Przegląd Dachowy e-dach.pl nr 45

remont dachu

czas na taras

koszt orynnowania

o dachach ludzkim głosem

egzemplarz BEZPŁATNY

cieniste poddasze

ISSN 1689-8028

045 maj-czerwiec 2014

Montaż gontu bitumicznego Komin na miarę domu

Kołnierze do okien dachowych

2 SPIS TREŚCI

04 Co oferuje rynek Ważne produkty, nowości

05

Wszystko o dachach

Budowa, eksploatacja, remont

06 Dom z okapem czy bez?

Ewa Kalicka Od Redakcji

L

ato, a więc słońce, przynajmniej od czasu do czasu.

Zalety słońca doceniamy przede wszystkim na plaży, ale i „lato w mieście” możemy sobie umilić, spędzając np. czas na tarasie. W odpowiednie wykończenie tarasu trzeba wprawdzie włożyć nieco pracy, jednak chwile spędzane na nim zrekompensują wysiłek. Jak prawidłowo wykonać taras, radzimy w artykule na stronie 38.

Pomieszczenia nagrzane przez letnie słońce, to już zupełnie inna sprawa. Dlatego warto pomyśleć o przeciwsłonecznych osłonach okien, które zapewnią nam komfortową temperaturę w domu i tylko tyle słońca, ile chcemy.

Słońce to też ogromny potencjał energetyczny – praktycznie niewyczerpalne źródło darmowej energii.

Za pomocą instalacji fotowoltaicznych mamy możliwość korzystania z darmowego prądu. Jednak wykonanie takiej instalacji jest jeszcze mało popularne, zarówno ze względu na koszty, jakie trzeba ponieść na początku inwestycji, jak i przepisy prawa – zawiłe i mało przyjazne dla inwestorów (piszemy o nich na stronie 54). Wprawdzie do Sejmu – po latach prac i wielu poprawkach – trafił właśnie projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii, ale budzi on wiele kontrowersji.

Jednak bez względu na okoliczności – cieszmy się latem i słonecznymi dniami. c E.K.

WYDAWCA Grupa e-budownictwo.pl Sp. z o.o.

ADRES REDAKCJI ul. Domaniewska 45 02-672 Warszawa, tel. 22 201 42 70 www.e-budownictwo.pl

13 Remont dachu 16 Rodzaje stropodachów 20 Dmuchać na zimne 24 Dlaczego membrana jest

36 Jak wybrać dekarza?

38 Czas na taras 41 Komin na miarę domu 44 Blacha dachowa

27 Folie – uwaga na słońce 28 Montaż gontu

46 Koszt orynnowania 48 Kołnierze do okien

32 Dachy z blachy 34 Płytki i płyty

52 Cieniste poddasze 54 Fotowoltaika w świetle

ważna?

bitumicznego

włóknocementowe

a instalacje odgromowe

dachowych

przepisów

REDAKTOR NACZELNA Ewa Kalicka | e.kalicka@e-budownictwo.pl REDAKTOR PROWADZĄCA Katarzyna Laszczak | k.laszczak@e-budownictwo.pl REDAKCJA Katarzyna Dębek, Agnieszka Jaros, Ewa Kulesza BIURO REKLAMY tel. 22 201 42 66 | reklama@e-budownictwo.pl Artur Dudkowski tel. 602 212 213 | a.dudkowski@e-budownictwo.pl Joanna Omietańska tel. 602 332 696 | j.omietanska@e-budownictwo.pl Piotr Panasiuk tel. 606 870 800 | p.panasiuk@e-budownictwo.pl Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo do ich redagowania oraz skracania. Nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam.

Copyright© Grupa e-budownictwo.pl Sp. z o.o.

ISSN 1689-8028 | nakład 12 000 egz.

Należymy do

fot. na okładce: Blachy Pruszyński

10 Oszczędność nie tylko formy

4 co oferuje rynek

Membrana Corotop Force Protect

Dachy zielone w TechnoNICOL

Corotop Force Protect to ekstremalnie wytrzymała membrana dachowa o gramaturze 235 g/m².

Zdecydowana większość oferowanych na rynku membran dachowych posiada konstrukcję 3.warstwową (włóknina‑film funkcyjny‑włóknina), więc ich parametry wytrzymałościowe zależą wyłącznie od gramatury zastosowanych komponentów. W przypadku Corotop Force Protect zastosowano rewolucyjną konstrukcję 5.warstwową, którą obrazuje schemat. Dzięki dodaniu siatki wzmacniającej oraz włókniny dystansowej membrana Corotop Force Protect charakteryzuje się bardzo wysokimi parametrami wytrzymałościowymi, przy jednoczesnym zachowaniu odpowiedniej elastyczności wpływającej w znaczny sposób na komfort jej montażu.

Wybrane parametry: gramatura – 235 g/m²; reakcja na ogień – klasa E; odporność na przesiąkanie wody – klasa W1; wytrzymałość na rozciąganie wzdłuż – 500 N/50 mm, w poprzek – 350 N/50 mm; wydłużenia wzdłuż – 50%, w poprzek – 70%; wytrzymałość na rozdzieranie gwoździem wzdłuż i w poprzek – 400 N.c

Wiosną tego roku TechnoNICOL wprowadziło do swojej oferty papę antykorzenną SCUDOGARDEN powszechnie stosowaną do hydroizolacji coraz popularniejszych dachów zielonych.

Papa antykorzenna SCUDOGARDEN, dzięki modyfikacji APP, trwałej wkładce antykorzennej (Preventol) oraz włókninie poliestrowej posiada doskonałe parametry. W przeciwieństwie do tradycyjnych membran antykorzennych, papa SCUDOGARDEN jest dodatkowo wzmocniona. Dzięki temu papa jest odporna na przerastanie korzeni na całej swojej długości, szerokości i grubości, w przeciwieństwie do pap o zwykłej poliestrowej wkładce, która może być przerwana przez korzenie roślin.

Wymiary papy: długość – 10 m; szerokość – 1 m; grubość – 4 mm.

Szczegółowe informacje o systemach dachowych znajdują się na stronie www.technonicol.pl – w zakładce SYSTEMY. c Producent: TechnoNICOL [www.technonicol.pl]

Producent: Corotop [www.corotop.com.pl]

Panele dachowe REGLE

Panele dachowe REGLE to nowe pokrycie w ofercie firmy Blachy Pruszyński, stanowiące odpowiedź na coraz popularniejszy trend budowania domów z bali, zajazdów i restauracji o charakterze regionalnym. REGLE swym kształtem przypominają gont drewniany i są dedykowane głównie budynkom drewnianym oraz domom o architekturze w stylu zakopiańskim.

Pokrycie REGLE w postaci jednomodułowych paneli produkowane jest w dwóch doskonałych powłokach: poliuretan połysk PURLAK (5 kolorów) oraz poliuretan matowy PURMAT (6 kolorów). Jest to jedyne pokrycie o takim kształcie na polskim rynku produkowane z blachy powlekanej, co wobec konkurencyjnych paneli z posypką czyni je znacznie tańszym. Niski profil, a więc i szeroka powierzchnia krycia (aż 1205 mm szerokości efektywnej) czynią wybór paneli REGLE jeszcze bardziej ekonomicznym. Szybki i nieskomplikowany montaż za pomocą powlekanych gwoździ gwarantuje estetyczne wykończenie..c

Markizolety VMB Solar firmy FAKRO Markizolety VMB Solar firmy FAKRO przeznaczone są do okien pionowych i służą do ochrony wnętrza przed nagrzewaniem. Posiadają ruchomą, odchylaną belkę dzięki czemu po rozwinięciu markizolety mamy dostęp do zewnętrznego parapetu, na którym mogą stać np. kwiaty.

Z łatwością możemy też spojrzeć na zewnątrz, w dół lub na boki, bez konieczności zwijania materiału markizolety.

Latem, w przypadku dużego nasłonecznienia markizoleta samoczynnie rozsuwa się i chroni pomieszczenie przed nagrzaniem. Przy pochmurnej pogodzie markizoleta automatycznie się zwija zwiększając napływ naturalnego światła .c Producent: Fakro [www.fakro.pl]

Producent: Blachy Pruszyński [www.pruszynski.com.pl]

6 dachy

z okapem czy bez?

Agnieszka Jaros

Za

zasadniczą funkcję okapu uważa się ochronę ścian i krawędzi dachu przed zaciekaniem wody opadowej. Szerokość okapu wynosi od 50 do 90 cm i jest uzależniona od ogólnej powierzchni dachu. Przyjęte wymiary są w pełni wystarczające, aby okap mógł wypełniać przypisane mu funkcje i jednocześnie nie zacieniał nazbyt pomieszczeń domu.

Okap ma też znaczenie dla estetyki domu.

Rolą okapu jest: vvodprowadzenie wody opadowej z dala od elewacji budynku, vvochrona elewacji przed zawilgoceniem, np. przed zacinającym deszczem, vvosłona przed słońcem i odpowiednie zacienienie pomieszczeń w upalne dni, vvwietrzenie przestrzeni pod pokryciem dachu, vvzdobienie niektórych konstrukcji architektonicznych.

Jak zbudowany jest okap?

Konstrukcją nośną okapu są krokwie, wystające poza obrys muru, cięte

prostopadle i równolegle do ścian budynku. Niekiedy końcówki krokwi profiluje się w sposób ozdobny. Do krokwi mocuje się deską okapową, a do niej z kolei haki i w końcu orynnowanie domu.

Fot. Wienerberger

DOM

Okap to bardzo istotny element dachu. Przede wszystkim pełni funkcje praktyczne, ale ma też estetyczne znaczenie – tworzy określony charakter architektoniczny domu.

niewidoczny okap

W

edług dekarzy i znawców konstrukcji dachu – dach bez okapu w rzeczywistości nie istnieje. Każdy dach musi być nim zakończony. Robi się to jednak w ten sposób, aby obrys dachu pokrył się z obrysem domu, a okap stał się niewidoczny. W takim przypadku pas podrynnowy należy wykonać bardzo starannie, a rynnę, zwaną gzymsówką, wypuścić poza ściany. Warto również zastosować podgrzewacze wewnątrzrynienne, aby w czasie mrozów uniknąć powstawania malowniczo wyglądających, lecz bardzo niebezpiecznych, zwisających sopli lodowych.

Bardzo ważny jest właściwy montaż obróbek ze specjalnie uformowanej blachy. Są one bowiem odpowiedzialne za odpowiednie kierowanie wody spływającej z dachu – zarówno deszczówki, jak i skroplonej na powierzchni membrany dachowej pary wodnej. W tym celu wygina się dolną krawędź pasa nadrynnowego w kształcie łzawika.

Nie mniej ważne jest również pozosta‑ wienie szczelin wentylacyjnych pomiędzy membraną, a pokryciem dachowym. Należy jednak pamiętać o ich odpowiednim zabezpieczeniu (siatką lub kratką) przed ptactwem, owadami i mniejszymi zwierzętami, które lubią zakładać swe gniazda właśnie w tej części dachu.

TRADYCYJNIE z okapem Okapy występują w przeważającej liczbie polskich domów. Zastosowanie okapu lub jego brak często zależy od tradycji regionalnych – w Kanadzie domy częściej nie posiadają okapów, ani parapetów okiennych, z kolei w Szwecji projektanci i budowniczowie, uważają budowanie domów bez okapów za całkowicie nieracjonalne, ze względu na częstą konieczność odnawiania elewacji budynków. Szwedzkie domy są zaopatrzone w okapy i to bardzo szerokie. W Japonii okap dachu to niemal symbol, chroniący tak przed gorącym słońcem, jak i nawałnicą deszczu.

Oprócz uwarunkowań technicznych i czysto użytkowych wykonanie okapu lub jego brak zależy również od indywidualnych upodobań właścicieli domu.

Okap bardzo wysunięty poza linie murów powoduje optyczne obniżenie konstrukcji budynku i sprawia, że dom nabiera proporcji horyzontalnych (bryła staje się bardziej rozłożysta). W przeszłości dach mocno wysunięty poza obrys muru, uważano za typowo polski. Wiązało się to z popularnością krycia domów strzechą.

Przy tym pokryciu nie stosuje się rynien, a wysunięty okap odprowadza wodę poza obrys budynku. Obecnie wysunięte

okapy stosuje się w tradycyjnych domach góralskich, jak również w przypadku przytulnych, projektowanych indywidualnie – domów wiejskich, szczególnie krytych trzciną. Szerokie okapy to głównie atrybut architektury tradycyjnej i stylizowanej.

Nowoczesna bryła Pomimo że domy bez okapów charakte‑ ryzują się nowoczesną i oryginalną bryłą, były budowane już przed wojną. Do dziś można je spotkać na terenie Śląska i Wielkopolski, gdzie zachowały się poniemieckie budynki.

Dachy takie znajdują coraz większą liczbę zwolenników. Polacy jednak nie są szczególnie podatni na nowości i do domów bez okapów podchodzą z pewną dozą sceptycyzmu. Odejście od tradycjonalizmu można zaobserwować w budownictwie energooszczędnym.

W przypadku takich domów nie stosuje się szerokich okapów, ponieważ uważa się, że przeszkadzają one w wykorzystaniu zupełnie darmowej energii, płynącej z działania promieni słonecznych. Szeroki okap, rzeczywiście zacienia wnętrze domu i utrudnia docieranie słońca do poszczególnych pomieszczeń. W efekcie może to zwiększyć zużycie energii, potrzebnej do ogrzania domu.

W domu bez okapu, w czasie letnich upałów, może być naprawdę gorąco.

Dlatego, przynajmniej od strony południowej, konieczne są markizy

Stosowanie okapu – lub jego brak – zależy, między innymi, od tradycji regionalnych. (fot. Euronit)

Domy bez okapów wyróżniają się nowoczesną bryłą. (fot. Euronit)

lub rolety, które osłonią wnętrza przed nadmiernym działaniem słońca.

Ponadto, wykonanie elewacji wymaga zastosowania specjalnych materiałów, odpornych na działanie wody. Dach bez okapu nie ochroni także stolarki okiennej, a szyby są ciągle narażane na zacinający deszcz, przez co wymagają częstszego mycia. c

Szeroki okap sprawia, że bryła budynku optycznie wydaje się bardziej rozłożysta. (fot. Redakcja)

8 artykuł sponsorowany

System rynnowy bezokapowy Alternatywny sposób MONTAŻU SYSTEMU System rynnowy BEZOKAPOWY Galeco dedykowany do montażu w ociepleniu budynków, które nie posiadają tradycyjnego okapu, został wzbogacony o nowy, alternatywny sposób montażu.

Firma Galeco w odpowiedzi na potrzeby Klientów, stworzyła nowy element – maskownicę podsufitkową, która umożliwia zamontowanie systemu BEZOKAPOWEGO na zewnątrz elewacji.

9 artykuł spoNsorowany

Opcjonalne zastosowanie dzięki maskownicy podsufitkowej Rynnowy System BEZOKAPOWY Galeco dedykowany do montażu na dachach bez tradycyjnego okapu, został poszerzony o nowy element jakim jest maskownica podsufitkowa. Jest to obróbka blacharska służąca do zakrycia całego poziomu rynnowego poprzez zatrzaśnięcie jej w zamki doczołowych haków rynnowych.

Przekrój montażu dachu bez okapu Maskownica podsufitkowa w swej dolnej części posiada specjalny profil umożliwiający wsunięcie panelu podsufitki DECOR, którego drugi koniec umieszczany jest w standardowej listwie podsufitkowej J. Po przejściu rurą spustową przez panel podsufitki pozostałe elementy pionu spustowego instalowane są tak samo jak elementy znanych powszechnie tradycyjnych systemów rynnowych. Nowa maskownica podsufitkowa umożliwia wykonanie spójnej i estetycznej zabudowy poziomu rynnowego w bryle budynku, przy jednoczesnym wyprowadzeniu rury spustowej na zewnątrz elewacji.

Przekrój montażu dachu z okapem

www.galeco.pl www.bezokapowa.pl

10

Fot. Velux

fot. Velux

dachy

Oszczędność

Budynki energooszczędne i pasywne powinny być możliwie proste w kształcie. A ponieważ bryła budynku warunkuje kształt dachu, on także musi być oszczędny w formie, co zapewnia minimalne straty energii.

Adam Karolak

nie tylko FORMY W zrastające w zawrotnym tempie koszty zużycia energii skłaniają inwestorów do budowania domów energooszczędnych, jak również pasywnych.

Zwiększone wydatki, które trzeba ponieść w trakcie budowy zwracają się niemal w każdym przypadku, dlatego też budownictwo energooszczędne i pasywne zyskuje coraz większą liczbę zwolenników.

Dom energooszczędny Charakteryzuje się zmniejszonym zapotrzebowaniem na energię cieplną.

Domy wznoszone według tradycyjnych norm budownictwa potrzebują od 90 do 120 kWh/m2/rok wspomnianej

energii, natomiast te energooszczędne jedynie od 30 do 70 kWh/m2/rok. Na powyższą energooszczędność ma wpływ wiele czynników. Przy czym bardzo istotny pozostaje kształt domu, liczba wzniesionych kondygnacji oraz kształt i wielkość dachu.

Dom energooszczędny powinien mieć maksymalnie prostą, zwartą bryłę, o rzucie np. sześcianu i jak najmniejszej powierzchni przegród zewnętrznych.

Najlepszy kształt to taki, w którym stosunek przegród zewnętrznych do kubatury domu (A/V) jest jak najmniejszy.

Największe ubytki ciepła występują w załamaniach ścian, narożnikach oraz skomplikowanym, łamanym dachu.

Dlatego właśnie, aby zaoszczędzić na zużyciu energii cieplnej trzeba zrezygnować z wymyślnych kształtów, przybudówek, wykuszy i innych estetycznych w wyglądzie, ale zupełnie nieracjonalnych w tym przypadku detali architektonicznych.

Z punktu widzenia budownictwa energooszczędnego zupełnie nie opłaca się budować domów parterowych z wysokimi pomieszczeniami. Zdecydowanie oszczędniejsze w eksploatacji są domy piętrowe lub z poddaszem użytkowym. Wówczas ciepło z pomieszczeń na parterze nie ucieknie od razu przez dach, ale po drodze ogrzeje jeszcze pomieszczenia wyższej kondygnacji.

Dom pasywny – prosta, oszczędna bryła zapewnia minimalne straty energii. (fot. Domy Lipińscy)

Dach w domu energooszczędnym Dom energooszczędny powinien mieć dach dwuspadowy, jednospadowy (pulpitowy) lub płaski. Im mniejsza jest powierzchnia dachu, tym straty ciepła będą mniejsze. Dlatego też lepiej jest zwiększyć powierzchnię użytkową domu, rozbudowując go wzwyż, niż stawiać rozłożyste budynki parterowe. Ogrzane powietrze ma tendencję do unoszenia się ku górze, dlatego konieczna jest szczególnie dokładna i grubsza niż w przypadku ścian – izolacja dachu. Przez dach ocieplony w sposób energooszczędny

ucieknie o 35% ciepła mniej, niż przez dach ocieplony standardowo.

Energooszczędna izolacja dachu Warstwa izolacyjna powinna mieć grubość 30 cm. Wówczas możliwe jest uzyskanie przez dach współczynnika przenikania ciepła U nawet do 0,1 W/ (m2∙K). Izolację należy układać w dwóch warstwach. Pierwszą wypełnia się przestrzenie międzykrokwiowe, a drugą układa się nad lub pod krokwiami. Do ocieplenia międzykrokwiowego najlepsze są płyty

Dobrym kształtem dachu dla domów pasywnych i energooszczędnych jest również dach płaski. (fot. Schüco)

o grubości 20 cm i szerokości o 2 cm większej niż rozstaw krokwi. Wówczas wciśnięte na ścisk są w stanie zapewnić szczelną izolację. Drugą warstwę o grubości 10 cm najczęściej kładzie się pod krokwiami, choć możliwe jest też położenie jej na krokwiach. Jeżeli kąt nachylenia dachu jest nie większy niż 60º, warto zastosować specjalne kształtki dachowe wykonane ze styropianu, które, zastępując łaty i kontrłaty, stanowią konstrukcję nośną dla dachówek. Wykonanie dwuwarstwowej izolacji zminimalizuje powstanie tzw. mostków termicznych, zaś wzmocnienie

12 dachy jej poprzez zastosowanie od strony poddasza folii, od wewnętrznej strony wykończonej przeważnie aluminium (paroizolacja), zwiększy opór cieplny i poprawi współczynnik przenikania ciepła dachu.

Pokrycie dachu energooszczędnego Na energooszczędność dachu ma wpływ głównie szczelna izolacja termiczna oraz paroizolacja. Rodzaj pokrycia odgrywa w tym przypadku mniejszą rolę. Na dach nadają się zarówno ciężkie pokrycia dachowe, tj. dachówki ceramiczne i betonowe, jak i blachodachówka, blacha płaska, a także gonty bitumiczne.

Dom pasywny O ile każdy dom pasywny jest domem ­energooszczędnym, o tyle nie każdy budynek energooszczędny nie jest pasywnym. Pojęcie domu pasywnego wywodzi się z Niemiec i zakłada, że górną granicą zużycia energii cieplnej w przypadku takiego budynku będzie 15 kWh/m2/rok. Koszty budowy domu pasywnego są zdecydowanie wyższe, niż wzniesienia budynku w technologii standardowej, a późniejsze wydatki na jego eksploatację w dużej mierze zależą od warunków klimatycznych. Z tych właśnie powodów do powstawania domów pasywnych w Polsce podchodzi się wciąż dość sceptycznie. Doskonale za to rozwija się budownictwo pasywne na terenie Austrii, Szwajcarii, czy Niemiec.

Dom pasywny kształtem powinien nawiązywać do prostopadłościanu, którego jedynym urozmaiceniem architektonicznym mogą stać się uskoki ścian

Dachy domów energooszczędnych i pasywnych projektuje się w prostych formach – najczęściej jako dwuspadowe. (fot. Velux)

szczytowych. Nie jest to jednak element dekoracji, a służyć ma oszczędności energii, poprzez poprawienie nasłonecznienia konkretnych wnętrz.

Dach domu pasywnego Dach w domach pasywnych powinien być dwuspadowy (ewentualnie pulpitowy lub płaski), najlepiej z wysuniętym nieco poza obrys muru okapem.

Okap skutecznie osłania okna przed nadmiernym promieniowaniem słonecznym w ciągu lata i zupełnie nie przeszkadza docierać słońcu do wnętrz w zimie. O tej porze roku porusza się ono bowiem stosunkowo nisko nad horyzontem.

W dachach domów pasywnych, tak jak i w przypadku budownictwa energooszczędnego należy wykonać staranną izolację cieplną, paroizolację i dobrą wentylację.

Konieczna jest dwuwarstwowa izolacja o łącznej grubości 30-35 cm, eliminująca mostki termiczne w okolicach krokwi.

Dobrą wentylację poddasza w domu pasywnym jest w stanie zapewnić wysokoparoprzepuszczalna membrana dachowa lub w przypadku połaci o pełnym deskowaniu, czy pokrytych folią wstępnego

krycia – szczelina wentylacyjna.

Jako materiał izolacyjny zaleca się stosować piankę poliuretanową. Jej izolacyjność termiczna jest dwukrotnie wyższa niż izolacyjność wełny mineralnej, czy styropianu. Ponadto możliwość naniesienia materiału w sposób natryskowy powoduje, że nie mamy do czynienia z żadnymi łączeniami, a izolacja jest jednolita i szczelna. Jednocześnie struktura piany eliminuje problem wilgoci w termoizolacji i w konsekwencji chroni dom przed utratą ciepła. Powszechniejsze w zastosowaniu są jednak materiały tradycyjne, tj. wełna i styropian.

Pokrycie dachu w domu pasywnym, tak jak w przypadku budynków energooszczędnych, nie ma aż tak dużego znaczenia.

Może to być pokrycie zarówno z dachówki ceramicznej lub cementowej, jak i blachy. c projekty domów energooszczędnych

e-projekty.pl

Ocieplenie dachu domu pasywnego – specjalne profilowane płyty ułożone w systemie nakrokwiowym – skuteczna izolacja dachu eliminująca mostki termiczne występujące wzdłuż krokwi. (fot. Domy Lipińscy)

13 fot. Braas

dachy

remont dachu Dach twojego domu przecieka i wymaga wymiany pokrycia?

Przeczytaj jakie prace są niezbędne, jak poprawnie wymienić stare pokrycie na nowe? Ile kosztuje układanie dachówki, czy dużo drożej niż blachodachówki?

Joanna Szot

C

zasami, aby odświeżyć wygląd dachu wystarczą zabiegi kosmetyczne. Naloty biologiczne wywołane przez glony, mchy i porosty oraz zanieczyszczenia mechaniczne, czyli sadzę i pył, usuwa się wodą z dodatkiem ogólnodostępnych detergentów lub specjalnie przeznaczonych do tego środków. Na rynku dostępne są także farby do pokryć. Do stalowych blach

cynkowych stosuje się farby poliwinylowe i akrylowe, do dachówek ceramicznych i cementowych – farby do podłoży mineralnych.

Uszkodzone elementy Zniszczone dachówki ceramiczne i cementowe wymieniamy na nowe, ­podmieniając je w miejsce starych.

Podobnie postępujemy z blachodachówkami: odkręcamy uszkodzony arkusz i wymieniamy na nowy. Gonty bitumiczne naprawimy miejscowo za

pomocą uszczelniacza lub ­lepiku, którego kolor dopasowujemy do koloru pokrycia.

Jeśli gonty są uszkodzone na większej powierzchni i miejscowe naprawy są bezcelowe, należy je zerwać i ułożyć nowe na powierzchni ­całego dachu. Można także położyć nowe gonty bez zrywania starych (ze względu na niski ich ciężar).

Pierwszy krok Należy określić zakres prac, związanych z wymianą pokrycia dachowego. Rzeczoznawca budowlany powinien ocenić

14 dachy

Stare i zniszczone dachówki...

stan techniczny więźby, ponieważ może okazać się, że konieczna będzie wymiana lub ­naprawa elementów nośnych dachu.

Jeżeli konstrukcja jest w dobrym stanie i tylko będzie wymieniane pokrycie, to ­wystarczy pisemne zgłoszenie w urzędzie gminy – urząd ma 30 dni na zgłoszenie przeciwwskazań, jeśli nie ma żadnych, można przystąpić do pracy.

Jeśli jednak stan techniczny elementów więźby budzi wątpliwości, należy zwrócić się do konstruktora z uprawnieniami budowlanymi, aby przygotował projekt remontu więźby.

Po złożeniu projektu w urzędzie gminy uzyskamy pozwolenie na przeprowadzenie prac remontowych obejmujących też wymianę pokrycia.

Dachówki za dachówki Dachówki ceramiczne i cementowe to pokrycia ciężkie i architekt projektując dach wziął pod uwagę ich ciężar. Nie ma więc potrzeby konsultacji z projektantem ani wzmacniania konstrukcji. Produkowane obecnie dachówki to w większości dachówki zakładkowe, które są znacznie lżejsze od starych typów. Wymieniamy jedynie zniszczone elementy.

Jeśli poddasze było do tej pory ­nieużytkowe, zachodzi konieczność ­ułożenia pod pokryciem folii lub membrany paroprzepuszczalnej. Należy

...zostały wymienione na nowe pokrycie tego samego rodzaju (fot. Braas)

z krokwi zdjąć stare łaty, ułożyć folię lub membranę, przybić kontrłaty i łaty (w odstępach zalecanych przez producenta dachówek) i ułożyć nowe dachówki.

Dachówki, blachodachówki i gonty zamiast papy Na dachu z papą na deskowaniu można ułożyć praktycznie każdy rodzaj pokrycia. Jeśli na starym dachu ma leżeć dachówka cementowa lub ceramiczna, której nie przewidziano w projekcie, więźbę powinien obejrzeć konstruktor. Na pokryciu z papy można stosować ­blachodachówkę i dachówkę po uprzednim przybiciu wzdłuż krokwi kontrłat i łat. Powstanie wtedy konstrukcja umożliwiająca prawidłowe zamocowanie pokrycia, a pod ­pokryciem utworzy się szczelina, umożliwiająca odprowadzanie pary wodnej. Dobrym materiałem na papę są gonty bitumiczne, pod które i tak krokwie trzeba deskować lub mocować do nich płyty OSB lub ze sklejki wodoodpornej. W takim ­wypadku wystarczy gonty ułożyć na istniejące pokrycie z papy (mocowanie mechaniczne i poprzez klejenie).

Jeśli poddasze ma być użytkowe, trzeba dodatkowo je ocieplić, nie zapominając o pozostawieniu 2 cm szczeliny wentylacyjnej między wełną mineralną a deskowaniem. Nie należy ­zapominać Podczas remontu trzeba pamiętać o wszystkich warstwach dachu. (fot. Fotolia)

o warstwach folii – paroszczelnej pod wełną i wysokoparoprzepuszczalnej między wełną a deskowaniem.

Dachówka za blachę Zamiana pokrycia lekkiego (np. z blachy stalowej) na ciężkie (np. dachówkę ceramiczną lub cementową) wiąże się z koniecznością wzmocnienia konstrukcji, oczywiście taka zmiana musi być poprzedzona konsultacją z ­projektantem.

Natomiast łaty i kontrłaty muszą zostać rozebrane bez względu na stan techniczny, bo pod dachówki musi być dostosowany odpowiedni rozstaw. Jeśli poddasze ma być użytkowe, wykonuje się ocieplenie z paroizolacją, a całość wykańcza od wewnątrz. Na ­poddaszu nieużytkowym wystarczy jedynie ocieplić strop.

Koszty Aby dokonać analizy kosztów związanych z pokryciem dachu, warto wybrać się do firmy handlowej oferującej pokrycia i akcesoria dachowe. Potrzebny będzie rzut dachu – najlepiej cały projekt, w którym zawarte są wymiary połaci ­dachowych oraz informacje konstrukcyjne, potrzebne do obliczeń. Specjaliści w firmie wykonają całościowy kosztorys, który powinien zawierać zarówno rodzaj pokrycia, jak i niezbędne akcesoria. ­Pamiętajmy, że „tańsze zamienniki”, ­mające gorsze parametry techniczne, mogą znacząco wpłynąć na trwałość pokrycia oraz jego prawidłowe funkcjonowanie (wentylacja, szczelność, itp.). Nie warto więc w ten sposób oszczędzać.

Jeżeli dana firma, oferująca pokrycia, zajmuje się również wykonawstwem, przedstawi nam ponadto kosztorys robocizny. Jeżeli nie świadczy usług wykonawczych, to na pewno poleci nam sprawdzoną ekipę dekarską, która po obejrzeniu obiektu określi, jakie elementy należy wymienić oraz dokona wyceny kosztów robocizny.

W niektórych przypadkach, zamiast wymiany pokrycia, wystarczy kosmetyka. (fot. Fotolia)

Kosmetyka Nie zawsze trzeba wymieniać pokrycie aby nasz dach wyglądał jak nowy.

Jeżeli połać nie przecieka, a więźba jest w dobrym stanie, wystarczy tylko drobna kosmetyka. Naloty biologiczne wywołane przez glony, mchy i porosty oraz zanieczyszczenia mechaniczne takie jak sadza i pył usuwa się wodą z dodatkiem popularnych na rynku detergentów, lub preparatów specjalistycznych.

Do większości pokryć dachowych znajdziemy również farby dachowe.

Oczyszczony dach można łatwo pomalować i przywrócić mu pierwotny blask. Pokrycia dachowe przed pomalowaniem należy umyć, oczyścić z nalotów biologicznych (glony) i zagruntować.

Przed remontem należy dokładnie określić zakres prac, a także sprawdzić stan konstrukcji. (fot. Fotolia)

Pomalować możemy właściwie każde pokrycie dachowe. Do stalowych blach ocynkowanych używa się farb poliwinylowych i akrylowych (Lowicyn, Radach, Plomb Takfarg). Do malowania dachówek ceramicznych i betonowych przeznaczone są farby do podłoży mineralnych np. Piladex PR, Solutan dachacryl, Akrofarb, Hydronylon Proof -Tech, Eternit, Silema B, Etermal, Revco dach. Tymi samymi środkami można pokryć również pokrycia azbestowe – płytki i eternit – choć te pokrycia i tak będziemy musieli wkrótce zastąpić nowymi. Przed malowaniem nie wolno ich skrobać ani czyścić w sposób, który powodowałby przy tym bardzo niebezpieczne dla zdrowia pylenie. c

Gont bitumiczny jest wygodnym pokryciem do renowacji dachów z pełnym deskowaniem. (fot. Redakcja)

www.forumbudowlane.pl

Pokrycie dachu vv e4sywin: Witam. Mam pytanie do bardziej zorientowanych. Mam w projekcie nadbudowy domu zaprojektowane pokrycie dachu dachówką. Czy mogę położyć blachodachówkę?? vv Interno: Zapewne z jakiś powodów zaprojektowane takie pokrycie i inwestor również był tego świadomy. Może sąsiednie dachy mają dachówki, może budynek jest zabytkowy lub pod opieką konserwatora. Nie należy samemu dokonywać takiego odstępstwa. vv Fenixxoo: przedmówca bardzo rozsądnie podaje argumenty, ja dorzucę swoje, a mianowicie dachówka to materiał praktycznie bezobsługowy przez wiele, wiele lat vv Lucynka82: też się zgadzam z kolegą, jeśli ktoś tak zaprojektował, to trzeba się tego trzymać bezwzględnie. Specjaliści wiedzą co robią vv Pafcio: Dokładnie, na początku większy nieco koszt, ale później spokój na lata vv Maciej Stanisławski: Jakby nie było, każdy z przedmówców ma rację. Teoretycznie jak masz projekt na dachówkę, to blachę też położysz, bo w odwrotnym przypadku nie zawsze tak można. Jednak jakby nie było dachówka ceramiczna, mimo że droższa, jest fajniejszym materiałem, nie do zdarcia przez lata i do tego jaka ładna. więcej dyskusji

16 dachy

Rodzaje

stropodachów

Katarzyna Szulc

J

ak nazwa wskazuje, stropodachy nazywane często dachami płaskimi, pełnią jednocześnie dwie funkcje – stropu nad najwyższą kondygnacją oraz dachu. Jeśli są wykonane prawidłowo, cechują się wytrzymałością na obciążenia powodowane śniegiem i wiatrem, odpornością na utratę ciepła, nadmierne nagrzewanie, opady atmosferyczne, a także uszkodzenia mechaniczne powstałe podczas eksploatacji.

Stropodach był bardzo popularny w budownictwie jednoro‑ dzinnym w latach 70. ubiegłego wieku. Charakteryzuje je niewielki koszt oraz prostota wykonania w porównaniu z tradycyjnymi dachami. Obecnie popularność tego typu konstrukcji jest znacznie mniejsza, gdyż wraz z kolejnymi latami eksploatacji odkrywano w nich coraz więcej wad. W ostatnim czasie zauważa się jednak ponowny wzrost zainteresowania tego typu konstrukcjami.

Należy sądzić, że ma to związek z coraz lepszą jakością materiałów używanych do ich budowy.

Z czego składa się większość stropodachów?

Wśród stropodachów możemy wyróżnić nieocieplane i ocieplane. Pierwsze z nich stosowane są przeważnie na wiatach i magazynach. Składają się jedynie z lekkiej konstrukcji nośnej oraz pokrycia, które zabezpiecza przed opadami. Natomiast w domach mieszkalnych, gospodarczych, biurowcach oraz innych budynkach, w których konieczne jest utrzymanie stałej temperatury powietrza, stosuje się stropodachy ocieplane. Schemat

Fot. Internorm

Większość z nas uważa, że dom powinien mieć klasyczny wielospadowy dach.

Taki dach, pokryty tradycyjną dachówką, to wręcz synonim jednorodzinnego domu.

Jednak istnieje również inne rozwiązanie: stropodach. Ale czy dwa w jednym to dobre rozwiązanie?

Stropodach pełni funkcję stropu nad najwyższą kondygnacją oraz dachu. (fot. Internorm)

budowy stropodachów ocieplanych jest zbliżony, z pewnymi różnicami. Składają się z kilku przylegających do siebie warstw, z których każda spełnia określoną funkcję.

Spodnią warstwę stanowi konstrukcja nośna, najczęściej żelbetowa. Wykonuje się ją również z lekkiego betonu, drewna, materiału drewnopodobnego lub stalowej blachy trapezowej. Warstwa ta przejmuje obciążenia, więc jej konstrukcja musi być wytrzymała. Układa się na niej izolację parochronną, która zapobiega przedostawaniu się pary wodnej do wnętrza konstrukcji stropodachu. Ważne jest szczególnie staranne wykonanie paroizolacji. Jej nieszczelność może skutkować zawilgoceniem warstwy znajdującej się wyżej. Warstwą tą jest izolacja cieplna, która redukuje zmiany ciepła, eliminuje kondensację pary wodnej powstałej w wyniku różnic temperatur, a także zapewnia odpowiednie warunki termiczne w pomieszczeniach mieszkalnych pokrytych stropodachem. Izolację wykonuje się z płyt piankowych (polistyrenowych, poliuretanowych), wełny mineralnej, styropapy, granulatu wełny mineralnej lub styropianu czy ekofibru. (należy zaznaczyć, że zarówno paroi termoizolacja powinny zostać wykonane

z materiałów, które nie ulegają korozji biologicznej.) W zależności od wariantu w jakim budowany jest stropodach oraz rodzaju użytego ocieplenia wyżej może znajdować się folia chroniąca izolację termiczną przed zawilgoceniem na wypadek przeciekania pokrycia stropodachu, warstwa z betonu pokrytego papą (stropodach pełny) lub po prostu pustka powietrzna (wentylacyjna), a dopiero nad nią właściwe pokrycie całej konstrukcji.

Klasyfikacja stropodachów Stropodachy pełne W tym przypadku wszystkie warstwy przylegają do siebie, więc są pozbawione szczelin umożliwiających przepływ powietrza oraz pary wodnej do atmosfery.

Stropodachy tego typu są najprostsze w wykonaniu i składają się z kilku podstawowych części: konstrukcji nośnej, paroizolacji, izolacji cieplnej oraz zewnętrznego pokrycia np. na gładzi cementowej. Należy jednak zaznaczyć, że zaleta którą jest prostota wykonania, może zostać zniwelowana przez wady, które w tego rodzaju konstrukcjach często popełniane są na etapie wykonawczym, a nawet projektowym.

Wśród stropodachów pełnych można wyróżnić konstrukcje odpowietrzane, które mają specyficzną warstwę podkładową pod pokrycie. Ma ona specjalne kanaliki, których zadaniem jest likwidacja nadciśnienia, jakie powstaje wewnątrz stropodachu. Przyjmują postać rowków w górnej części termoizolacji,

Stropodachy są ekonomicznym i funkcjonalnym rozwiązaniem. (fot. Internorm)

18 dachy

www.forumbudowlane.pl

Renowacja dachu płaskiego.

Wilgoć w domu. Pomocyy

Dachy płaskie, pomimo że są stosowane od dawna, nadają nowoczesny charakter bryle domu. (fot. Internorm)

które są wykonywane zgodnie ze spadkiem stropodachu. Innym rozwiązaniem jest wykonanie spodniej warstwy pokrycia z papy z odpowiednim gruboziarnistym podkładem.

Stropodachy wentylowane Stropodachy wentylowane, nazywane również zimnymi, oprócz części konstrukcyjnej, izolacyjnej oraz pokrycia, mają pustkę powietrzną usytuowaną nad warstwą izolacji termicznej.

W pustce tej krąży powietrze, dzięki któremu wilgoć zgromadzona w izolacji termicznej będzie z niego usuwana przez kanały wentylacyjne wykonane w ścianach. Wloty do kanałów należy zabezpieczyć siatką – jeśli tego nie zrobimy, na pewno okazji do zasiedlenia się w otworach nie przegapią ptaki. Jeżeli przestrzeń wentylacyjna między termoizolacją a pokryciem jest dostatecznie wysoka i w przyszłości będziemy chcieli z niej w jakich celach korzystać, pomyślmy o zabezpieczeniu izolacji termicznej np. szlichtą betonową. Oczywiście stropodach wentylowany nie musi być ocieplony już w trakcie budowy. W późniejszym terminie w szczelinę wentylacyjną bez problemu da się wdmuchać strzępki wełny mineralnej czy ekofiber (lekka izolacja niepalna nie poddająca się działaniu grzybów produkowana z celulozy).

Jeśli wysokość stropodachu na to pozwoli i podczas budowy zachowamy otwór wejściowy, można go będzie ocieplić płytami styropianowymi, poliuretanowymi lub z wełny mineralnej.

Stropodachy odwrócone Stropy tego typu potocznie nazywane są dachami zielonymi.

Konstrukcje te są bardzo ciekawe od strony architektoniczno – estetycznej, jednak ze względu na fakt, że wciąż postrzegane są w naszym kraju jako dość egzotyczne, nie są powszechnie budowane. To jednak powoli się zmienia i z każdym rokiem przybywa tego typu rozwiązań w budownictwie jedno- i wielorodzinnym. c wiecej o stropodachach

vv Sznur: Witam. Mam do remontu dach plaski jednospadowy 9x9, ktory wykonany jest nastepujaco: 1 strop, 2 szlaka, z ktorej jest spadek, 3 wylewka, 4 jedna warstwa papy. Wczoraj robilem dziure w papie i szlace az do stropu to szlaka cala mokra. Wilgoc wychodzi w domu na suficie. Chce wykonac od nowa dach. Czyli zerwac na pewno wszystko do golego stropu i tu pojawia sie problem. Czy wykonac to ze styropapy (najprosciej) tylko, ze wilgoc wtedy nie bedzie odprowadzona. Jestem bardziej przekonany do wykonania tego w taki sposob i chcialem sie doradzic fachowcow. Wiec moja wizja tego to tak: – zerwanie wszystkiego do stropu – zrobienie konstrukcji z krokwi – polozenie na to 2x welna megarock plus 10 cm – folia wysokoparoprzepuszczalna – blacha trapezowa T20 I teraz mam jeszcze pare pytan tyczacych sie takiego wykonania.

1. Czy to zda egzamin?

2. Czy na strop dawac warstwe paroizolacyjna np. dysperbit? jezeli to poloze to cala wilgoc ze stropu bedzie wychodzila do wewnatrz mieszkania, a ja chce zeby to wyparowalo na zewnatrz.

3. Jakie powinny byc wymiary krokwi? Na dach tylko bede wchodzil w celu odsniezania.

4. jaka powinna byc minimalna szpara wentylacyjna?

5. gdzie ta szpara wentylacyjna ma byc? miedzy welna a folia, czy miedzy folia a blacha trapezowa?

6.Jaki moze byc tego calkowity koszt, bo jeszcze nie robilem takich robot.

Bardzo Prosze o odpowiedz doswiadczonego fachowca. Z gory dziekuje i Pozdrawiam. vv MistrzJan: Przy tym spadku zapomnij o blasze. Dach betonowy jest najpewniejszy. Najprościej to położyć styropapę.Jan. vv PHU‑Szymański: – Czy to zda egzamin?

Tak, zda egzamin, o ile uzyska się wystarczający spadek dla blachy. Ad 2 i 3 – przy drewnie C22 i obciążeń ok. 0,8 śniegiem i 0,5 pokrycia, krokwie 16x8 w rozstawie 0,8m podparte w 3 miejscach (koniec, początek i środek) wytężone są na ok 75–80%. Wiele danych nie podałeś więc się domyślałem. Koszt: Za więźbę koło 22‑23zł m² Pokrycie 23‑25zł za m² + obróbki Demontaż to ciężko powiedzieć, pewnie z pół dnia roboty. vv Sznur: Jezeli poloze styropape to zawilgocony strop bedzie parowal do wewnatrz mieszkania prawda? Bo styropian nie pusci pary. Jaki minimaly spadek musze uzyskac? Wysokosc ogniomuru w najnizszym miejscu to 30 cm, a w najwyzszym ok. 60 cm. Jeszcze sprawdze dokladnie.

Jak wysoko musialbym podniesc konstrukcje zeby uzyskac odpowiedni spadek? Chetnie tez wyslucham waszych pomyslow na wykonanie tego dachu. Na remont chce przeznaczyc 7 tys. Z gory dziekuje. dodam jeszcze zdjecia. vv Sznur: witam. Polozylem late 2 m na ogniomurku, ustawilem do poziomu i zmierzylem odleglosc od murku do laty. Jest 11,5 cm na dwoch metrach. Odleglosc od papy do konca ogniomurku w najwyzszym miejscu dachu to 26,5 cm, a w najnizszym 25,5 da sie z tym cos zrobic? jezeli bym domurowal ogniomurek o jeden pustak w gore? Jezeli nie zda to egzaminu to prosilbym o jakis pomysl (prostszy) o wykonanie tego dachu z dobra wentylacja zeby zmiescic sie w/w kwocie. Z gory bardzo Dziekuje i Pozdrawiam. vv anonim_dekarz: najprostsze rozwiąznie styropapa, papa tylko trzeba zamontowac na dachu ze 4 kominki wentylacyjne, zeby to mogło wyparowac i na przyszłosc dach i strop bedzie odychał vv Sznur: lle moze kosztowac wykonanie tego dachu z materialem? vv MistrzJan: Zrób jak Anonim radzi. Koszt 150–200 zł m². Jan.

19 artykuł sponsorowany

Poliuretan to materiał o wszechstronnym zastosowaniu, sprawdzający się między innymi jako doskonały termoizolator, stosowany w budownictwie.

Płyty poliuretanowe – Bauder PIR

P

oliuretan jest stosowany w wielu dziedzinach, choć nie zawsze jest przez nas zauważany. Występuje w materacach, podeszwach butów, urządzeniach medycznych, jednak jego właściwości sprawiają, że bardzo istotnym obszarem jego zastosowania jest budownictwo, szczególnie energooszczędne. W zależności od technologii oraz proporcji można uzyskać poliuretan twardy, miękki, standardowy oraz kompaktowy. Izolacje poliuretanowe występują zarówno w postaci pianek, jak i płyt o różnym stopniu twardości i zróżnicowanych parametrach.

Daje to szerokie możliwości zastosowania tego materiału do izolacji dachów, ścian, podłóg, sufitów.

Główne zalety poliuretanu to: vvbardzo niska przewodność cieplna, vvwysoka termoizolacyjność osiągana przy niewielkiej grubości warstwy, vvstabilność wymiarowa i odporność na ściskanie, vvodporność na działanie temperatur, czynników biologicznych i chemicznych, vvmożliwość łączenia z innymi materiałami, vvszybki i łatwy montaż, vvdługi okres użytkowania wynoszący 50 lat i więcej.

Skuteczna termoizolacja – płyty Bauder PIR Płyty BauderPIR są produkowane ze sztywnej pianki poliuretanowej, wyróżniającej się doskonałymi parametrami termoizolacyjności. Płyty te są izolatorem o najniższym współczynniku przewodzenia ciepła w porównaniu z innymi materiałami ociepleniowymi. Ponadto tworzą skuteczną termoizolację przy zastosowaniu warstw o niewielkiej grubości. Płyty BauderPIR charakteryzują się także wysoką stabilnością wymiarową i odpornością na ściskanie. W zależności od rodzaju są przeznaczone do różnych zastosowań.

W asortymencie występują zarówno płyty do zwykłych dachów płaskich, w których jest wymagana normalna odporność na stąpanie, aż do systemów, w których konieczna jest ekstremalnie wysoka wytrzymałość. Ich odporność na ściskanie wynosi od 120 do 150 kPa. Płyty poliuretanowe w pełni odporne na korozję biologiczną, pleśnienie i gnicie.

Płyty nie wymagają żadnych prac konserwacyjnych, są bezwonne i fizjologicznie neutralne. Ponadto charakteryzują się odpornością na większość substancji chemicznych mogących występować w miejscu budowy, mogą być także

łączone z gorącym bitumem i kryte papami bitumicznymi.

Montaż i transport płyt Bauder PIR jest łatwy między innymi ze względu na małą wagę. Przy standardowej gęstości, wynoszącej ok. 30 kg/m³ jedynie 3% stanowi stała masa, tworząca sztywną strukturę pianki poliuretanowej. Jest ona trwała i odporna na oddziaływanie mechaniczne.

Płyty Bauder PIR wyróżniają się bardzo pozytywnym bilansem ekologicznym – zarówno na etapie produkcji i utylizacji, jak i – co szczególnie ważne dla inwestorów – w czasie użytkowania.

Zastosowanie termoizolacji z płyt BauderPIR w okresie użytkowania wynoszącym 50 lat zapewnia oszczędność ogrzewania sięgającą 30%.

Poliuretan – właściwości ogniowe Odporność ogniowa dachu musi być rozpatrywana w aspekcie całego układu.

W tym przypadku poliuretanowe materiały izolacyjne wykazują korzystne właściwości. Cechują się wysoką odpornością na wysokie temperatury, a w przypadku pożaru – długo zachowują właściwości izolacyjne, nie kapią i chronią inne warstwy przed działaniem ognia. Materiały poliuretanowe mogą być stosowane nawet na dachach wielkopowierzchniowych i z powodzeniem są wykorzystywane do termoizolacji takich obiektów m.in. w USA i Niemczech. c

www.bauder.pl info@bauder.pl

20 Co zrobić, jeśli okaże się, że na zamieszkanym już poddaszu nie jest wystarczająco ciepło? Nie ma wyjścia, trzeba je docieplić. Ale jak to zrobić, aby nie zdewastować wykończonego mieszkania?

Marta Balcerowska

T

ermomodernizacja metodą ­wdmuchiwania (blow-in) pozwala na dotarcie do każdej przestrzeni, w której nie jest możliwe ułożenie izolacji w sposób tradycyjny. Docieplanie polega na wdmuchaniu izolacji w postaci sypkiej za pomocą specjalnego agregatu z wężem. Materiał podawany jest pod ciśnieniem, co zapewnia dotarcie granulek w każdy zakamarek, przez specjalnie wykonane niewielkie otwory techniczne. Jeśli więc docieplamy poddasze już zamieszkałe, nie trzeba demontować

fot. Pneumatyczne Systemy Termoizolacji Zieliński

Izolacje

materiału, którym wykończone są skosy, np. płyt gipspowo-kartonowych. Nie jest więc to metoda zbyt uciążliwa dla mieszkańców, nie wiąże się z rujnacją poddasza, naruszaniem konstrukcji dachu, ponadto przebiega bardzo szybko (w ciągu jednego dnia można pokryć nawet kilkaset metrów kwadratowych powierzchni dachu, podłogi czy innego obszaru) i jest stosunkowo tania. Materiału nie trzeba nigdzie składować, a po zakończeniu prac nie pozostają żadne odpadki.

Wykonanie izolacji cieplnej powinno się poprzedzić oględzinami stanu faktycznego. Firmy wykonawcze dysponują najczęściej sprzętem do badań termograficznych. Są to zazwyczaj specjalne kamery termowizyjne pozwalające precyzyjnie zdiagnozować i wskazać miejsca niedocieplone, te powodujące straty energii. Taka kontrola termograficzna umożliwi też dobranie właściwej grubości izolacji i jej rodzaju.

Wdmuchiwany luźny materiał ­termoizolacyjny polecany jest nie tylko do docieplenia poddaszy już użytkowanych. Można go z powodzeniem

Dmuchać

na zimne

stosować w miejscach trudno dostępnych oraz wszędzie tam, gdzie izolacja materiałem w postaci mat czy płyt jest trudna do ­wykonania. Najczęściej sypką izolację wykorzystuje się do ocieplania stropodachów, poddaszy nieużytkowych, a także stropów drewnianych. Wypełnia się nią także szczeliny w ścianach trójwarstwowych z pustką powietrzną.

Pamiętajmy jednak, że prace związane z termomodernizacją muszą być za każdym razem rozważane indywidualnie i wymagają sporego doświadczenia w ocenie stanu technicznego dachu, ścian i stropów.

Metoda wdmuchiwania materiału izola‑ cyjnego może też stanowić alternatywę dla tradycyjnego sposobu ocieplenia nowo budowanego domu, na etapie stanu surowego zamkniętego.

Najczęściej stosowane rodzaje materiałów ociepleniowych stosowanych metodami wdmuchiwania (lub też natrysku) to: granulat wełny mineralnej lub szklanej, ekofiber, granulowany styropian oraz pianka poliuretanowa.

Granulat wełny Wełna mineralna powstaje w wyniku rozdmuchiwania skał bazaltowych roztopionych w bardzo wysokiej temperaturze. Wełna szklana wytwarzana jest w podobny sposób z tym, że materiałem używanym do jej produkcji jest szkło sodowo-wapienne. Wełna jest dodatkowo impregnowana olejem mineralnym, dzięki czemu jest odporna na nasiąkanie wodą.

Ponadto ma właściwości tłumiące hałas.

Jej granulat bardzo dobrze wypełnia izolowane przestrzenie, jest odporny biologicznie i chemicznie, ognioodporny i paroprzepuszczalny. Wadą wełny jest

Materiał termoizolacyjny wprowadza się pod ciśnieniem zarówno w ściany...

natomiast to, że jest cięższa od innych materiałów izolacyjnych.

Ekofiber Sypki materiał termoizolacyjny z włókna celulozowego. Impregnowany jest związkami boru, dzięki czemu zachowuje odporność na działanie ognia, nie tylko sam nie ulega biodegradacji, ale nawet powstrzymuje rozpoczęty proces rozwoju pleśni i grzybów na konstrukcjach drewnianych. Ekofiber nie wymaga stosowania folii paroszczelnych i paroizolacyjnych. Zalecany jest w budownictwie szkieletowym.

Izolację z ekofibru wykonuje się przez wdmuchiwanie na sucho lub przez natrysk na mokro. Do ułożenia izolacji potrzebny jest agregat wdmuchujący, wąż przesyłowy oraz specjalne końcówki natryskowe.

Popularniejsza i znacznie tańsza, jak również wydajniejsza i bardziej uniwersalna jest metoda sucha (ponad 90% realizacji). Materiał jest rozdrabniany i mieszany z powietrzem w agregacie, a następnie przesyłany wężem w przygotowane pustki w ścianach, stropach lub połaciach dachowych. Może być również wysypywany luzem na powierzchni stropodachu wentylowanego lub w przestrzenie w poddaszu nieużytkowym. Przykładowe, zalecane gęstości materiału w warstwie izolacyjnej: ściany 54-64 kg/m3, połacie dachowe 40-50 kg/m3, stropy nieużytkowe 30-35 kg/m3.

Izolacje metodą mokrą wykonuje się ­takim samym agregatem co wdmuchiwanie, wykorzystując dodatkową pompę wodną i dyszę natryskową. Włókna celulozowe zwilża się czystą wodą lub wodą z domieszką kleju. W ten sposób ociepla się zazwyczaj ściany.

Granulki styropianu Inaczej polistyren spieniony. Składa się z kuleczek, z których każda zawiera dziesiątki tysięcy zamkniętych komórek

...jak i skosy poddasza przez niewielkie otwory. (fot. Pneumatyczne Systemy Termoizolacji Zieliński)

wypełnionych powietrzem. Dzięki takiej budowie charakteryzuje się bardzo dobrą izolacyjnością termiczną. Co możemy docieplać? Stropodachy wentylowane, przestrzenie nad sufitami podwieszanymi, ściany z pustką powietrzną, podłogi na legarach oraz przestrzenie za płytami gipsowo-kartonowymi. Istnieją sytuacje, gdy ta metoda jest jedyną możliwą, np. stropodach wentylowany o wysokości 10-15 cm lub nawet 40 cm – tutaj nie da się ułożyć izolacji ręcznie. Granulat styropianowy rozprzestrzenia się podobnie jak ciecz, dzięki czemu dobrze wypełnia najmniejsze zakamarki docieplanej przestrzeni.

Pianka poliuretanowa Pianka wytwarzana jest z systemów dwukomponentowych, mieszanych w ­komorze pistoletu natryskowego.

Następnie nanoszona jest warstwami na podłoże; jest więc to nieco inny rodzaj izolacji od wyżej opisanych.

Pianka natryskowa ma krótki czas utwardzania (kilka sekund). Stosowana jest do izolacji termicznej powierzchni poziomych (posadzki, podłogi, kanały), pionowych (ściany, przegrody termiczne, dachy), jak też poziomych i skośnych izolowanych od dołu (poddasza, stropodachy niewentylowane, połacie dachowe).

Aplikacja natryskiem daje możliwość uzyskania monolitycznej warstwy izolacji o wybranej grubości, bez jakichkolwiek łączeń, szczelin, a więc pozbawionej mostków termicznych. Wykonana tak izolacja termiczna uniemożliwia niekontrolowaną wymianę powietrza z otoczeniem. Izolacja z pianki wykazuje ponadto dobrą przyczepność do różnego typu podłoży, nadaje się do nanoszenia na blachę, ceramikę, beton, folię oraz drewno. Idealne przyleganie pianki do powierzchni sprawia, że stanowi ona tak naprawdę izolację samonośną, nie stosuje się więc żadnych dodatkowych systemów mocowań, często zwiększających koszt inwestycji, a przede wszystkim

Ekofiber zastosowany na ścianie o konstrukcji szkieletowej. (fot. Pneumatyczne Systemy Termoizolacji Zieliński)

praco- i czasochłonnych. Penetracja i niszczenie piankowej izolacji przez gryzonie czy szkodniki jest praktycznie niemożliwa, materiał ten nie jest też siedliskiem rozwoju bakterii czy grzybów.

Sztywna pianka poliuretanowa jest odporna na starzenie, nie ulega zjawisku sublimacji (nie zanika), nie filcuje się, nie opada, a z upływem lat zachowuje swoją skuteczność izolacyjną.

Ten system nie wymaga stosowania folii paroprzepuszczalnych ani paroizolacji i nie powoduje butwienia drewna. Umożliwia adaptację na cele mieszkalne nieocieplonego poddasza.

Inną dość ważną zaletą tego systemu izolacji jest niski ciężar warstwy, z reguły nieprzekraczający 3,5 kg/‌m2. Pianka natryskowa łatwo wypełnia wszelkiego typu ubytki i szczeliny w ścianach.

Ponieważ nakładana jest warstwowo (pomiędzy szkieletowymi elementami konstrukcyjnymi budynku), wszystkie nieszczelności są nią wypełniane, dotyczy to głównie linii styku ścian z płaszczyzną dachu, wszelkich łączeń płaszczyzn dachu, ­oprawy okien dachowych i w niektórych przypadkach okien ściennych i drzwi.

Grubość izolacji z pianki wynosi najczęściej 10-20 cm. Średni czas realizacji ocieplenia typowego poddasza to 1-3 dni. c

Docieplanie stropodachu wentylowanego. (fot. Pneumatyczne Systemy Termoizolacji Zieliński)

22 artykuł sponsorowany

Uzyskanie szczelności powietrznej w budynkach Od 1 stycznia 2014 roku obowiązujące przepisy (WT) nakazują uzyskanie w budynkach szczelności na przenikanie powietrza (przewiewo‑szczelność).

Na połączeniu ścian i dachu budynków wymóg ten można zrealizować na dwa sposoby: vvuzyskując szczelność powietrzną za pomocą odpowiedniego (szczelnego) ułożenia paro‑izolacji po wewnętrznej stronie więźby dachowej; vvuzyskując szczelność powietrzną za pomocą odpowiedniego (szczelnego) ułożenia warstwy wstępnego krycia na zewnętrznej stronie więźby dachowej.

Szczelność powietrzną za pomocą odpowiedniego ułożenia warstwy wstępnego krycia na zewnętrznej stronie więźby dachowej wymaga uszczelnienia połączenia tej warstwy w: vvszczytach budynku (fot. 1); vvwokół wszystkich kominów oraz innych przejść przez dach; vvwokół okien dachowych i wyłazów; vvwokół każdej krokwi na jej połączeniu ze ścianami (przykład MWK na rys.1–2);

Rys. 1

Rys. 2

Fot. 2

vvzaklejenia zakładów między pasami materiału warstwy wstępnego krycia.

Tak więc zaklejanie samych zakładów MWK nie da żądanego efektu.

Najtrudniej jest zrealizować przewiewo‑szczelność wokół okien dachowych, które najczęściej mocowane są na łatach i to jest powodem tej trudności. Natomiast dużo łatwiej jest zrealizować przewiewo‑szczelność dachu i budynku od strony wewnętrznej dachu za pomocą paro‑izolacji. Na przykład wspomniane okna dachowe można łatwo uszczelnić w ich futrynie.

Dodatkowym argumentem za takim sposobem rozwiązania tego problemu jest konieczność ułożenia paro‑izolacji ze względu na wilgoć technologiczną.

Czyli skoro musimy już z powodu tej wilgoci ułożyć paro‑izolację, to warto dołożyć wszelkich starań, aby dodatkowo stanowiła ona jednocześnie dobrą warstwę wiatroszczelną zabezpieczającą przed przewiewami.

Rys. 1–2 pokazują kolejne etapy układania membran wstępnego krycia (MWK) w okolicach murłaty i okapu.

Krokwie powinny być szczelnie obklejone tak, aby nie było żadnych szczelin umożliwiających przepływ powietrza z wnętrza budynku na zewnątrz do atmosfery.

Prace te powinien wykonywać dekarz, ale tylko wtedy, kiedy zaplanowano dach bez paro‑izoalcji.

W Polsce bardzo rzadko układa się prawidłowo paro‑izolacje, co ma znaczenie dla dekarzy, ponieważ nieszczelne paro‑izolacje są powodem powstawania zacieków na poddaszach lub pod podbitką. Z tego powodu często są niesłusznie oskarżani o fuszerkę.

Fot. 1

Jak wiadomo powietrze wypływające przez szczeliny w dachu pod wpływem różnicy temperatur, traci w miejscu schłodzenia wilgoć, która wypełnia szczelinę i pojawia się na ścianach po ich wewnętrznej i zewnętrznej stronie.

Drugim miejscem, poza okapami, w którym bardzo często powstają przewiewy powietrza są szczyty budynku. Szczelne ułożenie MWK w szczytach budynku też wymaga użycia samoprzylepnych taśm uszczelniających na połączeniu membran z murem.

Niestety nie da się tego zrobić łatwo.

Z tego i wielu innych powodów najlepsze i najefektywniejsze uszczelnianie dachów można uzyskać dzięki odpowiedniemu (szczelnemu) ułożeniu paro‑izolacji. c

www.dachowa.com.pl www.marma.com.pl

24 izolacje

Dlaczego

membrana

jest ważna?

Tadeusz Dąbrowski

M

embrana dachowa pełni bardzo ważną rolę w funkcjonowaniu całego dachu, a jej brak może grozić poważnymi konsekwencjami.

Jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę, jak odpowiedzialne zadanie pełni, ponieważ po zamontowaniu pozostaje niewidzialna dla użytkownika i bardzo trudna do skontrolowania.

Rola membrany Membrana dachowa jest materiałem składającym się z trzech warstw. Jest to warstwa funkcyjna (jednostronnie przepuszczająca cząsteczki pary wodnej) oraz dwie warstwy zewnętrzne chroniące warstwę funkcyjną przed uszkodzeniami.

Funkcją membran dachowych jest ochrona termoizolacji i konstrukcji dachu przed wilgocią z zewnątrz, a także odprowadzanie wilgoci z ocieplenia. Jest to o tyle istotne, że zawilgocenie materiału izolującego drastycznie obniża jego sprawność cieplną. Membrana dachowa działa dwutorowo: przeciwdziała przedostaniu się wody opadowej do ocieplenia, ale też umożliwia wyprowadzenie pary wodnej (powstającej wewnątrz pomieszczeń) z izolacji na zewnątrz.

Suchy dach – ciepły dach Właściwie każdy dach, a przede wszystkim dach ocieplony, powinien być zabezpieczony przed kondensatem (czyli skropliną), a także przed wodą, śniegiem i wiatrem, który może przewiewać przez ocieplenie.

Zazwyczaj poddasza ocieplane są wełną mineralną. Aby spełniała one swoje zadania prawidłowo, musi być

odpowiednio zabezpieczona przed działaniem wilgoci. Pamiętajmy, że zawilgocony materiał izolacyjny jest nieskuteczny, co łączy się ze stratami energii zużywanej na ogrzanie domu. Aby temu przeciwdziałać, należy zastosować od strony poddasza folię paroizolacyjną, natomiast od strony zewnętrznej – paroprzepuszczalną membranę dachową.

Dopiero takie połączenie zapewni komfortowe warunki mieszkaniowe.

Para wodna w budynkach mieszkalnych to naturalne zjawisko. Powstaje ona wskutek wszelkich codziennych czynności, jak pranie, gotowanie czy kąpiel. Chociaż sama w sobie nie jest zagrożeniem dla dachu, to już jej skroplenie grozi poważnymi szkodami w domu. Przedostawanie się wilgoci do termoizolacji może okazać się na tyle destrukcyjne dla konstrukcji dachu oraz pomieszczeń na poddaszu, że konieczny będzie kapitalny remont.

Fot. Braas

Dach to skomplikowana konstrukcja, składająca się z kilku warstw. Współtworzą one kompatybilny system, który chroni przed utratą ciepła zimą i nadmiernym nagrzaniem latem, a przede wszystkim stanowi zabezpieczenie przed szkodliwym wpływem warunków atmosferycznych.

Niewidocznym dla oka, aczkolwiek niezwykle ważnym elementem w strukturze dachu jest membrana dachowa.

26 izolacje Na co zwrócić uwagę przy wyborze membrany?

Dla przeciętnego człowieka wybór odpowiedniego produktu, może nastręczać wiele trudności. Obecnie na rynku dostępna jest szeroka gama membran. Są one zróżnicowane pod wieloma względami, np. jeśli chodzi o technologię produkcji, dodatki uszlachetniające (np. stabilizacja na UV), wodoszczelność – hydrofobizacja powłok (impregnacja), wytrzymałość mechaniczna – odporność na rozerwanie.

Wszystkie te parametry mają wpływ zarówno na cenę, jak i na funkcjonalność oraz trwałość produktu. Jednak istnieje kilka podstawowych danych, na które koniecznie trzeba zwrócić uwagę.

Wybierając membranę należy zwrócić uwagę na podaną przez producenta paroprzepuszczalność, czyli zdolność membrany do przepuszczania pary wodnej w ciągu doby. Nie powinna być ona niższa niż 1000g/(m²•24 h). Jednak obecnie, coraz powszechniej, informacja o paroprzepuszczalności wyrażana jest współczynnikiem Sd. Jest to o tyle ważne, że współczynnik Sd jest zawsze stały, niezależnie od warunków otoczenia, kiedy dokonuje się pomiaru. Jednym słowem najbardziej miarodajny. Służy on do porównania oporu dyfuzyjnego badanego materiału z oporem słupa powietrza o określonej grubości.

Rozróżniamy dwa typy membran: wysoko- i niskoparoprzepuszczalne..

Drugim ważnym wskaźnikiem jest wytrzymałość mechaniczna membrany na rozerwanie. Wytrzymałość ta ma wielkie znaczenie podczas układania jej na dachu, docieplania poddasza, jak i w całym okresie użytkowania.

Im mocniejsza membrana, tym mniejsze ryzyko jej uszkodzenia podczas montażu. (fot. Licon)

Membrana dachowa chroni termoizolację i konstrukcję dachu przed wilgocią z zewnątrz. (fot. Corotop)

Wodoszczelność to kolejny bardzo istotny parametr. Aby dach spełniał swoje funkcje przez długie lata, a poddasze było komfortowe dla mieszkańców, konieczne jest zapewnienie skutecznej hydroizolacji.

Wodoszczelność membrany (czyli wytrzymałość na działanie słupa wody – takie pojęcie stosowane jest w praktyce), jest warunkowana specjalną powłoką zabezpieczającą. Membrany, jak każdy inny materiał, ulegają starzeniu, a tym samym także ich parametry wytrzymałościowe maleją. Z tego względu tak istotne jest, by fabryczne właściwości materiału były na tyle wysokie, żeby minimalizować negatywny wpływ czasu. Dlatego im wyższa wodoszczelność materiału, przekraczająca kilka metrów słupa wody, tym większa pewność, że przez długie lata zachowa on swoje właściwości. Jeśli materiał nie jest odporny na działanie wody, wówczas może dojść do procesu niszczenia dachu. A konsekwencją jest zwykle kosztowny remont.

Kolejny istotny czynnik to odporność na działanie promieni UV, ma ona również wpływ na starzenie się materiału.

W celu dobrania odpowiedniego rodzaju membrany do danego typu dachu, najlepiej zdać się na fachowca, który precyzyjnie doradzi, jaki materiał wybrać.

Montaż membrany Jeśli chcemy, by montaż membrany przebiegał bezproblemowo, musimy zaopatrzyć ekipę dekarską w materiał, – tak jak wcześniej zostało wspomniane – wytrzymały na uszkodzenia mechaniczne.

Jest to ważne chociażby ze względu na specyfikę pracy podczas budowy dachu. Otóż często dochodzi do różnego typu uszkodzeń materiału spowodowanych przez ostre krawędzie dachówek, gwoździe, młotki lub inne narzędzia.

To specyfika tej pracy. Mocniejszy i bardziej wytrzymały produkt, to mniejsze ryzyko rozerwania. Jednak w przypadku wystąpienia jakichkolwiek uszkodzeń, konieczna jest natychmiastowa reperacja. Wszelkie zniszczenia membrany podczas montażu muszą zostać naprawione poprzez użycie specjalistycznej taśmy naprawczej do klejenia foli, zapewniającej pewne połączenia.

Pamiętajmy, że pokrycie dachowe ma nam służyć przez dziesiątki lat i zapewniać odpowiedni komfort życia.

Jeśli zaś pozostawimy folię wstępnego krycia w stanie uszkodzonym, może to w znacznym stopniu obniżyć poziom bezpieczeństwa dachu i poddasza, a co za tym idzie – powodować jego zawilgocenie. c

więcej o izolacji dachu

27

Folie

izolacje

– uwaga na słońce Folie wstępnego krycia są niezastąpionym materiałem, zapewniającym ochronę dachu i jego prawidłowe funkcjonowanie.

Katarzyna Laszczak

T źródło: Marma Polskie Folie

rzeba jednak pamiętać, że są one projektowane z przeznaczeniem do konkretnego celu i w związku z tym mają pewne ograniczenia techniczne.

Dlatego nie można narażać folii na warunki, do których nie zostały stworzone i należy przestrzegać zasad określonych przez ich producentów.

Przede wszystkim FWK charakteryzują się ograniczoną odpornością na promieniowanie słoneczne, nie można ich też stosować jako sezonowej osłony dachu.

Odporność na działanie słońca FWK uzyskują odporność na promienio‑ wanie ultrafioletowe (UV) przez dodawanie do ich tworzywa tzw. stabilizatorów na UV, które zużywają się w miarę naświetlania („wypalają się”).

Ilość tych stabilizatorów przewidziana jest na kilkudziesięcioletnie działanie rozproszonego światła słonecznego na folię, ale podawana jest w jednostkach czasu określających działanie pełnego, otwartego światła słonecznego. FWK

Folie wstępnego krycia mają określoną odporność na promieniowanie UV. (fot. Redakcja)

niskoparoprzepuszczalne (wentylowane) mają w większości odporność na UV odpowiadającą 3-4 tygodniom działania pełnego światła słonecznego. Natomiast folie dachowe wysokoparoprzepuszczalne – 3-6 miesięcy.

Należy przy tym pamiętać, że pod pokryciami dachów skośnych (w stopniu zależnym od ich rodzaju) zawsze rozchodzi się rozproszone światło słoneczne, ponieważ im jest starsze pokrycie, tym więcej jest w nim otworów i dziurek. Niektóre miejsca w dachu zawsze, od początku przepuszczają światło (krawędzie połączeń pokrycia, okapy, kosz, komin, okna dachowe, itd.).

Krycie sezonowe Osłona domu zamontowana na więźbie dachowej, musi wytrzymać działania silnych i bardzo silnych wiatrów, które występują w Polsce coraz częściej. Takich obciążeń nie wytrzymają nawet najmocniejsze plandeki, a folie wstępnego krycia są od nich wielokrotnie słabsze, ponieważ przeznaczone są do uszczelniania pokryć

dachów skośnych i nie przenoszą żadnych obciążeń. Natomiast muszą wykazywać się zupełnie innymi cechami, których nie mają plandeki.

Nie można wyprodukować (i nie ma po co) materiału uniwersalnego, który mógłby być tak wytrzymały aby odeprzeć napór silnego wiatru oraz wieloletnie działanie promieniowania słonecznego i jednocześnie mieć takie cechy jak: odpowiednią paroprzepuszczalność, wodoodporność, elastyczność, lekkość. A przy tym jeszcze nie kosztować więcej niż całe pokrycie dachu. Z takich oto powodów FWK ułożona na więźbie nowobudowanego domu w charakterze osłony zimowej zawsze ulegnie uszkodzeniu. Jeżeli nie zniszczy jej wiatr (jest to kwestia losowa) to na pewno wypali ją promieniowanie UV. Szkody mogą być ogromne i są poświadczone wieloma przykładami.

Odpowiedzialność prawną za te szkody ponosi nie ten co udziela takich „porad”, ale ten kto podejmuje taką decyzję na budowie. c

28 pokrycia

Układanie dachówek bitumicznych to ostatni etap prac na dachu. Najpierw należy odpowiednio przygotować podłoże, wykonać wentylację i ułożyć wstępne krycie.

Montaż gontu

Ewa Kulesza

O

becne na rynku systemy pokryć bitumicznych mają szeroką gamę dodatkowych elementów wykończeniowych, w kolorach i fakturach harmonizujących z resztą pokrycia.

Wśród nich: akcesoria montażowe, masy uszczelniające oraz kompletne systemy wentylacji dachu.

Od czego zacząć?

Przed ułożeniem pokrycia należy wykonać obróbki blacharskie połączeń dachu ze ścianami, nadbudówkami,

wzdłuż naroży dachu oraz wokół komina.

Obróbkę należy tak wykonać, aby woda w miejscu załamań swobodnie spływała nad połączeniami i nie zaciekała pod pokrycie. Obróbki wykonane z blachy stalowej dodatkowo trzeba zagruntować, aby można było do nich przykleić dachówki. Należy również zamontować deski okapowe i szczytowe oraz ułożyć papę podkładową. Mocuje się również rynny dachowe, kominki wentylacyjne i wywietrzniki wentylacyjne.

Nie można zapomnieć również o zacho‑ waniu przestrzeni wentylacyjnej między ociepleniem a podłożem. Właściwie wykonana szczelina wentylacyjna zabezpiecza przed zawilgoceniem izolacji

cieplnej i utratą jej właściwości cieplnych.

Aby szczelina mogła spełniać swoje funkcje musi mieć otwory wlotowe pod okapem i wylotowe w połaci, kalenicy lub w ścianach szczytowych.

Gonty bitumiczne układa się na wytrzy‑ małym i sztywnym podłożu. Dobrym materiałem są deski, wodoodporne płyty wiórowe V‑100, płyty OSB lub MFP, albo sklejka wodoodporna.

Powierzchnia poszycia musi być równa i sucha – wilgotność nie może przekroczyć 21%. Deski poszycia należy zaimpregnować środkiem grzybobójczym i ognioochronnym. Na dachu o połaci nachylonej pod kątem mniejszym niż 17 stopni, na całej powierzchni układa się

Fot. Scala Plastics

bitumicznego

TechnoNICOL – zabezpieczamy twój dom od dachu po fundamenty Gdy budujesz lub remontujesz dom, Twoim największym marzeniem jest by nie sprawiał problemów w eksploatacji: by dach nie przeciekał, hydroizolacja spełniała swoją funkcję, a materiały użyte do termoizolacji były niezawodne. Zobacz, jakie rozwiązania proponuje TechnoNICOL by spełnić Twoje marzenia:

2 1

5

3

1

4 5

4

5

1 GONT LAMINOWANY COUNTRY - najlepsze bitumiczne pokrycie dachu skośnego.

2 MIDA ROOF FIX - podkład pod każdy rodzaj pokrycia dachowego.

3 MIDA SELF EPS - samoprzylepna papa podkładowa do hydroizolacji dachów, fundamentów i tarasów.

4 MIDA BASE PV S4 - papa podkładowa do hydroizolacji dachów i fundamentów.

5 XPS TECHNONICOL CARBON - termoizolacja z polistyrenu ekstrudowanego do dachów, tarasów, ścian, fundamentów i podłóg w podziemnych pomieszczeniach użytkowych.

Chcesz wiedzieć więcej o tych i innych rozwiązaniach TechnoNICOL, odwiedź nas na www.technonicol.pl

30 pokrycia

Obróbka blacharska okapu. (fot. TechnoNICOL)

Montaż pasów gontu. (fot. TechnoNICOL)

Wykończenie szczytu. (fot. TechnoNICOL)

papę podkładową (z zachowaniem 10 cm zakładu). Gdy nachylenie jest większe niż 17 stopni wystarczy ułożyć pas papy o szerokości około 1 m wzdłuż wszystkich krawędzi dachu. Podkład z papy jest niezbędny również w koszach.

Wierzchnia warstwa gontów bitumicznych jest pokryta posypką mineralną. Dlatego należy kupować materiał tylko z tej samej serii. Uniknie się w ten sposób łat na dachu w różnych odcieniach. Dobrze jest również przed ułożeniem pokrycia wymieszać gonty z kilku paczek. Wówczas różnice w kolorze są niewidoczne.

Układanie pokrycia Niektóre gonty bitumiczne są pokryte klejem lub mają paski kleju bitumicznego.

Dzięki temu w wyniku nagrzewania przez słońce, po ułożeniu samoistnie się sklejają. Proces ten nazywa się wulkanizacją. W paczkach gonty bitumiczne są zabezpieczone przed sklejeniem folią. Jeżeli spodnia część gontów jest w całości pokryta klejem, folię należy zerwać. Natomiast w przypadku gontów, które mają klej tylko nałożony miejscowo na wierzchniej stronie, folię można pozostawić. Sposób ich montażu uzależniony jest od temperatury. Kiedy jest chłodno (poniżej 5°C), paski należy podgrzewać ręczną nagrzewnicą, ponieważ nie nagrzane słońcem mogą się nie skleić. Gonty wymagające użycia kleju należy dodatkowo podklejać lepikiem lub specjalnym uszczelniaczem do materiałów asfaltowych.

Gonty bitumiczna mocuje się do podłoża gwoździami papowymi ocynkowanymi 2,8 x 30 mm. Przy kącie nachylenia dachu około 50 stopni i więcej należy zwiększyć ich liczbę. Dodatkowo na górnej części pasa należy przybić cztery gwoździe.

Na powierzchnię 1 m² układa się od 6 do 9 pasów. Rzędy należy układać tak, aby były przesunięte o pół dachówki.

Na połaci należy wyznaczyć poziome i pionowe linie pomocnicze. Układanie

Pokrycie wokół kominka wentylacyjnego. (fot. TechnoNICOL)

Obróbka kalenicy. (fot. TechnoNICOL)

zaczyna się od okapu, przykrywa się pas okapowy. Sąsiednie pasy układa się na styk i mocuje. Kolejny rząd musi nachodzić na poprzedni tak, aby przykrywał mocowania. Wokół kosza wykończonego blachą, pasy układa się tak, aby zachodziły na blachę. Zamiast blachy, można w koszu ułożyć papę podkładową o szerokości 1 m. Pasy gontów zachodzące na kosz można układać na przemian lub docinać z obu stron (kosz otwarty) albo z jednej strony.

Wokół komina układa się jedną warstwę papy podkładowej, na którą nakłada się obróbkę blacharską.

Kalenicę i grzbiety można wykończyć akcesoriami systemowymi sprzedawanymi razem z pokryciem. Elementy kalenicowe można również dociąć z pasów gontów i wygiąć je do kształtu dachu. c

Dodatkowe zalecenia

S

posób montażu gontów powinien być dostosowany do wymogów konkretnego producenta, gdyż od jakości podłoża, staranności wykonania obróbek i samego pokrycia – odpowiednio wentylowanego – w dużej mierze zależy gwarancja jego trwałości. Pokrycia bitumiczne należy przechowywać w suchych pomieszczeniach, zabezpieczonych przed słońcem i wilgocią.

W upalne dni gonty powinny leżeć w zacienionych i chłodnych miejscach. Podłoże musi być twarde i równe. Materiały bitumiczne nie mogą leżeć bezpośrednio na gruncie.

Obróbka kominka wentylacyjnego. (fot. TechnoNICOL)

www.lindab.pl

NOWE NIŻSZE

CENY!

Blachy dachowe już od 2

18,89 zł/m netto

ponad 50 lat tradycji i doświadczenia w produkcji pokryć dachowych i systemów rynnowych

E lit

3 0 la

gwa Chcesz mieć pewność, że Twój dach będzie funkcjonalny i trwały? Chcesz, żeby był

ran

23,23 złz VAT

e

t

cji!

elegancki i wyróżniał się na tle innych? Skorzystaj z oferty sprawdzonej firmy!

Nasze doświadczenie, wiedza i ponad 50 lat tradycji w produkcji pokryć dachowych daje Ci tę pewność. Wysoka jakość stali, perfekcja wykończenia, różnorodna oferta, 30 lat gwarancji to nasze stałe atuty!

Pomożemy Ci wybrać dach idealnie dopasowany do Ciebie i Twojego domu.

Wejdź na www.akademiadachu.pl i zamów bezpłatną wycenę dachu i rynien.

Pytaj w hurtowniach budowlanych o produkty Lindab w nowych niższych cenach!

Lindab Sp. z o.o. ul. Kolejowa 311, Sadowa 05-092 Łomianki tel. +48 22 489 88 00-01 Infolinia: 801 667 669

32 pokrycia

z blachy

Dzięki nowoczesnej technologii produkcji są solidne i trwałe, a niektóre z nich do złudzenia przypominają tradycyjne pokrycia dachowe. Ich największe atuty to niewielka waga, szybkość układania oraz konkurencyjne ceny, a w coraz większej ilości przypadków także wysokie walory estetyczne.

N

ajpopularniejszą obecnie blachą do krycia dachów jest blacha stalowa ocynkowana. Trwałość i odporność zapewnia jej wielowarstwowa struktura. Centralną część tej struktury stanowi rdzeń stalowy grubości najczęściej 0,5 mm, obustronnie ocynkowany ogniowo. Zabieg ten wpływa na tzw. proces samogalwanizacji, czyli samoistnego pokrywania się cynkiem ewentualnych zarysowań oraz krawędzi cięć. Następnymi warstwami, również nakładanymi obustronnie, są powłoki antykorozyjne – pasywacyjna i gruntująca.

Układ warstw zamyka od spodu ochronna warstwa epoksydu. Warstwę wierzchnią stanowi powłoka organiczna, którą może być: odporny na zmiany temperatury, działanie promieni ultrafioletowych i płowienie oraz nie zatrzymujący kurzu i brudu poliester standard; bardziej odporny na korozję poliester matowy; PVDF – powłoka szczególnie zabezpieczająca przed korozją, płowieniem koloru oraz brudzeniem, wytrzymała na substancje chemiczne (np. kwaśne deszcze); wyjątkowo plastyczny i odporny na uszkodzenia mechaniczne plastizol; pural łączący w sobie najlepsze cechy plastizolu i PVDF jest warstwą najbardziej trwałą, odporną na zarysowania chroni przed korozją i promieniami UV, nie brudzi się, jest łatwy do formowania i obróbki.

Poszczególne powłoki muszą być wykonane szczególnie starannie, bowiem to od nich zależą trwałość oraz walory estetyczne pokrycia. Warstwy zabezpieczające odznaczają się bardzo dobrą elastycznością i przyczepnością, dzięki czemu blachę można dowolnie kształtować, przetwarzać w profile gięte, tłoczone, perforowane lub cięte bez naruszenia właściwości ochronnych.

Trwałość tej blachy szacuje się na 30–50 lat. Waga 1 m² może wynosić od 5 do 19 kg.

Blacha aluminiowa Ma ona strukturę podobną do blachy stalowej ocynkowanej, z tym że rdzeń blachy stanowi aluminium. Jest ono powlekane obustronnie antykorozyjną warstwą pasywacyjną, następnie od zewnątrz warstwą podkładową, a od spodu powłoką ochronną epoksydu.

Zewnętrzną powłokę stanowi najczęściej

Fot. Ruukki

Dachy

Marta Balcerowska

Pokrycie z blachy daje swobodę zastosowania nietypowych kształtów dachu. (fot. Rheinzink)

barwny poliester, który zabezpiecza blachę przed działaniem promieni słonecznych.

Zalecana jest do stosowania na terenach o niekorzystnych warunkach klimatycznych: dużej wilgotności czy słonej atmosferze. Trwałość tego rodzaju blachy szacuje się na ponad 50 lat. Jest ona bardzo lekka: 1 m² waży zaledwie od 1,6 do 2,6 kg. W zależności od rodzaju może mieć grubość od 0,5 do 1,4 mm.

Blacha stalowa z alucynkiem Jest to rodzaj blachy, w którym rdzeń stalowy jest galwanizowany poprzez zanurzenia w gorącym alucynku – stopie 55% aluminium, 43,4% cynku i 1,6% krzemu. Aluminium znakomicie chroni przed korozją oraz niekorzystnym wpływem substancji chemicznych.

Cynk samoczynnie pokrywa miejsca zarysowań i cięcia blachy chroniąc je przed korozją. Krzem z kolei nadaje powłoce odpowiednią twardość.

Blacha cynkowo‑tytanowa Wyjątkowo wytrzymała i odporna. Jej trwałość szacuje się na 80-120 lat.

Po pewnym czasie, pod wpływem warunków atmosferycznych pokrywa się

patyną, która stanowi naturalna powłokę ochronną, zabezpieczającą głównie przed korozją. Można też kupić blachę spatynowaną fabrycznie. Występuje najczęściej w kolorze szaroniebieskim i ciemnoszarym.

Blacha miedziana Ze względu na swoją wysoką cenę jest rzadko stosowana na pokrycia dachowe.

Pod wpływem wilgoci pokrywa się charakterystyczną patyną, dodatkowo nadającą pokryciu uroku. Może pozostać nienaruszona nawet 300 lat.

Blacha z posypką Wyglądem może przypominać dachówki tradycyjne, łupek lub gont bitumiczny.

Wykonana jest z blachy stalowej obustronnie ocynkowanej, a następnie pokrytej warstwą epoksydową i akrylową.

Zewnętrzna warstwa akrylowa obsypana jest barwnym granulatem mineralnym lub ceramicznym, który pełni funkcje ochronne, zdobi pokrycie, jak również wycisza odgłosy kropli deszczu. Ostatnią warstwą jest nanoszona natryskowo bezbarwna powłoka akrylowa ze specjalnym filtrem chroniącym przed promieniami UV. Montaż Pokrycia z blachy można stosować właściwie na dowolny kąt nachylenia połaci dachu (minimalny zalecany kąt nachylenia wynosi 9º, maksymalny 90º).

Blacha pasuje też do tradycyjnych domów. (fot. Decra)

Renomowane firmy oferujące pokrycia z blachy pomagają sprecyzować rodzaj, a przede wszystkim wielkość zamówienia.

Specjalnie opracowany programu komputerowy na podstawie rysunków dachu pozwala wyliczyć dokładną ilość potrzebnej blachy i ich długości, jak również liczbę akcesoriów wraz z planem rozmieszczenia arkuszy na dachu.

Arkusze z blachy mocuje się do łat, pod którymi jest folia paroprzepuszczalna.

Tradycyjnie stosuje się łaty i kontrłaty drewniane, które stanowią ruszt dla pokrycia oraz tworzą pod nim szczelinę wentylacyjną. Produkowany jest także rodzaj blachodachówki zwany samonośną.

Zamiast tradycyjnego podparcia łatą drewnianą ma ona fabrycznie przymocowane od spodu stalowe łaty nośne.

Nośność konstrukcji łat dopuszcza ponadto jej oparcie na krokwiach przy użyciu profili montażowych. Tak zaprojektowana więźba pozwala na oszczędność drewna w granicach 10–30%.

Do mocowania blachy służą zwykle wkręty samowiercące z gumową podkładką uszczelniającą zapewniającą, mimo naprężeń dachu, trwałość połączeń. Wkręty mocuje się pośrodku fali niskiej. Szczelność połączeń między poszczególnymi arkuszami zapewnia ich montaż na tzw. zakład, ale nowszym rozwiązaniem są specjalne wytłoczenia w blachodachówce, pełniące funkcję zatrzasku. Usztywnia to dodatkowo połać dachu.

Cięcie blachy Do cięcia blachy stosuje się najczęściej nóż wibracyjny, tzw. nibler. W żadnym razie nie wolno używać pił elektrycznch, które podczas cięcia wytwarzają wysoką temperaturę, uszkadzającą warstwę ochronną blachy. Trzeba pamiętać, żeby podczas montażu systematycznie usuwać wszelkie opiłki powstałe przy jej cięciu – mogą bowiem powodować zarysowania, które staną się ogniskiem rdzy. Jeżeli jednak do tego dojdzie, uszkodzenia trzeba zamalować oferowaną przez producentów farbą zaprawkową. c

więcej o pokryciach

34 pokrycia

Płytki i płyty

włóknocementowe

Bezpieczne dla zdrowia, nie popsują się po pierwszej zimie, ładnie wyglądają. A do tego nie kosztują zbyt dużo. Warto wybrać płytki i płyty z włóknocementu.

W

łóknocement powstaje z naturalnych i bezpiecznych dla zdrowia i środowiska surowców: cementu, który jest jego głównym składnikiem,

Płytki włóknocementowe jako okładzina elewacji. (fot. Euronit)

przetworzonego włókna celulozowego i dodatków zbrojeniowych (zwykle są to kreda wapienna, krzemionka i recyklingowy zmielony włóknocement) oraz wody. Nie należy go mylić z azbestem. W odróżnieniu od niego jest bezpieczny dla zdrowia. Ma bardzo dobre właściwości mechaniczne i fizyczne, których nie traci nawet po latach. Jest trwały, odporny na działanie szkodników i grzybów. Nie koroduje, nie pali się i nie psuje pod wpływem deszczu, śniegu, promieni UV, czy zmiennych warunków pogodowych. Jego atutem jest także to, że jest odporny na wilgoć. Włóknocement jest materiałem, który podlega recyklingowi, a jego przetwarzanie nie wpływa negatywnie na środowisko. Najczęściej robi się z niego małoformatowe płytki i większe płyty faliste oraz płaskie.

Gdzie stosuje się włóknocement?

Materiał ten ma szerokie zastosowanie.

Z płytek i płyt falistych robi się różnego rodzaju pokrycia dachowe i okładziny mansard, okapów, okien dachowych,

zarówno na dachach płaskich jak i bardzo stromych, w domach jednorodzinnych, budynkach użytkowych, gospodarczych, inwentarskich i przemysłowych oraz na wiatach, garażach i domkach letniskowych, halach przemysłowych, obiektach sportowych i rolniczych.

Płyty faliste z włóknocementu można stosować w nowych obiektach i tych po renowacji (szczególnie jeśli inwestor ma w planach wykonanie nadbudowy budynku i zależy mu, by materiał był lekki). Płyty mogą również służyć jako zabudowy balkonowe. Coraz popularniejsze staje się użycie wielkoformatowych płyt z włóknocementu jako okładzin ścian zewnętrznych.

Wymiary i kolory Są dostępne w różnej wielkości. Płyty faliste mają od 50 do 250 cm długości i od 90 do 135 cm szerokości, ich grubość to 8 i 12 mm. Płyty płaskie mogą mieć maksymalnie 150 x 310 cm. Największy wybór jest wśród małoformatowych płytek: mogą mieć kształt kwadratu o boku 20, 30, 40 cm lub prostokąta

Fot. Euronit

Aleksandra Kuśmierczyk

o wymiarach 30 x 60 cm. Ich grubość zwykle nie przekracza 4 m.

Płytki z włóknocementu mogą mieć kolor szary, wiśniowy, czerwony, brązowy, zielony, grafitowy i mieszany, np. niebiesko‑czarny, mają odcienie pastelowe i nasycone. Dlatego łatwo dobrać je do elewacji i koloru budynku.

Podczas produkcji wierzchnia warstwa jest barwiona pigmentem i pokrywana kolorową powłoką akrylową. Mogą być gładkie lub imitujące łupek, matowe lub kolorowe.

Montaż Nie polecamy samodzielnego układania ani pokryć dachowych, ani tym bardziej elewacyjnych. Chociaż z pozoru może to wyglądać na zadanie łatwe i dające się wykonać nawet przez mało wprawionego fachowca, włóknocement na dachu i domach to materiał wymagający doświadczenia. Jeśli chcemy, żeby wyglądał efektownie, poszukajmy firm z doświadczeniem w tym zakresie oraz z certyfikatami z odpowiedniego szkolenia.

Na dachach płyty faliste układa się na ruszcie drewnianym lub stalowym, mocuje wkrętami, śrubami lub hakami.

Można też użyć gwoździ, nitów lub specjalnych zaczepów. Płytki układa się albo na pełnym deskowaniu z izolacją dachową, albo przybija do łat.

Elementami mocującymi są gwoździe

Płytki włóknocementowe wyglądają bardzo efektownie, są ekologiczne, trwałe, lekkie i niepalne. (fot. Euronit)

ze stali cynkowanej ogniowo, stali nierdzewnej lub miedzi. Nie trzeba mieć jednak specjalistycznych narzędzi – wystarczy mostek i młotek do łupka.

Do wszystkich pokryć trzeba dokupić małe płytki uzupełniające i kształtki do wykańczania powierzchni wokół komina i koszy. Producenci oferują także wywietrzniki, przejścia antenowe oraz elementy mocujące. Wykonując elewację z płyt, trzeba pamiętać o wentylacji: między płytami a izolacją cieplną pozostawia się wolną przestrzeń – specjalne wloty i wyloty powietrza.

Cechy włóknocementu vvJest trwały, lekki, niepalny, nie pęka i nie kruszy się pod wpływem zmiennych warunków atmosferycznych. vvEkologiczny – powstaje z naturalnych surowców. vvBezpieczny dla zdrowia i przyjazny dla środowiska. vvOdporny na wahanie temperatury, deszcz, śnieg, grzyby, korozję i wilgoć. vvMożna go stosować na dachy i elewacje. vvWystępuje w dużym wyborze kolorów i kształtów. vvNie trzeba go konserwować. c

Można je stosować zarówno na dachach nowych domów, jak i remontowanych budynków. (fot. Euronit)

36 pokrycia

Jak wybrać dekarza?

Katarzyna Laszczak

P

rzede wszystkim musi mieć zarejestrowaną działalność gospodarczą – posiadać numery NIP i Regon.

Wykonawca powinien też mieć ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. Należy zwrócić uwagę, kto prowadzi firmę dekarską. Niestety nie ma jednoznacznych przepisów regulujących, kto może taką firmę założyć.

W tej sytuacji najlepiej byłoby, gdyby właściciel lub osoba kierująca firmą posiadała dokumenty poświadczające zawód np. ukończenie szkoły o profilu dekarskim, papiery mistrzowskie lub czeladnicze albo odpowiednie

wykształcenie – inżynier budownictwa z uprawnieniami.

Im większa wiedza i doświadczenie, tym większe kompetencje i umiejętności.

Istotnym elementem są także certyfikaty poświadczające odbycie szkoleń z zastosowania konkretnych materiałów pokryciowych, akcesoriów oraz systemów rynnowych danej marki.

Producenci materiałów na dach z reguły systematycznie prowadzą cykle szkoleń dla dekarzy, w których każdy z etapów przekazuje i weryfikuje wiedzę i umiejętności uczestników. Należy pamiętać, że uzyskany certyfikat potwierdza ukończenie cyklu szkoleń, jednak nie daje gwarancji na jakość wykonywanych prac przez określoną ekipę dekarską.

Poza certyfikatami i uprawnieniami bardzo ważne są także referencje. Jest to jedna z najbardziej wiarygodnych form

potwierdzenia umiejętności i zdobytego doświadczenia. Pisemne referencje wraz z numerami telefonów do obsługiwanych przez firmę inwestorów mogą powiedzieć najwięcej o efektach wykonywanych prac. Dobrze, jeśli firma posiada opinie od różnych inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych. Świadczy to o kompetencjach i szerokiej wiedzy danego wykonawcy. Warto nawet zadzwonić do klientów wykonawcy i zapytać, czy są zadowoleni oraz jakie mają zastrzeżenia do wykonanych robót.

Bardzo ważnym elementem, na który należy zwrócić uwagę, jest gwarancja udzielana przez firmę na wykonane przez nią prace dekarskie. Polskie prawo wymaga minimum 3. letniej gwarancji, jednak jest wiele firm, które ręczą za robociznę nawet w ciągu kolejnych pięciu lat. c

fot. Fotolia

Solidna firma wykonawcza gwarantuje inwestorowi wysoką jakość wykonywanych prac dekarskich. Podstawą do dokonania jej właściwego wyboru jest sprawdzenie, jaka to jest firma i jakie ma doświadczenie?

37 artykuł sponsorowany

Dzikie krycie na Podhalu

W zacisznym miejscu z dala od zgiełku zatłoczonych ulic powstaje dom na pozór charakterystyczny dla architektury góralskiej. Różni się jednak bardzo od innych domów budowanych w technologii bala drewnianego.

Dbałość o detale architektoniczne, ręczne rzeźbienia w balach, odpowiednio utkane sznury, składają się na pożądany efekt końcowy. Wykonanie konstrukcji z bala inwestorzy powierzyli lokalnej firmie Pana Andrzeja Stopki.

I

nwestorzy od początku szukali dobrych i sprawdzonych materiałów, tzw. z „najwyższej półki”. Łupkiem dachowym zainteresowali się przez przypadek. Spacerując uliczkami Zakopanego zauważyli ciekawy dach, wyglądający inaczej niż wszystkie.

Ciemny kolor przykuł ich uwagę, jak i niepowtarzalne walory wizualne dachu wykonanego z materiału naturalnego. Jednak na tym nie koniec. Czegoś brakowało.

Stopień dzikości dachu nie do końca odpowiadał gustom inwestorów. Chcieli dzikie krycie, ale bardziej poskromione jak dzisiaj mówią. Akurat ten sposób układania łupka daje taką możliwość.

O wielkości płytek, jak i sposobie ich docinania i układania decyduje dekarz.

Należy jednak pamiętać, że minimalne nachylenie dachu to 25 stopni. Ułożenie łupka w stylu na dziko wykonywane było na życzenie klienta z łupka prostokątnego firmy Rathscheck o różnych wymiarach, docinanych na miejscu budowy.

Unikatowy sposób obróbki kamienia pozwolił na uzyskanie efektu ułożenia,

który w 100% zaspokoił oczekiwania.

Nie jest to pierwszy dach z tym ułożeniem łupka i dzisiaj możemy spokojnie mówić o nowym sposobie układania w stylu dzikim mówiąc żartobliwie – „krycie stawowczykowe”.

Kosze dachowe wyłożone zostały również łupkiem naturalnym, po wcześniejszym przygotowaniu konstrukcji dachowej. Tutaj również płytki łupka wymagały docinania bezpośrednio na miejscu budowy.

Dzikie krycie wymaga od dekarza dbałości o zachowanie wszystkich zasad rzemiosła łupkowego. Zaniedbanie minimalnych zakładów kamienia na kamień może skutkować nieszczelnością dachu. Krycie łupkiem dachowym często budzi obawy inwestorów i architektów o szczelność. Zainteresowani często zadają pytania czy przypadkiem łupek nie przemaka i czy woda lub śnieg nie nawiewają pod pokrycie. Otóż wszystko zależy od rzemieślnika. Dbałość o szczegóły, jakość wykonanych prac i ich

kolejność, jak i odpowiednie planowanie gwarantują szczelność dachu.

Dekarz bardzo profesjonalnie wykonał pokrycie, jak i obróbki blacharskie, które zawsze towarzyszą dachom z łupka.

Blacha płaska i rynny dobrane były kolorystycznie do łupka. Mały kontrast do koloru łupka – dobra jakość, takie były wytyczne inwestora. Wybór padł na blachę tytanowo-cynkową patynowaną w kolorze łupka.

Realizacja dachu to około 6 miesięcy, biorąc pod uwagę przerwę zimową, jak i nieplanowane przerwy związane ze złą pogodą. c Wykonawca Marcin Stawowczyk firma ROOFER z Witkowic koło Kęt www.roofer‑lupek.pl obsługa techniczna Dawid Koziołek SKN Sp. z o.o. łupek dachowy firmy Rathscheck www.rathscheck.pl.

38 konstrukcje

Taras nad pomieszczeniem podnosi koszty budowy domu.

Jednak warto się na niego zdecydować, ponieważ w letnie dni jest dodatkową powierzchnią użytkową.

Joanna Szot

CZAS NA aras jest stropem leżącego pod nim pomieszczenia, np. pokoju, garażu, dlatego jego konstrukcja jest taka sama jak stropodachu. Różni je tylko pokrycie zewnętrzne, a układ pozostałych warstw zależy od przeznaczenia znajdujących się niżej pomieszczeń (ocieplone lub nieocieplone). Aby taras spełniał swoje funkcje, wszystkie obciążenia (ciężar konstrukcji, warstw izolacyjnych i wykończeniowych, ciężar ludzi, sprzętu i śniegu) muszą być przewidziane i uwzględnione przez projektanta. Musi mieć także odpowiednią izolację przeciwwodną i termiczną.

Układ warstw tarasu Płyta konstrukcyjna – na niej trzyma się taras, przenosi ciężar ułożonych materiałów izolacyjnych, wykończeniowych i obciążenia użytkowe. Płyta powinna mieć spadek 1–2% (większe spadki mogą powodować zsuwanie się warstw tarasu, mniejsze – kłopoty z odprowadzeniem nadmiaru wody opadowej). Obniżenie musi przebiegać od ściany domu do zewnętrznej krawędzi tarasu – płyta ma zmienną grubość, największą przy ścianie, a najmniejszą przy krawędzi. Najwygodniej jest wykonać spadek podczas wylewania płyty

stropowej. Układa się łaty pomocnicze o różnych wysokościach i w ustalonych odstępach. Przed stwardnieniem betonu łaty usuwa się i powierzchnię zaciera na gładko mocną zaprawą cementową.

Spadek można uzyskać także na gotowej warstwie betonu. Wówczas wykonuje się dodatkową warstwę niwelującą grubości minimum 3 cm (najcieńsze miejsce) z betonu o takiej samej klasie jak klasa betonu płyty (w sprzedaży są także szybko schnące masy cementowo‑polimerowe).

Pod warstwę wyrównującą układa się warstwę kontaktową (np. z cementu polimerowego), która zespoli silnie dwie

Fot. Opoczno

T

taras

Odpowiednio wykonany taras jest użyteczną ozdobą domu. (fot. Plastivan)

warstwy. Nie wolno formować spadku przez zmienną grubość jastrychu lub innej zaprawy mocującej warstwę wierzchnią.

Grubość wszystkich warstw tarasu może wynosić nawet 25 cm i jeśli przylega do pomieszczenia, trzeba to uwzględnić w projekcie. Podłoga tarasu powinna być zamontowana nieco niżej niż płyta stropowa w pomieszczeniu przylegającym, aby woda nie spływała do niego. vvParoizolacja – układana jest bezpośrednio na stropie, zapobiega przenikaniu pary wodnej z wnętrza budynku do innych warstw, chroniąc je przed zniszczeniem. Materiał stosowany najczęściej na paroizolację to folia budowlana, papa na osnowie z włókien szklanych, na włókninie przeszywanej lub z wkładką z folii aluminiowej. Papa na osnowie z tektury jest zabroniona, ponieważ jest narażona na zawilgocenie. vvTermoizolacja – zapobiega ucieczce ciepła, wychłodzeniu niżej leżących pomieszczeń. Chroni również konstrukcję nośną tarasu przed ruchami, które wywoływane są zmianami temperatury – dlatego wskazana jest także nad pomieszczeniami nieogrzewanymi.

Grubość tej warstwy wynika z obowiązujących przepisów budowlanych (wartość współczynnika przenikania ciepła dla stropodachu) i zależy od przeznaczenia pomieszczeń. Musi być jednakowa na całej powierzchni i nad pokojami powinna wynosić minimum 12 cm, a nad garażem czy pomieszczeniem gospodarczym nie mniej niż 6 cm. Izolację cieplną wykonuje się najczęściej z nienasiąkliwego polistyrenu ekstrudowanego lub twardego styropianu z frezowanymi brzegami, które zachodząc na siebie, zapobiegają powstawaniu mostków termicznych.

Są to materiały twarde, przenoszące wszystkie obciążenia. Płyty układa się na styk z przesunięciem spoin – najkorzystniejsza jest izolacja z dwóch warstw. vvHydroizolacja – chroni całą konstrukcję przed zawilgoceniem wodą opadową oraz rozsadzającym działaniem lodu.

To najważniejszy element budowy i od niej zależy trwałość tarasu.

Są trzy metody wykonywania tego zabezpieczenia.

Pierwsza, najpopularniejsza, to metoda tradycyjna. Hydroizolacja wykonywana jest z dwóch warstw papy termozgrzewalnej łączonej na zakład, między którymi wsypywany jest talk techniczny lub drobny piasek. Powstaje tzw. warstwa poślizgowa, umożliwiająca minimalne przesuwanie się górnych i dolnych warstw tarasu względem siebie. Na tarasie nieocieplonym warstwa ta układana jest bezpośrednio na warstwie spadkowej, a na ocieplonym – na warstwie dociskowej, która przytrzymuje termoizolację. Na papie wykonywana jest jeszcze dodatkowa warstwa dociskowa, a dopiero na niej wykończenie.

Ważne jest uszczelnienie styku ze ścianą – papy muszą być wywinięte na ścianę do wysokości około 25 cm (minimum

10 cm), a elewacja jest w tym miejscu wgłębiona, tworząc tzw. wydrę. Papę na ścianie zabezpiecza się przed uszkodzeniami mechanicznymi cokołem wykonanym z płytek ceramicznych lub blachy.

Druga metoda polega na zastosowaniu mat drenażowych z regularnie rozmieszczonymi wytłoczeniami, pomiędzy którymi przepływa woda odprowadzana z wnętrza tarasu. Maty nad pomieszczeniem nieogrzewanym układane są na gładzi spadkowej, a nad ogrzewanym na termoizolacji. Pod matami powinna znaleźć się jedna warstwa papy termozgrzewalnej. Na hydroizolację układa się warstwę dociskową.

Trzecia metoda to izolacja podpłytkowa.

Swoją nazwę zawdzięcza wykonaniu – okładzinę mocuje się bezpośrednio na hydroizolacji. Wykorzystywane są tutaj szybko schnące zaprawy mineralne modyfikowane żywicami, ciekłe folie hydroizolacyjne, maty kauczukowe lub asfaltowo‑gumowe. Układa się je,

Wykonując taras trzeba zadbać o wszystkie jego warstwy. (fot. Trelleborg)

40

www.forumbudowlane.pl

Izolacja tarasu, co na papę?

konstrukcje jeśli taras jest nieocieplany na warstwie spadkowej, jeśli ocieplany – na dociskowej. vvWarstwa dociskowa – podłoże pod posadzkę. Jest to gładź betonowa lub cementowa grubości minimum 4–5 cm.

Służy do podtrzymywania termoizolacji, hydroizolacji, jest podkładem pod warstwę wierzchnią. Przy dużych powierzchniach tarasu w warstwie dociskowej, tej pod nawierzchnią, należy wykonać dylatacje (umożliwiają kurczenie się i rozszerzanie tej warstwy). Dzielą one powierzchnię na pola o boku ok. 3 m i muszą pokrywać się z tymi, które wykonuje się w posadzce.

Do uszczelniania szczelin dylatacyjnych używa się wypełnienia elastycznego lub specjalnych profili z tworzywa sztucznego. vvWarstwa wierzchnia – do wyboru mamy kilka rodzajów powierzchni.

Płytki ceramiczne powinno układać się tylko mrozoodporne, nienasiąkliwe, o wysokiej klasie ścieralności. Najlepiej wybierać te, które mają wymiary 25–35 cm, ponieważ mniejsze zwiększą liczbę spoin, a tym samym powierzchnię przesiąkania wody (spoiny wbrew pozorom nigdy nie są szczelne), większe są mniej odporne na uszkodzenia będące wynikiem zmian temperatury. Do przyklejania należy używać klejów zarówno elastycznych, ale i takich, które zapewniają przyklejenie płytki całą powierzchnią do podłoża. Spoiny muszą być elastyczne i mieć zwiększoną szerokość – minimum 5 mm.

Innym sposobem są pokrycia bezspo‑ inowe – tradycyjne lastriko, farby do betonu, wylewki i powłoka z żywicy syntetycznej.

Taras można również wykończyć deskami (z drewna lub kompozytowymi) ułożonymi na legarach. Drewno sosny, świerku lub dębu (jest najtwardsze i najodporniejsze) użyte jako nawierzchnia tarasu, musi być zaimpregnowane ciśnieniowo, ponieważ tylko taki rodzaj zabezpieczenia jest skuteczny. Drewno egzotyczne (np. teak, proco, bangkirai) jest dobrym materiałem na nawierzchnię tarasu, ponieważ nie wymaga impregnacji i jest odporne na ścieranie oraz działanie wilgoci. Deski wykończeniowe powinny być ryflowane, tzn. z podłużnymi rowkami. Powierzchnia tarasu nie będzie wówczas śliska nawet po deszczu.

Podczas układania pokrycia należy zachować spadki, pozwalające wodzie swobodnie spływać, inaczej kałuże, tworzące się na tarasie późną jesienią zamarzną, co odspoi kafle od podłoża.

Ciekawe możliwości wykończenia tarasu daje wykonanie dachu odwróconego – wykończeniem mogą być tutaj na przykład ozdobne płyty betonowe, warstwa żwiru lub trawnik. Różnica polega przede wszystkim na zamianie kolejności warstw ocieplenia i hydroizolacji. Ten system jest wykorzystywany przy wykonywaniu tzw. dachów zielonych. c

Układanie warstwy wierzchniej z desek kompozytowych. (fot. Plastivan)

vv konstanty_swidnica: Witam. Odziedziczyłem dom po rodzicach. Przy domu jest dobudowane pomieszczenie, nad nim taras 45 metrów kwadratowych. Na tarasie jest położona 1 warstwa papy podkładowej termozgrzewalnej. Chciałbym na tarasie położyć płytki. Co powinienem w dalszej kolejności zrobić? Czy kłaść jeszcze raz papę i na to robić jakąś wylewkę betonową? Będę wdzięczny za pomoc. Pozdrawiam. Konstanty. vv KTH: papa, a na tę papę papa i pod płytki papa i papą przykryj;) zerwij lepiej i zobacz co pod spodem się dzieje, ile to masz wilgoci pod ową papą, potem usiądź i pomyśl dlaczego tak się dzieje, a jak już będziesz wiedział to zastanów się czy warto papę dalej kłaść... Dobra papa kosztuje ponad 50 zł z m² a warstw musisz dać dwie. W tej cenie mam hydroizolację bez szwów i laminowaną po całości oraz wywyniętą na ściany i cokoły ale co najważniejsze to wiem, że nie puści przy – 10 st C vv Interno: Jeśli nie ma zjawisk, które opisuje mój poprzednik i taras jest prawidłowo zaprojektowany oraz wykonany (konstrukcja, izolacja termiczna, izolacja przeciwwilgociowa), to prawdopodobnie trzeba zamontować obróbki blacharskie, kolejna warstwa papy, warstwa dociskowa może zbrojona, a potem dobry klej i w miarę przyzwoite płytki. Oczywiście przygotowanie podłoża, odpowiednie klejenie i fugowanie płytek pełen profesjonalizm. vv KTH: kolega napisał że to dobudówka do domu więc ma problem niemały z papą.

Poza tym INTERNO kto robi obliczenia cieplno wilgotnościowe dla przegród jakimi są stropy pod tarasy nad pomieszczeniem???

Ty i Ja i może z 5 w Polsce by się znalazło jeszcze. Reszta to samowolne i bezskuteczne próby wiązania drutem g...wna. Poczyta tu i ówdzie i stara się opanować wilgoć w przegrodzie stosując nieprzepuszczalne materiały, o klejach i wylewkach nie wspominając, a o fudze tym bardziej. To „tanio ma być” zawsze się mści, jak wiemy. Średnio koszt remontu generalnego na dobrej jakości materiałach to od 540 do 1200 pln za m2.

Dochodzi kwestia tego czy to taras z powierzchownym odprowadzeniem wody, czy drenażowym odprowadzeniem wody – mało co to komu mówi wiem, ale właśnie tym się różnimy od innych, że coś więcej wiemy na temat tarasów. Aby coś rozpocząć na tarasie musi kolega dowiedzieć się co to jest kondensacja powierzchowna, kondensacja międzywarstwowa, punk rosy, zdolność ruchu szczeliny, dylatacja konstrukcyjna budynku, dylatacja brzegowa, dylatacja strefowa, odkształcenie poprzeczne, ruchomość szczeliny, etc etc. Dlatego teraz wiesz czemu tarasy ciekną na potęgę? Sam projektuję i wykonuję nie takie tarasy, ale i zielone, które są dużo bardziej złożone niż te proste konstrukcyjnie więcej dyskusji

41 kominy

Komin odprowadza spaliny i dym wytwarzane przez urządzenia grzewcze w domu. O tym jaki wybrać, musimy zdecydować już na etapie powstawania projektu. Kiedy określimy sposób ogrzewania domu, należy jednocześnie dobrać rodzaj i parametry komina.

Budowa komina i użyte materiały decydują o jakości pracy podłączonego do niego urządzenia grzewczego.

Ewa Kulesza

Fot. Fotolia

D

om może mieć jeden lub kilka kominów. Zależy to od rozwiązania zaproponowanego przez architekta.

Ze względów praktycznych najczęściej w jednym kominie umieszcza się wszystkie przewody kominowe – spalinowy, dymowy i wentylacyjny. Oczywiście można poprowadzić je oddzielnie – każdy przewód do oddzielnego komina.

Jedno i drugie rozwiązanie jest prawidłowe. Najważniejsza jest tu zasada, aby każde pomieszczenie wentylowane i każde urządzenie grzewcze miało oddzielny przewód spalinowy i wentylacyjny.

Przewody dymowe. Zadaniem przewodów dymowych jest odprowadzanie dymu z kotłów na paliwa stałe, kominków czy sporadycznie już stosowanych pieców kaflowych i kuchni węglowych. Przekrój przewodów zależy od rodzaju i mocy urządzenia grzewczego, kształtu przewodu kominowego oraz jego efektywnej wysokości. Prawidłowo dobrany przewód powinien zapewnić odpowiednią prędkość dymu, tak aby nie ostygł on przed wylotem z komina.

Przewody spalinowe. Odprowadzają spaliny ze wszystkich urządzeń olejowych i gazowych. Ich przekrój dostosowuje się do przewidywanej ilości spalin,

Komin na miarę domu

42 kominy efektywnej wysokości przewodu, liczby i wielkości urządzenia grzewczego oraz różnicy temperatur spalin i powietrza na zewnątrz.

Przewody wentylacyjne. Odprowadzają zanieczyszczone powietrze z pomieszczeń użytkowych na zewnątrz. Muszą być doprowadzone do pomieszczeń bez okien, łazienek, kuchni, pralni i wszystkich pomieszczeń na poddaszu. Wymiary przewodów wentylacyjnych określa się na podstawie ilości odprowadzanego powietrza, efektywnej wysokości przewodu, różnicy temperatur w pomieszczenia i na zewnątrz budynku. Minimalna powierzchnia przekroju wynosi 0,0016 m² i nie mniej niż 11 cm.

Wysokość komina określają przepisy dotyczące prowadzenia przewodów spalinowych i wysokości komina ponad dach: vvdla przewodów dymowych – co najmniej 4 m (odległość od paleniska do wylotu ponad dach) vvdla przewodów spalinowych – co najmniej 2 m dla kotłów gazowych i 4 m dla kotłów olejowych (odległość

System kominowy – wkład ceramiczny w obudowie z pustaków. (fot. Schiedel)

od włączenia czopucha w komin do wylotu ponad dach) vvdla przewodów wentylacyjnych – co najmniej 2 m (odległość od otworów wlotowych do wylotowych ponad dach.

Jaki powinien być komin? vvNajlepiej gdy komin instalowany jest wewnątrz domu, jeżeli z różnych przyczyn musi być na zewnątrz, na przykład dostawiony do ściany budynku, musi być bardzo dokładnie zaizolowany. vvWysokość i średnicę komina powinien wyliczyć instalator, ponieważ zbyt duży komin zmniejsza sprawność kotła, a za mały – zakłóca odprowadzanie spalin. vvKażdy przewód kominowy musi być poprowadzony pionowo. Odchylenie przewodu od pionu może wynosić maksymalnie 30 stopni na odcinku nie dłuższym niż 2 m. Większe odchylenie wymaga zgody właściwego organu wydającego pozwolenie na budowę. vvPrzewód łączący kocioł c.o. z kominem powinien być jak najkrótszy i mieć jak najmniej załamań. Przewód poziomy nie może być dłuższy niż 2 m i musi mieć 5% spadku w kierunku urządzenia grzewczego. vvPrzewody muszą mieć na całej swej wysokości, łącznie z przejściami przez stropy i wieńce, jednakowy przekrój określony w dokumentacji. Przekroje przewodów spalinowych i dymowych dobiera się do mocy urządzenia grzewczego. vvKażdy przewód musi być szczelny (ponieważ są zwykle prowadzone obok siebie) oraz drożny, aby sprawnie usuwał spaliny lub zużyte powietrze na zewnątrz. vvKażde urządzenie grzewcze musi być na stałe połączone z indywidualnym przewodem kominowym. Pod żadnym pozorem nie wolno podłączać dwóch urządzeń do jednego kanału. vvKomin musi być wyprowadzony ponad dach na wysokość zapewniającą właściwy ciąg. Jaka to będzie wysokość zależy od nachylenia połaci dachowej oraz zastosowanego pokrycia – materiały łatwopalne (gont drewniany, strzecha, wióry osikowe) oraz niepalne (dachówka ceramiczna, cementowa, blachodachówka, pokrycia bitumiczne). Wylot komina w dachu o kącie nachylenia poniżej 12 stopni lub przy zastosowaniu pokryć łatwopalnych powinien znajdować co najmniej 60 cm ponad kalenicą. Gdy pokrycie jest trudno zapalne lub dach jest stromy (powyżej 12 stopni) wyloty

Komin stalowy dwuścienny, izolowany. (fot. Schiedel)

przewodów mogą być umieszczone 30 cm ponad kalenicą. vvW przewodzie kominowym musi być wytworzy odpowiedni ciąg, który umożliwi prawidłowe odprowadzanie spalin na zewnątrz. Zbyt mały ciąg powoduje cofanie się dymu, a za duży przyspiesza spalanie drewna (drewno może zwęglić się już przy temperaturze 90°C, jeśli jest na nią narażone przez dłuższy czas. Jest to szczególnie istotne w sytuacji, gdy komin jest wyprowadzony przez drewnianą konstrukcję dachu).

Aby zapewnić prawidłowy ciąg, komin musi być zaizolowany termicznie.

Warstwa izolacyjna powoduje, że spaliny o niskich temperaturach nie zostają nadmiernie oziębione przez co są bezpiecznie i nieszkodliwie odprowadzone ponad dach budynku. Zastosowanie izolacji zdecydowanie zmniejsza również ilość powstającego w kominie kondensatu. vvMateriały, z których wykonuje się kominy muszą być odporne na wysoką

W jednym kominie może być umieszczonych kilka oddzielnych przewodów. (fot. Redakcja)

www.forumbudowlane.pl

KOMIN lekko mi cieknie – jak to szybko naprawić?

temperaturę (określoną przez producenta kotła czy kominka), wilgoć i korozję. vvKomin musi mieć: zbiornik kondensatu z odprowadzaniem skroplin umieszczony u podstawy komina; otwór rewizyjny, który umożliwia jego wyczyszczenie (u dołu i załamaniach komina, a także w częściach skośnych).

Wybór komina Kominy stalowe. Są wykonane ze stali szlachetnej odpornej na korozję i działanie kwasów. Mogą być jedno- lub dwuścienne. Jednościenne są wkładami w kominach murowanych. Nadają się także do remontu istniejących przewodów kominowych. Są przeznaczone głównie do odprowadzania spalin z kotłów olejowych i gazowych. Komin zbudowany jest z dwóch warstw – zewnętrzna rura jest płaszczem odpornym na działanie niekorzystnych czynników atmosferycznych, wewnętrzna jest przewodem spalinowym, a między nimi znajduje się warstwa izolacji termicznej z wełny mineralnej. Stalowe kominy dwuścienne mogą współpracować z większością urządzeń grzewczych.

Kominy ceramiczne. Są mniej popularne od stalowych, ale mają równie dobre właściwości. Rura kamionkowa jest wkładem w kominie murowanym.

Wkłady spalinowe są wykonywane

z kamionki kwasoodpornej. Producenci proponują także kamionkowe systemy ceramiczne, które nie wymagają obmurowania, po zmontowaniu stanowią już gotowy komin. Kominy ceramiczne są zbudowane z kilku warstw – wewnętrznej rury ceramicznej, warstwy izolacji cieplnej i obudowy z pustaków z betonu lekkiego. Systemy ceramiczne wewnętrzne są przeznaczone do kotłów na paliwa stałe, gazowych i olejowych. Kominy wewnętrzne mogą współpracować z większością urządzeń grzewczych. ...nad dachem Wystająca ponad dach część komina może być obudowana cegłami lub kształtkami klinkierowymi. Może być także wymurowana z cegły, pustaków ceramicznych lub ceramiczno‑betonowych i otynkowana. Przewody dymowe i spalinowe są wyprowadzone do góry, a kanały wentylacyjne mają wyloty boczne. Wylot przewodu spalinowego jest zakończony czapką wykonaną ze zbrojonego betonu, z okapnikiem i otworami dymowymi. W rejonach, gdzie występują silne wiatry na szczycie komina umieszcza się deflektor, czyli nasadę kominową. Zapobiega ona wtłaczaniu się dymu z powrotem do komina i zakłóceniom ciągu kominowego. c

Część komina wystająca ponad dach może być wykończona klinkierem. (fot. Redakcja)

vv rez_77: problem tkwi w obróbce komina na jednym z rogów odeszła papa od blachy.

Przy drugim kominie nieznacznie leci woda podczas nie każdego deszczu. W 1 przypadku obrobiłem łączenie papy z blachą tzw. "roofcementem" ale może jest inny sposób szybkiej naprawy? Jak w 2 przypadku szukać miejsca przecieku??? Co poprawiać - łączenie papy czy szukać na kominie. Dlaczego nie cieknie przy każdym deszczu (w sumie lepiej, że nie cieknie przy każdym deszczu, deszcz nie zawsze pada tak samo???). DODAM, że dach po remoncie! Dach płaski z 5% spadem. Jeden komin obrobiony tradycyjnie kołnierze z blachy, komin obmurowany papa.

Drugi zrobiony według zaleceń producentów papy. Dużo papy, a blaszane jedynie wstawki wokół komina w postaci pasków blachy!!! vv TOMASZKLUS: Witam. Niekoniecznie musi cieknąć przez obróbkę – zależy z czego zrobiony ten komin. vv Andrzej Wilhelmi: Na dachach płaskich wykleja się papę termozgrzewalną na boki komina i jej zakończenie obrabia blachą na tzw. wydrę. Fakt, że nie leci przy każdym deszczu to dowodzi jednego, iż leci np. pod nasiąkniętym tynkiem lub fugami od góry.

Pozdrawiam. vv rez_77: Komin wykonany z cegły i otynkowany (stare budownictwo, adaptacja strychu).

Jak to naprawić!!!! Komin obrobiony papą, wszystkie łączenia (prawie) wysmarowałem tzw. "roofcementem" i jest lepiej. Cieknie w innym miejscu jakieś 10 cm dalej i to dopiero po ostatnim deszczu przez ubiegłe 3 mc był spokój. Czy obrobienie tzw. wydry tym materiałem ma sens, może jest jakiś inny sposób??? Zauważyłem, że "cieknie" mi dach w miejscach gdzie stoi woda! To chyba nie jest normalne, że po deszczu mam na dachu kałuże? (3 miejsca). Jak to naprawić??? vv Andrzej Wilhelmi: Gdyby dach był idealny to nie byłoby kałuż. Kałuże nie są groźne ale fakt, że przecieka papa termozgrzewalna.

Sprawdź czy w miejscach połączeń papy są wypływy. Jeżeli nie to papa jest niewłaściwie wgrzana. Konieczna będzie wizyta doświadczonego dekarza. Pozdrawiam. vv rez_77: uszczelniłem papę w koło komina tzw. "roofcementem masa ala shell" uszczelniłem silikonem dekarskim styk blachy z kominem i dalej cieknie po kominie w zależności od deszczu w różnych miejscach. Co robić??? vv Andrzej Wilhelmi: To już nie sprawa dla dekarza tylko dla murarza. Pozdrawiam. więcej o instalacjach kominowych

44 akcesoria

Projektując system odgromowy można wykorzystać istniejące metalowe elementy budynku jako elementy instalacji odgromowej.

Metalowe pokrycia dachowe, przy zachowaniu pewnych warunków, mogą służyć jako tzw. zwody naturalne.

Marta Balcerowska Katarzyna Laszczak

Blacha jako zwód naturalny Zadaniem zwodów jest przejęcie prądu piorunowego, który następnie jest odprowadzany do ziemi. Zwody można podzielić na naturalne i sztuczne. Zwody naturalne to przewodzące elementy konstrukcyjne budynku, w tym dachu: pokrycia, obróbki blacharskie i inne elementy metalowe. Zwody sztuczne to metalowe przewody zastosowane tylko w celu ochrony odgromowej.

Jako zwody naturalne poziome można zastosować metalowe pokrycia dachowe:

blachy płaskie, blachy trapezowe, elementy małoformatowe, profile faliste, blachodachówka.

Występuje jednak kilka warunków, które trzeba spełnić, by pokrycie z blachy służyło jako zwód. Określa je norma PN‑EN 62305: vvciągłość elektryczna pomiędzy różnymi częściami została zabezpieczona w sposób trwały (np. przy pomocy lutowania mosiądzem, spawania, zszywania, skręcania śrubami, łączenia na sworznie itp.), vvpod powierzchnią pokrycia dachowego nie występuje warstwa materiału łatwopalnego, vvmetalowe elementy nie są pokryte materiałem izolacyjnym (nie są uważane za pokrycie izolacyjne warstwy: farby

Fot. Plannja

Blacha dachowa a instalacje odgromowe

Minimalne grubości blach stosowanych do odprowadzenia prądu piorunowego

materiał

grubość t1 [mm]

grubość t2 [mm]

ołów

-

2,0

stal nierdzewna ocynkowana

4

0,5

tytan

4

0,5

miedź

5

0,5

aluminium

7

0,65

cynk

-

0,7

Grubość t1 – w miejscu wpłynięcia prądu piorunowego wystąpi jedynie wzrost temperatury blachy Grubość t2 – istnieje możliwość wytopienia otworu w blasze w punkcie wpłynięcia prądu piorunowego

ochronnej oraz asfaltu – do grubości 1 mm, folii PVC o grubości 0,5 mm), vvwarstwa metalu ma grubość nie mniejszą od wartości t2 podanych w tabeli w przypadku, gdy dopuszczalna jest perforacja pokrycia dachowego.

Problemy Tyle norma. W praktyce mogą się jednak pojawić problemy, i to przez normę przewidziane. Zwróćmy uwagę na grubości t1 i t2 oraz ostatni podpunkt warunków. Wynika z niego jasno, że przy grubości blachy stalowej nierdzewnej ocynkowanej wynoszącej 0,5 mm należy się liczyć z tym, że dojdzie do uszkodzenia pokrycia dachowego na skutek wyładowania pioruna. Krótko mówiąc – w blasze powstanie dziura. Zgodnie z normą, inwestor decydując się na blachę grubości 0,5 mm, akceptuje taką możliwość.

Natomiast żeby tego uniknąć – należałoby zastosować blachę o grubości 4 mm (!). W jej przypadku – dojdzie tylko do wzrostu temperatury. Inną możliwością jest zastosowanie układu zwodów poziomych lub pionowych połączonych z siecią przewodów odprowadzających i metalowym pokryciem dachu. Zwody powinny tworzyć chronioną przestrzeń nad pokryciem i przejmować prądy bezpośrednich wyładowań. Takie rozwiązanie ogranicza ryzyko uszkodzenia pokrycia.

W zastosowaniu pokrycia z blachy jako zwodu, problematyczne może być też „zapewnienie ciągłości elektrycznej” w zależności od sposobu montażu pokrycia oraz elementów dodatkowych.

Pokrycie to nie wszystko Instalacja odgromowa to nie tylko zwody. Nieodłączną częścią instalacji są przewody odprowadzające oraz uziomy.

Pokrycie z blachy może pełnić rolę zwodu, musi jednak spełniać odpowiednie warunki. (fot. Budmat)

vvPrzewody odprowadzające – służą do połączenia zwodu (zwodów) z uziomem przez zaciski probiercze oraz przewody uziemiające. Układane są najczęściej na ścianach bocznych, w odstępach co 15–20 metrów, z dala od okien i drzwi. vvUziomy – to metalowe elementy instalowane w ziemi. Ich zadaniem jest rozpraszanie energii pochodzącej od pioruna. Rolę uziomów mogą przejąć żelbetowe elementy wchodzące w skład podziemnej części budynku, czyli uziomy fundamentowe, zaliczane do naturalnych.

Innym rozwiązaniem jest wykorzystanie metalowych rurociągów. Jeśli nie można wykonać uziomów naturalnych, należy wokół całego budynku zainstalować uziomy sztuczne, np. w postaci płaskownika czy ocynkowanej taśmy stalowej (na głębokości równej co najmniej 0,5 m i w odległości min. 1,0 m od budynku).

Alternatywnym rozwiązaniem jest zastosowanie uziomów pionowych.

Są to metalowe pręty wbijane w ziemię przy zejściach przewodów odprowadzających. Ich długość wynosi średnio 3 m.

Należy jednak pamiętać, że wszystkie elementy, które pełnią rolę uziomów, muszą dobrze przewodzić prąd, gdyż są końcowym ogniwem instalacji odgromowej.

Bezpieczeństwo i kontrola Po wykonaniu instalacji odgromowej powinno się przeprowadzić pomiary kontrolne rezystancji, czyli oporu uziemień, których wartość musi być zgodna z przepisami.

Ważne jest, aby dwa razy do roku, a na pewno na wiosnę, przed okresem burzowym, sprawdzić prawidłowe funkcjonowanie instalacji – w razie

uderzenia pioruna niesprawna instalacja nie zapobiegnie jego skutkom. Przegląd powinien obejmować sprawdzenie m.in. stanu połączeń instalacji nadziemnej (przewodów uziemiających odprowadzających i zwodów), prawidłowego zamocowania uchwytów, jak również stopnia skorodowania poszczególnych elementów.

W trakcie przeglądu warto też dokonać pomiaru rezystancji uziomów.

Kontrola stanu instalacji odgromowej powinna być przeprowadzana także po wszelkich pracach remontowo budowlanych, np. dekarskich czy tynkarskich.

W trakcie ich wykonywania mogła bowiem zostać przypadkowo uszkodzona.

Ważne jest, aby montażu, przeglądu i naprawy instalacji piorunochronnej dokonywał tylko uprawniony do tego specjalista. c

Instalacja odgromowa powinna być regularnie kontrolowana. (fot. Plannja)

46 rynny

Orynnowanie dachu jest niezwykle ważnym elementem wykończenia domu. Pełni funkcje użytkowe, a przy okazji jest estetycznym dopełnieniem architektury domu.

Koszt orynnowania

O

rynnowanie jest niezbędne w każdym domu (wyjątkiem są tylko budynki kryte trzciną), dlatego przed koniecznością jego wyboru staje większość inwestorów.

Jednym z aspektów, wpływających na decyzję, są koszty. W przypadku orynnowania musimy wziąć pod uwagę kilka elementów, które mają znaczenie dla ostatecznego wyniku.

Materiał Duże znaczenie dla ceny ma materiał, z którego jest wykonane orynnowanie.

Do najbardziej ekonomicznych rozwiązań należą rynny z PVC oraz ze stali powlekanej. Rynny z PVC są lekkie, odporne na korozję, wytrzymałe na uszkodzenia mechaniczne, a także – dzięki odpowiedniej obróbce tworzywa – odporne na odbarwienia. Rynny stalowe są przystępne cenowo, dobrze znoszą obciążenia, a zabezpieczenia stosowane przez renomowanych producentów zapewniają odporność na korozję.

Do znacznie droższych rozwiązań należą rynny z tytan‑cynku oraz miedziane.

Wielkość dachu Ten element ma zasadniczy wpływ na koszt orynnowania. Każdy system musi być dobrany tak, aby skutecznie odprowadzał wodę z połaci dachu. I nie chodzi tu tylko o długość rynien, ale także średnicę elementów. Wielkość orynnowania jest dobierana do tzw. efektywnej powierzchni dachu (EPD).

W przypadku dachów o nachyleniu mniejszym niż 10° lub większym niż 50° EPD równa się powierzchni dachu.

Natomiast do dachów o innym nachyleniu połaci stosuje się wzór: EPD = (H/2 + W) x L, gdzie: EPD – efektywna powierzchnia dachu [m²], H – wysokość dach [m], W – odległość w poziomie od narożnika do kalenicy [m], L – długość dachu [m].

Nie tylko rynny System rynnowy tworzą nie tylko rynny, ale również wiele elementów niezbędnych do ich funkcjonowania i montażu. Są to m.in.: rury spustowe – odprowadzające wodę z rynien; odpływy – elementy łączące rynny i rury spustowe; wylewki – kształtki kończące rury spustowe; narożniki – pozwalające połączyć rynny pod kątem, łączniki do rur spustowych (takie jak kolana,

trójniki, redukcje, mufy), a także haki, rynajzy i obejmy, służące do mocowania rynien i rur spustowych.

Wszystkie te elementy oczywiście trzeba uwzględnić, obliczając koszty orynnowania.

Kształt dachu Kształt dachu, a właściwie stopień jego skomplikowania również ma wpływ na koszt orynnowania. Im więcej załamań połaci dachu, tym nie tylko większa powierzchnia, ale i więcej akcesoriów, które trzeba zastosować, by odpowiednio wykonać i zamontować system rynnowy.

Pamiętajmy też, że w system odprowadzenia wody powinny być wyposażone również daszki lukarn, czy balkony (chociaż w przypadku tych elementów można stosować rynny o odpowiednio mniejszej przepustowości).

System rynnowy Nie zapominajmy także, że orynnowanie to całościowy system, a producenci nie od rzeczy proponują kompleksowe rozwiązania. Absolutnie nie należy łączyć elementów z różnych systemów (bo gdzieś jakiś element jest tańszy) – takie orynnowanie nie będzie prawidłowo działać, a my stracimy gwarancję producenta. c

Fot. Marley

Katarzyna Laszczak

47 Stawiamy na rozwój

artykuł sponsorowany

– stalowy system rynnowy w ofercie

GAMRAT SA

Firma GAMRAT SA to czołowy producent systemów rynnowych, znany nie tylko w kraju, ale i za granicą, który nieustannie poszukuje nowych, innowacyjnych rozwiązań by usatysfakcjonować i zaspokoić potrzeby każdego potencjalnego klienta.

W

ychodząc naprzeciw współczesnym zapotrzebo‑ waniom rynku i trendom architektonicznym firma GAMRAT SA wprowadza do swojej oferty handlowej stalowy system rynnowy o nazwie handlowej Gamrat LuxStal produkowany z wysokiej jakości szwedzkiej stali PRELAQ® RWS (Rain Water System), dostarczanej przez szwedzki koncern hutniczy SSAB. Prelaq RWS produkowana jest z niezwykle czystej rudy żelaza wydobywanej na dalekiej północy Szwecji.

Gamrat LuxStal wprowadzany do oferty handlowej GAMRAT SA to kompletny system odprowadzenia wody opadowej z dachu, przeznaczony dla budownictwa indywidualnego, infrastruktury społecznej i użyteczności publicznej.

Niewątpliwą zaletą tego systemu jest najgłębszy profil rynny powlekanej dostępny na obecnym rynku. Osiem warstw ochronnych pokrywających blachę gwarantuje doskonałe zabezpieczenie stali i wielokrotnie wydłuża czas eksploatacji systemu.

Zaawansowana technologicznie struktura powłoki zapewnia trwałość kolorów przez długie lata. Elementy stalowego systemu zostały tak zaprojektowane, że montaż instalacji rynnowej jest szybki i łatwy do wykonania – ekonomiczny dla inwestora i efektywny dla wykonawcy. Jest to system uszczelkowy, montowany na zatrzask, który nie wymaga lutowania, co znacznie przyśpiesza i ułatwia sam proces montażu. Niewątpliwym walorem użytkowym przemawiającym za zakupem stalowego systemu rynnowego Gamrat LuxStal jest 30. letnia gwarancja na korozję perforacyjną.

Stalowy system rynnowy dostępny będzie w najbardziej popularnych kolorach: ciemnobrązowym, ceglastym, czarnym oraz w wersji ocynk, w rozmiarach: vv125/87 produkowany z taśmy stalowej o szerokości 285, vv150/100 produkowany z taśmy stalowej o szerokości 333.

Rynny dostępne będą w długościach: 4 m i 3 m, zaś rury spustowe 4 m, 3 m i 1 m.

Stalowy system rynnowy Gamrat LuxStal wprowadzany do oferty handlowej GAMRAT SA to innowacyjny i niezwykle precyzyjnie dopracowany system produkowany zgodnie z normą PN EN‑612:2006 oraz PN EN 1462:2006.

Wprowadzając do oferty handlowej stalowy system rynnowy, stworzony wg oczekiwań wykonawców i użytkowników firma GAMRAT SA zwiększa swój potencjał w zakresie szerokości oferowanych produktów – oferta produktowa stanie się bardziej kompleksowa dla potencjalnego klienta.

Dostępny już wkrótce w ofercie GAMRAT SA system Gamrat LuxStal to trwałe i solidne rozwiązanie na długie lata, które zapewni każdemu użytkownikowi komfort oraz zadowolenie z użytkowania. Stalowy system rynnowy jest doskonałym uzupełnieniem dotychczasowej, bogatej oferty tworzywowych systemów rynnowych firmy GAMRAT SA – Gamrat Magnat i Gamrat PVC. c

GAMRAT SA ul. Mickiewicza 108, 38-200 Jasło e‑mail: gamrat@gamrat.com.pl; www.gamrat.pl

48 okna

Kołnierze

do okien dachowych

Katarzyna Laszczak

Okna dachowe są integralną częścią dachu, dlatego niezwykle istotny jest ich prawidłowy montaż. Ułatwiają go gotowe, specjalnie opracowane akcesoria, takie jak kołnierze uszczelniające.

Kołnierze do okien dachowych Kołnierze do okien dachowych to gotowa, prefabrykowana obróbka

blacharska, standardowo już oferowana przez producentów okien połaciowych.

Ułatwiają one prawidłowy montaż okna i zapewniają jego właściwe funkcjonowanie. Kołnierz dachowy wpływa na szczelność okna – to dzięki niemu woda deszczowa, czy pochodząca z roztopionego śniegu, spływa poza obręb okna.

Kołnierz do okna dachowego składa się z elementów bocznych oraz górnego i dolnego – zakończonego elastycznym fartuchem lub płaską blachą. Fartuch „wychodzi” na pokrycie dachu, a jego budowa umożliwia dokładne dopasowanie

do kształtu pokrycia podczas prac montażowych.

Standardowo kołnierze są produkowane z aluminium, lakierowanego na szary kolor. Na zamówienie są wykonywane także kołnierze z blachy tytanowo‑cynkowej oraz miedzianej (trzeba jednak pamiętać, że są one droższe od standardowych).

Rodzaje kołnierzy Rodzaj kołnierza zależy od wielkości okna oraz typu pokrycia dachowego.

Ogólnie dostępne są rozwiązania

Fot. Velux

Do

montażu okna połaciowego niezbędny jest kołnierz uszczelniający. Jego rolą jest odprowadzanie wody opadowej poza obręb okna.

Kołnierze dobiera się do rozmiaru okna oraz rodzaju pokrycia dachowego, a także ułożenia względem siebie okien na dachu.

Górne czy dolne otwieranie?

Okna Nowej Generacji VELUX to najwyższa jakość, komfort użytkowania i mniejsze zużycie energii. To pełna możliwość wyboru w zależności od potrzeb – nasze okna są dostępne w wersji z dolnym lub górnym otwieraniem.

VELUX. Zawsze trafny wybór.

TYLKO TERAZ! Energooszczędny pakiet w promocji!

Wybierz okna VELUX z linii Standard Plus w pakiecie z ciepłym montażem i zyskaj nawet 250 zł. mniej zużytej energii

wyższa jakość i estetyka montażu

Szczegóły promocji w punktach sprzedaży oraz na www.velux.pl Promocja obowiązuje od 15.06 do 15.09.2014 r.

50 okna

Kołnierz EDW

Kołnierz EDB

Kołnierz EDL

Kołnierze do okien dachowych dobrane do rodzaju pokrycia profilowanego o wysokości do 120 mm oraz płaskich materiałów pokryciowych o grubości 38 mm i 16 mm. (fot. Velux)

przeznaczone do pokryć falistych lub płaskich, ale producenci okien oferują kołnierze dopasowane także do wysokości pokrycia. Warto na ten parametr zwrócić uwagę, bo im lepiej dobrany kołnierz, tym montaż będzie precyzyjniejszy.

Przykładowo do wyboru mamy kołnierze przeznaczone do następujących pokryć: vvdo pokryć falistych o wysokości profilu do 45 mm (dachówki ceramiczne, cementowe, blachodachówki), vvdo pokryć profilowanych o wysokości profilu do 120 mm (dachówki ceramiczne, cementowe, blachodachówki, strzecha słomiana i trzcinowa), vvdo płaskich materiałów pokryciowych o grubości do 16 mm (2x8 mm)

Montaż okna dachowego. (fot. Velux)

(gont bitumiczny, papa, blacha płaska arkuszowa), vvdo płaskich materiałów pokryciowych o grubości do 38 mm (2x19 mm) (dachówka karpiówka układana w łuskę).

Uwaga: każdy producent oferuje kołnierze pasujące tylko i wyłącznie do jego okien.

Jedno czy więcej Bardzo ważnym aspektem przy wyborze kołnierza jest też fakt, czy okno dachowe będzie montowane pojedynczo, czy w zespoleniu. Okna dachowe możemy łączyć w pionie (okna o tej samej szerokości) lub w poziomie (okna o tej samej wysokości). Takie zestawienia

nie tylko zapewniają odpowiednie oświetlenie pomieszczeń poddasza, ale także stanowią ciekawy element architektoniczny i estetyczny, dlatego są dość często stosowane. Do okien instalowanych w zestawach konieczne są specjalne kołnierze kombi. W tym przypadku dobieramy je do konkretnego połączenia okien, z uwzględnieniem ich ułożenia i rozmiarów (nie wszystkie okna w zestawie muszą mieć identyczne rozmiary).

Jeśli planujemy łączenie okien w pionie, musimy się zastanowić czy chcemy również zainstalować rolety zewnętrzne.

Jeśli tak, trzeba zamówić kołnierz o szerszym rozstawie, czyli 25 cm, w przeciwnym razie roleta nad dolnym oknem się nie zmieści.

Typ montażu Na wybór kołnierza do okna dachowego wpływa jeszcze jeden parametr, a mianowicie wysokość montażu. Okno dachowe można zamontować na wysokości standardowej lub obniżonej. To ostatnie rozwiązanie zapewnia bardziej harmonijne wkomponowanie okna w połać dachu. Szczególnie jest ono polecane do materiałów pokryciowych płaskich lub o niższym profilu. Tak zamontowane okno charakteryzuje się również lepszymi parametrami termoizolacyjnymi. Jednak decydując się na obniżony montaż, trzeba również wybrać odpowiedni kołnierz, przeznaczony dokładnie do tego typu zastosowania (oraz rodzaju pokrycia). c więcej o oknach dachowych

52 okna

poddasze W

gorące, letnie dni pomieszcze‑ nia poddasza szybko nagrzewają się (szczególnie te o południowej ekspozycji). Ten efekt minimalizuje właściwe ocieplenie poddasza i wybór odpowiednich okien, warto jednak zastosować dodatkową ochronę przed słońcem. W tej roli najlepiej sprawdzają się zewnętrzne akcesoria, takie jak markizy i zewnętrzne rolety do okien dachowych. Ich skuteczność potwierdzają badania, a stosowanie takich osłon zaleca norma DIN 5034–1: "pomieszczenia należy chronić przed nagrzewaniem w okresie lata w miarę możliwości za pomocą zewnętrznych osłon, umiejscowionych przed szybą, odbijających ciepło. Nagrzewanie pomieszczeń wynika z absorpcji promieniowania globalnego przez przedmioty w pomieszczeniu i powierzchnie ograniczające pomieszczenie (ściany, podłoga). Promieniowanie zaabsorbowane przemienia się w długofalowe promieniowanie podczerwone (cieplne), które nie jest przepuszczane przez szyby okien na zewnątrz i prowadzi

do niepożądanego nagrzewania się pomieszczenia w lecie."

Warto podkreślić wspólną cechę markiz i rolet zewnętrznych – ponieważ te akcesoria są montowane przed oknem, zatrzymują ciepło, zanim wniknie ono do wnętrza. To właśnie przesądza o ich skuteczności w ochronie przed nagrzewaniem pomieszczeń.

Rolety zewnętrzne Rolety zewnętrzne zapewniają ochronę przeciwsłoneczną przez całkowite zaciemnienie pomieszczenia. Mogą być opuszczone nawet przy maksymalnym kącie otwarcia okna (45º). Aluminiowe lamele mogą być od strony wewnętrznej podklejone materiałem ograniczającym przepływ ciepła. Co ważne, rolety zewnętrzne chronią nie tylko przed nagrzewaniem pomieszczeń. Rolety są bardzo przydatne również zimą, ponieważ izolują przed chłodem, przez co zmniejszają się straty ciepła.

Dodatkowo redukują hałas oraz chronią powierzchnię szyby przed szkodliwymi

Katarzyna Laszczak

czynnikami zewnętrznymi i uszkodzeniami, a także stanowią poważne utrudnienie dla włamywaczy.

Rolety zewnętrzne można otwierać i zamykać ręcznie, za pomocą korby.

Wygodniejsze są rolety z napędem elektrycznym, obsługiwane pilotem lub przełącznikiem naściennym. Producenci oferują także rolety solarne, zasilane akumulatorem ładowanym z baterii słonecznej (zintegrowanej z roletą).

Markizy Markizy przeznaczone do okien dachowych są podobne do rolet.

Są montowane od zewnątrz, ale zakładamy je ręcznie od strony pomieszczenia. Po otwarciu okna trzeba zaczepić dolny koniec markizy do haczyków znajdujących się w zewnętrznej krawędzi okna. Przy zamykaniu okna dachowego markiza sama się rozwinie.

Markiza to optymalne rozwiązanie jako ochrona przed nadmiernym ciepłem słonecznym. Dzięki temu, że absorbuje promieniowanie słoneczne już przed

Fot. Fakro

Cieniste

Czekamy na słoneczne lato i wakacje. Niestety często okazuje się, że większość lata spędzamy... we własnych domach, mieszkaniach i biurach. A słońce, tak pożądane na urlopie, w codziennym funkcjonowaniu zaczyna nas męczyć.

Szczególnie jest to odczuwane w pomieszczeniach na poddaszu.

1.

2.

3.

Przepuszczalność energii słonecznej: 1. okno bez osłon, 2. okno z roletą wewnętrzną, 3. okno z markizą. (fot. Fakro)

szybą i emituje ciepło na zewnątrz, a nie w pomieszczeniu, znacznie lepiej chroni w słoneczne dni przed uciążliwym upałem niż dodatki wewnętrzne. Zapewnia do ośmiu razy skuteczniejszą ochronę przed nagrzewaniem w porównaniu z zasłonami wewnętrznymi.

Markiza umożliwia jednocześnie dopływ naturalnego światła i widok na zewnątrz.

Poprawia również warunki ergonomiczne w miejscach pracy zapewniając równomierny rozkład natężenia światła i chroni oczy przed szkodliwym oddziaływaniem refleksów, szczególnie podczas pracy z komputerem.

Materiał w formie siateczki, z którego są wykonane markizy zewnętrzne zacienia wnętrza, a jednocześnie odbija promienie słoneczne zanim dotrą one do szyby.

Co ważne – struktura siateczki nie ogranicza widoczności i pozwala na kontakt wzrokowy z otoczeniem.

Siateczka jest produkowana z wytrzymałej na działanie czynników atmosferycznych tkaniny z włókien szklanych. Jest ona odporna na zabrudzenia i łatwa w czyszczeniu. Tkanina jest zrolowana na wałku ze sprężyną i włożona w kaseton montowany nad oknem – po zwinięciu nie zmniejsza się powierzchnia przeszklenia.

Markizy dodatkowo chronią meble przed promieniami ultrafioletowymi powodującymi zmianę ich koloru. Skutecznie zacieniają wnętrze nawet przy uchylonym oknie, dzięki zastosowaniu szerszego materiału.

Markizy można obsługiwać ręcznie lub za pomocą drążka, ale także z wykorzystaniem energii elektrycznej oraz energii słonecznej. Ciekawym rozwiązaniem są markizy Solar wyposażone w inteligentny system automatycznego uruchamiania, w zależności od nasłonecznienia.

Jeśli promieniowanie słoneczne jest

Markizy do okien pionowych oraz markizolety chronią okna fasadowe przed przenikaniem promieniowania słonecznego. (fot. Fakro)

intensywne, markiza samoczynnie rozsuwa się, chroniąc pomieszczenie przed nagrzaniem. Natomiast przy pochmurnej pogodzie markiza automatycznie zwija się, zwiększając napływ naturalnego światła. Markizy Z‑Wave zasilane są z sieci elektrycznej i są sterowane za pomocą pilota lub przełącznika naściennego w bezprzewodowym systemie Z‑Wave.

Nie tylko okna dachowe Osłony zewnętrzne można stosować nie tylko w oknach dachowych. Nie zapominajmy, że na poddaszach miewamy też okna fasadowe, montowane w ścianach szczytowych, a i w pomieszczeniach na parterze docenimy miły cień.

Do okien pionowych produkowane są specjalne markizy zewnętrzne. Tak jak markizy do okien dachowych zapewniają skuteczną ochronę przed nagrzewaniem się pomieszczeń, minimalizują refleksy świetlne, co jest wielką zaletą podczas pracy na komputerze, a siateczkowa budowa zapewnia widok na zewnątrz oraz chroni przed owadami (markizy w wersji elektrycznej). Obsługa markiz do okien pionowych jest wyjątkowo komfortowa – markizy solarne działają w trybie automatycznym (zwijają się i rozwijają w zależności od nasłonecznienia).

Dostępne są także markizy elektryczne oraz obsługiwane ręcznie.

Innym rozwiązaniem są markizolety.

Charakteryzują się one podobnymi cechami jak markizy, ale różnią się od nich budową. Markizolety są wyposażone w ruchomą belkę, która po odchyleniu tworzy mały daszek w dolnej części okna. Pozwala to na lepsze doświetlenie pomieszczenia i umożliwia dostęp do parapetu. c

więcej o osłonach okien

54 instalacje

Fotowoltaika w świetle przepisów

Fot. Fotolia

Fotowoltaika to innowacyjna technologia, umożliwiająca przemianę światła słonecznego w energię elektryczną. Na świecie jest ona jednym z szybciej rozwijających się sektorów odnawialnej energetyki.

W Polsce, to ciągle początki rozwoju tej branży, choć z tendencją wskazującą wzrost zainteresowania nią.

Instalacje fotowoltaiczne powoli zdobywają popularność. (fot. Viessmann)

Agnieszka Jaros

R

odzimi inwestorzy coraz częściej sięgają po wszelkiego rodzaju informatory dotyczące fotowoltaiki.

Analizują dostępne raporty obrazujące wydajność poszczególnych systemów i zastanawiają się nad opłacalnością planowanych inwestycji. Warto zatem przedstawić, jak do montażu paneli i modułów fotowoltaicznych ustosunkowują się obowiązujące w Polsce przepisy prawa oraz prześledzić wysokość nakładów finansowych, które trzeba ponieść oraz wynikających z nich zysków.

Prawo wobec instalacji fotowoltaicznych Aktualnie, możliwość budowania insta‑ lacji fotowoltaicznych reguluje szereg obowiązujących w Polsce przepisów.

Jest to: Prawo energetyczne, Prawo budowlane, Prawo ochrony środowiska, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz inne rozporządzenia i akty wykonawcze związane z odnawialnymi źródłami energii. Jako że fotowoltaika jest dziedziną wciąż nową w Polsce, przepisy, które jej dotyczą nie są spójne, a ich interpretacja niejednorodna i nie zawsze właściwa. Z tego m.in. powodu znowelizowano ustawę Prawo energetyczne oraz kilka innych ustaw i wprowadzono w życie tzw. mały trójpak energetyczny.

W nowym akcie prawnym zdecydowanie bardziej, aniżeli dotychczas promuje się wykorzystywanie energii ze źródeł

odnawialnych. Mały trójpak wdraża także przepisy, które mają na celu ułatwić inwestorom proces budowy instalacji fotowoltaicznych. Zawarto w nim regulacje dotyczące tzw. mikroinstalacji, tzn. urządzeń o mocy do 40 kilowatów.

Przez tego rodzaju urządzenia należy rozumieć instalacje domowe, które produkują energię na użytek własny i nie tylko. Właściciel mikroinstalacji może ubiegać się o przyłączenie jej do sieci dystrybucyjnej nie posiadając działalności gospodarczej, ani koncesji na sprzedaż pozyskanej energii. Nie może jednak sprzedawać jej drożej niż po stawce równej 80% średniej ceny energii, jaka obowiązywała w kraju w roku poprzedzającym sprzedaż.

W regulacjach dotyczących fotowoltaiki planowane są jednak zmiany, które zostały zapisane w projekcie ustawy o OZE. Nad ustawą trwają prace legislacyjne.

Do montażu systemów fotowoltaicznych należy szukać odniesienia także w Prawie budowlanym i ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Zgodnie z zapisem w art. 3 pkt. 9 ustawy Prawo budowlane – można wnioskować, że ogniwa fotowoltaiczne są urządzeniami budowlanymi, jeśli montuje się je na obiekcie budowlanym.

Jeżeli instalacja znajduje się poza obiektem – są to urządzenia wolnostojące.

W przypadku montażu urządzeń wolnostojących – Prawo budowlane nie nakłada na inwestora obowiązku posiadania pozwolenia budowlanego, ani dokonywania zgłoszenia. Pozwolenie na budowę, czy zgłoszenie nie będzie również konieczne w przypadku montażu ogniw fotowoltaicznych na budynku.

Odstępstwo od tej reguły stanowią urządzenia instalacyjne o wysokości powyżej 3 m. Przed montażem takich urządzeń należy dokonać zgłoszenia budowlanego. Powyższe regulacje dotyczą jednak jedynie montażu instalacji fotowoltaicznych, które pozyskiwać będą energię na użytek własny inwestora.

Jeżeli natomiast inwestor planuje podłączenie systemu do sieci dystrybucyjnej, tzn. zamierza sprzedawać pozyskaną energię, a tym samym przymierza się do budowy tzw. farmy fotowoltaicznej – to według Prawa budowlanego zamierza on wznieść obiekt budowlany. Jak wiadomo, wznoszenie obiektów budowlanych musi być poprzedzone uzyskaniem pozwolenia na budowę.

Podobnie do instalacji systemów fotowoltaicznych odnosi się ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Decyzja o warunkach zabudowy nie będzie zatem potrzebna, jeśli zamierzamy montować ogniwa fotowoltaiczne na obiekcie budowlanym w celu wykorzystywania ich w zakresie własnym. Warunek stanowi jedynie zapis mówiący o tym, że instalacja nie może przyczyniać się do zmiany zagospodarowania terenu oraz sposobu użytkowania obiektu, na którym się znajduje. Instalacja fotowoltaiczna, z której energia ma być dystrybuowana bezwzględnie wymaga uzyskania decyzji o warunkach zabudowy.

Wydajność systemów fotowoltaicznych Pojedyncze ogniwo fotowoltaiczne posiada bardzo niewielką moc. Aby uzyskać pożądaną wartość mocy, ogniwa

56 instalacje Ogniwa fotowoltaiczne o dużej mocy. (fot. Viessmann)

łączy się szeregowo lub równolegle w panele albo w moduły. Tym samym niestety, urządzenia rosną w wielkość i ich montaż wymaga posiadania odpowiedniej powierzchni. Jednak to, że moc modułów fotowoltaicznych przekłada się na zajmowaną przez nie powierzchnię tylko nieznacznie umniejsza użytkowe zalety tych urządzeń. Są one bowiem lekkie, niezawodne i przede wszystkim – dają możliwość pozyskania darmowej energii elektrycznej. Warto zaznaczyć, że pozyskiwanie tej energii na potrzeby gospodarstwa domowego odbywa się praktycznie w sposób bezobsługowy.

Jednostką mocy w fotowoltaice jest watt peak (Wp).

Wydajność systemu fotowoltaicznego zależy w największej mierze Panele fotowoltaiczne można montować nie tylko na dachach. (fot. Schueco)

od nasłonecznienia uzyskiwanego w skali roku, w miejscu, w którym jest on zamontowany. Tym samym wydajność systemów jest większa, jeżeli dni są słoneczne i promieniowanie intensywne. O wydajności urządzeń decyduje także kierunek, w którym zostaną ustawione oraz kąt ich nachylenia. Idealnym miejscem do montażu paneli są dachy budynków oraz odpowiednio nasłonecznione elewacje. W panującym w Polsce klimacie, z sytemu fotowoltaicznego o mocy 1 kWp, stosując panele nieruchome, które ustawiono pod najbardziej optymalnym kątem – można uzyskać 850–950 kWh energii rocznie. Gdy ustawienie paneli nie będzie w pełni optymalne, wydajność sytemu obniży się. Zdecydowany wzrost wydajności, bo aż o 30%, przynosi ustawienie paneli fotowoltaicznych na tzw. trackerze. Wówczas tracker śledząc słońce powoduje, że panele cały czas znajdują się pod optymalnym w stosunku do promieniowania kątem. Przy zastosowaniu takiego rozwiązania z paneli o mocy 1 kWp można uzyskać od 1000 do 1230 kWh energii rocznie.

Opłacalność inwestycji Inwestycja w instalacje fotowoltaiczne w ogólnym tego słowa znaczeniu – jest opłacalna. Tak jest we Włoszech, w Czechach, w Niemczech oraz wielu innych krajach świata, gdzie już dawno wprowadzono intratne systemy państwowych dopłat dla inwestorów zainteresowanych pozyskiwaniem energii ze słońca. W Polsce jednak fotowoltaika

wciąż jest jeszcze w powijakach.

Wprawdzie istnieją państwowe i unijne fundusze, które można pozyskać na montaż instalacji fotowoltaicznych.

Prawda jest jednak taka, że praktycznie nikt nie chce z tych przywilejów korzystać.

Inwestorzy wolą wykorzystywać inne źródła odnawialne, np. biogaz lub energię wiatrową, ponieważ przy tych samych środkach inwestycyjnych i tej samej dopłacie państwowej – można pozyskać zdecydowanie większą ilość energii. Choć eksploatacja instalacji fotowoltaicznej jest tania, to koszty początkowe inwestycji – bardzo wysokie. Poniesione nakłady zwracają się przeciętnie po około 10 latach (w zależności od rozmiarów i wydajności sytemu). Więksi mikroinstalatorzy, którzy przyłączyli swoje systemy do sieci dystrybucyjnych czują się oszukani przez polski rząd. Według nich bowiem – skupowanie pozyskanej energii w żenująco niskiej cenie jest dyskryminujące i niesprawiedliwe. Z resztą trudno się dziwić tej opinii.

Według niektórych danych, system fotowoltaiczny może opłacać się gospodarstwom domowym o dużym zapotrzebowaniu na energię elektryczną i pokaźnym jej konsumowaniu. Wówczas w kalkulacji należy odliczyć koszt podatku VAT oraz kosztów przesyłu energii, którą takie gospodarstwa musiałaby zakupić od zakładu energetycznego. Ekonomikę instalacji poprawia również budowa sytemu, tzw. metodą gospodarczą.

Rozwiązania te w dalszym ciągu nie dają jednak możliwości szybkiego odzyskania zainwestowanego kapitału. Zwrot ten otrzymamy z kolei szybciej przy zainwestowaniu w tzw. system śledzący słońce, czyli oparty na trackerze. W tym jednak przypadku trzeba się liczyć z dużo większymi kosztami pierwotnymi. Jak zatem widać, do opłacalności inwestycji w instalacje fotowoltaiczne w Polsce – ciągle mamy jeszcze bardzo daleką drogę.

Dodatkowo, uwzględniając zmiany klimatyczne, z jakimi od pewnego czasu mamy w naszym kraju do czynienia – w ogóle nie wiadomo, czy kiedykolwiek doczekamy, że fotowoltaika w Polsce zacznie się racjonalnie opłacać. c więcej o instalacjach solarnych

Ogród pełen marzeń

specjalistyczny portal o ogrodach