COACH
11E JAARGANG - NUMMER 5 - 2016
VAN COACHES - VOOR COACHES - DOOR COACHES
! ELIS LIGTLEE
! MARCEL WOUDA
“COMBINATIE VAN DE BONDSCOACH MET MENTAL
“MET FERRY WEERTMAN WAS TACHTIG PROCENT
COACH GEEFT MIJ NOG STEEDS DE KRACHT OM TE
VAN DE TRAINING GERICHT OP EEN LAGE
SCHITTEREN”
INTENSITEIT”
! JOOST VAN GEEL
! MERIJN ZEEMAN
“BETERE OPLEIDINGSLIJN IN HOCKEY MOET LEIDEN
“DOOR YOGA ERVAREN ONZE RENNERS DAT JE
NAAR COMPLETERE SPELERS”
ONTSPANNEN GESPANNEN KUNT ZIJN”
De coach en zijn lessen van succes
Nationaal Coach Congres 9 december 2016
Olympisch Gouden coach Vincent Wevers over zijn route naar succes!
el d M
Sportbonden kennen licentiepunten toe aan dit congres.
je
sn
el a
HĂŠt coach event om collega trainers en coaches uit verschillende sporten te ontmoeten, ervaringen uit te wisselen en kennis op te doen. Met toonaangevende sprekers en interactieve workshops staan we stil bij tal van facetten die invloed hebben op jouw coachgedrag! Leer o.a. van de Olympische coaches Bart Bennema, Josy Verdonkschot, Ron van der Hoff, Rob Ehrens en Joop Alberda.
an
De invloed van identiteit op jouw coachgedrag
DE OPLEIDER EN BELANGENBEHARTIGER VAN SPORTCOACHES
www.nlcoach.nl |
@nlcoach |
nlcoach | info@nlcoach.nl
3
VOORWOORD
DE BUNDESLIGA ALS TRENDSETTER !
JOOP ALBERDA
@joopalberda
‘De opmars van de laptoptrainer’ stond er onlangs boven een intrigerend artikel in het voetbalweekblad VI. Het was het verhaal over een opmerkelijk verschijnsel in de Bundesliga, de hoogste klasse van het Duitse voetbal. De tijd van het old boys network in het trainersgilde zou zijn versplinterd, nu van de twaalf in de Bundesliga werkzame Duitse oefenmeesters acht zelf nooit een wedstrijd op het hoogste niveau hebben gevoetbald. Vernieuwing, lef, modernisering en ruimte voor andersdenkenden hebben geleid tot een enorme facelift van de Duitse voetbaltrainer, die niet meer teert op het gezag van zijn glansrijk verleden, maar met een geheel eigen ontwikkelde attitude succesvol is. Het artikel trok ook mijn aandacht omdat in het Nederlandse voetbal de discussie woedt over de vraag of het echt invloeden van buitenaf nodig heeft om tot spelpeilverbetering te komen. Er is, sportbreed, een periode geweest dat de trainer/coaches veelal afkomstig waren uit het gymnastiekonderwijs of uit het vrijwilligerskorps. Naarmate de sport in volle omvang professioneler werd, ontstond er trainersperspectief voor oud-sporters om een tweede of derde carrière in hun vertrouwde omgeving vorm te geven. Dat was vooral ingegeven door het idee dat ze met hun praktijkervaring aan de top van grote waarde waren voor de ontwikkeling van de sport. En soms was dat ook zo. Het risico van successen uit het verleden is dat ze de blueprint worden voor de visie op de toekomst. Wat de sport echter écht verder helpt, zijn toevoegingen uit wetenschap en kennis. Laat dit niet overkomen als een pleidooi om ervaringsdeskundigen te weren, integendeel. Ze moeten alleen wel vooral ervaringsdeskundigen blijven. De laptoptrainer in de Bundesliga bewijst dat een grote mate van kennis over vele domeinen belangrijk is voor de performance van de trainer/coach. Dat is, denk ik, de signatuur van de toekomstige coach in de topsport: breed opgeleid, multidisciplinair denken, inzage in data en data kunnen vertalen naar de persoonlijke visie en werkwijze. Er is nog steeds een aanname dat goede sporters ook goede coaches, goede voorzitters of goede technisch directeuren moeten zijn. Maar wie goed analyseert, ziet dat er ook veel tegenvoorbeelden te vinden zijn, mensen die actief matig waren in hun sport, maar wel precies wisten hoe moeilijk het is om beter te worden. Zij kennen de kracht van de beperking en hebben werkenderwijs vastgesteld dat als je mensen wilt trainen, je methodisch, didactisch en ontwikkelingspsychologisch iets moet kunnen aanbieden om succesvol te zijn. Voor wie dat niet weet, is succes eerder toeval dan beleid. Bij onvoldoende kennis is falen in de sport dichtbij. Dat coachen allang geen solistische zaak meer is, wordt onderschreven door Nobelprijswinnaar Ben Feringa, wiens prachtige onderscheiding voor de scheikunde door de Nederlandse wetenschap werd toegeschreven aan een decennialange investering in zijn zoektocht naar vernieuwing. ‘Niet investeren in enkele thema’s, maar juist in een lange periode over de volle breedte van de wetenschap. Je kunt vroeg talent herkennen, maar je kunt niet weten waar in de toekomst belangrijke ontwikkelingen gaan plaatsvinden’, las ik. De gouden medaille die Feringa in december in Stockholm ontvangt, is het resultaat van teamwork. De vergelijking met topsport dringt zich hier op: individuele sport en individuele coaches bestaan niet meer. Wat dat betreft beschouw ik de Bundesliga als trendsetter.
NLCOACH is een uitgave van NLcoach en Arko Sports Media in samenwerking met NOC*NSF. Het blad verschijnt vijf keer per jaar.
HOOFDREDACTIE Joop Alberda & Poul Annema 11e jaargang, nummer 5 november 2016 AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Mariëlle van Bussel Nik Kok Michiel van Nieuwstadt Mart Smeets Roelof Jan Vochteloo John Volkers REDACTIEADRES Arko Sports Media NLCOACH Postbus 393, 3430 AJ Nieuwegein T. 030 - 707 30 00 F. 030 - 605 26 18 UITGEVER Michel van Troost E. michel.van.troost@sportsmedia.nl MARKETING Daniëlle de Jong E. marketing@sportsmedia.nl LIDMAATSCHAP NLCOACH Leden van NLcoach ontvangen automatisch vijf keer per jaar het blad NLCOACH. Meer informatie over het lidmaatschap is verkrijgbaar bij NLcoach. NLcoach Wattbaan 31-49 3439 ML Nieuwegein T. 030 - 751 38 20 F. 030 - 751 38 21 E. info@nlcoach.nl W. www.nlcoach.nl
LEZERSSERVICE Abonnementen/adreswijzigingen Arko Sports Media Postbus 393, 3430 AJ Nieuwegein T. 030 - 707 30 00 F. 030 - 605 26 18 E. info@sportsmedia.nl ABONNEMENTEN Regulier abonnement € 33,- per jaar (incl. 6% btw). Studentenabonnement € 26,- per jaar (incl. 6% btw). Abonnementen die verzonden worden naar een adres buiten Nederland € 43,- per jaar (incl. 6% btw). Opzeggingen van het abonnement – uitsluitend schriftelijk – dienen uiterlijk zes weken voor afloop van de abonnementsperiode in het bezit te zijn van Arko Sports Media BV.
16 Marcel Wouda. Zijn corebusiness: jarenlang systematisch werken om zwemmers compleet te maken
20
ONTWERP EN OPMAAK Wielaard Media, Belfeld DRUKKER PreVision, Eindhoven COVERFOTO Sportfotografie.nl
Elis Ligtlee: “Ik denk dat de bijdrage van bondscoach René Wolff aan mijn prestaties meer dan vijftig procent is”
24 Joost van Geel: “Met een strakkere opleidingslijn naar completere hockeyers”
REPRORECHT Het verlenen van toestemming tot publicaties in dit tijdschrift houdt in dat de uitsluiting van ieder ander onherroepelijk door de auteur is gemachtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor kopiëren, als bedoeld in artikel 17 lid 2 van de Auteurswet 1912 en in het Koninklijk Besluit van 20 juni 1974 (Stb. 35) ex art. 16b van de Auteurswet 1912 te innen en/of daartoe in en buiten rechte treden.
©2016 NLCOACH/ARKO SPORTS MEDIA, NIEUWEGEIN Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, in fotokopie of anderszins gereproduceerd door middel van boekdruk, foto-offset, fotokopie, microfilm of welke andere methode dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Lid van het Nederlands Uitgeversverbond (NUV), groep uitgevers. ISSN 1871-9813
36 Merijn Zeeman: “Door yoga ervaren onze renners dat je ontspannen gespannen kunt zijn”
5
VINCENT WEVERS:
6 EN VERDER… 9. Nationaal Coach Congres: de invloed van identiteit op coachgedrag 11. De column van John Volkers 12. Maurits Hendriks in zijn boek Presteren! over een leven lang presteren 15. Coaches in het Nieuws: Henk Groener gaat en Helle Thomsen komt 27. Coaches in het Nieuws: Prestatie- en innovatiemanagers 28. Frank Jacobs: “Presteren is in de opleiding een stramien geworden. Dat vind ik zonde en niet nodig”
“SUCCES IS HET WERK VAN EEN KLEIN, MAAR HEEL GOED TEAM” 34. Nederlands damsucces berust niet op toeval 40. Plantina verbindt met schaatsploeg wereld van sport en bedrijfsleven 42. Patrick van Daalen: “Karateka’s fysiek sterker maken voor eerste optreden op Olympische Spelen” 46. Twan Paes: “Ook als manager ben ik altijd trainer/coach gebleven” 49. NLcoach Inspiratie Club biedt podium aan sportieve ondernemers 50. De column van Mart Smeets