E lectabook by e-epicentro

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Α ΤΕΥΧΟΣ exlibris

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

e-learning

http://epicentro.e-lecta.com

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

www.exlibris.edu.gr ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

Γ ΛΥΚΕΙΟΥ - ΕΝΟΤΗΤΑ

Σελίδες 100 Σχήμα Α5 ISBN : 978-960-98481-0-7 © copyright Εκδόσεις

Αύγουστος

2012

ΕΚΔΟΣΗ ΤΡΙΤΗ

exlibris

Πυθίας 56 Α. Κυψέλη

2108626398 - 2108626315

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η ολική ή μερική αναπαραγωγή και

μετάδοση

έστω

και

μιας

σελίδας

του

παρόντος

βιβλίου,

κατά

παράφραση ή διασκευή με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς έγγραφη άδεια του συγγραφέα.

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

1ο

ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Εργασία 1 …………………………………………………………………………….…. 9 Εργασία 2 …………………………………………………………………………….…. 9 Εργασία 3 …………………………………………………………………………….….10 Εργασία 4 …………………………………………………………………………….… 18 Εργασία 5 …………………………………………………………………………….….25 Ασκήσεις Επανάληψης ………………………………………………………….. 34 1ο Κριτήριο Αξιολόγησης …………………………………………………….. 39 2ο Κριτήριο Αξιολόγησης ……………………………………………………...41

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

2ο

Η ΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ Εργασία 6 ……………………………………………………………………………..45 Εργασία 7 ……………………………………………………………………………..51 Εργασία 8 ……………………………………………………………………………..56 Εργασία 9 ……………………………………………………………………………..59 98

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Εργασία 10 ………………………………………………………………….…………62 Εργασία 11 …………………………………………………………………………….67 Εργασία 12 …………………………………………………………………………….70 3ο Κριτήριο Αξιολόγησης …………………………………………………….73 4ο Κριτήριο Αξιολόγησης …………………………………………………….75 ΚΕΦΑΛΑΙΟ

3ο

Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ Εργασία 13 …………………………………………………………………………….81 Εργασία 14 …………………………………………………………………………….83 Εργασία 15 …………………………………………………………………………….93 Εργασία 16 …………………………………………………………………………….94 Εργασία 17 ……………………………………………………………………………100

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΠΡΩΤΟ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

Καρλ Μαρξ 1818 - 1883

Ο Καρλ Χάινριχ Μαρξ ήταν Γερμανός φιλόσοφος, κοινωνιολόγος, ιστορικός, πολιτικός οικονομολόγος και θεωρείται ως θεμελιωτής του κομμουνισμού. Ασχολήθηκε με πολλά ζητήματα ως φιλόσοφος και δημοσιογράφος. Είναι κατ' εξοχήν γνωστός για την ανάλυση της ιστορίας σε όρους ταξικής πάλης, η οποία συνοψίζεται στη θεωρία ότι τα συμφέροντα των κεφαλαιοκρατών και των εργαζομένων είναι διαμετρικά αντίθετα μεταξύ τους.

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΜΑΘΗΜΑ 1Ο

ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

Η Κ.Π.Δ. – ΤΑ ΕΙΔΗ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ - ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ ΤΗΣ Κ.Π.Δ. Καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων Η

καμπύλη

προϊόντος

παραγωγικών

που

μπορούν

δυνατοτήτων

να

παραχθούν

δείχνει σε

μια

τις

μέγιστες

οικονομία

για

ποσότητες κάθε

ενός

δεδομένη

ποσότητα του άλλου προϊόντος.

Βασικές υποθέσεις που στηρίζεται

Κ.Π.Δ

α) Η οικονομία χρησιμοποιεί όλους τους παραγωγικούς συντελεστές

που έχει στη

διάθεση της πλήρως και αποδοτικά. β) Η

τεχνολογία παραγωγής είναι δεδομένη.

γ) Η

οικονομία

παράγει μόνο δύο προϊόντα.

Παράδειγμα Συνδυασμοί

Ποσότητα Χ

Ποσότητα Υ

100

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Είδη συνδυασμών παραγωγής Άριστοι συνδυασμοί. Είναι οι συνδυασμοί που βρίσκονται πάνω στην Κ.Π.Δ. Εκφράζουν

τις μέγιστες

ποσότητες

αγαθά ,

που

μπορεί

απασχολήσει αποδοτικά

να και

παράγει πλήρως

οικονομία

όλους

τους

από

τα

δύο

συντελεστές

παραγωγής

αν που

διαθέτει.

Εφικτοί αλλά μη επιθυμητοί συνδυασμοί. Βρίσκονται εντός της Κ.Π.Δ. και αντιπροσωπεύουν συνδυασμούς που μπορεί να παράγει αξιοποιεί

οικονομία

πλήρως

όλες

αφού τις

είναι

μέσα

στις

δυνατότητες

της.

Δείχνουν

της ,

ότι

αλλά

οικονομία

χωρίς

να

έχει

τη

δυνατότητα να αυξήσει την παραγωγή της, αν απασχολήσει τους παραγωγικούς συντελεστές που βρίσκονται σε αδράνεια ή υποαπασχολούνται.

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Επιθυμητοί αλλά μη εφικτοί. Βρίσκονται δεξιά της Κ.Π.Δ. αντιπροσωπεύουν

συνδυασμούς που δεν μπορούν να

παραχθούν , γιατί δεν είναι μέσα στις δυνατότητες της οικονομίας.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ ΤΗΣ Κ.Π.Δ. Μετατόπιση της Κ.Π.Δ. Η

Κ.Π.Δ. μιας οικονομίας που παράγει δύο αγαθά μετατοπίζεται αν μεταβληθεί η

ποσότητα των παραγωγικών συντελεστών ή μεταβληθεί η τεχνολογία. Οποιεσδήποτε άλλες μεταβολές μετατοπίζουν το σημείο παραγωγής και όχι την Κ.Π.Δ.

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

1. Αύξηση της ποσότητας των συντελεστών παραγωγής

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις i.

Είσοδος οικονομικών μεταναστών

ii.

Αύξηση μηχανημάτων

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

2. Μείωση

της ποσότητας των συντελεστών παραγωγής

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις i.

Μετανάστευση ανέργων

ii.

Μείωση μηχανημάτων

3. Βελτίωση της τεχνολογίας παραγωγής μόνο του αγαθού Χ Έστω ο παρακάτω πίνακας μιας υποθετικής οικονομίας η οποία παράγει τα αγαθά Χ και Υ. Υποθέτουμε ότι

βελτιώνεται η τεχνολογία του αγαθού Χ , γεγονός το

οποίο αυξάνει τις παραγόμενες ποσότητές του κατά 50%. Συνδ.

Αγαθό Χ

Αγαθό Υ

100

Έτσι θα έχουμε τον παρακάτω πίνακα παραγωγικών δυνατοτήτων.

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Συνδυασμοί

Αγαθό Χ

Αγαθό Υ

Α Β Γ Δ

4. Μετανάστευση ανέργων ή είσοδος οικονομικών μεταναστών.

Μετατόπιση του σημείου παραγωγής και όχι της Κ.Π.Δ. Όταν η οικονομία έχει ανεργία

τότε δεν παράγει σε σημείο πάνω στην Κ.Π.Δ.

αλλά μέσα σε αυτήν.

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΜΑΘΗΜΑ 2Ο Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ Ή ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ 

Είναι

γνωστό

ότι

οι

συντελεστές

παραγωγής

βρίσκονται

σε

στενότητα

ανεπάρκεια. Αυτό δείχνει ότι αν μια οικονομία θέλει να αυξήσει την ποσότητα ενός αγαθού θα πρέπει να μειώσει την ποσότητα κάποιου άλλου. 

Άρα

η παραγωγή κάθε αγαθού σημαίνει και θυσία

κάποιων άλλων που θα

μπορούσαν να παραχθούν με τους ίδιους παραγωγικούς συντελεστές. Αυτή είναι η πραγματική έννοια του κόστους. Παράδειγμα

ΣΥΝΔ

Αγαθό Χ

Αγαθό Υ

105

100

ΣΥΝΔ

Αγαθό Χ

Αγαθό Υ

105

100

Κ.Ε.Χ

Κ.Ε.Υ

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Καθώς η παραγωγή του αγαθού Χ αυξάνει παρατηρούμε από τα αποτελέσματα για το

Κ.ΕΧ

ότι

και

αυτό

αυξάνει.

Το

γεγονός

αυτό

συμβαίνει

όχι

μόνο

στο

συγκεκριμένο παράδειγμα, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις.

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ Ή ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ Είναι

γνωστό

ότι

οι

συντελεστές

παραγωγής

βρίσκονται

σε

στενότητα

ανεπάρκεια. Αυτό δείχνει ότι αν μια οικονομία θέλει να αυξήσει την ποσότητα ενός αγαθού θα πρέπει να μειώσει την ποσότητα κάποιου άλλου. Άρα

παραγωγή

κάθε

αγαθού

σημαίνει

και

θυσία

κάποιων

άλλων

που

θα

ΣΥΝΔ

Αγαθό Χ

Αγαθό Υ

105

100

ΣΥΝΔ

Αγαθό Χ

Αγαθό Υ

105

100

Κ.Ε.Χ

Κ.Ε.Υ

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Καθώς η παραγωγή του αγαθού Χ αυξάνει παρατηρούμε από τα αποτελέσματα για το

Κ.ΕΧ

ότι

και

αυτό

αυξάνει.

Το

γεγονός

αυτό

συμβαίνει

όχι

μόνο

στο

συγκεκριμένο παράδειγμα, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις.

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τις μέγιστες ποσότητες παραγωγής των αγαθών Κ και Λ , μιας οικονομίας που λειτουργεί σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης. Ζητείται: ΣΥΝΔ.

450

400

100

325

150

200

α) Να υπολογίσετε το κόστος ευκαιρίας κάθε αγαθού σε όρους του άλλου αγαθού. β) Να βρεθεί η μέγιστη ποσότητα παραγωγής του αγαθού Υ όταν η οικονομία παράγει 90 μονάδες από το αγαθό Χ. γ) Να βρεθεί η μέγιστη ποσότητα του αγαθού

Χ όταν η οικονομία παράγει 180

μονάδες από το αγαθό Υ. δ) Να σχεδιάσετε την καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας αυτής.

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΣΥΝΔ.

450

400

100

325

150

200

Κ.Ε.Χ

Κ.Ε.Υ

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 2 Οι παραγωγικές δυνατότητες μιας επιχείρησης που παράγει δίνονται από την συνάρτηση

τα προϊόντα Χ και Ψ

Χ2+3Χ+10Ψ=130.

Ζητείται: α) Ο μέγιστος αριθμός που μπορεί να παράγει η επιχείρηση από το αγαθό Χ β) Ο μέγιστος αριθμός που μπορεί να παράγει

η επιχείρηση από το αγαθό Ψ

γ) Η μέγιστη ποσότητα που μπορεί να παράγει η επιχείρηση από το αγαθό Χ αν παράγει

και Ψ=9

δ) Η μέγιστη ποσότητα που μπορεί να παράγει από το Ψ αν παράγει και Χ=2 ε) Να χαρακτηρίσετε τους συνδυασμούς Κ(Χ=2 , Υ=10) και Λ(Χ=2 Υ=15) ε) Να κατασκευαστεί η Κ.Π.Δ. της επιχείρησης

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 3 Μια οικονομία απασχολεί 4 εργάτες και παράγει τα αγαθά Χ και Υ. Οι μέγιστες παραγωγικές δυνατότητες των εργατών είναι : οι 4 εργάτες παράγουν

ή 90 μονάδες από το Χ ή 51 μονάδες από το Υ

οι 3 εργάτες παράγουν

ή 86 μονάδες από το Χ ή 33 μονάδες από το Υ

οι 2 εργάτες παράγουν

ή 75 μονάδες από το Χ ή 19 μονάδες από το Υ

ή 54 μονάδες από το Χ ή

1 εργάτης παράγει

8 μονάδες από το Υ

Ζητείται: α) Να βρεθεί το κόστος ευκαιρίας κάθε αγαθού σε όρους του άλλου αγαθού. β) Να σχεδιαστεί η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας αυτής.

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 4 Μια οικονομία παράγει τις ποσότητες που περιγράφονται από τον πίνακα α) Να συμπληρωθεί ο πίνακας. β) Να κατασκευαστεί η Κ.Π.Δ. και να σχολιαστεί η Κ.Π.Δ. γ) Έστω ότι η οικονομία παράγει τον συνδυασμό Γ. Να υπολογιστεί πόσες μονάδες από το αγαθό Υ θυσιάζονται για να παραχθούν 15 επιπλέον μονάδες από το αγαθό Χ. δ) Πόσες μονάδες από το αγαθό Χ θυσιάζονται για να παραχθούν οι τελευταίες 50 μονάδες του αγαθού Υ; Συνδυασμοί

Αγαθό Χ

Αγαθό Υ

200

Κ.Ε.(Χ)

1 Β

20 0,5

30 3

100 0,25

60 0,2

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

MΑΘΗΜΑ 3Ο Μορφές της α) Η Κ.Π.Δ.

καμπύλης παραγωγικών δυνατοτήτων

στρέφει τα κοίλα προς την

κάτω από συνθήκες εξίσου Συνδ.

κατάλληλοι Χ

αρχή των αξόνων.

Η οικονομία παράγει

αυξανόμενου κόστους. Οι παραγωγικοί συντελεστές δεν είναι για την παραγωγή των δύο αγαθών.

Κ.Ε.χ

Κ.Ε.Υ

Α Β Γ Δ

β)Η οικονομία παράγει κάτω από συνθήκες συντελεστές Δηλαδή

είναι

το

ίδιο

κατάλληλοι

σταθερού κόστους. Οι για

να

παράγουν

τα

παραγωγικοί δύο

αγαθά.

καθώς μετακινούμαστε από έναν συνδυασμό προς έναν άλλο, για

την αύξηση του ενός αγαθού

κατά μία μονάδα

έχουμε συνεχώς την ίδια

μείωση από το άλλο αγαθό.

Συνδ.

Κ.Ε.χ

Κ.Ε.Υ

Α Β Γ Δ

γ) Η Κ.Π.Δ. είναι ευθεία και σχηματίζει με τους

δύο άξονες ισοσκελές ορθογώνιο

τρίγωνο. Η οικονομία παράγει κάτω από συνθήκες σταθερού κόστους που ισούται με την μονάδα. Όταν K .E X =

∆Y = 1 ⇔ ∆Y = ∆X ∆X

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Οι συντελεστές παραγωγής είναι εξίσου κατάλληλοι για την παραγωγή και των δύο αγαθών. Συνδ.

Κ.Ε.χ

Κ.Ε.Υ

Α Β Γ Δ

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 1 Ο συνδυασμός

Κ( χ=20 , ψ=10 ) είναι ένας άριστος συνδυασμός μιας οικονομίας

που λειτουργεί σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης και παράγει τα προϊόντα Χ και Ψ με δεδομένη τεχνολογία. Το κόστος ευκαιρίας του Χ σε όρους του Ψ είναι σταθερό και ίσο με 2. α)Να βρεθεί η εξίσωση που δίνει την Κ.Π.Δ. της οικονομίας και να γίνει η γραφική της παράσταση. β) Να σχολιάσετε την κλίση της καμπύλης.

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 2 Mια οικονομία συνδυασμός

παράγει τα

αγαθά

Χ και Ψ.

Ένας

άριστος

συνδυασμός

είναι

Κ( χ=20 , ψ=20) Οι μεταβολές στις παραγόμενες ποσότητες των δύο

αγαθών είναι συνεχώς σταθερές και ίσες μεταξύ τους. Να υπολογίσετε τις μέγιστες ποσότητες που μπορούν να παραχθούν από το κάθε αγαθό.

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 3 Η συνάρτηση ψ=25-χ2

δίνει την Κ.Π.Δ. μιας οικονομίας. Το χ παίρνει ακέραιες

τιμές από 0 έως 5. α) Να κατασκευάσετε τον πίνακα

και την Κ.Π.Δ. της οικονομίας.

β) Να χαρακτηρισθεί ο συνδυασμός

Κ(χ=2 ,ψ=22)

Λύση Συνδ.

Κ.Ε.χ

Κ.Ε.Υ

Α Β Γ Δ

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 4 Μια οικονομία απασχολεί 4 εργάτες και παράγει τα αγαθά Χ και Ψ. Οι μέγιστες παραγωγικές δυνατότητες των εργατών είναι οι 4 εργάτες παράγουν

ή 90 μον. από το Χ ή 51 μον. από το Ψ

οι 3 εργάτες παράγουν

ή 86 μον. από το Χ ή 33 μον. από το Ψ.

οι 2 εργάτες παράγουν

ή 75 μον. από το Χ ή 19 μον. από το Ψ

ή 54 μον. από το Χ ή

1 εργάτης παράγει

8 μον. από το Ψ

α) Να βρεθεί το κόστος ευκαιρίας κάθε αγαθού σε όρους του άλλου αγαθού. β) Να σχεδιαστεί η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας αυτής. γ) Τι είναι το κόστος ευκαιρίας του αγαθού Ψ, αυξανόμενο ή μειούμενο και γιατί;

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ

Δίνεται

παρακάτω

πίνακας παραγωγικών

δυνατοτήτων

μιας

οικονομίας . α) Να σχεδιάσετε την Κ.Π.Δ. της οικονομίας αυτής. β) Να εξηγήσετε την οικονομική σημασία των συνδυασμών Κ(Χ=20, Υ=100) και Λ(Χ=35, Υ=90) γ) Να προσδιορίσετε τη θέση του συνδυασμού Ζ( Χ=27,Υ=105)

Συνδυασμοί

180

170

140

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 6 Μια υποθετική οικονομία

απασχολεί

6 εργαζόμενους

πλήρως και αποδοτικά για

την παραγωγή των αγαθών Χ και Υ. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τις μέγιστες ποσότητες που μπορούν να παραχθούν εναλλακτικά από τους εργαζόμενους. α)

Να

κατασκευάσετε

οικονομία

σε

δεδομένη

τον

πίνακα

χρονική

παραγωγικών

περίοδο

παράγει

δυνατοτήτων. σε

ένα

Κ.Π.Δ. ποσότητα Υ = 260. Να υπολογίσετε πόσες μονάδες ώστε

να

αυξηθεί

η ποσότητα

του Υ

στις

300

β)

Έστω

συνδυασμό

ότι

πάνω στη

του Χ θα θυσιαστούν

μονάδες. γ)

Έστω

τώρα

ότι

οικονομία παράγει την ποσότητα Υ=300. Για ποιες ποσότητες του Χ η οικονομία i) Εξαντλεί τις παραγωγικές της δυνατότητες. iι) αδυνατεί να παράγει. iιι) Δεν αξιοποιεί πλήρως τις παραγωγικές της δυνατότητες.

Αριθμός

εργαζομένων 1

180

260

290

310

320

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 7 Μια οικονομία παράγει απασχολεί παραγωγή.

6 Η

τα αγαθά Χ και Υ με δεδομένη τεχνολογία παραγωγής και

εργαζόμενους σχέση

που

απασχολούνται

συνδέει

την

πλήρως

παραγωγή

των

και

αποδοτικά

στην

αγαθών

είναι

δύο

5Υ+10Υ=1200 Ζητείται

α )Να

σχεδιαστεί

Κ.Π.Δ.

της

οικονομίας.

β)Να

χαρακτηρίσετε

το

συνδυασμό Μ(Χ=25, Υ=195) γ) Πόσες μονάδες του Υ θυσιάζονται για να παραχθούν οι πρώτες 25 μονάδες από το αγαθό Χ. οποίοι

έχουν

την

ίδια

τεχνολογία παραγωγής

εξειδίκευση να

με

προσδιορίσετε

δ) Αν οι εργαζόμενοι αυξηθούν κατά 2 οι τους

προηγούμενους

τη νέα

εξίσωση

με της

σταθερή

την

Κ.Π.Δ. και να

τη σχεδιάσετε στο ίδιο διάγραμμα.

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 8 Μια επιχείρηση παράγει δύο αγαθά Χ και Y σύμφωνα με τις παρακάτω συναρτήσεις παραγωγής:

Aν ισχύει ότι : Lx + Ly = 30 δυνατοτήτων. β) Ποιο

και

α) να κατασκευάσετε την καμπύλη παραγωγικών

είναι το κόστος ευκαιρίας του αγαθού Χ σε όρους του αγαθού

Υ ; γ) Λόγω εισροής οικονομικών μεταναστών το εργατικό δυναμικό διπλασιάζεται χωρίς οι συναρτήσεις παραγωγής να μεταβληθούν. Να προσδιορίσετε τη νέα Κ.Π.Δ. και να την σχεδιάσετε στο ίδιο διάγραμμα.

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΤΑΡΤΟ Η ΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ Βασικές έννοιες Θεωρίας Νόμος

της

ζήτησης

Όταν

τιμή

ενός

αγαθού

μειώνεται,

αυξάνεται

ζητούμενη ποσότητα του και όταν η τιμή ενός αγαθού αυξάνεται,

τότε

μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα του.

580

1000

520

1000

400

1000

320

1000

Εφαρμογή

Δίνονται τα ακόλουθα στοιχεία για έναν καταναλωτή. Τιμή

Ποσότητα

Εισόδημα

1.500

1.800

1.500

1.800

Με βάση τα παραπάνω δεδομένα , κάποιος μαθητής αμφισβήτηση

ανέφερε ο

νόμος

ότι της

τίθεται

σε

ζήτησης.

Να

σχολιάσετε την άποψη αυτή.

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Η συνάρτηση ζήτησης Όταν μελετάμε τις μεταβολές στις ζητούμενες ποσότητες ενός προϊόντος καθώς μεταβάλλεται η τιμή του, δεχόμαστε ότι όλοι οι παράγοντες οι οποίοι μπορούν να επηρεάσουν τη ζήτηση του προϊόντος αυτού παραμένουν σταθεροί. Θεωρώντας παραστήσουμε

λοιπόν

σταθερούς

τη σχέση

ανάμεσα

αυτούς στη

τους

ζητούμενη

παράγοντες , μπορούμε ποσότητα

και

την

τιμή

να ενός

προϊόντος με τη μορφή συνάρτησης. Ρ : η τιμή του προϊόντος ,

QD: η ζητούμενη ποσότητα του

QD=f(Ρ) : η συνάρτηση ζήτησης του αγαθού Η γραφική παράσταση αυτής της συνάρτησης, είναι η καμπύλη ζήτησης και μπορεί να πάρει διάφορες αλγεβρικές τιμές. Γραμμική συνάρτηση ζήτησης

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Παραδείγματα Γραμμικής συνάρτησης Ζήτησης 1. Να γίνει η γραφική παράσταση της συνάρτησης QD=100-2P

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

2. Με βάση τον παρακάτω πίνακα να προσδιορίσετε τη γραμμική συνάρτηση ζήτησης και να κάνετε τη γραφική της παράσταση. P

1000

900

1000

Με βάση τον παρακάτω πίνακα να προσδιορίσετε τη γραμμική συνάρτηση ζήτησης και να κάνετε τη γραφική της παράσταση. Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ισοσκελής υπερβολή

Παράδειγμα Συνδ.

Σ.Δ

Α Β Γ

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Μεταβολή Ζήτησης Αύξηση ζήτησης Οι

καταναλωτές

για

τα

ίδια

επίπεδα

τιμών

ζητάνε

μεγαλύτερες

ποσότητες.

Οφείλεται σε μεταβολή κάποιου προσδιοριστικού της παράγοντα.

Μείωση Οι

Q’D

ζήτησης

καταναλωτές

για

τα

ίδια

επίπεδα

τιμών

ζητάνε

μικρότερες

ποσότητες.

Οφείλεται σε μεταβολή κάποιου προσδιοριστικού της παράγοντα.

Q’D

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΖΗΤΟΥΜΕΝΗΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ Οφείλεται

αποκλειστικά

στη

μεταβολή

της

τιμής

του

αγαθού.

Διαγραμματικά

δείχνεται με μετακίνηση του σημείου πάνω στην ίδια καμπύλη.

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΟΙ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ

Προσδιοριστικοί Παράγοντες της Ζήτησης α) Ο αριθμός των καταναλωτών β) Το εισόδημα των καταναλωτών γ) Οι τιμές των άλλων αγαθών δ)Οι προσδοκίες των καταναλωτών. ε)Οι προτιμήσεις των καταναλωτών.

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Εφαρμογή με υποκατάστατα αγαθά Έστω ότι τα αγαθά Χ και Υ είναι μεταξύ τους υποκατάστατα και αυξάνεται η τιμή του αγαθού Χ. Να εξετάσετε τι θα συμβεί στη ζήτηση των δύο αυτών αγαθών.

Απάντηση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Εφαρμογή με

συμπληρωματικά αγαθά

Έστω ότι τα αγαθά Χ και Υ είναι μεταξύ τους συμπληρωματικά και αυξάνεται η τιμή

του

αγαθού

Χ.

Να

εξετάσετε

τι

θα

συμβεί

στη

ζήτηση

των

δύο

αυτών

αγαθών.

Απάντηση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΜΑΘΗΜΑ ΠΕΜΠΤΟ Ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή Η

ελαστικότητα μεταβολής

ζήτησης της

ως

προς

ζητούμενης

την

τιμή

ποσότητας

είναι

προς

το

την

πηλίκο

της

ποσοστιαία

ποσοστιαίας

μεταβολή

της

τιμής.

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Ελαστικότητα

τόξου

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Ελαστική και ανελαστική ζήτηση Όπως έχουμε δει Για

λόγους

μέχρι τώρα η ελαστικότητα ζήτησης

ευκολίας

θα

παίρνουμε

την

απόλυτη

τιμή

έχει πρόσημο αρνητικό. της.

Συγκρίνοντας

την

απόλυτη τιμή της με την μονάδα θα χαρακτηρίζουμε τη ζήτηση ως ελαστική ή ανελαστική. Αν

ED 〉 1 ,

Αν

ED 〈 1

η ζήτηση είναι ελαστική

η ζήτηση είναι ανελαστική

Ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή και συνολική δαπάνη

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 1 Μια

επιχείρηση

αύξησε

την

τιμή

ενός

αγαθού

από

130

σε 150

αποτέλεσμα τα έσοδα της να αυξηθούν από 6.500 σε 7.200 Ευρώ.

Ευρώ

με

Ζητείται :

α) Να προσδιορίσετε την συνάρτηση ζήτησης η οποία είναι γραμμικής μορφής β) Ποια είναι η ελαστικότητα ζήτησης του αγαθού;

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 2 Όταν η τιμή ενός αγαθού είναι 200 χρ. μον. η ζητούμενη ποσότητα είναι 20 κιλά ενώ η ελαστικότητα ζήτησης είναι -1,5. α)Ποια θα είναι η τιμή του προϊόντος όταν η ποσότητα μειωθεί κατά 3 μονάδες; β)Να σχεδιάσετε την καμπύλη ζήτησης η οποία είναι γραμμικής μορφής.

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 3 Δίνονται οι εξισώσεις

Ζήτησης δύο αγαθών '' Α '' και '' Β '' που είναι

αντίστοιχα

QΑ = 700 -30 Ρ και QB = 1.000 / Ρ . Εάν το κράτος φορολογεί την συνολική δαπάνη με ( έμμεσο φόρο ) συντελεστή 20 % . Ποια η μεταβολή του φόρου αν η τιμή μεταβληθεί από Ρ1 = 10 σε Ρ2 = 8 Ευρώ. Να σχολιάσετε τα αποτελέσματα κάνοντας και τα απαραίτητα διαγράμματα.

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 4 Ο παρακάτω πίνακας περιγράφει την αγοραία ζήτηση ενός αγαθού. Συνδυασμοί

Τιμή

Ποσότητα

Συν. Δαπάνη

Με βάση τα δεδομένα του πίνακα και χωρίς να χρησιμοποιήσετε τον τύπο της ελαστικότητας ζήτησης, να προσδιορίσετε αν η ζήτηση είναι ελαστική ή ανελαστική για κάθε αύξηση της τιμής.

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΜΑΘΗΜΑ ΕΚΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΗ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Η

εισοδηματική

ελαστικότητα

είναι

το

πηλίκο

της

ποσοστιαίας μεταβολής

της

ζητούμενης ποσότητας προς την ποσοστιαία μεταβολή του εισοδήματος.

∆Q ⋅100 ∆Q Y1 Q = ⋅ ΕΥ= ∆Y ∆Y Q1 ⋅100 Y

Εφαρμογή 1 Με

βάση

τον

παρακάτω

πίνακα

να

υπολογίσετε

την

εισοδηματική

ελαστικότητα

καθώς το εισόδημα του καταναλωτή αυξάνεται. P

200

210

220

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Εφαρμογή 2 Η

συνάρτηση

ζήτησης

καταναλωτών αυξάνεται

ενός

αγαθού

είναι

QD=100-2P.

20% και η συνάρτηση γίνεται

εισόδημα

των

QD=150-2P.

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 1 Δίνεται

ο παρακάτω πίνακας που περιγράφει τη ζήτηση δύο καταναλωτών για ένα

αγαθό Χ, σε δύο διαφορετικά επίπεδα εισοδήματος. Με βάση τον πίνακα αυτό , να απαντήσετε τι είναι για τον κάθε καταναλωτή το προϊόν Χ. Κανονικό ή κατώτερο ;

Τιμή

QDA

QDB

Εισόδημα

1.000

1.200

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 2 Στην τιμή P1 η ζητούμενη ποσότητα ενός αγαθού είναι 500 κιλά. Αν η τιμή αυξηθεί

σε

ζητούμενη

ποσότητα

γίνεται

400

κιλά.

Αν

ελαστικότητα

ζήτησης είναι ίση με -0,8 να υπολογίσετε: α) Την ποσοστιαία αύξηση της τιμής. β) Αν η εισοδηματική ελαστικότητα είναι -0,4 πόση πρέπει να

είναι η ποσοστιαία

μεταβολή του εισοδήματος, ώστε η ζητούμενη ποσότητα να ξαναγίνει 500 κιλά;

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 3 Δίνεται η καμπύλη ζήτησης που εκφράζει τη ζήτηση ενός καταναλωτή 1.000 € , για ένα προϊόν. Ο καταναλωτής στην τιμή

με εισόδημα

των 50 € ζητάει 10 μονάδες

προϊόντος. Αν η τιμή του αυξηθεί κατά 5 € και το εισόδημα κατά 200 € να βρεθεί η νέα ποσότητα που ζητάει ο καταναλωτής , αν γνωρίζουμε P=50 και Q=10 είναι -2

ότι η ελαστικότητα για

ενώ η εισοδηματική ελαστικότητα είναι -1,5. ( Να γίνει το

σχετικό διάγραμμα )

Λύση

ΑΣΚΗΣΗ 4

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Η ελαστικότητα ζήτησης ενός αγαθού είναι -1,5. Αν θέλουμε η συνολική δαπάνη των

καταναλωτών

να

αυξηθεί

κατά

4%,

ποια

πρέπει

να

είναι

ποσοστιαία

μεταβολή της τιμής;

Λύση

ΑΣΚΗΣΗ 5

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

εξίσωση

αγαθού ήταν ίση

με

ζήτησης ενός αγαθού Χ P =12

1,5 , πόσο

ζητούμενη ποσότητα

και τώρα είναι πρέπει να

να

είναι ,

=100-5P.

Αρχικά η τιμή του

P =14. Αν η εισοδηματική ελαστικότητα είναι

αυξηθεί

το

εισόδημα

των

καταναλωτών

ώστε

επανέλθει στο αρχικό επίπεδο;

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 6 Η αρχική ζητούμενη ποσότητα ενός αγαθού Χ είναι 120 κιλά. Αν η τιμή μειωθεί η ζητούμενη ποσότητά του γίνεται 150 κιλά μεταβολή

αυτή

είναι

-2,5. Κατόπιν

ενώ

μειώνεται

εισοδηματική ελαστικότητα του αγαθού είναι -1,6.

η ελαστικότητα ζήτησης για την το

εισόδημα

κατά

10%.

Ζητείται :

α) Να χαρακτηριστεί η ζήτηση του αγαθού. β) Να υπολογίσετε την ποσοστιαία μεταβολή της τιμής. γ) Ποια είναι η τελική ζητούμενη ποσότητα του αγαθού; δ) Ποια είναι η ποσοστιαία μεταβολή της συνολικής δαπάνης;

ΛΥΣΗ

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 7 Ένας καταναλωτής με μηνιαίο εισόδημα 1000 € , ζητά για ένα στην τιμή των 50 € . Η τιμή του προϊόντος αυξάνεται κατά 40% ζητήσεως ως προς την αυξάνεται

τιμή είναι -1,5.

κατά 300 €.

Ο καταναλωτής

Ταυτόχρονα αυτός

προϊόν X 100 μονάδες ενώ

η ελαστικότητα

το εισόδημα του καταναλωτή

εξακολουθεί να αγοράζει την ίδια

ποσότητα από το προϊόν Χ. α) Να δείξετε διαγραμματικά τις παραπάνω μεταβολές. β) Να υπολογίσετε την εισοδηματική ελαστικότητα του αγαθού στη νέα τιμή.

ΛΥΣΗ

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 8 Τα παρακάτω δεδομένα περιγράφουν την αγορά ενός αγαθού Χ. To αγαθό Υ είναι υποκατάστατο του Χ. Συν.

500

3.000

10,5

480

3.000

475

3.000

540

4.800

α) Να υπολογίσετε την ελαστικότητα ζήτησης καθώς και την τοξοειδή ελαστικότητα. β) Να υπολογίσετε και να αιτιολογήσετε τη μεταβολή στη συνολική δαπάνη των καταναλωτών. γ) Να προσδιορίσετε την εξίσωση ζήτησης του αγαθού Χ.

ΛΥΣΗ

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 9 Ένας καταναλωτής καταναλώνει τα αγαθά Χ και Υ σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα.

120

α) Τι αγαθά είναι μεταξύ τους το Χ και το Υ; β) Να

κατασκευάσετε

τις

καμπύλες

ζήτησης

των

δύο

αγαθών και

να

δείξετε

διαγραμματικά τις μεταβολές.

ΛΥΣΗ

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ

Όταν η τιμή ενός αγαθού είναι 50 χρ. μον. η συνολική δαπάνη των καταναλωτών είναι 5.000. -2.

Ζητείται :

Σε αύξηση της τιμής του 20% η ελαστικότητα ζήτησης α) Να

προσδιοριστεί η

συνάρτηση

ζήτησης

που

είναι

ίση με

γραμμικής

μορφής. β) Το εισόδημα των καταναλωτών αυξάνει 20% και η συνάρτηση ζήτησης γίνεται QD=360-4P. Να υπολογιστεί η εισοδηματική ελαστικότητα για Ρ=60

ΛΥΣΗ

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣΗ 11 Όταν η τιμή ενός προϊόντος Χ είναι Ρ 1, η ζητούμενη ποσότητα είναι 500 κιλά. Αν η τιμή μειωθεί κατά 40% και γίνει Ρ 2, η ελαστικότητα ζήτησης γίνεται -0,8. Αν η εισοδηματική ελαστικότητα είναι 5, πόση πρέπει να είναι η ποσοστιαία μεταβολή του εισοδήματος μετά τη μείωση της τιμής από Ρ 1 να ζητάνε 792 κιλά;

σε Ρ2, ώστε οι καταναλωτές

(Να γίνει το σχετικό διάγραμμα)

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΜΑΘΗΜΑ 7ο Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Παράδειγμα Έχουμε

μια

επιχείρηση

που

χρησιμοποιεί

ένα

σταθερό

και

ένα

μεταβλητό

συντελεστή, την εργασία. Υπόθεση Κάθε

εργάτης

παραγωγή

είναι

εξίσου

ικανός

και

κάθε

αύξηση

που

προκαλείται

στην

δεν οφείλεται στην διαφορά της απόδοσης των εργατών.

Q : Συνολικό προιόν

AP =Q/L Μέσο προιόν

MP = ΔQ/ΔL Οριακό προιόν

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣH 1 Δίνεται

πίνακας που

περίοδο. Να

αφορά

συμπληρωθεί

την

παραγωγή μιας

παραπάνω

επιχείρησης

πίνακας,

αν

στη

βραχυχρόνια

γνωρίζουμε

ότι

παραγωγικότητα της εργασίας μεγιστοποιείται στον τρίτο εργάτη.

3 4 5

24 110

-8

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣH 2 Δίνεται

ο πίνακας που αφορά τη παραγωγή

μιας

επιχείρησης στη βραχυχρόνια

περίοδο. α) Να βρεθεί το μέσο και το οριακό προϊόν για κάθε επίπεδο εργασίας β) Πόσο θα αυξηθεί

η παραγόμενη ποσότητα αν η εργασία αυξηθεί από 4 σε 9

εργάτες;

100

200

250

240

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣH 3 Ο

παρακάτω

πίνακας

αφορά

μια

επιχείρηση

που

λειτουργεί

στη

βραχυχρόνια

περίοδο. Το μέσο προιόν γίνεται μέγιστο στους 40 εργάτες , ενώ το συνολικό στους 64 εργάτες. α) Να συμπληρωθεί

ο πίνακας.

β) Με την προσθήκη ποιου εργάτη αρχίζει να λειτουργεί ο νόμος της φθίνουσας απόδοσης ; γ) Να υπολογίσετε την

απόδοση κάθε εργάτη από τους πρώτους 50.

3 4 160

40 216

2 4

64 216

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

AΣΚΗΣH 4 Μια επιχείρηση παράγει ένα προϊόν σύμφωνα με την ακόλουθη συνάρτηση παραγωγής: Q = 3 L (2K - 2)2

όπου Q= μονάδες προϊόντος, Κ= μονάδες κεφαλαίου και L=

μονάδες εργασίας. Ζητούνται: α. Εάν η επιχείρηση βραχυχρόνια χρησιμοποιεί 2 μονάδες κεφαλαίου να γράψετε την βραχυχρόνια συνάρτηση της παραγωγής. β. Καταγράψτε σ' ένα πίνακα τις μονάδες προϊόντος που παράγονται βραχυχρόνια, όταν η ποσότητα της εργασίας παίρνει τιμές: 0,1,2,3 και 4. γ. Συμπληρώστε τον παραπάνω πίνακα με τις στήλες του μέσου και οριακού προϊόντος. Ισχύει ο νόμος της φθίνουσας απόδοσης; δ. Να σχηματιστούν γραφικά οι καμπύλες συνολικού, μέσου και οριακού προϊόντος πάνω στο ίδιο διάγραμμα.

Λύση L

0 1 2 3 4

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΜΑΘΗΜΑ 8Ο ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Είδη κόστους στη βραχυχρόνια περίοδο 1.Σταθερό κόστος. (FC)

2.Μεταβλητό κόστος. (VC)

3.Συνολικό κόστος. (TC)

4.Μέσο σταθερό κόστος ( AFC)

5.Μέσο μεταβλητό κόστος(AVC)

6.Μέσο συνολικό κόστος (ATC)

7.Οριακό

κόστος( MC)

100

140

AFC

AVC

ATC

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣH 1 Να

συμπληρωθεί

ελαχιστοποιεί

το

παρακάτω

μέσο

συνολικό

πίνακας κόστος

κόστους της,

για

γνωρίζοντας επίπεδο

ότι

παραγωγής

επιχείρηση τεσσάρων

μονάδων.

0 1

ATC

30 14

4 5 6

120 126

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣH 2 Να συμπληρωθεί ο πίνακας κόστους TP

AFC

AVC

ATC

0 10

2500 4600

310 230 200

140 200

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣH 3 Μία

επιχείρηση

παρουσιάζει

παραγωγής και κόστους.

στη

βραχυχρόνια

περίοδο τα

παρακάτω

δεδομένα

α) Να συμπληρωθούν τα κενά του πίνακα

β)Να υπολογιστεί το μεταβλητό κόστος των 38 μονάδων γ) Πόσο θα μεταβληθεί το κόστος όταν η παραγωγή αυξηθεί από 55 σε 70 μονάδες;

AFC

AVC

ATC

100

34 32

48 72

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣH 4 Τα

στοιχεία

βραχυχρόνια

του

παρακάτω πίνακα

περίοδο και

έχει

αφορούν

μοναδικό

μία

επιχείρηση

μεταβλητό

που

συντελεστή

παράγει

στη

παραγωγής

την

εργασία α) Να συμπληρωθούν τα κενά του πίνακα β) Πόσο θα μεταβληθεί το κόστος της επιχείρησης αν η παραγωγή αυξηθεί από 165 σε 190 μονάδες;

160

180

AVC

360 600

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

AΣΚΗΣH 5 Τα

παρακάτω

δεδομένα

του

πίνακα

αφορούν

μια

επιχείρηση

στη

βραχυχρόνια

περίοδο. Zητείται: α) Πόσο θα μεταβληθεί το κόστος της επιχείρησης αν η παραγωγή αυξηθεί από 18 σε 26 μονάδες; β) Να βρεθεί το κόστος παραγωγής που αντιστοιχεί στους

εργάτες. Λύση

120

140

168

216

290

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

MAΘΗΜΑ 9Ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΡΙΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΑΣΚΗΣH 1 Μία επιχείρηση που λειτουργεί στη βραχυχρόνια περίοδο με 6 εργάτες παράγει 48 μονάδες προϊόντος.

Προσλαμβάνοντας

άγνωστο

αριθμό

εργατών

το

μέσο

προϊόν

γίνεται 10 μονάδες και το οριακό προϊόν 12. Με την προσθήκη κάποιων εργατών επιπλέον το μέσο προϊόν αυξάνεται στις 12 μονάδες ενώ το οριακό προϊόν στις 20 μονάδες

Ζητείται:

α) Να βρεθεί το συνολικό

προϊόν που παράγεται σε κάθε επίπεδο εργασίας.

β) Αν το ημερομίσθιο κάθε εργάτη είναι 10.000 χρημ. μονάδες και το κόστος των πρώτων υλών

1.000 χρημ. μονάδες, να βρεθεί το μεταβλητό, το μέσο μεταβλητό

και το οριακό κόστος της επιχείρησης. γ) Να βρεθεί το μεταβλητό κόστος των 18 εργατών. Λύση

AVC

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

AΣΚΗΣH 2 Mια επιχείρηση με άγνωστο αριθμό εργατών παράγει 90 μονάδες προϊόντος. πρόσληψη 4 εργατών ακόμη, το μέσο προϊόν

Με

την

ισούται με 12 και το οριακό προϊόν

7,5. Οι 90 μονάδες έχουν μέσο συνολικό κόστος ίσο με 30 χρ. μονάδες , ενώ σε αύξηση της παραγωγής κατά 30 μονάδες το συνολικό κόστος είναι 3.700. α) Να βρεθεί το σταθερό κόστος της επιχείρησης. β) Να βρεθεί το

συνολικό

προϊόν

που αντιστοιχεί στους 8 εργάτες.

Μοναδικός μεταβλητός συντελεστής είναι η εργασία.

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣH 3 Μια επιχείρηση που λειτουργεί στη βραχυχρόνια περίοδο παραγωγής σε επίπεδο 24 μονάδων παρουσιάζει μέσο μεταβλητό κόστος 100 χ.μ. Καθώς η παραγωγή αυξάνεται το

οριακό

κόστος

γίνεται

240

χ.μ.

και

το

μέσο

μεταβλητό

αύξηση της παραγωγής κατά 8 μονάδες διαμορφώνει το μέσο

170 χ.μ.

Μια

νέα

συνολικό κόστος σε

360 χ.μ. Το μέσο συνολικό κόστος των 24 μονάδων είναι 400 χ.μ. Ζητείται α) Το μέσο συνολικό κόστος της 30ης μονάδας. β) Πόσο

μεταβάλλεται το

μεταβλητό

κόστος

της

επιχείρησης

όταν

παραγωγή

αυξάνεται από 32 σε 50 μονάδες. γ) Όταν η επιχείρηση παράγει 24 μονάδες και αυξήσει την παραγωγή της κατά 25% ποια θα είναι η ποσοστιαία αύξηση του συνολικού κόστους. δ) Αν η επιχείρηση παράγει 48 μονάδες και θέλει να μειώσει το κόστος κατά 2400, πόσες μονάδες θα πρέπει να μειώσει την παραγωγή.

Λύση

AFC

AVC

100

X+24

170

X+32

ATC

400

240

360

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣH 4 Μια επιχείρηση που λειτουργεί στη βραχυχρόνια περίοδο, για την παραγωγή 100 μονάδων

προϊόντος, δαπάνησε 500 χ.μ. για

πρώτες ύλες , 300 χ.μ. για καύσιμα,

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

800 χ.μ. για ημερομίσθια και 300 χ.μ. για ενοίκια. Στη συνέχεια αύξησε την παραγωγή της κατά

50% και το μεταβλητό

της κόστος διπλασιάστηκε.

α) Να υπολογίσετε το μέσο σταθερό κόστος, το μέσο μεταβλητό κόστος μέσο

και το

συνολικό κόστος πριν και μετά την αύξηση της παραγωγής.

β) Να υπολογίσετε το συνολικό κόστος όταν η επιχείρηση παράγει 130 μονάδες προϊόντος. γ)

Να

υπολογίσετε

τη

μεταβολή του

αυξάνεται από 120 σε 130 μονάδες.

μεταβλητού

(Απολυτήριες

κόστους

εξετάσεις

όταν η παραγωγή

2006)

Λύση

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α

ΑΣΚΗΣH 5 Mια επιχείρηση

παράγει

χ μονάδες ενός προϊόντος και σε αυτό το επίπεδο παραγωγής

διαμορφώνει μέσo συνολικό κόστος 100

ευρώ.

Mία

αύξηση της παραγωγής κατά 5

μονάδες διαμορφώνει το μέσο σταθερό κόστος σε 10 ευρώ και το μέσο μεταβλητό κόστος σε

40 ευρώ.

Η κάθε μία από αυτές της επί πλέον παραγόμενες μονάδες προϊόντος,

αυξάνει το συνολικό κόστος κατά 20 ευρώ. Στη συνέχεια, η παραγωγή αυξάνεται κατά 4 μονάδες, με αποτέλεσμα το μέσο συνολικό κόστος να γίνεται 60 ευρώ. Να υπολογίσετε την ποσοστιαία

μεταβολή

του

μέσου

συνολικού

κόστους

της

επιχείρησης, όταν η παραγωγή αυξάνεται από 5 σε 10 μονάδες.

Λύση Q

AFC

AVC

ATC

X X+5 X+9

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου – Σταύρος Σ. Μεταξάς - Τεύχος Α