De hele ‘familie’ warmt zich op in de Lantaren Venster Studio
Re:Freshed Orchestra
Een hechte
muzikale familie Na vele festivals en podia te hebben overdonderd met hun uitbundige muzikaliteit en interpretaties van helden als Jay Z, Fela Kuti en Nina Simone, is het volgens eigen zeggen “out with the old, in with the new.” Na de ep Re: Encore (2012) presenteert Re:Freshed Orchestra eind 2014, begin 2015 een nieuw album met eigen werk. Jazzism volgde de groep op de voet. TEKST: ANGELIQUE VAN OS 122 SE P T E MB E R 2 0 1 4
FOTO’S: JOKE SCHOT
www.jazzism.nl
Reportage 1 0 fe b r ua r i - Ge n e ra le ‘ re p e t it ie ’ , stu d io d a g In hartje Rotterdam zit Rocktown Studio’s. Via een zijdeur en smoezelige gang druppelen de eerste muzikanten binnen. Zangeressen Poliana Vieira en Esperanzah Denswil (alias Pink Oculus) staan geduldig te wachten in de studio, die aanvoelt als een studentenhuiskamer. De ruimte is uitermate geschikt voor grote groepen zoals het zestien koppige Re:Freshed Orchestra. Compleet met glitterdiscobal aan het plafond, oubollige lamp kappen, een kamerscherm en drumstel voorzien van dierenprints. Vandaag is de generale repetitie. Alle bandleden zijn aanwezig en dat vergt de nodige organisatie. De Spaanse fluitiste Maite Neri loopt constant met een glimlach op haar gezicht rond. Ze zit in haar laatste jaar op Codarts, waar ze jazzfluit studeert na diverse klassieke Spaanse opleidingen. Ze is niet het enige buitenlandse bandlid: trombonist Efe Erdem is Turks, trompettist Floris Windey Vlaams en de nieuwe saxofonist Alessandro Russo komt uit Italië. En de groep kent meer culturen: Poliana Vieira heeft Kaapverdisch en Portugees bloed, Esperanzah Denswil, Furlan Felter (bandleider, vocals/toetsen) en Yannick Hiwat (viool) zijn Surinaams. Bassist Ricardo Lekatompessy, drumbeest Rick van Wort en MC Bundy Styx hebben Indonesische roots. Van Nederlandse bodem zijn Alexander van Popta (bandleider en toetsen), Pauline Koning (viool), Marien Okkerse (cello), Roy Beukers (gitaar) en nieuwkomer Frankadelic (Frank Stok, dj, turn tables). Een zeer bont gezelschap dus.
Esperanzah alias Pink Oculus
Even bijtanken tijdens de lunch
Uur wachten Na ruim een uur wachten blijkt dat twee muzikan ten verlaat zijn of niet kunnen komen wegens andere werkzaamheden. De band heeft de dag nodig om zoveel mogelijk nummers door te spelen en de sound in grote lijnen te bepalen. De vertraging loopt verder op door een snoerstoring. Studiotechnicus Ocki Klootwijk loopt constant in en uit en checkt of er geluid binnenkomt in de control room. Klootwijk is een specialist en hij weet na even zoeken waar de kink in de kabel zit. Per sectie staat iedereen bij elkaar: de vier blazers, vier vocalisten annex MC’s, twee strijkers, de ritmesectie en de turntabelist. De groep staat in een cirkel, zodat iedereen elkaar goed ziet. Alexander van Popta leidt de band samen met zanger Furlan Felter, die in de control room zit. Van Popta geeft duidelijk aan wie waar moet inzetten en neemt de songs eerst maat voor maat door, zodat iedereen de vorm goed in zijn hoofd heeft. De toetsenist is de rust zelve en weet exact wat hij doet. De koptelefoons gaan op, de instrumenten zijn warm geblazen en ingespeeld, laptops en bladmuziek staan klaar.
Yannick Hiwat (links) en Marien Okkerse (rechts) in actie
www.jazzism.nl
Furlan Felter geeft aanwijzingen
Alessandro Rosso observeert zijn collega’s
Frank & Frank: de een ‘kijkt toe’ hoe Frankadelic plaatjes draait
Opperste concentratie in de control room Weinig verschil Wanneer de eerste song, Throw ‘Em Up, door de koptelefoon vloeit, valt gelijk op hoe vertrouwd de muziek klinkt. Dit is eigen repertoire, geschreven door diverse bandleden, maar door de strakke arrangementen, de herkenbare vocals en stuwende ritmesectie is er qua sound weinig verschil met het bestaande repertoire. Dat is knap. Vieira zegt tijdens de pauze dat de ergste kritiek die de groep kan krijgen is dat die bestempeld wordt als coverband. “Dan begrijpen mensen niet wat wij aan het doen zijn. Alles is zo in onze eigen stijl gegoten en anders gearrangeerd dat we het ons echt eigen hebben gemaakt. Hopelijk wordt dat straks met de eigen plaat nog duidelijker.” Voor Vieira en Denswil is er qua inzingen en inleving weinig verschil, aangezien de bestaande nummers ook eigen teksten en andere melodieën bevatten. “Het is een heel natuurlijk proces. Het leuke is dat we met eigen repertoire nog meer onze creativiteit in de songs kunnen verwerken.” In de control room wisselen Felter en Van Popta de regie af. De twee zijn tegenpolen van elkaar, wat zorgt voor een goede balans: eerstgenoemde is impulsief en bedenkt graag on the spot nieuwe dingen, laatstgenoemde gaat gestructureerder te werk. Tijdens het nummer Starve roept Van Popta door de microfoon: “It’s hyped, give high energy!” Hij zweept de groep op. De song gaat over het ‘uithongeren’ van je ego. En de wat duistere energie die de producer zoekt, is zeker aanwezig. “Mooi hoor”, zegt hij na het wegsterven van de laatste trombonetonen. 124 SE P T E MB E R 2 0 1 4
www.jazzism.nl
Cartoonachtige geluidjes Rond half zeven verschijnt Marien Okkerse en is de strijksectie compleet. In het nummer Blind Man plukken de strijkers, produceren de blazers stevige riffs en gaat drummer Rick Wort helemaal los tijdens een solo. Bij de vocalisten slaat de meligheid toe. Vieira produceert cartoonachtige geluidjes en Denswil maakt de nodige scherpe opmerkingen. “Voor een dag zou ik wel in jouw hoofd willen zitten”, zegt de MC tegen violiste Pauline Koning, die fronst wanneer wat gekke kreten rondvliegen. Beiden moeten lachen. Inmiddels is het bestelde eten gearriveerd. De groep heeft slechts vier van de zeven stukken kunnen doorspelen. Studio-opnamen kosten altijd meer tijd. Toch weet iedereen nu wat er verwacht wordt bij de sectieopnamen. Dan moet het gebeuren.
Dinsdag 25 febru a r i H orns- opnam edag De basistracks (ritmesectie en zanglijnen) zijn inmiddels vastgelegd. Nu is het de beurt aan de vier blazers. Geluidsman Shakil Bholasing ligt volledig in coma op de bank. Hij wordt zelfs niet wakker wanneer Felter dreigend met een zwarte stift voor zijn neus zwaait. Klootwijk, Felter en Van Popta zitten wederom achter de knoppen en coachen de musici. Het kwartet staat in een halve cirkel, neuzen richting de control room. Omdat de blaassectie een interna tionaal gezelschap is, praten ze hoofdzakelijk Engels. Wederom worden de partijen van tevoren door genomen. Van Popta geeft de inzetjes aan, zachtjes neuriet fluitiste Maite Neri haar partij mee. Steeds luisteren, stukjes terugspoelen en opnieuw
doornemen. Dan ontstaat er een nieuw idee voor een koortje en lopen de toetsenisten mee de studio in. “Het koortje moet simpel blijven, anders zit het de zang in de weg. Geen overkill….”, zegt Felter. Trombonist Efe Erdem neemt het voortouw en probeert wat dingen uit. Saxofonist Alessandro Russo zoekt zijn stem, aangevuld door trompettist Floris Windey. Na aanvullend arrangeren van Van Popta achter de vleugel staat er een fraai koortje, dat perfect het geheel aanvult. Voor Neri is er een mooie lick bedacht. De producers pitchen tussendoor ideetjes, omdat soms blijkt dat de bedachte partijen in de praktijk niet altijd goed werken. Het kost tijd, maar het resultaat is er dan ook naar. Gezellig druk Na de lunch kunnen ze er weer tegenaan. Het valt op dat de blazers vooral ritmische motieven spelen, zoals in Minute Horns (werktitel), een ode aan Earth, Wind & Fire’s Get Away. Er zijn weinig tot geen solo’s, de blazers werken hoofdzakelijk samen als sectie. Als het nummer op de band staat, ploft Neri op de bank en sluit haar ogen. “Studiowerk vreet energie”, zucht ze. Het wordt gezellig druk in de control room. De huisfotograaf legt alles vast. Iemand van FunX doet tussendoor een interview en Vieira neemt ook een kijkje. Nog drie stukken te gaan. Erdem en Russo snakken naar nicotine en haasten zich naar buiten. Na de korte break wordt er opnieuw gestemd en ingeblazen.
Zat erdag 8 m aart - Paradox, Tilburg Het studiowerk zit er deels op. Het mixen en editen van de eerste nummers is begonnen, maar aan nieuwe stukken wordt nog hard gewerkt. Dit is een flinke klus voor Bholasing (geluid). Van Popta is erg enthousiast: “Shakil creëert onze sound op de bühne. Hij weet hoe we willen klinken en we zijn enorm blij dat hij zo’n grote band binnen een uur goed kan neerzetten. Het is logisch dat hij nu ook de mix in de studio doet. Hij ís onze sound!” Tussendoor beginnen de eerste optredens weer, zoals vanavond in Paradox. RFO heeft een eigen bandbus met twintig zitplaatsen. De bus is de Coolsingel nog niet opgedraaid of staat al vast in de file. Tja, hartje Rotterdam op zaterdag is vragen om problemen. Het is nog rustig in de bus, de muzikanten eten een broodje, de dames kletsen wat en de meeste heren luisteren met koptelefoons naar muziek. Ondertussen vertelt klassiek violiste Koning over haar studio-ervaring: “Het is een soort achtbaan, mede vanwege de verschillende genres en onze verschillende achtergronden. Het levert soms de nodige strijd op. Ik maak me bijvoorbeeld sterk voor het harmoniseren van strijkpartijen, terwijl het meer
Doorbijten In het nummer Starve volgt een mooie melodie van Erdem, die Neri overneemt, gevolgd door de hele sectie. Plots is er iets mis met de intonatie. Erdem trekt een zuur gezicht. “Take two graag.” Neri gaat tegen de muur zitten als ze niet hoeft te spelen. Ook bij Windey lijkt de vermoeidheid toe te slaan. “Even doorbijten mensen, jullie zijn er bijna!” Felter en Van Popta zwepen de groep op en bij het nummer Throw ‘Em Up komt de energie vanzelf terug. “Ik wed op al mijn geld dat jullie dit er in één take goed op gaan zetten”, roept Felter uitdagend. Hij krijgt helaas ongelijk, maar desondanks staat de partij er snel goed op en is het varkentje gewassen.
Gezellig in de bus
C’est arrivé in Paradox, Tilburg. Uitladen die handel
De altijd vrolijke Maite Neri
Drumbeest Rick van Wort
Trombonist Efe Erdem
Voordat de groep het podium op gaat, wordt het RFO- ritueel gedaan Alexander van Popta leeft zich uit
Frontvrouwen Poliana Vieira en Esperanzah stelen de show
Bundy in vorm
‘pop eigen’ is om unisono te spelen. Iedereen in deze groep wil veel en kent ieders kwaliteit. Dat levert weleens spanningen op. Maar dat is tevens de uitdaging, dat houdt je scherp. En het moet ook, want anders is het onmogelijk om keuzes te maken. De rolverdeling van Alex en Furlan is heel helder. Het is ook leuk, want wat voor de een heel normaal is, is voor de ander Chinees. We leren elkaars muzikale taal er beter door kennen. Ik zou dit avontuur voor geen goud willen missen.” Ondertussen stopt de bus om Felter, Van Popta en Bholasing op te halen. De enthou siaste kreet van Felter (“Jawoeh! Is iedereen wakkkeeeerrrrr?!“) brengt leven in de brouwerij en de rest van de route naar Tilburg is hij lekker aanwezig. Familie Aangekomen bij Paradox wordt het passen en meten om de hele band op het podium te krijgen. Het kost veel tijd om de techniek goed te laten functioneren. In de zaal hangen hippe bordjes als ‘Get Re:Fuled, get Re:Freshed’. Die zijn gemaakt door studenten van de Art Communi cation & Design-opleiding (Fontys), die het vak ‘Paradox’ hebben, waarvoor studenten zich verdiepen in bands die in de jazzclub spelen en daar omheen de aankleding en videographics verzorgen. Boven in de kleedkamer is een fruitgevecht gaande en jongleert Erdem met mandarijnen. Neri wordt opgemaakt door Vieira’s moeder, die altijd trouw de visagie doet. Van Popta blikt terug en kijkt vooruit naar het studioproces. “Tot nu toe zijn we tevreden. Telkens als we een song als No Gravity terugluisteren, zijn we enthousiast. Dat is een goed teken. Ik verwijt mezelf wel dat ik niet met een storyboard heb gewerkt. Voorbereiding is heilig. Ik was gemakzuchtig, dacht dat ik het niet nodig had. Met zo’n
grote groep is het juist belangrijk om te visualiseren en dingen weg te kunnen strepen. Nu was het soms chaotisch. Trots ben ik op de sound en de timing van de ritmesectie. Ondanks dat we nu meer geproduceerd hebben dan op de vorige ep, klinkt alles organisch en echt Re:Freshed. We hebben een succesvolle crowdfundingactie gedaan, waarmee we de nieuwe plaat kunnen realiseren. Op 26 september organiseren we in Rotterdam een exclusieve luistersessie voor een aantal van onze donateurs. Zij horen dan als eerste het album en krijgen een track-by-track-uitleg van Furlan en mijzelf. Diezelfde avond is er een openbaar concert, getiteld So Far To Go - The Best Of The Tributes. Dat concert is een compilatie van onze beste ‘tribute songs’ als bedankje voor Grounds en de support van mensen de afgelopen jaren. We spelen daar dan voorlopig de laatste keer werk van J Dilla, Nina Simone, Jay Z, Guru, Fela Kuti en anderen.” Plots moet de toetsenist zich naar het podium haasten voor de sound check, daarna snel eten en een chaotische verkleedpartij later is het showtime. Hoewel, niemand gaat het podium op zonder het RFO-ritueel: de muzikanten maken arm in arm een kring. Felter staat in het midden en houdt een familiebetoog in het Engels. “I want the ground to shake!” Er wordt hard gestampt. “I feel the juju, can you feel it?” “Yes”, schreeuwt de groep. “Start this journey with me and feel REEEEE:FRESHEDDDD!!” In koor volgt een luidkeels antwoord. Zo voelt het dus om onderdeel te zijn van een hechte familie, in de studio, onderweg en op de bühne. En wat een metamorfose: het tamme publiek ontpopt zich halverwege de show tot een uitbundige menigte, wat opnieuw aantoont hoezeer deze groep de liefde voor muziek koestert en tot het uiterste gaat. www.jazzism.nl
S E P T E M B E R 2014 127