Truck van de toekomst

TRUCK VAN DE TOEKOMST

schoon, stil en zuinig

Truck van de Toekomst

p10 - 95 najaar 2014

TRUCK VAN DE TOEKOMST Tekst Rob de Boer Beeld Marco Peters

In de truckbranche liggen nog veel kansen voor brandstofbesparing en CO2-reductie.

Overheid en bedrijfsleven werkten de afgelopen jaren in Truck van de Toekomst samen om inzicht te geven in het effect van brandstofbesparende maatregelen.

De resultaten zijn veelbelovend, maar vervoerders, verladers en leveranciers zouden ze graag meer toegespitst zien op de eigen bedrijfssituatie. Dit is een van de belangrijke adviezen voor Truck van de Toekomst 2.0.

O

m de truckbranche te verduurzamen, is een breed scala aan brandstofbesparende maatregelen beschikbaar. Maar het daadwerkelijke effect kan per vervoerder anders uitpakken. Truck van de Toekomst toetste de afgelopen periode een aantal van deze maat­ regelen en gaf inzicht in terugverdientijden ervan. Daarnaast kon via Truck van de Toekomst subsidie worden verkregen voor de aankoop van hybride, LNG- of CNG-voertuigen, omdat de aanschafkosten daarvan nog vrij hoog zijn. “We hebben ons in eerste instantie vooral gericht op het laaghangend fruit”, vertelt Gert Jan Prummel, coördinator proeftuinen duurzame mobiliteit bij het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM). “Denk daarbij aan het gebruik van bandenspanningmeters en dichte zijschermen. 1 procent brandstofwinst lijkt misschien niet veel, maar als je met eenvoudige maatregelen 10 keer 1 procent bespaart, wordt de winst toch aanzienlijk. Vooral de zijschermen bleken het goed te doen, dat zijn echte winstpakkers.”

Green Deal Zero Emissie Stadsdistributie De Sociaal Economische Raad (SER) presenteerde in augustus 2013 het Energie­ akkoord voor duurzame groei. Ook duurzame mobili­ teit staat op de agenda.

Daarom werken de mini­ steries van Infrastructuur en Milieu en van Economische Zaken samen met het bedrijfsleven aan een Green Deal Zero Emissie Stads­ distributie. In oktober 2014 wordt deze Green Deal ondertekend. Doel van de Green Deal is het realiseren van zero emissie stads­ logistiek in 2025 door de inzet van schone voertuigen, inzet van minder voertuigen (bundeling op de last miles) en slimmere logistieke concepten.

Inzicht in grillen en grollen van sector

Omdat het rijgedrag van een chauffeur ook van invloed is op het brandstofverbruik, besteedde Truck van de Toekomst hier eveneens aandacht aan. Prummel: “Met een kastje konden vervoerders het rijgedrag van hun chauffeurs monitoren en bijvoorbeeld via een website laten zien wie het zuinigst had gereden. Die spelvorm bleek vaak goed te werken. Maar sommige chauffeurs zagen deze monitoring juist als een controle.” Dat het gedrag van mensen niet altijd te voorspellen is, bleek ook uit het effect van lampjes op de ventielen die gaan branden bij te lage bandenspanning. “Deze maatregel had soms zelf een averechts effect. Een aantal chauffeurs bleek het leuk te vinden om ’s nachts met brandende lampjes te rijden en lieten daarom expres lucht uit de banden lopen. Zo zie je maar, om succesvolle maatregelen in te voeren, heb je ook kennis nodig over de beleving van de chauffeurs.”

Maatregelen toespitsen op eigen situatie

Truck van de Toekomst overhandigde in juni 2013 de resultaten aan staatssecretaris Mansveld van IenM. Prummel is positief over het resultaat, maar geeft toe dat hij eigenlijk op grotere resultaten had gehoopt. “Het verliep aanvankelijk wat stroef, er waren bijvoorbeeld te weinig locaties waar chauffeurs LNG kunnen tanken. We hadden dan ook minder aanmeldingen dan verwacht.” Om goed inzicht te krijgen in de effecten van Truck van de Toekomst voerde

u

95 najaar 2014 - p11

TRUCK VAN DE TOEKOMST

‘We zijn nu bezig met Truck van de Toekomst 2.0’

Gert Jan Prummel

onderzoeksbureau CE Delft recent een studie uit onder verladers, vervoerders en leveranciers. Deze doelgroepen zagen de toegevoegde waarde van de praktijkinformatie, maar waren nog niet voldoende overtuigd om maatregelen daadwerkelijk uit te voeren. Ze vinden de resultaten nog te onduidelijk en onvoldoende toegespitst op de eigen bedrijfssituatie. In een vervolgprogramma zouden ze hier graag specifiekere informatie over krijgen.

Dat vervolgprogramma komt er. “We zijn nu bezig met Truck van de Toekomst 2.0”, vertelt Prummel. “Dit programma koppelen we ook aan de Green Deal Zero Emissie Stadsdistributie. Hierin gaan zo’n 40 partijen de samenwerking aan, waaronder 11 gemeenten, vervoerders verladers en branchepartijen als TLN, RAI Vereniging, BOVAG en EVO.” Om de Green Deal en Truck van de Toekomst 2.0 een succes te laten worden, roept Prummel partijen op om open te staan voor veranderingen. “Deel kennis met elkaar en durf te investeren. Willen we de transportwereld verduurzamen, dan moeten we dat samen doen, binnen de gehele keten.” t

Ministerie van IenM

Index uitstoot schadelijke stoffen door het vrachtautopark per km (1990=100)* 120

100 CO 2 80

60

CO NO X

40

20

0

NMVOS PM10 1990

1995

2000

Bron: Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)

2005

Euro 0 3,1%

2010

2012

Euro I 1,8% Euro II 6,4%

Onbekend 12,0%

EEV 9,9%

Euro III 19,3%

Bedrijfsautopark (vanaf 3,5 t. GVW) naar emissieklassen

Euro VI 4,7%

Euro IV 7,3%

Euro V 35,6% Bron: Mobiliteit in Cijfers Auto's 2014/2015, jaarlijkse publicatie van BOVAG en RAI Vereniging

p12 - 95 najaar 2014

TRUCK VAN DE TOEKOMST

‘De actieradius van de trucks is met 2 dagen ruim voldoende’

Marco van Lente ROVA

ROVA kiest voor gas Rijden op GFT-afval Bij afvalinzamelings­bedrijf ROVA vindt u een mooi voorbeeld van duurzaam weg­vervoer.

Sinds 2008 rijdt een deel van het wagenpark van ROVA op groen gas. Een nieuwe vergistingsinstallatie in Zwolle zet hiervoor gft-afval om naar biogas, dat vervolgens wordt opgewerkt naar aardgas­kwaliteit.

“Daarmee bereiken we twee doelen in één keer”, licht financieel directeur Marco van Lente toe. “We verwerken ons gft-afval op een duurzame manier én verduur­zamen ons wagenpark.” ROVA werkt in dit project samen met onder andere HVC, Salland Olie, de provincie Overijssel, Gasunie en Enexis.

Aanloopproblemen overwinnen Inmiddels rijden zo’n 20 voertuigen van ROVA op groen gas. Daarvoor moest ROVA wel wat aanloopproblemen overwinnen. Van Lente: “We zijn gestart met 2 zij­laders van het type Mercedes-Benz Econic. In de praktijk bleek dat de motoren van deze trucks minder snel aftoeren dan een dieselmotor, terwijl dat juist van belang is voor het gebruik van de robot­ arm. Dat leidde tot productie­verlies. Gelukkig hebben we dit probleem met enkele aanpas­ singen opgelost.” ROVA bemerkte in de begin­ periode ook weerstand onder chauffeurs.

“Een gasmotor is nu eenmaal minder stoer dan een dieselmotor. Maar we hadden goede ambassadeurs voor de nieuwe trucks en inmiddels is iedereen er wel aan gewend.”

Positieve effecten Na zo’n 2 jaar rijden op gft-afval is ROVA positief over de effecten. De actieradius van de trucks is met 2 dagen ruim voldoende. Het gasverbruik is hoger ten opzichte van diesel, maar de kosten zijn lager (20 euro per dag).

Toch is de bedrijfseconomische winst minimaal. “Dat komt vooral omdat de prijs van CNG de afgelopen vijf jaar is gestegen van 0,73 cent per kilo naar 0,93 cent. Hier­door kom je op een terugverdientijd van zo’n 10 jaar, en dat is ook de afschrijvingstermijn van een truck.” Voorlopig is ROVA dan ook niet van plan om het aantal trucks dat op gft-afval rijdt fors uit te breiden. “Daarvoor hebben we echt een nieuwe impuls nodig. We kunnen bijvoor­ beeld overwegen om Euro 6-trucks aan te schaffen. Die voldoen tenslotte ook aan alle milieueisen.”

95 najaar 2014 - p13