Przegląd Dachowy e-dach.pl nr 38

Page 1

WARSTWY DACHU

MEMBRANY DACHOWE

MONTAŻ ORYNNOWANIA

O DACHACH LUDZKIM GŁOSEM

EGZEMPLARZ BEZPŁATNY

OZDOBY DACHOWE

ISSN 1689-8028

038 MARZEC-KWIECIEŃ 2013

JAKI DACH NAD PODDASZE UŻYTKOWE TARAS NA DACHU TERMOMODERNIZACJA DACHU PŁASKIEGO

Tylko Bosch!

Nowe akumulatory

z obudową CoolPack Nowość! Sprawdź najnowszą ofertę z akumulatorami Bosch o pojemności 4,0 Ah oraz systemowych elektronarzędzi akumulatorowych!

serwisu Premium na akumulatory

lata

Specjalny pakiet serwisowy na wszystkie akumulatory litowo-jonowe i ładowarki do profesjonalnych elektronarzędzi linii niebieskiej. Rejestracja i warunki uczestnictwa na stronie www.bosch-gwarancja.pl

NOWOŚĆ! Akumulatory litowo-jonowe Bosch z ogniwami Premium i obudową CoolPack Zaawansowane akumulatory Bosch Premium są wyposażone w obudowę CoolPack odprowadzającą nadmiar ciepła z wnętrza: do 100% dłuższą żywotność* do 65% dłuższy czas pracy** (14,4/18 V, 4,0 Ah) Linia niebieska Bosch: dla rzemiosła i przemysłu. www.bosch-professional.pl * W porównaniu z akumulatorem Bosch bez obudowy CoolPack ** Test przeprowadzony przez niezależną organizację SLG Prüf- und Zertifizierungs GmbH dla GSR 18 V-LI Professional z akumulatorem 3,0/4,0 Ah

2 Spis treści

04 Co oferuje rynek

Ewa Kalicka

Ważne produkty, nowości

05 Wydarzenia 06 Wszystko o dachach

IV Narciarskie Mistrzostwa Świata Dekarzy Budowa, eksploatacja, remont

06 Każdy dach jest szyty na miarę

Od Redakcji

T

egoroczna wiosna przyszła wyjątkowo późno. Jednak nareszcie doczekaliśmy cieplejszych dni – zatem sezon budowlany czas zacząć. Wiosna to doskonały czas, by zastanowić się nad adaptacją dachu płaskiego na taras. Letnie wieczory i poran‑ ki spędzane z filiżanką kawy na tarasie ponad dacha‑ mi miasta, to bardzo kusząca perspektywa. Jednak dach płaski nawet w tradycyjnej postaci może zyskać zupełnie nowe życie jeśli poddamy go remontowi – właściwie ocieplony i zaizolowany, zapewni komfor‑ towe użytkowanie domu. Jest to problem szczególnie istotny w przypadku licznych w naszym krajobrazie domów‑kostek z lat 60. i 70., dlatego przybliżamy temat termomodernizacji dachu płaskiego. Jeśli Waszym marzeniem jest dom ze stromym dachem – radzimy na co zwrócić uwagę, by pod takim dachem uzyskać jak najbardziej przestronne podda‑ sze użytkowe. Podpowiadamy również co zrobić, aby na poddaszu urządzić funkcjonalną kuchnię. Zawsze warto też zadbać o właściwą izolację dachu, a także jego estetyczne wykończenie – od praktycz‑ nej podbitki, poprzez trwałe pokrycie po fantazyjne ozdoby dachowe. c E.K.

WYDAWCA Grupa e-budownictwo.pl Sp. z o.o. ADRES REDAKCJI ul. Domaniewska 41, budynek SATURN 02-672 Warszawa, tel. 22 201 42 70 www.e-budownictwo.pl REDAKTOR NACZELNA Ewa Kalicka | e.kalicka@e-budownictwo.pl REDAKTOR PROWADZĄCA Katarzyna Laszczak | k.laszczak@e-budownictwo.pl REDAKCJA Marta Balcerowska, Katarzyna Dębek, Agnieszka Jaros, Ewa Kulesza

10 Jaki dach nad poddasze użytkowe

14 Czym wykończyć okap 18 Deski czołowe i okapowe 22 Warstwy dachu 26 Membrany dachowe 29 Termomodernizacja dachu płaskiego

32 Waga ciężka, czy lekka?

34 Dach z posypką 38 Ozdoby dachowe 42 Montaż orynnowania 46 Parametry okien dachowych

50 Płyty drewnopochodne 53 Dla kochających design 54 Kuchnia pod skosami 56 Antresola

BIURO REKLAMY tel. 22 201 42 66 | reklama@e-budownictwo.pl Daniel Baranowski tel. 606 870 700 | d.baranowski@e-budownictwo.pl Artur Dudkowski tel. 602 212 213 | a.dudkowski@e-budownictwo.pl Joanna Omietańska tel. 602 332 696 | j.omietanska@e-budownictwo.pl Piotr Panasiuk tel. 606 870 800 | p.panasiuk@e-budownictwo.pl STUDIO GRAFICZNE Art Quality Studio Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo do ich redagowania oraz skracania. Nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam. Copyright© Grupa e-budownictwo.pl Sp. z o.o. ISSN 1689-8028 | nakład 15 000 egz.

Należymy do

fot. na okładce: iStock

08 Taras na dachu

Płyty z wełny mineralnej ISOLIGHT

&2 2)(58-( 5<1(.

Drewno chronione norweską jakością Jotun pochodzi z kraju, gdzie ponad 80% domów jest z drewna – z Norwegii. Od dziesięcioleci jest liderem w produkcji środków do konserwacji powierzchni drewnianych. Długoletnie doświadczenie, przetestowane w surowych skandynawskich warunkach, oraz kombinacja wysokojakościowych spoiw, olejków i pigmentów pozwoliło stworzyć najbardziej zaawansowane technologicznie farby i bejce do drewna. Laboratoria firmy Jotun opracowały systemy zabezpieczenia drewnianych powierzchni. Uzyskano powłoki ochronne i dekoracyjne, przeznaczone do malowania elementów eksponowanych na warunki zewnętrzne. Przy ich zastosowaniu cykl konserwacyjny wynosi 12 lat. 4 Producent: Jotun [www.lakiery-do-drewna.jotun.manifo.com]

Płyty z wełny mineralnej ISOLIGHT są przeznaczone do izolacji cieplnej, akustycznej i ogniowej: • poddaszy, pomiędzy krokwiami i podłóg między legarami, • stropów od spodu z okładziną (sufitów podwieszanych), • w konstrukcjach wewnętrznych ścianek działowych, • ścian szczelinowych z wentylowaną i niewentylowaną szczeliną powietrzną, • wypełnień konstrukcji drewnianych lub stalowych. Płyty z wełny mineralnej ISOLIGHT charakteryzują się lekkością (35 kg/m3), co sprawia, że są sprężyste i łatwo dopasowują się do izolowanej powierzchni. Szczelnie wypełniają izolowane przestrzenie, dzięki czemu podczas montażu skutecznie unika się mostków termicznych. 4 Producent: Isoroc [www.isoroc.pl]

Rynny Galeco STAL Galeco STAL to system wykonany z najlepszej jakości stali powlekanej, zabezpieczony czterema warstwami ochronnymi: cynkiem, warstwą pasywacyjną, podkładem oraz powłoką organiczną. Dostępny jest w szerokiej gamie kolorów: miedzianym, czekoladowym brązie, ciemnobrązowym, ceglastym, ciemnoczerwonym, grafitowym, białym i czarnym. Charakterystyczny dla Galeco kształt rynny z wywinięciem do wewnątrz stanowi znak rozpoznawczy produktu, ponadto rynna Galeco STAL posiada głęboki profil tzw. kontynentalny, dlatego też jej wydajność w odprowadzaniu deszczówki jest wyższa od konkurencyjnych systemów o tzw. profilu skandynawskim. Firma Galeco stale monitorując rynek, oferuje więc system najwyższej jakości, którego trwałość poparta jest 35. letnią gwarancją producencką. Od IV kwartału 2012 roku Galeco oferuje w znanych już systemach Galeco STAL i Galeco LUXOCYNK nowy rozmiar 150/120. Rozwiązanie zapewnia skuteczne odprowadzenie wody z dużych jednolitych płaszczyzn dachowych na obiektach przemysłowych i dużych budynków mieszkalnych. Galeco to bogata oferta innowacyjnych rozwiązań w zakresie systemów rynnowych i dekoracyjnych wykończeń okapów. Połączenie najnowszych technologii produkcji z niepowtarzalną estetyką, sprawiło, że marka Galeco stała się synonimem jakości i trwałości.4 Producent: Galeco [www.galeco.pl]

APLIKACJA HOME DOM I OGRÓD Home dom i ogród to pierwsza polska aplikacja, która łączy treści, dotyczące architektury, wystroju wnętrz, designu, projektowania i aranżacji ogrodu. Użytkownicy, korzystający z urządzeń mobilnych, otrzymują starannie wybrane i najbardziej aktualne artykuły oraz zdjęcia pochodzące z serwisów:

H PLHV]NDQLH SO H OD]LHQNL SO H RJURGHN SO H DUDQ]DFMH SO Wszystkie treści są prezentowane w formie dostosowanej do wymagań urządzeń mobilnych, tak, aby ich przeglądanie było jak najbardziej wygodne dla użytkownika. Ulubione treści i zdjęcia mogą być zapisywane bezpośrednio na urządzeniu, użytkownik może też dzielić się nimi za pomocą facebooka i twittera. Wygodę korzystania z aplikacji zapewnia przejrzysty podział na główne kategorie, a treści mogą być wyszukiwane na podstawie jednej lub kilku kategorii, takich jak: • architekci – domów, wnętrz i ogrodów • aranżacje wnętrz • wyposażenie wnętrz • wykończenie wnętrz • meble • design • ogród.

:<'$5=(1,$

IV Narciarskie Mistrzostwa Świata Dekarzy

Europejscy dekarze – narciarze po raz czwarty uczestniczyli w Narciarskich Mistrzostwach Świata Dekarzy IFD FAKRO Ski World Cup.

źródło Fakro

R

umuni, Polacy i Słowacy okazali się najlepszymi zawodnikami IV Narciarskich Mistrzostw Świata Dekarzy IFD FAKRO Ski World Cup, organizowanych przez firmę FAKRO, wicelidera światowego rynku okien dachowych. W dniach 14-16 lutego na stokach Jaworzyny Krynickiej, o najwyższe miejsca na podium walczyło siedemdziesięciu uprawiających narciarstwo dekarzy z jedenastu krajów Europy. IV edycja mistrzostw pokazała, że ta branżowa, sportowa impreza zyskuje sobie coraz liczniejszą rzeszę zagranicznych fanów. Swoje drużyny, oprócz Rumunów, Polaków i Słowaków, wystawili Belgowie, Holendrzy, Słoweńcy, Brytyjczycy oraz Węgrzy. W tym roku po raz pierwszy zmieniono formułę spotkania. Zawodnicy rywalizowali w trzech dyscyplinach: jazda slalomowa na nartach i snowboardzie oraz jazda na sankach po torze saneczkowym. Sportowa, branżowa impreza przeradza się w olimpiadę sportów zimowych Winter Sports Olympics. Narciarskie Mistrzostwach Świata Dekarzy to nie tylko okazja do sportowej

rywalizacji fachowców z branży dekarskiej. Rokrocznie zawodom towarzyszy konferencja z udziałem przedstawicieli Międzynarodowej Federacji Dekarzy IFD, która patronuje mistrzostwom. Podczas konferencji przedstawiciele Międzynarodowej Federacji omawiali tematy związane ze strategią i aspektami technicznymi na kolejne lata, zwłaszcza jeżeli chodzi o nowe standardy i innowacyjne sposoby funkcjonowania. Spotkanie stanowiło forum dyskusji i wymiany doświadczeń fachowców związanych ze światową branżą dekarską. Zarówno mistrzostwa jak i konferencja już na stałe wpisały się w kalendarz międzynarodowych wydarzeń dekarskich. To nie tylko okazja do integracji europejskiego środowiska dekarskiego. Spotkanie sprzyja planowaniu wspólnych przedsięwzięć oraz zawiązywaniu międzynarodowych przyjaźni. IV Narciarskie Mistrzostwa Świata Dekarzy IFD FAKRO Ski World Cup relacjonowali dziennikarze prasy branżowej z Polski, Belgii, Czech, Słowacji, Holandii i Węgier. Kolejne Mistrzostwa – już za rok.4

.216758.&-(

fot. P. Zwaliński

Każdy dach jest szyty na miarę

G Czym kierujemy się przy wyborze pokryć dachowych? Cena nie jest już najważniejszym wyznacznikiem przy zakupie materiałów. Coraz ważniejsze jest pojęcie relacji ceny do jakości, czyli to, jakie korzyści możemy uzyskać. Jakość przekłada się na trwałość, gwarancję. W przypadku materiałów budowlanych, ważna jest jakość surowca. Trudno znaleźć produkt jednocześnie tani i dobry. Można też powiedzieć, że rośnie świadomość konsumentów.

Kupowanie materiałów na dom to duży wydatek, więc zakupy muszą być przemyślane. Widać, że klienci szukają informacji – często radzą się rodziny, ale szukają też informacji w internecie, radzą się fachowców i odwiedzają składy dachowe. Wybierają materiały wiedząc, że dom to inwestycja na lata. G Jakie informacje powinien mieć klient, który chce kupić materiały na dach? Podstawą do szacunków i rozmów jest projekt. Oczywiście, zanim klient zdecyduje się na projekt musi

wiedzieć jaki chce mieć dom. Chodzi tu o wielkość domu i potrzeby klienta. Ważna też jest technologia – czy ma to być dom tradycyjny, murowany, czy może drewniany. Większość ludzi buduje dom raz w życiu i dlatego mało kto ma doświadczenie. Dlatego ważne jest, by zgromadzić informacje. G A jakie informacje można uzyskać w hurtowni pokryć? W składzie dachowym można uzyskać fachowe porady i bezpłatną wycenę dachu. Najczęściej robimy 2–3 wyceny

Zakup materiałów na dach to poważna sprawa. Czym kierujemy się, wybierając pokrycia i czego możemy oczekiwać w dobrych składach dachowych? Z Pawłem Zwalińskim, właścicielem hurtowni pokryć dachowych Dobry Dach, rozmawia Katarzyna Laszczak. dachu, z różnych materiałów. Uwzględniamy różne opcje cenowe, od wersji najtańszych, do najdroższych. G Jaki jest czas oczekiwania na materiały? Każdy dach jest szyty na miarę i każdy ma trochę inne elementy. W przypadku prostych, dwuspadowych dachów, zgromadzenie wszystkich elementów trwa 2-3 dni. Przy bardziej skomplikowanych dachach, gdzie występuje więcej elementów dodatkowych, może to być od 7 do 10 dni. Oczywiście większe stany magazynowe gwarantują szybszą realizację zamówienia. G Czy widoczne są jakieś „mody dachowe”? Ostatnio wraca moda na ceramikę – i do budowy ścian, i do krycia dachów. Dachówka ceramiczna to szerokie pojęcie, w jej ramach mamy duży wybór kształtów i kolorów. Ostatnio bardzo popularne są szarości, coraz częściej klienci wybierają też dachówki płaskie. Takie pokrycia bardzo dobrze pasują do nowoczesnej, modernistycznej architektury. G Czy poza sprzedażą materiałów, oferujecie także usługi? Czy macie jakąś konkretną specjalizację?

Tak, jesteśmy też firmą usługową. Domu od A do Z jeszcze nie budowaliśmy, ale od stanu surowego – już tak. To rynek wymusza sytuację, żeby zajmować się również wykonawstwem – chodzi tu o składki VAT, bo usługi są inaczej opodatkowane, niż materiały budowlane. Nie specjalizujemy się w jakiś konkretnych dachach – robimy dosłownie wszystkie – dachy płaskie, kryte papą, dachy membranowe, kryte blachodachówką, blachą trapezową, dachówką. G Jaki jest czas realizacji dachu? Czas realizacji dachu zależy od budynku, nie ma jednego, standardowego terminu. Są dachy, które można wykonać w tydzień, a czasem musi to potrwać i dwa miesiące. Moment wejścia na dach i zakres prac też jest różny. Czas realizacji zależy również od sposobu finansowania budowy – czasem klienci, którzy nie biorą kredytu muszą zgromadzić pieniądze i ustalają termin rozpoczęcia prac na 3-4 miesiące od podpisania umowy. G Z jakim wyprzedzeniem trzeba planować prace? Współpracujemy z dużą liczbą firm wykonawczych. Przed sezonem,

rozpoczęcie prac jest możliwe w ciągu 3-4 dni od podpisania umowy i wpłacenia zaliczki. Tyle czasu zajmuje zgromadzenie materiałów. Ale w sezonie prace najczęściej rozpoczynają się po ok.trzech tygodniach. W sezonie, na dobrych fachowców trzeba trochę poczekać, więc inwestorzy powinni planować wykonanie dachu z 3-4 tygodniowym wyprzedzeniem. G W jaki sposób sprawdzić firmę wykonawczą? Firmy wykonawcze, z którymi współpracujemy oceniamy na podstawie ich poprzednich prac. Jakość firmy wykonawczej da się sprawdzić tylko na konkretnych dachach. G Kiedy najlepiej kupować materiały dachowe? Materiały na dach najlepiej kupować zimą. Wtedy są najtańsze. Częstojest też tak, że klienci płacą za materiał, ale może on być zmagazynowany w hurtowni. Mamy duży plac magazynowy, na którym możemy przechować nawet 60–80 dachów. Dla klientów to bardzo wygodne, bo materiały są dostarczane wtedy, kiedy harmonogram prac tego wymaga. 4

JAK ZDOBYĆ NASZ MAGAZYN?

POBIERZ PRZEGLĄD DACHOWY E-DACH.PL NA TELEFON

Robiąc zakupy w składzie dachowym, zapytaj sprzedawcę o Przegląd Dachowy e-dach.pl. Skład kupuje magazyn dla swoich klientów. Jeśli chcesz dostawać Przegląd Dachowy e-dach.pl bezpośrednio do domu, napisz: prenumerata@e-dach.pl

.216758.&-(

TARAS

NA DACHU Zazielenianie lub zagospodarowywanie dachĂłw w inny sposĂłb staje siÄ™ w Polsce coraz bardziej popularne. PowodĂłw nasilania siÄ™ tej – idÄ…cej w bardzo dobrym kierunku tendencji – jest wiele. Naleşą do nich m.in. wzglÄ™dy proekologiczne, ograniczona powierzchnia dziaĹ‚ki, jakÄ… dysponujemy, czy konieczność utrzymania na danym terenie odpowiedniego poziomu powierzchni biologicznie czynnej. Wojciech Lechowski

WÂ Â

ad zagospodarowywania dachĂłw pĹ‚askich na cele uĹźytkowe praktycznie trudno jest siÄ™ doszukać. RozwiÄ…zania tego typu sÄ… cenione zarĂłwno przez uĹźytkownikĂłw domĂłw jednorodzinnych, jak i coraz częściej wpisujÄ… siÄ™ teĹź w krajobrazy wielkomiejskie. Tarasy na dachach wykorzystuje siÄ™ jako punkty widokowe, czy miejsca spotkaĹ„. SÄ… atrakcjÄ… pod wzglÄ™dem usytuowania oraz czÄ™sto stanowiÄ… namiastkÄ™ tego, co odebrano naturze. Wykonie tarasu na dachu nie jest jednak zadaniem prostym, a niekiedy bywa teĹź caĹ‚kowicie niemoĹźliwe do zrealizowania. Dodatkowo, inwestycja jest dość kosztowna.

TARAS NA DACHU – FORMALNOĹšCI Adaptacja dachu pĹ‚askiego i urzÄ…dzenie na nim tarasu w budynku, ktĂłry juĹź istnieje – wymaga uzyskania pozwolenia na budowÄ™. Dlatego teĹź przedsiÄ™wziÄ™cie lepiej jest planować od razu i w taki sposĂłb, aby uwzglÄ™dniaĹ‚ je projekt budowlany domu. W sytuacjach, kiedy taras ma powstać na istniejÄ…cym juĹź od jakiegoĹ› czasu dachu – konieczne jest wykonanie oddzielnego projektu i przedĹ‚oĹźenie go w urzÄ™dzie wraz z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowÄ™. Do wniosku naleĹźy takĹźe zaĹ‚Ä…czyć niezbÄ™dne ekspertyzy, dotyczÄ…ce wytrzymaĹ‚oĹ›ci konstrukcji budynku oraz planowany harmonogram prac. NaleĹźy zdawać sobie sprawÄ™, Ĺźe prowadzenie remontĂłw na dachu nie wymaga posiadania pozwolenia na budowÄ™ jedynie

w sytuacji, kiedy w grÄ™ wchodzi wymiana samego pokrycia dachowego. Natomiast w przypadku adaptacji dachu na taras – przebudowie musi ulec caĹ‚a konstrukcja dachu. SYSTEM STROPODACHU ODWRĂ“CONEGO Tradycyjny ukĹ‚ad warstw w dachu pĹ‚askim to: materiaĹ‚ pokryciowy, folia wstÄ™pnego krycia lub deskowanie, izolacja cieplna i paroizolacja. Taki dach nie nadaje siÄ™ jednak do przyjÄ™cia obciÄ…ĹźeĹ„ w postaci mebli ogrodowych, czy roĹ›linnoĹ›ci. PrĂłby zaaranĹźowania na nim tarasu skoĹ„czÄ… siÄ™ z caĹ‚Ä… pewnoĹ›ciÄ… powstaniem uszkodzeĹ„ i sukcesywnym zalewaniem budynku. Aby taras mĂłgĹ‚ zacząć funkcjonować na dachu, naleĹźy zastosować konstrukcjÄ™ odwrĂłconÄ…. Polega ona na zamianie warstwy uszczelniajÄ…cej z warstwÄ…

fot. Bauder

ocieplającą. Konstrukcje dachów odwróconych różnią się nieco od siebie w zależności od ich końcowego przeznaczenia. Innej konstrukcji wymaga bowiem dach przeznaczony pod ogród, a innej dach pod parking, czy miejsce wypoczynkowe. Tarasy na dachach wiodą tutaj niepodważalny prym. Dodatkowa powierzchnia użytkowa jest doceniana tak przez właścicieli niewielkich działek budowlanych, jak i przez mieszkańców dużych miast, dla których wyjście na taras jest niemal jedyną możliwością wypoczynku i relaksu wśród roślinności. Użytkowanie dobrze zaprojektowanego i umiejętnie wykonanego dachu odwróconego nie niesie żadnych zagrożeń dla konstrukcji budynku. Dachy takie nie przeciekają i służą użytkownikom przez długie lata. Odpowiednio urządzony taras – z roślinami w donicach i wygodnymi meblami, a dodatkowo usytuowany ponad ziemią, pozwoli na zasłużone chwile relaksu w czasie wielu letnich wieczorów i poranków. Jeśli decydujemy się na zastosowanie na podłodze desek tarasowych, to układ warstw powinien wyglądać następująco: G deski tarasowe, G legary, G żwir, G membrana, G izolacja, G strop. Jednak do wykończenia tarasów usytuowanych na dachach stosuje się też inne materiały. Należą do nich: płyty betonowe i kamienne, płytki ceramiczne, drewno oraz deski z kompozytów drewnianych. SAMA PODŁOGA, TARASU NIE CZYNI... Należy zdawać sobie sprawę, że o ile adaptacja dachu na taras jest przedsięwzięciem niezwykle kuszącym, o tyle wymaga ogromnego nakładu pracy oraz posiadania odpowiednich środków finansowych. Poza odpowiednią konstrukcją, trzeba również zadbać o wykończenie tarasu, czyli zaplanować barierki, dopasować odpowiednie rośliny oraz wstawić na taras wygodne i trwałe meble. Barierki tarasów na dachu często mają formę murowaną. Wykonuje się je z betonu, cegły, klinkieru, jak również z metalu, drewna oraz tworzyw sztucznych. Ważne jest, aby balustrada pasowała stylem do budynku oraz właściwie zabezpieczała całą przestrzeń tarasu. W wydatkach związanych z aranżacją tarasu należy także

Ogrody i tarasy na dachach stają się coraz powszechniejsze w dużych miastach. (fot. Soprema)

uwzględniać koszt zakupu roślin oraz mebli. Konieczne jest też wzięcie pod uwagę kosztów pielęgnacji i utrzymania roślin oraz sezonowego konserwowania sprzętów znajdujących się na tarasie. Ponadto, warto zadbać o przynajmniej częściowe zadaszenie. Najlepiej by nawet niewielki daszek pasował do całego budynku. Zadaszenie tarasu zostanie szczególnie docenione w czasie letnich upałów oraz podczas opadów deszczu. Wysokość potrzebnych na to wszystko nakładów finansowych może być dla nas niekiedy zaskakująca. Dlatego też, przed podjęciem ostatecznej decyzji o adaptacji dachu na taras, dobrze jest poprosić profesjonalną firmę o wstępną symulację kosztów. TARASY NA DACHACH BLOKÓW I MIEJSKICH APARTAMENTOWCÓW Krajobraz wielkich miast jest szczególnie ubogi pod względem roślinności. Tym samym, to właśnie mieszczuchy tęsknią najbardziej za wypoczynkiem pod gołym niebem i pośród bujnej zieleni. Z zadowoleniem można stwierdzić, że osoby obejmujące stanowiska Architektów Miast stają ostatnio na wysokości zadania. Ogrody i tarasy na dachach stają się bowiem coraz powszechniejsze w dużych miastach. Widać zatem, że formalności związane z adaptacją dachów są do przebrnięcia, a urzędniczy sprzeciw zdarza się jedynie w uzasadnionych sytuacjach. Do takich przypadków należą przede wszystkim budynki starego typu, których konstrukcja nie jest przygotowana do utrzymania dodatkowego obciążenia. W budynkach nowszych, nawet kiedy dachy posiadają tradycyjny układ warstw – przekształca się je w stropodachy

odwrócone i z całym zaangażowaniem lokatorów urządza tam miejsce do wypoczynku i relaksu. W myśl tej zasady postępują także projektanci oraz deweloperzy, którzy obecnie budują domy mieszkalne. W nowoczesnych apartamentowcach dachy są najczęściej od razu projektowane w taki sposób, aby można było zaadaptować je na taras lub ogród. Warto wiedzieć, że prototypem polskiego ogrodu na dachu jest ogród, znajdujący się na dachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Uchodzi on za jeden z najciekawszych dachowych ogrodów w Europie, a jego istnienie oraz niesłabnąca popularność z całą pewnością przyczyniają się do naśladownictwa przez inne polskie miasta. W mniejszej skali i urodzie, ale ogrody na dachach pojawiły się już w Krakowie, Łodzi, Gdańsku i wciąż powstają nawet w nieco mniejszych miastach. Fakt ten świadczy o zwiększającej się popularności innowacyjnego rozwiązania i napawa optymizmem – nie tylko ekologów. 4 Nowoczesne apartamentowce bywają projektowane od razu z uwględnieniem tarasów na dachach. (fot. Bauder)

.216758.&-(

Zagospodarowywanie przestrzeni poddasza na cele mieszkalne staje się coraz popularniejsze. Stare strychy i dotychczasowe składy rupieci przechodzą prawdziwe metamorfozy, a projekty nowych domów w przeważającej części od razu przewidują stworzenie na poddaszu przestrzeni mieszkalnej. Agnieszka Jaros

JAKI DACH

A

by poddasze było wygodne i funkcjonalne, trzeba spełnić kilka podstawowych warunków. Jednym z nich jest kształt dachu, który bez większych utrudnień pozwoli na aranżację przestrzeni pod nim. Nie jest to jednak jedyne kryterium. Równie ważny jest kąt nachylenia połaci, wysokość ścianki kolankowej i rodzaj więźby.

KSZTAŁT DACHU Większość inwestorów zdaje sobie sprawę, że im bardziej skomplikowany dach, tym większe koszty jego wykonania. Skomplikowane dachy prezentują się okazale, ale niestety jednocześnie ograniczają możliwości aranżacji pomieszczeń poddasza. Najmniej miejsca do wykorzystania na poddaszu uzyskamy

decydując się na dach czterospadowy. W jego przypadku powierzchnia poddasza jest z każdej strony ograniczona kłopotliwymi skosami. Znacznie wygodniejsza do zagospodarowania jest przestrzeń pod dachem dwuspadowym, chociaż wiele zależy od konkretnych rozwiązań konstrukcyjnych danego dachu.

fot. Velux

nad poddasze użytkowe

Stworzenie funkcjonalnego poddasza zależy od kształtu dachu, kąta nachylenia połaci, wysokości ścianki kolankowej oraz rodzaju więźby. (fot. Fotolia)

Najwięcej pełnowartościowej powierzchni poddasza daje bezwzględnie dach mansardowy. Dachy tego typu stworzono właśnie z myślą o jak najbardziej racjonalnym zagospodarowaniu przestrzeni pod nimi. Możliwość wykorzystania pewnej powierzchni poddasza dają też dachy pulpitowe oraz kolebkowe. W przypadku dachów kolebkowych możliwości aranżacyjne są nawet większe, aniżeli na poddaszach krytych popularnymi typami dachów stromych. Trzeba jednak zauważyć, że są to dachy dość rzadko stosowane w Polsce.

Ścianka kolankowa o wysokości 110-120 cm stwarza możliwość swobodnej aranżacji poddasza. (fot. Fakro)

KĄT NACHYLENIA POŁACI DACHOWYCH W Polsce najczęściej stosuje się dachy strome. Jest to spowodowane warunkami klimatycznymi, w jakich żyjemy oraz rodzimym przywiązaniem do tradycji. Analizując późniejszą funkcjonalność poddasza oraz koszty budowy – dwuspadowe dachy strome o nachyleniu połaci 35-40 stopni są optymalnym rozwiązaniem. Są to dachy o nieskomplikowanej budowie, które nie tylko nie ograniczają powierzchni poddasza, ale są także stosunkowo tanie w budowie. Jednak w ich przypadku na wielkość powierzchni, jaka pozostanie do wykorzystania znaczący wpływ ma kąt nachylenia połaci. Jeśli zastosujemy dach o kącie nachylenia mniejszym niż 35 stopni – na poddaszu pozostanie dużo powierzchni nieużytkowej. Powstanie bowiem przestrzeń tak niska, że będzie ją można wykorzystać tylko na domowe schowki. Na takim poddaszu nie będzie także możliwa swobodna komunikacja. Bez ryzyka nabicia sobie guza będzie można przemieszczać się jedynie po jego środkowej części. To z kolei spowoduje, że podział poddasza na pomieszczenia oraz późniejsza ich aranżacja będzie znacznie utrudniona lub całkowicie niemożliwa. WYSOKOŚĆ ŚCIANKI KOLANKOWEJ Dla uzyskania jak największej ilości pełnowartościowej przestrzeni użytkowej na poddaszu zaleca się budować ścianki kolankowe o wysokości 110-120 cm. Wówczas stworzone pod dachem pomieszczenia są wygodne, a miejsca w bezpośredniej bliskości ścian zewnętrznych – łatwo dostępne. Aranżacja pomieszczeń może przebiegać niemal bez żadnych ograniczeń. Trzeba jednak pamiętać, że ścianka kolankowa o wspomnianej wysokości wpłynie na zewnętrzny wygląd domu. Zbyt wysoka może zakłócić jego proporcje i spowodować, że bryła stanie się po prostu mało estetyczna. Inwestorzy, którzy zagospodarowują na cele mieszkalne strychy w domach już użytkowanych bardzo często podnoszą ścianki kolankowe. Wydaje im się, że jedna, czy dwie dodatkowe warstwy pustaków lub bloczków nie wpłyną znacząco na zewnętrzny wygląd bryły budynku. Tymczasem, w niektórych sytuacjach znaczenie mogą mieć dosłownie centymetry. Dlatego też, przed podjęciem decyzji o podniesieniu ścianki kolankowej, trzeba zasięgnąć porady wykwalifikowanego architekta. Ponadto, pamiętajmy, że tego rodzaju czynności mają wpływ na parametry budynku i wymagają uzyskania nowego pozwolenia na budowę.

.216758.&-( z wymienionych konstrukcji nie utrudniają aranżacji pomieszczeń poddasza. Przy większej rozpiętości dachu stosuje się więźbę płatwiowo-kleszczową. Niektórzy uważają, że słupy, na których jest ona oparta utrudniają aranżację pomieszczeń na poddaszu. Inni natomiast są zdania, że istnienie słupów nie jest wcale takie kłopotliwe, a dodatkowo – mogą być one ozdobą stworzonych na poddaszu wnętrz.

Elementy konstrukcyjne więźby mogą być dekoracją poddasza. (fot. Velux)

RODZAJ WIĘŹBY Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że o możliwościach zagospodarowania poddasza decyduje też konstrukcja więźby. Najwięcej możliwości daje więźba dachowa o konstrukcji krokwiowej. Stosuje się ją jednak przy spadku dachu powyżej 40 stopni i niewielkim oddaleniu od siebie ścian zewnętrznych budynku (do 6 m). Innym dogodnym, rozwiązaniem jest więźba o konstrukcji krokwiowo-jętkowej. Tę konstrukcję więźby często stosuje się w przypadku niewielkich domów jednorodzinnych. Można ją wykorzystywać przy kącie nachylenia połaci równym 40 stopni i rozpiętości dachu do 8,5 m. Obydwie

Ciężkie pokrycia, takie jak dachówka, zapewniają dobrą izolację akustyczną poddasza. (fot. Röben)

POKRYCIE DACHOWE Wiadomo, że pokrycie, jakie zastosujemy na dach musi zostać dostosowane do kąta nachylenia połaci oraz konstrukcji więźby. Jednak w przypadku poddaszy użytkowych, warto zwrócić uwagę, aby materiał pokryciowy tłumił hałasy pochodzące z zewnątrz. Za lepszą barierę akustyczną uważa się pokrycia ciężkie. Dachówki cementowe lub tradycyjna ceramika charakteryzują się zdecydowanie lepszymi parametrami w zakresie izolacji akustycznej, aniżeli np. lekka blacha. Dodatkowo, tradycyjne dachówki są materiałem trwałym, odpornym na uszkodzenia i sprawiają, że dach prezentuje się efektownie. Stosując na dach nad poddaszem użytkowym zwykłą blachę narażamy się na to, że będziemy słyszeć uderzenia każdej kropli deszczu oraz wszystkie dźwięki spowodowane drganiem materiałów wykorzystanych przy budowie dachu. Funkcjonowanie w takich pomieszczeniach raczej nie będzie komfortowe i szybko stanie się udręką, a nie przyjemnością. IZOLACJA I WENTYLACJA Bez tych dwóch czynników po prostu nie stworzymy poddasza mieszkalnego. Do izolacji termicznej dachów nad poddaszem użytkowym stosuje się najczęściej wełnę mineralną. Zalecane jest wykonanie izolacji w dwóch warstwach, których łączna grubość nie powinna być mniejsza niż 30 cm. Mowa jest tutaj o warstwie izolacji układanej pomiędzy krokwiami i kolejnej – montowanej pod nimi. Tak ocieplony dach ogranicza straty ciepła z budynku w zimie, a dodatkowo zapobiega nadmiernemu nagrzewaniu się pomieszczeń poddasza w lecie. Jednak trzeba pamiętać, że izolacja będzie skuteczna jedynie przy sprawnie działającym systemie wentylacyjnym domu. Aby ochronić przed wilgocią wełnę, należy zamontować pod nią folię paroizolacyjną. Nad nią natomiast trzeba umieścić

www.forumbudowlane.pl

Wymiana płaskiego, betonowego dachu G katarinka: Witam! planuję wymianę starego betonowego dachu 105 m² (tradycyjny dom-klocek z lat 60-tych 11,50x9,0) na nowy, drewniany z podmurowaniem w celu uzyskania dwóch pokoików przez środek, na poddaszu. Czy przy dachu kopertowym jest możliwe uzyskanie tych pokoi przy niedużym podmurowaniu? (nie chciałabym żeby wyszła jakaś wieża) czy lepszy byłby dwuspadowy? z góry bardzo dziękuję za odpowiedzi!!! G arekpolak: witam. Nie ma żadnego problemu, żeby zrobić kopertę. Nie jest wcale konieczne wykonanie podmurówki, wystarczy murłaty oprzeć na krawędzi ścian zewnętrznych. Pewną niedogodnością mogą być słupy, które będą musiały podpierać płatew pośrednią (kalenicową), chyba że zastosuje się wiązary krokwiowo-jętkowe. Przykładowo jeśli wykonasz dach z kątem pochylenia 30 stopni to wysokość od stropu do kalenicy wyniesie ok 3.3m, poziomy odcinek stopu nad pokojami na poddaszu to ok. 2 m reszta to skosy. Żeby Ci lepiej pomóc musiałabyś podać jakieś rysunki, żeby zobaczyć gdzie jest klatka schodowa i czy da się te pokoje ulokować na tym poddaszu. pozdrawiam G drab: dwuspadowy będzie tańszy, prostszy i szybszy. G e-nobi: Niestety nie widzimy żadnego rysunku, a więc ciężko jest dobrze doradzić. Zgadzam się z przedmówcą – dwuspadowy jest tańszy i prostszy. Co do podmurówki to raczej będzie konieczna. W innym przypadku pokoje będą miały małą wysokość z powodu skosów. G katarinka: Już wklejam rysunki i z góry przepraszam za amatorską jakość. Mam nadzieję, że na tej podstawie będzie można coś stwierdzić. Z góry bardzo dziękuję za porady! znajdź projekt gotowy domu

e-projekty.pl wysokoparoprzepuszczalną membranę dachową. Dodatkowo pokrycie dachu należy uzupełnić elementami wentylacyjnymi i pozostawić wpust powietrza przy okapie i kalenicy. W domach z poddaszem użytkowym coraz częściej wykorzystuje się także systemy wentylacji mechanicznej, które pozwalają odzyskać część zużytej energii cieplnej i działają bardziej skutecznie, aniżeli tradycyjna wentylacja grawitacyjna. 4

.216758.&-(

Czym wykończyć

OKAP?

Okap to spodnia część dachu wystająca poza obrys domu. Należy go obudować ze względów estetycznych. Dodatkowo wykończony okap zabezpiecza dach przed zagnieżdżaniem się w nim ptaków. Ewa Kulesza

Do

PODBITKA DREWNIANA Najstarszym sposobem zabezpieczania okapu są deski. Zamawia się je w zakładach stolarskich. Na podbitkę nadaje się wysuszone i zaimpregnowane drewno sosnowe, świerkowe i modrzewiowe. Podbitka drewniana musi mieć grubość 17–22 mm. Szerokość i długość desek nie jest normowana, ale dobierana według potrzeb. Podbitka z desek może mieć krawędzie proste lub wyprofilowane. Każdą deskę trzeba mocować z dwóch stron. Długie elementy (ale nie dłuższe niż 6 m) muszą być mocowane dodatkowo w odstępach około 1 m. Deski przed ułożeniem należy zabezpieczyć wodoodpornym środkiem (lakierem lub specjalną farbą do drewna). Zabieg konserwacyjny należy powtarzać co kilka lat.

fot. Gamrat

wyboru mamy kilka rodzajów podbitki – wykonanej z różnych materiałów i występującej w wielu kolorach. Kolor podbitki dachowej warto przemyśleć, ponieważ jest ona detalem, który może nadać ciekawy charakter całemu budynkowi.

Przy okapie znajduje się otwór wlotowy niezbędny do wentylacji dachu. Przekrój otworów przy okapie stanowi 1/600 – 1/400 wentylowanej powierzchni dachu. Przy prawidłowo wykonanej wentylacji, powietrze jest nawiewane przez otwory właśnie w okapie poddasza, a wywiewane przez kalenicę budynku. Dlatego podbitka musi być tak zbudowana, aby umożliwić przepływ powietrza. Mogą to być kratki, listwy wentylacyjne lub specjalne panele z otworkami. Otwory powinny być osłonięte siatkami metalowymi, które chronią przed dostaniem się ptaków i innych zwierząt. PODBITKI DREWNOPOCHODNE Wykonane są ze świeżych wiórów drzewnych i żywic. Wierzchnia warstwa jest pokryta zabezpieczającą i nadającą kolor farbą akrylową. Panele drewnopochodne mają jednorodną strukturę, dzięki czemu są odporne na działanie wilgoci i wysokiej temperatury. Łączy się je na pióro-wpust i mocuje do listew drewnianych co 1 metr. Należy pamiętać, że przycinane krawędzie trzeba pomalować farbą akrylową, aby przedłużyć żywotność drewna. Panele drewnopochodne należy konserwować mniej więcej co 10 lat, a polega to na położeniu kolejnej warstwy farby akrylowej. PODBITKI STALOWE Wykonane są z płaskiej blachy stalowej ocynkowanej, takiej samej jakiej się używa do obróbek blacharskich (grubość 0,6–0,8 mm). Na blaszaną podbitkę dachową nadaje się również blacha trapezowa o wysokości fal nie większej

niż 20 mm. Blachę na podbitkę przycina się odpowiednimi maszynami do cięcia, dlatego lepiej zlecić te prace blacharzowi. Miejsca cięcia zabezpiecza się farbą podkładową i nawierzchniową. PODBITKI ALUMINIOWE Wykonane są z blachy aluminiowej pokrytej powłoką ochronną, na przykład poliestrową. Mają długą żywotność i nie wymagają konserwacji, są odporne na każde warunki atmosferyczne. Panele mogą mieć powierzchnię gładką lub perforowaną, grubość 0,6 mm; szerokość 10, 15, 20 lub 30 cm oraz dowolną (do 6 m) długość. Podbitki aluminiowe mocuje się na zatrzask, na wyprofilowanych szynach montażowych. Producenci proponują również akcesoria wykończeniowe, na przykład narożniki i kątowniki. PODBITKI SIDINGOWE Najczęściej stosowany materiał na podbitki to właśnie siding. Niewątpliwą zaletą jest możliwość dopasowania koloru do elewacji budynku (paleta kilkunastu kolorów). Podbitki sidingowe są lekkie i bardzo proste w obróbce, elementy można przycinać, wiercić i łatwo formować, za pomocą narzędzi do drewna. Należy tylko pamiętać o tym, że docinane elementy muszą być o kilka milimetrów krótsze, aby mogły swobodnie odkształcać się pod wpływem temperatury. Materiał jest odporny na warunki atmosferyczne i nie wymaga konserwacji oraz malowania podczas eksploatacji. Możliwe jest ewentualne mycie wodą z dodatkiem środka antystatycznego. Do podbitki można dokupić elementy wykończeniowe narożników

Kolor podbitki może nadać charakter całemu budynkowi. (fot. Fotolia)

Podbitka chroni okap i nadaje mu estetyczny wygląd. (fot. Gamrat)

i krawędzi dachu. W ofercie rynkowej są panele wyprofilowane w kształcie jednej, dwóch lub trzech listew o grubości zaledwie 1 mm. Powierzchnia może być gładka albo wyprofilowana. Montaż nie jest skomplikowany. Do ściany i deski okapowej mocuje się drewniane listwy, a do nich listwy typu „J” lub „F”, między które wsuwa się panele sidingowe. Każdy panel powinien być mocowany w zależności od zaleceń producenta (zazwyczaj co 30–50 cm.) PODBITKI KOMOROWE Podobne do paneli sidingowych, jednak są od nich twardsze oraz sztywniejsze i jednocześnie lżejsze, dzięki komorowej budowie. Wyglądem przypominają panele boazeryjne, mają grubość około 10 mm, szerokość 10 i 30 cm. Ich konserwacja również ogranicza się do umycia. Podobny jest także sposób montażu. PODBITKI PEŁNE Spienione profile PVC wykonane w technologii dwuwarstwowej metodą współwytłaczania. Zewnętrzna warstwa jest wykonana z twardego PVC, które zapewnia odporność na warunki atmosferyczne i wytrzymałość mechaniczną, zaś wewnętrzna jest wypełniona spienionym PVC przez co zapewniona jest elastyczność oraz obniżony ciężar. Grubość paneli to około 9 mm, szerokość to od 5 do 40 cm, a długość do 6 m. W ofercie producentów można znaleźć szeroki asortyment: desek podstawowych (różne szerokości) oraz listew wykończeniowych (listwa cokołowa, ćwierćwałek, kątowniki, łączniki). Podbitki pełne mogą być stosowane jako deski czołowe osłaniające krokwie od strony rynny. 4

$57<.8 63216252:$1<

W publikacji tej, z szerokiej grupy farb i lakierów norweskiej firmy Jotun, przedstawiamy Państwu kilka produktów o cechach niespotykanych dotychczas na naszym rynku.

PROFESJONALNA OCHRONA DREWNA I METALU do chwili obecnej Jotun znany był głównie jako dostawca farb dla przemysłu stoczniowego, budowlanego i chemicznego. Firma, po osiągnięciu wielu sukcesów na rynku farb przemysłowych, udostępniła swoje produkty także klientom indywidualnym.

FARBY I LAKIERY DO DREWNA Produkty te stworzone zostały głównie do ochrony zewnętrznej elementów drewnianych narażonych na szkodliwe działanie czynników zewnętrznych, takich jak promieniowanie UV, wilgoć, pleśnie, grzyby, itp. Przetestowane w surowym północnym klimacie kraju fiordów, w chwili obecnej szturmem zdobywają rynki całego świata – od krajów Dalekiego Wschodu, poprzez region krajów arabskich, do Europy. Bardzo popularne na rynku brytyjskim i niemieckim, od tego roku, osiągalne są także na rynku polskim. W Polsce

• CHARAKTERYSTYKA PRODUKTÓW Grupa farb do drewna, nieprzezroczystych, o wysokiej zawartości części stałych. Farby wodorozcieńczalne oraz na bazie rozcieńczalników: • po aplikacji struktura drewna nadal widoczna, • przeznaczone głównie do malowania zewnętrznych elewacji, ale także: dachów, podbitek dachowych, drzwi i okien, płotów oraz mebli ogrodowych, • przy prawidłowej aplikacji okres przemalowania nawet do 12 lat, • zawierają substancje grzybobójcze wraz z filtrem UV, • świetne do renowacji, toleruje gorzej przygotowane podłoże, • po wielu latach od malowania doskonała stabilność kolorów, • charakteryzują się krótkim czasem schnięcia i możliwością nanoszenia kolejnej warstwy.

• • • •

•

Grupa bejc zewnętrznych przezroczystych i półprzezroczystych: zawierają olejki chińskie oraz substancje grzybobójcze z filtrem UV, zabezpieczają drewno przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, podkreślają naturalne piękno drewna, wymagają kompatybilnego podkładu oraz dobrze przygotowanego podłoża, przy prawidłowej aplikacji zapewniają niepowtarzalny wygląd elewacji drewnianych na wiele lat, mają zastosowanie także do wszelkiego rodzaju podbitek drewnianych, konserwacji mebli ogrodowych, tarasów drewnianych, itp.

Więcej informacji o farbach i lakierach do drewna norweskiej firmy Jotun na stronie informacyjnej www.lakiery-do-drewna-jotun.manifo.com

$57<.8 63216252:$1<

Profesjonalne rozwiązanie dostępne dla każdego!

Jotun poleca także profesjonalne rozwiązania z zakresu malowania dachów. Conseal Touch-UP to akrylowa farba antykorozyjna o bardzo szerokim zastosowaniu. Została stworzona przez norweską firmę Jotun dla zabezpieczania metalowych konstrukcji przemysłowych, ale szybko znalazła uznanie także wśród odbiorców indywidualnych. FARBA DO METALU Farba Conseal Touch-Up szczególnie polecana jest do renowacji dachów wykonanych z blachy stalowej, ogrodzeń metalowych oraz wszelkich konstrukcji,

Conseal Touch-UP

na Twój dach!

w których zabezpieczaniu niemożliwe jest zastosowanie skomplikowanych systemów malarskich. Stosowana może być zarówno jako grunt, jak i nawierzchnia, a możliwość nakładania powłok do 120μm oszczędza czas potrzebny na przemalowanie. G Farba Conseal Touch-UP toleruje gorzej przygotowane podłoże, co pozwala na zastosowanie jej w miejscach trudno dostępnych bez konieczności angażowania dużych środków finansowych, potrzebnych na czyszczenie takich powierzchni. G Jako produkt jednoskładnikowy, farba Conseal Touch-Up może być stosowana również w zmiennych warunkach pogodowych. G Niewątpliwą zaletą farby Consel Touch-Up jest możliwość przygotowania jej

w bardzo szerokiej gamie kolorów. Dzięki temu można dopasować barwę dachu, czy ogrodzenia do ogólnej kolorystyki przyjętej dla danego obiektu. G Farba Conseal Touch-Up jest idealnym rozwiązaniem dla odbiorców, którzy cenią jakość. Łączy bowiem wszystkie zalety produktów przemysłowych, czyli trwałość oraz wysoką jakość z niewygórowaną ceną. 4

Autoryzowany dystrybutor JOTUN w Polsce

Olicon Delta Sp. z o.o. ul. Budowlanych 23, 80-298 Gdańsk tel. 58 76-10-147, 144; fax 58 76-10-149 www.olicondelta.pl www.farbanadachy.manifo.com adres e-mail: jotun@olicondelta.pl

.216758.&-(

fot. Plastivan

Deski czoĹ‚owe i okapowe

Okap, to bardzo waĹźny element dachu. PeĹ‚ni on funkcje typowo uĹźytkowe, jak i dodaje dachowi uroku i wpĹ‚ywa na ostatecznÄ… estetykÄ™ caĹ‚ej bryĹ‚y budynku. Agnieszka Jaros

JÂ Â

ednak, aby okap mĂłgĹ‚ stać siÄ™ ozdobÄ… domu, trzeba zadbać o jego prawidĹ‚owe wykonanie i wykoĹ„czyć go z naleĹźytÄ… starannoĹ›ciÄ…. OszczÄ™dnoĹ›ci ďŹ nansowe na tym etapie budowy sÄ… uzasadnione jedynie podczas wznoszenia budynkĂłw gospodarczych, w przypadku ktĂłrych estetyka nie jest sprawÄ… tak istotnÄ….

OKAP SZCZYTOWY O okapie szczytowym mĂłwimy wĂłwczas, kiedy konstrukcja dachu wystaje poza Ĺ›ciany szczytowe budynku. W przypadku więźby krokwiowej lub krokwiowo-jÄ™tkowej okap szczytowy jest tworzony przez parÄ™ krokwi szczytowych opartych na przedĹ‚uĹźonych murĹ‚atach. ZaĹ› przy

więźbie pĹ‚atwiowo-kleszczowej – rĂłwnieĹź na wysuniÄ™tych pĹ‚atwiach. W przypadku okapu szczytowego nie stosuje siÄ™ zbyt szerokiego wysuniÄ™cia konstrukcji dachu poza Ĺ›ciany zewnÄ™trzne i zwykle nie wynosi ono wiÄ™cej niĹź 50–60 cm. Jednak, bez wzglÄ™du na to jak niewielkie wysuniÄ™cie zostaĹ‚oby zrobione, krawÄ™dzie poĹ‚aci dachowych od strony szczytĂłw sÄ… szczegĂłlnie naraĹźone na dziaĹ‚anie wiatru. OsĹ‚onÄ™ dla nich stanowi deska czoĹ‚owa, nazywana takĹźe przez fachowcĂłw wiatrownicÄ…. STOSOWANIE WIATROWNICY W budynkach mieszkalnych deski czoĹ‚owe stosuje siÄ™ bardzo czÄ™sto. Robi siÄ™ tak nawet wĂłwczas, kiedy krawÄ™dzie poĹ‚aci dachowej koĹ„czÄ… siÄ™ rĂłwno z pĹ‚aszczyznÄ… Ĺ›cian zewnÄ™trznych domu. Wiatrownica, jak wskazuje

nazwa, chroni przed niszczycielskÄ… siĹ‚Ä… wiatru. MoĹźe on bowiem spowodować zrywanie pojedynczych dachĂłwek lub arkuszy blachy, pomimo Ĺźe zamocowano je sztywno i solidnie w części okapowej dachu. Niezabezpieczenie krawÄ™dzi okapu deskÄ… czoĹ‚owÄ… moĹźe nawet niekiedy doprowadzić do uszkodzenia konstrukcji dachu. Ponadto, element ten znacznie uĹ‚atwia mocowanie obrĂłbek blacharskich do krawÄ™dzi pokrycia. Aby jednak deska okapowa byĹ‚a w stanie dobrze wypeĹ‚niać przypisane jej funkcje, drewno do jej wykonania powinno zostać uprzednio zaimpregnowane, być starannie wysuszone oraz czterostronnie strugane. Ostatnia z wymienionych czynnoĹ›ci ma na celu przeciwdziaĹ‚anie wnikaniu w drewno robactwa. WaĹźna jest takĹźe szerokość deski. Nie powinna być ona szersza niĹź 16 cm. W przypadku

Uwaga!

P

odczas zabudowywania okapu podbitką konieczne jest pozostawienie szczelin wentylacyjnych. Jako elementy wykończeniowe stosuje się w tym celu zwykłe kratki wentylacyjne lub specjalne panele z materiału, z którego planowana jest podbitka. Szczelina wentylacyjna jest konieczna ze względu na prawidłowe funkcjonowanie dachu. Najczęściej pozostawia się ja tuż przy desce okapowej.

Wykończenie deski czołowej blachą. (fot. Braas)

stosowania desek o większej szerokości może dochodzić do ich wypaczania. Deski można zakupić w tartaku w postaci zaimpregnowanej lub samodzielnie pokryć warstwami impregnatu do drewna. Gotowe elementy do wykończenia bocznych krawędzi dachu oferuje także większość producentów pokryć dachowych. Najczęściej stosuje się deski czołowe obijając je blachą z zewnętrznej strony. NOWOCZESNE DESKI CZOŁOWE I PODBITKI Do osłonięcia drewnianych desek można zastosować deski czołowe i podbitki, które wykonane są ze spienionego PVC. Są one pokryte z zewnątrz gładką warstwą materiału o podwyższonej wytrzymałości. Systemy z plastiku mają wiele zalet, co powoduje, że wciąż zyskują na popularności. Są estetyczne, funkcjonalne,

łatwe w montażu i nie wymagają konserwacji. Zastosowanie takich desek czołowych zapobiega przedostawaniu się wilgoci do drewnianej konstrukcji dachu, ponieważ są one wodoszczelne. Ich konserwacja ogranicza się jedynie do sezonowego mycia. Dodatkowo, deski plastikowe nie wymagają impregnowania, czy malowania. ROLA DESKI OKAPOWEJ W OKAPIE DACHU Deska okapowa to element wykończeniowy okapu. Jednak w przypadkach, kiedy na budynku planuje się orynnowanie – owa deska pełni również funkcje użytkowe. Deskę okapową przybija się do czoła krokwi dachowych. Do deski tej mocowany jest następnie pas podrynnowy. Układając na dachu membranę dachową, warto zwrócić uwagę, że powinna ona wystawać poza

Deskę okapową przybija się do czoła krokwi dachowych. (fot. Braas)

deskę okapową o około 5 cm. Do deski okapowej mocuje się także haki do rynien, czyli rynajzy, do nich z kolei same rynny i ostatecznie ukształtowany odpowiednio pas nadrynnowy. Zatem, bez deski okapowej nie zamontujemy orynnowania domu i okap nie będzie wyglądał estetycznie. W przypadku krycia dachu tradycyjnymi dachówkami, deska okapowa jest również podporą dla pierwszego ich rzędu. Dodatkowo deska zapewnia lepsze podparcie dachówek niż łata. To skutecznie ochroni materiał pokryciowy przed uszkodzeniami mogącymi wystąpić na skutek naporu ciężkiego śniegu. Deska okapowa powinna być o 2–3 cm wyższa od łat. Spowoduje to, że kąt nachylenia okapu będzie nieco mniejszy, a strugi wody spływające do rynien zostaną odpowiednio przyhamowane. Deski okapowe można wykończyć w dowolny sposób. Najczęstsze i jednocześnie najtańsze jest ich pomalowanie lub wykonanie obróbki z blachy. Jednak bardziej wymagający inwestorzy mają możliwość nabyć inne, lepiej prezentujące się, ale jednocześnie dużo droższe materiały. Godne uwagi są np. płytki imitujące łupek. Ważne jest głównie to, aby ostateczną obróbkę dopasować do pokrycia, koloru rynien oraz do całości elewacji domu. 4

Do deski okapowej mocowany jest pas podrynnowy. (fot. Braas)

$57<.8 63216252:$1<

Zalety zastosowania

Vapour Regulator Na wielu poddaszach płyty kartonowo-gipsowe, z których wykonane są sufity i ściany skośne, żółkną lub pleśnieją po pewnym czasie użytkowania budynku. Moment pojawienia się tych niekorzystnych zjawisk zależy głównie od prawidłowości działania wentylacji pomieszczeń oraz od sposobu wykorzystania poddasza (łazienki, kuchnie czy sypialnie).

W

ynika to ze specyfiki działania pary wodnej, która przemieszcza się zawsze ku górze razem z ciepłym powietrzem. Natomiast gips pochłania nadmiar wilgoci po to, aby go oddać, gdy robi się zbyt sucho. Jednak gdy w tych pomieszczeniach zbyt często jest duża wilgotność i gips nie może się osuszyć, część wilgoci osadza się między płytami a paroizolacją. Procesom tym zapobiega stosowanie regulatorów pary zamiast zwykłych paroizolacji polietylenowych. Zalety Vapour Regulator w porównaniu do zwykłych paroizolacji: 1. regulatory przeciwdziałają powstawaniu skupisk pary wodnej i wilgoci za płytami gipsowo-kartonowymi; 2. ułatwiają montaż termoizolacji (przy dwóch warstwach) w przestrzeni utworzonej przez listwy montażowe płyt gipsowo-kartonowych, ponieważ mogą być układane między warstwami termoizolacji;

3. umożliwiają przenikanie (odwrotne) pary wodnej do środka pomieszczeń w okresie letnim i w ten sposób przyspieszają wysychanie termoizolacji dachu. Na poddaszu użytkowym, aby osiągnąć normatywną izolacyjność dachu (Umax≤0,25 W/m²K) trzeba ułożyć między krokwiami 20–25 cm termoizolacji. Wełnę w takim dachu wkłada się między krokwie, które ze względów konstrukcyjnych nie muszą być tak grube jak niezbędna wysokość wełny. Z tego powodu powstają nowe problemy: trzeba pogrubić warstwę termoizolacji do wymaganych wymiarów, a maksymalna wysokość powszechnie dostępnych belek drewnianych wynosi 18 cm. Z tego powodu konieczne jest „dobijanie" do konstrukcji różnych belek lub listew, których wymiary uzupełniają wymaganą wysokość termoizolacji. Jednak sposób zamontowania tych dodatkowych elementów nie jest obojętny dla funkcjonowania całego dachu, który musi spełniać wiele warunków. Dach powinien być wentylowany i osłaniany przed napływem pary wodnej z wnętrza budynku. Z tego powodu ważne jest, w którym miejscu i na jakim etapie budowy umieścimy paroizolację, jaki jej rodzaj wybierzemy i jak zamontujemy płyty gipsowo-kartonowe na konstrukcji. Najlepszym rozwiązaniem wydaje się być zastosowanie układu dwóch materiałów osłonowych: membrany dachowej na stronie zewnętrznej jako warstwy wstępnego krycia i regulatora pary na wewnętrznej stronie termoizolacji. Wtedy maksymalnie wykorzystujemy wysokość krokwi do wypełnienia

jej termoizolacją, oraz upraszczamy konstrukcję więźby dzięki możliwości ułożenia regulatora między warstwami termoizolacji (fot). Przy takim układzie dla drugiej warstwy termoizolacji jako uzupełnienie wysokości może służyć metalowy ruszt stosowany pod płyty gipsowo-kartonowe. Rozwiązanie to upraszcza konstrukcję więźby i spełnia wszystkie warunki dotyczące osłony termoizolacji. Inne rozwiązania mają wiele wad: nadbijanie belek wzdłuż krokwi dodatkowo je obciąża i powoduje powstawanie mostków cieplnych wzdłuż stykającego się drewna. 4

www.dachowa.com.pl www.marma.com.pl

WARSTWY DACHU

Konstrukcja dachu powinna składać się z kilku warstw chroniących przed zimnem i przed nadmiernym nagrzewaniem się. Ważne jest prawidłowe dobranie i ułożenie materiałów izolacyjnych.

Ewa Kulesza

W

domach o poddaszach nieużytkowych ociepla się strop poddasza, a dach nie musi być ocieplony. Natomiast w domach z poddaszem użytkowym dach wymaga izolacji i ten przypadek omawiany jest w poniższym artykule. Izolację dachu stanowią: G warstwa wstępnego krycia (zabezpiecza przed dostaniem się wilgoci od zewnątrz), G izolacja cieplna (izoluje od ciepła i zimna, jest także izolatorem akustycznym), G paroizolacja (blokuje dostęp wilgoci z wnętrza domu). Dach powinien mieć współczynnik przenikania ciepła maksymalnie U = 0,25 W (m²K). Już na etapie opisu technicznego w projekcie powinny być zawarte dane o materiałach do izolacji cieplnej. Często architekci podają nieprecyzyjne informacje, które nie wskazują rodzaju wyrobu i jego odmiany, właściwej do danego zastosowania.

Zły dobór materiału przez wykonawcę może powodować późniejsze problemy z wykonaniem lub trwałością izolacji. WARSTWA WSTĘPNEGO KRYCIA Dawniej warstwę wstępnego krycia stanowiło poszycie z desek pokryte papą.

Obecnie pod niektóre pokrycia (dachówki, blachy stalowe i bitumiczne płyty faliste) nie jest wymagane pełne deskowanie. Stosuje się w jego miejsce ruszt z łat i kontrłat z folią wstępnego krycia, która jest łatwiejsza do ułożenia, lżejsza i tańsza niż tradycyjny podkład.

Folie wstępnego krycia chronią izolację cieplną dachu przed deszczem, śniegiem, wiatrem i parą wodną. (fot. Licon)

fot. Kloeber

,=2/$&-(

FOLIE WSTĘPNEGO KRYCIA Folie dachowe mają wiele zalet: G chronią izolację cieplną przed deszczem, śniegiem, wiatrem i parą wodną, G nie przepuszczają do ocieplenia wody, która może przenikać przez pokrycie, G przepuszczają parę wodną pochodzącą z wnętrza domu (woda wykrapla się i spływa po folii), G są odporne na działanie niskiej i wysokiej temperatury (od –40°C do +80°C), G są trudno zapalne i nie rozprzestrzeniają ognia. Ze względu na stopień przepuszczania pary wodnej folie dachowe dzieli się na: G niskoparoprzepuszczalne przepuszczają do 100 gramów pary wodnej na 1 m² w ciągu 24 godzin. Przy zastosowaniu tej folii wymagana jest 3-4 cm szczelina wentylacyjna między folią a ociepleniem. Aby szczelina mogła spełniać swoje funkcje musi mieć otwory wlotowe pod okapem i wylotowe w połaci, kalenicy lub w narożach. Otwory muszą być osłonięte siatkami metalowymi, które chronią przed dostaniem się owadów.

Przekrój tych otworów to 1/300 wentylowanej powierzchni. G wysokoparoprzepuszczalne (membrany) przepuszczają od 700 do 5000 g/m²/24h. Ten rodzaj folii może bezpośrednio dotykać izolacji cieplnej, nie powodując zawilgocenia izolacji i konstrukcji dachu. Szczeliną wentylacyjną jest tylko przestrzeń między wysokoparoprzepuszczalną folią a pokryciem. Folie wstępnego krycia rozróżnia się także ze względu na budowę: G zbrojone – są zbudowane z dwóch warstw polietylenowych, między którymi jest siatka zbrojąca. Dzięki siatce, folia jest wytrzymała i nie odkształca się. Folie zbrojone są niskoparoprzepuszczalne (od 20 do 60 g/m²/24h). G z warstwą antykondensacyjną – obok dwóch warstw z polietylenu, mają warstwę antykondensacyjną z włókien wiskozowo-celulozowych. Warstwa ta wchłania nadmiar pary wodnej. Należy jednak pamiętać, aby folia ułożona była tą warstwą do wewnątrz.

Folie z warstwą antykondensacyjną są niskoparoprzepuszczalne. G z warstwą poliestru – są to folie dwuwarstwowe, wykonane z polietylenu i poliestru. Dzięki temu są bardzo odporne na działanie promieni UV. Folie z warstwą poliestru są wysokoparoprzepuszczalne (3000 g/m²/24h). G z włókniny – zbudowane są z kilku warstw. Trójwarstwowe mają dwie zewnętrzne warstwy z włókniny polipropylenowej, a środkową z polietylenu lub polipropylenu. Mogą mieć także dodatkową warstwę z siatki polietylenowej. Folie z włókniny są wysokoparoprzepuszczalne (1000g/m²/24h). Folie dachowe mają zróżnicowaną odporność na działanie promieni słonecznych. Nie należy jednak ich długo trzymać bez osłonięcia, ponieważ pod wpływem promieni UV zesztywnieją i zaczną pękać. Niszczące działanie może mieć także wiatr. Folie pod jego naporem, zwłaszcza gdy są niepoprawnie zamocowane, mogą się zerwać lub przedziurawić.

PAROPRZEPUSZCZALNOŚĆ

P

,=2/$&-( odpowiednia wilgotność, aby izolacja cieplna przed jej zabezpieczeniem nie wchłonęła zbyt dużo wilgoci.

Wełnę ocieplającą poddasze umieszcza się między krokwiami. (fot. Rockwool)

IZOLACJA CIEPLNA Warstwą izolacji cieplnej może być: G wełna mineralna lub szklana – jest to materiał dźwiękoszczelny, paroprzepuszczalny i ognioodporny. Stanowi przegrodę dla ognia, nie pali się i nie podtrzymuje ognia (topi się dopiero w temperaturze powyżej 1000°C). Grubość tego materiału izolacyjnego nie może być mniejsza niż 20 cm. Wełna musi być tak ułożona na wcisk, aby nigdzie nie było żadnych szczelin, ale także zgnieceń. Najczęściej stosowaną metodą jest ułożenie międzykrokwiowe – ocieplenie umieszcza się między krokwiami. G płyty i prefabrykaty styropianowe – mają małą paroprzepuszczalność i mniejszą ognioodporność od wełny. Styropian pod wpływem ognia topi się. Nie jest także dobrym izolatorem akustycznym. Dlatego rzadziej się go stosuje do izolacji dachu. W sprzedaży są także specjalne płyty z polistyrenu ekstrudowanego lub pianki poliuretanowej, które można układać ponad krokwiami dachowymi. Takie rozwiązanie eliminuje wystąpienie mostków termicznych na krokwiach. Płyty mają krawędzie ukształtowane w taki sposób, aby można było je łączyć na pióro i wpust lub na zakład. Ocieplenie dachu należy wykonywać w temperaturze powyżej 0°C, żeby materiał nie przemarzł. Ważna jest także

Płyty z pianek poliuretanowych można stosować np. przy ociepleniu nakrokwiowym. (fot. Bauder)

PAROIZOLACJA Izolacja cieplna musi być dokładnie osłonięta od strony wnętrza folią paroizolacyjną. Gdyby nie ona, zbyt dużo wilgoci przedostawałoby się do ocieplenia i więźby. Folie paroizolacyjne są prawie idealnie szczelne (w ciągu doby przepuszczają zaledwie 0,5 grama wody na 1 m²). Stosowanie ich jest konieczne, ale może spowodować pewne komplikacje. Przy złym systemie wentylacyjnym na poddaszu może się zbierać zbyt dużo wilgoci. Zjawisko to nazywa się efektem torby foliowej. Folie paroizolacyjne są jedno- lub kilkuwarstwowe. Najczęściej wykonane są z polietylenu. Rozróżniamy cztery typy folii: G niezbrojone – wykonane z polietylenu o grubości od 0,15–0,4 mm. Są najtańsze, ale także najmniej trwałe. Niektórzy producenci zwiększają ich odporność na promienie UV, stosując stabilizatory; G zbrojone – mogą być zbudowane z polietylenu zbrojonego włóknem z tego samego materiału o wysokiej gęstości lub z papieru budowlanego zbrojonego siatką poliestrową. Siatka zwiększa ich wytrzymałość. Folie zbrojone są mocniejsze od niezbrojonych. Mają grubość 0,2 mm; G z warstwą aluminium – skutecznie ograniczają straty ciepła z wnętrza. Dzięki warstwie aluminium są mocne i trwałe. Są trójwarstwowe: polietylen, siatka z polipropylenu i aluminium. Mają grubość 0,2 mm lub większą. Mogą mieć także dodatkową warstwę poliestru, który chroni aluminium przed utlenianiem się. Cieńsze folie o grubości 0,1 mm są zbudowane z papieru budowlanego, polietylenu i warstwy aluminium; G z włókniny celulozowo-wiskozowej lub polipropylenowej – czasem wzmacnianej siatką. Absorbują wilgoć, a gdy

aroprzepuszczalność decyduje o klasyfikacji folii wstępnego krycia i sposobie jej wbudowania w konstrukcję dachu (z pustką wentylacyjną lub bez). Jest ona określana w zależności od warunków klimatycznych: temperatury, wilgotności względnej i ciśnienia powietrza. Zmiana tylko temperatury wpływa na zmianę wilgotności względnej, dlatego do porównań stosuje się współczynnik Sd, który określa równoważną dyfuzyjnie grubość powietrza danego materiału. Pozwala to uniknąć problemów związanych ze zmiennymi warunkami, w jakich badana jest paroprzepuszczalność materiałów budowlanych. Folie o niskiej paroprzepuszczalności wymagają wykonania minimum 4 cm szczeliny wentylacyjnej pomiędzy nimi a izolacją cieplną. Folie o wysokiej paroprzepuszczalności oficjalnie nie wymagają zachowania tej szczeliny. Nawet w przypadku ewentualnego zawilgocenia izolacji cieplnej następuje szybkie wypuszczenie pary wodnej przez folię wstępnego krycia. Jednak nawet przy zastosowaniu folii wysokoparoprzepuszczalnej 1300–3000 (g/m²/24h) i współczynniku Sd = 0,02 m, przedstawiciele firm zalecają profilaktycznie pozostawienie szczeliny wentylacyjnej. Powodem ich ostrożności są reklamacje, dotyczące utraty przez folię właściwości szczelności i otwartości dyfuzyjnej spowodowanych na przykład działaniem promieni UV.

Między warstwą ocieplenia i okładziną powinna się znaleźć folia paroizolacyjna. (fot. Knauf)

wilgotność otoczenia jest mała – oddają ją z powrotem. Folie te mają grubość od 0,12 do 1,2 mm. Można je również stosować zamiast folii dachowych. Przy zakupie materiału izolacyjnego inwestor powinien żądać od sprzedawcy dokumentu stwierdzającego zgodność wyrobu z wymaganiami Polskiej Normy lub Aprobaty Technicznej. 4

więcej o izolacji

MEMBRANY DACHOWE

Zadaniem membran jest ochrona konstrukcji dachu oraz jego izolacji termicznej przed wodą, mogącą podciekać pod pokrycie i skroplinami, które się pod nim tworzą. Muszą też umożliwić odprowadzenie pary wodnej od strony poddasza. Aby spełniały swoje funkcje i nie prowadziły do zalania poddasza, muszą zostać poprawnie zamontowane. Paweł Wiśniewski

T

radycyjnym sposobem hydroizolacji dachów stromych jest ułożenie papy bitumicznej na podłożu z desek lub płyt drewnopochodnych (tzw. sztywnym poszyciu). Jest to metoda, która ma swoje wady. Przede wszystkim powoduje znaczne obciążenie dachu, a także wymusza zastosowanie skomplikowanych metod odprowadzania wody spod sztywnego poszycia. Membrana dachowa zapewnia takie same zabezpieczenie przed wodą, a poza tym daje możliwość wydostania się pary wodnej z poddasza poprzez warstwę

ociepleniową do przestrzeni wentylującej pod pokryciem. Nie trzeba wówczas pozostawiać szczeliny wentylującej między membraną a izolacją termiczną. Membrany to jedno- lub wielowarstwowe powłoki izolacyjne o strukturze otwartej dyfuzyjnie, produkowane z polietylenu twardego i miękkiego, polipropylenu i poliestru. Przeważnie ich główną warstwę tworzy włóknina. Odznaczają się bardzo dobrą przepuszczalnością pary wodnej, a jednocześnie nie przesiąka przez nie woda, która może znaleźć się w przestrzeni wentylującej pod pokryciem dachowym. Stosuje się je na dachach o nachyleniu minimum 20º. Można je układać pod pokryciami mocowanymi do konstrukcji z kontrłat i łat – czyli pod wszelkiego typu dachówki,

blachodachówkę, blachę trapezową i inne pokrycia profilowane. Membrany sprzedawane są w rolkach. Mają zazwyczaj długość 50 m i szerokość 150 cm. Membrana chroni dach przed zawilgoceniem lub kondensacją pary w warstwie termoizolacyjnej. Dzięki niej ocieplenie

Membrany należy układać napisami firmowymi do góry. (fot. Licon)

fot. Braas

,=2/$&-(

4LTIYHU` 3PJVU a`ZR\Qว \aUHUPL UPL [`SRV KLRHYa` )LUPD /LFRQ ,QWHUQDWLRQDO RIHUXMH V]HURNฤ JDPฤ PHPEUDQ IROLL RUD] DNFHVRULyZ GDFKRZ\FK 3UR GXNW\ RG ODW FLHV]ฤ FH VLฤ X]QDQLHP IDFKRZFyZ SR VLDGDMฤ DWHVW\ RUD] FHUW\ร NDW\ 6WRVRZDQLH PHPEUDQ L IROLL R Z\VRNLHM SDURSU]HSXV] F]DOQRล FL /LFRQ SU]HGรฃXลงD ลง\ZRWQRล รพ SRGGDV]D GDMH JZDUDQFMฤ VXFKHJR ZQฤ WU]D RUD] ]GURZHJR NOLPDWX ZH ZQฤ WU] GRPX

< 4<

3URGXNW\ ]H Z]JOฤ GX QD Z\VRNฤ MDNRล รพ IXQNFMRQDO QRล รพ RUD] GRVNRQDรฃH SDUDPHWU\ FLHV]ฤ VLฤ GXลง\P X]QDQLHP เก 3ROVNLFK 'HNDU]\ยต

1A 0= H

;82>=

_^[TRP ]T _ UPRW^f aiTi Rร f

/,&21 (&2

/,&21 (&2 3/86

/,&21 683(5

/,&21 0$67(5

/,&21 35(67,*(

/,&21 3(5)(&7

/,&21 )25&(

/,&21 0(7$/ 522)

/,&21 )2/ '

/,&21 )2/ 1

/,&21 5()/(;

N T

N T

N T

N T

N T

N T

N T

N T

N T

/LFRQ ,QWHUQDWLRQDO XO &KU]ฤ VWRZLFND 'ฤ ELH &KU]ฤ VWRZLFH WHO ID[ WHO ID[ ZZZ OLFRQ SO

N T

$/8

N T

WSKAZĂ“WKI

P

,=2/$&-( Membrana powinna wychodzić na ścianki komina i być do nich odpowiednio przymocowana. (fot. Corotop)

nie nasiÄ…ka wodÄ… i nie zmniejsza w ten sposĂłb swoich wĹ‚aĹ›ciwoĹ›ci termoizolacyjnych. Bezpieczna jest rĂłwnieĹź drewniana więźba dachowa, wraĹźliwa na zawilgocenie. Membrany dachowe powinny odznaczać siÄ™ wysokÄ… paroprzepuszczalnoĹ›ciÄ…. MuszÄ… wiÄ™c mieć zdolność przepuszczania nie mniej niĹź 1000 g wody na 1 m² przez 24 h (ich współczynnik Sd wynosi 0,004–0,1 m). JAK UKĹ ADAĆ MEMBRANY UkĹ‚adanie membrany zaczyna siÄ™ zaraz po zakoĹ„czeniu budowy więźby dachowej. MontaĹź trzeba rozpocząć od strony okapu. Pasy rozwija siÄ™ wzdĹ‚uĹź niego i przytwierdza zszywkami do krokwi dachowych. Kolejne pasy muszÄ… zachodzić na siebie i tworzyć zakĹ‚ady szerokoĹ›ci okoĹ‚o 15 cm. ZakĹ‚adĂłw pionowych, miÄ™dzy poszczegĂłlnymi pasami lepiej unikać. JeĹ›li siÄ™ jednak nie da, zakĹ‚ady miÄ™dzy takimi pasami naleĹźy koniecznie uszczelnić taĹ›mÄ… dwustronnie przylepnÄ… i zaizolować

W koszu dachowym folię wywija się na przemian z jednej połaci na sąsiednią. (fot. Braas)

od wierzchu taĹ›mÄ… samoprzylepnÄ… do folii i membran dachowych. OczywiĹ›cie trzeba teĹź pamiÄ™tać, aby krawÄ™dzie zostaĹ‚y przytwierdzone zszywkami do krokwi. KrawÄ™dĹş membrany przy okapie musi być wyprowadzona na pas nadrynnowy, czyli specjalnÄ… obrĂłbkÄ™ blacharskÄ…. Co wiÄ™cej, naleĹźy jÄ… do niego przymocować taĹ›mÄ… dwustronnie przylepnÄ…. Pasy biegnÄ…ce wzdĹ‚uĹź kalenicy dachowej powinny być wywiniÄ™te na sÄ…siedniÄ… poĹ‚ać. Dotyczy to zarĂłwno pasĂłw z jednej, jak i drugiej strony kalenicy. Szerokość wywiniÄ™cia powinna wynieść nie mniej niĹź 20 cm. Trudne jest poĹ‚Ä…czenie membrany z kominem. Teoretycznie membrana dachowa, jako materiaĹ‚ palny lub Ĺ‚atwopalny, nie powinna siÄ™ z nim stykać, chyba Ĺźe jest to komin wentylacyjny. Jednak obowiÄ…zujÄ…ce przepisy nie bardzo pasujÄ… do obecnie stosowanych konstrukcji kominĂłw, w ktĂłrych przewĂłd wykonany jest ze stali albo kamionki, a od obmurĂłwki oddziela go czÄ™sto warstwa termoizolacyjna z weĹ‚ny kamiennej. Dodać do tego trzeba, Ĺźe znaczna wiÄ™kszość kominĂłw mieĹ›ci w sobie przewody spalinowe i wentylacyjne. Przepisy przepisami, a szczelność izolacji musi zostać zagwarantowana. Z tego wzglÄ™du wiÄ™kszość dekarzy wywija membrany na kominy. Membrana dachowa musi wychodzić na Ĺ›cianki komina na wysokość okoĹ‚o 30–40 cm. Powinna teĹź zostać przymocowana do nich taĹ›mÄ… dwustronnie przylepnÄ… i od zewnÄ…trz, wzdĹ‚uĹź brzegĂłw oklejona taĹ›mÄ… izolacyjnÄ… jednostronnie przylepnÄ…. MembranÄ™ wywija siÄ™ teĹź na ramy okien dachowych, przytwierdza do nich zszywkami i okleja taĹ›mÄ… izolacyjnÄ….

odczas mocowania pasĂłw membrany naleĹźy zwracać uwagÄ™, Ĺźeby zawsze skierowane byĹ‚y ďŹ rmowym nadrukiem do gĂłry. Inaczej membrana dachowa bÄ™dzie dziaĹ‚ać zupeĹ‚nie odwrotnie. G MiÄ™dzy krokwiami a membranÄ… warto umieĹ›cić pasy taĹ›my ďŹ lcowej, ktĂłra uchroni przed jej przecieraniem. G Poziomych zakĹ‚adĂłw miÄ™dzy foliami nie uszczelnia siÄ™ taĹ›mÄ…. WyjÄ…tkiem sÄ… poĹ‚Ä…czenia w koszach dachowych lub wĂłwczas, gdy poĹ‚ać dachowa ma kÄ…t nachylenia 20-30 stopni. G Gdy poĹ‚ać dochodzi do Ĺ›ciany pionowej, membranÄ™ wywija siÄ™ na niÄ… na wysokość 30 cm, Ĺ‚Ä…czÄ…c z niÄ… taĹ›mÄ™ dwustronnie przylepnÄ…. KrawÄ™dĹş membrany musi wĂłwczas zostać osĹ‚oniÄ™ta obrĂłbkÄ… blacharskÄ…. G Za kominami lub innymi wiÄ™kszymi elementami w poĹ‚aci dachu (poza oknami poĹ‚aciowymi) powinno siÄ™ uformować rynienkÄ™ z membrany. Rynienka taka musi być o okoĹ‚o 20 cm szersza od danego elementu. Powinna być rĂłwnieĹź uformowana ze spadkiem w jedna stronÄ™. DziÄ™ki temu woda spĹ‚ywajÄ…ca po membranie, traďŹ ajÄ…c w rynienkÄ™, bÄ™dzie spĹ‚ywać na bok, nie gromadzÄ…c siÄ™ za kominem.

Trudne jest izolowanie miejsc, w ktĂłrych przez membranÄ™ przechodzÄ… rury wywiewek pionĂłw kanalizacyjnych lub kable antenowe. Najkorzystniej zastosować tu specjalny system uszczelniajÄ…cy, zĹ‚oĹźony z wĹ‚Ăłkniny oraz masy hydroizolacyjnej do detali dachowych. W koszach folie wywija siÄ™ na przemian z jednej poĹ‚aci na sÄ…siedniÄ… – na odlegĹ‚ość minimum 25 cm. Powstaje wĂłwczas izolacja podwĂłjna o szerokoĹ›ci okoĹ‚o 50 cm. Pod spodem z kolei musi być najpierw rozĹ‚oĹźony pas folii biegnÄ…cy wzdĹ‚uĹź kosza. MEMBRANA NA REMONTOWANYM DACHU Podczas prowadzenia remontu poddasza moĹźliwe jest uĹ‚oĹźenie membrany od jego strony. Nie bÄ™dzie wtedy konieczne demontowanie starego pokrycia. OczywiĹ›cie bÄ™dzie to miaĹ‚o sens pod warunkiem, Ĺźe dach nie jest juĹź izolowany foliÄ… lub papÄ… na sztywnym poszyciu. Najczęściej taka sytuacja wystÄ™puje wĂłwczas, kiedy adaptuje siÄ™ poddasze nieuĹźytkowe na cele mieszkalne. Stary dach, poza pokryciem moĹźe nie mieć wĂłwczas Ĺźadnej izolacji – ani przeciwwilgociowej, ani termicznej. Przed uĹ‚oĹźeniem ocieplenia membranÄ™ mocuje siÄ™ od spodu krokwi. Jej pasy muszÄ… wĂłwczas utworzyć rodzaj kieszeni, w ktĂłrych zdoĹ‚a siÄ™ zmieĹ›cić warstwa termoizolacji. Rozmieszcza siÄ™ je, zaczynajÄ…c od gĂłry dachu, czyli kalenicy, odwrotnie niĹź podczas typowego montaĹźu. 4

,=2/$&-(

Termomodernizacja

dachu płaskiego

W

przeważającej większości są to tzw. stropodachy pełne, w których wszystkie warstwy dachu i stropu ściśle przylegają do siebie. Spadek umożliwiający odpływ wody opadowej jest najczęściej uformowany z warstwy żużla albo chudego betonu. Natomiast izolację przeciwdeszczową stanowi papa na lepiku. Niestety takie dachy szybko poddają się działaniu niekorzystnych warunków zewnętrznych, ulegają zniszczeniu i wymagają remontów.

Niestety, w czasach kiedy w Polsce powstało najwięcej dachów płaskich, praktycznie nie stosowano materiałów termoizolacyjnych. Stąd też dachy te są bardzo słabą zaporą dla ucieczki ciepła z domu. Ponadto ogromnym zagrożeniem jest dla nich para wodna, wytwarzana we wnętrzach. Z łatwością przenika ona przez sufit oraz warstwy stropu i zatrzymuje się pod papą. Przy niższych temperaturach – para skrapla się, a poszycie pod papą wilgotnieje. Z kolei podczas upałów – krople wody zamieniają

się w parę, zwiększają swoją objętość, a pod papą pojawiają się pęcherze i wybrzuszenia, które w efekcie kończą się oderwaniem materiału pokryciowego od podłoża. Przez zawilgocony i nieocieplony dach ucieka kilkakrotnie więcej ciepła, niż przewidują dzisiejsze normy i przepisy budowlane. Powierzchowny remont, polegający jedynie na wymianie pokrycia dachu, niczego tutaj nie zmieni, a problem ponownie zniszczonej papy wkrótce powróci. Konieczna jest gruntowna termomodernizacja dachu.

fot. Internorm

Dachy płaskie nie są w Polsce tak popularne jak dachy kalenicowe, ale po przyjrzeniu się rodzimemu architektonicznemu krajobrazowi, można dojść do wniosku, że jest ich całkiem sporo. Wojciech Lechowski

,=2/$&-(

Odpowiednio ocieplony i zaizolowany dach płaski zapewni komfortowe użytkowanie domu. (fot. Internorm)

PŁASKI DACH JAK NOWY W dzisiejszych czasach w dalszym ciągu buduje się stropodachy pełne. Jednak technologia, w jakiej one powstają znacząco różni się od tej sprzed kilkudziesięciu lat. Remont starego stropodachu należy rozpocząć od zerwania wszystkich warstw poszycia i odsłonięcia konstrukcji stropu. Materiał, który zastosowano na uformowanie spadku dachu, czyli żużel lub beton nie daje żadnej izolacyjności cieplnej, a ponadto stwarza zupełnie niepotrzebne obciążenie dla stropu. Należy go całkowicie usunąć, a strop poreperować miejscowo i w miarę możliwości wyrównać jego powierzchnię. Na tak przygotowane podłoże, rozkłada się papę paroizolacyjną lub folię paroszczelną. Trzeba pamiętać, aby materiał był wysokoparoszczelny. Jeśli zapadła decyzja o zastosowaniu papy termozgrzewalnej – nie można też zapomnieć o obowiązkowym zagruntowaniu podłoża środkiem bitumicznym. Szczelna izolacja, której rolą jest odcięcie dopływu pary wodnej, pochodzącej z pomieszczeń domu, jest w przypadku stropodachów pełnych warunkiem podstawowym i bezwzględnie koniecznym. Dopiero na paroizolacji układa się warstwę ocieplenia. Warstwa ta jest jednocześnie warstwą formującą

Keramzyt jest doskonałym materiałem przy budowie i remontach stropodachów. (fot. Weber Leca)

spadek dachu. Obecnie minimalny spadek dachu płaskiego to 2%. Na uzyskanie nachylenia jest kilka sposobów. Można wykonać je z twardych gatunków styropianu lub twardej wełny mineralnej. Wówczas stosuje się kliny w kształcie trapezu, które po ułożeniu na stropie tworzą połać dachową o odpowiednim spadku. Inną metodą na wykonanie nachylenia dachu jest użycie kruszywa keramzytowego. Jest to materiał o bardzo niewielkiej wadze i dobrze izolujący. Wysypany na izolację paroszczelną kształtuje spadek i jest jednocześnie izolacją cieplną dachu. Po jego usypaniu należy pamiętać, aby starannie udeptać całość, ponieważ w ten sposób warstwa się ustabilizuje. Na keramzycie robi się betonową wylewkę, tworząc płytę o grubości minimum 4 cm. W tym celu należy użyć gęstej zaprawy cementowej i wykonać zbrojenie, aby płyta nie popękała w pierwszych dniach wiązania betonu. Kiedy płyta osiągnie odpowiednią twardość – układa się na niej izolację przeciwdeszczową, będącą jednocześnie pokryciem dachu. Najczęściej wykorzystuje się do tego celu różnego rodzaju papy. Jeśli do stworzenia spadku zastosowano twardy styropian lub twardą wełnę – papę przykleja się bezpośrednio do podłoża. Musimy pamiętać, że materiał ociepleniowy, przed przykryciem go papą powinien być porządnie wysuszony, a całości prac powinna towarzyszyć sucha i słoneczna pogoda. WENTYLACJA STROPODACHÓW WENTYLOWANYCH Wentylacja jest jedną z najważniejszych rzeczy w dachu, w tym także w dachu płaskim. Podczas remontu dachu z ociepleniem staramy się wprawdzie zastosować taką paroizolację, aby była ona szczelna. Jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę, że nie ma w 100% szczelnej paroizolacji. Oznacza to, że jakaś ilość pary wodnej może przeniknąć do ocieplenia. Aby umożliwić jej wyjście poza płaszczyznę dachu, należy wmontować w pokrycie kominki wentylacyjne. Jeśli w dachu nie ma warstwy ocieplenia, bądź ocieplenie to jest wmontowane

w strop – do wykonania pokrycia połaci zaleca się zastosować papę perforowaną, w której bitum nakładany jest pasami. Dzięki temu pod pokryciem powstają wolne przestrzenie, przez które będzie przechodzić powietrze i uchodzić na zewnątrz. Inną sprawą są kominki wentylacyjne służące wentylacji pomieszczeń domu. Taki kominek zawsze powinien być ocieplony, aby para wodna nie skraplała się na jego ściankach. Jeśli nie zadbamy o to – wkrótce zauważymy na suficie mokre plamy. Plamy te nie będą jednak skutkiem przeciekania stropodachu, a powrotu wody, pochodzącej ze ścianek nieocieplonego kominka wentylacyjnego. REMONT I ODWRÓCENIE WARSTW STROPODACHU Wytrzymała konstrukcja budynku oraz zastosowanie sytemu stropodachu odwróconego stwarza możliwości, o jakich jeszcze do niedawna nikt nie myślał. Chodzi o adaptację dachu płaskiego na taras wypoczynkowy lub ogród. Wprawdzie wymaga to trochę wysiłku i nakładów finansowych, ale warto próbować, bo z posiadania ogrodu na dachu płyną same korzyści. Pierwszą z nich jest to, że zyskujemy dodatkową powierzchnię użytkową, co najbardziej doceniają właściciele mniej przestronnych parceli. Ponadto, to rozwiązanie jest korzystne dla samego budynku. Zieleń na dachu jest świetnym izolatorem, co oznacza, że w lecie chroni przed nadmiernym nagrzewaniem się pomieszczeń, a zimą ogranicza straty ciepła z budynku. Rośliny ochraniają też dach przed promieniowaniem UV, mrozem oraz uszkodzeniami mechanicznymi. Dobrze zaprojektowane i prawidłowo wykonane dachy zielone są trwałe i nie wymagają remontów przez długie lata. Jednak ich wykonanie możliwe jest jedynie po ocenie stanu konstrukcji domu przez uprawnioną osobę. Trzeba bowiem pamiętać, że dach zielony waży zdecydowanie więcej, aniżeli znane od lat pokrycie dachów płaskich, w postaci popularnej papy. 4 więcej dyskusji

Ognioochronne izolacje

www.forumbudowlane.pl

Remont i ocieplenie dachu płaskiego z ociepleniem G PITT: Witam. Planuję remont dachu płaskiego niewentylowanego wraz z ociepleniem go – miałbym kilka pytań jak to najlepiej wykonać, żeby służyło na lata. Dach jak pisałem jest płaski niewentylowany, ja planuję zrobić to mniej więcej tak: zerwać starą papę i usunąć szlakę, zrobić wylewkę betonową 3-5cm, na to położyć papę wierzchniego krycia. Następnie chciałbym to ocieplić albo styropianem albo wełną – jeśli wybiorę styropian to pewnie z papą, jeśli wełnę to planuję zrobić jakieś łaty pod to. I teraz zaczynają się schody, ponieważ nie wiem czy lepiej będzie położyć na to blachę trapezową czy papę termozgrzewalną. Co możecie polecić, jakie plusy i minusy tych pokryć w takim dachu? Chciałbym jeszcze uzyskać informację w jaki sposób mogę zrobić wentylację tego dachu. Jak pisałem jest on niewentylowany, ja chciałbym to zmienić, ale myślę, że same kominki wentylacyjne nie wystarczą. Proszę o jakieś opinie i wskazówki. Z góry dziękuję za nie. G ecodach: Przed przystąpieniem do prac remontowych niezbędne są oględziny starego pokrycia dachowego i stwierdzenie jego stanu. Sprawdzić też trzeba starą izolację termiczną i rodzaj wentylacji. Dopiero wtedy możemy wybrać jedną z metod remontu pokrycia. W przypadku gdy zachodzi konieczność dodatkowego ocieplenia połaci dachowej, remont dachu można przeprowadzić z zastosowaniem styropianowych płyt izolacyjnych Biterm lub Biterm Rollbahn (płyty styropianowe laminowane papą). Grubość płyty należy dobrać zgodnie z obowiązującymi przepisami (współczynnik przenikania ciepła przegrody musi spełniać wymagania przewidziane w polskim prawie). Podłoże przygotowujemy tak jak w poprzednich systemach. Płyty przyklejamy do podłoża klejem bitumicznym trwale plastycznym lub mocujemy mechanicznie (w przypadku klejenia zaleca się dodatkowe mocowanie płyt za pomocą łączników do mechanicznego mocowania w strefie brzegowej i narożnej połaci dachowej). Na tak ułożone płyty zagrzewamy papę. Nie należy stosować w tym systemie pap na osnowie z welonu szklanego. Przy zawilgoconym podłożu (lub starej izolacji termicznej) montujemy kominki wentylacyjne podwójne w ilości 1 szt. na 40–60 m2 (część dolna układana pod płytami część górna na płytach) celem odprowadzenia pary wodnej. Błędy wykonawcze: Podstawowymi błędami popełnianymi podczas prac renowacyjnych są: – niewłaściwy dobór technologii, zwłaszcza w przypadku zawilgoconych podłoży; – zastosowanie niewłaściwych materiałów, a zwłaszcza pap na osnowie z welonu szklanego, – niegruntowanie starego podłoża wykonanego z pap tradycyjnych, co zmniejsza przyczepność papy termozgrzewalnej; – niestosowanie lub niewłaściwe rozmieszczenie kominków wentylacyjnych; – niewłaściwe wykonanie obróbek detali dachowych, kominów, attyk, wywietrzników itp.; – nieodsunięcie pasa papy wentylacyjnej od okapu, wpustów, kominów itp. co szybko doprowadza do pojawienia się przecieków na pokryciu dachowym. G hipolit: mam pytanie, bo widzę, że już wykonywałeś coś takiego. Może podpowiedziałbyś mi jak najlepiej zabezpieczyć taki dach – chodzi mi o to, że likwiduję szlakę. Dach jest płaski ma około 200m2 bliźniak gierek, w jeden dzień nie dam rady tego wszystkiego usunąć i zabezpieczyć. Teraz jeżeli wykonam ćwiartkę dachu (chodzi o usunięcie szlaki) zostaje mi w tej ćwiartce dziura – jeżeli dam plandeki, a przyszedłby deszcz, zaleje mi dom, bo woda z całego dachu będzie lecieć do tej dziury. Nie bardzo żebym grzał papę w tę dziurę, bo najpierw chciałbym oczyścić podłoże, potem papa podkładówka, potem folia izolacyjna styropapa i na to 2 warstwy papy termozgrzewalnej. Jakbyś to widział, żeby nie zalać niczego? G ecodach: Proszę dodać zdjęcia, najlepszym sposobem na pozbycie się kłopotu to zlecenie zadania profesjonalnej firmie dekarskiej, która weźmie pełną odpowiedzialność za swoją prace. Pański dach to pikuś mały pikuś.

Pełna termo-ochrona domu!

ª

Ochrona przed stratami energii zimą

ª

Ochrona przed nagrzewaniem się budynku latem i mniejsze wydatki związane z klimatyzowaniem pomieszczeń

ª

Niepalne komponenty gwarantują najwyższy stopień bezpieczeństwa pożarowego

Więcej o wełnie mineralnej

www.isoroc.pl

32.5<&,$

Wojciech Lechowski

C

iężar pokrycia dachowego ma dla dachu ogromne znaczenie, ale licząc koszty nie warto sugerować się tylko tą cechą materiału. Dla poniesionych wydatków większe znaczenie ma bowiem stopień skomplikowania konstrukcji dachowej, a co za tym idzie – ilość potrzebnego pokrycia i liczba potrzebnych elementów montażowych. Trzeba też pamiętać, że nie można samodzielnie decydować o zmianie pokrycia lekkiego na cięższe. W tym zakresie zawsze powinien wypowiedzieć się uprawniony konstruktor budowlany. Pokrycie powinno być w każdym przypadku dostosowane do konstrukcji więźby.

WIĘŹBA, A POKRYCIE DACHU Osoba projektująca konstrukcję więźby dachowej planuje jej elementy na podstawie określonych obliczeń. Te z kolei zależne są nie tylko od rodzaju zastosowanego pokrycia. Przede wszystkim projektant uwzględnia odległości pomiędzy ścianami zewnętrznymi, sposób zagospodarowania

WAGA

ciężka, czy lekka? przestrzeni pod dachem, kąt nachylenia połaci, a także warunki klimatyczne, jakie panują w rejonie usytuowania budynku. Ciężar konstrukcji, izolacji, okładzin i pokrycia to dla dachu obciążenia stałe. Trzeba przy tym pamiętać, że ciężaru pokrycia nie traktuje się, jako ciężaru ilości zastosowanego materiału, ale bierze się pod uwagę także podłoże, na którym materiał zostanie ułożony. Odpowiednio: blachę tytanowo-cynkową, czy lekki gont bitumiczny układa się na pełnym deskowaniu, które jest dla konstrukcji dość poważnym obciążeniem. Natomiast stosunkowo ciężkie dachówki cementowe i ceramiczne można kłaść na lekkim ruszcie z łat i kontrłat oraz prawie nic nie ważącej – folii dachowej. Poza obciążeniami stałymi, należy uwzględnić obciążenia zmienne. Są to przede wszystkim: działanie sił wiatru oraz napór śniegu na dach. Obydwa czynniki są w ostatnim czasie brane pod uwagę z coraz większą rygorystką, ponieważ, jak wiemy, klimat w Polsce ulega postępującym zmianom. Wichury i gwałtowne nawałnice stały się w naszym kraju już praktycznie nikogo nie dziwiącą normą, zaś ciężar zalegającego na dachu śniegu może wynosić 100, a niekiedy nawet 200 kg/m² powierzchni.

W sytuacjach ekstremalnych, kiedy z siłami natury nie radzi sobie samo pokrycie – dobrze jest, jeśli nienaruszona pozostanie przynajmniej konstrukcja dachowa. Dlatego też, niezależnie od rodzaju zastosowanego materiału pokryciowego, warto zrobić wszystko, aby była ona jak najbardziej solidna. RODZAJE POKRYĆ DACHOWYCH Choć z encyklopedycznego punktu widzenia nie istnieje podział pokryć dachowych na lekkie i ciężkie, to w praktyce takie rozgraniczenie materiałów pokryciowych jest stosowane powszechnie. Zdecydowanie ułatwia to wybór konkretnego rodzaju pokrycia, jak również pozwala dobrze dostosować materiał do konstrukcji więźby. Na rynku dostępne są pokrycia wykonane z ceramiki, cementu, stali, lepiszczy bitumicznych, słomy, czy trzciny oraz drewna. Za lekkie uważa się te wyroby, które powodują obciążenie dachu od 1,5 do 20 kg/m². Natomiast pokrycie ciężkie to takie, które spowoduje obciążenie od 30 do nawet 80 kg/m². Najcięższe są dachówki ceramiczne, nieco lżejsze wyroby z cementu oraz łupek dachowy. Stosunkowo ciężka jest także ekologiczna strzecha kryta słomą. Do pokryć lekkich

fot. Budmat

Planując wydatki związane z wykonaniem dachu, sądzimy niekiedy, że zastosowanie pokrycia lekkiego może przynieść nam pewne oszczędności finansowe. Tymczasem tego rodzaju uproszczenie jest w wielu przypadkach błędne, a „lekki dach” wcale nie musi być tanim dachem.

Gont bitumiczny należy do najlżejszych pokryć, ale musi być układany na sztywnym poszyciu. (fot. Icopal)

zalicza się gonty bitumiczne, wszelkiego rodzaju papy, blachy, blachodachówki oraz gonty z drewna. Ciężkość materiału pokryciowego nie jest jednak jego wadą, a lekkość nie zawsze musi być zaletą. Jak zostało wspomniane powyżej – o szczelności i trwałości dachu decyduje wiele innych czynników. DACH PŁASKI, A SPADZISTY O poprawnym wykonaniu dachów płaskich i tych o bardzo niewielkim kącie nachylenia połaci decyduje głównie szczelność pokrycia. Dlatego też nie można na nich układać mniej szczelnych dachówek ceramicznych. W zamian za to doskonale wypełniają swoją rolę pokrycia z blachy oraz wszelkiego rodzaju papy termozgrzewalne. Dodatkowo, warto wziąć pod uwagę, iż na dachu płaskim lub o niewielkim kącie nachylenia zastosowane pokrycie jest praktycznie niewidoczne z poziomu terenu. Dlatego też, w przypadku tego rodzaju dachów, nie inwestuje się w ich wygląd zewnętrzny, a jedynie w dobrą izolacyjność i szczelność. Dachy spadziste widać z daleka, ale też woda opadowa zdecydowanie łatwiej spływa z ich powierzchni. Pokrycie wykonane z tradycyjnej dachówki prezentuje się jak wiadomo wyśmienicie,

Dachówki ceramiczne zaliczają się do pokryć ciężkich. (fot. Röben)

Pokrycie z wiórów drewnianych waży ok. 20 kg na 1 m2. (fot. Redakcja)

jednak jego szczelność jest wystarczająca jedynie dla dachów o odpowiednim spadku. Wszyscy, bardziej renomowani producenci pokryć dachowych do swoich wyrobów dołączają także instrukcje ich układania. Z instrukcji można dowiedzieć się, jaki jest zalecany minimalny oraz maksymalny kąt nachylenia połaci do konkretnego rodzaju materiału pokryciowego. Ogólnie przyjętą zasadą jest, że na dachy o małym kącie nachylenia połaci nie układa się raczej pokryć ciężkich, zaś dachy strome, zwłaszcza takie, które narażone są na działanie silniejszych podmuchów wiatru – kryje się pokryciami cięższymi. DACH PROSTY, A SKOMPLIKOWANY Stopień skomplikowania połaci dachowych jest czynnikiem najbardziej decydującym o ostatecznych kosztach związanych z wykonaniem i wykończeniem dachu. Stopień ciężkości materiału nie ma w tym przypadku większego znaczenia. Istotny jest za to format pokrycia. Na dachy o skomplikowanej budowie, posiadające liczne załamania i lukarny, najbardziej opłaca się stosować pokrycie o małych rozmiarach. W zależności od konstrukcji więźby mogą to być zarówno ciężkie dachówki ceramiczne, jak i lżejsza ich imitacja w postaci blachodachówek. Natomiast dachy o dużych, jednolitych płaszczyznach, ze względu na oszczędność kosztów, można pokryć materiałem o większym formacie, np. blachą. Stosując się do powyższej zasady unikniemy, przynajmniej w części, powstania znacznej ilości odpadów (choć nie znaczy to, że nie będzie ich w ogóle). Niezależnie od tego, czy zastosuje się materiał ciężki, czy też lekki – ilość pokrycia należy zakupić z odpowiednim zapasem. Nie można

Strzecha z trzciny należy do ciężkich pokryć dachowych. (fot. Redakcja)

też zapomnieć o elementach uzupełniających, takich jak dachówki kalenicowe, wentylacyjne oraz innych niezbędnych akcesoriach. DACH W GÓRACH, A NAD MORZEM W niektórych rejonach Polski o rodzaju pokrycia na dach decyduje Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego. Jeśli nawet plan lub warunki zabudowy nie określają kolorystyki dachu – warto jest niekiedy użyć kolorów, które dominują w okolicy. Wówczas dach nie odbiega znacząco wyglądem od innych i dobrze wtapia się w otaczający go krajobraz. Także wagę pokrycia dobiera się w zależności od warunków klimatycznych. W rejonach nadmorskich lub tam, gdzie środowisko jest znacznie zanieczyszczone, nie najlepiej sprawdza się lekka blacha lub blachodachówka. Stosunkowo szybko ulega bowiem korozji i niszczeje. Pokryć typu lekkiego nie zaleca się także stosować w rejonach szczególnie narażonych na silne wiatry. Na takich terenach zdecydowanie lepiej jest położyć pojedynczo mocowaną dachówkę ceramiczną lub cementową. Z wiatrem dobrze radzi sobie także ciężki łupek dachowy. Jednak dachówki są materiałem podatnym na porastanie mchem. Dlatego też na działkach znacznie zadrzewionych oraz na terenach, gdzie długo zalega śnieg – lepiej sprawdzą się pokrycia z materiałów o gładkiej i śliskiej powierzchni, np. właśnie z lekkiej, ocynkowanej blachy. 4 więcej o pokryciach

32.5<&,$

DACH

z posypką Blachodachówka to pokrycie lżejsze i tańsze od tradycyjnej dachówki. Blachodachówki imitują najczęściej swym wyglądem wzory dachówek oraz gontów drewnianych i bitumicznych. Materiał jest w Polsce stosowany dość powszechnie głównie ze względu na swoją cenę.

J

ednak blachodachówka z posypką nie jest tym samym, co zwykła. Jest to materiał znacznie cięższy, trwalszy, bardziej odporny na działanie czynników zewnętrznych, ale też i dużo droższy. Bardzo dobrze prezentuje się też na dachu. Niektórzy producenci tych pokryć stworzyli tak wierną imitację, np. gontów drewnianych lub dachówki, iż laik nie jest w stanie rozpoznać z daleka, że na dachu leży blachodachówka.

fot. Decra

Agnieszka Jaros

Blachodachówka z posypką jest trwała i odporna na działanie czynników zewnętrznych. (fot. Blachy Pruszyński)

USZLACHETNIONA BLACHODACHÓWKA Do produkcji blachodachówek, które w efekcie końcowym pokrywa się posypką mineralną, stosuje się blachę stalową, ocynkowaną termicznie i chronioną z obu stron dwoma warstwami, czyli epoksydową i akrylową. Znacznie podnosi to trwałość oraz odporność materiału na wszelkiego rodzaju uszkodzenia mechaniczne. Zewnętrzną warstwę akrylową pokrywa się dodatkowo naturalnym granulatem kamiennym i zabezpiecza warstwą lakieru akrylowego. Posypka, którą stosuje się ostatnio przy produkcji blachodachówek podnosi znacznie parametry tego materiału pokryciowego. Tłumi ona bowiem dobrze szum deszczu, jak również chroni dach przed działaniem promieni UV oraz innych niekorzystnych warunków atmosferycznych. Blachodachówki z posypką można stosować zarówno do krycia dachów nowych, jak i remontowanych – bez konieczności usuwania starego pokrycia. Nadaje się na dachy budynków mieszkalnych oraz przemysłowych, handlowych i użyteczności publicznej. Występuje w kilku kolorach – najczęściej stosowane to: czerwony, brązowy, szary, czarny, zielony. Na zamówienie dostępne są również inne kolory, albo barwy cieniowane. Montaż tego rodzaju blachodachówki jest prosty, a położona na dachu doskonale harmonizuje z otoczeniem. PEŁNE SYSTEMY PRODUCENCKIE Producenci blachodachówek z posypką mineralną oferują przeważnie pełne systemy dachowe. Oznacza to, że w tej samej wersji dostępne są: G obróbki blacharskie, G gąsiory półokrągłe, G gąsiory prostokątne,

G gąsiory w kształcie litery V, G opierzenia muru, G opierzenia wiatrownicy, G listwy okapowe, G wywiewniki połaciowe i kanalizacyjne, G inne akcesoria ułatwiając montaż rynien, okien dachowych, kominów, jak również akcesoria umożliwiające kształtowanie dachów o odmiennych formach, np. mansardowych. MONTAŻ BLACHODACHÓWKI Z POSYPKĄ Montowanie blachodachówki z posypką odbywa się podobnie, jak montaż zwykłej blachodachówki. Prace należy rozpocząć jak najbliżej kalenicy, przymocowując blachodachówkę do łaty. Przy deskach wiatrownicowych blachodachówkę wygina się do góry na dwa centymetry. W przypadkach, w których odległość zamocowanych pasów do deski jest większa niż 12 cm – należy dociąć pasy przykalenicowe. Jeśli odległość ta jest mniejsza, wystarczy zastosować

systemowe obróbki blacharskie. Gąsiory najlepiej jest mocować z zachowaniem odpowiedniego zakładu poprzez przybicie ich w miejscu tego zakładu oraz dodatkowo – pośrodku długości. Na samym zakładzie można mocować tylko gąsiory półokrągłe. Kolejne pasy blachodachówki montuje się w ten sposób, że wsuwa się je pod pasy wyżej położone i mocuje za pomocą gwoździ. Na jeden pas powinny przypadać minimum cztery gwoździe. Nie można zapomnieć o zabezpieczeniu łebków gwoździ zasypką z granulatu na odpowiednim spoiwie. Podczas montażu trzeba też zwracać uwagę, aby jak najmniej stąpać po położonym materiale. Całkowicie niedopuszczalne jest wchodzenie na miejsca wypukłe w dachu. ALTERNATYWA DLA TRADYCYJNYCH DACHÓWEK? Zagorzali zwolennicy najbardziej tradycyjnego pokrycia dachowego, jakim jest dachówka ceramiczna mają na temat

Blachodachówka z posypką może imitować gont drewniany. (fot. Decra)

www.forumbudowlane.pl

Blachodachówka z posypką mineralną!

32.5<&,$

G Sławomir PODK: Witam. Co sądzicie o tej formie pokrycia? Czy już ktoś montował taką blachodachówkę? Jeśli tak to czym docinał elementy? Czy może być stosowana na kącie nachylenia 20 stopni? pozdrawiam i dziękuję za opinie G Andrzej Wilhelmi: Bardzo dobre pokrycia o wysokiej estetyce i podwyższonej żywotności w związku z dodatkową warstwą posypki mineralnej. Posypka dodatkowo powoduje wyciszenie dachu i przytrzymuje śnieg. Cięcie wyłącznie na zimno! Pozdrawiam. G Dekar Gont: Bardzo trwałe i niezwykle lekkie – 1m2 = 7 kg. Swoim wyglądem przypominają zarówno gont drewniany jak i łupek skalny. Nowozelandzkie dachówki metalowo-ceramiczne z posypką z naturalnego kruszywa skalnego cieszą się dużym powodzeniem w Polsce od 1990r. Różne kształty w kilkunastu naturalnych kolorach. Komplet akcesoriów systemowych. Można stosować je do krycia dachów o różnych kształtach przy minimalnym spadku 17 st. pochylenia i wolich ok o dowolnych proporcjach. 50 lat gwarancji producenta. G Rudolf Bras jr.: Tak, tak cieszą się ogromnym powodzeniem. Szkoda, że mało gdzie te pokrycia widać, chyba nawet wiem dlaczego?

Blachodachówka z posypką bardzo dobrze prezentuje się na dachach domów. (fot. Decra)

uszlachetnionej blachy podzielone opinie. Niektórzy uważają blachodachówkę z posypką mineralną za bardzo dobry materiał pokryciowy. Wówczas mówi się o godnym zastąpieniu dachówki tam, gdzie z określonych względów nie można było jej położyć. Przeciwnicy blach na dachu twierdzą jednak, że oryginału nie jest w stanie nic zastąpić, a wszelkie imitacje godzą jedynie w jego dobre i od lat rozsławione imię. W rzeczywistości – blachodachówka z posypką mineralną jest dobrym materiałem pokryciowym i dobrze prezentuje się na dachach domów. Można by nawet

rzec, że wygląd niektórych dachów właśnie nią pokrytych – wzbudza wręcz zachwyt. Jednakże położona na połaci północnej oraz na dachu usytuowanym na terenie zadrzewionym – będzie porastać mchem bardziej niż angobowana ceramika, choć i ta nie uniknie zazielenienia po pewnym czasie. Za wadę blachodachówki z posypką może też być uważana jej wysoka cena. 4

więcej dyskusji

G Picadoor: Taaa, jaka by nie była dobra, nie będzie miała tego, co dachówka, nawet betonowa. To jakby wyglancować w najlepszej modelarni starego Trabanta, zrobić mu taki lifting co by nie różnił go od Porsche, to zawsze niestety będzie "Trampkiem" za ciężkie do tego pieniądze. Nie mam nic przeciw, dobrze, że jest, ale jeśli o mnie chodzi, to zamiast tak zachwalanego materiału, za tę cenę, wybrałbym w tym przedziale całkiem dobrą ceramikę. Pozostałą – sądzę niezłą różnicę – wydałbym na ew. wzmocnienie konstrukcji dachu. I jestem przekonany, że zostałoby jeszcze sporo, żeby nieźle pobalować. No a jakie dobre samopoczucie miałbym po tym.....ho,ho,ho. Tak ale to jest moje zdanie. pozdro G Dekar Gont: Witam, każda sroczka swój ogonek chwali. Ja piszę o tym co znam na pewno, a Państwa wypowiedzi świadczą o nieznajomości tematu. Oczywiście dachówka jak dachówka, jedna lepsza inna gorsza, ale nie można krytykować czegoś z czym nie miało się do czynienia. Dachów pokrytych tą dachówką w Warszawie i okolicach jest sporo. Czasami nie wie się, że to właśnie "taki" dach. Dachówki metalowo-ceramiczne z posypką z naturalnego kruszywa skalnego to dachówki z górnej półki. Spokój Inwestora na kilkadziesiąt lat bez żadnej konserwacji. Ale jak komuś podoba się dachówka ceramiczna to oczywiście jego sprawa i jego decyzja. G amc1: To nie są dachówki. Odsyłam do definicji choćby w normach czy po prostu w encyklopedii. Proszę nie wprowadzać w błąd. Wiadomo przecież, że to tylko erzac prawdziwej dachówki i każdy, kto twierdzi inaczej po prostu mówi nieprawdę. G Andrzej Wilhelmi: Oczywiście, że nie ma sensu porównywanie oryginału nawet z bardzo dobrą imitacją. Natomiast tam gdzie z różnych względów nie można położyć oryginału, to ja osobiście polecam te doskonałe imitacje. A poza tym jeżeli inwestor ma takie upodobania to dlaczego nie. Produkt w swojej klasie na bardzo wysokim poziomie. Pozdrawiam. G Rudolf Bras jr.: Nikt tego nie neguje Andrzeju, że to dobry produkt, bo z pewnością jest to prawda, ale za taką cenę to przynajmniej ja wybrałbym oryginał i to glazurowany;-) ale to klient wybiera ostatecznie, ja tylko mogę doradzić i ewentualnie zamontować. Pozdrawiam G Andrzej Wilhelmi: Napisałem "tam gdzie nie można położyć oryginału". Pozdrawiam.

Pokrycie to dobrze się sprawdza również na remontowanych dachach. (fot. Blachy Pruszyński)

G docent56: Pokrycie wolego oczka blachodachówką to jak pokryć ogierem osła G Andrzej Wilhelmi: Sam w to nie wierzyłem póki nie obejrzałem. I muszę przyznać, że są koledzy dekarze, którzy takie cudeńka wykonują i to z niezłym skutkiem. Pozdrawiam. G docent56: Panie Andrzeju ile wynosi w jednostkach mierzalnych "niezły skutek"? G Andrzej Wilhelmi: Oczywiście jest to jednostka z układu SI, a dotyczy oceny estetyki;-). Opowiada w moim przekonaniu ocenie 4 w skali pięciostopniowej. Pozdrawiam.

32.5<&,$

Dla niektĂłrych inwestorĂłw juĹź sam wybĂłr eleganckiego pokrycia jest czynnikiem decydujÄ…cym o koĹ„cowym wyglÄ…dzie dachu. SÄ… jednak i tacy, dla ktĂłrych nawet najszlachetniejsza dachĂłwka ceramiczna oraz najbardziej perfekcyjne jej uĹ‚oĹźenie – nie daje peĹ‚nej satysfakcji estetycznej. Agnieszka Jaros

NÂ Â

aprzeciw oczekiwaniom najbardziej wybrednych klientĂłw wychodzÄ… producenci ozdĂłb dachowych. Pod pojÄ™ciem ozdoby dachu moĹźe kryć siÄ™ wiele i trzeba wiedzieć, Ĺźe sÄ… to elementy nie mniej solidnie zakorzenione w architekturze, niş sama tradycyjna dachĂłwka.

OZDOBNY DACH Dach jest tym elementem, ktĂłry dla domu powinien stanowić ozdobÄ™ samÄ… w sobie. Dlatego tak waĹźny jest odpowiedni dobĂłr ksztaĹ‚tu dachu,

kÄ…ta nachylenia poĹ‚aci, zachowanie odpowiednich proporcji oraz decyzja o rodzaju pokrycia. Jednak ci, ktĂłrzy przywiÄ…zujÄ… wiÄ™cej uwagi do precyzyjnego i jak najbardziej artystycznego wykoĹ„czenia dachu, wciÄ…Ĺź poszukujÄ… akcentĂłw podkreĹ›lajÄ…cych zwieĹ„czenie dzieĹ‚a budowy domu. Na rynku dostÄ™pna jest obecnie szeroka gama produktĂłw, ktĂłre moĹźna podporzÄ…dkować nazwie „ozdoby dachoweâ€?. Naleşą do nich przede wszystkim róşnego rodzaju ďŹ gurki ozdobne, wiatrowskazy, nasadki kalenicowe, czy szczytowe pĹ‚ytki reliefowe. Nietrudno jest kupić róşnorakie szpice, wimple, wodorzygacze lub ozdobne chorÄ…giewki. Warto teĹź wspomnieć o ozdobnych dachĂłwkach, ornamentach i motywach dekoracyjnych, w ktĂłrych

wykonanie wkĹ‚ada siÄ™ nie tylko precyzyjnÄ… pracÄ™ rÄ…k, ale takĹźe twĂłrczy artyzm i ogromne zaangaĹźowanie. Takie elementy bez wÄ…tpienia sÄ… w stanie wzbogacić wyglÄ…d zewnÄ™trzny dachu i nadać caĹ‚emu domowi niepowtarzalny charakter. Jednak przed podjÄ™ciem decyzji o montaĹźu konkretnych elementĂłw, naleĹźy dokĹ‚adnie zastanowić siÄ™ nad tym, jaki efekt chcemy uzyskać. Nadmiar lub nieodpowiedni dobĂłr tego rodzaju dekoracji moĹźe bowiem Ĺ‚atwo spowodować otarcie siÄ™ o kicz i narazić nas na Ĺ›mieszność. DEKORACJA W DOBRYM STYLU Ozdoby dachowe wykonane z ceramiki zdajÄ… siÄ™ najznakomiciej wypeĹ‚niać swoje zadanie i to wĹ‚aĹ›nie one uchodzÄ…

dachowe

fot. Fotolia

Ozdoby

RUCHOME ELEMENTY DEKORACYJNE Mowa jest tutaj o wiatrowskazach w różnych postaciach. Wiatrowskazy dachowe to elementy dekoracji dachu, które wykorzystując siłę wiatru obracają się dookoła własnej osi. Muszą one być w miarę lekkie, dlatego też przeważnie wykonywane są z blachy stalowej i następnie pokrywane warstwą farby antykorozyjnej. W konstrukcję

fot. Creaton

Wzór na okładzinie komina. (fot. Braas)

wiatrowskazów wmontowuje się łożyska kulowe, które umożliwiają kręcenie się ozdoby nawet w czasie niewielkiego wiatru. W ofercie wiatrowskazów wciąż dominują kolorowe koguty lub chorągiewki, które najczęściej umieszcza się na kominie lub dekoracyjnej wieżyczce dachu. Jednak bardzo ciekawe (a dodatkowo pożyteczne) wydaje się być rozwiązanie, które prezentuje numerację domu lub ulicy. Wówczas numery wycina się zgodnie z potrzebą zamawiającego, a użytkownik, oprócz innowacyjnego akcentu dekoracji, zyskuje dobrze widoczne i zauważalne z każdej strony oznakowanie numeryczne swojej posesji. Jeśli gadżet nie zostanie wyposażony w odpowiednie akcesoria – może także pozostawać na dachu domu w stałej pozycji. NIE KOŃCZMY NA SAMEJ DACHÓWCE! Warto zwrócić uwagę, że do pokrycia każdego rodzaju dachu, nawet tego najmniej skomplikowanego, nie wystarczą tylko zwykłe dachówki. Faktem jest, że pożądany efekt wizualny uzyskuje się przy zastosowaniu dachówek o odpowiednich kształtach i rozmiarach. Jednak stosując jedynie elementy podstawowe pokrycia dachu, nie będzie on ani w pełni doskonały użytkowo, ani tym bardziej estetycznie. Należy zdawać sobie z tego sprawę już przed wyborem rodzaju pokrycia, ponieważ właśnie elementy wykończeniowo-dekoracyjne są elementami najbardziej kosztownymi. Tymczasem, bardzo często nie bierze się pod uwagę tak istotnych dla dachu gąsiorów prowadzonych po całej długości kalenicy. Nie dość, że gąsiory muszą być odpowiednio stabilne, co oznacza, Gąsiory są dopełnieniem pokrycia. (fot. Braas)

fot. Creaton

fot. Creaton

za najbardziej stylowe i eleganckie. Oczywiście najbardziej oryginalne są te, które są stuprocentowym dziełem pracy ludzkich rąk. Rękodzieła w postaci figurek zwierząt, czyli kogutów, sów, lisów, myszołowów, koni, gołębi, itp. doskonale i dość charakterystycznie coraz częściej zwieńczają polskie dachy. Pośród szerokiej gamy tego rodzaju wyrobów można też znaleźć figurki postaci ludzkich, np. kominiarza lub lunatyka. Decydując się na tego rodzaju akcenty trzeba pamiętać, że jest to jedynie dodatek, a ten z kolei powinien być nie tylko doskonały gatunkowo i solidnie wykonany, ale powinien też mieć odpowiednią klasę i styl. Warto zwracać uwagę na ostateczne wykończenie dekoracji dachowych. Warto dodać, że rodzaj ozdoby

dachowej może charakteryzować osobę właściciela. Odpowiednio, gołębiowi od wieków przypisywana jest łagodność i delikatność, lisowi – wrodzony spryt i przebiegłość, symbolikę postaci konia można rozpatrywać pod kątem głupoty i uporu, ale także pracowitości oraz wytrwałości w dążeniu do celu. Zastanówmy się zatem dokładnie przed wyborem dekoracji, ponieważ przez innych może ona być odbierana w taki właśnie sposób. Dodatkowa, istotna sprawa w dekorowaniu dachu to rozmiar dekoracyjnego gadżetu. Trzeba go dopasować do rozmiaru połaci, gdyż w przeciwnym razie zamiast zdobić, wywoła jedynie zdumienie, a następnie prawdopodobnie ośmieszy nas w oczach innych. Na szczęście jest tak, że większość popularniejszych wzorów ozdób dachowych można nabyć w różnych rozmiarach lub według potrzeby – wykonać je na indywidualne zamówienie. Różnorodność w tym zakresie jest ogromna, co powoduje, że bez trudu kupimy ozdobę kilkucentymetrowej wielkości, jak również nabędziemy szpic, który sięga 2 metrów długości.

iż należy je mocować na specjalne klamry, to dodatkowo trzeba wziąć pod uwagę konieczność zakończenia szeregu gąsiorów kalenicy. W przypadku dachów kopertowych nie wolno np. zapominać o gąsiorach półokrągłych oraz o czwórniku do nich. Zawsze stosuje się dachówki wentylacyjne, które mają za zadanie wentylować połać dachu, a również są droższe od zwykłych elementów pokrycia. Na skraj każdego dachu przydadzą się z pewnością tzw. dachówki skrajne, które w zależności od potrzeby mogą być prawe lub lewe. GRAJMY KOLOREM! Już niemal wszyscy wiemy, że barwa jest w stanie czynić cuda. Wiedzą o tym malarze i artyści, ale czy także dekarze? Tak – a przynajmniej ci z prawdziwego powołania. Dachowi można bowiem nadać innowacyjny i oryginalny wygląd stosując materiał pokryciowy w odpowiednio dobranych do siebie barwach. Takie dachy coraz częściej spotyka się w polskich krajobrazach. Trzeba jednak pamiętać, że efekt ostateczny w ich przypadku zawsze zależy od taktownego wyczucia i umiejętności osoby projektującej ostateczny wygląd pokrycia. W przypadku tradycyjnych dachówek można w ten sposób uzyskać np. niepowtarzalny koloryt pokrycia, który w gruncie rzeczy wynika z zestawienia dwóch podstawowych barw.

Fot. Creaton

Dekorację dachu należy dostosować do stylu domu. (fot. Wienerberger)

Podobnie rzecz ma się z naturalnym pokryciem z łupka. Wprawdzie najpopularniejsze jest jego układanie na dachu w prostokącie, w rybią łuskę, w tzw. wzór na dziko, w ogon bobra, w karpiówkę, czy krycie staroniemieckie. Staranne wykonanie wszystkich tych wzorów tworzy nie lada dekorację dachową, ale stosując łupek można także uzyskać niemal artystyczne, niepowtarzalne wzory oraz unikalne ornamenty na dachu. Warto przypomnieć, że łupek jest skałą osadową, dzięki której można stworzyć pokrycie w pełni ekologiczne i pięknie prezentujące się. W zależności od złoża, z którego został wydobyty, może występować w różnych kolorach – grafitowym, zielonym oraz purpurowym. Można nim kryć dachy o różnym stopniu skomplikowania i różnym kącie nachylenia połaci. Warto jednak nadmienić, że uzyskanie pożądanych efektów wizualnych jest bardzo trudne i pracochłonne. 4

fot. Creaton

fot. Creaton

32.5<&,$

$57<.8 63216252:$1<

System rynnowy BEZOKAPOWY Galeco jako projektant, producent i dystrybutor profesjonalnych systemów odprowadzania wody z kilkunastoletnim doświadczeniem, gwarantuje swoim klientom rozwiązania innowacyjne i przełomowe. Z roku na rok wzbogaca swoją ofertę o produkty, mające usprawnić pracę dekarzy oraz zwiększyć satysfakcję klienta końcowego.

W

2011 roku do znajdujących się w ofercie systemów rynnowych STAL i PVC dołączył system LUXOCYNK, a w II kwartale 2013 roku Galeco zapełni lukę na rynku, jaką do teraz był brak systemów rynnowych, przeznaczonych dla nowoczesnego budownictwa, wprowadzając na rynek pionierski produkt System BEZOKAPOWY. Jego przeznaczeniem są domy bez okapu, gdyż zaprojektowany został tak, aby można było umieścić go w elewacji, czyniąc całkowicie niewidocznym dla oka. Stworzony został z myślą o ułatwieniu pracy architektom i projektantom, kreującym nieszablonowe formy budynków, stąd też specjalnie dla nich powstała baza CAD, która pozwoli w szybki sposób wkomponować system w projekt budynku. Innowacyjność systemu polega na zatrzaskowym połączeniu haka z maskownicą. Maskownica jest dostępna we wszystkich kolorach systemu STAL, dzięki czemu można ją dostosować do pokrycia dachowego czy koloru elewacji, co spowoduje,

iż będzie stanowić eleganckie wykończenie budowli. Dla najbardziej wymagających istnieje możliwość lakierowania maskownicy na dowolny kolor z palety RAL. System BEZOKAPOWY, jak wszystkie systemy Galeco, ma także na celu usprawnienie pracy dekarza. Na potrzeby systemu BEZOKAPOWEGO zaprojektowany został specjalny hak doczołowy, który pozwala na jego łatwe zamontowanie. Element ten można zdjąć w dowolnym momencie w celu przeprowadzenia prac konserwatorskich rynien. Szybki montaż i demontaż maskownicy umożliwia dostęp do rynny, a 100% szczelność systemu pozwala na zamontowanie go w ociepleniu budynku. Jest to tym łatwiejsze, że prostokątny kształt rury jest optymalnie dopasowany pod zabudowę elewacji. System BEZOKAPOWY jest dostępny w rozmiarze 125/70x80 mm. Można go użyć zarówno do orynnowania domków jednorodzinnych, budynków mieszkalnych i małych obiektów przemysłowych. Prostokątny kształt rynny sprawia, że jest ona bardziej wydajna niż konkurencyjne

rynny 125 mm o profilu okrągłym. Maskownica, hak i rynna są rozwiązaniem technicznym Galeco, prawnie chronionym w Urzędzie Patentowym RP. Dzięki zastosowaniu rozwiązań technicznych, niespotykanych do tej pory w tradycyjnych systemach rynnowych, System BEZOKAPOWY Galeco rozwija tradycyjne podejście do rynien w rozwiązanie dedykowane do najśmielszych projektów współczesnych architektów. 4

www.galeco.pl

5<11<

Montaż orynnowania Joanna Szot

D

zisiejsze orynnowanie nie sprawia żadnych problemów. Wszystkie części są do siebie dopasowane, połączenia uszczelnione, a prace są łatwe, przebiegają szybko i sprawnie, nie są potrzebne specjalistyczne narzędzia, ani urządzenia. Rynny umieszczane są w przeznaczonych do tego hakach

(rynajzach). Mocuje się je co 50–75 cm, najczęściej do deski okapowej, ale można do krokwi lub ściany. Rynna nie może być sztywno przymocowana, powinna opierać się lub wisieć na hakach. Odległość haków od wlotu rury spustowej nie powinna być większa niż 10–15 cm, w miejscach połączeń rynien haki mocuje się gęściej. Rynny powinny być zamocowane ze spadkiem. Aby to osiągnąć, trzeba dobrze rozmieścić haki. Najpierw umieszcza się hak w najniższym punkcie, czyli przy wlocie rury spustowej, potem najwyższym, a na końcu mocuje się pozostałe haki. Muszą być one w jednej linii. Haki przegubowe, które umożliwiają regulację położenia rynien, można montować w dowolnej kolejności, należy jedynie tak ustawić przeguby, aby rynna miała odpowiedni spadek. W tak rozmieszczone haki wsuwa się lub wkręca elementy rynien, łącząc je ze sobą na stałe w sposób, jaki zaleca producent. Rury spustowe (spadowe) mocuje się do elewacji najczęściej uchwytami

obręczowymi. Pojedyncze elementy łączy się kielichowo przez wsunięcie górnej części w dolną na głębokość 8–10 cm, można je jeszcze dodatkowo zlutować (rury z blachy) lub połączyć za pomocą muf. Jeśli jest kanalizacja, to dolny odcinek rury można wprowadzić w wychodzącą z ziemi żeliwną rurę kanalizacyjną, jeśli nie ma – to rura powinna być zakończona kolankiem odrzucającym wodę na wysokości 30–50 cm nad poziomem terenu. Funkcję odprowadzenia wody od domu spełnia ułożony wokół niego chodnik szerokości 50 cm. ZASADY MONTAŻU G System orynnowania nie musi być wykonywany w budynkach wolnostojących o wysokości do 4,5 m lub o powierzchni dachu do 100 m², pod warunkiem jednak, że okapy są odpowiednio ukształtowane. G Jedną rynnę spustową na końcu rynny montuje się, jeżeli długość okapu jest mniejsza niż 10–12 m.

fot. Rheinzing

Podstawą prawidłowego funkcjonowania systemu rynnowego jest jego prawidłowy montaż.

G Jeśli rynna ma długość 10–24 m, najczęściej montuje się dwie rury spustowe na obu jej końcach, w środku ze złączką dylatacyjną; rynna musi mieć spadek od środka okapu do wylotów rur spustowych. G Można zamontować jedną rurę spustową na środku okapu, jeśli jego długość nie przekracza 24 m. Rynnę mocuje się oczywiście ze spadkiem od jej końców do środka okapu. G Przekrój rury spustowej powinien wynosić minimum 3/4 przekroju rynny, a średnica co najmniej 10 cm (najczęściej jest to 15 cm). G Rynny powinny wystawać poza połać dachu na około 1/2 szerokości, ale nie wskazane jest, by wystawały poza przedłużenie płaszczyzny połaci. G Jeżeli elewacja ozdobiona jest gzymsem, to rynnę należy umieścić nad nim, będzie ona mało widoczna z dołu. G Aby gzyms nie zaciekał wodą, do deski okapowej należy przybić blachę, a pod nią umieścić pas podrynnowy wzdłuż krawędzi podkładu. G Najlepiej jest, jeśli wpusty rur spustowych mają kształt stożka.

Prawidłowy montaż orynnowania jest podstawą jego prawidłowego funkcjonowania. (fot. Plannja)

Producenci oferują kompletne systemy, co ułatwia montaż orynnowania. (fot. Galeco)

G Przeciętnie jedna rura, w zależności od średnicy, odprowadza wodę ze 150-200 m² powierzchni dachu. G Rura spustowa umieszczona na środku okapu umożliwia odwodnienie większej powierzchni niż rura znajdująca się na jego końcu. ODBIÓR ORYNNOWANIA Należy dokładnie przyjrzeć się elementom orynnowania oraz miejscom połączeń (zakłady, nitowanie, lutowanie),

sprawdzić czy nie ma dziur, pęknięć, czy rynny mają odpowiedni spadek. Skontrolowanie spadku i szczelności dokonywane jest przez nalanie wody do rynien. 4 więcej o odprowadzeniu wody

SURGXNW\ QD SRGVWDZLH VWRVXQNX LFK MDNRĝFL GR FHQ\ D SRWHP ]DGEDM R VLHELH

:\JOÇGD QD WR ľH QDGFLÇJD NRQLHF ]LP\ $ WR R]QDF]D ľH MXľ QDMZ\ľV]\ F]DV ľHE\ SU]\JRWRZDÉ VLÛ GR VH]RQX 7R EÛG]LH NROHMQ\ QLHSHZQ\ URN GOD QDV]HM JRVSRGDUNL GODWHJR W\P EDUG]LHM LVWRWQH MHVW VNRQFHQWURZDQLH VLÛ QD SURGXNWDFK L UR]ZLÇ]DQLDFK NWµUH SU]\QRV]Ç 7ZRMHM ʖ UPLH QDMZLÛNV]\ ]\VN

$ RWR SXQNWµZ NWµUH PXVLV] VSHĄQLÉ DE\ RVLÇJQÇÉ ]GURZ\ ]\VN Z EUDQľ\ RNLHQ GDFKRZ\FK Z URNX

1

=DGEDM R VZµM ]\VN 0RľHV] RF]\ZLĝFLH QDGDO SĄDFLÉ ZLÛFHM ]D SURGXNW\ WHM VDPHM MDNRĝFL $OH F]\ QDSUDZGÛ &LÛ QD WR VWDÉ"

5DGD 'DNHD QD URN SU]HVWDĆ RSĄDFDÉ LPSUH]\ QDUFLDUVNLH L XPRZ\ VSRQVRUVNLH SURGXFHQWµZ :\ELHUDM

2

3RVWDUDM VLÛ R QDMFLHNDZV]H UR]ZLÇ]DQLD HNVSR]\F\MQH Z EUDQľ\ 1DMSUDZGRSRGREQLHM EÛG]LHV] PXVLDĄ MHV]F]H EDUG]LHM VWDUDÉ VLÛ R NOLHQWµZ ER V\WXDFMD QD U\QNX Z URNX QDGDO EÛG]LH WUXGQD 5DGD 'DNHD QD URN :\UµľQLM VLÛ L ]ZUµÉ XZDJÛ VZRLFK NOLHQWµZ QRZRF]HVQ\PL UR]ZLÇ]DQLDPL Z SXQNFLH VSU]HGDľ\ L SURVWÇ JDPÇ SURGXNWµZ 7ZRL NOLHQFL XFLHV]Ç VLÛ ľH ZUHV]FLH PRJÇ ]UR]XPLHÉ SURGXNW\ NWµUH NXSXMÇ D 7ZRL VSU]HGDZF\ EÛGÇ V]F]ÛĝOLZL ľH ZUHV]FLH QLH PXV]Ç PDUQRZDÉ F]DVX QD Z\MDĝQLDQLH WDEHOL NRGµZ ľHE\ FRNROZLHN VSU]HGDÉ

3

3RVWDUDM VLÛ R MDN QDMOHSV]H ZVSDUFLH SURGXFHQWD $E\ ]DSHZQLÉ VRELH VSU]HGDľ QD SHZQR SRGHMPXMHV] ZLHOH ORNDOQ\FK G]LDĄDĆ PDUNHWLQJRZ\FK 7R PRJÇ E\É EURV]XU\ NRUHVSRQGHQFMD

EDQQHU\ NWµUH SU]\JRWRZXMHV] ľHE\ ]DUHNODPRZDÉ VZRMH SURGXNW\ L SURPRFMH Czy to na pewno tylko Twoje zadanie? 5DGD 'DNHD na rok 2013: Zadbaj o LQG\ZLGXDOQH ZVSDUFLH SURGXFHQWD L SU]HQLHĝ QD QLHJR F]ÛĝÉ NRV]WµZ PDUNHWLQJRZ\FK 5]HWHOQ\ SURGXFHQW SRPRľH &L SU]\JRWRZDÉ EURV]XU\ ]DPLDVW ]DV\S\ZDÉ &LÛ ]GMÛFLDPL VZRLFK SURGXNWµZ : NRĆFX WR SU]HFLHľ MHJR PDUND L MHJR SURGXNW\ ɇ SRZLQQR PX ]DOHľHÉ QD MDNRĝFL PDWHULDĄµZ WDN VDPR MDN 7RELH

4

=DSHZQLM V]NROHQLD VZRLP VSU]HGDZFRP Wiadomo SU]HFLHľ ľH VXNFHV 7ZRMHM ʖ UP\ QDSUDZGÛ ]DOHľ\ RG 7ZRLFK SUDFRZQLNµZ :LDGRPR UµZQLHľ ľH QLNW QLH PD F]DVX QD WR ľHE\ EUDÉ XG]LDĄ Z V]NROHQLDFK ZV]\VWNLFK SURGXFHQWµZ

5DGD 'DNHD na rok 2013: Zorganizuj V]NROHQLD RQOLQH Z ]DEDZQHM IRUPLH =DDQJDľXM VZµM ]HVSµĄ Z V]NROHQLD RQOLQH NWµUH PRW\ZXMÇ SRSU]H] ]DEDZÛ L ]DMPXMÇ W\ONR PLQXW G]LHQQLH =DSDPLÛWDMÇ MH FKRFLDľE\ GODWHJR ľH Z\ZRĄDMÇ XĝPLHFK 8ĝPLHFKQLÛW\ L NRPSHWHQWQ\ VSU]HGDZFD Z NRQWDNFLH ] NOLHQWHP MHVW ZDUW UD]\ ZLÛFHM QLľ SRWÛľQD NDPSDQLD ELOOERDUGRZD

5

'EDM R VZRLFK GHNDU]\ 7HQ URN EÛG]LH WUXGQ\ UµZQLHľ GOD QLFK 1LH ]DSRPLQDM ľH QDZHW QDMOHSV]\ SURGXNW PRľH RND]DÉ VLÛ NRV]PDUQ\P GRĝZLDGF]HQLHP GOD 7ZRMHJR NOLHQWD MHĝOL ]RVWDQLH ļOH ]DPRQWRZDQ\ $ kiedy klient jest niezadowolony, to jest niezadowolony ze ZV]\VWNLHJR ɇ UµZQLHľ ] 7ZRMHM REVĄXJL

5DGD 'DNHD na 2013 rok: =DSHZQLM VZRLP GHNDU]RP V]NROHQLD RUJDQL]RZDQH SU]H] VSHFMDOLVWµZ Z 7ZRLP SXQNFLH VSU]HGDľ\ :\ELHUDM SURGXNW\ NWµUH LQVWDOXMH VLÛ ĄDWZR L V]\ENR RUD] SR]ZDODMÇ 7ZRLP GHNDU]RP RWU]\PDÉ JRWµZNÛ ]D NDľGH ]DPRQWRZDQH RNQR GDFKRZH

&KFHV] GRZLHG]LHÉ VLÛ ZLÛFHM" =DG]ZRĆ GR QDV

22 - 544 - 0920 OXE Z\SHĄQLM IRUPXODU] NRQWDNWRZ\

www.dakea.pl

2.1$

PARAMETRY

Rynek okien dachowych wciąż ewoluuje. Firmy zaskakują innowacyjnością. Dotyczy to głównie coraz ciekawszych usprawnień poprawiających funkcjonalność, a zwłaszcza obsługę skrzydeł. Sukcesywnie ulepszane są też parametry szyb i ram. Ewa Kulesza

lach 90. za szczyt technologii uważano okna o współczynniku U na poziomie 2,3–1,8 W/(m2K). Dziś to produkt standardowy, na każdą kieszeń. Inwestorzy, dążąc do zminimalizowania wydatków na energię, poszukują teraz produktów o wyższych parametrach. Zmusza ich do tego nie tylko rachunek ekonomiczny, ale też zaostrzające się uwarunkowania prawne, jak choćby wymóg uzyskania paszportu energetycznego dla oddawanych do użytku domów. Przy wyborze okien cena zaczyna odgrywać mniejszą

rolę. Oprócz wspomnianej izolacyjności cieplnej znaczenia nabierają również takie kryteria jak dźwiękochłonność oraz trwałość.

WSPÓŁCZYNNIK U Wybierając okno dachowe, koniecznie trzeba zwrócić uwagę na współczynniki Ug i Uw. Pierwszy to współczynnik przenikania ciepła przez szybę, a drugi – przez całe okno. Im współczynniki te są niższe, tym mniej ciepła przechodzi przez okno. Nowoczesne okna dachowe osiągają współczynnik Uw na poziomie

0,68–1,1 W/(m2K), czyli o ponad 30% korzystniejszy niż okna standardowe. Okna uchodzące za energooszczędne wyposażone są w zespolone szyby, będące połączeniem szkła niskoemisyjnego lub hartowanego i tak zwanego bezpiecznego szkła klejonego. Wyposażone są w dystansową ramkę poprawiającą szczelność termiczną i wypełnione szlachetnym gazem (argonem, ksenonem lub kryptonem) utrudniającym przepływ ciepła. Najnowocześniejsze okna energooszczędne mają pakiety szybowe dwukomorowe, czyli zbudowane są z trzech,

fot. Velux

okien dachowych W

2.1$

ProďŹ l okna dachowego. (fot. Velux)

a nie dwĂłch szyb. MiÄ™dzy nimi znajdujÄ… siÄ™ dwie przestrzenie wypeĹ‚nione gazem. OprĂłcz szyby istotnym elementem poprawiajÄ…cym izolacyjność cieplnÄ… nowoczesnych okien jest rama izolacyjna instalowana od zewnÄ…trz, a zbudowana z nienasiÄ…kliwej pianki o Ĺ›wietnych wĹ‚aĹ›ciwoĹ›ciach ciepĹ‚ochronnych. WSKAĹšNIK RW Ten parametr mĂłwi nam o wĹ‚aĹ›ciwoĹ›ciach akustycznych okna. Izolacyjność akustyczna podawana jest w decybelach [dB]. Im wyĹźszÄ… ma wartość, tym lepiej. Oznacza to bowiem, Ĺźe okno dobrze wytĹ‚umi dĹşwiÄ™ki dochodzÄ…ce z zewnÄ…trz. Nie bÄ™dzie nam teĹź przeszkadzaĹ‚ deszcz bÄ™bniÄ…cy o szyby. Za okno o dobrej

Nowoczesne okna dachowe charakteryzujÄ… siÄ™ bardzo dobrÄ… izolacjÄ… termicznÄ…. (fot. Velux)

izolacyjnoĹ›ci akustycznej moĹźna uznać takie, ktĂłrego wskaĹşnik Rw wynosi 25–35 dB. Rekordowo dobre modele zdolne sÄ… zapewnić izolacyjność akustycznÄ… na poziomie nawet 38 dB. WSPĂ“Ĺ CZYNNIK G Ten maĹ‚o mĂłwiÄ…cy współczynnik okreĹ›la, ile procent energii sĹ‚onecznej jest w stanie dostać siÄ™ przez okno do domu. Ma on ogromne znaczenie. Z jednej strony jest bowiem korzystny, a z innej nie. W budynkach, ktĂłre z zaĹ‚oĹźenia majÄ… mieć niskie zapotrzebowanie

na energiÄ™, darmowe ciepĹ‚o sĹ‚oneczne jest mile widziane. SzczegĂłlnie zimÄ… jest to korzystne. SĹ‚oĹ„ce dogrzewa wtedy poddasze. Latem jednak duĹźy przepĹ‚yw ciepĹ‚a sĹ‚onecznego moĹźe powodować nadmierne nagrzewanie siÄ™ pomieszczeĹ„ na poddaszu i efekt szklarni. Ĺ atwo jednak temu zaradzić wyposaĹźajÄ…c okna w systemy zacieniajÄ…ce – na przykĹ‚ad rolety lub Ĺźaluzje. WyĹźszy współczynnik g majÄ… okna z szybami jednokomorowymi. INNE WAĹťNE PARAMETRY Dobre okno dachowe powinno jak najlepiej powstrzymywać emisjÄ™ promieni UV. SÄ… one bowiem szkodliwe dla naszego zdrowia. Stosowane w oknach dachowych szyby standardowo przepuszczajÄ… do 40% tego promieniowania. Najlepsze przepuszczajÄ… jedynie 5%, co moĹźna uznać za znakomity wynik. SzukajÄ…c okna o duĹźej wytrzymaĹ‚oĹ›ci na stĹ‚uczenie rozglÄ…dajmy siÄ™ za takim, ktĂłre ma klasÄ™ 1C3. Gdy potrzebujemy okien antywĹ‚amaniowych, sprawdĹşmy, czy speĹ‚niajÄ… wymagania przynajmniej klasy RC2. Za bardzo odporne na wĹ‚amanie uchodzÄ… okna klasy RC5 i RC6. 4

wiÄ™cej o oknach dachowych

Okna dachowe mogą być wyposaşone w akcesoria zacieniające, takie jak şaluzje. (fot. Velux)

$57<.8 63216252:$1<

Płyta budowlana MFP

– wszechstronny materiał do prac dekarskich

Płyty budowlane MFP Pfleiderer to uniwersalny, wygodny w obróbce i trwały materiał do prac dekarskich. Można przy jego użyciu wykonać zarówno sztywne poszycie pod okładziny dachowe, jak i wiele pomniejszych prac dekarskich.

D

ecydując się na budowę sztywnego poszycia z wielkoformatowych płyt drewnopochodnych MFP unikniemy wad tradycyjnych rozwiązań. Płyty układa się znacznie szybciej niż tradycyjne deskowanie, a podczas montażu zużywamy mniej łączników. Nie trzeba też ich impregnować, co przekłada się na mniejszy koszt i szybsze tempo prac. Powierzchnia poszycia z płyt jest równa i gładka. Można na nich układać pokrycia z gontów bitumicznych oraz blach płaskich układanych na rąbek stojący – czyli materiałów wymagających idealnie przygotowanego podłoża, by otrzymać zadowalający efekt użytkowy i wizualny. Gładkie poszycie niezbędne jest też wówczas, gdy zamierzamy zaizolować je specjalną wysokoparoprzepuszczalną membraną dachową. Membrany takie są niestety podatne na przetarcia i rozdarcia. Na poszyciu z płyty MFP to ryzyko jest zminimalizowane, ponadto w przeciwieństwie do płyt OSB, mają

JAK PRAWIDŁOWO ZAMONTOWAĆ PŁYTY MFP NA POŁACIACH DACHOWYCH? Jarosław Strzelczyk, product manager Pfleiderer Płyty układamy prostopadle lub równolegle do krokwi i montujemy z przesunięciem rzędów o połowę długości tak, by górne krawędzie nie wypadały w jednej linii. Do ich łączenia najlepiej zastosować łączniki stalowe typu H, a do krokwi oraz innych elementów konstrukcyjnych najlepiej przykręcić je wkrętami SPAX 4x60, śrubami, bądź zamocować przy użyciu gwoździ zwykłych lub spiralnych długości 45–51 mm. Maksymalna odległość między wkrętami to 15 cm wzdłuż krawędzi i 25 cm w części środkowej płyty. Wkręty muszą być odsunięte od krawędzi płyt na odległość nie mniejszą niż 8 mm, a od narożników na odległość nie mniejszą niż 25 mm. Między poszczególnymi płytami należy pozostawić szczelinę dylatacyjną szerokości od 3 do 6 mm. Podczas robót dekarskich warto stosować płyty MFP o wymiarach 250x125 cm, a przy dużych połaciach – 250x505cm. Polecamy płyty grubości od 12 do 25 mm.

one wysoką paroprzepuszczalność (co obrazuje współczynnik Sd = 0,9 m), która współgra z parametrami membrany. Płyty MFP warto stosować nawet w tych przypadkach, gdy teoretycznie wskazany jest montaż pokrycia dachu do drewnianych łat. Co prawda układanie kontrłat i łat bezpośrednio na krokwiach rzeczywiście zmniejsza nieco ciężar działający na więźbę dachową, ale nie da się ukryć, że płyty znakomicie usztywniają więźbę, a także znacząco wyciszają pomieszczenia na poddaszu. MFP DO OBUDOWY LUKARN Lukarny to w wielu budynkach istotny element „piątej elewacji”. Ich ścianki oraz połacie muszą być solidnie ocieplone, tak, jak reszta dachu. Termoizolację umieszcza się więc między belkami tworzącymi konstrukcję nośną. Równie ważne jest obicie ścianek od zewnątrz. Płyty MFP sprawdzą się tu idealnie. Są mocne, odporne na wilgoć, trwałe i gładkie. Szczególnie ważną cechą jest także to, że jedna duża płyta wystarczy na obudowanie jednej ze ścianek, bądź jednej z połaci. Zamiast wnosić na dach sterty desek, na dole przygotujemy zestaw powtarzalnych elementów do obudowy wszystkich lukarn – a tych może być nawet kilkadziesiąt. Solidna i równa okładzina ścian lukarn znacznie ułatwia ich dalsze wykończenie, np. tynkiem cienkowarstwowym układanym na podkładzie z siatką zbrojącą. Warto też zwrócić uwagę na to, że z płyt MFP wygodnie wycina się różne nietypowe kształty, co także będzie pożądaną cechą przy budowie lukarn o linii łukowej, zwanych wolimi oczkami. MFP DO WYKAŃCZANIA OKAPÓW Myli się ten, kto twierdzi, że podczas montażu płyt MFP zostaje sporo odpadów, których nie da się później

PŁYTY MFP KONTRA DESKI: G są szybsze i prostsze w montażu, G używając płyt MFP nie produkujemy zbyt wiele odpadów, G poszycie jest sztywniejsze, G dach ma lepszą izolacyjność termiczną, G na poddaszu jest ciszej, G zwiększa się odporność ogniowa dachu, G dach jest szczelniejszy, G płyty są „błędoodporne”, G dekarze są bezpieczniejsi, G dach jest stabilniejszy, G poszycie będzie jednorodne, G łatwiej wykonywać niektóre prace dekarskie.

do niczego wykorzystać. Dekarze rozsądnie dysponujący powierzonym surowcem wykorzystają wszystko, co zostanie po docinaniu. Z wąskich, prostokątnych odcinków płyty łatwo zrobić deski okapowe. Jeszcze mniejsze kawałki to z kolei idealny materiał na zbudowanie podbitki dachowej. 4

www.pfleiderer.pl

PŁYTY

drewnopochodne Agnieszka Jaros

R

óżnego rodzaju płyty wytwarzane z drewna można odnaleźć w naszych domach niemal na każdym kroku. Coraz częściej służą już nie tylko jako elementy tworzące wykończenie domu, ale również jako składowe jego konstrukcji.

RODZAJE PŁYT DREWNOPOCHODNYCH Ze względu na sposób obróbki i wytwarzania oraz rodzaj zastosowanego surowca rozróżnia się następujące rodzaje płyt drewnopochodnych:

G płyty sklejki; G płyty wiórowe; G płyty wiórowo-cementowe; G płyty OSB; G płyty paździerzowe; G płyty wiórowo-paździerzowe; G płyty pilśniowe. SKLEJKI Płyty zwane potocznie sklejką są materiałem kompozytowym, wytwarzanym poprzez klejenie nieparzystej liczby cienkich warstw drewna. Cienki arkusz drewna (o grubości do 3 mm), to fornir, który tworzy płytę. W zależności od jego grubości wytwarza się sklejkę cienkowarstwową lub grubowarstwową. Do produkcji wykorzystywane

są rodzime gatunki drewna oraz drewno pochodzące z drzew egzotycznych. Wytrzymałość i sprężystość sklejki jest uzależniona od liczby zastosowanych w czasie jej produkcji warstw drewna. Ponadto parametry wytrzymałościowe zależą też od kierunku przebiegu włókien w warstwach zewnętrznych oraz od kierunku działania obciążenia w stosunku do powierzchni płyty. Ze względu na odporność sklejki na działanie wody klasyfikuje się ją jako: G sklejkę suchotrwałą (S) – przeznaczoną do pomieszczeń zamkniętych i ogrzewanych sezonowo; G sklejkę półwodoodporną(W1) – przeznaczoną do pomieszczeń nieogrzewanych sezonowo i zawilgoconych;

fot. Pfleiderer

32''$6=(

Drewno jest jednym z najstarszych i najbardziej znanych materiałów budowlanych. Znajduje zastosowanie jako element konstrukcyjny oraz przydaje się podczas wykańczania wnętrz. Coraz częściej stosowane są także materiały drewnopochodne.

G sklejkę wodoodporną (W2) – przeznaczoną do stosowania w wodzie, najbardziej odporną na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych. W zależności od grubości oraz wilgotności, sklejka znajduje zastosowanie zarówno jako element konstrukcyjny, jak również wykończeniowy stolarki budowlanej. Na elementy konstrukcyjne stosuje się płyty o grubości nie mniejszej niż 8 mm i wilgotności poniżej 10%. Cieńsze sklejki, ale posiadające grubość przynajmniej 5 mm nadają się np. na okładziny ścienne. PŁYTY WIÓROWE Jak wskazuje ich nazwa – powstają z wiórów drzewnych, które łączy się z sobą pod ciśnieniem i w podwyższonej temperaturze przy użyciu klejów syntetycznych. Mogą mieć powierzchnię szlifowaną, oklejaną fornirem, pokrytą laminatem

Płyty drewnopochodne doskonale nadają się do wykończenia poddasza. (fot. Pfleiderer)

lub lakierem do drewna. Grubość płyt wiórowych to od 3 do 50 mm. Najbardziej powszechnie stosuje się je w przemyśle meblowym, choć niekiedy występują też w elementach konstrukcji budowlanych, np. jako elementy ścian zewnętrznych. Z płyt wiórowych produkuje się też panele boazeryjne, stosowane do wykończania bądź dekoracji wnętrz. PŁYTY WIÓROWO-CEMENTOWE Powstają podobnie jak płyty wiórowe – przy użyciu wiórów drzewnych. Wióry te łączy się jednak, dodając do nich cementowy zaczyn. Ze względu na słabe właściwości izolacyjne, zastosowanie płyt wiórowo-cementowych nie jest zbyt szerokie. Najczęściej wykorzystuje się je jako tzw. płyty zrębkowo-cementowe w szalunkach traconych, stosowanych przy budowie ścian i stropów. Z materiału tego można także wykonywać izolację stropodachów wentylowanych. PŁYTY PAŹDZIERZOWE Paździerze są zdrewniałymi częściami łodyg roślinnych, oddzielonymi od włókien poprzez międlenie. Do wyrobu płyt drewnopochodnych stosuje się paździerze lniane, konopne lub ich mieszaniny. Płyty wytwarza się poprzez utwardzanie materiału na gorąco oraz sprasowywanie go pod ciśnieniem przy jednoczesnym dodaniu kleju syntetycznego. Płyty paździerzowe mogą mieć powierzchnię nieszlifowaną, szlifowaną jednostronnie, szlifowaną dwustronnie oraz uszlachetnioną poprzez laminowanie lub fornirowanie. Jeśli chodzi o zastosowanie płyt paździerzowych, to powszechnie wykorzystuje je przemysł meblowy. Budownictwo stosuje te wyroby głównie jako materiał izolacyjny. PŁYTY WIÓROWOPAŹDZIERZOWE Powstają bardzo podobnie, jak płyty paździerzowe. Do ich produkcji, oprócz paździerzy, wykorzystuje się jednak także wióry drzewne. Zastosowanie tych wyrobów jest niemal identyczne, co ich odpowiedników powstałych z samych paździerzy. PŁYTY PILŚNIOWE Płyty powstające z rozdrobnionych odpadów drewna iglastego oraz dodatku olejów schnących lub żywic syntetycznych. W zależności od stopnia sprasowania płyty pilśniowe mogą być:

G miękkie porowate; G półtwarde (MDF); G twarde; G bardzo twarde (HDF). Perforowane płyty porowate to doskonały materiał do wykorzystania w izolacjach akustycznych. Stosuje się je też do ocieplania podłóg. Znajdują zastosowanie w salach wykładowych, widowiskowych oraz innych budynkach użyteczności publicznej. Z płyt pilśniowych półtwardych wytwarza się meble, panele podłogowe, oraz listwy dekoracyjne. Stwarzają szerokie możliwości wzornicze, ponieważ można je okleinować, laminować oraz frezować. Podobne zastosowanie mają płyty pilśniowe twarde. Jednak ich dodatkową zaletą jest to, że są bardziej odporne na działanie niekorzystnych warunków cieplno-wilgotnościowych. Mogą być zatem stosowane w sytuacjach, kiedy wilgotność względna jest podwyższona. Powierzchnię płyt pilśniowych można uszlachetnić poprzez gruntowanie farbą, szlifowanie, lakierowanie lub oklejanie, co stwarza szerokie spektrum ich stosowania. PŁYTY OSB Bardzo popularne i stosowane powszechnie przez budownictwo płyty wiórowe, prasowane trójwarstwowo, po uprzednim ukierunkowaniu wiórów drzewnych. W warstwach zewnętrznych wióry ukierunkowuje się równoległe do osi płyty, natomiast w warstwie

32''$6=(

Podłoga z płyty MFP. (fot. Pfleiderer)

Zabudowa ścianki kolankowej z płyty MFP. (fot. Pfleiderer)

środkowej – prostopadle. Prasowanie odbywa się w wysokiej temperaturze i przy dużym ciśnieniu. Spoiwem łączącym są różnego rodzaju żywice. Dodatkowo, płyty poddaje się natryskowemu działaniu kleju lub emulsji woskowej, co ma za zadanie zwiększyć odporność wyrobów na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych. Płyty OSB dzieli się na: G płyty OSB 1 i OSB 2 – przeznaczone do stosowania ogólnego wewnątrz budynków, w warunkach suchych. Za warunki suche uznaje się warunki o temperaturze 20 stopni Celsjusza i wilgotności względnej przekraczającej 65% jedynie przez kilka tygodni w roku;

G płyty OSB 3 – o zastosowaniu konstrukcyjnym wewnątrz i na zewnątrz budynków, w warunkach o umiarkowanej wilgotności; G płyty OSB 4 – przeznaczone do zastosowania w konstrukcjach nośnych pracujących wewnątrz i na zewnątrz budynków, w podwyższonej wilgotności powietrza i zwiększonym obciążeniu mechanicznym. Konstrukcje nośne, to konstrukcje przenoszące obciążenia w budynku, np. stropy, ściany, podłogi, czy pokrycia dachowe; G płyty OSB HOH – płyty OSB 3, pokryte obustronnie płytą HFD o dużej odporności na wilgoć i odkształcenia oraz o dużej wytrzymałości. Warunki

Ocieplone poddasze, przygotowane do układania płyt. (fot. Pfleiderer)

przyjmuje się za wilgotne, kiedy temperatura powietrza wynosi 20 stopni Celsjusza, a wilgotność względna przekracza 85% przez kilka tygodni w roku. PŁYTY MFP Inną odmianą płyt wiórowych są płyty MFP. Inaczej niż w przypadku płyt OSB, w procesie ich produkcji wióry drzewne ulegają rozproszeniu, co zapewnia płycie jednorodną strukturę. Zwiększa to także odporność na odkształcenia i ułatwia cięcie płyt (krawędzie nie strzępią się). Płyty wiórowe znajdują bardzo szerokie zastosowanie. Od tworzenia sztywnego poszycia pod pokrycia dachowe, poprzez możliwość wznoszenia ścian działowych, pokrycie ścian, podłóg i stropów, czy jako baza do zabudowy meblowej. Sprawdzają się także jako materiał konstrukcyjny w przypadku domów szkieletowych. Zastosowanie płyt ułatwia prostota ich montażu (krawędzie są łączone na pióro i wpust). Struktura płyt zapewnia także stabilne mocowanie wkrętów, zszywek, itp. Dodatkowo, płyty MFP są szlifowane, dzięki czemu charakteryzują się gładką powierzchnią. 4

więcej o materiałach wykończeniowych

Układanie płyt MFP na warstwie ocieplenia i paroizolacji. (fot. Pfleiderer)

Zabudowa skosów poddasza. (fot. Pfleiderer)

$5$1¿$&-(

Dla kochających design – architekci z całej Polski

Katarzyna Laszczak

Zdjęcia pochodzą z portalu e-aranżacje.pl

P

ortal e-aranżacje.pl to propozycja dla osób planujących budowę domu lub remont mieszkania, a także miłośników designu. W serwisie swoje realizacje i projekty prezentują architekci z różnych regionów Polski, a ich znalezienie ułatwia możliwość wyszukiwania pracowni według województw. Obecnie w serwisie znajduje się ponad 500 pracowni z całej Polski, zajmujących się projektowaniem architektonicznym, aranżacją wnętrz, a także urządzaniem ogrodów. Oferta pracowni jest stale powiększana. Struktura serwisu jest bardzo przejrzysta. Dwa główne działy – Architekci i Galeria, pozwalają na przeszukanie portalu według podstawowych kryteriów, takich jak projektowanie wnętrz, projektowanie ogrodów, wzornictwo przemysłowe oraz architektura. Ponadto użytkownicy mogą wybrać interesujący ich styl. Architekci, poza informacjami o pracowni, prezentują także swoje realizacje, dzięki czemu użytkownicy portalu mają szansę wybrać tę pracownię, która

odpowiada ich preferencjom. Dodatkowo, niezdecydowani mogą sprecyzować swoje oczekiwania. Umożliwia to specjalny test, pozwalający określić ich styl aranżacji. Pracownię można wybrać również przeglądając Galerię realizacji i projektów. W tym dziale znajdują się wszystkie zdjęcia z serwisu, które można sortować według województw, specjalizacji oraz stylu. Serwis e-aranżacje.pl to także źródło inspiracji i wiedzy. Zainteresowani projektowaniem i designem znajdą w nim artykuły dotyczące stylów i trendów, zamieszczane w dziale Czytelnia. Pozwolą one poznać różne style projektowania oraz tajniki oryginalnego urządzania domu i ogrodu. 4

Projekt domu i jego wnętrza, a także aranżacja ogrodu to duże wyzwanie. Chcemy, żeby nasze otoczenie było piękne i niepowtarzalne. W jego stworzeniu pomoże odpowiednio wybrana pracownia projektowa. od pomysłu po realizację

e-aranżacje.pl

fot. Velux

32''$6=(

KUCHNIA pod skosami

Każde poddasze jest inne, zatem projekt musi być w pełni indywidualny i wynikać ze sposobu postrzegania wnętrza, ukierunkowanego na konkretne rozwiązania. W trakcie projektowania i tak mogą pojawić się kłopoty, choćby z wymogami dotyczącymi wentylacji. Nie należy się nimi jednak zrażać, a szukać rozwiązań – kreatywność na poddaszu to podstawa. Jej efektem będzie kuchnia na pewno niebanalna pod względem stylistycznym. Katarzyna Malinowska

ŚWIATŁO DZIENNE Jednym z podstawowych problemów podczas projektowania kuchni na poddaszu jest oświetlenie niezbędne do wygodnej pracy. Nie zapominajmy

bowiem, że kuchnia to przede wszystkim pomieszczenie użytkowe – miejsce pracy. O ile światłem sztucznym, po zmroku, można odpowiednio doświetlić każdą przestrzeń, o tyle na poddaszu powstaje problem doświetlenia światłem dziennym. Bezpośrednie światło słoneczne, wpadające przez okna, zazwyczaj przeszkadza w pracy, a dodatkowo, w przypadku poddasza,

bezpośrednie nasłonecznienie powoduje zbytnie nagrzewanie się pomieszczenia. Dlatego kuchnię na poddaszu najlepiej umieścić od strony północnej (skąd dociera jedynie światło rozproszone) lub wschodniej, gdzie słońce świeci na tyle krótko, by pomieszczenie nie zdążyło się nagrzać. Równocześnie niezbędne jest zapewnienie takiego

dopływu światła, by można było gotować w ciągu dnia bez włączania sztucznego oświetlenia. Rozwiązaniem są duże okna połaciowe umieszczone w skosach. Duża ilość wpadającego przez nie światła, oprócz zapewnienia komfortu pracy w ciągu dnia, sprawia dodatkowo wrażenie przestronności. Okna dachowe mogą być wyposażone w rolety lub żaluzje, które umożliwią regulację oświetlenia, a w słoneczne dni zapobiegną nadmiernemu nagrzewaniu się kuchni. PRAWIDŁOWA WENTYLACJA Pomijając problemy z doświetleniem i umieszczeniem pod skosami ścian niezbędnego wyposażenia, Prawo Budowlane wymaga, by wnętrza były odpowiednio wentylowane. Dotyczy to zwłaszcza pomieszczeń „mokrych”: kuchni i łazienki. Zgodnie z przepisami efektywna długość przewodów wentylacyjnych nie może być w nich mniejsza niż 2 metry, liczona od wlotu do wylotu powietrza. W praktyce – stosowanie na poddaszach wentylacji grawitacyjnej jest utrudnione i trzeba instalować droższe systemy wymuszające obieg powietrza za pomocą wentylatorów.

Okna połaciowe odpowiednio doświetlą kuchnię. (fot. Redakcja)

Okna w kuchni powinny być wyposażone w nawiewniki. (fot. Fakro)

Jeśli poddasze pozwala na zastosowanie wentylacji grawitacyjnej, najprostszym sposobem na jej usprawnienie są nawiewniki montowane w ramach okiennych. WYPOSAŻENIE KUCHNI Po uporaniu się z oświetleniem słonecznym i wentylacją można pomyśleć o wykończeniu oraz funkcjonalnej aranżacji kuchni na poddaszu. Trzeba włączyć logiczne myślenie – przestrzeń jest ograniczona przez skosy, a dodatkowo zostanie zredukowana niezbędnymi sprzętami. Najlepiej zatem wykańczać kuchnię materiałami w jasnych kolorach, poszerzającymi optycznie wnętrze. Ilość urządzeń i mebli trzeba ograniczyć do niezbędnego minimum, a także układać je w uporządkowane i funkcjonalne użytkowo ciągi robocze. Trzeba przy tym pamiętać, że tylko na niezbędne urządzenia potrzeba 180–240 cm długości. Do tego dochodzą blaty robocze pomiędzy zlewozmywakiem, a kuchenką i lodówką, która często powinna być ponadto wstawiona w najwyższym punkcie kuchni, ze względu na swoją wysokość. Jeśli kuchnia ma być wyposażona w zmywarkę, co obecnie jest standardowym wyposażeniem, potrzeba

będzie jeszcze dodatkowych 45 lub 60 cm (w zależności od modelu). Pamiętajmy jednocześnie, że w miarę wygodne zaaranżowanie kuchni na poddaszu wymaga dość stromego dachu lub zastosowania ścianki kolankowej. Inaczej osoby stojące przy blacie o standardowej szerokości 60 cm będą narażone na uderzenia głową w skos ściany. Dlatego najwygodniej lokalizować ciąg kuchenny na wprost lub prostopadle do ściany skośnej. Na ścianie w wyższej części pomieszczenia można wówczas umieścić szafki, a niższą część wnętrza zagospodarować schowkami lub meblami przesuwnymi. W przypadku dachów o małym nachyleniu niezbędna będzie rezygnacja z szafek nad blatami i znalezienie alternatywnego miejsca dla kuchenki, gdyż zabraknie przestrzeni na okap. 4

pomysły na aranżacje podasza

32''$6=(

ANTRESOLA

Antresola ma wiele zalet, wśród których najważniejsza jest jedna – powiększa pomieszczenie, w którym się znajduje, dzięki czemu zyskujemy dodatkową powierzchnię użytkową pod dachem.

A

ntresola daje również ciekawe możliwości aranżacyjne we wnętrzu, uatrakcyjniając jego architekturę. Uzyskaną dzięki antresoli powierzchnię, możemy wykorzystać w dowolny sposób, np. urządzić na piętrze kącik telewizyjny, sypialnię, pokój do pracy, bibliotekę czy garderobę. Ważną zaletą antresoli jest również to, że mimo wydzielenia dodatkowej powierzchni na wyższym poziomie, przestrzeń pozostaje otwarta, co sprawia, że pomieszczenie wydaje się większe i bardziej przestronne. Do jej budowy możemy użyć różnych materiałów, pamiętając jednak, aby pasowały stylistycznie do innych elementów wyposażenia całego pomieszczenia.

WARUNKI I PRZEZNACZENIE Antresola jest rodzajem półpiętra, czasem też galerii. Ten dodatkowy poziom można wygospodarować np. z górnej przestrzeni poddasza (w przypadku domu z poddaszem użytkowym) lub parteru – w domu parterowym z niezabudowanym stropem, otwartym na konstrukcję dachu. W obu przypadkach musi być spełniony w zasadzie tylko jeden warunek – aby zbudować antresolę, kondygnacja powinna mieć odpowiednią wysokość. Od tego też zależy, czy na antresoli uzyskamy wygodną przestrzeń, w której będziemy mogli się swobodnie poruszać,

czy też będzie to pomieszczenie niższe i mniej funkcjonalne. Kondygnacja, z której można wydzielić dodatkowy poziom powinna mieć co najmniej 4,60 m wysokości. Pozwala to na budowę nad wybranym fragmentem parteru wygodnej w użytkowaniu antresoli o wysokości około 2 metrów. Może się wówczas znaleźć na niej miejsce o niemal dowolnym przeznaczeniu. W zależności od możliwości przestrzennych oraz technicznych, a także samej powierzchni antresoli, może ona stanowić jedno pomieszczenie lub też pełnić funkcję dodatkowego, pełnowartościowego piętra z kilkoma pokojami, łazienką czy toaletą. Projekt antresoli powinien jednak powstać już na etapie projektu czy budowy domu – trzeba bowiem w tym przypadku właściwie zaplanować oświetlenie pomieszczeń (rozmieścić odpowiednio okna połaciowe), a także instalacje – elektryczną, wodno-kanalizacyjną, jak również ogrzewanie, nie zapominając o wentylacji. Jeśli natomiast antresola ma być niewielkich rozmiarów, można ją zbudować właściwie w dowolnym momencie – na etapie wykańczania budynku czy w domu już zamieszkanym. KONSTRUKCJA Najczęściej antresolę wykonuje się z drewna. Składa się ona zazwyczaj

z legarów (zakotwiczonych w ścianach nośnych) oraz podtrzymujących je słupów. Poszczególne elementy konstrukcji łączone są najczęściej metalowymi łącznikami. Poszycie podłogi może stanowić np. płyta OSB (odpowiednio zaizolowana termicznie i akustycznie), wykończona od spodu płytami kartonowo-gipsowymi. Wierzchnią warstwę podłogi mogą stanowić różne materiały, zależnie od przeznaczenia antresoli Ważne jest, aby podłoga na górze pasowała kolorystycznie i stylistycznie do tej na dole. Konstrukcja antresoli może być także stalowa. Taka antresola wydaje się lżejsza, zajmuje również mniej miejsca. Stalowa konstrukcja antresoli jest dobrym rozwiązaniem, gdy do nowoczesnego wnętrza chcemy wprowadzić element industrialny. Duże, rozbudowane antresole, które powstają na etapie projektu czy budowy domu, mogą mieć natomiast konstrukcję wykonaną z żelbetonu. Antresola nie jest zazwyczaj obudowana ścianami, odizolowana od wnętrza. Pomieszczenia na antresoli ogrodzone są najczęściej jedynie balustradą (z drewna, stali lub szkła), która zapewnia bezpieczne korzystanie z piętra.Budując antresolę, należy również pamiętać o prowadzących na piętro schodach. Powinny być one wygodne, stabilne i pasować stylistycznie do wnętrza. 4

fot. Velux

Marta Balcerowska

Sięgamy wyżej Efektywna termoizolacja dachu BauderPIR FA. Termoizolacja dachu lekkiego przemysłowego. Q mały ciężar Q wysoka izolacyjność przy niewielkiej grubości Q szybkość montażu Q duży format (2400 x 1200 mm) Q korzystny stosunek ceny do jakości

Więcej informacji na stronie www.bauder.pl

Systemy Dachów Stromych

Systemy Dachów Płaskich

Systemy Dachów Zielonych

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.