Bosgazet 65

© Kevin Greeven

Contactgegevens

De Bosgazet verschijnt viermaal per jaar, het is een uitgave van de Antwerpse Bosgroepen en wordt zowel digitaal als per post verstuurd naar leden en geïnteresseerden.

Verantwoordelijke uitgever en eindredactie: Jan Wauters

Lay-out: Koloriet - Leefdaal

Contact rond Bosgazet: Kamp C, Britselaan 20C, 2260 Westerlo, 014 27 96 57 zuiderkempen@bosgroep.be www.bosgroepen.be.

Beste boseigenaar, Beste bosliefhebber,

Dit najaar was abnormaal warm. Het plantgoed bleef langer groen waardoor het ideale plantseizoen met meer dan twee weken korter wordt. Dit confronteert ons opnieuw met de gevolgen van de klimaatwijziging. Hoe onze bossen hiertegen weerbaar te maken is ondertussen één van onze belangrijkste aandachtspunten. Intussen zijn de meeste houtverkopen achter de rug. Prijzen van meer dan €60/m3 voor naaldhout zagen we tevoren nog nooit. Voor boseigenaars is dit een welverdiende beloning voor het jarenlange bezit en beheer van hun bos. Deze inkomsten helpen de bosbeheerder de broodnodige investeringen te doen in het bos. De waardevolle en klimaatvriendelijke grondstof ‘hout’ verdient meer erkenning. Mensen vinden het evident om het in de vorm van een tafel in huis te hebben maar staan te weinig stil bij het feit dat dit het resultaat is van tientallen jaren bosbeheer. Ook de brandhoutverkoop zit wegens de hoge energieprijzen serieus in de lift. Brandhoutkopers dienen er snel bij de te zijn om de loten op brandhoutweb te kunnen kopen. In tegenstelling tot fossiele brandstoffen is brandhout een klimaatneutrale brandstof. Belangrijk is dat we dit brandhout op een milieubewuste wijze verbranden. Tips hierover vind je verder in dit nummer. Intussen is het plantseizoen in volle gang. De bosgroepen planten steeds meer bossen. We voelen ons enorm dankbaar voor de vele eigenaars die zich hiervoor inzetten. Dit is hoopgevend voor de toekomst.

Ik wens jullie alvast nog een mooie winter toe met veel plant- en bosplezier.

Jan

Milis

Voorzitter bosgroep Zuiderkempen

Bosgroepen,

wat zijn dat?

Veel van de bossen in Vlaanderen zijn in privéhanden. De bosjes zijn vaak kleiner dan een hectare en zeer versnipperd. Om op een duurzame en rendabelere manier aan bosbeheer te doen, zijn De Bosgroepen opgericht ter ondersteuning van de vele boseigenaars. Boseigenaars krijgen een professioneel advies en kunnen samenwerken met andere boseigenaars in de buurt. Elke boseigenaar is vrij om al dan niet gratis lid te worden en gebruik te maken van De Bosgroep-diensten. Men behoudt de volledige zeggenschap over het beheer van zijn eigendom. Een kans om te grijpen!

De belangrijkste taken van De Bosgroep zijn informeren, sensibiliseren en organiseren. Je kan ons contacteren voor: – gratis, onafhankelijk en vrijblijvend advies – informatie over hoe je bos duurzaam kan beheerd worden – organisatie van wandelingen, cursussen en excursies – uitvoering van gezamenlijke bosbeheerwerken: dunnen, exotenbeheer, houtverkopen – hulp bij de bosadministratie: kapmachtigingen, subsidies en beheerplannen – ondersteuning bij aanplantingen – optimaliseren van de toegankelijkheid van je bos

Contact

Verhuisd? Vragen over uw lidmaatschap? Neem dan contact op via 014 27 96 57 of zuiderkempen@bosgroep.be

De Bosgazet of Nieuwsbrief analoog of digitaal ontvangen? Of dit aanpassen? Kan je zelf doen via de link web.provincieantwerpen.be/cn/avrml/bosgroepen.

Bebossing in Vlaanderen zit in de lift Sinds de nieuwe legislatuur wordt er versneld werk gemaakt van bebossing in Vlaanderen. Hoewel de doelstellingen nog steeds niet volledig worden gehaald is de trendbreuk met de bebossingssnelheid uit het verleden duidelijk en de bosgroepen dragen hier hun steentje toe bij!

De Antwerpse bosteller: sinds 2019 tot en met plantseizoen 1 december 2022

Sinds 2019 en tot 1 december 2022 zorgde de provincie Antwerpen via de Bosgroepen, de Regionale landschappen en de Groendomeinen voor de aanplant van 56 hectaren bijkomend bos. Daartoe gingen er reeds meer dan 120.000 boompjes de grond in. Volg de provinciale bosteller online op: https://www.provincieantwerpen.be/aanbod/dlm/landschap/bos/bosteller.html

Bebossing door de Antwerpse bosgroepen in plantseizoen 22-23 en 23-24

Dit plantseizoen realiseren de Antwerpse bosgroepen nog 30 hectare nieuw bos. Voor het volgende plantseizoen staan er momenteel reeds 45 hectare aan bebossingen op de planning!

Vlaanderen maakt werk van de uitbreiding van zijn bosareaal. De Antwerpse bosgroepen dragen hun steentje bij!

Fiscaal-vriendelijke giften en schenkingen in de bossfeer: hoe pak je het aan?

Boseigenaars stellen zich weleens de vraag of ze de bosgroepenwerking met een gift kunnen ondersteunen. Sinds begin 2021 kan dit zelfs met fiscaal attest! Wil je daarnaast ook weten of je je bos kan opnemen in een schenking, en hoe je dat moet doen? Of wil je meer weten over de mogelijkheden om een goed doel op te nemen in je testament? In dit artikel zetten we alles even op een rijtje.

Nieuw bij de Bosgroepen: giften via het fonds Vrienden van De Bosgroepen

Enkele sympathisanten richtten begin 2021 het fonds ”Vrienden van De Bosgroepen” op dat wordt beheerd door de Koning Boudewijnstichting. Via dit fonds willen De Bosgroepen giften verzamelen om onze werking verder te professionaliseren, activiteiten te organiseren en folders en tijdschriften rond bosbeheer beschikbaar te maken. Met jouw steun kunnen we onze werking verder uitbouwen.

Voor elk van de Antwerpse Bosgroepen kan je een gift doen, zie voor meer details op onze website: https://bosgroepen.be/vrienden-van-de-bosgroepen/ Je kan een gift doen aan een bosgroep naar keuze of gezamenlijk voor alle Antwerpse Bosgroepen of specifiek voor bosuitbreiding in Vlaanderen. Met de verzamelde giften zullen De Bosgroe-

pen extra projecten realiseren in je buurt en lever jij een concrete bijdrage aan duurzaam bosbeheer in Vlaanderen.

Giften vanaf 40€ zijn fiscaal aftrekbaar. Dat wil zeggen dat je voor elke gift van 40€ of meer geniet van een belastingvermindering van 45% op het werkelijk gestorte bedrag. Als je de Bosgroep permanent wil steunen, kan je ook een doorlopende opdracht instellen. Hierover ook meer informatie via de bovenstaande link.

Anders dan een gift, wat met een schenking?

Een gift is een vorm van een schenking, maar schenkingen kunnen ook andere vormen aannemen. Je kan onroerende goederen schenken, zoals een bos. Bij de schenking van een bos moet je steeds een notaris inschakelen en de schenking laten registreren. De ontvanger betaalt een schenkbelasting.

Bij een schenking van onroerende goederen (zoals bijvoorbeeld geld) kan je kiezen of je de schenking wil registreren of niet. Als je de schenking niet registreert, moet je geen schenkbelasting betalen. Echter, als de schenker binnen drie jaar na de schenking overlijdt, wordt de schenking bij de nalatenschap geteld. Daardoor moeten er erfbelastingen op worden betaald en die zijn hoger dan de schenkbelastingen. Als je de schenking wel registreert via een notaris, moet de ontvanger de schenkbelasting betalen. De schenking kan niet meer worden betwist door derden, want je hebt een bewijs van schenking. Bovendien moet je geen erfbelasting betalen als de schenker binnen de drie jaar zou overlijden. Dit gaat vaak om hogere bedragen. Bij vragen hierover, kan je terecht bij een notaris of je bosgroep.

De Bosgroep als goed doel opnemen in jouw testament?

In je testament kan je een nalatenschap aan De Bosgroepen opnemen. In Vlaanderen bedraagt de erfbelasting voor goede doelen 0% sinds 1 juli 2021. Je geld wordt dus voor de volle 100% gebruikt voor het goede doel dat je na aan het hart ligt.

Let op! In het verleden had je ook het systeem van duolegaten. Dit systeem bestaat recent niet meer sinds de hervorming rond nalatenschappen. Als je in

jouw nalatenschap nog steeds een duolegaat hebt opgenomen, moet je dit bij de notaris laten aanpassen. In het huidige systeem is dit nu vaak nadelig.

Kortom, als je een gift wil doen, kan je dit op een eenvoudige manier via het fonds Vrienden van De Bosgroepen en ontvang je hiervoor een fiscaal attest. Wil je echter nadenken over successieplanning, schenkingen of legaten, dan neem je best contact op met een notaris die al je vragen kan beantwoorden en het nodige op papier kan zetten.

Wil je ook een vriend van het fonds worden en de Antwerpse Bosgroepen steunen, scan dan de QR code. Met jouw steun kunnen we extra activiteiten organiseren, zoals excursies en terreindagen en kunnen we onze werking verder professionaliseren. Elke gift maakt een verschil!

Eddy Helsen is een kleine boseigenaar en sinds kort bestuurder bij bosgroep Zuiderkempen. Hij toonde zich graag bereid om zijn ervaringen met bomen, bosbeheer en de bosgroep te delen. Daartoe nodigde hij ons uit voor een rondleiding op zijn eigendom op de grens van Morkhoven en Noorderwijk. Het domein van 1.7 ha bestaat voor ruim de helft uit bos-in-omvorming.

Eddy, van waar komt jouw interesse in bos en hoe werd je boseigenaar?

Ik groeide als KLJ-er op tussen de landbouwers in Wiekevorst en koester mooie herinneringen aan het helpen, samen met alle kinderen van de buurt, bij de jaarlijkse snoeibeurt van de prachtige

hagen rondom de herenboerderij naast ons huis. Daar werd mijn liefde voor het buitenleven en de natuur geboren. En hoewel ik nadien voor mijn beroep beter naar het Brusselse was verhuisd kozen wij er bewust voor om ons leven in de Kempen uit te bouwen. Bij toeval konden wij een vijftien jaar geleden eerst het weiland achter ons huis en nadien nog twee achterliggende bosperceeltjes

De bosbeheerder geeft enthousiast uitleg bij de recente boswerkzaamheden

Een gepassioneerd boseigenaar uit de Zuiderkempen breekt als oase van rust en bron van inspiratie, niet in het minst voor

aankopen. We hebben toen meteen een 50-tal wat grotere bomen aangeplant op het weiland. In de zomer was de weidebodem van nature reeds zeer droog en de recente zomerdroogtes hebben

dit nog versterkt. De koningslindes en de rode beuken doen het evenwel uitstekend: zij horen zeker thuis in onze Kempen. Alleen de suikeresdoorn, weliswaar een exoot, doet het nog beter: ik kan deze soort in het kader van de klimaatverandering dan ook van harte aanbevelen!

Een vijftal jaar geleden ben je begonnen met de omvorming van een eerste bosperceel. Hoe heb je dat concreet aangepakt?

Na advies van de bosgroep en met de hulp van enkele familieleden heb ik van de Corona-periode gebruik gemaakt om de resterende kwijnende dennen én de florissante Amerikaanse vogelkers te kappen. De eiken en de aanwezige natuurlijke verjonging van hoofdzakelijk lijsterbes en hulst stelden we vrij. In de winter van 2020-2021 hebben we dan met z’n zestienen, waaronder acht kleinkinderen, 350 jonge plantjes in de grond gestoken: dat was een unieke ervaring! We plantten deels bosrand van lijsterbes, spork en hazelaar, deels cirkelvormige verjongingsgroepjes van esdoorn en boskers. Allicht geholpen door de natte zomer van 2021 hebben 340 plantjes het gehaald!

Tussen je weiland en je bospercelen loopt een publiek toegankelijk wandelpad. Hoe sta je daar tegenover?

Ik vind het prima dat wandelaars mee kunnen genieten van mijn bos. Volgens mij ligt daar één van de grote uitdagingen van de bosgroep: zorg voor toegankelijke bossen! Mensen hebben nood

van boskers met een mooie grote taxus onder een volwassen zomereik op de achtergrond

aan contact met de natuur: ze kunnen erin tot rust komen, loskomen van laptop- en gsm-scherm, tot zichzelf komen. Mijn boutade is: een huis is er om in te wonen, een tuin om in te feesten en een bos om in te ‘zijn’. Zeker voor kinderen is af en toe vertoeven in een bos een ‘must’: voor scholen én voor de bosgroepen is hier nog een grote taak weggelegd.

Je kent onze bosgroep reeds lang, je bent reeds vele jaren lid en sinds kort ook bestuurder: waar liggen volgens jou nog grote uitdagingen voor de bosgroepen?

De bosgroepen moeten blijven inzetten op het wegnemen van de schrik van vele boseigenaars voor de vaak ingewikkelde en strenge wetgeving. En ze moeten nadenken over meer effectieve manieren om onze bossen verder te zuiveren van al dan niet historische sluikstorten. Momenteel lopen dergelijke initiatieven vaak moeizaam, gehinderd door een stroeve eigendomswetgeving ter zake. Maar de belangrijkste uitdaging blijft volgens mij: betrek de jeugd, want zij zijn de toekomst van onze bossen!

Hartelijk dank voor de aangename, interessante rondleiding en voor het delen van jouw ervaringen en inzichten!

een lans voor toegankelijke bossen onze jeugd.

Deze koningslindes voelen zich helemaal thuis in onze Zuiderkempen

Verjongingsgroep

Het mozaïekbos als instrument voor een weerbaarder bos

Een

begrip dat de laatste jaren door Vlaamse bosbeheerders vaak wordt gebruikt is ‘weerbaar bos’. Zo ook bij de Franse collega’s van het ONF (Office National des Forêts). Zij ontwikkelden een concept dat mozaïekbos wordt genoemd, een concept dat door de Koninklijke Belgische Bosbouwmaatschappij werd overgenomen, ontwikkeld en aangepast aan de Belgische context. Centraal staat verscheidenheid van beheer en ecosystemen op weg naar een weerbaarder bos.

Het ‘mozaïekbos’ is een instrument om een weerbaar bos uit te denken en in de praktijk te brengen. Weerbaar bos betekent dat een bos na een verstoring in staat is om zijn structuur, werking en functies te behouden. Een treffend voorbeeld van een niet weerbaar bos zijn de monotone aanplantingen van fijnspar. Deze sterven de laatste jaren massaal af door klimaatverandering en plagen. De werking en functies van dit bos vallen voor een lange tijd en op grote schaal weg: vb. het microklimaat, houtopbrengst en habitats voor bepaalde dieren.

Diversiteit

Het mozaïekbos is er op gericht om overal en op elke schaal de biodiversiteit te bevorderen.

- De soortendiversiteit

- Genetische variatie binnen een bepaalde soort

- Verschillende functies van de bomen in een bos

- Verschillende ecosystemen (vb. types bosbestanden) en soorten beheer (vb. dunningskap of groepenkap) die toegepast worden.

Boomsoorten

Elke boomsoort heeft zijn eigen specifieke kenmerken waardoor deze bepaalde functies kan vervullen en aangepast is aan bepaalde omstandigheden. Bijvoorbeeld droge of natte bodem, meer licht of schaduw nodig hebben, bestand zijn tegen wind, vuur of overstromingen,…

Bij elke boomsoort hoort een ‘gevolg’ van andere levende wezens die specifiek met deze soort samenleven. Insecten, vogels, schimmels, bacteriën, mossen, korstmossen,… Al deze organismen dragen bij tot het functioneren van de boom en het bosecosysteem.

De rol van de bosbouwer

De bosbeheerder vervult de rol van architect van het bos. Door kappen en verjongen, eventueel via aanplant, kan hij ingrijpen in het soortenareaal en de boomleeftijden. Zo kan hij de diversiteit van het bos stimuleren wat de verjonging, de groei en de weerbaarheid van het bos ten goede komt.

Ecosysteemdiensten

In het idee van een mozaïekbos staan de diensten die een bos aan de samenle-

ving kan leveren centraal. Er is een onderscheid tussen 3 grote soorten ‘ecosysteemdiensten’:

- Productiediensten: het bos levert heel wat producten aan de maatschappij. We denken daarbij in de eerste plaats aan hout maar het kan ook gaan om bv. eetbare paddenstoelen.

- Culturele diensten: hier gaat om immateriële diensten: het bos als ontspanningsplaats of als ‘mooi landschap’ of legendes en tradities die met het bos samenhangen.

- Regulerende diensten: deze dragen indirect bij tot het menselijk welzijn. Hierbij is het bos als klimaatregulerend systeem zeer actueel. Het Belgische bos slaat jaarlijks 480 miljoen ton koolstofdioxide op in bomen, strooisel, dood hout, bodem (captatie). Door het oogsten en gebruiken van hout wordt ook koolstof langdurig vastgelegd in houtproducten (stockage). Wat hout nog aantrekkelijker maakt in het CO2-verhaal is dat het producten in de bouw zoals PVC, aluminium en beton vervangt (substitutie). Om deze producten te maken is veel meer energie (dus CO2) nodig dan hout die nodig heeft.

Bij het concept hoort een sterk beeldende tekening (zie volgende pagina) en een bondige, samenvattende uitleg bij elke zone van het mozaïekbos. Voor elke zone wordt toegelicht welke bijdragen en moeilijkheden deze beheervorm inhoudt per ecosysteemdienst. De volledige informatie per zone vindt u terug op https://foretmosaique.be/?lang=nl.

Zeker de moeite om eens te gaan kijken!

© 2022 - Mozaïekbos | Koninklijke Belgische Bosbouwmaatschappij - volgens een Frans concept geïnitieerd door de ONF-2020

Auteur: Bosgroep Kempen Noord

Het mozaïekbos een weerbaarder bos

Het bos van de toekomst biedt meer weerbaarheid ten overstaan van ziekten en klimaatverandering wanneer de ecosystemen en de bosbouw gediversifieerd worden. Dit bos brengt meer biodiversiteit met zich mee en speelt beter in op de door de maatschappij verwachte gunstige werking. Elke bosbouwer - beheerder, publieke of private eigenaar - staat hier borg voor.

12

Eiland voor conservatie Zone waarin niet aan bosbouw wordt gedaan en die volledig op natuurlijke wijze evolueert tot en met het omvallen van de bomen

11

Zone van natuurlijke verjonging Zone die zich vernieuwt via het spontaan uitzaaien door naburige bomen. De tijdelijke afwezigheid van bosbedekking bevordert de soorten die goed gedijen in een open omgeving

10

Gemengd gelijkvormig hooghout

Bosbestand bestaande uit 2 of 3 verschillende soorten bomen die allemaal even oud zijn

13

Ongelijkvormig hooghout

Bestand met bomen van allerlei leeftijden, soorten en afmetingen

14

Microhabitats Habitats die een grotere specifieke biodiversiteit bevorderen: vijvers, ooibossen, heiden, bosranden, open plekken, rotsachtige zones

9

Toekomsteilanden

Nieuwe boomsoorten uit andere regio’s overal ter wereld, aangepast aan de veranderingen en getest op kleine oppervlakken

8

Toekomsteilanden Boomsoorten of -herkomsten van Zuid-Europa, beter aangepast aan de klimaatverandering

Houtopslagplaats

1

Jonge aanplanting

Zone die net opnieuw werd beplant met boomsoorten die aangepast zijn aan de bodem en het klimaat, met het oog op de productie van werkhout

2

Middelhout of middenbos

Bosbestand bestaande uit een onderlaag van hakhout en een bovenlaag, het hooghout, met bomen van verschillende leeftijden en afmetingen

3

Getrapte bosrand

Overgangszone tussen het bos en de velden, een echte oase van leven waarin talrijke dier- en plantensoorten voorkomen

4

Verouderingseiland

Volgroeid bosbestand waarvan de eindkap wordt uitgesteld om zo oude bomen te verkrijgen die een toevluchtsoord vormen voor talrijke fauna en flora en zorgen voor biodiversiteit

5

Dode bomen en bomen van biologisch belang Opstaande of liggende bomen, overal verspreid in het bos, die zorgen voor een specifieke biodiversiteit

Ongelijkvormig hooghout

Microhabitats

Wilde dieren

Met een evenwicht tussen bos en wild dat de verjonging van het bos mogelijk maakt

Bestand met bomen van allerlei leeftijden, soor ten en afmetingen

6

Gelijkvormig hooghout

Houtopslagplaats

Bosbestand bestaande uit bomen die allemaal even oud zijn

Habitats die een grotere specifieke biodiversiteit bevorderen:vijvers, ooibossen, heiden, bosranden, open plekken, rotsachtige zones ten dienste van het bos en de bosbouwers

Jonge aanplanting Zone die net opnieuw werd beplant met boomsoor ten die aangepast zijn aan de bodem en het klimaat, met het oog op de productie van werkhout

door ONF-2020

- Mozaïekbos | Koninklijke Belgische Bosbouwmaatschappij - volgens een Frans concept geïnitieerd

Vrijwilligers Bosgroep Kempen Noord op Ardennentrip!

Na de gekke coronatijden wil de Bosgroep Kempen Noord haar vrijwilligerswerking ten volle ondersteunen. Het sociale en educatieve aspect van onze vrijwilligerswerking verdween de laatste 2 jaar wat naar de achtergrond. Daarom deze tweedaagse trip in de Ardennen!

Een eerste plek die we bezochten, is de site van het FORBIO experiment in Gedinne. Hierbij worden op grote schaal en in sites over gans Europa, de interactie en biodiversiteit tussen verschillende boomsoortenmengingen van bij de aanplant gemonitord. De aanplant is nu 13 jaar en enkele Waalse experts konden al enkele eerste (indicaties van) resultaten meegeven.

Vlakbij ligt ook het onbekende maar prachtige arboretum van Gedinne. Ervaren gids Pierre kent alle details van het arboretum dat vooral diverse soorten naaldhout herbergt. De opgedane kennis is dus minder bruikbaar in Vlaamse context maar de monumentale Douglassparren, bij de oudste van België, zullen velen bijblijven.

In een privaat bosje in Bellefontaine maakten we samen de oefening van de bosscan. Die werd recentelijk door de bosgroepen opgesteld in kader van een project rond klimaatslim bosbeheer. Met de bosscan is het de bedoeling objectief te achterhalen in hoeverre het bezochte bos gewapend is tegen de effecten van de klimaatverandering.

Na een gezellige avond en rustige overnachting naast de Semois in Bohan, trokken we naar Nismes. Het landschap doet al wat minder Ardens aan en ook de bodem verschilt sterk. Het kalkgesteente hier geeft een plek aan specifieke plantensoorten, zoals orchideeën. We bezochten de ‘kloof’ van de Fondry des Chiens. Deze plotse ‘spleten’ in het landschap zijn ontstaan door een combinatie van erosie en de mens op zoek naar ijzererts.

Het orgelpunt van de trip kwam die namiddag na een bezoek in de abdij van Maredsous. Deze vrij jonge abdij (1872) volgens benedictijnse traditie, heeft enkele indrukwekkende gebouwen die we konden bezoeken. De kaas en het bier van de abdij is welbekend en het proeven ervan gold als deugddoende afsluiter van deze tweedaagse!

Met dank aan Thomas en Jordan voor de voorbereiding!

KEMPEN NOORD

Op de site van het FORBIO­experiment In het arboretum van Gedinne

De kloof van Fondry des Chiens De groep op wandel in Nismes

Een sluikstort opruimen als teambuilding!

Op maandagnamiddag 10 november 2022 ontving Bosgroep Zuiderkempen de medewerkers van het salesteam van Bridgestone Emia in de Raambroekse Bossen te Ramsel voor een vrijwilligersactiviteit. Tijdens hun week van de duurzaamheid wou het bandenbedrijf immers hun steentje bijdragen aan het beheer van de Vlaamse bossen. Via de Koepel van de Vlaamse Bosgroepen kwam Bridgestone bij ons terecht. Een match made in heaven, want diep in de Raambroekse Bossen ontdekten we kort voordien een historisch sluikstort dat liefst zo snel mogelijk opgeruimd werd. Iedereen stak de handen enthousiast uit de mouwen en zo verzamelden we samen met het salesteam van Bridgestone maar liefst 750 kilogram afval dat nadien door onze serviceploeg werd afgevoerd naar het containerpark van Herselt!

Nieuwe collega bij bosgroep Zuiderkempen!!

Dag Bosgazetlezers, Ik ben Seppe De Peuter uit Westerlo. Na 20 jaar als onderwijsmens jongeren gevormd te hebben, mag ik nu als nieuwe medewerker bij Bosgroep Zuiderkempen mijn steentje bijdragen om de Kempense bossen mee vorm te geven. Midden jaren ’80 brachten mijn grootouders de hete zomerdagen door in de koelte van hun dennenbos in Westerlo. Als jonge gast ging ik heel graag en dikwijls met hen mee. Op deze plek –ik kom er nog steeds- begon mijn liefde voor bossen. Omdat het zo belangrijk is om fijne, weerbare bossen door te kunnen geven aan de volgende generaties, ben ik vereerd om dat als nieuwe projectmedewerker samen met jullie te mogen doen. Tot gauw, in uw bos!

ZUIDERKEMPEN

ZUIDERKEMPEN

Dag van de Boseigenaar 2022: “elke eigenaar, zijn verhaal”

Naar jaarlijkse gewoonte zetten we graag onze leden in de spotlight, tijdens de Dag van de boseigenaar. Dit jaar, op 12 oktober, werden enkele boseigenaars naar hun verhaal gevraagd. Hoe werden zij boseigenaar en wat doen zij voor hun bos? En ja hoor, de verhalen werden gretig opgepikt door verschillende mediakanalen. Elke boseigenaar is van belang en elk bosverhaal is bijzonder op zichzelf.

De Antwerpse Bosgroepen nodigden hun leden uit voor een aangename wandeling in Bonheiden. Het Kasteelpark Zellaer en domein Diedonken waren het decor voor een informatieve wandeling en een heerlijke receptie. De oud-beheerder van domein Zellaer, Mon Puttemans, en de eigenaar van Diedonken, Franky Veryser, werden in de bloemetjes gezet. Dit uitwisselingsmoment werd door alle aanwezigen gesmaakt.

Volgend jaar maken we er opnieuw zo’n feest van!

Nieuwe collega bij Bosgroep Antwerpse Gordel!

Hallo iedereen!

Ik ben Julie Doens, de nieuwe projectmedewerker bosuitbreiding bij de Bosgroep Antwerpse Gordel. Al van kleins af aan heb ik een groot hart voor de natuur en de enorme diversiteit aan diersoorten op onze planeet. Vanuit deze interesse ben ik dan begonnen aan mijn studies Biologie, met een focus op ecologie en conservatiebiologie. Na mijn studies ben ik als vrijwilliger naar een afgelegen schiereiland in Costa Rica getrokken om mee te werken aan biodiversiteitsbehoud en bescherming van het tropische regenwoud en zijn bedreigde diersoorten. Na dit avontuur besefte ik des te meer hoe graag ik wilde werken bij een organisatie gericht op de natuur waarbij je nooit stilzit, maar dan op

Vlaamse bodem. Ongeveer een jaar later werd deze droom werkelijkheid, en ben ik van start kunnen gaan bij de bosgroepen in mijn “thuisprovincie” Antwerpen. Samen met mijn collega Matthias ga ik de komende jaren meehelpen aan de Vlaamse doelstelling om tegen 2024 4.000 ha nieuw bos bij te zetten. Een echte uitdaging, waar ik met enorm veel goesting aan begin! Hopelijk kom ik jullie allemaal snel eens tegen op een plantactie of op een wandeling in het bos.

Julie

ANTWERPSE GORDEL

Houtmarkt oververhit…

Smidstraat

Molenlei

Heidestraat

Stuks

Berlaar populier 31 90 € 39,11

Bonheiden Corsicaanse den 901 338 € 36,12

Bonheiden grove den 275 139 € 67,66

Heidestraat Bonheiden grove den 44 29 € 40,35

Achter fort Koningshooikt

Lier populier 90 164 € 40,97

Luitersheide Lint populier 122 348 € 44,98

Bartstraat

Rijkseweg

Nijlen populier 16 49 € 15,24

Puurs - Sint-Amands populier 166 474 € 53,93

Halle-Velden Zoersel grove den, Corsicaanse den 17 180 € 43,31

Krabbels

Zandhoven grove den, Corsicaanse den 280 255 € 55,83 Krabbels Zandhoven Amerikaanse eik 49 161 € 83,93 Krabbels Zandhoven dode es 92 59 € 59,83

Heidestraat-Noord

Kapellen Corsicaanse den, lork 173 501 € 53,22

Zoerle Parwijs - Westerlo - Tongerlo Westerlo grove den 1 536 982 € 62,82

Scherpenbergen - De Hutten Meerhout grove den 419 292 € 58,44

Molenbaan - Vispluk - Berkelheide… Vorselaar en Poederlee grove den, Corsicaanse den 4 039 2 282 € 60,98

Herentalse & Kasterleesteenweg…

Kasterlee grove den, Corsicaanse den 2 344 1 314 € 63,15

Den Elleboog - Pontfortsedijk… Retie grove den, Corsicaanse den 384 224 € 56,81 Eerselseweg Mol-Postel grove den, moeraseik, lork 1 019 449 € 53,76 De Lusthoven Arendonk grove den, lork 742 302 € 62,56 Schrieken - Wateringstraat Poppel Corsicaanse den, conifeer 839 464 € 50,31

Hoge Mierdseweg Oud-Turnhout Corsicaanse den, grove den 530 471 € 57,25 Hoge Mierdseweg Oud-Turnhout grove den, fijnspar (dood), Amerikaanse eik 318 125 € 42,00

Zoals blijkt uit de tabel bereiken de industriële houtprijzen recordhoogtes. Op de brandhoutmarkt zijn de prijzen enorm gestegen door de hoge energieprijzen. We merken dit ook op het online verkoopplatform van de bosgroepen: www.brandhoutweb.be. Vele loten staan slechts enkele uren beschikbaar vooraleer iemand ze aankoopt. Dat zorgt soms voor wat zenuwachtigheid voor mensen die graag hun brandhout aanvullen voor de komende winter.

De huidige prijzen voor geleverd droog brandhout zijn natuurlijk niet te vergelijken met brandhout op stam. Hout op stam legt nog een hele weg af vooraleer je het kan stoken: vellen, in stukken zagen, vervoeren, klieven, minstens 2 jaar drogen,… Ondanks de druk op het hout, blijft veiligheid van belang. We vragen uitdrukkelijk om eerst ter plekke te gaan kijken of het lot wel voor u geschikt is. Denk daarbij aan: dikte van de stammen, mogelijk moeilijker velbare bomen, hoeveelheid werk, bereikbaarheid,... Overhaaste beslissingen zijn vaak niet de beste beslissingen. Opgelet, de koper is verantwoordelijk voor eventuele schade die kan ontstaan bij de vellingen.

Het is goed nieuws dat nieuwe mensen de weg vinden naar het

brandhoutweb. Mogelijks hebben zij minder ervaring met (veilig) werken met de kettingzaag. Voor hen en ook voor wie al heel wat ervaring heeft, organiseren de bosgroepen regelmatig cursussen kettingzaag, wat alleen maar kan bijdragen tot veiliger werken.

En als laatste: vergeet nooit je persoonlijke beschermingsmiddelen: zaagbroek, zaagschoenen, gehoor- en gelaatsbescherming. Succes ermee!

Lot

Gemeente Boomsoort

volume (m3) prijs/m3

Verwarmen op hout: hoe goedkoper én gezonder?

Gebruik jij een houtkachel voor de gezelligheid? Om de centrale verwarming minder vaak aan te zetten? Of om je hele woning te verwarmen? De stijgende energieprijzen zorgen ervoor dat meer mensen een houtkachel gaan gebruiken.

Brandhout: een klimaatvriendelijke energiebron Exacte cijfers van brandhoutverbruik in Vlaanderen zijn er niet. Er wordt geschat dat er jaarlijks 1 miljoen m3 brandhout wordt gebruikt waarvan 350.000 m3 afkomstig van onze Vlaamse bossen. Dit levert energie voor ongeveer 100.000 gezinnen in Vlaanderen. Het hout is afkomstig van het duurzaam beheer van onze bossen, houtkanten, lanen, … Dankzij dit beheer worden de bossen meer biodivers en weerbaar.

In tegenstelling tot fossiele brandstoffen is hout een klimaatvriendelijke energiebron. Bomen slaan CO2 op via fotosynthese. Mede door verbranding van brandhout wordt dit deels terug vrijgegeven in de atmosfeer. De Vlaamse bosinventaris die de houtvoorraad periodiek opvolgt, bewijst evenwel dat we in Vlaanderen beduidend minder hout kappen dan dat er bijgroeit: er wordt netto beduidend meer CO2 opgeslagen in onze bossen dan dat er vrijkomt door verbranding!

Tegenover deze grote voordelen van brandhout als klimaatvriendelijke energiebron staat het feit dat het één van de grootste bronnen van fijn stof is in Vlaanderen. Gelukkig kunnen we daar iets aan doen. Hoe pak je dit aan?

Beperk zoveel mogelijk de luchtvervuiling

Bij de verbranding van hout komen ongezonde stoffen vrij, zoals fijn stof en dioxines. Contact met houtrook kan gezondheidsklachten veroorzaken. Gevoelige groepen zoals kinderen, ouderen en chronisch zieken worden het meest getroffen.

Kies je voor hout om (een deel van) je woning te verwarmen? Zorg er dan voor dat je een zo goed mogelijk verbrandingsproces verkrijgt. Hoe beter de verbranding, hoe minder luchtvervuiling en hinder je zal veroorzaken. Daarnaast, en ook belangrijk: je verbruikt er meteen ook minder brandhout door.

Kies een toestel met een aangepast vermogen

Oudere toestellen of tweedehandstoestellen bieden geen garantie dat je een efficiënt of veilig toestel hebt. Denk hierbij aan brandgevaar of risico op COvergiftiging. Zeker bij open haarden of kachels zonder zelfsluitende deur is dit het geval. Vraag daarom bij de aankoop van een toestel advies aan een professional.

Kies voor een kachel of haard met aangepast vermogen. Bij een toestel met een te groot vermogen moet je al heel snel de luchttoevoer beperken (smoren) om het niet te warm te krijgen. Vraag

kan het

ook na hoe je het toestel en de installatie moet onderhouden. Vergeet daarbij je schoorsteen niet. Het is belangrijk dat de schoorsteen voldoende boven het dak uitsteekt en ver genoeg staat van ramen en ventilatieopeningen.

Gebruik enkel droog en onbehandeld hout

Je kan kiezen om zelf je brandhout te verwerken of om je brandhout kant-enklaar aan te kopen. Stook enkel met droog en onbehandeld hout. Zo krijg je een hoger rendement, is je vuur gemakkelijker aan te maken en krijg je minder rook en ongezonde stoffen in de lucht. Droog hout heeft een vochtgehalte van 15%. Het vochtgehalte kan je navragen bij de verkoper. Brandhout (‘stukhout’) moet gemiddeld twee jaar drogen. Droog hout herken je aan de galm als je 2 stukken tegen elkaar slaat. Vochtig hout klinkt dof.

Efficiënt, veilig en gezond stoken, kan enkel met droog stukhout en onbehandeld houtafval. Spaanplaat, triplex en vezelplaat zijn gemaakt van verlijmd houtstof of houtschilfers en bevatten extra chemische stoffen. Ook zaagsel, krullen of schaafsel mag je niet verbranden.

Hou rekening met de weersomstandigheden

Bij mist en windstil weer, vermindert de trek in je schoorsteen en blijft de rook hangen rond je woning en bij de buren. Zo vergroot je het risico op geur- en rookhinder, maar ook het risico op CO-vergiftiging in je eigen woning.

Bij slechte luchtkwaliteit geeft de Vlaamse Milieumaatschappij via de media en via sociale media het advies om geen hout te stoken en zo extra luchtvervuiling te vermijden.

Maak je vuur slim aan

Niet elk toestel werkt op precies dezelfde manier. Lees dus zeker de gebruiksaanwijzing van je toestel en volg die op. Maak je vuur slim aan, dan moet je minder brandhout gebruiken. Als dit mogelijk is bij je toestel, gebruik je best de ‘omgekeerde methode’, waarbij je het vuur bovenaan aanmaakt in plaats van

onderaan het hout. Gebruik natuurlijke aanmaakhoutjes en geen krantenpapier en zorg voor voldoende luchttoevoer tijdens het stoken.

Tot slot

- Door op een correcte manier te stoken, beperk je de hinder voor jezelf en je buren.

- Door je woning te isoleren, heb je minder nood aan (bij)verwarmen met hout.

Auteur: bosgroep Zuiderkempen met medewerking van Logo Kempen

Welkom op onze Algemene Vergadering: save the date!

De drie Antwerpse bosgroepen nodigen hun leden graag uit voor de jaarlijkse Algemene Vergadering. Tijd en ruimte voor ontmoeting en uitwisseling, kans tot terugblikken op de voorbije tijd en vooruitkijken naar wat komen gaat. Alle leden ontvangen nog een persoonlijke uitnodiging per mail of brief: u wordt op de hoogte gehouden. We rekenen op jullie aanwezigheid!

Bosgroep Antwerpse Gordel vzw Wanneer? Zondag 26 maart 2023 om 10u Waar? In Bornem, concrete locatie wordt per nieuwsbrief verder gecommuniceerd. Inschrijven? Voor 17 maart 2023 op 03/355 09 40 of antwerpsegordel@bosgroep.be met vermelding van aantal personen Programma: - Wandeling of fietstocht doorheen de bossen in het Bornemse landschap - Overzicht van de activiteiten en (financiële) resultaten van 2022 - Vooruitzichten en begroting voor 2023 - Kwijting aan de bestuurders - Afsluitende receptie

Van harte welkom en we kijken uit naar dit gezamenlijk ledenmoment!

Bosgroep Kempen Noord vzw

Vier je mee 25 jaar De Bosgroepen op de Kempische Heuvelrug?

Bosgroep Kempen Noord nodigt al haar leden uit voor de Algemene Vergadering op zaterdag 25 maart vanaf 13.30u. Het wordt een feestelijke versie, want 25 jaar geleden ontstond de eerste bosgroep op de Kempische Heuvelrug. De locatie zal dan ook ergens op de heuvelrug zijn. We bespreken het jaarverslag, de jaarresultaten, de planning voor 2023 en halen wat geschiedenis op. We kijken ook naar de toekomst en kiezen ook nog een nieuw bestuur. Wandeling, hapje, drankje en een streep muziek om het af te maken. Jij komt toch ook?

Wanneer? zaterdag 25 maart vanaf 13.30u. Waar? Ergens op de Kempische Heuvelrug Inschrijven? Houd je mail zeker in het oog. Meer informatie volgt.

Bosgroep Zuiderkempen vzw Vier je mee 20 jaar vzw. Bosgroep Zuiderkempen ? Bosgroep Zuiderkempen vzw nodigt al haar leden uit voor de Algemene Vergadering op vrijdag 26 mei vanaf 17u00. Het wordt een feestelijke versie, want 20 jaar geleden werd de bosgroep Zuiderkempen vzw boven de doopvont gehouden. De locatie wordt mogelijk de Lissenvijver in Geel maar zal nog bevestigd worden. We bespreken het jaarverslag, de jaarresultaten, de planning voor 2023 en halen wat geschiedenis op. We kijken vooruit naar de toekomst en nodigen een interessante spreker uit. Gezien de mooie verjaardag maken we het extra gezellig en feestelijk. Jij komt toch ook? Wanneer? Vrijdag 26 mei 2023 vanaf 17.00u Waar? Lissenvijver 10, 2440 Geel (zal nog bevestigd worden). Inschrijven? Houd je postbus of mail zeker in het oog. Meer informatie volgt.

Welkom op de Bosgroepdag “20 jaar Bosgroep Zuiderkempen vzw”

Ter gelegenheid van haar twintigste verjaardag organiseert Bosgroep Zuiderkempen voor haar leden een “bosgroepdag” met de volgende activiteiten: 10:00-12:00: Wandeling 20 jaar bosgroep in de bossen rond Kamp C: In deze wandeling toont de bosgroep aan haar leden hoe het bosbeheer in de laatste 20 jaar geëvolueerd is. We zien op het terrein de resultaten van 20 jaar bosgroepwerking en blikken vooruit naar de uitdagingen in de toekomst.

12:30-14:00: Feestelijk uitwisselingsmoment voor de leden van de bosgroep met drank en hapjes 14:00-16:00: Samen bouwen we aan de bosgroep van de toekomst. In kleine groepen denken we na hoe de bosgroep zich kan aanpassen aan de sterk veranderende wereld en noden van de eigenaars.

We rekenen op jullie aanwezigheid. Elke aanwezige krijgt een verjaardagsgeschenk.

Wanneer? zaterdag 25 maart 2023 Waar? Kamp C, Britselaan 20, 2260 Westerlo Inschrijven? U kan zich voor elke activiteit apart inschrijven door een mail te sturen naar zuiderkempen@bosgroep.be Gelieve hierbij te vermelden met hoeveel personen je komt en voor welke activiteit (voormiddag, middag en/of namiddag). Meer info volgt dan later!

ZOEKERTJES

Op zoek naar brandhout?

Surf dan naar www.brandhoutweb.be. Dit is een overzichtelijk online verkoopplatform waar je het hele jaar door brandhout kan kopen. De Antwerpse Bosgroepen zorgen voor een up-todate aanbod, een vlotte opvolging en een goede prijs-kwaliteitverhouding van lokaal en duurzaam brandhout.

U wil ook graag een zoekertje in de Bosgazet?

- Surf dan naar https://ap.lc/7SsOG

- Lees de voorwaarden

- Geef uw zoekertje en contactgegevens in

- En uw zoekertje verschijnt in de volgende Bosgazet

Wat: Bos te koop Opp: 0,14 ha Ligging: Retie Vraagprijs: prijs overeen te komen Contact: Ceusters Louisa 014 58 33 76

Wat: Bos te koop Opp: 0,4053 ha Ligging: Meerhout Vraagprijs: prijs overeen te komen Contact: Thielemans Willy: willy.thielemans@telenet.be of 0475 46 57 18

Vrijwilligers gezocht!

Bosgroep Zuiderkempen zoekt vrijwilligers voor hulp bij het opvolgen van opengestelde bospaden- en zones op privaat en gemeentelijk domein in de gemeenten Balen, Mol, Meerhout, Laakdal, Herenthout en Herselt. Geïnteresseerd?

Contacteer dan zeker de projectmedewerker toegankelijkheid van Bosgroep Zuiderkempen via het e-mailadres camille.deherdt@provincieantwerpen.be of het telefoonnummer +32 473 28 76 38!

Te koop

Wat: Bungalow in naaldbos te koop Opp: 0,67 ha Ligging: Ginderbuiten te Mol “Kalminksche Hoeve” Vraagprijs: prijs overeen te komen Contact: Stijn 03/667.77.66 of Gert 0479/27.90.53 of info@verhuurbeheer.be

Wat: Naaldbos te koop Opp: 0,71 ha Ligging: 2470 Retie, Pontfortsedijk Vraagprijs: prijs overeen te komen Contact: Van de Perre Wendy: wvandeperre@telenet.be of 014 85 02 78

Wat: Gemengd bos te koop Opp: 0,17 ha Ligging: 2460 Lichtaart Vraagprijs: prijs overeen te komen Contact: hermansdruyts@skynet.be of 0470 95 08 06

Wat: Gemengd bos te koop Opp: 0,24 ha Ligging: 2460 Kasterlee Contact: Samyn Willy: willy.samyn.ws@gmail.com of 0488 86 90 37

Contact

Bosgroep Antwerpse Gordel vzw Coördinatoren:

- Kathleen Vanderheyden, 0476 76 18 25

- Karolien Devriendt, 0475 75 77 98

Adjunct-coördinatoren:

- Bert Van Gils, 0476 86 80 01

- Gijs Bracke, 0470 21 38 94

- Simon De Smedt, 0472 45 19 70

- Stephanie Van Loock, 0471 44 92 99

Bosuitbreidingsmedewerkers:

- Matthias Vermeire, 0471 11 87 40

- Julie Doens, 0473 82 12 63

Administratief medewerkers:

- Britt Van Cotthem

- Marleen Brosens

Bosgroep Kempen Noord

Coördinator:

- Marieke Verreet, 0474 74 17 31

Adjunct-coördinatoren:

- Kevin Greeven, 0477 63 12 47

- Chris Meeuws, 0478 45 51 38

- Joost Malliet, 0477 93 25 51

vzw

Bosgroep Zuiderkempen vzw

Coördinator:

- Jan Seynaeve, 0474 99 99 35

Adjunct-coördinatoren:

- Joran Mertens, 0475 80 73 36

- Jan Wauters, 0478 78 20 22

Projectmedewerkers:

- Seppe De Peuter, 0474 84 21 78

- Camille De Herdt, 0473 28 76 38

Bosuitbreidingsmedewerker:

- Isis Veldeman, 0471 22 14 06

- Thomas Van De Peer, 0476 96 57 92

- Sien Van Looveren, 0470 90 57 44

Bosuitbreidingsmedewerker:

- Jordan Rodriguez-Milis, 0471 55 93 80

Administratief medewerkers:

- Annick Vangenechten

- Elly Maes

Administratief medewerker: - Veronique Geerts

Provincie Antwerpen

Algemeen bosuitbreidingsmedewerker:

- Iliana Janssens, 0477 91 61 56