IJslandse jazzartiesten
Letterlijk grenzen verleggen Sinds een aantal jaren duiken IJslandse musici en groepen op tijdens grote showcases zoals Jazzahead!, Eurosonic Noorderslag en InJazz. Denk aan Einar Scheving, Sunna Gunnlaugs, Scott McLemore en ADHD. We gingen in gesprek met een aantal hoofdrolspelers uit Reykjavik, over de isolatie van het eiland, de lokale jazzscene en nieuw talent. Tekst: Angelique van Os
IJ
sland is niet de eerste plek waaraan je denkt als het gaat om vooruitstrevende jazz. Het eiland (slechts 350.000 inwoners op 103.000 km²) staat eerder bekend om haar alternatieve indiepop, vele festivals, de ruige natuur en Björk. Maar het land van ijs en vuur heeft meer te bieden. Een paar jaar geleden werd ik gegrepen door het eigenzinnige open geluid van drummer Einar Scheving en bassist Skúlli Sverrisson. Ook pianiste Sunna Gunnlaugs en haar trio (Scott McLemore op drums en bassist Thorgrimur Jonsson) imponeerden met warme melodieën en het opzoeken van de leegte in hun spel. Het alternatieve, excentrieke en uitbundige kwartet ADHD prikkelt ook de verbeelding met scherpe composities, ook op het in mei verschenen nieuwe album. Ik zag deze gevestigde artiesten tijdens showcases van Jazzahead! en Eurosonic Noorderslag. Veelbelovend zijn nieuwkomers als gitaartalent Mikael Máni, bassist Sigmar Matthiason, het Ingi Bjarni Skúlason Trio, de elektronische experimenten van grafisch designer/dj Guðmundur Úlfarsson alias Good Moon Deer en souljazzzangeres Una Stef. En niet te vergeten de al in 1977 opgerichte legendarische fusionband Mezzoforte, die nog altijd in de originele bezetting tourt.
Gevarieerd aanbod stijlen De muziek van IJslandse groepen wordt op natuurlijke wijze deels gevormd door eeuwenoude volks tradities en een sterke band met hun culturele erfgoed. Pianisten en componisten Agnar Már Magnússon en de al genoemde Sunna Gunnlaugs zijn hiervan goede voorbeelden. Gunnlaugs ontmoet ik eind juni tijdens de
66 S E P T E M B E R / O K TO B E R 2 0 1 9
laatste editie van InJazz. Ze bracht twaalf albums uit, heeft op uiteenlopende prestigieuze festivals gespeeld, werkte met vele musici samen en is artistiek directeur van het Reykjavik Jazz Festival.
“Als muzikanten moeten we flexibel en breed inzetbaar zijn” Haar partner en bandlid Scott McLemore is ook aanwezig. Hij gaf een showcase met zijn eigen kwartet. McLemore is van origine Amerikaans, maar woont inmiddels al zo’n vijftien jaar in IJsland. Gunnlaugs: “De jazzscene in Reykjavik heeft een gevarieerd aanbod van stijlen. Als muzikanten moeten we flexibel en breed inzetbaar zijn, omdat er zo weinig inwoners zijn hebben we een beperkt publiek. Inhoudelijk plukt de scene daar zijn vruchten van.’’ Ook spreek ik de jonge pianist en componist Ingi Bjarni Skúlasson, die vorig jaar september met zijn trio het album Fundur uitbracht. Zomer 2018 keerde hij terug op zijn geboortegrond, na zes jaar te hebben gestudeerd in Nederland en Scandinavië. De pianist bevestigt het beeld dat Gunnlaugs schetst en voegt toe dat de creativiteit hoog is en de hunkering om eigen werk te creëren groot. Ook meent hij dat met name jonge muzikanten grenzen willen overschrijven en de hokjesgeest