DE VEERKRACHTIGE STAD
JAARVERANTWOORDING 2020
STATIONSPLEIN TIJDENS DAG VAN DE ARCHITECTUUR 2020. // FOTO: AORTA
INLEIDING
AORTA begint dit kalenderjaar vol goede moed met twee
verantwoording wel opgenomen, omdat ze ver waren
inspirerende bijeenkomsten. We konden niet voorzien
voorbereid. Alle rondleidingen zijn gecanceld, en er
dat dit het laatste publieksprogramma in een aantal
kwamen ook geen nieuwe aanvragen meer binnen.
maanden zou worden. Net als iedereen in Nederland,
Nadat vlak na de zomer opnieuw werd besloten tot een
was het ineens zoeken naar wat er wel kon en inschatten
lock-down, zijn we ons gaan richten op het ombouwen
hoe lang de ingrijpende maatregelen zouden duren. Voor
naar een online programma, iets wat voor alle activiteiten
elke publieksinstelling waren de beperkingen enorm.
om een behoorlijke omslag vroeg. Online programma’s
Tijdens de eerste lock-down leek het mogelijk om in de
ken die we in meer kleine stappen bespreken. Daarnaast
zomer weer op te kunnen starten. We kozen ervoor om
is er online minder kans om te netwerken. Niet alleen
het programma voor de Dag van de Architectuur door te
vraagt dit veel meer voorbereiding, het levert ook minder
zetten, in de verwachting dat de zomer voldoende ruimte
output dan we gewend waren met fysieke bijeenkomsten.
zou brengen. Het leidde uiteindelijk tot een afgeslankte
Naast de aanpassingen in de programmatische opbouw,
versie want alleen die samenwerkingspartners die
zijn technische vaardigheden en faciliteiten onontbeerlijk.
flexibel en snel konden mee bewegen binnen de onzeker-
Dat vraagt tijd om te kunnen leren en oefenen. Al met al
heden van de corona pandemie bleven aangehaakt.
is dit een uitzonderlijk jaar geweest waarin we binnen alle
Het uiteindelijke programma werd zeer gewaardeerd.
beperkingen toch een aantal aangepaste activiteiten heb-
Bezoekers vonden het heerlijk om weer onder begeleiding
ben kunnen organiseren en voorbereiden.
vragen om een andere opbouw en eenvoudiger vraagstuk-
het verhaal over de ontwikkeling van de stad te horen. Toch is het op deze manier niet voor herhaling vatbaar
De steun van onze financiers is hierin onontbeerlijk
omdat de organisatorische belasting te groot is.
geweest. AORTA dankt iedereen die begrip heeft getoond voor deze situatie en coulance naar onze resultaten!
Andere programma’s waarvoor samen werd gewerkt in het kader van culturele evenementen zijn allemaal
Eveline Paalvast
afgelast door de organisatoren. We hebben ze in deze
Mei 2021
3
4 XXX
5
NIEUWE VRAAGSTUKKEN... EN DE KRACHT VAN ONTWERP WOONMILIEUS VAN DE TOEKOMST 06 WAT ALS? WAT NU! 06 BLOGS 07
NIEUWE OMGANG MET ERFGOED... EN DE KRACHT VAN ONTWERP LUNCHLEZING, NAAR EEN NIEUWE ONTWERPGRAMMATICA 08 PRESENTATIE STEDENBOUW VOOR EXTREMEN 10 RESULTATEN 10 PUBLICATIE STEDENBOUW VOOR EXTREMEN 11 DE THERMOMETER 11 PUBLIEK GEINFORMEERD... EN BELEVING VAN ONTWERP CHOREOGRAFIE VAN DE ZWERM
12 PASEO EN BICICLETA 13 DAG VAN DE ARCHITECTUUR 14 URBAN TOURS 19 EDUCATIE STRAATBEELDEN 20 CREATE YOUR CITY 20 CREATE YOUR CITY – EDUCATIE DE NIEUWE GENERATIE 21 AORTA ONLINE 22 JAARCIJFERS 23
OVER AORTA 26 Missie en koers 26 Medewerkers 27 Colofon 28
6
NIEUWE VRAAGSTUKKEN... EN DE KRACHT VAN ONTWERP
WOONMILIEUS VAN DE TOEKOMST
WAT ALS? / WAT NU!
LOCATIE: De Vrije Wolf - De LiK // DATUM: 21 FEBRUARI 2020 //
LOCATIE: ONLINE // DATA: DOORLOPEND NAAR 2021 // VORM:
DEELNEMERS: 25 // RESULTAAT #5: 84 bezoekers en #6: 142 //
INTERVIEWS EN ONLINE WERKEVENTS (IN 2021) ONLINE MAGAZINE//
VORM: INSPIRATIE SESSIE // SAMENWERKINGSPARTNERS: de samen-
SAMENWERKINGSPARTNERS: GEMEENTE UTRECHT, MINISTERIE VAN
werkende overheden in de U16, de provincie Utrecht en ministerie van BZK
BINNENLANDSE ZAKEN EN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT //
Gemeente Utrecht // FINANCIERS: UNED MIRT
FINANCIERS: STIMULERINGSFONDS CREATIEVE INDUSTRIE, SPONSOREN AORTA, MINISTERIE VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU
Een inspiratiesessie over de woonvraag van de toekomst,
EN GEMEENTE UTRECHT
één van de meest essentiële vragen voor de lange termijn. Welke regio willen we zijn voor welke bevolkingsgroepen?
Een ontwerpend onderzoek naar de nieuwe verstedelij-
Hoe past dit bij ons regionale economische profiel? Wat is
kingsstrategieën en hun betekenis voor vraagstukken als
hoogstedelijk bouwen in 2040 en wat betekent dat voor de
ruimtebeslag, identiteit, klimaat en energie. De opgaven
stad en ons landschap?
rond wonen en werken, mobiliteit, voorzieningen en
De verwachte groei van wonen en werken in 2040 in de
duurzaamheid, zijn veelal complex, met conflicterende
metropoolregio Utrecht is enorm en maakt andere knel-
belangen en ruimteclaims. Op dit moment worden op
lende opgaven rond bereikbaarheid en leefbaarheid
verschillende schaalniveaus van de stad en regio Utrecht
urgenter dan ooit. Daarom is afgelopen jaar de Woondeal
gediscussieerd over de toekomst van de stad (RSU, UNed-
regio Utrecht gesloten en is in 2018 gestart met het ver-
MIRT, RES, REP, Omgevingsvisie, etc.). Het project valt
stedelijkings- en bereikbaarheidsprogramma van U Ned,
uiteen in twee delen: In het deel Wat als? publiceren we
met als doel om de gezonde groei van wonen, werken en
drie vergezichten over toekomstige ontwikkelingen die
verblijven in balans te brengen met goede bereikbaarheid.
de inrichting van de stad gaan bepalen. We interviewden
Ook de provinciale omgevingsvisie (POVI) en de ruimtelijke
daarnaast uiteenlopende belanghebbenden over hun
strategie van de U16 (REP) zijn in opbouw. Samen met de
belangrijkste visies op de toekomst van de stad en het
provincie Utrecht, de U16 en het rijk moet richting 2040 een
landschap. Die hebben we benut voor het tweede deel
Utrechts antwoord worden gevonden op de verwachte groei
Wat nu! . In dit deel gaan we in werkevents aan de slag
van de Randstad en steden als aantrekkende metropolen.
met de verwachte knooppuntontwikkeling voor Lunetten/
Willen we de woningbehoefte zoveel mogelijk binnenstedelijk
Koningsweg. Deze ontwikkeling is een verstedelijkings-
faciliteren, en wat voor een stedelijk gebied levert dat op?
strategie uit de vernieuwde ruimtelijke strategie Utrecht,
Tijdens deze interactieve middag stonden vragen en
om de groei van de stad op te kunnen vangen.
dilemma’s van de deelnemers aan de vier thematafels
De resultaten van de interviews zijn voorafgaand aan de
centraal. Het programma werd afgewisseld met prikke-
start van Wat Nu! gepubliceerd.
lende pitches. Tijdens de afsluitende talkshow reflecteer-
De oorspronkelijke geplande manifestatie is verplaatst
den Josse de Voogd - zelfstandig geografisch onderzoeker,
naar het najaar 2020 zodat we de uitgangspunten van de
Ad de Bont – stedenbouwkundige, partner van Urhahn,
RSU konden inzetten, waar station Lunetten/Koningsweg
Jos Gadet - hoofdplanoloog gemeente Amsterdam en
nadrukkelijk als een van de nieuwe knooppunten wordt
Dionne Baaré - strategisch adviseur bij gemeente
genoemd.
Nieuwegein, op de uitkomsten van de thematafels.
Helaas gooide corona roet in het eten: een manifestatie
Met de blog Woonmilieus van de toekomst werd een
op locatie kon door de tweede lockdown van het najaar
inspirerende middag afgerond.
opnieuw niet doorgaan. Daarom besloten we een online
HET AGENDERENDE PROGRAMMA
werkevent te gaan organiseren. Dit vroeg om echter om
BLOGS
een nieuwe en deels andere opzet van het programma.
De toekomst van mobiliteit,
Allerlei uitwisseling, zoals rondleidingen door het gebied
interview met Harm Jansen en Eveline Keizer BPD over
om kennis te maken met de ruimtelijke kwaliteiten en de
toekomstige mobiliteitsconcepten en de relatie met hoog
opgave, konden we niet aanbieden. Deze nieuwe voor-
stedelijk wonen
bereiding betekende dat we twee events organiseren die beide plaatsvinden in 2021. In 2020 heeft de selectie van
Hoe minder auto’s, hoe eerlijker de stad
de ontwerpbureaus plaatsgevonden, experts geïnterviewd,
interview met Martine Das over de voordelen van autodelen
redactie op de teksten van de vergezichten, deze zijn later geplaatst zodat ze als serie functioneren met de resulta-
Nederland is verre van af, we moeten aan de bak!
ten van het ontwerpend onderzoek. Ook hebben we deel-
Interview met Co Verdaas over lef en keuzes durven
nemers geselecteerd, de opgave en het online programma
maken voor nieuwe landschappen
uitgewerkt. Uiteindelijk publiceren we alle resultaten in een online magazine.
Morele stedenbouw Interview met Wouter Velthuis over rechtvaardige steden en steden met incasseringsvermogen
7
8
NIEUWE OMGANG MET ERFGOED... EN DE KRACHT VAN ONTWERP
Ontwerp verbindt historie met nieuwe opgaven! Veel
LUNCHLEZING
partijen werken in de naoorlogse wijken aan slimme
NAAR EEN NIEUWE ONTWERPGRAMMATICA
oplossingen voor nieuwe vraagstukken zoals energie en
LOCATIE: STADSKANTOOR // DATUM: 26 FEBRUARI // VORM: LUNCH
het klimaat. Er zijn plannen om de woningvoorraad te
LEZING // DEELNEMERS: GILDE RUIMTE GEMEENTE UTRECHT // SAMEN
differentiëren, en te verdichten. Dat veronderstelt kennis
WERKINGSPARTNERS: GEMEENTE UTRECHT PMB, (stedenbouw, erfgoed,
over de oorspronkelijke ontwerpprincipes van deze wijken.
water en beheer): RIJKSDIENST CULTUREEL ERFGOED; MITROS; HNSR;
Wijken die ontworpen zijn met bevlogen ideeën over de
TAUW
samenhang tussen bebouwing, de openbare ruimte en het groen. Met licht, lucht en ruimte werden wijken
Nieuwe opgaven zoals klimaatadaptatie en energie-
ontwikkeld als een totale compositie: iedere functie kreeg
transitie vragen om slimme oplossingen in naoorlogse
zijn plek, met veel ruimte voor groen en ontmoeting.
wijken zoals Kanaleneiland. Ook zijn er wensen om de
Hoe kunnen we deze principes opnieuw laten meewegen
woningvoorraad te differentiëren, en te verdichten. AORTA
om de wijken een nieuwe toekomst te bieden?
startte met ontwerpend onderzoek naar de toepassing van de oorspronkelijke principes voor een klimaatbestendige omgeving voor Kanaleneiland Midden Noord. De kennis over de ontwerpprincipes achter het groen van toen en de relatie tussen bebouwing en groen, mist in het idioom van de gemeente, waterschap en corporaties. We hebben een voorbeeld gevende, toekomstbestendige ontwerpgrammatica gemaakt voor vergelijkbare naoorlogse wijken. Wat zijn de generieke principes van de naoorlogse stedenbouw, en hoe zien we die terug in Kanaleneiland? Het laat zien dat er samenhang is tussen de groenstructuren op wijkniveau en in de straten. Met deze ontwerpgrammatica kun je beter bepalen hoe nieuwe ingrepen passen in de gehele compositie van de wijk, waar architectuur, stedenbouw en groen als geheel zijn ontworpen. De ontwerpgrammatica is onderdeel van de routekaart CIAM 2.0, die bestaat uit een begeleidend essay over de rol van de ontwerpgrammatica voor het welzijn en schoonheid in de naoorlogse wijk en alle studies. In dit programma is de verbinding gelegd tussen erfgoed, ontwerp en hedendaagse vraagstukken.
KANALENEILAND // FOTO: ROBERT OOSTERBROEK
10 HET AGENDERENDE PROGRAMMA
PRESENTATIE STEDENBOUW VOOR EXTREMEN LOCATIE: RIJKSDIENST CULTUREEL ERFGOED // DATA: TELKENS VER-
De resultaten van dit onderzoek zijn rijk. Door de struc-
PLAATST IVM CORONA MAATREGELEN, IN 2021 AANGEPAST NAAR EEN
turerende samenhang tussen het grote schaalniveau (dat
WEBINAR ISM DE ERFGOEDACADEMIE // SAMENWERKINGSPARTNERS:
van de gehele wijk) en de inrichting van de straat, is de
GEMEENTE UTRECHT PMB, (stedenbouw, erfgoed, water en beheer):
opgehaalde kennis complex. Het een hangt samen met
RIJKSDIENST CULTUREEL ERFGOED; MITROS; HNSR; TAUW
het ander.
// UITGESTELD DOOR DE CORONA MAATREGELEN
Er is een voorbeeld gevende, toekomstbestendige ontwerpgrammatica gemaakt. Met deze ontwerpgram-
Presentatie van alle resultaten van het ontwerpend onder-
matica kun je beter bepalen hoe nieuwe ingrepen passen
zoek dat AORTA naar de toepassing van de oorspronkelijke
in de gehele compositie van de wijk, waar architectuur,
ontwerpprincipes voor een klimaatbestendige omgeving in
stedenbouw en groen als geheel zijn ontworpen. Deze
Kanaleneiland.
ontwerpgrammatica is ook in te zetten voor andere vraagstukken die ingrijpen in de publieke ruimte, zoals
Aanleiding voor het onderzoek. De naoorlogse wijken
de energietransitie en verdichten, of voor vergelijkbare
kennen een traditie van een gelaagde, rationele opbouw.
andere naoorlogse wijken.
Groen, stedenbouw en architectuur gaan hand in hand, als één bedachte compositie. Groen werkt in deze compositie
RESULTATEN
als overgang, afronding of juist als contrapunt. De steden
De resultaten zijn verbeeld in de zogenaamde Routekaart
bouwkundige blokken zijn ritmisch geordend en staan
met ontwerpprincipes. De Routekaart geeft handvatten
in een ruime opzet in het groen. Het is juist deze veel
hoe oorspronkelijke ontwerpprincipes gekoppeld kunnen
geroemde overmaat, die de contramal vormt met de maat
worden aan de techniek van de klimaatopgave in de
van de blokken. Ze hebben elkaar nodig om als geheel te
naoorlogse wijken. Deze aanpak is niet alleen bruikbaar
functioneren.
voor Kanaleneiland, maar ook voor naoorlogse uit
Dat geeft tegelijkertijd de kwetsbaarheid aan: met de
breidingswijken in het algemeen. Het essay duidt de
toenemende parkeerdruk, onzorgvuldig onderhoud en
meerwaarde en de bruikbaarheid van de oorspronkelijke
het projectmatig toevoegen van nieuwe functies is de
ontwerpprincipes.
openbare ruimte versnipperd. De kennis over de principes achter het groen van toen en de relatie tussen bebouwing
Het onderzoek vond plaats in het kader van het Ontwerp-
en groen, mist in het idioom van de gemeente, het water-
programma Erfgoed en Ruimte van het Stimuleringsfonds
schap en corporaties. Inzicht in deze oorspronkelijke
Creatieve Industrie en de Rijksdienst voor het Cultureel
systematische samenhang is essentieel om met de juiste
Erfgoed. Dat programma betrok ontwerpers en erfgoed-
argumenten deze wel, of niet, te benutten.
professionals bij actuele vraagstukken op het snijvlak van klimaat, energie, ruimte en erfgoed met als doel
Met dit onderzoek beschrijft AORTA de generieke prin-
een toekomstgerichte benadering van het Nederlandse
cipes van de naoorlogse stedenbouw aan de hand van de
cultuurlandschap en een duurzame ontwikkeling van onze
specifieke context van Kanaleneiland. Het slaat een brug
dagelijkse leefomgeving. Het onderzoek van AORTA is één
tussen cultuurhistorie, de complexe samenhang van de
van de 16 projecten in Nederland waarin de onderlinge
oorspronkelijke ontwerpprincipes en hoe deze in te zetten
relatie tussen klimaatadaptatie, energietransitie, erfgoed,
zijn voor hedendaagse vraagstukken.
ruimte en rol van ontwerp worden verkend.
HET AGENDERENDE PROGRAMMA
PUBLICATIE STEDENBOUW VOOR EXTREMEN In 2020 heeft AORTA hard gewerkt aan het verder ontwikkelen van een nieuwe publicatietool voor complexe dossiers, door het bouwen van een infrastructuur voor een online magazine. Het online magazine is een manier om complexe informatie te ordenen en makkelijk te delen, en te vinden via internet. Zo kunnen lezers zelf kiezen vanuit welke invalshoek ze de kennis tot zich nemen. Het biedt ook de kans om zowel dynamisch als statische informatie te bundelen, en dwarsverbanden te leggen tussen de informatie. Met de publicatie Stedenbouw voor extremen hebben we voor het eerst film, beeld en tekst gecombineerd ingezet. Het vertellen van het verhaal in beelden heeft een grote toegevoegde waarde op de interviews, de routekaart, historisch onderzoek en het essay. Zo worden de belangrijkste principes van de ontwerpgrammatica, en de schoonheid van de naoorlogse wijken on the spot getoond in een vlog met landschapsarchitect Paul Achterberg. DE THERMOMETER Er zijn een aantal blogs gepubliceerd, deze worden bij de diverse programmaonderdelen benoemd. Tegelijkertijd hebben we er voor gekozen om onze informatie beter te gaan bundelen, door het verder uitwerken van het online magazineconcept.
11
12
PUBLIEK GEINFORMEERD…… EN DE BELEVING VAN ONTWERP
Het laagdrempelig programma stelt de beleving van
momenteel op de agenda staan van de gemeente. Fiets-
architectuur, stedenbouw en fenomenen van de stad
gedrag vraagt om steeds meer aandacht, en om nieuwe
centraal. De tours, vlogs, presentaties, evenementen
ruimtelijke oplossingen.
en educatieprogramma’s vertellen over belangrijke
In ons programma vermengen we de huidige stand van
ontwikkelingen in de stad. Ze vertellen persoonlijke
zaken met verrassende en inspirerende beschouwingen
fascinaties en inspiraties, maar ook achterliggende
op het gedrag van fietsers in onze stad Utrecht. We orga-
motieven en redenen: waarom is de stad ontworpen
niseren ‘bike talks’ on het format van de Pecha Kucha. Van
zoals ze is. AORTA sluit waar het kan aan bij grotere
filosoof Peter Delpeut over de kern van onze fietscultuur
culturele evenementen, en verzorgt een aanvullend
tot ontwerpers van nieuwe fietsen, fietsprofessor Marco
programma. Met een reeks educatieprogramma’s
te Brommelstoet over de omgeschreven regels van het
bereikt AORTA ook al jaren de scholieren en studenten
fietsen in een zwerm tot de oplossingen van de gemeente
van primair, voortgezet en hoger onderwijs.
om fietsfiles te managen. Met een heuse fietsroast over de grootste fietsenstalling van Nederland en tot slot een serie fietsportretten van verschillende typen fietsers.
CHOREOGRAFIE VAN DE ZWERM
Deze bike talks vormen tevens de aftrap van de Dag van de
LOCATIE: BIBLIOTHEEK NEUDE // DATUM: 19 JUNI // DEELNEMERS:
Architectuur 2020.
n.v.t. // VORM: BIKE TALKS // SAMENWERKINGSPARTNERS: GEMEENTE UTRECHT – PECHA KUCHA NIGHT - BIBLIOTHEEK NEUDE//
Dit geplande programma in samenwerking met La Vuelta
FINANCIERS: LA VUEALTE HOLANDA GEMEENTE UTRECHT
Holanda, Bibliotheek Utrecht en Pecha Kucha Night
// AFGELAST DOOR CORONA
Utrecht ging niet door, ook niet in een online-variant. La Vuelta Holanda is geannuleerd, Bibliotheek Utrecht heeft
Met de komst van de derde grote wielerronde naar Utrecht,
besloten geen grote bijeenkomsten te faciliteren en PKNU
La Vuelta Hollanda, wordt opnieuw een gezamenlijk
had organisatorisch geen ruimte een tweede – nu online -
cultureel programma opgezet. AORTA bedacht een
programma uit te voeren.
tweeledig programma: via een laagdrempelig programma vieren we het fietsgebruik en volgen we de ontwikkelingen van fietsstad Utrecht, met een kwinkslag. Waar we eerder bij de komst van de Tour de France de focus legde op het de keuzes van het nieuwe beleid en de rol van de beleving van de fietser, zijn vijf jaar later allerlei ingrepen in het fietsnetwerk en voorzieningen, zichtbaar en voelbaar. Het stimuleren van de fiets heeft een grote impuls gekregen. Zo kreeg fietsen een hoofdrol in de gemeentelijke koers Gezond stedelijk leven, en is recent de ‘grootste fietsenstalling van de wereld’ voltooid. Utrecht is in gebruik, beleving en identiteit een echte fietsstad geworden. De stad kent al vele fiets-subculturen, maar ook nieuwe uitdagingen als een moeilijke doorstroom van het fietsverkeer en fietsparkeren. Zaken die
HET AGENDERENDE PROGRAMMA 13
PASEO EN BICICLETA
niet ontbreken, fietsen we over de Daphne Schippersbrug
LOCATIE: DIVERSE GEBIEDEN // DATUM: VANAF 20 JUNI TOT 14 AUGUSTUS
die als eerste fietsbrug infrastructuur en een school
// DEELNEMERS: n.v.t. // VORM: FIETSTOURS // SAMENWERKINGS
combineert, en bezoeken we in Leidsche Rijn het nieuwe
PARTNER EN FINANCIERs: LA VUELTA HOLANDA EN VERKOOP TICKECTS
centrum. Het Utrecht Science Park komt als finishplaats
// AFGELAST DOOR CORONA
ook aan bod. We organiseren met het oog op bereikbaarheid een drietal verschillende tours die we een aantal
AORTA wil de bezoekers van La Vuelta Holanda graag
keren uitzetten.
laten kennismaken met de Utrechtse architectonische
Wat is er architectonisch – stedenbouwkundig en land-
rijkdom. Een speciale editie die markante fietsinfra-
schappelijk te zien? Wat voor moois in Utrecht en de directe
structuur verbindt met de gebouwde omgeving. AORTA
omgeving van de routes “ziet de wielrenner niet.” De
ontwikkelt fietstours die zoveel mogelijk aansluiten bij de
proloog wordt beleefd op een toeristisch fietstempo. Deze
routes van beide etappes van de Vuelta. We kiezen voor
tours lanceren we tijdens de Dag van de Architectuur, en
de architectonische en landschappelijke highlights. Zo
bieden ze telkens aan tot de startdag van de Vuelta. Hierna
mag bijvoorbeeld de grootste fietsenstalling van Europa
worden ze onderdeel van het rondleidingenprogramma.
DAFNE SCHIPPERSBRUG // FOTO: JURI HIENSCH
14 HET AGENDERENDE PROGRAMMA
DAG VAN DE ARCHITECTUUR
gehele programma on hold, en in de maanden erna was
LOCATIES: STATIONSGEBIED // LEIDSCHE RIJN CENTRUM – HOF VAN
het veel overleggen en ‘werken met dagkoersen’. Het
CARTESIUS - NEUDE -HAVENLOODS – WERKSPOORFABRIEK –
programma is sterk afhankelijk van medewerking van
DE NIJVERHEID // DATUM: ZATERDAG 20 JUNI // DEELNEMERS: ± 600 //
bouwplaatsen, bijzondere gebouwen, hun gebruikers en
ONLINE BEREIK ISM PARTNERS ± 120.000 [LOKAAL EN REGIONAAL]
architectenbureaus, en bijna allen trokken zich bij voort-
± 60.000 [LANDELIJK] // VORM: OPENSTELLING GEBIEDEN –
durende onzekerheid terug. De gebouwen, bouwers en
RONDLEIDINGEN – PODCASTS – PRESENTATIES – ARTIKELEN
bouwplaatsen in het stationsgebied namen een gezamen-
// SAMENWERKINGSPARTNERS: DE MAAKRUIMTE - HAMPTON BY
lijk besluit om niet deel te nemen. Hierdoor waren er geen
HILTON UTRECHT – CROWN PLAZA HOTEL – RAUM - ZECC ARCHITECTEN
openstellingen en was er geen financiële bijdrage vanuit
– NIJVERHEID – HOF VAN CARTESIUS - HAVENLOODS // FINANCIERS:
de projectorganisatie voor de communicatie van de Dag.
GEMEENTE UTRECHT – VSB FONDS – ELISE MATHILDEFONDS – BPD –
Ook geplande combinatie-programma’s werden in die
SYNCHROON – BOUWINVEST – AM
maanden afgeblazen: presentaties op bouwplaatsen bij
// AFGESLANKT DOOR CORONA
de Dag van de Bouw, want ook dit landelijke evenement werd afgelast; tours binnen het openingsprogramma
INLEIDING
Catharijnesingel; het activatieprogramma van La Vuelta
Jaarlijks organiseren vele architectuurcentra en – initia-
Holanda en de Pecha Kucha Night Utrecht. Vanuit de
tieven – de landelijke Dag van de Architectuur. Bevlogen
landelijke stichting was besloten de Dag, in landelijke
initiatiefnemers en enthousiaste architecten nemen het
afstemming en communicatie op te schorten naar 2021.
publiek mee door opengestelde gebouwen, bouwplaatsen en nieuwe ontwikkelgebieden. De culturele waarde van
Alleen AORTA waagde zich wel aan openstellingen. Want
architectuur en stedenbouw wordt belicht, alsook haar
de noodzaak voor begrip en betrokkenheid in het denken
sociaal-maatschappelijke rol: Waarom wordt de stad nu
over de eigen leefomgeving en ruimtelijke opgaven bleef
zó ontworpen en gebouwd? Met inspirerende activiteiten,
en blijft, zeker in een 1,5-metersamenleving. In mei is, na
discussie, lezingen en artikelen kijkt men eens met heel
versoepeling van de strengste coronamaatregelen met be-
andere ogen naar architectuur en de nieuwe ontwikkelingen
trokken partners, financiers en (nieuwe) locaties, besloten
voor de stad van morgen. De landelijke stichting Coör-
toch een light versie met openstellingen en tours door-
dinatie Lokale Architectuurinitiatieven heeft als doel het
gang te laten vinden. In aansluiting op het landelijk thema
vergroten van de zichtbaarheid van de ca. 40 lokale archi-
‘Architectuur, een publieke zaak’ zijn enkele bijzondere
tectuurinitiatieven en hun programma, als onderdeel van
recente architectonische ontwerpen en herontwikkelingen
landelijk architectuur- en ruimtelijk kwaliteitsbeleid. De
van zogenaamde publieke functie en belang uitgelicht. Met
stichting stelt het jaarlijkse thema van de landelijke Dag
de locaties hebben we hard gewerkt om (extern én intern)
van de Architectuur vast en verzorgt de landelijke publici-
zaken als omgangsregels, verzekeringen, aansprakelijk-
teit. Voor 2020 was het landelijke thema van de Dag van de
heid en verantwoordelijkheden af te stemmen. De gebou-
Architectuur: ‘Architectuur – een publieke zaak’.
wen waren elk met eigen aantallen en groepsgroottes, op reservering en met de nodige corona-bestendige aanpas-
IMPACT CORONA MAATREGELEN
singen te bezoeken. Dat was veel last-minute schakelen,
Ook de Dag van de Architectuur heeft flinke gevolgen
met gebruikers in gebouwen tot gezamenlijke communica-
ondervonden van corona en de coronamaatregelen.
tie. Desalniettemin kijken we terug op een geslaagde dag,
De lockdown in maart zette de voorbereidingen van het
met volgeboekte tours en vele enthousiaste reacties!
WERKSPOORFABRIEK // FOTO: AORTA
16 HET AGENDERENDE PROGRAMMA
PROGRAMMA LIGHT
schakelen, en samen aandacht besteden aan dit (her)
Zaterdag 20 juni was een selectie ‘ruimere’ locaties open-
ontwikkelingsgebied en de rol van deze creatieve hotspots.
gesteld voor publiek, met presentaties, rondleidingen,
De Werkspoorfabriek, een imposante industriële loods
audio- en fluistertours. Door tijdens tours gebruik te
van 175 meter is herontwikkeld naar ontwerp van ZECC
maken van fluistersets, een soort walkie talkies, bekend
architecten en in samenwerking met Sustainer Homes.
van musea, konden groepsleden 1,5 m afstand aanhouden,
Stadstuin verhuurt er unieke project- en eventruimtes
zich vrij door de publieke ruimte bewegen en nog steeds
en werkplekken, ateliers en studio’s voor zo’n 35 jonge
de gids verstaan. Zo hebben we enkele tours in en door
bedrijven in de creatieve en maakindustrie. In een aantal
het stationsgebied georganiseerd. In het kader van het
rondleidingen gaf Bart Kellerhuis van ZECC een korte
thema van de Dag was er extra aandacht voor de relatie,
lezing over de transformatie waarna het publiek door de
gebruikersbeleving en architectonische uitwerking van het
ruimtes van De Stadstuin werd geleid.
publieke en private domein. Vanaf Bibliotheek Leidsche
Ook De Havenloods, met buitengebied de Haventuin waren
Rijn Centrum voerden twee rondleidingen door Leidsche
opengesteld. De oude industriële loods van 1500 m2 en
Rijn Centrum, eindigend in stadslab RAUM. Onderweg
10 meter hoog is circulair verbouwd naar ontwerp van
werd ingegaan op de architectuur en stedenbouwkundige
Urbanizer. De Plaatsmaker verhuurt er nu 65 kantoren,
opzet van Leidsche Rijn Centrum en nieuwbouwprojecten
werkplaatsen en oefenruimtes, met gemeenschappelijke
in aanbouw zoals appartementencomplex Greenville.
ruimtes waar de huurders elkaar kunnen ontmoeten.
In het stationsgebied was het onlangs opgeleverde Poort
Met een podcast, gemaakt door Sjaan van Riel van De
gebouw opengesteld. Elke tien minuten startte een klein
Maakruimte, volgde het publiek een individuele corona-
gezelschap voor een speciale tour door de nieuwe hotels
proof rondleiding op maat.
Hampton by Hilton Utrecht Central Station en Crowne
Het naastgelegen De Nijverheid verzorgde een speciaal
Plaza Utrecht - Central Station. In de net geopende
Dag van de Architectuur programma. Dit ruige buiten
Bibliotheek Neude kon het publiek in kleine groepen het
terrein met voormalige prostitutieboten op de kade, kunst
gebouw bezoeken. De tour belichtte de Amsterdamse
en een oude loods met werkplekken van wel 50 auto-
schoolstijl van het voormalig postkantoor en de architec-
nome kunstenaars en vormgevers was opengesteld, met
tuur- en interieuraanpassingen voor de nieuwe biblio-
bijzondere routing, ‘uitleg op volume’ en dichtkunst vanaf
theek. Er was ook een virtuele variant om zelf thuis online
de zeepkist.
te ‘lopen’. Uiteindelijk kon een deel van de light versie van
Het Hof van Cartesius was met een tweetal tours te
het programma van de Dag toch niet doorgaan wegens
bezoeken. De rondleidingen toonden de innovaties in
aanpassingen van coronaregels en intern beleid. De speci-
circulair bouwen die toegepast zijn in de huidige en toe-
ale coronaproof presentaties in het Informatiecentrum
komstige werkruimtes voor creatieve ondernemers.
Stationsgebied, rondleidingen in het pas gerenoveerde Stadhuis en presentaties in de voormalige kerk BUNK
In het kader van de Dag van de Architectuur verschenen
last-minute werden geannuleerd.
twee artikelen op www.aorta.nu. Architectuurhistoricus Leon Sebregts onderzoekt het nieuwe normaal van de
Het zwaartepunt van het programma van de Dag van de
post-corona stad getiteld ‘De nieuwe, vertrouwde stad’.
Architectuur lag daardoor in de Cartesiusdriehoek. De
Een longread over keuzes tussen stad en land, functie-
ruime verzamelgebouwen De Havenloods, De Nijverheid,
menging van wonen, werken en voorzieningen en heden-
Werkspoorfabriek en Hof van Cartesius konden snel
daagse verdichtings-stress. Schrijver Maurice Hengeveld
HET AGENDERENDE PROGRAMMA 17
schreef ook over de post-coronastad onder de noemer ‘Ruimte delen in het nieuwe normaal!’. Gezien vanuit een stadswandeling ‘in tijden van corona’ beschouwde hij het gezamenlijk gebruik en het delen van de publieke ruimte in de Utrechtse binnenstad. COMMUNICATIE Er is veel energie gestoken in landelijke en lokale pers. De landelijke communicatie van de Dag, gecoördineerd vanuit de stichting Coördinatie Lokale Architectuurinitiatieven is vanwege corona opgeschort naar 2021. Vele steden hebben hun programma geannuleerd, uitgesteld of in aangepaste vorm (online) gecommuniceerd, en geplaatst op de landelijke website www.architectuurdag.nl. De Dag van de Architectuur Utrecht is goed meegenomen in de regionale en lokale pers/media. De deelnemende partijen, locaties en architecten als ZECC, Urbanizer, De Stadstuin, Hof van Cartesius hebben de Dag van de Architectuur - met natuurlijk veelal hun aandeel - uitgelicht via hun eigen (social media) kanalen. De Dag van de Architectuur is met bezoekers, deelnemende locaties en vrijwilligers geëvalueerd. De formule van de Dag is een bewezen succes. Bezoekers nemen graag een kijkje in nieuwe gebouwen, en dan met name veelbesproken gebouwen met een bijzondere architectuur. De openstellingen, tours, lezingen, poëzievoordrachten tot audiotours waren zeer gewaardeerd onder de bezoekers. We kregen vele positieve reacties, van verbazing over de architectuur tot ‘fijn dat het weer mag’ dat er in tijden van corona wel ruimte en mogelijkheid is voor ontmoeting en culturele ervaringen/events. Alle tours moesten met een online reserveringssysteem geboekt worden, een flinke drempel, desalniettemin waren alle tours volgeboekt! Al met al kijken we terug op een bijzondere, binnen de mogelijkheden maximaal bezochte dag met vele positieve reacties. En dat tijdens corona!
18 STATIONSGEBIED // FOTO: AORTA
HET AGENDERENDE PROGRAMMA 19
URBAN TOURS LOCATIES: STATIONSGEBIED – UTRECHT SCIENCE PARK – ROTSOORD – UTRECHTSE WOONWIJKEN – STADSKANTOOR – MODERNE ARCHI TECTUUR IN DE BINNENSTAD – RIETVELD EN TIJDGENOTEN // DATUM: DOORLOPEND // DEELNEMERS: n.v.t // VORM: RONDLEIDINGEN // FINANCIERS: GEMEENTE UTRECHT – EIGEN INKOMSTEN // GEANNULEERD DOOR DE CORONA MAATREGELEN
AORTA verzorgt al jaren rondleidingen door ontwikkel gebieden, langs moderne architectuur en stedenbouw vanaf de twintigste eeuw. Private groepen, werkbezoeken van overheid en architectenbureaus tot scholieren leren over de stad en haar architectuur, van Rietveld tot Leidsche Rijn. Daarnaast organiseert AORTA regelmatig tours voor individuele inschrijving, aansluitend op evenementen, op thema of langs bijzondere locaties die eenmalig zijn opengesteld. Rondleidingen konden in 2020 niet doorgaan, of werden geannuleerd door de aanvragers. Alleen de specifieke rondleidingen van de Dag van de Architectuur zijn doorgegaan.
20 EDUCATIE
STRAATBEELDEN
Juist door alle opgebouwde kennis en implementatie van
LOCATIES: BLAUWE AVENTURIJN – PIETERSKERKHOF - BOOMGAARD //
de lessen in de afgelopen jaren, lag er een basis waardoor
DATUM: JANUAR-DECEMBER 2020 // DEELNEMERS: 1.150 [MEERDERE
we ‘vanuit huis’ voldoende konden werken aan het opleve-
LESSEN] // VORM: DOORLOPENDE LEERLIJN OMGEVINGSEDUCATIE //
ren en actualiseren van al het materiaal, of het vervangen
SAMENWERKINGSPARTNERS: BLAUWE AVENTURIJN PIETERSKERKHOF
van coaching door een filmpje.
– DE BOOMGAARD – CLICK F1 – GEMEENTE UTRECHT – HOGESCHOOL VOOR DE KUNSTEN // FINANCIERS: GEMEENTE UTRECHT – FONDS VOOR CULTUURPARTICIPATIE
CREATE YOUR CITY LOCATIES: VILLA JONGERIUS EN AMADEUS LYCEUM // DATUM: MAART
In Straatbeelden werkt AORTA samen met Click F1 en drie
// DEELNEMERS: 20 // VORM: PROJECTWEEK // FINANCIERS: AMADEUS
Utrechtse basisscholen aan de ontwik¬keling van een cul-
LYCEUM
tureel onderwijscurriculum voor het primair onderwijs op
// GEANNULEERD DOOR DE CORONA MAATREGELEN
het gebied van omgevings-¬ en media-¬educatie. Het doel is om het creatief vermogen een integrale plek te geven in
Voor het Amadeus Lyceum zou AORTA opnieuw de project-
het basisonderwijs. Creatief vermogen is een nieuwe skill
week stedenbouw opnieuw organiseren. Helaas is deze
waarmee leerlingen leren onderzoeken, experimenteren,
projectweek in maart kort voor aanvang afgeblazen.
nieuwe ideeën bedenken en maken. Straatbeelden is een leerlijn waarin de stem van leerlingen tot zijn recht komt door middel van media- en omgevingseducatie. • Media educatie: leerlingen krijgen een stem en leren zich presenteren in deze omgeving. Leerlingen communiceren met elkaar en de omgeving. • Omgevingseducatie: waarom ziet mijn omgeving er zo uit, hoe sta ik hierin, hoe staan wij hierin, en hoe kan ik hier invloed op uitoefenen. • Omgevingseducatie in combinatie met media educatie: leerlingen leren de omgeving in al zijn culturele rijkdom herkennen en er onderdeel van te zijn Deze doorgaande leerlijn valt onder kunstzinnige oriën tatie en sluit aan bij de kerndoelen van oriëntatie op jezelf en de wereld, geschiedenis, natuur en zaakvakken zoals techniek. Ook voor de deelnemende scholen vroeg de situatie rondom corona veel van hen. Veel afspraken konden niet doorgaan. Omdat dit het laatste jaar was van de partnerschappen met het Pieterskerkhof, de Blauwe Aventurijn en de Boomgaard, konden we hard werken om Straatbeelden af te maken en over te dragen naar de scholen.
EDUCATIE 21
CREATE YOUR CITY – EDUCATIE DE NIEUWE GENERATIE
manager gemeente Utrecht. De gebruikelijke rondleiding
LOCATIES: ONLINE EN AMADEUS LYCEUM // DATUM: 7 – 10 DECEMBER
door het gebied is vervangen door 7 filmpjes, die ieder een
// DEELNEMERS: 120 leerlingen 4VWO en 30 leerlingen 4GYMNASIUM //
aspect van de Merwedekanaalzone belichten in beeld en
VORM: PROJECTWEEK // FINANCIERS: AMADEUS LYCEUM
met een toelichting van architectuurgids Leon Sebregts. Ook heeft AORTA gedurende de week online calls met
Leerlingen van 4VWO kregen de opdracht om deelgebied
architecten-, stedenbouwkundig of landschapsontwerp
4 van de Merwedekanaalzone te ontwerpen, aan de hand
bureaus geregeld. De leerlingen konden vragen stellen
van de ambities van de gemeente. Zo maakten ze kennis
over het vak: Hoe ziet een dag van een architect, steden-
met het vak stedenbouw, analyseren, procesvraagstukken
bouwkundige of landschapsontwerper eruit? Wat is het
en rollen. Zij kregen echter ook de ruimte om zelf inno-
mooiste project van het bureau? Hoe ziet het ontwerp-
vatieve voorstellen te maken. Na een ruimtelijke analyse
proces eruit, waar denkt hij/zij over na en wanneer is een
maken de leerlingen hun eigen ontwerp en een maquette.
ontwerp goed? Zijn er ook thema’s of toekomstverwachtingen die hij/zij belangrijk vindt? Aan het einde van de
De projectweek is volledig aangepast aan de coronamaat-
week werden de visies en maquettes van de leerlingen
regelen. De introductie vond plenair plaats op school met
gepresenteerd aan de jury. Die bestond uit Ron te Veldhuis
een korte introductie op stedenbouw door AORTA. Gevolgd
gemeente Utrecht; Paul Dijkstra AORTA, Leon Sebregts –
door een presentatie door Ron te Veldhuis, senior project-
AORTA en Annita Swenneker, rector Amadeus College.
22 AORTA ONLINE
PUBLICATIES Deze kunt u vinden via onze SITE en onder de verschillende programma’s
SOCIAL MEDIA LINKEDIN // www.linkedin.com/in/architectuurcentrum-aorta TWITTER // www.twitter.com/AortaUtrecht YOUTUBE https://www.youtube.com/user/AortaUtrecht FACEBOOK // www.facebook.com/AortaUtrecht PINTEREST www.pinterest.com/aortautrecht/
JAARCIJFERS 23
BALANS PER 31 DECEMBER 2019 31 12 2020
31 12 2019
ACTIVA Materiele vaste activa Vorderingen Liquide middelen
-
297
38.088
26.554
257.375
170.135
295.463
196.986
Stichtingsvermogen
118.019
112.040
Kortlopende schulden
177.444
84.946
295.463
196.986
PASSIVA
BATEN EN LASTEN OVER 2019
2020
2019
Subsidies gemeente Utrecht
86.351
78.191
Subsidies SCI
14.000
28.600
Stimuleringsregeling Cultuureducatie
15.000
15.000
Baten
Baten van vermogensfondsen
7.000
12.500
Baten als tegenprestatie van geleverde diensten
62.643
60.860
Baten van bedrijfsleven
11.000
15.745
100
100
196.094
210.996
164.072
174.881
6.082
12.688
19.768
18.318
6.172
5.109
Overige baten SOM DER BATEN Lasten Besteed aan doelstellingen Wervingskosten Beheer en administratie Saldo voor financiële baten en lasten Rentebaten
-
36
Rentelasten
-193
-177
5.979
4.968
SALDO VAN BATEN EN LASTEN
24 JAARCIJFERS
GRONDSLAGEN VOOR DE BALANSWAARDERING
Liquide middelen
Algemeen
De liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale
De jaarrekening is opgesteld conform de richtlijn kleine
waarde en staan, voor zover niet anders vermeld, ter vrije
fondswervende organisaties en de algemene bepalingen
beschikking van de onderneming. Het betreffen de direct
voor kleine organisatie zonder winststreven, zoals gepu-
opeisbare vorderingen op kredietinstellingen en kasmid-
bliceerd door de Raad voor de Jaarverslaggeving.
delen.
De waardering van activa en passiva vindt plaats op basis
Reserves
van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grond-
Het eigen vermogen van Stichting Aorta wordt verdeeld
slag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld,
over diverse reserves. Jaarlijks wordt het resultaat door
worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale
het bestuur bestemd. Eerst wordt de continuiteïtsreserve
waarde.
opgebouwd. Vervolgens worden bestemmingsreserves gevormd. De bestemmingsreserves worden goedgekeurd
Materiële vaste activa
door de Raad van Toezicht.
De materiële vaste activa worden gewaardeerd op ver krijgingsprijs of vervaardigingskosten, verminderd met
Continuïteitsreserve
de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing
De continuïteitsreserve is gevormd voor de dekking van
met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen
risico’s op korte termijn om zeker te stellen dat in de
worden gebaseerd op de geschatte economische levens-
toekomst aan de verplichtingen kan worden voldaan.
duur en worden berekend op basis van een vast percentage
De Stichting streeft naar een reserve ter hoogte van
van de verkrijgingsprijs of vervaardigingskosten, rekening
eenmaal de jaarlijkse kosten van de werkorganisatie.
houdend met een eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming.
Bestemmingsreserves
Op terreinen wordt niet afgeschreven.
De bestemmingsreserves zijn gevormd voor toekomstige scholingsuitgaven en onderhoud aan de website.
Vorderingen De kortlopende vorderingen betreffen de vorderingen met
Kortlopende schulden
een looptijd korter dan één jaar. Deze worden bij eerste
De kortlopende schulden betreffen de schulden met een
verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervol-
looptijd korter dan één jaar. Deze worden bij eerste ver-
gens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De
werking opgenomen tegen reële waarde en vervolgens
reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan
gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs.
de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.
JAARCIJFERS 25
GRONDSLAGEN VOOR DE RESULTAATBEPALING
Overige baten
Algemeen
Onder de overige baten worden diverse kleine baten
Het overschot of tekort wordt bepaald als het verschil
verantwoord.
tussen de som van de baten en de som van de lasten. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop
Lasten
deze betrekking hebben. Bij deze toerekening wordt
De lasten bestaan uit kosten besteed aan de doelstellingen,
rekening gehouden met de aan een periode toe te rekenen
werving baten en beheer en administratie. De kosten
bedragen die in een andere periode zijn of worden ont-
worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij be-
vangen dan wel betaald. Verliezen worden verantwoord
trekking hebben. Directe activiteitkosten worden meteen
als deze voorzienbaar zijn; baten worden verantwoord als
toegewezen waarop ze betrekking hebben. Indirecte kosten
deze gerealiseerd zijn.
worden verdeeld op basis van een kostenverdeelsleutel. Deze kostenverdeelsleutel is gebaseerd op de verhouding
Baten van subsidies
van bestede uren van de medewerkers van Stichting Aorta
Onder baten van subsidies worden subsidies verantwoord
over de doelstellingen, werving baten en beheer en
welke zijn ontvangen van Gemeente Utrecht, SCI en de
administratie. Hierbij is geen wegingsfactor toegepast.
stimuleringsregeling Cultuureducatie met Kwaliteit.
De berekening wordt jaarlijks geactualiseerd.
De toegekende voorschotten op subsidies die de Stichting ontvangt worden direct verantwoord in de staat van baten en
Financiële baten en lasten
lasten. Een eventuele afwijking op het voorschot worden
De financiële baten en lasten betreffen de op de verslag-
verwerkt na afronding van een project als de beschikking
periode betrekking hebbende renteopbrengsten en -kosten
definitief is. In het geval dat een subsidies (ook) betrekking
van uitgegeven en ontvangen leningen en tegoeden.
heeft op een volgend boekjaar, wordt een deel van de subsidie opgenomen onder de post overlopende passiva. Baten van vermogensfondsen Onder baten van vermogensfondsen wordt verstaan ontvangen bijdragen van vermogensfondsen en andere stichtingen. Baten van bedrijven Onder de baten van bedrijven wordt verstaan ontvangen sponsorgelden. Baten als tegenprestatie voor levering van diensten Onder baten als tegenprestatie voor diensten worden onder andere verantwoord baten ontvangen van rond leidingen en lezingen, alsmede door Stichting Aorta uitgevoerde en doorbelaste werkzaamheden.
26 OVER AORTA
MISSIE
KOERS 2020-2024
AORTA is het onafhankelijk platform voor ontwerp van de
AORTA is een onafhankelijk, neutraal platform waar al
leefomgeving van Utrecht. Dit doet AORTA door de rol van
ruim 25 jaar de belangrijkste ontwerpopgaven van de
ontwerp voor grote maatschappelijke vraagstukken te
stad worden bediscussieerd. Deze positie willen we met
onderzoeken, en haar betekenis te verbinden aan actuele
nog meer verve, vanzelfsprekendheid en vindbaarheid
stedelijke opgaven. We betrekken de meer thematische
bekleden. We zijn sterk in het identificeren van nieuwe
ontwikkelingen als zelforganisatie, de energietransitie,
vraagstukken. Met ons eigen programma agenderen we
klimaat, circulaire economie, duurzaamheid en techno-
voortdurend de rol van ontwerp. Het is een pleidooi om de
logische ontwikkelingen. We laten ontwerpers, opdracht
inclusieve kracht vanontwerpend onderzoek te benutten
gevers, bouwers, burgers en initiatiefnemers aan het
voor complexe maatschappelijkevraagstukken.
woord. Om de agenda van buurt, stad en regio te inspireren en
In 2020 heeft AORTA haar strategie herijkt. We willen
bediscussiëren, organiseren wij ateliers en dialogen over
robuuster worden, meer partijen aan ons binden en zo
urgente maatschappelijke en ruimtelijke vraagstukken.
meer slagkracht organiseren. Vier uitdagingen pakken
Daarnaast hebben wij een doorlopend educatief pro-
we op:
gramma voor basis- en voortgezet onderwijs ontwikkeld.
- blijvend inzetten van digitale formats waar het past
Met de jaarlijkse Dag van de Architectuur, de stadstours
- steviger communiceren van AORTA’s doelstellingen
en deelname aan culturele evenementen betrekt AORTA
- Ontwikkelen van andere vormen van kennisdeling
al ruim 20 jaar een breed publiek bij het gesprek over de
- stapsgewijze groei van de organisatie
kwaliteit van de ontwikkeling van stad en regio. Ons kleine team is gedreven in het verbinden van de juiste mensen en netwerken en het samenstellen, organiseren en communiceren van toegankelijk programma over de meest urgente ruimtelijke uitdagingen. Samen met een breed netwerk van organisaties, bedrijven, kennisinstellingen en bewonersplatforms zetten wij ons in voor het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving.
OVER AORTA 27
PUBLICATIES
MEDEWERKERS
Deze kunt u vinden via onze site en onder de verschil-
Eveline Paalvast directeur | bestuurder (0,8 fte)
lende programma’s
Paul Dijkstra programmamaker (0,8 fte)
Hier vindt u het online magazine Stad van Morgen Hier vindt u het onlinemagazine Stedenbouw voor extremen
VRIJWILLIGERS Het werk van Architectuurcentrum AORTA zou niet mogelijk zijn zonder de energie en inzet van vrijwilligers.
SOCIAL MEDIA
Aorta werd in 2020 bijgestaan door de volgende enthou-
siaste vrijwilligers: Michiel Moll, MarieCatrien Goddijn,
www.linkedin.com/in/architectuurcentrum-aorta
Sacha Beekman, Kees Jan van Dijk, Dirk van Haastrecht, Marie Verhoeff.
TWITTER www.twitter.com/AortaUtrecht
GIDSEN In 2020 zijn de gidsen niet ingezet door de gevolgen van de
YOUTUBE
corona pandemie. Onze gidsen zijn: Marlies Adriaansen,
https://www.youtube.com/user/AortaUtrecht
Go Bruens, Jan Maarten Dalmeijer, Andy Kilian, Renette Niekerk, Cora Rooker, Leon Sebregts, Norman Vervat,
Xandra Knoth, Femke van Dongen, Jolie Kalmijn.
www.facebook.com/AortaUtrecht SAMENWERKEN PINTEREST
AORTA wordt per project geadviseerd over haar programma
www.pinterest.com/aortautrecht/
en gebruikt daarbij haar uitgebreide netwerk. AORTA werkt intensief samen met diverse projectpartners voor de uitvoering van haar programma. Zo sluit het programma goed aan bij actuele ontwikkelingen en activiteiten in Utrecht. RAAD VAN TOEZICHT De Raad van Toezicht bestond in 2020 uit: Voorzitter: Robert-Jaap Voorn, partner bij Andersson Elffers Felix HR: Helene Wust, programmadirecteur Erasmus centrum voor Zorgbestuur (tot december 2020) Financiën: Robert Oonk, financieel manager bij Alfen Leden: Marjon van Caspel, vml. gebiedsmanager Centrum en Uithof Gemeente Utrecht Oedzge Atzema, gepensioneerd hoogleraar economische geografie universiteit Utrecht Bob van Ree, manager projectontwikkeling Alliantie ontwikkeling B.V.
28
COLOFON © Architectuurcentrum AORTA, mei 2021. Niets in deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbenden. REDACTIE: Eveline Paalvast, Niels Huizinga ONTWERP EN LAYOUT: Atelier Oost, Utrecht COVERBEELD: Luitspeler van Dirck van Baburen in Kanaleneiland. Foto: Robert Oosterbroek Met dank aan iedereen die heeft bijgedragen aan de totstandkoming van het jaarboek 2020. Niet alle rechthebbenden van de gebruikte illustraties konden worden achterhaald.
