Profiel
Cécile McLorin Salvant
Tegelijkertijd lachen en huilen Als een wervelstorm raast ze voorbij. Haar naam buzzt overal sinds de release van haar derde album For One To Love. Cécile McLorin Salvant is dé nieuwe zangbelofte van 20152016. DownBeat benoemt de excentrieke zangeres als beste vocalist van het jaar. Een dame om onder de loep te nemen. TEKST: ANGELIQUE VAN OS
FOTO’S: MARK FITTON
Beide handen klemt ze sierlijk om de microfoon, haar rode lippen dicht ertegenaan. Haar heldere ogen stralen door de opvallende witte bril. Bovenop haar hoofd pronkt een klassiek rood haarnetje met rode veertjes. De eerste diepwarme tonen, de fraaie vibrato en frasering komen direct binnen. Elastisch buigt Cécile McLorin Salvant (1989) haar stem van hoog naar laag, wat haar geen enkele moeite lijkt te kosten. Ze zingt zo licht als een veertje en tegelijkertijd gromt en ‘huilt’ ze. Daarbij kruipt ze volledig in de tekst en is elk woordje hoorbaar. Zo ook op haar derde album, For One To Love. De ene keer is het geschrevene van eigen hand, de andere keer is het een minder bekende Amerikaanse jazzsong, zoals het geestige en bluesy What’s The Matter Now? (Spencer en Williams, Bessie Smith). Wie haar live of in video’s ziet, moet bekennen: dit is een bijzondere dame. Los van een indrukwekkende stem en excentrieke verschijning, ligt de kracht van Cécile McLorin Salvant bij haar intense, verhalende interpretatie en theatrale weergave van haar eigen en oud repertoire. Door dicht bij de klassieke jazztraditie te blijven van grote jazz- en bluesvedettes als Bessie Smith, Carmen McRae, Babs Gonzales, Billie Holiday, Ella Fitzgerald, Sarah Vaughan en Abbey Lincoln, verweeft ze oud met haar eigenzinnige hedendaagse vertolking.
Stimulans Maar wie is deze vrouw eigenlijk? Het lijkt misschien of haar naam zo uit de lucht komt www.jazzism.nl
vallen, maar McLorin Salvant wint al in 2010 op 21-jarige leeftijd de Thelonious Monk International Jazz Vocals Competition en ontvangt in 2013 een Grammy-nominatie voor haar tweede album, WomanChild. In 2014 toert ze veel door Europa en maakt ze een verpletterende indruk tijdens haar debuut op het North Sea Jazz Festival. De Critics Poll van DownBeat roept haar dit jaar uit als vocaliste van 2015. Het regent lovende recensies. En dat terwijl de zangeres nauwelijks actief opgroeit met jazz en eigenlijk een heel ander pad bewandelt. McLorin Salvant wordt geboren in Miami, Florida als dochter van een Franse moeder en Haïtiaanse vader. Als vijfjarig meisje zit ze al achter de piano en ze zingt in een koor op haar achtste. “Mijn opa en moeder draaiden altijd klassieke jazz, maar ik was daar toen niet mee bezig. Ik luisterde er wel naar, maar interesseerde me meer voor klassieke muziek, barok en zang”, vertelt ze in een online interview. McLorin Salvant verhuist op haar achttiende van Miami naar het Zuid-Franse Aix-en-Provence om politicologie en rechten te studeren, naast klassieke muziek. Haar plannen lopen echter anders wanneer ze saxofonist Jean-François Bonnel leert kennen op een feestje. Hij brengt haar de kennis en de liefde voor klassieke jazzzang en improvisatie bij die teruggaat naar begin twintigste eeuw. “Jean-Francois had een enorme bibliotheek thuis. Hij introduceerde elke week een andere vocalist van wie ik nog nooit had gehoord. Ik had in die tijd veel op mijn bordje vanwege alle DE CE M B E R 2015 25
affaire hebben met dames op het werk. In een interview met The Assiocated Press zegt ze hierover: “In dit nummer stel ik de vraag in hoeverre een schoonheidsideaal in stand gehouden wordt om geaccepteerd te zijn en te blijven in de huidige maatschappij en binnen ons werkvlak. Dergelijke songs lijken misschien niet meer van deze tijd en absurd na één keer luisteren, maar luister langer, dan besef je dat veel van dergelijke onderwerpen nog aan de orde van de dag zijn.”
Humor
Ze zingt zo licht als een veertje en
studies, jazz deed ik er voor de fun bij. Hij probeerde me echter direct aan het studeren te krijgen en stimuleerde op die manier mijn professionele carrière”, zegt de zangeres in een interview met The Pace Report.
tegelijkertijd Sterke vrouwen gromt en ‘huilt’ ze
26 D E C E M B E R 2 0 1 5
Die passie kruipt dusdanig onder haar huid, dat ze switcht van studie en haar eerste band opricht. Bonnel ziet de potentie van zijn muze en binnen de kortste keren toeren ze samen met zijn kwintet door Europa en spelen ze op festivals. Als ze een jaar later haar debuutalbum Cécile lanceert en de Thelonious Monk International Jazz Vocals Competition in de wacht sleept, gaat het hard. Met haar derde album beleeft ze haar wereldwijde doorbraak. Evenals op voorganger WomanChild vertolkt McLorin Salvant minder bekende oude stukken, zoals Growlin’ Dan (1931) van Blanche Calloway, de oudere zus van de beroemde bandleider Cab Calloway. In haar liner notes zegt ze: “Op dit album wil ik een aantal sterke vrouwen centraal stellen, zoals Blanche die altijd in de schaduw stond van het succes van haar broer. Ik eer onafhankelijkheid, de moed die ze hadden om zich niet zo te gedragen of kleden zoals van hen verwacht werd.” Daarnaast is de zangeres ook iemand van inhoud: haar interesse voor sociaal-politieke achtergronden komt in haar muziek naar voren. Dat was op WomanChild al hoorbaar met haar scherpe interpretatie van Valaida Snows You Bring Out The Savage In Me (1930), over de raciale achtergrond van acteurs en zangers die zich zwart schminkten (blackface minstrels) en stereotypen van AfroAmerikanen neerzetten. Deze politiek incorrecte song geeft ze een nieuwe lading. Ook nu maakt ze een statement met het nummer Wives And Lovers (Burt Bacharach, Hal David), dat over vrouwen gaat die er aantrekkelijk en verleidelijk moeten blijven uitzien voor hun echtgenoten, tenzij ze willen dat de heren een www.jazzism.nl
Zoals de titel al aangeeft, is het vooral ook een plaat die liefde centraal stelt in al haar facetten. In de making-ofvideo zegt ze: “Dit is mijn meest persoonlijke album tot dusver, waarbij mijn eigen stukken een dagboekachtig karakter hebben. Het zijn liefdesverklaringen en -ervaringen die ik zelf heb ondervonden: de ene keer werkte het niet, de andere keer was het prachtig. Het zijn ook ervaringen waarvan ik weet dat ze in de ‘echte’ wereld niet kunnen overleven. Daarom was het fijn om van me af te schrijven.” Overigens is niet alles zwaar bij de vocaliste, want ze voelt zich juist aangetrokken door artiesten als Betty Carter, Louis Armstrong en Lena Horne, die veel humor in hun muziek verwerkten. McLoren Salvant: “Veel mensen hebben de misvatting dat jazz een heel serieus genre is. En dat klopt, maar het kan ook erg grappig en licht zijn en dat wil ik graag aan mijn publiek overbrengen”, aldus de zangeres tijdens de Ertegun Jazz Series. Er zijn weinig hedendaagse vocalisten die zo dicht bij de traditie blijven als Cécile Mclorin Salvant en die tegelijkertijd een frisse sound weergeeft. Zelf bewondert ze tijdgenoten Brianna Thomas en Cyrille Aimée. Dat ze een van de weinigen is, komt mede door haar eigenzinnige songselectie. Dat bevestigt ook pianist Aaron Diehl, die inmiddels met zijn trio bijna drie jaar met de zangeres toert, in een interview. “Veel van mijn bewondering voor Cécile komt door haar repertoirekeuze, waarbij er geen grenzen in afkomst of tijd zijn. Of het nu een blues is uit de jaren 1920, een klassiek stuk van Leonard Bernstein of om een eigen nummer gaat, ze is simpelweg geïnteresseerd in het vinden van materiaal dat zowel tekstuele als muzikale inhoud heeft.” De finishing touch is het artwork van For One To Love, dat McLorin Salvant zelf verzorgde. In haar makingofvideo zegt ze:“Ik schilder graag onderweg omdat ik me verveel tijdens toeren en wat tijd over heb tussen vluchten door. Op die manier ontkom ik aan stress. Ik bedacht een figuur voor de cover die tegelijkertijd huilt en lacht; de perfecte weergave van de inhoud van de plaat. In een dag ervaar je soms emoties van hysterisch lachen tot verdriet door iets verschrikkelijks. Dit contrast kom je vaak tegen en dat gaat toch samen in iemands leven.”