ARP S.A. INWESTUJE W branżę budowlaną s. 10
Agencja obejmie akcje Polimexu-Mostostalu
Restrukturyzacja przynosi efekty s. 4
Huta Stalowa Wola przynosi zyski i realizuje nowe kontrakty
Nowy Świat na nowe czasy
s. 17 W 2013 r. Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. przeprowadzi się
Gospoda rk a i P rzem ysł
Nr 30 Listopad 2012
M AGA Z Y N AG E N C J I R O Z W O J U P R Z E M YS ŁU S . A .
0,5 mld zł mają szansę zdobyć konsorcja firm i instytucji naukowobadawczych na projekty związane z wydobyciem gazu łupkowego w naszym kraju.
fotolia.pl
Wielki projekt Polskie Łupki
OD REDAKCJI
SPIS TREŚCI T
akiego projektu jak dotąd nie było. Nie tylko ze względu na budżet – łącznie 1 mld zł, przeznaczony dla polskich firm, które będą realizować prace nad innowacyjnymi technologiami poszukiwania i rozpoznawania złóż gazu łupkowego, metodami jego zagospodarowania i eksploatacji. Skala projektu Blue Gas jest ogromna – udział w nim zadeklarowały wszystkie największe firmy naftowo-gazowe w Polsce oraz liczące się uczelnie. Po raz pierwszy polski rząd wspiera z takim rozmachem tworzenie narodowych technologii przemysłowych. Ale najistotniejsze jest znaczenie tego przedsięwzięcia dla polskiej gospodarki. Dzięki nowym metodom pozyskiwania gazu z łupków nasz kraj ma szansę na poprawę bezpieczeństwa energetycznego, szybszy rozwój, niższe ceny gazu i energii oraz dodatkowe wpływy do budżetu państwa i samorządów. Możemy również zostać liderem technologicznym w eksploatacji gazu z łupków w Europie. Program Blue Gas to także unikalny przykład współpracy polskiej nauki z przemysłem przy wsparciu biznesu – a łącznikiem jest właśnie Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Doświadczenia krajów Unii Europejskiej, Ameryki Północnej czy Azji pokazują, że ścisłe sojusze tego typu dają wymierne efekty gospodarce. O tym, dlaczego Agencja zaangażowała się w to przedsięwzięcie, wyjaśniam w najnowszym numerze Magazynu „Gospodarka i Przemysł”. W tym numerze „Gospodarki i Przemysłu” przeczytacie Państwo również o inwestycjach Agencji w branżę budowlaną. To branża perspektywiczna w kontekście wyzwań, jakie czekają ją w najbliższych latach w związku z nową perspektywą budżetową Unii Europejskiej i dodatkowymi środkami na rozwój infrastruktury. Przykład Poli-
mexu-Mostostalu pokazuje również, jak duże znaczenie dla losów przedsiębiorstwa ma właściwie przeprowadzona restrukturyzacja – firma mimo przejściowych zawirowań na całym rynku budowlanym nie utraciła wiarygodności u biznesowych partnerów, o czym świadczą zawarte przez nią w ostatnim czasie rentowne kontrakty na realizację projektów energetycznych. Nowa strategia Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. zakładała dalszą sprzedaż udziałów w niektórych firmach. Jedną z nich jest H. Cegielski Fabryka Pojazdów Szynowych. Atutem przedsiębiorstwa jest wiedza, tradycja i wykwalifikowana załoga. Po działaniach naprawczych firma na nowo stała się jednym z najsilniejszych graczy w swoim segmencie rynkowym. Piszemy również o kolejnych inwestycjach w Specjalnych Strefach Ekonomicznych, które cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem zarówno wśród krajowych, jak i zagranicznych przedsiębiorców. Nowy rok to symboliczny nowy początek, zaproszenie do zmian. Trudno wyobrazić sobie lepszą datę na rozpoczęcie działalności ARP S.A. w nowej siedzibie, w centrum Warszawy, przy ulicy Nowy Świat. Mamy nadzieję, że ten etap w historii Agencji przyniesie równie wiele interesujących projektów jak dotychczasowe dwudziestolecie jej istnienia.
AKTUALNOŚCI
4
Restrukturyzacja przynosi efekty LiuGong Machinery Poland znów inwestuje
8
Nowy kontrakt Fabryki Pojazdów Szynowych
10 ARP S.A. inwestuje w branżę budowlaną 17 Nowy świat na nowe czasy
WYWIAD
6
Wspólny cel nauki, przemysłu i biznesu
TEMAT NUMERU
12 Wielki projekt, Polskie Łupki
WIADOMOŚCI ZE STREF
18 Strzefa w Tarnobrzegu kończy 15 lat 19 Nowe firmy w Tarnobrzeskiej SSE 20 Pierwszy japoński inwestor w Mieleckiej Strefie
Z Tarnobrzeskiej SSE na Marsa
21 Współpraca z Chinami coraz lepsza
To wydanie Magazynu „Gospodarka i Przemysł” trafia do Państwa rąk w grudniu, zatem już teraz z okazji zbliżających się Świąt i Nowego Roku w imieniu Agencji Rozwoju Przemysłu oraz zespołu redakcyjnego Magazynu „Gospodarka i Przemysł” życzę wszystkim naszym Czytelnikom spędzenia tych chwil w radosnym nastroju, w gronie najbliższych. Życzę również, by nadchodzący 2013 rok przyniósł Państwu spełnienie wszystkich osobistych i zawodowych marzeń.
Wojciech Dąbrowski Prezes ARP S.A.
Roma Sarzyńska-Przeciechowska – redaktor naczelna; Agencja Reklamowo-Wydawnicza Arkadiusz Grzegorczyk – opracowanie, koordynacja redakcyjna Wydawca: Agencja Rozwoju Przemysłu S.A., ul. Wołoska 7, 02-675 Warszawa, tel. 22 460 36 00, 460 37 00, faks 22 460 37 01, www.arp.com.pl
Nr 30 Listopad 2012
3
AKTUALNOŚCI
Restrukturyzacja przynosi efekty
Huta Stalowa Wola jest przykładem spółki, która odniosła sukces, przynosi zyski i produkuje wysokiej jakości sprzęt wojskowy, konkurujący na międzynarodowych rynkach – mówił premier Donald Tusk, podsumowując efekty działań naprawczych w zakładzie. 26 października 2012 r. w Stalowej Woli, podczas 34. posiedzenia „Zespołu ds. działań mających na celu wsparcie HSW S.A.”, premier Donald Tusk podkreślił, że jego zdaniem HSW S.A. stała się firmą, która może realizować najbardziej wyspecjalizowane zamówienia na rzecz sektora obronnego. To efekt prac Zespołu pod przewodnictwem Wojciecha Dąbrowskiego, prezesa ARP S.A. Wojciech Dąbrowski przypomniał, że jedną z pierwszych decyzji, jaką podjął Zespół było wydzielenie cywilnej
4
części HSW i rozpoczęcie intensywnych poszukiwań inwestora. – Pozyskanie potentata z branży maszyn budowlanych, jakim jest LiuGong, stworzyło zupełnie nowe perspektywy, tak dla firmy, jak i dla całego regionu. Współpraca z chińskim inwestorem ma szerszy i długotrwały charakter – na mocy podpisanego memorandum obie strony – LiuGong i ARP S.A. – wzajemnie wspierają się na rynku polskim i chińskim. Jestem pewien, że ta współpraca przyniesie kolejne inwestycje – dodał prezes ARP S.A.
Spółka LiuGong Machinery zadeklarowała inwestycje w Stalowej Woli polegające m.in.na utworzeniu centrum produkcyjno-dystrybucyjnego maszyn budowlanych, zwiększeniu rocznej produkcji maszyn budowlanych do poziomu 1000 szt. oraz rozwoju produkcji w latach następnych. Prezes Dąbrowski podkreślił, że gwarantowany przez inwestycje LiuGong Machinery rozwój produkcji w Stalowej Woli spowodował jakościową zmianę zapotrzebowania na kadrę. – Planowane inwestycje wymuszają pilne podnoszenie kwalifikacji pracowników zarówno przejętego Oddziału I, jak i HSW S.A. – mówił. Proces szkolenia, zmiany i podnoszenia kwalifikacji kadr dla przemysłu, rozpoczął się w wyniku prac Grupy Roboczej ds. Społecznych, działającej w ramach Zespołu. Prezes ARP S.A. przypomniał, że w sytuacji, w jakiej
Gospodarka i Przemysł
Efekty działań Zespołu do końca września 2012 r. • pozyskanie inwestora dla cywilnej części HSW S.A. (LiuGong Machinery Poland), • zwiększenie zamówień z MON na sprzęt artyleryjski produkowany w HSW S.A., • ARP S.A. udzieliła Spółce pożyczek na warunkach rynkowych w łącznej wysokości ponad 100 mln zł m.in. na realizację zamówień dla MON, • ARP S.A., na terenie pozostałym po restrukturyzacji Huty Stalowa Wola S.A., stworzyła Inkubator Technologiczny.
40
mln zł planuje wydać HSW S.A. w latach 2012-2016 na inwestycje w rozbudowę zasobów technologicznych
30
mln zł wyda huta w tym okresie na nowe technologie
w 2009 r. była Huta Stalowa Wola, równie istotne było ustabilizowanie finansowe Spółki, jak i rozpoczęcie głębokiej restrukturyzacji. – Dzięki pożyczkom z ARP S.A. poprawiła się płynność finansowa, możliwe było zapewnienie dostaw dla dalszej produkcji oraz realizacja nowych zamówień, w tym na rzecz Ministerstwa Obrony Narodowej – dodał.
Huta wspiera polski przemysł Realizowane przez HSW S.A. programy badawcze, rozwojowe i pro-
dukcyjne będą ściśle dostosowane do perspektywy uczestnictwa Polski w międzynarodowym systemie bezpieczeństwa. Jednocześnie HSW S.A. inwestuje w przedsiębiorstwa, których nabycie umacnia polski przemysł obronny jako sektor gospodarki narodowej. W pierwszej połowie 2012 r. HSW S.A. kupiła 100 proc. udziałów Spółki Jelcz-Komponenty, gwarantując sobie dostawy podwozi samochodowych do produkcji sprzętu wojskowego dla wojsk rakietowych i artylerii oraz wojsk inżynieryjnych.
W 2009 r. premier Donald Tusk powołał „Zespół ds. działań mających na celu wsparcie HSW S.A.” pod przewodnictwem Wojciecha Dąbrowskiego, prezesa ARP S.A. Najważniejszym zadaniem zespołu, w skład którego wchodzili przedstawiciele ministerstw, urzędów centralnych, administracji rządowej, HSW S.A. i ARP S.A., było udzielanie wsparcia HSW S.A. umożliwiającego kontynuowanie działalności aż do etapu jej prywatyzacji.
Liugong Machinery Poland znów inwestuje Chińska firma przeznaczy 65 mln zł, pozwoli to na uruchomienie nowej linii do produkcji maszyn budowlanych w Tarnobrzeskiej SSE EURO-PARK WISŁOSAN. 24 października 2012 r. Agencja Rozwoju Przemysłu S.A., zarządzająca tarnobrzeską strefą, wydała zezwolenie na prowadzenie działalności przez LiuGong Machinery Poland w podstrefie Stalowa Wola. To druga, po przejęciu cywilnej części Huty Stalowa Wola, inwestycja chińskiej firmy w Polsce. LiuGong Machinery Poland zamierza przejąć część przedsiębiorstwa HSW – Zakład Zespołów Napędowych, zainstalować linie technologiczne do nawęglania, hartowania stali oraz stworzyć park maszynowy. Zakład będzie produkował m.in. ładowarki kołowe, spycharki
Nr 30 Listopad 2012
gąsienicowe, koparko-ładowarki oraz świadczył usługi posprzedażowe. – Kolejna inwestycja Liugong Machinery w Polsce to potwierdzenie, że firma traktuje nasz kraj bardzo perspektywicznie. Wcześniejsze przejęcie i rozwinięcie produkcji na bazie potencjału cywilnej części HSW S.A. okazało się sukcesem. Stworzona w Stalowej Woli firma ma szansę zaistnieć na światowych rynkach jako lider w produkcji maszyn budowlanych – mówi Wojciech Dąbrowski, prezes ARP S.A. Inwestycja Liugong Machinery na terenie TSSE EURO-PARK WISŁOSAN jest realizacją memorandum podpisanego w kwietniu br. przez Agencję Rozwoju Przemysłu S.A. o pogłębieniu współpracy z Guanxi Liugong Machinery Co. LTD. Strony zobowiązały się w nim m.in. do tworzenia przyjaznych
775 osób
znajdzie zatrudnienie w strefie dzięki inwestycji LiuGong Machinery Poland do 2016 r. 765 to utrzymane miejsca pracy.
warunków dla kooperacji firm polskich i chińskich, wspierania przedsięwzięć realizowanych na rynkach obu krajów, współdziałania w realizacji inwestycji w zarządzanej przez ARP S.A. TSSE EURO-PARK WISŁOSAN oraz rozwoju w Polsce sieci sprzedaży i serwisu produktów LiuGong. Chińska firma z kolei wspomaga działania ARP S.A. w Chinach w zakresie poszukiwania partnerów inwestycyjnych i biznesowych. Inwestycja w Stalowej Woli to kolejne przedsięwzięcie biznesowe LiuGong w Polsce. Na początku 2012 r. Liugong Europe Coöperatief U.A. nabyła cywilną część HSW S.A. (Oddział I wraz z udziałami w Dresta), gdzie rozwija produkcję maszyn budowlanych. Obecnie firma jest jedynym na polskim rynku producentem maszyn budowlanych. 75 proc. produkcji trafia na rynki zagraniczne.
5
WYWIAD
Wspólny cel nauki, Rozmowa z Wojciechem Dąbrowskim, prezesem Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. poszukiwań gazu z łupków, pierwsza wiertnia, która przypłynęła z Filipin, była modernizowana na terenie stoczni Nauta przez konsorcjum Nauty i PGNiG. Ponadto, od dawna wyrażano potrzebę wykorzystania umiejętności polskich naukowców w bezpośredniej współpracy z biznesem, przy konkretnych zadaniach, z pożytkiem dla całej gospodarki. Dlatego bardzo cieszę się, że ministrowi skarbu Mikołajowi Budzanowskiemu wspólnie z minister nauki Barbarą Kudrycką, dzięki wsparciu krajowego przemysłu udało się znaleźć rozwiązanie, które pozwala połączyć siły wszystkich tych środowisk. Temu ma służyć współpraca Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Agencji Rozwoju Przemysłu oraz przedsiębiorstw. Jak duże jest zainteresowanie projektem?
Dlaczego Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. zdecydowała się zaangażować w projekt Blue Gas – Polski Gaz Łupkowy? Postrzegamy ten projekt jako niezmiernie istotny zarówno z punktu widzenia polityki energetycznej naszego państwa, jak i rozwoju polskiego przemysłu: technologii do wydobycia gazu łupkowego i produkcji służących do tego celu urządzeń. Krajowe firmy razem z naszymi ośrodkami naukowymi mają pełen potencjał ku temu, by opracować własne metody eksploatacji gazu z łupków, jak i stworzyć całą gałąź przemysłu z tym związaną. Przypomnę, że gdy PKN wspólnie z kanadyjską Encaną rozpoczynał współpracę z PGNiG w zakresie
6
Duże. Wnioski w pierwszej edycji konkursu złożyło kilka konsorcjów, liczących na dofinansowanie badań i prac nad nowoczesnymi technologiami związanymi z wydobyciem gazu łupkowego. Trwają analizy. Kolejną rundę konkursu zaplanowano po 1 marca 2013 roku. Gaz łupkowy to jedno z najważniejszych przedsięwzięć, w których uczestniczy ostatnio Agencja. ARP S.A. inwestuje również w sektor budowlany. Jakie były w tym przypadku motywacje? Czy to wciąż perspektywiczna branża? Agencja zaangażowała się w projekt Polimexu-Mostostalu na zasadach rynkowych. Projekt składa się z dwóch elementów. Pierwszy to odkup aktywów Sefako i Energomontażu-Północ Gdynia przez MARS Fundusz Inwestycyjny Zamknięty, które uzupełnią ofertę produkcyjną aktywów skoncentrowanych w funduszu. Liczymy na duże efekty synergii po przejęciu i zintegrowaniu
tych podmiotów. Drugi element to podwyższenie kapitału Polimexu-Mostostalu, realizowane we współpracy z instytucjami finansowymi. Co istotne, jest to również forma współpracy z bankami, których poziom zaangażowania w spółkę i w cały sektor budowlany był znaczący. Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. pełni więc rolę inwestora stabilizującego, wchodzącego do spółki w sytuacji gdy dotychczasowi akcjonariusze nie mogli wypracować konsensusu co do dalszego jej funkcjonowania. Oczywiście cały czas oczekujemy na podpisanie przez Polimex-Mostostal umowy restrukturyzacyjnej z wierzycielami. Od tego zależy nasze zaangażowanie. Niezmiernie ważny jest też koszt finansowania zaproponowany przez banki. Nowa strategia Agencji zakładała sprzedaż części posiadanych przez nią aktywów. Na jakim etapie jest to przedsięwzięcie? Realizujemy ten cel: trwają procesy sprzedaży dużych spółek, jak Fabryka Łożysk Tocznych Kraśnik, Fabryka Pojazdów Szynowych, Centrala Zaopatrzenia Hutnictwa. Strategia zakładała sprzedaż, ale przedsiębiorstw w dobrej kondycji. Udało się nam tego dokonać we wszystkich przypadkach. Każda z firm przeszła gruntowną restrukturyzację, przeprowadzoną z dużym zaangażowaniem Agencji. Liczymy więc na uzyskanie dzięki ich sprzedaży poważnych kwot. W Fabryce Pojazdów Szynowych udało się nam ustabilizować sytuację, zmodernizować produkcję – dzięki organizacji logistyki i know-how. W efekcie spółka uzyskała duże kontrakty z firmami z Grupy PKP i opracowała nowe produkty. Jest wśród nich m.in. wagon barowy, który może przemieszczać się po torach z szybkością większą niż 160 kilometrów na godzinę – większość starszych wagonów pozostających w eksploatacji nie spełnia tych parametrów, oraz wagon dla nie-
Gospodarka i Przemysł
przemysłu i biznesu pełnosprawnych. Centrala Zaopatrzenia Hutnictwa spełniła swoje główne zadanie, jakim była budowa Euroterminala Sławków, terminala logistycznego usytuowanego na styku najdalej na zachód wysuniętego odcinka linii kolejowych o szerokim rozstawie toru i linii normalnotorowej. Po zrealizowaniu trzeciego etapu, zdolności przeładunkowe terminalu w Sławkowie sięgną 285 tys. TEU rocznie, co odpowiada ponad 142 tys. standardowych kontenerów. Euroterminal otrzyma niebawem prawie 22 mln zł wsparcia z unijnych funduszy na rozbudowę infrastruktury. Jest też miejscem, dzieki któremu realny kształt mogą przyjąć nasze plany związane z rozwojem współpracy gospodarczej pomiędzy Polską a Dalekim Wschodem, przede wszystkim Chinami.
O nieustającym zainteresowaniu chińskiego przemysłu Polską świadczy nawet taki fakt, że ostatnio zostałem zaproszony jako mówca z Polski, który zaprezentuje polskie doświadczenia prywatyzacyjne na tegorocznej konferencji Caijing Magazine Annual Conference 2013: Forecasts and Strategies“ w Pekinie. To istotne wydarzenie - doroczna konferencja magazynu Caijing, organizowana od 2004 r., zyskała opinię najbardziej autorytatywnej i wartościowej, która gromadzi śmietankę chińskich i zagranicznych kręgów politycznych i gospodarczych.
Skoro już mowa o Chinach: na początku roku głośno było o nawiązaniu przez ARP S.A. relacji z tym krajem i związanych z tym pierwszych inwestycjach chińskich w Polsce – firm LiuGong stała się inwestorem w Hucie Stalowa Wola. Jak rozwija się ta współpraca?
Jesteśmy bliscy stworzenia dwóch konsorcjów do komercyjnego wykorzystania grafenu. Grafen to materiał niezwykle wytrzymały oraz elastyczny, może mieć bardzo wiele zastosowań n.p. w elektronice, przemyśle lotniczym i samochodowym, medycynie. Pierwsze konsorcjum, wspólnie z TFI KGHM, ma sprawdzić możliwości komercyjnych zastosowań grafenu połączonego z miedzią. Drugie ma zająć się tzw. grafenem chemicznym, który może być wykorzystany m.in. przy wytwarzaniu kompozytów. Ten projekt ma być realizowany wspólnie z Zakładami Azotowymi w Tarnowie.Warto jednak podkreślić, że są to projekty, w których ryzyko technologiczne jest trudne do oszacowania. ARP nie uruchomi ich, jeśli nie będzie mieć przesłanek pozwalajacych oczekiwać na sukces biznesowy.
Bardzo obiecująco. LiuGong zdecydowała się na kolejne inwestycje na terenie Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Euro-Park Wisłosan. Doświadczenia ze Stalowej Woli, gdzie udała się współpraca wielu instytucji ratujących firmę ze względu na interes państwa, chcielibyśmy wykorzystać w zaopatrywaniu Marynarki Wojennej. Jest dla nas bardzo istotne, by udział krajowych podmiotów w zaopatrywaniu polskiego wojska był jak największy. Jednak by to osiągnąć, niezbędna jest dobra współpraca ze wszystkimi zainteresowanymi. Czy chińskie firmy, mimo obserwowanych w tym kraju pierwszych objawów spowolnienia gospodarczego, nadal interesują się inwestycjami w Polsce?
Nr 30 Listopad 2012
Innym dużym projektem, którym zajmuje się Agencja od początku tego roku, jest grafen. Jakie są pierwsze efekty?
A inne przedsięwzięcia związane z innowacyjną technologią? Poza projektem Blue Gas, o którym już mówiliśmy, a który też stawia mocno na nowe technologiczne rozwiązania, ARP S.A. zaangażowała się także w uruchomienie produkcji związanej z energetyką wiatrową w polskich
stoczniach. Ma to być dla nich źródło dodatkowych zamówień w sytuacji spadku koniunktury w przemyśle stoczniowym. Główny przykład to inwestycja międzynarodowego koncernu Billfinger Berger, z gdyńską Stocznią „Crist” oraz Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym MARS, należącym do ARP. Prowadzimy też inne rozmowy w sprawie produkcji urządzeń dla energetyki wiatrowej. Konsorcjum w połowie br. podpisało umowę ze Stocznią Gryfia w Szczecinie na zakup 21 ha gruntów i ma zamiar produkować rocznie w Szczecinie 80 fundamentów pod morskie wieże wiatrowe, każdy o wadze jednego tysiąca ton. Obroty w nowym zakładzie mają wynosić 180 mln euro rocznie. We wszystkich tych projektach nie jest naszym celem prowadzenie badań naukowych, ale doprowadzenie do komercjalizacji innowacyjnych rozwiązań. Cały czas podkreślamy, że mają to być projekty umożliwiające biznesowe wykorzystanie osiągnięć nauki. Nowa strategia, nowy rok i.... Nowy Świat. Z początkiem 2013 r. Agencja przeniesie się do nowej siedziby pod takim właśnie adresem. Czy wpłynie to w jakiś sposób na jej działalność? Przeprowadzkę planowaliśmy od dawna, jej termin jest efektem zwolnienia przestrzeni w Centrum Administracyjno-Finansowym Nowy Świat przed jedną z instytucji, która dotąd ją wynajmowała. Byliśmy już w trakcie poszukiwań pośrednika, który pomógłby znaleźć kolejnego użytkownika naszej dotychczasowej siedziby, gdy okazało się, że nowego lokum o podobnych paramterach szuka Instytut Pamięci Narodowej. Cieszymy się więc, że udało się odpowiedzieć na jego potrzeby, a nasza nowa lokalizacja oznacza: nowoczesność, bliskość do innych instytucji, lepszą dostępność dla naszych gości, a co się z tym wiąże, również lepszą organizację pracy.
7
AKTUALNOŚCI
Nowy kontrakt
Fabryki Pojazdów Szynowych Fabryka Pojazdów Szynowych, należąca do Agencji Rozwoju Przemysłu S.A., podpisała z PKP Intercity S.A. wart ponad 175 mln zł kontrakt na wyprodukowanie 25 wagonów pasażerskich.
D
zięki przeprowadzonej przez ARP S.A. restrukturyzacji i ostatnio podpisanym umowom, Fabryka Pojazdów Szynowych osiągnie pierwszy od 2007 r. dodatni wynik finansowy. Program restrukturyzacji spółki realizowany jest pod nadzorem Agencji Rozwoju Przemysłu S.A od dwóch lat. W marcu 2010 r. ARP S.A. stała się właścicielem 100 proc. udziałów w H. Ce-
8
Gospodarka i Przemysł
AKTUALNOŚCI
63,5 proc.
wzrostu przychodów ze sprzedaży Fabryki Pojazdów Szynowych w 2011 r. gielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o. Nabycie udziałów stanowiło element restrukturyzacji zadłużenia H. Cegielski – Poznań SA w stosunku do Agencji. Sytuacja spółki była wówczas bardzo zła. Fabryka miała trudności w realizowaniu bieżących zobowiązań, realizowała kontrakty z opóźnieniami, w ostatnich miesiącach przed objęciem udziałów pojawiły się problemy z wypłatą wynagrodzeń pracowników. Z powodu braku płynności finansowej, zakład miał bardzo ograniczone możliwości uczestniczenia w przetargach na nowe zamówienia produkcyjne. – Dziś możemy powiedzieć, że program restrukturyzacji przyniósł pozytywne efekty. Zgodnie z planem na 2012 rok, potwierdzonym wynikami po II kwartale 2012 r., bieżący rok będzie pierwszym od 2007, który Spółka zamknie dodatnim wynikiem finansowym netto – mówi Wojciech Dąbrowski, prezes ARP S.A. Jak podkreśla, efektywnie przeprowadzona restrukturyzacja i pozyskane kontrakty odbudowały pozycję poznańskiej fabryki i stworzyły podstawy do szerszej współpracy z bankami. Spółka uczestniczy z sukcesem w przetargach organizowanych na dostawę nowych i modernizowanych wagonów, gdzie zamawiający przewiduje udzielenie zaliczek na finansowanie produkcji, a także – w ramach umów konsorcjalnych – w przetargach na wyroby dotychczas niebędące w jej palecie produktowej (przetargi na wagony dwupoziomowe czy elektryczne zespoły trakcyjne EZT). – Wygrane przetargi umożliwią pełne wykorzystanie potencjału produkcyjnego oraz zasobów kadrowych spółki. Daje to podstawy do myślenia o przyszłości przedsiębiorstwa z optymizmem – podkreśla prezes Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. FPS jest jedynym krajowym dostawcą nowych wagonów osobowych i sypialnych, przystosowanych do jazdy z pręd-
Nr 30 Listopad 2012
kością do 200 km/h, wagonów przystosowanych do komunikacji międzynarodowej, w tym komunikacji przestawczej, łączącej dwa systemy kolejowe. Przeprowadzona z powodzeniem restrukturyzacja spółki umożliwia realizację w odniesieniu do niej nowej strategii ARP S.A., zakładającej sprzedaż części aktywów. Agencja zaprosiła w formie ogłoszenia potencjalnych inwestorów do zakupu 100 proc. , czyli pakietu 141 106 sztuk udziałów w FPS, o wartości nominalnej 500 zł każdy.
54,5 mln zł
warta jest umowa na modernizację wagonów zawarta przez FPS w lipcu z PKP Intercity
H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych ma długoletnie i bogate doświadczenia w zakresie konstruowania, produkcji, modernizacji i napraw pojazdów szynowych. Pierwsze wagony kolejowe ze znakiem „Cegielskiego” wyprodukowano w roku 1921. W 1926 r. rozpoczęto produkcję parowozów, a od 1931 do wybuchu II wojny światowej produkowane były również kolejowe wagony motorowe i tramwajowe. Na skutek przekształceń organizacyjnych w 1997 r. na bazie Fabryki Lokomotyw i Wagonów powstało przedsiębiorstwo H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o., która kontynuuje działalność produkcyjną i usługową w zakresie taboru szynowego.
13,5 tys.
wagonów (osobowych 1 i 2 klasy, z miejscami do leżenia, sypialnych, restauracyjnych, barowych, bagażowych) oraz 800 lokomotyw wyprodukowała FPS od 1946 r.
9
AKTUALNOŚCI
ARP S.A. inwestuje
w branżę budowlaną Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. obejmie akcje Polimexu-Mostostalu, jednej z największych firm budowlanych w Polsce.
We wrześniu borykająca się z problemami spółka poinformowała, że zamierza podnieść kapitał, by pozyskać około pół miliarda złotych. Uchwały w tej sprawie przegłosowano podczas walnego zgromadzenia Polimexu-Mostostalu 15 października. Akcjonariusze spółki zdecydowali, że może ona wyemitować nawet 1,17 mld akcji. Obecna wartość rynkowa tych papierów to ponad 800 mln zł. Akcje trafią do właścicieli wyemitowanych przez spółkę obligacji, inwestora strategicznego – czyli właśnie ARP S.A. – oraz dotychczasowych akcjonariuszy. Zgoda na emisję zwiększa szanse, że jedna z największych grup budowlanych w Polsce uniknie upadłości. ARP S.A. może wydać na nowe akcje Polimeksu-Mostostalu nawet 250 mln zł, obejmując 32,99 proc. akcji.
2009. Ogłaszano ich kilkadziesiąt rocznie. Ostra konkurencja i walka cenowa sprawiły, że firmy wyceniały kontrakty o 40–50 proc. niżej, niż szacował rząd. Tymczasem przez ostatnich kilka lat znacznie wzrosły ceny – asfaltu o ok. 50 proc., paliwa o ok. 40 proc. Związek Banków Polskich w lipcu wystąpił z sugestią, by Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. wraz z Bankiem
Agencja inwestorem strategicznym Polimex-Mostostal wyemituje dla obligatariuszy do 416,7 mln akcji. Na papiery spółki wymienione zostaną obligacje warte blisko 250 mln zł. Akcjonariusze uchwalili też emisję 300–396,15 mln akcji, z których 300 mln, czyli 32,99 proc., ma objąć inwestor strategiczny – Agencja Rozwoju Przemysłu S.A., która będzie płaciła za papiery po 0,5 zł za sztukę. Pozostałe akcje mają trafić do akcjonariuszy, którzy mają po ponad 5 proc. w kapitale zakładowym spółki (ING OFE i Impexmetal). Akcjonariusze zgodzili się też na emisję do 192,3 mln akcji, które po 0,52 zł za sztukę będą mogli kupić udziałowcy posiadający papiery 31 października (tzw. emisja z prawem poboru). Firma może ponadto wyemitować kolejnych 256,6 mln papierów, które również trafiłyby do ARP S.A. W tym wypadku najpierw wyemituje warranty subskrypcyjne, które umożliwią inwestorowi objęcie akcji.
Kłopoty branży Seria bankructw wśród firm budowlanych i kłopoty reszty uczestników rynku drogowego to konsekwencja wzrostu cen wybranych materiałów nawet o ok. 50 proc. i wojny cenowej na rynku. Przetargi na realizowane dziś kontrakty rozstrzygano w latach 2008–
Zadłużenie grupy Polimex-Mostostal*, w mln zł 1251,5
633,7
544
68,2 III kwartał 2011 r.
III kwartał 2012 r.
* zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych obligacji
10
Dlatego też pogrążony w kłopotach finansowych Polimex-Mostostal ogłosił we wrześniu plan ratunkowy, zakładający m.in. objęcie przez ARP S.A. nowych akcji za 250 mln zł oraz wyprzedaż majątku za około 300 mln zł. Spółka stoi przed dużym wyzwaniem – zwiększeniem przepływów finansowych. W lipcu spółka znalazła się na krawędzi utraty płynności ze względu na kontrakty drogowe, których rozliczenie się przedłuża. Pod koniec lipca banki zgodziły się podpisać porozumienie w sprawie późniejszego wykupienia obligacji wartych 100 mln zł. Dało to spółce cztery miesiące na opracowanie planu spłaty długów. W październiku zapadają kolejne obligacje na kwotę 200 mln zł. Wejście Agencji do akcjonariatu poprawi płynność finansową spółki. Uwiarygodni też plan restrukturyzacyjny, ułatwiając rozmowy zarządu z inwestorami i wierzycielami. ARP S.A. zaś deklaruje, że inwestycja – na zasadach
Gospodarstwa Krajowego wyłożyły pieniądze na zakup akcji pogrążonych w tarapatach firm budowlanych. Podobne propozycje zgłosił wicepremier i minister gospodarki Waldemar Pawlak. Sugerował, by rząd mógł pomóc upadającym firmom za pośrednictwem ARP S.A. Jego zdaniem Agencja mogłaby objąć nowe akcje PBG i w ten sposób znacjonalizować tę firmę. Po zakończeniu restrukturyzacji papiery trafiłyby do inwestorów na giełdzie. Premier Donald Tusk zapowiedział wówczas, że państwo może pomóc borykającym się z problemami finansowymi firmom budowlanym pod warunkiem ich restrukturyzacji i współodpowiedzialności banków. Zdaniem premiera pomoc państwowa nie powinna zakończyć się transferem publicznych środków do banków i firm z branży. Zainteresowane wsparciem spółki najpierw powinny pokazać wyraźny sygnał gotowości do głębokiej restrukturyzacji.
komercyjnych, nie będzie to pomoc publiczna – ma zapewnić Polimexowi stabilizację i umożliwić realizację kluczowych, z punktu widzenia interesów państwa, projektów w obszarze energetyki. – Nasze działania przypominają przedsięwzięcia realizowane przez fundusze private equity. Nie mamy na dziś określonego horyzontu w odniesieniu do Polimexu. Na pewno nie planujemy jednak długoterminowego zaangażowania – mówi Wojciech Dąbrowski, prezes Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. Dodaje, że podobne projekty zwykle realizowane są w horyzoncie od dwóch do pięciu lat. Maksymalnie jest to siedem lat. Kolejnym etapem będzie podpisanie umowy restrukturyzacyjnej z wierzycielami. Umowa jest niezbędna, by ARP S.A. wzięła udział w emisji akcji. Przedstawiciele Polimexu liczą, że środki z emisji wpłyną do spółki w listopadzie. Poza restrukturyzacją finansową w firmie trwa również restrukturyza-
Gospodarka i Przemysł
cja operacyjna, która przewiduje m.in. ograniczenie zatrudnienia. W sierpniu firma rozpoczęła zwolnienia grupowe. 5 października podpisała porozumienie ze związkami zawodowymi, które przewiduje zwolnienie 1744 osób z blisko 10 tys. zatrudnionych. Na koniec marca 2013 r. Polimex-Mostostal chce zatrudniać 7915 osób. W 2013 roku, m.in. dzięki ograniczeniu zatrudnienia, koszty stałe spółki spadną o 120 mln zł. Polimex-Mostostal zaproponował również ARP S.A. zakup jego spółek zależnych. W drugiej połowie października spółka podpisała z MARS Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym (którego ARP S.A. jest właścicielem) warunkowe umowy dotyczące sprzedaży części aktywów. Za 99,99 proc. udziałów Energomontażu-Północ Gdynia fundusz ARP S.A. zapłaci 46,4 mln zł. 95,97 proc. akcji Sefako wyceniono natomiast na 72,3 mln zł. Zgodę na dokończenie obydwu transakcji musi jeszcze wyrazić prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Spółka otrzyma pieniądze dopiero po spełnieniu wszystkich warunków umowy. Przewiduje ona jednak możliwość wypłaty zaliczek. Dla Energomontażu zaliczkę ustalono na 11,6 mln zł. Może ona jednak zostać powiększona o kolejnych 11,6 mln zł. W wypadku Sefako po spełnieniu określonych warunków w grę wchodzi 18,1 mln zł zaliczki. Także ta kwota może ulec powiększeniu. Polimex podpisał też z funduszem MARS przedwstępną warunkową umowę sprzedaży nieruchomości portowej w Gdyni za 43,3 mln zł. Przed zamknięciem transakcji spółka może otrzymać 13,3 mln zł zaliczki.
PBG na krawędzi Drugą firmą, która boryka się z kłopotami finansowymi i wystąpiła o pomoc do Agencji Rozwoju Przemysłu S.A., jest PBG. Ma problemy m.in.
Wyniki finansowe grupy Polimex-Mostostal, w mln zł 2909 3000 2466
Sygnały poprawy
47,24
III kwartał 2011 r.
-529,26
III kwartał 2012 r.
Źródło: Spółka
w związku z realizacją dużych kontraktów autostradowych oraz nierozliczeniem prac wykonanych na Stadionie Narodowym w Warszawie. Jeszcze w połowie marca akcje PBG wchodziły w skład WIG20, indeksu największych spółek warszawskiej giełdy. Po pierwszym półroczu 2012 r. grupa PBG miała prawie 1,7 mld zł straty netto, wobec 101 mln zł zysku przed rokiem. Przychody spółki spadły do 1 mld zł z 1,5 mld zł rok temu. W samym drugim kwartale strata PBG sięgnęła 1,6 mld zł netto. Spółka wypadła znacznie gorzej od oczekiwań. W sierpniu sąd ogłosił jej upadłość układową. Zaledwie parę dni wcześniej wydawało się, że firma wynegocjowała z bankami finansowanie pomostowe, które miało jej dać więcej czasu. Nieoczekiwanie dla branży finansowej, na początku czerwca zarząd PBG poinformował o złożeniu wniosku o upadłość. Pod koniec lipca firma złożyła wniosek o pomoc publiczną na ratowanie w formie pożyczki, której spłata miałaby nastąpić po 6 miesiącach lub
390 mln zł
wart jest Polimex-Mostostal na giełdzie w Warszawie
Giganci w tarapatach Zaangażowanie w Polimex-Mostostal przez Agencję Rozwoju Przemysłu S.A. wpisuje się w światowe trendy. Z rządowej pomocy korzystają nawet najbogatsi. Wsparciem w kwocie 85 mld dol. władze USA ratowały koncerny General Motors i Chrysler. Rząd w Berlinie wsparł 43,67 mln euro budowę nowej fabryki luksusowych aut Porsche, która należy do najbogatszego koncernu w Europie, grupy Volkswagen. Z rządowej pomocy korzystał też francuski gigant energetyczno-transportowy Alstom, który w roku 2003 otrzymał zastrzyk w wysokości 300 mln euro. Gdyby tych pieniędzy nie dostał, groziłoby mu bankructwo. Alstom miał wtedy zadłużenie w wysokości 4,9 mld euro, a w ciągu sześciu miesięcy jego akcje straciły 90 proc. wartości.
Nr 30 Listopad 2012
w momencie otrzymania pomocy na restrukturyzację. Sprzedaż spółek może być bardziej skomplikowana w związku z tym, że spółka znajduje się w upadłości układowej i nie zamierza sprzedawać swojego najcenniejszego aktywa – produkującego kotły Rafako.
Tylko od początku stycznia indeks WIG-Budownictwo stracił ponad 32 proc., za sprawą strat, jakie wykazały spółki z tego sektora. Jak podała firma Euler Hermes, w ciągu ośmiu miesięcy tego roku 29 proc. upadłości firm dotyczyło sektora budowlanego. Średnie opóźnienie płatności w branży ogólnobudowlanej wynosiło 25 dni, a dla hurtowni budowlanych 38 dni. A jednak już we wrześniu sytuacja się poprawiła: indeks WIG-Budownictwo osiągnął ponad 20-proc. stopę zwrotu. Zdaniem ekspertów, pozytywnie zadziałał m.in. spadek cen materiałów budowlanych i cen podwykonawców, co daje szansę na poprawę rentowności kontraktów. Analitycy podkreślają, że ważne dla postrzegania branży są także doświadczenia Polimeksu – podpisanie z wierzycielami aneksu do umowy w sprawie wstrzymania się z egzekucją zobowiązań, przyjęcie planu ratunkowego oraz perpektywa objęcia obligacji przez ARP S.A. Także WIG-Deweloperzy jeszcze pod koniec sierpnia tracił ponad 17 proc. i obok WIG-Budownictwo był drugim najgorzej zachowującym się indeksem na rynku. Ale po wakacjach kursy deweloperów zaczęły odrabiać straty. Najpierw we wrześniu indeks zyskał ponad 14 proc., a w tym miesiącu dołożył już kolejne 6 proc. Do tego okazuje się, że WIG-Deweloperzy nie ma sobie równym pod względem październikowej stopy zwrotu wśród indeksów. W dużej mierze to zasługa przebudzenia na akcjach deweloperów z sektora komercyjnego. Przyczyniły się do tego wrześniowe decyzje banków centralnych o skupie aktywów, który zwiększa oczekiwania co do poprawy płynności na rynku nieruchomości komercyjnych. W kontekście kolejnego dodruku pieniądza mogła pojawić się również gra pod ewentualny wzrost inflacji, gdyż nieruchomości są postrzegane jako dobre zabezpieczenie przed tym zjawiskiem.
11
TEMAT NUMERU
Łącznie pół miliarda złotych mogą zdobyć konsorcja firm i instytucji naukowo-badawczych na finansowanie przedsięwzięć związanych z wydobyciem gazu łupkowego w naszym kraju. Wnioski o wsparcie w ramach programu „Blue Gas – Polski Gaz Łupkowy“ przyjmują Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
P
ierwszy nabór wniosków zakończył się 22 listopada 2012 r. Złożyły je 22 podmioty na łączną kwotę ponad 314 mln złotych. Decyzja o przyznaniu lub odmowie przyznania dofinansowania zapadnie na przełomie lutego i marca 2013 r. Projekty mogą uzyskać dofinansowanie o wartości od 3 mln zł do 200 mln zł. Te, które wygrają konkurs, zostaną sfinansowane w latach 2013–2017. Ich realizacja będzie monitorowana. Obie instytucje planują ogłosić kolejny nabór wniosków w 2013 roku. Badania prowadzone będą na koncesjach spółek skarbu państwa. Program ma promować rozwój innowacyjnych technologii eksploatacji błękitnego paliwa. Chodzi o pozyskanie odpowiedniego zasobu wiedzy, a przede wszystkim technologii uwzględniającej polskie uwarunkowania geologiczne przy poszukiwaniach i wydobyciu gazu łupkowego. Dodatkowo obie instytucje liczą na wzmocnienie współpracy między światem polskiej nauki a przemysłem oraz większe zaangażowanie przedsiębiorstw w prace badawczo-rozwojowe.
Wielki projekt Polskie Łu 12
Gospodarka i Przemysł
ekt Polskie ナ「pki Nr 30 Listopad 2012
13
Projekt rozpoczął się 11 lipca, kiedy w obecności ministrów Skarbu Państwa oraz Nauki i Szkolnictwa Wyższego Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. i Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (będące agendą MNiSW) zawarły umowę o finansowaniu prac polskich firm rozwijających własne technologie wydobycia gazu łupkowego. – Chcemy uczestniczyć w tym wielkim przedsięwzięciu rozwojowym zgodnie z nową strategią naszej Agencji – mówił wiceprezes ARP S.A. Jerzy Góra. W myśl porozumienia, podpisanego uroczyście w Centrum Bankowo-Finansowym Nowy Świat, Agencja Rozwoju Przemysłu oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju sfinansują wspólnie przedsięwzięcia polskich firm w zakresie tworzenia oryginalnych metod wydobywania gazu łupkowego. Obejmą one całość prac badawczo-rozwojowych, od pomysłu, poprzez testy pilotażowe, aż do komercjalizacji opracowanej technologii. Wartość programu wyniesie 1 mld złotych, z czego 250 mln zł zapewni dofinansowanie ARP S.A. (w for-
mie pożyczek dla firm z Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorstw), a 250 mln zł dotacja NCBiR. Pozostałe środki mają pochodzić od przemysłu zainteresowanego wykorzystaniem wyników badań w eksploatacji złóż.
Cel: polskie technologie Projekt ma doprowadzić do stworzenia nowych konkurencyjnych technologii wydobycia gazu z łupków, uwzględniających polskie warunki geologiczne, przepisy prawne i normy ochrony środowiska. Jak wyjaśnił minister skarbu Mikołaj Budzanowski, o wdrożeniu programu zadecydowały przede wszystkim bardzo wysokie ceny obecnie stosowanych technologii, skutkujące koniecznością płacenia kilkakrotnie wyższych opłat niż stawki obowiązujące w USA i Kanadzie. – Możemy być kreatorami rzeczywistości. To jest w zasięgu ręki. Nasi inżynierowie, profesorowie i uczeni, przy pomocy spółek skarbu państwa, są w stanie tę technologię wymyślić
3,5-12 mld m. sześc. może wynieść wydobycie gazu łupkowego w Polsce w 2025 r., jeśli rozpoczniemy je za trzy lata – uważają eksperci CASE
Dla firm z doświadczeniem Zgodnie z założeniami, program rozwoju polskich technologii związanych z wydobyciem gazu łupkowego jest ukierunkowany na wsparcie dużych zintegrowanych przedsięwzięć badawczo-rozwojowych. Jego adresatami są konsorcja naukowe z udziałem przedsiębiorcy, a wnioski o pomoc muszą gwarantować opracowanie innowacyjnej technologii oraz jej przetestowanie w skali pilotażowej w warunkach rzeczywistych. Liderem projektu powinien być przedsiębiorca posiadający doświadczenie we wdrażaniu nowych rozwiązań na skalę przemysłową, zainteresowany zastosowaniem opracowanej technologii w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
14
i wprowadzić na rynek. Eksperyment zaplanowany jest na 36 miesięcy, a do dyspozycji polskich uczonych zostaną przekazane odwierty m.in. na Pomorzu. Nasz cel to stworzenie w tym czasie polskiej technologii do pozyskiwania gazu i ropy z łupków i piaskowca, który ma w sobie także spore pokłady gazu – mówił. Minister wyraził nadzieję, że dzięki nowym technologiom Polska, będąca europejskim liderem w poszukiwaniu gazu łupkowego, stanie się ponadto liderem technologicznym, co zagwarantuje jej energetyczną niezależność. – Wielki projekt narodowy, jakim są polskie łupki, stanowi ogromną szansę dla polskiej nauki i gospodarki. Każdy odpowiedzialny kraj, oprócz niezależności surowcowej, musi dążyć także do niezależności technologicznej – stwierdził. Znaczenie aspektu technologicznego związanego z pozyskiwaniem niekonwencjonalnego surowca podkreśliła również minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Barbara Kudrycka. – Chcemy, aby polscy naukowcy opracowali jak najszybciej technologie wydobycia gazu z łupków, jak i technologie pozwalające chronić środowisko podczas eksploracji złóż łupkowych. Takie technologie istnieją na świecie, ale nie zawsze odpowiadają one warunkom europejskim, ale także warunkom istniejącym w Polsce. Wierzę, że dzięki temu programowi staniemy się krajem, który w przyszłości będzie sprzedawał je innym – powiedziała.
Gospodarka i Przemysł
Kto mógł starać się o dotacje w ramach programu Blue Gas Szansę na uzyskanie dofinansowania mają projekty o budżecie od 3 do 200 mln zł, o okresie realizacji do 36 miesięcy. Środki przyznawane przez ARP S.A. będą udostępniane w formie pożyczki, udzielanej maksymalnie na okres 7 lat.O dofinansowanie z NCBiR mogą się starać konsorcja, w których będzie przynajmniej jedna instytucja naukowa i jeden przedsiębiorca. Te z udziałem dużych firm mogą dodatkowo zabiegać o pożyczki z ARP S.A. Dlatego organizatorzy przewidzieli dwie ścieżki – jedną dla konsorcjów naukowych złożonych z co najmniej jednej jednostki naukowej niebędącej przedsiębiorcą i co najmniej jednego dużego przedsiębiorcy, i drugą - z udziałem co najmniej jednego mikro/małego lub średniego przedsiębiorcy. Zadowolenia z podpisanej umowy nie ukrywał wiceprezes ARP S.A. Jerzy Góra. – Polska może stać się kolejnym, po Stanach Zjednoczonych, znaczącym producentem tego paliwa, a także w istotnym stopniu uniezależnić się od importu gazu. Możemy opracować oryginalne własne technologie wydobycia gazu z łupków. Chcemy uczestniczyć w tym wielkim przedsięwzięciu rozwojowym, zgodnie z nową strategią Agencji Rozwoju Przemysłu. – W szeroko zakrojonym przedsięwzięciu, jakie stanowi poszukiwanie i eksploatacja złoż gazu łupkowego, istotną rolę ma do odegrania nauka – przekonywał dyrektor NCBiR Krzysztof Kurzydłowski. – Pozyskanie odpowiedniego zasobu wiedzy, know-how, a przede wszystkim technologii uwzględniającej polskie uwarunkowania geologiczne to kluczowe założenia programu. Dodatkowy efekt, na który liczymy, to wzmocnienie współpracy pomiędzy światem nauki i gospodarki oraz większe zaangażowanie przedsiębiorstw w prace badawczo-rozwojowe.
Nr 30 Listopad 2012
Szansa w łupkach Pierwsze badania składu geologicznego, obejmujące także łupki, prowadzono w Polsce w latach 50. Ale ich wyniki traktowano jako realizację badań podstawowych, bez przełożenia na ewentualne zastosowanie w gospodarce. Metodę eksploatacji opracowali dopiero trzydzieści lat później specjaliści
Łupkowe sojusze
Zasoby gazu w krajach europejskich Kraj
z USA, którzy na komercyjny sukces tych działań czekali aż do 2007 roku. Dzięki rozpoczęciu wydobycia gazu z łupków na skalę przemysłową, już dwa lata później Stany Zjednoczone uniezależniły się od jego importu, a w ciągu ostatnich lat staniał on o blisko 80 procent. Obecnie kraj ten przoduje w pozyskiwaniu gazu ze źródeł niekonwencjonalnych, który stanowi w USA połowę wydobywanego surowca. Co więcej zakładane jest jego dalsze zwiększenie, bo udokumentowane zasoby gazu łupkowego przewyższają znacznie złoża konwencjonalne.
Szacunki (w bln m sześc.)
Norwegia
2,04
Holandia
1,17
Polska*
0,91
Rumunia
0,59
Polska**
0,49
Wielka Brytania
0,26
Włochy
0,08
* - gaz konwencjonalny i łupkowy określony dla obszaru 41,1 tys. km2 ** - gaz konwencjonalny i łupkowy określony dla obszaru 18,5 tys. km2 Źródło: PIG i BP Statistical Review of World Energy 2011
Od kilku lat firmy zza Atlantyku zabiegają też o koncesje na poszukiwania gazu z łupków w Polsce, posiadającej – ich zdaniem – największe jego zasoby w Europie. W ubiegłym roku amerykańska Agencja Informacji Energetycznej oszacowała je na 5,3 bln metrów sześc., co odpowiada zapotrzebowaniu naszego kraju na okres 300 lat. W marcu 2012 r. jej obliczenia skorygował Państwowy Instytut Geologiczny twierdząc, że wynoszą one prawdopodobnie tylko od 346 do 770 mld metrów sześc. Ile ostatecznie posiadamy paliwa z łupków okaże się w ciągu najbliższych kilku lat, na podstawie odwiertów dokonywanych przez poszczególne firmy. Do tej pory zgodę Ministerstwa Środowiska na poszukiwanie gazu niekonwencjonalnego otrzymało ponad 100 podmiotów, wśród których znalazły się
15
Firmy posiadające koncesje na poszukiwanie gazu łupkowego w Polsce Firma
Liczba koncesji
PGNiG
15
Petrolinvest
13
Marathon Oil
11
3Legs Resources
9
Orlen
7
Lotos
7
San Leon Energy
7
Strzelecki Energia
6
ExxonMobil
6
BNK Petroleum
6
DPV Service
5
Chevron
4
Talisman Energy
3
Realm Energy
3
Eni
3
Aurelian Oil & Gas
2
Cuadrilla
2
Mac Oil
1
Dart Energy
1
Źródło: Ministerstwo Środowiska, stan na 1 września 2012 r.
zł, pod warunkiem odkrycia złóż możliwych do komercyjnej eksploatacji. Spółki planują ją rozpocząć już po 2016 r. co zdaniem ekspertów jest całkiem realne, bo Wejherowo podobnie jak Lubocino, należą do najbardziej obiecujących koncesji w Polsce. W ocenie specjalistów umowa podpisana z inspiracji resortu skarbu jest
16
Przewidywana średnia cena krajowa gazu ziemnego 420 360 300
Za 1 tys. m sześc., w USD
m.in. Chevron, ConocoPhilips, ENI i Talisman Energy. W gronie koncesjonariuszy są również firmy krajowe, w tym duże koncerny paliwowe i energetyczne. Pierwsze wiercenia w Markowoli na Lubelszczyźnie wykonało PGNiG, kolejne prowadzone są m.in. w Lubocinie na Pomorzu. W lipcu 2012 r. pięć giełdowych spółek kontrolowanych przez Skarb Państwa: PGNiG, KGHM, Tauron, PGE i Enea zawarło ramową umowę o współpracy przy poszukiwaniach gazu łupkowego na koncesji Wejherowo. Przewiduje ona budowę na jej obszarze trzech kopalni (tzw. padów) zlokalizowanych w pobliżu miejscowości Kochanowo, Częstkowo i Tępcz. Będzie ona kosztowała maksymalnie około 1,7 mld
260
Źródło: CASE
krokiem w dobrą stronę. Według Kamila Kliszcza, analityka DI BRE Banku, dzięki niej firmy ograniczają ryzyko związane z ewentualnym niepowodzeniem poszukiwań. Mogą też zainwestować więcej pieniędzy, niż gdyby każda z nich robiła to samodzielnie. Przedstawiciele konsorcjum zwracają uwagę również na inne korzyści. Przede wszystkim liczą na przyspieszenie prac poszukiwawczych i istotne zwiększenie skali działania w najbardziej perspektywicznym regionie. Sukces ich współpracy zapewni także zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego w Polsce, rozwój gospodarczy Pomorza i przyczyni się do poprawy perspektyw dla krajowej energetyki gazowej. Przy poszukiwaniach gazu z łupków mają też współpracować PGNiG i Lotos. Oprócz pięciu złóż niekonwencjonalnych sojusz firm dotyczy także dwóch konwencjonalnych oraz współpracy handlowej. Współpraca może pójść dalej. Niewykluczone, że PGNiG i Lotos będą kooperować także w Norwegii. Spółki zależne obu firm giełdowych zadeklarowały chęć udziału w przetargach na koncesje wydobywcze w tym kraju.
Wsparcie dla gospodarki Eksperci zwracają uwagę, że zasoby gazu z łupków znajdujące się na terytorium Polski, są ogromną szansą dla naszego kraju, którą należy rozpatrywać w trzech aspektach: ekonomicznym (realna obniżka cen gazu), ekologicznym (jedno z przyjaźniejszych środowisku źródeł energii) oraz społecznym – dywersyfikacja źródeł energii powoduje wzrost bezpieczeństwa energetycznego.
14,4 mld
m sześc. błękitnego paliwa zużyła Polska w 2011 r.
– Musimy doprowadzić do opracowania naszych technologii pozyskiwania gazu, szczelinowania, by potem eksportować technologię do innych krajów UE – tak wyjaśnia powód uruchomienia programu Blue Gas minister skarbu Mikołaj Budzanowski. Dodaje, że koszt poszukiwań i tzw. szczelinowania w Polsce jest dziś dwukrotnie wyższy niż w USA. – Mamy 2–3 lata na stworzenie polskich technologii, choć jednocześnie spółki z udziałem Skarbu Państwa pracujące nad wydobyciem gazu łupkowego będą korzystać z technologii amerykańskich, by nie opóźniać prac – podkreśla Budzanowski. Minister skarbu zakłada, że już na przełomie 2014 i 2015 roku gaz ze złóż łupkowych może trafić na polski rynek. Uruchomienie w ciągu kilku lat na skalę przemysłową wydobycia gazu łupkowego i budowa – zgodnie z planem do 2020 roku – elektrowni atomowej, spowodowałyby zmianę bilansu energetycznego Polski. Na razie w naszym kraju dominuje energia produkowana z węgla (pozyskujemy jej tą drogą aż 90 proc.) Według CASE łupkowa rewolucja, w najbardziej optymistycznym wariancie, może się przyczynić do powstania 510 tys. miejsc pracy do 2025 r. Do tego czasu fiskus uzyska wpływy podatkowe z działalności sektora łupkowego na poziomie ok. 87 mld zł. Wreszcie średni roczny wzrost PKB wyniesie 0,8 punktu procentowego (w latach 2019–2025).
Polskie władze wyznaczyły w kraju 478 obszarów koncesyjnych, czyli działek, na których przedsiębiorcy mogą poszukiwać gazu z łupków. Koncesje na gaz łupkowy wydawane są od 2010 r. Jeszcze na początku tego roku było ich 79, we wrześniu już 103.
Najbliższe miesiące będą miały kluczowe znaczenie dla sektora gazu łupkowego w Polsce. Zdaniem specjalistów z PMR wszystkie podmioty zainteresowane poszukiwaniami i wydobyciem będą obserwować ruchy polskiego rządu i już aktywnych inwestorów, aby również wejść na polski rynek na jak najbardziej korzystnych warunkach. Program Blue Gas ma zaś pomóc krajowym przedsiębiorstwom konkurować z nimi na równych warunkach.
Gospodarka i Przemysł
AKTUALNOŚCI
ARP SA NOWA WIZJA NOWA STRATEGIA NOWA SIEDZIBA
NOWY ŚWIAT
6/12 Nowy Świat na nowe czasy Z nowym rokiem Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. wprowadzi się do nowej siedziby w Centrum Bankowo-Finansowym na Nowym Świecie w Warszawie. Dotychczasową siedzibę ARP S.A. na Mokotowie zajmie Instytut Pamięci Narodowej. Porozumienie między Ministerstwem Skarbu Państwa, ARP S.A. oraz IPN dotyczące przekazania na nową siedzibę centrali Instytutu powierzchni biurowych zajmowanych dotychczas przez ARP S.A. podpisano 1 października 2012 r. Zgodnie z dokumentem, podpisanym przez Mikołaja Budzanowskiego – Ministra Skarbu Państwa, Łukasza Kamińskiego – Prezesa IPN oraz Wojciecha Dąbrowskiego – Prezesa ARP S.A. i Piotra Majchrzaka – Wiceprezesa ARP S.A. Instytut będzie mógł zagospodarować biura w budynku MARS przy ul. Wołoskiej 7 w Warszawie, dotychczas należące do ARP S.A. – To dobry dzień dla wszystkich zaangażowanych w poszukiwania stałej siedziby dla Instytutu Pamięci Narodowej. W końcu, po 12 latach doszliśmy do szczęśliwego finału. Dzisiejsze rozwiązanie jest optymalne z punktu widzenia potrzeb tej instytucji – powiedział Mikołaj Budzanowski, Minister Skarbu Państwa. Zadowolenia z podpisanej umowy nie krył też prezes ARP S.A. Wojciech Dąbrowski. – Z ogromną satysfakcją mogłem być sygnatariuszem tego porozumienia – mówił. Oddajemy obiekt w dobrym stanie technicznym, o dobrej powierzchni i korzystnie skomunikowa-
Nr 30 Listopad 2012
ny. Czuliśmy się w nim bardzo dobrze i tego samego życzymy nowemu użytkownikowi. My przeprowadzamy się do Centrum Bankowo-Finansowego „Nowy Świat”, żeby być jeszcze bliżej świata gospodarki i finansów – dodał prezes. – Przez 12 lat Instytut czekał na rozwiązanie problemu swojej siedziby. Niewątpliwie jest to moment przełomowy, choć musimy jeszcze dokonać w budynku niezbędnych adaptacji, a potem przenieść nasze zbiory z ulicy Towarowej do nowych magazynów. Transakcja była unikatowa i skomplikowana, ale udało się ją przygotować w ciągu kilku tygodni – podkreślał podczas uroczystości podpisywania porozumienia prezes IPN Łukasz Kamiński.
W zajmowanym dotychczas budynku MARS na warszawskim Mokotowie, ARP S.A. użytkuje ponad 6,5 tysiąca metrów kwadratowych. Ta powierzchnia zaspokoi potrzeby biurowe centrali Instytutu Pamięci Narodowej. Natomiast archiwa IPN w przyszłości mają zostać przeniesione do zaadaptowanych magazynów przy ul. Kłobuckiej. Budynek MARS, do którego od nowego roku wprowadzi się IPN, to część największego kompleksu biurowego w Polsce – EMPARK Mokotów Business Park. Jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych i prestiżowych lokalizacji biurowych w Warszawie. Jego budowa zapoczątkowała rozwój rynku nowoczesnych powierzchni biurowych na Mokotowie. Zaprojektowany przez pracownię architektoniczną JEMS Architekci, EMPARK Mokotów Business Park składa się z dziewięciu nowych i odrestaurowanych w latach 1996-2006 budynków biurowych. Wchodzący w skład kompleksu siedmiopiętrowy budynek MARS powstał w 1997 r.
Siedziba z historią Centrum Bankowo-Finansowe przy rondzie de Gaulle’a, pod adresem Nowy Świat 6/12, które będzie nową siedzibą ARP S.A., jest jedną z najbardziej prestiżowych lokalizacji w Warszawie. W latach 19912000 mieściła się tutaj m.in. polska Giełda Papierów Wartościowych. Budynek znany jest wśród warszawiaków pod nazwą Dom Partii albo Biały Dom, bo oddano go do użytku 1 maja 1952 r. jako siedzibę Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Do jego budowy zużyto m.in. granit ze zniszczonego mauzoleum marszałka Paula von Hindenburga, wybudowanego w latach 1924-27 pomiędzy Olsztynkiem a Sudwą, dla upamiętnienia bitwy pod Tannenbergiem (z tego budulca powstały schody między poziomem ulicy a parterem gmachu).
17
WIADOMOŚCI ZE STREF
Tarnobrzeska Specjalna Strefa Ekonomiczna
Strefa w Tarnobrzegu kończy 15 lat 7 września 2012 r. na Zamku w Baranowie Sandomierskim uroczyście świętowano jubileusz 15-lecia działalności Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Wśród gości znaleźli się m.in. prezes Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. Wojciech Dąbrowski wraz z całym zarządem Agencji, wicemarszałek Województwa Podkarpackiego Zygmunt Cholewiński, parlamentarzyści z regionu oraz przedsiębiorcy działający na terenie strefy. Wicemarszałek pogratulował Dyrektorowi Oddziału ARP S.A. w Tarnobrzegu, Markowi Indykowi prężnej działalności oraz życzył lokalizacji kolejnych inwestycji na terenie strefy. Na uroczystości obecny był również Mirosław Kasprzyk, sekretarz stanu z Ministerstwa
18
Gospodarki, który w swoim wystąpieniu opowiedział się za bezterminowym funkcjonowaniem stref. Wicemarszałek przypomniał również, że działający na terenie Podkarpacia przedsiębiorcy mogą korzystać ze środków unijnych w ramach PO „Kapitał Ludzki” oraz środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Podczas 15-letniej działalności ARP S.A., zarządzająca strefą udzieliła ponad 220 zezwoleń na działalność gospodarczą na jej terenie. Aktywnie działa tu ponad 100 przedsiębiorców,
1920 miejsc
pracy mogą, wg wstępnych szacunków, zapewnić nowe inwestycje planowane w TSSE, dzięki powiększeniu jej obszaru o ponad 48 ha.
którzy reprezentują różne branże, m.in. przetwórstwo aluminium, farmaceutyki, szkło gospodarcze, elektronikę, produkcję materiałów budowlanych, meble i przemysł poligraficzny. Strefa powiększyła się niedawno o nowe tereny. 24 lipca Rada Ministrów przyjęła przygotowany przez ministra gospodarki projekt rozporządzenia w tej sprawie. Dokument włącza do strefy tereny inwestycyjne w Tarnobrzegu i Łukowie oraz teren prywatny w podstrefie Mińsk Mazowiecki. Po zmianie obszar strefy wyniesie ponad 1632 ha. Łączna wartość inwestycji, które znajdą się na tym terenie, określana jest wstępnie na ponad 447 mln zł.
Gospodarka i Przemysł
Istnienie Specjalnych Stref Ekonomicznych przewidziano do 2020 r. Mimo to zatrudnienie w nich wciąż rośnie. Od początku roku w sześciu największych specjalnych strefach ekonomicznych zwiększyło się o 2 tys. osób. Do grudnia może przybyć jeszcze ponad 1 tys. pracowników. To oznacza, że ten rok przyniesie nawet 5 proc. wzrost zatrudnienia w SSE. Eksperci zwracają uwagę, że poziom inwestycji w strefach w dużym stopniu będzie teraz zależał od wydłużenia czasu ich funkcjonowania.
Nowe firmy w Tarnobrzeskiej SSE LEAD: W zarządzanej przez Agencję Rozwoju Przemysłu S.A. TSSE EURO-PARK WISŁOSAN zainwestowano już ponad 7 mld zł. Na jej terenie utworzono ponad 20 tys. nowych miejsc pracy. ARP S.A. właśnie wydała 228. zezwolenie na działalność. Chodzi o firmę Swedwood Poland z grupy IKEA, która 17 października 2012 r uzyskała zezwolenie na prowadzenie działalności w podstrefie Stalowa Wola. Inwestor zadeklarował minimalne nakłady inwestycyjne w wysokości blisko 33 mln zł. Swedwood Poland Sp. z o.o. na terenie podstrefy Stalowa Wola zamierza kupić działkę o powierzchni ok. 26 ha. Wybuduje na niej zakład produkcyjny, w którym prowadzona będzie działalność tartaczna oraz produkcja gotowych elementów do mebli. Tarcica ze Stalowej Woli ma służyć do produkcji mebli w zakładach Swedwood zlokalizowanych poza Stalową Wolą. W nowym zakładzie zatrudnienie znajdzie co najmniej 40 pracowników. Jest to pierwsze zezwolenie dla tej firmy udzielone na terenie Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Szwedzi pomogą tarnobrzeskiej strefie pobić roczny rekord zezwoleń. – Zaczynamy załatwiać formalności potrzebne do budowy tartaku. Potrzebujemy m.in. zgody środowiskowej. Mamy nadzieję, że rozpoczniemy inwestycję w przyszłym roku – mówi Marek Wróblewski z zarządu Swedwood Poland. – IKEA się rozwija, my podążamy za spółką matką. Dlatego nie jest wykluczone, że zostaną zrealizowane kolejne inwestycje – dodaje Wróblewski. Swedwood zainwestował już w innych regionach Polski. W fabryce w Wielbarku
Nr 30 Listopad 2012
koło Szczytna zainwestował 400 min zł i zatrudnia ponad 1000 osób. W gminie Orla w woj. podlaskim działa fabryka Swedpanu, innej spółki z grupy IKEA. Pracuje tu 250 osób. To zakład ultracienkich płyt drewnopochodnych (UT-HDF). Cała inwestycja to 140 min EUR. Swedpan dostał 145,7 min zł dofinansowania unijnego na ten projekt. Zaledwie tydzień wcześniej zgodę na prowadzenie działalności w innej podstrefie, Radom, uzyskała od ARP S.A. Fabryka Broni „Łucznik”. To też pierwsze zezwolenie dla tej firmy. Kosztem 50 mln zł inwestor uruchomi na terenie podstrefy Radom produkcję amu-
nistra Skarbu Państwa Mikołaja Budzanowskiego. – Realizacja projektu to przykład połączenia kompetencji ARP S.A., jako inwestora finansowego i Grupy Bumar, jako inwestora branżowego, realizującego zarówno cele biznesowe, jak również cele związane z zaspokajaniem potrzeb Sił Zbrojnych RP – mówił podczas uroczystości Wojciech Dąbrowski, prezes Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. Dzięki zaangażowaniu kapitałowemu ARP S.A. powstaną nowe obiekty produkcyjno-administracyjne, zaś środki Grupy Bumar zostaną przeznaczone na wdrożenie nowych produktów oraz modernizację parku maszynowego.
Dostawca dla wojska Fabryka Broni „Łucznik” – Radom Sp. z o.o. powstała w 2000 r., w rocznicę 75-lecia powstania przedwojennej Fabryki Broni w Radomiu. Jest producentem i dostawcą broni dla Sił Zbrojnych RP oraz jednostek podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych. Fabryka produkuje karabinki BERYL i MINI-BERYL kal. 5,56 mm x 45 NATO, pistolety maszynowe PM-98/PM-06 GLAUBERYT kal. 9 mm x 19 PARA, pistolety samopowtarzalne P99 i RAD kal. 9 mm x 19 PARA oraz broń sportową i zestawy treningowe.
nicji i broni dla przemysłu zbrojeniowego. Spółka zadeklarowała stworzenie co najmniej 10 miejsc pracy. Zamierza kupić w podstrefie Radom działkę o powierzchni 3,68 ha. Na zakupionym terenie „Łucznik” chce wybudować nową halę produkcyjną, do której przeniesie linię technologiczną ze starego zakładu. W nowym obiekcie produkowana będzie broń i amunicja. Fabryka współpracuje z uczelniami technicznymi i instytutami badawczymi oraz z bezpośrednimi użytkownikami sprzętu. 19 listopada uroczyście zainaugurowano budowę nowej siedziby Fabryki Broni „Łucznik” – Radom w obecności marszałek Sejmu Ewy Kopacz oraz mi-
21 listopada 2012 r. w siedzibie Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. w Warszawie wręczono kolejne zezwolenie na prowadzenie działalności w strefie. Dostali je przedstawiciele firmy Harper Hygienics S.A, wytwarzającej m.in. płatki, patyczki, chusteczki dla dzieci i niemowląt, preparaty kosmetyczne. Kosztem 45,9 mln zł nowy inwestor w ciągu 4 lat rozbuduje i zmodernizuje istniejące budynki wytwórni artykułów higienicznych w Mińsku Mazowieckim i zakupi nowe linie produkcyjne. Harper Hygienics S.A. zajmie działkę o powierzchni 5,78 ha. Dotychczas spółka zatrudniała 430 pracowników, zamierza zwiększyć zatrudnienie o kolejnych 30 osób.
19
Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK Mielec
Pierwszy japoński inwestor
w mieleckiej strefie
Inwestor uruchomi kosztem 10,8 mln euro produkcję wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych dla przemysłu motoryzacyjnego. W październiku 2012 r. ARP S.A. wydała zezwolenie japońskiej spółce TRI (POLAND) na prowadzenie działalności w Podstrefie Zagórz SSE EURO-PARK MIELEC. To pierwsza japońska firma, która rozpocznie działalność w mieleckiej strefie. Koncern TRI (TOKAI RUBBER INDUSTRIES) powstał w Japonii w 1929 r. i szybko stał się liderem w produkcji samochodowych części antywibracyjnych. TRI (POLAND) – polski oddział Spółki – działa od 1999 r. i jest jednym z wiodących producentów części
antywibracyjnych i dźwiękochłonnych do samochodów. W 2013 r. spółka zamierza uruchomić w SSE EURO-PARK MIELEC produkcję wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych. Planowany asortyment obejmuje elementy zawieszenia silnika, elementy zawieszenia nadwozia, poliuretanowe osłony i pokrywy silnika oraz skrzyni biegów. Pierwsze produkty zejdą z taśmy w sierpniu 2013 r. 29 listopada 2012 r. na terenie Podstrefy Szczecin SSE EURO-PARK MIELEC odbyła się uroczystość podpisania i wmurowania aktu erekcyjnego pod budowę hali produkcyjnej i nowej siedziby spółki HKL Dekoracja Okien. Nowy zakład kosztować będzie ok. 16 mln zł. Docelowo firma
200 pracowni-
deklaruje zatrudnienie blisko 200 pracowników. HKL Dekoracja Okien jest trzecim inwestorem, który otrzymał od ARP S.A. zezwolenie na prowadzeków nie działalności w Podstrefie Szczecin. planuje Mielecka strefa – mimo kryzyzatrudnić do 2015 r. japoń- su – w minionych trzech kwartałach ski inwestor radziła sobie lepiej niż przed rokiem. w strefie Inwestorzy zadeklarowali 13 nowych przedsięwzięć wartych przeszło 165 mln zł i mających utworzyć 321 miejsc Ponad pracy. W tym samym czasie rok temu uzgodnione inwestycje warte były tys. osób 122,5 mln zł. Według Joanny Wesołowskiej-Rajcy z mieleckiego oddziału pracuje w Mieleckiej Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. do SSE. Do końca końca tego roku strefa pozyska inweroku ma przy- stycje warte ok. 270 mln zł. być 200
19,4
Z Tarnobrzeskiej SSE na Marsa W amerykańskiej sondzie kosmicznej, która wylądowała w sierpniu na Marsie, zainstalowano detektor podczerwieni wyprodukowany w Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej dla Agencji Astronautyki NASA. Firma Wigo System z Ożarowa Mazowieckiego jest stałym kooperantem NASA. To jedna z najbardziej innowacyjnych firm w Polsce, produkująca detektory podczerwieni oraz kamery termowizyjne. Współpracuje również z Massachusetts Institute of Technology. Wytwarzane przez nią kamery termograficzne, które rejestrują promieniowanie emitowane przez wszystkie ciepłe przedmioty, umożliwiają pomiar temperatury obiektów na odległość. Używane są jako narzędzia diagnostyczne m.in. w branży energetycznej i budowlanej. Jednym z wielu zastosowań kamer jest
20
lokalizacja miejsc, w których budynki przepuszczają ciepło. Zarządzający Strefą z ramienia Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. Marek Indyk podkreślił, że to najbardziej spektakularne dokonanie inwestora z tarnobrzeskiej strefy. Wśród innych sztandarowych inwestorów o dużym potencjale innowacyjno-naukowym wymienia firmę LG Electronics z Kobierzyc. Łazik NASA będzie badał Czerwoną Planetę i sprawdzał m.in., czy były tam kiedykolwiek warunki do istnienia życia. Na pokładzie posiada 10 instrumentów naukowych, które posłużą m.in. do wykonania szczegółowych zdjęć powierzchni planety, badań skał, monitorowania pogody oraz sprawdzenia czy na Marsie kiedykolwiek istniały warunki sprzyjające życiu biologicznemu. Misja zaplanowana jest na dwa lata.
Gospodarka i Przemysł
Współpraca z Chinami coraz lepsza We wrześniu Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. uczestniczyła w konferencji „Polska–Chiny. Praktyczny wymiar biznesu. Horyzonty Współpracy Gospodarczej“. W jej ramach zorganizowano panel poświęcony szansom rozwoju współpracy z Chinami oraz inwestycjom z Kraju Środka.
K
onferencja, zorganizowana 19 września w warszawskim Hotelu Continental, zgromadziła gości z obu krajów: ekspertów, przedsiębiorców, przedstawicieli administracji rządowej, a także polskich miast, na terenie których zainwestowały chińskie firmy. Jednym z punktów programu był panel, na którym omawiano atuty naszego kraju dla tamtejszego biznesu oraz potencjał i możliwości rozwoju wzajemnych kontaktów gospodarczych. W swoich wypowiedziach dyskutanci podkreślali zgodnie coraz lepszy klimat współpracy Polski i Chin. Także możliwości jej rozwoju wynikające z podpisanej w grudniu zeszłego roku umowy o strategicznym partnerstwie. Przedstawiając doświadczenia Agencji Rozwoju Przemysłu w zakresie współpracy z partnerami chińskimi Prezes ARP S.A. Wojciech Dąbrowski mówił, że przynosi ona coraz lepsze efekty dodając, że nie potwierdziły się obawy o ewentualne pogorszenie kontaktów po nieudanej inwestycji firmy Covec. – Dziś trzeba
Nr 30 Listopad 2012
stwierdzić, że tamta sytuacja wpłynęła raczej na poprawę analiz dokonywanych przez inwestorów i lepsze zrozumienie między stronami – wyjaśnił. Zdaniem Prezesa ARP S.A. sukces we współpracy z Chinami wymaga od polskiej strony umiejętnego połączenia kompetencji i potencjału instytucji państwowych, agencji rządowych specjalizujących się w promocji i wspieraniu współpracy gospodarczej, samorządów, partnerów z rynku finansowego i związków zawodowych. Również i w jego opinii warunkiem dobrych efektów biznesowych jest zrozumienie tamtejszych realiów, zbudowanie zaufania i cierpliwość. – Negocjując sprzedaż części Huta Stalowa Wola firmie Guangxi LiuGong Machinery odbyliśmy 30 spotkań na szczeblu zarządów poszukując jak najlepszych rozwiązań długofalowych i możliwości uzupełnienia współpracy z inwestorem poprzez budowę sieci kooperacji i powiązanie ze społecznością lokalną – stwierdził Wojciech Dąbrowski.
Prywatyzacja cywilnej części Huty Stalowa Wola to nie jedyny przykład udanej współpracy ARP S.A. z partnerami chińskimi. W kwietniu 2012 r. w obecności Premiera ChRL Wen Jabao, Agencja podpisała memorandum o pogłębieniu i doskonaleniu współpracy z Guanxi Liugong Machinery Co. LTD. Strony zobowiązały się w nim do m.in. tworzenia przyjaznych warunków dla kooperacji innych firm polskich i chińskich, wspierania przedsięwzięć realizowanych na rynkach obu krajów i współdziałania w realizacji inwestycji zarządzanej przez ARP S.A. Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK Wisłosan oraz rozwoju w Polsce sieci sprzedaży i serwisu produktów LiuGong, który ma z kolei wspomagać działania ARP w Chinach w zakresie poszukiwania partnerów inwestycyjnych i biznesowych. W tym samym miesiącu podczas wizyty delegacji Agencji w Chinach złożono deklaracje wzajemnej współpracy gospodarczej pomiędzy nią a prowincją Hubei, natomiast firma Tri-Ring Group Corporation zgłosiła chęć nabycia Fabryki Łożysk Tocznych Kraśnik S.A. Z kolei 25 kwietnia 2012 r. ARP S.A. podpisała list intencyjny z Bank of China. Przewiduje on wspieranie przez BoC inwestycji chińskich w Polsce (kredyty, gwarancje itp.) oraz współpracę banku z największymi polskimi firmami planującymi działalność na rynku chińskim.
21
ARP S.A. podpisała porozumienie
z Towarową Giełdą Energii Spółki chcą współpracować przy tworzeniu możliwości uruchomienia na giełdzie obrotu różnymi rodzajami energii, w tym paliwami energetycznymi.
N
ajważniejsze postanowienia „Porozumienia o współpracy partnerskiej”, podpisanego 5 grudnia 2012 r. pomiędzy ARP S.A. i TGE S.A, to publikacja polskiego, cenowego indeksu węglowego oraz upowszechnianie informacji dot. wdrażania mechanizmu świadectw efektywności energetycznej, tzw. „białych certyfikatów”. Dokument określa obszary i warunki współpracy oraz sposób powoływania zespołów roboczych i harmonogramów ich działań. Celem porozumienia obu spółek jest wsparcie procesu realizacji przez Polskę postanowień „Pakietu klimatyczno – energetycznego”, przyjętego przez Parlament Europejski w 2008 roku. Pakiet zawiera wytyczne w zakresie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia udziału źródeł odnawialnych
22
w bilansie energetycznym Unii Europejskiej oraz podniesienia efektywności energetycznej o 20 proc. w perspektywie do 2020 roku. ARP S.A. i TGE zobowiązały się do podjęcia działań mających na celu publikację polskiego cenowego indeksu węglowego, na podstawie którego, w dalszej perspektywie, prowadzone będą notowania instrumentów towarowych na parkiecie giełdowym. Obecnie ARP S.A., poprzez swój Oddział w Katowicach, gromadzi informacje na temat warunków transakcji węgla kamiennego w Polsce. - Porozumienie uwzględnia proinnowacyjne działania ARP S.A. w zakresie wykorzystania informacji do wspierania modernizacji i budowy lokalnych źródeł kogeneracyjnych, trigeneracyjnych, smart grid oraz pojazdów wykorzystujących do napędu energię elektryczną – powiedział Wojciech Dąbrowski, prezes Zarządu ARP S.A. Celem wspólnych działań jest również upowszechnianie informacji, umożliwiających ocenę aktualnej wartości rynkowej towarów giełdowych, które mogą być przedmiotem obrotu na giełdzie towarowej prowadzonej przez TGE S.A. i będą wykorzystywane przez ARP S.A. do wdrażania mechanizmu świadectw efektywności energetycznej, tzw. „białych certyfikatów”. – Podpisanie porozumienia potwierdza nasze zainteresowanie oto-
czeniem nowej linii biznesowej naszej giełdy, a więc organizacji obrotu węglem – stwierdził Ireneusz Łazor, prezes Zarządu TGE S.A. – Obecnie na rynku węgla transakcje dokonywane są m.in. w oparciu o indeks ARA, którego mechanizmy nie odzwierciedlają uwarunkowań krajowych.
Towarowa Giełda Energii SA powstała pod koniec 1999 roku. W ciągu pół roku od zarejestrowania działalności uruchomiono Rynek Dnia Następnego (rynek spot dla energii elektrycznej). W 2003 roku TGE jako pierwsza i do tej pory jedyna uzyskała licencję od Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzenie giełdy towarowej. TGE prowadzi rynki, w których uczestniczą największe przedsiębiorstwa z sektora elektroenergetycznego i jest pionierem wdrażania nowatorskich rozwiązań z zakresu handlu energią.
Strony chcą współpracować przy tworzeniu możliwości uruchomienia na giełdzie obrotu różnymi rodzajami energii, w tym paliwami energetycznymi. Oprócz węgla kamiennego ma być to biomasa oraz gaz łupkowy, a także niebędące instrumentami finansowymi prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od tych źródeł energii.
Gospodarka i Przemysł
Nr 30 Listopad 2012
23
ARP SA NOWA WIZJA NOWA STRATEGIA NOWA SIEDZIBA
NOWY ŚWIAT
6/12
01
02
03
04
ARP SA W 2013 R. AGENCJA ROZWOJU PRZEMYSŁU SA PRZENOSI SIĘ DO NOWEJ SIEDZIBY
AGENCJA ROZWOJU PRZEMYSŁU SA
Centrum BankowoFinansowe
Nowy Świat 6/12 00-400 Warszawa www.arp.com.pl
KLUCZOWE OBSZARY DZIAŁALNOŚCI
Wspiera budowę gospodarki opartej na wiedzy oraz stymuluje wzrost konkurencyjności przedsiębiorców.
b Wspieranie innowacyjności b Restrukturyzacja rozwojowa b Zarządzanie aktywami – działalność finansowa b Zarządzanie portfelem spółek kapitałowych b Zarządzanie nieruchomościami b Zarządzanie SSE i wspieranie rozwoju regionalnego
2013 © Agencja Rozwoju Przemysłu SA