Układanie folii
Dachówki płaskie
Formy blachodachówki
Wybieramy rynny
o dachach ludzkim głosem
egzemplarz BEZPŁATNY
Słownik dekarzy polskich
ISSN 1689-8028
053 2/2016
Zakładamy dach zielony
Ile kosztuje wykonanie dachu
Panel Dachowy Na Rąbek
VELUX. PREMIUJEMY TRAFNY WYBÓR.
ZAREJESTRUJ
SWOJE OKNA VELUX NA WWW.VELUX.PL/TRAFNYWYBOR I ODBIERZ KOD PROMOCYJNY
WYBIERZ
IDEALNIE DOPASOWANE AKCESORIA LUB INNE PRODUKTY VELUX
ODBIERZ DO 400 ZŁ
ZA ICH ZAKUP, WYKORZYSTUJĄC KOD PROMOCYJNY PRZY REJESTRACJI TEGO ZAKUPU
Masz okna VELUX? Weź udział w promocji od 04.04 do 31.12.2016 r. Kod promocyjny ważny 2 lata. *Szczegółowe zasady otrzymywania zwrotów dostępne w regulaminie na www.velux.pl/trafnywybor
1 artykuł sponsorowany
Okna dachowe
zamontuj głębiej w dachu
Okna dachowe są o wiele bardziej narażone na działanie czynników atmosferycznych niż te tradycyjne pionowe. Dlatego firma VELUX proponuje nowatorskie rozwiązanie, które pozwala na obniżony montaż, dzięki któremu można poprawić parametry izolacyjne okna. Dwa poziomy montażu Nowa Generacja okien dachowych, charakteryzuje się prostym i szybkim montażem. Nowy kątownik montażowy dokładnie wyznacza wysokość montażu. Umieszcza się go we wrębie na ościeżnicy w miejscu zaznaczonym czerwoną (poziom standardowy) lub niebieską linią (poziom obniżony o 4 cm). Dach wygląda lżej i ładniej, kiedy okna nie wystają ponad jego powierzchnię. Unikamy w ten sposób powstawania mostków termicznych, które powodują straty ciepła. Montując okno VELUX wraz z kołnierzem do obniżonego montażu i przy zastosowaniu ramy izolacyjnej BDX można poprawić współczynnik przenikania ciepła o 0,1 W/m²K. O wyborze wysokości montażu decydujemy przy zakupie produktów, wybierając odpowiedni kołnierz uszczelniający. Do pogłębionego montażu
dedykowane są kołnierze uszczelniające EDJ i EDN – do montażu okien pojedynczych i EKJ – do montażu okien w zestawach. Energooszczędne okna Okna Nowej Generacji VELUX zawdzięczają lepszy bilans energetyczny zmienionej konstrukcji ThermoTechnology™. Drewniane skrzydło i ościeżnicę połączono z polistyrenem ekspandowanym, który jest trzy razy lepszym izolatorem niż drewno. Współczynnik przenikania ciepła dla okien linii Standard Plus wynosi Uw=1,3 W/m²K. Powierzchnia szyby zwiększyła się nawet o 10%, dzięki czemu do wnętrza wpada więcej światła. Dodatkowo, straty ciepła minimalizuje również zastosowanie produktów montażowych, które zapewniają prawidłową izolację
przeciwwilgociową i termiczną. Dzięki nim okno jest dobrze zabezpieczone i szczelnie połączone z dachem. W ofercie VELUX są trzy typy produktów: zestaw izolacyjny BDX, wokółokienna izolacja przeciwwilgociowa BFX i wokółokienna paraizolacja BBX. c
Nagradzamy za lojalność Wraz ze startem sezonu budowalnego rozpoczęła się akcja konsumencka firmy VELUX „Premiujemy trafny wybór”. Przy kolejnych zakupach, klienci firmy mogą liczyć na zwrot nawet do 400 zł. Rejestracja trwa do końca 2016 roku. Posiadacze okien dachowych VELUX i osoby planujące ich zakup nie mogą przegapić tej okazji. Aby wziąć udział w promocji wystarczy zarejestrować swoje okno dachowe na stronie www.velux.pl/trafnywybor, a do zgłoszenia dołączyć skan faktury. Nie ma znaczenia, czy okna zostały zakupione wczoraj, rok temu lub wielu lat temu – za każde zgłoszone okno klient otrzymuje bon premiowy o wartości 50 zł. W ciągu dwóch lat można zakupić kolejne produkty firmy VELUX i po rejestracji otrzymać zwrot gotówki nawet do 400 zł!
www.velux.pl
2 Spis treści
04
Co oferuje rynek
Ważne produkty, nowości
06 Wszystko o dachach Budowa, eksploatacja, remont
06 Słownik Dekarzy Polskich
08 Ile kosztuje wykonanie dachu?
Od Redakcji
Z
ielone dachy cieszą się coraz większą popularnością, a ich założenie jest coraz łatwiejsze. To trend, który cieszy, bo zieleni nigdy dość, szczególnie w miastach. Ale dach zielony to też zupełnie nowe możliwości wykorzystania tej przestrzeni. Jakie zalety i ograniczenia mają dachy zielone? Zapraszamy na stronę 14. Na nasze dachy rzadko patrzymy pod kątem mody – a ona nie omija również pokryć i akcesoriów. Szczególnie „gorącym” trendem są płaskie dachówki oraz kwadratowe rynny. Te elementy świetnie pasują do nowoczesnej, prostej i eleganckiej architektury. Wybierając pokrycie, spójrzmy nie tylko na jego parametry, ale również formę i zastanówmy się nad estetycznym dopasowaniem do otoczenia. Bo i klasyka ma swój niezaprzeczalny urok. Jednak niewiele nam przyjdzie z urody dachu, jeśli nie będzie on prawidłowo wykonany. Dlatego podpowiadamy, na co zwrócić uwagę, żeby dachy naszych domów były piękne, trwałe i solidne. Zapraszamy do lektury. c
Katarzyna Laszczak WYDAWCA Grupa e-budownictwo.pl Sp. z o.o. ADRES REDAKCJI ul. Domaniewska 45, 02-672 Warszawa tel. 22 201 42 70, www.e-budownictwo.pl REDAKTOR PROWADZĄCA Katarzyna Laszczak | k.laszczak@e-budownictwo.pl
10 B udowa dachu? Przygotuj się na niespodzianki
BIURO REKLAMY tel. 22 201 42 66 | reklama@e-budownictwo.pl
38 Zadaszenia z tworzyw
14 Z akładamy dach zielony 18 Z asady układania folii 20 Poddasze w wełnie 22 Podaj łatę 24 Jakie poszycie pod
40 Skąd się bierze wilgoć w dachu 42 Gotowe obróbki blacharskie 44 Zadbaj o rynny 46 Ważny wybór – rynny 48 Wyjątkowe okna dachowe 52 Wentylacja przez okna 54 Montaż rolety do okna
dachu
blachodachówkę?
26 Kształty i formy
blachodachówki
30 Modne dachówki płaskie 34 Dachówki – połysk, czy mat 35 Nowoczesne papy dachowe
sztucznych
dachowego
55 Salon pod dachem
Anna Dygasiewicz Dyrektor Sprzedaży Kategorii Budownictwo tel. 602 107 700 | a.dygasiewicz@e-budownictwo.pl Beata Jajszczyk tel. 668 600 486 | b.jajszczyk@e-budownictwo.pl Edyta Małecka tel. 606 870 800 | edyta.malecka@polskapress.pl Joanna Omietańska tel. 602 332 696 | j.omietanska@e-budownictwo.pl Michał Szwarga tel. 602 212 213 | m.szwarga@e-budownictwo.pl Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo do ich redagowania oraz skracania. Nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam. Copyright© Grupa e-budownictwo.pl Sp. z o.o. ISSN 1689-8028 | nakład 12 000 egz.
Należymy do
fot. na okładce: Blachy Pruszyński
12 Formalności przy remoncie
4
co oferuje rynek
Plannja Scandic Modular Plannja Scandic Modular to modułowa blachodachówka o symetrycznym kształcie. Dzięki modułowej budowie jest szybka i prosta w montażu. Symetryczny kształt profilu charakteryzuje się wysoką wydajnością, przy jednoczesnym ograniczeniu ilości odpadów. Plannja Scandic Modular to profil dobrze prezentujący się na prostych i skomplikowanych połaciach dachowych. Materiał: stal ocynkowana, powlekana; Powłoka: Poliester Mat, Poliester; Grubość rdzenia: 0,50 mm; Warstwa cynku: 275 g/m²; Masa panelu: 3,95 kg/szt.; Wysokość profilu: 47,5 mm; Długość dachówki: 350 mm; Szerokość dachówki: 229 mm; Efektywna szerokość panelu: 1145 mm; Całkowita szerokość panelu: 1190 mm; Efektywna długość panelu: 700 mm; Całkowita długość panelu: 725 mm; Powierzchnia efektywna panelu: 0,80 m²/szt.; Minimalny spadek: 9° (16%); Kolory: czarny, antracytowy, grafitowy, czekoladowobrązowy, ciemnobrązowy, wiśniowy, ceglasty; Klasy jakości: Plannja 30 (gwarancja techniczna 30 lat, gwarancja estetyczna 10 lat). c
Samoprzylepne membrany FPO BauderTHERMOPLAN SK Folie FPO to wysokiej klasy samoprzylepne folie z tworzyw sztucznych. Dostępne są w grubościach od 1,5 do 2,0 mm i wzmocnione wkładką nośną z włókien syntetycznych. Zapewnia to stabilność wymiarową, wysoką wytrzymałość na rozdzieranie, jak również doskonałe dopasowanie do danych zastosowań. Membrany THERMOPLAN SK 15 /SK 18 mogą, poza montażem na PIR FA, być bezpośrednio klejone do EPS. Klejenie z zabezpieczeniem od sił ssących wiatru, jest także możliwe na płycie OSB 3/4, na PIR T jak również na betonie. Do tego należy zagruntować podłoże gruntem BauderPrimer SK. BauderTHERMOPLAN SK są przeznaczone na dachy o maksymalnej powierzchni 3 000 m². Użycie folii jest przewidziane dla maksymalnego obciążenia wiatrowego 2,6 kN/m². Uwaga: temperatura montażu od + 10°C; nie należy sklejać na wilgotnym podłożu; rolki folii trzeba składować zapakowane (siła klejąca folii, za pomocą której chroniony jest towar, redukuje się bardzo szybko). c
Producent: Ruukki Polska Sp. z o.o. [www.plannja.pl]
Producent: Bauder [www.bauder.pl]
Okno DEF do dachów płaskich Okno DEF do dachów płaskich może być wykonane w dowolnym rozmiarze w zakresie od 60x60 – 120x220 cm. Okno jest wyposażone w innowacyjny pakiet szybowy, który charakteryzuje się bardzo dobrymi parametrami energooszczędnymi i nowoczesnym wyglądem. Okno dostępne jest z trzyszybowym pakietem DU6 lub czteroszybowym, pasywnym pakietem DU8. Współczynnik przenikania ciepła dla okna z pakietem DU8 wynosi 0,76 W/m²K, wg EN 12567–2, co pozwala na stosowanie go w budynkach pasywnych. Okna są przeznaczone do montażu w dachach o kącie nachylenia od 2 do 15 stopni.c
Mobilna stacja ładująca WLC L-BOXX Bay Mobilna stacja ładująca Wireless Charging L‑BOXX Bay umożliwia równoczesne ładowanie dwóch akumulatorów w walizce, gwarantując tym samym pracę bez przerw. Nie trzeba więc pamiętać o tym, aby naładować akumulatory przed wyruszeniem w drogę. Możliwość równoczesnego ładowania dwóch akumulatorów pozwala wydłużyć czas pracy na miejscu. To idealna propozycja dla specjalistów, którzy potrzebują mobilnego rozwiązania do wymagających zastosowań. Mobilna stacja ładowania Wireless Charging L‑BOXX Bay umożliwia naładowanie akumulatora 18V o pojemności 2,0 Ah do 80% w zaledwie 35 minut, a do pełna – w 45 minut. Akumulator o pojemności 4,0 Ah można naładować do 80% w 65 minut oraz do pełna w 85 minut. Stan naładowania obydwu akumulatorów można odczytać na wskaźnikach znajdujących się zarówno na ładowarce, jak i akumulatorze. c
Producent: Fakro [www.fakro.pl]
Producent: Bosch [www.bosch.pl]
Ogrzewanie rynien i dachu Ogrzewanie rynien i rur spustowych Instalację ogrzewania rynien wykonuje się ze stałooporowych przewodów grzejnych ELEKTRA VCDR lub przewodów samoregulujących ELEKTRA SelfTec®. Przewody układa się w rynnach i rurach spustowych za pomocą specjalnych uchwytów mocujących, które ułatwiają montaż i zapewnią właściwą pozycję przewodu grzejnego. Obydwa typy przewodów zbudowane są z materiałów odpornych na promieniowanie UV. Przewody samoregulujące mają zmienną moc zależną od warunków w jakich pracują. Oznacza to, że im jest zimniej, tym większą moc osiągają i odwrotnie - im temperatura wyższa, tym moc przewodów mniejsza. Przewody w rynnie układa się z reguły podwójnie. W rurach spustowych możliwe jest pojedyncze ułożenie przewodu grzejnego. Jeśli długość rynny nie przekracza 6 metrów, przewody mogą wisieć swobodnie. Jeśli długość rury jest większa, konieczne jest zastosowanie linki z uchwytami, która odciąży przewody. System uzupełniają akcesoria montażowe: vvuchwyty rynnowe, vvtaśma montażowa, vvlinki z uchwytami, vvuchwyty do rur spustowych, vvuchwyty do krawędzi dachów, vvtaśma instalacyjna do koryt dachowych.
Jeżeli dach jest kryty materiałami bitumicznymi, możliwe jest wykorzystanie przewodów ELEKTRA TuffTec™, które możemy układać bezpośrednio na pokryciu dachu. Przewody ELEKTRA VCDR i ELEKTRA SelfTec® sprzedawane są jako gotowe do instalacji odcinki, w których przewód grzejny połączony jest z przewodem zasilającym hermetyczną mufą. Przewody SelfTec®PRO dedykowane są profesjonalnym instalatorom i sprzedawane są na bębnach, z których w zależności od potrzeb instalator dobiera odpowiednie odcinki, łącząc je z przewodami zasilającymi. Bardzo często ogrzewanie rynien nie wystarczy. W takim przypadku należy wykonać również ogrzewanie krawędzi dachu. Do tego celu należy wykorzystać te same produkty, co do ogrzewania rynien. Ogrzewamy około 40‑50 cm krawędzi dachu. Takie rozwiązanie wyeliminuje ryzyko powstawania nawisów
5 artykuł sponsorowany
Firma ELEKTRA oferuje doskonałe rozwiązania z zakresu ochrony przed śniegiem i lodem, a należą do nich instalacje ogrzewania połaci dachowych, krawędzi dachów, rynien i rur spustowych. śnieżnych i lodowych nad rynnami. Zainstalowana moc powinna wynosić około 300 W/m². W przypadku dachów o dużych, płaskich powierzchniach i niewielkim spadku, może okazać się niezbędne ogrzanie jego całej powierzchni. W tym zastosowaniu również wykorzystujemy przewody VCDR i SelfTec®, a moc jednostkowa na m² powinna wynosić 300 W/m². Sterowanie System ochrony jest najbardziej skuteczny i ekonomiczny, gdy nad jego działaniem czuwa regulator. W przypadku instalacji zewnętrznych konieczne jest zastosowanie sterowników wyposażonych w czujnik temperatury oraz wilgoci. System załączany jest tylko wtedy, gdy łącznie spełnione będą dwa warunki: spadnie temperatura oraz wystąpi wilgoć w postaci opadów śniegu lub marznącego deszczu. Niektóre regulatory (ELEKTRA ETO2) przy odpowiednim podłączeniu dwóch czujników pozwalają na kontrolę dwóch stref grzejnych. Prawidłowe zaprojektowanie i wykonanie instalacji chroniącej przed śniegiem i lodem daje pewność, że ogrzewane powierzchnie będą wolne od śniegu i lodu, rynny i rury spustowe będą drożne, a na dachu nie utworzą się nawisy śnieżne i sople. Instalacja zapewni nam także maksimum bezpieczeństwa przy minimalnych kosztach eksploatacyjnych, będąc przy tym całkowicie bezobsługową. c
ul. K. Kamińskiego 4 05-850 Ożarów Mazowiecki tel. 22 843 32 82 www.elektra.pl
6 DEKARZE
SŁOWNIK DEKARZY POLSKICH vvImię i nazwisko: Wojciech Rutkowski vvOd jak dawna pracujesz w branży: o d 9 lat, odbyłem liczne szkolenia dekarskie, mam tytuł mistrza sztuki dekarskiej, do tej pory wykonałem około 150 realizacji. vvUlubiony materiał, z którym pracujesz: p anel dachowy na rąbek vvNajwiększe wyzwanie zawodowe: r emonty dachów zawsze są jakieś wyzwania vvCo lubisz w swojej pracy: efekt końcowy pracy vvA czego nie lubisz... brzydkiej pogody, a w szczególności wiatru vvPrywatnie jestem... majsterkowiczem i wędkarzem vvGdybym miał zmienić zawód, to zostałbym... mechanikiem samochodowym vvNajchętniej wypoczywam... n a łonie natury vvMoje hobby to... w ędkarstwo
Wojciech Rutkowski
Danza Centrum Dachowe vvWojszki 27 vv16-061 Juchnowiec Kościelny vvtel. 505 945 961, rutko1@wp.pl Region działania firmy: Polska wschodnia Oferowane usługi – specjalizacja: konstrukcje drewniane, pokrycia dachowe metalowe
Jesteś dekarzem? Chcesz, żeby Twoja prezentacja ukazała się w Przeglądzie Dachowym? Skontaktuj się z nami: redakcja@e-budownictwo.pl, tel. 22 201 42 70.
7 dekarze
Kamil Wilman Global Dach Kamil Wilman vvAntoniukowska 17A/38 vv15-740 Białystok vvtel. 507 506 744
Region działania firmy: woj. podlaskie Oferowane usługi – specjalizacja: pokrycia i konstrukcje dachowe
vvImię i nazwisko: Kamil Wilman vvOd jak dawna pracujesz w branży: W branży pracuję od 8 lat, z czego ostatnie 6 lat prowadzę własną działalność; w 2013 r. zdałem egzamin na mistrza w zawodzie dekarz, a w 2015 r. mistrza w zawodzie cieśla. Od początku swojej kariery dbam o częste uczestnictwo w szkoleniach, co pozwala mi na zachowanie profesjonalnego podejścia do każdego zlecenia. Firma wykonuje około 12 inwestycji w roku – są to przeważnie budynki o pow. ponad 350 m². vvUlubiony materiał, z którym pracujesz: najchętniej pracuję na dachach krytych blachą w technologii rąbka rzemieślniczego vvUlubione zajęcie wykonywane zawodowo: ulubionym miejscem na dachu, gdzie lubię się wykazać jest obróbka komina – im bardziej skomplikowana obróbka, tym lepiej np. komin w koszu vvNajwiększe wyzwanie zawodowe: na dzień dzisiejszy największym moim wyzwaniem zawodowym jest prowadzenie szkoleń dla dekarzy vvNajciekawsza realizacja: najciekawszą realizacją w mojej historii jest montaż konstrukcji dachowej na budynku biurowym o pow. 670 m², gdzie projektant puścił wodze fantazji i maksymalnie skomplikował więźbę dachowa. Wszystkie elementy konstrukcji były mierzone, trasowane i wycinane na ziemi, a następnie montowane. vvCo lubisz w swojej pracy: w swojej pracy lubię nowe wyzwania związane z nowymi, coraz bardziej skomplikowanymi inwestycjami vvA czego nie lubisz... w pracy nie lubię przygotowywania połaci dachowej pod krycie tj. montażu wstępnego krycia, montażu i równania rusztu drewnianego pod pokrycie dachowe vvPrywatnie jestem... spokojną osobą, dla której najważniejsza jest rodzina vvGdybym miał zmienić zawód, to zostałbym... hydraulikiem vvNajchętniej wypoczywam... aktywnie spędzając wolny czas np. pływanie kajakiem vvMoje hobby to... j azda rowerem
Jesteś dekarzem? Chcesz, żeby Twoja prezentacja ukazała się w Przeglądzie Dachowym? Skontaktuj się z nami: redakcja@e-budownictwo.pl, tel. 22 201 42 70.
8 dachy
Sławomir Bobbe
Ile kosztuje wykonanie dachu?
Zwieńczeniem budowy domu jest wykonanie dachu. Na tej części inwestycji nie warto oszczędzać – dotyczy to zarówno materiałów do wykonania dachu, jak i opłaty za usługi dekarskie. Dobra, solidna i doświadczona ekipa dekarska wysoko się ceni, ale jeśli dach ma służyć latami, wydatek szybko się zwróci. Dach dwuspadowy Najtańszy, ponieważ najprostszy do wykonania, jest dach dwuspadowy. Ale i ceny budowy takiego dachu mogą się różnić w zależności od liczby kominów, okien dachowych, lukarn, wyłazów dachowych i wielu innych elementów. Ze względu na koszty i łatwość wykonania dachy dwuspadowe dominują w budownictwie jednorodzinnym. Ich zaletą jest również możliwość przybliżonego oszacowania kosztów jego wykonania. Sprawdziliśmy, jak kształtuje się cennik prac dekarskich przy tego typu dachach: vvwykonanie więźby dachowej – 28–33 zł/m² vvwykonanie pokrycia z blachodachówki – 38–45 zł/m²
vvwykonanie pokrycia z dachówki ceramicznej – 40–48 zł/m² vvwykonanie pokrycia z papy termozgrzewalnej –20–30 zł m² vvwykonanie poszycia dachu z membrany – 7–10 zł/m² vvdocieplenie stropu – 45–55 zł/m² vvwykonanie podbitki okapu – 35–40 zł/ m² Dach czterospadowy Zdecydowanie bardziej skomplikowany do wykonania, a więc i droższy jest dach czterospadowy. W dachu kopertowym połacie stykają się w narożnikach i mają ten sam kąt nachylenia. Dach taki prezentuje się okazale, ale zmniejsza powierzchnię użytkową poddasza
Fot. Braas
K
oszty wykonania pokrycia dachowego zależą od tak wielu czynników, że trudno przedstawić nawet przybliżony, średni koszt jego wykonania. Ceny różnią się w zależności od regionu Polski, a różnice sięgają niekiedy 50 i więcej procent za wykonanie tych samych prac. Dużo zależy również od projektu i stopnia skomplikowania dachu – zupełnie inaczej wycenione zostaną prace przy dachu dwuspadowym, a inaczej na czterospadowym. Inaczej wycenia się też specjalistyczne prace z dachami tradycyjnymi, na przykład wykonanymi ze słomy (strzechy). Oczywiście za różnice w cenie odpowiada również materiał do wykonania i pokrycia dachu.
Szacując koszt wykonania dachu, trzeba uwzględnić nie tylko koszt położenia pokrycia, ale także dodatkowych prac i obróbek. (fot. Braas)
przez liczne skosy. Wymaga też dodatkowego doświetlenia oknami dachowymi lub lukarnami. A ich obecność, a także konieczność wykonywania drobnych połaci i innych elementów dekarskich zwiększa koszty jego wykonania. Dodatkowo dach kopertowy jest cięższy niż dwuspadowy, co wymaga wykonania mocniejszej więźby dachowej. Tylko zakup materiałów dobrej jakości na więźbę i jej wykonanie może sięgnąć kilkunastu tysięcy złotych dla dachu o wielkości 150–170 m². Ceny robocizny przy dachu czterospadowym vvwykonanie więźby dachowej – 30–50 zł/m² vvwykonanie pokrycia z blachodachówki – 40–70 zł/m²
Wykonanie dachu z mniej typowych pokryć, takich jak np. strzecha zawsze będzie stosunkowo kosztowne. (fot. Dach Reed)
vvwykonanie pokrycia z dachówki ceramicznej – 45–80 zł/m² vvwykonanie poszycia dachu z membrany – 8–13 zł/m² vvwykonanie poszycia dachu tzw. karpiówką – 80–90 zł/m² Koszt dachu ze strzechy Niektórzy inwestorzy oczekują projektów, których zwieńczeniem jest tradycyjny dach kryty strzechą. Wykonanie takiego „archaicznego” dachu (choć posiadającego bardzo dobre właściwości akustyczne i dużą izolacyjność cieplną) nie jest jednak tanim przedsięwzięciem. Na etapie projektu przyjąć trzeba, że m² strzechy ważyć może nawet 80 kilogramów. Wykonania takiego dachu podejmą się tylko wyspecjalizowane ekipy dekarskie (nie jest rzadkością
9 dachy
ściąganie specjalistów z drugiego końca Polski), których nie ma na rynku wiele, co dodatkowo podnosi koszt całej operacji. Szacuje się, że zakup materiałów (trzcina na dach, łaty i kontrłaty, deskowanie) wraz z robocizną to dla dachu o powierzchni 200 metrów kwadratowych to wydatek rzędu 50–60 tysięcy złotych. Dodatkowe koszty prac dekarskich Koszty budowy dachu podnoszą, często lekceważone przy tworzeniu kosztorysu, elementy dodatkowe. Ich zakup i montaż warto wziąć jednak pod uwagę, bo ich niedoszacowanie może być sporym zaskoczeniem dla inwestora. I tak montaż płytek dachowych na kominach i lukarnach to koszt ok. 80-100 zł/m². Na oblachowanie komina przeznaczyć trzeba 1500–2000 złotych. Montaż okien połaciowych to koszt od 500 do 1000 złotych. Sporo wydać trzeba na montaż wszystkich akcesoriów, bez których dach nie będzie funkcjonalny. Montaż kominka wentylacyjnego to koszt od 200 do 300 zł, za montaż każdego gąsiora wydać trzeba od 20 do 35 zł, ławy kominiarskie i płotki przeciwśniegowe, to wydatek 35–40 złotych za metr bieżący. Tyle samo zapłacić trzeba za zamontowanie instalacji odgromowej. c
więcej o dachach
10 dachy
Budowa dachu? Przygotuj się na niespodzianki Budowa i remont dachu to prace, które mogą nieść ze sobą pewne niespodzianki. Niektórych można uniknąć, oszczędzając sobie nerwów i niepotrzebnych wydatków. Na co trzeba być przygotowanym, planując budowę lub remont dachu?
B
udowa domu to często największa inwestycja, jaką realizujemy w życiu. Dlatego zaangażowanie w budowę jest zupełnie zrozumiałe. Pewna wiedza na temat materiałów i technik pozwala nam świadomie wybierać i nie dać się oszukać. Jednak warto zachować otwarty umysł, bo wiele przykrych niespodzianek, to również nasza wina. Są i takie, których uniknąć się nie da, ale warto mieć świadomość, że mogą się pojawić. Opisujemy najczęstsze błędy inwestorów i podpowiadamy jak ich uniknąć.
Dekarz = fachowiec Jak wiadomo, wszyscy Polacy to eksperci od piłki nożnej, medycyny i polityki, a Ci którzy planują budowę domu – również od budownictwa. Jeśli jednak chcemy, żeby nasz dom wyglądał lepiej niż kondycja wymienionych wyżej dziedzin, nie przesadzajmy z naszą samodzielnością. To najczęściej prowadzi do zupełnie niepotrzebnych strat czasu i pieniędzy. Jeśli zatrudnimy fachową ekipę dekarską – a innych naprawdę nie opłaca się (nawet jeśli są pozornie tańsi), to nie musimy sami ani mierzyć dachu, ani wymyślać rozwiązań konstrukcyjnych, ani kupować samodzielnie materiałów. – Potem, gdy pojawia się na budowie wykwalifikowana ekipa, okazuje się, że
materiałów jest za mało lub są niewłaściwe – mówi dekarz Jerzy Orłowski z Zakładu Ogólnobudowlanego „Orzeł” w Pyrzycach, zwycięzca programu branżowego SUPERDEKARZ ROKU 2016. Pamiętaj: bez porozumienia z dekarzem, który zapoznał się z Twoją budową, nie kupuj materiałów dachowych. Dach to złożona całość W Polsce ciągle panuje tendencja do tworzenia różnego rodzaju „składaków”. Często wyszukujemy pojedyncze produkty, które są niby tańsze. Jednak zapominamy, że różne produkty, nawet dość podobne, nie zawsze będą do siebie pasować i optymalnie ze sobą
Źródło: Braas
oprac. Katarzyna Laszczak
11 dachy współdziałać. A to podstawa ich trwałości i prawidłowego funkcjonowania przez lata. Dlatego właśnie producenci oferują kompletne rozwiązania systemowe, w których wszystkie elementy są przemyślane i dopasowane do siebie. – Częstym błędem początkujących inwestorów jest opieranie się wyłącznie na opiniach przeczytanych w internecie albo na pojedynczych, wybiórczych informacjach o produktach zdobytych od sprzedawców pracujących w hurtowniach, czy też kierowanie się wyłącznie okazją cenową i wybieranie poszczególnych elementów dachu w promocyjnej cenie. To nie jest dobra droga, ponieważ na dachu najbardziej sprawdzają się profesjonalne, całościowe systemy dachowe, które zostały zaprojektowane tak, by idealnie do siebie przylegać, zapewniając pełną szczelność – podkreśla dekarz Jerzy Orłowski. Nawet jeśli rozwiązania systemowe wydają się droższe, to są to rozwiązania trwalsze i pewniejsze niż „autorski miks” – nasz, albo dekarza, któremu nie zależy na jakości. – Dach to ważna inwestycja. Musi być on maksymalnie zabezpieczony przed działającymi na niego, zmiennymi warunkami atmosferycznymi. Tu nie ma miejsca na kompromisy. W naszej głowie powinna zapalić się lampka ostrzegawcza, jeżeli ktoś będzie nas namawiał na rozwiązania niesystemowe – mówi Jerzy Orłowski. Dach to złożona całość, a poszczególne elementy muszą naprawdę do siebie dobrze pasować. Dlatego lepiej wybrać rozwiązania systemowe.
Dach to złożona całość, dlatego warto wybrać kompletny system, w którym wszystkie elementy pasują do siebie. (fot. Braas)
Remont z niespodzianką Remont dachu zawsze niesie ze sobą element niespodzianki i zaskoczenia. Wynika to z faktu, że najczęściej przed rozpoczęciem prac, trudno ocenić rzeczywisty stan konstrukcji. Dopiero kiedy dach zostanie zdemontowany, będzie można rzetelnie wycenić potrzebne prace i materiały. W przypadku remontu dachu zawsze musimy być przygotowani na nieco wyższe wydatki i dłuższy okres prowadzenia prac. Przy pracach remontowych dopiero po rozebraniu dachu może okazać się, że zaplanowane prace są niemożliwe do przeprowadzenia lub mocno utrudnione. – Zdarza się, że np. obróbki blacharskie nie mogą być wykonane ze względu na wysoki stopień spróchnienia desek i belek – podkreśla dekarz Jerzy Orłowski. Prace dekarskie a pogoda Źródłem niespodzianek może być również pogoda – niestety są sytuacje, kiedy prac budowlanych, w tym dekarskich, po prostu prowadzić się nie da. I nie chodzi tylko o to, że dekarz przemoknie lub zmarznie, ale także o właściwości materiałów. Na przykład przy ujemnych temperaturach blacha tytanowo‑cynkowa staje się krucha i łamliwa. Z kolei obróbki z blachy stalowej montowane podczas mrozów, prawdopodobnie pofałdują się latem (wynika to z rozszerzalności termicznej stali). Również z uszczelniania komina za pomocą taśm należy zrezygnować już wtedy, gdy temperatura spada poniżej +5 stopni Celsjusza.
Warto wiedzieć, że przy budowie dachu utrudnieniem również mogą być bardzo wysokie temperatury – dachówka i blachodachówka pod wpływem słońca może rozgrzać się nawet do 80 st. Celsjusza! Zdarza się, że w bardzo upalne dni prace dekarskie można wykonywać tylko rano i popołudniu, kiedy słońce operuje nieco słabiej. Prace dekarskie może utrudniać także wiatr – kiedy wieje nie da się układać folii, ani blachy dachowej. Zagrożeniem dla dekarzy jest także rosa – szczególnie przy układaniu pokryć z blachy na silnie nachylonych dachach. Na pogodę nie mamy wpływu, ale planując czas budowy dachu, uwzględnijmy zapas na opóźnienia wynikające z niej. Poza tym, zanim zaczniemy zarzucać dekarzom lenistwo i niechęć do pracy, zastanówmy się nad panującymi warunkami. Komunikacja to podstawa Do pewnych niespodzianek może też dojść w wyniku zwykłych nieporozumień, czy niedogadania pewnych spraw. Dlatego komunikacja z dekarzem jest bardzo ważna. Warto też na bieżąco odbierać etapy prac – wtedy mamy i większą kontrolę, i możliwość doprecyzowania naszych oczekiwań. Wszystkich niespodzianek przy budowie i remoncie dachu niestety nie unikniemy, ale pamiętając o kilku powyższych zasadach, ograniczymy ich liczbę i dokuczliwość. c
12 dachy
Formalności przy remoncie dachu Katarzyna Laszczak
Remont dachu wymaga pewnych formalności. W zależności od zakresu prac musimy dopełnić obowiązku zgłoszenia lub uzyskać pozwolenie na budowę.
Wymiana pokrycia dachu Definicji remontu w pełni odpowiada wymiana pokrycia dachu. W tym przypadku urzędnicy najczęściej wymagają zgłoszenia robót budowlanych. W odpowiednim urzędzie należy złożyć: wypełniony wniosek, w którym opisuje się zakres planowanych prac, sposób ich przeprowadzenia oraz termin rozpoczęcia.
Do wniosku trzeba też dołączyć oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Te dokumenty należy złożyć w urzędzie na 30 dni przed planowanym rozpoczęciem prac. Jeśli w ciągu 30 dni urząd nie wniesie sprzeciwu, można rozpocząć remont. Poważniejsze prace Więcej formalności będziemy musieli dopełnić, jeśli przy okazji remontu musimy wymienić też konstrukcję dachu, albo planujemy przebudowę, nadbudowę, lub adaptację poddasza na cele mieszkalne. W takim przypadku potrzebne jest uzyskanie pozwolenia na budowę. W urzędzie trzeba złożyć odpowiedni wniosek, oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz – projekt budowlany (4 egzemplarze), a także decyzję o warunkach zabudowy (jeśli nie ma planu zagospodarowania przestrzennego). Urząd ma 65 dni na wydanie pozwolenia na budowę (lub odmowę). Jeśli nasz dom jest wpisany do rejestru zabytków (lub znajduje się na terenie objętym ochroną konserwatorską), wtedy na przeprowadzenie jakichkolwiek prac, zawsze potrzebne jest pozwolenie na budowę.
Uzupełnienie dokumentacji Jeśli w naszej dokumentacji czegoś brakuje, urząd ma 14 dni, żeby nas wezwać do uzupełnienia tych braków (może się okazać, że coś pominęliśmy lub są potrzebne dodatkowe uzgodnienia, ekspertyzy itp.). Pamiętajmy też, że prace musimy rozpocząć w ciągu 3 lat od daty podanej jako termin rozpoczęcia prac (w przypadku zgłoszenia) lub dnia wydania pozwolenia na budowę. Teoria a praktyka Warto zastrzec, że przepisy Prawa budowlanego nie są jednoznaczne – wiele zależy od interpretacji przez urzędników. Problem dotyczy również remontu dachu, szczególnie rozróżnienia prac, na które jest potrzebne pozwolenie, zgłoszenie lub nie są wymagane żadne formalności. Tu często decyduje praktyka urzędnicza. Planując remont dachu najbezpieczniej skontaktować się z odpowiednim urzędem i ustalić jakich formalności wymagają w przypadku planowanych przez nas prac. Dopełnianie formalności w urzędzie bywa uciążliwe, ale pamiętajmy, że prowadzenie prac bez odpowiednich „papierów” to samowola budowlana, za którą grożą poważne kary finansowe i administracyjne. c
Fot. Katarzyna Laszczak
P
rzede wszystkim, warto wiedzieć, że zgodnie z Prawem budowlanym, słowo „remont” ma znacznie węższe znaczenie, niż nam się wydaje. Polega on na „odtworzeniu stanu pierwotnego”, z zastrzeżeniem, że do remontu można wykorzystać wyroby budowlane inne, niż były użyte poprzednio. Zgodnie z definicją, remontem nie są ani bieżące prace konserwacyjne, ani też – np. przebudowa dachu, czy nadbudowa, a nawet – wstawienie okien dachowych. Jednocześnie, zgodnie z art. 30, ust. 1 pkt. 2a Prawa budowlanego, remont obiektów, których budowa nie wymaga pozwolenia, można przeprowadzić bez spełniania żadnych formalności. Tylko remont tych budynków, których budowa wymaga pozwolenia, trzeba zgłaszać. Załóżmy, że właśnie z takim przypadkiem mamy do czynienia.
13 RODZAJE
artykuł sponsorowany
dachów zielonych Dachy zielone dzielą się na dwa podstawowe typy: intensywne oraz ekstensywne. Różnią się one charakterem roślinności, a także sposobem użytkowania. Dachy intensywne to prawdziwe ogrody, natomiast ekstensywne - pozwalają się cieszyć atrakcyjnym widokiem.
D
achy zielone pozwalają się cieszyć większą zieloną przestrzenią w miastach. Są siedliskiem roślin, wpływają pozytywnie ma mikroklimat, pochłaniają zanieczyszczenia, gromadzą wodę opadową. Co równie ważne – wpływają pozytywnie na kondycję dachu, poprawiając jego izolację termiczną i akustyczną. Warstwa roślinna chroni także dach przed wahaniami temperatur, promieniowaniem UV i uszkodzeniami mechanicznymi. Wykonanie dachu zielonego jest przy tym coraz łatwiejsze – w jego stworzeniu pomagają gotowe rozwiązania systemowe, oferowane m.in. przez firmę Bauder. Decydując się na dach zielony, warto wiedzieć, że do wyboru mamy dwa podstawowe typy, wyróżniane ze względu na charakter zazieleniania. Są to dachy z zazielenieniem ekstensywnym oraz intensywnym.
Dachy zielone ekstensywne charakteryzują się niewielkim ciężarem oraz małym nakładem pracy przy pielęgnacji. Są to układy cienkowarstwowe, nie przeznaczone do stałego użytkowania. Do ich obsadzenia stosuje się przede wszystkim rośliny z rodziny Sedum (rozchodniki), a także mszaki i trawy. Wysokość układu ekstensywnego w systemie Bauder wynosi od 8 do 14 cm, a ciężar powierzchniowy – około 70-150 kg/m² (nasycony wodą, łącznie z zielenią). Można je wykonywać w układzie jednowarstwowym (dzięki specjalnym substratom, które przejmują funkcję warstwy wegetacyjnej, nośnej i odsączającej) lub wielowarstwowe. Dachy zielone intensywne to prawdziwe ogrody na dachach, które mogą być wykorzystywane do celów rekreacyjnych. Wybór roślin do ich obsadzenia jest znacznie większy – przy odpowiedniej
grubości warstwy wegetacyjnej, można na nich sadzić nawet drzewa. Zwykle są obsadzane bylinami, krzewami, a także – trawą. Wymagają większych nakładów pracy i regularnej pielęgnacji. Wysokość systemu Bauder wynosi od 22 cm, a waga – ok. 250 kg/m². Są wykonywane jako układy wielowarstwowe. Układ warstw Dach zielony składa się z kilku warstw – wyjątkiem są jedynie dachy ekstensywne, które mogą mieć również budowę jednowarstwową. Typowy układ wielowarstwowy wygląda następująco: 1. zieleń, 2. warstwa wegetacyjna, 3. warstwa filtrująca, 4. warstwa odsączająca i gromadząca wodę, 5. warstwa zabezpieczająca, 6. warstwa rozdzielająca i ślizgowa. Poniżej znajduje się warstwa hydroizolacji dachu, która musi być odporna na przenikanie korzeni. Systemy dachów zielonych oferowane przez Bauder cechują się dużym zróżnicowaniem i dają możliwość optymalnego dostosowania do indywidualnych potrzeb. W doborze systemu pomagają wykwalifikowani doradcy techniczni. c
www.bauder.pl info@bauder.pl
14 dachy
Zakładamy dach zielony Dach zielony ma dobrą izolacyjność akustyczną i termiczną, wygląda pięknie, a jego założenie nie jest bardzo skomplikowane. Trzeba jednak uwzględnić sporą wagę takiego pokrycia dachu oraz jego cenę.
Fot. Fotolia.com
Sławomir Bobbe
15 dachy Dach zielony nie tylko wygląda pięknie, ale także poprawia parametry dachu, takie jak izolacyjność termiczna i akustyczna. (fot. Bauder)
P
rawidłowo zaplanowane i wykonane dachy zielone mogą być wizytówkami każdej nieruchomości, podnosząc atrakcyjność nie tylko samego budynku, ale i okolicy. Dach taki nie tylko chroni przed hałasem, ale również sprawia, że zimą w budynku jest cieplej, a latem użytkownikom nie doskwierają upały, co szczególnie doceniać będą mieszkańcy centrów miast. Co ważne dach zielony stworzyć można nie tylko na dużych powierzchniach hoteli czy biurowców, ale również na domach jednorodzinnych, altanach czy garażach. Do stworzenia zielonego dachu trzeba się dobrze przygotować. Znacznie łatwiej przeprowadzić inwestycję, gdy zaplanuje się ją już na etapie przygotowywania projektu. Wynika to z tego, że – w zależności od tego, czy planujemy na dachu zieleń ekstensywną czy intensywną – dach będzie obciążony wagą nawet kilkuset kilogramów na metr kwadratowy. Trzeba też koniecznie przygotować odpowiedni „zapas” wytrzymałości, bo na zielony dach spadnie również deszcz i śnieg. Nie każdy strop
będzie w stanie wytrzymać taki ciężar, dlatego już na poziomie konstrukcyjnym trzeba brać to pod uwagę (a w istniejących obiektach należy zlecić badanie nośności dachu specjaliście). Równie ważną sprawą jest odpowiednia izolacja i zabezpieczenie dachu. Niedocenienie siły systemu korzeniowego roślin może skończyć się koniecznością gruntownego remontu dachu, jeśli ten nie będzie odpowiednio zabezpieczony. Rozwiązania systemowe Zielone dachy cieszą się coraz większą popularnością w naszym kraju. Pojawiają się nie tylko przy okazji dużych inwestycji deweloperskich (firmy traktują takie dachy jako jedną z atrakcji i modny trend w projektowaniu), ale także u inwestorów indywidualnych. Ci drudzy mogą pokusić się o wykonanie zielonego dachu samodzielnie, choć nie są to zabiegi proste. Rosnący popyt na tego typu konstrukcje sprawił jednak, że wielu producentów przygotowało dedykowane zielonym dachom kompaktowe rozwiązania, które znacznie ułatwiają pracę.
– Za pomocą rozwiązań systemowych możemy stworzyć dach zielony typu intensywnego lub ekstensywnego. Systemy zazielenienia intensywnego z trawnikami, obszarami dla roślin,
Dach ekstensywny - z niską roślinnością, jest lżejszy i nie wymaga stałej pielęgnacji. (fot. Bauder)
16 dachy ścieżek i powierzchni przeznaczonych do wypoczynku, mogą być formowane i użytkowane w identyczny sposób jak ogrody. Natomiast dachy ekstensywne składają się z mało wymagających roślin, przeważnie niskopiennych – można po nich chodzić tylko w celu dokonywania przeglądu i konserwacji. Decydując się na rozwiązanie systemowe, możemy wybrać odpowiadający nam typ zazielenia, a w ramach systemu otrzymamy wszystkie elementy niezbędne do jego wykonania (poza roślinnością) i doskonale do siebie pasujące. – mówi Jacek Niewiedział, ekspert firmy Bauder. Gotowe systemy ułatwiają wykonanie dachu zielonego, co nie oznacza jednak, że znacząco obniżają jego koszty. Założenie dachu zielonego, zwiększa koszty jego budowy o przynajmniej 100 procent. Ci, którzy zdecydowali się ponieść takie koszty zapewniają jednak, że było warto. Dach zielony krok po kroku Przed przystąpieniem do prac trzeba oczyścić całą powierzchnię dachu, zwracając uwagę zwłaszcza na ostre elementy (szkło, kamienie), które mogłyby uszkodzić warstwę izolacyjną. Na tak przygotowanej powierzchni rozkłada się warstwę hydroizolacyjną. Wybór możliwości jest spory i zależy od budżetu inwestora i jego preferencji. Można więc na dachu rozłożyć
Rozwiązania systemowe zawierają wszystkie elementy potrzebne do zbudowania dachu zielonego, wybranego typu. (fot. Bauder)
Dach intensywny - z wysoką i bardziej zróżnicowaną roślinnością, to prawdziwy ogród. I tak jak ogród - wymaga pracy. (fot. Bauder)
papę termozgrzewalną, kauczuk syntetyczny, folie PCV i inne. Koniecznie trzeba sprawdzić, czy producent zaznaczył ich odporność na przerastanie korzeni. Jeśli nie, inwestora czeka jeszcze ułożenie folii przeciwkorzennej. Pamiętać należy o pozostawieniu otworów na odpływy wody z dachu. Na hydroizolację nakłada się kolejną warstwę materiału – geowłókninę, która ma za zadanie chronić delikatną folię przed uszkodzeniami mechanicznymi, a jednocześnie gromadzić wodę, która będzie służyła roślinom. Na tak przygotowany dach kładzie się następnie warstwę drenującą. Do jej wykonania może służyć wiele elementów – może to być utwardzany styropian, płyty z polietylenu, czy gotowe maty z włókien syntetycznych. Firmy specjalizujące się w wytwarzaniu takich mat dają spore pole manewru – można wybrać produkt dostosowując je do tego, co będzie zdobiło ogródna dachu. Inne rozwiązania można zastosować w przypadku roślin potrzebujących dużo wody, a inne – gdy rośliny będą sobie radzić bez intensywnego nawadniania. Na drenaż zakłada się kolejną warstwę izolacyjną – wykonaną z bardzo drobnych oczek włókninę, która ma za zadanie przepuszczanie wody, ale powstrzymuje drobne cząstki gruntu, które mogłyby uszkodzić niżej położone warstwy. Dopiero teraz można przystąpić do wyłożenia dachu odpowiednio przygotowanym substratem wegatacyjnym. Żyzny, ale bardzo ciężki grunt, stosowany w klasycznych ogrodach zupełnie nie nadaje się do tworzenia
zielonych dachów. Znacznie lepszy jest dedykowany substrat – jest lżejszy, ale posiada także odpowiednie właściwości chemiczne, pozbawiony jest także chwastów, z którymi walka na dachu może być szczególnie trudna. Dobry substrat charakteryzuje się odpornością na deptanie, niską zapalnością (dachy wystawione są na intensywne działanie słońca), odpornością na wypłukiwanie i zwartością, która umożliwi roślinom szybkie ukorzenienie. Warstwa ziemi – którą trzeba starannie, równomiernie rozprowadzić na dachu – powinna mieć około 8–10 centymetrów grubości. Na koniec pozostaje już tylko nasadzenie odpowiedniej roślinności. Pielęgnacja dachu zielonego Samo stworzenie zielonego dachu nie kończy pracy. Zwłaszcza w ciągu kilku miesięcy po jego założeniu wymagać będzie intensywnej pielęgnacji roślin. Niektórzy specjaliści radzą, by unikać na dachach tworzenia trawników. Te wymagają bowiem stałej opieki – nawadniania, nawożenia, usuwania chwastów, koszenia czy grabienia. Znacznie lepiej w tej roli sprawdzają się na przykład mchy. Trzeba pamiętać, że im roślinność bardziej intensywna (a więc zwykle wysoka), tym więcej pracy czeka w tak prowadzonym ogrodzie. Takie rośliny wymagają bowiem stałego zaangażowania. Roślinność ekstensywna znacznie lepiej znosi trudne warunki na dachu (okresowe susze, ekspozycja na słońce) i nie wymaga tak starannej pielęgnacji. c
Recticel Izolacje
Polska
Wschodnia: 513 044 747 Niepruszewo, ul. Cisowa 4, 64-320 Buk Zachodnia: 607 393 459 Południowa: 503 151 646 tel./fax: 61 815 10 08 Południowo Zachodnia: 571 445 311 e-mail: sekretariat.pl@recticel.com Północno Zachodnia: 504 322 503 www.recticelizolacje.pl Południowo Wschodnia: 571 445 312 biuro handlowe
18 izolacje
Zasady
układania folii Monika Jabłońska
Folie wstępnego krycia oraz paroizolacyjne mają jedno wspólne zadanie – ochronę dachu. Jak więc je ułożyć, żeby spełniały swoją funkcję?
Układanie folii wstępnego krycia Na nowej konstrukcji dachu folię układa się bezpośrednio na krokwiach, chyba że konstrukcja dachu lub rodzaj pokrycia ostatecznego wymaga dachu szalowanego. Pasy folii układa się równolegle do okapu – pierwszy pas przy okapie, następny wyżej – łącząc je na zakład 10–15 cm (szerokość zakładu na większości folii zaznaczona jest linią). Początek folii mocuje się na całej szerokości, a następnie tylko w górnym brzegu, który zostanie zakryty przez pas leżący wyżej. Folię wstępnie mocuje się zszywkami (mogą być także gwoździe z szerokimi łbami). Dobrze jest na bieżąco przybijać kontrłaty – ich długość powinna
odpowiadać szerokości pasa układanej folii. Umożliwia to dobre naciągnięcie folii (bez fałd i załamań) oraz zabezpieczy ją przed rozerwaniem. Warto równocześnie układać łaty nośne lub poszycie z desek – ułatwi to poruszanie się po dachu. Naciągnięcie folii jest ważne, ponieważ w razie przecieków ułatwia spływ wody oraz zapobiega wybrzuszeniu materiału podczas układania izolacji cieplnej. Przy foliach o niskiej paroprzepuszczalności górna krawędź ostatniego pasa folii powinna kończyć się 5 cm poniżej wierzchołka kalenicy, natomiast przy foliach otwartych dyfuzyjnie zamykamy całą konstrukcję dachu. Przy wszystkich elementach przechodzących przez dach, takich jak okna, kominy – folia musi być wyciągnięta do góry i zamocowana szczelnie do ich boków taśmą klejącą lub klejem. Trzeba zwrócić uwagę, aby nie powstały fałdy i zagłębienia, w których może gromadzić się woda. Uwaga! Bardzo ważne jest prawidłowe ułożenie – strona wewnętrzna folii
fabrycznie nawiniętej na rolkę lub strona z napisami powinna znajdować się na zewnątrz. FWK mają perforowaną powierzchnię (malutkie otworki o lejkowatym przekroju), które z jednej strony umożliwiają przenikanie pary, a z drugiej zapobiegają przedostawaniu się wody. Jeśli folia zostanie uszkodzona, nie ma potrzeby wymiany całego pasa. Do drobnych napraw służą taśmy klejące i kleje (producenci folii przeważnie mają je w swojej ofercie), a na większe rozerwania przykleja się łatę z tego samego materiału, używając taśmy dwustronnie klejącej. Przy stosowaniu folii na dachach szalowanych postępuje się analogicznie. Klejenie folii na zakład Do niedawna klejenie folii na zakład wykonywano tylko w szczególnych przypadkach – gdy dom znajdował się na terenie o wymagającym klimacie, albo nachylenie połaci było mniejsze od zalecanego przez producenta pokrycia. Jednak dla domów wznoszonych na postawie pozwolenia uzyskanego
Fot. MDM
F
olie wstępnego krycia (FWK) chronią dach przed wilgocią z zewnątrz – skroplinami, wodą opadową (przenikającą przez nieszczelności w pokryciu). Folie paroizolacyne zabezpieczają termoizolację dachu przed wilgocią pochodzą z wnętrza domu. Aby folie spełniały swoje zadania, trzeba je prawidłowo ułożyć.
19 izolacje
Folię wstępnego krycia układa się napisami do góry. (fot. Marma)
po 1.01.2014 r. obowiązują nowe Warunki Techniczne, które wymagają zapewnienia szczelności na przenikanie powietrza. Ten wymóg można spełnić albo szczelnie układając paroizolację, albo odpowiednio mocując folie wstępnego krycia. To drugie rozwiązanie oznacza konieczność klejenia folii na zakład, a także uszczelnienia połączenia membran w szczytach budynku, wokół elementów przechodzących przez dach, okien i wyłazów dachowych i wokół każdej krokwi na jej połączeniu ze ścianami. Układanie paroizolacji Folię paroizolacyjną rozpina się i mocuje po wewnętrznej stronie krokwi, bezpośrednio po umieszczeniu termoizolacji między krokwiami.
Paroizolacja musi być wykonana szczelnie, dlatego wszystkie miejsca zakładkowania folii zaklejane są specjalnymi taśmami. Przy połączeniu folii paroizolacyjnej ze ścianami szczytowymi, kolankowymi i kominem powinno stosować się (między folią a ścianą) klejące taśmy rozprężne, a całość przybić listwą dociskową przez folię. Również wszystkie przejścia instalacji (elektrycznej, odpowietrzającej, antenowej, itp.) przez folię muszą być uszczelnione specjalnymi taśmami. Tych błędów unikaj Układanie folii dachowych nie jest skomplikowane, ale trzeba uważać na błędy. Do najczęściej popełnianych należy:
vvUkładanie folii polietylenowych na dachach szalowanych. vvNiestosowanie szczeliny wentylacyjnej przy użyciu folii o niskiej paroprzepuszczalności lub takie jej wykonanie, że rozprężająca się i osuwająca po śliskiej folii paroizolacyjnej wełna, wypełnia całą szczelinę. vvPrzy właściwej szczelinie – źle wykonany nawiew w okapie lub wywiew w kalenicy. vvStosowanie zwykłej folii polietylenowej do wykonania paroizolacji. vvNiestaranne wykonanie paroizolacji, bez uszczelnień na styku folii ze ścianą. vvUżywanie zwykłych taśm pakowych do sklejania miejsc zakładów powoduje, że dopiero gdy wszystko zostanie od wewnątrz zakryte przez boazerię lub płyty gipsowokartonowe nastąpi rozszczelnienie paroizolacji. vvWbudowanie izolacji termicznej bez zabezpieczenia jej paroizolacją (lub układanie folii paroizolacyjnej prowadzone etapami) zimą w ogrzewanym budynku, równolegle wykonywaniem prac mokrych (tynki, szlichty, wymalowania) powoduje, że setki litrów wody w postaci pary przedostaje się do izolacji termicznej, tam się wykrapla, czasami zamarza, i zostaje uwięziona po zamknięciu oraz uszczelnieniu paroizolacji. Efekty w postaci zacieków mogą być dostrzeżone dopiero w czasie wiosennego ocieplenia, a jeszcze gorzej, gdy nie zostaną wcale zauważone. W warstwach dachu rozwiną się grzyby, a mokra izolacja termiczna nie będzie spełniała swojej funkcji. vvTraktowanie folii wstępnego krycia jako tymczasowego zadaszenia domu. Folia nie jest wystarczająco odporna ani na działanie silnego wiatru, ani nie może być długo wystawiona na działanie promieniowania UV. vvPozostawianie niezabudowanej folii wstępnego krycia na nieocieplonym poddaszu z oknami i wystawienie jej na długotrwałe oddziaływanie promieniowania UV. c
więcej o izolacji dachu
Folia paroizolacyjna chroni warstwę ocieplenia przed wilgocią, pochodzącą z wnętrza domu. (fot. Isover)
20 izolacje
Poddasze w wełnie
Monika Jabłońska
W
domach jednorodzinnych straty ciepła przez połacie dachowe sięgają nawet 25% wszystkich strat ciepła. Tak wysokie straty są głównym powodem, dla którego należy zadbać o energooszczędne ocieplenie poddasza. Warto o tym pamiętać na etapie budowy, ocieplania i remontu domu.
Zalety wełny mineralnej Ocieplając poddasze użytkowe warto stosować materiały pewne i sprawdzone, tzn. niepalne – dające dodatkowe zabezpieczenie przed ogniem, dobrze pochłaniające dźwięki – poprawiające komfort akustyczny pomieszczeń, paroprzepuszczalne – zapewniające korzystny mikroklimat wnętrz oraz trudno zwilżalne i bezpieczne dla zdrowia. Właśnie takie są wyroby ze skalnej wełny mineralnej. Ważne jest także wykonanie przegrody tak, by umożliwiała bezpieczne odprowadzanie na zewnątrz pary wodnej. Duże znaczenie ma też prawidłowy i dokładny montaż ocieplenia.
Ocieplenie na dwa sposoby Ze względu na sposób odprowadzania pary wodnej na zewnątrz wyróżniamy dwa typy poddasza: poddasze typu nieszczelnego i szczelnego dla pary wodnej. vvPołać dachowa typu nieszczelnego dla pary wodnej występuje przy stosowaniu na krokwiach folii o wysokiej paroprzepuszczalności (>600–800 g/m²/ dobę lub parametr Sd < 0,03 m). Para wodna z pomieszczeń suchych poddasza przenika przez paroprzepuszczalne warstwy połaci do szczeliny wentylacyjnej o grubości 2–3 cm między wiatroizolacją (membraną), a pokryciem dachowym, ułożonym na łatach i kontrłatach, a stąd przez otwory wywiewne w kalenicy do atmosfery. Zaleca się, aby ocieplenie miało grubość o 1–2 cm mniejszą niż wysokość krokwi – w ten sposób zapobiegniemy wypychaniu wiatroizolacji w kierunku szczeliny wentylacyjnej. vvPołać dachowa typu szczelnego dla pary wodnej występuje przy stosowaniu na krokwiach pełnego deskowania z papą albo wiatroizolacji jako folii wstępnego krycia (FWK) o niskiej paroprzepuszczalności (<600 g/m²/dobę). Należy zawsze pamiętać o drożnej szczelinie wentylacyjnej o grubości 3–6 cm między deskowaniem pełnym lub folią wstępnego krycia a ociepleniem (grubość szczeliny zależna jest od długości pchania pary wodnej w szczelinie. Zależność tą można przedstawić w prostym stosunku każdy 1 m – > 1 cm szczeliny) Drożna szczelina wentylacyjna zapewni wentylację połaci i odprowadzenie nadmiaru wilgoci na zewnątrz, dlatego też należy zrobić wloty powietrza do szczeliny (okap, podbitka) i wyloty (kalenica, kratki wentylacyjne w ścianach szczytowych). Ocieplenie powinno mieć stabilną grubość i zabezpieczenie od strony szczeliny, np. rusztem ze sznurka – dzięki temu nie nastąpi przypadkowe zapchanie szczeliny
wentylacyjnej przy montażu izolacji. Grubość ocieplenia powinna stanowić różnicę miedzy wysokością krokwi, a grubością szczeliny wentylacyjnej. Ocieplenie dwuwarstwowe, czyli ciepłe poddasze Ocieplenie poddasza użytkowego to zawsze ocieplenie dwuwarstwowe. Zalecana grubość dwuwarstwowego ocieplenia energooszczędnego poddasza wynosi min. 25–30 cm. Między innymi dlatego stosuje się dwie warstwy izolacji: między krokwiami i pod nimi. Dwuwarstwową izolacje poddasza wykonujemy w celu minimalizacji liniowych mostków termicznych poprzez krokwie oraz w celu zapewnienia szczelności izolacji. Pierwszą warstwę ocieplenia, np. z wielkowymiarowych płyt wełny mineralnej grubości 10–20 cm układa się między drewnianymi elementami konstrukcji dachu. Z odcinków o długości do 6 m docina się kawałki o 1,5–2 cm szersze od odległości w świetle między krokwiami. Taki naddatek i sprężystość skalnej wełny pozwalają na wykorzystanie sił tarcia i samodzielne utrzymywanie się tak dociętego ocieplenia między nimi. Ocieplenie połaci poddasza jedynie między krokwiami to za mało, aby uzyskać odpowiednio ciepłe poddasze. Dlatego stosuje się drugą warstwę ocieplenia o grubości równej różnicy między łączną grubością energooszczędnego ocieplenia, a grubością pierwszej warstwy izolacji. Drugą warstwę ocieplenia, układa się między spodem krokwi a okładzinami poddasza, np. płytami gipsowo‑kartonowymi lub boazerią. Ruszt stalowy (np. z profili typu U) odsuwa się poniżej spodu krokwi najczęściej o 5–15 cm, stosując wieszaki stalowe lub klocki drewniane. Druga warstwa ocieplenia ułożona pod krokwiami eliminuje podłużne mostki termiczne, jakimi są krokwie, jętki czy
Fot. Rockwool
Ocieplenie poddasza mieszkalnego to oczywistość. Nieco mniej oczywista jest kwestia materiału – do wyboru mamy kilka. Jednak ciągle najbardziej popularna jest wełna mineralna.
21 izolacje Pomiar rozstawu krokwi. (fot. Rockwool)
Montaż wełny pomiędzy krokwiami. (fot. Rockwool)
Montaż listew rusztu. (fot. Rockwool)
Ruszt pod drugą warstwę wełny. (fot. Rockwool)
Układanie drugiej warstwy izolacji. (fot. Rockwool)
kleszcze drewnianej więźby dachowej. Dodatkowo ich obudowanie z trzech stron niepalną wełną skalną zabezpiecza je przed oddziaływaniem ognia. Dzięki swojej masie izolacje o odpowiedniej grubości znakomicie pochłaniają hałas wywołany padającym na blaszane pokrycie deszczem lub gradem. Prawidłowy montaż ocieplenia Ocieplenie poddasza można układać o każdej porze roku. Dokładność montażu (szczelność na stykach płyt) uzyskuje się przez dociskanie ich do siebie,
Montaż płyt gipsowo-kartonowych. (fot. Rockwool)
wykorzystując sprężystość skalnej wełny mineralnej. W ten sposób eliminuje się mostki termiczne na stykach płyt. Szczególną uwagę należy zwrócić na narożniki i załamania dachu oraz połączenia ścian ze skosami połaciowymi dachu. Ocieplenie poddasza powinno się w sposób ciągły łączyć z ociepleniem ścian (styk przy murłacie) i stropu nad poddaszem. Należy zawsze pamiętać o poprawnej wentylacji poddasza użytkowego. Zapewni ją wysokoparoprzepuszczalnamembrana dachowa lub – w połaciach z pełnym deskowaniem albo folią wstępnego krycia (FWK) – drożna szczelina wentylacyjna.
Wybór odpowiedniego ocieplenia poddasza to jedna z ważniejszych decyzji inwestora, gdyż eksploatacja domu będzie trwać długie lata. Wyroby ze skalnej wełny mineralnej, dzięki swym własnościom i parametrom, dają użytkownikom wiele korzyści. Ocieplając nimi dom oszczędzamy na kosztach ogrzewania, niezależnie od rodzaju paliwa. Izolacje odpowiedniej jakości gwarantują również wysoki komfort użytkowania – są nie tylko paroprzepuszczalne, dźwiękochłonne i niepalne, ale także trwałe i stabilne wymiarowo. c
22 izolacje
podaj łatę
Wojciech Lechowski
Łacenie dachu Łacenie dachu polega na przybiciu do krokwi kontrłat i następnie, prostopadle do nich – łat dachowych. Pod takim drewnianym rusztem musi się znaleźć folia wstępnego krycia – najczęściej układa się ją, przybijając kontłaty. Konstrukcja z łat i kontrłat, wraz z folią wstępnego krycia, stanowi poszycie, na którym można układać pokrycia dachowe, takie jak: dachówki ceramiczne i cementowe, blachodachówkę, płyty włóknisto‑cementowe oraz gont drewniany. Tego rodzaju konstrukcja to alternatywa dla tradycyjnego, pełnego
poszycia dachu, które jest wykonywane z desek lub płyt drewnopochodnych. Wymiary łat i kontrłat O ile wymiary kontrłat nie mają tak wielkiego znaczenia dla całości drewnianej konstrukcji, to przypadku łat jest już zupełnie inaczej – ich wymiary i rozmieszczenie mają zasadnicze znaczenie dla poprawnego ułożenia pokrycia. Kontrłaty mają przeważnie przekrój 2,4 cm x 4,8 cm. Zaś przekrój łat powinien być zawsze dostosowany do następujących czynników: vvstrefa klimatyczna, w której powstaje budynek,
vvkąt nachylenia dachu, vvrozstaw krokwi, vvciężar pokrycia dachowego. Dla przykładu: przy rozstawie krokwi do 100 cm, występującym najczęściej w dachach starszego typu, niegdyś krytych eternitem i planowaniu zastosowania lekkiego materiału pokryciowego, tj. np. płyt bitumicznych lub blachodachówki – można użyć łat o przekroju 5 cm x 4 cm. Jeżeli w planie mamy położyć cięższy materiał pokryciowy, np. dachówkę cementową lub ceramiczną – przekrój łaty powinien wynieść 6 cm x 4 cm.
Fot. Braas
Łaty i kontrłaty dachowe to drewniane elementy konstrukcji dachu. Stosuje się je w przypadku dachów spadowych i dobiera odpowiednio do zaleceń producentów konkretnych pokryć oraz kąta nachylenia połaci dachu.
23 izolacje
Dokładne rozmierzenie i ułożenie łat ma wielkie znaczenie dla układania pokrycia, szczególnie dachówek. (fot. Braas)
Rozstaw łat zawsze w dokładny sposób określają producenci poszczególnych pokryć dachowych. Zatem, w każdym przypadku należy zapoznać się z ich zaleceniami. Rozmieszczenie łat dachowych Wielu inwestorów uważa, że pojedyncze dachówki różnią się długością od pozostałych zakupionych – jednak wrażenie to jest złudne. Linie produkcyjne dachówek są monitorowane komputerowo i jakość produktu nie może wykraczać poza dopuszczalne odchylenia od normy. Skąd jednak ostateczne wrażenie, że dachówki są nierówne? Otóż, problem tkwi w nieprawidłowym rozmieszczeniu łat dachowych. Istotne jest zachowanie jednakowych odstępów pomiędzy poszczególnymi łatami. Jeśli dach zostanie rozmierzony nieprawidłowo i drewniane elementy znajdą się w zbyt dużej odległości od siebie – pokrycie nie
nachodzi w prawidłowy sposób i dachówki wyglądają, jakby były za krótkie. Jeżeli natomiast łaty przybije się za ciasno – dachówki za bardzo nachodzą na siebie i wypychając się na zewnątrz stwarzają wrażenie, jakby były za długie. Dlatego właśnie tak istotne jest bardzo precyzyjne rozmierzenie dachu i dopasowanie odstępów między łatami do konkretnego typu dachówki. Jakie znaczenie mają kontrłaty Kontrłaty znajdują się pod łatami. Są one przybijane do krokwi – równolegle do nich. Jaką rolę pełnią w konstrukcji? Otóż: vvkontrłaty dystansują pokrycie dachowe od warstwy krycia wstępnego i od konstrukcji dachu. Zapewnia to szczelność pokryć na dachach pochyłych i powoduje, że skropliny i przecieki sprowadzane są do okapu, a następnie po za obręb dachu;
vvtworzą szczelinę wentylacyjną pod pokryciem dachu. Dzięki ułożeniu pokrycia na łatach, podpartych kontrłatami tworzy się przestrzeń, przez którą może przepływać powietrze wentylujące pokrycie. Jednak, aby szczelina wentylacyjna działała poprawnie musi mieć sprawny wlot, wylot i być drożna na całej swej długości; vvtworzą konstrukcję do mocowania i łączenia łat. Funkcja ta jest oczywista, ale bez pierwotnego zamocowania kontrłat – łacenie połaci nie byłoby możliwe; vvkontrłaty umożliwiają również regulację nierówności na płaszczyźnie połaci dachu. Żadna płaszczyzna połaci nie jest idealnie płaska, a belka – idealnie prosta. Przybicie kontrłat do krokwi wyrównuje liniowość górnej powierzchni belek, tworzących płaszczyzny więźby. Dodatkowo, zastosowane kontrłaty dają możliwość podnoszenia łat na specjalnych klinach, co skutecznie niweluje niewielkie nierówności. c
24 izolacje
Jakie poszycie pod blachodachówkę? Pod pokrycie dachowe trzeba przygotować odpowiednie podłoże. Tradycyjne rozwiązanie to poszycie z desek lub płyt drewnopochodnych, pokryte papą. Bardziej nowoczesne to konstrukcja z łat i kontrłat. Jakie poszycie wybrać pod blachodachówkę?
W
niektórych przypadkach konstrukcja dachu lub rodzaj pokrycia wymusza zastosowanie jednego z rozwiązań. Na przykład w przypadku dachów o nachyleniu do 12º trzeba wykonać sztywne poszycie (pełne deskowanie), ten sam rodzaj "podkładu" trzeba zastosować (bez względu na kąt nachylenia dachu), jeśli jako pokrycie wybierzemy blachę płaską lub gont bitumiczny. Jednak w przypadku wielu pokryć – w tym popularnej blachodachówki, układanej na dachu stromym – mamy wybór. Możemy wybrać pełne deskowanie lub folię wstępnego krycia na ruszcie z łat i kontrłat. Jakie poszycie dachu wybrać pod blachodachówkę? Rozważmy zalety i ograniczenia obu rozwiązań.
Zalety pełnego deskowania Problem z wyborem wynika stąd, że pełne deskowanie jest droższe (koszt materiałów i robocizny), ale niesie ze sobą szereg korzyści, dla których warto w nie zainwestować. Oto najważniejsze z nich: vvwiększa sztywność i solidność całej konstrukcji dachu, vvw przypadku skomplikowanych dachów takie rozwiązanie zapewnia szczelność, którą ciężko byłoby osiągnąć kładąc folię,
vvwarstwa desek i papy stanowi dodatkowe wyciszenie wnętrza, co zyskuje szczególne znaczenie w przypadku, gdy mamy do czynienia z poddaszem użytkowym. Większe koszty zastosowania pełnego deskowania i papy zrekompensować może nieco inna właściwość tej tradycyjnej technologii, a mianowicie brak konieczności natychmiastowego montażu pokrycia. Papa może z powodzeniem, nawet przez kilka sezonów, pełnić rolę pokrycia dachowego. Nie jest to być może najlepsze rozwiązanie z punktu widzenia estetyki, jednak jest bardzo wygodne np. przy budowie domu systemem gospodarczym, kiedy mogą zdarzać się przestoje w budowie. Poszycie dachu z folii wstępnego krycia Pomimo powyższych argumentów zwolenników membran i folii wstępnego krycia nie brakuje. Błyskawiczny montaż i niższe koszty to tylko niektóre zalety poszycia z wykorzystaniem FWK. Specjaliści wskazują na jeszcze jedną ważną kwestię, która wiąże się z zagadnieniem zapobiegania gromadzenia wilgoci pod pokryciem. Folie i membrany o wysokiej paroprzepuszczalności doskonale odprowadzają wilgoć, dzięki czemu nie dochodzi do zawilgocenia drewnianej konstrukcji dachu, czy wełny ocieplającej strych. Dzięki swoim właściwościom FWK o wysokiej paroprzepuszczalności (powyżej 1000g /m²/24h lub
Sd poniżej 0,3) wymagają tylko jednej szczeliny dylatacyjnej, która odprowadzi wilgoć na zewnątrz, a warstwa ocieplenia, montowana pomiędzy krokwiami może się stykać z FWK. Ta ostatnia cecha sprawia, że do ocieplenia wykorzystywana jest cała wysokość krokwi. Tymczasem folie o niskiej paroprzepuszczalności lub pełne deskowanie z papą wymagają pozostawienia jeszcze jednej, „dolnej” pustki powietrznej pomiędzy FWK a ociepleniem. Oznacza to, że ocieplenie nie może stykać się z FWK lub deskowaniem, a zatem warstwa wełny musi być cieńsza. Jakie poszycie dachu pod blachodachówkę? Wybór pomiędzy zastosowaniem folii a tradycyjnym deskowaniem jest sprawą indywidualną. – Każde z tych rozwiązań jest dobre i niesie ze sobą konkretne korzyści. Bez względu na decyzję najważniejsze jest żeby ustrzec się błędów które mogą skutkować np. zatrzymywaniem wilgoci – mówi Rafał Kuczyński z firmy Blachy Pruszyński. Jeśli jednak inwestorzy mogą sobie pozwolić na większy wydatek, to warto przeznaczyć dodatkowe środki na odeskowanie dachu. Rozwiązanie to w połączeniu z blachodachówką, która należy do pokryć lekkich i nie obciąża konstrukcji, zapewni na lata solidny dach nad głową. c
Źródło: Blachy Pruszyński
oprac. Katarzyna Laszczak
25 artykuł sponsorowany
Pokrycie domu drewnianego
I
Moda na ekologię rozkwita, a razem z nią trend budowania domów z drewna oraz budynków i restauracji o charakterze regionalnym. Ściany z drewna to jedno, a co z dachem? nwestorzy marzący o przytulnym domku z bali mają do wyboru całą gamę produktów. Począwszy od strzechy i gontu drewnianego, przez pokrycia bitumiczne aż do pokryć stalowych. Zapał miłośników sielskich widoków może zostać jednak nieco ostudzony przez cenę tych najbardziej tradycyjnych pokryć ze strzechy i gontu drewnianego. Ceny tego ostatniego – w zależności od rodzaju drewna – rozpoczynają się od 40 zł za metr kwadratowy. Cena strzechy z kolei, jest porównywalna z ceną dobrej jakości dachówki ceramicznej. Ponadto obydwa te pokrycia, choć należą do trwałych, charakteryzują się też dość dużą wagą, co przekłada się na odpowiednie – a więc bardziej kosztowne, przygotowanie więźby i całego budynku. Znacznie lżejsze, choć już nie tak urzekające, są pokrycia bitumiczne. Przemawiająca za nimi atrakcyjna cena nie powinna jednak decydować o wyborze, gdyż w opinii dekarzy nie należą one do najbardziej trwałych. Drewno i stal Połączenie stali z drewnem może zaskakiwać – tym bardziej warto zwrócić na nie uwagę. Stal kojarzona jest z jednej strony z nowoczesnymi budynkami, z drugiej natomiast z montowaną na murowanych domach blachodachówką. Cechą charakterystyczną stali jest jednak właśnie uniwersalność jej zastosowania. Na rynku już od dawna znaleźć
można np. panele dachowe z kamienną posypką, które dobrze prezentują się zarówno na budynkach murowanych, jak i drewnianych. W 2014 roku firma Blachy Pruszyński wprowadziła na rynek nowy produkt – stalowe panele dachowe REGLE. Pokrycie to przypomina gont drewniany, ale jest od niego tańsze i łatwiejsze w montażu oraz bezpieczniejsze w eksploatacji (zwłaszcza jeśli chodzi o przepisy przeciwpożarowe). Jeśli porównywać REGLE do pokryć stalowych z posypką kamionkową, to wyróżniają się znów korzystniejszą ceną oraz walorami użytkowymi – chropowata kamionkowa powłoka „magazynuje” zabrudzenia
i jest trudniejsza w czyszczeniu i konserwacji. Co do pokryć bitumicznych, to oprócz estetyki wykonania – panele dachowe REGLE przewyższają je znacznie trwałością. Dzięki poliuretanowej powłoce – matowej PURMAT lub połysk PURLAK – firma Blachy Pruszyński udziela na nie 30- letniej gwarancji. Jeśli do tego dołożyć prestiżowe nagrody zdobyte przez panele REGLE, jak chociażby Złoty Medal Międzynarodowych Targów Poznańskich i statuetkę Top Builder przyznawaną przez miesięcznik budowlany Builder, to otrzymujemy produkt ze wszech miar godny polecenia. c
www.pruszynski.com.pl
26 pokrycia
Kształty i formy blachodachówki
Sławomir Bobbe
ekkość to jednak tylko jedna z zalet blachodachówki, kolejne polegają na szybkim i łatwym montażu tego pokrycia, co z kolei przekłada się na obniżenie kosztów budowy całego domu. Inwestorzy doceniają fakt, że blachodachówki nie nasiąkają wodą, są trwałe (żywotność najlepszych szacuje się nawet na około 70 lat) i długo zachowują swój kolor. Blachodachówki sprawdzają się w budownictwie jednorodzinnym i wielorodzinnym. Sposób ich montażu nie odbiega znacząco od montażu dachówek ceramicznych, choć jest łatwiejszy i mniej czasochłonny, co docenią zwłaszcza posiadacze dachów o sporych powierzchniach.
Tego rodzaju krycie dachu można stosować wszędzie tam, gdzie kąt jego nachylenia nie jest mniejszy niż dwanaście stopni. Przetłoczenia i wytrzymałość Blachodachówki powstają ze stali walcowanej na zimno. Występują w wielu wersjach, mogą być ocynkowane, powleczone poliestrami czy alucynkiem, które wzmacniają materiał i chronią przed korozją. Najdroższe blachodachówki są pokryte posypką, najczęściej kwarcową. Dzięki temu potrafią imitować dachy ceramiczne czy wykonane z dachówek betonowych. Sama posypka powoduje
Fot. Ruukki
L
Blachodachówka to jedno z najpopularniejszych obecnie pokryć dachowych. Wpływ na to ma wiele czynników. Jednym z nich jest fakt, że jest to pokrycie bardzo lekkie, dzięki czemu nadaje się również na stare albo delikatne więźby dachowe.
27 pokrycia łatami i kontrłatami, na których rozmieszczana będzie blachodachówka. Przetłoczenia mają jeszcze jedną zaletę – poprawiają znacznie przepływ powietrza pod połacią dachową. Blachodachówka karpiówka Z drugiej jednak strony blachodachówki potrafią świetnie naśladować klasykę w postaci ceramicznej dachówki karpiówki. Można ją więc wykorzystywać przy kryciu dachów (o kącie nachylenia nie mniejszym niż trzydzieści stopni) w miejscach, które wymagają nawiązania do tradycyjnego budownictwa (a przypomnijmy – blachodachówki są znacznie lżejsze niż dachówki ceramiczne, która to cecha sprawia, że idealnie nadają się do remontów dachów w klasycznie krytych nieruchomościach).
Blachodachówka o przetłoczeniach naśladujących tradycyjną dachówkę karpiówkę. (fot. Katarzyna Laszczak)
przy okazji, że pokrycie lepiej tłumi hałas, ale jest przy tym cięższe. Nigdy jednak blachodachówka nie będzie w stanie zbliżyć się kształtem do płaskich dachówek ceramicznych. Wszystko przez przetłoczenia, które muszą nadać blachodachówce odpowiednią wytrzymałość. Zbyt niskie przetłoczenia powodowałyby niską wytrzymałość blachy, na co żaden szanujący się producent nie może sobie pozwolić. Przetłoczenie to nic innego jak pionowy uskok, który odpowiada za kształt blachodachówki.
Na rynku spotkać można blachodachówki o pojedynczym podwójnym i potrójnym przetłoczeniu, którego wysokość określana jest w milimetrach. Rodzaj przetłoczeń decyduje o tym, w jaki sposób załamuje się światło na dachu, a więc decyduje o ostatecznym jego wizerunku. Fale mają wpływ nie tylko na wygląd i estetykę dachu, ale również na jego sztywność. Ma to swoje konsekwencje – im większe przetłoczenia, tym dach sztywniejszy, a co za tym idzie – możliwe jest zwiększenie szerokości pomiędzy
Ekonomiczne moduły Blachodachówki kupić można w arkuszach (przygotowanych na wymiar konkretnego dachu) oraz – co jest coraz popularniejsze – w modułach (panelach), które tworzyć mogą jeden lub dwa rzędy dachówek. To drugie rozwiązanie warto zastosować wszędzie tam, gdzie dach będzie miał skomplikowaną formę architektoniczną. Dzięki modułom oszczędza się czas i środki – wystarczy podać powierzchnię dachu, by łatwo było obliczyć, ile modułów potrzebnych jest do jego pokrycia. Ponieważ panele mają stosunkowo nieduże rozmiary, w czasie robót pozostaje niewiele odpadów, a więc straty materiałowe są ograniczone. Z kolei blachodachówka w arkuszach dobrze się sprawdza w przypadku dachów o prostej formie, pozbawionych lukarn, czy wykuszy. Układanie arkuszy na takim dachu jest szybkie.c
Przetłoczenia blachodachówki wpływają na estetykę dachu, ale też nadają pokryciu odpowiednią sztywność. (fot. Ruukki)
28 artykuł sponsorowany
SIBA.
ORYGINALNY SZWEDZKI SYSTEM RYNNOWY Uniwersalny system rynnowy Siba charakteryzuje się łatwością montażu oraz wysoką odpornością na zmienne warunki atmosferyczne. Polecany przez skandynawskie marki Ruukki i Plannja.
S
talowe orynnowanie Siba i Siba Square to nowoczesne i kompletne systemy, odznaczające się wyjątkową szczelnością, głównie za sprawą idealnego dopasowania i jakości materiałów wszystkich elementów.
Przemyślane i eleganckie rozwiązania Systemy rynnowe Siba idealnie komponują się ze wszystkimi rodzajami pokryć dachowych, takimi jak: blachodachówka, dachówka ceramiczna, gont itd. Siba to kompletny półokrągły system rynnowy, zawierający wszystkie niezbędne elementy do stworzenia idealnego systemu odprowadzania wody opadowej. Kwadratowy system rynnowy Siba Square to odpowiedź na trendy panujące w architekturze. Nietypowy, kwadratowy przekrój rynien Siba Square sprawia, że są one ciekawą propozycją do realizacji nowatorskich projektów. Liczy się trwałość Systemy rynnowe Siba i Siba Square wytwarzane są z najwyższej jakości szwedzkiej stali o grubości rdzenia 0,60 mm, pokrytej warstwą cynku (275 g/m²) i powłoką ochronną Hard Coat Glossy. Dzięki temu systemy rynnowe są wyjątkowo odporne na uszkodzenia, spowodowane działaniem ujemnych temperatur oraz niekorzystnych czynników atmosferycznych. Powłoka nie odbarwia się, nie kruszy i nie pęka. Głębokość rynien oraz gładkość powłoki Hard Coat Glossy sprawiają, że są bardzo wydajne – na większości dachów można stosować rynny w rozmiarze 125 mm. Warstwy chroniące system rynnowy Siba sprawiają, że jest on wytrzymały na odkształcenia termiczne oraz korozję. Nie trzeba go poddawać okresowym renowacjom, wystarczy jedynie co kilka miesięcy wyczyścić z zanieczyszczeń. Szwedzka jakość w polskim klimacie System Siba obejmuje kompletny zestaw akcesoriów. Szwedzcy konstruktorzy z wielką precyzją opracowali wszystkie elementy wchodzące w skład systemu, a szczególnie uchwyty do rur spustowych, za pomocą których z łatwością
zamocujemy je zarówno na ścianach drewnianych, jak i murowanych budynków. Uchwyt jest prosty w użyciu, dzięki zastosowaniu w nim mimośrodowego zamka, z wbudowanym mechanizmem łatwego blokowania.
Wysokie parametry stalowego systemu rynnowego zapewniają perfekcyjną ochronę elewacji każdego domu, a zróżnicowana kolorystyka sprawia, że są także jego estetycznym dopełnieniem. Tworząc system Siba wykorzystano ponad 90 lat doświadczeń szwedzkich ekspertów, opracowujących produkty, które sprawdzają się w trudnym klimacie Skandynawii. Dlatego systemy Siba skutecznie działają i w polskich warunkach. Produkt jest objęty gwarancją przez okres trzydziestu lat. c
www.ruukkidachy.pl
www.plannja.pl
30 pokrycia
Modne dachówki płaskie
Dachówki ceramiczne wykorzystywane są w budownictwie od tysięcy lat i cieszą się niekwestionowanym uznaniem i to mimo wysokich kosztów ich zakupu i ułożenia.
D
achówki ceramiczne, wśród których rosnącą popularność wykazują dachówki płaskie, są bowiem nie tylko eleganckie i estetyczne, pozwalają na niemal dowolny wybór kolorystyki, ale dzięki swoim właściwościom osiągają stuletnią i dłuższą trwałość. Są odporne na mrozo- i wodoodporne. Jeśli dach jest prawidłowo ułożony, płaskie dachówki ceramiczne przez lata nie wymagają interwencji – wystarczy okresowe ich mycie wodą pod ciśnieniem, by zachować je w dobrej kondycji.
Produkcja i kolorystyka dachówek ceramicznych Płaskie dachówki ceramiczne produkowane są z dobrej jakościowo gliny, ułożonej w specjalnych formach i wypalanych w piecach w temperaturze 1000 stopni Celsjusza. Do większości dachówek dodaje się materiały wzmacniające i uszlachetniające, a po wypaleniu pokrywa glazurą lub glinką ceramiczną. Technologia produkcji płaskich dachówek ceramicznych pozwala na nadawanie
Fot. Wienerberger
Sławomir Bobbe
31 pokrycia Dachówki płaskie o prostokątnym kształcie świetnie pasują do domów o nowoczesnej architekturze. (fot. Bogen)
im właściwie dowolnej kolorystyki. By uzyskać naturalne kolory dachówek, a za takie uznaje się odcienie ceglane, nie trzeba ich barwić. Ich kolor zależy wprost od składu chemicznego
Szczególnie popularne są dachówki płaskie w ciemnych odcieniach szarości. (fot. Bogen)
masy glinianej, która trafia do pieca. Niektórym dachówkom kolor nadaje się poprzez glazurowanie, czyli pokrywanie szkliwem odpowiedniego koloru powierzchni dachówki. Na rynku
licznie występują również dachówki angobowane. Angoba to rozcieńczona glina z odpowiednimi domieszkami minerałów, która po wypaleniu zyskuje określony kolor. Nowoczesność i klasyka Płaskie dachówki są tylko jednym elementem oferty wielu producentów, ale nie ma co ukrywać – to one zdobywają rynek i zaczynają dominować na polskich dachach. Wszystko przez to, że płaskie dachówki, na przykład w formie prostokątów, idealnie pasują do nowych domów jednorodzinnych, jakich tysiące powstaje w podmiejskich gminach. Nowoczesny design tych budynków współgra z minimalistycznymi, a jednocześnie bardzo praktycznymi, płaskimi dachówkami. Ich popularność wynika także z tego, że większość inwestorów decydując się na budowę domu zakłada od razu, że dom będzie miał kształt dwuspadowy (bo taki dach kosztuje mniej). Płaskie dachówki ceramiczne na tego typu dachach sprawdzają się najlepiej. Dodatkowo płaskie dachówki glazurowane i angobowane znajdują zastosowanie na terenach sąsiadujących z lasami – znacznie trudniej poddają się
32 pokrycia
Dachówki płaskie to tradycyjne karpiówki.... (fot. Braas)
atakom mchów i porostów, które na tradycyjnych dachówkach pojawiają się bardzo szybko. Płaskie dachówki ceramiczne to jednak nie tylko nowoczesność, ale również klasyka. Do niej zaliczyć można dachówki karpiówki, które są popularne wszędzie tam, gdzie dominuje zabudowa wiejska, albo inwestor chce nawiązać do klasycznego budownictwa z tradycyjnym dachem. Karpiówka to pewnego rodzaju standard, któremu zmiana mód i trendów nie zagraża, cieszy się nieustająca popularnością. Jako że karpiówki w porównaniu do prostokątnych dachówek płaskich są dużo mniejsze, lepiej sprawdzają się tam, gdzie ekipa dekarska będzie musiała poradzić sobie z ułożeniem dachu, na którym sporo jest kominów, wykuszy, lukarn, „wolich oczek” czy okien połaciowych. Dachówki do wyboru, do koloru Bogata kolorystyka płaskich dachówek pozwala dobrać je zgodnie z gustem inwestora. W wielu projektach nowoczesnych domów zakłada się, że dach będzie miał kolor ciemny – popularne są odcienie grafitów, antracytu i wielu innych. Na rynku sporo jest dachówek płaskich w takich właśnie barwach, dotyczy to także dachówek karpiówek, które – choć tradycyjnie występują w kolorach ceglanych – to można im również nadać jeden z ciemniejszych kolorów. Niektóre płaskie dachówki ceramiczne zawierają specjalne pigmenty, które
... oraz nowoczesne dachówki zakładkowe. Obydwa typy różnią się m.in. sposobem montażu. (fot. Bogen)
pozwalają na odbijanie promieniowania podczerwonego w zdecydowanie szerszym zakresie niż klasyczne dachówki. Jest to istotne, bo pozwala na utrzymanie niższej temperatur na spodniej stronie, co z kolei powoduje, że latem dach i pomieszczenia tak bardziej się nie nagrzewają. Montaż dachówek płaskich Niektóre płaskie dachówki ceramiczne charakteryzują się sporym ciężarem, w niektórych wypadkach sięgających nawet 70 kilogramów na metr kwadratowy. Korzystanie z tego rodzaju dachówek wymaga przygotowań już na etapie konstrukcji więźby dachowej, która w takim wypadku musi być naprawdę solidna. Sam montaż płaskich dachówek ceramicznych doświadczonej ekipie dekarskiej nie powinien nastręczać większych trudności. Tym bardziej, że wiele firm sprzedaje niejako gotowe systemy dachowe, których elementy – od izolacji po płotki przeciwśniegowe czy ławy kominiarskie – idealnie ze sobą współgrają. Sposób układania dachówek ceramicznych zależy od kąta nachylenia dachu jak i jego wielkości, a także typu dachówki – zawsze zaleca się postępowanie zgodnie z sugestiami producentów. Prace zaczyna się od okapu, układając dachówki poziomami. Od wielkości dachu zależy też liczba dachówek wentylacyjnych i przelotowych. Już na etapie projektu trzeba wyznaczyć miejsce pod wsporniki pod stopnie, a także ławy kominiarskie,
które muszą prowadzić do każdego komina. Tradycyjne dachówki karpiówki układać można na dwa sposoby – w łuskę lub. tzw. koronkę. Koronka to dwa rzędy dachówek na każdej łacie, przy czym dachówki są przesunięte w rzędach o połowę, a rzędy układane na kolejnych łatach zachodzą siebie. Układanie karpiówki na łuskę polega z kolei na układanie tylko jednego rzędu dachówek na łacie, ale każdy rząd zachodzi na niższą warstwę dachówek na połowę długości. Taki sposób układania dachówek wymaga jednak dwukrotnie większej liczby łat niż przy układaniu w koronkę. Dachówki płaskie są również oferowane jako dachówki zakładkowe (najczęściej są to dachówki o prostokątnym kształcie, ale mogą także naśladować formę tradycyjnej karpiówki). Tego typu dachówki mają na brzegach specjalnie wyprofilowane zaczepy (zamki) – dachówki są "zahaczane" jedna o drugą, tworząc szczelne pokrycie. Dodatkowo dachówki zakładkowe dają możliwość pewnych przesunięć w pionie i poziomie, przez co łatwiej dopasować ich układ do łat dachowych. c
zapraszamy do dyskusji na
34 pokrycia
Dachówki
– połysk, czy mat?
Katarzyna Laszczak
W
szystkie dachówki ceramiczne wypala się z gliny z dodatkiem specjalnych domieszek, zapewniających odpowiednią plastyczność gliny oraz jej trwałość po wypaleniu. Dodatkowo producenci dachówek ceramicznych stosują tzw. polewy, które nadają dachówkom wybrany kolor, a także – mniej lub bardziej błyszczącą powierzchnię. Wiążą się z nią także pewne właściwości użytkowe.
Mat – dachówki naturalne Zupełnie matową powierzchnię mają dachówki naturalne. Występują one w dość ograniczonej palecie kolorów – czyli tylko w odcieniach „ceglastych”, a ich powierzchnia jest lekko chropowata. Dachówki naturalne są najtańsze spośród pokryć ceramicznych, ale też stosunkowo najbardziej podatne na zabrudzenia, czy porastanie mchem. Szlachetny połysk – angoba Powierzchnię o lekkim połysku mają dachówki angobowane. Angoba to nic innego, jak szlachetna glinka, którą nanosi się na powierzchnię wysuszonej dachówki, przed jej wypaleniem. Taka gliniana polewa zawiera odpowiednie minerały, czy np. tlenki metali, które pod wpływem temperatury nadadzą dachówce wybrany kolor oraz gładką powierzchnię. Warto wiedzieć, że angoba jest nakładana tylko na powierzchnię dachówki, w środku dachówka zachowuje swój naturalny „ceglasty” kolor. Jest to widoczne po przecięciu lub zarysowaniu dachówki. Angobowanie sprawia, że dachówki są gładsze i bardziej odporne na zabrudzenia niż dachówki niepowlekane.
Jednocześnie angoba tworzy powłokę o dobrych właściwościach dyfuzyjnych (nie zamyka „porów” występujących w ceramice). Pełny błysk – glazura Lśniąca, błyszcząca powierzchnia dachówek to glazura. Ma ona (w porównaniu z angobą) więcej domieszek krzemionki, która podczas wypału ulega zeszkleniu. Dzięki temu dachówki zyskują większy połysk i charakterystyczną – właśnie szklistą – powierzchnię. Glazura może być bezbarwna (nie zmienia naturalnej barwy, tylko ją pogłębia i nadaje połysk) lub kolorowa. Szkliwiona powierzchnia dodatkowo zwiększa trwałość pokrycia – ogranicza jego nasiąkliwość, zwiększa mrozoodporność. Z takich dachówek szybciej spływa woda (i łatwiej zsuwa się śnieg), są też zdecydowanie mniej podatne na porastanie przez mech itp. Warto wiedzieć, że pomimo iż angoba teoretycznie jest bardziej matowa niż glazura, stopień połysku zależy od składu chemicznego polewy. Jeśli angoba zawiera dużo związków kwarcu, podczas wypału również powstanie bardziej szklista i błyszcząca powłoka. c
Fot. Wienerberger
Na dachach domów często widzimy dachówki ceramiczne, które mają mocny połysk, albo są prawie matowe. Te różnice wynikają z tego, czym została powleczona powierzchnia dachówki.
35 pokrycia
tyt Nowoczesne papy dachowe
Nowoczesne papy dachowe są trwałe, wytrzymałe, a jednocześnie – to jedno z tańszych pokryć dachowych. Poznajcie nowoczesne papy na dach.
Fot. Soprema
Sławomir Bobbe
36 pokrycia
W
iele osób ze starszego i średniego pokolenia kojarzy papy z materiałem, który przynosi więcej szkody niż korzyści. W pamięci mają ekipy dekarskie gotujące smołę na lepik i „zapachy” temu towarzyszące. Dodatkowo nie wspominają papy jako tworzywa skutecznego i wytrzymałego, a więc spełniającego dobrze swoje zadanie. Dziś coraz rzadziej spotkać można papy łączone lepikiem, chyba że jako uzupełnienie na dachach, które taką technologię wykorzystywały. Obecnie nowoczesne materiały i sposoby produkcji pap termozgrzewalnych tamte wspomnienia odsyłają w niebyt. Przy czym papy zachowały również jeden element z przeszłości – ciągle są najtańszym materiałem do pokrycia dachu. Zyskały jednak na skuteczności, wytrzymałości i jakości.
Czym jest papa Sam produkt składa się z kilku warstw, które w zależności od przeznaczenia mogą się od siebie różnić. Zewnętrzna warstwa, przypominająca niekiedy w dotyku papier ścierny, to drobna posypka mineralna lub piasek. Dzięki temu, że może mieć różne kolory, łatwiej dopasować ją do każdego projektu domu. Pod posypką znajduje się warstwa wodoszczelna, która chronić ma dach przed wnikaniem wody. Wykonana jest z masy bitumicznej, która – jeśli papa jest położona prawidłowo – zapewnia ochronę przed wodą i deszczem na długie lata. Pod warstwą masy bitumicznej znajduje się osnowa, a więc warstwa wzmacniająca papę. Osnowa powinna charakteryzować się dużą odpornością – nie tylko na czynniki atmosferyczne, ale również na uszkodzenia mechaniczne. Od tego zależy szczelność dachu. Pod osnową znajduje się kolejna warstwa bitumiczna poprawiająca właściwości papy, a całość domyka folia, która chroni przed sklejaniem się papy. Zastosowanie pap Papa termozgrzewalna to idealne pokrycie dachu wszędzie tam, gdzie priorytetem są kwestie finansowe, jej zastosowanie bowiem daje najlepszy wynik wskaźnika cena/jakość. Papa, nawet najlepszej jakości, nigdy nie będzie prezentowała się na dachu tak dobrze, jak dachówki ceramiczne, ale też nie ma takich „ambicji”. Jest za to niezastąpiona do krycia dachów budynków gospodarczych, altan i innych nieruchomości.
Tym bardziej, że można ją wykorzystywać na konstrukcjach betonowych, stalowych i drewnianych. Dzięki swoim właściwościom możliwe jest ich wykorzystanie także na dachach o pewnym kącie nachylenia (podczas gdy tradycyjne papy, w sytuacji silnej ekspozycji na słońce i ogrzaniu, mogły w niektórych sytuacjach z takiego dachu „spływać”). Papy modyfikowane SBS i APP Nowoczesne papy termozgrzewalne modyfikowane SBS (styrol‑butadien‑styrol) są produkowane na bazie asfaltów modyfikowanych elastomerami SBS. Osnowy w tego typu papach oparte są na włókninach poliestrowych, tkaninach szklanych lub welonach szklanych. To sprawia, że mają o wiele lepsze parametry użytkowe niż papy oparte na osnowie tekturowej – są elastyczne, nie łamią się, dobrze trzymają się podłoża i co istotne – są odporne na temperatury od minus 20 stopni Celsjusza do 120 stopni Celsjusza. Dach zabezpieczony modyfikowaną papą termozgrzewalną ma trwałość sięgającą 30 lat. Papy termozgrzewalne wyposażone są na krańcach w dodatkową warstwę asfaltu, która – w czasie zgrzewania – topi się, tworząc szczelną barierę dla wody. To powoduje, że nowoczesne papy termozgrzewalne można stosować nawet na dachach o bardzo niskim nachyleniu. Papy modyfikowane SBS wykorzystuje się m.in. na blokach mieszkalnych. Papy modyfikowane plastomerami APP posiadają jeszcze większą odporność na wysokie temperatury (sięgającą nawet 150 stopni Celsjusza). Są odporne na zanieczyszczenia przemysłowe, charakteryzują się również wysoką odpornością
na działanie promieni UV. Gorzej jednak znoszą ujemne temperatury. Stosuje się je głównie na dachach obiektów przemysłowych, ale również na mostach i w tunelach. Papy oksydowane Do pap nowoczesnych zaliczyć można również papy zgrzewalne oksydowane, które są świetną alternatywą dla najtańszych pap tradycyjnych. Produkowane są w oparciu o oksydowane asfalty, a ich osnowy są wykonane z tkaniny szklanej lub welonu szklanego, co sprawia, że są niewrażliwe na działanie wody i wilgoci. Z drugiej jednak strony papy tego rodzaju rozciągają się tylko w minimalnym zakresie, przez co nie nadają się do krycia powierzchni, które podlegają ruchom konstrukcyjnym. Niektóre nowoczesne papy stosować można do tworzenia dachów zielonych. W składzie takich pap znajdują się wtedy metalowe siatki, które zabezpieczają strukturę dachu przed szkodliwym działaniem korzeni roślin. Papa dachowa – ekonomiczny wybór Nowoczesne papy termozgrzewalne pozbawione są już wad swoich poprzedniczek. Nawet w trudnych warunkach pogodowych tak łatwo nie butwieją i nie pękają, trzymając przez lata bardzo dobre parametry ochrony przed wodą. Papy dobrze spisują się zarówno latem (odporność na promieniowanie słoneczne i temperaturę) jak i zimą (odporność na mróz). Jej atrakcyjność w oczach inwestorów podnosi niska cena, szybki (a więc i tani) montaż oraz brak konieczności konserwacji dachu przez długie lata. c
Papy dachowe przeszły prawdziwą rewolucję technologiczną. Obecnie to trwałe i wytrzymałe pokrycie o szerokim zakresie zastosowania. (fot. Izolacja Jarocin)
37 artykuł sponsorowany
Hydroizolacja dachów płaskich – nowoczesne rozwiązania systemowe
Rola hydroizolacji w projektowaniu budynków wciąż rośnie. Wymaga się od niej trwałości, łatwości wykonania, ekologiczności oraz stosowania nowoczesnych i pewnych rozwiązań, które podążają za współczesnymi trendami.
O
becnie projektowane budynki wymagają coraz bardziej kompleksowych rozwiązań hydroizolacji, jej dopasowania do funkcji budynku, ale także kompatybilności z różnymi elementami budowli. To oznacza potrzebę zapewnienia systemów kompletnych, uniwersalnych, a przy tym dostarczających unikalnych cech. W dziedzinie hydroizolacji budynków walory te oferuje Soprema Polska.
Grupa Soprema – fakty Od ponad 100 lat firma oferuje swoim klientom rozwiązania systemowe w dziedzinach hydroizolacji, termoizolacji, izolacji akustycznej. Jest producentem i dostawcą materiałów izolacyjnych, zapewniającym kompleksową obsługę i doradztwo od etapu projektowania, do wykonania. O jakości produktów SOPREMA świadczy nie tylko standardowe 10 lat gwarancji, ale potwierdzenie wykonalności świadczenia, zawarte w rokrocznie odnawianym ubezpieczeniu od wszelkich następstw niewłaściwej hydroizolacji. W ofercie systemów produktowych znajdują się rozwiązania dla systemów hydroizolacji:: vvbitumicznych – papy gam Sopralene, Mamut i Resisto; vvpłynnych – Alsan; vvsyntetycznych – Flag; vvdachów zielonych – Sopranature; uzupełnionych o sprawdzone detale montażowe, akcesoria jak wpusty aluminiowe, przelewy, wsporniki tarasowe, termoizolacje EPS i PIR.. Nowoczesne hydroizolacje Współczesnym trendem rozwoju izolacji bitumicznych jest zapewnienie trwałości, przy ograniczeniu ciężaru i kosztów całości konstrukcji dachu. SOPREMA, oferuje tradycyjne systemy dwuwarstwowych pokryć papowych,
Galeria Bronowice, Kraków. SOPREMA dostarczyła papy Mamut i Sopralene
zarówno mocowanych mechanicznie, grzanych całopowierzchniowo czy balastowanych i stosuje systemy lekkie, zbudowane w oparciu cienkie, bardzo wytrzymałe papy. Elementem decydującym o hydroizolacji dachu, wbrew powszechnie panującym opiniom nie jest grubość papy,a ilość i jakość asfaltu w 1 m2 oraz technologia modyfikacji, które to SOPREMA stawia na pierwszym miejscu. Gwarantowana trwałość i szybka aplikacja są zapewnione dzięki doskonałej recepturze i stosowaniu nowoczesnych folii termotopliwych, a lekkość i elastyczność pokrycia daje dekarzowi łatwość montażu i wymierną redukcję zużycia gazu. Także zastosowana mieszanka asfaltowa pozwala uniknąć tzw.profilowania dolnej powierzchni papy tzw. „szybkiego profilu” bowiem w technologii firmy wszystkie papy są „szybkie”w montażu. Wybrane produkty Papy Sopralene, o temperaturze giętkości od -20 do -25°C funkcjonują bezawaryjnie na wielu obiektach od pojawienia się francuskich inwestycji w Polsce po roku 1990. Obróbki podstaw, przejść instalacyjnych oraz trudnodostępnych miejsc zapewnia
systemowa żywica Alsan Flashing, która eliminuje trudności wykonania poszczególnych warstw hydroizolacji i zapewnia przenoszenie naprężeń. Podobne funkcje spełniają inne, unikalne elementy oferty jak papy dylatacyjne Soprajoint, o wydłużeniu względnym do 150%, przeznaczone do bardzo prostego wykonania dylatacji oraz Equerre, papa narożnikowa eliminująca stosowanie klinów przy attykach. Firma, będąc producentem membran PVC – Flagon SR i TPO – Flagon EP/ PR, oferuje także papy do wymagających układów jednowarstwowych Sopralene 180–40 AR SI, Sopralene Flam 250 AR, Sopralene Flam Unilay, Soprafix Unilay AR i Mamut Fix Unilay. Zalety pokryć jednowarstwowych, poza redukcją kosztów materiału i wykonania, to obniżenie całkowitego ciężaru pokrycia i szybkość wykonania oraz odporność na przebicie. c
www.soprema.pl
38 pokrycia
Zadaszenia z tworzyw sztucznych
Monika Jabłońska
Pokrycia z tworzyw sztucznych stosuje się najczęściej na altanach, wiatach, balkonach, tarasach, ogrodach zimowych oraz jako daszki nad drzwiami wejściowymi do budynku. Są lekkie, wytrzymałe i łatwe w montażu.
Do Fot. Gutta
budowy takich pokryć wykorzystuje się najczęściej płyty z poliwęglanu, PVC lub poliestru. Są odporniejsze na pęknięcia niż tafle szklane i dużo lżejsze, dzięki czemu sprawdzają się jako materiał na zadaszenie niewielkich ogrodowych budowli.
Płyty profilowe z PVC Dostępne są w wielu kolorach, zarówno w wersji transparentnej, jak i nieprzepuszczającej światła. Występują w wielu rozmiarach, więc można je dostosować do różnego rodzaju zadaszeń. Można je wykorzystać jako dach balkonu, altany ogrodowej, wiaty czy małej szklarni. Powinny być stosowane na dachach o spadku powyżej 6º, przy
spadku powyżej 10º daszek będzie zmywany wodą deszczową. Płyty montuje się za pomocą tulejek dystansowych z tworzywa sztucznego. Otwory do mocowania powinny być wiercone, a śruby mocujące montuje się w odległości ok. 50 cm od siebie. Płyty z poliwęglanu Dają się formować (na gorąco i zimno), co pozwala na wybór kształtu zadaszenia – może być płaskie, strome, ale też łukowato wygięte. Płyty są lekkie, dzięki czemu konstrukcja, w której je zastosujemy, nie przytłoczy działki. Są odporne na działanie czynników atmosferycznych i szczelne. Daszek chroni znajdujące się pod nim osoby lub przechowywane pod nim przedmioty
przed deszczem, śniegiem, słońcem i opadającymi liśćmi. Przy odpowiednim spadku dachu (jeśli jest półokrągły lub stromy) śnieg lub liście zsuną się same. Zabrudzenia zmyje woda deszczowa; można je też usunąć strumieniem wody z węża ogrodowego lub oczyścić pokrycie po zdemontowaniu. Poliwęglan ma dobre właściwości termiczne – najlepsze pod tym względem są płyty komorowe – im są grubsze, tym lepiej chronią przed stratami ciepła. Na dach powinno się przeznaczać płyty o możliwie najniższym stopniu palności. Płyty są łatwe w montażu, można więc dach wykonać samodzielnie – potrzebna jest instrukcja i narzędzia: śrubokręt, młotek, wiertarka, poziomica i komplet kluczy. Niektóre płyty łączą się
39 pokrycia
Zadaszenie tarasu z płyt z tworzywa sztucznego. (fot. Gutta)
Wiata to dobre rozwiązanie, jeśli nie mamy garażu. (fot. Icopal)
na zatrzaski, nie trzeba w nich wiercić otworów. Równie łatwy jest demontaż – trzeba rozłączyć poszczególne płyty. Najbardziej popularne są płyty przezroczyste (o najwyższym stopniu przepuszczalności światła), ale stosuje się także płyty przydymione lub mleczne – biała powierzchnia rozprasza światło i daje efekt jego skupienia i wzmocnienia. Płyty dostępne są też w innych kolorach, np. w brązowym, niebieskim i zielonym, co pozwala dopasować barwę daszku do stylu domu i ogrodu. Wadą poliwęglanu jest podatność na nagrzewanie się, zwłaszcza jeśli zdecydujemy się na zadaszenie w ciemnym kolorze – jego powierzchnia szybciej się zniszczy.
Płyty poliestrowe Wykonane są z żywic poliestrowych wzmocnionych od wewnątrz matą z włókna szklanego. Dzięki temu materiał jest odporny na działanie czynników atmosferycznych (jest bardziej wytrzymały niż PVC) oraz na wysokie temperatury, więc ma długi okres użytkowania. Płyty są dostępne w wersji bezbarwnej oraz w kolorze. Łatwy montaż płyt sprawia, że cieszą się dużą popularnością. Tworzywa sztuczne są lekkie, odporne na pęknięcia oraz działanie promieni słonecznych i innych czynników atmosferycznych. Dzięki swoim parametrom sprawdzają się jako materiał do zadaszenia lekkich ogrodowych konstrukcji i są chętnie stosowane wokół domu. c
Praktyczne zadaszenie z lekkich płyt. (fot. Gutta)
40 akcesoria
Skąd się bierze wilgoć w dachu?
Wojciech Lechowski
U
suwając zawilgocenia powstałe w dachu należy przede wszystkim usuwać ich przyczyny, a dopiero następnie niwelować powstałe skutki. Brak reakcji i niepodjęcie odpowiednich działań w związku z zawilgoconym dachem może w rezultacie skutkować osłabieniem więźby dachowej, a w skrajnych przypadkach – nawet spowodować katastrofę budowlaną.
Skąd ta wilgoć? Wilgoć w dachu może być spowodowana działaniem wody z zewnątrz, jak i skraplającej się pary wodnej pochodzącej z wnętrza domu. Woda może dostawać się pod pokrycie wieloma drogami w dachu. Oczywista zasada brzmi: im mniej skomplikowany kształt dachu
– tym mniejsza ilość miejsc narażonych na przeciekanie. Bardzo istotną rolę odgrywa tutaj poprawne wykonawstwo oraz regularne przeglądy dachu. Nawet najlepiej wykonany dach może bowiem zacząć po pewnym czasie przeciekać i stać się nieszczelny od zewnątrz. Wybierając materiał pokryciowy, oprócz względów estetycznych oraz ekonomicznych – należy wziąć pod uwagę przede wszystkim kąt nachylenia połaci oraz lokalne warunki klimatyczne. Te względy dotyczą wszystkich pokryć dachowych, w tym także tych najdroższych. Nawet przy zastosowaniu materiału pokryciowego o najwyższej jakości, dach może przeciekać, jeśli nie wykona się poprawnie obróbek blacharskich w określonych miejscach. Do takich miejsc należą szczególnie okolice komina, łączenie przewodu wentylacyjnego z dachem, miejsca przy ścianach lukarn itp. Nie należy zapominać, że nawet jeśli obróbki te istnieją i są wykonane
całkowicie poprawnie, to mogą się poluzować i stać nieszczelne. Inna przyczyna zawilgocenia dachu to wilgoć pochodząca z wnętrza pomieszczeń. Para wodna unosi się ku górze wraz z ogrzanym powietrzem i jeżeli dach nie posiada odpowiedniej wentylacji i zabezpieczeń – wnika w warstwę ocieplenia, powodując jej degradację. W domach nowo wybudowanych wilgoć może pochodzić ze ścian, dosychających tynków oraz posadzek. Jednak zdecydowaną jej ilość wytwarzają sami domownicy. Dzieje się to podczas gotowania, kąpieli, suszenia prania itp. czynności. Wilgoć ta nie jest jednak groźna jeżeli do jej wzrostów dochodzi jedynie okresowo. Takie zjawisko jest zauważalne nawet w domach, które wyposażono w sprawnie działający system wentylacji. Jednak kiedy pod dachem znajduje się poddasze użytkowe – dach należy zabezpieczyć dodatkowo warstwą paroizolacji oraz membraną wstępnego krycia. Jest
Fot. Fotolia.com
Zawilgocony dach to problemy z jego izolacyjnością termiczną, a także warunki sprzyjające rozwojowi grzybów oraz pleśni niebezpiecznych dla ludzkiego zdrowia. Walkę z wilgocią warto zatem podjąć, kiedy tylko zauważymy pierwsze jej objawy.
41 akcesoria to korzystne, ponieważ wilgoć nie tylko ma utrudniony dostęp do budynku, ale także wytworzona w jego wnętrzu – może wydostać się na zewnątrz. Jeszcze lepsze efekty uzyskuje się stosując zamiast paroizolacji tzw. regulatory pary. Przyspieszają one wysychanie termoizolacji dachu oraz kontrolują przepływ pary wodnej w obu kierunkach. Oznaki zawilgocenia dachu O tym, że dach jest zawilgocony mieszkańcy dowiadują się przeważnie przypadkiem. Pierwszą oznaką jest chłód we wnętrzach i wciąż wzrastające rachunki za ogrzewanie domu. Zawilgocona wełna mineralna, którą najczęściej stosuje się do wykonania termoizolacji dachów skośnych – zamiast izolować termicznie – zaczyna przewodzić ciepło. Niekiedy jednak ocena stanu zawilgocenia dachu jest możliwa na podstawie bacznych obserwacji wizualnych określonych części budynku oraz widocznych elementów konstrukcji dachowej. Aby ocenić zawilgocenie połaci dachowej należy obserwować, czy: vvna poddaszu lub w okapie nie pojawiają się zacieki? vvna poddaszu lub w elementach konstrukcji nie jest zauważalna pleśń? vvna belkach więźby lub na łatach pod pokryciem nie ma pleśni? vvbelki więźby nie są stale mokre lub wilgotne? vvwarstwa ocieplenia nie jest mokra w dotyku na większym obszarze? vvciągle, w tych samych miejscach nie pojawiają się skropliny, które raczej nie występują po opadach deszczu, a na skutek spadku temperatury powietrza atmosferycznego? Jeśli zauważymy którykolwiek z tych objawów, trzeba przyjrzeć się obszarowi jego występowania. Jeżeli zawilgocenia lub zacieki są jedynie punktowe, prawdopodobnie ich przyczynę stanowi nieszczelność i przeciekanie pokrycia dachowego. Jeśli jednak nieprawidłowości występują rozlegle – ich przyczyną jest najczęściej brak wentylacji dachu. Ta z kolei jest absolutnie niezbędna w każdym rodzaju dachu. Jeśli skropliny są osuszane przez przepływające przez dach powietrze – problem praktycznie nie istnieje. Sprawnie działająca wentylacja osuszy bowiem dach i chwilowe zjawisko występowania w nim skroplin zostanie zażegnane. Sprawna wentylacja dachu to z kolei taka, która posiada wlot
i wylot oraz jest drożna. Bez tych trzech podstawowych elementów – wszelkie szczeliny (nie tylko te w dachu, ale także we wszystkich pozostałych przegrodach budowlanych) są jedynie, nic nie znaczącymi pustkami powietrznymi. Jeżeli objawy są niejednoznaczne lub występują tylko cząstkowo, a problem niepokoi domowników można wykonać pomiary wilgotności dachu. Są one jednak stosunkowo trudne i nie zawsze dają jednoznaczne wyniki. Badanie dachu Badania stopnia zawilgocenia dachu prowadzi się przy użyciu urządzenia nazywanego termohigrometrem. Jednak uzyskane za jego sprawą wyniki nie są wcale takie oczywiste w interpretacji. Istnieją bowiem dachy, które działają poprawnie, a występuje tam kondensacja pary wodnej. Najczęściej zdarza się to pod pokryciami wykonanymi z blachy, pod którymi skropliny można zauważyć o poranku nawet w ciągu lata. Jest to wówczas spowodowane normalnymi zmianami temperaturowymi i nie świadczy o złym funkcjonowaniu wentylacji dachu. Podobne zjawisko zauważyć można także na przykładzie tradycyjnych dachówek, które ochłodzone w nocy – pokrywają się rano rosą. Istotne jest to, że czasowa wilgotność pokrycia jest dopuszczalna. Niedopuszczalne jest natomiast stałe zawilgocenie konstrukcji, która je wspiera. To właśnie stan konstrukcji dachu oraz warstwy termoizolacji decyduje o kwalifikacji dachu pod kątem stopnia jego zawilgocenia. Dodatkowo warto dodać, że w domach z poddaszem użytkowym bardziej istotny jest stopień zawilgocenia termoizolacji. Jednak, akurat pomiar stopnia zawilgocenia materiału, jaki najczęściej stosuje się w takich sytuacjach, czyli powszechnie znanej wełny mineralnej nastręcza sporo trudności. Można tego dokonać metodą tradycyjną, czyli na podstawie wagi pobranej z dachu próbki i porównaniu jej z wagą, jaką wełna uzyska po wysuszeniu lub za pomocą wilgotnościomierza wykorzystującego pomiar stałej dielektrycznej. Druga i zarazem łatwiejsza metoda wykorzystuje dipolowe właściwości cząsteczek wody i mierzy jej zawartość przez zmianę pojemności elektrycznej. Zastosowanie urządzenia sprowadza się jednak do odsłonięcia warstwy izolacji (co w niektórych przypadkach może
okazać się kłopotliwe) i zanurzenia w wełnie specjalnej sondy. Wówczas, określenie zawilgotnienia materiału możliwe jest za pośrednictwem powietrza, jakie się w nim znajduje. Wyniki uzyskiwane przy pomocy zwykłych wilgotnościomierzy często bywają nie do końca wiarygodne, ponieważ stosowanie standardowych urządzeń wymaga spełnienia określonych norm związanych z otoczeniem, w jakim znajduje się badany materiał. Wówczas znaczenie mają zarówno ruchy powietrza, jak i panująca podczas badania temperatura otoczenia. Podsumowanie Do sprawnego funkcjonowania dachu bezwzględnie niezbędna jest poprawnie działająca wentylacja połaci dachowych. Niestety, w niektórych przypadkach dzieje się tak, że pomimo dobrej wentylacji – termoizolacja zostaje zawilgocona i przestaje wypełniać swoje funkcje. Oprócz tego przyczynia się do strat ciepła z pomieszczeń. Interpretacja wyników badań powinna zawsze być poparta nie tylko fachową wiedzą teoretyczną, ale także wiedzą na temat rodzaju konstrukcji dachu i systemu tworzących ją materiałów. Aktualnie obowiązujące normy nie określają jednoznacznie granic bezpiecznego poziomu zawilgocenia termoizolacji dachu budynku. Jednakże procesy mogące prowadzić do zawilgocenia materiału izolacyjnego warto ograniczać już na etapie projektowania dachu. c
Wentylacja dachu zależy m.in. od prawidłowego opracowania kalenicy oraz okapu. (fot. Braas)
42
Fot. Velux
akcesoria
Gotowe obróbki blacharskie Gotowe obróbki blacharskie to duże ułatwienie dla dekarzy, pozwalające przyspieszyć ich pracę i zapewniające szczelność połączeń różnych elementów dachu.
Sławomir Bobbe
O
bróbki blacharskie to odpowiednio wyprofilowane odcinki blachy, które montuje się na budynku. Ich głównym zadaniem jest uszczelnienie powierzchni dachu poprzez połączenie różnych jego elementów, co chroni dom przed skutkami niekorzystnych warunków pogodowych. Niezwykle istotny jest też ich walor estetyczny – dach bez obróbek blacharskich nie tylko wyglądałby brzydko, ale po prostu – nie spełniałby swoich funkcji.
Gdzie stosować gotowe obróbki dachowe? Obróbki dachowe stosuje się wszędzie tam, gdzie dach wymaga zabezpieczenia przed wnikaniem wody i wilgoci. Miejsca szczególnie zagrożone to miejsca
między połaciami (kosze), dolna krawędź połaci (okap), a także wokół kominów, okien dachowych i lukarn oraz wyłazów. Obróbki blacharskiej wymagają również szczytowe krawędzie dachu. Niekiedy ekipa dekarska przygotowuje na miejscu budowy wszystkie obróbki
Gotowe elementy są wygodną alternatywą dla obróbek blacharskich, wykonywanych na budowie. (fot. Braas)
blacharskie dachu. Ma to swoje plusy i minusy, związane z trudnością wykonania takich elementów. Coraz większa liczba inwestorów uważa jednak, że znacznie lepiej korzystać z gotowych obróbek blacharskich, które mają w swojej ofercie producenci pokryć
43 akcesoria
Obróbek blacharskich wymagają m.in. krawędzie połaci dachu. (fot. Braas)
dachowych. Nie tylko oszczędza się przy tym czas potrzebny na przygotowanie obróbek na budowie, ale również ma się gwarancję, że obróbki będą kompatybilne i spójne kolorystycznie z całością krycia dachowego. Odpada również niebezpieczeństwo, że kluczowe dla szczelności dachu elementy nie zostaną fachowo wykonane. Z jakich „gotowców” można skorzystać? Wśród gotowych elementów znaleźć można między innymi pasy nadrynnowe i podrynnowe (które pomagają chronić ściany przed spływająca po dachu wodą), rynny koszowe (standardowo wykonane w kształcie litery „V”, którymi
Obróbki blacharskie są potrzebne w każdym dachu. Gotowe elementy pozwalają przyspieszyć prace dekarskie i wykonać szczelne połączenia elementów dachu. . (fot. Braas)
woda kierowana jest do rur spustowych i rynien), wiatrownice (zabezpieczające szczyt dachu) czy kalenice (wśród których znaleźć można kalenice proste, baryłkowe i stożkowe), ale poszczególni producenci nie ustają w działaniach, by nawet taki, wydawałoby się klasyczny element, wykonać w sposób oryginalny. Do obróbki blacharskiej przewodów kominowych i wentylacyjnych, a także okien połaciowych można wykorzystać specjalne kołnierze z blachy, które zabezpieczą newralgiczne miejsca przed wnikaniem wilgoci. Mają one wyprofilowaną („plisowaną”) powierzchnię, którą łatwo dopasować do kształtu pokrycia dachowego, otaczającego okno lub komin.
W przypadku kołnierzy do okien dachowych najwygodniej kupić je wraz z oknem (ważne jest to, żeby uwzględnić wysokość pokrycia dachu, w którym osadzone jest okno). Szczególną uwagę zwrócić trzeba na montaż wiatrownicy, która decyduje o tym, czy dach będzie odporny na zerwanie przy porywistym wietrze. Obróbki blacharskie często wykonane są z 7‑milimetrowej blachy aluminiowej, którą pokrywa się farbą. Popularne są również obróbki ze stali ocynkowanej, zwykle zabezpieczonej dodatkowo materiałami, które chronią ją przed skorodowaniem. Dobrze przygotowana blacha może posłużyć inwestorowi około 40–50 lat. Znacznie trwalsze są obróbki blacharskie wykonane z blachy tytanowo‑cynkowej albo cynkowej (ich żywotność sięgać może 100 lat). Najtrwalsze są jednak obróbki z blachy miedzianej, których żywotność producenci określają nawet na 300 lat. Gotowe obróbki blacharskie powinny być wykonane z tego samego materiału, z których wykonany jest dach, albo – pasujących do niego kolorystycznie i materiałowo. Chodzi przede wszystkim o to, by nie doszło do sytuacji, w której obróbki blacharskie będą tracić swoje właściwości i starzeć się szybciej od materiału, który pokrywa dach. Trzeba wziąć również pod uwagę właściwości materiałów, np. miedzi nie można łączyć cynkiem (ani blachą stalową ocynkowaną) oraz aluminium. c
44 rynny
Zadbaj o rynny Pamiętajmy, że każdy, nawet najlepszy system rynnowy wymaga regularnego czyszczenia i okresowej konserwacji. Katarzyna Laszczak
K Fot. K. Laszczak
onserwacja systemu rynnowego powinna być przeprowadzona raz w roku – bez względu na to, czy mamy rynny z PVC, czy rynny ze stali, albo innych materiałów. Coroczna konserwacja rynien sprawi, że będą skutecznie i bezproblemowo odprowadzać wodę z dachu przez wiele lat. Konserwacja rynien nie jest trudna – i jeśli tylko rynny nie są umieszczone zbyt wysoko (tzn. są w zasięgu drabiny), bez problemu możemy wykonać ją sami. Konserwacja rynien w praktyce sprowadza się do sprawdzenia ich szczelności i naprawy ewentualnych usterek. Zanim zabierzemy się do konserwacji rynien, trzeba je oczyścić.
Jak czyścić rynny Rynny powinno się czyścić co najmniej dwa razy w roku, w praktyce jednak
warto wykonywać ten zabieg częściej – szczególnie jeśli w pobliżu domu rosną drzewa. Wpadające do rynien liście i inne zanieczyszczenia zmniejszają ich wydajność, mogą też prowadzić zapchania orynnowania. Większe zanieczyszczenia usuwany z rynien ręcznie, możemy też użyć specjalnych łopatek (są dostępne w marketach budowlanych). Pamiętajmy, żeby do czyszczenia rynien NIE używać ostrych przedmiotów, np. metalowych szczotek, łopatek czy pazurków – mogą one uszkodzić porysować powierzchnię rynien i spowodować późniejsze problemy. Na koniec rynny warto przepłukać wodą z węża ogrodowego. Konserwacja rynien krok po kroku Konserwację rynien zaczynamy od sprawdzenia ich szczelności. Jak sprawdzić szczelność rynien? To łatwe. Wystarczy zablokować odpływ rury spustowej i napełnić rynny wodą. Następnie trzeba przyjrzeć się dokładnie rynnom – jeśli gdzieś pojawi się woda, oznacza to, że występują nieszczelności. Możemy to naprawić, stosując specjalne uszczelniacze – do wyboru mamy preparaty kauczukowe, bitumiczne oraz silikonowe. Ich aplikacja nie jest trudna, pamiętajmy żeby przestrzegać zaleceń producenta, umieszczonych na opakowaniu. Następnie warto dokładnie obejrzeć wszystkie elementy systemu, żeby
sprawdzić, czy na ich powierzchni nie są widoczne rysy, czy inne uszkodzenia mechaniczne. Pozwoli nam to usunąć ewentualne usterki, zanim spowodują większe problemy. Szczególnie uważajmy na zarysowania na rynnach stalowych, które mogą się przekształcić w ogniska korozji. Jeśli zauważymy takie uszkodzenia, powierzchnię rynny, czy rury spustowej trzeba oczyścić, a następnie pokryć warstwą zabezpieczającą, np. lakierem zaprawkowym. c
Pamiętajmy o regularnym czyszczeniu rynien. (fot. Michał Laszczak)
45 artykuł spoNsorowany
Rynny dla śmiałych projektów
G
aleco jest producentem zaawansowanych systemów rynnowych i innowacyjnych rozwiązań w zakresie odprowadzania wody deszczowej. Rynny i elementy systemów Galeco są inspirującymi produktami, które odpowiadają potrzebom architektów, tworzących nowoczesne budynki i domy jednorodzinne. Jednym z innowacyjnych systemów rynnowych polskiego producenta jest Galeco STAL2. Cechuje go kwadratowy profil rynny oraz rury spustowej, a także możliwość zasłonięcia poziomu
rynnowego przez stalową maskownicę. Dzięki takiemu rozwiązaniu stalowe orynnowanie podkreśla nowoczesny kształt bryły budynku oraz jest ciekawym wyróżnikiem dla tradycyjnych konstrukcji domów z okapem dachu. Co więcej, kwadratowa rynna o profilu 125 jest bardziej wydajna od typowych, półokrągłych rynien w podobnym rozmiarze. Sekretem tego systemu jest specjalnie zaprojektowana maskownica podsufitkowa. Dolna jej część ma kształt listwy montażowej typu „J” dostępnej w systemie podsufitki dachowej Galeco
DECOR. W ten sposób orynnowanie i podbitka tworzą spójną zabudowę okapu dachu. Dla nowoczesnych budynków pozbawionych tradycyjnie przedłużonej połaci dachu stworzono jedyny tego typu system Galeco BEZOKAPOWY. Jest to opatentowane przez firmę rozwiązanie pozwalające całkowicie i dyskretnie zakamuflować zarówno poziom rynnowy, jak i pion spustowy. System BEZOKAPOWY składa się ze stalowej rynny o profilu prostokątnym, pasa podrynnowego, maskownicy oraz dodatkowych elementów (narożniki, kształtki, specjalne haki rynnowe z zamkami na maskownicę), a także z kwadratowej rury z tworzywa PVC. Wyjątkowość tego rozwiązania polega na tym, iż rura spustowa jest wkomponowana w warstwę izolacyjną budynku i biegnie pod elewacją. Zastosowanie wysokiej jakości materiałów oraz dbałość o każdy szczegół systemu sprawia, że jest to bezpieczne, wydajne i szczelne orynnowanie. c
uwaga
T
eraz kwadratowe orynnowanie może być jeszcze bardziej interesujące dla inwestorów, gdyż producent z okazji swojego 20‑lecia zorganizował konkurs „Wygrywaj do kwadratu”, w którym do wygrania jest m.in. zwrot kosztów orynnowania oraz inne cenne nagrody. Aby wziąć udział w konkursie należy: 1. Do 31.08.2016 r. zakupić i zamontować jeden z systemów rynnowych: Galeco STAL2 lub Galeco BEZOKAPOWY, 2. Z robić zdjęcie inwestycji i wysłać zgłoszenie, 3. Zbierać głosy internautów do 30.10.2016 r., 4. Zgarnij atrakcyjne nagrody albo zwrot kosztów orynnowania. Szczegóły konkursu dostępne na www.galeco.pl
www.galeco.pl
46 rynny
Ważny wybór - rynny
Sławomir Bobbe
W
ybór rynien do swojego domu wielu inwestorów pozostawia na sam koniec budowy. Tymczasem źle dobrane orynnowanie może zepsuć ogólne dobre wrażenie, jakie sprawia nieruchomość, a błędy w doborze systemu rynnowego mogą skończyć się problemami z odbiorem wody deszczowej i wilgocią na ścianach. Na szczęście rynek oferuje szeroki wybór rynien, dzięki czemu każdy może wybrać odpowiednie dla siebie
produkty. Na co kupujący powinni zwrócić uwagę? koszt orynnowania Cena jest dla wielu inwestorów kluczowym parametrem przy wyborze systemu rynnowego. Rynny PVC są o jedną czwartą tańsze niż z blachy ocynkowanej i o połowę tańsze niż orynnowanie aluminiowe. Warto jednak korzystać z okazji – niektórzy producenci pokryć przy ich zakupie oferują wieloprocentowe obniżki na orynnowanie – okazać się wtedy może, że w tej samej lub niższej cenie nabyć będzie można rynny stalowe. Do ceny kompletnego systemu trzeba doliczyć koszt montażu, wyższy w przypadku rynien stalowych. Średnio jest to 20–50 zł za 1 m orynnowania.
Atrakcyjny wygląd orynnowania Część klientów woli rynny PVC z uwagi na możliwość dość łatwego, samodzielnego montażu, a także bogatą kolorystykę, pozwalającą na dopasowanie do dowolnego niemal projektu budynku, tak by tworzyły z nim jednolitą całość, albo stały się niemal niewidoczne. Przy wyborze warto zwrócić uwagę na pozostałe elementy systemu rynnowego – także rury spustowe czy kolanka, które muszą być spójne z pozostałymi elementami. trwałość i gwarancja Wytrzymałość rynien PVC szacuje się na pół wieku, w zależności od warunków atmosferycznych, w których przyjdzie im „pracować”. Rynny stalowe mają trwałość przynajmniej dwukrotnie
Fot. Galeco
Wybór rynien wpłynie na estetykę naszego domu, ale wybierając orynnowanie, trzeba uwzględnić również parametry techniczne. Podpowiadamy, na co zwrócić uwagę, wybierając rynny.
47 rynny w profile 110/80 (dla PVC) i 120/90 dla rynien stalowych. Niejako standardem przy inwestycjach mieszkaniowych jest profil 130/80 (dla PVC) i 135/90 (dla stali) ze zwiększonymi niekiedy profilami rur spustowych. Budynki wielorodzinne, z ogromnymi dachami, albo obiekty przemysłowe orynnowane są już profilami 150/100 lub 180/125.
Rynny o kwadratowym przekroju są wydajne i dobrze pasują do nowoczesnych domów. (fot. Galeco)
dłuższą. Na rynku dostępne są również rynny aluminiowe (ich trwałość szacuje się na 100 lat) i wykonane z blachy tytanowo‑cynkowej o jeszcze większej trwałości. Prawdziwym rarytasem są rynny miedziane, które prawidłowo montowane mogą działać bezproblemowo ponad 300 lat. Oczywiście nie zaszkodzi zajrzeć w kartę gwarancyjną i zakres odpowiedzialności, który bierze na siebie producent. Zastosowanie i wydajność rynien Przed instalacją orynnowania dobrze poradzić się eksperta i… sąsiadów, Parametry orynnowania dobiera się odpowiednio do wielkości połaci dachu. (fot. Galeco)
którzy podpowiedzą, na ile dane profile rynnowe sprawdzają się w praktyce. Inaczej powinien wyglądać system rynien w okolicach deszczowych i narażonych na częste opady śniegu, a inaczej w miejscach, gdzie opady występują rzadziej. Istotna jest też powierzchnia dachu i jego nachylenie. Im większy dach i im większe nachylenie, tym większy powinien być profil stosowanych rynien. I tak do niewielkich wiat, altan i garaży spokojnie wystarczą rynny o profilu 90 mm (i szerokości rury spustowej 50 mm), występujące zwykle w formie PVC. Niewielkie domy jednorodzinne i budynki gospodarcze można wyposażyć
Kształty rynien – półkola i kwadraty Na rynku dominują dwie formy rynien – tzw. kontynentalne i skandynawskie (profil kontynentalny to pogłębiona wersja profilu skandynawskiego). Oprócz kształtu różni je również wydajność w odprowadzaniu wody. – Na wydajność rynny wpływa kilka czynników. Pierwszym z nich jest charakterystyczny dla Galeco kształt rynny z wywinięciem jej krawędzi do wewnątrz. Drugim jest wysoki i głęboki profil rynny. Produkty posiadające głęboki profil, zwany kontynentalnym, mają wyższą wydajność – uważa Magdalena Gardyła, ekspert z firmy Galeco. Na rynku dominują ciągle rynny półokrągłe, ale nie brakuje rozwiązań, w których wykorzystać można bardziej awangardowe rynny kwadratowe. – Klienci nadal chętnie kupują rynny półokrągłe, chociaż wzrasta sprzedaż rynien kwadratowych, które przeznaczone są do nowoczesnego budownictwa. Posiadamy system rynnowy oparty na kwadratowym profilu rynny i rury spustowej. Rynna kwadratowa daje możliwość uzyskania nowoczesnego i estetycznego wyglądu domu z okapem – mówi Magdalena Gardyła. c
48 okna
Wyjątkowe
okna dachowe
Okna dachowe są nieodłącznym elementem domów posiadających poddasza użytkowe. Od dawna wiadomo, że jest to najprostszy i jednocześnie najskuteczniejszy sposób na doświetlenie powierzchni mieszkalnej usytuowanej bezpośrednio pod połacią dachu.
Fot. Fakro
Wojciech Lechowski
49 okna
I
nnowacyjność producentów okien połaciowych sprawia, że elementy te są w pełni bezpieczne, energooszczędne oraz wygodne w obsłudze. Warto podkreślić, że to właśnie Polska jest obecnie globalnym liderem w zakresie wdrażania innowacyjnych rozwiązań i wytwarzania okien dachowych o najdoskonalszych parametrach technicznych i użytkowych.
Okna dachowe, po których można chodzić Domy z dachami płaskimi zdobywają coraz większą popularność. Ten modny trend architektoniczny przekłada się na zmianę podejścia do okien dachowych. Okna do dachów płaskich są już w standardowej ofercie producentów. Jednak zdarzają się tutaj również rozwiązania wyjątkowe. Można do nich zaliczyć okna z czujnikami deszczu (zamykają się automatycznie, kiedy zaczyna podać), co jest bardzo wygodnym rozwiązaniem. Ale to nie wszystko. Dach płaski ma tę zaletę, że jego powierzchnię można wykorzystać – założyć ogród, albo użytkować jako taras. Jednak co z doświetleniem pomieszczeń położonych pod użytkowanym dachem płaskim? Rozwiązaniem są specjalne okna, po których można chodzić. Od drugiej połowy 2015 roku na rynku dostępne są okna do dachów płaskich, charakteryzujące się wzmocnioną nośnością i wyposażone w powłokę antypoślizgową. Są to produkty wprost idealne do tarasów dachowych, pod którymi znajdują się wymagające doświetlenia pomieszczenia domu. Po tego rodzaju oknach można bezpiecznie i swobodnie chodzić. Tworzą one wraz z pokryciem dachowym
Okno dachowe otwierane jak balkon to bardzo wygodne i funkcjonalne rozwiązanie. (fot. Velux)
kompatybilną i wygodną w codziennym użytku powierzchnię, zachowując jednocześnie wszelkie właściwości typowego okna dachowego i nie psując estetyki tarasu. Wzmocnione okna dachowe Okna, również dachowe, często stanowią dogodne wejście dla włamywaczy. Jednak sforsowanie okna dachowego może być poważnie utrudnione. Dzieje się tak za sprawą stosowania w procesie produkcji tzw. szyb bezpiecznych, tj. pakietów szkła, pomiędzy którymi znajduje się specjalna folia. Folia ta powoduje, że przeszklenie staje się mocniejsze i bardziej odporne na uszkodzenia. Nawet w przypadku jego zbicia – szkło nie rozsypuje się na drobne kawałki, dzięki czemu nie stanowi zagrożenia dla osób przebywających w pobliżu okna. Dodatkową ochronę przeciwwłamaniową w nowoczesnych oknach dachowych stanowi wzmocnienie ramy oraz okucia zapobiegające wbiciu okna do środka oraz jego wyważeniu na zewnątrz. Coraz częściej stosuje się też klamki wyposażone w kluczyk. Dzięki temu detalowi otwarcie okna możliwe jest jedynie od jego wewnętrznej strony. Balkon w dachu Okna dachowe skutecznie doświetlają pomieszczenia poddasza, ale z czasem zaczęto oczekiwać od takich samych możliwości jakie daje stolarka fasadowa. Mowa tu o możliwości wychylenia się przez otwarte skrzydło i szklenie większych powierzchni, jakimi są balkony. W odpowiedzi na takie właśnie zapotrzebowanie powstały okna dachowe, które
Okna do łazienek i kuchni muszą być odporne na wilgoć, a także zapewniać wydajną wentylację. (fot. Velux)
po otwarciu tworzą balkon w połaci. Okna takie składają się z dwóch skrzydeł, z których górne otwiera się uchylnie ku górze, a dolne (uchylone do przodu) umożliwia swobodny dostęp do wnęki balkonowej. Rozwiązanie pozwala wychylić się z dachu na zewnątrz w celu chociażby zaczerpnięcia świeżego powietrza lub bezpośredniego sprawdzenia panujących warunków pogodowych. Okna dachowe z automatycznym sterowaniem Łatwa i niewymagająca wysiłku obsługa okien dachowych w sposób ręczny jest już dzisiaj bezwzględną normą. Producenci stolarki otworowej już jakiś czas temu poczynili zdecydowany krok naprzód,
50 okna oferując okna z system sterowania elektrycznego. W oknach dachowych systemy te są szczególnie cenione przez użytkowników. Sprawiają one bowiem, że zarówno okna, jak i wszelkie towarzyszące im akcesoria (np. rolety) mogą być całkowicie bezobsługowe. Montowane w stolarce czujniki np. deszczu powodują samozamykanie się skrzydeł okiennych. Natomiast programatory umożliwiają np. samoczynne podniesienie się rolet o określonej godzinie, otwarcie okien na zaplanowany czas i przewietrzenie pomieszczeń poddasza bez naszego udziału. Okna dachowe do kuchni i łazienek Producenci okien dachowych nie potrzebowali też wiele czasu, by zauważyć i rozwiązać kłopot pojawiającej się we wnętrzach poddasza wilgoci. Jak wiadomo kwestia ta dotyczy zwłaszcza domowych kuchni i łazienek. To właśnie do takich pomieszczeń dedykowane są okna drewniane z powłoką poliuretanową lub okna z PVC, które nie tylko dobrze znoszą bezpośredni kontakt z opadami atmosferycznymi, ale również są odporne na powstającą w pomieszczeniach wilgotnych parę wodną. Dodatkowo stolarkę dachową do kuchni i łazienek
Oknami dachowymi i ich akcesoriami można sterować zdalnie. (fot. Fakro)
Okna można montować także w dachach płaskich. Ciekawym rozwiązaniem są okna, po których można chodzić. (fot. Fakro)
wyposaża się w mikrowentylację lub nawiewniki, tj. rozwiązania pozwalające wietrzenie pomieszczeń nawet przy zamkniętych skrzydłach okiennych. Dodatkowe powłoki w oknach dachowych W ostatnim czasie możliwe jest produkowanie okien dachowych, które są
w stanie spełnić indywidualne oczekiwania inwestorów. Niektórym z nas może zależeć na tym, by okno nie było kłopotliwe w utrzymaniu go w należytej czystości, innym – by posiadało lepsze parametry izolacyjności termicznej, a jeszcze innym – aby było jak najbardziej dźwiękoszczelne. Wymagania te są zaspokajane poprzez stosowanie w pakietach szybowych specjalnych powłok dodatkowych. Odpowiednio – szyby pokrywa się trwałą warstwą materiału umożliwiającego łatwość ich czyszczenia (powłoki łatwozmywalne, na szkło nanosi się od wewnętrznej strony tlenki metali szlachetnych poprawiające izolacyjność cieplną przeszklenia oraz poprawia dźwiękoszczelność okien dachowych poprzez stosowanie specjalnej wyciszającej folii. Okna wyposażone w dodatkowe elementy, których rolą jest poprawienie ich parametrów są zwykle nieco droższe niż produkowane w standardzie, ale zainteresowanie tego rodzaju produktami wciąż rośnie. c
więcej o oknach
52 okna
Wentylacja przez okna
Sławomir Bobbe
R
ozwiązaniem mogą być nawiewniki okienne, które umożliwiają przepływ powietrza. Jego napływ jednak jest na tyle niewielki, że nie ma większego wpływu na temperaturę wewnątrz pomieszczenia. Z kolei w okresie wiosenno‑letnim nawiewniki pozwalają uniknąć zaduchu w pomieszczeniach i to bez otwierania okien. Skuteczna wentylacja jest szczególnie istotna w pomieszczeniach poddaszowych, które narażone są na działanie niekorzystnych czynników atmosferycznych. To w takich
pomieszczeniach bywa szczególnie gorąco latem, a zimą trudno w nich o utrzymanie wysokiej temperatury. A pomieszczenie nieodpowiednio wentylowane może być zaproszeniem do rozwoju dla grzybów czy pleśni. Idealnie do zapewnienia odpowiedniej cyrkulacji powietrza nadają się okna dachowe. Rozszczelnianie nie zawsze skuteczne Skuteczną metodą wentylacji przez okna dachowe jest ich rozszczelnianie. Najlepiej,
gdy okna można rozszczelnić na całym ich obwodzie, choć systemów okiennych pozwalających na takie zabiegi nie ma na polskim rynku wiele. Większość modeli jednak posiada okucia (zawiasy i rygle), które umożliwiają zablokowanie całego skrzydła okiennego w kilku różnych pozycjach. Użytkownik może niemal dowolnie kształtować rozmiar szczeliny między ramą i ościeżnicą, zwiększając bądź zmniejszając dopływ powietrza do środka pomieszczenia, bez konieczności otwierania całego okna.
Fot. Roto
Prawidłowa wentylacja, zapewniana m.in. przez okna dachowe, jest podstawą zdrowego mikroklimatu w domu.
53 okna Nawiewniki zapewniają dopływ świeżego powietrza, bez konieczności otwierania okien. (fot. Velux)
Nawiewniki dbają o powietrze Innym sposobem mikrowentylacji jest zastosowanie nawiewników. W zależności od modelu, wystarczy przełączyć nawiewnik w bocznej lub górnej części okna, by w sposób nieinwazyjny do pomieszczeń dostawało się świeże powietrze. Ogólnie stosuje się dwa typy nawiewników: ciśnieniowe oraz higrosterowane. Jak działają poszczególne rodzaje nawiewników? W higrosterowanych nawiewnikach strumień przepływu powietrza uzależniony jest od wilgotności wewnątrz domu. Czynności takie jak pranie i suszenie odzieży, a także gotowanie mają wpływ na wilgotność powietrza w pomieszczeniu. Strumień powietrza dostający się do środka sterowany jest taśmą poliamidową, która pod wpływem zmian wilgotności zmienia swoją długość otwierając bądź blokując dostęp powietrza. Im większa wilgotność, tym przepustnica jest otwarta szerzej. Dobrze zainstalowane nawiewniki higrosterowane nie mają kontaktu
Nawiewniki okienne pozwalają ograniczyć problem nadmiaru wilgoci w pomieszczeniach. (fot. Velux)
z powietrzem dostającym się do środka z zewnątrz, działają więc na podstawie analizy wilgotności powietrza znajdującego się w pomieszczeniu. Tego rodzaju nawiewniki „wychwytują” zakres od 35 do 70 procent wilgotności względnej. W nawiewnikach ciśnieniowych z kolei wielkość dostarczanego do pomieszczenia powietrza zależy od różnicy w ciśnieniu na zewnątrz i wewnątrz nieruchomości. Zasadą jest, że nawiewniki muszą mieć zainstalowaną ręczną blokadę. Niekiedy bowiem różnica ciśnień może być tak duża (zwłaszcza zimą w czasie porywistego wiatru), że wywoła niepotrzebne wtłaczanie zimnego powietrza do środka. Nawiewniki to brak wilgoci Średniej wydajności nawiewnik automatyczny i ręczny jest w stanie w ciągu godziny wymienić w kilkadziesiąt metrów
sześciennych powietrza. To wystarczająca ilość do tego, by w pomieszczeniu nie zachodziło zjawisko kondensacji pary wodnej, a wilgotność w pomieszczeniu skutecznie się obniżyła. Niektóre nawiewniki mogą być stosowane tylko w pomieszczeniach, w których skutecznie działa wentylacja grawitacyjna, w przeciwnym razie mogą dostarczać zbyt wiele powietrza, skutecznie obniżając temperaturę wewnątrz pomieszczenia. Wydatek, który warto ponieść Zakup okien z firmowymi nawiewnikami wymaga większych wydatków, ale zgodnym zdaniem specjalistów warto ponieść ten wydatek. Stawką jest bowiem komfort przebywania w pomieszczeniu i niższe koszty ogrzewania w sezonie grzewczym. Zdecydowanie lepiej też kupić okna połaciowe z firmowymi nawiewnikami niż później je doinstalowywać. Systemy nawiewu muszą być bowiem tak skonstruowane, by nie przenikała przez nie woda (a okna dachowe instalowane są często pod bardzo ostrym kątem) i by w razie zapchania, łatwo było je doczyścić i udrożnić. c więcej o skutecznej wentylacji
54 okna
Rolety do okien dachowych pozwalają regulować dostęp światła do pomieszczeń, zapewniają prywatność i zdobią wnętrze. Ich montaż nie jest skomplikowany i można wykonać go samodzielnie.
Montaż rolety
do okna dachowego
Z
amontowanie rolety wewnętrznej to prosty sposób na ograniczenie dopływu światła na poddasze. Do wyboru mamy kilka typów rolet – począwszy od takich, które pełnią przede wszystkim rolę dekoracji, aż po takie, które zapewniają całkowite zaciemnienie pomieszczenia. Są także rolety o zwiększonej izolacyjności termicznej (latem chronią przed nadmiernym nagrzewaniem się pomieszczeń, a zimą – ograniczają straty ciepła). Dodatkowo mamy do wyboru różne wzory i kolory. Zanim zdecydujemy się na wybór konkretnej rolety – zastanówmy się, jakie są nasze potrzeby. Możemy też wybrać różne rolety do poszczególnych pomieszczeń – do sypialni, czy pokoju dziecka przydadzą się rolety zaciemniające, a w salonie możemy zamontować dekoracyjne, które częściowo zacienią pokój. Wzór i kolor oczywiście warto dobrać do wystroju pomieszczenia oraz naszego gustu.
Jak dobrać roletę do okna Ogólnie roletę dobiera się do wielkości przeszklenia, dodając półcentymetrowy margines. Jednak najbardziej polecanym rozwiązaniem jest kupienie rolety tego samego producenta, którego mamy okna. Wtedy zyskujemy pewność, że roleta będzie idealnie pasować i działać bez żadnych problemów. Żeby dobrać rozmiar rolety wystarczy spojrzeć na tabliczkę znamionową okna (zwykle jest umieszczona na górnej płaszczyźnie skrzydła okna) – jest na niej podany model i rozmiar (lub symbol) okna. Kupując roletę, wystarczy podać te informacje. Zanim zamontujesz roletę Zanim zaczniemy montaż rolety – zapoznajmy się dokładnie z dołączoną do niej instrukcją. Najczęściej są one zrobione w przejrzystej, obrazkowej formie. Rozwiązania oferowane przez poszczególnych producentów nieco się różnią (dotyczy to przede wszystkim różnych ułatwień). W zestawie, poza kasetą rolety, znajdziemy dwie prowadnice oraz
akcesoria potrzebne do montażu. Z dodatkowych narzędzi będzie nam potrzeby tylko śrubokręt, albo wkrętarka. Montaż rolety Prace zaczynamy od zamocowania kasety rolety w górnej części skrzydła okna. W tym celu do wewnętrznych krawędzi skrzydła przykręca się wsporniki, na których umieszcza się kasetę rolety i dodatkowo mocuje ją wkrętami. Na rynku dostępne są również okna, których skrzydło jest przygotowane pod roletę – w tym przypadku, żeby zamontować kasetę, wystarczy ją docisnąć do ramy. Kolejny etap to montaż dolnych zaczepów oraz bocznych prowadnic. Zaczepy przykręca się po prawej i lewej stronie w dolnej części ramy. Następnie dopasowujemy prowadnice i mocujemy je wkrętami do boków skrzydła. Do dołu prowadnicy mocuje się sznurek rolety – w zależności od producenta robi się to albo podczas montażu prowadnicy, albo po jej zakończeniu (sznurek ma wygodny zaczep, który ułatwia nam zadanie). I… gotowe. c
Fot. Velux
Katarzyna Laszczak
55 poddasze
Salon pod dachem Aranżacja salonu na poddaszu to pewne wyzwanie, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, by „pod dachem” urządzić funkcjonalny, piękny i wygodny salon.
J
ak w przypadku każdego pomieszczenia na poddaszu, przy aranżacji salonu, pewnym utrudnieniem są skosy. Warto wiedzieć, że możliwość funkcjonalnego zagospodarowania przestrzeni zależy zarówno od kąta nachylenia połaci dachu i wysokości ścianki kolankowej (tej, która "przechodzi" w skos). Im dach jest bardziej spadzisty, tym więcej przestrzeni zyskujemy do zagospodarowania. Korzystna sytuacja jest również wtedy, gdy ścianka kolankowa ma ok. 110 cm wysokości (a co najmniej 70 cm). Taką przestrzeń możemy już w miarę dowolnie urządzać i zagospodarowywać.
Salon – wypoczynek i relaks W salonie oczywiście nie może zabraknąć kompletu wypoczynkowego – wygodne fotele i kanapa, albo nowoczesny szezlog pozwolą nam zapewnić odpowiednie warunki do relaksu, wypoczynku, a także wspólnego spędzania czasu. W ustawieniu mebli powraca problem wysokości ścian i nachylenia dachu. Jeśli ścianka kolankowa jest niska, a dach mocno nachylony, meble najlepiej ustawić przy ścianie szczytowej, natomiast jeśli poddasze jest wysokie, możemy meble ustawić również pod skosami. Urządzając salon na poddaszu starajmy się nie przeładować go meblami – wtedy pomieszczenie będzie wydawało się przestronniejsze. Część ścianek kolankowych warto zabudować lekkimi półkami, albo ustawić przy nich komodę. Jeśli przestrzeń salonu na to pozwala,
warto wygospodarować w nim kącik jadalny – z wysokim stołem i wygodnymi krzesłami. Jasny salon W przypadku salonu na poddaszu bardzo ważne jest zapewnienie odpowiedniego oświetlenia światłem dziennym. Tutaj z pomocą przychodzą nam okna dachowe – ich montaż jest łatwy, a warto wiedzieć, że dostarczają nawet więcej światła niż „normalne” okna fasadowe. Poza tym mamy do wyboru różne modele – łącznie z… balkonem montowanym w dachu. Jak wybrać okna do salonu na poddaszu, podpowiada ekspert firmy Fakro: – Okna do salonu na poddaszu powinny być przede wszystkim duże. Przeszklona połać dachu daje ogrom naturalnego światła i widok na zewnątrz. Można wręcz
Fot. Fakro
Katarzyna Laszczak
56 poddasze Okno w dachu płaskim to ciekawe i funkcjonalne rozwiązanie. (fot. Fakro)
poczuć otaczający nas świat a promienie słońca poprawią naszą aktywność. Montując okna balkonowe Galeria otwieramy przestrzeń a mieszkańcy mogą odczuć wrażenie, że jest się na zewnątrz. Automatyczne nawiewniki samoczynnie dozują odpowiednią ilość świeżego powietrza, a wyposażając okna w dwukomorowe pakiety szybowe zwiększymy ich termoizolacyjność oraz zaoszczędzimy na ogrzewaniu. Styl salonu na poddaszu Salon na poddaszu możemy oczywiście urządzić w dowolnym stylu. Warto jednak wykorzystać pewne atuty, których nie mają inne przestrzenie. Do podstawowych – i unikalnych – cech poddasza należą elementy więźby. Wprawdzie czasem są one zabudowane, ale jeśli na naszym poddaszu są widoczne drewniane belki – koniecznie wykorzystajmy je w aranżacji. Pomalowane na wybrany kolor, pokreślą unikalny charakter salonu na poddaszu. Warto również wykorzystać potencjał aranżacyjny, jaki mają ścięte ściany – jeśli pomalujemy je na wyrazisty kolor lub ozdobimy tapetą, będą stanowić ciekawy akcent dekoracyjny.
Salon pod dachem płaskim Warto pamiętać, że poddasze niekoniecznie musi oznaczać przestrzeń ze skosami. Coraz popularniejsze stają się domy z dachami płaskimi. Aranżacja salonu pod dachem płaskim jest znacznie łatwiejsza – i nie różni się od „zwykłych” kondygnacji. Natomiast dobrze wiedzieć, że w przypadku pomieszczeń pod dachem płaskim możemy się uniezależnić od okien montowanych w ścianach i również zamontować okna w dachu. Dzięki temu salon możemy zaplanować w mniej słonecznej części domu. – Montując okna dachowe w płaskim dachu należy je dobrze rozmieścić, aby nie było ciemnego miejsca we wnętrzu. Naturalne światło wpadając do pomieszczenia pod płaskim dachem po prostu je ożywia i wpływa na nasze
samopoczucie. Duży komfort użytkowania gwarantują okna otwierane za pomocą pilota np. okno DEF, które oprócz możliwości przewietrzenia posiada czujnik deszczu. W trakcie pierwszych kropel czujnik uruchomi funkcję zamykania skrzydła. Okna do dachów płaskich powinno także być bezpieczne. Warto więc wybrać okno w wersji Secure spełniające normy antywłamaniowe. – radzi ekspert Fakro. c
więcej o aranżacji wnętrz
Salon na poddaszu wiele zyska dzięki oknom dachowym. W dachu możemy zamontować nawet balkon. (fot. Fakro)
Jeśli na naszym poddaszu widoczne są elementy więźby, wykorzystajmy je w aranżacji pomieszczenia. (fot. Fakro)