I t
I'
lli{t,,,/ E,',,,,,
! t
1
t
T
t.l VĂ.
/
Diepe wonden
om de muziek, het was een manier van leven. En we hielden veelal van dezelfde vrouwen, haha.' Na verloop van tijd beschouwden de muzikanten de fotograaf als
-_oen
Katrina voet aan wal zette, werkte Leonard aan een nieuw coek, getiteld New Orleans, The Birthplace OÍ Jazz, Net als veel -tadsgenoten werd hij overvallen door de verwoestende kracht van -:e storm. Hij werd op tijd geèvacueerd, maar moest halsoverkop alles
deel van hun band, Tijdens een televisie-interview vertelde
..chter zich laten. 'Het verlaten van New Orleans was niet mijn keuze. -lit was het werk van moeder natuur. lk was er niet klaar voor, niet op rorbereid. lk heb al een heel leven achter me, waarin ik altild achter - n keuzes heb gestaan. Er zelÍ verantwoordelijk voor was. Hier had - rriets over te zeggen. lk vind het hee erg voor de mensen die niet --:er konden vluchten,' l: verwoesting van Katrina en de treurige nasleep ervan hebben diepe lnden achtergelaten. Hij kan zijn boek niet afronden.Te emotioneel . emaal. Zonde, want Leonard heeft door de jaren heen een schat .:.r beeldmateriaal verzameld.
3nvergetelijke Passie de Verenigde Staten en ook
were
lichtapparatuur, bedrading, speciale lenzen en filmpjes mee) kon ik me lexibel opstellen,'
f
Duistere keerzijde Leonard maakte ook kennis met de du stere kanten van de jazzwereld. Het racisme. Het drank en drugsgebruik, waaraan veel van zijn vrienden kapot gingen. De fotograaf was met stomheid geslagen toen Lena
Horn na een fotoshoot niets met hem wilde drinken vanwege haar huidskleur. En al die keren dat hij haar via de achterdeur een club zag binnenkomen. 'Ze was de ster van de avond. Vrensen Kwamen voor
dwild is Leonard een grote
.am. Opvallend is dat mensen veelal wel het werk van de Íotograaf :-(ennen, de man erachter nieï. ln )azzcaÍés en podia zijn regelmatig .:,roducties van'een Leonard'aan de muur te vinden. posters van .=- longe Miles Davis, die op een klapstoeltle aan het inblazen is rí een optreden in Birdland. Of Sonny Stitt, begin laren'50 in . :, met dwarrelende rook op de achtergrond, Ook Duke Ellington, : -en op het podium, omgeven door lichtstralen is een herkenbaar =: d. En mrsschien is Dextor Gordon, met zrjn tenor op schoot . . -:eroverleunend en omgeven door sigarettenrook, Leonards meest - :emdste Íoto, De fotograaf legde alle grote jazzlegendes vast vanaÍ , '-: laren '40 tot en met begin jaren '60 van de vorige eeuw. Een .--::volle hobby groeide uit tot een onvergetelijke passie. Kracht
_
:
=k de basis van zijn passie. Hil wachtte op het 'ju ste' moment.
ayboy
-a.d, geboren in 1923 in Allentown, Pennsylvania, was als tiener -s ngerd aan jazzmuziek. VilÍ jaar terug, in een eerder interview -azz. vertelde hij dat de stem van Nat King Cole hem omver blies Jaardoor voor het even aan jazz was verknocht. Zelf speelde =:. wel had hij talent voor een ander creatief 'jnstrument.' Begin 30 experimenteerde de tiener stiekem met een camera door
=: te portretteren die ziln oudere broer versierde en voor een ,lk
>iroot' mee naar huis nam. Ze creëerden hun eigen 'playboy'. het prachtig om de schoonheid vast te leggen van dames die ik je camera kreeg, Dat had ik als jochie van elf al ooor.' -:ssie nam serieuze vormen aan door zijn studie ÍotograÍie aan - ,ersiteit van Ohio. Na een onderbreking vanwege dienstplicht lveede Wereldoorlog, rondde hil zijn opleiding eind jaren ,40 -streeks 1948 belandde Leonard n New York en ontdekte zijn :or bebop, Hij was een jaar onder de hoede geweest van de . -:'oemde portretÍotograaÍ Yousuf Karsh. Samen fotoqrafeerden - .reden als Albert Einstein, Harry Truman en Dwight Eisenhower. -=rnard zijn eigen weg koos en naar the Big Apple vertrok, had :eer kritisch oog ontwikkeld en was op jacht naar kwaliteit en -,:dagingen. Die vond hij in overvloed, 'Overdag werkte ik voor - als Esquire, Life en Look. 's Avonds volgde ik mijn hart, naar .--: ubs.' The Royal Roost, Birdland, The Cotton Club. Leonard . :ral te vinden, Nooiï had hij verwacht er op een dag zijn brood - <!rnnen verdienen. 'ln die tijd waren bladen niet ger'nteresseerd Puur vanuit eigen interesse bood ik clubeigenaren --:rografie. ' ^ foto's te gebruiken als gratis reclamemateriaal in ruil voor het : -:r van de optredens. Het was een gouden vondst.' .'-r oouwde een nauwe band op met diverse musici. |\,4eer dan = sde hij met Charlie Parker en zijn kwartet mee op zoek naar =:lste club die open was tot in de vroege uurtjes. Leonard hing :s Davis in de kleedkamer, kwam bij BilÍie Holiday thuis, die
'-^r
haar, maar ze mocht niet door de voordeur naar binnen. OngeloÍelijk..., In Downbeat (2004) vertelt hij: 'lk herinner me ook een sessie in 1955
met Billie Holiday, waar ik een Íotoshoot van haar moest doen voor producer/ impresario Norman Granz. Ze zag er zo toegetakeld uit, dat ik tegen hem zei: Dit kan ik níet fotografen (..). Hij zei: 'lk zou als de bliksem die foto maken, want het kan wel eens le laatste kans zijnl'Dat klopte, een paar jaar later was Billie dood.'Leonard heeft veel vergelijkbare situaties meegemaakt, maar dergelijke Íoto's nooit gepubliceerd. Onmenselijk vindt hij dat. 'Heï voelt niet goed om iemand in een slechte fysieke toestand te portretteren.' De drugsverslavingen keurde de fotogaaf niet goed en hij deed er zelf nooit aan mee. Wel had hij er begrip voor. 'Jongens als parker moesten
en
. -:esmerk van zijn zwart-wit Íoto's is de emotie die er uit spreekt. -- lrachtige lichtgebruik. De tastbare zweetdruppeltles en intensiteit . rrprovisaties die hij weet over te brengen. Het (alledaagse) leven i :en jazzmuzikanl; voor, tijdens en na een optreden, De sfeer - jt de kijkerterug in de tijd. Voor Leonard was het één zijn met de
Ray
Brown ooit dat hij nooit in de gaten had dat Leonard aan het werk was. Een groot compliment, vindt de man achter de camera.,lk probeerde me altijd onzichtbaar te bewegen, Ging in hoekjes staarr, zodat ik de muzikanten niet afleidde. lk bewoog om het publiek heen. Dankzil urenlange voorbereiding van het licht (ik nam altijd mijn eigen
.
zich avond na avond bewijzen, De drugs gaven hem en anderen
nieuwe energie om de concurrentie en het harde teven van een zwane muzikant aan te kunnen. Zonder dat spul waren ze nergens.'
Europese levenssfeer De bopperiode is de meest waardevolle uit Leonards carrière geweest. Eind jaren '50 verhuisde hij naar Parijs, waar hij voor grote modebladen als Cosmopolitan werkte. Ook daar zocht hij de jazzmuzikanten op,
Vanaf de jaren '60 brak een nieuwe periode van ziln leven aan. De hoogtildagen van de (be)bop waren voorbil. Veel van zijn vrienden
waren dood. Zijn gezin en werk voor modebladen gingen
voor,
Leonard woonde jaren in Spanje, later in Londen. De honderden prints die hil had gemaakt belandden op zolder. Tot muziekbladen door de renaissance van diverse jazzstromingen en nieuw talent halverwege de jaren 'BO plots oren hadden naar jazzÍoïografie. Binnen enkele jaren veranderden Leonards foto's van een persoonlijke hartstocht in wereldlilke reproducties, ln 19BB presenteerde hij zijn eerste expositie, lmages OÍ Jazz. Een jaar later volgde het Íotoboek The Eye OÍ Jazz en in de jaren '90 het exclusieve Jazz Memories en Jazz, Giants And Journeys, met voorwoord van Quincy Jones. In 2OO4 ontving Leonard de Downbeat Lifetime Achievement Award, Helaas kan New Orleans, Birthplace Of Jazz nog niet aan zijn oeuvre
worden toegevoegd. De fotograaf belandde uiteindelijk na zijn Europese thuishavens in New Orleans omdat de stad vergelijkbaar was met de Europese levenssfeer. 'lk wou dat ik in New Orleans weer
over straat kon lopen en naar mensen kon glimlachen. En dat zij teruglachten. Dat gebeurt nu niet meer, Het is goed dat artiesten als
Terrence Blanchard en Spike Lee hun statement geven aan de wereld over wat ons is aangedaan, When The Levees Broke is een waardevol document waarin Spike Lee de grille sfeer prachtig heeft weergegeven. We hebben een unieke levensstijl verloren, Een juweel van een cultuur rs verdwenen. Natuurlijk wordt die cultuur herboren. Toch kun je nooit twee keer dezelfde soep koken, omdat de ingrediënten net een beetje anders zijn. De soep kan er op lijken, exact dezelfde smaak zal ze niel hebben.
'
www. hermanleonard.com
kookte en is al larenlang bevriend met Tony Bennett.'lk
-=: heerlijk om met de jongens op te trekken. Het ging niet alleen
hedst 2007 . Jazz.39