Interview
Trompettiste Maite Hontelé verovert Colombia
“ Latin is echt mijn taal” Op enorme banners staat een blonde trompettiste, een beroemd heid in Colombia. Maite Hontelé vond vier jaar geleden haar muzikale bestemming in salsamuziek. In Nederland kennen we haar nauwelijks. Maar daar komt verandering in: Maite tourt door ons land met album Déjame Así. Tekst: Angelique van Os
Foto’s: Camilo Monsalve
Stipt om negen uur ’s ochtends lokale tijd neemt ze de telefoon op. Het zijn pittige dagen, vol gepland met interviews en gast optredens rondom het nieuwe album Déjame Así. Ze regelt alles zelf, van bookingen tot prmateriaal. Ondanks de stress klinkt Maite Hontelé opgewekt aan de andere kant van de wereld. Hontelé is niet zomaar een mooie blonde vrouw die goed trompet speelt, ze is een ster in Colombia. Over willekeu rige straten hangen grote ban ners met de aankondiging van haar nieuwe plaat. Ze is regel matig te gast bij talkshows en
radio- en muziekprogramma’s. Het is een bizarre tegenstelling dat de trompettiste in metropool Medellin regelmatig herkend wordt, terwijl ze in haar moederland anoniem over straat gaat. Wat heeft ze met salsa en waardoor is ze zo geliefd in Colombia? “Mijn muziek vormt een mix van dans bare Latinstijlen en intieme ballades, zoals het klas sieke boleronummer, Perdón, dat op het nieuwe album staat. Het is een oud volkslied dat veel mensen kennen en luidkeels meezingen. Het wordt zeer gewaardeerd dat mijn Colombiaanse vriend, componist, arrangeur en pianist Juancho Valencia en ik dit in een modern jasje steken. Ik presenteer een diversiteit aan Colombiaanse, Cubaanse en Puerto Ricaanse stijlen en probeer die oude ritmen in leven te houden door er een moderne touch in arrangementen en sound aan toe te voegen. Dat roept enthousiasme op bij het publiek. Mijn muziek www.jazzism.nl
“Ik zit nu in een hoge snelheids trein, die is niet meer te stoppen en ik geniet met volle teugen“ J UN I / J UL I 2013 229
“Het is heel mooi dat je in het leven een bepaalde richting volgt, waarbij de passie voor muziek je drijft om de volgende stap te zetten”
is traditioneel georiënteerd en gaat terug naar de roots van de salsa. Die kent zoveel verschillende lagen. Vandaar mijn credo, ‘new sound of old school salsa’. De eerste ontmoeting met het Colombiaanse publiek was erg bijzonder: de men sen begrepen er niets van dat een blond meisje hun muzikale taal sprak, maar ze raakten volledig in extase. Na mijn optreden stond er een rij met een wachttijd van twee uur, dat ontroerde me. Samen met Juancho zette ik vier jaar geleden mijn zinnen op Colombia, wat natuurlijk niet vanzelf ging. Daarvoor heb ik een hele zoektocht naar mijn identiteit ondergaan. Dat komt muzikaal samen op Déjame Así. Dit betekent letterlijk ‘Laat me!’. Dat klinkt wellicht wat dramatisch, maar ik zie het als: dit ben ik en dit is de weg die ik heb gekozen. Het verwijst enerzijds naar mijn sterke band met Colombia, waar ik met open armen ben ontvangen. Mensen vinden mijn afkomst wel interessant. Anderzijds, verwijst het naar mijn strijd die ik vanuit Nederland heb ondergaan. Ik was als kind al een buitenbeentje.”
Gu ilty p le a su re “Ik speel trompet vanaf mijn negende. Mijn ouders waren gescheiden en mijn vader woonde in Barcelona. Ik heb het latinvirus van mijn vader geërfd. Hij was vanaf zijn achttiende bevriend met een Antilliaanse buurman met een enorme platencollectie. Ik kreeg heimwee naar de exotische klanken die hij draaide. Hij stuurde me altijd cassettebandjes op. Die vroege ervaring heeft me mijn stem op de trompet gegeven. Mijn passie voor salsa was een geheime liefde, ‘a guilty pleasure’, die ik niet kon delen met leeftijdgenoten, omdat zij naar andere muziek luisterden. Ik vond het eng als anderen mijn passie afkeurden, dus hield ik het voor mezelf. Dat veranderde toen ik workshops volgde bij de Surinaamse arrangeur en producer Stan Lohkin en ik vanaf mijn veertiende les kreeg van Hermine Schneider,
die destijds in de band Perfume De Salsa speelde. Ik ging naar Codarts, het Rotterdams conservato rium. Dat was een cruciale periode, want ik zat er niet op mijn plek. Ik voelde voor pure jazz simpel weg niet hetzelfde als voor Latin. Latin is echt mijn taal. Codarts en in het bijzonder pianist Jan Laurens Hartong, leider van Nueva Manteca, zorgden ervoor dat ik een aangepast latin-, world- en jazzprogramma voor trompet kon volgen. Dat was mijn eerste redding. Tijdens mijn afstudeerjaar raakte het allemaal in een stroomversnelling: door vele jamsessies en optre dens bij Antilliaanse bandjes viel ik op. Ik speelde bij de groep Amigos en in 2004 mocht ik mee op tournee met Musica Cubana, waarin bandleden van de Buena Vista Social Club zitten. Het was de kroon op een prachtig jaar, met als hoogtepunt mijn debuut op North Sea Jazz Festival. Het is heel mooi dat je in het leven een bepaalde richting volgt, waarbij de passie voor muziek je drijft om de volgende stap te zetten.”
Ult im o int ent o Daarna raakte Hontele in een soort vacuüm verstrikt. Ze bracht het aantal bandjes waar ze in zat terug van elf naar vier en volgde een studie Kunst & Zaken, wat voor nieuwe inspiratie moest zorgen. Maar ze liep vast en was ongemotiveerd. “Ik kon mijn trompet wel uit het raam gooien. Het moest anders, ik besefte dat ik mijn eigen project moest gaan opzetten. Dat lukte met mijn debuut-EP Maite, Llegó la Mona (2009, red.), een hommage aan Colombiaanse standards. Ik vertrok naar ZuidAmerika. Mensen vonden het te gek en ik ontmoet te mijn huidige vriend. Samen met hem zette ik een promotour van zes weken op in Colombia. Het was mijn ‘ultimo intento’, mijn laatste redding. Ik was verliefd en had succes, dus de stap was klein om naar Colombia te verhuizen. De tweede EP Mujer Sonora (2010) volgde meer uit commercieel oogpunt. Ik merkte dat ik veel verkocht tijdens optredens. Er zijn bepaalde dingen nodig in de carrière van een muzikant, waardoor je makkelijker een grotere stap durft te zetten. Zo kijk ik terug op mijn eigen route en waar ik nu sta met Déjame Así. Ik ben trots op deze plaat. We gaan hem zelfs opsturen voor de Latin Grammy Awards. Dat had ik twee jaar geleden niet durven dromen!”
Europese t our m e t gr ot e st er “Mijn zelfvertrouwen is mede gegroeid doordat een aantal grote artiesten en bands mij opmerk 230 J U N I / J U L I 2 0 1 3
www.jazzism.nl
ten, zoals Grupo Gale, de bekendste salsagroep van Colombia en salsaster Ruben Bladés. En vorig jaar gebeurde er iets uitzonderlijks: ik werd uitgenodigd door de programmeur van het Carribean Jazz Festival op Aruba, die me koppelde aan Oscar D’León. Toen ik aan Oscar voorgesteld werd, bleek dat hij nergens van op de hoogte was. Wel was hij meteen enthousiast en zei: ‘Doe maar mee met de soundcheck.’ Ik was hartstikke zenuwachtig, hij is een van mijn grote helden. Het was een feest, een jam van twee uur! Hij wilde dat ik mee zou spelen in zijn band. Ik kon het niet geloven: hoe kan het dat zo’n grote ster mij vraagt om met hem mee te gaan naar Europa? Huh?! Er volgde een tourtje in november. Omdat het zo goed klikt, heb ik hem gevraagd de song Perdón in te zingen op mijn nieuwe album.”
S a ls a & t e r tu lia ’s “Het is jammer dat Europeanen vaak een opper vlakkig beeld hebben van salsa: ‘Salsa? Dat is toch een commerciële verzamelnaam voor Latinmuziek zonder diepgang en lijkt allemaal op elkaar?’ Dat is helemaal niet zo! Er zijn zoveel stijlen en het is niet plat. Een aantal voorbeelden van mijn plaat: het nummer Coquin Coquin, is een boogaloo, een popritme uit de jaren zestig in New York dat we gemixt hebben met Latinelementen. Het heeft een knipoog naar blues. Op de single Qué Bonito zingt en bast de Cubaanse Alain Pérez (Paco de Lucia) mee. Dit is een son montono, een wat trager ritme en zit tussen een son Cubano en salsa in. De trompetsound, harmonieën en blazersriffs zijn gebaseerd op een salsasound uit de jaren zeventig, een geluid van mijn inspiratie bron, La Sonora Ponceña. Het lied Yo No Sé is hier ook op geïnspireerd. De bolero waarop Oscar te horen is, gaat over in een guajira, waarop hij improviseert. Hij heeft in de studio alles ter plekke bedacht, fantastisch! Tu Rumberito Ilegó is een plena, een opzwepend feestritme uit Puerto Rico met veel percussie en blazers. En zo kan ik wel even doorgaan, het is zo divers! In Zuid- en Midden-Amerika kijken mensen heel anders naar salsa en is het onderdeel van de samenleving. Het is onvoorstelbaar hoeveel kennis de gemiddelde Colombiaan heeft van dit genre en dansbare folklore. Niet elke stroming is even geliefd, maar stijlen zoals de son (jaren twintig, red.) en mambo (jaren vijftig, red.) tot hedendaagse stromingen komen regelmatig voorbij op de radio en zijn in platenwinkels te verkrijgen. Verder zijn er dage lijks tertulia’s, bijeenkomsten waar platenlief hebbers en verzamelaars samen komen om over muziek te praten. Mijn overleden schoonvader organiseerde een van de grootste tertulia’s. In dit huis liggen duizenden elpees waarover gediscus
sieerd werd. Als ik met een willekeurige taxi chauffeur praat over muziek, kan hij van bepaalde elpees de hele bezetting opnoemen. De mensen zijn hier soms verbaasd over mijn kennis, terwijl het niets voorstelt vergeleken met wat ik hier zie.”
“Dat ik nu
Toeren in N ederland
in Nederland
“Soms heb ik wel heimwee, ja. Ik mis familie en vrienden. Ik ben blij dat ik in mei en juni op te gekke festivals speel, in het Bimhuis optreed en de Jazzdag mag openen in de grote zaal. Dat ik nu elk half jaar kan toeren in Nederland is heel belangrijk. Toch ligt mijn thuis in Colombia. Mensen kennen de teksten en beleven de muziek anders. Ik geniet weer volledig van mijn trompet. Ik ben er niet van overtuigd dat ik zo’n goede trompettiste ben, maar door mijn passie en doorzettingsvermogen zie ik dat het resultaten oplevert. Ik zit nu in een hoge snelheidstrein en die is niet meer te stoppen en ik geniet met volle teugen.“ www.jazzism.nl
elk half jaar kan toeren is heel belangrijk. Toch ligt mijn thuis in Colombia”
J UN I / J UL I 2013 231