Stageverslag mo'media by Anne Kampshoff

VOORWOORD Beste lezer, Op 12 augustus 2013 startte ik met een nieuwe uitdaging. Ik, een studentje dat nog maar één jaar studeerde aan de opleiding communicatie, ging stage lopen bij een ‘echt’ bedrijf. Tijd om de geleerde theorie uit leerjaar een en twee toe te gaan passen in de praktijk en te laten zien wat ik kan! Hieraan vooraf ging een vrij soepele zoektocht naar een stageplek. Terwijl ik de webshop van 100% Travel afstruinde op zoek naar de reisgids ‘100% Mallorca, Menorca & Ibiza’, begon er bij mij wat te kriebelen. Ik vroeg me af wie er achter deze gidsen zaten en klikte door naar de website van de uitgeverij. En daar stond ie dan.. De vacature voor een meeloopstage op de PR & Promotie-afdeling bij mo’media. Direct was ik enthousiast en ik kon niet snel genoeg starten met mijn sollicitatieprocedure. Een opvallende CV en motivatiebrief vormden samen mijn sollicitatie (zie bijlage 1), ik werd uitgenodigd voor een gesprek en het was meteen raak! En nu is het alweer 24 december 2013, de tijd is werkelijk voorbij gevlogen. Het afgelopen half jaar heb ik veel geleerd van de meeloopactiviteiten op de PR & Promotie-afdeling van mo’media en daarnaast heb ik mijn onderzoeksvaardigheden verbeterd door het doen van onderzoek naar een huidig communicatieprobleem van de uitgeverij. Uiteindelijk heb ik op basis van de resultaten van dit onderzoek een communicatieadviesplan opgesteld. Ik heb veel geleerd van deze uitdaging en ik vond het erg leuk om in de praktijk aan de slag te gaan. Mo’media is een hartstikke leuk bedrijf met een groep gezellige, gemotiveerde werknemers. Er zijn vier personen die me enorm hebben geholpen tijdens de ontwikkeling van mijn stageverslag. Lonneke Hoogveldt, Cedric Stalpers, Sharon Dahler en Esther Frazer, bedankt voor de zeer prettige samenwerking! Ik hoop dat u na het lezen van mijn verslag een goed beeld heeft van mijn stagewerkzaamheden, hetgeen wat ik geleerd heb, de onderzoeksresultaten en uiteraard het communicatieadviesplan. Ik wens u veel leesplezier! Hartelijke groet, Anne Kampshoff

MANAGEMENT SUMMARY Uitgeverij mo’media staat bekend om haar 100% reisgidsen, een product waar ik al jaren fan van ben. En dat is waarom ik heel graag bij dit bedrijf stage wilde lopen. Ik heb de afgelopen tijd veel geleerd bij mo’media op het gebied van professioneel handelen, zelfstandig werken, het uitvoeren van onderzoek, het uitbrengen van communicatieadvies, planning, vormgeving en schrijven. Mo’media merkt dat veel boekhandels niet op de hoogte zijn van de populariteit van de 100% reisgidsen, ze verbazen zich vaak over het feit dat de 100% stedengidsen marktleider zijn. Daarnaast houden veel boekhandelaren hun voorraad niet goed op peil, daar wil de uitgeverij uiteraard graag verandering in zien. Door de communicatie richting boekhandel te verbeteren, beoogt mo’media dit succes beter over te brengen waardoor de boekhandel uiteindelijk de gidsen beter op voorraad houdt. Er is onderzoek gedaan naar de informatiebehoefte van de boekhandel en naar het huidige beeld en kennis dat de boekhandelaren op dit moment hebben van de 100% reisgidsen. Er is desk research uitgevoerd en er zijn tien boekhandelaren geïnterviewd. De boekhandelaren beoordelen over het algemeen de huidige communicatiemiddelen van mo’media als goed. Aangezien zij maar beperkt de tijd hebben, willen zij het liefst alleen nieuwswaardige informatie ontvangen waarbij het product en de acties centraal staan. Daarnaast wordt ook praktische informatie belangrijk gevonden. Wanneer zij teveel informatie ontvangen van een uitgeverij, gaan zijn deze filteren en wordt niet alles meer gelezen. Sommige enthousiaste boekhandelaren geven aan het leuk te vinden om samen te werken met de uitgeverij. Het beeld dat men heeft van de 100% reisgidsen is prima, alleen heeft men een te beperkt beeld van de doelgroep. Tot slot zijn zij goed op de hoogte van het assortiment, maar niet zo goed van de populariteit van de 100% reisgidsen: slechts enkele boekhandelaren weten dat de 100% stedengidsen marktleider zijn. Op basis van de onderzoeksresultaten is een communicatieadviesplan opgesteld. Hierin staat het onderwerp ‘samen voor 100% succes’ centraal. De huidige communicatiemiddelen worden behouden en hierin wordt extra informatie verwerkt. Daarnaast worden er ook nieuwe middelen ontwikkeld. Ten eerste komt er een mini-magazine dat wordt verwerkt in de voorjaarsbrochure, ten tweede wordt er een klankbordgroep opgezet en er worden ansichtkaarten ontwikkeld die naar de boekhandelaren gestuurd kunnen worden. Tot slot worden de website en facebookpagina van mo’media verbeterd. De helft van mijn werktijd heb ik besteed aan het uitvoeren van onderzoek, de andere vijftig procent heb ik meegelopen op de PR & Promotie-afdeling van mo’media. Het was mijn taak om de nieuwsbrieven te bedenken, schrijven, vormgeven en uiteindelijk te analyseren. Ook heb ik veel promotiematerialen ontworpen, zoals advertenties, banners, flyers en beursmateriaal. Daarnaast heb ik de drie websites van de uitgeverij bijgehouden. Tot slot heb ik meegeholpen met verschillende PR-werkzaamheden. Over het algemeen ben ik zeer tevreden over het doorlopen proces. Enkele zaken hebben me meer tijd gekost dan ik had ingeschat, maar gelukkig had ik voldoende reserve ingecalculeerd. Op het eind van mijn stage heeft Sharon mij een mooie eindbeoordeling gegeven waar ik heel erg blij mee ben. Ik kan terugkijken op een leuke, leerzame stagetijd!

INHOUDSOPGAVE VOORWOORD .............................................................................................. 1! MANAGEMENT SUMMARY ................................................................................ 2! HOOFDSTUK 1 INLEIDING ............................................................................... 5! Waarom bij mo’media? ............................................................................... 5! Actualiteit .............................................................................................. 5! digitalisering ......................................................................................... 5! internationalisering ................................................................................. 6! reorganisatie ........................................................................................ 6! De opdrachten .......................................................................................... 6! Ontwikkelde competenties ........................................................................... 6! onderzoek uitvoeren en analyseren .............................................................. 6! advies uitbrengen over het communicatiebeleid .............................................. 7! vormgeving – photoshop & indesign .............................................................. 7! professioneel handelen ............................................................................ 7! plannen en organiseren van taken ............................................................... 7! initiatief tonen en zelfstandig handelen ........................................................ 7! schrijfvaardigheid verbeteren .................................................................... 8! Leeswijzer .............................................................................................. 8! HOOFDSTUK 2 BESCHRIJVING VAN DE ORGANISATIE .............................................. 9! Assortiment mo’media ................................................................................ 9! Concurrentie ........................................................................................... 9! De werkplek ............................................................................................ 9! De afdeling ............................................................................................10! Beschrijving hoofdopdracht .........................................................................10! Probleemstelling ......................................................................................11! Doelstelling ............................................................................................11! De werkwijze ..........................................................................................12! desk research .......................................................................................13! kwalitatief onderzoek .............................................................................13! De resultaten van het onderzoek ..................................................................14! desk research .......................................................................................14! kwalitatief onderzoek – interviews..............................................................17! Eindconclusie ..........................................................................................18! Conclusies van het onderzoek ......................................................................19! aanbeveling 1 .......................................................................................19! aanbeveling 2 .......................................................................................19! aanbeveling 3 .......................................................................................19! aanbeveling 4 .......................................................................................19! aanbeveling 5 .......................................................................................19! HOOFDSTUK 3 HET COMMUNICATIEPLAN .......................................................... 20! Doelstellingen .........................................................................................20! Doelgroep ..............................................................................................20! Strategie ...............................................................................................21! communicatiekruispunt ...........................................................................21! positionering ........................................................................................21! tone of voice .......................................................................................22! Boodschap ..............................................................................................22! Middelen ...............................................................................................22! voorjaars- en najaarsbrochure ...................................................................22! klankbordgroep .....................................................................................22! magazine (verwerkt in voorjaarsbrochure) ....................................................23! online mailings .....................................................................................24! ansichtkaarten .....................................................................................24! facebookpagina ....................................................................................25! mail en telefoon ...................................................................................25!

Synergetisch geheel ..................................................................................25! Planning & budget ....................................................................................25! HOOFDSTUK 4 BESCHRIJVING MEELOOPACTIVITEITEN ......................................... 26! Bedenken, schrijven, vormgeven en versturen van digitale nieuwsbrieven ................26! Bekijken, analyseren en rapporteren van nieuwsbriefstatistieken...........................26! Ontwerpen en uitvoeren van promotiematerialen zoals banners, flyers, advertenties, beursmateriaal, posters en stickers ...............................................................26! Bijhouden van de mo’media website, de 100% travel website en de 100% travel webshop, zoals teksten schrijven, beelden plaatsen, banners ontwerpen en actiepagina’s opzetten ..........................................................................................................27! PR werkzaamheden ...................................................................................27! HOOFDSTUK 5 REFLECTIE OP HET PROCES ....................................................... 28! Proces ...................................................................................................28! Planning ................................................................................................29! Beoordeling stageorganisatie .......................................................................29! BIBLIOGRAFIE ........................................................................................... 30! BIJLAGEN ................................................................................................ 31! Bijlage 1 sollicitatie ..................................................................................31! Bijlage 2 kernwaarden ...............................................................................32! Bijlage 3 organigram .................................................................................33! Bijlage 4 geïnterviewde boekhandelaren .........................................................33! Bijlage 5 interviewvragen ...........................................................................34! Bijlage 6 push- & pull-strategie ....................................................................35! Bijlage 7 afzet boekenmarkt........................................................................35! Bijlage 8 omzet uitgeverijen reisgidsen ..........................................................36! Bijlage 9 omzet reisgidsenmarkt ...................................................................36! Bijlage 10 inkooporganisaties.......................................................................36! Bijlage 11 dekking 100% reisgidsen mo’media ...................................................37! Bijlage 12 planning communicatieplan ............................................................38! Bijlage 13 budget communicatieplan ..............................................................38! Bijlage 14 codeboek ..................................................................................39! Bijlage 15 transcripten interviews .................................................................42! interview Paagman, Den Haag, 28-10-13.......................................................42! interview Landschap Reisboekwinkel, Eindhoven, 29-10-13 ................................44! interview De Dolfijn, Amsterdam, 30-10-13 ...................................................46! interview A la carte, Amsterdam, 30-10-13 ...................................................48! interview Vives, Breda, 4-11-13 .................................................................50! interview De Kler, Leiden, 5-11-13 .............................................................52! interview Het Keizerrijk, Maassluis, 6-11-13 ..................................................53! interview Polare, Utrecht, 8-11-13 .............................................................55! interview Polare, Den Bosch, 11-11-13 .........................................................57! interview De Vries boeken, Haarlem, 13-11-13 ...............................................58! Bijlage 16 planning ...................................................................................61! Bijlage 17 beoordeling stageorganisatie ..........................................................62! tussentijdse beoordeling, 1-11-13 ...............................................................62! eindbeoordeling, 24-12-13 .......................................................................66! Bijlage 18 nieuwsbrieven ............................................................................70! Bijlage 19 ansichtkaarten boekhandelaren .......................................................72! Bijlage 20 promotiematerialen .....................................................................72! Bijlage 21 free publicity .............................................................................74!

)PPGETUVL JOMFJEJOH

t XBBSPN CJK NP NFEJB t BDUVBMJUFJU t EF PQESBDIUFO t POUXJLLFMEF DPNQFUFOUJFT t MFFTXJK[FS

HOOFDSTUK 1 INLEIDING WAAROM BIJ MO’MEDIA?

Het motto van de 100% reisgidsen is als volgt: ‘jouw reisgids naar plekken waar anderen niet komen’. Dat is ook mijn lijfspreuk op het gebied van reizen. “Ga op zoek naar de plekjes waar de locals komen” is wat mijn moeder al jaren zegt. Dat advies volg ik dus al mijn hele leven braaf op en ze heeft gelijk! De gidsen van mo’media passen bij mij en ik ben een echte fan, geen stad wordt meer bezocht zonder een 100%’je in mijn tas. Werken met een product waar je in gelooft en waar je 100% achter staat is erg belangrijk, het motiveert je en het maakt je werk ook een stuk makkelijker. Ook de functieomschrijving van de stage sprak me direct aan. In het derde studiesemester stond marketingcommunicatie centraal en ik merkte dat dit vakgebied me lag. Samen met mijn klasgenoten ontwikkelden we een mooi plan voor Hertog Jan, waarbij ook het uitwerken van verschillende middelen tot de opdracht behoorde. Het vormgeven vond ik een van de leukste onderdelen en in mijn vrije tijd besteedde ik hier ook al regelmatig tijd aan. In de stagefunctie is ontwerpen een essentieel element, dus dat komt goed uit. Tot slot is mo’media gevestigd in Breda en zo is het dus prima op en neer te reizen. ACTUALITEIT

Mo’media is een uitgeverij op het gebied van reizen en vrije tijd. De uitgeverij heeft een breed assortiment reisgidsen, genaamd de 100% serie. Deze reeks bestaat uit steden- regioen landengidsen en vormt het core product van het bedrijf. De 100% stedengidsen zijn dominant op de stedengidsenmarkt, sinds enkele jaren zijn zij marktleider. Er verschijnen regelmatig nieuwe titels, maar ook is het belangrijk dat de bestaande reisgidsen up to date zijn, ze worden dus allemaal geregeld herzien. Daarnaast heeft de uitgeverij ook de Kidsproofserie in het assortiment, dit zijn vrijetijdsuitgaven voor gezinnen met kindvriendelijke adressen. Mo’media heeft een jaarlijks terugkomende 100% voorjaarsactie. In deze periode van drie weken in maart ontvangt de consument bij aankoop van een 100% gids een gratis 100% stedengids van een bepaalde stad gratis. Deze actie wordt elk jaar herhaald en is daardoor heel herkenbaar en consistent.

DIGITALISERING Er wordt veel aandacht besteed aan digitalisering bij mo’media. Zo worden er verschillende apps op de markt gebracht. Op dit moment zijn bijna alle stedengidsen van mo’media ook als app te verkrijgen en ook zijn in september 2013 de navigatie-apps geïntroduceerd. De navigatie-app is te gebruiken in combinatie met de papieren gids en zo kun je realtime zien waar de 100% adressen in de buurt liggen.

INTERNATIONALISERING Enkele jaren geleden is er ook in Duitsland een mo’media gmbh opgestart, sinds maart 2012 liggen de 100% gidsen daar in de schappen.

REORGANISATIE In 2012 heeft er een grote reorganisatie plaatsgevonden bij mo’media, er werd afscheid genomen van maar liefst vijf medewerkers. Het bedrijf was genoodzaakt deze beslissing te nemen omdat de digitalisering en internationalisering hoge kosten met zich mee brachten. Hierbij is de keuze gemaakt om zich volledig te gaan richten op de best lopende producten. De focus werd gelegd op de 100% reisgidsenserie en de Kidsproofreeks en de overige uitgaven verdwijnen in de loop der tijd uit het assortiment. DE OPDRACHTEN

De hoofdopdracht van mijn stage is het onderzoeken van de communicatie richting de boekhandelaren. Op dit moment is deze communicatie vrij simpel ingericht en wordt er niet veel aandacht aan besteed. Mo’media wil graag weten wat de informatiebehoefte van de boekhandelaren is en via welke middelen zij willen communiceren met de uitgeverij. Daarbij is het ook van belang om te weten hoe zij de reisgidsen van 100% op dit moment zien en wat zij al weten van de producten. Op basis van de onderzoeksresultaten wordt er uiteindelijk een communicatieadviesplan opgesteld. Tevens loop ik ook mee op de PR & promotieafdeling van mo’media. Tot mijn takenpakket behoren o.a. de volgende werkzaamheden: het onderhouden van de websites, het ontwikkelen van promotiemateriaal, het ontwikkelen en analyseren van de nieuwsbrieven, de beelden boekaanvragen verwerken en taken op het gebied van free publicity. ONTWIKKELDE COMPETENTIES

Tijdens mijn stageperiode heb ik uiteraard veel geleerd. Voor aanvang van de stage heb ik zeven competenties opgesteld. Ik wilde me graag verbeteren op bepaalde punten en het werken in concrete taaksituaties zou dit mogelijk maken.

ONDERZOEK UITVOEREN EN ANALYSEREN De helft van mijn meeloopstage bestond uit het doen van onderzoek voor de organisatie. Op basis van de resultaten volgt er een communicatieadviesplan waar het bedrijf uiteindelijk echt mee aan de slag zal gaan. Belangrijk dus dat er gedegen onderzoek zou worden uitgevoerd, aan mij de taak. In het begin vond ik het best wel lastig om een begin te maken aan het onderzoek. Het is van belang dat het plan van aanpak een goede basis van het onderzoek vormt waar je verder op kunt bouwen. Aangezien ik het niet gemakkelijk vond om dit duidelijk op papier te krijgen, bleef ik het enigszins uitstellen. Maar toen ik eenmaal goed op weg was, kreeg ik er plezier in en ging het een stuk sneller. Ik heb een hoop geleerd van het interviewen, de gesprekken gingen me naar verloop van tijd steeds beter af.

ADVIES UITBRENGEN OVER HET COMMUNICATIEBELEID Aan de hand van onderzoeksresultaten en aanbevelingen heb ik een communicatieadviesplan opgesteld. De interviews hebben me erg veel informatie verschaft waar ik de nodige conclusies uit kon trekken. Aan de hand hiervan heb ik de aanbevelingen opgesteld. Door de persoonlijke gesprekken met de doelgroep was het gemakkelijker om jezelf te verplaatsen in de doelgroep. Ik kon me goed inleven in de boekhandelaren en hun informatiebehoefte, en zo op zoek gaan naar de beste communicatiemiddelen voor in het plan.

VORMGEVING – PHOTOSHOP & INDESIGN In leerjaar twee heb ik verschillende lessen Photoshop en inDesign gevolgd. Ik ging graag naar deze lessen om deze programma’s beter te leren kennen. Het leek me erg handig om hiermee goed uit de voeten te kunnen in het bedrijfsleven en ik vind vormgeving heel erg leuk. Toen ik startte met mijn stage mocht ik gelijk aan de slag met Photoshop, dat vond ik wel even lastig in het begin en ik moest even wennen. Ik had namelijk het programma al een tijdje niet meer gebruikt, maar in mijn stageperiode heb ik handigheid erin gekregen en steeds meer geleerd, erg fijn! Ook gaat het vormgeven me steeds beter af, de huisstijl van mo’media ligt me goed en daarom lukte het me prima om me aan de huisstijl te houden.

PROFESSIONEEL HANDELEN In het bedrijfsleven is het belangrijk dat je professioneel handelt. Mo’media is een heel informeel bedrijf wat ik erg prettig werken vond. Je kunt altijd bij iedereen terecht, de sfeer is leuk en je voelt je al snel helemaal thuis. Ook de communicatie met de buitenwereld is vrij informeel, maar ook hierbij is professionaliteit zeker vereist. Tijdens de vakantie van Sharon heb ik het contact met de pers onderhouden, dit was erg leuk om te doen en heeft me geholpen met het verbeteren van deze competentie. Ook heb ik voor mijn onderzoek contact opgenomen met vijftien boekhandelaren om te vragen of ze wilden deelnemen, en uiteindelijk heb ik tien daarvan bezocht voor een interview. Ook hierbij handelde ik uit naam van mo’media en was professioneel handelen essentieel.

PLANNEN EN ORGANISEREN VAN TAKEN Een keer in de twee weken ging ik aan tafel met mijn stagebegeleidster. We bespraken de voltooide werkzaamheden, de stand van zaken m.b.t. mijn onderzoek en ook legde Sharon mij de nieuwe taken uit die gedaan moesten worden. Daarnaast kreeg ik ook regelmatig een mailtje tussendoor met verschillende opdrachten. Het was aan mij om deze taken goed in te plannen en op tijd af te hebben. Met behulp van een to do list lukte het me goed om het overzicht te bewaren en alles voor de deadlines af te kunnen strepen.

INITIATIEF TONEN EN ZELFSTANDIG HANDELEN Na verloop van tijd ging ik steeds meer initiatief nemen. In het begin wist ik af en toe niet goed hoe zaken normaal gedaan werden, waar ik alles kon vinden etc. Hierin werd ik steeds zelfstandiger en het grootste deel van mijn taken kon ik

prima alleen afwerken. In het begin bedachten we met vier collega’s de onderwerpen voor de nieuwsbrief en op het einde maakte ik samen met de andere stagiair Koen een voorstel hiervoor en als deze was goedgekeurd gingen we zelfstandig verder. Ik kreeg veel vrijheid in het ontwerpen van promotiemateriaal, erg prettig! Ook tijdens de vakantie van Sharon kreeg ik erg veel vrijheid. Ik was toen net drie weken aan de slag bij mo’media en ik was degene die de zaken met de pers mocht regelen, een leuke, leerzame uitdaging!

SCHRIJFVAARDIGHEID VERBETEREN Tot mijn meeloopactiviteiten behoorden vooral veel taken m.b.t. vormgeving van bijvoorbeeld banieren, posters, flyers en advertenties. Op dit promotiemateriaal stond in de meeste gevallen sterk beeld centraal in combinatie met een korte, pakkende tekst. De teksten moeten uiteraard passen bij de tone of voice van 100% en aangezien men veel van deze middelen vluchtig bekijkt, moeten ze kort en bondig zijn. Ook is het van belang dat de teksten oproepen tot actie, dat kan bijvoorbeeld een verwijzing naar de website zijn of een oproep tot doorklikken. Ik heb afgeleerd om soms wat te langdradig te zijn en geleerd juist korte en gevatte teksten hiervoor te schrijven. Ook voor de nieuwsbrief heb ik veel teksten geschreven. Hierbij was ook het hoofddoel om de lezer nieuwsgierig te maken tot doorklikken naar de landingspagina. De nieuwsbrieven hadden allen een overkoepelend thema en met goede teksten kun je dit geheel duidelijk maken aan de lezers. Ik vond het erg leuk om hiervoor te schrijven en werd er steeds beter in! Tot slot heb ik natuurlijk ook veel geschreven voor in mijn onderzoekstekst. Deze moest uiteraard in zakelijk Nederlands geschreven zijn en tot slot, maar zeker niet in het minst: foutloos geschreven. LEESWIJZER

In hoofdstuk 2 volgt een beschrijving van de organisatie en de beschrijving van het uitgevoerde onderzoek. Hierin is o.a. de exacte probleem- en doelstelling te vinden, de werkwijze en uiteraard de resultaten en conclusies van het onderzoek. Aan de hand van de resultaten van het onderzoek voor mo’media, is een communicatieadviesplan opgesteld. Uit de onderzoeksresultaten volgden enkele aanbevelingen die in een plan uitgewerkt zijn, het plan is te vinden in hoofdstuk 3. Dan volgt er in hoofdstuk 4 een omschrijving van de meeloopactiviteiten. Naast de vijftig procent van de tijd die gereserveerd stond voor het uit te voeren communicatieonderzoek, was er natuurlijk ook tijd om praktijkervaring op te doen binnen het bedrijf. Als stagiaire PR & promotie heb ik binnen verschillende facetten van de afdeling meegelopen en gewerkt. Daarnaast is er ook een reflectie op het proces opgesteld. De stageorganisatie heeft me beoordeeld als staigiaire en ook heb ik mezelf beoordeeld. ‘Ging alles volgens planning?’ en ‘Waarom heb ik bepaalde keuzes gemaakt in het proces?’ zijn vragen die in het vijfde hoofdstuk beantwoord worden. Tot slot volgt een bronnenlijst en de bijlagen.

)PPGETUVL POEFS[PFL

t BTTPSUJNFOU NP NFEJB t EF XFSLQMFL t EF BGEFMJOH t CFTDISJKWJOH IPPGEPQESBDIU t QSPCMFFNTUFMJOH EPFMTUFMMJOH t EF XFSLXJK[F t EF SFTVMUBUFO t BBOCFWFMJOHFO

HOOFDSTUK 2 BESCHRIJVING VAN DE ORGANISATIE Mo’media is een uitgeverij van boeken op het gebied van vrije tijd en reizen. De boeken vallen op door de verrassende content, de opvallende vormgeving en de eigentijdse fotografie. (Mo'media) De onafhankelijke uitgeverij verzorgt haar eigen content. De boeken zijn te koop via de boekhandels, warenhuizen, cadeauwinkels en het internet. Ook heeft mo’media haar eigen webshop waarop zij al haar uitgaven aanbiedt: www.100procenttravel.com. Zie hiernaast voor de kernwaarden van uitgeverij mo’media, in bijlage 2 is een toelichting hierop te vinden. ASSORTIMENT MO’MEDIA

De uitgeverij heeft een breed assortiment reisgidsen, deze gidsen onder de merknaam 100% Travel vormen het core product van mo’media. De reisgidsen laten je de regio, stad of dorp beleven als een echte ‘local’, de slogan is dan ook als volgt: ‘100% jouw reisgids naar plekken waar anderen niet komen’. Mo’media is actief op het gebied van digitalisering. Alle stedengidsen zijn tegenwoordig ook in appvorm verkrijgbaar en een groot aantal van de papieren stedengidsen beschikt over de navigatie-app. De navigatie-app vult de papieren gids aan en begeleidt je naar de 100% adressen uit de gids. De andere serie van mo’media is de Kidsproof serie, dit zijn reisgidsen en vrijetijdsuitgaven met kindvriendelijke adressen voor gezinnen. Tot slot biedt de uitgeverij ook nog verschillende andere uitgaven aan, maar deze zullen in de toekomst verdwijnen uit het assortiment. CONCURRENTIE

Er zijn vrij veel uitgeverijen actief op de reisgidsenbranche. De ANWB heeft een breed assortiment reisgidsen en ook Unieboek is een grote uitgeverij. Samen met de 100% Travel reisgidsen behoren de ANWB-gidsen en de Capitoolgidsen (uitgeverij Unieboek) tot de top drie spelers op de reisgidsenmarkt. Enkele andere belangrijke spelers op de Nederlandse reisgidsenmarkt zijn:, Kosmos (uitgeverij van o.a. Wat & hoe?-serie), Terra Lannoo (uitgeverij van o.a. de Trotter-serie, Michelin en de Groene Reisgidsen), Dominicus (valt onder de Gottmer uitgevers groep) en Marco Polo (valt onder Unieboek uitgeverij het Spectrum). Dan zijn er op de internationale reisgidsenmarkt nog twee grote concurrenten voor mo’media: de Lonely Planets en de Rough Guides. DE WERKPLEK

Mo’media is gevestigd aan de Vlaszak in Breda. Het bedrijf bestaat uit drie afdelingen: verkoop & marketing, de redactie en de administratie. Daarnaast wordt er ook met een groot aantal freelancers samengewerkt, zoals auteurs, fotografen en vormgevers. De directeur van mo’media, René Bego, is werkzaam bij mo’media gmbh Duitsland. Op het kantoor in Breda werken acht vaste krachten en er zijn

twee stagiaires in dienst. In de kleine organisatie zijn de interne communicatielijnen erg kort. De functieverdeling is te zien in het organigram in bijlage 3. DE AFDELING

Bij mo’media ben ik werkzaam op de afdeling PR & Promotie. Sharon Dahler is de verantwoordelijke van deze afdeling. Samen met haar zorg ik ervoor dat de producten van de uitgeverij onder de aandacht komen bij de consument, de pers en de boekhandelaren. Esther Frazer is hoofd verkoop/marketing, de afdeling PR & Promotie valt onder haar functie in het organigram. Sharon Dahler is mijn stagebegeleidster en in samenwerking met haar en Esther heb ik gewerkt aan mijn onderzoek voor mo’media. BESCHRIJVING HOOFDOPDRACHT

Boekhandelaren verbazen zich vaak over het feit dat de 100% stedengidsen de best verkochte stedengidsen in Nederland zijn. Zij zijn dikwijls niet op de hoogte van de populariteit van de reisgidsen en de grootte van het marktaandeel van de 100% stedengidsen. Het is voor mo’media belangrijk dat de boekhandelaren weten van het belang om hun schappen gevuld te hebben met de 100% reisgidsen. De 100% stedengidsen zijn marktleider, de regiogidsen helaas (nog) niet, maar mo’media wil deze in de kielzog meenemen. Ook zal het beeld en kennis die de boekverkopers van mo’media hebben van invloed zijn op de uiteindelijke verkoop. Daarom is het nodig om te weten te komen hoe zij op dit moment tegen de reisgidsen aankijken zodat dit eventueel verbeterd kan worden. Mo’media wil graag de communicatie met de boekhandelaren verbeteren, zodat zij de belangrijke feiten weten over de producten en een positief beeld van de 100% reisgidsen hebben. Hiervoor wil de uitgeverij ook graag weten via welke informatiebronnen de boekhandel hiervan op de hoogte wil worden gehouden en wat de informatiebehoefte van de boekhandelaren is. Wanneer deze communicatie beter zal zijn, verwacht mo’media dat de boekhandelaren zullen weten hoe belangrijk het is om de gidsen van 100% op voorraad te hebben, waardoor indirect uiteindelijk de verkoop zal stijgen. Op dit moment stuurt mo’media simpele online mailings en twee keer per jaar en aanbiedingsbrochure naar een groot aantal boekhandelaren. Deze zijn eenvoudig ingericht en men weet niet goed hoe de reacties op deze mailings zijn. Zij merken in ieder geval dat de populariteit van het product nog niet duidelijk genoeg wordt overgebracht. In het desk research is een overzicht van de huidige communicatie te vinden. De boekhandelaren staan op dit moment onder druk. Veel boekverkopers hebben een liquiditeitsprobleem. Zij kiezen hierdoor in eerste instantie ervoor om (nieuwe) bestsellers op voorraad te hebben en zullen zo minder aandacht besteden aan de voorraad reisgidsen. Een praktijkvoorbeeld: wanneer een boekhandelaar ziet dat de stedengids 100% New York op is, maar hij/zij heeft nog wel een ANWB Extra New York liggen, wordt dit probleem vaak even aan de kant geschoven en de bestelling uitgesteld. Redenen genoeg om hier onderzoek naar te doen.

PROBLEEMSTELLING

Het probleem is dat boekhandelaren de reisgidsen van 100% vaak niet goed op voorraad houden. Mo’media denkt dat dit probleem komt door het gebrek aan kennis over de populariteit het product bij de boekhandelaren. Om deze kennis te verbeteren, zal de communicatie op een juiste efficiënte manier moeten worden ingericht. Dit onderzoek zal ingaan op de informatiebehoefte van de boekhandelaren en hun kennis en beeld van de reisgidsen van mo’media. De probleemstelling van het onderzoek is als volgt: “Wat is de informatiebehoefte van de boekhandelaren t.a.v. de reisgidsen van mo’media en welke kennis en welk beeld hebben zij op dit moment hiervan?” Het onderzoek is nauwkeurig afgebakend, hieronder is het demarcatierechthoek te zien. Het onderzoek heeft betrekking op de boekhandelaren die de 100% stedengidsen al in het assortiment hebben, zij zijn degenen die de gidsen in de toekomst nauwkeurig(er) op voorraad moeten houden. Met het onderzoek wordt de informatiebehoefte van de boekhandelaren onder de loep genomen en ook wordt onderzocht wat de huidige kennis en het beeld van mo’media is onder de boekhandelaren. Tot slot is het onderzoek gericht op de Nederlandse markt.

DOELSTELLING

Mo’media wil dat boekhandelaren komen te weten hoe groot de populariteit van de reisgidsen van 100% Travel is. Zo worden zij indirect op de hoogte gesteld van het belang dat hun schappen gevuld blijven met de 100% gidsen. Daarnaast is het ook belangrijk dat zij weten waar de 100% reisgidsen voor staan. Het hoofddoel is om de communicatie met de boekhandelaren te verbeteren, zodat uiteindelijk indirect de verkoop gestimuleerd wordt. Hiervoor wil mo’media weten wat de informatiebehoefte van de verkopers is, en ook welke kennis en beeld zij al hebben van mo’media. Hier zal onderzoek naar worden gedaan en aan de hand van de onderzoeksresultaten zullen verschillende aanbevelingen worden gedaan. Op

basis van deze aanbevelingen wordt uiteindelijk een communicatieadviesplan opgesteld. De 100% reisgidsen behoren tot de best verkochte reisgidsen in Nederland en dat moeten de boekhandelaren dus te weten komen. Als boekhandels de gidsen aanbieden, op voorraad hebben en op de hoogte zijn van de achtergrond van de gidsen, zullen er uiteindelijk meer gidsen verkocht worden én dat is wat mo’media uiteindelijk wil bereiken. De communicatieadviesvraag van mo’media is: Hoe kan de (tweezijdige) communicatie met de boekhandelaren worden verbeterd? DE WERKWIJZE

Er is in dit onderzoek gebruik gemaakt van verschillende onderzoeksmethoden. Ten eerste is er desk research gedaan en hierop volgend het kwalitatief onderzoek middels tien interviews met boekhandelaren. De metingen worden dus verricht vanuit twee verschillende invalshoeken. Om antwoord te geven op de probleemstelling, zijn er verschillende deelvragen opgesteld: DESK RESEARCH 1. Begrippen (imago, kennis, informatiebehoefte) 2. Hoe ziet de boekenmarkt eruit? 3. Wat zijn de kenmerken van B2B-marketing? 4. Hoe ziet de promotie bij uitgeverijen er op dit moment uit? 5. Wat doet mo’media aan promotie richting uitgeverijen op dit moment?

KWALITATIEF ONDERZOEK - INTERVIEWS 1. Welk beeld hebben de boekhandelaren van de 100% reisgidsen? 2. Welke kennis hebben de boekhandelaren van de 100% reisgidsen? 3. Wat vinden de boekhandelaren van de huidige communicatie richting boekhandel? 4. Welke onderwerpen vindt de boekhandel interessant in deze communicatie? 5. Via welke communicatiekanalen wil de boekhandel communiceren?

DESK RESEARCH Desk research is het verzamelen van informatie uit verschillende informatiebronnen die betrekking hebben op het hoofdonderzoek. Het desk research is een onmisbaar element om je over een onderwerp in te lezen. Hierin worden betekenissen van kernbegrippen in het onderzoek vastgesteld, bestaande kennis in de organisatie en informatie uit verschillende bronnen onderzocht. Het vooronderzoek zal voornamelijk veel research op het internet omvatten en ook wordt de huidige informatie in de organisatie onder de loep genomen.

KWALITATIEF ONDERZOEK Kwalitatief onderzoek is een verkennend onderzoek onder een beperkt aantal respondenten. Interviews maken het mogelijk de diepte in te gaan en zo rijke antwoorden van de deelnemers te verkrijgen, zowel interviewer als respondent kan zijn/haar eigen inbreng kwijt in dit één op één gesprek. Bij interviews bestaat de mogelijkheid tot doorvragen waarbij overwegend open vragen worden gesteld over wensen, ervaringen, behoeften en meningen van de respondenten. Er werden tien geselecteerde personen uit de doelgroep geïnterviewd om de validiteit te waarborgen. De betrouwbaarheid van het onderzoek wordt versterkt door de interpretatie van verschillende beoordelaars. De boekhandelaren zijn geselecteerd in overleg met Esther Frazer. Hierbij was het van belang dat er verschillende soorten organisaties bij de selectie behoorden en dat de deelnemende boekhandels op verschillende locaties in het land zaten. In de selectie zijn enkele zelfstandige boekhandelaren opgenomen, een paar boekhandelaren die tot een van de inkooporganisaties behoren en twee vestigingen van de keten Polare. Deze boekhandelaren houden allen hun eigen voorraad op peil en behoren daarom bij de onderzoeksdoelgroep. Een overzicht van de geïnterviewde boekhandelaren en bijbehorende achtergrondinformatie is te vinden in bijlage 4. In bijlage 10 en 11 staat informatie over de inkooporganisaties en over de algemene dekking van de 100% reisgidsen van mo’media. Het interview bestaat uit 22 open vragen en is opgesteld op basis van de eerder opgestelde deelvragen. In het begin van de vragenlijst staat het beeld en kennis over de 100% reisgidsen centraal en het tweede gedeelte gaat over de informatiebehoefte van de boekhandelaren. Er is gebruik gemaakt van projectieve technieken bij de imagovragen om rijkere antwoorden te verkrijgen. Het volledige interview is te vinden in bijlage 5. Het onderzoek is gericht op de business to business klanten van uitgeverij mo’media: de boekhandelaren die de 100% stedengidsen verkopen. Er is gekozen voor deze twee vormen van onderzoek, omdat het een vrij beperkte onderzoeksgroep betreft. Diepgang en kwalitatief rijke antwoorden zijn belangrijker in dit onderzoek dan kwantiteit, daarom heb ik gekozen voor uitvoerige interviews bij tien boekhandelaren.

DE RESULTATEN VAN HET ONDERZOEK

Uit het onderzoek zijn verschillende resultaten voortgekomen die de deelvragen beantwoorden. Ten eerste worden de resultaten van het desk research besproken en ten tweede komen de resultaten van het kwalitatieve onderzoek aan bod.

DESK RESEARCH begrippen

“Een imago is het beeld dat over een object bestaat, zoals dat in de geest van individuen is gevormd, en dat betrekking heeft op meningen, gevoelens en gedragsintenties ten aanzien van het object. Het is het individu dat een bepaalde houding of attitude heeft, en het object dat een imago heeft.” 1 “Merkkennis omvat kennis van eigenschappen, mogelijkheden, gevolgen en voordelen van het merk.”2 “De informatiebehoefte omvat alles wat uw doelgroep werkelijk wil weten over uw organisatie, product of dienst.”3 boekenmarkt

De boekenmarkt staat onder druk vanwege de daling in omzetcijfers. De boekhandel heeft last van de economische crisis en ook de digitalisering is van negatieve invloed op de boekverkoop. In 2013 is de totale omzet in de boekenbranche met 5,9% gedaald blijkt uit de GFK-cijfers. Ook blijkt hieruit dat de afzet in de boekenmarkt al een half jaar lang met dubbele cijfers daalt, zie afbeelding bijlage 7. De boekhandel was in 2012 nog wel de belangrijkste aankoopplaats voor algemene fysieke boeken, het marktaandeel van de boekhandel bedroeg dit jaar 84,3% blijkt uit de cijfers van het KVB. Voorgaande jaren was dit aandeel echter hoger, in 2012 had de boekhandel het laagste aandeel van de afgelopen zeven jaar. De branchevreemde verkoopkanalen groeien in aandeel en nemen verkoop weg bij de boekhandelaren. De boekhandelketens hebben het dus erg zwaar, zij hebben in 2013 te maken met een omzetdaling van maar liefst 10,7% blijkt uit de GFK-cijfers. Dit heeft als gevolg dat de boekhandelaren steeds voorzichtiger worden en minder risico durven te nemen in deze tijd. Mo’media is de nummer 4 uitgeverij binnen de reisgidsenbranche. In 2013 behaalde mo’media een marktaandeel van 9,7% in deze branche. ANWB is marktleider met een aandeel van 23%, hierop volgt Unieboek – Het Spectrum (bekend van de Capitool reisgidsen) en op drie staat Groothandel/BE. In bijlage 8 is een totaaloverzicht van de omzet en het marktaandeel van reisgidsuitgeverijen te zien. 1

(Kenhove, 2010)

(de Rijcke, 2000)

(Insyde)

Wanneer er specifiek wordt gekeken naar de stedengidsenmarkt, staan de 100% stedengidsen van mo’media aan de top en is mo’media dus marktleider. In bijlage 9 is een grafiek te zien waarin de totale omzet per maand van de reisgidsenmarkt in beeld wordt gebracht, ook is hierin de omzet per maand van de 100% reisgidsen zichtbaar. Mo’media piekt voor en na de zomer (in de stedentripseizoenen), terwijl de totale reisgidsenbranche piekt in de zomermaanden. Dit is mede te verklaren doordat mo’media sterk is in stedengidsen en andere uitgeverijen in regioen landengidsen die in de zomermaanden meer verkocht worden. business to business communicatie

Het grootste verschil tussen business- en consumentenmarketing is dat producten worden geleverd aan bedrijven in plaats van aan consumenten. De organisaties zullen ze gebruiken om mee te produceren of verkopen de producten door. Ook de afnemers verschillen sterk in koopgedrag: -

Op de B2B markt zijn er minder klanten dan op de consumentenmarkt. Ook zijn de bestellingen per klant over het algemeen groter op de B2B markt, hierdoor is het belang groter. De duurzame relatieopbouw wordt steeds belangrijker op de B2B markt, hechte relaties zijn heel veel waard. Er is sprake van een grote mate van loyaliteit op de B2B markt. Professionele inkopers zijn gespecialiseerd en zijn zich meer bewust van de aankoop dan consumenten. De koopmotieven van inkopers zijn rationeler, economischer en objectiever.

In de huidige business to business markt is het belangrijk dat je waar maakt wat je belooft. Wanneer je dit niet doet, zul je door de transparantie van de markt hard afgerekend worden. Authenticiteit en geloofwaardigheid worden steeds belangrijker, terwijl commerciële communicatie, glimmende campagnes en verkooppraatjes zullen afnemen. Op het gebied van communicatie betekent dit dat je de communicatie vooral inhoudelijk en servicegericht zult moeten inrichten. Als je daarnaast het ultieme doel van je organisatie opstelt en dit in je communicatie overbrengt naar je klanten, maak je als bedrijf het verschil. Ook in de B2B-markt is online communicatie steeds belangrijker aan het worden. B2B-doelgroepen vinden het belangrijk dat organisaties actief zijn op social media, hiervan verwacht een hoog percentage dat er interactie plaatsvindt op deze sociale platformen. Daarnaast is relevante communicatie via e-mail zeer gewenst door deze doelgroepen en ook de corporate website speelt mee in het beslissingsproces. En tot slot is ook realtime chat een gewenst communicatiemiddel. promotie bij uitgeverijen

Een uitgeverij richt haar promotie op de consument en op de tussenhandel (de boekhandelaren). Er zijn twee verschillende communicatiestrategieën te onderscheiden: de pushstrategie en de pullstrategie. Aan beide strategieën wordt aandacht besteed door een uitgeverij, want er moet vraag ontstaan bij de consument naar de producten, maar de boeken moeten ook makkelijk verkrijgbaar zijn in de boekhandels.

De pushstrategie bevat mogelijkheden voor de uitgeverij om haar producten de verschillende productiekanalen in te duwen (push). Hierbij worden de producten door het bedrijf zo sterk gepusht, dat de tussenhandel ze bestellen. Door middel van aantrekkelijke kortingen en promotiemiddelen drukt de uitgeverij haar producten als het ware door naar de volgende bedrijfskolom. Ook zijn er instrumenten voor de uitgeverij om de eindafnemers van het product naar de tussenhandel toe te lokken (pull). Met de pullstrategie richt de uitgeverij zich rechtstreeks op de consument, zo probeert ze de vraag naar haar producten op te wekken en merkvoorkeur te creëren. Als gevolg hiervan zullen klanten in de winkels gaan vragen om de producten waardoor de detaillisten onder druk worden gezet om de producten in hun assortiment te hebben. Zo wordt het merk als het ware door het kanaal getrokken. In de bijlage is een afbeelding opgenomen die de pull- en pushstrategie verduidelijkt, zie bijlage 6. De belangrijkste communicatiemiddelen voor uitgeverijen zijn: de inkoopbeurzen, persoonlijke bezoeken, schriftelijke verkoop (online/offline) en telefonische verkoop. huidige communicatie mo’media

Op dit moment is de communicatie van mo’media richting de boekhandelaren vrij eenvoudig ingericht. De volgende middelen worden gebruikt: -

Papieren brochures In het voorjaar en het najaar komt mo’media jaarlijks met een nieuwe brochure, waarin de aanbieding centraal staat. Hierin wordt de actie aangekondigd, het bijbehorende POS-materiaal, nieuwe titels en herdrukken worden gepresenteerd en er wordt een totaaloverzicht gegeven van het huidige assortiment. Ook bevat de brochure een bestelformulier, zodat men direct kan overgaan tot bestellen. Commerciële mailings De mailings die 100% verstuurt zijn voornamelijk actiegericht. Hierin worden extra aanbiedingen gedaan met hoge kortingen waar boekhandelaren binnen een bepaalde tijd op kunnen reageren. Website mo’media Op de corporate website van mo’media wordt informatie gegeven over de uitgeverij. Hierop staat onder andere het assortiment, de contactgegevens, business to business informatie, persinfo en het laatste nieuws. E-mails Via e-mail wordt er veel contact gehouden met de verschillende boekhandelaren. Dit middel wordt gebruikt om de communicatie op gang te houden en dit is een snel communicatiemiddel. Telefoon Wanneer men direct contact wil met de boekhandel, of andersom, wordt vaak de telefoon gepakt. Ook worden boekhandelaren veelal nagebeld over offertes en (deelname aan) acties.

Postmailings Ook via de post gaan er mailings de deur uit. Deze manier van communicatie wordt vaak gebruikt wanneer er een specifieke doelgroep aangesproken wordt, zoals bijvoorbeeld kinderboekenwinkels etc. Retourprocedure via Centraal Boekhuis Via het Centraal Boekhuis worden de retouren geregeld. Ook wordt via hen gecommuniceerd welke retourprocedure er wordt gehanteerd.

KWALITATIEF ONDERZOEK – INTERVIEWS De interviewvragen zijn te vinden in bijlage 5 en het codeboek is in te zien in bijlage 14. Ook zijn de transcripten van de interviews opgenomen in de bijlagen, zie bijlage 15 voor de volledige uitwerkingen van de gesprekken. imago

Het imago van de reisgidsen van 100% is over het algemeen goed onder de geïnterviewde boekhandelaren. De begrippen waar zij de gidsen mee associëren komen aardig overeen met de gewenste identiteit en bijbehorende kernwaarden van 100% Travel. Als doelgroep zien zij vaak het jongere publiek voor zich die op zoek is naar de leuke, andere adressen. In principe speelt leeftijd bij 100% Travel geen rol, het gaat om de lifestyle van de doelgroep. In onderstaande ‘word cloud’ zijn de belangrijkste begrippen te zien die men vindt passen bij de 100% reisgidsen.

kennis

De boekhandelaren zijn goed op de hoogte van het assortiment van uitgeverij mo’media. Zij noemen allen de 100% stedengidsen en de regioen landengidsen, de belangrijkste uitgaven van de uitgeverij. De Kidsproof serie komt minder uit de test bij de spontane naamsbekendheid. Zij beoordelen allen de marktpositie van de 100% stedengidsen als goed. Maar slechts enkele boekhandelaren zijn op de hoogte van het feit dat de 100% stedengidsen marktleider zijn. Daarnaast zijn er ook wat boekhandelaren die dat gehoord hebben, maar zij geven aan niet zeker weten of dit werkelijk zo is.

communicatie richting boekhandel

Veel boekhandelaren geven aan dat zij op dit moment erg veel informatie ontvangen van de uitgeverijen. In veel gevallen is dit zelfs teveel info, waardoor men flink gaat filteren wat men wel en niet leest. Maar liefst zes van de tien respondenten gaf aan het vervelend te vinden als uitgeverijen nieuwsbrieven sturen aan de boekhandel. Hier heeft men geen behoefte aan vanwege het tekort aan de tijd bij de boekhandelaren. Ze zijn over het algemeen erg positief over de huidige communicatie van mo’media richting de boekhandel. Gemiddeld werd hiervoor het rapportcijfer 7,7 gegeven. Deze communicatie wordt onder andere bestempeld als nieuwswaardig, aantrekkelijk en duidelijk. informatiebehoefte - onderwerpen

De meeste respondenten geven aan dat zij geen tijd hebben voor achtergrondinformatie over de reisgidsen en de uitgeverij, maar alleen nieuwswaardige informatie willen ontvangen. Pure productinformatie moet volgens hen centraal staan in de communicatie in combinatie met actie- en verkoopgerichte informatie. Daarnaast geeft men ook aan praktische informatie belangrijk te vinden, zoals de wijze van retouren, aankondiging van herdrukken, maar ook bijvoorbeeld de werking van de apps. Ook wordt er enkele keren genoemd dat timing erg belangrijk is in de communicatie. Wanneer de actualiteit/actie het toelaat, mag de frequentie omhoog. Zo kan het dus zijn dat er tijdens de voorjaarsactie veelvuldig contact is tussen mo’media en de boekhandel en op rustige momenten het contact op een laag pitje staat. huidige communicatie mo’media

Maar liefst negen van de tien respondenten geeft aan de huidige communicatiekanalen prima te vinden en zij zouden deze middelen behouden in de toekomst. Ze staan over het algemeen niet positief tegenover het starten van een nieuwsbrief. De mail vindt men een prettig medium, maar sommigen waken ook voor het feit dat teveel digitaliseren de overzichtelijkheid negatief kan beïnvloeden. De papieren media vindt men dus ook erg belangrijk. Tot slot geven meerdere enthousiaste boekhandelaren aan geïnteresseerd te zijn om samen te werken met de uitgeverij. EINDCONCLUSIE

De boekhandelaren beoordelen over het algemeen de huidige communicatiemiddelen van mo’media als goed. Aangezien zij maar beperkt tijd hebben, willen zij het liefst alleen nieuwswaardige informatie ontvangen waarbij het product en de acties centraal staan. Daarnaast wordt ook praktische informatie belangrijk gevonden. Wanneer zij teveel informatie ontvangen van een uitgeverij, gaan zijn deze filteren en wordt niet alles meer gelezen. Sommige enthousiaste boekhandelaren geven aan het leuk te vinden om samen te werken met de uitgeverij. Het beeld dat men heeft van de 100% reisgidsen is prima, alleen heeft men een te beperkt beeld van de doelgroep. Tot slot zijn zij goed op de hoogte van het assortiment, maar niet zo goed van de populariteit van de 100% reisgidsen: slechts enkele boekhandelaren weten dat de 100% stedengidsen marktleider zijn.

CONCLUSIES VAN HET ONDERZOEK

AANBEVELING 1 Het is erg belangrijk om een goede relatie op te bouwen met de boekhandelaren. Wanneer er sprake is van een vriendschappelijke band tussen uitgeverij en boekhandel, zal de loyaliteit vergroten en indirect zal de verkoop stijgen.

AANBEVELING 2 De boekhandelaren hebben het erg lastig in deze moeilijke economische tijden. Hierdoor beschikken de boekhandels over minder personeel en hebben de medewerkers het erg druk. Door dit tekort aan tijd hebben zij geen behoefte aan grote hoeveelheden informatie van de uitgeverijen. Er is absoluut geen behoefte aan het opstarten van een speciale nieuwsbrief voor de boekhandelaren, deze zal door veel boekhandelaren niet gelezen worden en sommigen zeggen hierdoor zelfs helemaal geen mails meer van de uitgeverij te gaan lezen. De huidige communicatiemiddelen van mo’media worden als zeer goed beoordeeld. Om toch je boodschappen over te kunnen brengen op de boekhandelaren, kun je de informatie verwerken in de huidige communicatiemiddelen of op een andere originele, vluchtige wijze overbrengen.

AANBEVELING 3 Het is verstandig en interessant om als uitgeverij samen te werken met de boekhandelaren. Sommige enthousiaste boekhandelaren geven aan dit prettig te vinden. Zij kunnen dan meedenken over acties, POS-materiaal, communicatie, nieuwe gidsen etc. Boekhandelaren pikken in de winkels snel trends op en weten zo welke gidsen eventueel gemist worden. Wanneer er intensief samengewerkt wordt zullen deze boekhandelaren de 100% gidsen gaan zien als hun ‘eigen gidsen’, wat het imago zal versterken. Ook zal deze samenwerking leuke content opleveren die gebruikt kan worden in communicatiemiddelen om zo aan de andere boekverkopers deze samenwerking te laten zien.

AANBEVELING 4 De frequentie van communicatie mag omhoog als de actualiteit of actie het toelaat. Op deze momenten staan zij open voor informatie en daar kan mo’media gebruik van maken. Zo is het dus aan te raden om bijvoorbeeld tijdens de voorjaarsactie de communicatiefrequentie op te schroeven om zo samen met de boekhandel een nog groter succes van de actie te maken.

AANBEVELING 5 De respondenten geven aan praktische informatie belangrijk te vinden, zoals informatie over herdrukken, retouren en de werking van de apps. Het is dus verstandig hier voldoende aandacht aan te besteden en dit biedt de gelegenheid om het product nogmaals onder de aandacht te brengen.

)PPGETUVL DPNNVOJDBUJFQMBO

t EPFMTUFMMJOHFO t EPFMHSPFQFO t TUSBUFHJF t CPPETDIBQ t NJEEFMFO t QMBOOJOH t CVEHFU

HOOFDSTUK 3 HET COMMUNICATIEPLAN Op basis van de onderzoeksresultaten en aanbevelingen is er een communicatieadviesplan opgesteld. In dit plan staat het succes van de 100% reisgidsen centraal, aangezien dat hetgeen is wat de boekhandel te weten moet komen. Er is rekening gehouden met de informatiebehoefte van de boekhandelaren en uiteraard is er ook gekeken naar het huidige beeld en kennis die zij al van de 100% reisgidsen hebben. DOELSTELLINGEN

Kennis − −

Per 31 december 2015 weet 40% van de boekhandelaren dat de 100% stedengidsen marktleider zijn op de markt van de stedengidsen. Per 31 december 2015 weet 30% van de boekhandelaren dat de doelgroep van de 100% reisgidsen om lifestyle draait en niet om leeftijd.

Houding − −

Per 31 december 2015 staat 80% van de boekhandelaren positief tegenover de 100% reisgidsen. Per 31 december 2015 beoordelen de boekhandelaren de communicatie van mo’media gemiddeld met een 7,5 of hoger.

Gedrag − − − − −

Per 31 december 2015 raadt 60% van de boekhandelaren de stedengidsen van 100% Travel aan bij een klant die op stedentrip gaat. Per 31 december 2015 heeft 40% van de boekhandelaren het mini-magazine uit de brochure gelezen. Per 1 september 2014 heeft de klankbordgroep van 100% vijf leden. Per 31 december 2015 heeft 10% van de boekhandelaren de reisgidsen in 2015 beter op voorraad gehouden dan in 2014. Per 31 december 2015 is de verkoop van de 100% reisgidsen gestegen met 4% ten opzichte van 2014.

DOELGROEP

De boekhandelaren die de reisgidsen van 100% Travel op dit moment al in het assortiment hebben behoren tot de hoofddoelgroep van dit communicatieplan. Zij zijn namelijk degenen die de 100% reisgidsen in de toekomst beter op voorraad zullen moeten houden. Onder de doelgroep vallen de boekhandelaren die een aansluitnummer hebben bij het Centraal Boekhuis en zelf verantwoordelijk zijn voor het op peil houden van hun voorraad. Dit zijn de zelfstandige boekhandelaren, boekhandels die aangesloten zijn bij een van de inkooporganisaties en de Polare- & Readshop-vestigingen. Deze doelgroep bestaat uit circa 1350 boekhandelaren. Daarnaast wordt er een klankbordgroep opgesteld om de samenwerking met de boekhandel aan te gaan. Hiervoor zullen voor het eerste jaar enkele enthousiaste

boekhandelaren persoonlijk benaderd worden. Over deze samenwerking zal een rapportage verschijnen in het mini-magazine dat onderdeel is van de najaarsbrochure. Wanneer dit het eerste jaar een succes blijkt te zijn, zal er voor volgende jaren een oproep in de brochure komen waardoor het mogelijk is om je hiervoor aan te melden als boekhandel. STRATEGIE

Er is in dit plan sprake van de push-strategie, mo’media richt zich met haar marketingactiviteiten niet op de consument, maar op de detaillisten.

COMMUNICATIEKRUISPUNT Het communicatiekruispunt van Ruler kent vier vormen van communicatie: informering, overreding, dialogisering en formering. Zie onderstaande afbeelding voor het complete model. In dit plan wordt er gebruik gemaakt van twee van deze strategieën, namelijk overreding en dialogisering. De overredingstechniek wordt gebruikt om de 100% stedengidsen als zeer succesvol te profileren en dit beeld in de hoofden van de boekhandelaren te prenten. Daarnaast wordt er in de samenwerking met de boekhandelaren gebruik gemaakt van de techniek dialogisering. De kennis en meningen van de medewerkers in de boekhandel is zeer nuttige informatie voor mo’media en met een directe samenwerking tussen uitgeverij en boekhandel kun je elkaar verder helpen. Daarnaast zullen de boekhandelaren die met je samenwerken zich een soort ‘ambassadeurs’ van de 100% stedengidsen gaan voelen. Doordat ze meedenken met de uitgeverij wordt het ook voor het gevoel hun ‘eigen product’ dat ze zeker zullen aanraden bij klanten.

(Marketingportaal)

POSITIONERING Er wordt gebruik gemaakt van een tweezijdige positionering. Er wordt ingespeeld op het gevoel van de boekhandelaren, maar ook wordt er specifieke informatie gegeven over de reisgidsen. Door aandacht te besteden aan het succes van de 100% reisgidsen wordt er ingespeeld op het gevoel. Maar zeker in business-to-business communicatie is het verstrekken van productinformatie ook van groot belang. De boekhandelaren zijn over het algemeen goed op de hoogte van het totaalaanbod aan producten op de boekenmarkt en vinden pure productinformatie zeer interessant.

TONE OF VOICE De tone of voice zal zeer persoonlijk en informeel zijn aangezien dat uitstekend past bij uitgeverij mo’media. Daarnaast zullen de boekhandelaren zich zo eerder persoonlijk aangesproken voelen, de informatie sneller opnemen en er werkelijk wat mee doen. De boekhandelaren zijn over het algemeen vrij sterk op het gebied van taal, dus er mag professioneel taalgebruik mogen gebruikt. Er moet ook rekening worden gehouden met de kernwaarden van mo’media in de tone of voice, de tekst zal verrassend, verfrissend en betrouwbaar zijn. BOODSCHAP

De 100% stedengidsen zijn op dit moment de meest succesvolle reisgidsen en dat moeten de boekhandelaren te weten komen. Wanneer zij dit weten, zullen zij het product beter op voorraad houden, wat uiteindelijk de verkoop zal stimuleren. De kernboodschap in de communicatie zal zijn: ‘samen voor 100% succes’. In de communicatie zal duidelijk worden dat samenwerking centraal staat bij mo’media. De boekhandel kan de uitgeverij helpen om de 100% reisgidsen nog succesvoller te maken. Mo’media werkt al jaren samen met veel verschillende mensen om van de 100% reisgidsen een succes te maken. Zo worden de gidsen in samenwerking met echte locals geschreven, een van de USP’s van 100% Travel. Het is een mooie toevoeging om ook met de boekhandelaren een nauwe samenwerking aan te gaan. MIDDELEN

De huidige communicatiemiddelen van mo’media werden door de geïnterviewden als zeer goed beoordeeld en zullen dus daarom zeker worden behouden. Om de kernboodschap over te brengen op de boekhandelaren zullen deze middelen ingezet worden. Hiernaast zullen er ook enkele nieuwe middelen geïntroduceerd worden.

VOORJAARS- EN NAJAARSBROCHURE Tweemaal per jaar wordt er een brochure uitgebracht waarin de nieuwe aanbieding van uitgeverij mo’media centraal staat. In deze brochures worden ook alle producten uit het assortiment nog eens onder de aandacht gebracht, het POSmateriaal wordt getoond en uiteraard is er ook een bestellijst in de brochure opgenomen. De brochure van mo’media is heel aantrekkelijk vormgegeven en bevat veel beelden. Een voorbeeld hiervan is te vinden via deze link: http://issuu.com/100procenttravel/docs/mo_voorjaar2014. De brochure werd in de interviews zeer goed beoordeeld en inhoudelijk zal hier dus niet veel aan veranderen. In de voorjaarsbrochure wordt een mini-magazine opgenomen waarin het succes van mo’media centraal staat.

KLANKBORDGROEP De boekhandelaren zijn degenen die het beste weten waar zij en hun klanten behoefte aan hebben in de winkel. Ook hebben ze baat bij bijvoorbeeld mooi POS-

materiaal, een mooi aanbod van verschillende steden-, regioen landengidsen en leuke consumentenacties. Zij staan veelvuldig in contact met de klanten en pikken daardoor snel trends op. Mo’media kan van hen uiteraard veel leren en vervolgens deze informatie gebruiken bij het ontwikkelen van nieuwe producten, acties etc. Er zijn enkele boekhandelaren die hebben aangegeven zo’n vorm van samenwerking erg leuk en interessant te vinden. In ruil voor hun deelname aan deze klankbordgroep kan mo’media ze bijvoorbeeld extra korting en gepersonaliseerd reclamemateriaal aanbieden. Mo’media zal een keer per jaar in september met deze groep van vijf boekhandels bijeenkomen om samen te vergaderen. Daarnaast wordt er via de mail contact met hen gehouden.

MAGAZINE (VERWERKT IN VOORJAARSBROCHURE) In de voorjaarsbrochure wordt een mini-magazine verwerkt waarin het succes van de 100% reisgidsen centraal zal staan. Het magazine is in A5-formaat en bestaat uit tien pagina’s. De teksten in het tijdschrift zullen kort en krachtig zijn om te voorkomen dat de lezers af zullen haken, want voor lange teksten hebben de boekhandelaren geen tijd. Het magazine zal bestaan uit onder andere de volgende onderwerpen: -

‘Enthousiaste fans vertellen…’: gebruikers van de gidsen vertellen over hun goede ervaringen met de 100% reisgidsen. Hiervoor worden consumenten van verschillende leeftijden uitgezocht, waarbij de doelgroep van mo’media nog eens duidelijk naar voren zal komen. 100% is namelijk ontwikkeld voor een brede doelgroep, niet op basis van leeftijd, inkomen of opleidingsniveau, maar op basis van lifestyle. Wat 100% fans bindt is dat ze graag reizen, nieuwsgierig en zelfstandig zijn. (Persplan mo'media, 2010) ‘Mo’media gaat samen met de boekhandel voor succes’: hierin worden beelden en uitkomsten van de klankbordgroep-bijeenkomst getoond. Boekhandelaren vinden het leuk om over elkaar te lezen en op deze manier kunnen andere boekhandelaren ook enthousiast gemaakt worden om deel te nemen aan de klankbordgroep. Tot slot komt hierin de kernboodschap ook duidelijk naar voren: ‘samen voor 100% succes’. ‘Win een stedentrip met jouw mooie 100% etalage’: om de boekhandelaren te enthousiasmeren voor het creëren van een mooie 100% etalage, wordt er een etalagewedstrijd georganiseerd. De inzending met de mooiste etalage wint een stedentrip voor twee personen naar een van de 100% steden. ‘Wist-je-datjes’: hierin komen allerlei leuke weetjes en cijfers over de 100% reisgidsen naar voren. Ook hierbij geldt: het succes staat centraal. ‘Inspiratie opdoen voor een mooie etalage?’: In deze rubriek worden beelden van mooie etalages getoond waar de boekhandel inspiratie uit op kan doen. Uiteraard wordt er ook aandacht besteed aan praktische informatie. Wanneer er bijvoorbeeld sprake is van een retourprocedure wordt deze uitgelegd, of bijvoorbeeld bij een nieuwe app of wijziging in de app wordt dit in een kort stukje tekst toegelicht.

Er wordt in het magazine regelmatig verwezen naar de website van mo’media, waarop onder andere filmpjes te zien zijn. Ook wordt er verwezen naar de facebookpagina van uitgeverij mo’media.

ONLINE MAILINGS De online actiemailings worden als goed beoordeeld en daarom zullen deze behouden worden. Het is van belang dat er alleen gemaild wordt naar de boekhandel als mo’media wat nieuwswaardigs te vertellen heeft. Als dit namelijk niet het geval is, zal het openingspercentage dalen. Het hoofdonderwerp van de mails zal actiegericht blijven, maar uiteraard kan dit medium wel gebruikt worden om extra informatie aan toe te voegen. Door middel van een wist-je-datjeskolom aan de zijkant van de mailing kan men belangrijke feiten over de 100% stedengidsen delen. Hierin kunnen bijvoorbeeld succesvolle cijfers genoemd worden, een uitleg over de doelgroep of een aankondiging van een prijsvraag of iets dergelijks. Ook kan in een mailing een soort van poll verwerkt worden, waarbij boekhandelaren hun mening kunnen geven over bepaalde zaken waardoor de samenwerking tussen beide partijen weer naar voren komt. Wanneer er nieuwswaardige praktische informatie is, wordt er ook een mailing gestuurd. In de mails kunnen links naar de website worden opgenomen. Tijdens de 100% actie in het voorjaar mag de frequentie van de mails omhoog. De boekhandel staat er op dat moment voor open en zo kan mo’media meerdere keren de aandacht vragen voor de actie om er samen met de boekhandel een nog groter succes van te maken. Voor aanvang van de actie stuurt mo’media een mail om alle deelnemers heel veel succes te wensen na de actie. Tijdens de actie kan men twee keer mailen over het (succesvolle) verloop van de actie, met in de mail een link om eventueel nog snel gidsen bij te bestellen. En na afloop wordt er een mail gestuurd om iedereen te bedanken voor het enorme succes van de actie. Hierin kan ook feedback van de boekhandelaren worden gevraagd om de actie eventueel voor volgende jaren te verbeteren.

ANSICHTKAARTEN Om een vriendschappelijke band aan te gaan met de boekhandelaren, worden er bij bijzondere gebeurtenissen ansichtkaarten naar ze verstuurd. Dit zal uiteindelijk de loyaliteit versterken. Voor algemene gelegenheden, zoals een succeswens bij aanvang van de 100% voorjaarsactie, de kerstdagen en een nieuwjaarswens, worden deze kaarten per mail verstuurd. In andere persoonlijke gevallen wordt deze per post verstuurd, zoals bij een jubileum, een verhuizing of iets dergelijks. Op de achterkant van deze kaarten kan er in de vorm van een leuke one-liner of wist-je-datje nog wat extra informatie worden toegevoegd. De ansichtkaarten zijn in de vorm van een cover van een 100% gids, zie bijlage 19 voor een voorbeeld hiervan.

WEBSITE MET INLOGGEDEELTE Op de website komt een inloggedeelte waar praktische informatie te vinden is voor de boekhandelaren. Een interessante manier om deze praktische informatie over te

brengen is in de vorm van een video. Voorbeelden van deze praktische informatie zijn de retourprocedure en de werking van de 100% apps. Ook is video leuk om bijvoorbeeld 3D-beelden van het POS-materiaal te laten zien. In de commerciële mails die naar de boekhandelaren gestuurd wordt, kan een link worden opgenomen die doorlinkt naar de website. Wanneer de boekhandelaren eenmaal op de website zijn, kun je ze met behulp van banners triggeren om bijvoorbeeld een bestelling te doen, of om bijvoorbeeld het POS-materiaal te bekijken en te bestellen.

FACEBOOKPAGINA Mo’media heeft op dit moment een facebookpagina waarop regelmatig nieuwe berichten geplaatst worden. Deze berichten zijn in de huidige situatie vooral consumentgericht net als de facebookpagina ‘100% reisgidsen’. In de toekomst zal de 100% stedengidsen pagina zich blijven richten op de consumenten en de mo’media facebookpagina zal zich meer gaan richten op de boekhandelaren. De boekhandels zullen benaderd worden fan te worden van de pagina en de content zal interessant zijn voor deze doelgroep. Een voordeel van facebook is dat er gemakkelijk interactie kan plaatsvinden tussen verschillende partijen en dat de boekhandel eventueel content kan delen. Veel boekhandelaren hebben een eigen facebookpagina waarop zij zaken aankondigen als activiteiten in de winkel en nieuwe titels. Mo’media kan op haar facebookpagina leuke afbeeldingen plaatsen met een aankondiging van bijvoorbeeld een actie of een nieuwe titel. Deze posts kunnen de boekhandelaren vervolgens delen op hun eigen pagina. Ook bestaat er de mogelijkheid voor de boekhandel om realtime te chatten met de verkoopafdeling van mo’media wanneer zij hier behoefte aan hebben.

MAIL EN TELEFOON Uiteraard blijven mail en telefoon behouden om contact te onderhouden met de boekhandel. Deze twee snelle communicatiemiddelen zijn geschikt om de communicatie op gang te houden of wanneer men direct contact wil met een van de boekhandels. De telefoon wordt ook veel gebruikt om de boekhandelaren na te bellen over bijvoorbeeld bestellingen. SYNERGETISCH GEHEEL

De middelen staan allen in het thema van succes en vullen elkaar aan. Er is een duidelijke kernboodschap die in alle middelen op verschillende manieren tot uitdrukking komt. PLANNING & BUDGET

In bijlage 12 is de planning te vinden van dit communicatieplan. De meeste middelen worden het gehele jaar ingezet en de frequentie daarvan gaat omhoog wanneer de actualiteit dat toelaat. Zo wordt er bijvoorbeeld tijdens de 100% voorjaarsactie frequenter gemaild naar de boekhandelaren dan normaal. In bijlage 13 is een kostenoverzicht opgenomen.

)PPGETUVL NFFMPPQBDUJWJUFJUFO

t OJFVXTCSJFWFO t QSPNPUJFNBUFSJBBM t XFCTJUFT t QVCMJD SFMBUJPOT

HOOFDSTUK 4 BESCHRIJVING MEELOOPACTIVITEITEN Tijdens mijn stage heb ik naast het doen van onderzoek ook meegelopen op de afdeling PR & Promotie van mo’media. Ik had mijn eigen takenpakket en daarnaast hielp ik mijn collega’s met hun werkzaamheden. In dit hoofdstuk worden deze meeloopactiviteiten omschreven. BEDENKEN, SCHRIJVEN, NIEUWSBRIEVEN

VORMGEVEN

VERSTUREN

VAN

DIGITALE

Mo’media verstuurt twee keer per maand aan ruim 12.000 lezers een digitale nieuwsbrief. Een van deze nieuwsbrieven is redactioneel ingericht, de andere is actiegericht. In de redactionele nieuwsbrief wordt er aandacht besteed aan leuke reistips. Hiervoor bedachten we elke keer een overkoepelend thema die inspeelde op de actualiteit. De nieuwsbrief zelf is vrij beknopt, wanneer men doorklikt komt men op speciale landingspagina’s terecht. In bijlage 18 is een voorbeeld te vinden van deze redactionele nieuwsbrief. De actienieuwsbrief is wat commerciëler opgezet, hierin staan bepaalde aanbiedingen centraal. Tijdens mijn stageperiode zijn we gaan experimenteren met een nieuw soort nieuwsbrief: de ‘bestemmings’nieuwsbrief. Hierbij ging mo’media een samenwerking aan met bepaalde verkeersbureaus. Hierbij werd er een stukje van de nieuwsbrief gereserveerd voor deze partner, in ruil hiervoor mocht mo’media wat in de nieuwsbrief van de betreffende partner plaatsen. Zo bereik je een breder publiek waarmee je de naamsbekendheid kunt vergroten en je bepaalde acties aan nieuwe mensen kunt tonen. Ook hiervan is een voorbeeld te vinden in bijlage 18. BEKIJKEN, ANALYSEREN EN RAPPORTEREN VAN NIEUWSBRIEFSTATISTIEKEN

Het is van belang dat je na versturing van de nieuwsbrief de resultaten bekijkt. ‘Welke onderwerpen vinden de lezers interessant?’ en ‘is de onderwerpregel een trigger voor de lezers om de nieuwsbrief te openen’ zijn vragen die je te weten komt na analyse van de nieuwsbrief. Je kunt van deze resultaten leren en deze opgedane kennis gebruiken om in de toekomst de nieuwsbrieven verder te optimaliseren. Een week na versturing analyseerde ik de nieuwsbriefstatistieken, hiervoor heb ik een template opgesteld. Daarnaast schreef ik in een rapport wat me opviel aan de resultaten, zodat we deze kennis mee konden nemen voor de volgende nieuwsbrief. ONTWERPEN EN UITVOEREN VAN PROMOTIEMATERIALEN ZOALS FLYERS, ADVERTENTIES, BEURSMATERIAAL, POSTERS EN STICKERS

BANNERS,

In mijn stageperiode heb ik veel gewerkt met Photoshop om verschillende promotiematerialen te ontwerpen. Dit varieerde van banners voor op de websites tot posters voor op beurzen, en van topkaarten voor in de winkels tot advertenties voor in een van de bladen. Belangrijk was dat deze promotiematerialen bij de huisstijl van mo’media pasten en vaak ook een duidelijke ‘call to action’ bevatten. Vaak wordt er op de communicatie-uitingen een URL genoemd waar de lezer heen

kan surfen voor meer informatie. In bijlage 20 is een selectie van door mij ontwikkelde promotiematerialen te vinden. BIJHOUDEN VAN DE MO’MEDIA WEBSITE, DE 100% TRAVEL WEBSITE EN DE 100% TRAVEL WEBSHOP, ZOALS TEKSTEN SCHRIJVEN, BEELDEN PLAATSEN, BANNERS ONTWERPEN EN ACTIEPAGINA’S OPZETTEN

Het was mijn taak om de verschillende websites van mo’media up to date te houden. In september verschenen er veel nieuwe producten die moesten worden toegevoegd op de verschillende sites, de banners moeten regelmatig vervangen worden, er moeten landingspagina’s worden ontwikkeld voor de nieuwsbrief etc. De websites van mo’media zijn altijd actueel en afwisselend. Zo wordt het thema van de actuele nieuwsbrief altijd doorgevoerd op de gehele website, zodat het samen een synergetisch geheel vormt. Ook worden nieuwe producten aangekondigd op de websites en actuele acties worden gepromoot. Er gaat veel tijd zitten in het bijhouden van de websites, maar een bijgewerkte website is zeker noodzakelijk en professioneel. Daarnaast heeft mo’media een eigen webshop die ik bij hield en ook verwerkte ik de bestellingen die hier gedaan werden. PR WERKZAAMHEDEN

Mo’media heeft geen budget om betaald te adverteren, daarom is free publicity heel belangrijk voor de uitgeverij. Er gaan regelmatig persberichten de deur uit om de aandacht van de pers te trekken. Als reactie hierop vraagt men regelmatig beeld aan en ook vraagt de pers boeken aan om in te kijken. Sharon is verantwoordelijk voor de Public Relations. Tijdens haar vakantie heb ik vier weken haar takenpakket overgenomen. Ik vond het erg leuk om samen te werken met de pers en uiteindelijk de artikelen in de bladen terug te zien. Ik heb onder andere in samenwerking met de Flow een artikel ontwikkeld voor in een Flow special, een overzichtsweergave van dit artikel is te vinden in bijlage 21. Het is belangrijk dat de pers de credits van de uitgeverij noemt wanneer zij wat plaatsen over de 100% stedengidsen. Ook willen ze regelmatig graag wat reisgidsen van ons weggeven in ruil voor exposure. Het is een soort ‘spelletje’ om dit te regelen met de pers, een leuke uitdaging en erg leerzaam!

)PPGETUVL SFnFDUJF PQ IFU QSPDFT

t QSPDFT t QMBOOJOH t CFPPSEFMJOH TUBHFPSHBOJTBUJF

HOOFDSTUK 5 REFLECTIE OP HET PROCES In dit hoofdstuk volgt een terugblik op het gehele proces, een evaluatie van mijn planning en tot slot de beoordeling van mijn stageorganisatie. PROCES

Als ik het doorlopen proces in zijn geheel bekijk, ben ik hier erg tevreden over. In het begin vond ik het vrij lastig om een goede opstart te maken met mijn onderzoek. Gelukkig kon ik verschillende keren in gesprek met mijn collega’s van mo’media en ook heb ik contact gehad met Lonneke Hoogveldt en Cedric Stalpers van de FEHT, zo rolde er uiteindelijk een mooie doel- en probleemstelling uit. Nadat ik deze zaken nauwkeurig op papier had gezet, ging het vervolg vrij soepel. Alleen bij het desk research was het vinden van informatie niet gemakkelijk, omdat over mijn specifieke thematiek weinig informatie beschikbaar is. Maar uiteindelijk heb ik mijn opgestelde deelvragen goed kunnen beantwoorden. Het opstellen van het interview ging prima. Terwijl ik nog werkte aan mijn desk research en interviewvragen, begon ik vast met het contacteren van de geselecteerde boekhandelaren. Ik stuurde vijftien boekhandels een mail, maar helaas ontving ik maar op twee e-mails een reactie. Een week later heb ik de boekhandels allemaal op een enthousiaste manier telefonisch benaderd. Na de eerste telefoontjes was ik heel even bang dat het inplannen van tien interviews nog wel eens heel lastig kon gaan worden. Veelal gaf men aan het heel erg druk te hebben en over weinig personeel te beschikken. Dus toen uiteindelijk de tien afspraken allen genoteerd stonden, was ik heel blij! De volgende drie weken ben ik heel Nederland doorgereisd om de interviews af te nemen. Aangezien de medewerkers het vooral in de ochtend wat rustiger hadden, ben ik bij de meesten vroeg op de dag langs gegaan. Hierdoor was het helaas wel onmogelijk om meerdere interviews op een dag te plannen en daarom was dit een tijdrovende klus. Het is een goede keuze geweest om me volledig te focussen op het afnemen van tien uitgebreide interviews. De gesprekken waren erg persoonlijk en het was erg gemakkelijk om door te vragen. Hierdoor ontving ik van de respondenten diepe, rijke en eerlijke antwoorden waar ik wel wat mee kon. Na afloop van de interviews heb ik de opgenomen audiobestanden allemaal uitgetypt, ook dit kostte me vrij veel tijd en daarom was ik heel blij dat ik op tijd begonnen was! Uiteindelijk heb ik door middel van een codeboek de interviews geanalyseerd en tot slot heb ik verschillende aanbevelingen opgesteld en zo kwam uiteindelijk mijn communicatieadviesplan tot stand. Het was een goede keuze om onderzoek te doen naar de informatiebehoefte en het beeld en kennis dat de boekhandelaren al hadden over de 100% stedengidsen. In eerste instantie leek het mo’media een leuk idee om een redactionele nieuwsbrief op te stellen met hierin leuke achtergrondinformatie van de uitgeverij en haar reisgidsen. Er werd gedacht dat de boekhandel dit leuke informatie zou vinden en hier nieuwsgierig naar zou zijn, maar niets bleek minder waar. Er werd door bijna

alle boekhandelaren gezegd dat ze over het algemeen teveel informatie krijgen. Vooral nieuwsbrieven van uitgeverijen werden als ‘overdone’ en ‘vervelend’ beoordeeld. Het is dus te concluderen dat het heel verstandig is geweest om onderzoek te doen naar de informatiebehoefte van de boekhandel. Ook is het handig om te weten hoe de boekhandel nu denkt over je product en wat zij over het algemeen al weten hierover. Zo kun je de informatie afstemmen op hun huidige beeld en kennis. Het was vrij lastig om geschikte literatuur te vinden voor mijn onderzoek. Over mijn specifieke thematiek is namelijk erg weinig informatie beschikbaar. In het begin dacht ik dat het desk research vrij uitgebreid moest zijn, maar later besefte ik dat ik de interviews veel omvangrijker en interessanter waren voor mijn onderzoek. De interviews hebben me veel rijke antwoorden opgeleverd en het was erg interessant om bij de boekhandelaren op bezoek te gaan. De meesten waren erg enthousiast over hun vak en vonden het leuk om me te helpen met mijn onderzoek. Het prettige aan interviews is dat je door kunt vragen en dat de respondenten uitgebreid hun meningen en ideeën kwijt kunnen. PLANNING

Voor aanvang van mijn stage heb ik een globale planning opgesteld, zie bijlage 16. Het was vrij lastig om in te schatten hoeveel tijd sommige onderdelen nodig zouden hebben. In de handleiding over interviews van Cedric Stalpers las ik dat het inplannen van interviews en het afnemen ervan vaak tegen viel en heel wat tijd zou kosten. Daarom koos ik ervoor om hier ruimschoots de tijd voor te nemen in mijn planning en op tijd te starten met het benaderen van deelnemers voor het interview. Bij het uitwerken van de transcripten liep ik iets uit op mijn planning, maar gelukkig had ik voldoende reserve opgebouwd in de laatste weken voor de deadline. Uiteindelijk heb ik alles mooi op tijd afgekregen zonder al te veel stress en daar ben ik heel tevreden over! BEOORDELING STAGEORGANISATIE

Tijdens het stagebezoek van Lonneke Hoogveldt spraken we af dat mijn stagebegeleidster mij ook zou beoordelen op de helft van mijn stage. Sharon heeft het beoordelingsformulier ingevuld en dit hebben we daarna samen besproken. Over het algemeen was ze heel erg tevreden over mij als stagiaire en ze had nog een paar kleine verbeterpuntjes. Erg fijn dat we dit tussendoor besproken hebben, ik nam mezelf voor om met haar tips aan de slag te gaan. Tijdens de eindbeoordeling gaf Sharon aan dat ze het heel goed vond dat ik hier wat mee gedaan had en ze gaf me een hele mooie eindbeoordeling waar ik erg blij mee ben! Zowel de tussentijdse beoordeling als de eindbeoordeling zijn te vinden in de bijlagen, zie bijlage 17.

BIBLIOGRAFIE Verhage, B. (2009). Grondslagen van de marketing. Noordhoff uitgevers. Basiscursus Uitgeverij 2. Vakopleiding Boekenbranche. Bruin, M. de (sd). Opgeroepen op 11 2013, van Marketingtribune: http://www.marketingtribune.nl/b2b/weblog/2013/10/welke-droom-streef-jena/index.xml Euretco. (sd). Opgeroepen op 10 2013, van http://www.euretco.com/overeuretco/media/ De Pelsmacker, Geuens & van den Bergh (2008). Marketingcommunicatie (derde editie ed.). Pearson Education Limited. Insyde. (sd). Opgeroepen op 10 2013, van www.insyde.nl Hemker, M. &. Richards, G. (2013). GFK presentatie mo'media. Breda. KVB. (sd). Opgeroepen cijfers/boekhandel

2013,

van

http://www.kvb.nl/feiten-en-

Kenhove, D. (2010). Marktonderzoek, methoden en toepassingen. Pearson Benelux B.V. . Ketterij, B. van (sd). Frankwatching. Opgeroepen op 11 2013, http://www.frankwatching.com/archive/2013/05/10/de-kansen-van-onlinecommunicatie-voor-b2b-infographic/#more-236363

van

Kotler, P. & Armstrong, G. (2009). Marketing, de essentie. Pearson Benelux BV. Marketingportaal. (sd). Opgeroepen op 12 2013, van www.marketingportaal.nl Mo'media. (sd). Opgeroepen op 10 2013, van www.momedia.nl (2010). Persplan mo'media. mo'media. RDC group. (sd). Opgeroepen op 10 2013, van www.rdcgroup.nl Rijcke, J. de (2000). Handboek Marketing. Garant uitgevers.

#*+-"(&/

BIJLAGEN BIJLAGE 1 SOLLICITATIE

BIJLAGE 2 KERNWAARDEN BETROUWBAAR 100% is een reisgids waar je van op aan kunt. Een vriend in een onbekende stad. Je kunt ermee op reis zonder je voor te bereiden en je hoeft niet bang te zijn om iets te missen. 100% weet waar het leuk is en wat wel of niet de moeite waard is. We werken met Nederlandse of Vlaamse auteurs die al jaren op de betreffende bestemming wonen. Ze begrijpen waar 100% voor staat en kennen alle ‘ins & outs’ van hun bestemming. Elke stedengids wordt eens in de twee jaar volledig geüpdatet. Elke regiogids eens in de drie jaar. We nemen voor elke update alle adressen onder de loep, plekken die niet leuk meer zijn en adressen die gesloten zijn gaan eruit. We voegen nieuwe adressen en wijken toe, verleggen de routes en doen er alles aan om te zorgen dat je steeds weer bij de leukste en nieuwste adressen terecht komt. VERRASSEND 100% brengt je niet alleen naar de toeristische trekpleisters, maar laat je ook je vakantiebestemming beleven tussen de lokalen. Je gaat weg van de gebaande paden. 100% weet welke wijken in de 100% steden in opkomst zijn, waar dat nieuwe restaurant zit en welke gerechten daar lekker zijn. En waar die talentvolle designer zijn winkel gaat openen. 100% weet welke dorpen de moeite waard zijn om voor om te rijden en brengt je naar dat afgelegen olijfbroertje waar de olie het lekkerst is en je met open armen ontvangen wordt. 100% brengt je naar plekken die je zonder gids nooit gevonden zou hebben. TOEGANKELIJK 100% is ontwikkeld voor een brede doelgroep, niet op basis van leeftijd, inkomen of opleidingsniveau, maar op basis van lifestyle. Wat 100% fans bindt is dat ze graag reizen, nieuwsgierig en zelfstandig zijn. Ze zijn op zoek naar een authentieke ervaring, naar echtheid. Ze weten dat een goed restaurant niet per se duur hoeft te zijn en je maakt ze niet wijs dat de leukste winkels van Amsterdam in de Kalverstraat zitten. 100% is nononsense. We lopen niet warm voor een tas omdat ie van Louis Vuitton is. De mensen op de foto’s in onze gidsen liepen, zaten of werken echt op de plek waar ze gefotografeerd zijn. Het zijn geen modellen. Ga maar kijken. JE LOKALE GIDS 100% is als het ware jouw vriend in het buitenland. 100% fans willen hun spaarzame vakantiedagen of vrije tijd zo effectief mogelijk benutten. Ze boeken hun tickets en hotel gemakkelijk op internet en hebben daar geen reisorganisatie voor nodig. Er is weinig tijd voor de voorbereiding en eenmaal ter plaatse ontdekken zij de stad, regio of het land waarin ze zijn graag op eigen houtje. 100% zorgt ervoor dat die voorbereiding ook niet nodig is, en biedt precies wat een 100% fan zoekt. Via de Eiffeltoren naar de leukste adressen in de zijstraatjes. De duidelijke plattegronden wijzen je de weg. VERFRISSEND 100% is fris, kleurrijk, innovatief en praktisch. Niet alleen in vorm, maar ook in inhoud. 100% biedt niet alleen een verfrissende selectie van adressen, bestemmingen en gidsen. 100% heeft ook een frisse kijk op de reisbeleving. We ontwikkelen digitale toepassingen en apps die je helpen de adressen nog gemakkelijker te vinden of te delen. En die je helpen een vreemde taal te spreken. Maar innovatie is voor 100% geen doel op zich. We doen het omdat het iets toevoegt aan de 100% reisbeleving.

VALUE FOR MONEY Een 100% reisgids heeft een kwalitatieve inhoud voor een goede prijs. De adressen in de gids zijn er in alle prijsklassen en voor elk budget. En wat je budget ook is, 100% wil dat je er kwaliteit voor terug krijgt. IN CONTACT 100% is echt, gemaakt door mensen die wonen en werken in de stad of regio waar ze over schrijven. Ze zijn Nederlands of Vlaams, maar kennen de stad als een local. 100% staat ook open voor de ervaringen van haar lezers en voor de adressen die lezers zelf ontdekt hebben. Die delen we graag via ons Facebook, Twitter of Pinterest. Zo kunnen we de uitgaven steeds beter afstemmen op de wensen en behoeften van onze lezers. (Persplan mo'media, 2010) BIJLAGE 3 ORGANIGRAM

DIRECTEUR René Bego

HOOFD VERKOOP/ MARKETING

UITGEVER Joyce Enthoven

Esther Frazer

PR & PROMOTIE Sharon Dahler

VERKOOP BINNENDIENST Nicole Claassen

REDACTEUR Heleen Ferdinandusse

STAGIARE PR & PROMOTIE

STAGIAIRE REDACTIE

Anne Kampshoff

KOEN JANSEN

REDACTEUR Marjolein Rutgers

HOOFD ADMINISTRATIE Sonja Borsboom

DRUKWERK COÖRDINATOR Sasja Lagendijk

BIJLAGE 4 GEÏNTERVIEWDE BOEKHANDELAREN !

Geïnterviewde boekhandelaren: DATUM

BOEKHANDEL

LOCATIE

PERSOON

TYPE

28#10#13'

Paagman'

Den'Haag'

Leny'Pronk'

zelfstandig'

29#10#13'

Landschap'Reisboekwinkel' Eindhoven'

Frank'Hovers'

zelfstandig'

30#10#13'

De'Dolfijn'

Amsterdam' Henk'Brandsen'

Bladzijde'

30#10#13'

Reisboekhandel'A'la'carte'

Amsterdam' Klaas'Janssens'

Libris'

04#11#13'

Boekhandel'Vives'

Breda'

Ton'Dekkers'

Bladzijde'

05#11#13'

De'Kler'

Leiden'

Marileen'Hartog'

zelfstandig'

06#11#13'

Het'Keizerrijk'

Maassluis'

Willem'Keijzer'

Boekenpartners'

08#11#13'

Polare'Utrecht'

Utrecht'

Clemens'Gommers'

Polare'

11#11#13'

Polare'Den'Bosch'

Den'Bosch'

Dianna'van'Abeelen'

Polare'

13#11#13'

De'Vries'boeken'

Haarlem'

Daan'van'der'Valk'

zelfstandig'

BIJLAGE 5 INTERVIEWVRAGEN Kennis & beeld 1. Wat weet u over de producten van mo’media? (Welke producten zitten er in het assortiment?) 2. Waar denkt u aan bij de 100% reisgidsen? Zou u de reisgidsen in drie woorden kunnen omschrijven? 3. Waarin onderscheiden de 100% reisgidsen zich ten opzichte van de concurrenten? 4. Welke doelgroep ziet u voor zich bij de 100% reisgidsen van mo’media? 5. Wat denk u van de marktpositie van de reisgidsen van mo’media? Informatiebehoefte 6. Wat vindt u over het algemeen van de communicatie van uitgeverijen naar u toe? 7. En wat vindt u van de communicatie van mo’media naar u toe over haar reisgidsen? Kunt u dit uitdrukken in een rapportcijfer? 8. Zijn er uitgeverijen die het echt goed doen en waar anderen een voorbeeld aan kunnen nemen? 9. Via welke kanalen verloopt de communicatie met uitgeverijen met u op dit moment? 10. En via welke informatiebronnen ontvangt u op dit moment communicatie van mo’media? 11. Via welke kanalen zou u in de toekomst graag op de hoogte willen worden gehouden? Wat zijn voor u de beste drie manieren/kanalen? 12. Aan wie zou de informatie gericht moeten zijn in de organisatie? 13. In welke frequentie wenst u informatie te ontvangen van mo’media? 14. Hoe wordt de communicatie die u ontvangt van de uitgeverijen in uw bedrijf doorgespeeld naar de medewerkers op de werkvloer? 15. Welke onderwerpen zou u interessant vinden in deze communicatie? Wat zou u graag willen weten over mo’media en haar producten? 16. Zou u deze communicatie graag commercieel zien, waarin de aanbiedingen van mo’media centraal staan. Liever redactioneel, zoals leuke tips, de totstandkoming van de reisgidsen etc., of wilt u het liefst pure productinformatie ontvangen? 17. Hoe communiceert u zelf met uw klanten?

Afrondend 18. Wat is uw totaaloordeel over mo’media en haar reisgidsen? Kunt u hier een rapportcijfer voor geven en dit onderbouwen? 19. Welke cijfers geeft u aan de uitgeverijen van de reisgidsen van ANWB Capitool? (+ onderbouwing) 20. Zijn er nog onderwerpen die u miste in het interview en waar u graag iets over zou willen vertellen? 21. Heeft u leuke ideeën over hoe wij de communicatie met u als boekhandel zouden kunnen inrichten? 22. Zou u open staan om deel te nemen aan een klankbordgroep waarbij boekhandel en uitgeverij kennis delen en elkaar ondersteunen? Extra vraag: wat vindt u van dit tijdschrift dat mo’media enkele jaren geleden ontwikkeld heeft voor de boekhandel? (Deze vraag is toegevoegd na de eerste vier interviews. Nadat bleek dat de uitgeverijen geen behoefte hadden aan een online nieuwsbrief, hebben we even gebrainstormd op kantoor. Het idee ontstond om een magazine te maken voor de boekhandel. Ik nam een magazine over het merk 100% mee dat mo’media enkele jaren geleden ontwikkeld heeft en vroeg de boekhandelaren naar hun mening hierover. BIJLAGE 6 PUSH- & PULL-STRATEGIE

(Kotler, 2009) BIJLAGE 7 AFZET BOEKENMARKT

(Hemker, 2013)

BIJLAGE 8 OMZET UITGEVERIJEN REISGIDSEN

(Hemker, 2013) BIJLAGE 9 OMZET REISGIDSENMARKT

(Hemker, 2013) BIJLAGE 10 INKOOPORGANISATIES Onder de boekhandelaren vallen zowel zelfstandige boekhandelaren als boekhandelaren die bij een keten zijn aangesloten. Daarnaast bestaan er ook verschillende inkooporganisaties, dit zijn organisaties waarbij zelfstandige boekhandelaren zich aan kunnen sluiten. Zij werken zo samen op het gebied van inkoop, zodat deze inkoop voordeliger wordt voor de leden. Voor deze inkooporganisaties worden speciale inkoopbeurzen georganiseerd. Enkele grote inkooporganisaties in Nederland zijn:

Libris - Euretco: Libris is een samenwerking tussen 115 zelfstandige boekhandels. Elke Libris-boekhandel heeft zijn eigen karakter en unieke uitstraling. Wat hen bindt is het brede assortiment van literaire, informatieve, actuele en bijzondere uitgaven. Waar het merk Libris vooral voor staat, is een gemeenschappelijk gevoel voor kwaliteit, liefde en kennis voor en over het boek. Binnen het boekenvak is Libris één van de meest toonaangevende boekhandelsgroepen met het grootste marktaandeel van 17% (Libris en Blz.) in de boekenmarkt. De Libris-boekhandels werken nauw samen op het gebied van inkoop en reclame. (Euretco) Bladzijde - Euretco: Blz. is een samenwerking tussen 85 zelfstandige boeken kantoorvakhandels. Elke Blz. boeken kantoorvakhandel heeft zijn eigen karakter en eigen gezicht. Allemaal hebben ze hun eigen assortiment. Allemaal hun eigen naam. En allemaal profiteren ze van de voordelen van samenwerken, van onze inkoopmarges en professionele winkelondersteuning. Binnen het boekenvak is Blz., samen met Libris, één van de meest toonaangevende boekhandelsgroepen met het grootste marktaandeel van 17% in de boekenmarkt. (Euretco) Boekenpartners RDC: BoekenPartners is een groep van ongeveer 110 individuele, zelfstandige boekhandels die samenwerken op het gebied van inkoop. Wij zijn de enige echte inkooporganisatie van Nederland in de boekenbranche. Dat betekent dat wij niet met een gemeenschappelijke naam naar buiten treden, integendeel wij gaan uit van de kracht van de lokale naamsbekendheid! (RDC group) Plantage RDC: Plantage InkoopPartners zijn regionale (assortiments-)boekhandels met deskundig advies en passie voor boeken, tijdschriften, wenskaarten, kantoorbenodigdheden en cadeauartikelen; voor iedereen die zichzelf of een ander wil verwennen. Het bijzondere aan deze inkoopcombinatie is de variatie aan verschijningsvormen. Door deze combinatievorm is er voor iedere ondernemer wat wils. Naast het behouden van eigen identiteit is er de mogelijkheid gezamenlijk, als groep, herkenbaar op te treden. (RDC group) The Read Shop RDC: The Read Shop is een laagdrempelige inloopwinkel met een ruim en uitgebalanceerd assortiment tijdschriften, wenskaarten, kantoorartikelen, tabak en een toenemend aantal A-boeken. The Read Shop is een sterk groeiende franchiseformule met een duidelijke visie, die samen met u een ondernemersplan opstelt en professionele begeleiding biedt. The Read Shop stemt het assortiment af op de lokale vraag en bereikt daardoor een zeer diverse doelgroep. (RDC group) BIJLAGE 11 DEKKING 100% REISGIDSEN MO’MEDIA Een groot aantal boekhandelaren in Nederland heeft de 100% reisgidsen van mo’media in het assortiment. De volgende grote ketens hebben in elk geval de 100% stedengidsen altijd op voorraad: AKO, ANWB, Bijenkorf, Bruna, Polare en V&D. Daarnaast heeft mo’media een zeer goede dekking bij de belangrijkste inkooporganisaties met de volgende aangesloten formules: Libris, Bladzijde (ongeveer 50%), RDC (alleen top 10), Plantage boekhandels, Boekenpartners en de zelfstandige algemene boekhandel. Met betrekking tot de regiogidsen; deze zijn vast op voorraad bij: ANWB, Bijenkorf, Aantal Bladzijde, Libris, Polare, V&D en de zelfstandige (grotere) boekhandel.

BIJLAGE 12 PLANNING COMMUNICATIEPLAN

BIJLAGE 13 BUDGET COMMUNICATIEPLAN

De schuingedrukte bedragen zijn opgevraagd bij Sasja Lagendijk, drukwerkcoördinator mo’media.

BIJLAGE 14 CODEBOEK

1.0 Producten moâ&#x20AC;&#x2122;media 1.1 100% stedengidsen 1.2 100% regiogidsen 1.3 overig assortiment 1.4 Kidsproof 1.5 Kidsproof na herinnering 1.5 100% stationery 1.5 1.6 app & book 2.0 Drie woorden 100% reisgidsen 2.1 trendy, modern 2.2 handig, compact 2.3 fleurig, aantrekkelijk 2.4 kenmerken gids (locals, wandelingen, stad, app) 2.5 jong 2.6 anders 2.7 actueel 2.8 goed, herkenbaar 2.9 betaalbaar 3.0 Onderscheid concurrentie 3.1 trendy, modern 3.2 shop- en eetadresjes 3.3 wandelingen 3.4 anders 3.5 jongere doelgroep 3.6 gat in de markt, omzetmaker 3.7 app 3.8 beknopt, geschikt voor een kort bezoek 3.9 100% actie 3.10 stedengidsen zijn beter dan de regiogidsen 4.0 Doelgroep 4.1 jonger publiek, gemiddeld 20-40 jaar 4.2 op zoek naar leuke, andere adressen 4.3 compacte gids als helpende hand voor een stedentrip 4.4 zowel jong als oud 4.5 interesse voor de buitenkant van de stad, tweede bezoek 4.6 vrouw, maar die zijn er ook meer in de winkel 4.7 stedengidsen zijn beter dan de regiogidsen 5.0 Marktpositie 5.1 stedengidsen â&#x20AC;&#x201C; goed 5.2 stedengidsen â&#x20AC;&#x201C; marktleider/dominant 5.3 lastig in te schatten 5.4 in mijn eigen winkel verkoop ik andere reisgidsen beter 5.5 persoonlijk verkoop ik meer 100% gidsen dan andere reisgidsen 5.6 je ziet een duidelijke navolging van de concurrentie 5.7 de 100% regiogidsen verkoop ik niet goed

10 9 6 4 4 2 1 7 5 4 4 3 2 2 2 1 5 5 t 4 3 3 2 2 2 1 1 8 6 3 2 2 1 2 10 4 2 2 2 1 1

6.0 Communicatie algemeen 6.1 over het algemeen ontvang ik te veel informatie/mails, daarom filter ik 6.2 goed 6.3 interactie met een uitgever is prettig en eerlijkheid tegenover elkaar 6.4 ongevraagd opgestuurd POS-materiaal is zonde, zelf aanvragen is beter 6.5 afhankelijk van de uitgever 6.6 ik ontvang graag bericht als een boek in de publiciteit komt 6.7 reisgidsen on tour vind ik leuk voor nieuwe boekhandels 6.8 als specialist heb ik niet zo’n behoefte aan communicatie 6.9 bij een actie is een minimun aantal om te bestellen risicovol 7.0 Communicatie mo’media 7.1 positief 7.2 nieuwswaardig, kort & bondig (minder info nodig dan andere uitgeverijen) 7.3 beelden en vormgeving zijn erg mooi, aantrekkelijk 7.4 duidelijk/helder 7.5 de timing is belangrijk bij reisgidsen 7.6 keuze om materiaal te bestellen is heel prettig 7.7 de actie loopt goed 7.8 de persoonlijke relatie is goed 7.9 ik mis misschien de vertegenwoordiger die langskomt 7.10 de retouren lopen niet simpel op dit moment Gemiddeld rapportcijfer: 7,7 8.0 Concurrentie die eruit springt 8.1 nee, niemand springt er echt uit 8.2 ANWB (mail en persoonlijk contact vertegenwoordiger) 8.3 mo’media 8.4 Bruna (nieuwsbrief, versturen meer mails) 8.5 CPNB, zij mailen mij na als ik nog niks besteld heb 8.6 ja, maar dat ligt dan meer aan de buigzaamheid van sommige uitgevers 8.7 niet teveel digitaliseren, vergeet papieren media niet 8.8 samenwerking met een uitgeverij is fijn 9.0 Communicatiekanalen algemeen 9.1 mail 9.2 post (brochures, reclamemateriaal) 9.3 beurzen 9.4 vertegenwoordiger op bezoek 9.5 telefoon 10.0 Communicatiekanalen mo’media 10.1 mail 10.2 post (brochures, reclamemateriaal) 10.3 beurzen 10.4 telefoon 10.5 vertegenwoordiger 10.6 door te digitaliseren raak je het overzicht kwijt, niet teveel

5 3 2 2 1 1 1 1 1 10 3 2 2 2 1 1 1 1 1

4 2 1 1 1 1 1 1 10 8 2 2 2 8 6 4 3 2 1

11.0 Gewenste communicatiekanalen 11.1 huidige middelen zijn prima, zo behouden (mail, post) 11.2 papieren media zijn prettig, niet teveel digitaliseren 11.3 vertegenwoordigers kosten teveel tijd, hoeft dus niet 11.4 bellen bij belangrijke zaken 11.5 niet ongevraagd opsturen POS-materiaal is prettig 11.6 gepersonaliseerd reclamemateriaal lijkt me leuk 11.7 ik heb behoefte aan online promotiemateriaal, bijv. banners 12.0 Contactpersoon 12.1 huidige contactpersoon, algemeen e-mailadres 12.2 productmanager afdeling reizen (Paagman) 13.0 Frequentie informatie 13.1 alleen nieuwswaardige informatie, geen tijd voor prietpraat 13.2 ik heb geen behoefte aan nieuwsbrieven van uitgeverijen 13.3 timing is belangrijk, frequentie mag bij actie/actualiteit omhoog 13.4 praktische informatie (retouren, herdrukken etc.) 13.5 brochures op tijd 13.6 zoveel mogelijk gecentreerde informatie ! hogere attentiewaarde 14.0 Interne doorspeling communicatie 14.1 mail 14.2 mondeling 14.3 iedereen kan de brochures inkijken 14.4 niet van toepassing, eenmanszaak 14.5 ik speel bijna niets door, aangezien men al genoeg weet over 100% 15.0 Onderwerpen communicatie 15.1 geen tijd voor/behoefte aan achtergrondinformatie, alleen nieuwswaardige informatie 15.3 productinformatie ((nieuwe) titels, herdruk) 15.4 acties/verkoop gerelateerde informatie 15.5 achtergrondinformatie als het wat toevoegt (doelgroep, open dag) 15.6 praktische informatie (bijv. werking app) 15.7 vraag aan welke gidsen er nog behoefte is 16.0 Commercieel/redactioneel/pure productinformatie 16.1 pure productinformatie 16.2 commercieel 16.3 niet teveel informatie 16.4 timing is belangrijk, evt. herhaling informatie 16.5 redactioneel (achtergrondinformatie van tijd tot tijd) 16.6 samen denken is prettig, een uitgeverij die met je samenwerkt 17.0 Communicatie boekhandelaren â&#x20AC;&#x201C; klanten 17.1 nieuwsbrief 17.2 facebookpagina(â&#x20AC;&#x2DC;s) 17.3 winkelcommunicatie 17.4 mondeling 17.5 website/webshop 17.6 advertenties in media, uitgeverij kan ook adverteren 17.7 boekhandelaren pikken snel trends op

9 2 2 2 1 1 1 9 1 9 6 3 2 1 1 5 4 2 2 1 9 6 3 2 1 1 9 7 2 1 1 1 6 6 4 4 3 2 1

18.0 Totaaloordeel momedia Gemiddeld rapportcijfer: 8,4 8.1 goed verkoopbaar, onderscheidend product, vernieuwend 8.2 ik ben tevredener over de stedengidsen dan over de regiogidsen 19.0 Totaaloordeel concurrentie Gemiddeld rapportcijfer ANWB: 7,9 Gemiddeld rapportcijfer Capitool: 8 19.1 lastig vergelijkbaar, andere doelgroepen 20.0 Overige onderwerpen 20.1 nee 20.2 ik ben op dit moment tevreden 20.3 dunne regiogidsen zou ik uit het assortiment halen 20.4 persoonlijk contact is prettig, elkaar versterken is belangrijk 20.5 ik zou de stedengidsen uitbreiden 20.6 de 100% actie is zeer succesvol, de continuïteit van de actie is fijn 20.7 retouren moeten beter 20.8 boekhandelaren hebben het erg druk en hebben geen tijd 21.0 Leuke ideeën communicatie 21.1 huidige communicatie is prima, zo behouden 21.2 samenwerking is prettig, uitgeverij met zowel boekhandel als klanten, je kunt elkaar helpen 21.3 tijdig praktische informatie is belangrijk 21.4 de 100% gratis gids actie is heel goed, behouden, continuïteit is goed 21.5 winactie voor boekhandelaren 21.6 online presentatie in de vorm van prezi/filmpje i.p.v. beursbezoek 21.7 tussen twee brochures nog een extra bericht 22.0 Klankbordgroep 22.1 ja, heel goed 22.2 nee 22.3 alleen via de mail 22.4 afhankelijk van de inhoud EXTRA VRAAG: Magazine 100% E.1 Nee, geen tijd voor en dat kost teveel geld E.2 In de brochure verwerken zou een goed idee zijn E.3 ja, leuk! En dan met interviews, ideeën voor etalage etc. E.4 je kunt beter adverteren in de folder van de boekhandel

3 3

5 4 3 2 1 1 1 1 1 6 3 2 2 2 1 1 6 2 1 1 3 2 1 1

BIJLAGE 15 TRANSCRIPTEN INTERVIEWS

INTERVIEW PAAGMAN, DEN HAAG, 28-10-13 1. 100% stedengidsen, 100% cadeauverpakkingen (lopen niet echt lekker), travel gidsjes (ook niet echt super gedaan). Wij verkopen eigenlijk gewoon vooral die gidsjes: 100% Parijs, Londen, Rome, dat zijn wel de toppers. Van Vancouver heb ik nog een stapeltje, ik krijg geen akkoord om dat terug te sturen, hebben we het anders straks nog even over. Dan nog de kleine gidjes, met de app die je kan gebruiken. En de Kidsproof Familyplanner (loopt heel goed), die ligt in de Villa Paagman, heb je dat gezien? En de Kidsproof boeken, die doen het nu heel leuk: dagje weg, weekendje weg, kamperen in Frankrijk. Die hebben het leuk gedaan in

2. 3.

6. 7.

9. 10. 11. 12.

13. 14. 15. 16.

de vakantie, ik had tijdens de vakantie een stapeltje bij de kassa gelegd en dat ging heel goed. Ze zijn echt heel leuk! Trendy, overzichtelijk/handig, vrolijk. Even denken, er is nu ook weer een nieuwe serie. Ik denk toch wel die trendy plekjes, je loopt toch even net een straatje verder en dan heb je toch net weer de wat leukere adresjes dan de doorsnee reisgidsen. Dat maakt het zo leuk. De gidsen zijn heel summier, de informatie is beknopt en voor meer informatie zoek je op het internet. En toch ook die wandelingen, ik hoor van veel mensen dat de wandelingen zo leuk zijn. 30-35 jaar, misschien ook wel iets jonger. Van de week had ik een hele club meiden van 18-19 die een weekendje naar Parijs gingen, zij kwamen wel echt voor de 100% gids en ze kenden 100% ook al. Ik zou ze voor de 50+ niet zo snel aanraden, het zijn wel echt de trendy adressen. Dat vind ik zo lastig als het over cijfers gaat. Het ligt er heel erg aan hoe je de reis gaat maken. Ik stem de gidsen altijd af op de doelgroep. Bijv. hoe lang gaan ze, de stedengidsen van jullie zijn echt voor een weekendje of een weekje. En ga je drie weken dan zijn het gidsjes voor erbij en niet alleen. Het is afhankelijk van de doelgroep. Capitool is heel populair, mo’media ook, ANWB. ANWB extra heeft een andere doelgroep: 45-50, degelijke gidsjes. De Lonely Planets, maar die zijn wel weer heel anders. Vergelijkbaar met mo’media is het toch wel ANWB en Capitool. Prima. Ja, ik vind jullie gidsen er ook altijd wel goed uit zien, overzichtelijk. Wij gaan nooit naar de beurzen, dus we halen het echt uit de brochure. Die is zeker duidelijk, overzichtelijk. Dat doen jullie echt heel goed, ook leuke sfeerbeelden erin. Ik kijk er met veel plezier in, super. Ik vind het terugsturen niet goed gaan, dat kan ook aan het CB liggen, wij vragen dat online aan. Na een actie wil ik wat terugsturen, bijvoorbeeld Vancouver. Maar ik krijg nauwelijks contact, waarvan ik dan weer denk jammer, volgende keer ga ik dan misschien toch voorrang geven aan een andere uitgever. Het cijfer: 7. Ik vind de ANWB wel oké. Het contact is wel goed, de vertegenwoordiger komt een keer in de zoveel tijd. Met vragen als: “kunnen we iets veranderen?” en “kunnen we oudere dingen meenemen?”. Bij reisgidsen is het wel eens fijn dat men communiceert dat er bijv. een nieuwe druk komt, dat is net weer eens iets anders dan bij andere afdelingen. Dat persoonlijke contact is fijn. We hebben natuurlijk ook Frank van Damrak, hij komt langs voor de Lonely Planets en hij doet ook wat voor mo’media. Het persoonlijke van de ANWB is goed. Meestal mailen en bellen. Meestal eerst mailen en bij dingen die snel moeten even bellen, dan heb je gelijk antwoord. Mailen en als ik zelf even wat wil weten, bel ik. Vroeger was dat volgens mij Esmee. Via de mail is prima. De beste drie manieren vind ik: mail, bellen bij echt belangrijke dingen. Het persoonlijke contact net als de ANWB hoeft niet, dit is zo prima. We hebben allemaal onze afdeling, ik doe reizen, dus dan is het handig als het bij mij terecht komt. Sommige dingen stuur ik door naar anderen, bijv. naar de kinderafdeling. Maar in eerste instantie mag het naar de afdeling reizen. Het is handig als jullie direct naar mij mailen, want als het naar het algemene mailadres gestuurd wordt zit er een paar dagen tussen. Als er wat nieuws is, mailen! Hij komt op de algemene mail binnen en er zijn collega’s die het splitsen. Het wordt naar de medewerkers doorgestuurd. Nee, het leuke is dat ik af en toe naar Reizen on tour ga. Dan zie je ook wat van de mensen die achter de gidsen zitten. Dat is wel heel kort, maar leuk om te zien. Ik vind het wel interessant. Pure productinformatie. Ik krijg ook wel eens mail van Capitool, een soort nieuwsbrief, het kan zijn dat ik die thuis krijg. Met bijv. leuke tips en het gaat niet echt over het boek. Dat lees ik snel door en doe ik niet zo veel mee. Wat ik dan fijner vind is bijvoorbeeld: er komt een nieuwe druk aan, dit wordt besproken in de gids. Het moet over het product zelf gaan.

17. Wij hebben een nieuwsbrief, hier staan activiteiten in. Bijvoorbeeld ook aankondigingen van signeersessies, lezingen en zo kunnen de mensen zich ook aanmelden. Vooral de bezigheden zijn een onderwerp en ook nieuwe titels worden aangekondigd. Maar met de reisgidsen is dit niet echt van belang. Het is een ander product als een roman. 18. Dat geef ik wel een 8. 19. Ook wel een 8. Alles zit wel goed en dicht bij elkaar. 20. De retouren vind ik belangrijk, dit moet beter. Ik wil het graag sneller terug kunnen sturen zodat ik niet hoef te leuren met de producten. Als ik het niet verkoop, wil ik het terugsturen. Maar als ik contact zoek zijn ze niet thuis. Dit neem ik toch wel mee in de volgende bestelling. Dit is een negatieve ervaring. Het enige puntje eigenlijk dat ik lastig vind. 21. Als er iets nieuws is, mailen! Of wat er gaat spelen. Vaak lees je alleen maar de aanbieding in de brochure en daar tussenin niet echt iets. Daar tussenin mag wel wat komen via de mail. Als er wat leuks is, laat het ons weten. 22. Nee.

INTERVIEW LANDSCHAP REISBOEKWINKEL, EINDHOVEN, 29-10-13 1. 100% stedengidsen en de reisgidsen, dat is hetgeen wat ik voornamelijk. Daarnaast zijn er nog wat randartikelen, maar daar verdiep ik me helemaal niet in, dat is meer fun. Ik geloof kalenders, agenda’s en dergelijke. Maar verder ken je alle artikelen wel en dan ben je er niet meer op gefocust. Dan zie je zo’n folder wel, maar die kijk je heel vluchtig over, het is allemaal heel laagdrempelig denk ik wel. 2. Eigentijds reisgidsje, meer voor het jongere publiek en dat is dan tot 30 jaar oud en sowieso fleurig qua vormgeving. 3. Dat wat ik net aangeef. Het speelt in op het jongere segment en je hebt nu de nieuwe herziene gidsen met een app, en ik denk dat het op zich wel slim is om dat te doen en de connectie met het internet aan te gaan. Want deze is wel heel dominant aanwezig. Beter dan de rest, de rest is alleen maar aan het spartelen en er achteraan aan het sjokken. Ook met het boekje zelf, je krijgt wel navolging. 4. Ongeveer 30 jaar, ook wel ouder hoor, maar ik denk dat het daar toch het meest op gericht is, vooral ook door hun onderwerpkeuze komt dat. 5. Ze hebben op die stedengidsjes een groot marktaandeel, maar als je kijkt op de reisgidsen ‘all over’, dan hebben ze toch wel een hele hoop bestemmingen niet. Maar ik denk dat ze toch wel een groot marktaandeel hebben, maar ze hebben ook een deel niet in hun assortiment en daardoor is het moeilijk. Maar voor de stedengidsen zijn ze wel een van de meest dominante. 6. Ik vind dat op zich oké, maar ik ben geen algemene boekhandel, dus dat is wel anders. Ik ben specialist en in feite heb ik aan heel weinig informatie genoeg. Ik zoek dat verder ook helemaal niet op, ik moet gewoon weten wat er nieuw is, en klaar. Maar dat ligt ook heel erg aan mezelf hoor, ik zit er verder ook niet op te wachten ook. Ik heb zoveel uitgevers en leveranciers, niet alleen het CB. Voor mij is het maar een heel klein onderdeel. 7. Die vind ik oké, dat zou ik wel een 9 geven. Alles gaat goed, ook retouren gaan goed, dat wordt allemaal meteen beantwoord. Niet alles hoeft snel, snel, snel, maar je moet gewoon in een actie je werk af kunnen maken. Het gaat heel soepel nu. 8. Nee, dat vind ik helemaal niet. Ik vind sowieso een papieren brochure moet je zeker blijven houden. Ik merk gewoon dat alles wat digitaal is, voor ons, dat ga ik allemaal niet zitten lezen. Dat doe ik in de prullenbak of dat lees ik helemaal niet eens meer. Qua vorm is dat digitale allemaal veel te veel hetzelfde. Het wordt een, abstract. Je hebt veel meer kans dat je dingen mist. Net als facturen worden veel meer digitaal verstuurd, en dat is gewoon stom, ik heb dat veel liever in mijn hand. En dat is dus het grote voordeel van al dat gewone, normale buiten die digitale flauwekul om. Je gaat heel veel missen anders. Je kunt ook nog naar beurzen enzo, maar daar ga ik niet eens meer heen. Ik heb daar helemaal geen zin in en dan koop je ook veel te veel in. Je laat je dan verleiden tot allerlei dingen. Niemand springt er echt uit, maar ja zoveel zijn er ook niet meer. Je hebt Unieboek, Michelin, Lannoo, dat is één, daar komt een iemand van langs. Ik denk dat hij het gewoon

9. 10.

11. 12. 13. 14.

15. 16. 17.

18.

19.

20.

veel te druk heeft, dat is veel te veel. Dan heb je ANWB, die komen af en toe langs en dan heb je het onderhand wel gehad. Nederlandstalig is ook gewoon erg klein en er is zoveel op elkaar geveegd. En dan heb je jullie. En Dominicus komt ook gewoon langs. Zo gaat het goed. Ze komen allemaal persoonlijk langs. Peter Baten van de ANWB doet het nou ook voor jullie hĂ¨, dat is prima, maakt helemaal niet uit. In feite is het gewoon heel overzichtelijk wat jullie bieden. Mail, post en vertegenwoordigers. Mail en vertegenwoordiger (Peter Baten) en post. Ze moeten echt niet digitaliseren, want dat is helemaal niks. Voor de privĂŠsfeer is dat leuk en aardig, maar zakelijk is het helemaal niks, heel slecht. Ik snap wel dat het duurder is, maar anders verkoop je uiteindelijk toch minder denk ik. Hetzelfde, zo min mogelijk digitaal. Aan mij, ik heb maar een kleine winkel. Als jullie iets te vertellen hebben, dan dring ik niet aan. Ik wil geen prietpraat, maar alleen echt als er iets nieuwswaardig is. Prietpraat is leuk, maar dat doe je met de familie.. Ik attendeer gewoon als er iets van belang is, mondeling meedelen. Ik ga dat niet verder op schrift stellen ofzo, ik kan me voorstellen dat je dat doet als de organisatie groot is, bijv. bij 80 man. Dan begrijp ik dat als je dat doet, gewoon op papier. Zodat men naar het product kan lopen, zicht is heel belangrijk in dit spul. Acties en productinformatie. Achtergrondinformatie hoeft niet, dat hoeft echt niet. Zit ik echt niet op te wachten. Verkoopgerelateerd is handig, hoe meer korting, hoe beter! Commercieel en productinformatie. Zakelijk, product en financieel gericht. Hoe het nu is ingedeeld is goed. Met de mond natuurlijk en ik heb een nieuwsbrief, een webshop en dat achterlijke facebook heb ik sinds vorige week en ik twitter via de winkel. Dat was het. Ik zet elke dag wat online om de boel tevreden te houden. Als er wat binnenkomt, bijvoorbeeld dat van jullie, maak ik een foto en zet ik het erop, dan doe je wel mee. Maar tastbaar is belangrijker. Kijk, dit is tastbaar en al dat online gebeuren niet, daardoor is het moeilijk beheersbaar. Al dat gedigitaliseer.. Er komt een keerzijde, je gaat bijvoorbeeld ook dingen missen zoals facturen. De belangrijkheid is niet duidelijk, alles wordt op een hoop geflikkerd en dus met dezelfde duidelijkheid aangeboden. Dat iemand struikelt is bijvoorbeeld veel minder belangrijk dan een factuur. Snap je, je raakt het overzicht kwijt. Het springt er wel uit, dus ik vind dat wel een 9. Het is goed dat het er is en het zorgt voor paniek bij anderen, want die gaan daar wel op reageren. Je ziet veel navolging, in feite, Dominicus doet dat met die Dominicus in kaart en Kosmos doet dat ook een beetje. Ik denk dat ze zicht wat meer concurrerend maken door de prijs te verlagen, maar dat zit er niet in. Want de naam 100% is gewoon sterk en het merk staat. De ANWB is wel een ander segment, zij hebben heel veel vertaald. Ik vind de dunne regiogidsen van jullie die vertaald zijn uit het Deens ook veel minder, die verkopen ook minder en dat zie je gelijk. Die kun je veel beter zelf maken. De ANWB vertaalt bijna alles uit het Duits, alleen de Gouden Gids maken ze zelf al heel lang. Ik vind het wel een beetje oubollig. Heel het bedrijf is een beetje een zinkend schip, een 7. De Capitool bestaat al heel lang, volgend jaar hebben ze een jubileum en ze gaan ze allemaal nieuwe gidsen uitgeven. Nu laten ze alles uitlopen en dat vind ik dat een stuk minder. Marketingtechnisch is dat heel slecht, die gidsen zijn gewoon op en kun je maanden niet verkrijgen.. Geld speelt wel een rol, maar toch. Het product is heel sterk, en ik denk dat het wel over de top heen is. Het verkoopt wel heel goed, dat is toch wel een 8. Die dunne regiogidsen moet je eruit gooien, dat zie je er gewoon aan af. Dat kun je gewoon zien dat het geen Nederlands product is. Hij is heel anders en dat zie je gewoon. Ook de klant is niet achterlijk. Anders is het ook raar dat je het niet verkoopt, want het is op zich wel een aardig prijsje. Die andere gidsen worden met toewijding gemaakt en dat zal wel een bepaald team doen die dat al lang samen doen en dat zie je er gewoon aan af. Je moet niet lukraak vertalen en implementeren, dat merken mensen. Ik zou ze dus gewoon zelf gaan maken.

21. Ik vind het zo best. In principe zou ik niks veranderen. Het gaat over wat je te bieden hebt, dat zet je in een folder en dan heb je om de zoveel tijd een actie. Ik denk dat er wel veel te veel acties zijn. Die actie van jullie is wel oké. Dat is op zich wel goed, want jullie actie continueert. Capitool had in mei altijd 10% korting, en daar zijn ze mee gestopt. Dat is het stomste wat je kunt doen. Marco Polo loopt ook heel slecht, daar zie je een teloorgang van de gids. Zij hebben ook een gratis gids actie en dan krijg je deze erbij. Maar ik doe al zo lang met die gidsen, ik krijg ze gewoon niet kwijt. Dat loopt gewoon niet hier, dat is ook wel het publiek wat hier dan minder. En als je dan kijkt hoe snel de 100% gratis gidsen weg zijn, die kan ik bij blijven bestellen. Deze van Marco Polo ga ik bijna gewoon maar gratis weggeven. Veel andere reisgidsen doen het ook, maar dat loopt ook echt niet. Bij de 100% serie wel, dat zal aan de continuïteit liggen en aan de promotie. Anderen doen het ook, maar dan een keer en het loopt ook gewoon helemaal niet. Als je zoiets doet moet je een eenduidige campagne voeren die eigenlijk altijd hetzelfde is. Ik weet niet hoe het wordt gepromoot hoor. Maar ik kan zeggen dat de rest dus geen succes is, en die van 100% wel. En de actie van Capitool met 10% korting in mei liep goed, maar die hebben zichzelf om zeep geholpen door te stoppen met de actie. Het is crisis en de uitgeverijen hebben allemaal krimp, dus ze gaan allemaal paniekvoetbal doen en dit soort dingen als ‘gratis gids acties’ doen. Het is een teken aan de wand. Eenmalig schiet niet op, je moet het continue blijven doen, net als jullie. 22. Niet fysiek, daar heb ik geen tijd voor. Alleen via de mail wil ik wel wat zeggen, dat kan altijd.

INTERVIEW DE DOLFIJN, AMSTERDAM, 30-10-13 1. De 100% reisgidsen. 2. Gezellig, jong en anders. 3. Juist in die drie woorden. Het is geen informatieve gids, de eerste keer moest ik ook heel erg wennen. Ik ben er een keer mee naar Brussel geweest, dat was in de periode dat hij gratis was. Ik dacht toen: ‘dan neem ik hem lekker mee!’. Ik had hem van tevoren gelezen met die wandelingen en toen dacht ik nou, dat is ook gek, dan moet in een wandeling vijf keer ergens wat drinken en drie keer ergens wat gaan eten. Maar toen waren we die wandeling bezig en toen kwamen we bij het eerste punt om wat te drinken, het was pas half 11, doe nog maar niet. En toen dacht ik: ah, zo werkt het, je kunt gewoon vijf keer wat drinken, maar je kunt het ook gewoon overslaan. Verderop in de wandeling komen ook weer adresjes voor een stop. Dat vond ik erg leuk! Wat ik erg leuk vond is dat het zo anders is. In Brussel werd ik gelijk naar een café geleid, jee, dit is een soort Frankrijk, een soort krakersbolwerk. Ik vond het in ieder geval erg leuk en ook weer eens wat anders. En vandaar dat ik het ook jong noem, het is een gids waar veel dingen in staan voor wat jongere mensen. 4. De wat jongere mensen, 20-40 jaar, middelbaar tot hoger opgeleid en met veel interesse voor de buitenkant van een stad. 5. Ik denk dat het wel een goede positie heeft, juist omdat het zulke makkelijke gidsen zijn, je neemt ze makkelijk mee, kan misschien nog ietsje kleiner. Ik vind die App&book gidsjes van jullie een super formaat hebben, erg handig. Dan moet je alleen even kijken naar het kaartje, goed opvouwen. Dat zouden mensen nog makkelijker vinden. Hij staat slecht in de markt voor mensen die veel informatie zoeken over een stad, daarvoor zijn andere reisgidsen meer geschikt. Dan kiest men toch voor de ANWB extra of de Marco Polo. Dat zijn denk ik de grootste concurrenten. Ik weet niet welke het grootst is, vanuit mijn eigen winkel zijn de concurrenten wat groter denk ik. Ik heb dan toch een publiek dat graag veel informatie meeneemt op vakanties. (verbaasd dat de stedengidsen marktleider zijn, wat leuk!) 6. Ik begrijp wel wat uitgeverijen proberen te doen. Maar wat ik wel jammer vind is dat ik nou ongeveer net zoveel over me heen gestort krijg als Polare. Als jullie mijn winkel nou toch kennen, dat zou je moeten kennen aan de hand van de bestellingen die ik doe. Dan bedoel ik niet de 100 m2 winkelruimte, maar je kunt begrijpen dat het geen kolossaal kasteel is waar je boeken kwijt kunt. Dan begrijp

10. 11. 12. 13.

ik niet dat je dan toch bijna van ieder boek een poster krijg. Waar denken ze dat ik die dan laten kan? Ik vind het ook zonde, want ik gooi ze bijna allemaal weg, tenzij er iets heel bijzonders is. Dan denk ik laat me dat dan maar weten dan kan ik hem misschien kwijt in de etalage. Wat ik een hele goede reclamecampagne vond, is dat boekje van Hans Aarsman, die fotodetective. Die heeft anderhalf jaar geleden een boekje met kopjes en mussen op de voorkant gemaakt. Toen werd ik gebeld door de uitgever met de vraag of ik een hele grote poster wilde hebben, toen zei ik: ‘als ik met jou dan een hele leuke afspraak kan maken over een aantal boekjes, maar dan wel met recht van retour’. Ik hoef dan geen hoge korting, maar wel recht van retour. Het is het een of het ander, je wil het risico bij de ander wegleggen, dan neem ik er 20. Waar ik toen achter kwam, was dat de kopjes op de cover van de Blokker kwamen. Daar ben ik heen gegaan en toen heb ik zo’n grote abriposter besteld, heel groot en dan met theetafel met die kopjes etc. erop. Ik was ze alle 20 kwijt, door de aankleding. Dat vind ik nou slim, iemand belt mij en die zegt: ‘kunnen we samen wat leuks doen met dat boek?’. Dan kun je er samen over nadenken en bespreken. Wat ik verder doe, ik gebruik best wel posters. Maar dan moeten ze wel passen en mooi zijn. Mooi is subjectief, maar veel vind ik niet mooi en dan hang ik ze ook niet op. Wat ik leuk vind is dat de laatste twee jaar bij mo’media tijdens het bestellen onderaan de bestellijst POS-materiaal kon aanvinken. Ik kreeg een mail met hoe het eruit zag, dat was onder andere een kubus en dan is het ook zo dat ik het er gelijk met mijn medewerkers over heb. Het is bijna mei, vakantieseizoen begint, zullen we daar iets mee doen? Dan hebben we het erover en dan bestel ik het. Als ik het zomaar toegestuurd krijg, dan denk ik zo’n etalage wil ik nou net niet maken. Die interactie is fijn. Met het CPMB ben ik er altijd vrij in om te bestellen wat ik wil. Dat kan een vlaggetjeslijn zijn, maar ook met de boekenweek een etalagekubus. Ik kan posters bestellen. Ik kan er dan voor kiezen om een poster te bestellen, dat zou ik bij uitgeverijen heel prettig vinden. Zeker een 7, ik kan dus kiezen of ik materiaal wil bestellen. En wat ik prettig vind is dat mo’media met mij communiceert via de mail. En dan krijg ik inderdaad niet een geschreven mailtje, want dat sneeuwt heel snel onder. Maar mo’media stuurt een mail met beelden van het POS-materiaal, zodat ik het echt al kan zien. En dan kan ik er echt naar zitten kijken met de gedachte van: ‘goh, zal ik dat eens gaan doen?’. Als ik dat in november krijg, dan denk ik, nee nu even niet. In mei/juni is het goede moment, dan denken we snel: laten we het doen. Afgelopen jaar hebben we het met Capitool gedaan. Die stuurde ook zo’n mail, alle Capitolen in de aanbieding. Dus dan bel ik even met Capitool en vraag ik om POS-materiaal. En dan denk ik van: ‘had het dan gelijk in de mail gezet’. Zo kun je een beetje naar elkaar toegroeien, dat je wat specifiekere informatie krijgt. Dan kun je daarna wanneer nodig nog contact met elkaar hebben. Nee. Het spijt me voor de uitgeverijen, maar degenen die er voor mij uitspringt is de CPNB, de organisatie ter propaganda van het Nederlandse boek. Zij organiseren de boekenweek enzo, een hele hoop thema’s het hele jaar door. Daar moet je heel erg gespitst op zijn als boekhandel. Wat ik de kracht vind het CPMB is dat ik drie dagen voor de uiterste besteldatum een mailtje krijg met ‘goh, meneer Brandsen, we missen u nog tussen alle opgaven van andere boekhandels die spullen willen hebben voor bijvoorbeeld Nederland leest. Dan kan ik alsnog bijna per stuk nog aangeven wat ik hebben wil. Bij het CPMB moet ik wel betalen en bij de uitgeverijen is het gratis, maar het is wel mijn eigen keuze. En dat doet de CPMB heel goed. Zij kondigen ook alles via de mail aan. De brochures, maar niet de brochures die ik zomaar krijg toegestuurd. Wel alle beursbrochures, die neem ik allemaal door uiteraard. Jammer dat sommigen hem pas na de beurs sturen.. En ik krijg heel veel mail, bij mail is het toch een beetje de bomen het bos niet meer zien. Ik kies dan een beetje welke ik wel en niet lees. Brochure en mail. Ik geloof dat ik bij mo’media ook nog niet op de website geweest ben. Maar bij anderen eigenlijk ook niet. Niet veranderen, gewoon mail en brochure is voldoende. Zoals het nu gaat, naar het algemene e-mailadres. Dat is gewoon goed. A) nee hoor B) eigenlijk als ze me wat te vertellen hebben. Ik zal je eerlijk zeggen dat ik van sommige uitgeverijen bijna elke week een mail krijg en ik heb bijna een neiging om ze in de spammap te gooien. Tsjonge, ik weet welke boeken jullie

14.

15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.

hebben. En vandaag zijn ze bij ‘de wereld draait door’ en morgen bij ‘Pauw & Witteman’, ik geloof het allemaal. Het is veel te veel en niet meer nieuwswaardig. Er moet echt wat nieuws zijn, dat doet mo’media eigenlijk wel goed. Als ik van mo’media een mail krijg denk ik: ‘er gaat wat gebeuren’, dat is goed als ik dat bij een afzender krijg. Bij CPMB ook, als ik mail krijg, heb ik meestal wat gemist. Praten. Op het moment dat ik er wat mee wil of als ik denk dat anderen er wat mee zouden willen. Ik doe bijvoorbeeld niet de etalage en als ik denk ‘hee, dit is misschien iets’. En het seizoen is ook afhankelijk. In mei/juni is een mail van mo’media interessant en bijvoorbeeld ook een Sinterklaas-mail in oktober, dat is ook een trigger. Het moet op het juiste moment komen, dat is erg belangrijk. Zelfs dat ik vind dat het een beetje veel is met de sinterklaasmailtjes.. Dat neem ik toch met mijn mensen door, zelfs bij uitgeverijen met wie we niet zoveel contact hebben. Ik schiet er niet veel mee op om veel achtergrondinformatie te krijgen. Ik wil echt vooral nieuwswaardige feiten ontvangen. Commercieel, ik ben geïnteresseerd in de aanbiedingen die mo’media voor mij heeft. Dat is voor mij belangrijk. Niet meer communicatie dan de winkel en de etalage. Een 8. Ook een 8. Ze geven alle drie goede en voldoende informatie aan de doelgroep. Maar de doelgroep is gewoon anders per reisgids. Het zijn alle drie wel goede gidsen. Nee. De foto op de najaarsbrochure zou ik echt als poster in de etalage willen hebben. Dat is nou nog eens een etalageposter, echt helemaal geweldig. Ik was gelijk helemaal weg van die foto. Nee, want het is eigenlijk wel goed zo. Nee. Ik weet ook niet of mo’media nou zit te wachten op een klankbordgroep. Het ligt een beetje aan het soort product en wat je doet. Een tijdje geleden deed ik wel mee met de Etos-zomeractie. Er waren toen een heleboel uitgevers van reguliere boeken en die hadden ze naar het CPMB opgestuurd. Daar waren een aantal boekhandelaren en twee mensen van de Etos. Zij waren uitgenodigd om samen een lijst van 25 samen te stellen. Er was dus heel specifiek iets om een lijst te maken. Dat vind ik interessant, dan werk je samen aan een mooie lijst, zodat we er zoveel mogelijk aan verdienen. Bij mo’media is het wat specifieker en dan zou ik niet zoveel zien in een klankbordgroep.

INTERVIEW A LA CARTE, AMSTERDAM, 30-10-13 1. Die 100% stedengidsen, 100% regioen landgidsen (dikke en dunnen) en de Kidsproof serie, heel belangrijk! 2. Handig, aantrekkelijk en ze zijn to the point. 3. Met name dat ze geënt zijn op die wandelroutes, als ik me beperk tot de stedengidsen. Er ligt een sterke focus op de leuke adressen die je langs de route vindt en dat zonder uit te wijden over algemene bezienswaardigheden in de stad. Die sterke focus is een pluspunt. 4. Dat is lastig te zeggen, ze worden door zowel jong als oud gekocht merken wij in de winkel. Het zijn met name mensen die op zoek zijn naar een tamelijk compacte gids met vooral veel ideeën voor leuke locaties in de stad: leuke horecagelegenheden, leuke winkeltjes. 5. Bij de stedengidsen is die heel goed, het zijn hele praktische no-nonsense gidsen, dat spreekt een hele brede groep klanten aan. De grote gidsen zijn op een hele brede manier informatief. De dunne regiogidsen bungelen er een beetje tussenin, dat is eigenlijk een beetje vlees noch vis. Ik heb het daar ook wel eens met Esther over gehad, eigenlijk.. gezien het aanbod wat er in Nederland al is aan reisgidsen, missen zij een beetje de boot. Ze missen een beetje de praktische informatie. Er zitten er een paar tussen waarvan het fijn is dat ze er zijn, bijvoorbeeld ZuidZweden. In dat geval pakken mensen ze wel mee. Het is een vertaling, dus daar kan je wel weinig aan doen. Ze bungelen een beetje tussen de veel informatie en foto’s en ze missen de praktische informatie. Ze moeten beter aansluiten bij de 100% image, ook de covers moeten anders.

6. Het is heel divers. Van sommige uitgeverijen krijg je weinig tot geen informatie, en van sommigen krijg je met enige regelmaat informatie. Het hangt er een beetje vanaf hoe de accountmanager of vertegenwoordiger zijn tak oppakt en hoe de relatie is. Er zijn ook wel grote verschillen. Bij de ene uitgeverij vind ik het belangrijker dat de communicatie goed is dan bij de ander. Het is ook afhankelijk van de omvang van het fonds wat je ermee doet. 7. Die vind ik over het algemeen erg goed en heel helder. Daar wil ik wel een 9 voor geven. 8. Ik vind mo’media scherp en helder. Ook de ANWB communiceert goed, zij sturen via de mail informatie naar de boekhandel en ook via de vertegenwoordiger die langskomt. 9. Persoonlijk bezoek vertegenwoordiger, mail, nieuwsbrieven, post. 10. De basisinformatie is eigenlijk altijd via de mail en dat wordt wel eens gevolgd via informatie via de post. Maar meestal is informatie via de mail eraan voorafgegaan. 11. Ik vind het prima zoals het nu goed. Ze communiceren helder. Wat je via de mail aan info krijgt is vaak een aankondiging of uitleg en soms kun je zelf naar aanleiding van de mail actie ondernemen. Gezien de omvang en samenstelling van het fonds heb ik nergens anders behoefte aan en is dit zo echt goed. En ook door de heroriëntatie van mo’media heeft de uitgeverij nu een heel duidelijk en helder afgebakend fonds door zich alleen op het reizen te richten. En wij als reisboekhandel volgen de uitgeverijen nou ook nauwlettend. Wij kunnen de focus leggen op een relatief beperkt aantal uitgeverijen waar wij de informatie van bijhouden. Dat is wel een verschil met de algemene boekhandel. Het is wel veel werk aangezien wij niet alleen bij het CB bestellen maar ook uit Engeland, Duitsland en wat andere leveranciers via hele andere kanalen. Dat zul je bij elke winkel met bepaalde specialismen tegenkomen. 12. Bij mij of Frédérique, mijn vaste collega. We hebben gewoon een algemeen mailadres. 13. Dat doet er eigenlijk niet toe. Als er wat te melden is, wil ik het horen. Zolang jullie maar geen wekelijkse mail gaan sturen. Er zijn grote uitgeverijen die gewoon een vaste nieuwsbrief voor boekhandelaren hebben, die krijg je elke week en dat is gewoon wat overdone. Als je niks nieuws te melden hebt, hoef je ook geen nieuwsbrief te sturen, ik ben daar heel pragmatisch in. Als het blabla is, daar hebben boekwinkels gewoon geen tijd voor. Iedereen is selectiever en kritischer aan het worden. Het moet vooral niet teveel zijn, dan heb je ook een betere attentiewaarde. 14. Relevante informatie wordt meestal mondeling gedeeld en soms zet ik wel eens wat op een rijtje en stuur ik de medewerkers een mailtje. 15. Achtergrondinformatie is voor ons niet zo relevant.. Wij weten dat allemaal wel precies. En we zien elk halfjaar wel bij de seizoensaanbiedingen wat de nieuwe titels zijn. Wat nu via de mail wordt gecommuniceerd, de acties, is goed. Meer is het op dit moment ook gewoon niet. 16. Dat productgerichte stel ik op prijs. De achtergrondinformatie zou van tijd tot tijd een leuke toevoeging zijn. Maar het product staat absoluut centraal. 17. Wij praten heel veel met klanten en zitten bovenop de belangstelling van klanten. We pikken heel snel trends op. Mensen weten vaak wel dat de boekhandel bij hun om de hoek de gangbare reisboeken in het assortiment heeft. Als het wat specifieker wordt en gespecialiseerder komen ze hier heen, dat is ook logisch. Voor Kaapverdië zul je nergens zo snel wat vinden, maar hier hebben we dat wel. Wij zijn heel alert en kijken welke bestemmingen heel populair zijn, groeien en waar zitten de gaten. Soms zijn mensen ook wel teleurgesteld als er geen makkelijke boekjes zijn over hun bestemming. Macedonië is aan het opkomen, gelukkig is er nu eindelijk een Nederlandstalige gids! Montenegro en Macedonië komen heel erg op. De nieuwe gids over Macedonië net uit, wel een gekke timing. Het is niet echt het seizoen voor stedentrips.. We hebben een facebookpagina, hier zetten we van alles op. Leuke, grappige berichten en soms ook berichten over nieuwe titels, bijvoorbeeld een nieuwe reisgids, een atlas. Heel breed, zodat het voor veel mensen een aantrekkelijke pagina is. 18. Gelet op het profiel van de gidsen, zou het een 8 geven.

19. Dat is toch lastig, een cijfer aan de uitgever. Ze brengen allebei hele verschillende soorten gidsen uit. Ze hebben beide een breed sterk assortiment voor verschillende doelgroepen. Ze zijn eigenlijk niet echt vergelijkbaar met mo’media. 20. Dat zou ik zo eigenlijk niet weten. Ik ben altijd wel heel tevreden geweest over het contact en over de communicatie. 21. Ik denk dat ze het eigenlijk al heel goed doen. Het belangrijkste als boekhandel is dat je tijdig weet wanneer bepaalde gidsen uitverkocht zijn of in herdruk raken. Wat we bijvoorbeeld enorm gemist hebben: recent zijn er 20 stedengidsen herzien. In de periode daarop voorafgaand waren er een paar gidsen niet meer leverbaar, ze waren al op. Ik geloof dat dat onvermijdbaar is en je moet dat ergens gaan plannen, en ik snap ook dat je dat met een hele reeks tegelijk wilt doen en niet maar met een paar, maar het kwam wel heel ongelukkig uit. Sommige hele populaire bestemmingen waren wel zes tot acht weken lang niet te krijgen en dat dan net midden in de zomer. Dat vind ik toch wel wat ongelukkig. Ik zie dan dat ze uitverkocht zijn, dan sta je gewoon met lege handen.. Vooral Lissabon werd heel veel gevraagd. 22. Ja, dat zou ik heel leuk vinden. Ik denk dat dat heel goed is. John Guide is hartstikke leuk, wij verkopen hem veel te weinig eigenlijk.. ik ken dat concept wel, maar dit is een beetje voor een heel selecte doelgroep. Mensen die meer willen dan wat gangbaar is. Het is een beetje hip, voor een soort voorhoede. Ik denk dat het misschien een verschil maakt als de omslag anders wordt, die vind ik niet echt super. De omslag plaatst het een beetje in de alternatieve hoek, dat zou best wel eens de verkoop tegen kunnen werken. De omslag maakt echt veel uit, dat merk ik ook aan de dikke regiogidsen!

INTERVIEW VIVES, BREDA, 4-11-13 1. de reisgidsen en de kookboeken, de kookboeken zover leverbaar natuurlijk. Want die zijn bij jullie afgelopen. De reisgidsen hebben we altijd, Petra woonde hier om de hoek (de vrouw van de eigenaar) en die schreef de boeken ook. Dus er zaten ook wat foto’s in van mensen hier in de buurt. Dat is niet de reden om ze te verkopen hoor, maar we hebben vooral de reisgidsen. Kidsproof? Ja ook, maar die vallen voor mij ook wel onder de reisgidsen. Weekendje weg, dagje uit.. 2. modern, compact en gewoon goed. 3. Ik vind de moderne uitstraling. Die van de ANWB of van anderen, zijn allemaal wat saaier. Ze zijn niet slecht, maar gewoon qua uitvoering wat minder. Ze zijn wat moderner, strakker. Daar kijken mensen naar in de winkel, inhoudtechnisch is het altijd pas achteraf. Maar dat er leuke adresjes in staan, als je de gids gaat bekijken komt de inhoud pas naar voren. 4. 30+, tussen de 30-50 zo’n beetje. De regiogidsen verkopen wij niet zo goed, eigenlijk niet. We verkopen vooral de stedengidsen goed. 5. Ik denk dat ze d’r plek in die zin wel hebben bewezen. Ik heb geen idee hoe het er in zijn totaliteit uitziet, want de ANWB heeft ook bijvoorbeeld eigen winkels, waar vooral de ANWB gidsen verkocht zullen worden. Dus dat zal ik niet weten, maar wij verkopen wel meer 100% gidsen dan die van de ANWB. 6. Ik krijg drie keer per jaar informatie, buiten de keren dat er een actie is. En dan vind ik het wel eens jammer als er een actie is met de gratis 100% gids. Je moet dan een minimum aantal gidsen bestellen om deel te nemen, en dat vind ik het lastig. Want we hebben van alles staan en om zoveel extra bij te bestellen vind ik in deze tijd wel risicovol. Als we van alles 1 en van sommige 2 hebben staan vind ik genoeg. Maar bij zo’n actie moet je 20 tot 30 gidsen kopen, dat snap ik wel vanuit de uitgeverij, maar voor mijn voorraad is dat niet zo goed. 7. Die krijg ik meestal via aanbiedingsfolders en mail. Wij bezoeken geen beurzen en we krijgen ook geen vertegenwoordigers langs. Dat is niet alleen bij mo’media niet, maar dat zijn er maar een paar die echt langskomen. Ik zou het cijfer 8 geven. 8. Bij Bruna krijg je meer mails, actuele mails. Als er romans uitkomen, krijg je er een nieuwsbrief van. Van mo’media krijg je geen nieuwsbrief, ik weet niet of dat mogelijk is. Maar ik kan me voorstellen dat wanneer er iets gebeurt in Florence, bijvoorbeeld het WK wielrennen. Dan kunnen ze zeggen van: we sturen een mailtje

9. 10. 11.

12. 13.

14. 15.

16.

17.

18. 19.

20. 21.

22.

naar iedereen over 100% Florence, voor mensen die er naar toe gaan. En misschien levert het niks op, en is het maar onzin wat ik nu zeg. Als er in Berlijn ontploft, kun je zeggen: wil je dit met eigen ogen zien, koop dan.. Ik bedoel dus inspelen op de actualiteit. Vooral via mail en telefoon, en de brochures die we krijgen. Via mail, telefoon en brochures. Ik denk dat mail het beste is. Bellen is altijd lastig, want dat komt vaak niet uit, voor mo’media zelf wel, maar voor mij dan meestal niet. Dus ik vind mail en post het handigst, want dan kan ik het gewoon bekijken op het moment dat het mij uitkomt. En dan mogen ze gerust terugbellen of bijvoorbeeld vragen van: ‘wanneer kan ik er over terugbellen?’. We hebben gewoon een info en dat is het makkelijkste. We hebben wel meerdere mailadressen, maar info is het handigst. A) Nee.. B) Niet te veel informatie, want als het teveel wordt, klik je ook veel te makkelijk weg. Het mag best dat het een keer 1 of 2 keer in de week is, en dan een paar weken niet. Alleen als er nieuws is. Het kan best een keer twee keer in de week zijn als de actualiteit ertoe doet, maar het kan zijn dat het twee weken niks is. Van GBC krijg ik twee keer in de week mails, daar kijk ik niet eens meer in. Dat is een groothandel van boeken. Die klik ik echt niet meer open, teveel informatie is negatief. Van de info en de brochures worden door alle dames gelezen. Die kunnen ze altijd zien. Informatie over producten is het belangrijkst. Volgens mij worden de boeken gemaakt door de doelgroep voor wie het bestemd is, dus 30-50. Achtergrondinformatie vind ik leuk als het wat toevoegt. Het zou leuk zijn om eens op de uitgeverij te kijken, bij een soort open dag. Dat zeg ik nu wel, maar misschien heeft de rest daar wel helemaal geen behoefte aan. Als het allemaal maar netjes gedaan wordt. Productinformatie. Bij een aanbieding is het leuk als ze zeggen dit of dat staat er in. Maar als je drie uitgeverijen gehad hebt, weet je het toch niet meer. Je krijgt dan veel te veel informatie. Dat zie ik ook bij prentenboeken, bijvoorbeeld als ze zeggen: dit is geschikt voor rouwverwerking, het heet Kaatje Kaat, maar als het verschijnt weet je het niet meer. Je kunt dan beter een mailtje sturen: dit is Florence, dit en dat zijn de tips/vernieuwingen. Dit moet je sturen op het moment van verschijning. Als ik 100% Amsterdam bestel en hij komt pas over een half jaar binnen, dan weet ik het niet meer. Je moet actuele productinformatie via e-mail sturen op het moment van verschijning. Of bijvoorbeeld kijk op onze website voor de aanpassingen. Bladzijde communiceert voor ons. We hebben ook een schaduwsite, waar ook een nieuwsbrief aan gekoppeld is. Als je met Bladzijde iets afspreekt heb je gelijk 200 winkels. Op de website staan ook dingen als boeken in het nieuws enzo. Als je daarop kunt komen, dat zal niet voor niks zijn denk ik, dan kom je bij alle Bladzijde-boekhandels op de website. Een 8. Ook wel een 8, die zijn ook niet slecht. Ik vind Capitool qua uitvoering zelfs mooier, maar te zwaar om mee te nemen. Die koop je en leg je op je hotelkamer. De 100% neem je echt mee. De ANWB is ook wel goed, maar spreekt mij persoonlijk minder aan, is ook weer een andere doelgroep. Nee. Mij een keer ergens naar toe kunnen sturen, een week Curaçao ofzo, en dan mij laten checken of het klopt in de gids. Mijn schoonvader heeft dat gedaan toen hij werkte op de reisafdeling van ANWB. Reizen weggeven is wel duur haha, maar een stadswandeling ofzo. Je hoeft het niet eens aan het aantal verkopen te koppelen. Maar je kunt zeggen we verloten 5 weekendjes aan 5 boekhandelaren, echt iets voor de boekverkopers. Je zou ook een briefje in de gids kunnen doen van heb je iets gemist? Leuke tips? En dat dan belonen, zodat anderen meewerken aan de gids. Volgens mij is Lonely Planet zo ook groot geworden. Ja, als het niet te vaak is. Het moet geen maandelijks feestje worden. Maar af en toe, daarom doe ik ook wel regelmatig met interviews mee. Kijk, als jullie mooie gidsen maken die wij goed verkopen, dan komen we samen verder.

23. MAGAZINE: Misschien heb ik hem wel gezien, dat weet ik niet zeker. Ik vind het wel leuk, er zijn wel veel mensen die gewoon een specifieke gids zoeken. Het hoeft geen dik boekwerk te zijn. Op het moment dat het weer voorjaar of najaar wordt is het wel leuk, eventueel in combinatie met de voorjaars- of najaarsaanbieding. Je kunt dan een opsomming doen van alle titels die er nu zijn.

INTERVIEW DE KLER, LEIDEN, 5-11-13 1. Stadsgidsen, regiogidsen, blikjes (maar die zijn er al weer uit denk ik). Kidsproof? Ja, die ook, soms even triggeren he. Dat is mijn beeld. 2. Stadsgidsen, modern, shoppen. 3. Meer gericht op korte bezoeken en ze zijn wat meer shopgericht dan cultureel gericht. 4. 30-50 jaar, vrouw, maar dat is meer omdat die meer in de winkel komen. 5. Mo’media heeft een goede marktpositie. 6. Ik krijg over het algemeen teveel informatie aangeboden. Ik krijg per dag wel 20 mailtjes met: dit komt nu in de media, dit mag je niet missen. Waardoor je gaat filteren. Je gaat veel meer een filter inbouwen. Bij mo’media heb ik er niet zo’n moeite mee, maar die zitten niet zo in de actualiteit. Je krijgt niet zoveel informatie van mo’media. Maar ik krijg dus zoveel mails dat ik ze echt niet allemaal ga lezen. Ik kijk meestal even naar de titel, dan zie je het wel snel. Als het een te hoge drempel heeft of ik krijg een overzicht van alle boeken die deze maand in de media komen, dan lees ik hem echt niet. 7. 7. Maar ik moet eerlijk zeggen dat we een inkoopafdeling hebben, dus veel gaat er langs me heen. Ik werk ook wel mee aan de inkoop, maar ik zit hier nu als winkelchef. 8. Ja, maar dat heeft niet zozeer met de manier van communiceren te maken, maar meer met de buigzaamheid. Ik zal je een voorbeeld geven: als een uitgever zegt van: “nou, we hebben een nieuw boek nu en we verwachten er veel van, we gaan er op inzetten.” En dan vragen ze ons: “willen jullie meedoen? En met recht van retour wat meer nemen of promotiematerialen ontvangen zodat jullie de etalage kunnen inrichten?”, dan werkt het goed. Als die wisselwerking goed is, dan werkt het prettig. Daar zit het hem meer in dan de communicatie. Het is fijn om samen te werken met de uitgeverij. Je kunt wel een mailtje sturen met: “wij geloven hierin en dat moet je heel groot op voorraad hebben”, dan zeggen wij: dat is goed, maar we willen niet te veel risico lopen. Als uitgeverijen dan zeggen dat ze er echt in geloven en de garantie geven dat het terug mag als het niet loopt, dan doen we het veel eerder. Want anders doen we het gewoon lekker per tien en dan bestellen we bij, dan is het risico niet zo groot. 9. Via mail en post. 10. Ook vooral post denk ik, de brochure ken ik. Mailtjes kan ik me niet herinneren. 11. Post is prima, mag ook per mail, maar we merken wel dat de brochures nog steeds het allerfijnst zijn. We werken met vijf winkels, dus dan kunnen we het gewoon versturen en dan heeft iedereen het in handen. Niet iedereen is even handig met PDF’jes, het is fijn om wat in handen te hebben, je kunt er op kladden, aantekeningen op maken. Dat is echt prettiger. Hierdoor worden deze ook meer gelezen. Voor mo’media is per post dus prima. 12. Marileen Hartog, dat is de inkoopster. De communicatie komt bij haar aan, zij koopt in voor alle filialen. Alle vestigingen krijgen een budget, vervolgens kijkt zij ernaar hoe we dat kunnen optimaliseren en zij gaat dan in conclaaf met de uitgeverijen. En 9 van de 10 keer zegt ze: “nou die moet je ook hebben”. Zij heeft de eindverantwoordelijkheid. 13. Nee.. Voor ons is het van mo’media gewoon van belang, dat als jullie het fonds houden dat jullie nu hebben, dat wij die aanbiedingsbrochures gewoon op tijd krijgen. Zo vroeg mogelijk, dat gaat nu goed. Voor de rest zie ik het belang niet zo van ‘goh, er is een 100% Londen’. Wij doen op basis van de brochures de inkoop en ook is het goed om te weten als er herdrukken komen. Als er dingen gaan veranderen is het fijn om op één moment daarvan op de hoogte te worden gesteld.

14.

15. 16. 17. 18. 19.

20. 21.

22. 23.

Ook met bijv. informatie hoe jullie oude drukken terug willen hebben. Het is fijn als zoveel mogelijk tegelijkertijd wordt gecommuniceerd. Bijna niet in ieder geval. Iedereen weet goed wat de 100% stedengidsen inhouden, Kidsproof ook. De regiogidsen ook, dat is gewoon een 100% gids alleen dan over een regio. Maar of het nou 100% Parijs of 100% Londen is, maakt niet uit. We weten wel welke 100% gidsen er zijn, bijv. van de grotere steden en de rest moeten ze zelf opzoeken. Daar hoeft geen communicatie voor te komen. Er is wel de mogelijkheid om bij de beurzen alle brochures in te kijken, deze liggen dan boven. Maar ik weet wel dat de mo’media folder dan onderop de stapel ligt, iedereen weet wel wat het is. Nieuwe artikelen worden wel bekeken, de gidsen zijn wat anders, het is een serie. Ik heb geen behoefte aan allerlei achtergrondinformatie, daar heb ik geen tijd voor. Vooral gericht op de producten. Commercieel en productinfo. We hebben een facebookpagina, dat hebben we net opgezet en staat nog in de kinderschoenen. En dan uiteraard winkelcommunicatie. Een 8 voor de verkoopbaarheid. Het is persoonlijk niet mijn reisgids, maar ze zijn goed verkoopbaar en ze zijn duidelijk voor een doelgroep en een segment. Ook een 8. Je komt vaak wel voor hetzelfde uit. Mensen weten vaak al wel waarvoor ze komen, ze vragen vaak wel wat het verschil is. Maar ze gaan wel weg met de gids waarvoor ze eigenlijk komen. Capitool en ANWB hebben ook duidelijke gidsen, maar voor andere doelgroepen, meer achtergrondinformatie. Nee. Nee. Voor ons is het belangrijk dat de problemen snel en goed worden opgelost. Bijvoorbeeld bij oude producten, herdrukken, de aanpak van retouren. Alles moet zo makkelijk mogelijk worden gemaakt, dat vinden wij zoveel belangrijker dan goede communicatie of weten wat er speelt bij jullie. Het moet vooral soepel gaan tussen beide partijen, problemen moeten snel worden opgelost. Samenwerking is fijn. De gratis reisgidsen vind ik een goede actie, het materiaal is ook goed. Je maakt me vooral blij met een beetje meer marge ;). Ik loop niet echt tegen problemen aan in de communicatie met jullie, de wijze van herdrukken is wat anders. Wij hebben vijf filialen, dus dan moeten we eerst alles verzamelen en dat is even gedoe. Maar daar komen we altijd wel uit, jullie zijn vrij welwillend daarmee. Ja, daar staan we eventueel voor open. Het moet niet alleen over reisgidsen. Mocht het alleen met jullie en Uniebook zijn bijvoorbeeld, dan sla ik over. Maar met een breed aantal uitgeverijen zou ik het interessant vinden, het hangt af van de inhoud. MAGAZINE: ik zou dat niet doen, ik denk niet dat dat commercieel gezien niet zoveel toevoegt voor mensen. Het heeft misschien zin om het hier op de werkvloer te lezen, maar ik denk niet dat dat gaat gebeuren. Ik zie het als verloren geld.

INTERVIEW HET KEIZERRIJK, MAASSLUIS, 6-11-13 1. De 100% reisgidsjes die liggen voor de hand, dat is de bekendste groep. Dat zijn de stedengidsen en regioen landengidsen. Daarnaast nog wat cadeau-achtige artikelen, misschien zelfs een enkel kookboek, maar dat weet ik niet helemaal zeker. En oja, de Kidsproof serie. 2. Trendy adresjes, de stadswandelingen en de app, want die is nu nieuw. 3. De trendy adresjes onderscheiden zich van de andere reisgidsen. Als mensen om advies vragen, dan zeg ik: jullie claimen dat jullie de beste positie op het gebied van reisgidsen hebben, dat geloof ik ook hoor, het gaat heel goed. Maar ik zeg er altijd wel bij dat het de stad in wandelingen omschrijft, ik vind dat klanten dat wel moeten weten als ze zo’n gidsje kopen. En de app is een hele leuke aanvulling die anderen niet hebben. 4. Nou dat is denk ik wel heel breed, met name voor de stedengidsen geldt wel dat mensen die zo’n stedentripje maken, die zijn vaak wel cultureel geïnteresseerd en willen wel wat van de stad zien. Maar er zijn vaak wel heel wat mensen die leuke winkelen eetadresjes willen en leuke overnachtingsplekken. Nou ja, eigenlijk als iemand een gids voor een stedentripje zoekt, dan kom ik wel heel gauw op 100%. De regioen landengidsen zijn wel een stukje lastiger.

5. Volgens mij wordt het steeds beter, ook als ik hier naar de verkoop in de winkel kijk. Jullie hebben gezegd dat jullie op stedengebied de grootste zijn, hier in de winkel verkoop ik denk ik net wat meer ANWB extra. Is het feitelijk zo dat de stedengidsen van 100% de marktleider zijn? 6. Dat het veel is, is het eerste wat in me opkomt. Elke zichzelf respecterende uitgeverij heeft wel een nieuwsbrief waar ze echt van alles in melden. Ook dingen waarvan ik denk: nou.. dit hoef ik niet te weten eigenlijk. Er komt heel veel informatie op je af, dus ja. Dat is wat ik in zijn algemeenheid ervan vindt, het verschilt veel per uitgeverij. Er zijn uitgeverijen dat bij elk boek dat er verschijnt een nieuwsbrief stuurt, dat is een beetje veel van het groeien. Maar aan de andere kant, als een boek wordt genoemd in een tv-programma, dan wil ik het ook graag weten, daar kan best reactie op komen. Het is altijd een beetje een spanningsveld. 7. Dat is wel redelijk kort en bondig, jullie hebben natuurlijk regelmatig acties. Het scheelt misschien ook dat het acties zijn die over het algemeen wel aardig lopen, dus dan ben je ook geneigd om de communicatie gelijk te lezen en er op in te haken. Als er namelijk veel moeizame acties zijn bij een uitgever, dan ben je wat terughoudender. Voor mijn gevoel is het bij moâ&#x20AC;&#x2122;media kort en bondig en erg gericht op de acties en dat is echt prima. Wat mij betreft is het helemaal goed zo, als er wat te melden is moet je het doen. Ik zou het een 8 geven. 8. Brochures, mail en beurzen. 9. Dezelfde drie, ik ga niet altijd naar de beurs, daar heb ik niet altijd de gelegenheid toe. Via de mail zijn er wat actiegericht dingen. 10. Ook wel dezelfde middelen, de brochures, mail en dan de beurzen. Ik zou het gewoon zo houden. 11. Ik heb een eenmanszaak, dus dat is gauw klaar! 12. Ik kijk er niet direct naar meestal. Ik kijk mijn mail als ik tijd heb, veel dingen kunnen wel een dagje wachten. Doordeweeks is prima, maar dat spreekt voor zich, jullie als uitgeverij werken waarschijnlijk ook wel doordeweeks, ook jullie openingstijden. Ik wil alleen informatie ontvangen als er wat te melden valt. Bijvoorbeeld bij een actie of als er een belangrijke titel verschijnt, ook prima. Maar je moet niet elke maand een nieuwsbrief versturen om maar elke maand een nieuwsbrief te versturen. Sommigen doen dat namelijk.. 13. N.v.t., het is een eenmanszaak. 14. Ik denk bij jullie gidsen met name de acties, als er een leuke actie is wil ik dat graag weten. Belangrijk nieuwe titels.. Of bijvoorbeeld met jullie app, dan is het ook wel fijn om te weten hoe dat dan een beetje werkt. Ik vrees dat ik er niet aan toe kan komen als jullie achtergrondinformatie sturen. 15. Productinformatie en commercieel. 16. We hebben een nieuwsbrief die hoogst onregelmatig verschijnt, ik kom er niet echt aan toe eerlijk gezegd. Verder adverteren we in de lokale krant, bij evenementen bijvoorbeeld, als er aanleiding toe is. Bijvoorbeeld de boekenweek of kinderboekenweek. Vaak is het zo als je een advertentie plaatst, mag je vaak ook wel wat redactioneels in de krant zetten. Verder benader ik klanten niet actief. Wel hebben we ook een website. Voorderest komen de klanten gewoon hier naar toe, dus in de winkel. 17. Voor de stedengidsen zou ik wel een 9 geven en voor de andere series een 8, gemiddeld dus een 8,5. 18. Hetzelfde.. Het is een beetje gemeen natuurlijk. Capitool is een mooie reisgidsserie en die verkopen we best veel, maar wel weer prijzig. Ook een 8 als ik die prijs meenemem. De ANWB heeft heel veel series, ook de ANWB extra zou ik ook wel een 8 geven. Maar de ANWB heeft ook bijvoorbeeld een luxe serie gehad om de concurrentie met Capitool aan te gaan, die is onhandig ingericht, zou ik een 5 geven. De ontdek-serie van de ANWB komt dicht in de buurt van de reisgidsen van moâ&#x20AC;&#x2122;media, ook een leuke serie. Alles zit vrij dicht bij elkaar. Gemiddeld beide een 8. 19. Nee. 20. Wat mij betreft mag het wel zo blijven. Die beursrondes zijn altijd een probleem in die zin dat het zowel de uitgeverij als boekhandels heel veel tijd kost. Het aantal bezoekers loopt ook terug, al jarenlang. Maar het is ook wel weer goed dat je direct van de uitgever goed waarom hij boeken zo maakt zoals hij die maakt en wat

daar goed aan is. Misschien zou je een soort presentatie op internet kunnen maken, waarin je de informatie van de uitgeverij naar de boekhandel vertelt. Wat is er belangrijk in de aanbieding, waarom de titels in de aanbieding zijn bijv. Je mist dan alleen het persoonlijke contact tussen beide, maar je kunt er wel veel informatie in kwijt. Als ik naar de beurs ga, dan is het vaak maar 1, 2 dagen, dan is het onmogelijk om alle uitgevers te bezoeken op die dagen. Het zou fijn zijn om op die manier (een presentatie online) dan ook bepaalde uitgeverijen te doen. Een prezi of filmpje ofzo lijkt me leuk! 21. Ja. 22. MAGAZINE: Ik heb hem denk ik wel gezien. Het is leuk, maar ik weet ook dat ik het gauw zou scannen en weg zou leggen, omdat er zoveel op je af komt. Ik kan me voorstellen dat dit ook wel de nodige kosten met zich meebrengt. Dus als je moet besparen, dan zou ik zeggen: dan mag die van mij eraf. In beperkte mate deze informatie in de brochure is prima.

INTERVIEW POLARE, UTRECHT, 8-11-13 1. Reisgidsjes, kleine cadeauboekjes tezamen met een reisgidsje en dan houdt het op. En oja, de Kidsproof, maar dat valt ook wel onder reizen vind ik. 2. Jong (qua leeftijdscategorie, het is voor een specifieke doelgroep), handig en de naamsbekendheid is heel duidelijk. Bij 100% weten mensen gelijk waar je het over hebt. De klant zelf ook, als die binnenkomt en zegt: ‘de 100% gids’, dan weet je het waar je het over hebt. 3. Toch wel die specifieke doelgroep, voor die jongere doelgroep. Vooral bij de stedengidsen. Misschien komen we daar nog op, ik vind dat de stedengidsen hier het hardst lopen. Bij de andere gidsen zou ik zeggen, stap daar vanaf, maar ik weet niet wat daar de omzetcijfers van zijn. Zuid-Frankrijk, Bali/Lombok, Florida en dat soort gidsen. Ik zou zeggen: concentreer je op de stedengidsen, aangezien dat een grote naamsbekendheid geniet. De dikkere regiogidsen zijn wel beter qua inhoud en kwalitatief beter dan die dunnere regiogidsen. Ik zou van die dunne sowieso afstappen, of maak er net als de andere streekgidsen een lekkere dikke pil van. Deze vallen nu weg in het geheel, bij alles wat er staat. Vooral in de boekenkast, ze zijn heel dun en zo vallen ze weg. Als ik naar de verkoopcijfers hier kijk gaan die gidsen veel minder dan de kleine stedengidsjes. 4. De jonge doelgroep, tegen de 30-40 jaar oud. Als je daarboven gaat zitten wordt het al gauw een Capitooltje. Voorderest niets specifieks. 5. Ik denk dat de 100% stedengidsen toch wel aan de top staan. Daar onder heb je sowieso wel 100%, dan ANWB extra denk ik en dan misschien Marco Polo, ANWB en Marco Polo zitten ongeveer gelijk. 100% staat qua stedengidsen toch wel echt bovenaan. 6. Ik zou iets meer communicatie willen hebben wat betreft publiciteit. Bijvoorbeeld als een boek verschijnt in de media, op tv, op de radio of iets dergelijks. Daar mag iets meer contact over komen, als ze melden wanneer iets ergens komt, dan kunnen wij daar op inspelen. Dat mis ik nu nog steeds te vaak, als er een boek besproken wordt bij de Wereld draait door of Pauw & Witteman of hij komt ergens in te staan, dan gebeurt het dat we daar te weinig op in kunnen spelen. Dan komen klanten naar de winkel en die zeggen dat het boek ergens in staat en dan moet ik zeggen: ‘sorry, ik heb hem niet’. Als ik het van tevoren weet, zou ik hem al kunnen bestellen. Gisteren was bijvoorbeeld de verkiezing kookboek van het jaar, en ik wist van tevoren wie de winnaar was, dat mocht ik eigenlijk niet weten.. Maar dan kan ik al een dag van tevoren zeggen, dan haal ik er per 24-uurslevering alvast een voorraad, dan hoef ik geen nee te verkopen. Er zijn een hoop uitgeverijen die behoorlijk aan de weg timmeren. Nieuw Amsterdam, Ambo, Atlas enzo doen het toch wel redelijk. Zodra er een nieuwe titel verschijnt of er komt een titel in de media, dan melden ze het. Wij hebben ook wel een ander publiek. Volkskrant en NRC, De wereld draait door, Pauw & Witteman, als er daar iets in verschijnt over titels, dan komen mensen naar de winkel. We hebben een totaal ander publiek als Rotterdam, Almere, Amsterdam. Daar zit heel veel verschil in. Hier gaat het wat meer richting echte literatuur, en spanning bijvoorbeeld zoals Elle van Rijn en Saskia Noord is meer iets voor het Zuiden.

7. Die is voldoende. Als een aanbieding komt, nieuwe titeltjes, acties de ze hebben. Je krijgt er op tijd en voldoende informatie over. Ik zou het een 8 geven. 8. Nee, ik denk dat iedereen eigenlijk het wel een beetje hetzelfde doet. Iedereen doet een nieuwsbrief of mailtjes, dus dat is wel een beetje gelijk. Als er iets in de media komt, sturen veel uitgeverijen een mailtje. 9. Via mail vooral, en dan post af en toe. 10. Via mail en post ook. En de beurzen natuurlijk en af en toe een mailtje, maar het grootste deel gaat via de mail. 11. Ik denk gewoon via mail en post. Dat is voor ons als bedrijf het makkelijkste. Vertegenwoordigers over de vloer wordt toch niet meer gedaan, dat kost allemaal tijd en veel medewerkers hier hebben er een hekel aan. Dan moet men van de winkelvloer af een half uur, drie kwartier. Ik zou op deze manier doorgaan, dat is voldoende. 12. Aan de productmanagers. Elke productmanager bij Polare heeft een rubriek onder zich. Bij ons is dat voor reizen/koken/hobby Maria Lievensen. 13. Als er iets belangrijks is, dan moet je het gelijk doorsturen. Ik hoef echt niet elke week een mail bijvoorbeeld, want de mailboxen bij ons lopen toch al vol. Dus als er iets te melden is, bijvoorbeeld een aanbieding, dat soort dingen. Ik hoef niet iedere week een mail met denk om de reisgidsjes van 100%, want die houd ik toch wel zelf op voorraad. 14. Door de mailbox, de mail komt op de afdeling terecht en als het goed is wordt het gelezen. Dat geldt ook voor de brochure. Ik ben rubrieksverantwoordelijke, als er iets binnenkomt, dan word ik als eerste aangesproken en dat deel ik rond met iedereen van de afdeling. Dat wordt ook veel mondeling doorgespreken, bijvoorbeeld: er komt een actie bij mo’media aan. 15. Echt productinformatie, ik hoef niet tegen de klant te zeggen: ‘er werkt zo’n leuke juffrouw bij mo’media’. Productinformatie is gewoon het belangrijkste, gidsje up to date, voor welke doelgroep etc. Als een medewerker dat weet, dan kan de medewerker het gidsje adviseren aan de klant. Over het algemeen weten ze dat wel. 16. Productinformatie en commercieel. 17. Meerdere facbookpagina’s en ook een nieuwsbrief van Polare zelf. Hierop worden nieuwe titels gecommuniceerd, weggeefacties, andere acties. Bijvoorbeeld ook de kookboek van het jaar, dat is een voorbeeld van nu. 18. Het meest tevreden ben ik over de stedengidsen en de dikke regioen landengidsen. De dunnere streekgidsen ben ik niet kapot van en die vind ik ook niet in de stijl van mo’media passen. Die zou ik eruit gooien en dan op de andere reisgidsen voortborduren. Ik zou vanuit de winkel wel een 9 geven. 19. Capitool zit ook op een 9, dat is voor een wat oudere doelgroep, het zijn gave gidsen. En ook de ANWB zit op een 9. Klanten vragen vaak: ‘welke is nou eigenlijk de beste?’, maar dat kan ik niet beoordelen. Ik kijk dan vaak naar wanneer de gids uitgegeven is, dat is het belangrijkste. Plus je gaat kijken naar de leeftijdscategorie, dan houd je er vaak nog twee over. Ik zeg dan vaak dat ze eens moeten kijken naar een bepaalde attractie/activiteit/plek in de gids, en dan laat ik ze kijken hoe ze daar over schrijven. De een spreekt weer iets anders aan dan de ander. Het is heel verschillend. Ik vind zelf de Trotterreisgidsen heel leuk, maar daar staan geen plaatjes in. Veel mensen willen toch plaatjes, dus dat is heel persoonlijk. 20. Nee, ik denk dat alles gewoon voldoende is. Er vragen wel mensen om wat meer gidsen, dus ik zou de stedengidsen gewoon uitbreiden. Met die dunne regiogidsen kan ik eigenlijk niks. De gidsen die mo’media zelf maakt zien er veel aantrekkelijker uit. De 100% actie loopt als een tierelier, dat blijft goed gaan. Dat is echt een hele leuke actie en mensen komen er ook voor terug, dus die zou ik blijven doorzetten. Vaak is het zo dat men een actie heeft en dan het jaar erop weer niet, dat werkt niet. 21. Nee, dat denk ik niet. Gewoon op de manier waarop het nu gaat, vind ik het voldoende. Het is goed en duidelijk. 22. Dat is altijd wel handig natuurlijk, dat zou ik wel goed vinden. Dan blijft het toch wel dat elke boekhandel, stad en dorp verschillend is per publiek. Daar zal toch wel een soort wrijving in zitten. Hier verkopen bijvoorbeeld ook de Engelstalige

kookboeken goed, chefkoks komen hierheen en die willen graag een goed boek. Dat zou niet overal goed verkopen, maar hier wel. 23. MAGAZINE: Ik ben heel huiverig voor dat soort dingen, het kost een hoop geld. Ik denk dat je beter je geld kunt besteden aan een algemene folder. Bijvoorbeeld wat Polare nu gedaan heeft, daar kun je een advertentie inzetten over de 100% gidsjes. Dat werkt beter dan al die losse folders. Het is heel vaak als je al die folders binnen krijgt, promotiemateriaal enzo. Er zijn een hoop winkels die het niet kwijt kunnen, te weinig ruimte, te veel eigen banners etc. Daar gaat het dan gewoon, hop de prullenbak in. Dat is zonde van het geld, besteed dan het geld aan advertenties in een Polarefolder of iets dergelijks. Deze gaat naar de klanten en de folder gaat ook bij de klanten mee het tasje in. Je kunt er bijvoorbeeld in adverteren met een kortingsbon of iets dergelijks, dat kun je dan beter doen, dat werkt het beste. Zo’n magazine zou ook de prullenbak in gaan.

INTERVIEW POLARE, DEN BOSCH, 11-11-13 1. Daar ben ik wel van op de hoogte heb ik zo het idee, want dat is best wel een overzichtelijk fonds. In eerste instantie de 100% gidsen, vooral de stedengidsen, de regiogidsen en ook de gidsjes als Kidsproof. De reisdagboeken, misschien Naar buiten? Die boekjes. En de Familyplanners. Dat was het denk ik. Heb ik nu een 10? 2. Eigentijds, van binnenuit (vanuit de bewoners van de stad zelf), de niet alledaagse plekjes. 3. Met de vorige begrippen. Het geeft per wijk een wandeling, niet alleen de standaard toeristische bezienswaardigheden, maar ook de leuke winkeltjes en restaurantjes waar je anders niet zo gauw naar toe zou zijn gegaan. 4. Toch een beetje de jongere doelgroep, ik denk zo tussen de 20 en de 40/50, geen diepgravende informatie, maar vooral mensen met interesse voor wat andere leukje plekjes. Vooral voor mensen die al eens eerder naar een bepaalde stad zijn geweest en die de eerste of tweede keer de stereotypes gehad hebben, de highlights. Zij willen daarna eens een keer wat anders zien. 5. Die is dus heel goed, ze zijn heel eigentijds en daardoor vallen ze erg op. Ik heb ook het idee dat mo’media flink wat promotie doet. Ze hebben een klein fonds en daardoor vind ik het marktaandeel wat lastig in te schatten. Als je kijkt naar de ANWB, het aantal gidsen dat zij hebben in het assortiment van ANWB extra, dat is veel groter. Dus dan durf ik niet te zeggen of hun aandeel groter is. De 100% stedengidsen zijn toch wel gidsen die ik probeer altijd op voorraad te hebben, dat geldt niet zo zeer voor Marco Polo of ANWB extra. 6. Dat is goed, daar heb ik geen problemen mee. Ik heb het nu over de reisgidsen. Deze zomer was ik bij een hele leuke avond van verschillende reisgidsuitgeverijen: Reisgidsen on tour, mo’media was daar ook bij. Daar ben ik met een collega geweest, daar heb ik weinig nieuws gehoord moet ik zeggen, maar dat heeft er ook mee te maken dat ik al geruime tijd in het boekenvak zit. Dan zou het ook gek zijn als er voor mij heel veel nieuws was. Maar voor de mensen die nog niet zo lang in het boekenvak zitten was dat heel informatief. 7. Die is ook goed, ik zou het een 7 geven. 8. Nee. We hebben het over de reisgidsen.. Het is een heel verschil als je het hebt over een literaire uitgeverij, of een uitgeverij die met hele actuele titels op de markt komt, daar heb je gewoon wat meer informatie van nodig. Met alle respect hoor, voor een reisgids heb je nou eenmaal niet al te veel informatie nodig, dat wijst zichzelf wel. Wat het doel is van de nieuwe gids ofzo, je hebt minder informatie nodig. 9. Via mail en via de beurzen. 10. Ook via mail en de beurzen. En bij mo’media zijn de lijnen heel kort, dan kan ik makkelijk Esther even opbellen. Dus ook via de telefoon. 11. Via dezelfde middelen: mail, beurzen, telefoon. 12. We hebben niet zo gek veel e-mailaccounts meer, voor mij is het handig als het naar het account van de inkoop gestuurd wordt, dat is ook waar het nu naar gestuurd wordt.

13. Wekelijks of maandelijks lijkt me niet nodig, dan word je overspoeld met informatie waardoor je het uiteindelijk niet meer gaat lezen. Ik wil alleen informatie ontvangen als er echt wat te melden is. 14. Als het nodig is, dan stuur ik het wel door, maar dat komt zelden voor moet ik zeggen. De mails lees ik zelf. 15. Over nieuwe gidsen, nieuwe titels. Dat is geen desinteresse, maar je hebt er geen tijd voor als je van alle uitgeverijen allerlei achtergrondinformatie ontvangt. 16. Commercieel en productinformatie. 17. Niet als afdeling. Maar Polare is natuurlijk zelf aan de weg aan het timmeren om mensen via nieuwsbrieven (digitale) op de hoogte te houden met aanbiedingen etc. Ook hebben we een facebookpagina, daar ben ik zelf niet zo mee bezig, maar er zijn wel mensen die zich bezighouden met promotie binnen dit filiaal en die op facebook en twitter wat berichtjes de wereld in sturen. Dat is niet zo gauw over nieuwe producten, maar vooral over activiteiten. 18. Heel goed, ik verkoop het ook heel graag. Een 9, het is een heel prettig product, het fonds is heel overzichtelijk en het onderscheidt zich ook echt van de rest en ze hebben in korte tijd een heel leuk fonds opgericht dat commercieel heel succesvol is. 19. Ook goed. Allebei een 8. Vanwege het vernieuwende wat 100% inbrengt geef ik 100% een hoger punt. 20. Nee. Ik denk dat uitgeverijen geen reëel beeld hebben van de boekhandel, de achtergrondinformatie is te romantisch gedacht. Als wij als boekhandel overal van op de hoogte willen worden gehouden wat de uitgeverij bezielt, dan is dat onmogelijk. Die tijd is geweest, we hebben onze handen vol met andere zaken. Ik heb je expres gevraagd op maandag om 12.00 uur te komen, dan is het rustig. Maar wij hebben zo weinig personeel. Als er nu een klant boven komt, moet ik die meteen helpen, dat was 3, 4 jaar geleden anders. Toen had je bijvoorbeeld ook tijd voor een gesprek met een vertegenwoordiger. Het zei zo, dat is bij de uitgeverijen ook. 21. Nee, gewoon zo houden, dat is prima. De commerciële mails, beurzen en brochures zijn goed zo. 22. Ja hoor, daar heb ik geen problemen mee. 23. MAGAZINE: Ik herken hem niet, dat krijg je als je ouder wordt. Dit is wel leuk, het ziet er leuk uit, dus het nodigt je wel uit om het een keer door te lezen. Andere medewerkers zullen het niet lezen. Ik denk dat de uitgeverij toch een te romantisch beeld heeft van de boekverkoper. Het is niet reëel. Ik zou hier niet te veel werk van maken eerlijk gezegd. Ik spreek voor mezelf en voor deze organisatie, we hebben steeds minder tijd. We hebben al bijna geen tijd om de gewone brochure qua productinformatie goed door te lezen, dat wij voor zo’n magazine al helemaal geen tijd hebben. Het moet gewoon heel zakelijk en beknopt zijn en dat is nou eenmaal deze tijd.

INTERVIEW DE VRIES BOEKEN, HAARLEM, 13-11-13 1. De 100% gidsen, de regiogidsen en dan heb je een hoop doe-boekjes om op avontuur te gaan. Die hele reeks, de Kidsproofs. Die komen elk jaar wel weer in de aanbieding, ook laatst weer en die verkopen we ook steeds meer. Jullie gaan natuurlijk ook steeds meer digitaal doen. Dat is een beetje wat voor beeld ik erbij heb. 2. In drie woorden: hip, actueel en betaalbaar. 3. De 100% reisgidsen vullen duidelijke een heel groot gat in de markt waar veel behoefte aan is. Sinds jaar en daag ondersteunen wij de 100% actie en we hebben de gidsen altijd op voorraad, we hebben een display. We merken gewoon dat het een goede omzetmaker voor ons is. Ze zijn heel compact en kleurrijk van binnen, erg aantrekkelijk vormgegeven en ook goed ingedeeld. Ze zijn per deel van de stad ingedeeld. Maar vooral eigentijds en hip vind ik. 4. Over het algemeen niet het oudere, maar het jongere publiek. Zeg maar 40 jaar en jonger, die geld te besteden hebben en die graag steden bezoeken als extra luxe uitje. En daarbij willen ze een goede helpende hand met waar ze naar toe gaan. Niet alleen de highlights, maar ook de bijzondere adressen.

5. Die is dominant en sterk, maar er is nu behoorlijk wat concurrentie aankomende. Wat je ziet is dat de concurrenten het proberen op hun eigen manier over te nemen. Er zijn er twee die nu een beetje in dezelfde markt proberen te spelen, dat is de Marco Polo reisgidsen. Die hebben ook een gratis weggeefactie gedaan, dat is gewoon puur afkijken. Dominicus heeft ook een zeer mooi alternatief op de markt gebracht, die is zelfs nog wat goedkoper. Maar de grootste omzetmaker is toch wel de 100% gidsjes. Die is dominant in de markt als je het hebt over de stedengidsen, verreweg het belangrijkst. 6. Over het algemeen gaat het goed, het is niet dat ik denk: ‘ik krijg teveel informatie of wat dan ook’. Voor mij is het contact op de beurs met de vertegenwoordiger belangrijk, dat je elkaar even met de ogen aan kunt kijken en dat je allebei informatie geeft. Dat je niet alleen zegt: ‘het gaat goed met 100%, maar als wij naar de beurzen gaan zorgen wij dat we een financieel overzicht, een stand van zaken van de uitgever heeft. Zo kun je zien of het beter gaat, slechter.. Dat verwacht ik ook van de uitgever, dat die goed weet wat ik doe en mij kan zeggen wat de positie is in de markt. Hij kan mij vergelijken met andere boekhandels, dat vind ik essentieel. Je krijgt op allerlei verschillende manieren informatie, het meest digitaal, va internet. Dat stuur ik door naar de desbetreffende afdeling en dan kijken zij wat er in staat en of ze er wat mee doen. Veel gebeurt dus digitaal. Ik heb zelf niet de tijd om alle mailtjes te kijken, want je wil het niet weten, we worden echt overspoeld door mails. Die worden over het algemeen niet allemaal gelezen, ze komen bij mij binnen en ik maak een selectie wat ik belangrijk vind of niet. Als ik alles door ga sturen, dan worden ze gek. De drempel is bij mij, of ik het doorstuur naar de afdeling, of het een uitgeverij is waar wij serieus zaken mee doen en het belangrijk is voor het assortiment. Dat heeft mo’media absoluut. 7. Mo’media heeft een voorkeurspositie en alles wat ze sturen lezen we serieus. Maar ik krijg ook zoveel mail van auteurs etc. Ik gooi daarom heel veel weg, het kan ook niet, het kan niet anders. 8. Nee, niemand. 9. Heel veel via de mail en uiteraard de post, de post zijn brochures en reclamemateriaal. Dat zijn de twee belangrijkste middelen. 10. Vooral via de mail en het persoonlijk contact op de beurzen. Mo’media heeft die voorkeurspositie en alles wat mo’media stuurt bekijken we serieus. Waar ik veel baat bij heb, is het persoonlijk contact. Dat is bij mo’media ook, op de beurs gaat het prima. We hebben goede gesprekken, we kunnen tegen elkaar zeggen wat we willen en zo helpen we elkaar. Mo’media is niet een uitgever die ons vaak in de winkel bezoekt. Dat is een keuze, het kost veel tijd en geld natuurlijk. Dat mis ik misschien wel een beetje, maar ik heb niet te klagen over mo’media. Ik zou het een 7 geven. 11. Ik zie daar niet echt een andere vorm in als ik heel eerlijk ben. Het is wel zo dat ik iets een goede vooruitgang vind, dat is een trend die ik zo zie ontstaan. Ik ben een felle tegenstander van het ongevraagd opsturen van reclamemateriaal. Containers vol gooien we weg met duur reclamemateriaal. Ik vind dat uitgeverijen dat niet meer kunnen maken in deze tijd, je moet het niet ongevraagd toesturen. Dat is lastig, maar dat moet wel in het achterhoofd van de uitgeverijen zitten. En ik ontdek een trend dat we gepersonaliseerd reclamemateriaal krijgen. Ik denk dat we daar steeds meer naar toe gaan, bijvoorbeeld het op maat maken van reclamemateriaal, of met ons logo of e-mailadres erin. Maar wat ook heel belangrijk is, we doen heel veel op internet. We hebben een hele grote webshop waar 20 miljoen titels op staan, dat is best wel iets bijzonders. Op bol.com staan er 17 miljoen om je een indruk te geven. Naast het mooie promotiemateriaal dat jullie allemaal al maken zoals flyers, posters, dozen etc., wordt internet ook enorm belangrijk voor ons. Ik heb dan bijvoorbeeld ook wel eens behoefte aan banners voor op de site. Volgens mij hebben wij nog niet, de beroemde 100% actie via internet gedaan, aangezien dat technisch vervelend was. Het kan wel hoor, Paagman doet dat bijvoorbeeld wel. Ik vind die 100% actie echt super en elk jaar loopt het beter. De laatste keer konden wij hem nog niet op internet doen, echt een gemiste kans. Ik zeg niet: die fout ligt bij mo’media, maar door de omstandigheden. Ik zou graag online promotiemateriaal hebben. Wij zijn ook heel sterk in Facebook en daarvoor zou ik ook wel wat willen hebben. De meeste

12.

13.

14. 15.

16.

17.

18.

boekhandelaren zijn nog niet zo actief op social media. We hebben een wekelijkse nieuwsbrief naar 5000 leden, waarin activiteiten, nieuwe titels, acties op de site, acties in de winkel etc. worden aangekondigd. We merken wel dat nieuwsbrieven worden steeds minder vaak geopend, dat monitoren we goed. Kijk maar bij jezelf thuis, je opent zelf ook niet alles. Dat is ook een van de redenen dat we gestart zijn met Facebook anderhalf jaar geleden. Daar hebben we nu bijna 3000 vrienden. Daar krijgen we dus echt veel nieuwe klanten door in de winkel, het is een effectievere manier dan nieuwsbrieven, mits goed toegepast. Het draait om die winkel en de webshop, en dat moet een geheel zijn. Die beide dingen moet je met elkaar combineren. Ik heb het heilige geloof dat je het niet met alleen een boekhandel redt, maar ook niet met alleen een webshop. Juist die combinatie is sterk, de kennis in huis, een bekende plek, de naam. Dat in combinatie met internet is een goede combinatie. Wij zijn super actief in de winkel, 3 tot 4 activiteiten in de winkel. Wij zijn samen met Paagman de meest actieve boekhandels in Nederland. Ook met vertegenwoordigers heb ik regelmatig contact via Facebook, dat vind ik niet vervelend, heerlijk. Handig als je snel wilt handelen. Aan mij, ik ben hier de eindverantwoordelijke van de winkel. In de eerste instantie moet dat met mij gecommuniceerd worden. Het zijn hier 5 pandjes en elk pandje heeft zijn eigen afdelingshoofd. Anneke is verantwoordelijk voor de reisgidsen. Dat is ook heel belangrijk dat Anneke ook een binding met die reisgidsen krijgt, die moet de superspecialist zijn. De afdelingsverantwoordelijke moet dus ook een goede band hebben met jullie, zover ik weet heeft Anneke dat ook wel hoor. Als ze iets wil vragen, of bijv. met de actie, dan belt ze. Ze weet jullie te vinden. Alle informatie die jullie sturen krijgt ze via mij. Nee bah, zeker geen wekelijkse nieuwsbrief of iets dergelijks. Dat is een trend bij literaire uitgevers, dan wordt het voor mij een standaard en daar ga ik echt zeker niet naar kijken. Je moet nieuws brengen als je nieuws hebt. Ik kan me niet voorstellen dat mo’media mij elke week nieuws kan brengen. Ik wil heel intensief contact als er een grote actie is. Een grote actie is bijvoorbeeld de 100% actie, dan moet iedereen op scherp staan. Dan kan ik me voorstellen dat je in de looptijd van twee weken bijvoorbeeld wel 3 mails krijgt over de loop van de actie, voorbereiding en noem maar op. Maar als ik merk dat ik standaard elke week een mailtje krijg van mo’media van: nou, dit is er aan de hand. Dan is het bij mij al heel gauw: delete! We hebben een commercieel directeur en die heeft ingesteld dat we elke week een nieuwsbrief sturen, dat stel ik nog wel eens ter discussie. Elke week is best veel.. En wat heel belangrijk is, je moet een nieuwsbrief nooit versturen met als onderwerp: nieuwsbrief. Ik krijg heel veel nieuwsbrieven met als titel: nieuwsbrief uitgeverij.. En die gooi ik gelijk weg, dat triggert je niet. Ik stuur de mails door naar de betreffende afdelingen. Wat ik graag wil weten zijn uiteraard de bekende acties, die zijn het allerbelangrijkst. Hoe een reisgids gemaakt wordt, dat ga ik per mail niet lezen. Dat is wel interessant hoor, maar dat hebben jullie me wel vaak genoeg verteld. Waarin onderscheidt een 100% gids zich van de andere gidsen, dat zit wel in mijn hoofd. Ik kan me wel voorstellen om te informeren bij de verkooppunten naar welke steden nog vraag is. Jullie zijn namelijk erg dominant in de stedengidsen, missen jullie niet bepaalde steden. Dan kunnen boekhandelaren meewerken. Productinformatie en commercieel. Op een gegeven moment bedacht ik dat er een 100% Haarlem moest komen, daar heb ik een lans voor gebroken en dat heeft jullie uitgeverij opgenomen. Mo’media, gemeente Haarlem en wij hebben samen een 100% gids van Haarlem op de markt gebracht en dat was een schot in de roos. Ik ben er heel blij mee dat er zo goed naar elkaar geluisterd wordt en dat er zo een mooi product op de markt gebracht wordt. Een heel goed voorbeeld, dat noem ik ook vaak. Het is een uitgeverij die met je meedenkt en daar zijn best voor gaat doen. Het is erg leuk om samen te denken en te werken. Facebook, Twitter, nieuwsbrief.. Uiteraard wordt er ook veel in de winkel gecommuniceerd: affiches, etalages, displays. En niet te vergeten: met je mond, dat kost niks, maar is nog steeds heel belangrijk. Praat met je klanten en vertel ze wat er gaande is. Ga er niet vanuit dat als je een affiche ophangt dat iedereen dat leest. Een 8.

19. Capitool een 7 en ANWB ook een 7. Ik vind het lastig om dat met elkaar te vergelijken. Als ik het woord ANWB hoor, die is heel dominant aanwezig in de markt met veel gidsen. Capitool heeft maar een serie, ik denk dat Capitool een beetje zijn tijd gehad heeft. Als zij niet drastisch hun vormgeving en conceptgaan veranderen, is het een aflopende zaak. Dan heb ik niet meer zoveel vertrouwen meer in de Capitool en vroeger was het echt ‘je van het’. De ANWB is natuurlijk heel gedegen en ook wel conservatief. Het leuke van 100% is dat ze eigentijds en hip zijn. Zij gaan wat meer met de tijd mee dan de andere uitgeverijen. 20. Nee, niet echt specifiek. Ik houd heel erg van het persoonlijke contact. En het feit dat jullie dit doen, helemaal fantastisch dat je hier dingen komt vragen. Hartstikke goed dat jullie dat doen. En ik vind het altijd leuk om er over na te denken hoe je elkaar kunt verstevigen en versterken. 21. Dat vind ik een lastige vraag. Ik ben op zich absoluut tevreden over hoe het nu gaat. Ik kan me wel voorstellen, het allerbelangrijkste bij jullie is toch die 100% actie. Dat concept is ijzersterk, de banners zijn erg goed, affiches, die rare kartonnen vierkante dingen. Jullie hebben ook wel eens boekenleggers gemaakt toch? Ik zit een beetje met mijn mond vol tanden. Ik kan me wel voorstellen dat jullie mij een tool geven voor de 100% actie, dat je bijvoorbeeld er een prijsvraag aan koppelt waarin ik mijn eigen klanten wat kan geven. Een extreem voorbeeld: van een reis tot iets heel simpels ofzo, bij aankoop van een reisgids en dat dan in combinatie met de 100% actie. Dan heb je nog een tool om de mensen te triggeren om een gids te kopen. Het is niet noodzakelijk hoor, want ik realiseer me dondersgoed dat een gratis gids weggeven met een relatief goedkoop product al extreem is. Dat kost al heel veel geld. Maar zo’n winactie zou misschien kunnen als extra trigger. 22. Ja, absoluut. Dat is ook wel essentieel tegenwoordig, je moet echt naar elkaar luisteren. Ik wil graag weten waar jullie problemen liggen, wat jullie belangrijk vinden. Dat moet vice versa zijn, dan help je elkaar verder. En je moet eerlijk tegen elkaar kunnen vertellen wat goed en minder goed gaat, samen kom je verder. Als je nog vragen hebt, mail me! 23. MAGAZINE: ik herken hem vaag. Ik zou het wel leuk vinden zoiets te ontvangen. Dat zou ik wel aan iedereen laten zien die met de reisgidsen te maken heeft. Ik zou zo’n tijdschrift maken in deze vorm en met deze inhoud een paar weken voor de 100% actie. Zo breng je het nog een keer onder de ogen van waar de serie goed in is, bijzonderheden. Waarin onderscheiden de gidsen zich, deze opzet is gewoon niet verkeerd, interviews met boekverkopers. Ook bijvoorbeeld voorbeelden van etalages en noem maar op. BIJLAGE 16 PLANNING Week 39 Week Week Week Week Week Week Week Week Week Week Week Week Week Week Week

40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 1 2

Start verscherpen Plan Van Aanpak Stagebezoek Lonneke Hoogveldt, definitief maken PVA Hoofdstuk 1 Desk research Desk research + inplannen interviews Interviews afnemen Interviews afnemen Interviews afnemen Interviews analyseren + conclusies Interviews analyseren + conclusies Start communicatieadviesplan Communicatieadviesplan Communiatieadviesplan Overige onderdelen verslag Overige onderdelen verslag Reserve Inleveren verslag (maandag 6 januari 2014)

BIJLAGE 17 BEOORDELING STAGEORGANISATIE

TUSSENTIJDSE BEOORDELING, 1-11-13

EINDBEOORDELING, 24-12-13

BIJLAGE 18 NIEUWSBRIEVEN Voorbeeld redactionele nieuwsbrief, december 2013

Voorbeeld â&#x20AC;&#x2DC;bestemmingsâ&#x20AC;&#x2122;nieuwsbrief, november 2013

BIJLAGE 19 ANSICHTKAARTEN BOEKHANDELAREN Drie varianten van de ansichtkaarten voor boekhandelaren

BIJLAGE 20 PROMOTIEMATERIALEN Flyer in de vorm van een kofferlabel, wordt bij de webshopbestellingen gedaan ter promotie van 100% gratis gids actie Booking.com. (voorzijde & achterzijde)

Topkaarten stedengidsendisplays boekhandelaren

Advertentie in het decembernummer van de Grande

Ansichtkaart voor in de nieuwe stedengids: 100% Rotterdam

Posters Agora boekenbeurs Antwerpen

BIJLAGE 21 FREE PUBLICITY Artikel in de Flow, januari 2014

Ik moest denken aan de gezellige cafés op het Sint-Gillisvoorplein, aan de verzuchtingen wanneer je op de tram staat te wachten en aan de heerlijke frieten op het Jourdanplein. Ik moest denken aan mijn stad.

WERELDWIJKEN

GESCHREVEN DOOR LEN UIT BRUSSEL, OP BRUSSELBLOGT.BE

In een buitenlandse stad zijn het vaak de achterafstraatjes

BRUSSEL

waar een onvergetelijk sfeertje hangt. Waar het fijn is om urenlang

TEKST MO’MEDIA EN ALICE VAN ESSEN FOTOGRAFIE MO’MEDIA

FOTOGRAFIE VERNE FOTOGRAFIE, TEUN VOETEN EN MARJOLEIN DEN HARTOG

rond te dwalen. Je moet ze alleen even weten te vinden.

KUNSTZINNIG EN ROMMELIG SINT-GILLIS

NOG EEN PAAR TIPS

Brussel is vooral bekend om zijn Grote Markt, die wel de mooiste van Europa wordt genoemd en op de Werelderfgoedlijst staat. Om Manneken Pis en zijn tweetaligheid. En natuurlijk om de wafels, de biertjes en de vele bars en cafés. De wijk SintGillis, ten zuidoosten van het centrum, was nou niet direct een publiekstrekker. Tot voor kort, want deze kunstzinnige migrantenbuurt won de laatste jaren snel aan populariteit. Het is er namelijk gezellig en kleurrijk, vooral vanwege de verschillende nationaliteiten die hier wonen. Inmiddels is de wijk ook de thuishaven van bohemienachtige types die houden van vintage en handgemaakte spullen. Je vindt hier dan ook volop marktjes, tweedehandsboekwinkels, wereldwinkels, naaiateliers, biologische gastentafels en staminees (cafés) die je terugvoeren naar het Brussel van decennia geleden. Sint-Gillis is ook wat rommelig. De cafés zijn niet trendy en je kunt er de vreemdste snuiters tegenkomen. Dat is ook meteen de charme van de buurt en maakt het allemaal zo lekker ongedwongen. Sint-Gillis is trouwens dé plek waar je als architectuurliefhebber je hart kunt ophalen. De wijk staat bekend om zijn art nouveau, de kunststroming van rond de vorige eeuwwisseling die zich liet inspireren door bloemen, planten en andere mooie organische motieven. De gevels zijn ware kunstwerkjes: speels en kleurrijk, met schilderingen en glas-in-lood. Grappig, als je even doorloopt naar het Georges Brugmannplein, slechts enkele straten verwijderd van SintGillis, dool je ineens rond in een heel andere wereld. Want op en rond dit plein woont, winkelt en eet de jetset. Brussel is echt een stad van tegenstellingen. Dat blijkt maar weer.

Huis Hannon In dit mooie art-nouveauhuis zit een galerie voor hedendaagse fotografie. Contretype.org Sint-Gillis Voorplein Van dinsdag tot vrijdag is er een kledingmarkt, in het weekend aangevuld met eettentjes. Vanderschrickstraat Tussen nummer 1 en 25 staan mooie art-nouveauhuizen, gebouwd rond 1900 door Ernst Blérot. Moeder Lambic Ambachtelijk gebrouwen bier. Moederlambic.com Bonnie & Jane Huiskamerachtige winkel met fauteuils, lampen, spiegels en nog veel meer. Darwinstraat 34, ma-wo. Dandoy Al sinds 1829 worden hier de allerbeste Belgische koekjes gebakken. Biscuiteriedandoy.be

_ 109

Alle foto’s en de meeste informatie zijn afkomstig uit de 100% stedengidsen van mo’media. Wat zo leuk is aan een 100% stedengids, is dat je per wijk de leukste bezienswaardigheden, adresjes om te eten, drinken en winkelen vindt. Met uitneembare plattegrond en wandelroute – ook weer per buurt. Een extra nieuwe handigheid is de navigatie-app, die je de weg wijst naar een museum, restaurant of ander adresje uit de gids. 100procenttravel.com

_ 121

overzichtsweergave: