ΕΠΟ 32 Δραστηριότητες
Δραστηριότητες κεφ. 5
• Σε αντίθεση με τα σχολεία του Μεσαίωνα για τη διάπλαση του χαρακτήρα χρησιμοποιούν τη λογοτεχνία και τη ρητορική. Οι δύο αυτές αποτελούσαν την αρχή κάθε αρετής. • Τα σχολεία στον Μεσαίωνα αναγνώριζαν την αξία της λογικής και τη μελετούσαν ως οδηγό ορθής σκέψης, με αποτέλεσμα να τη μετατρέψουν σε οπλοστάσιο κανόνων. Τη διαλεκτική του Πλάτωνα τη θεωρούσαν ιδιαίτερα επικίνδυνη για να την υιοθετήσουν. Έτσι οικοδόμησαν τη λογική με τυποποιημένες εκφράσεις ώστε να μείνουν αλώβητοι οι μαθητές στο μιάσμα.
Δραστηριότητες κεφ. 5
• Έρασμος και λογοτεχνία: Ο Έρασμος γνώριζε ότι τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες διαπλάθονται σε
μεγάλο βαθμό από τις εμπειρίες τους. Αν οι κλασικοί απεικόνιζαν τα άριστα ιδεώδη της ανθρώπινης ζωής -και όλοι οι ουμανιστές ήταν πεπεισμένοι γι' αυτό-, τότε οι θετικές εμπειρίες από τη μελέτη της λογοτεχνίας οπωσδήποτε ασκούσαν σημαντική επιρροή. Κάθε εμπειρία μάς αφήνει κάποια εντύπωση, αλλά το βιβλίο που διαβάζουμε, ιδίως τα λογοτεχνήματα, αν είναι εύγλωττο και πειστικό, ασκεί διεισδυτική και διαρκή επιρροή τόνισε ότι οι θετικές εμπειρίες από την ανάγνωση της λογοτεχνίας ασκούσε διεισδυτική και διαρκή επιρροή σε άνδρες και γυναίκες. Η αρχαία λογοτεχνία αναπαριστούσε και εξέθετε τις πολυτιμότερες για τους ουμανιστές παιδαγωγικές εμπειρίες. Έφταναν στο συμπέρασμα αυτό ως εξής: αν γινόμαστε όπως μας διαπλάθουν οι εμπειρίες μας, θα πρέπει να αφιερώσουμε το σύνολο της εκπαίδευσής μας στις καλύτερες εμπειρίες που μπορεί να παρέχει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Οι καλύτερες ανθρώπινες εμπειρίες, συμπέραιναν, αποδίδονται στην αρχαία λογοτεχνία. Συνεπώς, δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι το εκπαιδευτικό πρόγραμμα περιλάμβανε πληθώρα κλασικών συγγραφέων, από τους οποίους δεν επιτρεπόταν ποτέ να παρεκκλίνουν οι σπουδαστές.
Δραστηριότητες κεφ. 5
Εκκλησία και κράτος Συχνά οι ουμανιστές αντιμετώπισαν με αβεβαιότητα την ανάληψη του ελέγχου της εκπαίδευσης είτε από το κράτος είτε από την Εκκλησία. Αν και έγινε επίμαχο ζήτημα, τα κράτη του Μεσαίωνα δεν φαίνονταν ικανά να αναλάβουν την ευθύνη των σχολείων ή να κατευθύνουν την εκπαίδευση του λαού. Ορισμένοι ουμανιστές υποστήριξαν ότι έπρεπε να χαλαρώσει ο έλεγχος της Εκκλησίας στα σχολεία. Κάτι τέτοιο όμως τους οδηγούσε σε αμηχανία, καθώς δεν μπορούσαν να προτείνουν κάποια εναλλακτική λύση για τον θεσμό που θα ενθάρρυνε και, θα υποστήριζε τις εκπαιδευτικές προοπτικές, παίρνοντας τη θέση της Εκκλησίας. Η θεολογία για τους ουμανιστές ήταν ένα θέμα που αφορούσε τους κληρικούς. και βρισκόταν εκτός του γνωστικού κύκλου που θεωρούνταν σημαντικός για τους λαϊκούς. Οι περισσότεροι ουμανιστές, αν και δεν την απαξίωναν, την αντιμετώπιζαν με αδιαφορία.
Δραστηριότητες κεφ. 5
Ή ρητορική αποβλέπει στην κατάκτηση της τέχνης της ευγλωττία. Ο Βερτζέριους παραβλέπει τον ρόλο που διαδραμάτισε η ρητορική για αιώνες στην ανάλυση των κλασικών κειμένων και εστιάζει την προσοχή του στην πρακτική αξία που αυτή έχει στις δημόσιες ομιλίες. Ελεεινολογεί το χαμηλό επίπεδο των σύγχρονων ομιλιών, ισχυριζόμενος ότι οι ομιλητές ενδιαφέρονταν για «την ταχύτητα, τη βραχυλογία [και] την αμεσότητα». Οι συμβουλές του καλούν τους ομιλητές να ανατρέξουν στο παρελθόν. Η ρητορική απουσιάζει από το κατάλληλο για τη μόρφωση μιας «χριστιανής κυρίας» εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Είναι ξεκάθαρο ότι όσα σχολεία παρείχαν γυναικεία εκπαίδευση, εκτός ίσως από τη σχολή του Βιτορίνο στη Μάντουα, απαξίωναν ή αποκήρυσσαν τις σπουδές που οδηγούσαν τις γυναίκες στον στίβο του δημόσιου βίου. Αποδοκίμαζαν ακόμη και την επιστολογραφία, όταν οι επιστολές αφορούσαν δημόσια ζητήματα ή όταν γράφονταν για να δημοσιοποιηθούν,όν κοι να ακολουθήσουν τα πρότυπα των μεγάλων κλασικών ρητόρων.
Δραστηριότητες κεφ. 5
• Μετατόπιση της σημασίας του προφορικού λόγου υπέρ του γραπτού • Αμφισβήτηση της αυθεντίας του καθηγητή και απεξάρτηση των φοιτητών • Μικρότερο κόστος βιβλίων βοηθά στην εξάπλωσή τους • Έλεγχος των κειμένων από τους ειδικούς • Τέλος στην αντίληψη περί πεπερασμένης γνώσης • Διάδοση γλωσσών της καθομιλουμένης • Μεγαλύτερη ζήτηση για οργανωμένη εκπαίδευση
Δραστηριότητες κεφ. 5
• Ο Έρασμος υπέρ: • Της αυστηρής πειθαρχίας στη μόρφωση ως μέσο για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα • Την ανάγκη για ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα προστατεύεται από το κράτος. • Ο ουμανισμός δεν ήταν ομοιογενές κίνημα, είχε διαφορετικούς προσανατολισμούς και διακρίνονταν σε δύο ομάδες: τη μεσογειακή και τη βόρεια. Ο μεσογειακός ουμανισμός αναπτύσσεται στη Φλωρεντία και τη Βενετία και πρωταρχική σημασία αποδίδει στην λατρεία του ωραίου ύφους και θα μετατρέψει την Ιταλία σε κέντρο της Αναγέννησης τον 16ο αιώνα. Οι ουμανιστές της βόρειας Ευρώπης θεώρησαν καθήκον τους να θέσουν τον ουμανισμό στην υπηρεσία του Χριστιανισμού με στόχο την αναγέννηση του τελευταίου. Εδώ ο ουμανισμός και θα προετοιμάσει τη Μεταρρύθμιση. Κύριος εκπρόσωπος ο Έρασμος, που με τα έργα του καθοδήγησε τους δασκάλους για το πώς έπρεπε να διδάσκουν τους κλασικούς συγγραφείς, ενώ στον ορισμό του για την ουμανιστική εκπαίδευση «η κλασική γνώση και το ήθος συνδέονται αμετάκλητα με τη διάπλαση του χαρακτήρα».
Δραστηριότητες κεφ. 5
• Η πίστη διαφορετική από την Εκκλησία ως θεσμό • Η θεία χάρη μόνο μέσω της μελέτης της Βίβλου • Η μελέτη της Βίβλου απαραίτητη • Η στοιχειώδης εκπαίδευση κρίνεται αναγκαία ως μέσω διάδοσης της θρησκείας • Διεύρυνση του σχολικού προγράμματος • Β. αναφορά στην ανάγκη μελέτης της Βίβλου από όλους τους πιστούς. • Ο Λούθηρος πίστευε ότι οι πολιτικοί άρχοντες ήταν υπεύθυνοι για την πνευματική ανάπτυξη των υπηκόων τους.
• Μεγάλη σημασία στην επαγγελματική αποκατάσταση των πολιτών, μεγάλη σημασία στο επάγγελμα και την εργασία.
Δραστηριότητες κεφ. 5
• Οι μαθητές στο προτεσταντικό σχολείο ήταν καλύτερα καταρτισμένοι για επαγγελματικές σχολές, ενώ των ιησουιτών λάμβαναν μια πιο γενική παιδεία, που στηρίζονταν στην επιχειρηματολογία και την ανάλυση. • Αξιοθαύμαστη η σταθερότητα και η ομοιογένεια του εκπαιδευτικού συστήματος των ιησουιτών.