Προτεινόμενα θέματα εξετάσεων Πρωτογενείς – δευτερογενείς ιδιότητες
Ιδιότητες
Αριστοτελικός σχολαστικισμός
16ος – 17ος αιώνας
• Με τα μαθηματικά γνωρίζει κανείς μόνο το φαινόμενο, όχι τις αιτίες της φύσης.
• Μαθηματικοποίηση της φύσης.
• Ποιοτική μελέτη της φύσης.
• Ακρίβεια
• Ποσοτικές μελέτες
• Παρατήρηση - πείραμα
Γαλιλαίος (1564 -1642)
Ιδιότητες στον Γαλιλαίο Πρωτογενείς ιδιότητες
Δευτερογενείς ιδιότητες
• Ποσοτικοποιούνται • Αντικειμενικές • Μας λένε πώς είναι τα πράγματα • Π.χ. μάζα, ταχύτητα, διαστάσεις
• Δεν ποσοτικοποιούνται • Υποκειμενικές • Μας λένε πώς μας φαίνονται τα πράγματα • Π.χ. χρώματα, ήχοι, γεύσεις, οσμές
Γαλιλαίος (1564 -1642)
Μεθοδολογία Γαλιλαίου Απομονώνουμε τα ποσοτικά χαρακτηριστικά.
Συνάγουμε εξηγητικές υποθέσεις.
Διαλέγουμε τις λιγότερο πολύπλοκες και τις ελέγχουμε πειραματικά.
Σκοπός: Η δημιουργία εξηγητικών μοντέλων βασισμένων στα μαθηματικά.
Καρτέσιος (1596-1650)
Ιδιότητες στον Καρτέσιο Πρωτογενείς ιδιότητες
Δευτερογενείς ιδιότητες
• Προέρχονται από τη νόηση • Νους έκταση
• Προέρχονται από τις αισθήσεις.
Καρτέσιος (1596-1650)
Γνωσιολογία Καρτέσιου Η γνώση για το τι είναι ένα πράγμα καθαυτό δεν μας παρέχεται από την αισθητηριακή αντίληψη, αλλά από μια πράξη καθαρής νόησης.
Είναι ο νους, ο οποίος: • δουλεύοντας σε αφαίρεση από τα δεδομένα της εμπειρίας,
• εισχωρεί στην περιοχή των πρωτογενών ιδιοτήτων των όντων • για να κατασκευάσει μια ιδεώδη, μαθηματική εικόνα της πραγματικότητας.
Locke (1632-1704)
Ιδιότητες στον Λοκ Πρωτογενείς ιδιότητες
Δευτερογενείς ιδιότητες
• Ποσοτικοποιούνται • Αντικειμενικές • Μας λένε πώς είναι τα πράγματα • Π.χ. μάζα, ταχύτητα, διαστάσεις
• Δεν ποσοτικοποιούνται • Υποκειμενικές • Μας λένε πώς μας φαίνονται τα πράγματα • Π.χ. χρώματα, ήχοι, γεύσεις, οσμές
Locke (1632-1704)
Γνωσιολογία Λοκ • Η γνώση προέρχεται από την παρατήρηση Νους: tabula rasa
Δεδομένα αισθήσεων
γνώση
Δεν μπορούμε να γνωρίσουμε την βαθιά ουσία των πραγμάτων παρά μόνο τον τρόπο με τον οποίο εμφανίζονται στις αισθήσεις μας
Μπάρκλεϋ (1685-1753)
• Οι ποιότητες είναι: • Πρωτεύουσες, όταν ένα πράγμα δεν μπορεί να νοηθεί χωρίς αυτές. • Δευτερεύουσες, όταν μπορεί να νοηθεί χωρίς αυτές.
Μπέρκλεϋ
Λοκ
Κριτική Berkeley
• Δεν μπορούμε να φανταστούμε ένα τρίγωνο χωρίς χρώμα. Απλώς η συνείδησή μας επιλεκτικά αγνοεί το χρώμα και εστιάζει σε άλλα χαρακτηριστικά του τριγώνου.
• Οι γενικές ιδέες σχηματίζονται από αυτό που μένει, αφού αφαιρέσουμε όλες τις επιμέρους ιδιότητες των πραγμάτων.
Μπέρκλεϋ
Λοκ
Μπάρκλεϋ (1685-1753)
• Αν αφαιρέσουμε όλα τα στοιχεία που απαρτίζουν ένα χρώμα ή ένα αντικείμενο, τότε δεν μένει ένα κοινό ελάχιστο: δεν μένει τίποτα. Σχηματίζουμε μόνο την ιδέα ενός συγκεκριμένου χρώματος και ενός συγκεκριμένου ανθρώπου. Το αφηρημένο δεν υφίσταται και το γενικό σημαίνει απλώς πολλά συγκεκριμένα.