winnaars / eervolle vermeldingen ideeĂŤnprijsvraag Veemarkt Utrecht
Zofa architecten/H.G. Overdiep/A.T. Zondag/E. Meinders
More CowBell .01 M Eerste Prijs
6
Zofa architecten/H.G. Overdiep/A.T. Zondag/E. Meinders
More CowBell .01
7
Zofa architecten/H.G. Overdiep/A.T. Zondag/E. Meinders
8
More CowBell .01
Zofa architecten/H.G. Overdiep/A.T. Zondag/E. Meinders
More CowBell .01
9
Zofa architecten/H.G. Overdiep/A.T. Zondag/E. Meinders
10
More CowBell .01
Zofa architecten/H.G. Overdiep/A.T. Zondag/E. Meinders
More CowBell .01
Zofa architecten Postbus 1027, 9701 BA Groningen 050-3166700, info@zofa.nl
11
Studio van V/Pepijn van Voorst/Rutger Kuipers/Karho Yeung
Het ensemble .02 H Tweede Prijs
12
Studio van V/Pepijn van Voorst/Rutger Kuipers/Karho Yeung
Het ensemble .02
13
Studio van V/Pepijn van Voorst/Rutger Kuipers/Karho Yeung
14
Het ensemble .02
Studio van V/Pepijn van Voorst/Rutger Kuipers/Karho Yeung
Het ensemble .02
15
Studio van V/Pepijn van Voorst/Rutger Kuipers/Karho Yeung
16
Het ensemble .02
Studio van V/Pepijn van Voorst/Rutger Kuipers/Karho Yeung
Het ensemble .02
Studio van V Rosier Faassenstraat 31F, 3025 GJ Rotterdam 06-43085185 pvanvoorst@studiovanv.eu
17
BRMT/Bureau MT/Marco Tavenier/Remco Rolvink
ESCOUADE .03 Eervolle vermelding
18
BRMT/Bureau MT/Marco Tavenier/Remco Rolvink
ESCOUADE .03
19
BRMT/Bureau MT/Marco Tavenier/Remco Rolvink
20
ESCOUADE .03
BRMT/Bureau MT/Marco Tavenier/Remco Rolvink
ESCOUADE .03
21
BRMT/Bureau MT/Marco Tavenier/Remco Rolvink
22
ESCOUADE .03
BRMT/Bureau MT/Marco Tavenier/Remco Rolvink
ESCOUADE .03
BRMT, Bureau MT Dollardstraat 134, 3812 EP Amersfoort 033-4450375, 06-27006035 mt@bureaumt.nl
23
Vens Architecten Vogelpoel en Scholtmeijer/Klakr |ofďŹ ce for architecture/Bas Vogelpoel/Klaas Kresse Eervolle vermelding
24
BLOKR-E .04
Vens architectuur Vogelpoel en Scholtmeijer/Bastiaan Vogelpoel /Klaas Kresse
BLOKR-E .04
25
Vens architectuur Vogelpoel en Scholtmeijer/Bastiaan Vogelpoel /Klaas Kresse
26
BLOKR-E .04
Vens architectuur Vogelpoel en Scholtmeijer/Bastiaan Vogelpoel /Klaas Kresse
BLOKR-E .04
27
Vens architectuur Vogelpoel en Scholtmeijer/Bastiaan Vogelpoel /Klaas Kresse
28
Vens architectuur Vogelpoel en Scholtmeijer Burgemeester Vening Meineszlaan 38, 1063 BC Amsterdam 020-4125491, 06-41237222 bas@vensamsterdam.nl,office@klakr.net
BLOKR-E .04
Architectenbureau INJA/AnArchitect/Vincent Inja/Willy Reijrink
Tussenruimte .05 Eervolle vermelding
29
Architectenbureau INJA/AnArchitect/Vincent Inja/Willy Reijrink
30
Tussenruimte .05
Architectenbureau INJA/AnArchitect/Vincent Inja/Willy Reijrink
Tussenruimte .05
31
Architectenbureau INJA/AnArchitect/Vincent Inja/Willy Reijrink
32
Tussenruimte .05
Architectenbureau INJA/AnArchitect/Vincent Inja/Willy Reijrink
Tussenruimte .05
33
Architectenbureau INJA/AnArchitect/Vincent Inja/Willy Reijrink
34
Tussenruimte .05
Architectenbureau INJA, AnArchitect Braamlaan 6, 9321 GG Peize 050-3603003 vincentinja@ziggo.nl
van Reeven | van Bergeijk Architecten/Wim van Bergeijk/Jurre Jan van Reeven
Passiefhuis2 .06 Eervolle vermelding
35
van Reeven | van Bergeijk Architecten/Wim van Bergeijk/Jurre Jan van Reeven
36
Passiefhuis2 .06
van Reeven | van Bergeijk Architecten/Wim van Bergeijk/Jurre Jan van Reeven
Passiefhuis2 .06
37
van Reeven | van Bergeijk Architecten/Wim van Bergeijk/Jurre Jan van Reeven
38
Passiefhuis2 .06
van Reeven | van Bergeijk Architecten/Wim van Bergeijk/Jurre Jan van Reeven
Passiefhuis2 .06
van Reeven | van Bergeijk Architecten Odiliapeelstraat 3, 5045 TX Tilburg 013-8894234
39
Bart Duvekot Architecten bna/Lenva adviseurs in de volkshuisvesting bv/Duvekot/Verberne /Trautwein/Linsse Eervolle vermelding
40
.07
Bart Duvekot Architecten bna/Lenva adviseurs in de volkshuisvesting bv
Levensloop .07
41
Bart Duvekot Architecten bna/Lenva adviseurs in de volkshuisvesting bv
42
Levensloop .07
Bart Duvekot Architecten bna/Lenva adviseurs in de volkshuisvesting bv
Levensloop .07
43
Bart Duvekot Architecten bna/Lenva adviseurs in de volkshuisvesting bv
Motto “Levensloop” Clemens & Kelly willen een gelijkvloerse woning waar ze samen oud kunnen worden met een ruime eetkeuken, een knusse woonkamer, twee slaap- annex werkkamers met schuifwanden en een patio-achtige buitenruimte. Zij pleiten voor ronde hoeken en Romaanse of Gotische raamopeningen. Belangrijker nog dan hun eigen huis vinden zij de gemeenschappelijke voorzieningen. “Levensloop” maakt deel uit van “Ruimte voor verschil”, een schetsontwerp voor bouwveld B op het Veemarktterrein, een bouwveld voor ongeveer 42 woningen rond een gezamenlijk binnenterrein. Het schetsontwerp is tot stand gekomen in samenspraak met een initiatiefgroep voor Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) die ‘droogzwemmend’ heeft meegedaan aan het ontwerpproces. Deze groep wil een woningbouwproject realiseren met collectieve voorzieningen en een gemeenschappelijke uitstraling. Daarbinnen moet ruimte zijn voor verschil: verschillende mensen en verschillende woonwensen. Kelly: “Wij zoeken een woonomgeving waar we oud kunnen worden, waar nieuwe mensen bij kunnen komen, waar nieuwe activiteiten ontplooid kunnen worden en waar de natuur zijn gang kan gaan.” De initiatiefgroep bestaat uit drie huishoudens: Heiko met echtgenote, Clemens & Kelly en Maaike met echtgenoot. Zij vertegenwoordigen 10 families die serieuze plannen hebben voor een CPO-project. De initiatiefgroep heeft in de rol van opdrachtgever kennis gemaakt met het CPO-ontwerpproces. Daardoor kreeg ons team de kans om te laten zien hoe het werkt met een procesbegeleider en een architect. Niet alleen door het eindproduct te tonen, ook door inzicht te geven in het participatieproces. Procesbeschrijving In drie avondsessies, verspreid over drie weken, is de eerste fase van het CPO-ontwerpproces gesimuleerd, waar normaal een paar maanden voor staan. Het is gelukt tot een schetsontwerp te komen waar de participanten enthousiast over zijn. In de eerste ontwerpbijeenkomst zijn de participanten geïnterviewd over de collectieve woonwensen. Dit naar aanleiding van een voorwerp dat zij hadden meegenomen om die woonwensen te illustreren. Aan de hand van verschillende beelden hebben we de initiatiefgroep verleid tot uitspraken over wat wel en niet bij hun collectieve woonwensen past. De participanten kregen een aandachtspuntenlijstje mee naar huis met de opdracht hun individuele woonwensen voor de volgende keer op een A4tje te zetten. Kelly: “Ik ben ‘verdronken’ in de presentatie, zo vol zat die met inspiratie.” Clemens: “We zijn losgeweekt van wat we kennen. Er blijkt veel meer mogelijk dan wij dachten.” In de tweede ontwerpbijeenkomst werd een ontwerpvoorstel voor het bouwveld als geheel gepresenteerd in de vorm van plattegronden, doorsneden, referentiebeelden en een maquette. Vooral de maquette sprak tot de verbeelding. De initiatiefgroep reageerde blij verrast; het was een goede vertaling van de collectieve woonwensen. Daarna werden de individuele woonwensen besproken en werd geïnventariseerd welk budget ieder te besteden had. Ook koos ieder een plek in het blok. Clemens: “De maquette was helemaal geweldig, met name die schuine daklijn.” Kelly: “Ik ben benieuwd wat voor woningen binnen het budget mogelijk zijn.” De derde ontwerpbijeenkomst begon met de situering van de gemeenschappelijke ruimten. Daarna introduceerden we een collectief bouwsysteem en presenteerden we ontwerpvoorstellen voor de individuele woningen aan de hand van 1:50 maquettes. Met de voorgestelde situering
44
Levensloop .07
van de gemeenschappelijke ruimten werd direct ingestemd. De ontwerpen voor de individuele woningen werden herkend als antwoord op de individuele programma’s van eisen en de persoonlijke budgetten. Heiko en Clemens & Kelly waren onmiddellijk positief, Maaike nadat zijn ontwerp was aangepast. Kelly: “Dit appartement had ik niet kunnen bedenken.” Clemens: “We hebben vakmensen ontmoet die ons anders hebben leren kijken naar de gebouwde omgeving; we hebben nieuwe zintuigen gekregen.” Collectieve woonwensen De initiatiefgroep wil wonen met maatschappelijk geëngageerde mensen in verschillende levensfasen met verschillende woonwensen. Zij wil voorzieningen samen delen (en privé-ruimte besparen) voor werken, fietsenstallen, ontmoeten, logees, boeken, cd’s en dvd’s, muziek maken en sterrenkijken. Zij wil een gemeenschappelijke tuin met hoogteverschillen, wilde beplanting, een vijver en plek voor de jurt van Maaike. De groep hecht aan gelaagde overgangen tussen straat en woning en woning en binnentuin. Tenslotte wil de groep graag zelfvoorzienend zijn op energiegebied en heeft zij een sterke voorkeur voor natuurlijke materialen (wel steen en hout, geen staal en beton), natuurlijke vormen (rond) en natuurlijke kleuren (olijfgroen, zand en terracotta). Essentie schetsontwerp bouwveld B “Ruimte voor verschil” is een blok dat zich als eenheid toont. Daarbinnen zijn de individuele woningen herkenbaar. Het blok opent zich op drie plaatsen naar de buitenwereld, maar vormt tegelijkertijd een besloten binnenwereld. Met een doorlopende, schuine daklijn wordt de eenheid benadrukt en ontstaat ruimte op de daken voor bijzonder gebruik en toekomstige uitbreidingen. De daklijn wordt opgespannen tussen de hoeken van het blok. Daar wordt het gemeenschappelijke binnenprogramma gerealiseerd. De torenkamer met sterrenkijker komt op de hoek die vanuit de stad het meest in het oog springt. De vraag naar een gemeenschappelijke tuin met hoogteverschillen maakt het mogelijk het parkeren licht verdiept te organiseren met een gesloten grondbalans. Doorzichten en trapverbindingen naar de binnentuin geven de garage een bijzondere kwaliteit. Om gelaagdheid te brengen in de overgangen, worden de woningen iets boven het maaiveld getild; aan de straatzijde komt een teruggelegen entree, aan de tuinzijde een doorlopende veranda. De voorkeur voor hout en de vraag naar verschillende woningen qua type, indeling en verschijningsvorm liggen ten grondslag aan de keuze voor een houtbouwsysteem. Daarmee is een combinatie mogelijk van variatie en standaardisatie waardoor de kosten beperkt blijven. Er komen groene daken en zonnepanelen en in het binnenterrein wordt het regenwater opgevangen. In bouwteamverband wordt gezocht naar de meest geschikte oplossingen voor energieneutraliteit, ventilatie en comfort. Haalbaarheid Uit oogpunt van kwaliteit en kosten is gekozen voor licht verdiept parkeren met een gesloten grondbalans; de uitgegraven grond wordt hergebruikt. De woonwensen hebben de keuze voor houtbouw bepaald. We zoeken een houtbouwer en een installateur waarmee het schetsontwerp in bouwteamverband wordt uitgewerkt binnen de budgettaire mogelijkheden van de groep. In het blok maken we series op basis van de verschillende woningontwerpen van de initiatiefnemers, zodat enerzijds sprake is van variatie, anderzijds van seriematige productie. Ook voor de gevels en de daken zoeken we naar een combinatie van variatie en seriematige productie. Door efficiënte ketensamenwerking van procesbegeleider, architect, houtbouwer en installateur houden we zowel de bouwkosten als de bijkomende kosten in de hand. Omdat het aantal woningen in bouwveld B groter is dan het opdrachtgeverscollectief, de kopersmarkt beperkt is en het collectief ook toegankelijk wil zijn voor mensen met lagere
Bart Duvekot Architecten bna/Lenva adviseurs in de volkshuisvesting bv
Levensloop .07
inkomens, hebben wij contact gezocht met één van de Utrechtse corporaties. Die is serieus geïnteresseerd in een deel van het blok voor huurders of koopgarant-klanten die mee willen doen met het collectief. Op basis van de budgetten van de initiatiefgroep (€ 300.000 en € 250.000 voor de individuele woningen plus € 50.000 voor de collectieve voorzieningen) hebben we drie basistypes voor het blok gemaakt als uitgangspunt voor de verdere invulling van het blok. Om ook deelname voor mensen met geringere budgetten mogelijk te maken, zullen we een kleiner basistype moeten toevoegen. Daarvan kan het budget verder omlaag bij een lagere grondprijs. Wanneer de bijdrage aan de collectieve voorzieningen wordt gerelateerd aan de woninggrootte, kan ook via die weg aan de bereikbaarheid voor mensen met lagere budgetten worden gewerkt. Klein basistype: 80 m2 Bruto Vloer Oppervlak (BVO): € 180.000 + x collectief. Thuisbasis: 115 m2 BVO: € 250.000 + € 50.000 collectief. Levensloop: 150 m2 BVO: € 300.000 + € 50.000 collectief Zonnehuis: 150 m2 BVO € 300.000 + € 50.000 collectief Woonwensen Clemens en Kelly Clemens en Kelly willen een levensloopbestendige woning met een ruime eetkeuken en een intieme woonkamer/salon. Zij vragen twee slaapkamers met schuifwanden voor een slaap- en een werkgedeelte. Zij willen een privé-buitenruimte om ’s ochtends naar vogels te luisteren en denken aan een patio waar alle kamers op uit komen. Zij houden van flexibele, vloeiende ruimten, ronde muren en Romaanse of Gotische raamopeningen. Clemens en Kelly hebben € 300.000 beschikbaar voor hun woning en € 50.000 voor de collectieve voorzieningen. Zij kiezen voor de bovenste verdieping (veel licht en zon) en voor het noordoostelijke gedeelte van het blok, ver af van de ontsluitingsweg en dicht bij de vijver. Essentie schetsontwerp Levensloop Onder het motto “Levensloop” is voor Clemens en Kelly een appartement ontworpen dat ontsloten wordt met een lift en een glazen trappenhuis. Lift en trappenhuis lopen door naar het dakterras en ontsluiten per verdieping twee appartementen. De plattegrond heeft een doorlopende gebogen wand als antwoord op de vraag naar vloeiende ruimten. Deze wand scheidt introverte en extraverte ruimten en kan kleine en grote openingen krijgen. In de houten puien zijn allerlei gevelindelingen, zoals boogramen, mogelijk. De patio die doorloopt van voor- tot achtergevel en de brede balkons hebben verschillende gradaties van privacy. Wie zijn wij en waarom bouwveld B? De vierkoppige initiatiefgroep bestaat werkelijk, de namen zijn gefingeerd. Ons team bestaat uit vier mensen: een procesbegeleider van een adviesbureau en drie ontwerpers van een architectenbureau. Wij werken graag met toekomstige bewoners, hebben ervaring met CPO en zien goede kansen voor deze manier van ontwikkelen op het Veemarktterrein. We doen mee aan de prijsvraag om te laten zien waar CPO op het Veemarktterrein toe kan leiden. Bouwveld B heeft een binnenterrein dat interessante mogelijkheden biedt voor collectief gebruik. Daarom hebben we voor dit blok gekozen.
Bart Duvekot Architecten bna, Lenva adviseurs in de volkshuisvesting bv. Tosarisstraat 1, 1019 RT Amsterdam 020-4199191, 06-21892436 buro@bartduvekot.nl
45
studioDAT/J.J.P. van de Boogaard/E. van der Hart
Het Buitenhuis .08 H Eervolle vermelding
46
studioDAT/J.J.P. van de Boogaard/E. van der Hart
Het Buitenhuis .08
47
studioDAT/J.J.P. van de Boogaard/E. van der Hart
48
Het Buitenhuis .08
studioDAT/J.J.P. van de Boogaard/E. van der Hart
Het Buitenhuis .08
49
studioDAT/J.J.P. van de Boogaard/E. van der Hart
50
Het Buitenhuis .08
studioDAT/J.J.P. van de Boogaard/E. van der Hart
Het Buitenhuis .08
studioDAT Zomerhofstraat 71-132, 3032CK Rotterdam 06-47124655 jasper@studiodat.nl
51