Guinness Cork Jazz
“De festivalspirit is altijd overeind gebleven” Pubs puilen uit, bier vloeit rijkelijk en jonge meiden in gewaagde outfits vullen het straatbeeld. Van 24 tot en met 27 oktober is het Ierse Cork in de ban van het Guinness Cork Jazz Festival. Jazz of geen jazz, de sfeer is goed en de concerten bevinden zich op fraaie locaties. TEKST EN FOTO’S: ANGELIQUE VAN OS
De gure wind en regen omhullen Cork met een grijze jas. Het water in de South en North Channels, die het hart van de stad omringen, staat hoog en slaat woest tegen de kade aan. Een paraplu is een must in Ierland, maar het is nog even een zoektocht om een goed exemplaar te vinden. Ondanks het slechte weer is de stad met zo’n 120.000 inwoners levendig. Het centrum is compact en overzichtelijk, alles is op loopafstand goed te doen. En er is iets bijzonders aan de hand eind oktober, en dat heeft niet alleen te maken met de rijkelijk versierde Halloweenetalages of Bank Holiday. Eind oktober ademt heel Cork muziek, maar niet specifiek jazz, zoals de festivalnaam Guinness Cork Jazz doet vermoeden. Tijdens dit vierdaagse festival bestaat het overgrote deel van de gratis optredens in de 132 SE P T E MB E R 2 0 1 4
www.jazzism.nl
uitpuilende pubs voornamelijk uit coverbands, variërend van funk en soul tot The Beatles en indierock. Het mag de pret niet drukken, want ’s avonds zijn de straten gevuld met (dronken en rokende) jongelui, die extravagant gekleed zijn, van pub naar pub hoppen en zich kostelijk vermaken.
‘Echt e jazzpodia’ Bij Triskel Christchurch en The Everyman is meer jazz te horen en er hangt een andere, wat formelere sfeer. Dit zijn de ‘echte jazzpodia’ van het festival, waar dit jaar acts te zien zijn als Dianne Reeves, Michel Legrand, Sharon Jones & the Dap-Kings en Lee Fields & the Expressions. Ook is het publiek wat ouder en ziet er degelijker uit. Eerstgenoemde locatie zit wat verscholen in hartje centrum. Een
Reportage Mingus Big Band
Billy Cobham
De Ierse Melanie O’ReillyÂ
Bassist Portico Quartet
Bugge Wesseltoft (Triskel)
Vrolijk publiek scharrelt door de straten
Cork by night
Het sfeervolle Triskel Christchurch waar hardcore jazz te horen is
smoezelig steegje leidt tot de entree van Triskel, waar zich na een aantal trappen een prachtig Gregoriaans kerkje met hoge ramen en plafond openbaart. De akoestiek is fraai en het lange schip biedt met zijn houten balkon en dito banken ruimte aan zo’n honderdvijftig tot tweehonderd bezoekers. Hier staan de meer avontuurlijke acts geprogram meerd, zoals in 2013 Bugge Wesseltoft, Omen 111 en de Ierse Melanie O’Reilly.
T h e C ra ck In MacCurtain Street, aan de rand van het centrum, zit het klassieke theater The Everyman, dat stamt uit de laat Victoriaanse tijd. Het is een pareltje met hoog gedrapeerde gordijnen, sierlijke balkons en rode pluche stoelen. Evenals bij de andere podia zijn hier twee concerten (double bill) per avond te zien, die qua stijl en generatie nogal van elkaar kunnen verschillen, zoals drummer Billy Cobham versus Portico Quartet of de Mingus Big Band en Snarky Puppy. Voor dergelijke bands is veel enthousiasme van het publiek, dat onder luid gejoel de bands aan moedigt. De diversiteit is belangrijk voor het festival, meent programmeur Jack McGouran, die al dertig jaar bij het evenement is betrokken, waarbij de speellocaties van vier zijn uitgegroeid tot 75. “Het festival bestaat ruim 35 jaar en heeft altijd veel lokale support gehad, de sleutel voor succes en een lange adem. Zo ondersteunt hoofdsponsor Guinness al dertig jaar, en dat is niet voor niets, want de meeste bezoekers komen voor ‘The Crack’, een woord uit de oud-Ierse Gaelictaal, dat verwijst naar plezier hebben.” Volgens McGouran bestaat slechts zeven à acht procent van de circa veertigduizend bezoekers uit jazzliefhebbers die specifiek voor de concerten komen, de rest komt voor de sfeer. “Dat percentage is wellicht heel laag, maar we bereiken ook jonge mensen (21-35 jaar), die via de gratis concerten met aanverwante muziekstijlen in aanraking komen met meer geïmproviseerde muziek en vervolgens naar een betaald concert gaan.”
J o n g e h e ld en Uitzicht op Kinsale
McGouran heeft de muziekmarkt inhoudelijk ingrijpend zien veranderen en heeft met zijn programmering daarop moeten inhaken. “Hoewel de liefde voor traditionele (dixieland) jazz in de UK en Ierland nog steeds groot is en we alle
grote Amerikaanse jazzlegenden hebben gehad, moet ik breder programmeren. Nog steeds richten we ons op sterren uit de VS, maar groot verschil is dat er bijvoorbeeld in het moderne Opera House meer popachtige groepen staan, zoals Chic & Nile Rodgers. Verder richten we ons veelal op Europese (Noorse) groepen en willen we nieuwe en jonge helden een plek geven. Zo presenteerden we in 2013 onder meer Bugge Wesseltoft, Edmar Castaneda en Snarky Puppy. Zij zijn de toekomst van de jazz. Rode draad de afgelopen jaren is dat we onze bezoekers willen laten participeren in het festival. Overdag zijn er allerlei activiteiten waar het publiek aan kan deelnemen.”
Fringe Fest ival Dat laatste is een mooie gedachte, maar in de praktijk is die beperkt uitgevoerd, want lang niet alle activi teiten zijn tijdig klaar volgens de programmering of op de juiste locaties vindbaar. Zonde, want de randprogrammering die onder de noemer Fringe Festival aansluit, is divers met onder andere fotoexposities, lezingen, jamsessies, installaties, film vertoningen, workshops en dansshows. De kleine Record & CD Fair stelt bijvoorbeeld weinig voor, omdat er hoofdzakelijk popplaten verkocht worden. Ook de aanvangstijden van The Cork Jazz Dance Exchange in het smoezelige Camden Palace Hotel kloppen niet en hiervoor schijnt een aparte toegangs prijs gerekend te worden. Eenmaal binnen is de bal zaal van Camden echter een plaatje, met een strakke houten vloer, hoge pilaren en een glazen puntdak. Hier herleeft de Lindy hop en charleston uit gouden tijden. Koppels zijn deels gekleed in jarentwintig- en jarendertigstijl en dansen of hun leven ervan afhangt, begeleid door swingbandjes in New Orleans- en dixielandstijl.
Celt ic jazz wom an De spoeling van nationale Ierse jazzhelden is dun. Vocaliste Melanie O’Reilly is één van de weinigen die al een tijd op internationaal niveau meedraait. Ze heeft vele prijzen gewonnen en stond op grote inter nationale podia, zoals Lincoln Center New York, Schoenberg Hall UCLA en de London Festival Hall. Ze woont grotendeels in San Francisco, waar ze werkt als performer en docent. Een aantal jaar geleden presenteerde ze hier de succesvolle radioshow Jazz On The Bay voor de nationale Ierse radio, waar ze
Struinen door het sfeervolle Cork
St. Fin Barre’s Cathedral
PRAKTISCH Erheen: Jazzism vloog met het Ierse Aer Lingus. Er zijn directe vluchten mogelijk van Schiphol naar Cork. Vliegtijd: anderhalf à twee uur. Frequentie: één keer per dag. Prijzen: in oktober tussen de €100,- en €200,- voor een retourticket. www.aerlingus.com Verblijf: Clarion Hotel Lapps Quay, +353 (0)21-4224900. www.clarionhotelcorkcity.com Tijdens het festival presenteert dit hotel, dat op slechts enkele minuten lopen ligt van hartje centrum, diverse oude stijlconcertjes in de lobby. Nette kamers met deels uitzicht over het South Channel, een binnenzwembad, prima ontbijtbuffet en vriendelijk personeel. Wel enigszins prijzig: tussen de €130,- tot €190,- per nacht. Guinness Cork Jazz Festival 24-27 oktober, binnenstad van Cork en randprogramma in Kinsale. www.guinnessjazzfestival.com Het festival werkt hoofdzakelijk met double bill-tickets, variërend per concert. 5x to do in Cork & omgeving: Naast jazz valt er in Cork en omgeving meer te ontdekken. Jazzism selecteerde vijf uiteenlopende tips.
1. Sla een kruisje in St. Fin Barre’s Cathedral Even buiten het centrum van Cork ligt deze statige kathedraal, vernoemd naar de heilige Fin Barre, die volgens de legende op deze plek in 606 een klooster stichtte. Er volgden elf kerken, waarvan de huidige is overgebleven. De kathedraal heeft gotische kenmerken uit de 13e eeuw, maar de bouw stamt uit 1870, ontworpen door de Brit William Burges. Het exterieur heeft fraaie beelden en het interieur presenteert veel glas-in-lood, hoge marmeren pilaren en vele fresco’s
Brouwerij Jameson Whiskey
aan het plafond. Vlakbij St. Barre’s ligt de Universiteit van Cork, die eveneens uit de 19e eeuw stamt. Struin wat over de campus en bezoek het pittoreske Honankapelletje met een fraaie mozaïekvloer en wederom prachtig glas-in-lood. Hier zijn soms drie bruiloften per dag van alumni. www.cathedral.cork.anglican.org, www.ucc.ie
2. Op ‘Down Road Abbey Tour’ bij Fota House Arboretum & Gardens Dit goed onderhouden Victoriaanse landhuis is omringd door fraaie tuinen. Tijdens een rondleiding krijg je een goed beeld van de pracht en praal van de rijke familie Smith-Barry, die in 1820 het optrekje betrok. Vooral de kinderkamer, de keuken en slaapvertrekken van het personeel zijn mooi bewaard gebleven en brengen de verhalen van gidsen tot leven. Er zijn diverse activiteiten en bezichtigingen mogelijk. Fota Island, Carrigtwohill. +353 (0)21-4815543, www.fotahouse.com 3. Bezoek Corks voormalige exporthaven ‘Titanic’ Cobh Het plaatsje Cobh (voorheen Queens town, spreek uit als ‘Cove’) was lange tijd de op twee na grootste exporthaven van de wereld, vanwege de strategische ligging van diverse eilanden rond de haven. Hier vertrokken en arriveerden veel emigranten en soldaten. Maar het stadje is vooral bekend omdat het in 1912 de laatste aanlegplaats was van The Titanic en vanwege passagiersschip Lutsitiana, dat zonk door een bombardement van een Duitse U-boot tijdens WOI en zo’n 1200 mensen het leven kostte. Naast het Titanic-museum is het interessant om met een gids door het stadje te struinen, die de vele verhalen tot leven brengt. Zoals de anekdote over de priester Frank Brown, die als hobbyfotograaf veel beeldmateriaal had geschoten, maar in Cove van het schip af moest. Hij had geen toestemming van zijn meerdere om door te reizen naar de VS. Kort na de ramp bleek zijn
De originele aanlegplaats van de Titanic
beeldmateriaal van grote historische waarde. Gids Aideen Whitston: +353 (0)85-7279671 Tip: evenals bij Fota ben je met de trein vanuit Cork binnen twintig minuten in Cobh.
4. Ontdek Kinsale Het oude havenstadje Kinsale, zo’n twintig minuten buiten Cork, was in het verleden evenals Cobh van groot strategisch belang. Het hoger gelegen Charles Fort (17e eeuw) is een van de belangrijkste militaire nederzettingen geweest uit de Ierse geschiedenis. De gidsen vertellen uitgebreid over de historie en vooral over de zware leefomstandigheden van de soldaten (heritageireland.ie/en/charlesfort). Ondanks dat Kinsale niet meer dan drieduizend inwoners telt, zijn er diverse leuke winkeltjes en maar liefst zestig restaurants. Wel is de plaats uitgegroeid tot een toeristische trekpleister voor boot- en zeilliefhebbers. Van de oorspronkelijke vissersspirit uit de 19e eeuw is weinig over, maar vis staat wel veelal op het menu, zoals bij restaurant Fishy Fishy, Crowleys Quay. www.fishyfishy.ie TIP: Kinsale maakt onderdeel uit van het randprogramma Fringe Jazz van het GCJ Festival. Het hele weekend zijn op zo’n vijftien verschillende locaties uiteenlopende concerten (veelal oude stijl). Info: www.kinsale.ie
5. Voel je een echte Ier: drink Jameson whisky en bezoek de gelijknamige brouwerij in Midleton, even buiten Cork. Het is weliswaar een toeristische attractie, maar de gidsen weten de geschiedenis van de fabriek, waarvan sommige gebouwen dateren uit 1795, met oprecht enthousiasme en humor te vertellen. De tour duurt ruim een uur en omdat alles nog zo authentiek is, krijg je als bezoeker een goed tijdsbeeld. Na de tour is er uiteraard genoeg gelegenheid om de whisky te proeven. Jameson Experience Midleton. +353 (0)214613594 www.jamesonwhiskey.com
SHOP- EN EETTIPS CORK Miss Daisy Blue Unit 12-14, Market Parade 51-53 Patrick Street, missdaisyblue@hotmail.com Prijzig, maar fraai aanbod van vintage kleding die teruggaat tot originele jurken en accessoires uit de jaren twintig. Giles Norman Photography 45 Main Street, Kinsale. www.gilesnorman.com Wie op zoek is naar een origineel Iers souvenir, of gewoon mooie fotografie, moet naar de galerie van Giles Norman. De fotograaf presenteert hoofdzakelijk fraaie zwart-witstillevens van Ierse en Corkse landschappen en architectuur, soms aangevuld met dieren. Jaques Restaurant 23 Oliver Plunkett Street. www.jaquesrestaurant.ie +353 (0)21-4277387 Goed restaurant dat zich richt op lokale ingrediënten voor verse soepen, quiche, vis en vlees. Tweegangendiner vanaf €24,-. Doet ook aan livemuziek. The English Market Olivers Plunkett Street. www.englishmarket.ie De overdekte Engelse markt biedt een keur aan regionale verse producten. De markt bestaat al sinds 1788 en is daarmee een van de oudste gemeentelijke markten ter wereld waar veel gehandeld werd. De overdekte hal met vier ingangen ademt nog altijd de sfeer van weleer en de producten zijn fraai uitgestald. Een must om te bezoeken! Market Lane is een aardig restaurant in de hal van het complex en presenteert producten die afkomstig zijn van de markt.
Diner à la Fishy Fishy
Genoeg keuze bij The English Market
grote jazzhelden interviewde. Tussen 2005 en 2008 had ze een gastdocentschap aan de Universiteit van Berkeley op de Celtic Studies-faculteit. Hiervoor bracht ze een speciale cd uit, getiteld Women Who Left, over vrouwelijke Ierse emigranten die naar de States trokken in de negentiende eeuw. De zangeres keert regelmatig terug naar haar geboortegrond. Ze groeide op in Dublin en is afkomstig uit een bekende theaterfamilie met liefde voor jazz. O’Reilly staat bekend om haar celtic jazz, een mix van traditionele jazz met Ierse poëzie en folkinvloeden. Ze zingt onder andere in traditionele Sean-nós- en Gaelictaal. Ze is beïnvloed door lokale helden als the Horslips, Louis Stewart Trio and the Chieftains, Seán Ó Ríada en Seosamh Ó hÉanaí. Hierdoor krijgt haar warme stem een heel eigen sound. O’Reilly: “Toen ik naar jazz begon te luisteren, was er geen onderwijs, er waren nauwelijks clubs. Ik ging regelmatig mee met mijn zus naar concerten in de Foxrock Folk Club en luisterde naar de elpees die mijn zus meenam uit de platenzaak waar ze werkte. Nu is er zoveel veranderd. De speelplekken zijn nog altijd beperkt, maar wereldwijd zijn er voldoende mogelijkheden.”
Ont wikkeling in I erland Terugkijkend en vooruit naar de toekomst van jazz in Cork uit ze haar dankbaarheid voor dit festival, want hier begon haar carrière, eind jaren tachtig. “Wellicht was de belangstelling destijds wat groter en de economie beter, maar ik vind dat de spirit van het festival altijd overeind is gebleven. Er is een mooie mix van nationale en internationale artiesten en publiek, de integratie van diverse genres doet het evenement goed en het educatieve programma is een prima aanvulling. De spirit van jazz leeft hier nog steeds en is belangrijk voor de ontwikkeling in Ierland”, aldus de vocaliste. Binnen twee jaar hoopt het festival zich uit te breiden met een groter podium (dan wel concertzaal) bestaande uit meerdere zalen, zodat het programma van zaal tot zaal te beleven valt. Echter plaatst Jack McGouran de kanttekening dat de sfeer behouden blijft. En daar heeft hij volledig gelijk in, want dit vrolijke festival kenmerkt zich juist door de uitpuilende pubs en volle straten met festivalgespuis, zoals opgedirkte jonge meiden in korte rokjes die rondlopen op hoge stiletto’s en met hun vrienden uitbundig dansen op soulklassiekers in het begin twintigste-eeuwse Metropole Gresham Hotel. Jazz of geen jazz, met de sfeer zit het wel goed in Cork!
Meer info over Cork: www.ierland.nl en www.failteireland.ie Met dank aan Fâilte Ireland, Tourism Ireland (Aisling Murphy & Ruairi Lehmann), Guinness Jazz Cork Festival, Aerlingus en Clarion Hotel.
Vintage van Miss Daisy Blue
www.jazzism.nl
S E P T E M B E R 2014 137