?íhebber en kunstprogrammeur Wim Zon haalde hun werk naar de Art van het North Sea Jazz Fest val De 'èen befaa-de blresmanager D ck -:'man exposeerde er in 2008 met rverzichtstentoonstellrng van 40 jaar =<Íotografie achter de schermen . lCyrus was aÍgelopen editie van de ret werk en zijn boek Stormy Monday, - de Harlemse lazzscene vanaÍ 1993 -06 centraal staaL Af gelopen zomer - :eerde ïevens de Durtse uttgever en . rst Rainer Placke het boek WolÍf/ Blue Note Photography .limmy ; opvolger van de wereldberoemde . ) 'Blue Note' Wolff en inmiddels tqegroe d tot een van de beste 'tg.3fgr van z,jn generatie De zeer --reve Katz werkt samen met ziln vrouw - .' diverse nie-we boeken en êxnoqrlips
De vraag naar Watermarr werd o-sdan'g
dat hil z jn schri_ícarie,e vaarwel zei en ziln eigen bluesmanagement, Nr.-^^";-h++^ r\dd5t ret managen van AVdron, oprcnLLe ^,,-l^^ artiesten begon Waterman hobbyrrar g te'otograferen Hi. had toegang Lot de .lurste deuren en was in staat om unieke serieus
momenten vast Le leggen 'ln d e trld was er
(+rênnê hornieL,nn Uccll yLL'r 9 ^êên rrr
drllr)Lcll
U
C
zich genoodzaakt voelden om hun imago te he<,rhermpn lpncn dp rOmmefCte met een a - ilrdrrd9cr) c-n wannabe's A s k -'^-il odrr rrorc met Bob Dy an oÍ Mississrpp John Hurt wilde
praten, riep ik hen gewoon Het was heel r^ormaal o* art ester drrect te be'raderen lk was enorm bevoorrecht, weet ik nu', zegt
Dic( Wate'man met zrj^ la^gzame, zachte, KraKer9e Stem
Door ziln goede contacten met
de
muzikanten en de gemakkel jke toegang tot
Roland K rk die samen met Cream-[. Jack Bruce en Buddy Guy op het t: staat Of Watermans muze Bonnie Ra .-
favoriet
B
B King
De longe zange ,.
dochter van Broadwayster John Raitt
al gernspireercr dc ornrp hlrrprm:nnp. en folkm-z r
veert enjarige leeftild
negentienjange benaderde ze WatÊ na een interview Ze raakten bevr e' Waterman werd v jÍtien )aar lang steun e1 toeverlaat Naast haar soloc"
h:rr nrnto rrnnrho, R Kinn dip ppn dierbare v.re van Wate'man 'B B is 83 en spee steeds I Onvoorstelbaar lk ben zo bl j <nooldo R:itt mêl al zn,alq R
c
hem al die laren heb mogen volgen er kennen Na zijn shows is hij altild de laa dre weggaat Nog steeds, na vijÍtig 1a"
in I lpor]l:mer rrr:rhto .. _. . _ fl regetma Ug 0 mensen op hem Bekenden, vriendef:ns R R m::kr tiid om iodoroon tê qnrterwijl de band a in de bus zit Twee terug vroeg ik. B B, je bent B1 Waaronje dit nog? Hij zer.'Alle mensen die m afloop opzoeken, hebben me al die geste-nd Ze wrllen geen geld, allee z
hootio V:n miin ti d Fn.ludL -t 9ËCl -^ ^' ^^^{,1,l( zc 9io
Fen bri.,onder oPnerPrs mens'
er steeds op de 1u,brl Het Íotoboek Betr'=Midnight And Day (2003) 9eeÍt :r-r:rhtio hcerd v.rn Wàtermans relaties ''
Waterman was
momenten
artresten, voor en achter de schermen : zitten opvalle^d wernig geposeerde íotussen Strlistrsch en technisch gezien de pics mrsschien minder aanlreklÊ -nrh man hpt de nrol niet drUkken Va de jaren negenLig heeít hij zicÀ pas -
nn uP fntnnrrfio uLU9'urrL
lnonola^.1 LvL9L'c9u
ql
cEll
>crr negatieven He-
gemaakt uit duizenden een redelilk vergelijkbaar verhaal als
-:
van z jn grote voo'beeld, jazzÍotoo Herman Leonard De invloed
kleedkamers en hu skamertaferelen, heerste
:
p p '
l
sdp nl
|| r
rhê
|
d
e n d e e rn O
I e v a rl
-< die de drie fotograf en verbeelden -.,al van Dick Waterman betreft dit randje van de blues, folk en rock 3 haar facetten De uit Plymouth, - ,etts af ko.nstrge Water-an t 1 93 5 r _ An^ê m ztol inr rrn e l < l -: De9r^ laren
'.r de wieg van de folkbeweging
er a trjd een ongedwongen sfeer, waarbrj hij art esten fotoqraÍeerde zonder dat ze het in de qaler hadden oÍ storend vonden Omdat h I ecereerr kende, bracht h I bovend er- D _:o'oere samenwerkingen tot stand Dat rrea<t zr n beeldmateriaal uniek Ell,e foto .. -:. - - ergen verhaal, zoats bijvoorbee c: ::: ie. e rniaarbil Mick Jagger
\'.:
=rdarrsche Newport Folk Festival -: betel ende een keerount ir zij" )aar ontmoette hil bluesmuzikant
de fllues
::
.John Hurt, voor wre hij en Booker
orlzoncÊ":
,
hite, de eerste lokale concerten
naarz
-
: q Dog'van de blues, Eddie'Son'
Andere
il2-1 988)
-
tusse
.
.de.
:: =s rr lgt van blueshe d ct waL voorspeelde :l:). ItrrllOrZel dat alS MiCk = -::::,::- ilbet in ziln hooÍd ' ''..,:e een foto van dat . ,r'r o. al wilze^d
mondharr-cJunror
klonk hei moest - o'= :
\A/.ltprmàn\ nróte doorbfaa,,. .- ziln speurtocht e^ herontdekl, ing
-
a:
=
l:atqtnpnnomdp is her on dor te ho<no Een van Watermans favoriete foto's Ray Charles, die bijna vol in het dostaat met eer^ klerne spot op he.n ge' doêl ê'o dpnl,en a:n l^pt beroe-de bee e Leonard schoot van Duke E lington, ve. door een'bemelse' lichtstraal Be<,rf'cidcnhprd
pn nasste hebben hij nu
Waterman gebracht waar
s
fotograaf staat niet graag op de voo.c ' hij observeert lever 'Miln foto's dra.
om tijdloze momenten Om verhaler herinneringen d e me altijd bilb ijven, _ de laatste foto van John Lee Hook=
fotografeerde hem vanacl'ter het p al wurvend naar het publiek in Long E=. :
ornië, 1997 Hij was erg op :: lk wist dat ik de Íoto pas kon aÍci' . . wanneer hij zou overlilden lk stol::= negalief In een la en toe^ ir- 2. Calif
vresel jt e dag aanbrak, bekeek it de zei John Lee Hooker voorgoed vaar\,:
winter 2OO9 Jazz
,
'
In het werk van de wat minder
bekende Gerald Cyrus (1957) is eenzelfde rauwheid,
gebruik van grove korrel en tijdloze atmosfeer te vinden als bij Waterman De A{ro-Amerikaanse Cyrus, geboren in Los Angeles, begon met fotograferen van het urban straatleven rond 1984 Begin jaren negentig verhuisde hij naar Harlem, New York om de fotoacademie aÍ te ronden Sterk geinspireerd door het werk van Roy DeCarava (1919), legde hij vanaf 1993 heL accent op het Afro-Amerikaanse nachtleven en jazzmusici. In 2008 verscheen het boek
Stormy Monday, New York's Uptown Jazz ice.re, met foto's die hij exposeert in diverse musea Cyrus: 'lk was op jonge leeftijd al bernvloed door lazz Toen ik het werk van aní rrrUr ts!oÍovo
Vorhaaldt -tn t;tlz+a IooNLtr Àei zo9 uuL mo rrrL l-.lii "'J vLrwtLtuL
azz in alle opzichten Dat wilde ik ook met
rrjn Íoto's bereiken De emotie, de sfeer, m
jn liefde voor de muziek
En
waar kan dat
beter dan in Harlem?'
Cyrus fotografeerde niet eerder in ziln carrière jazzscènes, omdat hij bang was ..ei^ig tot niets toe te kunnen voegen aan ivat er al is Dat veranderde toen hil naar de clubs in Harlem en The Bronx ging, waar
'06
wlnter 2009 Ja,zz
oubliek niet zoals in Greenwich Village zittend luistert naar concerten, maar al dansend en pratend een geheel vormt met de spelende jazzmusici Een totaal andere sfeer, die doet denken aan een huiskamerconcert of een grote kleedkamer, waarbij publiek
en muzikanlen gezamenlilk
socializen
Overigens viel het de fotograaf op dat er in
de clubs van Greenwich Village weinig tot geen Afro-Amerikanen te vinden waren 'lk dacht: luisteren mensen dan niet meer naar lazz? Gelukkig was dat wel het geval ' Naast het verschil in sfeer tussen Uptown en
Downtown clubs, hangt er geen prijskaartje aan de concerten in Harlem en The Bronx en ziln deze locaties op loopafstand te bereiken
Na 1997 veranderde het uitgaansbeeld in dc rlrrhs die Cvrrr< hczocht Door extreem hoge huren en verkoopprijzen van huizen
a ook underground, bij iemand thuis oÍ t loe's een jamsessie Helaas zijn de moge r.kleden wel beperkter, ja ' Wie als
Vee
onbekende in New York op zoek gaat naar vergei lkbare jazzclubs, zoekt naar een speld i^ ee^ hno hern N:.as- de commerciêle bars s i e '! re vinden Locals en promotors als Roberta Alloway, die Cyrus op alle leuke o
e\
--L---it^ Scnaars e5 ,.,^^.\ ees, ztln
en de teruglopende economie, moesten veel
tenten hun deuren sluiten Diverse clubs uit het boek bestaan niet eens meer Een aantal overleefde de malaise gelukkig wel, zoals St Nicks Pub, Lenox Lounge en het beroemde, heropende Minton's Playhouse'Muzikanten
hliivcn:ltiid cnplpn zeker in New York
Oo a end aan het beeldmateriaal van de A--:'<aan, is dat het zowel tijdloos als
' :::.nnndpn is TiinfnÍg'5doenvermoeden - rnensen uit de jaren veertig en vijftig '..;.:c: 'Mensen uit Harlem kleden zich ce.
lazz
lk kreeg snel waardering en erkennrng Art Inïrod,,.eêrde me h i loe Lovano V,a .oe
verrui de ski-instructeur en expeditieÍotograaÍ .J mmy Katz (1952) rn 1991 de witte prste va. West-Amer ka voor het drukke rachtleverr van wederom New York Katz rs nm ddels wereldberoemd als opvo ger van wrllen
Toen Katz bij B ue Note belandde, was Wo fÍ a ru m twintiq jaar dood H j heeÍt z 1n he d helaas noo t ontmoet We vertelt h j dat er ontzettend veel archiefmater aa van de man
Vanu
t een vergelilkbare passie voor
Francis Wolff en door het verzorqen var.r de albumhoezer voor het Blue Note abe
hil Íurore met eigen werk en commercrë e opdrachten, waarbil Daarnaast maakte
meer dan drrehonderd Íoto's als covers vooT z 1n gebru kt De u tqave van het boek Wo ÍflKatz, Blue Note Photoqraphy (2009) was een droom d e uitkwam 'Naast Herman Leonard s Frar-c s Wo ff mrln grote
kwam k
br1
Blue Note terecht
'
is, dat hunkert om aÍgedrukt te worden 5terker nog volgens Katz heefl Wo ÍÍ ze Í nooit een artist eke, n et-commercrë e Íoto af gedrukt ')a, raar he? Waarom? Dat s het grote mysterie rondom Franc s Wolff
man en dan word Je plots gevraagd om 1e werk te bundelen n een boek met le qrote voorbee d, dat s gewe dig l'
H j heeÍt dus ook nooit een e gen expos t e gehad ' Ge ukkig rea iseerde ziln andere grote voorceeld, Herman Leonard, ztct. op t 1d hoe waardevol zrln werk s Katz heett drt rcoon wel ontmoet 'Een van de hoogtepunten u t mr_n cdrrpre rs dat Hermar ee^ aartal var ziln Íoto's voor de m jne wilde rui en Dat s toch bizarl k ben -ree erg vereerd'
Na het z en va r The onior:s Monk en Art Blakey & Ihe )azz Messengers rr Carneqie Hal wist puber Katz het zeker hil wr de
Ondanks dat Katz veel van Wo ffs beeldmater aal heeft opgestoken, heeft h j een eigen st I en werkw lze Ze Í denkt hrl dat
tijdschriÍten
nsprrator Jaren ang keek
k op tegen
die
ooit lazzfotograaÍ worden A s zeverjar ge maakte h I a k ekles en rond 1991 besloot hij via een omweg z jr clroom te rea seTen 'lk was naref en dacht dat k met In jn pass e
gemakke 1k rr jr brood kor'r verdrenen Gek genoeg ukte het noq ook k had mazzel dat rk op de lu ste p aats, or) '-et l! ste mornent met de lu ste nrerser rr aanrakrng kr,vam lk ontmoette drlrrrer Arthur Taylor, dre entbous ast was oveÍ rr 1r werk A s le met Art een c ub binnenkornt, dan maak 1e ndruk
zr_n'o1o'. zo qewaa'dee'd word"r' vanwÊ9e de nt mite t, de passie die ze u tstralen en het moment suprême dat hil probeert vast te leggen Daarnaast probeert bil ziln
te maken van de hrstor sche tr dsf aderq I aIz. L be^ ge nte'essee'd n sterke rdert te ten van de mensen d e l( beelden los
fninor:fepr
pn nrnhoor ! !u!! p
UdL rU> l< |NuiJpqlcll ^^^. ^^
van de h storrsche context Daarom dateer
k
miln Íoto's niet, want eeÍr coon als Sonny Ro l^, s ïr.dloo> Zr.n po'tret qyoersoregelï
een rndrukwekkend art est.1 e Z een artrst eke muzrka e re s heeït :. probeer daarbil, net a s een )azz zo goed mogel jk verhaal to ' . .
d
Onder beperkte omstai-.1 eTnaar onr a: moge rlke Íoto te schieten' He:. bee
budqettel streef k
;
zwart-wit beelden benadrLrkt A^dp.p
'rrp-
À--ae(e d eê'L]e
fotografeert Katz we n k eur F j.,6. we.l I Katz sd-en -ot / I d e ook fotograaf is Zrl oncle . het se ecteren van onderwerl)e bel chtrng u t, etc 'Dena rs l geherme wapen Ondanks het grote conrlr0r( e. u tee^looe^de opdr;, lrlrlp.h^+ --^ etqÊn projo,'. net ,^+-+^ te \re a.in
oaar qeen concessleS voor ro{Wanneer hil een shoot verrc' Note of een t ldschr Ít, s het ;i'' hg rr le ndel I e re)u ldd \.o ' h 1 rrets over te zeggen D.r., tevens met zrln vrouw.r.rr
onderwerpen waar hrl lre[! a . totdat het af s )azz blrlfï z 1- ; , heeft nog een aantal grote r.r
Taylor op ziln verlangllst;c. vol Evena s een tr p naar Errop,:, daar te vereeuw ger'r He1 r'
de weg sï-,1 r le '-4 , -' het píob eem Het qaat (le "..i.: ongetwrlfe d lukken err rro.ti 71.'1 v9eïspo'et a, I e'
;
-
l
vraag rs at een wanneer Ja
nog steeds classy als ze uitgaan.
Jurken
en nette pakken ziln de standaard, en de mannen krijgen een forties look met hoeden en accessoires Omdat ik zwart-wit fotografeer wordt dat extra benadrukt '
Cyrus focust zich behalve
op sfeer
en
emotie op details: handgebaren, een intiem
moment tussen twee geliefden, rook
Hoewel, roken is er niet meer bij, in het New Yorkse nachtleven. Geen sf eerelementen meer Ă la Herman Leonard Het rookverbod
heeft veel bars de nek gekost, licht Cyrus
toe Ook ziln er amper jongeren in zijn werk te bespeuren, omdat die niet of nauwelijks onderdeel uitmaken van de Harlemse jazzscene. Cyrus: 'Uiteraard zijn er wel
jonge muzikanten, maar weinig publiek Die zitten eerder in wijken als Greenwich Village en Chelsea, of luisteren liever naar R&B of
hiohoo..'
Hoewel Gerald Cyrus sinds 2000 in Philadelphia woont, heeft hij aan zijn
fotografie diverse
vriendschappen
overgehouden en ziet hij zijn vrienden uit Uptown New York nog regelmatig. Hij begaf zich destijds gemakkelijk onder de mensen omdat iedereen hem kende Net als Dick Waterman kon Cyrus elke spontane situatie vastleggen Daarnaast maakte
hlj zich populair door zijn 'modellen' regelmatig gratis foto's te geven en kreeg waarderino omdat hii een historisch archief
documenteerde De foto's van Gerald C.'- , ademen dan ook warmte en genege.-: uit Volgens de maker kan dat niet ar^c=-, 'ln dit soort clubs komen musici same^ ^---
-^
hun vrienden en bekenden. Hier ku--= ze zichzelf zijn, echt genieten va' Het gaat ze niet om geld Dat verdiene- . elders. Er zitten best grote jongens : - :': ' hoor, zoals allrounder bluestrompett s- Dara, die in zijn hoogtildagen bil Art 3 .. = speelde, saxofontsten David Murra. Patience Higgins (laatstgenoemde -: . -
jaren met Wilson Pickett) en
een
James Carter. Ze spelen puur voor := Net zoals ik fotografeerde vanuit lie':= de muziek En dat doe ik noq steeds
winter
2009
z
,'
.