Maker vs. speler

Het stuk gaat over verraad. Over gender. Over liefde, ook wel. Het is een redelijk fatalistisch stuk, een beetje absurd. Het gaat over twee personages die met verraad te maken krijgen. Ze zitten vast in een ruimte en moeten het toch met elkaar zien te doen. En hoewel het twee individualistische personages zijn en ze echt lijnrecht tegenover elkaar komen te staan, komt er ook een moment waarop ze voor heel eventjes een beetje samen zijn en elkaar wat warmte kunnen geven.

Je hebt mij als regisseur en je hebt mij als mens, en ik voel mij veel bekwamer als mens dan als regisseur. Wat ik goed kan, is aanvoelen waar mijn spelers zitten, waar mijn team zit. Ik heb echt, wat dat betreft, zo veel geluk met de mensen met wie ik mag werken. We vertrouwen elkaar volkomen. Daarnaast denk ik dat ik als regisseur ook vooral een verbinder ben, van bronnen, van mensen, van disciplines en dat ik daarin dingen uit durf te besteden.

Wat zijn Hasses sterkste punten als regisseur?

Ik heb nog niet zo veel vlieguren gemaakt, en stel nog vragen als: ‘Hoe help ik een speler om een scène te spelen?’, ‘Hoe zorg ik ervoor dat ik uit mijn spelers krijg wat ik zoek, zonder dat ik zeg “dit is wat ik wil”? ‘Hoe begeleid ik mijn spelers daarin?’ Er zit zo veel in een lichaam dat ik kan laten inzetten maar waarvan ik vergeet dat dat kan. Ik ben mij er dus heel bewust van dat mijn spelers soms iets anders van mij nodig hebben maar kan daar nog niet altijd adequaat naar handelen. Gevalletje bewust onbekwaam? Ik denk ook dat we soms te veel in de praatfase blijven hangen. Soms laat ik namelijk te veel ruimte over om iedereen iets te laten toevoegen waardoor het voor mijn spelers te lang duurt.

Tristan is een heel goede speler dus hij heeft aan een half woord genoeg. Dan heb ik het over de fijne momenten waarop we een soort pingpongdynamiek hebben. Ik hak uiteindelijk de knoop door, maar voordat we daar komen, zijn er al zo veel knopen die Tristan zelf heeft doorgehakt. Over het algemeen is er heel veel ruimte. Wat voor een maker heel fijn is, maar wat voor de anderen soms ingewikkeld kan zijn.

Hoe is jullie dynamiek tijdens repetities?

De eerste keer dat we bij elkaar kwamen was de eerste keer dat ik Aaike live sprak. Ik had een moeilijke week gehad (iets met familie), dus mijn hoofd was overal en nergens. Ik had een presentatiedag/kennismakingsdag voorbereid waarop we allemaal iets zouden laten zien. En ik merkte dat ik een beetje alle kanten op ging. Maar niemand vond het erg, iedereen was enthousiast. En er werd heel veel gelachen terwijl de meesten elkaar helemaal niet kenden. Toen dacht ik echt: ahw, dit past gewoon! Dit is zo vet! Jullie zijn allemaal zo cool! En het is ok dat ik een beetje warrig ben vandaag!

Lisanne Pol interviewt Maker: Hasse van de Veldt en speler: Tristan Stäbler

In jullie woorden: waar gaat het stuk over?

Tristan

Het is eigenlijk een stuk over status en over, ja, maatschappelijke rangorde. Het gaat over een barones, die dus een hoge status heeft. Ze wordt verliefd op een man die geen hoge status heeft. Met hem krijgt ze kinderen. Haar broers zijn het daar niet mee eens. Die huren Bosola in. Bosola doet zich voor als vriend. Uiteindelijk verraadt hij de plek waar de geliefde van de barones zich verstopt heeft.

Hasse is heel goed in mensen om zich heen verzamelen die voor haar iets kunnen betekenen. Dingen die zij misschien niet kan maar wel in wil zetten, daar vindt zij de mensen voor. Dus Hasse gaat niet zelf opera zingen en ze gaat niet zelf een dans maken. Dat is allemaal van ons, dus ze maakt ons in die zin ook eigenaar van de voorstelling. En we hebben Jort en Sam en Peter en Siep, we hebben een dramaturg, een schrijver, iemand die bezig is met techniek, regie-assistentie en twee spelers.

Wat zijn Hasses werkpunten als regisseur?

Soms gebeurt het na het spelen van een scène dat we er nog twintig minuten over aan het praten zijn. Dus je stapt in de scène, je geeft daar iets, en dan ga je weer langzaam uit te scène en je zakt een beetje weg en je luistert –‘O, ja, jij hebt nog een mening en jij hebt een mening en jij wil ook nog je plasje er over doen’en dan moeten we weer gaan staan. Dan hebben bijvoorbeeld Sam en Jort iets gezegd en wil Hasse dat ergens ook een plekje geven. Soms denk ik: het is van jou, dus neem die regie. Omdat zij dat kan.

Has en ik kennen elkaar natuurlijk van de opleiding. Toen ik in mijn eerste jaar zat, speelden wij samen in een afstudeervoorstelling van een vierdejaars. Dus we hebben elkaar als spelers leren kennen. Daarna hebben we elkaar als makers leren kennen, doordat we heel veel gesprekken hebben gehad over wat we tof vinden en wat onze inspiratiebronnen zijn. En nu ik bij Hasse speel, merk ik dat ik soms, doordat wij zoveel gesprekken hebben gehad, nog steeds wil praten, en dat ik dan echt moet denken: nee, ik ben nu een speler.

Wat is een leuk momentje van een van de repetities?

Iets wat me aanhoudend bijblijft is dat ik langzamerhand een beetje de vragensteller van de groep word. Ik stel nu Hasse ook maar privé vragen, omdat ik denk: ja, die arme groepsapp. En ja, toen jij kwam kijken, toen moest ik dansen op tapijt en toen dacht ik op een gegeven moment dat ik geroosterd brood rook maar dat was gewoon mijn eigen huid. Was ik opengescheurd voor de kunst!!