Noordpool Orkest by Angelique Van Os

interaieut

IT HET IS FLINK AANPOTEN

OM AttES

GOED OPTE KRIJGEN,WAT GEEN PROBTEEM MOET ZIJN VOOR

DE PROFESSIONETE BTAZERS VAN HEÏ NOORDPOOT ORKEST. ONDER LEIDING VAN DIRIGENT EN ARTISTIEK LEIDER. REINOUT DOUMA, IEGT DE BIGBAND DE TAATSTE HAND HEAD,

A JAZ. SYMPHONY.

AAN

TUSSEN DE OPNAMEN DOOR SPRAK FORTE

DE TRIBUTE-CD,

RADIO,

IN DE STUDIO MET DOUMA,

SAXOFONISÏ STEVEN STUITER EN TROMBONIST VINCENT VENEMAN OVER HET PROJECT EN HUN MUZIKALE ACHTERGRONDEN. DOUMA:'MET DEZE CD KUNNEN WE NOORDPOOL INTERNATIONAAL OP DE KAART ZETÏEN EN LATEN.ZIEN WAT WE IN HUIS HEBBEN.' TEKST ANGELIQUE VAN OS

/ FOTO'S REYER BOXEM & ANGELIOUE VAN OS

'Oké, we pakken het even op bij letter M. Zet het goed en

even bijtanken.

scherp neer. Denk om de accenten. Daar gaat ie; een, twee,

minuten later verschijnt Reinout Douma met een glimlach en een gezonde iode kleur van hard werken in de kantine. 'Zijl Noordpool Orkest zit midden in de opnamen van hun tribute-cd, Radiohead, aJazz Symphony. In krap een paar

drie. . ..' De coachende stem van dirigent en artistiek leider

Reinout Douma (37) galmt door de boxen in de lounge room van Key Studiot. Zonder te weten waar het geluid vandaan

komt, klinken er melodieuze saxofoonlijnen, gevolgd door ritmische trombonemotieven. 'Yes, dat bedoel ik!' Het lampje in de control room gaat uit, de deur staat op een kier. Producer- engineer Michiel Hoogenboezem kijkt twreden. Hij praat door een microfoontje tegen Douma, die hij tevens ziet via een plasmascherm. ''We doen nog een take,

dal zrjnwe ei,

zegt

de man achtet de knoppen. lloogenboezem is bekend van ar-

tiesten als Roling Stones, Tina Ti:rner, \7ende Snijders,

Ïneke

Postma, Herman van Veen en Ilse de lange.

En nu zit hij achter de knoppen bij Noordpool Orkest. Samen met Douma neemt hij n2?st de techlische aspecten ook de productie voor zijn rekening. ''We houden een korte pauze,

Ikkom

naar boven, even terugluisteren.'Tivee

dagen tijd neemt het orkest tien gearrangeerde stukken op van de bekende Engelse rockband van frontman'Tom Yorke.

november 2011 had het orkest hier al een serie live-concerten

van gegeven, wat duidelijk naal meer smaakte. Noordpool Orkest bestaat sinds 2009 en heeft een 42-koppige bezetting, die een mix vormt van een big band en een strijkorkest. Het is qua bez.ettïng eÍr stÍuctuuÍ verge\kbaar Ínet en geïnspireerd op Metropole Orkest. Er spelen voornamelijk noorderlingen of musici met noordelijke roots in het gezelschap. Douma richtte het orkest drie jaar geleden

hij het

op omdat

idee had een soortgelijk gespecialiseerd gezelschap zoals

het Metrooole Orkest te kunnen realiseren voor

) 37

in Noord-Nederland. De gelegenheid dier-rde zich aan in Drachten bij theater De Lar'vei, u'at de thuishonk vormt voor repetities. Jn Drachten verdr.veen namelijk de koopzondag. Tèr compensatie beloofde de gemeente een aantal culturele zondaen

gen te organiseren. Het Noordpool lverd na intensieve gesprekken met de theaterdirectie hierbij betlokken. De uitkomst: het mocht een concert organiseren dat na de grote pubiieke belangstelling genoeg basis creëerde voor een blijvend vervolg.

Het is geu.aagd en opmerkelijk dat Douma in de moeilijke huidige tijd een nieuw orkest weet te presenteren. Uiteraard moet hij ewoor l<lol<ken, want iedereen rnoet een boterham verdienen. Hij kan een goede balans vinden door commerciele projecten waar bekende

B, Pé Daalemmer

tiesten zoals Kim Hoor-weg, A1i

Rooie Rinus en Elske DeWall aan mee

werken,te combineren met meer complexe projecten, zoals de concerten en de cd met stukken r.an Radiohead.

Nu trekt Noordpool

de stoute schoenen aan door de bewelkte

n-ruziek officieel op plaat uit te brengen. \íaarot.t.t eigenlijk?

l)ourla: 'Ik vind

Radiohead n-ruzikaal technisch in teressant,

rrret narne qua stapeling van akkoorden en onregelmatige

rraatsoorten. Er zitten diepe lagen in de muziek van Radiohead. Daarnaast hebben we explicier voor deze volm gekozen: geen vocalen, rlaaL

tttimte voor improvisatie , opgebouwd als

een jazzsl'mfonie. -Een clash tussen rock en jazz, waarbij het gaat om boeiende arrangementen. Voor

Noordpool

is het

overigens interessant om dit te vertolken omdat een vroliik jazz-

poporkest niet snel wordt geassocieerd met deze

melancholische en soms depressieve muziek. Het geeft een nieuq.e kler-rr aan het orkest. Daarnaast denk ik dat r've hiermee

internationaal goed mee kunnen laten horen wat rve in huis hebben. Misschien heb ik eer.r te grote mond, r.uaar ik heb wel

L^^-,.-^..--L.i^^--

Inmiddels hebben de musici een boterham naar binnen gewerkt ofeen sigaretje gerookt en is er rveer werk aan de r'vinhel. De blazers en toetsenist zitten in Studio A. De benedenverdieping van Key Studio's in het Friese plaatsje Akkrum ziet er prachtig rLit. De open ruimte , viif meter hoog en

170m2 groot, straalt een serene sfeer uit door een sfeervolle verlichting, een fiaaie houten vloer en retro (licht)panelen die ingesteld kunnen rvorden op warmte en kleur (dus o1. de sremming van de muzikanten). De akoestiek is eveneens ven hoge lc"valiteit, vanwege de strakke isolatie. Een natuurstenen muur en secuur doorgerekende diffusiepanelen (gelaagde blokjes aan het plafond, die geluid den-rpen en isoleren, waardoor het een specifieke klankweergeeft) zorgen hiervoor. (Jndanks het zware weer rvaar veel studio's

Trampe nergens last van.

in verkeren, heeft eigenaal Rogier

)

Hij

bouwde met een gespecialiseerd team (Hans Koomans)

de studio

in 2010-201

De studio moet dezelÍde uitstraling

en sfeer uitademen als de legendarische Engelse Abbey Road studios in Londen. De twee studio's, zang-booth en de control

Íoom staan in het hele gebourv in conracr met elkaar via camerat, w-schermen en interne li.jnen.

Douma heeft zijn positie weer ingenomen voor het orkest en de blazers z.itten op hun plek. Koptelefoon op. Vizier gericht

al. O, nee, toch niet, trompettist Kurt \íeiss zit nog op het toilet. Met een draf e snelt de Amerikaan zich naar zyn stoel. Al jaren geeft hij op het bladmuziek. De dirigenr rikt

Ies aan

het Prins Claus Conserwatorium in Groningen. Hij

speelde met iconen als Aretha Franklin en de Ray Charles

band. 'Check, nu gaan we Paranoid Android erop knallen. Kom maar op met die energie', aldus een aanmoedigende Douma. De arrangementen zijn pittig, het vergt veel concentratie en embouchure.

A-ls

iemand een foutje maakt moet het

overnieuw. De in Croningen wonende saxofonist Stevensluiter

houdt het hoofd koel, ter-wijl buurman Will Jasper zich met zijn fluitsolo stoor-r aan overspraak op zijn koptelefoon van de drummer die een verdieping hoger de

zit. 'Ik hoor constanr

dluns hard op mijn oren', meldt hil. 'Om Paranoid van

worden, kent u die uitdrukking?', grapr iemand. Enfin, uiteindelijk is het juiste volumeknopje gevonden en sraat de fraaie melodie er goed op. Het hoorr er allemaal bij in de studio. Na een aanml pirrige takes, discussies over het tempo en de energie die het stuk moet uitstralen, sraar het op de band. Tijd voor een uitgebreide pauze. De zakken pindat en nootjes gaan open en her er der vloeit er wat wijn om even te ontspannen.

Tiombonist Vincent Veneman (27), Steven Sluiter (31) en Douma krijgen echter geen tijd om uit te blazen. Zevertel-

len over hun achtergrond en band met het orkest. Veneman

het orkest op freelance basis opereert en dus ook efficiĂŤnt repe-

speelt naast het

Noordpool bi.j diverse lichte muziekorkesten, Millennium Jazz Orchestra, het C\azz Ensemble en souljazzband The Very Next. Hij studeerde in 2006 af aan het Crot-ringse Prir-rs Claus Conservatorium en rondde in 2009 een master af in Rotterdam bij onder andere de trefaamde jazztrombonisr Ilja Reijngoud. Hij is echter begonnen bij de plaatselijke fanfare: cle Burchtkapel (die is overgegaan in Het

teert

zoals het

nog te vroeg om te spreken van een hechte groep. Sluiter: 'Als blazers komen we elkaar regelmatig tegen. Het werlweld is im-

C)rkcst) in 'Westerbork.

het repertoire wat ze spelen. Belangrijkste is dat de musici het

Zljn

moeder en zusjes speelden ook

mee en zijn vader dirigeerde het gezelschap enige

tijd. Na de

Burchtkapel volgen vele andere orkesten. In hoeverre heeft zijn achtergrond de basis gevormd voor waar hij nu is? Veneman: 'Het spelen in harmonie- en fanfare-

wanneer er zich een optreden voordoet -, is het wellicht

mers niet zo groot. Met de strijkers is dat een ander verhaal.'

Door opnamen of grotere projecten groeien de beide werelden steeds dichter naar elkaar toe. Douma vindt dan ook zeker dat zijn orkest is gegroeid. De strijkers krijgen steeds meer grip op vooral een leuke bezigheid vinden om bij Noordpool te horen. 'Mijn grote voorbeeld, het Metropole Orkest, speelt dagelijks met elkaar en is daardoor perfect op elkaar ingespeeld. De musici kennen elkaar beter. Toch wil dat niet automatisch zeggen

orkesten is voor mij erg belangrijk geweest. Ik heb daar in

dat de sfeer gezelliger is.'

grocpsvcrband leren spelen. Tben ik naar het consen'atorium

Vincent voegt toe: 'Voor mij is het goed om via Noordpool

ging lavam ik voor het eerst in een bigband terecht, wat een logische overstap was omdat mijr voorkeur uitging naar lichte muziek. Dat gold eveneens voor de link met symfonische jazzprojecten. Vanwegc mi.jn miu of meer klassieke achtergrond

weer mensen te treffen waarmee ik eerder in de Stageband zat.

verliep alles heel geleidelijk.'

Terugblikkend op zijn eigen ontwikkeling van de afgelopen drie jaar is Douma tevreden en tegelijk kritisch: 'Ik moet aan

De rouce van saxofonist Steven Sluiter liep anders dan die van de trombonisr. Hij begon bij de lokale muziekschool en een saxofoolensemble. Op hetzelfde conservatorium als Veneman

hvam hij in aanraking met cle big band en kreeg vervolgens in 2001 een plekje bij de Stageband, destijds onder leiding van trombonist Jeroen Rol. 'Ja, ik speel alweer tien jaar bij die groep. Ik heb daar ontzettend veel geleerd en daarnaast allerlei stijlen gespeeld. De ervaring in de Stageband en de conservatorium bigband hebben miin basis gevormd.'

Ik woon nu in Amersfoort, dus mijn link met het noorden

daardoor wat beperkter. Des te leuker om die mensen nu weer te zien.'

mijn dirigeren werken. Mijn slagtechniek moet omhoog. Daar klijg ik professionele ondersteuning voor. Mijn leiding onwikkelt zich steeds beter; ik kan goed een repetitie leiden onder druk van de klok, waarbij de sfeer goed blijft. Dat is belangrijk. Misschien dat ik alleen wat minder piano ga spelen.' Neemt Douma met het verzorgen van de artistieke leiding, zijn pianospel ĂŠn dirigeren niet teveel hooi op zijn vork? 'Soms moet ik misschien een stapje terug doen ja, maar ik maak die

Dc big band van Noordpool bestaat volledig uit manneu, terwijl het bij de strijkers grotendeels omgekeerd is: hier zijn

ik een bepaalde visie en sound in gedachten heb. vijftig jaar geen symfonisch bestel meer bestaat zoals dat nu het geval is. Ik vermoed dat er meer ruimre komt voor gespecialiseerde orkesten, zoals het Metropole, het

het vooral vrouwelijke musici die de strijkstok zwaaien. Omdat

Orkest van de 18e eeuw en Noordpool.

keuze omdat ,;:,;.

,' ,','i:.:ljj

Ik denk dat

er over

)

L)aarnaast sraat

hct Írnnciëlc

laten zien dat het mogelijk is

bestel ondcr grote dlr-rk.

ot-t-t

rnet

eer-r

zal

kleine overhead zo-

rvel gesubsidieerde als ongesubsiclieerde coLrcerten te realiseren.

kie.s bervr-Lst

niet voor ver vooruitlopencle subsidieaanvra-

gen. Dat doe ik projectmatig. Err solns exPres njet. FTer is nu keihard rverken en veel inzet rrragen víln cle muzikanteu. Toch

denk ik clar rve srraks knnnen bervijzen dat u'c bestaansrecht hebben door allerlei tnooie projecten en corrce.rten tc presenteren.'

'lèrug naal de cd-opn:rme, want in hoeverre is het voor dc blazers uitclagend mareri:ral? Vcneman: 'Nou, zoals je hoort

het heel sin-rpcl or.n te spelen, haha. Nee, het is boeiend om dit repertoire goed te veltolkcn naar het olkesr. De muziek leent

zich er goec{ r'oor. lk heb ook een :rantal stlrkken gcerrengeerd. Daarcloor analyseer je het materiaal nog intensiever en lccr.je de mLrziek nog beter kennen.'

Ook Sluiter moet goecl bij de

les

blijven. Hoervel de su;o-

foonsectie partijen ir-rvr-Llt die een bijLol spclen. zitten er rvel

pittige

passages tLrsscn. \/erder

licht hij toe dat de stijlen en

schlijfstijlen nogal van elka,rr verscl-rjllet-r omdat er mee rdere arrangeurs becrokken ziin bij clit project. 'De stukken zijn best verschillend qua sÈer en tinrius. Op zich is dat niet gek, rvltt het rcpertoire van Racliohead dat gekozen is, beslaat uiteenlopencie pcrioclcs. Hoer.r'el we ons voolnameliik richten op hurl oudere r.verk en bcke ncle stukken als (ireep. Je uoet sreeds op. dc rcsetkr-rop .lrukken...'

Dan steekt een orkcstlicl ziin gczicht onr de .lerLt: 'Jougens, u'e moetcn r'veer verder hoorl' Duty calls. En rveg zijn z-e . Het hele sezelschap daalt lr-rid pratend en hchend de tr.rppen af richting stuclio A De burrerij ic u,eer opqeltler OL (lonrprtrer, rhis is lr,lLar

-r,crrL

gcrl

Re.liohe.rd. a Jrzz \r r.npholrr'\re rschijnt later

jt jaar. De exacte

rele:rsedatun is nog onzeker e n deels afhankelijk var-r het label \r'aarnee he r orl<est in eesprek is. Ntel is zeker dar e r een replise van dc conceLter r-olqr rondor-t.r .1e cd-prerentrtie. Tevetrs korrren er diverse andere projccten Jalli zo verTorgt her orkest op

1i april

een openluchtconcert

in Drachter-r, met

als girsten raP-

per Krairnrje P:rppie en fusion/j:rzzlrockgitarist Jan Akkermiur (Focusl). Volgencl jaar gaat Noorclpool zich overisens richten op eigen rverk, gelelateerd aan de poëzie vau M. \/asalis. Zie voor meer info: