Przegląd Dachowy e-dach.pl nr 28

Page 1

BLASZANE DACHY

NASADY KOMINOWE

REMONT DACHU

O DACHACH LUDZKIM GŁOSEM 028 | LIPIEC-SIERPIEŃ 2011 DWUMIESIĘCZNIK BEZPŁATNY

JAK KUPOWAĆ MATERIAŁY NA DACH KOLEKTORY SŁONECZNE ŻALUZJE, ROLETY, MARKIZY I PLISY

PARAMETRY OKIEN DACHOWYCH

ŚCIANY DZIAŁOWE

ISSN 1689-8028

63,6 75(¥&,

Ewa Kalicka

04 CO OFERUJE RYNEK Ważne produkty, nowości

06 WSZYSTKO O DACHACH Budowa, eksploatacja, remont

Od Redakcji

S

ezon urlopowy? Nie dla wszystkich. W budownictwie wyraźne ożywienie, i to nie tylko w widocznym gołym okiem infrastrukturalnym, ale także jednorodzinnym. Na budowach gorący okres, rośnie więc sprzedaż materiałów budowlanych, co z kolei napędza taśmy produkcyjne. Nieco wzrosły ceny wybranych produktów, choć i tak są one tańsze niż przed rokiem. Ale są i takie materiały, np. pokrycia dachowe, folie dachowe, materiały izolacyjne, których ceny spadły. Aktywność inwestorów indywidualnych jest o kilka procent wyższa, w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłorocznym. Prognozuje się, że producentom nie będzie doskwierał brak popytu. Oby. Teraz widać jak wygląda sezon urlopowy dużej części branży budowlanej. Ale takie wakacje można zaliczyć do udanych. 4 E.K.

06 Jaki wybrać strop

10 Strop tarasem

12 Membrany dachowe WYDAWCA Grupa e-budownictwo.pl Sp. z o.o. ADRES REDAKCJI ul. Pory 59 lok. 97, 02-757 Warszawa tel. 22 40 13 550, www.e-budownictwo.pl REDAKTOR NACZELNA Ewa Kalicka | ekalicka@e-budownictwo.pl REDAKTOR PROWADZĄCA Joanna Szot | jszot@e-budownictwo.pl REDAKCJA Marta Balcerowska, Katarzyna Dębek, Monika Jabłońska, Ewa Kulesza, Paweł Wiśniewski

Blaszane dachy Obróbki blacharskie Typowe błędy Dach zmienny jest Dopasowane orynnowanie

30 Stuningowany komin 32 Parametry decydują o jakości

36 Uciec

przed słońcem

40 W dobrym klimacie 43 Podzielone poddasze 46 Pozytywna energia

50 Materiały na dach 53 Ubezpieczony wykonawca

BIURO REKLAMY tel. 22 651 59 90, faks 22 203 45 75 | reklama@e-budownictwo.pl Arkadiusz Gnat tel. 0 602 107 700 | agnat@e-budownictwo.pl Paulina Gordon tel. 0 602 332 696 | pgordon@e-budownictwo.pl Anna Makowska tel. 0 606 870 700 | amakowska@e-budownictwo.pl STUDIO GRAFICZNE Art Quality Studio Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo do ich redagowania oraz skracania. Nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam. Copyright© Grupa H EXGRZQLFWZR SO 6S ] R R ISSN 1689-8028 | nakład 15 000 egz. Druk: &RORXUV )DFWRU\

fot. na okładce: Velux

14 18 20 22 26

&2 2)(58-( 5<1(.

Obróbka kominowa Obróbka kominowa GZK firmy Fakro to systemowy kołnierz uszczelniający, który umożliwia łatwe wykonanie szczelnej i estetycznej obróbki blacharskiej wokół komina. Specjalnie zaprojektowane i precyzyjnie wykonane elementy gwarantują szczelne połączenie komina z pokryciem dachowym i znacznie skracają czas wykonania obróbki. Uniwersalna obróbka kominowa GZK-AV pozwala na okucie komina o maksymalnej szerokości 95 cm i długości 180 cm (wymiar mierzony po długości połaci). Możliwe jest to poprzez zastosowanie regulowanych elementów kołnierza. Gdy komin ma mniejsze rozmiary, blachy kołnierza można łatwo przyciąć na dowolny wymiar. Dostępne są również stałe obróbki GZK-AS dostosowane do wymiarów najpopularniejszych kominów oferowanych na rynku: • GZK-AS 38 – umożliwia montaż na kominie o stałej szerokości 38 cm, • GZK-AS 51 – umożliwia okucie komina o stałej szerokości 51 cm. W obydwu przypadkach maksymalna długość komina, liczona po połaci dachu, nie może być większa niż 100 cm. 4

Precyzja i moc

Producent: Fakro [www.fakro.pl]

Firma Bosch oferuje trzy nowe modele gwoździarek pneumatycznych: model do sztyftów GSK 64-34 Professional do wykańczania wnętrz, model z magazynkiem bębnowym GCN 45-15 Professional do mocowania dachówki oraz model do gwoździ łączonych GSN 100-34 DK Professional przeznaczony przede wszystkim do pracy przy konstrukcjach drewnianych i budowie dachów. Wszystkie urządzenia są wyposażone w innowacyjną technologię Full Force. Łączy ona nowy system wykorzystania powietrza z mniejszymi rozmiarami urządzeń. Technologia ta przyspiesza wzrost ciśnienia i pomaga precyzyjnie wbijać gwoździe nawet przy dużej częstotliwości strzałów. Efekt: pełna moc wbijania gwoździ przy zachowaniu kompaktowej konstrukcji narzędzia. Dużą oszczędność czasu pracy zapewnia beznarzędziowa funkcja usuwania zablokowanych gwoździ oraz beznarzędziowa regulacja głębokości wbijania. Umożliwia to precyzyjne osadzanie gwoździ bez konieczności poprawek. Sugerowane ceny brutto urządzeń: model GSK 64-34 Professional – 2213 zł; model GCN 45-15 Professional – 1721 zł; model GSN 100-34 Professional – 1229 zł. 4 Producent: Bosch [www.bosch.pl]

Membrany dachowe wielu zastosowań Membrany dachowe DachGam są idealnym materiałem stosowanym do ostatecznego krycia dachów płaskich w budynkach przemysłowych, administracyjno-biurowych, budownictwie mieszkaniowym, a także w budynkach o nowatorskiej architekturze. Przeznaczone są do ostatecznego krycia dachów nieużytkowych z ograniczonym dostępem, jako warstwa hydroizolacyjna w dachach balastowych z ograniczonym dostępem, jako warstwa hydroizolacyjna w dachach odwróconych (dachy zielone, tarasy, korty tenisowe). Ważną zaletą membran dachowych jest możliwość stosowania ich na istniejące pokrycie dachowe przy modernizacji starych dachów (np. krytych papą). folia wierzchnia Dostępne są dwa rodzaje tego materiału: DachGam SZ i DachGam S. DachGam SZ jest membraną dachową zbrojoną siatką poliestrową i stanowi podstawowy materiał pokryciowy. Produkowany jest dodatkowo w wersji z moletem powierzchniowym ciemnopopielatym do zastosowania na tarasy komunikacyjne. DachGam S to membrana dachowa niezbrojona. Jest materiałem uzupełniającym, służącym do wykonywania obróbek detali dachowych. Membrany oferowane są w kolorach: jasnoszary, zielony, biały, miedziany. Pokrycia dachowe wykonane z tego materiału charakteryzują się wysokimi parametrami technicznymi, niską masą powierzchniową pokrycia (do 2,1 kg/m2), dużą wytrzymałością mechaniczną złącz zgrzewanych i klejonych. 4 siatka zbrojeniowa dla SZ

Producent: Gamrat [www.gamrat.pl]

folia spodnia

Cieniowana blacha Firma Blachy Pruszyński wprowadziła do swojej oferty nowy kolor pokryć dachowych – Cloudy Anticato. Wykończenie blachodachówki stanowi kompozycja dwóch współgrających ze sobą barw – brązu oraz płomienistej rudości. Taki wariant pokrycia dachowego to propozycja dla tych, którzy szukają niepowtarzalnych, przyciągających uwagę rozwiązań estetycznych. Powłoka Cloudy Anticato, produkowana przez koncern ArcelorMittal, wykonana jest z poliestru o grubości 35 μm. Wykończenie pokrycia osiągnięto poprzez nałożenie na siebie dwóch warstw kolorów. Dzięki temu produkty wykonane z tego surowca wyróżniają się spośród innych. Kolor dostępny jest we wszystkich rodzajach profilowań blachodachówki z oferty producenta – Szafir, Kron oraz Rubin Plus. 4 Producent: Blachy Pruszyński [www.pruszynski.com.pl]

Słoneczny dach Firma Monier wprowadziła do oferty systemy kolektorów słonecznych, których trzon stanowią wysokowydajne płaskie kolektory BraasSolar TCA2. Już 1,5 m2 powierzchni kolektorów dla 1 osoby pozwala zredukować koszty podgrzewu ciepłej wody w ciągu roku o ponad 60%. W miesiącach letnich system może podgrzać nawet 100% ciepłej wody zużywanej w gospodarstwie domowym. Obok kolektorów w skład nowej kategorii produktów weszły także mocowania do kolektorów oraz dachówki przejściowe idealnie pasujące do dachów każdego typu (wizualnie dopasowane do dachówek Braas i RuppCeramika), a także pełna oferta akcesoriów. Kolektory dobrze prezentują się na dachu – istnieje możliwość ich montażu zarówno w połaci dachu, jak i na niej. W ofercie znalazły się także zbiorniki ciepłej wody z zamontowaną fabrycznie stacją solarną, regulatorem i osprzętem hydraulicznym oraz zbiorniki dwufunkcyjne ze zintegrowanym solarnym systemem warstwowym zapewniającym szybki dostęp do ciepłej wody. Dostępne są także pozostałe elementy systemu solarnego ułatwiające montaż oraz zapewniające kompletny system najwyższej jakości. 4 Producent: Monier [www.braas.pl; www.braas-solar.pl]

.216758.&-(

Strop Teriva. (fot. Solbet)

Jaki wybrać STROP P Urszula Klimczyk

Strop jest to pozioma przegroda dzieląca budynek na kondygnacje. Składa się z konstrukcji nośnej oraz warstw wykończeniowych (podłoga, podsufitka, izolacja itp. – zależnie od funkcji stropu).

rzy wyborze stropu należy uwzględnić przede wszystkim przeznaczenie budynku, rodzaj i wartość obciążenia użytkowego, wymaganą klasę odporności ogniowej, a w przypadku małych obiektów, takich jak domy jednorodzinne, łatwość wykonania, dostępność materiałów, koszt. Funkcje stropu: G przenoszenie obciążeń na elementy pionowe konstrukcji budynku (ściany, słupy), G poziome usztywnienie konstrukcji budynku, G zapobieganie rozprzestrzenianiu się ognia z jednej kondygnacji na inną w trakcie pożaru, G izolowanie pomieszczeń położonych na sąsiednich kondygnacjach przed przenikaniem dźwięków, wilgoci, zapachów, a także przed zmianami temperatury.

Strop żelbetowy. (fot. Solbet)

RODZAJE STROPÓW – MIEJSCE BUDOWY Stropy można klasyfikować według różnych kryteriów. W zależności od miejsca zbudowania wyróżniamy stropy: G nad piwnicą, G międzykondygnacyjne, G nad najwyżej położoną kondygnacją lub stropodachy. Stropy nad piwnicą i nad najwyżej położoną kondygnacją oraz stropodachy są przegrodami dzielącymi pomieszczenia o różnych temperaturach lub pomieszczenia od otoczenia zewnętrznego, dlatego ważne jest, by spełniały wymagania izolacyjności cieplnej. Dla stropów międzykondygnacyjnych, które z reguły dzielą pomieszczenia o takich samych lub zbliżonych temperaturach, wartość izolacyjności cieplnej ma znaczenie drugorzędne, natomiast głównym wymaganiem staje się zapewnienie odpowiedniej izolacyjności akustycznej. Należy pamiętać, że sama konstrukcja nośna stropu nie stanowi dostatecznej izolacji dla przenikania dźwięków, przede wszystkim uderzeniowych. W tym przypadku z pomocą przychodzą warstwy wykończeniowe (odpowiednie izolacje,

podłogi pływające, warstwy tłumiące itp.). Dźwięki powietrzne (na przykład te wytwarzane podczas rozmowy) można wytłumić dzięki zastosowaniu stropu o odpowiedniej masie (izolacyjność wzrasta wraz ze wzrostem masy stropu), podłogi o układzie wielu warstw lub dodatkowo sufitu podwieszonego. RODZAJE STROPÓW – ROZWIĄZANIE KONSTRUKCYJNE W zależności od materiałów zastosowanych na elementy nośne i przyjętego rozwiązania konstrukcyjnego rozróżniamy następujące stropy: G drewniane, G na belkach stalowych, G żelbetowe: Ɣ monolityczne (płytowe, płytowo-belkowe), Ɣ prefabrykowane (płytowe, płytowo-belkowe, płytowe sprężone, płytowo-belkowe sprężone), Ɣ zespolone, Ɣ gęstożebrowe (z żebrami monolitycznymi, prefabrykowanymi), Stropy drewniane stosuje się zazwyczaj w budynkach o konstrukcji drewnianej. W budynkach murowanych znajdują zastosowanie coraz rzadziej, z uwagi na ich łatwopalność.

Stropy na belkach stalowych nie są już tak popularne jak dawniej, ale nadal znajdują zastosowanie, szczególnie w budynkach remontowanych. Ich podstawowymi zaletami są łatwy montaż oraz duża nośność. Są jednak podatne na korozję i mają małą odporność na obciążenie ogniowe. Najbardziej popularnym stropem na belkach stalowych jest strop Kleina. Obecnie najczęściej stosowane są stropy, w którym elementem nośnym jest żelbet: płytowe, monolityczne stropy żelbetowe oraz stropy gęstożebrowe. STROPY ŻELBETOWE MONOLITYCZNE Stropy żelbetowe monolityczne wykonuje się do rozpiętości ok. 6,0 m. Przekroczenie tej granicy powoduje znaczne zwiększenie grubości stropu. Minimalna grubość tego rodzaju stropów powinna wynosić 60 mm. Ze względu na wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej przyjmuje się grubość płyty nie mniejszą niż 16 cm. Na grubość płyty wpływ mają również: sposób oparcia, rozpiętość stropu, wielkości obciążeń. W zależności od sposobu oparcia i stosunku wymiarów, płyty mogą być zbrojone jedno- lub dwukierunkowo.

.216758.&-(

Zaletami Ĺźelbetowych stropĂłw monolitycznych sÄ… przede wszystkim: G moĹźliwość uzyskania nietypowych ksztaĹ‚tĂłw stropu, G gĹ‚adka powierzchnia suďŹ tu, co pozwala na wykonanie cienkich tynkĂłw, G duĹźa noĹ›ność, G dobre usztywnienie konstrukcji budynku, G stosunkowo maĹ‚a grubość spoĹ›rĂłd najczęściej stosowanych stropĂłw. Stropy takie sÄ… jednak cięşkie, wymagajÄ… zastosowania peĹ‚nego deskowania, duĹźego nakĹ‚adu pracy i czasu (strop Ĺźelbetowy wylewany na budowie peĹ‚nÄ… noĹ›ność osiÄ…ga dopiero po 28 dniach). STROPY GĘSTOĹťEBROWE Do tej grupy zaliczamy stropy, w ktĂłrych rozstaw Ĺźeber (belek) nie przekracza 100 cm. Stosuje siÄ™ je do rozpiÄ™toĹ›ci ok. 6,5 m (przy wiÄ™kszych rozpiÄ™toĹ›ciach mogÄ… pojawić siÄ™ problemy zwiÄ…zane z noĹ›noĹ›ciÄ… Ĺźeber na Ĺ›cinanie). MogÄ… być monolityczne, monolityczno-prefabrykowane, prefabrykowane. Przestrzenie miÄ™dzy Ĺźebrami wypeĹ‚nia siÄ™ pustakami (ceramicznymi, betonowymi, gipsowymi itp.), ktĂłre nie peĹ‚niÄ… funkcji konstrukcyjnej, ale majÄ… duĹźy wpĹ‚yw na parametry przegrody. Stropy gÄ™stoĹźebrowe sÄ… taĹ„sze i lĹźejsze od monolitycznych Ĺźelbetowych. Do ich montaĹźu nie jest wymagany cięşki sprzÄ™t, a sam proces przebiega szybko. MajÄ… one jednak mniejszÄ… noĹ›ność i wiÄ™kszÄ… grubość w porĂłwnaniu ze stropami Ĺźelbetowymi. Jest bardzo

prawdopodobne, Ĺźe po pewnym czasie eksploatacji stropu gÄ™stoĹźebrowego, w miejscach na granicy belek i pustakĂłw, powstanÄ… rysy. Jest to spowodowane niezaleĹźnym uginaniem siÄ™ poszczegĂłlnych belek. Zjawisko to ogranicza siÄ™ poprzez usztywnianie belek stropowych w poprzek, np. şebrami rozdzielczymi. Obecnie na rynku istnieje bardzo duĹźy wybĂłr rozwiÄ…zaĹ„ stropĂłw gÄ™stoĹźebrowych, z ktĂłrych najczęściej stosowanymi w budownictwie jednorodzinnym sÄ… stropy: G Ackermana (monolityczny z wypeĹ‚nieniem pustakami ceramicznymi),

Rys. 1. Przykład stropu gęstoşebrowego – strop Ackermana.

G Teriva (monolityczno-prefabrykowany z prefabrykowanych belek stalowo-betonowych z wypeĹ‚nieniem pustakami betonowymi),

Strop wykonany z gotowych płyt – nie wymaga stosowania podpór montaşowych. (fot. Ytong)

G Ceram, Fert (monolityczno-prefabrykowany z prefabrykowanych zbrojonych belek betonowych oraz wypeĹ‚nieniem pustakami ceramicznymi).

Rys. 3. Przykład stropu gęstoşebrowego – strop Ceram.

Stropy Ĺźelbetowe prefabrykowane oraz zespolone stosuje siÄ™ rzadko w budownictwie jednorodzinnym. WpĹ‚yw na to ma wysoki koszt wykonania, konieczność wykorzystania dĹşwigu podczas montaĹźu oraz, jak w przypadku stropĂłw gÄ™stoĹźebrowych, wraĹźliwość na powstawanie maĹ‚o estetycznych rys na tynku w miejscach poĹ‚Ä…czeĹ„ elementĂłw prefabrykowanych. Tego typu stropy znajdujÄ… zastosowanie w budownictwie wielorodzinnym wielkogabarytowym, ktĂłre charakteryzuje siÄ™ powtarzalnoĹ›ciÄ… w ukĹ‚adzie konstrukcyjnym i modularnoĹ›ciÄ…. 4

więcej o stropach

Rys. 2. Przykład stropu gęstoşebrowego – strop Teriva.

Strop wykonany z gotowych płyt – nie wymaga rrys. Urszula Klimczyk

Podparcie montaĹźowe dla stropu Ĺźelbetowego. (fot. Solbet)

Strop TARASEM Joanna Szot

A

Taras jest stropem leżącego pod nim pomieszczenia, dlatego jego konstrukcja jest taka sama jak stropodachu. Różni ich tylko pokrycie zewnętrzne, a układ pozostałych warstw zależy od przeznaczenia znajdujących się niżej pomieszczeń (ocieplone lub nieocieplone).

by taras spełniał swoje funkcje, wszystkie obciążenia (ciężar konstrukcji, warstw izolacyjnych i wykończeniowych, ciężar ludzi, sprzętu i śniegu) muszą być uwzględnione przez projektanta. Musi mieć także odpowiednią izolację przeciwwodną i termiczną.

UKŁAD WARSTW TARASU G Płyta konstrukcyjna – przenosi ciężar ułożonych na niej materiałów izolacyjnych, wykończeniowych i obciążenia użytkowe. Płyta tarasu powinna mieć spadek 1-2% (większe spadki mogą powodować zsuwanie się warstw tarasu, mniejsze – kłopoty z odprowadzeniem nadmiaru wody opadowej). Obniżenie musi przebiegać od ściany domu do zewnętrznej krawędzi tarasu – płyta ma zmienną grubość, największą przy ścianie, a najmniejszą przy krawędzi. Najwygodniej jest wykonać spadek podczas wylewania płyty stropowej. Układa się łaty pomocnicze o różnych wysokościach i w ustalonych odstępach. Przed stwardnieniem betonu łaty usuwa się i powierzchnię zaciera na gładko mocną zaprawą cementową. Spadek można uzyskać także na gotowej warstwie betonu. Wówczas wykonuje się dodatkową warstwę niwelującą grubości minimum 3 cm (najcieńsze miejsce) z betonu o takiej samej klasie jakiej jest

płyta (w sprzedaży są także specjalne szybko schnące masy cementowo-polimerowe). Pod warstwą wyrównującą układa się warstwę kontaktową (na przykład z cementu polimerowego), która je zespoli. Nie wolno formować spadku przez zmienną grubość jastrychu lub innej zaprawy mocującej warstwę wierzchnią. Grubość wszystkich warstw tarasu może wynosić nawet 25 cm i jeśli przylega do pomieszczenia, trzeba to uwzględnić w projekcie. Podłoga tarasu powinna być zamontowana nieco niżej niż płyta stropowa w pomieszczeniu przylegającym, aby woda nie spływała do niego. G Paroizolacja – układana jest bezpośrednio na stropie, zapobiega przenikaniu pary wodnej z wnętrza budynku do innych warstw, chroniąc je przed zniszczeniem. Materiał stosowany najczęściej na paroizolację to folia budowlana, papa na osnowie z włókien szklanych, na włókninie przeszywanej lub z wkładką z folii aluminiowej. Papa na osnowie z tektury jest zabroniona, ponieważ jest narażona na zawilgocenie. G Termoizolacja – zapobiega wychłodzeniu niżej leżących pomieszczeń. Chroni również konstrukcję nośną tarasu przed ruchami, które wywoływane są zmianami temperatury – dlatego wskazana jest także nad pomieszczeniami nieogrzewanymi. Grubość tej warstwy musi być jednakowa na całej powierzchni

fot. Plastivan

.216758.&-(

i nad pokojami powinna wynosić minimum 12 cm, a nad garażem czy pomieszczeniem gospodarczym nie mniej niż 6 cm. Izolację cieplną wykonuje się najczęściej z nienasiąkliwego polistyrenu ekstrudowanego lub twardego styropianu z frezowanymi brzegami, które zachodząc na siebie, zapobiegają powstawaniu mostków termicznych. Są to materiały twarde, przenoszące wszystkie obciążenia. G Hydroizolacja – chroni konstrukcję przed zawilgoceniem wodą opadową oraz rozsadzającym działaniem lodu. Od niej zależy trwałość tarasu. Są trzy metody wykonywania tego zabezpieczenia. Pierwsza, najpopularniejsza, to metoda tradycyjna. Hydroizolacja wykonywana jest z dwóch warstw papy termozgrzewalnej łączonej na zakład, między którymi wsypywany jest talk techniczny lub drobny piasek. Powstaje tzw. warstwa poślizgowa, umożliwiająca minimalne przesuwanie się górnych i dolnych warstw tarasu względem siebie. Na tarasie nieocieplonym warstwa ta układana jest bezpośrednio na warstwie spadkowej, a na ocieplonym – na warstwie dociskowej, która przytrzymuje termoizolację. Na papie wykonywana jest jeszcze dodatkowa warstwa dociskowa, a dopiero na niej wykończenie. Ważne jest uszczelnienie styku ze ścianą – papy muszą być wywinięte na ścianę do wysokości ok. 25 cm (minimum 10 cm), a elewacja jest w tym miejscu wgłębiona, tworząc tak zwaną wydrę. Papę na ścianie zabezpiecza się przed uszkodzeniami mechanicznymi cokołem wykonanym z płytek ceramicznych lub blachy. Druga metoda polega na zastosowaniu mat drenażowych z regularnie rozmieszczonymi wytłoczeniami, pomiędzy którymi przepływa woda odprowadzana z wnętrza tarasu. Maty

nad pomieszczeniem nieogrzewanym układane są na gładzi spadkowej, a nad ogrzewanym na termoizolacji. Pod matami powinna znaleźć się jedna warstwa papy termozgrzewalnej. Na hydroizolację układa się warstwę dociskową. Trzecia metoda to izolacja podpłytowa – okładzinę mocuje się bezpośrednio na hydroizolacji. Wykorzystywane są tutaj szybko schnące zaprawy mineralne modyfikowane żywicami, ciekłe folie hydroizolacyjne, maty kauczukowe lub asfaltowo-gumowe. Układa się je, jeśli taras jest nieocieplany na warstwie spadkowej, jeśli ocieplany – na dociskowej. G Warstwa dociskowa – podłoże pod posadzkę. Jest to gładź betonowa lub cementowa grubości minimum 4-5 cm. Służy do podtrzymywania termoizolacji, hydroizolacji, jest podkładem pod warstwę wierzchnią. Przy dużych powierzchniach tarasu w warstwie dociskowej, tej pod nawierzchnią, należy wykonać dylatacje (umożliwiają kurczenie się i rozszerzanie tej warstwy). Dzielą one powierzchnię na pola o boku ok. 3 m i muszą pokrywać się z tymi, które wykonuje się w posadzce. Do uszczelniania szczelin dylatacyjnych używa się wypełnienia elastycznego lub specjalnych profili z tworzywa sztucznego. G Warstwa wierzchnia – powinno układać się tylko płytki mrozoodporne, nienasiąkliwe, o wysokiej klasie ścieralności. Najlepiej wybierać te, które mają wymiary 25-35 cm – mniejsze zwiększą liczbę spoin, a tym samym powierzchnię przesiąkania wody (spoiny wbrew pozorom nigdy nie są szczelne), zaś większe są mniej odporne na uszkodzenia będące wynikiem zmian temperatury. Do przyklejania należy używać klejów zarówno elastycznych, ale i takich, które zapewniają przyklejenie płytki

Dobrze zaprojektowany taras jest prawdziwą ozdobą domu. (fot. Trelleborg)

Przy wykończeniu tarasu ważne jest zastosowanie dobrej jakości płytek. (fot. Marazzi)

całą powierzchnią do podłoża. Spoiny muszą być elastyczne i mieć zwiększoną szerokość – minimum 5 mm. Innym sposobem są pokrycia bezspoinowe – tradycyjne lastriko, farby do betonu, wylewki oraz powłoka z żywicy syntetycznej. Taras można również wykończyć deskami (z drewna lub kompozytowymi) ułożonymi na legarach. Drewno sosny, świerku lub dębu (jest najtwardsze i najodporniejsze) użyte jako nawierzchnia tarasu, musi być zaimpregnowane ciśnieniowo, ponieważ tylko taki rodzaj zabezpieczenia jest skuteczny. Drewno egzotyczne (np. teak, proco, bangkirai) jest dobrym materiałem na nawierzchnię tarasu, ponieważ nie wymaga impregnacji i jest odporne na ścieranie oraz działanie wilgoci. Deski wykończeniowe powinny być ryflowane, tzn. w podłużne rowki. Powierzchnia tarasu nie będzie wówczas śliska nawet po deszczu. Podczas układania pokrycia należy zachować spadki, pozwalające wodzie swobodnie spływać, inaczej kałuże, tworzące się na tarasie późną jesienią zamarzną, co odspoi kafle od podłoża. Ciekawe możliwości wykończenia tarasu daje wykonanie dachu odwróconego – wykończeniem mogą być tutaj na przykład ozdobne płyty betonowe, warstwa żwiru lub trawnik. Różnica polega przede wszystkim na zamianie kolejności warstw ocieplenia i hydroizolacji. 4

System desek tarasowych wykonanych z materiału kompozytowego. (fot. Plastivan)

Membrany DACHOWE Paweł Wiśniewski

T

radycyjnym sposobem hydroizolacji dachów stromych jest ułożenie papy bitumicznej na podłożu z desek lub płyt drewnopochodnych (tzw. sztywnym poszyciu). Jest to metoda, która ma swoje wady. Przede wszystkim powoduje znaczne obciążenie dachu, a także wymusza zastosowanie skomplikowanych metod odprowadzania wody spod

MEMBRANY

M

embrany to jedno- lub wielowarstwowe powłoki izolacyjne o strukturze otwartej dyfuzyjnie, produkowane z polietylenu twardego i miękkiego, polipropylenu i poliestru. Przeważnie ich główną warstwę tworzy włóknina. Odznaczają się bardzo dobrą przepuszczalnością pary wodnej, a jednocześnie nie przesiąka przez nie woda, która może znaleźć się w przestrzeni wentylującej pod pokryciem dachowym. Stosuje się je na dachach o nachyleniu minimum 20o. Można je układać pod pokryciami mocowanymi do konstrukcji z kontrłat i łat – czyli pod wszelkiego typu dachówki, blachodachówkę, blachę trapezową i inne pokrycia profilowane. Membrany sprzedawane są w rolkach. Mają zazwyczaj długość 50 m i szerokość 150 cm.

sztywnego poszycia. Membrana dachowa zapewnia takie same zabezpieczenie przed wodą, a poza tym daje możliwość wydostania się pary wodnej z poddasza poprzez warstwę ociepleniową do przestrzeni wentylującej pod pokryciem. Nie trzeba wówczas pozostawiać szczeliny wentylującej między membraną a izolacją termiczną. Membrana chroni dach przed zawilgoceniem lub kondensacją pary w warstwie termoizolacyjnej. Dzięki niej ocieplenie nie nasiąka wodą i nie zmniejsza w ten sposób swoich właściwości termoizolacyjnych. Bezpieczna jest również drewniana więźba dachowa, wrażliwa na zawilgocenie. JAK UKŁADAĆ MEMBRANĘ Układanie membrany zaczyna się zaraz po zakończeniu budowy więźby dachowej. Montaż trzeba rozpocząć od strony okapu. Pasy rozwija się wzdłuż niego i przytwierdza zszywkami do krokwi dachowych. Kolejne pasy muszą zachodzić na siebie i tworzyć zakłady szerokości około 15 cm. Zakładów pionowych, między poszczególnymi pasami lepiej unikać. Jeśli się jednak nie da, zakłady między takimi pasami należy koniecznie uszczelnić taśmą dwustronnie przylepną i zaizolować

fot. Icopal

,=2/$&-(

od wierzchu taśmą samoprzylepną do folii i membran dachowych. Oczywiście trzeba też pamiętać, aby krawędzie zostały przytwierdzone zszywkami do krokwi. Krawędź membrany przy okapie musi być wyprowadzona na pas nadrynnowy, czyli specjalną obróbkę blacharską. Co więcej, należy ją do niego przymocować taśmą dwustronnie przylepną. Pasy biegnące wzdłuż kalenicy dachowej powinny być wywinięte na sąsiednią połać. Dotyczy to zarówno pasów z jednej, jak i drugiej strony kalenicy. Szerokość wywinięcia powinna wynieść nie mniej niż 20 cm. Trudne jest połączenie membrany z kominem. Teoretycznie membrana, jako materiał palny lub łatwopalny, nie powinna się z nim stykać, chyba że jest to komin wentylacyjny. Jednak obowiązujące przepisy nie bardzo pasują do obecnie stosowanych konstrukcji kominów, w których przewód wykonany jest ze stali albo kamionki, a od obmurówki oddziela go często warstwa termoizolacyjna z wełny kamiennej. Dodać do tego trzeba, że znaczna większość kominów mieści w sobie przewody spalinowe i wentylacyjne. Przepisy przepisami, a szczelność izolacji musi zostać zagwarantowana. Z tego względu znakomita większość dekarzy wywija membrany na kominy.

ISTOTNY PARAMETR

Zadaniem membran jest ochrona konstrukcji dachu oraz jego izolacji termicznej przed wodą, mogącą podciekać pod pokrycie i skroplinami, które się pod nim tworzą. Muszą też umożliwić odprowadzenie pary wodnej od strony poddasza. Aby spełniały swoje funkcje i nie prowadziły do zalania poddasza, muszą zostać poprawnie zamontowane. Membrana musi wychodzić na ścianki komina na wysokość około 30-40 cm. Powinna też zostać przymocowana do nich taśmą dwustronnie przylepną i od zewnątrz, wzdłuż brzegów oklejona taśmą izolacyjną jednostronnie przylepną. Membranę wywija się też na ramy okien dachowych, przytwierdza do nich zszywkami i okleja taśmą izolacyjną Trudne jest izolowanie miejsc, w których przez membranę przechodzą rury wywiewek pionów kanalizacyjnych lub kable antenowe. Najkorzystniej zastosować tu specjalny system uszczelniający złożony z włókniny oraz masy hydroizolacyjnej do detali dachowych.

W koszach folie wywija się na przemian z jednej połaci na sąsiednią – na odległość minimum 25 cm. Powstaje wówczas izolacja podwójna o szerokości około 50 cm. Pod spodem z kolei musi być najpierw rozłożony pas folii biegnący wzdłuż kosza. Podczas prowadzenia remontu poddasza możliwe jest ułożenie membrany od jego strony. Nie będzie wtedy konieczne demontowanie starego pokrycia. Oczywiście będzie to miało sens pod warunkiem, że dach nie jest już izolowany folią lub papą na sztywnym poszyciu. Najczęstsza taka sytuacja występuje wówczas, kiedy adaptuje się poddasze nieużytkowe na cele mieszkalne. Stary dach, poza pokryciem może nie mieć wówczas żadnej izolacji – ani przeciwwilgociowej, ani termicznej. Przed ułożeniem ocieplenia membranę mocuje się od spodu krokwi. Jej pasy muszą wówczas utworzyć rodzaj kieszeni, w których zdoła się zmieścić warstwa termoizolacji. Rozmieszcza się je zaczynając od góry dachu, czyli kalenicy, odwrotnie niż podczas typowego montażu. 4

więcej o izolacjach

Wysoka paroprzepuszczalność membrany polega na przepuszczaniu odpowiedniej ilości wody. (fot. Monier)

M

embrany dachowe powinny odznaczać się wysoką paroprzepuszczalnością. Muszą więc mieć zdolność przepuszczania nie mniej niż 1000 g wody na 1 m2 przez 24 h (ich współczynnik Sd wynosi 0,004-0,1 m).

WSKAZÓWKI G Podczas mocowania pasów membrany należy zwracać uwagę, żeby zawsze skierowane były firmowym nadrukiem do góry. Inaczej membrana będzie działać zupełnie odwrotnie. G Między krokwiami a membraną warto umieścić pasy taśmy filcowej, która uchroni przed jej przecieraniem. G Poziomych zakładów między foliami nie uszczelnia się taśmą. Wyjątkiem są połączenia w koszach dachowych lub wówczas, gdy połać dachowa ma kąt nachylenia około 20-30o. G Gdy połać dochodzi do ściany pionowej, membranę wywija się na nią na wysokość 30 cm, łącząc z nią taśmę dwustronnie przylepną. Krawędź membrany musi wówczas zostać osłonięta obróbką blacharską. G Za kominami lub innymi większymi elementami w połaci dachu (poza oknami połaciowymi) powinno się uformować rynienkę z membrany. Rynienka taka musi być około 20 cm szersza od danego elementu. Powinna być również uformowana ze spadkiem w jedną stronę. Dzięki temu woda spływająca po membranie, trafiając w rynienkę, będzie spływać na bok, nie gromadząc się za kominem.

Membranę układa się firmowymi napisami na zewnątrz. (fot. Monier)

Pasy membrany układa się na krokwiach. (fot. Monier)

BLASZANE DACHY jaki dach nadaje się blacha? Na każdy. Można nią kryć dachy płaskie (o spadku nachylenia połaci 4º) i dachy bardzo strome (o nachyleniu połaci powyżej 50º), ponieważ blacha i blachodachówka są jedynymi materiałami, które nadają się do pokrywania pionowych fragmentów połaci.

czasu samoistnie na powierzchni blachy miedzianej pojawia się zielonkawy nalot (patyna), który sam będąc produktem korozji, trwale chroni przed jej postępem. Blachy miedziane są plastyczne, łatwo się je formuje. Ciężar 1 m2 to 4,9-5,3 kg, a grubość 0,55-0,65 mm. Jednak na to pokrycie rzadko decydują się inwestorzy indywidualni, ponieważ jest dość drogie, a oprócz samej blachodachówki trzeba zamówić miedziane elementy do jej mocowania, obróbki blacharskie i rynny – miedź powoduje korozję elektrolityczną innych metali.

POKRYCIA MIEDZIANE Miedź jest pierwszym metalem, który wykorzystano do produkcji pokryć dachowych. Jest to materiał bardzo trwały (w niezmienionym stanie może przetrwać nawet 300 lat), nie wymaga czyszczenia ani konserwacji. Jest odporny na działanie czynników atmosferycznych. Z upływem

POKRYCIA CYNKOWO-TYTANOWE Do lat 60. XX wieku wykorzystywano cynk w czystej postaci (bez domieszek) do produkcji pokryć dachowych. Podstawową wadą pokryć z cynku była kruchość w niskich temperaturach. Obecnie używa się stopu cynku (zawartość około 99%), popularnie

Joanna Szot

Na

nazywanego tytancynkiem – czysty cynk został uszlachetniony tytanem, miedzią i aluminium. W takiej postaci jest odporny na zanieczyszczenie środowiska, jego trwałość szacuje się na 80-140 lat. Podobnie jak miedź pokrywa się patyną. 1 m2 blachy cynkowej waży 4,5-5,8 kg, ich grubość wynosi 0,65-0,8 mm.

POKRYCIA STALOWE Stal jest najbardziej lubianym materiałem przez producentów blach. Jest zawsze zabezpieczana przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych powłokami ochronnymi, które zwiększają jej trwałość. Najpopularniejsze są blachy pokryte obustronnie cynkiem i kilkoma warstwami, chroniącymi ją przed korozją i uszkodzeniami mechanicznymi. Trwałość blach ocynkowanych szacuje się na 30-50 lat. Bardziej trwałe są blachy stalowe galwanizowane stopem cynku i aluminium (tzw. alucynkiem),

fot. Budmat

32.5<&,$

Pod potocznym określeniem „blachy” kryje się szereg dachowych pokryć wykonanych z różnych materiałów, które różnią się sposobem wykończenia powierzchni, kolorem i kształtem. A na dodatek producenci coraz to wzbogacają swoje technologie wytwarzania pokrycia o nowe uniwersalne właściwości, a także zapewniają im większą trwałość. szczególnie polecane w obszarach silnego zanieczyszczenia powietrza czy w surowym klimacie nadmorskim. Dodatkowo blacha pokrywana jest lakierem poliestrowym, który chroni ją przed działaniem promieni UV. W obu rodzajach, obok stali, kluczowym składnikiem jest cynk – metal bardzo odporny na korozję, poddający się samogalwanizacji: przemieszcza się po powierzchni blachy, samoistnie pokrywa wszelkie zarysowania. Dodatkowo, na powłoce cynkowej tworzy się chroniąca pokrycie patyna. Bardzo trwałe, a przy tym efektowne, są blachy stalowe z posypką ceramiczną lub mineralną. Wykonane są z blachy stalowej obustronnie ocynkowanej, a następnie pokrytej warstwą epoksydową i akrylową (zabezpieczają przed korozją). Zewnętrzna warstwa akrylowa obsypana jest barwnym granulatem mineralnym lub ceramicznym, który pełni funkcje ochronne, zdobi pokrycie, jak również wycisza odgłosy kropli deszczu. Ostatnią

Blacha dachówkowa wygląda dobrze na dachach tradycyjnych, drewnianych domów. (fot. Decra®)

warstwą jest nanoszona natryskowo bezbarwna powłoka akrylowa zawierająca środki grzybobójcze oraz specjalny filtr, chroniący przed promieniowaniem UV. Grubość blach stalowych to 0,5-0,7 mm. Ciężar 1 m2 wynosi 4,3-5,1 kg, w przypadku blach z posypką nawet 7 kg. POKRYCIA ALUMINIOWE Blachy aluminiowe to najlżejsze pokrycia dachowe. 1 m2 waży zaledwie 1,7-3 kg, a ich grubość wynosi 0,6-0,7 mm. Aluminium jest odporne na korozję (nie rdzewieje, co więcej, wytwarza własną trwałą powłokę zabezpieczającą, odnawiającą się nawet po zarysowaniu) oraz uszkodzenia mechaniczne (nawet ekstremalne warunki atmosferyczne nie powodują pęknięć aluminiowych połaci dachowych). Dodatkowo producenci zabezpieczają powierzchnię blachy przez lakierowanie lub anodowanie. Ich trwałość szacuje się na około 50 lat. Trzeba jednak zapłacić za nie tyle samo co za miedziane. Aluminium dobrze zachowuje

się w kontakcie z innymi metalami, wyjątkiem jest miedź, dlatego montując pokrycie z aluminium trzeba pamiętać, aby nie używać miedzianych elementów do jego mocowania.

Kształt prezentowanego dachu pokazuje możliwości pokrycia z blachy, która nadaje się na dachy o małym kącie nachylenia, jak i powierzchnie niemal pionowe. (fot. Redakcja)

Do pokrycia dachowego z blachy producenci zapewniają elementy systemowe, m.in. komunikację dachową i kominki wentylacyjne. (fot. Decra®)

32.5<&,$ BLACHA PŁASKA Blacha płaska zwykle wykonywana jest jako cynkowa, stalowa ocynkowana, aluminiowa, cynkowo-tytanowa lub miedziana. W przypadku trzech pierwszych dawniej stosowane były blachy w postaci surowej, jednak ze względu na ich ograniczoną trwałość, obecnie wykorzystuje się głównie materiały pokryte powłokami ochronnymi (poliester, akryl, pural, plastisol, PVDF). Blacha płaska sprzedawana jest w arkuszach o długości 2-3 m i zwojach długości nawet do 16 m. Takie blachy układa się na deskowaniu i łączy ze sobą na rąbki pojedyncze lub podwójne (najczęściej w tzw. rąbek stojący, powstały z wywinięcia arkuszy). Przymocowywane są do poszycia dachu specjalnymi uchwytami (hafty, żabki, łuski). Elementy te zapewniają nieznaczne przemieszczanie się blach, dzięki czemu w pokryciu nie powstają naprężenia, które mogą m.in. deformować arkusze. Na rynku dostępne są także panele z zatrzaskami fabrycznie uformowanymi na krawędziach w kształcie rąbka stojącego. Wytwarza się je z blachy powlekanej i tytanowo-cynkowej. Po ułożeniu pokrycie z paneli trudno jest odróżnić od pokrycia ułożonego z arkuszy czy zwojów. BLACHY PROFILOWANE Blachy profilowane (wytłaczane) wykorzystywane są na pokrycia dachowe znacznie częściej niż blachy płaskie. Największymi zaletami blach profilowanych jest ich zwiększona sztywność w stosunku do blach płaskich, a tym samym większa odporność na

WAŻNE

S

tarannie ułożone blaszane pokrycie ma kilkudziesięcioletnią trwałość. Jeśli jednak podczas transportu lub montażu nastąpi uszkodzenie powłok ochronnych, jego żywotność ulegnie skróceniu. Na czas transportu arkusze blachy należy koniecznie zabezpieczyć przed przesuwaniem, sztywno je mocując. Podczas przemieszczania się po ułożonym już pokryciu należy uważać, aby nie zarysować jego powierzchni. Do cięcia arkuszy nie wolno używać szlifierek kątowych i innych narzędzi o podobnej zasadzie działania. Zniszczą one strukturę materiału na ciętej krawędzi, a także – snopem iskier – jego powłokę. We wszystkich uszkodzonych miejscach szybko pojawi się korozja, której rozprzestrzenianie trudno będzie zahamować. Jeśli zdarzy nam się zarysować lub uszkodzić powierzchnię blachy, wszystkie „kancery” należy zamalować farbą zaprawkową.

Jedną z najstarszych technologii stosowanych w budownictwie jest blacha na tzw. rąbek stojący. Pomimo upływu czasu jest ona nadal bardzo popularna, szczególnie w budownictwie jednorodzinnym. (fot. Blachy Pruszyński)

odkształcenia, a także zwiększona odporność na wydłużenia termiczne. Blachy wytłaczane najczęściej pojawiają się na dachach w formie blachodachówek lub blach trapezowych. G Blachodachówki – łączą nowoczesne technologie z tradycją, gdyż po ułożeniu przypominają tradycyjne dachówki ceramiczne (stąd też ich nazwa). Estetyka i jakość ich wykonania pozwalają kryć nimi nawet budynki stylowe o charakterze dworkowym. Dostępne są również takie, które wytłaczane są na wzór gontów drewnianych lub bitumicznych. Ich estetyczny wygląd, lekkość i niska cena sprawiają, że są bardzo popularne. Wytłoczenia w tego typu materiale mieszczą się w przedziale 37-57 mm (im większa głębokość tłoczenia, tym większa sztywność pokrycia). Blachodachówki najczęściej wykonywane są z blachy stalowej ocynkowanej, z alucynkiem i pokrytej tworzywem sztucznym (poliester, pural, PVDF, plastizol). Są również takie, które pokrywa się posypką mineralną lub ceramiczną. Efekt szlachetnej chropowatości uzyskuje się przez natryskiwanie w procesie produkcji drobnoziarnistego kruszywa skalnego lub granulatu ceramicznego na pokrywającą blachę warstwę żywicy, a następnie związanie go z podłożem przez pokrycie warstwą ochronną żywicy akrylowej z dodatkiem środka grzybobójczego. Chroni ona kolor pokrycia, nadaje mu umiarkowany połysk, zabezpiecza je przed porastaniem mchem i pleśnią, a także – w pewnym stopniu – przed uszkodzeniami mechanicznymi. Skomplikowana technologia wytwarzania ma oczywiście wpływ na cenę – takie pokrycie jest droższe, a przez to rzadziej stosowane. „Nieuszlachetnione” blachodachówki wykorzystuje się na dachach o nachyleniu większym niż 9º, jeśli wykonane są z dużych arkuszy. Natomiast panele, które kształtem przypominają jeden rząd dachówek (tzw. jednomodułówki), można układać na dachach o nachyleniu większym niż 17º. Maksymalne

nachylenie połaci dachu wynosi aż 90 , więc blachodachówki można przeznaczyć np. na obudowę ścian bocznych lukarn. G Blacha falista (fałdowa) – jest lekka i łatwa w montażu. Zwykle wykonuje się ją z ocynkowanej i powlekanej blachy stalowej, cynkowej lub aluminiowej. Duża sztywność sprawia, że blachy fałdowe układa się przeważnie na dużych budynkach przemysłowych. Pokrycia te nie wymagają wykonania całkowitego odeskowania dachu. Układa się je na ruszcie drewnianym (ewentualnie stalowym), natomiast przymocowuje wkrętami, śrubami lub hakami. Blachy fałdowe wykonywane są w formie arkuszy o standardowej szerokości 0,9-1,1 m i długości równej 1,25-3,0 m. Warto jednak zauważyć, że arkusze wykonane z wytrzymałego akrylu mają długość nawet 7,0 m. G Blacha trapezowa – to rodzaj blachy fałdowej, której wytłoczenia mają kształt trapezu. Wykonywana jest najczęściej jako ocynkowana lub powlekana. Pokrycie z tego typu materiału jest najłatwiejsze w montażu, wymaga zużycia stosunkowo małej ilości materiału, umożliwia zastosowanie izolacji cieplnej, a także jest wytrzymałe, dzięki czemu można układać je na ruszcie (nie wymagają pełnego deskowania). Głębokość tłoczenia blach trapezowych waha się w przedziale 18-115 mm, dzięki czemu mogą uzyskać bardzo dużą sztywność i odporność na odkształcenia. Dlatego też tego typu materiały polecane są jako pokrycia dachów o dużej powierzchni, rzadziej jako pokrycia niewielkich domów jednorodzinnych. Należy dodać, że profile trapezowe stosowane są w wersji dachowej lub elewacyjnej, przeznaczonej na okładzinę ścian. 4 więcej o pokryciach

$57<.8 63216252:$1<

BUDMAT – Masz prawo do jakości Firma BUDMAT – należąca do wiodących producentów pokryć dachowych i systemów rynnowych w Polsce, to najlepszy przykład dynamicznego rozwoju i systematycznej ekspansji rynkowej.

F

irma powstała w 1991 r. i wciąż rozszerza zakres usług i produktów. BUDMAT znajduje się na liście 500 Największych Polskich Firm (wg Rankingu Tygodnika „Polityka” oraz Dziennika „Rzeczpospolita”) i nie tylko utrzymuje wysoką pozycję na liście, ale systematycznie poprawia ten wynik. Przedsiębiorstwo jest laureatem Nagrody „Gazela Biznesu”, którą Dziennik Puls Biznesu przyznaje najbardziej dynamicznie rozwijającym się firmom. BUDMAT to najnowocześniejsze zakłady produkcyjne, które uruchamiane są na terenie Polski i Europy. Dzięki temu firma jest zawsze blisko klientów. Ogromne zaangażowanie BUDMAT w rozwój i szczególną dbałość o najwyższą jakość produktów, doceniono przyznając firmie nagrodę: „Filary Polskiej Gospodarki”. BUDMAT to prężnie rozwijające się spółki: BUDMAT Południe, BUDMAT Transport, BUDMAT Auto oraz BUDMAT Materiały Budowlane. Blachodachówki BUDMAT wytwarzane są z surowców dostarczonych przez najlepszych producentów stali (m.in. szwedzki koncern hutniczy SSAB). Potwierdzona jakość blach stosowanych do produkcji blachodachówek, blach trapezowych, obróbek blacharskich, systemów elewacyjnych oraz rynnowych – objętych nawet 30-letnią gwarancją, przejawia się podwyższoną wytrzymałością i wysokim stopniem zabezpieczenia przed korozją. Zaletami blach używanych do produkcji blachodachówek BUDMAT są również szeroka gama kolorystyczna oraz zróżnicowana oferta powłok (poliester połysk, poliester mat oraz Prelaq NOVA i Prelaq NOVA Mat). BUDMAT od 1996 r. produkuje pokrycia dachowe z blach stalowych ocynkowanych i powlekanych organicznie. Potwierdzeniem najwyższej jakości blachodachówek BUDMAT jest INDYWIDUALNY CERTYFIKAT DACHU, który firma wydaje jako pierwsza w Polsce. Dzięki badaniom każdego wyprodukowanego w BUDMAT dachu, klient ma pewność,

Aria

Sara

Wenus

Zefir

że jego stalowe pokrycie dachowe, spełnia wymagane prawem normy jakości. Wyniki badań są zamieszczone w Indywidualnym Certyfikacie Dachu i zawierają pomiar: G minimalnej masy powłoki cynkowej – wg Normy PN-EN 508-1.2010 wynosi ona 275 g/m², G minimalnej grubości powłoki lakierniczej, G zalecanej grubości blachy. W ofercie firmy znajdują się, m.in.: G blachodachówki (Wenus, Sara, Aria, Zefir), G blachy trapezowe w profilach od TRB-6 do TRB-160, G blachy elewacyjne: FB-18 oraz FEB-50 – wyróżniona Medalem Instytutu Wzornictwa Przemysłowego oraz Nagrodą Produkt Przyjazny Architekturze, G panele elewacyjne: PEG-1, PEG-2 i PEG-3, G profile zimnogięte C, Z, S – elementy do wykonywania obudowy ścian, stropów, dachów i konstrukcji budynków halowych, G system ogrodzeń stalowych (sztachety – NOWOŚĆ na polskim runku). W ofercie BUDMAT znajdują się także stalowe profile do zabudowy w systemie gips/karton. Są to: profile sufitowe CD i UD, profile ścienne CW i UW, profile ościeżnicowe UA oraz system akcesoriów, narożników, listew i profili specjalnych.

Od 2009 r. Firma BUDMAT produkuje Stalowy System Rynnowy FLAMINGO, nagrodzony na targach BUDMA 2010 Złotym Medalem. Innowacyjny, dostępny w 10 kolorach system rynnowy, wyróżnia uniwersalność, wysoka estetyka wykonania, skuteczność w odprowadzaniu wody z dachu oraz szczególna wytrzymałość, której dowodem jest 30-letnia gwarancja – najdłuższa na rynku. Zaletą systemu FLAMINGO są także precyzja wykonania i łatwość w montażu, które docenili dekarze montujący systemy rynnowe. Ofertę BUDMAT uzupełnia Stalowe Centrum Serwisowe, gdzie w jednym z najnowocześniejszych, zaawansowanych technologicznie parków maszynowych, firma wykonuje usługi w zakresie: cięcie wzdłużne, cięcie poprzeczne, cięcia na formatki oraz przewijanie kręgów. Stojąc na straży jakości BUDMAT prowadzi kampanię informacyjną NIE DAJ SIĘ OSZUKAĆ. Jej celem jest edukacja osób kupujących lub wymieniających dach, na jakie parametry należy zwracać uwagę. Pod numerem infolinii 801 275 275 można zamówić bezpłatny pomiar parametrów dachu (w tym szczególnie zawartości cynku w blasze). 4

BUDMAT ul. Otolińska 25, 09-407 Płock tel. 24 268 59 58 www.budmat.pl

2%5™%., %/$&+$56.,(

OBRÓBKI BLACHARSKIE Kalenice, świetliki czy okna dachowe – prawidłowe ich uszczelnienie ułatwiają elastyczne taśmy dekarskie i specjalne kołnierze. (fot. KlÜber)

Ewa Kalicka

WÂ Â

szelkie zaĹ‚amania i przebicia poĹ‚aci, strefy poĹ‚Ä…czeĹ„ róşnych elementĂłw czy materiaĹ‚Ăłw, krawÄ™dzie, okolice kominĂłw, wĹ‚azĂłw, okien dachowych i wywietrznikĂłw, a takĹźe elementĂłw wystajÄ…cych ponad dach – to potencjalne miejsca przeciekĂłw. ObrĂłbki uszczelniajÄ… strefy zagroĹźone przeciekami i odprowadzajÄ… wodÄ™ do rynien i poza obrÄ™b budynku. Przy wyborze obrĂłbki do pokrycia dachu naleĹźy wiedzieć, Ĺźe im bardziej skomplikowany jest dach, tym wiÄ™cej obrĂłbek i wyĹźsze koszty robocizny. Znaczenie ma takĹźe kÄ…t nachylenia poĹ‚aci. Im mniejszy spadek dachu, tym szersza obrĂłbka. Po dachach o niewielkim spadku woda spĹ‚ywa wolno i tylko

Obróbki blacharskie wykonuje się wszędzie tam, gdzie dach jest szczególnie naraşony na przenikanie wilgoci. Poprawne wykonanie tych połączeń zasadniczo przedłuşa jego şywotność.

odpowiednio szeroka obrĂłbka moĹźe zapobiec wnikaniu wilgoci pod pokrycie. MateriaĹ‚ na obrĂłbki musi mieć trwaĹ‚ość zbliĹźonÄ… do trwaĹ‚oĹ›ci pokrycia, Ĺźeby obrĂłbki wytrzymaĹ‚y tyle samo co pokrycie. Dla przykĹ‚adu, przy pokryciach ceramicznych, ktĂłrych trwaĹ‚ość szacuje siÄ™ na okoĹ‚o 100 lat, obrĂłbki powinny być wykonane z miedzi (100-300 lat), cynku lub blachy tytanowo-cynkowej (70-100 lat). BarwÄ™ i fakturÄ™ obrĂłbki powinno siÄ™ dopasować takĹźe do wyglÄ…du pokrycia. UĹ‚atwi to zakup gotowych obrĂłbek od producenta materiaĹ‚u, ktĂłrym pokryliĹ›my dach. ObrĂłbki gotowe i w idealnie dopasowanym kolorze czÄ™sto wchodzÄ… w skĹ‚ad systemu dachowego. O systemie mĂłwi siÄ™ wĂłwczas, gdy na przykĹ‚ad producent pokryć ceramicznych oferuje nie tylko dachĂłwki, lecz takĹźe specjalnie dopasowane do nich folie dachowe, akcesoria, takie jak Ĺ‚awy kominiarskie, drabinki przeciwĹ›niegowe i inne. ObrĂłbki

systemowe w postaci koĹ‚nierzy uszczelniajÄ…cych sÄ… takĹźe produkowane jako element uzupeĹ‚niajÄ…cy do okien poĹ‚aciowych. MIEJSCA ZASTOSOWANIA ObrĂłbek blacharskich wymagajÄ…: G kosz – to zagĹ‚Ä™bienie na linii styku dwĂłch poĹ‚aci, w ktĂłrym zbiera siÄ™ woda spĹ‚ywajÄ…ca z dachu. Kosze podczas opadĂłw mogÄ… być bardzo silnie obciÄ…Ĺźone wodÄ…, dlatego teĹź bĹ‚Ä™dy w ich wykonaniu mogÄ… mieć bardzo powaĹźne konsekwencje. Do obrĂłbek tego elementu stosuje siÄ™ rynny koszowe w ksztaĹ‚cie litery V, ktĂłrymi woda spĹ‚ywa do rynien i rur spustowych. NiektĂłrzy producenci oferujÄ… gotowe i dopasowane kolorystycznie kosze, ktĂłre wystarczy przed montaĹźem dociąć do odpowiedniej dĹ‚ugoĹ›ci. Gdy kosz od podstaw dopasowujemy na placu budowy, naleĹźy pamiÄ™tać o tym, Ĺźe arkuszy blachy nie moĹźna Ĺ‚Ä…czyć ze sobÄ… poprzez przybijanie ich do podĹ‚oĹźa, ale na rÄ…bek podwĂłjny.

Obróbka blacharska komina to blaszany kołnierz, który zakrywa szczelinę między ścianą komina a pokryciem dachu, zabezpieczając go w ten sposób przed przeciekaniem. (fot. fotolia)

Gwoździe dziurawiące powierzchnię kosza niepotrzebnie zmniejszają jego szczelność; G pasy nadrynnowe i podrynnowe – są zabezpieczane blachą uformowaną w kształcie litery L. Dolna krawędź ma kształt kapinosa (wyprofilowana krawędź blachy, po której spływająca woda odrywa się i nie zalewa ściany); G kominy – obróbką blacharską jest kołnierz, który szczelnie łączy ścianę komina z pokryciem dachu. Wykonanie takiego połączenia w sposób prawidłowy wymaga fachowej wiedzy i umiejętności. Obróbkę wokół komina zwykle wykonuje się z blachy. Należy wyciąć z niej pasy o szerokości ok. 40 cm i zagiąć je pod kątem, jaki tworzy komin z połacią dachu, przez którą przechodzi. Gotowe kołnierze zwykle łączy się na dachu na zakład i lutuje – gdy są wykonywane z blachy cynkowej, albo na rąbki podwójne – gdy obróbka jest z blachy stalowej. Największe problemy stwarza wykonanie takiej obróbki, gdy komin umieszczony jest w koszu (w załamaniu dwóch połaci dachu). Powszechnie uznaje się, że zaprojektowanie takiego rozwiązania jest błędem architekta i dekarze bardzo niechętnie podejmują się wykonania takiego zlecenia; G mury ogniochronne – niskie mury ogniochronne należy zabezpieczyć obróbką od strony dachu, z góry i najlepiej także z drugiej strony muru. Mury o wysokości większej niż 0,5 m wystarczy przykryć tylko z góry. Mocowanie blachy do górnej części muru oczywiście powinno odbyć się w sposób, który nie zmniejszy szczelności obróbki. W mur wbijane są gwoździe lub kołki, a do nich przywiązywany drut, który przekłada się przez otwory w obróbce i przylutowuje kapkami wykonanymi z tego samego materiału co

obróbka. Obróbkę można także mocować, nasuwając ją na żabki wcześniej przybite do muru lub za pomocą specjalnych klejów do klejenia obróbek blacharskich do murów. Ostatnia metoda pozwala dekarzowi zaoszczędzić najwięcej czasu i nie ma konieczności dziurawienia blachy; G okna połaciowe i włazy – okna są sprzedawane w komplecie z kołnierzem. Ważne, żeby wraz z oknem zakupić kołnierz przeznaczony do odpowiedniego rodzaju pokrycia – płaskiego lub profilowanego – w innym przypadku uszczelnienie okna z pokryciem nie będzie skuteczne; G połączenia dachu ze ścianą, lukarną itp. – mury nieosłonięte okapem dachowym zabezpiecza się obróbkami wyprofilowanymi, tak aby woda nie spływała po ścianie; G szczyt dachu – wykańcza się obróbką blacharską zwaną wiatrownicą. Także ten rodzaj obróbki można kupić jako gotowy element. RODZAJE BLACH NA OBRÓBKI Materiały, z których najczęściej wykonuje się obróbki to: G blacha stalowa ocynkowana grubości 0,6-0,8 mm. Dodatkowo może mieć warstwę plastizolu lub poliestru. Powłoki te chronią blachę przed korozją i zarysowaniem. Malowana jest farbą w standardowych kolorach. Jej trwałość szacuje się na 30-50 lat; G blacha cynkowa lub tytanowo-cynkowa grubości 0,6-0,7 mm. Nie wymaga konserwacji i jest trwalsza od blachy stalowej (70-100 lat). Jednak w niskich temperaturach jest krucha i łamliwa. Wymaga więc szczególnej ostrożności przy wykonywaniu robót zimą. Niektórzy producenci zalecają, by przy temperaturze

Kosz dachowy zbiera wodę ze znacznej części połaci dachowej, więc powinien być wykonany ze szczególną starannością. (fot. Klöber)

poniżej 10ºC, obrabiane miejsca nagrzewać. Blachy cynkowej nie powinno się łączyć z miedzią, ponieważ przyspiesza to korozję. Pod blachę cynkową stosuje się specjalne maty, które zapewniają odpowiednią wentylację. Przy porównaniu cenowym z innymi materiałami należy więc doliczyć wartość maty; G blacha miedziana grubości 0,55-0,65 mm. Jest plastyczna, odporna na korozję i nie wymaga konserwacji. Trwałość tego materiału szacuje się nawet na 300 lat. Pod wpływem wilgoci pokrywa się charakterystycznym zielonym nalotem – patyną. Nie wolno łączyć miedzi z cyną, a wszystkie akcesoria muszą być wykonane z miedzi lub mosiądzu; G blacha aluminiowa grubości 0,7 mm. Blachę pokrywa się farbą w kolorach białym, brązowym lub czarnym. Zarówno elementy mocujące, jak i obróbki muszą być wykonane z tego samego materiału, między innymi po to, żeby „starzały” się w tym samym tempie. Kolejny powód to korozja – metale rożnych typów bardzo często korodują w kontakcie ze sobą, dlatego nie można dopuścić, aby się stykały. Do montażu obróbek stosujemy: G specjalne gwoździe malowane, z podkładką lub bez podkładki, G blachowkręty o różnych kształtach łebka i kolorach, G żabki stałe i ruchome, pozwalają na zamocowanie obróbki bez dziurawienia; umożliwiają także wydłużenie i kurczenie się obróbki bez zmiany miejsca zamocowań, choć obróbki najczęściej wykonuje się z blach, to coraz większą popularnością cieszą się taśmy elastyczne, które są doskonałym rozwiązaniem w miejscach, gdzie użycie blachy jest utrudnione. 4

32.5<&,$

Typowe

Łacenie wykonane niezgodnie z zaleceniami producenta (zbyt duży odstęp między łatami).

BŁĘDY ŁATY Eksperci budowlani oraz rzeczoznawcy dosyć często słyszą, że zakupione przez inwestorów dachówki okazały się dłuższe lub krótsze od innych i to nawet o kilka centymetrów! Tymczasem komputerowe systemy kontroli jakości oraz inne sposoby monitorowania parametrów na linii produkcyjnej nie pozwalają na żadne odchylenia rozmiaru produktu powyżej dopuszczalnej normy. Dlaczego niektóre wydają się więc np. dłuższe? Wynika to z nieprawidłowego rozmieszczenia łat, na których opierają się dachówki. Jeśli dach jest źle rozmierzony i drewniane elementy przybite w nierównych odstępach,

powstaje wrażenie, że niektóre dachówki są za krótkie (łaty zbyt daleko od siebie, pokrycie nie nachodzi w prawidłowy sposób) lub za długie (łaty za ciasno przybite, dachówki zanadto nachodzą na siebie, „wypychają się” na zewnątrz). Dach powinien być rozmierzony bardzo dokładnie, z zachowaniem identycznych odstępów między rzędami i, co najważniejsze, pod konkretny typ dachówki, która będzie układana na dachu. Każde pokrycie ma bowiem inny zalecany rozstaw łat. PROBLEMATYCZNE AKCESORIA Błędy wykonawcze pojawiają się także w pozornie prostych elementach, takich jak montaż akcesoriów dachowych. Przykładem może tu być ława kominiarska. Mimo że producenci dołączają do niej dwa elementy mocujące, na dachach widzi się czasem ławy oparte tylko na jednym wsporniku. Skutki takiego błędu mogą być bardzo groźne – ławka, która nie rozkłada dobrze

Źródło: Röben

Znajomość najczęściej pojawiających się błędów, związanych z układaniem pokrycia dachowego, może uchronić przed ich powieleniem.

B

łędy wykonawcze mogą pojawić się w różnych miejscach – zdarzają się niestety niepoprawnie wykonane czynności tak podstawowe, jak rozmierzenie łat czy montaż akcesoriów dachowych. Problemy sprawiają także miejsca z definicji skomplikowane, np. kosze czy obróbki wokół komina.

Obróbka komina to jeden z najtrudniejszych elementów.

Układanie dachówek w koszu.

ciężaru, stanowi duże niebezpieczeństwo dla kominiarza lub innej osoby poruszającej się po dachu. Poważnym problemem są też niewłaściwie montowane kominki odpowietrzające. Ich funkcją jest odpowietrzanie systemu kanalizacji, więc powinno się je umieszczać w konkretnych miejscach i na określonej wysokości, a nie przypadkowo. Poprawnie zamontowane kominki odpowietrzające nie powinny znajdować się zbyt nisko pod kalenicą. Zalecane wysokości zależą m.in. od kąta nachylenia dachu. Niestety kominki odpowietrzające bywają mylone z wentylacyjnymi, choć ich przekrój jest stanowczo za mały, by mogły spełniać to zadanie. Akcesoria dachowe potrafią przysporzyć jeszcze innych kłopotów. Często spotyka się niepoprawnie montowane dachówki wentylacyjne, przy czym najczęściej błąd polega na tym, że są montowane w zbyt małej liczbie, lub nie tam, gdzie powinny się znaleźć. NAPRAWDĘ TRUDNE ELEMENTY Bardziej skomplikowane elementy dachu to miejsca wymagające od wykonawcy szczególnie dużo doświadczenia i fachowej wiedzy. Na dachach, przede wszystkim tych wielopłaszczyznowych, jest sporo takich miejsc. Należą do nich m.in. kosze, gdzie należy właściwie dobrać szerokość elementów z blachy, poprawnie przyciąć dachówki czy uszczelnić miejsce styku dwóch koszy, jeśli są montowane np. nad lukarną. Trudności sprawiają obróbki blacharskie, szczególnie wokół okien i komina. Newralgiczne miejsce to także styk membran z konstrukcją dachową – każdy moment nieuwagi może prowadzić do przerwania folii. Skomplikowaną kwestią jest również zapewnienie odpowiedniej wentylacji połaci dachu. Brak cyrkulacji powietrza pod pokryciem może powodować osłabienie konstrukcji więźby. Dlatego należy

Niepoprawnie wykonana kalenica.

zagwarantować przestrzeń wlotową dla powietrza przy okapie i wylotową – przy kalenicy, a także zamontować dachówki wentylacyjne w odpowiednich miejscach, m.in. tam, gdzie przerwana jest ciągłość pokrycia. Górna krawędź dachu, czyli kalenica, również nie należy do najprostszych elementów. Trzeba tu pamiętać m.in. o tym, żeby poprawnie zamocować listwę kalenicową, ułożyć taśmę wentylacyjno-uszczelniającą, a w przypadku montowania instalacji odgromowej – odpowiednio poprowadzić ją przez specjalne klamry do gąsiora. Każdy dach jest inny i nawet dwa realizowane według tego samego projektu mogą wymagać innych rozwiązań, chociażby ze względu na lokalizację działki. Dlatego nie warto podejmować się tego zadania bez fachowej wiedzy i specjalistycznego przygotowania dekarskiego. 4

Dachówka wentylacyjna z widoczną kratką – odpowiada za cyrkulację powietrza pod pokryciem.

DACH zmienny jest

Dach twojego domu przecieka i wymaga wymiany pokrycia? Przeczytaj, jakie prace są niezbędne, jak poprawnie wymienić stare pokrycie na nowe? Ile kosztuje układanie dachówki, czy dużo drożej niż blachodachówki? Joanna Szot

C

zasami, aby odświeżyć wygląd dachu wystarczą drobne zabiegi kosmetyczne. Naloty biologiczne wywołane przez glony, mchy i porosty oraz zanieczyszczenia mechaniczne, czyli sadzę i pył, usuwa się wodą z dodatkiem ogólnodostępnych na rynku detergentów lub specjalnie przeznaczonych do tego środków. Na rynku dostępne są także farby do pokryć. Do stalowych blach

cynkowych stosuje się farby poliwinylowe i akrylowe, do dachówek ceramicznych i cementowych – farby do podłoży mineralnych. USZKODZONE ELEMENTY Zniszczone dachówki ceramiczne i cementowe wymieniamy na nowe, podmieniając je w miejsce starych. Podobnie postępujemy z blachodachówkami: odkręcamy uszkodzony arkusz i wymieniamy na nowy. Gonty bitumiczne naprawimy miejscowo za pomocą uszczelniacza lub lepiku, którego kolor dopasowujemy do koloru pokrycia.

Jeśli gonty są uszkodzone na większej powierzchni i miejscowe naprawy są bezcelowe, należy je zerwać i ułożyć nowe na powierzchni całego dachu. Możliwe jest także położenie nowych gontów bez zrywania starych (ze względu na niski ich ciężar). PIERWSZY KROK Należy najpierw określić zakres prac, związanych z wymianą pokrycia dachowego. Rzeczoznawca budowlany powinien ocenić stan techniczny więźby, ponieważ może okazać się, że konieczna będzie wymiana lub naprawa elementów

fot. fotolia

32.5<&,$

nośnych dachu. Jeżeli konstrukcja jest w dobrym stanie i tylko będzie wymieniane pokrycie, to wystarczy pisemne zgłoszenie w urzędzie – urząd ma 30 dni na zgłoszenie przeciwwskazań, jeśli nie ma żadnych, można przystąpić do pracy. Jeśli jednak stan techniczny elementów więźby budzi wątpliwości, należy zwrócić się do konstruktora z uprawnieniami budowlanymi, aby przygotował projekt remontu więźby. Po złożeniu projektu w urzędzie uzyskamy pozwolenie na przeprowadzenie prac remontowych z wymianą pokrycia. DACHÓWKI ZA DACHÓWKI Dachówki ceramiczne i cementowe to pokrycia ciężkie i architekt projektując dach wziął pod uwagę ich ciężar. Nie ma więc potrzeby konsultacji z projektantem ani wzmacniania konstrukcji. A poza tym produkowane obecnie dachówki, to w większości dachówki zakładkowe, które są znacznie lżejsze od starych typów. Wymieniamy jedynie zniszczone elementy. Jeśli poddasze było do tej pory nieużytkowe, zachodzi konieczność ułożenia pod pokryciem folii lub membrany paroprzepuszczalnej. W takim przypadku należy z krokwi zdjąć stare łaty, ułożyć folię lub membranę, przybić kontrłaty i łaty (w odstępach zalecanych przez producenta dachówek) i ułożyć nowe dachówki.

DACHÓWKI, BLACHODACHÓWKI I GONTY ZAMIAST PAPY Na dachu z papą na deskowaniu można ułożyć praktycznie każdy rodzaj pokrycia. Jeśli na starym dachu ma leżeć dachówka cementowa lub ceramiczna, której nie przewidziano w projekcie, więźbę powinien obejrzeć konstruktor. Na pokryciu z papy można stosować blachodachówkę i dachówkę po uprzednim przybiciu wzdłuż krokwi kontrłat i łat. Powstanie wtedy konstrukcja umożliwiająca prawidłowe zamocowanie pokrycia, a pod pokryciem utworzy się szczelina, umożliwiająca odprowadzanie pary wodnej. Dobrym materiałem na papę są gonty bitumiczne, pod które i tak krokwie trzeba deskować lub mocować do nich płyty OSB lub ze sklejki wodoodpornej. W taki przypadku wystarczy gonty ułożyć na istniejące pokrycie z papy (mocowanie mechaniczne i poprzez klejenie). Jeśli poddasze ma być użytkowe, trzeba dodatkowo je ocieplić, nie zapominając o pozostawieniu 2-centymetrowej szczeliny wentylacyjnej między wełną mineralną a deskowaniem. Nie należy zapominać o warstwach folii – paroszczelnej pod wełnę i wysokoparoprzepuszczalnej między wełną a deskowaniem. DACHÓWKA ZA BLACHĘ Zamiana pokrycia lekkiego (np. z blachy stalowej) na ciężkie (dachówkę ceramiczną) wiąże się z koniecznością

www.forumbudowlane.pl

Koszt remontu dachu G TOMASZKLUS: Przy dachu kopertowym różnica w moim wykonaniu wyniosłaby tylko 2-3 zł na metrze na korzyść blachy, tj. około 600 zł (dach kopertowy 200 m2), ale znam takich magików, co kładą blachodachówkę za 7-8 zł za m2, więc do nich nie mam startu. Za to poprawka po takich kosztuje razy dwa m2 dachówki ceramicznej. G Kasia P: Jesteśmy w trakcie krycia dachu w kształcie litery L 200 m2, nie pamiętam dokładnie, ale płacimy około 35 zł za m2 położenia więźby i całej reszty i dachówki. Dogadaliśmy się z fachowcami i za 7500 zł zrobią nam na gotowo z rynnami i założeniem podbitki. Nie są najtańsi jeśli chodzi o naszą okolicę – okolice Rybnika na Śląsku. G amc1: No cóż, powiem: tanio. Zdarzało się nam coś popełniać w tamtych okolicach, ale za pieniądze, o których tu mowa, to można złożyć średnio skomplikowaną więźbę, zafoliować, załacić i wynieść paczki dachówek na łaty. Dodam, że najdrożej w okolicy też nie naliczamy. G TOMASZKLUS: AMC no co TY? Ja bym za tę kasę tylko zafoliował z więźbą, ale żeby wciągać dachówkę? G Tomek stan: Ile się bierze złotych za krycie blachodachówką, a ile za dachówkę. Dach kopertowy 200 m2. Mi dekarz powiedział, że 10 zł za blachę i 20 zł za dachówkę. To dobre ceny? G Andrzej Wilhelmi: Trudno się jednoznacznie wypowiedzieć, bo nie wiadomo za co te stawki. Jak za samo zamocowanie blachy, to ostatecznie może być, bo do tego foliowanie, łacenie, obróbki blacharskie, rynny, obróbka kominów i wykonanie naroży i już się robi 60, 70 zł za 1 m2. Podobnie z dachówką zakładkową, a z karpiówką będzie 90 za 1 m2. G Lukas-KNUROW: Więźba od 20 zł, pokrycie dachówką od 30 zł, blachodachówką od 20 zł, okna 200 zł, obróbka komina 200 zł. Cenny idą do góry w zależności od trudności dachu. To są minimalne ceny z prostego dachu. G Andrzej Wilhelmi: To ceny z bardzo niskiej półki. G Awieuro: To jeszcze nic... Znalazła się ostatnio firma pod Warszawą i za m2 dachu (na gotowo) + poważna poprawka więźby (dodam, że dach połamany niemiłosiernie, kosz na koszu, grad na gradzie) wzięła 36 zł. Normalnie witki mi opadły. Dachówką oczywiście. G Localus: Jaki jest koszt dachu od podstaw: krokwie, belki i później deskowanie całego dachu. Kształt kopertowy, pomieszczenia 12 x 5 m, a później obicie papą. Jaki jest koszt z papą, a jaki bez papy. Okolice Częstochowy. G DACHOŁAZ: Około 110 zł za metr, w zależności od umowy i projektu (cena robocizny). G gunar: Na pomorzu środkowym więźba 25-30 zł, a pokrycie dachowe w dachówce, blachodachówce 50-60 zł za m2. G ZIBI302: Ceny, które ja płaciłem za zrobienie dachu kopertowego 320 m2, na gotowo, kryte blachą to 40 zł za m2. G Gunar: Zibi302 skąd jesteś i w ogóle co to za kolesiowskie cenki? 40 zł to można dach z foliowaniem zrobić...

Na remont dachu – nawet z wymianą więźby – wystarczy tylko zgłoszenie w starostwie (lub urzędzie miasta na prawach powiatu). (fot. fotolia)

G Kamyknow: Ja w łódzkim płaciłem za dach w kształcie litery L 260 m2 kąt 43 (więźba, odeskowanie, papa) 10000 zł. Robiło to 2 ludzi około 3 tygodnie.

32.5<&,$ wzmocnienia konstrukcji, oczywiście taka zmiana musi być poprzedzona konsultacją z projektantem. Natomiast łaty i płatwie muszą zostać rozebrane bez względu na stan techniczny, bo pod dachówki musi być dostosowany odpowiedni rozstaw. Jeśli poddasze ma być użytkowe, wykonuje się ocieplenie z paroizolacją, a całość wykańcza od wewnątrz. Na poddaszu nieużytkowym wystarczy jedynie ocieplić strop. KOSZTY Aby dokonać analizy kosztów związanych z pokryciem dachu, warto wybrać się do firmy handlowej oferującej pokrycia i akcesoria dachowe. Potrzebny będzie rzut dachu – najlepiej cały projekt, w którym zawarte są wymiary połaci dachowych oraz informacje konstrukcyjne, potrzebne do obliczeń. Specjaliści w firmie wykonają całościowy kosztorys, który powinien zawierać zarówno rodzaj pokrycia, jak i niezbędne akcesoria. Pamiętajmy, że „tańsze zamienniki”, mające gorsze parametry techniczne, mogą znacząco wpłynąć na trwałość pokrycia

Nowe pokrycie nie powinno być cięższe od starego – takiego, na jakie więźba została zaprojektowana. (fot. Redakcja)

oraz jego prawidłowe funkcjonowanie (wentylacja, szczelność itp.). Jeżeli dana firma zajmuje się również wykonawstwem, przedstawi nam ponadto kosztorys robocizny. Jeżeli nie świadczy

Wymieniając jedne dachówki na inne, nie musimy konsultować się z architektem ani wzmacniać konstrukcji więźby, o ile oczywiście jest w dobrym stanie. (fot. fotolia)

usług wykonawczych, to na pewno poleci sprawdzoną ekipę dekarską, która po obejrzeniu obiektu określi, jakie elementy należy wymienić oraz dokona kosztów robocizny. 4

5<11<

DOPASOWANE

Żeby system rynnowy spełnił swoje podstawowe zadanie, a więc właściwie odbierał wodę z połaci i odprowadzał poza budynek, musi być starannie dobrany. Poprawny montaż także się do tego przyczyni, a również wpłynie na estetykę i trwałość rynien oraz rur spustowych. Wojciech Karwowski

R

ynny trzeba kupować rozważnie. Szczególnie ważne jest dobranie odpowiedniej ich średnicy oraz średnicy rur spustowych. Nie bez znaczenie jest także wybór niezbędnych elementów systemowych, dzięki którym i rynny, i rury będą funkcjonować jak należy. Sam montaż powierza się dekarzom. Następuje on przeważnie tuż przed rozpoczęciem krycia dachu. Przy montażu rynien obowiązują pewne zasady, których złamanie może mieć opłakane skutki. Chodzi głównie o zachowanie właściwych odstępów między hakami, odpowiedniego spadku rynien w kierunku rur spustowych, ilości i rozplanowania tych rur.

PODSTAWOWE ELEMENTY G Rynny – mają najczęściej przekrój półokrągły, eliptyczny, prostokątny, kwadratowy. To wprost do nich spływa woda z dachu. Mają zazwyczaj długość 1-1,5 m. G Rury spustowe – mają przekrój okrągły lub kwadratowy. Odbierają wodę z rynien i kierują do miejsc docelowych. Mają przeważnie długość 3 m.

fot. fotolia

orynnowanie G Haki rynnowe (rynhaki) – podtrzymują rynny. Mocuje się je do krokwi (od góry lub z boku) lub deski okapowej. Dobrane są do wielkości i kształtu rynien. G Uchwyty do rur spustowych – to obejmy, za pośrednictwem których rury spustowe łączy się ze ścianami budynku. G Sztucery – to elementy służące do łączenia rynien z rurami spustowymi. G Łączniki rynien – to elementy umożliwiające elastyczne, a jednocześnie szczelne połączenie rynien z PVC lub niektórych rynien stalowych. G Narożniki rynien – wewnętrzne lub zewnętrzne. Umożliwiają połączenie rynien w narożnikach dachu. G Kolanka – sztywne lub elastyczne elementy łączą rurę spustową ze sztucerem, jeśli ten nie znajduje się w jednej linii z rurą. G Dekle – to zaślepki zamykające rynnę na końcu okapu. DODATKOWE ELEMENTY G Rury z rewizją – mają wewnątrz kratkę, a na zewnątrz klapę, po otworzeniu której da się wybrać z rury zanieczyszczenia spływające z dachu. G Rury z podłączeniem do zbiornika deszczówki – pozwalają zbierać wodę deszczową w celu dalszego wykorzystania. G Trójniki – to elementy umożliwiające połączenie dwóch odcinków rur spustowych w jeden. G Sitka – umieszcza się je na wlocie do sztucera. Powstrzymują śmiecie płynące rynnami przed dostaniem się do rur spustowych. G Osadniki – elementy zapewniające podłączenie rury z kanalizacją. Mają wewnątrz sitka zatrzymujące zanieczyszczenia płynące z wodą. G Instalacja przeciwoblodzeniowa – to system kabli i czujników, dzięki którym zimą w rynnach i rurach spustowych nie zamarza woda. RODZAJE SYSTEMÓW Systemy rynnowe z PVC – wytwarzane z twardego polichlorku winylu. Dostępne w wielu kolorach. Barwione w masie, więc ewentualne rysy nie będę się rzucać w oczy. Rynny, rury spustowe odporne są na korozję i niekorzystne warunki

Rynny i rury o jasnym kolorze mniej się nagrzewają od słońca, więc w mniejszym stopniu są podatne na odkształcenia wynikłe ze zmian temperatury. (fot. fotolia)

atmosferyczne. Ich trwałość szacuje się na około 40 lat. Systemy rynnowe z blachy stalowej – są produkowane ze stali ocynkowanej i powlekanej. Powłoki zapewniają dużą gamę kolorystyczną. W przypadku głębokiego zarysowania powstają na nich ogniska korozji. Montuje się je na złączki lub poprzez lutowanie. Ich trwałość to 40-50 lat. Systemy rynnowe z blachy aluminiowej – blacha jest lakierowana, malowana lub powlekana tworzywem sztucznym. Dostępne są w dużej liczbie kolorów. Sprzedaje się je jako gotowe elementy lub wytwarza w specjalnej maszynie bezpośrednio na budowie. W drugim przypadku da się wytwarzać bardzo długie odcinki, często równej długości co okap połaci. Rynny takie łączy się za pomocą specjalnych zacisków i nitów. Ich trwałość szacowana jest na 20-40 lat. Systemy rynnowe z blachy miedzianej – są bardzo trwałe i odporne na korozję. Dostępne tylko w naturalnym miedzianym kolorze. Pokrywają się zielonkawą

patyną. Mogą powodować korozję blachy stalowej lub aluminiowej, jeśli będą się z którąś z nich stykać. Miedziane rury nie powinny też stykać się z blachami zawierającymi cynk. Do miedzianych elementów nie może przylegać również papa, ponieważ powoduje korozję miedzi. Rynny miedziane z niezmienionym stanie mogą wytrwać 150 lat. Systemy rynnowe z blachy tytanowo-cynkowej – są odporne na korozję, ale mają tylko naturalny kolor – szarografitowy. Rynny mogą być lutowane lub klejone. Ich trwałość to ok. 80 lat. ZASADY DOBORU Najłatwiej dobrać system rynnowy do dachów o prostej budowie, a więc do jedno- lub dwuspadowych. Firmy sprzedające rynny oferują tabele lub programy, które pozwalają ustalić ilość i rozmiar rynien oraz rur spustowych (kalkulatory dostępne na stronach internetowych producentów). Szerokość i głębokość rynien powinna być dobrana do wielkości połaci dachu, a konkretnie do EPD – czyli efektywnej powierzchni

hak ze wspornikiem Ĺ‚Ä…cznik HD LA

ELEMENTY SYSTEMU RYNNOWEGO

5<11< hak HP

dachu. Jest to caĹ‚a powierzchnia poĹ‚aci, z ktĂłrej rynny odbiorÄ… wodÄ™. Producenci zawsze okreĹ›lajÄ… jakÄ… efektywnÄ… powierzchniÄ™ dachu zdoĹ‚a obsĹ‚uĹźyć dany model rynny. EPD oblicza siÄ™ ze wzoru: (W+H/2).L, gdzie W to pozioma odlegĹ‚ość miÄ™dzy kalenicÄ… dachu a okapem (nie mylić z dĹ‚ugoĹ›ciÄ… poĹ‚aci od kalenicy do okapu); H to wysokość dachu; L to dĹ‚ugość okapu. Wynik podaje siÄ™ w m2. Wylicza siÄ™ takĹźe kÄ…t nachylenia poĹ‚aci oraz dĹ‚ugość koszy miÄ™dzy poĹ‚aciami. MoĹźna w przybliĹźeniu okreĹ›lić, Ĺźe: G przy EPD w przedziale 25-50 m2 – Ĺ›rednica rynien powinna wynieść okoĹ‚o 7 cm, a rur – 5 cm; G przy EPD = 50 m2 Ĺ›rednica rynien powinna wynieść okoĹ‚o 10 cm, a rur – 7,5 cm; G przy EPD w przedziale 50-100 m2 – odpowiednio 12,5 i 8-9 cm; G przy EPD w przedziale 100-170 m2 – odpowiednio 15-19 cm i 11-12 cm. DobierajÄ…c ilość rur spustowych, trzeba mieć na uwadze, Ĺźe jedna rura moĹźe odebrać wodÄ™ z nie dĹ‚uĹźszego odcinka rynien niĹź 10-12 m. Nie jest reguĹ‚Ä…, Ĺźe jeden okap musi mieć jednÄ… rurÄ™. CzÄ™sto rura odbiera wodÄ™ z kilku okapĂłw. Warto wiedzieć, Ĺźe im wiÄ™cej naroĹźy majÄ… rynny, tym wolniej spĹ‚ywa nimi woda. Dlatego rury trzeba montować blisko naroĹźnikĂłw. ZASADY MONTAĹťU G ObrĂłbka blacharska zwana pasem nadrynnowym musi być tak wyproďŹ lowana, Ĺźeby woda spĹ‚ywajÄ…ca z pokrycia nie spĹ‚ywaĹ‚a przed rynnÄ… tylko traďŹ aĹ‚a do jej Ĺ›rodka. G Rynny muszÄ… być montowane z zachowaniem 0,5-2% spadku w stronÄ™ sztucera. G JeĹ›li okap jest dĹ‚uĹźszy niĹź 12 m, wĂłwczas montuje siÄ™ dwie rury spustowe i spadek musi prowadzić wodÄ™ do jednej i drugiej.

odpływ przelotowy OP

zaślepka prawa ZP

rynna RY hak nakrokwiowy HM

rynna RY

kolano 67ƒ KO naroĹźnik wewnÄ™trzny LW

rura spustowa RU

rynna RY naroşnik zewnętrzny LZ

kolano 67ƒ KO

rura spustowa RU

Trzeba wiÄ™c przewidzieć dwa spadki, w dwĂłch kierunkach. Punkt najwyĹźszy wypadnie zatem w Ĺ›rodkowej części okapu. G Rozstaw hakĂłw, w zaleĹźnoĹ›ci od typu rynny, powinien wynosić nie mniej niĹź 40-60 cm. G Ostatni hak w linii okapu nie powinien znajdować siÄ™ bliĹźej jego kraĹ„ca niĹź 10 cm. G Rynny trzeba montować tak, Ĺźeby przynajmniej poĹ‚owa jej Ĺ›rednicy wystawaĹ‚a poza krawÄ™dĹş okapu. WĂłwczas zdoĹ‚a odebrać wodÄ™ i ta nie bÄ™dzie siÄ™ przelewaĹ‚a za jej zewnÄ™trznÄ… krawÄ™dĹş. G Sztucer powinien być usytuowany nie bliĹźej niĹź 30-40 cm od naroĹźnika rynny. G Nie wolno mieszać elementĂłw róşnych systemĂłw rynnowych. SPOSOBY ODPROWADZENIA WODY OPADOWEJ Woda spĹ‚ywajÄ…ca rurami musi być odprowadzona w bezpieczne miejsce, aby nie dopuĹ›cić do zalewania fundamentĂłw domu lub tworzenia siÄ™ wokół niego kaĹ‚uĹź. Najkorzystniejszym rozwiÄ…zaniem bÄ™dzie skierowanie wody do kanalizacji, ale niestety, wiele domĂłw nie jest skanalizowanych. Pozostaje wĂłwczas odprowadzenie wody do studzienek chĹ‚onnych. SÄ… to zagĹ‚Ä™bienia w gruncie wypeĹ‚nione kruszywami umoĹźliwiajÄ…cymi rozsÄ…czenie wody. Woda doprowadzana jest do studzienek rurami biegnÄ…cymi pod ziemiÄ…. Gdy grunt na to pozwala, rozsÄ…czenie moĹźe odbyć siÄ™ takĹźe bez

NajwiÄ™kszy współczynnik rozszerzalnoĹ›ci termicznej majÄ… rynny z PVC – wynosi on 0,08 mm/(m2¡K), a najmniejszy rynny stalowe i tytanowo-cynkowe – 0,012 mm/(m2.K). (fot. Cellfast)

mufa MU

rura spustowa RU dybel D obejma OD trĂłjnik 67ƒ TR

rura spustowa RU

osadnik BUT

kolano elastyczne KE

studzienek. WaĹźne, aby wodÄ™ rozsÄ…czać daleko od domu. Niestety nie zawsze pozwala na to wielkość posesji lub gÄ™sta zabudowa. WodÄ™ deszczowÄ… moĹźna teĹź pokierować do rzeki lub rowu melioracyjnego, ale wymaga to zgody odpowiedniego urzÄ™du. Ĺ AĹƒCUCHY I RZYGACZE Rury spustowe moĹźna w pewnych sytuacjach zastÄ…pić rzygaczami lub Ĺ‚aĹ„cuchami. Rzygacze to zakoĹ„czenia rynien wypuszczajÄ…ce wodÄ™ strumieniem poza okap. CzÄ™sto majÄ… bardzo ozdobnÄ… formÄ™ – przypominajÄ… na przykĹ‚ad krokodyle, smocze lub rybie paszcze. Woda z rzygaczy musi traďŹ ać do studzienki zbiorczej lub systemu kanaĹ‚Ăłw prowadzÄ…cych w stronÄ™ studzienek chĹ‚onnych. Ĺ aĹ„cuchy montuje siÄ™ z kolei w miejsce rynien i podczepia na dole budynku. Woda spĹ‚ywa wĂłwczas po nich. ZarĂłwno rzygacze, jak i Ĺ‚aĹ„cuchy moĹźna instalować w budynkach parterowych o dachach z szerokimi okapami. 4

.20,1<

Stuningowany KOMIN O

Tych często błyszczących w słońcu i kręcących się na wietrze elementów na kominach nie montuje się bynajmniej dla ozdoby. Są to specjalne nasady, które mają wpływ na wydajność systemów kominowych.

dpowiednio dobrane nasady stanowią integralną część systemów kominowych. Wspomagają wentylację grawitacyjną wywiewną oraz ciąg w kominach spalinowych i dymowych. Ich zadaniem jest ochrona przewodów kominowym przed niekorzystnym wpływem warunków atmosferycznych, które mogą zakłócać lub osłabiać naturalny ciąg w kominie. Zabezpieczają też przed innym, groźnym zjawiskiem, tzw. ciągiem wstecznym, czyli cofaniem się spalin do przewodu. Powietrze zamiast wydostawać się przez kanały wentylacyjne, wpada przez nie do wnętrza. Często dzieje się tak w upalne letnie dni, gdy temperatura na zewnątrz jest wyższa niż wewnątrz budynku. Ponadto może dojść do zasysania spalin wydostających się z przewodów spalinowych oraz dymowych i wtłaczania ich do budynku. W zależności od sposobu działania, nasady kominowe dzieli się na: samonastawne, stałe, obrotowe, hybrydowe i mechaniczne.

fot. Redakcja

fot. Redakcja

Marta Balcerowska

NASADY SAMONASTAWNE Są to urządzenia o działaniu grawitacyjnym. Niezależnie od kierunku, siły i rodzaju wiatru przedłużona część obracającej się na łożyskach nasady, przypominająca nieco żagiel, ustawia się po zawietrznej stronie wiejącego wiatru. Osłania wówczas wylot przewodu kominowego, wytwarzając podciśnienie proporcjonalne do siły wiatru. Nasady samonastawne montuje się na wylotach kominowych o działaniu grawitacyjnym: wentylacyjnych, spalinowych i dymowych. NASADY STAŁE Do najpopularniejszych należą daszki, które osłaniają wylot komina głównie przed deszczem i śniegiem. Mają także wpływ, choć nieznaczny, na poprawę ciągu w kominie – gdy wieje wiatr, od ich strony zawietrznej tworzy się podciśnienie wzmacniające ciąg. Montuje się je na wylotach kominowych o działaniu grawitacyjnym: wentylacyjnych, spalinowych (urządzenia gazowe – spaliny suche).

Obrotowe nasady MK Turbo (walcowa i kulista) służące do zabudowy przewodów wentylacyjnych. (fot. MK Żary)

Mechaniczne wyciągi kominowe wyposażone są w odchylaną głowicę, która ułatwia czynności serwisowe, czyszczenie wyciągu i komina. (fot. Exhausto-Koperfam)

Nasada samonastawna. (fot. Jeremias)

Nasada stała. (fot. Jeremias)

NASADY OBROTOWE Urządzenia dynamicznie wykorzystujące siłę wiatru. Wiatr wprawia głowicę nasady w ruch obrotowy (niezależnie od kierunku wiatru nasada obraca się zawsze w tę samą stronę), a odpowiednio ukształtowane łopatki odsysają powietrze z kanału dolotowego, usprawniając tym samym ciąg w kominie. Tego typu nasady są mniej podatne na zanieczyszczenia pochodzące ze spalin niż np. nasady samonastawne. Stosuje się je najczęściej jako zakończenie przewodów wentylacyjnych. NASADY HYBRYDOWE Wykorzystywane w wentylacji hybrydowej (kiedy wentylacja naturalna wspomagana jest mechanicznie) i montowane na szczytach kanałów wentylacyjnych. Działają jak zwykłe nasady obrotowe – głowica obraca się pod wpływem wiatru, wytwarzając podciśnienie w króćcu nasady, a w efekcie wzrasta natężenie przepływu powietrza w przewodach. Różnica między nimi polega na tym, że wyposażone są dodatkowo w silniki małej mocy (zasilanie 230 V), które wspomagają działanie nasady przy niedostatecznej sile wiatru. W przypadku zaś zbyt dużej prędkości wiatru silnik redukuje obroty nasady do ustalonych na programatorze. Programator z wyświetlaczem pokazuje prędkość obrotową oraz stan pracy nasady. Urządzenie może być wyposażone w kilka stref czasowych, dla których ustawia się różne wartości prędkości obrotowej nasady w ciągu doby. NASADY MECHANICZNE Ich zadaniem jest wytworzenie stabilnego ciągu w całym przewodzie i kominie. W przypadku instalacji do kominów, do których podłączone są na przykład kominki, gwarantują łatwe w nich rozpalanie. Zapobiegają spływowi

Pokrywa na nietypowy cokół dachowy uzbrojona króćcami montażowymi dla kilku kanałów wentylacyjnych. (fot. Uniwersal)

skroplin do wnętrza komina oraz redukują ilość zbierających się w przewodzie kominowym zanieczyszczeń. Wyciągi kominowe wykonane są z odpornego na korozję odlewu aluminiowego, wykończonego zazwyczaj szarą powłoką lakierniczą. Są przystosowane do pracy ciągłej w temperaturach nawet do 250oC oraz w warunkach zapylenia, a jednocześnie odporne na ujemne temperatury powietrza oraz wilgoć. Wyposażone są w odchylaną głowicę, co ułatwia czynności serwisowe, czyszczenie wyciągu oraz komina. Napędzane są silnikiem (napięcie 230 V) osadzonym w obudowie chroniącej go przed spalinami. Pracuje on na bezobsługowych, zamkniętych łożyskach kulkowych. Wyciągi te mają bardzo szeroki zasięg wydajności, dzięki czemu mogą współpracować z różnymi rodzajami urządzeń grzewczych, takimi jak: kominki i piece domowe, kotły i podgrzewacze (gazowe – wyciągi mają wbudowane odpowiednie systemy zabezpieczeń; olejowe; na paliwa stałe), mogą też obsługiwać kilka urządzeń podłączonych do jednego przewodu. KIEDY WARTO STOSOWAĆ Nasada kominowa na pewno sprawdzi się, kiedy występują zawirowania powietrza na wylocie komina, spowodowane np. jego niekorzystnym usytuowaniem. Warto ją zastosować też przy zaburzonym lub za słabym ciągu komina, wówczas gdy przewód dymowy lub spalinowy jest krótki i ma mały przekrój. Nie bez znaczenia jest także usytuowanie budynku. Gdy położony jest w górach, wśród wysokich drzew, nad morzem, gdzie wieją silne wiatry (mogą spowodować przymknięcie wylotu komina), wśród innych wysokich budynków – w takich przypadkach warto przemyśleć montaż nasady, gdyż wszystkie te czynniki mogą sprzyjać zawirowaniom powietrza i przeciągom,

a te z kolei zaburzają ciąg w kominach. Nie zapominajmy także o ptakach – niektóre gatunki lubią zakładać w kominach gniazda, co skutecznie blokuje ciąg. Nasada z pewnością uniemożliwi im zadomowienie się w kominie. KRYTERIA DOBORU Nasady kominowe dobiera się w zależności od rodzaju przewodów kominowych. Te stosowane na przewodach dymowych oraz spalinowych powinny być wykonane z blach chromoniklowych kwaso- lub żaroodpornych. Na kominach wentylacyjnych natomiast można stosować nasady z blach ocynkowanych. Ważny jest również właściwy dobór średnicy nasady, odpowiadający średnicy wylotu przewodu kominowego. Wszystkie nasady kominowe, bez względu na to, czy stosowane są na przewody wentylacyjne czy spalinowe, powinny mieć aprobatę techniczną, która daje gwarancję prawidłowego działania, a więc również bezpieczeństwa. KONSERWACJA Nasada kominowa jest częścią komina, dlatego podobnie jak on podlega okresowym przeglądom przeprowadzanym przez kominiarza. Kominy wentylacyjne sprawdza się raz w roku, spalinowe dwa razy w roku, natomiast dymowe cztery razy w roku. Podczas takiego przeglądu kominiarz powinien ewentualnie oczyścić nasadę i sprawdzić prawidłowość działania łożysk – dotyczy to nasad samonastawnych i obrotowych. 4

więcej o kominach

PARAMETRY

decydują o jakości Ewa Kulesza

W

latach 90. za szczyt technologii uważano okna o współczynniku U na poziomie 2,3-1,8 W/(m2.K). Dziś to produkt standardowy, na każdą kieszeń. Inwestorzy, dążąc do zminimalizowania wydatków na energię, poszukują teraz produktów o wyższych parametrach. Zmusza ich do tego nie tylko rachunek ekonomiczny,

ale też zaostrzające się uwarunkowania prawne, jak choćby wymóg uzyskania paszportu energetycznego dla oddawanych do użytku domów. Przy wyborze okien cena zaczyna odgrywać mniejszą rolę. Oprócz wspomnianej izolacyjności cieplnej znaczenia nabierają również takie kryteria jak dźwiękochłonność lub trwałość. WSPÓŁCZYNNIK U Wybierając okno dachowe, koniecznie trzeba zwrócić uwagę na współczynniki Ug i Uw. Pierwszy to współczynnik

przenikania ciepła przez szybę, a drugi – przez całe okno. Im współczynniki te są niższe, tym mniej ciepła przechodzi przez okno. Nowoczesne okna dachowe osiągają współczynnik Uw na poziomie 0,68-1,1 W/(m2.K), czyli o ponad 30% korzystniejszy niż okna standardowe. Okna uchodzące za energooszczędne wyposażone są w zespolone szyby, będące połączeniem szkła niskoemisyjnego lub hartowanego i tak zwanego bezpiecznego szkła klejonego. Wyposażone są w dystansową ramkę poprawiającą szczelność termiczną

fot. Velux

2.1$ '$&+2:(

www.forumbudowlane.pl

Cena = jakość? G Marzena: Zastanawiam się które okna kupić?! Moje wątpliwości budzi cena Velux i jakość Roto? G Adam1: Więc pozostaje tylko Fakro. Aż się dziwię firmie, że przy lepszej jakości w stosunku do Veluxa, ma niższą cenę – np. dają bezterminową gwarancję na gradobicie. Co do Roto – to faktycznie „kiepskie okna” – taki artykuł nawet swego czasu chodził po necie. G AGA: Jak można porównywać jakość okien Fakro z jakością okien Velux lub Roto. To tak jakby porównać produkty fast food z jedzeniem w dobrej restauracji. Wystarczy popatrzeć. Ostatnio kupowałam okna na poddasze. Obejrzałam okna wszystkich 3 producentów i z przykrością stwierdzam, że polski produkt z Fakro charakteryzował się najgorszym wykończeniem. Zakupiłam okna Roto, ponieważ mają taką samą cenę jak Fakro lub są niewiele droższe, a wykończenie dużo lepsze. G Andrzej N: Okien Velux nie można porównywać. Uważam, że są najlepsze. Są i do łazienek powlekane, są i z klamką u dołu, mają najlepsze kołnierze, najdłuższą tradycję. Warto odwiedzić ich stronę i się przekonać. G Przemek: Velux jest najlepszy, to prawda. Zależy to również od wymagań klienta. Znam takich co są zadowoleni z Fakro i Roto. To chyba rzecz gustu.

To parametry okien decydują o ich funkcjonalności i jakości użytkowania. (fot. Fakro)

Rynek okien dachowych wciąż ewoluuje. Firmy zaskakują innowacyjnością. Dotyczy to głównie coraz ciekawszych usprawnień poprawiających funkcjonalność, a zwłaszcza obsługę skrzydeł. Sukcesywnie ulepszane są też parametry szyb i ram. i wypełnione szlachetnym gazem (argonem, ksenonem lub kryptonem) utrudniającym przepływ ciepła. Najnowocześniejsze okna energooszczędne mają szyby dwukomorowe, czyli zbudowane są z trzech, a nie dwóch szyb. Między nimi znajdują sie dwie przestrzenie wypełnione gazem. Oprócz szyby istotnym elementem poprawiającym izolacyjność cieplną nowoczesnych okien jest rama izolacyjna instalowana od zewnątrz, a zbudowana z nienasiąkliwej pianki o świetnych właściwościach ciepłochronnych.

WSKAŹNIK RW Ten parametr mówi nam o właściwościach akustycznych okna. Izolacyjność akustyczna podawana jest w decybelach [dB]. Im wyższą ma wartość, tym lepiej. Oznacza to bowiem, że okno dobrze wytłumi dźwięki dochodzące z zewnątrz. Nie będzie nam też przeszkadzał deszcz bębniący o szyby. Za okno o dobrej izolacyjności akustycznej można uznać takie, którego wskaźnik ważony Rw wynosi 25-35 dB. Rekordowo dobre modele zdolne są zapewnić izolacyjność akustyczną na poziomie nawet 38 dB.

G Pikuś: A Okpol? Też są polskie. Fakro idzie już na masówkę. Mam okno Fakro z „nawiewnikiem”, który się cały czas rosi. Powodem jest aluminium, które wychładzając się od wchodzącego powietrza zachowuje się jak kufel z zimnym piwem. Cała szpaleta pod oknem ma zacieki z wody. G Tomi: Okna dachowe sprzedaję od kilku lat i mogę potwierdzić to, co już ktoś napisał przede mną. Jakościowo najlepsze są Velux i Roto. Ja dużo więcej sprzedałem Roto, ale dużo bardziej polecam Velux. Wiem, że cena trochę hamuje, ale poproś o rabat. G gość23: Co do Roto to kwestia gustu. Mam znajomych co klną, że otwiera się o 135 stopni – w ich przypadku nie do umycia, że dolna krawędź skrzydła świeci się‚ jak psu ...” i że mają paskudną uszczelkę gumową. Ale to kwestia gustu. Co do Veluxa, to faktycznie przemawia może nie jakość, ale doświadczenie – produkują najdłużej – choć też jest kilka niedociągnięć. Znajomemu zaczęła pękać rama, na co serwisant stwierdził, że próbuje naciągnąć Veluxa na nieuzasadnioną reklamację. Więc z tymi serwisantami to pewnie jest różnie. Ja wybrałem Fakro – mam je już 3 rok i nie mam żadnych problemów, wtedy przekonała mnie cena, gwarancja i klamka u dołu. Wtedy nie myślałem o innych firmach jak tylko o Veluxie i Fakro. Teraz słyszałem, że Velux wprowadził klamkę u dołu, ciekawe dlaczego – jak ja kupowałem to mocno zachwalali klamkę u góry. G Andrzej Wilhelmi: Są dwie firmy światowej klasy Fakro i Velux, dalej długo, długo nic i Roto. G betalex: Ja kupiłam okna Langer Plus i uważam, że biją wszystkie na głowę. No i super cena za takie wymagania, jakie postawiłam firmie Langer. G e-dachowe: Polecam okna Velux i Fakro, dodatkowo jeżeli ktoś szuka tańszego, ale dobrego okna, to polecam RoofLITE – nowa linia produkcyjna (AERO, CORE) wyglądają zupełnie jak okna VELUX – mają również 10 lat gwarancji.

2.1$ '$&+2:(

Przekrój przez szybę dźwiękochłonną. (fot. Fakro)

Przekrój przez szybę dwukomorową. (fot. Velux)

WSPÓŁCZYNNIK G Ten mało mówiący współczynnik określa, ile procent energii słonecznej jest w stanie dostać się przez okno do domu. Ma on ogromne znaczenie. Z jednej strony jest bowiem korzystny, a z innej nie. W budynkach, które z założenia mają mieć niskie zapotrzebowanie na energię, darmowe ciepło słoneczne jest mile widziane. Szczególnie zimą jest to korzystne. Słońce dogrzewa wtedy poddasze. Latem jednak duży przepływ ciepła słonecznego może powodować nadmierne nagrzewanie się pomieszczeń na poddaszu i efekt szklarni. Łatwo jednak temu zaradzić

wyposażając okna w systemy zacieniające – na przykład rolety lub żaluzje. Wyższy współczynnik g mają okna z szybami jednokomorowymi. INNE WAŻNE PARAMETRY Dobre okno dachowe powinno jak najlepiej powstrzymywać emisję promieni UV. Są one bowiem szkodliwe dla naszego zdrowia. Stosowane w oknach dachowych szyby standardowo przepuszczają do 40% tego promieniowania. Najlepsze przepuszczają jedynie 5%, co można uznać za znakomity wynik. Szukając okna o dużej wytrzymałości na stłuczenie rozglądajmy się za takim,

Rolety lub żaluzje montowane w oknach dachowych ograniczają dostęp promieni słonecznych. (fot. Velux)

Przekrój okna dachowego – szyba jednokomorowa. (fot. Velux)

które ma klasę 1C3. Gdy potrzebujemy okien antywłamaniowych, sprawdźmy, czy spełniają wymagania przynajmniej klasy WK2 i mają szyby klasy P4. Za bardzo odporne na włamanie uchodzą okna klasy WK5 i WK6 z szybami odpowiednio P5 i P6. 4

więcej o oknach dachowych

Okna dachowe są szczególnie narażone na działanie czynników zewnętrznych – wybierajmy zatem okna o dobrych parametrach technicznych. (fot. Velux)

32''$6=(

Jeśli chcemy spędzać przyjemnie letnie dni w naszym domu, koniecznie zadbajmy o odpowiednią ochronę przed upałem. Anna Trojanowska

O

kna dachowe wymagają specjalnych akcesoriów. Niemożliwe jest zastosowanie w nich lubianych przez wiele osób zasłon. Rolety, markizy czy żaluzje stosowane na poddaszu muszą być grubsze niż w innych pomieszczeniach i wymagają specjalnego montażu. Na szczęście w sklepach znajdziemy wiele akcesoriów, które pozwolą nam nie tylko cieszyć się chłodem w środku lata, ale będą również ozdobą poddasza.

ŻALUZJE Mogą być aluminiowe, drewniane lub wykonane z PVC. Występują w kilkudziesięciu kolorach. Ich niewątpliwą zaletą jest skuteczna ochrona przed słońcem oraz możliwość regulacji ilości wpadającego na poddasze światła. Latem dzięki zasłoniętym żaluzjom możemy obniżyć temperaturę pomieszczenia nawet o 7-10ºC, natomiast w zimie sprawiają one, że pokój jest o ok. 2ºC cieplejszy. Żaluzje montujemy zazwyczaj wewnątrz pomieszczeń, ale są także osłony przeznaczone do montażu na zewnątrz domu (tzw. fasadowe) lub umieszczane w przestrzeni międzyszybowej.

Żaluzje możemy zamontować nawet, gdy okna na poddaszu są umieszczone bardzo wysoko. Wtedy sterowanie nimi umożliwiają specjalne drążki. Możemy wybrać także wariant elektryczny – wtedy regulujemy ustawienie żaluzji za pomocą pilota. Coraz popularniejsze są także żaluzje wyposażone w specjalny mechanizm, który reaguje np. na temperaturę powietrza czy stopień nasłonecznienia. ROLETY WEWNĘTRZNE Moda na rolety trwa od kilku lat. Niewątpliwie mają na to wpływ walory estetyczne oraz duży wybór tkanin, wzorów i kolorów, w których są dostępne.

UCIEC PRZED

Okno może być nie tylko elementem wyposażenia domu, ale także stanowić dominujący element dekoracyjny wnętrza. (fot. Velux)

Roleta to, mówiąc najprościej, pas materiału nawijany na metalowy wałek umieszczony pod skrzydłem okiennym, na ścianie ponad oknem lub na suficie. Podnosi się je ręcznie – najczęściej za pomocą łańcuszka lub sznurka – lub automatycznie, za pomocą pilota. Rolety najczęściej są wytwarzane z bawełny, lnu, poliestru, wiskozy lub słomek bambusa. Kupując rolety do okien dachowych, powinniśmy zwrócić uwagę na kilka rzeczy. Przede wszystkim wybrać rolety wyposażone w boczne prowadnice, które umożliwiają zamontowanie ich do okien w ten sposób, by pozostały na swoim miejscu przy uchylaniu okna pod różnym kątem. Roleta może być także zwijana w kasetę umieszczoną z boku okna (wtedy jego kąt nachylenia może wynosić do 45º) lub u góry ramy okiennej. W przypadku rolety montowanej do okna dachowego ważny jest kąt nachylenia wewnętrznej ściany ramki w stosunku do szyby. Różne

rolety przeznaczone są do różnych kątów nachylenia, czytajmy więc dokładnie informacje od producenta. Najlepiej, gdy rolety przeznaczone do pokoju na poddaszu wykonane są z poliestru, ponieważ nie kurczy się on pod wpływem panującego na zewnątrz gorąca. Dla lepszej ochrony przed słońcem możemy wybrać rolety zaciemniające, wykonane z grubszego materiału, które niemal wcale nie przepuszczają światła. Dobrym rozwiązaniem będą także rolety refleksyjne, wykonane z materiału odbijającego światło i promieniowanie, dzięki czemu we wnętrzu panuje przyjemny chłód. ROLETY ZEWNĘTRZNE W przeciwieństwie do rolet wewnętrznych najczęściej nie mają funkcji dekoracyjnej. Chronią za to nie tylko przed słońcem i stratami ciepła zimą, ale też przed włamaniem.

Rolety do okien dachowych oferowane są w wielu wzorach i kolorach. (fot. Fakro)

Pancerze takich rolet zbudowane są najczęściej z elementów aluminiowych. Jeśli szczególnie zależy nam na ich antywłamaniowej funkcji, przed zakupem sprawdźmy, czy mają one niezbędne certyfikaty poświadczające ich jakość i przeznaczenie. Roletami zewnętrznymi można sterować manualnie – najczęściej za pomocą specjalnej korbki – lub automatycznie. W każdym pomieszczeniu może znajdować się włącznik, którym będziemy podnosić i opuszczać rolety, pojedynczo lub wszystkie jednocześnie. Wygodnym rozwiązaniem jest sterowanie osłonami za pomocą pilota. Roleta

SŁOŃCEM

Rolety zaciemniające zaprojektowane przez Karima Rashida. (fot. Velux)

32''$6=( w oknie dachowym zamiast prÄ…dem moĹźe być zasilana energiÄ… sĹ‚onecznÄ…. Producenci akcesoriĂłw do okien dachowych proponujÄ… takĹźe bardziej zaawansowane technicznie rozwiÄ…zania, np. zaĹ‚oĹźenie w jednym z pomieszczeĹ„ panelu sterujÄ…cego, ktĂłry moĹźemy zaprogramować tak, aby osĹ‚ony podnosiĹ‚y siÄ™ i opuszczaĹ‚y w konkretnych godzinach lub w zaleĹźnoĹ›ci od stopnia nasĹ‚onecznienia. Jest to rĂłwnieĹź moĹźliwe poprzez aktywacjÄ™ i dezaktywacjÄ™ systemu alarmowego (wyjĹ›cie z domu – zamykanie rolet, wejĹ›cie do domu – otwieranie rolet. System sam wykryje obecność i otworzy rolety poprzez dezaktywacjÄ™ alarmu), a takĹźe za pomocÄ… telefonu komĂłrkowego (otwieranie i zamykanie). Do ochrony przed sĹ‚oĹ„cem sĹ‚uşą rolety typu screen, wykonane z wĹ‚Ăłkien szklanych i PVC. ChroniÄ… naszÄ… prywatność, zasĹ‚aniajÄ…c pomieszczenie z zewnÄ…trz, ale z wewnÄ™trznej strony sÄ… przejrzyste. Najlepiej sprawdzajÄ… siÄ™ na duĹźych powierzchniach, sÄ… popularne nie tylko w domach, ale takĹźe w biurach. PLISY Ich zaletÄ… jest nie tylko elegancki wyglÄ…d, ale takĹźe ochrona przed nasĹ‚onecznieniem i wysokÄ… temperaturÄ…. Plisy produkowane sÄ… z elementĂłw Ĺźaluzji poziomych i róşnych materiaĹ‚Ăłw. Najczęściej pokryte sÄ… specjalnÄ… powĹ‚okÄ…, dziÄ™ki ktĂłrej nie przepuszczajÄ… do mieszkania ciepĹ‚a. SÄ… dobrym pomysĹ‚em, gdy chcemy podkreĹ›lić niestandardowy ksztaĹ‚t okien. Do okien dachowych przeznaczone sÄ… specjalne plisy, umoĹźliwiajÄ…ce montaĹź osĹ‚ony w taki sposĂłb, by przylegaĹ‚a ona do okna. MoĹźna nimi sterować rÄ™cznie, za pomocÄ… Ĺ‚aĹ„cuszka, sznurka, specjalnego uchwytu lub automatycznie – za pomocÄ… pilota lub przeĹ‚Ä…cznika klawiszowego. Na poddaszu warto zamontować tzw. plisy duette, wykonane z podwĂłjnej warstwy materiaĹ‚u, co pozwala na lepsze zaciemnienie i ochronÄ™ przed upaĹ‚em. W zimie natomiast zredukujÄ… one straty ciepĹ‚a. MARKIZY SÄ… to osĹ‚ony montowane na zewnÄ…trz budynku, w otworach budowlanych lub do elewacji. Markizy gwarantujÄ… ciekawy efekt estetyczny, natomiast ich wadÄ… jest cięşar, wynoszÄ…cy zwykle kilkadziesiÄ…t kilogramĂłw. Wykonywane sÄ… z tkanin wzmacnianych dralonem

Markiza. (fot. Fakro)

Roleta zewnętrzna solarna. (fot. Velux)

lub foliÄ… zbrojonÄ…, a takĹźe tkanin gumowanych. Markizy przeznaczone do okien dachowych zrobione sÄ… ze specjalnej tkaniny przypominajÄ…cej siateczkÄ™, pozwalajÄ…cej na ďŹ ltrowanie promieni sĹ‚onecznych, nie ograniczajÄ…c widocznoĹ›ci. SzczegĂłlnÄ… wersjÄ… markizy, ktĂłrÄ… montuje siÄ™ w oknach dachowych, jest tzw. markizoleta. Przy tym rozwiÄ…zaniu gĂłrna część otworu okiennego jest przysĹ‚oniÄ™ta pionowo roletÄ… zewnÄ™trznÄ…, a dolna uchylanÄ… na zewnÄ…trz niewielkÄ… markizÄ…. Wykonane z aluminium ramiona mogÄ… być dodatkowo wyposaĹźone w spręşyny, dziÄ™ki czemu sÄ… mniej naraĹźone na zniszczenie, np. przez silny wiatr. MOSKITIERY Warto pomyĹ›leć takĹźe o zabezpieczeniu poddasza przed owadami. Najlepsze do tego celu sÄ… moskitiery, wykonane z siatki z wĹ‚Ăłkna szklanego. MoĹźemy montować je razem z innymi osĹ‚onami. W oknach dachowych zakĹ‚ada siÄ™ moskitiery rolowane. System spręşynowy moskitier rolowanych wyposaĹźony jest w szczotki znajdujÄ…ce siÄ™ w kasecie, prowadnicach oraz listwie dolnej. W okresie, kiedy nie wystÄ™pujÄ… insekty, siatkÄ™ moĹźna jednym ruchem rÄ™ki zwinąć. Jest ona wtedy dobrze chroniona przez kasetÄ™ przed kurzem i czynnikami atmosferycznymi. Moskitiery te montujemy we wnÄ™ce okiennej.

Zasłona plisowana. (fot. Fakro)

Jest wiÄ™c w czym wybierać. Warto wiÄ™c dokĹ‚adnie przemyĹ›leć, jakie osĹ‚ony zaĹ‚oĹźyć, by poddasze byĹ‚o wolne nie tylko od intensywnego Ĺ›wiatĹ‚a i upaĹ‚u, ale takĹźe haĹ‚asu i insektĂłw. Aby byĹ‚o piÄ™knym i przyjaznym miejscem, w ktĂłrym z chÄ™ciÄ… bÄ™dziemy spÄ™dzać czas. 4 wiÄ™cej o wnÄ™trzach

Ĺťaluzja. (fot. Velux)

32''$6=(

Niemal naturalną rzeczą jest, że latem na poddaszu panują wyższe temperatury niż na niższej kondygnacji budynku. Często upał pod dachem jest nawet trudny do zniesienia. Rozwiązaniem może okazać się klimatyzacja.

fot. Daikin

W dobrym klimacie Marta Balcerowska

N

ajpopularniejsze urządzenia to klimatyzatory przenośne. Aby zainstalować takie urządzenie, nie trzeba kuć ścian i prowadzić przewodów. Wymóg jest tylko jeden – bliskość okna. Przez lekko uchylone okno, elastyczną rurą, odprowadzane jest na zewnątrz ciepłe powietrze z pomieszczenia. Wadą tych urządzeń jest stosunkowo niska wydajność (zwłaszcza z powodu uchylonego okna), ponadto są dosyć hałaśliwe. Trzeba też pamiętać, że tego typu klimatyzator to dodatkowy sprzęt w pomieszczeniu, zajmujący miejsce. Klimatyzatory typu split składają się z jednostki wewnętrznej oraz zewnętrznej. Jednostka wewnętrzna wyposażona jest w parownik, wentylator

nadmuchowy oraz układ sterujący. Występują w różnych wersjach, w zależności od sposobu montażu. Najpopularniejsze są urządzenia ścienne. Wyglądają efektownie, a producenci prześcigają się wręcz w projektowaniu ich w nowych, ciekawszych formach. Śmiało więc można je eksponować na ścianach. Do wysokich pomieszczeń, a takimi są przeważnie właśnie poddasza, polecane są klimatyzatory podsufitowe, które instaluje się bezpośrednio do konstrukcji np. stropu. Urządzeniami uniwersalnymi są natomiast klimatyzatory przypodłogowe (wyglądają podobnie jak grzejnik). Inną wersją są klimatyzatory kasetonowe, stosowane w pomieszczeniach z sufitami podwieszanymi, w których są montowane. Jednostkę zewnętrzną stanowi centralny agregat z pompą, skraplaczem i wentylatorem. W przypadku poddasza

ustawia się ją na balkonie, montuje na elewacji, dachu lub kominie. Obie jednostki (wewnętrzną i zewnętrzną) łączy się ze sobą za pomocą dwóch, przeważnie miedzianych, izolowanych rurek. Dobrze, jeśli jednostki mogą być rozmieszczone blisko siebie – unika się w ten sposób skomplikowanych prac montażowych. Multisplit to rozwiązanie systemowe, umożliwiające stworzenie rozbudowanego zespołu klimatyzującego kilka pomieszczeń jednocześnie. Jedna jednostka zewnętrzna podłączona jest do kilku jednostek wewnętrznych. Na rozbudowany system warto się zdecydować już na etapie projektowania lub budowy domu. KRYTERIA DOBORU Przed zakupem klimatyzatora warto zastanowić się, czy urządzenie ma tylko chłodzić powietrze, czy także je ogrzewać.

Na rynku dostępne są klimatyzatory wyposażone w pompę ciepła, które przy niższych temperaturach (np. w okresach przejściowych) ogrzewają pomieszczenie lub stanowią uzupełnienie innego źródła ciepła. Ważny jest także wybór odpowiedniej mocy, która zależy od powierzchni i kubatury klimatyzowanego pomieszczenia – ogólnie przyjmuje się, że urządzenie o mocy 1 kW wystarczy na schłodzenie/ogrzanie około 10 m2. Specjaliści od klimatyzacji biorą także pod uwagę przeznaczenie pomieszczenia i ilość przebywających w nim osób, nasłonecznienie i oświetlenie, a także obecność urządzeń elektrycznych generujących ciepło (np. komputer, lodówka), liczbę okien i drzwi. Nowoczesnym rozwiązaniem jest klimatyzator z tzw. inwerterem – właśnie taki warto wybrać. Jest to urządzenie zapewniające płynną regulację pracy sprężarki w urządzeniu zewnętrznym. Dzięki temu klimatyzator samoczynnie dostosowuje się do temperatury i warunków panujących w pomieszczeniu, automatycznie dobierając optymalną prędkość sprężarki. Urządzenie ochładza tylko taką ilość powietrza, która jest potrzebna w danym momencie. Rozwiązanie to zabezpiecza klimatyzator przed znacznymi wahaniami napięcia w sieci, co zwiększa jego trwałość i niezawodność, a co ważne, zapewnia oszczędności energii, nawet do 30-40%. Dodatkową zaletą klimatyzatorów inwerterowych jest cicha praca obu jednostek. PRAKTYCZNE FUNKCJE W bardziej zaawansowanych klimatyzatorach istnieje możliwość ustawienia temperatury, jaką chcemy uzyskać w pomieszczeniu, a wtedy doborem odpowiedniego trybu pracy zajmuje się już automatyka. Odpowiedzialny jest za to tryb pracy auto, w którym klimatyzator sam dobiera najlepszy bieg do utrzymania zadanej temperatury. I tak np. urządzenie może zacząć grzać, jeśli temperatura w pomieszczeniu spadnie poniżej 21ºC, a chłodzić, jeśli przekroczy np. 24ºC. Praktyczna wydaje się też funkcja szybkiego chłodzenia, umożliwiająca w krótkim czasie obniżenie temperatury w pomieszczeniu. Z kolei dzięki funkcji auto-restart, po zaniku napięcia w sieci i ponownym jego włączeniu klimatyzator sam się automatycznie włączy.

Najpopularniejsze są klimatyzatory ścienne typu split. (fot. Daikin)

Na rynku dostępne są również modele pracujące w trybie osuszania, przydatne w domach o podwyższonej wilgotności, a także trybie wentylowania (efekt wiatru), polecane z kolei, gdy brakuje ruchu powietrza w pomieszczeniu. Najnowsze urządzenia wyposażone są w specjalny system oczyszczający, działający 24 godziny na dobę, nawet gdy urządzenie jest wyłączone. Jeśli ilość zanieczyszczeń w powietrzu przekroczy określony poziom, automatycznie włącza się funkcja oczyszczania, która błyskawicznie poprawia jego jakość. Z kolei specjalna funkcja kontroli wilgotności pozwala uniknąć nadmiernego osuszenia powietrza, zachowując stałą temperaturę

Sypialnia jest dobrym pomieszczeniem do montażu klimatyzatora, który pracuje cicho, a często wyposażony jest w funkcję wentylowania i oczyszczania powietrza. (fot. Daikin)

podczas pracy w trybie chłodzenia. Umożliwia to utrzymanie komfortowych warunków otoczenia, eliminując uczucie suchości oczu i gardła. PRZYKŁADOWE RODZAJE FILTRÓW Klimatyzatory nowej generacji – wyposażone są w specjalne filtry, polecane m.in. osobom skłonnym do alergii. Oto niektóre z nich: G filtr typu HEPA – niemal idealnie usuwa kurz, dym papierosowy i inne nieprzyjemne zapachy, a także roztocza, pyłki roślin, zarodniki grzybów, pleśń, sierść zwierząt, niektóre bakterie i wirusy,

32''$6=( G filtr antybakteryjny emitujący atomy srebra – działa bakterio- i grzybobójczo, G generator jonów ujemnych – poprawia jakość powietrza, czyniąc go świeżym, zdrowym i przyjemnym, G filtr uwalniający witaminę C (witamina młodości) – korzystnie wpływa na sen i poprawia wydolność fizyczną, G filtr deodoryzujący z aktywnym węglem – pochłania nieprzyjemne zapachy. OBSŁUGA – WAŻNE WSKAZÓWKI Urządzenia klimatyzacyjne nie są na ogół skomplikowane w obsłudze. Przyciski na pilocie są czytelne. Na wyświetlaczu ciekłokrystalicznym jednostki wewnętrznej (częste wyposażenie) pojawiają się łatwe do rozszyfrowania ikonki, obrazujące aktualny tryb pracy urządzenia. Nie wolno zapominać, że klimatyzator to urządzenie elektryczne, pracujące pod napięciem. Nie należy wyłączać pracującego urządzenia poprzez wyciąganie wtyczki z gniazda, ponieważ może to uszkodzić jego obwody elektroniczne (do tego służy panel kontrolny). W czasie przeprowadzania zabiegów serwisowych klimatyzator powinien być odłączony od sieci elektrycznej. Nie wolno zasłaniać wlotów ani wylotów powietrza w urządzeniu. Systemy klimatyzacji wymagają okresowych przeglądów. Bardzo ważne jest, aby co pewien czas (określony przez producenta) czyścić oraz dezynfekować przewody i filtry. Brudny filtr ogranicza przepływ powietrza przez urządzenie, powodując spadek wydajności klimatyzatora i nieefektywne wykorzystanie energii elektrycznej, ponadto filtr przestaje wówczas spełniać swoją podstawową funkcję – oczyszczania powietrza. Całkowicie zanieczyszczony filtr uniemożliwia przepływ powietrza, w efekcie powodując uszkodzenie urządzenia.

C

zęsto skarżymy się, że klimatyzacja szkodzi. Wysusza powietrze, brzydko pachnie, a nawet powoduje choroby. Zatem, czy klimatyzacja szkodzi? Jak w przypadku większości urządzeń, niestety wina leży po stronie użytkowników i wynika z niewłaściwego korzystania z klimatyzacji, a nie jej specyfiki. Błędy mogą pojawić się już na etapie montażu. Przede wszystkim klimatyzator powinien być umieszczony tak, by struga zimnego powietrza nie oddziaływała bezpośrednio na ludzi, lecz schłodzone powietrze miało możliwość wymieszania się z cieplejszym. Trzeba też zachować zdrowy rozsądek ustawiając temperaturę. Nasze organizmy nie znoszą dużych i gwałtownych zmian temperatur, więc kiedy na zewnątrz jest upał, nie starajmy się zmrozić pomieszczenia. Schłodzenie pomieszczenia o kilka stopni zapewni nam znacznie lepsze samopoczucie niż różnica kilkunastu stopni. Niezwykle ważne jest też regularne czyszczenie i odgrzybianie klimatyzacji. Inaczej w jej wnętrzu rzeczywiście może gromadzić się brud, rozwijają się bakterie i grzyby. Przeglądy trzeba robić przynajmniej raz w roku. Wymiana filtrów, dezynfekcja i konserwacja jest niezbędna, żeby klimatyzacja nie szkodziła. Przegląd kosztuje 150-200 zł, ale naprawdę nie warto na nich oszczędzać. Jakość powietrza w pomieszczeniu wiąże się nie tylko z klimatyzacją, ale przede wszystkim odpowiednią wentylacją. Ponieważ włączając klimatyzator, należy zamknąć okna (ciepłe powietrze wpadające przez nie osłabia działanie klimatyzacji), trzeba też zadbać o sprawną wentylację. Można też zdecydować się na klimatyzację zintegrowaną z wentylacją. To, czy klimatyzacja szkodzi, zależy wyłącznie od nas i tego, jak ją obsługujemy.

Klimatyzator kasetowy montowany w suficie podwieszanym. (fot. Lars)

Sposób czyszczenia filtrów zależy od rodzaju materiału filtracyjnego i opisany jest zazwyczaj w instrukcji obsługi urządzenia. Jednak większość filtrów można myć w ciepłej (ale nie gorącej) wodzie z niewielką ilością łagodnego detergentu lub też czyścić odkurzaczem. Filtr przed ponownym zamontowaniem musi być wysuszony. Nie wolno suszyć filtrów na grzejnikach czy na słońcu – mogłoby to spowodować jego zniekształcenie. Nie wolno też włączać klimatyzatora bez filtra – grozi to awarią urządzenia. Powinno się zadbać o to, aby strumień zimnego powietrza nie był skierowany bezpośrednio na przebywające w pomieszczeniu osoby. Różnica temperatur między powietrzem w mieszkaniu a zewnętrznym powinna wynosić nie więcej niż 5-8ºC – w ten sposób unikniemy przeziębienia. 4 więcej o klimatyzacji

Klimatyzator przypodłogowy. (fot. Daikin)

fot. Velux

32''$6=(

PODZIELONE PODDASZE Tomasz Dąbrowski

Ściany dzielące przestrzeń na poddaszu powinny być lekkie, trwałe i mieć dobrą izolacyjność akustyczną. Wszystkie te cele osiągniemy, stosując systemy suchej zabudowy.

J

eśli poddasze podzielone jest na odrębne pomieszczenia, to konsekwencja wymaga, żeby osoby je zamieszkujące rzeczywiście mogły cieszyć się prywatnością w swoich pokojach. Urok poddasza nie zrekompensuje nam dyskomfortu, jaki będziemy odczuwać, słuchając tej samej muzyki co członek rodziny zza ściany, czy mimowolnie uczestnicząc w dyskusjach prowadzonych przez niego i jego gości. Dzieje się tak dlatego, że na poddaszu najczęściej budujemy ściany działowe w oparciu o systemy suchej zabudowy i bardzo często budujemy je źle. Rzecz w tym, żeby konstrukcję taką wykonać prawidłowo. Pomieszczenia na poddaszu będą wówczas ciche, a połączenia płyt g-k nie będą pękać. ŁATWY MONTAŻ Płyty gipsowo-kartonowe mocuje się do metalowych profili. Wykonane z nich przegrody charakteryzują się dużą estetyką, są bardzo lekkie, więc nie obciążają stropu, a do ich wykonania nie potrzebujemy dużej ilości uciążliwych w składowaniu materiałów. Ilość oraz charakter odpadów powstających podczas ich budowy także nie przysporzą nam kłopotów, dlatego

Nad drzwiami płyty nie powinny łączyć się w rogu ościeżnicy, gdyż łączenia będzie pękało. profil CW

32''$6=( kształtownik UA profil UW płyty nie powinny łączyć się w narożniku

Pod profilami powinna znajdować się taśma wygłuszająca, a profil sufitowy powinien być zamocowany do profili utrzymujących poszycie sufitu.

profil UA

ruszt podtrzymujący płyty G-K dylatacja profil UW profil UW

profil CW

taśma tłumiąca

Sposób łączenia ścian. Podłogę możemy wykonać w kolejnym etapie, już po zbudowaniu przegród. wełna mineralna

profil CU

izolacja akustyczna

profil UW taśma tłumiąca

podkład podłogowy izolacja termiczno-akustyczna folia polietylenowa stara podłoga poddasza, np. z desek

MOCOWANIE WE WSZYSTKICH PŁASZCZYZNACH Na stropie wyznaczamy linie, w których mają przebiegać ściany. Należy także dokładnie odwzorować je na suficie oraz odpowiednio na ścianach, gdyż konstrukcja musi być umocowana we wszystkich płaszczyznach. Idealnie by było, gdyby profile konstrukcji ściany przebiegały w tych samych miejscach, w których przebiegają profile, do których mocowane są płyty poszycia poddasza. Wówczas uzyskamy trwałe mocowanie i usztywnimy konstrukcję. Po wyznaczeniu linii, w których będą przebiegać ściany, rozpoczynamy montaż. Do podłogi przykręcamy profil UW, uprzednio podklejony taśmą wygłuszającą. Chodzi o to, żeby metalowa listwa nie stykała się bezpośrednio z podłożem – dzięki temu nie będzie przenosić dźwięków uderzeniowych (np. trzaśnięcie drzwiami) ze ściany na strop i dalej, do pomieszczeń na parterze. Taśmę powinniśmy zastosować również na profilach sufitowych i ściennych. Profile UW do powierzchni poziomych wystarczy mocować co 80 cm. Jeśli mocujemy je do betonu, musimy użyć kołków, jeśli wkręcamy je w płyty g-k, pod którymi znajdują się metalowe profile – używamy blachowkrętów. Jeśli mocujemy je do podłoża drewnianego, używamy wkrętów do tego celu przeznaczonych. Przykręcając profil do podłogi nie zapomnijmy o pozostawieniu przerwy w miejscu, w którym chcemy wykonać drzwi.

rys. Anna Malesińska

ściany działowe na poddaszu możemy zbudować nawet już po urządzeniu pomieszczeń na parterze. Jedyne materiały jakie będą nam potrzebne, to płyty g-k, metalowe profile, elastyczna siatka zbrojąca, pasy taśmy tłumiącej, blachowkręty i kilka podstawowych narzędzi.

PROFILE CW W momencie, w którym mamy już przykręcone profile do ścian, podłogi i sufitu, najbardziej nieprzyjemną pracę mamy już za sobą. Kolejny etap to montaż profili pionowych CW. Profile przycinamy na odpowiednią długość, ustawiamy do pionu w profilu górnym i dolnym, i skręcamy blachowkrętami lub wiercimy dziury i nitujemy. Odległości między pionowymi profilami dobieramy tak, by zmieścić między nimi płyty z wełny mineralnej. Po zamontowaniu wszystkich profili metalowych, z jednej strony przykręcamy poszycie z płyt gipsowych. Dla poprawienia właściwości akustycznych ściany (czym większa masa, tym lepsze tłumienie dźwięków) możemy do konstrukcji przykręcić blachowkrętami podwójną warstwę płyt. W momencie gdy jedna strona ściany jest już zabudowana, przystępujemy do wytłumienia ściany. Właśnie na tym etapie układamy między profilami wypełnienie z wełny mineralnej, najlepiej o zwiększonych właściwościach akustycznych. Wełna powinna być ułożona na ścisło, nie wolno nam zostawić tu żadnych pustych przestrzeni, gdyż wpłyną one znacząco na tłumienie dźwięków przez ścianę. Po ułożeniu izolacji akustycznej zamykamy całą konstrukcję płytami g-k. Teraz pozostaje nam już tylko zaszpachlować połączenia między płytami i miejsca, w których płyty zostały przebite blachowkrętami. Miejsca łączenia dodatkowo zbroimy specjalną siatką. Możemy użyć także gotowej masy gipsowej do szpachlowania połączeń między płytami g-k. Poprawne wykonanie łączeń zagwarantuje, że nie będą one pękały. Gdy szpachla wyschnie, przecieramy ją delikatnie papierem ściernym o fakturze 200 i malujemy. OTWORY W ŚCIANKACH Najprawdopodobniej budując ścianę działową spotkamy się z potrzebą wykonania w nich otworu na drzwi. Otwór pod ościeżnicę wykonuje się, używając trzeciego rodzaju profili – są to usztywnione profile UA z blachy o grubości 2 mm. Taka grubość elementów umożliwi zamontowanie drzwi w sposób solidny i bezpieczny dla całej konstrukcji. W miejscu, w którym mają być drzwi, do profilu sufitowego i podłogowego mocujemy dwa pionowe profile UA.

Lekkie ściany działowe z płyt g-k można stawiać w dowolnym miejscu. Konstrukcja nie ma znaczącego wpływu na obciążenie stropu (fot. Velux)

Co bardzo ważne – możemy mocować je między sobą i innymi profilami tylko przy użyciu kształtowników UA. Po zamontowaniu pionowych profili UA pozostaje nam wykonać nadproże wyznaczające górną linię futryny. Nadproże powstanie z profilu UW, przyciętego na odpowiedni wymiar i zamocowanego na krawędziach do pionowych profili UA przy użyciu kształtownika UA. Dla poprawienia sztywności nadproża między nim a profilem sufitowym wstawiamy belki z jednego lub dwóch profili CW i skręcamy. Teraz pozostaje nam już tylko wypełnienie konstrukcji wełną mineralną, obudowanie płytami i wstawienie ościeżnicy. Zanim

zaczniemy przykręcać płyty, musimy koniecznie tak rozplanować ich rozstaw, by ich krawędzie nie łączyły się w narożach ościeżnicy – powinno to być minimum 15 cm od naroży. Aby uniknąć problemów na tym etapie, najlepiej rozplanować rozstaw profili pionowych na całej długości ściany. 4 więcej o ścianach działowych

.2/(.725< 6 21(&=1(

fot. Fakro

Pozytywna ENERGIA Kolektory słoneczne stają się obecnie synonimem nowoczesnego, energooszczędnego budynku. Aby jednak uzyskać korzystny bilans wykorzystania energii słonecznej, ważny jest prawidłowy dobór systemu solarnego. Marta Balcerowska

N

ie ma jednej uniwersalnej zasady doboru tych urządzeń. Wymaga to specjalistycznej wiedzy i fachowych obliczeń, dlatego nie zaleca się dokonywania wyboru na własną rękę. Najlepszym rozwiązaniem jest kontakt z producentem kolektorów lub polecanym dystrybutorem, który zaproponuje najkorzystniejsze rozwiązanie. Pierwszym krokiem przy doborze kolektorów jest sprecyzowanie, czy urządzenia te chcemy wykorzystać tylko do ogrzewania wody użytkowej (i jest to rozwiązanie najczęściej spotykane), czy mają wspomagać również centralne ogrzewanie. Podstawowe pytanie zadawane przy projektowaniu instalacji solarnej

dotyczy wielkości powierzchni kolektorów. Ogólnie przyjmuje się, że przy ilości promieniowania słonecznego w naszym kraju optymalnie dobrana pod względem ekonomicznym instalacja solarna służąca do podgrzewania wody użytkowej powinna mieć powierzchnię kolektora od 1 do 1,5 m2 na jedną osobę i pokrywać 60-70% całego zapotrzebowania. Standardowo przyjmuje się, że 1 m2 wystarczy do ogrzania 50 litrów wody. Natomiast powierzchnia kolektorów wspomagających instalację centralnego ogrzewania powinna mieć od 0,3 do 0,5 m2 powierzchni kolektora na 1 m2 powierzchni użytkowej domu i pokrywać 20-30% zapotrzebowania. Dane te dotyczą domów nowo wzniesionych, z odpowiednią izolacją termiczną. Warto wiedzieć, że efektywność instalacji z wykorzystaniem kolektorów słonecznych nie jest wprost

proporcjonalna do wielkości ich powierzchni. Zamontowanie zbyt dużej ilości kolektorów podwyższa koszty instalacji i prowadzi do jej przewymiarowania, zwłaszcza w okresie letnim – produkowana jest za duża ilość energii, której nie da się nawet zmagazynować i wykorzystać. ZBIORNIKI AKUMULACYJNE Aby energia cieplna wyprodukowana przez kolektory była efektywnie wykorzystana w systemie grzewczym, musi być zakumulowana. Do tego celu służą zasobniki (zbiorniki) wodne. Ważny jest odpowiedni dobór jego pojemności, co wiąże się z oszacowaniem dobowego zapotrzebowania na ciepłą wodę w gospodarstwie domowym. Trzeba zatem wziąć pod uwagę indywidualne potrzeby i preferencje użytkowników. Uwzględnia się między innymi liczbę domowników, ilość łazienek w domu, także to, czy są

Kolektory słoneczne to synonim ekologii i energooszczędności. (fot. Braas)

one wyposażone w wanny czy prysznice. Standardowo przyjmuje się, że jedna osoba zużywa dziennie około 50 litrów ciepłej wody. Warto też doliczyć pewną rezerwę, którą będzie można wykorzystać w momentach większego poboru wody, np. wówczas, gdy przyjmujemy gości. Zaleca się więc, aby zbiorniki były większe o 25-35% od przeciętnego dobowego zużycia. I tak np. czteroosobowa rodzina zużywająca dziennie około 200 l, powinna zaopatrzyć się w zbiornik o pojemności co najmniej 250 l. Trzeba również pamiętać, że po zachodzie słońca kolektory już nie pracują i nie jest możliwe, aby następnego dnia rano szybko nagrzały wodę. Pojemność zasobnika powinna być zatem tak dobrana, aby ilość wody nagrzanej w ciągu dnia wystarczyła przynajmniej do połowy dnia kolejnego. Najczęściej produkowane są zbiorniki o pojemności 200, 300 i 400 l. Ważne jest, aby zbiornik był dobrze izolowany. ORIENTACJA KOLEKTORÓW Przed zakupem kolektorów warto dowiedzieć się, jakie są możliwości instalacji kolektorów na dachu. Trzeba też sprawdzić zorientowanie dachu według stron świata oraz kąt nachylenia jego połaci. Wszystkie te czynniki

mają bowiem znaczący wpływ na efektywność działania instalacji solarnej. Najlepszym rozwiązaniem jest, gdy połać dachu, na której chcemy zainstalować kolektory, skierowana jest na południe (dopuszczalne odchylenie wynosi 25%). Natomiast ekspozycja kolektorów w kierunku zachodnim lub wschodnim zmniejsza ich efektywność nawet do 27%. Ważny jest również kąt

Kolektory słoneczne harmonijnie wpisują się w połać dachu. (fot. Velux)

nachylenia połaci dachu. Najlepiej, aby zawierał się w przedziale 30-60º, choć idealną sytuacją jest, gdy promienie słoneczne tworzą z płaszczyzną kolektorów kąt 90º. WARIANTY POSADOWIENIA I ZASADY MONTAŻU Najbardziej estetycznym i efektywnym rozwiązaniem jest montaż kolektorów w połaci dachu. Najlepiej o instalacji

.2/(.725< 6Â’21(&=1(

Prezentowany dach to prawdziwa fabryka energii cieplnej ze słońca. (fot. Roto)

www.forumbudowlane.pl

Jakie kolektory wybrać? G Moro: CzytajÄ…c forum dowiedziaĹ‚em siÄ™, Ĺźe kolektory próşniowe nie sÄ… wytrzymaĹ‚e na grad w przeciwieĹ„stwie do kolektorĂłw pĹ‚askich. ChciaĹ‚em dowiedzieć siÄ™, jaka jest wytrzymaĹ‚ość takich kolektorĂłw podczas gradobicia? Czy nie bÄ™dÄ™ musiaĹ‚ czasem co 2-3 lata wymieniać rurek próşniowych itd.? G Tomasz_Brzeczkowski: Kolektory to tylko moda i propaganda. Najlepszy dowĂłd ich nieopĹ‚acalnoĹ›ci to to, Ĺźe mogÄ… być nawet dotowane. PaĹ„stwo czerpie zyski z akcyz i VAT-u na noĹ›niki – wiÄ™c sÄ…dzenie, by w/w paĹ„stwo dotowaĹ‚o coĹ› co zmniejszy mu dochody, jest nieporozumieniem. Kolektor ma sens tylko przy ogromnym zuĹźyciu wody. Ja Ĺ›rednio dziennie zuĹźywam na dwa prysznice (2,5-3 l/min) i jakieĹ› mycia rÄ…k i zÄ™bĂłw, 40 litrĂłw to jest Ĺ›rednio rocznie 1 kWh – w domu jestem 300 dni w roku. 300 kWh x 0,5 zł‌ termy mam 10 l pod zlewozmywakiem i 15 l w Ĺ‚azience. Nawet przy dwukrotnie wiÄ™kszym zuĹźyciu solar siÄ™ nie opĹ‚aca. G tom-instal: To jesteĹ› poniĹźej Ĺ›redniego zuĹźycia ciepĹ‚ej wody, a przy Ĺ›rednim zuĹźyciu ok. 60 l na osobÄ™/doba koszt instalacji solarnej przy 4-5 osobach zwraca siÄ™ po ok 4-6 latach. Szybszy zwrot jest moĹźliwy jak ktoĹ› ma cĂłrki w wieku nastoletnim. G suntomek: WiÄ™kszość rur próşniowych nie wytrzyma gradobicia. Ale zdarzajÄ… siÄ™ wyjÄ…tki! Czy bÄ™dzie trzeba wymieniać rury – jak siÄ™ kupi badziew – tak i to czÄ™sto! (Patrzeć na certyďŹ katy, dĹ‚ugość gwarancji (czego ona dotyczy), bo w wielu przypadkach dotyczy kolektora, ale nie rur próşniowych! KtĂłre lepsze? Ja twierdzÄ™, Ĺźe pĹ‚askie. Ze wzglÄ™du na cenÄ™, prostotÄ™ konstrukcji, dĹ‚ugość gwarancji. G bachus: Chyba zbyt uogĂłlniasz: to tak jakby napisać, Ĺźe wiÄ™kszość domĂłw nie wytrzyma wiatrĂłw, tylko jeden wieje z prÄ™dkoĹ›ciÄ… 80 km/h, a drugi potraďŹ Ĺ›migać z prÄ™dkoĹ›ciÄ… 400 km/h. Teraz wszyscy producenci rur (jacy by nie byli) dajÄ… gwarancjÄ™ na grad o Ĺ›rednicy do 25 mm. ProszÄ™ zobacz na miarce, Ĺźe to spory kawaĹ‚ek lodu o niemaĹ‚ej wadze. Jest to po prostu standartowa kostka lodu, taka z woreczka foliowego. No i jeszcze jedno, kiedy ostatnio mieliĹ›my taki grad o takiej Ĺ›rednicy?

G suntomek: Dlatego napisaĹ‚em, Ĺźe zdarzajÄ… siÄ™ wyjÄ…tki. JeĹźeli mamy odporność na gradobicie w gwarancji, to myĹ›lÄ™, Ĺźe nie ma co panikować. Ale jeĹ›li spadnie grad wgniatajÄ…cy blachodachĂłwkÄ™ (wielkoĹ›ci jajka kurzego), to i tak rozbije blachodachĂłwkÄ™, dachĂłwkÄ™, samochody i co tam jeszcze siÄ™ da, nie mĂłwiÄ…c o kolektorach próşniowych i pĹ‚askich! G g_m_d: JeĹźeli chodzi o kolektory próşniowe, to zdecydowanie sÄ… lepsze niĹź kolektory pĹ‚askie z tego wzglÄ™du, Ĺźe dziaĹ‚ajÄ… przez caĹ‚y rok, a przekonaĹ‚em siÄ™ o tym, gdy sam zamontowaĹ‚em je u siebie w domu. MiaĹ‚em wczeĹ›niej kolektory pĹ‚askie i latem miaĹ‚em nadmiar energii, ktĂłrej nie byĹ‚em w stanie wykorzystać, a jesieĹ„ i zima totalna klapa. JeĹźeli chodzi o grad, to kilka tygodni temu te kolektory przeszĹ‚y test – grad byĹ‚ prawie wielkoĹ›ci jaj i przetrwaĹ‚y. Teraz jest inaczej. Kolektory nawet w zimie przy -12ÂşC na zewnÄ…trz ogrzewaĹ‚y mi wodÄ™ na 44Âş w 300 l zasobniku, wiÄ™c nawet nie ma o czym mĂłwić. Jedna rada: pytajcie o certyďŹ katy, gdzie zostaĹ‚y wyprodukowane rury próşniowe, bo polski rynek obecnie jest zalany Chinami bez jakichkolwiek certyďŹ katĂłw i z gwarancjÄ… jest później duĹźy problem. G alium__: Ja mam pĹ‚askie od kwietnia 2010. Wszystko dziaĹ‚a bez zarzutu. Szkoda tylko, Ĺźe siÄ™ na dotacjÄ™ nie zaĹ‚apaĹ‚em. G niezdecydowany28: Czy ktoĹ› moĹźe polecić, w jakim banku brać najlepiej ten kredyt... WypadĹ‚o mi z gĹ‚owy. G tygrysko: Ja sĹ‚yszaĹ‚em, Ĺźe dotacje to Ĺ›ciema, bo mĂłwiÄ… o 40%, a w rzeczywistoĹ›ci na rÄ™kÄ™ dostajemy okoĹ‚o 10-15%. No to siÄ™ nie opĹ‚aci biegać. G instalatorsanitarny: MyĹ›lÄ™, Ĺźe w obecnej dobie kaĹźdy kolektor jest dobry, chyba Ĺźe klepany w garaĹźu z paneli grzejnikowych. G Roberttt: Ja osobiĹ›ci wybraĹ‚em próşniowe, gdyĹź w naszych warunkach klimatycznych sÄ… one po prostu wydajniejsze... JeĹ›li chodzi o ďŹ rmÄ™, to tutaj prawda jest tylko jedna... 90% solarĂłw dostÄ™pnych w naszym kraju to systemy pochodzÄ…ce z Chin i tego niestety nie da siÄ™ ukryć... ZaleĹźność ceny do jakoĹ›ci? W tym przypadku moim zdaniem jest bardzo niewymierna, gdyĹź cena bardzo czÄ™sto zaleĹźy od marĹźy ďŹ rmy bÄ…dĹş kosztĂłw transportu i opĹ‚atami z tym zwiÄ…zanymi...

solarnej pomyĹ›leć w trakcie projektowania czy budowy domu, kiedy na dachu nie ma jeszcze pokrycia. Jednak zdjÄ™cie fragmentu pokrycia, np. dachĂłwki i zamocowanie w tym miejscu kolektorĂłw jest rĂłwnieĹź moĹźliwe. MontaĹź tego typu kolektorĂłw odbywa siÄ™ na tych samych zasadach co instalacja okien do poddaszy, w zwiÄ…zku z czym moĹźe być wykonany przez wykwaliďŹ kowanÄ… ekipÄ™ dekarskÄ…. Jest on na tyle Ĺ‚atwy, Ĺźe nie wymaga uĹźycia specjalistycznego sprzÄ™tu. Kolektory montuje siÄ™ na Ĺ‚atach, bez ingerencji w konstrukcjÄ™ samego dachu. Przygotowanie miejsca pod kolektor polega na odpowiednim rozmieszczeniu Ĺ‚at montaĹźowych. CaĹ‚kowitÄ… szczelność poĹ‚Ä…czeĹ„ zapewnia uĹźycie standardowych koĹ‚nierzy uszczelniajÄ…cych. Wszystkie przewody, mocowania i Ĺ‚Ä…czenia ukryte sÄ… pod dachem i pozostajÄ… niewidoczne z zewnÄ…trz – kolektor wyglÄ…da prawie jak okno poĹ‚aciowe. Ma to znaczÄ…cy wpĹ‚yw na estetykÄ™ caĹ‚ego budynku. Kolektory umieszcza siÄ™ teĹź na stelaĹźach montowanych tuĹź nad dachem, a takĹźe na stelaĹźach przestrzennych korygujÄ…cych kÄ…t nachylenia poĹ‚aci, jeĹ›li poĹ‚ać dachu nie ma odpowiedniego nachylenia w stronÄ™ sĹ‚oĹ„ca. Jeszcze innÄ… moĹźliwoĹ›ciÄ… jest montaĹź kolektorĂłw na elewacji budynku, balkonie, tarasie czy na gruncie. RozwiÄ…zania te powinny jednak harmonizować z architekturÄ… budynku i wpisywać siÄ™ w jego otoczenie. 4 wiÄ™cej o kolektorach

$57<.8 63216252:$1<

Braas – dachy pełne energii Duża moc, najwyższa jakość, bezpieczeństwo, łatwość montażu i doskonały wygląd to główne cechy kolektorów słonecznych, które Monier wprowadził do swojej oferty w czerwcu br. Co więcej użycie solarów pozwala oszczędzić rocznie ponad 60% energii zużywanej na ogrzanie wody.

K

olektory słoneczne to urządzenia pozwalające przetwarzać promieniowanie słoneczne w energię cieplną przeznaczoną do ogrzewania wody użytkowej oraz pomieszczeń. Według badań OBOP1 86% Polaków słyszało o tych urządzeniach. Wyniki pokazały także, że trzy czwarte osób z grupy, która słyszała o kolektorach byłoby zainteresowane ich kupnem. W najbliższym czasie będą mieli taką okazję. Monier wprowadził do swojej oferty systemy kolektorów słonecznych. Ich trzon stanowią wysokowydajne płaskie kolektory BraasSolar TCA2. „Do tej pory firma Monier znana była z najwyższej jakości pokryć dachowych. Nasze dachy są trwałe, nowoczesne i efektowne, a od czerwca również bardzo

1. Badanie „wiedza i opinie Polaków na temat proekologicznych materiałów budowlanych”, przeprowadzone przez OBOP w marcu 2011 r. na zlecenie Monier Sp. z o.o.

efektywne! Już 1,5 m2 powierzchni kolektorów BraasSolar dla 1 osoby pozwala zredukować koszty podgrzewu ciepłej wody w ciągu roku o ponad 60%. W miesiącach letnich system wysokowydajnych kolektorów słonecznych BraasSolar TCA2 może podgrzać nawet 100% ciepłej wody zużywanej w gospodarstwie domowym” – mówi Łukasz Grzywacz, Product Manager systemów solarnych. KOLEKTORY SŁONECZNE BRAAS – STYLOWE I EFEKTYWNE ZWIEŃCZENIE DACHU Obok kolektorów w skład nowej kategorii produktów w ofercie Monier weszły mocowania do kolektorów oraz dachówki przejściowe idealnie pasujące do dachów każdego typu (wizualnie dopasowane do dachówek Braas i RuppCeramika) oraz pełna oferta akcesoriów. Monier dba, bowiem nie tylko o najlepszą jakość oferowanych kolektorów, ale również o to, by ich montaż poprawił estetykę dachu. Systemy doskonale prezentują się na

dachu, oferując możliwość montowania ich zarówno w połaci, jak i na niej. W ofercie znalazły się także wysokiej jakości zbiorniki ciepłej wody BraasSolar FW z zamontowaną fabrycznie stacją solarną, regulatorem i osprzętem hydraulicznym oraz wysokosprawne zbiorniki dwufunkcyjne BraasSolar CW+ ze zintegrowanym solarnym systemem warstwowym zapewniającym szybki dostęp do ciepłej wody. Braas oferuje także pozostałe elementy systemu solarnego ułatwiające montaż oraz zapewniające kompletny system najwyższej jakości dla wygody klienta. Dzięki temu kompletny system solarny możemy nabyć u jednego dostawcy. 4

Monier Sp. z o.o. ul. Wschodnia 26, 45-449 Opole infolinia: 801 900 555 www.braas.pl, www.braas-solar.pl

(.63(57 5$'=,

Materiały NA DACH

Z Piotrem Balcerowskim, właścicielem składu dachowego Hebal, rozmawia Katarzyna Dębek.

G Czym kierować się przy wyborze materiałów budowlanych i wykończeniowych domu? Przede wszystkim należy zwracać uwagę na renomę producenta, wówczas mamy gwarancję jakości produktu, zgodności z obowiązującymi normami, odpowiednią certyfikacją. Jeśli dojdzie do ewentualnej reklamacji, mamy większą pewność, że producent uwzględni ją na korzyść inwestora, nie pozwalając sobie na podważenie wypracowanej przez lata dobrej opinii na rynku. Bez większych problemów naprawi bądź wymieni produkt, oczywiście jeśli wina leży po jego stronie. Trzeba się z tym jednak liczyć, że ceny materiałów renomowanych firm są nieco droższe, niż tych mniej

fot. Redakcja

– jak kupować, jakie są najpopularniejsze znanych. Niestety, w dobie kryzysu dla większości klientów ważna jest cena, ale nie rozumieją tego, że zazwyczaj niższa cena ma swoje przełożenie na jakość. W konsekwencji nietrwały i psujący się produkt szybko będzie wymagał naprawy czy wymiany, co pociąga za sobą najczęściej niezaplanowany wydatek. Chyba lepiej więc zapłacić nieco więcej – różnica ta wynosi przeważnie 20-30% – ale mieć pewność trwałości i niezawodności. Znana jest mi np. sytuacja wyboru przez klienta tańszych okien PVC mało znanego producenta. Deklarował on co prawda jakość porównywalną do jakości renomowanych producentów profili okiennych – rzeczywistość okazała się inna. Inwestor standard

Blachodachówka jest najpopularniejszym pokryciem dachowym. (fot. Redakcja)

okien zaobserwował jednak dopiero po ich zamontowaniu – profile nie były odpowiednio wzmocnione, skutkiem czego konstrukcja okna okazała się niestabilna, a same profile uległy lekkiej deformacji. Inwestor chce teraz zwrócić okna producentowi, choć to wydaje się mało realne. Producent oczywiście jest zobligowany do uwzględnienia reklamacji, naprawy, bądź wymiany towaru na pozbawiony wad. Sprawa jest w toku. Zobaczymy, jak się zakończy, ale nawet jeśli z korzyścią dla klienta, i tak skutki będą nieodwracalne: stres, opóźnienie prac wykończeniowych. Przestrzegam zatem przed tego typu inwestycjami. Sprawdzajmy dokładnie jakość produktów i usług

firm, zasięgajmy opinii na internetowych forach budowlanych, domagajmy się rekomendacji. Wbrew pozorom, ktoś o niedużej zasobności portfela nie może sobie pozwolić na oszczędność kosztem jakości. G A jakie pokrycia dachowe sprzedają się najczęściej, czy w tym konkretnym przypadku inwestorzy kierują się właśnie ceną? Najpopularniejsza jest blachodachówka. Jest rodzajem substytutu dachówki, a jej cena jest niższa, co dla dużej liczby inwestorów jest kluczowe. Ostatnio jednak coraz więcej klientów decyduje się na zakup dachówki. W tej chwili ceny dachówek cementowych spadły. Koszt metra kwadratowego tego pokrycia jest

porównywalny do ceny blachodachówki, a zdarza się, że i niższy. Oczywiście cena metra kwadratowego pokrycia jest jedną ze składowych ceny ostatecznego wykończenia dachu, które nie może się obejść bez akcesoriów dachowych, a są one w przypadku dachówek dość drogie. Per saldo pokrycie dachówką jest droższe od pokrycia z blachy, jednak jego cena jest ostatnio atrakcyjniejsza, dostępniejsza, a dzięki temu ma większe zainteresowanie wśród klientów. Blachodachówka jest jednak niezastąpiona jako pokrycie renowacyjne, zastępujące starą blachę lub eternit. Popularne są również gonty bitumiczne – pokrycie trwałe (producenci dają na nie 20 lat gwarancji, choć tak naprawdę sprawdzą się przez 50 lat), a przede

(.63(57 5$'=,

wszystkim łatwe w montażu. Nie wymagają specjalistycznych akcesoriów dachowych, które są niezbędne w przypadku dachówek. Dobrym okresem na zakup pokrycia dachowego jest początek roku – stagnacja w tym czasie w budownictwie sprzyja obniżaniu cen przez producentów, a więc warto, jeśli to tylko możliwe, zaplanować kupno pokrycia dachowego właśnie w tym okresie, a zaoszczędzimy ok. 10%. G Jak wygląda proces zakupu pokrycia dachowego? Inwestor musi dostarczyć rysunek techniczny dachu będący częścią projektu architektonicznego lub wymiary dachu – pomiar dachu wykonuje przeważnie dekarz. Specjalny program komputerowy optymalizuje połać dachową dla konkretnego pokrycia i podaje szczegółowo potrzebne materiały do jego wykonania i kosztorys realizacji. Po akceptacji ceny, pokrycie zamawiane jest u producenta. Czas oczekiwania na skompletowanie wszystkich materiałów wynosi od kilku dni do dwóch tygodni. Istotną rzeczą, którą trzeba brać pod uwagę przy zakupie dachówki jest transport. Ponieważ jest to ciężki materiał pokryciowy, niejednokrotnie przekraczający kilka-kilkanaście ton, wymaga specjalistycznego transportu i rozładunku. Zapewnić trzeba odpowiedni dojazd na plac budowy i miejsce rozładunku. G Z jakiego materiału kupuje się najczęściej rynny? Najpopularniejsze są rynny z tworzywa sztucznego. Niewątpliwie ich atutem jest cena, ale obecnie także jakość – dawniej rynny w ciemnych kolorach potrafiły się odbarwiać. Obserwuje się jednak wzrost zainteresowania systemami ze stalowych blach powlekanych i lakierowanych – odznaczają

Gonty bitumiczne to lekkie, trwałe i łatwe do ułożenia pokrycie dachu. (fot. Redakcja)

się wyższą trwałością przy dachach silnie nasłonecznionych, ponieważ właściwością stali jest mniejsza rozszerzalność cieplna niż PVC. Stal jest także bardziej wytrzymała mechanicznie, co ważne jest zwłaszcza przy dachach o dużym kącie nachylenia i w rejonach z obfitymi opadami śniegu. Stalowy system rynnowy jest droższy od tego z PVC o ok. 30%. Na droższe orynnowanie decydują się klienci wybierający także droższe pokrycie dachowe (z dachówki), którym zależy na jakości. G Czy zdarzają się reklamacje orynnowania, czego zazwyczaj dotyczą? Reklamacje na rynny praktycznie nie wpływają. Zdarzają się jednak drobne usterki. Dotyczą one przeważnie systemów PVC – pokazały to ostatnie dwa sezony zimowe. Najczęściej nie wytrzymywały pod naporem śniegu uchwyty rynnowe, które po prostu pękały. Nie było to jednak

dla klientów dużym obciążeniem finansowym – wystarczy wówczas dokupić kilka uchwytów, a to koszt rzędu kilkudziesięciu złotych. Obecnie zauważa się, że producenci zaczęli stosować dodatkowe wzmocnienia najbardziej newralgicznych elementów podatnych na uszkodzenia mechaniczne, a więc ryzyko urywania się rynien będzie znikome. Zresztą obrywające się uchwyty to często wina niedbalstwa samych użytkowników, a nie systemu rynnowego – użytkownicy nie zawsze pamiętają o przeglądzie i czyszczeniu rynien przynajmniej raz w roku. 4 więcej o pokryciach dachowych i rynnach

35$:2

Dawid Abramczyk

Ubezpieczony

WYKONAWCA

W

większości przypadków są to zdarzenia losowe niezamierzone przez wykonawcę. Jednak występują i takie, które są efektem nieprofesjonalnego podejścia pracowników do powierzonych im zadań. Każdorazowe rozpoczęcie inwestycji wymaga odpowiedniego przygotowania i zaplanowania poszczególnych etapów realizacji. W trakcie takich przygotowań wykonawcy motywowani chęcią jak najszybszego zakończenia realizacji i rozliczenia z inwestorem, zapominają o zabezpieczeniu siebie, swojej przyszłości oraz przyszłości swoich bliskich, o mieniu inwestora nie wspominając. Należy pamiętać, że każdy podmiot gospodarczy realizujący inwestycję może wyrządzić szkodę innym osobom

– osobom trzecim, niezwiązanym z przedsiębiorstwem, czy inwestorem. Przedstawione sytuacje znajdują regulację w Kodeksie Cywilnym. Art. 415 informuje „Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”. Nie zawsze jednak możliwości finansowe wykonawcy pozwalają na polubowne rozwiązanie konfliktu i naprawienie szkód we własnym zakresie. Właśnie na ewentualność takich zdarzeń powstały ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. OC Zawarcie ubezpieczenia OC i regularne odprowadzanie składek gwarantuje wykonawcom wypłacalność w pełnym zakresie wyrządzonej szkody.

W przypadku przynależności do stowarzyszenia zrzeszającego fachowców z danej grupy zawodowej istnieje możliwość negocjowania warunków polisy OC indywidualnie dla danej grupy. Prawdopodobieństwo, że w ciągu roku wszyscy członkowie będą musieli korzystać z polisy jest niewielkie, przez co takie rozwiązanie jest bardzo korzystne dla wykonawcy i ubezpieczyciela zarazem. Wysokość składek jest zdecydowanie mniejsza, a wartość polisy bardzo duża. W przypadku zawierania ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej indywidualnie, dekarz musi liczyć się z tym, że wartość polisy OC, do wysokości której ubezpieczyciel jest w stanie naprawić szkodę, może być niewystarczająca lub wprost proporcjonalna do niskiej składki.

rys. Braas

Od zawsze wiadomo, że zawód dekarza jest niebezpieczny i niesie za sobą mnóstwo przykrych zdarzeń, dotykających zarówno samych wykonawców, ich pracowników, jak i inwestorów oraz ich mienie.

Ubezpieczenia grupowe dają ten komfort, że składka jest optymalna (300-700 zł/mc), a wartość polisy wystarczająca, nawet do 5 000 000 zł w przypadku kilku zdarzeń. Lista korzyści wynikających z takiej formy zabezpieczania wykonawcy w zakresie odpowiedzialności cywilnej jest bardzo długa. Ochroną zostały objęte m.in. szkody spowodowane przez pracowników będących w stanie nietrzeźwości. Jest to dosyć kontrowersyjna korzyść, jednak jak istotna dla inwestora. Nie wolno zapominać, że ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej ma za zadanie zabezpieczyć przede wszystkim interes poszkodowanego. GWARANCJA Coraz częściej inwestorzy wymagają od wykonawców udzielania długoterminowej gwarancji na wykonawstwo, pokrywającej się z gwarancją udzieloną przez producenta na materiał. Na takie rozwiązanie pozwolić sobie mogą jedynie właściciele firm dekarskich mający polisy OC skonstruowane właśnie pod tym kątem. Wychodząc naprzeciw takim potrzebom ubezpieczyciele włączają do ochrony grupowej szkody wynikające z działania warunków atmosferycznych czy błędów w sztuce, które mogą wyjść po kilku latach. Jest to idealne rozwiązanie dla obu stron, ponieważ daje komfort i poczucie bezpieczeństwa inwestorowi na długie lata, a wykonawcy zabezpiecza majątek. UMOWA Proces zawierania polisy ubezpieczeniowej został uproszczony do minimum i tak naprawdę to firma ubezpieczeniowa pomaga wykonawcy zgromadzić

niezbędne dokumenty. W jego gestii pozostaje jedynie terminowe odprowadzanie składek oraz informowanie na bieżąco ubezpieczyciela lub jego przedstawiciela o wartościach realizowanych inwestycji. Każdorazowo przed rozpoczęciem prac wykonawca powinien przedstawić inwestorowi polisę zabezpieczającą inwestycję na wypadek ewentualnych szkód, wypadków lub też niedotrzymania terminów. W przypadku wystąpienia szkody obowiązek zgłoszenia spoczywa zarówno na inwestorze, jak i wykonawcy. Wykonawca informuje ubezpieczyciela o zaistniałej sytuacji, natomiast inwestor zobligowany jest do przeprowadzenia inwentaryzacji stanu faktycznego szkód i przedstawienia ich ubezpieczycielowi. Ubezpieczyciel natomiast powołuje biegłego, który przeprowadza ekspertyzę i na jej podstawie wypłaca odszkodowanie inwestorowi. Istotnym elementem jest również ocena przeprowadzona przez producenta materiału wykorzystanego przez wykonawcę, dzięki której można wykluczyć błąd w sztuce lub wykryć inne nieprawidłowości. W przypadku wykonawców, dekarzy nienależących do żadnego stowarzyszenia inwestor ma prawo zażądać wykupienia ubezpieczenia pod konkretną inwestycję. Koszty zawarcia indywidualnej polisy mogą zostać przeniesione na inwestora lub odliczone od wynagrodzenia należnego wykonawcy. ROSZCZENIA Dzisiaj takie praktyki nie są już niczym zaskakującym w przypadku większych inwestycji. A co z małymi inwestorami indywidualnymi, którzy szukając oszczędności na każdym etapie realizacji zapominają o weryfikowaniu wykonawcy pod kątem ubezpieczenia. Problem zaczyna się, gdy na budowie dochodzi do tragedii z udziałem osób trzecich, zalania na skutek nieprawidłowego zabezpieczenia frontu robót lub też niedotrzymania terminu, a nasz wykonawca nie ma ubezpieczenia. W takiej sytuacji jedyne co można zrobić, to dochodzić swoich roszczeń na drodze postępowania cywilnego. Można jednak uniknąć niepotrzebnych komplikacji i nerwów, każdorazowo prosząc wykonawcę przed wejściem na budowę o przedstawienie polisy ubezpieczeniowej. W przypadku polisy OC ubezpieczyciel pokrywa roszczenia osób trzecich, poszkodowanych przez dekarza w trakcie trwania

inwestycji. Rekompensata nigdy nie jest wypłacana dekarzowi, ponieważ stanowi zadośćuczynienie dla poszkodowanego. W 2009 roku do oferty ubezpieczeń dla grup zawodowych wprowadzone zostało ubezpieczenie robót budowlano-montażowych, które pokrywa szkody powstałe u samego przedsiębiorcy, mianowicie szkody w wykonanych pracach, za zniszczone materiały, uszkodzone narzędzia i szkody w mieniu otaczającym. Oferta ta jest efektem wyraźnych próśb dekarzy zrzeszonych, co świadczy o ich wysokiej świadomości i profesjonalnym podejściu do tematu. Rynek budowlany pełen jest pseudofachowców i sezonowych wykonawców, których bezmyślność i brak wyobraźni odbija się na inwestorach. Rokrocznie dochodzi do licznych wypadków i zaniedbań na dachach w całej Polsce z udziałem wykonawców nieposiadających podstawowego ubezpieczenia. Regularnie zatrudniania się pracowników na czarno, którzy wykonują niebezpieczne prace na dachu, nie mając żadnej polisy zabezpieczającej nie tylko ich samych, ale także rodziny na ewentualność tragedii. Takie sytuacje mają swój finał w sądzie i potrafią ciągnąć się latami. Oferta towarzystw ubezpieczeniowych oferujących ubezpieczenia indywidualne i grupowe jest dzisiaj bardzo bogata, a składki za podstawowe ubezpieczenia pracowników budowlanych są na każdą kieszeń. Podpisanie polisy zajmuje kilka minut, można taki proces przeprowadzić telefonicznie lub korzystając z formularzy dostępnych na stronach internetowych ubezpieczycieli. 4

2

Rola kominiarza

1

3

Obróbka okna

4

Gonty bitumiczne

5

Pomysł na komin

6

Inwestor zastępczy

Nowoczesny dach

fot. fotolia, Fakro, Icopal

: 1$67}31<0 180(5=(

88 stron W SPRZEDAŻY

księgarnia portalu e-okna.pl

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.