Przegląd Dachowy e-dach.pl nr 30-31

ŁATY I KONTRŁATY

NORMA EUROKOD 5

DACH ZE STALI

SZCZELNY KOMIN

O DACHACH LUDZKIM GŁOSEM

ISSN 1689-8028

030-031 LISTOPAD 2011-LUTY 2012

DWUMIESIĘCZNIK BEZPŁATNY

BEZBŁĘDNY DACH WINDĄ NA DACH

KIEDY OKNO JEST ENERGOOSZCZĘDNE OKNA DACHOWE

63,6 75(¥&,

Ewa Kalicka

04 CO OFERUJE RYNEK Ważne produkty, nowości

06 WSZYSTKO O DACHACH Budowa, eksploatacja, remont

Od Redakcji

K

oniec roku zwykle służy podsumowaniom.

Jaki to był rok dla budownictwa? Początek był trudny, borykaliśmy się z długą zimą i potężnym mrozem, ale doświadczenia z roku poprzedniego uodporniły nas na kaprysy natury. Według raportu GUS-u budowaliśmy więcej. Inwestorzy indywidualni, budujący domy jednorodzinne, wiedli w tym roku prym. Wznieśli więcej domów niż deweloperzy, spółdzielnie i samorządy. Znacząco wzrosła również liczba wydanych pozwoleń na budowę.

Jest zatem realna szansa, że mimo widma globalnego kryzysu, przyszły rok dla budownictwa mieszkaniowego będzie udany. Spójrzmy więc na przyszłość optymistycznie, a rok 2012 niech będzie czasem realizacji marzeń o własnym domu. 4 E.K.

06 Bezbłędny dach

WYDAWCA Grupa e-budownictwo.pl Sp. z o.o.

14 Dach pod

starodrzewem

18 20 22 24 26

Łaty i kontrłaty

12 Dom z okapem czy bez?

37 Ciepłe centymetry 40 Ocieplanie stropu na poddaszu nieużytkowym

Norma Eurokod 5 Windą na dach Dach ze stali Diabeł tkwi w szczegółach

30 Dachówki

wentylacyjne

32 Szczelny komin 34 Rynna z pomysłem 35 Bezpłatne kupony na materiały budowlane

36 Dach bezpieczny zimą

42 Składowanie materiałów

44 Stropy monolityczne 46 Nadbudowa piętra domu

50 Kiedy okno jest

energooszczędne?

52 54 56 58

Schody na poddasze Kolektory z dopłatą Powierzchnia domu

ADRES REDAKCJI ul. Pory 59 lok. 97, 02-757 Warszawa tel. 22 40 13 550, www.e-budownictwo.pl REDAKTOR NACZELNA Ewa Kalicka | ekalicka@e-budownictwo.pl REDAKTOR PROWADZĄCA Katarzyna Laszczak | klaszczak@e-budownictwo.pl REDAKCJA Marta Balcerowska, Katarzyna Dębek, Monika Jabłońska, Ewa Kulesza, Paweł Wiśniewski BIURO REKLAMY tel. 22 651 59 90, faks 22 203 45 75 | reklama@e-budownictwo.pl Daniel Baranowski tel. 0 606 870 700 | dbaranowski@e-budownictwo.pl Paulina Gordon tel. 0 602 332 696 | pgordon@e-budownictwo.pl Maciej Grużewski tel. 0 602 107 700 | mgruzewski@e-budownictwo.pl STUDIO GRAFICZNE Art Quality Studio Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo do ich redagowania oraz skracania. Nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam.

Copyright© Grupa H EXGRZQLFWZR SO 6S ] R R ISSN 1689-8028 | nakład 15 000 egz.

Druk: &RORXUV )DFWRU\

Ubezpieczenie domu

fot. na okładce: Velux

10 Jaki dom wybrać

&2 2)(58-( 5<1(.

Płyty PIR Powerroof Płyty PIR Powerroof, oferowane przez firmę Recticel, służą do termicznej izolacji dachów skośnych metodą nakrokwiową.

Najważniejszą cechą tego rozwiązania jest jednolita warstwa termoizolacji, która chroni również konstrukcję dachu. Użycie płyt POWERROOF gwarantuje wymierną oszczędność energii cieplnej. Płyty charakteryzują się następującymi cechami: ľ współczynnik przewodzenia ciepła – Od = 0,024 (W/m²·K), ľ wytrzymałość na ściskanie – 150 kPa przy 10% odkształceniu, ľ Euroklasa ogniowa – D s2 d0, ľ wymiary – 1200 x 2500 mm, ľ grubość – 60, 80, 100, 120, 140 mm, ľ wykończenie krawędzi – pióro-wpust.

Aby osiągnąć współczynnik U < 0,25 (W/m²·K) wystarcza płyta grubości 100 mm. Płyty Powerroof są obustronnie pokryte okładziną z folii aluminiowej o grubości 50 P, która stanowi warstwę paroizolacyjną i usztywniającą. Rdzeń płyty Powerroof jest wykonany z pianki typu Taufoam by Recticel, która jest udoskonaloną wersją powszechnie stosowanych pianek PIR i gwarantuje stałe, deklarowane właściwości izolacyjne oraz wyróżnia się wyższą klasyfikacją ogniową – Euroklasa D s2 d0.4 Producent: Recticel Insulation [www.recticelizolacje.com]

Powłoka poliuretanowa PURMAT Stalowe blachy dachowe i elewacyjne z powłoką poliuretanową PURMAT to nowość w ofercie firmy Blachy Pruszyński, która jest ich jedynym dystrybutorem. Powłokę tworzy 50-mikronowa warstwa lakieru poliuretanowego, która gwarantuje trwałość pokrycia, a także odporność na powstawanie korozji. Ponadto powłoka PURMAT zapewnia pokryciom wyjątkową trwałość, elastyczność i odporność na zarysowania oraz działanie promieni ultrafioletowych, co w praktyce eliminuje problem odbarwiania. Powłoka została poddana badaniom wykonanym przez specjalistów z laboratorium oraz działu technicznego firmy Pruszyński, Instytutu Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników oraz koncernu ArcelorMittal – największego na świecie wytwórcy stali. Powłoka PURMAT dostępna jest w sześciu kolorach, z 30-letnią gwarancją, co w znaczny sposób wzbogaca dotychczasową ofertę rynkową.

Nowy materiał zaspokaja nawet najbardziej wygórowane oczekiwania klientów oraz firm wykonawczych. Dzięki szerokiej gamie kolorów i różnorodności profilowań, z łatwością można je dopasować zarówno do elewacji, dachu jak i otoczenia domu czy budynku biurowego, handlowego lub magazynowego. 4 Producent: Blachy Pruszyński [www.pruszynski.com.pl]

Narożniki regulowane Narożniki regulowane do systemów rynnowych są nowością, oferowaną przez firmę Galeco. Narożniki są produkowane zarówno w systemie STAL jak i PVC. Produkty te umożliwiają łatwy i szybki montaż na każdym budynku, którego kształt architektoniczny wymaga narożnika o nietypowym kącie. Obecnie wykonawca nie musi więcej czekać na dostawę specjalnie zamawianego narożnika o kącie innym niż 90°.

Od ręki dostępny jest łuk, który w zależności od kąta dachu można samodzielnie zamontować. Narożniki regulowane składają się z dwóch części – bazowej i regulowanej. Ich wzajemne ustawienie pozwala uzyskać kąt od 105-135° (a nawet 165° po ręcznym docięciu) – w przypadku narożników stalowych oraz 90-150° – dla narożników PVC. Zastosowanie takich narożników skraca czas montażu orynnowania, zapewnia większą precyzję, a system montażu jest bardzo ekonomiczny. Narożniki są oferowane w dużym wyborze kolorów. 4 Producent: Galeco [www.galeco.pl]

Szkolenia dekarskie Velux W drugiej połowie stycznia 2012 r. firma VELUX rozpocznie intensywne szkolenia dekarzy i sprzedawców, które obejmą blisko 220 lokalizacji na terenie całej Polski. W trzymiesięcznym cyklu szkoleniowym będzie uczestniczyć ponad 2 tysiące firm dekarskich.

Po raz kolejny firma VELUX rozpoczyna akcję, która ma na celu poprawę jakości usług świadczonych przez firmy dekarskie i handlowe. Wyjątkowość programu polega na tym, że nigdy dotąd szkolenia VELUX nie były aż tak łatwo dostępne dla dekarzy. Firma VELUX przeprowadzi średnio 3 szkolenia dziennie, ponad 20 tygodniowo, a podczas całego cyklu będzie ich ponad dwieście. Kursy odbędą się w składach budowlanych, w których dekarze na co dzień się zaopatrują. W programie przewidziano m.in. naukę skutecznego doradztwa klientom w doborze produktów VELUX oraz prezentacje jak wykorzystywać systemowe rozwiązania izolacyjne i montażowe dla ułatwienia pracy, zminimalizowania ryzyka reklamacji oraz poprawy parametrów izolacyjnych okna. W praktycznej części uczestnicy szkolenia dowiedzą się również jak przygotować zwykłe okno połaciowe, aby możliwa była jego późniejsza modyfikacja do wersji elektrycznej bez uszkodzenia wnęki okiennej. Ponadto po raz pierwszy w Polsce zostanie zaprezentowana nowa roleta zewnętrzna VELUX, która otrzymała prestiżową niemiecką nagrodę designerską IF Award. Szkolenia są bezpłatne, rozpoczną się w połowie stycznia i potrwają do końca marca. O najbliższe terminy można dowiadywać się bezpośrednio w składach budowlanych lub u doradców technicznych VELUX. Uczestnicy szkoleń będą mogli wziąć udział w konkursach przygotowanych przez składy budowlane we współpracy z firmą VELUX. Organizatorzy przewidzieli wiele atrakcyjnych nagród.

Hurtownie budowlane, które zdecydują się na organizację szkolenia u siebie będą rekomendowane na stronie www.VELUX.pl, a ponadto otrzymają atrakcyjną ofertę promocyjno-handlową. Zapraszamy zainteresowanych organizacją szkolenia do kontaktu z przedstawicielami handlowymi VELUX. 4 Organizacja: Velux [www.velux.pl]

Czytelnikom, którzy chcą mieć pewność, że otrzymają wszystkie numery Przeglądu Dachowego e-dach.pl, proponujemy zamówienie bezpłatnej prenumeraty rocznej. Wystarczy pokryć koszty wysyłki naszego dwumiesięcznika, a sześć kolejnych numerów trafi bezpośrednio do Twojego domu za pośrednictwem poczty.

1. Wyślij e-mail na adres prenumerata@e-dach.pl, podając swój pełny adres korespondencyjny wg wzoru: Jan Kowalski ul. Marszałkowska 00-111 Warszawa 2. Pokryj koszty wysyłki 6 numerów Przeglądu Dachowego e-dach.pl, wpłacając na konto Grupy e-budownictwo.pl kwotę w wysokości 30 zł. Numer konta, na który należy dokonać przelewu to: 94 1030 0019 0109 8510 0185 6243 3. Po ukazaniu się każdego kolejnego numeru Przeglądu Dachowego e-dach.pl zrealizujemy wysyłkę pod podany przez Ciebie adres.

Do każdej prenumeraty „Poradnik dachowy" w prezencie

352-(.7<

fot. Braas

Układanie dachu to najbardziej skomplikowany etap budowy.

Dlatego też,ważne jest zarówno postępowanie zgodne z założeniami projektu budowlanego, jak i profesjonalne wykonawstwo.

Bezbłędny dach Agata Gajewska

D

odatkowo trzeba wiedzieć, że ułożenie dachu to często jedna z najkosztowniejszych inwestycji zamknięcia budynku w stanie surowym.

Biorąc pod uwagę, że dach wykonuje się na końcu – inwestorom często zaczyna brakować już środków i próbują oszczędzać. Tym samym doprowadzają do poważnych błędów, a niekiedy nawet katastrofy budowlanej.

DACH W ZGODZIE Z PROJEKTEM Projekt architektoniczny to nie tylko założenia estetyczne danego budynku.

Określa on również warunki techniczne, jakie powinny zostać spełnione w czasie budowy. W projekcie zawarte są zatem założenia dotyczące kształtu dachu, technologii wykonania jego elementów

konstrukcyjnych oraz rodzaju pokrycia, jakie powinno zostać zastosowane. Niedozwolone jest wprowadzanie jakichkolwiek zmian w projekcie bez konsultacji z architektem lub konstruktorem. Założone pierwotnie wytyczne obowiązują zarówno ekipę dekarską, jak i samego inwestora.

Nawet niewielkie zmiany, które wydają się mało znaczące, mogą prowadzić do późniejszych, poważnych i przez nikogo niechcianych konsekwencji. W najlepszym przypadku całość będzie wyglądała nieestetycznie lub nieproporcjonalnie, znacznie gorszym skutkiem może być przeciekanie dachu, czy nawet jego zawalenie się.

Wprowadzenie samowolnych zmian projektu w czasie budowy ma jeszcze jedną istotną wadę. Uniemożliwia ono

uzyskanie odszkodowania za powstałe straty u ubezpieczyciela budynku i nie pomaga w dochodzeniu własnych racji w sądzie.

ISTOTA WYKONAWSTWA Niestety zdarza się niekiedy, że fachowiec, który zwie się dekarzem – z zawodem tym ma niewiele wspólnego.

Tymczasem, dobór profesjonalnej i doświadczonej ekipy dekarskiej, to połowa sukcesu w stworzeniu dachu bez błędów. Brak odpowiedniego doświadczenia i fachowej wiedzy teoretycznej objawia się najczęściej w bardziej skomplikowanych do wykonania częściach dachu.

Szczególne trudności sprawiać mogą kosze, gdzie konieczne jest zamontowanie elementów z blachy, poprawne przycięcie

elementów pokrycia, czy uszczelnienie miejsca styku dwóch koszy. Niełatwe do wykonania są też obróbki blacharskie, zwłaszcza te wokół komina i okien.

Również prawidłowego wykonanie komina wymaga od dekarza nie tylko profesjonalnej wiedzy, ale czasami nawet konsultacji z kominiarzem.

Nie mniej wiedzy i doświadczenia potrzeba do prawidłowego wykonania okapu. Trzeba tutaj bowiem znać szczegóły montażu deski klinowej, blachy okapowej i frezowanych podhaków.

Wzmożona uwaga dekarza konieczna jest też podczas prac prowadzonych na styku membran z konstrukcją dachową, ponieważ nietrudno w tym miejscu o przerwanie folii.

Ponadto, nie każdy dekarz bierze pod uwagę, że niezwykle ważne jest zapewnienie prawidłowej wentylacji połaci.

Jej brak powoduje bowiem gnicie więźby dachowej i w efekcie – uszkodzenie konstrukcji dachu. Dobrze wykonana wentylacja to taka, która posiada przestrzeń wlotową dla powietrza przy okapie i wylotową – przy kalenicy oraz dachówki wentylacyjne zamontowane w miejscach, gdzie przerwana jest ciągłość pokrycia.

Sama kalenica również nie należy do najprostszych elementów dachu.

W jej przypadku konieczne jest prawidłowe zamocowanie listwy kalenicowej i ułożenie taśmy wentylacyjno-uszczelniającej.

Jeśli montowana jest instalacja odgromowa – powinna zostać odpowiednio przeprowadzona przez specjalne klamry do gąsiora.

Oryginalny dach wygląda efektownie, jeśli jest odpowiednio dobrany do bryły budynku. (fot. Braas)

Forma dachu i materiał na jego pokrycie wiążą się ściśle z charakterem domu. (fot. Rheinzink)

DACHÓWKA A ŁATY Do każdego pokrycia dachu zalecane jest wykonanie innego rozstawu łat.

Dach powinien zostać dokładnie rozmierzony, a odstępy między rzędami łat muszą być identyczne i dostosowane do konkretnego typu pokrycia, jakie mamy zamiar układać.

Producenci pokryć dachowych zapewniają, że jest niedopuszczalne i niemożliwe, aby odchylenia rozmiarów produktów wykraczały poza przyjęte normy. To właśnie niedokładne wymierzenie dachu i przybicie drewnianych elementów w nierównych odstępach, daje późniejsze wrażenie, jakby niektóre dachówki były za krótkie lub za długie w stosunku do pozostałych. Efekt nierówności pokrycia powstaje na skutek złego i nieprofesjonalnego wykonawstwa.

NIEOPŁACALNA OSZCZĘDNOŚĆ Fachowiec z prawdziwego zdarzenia, to – jak wspomniano powyżej – dopiero połowa sukcesu w budowie dachu bez błędów. Drugą część stanowi unikanie oszczędności na materiałach i stosowanie odpowiednich akcesoriów dachowych.

Wykonanie dachu to najkosztowniejsza inwestycja do momentu powstania domu w stanie surowym. Należy to uwzględnić jeszcze przed rozpoczęciem budowy, aby w końcowej jej fazie nie oszczędzać nadto z powodu mocno naderwanego już portfela. Właśnie takie oszczędności przyczyniają się do powstawania poważnych błędów lub uchybień budowlanych.

Pamiętajmy, że dach stanowi jeden z najważniejszych elementów konstrukcji naszego domu i aby był solidny, a także służył nam latami – wymaga od nas

DACH POD KONTROLĄ

K

ażdy dach wymaga zastosowania indywidualnych rozwiązań, nawet jeśli realizacja odbywa się według takiego samego projektu. Wynika to z wielu czynników, jak chociażby usytuowanie działki budowlanej.

Po zakończeniu budowy, jej kierownik powinien dokonać odbioru wszystkich elementów dachu i zapisać wyniki w dzienniku budowy. Pozwala to wychwycić ewentualne błędy wykonawcze wtedy, kiedy jest jeszcze czas na ich usunięcie. Dokładna dokumentacja ułatwi również uzyskanie odszkodowania, w przypadku gdyby okazało się jednak, że nasz dach bezbłędny nie jest.

Konieczne jest też dokonywanie corocznych przeglądów dachu. Każdy dom powinien posiadać tzw. książkę obiektu, w którą wpisuje się dokonane przeglądy.

Ponadto, w ramach dbałości o dach – warto sprawdzić, czy w czasie wykonywania prac dodatkowych, np. montażu anteny – nie powstały jakieś zmiany, mające na niego niekorzystny wpływ.

Dach to czÄ&#x2122;sto najkosztowniejsza inwestycja do zamkniÄ&#x2122;cia budynku w stanie surowym, ale nie naleĹźy na niej oszczÄ&#x2122;dzaÄ&#x2021;. (fot. Braas)

352-(.7< ZarĂłwno dach o skomplikowanej, jak i prostej formie, wymaga starannego wykonania. (fot. Braas)

poniesienia odpowiednio wysokich wydatkĂłw. Skutki samodzielnego radzenia sobie z pracami przy nim sÄ&#x2026; przewaĹźnie opĹ&#x201A;akane. Metoda prĂłb i bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dĂłw, ktĂłrÄ&#x2026; kieruje siÄ&#x2122; wielu zapalonych majsterkowiczĂłw jest tutaj caĹ&#x201A;kowicie nieopĹ&#x201A;acalna i mija siÄ&#x2122; z celem. WiÄ&#x2122;cej bowiem wydamy na późniejsze, konieczne naprawy, aniĹźeli uda nam siÄ&#x2122; zaoszczÄ&#x2122;dziÄ&#x2021; na jakoĹ&#x203A;ci materiaĹ&#x201A;Ăłw i profesjonalnej ekipie dekarskiej.

AKCESORIA DACHOWE Aby uniknÄ&#x2026;Ä&#x2021; bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dĂłw w czasie powstawania dachu, nie moĹźna lekcewaĹźyÄ&#x2021; koniecznoĹ&#x203A;ci montaĹźu nawet najmniejszego elementu, skĹ&#x201A;adajÄ&#x2026;cego siÄ&#x2122; na jego konstrukcjÄ&#x2122;. Znacznie podnosi to co prawda koszty, ale owocuje dĹ&#x201A;ugowiecznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; dachu i zadowoleniem z jego uĹźytkowania. Elementy, ktĂłre doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czajÄ&#x2026; producenci zawsze powinny zostaÄ&#x2021; wykorzystane w odpowiedni sposĂłb.

Do zamocowania Ĺ&#x201A;awy kominiarskiej potrzebne sÄ&#x2026; dwa wsporniki i nie

wystarczy tylko jeden, jak bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dnie uwaĹźajÄ&#x2026; niektĂłrzy. JeĹ&#x203A;li na Ĺ&#x201A;awce ciÄ&#x2122;Ĺźar nie rozĹ&#x201A;oĹźy siÄ&#x2122; prawidĹ&#x201A;owo, skutki bĹ&#x201A;Ä&#x2122;du mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; nawet dramatyczne dla kominiarza lub innej osoby, ktĂłra porusza siÄ&#x2122; po dachu.

Kominki odpowietrzajÄ&#x2026;ce nie sÄ&#x2026; tym samym, co wentylacyjne i powinny zostaÄ&#x2021; zamontowane na odpowiedniej wysokoĹ&#x203A;ci, a nie w sposĂłb przypadkowy.

Ich zadaniem jest odpowietrzanie systemu kanalizacyjnego, wiÄ&#x2122;c speĹ&#x201A;niÄ&#x2026; swojÄ&#x2026; funkcjÄ&#x2122;, tylko jeĹ&#x203A;li znajdÄ&#x2026; siÄ&#x2122; we wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwych miejscach dachu i na wysokoĹ&#x203A;ci zaleĹźnej m.in. od kÄ&#x2026;ta jego nachylenia.

DachĂłwki wentylacyjne naleĹźy montowaÄ&#x2021; wszÄ&#x2122;dzie tam, gdzie przerwana jest ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; pokrycia, a nie tam, gdzie wskaĹźe fantazja dekarza. Ich liczbÄ&#x2122; naleĹźy teĹź dostosowaÄ&#x2021; indywidualnie do kaĹźdego dachu.

Klamry doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone do dachĂłwek sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026; do klamrowania co trzeciej dachĂłwki po skosie na caĹ&#x201A;ej poĹ&#x201A;aci dachu, a nie jak sÄ&#x2026;dzÄ&#x2026; niektĂłrzy â&#x20AC;&#x17E;specjaliĹ&#x203A;ciâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; do uĹźycia

PrawidĹ&#x201A;owe uĹ&#x201A;oĹźenie dachĂłwek zaleĹźy m.in. od dokĹ&#x201A;adnego rozmierzenia dachu i rozmieszczenia Ĺ&#x201A;at. (fot. Braas)

jedynie na dachówkach skrajnych lub nie uşycia ich w ogóle.

Kratka wlotowa do okapu nie jest aĹź tak duĹźym wydatkiem w stosunku do caĹ&#x201A;ej inwestycji, a jest w stanie zapewniÄ&#x2021; prawidĹ&#x201A;owÄ&#x2026; wentylacjÄ&#x2122; poĹ&#x201A;aci. Jej brak moĹźe skutkowaÄ&#x2021;, np. porastaniem dachu mchem. Późniejsze czyszczenie na pewno bÄ&#x2122;dzie pracochĹ&#x201A;onne i z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; drogie.

WiÄ&#x2122;Ĺşba, folia, ocieplenie i dachĂłwki powinny byÄ&#x2021; do siebie dopasowane.

Najlepiej wybraÄ&#x2021; system do krycia dachĂłw od tego samego producenta. WĂłwczas, poszczegĂłlne jego elementy pasujÄ&#x2026; do siebie znacznie lepiej. 4

wiÄ&#x2122;cej o dachach

Przestrzeganie wytycznych projektu jest konieczne, by stworzyÄ&#x2021; harmonijny i trwaĹ&#x201A;y dach. (fot. Euronit)

352-(.7< Monika Jabłońska

Zakładając, że warunki zabudowy nie ograniczają wyboru projektu domu, który zamierzamy wybudować, posiadamy odpowiednio przestronną działkę i nie stawia się przed nami wymagań co do wysokości budynku oraz kąta nachylenia dachu – możemy wznieść zarówno dom parterowy, jak i z poddaszem użytkowym.

Jednak właśnie wówczas wielu inwestorów staje przed dylematem: na jaki projekt się zdecydować?

JAKI DOM WYBRAĆ Projekt domu parterowego. (proj. Pracownia Projektowa Archipelag)

O

dpowiedź na powyższe pytanie nie może być jednoznaczna, ponieważ w dużej mierze wybór projektu domu zależy od prywatnych preferencji przyszłych właścicieli, ich wieku, stanu zdrowia oraz posiadanego (lub nie) potomstwa. Domy z poddaszem użytkowym przeważnie poleca się ludziom młodym, o dobrej kondycji zdrowotnej. Jest to związane z koniecznością częstego wchodzenia po schodach, co może być uciążliwe dla osób starszych lub niepełnosprawnych ruchowo.

W domach z poddaszem użytkowym, łatwiej wprowadzić podział funkcjonalny, wydzielając część dzienną na parterze i urządzając sypialnie na poddaszu.

DOMY PARTEROWE Projekty domów parterowych mają tylu zwolenników, co i przeciwników. Podobnie jest z liczbą ich wad oraz zalet, które wiążą się z rozplanowaniem pomieszczeń, kosztami budowy, czy późniejszej eksploatacji.

ZALETY G Do zalet domów parterowych należy z pewnością fakt, że budowa takiego budynku jest stosunkowo łatwa, a jej przebieg szybki i sprawny. Ponadto, koszty

inwestycji można nieco ograniczyć, gdyż dom nie wymaga dodatkowych stropów i podłóg. Usytuowanie wszystkich pomieszczeń na jednej kondygnacji budynku nie tylko umożliwia swobodne poruszanie się osobom starszym i schorowanym, ale także ułatwia komunikację między domownikami i sprzyja umacnianiu więzów rodzinnych.

G Pomieszczenia w domu parterowym mają najczęściej taką samą, standardową wysokość, co ułatwia zagospodarowanie przestrzeni. Aranżacja wnętrz może być bardziej ekonomiczna, ponieważ można zastosować w nich powszechnie dostępne w sklepach meble. Sprzęty i akcesoria, ze względu na swoje szablonowe wymiary, są na ogół tańsze, aniżeli robione według indywidualnego zamówienia lub na wymiar. Dodatkowo, niemal z każdego pomieszczenia można zaprojektować wyjście do ogrodu otaczającego dom.

Cecha ta ma niebagatelne znaczenie dla osób ceniących uroki natury.

WADY G Mając na uwadze wady budynków parterowych, nie sposób pominąć faktu, że z punktu widzenia, coraz bardziej znaczącej – energooszczędności – budowa takiego domu jest całkowicie nieopłacalna.

Koszty jego ogrzania w przyszłości są przeważnie znacząco wyższe, aniżeli eksploatacja domu z użytkowym poddaszem. Wynika to zarówno z dużej powierzchni przegród zewnętrznych oraz dachu, jak i niekorzystnej dla oszczędności energii cieplnej relacji tych przegród do kubatury budynku. Projekt domu parterowego nie jest zatem przeważnie projektem energooszczędnym.

G Dodatkowo, powierzchnia zabudowy wymaga posiadania przestronnej działki, najlepiej o proporcjonalnych kształtach, gdzie swobodnie da się osadzić bryłę domu.

G Koszt budowy zwiększa się poprzez konieczność zakupu większej ilości materiałów potrzebnych do wykonania fundamentów i dachu domu. Jeżeli dom jest niewielki – często konieczne okazuje się wybudowanie go na podpiwniczeniu lub dostawienie innych budynków na działce, wykorzystywanych jako zaplecze gospodarcze.

DOMY Z PODDASZEM UŻYTKOWYM Projekty domów z poddaszem użytkowym są w przeważającej mierze bardziej energooszczędne. Ogrzane na parterze powietrze, unosząc się ku górze, nie ucieka od razu przez dach, ale podnosi temperaturę pomieszczeń usytuowanych na poddaszu. Aby jednak proces taki mógł zaistnieć, konieczna jest szczelna izolacja przegród zewnętrznych oraz dachu. Podobnie jak w przypadku domów parterowych – budynki z poddaszem użytkowym mają tyle samo zalet, co wad.

ZALETY G Poprzez mniejszą powierzchnię zabudowy, domy z poddaszem użytkowym, łatwiej jest usytuować na niezbyt przestronnej działce lub terenie o nieproporcjonalnych wymiarach.

Ponadto zostaje nam więcej miejsca na aranżację ogrodu.

G Koszty budowy ograniczają się w związku z oszczędnością poczynioną na zakupie materiałów na dach i fundamenty. Połacie dachu mają znacznie mniejszą powierzchnię, aniżeli w przypadku budynków parterowych, o tej samej powierzchni.

G W domu z poddaszem użytkowym istnieje również możliwość dokonania funkcjonalnego podziału pomieszczeń na część dzienną i nocną. Salon i kuchnię najczęściej lokuje się na parterze,

Projekt domu z poddaszem użytkowym. (proj. Studio Atrium)

natomiast wszystkie sypialnie znajdują się na poddaszu. Taka forma rozplanowania pomieszczeń jest szczególnie wygodna dla rodzin z dziećmi, jak również sprawdza się, kiedy w jednym domu zamieszkuje rodzina dwupokoleniowa.

Wówczas wnętrza można rozmieścić w ten sposób, że obydwa pokolenia będą cieszyć się pełną swobodą i komfortem użytkowania domu. Nic bowiem nie stoi na przeszkodzie, aby na poddaszu zaplanować przestronną łazienkę lub nawet dodatkową kuchnię.

G O ile schody wewnętrzne dla jednych mogą być problemem, dla innych są oryginalnym elementem dekoracji.

G Dodatkowo wnętrza usytuowane na poddaszu praktycznie zawsze mają niepowtarzalny charakter i są bardzo stylowe. Warto pomyśleć o zaplanowaniu od strony południowej, np. pokoju do pracy. W przypadku domu z poddaszem użytkowym nie będzie to kolidowało z chęcią ulokowania po tej samej stronie świata domowego salonu.

G Warto też nadmienić, że okna połaciowe, stosowane do poddaszy są droższe od standardowych okien fasadowych, a występowanie dużych skosów uniemożliwia wykorzystanie powierzchni użytkowej w całości.

W związku z tym zachodzi konieczność inwestowania w nietypowe meble na wymiar, których ceny również przewyższają koszty zakupu zwykłych sprzętów.

WADY G W przeciwieństwie do domów parterowych – domy z poddaszem wymagają zwiększonych inwestycji finansowych, związanych z koniecznością wykonania dodatkowych stropów i podłóg. Koszty budowy zwiększą się także o cenę schodów, które niestety zajmą także część powierzchni użytkowej domu.

G Bardzo kosztowna i trudna w wykonaniu jest również izolacja poddasza, która jeśli nie będzie położona profesjonalnie – nie spełni swojej funkcji.

Wówczas na poddaszu będzie gorąco w lecie i zimno w zimie.

Projekt z kuponem

PODSUMOWANIE Tak, jak wspomniano na wstępie – wybór projektu domu jest sprawą indywidualną i powinien przewidywać konkretne potrzeby i upodobania samych mieszkańców. Jeżeli zaoszczędzimy na czymś w trakcie budowy – często poniesiemy większe koszty użytkując dom.

Decydując się na projekt domu, warto też zastanowić się nad charakterem okolicy i jej zabudowy. Nawet jeśli warunki zabudowy nie narzucają zbyt restrykcyjnych wymagań, starajmy się uniknąć estetycznego dysonansu z sąsiedztwem. 4

200 zł taniej e-projekty.pl

352-(.7<

Okap to bardzo istotny element dachu. Przede wszystkim pełni funkcje praktyczne, ale ma też estetyczne znaczenie – tworzy określony charakter architektoniczny domu.

Za

zasadniczą funkcję okapu uważa się ochronę ścian i krawędzi dachu przed zaciekaniem wody opadowej. Szerokość okapu wynosi od 50 do 90 cm i jest uzależniona od ogólnej powierzchni dachu. Przyjęte wymiary są w pełni wystarczające, aby okap mógł wypełniać przypisane mu funkcje i jednocześnie nie zacieniał nazbyt pomieszczeń domu.

Okap ma też znaczenie dla estetyki domu.

Rolą okapu jest: G odprowadzenie wody opadowej z dala od elewacji budynku,

G ochrona elewacji przed zawilgoceniem, np. przed zacinającym deszczem, G osłona przed słońcem i odpowiednie zacienienie pomieszczeń w upalne dni, G wietrzenie przestrzeni pod pokryciem dachu, G zdobienie niektórych konstrukcji architektonicznych.

JAK ZBUDOWANY JEST OKAP? Konstrukcją nośną okapu są krokwie, wystające poza obrys muru, cięte prostopadle i równolegle do ścian budynku.

Niekiedy końcówki krokwi profiluje się w sposób ozdobny. Do krokwi mocuje się deską okapową, a do niej z kolei haki i w końcu orynnowanie domu. Bardzo ważny jest właściwy montaż obróbek ze specjalnie uformowanej blachy. Są one

bowiem odpowiedzialne za odpowiednie kierowanie wody spływającej z dachu – zarówno deszczówki, jak i skroplonej na powierzchni membrany dachowej pary wodnej. W tym celu wygina się dolną krawędź pasa nadrynnowego w kształcie łzawika.

Nie mniej ważne jest również pozostawienie szczelin wentylacyjnych pomiędzy membraną, a pokryciem dachowym. Należy jednak pamiętać o ich odpowiednim zabezpieczeniu (siatką lub kratką) przed ptactwem, owadami i mniejszymi zwierzętami, które lubią zakładać swe gniazda właśnie w tej części dachu.

TRADYCYJNIE Z OKAPEM Okapy występują w przeważającej liczbie polskich domów. Zastosowanie okapu lub jego brak często zależy od tradycji regionalnych – w Kanadzie domy częściej nie posiadają okapów, ani parapetów okiennych, z kolei w Szwecji projektanci i budowniczowie, uważają budowanie domów bez okapów za całkowicie nieracjonalne, ze względu na częstą konieczność odnawiania elewacji budynków. Szwedzkie domy są zaopatrzone w okapy i to bardzo

DOM z okapem czy bez?

fot. Wienerberger

Paweł Wiśniewski

szerokie. W Japonii okap dachu to niemal symbol, chroniący tak przed gorącym słońcem, jak i nawałnicą deszczu.

Oprócz uwarunkowań technicznych i czysto użytkowych wykonanie okapu lub jego brak zależy również od indywidualnych upodobań właścicieli domu.

Okap bardzo wysunięty poza linie murów powoduje optyczne obniżenie konstrukcji budynku i sprawia, że dom nabiera proporcji horyzontalnych (bryła staje się bardziej rozłożysta). W przeszłości dach mocno wysunięty poza obrys muru, uważano za typowo polski. Wiązało się to z popularnością krycia domów strzechą.

Przy tym pokryciu nie stosuje się rynien, a wysunięty okap odprowadza wodę poza obrys budynku. Obecnie wysunięte okapy stosuje się w tradycyjnych domach góralskich, jak również w przypadku przytulnych, projektowanych indywidualnie – domów wiejskich, szczególnie krytych trzciną. Szerokie okapy to

NIEWIDOCZNY OKAP

W

edług dekarzy i znawców konstrukcji dachu – dach bez okapu w rzeczywistości nie istnieje. Każdy dach musi być nim zakończony. Robi się to jednak w ten sposób, aby obrys dachu pokrył się z obrysem domu, a okap stał się niewidoczny. W takim przypadku pas podrynnowy należy wykonać bardzo starannie, a rynnę, zwaną gzymsówką, wypuścić poza ściany. Warto również zastosować podgrzewacze wewnątrzrynienne, aby w czasie mrozów uniknąć powstawania malowniczo wyglądających, lecz bardzo niebezpiecznych, zwisających sopli lodowych.

głównie atrybut architektury tradycyjnej i stylizowanej.

NOWOCZESNA BRYŁA Pomimo że domy bez okapów charakteryzują się nowoczesną i oryginalną bryłą, były budowane już przed wojną. Do dziś można je spotkać na terenie Śląska i Wielkopolski, gdzie zachowały się poniemieckie budynki.

Dachy takie znajdują coraz większą liczbę zwolenników. Polacy jednak nie są szczególnie podatni na nowości i do domów bez okapów podchodzą z pewną dozą sceptycyzmu. Odejście od tradycjonalizmu można zaobserwować w budownictwie energooszczędnym.

W przypadku takich domów nie stosuje się okapów, ponieważ uważa się, że przeszkadzają one w wykorzystaniu zupełnie darmowej energii, płynącej z działania promieni słonecznych. Szeroki okap, rzeczywiście zacienia wnętrze domu i utrudnia docieranie słońca do poszczególnych pomieszczeń. W efekcie może to zwiększyć zużycie energii, potrzebnej do ogrzania domu.

W domu bez okapu, w czasie letnich upałów, może być naprawdę gorąco.

Dlatego, przynajmniej od strony południowej, konieczne są markizy lub rolety, które osłonią wnętrza przed nadmiernym działaniem słońca. Ponadto, wykonanie elewacji wymaga zastosowania specjalnych materiałów, odpornych na działanie wody. Dach bez okapu nie ochroni także stolarki okiennej, a szyby są ciągle narażane na zacinający deszcz, przez co wymagają częstszego mycia. 4

Stosowanie okapu – lub jego brak – zależy, między innymi, od tradycji regionalnych. (fot. Euronit)

Domy bez okapów wyróżniają się nowoczesną bryłą. (fot. Euronit)

Szeroki okap sprawia, że bryła budynku optycznie wydaje się bardziej rozłożysta. (fot. Redakcja)

fot. Koramic

.216(5:$&-$ '$&+8

DACH POD starodrzewem Dom wśród strzelistych drzew ma niewątpliwie swoje uroki. Jednak dla samego budynku, a zwłaszcza dachu, towarzystwo dorodnych drzew nie jest sprzyjające.

Monika Jabłońska

D

achy budynków wzniesionych w bliskim sąsiedztwie drzew są zdecydowanie bardziej podatne na porastanie mchem i zagrzybienie, przez co szybciej tracą walory estetyczne, a następnie użytkowe. W przeważającej części owe problemy spędzają sen z powiek właścicielom budynków.

Są jednak i tacy, którzy w porośniętych i przysypanych igliwiem dachówkach dopatrują się swoistego uroku. Miłośnicy pozieleniałych dachów, wystylizowanych przez naturę, zadają niezliczoną ilość pytań, dotyczących konieczności usuwania mchów i porostów z ich połaci.

Otóż odpowiedź na nurtujące pytania jest jednoznaczna i nakazuje usuwanie

wszelkich naturalnych zanieczyszczeń z dachu. Jest to spowodowane faktem, że niestety nie wpływają one korzystnie na żaden rodzaj pokrycia dachowego i prowadzą do jego zniszczenia.

POKRYCIA PODATNE NA PORASTANIE W zasadzie żaden rodzaj pokrycia nie jest w stanie oprzeć się mchom i porostom – to tylko kwestia czasu. Na porastanie mchem podatne są zarówno pokrycia z dachówek ceramicznych bez polewy, jak i i angobowanych oraz cementowych.

Mech wystąpi również, choć po dłuższym czasie, na dachówkach glazurowanych, odznaczających się zupełnie gładką powierzchnią. Zazielenienie na ogół pojawia się od strony północnej lub północno-zachodniej budynku, gdzie dociera najmniejsza ilość promieni słonecznych, a także na dachach znajdujących się pod drzewami puszczającymi soki (lipy, klony). Jeśli sprzyjają warunki

– występuje duża wilgotność podłoża, niewielkie nasłonecznienie, kwaśne środowisko – zielenieją także blachodachówki i gonty bitumiczne.

Dach będzie wymagał pierwszego czyszczenia w przypadku: G dachówki naturalnej ceramicznej po upływie około siedmiu lat, G dachówki ceramicznej angobowanej i cementowej malowanej po upływie około dziesięciu lat, G ceramicznej glazurowanej i cementowej malowanej oraz lakierowanej po upływie około piętnastu lat.

WAŻNA PROFILAKTYKA Aby dach dłużej pozostał w nienaruszonym stanie, należy go zaimpregnować tuż po położeniu. Specjalne preparaty, nadające się niemal do każdego rodzaju pokrycia, mogą skutecznie zabezpieczyć przed mchem i pleśnią oraz skutecznie chronią określone rodzaje dachówek przed działaniem promieni UV.

Większość pokryć dachowych jest podatna na zarastanie mchem i porostami. (fot. fotolia)

Miedziane taśmy, zamontowane w kalenicy, chronią dach przed mchem, porostami i glonami. (fot. Co Texx GmbH)

Dzięki impregnatowi silikonowemu zmniejsza się wnikanie wody i dwutlenku węgla w pokrycie, dach mniej się brudzi, a jego czyszczenie jest znacznie łatwiejsze.

Przed położeniem impregnatu dach należy dokładnie oczyścić.

WSZECHMOCNA MIEDŹ Innym sposobem chroniącym dachówkę przed porostami i glonami jest zamontowanie w kalenicy dachu specjalnych miedzianych taśm lub drutów. Wówczas woda opadowa w połączeniu z miedzią wytwarza jony, które są szkodliwe dla mchu i niszczą go. Podobne działanie ma również cynk. W ramach zabezpieczenia dachu przed porastaniem stosuje się też rękawy polipropylenowe, przeplatane miedzianą nitką. W Polsce jednak metoda ta nie jest jeszcze powszechnie znana.

A JEDNAK ROŚNIE Nie w każdym przypadku zabiegi profilaktyczne i zabezpieczające dają gwarancję, że pokrycie dachu pozostanie czyste i nieporośnięte przez długie lata.

Nie jest to bynajmniej związane z jakością zastosowanej dachówki. Jeżeli mech ma sprzyjające warunki rozwojowe, wtedy porośnie nawet tę najdroższą. Jest to proces naturalny i niekiedy nieunikniony.

Wówczas konieczne jest czyszczenie dachu.

Dachówki o powierzchni gładkiej czyści się pod wysokim ciśnieniem – wodą z dodatkiem detergentu. Do profesjonalnego czyszczenia warto zamówić ekipę, która wyposażona jest specjalistyczny sprzęt myjący. Gładkich dachówek nie należy szorować, ponieważ doprowadzi to do zniszczenia ich powłoki ochronnej.

Dachówki o powierzchni porowatej (np. naturalne cementowe) należy czyścić przy użyciu wody ze specjalnym środkiem myjącym, szorując ich powierzchnię drucianą szczotką. Prace wykonuje się ręcznie, więc nic nie stoi na przeszkodzie, aby wykonać je samodzielnie. Należy jedynie zachować wszelkie środki ostrożności, związane z pracą na wysokości.

SAMO MYCIE TO ZA MAŁO Jeżeli dachówka nie jest malowana – mchy, porosty, grzyby i glony potrafią zapuścić w nią dość długie korzenie.

Wówczas mycie i szorowanie przyniesie oczekiwany efekt jedynie na pierwszy rzut oka, a niechciana zieleń szybko pojawi się ponownie. W takim przypadku pokrycie dachu trzeba pomalować środkiem biobójczym. Specjalistyczne firmy wykonują to przeważnie za pomocą pistoletu natryskowego. Udowodniono jednak, że nakładanie ręczne (za pomocą pędzla lub wałka) jest skuteczniejsze, ponieważ preparat jest w stanie lepiej

wsiąknąć w malowaną powierzchnię.

Należy jednak zaznaczyć, że do malowania ręcznego wykorzysta się go znacznie więcej.

Przy samodzielnym stosowaniu silnych, trujących chemikaliów nie wolno zapomnieć o koniecznych środkach ostrożności. Prace należy wykonywać w rękawicach i okularach ochronnych, jak również warto zadbać o zabezpieczenie dróg oddechowych. Trzeba też dopilnować, aby woda, którą spłuczemy dach nie spłynęła bezpośrednio do przydomowego ogrodu, ponieważ najprawdopodobniej zniszczy w nim zieleń.

PREPARATY DO MYCIA I CZYSZCZENIA DACHÓW W przypadku zlecenia mycia i czyszczenia dachu profesjonalnej firmie, nie musimy martwić się o zdobycie dobrego środka. Każda z nich stosuje preparaty, które sama uważa za najlepsze i sprawdzone. Jeżeli natomiast zamierzamy dach wyczyścić sami, warto wiedzieć, że do zwykłego mycia wystarczy dodanie do wody dobrego płynu do naczyń lub innych powierzchni. Jednak już w przypadku usuwania mchu z dachówek naturalnych, konieczne jest zastosowanie środków specjalistycznych. Jednym z takich preparatów do czyszczenia dachów z mchów, glonów i porostów jest Algat. 4

$57<.8 63216252:$1<

Kierunki rozwoju MWK Cudze chwalicie – swojego nie znacie.

W ubiegłym roku pojawiła się w Polsce nowa membrana wstępnego krycia (MWK) o nazwie: Włochaty Ekran Dachowy 265.

O

becnie, jej producent Marma Polskie Folie sprzedaje ją również w Europie, gdzie Włochaty wzbudza duże zainteresowanie z powodu udanego połączenia dwóch ważnych cech: bardzo wysokiej paroprzepuszczalności i równie wysokiej wytrzymałości mechanicznej. Dodatkowo, ta światowa nowość, jest gruba i miękka co powoduje, że doskonale nadaje się jako materiał rozdzielająco-poślizgowy stosowany pod różnego rodzaju blachy arkuszowe

(rys.), układane na rąbki lub jako gotowe panele rąbkowe. Z tego samego powodu doskonale nadaje się pod pokrycia płytkowe układane na poszyciach wentylowanych typu: łupek, płytki włóknocementowe lub metalowe.

Włochaty Ekran Dachowy jest więc membraną o bardzo uniwersalnym zastosowaniu, którą każdy z uczestników procesu budowania lubi i ceni, ponieważ: G budujący się mają pewność ograniczenia wydatków na energię we własnych domach – gwarantuje to bardzo wysoka paroprzepuszczalność utrzymująca dach w stanie suchym; G projektanci mają wygodę, bo produkt jest uniwersalnie dobry i gwarantuje zadowolenie klientów; G dekarze mogą działać szybciej i pewniej, bo wysoka wytrzymałość ułatwia pracę (fot.) a wysoka paroprzepuszczalność ogranicza problemy ze skropliną występującą często w trakcie budowy dachu.

Współczesna architektura zmusza budujących do zmiany tradycji i przyzwyczajeń. Coraz więcej dachów jest krytych dachami o zmiennym nachyleniu (eliptyczne, łamane, przechodzące

w ściany), na których układa się mniej do niedawna popularne materiały (łupek, blachy arkuszowe), ale wymagające nowych technik dekarskich.

Włochaty Ekran Dachowy odpowiada więc wszystkim współczesnym tendencjom rozwojowym uwzględniającym rosnące wymagania w budownictwie. W Europie coraz częściej stosuje się grube, wytrzymałe i tym samym trwałe MWK, które utrzymują dachy w stanie suchym, a dzięki temu całe budynki na stale niskim poziomie zużycia energii.

Dekarze też zyskują, bo coraz częściej muszą używać różnego rodzaju sprzętów typu gwoździarki, wkrętarki, które przyspieszają prace, ale jednocześnie wymuszają pośpiech.

Nowy Ekran Włochaty wyróżnia się połączeniem dużej wytrzymałości (ponad 500 N/5cm) z bardzo wysoką paroprzepuszczalnością (Sd ok. 0,2 m).

Takie połączenie jest wyjątkiem na rynku membran, ponieważ w dotychczasowych technologiach produkcji, ze wzrostem wytrzymałości i ciężaru powierzchniowego, spada ich paroprzepuszczalność.

Jego zaletą jest również grubość, która w stanie wolnym ma ok. 1,5 mm, a po ściśnięciu ok. 0,8 mm. Taka grubość pozwala zniwelować drobne nierówności w postaci wystających łepków gwoździ i innych niewielkich odchyłek poszycia, co ma duże znaczenie dla trwałości pokryć blaszanych ulegających ciągłym ruchom termicznym. 4

www.dachowa.com.pl

:,}½%$ Linie produkcyjne dachĂłwek i ich wymiary sÄ&#x2026; monitorowane komputerowo. (fot. RuppCeramika)

Ĺ ATY i kontrĹ ATY â&#x20AC;&#x201C; wyjaĹ&#x203A;nienie pojÄ&#x2122;Ä&#x2021; i zastosowanie JarosĹ&#x201A;aw LeszczyĹ&#x201E;ski

Ĺ aty i kontrĹ&#x201A;aty dachowe to drewniane elementy konstrukcji dachu. Stosuje siÄ&#x2122; je w przypadku dachĂłw spadowych i dobiera odpowiednio do zaleceĹ&#x201E; producentĂłw konkretnych pokryÄ&#x2021; dachowych i kÄ&#x2026;ta nachylenia poĹ&#x201A;aci dachu.

ISTOTA Ĺ ACENIA POĹ ACI Po wyprowadzeniu i wykoĹ&#x201E;czeniu przewodu kominowego oraz wykonaniu wstÄ&#x2122;pnego krycia dachu, czyli pokryciu go foliÄ&#x2026; paroprzepuszczalnÄ&#x2026; lub papÄ&#x2026;, przystÄ&#x2122;puje siÄ&#x2122; do Ĺ&#x201A;acenia. Polega ono na przybiciu do krokwi kontrĹ&#x201A;at i nastÄ&#x2122;pnie, prostopadle do nich â&#x20AC;&#x201C; Ĺ&#x201A;at dachowych. Na tak poĹ&#x201A;acony dach moĹźna dopiero ukĹ&#x201A;adaÄ&#x2021; pokrycie.

Co prawda wymiary kontrĹ&#x201A;at nie majÄ&#x2026; tak wielkiego znaczenia, dla caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci drewnianej konstrukcji, jednakĹźe w przypadku Ĺ&#x201A;at jest juĹź zupeĹ&#x201A;nie inaczej.

KontrĹ&#x201A;aty majÄ&#x2026; przewaĹźnie przekrĂłj 2,4 cm x 4,8 cm. ZaĹ&#x203A; przekrĂłj Ĺ&#x201A;at powinien byÄ&#x2021; zawsze dostosowany do nastÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cych czynnikĂłw: G strefa klimatyczna, w ktĂłrej powstaje budynek, G kÄ&#x2026;t nachylenia poĹ&#x201A;aci dachu, G rozstaw krokwi, G ciÄ&#x2122;Ĺźar pokrycia dachowego.

Dla przykĹ&#x201A;adu: przy rozstawie krokwi do 100 cm, wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cym najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej w dachach starszego typu, niegdyĹ&#x203A; krytych eternitem i planowaniu zastosowania lekkiego materiaĹ&#x201A;u pokryciowego, takich jak np. pĹ&#x201A;yt bitumicznych lub blachodachĂłwki â&#x20AC;&#x201C; moĹźna uĹźyÄ&#x2021; Ĺ&#x201A;at o przekroju 5 cm x 4cm.

JeĹźeli w planie mamy poĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; ciÄ&#x2122;Ĺźszy materiaĹ&#x201A; pokryciowy, np. dachĂłwkÄ&#x2122; cementowÄ&#x2026; lub ceramicznÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; przekrĂłj Ĺ&#x201A;aty powinien wynieĹ&#x203A;Ä&#x2021; odpowiednio 6 cm x 4 cm.

Wymagany rozstaw Ĺ&#x201A;at zawsze w dokĹ&#x201A;adny sposĂłb okreĹ&#x203A;lajÄ&#x2026; producenci poszczegĂłlnych pokryÄ&#x2021; dachowych.

Zatem, w kaĹźdym przypadku naleĹźy zapoznaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z ich zaleceniami.

DOKĹ ADNE ROZMIERZENIE DACHU Mimo, Ĺźe wiele osĂłb uwaĹźa, iĹź pojedyncze dachĂłwki róşniÄ&#x2026; siÄ&#x2122; dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; od pozostaĹ&#x201A;ych zakupionych â&#x20AC;&#x201C; wraĹźenie to jest zĹ&#x201A;udne. Linie produkcyjne sÄ&#x2026; bowiem monitorowane komputerowo i jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; produktu nie moĹźe wykraczaÄ&#x2021; poza dopuszczalne odchylenia od normy. SkÄ&#x2026;d jednak ostateczne wraĹźenie nierĂłwnoĹ&#x203A;ci dachĂłwek?

Otóş problem tkwi w nieprawidĹ&#x201A;owym rozmieszczeniu Ĺ&#x201A;at dachowych. Istotne jest zachowanie jednakowych odstÄ&#x2122;pĂłw pomiÄ&#x2122;dzy poszczegĂłlnymi Ĺ&#x201A;atami. JeĹ&#x203A;li dach nie zostaĹ&#x201A; rozmierzony prawidĹ&#x201A;owo i odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci miÄ&#x2122;dzy Ĺ&#x201A;atami sÄ&#x2026; zbyt duĹźe, to elementy pokrycia nie nachodzÄ&#x2026; na siebie prawidĹ&#x201A;owo i dachĂłwki wyglÄ&#x2026;dajÄ&#x2026;, jakby byĹ&#x201A;y za krĂłtkie.

Łacenie połaci dachu. (fot. Corotop)

Łaty i kontrłaty oddzielają pokrycie dachowe od warstwy krycia wstępnego i konstrukcji dachu. (fot. Monier)

Nieprawidłowe rozmieszczenie łat może powodować wrażenie, że dachówki mają różne wymiary. (fot. Redakcja)

Jeżeli natomiast łaty przybije się za ciasno – dachówki za bardzo nachodzą na siebie i, wypychając się na zewnątrz, stwarzają wrażenie, jakby były za długie.

Dlatego właśnie tak istotne jest bardzo precyzyjne rozmierzenie dachu i dopasowanie odstępów pod konkretny typ dachówki.

PRZEWAGA KONTRŁATY NAD ŁATĄ O ile, jak zostało wspomniane powyżej, wymiar kontrłaty nie jest tak znaczący, co łaty – to okazuje się, że te drewniane listewki pełnią w dachach spadzistych wiele istotnych funkcji: G kontrłaty dystansują pokrycie dachowe od warstwy krycia wstępnego i od konstrukcji dachu. Zapewnia to szczelność pokryć na dachach pochyłych i powoduje, że skropliny i przecieki sprowadzane są do okapu, a następnie poza obręb dachu; G tworzą szczelinę wentylacyjną pod pokryciem dachu. Dzięki ułożeniu pokrycia na łatach, podpartych kontrłatami tworzy się przestrzeń, przez którą może przepływać powietrze wentylujące pokrycie. Jednak, aby szczelina wentylacyjna działała poprawnie, musi mieć sprawny wlot, wylot i być drożna na całej swej długości; G tworzą konstrukcję do mocowania i łączenia łat. Funkcja ta jest oczywista, ale bez pierwotnego zamocowania kontrłat – łacenie połaci nie byłoby możliwe; G kontrłaty umożliwiają również regulację nierówności na płaszczyźnie połaci dachu. Żadna płaszczyzna połaci nie jest idealnie płaska, a belka – idealnie prosta. Przybicie kontrłat do krokwi wyrównuje liniowość górnej powierzchni belek, tworzących płaszczyzny więźby. Dodatkowo, zastosowane kontrłaty dają możliwość podnoszenia łat na specjalnych klinach, co skutecznie niweluje niewielkie nierówności. 4

Łaty i kontrłaty tworzą szczelinę wentylacyjną pod pokryciem dachowym. (fot. Monier)

Dla prawidłowego ułożenia łat i kontrłat ważne jest dokładne rozmierzenie dachu. (fot. Monier)

:,}½%$

fot. fotolia

Norma EUROKOD 5

Katarzyna Laszczak

E

UROKODY to zestaw Norm Europejskich (EN), które określają zasady projektowania i wykonania konstrukcji oraz sposoby weryfikacji cech wyrobów budowlanych o znaczeniu konstrukcyjnym. Zatem norma EUROKOD 5 staje się jedną z najważniejszych wytycznych dla dekarzy.

MOCOWANIA Do normy EUROKOD 5 włączono normę EN14592, dotyczącą mocowań konstrukcji drewnianej. Mówi ona, że

wszystkie łączniki, takie jak gwoździe, zszywki, czy wkręty powinny otrzymać deklarację zgodności, po niezależnych testach ich własności mechanicznych takich jak: wytrzymałość gwoździa na wyciąganie, wytrzymałość na przeciąganie łba, odporność drutu na rozciąganie czy uplastycznienie. Tylko wypełnienie tych norm oraz instalacja aparatów pomiaru jakości w trakcie produkcji, uprawnia producenta do umieszczenia znaku CE na produkcie lub opakowaniu.

PROJEKTOWANIE KONSTRUKCJI DREWNIANYCH WG EUROKOD 5 Projektując konstrukcje drewniane należy uwzględnić: G obciążenia boczne, które powodują odkształcenia łączników, takie jak ugięcie, G obciążenia osiowe, takie jak wyrywanie z podłoża, G kombinację obu obciążeń.

Dodatkowo EUROKOD 5 zawiera szczegółowy opis stosowania mocowań – wymaganych odległości, głębokości zakotwienia w podłożu oraz ich

Źródło: ITW Paslode

Sztuka dekarska nieuchronnie się zmienia.

Zmiany dotyczą zarówno technologii wykorzystywanych do konstrukcji więźby i krycia dachu, jak i regulacji oraz norm.

I tak od 2010 roku obowiązuje nowa norma unijna EUROKOD 5, odnosząca się do konstrukcji drewnianych.

MOCOWANIE ŁAT odporności na korozje.

Co to oznacza w praktyce dla polskiego dekarza?

MOCOWANIE KONTRŁAT Norma przewiduje, że: G drewno powinno być jakości co najmniej C 24 i grubości 24 mm, G przekrój min. = 1250 mm² (25/50 mm, 25/60 mm, 30/50 mm), G kontrłaty mogą być przycinane, G konrtłaty muszą być zamocowane do drewna o gęstości ≥ 350 kg/m³ co najmniej trzema gwoździami o średnicy 3,1 mm lub czterema o średnicy 2,8 mm na każdy 1 m bieżący.

Dodatkowo: G odległość między krokwiami może wynosić maksymalnie 1 m, G maksymalne obciążenie stałe wynosi 0,75 kN/m² (75 kg/m²), a pokrywą śniegu – 1,00 kN/m² (100 kg/m²).

Obliczanie zakotwienia: G głębokość zakotwienia ≥ 10d dla gwoździ gładkich i ≥ 8d dla gwoździ pierścieniowych, gdzie d = średnica gwoździa, G dla poszycia z desek lub podobnych materiałów, jak płyta OSB, wymagane zakotwienie stosuje się tylko jeśli każdy element poszycia jest należycie zamocowany, a grubość minimalna wynosi dla desek 24 mm i dla innych materiałów 22 mm.

MOCOWANIE ŁAT Wytyczne dotyczące mocowania łat EUROKOD 5 określa następująco: G odległość między łatami może wynosić maksymalnie 40 cm, G odległość między krokwiami nie może przekraczać 1 m, G łata nie może mieć innego przeznaczenia, np. jako zastrzał, G łaty są z litego drewna, według norm dla drewna konstrukcyjnego.

łaty [mm/]

Minimalna długość gwoździa wg EUROKOD 5 zakotwienie = 12 dn (średnica gwoździa)

Rekomendowane rodzaje gwoździ

dn = 3,1 mm 40/50

≥ 78 mm

3,1 x 90 mm pierścieniowy lub gładki (galwanizowane)

50/60

≥ 88 mm

3,1 x 90 mm pierścieniowy lub 3,4 x 100 mm gładki (galwanizowane)

MONTAŻ ŁAT G połączenie dwóch łat możliwe jest tylko na krokwi, G każda łata musi być zamocowana na każdym przecięciu z krokwią, G jeśli dachówki są przykręcane lub mocowane klamrami, to gwoździe są narażone na ścinanie i wyrywanie; w tym przypadku rekomenduje się gwoździe pierścieniowe, G mocowania muszą spełniać obowiązujące normy Eurokod 5, G mocując łaty należy także rozróżnić obciążoną i nieobciążoną stronę.

Na przykład: dla najpopularniejszej łaty 40 x 50 mm mocowanie gwoździem o średnicy 3,1 mm powinno znajdować się ponad 20 mm od końca łaty i minimum 22 mm poniżej górnej krawędzi, czyli nieco poniżej jej środka.

ODPORNOŚĆ NA KOROZJĘ Norma EUROKOD 5 bardzo precyzyjnie określa klasę użytkowania i co za tym idzie, także odporność na korozję, jaka musi się charakteryzować dane mocowanie. Rozróżnia się 3 klasy użytkowania: Klasa 1 dla środowiska wewnątrz budynku – wszystkie łączniki, poza zszywkami i płytkami stalowymi do 3 mm grubości, mogą być bez powłoki antykorozyjnej.

Klasa 2 dla środowiska chronionego zewnętrznego np. łaty, kontrłaty, podbitki, itd. – powłoka ochronna gwoździa

PRZEKRÓJ ŁATY A ODLEGŁOŚĆ MIĘDZY KROKWIAMI Przekrój łaty w mm

Odległość między krokwiami (od osi) wm

Klasa jakości drewna

30 / 50

maks. 0,80

C 24

40 / 50

maks. 0,90

C 24

50 / 60

maks. 1,00

C 24

powinna mieć ≥ 12 μm cynku lub ≥25 μm przy cynkowaniu ogniowym.

Klasa 3 dla środowiska zewnętrznego niechronionego – wszystkie gwoździe i wkręty stosowane na dachu powinny mieć powłokę cynku ≥25 μm lub ≥50 μm przy cynkowaniu ogniowym. Zszywki i płytki stalowe do 3 mm grubości powinny być ze stali nierdzewne.

PRODUKTY ZE ZNAKIEM CE Konstrukcje nośne są złożone z różnych elementów konstrukcyjnych. Wykonawca musi być pewien, że poszczególne produkty (np.: krokwie, gwoździe, wkręty czy łączniki ciesielskie) wypełniają określone standardy ETA (Europejskiej Aprobaty Technicznej), które są ściśle powiązane z EUROKOD. To potwierdza, że produkt spełnia podstawowe wymagania dotyczące Dyrektywy Budowlanej (CPD) i jest bezpieczny dla określonego zastosowania. Jest to zawsze oznaczone na produkcie znakiem CE. 4

GŁĘBOKOŚĆ ZAKOTWIENIA I ZASTOSOWANIE GWOŹDZI Kontrłaty na krokwiach

Kontrłaty na deskowaniu gr. 18 mm

Kontrłaty na deskowaniu gr. 25 mm

Gł. zakotwienia (od powierzchni krokwi) [mm]

Gwóźdź pierścieniowy/ gładki [mm]

Gł. zakotwienia (od powierzchni poszycia) [mm]

Gwóźdź pierścieniowy/ gładki [mm]

Grubość kontrłaty

Gł. zakotwienia [mm]

Gwóźdź pierścieniowy/ gładki [mm]

25

28 / 34

2,8 x 63 / 2,8 x 70 (galwanizowane)

31/38

3,1 x 80 / 3,1 x 90

28 / 34

2,8 x 63 / 2,8 x 70 (galwanizowane)

30

28 / 38

2,8 x 70 / 3,1 x 70 (galwanizowane)

31/38

3,1 x 80 / 3,1 x 90

28 / 38

2,8 x 70 / 3,1 x 70 (galwanizowane)

Cieńsze gwoździe są możliwe do zastosowania przez zmniejszenie odległości między nimi i zgodnie z ich odpornością na wyciąganie.

Na przykład: kontrłata 25 x 50 mm powinna być zamocowana do krokwi czterema gwoździami pierścieniowymi 2,8 x 63 mm na każdy 1 mb lub trzema gwoździami gładkimi 3,1 x 70 mm.

fot. Monier

$.&(625,$ '(.$56.,(

WINDĄ

na dach

Czasy, w których transport materiału na dach budynku musiał odbywać się na barkach dekarza lub jego pomocników odchodzą w niepamięć.

Bartosz Okoński

B

łędnym jest myślenie, że windy dekarskie, to urządzenia przeznaczone jedynie dla dużych i wysokowyspecjalizowanych firm budowlanych.

Aktualnie, niepodważalne walory tego sprzętu może wypróbować niemal każdy, gdyż windy nie trzeba wcale kupować, a można ją wypożyczyć na określony czas.

WINDY DEKARSKIE, A PRZEPISY PRAWA BUDOWLANEGO Według dokumentacji technicznej – urządzenie, zwane potocznie windą dekarską, jest wciągarką pochyłą, służącą wyłącznie do transportowania materiałów w czasie prowadzenia robót budowlanych.

Na placu budowy jest ustawiane jedynie tymczasowo.

Należy pamiętać, że w czasie kontroli, z całą pewnością zostaniemy zobowiązani do przedstawienia pełnej dokumentacji technicznej urządzenia. Powinniśmy również posiadać instrukcję obsługi

windy w języku polskim, wykaz części zamiennych oraz schematy jej instalacji elektrycznej. Inspektorzy nadzoru budowlanego podchodzą z wielką dozą nieufności do wszelkiego rodzaju „wynalazków własnej konstrukcji”, jak również do urządzeń bez certyfikatu.

W razie wystąpienia wypadku na budowie – karzą inwestorów bardzo surowo.

WCIĄGARKI POCHYŁE ELEKTRYCZNE Dość innowacyjne w Polsce, ale znane doskonale na świecie, windy dekarskie

Winda dekarska, czyli wciągarka pochyła. (fot. Monier)

Windy dekarskie przyspieszają i ułatwiają prace. (fot. Monier)

służą świetnie nie tylko samym dekarzom.

Korzystają z nich również ekipy typowo budowlane, ciesielskie, jak również firmy zajmujące się montażem paneli solarnych i kolektorów słonecznych. Nie tylko ułatwiają w sposób znaczny prace, ale dodatkowo przyspieszają je i sprawiają, że firma posiadająca to specjalistyczne urządzenie – staje się bardziej atrakcyjna dla inwestora.

Windy dekarskie zbudowane są z następujących elementów: G elektryczna wciągarka linowa – zasilanie 230 V, moc od 1,0 do 1,3 kW. Modele standardowe wyposażone są w linę o długości od 43 m, co pozwala na pracę z łączną długością szyn 21,5 m.

Typy urządzeń bardziej specjalistycznych mogą mieć linę mierzącą nawet 123 m i mogą pracować na szynach długości 61,5 m; G aluminiowe segmenty drabinowe – segmenty te mogą występować w odcinkach o długości 2 m, 1 m, 0,75 m i 0,5 m. Wersja zwykła urządzenia posiada udźwig 200 kg, zaś wzmocniona 250 kg; G załamanie szyn – ma przeważnie płynną regulację, która umożliwia ustawienie dowolnego kąta pochyłu i dopasowanie go przy okapie dachu; G platforma załadunkowa – jest osadzona na saniach jezdnych i nadaje się transportu wszelkich materiałów, począwszy od tradycyjnych dachówek, poprzez panele solarne, aż po meble (w przypadku użytkowania windy przez inne ekipy, niż dekarskie);

Platforma załadunkowa nadaje się do transportu różnych materiałów na dach. (fot. Redakcja)

G podpora teleskopowa – przenosi obciążenie na grunt, co wpływa na przedłużenie żywotności segmentów.

WINDY SPALINOWE NA PODWOZIU KOŁOWYM Maszyny te są znacznie droższe od elektrycznych wind niemobilnych, ale za to w ruchu drogowym traktuje się je tak, jak zwykłe przyczepy samochodowe.

Wyposażone są w hak do zaczepu kulowego, światła, hamulce i inny osprzęt pozwalający na poruszanie się po drogach publicznych. Transport materiału na budowie odbywa się, w przypadku omawianych urządzeń, za pomocą koszy transportowych, dostępnych w różnych wariantach. Windy na podwoziu kołowym mają szyny długości od 18 do 42 m.

Do wyboru klienta pozostają windy wyposażone w silnik elektryczny i zasilane w czasie pracy prądem sieciowym lub windy z silnikami spalinowymi w różnych wersjach.

Aktualnie, można już nabyć sprzęt, który w pełni zdoła obsłużyć tylko

jedna osoba. Rozstawienie maszyny, jak i wysuwanie i wsuwanie aluminiowych szyn nośnych odbywa się bowiem za pomocą systemu siłowników hydraulicznych, które zasilane są elektrycznie.

ZALETY POSIADANIA WINDY DEKARSKIEJ: G zdecydowanie sprawniejsza, lżejsza i szybsza praca, a co za tym idzie – możliwość wykonania większej liczby zleceń w jednym sezonie budowlanym; G zmniejszenie liczby niżej wykwalifikowanych pracowników w firmie i obniżenie kosztów jej funkcjonowania; G zwiększenie bezpieczeństwa i higieny pracy na budowie; G podniesienie prestiżu i konkurencyjności firmy, w stosunku do fachowców pracujących bez wind dekarskich; G możliwość dostosowania konstrukcji urządzenia do indywidualnych potrzeb nabywcy, wynikająca z segmentowej budowy windy; G łatwość montażu oraz transportu maszyny na plac budowy. 4

MONTAŻ WINDY NA BUDOWIE

D

ostępne na rynku windy dekarskie są stosunkowo łatwe w montażu i nie wymagają obsługi przez wysoko wykwalifikowanych pracowników. Montaż przebiega bez użycia skomplikowanych narzędzi, a instrukcja użytkowania napisana jest w języku polskim. Przygotowanie windy dekarskiej do pracy polega na wtykaniu szyn jezdnych – jedna w drugą i ręcznym dokręceniu nakrętek zabezpieczających łączenia. Napędy elektryczne są na tyle bezpieczne i pewne, że wyłączają się automatycznie w momencie, kiedy sanie jezdne znajdą się w skrajnych punktach torów (górnym lub dolnym) lub jeśli lina nie jest naprężona.

32.5<&,$

Blacha stalowa jest jednym z najpopularniejszych materiałów na pokrycia dachowe. Duży wybór wzorów i kolorów zachęca inwestorów do jej kupowania, warto jednak wiedzieć, jak wybrać dobrą blachę i na co zwrócić uwagę.

Katarzyna Laszczak

B

lachy są stosowane jako materiał samonośny, co oznacza, że to one przenoszą wszystkie obciążenia zewnętrzne. Muszą być odpowiednio wytrzymałe, a przy tym elastyczne i odporne na warunki zewnętrzne.

Właściwe parametry blachy stalowej zależą od każdego z elementów jej budowy, czyli: rdzenia, warstwy ocynku i powłoki lakierniczej.

STALOWY RDZEŃ Stalowy rdzeń jest podstawowym elementem tworzącym ten rodzaj pokrycia. To dzięki niemu możliwe jest przenoszenie wszystkich istniejących obciążeń – takich jak śnieg, wiatr, komunikacja – na podkonstrukcję dachu.

Dlatego rdzeń musi być wykonany z odpowiedniego gatunku stali. Po zbyt „miękkich” blachach nie można by chodzić, więc utrudniony byłby montaż i konserwacja, natomiast zbyt sprężyste blachy nie formowałyby się w odpowiedni sposób, a docięte przez ekipę wykonawczą do kształtu dachu, próbowałyby wrócić do

swojej pierwotnej postaci hutniczej, czyli blachy płaskiej.

Do produkcji blach potrzebny jest cały skomplikowany proces hutniczy. Zaczyna się on w wielkim piecu, gdzie z rudy żelaza (ok. 80%), złomu (ok. 20%) oraz dodatków uzyskuje się kęsy. Te zaś są walcowane do odpowiedniej grubości i szerokości, następnie cynkowane i powlekane warstwami lakierniczymi.

Bardzo duże znaczenie ma zatem jakość wsadu do pieca – zastosowanie rudy odpowiedniej jakości wpływa m.in. na ograniczenie powstawania korozji podpowłokowych. Bardzo dobrymi

fot. BUDMAT

DACH ZE STALI

Źródło: BUDMAT

parametrami wyróżniają się np. blachy szwedzkie, z okolic Kiruny. Różnice w poszczególnych stalach dla inwestora mogą być niezauważalne, jednak jakość rdzenia stalowego jest wyróżniona w gwarancjach hutniczych.

Rdzeń stalowy o niewystarczającej grubości lub wykonany z nieodpowiedniego gatunku stali nie może być zastosowany jako materiał samonośny, a wykorzystanie go może w prostej linii skutkować katastrofą budowlaną.

POWŁOKA Z CYNKU Cynkowa powłoka jest nieodłącznie związana ze stalowym rdzeniem. Warstwa cynku zabezpiecza stal przed korozją, a jej wielkość jest jednym z najważniejszych parametrów oceny jakości blachy stalowej.

Według normy PN-EN 508-1, niezbędne minimum dla ochrony rdzenia stalowego, w przypadku blach z dodatkową powłoką organiczną (lakierniczą), minimalna masa powłoki cynkowej to 275 g/m².

Dzięki odpowiedniej warstwie cynku i jej właściwościom, powstaje ogniwo, w którym cynk jest anodą, a rdzeń katodą.

Przy tej grubości warstwy cynku nie trzeba obawiać się wystąpienia korozji w miejscach cięcia blachy, oczywiście przy zastosowaniu odpowiednich narzędzi.

Powłoka cynku z czasem zmniejsza swoją grubość (utlenia się) i aby temu zapobiec stosowane są powłoki malarskie.

Zastosowanie blach powlekanych o mniejszej zawartości cynku niż 275g/m² może powodować brak ogniwa elektrolitycznego oraz wystawienie części rdzenia stalowego na działanie czynników atmosferycznych.

Dla inwestora może to oznaczać konieczność wykonania we własnym zakresie zabezpieczenia antykorozyjnego ciętych krawędzi blach, co jest uciążliwe i skuteczne tylko w ograniczonym zakresie. Jedynie na elewacje stosuje się blachy pokryte mniejszą ilością cynku, dlatego kupując blachę stalową, należy zwrócić uwagę na jej przeznaczenie.

Rdzeń stalowy może zabezpieczony, zgodnie z normą PN-EN 508-1, następującymi warstwami metalicznymi: G ocynk, typ Z G cynk-aluminium (5% aluminium), typ ZA G aluminium-cynk (55% aluminium), typ AZ G aluminium, typ A.

Norma nie dopuszcza stosowania powłoki cynkowo-magnezowej. Łączna grubość rdzenia, wraz z warstwą cynku, powinna wynosić co najmniej 0,5 mm, a dopuszczalne odchylenie dla blachy tej grubości wynosi ±0,06 mm.

POWŁOKI LAKIERNICZE Powłoka lakiernicza składa się z kilku warstw – ochronnych i dekoracyjnych.

Ich najważniejszą funkcją jest ochrona warstwy cynku (zapobieganie utlenianiu się) i zapewnienie trwałość koloru.

Do produkcji blach dachowych stosowane są powłoki organiczne nanoszone w systemie coil-coating, czyli ciągłego powlekania kręgów. Technologia ta pozwala nanosić powłoki równe, wytrzymałe i estetyczne. Powłoki organiczne mogą mieć różny skład chemiczny (poliestry, poliuretany, plastizole) oraz charakteryzować się różnym wykończeniem. Oferowane są blachy z powłoką błyszczącą, matową oraz matową gruboziarnistą. Dla każdego typu wykończenia jest określona minimalna grubość powłoki. I tak dla wykończenia błyszczącego jest to 25 μm, dla matowego – 30 μm, a dla matowego gruboziarnistego – 50 μm. Cieńsza powłoka nie będzie odpowiednio chronić dachu.

PRZED ZAKUPEM BLACHY STALOWEJ Podsumowując – kupując pokrycie z blachy stalowej, należy przede wszystkim zwrócić uwagę na: G grubość i jakość stalowego rdzenia – zbyt cienki rdzeń lub złej jakości Pokrycia z blachy stalowej muszą łączyć wytrzymałość z elastycznością i odpornością na warunki zewnętrzne. (fot. BUDMAT)

GWARANCJA

P

rzed zakupem jakiegokolwiek produktu obowiązkowo powinniśmy przeczytać gwarancję. Jej warunki mogą się bowiem znacznie różnić, w zależności, np. od producenta. W przypadku blach stalowych może się okazać, że mamy np. 50-lat gwarancji, ale pod warunkiem, że co kilka lat musimy ponownie malować dach. Taka gwarancja w praktyce może się okazać bezużyteczna, bo koszt obowiązkowego malowania przekroczy wartość wymiany dachu. Czasem warto wybrać krótszy okres gwarancji, ale nie obwarowany uciążliwymi zobowiązaniami dla inwestora.

Czytajmy także co obejmuje gwarancja – każdy producent inaczej określa zakres i warunki, po spełnieniu których gwarancja zachowuje ważność. To tylko kilka minut, a może zaoszczędzić wiele nerwów i wydatków. Solidny producent pokryć dachowych, korzystający z dobrych surowców daje jasne i przejrzyste gwarancje.

spowoduje konieczność dużego zagęszczenia podkonstrukcji oraz możliwość wystąpienia awarii lub wręcz katastrofy budowlanej, G grubość warstwy cynku oraz powłoki lakierniczej – zbyt cienkie powłoki mogą spowodować wystąpienie korozji rdzenia oraz wiążą się koniecznością wykonania zabezpieczeń antykorozyjnych na koszt inwestora.

Dodatkowo bardzo istotne jest to, gdzie kupuje się blachę stalową i jakiego producenta. Kupując materiał u sprawdzonego dostawcy i renomowanego producenta, działającego na rynku od dawna, mamy większą pewność, że towar jest solidnej jakości, a dach będzie nam służył przez długie lata. 4

32.5<&,$

fot. Redakcja

DIABEŁ tkwi w szczegółach O trwałości i szczelności dachu krytego dachówkami decyduje nie tylko dobór łusek dachówkowych i staranność ich ułożenia, lecz przede wszystkim dokładność wykonania obróbek dekarskich w newralgicznych punktach dachu. Bez zachowania reżimu technologicznego, dach wcześniej, czy później zacznie sprawiać kłopoty, a remonty i naprawy tego elementu budynku należą do najtrudniejszych i najbardziej kosztownych.

Artur Marciniak

W

każdym dachu krytym dachówkami są takie miejsca, na które trzeba zwrócić szczególną uwagę. Najczęściej spotykaną przyczyną problemów z dachem okazują się błędy wykonawcze podczas zabezpieczania okapu, rynny koszowej, komina, krawędzi i narożników dachu, a także kalenic i okien połaciowych.

OKAP Zaciekanie wody wzdłuż linii okapu pod pokrycie dachowe na skutek nieprawidłowo wykonanych obróbek

dekarskich okapu, to jeden z najczęściej występujących skutków błędów wykonawczych. Jest to problem ważny już na etapie budowy dachu ponieważ okap obrabia się jeszcze przed rozpoczęciem krycia dachówkami połaci dachowych.

Już wstępne obróbki powinny zatem odprowadzać skroploną parę wodną i deszczówkę poza okap lub do rynien jeśli są już zamontowane (w zależności od przyjętej kolejności robót). Na tym etapie prac wykonywany jest również montaż haków rynnowych i wróblówek, umożliwiających prawidłową wentylację przestrzeni pod dachówkami.

Szczególną uwagę trzeba zwrócić na ten drugi element, gdyż zaślepienie okapu prowadzi do nieprawidłowej wentylacji

przestrzeni pod pokryciem, a w rezultacie może być przyczyną zawilgocenia poszycia w wyniku kondensacji pary wodnej.

Podczas wykonywania obróbek dekarskich okapu trzeba zwrócić także uwagę, by nie przykryć blachą brzeżnego pasa folii hydroizolacyjnej. Folia musi zachodzić na obróbkę blacharską, jednak nie może wystawać poza krawędź pokrycia, by nie była narażona na bezpośrednie działanie promieniowania UV, na które nie jest odporna.

Warstwa izolacyjna nie może się również kończyć przed obróbką, a na blachę musi być naciągnięta tak, by na styku z obróbką nie powstało wgłębienie, w którym może zbierać się skroplona wilgoć.

Taśmy uniwersalne do uszczelniania połączeń połaci dachu ze ścianą i kominem. (fot. Koramic)

RYNNA KOSZOWA Rynna koszowa jest elementem wykończenia przecinających się połaci dachu, odpowiedzialnym za odbieranie wody z obu połaci i odprowadzanie jej do orynnowania. Ze względu na charakterystyczny kształt często nazywana jest koszem dachowym. Jest to najtrudniejszy do prawidłowego wykonania element dachu. Kosz musi być bowiem wykonany w sposób odpowiadający trwałości samego pokrycia dachu, gdyż jest elementem, który musi wytrzymać trudne warunki atmosferyczne – deszcz spływający z dwóch połaci dachowych, zalegający śnieg, napór wiatru, itp.

Sposób wykonania i rodzaj kosza zależy od jego długości, wielkości połaci dachowych i kąta nachylenia dachu.

W każdym wypadku ważny jest jednak nie tylko prawidłowy montaż metalowego elementu tworzącego nawierzchnię odpływną kosza, lecz również staranność przygotowania i zabezpieczenia podkładów. Najczęściej są to gęsto ułożone łaty lub deski montowane w polu krokwi koszowej. Deskowanie zawsze powinno być szersze od blachy koszowej, a styczne połacie dachu zabezpieczone dodatkową warstwą folii dachowej układanej, w zależności od konstrukcji, pod lub nad deskowaniem.

Na ułożone podkłady i folię montowana jest blacha koszowa. W przypadku krótkich koszy stosuje się zazwyczaj blachę monolityczną, a w przypadku koszy o znacznej długości – układaną na zakładkę z mniejszych elementów.

Istotne, by w przypadku układania na zakładkę montaż rozpoczynać od strony okapu, nakładając kolejne brzegi blach na siebie. Dzięki temu w miejscu ich łączenia nie powstają progi hamujące odpływ wody i nie wpływa ona pod elementy kosza.

Taka konstrukcja przypomina kierunkiem spływu ułożenie samych dachówek: łuski nachodzą na siebie od wiechy w kierunku okapu. Równie istotne jest dbanie, by podczas samego wykonywania kosza, a także układania pokrycia,

w żaden sposób nie zarysować powlekanych elementów metalowych kosza, gdyż przestaną być odporne na korozję.

Przestrzenie pomiędzy blachą koszową, a pokryciem warto zabezpieczyć uszczelkami dekarskimi z impregnowanej gąbki, by uniemożliwić przedostawanie się śniegu, liści i innych zanieczyszczeń pod pokrycie. Podczas układania pokrycia, dachówki są docinane równolegle do osi kosza.

Na rynku budowlanym zapanowała, niezrozumiała z punktu widzenia prawidłowego wykonawstwa tego elementu dachu, moda na nadmierne zwężanie szczeliny między dachówkami przykrywającymi kosz – tymczasem nie powinna być ona węższa niż 8 cm. Wprawdzie wąska szczelina może być bardziej atrakcyjna z estetycznego punktu widzenia, jednak zalegający w niej zlodowaciały śnieg najprawdopodobniej już pierwszej zimy zablokuje swobodny odpływ wody z kosza. Skutki pojawią się podczas odwilży, gdy woda najpewniej dostanie się pod dachówki, nawet zabezpieczone uszczelkami.

KOMIN Szczelne połączenie komina z pokryciem dachowym sprawia kłopoty nawet doświadczonym dekarzom. Nie jest to element szczególnie trudny do wykonania, ale wymaga dużej precyzji, staranności i cierpliwości, bowiem folia dachowa musi być wywijana na ściany

Wykończenie bocznych krawędzi połaci dachu. (fot. Wienerberger)

Rynna koszowa na styku połaci dachu. (fot. Braas)

komina w ściśle ustalonej kolejności (najpierw wywija się pas folii przed kominem, potem po bokach, a na koniec za kominem) i szczelnie przyklejona taśmą kominową.

Dodatkowo folia musi wystawać nieco ponad łaty i trzeba zwrócić uwagę na pozostawienie przerw dylatacyjnych pomiędzy końcami łat i kominem, a także pomiędzy kominem i ułożonymi wokół niego dachówkami, co wymaga wyjątkowej precyzji. Dylatacje są niezbędne, bowiem zapobiegają pęknięciom materiału pod wpływem wzajemnej pracy względem siebie komina i więźby dachowej spowodowaną zmianami temperatury. Swobodne, wzajemne, niewielkie przesunięcia komina i połaci zapewnia wykonanie podwójnej obróbki dekarskiej.

Jedną trwale łączy się z kominem, drugą z dachem. Pomiędzy nimi pozostaje, zasłonięta od góry, szczelina.

Obróbką łączącą połać z dachem może być dekarska taśma wentylacyjna klejona na klej butylowy. Jej zaletą jest elastyczność, dzięki czemu łatwo ją dopasować do kształtu dachówek.

Prawidłowy sposób układania polega na przyklejaniu czterech pasów przyciętych stosownie do wielkości obrabianej powierzchni w kierunku od najniższej części komina – najpierw na komin, następnie na dachówki.

Druga

32.5<&,$ Zabezpieczenie grzbietu dachu. (fot. Koramic)

obrĂłbka, mocowana do Ĺ&#x203A;cian komina, jest wykonywana z blachy i osĹ&#x201A;ania krawÄ&#x2122;dĹş uprzednio uĹ&#x201A;oĹźonej taĹ&#x203A;my. Blacha powinna byÄ&#x2021; zagĹ&#x201A;Ä&#x2122;biona w szczelinie wykonanej w Ĺ&#x203A;cianie komina szliďŹ erkÄ&#x2026; kÄ&#x2026;towÄ&#x2026; i wypeĹ&#x201A;nionej uszczelniaczem dekarskim, bÄ&#x2026;dĹş masÄ&#x2026; kauczukowÄ&#x2026;.

Innym sposobem uszczelnienia komina jest wykonanie obrĂłbek z elastycznych taĹ&#x203A;m kominowych przeznaczonych do obrĂłbki kominĂłw i Ĺ&#x203A;cian wystajÄ&#x2026;cych ponad dach. TaĹ&#x203A;mÄ&#x2122; wykleja siÄ&#x2122; od najniĹźszej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci komina, przez boki, aĹź do zakoĹ&#x201E;czenia z tyĹ&#x201A;u w taki sposĂłb, by poĹ&#x201A;owa jej szerokoĹ&#x203A;ci znalazĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; na kominie, a poĹ&#x201A;owa na dachĂłwkach. Z tyĹ&#x201A;u komina klei siÄ&#x2122; taĹ&#x203A;mÄ&#x2122; podwĂłjnie, tak by moĹźna jÄ&#x2026; byĹ&#x201A;o wpuĹ&#x203A;ciÄ&#x2021; gĹ&#x201A;Ä&#x2122;boko pod dachĂłwki uĹ&#x201A;oĹźone powyĹźej komina.

TaĹ&#x203A;ma powinna byÄ&#x2021; klejona na szerokÄ&#x2026; zakĹ&#x201A;adkÄ&#x2122;. Tak uszczelniony komin wymaga zewnÄ&#x2122;trznej, peĹ&#x201A;nej obrĂłbki

Grzbiet dachu i pasy nadrynnowe. (fot. Redakcja)

blacharskiej, zabezpieczajÄ&#x2026;cej taĹ&#x203A;mÄ&#x2122; przed odklejaniem. Na obrĂłbkÄ&#x2122; moĹźna stosowaÄ&#x2021; blachy miedziane, aluminiowe, tytanowocynkowe lub w ostatecznoĹ&#x203A;ci powlekane.

MoĹźna rĂłwnieĹź zastosowaÄ&#x2021; gotowe, systemowe listwy kominowe.

WIATROWNICE Wiatrownice, czyli boczne krawÄ&#x2122;dzie poĹ&#x201A;aci dachowych, muszÄ&#x2026; wytrzymywaÄ&#x2021; nawet silne napory wiatru. Brak mechanicznego poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia dachĂłwek szczytowych z Ĺ&#x201A;atami moĹźe spowodowaÄ&#x2021;, Ĺźe przy pierwszej, silnej wichurze dosĹ&#x201A;ownie odfrunÄ&#x2026; w sinÄ&#x2026; dal â&#x20AC;&#x201C; dlatego naleĹźy szczegĂłlnie zwrĂłciÄ&#x2021; uwagÄ&#x2122; na ten element.

Najpewniejsze na szczytach dachu sÄ&#x2026; dachĂłwki szczytowe, szeroko dostÄ&#x2122;pne na rynku w wersjach z rozmaitymi wciÄ&#x2122;ciami, uwzglÄ&#x2122;dniajÄ&#x2026;cymi róşny rozstaw Ĺ&#x201A;at. JeĹ&#x203A;li jednak zdecydujemy siÄ&#x2122; na zabezpieczenie krawÄ&#x2122;dzi poĹ&#x201A;aci szerokim, wygiÄ&#x2122;tym pod kÄ&#x2026;tem prostym, pasem obrĂłbki blacharskiej, pamiÄ&#x2122;tajmy o szczelnym poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu obrĂłbki z dachĂłwkami za pomocÄ&#x2026; taĹ&#x203A;m dachowych. W szczytach dachu wiatr nie tylko bowiem zrywa dachĂłwki, lecz rĂłwnieĹź wdmuchuje krople deszczu i pĹ&#x201A;atki Ĺ&#x203A;niegu pod pokrycie. Dodatkowo dostaje siÄ&#x2122; pod nie woda spĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;ca z dachu.

GRZBIETY I KALENICE Grzbiety dachĂłw i kalenice sÄ&#x2026; w rĂłwnym stopniu naraĹźone na bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dy wykonawcze powodujÄ&#x2026;ce boczne podciekanie wody spĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;cej po poĹ&#x201A;aciach dachu, jako Ĺźe obydwa elementy dachu wykaĹ&#x201E;czane sÄ&#x2026; gÄ&#x2026;siorami, co wiÄ&#x2026;Ĺźe siÄ&#x2122; koniecznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; ustawienia ich na odpowiedniej wysokoĹ&#x203A;ci.

Na grzbietach dachĂłw trzeba przede wszystkim stosowaÄ&#x2021; podwĂłjnie Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2122;tÄ&#x2026; krokiew, gdyĹź w innym wypadku nie ma moĹźliwoĹ&#x203A;ci poprawnego montaĹźu Ĺ&#x201A;at i kontrĹ&#x201A;at, czy systemowych wspornikĂłw, na ktĂłrych opierajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; gÄ&#x2026;siory, a bez ich wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwego podparcia nie moĹźna ustawiÄ&#x2021; ich na odpowiedniej wysokoĹ&#x203A;ci.

NiezbÄ&#x2122;dne jest przede wszystkim poprawne dobranie wysokoĹ&#x203A;ci montaĹźu Ĺ&#x201A;aty grzbietowej i jej staranne wypoziomowanie. W wypadku zbyt wysoko ustawionej Ĺ&#x201A;aty grzbietowej dokĹ&#x201A;adne przyklejenie taĹ&#x203A;my wentylacyjnej do pokrycia moĹźe okazaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; ponadto niemoĹźliwe, a to spowoduje podciekanie wody pod dachĂłwki.

W kalenicach z kolei zwykle znajduje siÄ&#x2122; szczelina odprowadzajÄ&#x2026;ca powietrze

wentylacyjne spod pokrycia. Wystarczy drobna nieszczelnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w tym miejscu, by wilgoÄ&#x2021; dostawaĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; pod pokrycie, penetrujÄ&#x2026;c wiÄ&#x2122;ĹşbÄ&#x2122; dachowÄ&#x2026; i ocieplenie.

StÄ&#x2026;d koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wykaĹ&#x201E;czania kalenic gÄ&#x2026;siorami. NiezbÄ&#x2122;dne jest zabezpieczenie przestrzeni pod nimi uszczelkami kalenicowymi, wyprowadzonymi na pokrycie po obu stronach kalenicy, co zapobiega podwiewaniu deszczĂłwki i Ĺ&#x203A;niegu pod gÄ&#x2026;siory, a jednoczeĹ&#x203A;nie umoĹźliwia odpĹ&#x201A;yw powietrza spod pokrycia.

TaĹ&#x203A;mÄ&#x2122; ukĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; bezpoĹ&#x203A;rednio na Ĺ&#x201A;acie kalenicowej, co ponownie rodzi problemy z doborem prawidĹ&#x201A;owej wysokoĹ&#x203A;ci jej montaĹźu. Oparte na niej gÄ&#x2026;siory nie mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; umieszczone zbyt wysoko, gdyĹź nie zapewniÄ&#x2026; ochrony, ani za nisko, poniewaĹź uniemoĹźliwiÄ&#x2026; wentylacjÄ&#x2122; pokrycia.

Rozstaw Ĺ&#x201A;at w kalenicy warto ponadto zaplanowaÄ&#x2021; w taki sposĂłb, by nie trzeba byĹ&#x201A;o przycinaÄ&#x2021; ostatniego rzÄ&#x2122;du dachĂłwek umiejscowionego pod gÄ&#x2026;siorami. Bywa to jednak kĹ&#x201A;opotliwe w przypadku niedĹ&#x201A;ugich poĹ&#x201A;aci z krĂłtkimi krokwiami (3-4 m).

JeĹ&#x203A;li dachĂłwki trzeba ciÄ&#x2026;Ä&#x2021;, niezbÄ&#x2122;dne jest mechaniczne mocowanie ich do Ĺ&#x201A;at â&#x20AC;&#x201C; nie mogÄ&#x2026; trzymaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; jedynie na pasku kleju na brzegu taĹ&#x203A;my kalenicowej, gdyĹź zerwie je pierwszy silniejszy wiatr.

OKNA POĹ ACIOWE WĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwe poĹ&#x201A;oĹźenie dachĂłwek wokĂłĹ&#x201A; okna poĹ&#x201A;aciowego jest warunkowane jego poprawnym montaĹźem. PoniewaĹź okna montowane sÄ&#x2026; zazwyczaj podczas ukĹ&#x201A;adania pokrycia dachowego, nic nie stoi na przeszkodzie, by szef ekipy dekarskiej osobiĹ&#x203A;cie czuwaĹ&#x201A; nad poprawnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; montaĹźu. OtwĂłr okienny powinien byÄ&#x2021; ok. 3 cm szerszy i dĹ&#x201A;uĹźszy od ramy okna. Rama musi byÄ&#x2021; wsparta na odpowiednich Ĺ&#x201A;atach montaĹźowych, niezaleĹźnych od konstrukcji dachu, najlepiej umiejscowionych pomiÄ&#x2122;dzy parÄ&#x2026; sÄ&#x2026;siadujÄ&#x2026;cych krokwi.

JeĹ&#x203A;li rama jest szersza od rozstawu krokwi, trzeba wycinaÄ&#x2021; fragment jednej z nich i umieĹ&#x203A;ciÄ&#x2021; poprzeczne wymiany (belki) nad i pod otworem okiennym, a wyciÄ&#x2122;ty fragment zamocowaÄ&#x2021; do nich w odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci 10 cm od ramy okiennej.

NajczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej spotykane bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dy przy montaĹźu i obrĂłbce okien poĹ&#x201A;aciowych to zamocowanie ramy okna do tych samych Ĺ&#x201A;at, na ktĂłrych ukĹ&#x201A;adane sÄ&#x2026; dachĂłwki, zbyt duĹźe odsuniÄ&#x2122;cie dolnej lub gĂłrnej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci ramy okna od krawÄ&#x2122;dzi dachĂłwek i niedokĹ&#x201A;adne doklejenie fartucha obrĂłbki okna do pokrycia. 4

32.5<&,$

DACHÓWKI

fot. Euronit

WENTYLACYJNE

Paweł Wiśniewski

O

becnie dachówki wentylacyjne używa się w miejscach, w których nie można w inny sposób wykonać wlotu lub wylotu szczeliny wentylacyjnej, znajdującej się pod pokryciem dachu.

Zatem, w uzasadnionych przypadkach, dachówki wentylacyjne kładziemy: G pod kalenicami i grzbietami – na ogół dachówki montuje się w tych sytuacjach w przedostatnim rzędzie przed elementami blokującymi przepływ powietrza wentylującego. Odstępstwo od powyższej zasady stanowią dachówki karpiówki. Ich spodnia struktura jest rowkowana, co uniemożliwia montaż

dachówek wentylacyjnych we wskazany sposób. Wówczas stosuje się je tuż pod kalenicą lub narożem (grzbietem); G przed i za przeszkodami – takimi jak okna dachowe, kominy. Dachówki montuje się tutaj zgodnie z zasadą, związaną z rozstawem kontrłat. Jeżeli przeszkoda jest szersza, aniżeli rozstaw kontrłat – dachówki wentylacyjne montuje się pod i nad przeszkodą. Jeżeli natomiast przeszkoda jest węższa od rozstawu kontrłat, montowanie dachówek nie jest konieczne; G w okapie dachu – chociaż dachówki wentylacyjne są w tym miejscu niezwykle rzadko spotykane. Stosuje się je jedynie wówczas, kiedy konstrukcja okapu z jakichś powodów uniemożliwia zrobienie wlotu do szczeliny wentylacyjnej tworzonej przez kontrłaty;

G przy koszach – gdzie montaż dachówek wentylacyjnych jest szczególnie uzasadniony. Miejsca te mają bowiem na tyle skomplikowaną konstrukcję, że uzyskanie przepływu powietrza nie jest łatwe.

Niestety, rzeczywistość pokazuje, że akurat okolice koszy są skrzętnie omijane przez polskich dekarzy, mimo że w naszym kraju jest całkiem spora ilość dachów o skomplikowanym kształcie, z licznymi, długimi koszami. W efekcie, brak wentylacji pokrycia może mieć po dłuższym czasie opłakane skutki dla stanu całego dachu.

LICZBA DACHÓWEK WENTYLACYJNYCH Jak już wiadomo, dachówki wentylacyjne stosujemy wykonując wloty do szczeliny wentylacyjnej (okap i kosze) oraz wyloty (kalenica, naroża, przeszkody).

Dachówki wentylacyjne są produkowane w kolorach pokryć dachowych. (fot. Euronit)

Montaż dachówek wentylacyjnych wiąże się ściśle z technologią układania pokrycia. W czasach, kiedy gąsiory układano na mokro (na zaprawę) – trzeba było wykonać wylot powietrza pod kalenicami i na narożach (grzbietach) konstrukcji dachu.

Wówczas też dachówki wentylacyjne stosowane były masowo.

Obecnie gąsiory montuje się na sucho, przy zastosowaniu specjalnych taśm uszczelniających, co umożliwia przepływ powietrza wentylującego.

Należy dodać, że wymagana normą powierzchnia wlotów jest czterokrotnie większa od wymaganej powierzchni wylotów. Wynika z tego, że stosując dachówki wentylacyjne w okolicy kosza – zużyjemy ich czterokrotnie więcej, niż kładąc je na naroże tej samej długości, co kosz.

Liczbę potrzebnych dachówek wentylacyjnych wylicza się na podstawie minimalnych wymagań powierzchni wlotów i wylotów, przypadających na jednostkę ich długości. Powierzchnia wylotu na kalenicy jest prostokątem, zaś wylot na narożu – trójkątem prostokątnym. Fakt ten powoduje, że wyloty te różną powierzchnię i rozstaw tych samych dachówek wentylacyjnych na tej samej połaci będzie dachu zupełnie inny.

Ponadto producenci każdego modelu dachówek wentylacyjnych określają powierzchnię czynnego przekroju przepływu powietrza. W przypadku dachówek z wystającym czerpakiem – odaje się powierzchnię przypadającą na pojedynczą dachówkę, natomiast, jeśli chodzi o karpiówki – powierzchnię sumaryczną dachówek, które tworzą ciąg na długości 1 m.

ZAMIENNIKI STOSOWANE W PRZYPADKU INNYCH POKRYĆ DACHOWYCH Producenci wszelkich innych pokryć dachowych, takich jak gonty bitumiczne, pokrycia z łupka, płytki włóknocementowe, płaskie blachy, kładzione na rąbki lub inne sposoby – oferują zamienniki dachówek wentylacyjnych.

Jeśli chodzi o popularne w naszym kraju blachy trapezowe i blachodachówki, z wentylowaniem połaci jest pewien problem. Żaden z producentów tego rodzaju pokryć nie oferuje asortymentu akcesoriów, służących wykonaniu wentylacji połaci i samych wymienionych powyżej rodzajów blach.

Dla wprawnego dekarza, przywiązującego wagę do wentylacji dachu nie powinno stanowić to jednak większego problemu. Wiele elementów można, bowiem wykonać samemu lub zakupić akcesoria uniwersalne, które spełnią tę samą funkcję, co dachówki wentylacyjne.

WAŻNY UMIAR Stosowanie dachówek wentylacyjnych jest oczywiście konieczne dla prawidłowego funkcjonowania wentylacji

połaci dachu i jego pokrycia. Dachówki te mają jednak i swoje wady. Niestety doskonale gromadzą one śnieg i deszcz.

Z kolei długotrwałe zaleganie śniegu, który naprzemiennie topnieje i ponownie zamarza, przyczynia się do degradacji drewna i gwoździ.

Z tego właśnie powodu dachówki wentylacyjne powinny być stosowane jedynie w miejscach, w których jest to absolutnie konieczne. Są to przede wszystkim miejsca, gdzie trzeba udrożnić wentylację pokrycia, wokół instalacji o pokaźnych gabarytach, takich jak duże kominy, lukarny, okna dachowe.

Na kalenicach i narożach z powodzeniem sprawdzają się specjalne taśmy wentylacyjne i w miejscach tych najczęściej nie ma konieczności stosowania dachówek wentylacyjnych. 4

więcej o pokryciach

fot. Redakcja

.20,1<

Szczelny KOMIN Topniejący śnieg oraz intensywne opady deszczu stają się doskonałym testem weryfikującym szczelność i wytrzymałość pokrycia dachu.

Jarosław Leszczyński

P

opękane dachówki, źle zaizolowane łączenia oraz nieprawidłowo przygotowane powierzchnie styczne stanowią olbrzymi problem dla właścicieli budynków. Dotyczy to również komina, który jest szczególnie narażony na zmienne warunki pogodowe – niezależnie od tego, czy jest to komin systemowy, czy tradycyjny murowany.

Właściwe wykonanie komina związane jest nie tylko z zapewnieniem odpowiedniej wentylacji oraz prawidłowego odprowadzania spalin. Groźne są błędy wykonawcze, prowadzące do powstania nieszczelności, które mogą stać się przyczyną zawilgocenia wewnętrznych ścian kominowych. Ewentualne remonty błędnie wykonanych kominów są jednymi z najkosztowniejszych i najtrudniejszych w budownictwie. Izolacja komina musi być wykonana w sposób, który do minimum ograniczy wpływ warunków atmosferycznych.

WŁAŚCIWA IZOLACJA KOMINA Podstawę szczelności komina we współczesnym budownictwie stanowi specjalna folia dachowa (dawniej były to papy i lepiki). W celu zapewnienia właściwej ochrony musi być odpowiednio wywinięta i ułożona powyżej łat. Do jej przytwierdzenia wykorzystywane są mocne taśmy, potocznie zwane „kominiarskimi”, zapewniające należytą przyczepność i wytrzymałość. Układanie folii należy rozpoczynać od strony frontowej komina, następnie przejść na części boczne.

W ostatniej fazie folia układana powinna

www.forumbudowlane.pl

Szczelny komin G wojteczek29: Po deszczach na ścianie kominowej na poddaszu zaobserwowałem mokrą plamę, świadczącą o tym, że prawdopodobnie obróbka blacharska przy kominie została rozszczelniona. Jak najlepiej uszczelnić taką obróbkę, aby nie powtórzył się przeciek?

Prawidłowe wykonanie komina na styku dwóch połaci dachu jest szczególnie trudne. (fot. Redakcja)

być za kominem, co zapewnia jej właściwe dopasowanie na łączeniach z pokryciem dachowym.

Po odpowiednim ułożeniu folii rozpoczyna się układanie pokrycia dachowego.

Wykorzystując dachówki należy pamiętać, by między kominem, a końcem łat, zostawić niewielką, wolną przestrzeń.

Ochroni to folię przed pęknięciami, które mogą powstawać podczas przemieszczeń dachu, wynikających z pracy budynku.

Puste przestrzenie należy również zostawić na łączeniach dachówek oraz samego komina. Ewentualne przesunięcia względem siebie tych powierzchni muszą bowiem być odpowiednio kompensowane, by nie doprowadzić do uszkodzeń mechanicznych folii. Jako warstwa ochronna w przerwach technicznych doskonale sprawdza się taśma przeznaczona do obróbek kominów i ścian wystających ponad dach.

Najlepszą ochronę zapewnia przyklejenie jej połową szerokości do komina, a pozostałą częścią do dachówek.

Podobnie jak w przypadku układania folii, tu także obowiązuje zasada układania materiału zaczynając od frontu i boków.

Na tylnej części komina umieszcza się podwójnie sklejoną taśmę, przymocowując ją do przygotowanej wcześniej sklejki wodoodpornej. Zapewnia to właściwe podparcie i wzmocnienie taśmy.

Układanie materiału izolacyjnego zawsze powinno być wykonywane metodą „na zakładkę”, co dodatkowo podnosi wytrzymałość oraz szczelność miejsc w okolicach komina.

Tak przygotowane powierzchnie należy osłonić obróbką blacharską. Najlepiej sprawdzają się blachy aluminiowe, tytanowo-cynkowe, miedziane oraz z powlekanej stali. Ich mały ciężar oraz niewielka podatność na uszkodzenia mechaniczne zapewniają ochronę folii przed warunkami atmosferycznymi i odklejaniem taśm, a co za tym idzie powstawaniem przecieków.

Zamiast obróbek blacharskich można

Do murowania komina powinno używać się wyłącznie cegły pełnej. (fot. Braas)

zastosować również gotowe listwy kominowe szeroko dostępne na rynku.

Ich kształty idealnie przystosowane są do standardowych kominów, dzięki czemu gwarantują hermetyczność. Zaletą tego rozwiązania jest większa estetyka widocznej części komina – listwy to najczęściej aluminiowe profile malowane proszkowo, oferowane w szerokiej gamie kolorów.

KOMIN MUROWANY Budując komin murowany warto pamiętać, że na jego szczelność wpływ ma nie tylko właściwa izolacja części przydachowej. Równie istotne znaczenie ma rodzaj zastosowanego budulca i zaprawy. Cały przewód kominowy, a już na pewno jego część wystająca ponad dach, musi być murowany z cegieł pełnych, co zapobiega wnikaniu cząstek wody w budulec. Komin jest elementem budynku poddawanym częstym zmianom temperatury i bezpośrednio narażonym na działanie warunków atmosferycznych, zatem do jego wymurowania powinna być używana zaprawa elastyczna o podwyższonej szczelności, co ogranicza ryzyko korozji i zapewnia właściwą odporność.

Stosowanie pełnych cegieł, zapraw elastycznych i dokładne wykonawstwo są szczególnie ważne przy ujściach kanałów wentylacyjnych. Brak zaprawy w spoinie, bądź jej niedokładne położenie i zatarcie będzie przyczyniało się do wnikania wody w ścianki komina, a co za tym idzie – miejscowego zawilgacania dachu. 4

więcej o izolacji kominów

G kielo: Wiadomo, niejeden by powiedział, żeby kupić silikon dekarski i obsilikonować wkoło komina, ale nie zawsze to pomoże. Przyczyn może być parę – najlepiej to zlecić jakiemuś dekarzowi, żeby to okucie zobaczył.

G grzegorz andrychiewicz: A czy dopuszczacie taką opcję. Otóż istnieje moda na stawianie kominów z klinkieru, ale niestety w wielu przypadkach jest to dziurawka.

Moim zdaniem przy niestarannym fugowaniu wiatr wpycha wodę w komin i wypływa ona gdzieś pod dachem.

G wykonawca: Kominy powinny być budowane z cegły pełnej (absolutnie nie z otworami), dodatkowo murarz, jeśli potrafi wykonać, powinien zrobić wcięcie (wydra) na obróbkę blacharską – eliminujemy wtedy silikon i cięcie piłą kątowa – starsi rzemieślnicy wiedzą jak to wykonać.

Obróbka blacharska ściśle związana jest z odpowiednim wykonaniem murarskim komina.

G MistrzJan: Żeby murarz zrobił prawidłową wydrę z klinkieru to musi być artysta.

G wykonawca: Większość inwestorów szuka tanio, dobrze i szybko – efekty znamy. Warto zapłacić więcej dla odpowiedniego murarza, a potem blacharza. Komin buduje się na wiele lat i obróbka blacharska musi być zrobiona bardzo dobrze.

Komin jest szczególnie narażony na zmienne warunki atmosferyczne, dlatego musi być starannie wykonany i zaizolowany. (fot. Redakcja)

Rzygacz – ręcznie wykonane arcydzieło. (fot. Redakcja)

5<11<

Monika Jabłońska

RYNNA z pomysłem Rura spustowa, często zakończona kolankiem, to rozwiązanie wszystkim znane i powszechnie stosowane.

Są jednak inne możliwości – oryginalne i dekoracyjne.

Łańcuch z plastiku – lekki i trwały – skutecznie zastępuje rurę spustową. (fot. Redakcja)

Ł

Pomysł na zakończenie rury spustowej – oryginalny i efektowny. (fot. fotolia)

ańcuchy dostępne są w większości sklepów żelaznych lub ogrodniczych.

Mogą być stalowe (koniecznie ocynkowane lub w inny sposób zabezpieczone przed korozją) lub z tworzywa sztucznego (nie rdzewieją, są lekkie i można dobrać je do koloru rynien). Dostępne są również łańcuchy kielichowe – składają się z małych zbiorniczków (w przeróżnych kształtach). Podczas opadów woda przelewa się z jednego kielicha do drugiego, nie rozpryskując się na boki.

Wykonuje się je z litej, czystej miedzi. Łańcuchy mocuje się do specjalnych wypustów w rynnie. Można też w rynnie wykonać otwór, przepleść przez niego łańcuch i zamocować go do jednej ze ścianek rynny. Dobrze jest łańcuch napiąć i zakotwiczyć, aby podczas silnych wiatrów nie obijał się o ściany i nie brudził ich. Jego dolny koniec powinien być utwierdzony np. w stopce betonowej, w takim miejscu, by woda swobodnie mogła z niego spływać, nie zalewając ścian fundamentowych i nie wymywając ziemi. Woda spływająca po łańcuchach powinna docierać do studzienek chłonnych. Znane są też inne rozwiązania – wkopuje się pod łańcuchem np. zbiornik (beczkę) z tworzywa, z którego wycina się dno i całość wypełnia kamieniami.

Efektownie natomiast wygląda miedziana misa umieszczona bezpośrednio pod łańcuchem. Można też wyłożyć podłoże drobnymi kamieniami.

Uwaga! Łańcuch powinien być odsunięty minimum 1 m od ściany budynku, aby przy bardzo obfitych deszczach woda nie pryskała na ścianę i jej nie zawilgacała.

RZYGACZE Rzygacze są to ozdobne wylewki mocowane na zakończeniu rynien. Często nadaje się im wygląd głowy smoka lub krokodyla. Płynąca rynną woda wylewa się (na bezpieczną odległość od ścian) przez pysk takiego gargulca – stąd bierze się nazwa owego urządzenia odprowadzającego deszczówkę. Woda z rzygacza powinna spływać wprost do betonowej lub kamiennej misy zakończonej kanalikiem odprowadzającym ją dalej do studzienki kanalizacyjnej lub oczka wodnego.

Rzygacze wciąż są dosyć drogie, ponieważ są wykonywane ręcznie. Sprzedają je niektórzy producenci blach dachowych lub rynien i nieliczni rzemieślnicy. 4

Miedziany łańcuch z kielichów wygląda bardzo efektownie. (fot. Kusari)

Debiutującą na rynku platformę wsparcia sprzedaży i kanał dystrybucji bezpłatnych kuponów przybliża Michał Samojlik, współwłaściciel Hotprice.pl, w rozmowie z Katarzyną Dębek.

Jak działa Hotprice i do kogo jest skierowany?

Michał Samojlik: Platforma hotprice.pl jest wspólnym przedsięwzięciem agencji interaktywnej Autentika oraz Grupy e-budownictwo.pl. Podstawą jej działania jest kojarzenie konsumentów zainteresowanych zakupem promocyjnych produktów lub usług, z ofertą promocyjną partnerów serwisu, z wykorzystaniem tzw. kuponów wartościowych. Oferta platformy skierowana jest do marketerów i właścicieli ogólnopolskich sieci sklepów stacjonarnych, sklepów internetowych, a także do „klienta masowego”. Co ważne, bezpłatne kupony będą przewidziane także na materiały budowlane i wykończeniowe, a więc oferta ta powinna zainteresować osoby także budujące czy remontujące domy i mieszkania.

Rynek serwisów zakupów grupowych jest już mocno obsadzony. Czym Hotprice będzie się wyróżniał?

MS: Dotychczasowe rozwiązania, jak się okazuje, mają pewne słabe punkty. Brakuje wciąż dostępu do szerokiej gamy ofert promocyjnych, podzielonych na kategorie tematyczne, czy poszczególne branże. Cykliczne atakowanie ludzi niepotrzebnymi ofertami prowadzi do zniechęcenia. My skupiamy się na ofertach promocyjnych na produkty, a obecnie można kupować w tej formule głównie usługi. Oferta promocyjna w hotprice.pl ma być dostępna stosunkowo długo (nie tak, jak w przypadku Groupona, w którym jest to zazwyczaj kilka dni), a jednocześnie kupon wartościowy można zrealizować zaraz po uzyskaniu go. Współpracujemy ze sklepami online. Wyróżnia nas także ogólnopolskość oferty (oferty stacjonarnych sieci sklepów, co dla konsumenta przekłada się na możliwość realizacji kuponu w dogodnym miejscu).

Zależy nam, by odwrócić „tradycyjną kolej rzeczy”. W zakupach grupowych to „kupon wywołuje potrzebę”. W Hotprice chcemy,

Bezpłatne kupony na materiały budowlane

by „potrzeba szukała kuponu”. Na platformie będzie wiele długo trwających ofert z rozmaitych kategorii. Klient będzie dobierał kupony na to, co i tak za chwilę chciałby mieć w koszyku, bo planuje jakiś konkretny zakup.

Jakie kupony znajdują się w ofercie Hotprice?

MS: W Hotprice funkcjonują bezpłatne kupony. Trafiają one do klientów za darmo, a wynagrodzenie Hotprice pobierane jest na zasadzie flat fee (jest to stała kwota ustalana przed rozpoczęciem kampanii).

Dlaczego oferowanie kuponów ma być lepsza niż sprzedaż produktów czy usług?

MS: Dzięki temu mamy możliwość przedstawienia elastycznych ofert. Klient, który wejdzie w posiadanie kuponu wartościowego, będzie miał poczucie, że ma w ręku substytut gotówki, którym może dopłacić przy zakupie towaru czy usługi. Kiedy klient wejdzie z kuponem do danego sklepu, to nie będzie ograniczony do konkretnego produktu, będzie mógł kupić dokładnie to, co go interesuje.

Czy Hotprice to dobre miejsce do promocji ofert ze sklepów internetowych?

MS: Tak. Mamy przygotowane specjalne API, które pozwoli w łatwy sposób zintegrować koszyk sklepu z serwisem hotprice.pl. Dzięki temu klient w łatwy sposób uzyska rabat poprzez wpisanie numeru kuponu w odpowiednim polu przy zakupie. Ponadto, jeżeli sklep chce promować jedynie wybrany asortyment, przygotowaliśmy specjalną stronę z dostępnymi tylko tymi produktami, na które obowiązuje kupon.

Jakich użytkowników chce pozyskać Hotprice?

MS: Oczywiście cenni są dla nas użytkownicy Groupona i do nich również chcemy dotrzeć z naszą ofertą, licząc, że docenią wprowadzenie kuponów wartościowych. Chcemy przekonać także tych wcześniej nieprzekonanych o tym, że zakupy promocyjne w sieci nie muszą budzić wątpliwości, co do faktycznej okazyjności zakupów. Na bieżąco porównujemy „promocyjne oferty” konkurencyjnych portali i szczerze mówiąc, nierzadko okazuje się, że ten sam produkt na Allegro ma niższą lub równie korzystną cenę. 4

fot. Velux

fot. Bosch

,17(51(7

36

Z

abezpieczenie dachu przed skutkami opadów śniegu wymaga wielu czynności na różnych etapach wznoszenia i użytkowania domu.

Dobierając projekt oraz podczas budowy trzeba pamiętać o uwzględnieniu osłon przeciwśniegowych, takich jak płotki czy bale oraz śniegołapy. W trakcie eksploatacji powinno się robić regularne przeglądy, by mieć pewność, że dach przed zimą jest w dobrym stanie. Nie wolno także zapomnieć o odśnieżaniu.

DACH STROMY ZIMĄ Przygotowanie dachu do zimy zależy od jego kształtu. W przypadku dachów stromych, jednym z najpoważniejszych problemów, jest brak kontroli nad masą śniegu, zsuwającą się z połaci. Opady deszczu oraz śniegu, częsta zmiana temperatury otoczenia, a w efekcie rozpuszczanie się spodniej warstwy śniegu i ponowne jej zamarzanie powodują, że pokrywa śnieżno-lodowa może być bardzo ciężka. Jej osuwanie się jest zagrożeniem dla ludzi i sprzętów znajdujących się pod dachem, może także uszkodzić sam dach. Z tego względu na dachach stromych powinno się stosować przede wszystkim dwa rodzaje zabezpieczeń: płotki i drewniane bale, montowane przy dolnej krawędzi dachu, które zatrzymają zsuwający się śnieg, oraz rozmieszczone na całej połaci śniegołapy, chroniące przed naporem śniegu inne elementy dachu.

DACH bezpieczny zimą PŁOTKI PRZECIWŚNIEGOWE Płotki wykonywane są najczęściej ze stali lub aluminium. Ich powierzchnia może być pokryta odpowiednimi powłokami poliestrowymi, co umożliwia dopasowanie do koloru pokrycia. Płotki montuje się podczas krycia dachu, ale można je także zainstalować na gotowym dachu.

Płotki przykręca się do łaty, więc jeśli pokrycie jest już ułożone, trzeba ściągnąć fragment, w miejscu mocowania płotków.

Należy w tym celu podważyć i zaklinować dachówkę po lewej stronie oraz dachówkę w rzędzie powyżej. Jeśli w tym miejscu dachówka była klamrowana, trzeba jeszcze zdjąć klamrę przed wyjęciem dachówki zasłaniającej łatę. Ponieważ dachówki nie mogą w pełni wrócić do swojej poprzedniej pozycji, bo dodany zostanie dodatkowy element w postaci wspornika, najprawdopodobniej trzeba będzie zdemontowane dachówki przyciąć albo, np. przyszlifować zamki.

Rozstaw elementów zależy od kształtu dachu i stopnia jego nachylenia.

Najczęściej umieszcza się je w drugim rzędzie dachówek licząc od okapu. Daje to gwarancję, że napierający śnieg nie spowoduje ugięcia krokwi wystających poza podstawę dachu. Przy dachach o nachyleniu większym niż 40° i długości krokwi powyżej 6 m należy, w celu uniknięcia uszkodzenia płotka, zamontować dwa lub nawet więcej rzędów tych elementów.

OCHRONA PRZED ŚNIEGIEM NA POŁACI Zsuwający się po połaci śnieg może również uszkadzać elementy pokrycia dachu na jego drodze. Dlatego uzupełnieniem osłon przeciwśnieżnych montowanych przy okapie są akcesoria rozmieszczane na całej połaci, np.

śniegołapy. Ich zadaniem jest zatrzymanie lub przynajmniej rozdzielenie zsuwającej się masy śnieżnej na mniejsze części. Ich umiejscowienie zależy od rozmieszczenia innych elementów dachowych, montuje się je, np. nad kominkami wentylacyjnymi, itp. Decyzję o montażu śniegołapów powinno się podjąć przed układaniem dachówek na dachu, ponieważ konieczne będzie przybicie dodatkowej łaty.

PRZEGLĄDY Dach powinien być poddawany regularnym przeglądom minimum co 2-3 lata. Czasem na pozór drobna usterka może być przyczyną poważnego problemu. Dach, na którym zamontowane są osłony przeciwśniegowe i śniegołapy, po przeglądzie jest gotowy na początek śnieżnej zimy. Jednak grubą warstwę śniegu trzeba usunąć.

KIEDY ODŚNIEŻAĆ?

Kilka centymetrów śniegu na połaci nie stanowi zagrożenia. Jeśli jednak zbierze się znaczna jego ilość, każdy dach należy odśnieżyć. Szczególnie ważne jest usuwanie śniegu z dachów płaskich. Zaniedbania w tej kwestii mogą prowadzić do tragicznych w skutkach katastrof budowlanych. Odśnieżanie powinno się zlecić wyspecjalizowanej ekipie, która fachowo pozbędzie się warstwy śnieżno-lodowej. Nie można powierzać tego zadania przypadkowym osobom, ponieważ chwila nieuwagi może doprowadzić do uszkodzenia elementów konstrukcji dachu.

Warto podkreślić, że odśnieżanie dachu, to zgodnie z Prawem Budowlanym, obowiązek zarządcy nieruchomości.

Za niedopełnienie tego obowiązku grozi grzywna lub kara ograniczenia, a nawet pozbawienia wolności. c

Źródło Röben

Śnieg na dachu wygląda malowniczo, ale jego obecność na połaci może być poważnym zagrożeniem. Przed zimą warto sprawdzić, czy zrobiliśmy wszystko, by zadbać o trwałość dachu i bezpieczeństwo ludzi.

fot. Redakcja

AKCESORIA DACHOWE

fot. EcoTherm

,=2/$&-(

CIEPŁE CENTYMETRY Artur Marciniak

Ściany zewnętrzne, dach oraz podłoga każdego budynku mogą być przyczyną utraty ciepła z pomieszczeń. Aby uniknąć nadmiernych kosztów ogrzewania, należy stosować izolację cieplną. Dotyczy to zarówno budynków nowo powstających, jak i starszych, dotąd nieocieplonych.

D

ach wymaga szczególnie starannego ocieplenia, zwłaszcza wówczas, kiedy planowane jest zagospodarowanie poddasza na pomieszczenia mieszkalne. Jako materiały izolacyjne można stosować wełnę mineralną, styropian, folię termoizolacyjną, polistyren ekstrudowany, poliuretan PIR oraz płyty drzewno-magnezytowe.

G Wełna mineralna – układa się ją między krokwiami i pod nimi. Minimalna

grubość izolacji cieplnej, wykonanej z tego materiału powinna wynosić co najmniej 14-16 cm. Najpopularniejszy materiał izolacyjny do ocieplania połaci dachowych ze względu na dużą sprężystość, ułatwiającą układanie oraz doskonałą termoizolacyjność.

G Styropian – zalecana minimalna grubość materiału to 13-15 cm. Styropian układa się między krokwiami i pod nimi.

Do ocieplenia podkrokwiowego można

używać zwykłego styropianu, natomiast do układania między nimi lepiej nadają się specjalne płyty styropianowe, z podłużnymi nacięciami, które zwiększają elastyczność materiału.

G Folia termoizolacyjna – warstwa ociepleniowa z folii może być bardzo cienka (1-2 cm). Ponadto folia termoizolacyjna jest lekka i nie sprawia problemów montażowych. Materiał jest stosowany głównie do ociepleń podkrokwiowych i uważa się Płyty z poliuretanu PIR. (fot. Bauder)

Ocieplenie domu pasywnego. (fot. LipiĹ&#x201E;scy Domy)

,=2/$&-(

S

zczegĂłlnie starannie powinna byÄ&#x2021; wykonana izolacja cieplna dachu oraz Ĺ&#x203A;cian fundamentowych. Wynika to z faktu, Ĺźe wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie przez te miejsca nastÄ&#x2122;puje najwiÄ&#x2122;ksza utrata ciepĹ&#x201A;a z pomieszczeĹ&#x201E;. Ponadto, odpowiednie wykonanie izolacji jest konieczne jeĹźeli zamierzamy wykorzystaÄ&#x2021; poddasze lub piwnice do celĂłw mieszkalnych lub uĹźytkowych. NaleĹźy przy tym pamiÄ&#x2122;taÄ&#x2021;, Ĺźe zastosowanie niektĂłrych materiaĹ&#x201A;Ăłw lub sposobĂłw montaĹźu spowoduje dodatkowe obniĹźenie pomieszczeĹ&#x201E;, ktĂłre i tak przewaĹźnie nie sÄ&#x2026; wysokie. W przypadku adaptacji poddasza warto rozwaĹźyÄ&#x2021; zastosowanie folii termoizolacyjnej, ktĂłra jednoczeĹ&#x203A;nie jest cienka, zatrzymuje ciepĹ&#x201A;o zimÄ&#x2026; i chroni przed upaĹ&#x201A;em latem.

go za najlepszy z dostÄ&#x2122;pnych materiaĹ&#x201A;Ăłw izolacyjnych ze wzglÄ&#x2122;du na najlepszÄ&#x2026; izolacyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; termicznÄ&#x2026;.

G Polistyren ekstrudowany â&#x20AC;&#x201C; zalecana gruboĹ&#x203A;Ä&#x2021; ocieplenia to 12-15 cm. Twardymi pĹ&#x201A;ytami z polistyrenu ekstrudowanego okĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; miejsca pod krokwiami lub pod pokryciem. NaleĹźy jednak zaznaczyÄ&#x2021;, Ĺźe ocieplenie podkrokwiowe obniĹźy pomieszczenie o kilka centymetrĂłw.

G Poliuretan PIR â&#x20AC;&#x201C; poliuretanowymi pĹ&#x201A;ytami ociepla siÄ&#x2122; miejsca nad krokwiami, pod krokwiami lub miÄ&#x2122;dzy nimi. GruboĹ&#x203A;Ä&#x2021; izolacji cieplnej w przypadku tego materiaĹ&#x201A;u powinna wynosiÄ&#x2021; od 9 do 11 cm.

G PĹ&#x201A;yty drzewno-magnezytowe â&#x20AC;&#x201C;Â materiaĹ&#x201A; nie tylko termiczno-izolacyjny, ale rĂłwnieĹź zapewniajÄ&#x2026;cy doskonaĹ&#x201A;Ä&#x2026; izolacjÄ&#x2122; akustycznÄ&#x2026;. PĹ&#x201A;yty sÄ&#x2026; jednak ciÄ&#x2122;Ĺźkie, wiÄ&#x2122;c aby mĂłc je zastosowaÄ&#x2021;,

PrzekrĂłj warstw dachu ocieplonego weĹ&#x201A;nÄ&#x2026;. (fot. Vaillant)

trzeba przygotowaÄ&#x2021; odpowiednio solidnÄ&#x2026; wiÄ&#x2122;ĹşbÄ&#x2122;. GruboĹ&#x203A;Ä&#x2021; materiaĹ&#x201A;u izolacyjnego powinna mieÄ&#x2021; minimum 30 cm. PĹ&#x201A;yty drzewno-magnezytowe stosuje siÄ&#x2122; miÄ&#x2122;dzy lub pod krokwiami.

IZOLACJA CIEPLNA Ĺ&#x161;CIAN ZEWNÄ&#x2DC;TRZNYCH W przypadku Ĺ&#x203A;cian zewnÄ&#x2122;trznych budynku przyjmuje siÄ&#x2122;, Ĺźe im grubsza warstwa materiaĹ&#x201A;u ocieplajÄ&#x2026;cego, tym mniejsze ubytki ciepĹ&#x201A;a z pomieszczeĹ&#x201E;.

Zgodnie z obecnie obowiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026;cymi przepisami budowlanymi, warstwa ta powinna wynosiÄ&#x2021; 12 cm. Jednak w przypadku domĂłw energooszczÄ&#x2122;dnych zaleca siÄ&#x2122; zwiÄ&#x2122;kszenie jej gruboĹ&#x203A;ci do 18 cm, a w domach pasywnych nawet do 20 cm. Ĺ&#x161;ciany zewnÄ&#x2122;trzne moĹźna ocieplaÄ&#x2021; w czasie ich budowy, jak i docieplaÄ&#x2021; w budynkach juĹź istniejÄ&#x2026;cych.

WÂ powyĹźszym celu stosuje siÄ&#x2122; dwie metody: G metoda lekka-sucha â&#x20AC;&#x201C; jako okĹ&#x201A;adzina zewnÄ&#x2122;trzna mogÄ&#x2026; wystÄ&#x2122;powaÄ&#x2021; panele PVC, drewniane lub metalowe.

WÂ konstrukcjach noĹ&#x203A;nych mocuje siÄ&#x2122; takĹźe za pomocÄ&#x2026; specjalnych koĹ&#x201A;kĂłw pĹ&#x201A;yty

ze styropianu lub weĹ&#x201A;nÄ&#x2122; mineralnÄ&#x2026;, ktĂłre stanowiÄ&#x2026; późniejszÄ&#x2026; warstwÄ&#x2122; izolacyjnÄ&#x2026;; G metoda lekka-mokra â&#x20AC;&#x201C; polega na mocowaniu materiaĹ&#x201A;Ăłw termoizolacyjnych do Ĺ&#x203A;cian budynku za pomocÄ&#x2026; specjalnych zapraw i ewentualnie koĹ&#x201A;kĂłw.

W celu dodatkowego wzmocnienia warstwy izolacyjnej stosuje siÄ&#x2122; klej i zatapia w nim siatkÄ&#x2122; zbrojÄ&#x2026;cÄ&#x2026;. Na tak przygotowanÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;cianÄ&#x2122; w fazie koĹ&#x201E;cowej nakĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; tynk.

STROPY IÂ PODĹ OGI WÂ przypadku podĹ&#x201A;ogi usytuowanej bezpoĹ&#x203A;rednio na gruncie gruboĹ&#x203A;Ä&#x2021; warstwy izolacyjnej nie powinna wynieĹ&#x203A;Ä&#x2021; mniej niĹź 15 cm. Na stropy znajdujÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; nad piwnicami wystarczy zastosowaÄ&#x2021; warstwÄ&#x2122; 8 cm.

NaleĹźy pamiÄ&#x2122;taÄ&#x2021;, Ĺźe podane wartoĹ&#x203A;ci sÄ&#x2026; wartoĹ&#x203A;ciami minimalnymi. Przy zastosowaniu grubszych warstw zwiÄ&#x2122;kszajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; co prawda koszty zakupu materiaĹ&#x201A;Ăłw izolacyjnych, ale jednoczeĹ&#x203A;nie izolacja daje lepsze efekty. Zmniejszenie ubytkĂłw ciepĹ&#x201A;a z pomieszczeĹ&#x201E; szybko przeĹ&#x201A;oĹźy siÄ&#x2122; na niĹźsze zuĹźycie energii â&#x20AC;&#x201C; i rachunki za niÄ&#x2026;. 4

WeĹ&#x201A;na to najpopularniejszy materiaĹ&#x201A; do ocieplania poĹ&#x201A;aci dachu. (fot. Rockwool)

*G\ RFLHSOHQLH ĂFLDQ\ OXE GDFKX PRĝOLZH MHVW W\ONR RG ĂURGND 2FLHSODQLH EXG\QNöZ RG VWURQ\ ZHZQÚWU]QHM ]DZV]H EXG]LïR NRQWURZHUVMH :bRNUHĂORQ\FK V\WXDFMDFK MHVW WR MHGQDN MHG\QH PRĝOLZH LbUR]VÈGQH UR]ZLÈ]DQLH

:bQRZRF]HVQ\P EXGRZQLFWZLH ]b]DVWRVRZDQÈ ZHQW\OD FMÈ PHFKDQLF]QÈ ]bRG]\VNLHP FLHSïD SUREOHP L]RODFML RG ZHZQÈWU] SROHJD QLH QD W\P F]\ RFLHSODÊ RG ĂURGND DOH F]\P RFLHSODÊ E\ ]\VNDÊ PDNV\PDOQ\ HIHNW 0DWHULDïHP JRGQ\P SROHFHQLD MHVW ZbW\P SU]\SDGNX (XURWKDQH * (XURWKDQH * WR WZDUGH Sï\W\ SROLXUHWDQRZH MHGQRVWURQ QLH SRNU\WH Sï\WÈ * . 0LÚG]\ ZDUVWZÈ SROLXUHWDQX LbJLSVX ]QDMGXMH VLÚ GRGDWNRZR ZDUVWZD SDURL]RODFML 6WRVXMÈF (XURWKDQH * XQLNDP\ ĝPXGQHJR Lb NRV]WRZQHJR PRQ WDĝX SRV]F]HJöOQ\FK ZDUVWZ (XURWKDQH * VWDQGDUGRZR Z\VWÚSXMH ZbZ\PLDUDFK [ PP LbJUXERĂFLDFK RG GR PP :VSöïF]\QQLN SU]HZRG]HQLD FLHSïD (XUR WKDQH * WR : P. ļWR EH]NRQNXUHQF\MQ\ SDUDPHWU Zb SRUöZQDQLX ]b LQQ\PL PDWHULDïDPL 7DP JG]LH ]PLDQD Z\JOÈGX HOHZDFML MHVW QLHPRĝOLZD ]DVWRVRZDQLH (XURWKD QH * PRĝH E\Ê MHG\Q\P UR]ZLÈ]DQLHP ,]RODFMD ĂFLDQ LbSRGGDV]D Sï\WÈ (XURWKDQH * (XURWKDQH * ]DVWRVRZDQH PRĝH ]RVWDÊ MDNR WHUPRL]R ODFMD RG ZHZQÈWU] ĂFLDQ VXğ WöZ SRGGDV]\ OXE ĂFLDQHN G]LDïRZ\FK :bWHM DSOLNDFML (XURWKDQH * PRQWRZDQH MHVW QDMF]ÚĂFLHM QD GUHZQLDQ\P SRGïRĝX OXE NOHMRQH EH]SR ĂUHGQLR GR ĂFLDQ\ NOHMHP JLSVRZ\P 3ï\W\ (XURWKDQH * ]DPRQWRZDQH PRJÈ UöZQLHĝ ]RVWDÊ SR ZHZQÚWU]QHM VWURQLH VNRĂQHJR GDFKX :\NDñF]DQLH SRZLHU]FKQL Sï\W (XURWKDQH * 'R Z\NRñF]HQLD ]HZQÚWU]QHJR Sï\W\ Xĝ\WH PRJÈ ]RVWDÊ ZïDĂFLZLH ZV]\VWNLH PDWHULDï\ Z\NRñF]HQLRZH RSUöF] PDWHULDïöZ ]DZLHUDMÈF\FK ZbVZRLP VNïDG]LH ZDSQR 3ï\W\ SU]\VWRVRZDQH VÈ GR WDSHWRZDQLD PDORZDQLD RUD] SR NU\ZDQLD Sï\WNDPL FHUDPLF]Q\PL =DOHW\ Sï\W SROLXUHWDQRZ\FK 3,5 (XURWKDQH * ľ ïDWZRĂÊ PRQWDĝX ľ Z\NRñF]HQLH Sï\WÈ J N ľ SDURL]RODF\MQRĂÊ 5(&7,&(/ MHVW WDNĝH SURGXFHQWHP Sï\W 385 Lb3,5 VWRVR ZDQ\FK MDNR WHUPRL]RODFMD SRVDG]HN ĂFLDQ Zb XNïDG]LH WUöMZDUVWZRZ\P GDFKöZ SïDVNLFK VNRĂQ\FK WDUDVöZ LbSRïDFL GDFKRZ\FK RG ZHZQÈWU] ZbEXG\QNDFK UROQLF]\FK LbSU]HP\VïRZ\FK

:LÚFHM LQIRUPDFML QD ZZZ UHFWLFHOL]RODFMH SO WHO VHNUHWDULDW SO#UHFWLFHO FRP

fot. Knauf

,=2/$&-(

OCIEPLANIE STROPU

na poddaszu nieużytkowym Poddasze nieużytkowe to przestrzeń pod dachem skośnym, która nie jest wykorzystywana do celów mieszkalnych. Może być niedostępna dla mieszkańców lub zaadaptowana na strych.

Jeśli połacie dachu nie zostały zaizolowane termicznie, materiał ociepleniowy trzeba ułożyć na stropie oddzielającym poddasze od znajdujących się niżej pomieszczeń ogrzewanych.

Artur Marciniak

P

ołacie dachu nad poddaszem nieużytkowym często pozbawione są warstwy termoizolacyjnej. Stwarza to wówczas konieczność ułożenia ciepłochronnej otuliny na stropie. Całkowity brak takiej izolacji dopuszczalny jest wyłącznie wtedy, gdy pod poddaszem istnieje przestrzeń nieogrzewana, na przykład garaż lub chłodne pomieszczenie gospodarcze.

W pozostałych sytuacjach konieczna jest termiczna przegroda zatrzymująca ciepło wytworzone w budynku, unoszące się w górę i uniemożliwiająca jego wydostawanie się poprzez połacie dachu.

Sposób, w jaki zostanie ocieplony strop zależy od jego konstrukcji, wysokości poddasza, a także od tego, jak zbudowana jest więźba dachowa.

OCIEPLENIE NA STROPIE BETONOWYM Strop betonowy – gęstożebrowy, monolityczny, prefabrykowany lub półprefabrykowany, projektowany jest zazwyczaj

wówczas, gdy poddasze ma pełnić funkcję mieszkalną. Niekiedy jednak inwestor decyduje się na taki strop, gdy zamierza zorganizować na nieużytkowym poddaszu strych.

Strop taki ociepla się po zbudowaniu i wykończeniu dachu. Jest to czynność łatwa, o ile mamy zapewniony wygodny dostęp na strych, a wysokość poddasza umożliwia swobodne poruszanie się.

Materiałem stosowanym najczęściej w takich wypadkach jest wełna szklana o niedużej gęstości. Polecane są tu szczególnie komprymowane maty, które po rozłożeniu ulegają stopniowemu rozprężeniu, aż do osiągnięcia nominalnej grubości. Elastyczną wełną łatwo jest wypełnić wszelkie zakamarki poddasza.

Wełniane maty da się też ułożyć ściśle tak, że nie powstaną między nimi szczeliny, powodujące później ucieczkę ciepła. Znacznie trudniej osiągnąć to, wykorzystując do ocieplenia sztywniejsze materiały, takie jak styropian, polistyren ekstrudowany lub piankę poliuretanową.

Aby stworzyć na stropie konstrukcję podłogi strychu, ocieplenie trzeba układać między drewnianymi legarami, do których

przymocowane zostaną później deski lub płyty drewnopochodne, tworzące podłogę.

Teoretycznie możliwe jest też zrobienie mineralnego podkładu podłogowego z zaprawy wylewanej na zaizolowanym folią ociepleniu, ale rozwiązanie to stosuje się rzadko.

Jeśli poddasze jest zbyt niskie, żeby można je było sensownie zagospodarować, najkorzystniej będzie zrobić ocieplenie z któregoś z sypkich produktów termoizolacyjnych: granulatu wełnianego, granulatu styropianowego lub włókien celulozowych.

Docelowa grubość warstwy termoizolacyjnej na stropie zależy od zastosowanego materiału ociepleniowego oraz od przenikalności cieplnej samego stropu.

W przypadku wełny wynosi około 20 cm.

OCIEPLENIE STROPU DREWNIANEGO Belkowy strop drewniany ocieplany jest w nieco inny sposób. Termoizolacje umieszcza się przede wszystkim pomiędzy poszczególnymi belkami. Stosuje się tu głównie wyroby z wełny szklanej lub skalnej, rzadziej drzewnej. Dzięki

www.forumbudowlane.pl

Strop na poddaszu Wełna jest często stosowanym materiałem do ocieplania stropów drewnianych. (fot. Knauf)

znacznej sprężystości płyty lub maty ściśle wypełniają takie przestrzenie. Przed układaniem ocieplenia, od spodu stropu musi być zbudowana okładzina sufitowa.

Jeśli będzie to sufit podwieszany, z płyt gipsowo-kartonowych, warto przy okazji umieścić dodatkową warstwę termoizolacyjną od spodu stropu. Zaizolowane zostaną wówczas również drewniane belki stropowe, co bardzo korzystnie wpłynie na przenikalność cieplną takiej przegrody.

Dodatkowo, jeśli strop zostanie właśnie w taki sposób ocieplony, łatwiej będzie zbudować na nim podłogę z desek lub płyt OSB. Gdyby bowiem zrezygnować z ocieplenia pod sufitem podwieszanym, dodatkowa warstwa termoizolacyjna musiałaby znaleźć się na stropie. Budowa połogi byłaby wtedy kłopotliwa z dwóch powodów. Po pierwsze należałoby prostopadle do belek przybić legary podłogowe z krawędziaków o przekroju 4x6 cm i między nimi ułożyć ocieplenie, a po drugie powierzchnia podłogi znalazłaby się ostatecznie wyżej, zmniejszając tym samym wysokość strychu.

Do ocieplania stropów drewnianych nie stosuje się styropianu w postaci tradycyjnej, ewentualnie możliwe jest wypełnienie przestrzeni międzybelkowych polistyrenowym granulatem. Mała masa takiej zasypki sprawiłaby jednak, że mimo dobrej izolacyjności cieplnej, strop nie zyskałby zadowalającej izolacyjności akustycznej. Nie zapewniłby również drewnu niezbędnej ochrony przeciwogniowej. Z sypkich produktów termoizolacyjnych o wiele korzystniejsze są tu – granulat z wełny mineralnej lub sypka izolacja z włókien celulozowych. Oba produkty mają bardzo dobre właściwości termoizolacyjne, wyciszające i chronią konstrukcję w razie pożaru.

OCIEPLENIE NA TRUDNODOSTĘPNYM PODDASZU W budynkach, które mają mieć poddasze nieużytkowe, bardzo opłacalne jest wykonanie więźby dachowej z tak zwanych wiązarów kratownicowych. Są to prefabrykowane elementy konstrukcyjne, zastępujące więźbę tradycyjną. Mają kształt wielkich trójkątów, ustawianych

gęsto jeden obok drugiego. Ich podstawy tworzą belkową konstrukcję stropu.

Przestrzeń pod tak zbudowanym dachem jest bardzo ograniczona przez skośne deski kratownicowe. Praktycznie niemożliwe jest zaizolowanie takiego poddasza płytami lub matami. Najrozsądniejszą propozycją jest więc izolacja nadmuchowa z granulatu styropianowego, wełnianego lub włókien celulozowych.

Nadmuch odbywa się wówczas przez otwory w ścianach szczytowych, przez właz zbudowany w stropie, albo poprzez tak zwany otwór rewizyjny umieszczony na którejś z połaci.

Sypki materiał zdolny jest bardzo szczelnie wypełnić wszelkie zakamarki takiego poddasza.

Prace izolacyjne należy oczywiście prowadzić dopiero po zbudowaniu sufitu pod stropem. Trzeba się ponadto upewnić, czy sufit utrzyma ciężar takiej izolacji i ewentualnie przewidzieć odpowiednie wzmocnienia.

WENTYLACJA PODDASZA Ponieważ wiele materiałów ociepleniowych, w tym między innymi, wełna mineralna, traci swoje właściwości izolacyjne w wyniku zawilgocenia, trzeba dopilnować, aby przestrzeń na poddaszu miała dostateczną wentylację. Zapewnią ją otwory wlotowe przy okapie i otwory wylotowe zrobione w ścianach szczytowych. Muszą być one zabezpieczone siatką, aby nie wlatywały tam ptaki. Jeśli poddasze nie ma ścian szczytowych, to należy pozostawić wloty powietrza przy okapie i wyloty przy kalenicy dachu.

Wierzchnia warstwa ocieplenia z materiałów o dużej sprężystości może być pokryta folią wiatroizolacyjną.

Mniej ciepła będzie wtedy wywiewane z izolacji. 4

więcej o ociepleniu

G Nowak135: Witam. Zamierzam się zabrać za remont poddasza o pow. ok 100 m². Potrzebuję pomocy w sprawie posadzki na poddaszu, tzn. obecnie jest strop drewniany, od dołu trzcina, deski, belki, wolna przestrzeń na grubość belek i od góry deski nabite i pokryte cienką warstwą zaprawy, która się praktycznie już cała skruszyła.

Jak wykonać podłogę na takim podkładzie? Czy można zrobić wylewkę na ten strop i wymurować ścianki działowe? Czy podłoga drewniana na to i ścianki z K/G? Jak ocieplić i wygłuszyć taki strop? Proszę o radę i pomysły jak to zrobić ponieważ nie mam na chwilę obecną żadnego pomysłu jak to rozwiązać. Z góry wielkie dzięki.

G Nowak135: Dowiedziałem się, że mogę zrobić konstrukcję drewnianą na belkach nośnych, wypoziomować ją i nakręcić płytę OSB? Jak dokładnie i dobrze ocieplić i wygłuszyć taki strop, by sie nic nie przenosiło na dolną, zamieszkałą kondygnację?

G ekodocieplenia: Witam, proponuję w pustą przestrzeń stropu wdmuchać celulozę, wcześniej nawiercając otwory w stropie. Następnie na podkładkach gumowych lub filcowych zamontować legary. Na legarach ułożyć podłogę (lub płyty OSB), w przestrzenie między legarami też wdmuchać celulozę. Do wygłuszenia ściankek działowych KG, też można zastosować celulozę.

Pozdrawiam.

G MOBILARCH: Z celulozą dobry pomysł. Weź pod uwagę, że na podstawie zdjęć trudno określić stan konstrukcyjny belek stropowych. Jak ma z 50 lat to istnienie prawdopodobieństwo występowania szkodników drewna. Belki z wierzchu mogą być ok, a środku mogą być "wyjedzone" przez spuszczela lub kołatka (takie robaczki). Jak dociążysz strop i to ma być normalna kondygnacja to sufit może pękać, a strop drgać, a i z akustyką będzie różnie.

G Nowak135: Po oględzinach belek – belki są nadgryzione na głębokość 1-1,5cm. Czy to może być problem? Strop będzie dociążony po zakończeniu remontu, chociaż w chwili obecnej ciężko stwierdzić jak bardzo.

G MOBILARCH: Trudno powiedzieć. Mogłeś nie trafić w newralgiczne miejsca. Jeśli teraz byśmy go policzyli pod względem nośności, to jest duże prawdopodobieństwo, że nie wytrzymałby. Bez oględzin nic Ci więcej nie doradzę.

G ekodocieplenia:. Jest to poważna inwestycja, na którą jest potrzebne pozwolenie budowlane.

Firma, która będzie się zajmowała tym tematem doradzi czy jest konieczna wymiana belek. Być może wystarczy tylko je tylko zabezpieczyć środkiem, który wytępi szkodniki. Celuloza "pomoże w walce" ze szkodnikami, bo jest impregnowana solami boru, między innymi przed takimi przypadkami. Spotkałem się z taką metodą, że belki były nawiercane i wstrzykiwany był środek przeciwko szkodnikom. Jest to na pewno pracochłonne. Kwestia wyboru.

G MOBILARCH: No dokładnie. Popieram. Najpierw opinia techniczna, a potem decyzja co dalej ze stropem. W skrajnym przypadku wymiana stropu, a w lekkim – wzmocnienie.

0$7(5,$ < %8'2:/$1(

fot. fotolia

Składowanie materiałów Co zrobić gdy zaopatrzyliśmy się w materiały budowlane, a termin wykonania budowy, z różnych powodów, przesuwa się? Jak składować materiały na placu budowy, aby nie uległy zniszczeniu i nie zagrażały bezpieczeństwu?

Ewa Kulesza

W

iększość materiałów budowlanych można przechowywać bez ograniczeń czasowych. Ważne, aby miały zapewnione odpowiednie warunki, a przede wszystkim były zabezpieczone przed wilgocią, wodą opadową oraz zbyt niską i wysoką temperaturą.

Na pewno bezwzględnie należy zapoznać się z zaleceniami producenta, dotyczącymi warunków przechowywania. Jeśli jednak takie zalecenia nie są sprecyzowane, trzeba przestrzegać podstawowych zasad.

Materiały budowlane z reguły przechowuje się na otwartej przestrzeni, jednak każdy ma indywidualny sposób składowania, ze względu na budowę i właściwości.

NA OTWARTEJ PRZESTRZENI Na zewnątrz można składować: G dachówki ceramiczne i cementowe – podłoże musi być wyrównane i odwodnione. Układa się je do wysokości czterech warstw. Dla ułatwienia kontroli ilościowej, w jednym rzędzie, odsuniętym od dalszych, układa się 250 sztuk, czyli przy czterech warstwach, słupek liczy 1000 sztuk. Warstwy powinny być oddzielone

drewnianymi przekładkami. Całość przykrywa się folią, która chroni przed opadami atmosferycznymi. W okresie zimowym należy je zabezpieczyć również przed oblodzeniem. Jeżeli przewidujemy dłuższe składowanie dachówek, lepiej przechowywać je w magazynach zamkniętych; G drewniane elementy więźby dachowej – pod warunkiem, że są zaimpregnowane niewymywalnym impregnatem. Tarcica nie może leżeć bezpośrednio na podłożu.

Dolną warstwę należy ułożyć na podkładach (np. z pustaków), a między kolejnymi trzeba umieścić przekładki.

Wówczas powstaje przestrzeń między warstwami – dylatacja – która ułatwia ich przewietrzanie.

POD WIATĄ Wiata chroni materiały budowlane przed opadami i słońcem. Takiego sposobu zabezpieczenia wymagają: G folie dachowe – zwinięte w rolkach położone na płasko, w jednej warstwie; G styropian – układa się na podkładach do wysokości około 2 m. Jeżeli płyty leżą luzem, należy je obciążyć, aby nie przenosił je silny wiatr; G pokrycia bitumiczne – dachówki bitumiczne powinny leżeć na paletach tylko w jednej warstwie. Papy asfaltowe w rolkach ustawia się na paletach pionowo w dwóch warstwach (latem warstwy należy oddzielić podkładem z desek);

G niezabezpieczone impregnatem drewniane elementy więźby dachowej – sposób ułożenia jak drewna zaimpregnowanego.

W POMIESZCZENIACH ZAMKNIĘTYCH Pod kluczem magazynuje się wszystkie materiały, które mogą stać się łupem złodziei oraz te, które są wrażliwe na działanie czynników atmosferycznych, czyli: G okna połaciowe – stawia się pionowo na materiale zabezpieczającym przed zarysowaniem, np. tekturze i opiera o stojak.

Okna powinny być oddzielone tekturą lub filcem i zabezpieczone drewnianymi przekładkami przed osuwaniem się; G pokrycia blaszane – blachę zwiniętą ustawia się pionowo, a arkusze blachy układa się płasko jeden na drugim do wysokości 1 m. Należy uważać, aby blacha nie stykała się z cementem i gipsem; G wełna mineralna – musi być opakowana w folię. Rolki ustawia się w pozycji pionowej, a płyty układa się na sobie do wysokości około 1,5 m; G płyty gipsowo-kartonowe – muszą być owinięte folią i składowane na podkładach do 1 m.

Składowiska materiałów budowlanych powinny być wykonane w sposób zabezpieczający przed możliwością wywrócenia, zsunięcia lub rozsunięcia się składowanych materiałów. 4

MFP®

MFP®

MFP®

MFP®

MFP®

MFP®

SZALUNKOWEJ MFP®

! P5

.216758.&-(

STROPY monolityczne – zalety i wady

Agata Gajewska

Gotowe mieszanki betonowe zapewniają beton odpowiedniej jakości. (fot. Solbet)

Stropy monolityczne to jeden z gatunków stropów żelbetonowych. Stosowane są od dawna, a technologia wykonania nie zmieniła się znacząco, choć pojawiły się różne udogodnienia. Stropy monolityczne wykonuje się bezpośrednio na miejscu budowy, ze zbrojonego betonu (żelbetu). Tak, jak wszystkie rodzaje stropów, stropy monolityczne mają swoje specyficzne zalety, ale i wady.

JAK POWSTAJE STROP MONOLITYCZNY? Jak wszystkie pozostałe elementy konstrukcji budynku, strop monolityczny planuje się pierwotnie w projekcie budowlanym. Musi on zostać zaprojektowany pod kątem konkretnego budynku, ponieważ projekt określa sposób oparcia na ścianach i układ zbrojenia. Ów układ może być zarówno jednokierunkowy, jak i dwukierunkowy, czyli krzyżowy.

Konstruktor zakłada w projekcie jaka będzie ostateczna nośność stropu.

Wykluczone jest zatem dokonywanie jakichkolwiek zmian, np. konstrukcji ścian działowych bez konsultacji z nim.

Stropy monolityczne wymagają bardzo solidnego podpartego deskowania. Coraz częściej zamiast tradycyjnego drewna używa się w powyższym celu deskowania zrobionego z płyt ze sklejki szalunkowej, które jest jednocześnie deskowaniem wielokrotnego użytku.

Zbrojenie stropu układa się zgodnie z założeniami zawartymi w projekcie.

Jako materiał służą pręty z określonego gatunku stali, o równie ściśle określonej przez konstruktora – średnicy. Prace trzeba zlecić zbrojarzowi z odpowiednim doświadczeniem zawodowym, ponieważ nie jest to zadanie łatwe.

Roboty betoniarskie warto wykonywać poprzez pompowanie mieszanki betonowej z betonowozu bezpośrednio w miejsce powstawania stropu, ponieważ znacznie ułatwia to pracę. Gotowa mieszanka z betoniarni zapewnia również uzyskanie odpowiedniej klasy betonu.

Wylewany beton wymaga odpowiedniego zagęszczenia i ochrony przed wpływem warunków atmosferycznych.

Należy go odpowiednio zraszać, jak również zabezpieczać, np. folią – przed nadmiernym promieniowaniem słonecznym i działaniem wiatru.

ZALETY STROPÓW MONOLITYCZNYCH Stropy monolityczne są trwałe, sztywne i odporne na chwilowe przeciążenia oraz obciążenia dynamiczne. Materiały budowlane, z których wykonuje się wyżej wymienione stropy są powszechnie dostępne u wielu producentów, co oczywiście wpływa korzystnie na ich cenę.

Dodatkowym czynnikiem obniżającym koszty budowy jest fakt, że w przypadku omawianych stropów nie zachodzi konieczność używania ciężkiego sprzętu i specjalistycznych maszyn budowlanych.

Stropy monolityczne mogą dodatkowo osiągać nietypowe kształty, co w przypadku projektów domów z pomieszczeniami o bardziej wyszukanych formach, jest idealnym rozwiązaniem.

Niepodważalnym atutem stropów z żelbetonu jest również fakt, że od spodu są prawie całkowicie gładkie. Nie powodują klawiszowania, czyli nie ma widocznych śladów belek na stropie.

To z kolei przyczynia się do łatwiejszego i jednocześnie tańszego wykończenia wnętrz. Strop tego rodzaju wystarczy pokryć cienką warstwą tynku, a sufit w pomieszczeniu pozostanie gładki.

W domach wielokondygnacyjnych lub chociażby z poddaszem użytkowym ważna jest izolacyjność akustyczna.

Odgłosy dochodzące do wnętrz przez dach lub przenoszące się z kondygnacji, na kondygnację mogą stać się niekiedy prawdziwą udręką dla domowników.

Strop monolityczny jest w stanie temu zapobiec, ponieważ zapewnia bardzo dobrą izolacyjność akustyczną. Żelbetonowe stropy monolityczne są też stosunkowo cienkie (od 6 do16 cm), co nie powoduje nieracjonalnego obniżania wysokości pomieszczeń, tworzonych przy ich zastosowaniu.

WADY STROPÓW MONOLITYCZNYCH Bez wątpienia istotną wadą stropów monolitycznych jest to, że w ich wykonanie trzeba włożyć odpowiednio dużo pracy, siły fizycznej oraz czasu.

Zbrojenia nie jest w stanie zrobić laik i do prac tych potrzeba naprawdę wykwalifikowanej ekipy. To z kolei przyczynia się do wzrostu kosztów robocizny. Materiały na sam strop nie są drogie, ale za to na deskowanie i stemplowanie potrzeba znacznej ilości drewna. Co prawda istnieje możliwość wypożyczenia deskowania wielokrotnego użytku z wypożyczalni sprzętu budowlanego, jednak budowa stropu monolitycznego i tak jest zajęciem czasochłonnym i pracochłonnym.

Dodatkowo strop tego rodzaju musi powstawać w oparciu o fachowy i staranny projekt. Jego budowa nie może przebiegać inaczej, aniżeli zostało to założone przez konstruktora na wstępie. Praktycznie uniemożliwia to dokonywanie jakichkolwiek ewolucji w trakcie budowy, a tym samym ogranicza możliwość zmian w układzie pomieszczeń znajdujących się na tym samym piętrze budynku. 4

Zbrojenie stropu powinna wykonywać wykwalifikowana ekipa. (fot. Solbet)

Deskowanie i stemplowanie stropu monolitycznego. (fot. Solbet)

Stropy monolityczne wykonuje się bezpośrednio na miejscu budowy (fot. Solbet)

Zaletą stropów monolitycznych jest to, że są gładkie, także od spodu. (fot. Solbet)

.216758.&-(

NADBUDOWA PIĘTRA DOMU D

omy, które najczęściej są nadbudowywane, to bardzo popularne w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych minionego stulecia – „kostki”, o kształcie sześcianu z kopertowym lub płaskim dachem. W porównaniu z obecnymi stylami architektonicznymi nie prezentują się one dobrze, a ponadto dla wielu właścicieli przestały być już funkcjonalne i wygodne.

Zanim jednak przystąpimy do nadbudowy naszego starego domu, konieczne jest dopełnienie wymaganych formalności.

fot. Velux

WYMAGANE FORMALNOŚCI Nie wszyscy wiedzą, że planując jedynie nadbudowę trzeba dopełnić tych samych formalności, co rozpoczynając budowę od podstaw. Konieczne jest uzyskanie od gminy zgody na przebudowę, sporządzenie projektu architektoniczno-budowlanego i dołączenie do niego pozostałych, wymaganych przez danego starostę dokumentów, zezwalających na prowadzenie robót budowlanych.

Po uzyskaniu decyzji pozwalającej na prowadzenie planowanych prac i jeszcze przed ich rozpoczęciem trzeba zatrudnić kierownika budowy, a czasami inspektora nadzoru inwestorskiego.

Bartosz Okoński

Nadbudowując dodatkową kondygnację domu zyskujemy powierzchnię użytkową. Należy jednak pamiętać o tym, że połączenie starego z nowym nie jest łatwe i wymaga odpowiedniej wiedzy oraz umiejętności.

INWENTARYZACJA BUDYNKU Sporządzenie projektu technicznego, czyli solidne i rzetelne zobrazowanie stanu budynku istniejącego, to w przypadku nadbudowy piętra domu – dokument wymagany przez Prawo Budowlane. Bez przedstawienia go w Urzędzie Gminy nie uzyskamy zgody na przebudowę.

Wstępna ekspertyza jest również wykładnikiem dla nas samych. Dokładnie wiemy wówczas, co należy zmienić lub wyremontować. Nadbudowa piętra nie ogranicza się bowiem jedynie do dobudowania części poddasza i zmiany konstrukcji dachu, ale wywiera wpływ na cały, istniejący budynek. W związku z tym, najważniejsze jest określenie dopuszczalnego obciążenia stropu, ale równie ważny jest stan fundamentów i ścian nośnych.

Stropy należy dostosować do przyjęcia dodatkowych ciężarów, na nowo stworzoną powierzchnię mieszkalną oraz doprowadzić wszelkie niezbędne instalacje i odpowiednio ją doświetlić.

Zmodernizowany budynek najczęściej pokrywa się dachem dwuspadowym, z okapem wysuniętym poza obrys budynku.

Konieczne jest zatem również podwyższenie ścianek kolankowych i dobudowanie wyższych ścian szczytowych. Można też wykonać nową elewację budynku, czy dobudować balkony i tarasy.

ISTOTA STROPÓW Kilkadziesiąt lat temu stropy nad ostatnią kondygnacją mieszkalną budowane były głównie na stalowych belkach. Przestrzenie między belkami wypełniane były zbrojonym betonem lub wykonywano stropy żelbetowe monolityczne. Jako ocieplenia

Nadbudowa domu to sposób na zyskanie dodatkowej przestrzeni mieszkalnej. (fot. Velux)

używano wówczas żużlu lub drewnianych wiórów mieszanych z wapnem. Jak nietrudno się domyślić, takie stropy nie mają wystarczającej izolacyjności cieplnej, a dodatkowo są ciężkie. Mogą też być bardzo zawilgocone, ponieważ dawniej rzadko stosowano izolację paroszczelną.

Zbędne warstwy stropu należy usunąć, co pozwoli na wybudowanie nieco niższych ścian. Stropów, rozdzielających dwie ogrzewane kondygnacje nie trzeba ocieplać.

Jeśli chodzi o stropy monolityczne – wystarczy wyrównać ich powierzchnię i ewentualnie wykonać izolację akustyczną za pomocą pianki poliuretanowej lub zastosować 2-3 centymetrową warstwę styropianu. Na tak przygotowany strop można położyć jastrych podłogowy.

Aby uzyskać równy poziom na powierzchni stropu na stalowych belkach, trzeba wypełnić przestrzenie między belkami. Można w tym celu użyć podsypki z keramzytu, zmieszanego na sucho z cementem. Po wyrównaniu warstwy – należy ją zwilżyć. Cement wówczas zacznie wiązać i powstanie sztywny podkład pod późniejszą wylewkę. Można również zastosować twarde płyty styropianowe lub z wełny mineralnej. Stalowe belki warto najpierw zabezpieczyć przed korozją.

WAŻNE ŚCIANY NOŚNE Nowo powstające ściany nadbudowy muszą zawsze zostać dostosowane do tych, które już istnieją. Powinny mieć

jednakową grubość i podobną wytrzymałość na obciążenia. Dawniej, grubość ścian w części poddasza wynosiła najczęściej 24-25 cm, przy czym budowano je zarówno z cegły ceramicznej i wapiennopiaskowej, jak i z pustaków leszowych lub bloczków betonu komórkowego.

Jeżeli w przypadku nadbudowy domu zdecydujemy się również na jego ocieplenie – zaleca się skorzystanie z metody BSO, czyli Bezspoinowego Systemu Ociepleń. Wówczas dobudowane ściany mogą mieć wspomnianą powyżej grubość 25 cm i będą odpowiednio ciepłochronne, dzięki zewnętrznemu ociepleniu i nowemu tynkowi.

Nadbudowane ściany nośne mogą mieć taką wysokość, jakiej potrzebujemy w przyszłych pomieszczeniach, ale zawsze trzeba pamiętać o zakończeniu ich żelbetowym wieńcem. Posłuży on bowiem jako podpora dla murłat konstrukcji dachu.

Jeżeli chcemy mieć dowolność w aranżacji stworzonej przestrzeni – wewnętrzne ściany nośne można zastąpić słupami murowanymi lub drewnianymi, które również skutecznie podeprą dach.

CZY WARTO PODNOSIĆ STARY DACH? Kwestię opłacalności podniesienia starego dachu lub połączenia go z nowym pokryciem w każdym przypadku powinien ocenić wykwalifikowany konstruktor budowlany. Warto jednak nadmienić, iż jest to przedsięwzięcie

skomplikowane i kosztowne. Ponadto określone konstrukcje dachów nie nadają się zupełnie do zastosowania ponad poddaszem użytkowym.

Nieodzownymi warunkami, umożliwiającymi podniesienie dachu, są jego nienaruszona konstrukcja i odpowiedni kształt. Stosunkowo najłatwiej podnieść dach o małej powierzchni i nieskomplikowanym kształcie. Dobrze nadają się do tego dachy dwuspadowe, bez lukarn, czy wykuszy. W przypadku niektórych pokryć, np. dachówek ceramicznych albo cementowych, przed podniesieniem dachu, należy je zdjąć. Więźbę podnosi się przy pomocy rozkręcanych podpór, co pozwala na nadbudowanie ścian.

Mało popularną metodą podnoszenia konstrukcji, choć znaną w Polsce, jest metoda wypychania gotowych kondygnacji zmontowanych na placu budowy, ale poza obiektem nadbudowywanym.

Metoda ta jednak rzadko znajduje zastosowanie w przypadku domów jednorodzinnych. Częściej wykorzystuje się ją w budownictwie przemysłowym i inżynieryjnym.

NOWY DACH W wielu przypadkach trzeba usunąć stary dach i wykonać nowe zadaszenie.

Najbardziej odpowiednim kształtem dachu dla domów z nadbudowaną kondygnacją (lub w przypadku zagospodarowania strychów i poddaszy) są dachy naczółkowe, mansardowe, dwuspadowe i dachy o dużym kącie nachylenia połaci.

.216758.&-( Takie rodzaje dachĂłw pozwalajÄ&#x2026; na wykorzystanie caĹ&#x201A;ej powierzchni pod nimi i zastosowanie duĹźych, typowych okien, przynajmniej w Ĺ&#x203A;cianach szczytowych.

Dodatkowo moĹźna zaplanowaÄ&#x2021; lukarny, albo doĹ&#x203A;wietliÄ&#x2021; pomieszczenia oknami poĹ&#x201A;aciowymi.

PlanujÄ&#x2026;c nadbudowÄ&#x2122; naleĹźy niemal w kaĹźdym przypadku liczyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z ingerencjÄ&#x2026; w konstrukcjÄ&#x2122; i formÄ&#x2122; dachu budynku. Ekipy budowlane i dekarskie bardzo niechÄ&#x2122;tnie podchodzÄ&#x2026; do przerabiania starego na nowe, tĹ&#x201A;umaczÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; brakiem opĹ&#x201A;acalnoĹ&#x203A;ci inwestycji. JeĹ&#x203A;li jednak uda nam siÄ&#x2122; znaleĹşÄ&#x2021; naprawdÄ&#x2122; dobrych fachowcĂłw, z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; wykorzystajÄ&#x2026; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; elementĂłw ze starego dachu i zastosujÄ&#x2026; je na nowej poĹ&#x201A;aci.

WIÄ&#x2DC;ĹšBA DACHOWA I POKRYCIE DACHU Prace zwiÄ&#x2026;zane z rozbiĂłrkÄ&#x2026; i montaĹźem nowej wiÄ&#x2122;Ĺşby dachowej powinny przebiegaÄ&#x2021; moĹźliwie jak najszybciej.

Przed ich rozpoczÄ&#x2122;ciem warto rĂłwnieĹź uwzglÄ&#x2122;dniÄ&#x2021; prognozowanÄ&#x2026; pogodÄ&#x2122;.

Ta jednak, jak wiemy, czÄ&#x2122;sto lubi pĹ&#x201A;ataÄ&#x2021; ďŹ gle, co powoduje koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zabezpieczenia nowych stropĂłw i niĹźszych partii budynku przed zalaniem opadami atmosferycznymi. W powyĹźszym celu najbezpieczniej jest rozĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; na stropie papÄ&#x2122;. Taka izolacja jest skuteczna i nie ulegnie zerwaniu w czasie silniejszych podmuchĂłw wiatru.

Do wykonania wiÄ&#x2122;Ĺşby dachowej moĹźna zatrudniÄ&#x2021; wyspecjalizowanÄ&#x2026; ekipÄ&#x2122;,

Nadbudowa domu czÄ&#x2122;sto wiÄ&#x2026;Ĺźe siÄ&#x2122; z koniecznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; wymiany dachu. (fot. Redakcja)

ktĂłra uĹ&#x201A;oĹźy konstrukcjÄ&#x2122; na miejscu lub zamĂłwiÄ&#x2021; gotowÄ&#x2026; wiÄ&#x2122;ĹşbÄ&#x2122; w fabryce. Drugie rozwiÄ&#x2026;zanie znacznie przyspiesza prace, poniewaĹź gotowa wiÄ&#x2122;Ĺşba, przy precyzyjnym zachowaniu wymiarĂłw, jest teĹź Ĺ&#x201A;atwa w montaĹźu.

WznoszÄ&#x2026;c dach od postaw, musimy pamiÄ&#x2122;taÄ&#x2021; o wszystkich jego elementach i warstwach, niezbÄ&#x2122;dnych do prawidĹ&#x201A;owego funkcjonowania.

Teoretycznie na nowo zbudowany dach moĹźna poĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; dowolne pokrycie â&#x20AC;&#x201C;Â zgodnie ze sztukÄ&#x2026; dekarskÄ&#x2026;. Trzeba jednak uwzglÄ&#x2122;dniÄ&#x2021; ciÄ&#x2122;Ĺźar caĹ&#x201A;ego dachu i jego wpĹ&#x201A;yw na istniejÄ&#x2026;cÄ&#x2026; konstrukcjÄ&#x2122; domu. W praktyce wiÄ&#x2122;c wybĂłr ogranicza siÄ&#x2122; czÄ&#x2122;sto do lekkich pokryÄ&#x2021;.

PRZEPROWADZENIE INSTALACJI Nowo powstaĹ&#x201A;e za sprawÄ&#x2026; nadbudowy pomieszczenia wymagajÄ&#x2026; wyposaĹźenia ich w poszczegĂłlne instalacje. PrzeprowadziÄ&#x2021; tam trzeba: G instalacjÄ&#x2122; elektrycznÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; warto wyodrÄ&#x2122;bniÄ&#x2021; dla niej oddzielny obwĂłd, wyposaĹźony we wĹ&#x201A;asnÄ&#x2026; rozdzielnicÄ&#x2122;, bezpieczniki i wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznik róşnicowoprÄ&#x2026;dowy. Obwody naleĹźy wykonaÄ&#x2021; za pomocÄ&#x2026; trzech przewodĂłw: prÄ&#x2026;dowego, neutralnego i ochronnego; G instalacjÄ&#x2122; wodociÄ&#x2026;gowÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; naleĹźy wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; w istniejÄ&#x2026;cÄ&#x2026; sieÄ&#x2021;. Najlepiej tuĹź za wodomierzem lub na wyjĹ&#x203A;ciu z hydroforu.

JeĹźeli ciepĹ&#x201A;Ä&#x2026; wodÄ&#x2122; uzyskiwaliĹ&#x203A;my dotychczas z duĹźego zasobnika, to nowy obieg moĹźna przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; bezpoĹ&#x203A;rednio do niego. Natomiast, jeĹ&#x203A;li wczeĹ&#x203A;niej korzystaliĹ&#x203A;my z niewielkich podgrzewaczy,

czy bojlerĂłw â&#x20AC;&#x201C; na nowej kondygnacji lepiej zamontowaÄ&#x2021; oddzielne urzÄ&#x2026;dzenia; G instalacjÄ&#x2122; grzewczÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; przed wykonaniem nadbudowy moc kotĹ&#x201A;a grzewczego byĹ&#x201A;a dostosowana do ogrzania mniejszej powierzchni uĹźytkowej domu. JeĹźeli nadbudowujÄ&#x2026;c kondygnacjÄ&#x2122; jednoczeĹ&#x203A;nie zdecydowaliĹ&#x203A;my siÄ&#x2122; ociepliÄ&#x2021; caĹ&#x201A;y budynek, wtedy stary kocioĹ&#x201A; byÄ&#x2021; moĹźe wystarczy.

JeĹźeli jednak kocioĹ&#x201A; jest na paliwo staĹ&#x201A;e â&#x20AC;&#x201C; lepiej nowy obieg podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; przez wymiennik ciepĹ&#x201A;a. UĹ&#x201A;atwi to wykonanie instalacji i zagwarantuje wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; nowych grzejnikĂłw na korozjÄ&#x2122;; G instalacjÄ&#x2122; sanitarnÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; wykonanie przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy odpĹ&#x201A;ywowych nie jest skomplikowane, jeĹ&#x203A;li sanitariaty znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w tym samym pionie. Odprowadzenie Ĺ&#x203A;ciekĂłw nie jest juĹź jednak tak Ĺ&#x201A;atwe, kiedy nowÄ&#x2026; Ĺ&#x201A;azienkÄ&#x2122; postanowiliĹ&#x203A;my usytuowaÄ&#x2021; niezaleĹźnie od lokalizacji pionu. WĂłwczas przybory sanitarne trzeba wyposaĹźyÄ&#x2021; w pompÄ&#x2122; przetĹ&#x201A;aczajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; nieczystoĹ&#x203A;ci; G wentylacjÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; wentylacja grawitacyjna jest z reguĹ&#x201A;y niewystarczajÄ&#x2026;ca. Dlatego teĹź w nadbudowanej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci domu naleĹźy zainstalowaÄ&#x2021; wentylacjÄ&#x2122; mechanicznÄ&#x2026; z czujnikiem wilgotnoĹ&#x203A;ci lub jeszcze lepiej centralÄ&#x2122; wentylacyjnÄ&#x2026; odzyskujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; ciepĹ&#x201A;o, czyli tzw. rekuperator. 4 wiÄ&#x2122;cej o budowie domu

W przypadku wymiany dachu, wiÄ&#x2122;ĹşbÄ&#x2122; moĹźna wykonaÄ&#x2021; na budowie lub zastosowaÄ&#x2021; konstrukcjÄ&#x2122; gotowÄ&#x2026;. (fot. Redakcja)

2.1$ '$&+2:(

Kiedy okno jest

ENERGOoszczędne? fot. Fakro

Podczas podejmowania decyzji o kupnie okien energooszczędnych kierujemy się przede wszystkim chęcią zmniejszenia rachunków za ogrzewanie domu. Niekiedy są to także względy ekologiczne.

Monika Jabłońska

P

roducenci okien, w tym okien dachowych wychodzą naprzeciw oczekiwaniom swoich klientów i wciąż poprawiają parametry oferowanych przez siebie wyrobów. Jednak będąc całkowicie niezorientowanym w temacie, możemy łatwo ulec manipulacji sprzedawców i dać się wprowadzić w błąd.

Okno drewniane dwukomorowe FTT U6. (fot. Fakro)

NA CO NALEŻY ZWRÓCIĆ UWAGĘ?

Decydującym o energooszczędności okna czynnikiem jest jego izolacyjność określana współczynnikiem U. Nawet w przypadku najlepszych okien jest ona i tak dużo gorsza, aniżeli izolacyjność ściany, która zgodnie z wymogami powinna posiadać współczynnik U<0,3 W/(m²·K).

Obecnie, według wymagań technicznych standardowe okno powinno mieć współczynnik U=1,8 lub 1,7 W/(m²·K), w zależności od regionu. O oknie energooszczędnym można mówić

Energooszczędne okna dachowe. (fot. Fakro)

wówczas, gdy współczynnik U wynosi od 0,85 do 1,00 W/(m²·K). Okna, których współczynnik izolacyjności wynosi 0,8 W/(m²·K) są stosowane jedynie w budownictwie pasywnym.

Ich użytkowanie wymaga bowiem zainstalowania dodatkowej mechanicznej wentylacji.

CO DECYDUJE O ENERGOOSZCZĘDNOŚCI OKNA? Bardzo ważny wpływ na termikę okna ma grubość i konstrukcja jego profilu.

Im jest on grubszy, tym okno staje się cieplejsze. W typowych oknach drewnianych, standardowa grubość wynosi 68 mm, choć można spotkać także 100 mm.

Równie ważne są szyby. Bardzo ciepłe są okna z dwukomorowym pakietem szybowym – wyposażone w trzy szyby.

Taki pakiet szyb znacznie poprawia termikę okna. W oknie z trzyszybowym pakiecie zespolonym (dwukomorowym), wypełnionym argonem współczynnik U dla szyby może wynieść nawet 0,6 W/(m²·K). Występują także okna z pakietem szyb trzykomorowym, osadzonym w specjalnej, poszerzonej ramie skrzydła.

Pamiętajmy jednak, że jest to współczynnik jedynie samej szyby, a nie całego okna. Przepuszczalność termiczna szyby zawsze jest niższa, aniżeli całego okna. W bardzo sprytny sposób wykorzystują to niektórzy sprzedawcy okien. Podając nam współczynnik U dla szyby, a nie dla całego okna – po prostu wprowadzają nas w błąd. Zwracajmy zatem na ten fakt uwagę podczas dokonywania zakupu!

Na energooszczędność w przypadku okna ma wpływ nie tylko jego konstrukcja i zastosowane w czasie produkcji materiały oraz technologie wytwarzania. Bardzo istotny jest też sposób montażu okna. Najlepiej jeżeli okno zostałoby umieszczone wewnątrz warstwy izolacyjnej ściany. Jednak sposób ten jest trudny i montaż trzeba przeprowadzać za pomocą specjalnych łączników. Osadzając okno w ścianie wielowarstwowej montaż przeprowadza się ten sposób, że izolacja zachodzi około 3 cm z każdej strony na ramę okna. Przy montażu okien dachowych powinno używać się specjalnych materiałów izolacyjnych i kołnierzy uszczelniających, oferowanych przez producentów.

Okno dwukomorowe. (fot. Velux)

Okno trzykomorowe, wspólczynnik Uo=0,77 W/(m²·K). (fot. Velux)

WAŻNA RAMKA DYSTANSOWA Jest to niewielki element konstrukcji okna, ale mający wpływ na jego izolacyjność na krawędziach. Zastosowanie ramki dystansowej pozwala pozostawić wolną przestrzeń między szybami, którą następnie wypełnia się gazem szlachetnym (w przypadku okna energooszczędnego zawsze powinien być to argon). Owa ramka w standardowych oknach przeważnie wykonana jest z aluminium. W oknach energooszczędnych powinien zostać zastosowany inny materiał, np. stal.

OKNA, A ROZSĄDNA OSZCZĘDNOŚĆ?

Energooszczędne okna są droższe od okien standardowych. Wynika to z faktu zużycia na ich produkcję większej ilości materiałów lub zastosowania bardziej skomplikowanych metod wytwarzania.

Warto zatem zastanowić się nad tym, w których miejscach domu ich zamontowanie ich przyniesie nam rzeczywiste oszczędności. Z całą pewnością będą to miejsca, które są szczególnie narażone na ubytki ciepła, np. duże przeszklenia, północna strona elewacji budynku.

W miejscach takich, jak garaż, czy pomieszczenia gospodarcze – okna mogą mieć gorsze parametry. We wnętrzach tych i tak nie utrzymuje się zbyt wysokiej temperatury w sezonie grzewczym.

Dobrze jeśli pozostałe okna miałyby współczynnik przenikania ciepła U w granicach 1,00 W/(m²·K). Takie zaprojektowanie i rozplanowanie stolarki okiennej jest najbardziej optymalne.

Osiągniemy bowiem bardzo dobre parametry termiczne budynku, oszczędzając jednocześnie na inwestycji w okna.

UWAGA Inne parametry okien to również przeważnie inny ich wygląd zewnętrzny.

Tymczasem w całym budynku okna

Okno energooszczędne. (fot. Velux)

powinny być harmonijne i wyglądać identycznie. Konieczne jest zatem znalezienie takiego producenta, który niezależnie od parametrów okien, nadaje im ujednolicony wygląd zewnętrzny. Tylko wówczas będą one nie do odróżnienia, nawet w obrębie jednego pomieszczenia. 4

więcej o oknach

fot. Rintal

32''$6=(

SCHODY

na poddasze

Schody na poddasze, strych czy antresolę są niezbędne.

Jednocześnie to ważny element aranżacji wnętrza. Powinny być wygodne, bezpieczne, trwałe i dopasowane do estetyki wnętrza.

Marta Balcerowska

W

nowo budowanych domach, w których dominują otwarte przestrzenie, schody projektuje się zazwyczaj w przestronnych holach lub salonach. O wyborze rodzaju schodów decyduje przede wszystkim ilość wolnego miejsca – poszczególne modele mają bowiem różne wymagania przestrzenne, niezbędne do ich instalacji.

Wybór schodów powinien być starannie przemyślany. Muszą być bowiem nie tylko wygodne w użytkowaniu i bezpieczne

(zwłaszcza jeśli w domu są dzieci), ale także praktyczne i trwałe.

Schody to także bryła architektoniczna.

Stanowi integralny i zazwyczaj dominujący element wyposażenia wnętrza, który powinien z nim współgrać stylistycznie.

Rodzaje schodów różnią nie tylko formą, ale przede wszystkim konstrukcją, dlatego nad ich wyborem warto się zastanowić już planując dom, czy jego nadbudowę.

SCHODY ŻELBETOWE Wznosi się je na etapie budowy domu.

Wyróżnia je samonośna konstrukcja.

Są trwałe, solidne i stabilne. Sprawiają wrażenie ciężkich i masywnych, dlatego nie są polecane do małych przestrzeni.

SCHODY MODUŁOWE Składają się z segmentów (modułów) i mają samonośną konstrukcję.

Dzięki powtarzalnym elementom łatwo się je montuje – oferowane są często w wersji do samodzielnego montażu.

Oparte są na jednej belce nośnej umieszczonej pod stopniami, pośrodku ich szerokości. Składa się ona przeważnie ze stalowych elementów rurowych, wstawianych jeden w drugi, mocowanych (u dołu i góry) do konstrukcji budynku.

W połowie ich wysokości belka może być mocowana do ściany za pomocą specjalnego ramienia, co zapobiega bocznym wahaniom schodów. Stopnie, o regulowanej wysokości, przykręca się do belki.

TERMINY, KTÓRE WARTO POZNAĆ bieg – nieprzerwany ciąg schodów składający się ze stopni o dowolnym kształcie, stopień – cześć składowa biegu, pojedynczy „schodek” stopnica – inaczej też podnóżek lub posunięcie, pozioma (wierzchnia) część stopnia, podstopnica – inaczej przednóżek lub podniesienie, pionowa część stopnia, spocznik – inaczej podest, pozioma płaszczyzna przedzielająca poszczególne biegi schodów.

Schody harmonijkowe. (fot. Fakro)

Tego rodzaju schody dają możliwość tworzenia biegu o dowolnym kształcie.

Mogą być one: G jednobiegowe (proste) – mają prosty bieg oraz jednakowej wysokości i szerokości proste stopnie, G dwu, trzy i wielobiegowe – wyposażone w spocznik (podest), dzielący poszczególne biegi, G kręte – montowane są wokół jednej osi, mają zróżnicowaną szerokość stopni, G zabiegowe – nie mają spocznika, zmieniają kierunek dzięki temu, że zmienia się szerokość i kształt stopni.

SCHODY KRĘCONE (SPIRALNE) Zajmują we wnętrzu niewiele miejsca i są wyjątkowo dekoracyjne. Przy wyborze średnicy warto wziąć pod uwagę to, czy po schodach będzie można łatwo wnosić, np. elementy wyposażenia domu. Jeśli schody są strome, a szerokość stopnic mała, ich użytkowanie nie jest wygodne.

Tego rodzaju schody zbudowane są wokół centralnego słupa, do którego przymocowane są poszczególne stopnie.

Słup – konstrukcja nośna – to najczęściej metalowa rura. Czasem składa się on z kilku, nakładanych na siebie, elementów.

Schody spiralne mogą być lewo lub prawoskrętne, w zależności od tego, po której stronie wejścia na schody znajduje się słup.

SCHODY POLICZKOWE Ich bieg podparty jest z obu stron na przedłużonych belkach, tzw. policzkowych. Mogą być one umieszczone na końcach stopni, w środku lub tylko z jednej strony – gdy drugi koniec stopni montowany jest do ściany.

Jedną z ich odmian są schody kręte, których stopnie z jednej strony zamocowane są w środkowym słupie, z drugiej zaś opierają się na belce policzkowej. Ich stopnie pozostawia się często bez podstopnic.

Zarys biegu schodów może być dowolny, ograniczony jedynie możliwościami kształtowania materiału belek policzkowych. Dzięki temu schody te łatwo dopasować do wnętrza o różnym wystroju.

użytkowania schodów, a także na ich styl. Balustrada może mieć formę bogato zdobionych elementów lub wręcz przeciwnie – być niemal ascetyczna w formie. Ciekawa stylistycznie jest balustrada w formie wstęgi. Wykonuje się ją zazwyczaj z giętego drewna, ale także metalu lub szkła. Jest ona wyjątkowo elegancka i ozdobna. 4 więcej o schodach

SCHODY STRYCHOWE – SKŁADANE Są praktyczne i nie zajmują miejsca, ponieważ po złożeniu chowają się całkowicie w suficie i stają się niewidoczne.

Prowadzą najczęściej na strych, poddasze nieużytkowe lub też do schowka na poddaszu. Ich drabinka wykonana jest z drewna lub metalu. Wyposażone są w klapę, często z izolacją termiczną.

Takie schody są przeważnie kilkusegmentowe. Poszczególne ich części wsuwają się jedna w drugą lub nakładają na siebie. Dostępne są także schody harmonijkowe, zwane też nożycowymi.

MATERIAŁ NA SCHODY Do budowy schodów stosuje się przeważnie twarde drewno rodzimych drzew liściastych: klonu, dębu, brzozy, buku, także jesionu i wiśni. Wykorzystuje się także twardsze i efektowniejsze kolorystycznie, ale i znacznie droższe, drewno egzotyczne. Spotyka się również schody sosnowe, ale są one mniej odporne na wgniecenia czy zarysowania.

Stopnie wykonuje się z drewna litego lub klejonego warstwowo, a także niektórych materiałów drewnopochodnych.

Efektownym rozwiązaniem wydają się schody ażurowe, na konstrukcji wykonanej z metalu. Na stopnie takich schodów można wykorzystać drewno, kamień, metal, jak również szkło hartowane. Ażurowa konstrukcja, niezależnie od zastosowanych materiałów, sprawia wrażenie znacznie lżejszej, jakby unoszącej się w powietrzu.

Integralnym elementem schodów jest balustrada (musi być umieszczona na wysokości co najmniej 90 cm). Jej wybór znacząco wpływa na bezpieczeństwo

Schody to również dekoracyjny element wnętrza. (fot. Rintal)

Składane schody strychowe. (fot. Fakro)

,167$/$&-(

fot. Fakro

KOLEKTORY Z DOPŁATĄ

Od momentu podpisania przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej umów z poszczególnymi bankami, na udzielanie preferencyjnych kredytów na zakup kolektorów słonecznych – w placówkach tych na swoją kolej oczekują tłumy klientów.

Michał Bodzek

N

iekiedy bankowcy porównują nawet tę sytuację do czasów PRL-u, kiedy gigantyczne kolejki ustawiały się niemal przed każdym sklepem.

Uspokajają jednak oczekujących, że środki przeznaczone na wspomniany powyżej cel – mogą zostać zwiększone, w miarę istniejących potrzeb. Zainteresowanie jest tak duże, ponieważ z 45 procentowym dofinansowaniem z udziałem państwowych środków, znacznie wzrasta opłacalność inwestycji.

PRESTIŻOWE I PROEKOLOGICZNE DZIAŁANIA PAŃSTWA Dopłata z NFOŚiGW do zakupu i montażu kolektorów słonecznych przez osoby fizyczne oraz wspólnoty mieszkaniowe, to cel szlachetny z punktu widzenia ekologii, ale i jednocześnie podnoszący opłacalność inwestycji przysłowiowego Kowalskiego w innowacyjne urządzenia do podgrzewania ciepłej wody użytkowej w jego gospodarstwie domowym.

W założeniu dopłaty mają przyczynić się do instalacji kolektorów słonecznych o łącznej powierzchni około 25 boisk piłkarskich (250 tys. m2), co jest w stanie zredukować emisję dwutlenku węgla do atmosfery o około 36 tys. ton.

Dla inwestora oznacza to nie tylko prestiż i ochronę środowiska, ale głównie skrócenie okresu zwrotu inwestycji o prawie połowę.

ILE TO KOSZTUJE? Koszty najprostszej instalacji solarnej, zakładanej na potrzeby domu jednorodzinnego, rozpoczynają się od około 10 tys. złotych, przy czym górnego limitu tych kosztów praktycznie nie ma. Jeżeli chcielibyśmy zintegrować instalację solarną z istniejącym systemem ogrzewania, podgrzewać za pomocą kolektorów domowy basen, zwiększyć powierzchnię baterii, itp. – z pewnością wydatek będzie o wiele wyższy od kwoty wymienionej powyżej.

Dofinansowanie w wysokość 45% wartości inwestycji zwiększa jej opłacalność dla inwestora. (fot. Schüco)

EFEKTYWNOŚĆ KOLEKTORÓW Niebagatelne znaczenie dla opłacalności inwestycji w zakup i montaż kolektorów słonecznych mają lokalne warunki, specyfika samego budynku oraz intensywność i czas nasłonecznienia.

Kosztorys opiera się bowiem na dostępnych mediach i obowiązujących w danej okolicy cenach surowców energetycznych, takich jak węgiel, drewno, olej opałowy.

Ceny te wbrew pozorom nie są wcale jednolite w całej Polsce.

Ponadto inaczej rozpatruje się opłacalność montażu kolektorów słonecznych w domach nowo budowanych i inaczej w domach, które funkcjonują od lat. Znacznie bardziej opłacalny okazuje się przypadek pierwszy, ponieważ wówczas łatwiej jest dostosować system solarny do instalacji grzewczych, jak również istnieje większa swoboda doboru miejsca realizacji.

PROGNOZA ZWROTU NAKŁADÓW WG NFOŚIGW Analiza Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zakłada, że dla rodziny trzyosobowej zwrot nakładów nastąpi:

Na terenie Polski nie ma co prawda aż tak bardzo znaczących różnic pomiędzy występowaniem w poszczególnych regionach dni słonecznych, ale można je jednak zauważyć. Największe nasłonecznienie jest w południowo-wschodniej części Polski, najsłabsze – w regionie północnozachodnim. Opłacalność użytkowania kolektorów jest najwyższa wówczas, gdy instalacja jest wykonana w ten sposób, że maksymalnie eksponuje baterię na działanie słońca. Im zatem większa liczba dni słonecznych, tym opłacalność lepsza.

OPŁACALNOŚĆ MONTAŻU KOLEKTORÓW Im źródło energii jest droższe, tym większa jest stopa zwrotu inwestycji i większe oraz bardziej zauważalne oszczędności z niej wynikające. Najbardziej opłacalny zatem okazuje się montaż kolektorów

Na opłacalność montażu instalacji solarnej mają wpływ, m.in. lokalne warunki klimatyczne i umiejscowienie kolektorów. (fot. Schüco)

dotychczasowy sposób ogrzewania wody

czas zwrotu kosztów inwestycji

czas zwrotu kosztów inwestycji z 45% dotacją

energia elektryczna

10 lat

6 lat

olej opałowy

18 lat

10 lat

gaz ziemny

26 lat

13 lat

węgiel

36 lat

20 lat

słonecznych, jeśli do tej pory ogrzewaliśmy wodę przy pomocy urządzeń zasilanych prądem elektrycznym.

Obecnie jest to najdroższe źródło energii.

Wiadomo również, że inwestycja w instalację kolektorową zwraca się nieco szybciej, jeśli z podgrzanej przez nią ciepłej wody korzysta większa liczba osób, np. wielopokoleniowa rodzina lub wspólnota mieszkaniowa.

W przypadku rodziny liczącej 5 osób i ogrzewającej dotychczas wodę prądem elektrycznym – oszczędności mogą przekroczyć 1,5 tys. rocznie, a poniesione wydatki, przy uzyskanej dopłacie z NFOŚiGW zwrócą się po około pięciu i pół roku użytkowania kolektorów.

ANALIZA NFOŚIGW Na rynku dostępnych jest wiele różnych analiz opłacalności inwestycji w montaż kolektorów słonecznych.

Przeważnie znacząco różnią się też od siebie ich wyniki końcowe.

Analizę czasu zwrotu nakładów na instalację solarną dla rodziny trzyosobowej przedstawiono w tabeli.

W przypadku rodziny pięcioosobowej, okres zwrotu jest proporcjonalnie krótszy.

PODSUMOWANIE Nasuwa się jednoznaczny wniosek, że decydujące znaczenie ma to, jakiego źródła energii używaliśmy do podgrzania wody. Łatwo również zaobserwować, że nakłady zwracają się w krótszym czasie, przy większej liczbie domowników.

Szczegółowe analizy opłacalności montażu kolektorów słonecznych wymagają opracowania indywidualnego, przeprowadzonego dla konkretnego gospodarstwa domowego. 4 więcej o kolektorach

W przypadków nowych budynków montaż kolektorów i ich efektywne wykorzystanie jest łatwiejsze. (fot. Velux)

35$:2

fot. fotolia

Powierzchnia użytkowa, całkowita, kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość kondygnacji…

Istnieje szereg pojęć budowlanych, z którymi spotkał się z pewnością każdy z nas, lecz nie do końca mamy świadomość, co one oznaczają.

Powierzchnia DOMU

Agata Gajewska

O

pisanie rozmiarów budynków w Polsce umożliwiają formalne normy. Należą do nich: G Polska Norma PN-ISO 9836, dotycząca określania i obliczania wskaźników powierzchniowych i kubaturowych, G PKOB – Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, G Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w sprawie wymaganych warunków technicznych i usytuowania budynków.

POWIERZCHNIA UŻYTKOWA Klasyfikuje się ją zgodnie z celem i przeznaczeniem budynku.

W domach jednorodzinnych do powierzchni użytkowej wlicza się powierzchnię pokoi, kuchni i łazienek.

Istnieją jednak pewne problemy z wyliczaniem powierzchni użytkowej, ponieważ regulują ją dwie odrębne normy. Starsza norma, która teoretycznie przestała obowiązywać w roku 1999, wciąż jest brana pod uwagę i wielu budowlańców powierzchnię użytkową oblicza właśnie według niej.

PN-70/B-02365 nakazuje sumowanie powierzchni wszystkich pomieszczeń, nie uwzględniając grubości tynków i innych okładzin ściennych.

Zgodnie z zapisami tej normy nie należy wliczać do powierzchni użytkowej pomieszczeń gospodarczych, technicznych, balkonów, tarasów i strychu.

Poddasze wlicza się do powierzchni użytkowej w następujący sposób: G jeśli wysokość w świetle pomieszczenia przekracza 220 cm – wliczamy 100% powierzchni,

CZY PODDASZE WLICZA SIĘ DO POWIERZCHNI UŻYTKOWEJ BUDYNKU?

POWIERZCHNIA CAŁKOWITA BUDYNKU W odróżnieniu od powierzchni użytkowej – powierzchnia mniej kłopotliwa do ustalenia. Mierzy się ją na poziomie posadzki po zewnętrznym obrysie budynku. Uwzględnia się tynki, okładziny ścienne oraz balustrady.

Do powierzchni całkowitej budynku wlicza się wszystkie kondygnacje naziemne i podziemne, poddasza, kondygnacje techniczne, magazynowe oraz tarasy i balkony, podcienia, zjazdy do garaży.

POWIERZCHNIA NETTO Jest to powierzchnia wszystkich pomieszczeń w domu, mierzona po podłodze i liczona bez względu na różnice wysokości między podłogą, a sufitem.

POWIERZCHNIA ZABUDOWY Według definicji jest powierzchnią, jaką budynek w stanie wykończonym zajmuje na terenie działki. Wyznacza się ją przez

pionowy rzut krawędzi zewnętrznych domu – na powierzchnię terenu, na którym się znajduje.

Do powierzchni zabudowy nie są wliczane: G powierzchnie, które zajmują wydzielone obiekty pomocnicze, takie jak altany, szklarnie, itp.

G powierzchnie, które zajmują elementy drugorzędne, takie jak zewnętrzne schody, markizy, daszki, oświetlenie zewnętrzne, G powierzchnie obiektów budowlanych i ich części, które nie wystają ponad powierzchnię terenu.

MINIMALNE WYMIARY DZIAŁKI Są to takie wymiary terenu, które pozwalają umieścić bryłę domu w odpowiedniej odległości od granic działki. Ściany z otworami okiennymi wymagają oddalenia 4 m od granicy terenu, zaś ściany nieposiadające otworów okiennych i drzwiowych – 3 m. Możliwe jest zmniejszenie podanych odległości, ale może ono nastąpić tylko w wyjątkowych przypadkach.

KUBATURA BUDYNKU Rozróżnia się kubaturę budynku brutto i kubaturę budynku netto. W celu uzyskania kubatury netto, potrzebnej, np. do wyliczenia bilansu cieplnego domu – pomniejsza się kubaturę brutto o kubaturę wydzielonych klatek schodowych, szybów dźwigowych oraz o wszystkie elementy zewnętrzne budynku (tarasy, balkony, podcienia).

Kubatura budynku to suma kubatur wszystkich jego kondygnacji. Stanowi ona pojemność lub objętość budynku i pozwala precyzyjnie określić jego wielkość. Jest iloczynem powierzchni rzutu każdej kondygnacji, mierzonym po zewnętrznym obrysie ścian i wysokości tej kondygnacji.

Do kubatury brutto budynku wlicza się kubaturę wszystkich przejść, prześwitów, poddaszy nieużytkowych, ganków, krużganków, balkonów i tarasów.

Obliczenie kubatury odbywa się przy pomocy dość skomplikowanych wzorów matematycznych i potrzeba do powyższego celu bliższego zapoznania się z normą PN-ISO 9836.

P

oddasza są brane pod uwagę przy obliczaniu powierzchni użytkowej budynku, jednak odbywa się to według określonych zasad. W świetle obowiązujących przepisów prawa i Polskich Norm do powierzchni użytkowej w 100% wliczają się poddasza, których wysokość w świetle pomieszczenia jest większa niż 220 cm. Poddasza, o wysokości w świetle pomieszczenia od 140 do 220 cm, dolicza się do powierzchni użytkowej jedynie w 50%. Natomiast powierzchni o wysokości mniejszej niż 140 cm w świetle pomieszczenia – nie wlicza się w ogóle do powierzchni użytkowej budynku.

Stanowią one tzw. powierzchnie niepełnowartościowe, przez co nie podlegają też obciążeniu podatkiem od nieruchomości.

WYSOKOŚĆ KONDYGNACJI Jest to odległość mierzona od wierzchu podłogi danej kondygnacji do wierzchu najbliższej, położonej wyżej podłogi lub do wierzchu stropu. Inaczej mówiąc, wysokość parteru można określić jako wysokość od jego posadzki do posadzki pierwszego piętra.

W przypadku jeżeli na stropie znajduje się warstwa ocieplenia – wysokość mierzy się do wierzchu tej warstwy. Jeżeli natomiast nad ostatnią kondygnacją znajduje się stropodach – wysokość liczymy również do jego wierzchu, ale tylko wówczas gdy jego średnia wysokość jest mniejsza niż 1,0 m.

WYSOKOŚĆ BUDYNKU Stanowi ją pionowa odległość między poziomem terenu, a najwyższym punktem dachu. Mierzymy ją przy najniżej położonym wejściu do budynku – od poziomu terenu do górnej powierzchni stropu nad najwyższą kondygnacją. Jeżeli poddasze jest użytkowe – górnym punktem pomiaru będzie kalenica dachu lub jętki z warstwą izolacji. 4

fot. fotolia

G jeśli wysokość w świetle pomieszczenia wynosi 140-220 cm – wliczamy 50% powierzchni, G jeśli wysokość w świetle pomieszczenia jest mniejsza niż 140 cm – pomieszczeń takich nie wliczamy do powierzchni użytkowej.

Pomiarów powierzchni należy dokonywać 1,00 m nad podłogą.

Natomiast PN-ISO 9836 nakazuje sumować wszystkie powierzchnie wykończone całkowicie i uwzględniać tynki oraz okładziny. Wyłączeniu podlegają pomieszczenia, których wysokość w świetle jest mniejsza niż 190 cm. Pomieszczenia te norma określa jako pomocnicze. Nawet jeśli w pomieszczeniach znajdują się skosy – pomiaru należy dokonywać przy poziomie podłogi. Do powierzchni użytkowej nie wlicza się powierzchnia garażu, jak i pomieszczeń technicznych, usytuowanych przy nim.

Uwaga – banki oraz urzędy statystyczne mogą kierować się jeszcze innymi, odrębnymi przepisami. Definicję powierzchni użytkowej określają bowiem jeszcze różnie i niespójnie trzy inne ustawy: Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych z dnia 12 stycznia 1991, Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu Cywilnego z dnia 21 czerwca 2001 oraz Ustawa o podatku od spadków i darowizn z dnia 23 lipca 1983 roku.

35$:2

fot. istock

PowĂłdĹş, nawaĹ&#x201A;nica, zalanie niĹźszych partii budynku, wĹ&#x201A;amanie, czy utrata mienia w innych okolicznoĹ&#x203A;ciach, to zdarzenia losowe, ktĂłre mogÄ&#x2026; dotknÄ&#x2026;Ä&#x2021; kaĹźdego z nas.

UBEZPIECZENIE DOMU MichaĹ&#x201A; Bodzek

WÂ Â

 takich sytuacjach Ĺźadna rekompensata ďŹ nansowa nie zwrĂłci nam utraconego majÄ&#x2026;tku, ale skutecznie pomoĹźe w odbudowie budynku, czy nabyciu nowych sprzÄ&#x2122;tĂłw. Dom powinien stanowiÄ&#x2021; dla nas wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; najwyĹźszÄ&#x2026;, dlatego teĹź warto zadbaÄ&#x2021; o jego ubezpieczenie.

WYBĂ&#x201C;R TOWARZYSTWA UBEZPIECZENIOWEGO I RODZAJU POLISY PopularnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; ubezpieczeĹ&#x201E; majÄ&#x2026;tkowych ciÄ&#x2026;gle wzrasta, poniewaĹź przy zakupie nieruchomoĹ&#x203A;ci na kredyt wykup polisy jest obowiÄ&#x2026;zkowy. Stanowi ona bowiem jedno z zabezpieczeĹ&#x201E; dla banku udzielajÄ&#x2026;cego nam kredytu.

PomijajÄ&#x2026;c jednak procedury kredytowania nieruchomoĹ&#x203A;ci, nad ubezpieczeniem wĹ&#x201A;asnego, przysĹ&#x201A;owiowego dachu nad gĹ&#x201A;owÄ&#x2026;, zawsze warto siÄ&#x2122; zastanowiÄ&#x2021;.

JeĹ&#x203A;li nawet nie ciÄ&#x2026;Ĺźy na nas obowiÄ&#x2026;zek spĹ&#x201A;aty comiesiÄ&#x2122;cznych rat â&#x20AC;&#x201C; wszystkiego nie da siÄ&#x2122; przewidzieÄ&#x2021;, a o utratÄ&#x2122; lub zniszczenie majÄ&#x2026;tku wcale nie jest trudno.

Firmy ubezpieczeniowe pozostawiajÄ&#x2026; obecnie wybĂłr w zakresie tego, co obejmowaÄ&#x2021; bÄ&#x2122;dzie polisa. DostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; ubezpieczenia chroniÄ&#x2026;ce nasze domy jedynie w sposĂłb podstawowy i wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie one sÄ&#x2026; najtaĹ&#x201E;sze, ale nie ma teĹź

problemu z zakupem pakietĂłw peĹ&#x201A;nych, ktĂłre, oprĂłcz zwykĹ&#x201A;ego ubezpieczenia, gwarantujÄ&#x2026; rĂłwnieĹź profesjonalnÄ&#x2026; pomoc fachowcĂłw w nieprzewidzianych sytuacjach losowych. OpĹ&#x201A;aty za takie pakiety sÄ&#x2026; naturalnie zdecydowanie wyĹźsze, aniĹźeli za ubezpieczenia podstawowe.

CZYM JEST ALL RISKS? G All Risks to zapis w umowie ubezpieczeniowej, oznaczajÄ&#x2026;cy ubezpieczenie caĹ&#x201A;ego majÄ&#x2026;tku, z wykluczeniem jedynie dĂłbr, wskazanych przez nas samych. Takie ubezpieczenie moĹźe obejmowaÄ&#x2021;: G budynki i budowle, G maszyny, urzÄ&#x2026;dzenia i wyposaĹźenie, G Ĺ&#x203A;rodki obrotowe i nakĹ&#x201A;ady adaptacyjne, G gotĂłwkÄ&#x2122; i niskocenne skĹ&#x201A;adniki majÄ&#x2026;tku, G prywatne rzeczy pracownikĂłw oraz ruchomoĹ&#x203A;ci osĂłb trzecich.

Kompleksowe ubezpieczenie chroni caĹ&#x201A;e gospodarstwo, wraz z niemal caĹ&#x201A;ym jego majÄ&#x2026;tkiem nieruchomym i ruchomym.

Jego zakres warto jednak dostosowaÄ&#x2021; do indywidualnych potrzeb i do wartoĹ&#x203A;ci posiadanego dobytku. Warto nadmieniÄ&#x2021;, iĹź wymieniony powyĹźej pakiet ubezpieczenia moĹźe rĂłwnieĹź obejmowaÄ&#x2021; ubezpieczenie nas samych, jeĹ&#x203A;li wyrzÄ&#x2026;dzimy komuĹ&#x203A; krzywdÄ&#x2122;. Odszkodowanie uzyska wĂłwczas przypadkowy przechodzieĹ&#x201E;, ktĂłremu spadnie na gĹ&#x201A;owÄ&#x2122; dachĂłwka z dachu naszego domu lub, jeĹ&#x203A;li zamieszkujemy w budynku wielorodzinnym â&#x20AC;&#x201C; wspomniany rodzaj ubezpieczenia â&#x20AC;&#x201C; zrekompensuje straty zalanemu przez nas sÄ&#x2026;siadowi.

WADY I ZALETY KOMPLEKSOWEGO UBEZPIECZENIA Ubezpieczenie majÄ&#x2026;tkowe zwane w branĹźy All Risks, to pakiety, do ktĂłrych towarzystwa ubezpieczeniowe prĂłbujÄ&#x2026; przekonywaÄ&#x2021; swych klientĂłw najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej.

PowĂłd? Ubezpieczamy siÄ&#x2122; od skutkĂłw wielu nieszczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;liwych okolicznoĹ&#x203A;ci jednoczeĹ&#x203A;nie i tym samym suma wyliczonej przez ubezpieczyciela skĹ&#x201A;adki jest wyĹźsza.

Ponoszone przez nas koszty to z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; wada, ale z drugiej strony â&#x20AC;&#x201C; biorÄ&#x2026;c pod uwagÄ&#x2122; anomalia pogodowe wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;ce w naszym klimacie coraz czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej â&#x20AC;&#x201C; niczego nie moĹźemy byÄ&#x2021; pewni.

PrzecieĹź nawet regiony, ktĂłre dotychczas potencjalnie nie byĹ&#x201A;y zagroĹźone powodziami, czy innymi klÄ&#x2122;skami ĹźywioĹ&#x201A;owymi borykajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; z tymi problemami coraz czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej.

Kompleksowy pakiet ubezpieczenia majÄ&#x2026;tkowego pokrywa straty powstaĹ&#x201A;e na skutek nastÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cych okolicznoĹ&#x203A;ci: G poĹźar, G powĂłdĹş, G huragan, G uderzenia pioruna, G gradobicie, G obďŹ ta ulewa, G eksplozja dymu oraz sadzy, G trzÄ&#x2122;sienie ziemi, G zejĹ&#x203A;cie lawiny Ĺ&#x203A;nieĹźnej, G osuniÄ&#x2122;cie lub zapadniÄ&#x2122;cie siÄ&#x2122; gruntu, G uderzenie w budynek pojazdĂłw mechanicznych, G upadek na budynek pobliskich drzew, G szkody wodociÄ&#x2026;gowe,

ILE KOSZTUJE UBEZPIECZENIE? G inne zdarzenia określane przez dane towarzystwo, G akcja ratunkowa podejmowana w przypadku ich zaistnienia.

Spośród wymienionych zdarzeń losowych nietrudno jednak wyodrębnić takie, których wystąpienie jest bardziej prawdopodobne w określonych regionach.

Zatem, mimo zachęt i propozycji ubezpieczyciela – warto pokierować się własnym rozsądkiem i wziąć pod uwagę usytuowanie domu.

SUMA UBEZPIECZENIA I WYSOKOŚĆ SKŁADKI Wysokość składki na ubezpieczenie majątkowe zależy w przeważającej mierze od sumy, na którą chcemy ubezpieczyć naszą nieruchomość. Jeśli suma ubezpieczenia jest wyższa – zapłacimy ubezpieczycielowi odpowiednio więcej.

W zgodzie z dyrektywą ustawodawcy, suma ubezpieczenia przewiduje górną granicę odpowiedzialności towarzystwa za powstałe szkody. Oznacza to tyle, że ubezpieczyciel niekoniecznie wypłaci nam całą sumę ubezpieczenia, którą wcześniej

z nim ustaliliśmy. Otrzymana rekompensata wynosi na ogół tyle, ile według danych towarzystwa – potrzebujemy na naprawienie powstałej szkody. Dlatego w przypadku ubezpieczania nieruchomości ogromnie ważnym jest ustalenie kwoty (sumy ubezpieczenia) realnie odpowiadającej wartości posiadanego przez nas majątku. Leży to w gestii i interesie prywatnym ubezpieczającego się, ponieważ zaniżając wartość mienia wprawdzie płacimy niższe składki, ale też skazujemy się na otrzymanie przysłowiowych paru groszy od ubezpieczyciela.

REALNY KOSZT UBEZPIECZENIA Wysokość składki płaconej na ubezpieczenia zależy również od regionu i od tego, czy mieszkamy w mieście, czy na wsi oraz od zakresu wymaganej przez nas ochrony.

Dla przykładu: w dużych miastach do kradzieży dochodzi zdecydowanie częściej, aniżeli na wsi. Z tego właśnie powodu mieszkaniec dużej metropolii za ubezpieczenie zapłaci więcej. Podobnie, wybierając kilka opcji ochrony naszego domu, należy liczyć się z wyższą składką. 4

P

ortal internetowy wyborcza.Biz, w dziale „finanse” podaje, iż ubezpieczenie domu we Wrocławiu na sumę 600 tys. zł, obejmujące skutki pożaru, gradobicia, uderzenia pioruna i huraganu kosztuje 700 zł rocznie. Ubezpieczenie nowego domu jednorodzinnego, pod Kielcami, wycenionego na 450 tys. zł kosztować będzie 420 zł rocznie, a ubezpieczenie mieszkania w tym mieście, przy sumie ubezpieczenia 160 tys. zł wyniesie 160 zł. Najdroższe są ubezpieczenia nadmorskich domków letniskowych. Przy wartości majątku wynoszącej 300 tys. zł składka może wynieść od 200 do 600 zł.

Czy można liczyć na zniżki i upusty?

Zawsze warto o nie pytać w wybranym towarzystwie ubezpieczeniowym. Składka zawsze jest niższa, jeśli płacimy ją jednorazowo i jeśli wcześniej nie dotknęło nas żadne nieszczęście. Ponadto, w większości towarzystw zapłacimy nieco mniej, jeżeli jesteśmy jego klientem z tytułu innego ubezpieczenia. Składkę może również obniżyć dobre zabezpieczenie domu, np. monitoring, atestowane drzwi i zamki, dozór agencji ochrony mienia.

Dopłaty do polisy Niekiedy firma ubezpieczeniowa może zażądać od nas dopłaty do polisy. Sytuacja taka może wystąpić, jeżeli postanowimy wynająć nasz dom lub mieszkanie, czy zechcemy w ubezpieczonym budynku prowadzić działalność gospodarczą. Otwarcie sklepu, czy założenie biura, które jest nieczynne w godzinach nocnych – zdecydowanie podniesie naszą składkę ubezpieczeniową.

: 1$67}31<0 180(5=(

1

3

Więźba bez błędów

4

Kształty dachówek

5

Poszycie dachu

6

Zielone dachy dwuspadowe

Wszystko co trzeba wiedzieć, aby zbudować dach

fot. Gutta, fotolia, Redakcja, RuppCeramika

2

Dach mansardowy

Zadaszenie tarasu

160 stron W SPRZEDAŻY

księgarnia portalu e-dach.pl

2.1$

VSUDZG]RQH QD PLOLRQDFK GDFKyZ