16/01/2013 by arshat orazov

Бүгінгі нөмірде:

№22 (27961) 16 ҚАҢТАР СƏРСЕНБІ 2013 ЖЫЛ

Елбасы ќабылдады

Кеше Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Парламент Сенатының Төрағасы Қайрат Мəмиді қабылдады, деп хабарлады Қазақстан Республикасы Президентінің баспасөз қызметі.

Кездесу барысында Қ.Мəми Сенаттың биылғы жылға арналған заң шығару қызметінің жоспарлары мен Əлемдік жəне дəстүрлі діндер көшбасшылары съезі қызметінің 10 жылдығына байланысты іс-шараларға дайындық барысы туралы баяндады. Сондай-ақ, Сенат Төрағасы Парламенттің жоғарғы палатасының жоспары Мемлекет басшысының «Қазақстан-2050» Стратегиясы» Қазақстан халқына Жолдауында алға қойылған міндеттерді іске асыруға тікелей бай ланысты екенін айтып өтті. Атап айтқанда, тиісті өзгеріс пен толықтыру енгізуді қажет ететін

нормативтік-құқықтық актілер анықталуда. Бұдан бөлек, Сенат Төрағасы де путаттардың еліміз өңірлері халқымен жұмысы жайлы əңгімеледі. Қазақстан Президенті Парламент депутаттарының өңірлердегі тұрғындармен көшпелі кездесулер өткізулері маңызды екеніне тоқталды жəне мұндай іс-шаралар пішінінің ауқымын кеңейте отырып, кəсіпорындарда, мектептерде, ауруханаларда жəне өзге де маңызды əлеуметтік нысандарда кездесулер ұйымдастырудың қажеттігін атап өтті.

Баќылауда ўстау тапсырылды

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Ақтөбе облысының əкімі Архимед Мұхамбетовті қабылдады, деп хабарлады Қазақстан Республикасы Президентінің баспасөз қызметі.

Қазақстан Президенті Ақтөбе облысы еліміздегі ең ірі өңірлердің бірінен саналатынын атап өтті. Нұрсұлтан Назарбаев облысты əлеуметтік-экономикалық дамытудың маңызды екенін атап өтті жəне жергілікті инфрақұрылымға, атап айтқанда, құры лыс пен жол жөндеуге, тұрғын дарды газбен жəне сумен қамтамасыз етуге, мектеп, аурухана жəне өзге де əлеуметтік нысандар салуға көбірек көңіл бөлу керектігін қадап айтты. А.Мұхамбетов Ақтөбе облысы ның 2012 жылға арналған əлеуметтік-экономикалық дамуы жəне өңірде индустриялықинновациялық даму бағдарламасының орындалу барысы туралы баяндады. Сондай-ақ, облыс əкімі республикалық Индустрияландыру картасына енгізілген ең ірі жобаларды іске асыру туралы айтып берді. Олардың қатарында шыны, рельсті арқалық, газ өңдейтін жəне ферросплав зауыттары құрылыстары

бар. Бүгінде Индустрияландыру картасы аясында Ақтөбе облысында құны 633,8 миллиард теңгелік 74 жоба іске асырылуда. Оларды пайдалануға бергенде 10 мыңнан астам жаңа жұмыс орны ашылады деп жоспарланып отыр. Жалпы, өңірдің əлеуметтікэкономикалық көрсеткіші орташа республикалық деңгейден жоғары тұр. Мысалы, өнеркəсіп өндірісі 1 триллион 315 миллиард теңгені құрады. Құрылыс жұмысының көлемі 23 пайызға өсті, өңірде 430 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілді, бұл өткен жылғы көрсеткіштен 4,7 пайыз жоғары. Бұдан бөлек, Ақтөбе облысына 430 миллиард теңге инвестиция тартылды, оның жартысын шетелдік тікелей инвестиция құрайды. Кездесудің қорытындысы бойынша Мемлекет басшысы облыста индустриялық-инновациялық даму бағдарламасын іске асыру барысын ерекше бақылауда ұстауды тапсырды.

ЭКСПО-2017:

Ўлы шараны ўйымдастыруєа ўлттыќ жоспар ќабылданды Кеше Премьер-Министр Серік Ахметовтің төрағалығымен өткен Үкімет отырысында Астанада ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесін өткізуге дайындық мəселесі қаралды. Онда көрмені ұйымдастыру жəне өткізу жөніндегі 2013-2018 жылдарға арналған ұлттық жоспар қабылданды. Динара БІТІКОВА,

«Егемен Қазақстан».

Үкімет отырысында ЭКСПО2017 халықаралық мамандандырылған көрмесін ұй ым дастыру жəне өткізу жөніндегі ұл ттық жос пар туралы жəне «Астана ЭКСПО-2017» ұлттық компаниясы» акционерлік қоғамын құру туралы қаулылардың жобаларын Экономикалық даму жəне сауда министрі Ерболат Досаев таныстырды. Бұл құжаттар С.Ахметов төрағалық ететін Мемлекеттік комиссияның отырысында қара лып, мақұлданған болатын. Ал аталмыш комиссия Астана ЭКСПО-2017 көрмесін өткізу құқығын жеңіп алғаннан кейін, 2012 жылдың 26 қарашасында құрылған. «Ұлттық жоспар 10 тараудан жəне 78 іс-шарадан тұрады, ісшараларға 12 мемлекеттік орган, барлық облыстар мен Астана жəне Алматы қалаларының əкімдіктері «Самұрық-Қазына» қоры тартылып отыр. Сонымен қатар, көрменің

Тіркеу құжаты 2013 жылдың қазан айында Халықаралық көрмелер бюросының Атқарушы комитетінде бекітілгеннен кейін, Ұлттық жоспар 2014-2018 жылдарға арнап түзетілетін болады», деп баяндады Е.Досаев. Бүгінгі таңда ЭКСПО-2017 көр месін дайындау жөніндегі Үкімет жұмысының ұйымдастыру схемасы əзірленіп болды. Сондайақ Үкімет басшысының орынбасары Қ.Келімбетов басшылық ететін Ұйымдастыру комитеті құрылды, бұл комитет Мемлекеттік комиссияның атқарушы органы болып табылады жəне көрмені ұйымдастыру мен оны өткізудің негізгі бағыттары бойынша сегіз жұмыс штабының жұмысын үйлестіреді. Биыл сонымен қатар, «Астана ЭКСПО-2017» ұлттық компаниясы» акционерлік қоғамы, Ұлттық консультант кеңсесі жəне Қала нысандарын дайындау жəне жаңа нысандар салу жөніндегі дирекция құрылмақ. (Соңы 3-бетте).

 Республика тынысы: мың бір мысал

Кїн сəулесінен ќуат алєан Жамбыл облысында алєашќы кїн электр стансасы іске ќосылды

Їкімет ќаулыларына ќол ќойды

Мемлекет басшысының тапсырмасына сəйкес кеше Премьер-Министр Серік Ахметов Жамбыл облысындағы дауыл зардаптарын жою жұмыстарын ұйымдастыру үшін ел Үкіметінің төтенше қорынан қаржы бөлу жəне мемлекеттік материалдық қордан материалдық құндылықтарды броннан шығару туралы Үкіметтің қаулыларына қол қойды, деп хабарлады Премьер-Министрдің баспасөз қызметі. Қол қойылған құжатқа сəйкес, Жамбыл облысы əкімдігіне жылумен, сумен, электрмен жабдықтау жүйелерін қалпына келтіру, тұрғын үйлерді жөндеу жөніндегі бірінші кезектегі жұмыстарды жүргізу үшін Үкімет қорынан мақсатты ағымдық трансферт түрінде 800 млн.теңге бөлінеді. Сонымен қатар, Жамбыл облысының əкімдігіне

Көсемəлі СƏТТІБАЙҰЛЫ, «Егемен Қазақстан».

Қордай ауданында ерекше электр стансасы іске қосылды. Бұл – еліміздегі күн сəулесінен қуат алатын алғашқы электр стансасы. Жамбыл өңірінде жүзеге асқан бұл станса Отар кентінің маңайына орналасқан. Өйткені «Қазгидрометтің» деректері күн қуатын пайдалану үшін бұл жердің ауа райы өте-мөте қолайлы екенін растайды. Станса құрылысы өткен жылдың мамыр айында басталған. Жақында оның қуаты 504 киловатқа жететін алғашқы кезегі іске қосылды. – Станса алғашқы тексеруден

өткеннен кейін межелі 7 мегаватқа көшеміз, – дейді ерекше жобаға қаржы салып, оның құрылыс жұмысын да өз дері қолға алған «ҚазЭкоВатт» ЖШС-ның директоры Сəрсен Көкебаев. «ҚазЭкоВатт» ЖШС қосымша қаржы көздерін тарту үшін «Самұрық-Қазына» ұлттық əл ауқат қоры» АҚ енші лес кəсіпорны «СамұрықЭнергомен» іскерлік байланыс орнатуда. Соның нəтижесінде еліміздегі алғашқы күн электр стансасы биыл толық қуатында жұмыс істейтін болады деп күтілуде. Күн электр стансасының құ рылысын салу барысында ауданның 80 адамы жұмысқа

Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы

Швеция Корольдігінде Қазақстан Республикасының Елшілігін ашу туралы

Қазақстан Республикасының Швеция Корольдігімен дипломатиялық қатынастарын нығайту мақсатында қаулы етемін: 1. Стокгольм қаласында (Швеция Корольдігі) Қазақстан Республикасының Елшілігі ашылсын. 2. Қазақстан Республикасының Үкіметі осы Жарлықтан туындайтын қажетті шараларды қабылдасын. 3. Осы Жарлық 2013 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі. Қазақстан Республикасының Президенті Н.НАЗАРБАЕВ. Астана, Ақорда, 2012 жылғы 29 желтоқсан. №456

Тағайындау

Хроника

Мемлекет басшысының Өкімімен Инна Мəлікқызы Ахметова Қазақстан Республикасы Президенті Əкімшілігінің Мемлекеттік құқық бөлімінің меңгерушісі қызметінен босатылды.

Кеше Астанада Қазақстан Республикасының ПремьерМинистрі Серік Ахметов Халықаралық көрмелер бюросының Бас Хатшысы Висенте Лоссерталесті қабылдады, деп хабарлады Премьер-Министрдің баспасөз қызметі. ұйым дастырылуы жəне өтуі үшін біз барлық күш-жігерімізді жұмсайтынымызды Қазақстан Үкіметінің атынан тағы бір растағым келеді», – деді С.Ахметов. «ЭКСПО-2017 көрмесін Астанада өткізу Қазақстанның

АҚПАРАТТАР аєыны  ШЫМКЕНТ. 2012 жылы аттестаттауға қатысқан 1073 оңтүстікқазақстандық шенеунік немесе облыстағы шенеуніктердің 41,2 пайызы міндетті емтиханды тапсыра алмады. Бірінші талпыныстан 609 адам өте алмаса, екіншісінде сынақты 413 адам еңсере алмады. 51 мемлекеттік қызметкер жұмыстан босатылды.  АСТАНА. Қардың қалың түсуіне байланысты елорданың коммуналдық қызметі күшейтілген режімде жұмыс істеуде. Тек қаңтардың 14-інен 15-іне қараған түнде қала сыртындағы полигонға 30 мың текше метрден астам қар шығарылды. Оның 17 875 текше метрін «Астана Тазалық» ЖШС тазалап, тасыды. 709 қар күреу техникасы мен 349 жұмыс күші қаланың негізгі магистралдары мен жолдарын тазалауды қамтамасыз етті. Сонымен қатар, қалаға жақында қосылған кенттер мен орам аралықтары жəне аула аумақтарын қардан тазалауды

(Соңы 3-бетте). ---------------------------------Суретте: Қордай ауданындағы алғашқы күн электр стансасы.

Мемлекет басшысының Өкімдерімен: Əлия Ғалымжанқызы Рақышева Қазақстан Республикасы Президенті Əкімшілігінің Мемлекеттік құқық бөлімінің меңгерушісі қызметіне; Нұрлан Айтманұлы Жоламанов Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті төрағасының орынбасары – Шекара қызметінің директоры қызметіне тағайындалды.

Дамуєа зор серпін ќосады «Біз Астананың ЭКСПО-2017 көрмесін өткізу құқығын жеңіп алғанына өте қуанышты мыз. Біздің жобаға көңіл аударғаныңыз үшін сізге алғысымды білдіргім келеді. Көрменің ең жоғары деңгейде

тартылыпты. Бүгінде іске қосылған стансада 6 оператор жұмыс істейді. Олар алдын-ала оқудан өткен. Ал станса толық қуатында жұмыс істеген кезде мұндай операторлардың саны 60 маманға дейін жетпек. Отар кентінің атымен аталған алғашқы күн электр стансасының ашылуына қатысқан облыс əкімі Қанат Бозымбаев 2017 жылы елімізде өтетін EXPO-ның та қы рыбы «Болашақтың энергиясы» деп аталуы бекерден-бекер емес екеніне тоқталды.

елордасы мен облыстарын ғана емес, тіпті Орталық Азияның барлық аймақтарын дамытуға зор серпін береді», деп атап көрсетті Үкімет басшысы. Өз кезегінде, В.Лоссерталес ынтымақ, көшбасшылық жəне болашақты болжай білу Астананың жеңіске жетуінің негізгі тетіктері болып табылатынын атап өтті. «Астананың жетістігі, ЭКСПО-ның жетістігі – бұл Халықаралық көрмелер бюросының да жетістігі болады», – деді В.Лоссерталес.

Сенім мен серпін 2-бет Елдіктің ерен жеңісі 4-бет Сілкінген Сібір, бұлқынған Дала 5-бет Тұрлаулы тағдыр 6-бет

табиғи сипаттағы төтенше жағдайдың салдарын жою үшін мемлекеттік материалдық резервтен (жабын материалдары, құрылыс ағаштары жəне əйнек) бірқатар материалдық құндылықтар жіберіледі. Үкіметтік комиссия Жамбыл облысының апаттан зардап шеккен аудандарында қалпына келтіру жұ мыстарын ұйымдастыру жөніндегі жұмыстарды жалғастырып жатыр.

 Мəселенің мəнісі

ДАУЫЛДАН КЕЙІН Апат айтып келмейді Көсемəлі СƏТТІБАЙҰЛЫ, «Егемен Қазақстан».

Облыстық төтенше жағдайлар жөніндегі департаменттің мəліметі бойынша, өткен сенбі күні тұрған қатты дауыл Жамбыл өңіріндегі инфрақұрылымдарға 2,5 миллиард теңге көлемінде залал келтірген. «Бірақ бұл сома бұдан да өсе түсуі мүмкін», дейді, арнайы комиссия мүшелері. Жоғары кернеулі бағандарды құлатып, автокөліктерді аударып тастаған дауыл кезінде барлығы 31 адам əртүрлі деңгейде жарақат алыпты. Олардың 23-іне медициналық көмек көрсетіліп, 8-і ауруханаға жатқызылған. Ең бастысы, адам шығыны орын алған жоқ.

Облыс əкімінің бірінші орынбасары Кəрім Көкірекбаевтың басшылығымен төтенше жағдайға байланысты облыстық штаб өз жұмысын одан əрі жалғастыруда. Дауыл өтінде қалған аудандар мен олардың орталықтарында айтып келмейтін апаттан болған зардаптар қалпына келтірілуде. Бүгінде Қаратау қаласындағы барлық нысандарға жылу беріліп, орталық қазандық кесте бойынша жұмыс істеп тұр. Байланыс жүйелері де іске қосылды. Талас ауданының орталығындағы зардап шеккен 221 нысанда 35 қалпына келтірушіқұрылысшылар бригадасы жұмыс істеуде. (Соңы 3-бетте).

Жўмыс жїріп жатыр Оралхан ДƏУІТ,

«Егемен Қазақстан».

Өткен аптаның аяғында Оңтүстікте орын алған табиғат апаттарының зардаптарын жергілікті халық бір кісідей жұмылып, қалпына келтіруде. Соңғы мəліметтерге қарағанда Сарыағаш ауданының Қарақалпақ елді мекеніндегі тасқын судың салдарынан 2 үй құлап, 9 тұрғын үйдің ауласына су кірген. 158 қой мен 7 ірі қараның шығын болғаны анықталды. Ал Жылға елді мекенінде 108 тұрғын үйдің ауласын су басса, 36 тұрғын үйдің іргетасынан су асқан. Осындағы С.Сейфуллин атындағы орта мектеп ғимараты жарамсыз күйге түсті. Тасқұдық елді мекенінде 2 үйдің ауласына су кірген. Төтенше жағдайдың алдын

қаланың басқа да субмердігерлік кəсіпорындары жүзеге асырды. Бұған дейін хабарланғанындай, қалың түскен қар мен бұрқасын жəне 13-15 м/с екпінді желге байланысты елордада ауа райының бұзылатындығы жөнінде ескерту жарияланды.  АЛМАТЫ. Қаладағы Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің оқытушылары мен қызметкерлері арасында «Денсаулық-2013» спартакиа дасы өтіп жатыр. Оған əрқайсысы 8-9 адамнан құралған 13 команда қатысуда. «Спартак» стадионында 14 қаңтарда жалауы көтерілген бұл бəсеке 20 қаңтарға дейін созылады. Спартакиада барысында қатысушылар футбол, волейбол, баскетбол, кермеге тартылу, ұзындыққа секіру, шахмат, шашка сияқты спорт түрлері бойынша өзара сайысқа түседі. Мақсат – саламатты өмір салтын насихаттау, студенттерге үлгі-өнеге көрсету», – дейді жоғары оқу орнының баспа орталығының жетекші маманы Əлия Асмағұлова. Спортпен айналысқан адамның денсаулығы мықты, өзі шыдамды, тəні сау

алу жəне жою бойынша тиісті жұмыстар атқарылып, оған аудан бойынша 25 арнайы техника мен 385 адам жұмылдырылды. Тасқын су салдарынан өңірдегі асфальт жолдар бойындағы 4 көпір, 26 өткел бұзылған. Бүгінгі таңда облыстық жолаушылар көлігі жəне автомобиль жолдары басқармасы мен аудандық тұрғын үй коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі бөлімімен бірлесе отырып, өткелдерді қалпына келтіру жұмыстары басталды. Аудан əкімінің өкімімен штаб құрылып, табиғи апат салдарынан келтірілген зардаптарды жою мақсатында жұмыстар жүргізілуде. Сонымен қатар, су алған үйлерге келген шығын көлемі анықталуда. (Соңы 3-бетте).

болатынын, оның адам өмірінде алатын орны ерекше екендігін барлық адам жақсы біледі. Алайда көп жағдайда еңсені басқан жалқаулықпен, оны назардан тыс қалдыру жиі кездесетін жəйт. Сондықтан күнделікті күйбең тіршіліктен бір сəт бой жазып, өзара бас қосып, жарысқа түсу университеттің оқытушыпрофессорлары арасында да үлкен қолдау табуда.  ОРАЛ. Тасқала ауданының Атамекен ауылы маңында 38 жастағы ер адам аң аулау барысында аңшылық қаруды қолдану ережелерін сақтамай, 1984 жылғы А. есімді жігітке абайсызда оқ атқан. Облыстық ішкі істер департаментінің баспасөз қызметінен хабарлағанындай, оқыс оқиғадан кейін белінің сол жақ тұсынан жараланған жігіт Орал қаласындағы облыстық аурухананың жансақтау бөлімшесіне жеткізілген. ҚазАқпарат, CA-NEWS (kz), Bnews.kz агенттіктерінің хабарлары негізінде əзірленді.

www.egemen.kz

16 қаңтар 2013 жыл

– Қазақстан халқы Ассамблеясы кіші ООН дəрежесіндегі бағаға ие болды. – Соңғы 15 жыл ішінде Қазақстан серпінді дамушы бес елдің қатарына қосылды. – Экономикалық рейтингі жөнінен Қазақстан 51-ші орынды иемденді. Бұл Назарбаев белгілеген өркениетті елу елдің қатарына қосылу мақсаты орындалғанының көрінісі емес деп кім айта алады? Қазақстан əлемдік саясаттың ордасына айналды. ОБСЕ-ге жетекшілік еттік, теңдесі жоқ Астана декларациясы қабылданды, СВДА қалыпты жұмыс істейді, Ислам ынтымақтастық ұйымына, ОДКБ-ға жетекшілік жасадық. Қазақстан ядролық қаруды таратпау идеясын көтерді. АҚШ, Ресей, Қытай сынды мемлекеттер Қазақстан қауіпсіздігіне кепілдік беріп, стратегиялық əріптестікке қол қойды. 21 жылда қол жеткен табыстарды түйіндей айтсақ, осы кезеңде кəсіби

жетеді деп күтіледі. Жер осыншама адамды асырай ала ма? Қазба байлықтар жете ме? Міне, осындай сұрақтар Қазақстанның даму жолымен астастырыла қаралды. Сондықтан да Нұрсұлтан Назарбаевтың бұл Жолдауы өзінің адамзат құндылықтарымен ғана емес, ұлттық өсіп-өркендеу жолымыздың жасампаз бағыттарының айқындалуымен құнды. Қазақстан халқының орта жасы 35-ті құрағанымен, демограф ғалымдардың сараптамаларына сəйкес «енді 40-жылдан кейін 60-тан асқан адамдардың саны 15-ке толмағандардан асып түседі». Оған əлемдегі аштықтың белең алуын қосыңыз. Мұның бəрі əлемдегі заңсыз көші-қон процестерін үдете түсетіні белгілі. Егіні жайқалып, малы марқайып, қазба байлықтары игеріліп, ұлты жасампаздық танытып отырған қазақ елі, қазақ мемлекетіне оңтайлы өмір сүру кепілі ретінде қарап, атбасын қалай да осы жаққа бұрғысы келетіндердің саны көбеймесе, азаймақ емес. Менің

мемлекет құрылды, адамның өмір сүру деңгейі өсті, орташа айлық 9,3 есе, зейнетақы 10 есе ұлғайды. Халықтың ақшалай кірісі 16 есе өсті. Білім мен ғылым саласы қарышты дамыды. 1997 жылдан бері 942 мектеп, 758 аурухана салынды. Соңғы 12 жылда жоғары білімге берілетін грант 182 пайызға өсті. Енді не істеу керек? Соңын саралайтын, алдын болжайтын Нұрсұлтан Назарбаев жаңа Қазақстанның жаңарған 2050 жылға дейінгі даму стратегиясын ұсынды. Бұл Елбасының қазақтың қамын ойлаған көреген саясаты. Ұлттың көз тіккен бағыты. «Көрінген таудың алыстығы жоқ» дейді халық даналығы. ХХІ ғасыр қазақ ғасыры болатынына берік сеніммен жолдау арнаған Назарбаев сөзі жүрекке жақын, көзге ыстық, сенімге берік! Мұндай даму стратегиясы бізге не береді? Бізді қандай қиындықтар мен белестер күтіп тұр. Өйткені, жаһандық қатерлер толастар емес. Əлем халқы күрт өсуде. Күні кеше əлем халқы 6 миллиард адамды құраса, енді 7 миллиардтан асты. Ал 2050 жылға қарай ол 9 миллиард адамға

қолымда бар деректерге қарағанда, Қазақстандағы мигранттардың саны 450 мыңға жуық. Осыдан төрт жыл бұрын олар 1 миллионға жуық адамды құраған болатын. Бұл Қазақстанның алтын валюталық қоры шетелге тоғытылып жатыр деген сөз. Қазақстанда жұмыс бар. Бірақ оны атқаратын қазақ жоқ. Біз өз құрылысшымызды, өз етікшімізді даярламай, өз өнімімізді өзіміз жинамай бұл процесс тоқтамақ емес. Сондықтан да Елбасы ұлттық индустриялизация мен жаңа технологияларды жетілдіруді мемлекеттік саясат деңгейіне қойып отыр. «Біз таяу болашақта кері үдеріспен елдің шегінен тыс жерлерден бізге келетін еңбек иммиграциясымен бетпе-бет келуіміз əбден мүмкін екенін түсінуге тиіспіз». Біз өз тарапымыздан осындай келеңсіз жағдаяттардың орын алмауы үшін ұлттық саналылықпен қатар «мемлекеттік ой-сананы» қалыптастыруымыз қажет. Бұл əр Қазақстан азаматы өз деңгейінде ұлтына адал қызмет етуі керек деген сөз. Елбасы ұсынған мемлекеттің жаңа саясаты ұлтты біріктіруші ғана емес, ұлтты жұмылдырушы стратегиялық мақсатқа жұмыс істейтін болады. Сонымен, алдағы көрінген көкжиектер қандай? Ол бəсекеге қабілетті экономика, пайда əкелетін инвестиция, яғни шашу емес, жинауға негізделген экономикалық прагматизм. Ол – жаңа кадр саясаты. Енді бір əкімнің, бір министрдің соңынан сеңдей соғылысып көшіп жүретін кадрлар көшкіні тоқтатылады. – Ол – қалыпты бюджет саясаты, бөлінген бюджеттің оңтайлы жұмсалуын қадағалау; – Ол – үдемелі инновациялық индустрия; – Ол импорттауға лайық өнім жəне жаңа технологиялар паркі; – Ол ауыл кластерін жетілдіру жəне дамыту. Заман өзгерді, қоғам қалай өзгер-

Сенім мен серпін Уəлихан ҚАЛИЖАНОВ,

М.О.Əуезов атындағы Əдебиет жəне өнер институтының директоры, филология ғылымдарының докторы, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері.

Біз ғаламат ғасырда өмір сүріп отырмыз. Бұл ғасыр – қазақ ғасыры, бұл ғасыр – Қазақстан ғасыры. Өйткені, сонау атамзаманнан бері ел болып көсегесі көгерген мемлекет құру бабаларымыздың асыл арманы еді. Кең сахараны үдере көшіп жүріп, өзінің шекарасын жасақтады. Ұланғайыр далада өзінің көшпелі мəдениетін қалыптастырды. Ғасырлар тоғысты, заман өзгерді, қоғам жаңарды. Осындай алмағайып кезеңдерде де қазақтың басынан не өтпеді? 1896 жылғы патша санағы бойынша Ресейдің шеткері аймағындағы бұратана деп аталатын халықтардың үлес салмағы қандай еді? Сол дерекке назар аударайық. Қазақтар 3 миллион 900 мың адам еді. Ал көрші өзбектер 2 миллион 900 мың адамды құрайтын. Бүгінгі статистика мынандай: қазақтар 10 миллион 500 мыңнан асса, өзбектер 27 миллион. Бұл аласапыран уақыттағы қазақтың қырылған тағдыры. Ашаршылық қазақ үшін қолдан жасалынды. Голощекиндік саясат 3,5 миллион қазақты қырды. Бір миллион қазақ тарыдай шашырап ауып кетті. ВКП(б)-нің XVIII съезінде Украинадағы 4,5 миллион опат болған халықтан кейін ең көп қырылған қазақ халқы екені ресми мойындалды. Қазақтың қанды қасіреті осындай! Десек те ғасырлар тоғысында қазақтың бағы жанды. Тəуелсіздік жылдары Елбасы да, халық та ұлы сыннан өтті. Ғасырлық жолдан өтті. Əлем картасында толыққанды қазақ мемлекеті орнықты. Енді қазақ елі – шекарасы заңмен бекітілген Қытай, Ресей, Өзбек, Қырғыз мемлекеттері парламенттерінде рати-

фикациядан өткен, заңдық құқығы мойындалған мемлекет. Қазақстан əлемдік саяси додадан өзінің орнын алды. Қазақтың етектегі басы төрге шықты. «Еліміз қайта ел болды, халқымыз қайта халық болды», «Кедей халықты бай қылды, аз халықты көп қылды». Міне, сонау сегізінші ғасырда Күлтегін, Тоныкөк қалдырған тас жазу ХХІ ғасырда қайта жаңғырды. Қазақ қазақ болғалы, қазақ мемлекет құруға ұмтылғалы қазақтың аты мұндай шыққан емес, қазақтың жұлдызы мұндай жанған емес! Енді қазаққа не керек! Енді қазақ өркениетті 50 елдің емес, отыз елдің қатарына қосылуы керек. Бұл мүмкін бе? Оған шүбə жоқ! Біз Қазақстанның 21 жылдық қалыптасу, даму, кемелдену кезеңін бастан өткердік. Елбасы, Қазақстанның Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың халыққа жолдауларының кезең-кезеңдерін көзбен көріп, құлақпен естіп, оның орындалу барысын бірге қадағаладық. Кезінде 2030 бағдарламасын жариялағанда, оған дейін «кім бар, кім жоқ» деп сарыуайымға салынушылар да, жаңа заман болса да ескі əуеннен жаңылмайтын заржақ оппозиция да бар-ды. Бірақ, бəріне заман, бəріне уақыт төреші. Сонымен, «Қазақстан − 2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саясаты» атты Қазақстан Республикасы Президенті, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың халыққа Жолдауының тіні не? Бұған былай деп қорытынды жасауға болады. – Қуатты да табысты – тəуелсіз Қазақстан құрылды. – Билік тармақтарының теңгермеушілігі сақталған заманауи мемлекеттік басқару жүйесі қалыптасты. – Демократияландыру мен ырықтандырудың жоғары стандарты қалыптаса бастады. – Əлемдік эталон азаматтық татулық пен ұлтаралық келісімге қол жеткізілді.

мек? Бұл Жолдауда ерекше орын алған маңызы зор талап: «Мемлекет өзінің рөлін өзгертуі тиіс», – деді Нұрсұлтан Назарбаев. Бұл мəселеге аса байыппен, сараптап қарауға тура келді. Өйткені, біздің Ата Заңымызда Қазақстан зайырлы, əлеуметтік мемлекет екендігі тайға таңба басқандай етіп жазылған. Сол қалай дамымақ?! Байыптап, сараптап қарасақ, Қазақстанды жекешелендірудің екінші кезеңі тосып тұр екен. Мұның оңай тимесі белгілі. Мұны Нұрсұлтан Назарбаев жасырмайды. «Мемлекет пен нарық арасындағы жауапкершілікті қайта бөлісу» оңай емес. Мемлекеттік байлықта халықтың өз үлесі бар. «Халықтық ІРО» соның айғағы. Бұл болашақта «ҚазТрансОйл» сияқты барлық ұлттық компанияларға халықтың өзі ие болады деген сөз. Бірақ «үркіп, қорқып қалған халық» баяғы пиктердің кебін киеміз деп жалтақтай бергені жасырын емес. Халыққа мұның жай-жапсарын түсіндіретін сындарлы ақпарат қажет. «ҚазТрансОйлдың» акциялары 28 миллиард теңгеден асып жығылуы бұл сұраныстың болашақта жалпыхалықтық сипат алатынының белгісі деп білемін. 2050 бағдарламасы əлеуметтік саясаттың жаңа сипатын ашты. – Кедейшілікке жол бермеу; – Мемлекет болашақта əлеуметтік қолдауды тек бұған мұқтаж топтарға ғана көрсетеді; – Əлеуметтік жəне зейнетақылық қамтамасыз етілу жүйесі жетілдіріледі; – Ана мен бала қорғала береді; – Жұмыссыздарды оқыту мен қайта даярлау саясаты өрістейді; – Өңірлік даму барысында əлеуметтік теңгерімсіздік мəселелеріне жете назар аударылады. – Көші-қон мəселелері кешенді түрде шешіледі; – Еңбек төлемі саясаты жаңғыртылады; – Ұлт болашағы –ұлт денсаулығы екендігін түйсіну жəне осыған орай «медицинаның сапасының бірыңғай стандарттарын» қалыптастыру жүзеге асырылады; – «Жаһандық технологиялық төңкерістің» айналымына қатысу көзделген; – Мемлекеттік жастар саясаты жетілдіріледі; – Мемлекеттілікті одан əрі нығайту жəне Қазақстандық демократияны дамыту; – Жергілікті өзін-өзі басқаруды толыққанды жүзеге асыру; – Қазақстандық патриотизм – көпұлтты жəне көп конфессиялы қоғамды одан əрі қамтамасыз ету; – Қазақ тілін кеңінен қолдану жөніндегі кешенді шараларды жүзеге асыру; – Қазақтың бірлігі – елдіктің кілті екенін санаға құю; – Ұлттық интеллигенцияның рөлін күшейту; – Мəңгілік ел болу. Ұлы бабаларымыздан қалған Орхон-Енисей жазбаларында, Күлтегін қалдырған мынадай асыл аманат бар: «Бегі халқын, халқы бегін сыйлайтын ел мəңгі жасайды». Мəңгілік ел идеясы ұлтты біріктіруші идеология! Н.Назарбаев мəңгілік елдің уығын қадап, шаңырағын көтерді. Ендігі сөз ұлттың өзінде, интеллигенцияның сөзінде! АЛМАТЫ.

Жастар жауапкершілігі жоєары Өмір ЕСҚАЛИ,

«Егемен Қазақстан».

Солтүстікқазақстандық жастар да Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Қазақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» Жолдауын үлкен құлшыныспен қарсы алып, белгіленген талаптарды жүзеге асыруға лайықты үлес қосуды серт етіп отыр. Бүгінде Қызылжар өңірінде 57-ге жуық жастар ұйымы жұмыс істеп, қоғамдықсаяси істерге, жастар саясатын жүзеге асыруға белсенді атсалысып келеді. Олар жастар өміріне қатысты іс-шаралардан шет қалған емес. «Дипломмен – ауылға!», «Жастар практикасы», «Жастардың кадрлық резерві» секілді бағдарламалар үлкен қолдауға ие. Биыл 700-ден астам жас өндіріс орындарында тəжірибеден өтті. 1200 жас еңбек биржаларында еңбек етті. 500-дей жас маман ауылдарға орналасты. 170 жас «Жасыл ел» бағдарламасына тартылды. Осындай өмірлік маңызды шаралардың басы-қасынан «Жас Отан» жастар қанаты жергілікті филиалын жиі көруге болады. Оның ұйымдастыруымен жəне жас кəсіпкерлердің, үкіметтік емес ұйымдар өкілдерінің, түрлі бірлестіктер мүшелерінің қатысуымен өткен жиында еліміздің жаңа саяси бағытын белгілеп берген стратегиялық құжат жан-жақты талқыланып, жас буынның рөлі мен орны айқындалды. Басқосуды филиалдың атқарушы хатшысы Самат Жəкенов кіріспе сөзбен ашып, Президент кезекті Жолдауында кейінгі толқын жастарға сөз арнап, барлық жақсылық атаулы солар үшін жасалып жатқанын атап өтті. Біз сияқты Қазақ елінің перзенттеріне үлкен сенім артып, азат ойларымыз бен кемел білімдерімізді тың мақсаттарға жұмсауға арнауға шақырды, дей келіп, биік межелер үдесінен көрінуге барлық күш-жігерді жұмсайтындарына сенім білдірді. Жарыссөзге шыққандар Жолдауда айтылған басты міндеттер төңірегінде ой қозғап, түсіндіру жұмыстарына барлық қоғамдық ұйымдармен бірлесе атсалысу қажеттігін атап көрсетті. Солтүстік Қазақстан облысы.

Суретті түсірген Рафхат ХАЛЕЛОВ.

Ауылым – алтын бесігім Елбасы Н.Ə. Назарбаевтың «Қазақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты халыққа Жолдауын арнап, ертеңгі күнге көз тіккен қазақ елі болашағының баянды боларына айқын жол сілтеуі үлкен маңызға ие болып отыр. Осы бағытта жаңа əлемдегі жаңарулар мен жаңғыртулардың даму жолына бет бұрған елімізде атқарылып жатқан игі істер жетерлік. Елбасы биылғы барлық деңгейдегі əкімдерді жинаған басқосуында «Халық мемлекеттік қызметкерге емес, ол халыққа қызмет етуі керек», деген болатын. Дүбірге толы дүниенің күндері зулап өтіп жатыр. Зулап

өткен күндер өскелең де өрнекті өміріміздің айнасы іспеттес. Сол күндердің əрбір таңы ауылым үшін арайлап атқандай. Олай дейтінім, ауыл тұрғындары ертеңіне сеніммен қарап, еңбекке құлшына кірісуде. Еркін еңбек қана адамның тұрмыс-тіршілігіне қолдау болатынын, егер ондай еңбек болмаса, əр адам өзінің құндылығын, адамдық қасиетін жоғалтатынын түсінеді. Ауылдың кескін-келбеті сəндене, тұрмыс-тіршілігі əлдене бастады. Шалғайдағы ауылдардың бұлай өңдене бастауы сөз жоқ, Елбасының еліміздің əрбір азаматы үшін қамқорлық жасауға деген ниетінің нəтижесі. Елбасының тікелей басшы-

лығының арқасында ауылдың əлеуетін жаңаша қалыптастыру бағытына барынша назар аударылып отырғаны баршамызға аян. Бүгінде Елбасының əр жылдардағы халыққа арнаған Жолдауларын назардан тыс қалдырмай жүзеге асыру Ж.Махамбетов атындағы ауылдың негізгі мақсаты мен міндетіне айналған. Елді елге танытатын халықтың бай мəдениеті екені белгілі. Ал сол мəдениетті өз деңгейіне көтеру үшін жасалып жатқан игі істер көңіл қуантарлықтай. Бүгінде ауылымыздың іргесі мығым, тұрғындарының еңсесі жоғары, оған басты бір себеп ертеңге деген нақты сенімнің болуы. Елбасының халыққа Жол-

дауы осы сенімді одан əрі нығайтып отыр. Себебі, ондағы атқарылуы тиіс нақты тапсырмалар ел игілігі үшін екені мəлім. Н.Ə.Назарбаев еліміздің барлық азаматтарының əл-ауқатын, олардың білім алуы мен жұмыспен қамтылуын, əлеуметтік қорғалуын арттыру мəселелерін жадынан тыс қалдырмай осы Жолдауында қамтыған. Ендігі мəселе Жолдаудың мақсаттары мен міндеттерін жүзеге асыру тек мемлекеттің міндеті деп қол қусырып отырмай, ел болып бірлесе іске көшуге тиіспіз. Бабаларымыз айтқан бір жеңнен қол, бір жағадан бас шығаратын шақ осы деп білемін. Ақарыс НҰРСЕЙІТОВ, Ақсуат ауылдық округінің əкімі.

Қызылорда облысы.

Міндет мінсіз атќарылса елдік іс еселене береді Мұхитдин ТӨЛЕПБАЙ,

«Балдəурен» РОСО бас директоры

Қазақ – болмысынан еркіндікті сүйген, сыйласқанға басын иген, өз қадір-қасиетін білген халық. Оны тəуелсіздік жылдарында сабақтастық үлгісін көрсетіп қана қоймай, өрістеткеніміз төрткүл дүниеге мəлім. Өскеніміздің, өркен жайғанымыздың нақты дəлелі өткенімізді саралап, болашағымызды айқындаған, Елбасының «Қазақстан 2050» Стратегиясы дер едім. Бұл құнды құжат қазақстандықтардың келер күнге деген сенімін арттырып, ұрпақтың кемел келешегіне жол ашып отыр. Оған «Білім жəне кəсіби машық – заманауи білім беру жүйесінің, кадр даярлау мен қайта даярлаудың негізгі бағдары» деген тараудағы тарата айтқан міндеттер біз үшін үлкен бағдар. Бұған мына бір үзінді де дəйек болады. «Бүкіл əлемдегі сияқты Қазақстан мектепке дейінгі білім берудің жаңа əдістеріне көшу керек. Сіздер білесіздер, мен басты міндеті балаларымыздың бастапқы мүмкіндіктерін тексеру болған «Балапан» бағдарламасы бастамасын көтердім» дейді Елбасы. Бұл ұрпақ үшін айдай ақиқат еді. Иə, Президенттің жаңа Жолдауындағы міндеттердің ең үлкені деп, мен білім беру жəне тəрбиелеу жұмысы бойынша ұл мен қызды 100 қамтуға қол жеткізу жөніндегі тапсырмасы дер едім. Шынында, сауатты да, тəрбиелі ұрпақ Отанымыздың күні ертеңгі алтын тірегі болары сөзсіз. Білім білігі мықты жас қашан да қоғам дамуына ойлы көзбен қарайды. Жұдырықтың күшіне емес, ақылдың айбынына сенім артады. Мұнымен қатар, жолдауда оқу əдістемелерін жаңғырту, өңірлік мектеп орталықтарын құру қажеттілігін де атап өткен. Бұл бізге тікелей қатысты деп білемін. Мемлекет басшысы жоғарыда айтқанымыздай, егемен елдің жас ұрпағына қажет нəрсенің бəрін өзінің жыл сайынғы Жолдауында нақтылап беруде. Осыдан он жылдан аса уақыт бұрын Арқаның ең көрікті де көркем, сулы да нұрлы жерінен «Балдəурен» Республикалық оқу-сауықтыру орталығын (РОСО) құруды тапсырған еді. Бұл сол кезде мүлтіксіз орындалып, қазір жүйелі жұмыс істеліп жатыр. Елбасының осындай қамқорлығын сезінген оқушылар мен жасөспірімдер орталықта осы күндері білім мен тəрбиені қатар ұштастырып келеді. Отанымыздың барлық өңірлерінен келген демалушылар бір атаның баласындай, бес қолдың саласындай болып, достықтың туын көтеріп, бір біріне деген мейірімін тереңдете түсуде. Білім жəне ғылым министрлігінің кестесіне сəйкес осы уақытқа дейін «Балдəурен» Қазақ артегінде 70 мыңнан аса оқушы демалды. Сол секілді жүзден жүйріктер қатысып, жүлделі бесінші орынға табан тіреп тəуелсіз жұртымыздың мерейін өсірген, 98 елдің үздік жастары қатысқан 51-ші Халықаралық математика олимпиадасы Астанадан кейін біздің орталықта жалғасын тапты. Сол секілді əлемдік байқаулар мен оқушылар фестивалі өтіп тұрады. Əсіресе, əлеуметтік жағынан аз қамтылған отбасылар мен мүгедек балаларға алғашқы кезекте қамқорлық жасап отыру басты мақсат болып саналады. Осы деректерді алға тарта отырып Елбасының болашаққа нық қадаммен баруды мақсат еткен жаңа Стратегиясы бойынша атқарылатын жұмыстарды жүйелей бастадық. Ең бастысы мемлекетіміздің барлық өңірлерінен «Балдəурен» оқу-сауықтыру кешеніне келген оқушыларға білім беру мен тəрбиелеудің озық үлгілерін, əсіресе, оқыту əдістемелерін дəуір талабына сай жаңғыртудың жоба-жоспарын ғылыми тұрғыдан жақсартуды қолға алдық. Ол үшін білікті мамандардың қажет екені анық. Бұл жұмысқа да зейін аударып, əр мұғалім бəсекеге қабілетті, сауаттылығы жоғары болу керек деген міндетті алға оздырдық. Жолдауда айтылған тұрмысы төмен, яғни əлеуметтік жағынан аз қамтылған отбасы балаларына бұрын да жасалып келе жатқан жеңілдіктерді қайта қарап, ынталы ұл-қызға қолжетімді көмек көрсетуді арттыра бермекпіз. «Бейбіт өмірдің өзінде бізде мыңдаған жетімдер бар – балалар үйлері толы. Бұл, өкінішке қарай, жалпыəлемдік үрдіс жəне жаҺанданудың сынағы. Бірақ біз бұл үрдіспен күресуіміз керек. Балалар – қоғамымыздың ең əлсіз жəне қорғансыз бөлігі жəне олар құқықсыз болуға тиісті емес» деген Елбасы сөзі, кім-кімге болса да ой салмай қоймайды. Осы тапсырманы жан-жақты сараптан өткізе отырып, ата салтымызға сай, жетімдерді алақан жылуына алуымыз керек. «Балдəурен» оқу-сауықтыру кешені жыл бойы жұмыс істесе, біз кейбір ауысымдарда жетім, денсаулығы кеміс балаларға арнап, олардың Көкшетау өңірінің əсем табиғатында демалуына мүмкіндік жасауды дəстүрге айналдырудамыз. Осы арада мына бір ұсынысымды да айта кетсем деймін. Қазір еліміз бойынша ең үлкен оқу-сауықтыру кешені «Балдəурен» ғана. Ұзақ мерзімге бағытталған Мемлекет басшысының «Қазақстан 2050» Стратегиясы аясында «Балдəурен» секілді оқушыларға арналған өңірлік кешендер салынып, ол жыл бойы жұмыс істесе нұр үстіне нұр болар еді. Ондай демалыс орындары бар. Бірақ көбісі қадамын жаза алмай отыр. Егер өңірлердегі сондай оқу-сауықтыру кешендері келешекте бір орталықтан қаржыландыру арқылы «Балдəуреннің» филиалы етіп, жергілікті жерлерден балаларды басты кешенде демалуға жіберіп отыру үрдісін қалыптастырсақ артық болмас еді. Мұндай жүйе өзге елдерде бұрыннан бар. Бір сөзбен айтқанда, Елбасының бұл Жолдауы бүгінімізді саралай отырып, келешегімізге жасалған үлкен жоба екені белгілі. Ендігі жерде осы Стратегияның əр тармағы бойынша өзіне тиесілі жұмысты атқару бəрімізге мүлтіксіз міндеттеліп отыр. Оны абыроймен орындасақ Отанымыздың бүгінгі көтерілген биігі, одан да асқақтап, шырқау шыңдай алыстан көз тарта бермек.

ПАРЛАМЕНТ

ЭКСПО-2017:

Ўлы шараны ўйымдастыруєа ўлттыќ жоспар ќабылданды (Соңы. Басы 1-бетте). «Ұлттық компанияның басты міндеті тіркеу құжатының маз мұнды бөлігін іске асыру, ЭКСПО-2017 жобасының аумағында инфрақұрылымдар мен нысандар жобалау жəне оларды салу болады», деп атап көрсетті Е.Досаев. Ал Ұлттық консультант кеңсесі қазақстандық делегациялардың Халықаралық көрмелер бюросының Атқарушы комитеті мен Бас Ассамблеясының отырыстарына қатысуын қамтамасыз етумен, тіркеу құжатының жобасын əзірлеумен айналысады. Астана əкімдігінің жанынан құрылатын Қала нысандарын дайындау жəне жаңа нысандар салу жөніндегі дирекция көрмені табысты өткізу үшін қала инфрақұрылымдарын дайындау жəне дамыту мəселелерімен айналыспақ. ЭКСПО-2017 көрмесін қолдау қоры өз кезегінде, қол

қойылған меморандумдар бойынша міндеттемелерді орындаудың ая сында Халықаралық көрме лер бюросына мүше ел дермен ынтымақтастық бойынша жұмысты жалғастырады жəне жаңартылатын энергия көздері саласындағы ғылыми жобаларға қолдауды қамтамасыз етеді, дей келе министр қордың қаражатын толықтыру үшін қажетті сома 5 млн. еуроны құрайтынын да айтып өтті. «Осыған орай аталған соманы «Самұрық-Қазына» ҰƏҚ» акционерлік қоғамының қаржысы есебінен бөлуді сұраймыз», деді Е.Досаев. Отырысты қорытындылаған Премьер-Министр С.Ахметов тіркеу құжатының алдын-ала жобасын 2013 жылдың наурыз айына дейін дайындауды тапсырды. «Сізге Ұйымдастыру комитетінің жұмысын қамтамасыз ету, штабтар құру жəне тіркеу құжатының жобасын жасауға кірісу керек. Наурыз айында құжаттың алдын-ала

Кездесу таќырыбы – ЭКСПО

Кеше Астанада Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі Ерлан Ыдырысов елімізде жұмыс сапарымен жүрген Халықаралық көрмелер бюросының Бас хатшысы Висенте Лоссерталеспен кездесті, деп хабарлады Сыртқы істер министрлігінің баспасөз қызметі.

Халықаралық көрмелер бюросының Бас хатшысы Қазақстан сыртқы саясат ведомствосының басшысын Астананың ЭКСПО- 2017 көрмесін өткізу құқын жеңіп алу күресінде басым түскенімен

құттықтады жəне «Болашақтың энергиясы» тақырыбының көкей кес тілігін атап көрсетті. Е.Ыдырысов ЭКСПО-2017 көрмесін өткізу үшін министрліктер басшыларының қатысуымен арнайы Мемлекеттік комиссия құрылғанын

Апат айтып келмейді (Соңы. Басы 1-бетте).

Сарысу ауданы мен оның орталығы Жаңатас қаласында электр қуатын беру 75 пайызға қалпына келтірілді. Ал жылу жүйесі қалыпты жұмыс істеуде. Зардап шеккен нысандарды қалпына келтіру жұмысымен 20 бригада айналысуда. Жуалы ауданы бойынша дауыл шығыны 13 ауылдық округ бойынша анықталды. Бүгінде жергілікті

мəндегі Бауыржан МомышұлыҚошқарата жолы тазаланды. Сондай-ақ, 5 елді мекен мен 22 əртүрлі мақсаттағы нысандардың аумақтары тазартылуда. Билікөл, Тоғызтарау, Кошқарата жəне Боралдай ауылдық округтерін электр қуатымен қамтамасыз ету жұмысы жалғасуда. Жамбыл, Байзақ аудандары мен Тараз қаласында дауыл əкелген зардаптарды қалпына келтіру жұмыстары ұйымшылдықпен

Теміржолшылар кґмегі «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ Жамбыл облысының дауылдан зардап шеккен елді мекендеріне қолұшын созып, апат салдарын жоюға атсалысуда.

Қаратау қаласына қосымша электр қуатын жеткізу бойынша ҚТЖ Сексеуіл стансасынан қуа ты 1,05 МВт жылжымалы электрстансасын жеткізіп берген. 160 КВт, 75 КВт жəне 200 КВтлық уақытша электр желілерімен қам тамасыз ететін құрылғылар теміржолшылардың көмегімен орнатылуда. 14 қаңтар күні Қаратау қаласына Шудағы «Теміржолсу-Шу» мекемесінен үш цистерна техникалық

су жеткізілсе, ал апатты аймақта жұмыс істеп жатқан тө тен ше жағдайлар департаменті қыз меткерлеріне азық-түлік жолаушылар пойызымен жеткізілген. Сонымен қатар, мамандарға екі бос плацкартты вагон берілген. Тағы екі вагон Қаратау қаласына жеткізілмек. Жамбыл жол бөлімшесінің бастығы Серікжан Атымановтың айтуынша, бүгінде Жамбыл жол бөлімшесі мен темір жол

Жўмыс жїріп жатыр (Соңы. Басы 1-бетте).

Тасқын судан зардап шеккен тұрғындарға аудан əкімдігі, облыстық мəслихаттың депутаттары мен «Нұр Отан» ХДП Сарыағаш аудандық филиалы тарапынан 79 қап ұн, 315 келі макарон өнімі, 385 келі күріш, 4050 дана жұмыртқа, 195 литр зығыр май, 200 дана нан, 50 келі шекер, 60 көрпе жəне т.б. қажетті заттар берілді. Бүгінде

зардап шеккен отбасыларға қажеттілігіне қарай азық-түлік таратылуда. Тұрғындарға көмек беру мақсатында арнайы қор құрылып, тиісті жұмыстар атқарылуда. Сол сияқты Созақ ауданында болған төтенше жағдайға байланысты құрылған комиссияның соңғы мəліметі бойынша 24 білім беру, 14 денсаулық сақтау нысаны, 1949 жеке тұрғын үй, 23 коммерциялық нысан жəне

Кїн сəулесінен ќуат алєан (Соңы. Басы 1-бетте). Күн электр стансасының құры лысымен жақын танысқысы келген адам арнайы бөлінген жерге 51 күн қондырғысы орнатыл ғанын көреді. Олардың əрқайсысында 235 ватт электр қуатын өндіре алатын 42 панель бар. Ал станса барлығы 2142 панельден тұрады. Кварцтық модульдер күн қуатын тұрақты электр қуатына, ал қосымша құралдар оны үш фазалы электр тогына айналдырады. Бұл ток одан кейін трансформаторға өтіп, əрі қарай аумақтық электр

www.egemen.kz

16 қаңтар 2013 жыл

жүйесіне, яғни тұтынушыларға жеткізіледі. Облыста соңғы үш жылда экологиялық жағынан таза бірнеше электр стансасы іске қосылса, енді біразының жобала ры қолға алынуда. Мысалы, 2010 жылы қуаты 1,5 МВт Меркі су электр стансасы, 2011 жылы қуаты 1,5 МВт Қордай жел электр стансасы іске қосылды. Биылғы алғашқы жартыжылдықта Қарақыстақ жəне Тасөткел су электр стансалары іске қосылмақ. Сондай-ақ, Central Asia Green Power компаниясы Жаңатас

нұсқасымен танысуымыз қажет», деді С.Ахметов Көрмені ұйымдастыру жөніндегі ұйымдастыру комитетінің же текшісі, вицепремьер Қ.Келімбетовке қарата айтқан сөзінде. С.Ахметов сондай-ақ, «Елбасы көрмені ұйымдастыру жəне өткізу жөніндегі ұзақ мерзімді ұлттық жоспарды іске асыруға қатысты алдымызға міндеттер қойды. Ол құжат нақты орындалуы керек. Көрменің табысты ұйымдастырылуы осыған байланысты болмақ», деп атап көрсетті. «Іс-шаралардың 90 пайыздан астамы 2013 жылға келеді, яғни, биыл бізді көп жұмыстар күтіп тұр. Сондықтан да барлық орталық жəне жергілікті органдар жұмыла отырып, Ұлттық жоспарды сапалы жəне уақтылы іске асыру үшін маңызды шаралар қабылдаулары керек», деп тапсырды С.Ахметов. Үкімет отырысының қорытындысы бойынша тиісті қаулылар қабылданды.

жəне Ұлттық жоспар жасалғанын хабарлады. Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің аталған бағыттағы қызметіне қатысты сөзінде министр ведомство ішінде халықаралық қатысушылармен жұмыс жөніндегі жұмыс штабы құрылғанын атап өтті. Кездесу барысында сұхбаттастар Астанада ЭКСПО көрмесін өткізуге дайындық мəселесін жəне көрме аяқталғаннан кейін оның инфрақұрылымдарын пайдалану мүмкіндіктерін жан-жақты талқылады.

ПАРЛАМЕНТ

Сенат Төрағасының орынбасары Қайрат Ищанов бастаған қос палата депутаттары Атырау облысының жұртшылығымен өткізілген кездесулерде Елбасының «Қазақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жолдауының басты басымдықтарын əр қырынан тарқатып айтып берді.

Басты маќсат – отыздыќќа ену Жолдасбек ШӨПЕҒҰЛ, «Егемен Қазақстан».

Қос палата депутаттары əуелі «Нұр Отан» ХДП Атырау облыстық филиалының ак тивімен жүздесті. Активті филиал төрағасы, облыс əкімі Бақты қожа Ізмұхамбетов ашып, Елбасы Жолдауынан туындайтын міндеттерді іске асыруда самарқаулықтан арылып, ортақ мүдде жолында құлшыныс танытудың қажеттігіне тоқталды. Ал Сенат Төрағасының орынбасары Қ.Ищанов өз баяндамасында Президент Жолдауының маңыздылығын атап өтті. Оның пікірінше, əлемдік қоғамдастыққа экономикалық даму үрдісімен лайықты танылған тəуелсіз Қазақстанның басты мұраты – отыздыққа ену межесін бағындыра алатындай мүмкіндігі мол. Өйткені, Қазақстанда эко номикалық, қаржылық ресурс жеткілікті, əлемнің ең дамыған елдері өндіретін өнімдерге бəсекелес

болатындай сапалы тауарлар өндіру жолға қойылып отыр. – Қазір Қазақстан тек сапалы өнімдер өндіруге ғана бет бұрумен шектелмей, шетелдіктермен бəсекеге қабілетті жоғары білімді, білікті мамандар шоғырын да қалыптастырды. Ең бастысы – сан ұлттардың баянды мекеніне айналған елімізде татулығы мен бірлігіне сына бойламайтын саяси тұрақтылық бар. Тұрақтылық – экономикалық өркендеудің басты кепілі, – деді Сенат Төрағасының орынбасары. Елбасы Жолдауында көңіл бөлінбеген сала жоқтығын терең талдаған сенатор Əділ Ахметовтің айтуынша, бұл осы кезге дейін қабылданған бағдарламалардың маңыздылығы жағынан əлдеқайда басымдыққа ие болуымен əр буынның санасында серпіліс тудырды. Жас ұрпақты ұлттық құндылықтарды сақтау, əсіресе, қазақ тілін əр салада дамыта отырып, барлық ұлттардың санасына сіңіре тəрбиелеу мəселесіне

қатысты Мəжіліс депутаты Алдан Смайылдың өзіндік пікірі бар. Депутаттар тобының мұнайлы өңірдің білім беру саласының өкілдерімен кездесуінде ұрпақ тəрбиесі кеңінен қозғалды. Бəсекеге қабілетті ұлт қалыптастыру, сондай-ақ білімді ұрпақ тəрбиелеу ісінде ұстаздар қауымы на жүктелетін міндеттің жауапкершілігін əркім-ақ түсінеді. Сенатор Ғарифолла Есім Жолдауда білім беру мен ғылымды дамыту тұрғысында жаңаша көзқарас қалыптастырудың маңыздылығына мəн берілгеніне, жалпы бұл құжат барша жұртшылықты елең еткізерлік тұстарымен ерекшеленгеніне тоқталды. Ал сенатор Сəрсенбай Ең сегеновтің айтуынша, Жолдауда нақтыланған басты меже – əлемдегі отыздыққа ену үшін əр өңір қарқынды дамуға бет бұруы тиіс. Осы орайда əр облыстың экономикалық əлеуеті əр бағытта дамуы ескеріліп отыр. Қуатты Қазақстанды бəсекеге қабілетті мемлекет ретінде таныту үшін экономиканың əртарапта өркендегені қажет. Мəселен, қос палата депутаттары арнайы сапарлай барған Жылыой ауданында бұрын ауыл шаруашылығы, сонымен бірге, мұнай-газ өнеркəсібіне басым бағыт берілсе, енді шағын жəне орта кəсіпкерлікті өзге салаларда өркендетуге бетбұрыс жасалуда. Атырау облысы.

жүргізілуде. Алматы, Қарағанды облыстарынан көмекке келген адамдар мен арнаулы техникалар жергілікті бригадалармен бірлесіп, іске кірісіп кетті. Кеше Талас жəне Сарысу аудандарында ауа райы 3 градус жылылықты көрсетті. Бірақ өкпек желдің жылдамдығы секундына 2025 метрге дейін жетті. Синоптиктер: «15 қаңтар мен 16 қаңтарға қараған түні облыста тағы да қатты дауыл болуы мүмкін. Сондықтан жолға шығуға болмайды» деп, тұрғындарды ескертіп отыр. Жамбыл облысы.

мекемелерінің басшылық құрамы Қаратау мен Жаңатас қалаларында шығындарды есептеп, қалыпқа келтіру жұмыстарына қолұшын беруде. Жол бөлімшесі бастығының жеке вагоны да Қаратау қаласында штаб басшылығына берілген. Жаңатас пен Қаратау вокзалдарына келген шығын да есептелуде. Əзірге Жұма-Ақтаутас телімі бойында 720-ға жуық электр бағаналарының құлағаны белгілі болып отыр. Қазір қолда бар жүз бағана жөнелтілген. Сондай-ақ, телімдегі 20 бағдаршамды да қалпына келтіру жұмыстары басталып кеткен. «Егемен-ақпарат».

көпқабатты тұрғын үйлердің 174 пəтеріне зақым келген. Бүгінде 41 нысанға мердігерлер бекітілді. 3 мектеп пен 1 балабақшаға жөндеу жұмыстары басталып та кетті. Таукент поселкесіне электр жарығы берілді. Жалпы алғанда 17 қаңтарға дейін барлық елді мекендер электр жарығымен қамтылмақ. Тұрғындарға көмек беру мақсатында арнайы қор құрылып, бюджет қызметкерлерінің бір күндік табысы есебінен 10 миллионнан астам қаржы құйылды. Оңтүстік Қазақстан облысы.

қаласынан қуаты 100 МВт болатын жел электр стансасының құрылысын бастамақ. Ал Жамбыл ауданындағы Айша бибі ауылы маңынан іске қосылатын қуаты 24 Мегават күн электр стансасы құрылысының жобасына Франция елінің «Fonroсhe Energie SAS» деп аталатын компаниясы қаржы салып отыр. Ол үшін 150 гектар жер бөлініп, күн электр стансасының техникалық-экономикалық негіздемесі мемлекеттік сараптауға жіберілді. Жамбыл облысы. Қордай ауданы, Отар кенті.

Ауылдарды жарќын болашаќ кїтіп тўр Қызылжар өңірі жұртшылығына Жолдаудың басым бағыттарын жан-жақты түсіндіруді мақсат еткен Парламент Сенаты жəне Мəжілісі депутаттарының əр күні қызу қарбаласқа толы болып, кездесулерде қозғалған мəселелер, айтылған əңгімелер елдік жəне қоғамдық мүдделермен астасып жатты. Өмір ЕСҚАЛИ,

«Егемен Қазақстан».

Халық қалаулыларынан құралған республикалық ақ параттық-үгіт тобының мүшелері өз жұмыс сапарларын шалғай елді мекендерден бастау себебін Пар ламент Сенатының депутаты Самат Ескендіров əріден сабақтай отырып, Президент Нұрсұлтан Назарбаев ұлттың 2050 жылға дейінгі тың саяси бағытын ұсынғанда республика тұрғындарының 43 пайызын ауылдықтар құрайтынын атап көрсеткенін жеткізді. Демек, ауылды көтеру басым бағыт болып қала береді. Депутаттар еліміздің келешегі саналатын Елбасы белгілеген мақсаттарды діттеп, жастар көп шоғырланған жерлерге атбасын тіреді. Уəлиханов ауданындағы «Күншуақ» балабақшасында болғанда балғындарға жасалып жатқан нақты қамқорлыққа көз жеткізді. Игорь Цой басқара тын «Семізбай» ЖШС бөлген демеуқаржы арқасында күр делі жөндеу жүргізіліпті. Бүлдіршіндер ағаларына шағын концерт қойып берді. Ұжыммен кездесу ерекше көтеріңкі көңіл-күймен өтті. Парламент Сенатының депутаты Анатолий Башмаков Жолдауда Президент озық жабдықтармен жəне ең заманауи өндірістерде жұмыс жасау машығын игерген сауатты елге айналу талабын қойғанын, сонда ғана бəсекеге қабілетті мемлекет қатарына қосылатынымызды, бұл орайда білім беру

саласындағы басымдықтарымыз бүкіл əлемдегі сықылды мектепке дейінгі бі лім берудің жаңа əдістеріне көшуімізбен өлшенетінін, «Балапан» бағдарламасы 2020 жылға дейін ұзартылғанын жеткізді. Ақпараттық-үгіт тобының мүшелері Тəуелсіздік мерекесі қарсаңында пайдалануға берілген хоккей кортында болып, жас хок кейшілердің ойынын тамашалады. Оны салуға жеке кəсіпкер Мейірбек Құсайынов қаржылық қолдау көрсеткен. Спорт десе ішкен асын жерге қоятын Парламент Мəжілісінің депутаты Абай Тасболатов мына спорт нысандарыңыз қаладағыдан еш кем емес-ау деген таңданысын жасырмады. Ол өз сөзінде табысты болашағымызды ұлт денсаулығынсыз, саламатты ұрпақсыз елестету қиындығын айта келіп, Жолдауда денешынықтыру мен спортқа айрықша назар аударылғанын, осындай қолжетімді сауықтыру нысандары мен спорт құрал-жабдықтары бұқаралық спортты дамытуға кең жол ашатынын тілге тиек етті. Республикалық ақпараттықүгіт тобының Ақжар ауданындағы жүздесулері де белсенділікпен өтті. Орталық аурухана, «Айгөлек» балабақшасы, тарихи-өлкетану мұражайы, кітапхана, балалар мен жасөспірімдер спорт мек тебі ұжымдары тарапынан көптеген сауалдар қойылып, жауап берілді. Солтүстік Қазақстан облысы.

Ертеѕіне сенген ел озады Ел Президенті, Қазақстан Қарулы Күштерінің Жоғарғы Бас қолбасшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Қазақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жолдауын əскери бөлімдерде түсіндіру жұмыстары қызу жүргізілуде, деп хабарлады Қорғаныс министрлігінің баспасөз қызметі. Осындай мақсатпен Парламент Мəжілісінің депутаты Бақытжан Ертаев Ұлттық қорғаныс университетінде болып қайтты. Жоғары əскери оқу орнының тыңдаушылары алдында сөз сөйлеген депутат Жолдаудың негізгі бағыттарына тоқталып, Елбасы өз Жолдауын бүкіл қазақстандықтардың тəжірибесі мен зердесіне сүйеніп, олардың болашағына арнап отырғандығын еске салды. – Сіздер ертеңгі күні ел басқару мен əскерімізді күшейтуді қолға аласыздар,– деді Мəжіліс депутаты Ұлттық қорғаныс университеті тыңдаушыларымен болған кездесу барысында. – Ең бастысы – біздің алға басуымызға Мемлекет басшысының жасап берген нақты жоспары бар. Соны ту қылып ұстап бар күш-жігеріміз бен қажырқайратымызды жұмсай білсек, біз Отанымызға лайықты болашақ əкелетін боламыз. Бақытжан Ертаевтың сапары Ұлттық қорғаныс университетінің тыныс-тіршілігімен танысудан басталды. Университет бастығы генерал-майор Асқат Рыспаев Мəжіліс депутатына аудиторияларды, оқу сыныптарын, оқу орнының инфрақұрылымын көрсетті.

Парламент Мəжілісінің депутаттары Гүлмира Исімбаева, Гүлнəр Сейтмағанбетова жəне Құттықожа Ыдырысов Қызылорда қаласында, облыстың Сырдария ауданындағы Талсуат ауылында, Тереңөзек кентінде, Шаған ауылында сайлаушылармен кездесулер өткізді.

Мəн-маѕызы жоєары Жолдау Ержан БАЙТІЛЕС,

«Егемен Қазақстан».

Мəжілісмендер «Нұр Отан» ХДП Қызылорда облыстық филиалында облыстық, қалалық мəслихат депутаттарымен, басқарма басшыларымен, партиялық фракция мүшелерімен, өңір жастары, студенттер жəне БАҚ өкіл дерімен кездесу өткізді. Кездесу барысында Елбасының «Қазақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жолдауының мазмұны мен мəні түсіндірілді. Сонымен қатар, «Жұмыспен қамту-2020» мемлекеттік бағдарламасының, «Нұр Отан» ХДП «Қазақстан-2017: мақсаттар», Ұлттық іс-қимыл жоспары» сайлауалды тұғырнамасының орындалу барысы жайында кең мағлұмат берілді. Халықтық IPO бағдарламасының мақсаттарын, үдемелі индустриялық-инновация лық дамудың МБ-сын іске асыру туралы хабарлама жасалды. Жолдаудан туындайтын тап сырмалар мен мемлекеттік бағдарламалардың қандай деңгейде іске асып жатқаны жайында басқарма бастықтарының қысқаша есебі тыңдалды. Сынпікірлер айтылып, сараптама жасалды. Талсуат ауылдық округіндегі екі əлеуметтік нысанмен танысты. Қорқытата атындағы Қы зылорда мемлекеттік универ ситетінде болып, Тұңғыш Пре зидент күні қарсаңында ашылған «Елбасы жəне Тəуелсіз

Қазақстан» атты оқу-көрме залын көрді. Университет қабырғасындағы бірнеше ғылымизерттеу орталықтарын аралап, студент-жастар мен профессороқытушылар құ рамы мен кездесті. Сырдария ауданындағы Тереңөзек кентінде тұрғындармен, аудандық мəслихат депутаттарымен, əкімшілік қызметкерлер жəне ауыл əкімдерімен кездесті. Өткен жылдың 14 желтоқсанында жарияланған «Қазақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жолдауының мазмұны кең түсіндіріліп, Жолдаудан туындайтын міндеттердің ел болашағы үшін қажеттілігіне, жаһандану дəуіріндегі руханимəдени, əлеуметтік-саяси жəне экономикалық даму үдерісінің көпвекторлы сипатына шолу жасалды. Депутаттар Шаған елді мекенінің тұрғындарымен жəне осы ауылдан сайланған аудандық мəслихат депутаттарымен кездесті. Бұл басқосуға аудан жəне ауыл əкімдері, БАҚ өкілдері, ауылдағы əлеу меттік мекемелер басшылары, ауыл жастары қатысты. «Қазақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жолдаудың маңызы жəне оның негізгі бағыттары түсіндірілді, сонымен бірге, Жолдаудан туындайтын мін деттер жайлы пікірлерімен бөлісті. Қызылорда облысы.

www.egemen.kz

16 қаңтар 2013 жыл

Ўлт мерейі Нина МИТЧИНОВА,

Қазақстан халқы Ассамблеясының мүшесі.

ЕХРО-2017 Бүкілəлемдік көрмесін өткізу жөніндегі дүниежүзілік бəсекеде қол жеткізген Қазақстан жеңісінің маңызын жете түсіну үшін осы халықаралық көрмелер шежіресін ой елегінен өткізу керек. Ал Бүкілəлемдік көрмелер тарихының шежіресі бір жарым ғасырдан астам уақыттан бері жалғасып келе жатыр. Міне, осындай айтулы жаһандық шарада əлемдік тарих сахнасында лайықты орнын енді ала бастаған жас елорда – Астананың жеңіске жетуі шын мақтанарлық құбылыс. Көрмелер шежіресіне ден қояр болсақ, ол алғаш рет «Барлық ұлттардың өнеркəсіптік жұмысының ұлы көрмесі» деген атпен 1851 жылы Лондон қаласында бастау алды. Оған шамамен 20 мыңдай қатысушы келіп, көрмеге 100 мыңдай экспонат қойылды. Экспозициялар өткен атақты «Хрусталь сарайында» сол уақытқа дейін дүниежүзінің өнеркəсіп саласында қол жеткен озық жетістіктер паш етілді. Лондондағы осы алғашқы көрмені 6 миллионнан астам адам тамашалапты. Бүкілəлемдік бірінші көрме дүниежүзінің мемлекеттері мен халықтарына өнеркəсіп өндірісі саласында жаңа мəдени байланыстар орнатуға мүмкіндік берді. Бұл көрме Англияның, сонымен бірге, бүкіл əлемнің əлеуметтікэкономикалық даму үрдісіне тың серпін əкелді. 1851 жылы Лондонда өткен ЕХРО көрмесінен кейін АҚШ, Франция жəне басқа мемлекеттердің басшылары осындай халықаралық ауқымды шараны өздерінде өткізуге ынталы болды. Еске салатын бір мəселе, осы бірінші дүниежүзілік өнеркəсіптік көрмеде көптеген техникалық жаңалықтар паш етілді. Алғаш рет осы көрме шеңберінде адамзатқа лифт, лампа, телеграф, мотор, автокөлік сияқты техникалық ғасыр жаңалықтары таныстырылды. ЕХРО көрмесі арқылы бүкіл дүниежүзі өндірісте ашылған өнертапқыштық жаңалықтармен танысты. Содан кейін ғана бұл озық технологиялар өндіріске енгізілетін болды. 1889 жылы Бүкілəлемдік көрме Париж қаласында өтті. Бұл көрмеге қойылған экспонаттар өзінің озық жаңалықтарымен ерекшеленді. ЕХРО – 1889 Парижге Эйфель мұнарасын сыйлады. Бұл көрмені тамашалауға 3 миллионнан астам адам қатысты. Бүкілəлемдік көрме шежіресі басталған 161 жыл ішінде ЕХРО көрмесі 3 жəне 5 жыл мерзім ішінде жүйелі түрде өткізіліп келеді. Көрмелер аралығындағы бұл мерзім бір-ақ рет бұзылды. Яғни, 1939 жылы Сан-Францискода өткен көрме мен 1958 жылы Брюссельде өткен көрме арасына 20 жылға жуық мерзім түсіп кетті. Бұл адамзат тарихындағы ұлы трагедия – екінші дүниежүзілік соғыс еді. Ал

 ЭКСПО-2017 2017 жылы Халықаралық көрмелер бюросының басшылығымен айшықты Астананың төрінде бүкілəлемдік ЭКСПО көрмесі өтетіні белгілі. Əлемнің түкпір-түкпірінен жаңа технологиялар, ақыл-ой парасатының көрсеткіші саналатын бірегей ғылыми жобалар, мəдени-гуманитарлық өрістердің өзгеше үлгілері, ірі компаниялардың брендіне айналған тауарлар Қазақстанның бас қаласында үш ай бойы көргендердің көз жауын алып тұратын болады.

олжамыз болмақ. Екіншіден, инфрақұрылымдардың дамуы: жолдар, қоғамдық көлік, коммуналдық шаруашылық, əуежай, вокзал, ЭКСПО объектілерінің құрылысы жүргізіледі, бір сөзбен айтқанда, жаңа жұмыс орындары ашылады. Көрме ішкі-сыртқы туризмнің дамуына үлкен септігін тигізбек. Көрмеге əлемнің жүздеген елінен

бұрғызатын дəуірдің табалдырығын аттатуға ықпал етеді. Энергия – əлем экономикасының өзекті мəселелерінің бірі. «Болашақтың энергиясы» тақырыбы əлем елдерінің өте үлкен проблемасы. Соңғы жылдары дүниежүзінде энергияның жаңарған балама көздеріне мəн берілуде. Себебі мұнай жəне басқа энергия

пында. Əрі біздің осы көрмеге ұсынған жалпы тақырыбымыз да өзгелерді қызықтырды. Еліміздің «Болашақтың энергиясы» атты өзекті тақырыпты ұсынуы жеңіске жетуімізге көмектесті. Ең бастысы, Астананың таңдалуы – Қазақстанның барша халқының күш-жігерінің нақты жемісі деп білемін. Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев ЭКСПО-2017 көрмесін өткізу құқығын иеленген еліміздің құрметіне орай Халықаралық көрмелер бюросының қабылдауында сөйлеген сөзінде: «ЭКСПО көрмесі кең-байтақ Еуразия құрлығының жүрегі іспеттес қалада алғаш рет өтеді. «Болашақтың энергиясы» атты бүкілəлемдік көрме жаһандық энергетиканың жаңартылуына қуатты серпін береді деп сенемін. Еліміз көрменің жоғары деңгейде өтуі үшін бар күш-жігерін салатын болады», деп атап өтті. Жалпы, «ЭКСПО-ны Қазақстанда өткізудің маңызы не?» деген сауалдың көлденеңдейтіні де мəлім. Ең бастысы, əлемнің жүздеген елінен энергия, қуат көздерін алмастыратын энергияны іздестіру тəжірибелері өзара ортаға салынады, демек тəжірибе алмасу ең басты

5 миллион адам қатысады деп есептелінуде. ЭКСПО-ға арналған объектілерді салуға инвестиция тартылады, бұл объектілер ЭКСПО өткеннен кейін де Қазақстанды ірі халықаралық көрме жəне ақпараттық-презентациялық алаңы бар мемлекет ретінде айғақтайтын болады. Туған еліміздің сыртқы имиджі жақсарады, мемлекетаралық мəдениеттердің тоғысы елдің рухани əлеуетін арттырмақ. Яғни Астана бұл көрмені ұйымдастырудан зор пайда түсіретіні əркімге аян. Жалпы, дүниежүзілік көрме – ЭКСПО-ның мағынасын индустрияландыру мен техникалық жəне технологиялық жетістіктер жария етілетін ашық алаң деуге болады. Британдық қолөнершілердің бастамасымен дүниеге келген көрме өткізу үрдісін кейіннен өнеркəсiпшілер мен бизнесмендер қолдап кеткен дейді тарих беттері. Зерттеушілердің айтуынша, осы ұлы көрме халықаралық сауда мен туризмнің кең қанат жаюына мүмкіндік берді. Сонымен бірге, əлемде дизайн мен өнеркəсіптік өнер мектебін құруға ықпал жасады. ЭКСПО-ға мемлекеттер алдымен өзгелерді де, өздерін де көрсету үшін қатысады. Өйткені, экспозицияларда əлемдегі ең озық технологиялар мен өнеркəсіптің ең соңғы жетістіктері қойылады. Адамдар ең алғаш рет Хьюга телеграф аппаратымен, электр фарлары жəне су асты кабелі, гидравликалық лифт, тағы басқа да мыңдаған жетістіктермен əр жылдары өткізілген осындай көрмелерде танысқан. 1878 жылы Парижде өткізілген көрмеде əлем бу дəуірінен электр дəуіріне өту кезеңінің басталғанын пайымдады. Онда қойылған экспонаттар энергияның жаңа түрінің қандай мүмкіндіктерді паш ете алатынына көз жеткізіп, адамдар санасына жаңа леп сыйлады. Еліміз ұсынып отырған тақырып «Болашақтың энергиясы» деп аталатынын жоғарыда айтып кеттік. Ендеше, 2017 жылғы бұл көрме қуаттың жаңа балама түрлеріне жан бітіріп, əлемді таза да залалсыз энергия көздеріне бет

көздері ауаға үлкен көлемде зиянды газдар бөледі. Ол экологияға зиян. Əрі энергияның бұл көздері ескіріп барады, сарқылып, таусылады. Ал, энергияның жаңарған балама көздерінің артықшылығы – сарқылмайтындығында жəне экологиялық жағынан тазалығында. Энергияның балама көздерін пайдалану жер бетіндегі энергетикалық балансты өзгертпейді. Қазақстан Солтүстік жарты шардағы 40-шы ендікте орналасқан. Жердің негізгі ауа ағымдарының қозғалысы осы ендіктен өтеді. Қазақстанда болашақ ұрпақ үшін энергетиканың балама көздерін, соның ішінде жел энергиясын пайдалану мүмкіндігі орасан зор. Өкінішке орай, жел энергиясын пайдалану туралы айтқанымызға жиырма жыл болғанмен, ештеңе өзгерген жоқ. Ал негізгі энергетика қорлары ескіре бастады. Кен байлықтарының сарқылатын кезі бар. Тоқмейілсіп отыра беруге болмайды. Болашақ энергиясы – адамзат болашағы. Көрмеге қатысатын мемлекеттер өз жетістіктерін алып келеді. Біздер де барымызды жайып саламыз. Қазақстан жел, күн, биоэнергия көздерін пайдалануда мүлдем кенже қалып отырғанмен, айтып отырғандай, бізде болашақ энергиясының көздері бар. Соның бірі – жел. Жыл он екі ай бойы Қазақстанда жел соғады. Қазір электр қуаты шикізатының азайып бара жатқандығы əлем халқын кəдімгідей алаңдатып отыр. Адамзат бұл тығырықтан шығудың жолын іздестіре бастағанына да біраз жылдың жүзі болды. Барлық саналы тіршілік иесін алаңдатып отырған осы бір жаһандық зор проблеманы шешуде Қазақстанның үні де айрықша шығуда. Енді адамзат жарық күннен, өкпек желден, тасқын судан энергия қуатын өндіруге көшеді. Ендеше, «Болашақтың энергиясы» атты Қазақстанның бұл бастамасы барлық адамзат болашағына деген толғаныстан туындап отыр. Отандық өнеркəсіп орталықтары бұл көрмеге барынша зор дайындықпен жəне жауапкершілікпен келеді деген ойдамын.

Елдіктіѕ ерен жеѕісі Ұласбек СƏДІБЕКОВ,

Парламент Мəжілісінің депутаты.

1970 жылы ЕХРО Бүкілəлемдік көрмесі алғаш рет Азия құрлығында, Жапонияның Осака қаласында өтті. Енді міне, ЕХРО-2017 Бүкілəлемдік көрмесі алғаш рет Орталық Азияда, бірінші рет ТМД мемлекеттерінің ішінде Қазақстанда өткізілгелі отыр. Тəуелсіз Қазақстан шежіресінде тұңғыш рет Бүкілəлемдік ЕХРО-2017 көрмесінің өткізілуі шын мəнінде – ұлттық жеңіс. Бұл жеңіске біз Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаевтың дана да сара басшылығының арқасында қол жеткіздік. Тəуелсіз Қазақ елінің еркін ұлдары мен қыздарының басым мақсаты біреу, ол – тəуелсіз еліміздің гүлденуі. Елбасы, дүниежүзі таныған реформатор, Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаевтың басшылығымен біз бұдан да биік асуларды аламыз.

Бəсі биік бəсекеде Астананың жеңіп шығуы кездейсоқ емес деп ойлаймын. Бұл елордамыздың əлемдік деңгейдегі шараны лайықты өткізе алатын орталық ретінде қалыптасқанының белгісі. Таңдаудың басқа елге емес, Қазақстанның пайдасына шешілуі мемлекетіміздің табыстары жоғары бағаланғанын білдірсе керек. Елбасының өзі Парижге барып, айтулы сəтті тағатсыздана күткендігі анық. Біздің ынтамыздың қайырымы да жеңіске себепші болды. Ең бастысы, Қазақстанның беделі, Елбасының еңбегі ескерусіз қалған жоқ. Қазір тəуелсіз Қазақстан Орталық Азияның басқа елдерімен салыстырғанда, жаһанда өзіндік ұстанымы мен пікірі, өзгеге өнеге боларлықтай жолы бар елдердің са-

Тəуелсіз еліміздің тұғырлы символына айналған Астана қаласын əрбір қазақстандық өзінің бас қаласы ретінде мақтан тұтады. Елімізде жүргізілген соңғы əлеуметтік зерттеулер қорытындысы бойынша, ел азаматтарының 93 пайызы оны республикамыздың қарқынды дамып келе жатқан экономикасының негізгі локомотиві деп түсінеді. Жаһандық айтулы басқосулардың орталығына айналған елордамыз сонымен бірге, еліміздің қалаларының ішінде тұрғындарына əлеуметтік-тұрмыстық қолайлы жағдай жасау мəселесінде үлгі тұтарлық ауқымды жобаларды жүзеге асырып келеді.

Бес жылда – 50 балабаќша, 30 мектеп Жылқыбай ЖАҒЫПАРҰЛЫ, «Егемен Қазақстан».

Егемен Қазақстанның сəулетті елордасы шын мағынасында бақытты балалықтың орталығы болып саналады. Бұл үшін мемлекетіміз қолдан келгеннің бəрін жасауда. Мемлекет басшысының бастамасымен жас астаналықтарды мектеп жəне балабақшалармен толық қамтамасыз ету мақсатында кешенді жұмыстар жүзеге асырылды. 2012 жылы ғана Астана қаласында 5 мектеп жəне 7 балабақша бой көтерді. Бұл мектеп жəне мектеп жасына дейінгі мемлекеттік мекемелердегі балалар санын тиісінше 4500 жəне 1530 орынға дейін арттыруға мүмкіндік берді. Ел шежіресінің тарихына айналған 2012 жылы білім беру саласы бойынша 37 жаңа нысан жобалары белгіленді. Оның ішінде 13 жоба бойынша тиісті экспорттық оң баға алынып, 24 жоба 2013 жылы жүзеге асырылатын болды. 2012 жылдың қорытындысы бойынша «Білім беру нысандарын дамыту» бағдарламасын жүзеге асыру үшін 9,693 млрд. теңге бөлінді. Оның ішінде 7,862 млрд. теңге республикалық бюджеттен мақсатты трансферттер есебінен бөлінсе, 1,831 млрд. теңге жергілікті бюджеттерден қарастырылды. Қазіргі таңда сəні мен салтанаты жарасқан бас қаламызда 4900 орындық 5 жаңа мектеп, 1680 бүлдіршінге лайықталған 7 балабақша құрылысы жүргізілуде. Құрылыс қарқыны осы бағытынан таймайтын болса, елордамыз үшін ауадай қажет бұл білім нысандары үстіміздегі жылы толық пайдалануға берілмек. Сонымен бірге, биылғы жылы қаламызда тағы да

7 жаңа мектеп жəне 12 балабақша құрылысы қолға алынбақ. Бұл нысандар 2014 жылы жас астаналықтар үшін есігін айқара ашпақ. Астана қаласы əкімдігінің алға қойған кешенді жоспарлары бойынша, 2017 жылы өтетін Бүкілəлемдік ЭКСПО көрмесінің жалауы желбірегенге дейін елордада су жаңа 50 балабақша жəне 30 мектеп бой көтеретін болады. Елордамызда жылдан-жылға заманауи технологияларға сай жабдықталған озық медициналық орталықтар қатары көбейіп келеді. Сонымен бірге, Мемлекет басшысының бастамасымен жүзеге асырылған «100 аурухана» бағдарламасы шеңберінде бірқатар нысандар бой көтерді. Өткен жылы бас қаламызда заман талабына сай 2 денсаулық сақтау мекемесі салынып, пайдалануға берілді. Атап айтқанда, бір ауысымда 250 бала қабылдайтын емханасы бар 350 төсектік қалалық көп салалы балалар ауруханасы, Оңтүстік-шығыс шағын ауданында 350 ересектерді жəне 150 балаларды қабылдайтын кешенді амбулаториялық емхана есігін айқара ашты. Жалпы алғанда, 2012 жылы Астана қаласы əкімдігінің құрылыс басқармасы 18 денсаулық сақтау мекемесінің жобасын жасады. Оның ішінде 10 жобаны жүзеге асыру жұмысы қолға алынса, қалған 8 жоба үстіміздегі жылы іс жүзіне асырылатын болады. «Денсаулық

сақтау нысандарын дамыту» бағдарламасын жүзеге асыруға 2012 жылы 10,320 млрд. теңге қаржы бөлінді. Оның ішінде 9,384 млрд. теңге республикалық бюджеттің мақсатты трансферттері есебінен, 936 млн. теңге жергілікті бюджеттердің есебінен бөлінді. 2013 жылы Астана қаласында жаңадан 6 денсаулық сақтау нысаны бой көтермек. Ал 2014 жылдың соңына таман сол жағалауда амбулаториялық-емханалық кешен жəне 500 төсектік туберкулезге қарсы ем қолданатын диспансер пайдалануға беріледі. Астана қаласы əкімдігінің алға қойған кешенді жоспары бойынша төрткүл дүние назары Астанаға ауатын 2017 жылы бас қаламыздың тұрғындары стационарлық медицина мекемелері жəне емханалық нысандармен толық қамтамасыз етілетін болады.

Ел мəртебесін биіктеткен

Шежіреге айналған 2012 жыл еңселі еліміз үшін табысты жыл болды деп ауыз толтырып айтуға толық негіз бар. Бүкіл əлемнің назарын аударған Лондон Олимпиадасында Қазақстанның абыройы асқақтап, көк туымыз əлемдік тұғырда бір емес, бірнеше рет көтеріліп, ел мəртебесін мерейлі еткені көңілімізді тасытты. Ел үмітін ақтаған, сертіне сенімі сай спорт саңлақтарымыз қоржынымызды медальдармен қоса қуанышқа толтырып, Қазақстанның қуатты ел екенін танытты. Қазақстан үшін жылдың үлкен жеңісі Лондон Олимпиадасынан кейін беделімізді биіктеткен жеңіс – ЭКСПО-2017 көрмесін Астанада өткізу құзырына ие болғаны деп білемін. Кемел елдің көкжиегін кеңейтетін бұл көрме көркем келешегіміздің кепілі болатынына сенім кəміл. Бұл жеңіс – бүкіл əлемнің айнасында ажарымызды əспеттеп көрсетер жарқын жеңіс. Бұл көрме елдің ертеңіне, Қазақстанның жер жаһанға жол тартатын алтын көпірі болары сөзсіз. Тəуелсіз елдің толағай табыстарын тағы бір жеңіспен молайтқан Елбасымыздың еңбегі де ұшан-теңіз. Төрткүл дүниеге Қазақстанды айшықты Астанасымен танытқан Мемлекет басшысы ел болашағын бедерлі етер бұл көрменің атбасын Қазақстанға бұрғызды. Енді бүкіл əлем «Болашақтың энергиясын» Қазақстанда сезініп, елімізде тамашалайтын болады. Ендеше, бəріміз Елбасы мен ел жеңісіне қолдау көрсетіп, ЭКСПО-2017 көрмесін, яғни осындай келелі істі абыроймен атқарып, өткізуге атсалысайық. Орынбек ПАЗЫЛОВ, №4 Жамбыл Жабаев атындағы орта мектеп-гимназияның мұғалімі.

Туризмді дамытуєа тыѕ серпін Əлемдегі белді де беделді ұйымдардың бірі Халықаралық көрмелер бюросының шешімімен елордамызда Бүкілəлемдік ЭКСПО-2017 көрмесі өтетін болды. Көрменің де көрмесі бар. ЭКСПО халықаралық көрмесі күнделікті көп шараның бірі емес. Оны өткізуге ынталы елдер қарасы да көп. Бірақ бəрінің бірдей оған қолы жете бермейді. Өткен жылдың қараша айында əлем астанасы Париж қаласында Қазақ елі əлемнің алпауыт елдерімен аламанға түсіп, сол бəйгеде Астана жеңімпаз атанды. Бұл халықаралық айтулы шараның еліміз үшін берері көп. Соның ішінде ЭКСПО көрмесі елімізде кенжелеп қалған туризм саласын дамытуға тың серпін берері сөзсіз. Астана қаласының туризм, дене тəрбиесі жəне спорт басқармасының дерегі бойынша, 2012 жылы Қазақстанның бас қаласында 522,9 мың турист болған екен. Оның ішінде

117,5 мың адам алыс шетелдерден, қалған 405,4 адам еліміздің басқа өңірлерінен келген қонақтар болыпты. Салыстыру үшін айта кететін болсақ, 2011 жылы бұл көрсеткіш тиісінше 105,9 жəне 373,1 мың адам болған. Сөйтіп, жыл ішінде бас қаламызға келетін туристер саны 9,2 пайызға артыпты. Қонақтарды өз дəрежесінде қарсы алу үшін бас қаламызда жоғары инфрақұрылымдық нысандардың болуы маңызды. Қазір Астанада 172 қонақ үй жұмыс істейді. Бұл қонақ үйлерде бір мезгілде 7162 адам тыныға алады. Соңғы жылдары жан-жақтан келетін қонақтардың қарасы көбеюіне байланысты елордамыздағы қонақ үйлерге деген сұраныс деңгейі де артып келеді. Мəселен, 2009 жылы қонақ үй нөмірлерінің адамдармен қамтылуы

28,5 пайыз болса, 2011 жылы бұл көрсеткіш 42 пайыз, ал 2012 жылы 49 пайызды құраған. Қазіргі таңда Астана қаласында 169 туристік фирма қызмет көрсетеді. Бас қаламыздың халықаралық ауқымда беделінің одан əрі артуы үшін бұл туристік фирмаларға жүктелер міндет жүгі ауыр. Алайда, туристік бизнес саласында бұл отандық фирмалардың беделі əлі де жоғары дəрежеде емес. Алдағы уақытта бұл мəселеде жан-жақты жобалар белгіленіп, Астанаға əлем назары ауатын 2017 жылы төрткүл дүниеден келген қонақтарға жоғары сервистік қызмет көрсету үшін қолдан келгеннің бəрін жасау мақсатында қажетті іс-шараның барлығы атқарылуға тиіс. Нияз ЖЫЛҚЫБАЕВ.

Бетті дайындаған «Егемен Қазақстан» газетінің шолушысы Жылқыбай ЖАҒЫПАРҰЛЫ.

www.egemen.kz

16 қаңтар 2013 жыл

 Тарих толқынында Сөз арасында баяндай кетейік, сол 1616 жылы Ресей мен Монғолия арасын дағы қарым-қатынас басталған. Алтын хан Мəскеуге елші аттандырып, Ресей патшалығының боданы болуға дайын екендігін жеткізеді. Оны бұған мəжбүрлеген Қытайдың қысымы еді. Айдаһар бейнелі қалың қытай Монғолия жеріне сұғына еніп келе жатқан. Оның бетін қайтара алатын сол тұстағы жалғыз күш Ресей болатын. 1619 жылы Қытай Монғолияға тікелей қысымын саябырлатып, күшейіп бара жатқан жоңғарлардың бетін солай қарай аударады. Алтын хан Ресейге тағы да елші жіберіп, жоңғардың екпінін басуға көмектесуді өтінеді. Алайда, Ресей жағы бұл өтінішті орындауға асықпайды. Алтын хан мен жоңғар қонтайшысының арасында сырғыма саясат ұстанады. Екеуінің де бетін қайтармайды, ығына да жығылмайды. 1620 жылы Харахула тайшының елшілерін Тобол воеводасы Матвей Годунов қабылдап, қару-жарақ беру жөнінде келісімге келеді. Дəл осындай пəтуа Алтын ханмен де жасалады. Орыстардың қолпаштауымен екі жақ 1621 жылы ашық майданда бетпе-бет кездеседі. Монғол əскері жоңғарларды тас-талқан етеді. Харахула тайшы Обь өзенін өрлей қашып, Ертіске ойысады. Оған Тобыл маңында көшіп-қонып жүрген Дербет қалмақтары қолұшын созбаған. Ал қазақтар Том қаласына шабуыл жасап, шаһардың төңірегін талантаражға ұшыратады. Оларға осы өңірден дəмелі төлеңгіттер қосылады. Дербет қалмақтары да жай жатпай, Баға (Вага) өзенінің қос аңғарын талап-тонауға кіріседі. Осы тұста Ресей жағы Көшімнің тұтқындағы ұлы Əлейді ереуілдеген қазақ пен қалмаққа қарсы салуды ойластырады. Ярославльде бақылауда болған оған орыстар мен сібірліктерден жасақталған əскерді басқару, аттан түспей қойған бүлікшілерді ауыздықтау ұсынылады. Əлей, сірə, бұл ұсынысты қабылдамаған шығар, əрі қарай не болғаны айтылмайды. Біз тарихымыздағы қазақ-жоңғар соғыстары жайлы жазғанда, бұл дүрбелеңдегі монғолдардың орны туралы сараң айтып жүрміз, Қытай мен Ресейдің ықпалына көбірек мəн береміз. Ал жоңғарлардың 1628 жылы жəне одан кейінгі жылдарда қазақ жеріне сұғына енуіне Монғолия бірден-бір себепкер болған. Осы жылы монғол əскері Хо-Орлек тайшының 20 мың сарбазын қашуға мəжбүр етеді, ойраттардың жерінен асыра қуады. Хо-Орлек 50 мың шаңырақтан тұрған елін шұбыртып қазақ жеріне өтеді, Тобыл, Жайық пен Ембі өзендерінің бойына ат басын тірейді. Үш өзенді алма-кезек жайлап, бір жерде тұрақтай алмай осылай амалдайды. Сібір мен қазақ даласында сапырылысқан суыт оқиғалар Көшімнің немересі, Есімнің ұлы Абылайды атқа қондырған еді. Ол 1629 жылы қалмақтармен бірігіп орыс қоныстарын тонауды бастайды. Осы жылы облыс орталығы болып жарияланған Том қаласына баратын жолдарды бақылауында ұстайды. Соны пайдаланған, Ресейдің ызғарына баяғыдан наразы Барабат татарлары орыс патшасына адалдығы туралы антын бұзып, отарлауға қарсылық ретінде киіз үйлерін өртейді де Еділден арғы далаға көшіп кетеді. Бұл кезде қазақ ордасының билігі Сығай ханның ұлы Есімнің қолында еді. Ол хандықтың сол тұстағы астанасы Түркістанда отырды. Əмірі маңайына жүргенімен, Ертісті өрлеп Есілге аяқ басқан Ресейге, Тобыл, Жайық пен Ембі маңының мазасын алып, Ертістің жоғарғы ағысына дейін көшіп-қонып жүрген, бірде одан, бірде бұдан шыға келетін Хо-Орлек тайшының жоңғарларына айтарлықтай ықпалы болған жоқ. Ресей жағы саясигеографиялық мəні бар шешімдерінің ешқайсысын онымен келіспей жүзеге асырып жатты. Менімен неге ақылдаспайсың деп Есім де сұрамаған сыңайлы. Орыс патшасы 1630 жылы Ишим бекінісін салып, Сарыарқаға бет түзегенде, ешқандай қарсы əрекетке бармаған. Жалпы, осы қайшыласқан жылдарда, Алаш даласына орыс пен жоңғар қарумен келген уақытта қазақ хантөрелерінің Ресей патшасымен қандай да бір дипломатиялық байланысқа түспеуі, өз төңірегінен əріге көз салмай, томаға тұйық жатуы қайран қалдырады. Оның есесіне Ресеймен монғол билеушілері жиі хабарласып тұрған. 1633 жылы Алтын ханның шақыруымен бояр Тухачевский елші ретінде Монғолия ханы Алтынға барып, екі ел арасындағы шекара мəселесін талқылайды. Монғол əміршісі будда дініндегі бурят секілді ұсақ халықтардың таным-сеніміне нұқсан келмеуін ескертіп, орыс поптары христиан дінін таратуға кіріскеніне наразылық білдіреді. Мұндай əрекеттер Сібір мен қазақ даласында да қолға алынған болатын. 1621 жылы ашылған Сібір епархиясы жұмысын күн өткен сайын ширата түскен-ді. Епархияның бірінші архиепископы Кипрян Ермак пен оның серіктерінің есімдерін мəңгілік ардақтау үшін синодик жасап, бүкіл рəсімімен бекітеді. Осыдан соң жатжұрттықтарды шоқындырудың ұзақ мерзімді жоспары ойластырылады. Алғашқы кезеңде тұтқындағы Сібір ханзадалары мен бекзадаларын христиан дініне енгізу қарастырылған. Бұл мақсат жедел орындала қоймаса керек, солардың арасынан алғаш кəпір атанған естек князі Алашұлы шоқындырылғанға дейін он екі жыл өтіпті. (Жалғасы. Басы өткен нөмірде).

Ол 1633 жылы 19 қаңтарда Тобыл қаласында Ертіс өзеніндегі ойыққа шомылдырылып шоқындырылған. 1634 жылы дербеттер мен торғауыттар еркін қимылға көшеді. Тар мен Түмен маңында ат ойнатып, маңайдағы елге қырғидай тиеді. 1635 жылы Харахула Хутугайту дүние салып, Далай Лама оның ұлы Ерден батырға қонтайшы лауазымын берген соң исі жоңғар түгел атқа мінген. Ерден бетін қазақ даласына бұрады, қалың қолдың бір бөлігі Тар мен Түмен жақтан Еділге, бір бөлігі Ертіске лап қояды. Қонтайшының бұл шапқыншылығы немен тынғаны белгілі, Əз Тəуке оны тойтарды, өзі өмірден өткенше ел-жұртын жоңғардың қылышынан аман сақтады. Міне, осындай тарихи оқиғалардың

благородным» – делінген онда. Мұндағы «Кунгхоту-норь» қай тілдегі атау? Сақ-ғұн, əлде көне түркі тіліндегі сөз бе? Мағынасы қандай? Бұл сауалдарға бізде дайын жауап жоқ. Бəлкім «Күн», «От» деген сөздерден құралған шығар деген болжам ғана айта аламыз. Осы 1643 жылы Ерден батыр бастаған жоңғарларға Жəнібек хан қарсы тұрып, Есілге жақын жерде жеңіліске ұшыратады. 1645 жылы Ресей жаңа патшаға, Алексей Михайловичке ант береді. Орыс жұрты алыс-жақын елдермен сауданы жақсартты. Сібірге бұдан бұрын шетелдіктер жіберілмесе, немістерге мұнда келуге тыйым салынып, Бұхара сау дагерлеріне рұқсат етілді. Олар

қаңтардан 1725 жылғы 28 қаңтарға дейін билеп-төстеген. Ол Сібірдің асты мен үстінде қандай байлық тұнып жатқанын ерекше ескерсе керек, енді ол жақтан поместье ашуға патша ғана рұқсат беретін болады. Аң терісін қазына бөлімшелері арқылы сатып алу тəртібі енгізіледі. Ертіске таяу жердегі Жəміш (Ямышевское) көлінде орыс, жоңғар, Бұхара мен Ташкент саудагерлеріне арналған жəрмеңке ұйымдастырылады. Бұл сауданы бақылауға алу, тауарға салық салу ұйымдастырылады. Тау-кен өндірісін ашу жоспарлана бастайды. Тобылда қару-жарақ зауыты ашылады. Петр бірінші өзінің алдындағы пат шаларға қарағанда басқа жұртқа озбырлығымен дараланды. Бұрынырақ

мүмкіндік тумақ. Император деген лауазымға ие болған Петр оның бұл байламын құптайды. 1714 жылы барлау жүргізу мақсатымен Жаркентке бригадир Бухгольц аттандырылады. Ол 1715 жылы 3000 мың солдатпен Жəміш көліне жетіп, бекініс салады. Алайда, оған орнығып үлгермейді, жоңғарлар қоршап алып тынымсыз шабуылдайды да, амалсыз Ом өзеніне қарай шегінеді. Петр бірінші бұл кезде Сырдария мен Əмударияға құрық салуды қарастырып жатқан. Шоқынған князь Бекович Черкасскийді сол өңірлерге қарулы жасақпен аттандырып, Бұхара мен Хиуа хандарына Ресейге бағыныңдар деген хатты тапсыруды міндеттейді. Мұндай одағай

ғылымында жете зерттелген. Біз осы соғыстың саяси нəтижесі болып табылатын тағдырлы шешімдерді жылнамалық дəлдікпен көрсетуді мақсат еттік. Кіші жүз ханы Əбілқайыр жоңғардың сойқанынан соң Қытайдың да тыныш жата қоймасын пайымдай келе 1731 жылы Ресейдің құрамына енеді. 1732 жылы Орта жүздің ханы Сəмеке де Орынбор қаласында Мəскеудің билігін мойындайды. Қазақ тарихындағы осы амал сыздықтан ұғарымыз сол, Ресей тағына императрица Анна Иоанновна отырған 1730 жылдан бастап, елден еркіндік кетті, ұзаққа созылған бодандық дəуірі басталды. Бұл кезде жоңғар қонтайшысы Галдан-Церен Ресеймен дербес халықтың билеушісі ретінде дипломатиялық байланыс орнатады. 1732 жылы Сібірде еркін сауда жасауға қол жеткізеді. Ал араны ашылған Ресей алыс-жақын жерлерді кезіп, империяны кеңейтудің жолын іздеуді бір сəтке де тоқтатпайды. 1734 жылы Муравьев пен Павлов басқарған əскери экспедиция Обь өзенін өрлеп Енисейге, одан Карск теңізіне жетеді. Сол 1734 жылы Кіші жүздің ханы Əбілқайыр Сырдария маңындағы Ұлы жүз қазақтары мен Арал хандығын Ресейге қаратудағы еңбегі үшін əйел патшаның мақтау грамотасына ие болады.

басталған, бірақ жүйелі жүргізіле қоймаған шоқындыру шараларын нақты қолға алды. Сібірдегі жатжұрттықтарды өз еркімен христиан дініне енгізу туралы 1686 жылы Иоанн V қол қойған пəрменді жеткіліксіз деп есептеп, 1700 жылы Сібір халқы мен осында тұрақтай бастаған қытайларға христиан дінінен дəріс беретін орындар ашуды бұйырады. 1702 жылы Сібір метрополиті Лещинскийдің естектер мен вогулдардың балаларын христиан дініне көптеп енгізу үшін арнаулы мектептер ашу жөніндегі өтінішін қанағаттандырады. Тобылда осындай алғашқы оқу орны ашылады. Оның жұмысына қажетті қаражат қазынадан бөлінеді. 1705 жылы аталған мектепті жағалай елге насихаттау үшін шəкірттердің сахналық ойын-сауығын көтеруге маңайдағы халықтың əлділерін түгел жинайды. Шоқынған өзге ұлт өкілдерінің салықтан босатылатыны жарияланады. Мектепке бала əкелушілер көбейеді. Осындай шаралардың нəтижесінде 1712 жылы Тобыл төңірегіндегі естектер мен вогулдар түгел шоқынады. Христиан дініне енумен бірге аты-жөнін орысшалау етек алады. Филофей Лещинский бұған қанағат танбай, құлашты кеңге сермейді. Ол 1714 жылы шоқындыру шараларына қомақты қаржы сұрап, христиан мектептерінің жүйесін кеңейту жоспарын əзірлейді. Мəскеу оған еркін қимылда деп кеңес береді. Естек, вогул, татар мен якуттердің діни орындарын жаппай қиратуға рұқсат етеді. Бұл шараны жүзеге асыруға жандармдар тартылады. Осыдан кейін жергілікті князьдар мен бекзадаларды шоқындыруға күш салынады. Естектердің текті əулеттерінен шыққан Обдар – Алексей Тайшин, Қазым – Дмитрий Юзорин, Оспан – Петр Османов болып шыға келеді. Сібірде рухани құлдырау басталады. Петр бірінші 1708 жылы Сібір өлкесін губерния деп жариялады. Губернияның орталығына Тобыл қаласын таңдады. Томға уездік қала мəртебесі берілді. 1709 жылы Бииск қаласы салынып, арада екі жыл өткенде губерния əскери жағынан күшейтіліп, жаңа губернатор князь Матвей Петрович Гагарин қызметіне кірісті. Ол Сібірді жəне одан əрідегі жерлерді Ресейге қосудың ұтымды жолдарын іздестірумен болды. Түрлі шараларды төңірегімен келісе келіп, 1713 жылы Петр біріншіге Ертіс өзенінің бойында бірнеше əскери бекіністер салу туралы ұсыныспен барады. Осы жоспар ойдағыдай жүзеге асырылса, Жоңғария арқылы Жаркент қаласына дейін қорғаныс жүйесін созуға

нұсқаумен Хиуа жаққа бару қатерлі еді. Сол өлкеге 1716 жылы бет түзеген Бекович мақсатына жете алмаған. 1717 жылы хиуалықтар басын шауып, барлық серіктерін қырып салады. Петр бірінші осыдан кейін Бұхара мен Хиуа мəселесін кейінге қалдырып, Каспий теңізі арқылы Үндістанға əскери жол салудың қамына кіріседі. Ом өзенінің бойын қарулы күшпен бекітіп, қазақ даласына еркін енудің жолдарын іздейді. Сол мақсатпен Омск қаласын салуға ұйғарады. 1714 жылы подполковник Бухгольцтің айрықша экспедициясы жасақталып, Ом өзенінің атырабында жортып жүрген жоңғарларды ығыстыру, олардың қалашықтарын қиратып, өңірді тазарту жүктеледі. Бухгольц 1716 жылға дейінгі аралықта бұл бұйрықты ойдағыдай орындаған. Сол жылы Ом өзенінің сол жағалауына қамал салынып, Омск (Омбы) деген ат беріледі. 1768 жылы қамал өзеннің оң қапталына көшіріледі. 1792 жылы оған қала мəртебесі беріліп, Тобыл уезіне бағындырылады. Осыдан кейін Əмудария өңіріне назар ауады. Бұл ұлы өзен 1575 жылы арнасын өзгертіп, Арал теңізіне қарай бұрылған. 1718 жылы князь Урусов дарияның сол ескі арнасын зерттеуге кіріседі. Суы көшкен саға алтын мен күміске бай деген сөз шындыққа айналмайды. Сол жылы атақты Əз Тəуке дүниеден озған. Ресеймен сəтті дипломатиялық қарымқатынас орнатып, жоңғарларды Ом, Ертіс өзендерінен бері асырмаған, Қазақ елінде бір орталыққа бағынған мемлекет құруды көксеген, соның алғашқы нышандарын жасай бастаған, тұрақты əскер ұстаған білікті хан баз кешті. Оның ісін балалары жалғастыра алмады. Сəмеке Ресейге біресе бұрылып, іле қайта жалт беріп, терең ойластырмаған əрекеттерінің салдарынан Түркістанға қарай ығысуға мəжбүр болды. Қазіргі қазақ даласының орталық, солтүстік, шығыс аймақтары жау мен желдің өтінде ашық қалды. Сол 1718 жылы Ресей Семипалатинск бекінісін салып, Ертіске мықты қарауыл қойды. Сібір үш провинцияға бөлініп тасталды. 1720 жылы Алтай да ауыздықталды. Генералмайор Лихарев зеңбірек сүйреткен 440 солдатпен Зайсан көліне жетіп, Ертістің жоғарғы ағысын жайлаған жоңғарларды қуып шығады. Устькаменогорск (Өскемен) қамалын салады. Бір жағынан Қытай, екінші жағынан Ресей алма-кезек ығыстырып, əуелі Еділден, одан Ом мен Ертістен кеткен жоңғарлар 1723 жылы күш қосып, Жетісу мен Түркістанда ат ойнатады, алды Арқаға жетеді. Қазақ-жоңғар соғысының бұдан арғы оқиғалары қазіргі тарих

Императрица Анна Иоанновнаның бұл жетістікке көңілі көркейсе керек, қазақтар мен қарақалпақтарға қандай да бір күш көрсетіп, талан-таражға салуға тыйым салған жарлыққа қол қояды. Арал хандығы аталып келген қарақалпақтарға осы жарлық бойынша орыстар да, қазақтар да көз аларта алмайтын. Бірақ бұл пəрмен көбіне орындалған жоқ. 1734 жылдың елеулі оқиғаларының бірі – Сəмеке ханның дүние салуы, оның өмірден өтуі билікке таластың тууына себеп болды. Ел іші қайта дүрлікті, барымталар мен орыс бодандығына қарсы ереуілдер көбейді. Соған сəйкес Сібірде драгун полкы мен жаяу батальон құрылып, қорғаныс күшейтілді. Қарулы жасақ ат үстінде шулаған қазақтарға тікелей соқтықпаса да əдейі жанап өтіп, ай далада күркіретіп зеңбірек атып сескендіріп жүрді. 1738 жылы Қоқанның ұзақ жылғы қысымынан қалжыраған Ұлы жүз Жолбарыс хан арқылы Ресейге бағыныш тылығын мойындайды. Ежелден Жетісу өңірінен дəмелі жоңғарларға бұл қадам ұнамайды, Ұлы жүзге лап қоюды қарастырады. Соны сезген Жолбарыс Ресейге елші аттандырып, Мəскеу жоңғар жағын сабасына түсіреді. Осынау сүреңсіз жылдардың жылнама деректерінен қазақ даласын шарасыздық жайлап алғанын көресің. Мемлекет болып тұтасу түгілі оған талпынуды ойламаған, үшке бөлініп өзара алакөзденген ел біз неден сорлы болдық деген сауалдың төңірегінде тебіреніп көрмегендей. Толғанса, Үш жүз бір бəтуаға келіп, ұлы хан сайлап, қалғаны соған бағынып, əр атаға бір хан деген жүйеден арылып, күш біріктірер еді ғой. Кіші жүзде Əбілқайыр, Орта жүзде Сəмеке, Ұлы жүзде Жолбарыс бір-біріне жол беруден аулақ-ты. Сол жекедаралық 1739 жылы Ұлы жүздің Жоңғарияның қоластында қор болуына əкеліп соқты. Қазақ жеріне тағы да қатер төнді. Жоңғарлар Жетісудан Түркістанға, одан Ертіс пен Есілге жетуді ойлайтыны мəлім болған соң Əбілқайыр мен Абылай сұлтан 1740 жылы Орынборда Ресейге адалдығы жөнінде ант береді. Соның алдында ғана Мəскеудің тапсырмасымен Сырдарияның Арал теңізіне құятын жеріне бекініс қалашық салуға барған поручик Гладышев пен геодезист Муравьевті қазақтар тұтқындай жаздайды. Олар зорға қашып құтылған.

Сілкінген Сібір, бўлќынєан Дала Алдан СМАЙЫЛ,

жазушы, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты.

бəрін тізген Сібір баяны (Сибирский летопись) 1636 жылы жазылып бітеді. Оның авторы Савва Есипов. Өкінішке қарай бұл құнды тарихи мұрамен біз əлі күнге таныс емеспіз. Сол секілді Строгановтардың Сібір туралы жазбасына да қолымыз жетпей жүр. Ол 1622 жылдың мұғдарында басылса керек. «Историческая справкада» осылай делінген. Ресей жергілікті халықтардың бір орталықтан ұйымдастырылмаған, əр тұста əр мерзімде бұрқ етіп, тез басылған ереуілдеріне тойтарыс бере жүріп, ұланғайыр өңірді тиімді басқарудың жолдарын да іздестірумен болған. 1637 жылы Мəскеуде патшаның Сібір приказы құрылғандығы жөніндегі жарлығы күшіне енеді. Енді Сібірді басқарумен Қазан сарайы жəне Посольский приказы тікелей айналысады. Бұдан кейінгі кезеңдегі тарихи деректерге назар аударсақ, осы жарлықтан соң Сібір мен оған жапсарлас өңірлерді бағындыру қарқынды жүргізілгенін көреміз. 1638 жылы Лена өзеніндегі орыс келімсектері тұрақтаған елді мекен сібірліктерді Ресейдің бодандығына ресми қабылдайтын орталыққа айналдырылады. Енді Сібірдің ежелгі тұрғындары есепке алынып, Ресей заңына бағынуға мəжбүр болады. 1639 жылы татардың Явлу-Тура қаласының аты өзгертіліп, орыстар көптеп қоныстандырылады. Сол жылы Сібір приказының айрықша күш салуымен Амур өзенінің қос қапталында бекіністер пайда болады. Өзендегі барлық қозғалыс бақылауға алынады. Осының бəрі Мəскеудің қолы ұзын, күші əлдеқайда басым екендігін көрсететін еді. Көшім балалары соған сəйкес амал ойлаудың орнына тиіп-қашып соқтығудан аспайды. Сол баяғы Том мен Тобыл қаласының маңын торуылдайды. Бұл қарекет азаттық күресінен гөрі тонауға көбірек ұқсас еді. Сол тұста Есімнің баласы Абылай да ұсталып, Белоозерскіде қамауда жатқан. Енді Көшімнің тағы бір немересі Дəулеткерей жортуылға шығады. Оның Хо-Орлектің ұлы Ходай тайшымен бірігіп, Ресейге қарсы көтерілу жөніндегі ойы іске аспаған. Жоңғарлар дербес жүруді ұйғарса керек.

былғарыдан тігілген киімдерді əкеліп, Түменде тері өңдейтін жаңа кəсіп пайда болды. Соған байланысты тұз зəру затқа айналды. Көшімнің немересі Дəулеткерей 1646 жылы талап-тонау жорықтарын қайта жалғастырады. Ал жоңғар Ерден батыр Тобылдағы воевода арқылы Мəскеумен байланысты нығайтумен болады. Оған Хо-Орлектің ұлы Лоузан келіп қосылады. Соған еріп келген қалмақтар Көшімнің тұяғы Абугайды арқаланып Барабы бойындағы елдің малын айдап əкетсе, татарлар Исетск монастырын талқандайды. Бұл шақ жоңғар-қалмақтар Сібір мен Еділге қайта бет алған тұс еді. 1652 жылы Ерден батыр мен Хо-Орлектің балалары тізе қосып, Жəңгір ханның əскерін ығыстырады. Осы ұрыста хан Хошауат билеушісі Цецен Очирттің ұлы Голдамамен жекпе-жекте мерт болады. 1654 жылы Сібір үшін аса жайсыз жарлық шыққан. Бұдан былай өлім жазасына кесілген ұрылар мен қарақшылар Сібірге айдалып, ағаш кесуге жегіледі. Алғашқы айларда олар топ-тобымен қашып шығып, жолындағы жұртты қанға бояйды. Жырынды қарақшылардан отарлауға қарсы елді атып-шабатын жазалау отрядтары да құрылған. Қазақ, татар, естектер бытырап күш жинай алмай жүргенде, Ұйысу жəне Ұрып (Урюп) өзендерін жайлаған қазақтарды монғол жұртын ұзақ билеген Алтын ханның баласы басып алып, салық төлеуге мəжбүрлейді. Сірə жоңғарлардан ыққан болуы керек, төлеңгіт князі Кока Абақов Мəскеуге елші шаптырып, Саян мен Телес ұлыстарын қарамағына алуды өтінеді. Алайда Ресейге бодан болып үлгермейді. Ерден батырдың 1665 жылы билікке келген ұлы Сенге бағындырып, қоластында ұстайды. 1678 жылы жоңғардың тағы бір қонтайшысы Галдан Бошокту Қашқарды алып, Мəскеуге Аппақ қожаны жібереді. Федор Алексеевич патшадан жоңғар тайшыларына орыс князі атағын беруді өтінеді. Бұл өтінішті патша қанағаттандырған. Сірə, жауынгер жоңғарларды бірде монғолдарға, енді бірде қазақтарға айдап салуды ойлаған болуы керек. Жоңғарлар Ресей үшін Қытаймен арадағы тірі қамал түрінде де қажет еді. Галдан Бошкоту Федор патшаның бұл ниетін жақсы түсінсе керек, 1679 жылы Жетісу қазақтары мен төлеңгіттерді шабады.

Біз тарихымыздағы қазақ-жоңғар соғыстары жайлы жазғанда, бұл дүрбелеңдегі монғолдардың орны туралы сараң айтып жүрміз, Қытай мен Ресейдің ықпалына көбірек мəн береміз. Ал жоңғарлардың 1628 жылы жəне одан кейінгі жылдарда қазақ жеріне сұғына енуіне Монғолия бірден-бір себепкер болған. Сібірден Ресеймен бірге бұлар да дəмелі екендіктерін танытып, Ерден батыр бастаған қауым Тарабы татарларының жерін иеленуге көшеді. Шабуылдауды күшейтіп, қыза келе Ұйыс пен Шулым өзендерінің бойындағы қазақтарға айбат шегеді. Хо-Орлектің тұқымдары Жайықтан Еділге ойысып, сол маңда біраз аялдайды. Осы тұста қазіргі Шығыс Қазақстандағы Абылайкет деген тау мен аңғардың тарихына тікелей қатысы бар бір деректі келтіре кетейік. «Историческая справкада» былай деп жазылған: «1643 г. Цецень Очирту Хань, сынь Бабибагась Багатура, тайши Хошоутск калмыковь, кочевал у озера Норь-Зайсана, а брать его Аблай расположившись на р.Иртышь построил в Колбинских горах буддайский монастырь Аблайкить». Бұдан білетініміз бүгінгі Өскемен қаласының Алтайға қарайтын жағындағы Абылайкет биігі мен аңғарға қазақтың Абылай ханының қатысы жоқ. Екінші анығы – Алтайдың осы тұсы ертеде Қалба немесе Қолба аталғаны. «Колбинских горах» деген сөзден соны аңғарамыз. Осы тарихи жазбада Зайсан көлінің байырғы атауы да берілген. «Голодь у калмыковь. Они прокармировались рыбою у озера Кунгхоту-норь и называют его Норь-Зайсаномь, т.е.

«Историческая справкада» мəдениғылыми жаңалықтарға да орын берілген. 1645 жылы Сананг Сетсен монғол тарихын жазыпты. 1663 жылы Əбілғазы Бахадүр хан монғол, татар тарихын баяндайтын еңбегін бітірді делінеді. Онда Сібір ханы Көшім туралы да əңгімеленетіні айтылады. Осы тарихи шығарманы Тобылға айдалған швед тұтқыны (аты көрсетілмеген) өз тіліне аударады. Тағы бір тұтқын Страленберг 1730 жылы Ресей мен Сібір тарихын жазып бітірген. 1673 жылы «Чертеж Сибирской земли» баяны патшаға ұсынылған. Ал 1680 жылды жылнамашылар Сібірде кірпіш құрылысы басталған жыл деп есептейді. Осы жылы Мəскеуден арнайы жіберілген сəулетшілер қыш күйдіріп, Тобыл соборын салуға кіріскен. Петр бірінші таққа отырған 1696 жылы Сібірдің толық географиялық картасын жасау тапсырылады. 1699 жылы Тобыл боярының баласы Семен Ремизов Сібір тарихын жазып бітіреді. Бұл еңбектің сол кезде қаншалықты құнды болғанын білмейміз, біз үшін қазір аса қажет тарихи мұралардың бірі. Орыс жылнамашыларының назарынан Торғауыт тайшысы Габунг Шаранның 1697 жылы қалмақ тарихын жазғаны да тыс қалмапты. Петр бірінші Ресейді 1696 жылғы

(Жалғасы бар). –––––––––––––––––––––– Суретте: Оңтүстік Сібірдегі көшпенділер шайқас кезінде. www.freerepuplic.com сайтынан

www.egemen.kz

16 қаңтар 2013 жыл

 Зерде 1956 жыл. Итжеккенге айдауға жіберілген уақыт бітті. Сталин өліп, Хрущевтің жылымық кезеңі басталып, келешектен жақсы үміт күткен кез. Хамза Абдуллин елге оралды. Пəленбай жыл бастан өткізген неміс тұтқыны мен кеңестік лагерьдегі тұманды күндер келмеске кетсе керек. Зорлық-зомбылық бітіп, енді тамаша өмір басталатындай көрінді. Туған өңірден шалғайлау, жырақта жүріп қорлықты көп бастан кешірген адам елін, жерін, туған-туыстарын, жолықпай жүрген достарын қатты сағынады екен. Елге келгенде ол мұны қатты сезінді. Бірақ оны Алматы суық қабылдады. Бостандыққа шықтым-ау деген қуаныш аз уақытта-ақ су сепкендей басылды. Бір кезде жақсы көреді-ау деген ақын-жазушылар бойларын аулақ ұстай бастағандай. Талай бастыққа барып еді, ешкім жұмысқа алмады. Қайда барса да алдынан сотталғансың, Отанға опасыздық жасағансың деген суық сөз шықты. Шу дегенде түсінбеді. «Мұнысы несі, баяғы жарлыға жəрдем беретін бай қазақтың баласы емес пе едік?» деген ойға қалды. Соған қарамастан, абақтыда

біреу білсе, біреу білмес. Сонда да Хамзекең ешкімге кек сақтамаған сияқты. Ақсақалмен алғаш кездессем де əңгіме-дүкен құрып, бұрын талай сөйлескен адамдай шүйіркелесе кеттік, жатырқамады. Рас, «Түркістан легионы» кітабын жазу үстінде бірнеше рет хат жазысып, пікір алысқан едім. Мүмкін сондықтан болар. Соның бірі Мағжан туралы. Хамза Абдуллинді жауапқа тартқанда тағылған «кінəнің» бірі осы «халық жауы, ұлтшыл ақын Мағжан Жұмабаевты насихаттауы» болатын. «Мұстафа мен Мағжан – Тұран елінің даналары» (Алматы, 1993) деген кітапта Мағжан Жұмабаевтың туған інісі Қалижанның қызы Райхан

қашып шықты да, Мағжанды Əлихан Бөкейханов қолұшын беріп, шығарып алған. Мағжан мен Сəкен бірін-бірі көре алмай өштесті деген алып-қашпа өсек бар. Бұл дұрыс емес, арандатушы сөз. Сонау қиын-қыстау кезеңде Сəкен шама-шарқынша материалдық тұрғыдан көмектескен, ақшаны Сəбит арқылы жіберген кездері де болды. Сəбит те өзі тарапынан осындай қамқорлық жасағанын көрдім. Сəкен Мағжанды Алматыға шақыртып, сол жерде оның қызмет істеп, əдеби ортаға оралуына жағдай жасаймын деп əрекеттенгені де шындық. Мысалы, 1937 жылдың 18 наурызында Мағжанды Қызылжардан шығарып салғаным есімде. Артынан екі-үш айдан кейін өзім де сонда жеттім. Сол жылы Алматыдағы Коммунистік журналистер институтына түстім. Оқу кестесіне сай бір күні Сəкен Сейфуллинмен кездесу жоспарланған еді. Институтта хабарландыру күні бұрын жазылып, онымен болатын жүздесу сəтті асыға күттік. Ол келмеді. Оқу бөлімінің

шала сауатты, не орысша, не қазақша білмейді. Аудармасы – аударма емес, ешбір қазақ поэзиясына қатысы жоқ шимай-шатпақ, бытпылдық! Бірнеше жазушының маған хабарлаған осындай пікірлерінен кейін мен күндесшіл, өсекшіл, қызғаншақ ақындардың өтірігіне нанып, Хамзаны маңыма жолатпайтын болдым. Осы кездесуде Ғабең бұл пікірінің қалай өзгергенін де сөз етеді. Бір күні академик Сақтаған Бəйішев телефон соғып, оған Хамза Абуллиннің келіп отырғанын хабарлайды. Ғалым оны жас кезінен білетіндігін, Алматыдағы Коммунистік Журналистер институтын қызыл дипломмен бітіріп, қарамағында, «Социалистік Қазақстан» газетінде бөлім меңгеруші болып істегенін, өте сауатты журналист болғандығын, ақындығына келсек, алғашқы «Шойын жолда» деген поэмасы жүлделі бірінші орынға ие болғандығын айтады. Соғыста тұтқында болғаны үшін 10 жылға сотталады, түгелдей отырып шықты. Енді бұл жігітті сіз бөлмеңізге де жолатпайды

ТЎРЛАУЛЫ ТАЄДЫР Амантай КƏКЕН, журналист. отырып азып-тозып, əбден шаршапшалдығып келсе де «жоқ, мен жасуға тиісті емеспін» деп қайраттана түсті. Қамақта отырғанда Шота Руставелидің «Жолбарыс терісін жамылған жиһанкез» дастанын аударуды бастап еді, соны жалғастыра берді. Мүшкіл халімді түсінер деген оймен біраз жылдар өмірін итжеккенде өткізген Мұхамеджан Қаратаев пен Зейін Шашкинді жағалайды. Олар қолдарынан келген көмегін аямайды, бірақ қызметке орналастыра алмайды. Бұлардан да күні кеше айдауда болған «халық жаулары» деп күдіктенетін сияқты. Мұқаң Қасым Аманжоловтың 13000 жол өлеңін (əр жолы екі сомнан) жолма-жол аударуға шарт жасатып береді. Ал Зейін ағай мен Катя жеңгей екеуі тұрмыс жағдайлары сонша асыптасып жатпаса да бірге туған адамдардың ғана қолынан келетін жақсылықты жасайды: су жаңа кəстөм мен пəлтө сатып əпереді. Кейіннен ай сайын ақшалай көмектеседі. Міне, осы екі қаламгердің шарапаты арқасында 1957 жылдың соңғы айларына дейін қатты таршылық көрмейді. Бірақ қызметке орналаса алмайды. Сөйтсе, оны бұрын көрмеген, білмеген, араласпаған жас жазушылар үстінен Мəскеудің бас прокуратурасына, Ташкенттің əскери трибуналына, КГБ-ге, партияның Орталық Комитетіне, Жазушылар одағының төрағасы Ғабит Мүсіреповке, тағы біраз жерлерге арызды жаза беріпті. Қойған айыбы – «ұлтшыл, партия саясатына қарсы, тың игеруді қолдамайды, Хрущевті жек көреді», т.т. Қысқасы, не керек, соғысқа аттанар алдында партияның орталық басылымы – «Социалистік Қазақстан» газетінің бөлімін басқарған белгілі журналист, танымал ақынды ешкім жұмысқа алмайды. Сөйтіп, Хамза Абдуллин Алматыдан кетуге мəжбүр болады. Бала жасынан танитын, оның шығармашылығынан хабары бар Ілияс Омаров сол кезде Солтүстік Қазақстан облыстық партия комитетінде істейтін. Ілекеңнің тікелей қамқорлығы арқасында облыстық «Ленин туы» газетіне жұмысқа қабылданып, сонда алты жылдай істейді. Біраз уақыт өтті ғой, бұрынғы у-шу басылған шығар деген оймен қайтадан Алматыға көшіп келеді. Алайда, жағдай өзгере қоймапты. Тағы да алты жылдай жұмыссыз жүріп, ақыры Орталық комитеттің араласуымен «Жаңа фильм» журналына əзер орналасады. *** ЮНЕСКО шешіміне орай 2000 жылдың мамыр айында Сəбит Мұқановтың жүз жылдық торқалы тойын атап өтуге байланысты Алматыда, ҚазМҰУ-де ғылыми-теориялық конференция болып өтті. Екі күндік осы жиынға қатысып, қол босады-ау деген кезде Хамза Абдуллинге сəлем беріп, кіріп шығуды ұйғардым. Ол Тимирязев көшесіндегі бес қабатты үйдің астыңғы жағында тұрады екен. Кемпірі жоқ, бағып-күтетін жанашыр болмаған соң, қарт адамда қандай күтім болушы еді. Өзі сырқаттанып ауруханадан шыққан, жүдеген, алайда, үйі таза, бірақ оның көптен жөнделмеген жұпыны кейпі білініп-ақ тұр. Дегенмен, ақсақалдың көңіл-күйі жаман емес, кезінде өзіне өкімет тарапынан көрсетілген зорлық-зомбылықты, қиямет-қайымды кешіріп, сабасына түскендей. Осы кезде Жеңістің 55 жылдығы атап өтіліп жатқан, соған орай Хамзекеңді əртүрлі кездесулерге шақырып, барған мекемелері соғыс ардагері есебінде құрметтеп, сыйсияпат көрсетіп жатса керек. Шіркін, заман-ай десеңізші! Күні кеше халық жауы деп сотталды, итжеккенге барды, елге қайтқанда қоғам оған сенімсіз, күдікті элемент есебінде қарап еді. Дұрыс жұмыс бермек түгіл, адам екен деп сөйлеспей қаншама қорлық көрді! Мұндай тірлік 49 жылға созылғанын

Шонаевамен сұхбат жарияланған. Сол кезде Абай атындағы Алматы мемлекеттік университетінде жауапты қызмет атқарып жүрген Шонаева ханым тілші қойған көп сұрақтың біріне: – Мағжанның ақталуына бірінші мұрындық болған Хамза Абдуллин. Хамзекең біздің үйдің құда баласы. Туған жиендеріміз Серғазы Нұрмағамбетов пен Бибізайыптың немере інісі. Кішкентай күнінде Мағжанның батасын алған, – деген.

Бұл пікірді Қазақстан Жазушылар одағы да кезінде ресми түрде мойындаған еді. Хамзаның өлеңдері «қазақтың ұлы ақыны Мағжан Жұмабаевтың назарына ілініп, асыл ағаның ықыласын аударған», деп мəлімдеуі соның айғағы болса керек («Қазақ əдебиеті», 11 науырыз 1997 ж.). Ұзақ жылғы үзілістен соң атақты ақынның 1989 жылғы алғаш жарық көрген кітабының, одан кейін шыққан еңбегінің (1995 ж.) редакция алқасына еніп, Мағжан шығармаларын құрастыруға Хамзекеңнің белсене қатысуын осы жерде атап өткеннің артықшылығы жоқ шығар деп ойлаймыз. Енді Райхан Шонаеваның тілшіге берген жауабына қайта оралайық. – Біздің төңіректе Мағжан ағаның өлеңдерін түгелдей жатқа білетін Бибізайып тəтем мен осы Хамзекең ғана. Ол 1956 жылы кеңестің концлагерінен шығып, елге келісімен Мағжан ағаның ақтау қағазын алу жөнінде көп жұмыстар істеді, – дейді Шонаева. Хамзекеңмен кездескенде осы сұхбат ойға оралды. Үй иесі мұны сезгендей, əңгіме төркінін Мағжан Жұмабаевқа қарай бұра бергенін біз де іштей құптап отырғанымыз рас. – Мағжанның біздің үйге құда бала болып есептелгенінің өзі бір басқа. Екеуміздің көкеміз бірге қызмет атқарған. Менің əкем Жармұқамбет кезінде Ақмола облысында волостной правитель қызметін атқарған Мағжанның əкесі Бекен Жұмабаевтың іс жүргізуші заңгері болған. Əкем қара жаяу емес, орыс, парсы тілдерін білетін көзі ашық, көкірегі ояу сауатты адам еді. Демек, Бекеннің барлық іс қағаздарын реттеу, оны заңға сəйкес жүргізу əкеме жүктелгені тегін болмаса керек. Белгілі қазақ əншісі Ермек Серкебаевтың əкесі Бекмұхамет Мағжан Жұмабаевпен дос болған, кезінде Қызылжардағы шала қазақ аталған медреседе бір топта дəріс алған. Екеуі Уфаға бірге аттанып, «Ғалия» медресесінде оқыған Сүлеев, Құдияров, Оразаев, Майлин, Ешкеев сияқты қазақ балаларымен кездеседі. Ол кезде бұл оқу орнын Сəлімгерей Жантөрин басқарды, ал жазушы Ғалымжан Ибрагимов мұнда аға оқытушы болатын. Көзі тірі кезінде Бекең қария кездесе қалғанда Мағжанмен бірге болған сəттерді, оның ғажап поэзиясын үнемі еске алатын. Хамзекең өткен күннің көмескі елестерін көз алдына елестеткендей, ой теңізіне жүзіп кетті. Көп ұзамайақ əңгіме желісін жалғастыра түсті. Ақсақал сөзіне тағы құлақ түрдік. – Мағжанның Омбыда Сəкен Сейфуллинмен бірге оқығаны белгілі. Екеуі бірін-бірі сыйлап, құрмет тұтатын. Оқуды бітірген соң Сəкен елге мұғалім болып кетті де, Мағжан сонда қалып қойды. Аумалы-төкпелі заман еді. Екеуі де ұсталып, абақтыға жабылғанда Сəкен

меңгерушісі тосыңдар, абыржымаңдар, деп бізге қанша сендіргенімен, атақты ақын көріне қоймады. Сөйтсек, Сəкен халық жауы есебінде ұсталып, абақтыға жабылған екен. *** 1975 жылы «Жұлдыз» журналының 9-санында Ғабит Мүсіреповтің Хамза Абдуллин қазақшаға аударған грузиннің ұлы ақыны Шота Руставелидің «Жолбарыс тонды жиһанкез» поэмасы туралы мақаласы жарық көрді. Бұл пікірдің өмірге қалай келгендігі жөнінде кезінде сол басылымда қызмет істеген жазушы Сағат Əшімбаев Хамзекеңнің өзіне былай деп сыр шерткен екен. – Ғабең сіз туралы жазған мақаласын біреуден біздің редакцияға беріп жіберіпті. Редактор оны əуелі маған оқытты да, кейіннен өзі оқыды. Оқып шықты да, маған бұл мақаланың өзіне «ұнамағанын» хабарлады. – Неге ұнамады? – деп сұрадым. – Ұнамағаны, осы мақаланы Ғабең жазбаған сияқты. Аудармашы өзі жазып, өзін өзі асыра мақтап, содан соң Ғабеңнің қолын қойып, бізге біреуден беріп жіберген болу керек. Сондықтан сен осы мақаланы ал да Ғабеңнің үйіне бар, ақиқатын анықта! – деді. Редактор тапсырмасы маған тіпті ұнамады. Оның үстіне мен Ғабеңнің алдында осы бір ұнамсыз қылықтың бастаушысы болып көрінем ғой деп қынжылдым. – Ештеңе етпейді, бар! – деді редактор. Мен, мақаланы қолыма алып, Ғабеңдікіне бардым. Бастығымның пікірін айттым. Ғабең бір ауыр ой билегендей сыңай көрсетті. Біраз түнеріп отырды да: – Япыр-ай! – деді. – Осы Хамзаны сендер сияқты мен де түсінбеймін. Өзінің арызын айтпақ болып ол бөлмеге талай келді. Ылғи қабылдамай, қуып шығып жүрдім. Се бебі, бастығы Қалижан Бекхожин болып Хамза туралы айтпаған сөздері жоқ: опасыз, Германияда Мұстафа Шоқаевтың адъютанты болған, Совет өкіметіне қарсы бірнеше кітап жазған; екіншіден, өзі

екенсіз, сонда ол қайда барады? Сіз оны қабылдап, жазғанын оқып, тəуір дүние болса жəрдемдесіңіз, ал нашар болса бұл кісіге қамқорлық жасамайақ қойыңыз, дейді (Күлкіңді жүрміз сағынып. Алматы, 1993, «Шабыт» баспасы, 43-44-б.). Міне, осыдан кейін ақынды қабылдайды. Ол дастанның орысшасын да, қазақшасын да Ғабеңнің алдына жайып салады. Əр сөздің мағынасын, тұңғиық сырын терең түсінетін заңғар жазушы тəржіманың сұлулығына қызығып, дастанның бірнеше тарауларын қолма-қол оқып, мұның тамаша туынды екендігін сезген соң оны шығаруға көмектесемін деп уəде етеді. «Бірақ жəрдемдеспек болғанымды біліп қалған адамдар менің өзімді Орталық комитеттің екінші хатшысы Титов арқылы жұмыстан шығартқызып жіберді», – дейді Ғабең ағынан жарылып. Солай бола тұрса да ол Хамза алдындағы борышын өтеуді ешқашан ұмытпаған. Арада жеті жыл өткен соң аудармаға алты бет орысша пікір жазып, ақынды Қонаевқа жібереді. Димекеңнің араласуымен қолжазба баспаханаға жеткізіліп, «Жазушы» баспасынан 1974 жылы дереу жарық көреді. Дастанның қазақшасын оқып отырғанда, оқырман өзін жаңа бір жыр дүниесіне тап болғандай сезінеді. Мұның құпиясы аударма авторының тек Руставелиге ғана тəн поэтикалық əдісті түгелдей түсініп, түгелдей сақтай алуында жатқанын Ғабең кітаптың алғысөзінде ерекше атап өтеді. Əрмен қарай: «Хамза Абдуллиннің 25 жыл еңбек етіп, қазақ жыр өлеңіне тарту еткен бұл баға жеткісіз дүниесін əдебиетіміздің өміріндегі аса бір үлкен, айта қаларлықтай мəдени табыс деп таныған жөн. Адам баласының дүниелік алтын қорына жататын көркем шығармалар өз қалпында, өз бояуларында, өз стилінде аударылуға тиісті. Хамза осы жолмен аударған. Мен де осыны дұрыс көремін», – деп ойын қорытады Ғабит Мүсірепов. «Болат біз қап түбінде қалмас», дегендей, асыл қазынаның өміршең

болатындығы сөзсіз. Қазақ əдебиетінің классигі Ғабеңнің өзі жоғары бағалаған Хамза Абдуллиннің бұл еңбегі 2004 жылы «Мəдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы аясында қайтадан жарық көруі соның айғағы болса керек. *** Мен – қазақпын! Қазақ үшін көрдім көбін азаптың. Шыда, бауырым, Алаштың жас ұланы, Азаттыққа қалды тіпті аз-ақ күн. (Хамза Абдуллин, Колыма, 1953). Ол Мағжан Жұмабаевтың батасын алған, Мұстафа Шоқайдың түркішілдік идеясын ту ғып көтерген, Мəжит Айтбаевты туған ағасындай көріп, сырлас, дос болған. Мұны ешкімнен жасырған жоқ, сол үшін жазасын тартты, итжеккенге де айдалды. Алайда, Хамзекең неміс тұтқынында болғанда да, орынсыз бас еркінен айрылып, Колымада жүргенде де болашаққа деген сенімін жоғалтпады. Бодан болған Қазақ елі түбінде егемендікке, тəуелсіздікке қолы жететіндігіне сенді. Мұны оның жау қолында, сондай-ақ совет лагерінде болған кезінде жазған жыр жолдарынан айқын байқап сезесіз. Ерте кезім, өткен күнім – алтын шақ, Жас өмірім қайта ту да жай құшақ! Серпіл үстен, қараңғылық тұманы, Аш қойныңды, тарт бауырыңа болашақ, – деп жазды ол 1942 жылы неміс тұтқынында жүріп. Ал соғыстан кейін елге оралып, кеңестік лагерьде, итжеккенде жүргенде ойын былайша түйіндейді: Қазақ елі, сен – Тұранның төрісің, Сенен шыққан төрт тарапқа өрісім. Аспанға ұлып, шығып Алтай шыңына, Көрем тұрған Түріктің Көк Бөрісін, – деп көсіле жырлайды. Хамза Абдуллиннің 1937 жылы Қызылжардағы облыстық «Ленин туы» газетінде жарияланған «Айша», «Пушкин – дана» атты алғашқы өлеңдерінің өзі Мағжанға ұнаған. Даңқты ақын сол балауса жырларға үлкен үміт артып, оған ағалық ақыл-кеңесін берген. Бұдан қуат, нəр алған жас ақын сонау қырқыншы жылдардың басында республикалық əдеби конкурсқа қатысып, Хамзекеңнің «Шойын жолда» деген дастаны бірінші жүлдеге ие болып, оның есімі байтақ алаш жұртына жайылған. Сұрапыл соғыстың сол бір қиынқыстау кезеңінде де жыр жазудан бір сəт қол үзбеді. Сол жылдары Берлинде қазақ тілінде «Тасқын жыр» атты үлкен жинақ шығарды. Колымадан оралған соң «Теңізден теңізге» деген кітабы жарық көрді. «Ел суреті» атты жыр жинағы өмірге келді. Кейін «Мұстафа мен Мағжан – Тұран елінің даналары» деген естелік кітабы оқырмандар қолына тиді. Жауынгер ақын Хамза Абдуллиннің əлем əдебиетінің озық үлгілерін қазақшаға аударуда сіңірген еңбегі зор. Мұның ішінде Ғабит Мүсіреповтің өзі жоғары бағалаған атақты грузин ақыны Шота Руставелидің «Жолбарыс тонды жиһанкез» дастанын ана тілімізде сөйлетуін ерекше атап өткен жөн. Сонымен бірге, Пушкиннің, Лермонтовтың, Хетагуровтың, Байронның, Шиллердің, Гетенің, Вургуннің, Прокофьевтің өлеңдерін, грузин ақыны Ираклий Абашидзенің «Грузия аспаны» жыр жинағын, татар, башқұрт, қырғыз ақындарының бірсыпыра шығармаларын қазақ тіліне аударды. Жалпытұрандық идеяны ту ғып көтер ген Сайранның (бүркеншік аты) – Хамза Абдуллиннің жырлары түркі тектес халықтар арасында белгілі. 1973 жылы Ыстамбұлда түрік тілінде шыққан «Алаш – Түркістан түріктерінің ұраны» атты кітабында Хасен Оралтай былай деп жазады: «Сайран мырза Берлиндегі Түркістан ұлттық комитетінде қызмет атқарды жəне көп пайдасын тигізді. Оның кітаптары мен журналдарда жарияланған өлеңдері Мағжан Жұмабаевтың шығармалары сияқты қуатты жəне өзіне тартатын болғандықтан, Түркістан ұлттық армиясының мүшелері оларды сүйіп оқитын. Өкінішке қарай, бұл біреулерге ұнамады. Сондықтан жазықсыз жала жабылды. Соғыстың соңына таман Сайран мырзаны СС қудалап, нақақтан-нақақ тұтқындайды». «Бұл оқиға Словакия жерінде болған еді. Əйтеуір Құдай сақтап, аман қалдық қой», – деген еді Хамзекең өткен шақты еске алып. Хамза Абдуллин ақсақалмен көзі тірісінде, 2000 жылдың мамыр айында кездескенде болған əңгіме желісі осындай. Келесі 2001 жылы біздің кейіпкеріміз өмірден өтті. Оған да он бір жылдан асты. Жарты ғасыр өз елінде еріксіз «халық жауы» болған Хамза Абдуллин өлерінен бес жыл бұрын ғана толық ақталды. Сондықтан болар, жазғандары көп жарияланбады. Мөлдір жыры насихатталмады. Ылғи қуғын-сүргін жағдайда өмір сүрді, алаңсыз жұмыс істеуіне мүмкіндік жасалмады. Осындай қысымшылық жағдайда ара-тұра тасқа түскен, жарық көрген өлеңдерінің өзінен-ақ оның тамаша ақын, елін, жерін сүйген нағыз азамат екенін көріп, білуге болады. Ақынның жыры өлмейді, өшпейді. АСТАНА. –––––––––––––––––––

Суретте: Хамза Абдуллин (сол жақта) мен мақала авторы (2000 ж.)

 Дəуір дауысы

Ќазаќстан бастамасы – ядролыќ ќарусыз əлем ќўру Шығыс Қазақстан облысының əкімдігі мен Шəкəрім атындағы Семей мемлекеттік университеті «Қазақстан көшбасшысы – ядролық қарусыз əлем жаһандық саясатының көшбасшысы» тақырыбында ғылыми-тəжірибелік конференция ұйымдастырды. Конференцияда облыс əкімінің орынбасары Айтқазы Шерубаев облыс басшысы Бердібек Сапарбаевтың құттықтау хатын оқыды. Раушан НҰҒМАНБЕКОВА.

– Тəуелсіз еліміздің Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Əбішұлы Назарбаев ұлтымыздың болашағын жан-жақты ойластыра келіп, өз Жарлығымен 1991 жылдың 29 тамызы күні Семей ядролық сынақ полигонын жапты, – деді өз сөзінде Айтқазы Шерубаев, – Сөйтіп, дүние жүзі халықтарының бейбіт өмір сүруін көздейтін «Ядролық қарусыз əлем» ісіне теңдесі жоқ үлес қосылды. Вашингтонда 2010 жылдың сəуіріндегі Жаһандық саммитте Президент Нұрсұлтан Назарбаев жаңа ядролық қарусыз аймақ құру жөніндегі бастамамен шығып, оның Таяу Шығыста да қажеттілігін мəселе етіп көтерді. Осының барлығынан ядролық саясатқа қатысты еліміздің ұстанымы айқын көрінеді. Дегенмен, ядролық сынақ полигоны Семей өңірінің экологиясы мен экономикасына, тұрғындарының денсаулығына зардабы ұзаққа созылатын орасан зор зиян келтірді. Оны қалпына келтіру – салиқалы шешімдер мен қаржыны талап ететін үлкен іс. Сондықтан экология мен тұрғындардың денсаулығын оңалту проблемасын шешуде мемлекеттік мекемелермен қоса, қоғамдық ұйымдардың да рөлі зор. Бұған «Қазақстан көшбасшысы – ядролық қарусыз əлем жаһандық саясатының көшбасшысы» ғылыми-тəжірибелік конференциясы дəлел бола алады. Қазақстан халқының жанына жара салған атомды өшіруде Елбасының еңбегі өлшеусіз. Мұндай тарихи теңдесі жоқ қадамға бару əлем алдында ел абыройын асқақтатып, өнеге болғандығы сөзсіз. Əсіресе, сынақтың тікелей зардабын көрген Семей жұртшылығы ел Президентінің бұл қадамын ерекше құрмет тұтады. Конференцияда Парламент Мəжілісінің депутаты Бақытжан Ертаев былай деп өз ойын салмақтады: –Бүгінде еліміздің ядролық саясатқа қатысты ұстанған бағыты айқын. Оны осы конференция барысынан да байқап отырмыз. Семей жерінде жылдар бойы сыналған атом үні біртіндеп алыстап барады. Енді ядролық қарусыз ел атанған Қазақстан Елбасының бастамасымен барша əлемді осыған үндейді. Біздің Президентіміз елін, болашақты, бейбітшіл халық екендігімізді ойлап, бүкіл əлемге біздің ядролық қарудан құтылғанымызды жария етті, – деді. Сонымен қатар, осы конференция барысында халықаралық «АТОМ» жобасының маңыздылығы талқыланып, келген қонақтар осы бағытта да өз пікірлерін білдіріп, қолдау көрсетіп жатты. Солардың бірі медицина ғылымдарының кандидаты Советқазы Ибраев сынақ полигоны жабылғаннан кейінгі өңірде жүргізіліп жатқан оңалту жұмыстары орасан екендігін жəне экономикалық, экологиялық халық денсаулығына қатысты жан-жақты жобалардың игілігін халық көруде деп атап айтты. Соғыстан ешкім де ұтпайды. Ал атомның күш-қуатын экономикаға əрі бейбіт өмірге бағыттасақ, одан адамзат баласының ұтары көп, деді ол өз сөзінде. Ғылыми-тəжірибелік конференцияға шетелдік ғалымдар да онлайн режімде қатысып отырды. Жиында халықаралық «АТОМ» жобасының маңыздылығы талқыланып, студент жастар мен оқытушылар ел Президентінің бастамасымен қолға алынған «АТОМ» жобасын қолдап, онлайнпетицияға қол қойды. Петицияға қол қойғандардың бірі – Мақсат Кəріпбаев: – Əр адам өзі ниетін білдіріп, еркін түрде келіп петицияға қол қойып жатыр. Яғни бұл əр адамның бұл петицияға қатысуы елінің болашағы үшін маңызды, – деп өз пікірін ортаға салды. Ядролық сынаққа əлем бойынша толық тыйым салуға қол жеткізуді көздеген «АТОМ» жобасы былтырғы жылдың 29 тамызында бастау алған болатын. Семейліктер оған осы күнге дейін 11 183 қол жинаған. Жобаның мақсаты ядролық қаруды сынауға толық тыйым салуға қол жеткізу үшін жаһандық қоғамдық күштерді біріктіру болып табылады. Бұл жоба негізінен ядролық сынақтарға үзілді-кесілді тыйым салуды, кейін келе толықтай жоюды қарастыратын жаһандық тетік ретінде бағалануда. «АТОМ» жобасы жаһандық ядролық қарусыздану мақсатына қол жеткізуді көздеу дəстүрін жалғастырып келе жатқан Президент Н.Ə.Назарбаевтың жаңа бастамасы болып табылатындығы жəне оның қазіргі уақытта маңыздылығы кеңінен айтылды. Конференцияда сондай-ақ университет тарихына арналған мəдени-рухани мұражай ашылды. Мұражайдың лентасын Парламент Мəжілісінің депутаты, Халық Қаһарманы Бақытжан Ертаев пен облыс əкімінің орынбасары Айтқазы Шерубаев қиды. СЕМЕЙ.

Ќўрылыс уаќытында басталмаќ

 Өнеге

Темір ҚҰСАЙЫН,

«Егемен Қазақстан».

Бұдан тұп-тура бір жыл бұрын, дəлірек айтқанда, 2012 жылдың 27 қаңтарында Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан халқына «Əлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Жолдауында Қарашығанақта газ өңдеу зауыты құрылысы жобасы қолға алынатыны жөнінде айтқан болатын. Бірнеше жылға есептелген осы ауқымды жобаға қатысты «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясының интернеттегі сайтында нақты деректер айтылған. Онымен оқырмандарды таныстыра кетудің артықшылығы жоқ деп білеміз. Аталған ақпараттар ең алдымен «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы Батыс Қазақстан облысындағы газ өңдеу зауыты жобасының техникалық-экономикалық негіздемесі жөніндегі мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысын алғанын айғақтайды. Осы арқылы алып құрылыстың алғашқы асуы алымды деп айтуға толық негіз бар. Ал келесі кезең отандық газ өңдеу зауытының құрылысына қатысты жобалау-сметалық құжат-

Жүректі тербер əсем əн мен тəтті күйлердің дүниеге келуі алдымен шығарма авторының қабілетқарымына байланысты десек, Қазақстан Композиторлар одағының мүшесі, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Қадыр Досымжанов – халыққа осындай небір өнер туындыларын тарту еткен дара дарындардың бірі.

Ґміршеѕ ґнер иесі Қайрат ЖҰМАДІЛ,

Қазақстан Журналистер одағының мүшесі.

Абай атындағы қазақ драма театрында туғанына – 70, ал шығармашылық қызметіне 50 жыл толуына орай өткен композитордың «Өмірім – өнерге» авторлық шығармашылық кешінен көрермен түйген сырдың бір парасын ақтара отырсақ, мерейтой иесінің мерекелік концертіне танымал өнер шеберлері келді. Қазақстан Республикасына еңбек сіңірген қайраткер, Құрманғазы атындағы халық аспаптары оркестрінің дирижері Жанас Бекентұров автордың «Атамұра» күйі мен «Балдəурен» биіне дирижерлік етсе, Қазақстанның еңбек сіңірген əртісі Секен Тұрысбеков «Көңіл толқыны» күйін ойнап берді. Н.Тілендиев атындағы республикалық байқаудың бас жүлдесіне ие болған Дəурен Ғылымовтың дирижерлік етуімен «Барқытбел» күйі орындалғанда, композитор шығармаларында, əсіресе, туған жерге деген сүйіспеншілік сезімінің ерекше орын алатыны байқалған. Кеште композитордың 20-ға жуық туындысы шырқалды. Қобызшы Кенжегүл Бижанова Шəкəрімнің 150 жылдығына орай автордың «Мұтылғанның өмірі» поэмасына жазған суреттемесін өте шеберлікпен жеткізе білді. «Қанатты Қазақстан» поэма-толғауы, «Семей сазы», «Шəкірт Абай», «Көктем сыры», «Аңсау», «Анаға сағыныш» (сөзін жазған Қайрат Зекенұлы), «Жанпида», «Мерекелі қазағым» атты күйлері мен əндері өнер иесінің музыка саласында сан түрлі жанрда қатар жазып жүрген бесаспап жан екенін танытты. Кейіпкеріміздің өнер жолына көз жүгіртер болсақ, ол ең əуелі əдіскер-ұстаз, кəсіби композитор, домбырашы екенін айтуға тиіспіз. Жетпіс белесте жемісті табыстарымен жарқырай көрінген композитор елу жыл бойы ел өнерінің дамуына дамылсыз үлес қосып келеді. Əркімнің икеміне келе бермейтін күй өнерінің теориясын қағазға түсіріп, оны меңгергісі келген шəкірттерге жол аша білген ұстаз еңбек жолын 1961 жылы Семейдегі бесінші қазақ орта мектебінде əн-күй пəнінен сабақ беруден бастаса, кейін 1972 жылдан М.Төлебаев атындағы музыкалық училищеде 20 жылдай шəкірт тəрбиелеумен айналысты. Алматы консерваториясының түлегі оқушыларға сабақ бере жүріп, оларды музыкаға баулудың əдістемесі мен оқу құралдарының жеткіліксіз екендігін байқайды. Бұл жайт оны қатты мазалайды. Ұзақ ойлана келіп, домбыра үйренушілерге арнап хрестоматия жазуға кіріседі. Əрине, оқулық жазу жан-жақты ізденісті, білгірлікті, мол тəжірибені қажет ететіндігі сөзсіз. Өзі сүйген өнерге деген құштарлық, жас буын алдындағы жауапкершілік оны жігерлендіріп, тəуекелдің желқайығына мінгізді. Музыка оқулықтары мен ұстаздары кеңес берген кітаптарды қайта бір сүзгіден өткізіп, жиған-терген тəжірибесін

www.egemen.kz

16 қаңтар 2013 жыл

«Домбыраға арналған хрестоматия» атты əдістемелік кітап жазуға пайдаланды. Олардың басаяғын жинақтай келгенде екі кітапқа топтастыруға тура келді. Ел арасында неше түрлі алыпқашпа сөздер тумас үшін еңбектерін Алматы консерваториясының профессоры Қ.Мұхитовпен кеңесіп отырып шығарды. Қос автордың ұйымдастыруымен жарық көрген бұл хрестоматия бүгінде қаншама жас өнерпаздың азығына айналуда. Музыка училищелерінің бірінші курсына арналған бұл еңбек екі мың данамен 1984 жылы жарық көрсе, екінші курс студенттеріне арналған нұсқа 1985 жылы жарияланды. Бір өкініштісі, консерватория профессоры мен училище оқытушысының бірлесуімен қазақ музыкасына қосылған оқулықтың келесі жалғасы əйгілі Желтоқсан оқиғасынан кейін күрт тоқтап қалды. Себебі, саясаттың салқыны тигендіктен профессор консерваториядағы кафедра меңгерушісі қызметінен шеттетілген болатын. Сол кездегі кеңестік жүйенің зардабына деген көзқарасын, жан тебіренісін арада біраз уақыт өткен соң ол «Жанпида» атты күй-поэмасы арқылы білдірді. Бұл шығарманың мазмұны оркестрдің орындауында ғана толық ашылатынын ескерген автор мұны өзі ойлағандай деңгейде жұртқа жеткізді. 1991 жылы музыка училищесі жанынан «Қазына» атты халық аспаптары оркестрін ашып, біраз шығармаларына заманауи өң берді. Мəуліт Рахымбаев, Сейітқазы Оразғали, Айтмұханбет Бейсенбаев, т.б. Семейдің майталман музыка мамандары əріптесін жаңа бір қырынан танып, лайықты бағаларын берген. Жаңағы өзі құрған халық аспаптары оркестрі екі рет республикалық деңгейде концерттік бағдарлама ұсынды. Осы тұста айта кететін нəрсе, Қадыр ағаның оркестрге арнап жазылған шығармалары өте көп. Өнер табалдырығын аттаған алғашқы кезең əнмен өрнектелсе, өнердің орта беліндегі шабыты мұнан да кең ауқымда көрініс тапты. Оркестрге жазған симфониялық көлемді туындылары дүниеге келді. «Отан таңы», «Қанатты Қазақстан», «Жанпида» поэмаларын, «Мерекелік кіріспе» атты увертюрасын композитор қолтаңбасын айқындап берген шығармашылық шың деп бағалауға болады. Қос ішекті домбырамен орындалатын күйлерінің саны жиырмадан асатын оның ізденімпаздығы мен іскерлігі туралы əңгіме өз алдына бір бөлек. Өтпелі кезеңде əсіресе өнер адамдары қиындықты бастан көп кешті. Мардымсыз жалақыдан кейбірі бұл саламен мəңгі қош айтысып жатты. Жұрт саудамен жан сауғалап қалды. Сол кездегі Қадыр Досымжанұлының кəсіпкерлікке бет бұруы кездейсоқ емес-тін. Алдына кешенді жоспар қоя отырып, банктен ірі көлемді несие алды. Басаяғы бес-алты жылда бизнестегі бастамасы оң нəтижесін көрсете бастады. Алдымен өнер ордаларының қысқа жібін ұзартуға

көмек қолын созды. Семейдегі бірқатар өнер шаңырақтары оның сондағы қамқорлығын əлі күнге ұмыта қойған жоқ. Əнші, композиторлардың туындыларының кітап болып жарық көруіне, өнер ұжымдарының түрлі сапарларына қаржылай көмек берді. Қоғамның қай саласында жүрсе де ол өміршең өнердің өз Қадыры болып қалды. Кəсіпкерлікпен айналысқанмен кəсіби өнерден бір сəт те қол үзген жоқ. Өнер десе, ішер асын жерге қоятын бір адамды білетін болсам, ол осы Қадыр ағамыз. Соңғы жиырма жылда өнердегі əріптестерінің бастамасымен композитор шығармаларын орындаушылардың қалалық, аймақтық байқаулары ұйымдастырылды. Əндерінің өзі елуден асып жығылады екен. Олардың денін Тұрсынғазы Рахимов, Баян Сағынбаева, Махмұт Тойкенов, Нұрлан Көшеров, т.б. танымал əншілер репертуарынан тастамай орындап жүр. Композитор 2006 жылы Астанадағы Конгресс-Холлда жеке əндері мен күйлерінен тұратын үлкен концерт берді. Астаналықтарды сазды əуенге бір қанықтырған бұл шығармашылық кеште əйгілі күйші-композитор Секен Тұрысбек жетекшілігіндегі «Ақжауын» камералық оркестрінен бастап, республикаға танымал майталман əнші, күйшілер өнер көрсеткен болатын. Осы орайда айта кететін жайт, белгілі күйші Секен Тұрысбектің өнердегі алғашқы ұстазы Қадыр аға екенін біреу білсе, біреу білмеуі мүмкін. Семейдегі Мұқан Төлебаев атындағы музыкалық училищеде ұстаздық еткен жиырма жылда ол қаншама мөлдір бұлақтың көзін ашты. Оның күйлерін Құрманғазы атындағы академиялық қазақ халық аспаптары оркестрі, Астана, Көкшетау, Талдықорған, Шымкент, Семей филармонияларының халық аспаптары оркестрлері үлкен сахнада орындап жүр. «Аңсау», «Аяулым», «Ғашықтар күтеді», «Бақыт іздеп несіне шаршағанмын», «Мерекелі қазағым» т.б. əндері тазалығымен, шынайылығымен тұшымды. Таңдамалы шығармаларынан тұратын аудиодискісі əнсүйер қауымның сұранысына ие болса, 18 əні қазақ радиосының «Алтын қорына» енген. Қ.Досымжановтың таяуда ғана жарық көрген «Атамұра» атты партитуралар жинағына ҚР еңбек сіңірген қайраткерлері, көрнекті ғалымдар Айтқали Жайымов пен Арыстанбек Мұхамедиұлы өздерінің тамаша пікірлерін білдірген. Қазақ халық аспаптары оркестріне арналған бұл жинаққа оннан астам күй-толғау, күйпоэма, күй-ертегілер кірген. Олар Əміре Қашаубаев атындағы Семей мемлекеттік филармониясы жанындағы «Бибігүл» қазақ халық аспаптары оркестрі мен Астана мемлекеттік филармониясының қазақ халық аспаптары оркестрінің орындауында халықтық қазынаға айналып үлгерді. Өміршең өнер иесі туралы айтар əңгіме осы. СЕМЕЙ.

тарды əзірлеу мен жасақтау болып табылады. Бұл кезең 2013 жəне 2014 жылдарға есептелген. Жобалау ісінің жауапкершілігі мен салмағы аса жоғары. Соған сəйкес оған республикадағы ең таңдаулы, кəсіби деңгейлері биік жобалау ұйымдары қатысады деп күтілуде. Мұнда кімдердің бағы жанып, кімдердің кейін қалатыны да үстіміздегі жылғы қаңтардың аяғы мен ақпан айының басында анықталмақ. Ұлттық компанияның баспасөз қызметі таратқан ақпаратта «ҚазМұнайГаз» құрылымына қарасты дирекцияның бас директоры Нұрлан Балғымбаевтың газ өңдеу зауыты құрылысының болашақтағы бағдарына қатысты түйінді ой-пікірі қоса берілген. Онда былай делінген. – Аталған жобаның тұтастай ел үшін екі бірдей баға жетпес пайдасын атап көрсеткен жөн. Бұл біріншіден Орал өңірінің əлеуметтік-экономикалық тұрғыдан дамуына елеулі ықпалын тигізеді. Екіншіден, Қазақстанның барлық мұнай-газ саласының өсіп-өркендеуіне алғышарт қалайды. Осы үлкен құрылыстың жүруі кезінде оған 3500 адам тартылады деп жоспарланып отыр. Мұның өзі

«Қостанай облысы əкімдігінің білім басқармасы» ММ бос лауазымға орналасуға конкурс жариялайды: Қостанай облысы əкімдігі білім басқармасының «Қазақстан агротехникалық колледжі» коммуналдық мемлекеттік қазыналық кəсіпорынның директоры (1 бірлік). Лауазымдық жалақысы қызмет атқарған жылдарына байланысты 60 346 теңгеден 72 203 теңгеге дейін. Лауазымдық міндеттері: Қазақстан Республикасының заңнамасына жəне білім беру ұйымының жарғысына сəйкес оқу-əдістемелік, ғылыми-əдістемелік, əкімшілік-шаруашылық жəне қаржы-экономикалық қызметіне басшылық жасайды. Оқу жұмыс жоспарлары мен бағдарламаларын, оқу процесінің кестесін, ішкі тəртіп ережесін бекітеді. Білім беру ұйымның басқару құрылымын, штаттық кестесін, қызметкерлерінің лауазымдық нұсқаулықтарын бекітеді. Білім алушылардың контингентін қалыптастырады, олардың əлеуметтік қорғалуын қамтамасыз етеді. Техникалық жəне кəсіптік білім беру ұйымдарында қоғамдық тамақтандыру, медициналық қызмет көрсету ұйымдарының жұмыс істеу жəне олардың жұмысына бақылауды ұйымдастыру үшін қажетті жағдайлармен қамтамасыз етеді. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Жоғары білімі (педагогикалық немесе бейіні бойынша), педагогикалық қызмет өтілі бес жылдан кем емес немесе білім беру ұйымдарында не білім беру ұйымдарының бейініне сəйкес келетін ұйымдарда басшылық қызметте бес жылдан кем емес жұмыс өтілі болуы тиіс. Бос лауазымға орналасуға үміткерлер үшін əңгімелесу бағдарламасы мыналарды қамтиды: Қазақстан Республикасының Конституциясын, «Білім туралы», «Мемлекеттік кəсіпорын туралы», «Қазақстан Республикасындағы тіл туралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Қазақстан Республикасының Заңдарын, білім беруді дамытудың бағыттары мен болашағын анықтайтын басқа да нормативтік құқықтық кесімдерді білуі. Мемлекеттік мекеменің мекен-жайы: 110900, Қарабалық кенті, Гоголь көшесі, № 6 үй, 8-71441-3-31-63. Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: конкурсқа қатысу туралы өтініш, мемлекеттік жəне орыс тілдерінде түйіндеме, еркін нысанда жазылған өмірбаян, білімі туралы құжаттардың көшірмелері, еңбек кітапшасының (ол болған кезде) немесе еңбек шартының көшірмесі не соңғы жұмыс орнынан жұмысқа қабылданғаны жəне еңбек шартының тоқтатылғаны туралы бұйрықтардың көшірмелері, денсаулығы туралы белгіленген нысандағы анықтама. Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар конкурстың өтетіндігі туралы хабарландыру соңғы бұқаралық ақпарат құралдарының ресми басылымында жарияланған сəттен бастап 15 күнтізбелік күннің ішінде Қостанай облысы əкімдігінің білім басқармасына, мына мекен-жай бойынша ұсынылуға тиіс: Қостанай қ., Əл-Фараби д-лы, 56, 214-бөлме, анықтама үшін телефон: 544-413, 541-686. ГУ «Управление образования акимата Костанайской области» объявляет конкурс на замещение вакантной должности директора Коммунального государственного казенного предприятия «Казахстанский агротехнический колледж» Управления образования акимата Костанайской области (1 ед.). Должностной оклад в зависимости от выслуги лет от 60 347 до 72 204 тенге. Должностные обязанности: руководит в соответствии с законодательством Республики Казахстан и уставом организации образования учебно-методической, научно-методической, административно-хозяйственной и финансово-экономической деятельностью. Утверждает планы работ и программы, графики учебных процессов, правила внутреннего распорядка. Утверждает структуру управления, штатное расписание, должностные инструкции работников организации образования. Формирует контингент обучающихся, обеспечивает их социальную защиту. Обеспечивает необходимые условия для работы в организациях технического и профессионального образования организации общественного питания, медицинского обслуживания и контроля их работы. Требования к участникам конкурса: Высшее образование (педагогическое или по профилю), стаж педагогической работы не менее пяти лет или стаж работы в организациях образования или на руководящих должностях в организациях, соответствующих профилю организации образования не менее пяти лет. Программа собеседования для кандидатов на занятие должности включает в себя знание Конституции Республики Казахстан, Законов Республики Казахстан «Об образовании», «О государственном предприятии», «О языках в Республике Казахстан», «О борьбе с коррупцией» и других нормативных правовых актов, определяющих направления и перспективы развития образования. Адрес государственного учреждения: 110900, п. Карабалык, улица Гоголя, дом № 6, т. 8-71441-3-31-63. Перечень документов: заявление об участии в конкурсе, резюме на государственном и русском языках, автобиографию, изложенную в произвольной форме, копии документов об образовании, копию трудовой книжки (при ее наличии) или трудового договора, либо выписки из приказов о приеме и прекращении трудового договора с последнего места работы, справку о состоянии здоровья по установленной форме. Необходимые для участия в конкурсе документы должны быть представлены в течение 15 календарных дней с момента публикации данного объявления о проведении конкурса в официальном издании средств массовой информации по адресу: г. Костанай, пр. Аль-Фараби, 56, кабинет 214, телефон для справок: 544-413, 541-686.

Хабарландыру

«ҚазТрансОйл-Сервис» АҚ 2013 жылдың 15 қаңтарында Астана қаласы, Қабанбай батыр даңғылы,19, мекен-жайында орналасқан: жалпы көлемі 1040,2 ш.м. құрайтын 300 орындық асхана өндірістік кешенін жəне мүліктерді, сонымен қатар жалпы көлемі 0,0314 га. жер учаскесі үлесін (кадастрлық нөмірі 21-318-068-815) ағылшын əдісі сату жолымен өткізілетін аукционның болмайтынын хабарлайды.

Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясы мен «ҚР ОСК ИТО» РМК ұжымы Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясы аппараты халықаралық қатынастар бөлімінің меңгерушісі Арбол Хасенұлы Арғыновқа ағасы Тарту ХАСЕНҰЛЫНЫҢ қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады. Жамбыл облысының əкімдігі, облыстық мəслихат жəне облыстық ардагерлер кеңесі Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі Əділбек Рыскелдіұлы Жақсыбековке əкесі Рыскелді Дəуренбекұлы ЖАҚСЫБЕКОВТІҢ қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады. Қарағанды облысының əкімдігі Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі Əділбек Рыскелдіұлы Жақсыбековке əкесі Рыскелді ДƏУРЕНБЕКҰЛЫНЫҢ қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады. Маңғыстау облысының əкімдігі, облыстық мəслихат Қарағанды облысы ішкі істер департаментінің бастығы, Нұрлан Армияұлы РАХЫМБЕРЛИННІҢ қайтыс болуына байланысты марқұмның отбасы мен туғантуысқандарына қайғыларына ортақтасып көңіл айтады.

жоғарыда айтып өткенімдей, өңір тұрғындарын жұмыспен қамту ісіндегі елеулі қадам болмақ. Ал газ өңдеу зауытының пайдаланылу кезеңінде жұмыс істейтін қызметшілердің саны 700-дің үстіне шығады деп есептелген. Бұған дейін баспасөзде хабарланғанындай, отандық газ өңдеу зауытының қуаты жылына 5 миллиард текше метр Қарашығанақ кенішінде өндірілген күкіртті ілеспе көмірсутегі шикізатын өңдеуге лайықталған. Жоба құрылысының басты мақсаты – қазақстандық тұтынушылар үшін тауарлы газ өндіру. Сонымен бірге, ел аумағындағы шикізат қайнарынан сапалы өнім алу арқылы газбен жабдықтау жөніндегі сенімділікті орнықтыру көзделген. Əлемдік деңгейге жауап бере алатын жаңа сапалық жетістік дегеніміз де осы. Республиканың батыс өңірінде толық өңдеуден өткізілген тауарлы газбен елдің солтүстік жəне орталық аймақтарын қамту аталған жобаның басты ерекшелігі мен артықшылығы болып қала бермек. Мұның ішінде елордасы Астанаға Қарашығанақ газын жеткізудің жөні де, жолы да, тиімділігі мен пайдасы да ұшан-теңіз. Сондай-ақ

оқырмандарды зауыт құрылысын жүзеге асырудың алдын-ала жоспарланған уақыты қандай кезеңге есептелген деген сауал да қызықтырары кəміл. «ҚазМұнайГаз» АҚтың баспасөз қызметі ұсынған дерек көзінде бұл мəселенің мерзімі де анық, айқын көрсетілген. Яғни, оның бірінші кезегі 2014-2019 жылдар аралығында жүргізілсе, екінші, əрі шешуші кезегі 20212023 жылдары мəреге жетпек. Соңғы уақытта ел ішінде Қарашығанақтағы газ өңдеу зауыты құрылысының жəй-күйі не болды, салынатын зауыт па, салынбайтын зауыт па, бұл істің басы дырдай, аяғы қылдай болып сұйырқұйымшақтанып бара жатқан жоқ па, деген алыпқашпа əңгімелердің де қылаң беріп қалғаны жасырын емес. Осындай жаңсақ пікірді жақтаушылардың бір бөлігі ресейлік алпауыттар Қазақстанда мұндай зауыттың салынуына мүдделі емес, сондықтан да олар аталмыш құрылыстың басталуына тежеу қойып отыр, деген сыңаржақ көзқарасты ұстанғаны да аян. «ҚазМұнайГаз» АҚ-тың сайтынан алынған жоғарыдағы деректер оның бəрін жоққа шығарады. Əрі Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың өткен жылы Қазақстан халқына Жолдауына желі болып тартылған Қарашығанақтағы зауыты құрылысына қатысты жобаның белгіленген мерзімде басталатынына зор сенім туғызады. Батыс Қазақстан облысы.

Аққан жұлдыз ...

53 жасқа қараған шағында Ішкі істер министрлігінің құрметті қызметкері, Қарағанды облысы ішкі істер органының жоғары кəсіби білікті маманы, заң ғылымдарының кандидаты, өмірінің 36 жылын полиция қызметіне арнаған полиция генерал-майоры Нұрлан Армияұлы Рахымберлин ауыр науқастан өмірден озды. 1981 жылы КСРО Ішкі істер министрлігі Қарағанды жоғары мектебін бітірген ол қызмет жолын Қарағанды облысындағы Саран қалалық ішкі істер бөлімінде учаскелік милиция инспекторы болып бастаған. Өзінің кəсіби шеберлігі мен төзімділігі жəне талантының арқасында Нұрлан Армияұлы қызмет жолында биік белестерді бағындырды. Төрт жылдан астам уақыт ішінде ол Қарағанды облысы ішкі істер басқармасының тергеу басқармасына тергеуші болып тағайындалды. 1993 жылы Ресей Ішкі істер министрлігінің академиясын тəмамдаған Нұрлан Армияұлы Қарағанды облысы ішкі істер басқармасының тергеу басқармасы бастығының орынбасары лауазымын атқарды. Осыдан кейін бірнеше жыл бойы еңбек еткен полиция генерал-майоры 2001 жылдың мамыр айында Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Тергеу департаментінің бастығы лауазымын атқарды. 2002 жылдан 2003 жылға дейін генерал Нұрлан Рахымберлин Қаржы департаментінде қызмет атқарып қаржы полициясы қызметкерлерімен бірлесіп қылмыстардың алдын алу үшін аянбай еңбек етті. Ол 2004 жылы Қарағанды облысы ішкі істер департаменті бастығының тергеу жөніндегі орынбасары, кейін Ішкі істер министрлігі Тергеу комитеті төрағасының орынбасары, ал 2009 жылдың қаңтар айынан бастап Қарағанды облысы

ішкі істер департаментін басқарды. Нұрлан Армияұлы өмірінің соңына дейін Отанына адал қызмет етті. Ол ұл-қызына ұлағатты тəрбие берді. Əртүрлі лауазымдарда қызмет атқарған ол өзіне жүктелген міндеттерді бұлжытпай орындап, қоғамдық тəртіпті қадағалауға қажырлы еңбек сіңірді. Қызмет барысында полиция генерал-майоры Нұрлан Рахымберлин бірнеше наградалармен марапатталды. Оның ішінде «Қазақстан Республикасы Тəуелсіздігіне 10 жыл», «Қазақстан Конституциясына 10 жыл» мерейтойлық медальдары бар. Сондай-ақ, генерал Нұрлан Армияұлы Рахымберлин Балқаш қаласындағы түрмеде ауыр жəне аса ауыр қылмыс жасап сотталғандар кепілдікке алған адамдарды құтқару арнайы операциясында білікті басшы ретінде танылып «Ерлігі үшін» медалімен марапатталды. Оның кəсіби шеберлігі мен бай тəжірибесі, білікті басшы ретінде жауапты лауазымдардағы айтулы істері біз үшін əрдайым ұмытылмас өмірлік бағыт болып қала бермек. Нұрлан Армияұлы Рахымберлиннің жарқын бейнесі оны білетіндердің жадында əрдайым сақталады. Қарағанды облысының ішкі істер департаменті.

Егер сіз «Егемен Қазақстан» газетіне жарнама бергіңіз келсе, мына телефондарға хабарласыңыз: Астана тел/факс 37-64-48, 37-60-49. Электронды пошта: egemen_adv@mail.ru. Алматы 73-74-39, ф. 73-73-97. Электронды пошта: gulnurekkz@mail.ru.

Қазақстан Республикасы Жер ресурстарын басқару агенттігі Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі Əділбек Рыскелдіұлы Жақсыбековке əкесі Рыскелді Дəуренбекұлы ЖАҚСЫБЕКОВТІҢ қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

«Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясы» акционерлік қоғамы басшылығы мен ұжымы Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі Əділбек Жақсыбековке əкесі Рыскелді ДƏУРЕНБЕКҰЛЫНЫҢ қайтыс болуына байланысты орны толмас қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Алматы қаласы ішкі істер департаментінің басшылығы, ардагерлер кеңесі жəне жеке құрамы Қарағанды облысы ішкі істер департаментінің бастығы, полиция генерал-майоры Нұрлан Армияұлы РАХЫМБЕРЛИННІҢ қайтыс болуына байланысты марқұмның туған-туыстары мен жақындарына қайғыларына ортақтасып көңіл айтады.

«Семей инжиниринг» акционерлік қоғамының басшылығы мен ұжымы Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі Əділбек Рыскелдіұлы Жақсыбековке əкесі Рыскелді Дəуренбекұлы ЖАҚСЫБЕКОВТІҢ қайтыс болуына байланысты ауыр қайғысына ортақтасып шын ниеттен көңіл айтады.

Ақтөбе облысы ішкі істер департаментінің басшылығы, жеке құрамы жəне ардагерлер кеңесі Қарағанды облысы ішкі істер департаментінің бастығы, полиция генералмайоры Нұрлан Армияұлы РАХЫМБЕРЛИННІҢ қайтыс болуына байланысты марқұмның отбасы мен туыстарына қайғыларына ортақтасып көңіл айтады. Нұрлан Армияұлының азаматтық тұлғасы, жарқын бейнесі оны білетіндердің жадында əрдайым сақталады.

Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігі Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі Əділбек Рыскелдіұлы Жақсыбековке əкесі Рыскелді ДƏУРЕНБЕКҰЛЫНЫҢ қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

«Банк ЦентрКредит» АҚ Директорлар кеңесі, басқармасы жəне ұжымы Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі Əділбек Рыскелдіұлы Жақсыбековке, «Цеснабанк» АҚ басқарма төрағасы Дəурен Əділбекұлы Жақсыбекке, олардың барлық туған-туыстарына əкелері мен аталары Рыскелді Дəуренбекұлы ЖАҚСЫБЕКОВТІҢ қайтыс болуына байланысты орны толмас қайғыларына ортақтасып көңіл айтады.

Қазақстан Республикасы Əскери сотының ұжымы Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі Əділбек Рыскелдіұлы Жақсыбековке əкесі Рыскелді Дəуренбекұлы ЖАҚСЫБЕКОВТІҢ қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

«РЕСПУБЛИКА» ЖЗҚ» АҚ ұжымы «Цеснабанк» АҚ басқарма төрағасы Дəурен Əділбекұлы Жақсыбекке атасы Рыскелді Дəуренбекұлы ЖАҚСЫБЕКОВТІҢ өмірден озуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Руководство и коллектив акционерного общества «Семей инжиниринг» выражает искреннее и глубокое соболезнование Министру обороны Республики Казахстан Джаксыбекову Адильбеку Рыскельдиновичу по поводу безвременной кончины его отца ДЖАКСЫБЕКОВА Рыскельды Дауренбековича. «Ұлттық ғылыми медициналық орталық» АҚ ұжымы «Астана медицина университеті» АҚ дерматовенерология кафедрасының меңгерушісі, медицина ғылымдарының докторы, профессор Гүлнəр Рыскелдіқызы Батпеноваға əкесі РЫСКЕЛДІНІҢ қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады. С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінің əкімшілігі мен ұжымы белгілі ұстаз, əлеуметтану жəне саясаттану кафедрасының меңгерушісі, Павлодар мемлекеттік университетінің профессоры, Əлеуметтік ғылымдар академиясының академигі, саяси ғылымдар докторы Ғабит Нажмиденұлы ИРЕНОВТІҢ қайтыс болуына байланысты марқұмның ағайын-туыстары мен дос-жарандарына қайғыларына ортақтасып көңіл айтады. «Шахтер» футбол клубы» АҚ ұжымы Қазақстан футбол федерациясының президенті Əділбек Рыскелдіұлы Жақсыбековке əкесі Рыскелді ДƏУРЕНБЕКҰЛЫНЫҢ қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

www.egemen.kz

16 қаңтар 2013 жыл

 Тұсаукесер

Ќазаќта дара – аќын Сара Сүлеймен МƏМЕТ, «Егемен Қазақстан».

Тəңірім қазаққа қапы қалмай қадіріне жетсең таланттан тарықтырмаймын деген бе, небір дара да, дана ұл-қыздарды аямай берген ғой. Сондай аяулылардың қатарында «Қызымын Тастанбектің атым Сара, Ішінен ер Қаптағай шықтым дара. Он үште домбыра алып сөз сөйлеп ем, Келемін бір сүрінбей, жалғыз қара», десе айтыстағы əріптесі, атақты Біржан сал: «Шырағым Сара, сендей тумас бала, Шежіре болармысың мұндай дана», деп балаған ұлтымыздың рухы биік, қыз да болса өнерімен өрен жүйріктердің қатарында қырандай самғап, өлең сөзді өрімшідей өрнектеген Сара Тастанбекқызының өлеңдері мен айтыстары, өмір жолын арқау еткен мақалалар мен естеліктер, талантына табынған, талантты қаламгерлердің туындылары топтастырылған «Сара саңлақ» атты жинақ таяуда жарық көрген еді. Осындай жұртқа керек дүниеге ұйтқы болған, яғни идея авторы белгілі қаламгер, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, «Алаш» халықаралық сыйлығының иегері Шəрбану Бейсенова болса, редакциялық алқа төрайымы Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, Қазақстанның халық жазушысы Фариза Оңғарсынова екен. Осы күндері жұртқа керек мұндай сүбелі еңбекті Атымтай жомарт демеушісіз шығару қиынның қиыны. Ұлт руханиятының шоқ жұлдыздарына соңғы кездері ерекше назар аударып жүрген «Алтын қыран» халықаралық қайырымдылық қоры, оның президенті Исламбек Салжанов екенін айта отырып, бір күннің, бір сəттің қызығы емес, халықтың қадірлісі, қазақтың дарасы саңлақ Сараға да жанашырлық танытқанын қалың қауымға жеткізуді парыз санадық. Осы кітаптың тұсаукесер рəсімі елордадағы Ұлттық академиялық кітапханада өтті. «Дүние келіп, кетер əркім қонақ, Солардың біреуі мен – өмірі шолақ» деп саналыға ой салып кеткен ақын Сара туралы Фариза Оңғарсынова апамыз ағынан жарыла айтып, ақындықты, шеберлікті, рухтың мықтылығын, халықтық қасиеттің

құдіретін бала кезден Сара мен Махамбеттен алғанын тілге тиек етті. Бұдан кейінгі сөзді «Қазақстан» РТРК АҚ басқарма төрайымы Нұржан Мұхамеджанова алып, қазақ мектебінде оқыған ұл мен қыз «Біржан мен Сара» айтысын оқып, көңілге тоқып, одан əлденеше шығарма жазып қанаттанғанына дəйектер келтірді. Ал кітапқа демеушілік көрсеткен Исламбек Салжанов, əдебиет ұлы болмай, халық ұлы болмайды деген Ғабит Мүсіреповке жүгініп, қазаққа қазір жетпей жатқан нəрсе рухани құндылық екенін атап өтті. «Қағазға жалғыз сөзім түспеген соң, Ұмы тылып қалар Сара құр аңыз боп... Белгілі байлау жоқ, матауы жоқ, Есіл сөз босқа кетті желдей улеп» деген Сара сөзін

 Толғауы тоқсан тіршілік

алға тартқан жазушы Шəрбану Бейсенова бұл кітаптың қалай жарық көргеніне жанжақты тоқталып, ерекше үлес қосқан ақын əрі ғалым Ж.Əскербекқызының, профессор Б.Ерденбековтің, өзге де азаматтардың үлесіне дəн ризалығын білдірді, мұқабаның безендірілуіне белгілі суретші Камиль Муллашевтің суреттері алынғанын айтты. Кітаптағы басты жаңалық деп идея авторының Қазан қаласына барған сапарда «Қисса Біржан сал Сара қыздың айтысқаны» деген атпен Ж.Шайхысыламұлы 1900 жылы басып шығарған айтыс мəтінін əкеліп, жинаққа қосуы еді. «Егемен Қазақстан» республикалық газеті» акционерлік қоғамының президенті Сауытбек Абдрахманов «Біржан мен Сара» айтысы туралы əр алуан пікірге түйін қойған Ғабит Мүсірепов сөзіне жүгіну қажеттігін назарға салды. Шынында ұлы Ғабең «Ақын Сараға соқтықпасақ қайтер!» деген мақаласында: «Өсер елді өсірмес қылықтар осындайдан басталып өрби береді. Бір ғасырға жақын жасасып, қанымызға да, жанымызға да сіңіп болған атақты айтысты жоққа шығаруға кеткен еңбек (егер оны еңбек дей алсақ!) кесек бір тасты ойдан өрге қарай домалатумен

тең...» деген байламына ден қойсақ, қане. Кем тірліктен бүгін құтылмасақ, ертең қызыл-жасыл дүниенің ішінен ұлтқа қажет руханиятты ұрпағымыз таңдап ала алмай қалары айдай анық. Профессор Тұрсын Жұртбай қазақтың ақын қыздары туралы əңгіме қозғап, Сарадан басталған қадам жалғаса берсе деген тілегін білдірді. Режиссер С.Асылхан «Ақын Сара» драмасы туралы ой өрбітсе, Лена Əбдіқалықова айтыс өнеріндегі қыздардың ерекше рөлін еске түсірді. ҚР Орталық сайлау комиссиясының мүшесі Лəззат Сүлеймен ақын Сара мен Ілияс (Жансүгіров) өлеңдерінен дəйектер келтірсе, Ұлттық академиялық кітапхананың директоры Əлібек Асқаров айтыста «Біржан мен Сара», өнерде Мұқан Төлебаевтың «Біржан мен Сара» операсына тең келер дүниенің əлі де жоқ екенін, осы екі үлгіге де ақын Сара арқау болғанын атап өтті. Əнші Г.Бөкейханқызы тұсаукесерді əнмен əспеттесе, ақын Ж.Оспанбекова жырдан шашу шашты. Ғабит Мүсірепов Сара туралы жоғарыдағы мақаласында «... Оның айтыстан басқа өлеңдері болды ма деп алаңдаушылық– əрине, заңды» деген екен. Енді міне, сол заңдылық салтанат құрып, «Осы бір он ауыз сөз менен сыйлық» деп кішіпейілділік танытқан ақын Сараның маржандай өз туындылары да жүйелі түрде жарыққа шығып отыр. Бұл ұлт руханиятына қосылған үлкен үлес деп білеміз. Иə, жер басып жүргендерді желкендей көтерумен бірге, «Мезгілсіз, мерекесіз өткендердің, Əруағы бізді де айт деп сыбырлайды» деген арқалы ақын Иса Байзақовтың сөзіне ден қоя отырып, арғыбергі ғасырлардағы арыс ұлдарымыз бен аяулы қыздарымыздың өмірін, өнегесін, артында қалған бай мұрасын осылайша жаңғыртып отырсақ, кейінгі толқын-толқын ұрпақ сабақ алып, жақсы дəстүр жалғаса берер еді. Суретті түсірген Ерлан ОМАРОВ, «Егемен Қазақстан».

 Тосын табиғат

Ќолжетімді медициналыќ кґмек ќайда?

Меншік иесі:

“Егемен Қазақстан” республикалық газеті” акционерлік қоғамы Президент Сауытбек АБДРАХМАНОВ Вице-президент – бас редактор Жанболат АУПБАЕВ Вице-президент Еркін ҚЫДЫР

Азиядан – алтынмен

Руслан спорттың бұл түрімен он жасынан, ал, Жадыра болса 14 жасынан айналыса бастаған. Екеуі де Арман Байленовтің қол астында жаттығып келеді. Арман Тулеубекұлы – елімізге танымал жаттықтырушы, осы уақытқа дейін қаншама əлемдік деңгейдегі спортшыларды тəрбиелеп шығарған бапкер. Руслан – 2010 жылы Сербия астанасы Белград қаласында өткен əлем чемпионатында күміс жүлдегер атанған, Азия чемпионатында бас жүлдені еншілеген дарынды спортшы. Жадыра – 2009 жылғы Тайландта өткен Азия

Есмұхамбет АЙТМАҒАМБЕТОВ, зейнеткер.

Долы дауыл ќаланы жарыќсыз ќалдырды Ержан БАЙТІЛЕС,

«Егемен Қазақстан».

Өткен аптада Ақмешітіңізде ауа райы сан құбылды. Апта басында біршама ызғар болып еді, одан кейін күн күліп, жер еріп көктем секілденіп кетті. Ал жұма күні жаңбыр жауды. Оның соңы қарға ұласты да, қатты дауыл соқты. Ол кесірсіз болмады. Үйлердің шатыры ұшты. Біраз жер жарықсыз қалды. Атап айтар болсақ, Астана, Сəулет, Ақмешіт, Мерей, Коммунизм, Гагарин, КБИ, Шанхай шағын аудандарында жарық сөнді. Себебі қала орталығына электр қуатын жеткізуші 30 подстанса істен шыққан. Сонымен қатар, Ақмешіт пен Мерейде су тоқтап, тұрғындар сусыз қалды. Қатты жел оңтүстік-батыстан секундына 20-25 метр жылдамдықпен соққан. Соның салдарынан талдар құлаған. Ал бұл ағаштар электр желілерін үзген. Оның ақыры жоғарыдағы айтқан жағдайға əкелген. Осы мəселеге орай Қызылорда қаласы əкімінің орынбасары Ерлан Төрəлиев, қалалық электр жүйесі бөлімінің бастығы Ғалым Ибраев, «КРЭК» АҚ бас директорының орынбасары Əлиəкбар Дауылбаев, «Қызылордасужүйесі» мекемесінің директоры Марат Өсербаевтар журналистерге түсініктеме берді. Ең бірінші подстансалар неліктен істен шықты? Əлиəкбар Дауылбаевтың сөзіне

сенсек, облыс орталығында 800-дей подстанса бар екен. Жыл сайын оларды жаңартуға жəне жөндеуге қаржы бөлінеді. Дегенмен кешегі дауылда сыр бергендері əбден тозығы жетіп, ескіргендері көрінеді. Олардың кейбірінің ішіне қар толып істен шықса, қайсыбіріне келетін электр желілері үзіліп, жұмыс істемей қалған. Ал Ғалым Ибраев дауыл күнгі түні тиісті мекеме 12 бригаданы жұмысқа шығарып, таңды көздерімен атырғандарын айтады. Судың тоқтап қалуы да осы жарыққа тікелей байланысты болған. Осының салдарынан аталған екі шағын аудан 12 сағат сусыз отырған. Апаттың айтып келмейтіні анық. Оның үстіне соңғы жылдары табиғаттың тосын мінез танытуы жиілеп те кетті. Оған ешкімді кінəлай алмайсың. Дей тұрғанмен, бүгінде Қызылорда қаласындағы жер үйлер толықтай дерлік газбен жылытылады. Ал жарық болмаса, газдың болмай қалатыны бесенеден белгілі. Сондықтан қалалық электр жүйесі болсын, «КРЭК» АҚ болсын жарық тарататын құрылғыларын қысқа мықтап дайындауды жазда ойланулары керек еді. Өйтпеген жағдайда қалада не болғаны белгілі. Сондықтан «қыс қамыңды жазда ойла» деген тəмсілді тағы бір естеріне салғымыз келеді. ҚЫЗЫЛОРДА.

ХОККЕЙ. Жоғары лигада ойнайтын Қарағандының «Сарыарқасы» мен Өскеменнің «Қазцинк-Торпедо» командалары кезекті жеңістеріне жетті. Кеншілер қаласының хоккейшілері Беларусьтің «ЮностьМинск» клубымен кездесіп, сырт алаңда 6:4 есебімен жеңсе, өз айдынында Краснодардың «Кубань» ұжымын қабылдаған өскемендіктер қарсыластарын 3:0 есебімен ұтты. Қазір турнир кестесінде Қарағанды командасы 94 ұпаймен бірінші орында тұрса, «Қазцинк-Торпедо» 67 ұпаймен 8-орында келеді. Ал Жастар хоккей лигасының «Шығыс» конференциясында өнер көрсетіп жатқан «Снежные барсы» командасы Астананың мұз айдынында Пермьнің «Октан» клубынан 3:1 есебімен басым түсті. Бұл лигада астаналықтар 45 ұпаймен 11-орынды иеленуде. Құрлықтық хоккей лигасында Астананың «Барыс» командасы 7 қаңтар күні Новокузнецкінің «Металлургімен» ойнап, 8:6 есебімен жеңгеннен кейін сырт алаңдағы үш ойынында да жеңіліс тапты. Мəселен, кеше кешке Ханты-Мансидің «Югра» клубынан да ұтылып қалды. «Барыс» турнир кестесінде «Шығыс» конференциясында 67 ұпаймен 5-ші орында келеді. ВОЛЕЙБОЛ. Қазақстан ерлер ұлттық құрамасы оқужаттығу жиынын өткізу үшін Катардың Доха қаласына аттанды. Бұл жиын 2 ақпанға дейін созылады. Оған бас жаттықтырушы Геннадий Паршин Əсет Базарқұ лов, Надирхан Қадірханов, Сергей Кузнецов, Олег Веригин, Алексей Гутор, Антон Юдин, Ев г ен ий Горчан юк, Юри й Сту лов, Дмитрий Горбатков,

МЕКЕН-ЖАЙЫМЫЗ: 010008 АСТАНА, “Егемен Қазақстан” газеті көшесі, 5/13. 050010 АЛМАТЫ, Абылай хан даңғылы, 58 А. АНЫҚТАМА ҮШІН: Астанада: АТС 37-65-27, Алматыда: 273-73-80.

БАЙЛАНЫС: Астанада: факс (7172) – 37-19-87, электронды пошта: egemenkz@maіl.onlіne.kz egemenkz@maіl.ru , egemenkz@maіl.kz Алматыда: факс (727) – 273-73-80, электронды пошта – egemalm@host.kz

МЕНШІКТІ ТІЛШІЛЕР: Астана – (717-2) 37-61-21; Ақтау – 8 (701) 593-64-78; Ақтөбе – (713-2) 56-01-75; Талдықорған – 8 (728) 27-05-70; Атырау – (712-2) 32-94-07; ЖАРНАМА-АҚПАРАТ БӨЛІМІ:

Көкшетау – (716-2) 25-76-91; Павлодар – (718-2) 57-18-09; Қарағанды – (721-2) 43-94-72; Семей – (722-2) 52-26-86; Қостанай – (714-2) 39-12-15; Тараз – (726-2) 43-37-33; Қызылорда – (724-2) 27-00-85 Шымкент – 8 (701) 404-36-29; Орал – (711-2) 28-80-35; Петропавл – (715-2) 50-72-50. Өскемен – (723-2) 25-28-41; Астанада – 8 (717 2) 37-60-49, факс – 37-64-48, egemen_adv@mail.ru Алматыда – 8 (727) 273-74-39, факс – 273-73-97, gulnurekkz@mail.ru

А материалдың жариялану ақысы төленген. “Егемен Қазақстанда” жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп басуға болмайды.

Газет мына қалалардағы: 010008, Астана қ., Жұбанов к-сі, 24/1, «Издательство БМ» ЖШС, 050000, Алматы қ., Гагарин к-сі, 93 А, «Дәуір» РПБК ЖШС, 100008, Қарағанды қ., Сәтбаев к-сі, 15, «Арко» ЖШС, 110007, Қостанай қ., Мәуленов к-сі, 16, «Қостанай полиграфия» ЖШС, 120014, Қызылорда қ., Байтұрсынов к-сі, 49, «Энергопромсервис» ПФ» ЖШС, 130000, Ақтау қ., 22-м/а, «Caspiy Print» ЖШС, 030010, Ақтөбе қ., Рысқұлов к-сі, 190, «А-полиграфия» ЖШС, 060005, Атырау қ., Ж.Молдағалиев к-сі, 29 А, «Мистоль» ЖШС, 160000, Шымкент қ., Т.Әлімқұлов к-сі, 22, «Ernur prіnt» ЖШС, 140000, Павлодар қ., Ленин к-сі, 143, «Дом печати» ЖШС, 150000, Петропавл қ., Қазақстан Конституциясы к-сі, 11, «Полиграфия» АҚ, 080000, Тараз қ., Төле би д-лы, 22, «ЖБО «Сенім» ЖШС, 090000, Орал қ., Мұхит к-сі, 57/1, «Жайық Пресс» ЖШС, 040000, Талдықорған қ., Қабанбай батыр к-сі, 32, «Офсет» баспаханасы, 070002, Өскемен қ., Космическая к-сі, 6/3, «Шығыс ақпарат» КМК баспаханаларында басылып шықты.

ойындарында кикбокстан қола медаль иегері. Жадыра сондай-ақ елімізде енді дамып келе жатқан қыздар арасындағы бокспен де айналысады. Руслан мен Жадыра енді биылғы жылдың сəуір айында Шымкент қаласында өтетін Қазақстан чемпионатында бақ сынайды. Одан кейін оларды Корей елінің Инчхон қаласында өтетін Азия ойындары күтіп тұр. Анар ҚУАНҒАЛИЕВА. СЕМЕЙ.

Жарыстан – жаѕалыќтар «Егемен Қазақстан».

қысқа көшесінің бойына орналасқан. Оған бару үшін Б.Момышұлы көшесінің бас жағымен тауға қарай өрмелеп барып, тағы да бірнеше шолақ көшелерді басып өтіп Жандосов көшесіне жетесің. Жандосов көшесі – неше түрлі көліктер құжынап тоқтаусыз жүріп жататын аса бір қауіпті жер. Осы көшенің бойына көз жетер тұсқа салынған бір ғана жаяу адамдар өтетін арнаулы ақ жолақ өткел бар. Соған жетіп барып, көшенің қарсы жағына шығу үшін шаршап-шалдығып əжептəуір жол жүруің керек. Ал көшені кез-келген тұсынан қиып өтер болсаң, неге олай екенін кім білсін, əлгі Жандосов көшесіндегі жолдың қарсы жағы адымың жетпейтін өте биік болып салынған. Қаптап өтіп жататын көліктер тасқынынан иманыңды үйіріп қорқып келе жатып əлгі қарсы беттің биігіне өрмелеп шығудың өзі бір қиямет. Бұдан оншақты жыл бұрын осы маңайда Мамыр шағын аудандарын қоса қамтитын арнаулы емхана салынады деген əңгіме шығып еді. Оның орны да белгіленіпті десетін. Одан бері бұл маңайдағы талай құрылыс бітті. Бірақ салынып жатқан емхананы көрдім дегенді естіген емеспіз. Жоғарыда аталған шағын аудандарды басып өтіп, №18 емханаға алып баратын автобус маршрутын ашу керек екені айтудайақ айтылып келеді. Бірақ оған құлақ асып жатқан ешкім жоқ.

АЛМАТЫ.

Ел құрамасы Үндістанның Пума қаласындағы кикбокстан өткен Азия чемпионатынан жеңіспен оралды. Əлемнің 19 мемлекеті қатысқан додада Семей мемлекеттік педагогикалық институтының студенттері Руслан Сексенбаев 71 кило салмақта топ жарса, Жадыра Қуанышева 52 килода үшінші орын алды.

Дастан КЕНЖАЛИН,

«Əуелгі байлық – денсаулық!» – деуші еді ғой дана халқымыз. Талай ғасырлық өмір тəжірибесінен алынған осынау ұлағаты терең ұлы сөзді Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев та естен шығармай ел халқына арналған жыл сайынғы Жолдауларында үнемі баса айтумен келеді. Мəселені əріден ойлап, терең нен қозғайтын Мемлекет басшысы өзі нің «Қазақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» деген Қазақстан халқына Жолдауында бұл мəселеге қайта оралып, денсаулық сақтау ісі бойынша негізгі басымдықтардың бірі «сапалы жəне қолжетімді медициналық қызметтер көрсетумен қамтамасыз ету» екенін тағы да атап өтті. Өзіміз ойлап көрейікші. Медициналық қызметті көрсетті не, көрсетпеді не, егер одан нəтиже шықпай жатса. Жасаған емі шипалы болмай, емдеген адамы сырқатынан айыға алмаса, одан не пайда? Алматыдағы Мамыр-1 деп аталатын шағын аудан тұрғындарына №18 қалалық емхана қызмет көрсетеді. Мамыр-2, Мамыр-3, Мамыр-4... Мамыр-7 шағын аудандары да осы емханаға қарайды деп естиміз. Емхана жұмысына, оның көрсетіп жүрген қызметінің сапасына қояр ешбір кінəміз жоқ. Əңгіме басқада. Əлдеқалай денсаулығымыз сыр беріп ауыра қалсақ, дəрігерге көрініп ем алу үшін əлгі айтқан емханаға жетуің қиынның қиыны. Өйткені, біздің тұрған жерімізден тауға қарай екіүш шақырым қашықтыққа орналасқан ол емханаға ешбір автобус бармайды. Ал өтіп жатқан таксилерді тоқтатсаң, жолы нашар тар көшелерді кесіп өтуді қиынсынып ешқайсысы алмайды немесе қымбат жолақысын сұрайды. Сондықтан емханаға неше түрлі қиынқыстау жерлерді басып өтіп жаяу баруың керек. «Қиын-қыстау жерлерді» деуіміздің себебі бар. Аталған емдеу орны Дəуленов

 Спорт

Виталий Мироненко, Максим Мамедов, Сергей Окунев пен Виталий Эрдштейнді шақырып отыр. Осы ойыншылардың бəрі «Алматы» волейбол клубында өнер көрсетеді. Команданың биылғы жоспарларына келсек, сəуір айында Иранда өтетін клубтық Азия чемпионатына, шілде айында Қытайда өтетін халықаралық турнирге, тамыз айында Алматыда болатын дəстүрлі Қазақстан Республикасы Президенті кубогы турниріне қатысады. Сондайақ, командамыз Біріккен Араб Əмірлігінде 28 қыркүйек пен 6 қазан аралығында өтетін Азия чемпионатында күш сынасады. ТЕННИС. Осы күндері өтіп жатқан Австралияның ашық чемпионатында отандасымыз 21 жастағы Ксения Первак екінші кезеңге шықты. Əзірше жасыл құрлық елінің жарысында Первак қана келесі айналымға жолдама алып отыр. Бұған дейін Галина Воскобоева америкалық Винус Уильямстан, Сесиль Каратанчева қытай На Лиден жеңілген болатын. Осы кездесулерде апалы-сіңлілі Уильямстердің үлкені Галинаны айқын басымдықпен жеңсе, қытайлық қыз да Сесильден оңай айласын асырды. Ерлер арасында Михаил Кукушкин австриялық Юрген Мельцерден ұтылды. 2011 жылы Уимблдон турнирінде чех Ивента Бенешовамен бірге микст бойынша жеңіске жетіп, қазір əлемнің 28 ракеткасы саналатын Мельцер де Кукушкинді аса қиналмай ұтты. Ендігі үмітіміз – Ярослава Шведова. Ол əйелдер арасындағы сынның алғашқы айналымында грузиялық Татишвилиді жеңген 18 жастағы неміс Анника Бекпен кездеседі. Бек – 2012 жылғы Роллан Гарростың жасөспірімдер арасындағы жекелей сынының жеңімпазы болған теннисші.

Газетті есепке қою туралы №01-Г куəлікті 2007 жылғы 5 қаңтарда Қазақстан Республикасының Мəдениет жəне ақпарат министрлігі берген. «Егемен Қазақстан» республикалық газеті» АҚ ҚР СТ ИСО 9001-2009 Сапа менеджменті жүйесі. Талаптар» талаптарына сəйкес сертификатталған.

Таралымы 200 601 дана. Нөмірдің кезекші редакторы

Жылқыбай ЖАҒЫПАРҰЛЫ.

Индекс 65392. Аптасына 5 рет шығады. “Егемен Қазақстан” республикалық газеті” АҚ компьютер орталығында теріліп, беттелді. Көлемі 10 баспа табақ. Нөмірдегі суреттердің сапасына редакция жауап береді. Тапсырыс 8921 Газет Астана қ., Жұбанов к-сі, 24/1, «Издательство БМ» ЖШС-те басылды, тел. 93-98-25. Тапсырыс №149 ek

www.egemen.kz

16 қаңтар 2013 жыл

РЕСМИ БӨЛІМ Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2012 жылғы 8 қараша

№1416

Астана, Үкімет Үйі

«Инвестициялар туралы» Қазақстан Республикасының Заңын іске асырудың кейбір мəселелері туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 8 мамырдағы № 436 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулы етеді: 1. «Инвестициялар туралы» Қазақстан Республикасының Заңын іске асырудың кейбір мəселелері туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 8 мамырдағы № 436 қаулысына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2003 ж., №19, 192-құжат) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін: 1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын: «1. Қоса беріліп отырған: 1) инвестициялық преференцияларды көздейтін инвестицияларды жүзеге асыруға арналған модельдік келісімшарт; 2) инвестициялық преференциялар берілетін экономикалық қызмет түрлерінің жалпы сыныптауышы сыныптарының деңгейінде қызметтің басым түрлерінің тізбесі; 3) технологиялық жабдықтың қосалқы бөлшектерінің, шикізат жəне (немесе) материалдардың импорты кезінде кедендік баждар салудан босатылатын экономикалық қызмет түрлерінің жалпы сыныптауышы сыныптарының деңгейіндегі қызметтің басым түрлерінің тізбесі; 4) Инвестицияны мемлекеттік қолдау саласындағы уəкілетті органның мемлекеттік органдардың мамандарын, консультанттар мен сарапшыларды тарту ережесі бекітілсін.»; көрсетілген қаулымен бекітілген Инвестициялық преференцияларды көздейтін инвестицияларды жүзеге асыруға арналған модельдік келісімшарт осы қаулыға 1-қосымшаға сəйкес жаңа редакцияда жазылсын; көрсетілген қаулымен бекітілген Инвестициялық преференциялар берілетін экономикалық қызмет түрлерінің жалпы сыныптауыш сыныптары деңгейіндегі қызметтің басым түрлерінің тізбесі: мынадай мазмұндағы ескертпемен толықтырылсын: «Ескертпе: технологиялық жабдықтың қосалқы бөлшектерiнiң, шикiзаттың жəне (немесе) материалдардың импорты кезiнде кеден баждарын салудан босатылатын экономикалық қызмет түрлерінің жалпы сыныптауышының сыныптары деңгейіндегі қызметтің басым түрлерінің тізбесіне сəйкес технологиялық жабдықтың қосалқы бөлшектерiнiң, шикiзаттың жəне (немесе) материалдардың импорты кезiнде кеден баждарын салудан босату беріледі.»; осы қаулыға 2-қосымшаға сəйкес технологиялық жабдықтың қосалқы бөлшектерiнiң, шикiзаттың жəне (немесе) материалдардың импорты кезiнде кедендік баждар салудан босатылатын экономикалық қызмет түрлерінің жалпы сыныптауышы сыныптарының деңгейіндегі қызметтің басым түрлерінің тізбесімен толықтырылсын. 2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі С.АХМЕТОВ. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 8 қарашадағы №1416 қаулысына 1-қосымша Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 8 мамырдағы №436 қаулысымен бекітілген Инвестициялық преференцияларды көздейтiн инвестицияларды жүзеге асыруға арналған модельдік келісімшарт Астана қаласы

______ _______ _______ (күні, айы, жылы)

Осы инвестициялық преференцияларды көздейтiн инвестицияларды жүзеге асыруға арналған инвестициялық келісімшарт, бұдан əрi Тараптар деп аталатын __________________________________ __________________________________ негiзiнде əрекет eтeтiн (Ереже немесе Бұйрық) ________________________________________________________атынан (басшының немесе оның мiндетiн атқарушы тұлғаның аты-жөнi) ______________________________________ (бұдан əрi - Уəкiлеттi орган) (уəкiлеттi органның атауы) жəне ______________________________________ негiзінде əрекет ететiн (Жарғы немесе сенiмхат) ______________________________________________ атынан (басшының немесе өзге уəкiлеттi тұлғаның аты-жөнi) ________________________________________________ жобаны iске асыруды жүзеге асыратын (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық) _____________________________________________ (бұдан əрi - Инвестор) арасында жасалды. (Қазақстан Республикасы заңды тұлғасының атауы) Мыналарды: 1) Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделген Қазақстан Республикасының инвестициялар туралы заңнамасы қызметтiң басым түрлерінде жаңа өндiрiстердi құру, жұмыс iстеп тұрғандарын кеңейту жəне жаңарту мақсатында қолайлы инвестициялық ахуал жасауға бағытталғанын; 2) Уəкiлеттi органға инвестициялық келісімшарттарды жасасуға жəне орындалуын бақылаумен байланысты тiкелей құқықтар берiлгенiн; 3) Уəкiлетті орган жəне Инвестор __________________________________________________________________ (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық жобаның атауы) жобаны iске асыру кезінде олардың өзара құқықтары мен міндетiн реттейтiнi туралы уағдаласқандығын назарға ала отырып, уəкiлеттi орган жəне Инвестор төменде көрсетілгендер туралы осы инвестициялық Келісімшартты жасасты. 1. Негiзгi ұғымдар 1. Осы инвестициялық келісімшартқа қолданылатын негiзгi ұғымдар: 1) инвестицияық келісімшарт - инвестициялық преференцияларды көздейтiн инвестицияларды жүзеге асыруға арналған шарт; 2) кiрiстер - пайданы, дивидендтi, жəне басқа да сыйақыларды қоса алғанда, олар төлейтiн нысанға қарамастан инвестициялық немесе онымен байланысты қызметтен алынатын кiрiстер; 3) материалдық емес активтер - жиынтық жылдық кiрiстi алу үшiн ұзақ мерзімді кезең iшiнде (бiр жылдан астам) пайдаланатын материалдық емес объектiлер; 4) форс-мажор – инвестициялық келісімшарттың бұдан əрi орындалу барысын қиындататын немесе оған мүмкiндік бермеуге əкеп соғатын тежеусiз күш жағдайлары (əскери қақтығыстар, табиғи апаттар, дүлей зілзалар жəне тағы басқалары); 5) үшiншi тұлға – инвестициялық келісімшарт бойынша тарап болып табылмайтын кез келген тұлға; 6) жұмыс бағдарламасы – инвестициялық жобаны немесе инвестициялық стратегиялық жобаны iске асыру жөнiндегi жұмыстардың күнтiзбелiк кестесiн айқындайтын, инвестициялық келiсiмшартқа 1-қосымша; 2. Осы бөлімде жоқ ұғымдар, түсіндiрулер «Инвестициялар туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 8 қаңтардағы Заңындағы (бұдан əрi - Заң) жəне инвестициялық преференциялар мəселелерiн реттейтiн басқа да нормативтiк құқықтық акілердегі ұғымдарға сəйкес мəнге ие. 2. Инвестициялық келісімшарттың мəн-жайы 3. Осы инвестициялық келісімшарттың мəн-жайы Инвесторға _____________________________ ___________________ жоба шеңберiнде (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық) Қазақстан Республикасының инвестициялар туралы заңнамасында көзделген инвестициялық преференцияларды беру болып табылады. 4. Инвесторға мынадай инвестициялық преференциялар берiледi: 1) технологиялық жабдыққа жəне жинақтауыштарды импорттау кезінде осы инвестициялық келісімшарттың 2-қосымшасына сəйкес ________ мерзімге кедендік баждар салудан босату; технологиялық жабдыққа қосалқы бөлшектерді, шикізаттар жəне (немесе) материалдарды импорттау кезінде осы инвестициялық келісімшарттың 3-қосымшасына сəйкес __________ мерзімге кедендік баждар салудан босату; 2) мемлекеттік заттай грант:_____________түрінде_____________құқында______________ артынан __________________ инвестициялық келісімшартқа сəйкес инвестициялық міндеттемелерін орындаған жағдайда 3) Қазақстан Республикасының салықтық заңнамасында көзделген тəртіппен жер салығы жəне мүлік салығына жеңілдіктер ___________мерзімге (келісімшартты жасасқан күннен жеті жылдан артық емес); 4) əлеуметтік-экономикалық даму деңгейі төмен елді мекенде(дерде) инвестициялық стратегиялық жобаны іске асырушы Инвесторға арналған мынадай шығын түрлері бойынша өнеркəсіптік жеңілдіктер: газ; электр энергиясына; жер учаскесін сатып алуға; ғимарат, құрылым (құрылыс) сатып алуға. 3. Инвестициялық келiсімшарттың мақсаты 5. Осы инвестициялық келісімшарт _______________________________ (қызметтiң басым түрлерiнiң атауы) сыныбына сəйкес_______________________________________ жобаны (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық) жəне инвестициялық қызметтi жүзеге асыру кезiнде инвестициялық преференцияларды беру мақсатында қолдану құқығына сəйкес Уəкiлеттi орган мен Инвестор арасындағы шарттық өзара қарым-қатынастардың заңды шеңберiн белгілейдi. 4. Инвестициялық қызмет объектiсі 6. Осы инвестициялық келісімшарт бойынша өзіне мыналарды: Тiркелген активтерге инвестициялар № р/с

Шығын баптары Негізгі қаражатқа инвестициялар

1 2 3 4

Сомасы (мың теңге)

Материалдық емес активтерге инвестициялар Жиыны:

қамтитын______________________________________________________ (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық) жобаның _______ атауы, орналасқан жерi___________________________ инвестициялық қызмет объектiсi болып табылады. 5. Тараптардың құқықтары

7. Уəкiлеттi органның: 1) өкілеттiктердi табыстау шегiнде инвесторлармен тiкелей келiссөздер жүргiзу кезiнде Қазақстан Республикасы атынан өкілдік етеді; 2) инвестициялық келісімшарттардың шарттарын жəне жасасу мен бұзуы тəртібін айқындауға, инвестициялық келісімшарт жасасуға жəне тiркеуге; 3) _________________________________________ жобаны iске асыруға (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық) бақылау жүргізуге, оның iшінде осы инвестициялық келісімшарттың 20-тармағына сəйкес Инвестордан инвестициялық келісімшарттың шарттарын орындау жөнінде жүйелi есептi талап етуге, сондай-ақ________________________________________________________ жобаға (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық) қатысты өзге де ақпаратты сұратуға; 4) Уəкілеттi орган туралы ережеде жəне Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де құқықтары бар. 8. Инвестордың: 1) келiсілген _____________________________________________ жобаны (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық) iске асыру үшiн инвестициялық келісімшарт шарттарына жəне Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына қайшы емес кез келген əрекеттердi қабылдауға; 2) Уəкiлеттi органға белгіленген тəртiппен инвестициялық келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөнiнде ұсыныстар енгiзуге құқы бар. 6. Тараптардың міндеттерi 9. Уəкiлеттi орган өз құзыры шегінде: 1) инвестициялық келісімшарттың шарттарына сəйкес инвестициялық преференциялар беруге; 2) Инвестордың қатысуымен инвестициялық дауларды сотқа дейiнгi тəртiппен реттеуде көмек көрсетуге міндеттеме алады. 10. Инвестор: 1) Жұмыс бағдарламасына сəйкес осы инвестициялық келісімшарттың 6-тармағында көрсетілген инвестицияларды жүзеге асыруға жəне тіркелген активтерді пайдалануға енгізуге; 2) келісілген _____________________________________________ жобаны (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық) iске асыру кезiнде осы инвестициялық келісімшарттың ережелерін сақтауға; 3) осы инвестициялық келісімшарттың 5-тармағында көрсетілген қызмет түрін өзгертпеуге жəне инвестициялық преференциялар берiлетiн келісілген __________________________________________ ___________________________________________________________жобаның (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық) шарттарын бұзбауға; 4) қазақстандық кадрларды үздіксіз оқыту жүйесін енгізуге жəне олардың біліктілігін арттыру жөнінде жұмыс жүргізуге; 5) Уəкiлеттi орган талап еткен ________________________________________________________ (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық) жобаны iске асырылу барысы туралы ақпаратты беру жəне осы инвестициялық келісімшарттың 20-тармағына сəйкес есеп берудiң мерзiмiн сақтауға; 6) инвестициялық келісімшарт қолданылатын мерзімде берілген мемлекеттік заттай грантты жəне Келісімшарттың жұмыс бағдарламасына сəйкес сатып алынған тіркелген активтерді жалға бермеуге, иеліктен айырмауға жəне олардың нысаналы мақсатын өзгертпеуге; 7) инвестициялық келісімшарт қолданылатын мерзімде осы инвестициялық келісімшарттың шеңберінде 5-тармақта көрсетілген қызметті іске асыру үшін осы инвестициялық келісімшарттың 3-қосымшасына сəйкес технологиялық жабдыққа импортталған қосалқы бөлшектерді, шикізат пен (немесе) материалдарды қолдануға міндеттеме алады. 7. Салықтар жəне төлемдер 11. Инвестор Қазақстан Республикасының қолданыстағы салық заңнамасына сəйкес салық жəне бюджетке төленетiн басқа да міндеттi төлемдердi төлеуге міндеттеме алады. 8. Форс-мажор 12. Инвестициялық келісімшарт бойынша қандай да болмасын орындамаған міндеттемелер үшін, егер бұл орындамаушылық немесе орындау кезiнде кiдiрту тежеусiз күш (бұдан əрі - форсмажор) жағдайынан туған болса Тараптардың ешқайсысы жауапты болмайды.

13. Тежеусiз күш жағдайына əскери қақтығыстар, табиғи апаттар, дүлей зілзалалар (өрт, iрi апаттар, коммуникациялардың бұзылуы т.б.) жəне осы жағдайлардағы өзге де төтенше жəне қайтусыз жайттар жатады. 14. Форс-мажор жағдайларынан туындаған инвестициялық келісімшарт бойынша жұмыстардың толық немесе iшiнара тоқтауы кезiнде, Жұмыс бағдарламасына өзгерістер енгізу жолымен форсмажордың əрекетi мерзімінде бұл жұмыстардың жүргiзiлу мерзiмi ұзартылады жəне форс-мажор аяқталған сəттен бастап жаңартылады. 15. Форс-мажор жағдайлары туындаған жағдайда, одан зардап шеккен Тарап ол басталған күннен 15 жұмыс күнi iшінде бұл туралы форс-мажор оқиғасы басталған күндi жəне сипаттамасын көрсете отыра, жазбаша хабарламаны тапсыру жолымен екiншi Тарапты хабардар етедi. 16. Форс-мажорлық жағдайлар туындаған кезде тараптар қалыптасқан жағдайдан шығудың шешуiн iздеу үшiн дереу келiссөздер өткiзедi жəне мұндай жағдайлардың зардаптарын барынша азайту үшін барлық құралдарды пайдаланады. 9. Құпиялылық 17. Қазақстан Республикасының заңнамасына сəйкес Тараптар, келісімшарттың əрекет ету мерзiмi iшiнде оны iске асыру жөніндегi жұмысқа қатысты барлық құжаттар, ақпараттар жəне есептер бойынша құпиялылық шарттарын (осы инвестициялық келісімшарттың 18-тармағына сəйкес) сақтауы тиiс. 18. Екiншi Тараптың жазбаша келісімiнсiз ешбiр Тарап Келісімшарттың мазмұнына қатысты немесе _______________________________________________________ жобаны (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық) жүзеге асыруға байланысты жəне құпия деп есептелетін өзге де ақпаратты ашуға мына жағдайлардан басқа жағдайда құқығы жоқ: 1) егер ақпарат сот талқыламасы барысында пайдаланылса; 2) ақпарат инвестициялық келісімшарт бойынша Тараптардың бiрiне қызмет көрсететiн үшiншi тұлғаға, бұл үшiншi тұлға мұндай ақпараттың құпиялық шарттарын сақтау жəне оны Тараптар белгiлеген мақсаттарда жəне айқындалған мерзiмде ғана пайдалануға мiндеттеме алу шарты берілген жағдайда; 3) ақпарат инвестициялық келісімшарт бойынша Тарап қаржы қаражаттарын алатын банкке немесе басқа қаржылық ұйымға берiлсе, мұндай банк немесе басқа қаржылық ұйым бұл ақпараттың құпиялық шарттарын сақтауға мiндеттеме алған жағдайда; 4) кез-келген, оның iшiнде Инвестордың оның ішiнде Қазақстан Республикасынан тысқары шетелдiк банктерде ашылған кез-келген шарттарына қатысты банкілік құпия болып табылатын, ақпаратқа ене алатын салық немесе өзге де Қазақстан Республикасының мемлекеттік Уəкiлеттi органы берген жағдайда; 5) егер, Уəкiлеттi орган жасасқан инвестициялық келісімшарт бойынша_____________________________________________________ жобаны (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық) iске асыруға қатысты нормативтiк құқықтық кесiмдердi бұқаралық ақпарат құралдарында жарияласа. Бұл ретте Уəкiлетті орган инвестициялардың сомасы мен іске асырылатын өңірлердің жəне _________________________________________________________ жобаның (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық) атауы туралы ақпаратты ғана жариялауға құқылы. 10. Инвестициялық келісімшарт жағдайларының сақталуын бақылау 19. Инвестициялық келісімшарт талаптарының сақталуын бақылауды Уəкілетті орган мынадай нысандарда: 1) камералдық бақылау - Уəкілетті орган осы инвестициялық келісімшарттың 20-тармағына сəйкес ұсынылған есептерді зерделеу жəне талдау негізінде жүзеге асыратын бақылау; 2) инвестициялық қызмет объектiсiне бара отырып, оның iшiнде жұмыс бағдарламасын жəне инвестициялық келiсiмшарт талаптарын орындау жөнiндегi құжаттарды қарастыру арқылы жүзеге асырады. 20. Инвестициялық келiсiмшарт жасасқаннан кейiн Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы Уəкiлеттi орган белгілейтін нысан бойынша тіркелген активтердің пайдалануға берілуін, технологиялық жабдықтың қосалқы бөлшектерінің, шикізаттың жəне (немесе) материалдардың жеткізілуі мен пайдаланылуын растайтын құжаттарды қоса бере отырып, жұмыс бағдарламасында көзделген шығындар баптары бойынша таратып жазып, инвестициялық келісімшарттың орындалуы туралы жартыжылдық есептерді жиырма бесінші шілдеден жəне жиырма бесінші қаңтардан кешіктірмей береді. 21. Жұмыс бағдарламасына өзгерістер тараптардың келісімі бойынша жылына бір рет енгізіле алады. 22. Инвестициялық қызмет объектілеріне бара отырып тексеру: 1) жұмыс бағдарламасы аяқталған жағдайда, инвестициялық келісімшарттың қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін үш ай бұрын өтелетін алты ай кезеңінде; 2) кедендік баждар салудан босатылатын технологиялық жабдықтың қосалқы бөлшектері, шикізаттар жəне (немесе) материалдар импорты жүзеге асырылған жылдан кейінгі жылдан бастап, технологиялық жабдықтың қосалқы бөлшектері, шикізаттар жəне (немесе) материалдар импорты жағдайында кедендік баждар салудан босату түрінде инвестициялық преференциялар қызметі аяқталғаннан кейінгі жылға дейін, жыл сайын жүргізіледі. 23. Тексеру нəтижелерi бойынша Уəкiлеттi органның өкiлi мен Инвестордың басшысы Уəкілетті орган белгілеген нысан бойынша инвестициялық келiсiмшарттың жұмыс бағдарламасының орындалуының ағымдағы ахуалы актісіне қол қояды. 24. Инвестициялық келiсiмшарттың жұмыс бағдарламасы орындалмаған немесе дұрыс орындалмаған жағдайда уəкiлеттi орган Инвесторға бұзушылықтарды көрсете отырып, жазбаша түрде хабарлама жiбередi жəне бұзушылықтарды жою үшiн екі ай мерзiм белгiлейдi. 25. Егер Уəкілетті орган жүргізген тексеру нəтижелері бойынша инвестициялық жобаны іске асыру үшін əкелінген жəне кедендік баждар төлеуден босатылған технологиялық жабдық, оның жинақтауыштары, қосалқы бөлшектері, шикізат жəне (немесе) материалдар пайдалануға берілмегені не пайдаланылмағаны анықталған жағдайда, инвестициялық келісімшарт бойынша ұсынылған инвестициялық преференциялар салдарынан кедендік баждардың сомасын төлемеген Инвестор Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен өсімпұлды есептей отырып, пайдаланылмаған жабдық, оның жинақтауыштары, қосалқы бөлшектері, шикізаттар жəне (немесе) материалдар бөлігінде оларды төлейді. 26. Инвестициялық келiсiмшарттың бұзылуы туралы ақпарат мемлекеттiң экономикалық мүдделерiн қорғауды қамтамасыз ету мақсатында мыналарға: 1) тиiстi шаралар қабылдау үшiн салық қызметі органдарына, кеден органдарына жəне қажет болған жағдайда өзге де мемлекеттiк органдарға; 2) оларға сəйкес мемлекеттiк заттай грант берiлген инвестициялық келiсiмшарттар бойынша салық қызметі органдарына, кеден органдарына, мемлекеттiк мүлiктi жəне (немесе) жер ресурстарын басқару жөніндегі уəкілетті органдарға, сондай-ақ жергiлiктi атқарушы органдарға жiберiледi. 11. Дауларды шешу 27. Тараптар инвестициялық келісімшарттың кез келген ережелерiнің орындалуымен немесе түсіндiрулерiмен байланысты туындайтын барлық даулар мен келiспеушiлiктердi өзара келiссөздер жолымен шешу үшiн бар күштi салады. 28. Тараптар кез келген Тараптың екiншi Тарапқа жазбаша өтiнiм алған күннен бастап екi ай iшінде келісімге қол жеткiзбеген жағдайда даулардың шешiлуi Қазақстан Республикасының сот органдарында, сондай-ақ Тараптардың келісімiмен айқындалатын басқа инстанцияларда жүргiзiледi. 29. Тараптар пайда болған даулар мен келiспеушiліктер толықтай шешiлгенше инвестициялық келісімшартта белгiленген міндеттемелердi орындаудан босатылмайды.

20.3

2. Шикізаттар, материалдар, оның ішінде: 2-бөлім бойынша жиыны:

20.4

Уəкілетті орган:

Инвестор:

Қолы ________________ М.О.

Қолы______________ М.О. 20__ жылғы _____ ______________ № ____________________________ Инвестициялық преференцияларды көздейтiн, инвестицияларды жүзеге асыруға арналған келісімшартқа 2-қосымша

№ 1. 2. Жиыны

Атауы

КО СЭҚ ТН коды

Барлығы __ атауы __ парақта. Уəкілетті орган: Қолы _________________ М.О.

№ 1. 2. Жиыны

Атауы

КО СЭҚ ТН коды

Инвестор: Қолы ____________ М.О.

Топ 01.1

01.2

01.3 01.4

01.6

03 10

Балық аулау жəне аквамəдениетi Тамақ өнiмдерiн өндiру

03.2 10.1

10.2

10.3

10.4 10.5 10.6

10.7

Топ атауы Маусымдық дақылдарды өсiру

Көп жылдық дақылдарды өсiру

Тіркелгнен активтерді күнтізбелік жыл пайдалануға енгізген күні 1-жартыжылдық 2-жартыжылдық Жыл бойынша жиыны

Барлығы

Көшеттiк өнiмдерiн өндiру Мал шаруашылығы 01.41 01.42 01.43 01.44 01.45 01.46 01.47 01.49 01.64

Ауылшаруашылығы дақылдарын өсiру саласындағы қызметтiң көмекшi түрлерi Аквамəдениет 03.21 03.22 Еттi өңдеу мен 10.11 консервiлеу жəне 10.12 ет өнiмдерiн өндiру 10.13 Балықты, шаян тəрiздiлердi жəне моллюскаларды өңдеу жəне консервiлеу Жемiстер мен көкөнiстердi қайта өңдеу жəне консервiлеу Өсiмдiк жəне мал майы мен тоң май өндiру Сүт өнiмдерiн өндiру Ұн тарту өнеркəсiбi өнiмдерiн, крахмалдар мен крахмал өнiмдерiн өндiру Нан жəне ұн өнiмдерiн өндiру

Өзге де тамақ өнiмдерiн өндiру

1. Қосалқы бөлшектер, оның ішінде:

Барлығы

10.31 10.32 10.39 10.41 10.42 10.51 10.52 10.61 10.62

10.71

23.3

23.5

Сусындар өндiру

Тоқыма бұйымдарын өндiру

11.0 13.1 13.2 13.3 13.9

Иiру, тоқу жəне əрлеу өндiрiсi Тоқыма бұйымдарын өндiру Дайын тоқыма бұйымдарын өндiру Өзге де тоқыма бұйымдарын өндiру

14.2 14.3

Былғары жəне оған жататын өнiм өндiру

Жиһаздардан басқа, ағаштан жəне тоздан жасалған бұйымдарды өндiру; сабаннан өруге арналған материалдардан жасалған бұйымдар өндiру Қағаз жəне қағаздан жасалған өнiмдер өндiру

15.1

15.2 16.1 16.2

17.1 17.2

Сүрек массасы мен целлюлоза, қағаз жəне картон өндiру Қағаз бен картоннан жасалған бұйымдарды өндiру

Химиялық өнеркəсiп өнiмдерiн өндiру

19.1 19.2 20.1

Кокс пештерi өнiмдерiн өндiру Мұнай өңдеу өнiмдерiн өндiру Негiзгi химикаттарды, тыңайтқыштарды жəне азот қоспаларын, алғашқы нысандардағы пластмассалар мен синтетикалық каучукты өндiру

20.2

Пестицидтер мен өзге де агрохимиялық өнiмдердi өндiру

24.3

Сүттi мал тұқымдарын өсiру Малдың өзге де тұқымдары мен буйволдарды өсiру Жылқы мен өзге де тұяқты тұқымдарды өсiру Түйе мен түйетектестердi өсiру Қой мен ешкi өсiру Шошқа мен торай өсiру Құс шаруашылығы Жануарлардың өзге түрлерiн өсiру Тұқымдарды көбейту үшiн өңдеу жəне дайындау

24.4

24.5

25 Теңiз аквамəдениетi Тұщы сулық аквамəдениет Еттi қайта өңдеу жəне консервiлеу Үй құсының етiн өңдеу жəне консервiлеу Ет өнiмдерiн жəне үй құсының етiнен жасалған өнiмдердi өндiру Балықты, шаян тəрiздiлердi жəне моллюскаларды өңдеу жəне консервiлеу

Машиналар мен жабдықтан басқа, дайын металл бұйымдарын өндiру

25.1

25.2

25.3

Картопты өңдеу жəне консервiлеу Жемiс жəне көкөнiс шырындарын өндiру Жемiстер мен көкөнiстердi өңдеудiң жəне сақтаудың өзге де түрлерi Май жəне тоң май өндiру Маргарин жəне соған ұқсас мал тоң майын өндiру Сүт өңдеу жəне iрiмшiк өндiру Балмұздақ өндiру Ұн-жарма өнеркəсiбiнiң өнiмдерiн өндiру Крахмал жəне крахмалдан жасалған өнiмдердi өндiру

25.4 25.5

25.6

Дайын тоқыма бұйымдарын өндiру

26.5

13.91 13.92

Тоқыма жаймасын өндiру Киiмнен басқа, дайын тоқыма бұйымдарын өндiру Кiлем жəне кiлем бұйымдарын өндiру Жiп, арқан, жiңiшке арқан, жiңiшке бауларды, бауларды өндiру жəне тор тоқу Киiмдi қоспағанда, тоқылмаған бұйымдарды өндiру Өзге де техникалық жəне өнеркəсiптiк тоқыма бұйымдарын өндiру Басқа санаттарға енгiзiлмеген, өзге де тоқыма бұйымдарын өндiру Терiден тiгiлген киiмдi өндiру Арнайы киiмдi өндiру Сырт киiмдi өндiру Iш киiмдi өндiру Киiмдер мен аксессуарлардың басқа да түрлерiн өндiру Үлбiрден жасалған бұйымдарды өндiру

14.11 14.12 14.13 14.14 14.19

15.11 15.12

25.7

25.9

Компьютерлер, электрондық жəне оптикалық өнiмдер өндiру

26.1 26.2 26.3

26.6

26.7

26.8

Электр жабдығын өндiру

Тоқылған жəне тоқыма шұлық бұйымдарын өндiру Өзге де тоқылған жəне тоқыма бұйымдарын өндiру Терiнi илеу жəне өңдеу; үлбiрдi илеу жəне бояу Жүк сөмкелерiн, əйелдер сөмкелерiн жəне т.с.с, ер-тұрман бұйымдарын жəне əбзелдердi өндiру

27.1

27.2 27.3

15.20 16.10

Аяқ киiм өндiру Ағаш кесу жəне сүргiлеу өндiрiсi

16.21

Шпон, фанера, жұқа тақтайлар мен панельдер өндiру Жинақ паркет жабындарды өндiру Басқа да ағаш құрылыс құрылымдарын жəне ағаш өңдеу бұйымдарын өндiру

16.22 16.23 17.11 17.12

Сүрек массасы мен целлюлоза өндiру Қағаз жəне картон өндiру

17.21

19.10

Қатпарлы картонды, қағаздан жəне картоннан жасалған ыдыс өндiру Шаруашылық-тұрмыстық жəне санитарлық-гигиеналық мақсаттағы қағаз бұйымдарын өндiру Жазу-қағаз бұйымдарын өндiру Тұсқағаздар өндiру Қағаз бен картоннан жасалған өзге де бұйымдарды өндiру Кокс пештерi өнiмдерiн өндiру

19.20

Мұнай өңдеу өнiмдерiн өндiру

20.11

Өнеркəсiптiк газдарды өндiру

20.12

Бояғыш заттар мен пигменттердi өндiру

20.13

Өзге де негiзгi органикалық емес химиялық заттарды өндiру

20.14

Өзге де негiзгi органикалық химиялық заттарды өндiру

20.15

Тыңайтқыштар жəне құрамында азоты бар қоспалар өндiру

20.16

Бастапқы қалыпта пластмассалар өндiру

20.17

Бастапқы қалыпта синтетикалық каучук өндiру

20.20

Пестицидтер мен өзге де агрохимиялық өнiмдердi өндiру

17.22

27.5 27.9 28

Басқа санаттарға енгiзiлмеген, машиналар мен жабдық өндiру

28.1

Жасанды талшықтар өндiру Негiзгi фармацевтикалық өнiмдер өндiру Резеңке бұйымдарын өндiру Пластмасса бұйымдарын өндiру

20.60 21.10 21.20

Негiзгi фармацевтикалық өнiмдер өндiру Фармацевтiк препараттар өндiру

22.11

Резеңке покрышкалар мен камералар өндiру; резеңке покрышкаларды қалпына келтiру Өзге де резеңке өнiмдерiн өндiру Пластмасса табақтар, шиналар мен профильдерге арналған камералар өндiру Тауарларға арналған пластикалық орамдар өндiру Пластикалық құрылыс бұйымдарын өндiру Басқа пластик бұйымдар өндiру Жалпақ шыны өндiру Жалпақ шыны жасау жəне өңдеу Шұңғыл шыны бұйымдарын өндiру Шыны талшығын өндiру Өзге де шыны бұйымдарын өндiру жəне өңдеу Отқа төзiмдi бұйымдар өндiру

22.19 22.21 22.22

22.23 22.29 Шыны жəне 23.11 шыныдан жасалған 23.12 бұйымдар өндiру 23.13 23.14 23.19 Отқа төзiмдi 23.20 бұйымдар өндiру Балшықтан 23.31 жасалған құрылыс 23.32 материалдарын өндiру Өзге де фарфор 23.41 жəне қыш бұйымдарын 23.42 өндiру 23.43 Цемент, əк жəне сылақ өндiру Бетоннан, цементтен жəне гипстен жасалған құрылыс мақсатына арналған бұйымдар өндiру

23.44 23.51 23.52 23.61 23.62 23.63 23.64 23.65

Тасты кесу, өңдеу жəне əрлеу Абразивтi бұйымдар мен өзге де металл емес минералды өнiм өндiру Шойын, болат жəне ферроқорытпалар өндiру Болаттан жасалған құбырлар, құбыржолдар, пiшiндер, фитингiлер өндiру Бастапқы өңдеу жолымен өзге де болат бұйымдарын өндiру

23.70

Абразивтi бұйымдар өндiру Басқа топтамаларға енгiзiлмеген, өзге де металл емес минералды өнiм өндiру

24.10

Шойын, болат жəне феррокорытпалар өндiру

24.20

Болаттан жасалған кұбырлар, құбыржолдар, пiшiндер, фитингiлер өндiру

24.31 24.32

Салқын тəсiлмен созу Таспаларды жəне енсiз жолақтарды суықтай таптау Салқындатып қалыптау немесе бүктеу Сымдарды салқындатып созу жолымен өндiру Бағалы (асыл) металдар өндiру Алюминий өндiру Қорғасын, мырыш жəне қалайы өндiру Мыс өндiру Өзге де түстi металдар өндiру Ядролық отынды қайта өңдеу Шойын құю Құрыш бұйымдарды құю Жеңiл металдарды құю Өзге де түстi металдарды құю Құрылыстық металл құрылымдар мен бұйымдар өндiру Металл есiктер мен терезелер өндiру

24.33 24.34 Негiзгi бағаны 24.41 жəне түстi 24.42 металдарды өндiру 24.43 24.44 24.45 24.46 Металдарды құю 24.51 24.52 24.53 24.54 Құрылыстық 25.11 металл құрастырмалары 25.12 мен бұйымдар өндiру Металл 25.21 цистерналар, резервуарлар мен 25.29 контейнерлер өндiру Орталық жылытуға 25.30 арналған қазандықтардан басқа, бу қазандықтарын өндiру Қару-жарақ жəне 25.40 оқ-дəрi өндiру Табақша металды 25.50 роликпен соғу, сығымдау қалыптау жəне пiшiндеу роликтi қаңылтыр игiш машинамен табақша металды белгiлi бiр қалыпқа келтiру; ұнтақ металлургия Металдарды өңдеу 25.61 жəне бояу; машина 25.62 жасаудың негiзгi технологиялық үдерiстерi Асхана 25.71 құралдарын, метал- 25.72 дан жасалған қол 25.73 аспаптарын жəне жалпы мақсаттағы металл бұйымдарды өндiру Өзге де дайын 25.91 металл бұйымдарын 25.92 өндiру 25.93

Электрондық бөлшектер өндiру Компьютерлер мен перифериялық жабдық өндiру Байланыс жабдығын өндiру Тұрмыстық электроника аспаптарын өндiру Өлшеуге, тестiлеуге жəне навигацияға арналған құралдар мен аспаптарды; Қол сағаттары мен өзге де сағат түрлерiн өндiру Сəулелендiрушi, электромедициналық жəне электротерапевтiк жабдық өндiру Оптикалық аспаптар мен фотографиялық жабдық өндiру Ақпарат берудiң магниттi жəне оптикалық құралдарын өндiру Электр моторларын, генераторлар, трансформаторлар жəне электр тарату жəне бақылау аппаратурасын өндiру Батареялар мен аккумуляторлар өндiру Электр өткiзгiштер мен электр өткiзгiш аспаптар өндiру Электрмен жарықтандыру жабдығын өндiру Тұрмыстық аспаптарды өндiру Өзге де электр жабдығын өндiру Жалпы мақсаттағы машиналарды өндiру

26.11 26.12 26.20

Орталық жылыту қазандықтардан басқа, бу қазандықтарын өндiру

Қару-жарақ жəне оқ-дəрi өндiру Табақша металды роликпен соғу, сығымдау, қалыптау жəне пiшiндеу роликтi қаңылтыр игiш машинамен табақша металды белгiлi бiр қалыпқа келтiру; ұнтақ металлургия

Металдарды өңдеу жəне металдарды бояу Машиналық өңдеу; металдарды өңдеу жəне жағу Өзге де металл бұйымдарды өндiру Құлыптар, iлгектер жəне топсалар өндiру Құралдар өндiру

Металл бөшкелер мен осыған ұқсас сыйымдылықтар өндiру Жеңiл металдардан жасалған буып-тую материалдарын өндiру Сымнан, шынжырдан жəне серiппелерден жасалған бұйымдар өндiру Бекiту бұйымдарын өндiру Басқа санаттарға енгiзiлмеген, өзге де дайын металл бұйымдарды өндiру Электрондық бөлшектер өндiру Электрондық жүктеу панельдерiн өндiру Компьютерлер мен перифериялық жабдық өндiру

26.30

Коммуникациялық жабдық өндiру Пайдаланушыларға арналған электронды аспаптар өндiру

26.51

Өлшеуге, тестiлеуге жəне навигацияға арналкан құралдар мен аспаптарды өндiру

26.60

Сəулелендiрушi, электромедициналық жəне электротерапевтiк жабдық өндiру

26.70

Оптикалық аспаптар мен фотографиялық жабдық өндiру

26.80

Ақпарат берудiң магниттi жəне оптикалық құралдарын өндiру

27.11

Электр моторларын, генераторлар, трансформаторлар өндiру Электр тарату жəне реттеу аппаратурасын өндiру

27.12

27.20

Батареялар мен аккумуляторлар өндiру

27.31 27.32 27.33 27.40

Талшықты-оптикалық кəбiл өндiру Электр сымы мен кəбiлдiң өзге де түрлерiн өндiру Электр аспаптарын өндiру Электрмен жарықтандыру жабдығын өндiру

27.51 27.52 27.90

Тұрмыстық электр аспаптарын өндiру Электрлiк емес тұрмыстық аспаптар өндiру Өзге де электр жабдығын өндiру

28.11

Авиация, автомобиль жəне мотоцикл қозғалтқыштарынан басқа, қозғалтқыштар мен турбиналар өндiру Гидравликалық жабдықты өндiру Өзге де сорғыларды, компрессорларды, тығындар мен қақпақшаларды өндiру Өзге де шүмектер мен вентильдер өндiру Мойынтiректердi, жетектердi жəне тiстi берiлiстердiң элементтерiн жəне жетектердi өндiру Плиталар, пештер жəне пеш оттықтарын өндiру Көтеру жəне тасымалдау жабдығын өндiру Кеңсе техникасы мен жабдығын өндiру (компьютерлер мен перифериялық жабдықты қоспағанда) Қол электр құралдарын өндiру Өнеркəсiптiк тоңазыту жəне желдету жабдығын өндiру Басқа топтамаларға енгiзiлмеген, жалпы мақсаттағы өзге де машиналар мен жабдықтар өндiру

28.12 28.13

Жалпы мақсаттағы 28.21 өзге де техниканы өндiру 28.22 28.23

28.29

28.4

Орталықтан жылыту радиаторлары мен қазандықтар өндiру Металл цистерналар, резервуарлар мен контейнерлер өндiру

26.40

28.24 28.25

28.3

Қыш төсемдер мен плиталар өндiру Кiрпiш, черепица жəне күйдiрiлген саздан өзге де күйдiрiлген балшықтан жасалған құрылыс бұйымдарын өндiру Қыштан жасалған тұрмыстық жəне сəндiк бұйымдар өндiру Қыш гигиеналық сантехникалық жабдық өндiру Қыш электр оқшаулағыштар мен оқшаулау арматурасын өндiру Өзге де техникалық қыш бұйымдарды өндiру Клинкерлердi қоса цементтi өндiру Əк жəне құрылыс гипсiн өндiру Бетоннан жасалған құрылыс бұйымдарын өндiру Құрылыс мақсаттары үшiн гипстен жасалған бұйымдар өндiру Пайдалану үшiн дайын бетон өндiру Құрғақ бетон қоспаларын өндiру Асбест-цементтен жəне талшықты цементтен жасалған бұйымдар өндiру Бетоннан, құрылыс гипсi мен цементтен жасалған өзге де бұйымдарды өндiру Тасты кесу, өңдеу жəне əрлеу

23.91 23.99

28.14 28.15 28.2

Парфюмерлiк жəне косметикалық заттар өндiру Жарылғыш заттар өндiру Желiм өндiру Эфир майларын өндiру Басқа санаттарға енгiзiлмеген, өзге де химиялық өнiмдер өндiру Жасанды талшықтар өндiру

20.52 20.53 20.59

25.94 25.99

27.4

17.23 17.24 17.29 Кокс жəне мұнай өңдеу өнiмдерiн өндiру

24.2

13.30

Үлбiрден жасалған 14.20 бұйымдарды өндiру Тоқылған жəне 14.31 тоқыма бұйымдар мен киiмдер өндiру 14.39 Терiнi илеу жəне өңдеу; чемодандар, сөмкелер, қайыс жəне ер-тоқым бұйымдарын өндiру; үлбiрдi илеу жəне бояу Аяқ киiм өндiру Ағаш кесу жəне сүргiлеу өндiрiсi Сүректен, тоздан, сабаннан жəне өруге арналған материалдардан жасалған өнiмдердi өндiру

24.1

26.4

13.99 Үлбiрден тiгiлген киiмнен басқа, киiм өндiру

Металлургия өнеркəсiбi

Тоқыма бұйымдарын өндiру

10.92 11.06 11.07

13.96

14.1

13.10

10.91

13.95

Киiм өндiру

23.9

Сабын жəне жуу, тазалағыш жəне жылтыратқыш құралдарды өндiру

20.51

23.69 23.7

13.20

10.73 10.81 10.82

13.93 13.94

23.6

Нан өндiру; ұннан жасалған жаңа пiсiрiлген кондитерлiк өнiмдердi, торттарды жəне тəттi тоқаштарды өндiру Кептiрiлген нан жəне печенье өндiру; ұзақ сақтауға арналған ұннан жасалған кондитерлiк өнiмдердi, торттарды, тəттi тоқаштарды, бəлiштердi жəне бисквиттердi өндiру Макарон өнiмдерiн өндiру Қант өндiру Какаоны, шоколадты жəне қантты кондитерлiк тағамдарды өндiру Шай жəне кофе өндiру Татымды заттар мен тұздықтар өндiру Дайындалған тағам өнiмдерiн жəне жартылай фабрикаттарды өндiру Балалар тағамын жəне диеталық тамақ өнiмдерiн өндiру Басқа санаттарға енгiзiлмеген өзге де тамақ өнiмдерiн өндiру Фермаларда ұсталатын жануарлар үшiн дайын жем - шөп өндiру Үй жануарлары үшiн дайын жем-шөп өндiру Уыт өндiру Минералды суларды жəне басқа да алкогольсiз сусындар өндiру Иiру, тоқу жəне əрлеу өндiрiсi

10.89 Жануарларға арналған дайын жем-шөп өндiру Сусындар өндiру

2 бөлік: технологиялық жабдыққа қосалқы бөлшектер, шикізаттар мен материалдар импорты, саны өлшем күнтізбелік жыл бірлігі 1-жартыжылдық 2-жартыжылдық Жыл бойынша жиыны

10.20

10.86

1-бөлім бойынша жиыны:

Шығын баптары

Сынып Сынып атауы 01.11 Дəндi дақылдарды (күрiштi қоспағанда), бұршақ дақылдарын жəне майлы тұқымдарды өсiру 01.12 Күрiш өсiру 01.13 Көкөнiстердi жəне бақша дақылдарын, тамыржемiстiлер мен түйнекжемiстiлердi өсiру 01.14 Қант қамысын өсiру 01.16 Талшықты иiру дақылдарын өсiру 01.19 Гүл өсiрудi, гүлдердi жəне гүлшанақта гүлдер өсiрудi, гүл тұқымдарын өсiрудi қоспағанда, өзге де маусымдық дақылдарды өсiру 01.21 Жүзiм өсiру 01.22 Тропикалық жəне субтропикалық жемiстердi өсiру 01.23 Цитрусты жемiстердi өсiру 01.24 Дəндi жемiстердi жəне сүйектi жемiстердi өсiру 01.25 Жемiс ағаштарының жəне бұталы жемiстер мен жаңғақтардың басқа да түрлерiн өсiру 01.26 Майлы жемiстердi өсiру 01.27 Сусындарды дайындауға арналған дақылдарды өсiру 01.29 Өзге де көпжылдық дақылдарды өсiру 01.30 Көшеттiк өнiмдерiн өндiру

10.83 10.84 10.85

10.9

23.1

Инвестор: Қолы ______________М.О.

10.72

10.8

22.1

23.2

Саны

Технологиялық жабдықтың қосалқы бөлшектерінің, шикізат жəне (немесе) материалдардың импорты кезінде кедендік баждар салудан босатылатын экономикалық қызмет түрлерінің жалпы сыныптауыш сыныптары деңгейіндегі қызметтің басым түрлерінің тізбесі

1-бөлім: Тіркелген активтерге инвестициялар, мың теңге

Өзге де металл емес минералдық өнiмдер өндiру

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 8 қарашадағы №1416 қаулысына 2-қосымша Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 8 мамырдағы № 436 қаулысымен бекітілген

Бөлiм Бөлiм атауы 01 Өсiмдiк шаруашылығы жəне мал шаруашылығы, аңшылық жəне осы салаларда қызметтер көрсету

21.1

23.4

Уəкілетті орган: Қолы ______________ М.О.

20__ жылғы _____ ______________ № ____________________________ Инвестициялық преференцияларды көздейтiн инвестицияларды жүзеге асыруға арналған келісімшартқа 1-қосымша

Шығын баптары

Барлығы __ атау __ парақта

_____________________________________________________________ жобасы (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық) бойынша жұмыс бағдарламасы Инвестордың атауы: ____________________________

Өлшем бірлігі

Негiзгi фармацевтикалық өнiмдер өндiру Резеңке жəне пластмасса бұйымдарын өндiру

22.2

20___ жылғы «_____»_______ бастап 20___ жылғы «____»_________ дейін кедендік баждар салудан босатылған технологиялық жабдықтарға қосалқы бөлшектер, шикізаттар мен материалдардың тізімі жəне көлемі

15. Инвестициялық келісімшартқа енгiзiлетiн өзгерістер мен толықтырулар 35. Тараптар өзара келісім бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасына сəйкес инвестициялық келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізуге құқылы.

Уəкілетті орган:

Инвестор: Қолы ________________М.О. 20__ жылғы _____ ______________ № ____________________________ Инвестициялық преференцияларды көздейтiн инвестицияларды жүзеге асыруға арналған келісімшартқа 3-қосымша

14. Инвестициялық келісімшарттың əрекет ету мерзiмi жəне күшiне eнуі 32. Инвестициялық келісімшарттың қолданылу мерзімі инвестициялық преференциялардың қолданылу мерзімімен айқындалады. Жұмыс бағдарламасы бойынша жұмыстарды аяқтау мерзімі келісімшарттың қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін тоғыз айдан кешіктірмей аяқталуға тиіс. 33. Осы инвестициялық келiсімшарт Уəкiлеттi органда тiркелген сəттен бастап күшiне енедi. 34. Инвестициялық келісімшартың қолданылуы инвестициялық келісімшарттың 16-бөлімінде көрсетiлген жағдайларды қоспағанда, ____жылдың ___(айы) ___соңғы күнiнiң өтуi бойынша тоқтатылады.

Қолы _________ М.О.

20.6

Саны 21

13. Қолданылатын құқық 31. Инвестициялық келісімшарт негiзiнде қол қойылған инвестициялық келісімшарт жəне басқа да келісімдер үшiн Қазақстан Республикасының құқығы қолданылады.

18. Қосымша ережелер 44. Заңды тұлға - Инвестордың қайта ұйымдасуы Қазақстан Республикасының заңнамасына, уəкiлеттi органның жазбаша келісімiне сəйкес жүзеге асырылады. 45. Хабарламалар мен есептер тiкелей қолға немесе төменде көрсетiлген мекенжайға хабарламамен поштамен жібереледі. Уəкілетті орган: _______________________________________________ (атауы, заңды мекен-жайы, телефондары) Уəкілетті органның басшысы ___________________________________ (аты-жөні) Инвестор:_______________________________________________________________________ (атауы, заңды жəне нақты мекенжайы, телефондары, электрондық поштасы) Инвестор басшысы ____________________________________________ (аты-жөнi) 46. Инвестициялық келісімшарт бойынша мекенжайлар өзгерген кезде Тараптардың əрқайсысы екі апта мерзімде екiншi Тарапқа жазбаша хабарлама беруi тиiс. 47. Қосымшалардың ережелерi мен инвестициялық келісімшарт арасында қандай да бiр ауытқушылық болған кезде, инвестициялық келісімшарт негізге алынатын мəнге ие. 48. Осы инвестициялық келісімшартқа _______ жылы __________ Қазақстан Республикасы Астана қаласында Тараптардың Уəкiлеттi өкілдерi қол қойған.

Өлшем бірлігі

Бояулар, лактар жəне соларға ұқсас бояғыш заттар, типографиялық бояулар мен мастика өндiру

Өзге де химиялық өнiмдер өндiру

20___ жылғы «_____»_______ бастап 20___ жылғы «____»_________ дейін кедендік баждар салудан босатылған технологиялық импортталған жабдық пен оның жинақтауыштарының тізімі жəне көлемі

12. Инвестициялық келісімшарттың тұрақтылығына кепілдемелер 30. Уəкілеттi орган мен Инвестор арасындағы жасасқан инвестициялық Келісімшарттың шарттары Заңда көзделген немесе Тараптардың келісімi бойынша инвестициялық келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгiзiлетiн жағдайларды қоспағанда, осы инвестициялық келісімшарттың қолданылу мерзiмi аяқталғанша өзгерiссiз қалады.

16. Инвестициялық келісімшартты бұзу жағдайлары 36. Инвестициялық келiсiмшарттың қолданылуы: 1) тараптардың келiсiмi бойынша; 2) бiр жақты тəртiппен мерзiмiнен бұрын тоқтатылуы мүмкiн. 37. Уəкiлеттi орган мынадай: 1) өтiнiш берушi табыс еткен мəлiметтердiң бұрмаланғаны жəне (немесе) жасырылғаны анықталған жəне инвестициялық преференциялар беру жөнiндегi шешiмге ықпал еткен жағдайда; 2) Инвестор инвестициялық келісімшарт бойынша өз міндеттемелерін орындамаған немесе тиісінше орындамаған кезде; 3) инвестициялық келісімшарттың 20-тармағына сəйкес Инвестор табыс еткен есептiлiктегi мəлiметтердiң бұрмаланғаны немесе жасырылғаны анықталған жағдайда инвесторға жазбаша түрде хабарлаған кезден бастап екі ай өткен соң инвестициялық келiсiмшартты бiржақты тəртiппен бұзуға құқылы. Бұл жағдайларда Инвестор инвестициялық келiсiмшарт бойынша берiлген инвестициялық преференциялар салдарынан төленбеген салықтар мен кеден баждарының сомасын не өнеркəсіптік субсидияларды төлейдi. 38. Инвестордың бастамасы бойынша инвестициялық келiсiмшарт бiржақты тəртiппен мерзiмiнен бұрын тоқтатылған кезде, Инвестор инвестициялық келiсiмшарт бойынша берiлген инвестициялық преференциялар салдарынан төленбеген салықтар мен кеден баждарының сомасын Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тəртiппен өсiмпұлды есептей отырып төлейдi. 39. Инвестициялық келiсiмшарт тараптардың келiсiмi бойынша мерзiмiнен бұрын тоқтатылған жағдайда Инвестор инвестициялық келiсiмшарт бойынша берiлген инвестициялық преференциялар салдарынан төленбеген салықтар мен кеден баждарының сомасын төлейдi. 40. Инвестициялық келiсiмшарт мерзiмiнен бұрын тоқтатылған жағдайда Инвестор өзiне мемлекеттiк заттай грант ретiнде берiлген мүлiктi заттай не инвестициялық келiсiмшарттың талаптарына сəйкес оның берiлген күнгi бастапқы құнын қайтарады. 41. Мемлекеттiк заттай грантты қайтаруды Инвестор Уəкiлеттi орган инвестициялық келiсiмшартты мерзiмiнен бұрын тоқтату туралы шешiм қабылдағаннан кейiн күнтізбелік отыз күн iшiнде жүзеге асырады. 17. Инвестициялық келісімшарт тілі 42. Инвестициялық келісімшарт мəтiнi, осы инвестициялық келісімшартқа қоса берілетiн өзгерістер, қосымшалар, қосымша құжаттар мемлекеттік жəне орыс тілдерiнде жасақталады. Барлық даналар егер, инвестициялық келісімшартта өзге жағдайлар көзделмеген болса, тепе-тең дəл болып табылады жəне бiрдей заңды күшке ие. 43. Тараптар ______тілі қатынас тілі ретiнде қолданылатындығына уағдаласады. Инвестициялық келісімшарт күшiне енген күнiнен бастап ____________________________________________________ ___________________________________________________________ жобаны iске асыруға (инвестициялық немесе инвестициялық стратегиялық) қатысты ақпарат _______тілінде жасалады.

20.5

Бояулар, лактар 20.30 жəне соларға ұқсас бояғыш заттар, типографиялық бояулар мен мастика өндiру Сабын жəне жуу 20.41 құралдарын, тазалайтын жəне жылтырататын препараттар, парфюмерлiк өнiмдер мен косметикалық заттар өндiру 20.42

28.30 Ауыл шаруашылығы жəне орман шаруашылығы техникасын өндiру 28.41 Металдарды қысыммен өңдеуге арналған жабдықты жəне 28.49 механикалық станоктарды өндiру

(Соңы 10-бетте).

Ауыл шаруашылығы жəне орман шаруашылығы техникасын өндiру

Металдарды қысыммен өңдеуге арналған жабдықты өндiру Өзге де металл өңдейтiн станоктарды өндiру

www.egemen.kz

16 қаңтар 2013 жыл

(Соңы. Басы 9-бетте). 28.9

Арнайы 28.91 мақсаттағы техниканың өзге де 28.92 түрлерiн өндiру 28.93 28.94 28.95 28.96 28.99

Автокөлiк 29.1 құралдарын, трейлерлер мен 29.2 жартылай тiркемелер өндiру

29.3

Өзге де көлiк құралдарын өндiру

30.1 30.2

30.3

30.4 30.9 31

Жиһаз өндiру

31.0

Өзге де дайын бұйымдарды өндiру

32.5

Машиналар мен жабдықты жөндеу жəне орнату

33.1

Автокөлiк құралдарын өндiру Автокөлiк құралдарына арналған шанақтарды өндiру; трейлерлердi жəне жартылай тiркемелердi өндiру Автокөлiк құралдары мен олардың қозғалтқыштарының бөлшектерi мен керек-жарақтарын өндiру Теңiз кемелерi мен қайықтарды өндiру Темiр жол локомотивтерi мен жылжымалы құрамды өндiру Əуе жəне ғарыштық ұшу аппараттарын өндiру Əскери ұрыс автокөлiк құралдарын өндiру Басқа топтамаларға енгiзiлмеген, көлiк жабдығын өндiру Жиһаз өндiру

Медициналық жəне стоматологиялық құралдар мен керек-жарақтарды өндiру Дайын металл бұйымдарын, машиналар мен жабдықты жөндеу

29.10 29.20

29.31 29.32

30.11 30.12 30.20

35.1

35.2 35.3 36 38

Суды жинау, өңдеу жəне тарату Қалдықтарды жинау, өңдеу жəне жою; қалдықтарды кəдеге жарату

36.0 38.1 38.2 38.3

Азаматтық құрылыс

Əскери ұрыс автокөлiк құралдарын өндiру

30.91 30.92

Мотоциклдердi өндiру Велосипедтер мен мүгедектер арбаларын/ креслоларын өндiру Кеңсе жəне студия жиһаздарын өндiру Ac үй жиһазын өндiру Матрастар өндiру Өзге де жиһаз өндiру Медициналық жəне стоматологиялық құралдар мен керек-жарақтарды өндiру

31.01 31.02 31.03 31.09 32.50

33.11 33.12 33.13

Құрлықтағы көлiк жəне құбыржолдар арқылы тасымалдау

42.2

Инженерлiк құрылыстарды салу

42.9

Азаматтық құрылыстың өзге де объектiлерiн салу Қалааралық жолаушыларға арналған темiр жол көлiгi Жүк темiр жол көлiгi Өзге де құрлықтағы жолаушылар көлiгi

49.1

49.2

49.4

49.5 Су көлiгi

50.1 50.2 50.3

Əуе көлiгi

50.4 51.1 51.2

Өнеркəсiптiк техника мен жабдықты монтаждау Электр энергиясын 35.11 өндiру, беру жəне 35.12 бөлу 35.13 35.14 Газ тəрiздi отынды 35.21 өндiру жəне бөлу 35.22 35.23 Бу беру жəне ауаны 35.30 тазалау жүйелерi Суды жинау, өңдеу 36.00 жəне тарату Қалдықтарды 38.12 жинау Қалдықтарды 38.21 өңдеу жəне жою Қалдықтарды 38.32 кəдеге жарату Автомобиль жəне темiр жолдарды салу

49.3

33.19 33.20

42.1

Қойма шаруашылығы 52.1 жəне қосалқы көлiк қызметi 52.2

42.11 42.12 42.13 42.21 42.22

Автомобиль көлiгiмен жүк тасымалдау жəне қалдықтарды шығару жөнiндегi қызметтер Құбыржолдар мен тасымалдау Теңiзде жəне жағалауда жүретiн жолаушылар көлiгi Теңiзде жəне жағалау суларымен жүк су тасымалы Өзендегi жолаушылар көлiгi Өзендегi жүк көлiгi Əуе жолаушылар көлiгi Əуе жүк көлiгi жəне ғарыштық көлiк жүйесi Жүктердi қоймаға қою жəне сақтау Тасымалдау кезiндегi қызметтiң қосалқы түрлерi

Корабльдердi жəне жүзетiн конструкцияларды жасау Серуендеу жəне спорт қайықтарын жасау Темiр жол локомотивтерi мен жылжымалы құрамды өндiру

30.40

33.17

Электрмен жабдықтау, газ, бу беру жəне ауаны кондициялау

Автокөлiк құралдарына арналған электрлiк жəне электрондық жабдық өндiру Автокөлік құралдары мен олардың қозғалтқыштарының басқа бөлшектері мен керек-жарақтарын өндіру

Əуе, ғарыш жəне т.с.с техникасын өндiру

33.16

Автокөлiк құралдарына арналған шанақтарды өндiру; трейлерлердi жəне жартылай тiркемелердi өндiру

30.30

33.14 33.15

33.2

Металлургияға арналған машиналар мен жабдық өндiру Тау-кен өндiру өнеркəсiбiне, жер асты жұмыстарын əзiрлеуге жəне құрылысқа арналған техниканы өндiру Тамақ өнiмдерiн, сусындарды жəне темекi өнiмдерiн өндiруге жəне қайта өңдеуге арналған жабдықты өндiру Тоқыма, тiгiн, үлбiр жəне терi бұйымдарын дайындауға арналған жабдықты өндiру Қағаз бен картонды дайындауға арналған техниканы өндiру Резеңкенi, пластмассалар мен басқа да полимер материалдарын қайта өңдеуге арналған жабдықты өндiру Басқа топтамаға енгiзiлмеген, арнайы мақсаттағы өзге де машиналар мен жабдықтарды өндiру Автокөлiк құралдарын өндiру

42.91 42.99 49.10

Дайын металл бұйымдарды жөндеу Машиналар мен жабдықты жөндеу Электрондық жəне оптикалық жабдықты жөндеу Электр жабдығын жөндеу Корабльдер мен қайықтарды жөндеу, оларға техникалық қызмет көрсету Əуе кемелерi мен ғарыш кемелерiн жөндеу, оларға техникалық қызмет көрсету Көлiк жабдықтарының өзге де түрлерiн жөндеу, оларға техникалық қызмет көрсету Өзге де жабдықтарды жөндеу Өнеркəсiптiк техника мен жабдықты монтаждау Электр энергиясын өндiру Электр энергиясын беру Электр энергиясын бөлу Электр энергиясын тұтынушыға сату Газ тəрiздi отынды өндiру Құбыржолдар арқылы газ тəрiздi отынды бөлу Газ тəрiздi отынды құбыржолдар арқылы сату Бу беру жəне ауаны тазалау жүйелерi Суды жинау, өңдеу жəне тарату Қауiптi қалдықтарды жинау Қауiпсiз қалдықтарды өңдеу жəне жою Қалдықтар мен қара жəне түстi металлдар сынықтарын өңдеудi қоспағанда, сұрыпталған материалдарды кəдеге жарату Жолдар мен тас жолдар салу Темiр жолдар мен метро салу iрлер мен туннельдер салу Инженерлiк тарату объектiлерiн салу Электр энергиясымен жəне телекоммуникациямен қамтамасыз ету үшiн тарату объектiлерiн салу Су құрылыстарын салу Басқа топтамаларға енгiзiлмеген, азаматтық өзге де құрылыс объектiлерiн салу Қалааралық жолаушыларға арналған темiр жол көлiгi

49.20

Жүк темiржол көлiгi

49.31

49.41

Қалалық жəне қала маңына жүретiн жерүстi жолаушылар көлiгi Басқа санаттарға жатқызылмаған, жерүстi жолаушылар тасымалдарының өзге де түрлерi Автомобиль көлiгiмен жүк тасымалдау

49.50

Құбыржолдар мен тасымалдау

50.10

Теңiзде жəне жағалауда жүретiн жолаушылар көлiгi

50.20

Теңiзде жəне жағалау суларымен жүк көлiгi

49.39

50.30

Өзендегi жолаушылар көлiгi

50.40 51.10

Өзендегi жүк көлiгi Теңiзде жəне жағалауда жүретiн жолаушылар көлiгi Əуе жүк көлiгi Ғарыштық көлiк жүйесi

51.21 51.22 52.10

Жүктердi қоймаға қою жəне сақтау

52.21

Азаматтардың меншiгi болып табылатын көлiктiк құралдарды сақтау бойынша қызметтердi қоспағанда, құрлықтағы жол көлiгi саласында қызмет көрсету Су көлiгi саласындағы қызметтер Əуе кеңiстiгiн пайдалануды реттеудi қоспағанда, əуе көлiгi саласындағы қызметтер Жүктердi көлiктiк өңдеу

52.22 52.23 52.24

Ескертпе: осы тізбеге сəйкес қызметін жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларына технологиялық жабдықтарына мен оның қосалқы бөлшектерін, шикізатты жəне (немесе) материалдарда импорттау кезінде салынатын кедендік баж салымдарынан тіркелген активтердегі инвестициялардың мынадай көлеміне байланысты айқындаған мерзімдерге босату: 1) АЕК 1 (млн.) дейін – 3 жылға; 2) АЕК 1 ден 5 (млн.) дейін – 4 жылға; 3) АЕК 5 (млн.) артық – 5 жылға.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2012 жылғы 9 қараша

№1421

Астана, Үкімет Үйі

Күзет қызметін лицензиялаудың кейбір мəселелері туралы «Лицензиялау туралы» 2007 жылғы 11 қаңтардағы Қазақстан Республикасы заңының 6-бабына сəйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулы етеді: 1. Қоса беріліп отырған күзет қызметін жүзеге асыру үшін қойылатын біліктілік талаптары мен оларға сəйкестікті растайтын құжаттардың тізбесі бекітілсін. 2. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің аумақтық органдары күзет қызметін жүзеге асыру жөніндегі лицензиялары болып белгіленсін. 3. Осы қаулыға қосымша сəйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп танылсын. 4. Осы қаулы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі С.АХМЕТОВ. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 9 қарашадағы №1421 қаулысымен бекітілген Күзет қызметін жүзеге асыру үшін қойылатын біліктілік талаптары мен оларға сəйкестікті растайтын құжаттардың тізбесі Р/с Біліктілік талаптары № 1 2 1. Жеке күзет ұйымының, оның ішінде филиалының басшысы лауазымына: жоғарғы заңгерлік білімі немесе Қарулы Күштерде,басқа əскерлер мен əскери құралымдарда командалық лауазымдарда немесе құқық қорғау жəне арнаулы органдарда басшы лауазымдарында кемінде үш жыл жұмыс өтілі бар; Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін арнайы бағдарлама бойынша даярлықтан өткен; 3) денсаулық сақтау органдарында психикалық ауру, алкоголизм немесе нашақорлық бойынша есепте жоқ; 4) қылмыс жасағаны үшін соттылығы жоқ Қазақстан Республикасының азаматтары тағайындалады.

Құжаттар

Ескертпе

3 Дипломның көшірмесі

4 Дипломның болуы туралы ақпаратты қамтитын мəліметтер нысаны Жұмысқа қабылдау жəне Жұмысқа қабылдау жəне жұмыстан босату туралы жұмыстан босату туралы бұйрық жəне/немесе басшының жəне/немесе қызметтік тізім қойылған қызметтік тізім туралы ақпаратты қамтитын мəліметтер нысаны

Еңбек кітапшасының көшірмесі Құжаттың электрондық көшірмесі Жеке күзет ұйымында күзетші Жеке күзет ұйымында күзетші жəне басшы лауазымын жəне басшы лауазымын атқаратын жұмыскерлерді атқаратын жұмыскерлерді даярлау жəне біліктілігін даярлау жəне біліктілігін арттыру жөніндегі арттыру жөніндегі мамандандырылған оқу мамандандырылған оқу орталығының арнайы орталығының арнайы бағдарламасы бойынша бағдарламасы бойынша курстардан өткені туралы курстардан өткендігі туралы куəлік куəліктің болуы туралы ақпаратты қамтитын мəліметтер нысаны Психоневрологиялық жəне Қазақстан Республикасы ДСМ наркологиялық АЖ алу диспансерлерден медициналық анықтамалар Соттылығы жоқ екені туралы ҚР БП ҚСжАЕК ААЖ алу анықтама Күзетші лауазымына: Жеке куəлік ЖТ МДҚ-дан алу жасы 19-дан төмен емес; Жеке күзет ұйымында күзетші Жеке күзет ұйымында күзетші 2) Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін жəне басшы лауазымын жəне басшы лауазымын арнайы бағдарлама бойынша даярлықтан өткен; атқаратын қызметкерлерді атқаратын қызметкерлерді 3) қылмыс жасағаны үшін соттылығы жоқ, даярлау жəне біліктілігін даярлау жəне біліктілігін денсаулық жағдайы бойынша күзет қызметімен арттыру жөніндегі арттыру жөніндегі айналысуға жарамды (көздің нашар көруіне, мамандандырылған оқу мамандандырылған оқу психикалық ауруына, алкоголизмге немесе орталығының арнайы орталығының арнайы нашақорлыққа байланысты қару қолдануға қарсы бағдарламасы бойынша бағдарламасы бойынша айғақтары жоқ) Қазақстан республикасының курстардан өткендігі туралы курстардан өткендігі туралы азаматтары қабылданады. куəлік куəліктің бар болуы туралы ақпаратты қамтитын мəліметтер нысаны Соттылығы жоқ екені туралы ҚР БП ҚСжАЕК ААЖ алу анықтама Медициналық анықтамалар Қазақстан Республикалық ДСМ АЖ алу ҚР БП ҚСжАЕК ААЖ алу Жеке күзет ұйымының басшысы жəне күзетшісі Қылмыстық жəне əкімшілік жауапкершілікке лауазымына: тартылмағандығы туралы 1) Қазақстан Республикасы Қылмыстық анықтамалар кодексінің ерекше бөлігі бабының тиісті бөлігінде көзделген бас бостандығынан айыру Жұмысқа қабылдау жəне Жұмысқа қабылдау жəне түріндегі жазаның төменгі шегіндегі мерзім жұмыстан босату туралы жұмыстан босату туралы өткенге дейін ақталмайтын негіздер бойынша бұйрық жəне/немесе басшының жəне/немесе қызметтік тізім қылмыстық жауапкершіліктен босатылған; қолы мен мөр қойылған туралы ақпаратты қамтитын 2) жеке меншікке, мемлекеттік билік қызметтік тізім. мəліметтер нысаны институттарына, белгіленген басқару тəртібіне, Еңбек кітапшасының көшірмесі Құжаттың электрондық қоғамдық тəртіп пен адамгершілікке қол сұғатын. көшірмесі қасақана əкімшілік құқық бұзушылық жасағаны үшін бұрын күзет ұйымының басшысы немесе

күзетшісі болып жұмысқа қабылданғанға дейін бір жыл ішінде əкімшілік жауапкершілікке тартылған; 3) кемінде үш жыл бұрын теріс себептер бойынша мемлекеттік,əскери қызметтен, құқық қорғау, сот жəне əділет органдарынан босатылған; 4) кемінде үш жыл бұрын теріс себептер бойынша жеке күзет ұйымының күзетшісі қызметінен босатылған адамдар қабылданбайды Өздерінің қызметінде қару мен оқ-дəрілерді қолданатын жеке күзет ұйымдарында қару мен оқ-дəрілерді сақтауға арналған үй-жайлардың (не белгіленген талаптарға жауап беретін үй-жайларда оларды сақтауға арналған келісімшарттың) болуы.

Сақтау жəне/немесе жалға алу шартының көшірмесі Қару мен оқ-дəрілерді сақтауға арналған үй-жайды тексеру актісі

Құжаттың электрондық көшірмесі Талапқа сəйкестікті лицензиар заңды тұлғаның қызметі жүзеге асырылатын жерде тексеру арқылы растайды

Ұлттық компаниялардың күзет ұйымдарына қойылатын біліктілік талаптары 1. 2.

Күзет қызметін жүзеге асыруға қойылатын біліктілік талаптарының 1, 2, 3, 4-тармақтарында көзделген талаптар Қазақстан Республикасының аумағында күзет Қазақстан Республикасы Ішкі қызметін бақылауды жүзеге асыру жөніндегі істер министрлігінің уəкілетті органның ұлттық компаниялардың келісім-хаты күзет ұйымдарын құру құқығын келісуі

Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің келісім-хатыың болуы туралы ақпаратты қамтитын мəліметтер нысаны

Ескертпе: аббревиатуралардың толық жазылуы: ЖТ МДҚ – «Жеке тұлғалар» мемлекеттік дерекқоры ААЖ – автоматтандырылған ақпараттық жүйе ҚР БП ҚСжАЕК – Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Құқықтық статистика жəне арнайы есепке алу комитеті ҚР ДСМ АЖ – Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің ақпараттық жүйесі Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 9 қарашадағы № 1421 қаулысына қосымша Қазақстан Республикасы Үкіметінің күші жойылған кейбір шешімдерінің тізбесі 1.«Күзет қызметін жүзеге асыруға қойылатын біліктілік талаптарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 10 тамызындағы №686 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ - ы 2007ж., №27, 320- құжат). 2. «Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 10 тамыз №686 қаулысына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 2 сəуірдегі №461 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ - ы 2009 ж.,№19,156-құжат) 3.»Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 10 тамыздағы №686 қаулысына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 9 желтоқсандағы №1334 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2011 ж., № 5,55- құжат) 4. «Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласында ішкі істер органдарының қызметін жетілдіру мəселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 1 шілдедегі №751 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласында ішкі істер органдарының қызметін жетілдіру мəселелері бойынша енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың 7- тармағы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы,2011 ж., №45, 599-құжат) 5.« Ұлттық компаниялардың күзет ұйымдарын құру қағидасын бекіту туралы жəне «Күзет қызметін, құрылыс - монтаж жұмыстарын орындау кезіндегі қызметті қоспағанда, күзет дабылы құралдарын монтаждау, ретке келтіру жəне оларға техникалық қызмет көрсету жөніндегі қызметті лицензиялау ережесін жəне оларды жүзеге асыруға қойылатын біліктілік талаптарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 10 тамыздағы №686 қаулысына толықтыру енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 4 тамыздағы №909 қаулысының 2тармағы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2011 ж., №699-құжат) 6. « Күзет қызметін жүзеге асыруға, құрылыс-монтаж жұмыстарын орындау кезіндегі қызметті қоспағанда, күзет дабылы құралдарын монтаждау, ретке келтіру жəне оларға техникалық қызмет көрсету жөніндегі қызметті лицензиялау ережесін жəне оларды жүзеге асыруға қойылатын біліктілік талаптарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 10 тамыздағы №686 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 5 желтоқсандағы №1451 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы 2012ж., №5, 108-құжат).

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2012 жылғы 13 қараша

№1444

Астана, Үкімет Үйі

Жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты дайындауды (мал союды), сақтауды, қайта өңдеуді жəне өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектiлеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялықсанитариялық) талаптарды бекіту туралы «Ветеринария туралы» 2002 жылғы 10 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы 5-бабының 18-2) тармақшасына сəйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулы етеді: 1. Қоса беріліп отырған Жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты дайындауды (мал союды), сақтауды, қайта өңдеуді жəне өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектiлеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар бекітілсін. 2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi. Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі С.АХМЕТОВ. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 13 қарашадағы №1444 қаулысымен бекітілген Жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты дайындауды (мал союды), сақтауды, қайта өңдеуді жəне өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектiлеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар 1. Жалпы ережелер 1. Осы жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты дайындауды (мал союды), сақтауды, қайта өңдеуді жəне өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектiлеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар (бұдан əрі – талаптар) «Ветеринария туралы» 2002 жылғы 10 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы 5-бабының 18-2) тармақшасына сəйкес əзірленді жəне Қазақстан Республикасының ветеринария, тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі жəне техникалық реттеу саласындағы заңнамасына сəйкес жануарлардан алынатын өнім мен шикізаттың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты дайындауды (мал союды), сақтауды, қайта өңдеуді жəне өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектiлеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптарды айқындайды. 2. Мал союды (малды сою алаңдарын қоспағанда), жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты қайта өңдеуді жəне өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектілерінің əкімшілігі «Ветеринария туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сəйкес жануарлардың, жануарлардан алынатын өнім мен шикізаттың ветеринариялық нормативтерге сəйкестігін айқындайтын өндірістік бақылау бөлімшелерін құрады. 3. Жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты дайындауды (мал союды), сақтауды жəне қайта өңдеуді жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне (бұдан əрі -- өндіріс объектісі) «Жануарлар өсіруді, жануарларды, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты дайындауды (союды), сақтауды, қайта өңдеуді жəне өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне, сондай-ақ ветеринариялық препараттарды, жемшөп пен жемшөп қоспаларын өндіру, сақтау жəне өткізу жөніндегі ұйымдарға есептік нөмірлер беру ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 4 қарашадағы № 1755 қаулысына сəйкес есептік нөмірлер беріледі. 4. Союға түсетін жануарлар, сондай-ақ қайта өңдеуге, сақтауға жəне өткізуге түсетін жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізат олардың қауіпсіздігін, шығу тегін жəне сапасын растайтын ветеринариялық ілеспе құжаттармен сүйемелденеді. 5. Өндіріс объектілерін пайдалануға бергенде, сондай-ақ технологиялық жабдықтарды немесе желілерді орнатқанда жəне/немесе жаңа ет (сүт, балық) өнімдерінің жаңа түрлерін шығару кезде объектіге Қазақстан Республикасының Үкіметімен белгіленген тəртіппен ветеринариялықсанитариялық қорытынды алу қажет. 2. Өндіріс объектілеріне қойылатын ветеринариялық-санитариялық талаптар Өндіріс объектілерінің аумағына қойылатын талаптар 6. Өндіріс объектілерінің аумағы тұтас қоршаумен қоршалады жəне бөгде адамдар мен қаңғыбас жануарлардың санкциясыз кіруіне жол берілмейді. 7. Кіреберіс жолдардың, көлік жүретін жолдар мен жаяу жүргіншілер жолдарының, тиеу-түсіру алаңдары мен өткелдердің су өткізбейтін, жууға жəне дезинфекциялауға қолайлы қатты жабыны болуға тиіс, атмосфералық, еріген жəне жуынды су кəрізге ағызылады. 8. Өндіріс объектілерінің аумағында ғимараттардың, құрылыстар мен қондырғылардың орналасуы: 1) шикізатты, дайын өнім мен қалдықтарды тасымалдау жолдарының; 2) ветеринариялық қараудан кейін сою алдындағы ұстауға жіберілетін сау жануарлардды тасымалдау жолдарының санитариялық блокқа жіберілген ауру немесе ауру бойынша күдікті жануарларды тасу жолдарымен; 3) дайын азық-түлік өнімдерін тасымалдау жолдарының жануарлармен, көңмен, өндіріс қалдықтарымен қиылыспай тасымалдануын қамтамасыз етеді. 9. Өндіріс объектісінің аумағы мен үй-жайы таза ұсталады (күні бойы ластанудан тазартылады), үнемі тазартылады, дезинфекцияланады, дезинсекцияланады, ал қажет болған жағдайда дератизацияланады. 10. Өндіріс объектілерінің аумағына көлікті санитариялық өңдеуге арналған пункт, алаң немесе дезинфекциялаушы тосқауыл орналастырылады. Объектінің аумағына кірген (одан шыққан) кезде көліктің қозғалмалы бөлігін зарарсыздандыруға арналған дезинфекциялаушы тосқауыл орнатылады. Өндіріс объектісінің персоналы кіретін (шығатын) жерлерде дезинфекциялаушы кілемшесі бар санитариялық өткізу бөлігі көзделеді. Өндіріс объектісінде дезинфекциялаушы тосқауылдарға, кілемшелерге белгіленген тəртіппен қолдануға рұқсат етілген дезинфекциялаушы құралдарды құюдың уақтылылығын өзіндік бақылау жүзеге асырылады. 11. Тұрмыстық қоқысты жинау үшін асфальтталған алаңқайға металл контейнерлер орнатылады, алаңқайдың мөлшері контейнерлер түбінің ауданынан 3 есе артық болады. Қоқыс жинақтайтын алаңқай үш жағынан тұтастай бетондалған немесе кірпіштен қаланған биіктігі 1,5 метр қабырғамен қоршалады. Контейнерлер өндірістік жəне қосалқы үй-жайлардан кемінде 25 метр қашықтықта орналастырылады. Контейнерлерді тұрмыстық қалдықтардан тазарту олар ыдыстың 2/3-нен аспай жинақталған кезде, бірақ күніне бір реттен сиретпей жүргізіліп, контейнерлер мен олар тұрған алаңқайлар кейіннен дезинфекциялануға тиіс. Қалдықтар мен қоқысты алу қоқысты арнайы бөлінген орындарға шығаруды жүзеге асыратын ұйымдармен жасалған шарт бойынша арнайы көлікпен жүргізілуге тиіс. 12. Құрылыстарды, үй-жайлар мен бөлмелерді қоса алғанда, өндірістік объектілерінің ғимараттары мығым салынуға, жақсы жай-күйде ұсталуға тиіс жəне өнімнің бұзылуына немесе антисанитариялық жағдайларға əкеп соқтырмауы үшін өнімді өңдеу, онымен жұмыс істеу жəне оны сақтау үшін қажетті мөлшері жеткілікті болуға тиіс. Өндіріс объектілерінің аумағында, технологиялық үй-жайларда кеміргіштердің, жəндіктердің (оның ішінде шыбындардың, тарақандардың), синантропты құстар мен қаңғыбас, иесіз жануарлардың болуына жол берілмейді. Мал союды жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне қойылатын ветеринариялық-санитариялық талаптар 13. Осы талаптардың 36-тармағында көрсетілген мал сою объектілерін қоспағанда, мал союды жүзеге асыратын өндіріс объектілері (бұдан əрі – мал сою объектілері): 1) стационарлық дезинфекциялық жуу пунктімен немесе жануарларды союға əкелетін автокөлікті жууға жəне дезинфекциялауға арналған алаңдармен немесе автокөлікке арналған дезинфекциялаушы тосқауылмен; 2) ветеринар мамандар үшін жануарларды, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты бақылауға жəне ветеринариялық-санитариялық сараптауға арналған жабдықтары бар үй-жайлармен; 3) жануарларды орналастыруға арналған орындармен, жануарларды ветеринариялық тексеруге арналған қалқалармен; 4) санитариялық қасапханамен (кəдімгі өндірістік цехтардағыдай, бірақ мөлшері едəуір шағын, ет пен субөнімдерді стерильдеуге арналған бөлімшесі бар үй-жаймен) немесе ауру немесе əлсіз жануарларды оқшаулап өңдеуге арналған санитариялық камерамен (ғимарат ішінде орналасқан бөлек үйжаймен); 5) карантинге арналған үй-жайлармен (байқау жəне қажет болған жағдайда диагностикалық зерттеу мақсатында жануарлар басқа жануарлармен араластырылмай (тікелей немесе жанама) оқшау ұсталатын орындарымен) жəне оқшаулағышпен (ауру жануарларды орналастыру үшін мал сою объектісінің аумағында оқшауланған үй-жаймен); 6) ет пен сойылған өнімдер өңделгенге дейін олардың уақытша сақтауға арналған оқшауланған тоңазытқыш камерамен; 7) сарқынды суды жинауға арналған бетондалған шұңқырмен (септикпен) жəне зарарсыздандыруға арналған құрылыстармен; 8) жануарларды союдың алдында ұстауға арналған ғимараттармен (қалқалармен) (сойылатын жануарларды қабылдау, орналастыру, ветеринариялық тексеру, сұрыптау жəне сойылатын жануарларды тынықтыру үшін мал сою объектісінің аумағындағы оңашаланған үй-жаймен (алаңмен)); 9) тұрмыстық үй-жайлармен жəне киімді санитариялық өңдеуге арналған дезинфекциялау камерасымен; 10) көң мен қан-жынды жинауға жəне уақытша сақтауға арналған алаңмен; 11) жануарлардың, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың ветеринариялық нормативтерге сəйкестігін айқындау жөніндегі өндірістік бақылау бөлімшелермен немесе ветеринариялықсанитариялық сараптау зертханасымен жасақталады. 14. Жануарлар мен құстардың жұқпалы аурулары жоқ, міндетті сəйкестендіру рəсімінен өткен жəне Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тəртіппен берілген ветеринариялық құжаттары бар аумақтар мен шаруашылық жүргізуші субъектілерден əкелінген жануарлар мен құстар ғана союға қабылданады. 15. Мыналар союға жіберілмейді: 1) ветеринарияда қолдану жөніндегі нұсқаулықта көрсетілген мерзім ішінде емдік жəне (немесе) профилактикалық мақсатта антибиотиктер, антигельминттер жəне басқа препараттар, өсуін ынталандыруға арналған препараттар берілген жануарлар мен құс; 2) осы препараттардың тізімінде көрсетілген күту мерзімінен бұрын жəндіктер мен кенелерге қарсы химикаттармен өңделген жануарлар мен құс; 3) ауруының диагнозы белгіленбеген, дене температурасы жоғары немесе төмен жəне бей-жай немесе есірген күйдегі жануарлар мен құс; 4) өсірген кезде Қазақстан Республикасында жəне Кеден одағына мүше мемлекеттерде рұқсат етілмеген ветеринариялық препараттар қолданылған жануарлар мен құс; 5) соңғы рет балықпен, балық қалдықтарымен жəне балық ұнымен азықтандырғаннан кейін 10 тəулік өтпеген құс; 6) союдың алдында ветеринариялық тексеруден өтпеген жануарлар мен құс; 7) маңқа ауруына тексерілмеген жылқы, есек, қашыр жəне түйе. 16. Объектіге түскен жануарлар союдың алдында ветеринариялық тексерілуге жəне ірі қара мал, ұсақ мал, жылқы, бұғы, түйе, қашырлар мен есек кемінде 24 сағат бойы, шошқа 12 сағат бойы жəне бұзаулар мен құстар кемінде 6 сағат бойы сою алдындағы ұстауда болуға тиіс. 17. Жануарлар мен құстардың есірген күйдегі, еріксіз сойылған ауру жануарлар немесе өлексе анықталған топтарының сəйкессіздігінің себептері немесе диагнозы, сондай-ақ іс жүзіндегі мал басының ветеринариялық құжатта көрсетілген санына сəйкессіздігі белгіленген жағдайларда дереу (уақтылы) карантиндік бөлімшеге орналастыру. 18. Инфекциялық аурулардың белгілері анықталған жағдайда жануарлар мен құстардың бүкіл легі кейіннен осы талаптардың 19, 20 жəне 21-тармақтарында көрсетілген шарттар сақтала отырып, санитариялық сою үшін оқшаулағышқа жіберіледі. 19. Ауру жануарлар мен құстар сау малдар мен құстардан бөлек жəне/немесе ауысым соңында сойылады. 20. Санитариялық қасапхана немесе санитарлық камера болмаған жағдайда ауру жануарларды

арнайы бөлінген күндері немесе сау жануарлар сойылып, цехтан барлық тушалар мен сау жануарларды союдан алынған басқа өнімдер шығарылғаннан кейін ауысым соңында малды бастапқы өңдеу цехында союға рұқсат етіледі. 21. Ауру жануарлар мен құстарды сою аяқталғаннан кейін үй-жай, пайдаланылған жабдықтар, мүкəммал, өндірістік ыдыс, цехтың көлік құралдары санитариялық өңделеді жəне дезинфекцияланады. 22. Карантиндік үй-жай, оқшаулағыш, санитариялық қасапхана бір ғимаратқа біріктірілуі мүмкін, бұл ретте ауру жəне сау жануарлар үшін оқшау өткелдер көзделеді. Азық-түлік жəне техникалық өнімді беру бөлек шығулар арқылы жүргізіледі. 23. Жануарлардың өлекселерін уақытша (кəдеге жаратқанға немесе жойғанға дейін) сақтау үшін оқшаулағыштың жанынан бөлек үй-жай көздеу қажет. 24. Карантиндік үй-жай мен оқшаулағыш бір блокқа орналастырылған жағдайда олардың арасында тамбур болуға тиіс, оған жұмысшылардың арнайы киіміне арналған шкаф, контактысыз қолжуғыш, қолға арналған антисептигі бар дозалағыш пен аяқ киімді дезинфекциялауға арналған дезинфекциялау кілемшесі орналастырылады. 25. Карантиндік үй-жай мен оқшаулағыштың едені, қабырғасы, оттығы мен нəжіс жинағыштары жəне басқа да жабдығы үй-жайлар жануарлардан босаған кезде жүргізілетін дезинфекциялауға бейім материалдардан жасалуға тиіс. Карантиндік үй-жай мен оқшаулағышта ағаштан жасалған оттықтарды, науалар мен басқа да мүкəммалды пайдалануға рұқсат етілмейді. Карантиндік үй-жай мен оқшаулағыштың аумағы күн сайын қидан тазартылып, жуылады. Карантиндік үй-жайдан, оқшаулағыштан, санитариялық қасапханадан (камерадан) жəне автокөлікті санитариялық өңдеу пунктінен (алаңынан) аққан сарқынды су ортақ кəрізге ағызылмас бұрын қалдықтардан (қи, қан-жын) тазартылып, зарарсыздандырылады. 26. Санитариялық қасапхананың үй-жайлары мен жабдықтарын жуу жұмыс уақыты кезінде қажеттілігіне қарай, ал дезинфекциялау жұмыс соңында жүзеге асырылады. 27. Жануарларды ұстауға арналған үй-жайлар мен ашық қораларда қатты төсем жəне су келіп тұрған суаруға арналған астаулары болуға тиіс. Кейбір қораларда оттықтар мен жануарларды байлауға арналған құрылғылар болуға тиіс. Қоралардағы қалқалар, қақпалар мен тиектер жануарлар мен адамның жарақаттану мүмкіндігін болдырмайтындай етіп орнатылуға тиіс. Жануарларды ұстауға арналған үй-жайлар мен ашық қоралар күн сайын қидан тазартылып, ол қи сақтау қоймасына шығарылады. Жануарларды сою алдында ұстайтын үй-жайлардан түсетін қиды жинау жəне жиып қою үшін бетондалған учаскеде алаңқай көзделеді, ол мал сою объектісінің өндірістік қуаты ескеріле отырып, кемінде 3 тəуліктік жинақтауға есептеледі. Карантиндік үй-жай мен оқшаулағыштан қи, төсем мен жем-шөп қалдықтарын жинау жəне жиып қою үшін санитариялық блоктың бетондалған учаскесінде мал сою объектісінің өндірістік қуаты ескеріле отырып, кемінде 6 тəуліктік жинақтауға есептелген алаңқай көздеген жөн. Қи мен сығылған қан-жынды биотермиялық зарарсыздандыру үшін мал сою объектісінің аумағынан тыс жерде арнайы бөлінген алаңда бетондалған алаңқайлар көзделуге тиіс. 28. Қан-жынды жинау үшін бетондалған алаңқайға орналастырылатын, қақпағы тығыз жабылатын арнайы ыдыстар (контейнерлер) орнатылады. 29. Қалдықтарды шығаруға арналған көлік пайдаланылғаннан кейін ол мұқият жуылып, дезинфекцияланады. 30. Сойылатын жануарларды мал сою объектілеріне (қуаты көп объектілер) əкелген көлік олар түсірілгеннен жəне қи тазартылғаннан кейін міндетті түрде жуылуға жəне дезинфекциялық жуу пунктінде немесе мал базасының аумағынан шыға берісте орналасқан арнайы алаңқайда дезинфекциялануға тиіс. 31. Кəдеге жаратылуға немесе мал сою объектісінен тыс жерде жойылуға тиіс өлекселер, қи, қалған-құтқан төсеніш, жем-шөп пен қалдықтар жабулы шанағы бар автокөлікпен тасымалданады. 32. Еттің ластануын болғызбау үшін мал сою объектілері төмендегі технологиялық операциялардың кеңістікте жəне уақыты жағынан бөлінуін қамтамасыз етуге тиіс: 1) естен тандыру жəне қанын ағызу; 2) шошқаға қатысты: қайнаған сумен күйдіру, қылшықтан тазарту, қыру жəне үйіту; 3) ішегін ақтару (сойылған жануардың ұшасын мүшелеген кезде көкірек жəне іш қуыстарынан ішкі органдарды шығару) жəне кейіннен мүшелеу; 4) тазартылған қарын мен ішектерді өңдеу; 5) сойылғаннан кейінгі басқа жанама өнімдерді өңдеу жəне жуу, атап айтқанда сою кезінде жүргізілмеген болса, бастың терісін сыпыру; 6) сойылғаннан кейінгі басқа жанама өнімдерді орау; 7) етті тиеу. Барлық өндірістік үй-жайларға кіреберісте толық гигиеналық өңдеу модульдері орнатылады. Дезинфекциялау кілемшелерін пайдалануға рұқсат етіледі. 33. Өндірістік жəне қосалқы үй-жайлардың қабырғалары мен төбелері ылғал өткізбейтін материалдардан дайындалады жəне үнемі жуу мен дезинфекциялауға мүмкіндік беретін ашық реңге боялады. Өндірістік жəне қосалқы үй-жайлардағы қабырғалардың биіктігі ет пен еттен жасалатын өнімдер өндірісінің гигиенасына қойылатын талаптарды сақтай отырып, технологиялық үрдістерді орындау үшін жеткілікті болуға тиіс. Тамақ өнімдерін шығаратын цехтар мен санитариялық блок үй-жайларындағы бағандар мен қабырғалардың жабыны төбесіне дейін жуу мен дезинфекциялауға оңай материалдардан жасалуға тиіс. Ілгекті жолдардың биіктігі мен орналасуы ұшалардың еденге, қабырғаларға, технологиялық жабдықтарға тиюін болғызбайтындай алшақ болуға тиіс. Ұшалардың қанын ағызу учаскелерінде ілгекті жолдардың астынан техникалық қанды жинау үшін оңай жуылатын жəне дезинфекцияланатын материалдармен қапталған жəне қанның траптарға ағуы үшін еңістелген тұғырлықтар немесе қанның ағуы үшін астауша орналастырылады. 34. Мал сою объектісінде ұсақ мүкəммалға (пышақ, мусаттар жəне басқалары) арналған залалсыздандырғыштар орнатылады. Неғұрлым ірі мүкəммалды, айналым ыдыстары мен көлік құралдарын жуу жəне дезинфекциялау үшін жуу машиналары пайдаланылады немесе дезинфекциялаушы ерітіндімен, ыстық жəне суық сумен қамтамасыз етілген жуу үй-жайлары жабдықталады. 35. Жануарлардың, жануарлардан алынған өнімдер мен шикізаттың ветеринариялық нормативтерге сəйкестігін айқындау жөніндегі өндірістік бақылау бөлімшелері немесе ветеринариялықсанитариялық сараптама зертханалары үй-жаймен қамтамасыз етіліп, жануарлардың, жануарлардан алынған өнімдер мен шикізаттың ветеринариялық нормативтерге сəйкестігін айқындауға арналған аспаптармен, жабдықтармен, реактивтермен жарақтандырылады. Ветеринариялық-санитариялық сараптама жүргізілетін жерлерде ветеринариялық конфискаттарды жинауға арналған контейнерлер орнату жолымен оларды жинау мүмкіндігі қамтамасыз етіліп, оларға бөгде адамдардың санкциясыз қол жеткізуіне жол берілмейді, басқа жабдықтан түсі өзгеше болады жəне олардың мақсаты туралы жазу болады. 36. Мал сою алаңында: 1) жануарларды сою алдында ұстау жəне тексеріп қарау мақсатында жануарларды орналастыруға арналған ашық қора (алаңқай), сондай-ақ мал сою объектісінің өндірістік қуатын ескере отырып, нəжіске арналған арнайы жабдықталған орын; 2) мал сою объектісінің өндірістік қуатын ескере отырып: оңай жуылатын жəне дезинфекцияланатын, су ағызуды жеңілдететіндей түрде бейімделген; жабынның астынан су бұратын ормен жəне арықтармен əрі сарқынды суды жинау жəне зарарсыздандыру үшін бетондалған шұңқырмен (септикпен) жабдықталған су өткізбейтін еден жабынымен; тегіс, оңай жуылатын материалдармен қапталған немесе 3 метр биіктікке дейін боялған, бұрыштары мен шығып тұрған жерлері дөңгелектелген қабырғамен; желдетумен жəне жылытумен; түсті бұрмаламайтын табиғи немесе жасанды жарықтандырумен; қанын ағызуды, терісін сыпыруды, ішкі органдарды шығаруды жəне ұшалар мен ішкі органдарды сойылғаннан кейін тексеріп қарауды жүргізуді қамтамасыз ету мақсатында ұшаны іліп қоюға арналған, ұшалардың еденге, қабырғаға, технологиялық жабдыққа тиюін болғызбайтын құралмен; пышақтарды (кемінде екі), ілгектерді, құралдарды (фенондоскоп, термометр, плесиметр, бюкс) зарарсыздандыруға арналған залалсыздандырғышы, қолды өңдеуге арналған дезинфекциялағыш құралдары кеспек, арнайы киім бар ветеринар дəрігерге арналған орнынмен; сарқынды суды жинау жəне зарарсыздандыру үшін жабық шұңқырмен (септикпен); асқазан мен ішектерді босатуға жəне тазартуға бейімделген орынмен; ілмекті жолдардың астынан ұшалардың қанын ағызу учаскелерінде қан жинауға арналған тұғырлықтармен; персоналға арналған қолжуғышпен, бір реттік қол орамалмен (қол жууға арналған дезерітінділермен); тот баспайтын материалдардан жасалған, оңай тазартылатын жəне дезинфекцияланатын құралдармен жəне жұмыс жабдығымен, ветеринариялық конфискаттарға арналған контейнермен жасақталуға тиіс бауыздауға арналған үй-жай болуға тиіс. Жануарларды бауыздау мен терісін сыпыру аймақтар мүшелеу жəне ішкі органдарды өңдеу аймағынан биіктігі кемінде 2 метр қалқалармен бөлінеді. 37. Шошқаларды сойған кезде күйдіру, қылшығын алу, тазарту жəне үйіту сойылған жерден кемінде 5 метр ашық кеңістікпен бөлінген немесе биіктігі кемінде 3 метр қалқамен қоршалған арнаулы орындарда орындалуға тиіс. Етті, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты өңдеуді жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне қойылатын ветеринариялық-санитариялық талаптар 38. Етті, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты өңдеуді жүзеге асыратын өндіріс объектілерінде (бұдан əрі -- ет өңдеуші объектілер), өндірістік үй-жайларда технологиялық жабдықтарды орналастырған кезде айқаспалы біріктірулерге жол берілмейді. 39. Ет өңдеуші объектілер жұмысқа жарамды күйдегі ветеринариялық-санитариялық мақсаттағы объектілерімен: 1) етті жəне ет өнімдерін, жануарлардан алынатын шикізатты өңдеу үшін жеткізетін автокөлікті жууға жəне дезинфекциялауға арналған тұрақты дезинфекциялық жуу пунктімен немесе алаңқаймен немесе дезинфекциялаушы тосқауылмен; 2) жануарларды, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты бақылау жəне ветеринариялық-санитариялық сараптау үшін жабдықталған ветеринар мамандарға арналған үй-жайлармен; 3) етті жəне сойылғаннан кейінгі өнімдерді олар өңделгенге дейін уақытша сақтауға арналған оқшауланған тоңазытқыш камерамен; 4) сарқынды суды зарарсыздандыратын құрылыспен жабдықталады. 40. Жуу бөлімінде су өтпейтін еден, мүкəммалды, көлік құралдарын жууға жəне дезинфекциялау үшін жедел бу, ыстық жəне суық су, сарқынды суды кəрізге ағызуға арналған жол болады. 41. Өндірістік цехтардағы (үй-жайлардағы) жəне санитариялық блоктағы қабырғалар мен бағаналардың панельдері кемінде 2 метр биіктікте қапталады. 42. Төбелердің жəне ілінетін арматуралардың бетінде кірдің жиналып қалуына, бөгде бөлшектердің үгіліп түсуіне, тамақ өнімдерінде конденсаттардың түзілуіне немесе олардың көгеруіне жол берілмейді. 43. Ет өңдеу объектілерінің барлық үй-жайларының едендері тегіс, жылтыр болады, су өткізбейтін материалдан жасалады. 44. Жуу жəне дезинфекциялау құралдары бөлек үй-жайда сақталады. 45. Қойма үй-жайлары таза ұсталады жəне үнемі дезинсекцияланады жəне дератизацияланады. 46. Ет өңдеу объектісіндегі технологиялық процесс мыналарды қамтамасыз етеді: 1) шикі жəне дайын өнімдер ағынының қиылысуы мен араласуын болғызбау; 2) өңдеу үшін түсетін шикізат пен қосалқы материалдардың ветеринария жəне денсаулық сақтау саласындағы заңнама талаптарына сəйкестігін бақылау; 3) ілініп тұрған ет ұшаларын еденге, қабырғаға жəне технологиялық жабдықтарға тигізбеу; 4) қан ағызу, ұшаларды тазарту жəне жуу учаскелерінде бөлігінде сұйықтықтардың арнайы көлбеу астаушалар арқылы траптарға ағуы; 5) азық-түлік шикізатының (тоң май шикізаты, ішек-қарын, тағамдық қан, субөнімдер) берілуін бір-бірінен бөлектеу, оларды санитариялық өңдеудің оңай болуы; 6) тағамдық емес қалдықтарды ерекше түске боялған жəне мақсаты туралы жазбасы (таңбасы) бар арнайы ыдысқа жинау; 7) ветеринариялық конфискаттарды (ветеринариялық-санитариялық сараптама кезінде жарамсыз деп табылған ұшалар мен органдар) бөлек жабдықталған ағызғыштарға немесе ерекше түске боялған, жылжымалы, жабылатын арнайы ыдыстарға жинау; 8) сойылатын жануарлардың аса қауіпті ауруларына күдік туындаған немесе ол анықталған жағдайда «Тоқта» деген түймешенің көмегімен конвейерді ветеринар дəрігердің жұмыс орнынан шұғыл тоқтату (технологиялық процесс толық автоматтандырылған жағдайда); 9) ұшалар, субөнімдер жəне сойылғаннан кейінгі басқа өнімдер санитариялық өңделгеннен, ветеринариялық-санитариялық сараптама жасалғаннан жəне таңбаланғаннан кейін ғана оларды тоңазытқышқа жіберу; 10) жұмыс орындарына суық жəне ыстық су жеткізу, ал ішекті сұрыптау (есу) үшін сығылған ауа беру. 47. Ет өңдеу объектісі ауа температурасын өнім түріне қарай 00С-дан 300С-ға дейін жəне ылғалдығын 60%-дан 95%-ға дейін реттеу мүмкіндігімен қамтамасыз ететін тоңазытқыш камераларымен жəне мұздатқыштармен жабдықталады. 48. Шикізат пен өнімдерді сақтауға арналған штабельдер қабырғалар мен тоңазыту аспаптарынан кемінде 30 сантиметр қашықтықта орналасады. Штабельдердің арасынан жүретін жолдар қалдырылады. 49. Суытылған жəне тоңазытылған ілінген күйінде сақталады. Шартты түрде жарамды деп танылған ет осы мақсат үшін арнайы пайдаланылатын оқшаулағыштоңазытқыштарда немесе тоңазытқыштың бөлек камераларында сақталады. 50. Ет өңдеу объектісі өндірістік цехтардағы сарқынды су: тоң май араласқан, тоң май араласпаған, шаруашылық-тұрмыстық жəне ластанбаған өндірістік су үшін ішкі кəріздің бөлек желілерімен жабдықталады. 51. Кəрізге немесе жергілікті тазарту құрылыстарына ағызылғанға дейін сарқынды су механикалық тазартудан өтеді. Тоң май араласқан су маң тұтқыштардан өткізіледі. 52. Сарқынды суды қабылдауға арналған шұңқыр бетондалуға, өндірістік ғимараттан кемінде 20 метр қашықтықта орналасуға, қақпақпен жабдықталуға жəне 2/3 көлемі толған кезде тазартылуға тиіс. 53. Тазарту мен дезинфекциялау ыңғайлы болуы үшін ет пен ет өнімдерін тасымалдауға арналған көлік құралдары жəне/немесе контейнерлер тегіс болуға жəне өнімдердің орнанолептикалық қасиеттері мен адамдардың денсаулығына ықпал етпейтін материалдардан жасалуға тиіс. Көлік құралы өнімді жəндіктер мен шаңнан тиімді қорғау, сондай-ақ сұйықтықты құрғату құралдарымен жабдықталады. Көлік құралы жаңа сойылған етті ілуге арналған тоттанбайтын ілгектермен жарақталады, олар ұшаларды, жарты ұшаларды, ұшалардың төрттен бірін тасымалдаған кезде еттің еденге тиюін болғызбайтындай биіктікке орнатылады. Көлік құралдарында немесе контейнерлерде тірі жануарлар немесе кез келген басқа жүк тасымалданғаннан кейін оларды ет жəне ет өнімдерін тасымалдау үшін пайдалануға рұқсат етілмейді. Сүт жəне сүт өнімдерін қайта өңдеуді жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне қойылатын ветеринариялық-санитариялық талаптар 54. Сүт жəне сүт өнімдерін қайта өңдеуді жүзеге асыратын өндіріс объектілерінің (бұдан əрі – сүт өңдеу объектілері) өндірістік үй-жайларындағы технологиялық жабдықтардың орналасуы технологиялық процестердің айқаса контаминациясын, қарама-қарсы ағынды болуын жəне қиылысуын болғызбайды. 55. Шикі сүтті тасымалдау кезіндегі жəне өңдеу басталғанға дейінгі температурасы 80С аспайды. Қабылдау кезінде белгіленген температураға сəйкес келмейтін шикі сүт дереу қайтадан өңделеді. 56. Жұмысшылар мен қызметкерлердің арнайы аяқ киімдерін дезинфекциялау үшін цехқа (цехтан) жəне басқа өндірістік үй-жайларға апаратын кіреберістердің (шығаберістердің) бəрінде дезинфекциялау кілемшелері төселеді. 57. Сүт өңдеу объектілері санитариялық шарттардың орындалу кепілдігі үшін ыстық жəне суық сумен, кəрізбен, жасанды жарықтандырумен, желдетумен қамтамасыз етіледі. Техникалық су құбыры ауыз су құбырынан бөлінуге тиіс. Сумен жабдықтаудың екі жүйесінің де өзара қосылыстары болуға жəне құбыржолдары əрқилы түске боялуға тиіс. Су беруде іркіліс болған жағдайда су берудің кепілдігін қамтамасыз ету үшін сүт өңдеу объектілерінің сумен жабдықтау жүйелерінде таза су толтырылған резервуарлар болуға тиіс. 58. Сүт өңдеу объектілерінің өндірістік үй-жайларындағы қабырғалар, едендер мен төбелер мықты, су өткізбейтін материалдардан салынады, ұдайы жуылады жəне санацияланады. 59. Өндірістік үй-жайларда қоқыс жинау үшін қақпақтары бар металл немесе пластмасса сыйымдылықтар орнатылады. 60. Сарқынды су кəріз желілерінің бəрінен бөлек немесе лас заттардың өнім өңделетін, айналымда болатын немесе сақталатын жерлерге қайтарылуын болғызбайтындай басқа жолдар арқылы су ағатын жүйеге ағызылады. 61. Тұрмыстық үй-жайлар, киім ауыстыратын бөлмелер, дəретхана бөлмелері өнім өңделетін, айналымда болатын немесе сақталатын үй-жайлар мен бөлімшелерден бөлек болуға, сондай-ақ жақсы жай-күйде ұсталуға тиіс. 62. Сүт пен сүт өнімдерін өлшеп құюға арналған технологиялық жабдық, аппаратура, ыдыс, тара, мүкəммал, пленка мен полимерлік жəне синтетикалық материалдардан жасалған бұйымдар азықтүлік өнімдерін салуға рұқсат етілген материалдардан дайындалады. 63. Ванналардың, металл ыдыстардың, ағызғыштардың, тартпалардың, науалардың жəне басқаларының ішкі беті оңай тазартылуға тиіс, тазартуды қиындататын тесіктер, саңылаулар, шығып

тұрған болттар немесе тойтарма шегелер болмауға тиіс. Ағаш пен нашар жуылатын жəне дезинфекцияланатын басқа материалдарды пайдаланудан аулақ болу керек. 64. Азық-түлік өнімдерін өңдеуге арналған үстелдердің жұмыс беттері (жабындары) тегіс, тесіксіз жəне саңылаусыз болуға, азық-түлік өнімдерімен жанасу үшін рұқсат етілген тот баспайтын металдан немесе полимерлік материалдардан жасалуға тиіс. 65. Технологиялық жабдық пен аппаратуралардың құрамында өнімнің органолептикалық қасиетіне ықпал ететін зиянды қоспалар болмауға тиіс. 66. Жабдықтар, аппаратура мен сүт жүретін құбырлар сүттің, жуу жəне дезинфекциялау ерітінділерінің толық төгілуін қамтамасыз ететіндей түрде монтаждалады. Сүтпен жəне сүт өнімдерімен жанасатын бөліктердің бəрі тазартуға, жууға жəне дезинфекциялауға қолжетімді болады. Сүт жүретін металл құбырлар алмалы-салмалы болады. Қорғаныш қабығы жоқ шыны термометрлерді пайдалануға жол берілмейді. 67. Сүт, кілегей, қаймақ пен басқа да сүт өнімдерін дайындауға жəне сақтауға арналған резервуарлар (сүзбе мен ірімшік дайындау үшін пайдаланылатындарынан басқа) тығыз жабылатын қақпақтармен жабдықталады. 68. Сүт өнімдері дайындалатын аппараттар, ванналар мен басқа жабдықтар ағыс сифоны бар воронка арқылы бөлінетін кəрізге қосылады. Жабдықты тікелей кəрізге қосуға жəне суды олардан еденге төгуге жол берілмейді. 69. Мүкəммалды, ыдысты, көлік құралдарын жуу жəне дезинфекциялау үшін су өткізбейтін едені бар, бу, ыстық жəне суық су жеткізілген, сарқынды суды ағызуға арналған ағызғышы, желдеткіші бар арнайы жуу үй-жайлары жабдықталады. 70. Сүзгіш материалдарды əрбір қолданылған сайын жуып, дезинфекциялау қажет. Жеке шаруашылық жүргізуші субъектілерден сүт қабылдаған кезде сүзгіш материалдар əрбір тапсырушыдан сүт қабылданғаннан кейін жуылып, дезинфекцияланады. Сүт автоматты есептегіштер арқылы үздіксіз қабылданған кезде олардағы сүзгіштерді жуу жəне дезинфекциялау бір ауысымда кемінде 1 рет жүргізіледі. Сүт кезең-кезеңмен қабылданған кезде сүзгіштерді жуу жəне дезинфекциялау сүт қабылдаудағы əрбір үзілістен кейін жүргізіледі. 71. Сүт цистерналары сүттен əрбір босатылған сайын жуылып, дезинфекциялануға тиіс. Жуылғаннан кейін цистерналарға пломба салынады, бұл туралы жол құжатына тиісті белгі қойылады. 72. Сүт пен сүт өнімдерін қабылдау, өңдеу, сақтау рəсімдерінің бəрі аса мұқият тазалық жəне оларды ластану мен бұзылудан, сондай-ақ оларға бөгде заттар мен нəрселердің түсуінен қорғау шарттарында жүргізіледі. 73. Тікелей сүт қабылдау алдында цистерналардың түтіктері мен штуцерлері дезинфекцияланып, ауыз сумен шайылады. Сүт қабылдау аяқталғаннан кейін түтіктер жуылып, дезинфекцияланады, тығындағышпен немесе су өтпейтін қаптамамен жабылады да, кронштейндерге ілініп қойылады. Цистерналардың түтіктері мен түтікшелерін өңдеуге арналған жуу жəне дезинфекциялау ерітінділері арнайы таңбаланған сыйымдылықтарда сақталады. 74. Шикі жəне пастерленген сүтті сақтау үшін жеке танктер, ал сүт беру үшін – бөлек сүт құбырлары көзделеді. Шикі жəне пастерленген сүтті сақтауға арналған танктер таңбалануға тиіс. 75. Өнім дайындау кезеңінде жөндеу жұмыстарын жəне дезинфекциялауды жүргізуге жол берілмейді, өндірістік цехтарда жөндеу құралдарын тастап кетуге жол берілмейді; жөндеу жабдығын жылжымалы (қорғаныш) экрандармен міндетті түрде қалқалау шартымен ғана оларды өндірістік цикл уақытында алып өтуге рұқсат етіледі. Əрбір цехта сынатын заттардың есебі жүргізілуге жəне сүт өнімдеріне бөгде заттардың түсуін болғызбау туралы нұсқаулықтан үзінді көшірме болуға тиіс. 76. Тоңазытқыш камералардағы барлық (ыдыстағы) жүктер торларға немесе тұғырлықтарға салынады, олар ұдайы жуылып, дезинфекцияланып тұрады. Өнімдерді флягаларға сақтауға рұқсат етіледі. Балық жəне балық өнімдерін дайындауды жəне өңдеуді жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне қойылатын ветеринариялық-санитариялық талаптар 77. Балық жəне балық өнімдерін дайындауды жəне өңдеуді жүзеге асыратын өндіріс объектілерінде (бұдан əрі – балық өндіретін объектілер) технологиялық процестердің ағымдылығы жəне шикізат пен қалдықтар ағынының дайын өніммен араласу мүмкіндігін болғызбау қамтамасыз етіледі. 78. Балық өндіретін объектілерде мыналар болады: 1) конструкциясы таза жəне лас аймақтарға бөлінуге тиіс жұмыс цехтары; 2) өнімді бөлуге жəне өңдеуге арналған цехтар, оларда: тазартуға, дезинфекциялауға жəне су ағызуға ыңғайлы су өткізбейтін еден жабындары, су ағызуға арналған жабдық; тазартуға ыңғайлы, беті тегіс, берік жəне су өткізбейтін материалдан жасалған қабырғалары; тазартуға ыңғайлы төбелер немесе төбе қаптамасы; тазартуға ыңғайлы берік материалдан жасалған есіктер; желдетудің тиісті жүйесі жəне қажет болған жағдайда тарту жүйесі; табиғи немесе жасанды жақсы жарықтандыру; қолды жууға жəне дезинфекциялауға арналған құрылғылардың жеткілікті саны; үй-жайларды, жабдықтар мен қалған керек-жарақтарды тазартуға арналған құрылғы болады; 3) балық өнімдерін сақтауға арналған тоңазытқыш камералар; 4) жəндіктерден, құстардан, кеміргіштерден қорғауға арналған құрал-саймандар; 5) тазартуға жəне дезинфекциялауға ыңғайлы құралдар мен жұмыс жабдықтары (коррозияға төзімді материалдан жасалған бөлшектеу үстелдері, контейнерлер, конвейерлер, пышақтар мен транспортерлер); 6) тұтынуға жарамды балық өнімдеріне арналған су өткізбейтін, коррозияға төзімді арнайы контейнерлер, сондай-ақ контейнерлер жұмыс күнінің соңына дейін босамайтын болса, оларды сақтауға арналған үй-жайлар; 7) ауыз судың қажетті қорымен немесе арнайы жүйеде тазартылатын теңіз суымен қамтамасыз ету жөніндегі жабдықтар; 8) тасымалдау құралдарын тазартуға жəне дезинфекциялауға арналған қондырғылар; 9) егер балық өндіретін объектіде шаян тəрізділер немесе тірі балық болса, зиянды организмдермен немесе заттармен ластанбаған сумен қамтамасыз етуге арналған тиісті жабдық; 10) қабырғасы, едені тегіс, су өткізбейтін, жуылатын қолжуғыштардың, дəретханалардың жəне киім ауыстыру бөлмелерінің қажетті саны; дəретханалар тікелей жұмыс цехына ашылмауға тиіс. Қолжуғыштарда тазалау құралдары мен бір рет пайдаланатын сүлгілер болуға тиіс; шүмектер қолмен басқарылмайтын болуға тиіс. 79. Едендер, қабырғалар, төбелер немесе төбе қаптамасы, балық шаруашылығы өнімдерімен жұмыс істеген кезде пайдаланылатын жабдықтар мен құралдар таза жəне жарамды күйде ұсталуға тиіс. Жұмыс цехтары, құралдар мен жабдықтар тек қана балық шаруашылығы өнімдерімен жұмыс істеу үшін пайдаланылуға тиіс. 80. Балық жəне балық өнімдерінің микробиологиялық жəне паразитологиялық контаминациясына, химиялық ластағыштардың, уытты элементтердің, пестицидтердің, радионуклидтердің, басқа да зиянды заттар мен олардың қалдықтарының болуына жол берілмейді. 81. Балық өндіретін объектіде балықтың жəне балық өнімдерінің қауіпсіздігін, сондай-ақ жинау, жуу жəне дезинфекциялау сапасын ветеринариялық-санитариялық бақылау жүзеге асырылады. 82. Балық өндіретін объектілердегі жұмыс аймағы балық шаруашылығы өнімдерін дайындауға жəне өңдеуге арналған орын кең болуға, оңай жиналып, дезинфекциялануға, өнімнің кез келген контаминациясын болғызбайтындай түрде орналастырылуға тиіс. 83. Балық өндіретін объектіде дайын өнімді сақтауға арналған жеке аймақ ұйымдастырылады. 84. Буып-түйетін материалдар өнімді дайындау жəне өңдеу аймақтарынан бөлек сақталады. Балық шаруашылығы өнімдері ауланғаннан кейін бір сағаттан кешіктірмей мұзбен немесе салқындатылған сумен тоңазытылады. 85. Балық шаруашылығының жас өнімдерін тасымалдауға арналған контейнерлер таза болуға жəне өнімді тиісті санитариялық-гигиеналық жағдайларға ұстауға, сондай-ақ өнімді ерітудің нəтижесінде пайда болған судың ағып кетуін қамтамасыз етуге тиіс. Өнімдердің ластануын болғызбау үшін ерітудің нəтижесінде пайда болған суды ағызу жүйесі көзделуге тиіс. Еріту кезінде өнім температурасы шамадан тыс жоғарылатылмауға тиіс. Балықты ыстау үшін бөлек үй-жай немесе арнайы бөлінген орын көзделеді, олар қажет болған жағдайда басқа үй-жайларда жəне балық өнімдері бөлшектелетін, өңделетін жəне сақталатын орындарда түтін мен жылудың жинақталуын болғызбайтын желдету жүйесімен жабдықталады. Балық пен балық өнімдерін тұздау басқа операциялар жүргізілетін цехтардан бөлек үй-жайларда жүргізіледі. Тұздау үшін пайдаланылатын контейнерлер (күбілер) ластануды болғызбайтындай түрде орналастырылуға жəне пайдаланудың алдында тазартылуыға тиіс. 86. Балық шаруашылығы өнімдерінің адамдар тұтынуы үшін жарамсыз қалдықтарын сақтауға арналған камералардан қалдықтарды шығару үшін балық өндіретін объект оны шығаруға арналған арнайы жабдықтармен жарақталуға тиіс. 87. Балық өндіретін объект балық шаруашылығы өнімдерін өңдеумен айналысатын персоналдың қол жууына арналған құрылғылармен жабдықталады. 88. Балық шаруашылығы өнімдері кеме бортында суыттылған таза суда үш тəуліктен асырмай сақталады. 89. Тоңазытқыш камераларға балық шаруашылығы өнімдерін тиеуден бұрын олардың ішкі қабырғалары мен төбелері санитариялық өңдеуден өтеді. Тоңазытқыш пен мұздатқыш камераларындағы балық шаруашылығы өнімдерін қатар-қатар салуға арналған торлар мен тұғырлықтар еденнен кемінде 8 сантиметр биіктікте орналасады. Қатарлар қабырғалардан, тоңазыту аспаптарынан жəне бір-бірінен кемінде 30 сантиметр қашықтықта орналасады. 90. Тоңазытылған балық жəне балық өнімдерін өндіру кезінде мынадай шарттар сақталуы қажет: 1) мүшелеу учаскесінде ауыз судың немесе таза судың болуы; 2) өнім қабатында -180С-тан аспайтын температураға жеткенге дейін өнімді мұздату температурасының -300С-тан жоғары болмауы; 3) балық аулайтын жердің басында қалған балықты ауа температурасы -120С-тан аспаған кезде мұзды, жақсы желденетін алаңқайларда немесе жел өтінде табиғи жағдайларда мұздату; 4) қажетті өндірістік кезеңдер аяқталғаннан кейін балық жəне балық өнімдері мұздатылады; 5) шикізат өндіріске түскен сəттен бастап оны мұздатқышқа салғанға дейін балықты сақтау ұзақтығы 4 сағаттан аспайды. 91. Балық өнімдерін шығару процесінде алынған қалдықтар су өткізбейтін, таңбаланған сыйымдылықтарға жиналады жəне толуына байланысты өндірістік үй-жайлардан шығарылады. Қалдықтар дайын өнім мен шикізаттан бөлек салқындатылатын камералардағы сыйымдылықтарда сақталады. Салқындатылмайтын жабық сыйымдылықтарда қалдықтар 2 сағаттан асырмай сақталады. 92. Балыққа кəсіпшілік ауданына тиесілілігі туралы ақпарат жазылған таңба жапсырылады. 93. Азық-түлік шикізаты мен қосалқы материалдарды еденге жинауға рұқсат етілмейді. 94. Қойма үй-жайлары таза ұсталады жəне ұдайы дезинсекциялау жəне дератизациялау жүргізіледі. Балық жəне балық өнімдерін сақтауға арналған үй-жайлар мен жабдықтар температура көрсеткіштерін жазып алатын термометрлермен жабдықталады. 95. Көлік құралдары өнімді жəндіктерден жəне шаңнан тиімді қорғауды қамтамасыз ететін құралдармен жəне су өткізбейтін бақылау-өлшеу құралдарымен жарақталады. 96. Тоңазытылған балық еріп тұрған мұз температурасына жақын температурада сақталады. Мұздатылған балық жəне балық өнімдері -18 оС-тан жоғары емес температурада сақталады. Консерв өндіруге арналған мұздатылған балық бөлінбеген күйінде -90С температурада тұздықта сақталады. Тірі балық оның тіршілігін қамтамасыз ететін жағдайда ұсталып, сату мерзіміне шек қойылмайды. Балық жəне балық өнімдері судың сапасын өзгертпейтін материалдардан жасалған сыйымдылықтарда сақталады. 97. Балық аулайтын кемеде мынадай шарттар сақталады: 1) өнімдердің трюмдық, сарқынды сумен, түтінмен, отынмен, мұнай өнімдерімен, жағармай материалдарымен байланысқа түспеуін қамтамасыз етіледі; 2) үшкір бұрыштар мен шығып тұрған жерлер барынша аз болады; 3) судың қарқынды ағуы қамтамасыз етіледі; 4) балық шаруашылығы өнімдерімен түйісетін қабаттар тегіс, берік, уытты емес болады, оңай жуылып, дезинфекцияланады жəне коррозияға төзімді материалдардан жасалады; 5) балық шаруашылығы өнімдерін 24 сағаттан астам сақтау жабдықталған трюмдерде, цистерналарда немесе контейнерлерде жүзеге асырылады; 6) балық шаруашылығы өнімдері трюмдерде машина бөлімшелерінен жəне экипажға арналған үй-жайлардан бөлек сақталады; 7) өнімдер еріген суды өнімдермен араластырмай гигиеналық жағдайларда сақталады; 8) балық шаруашылығы өнімдерін салқындатылған таза теңіз суында тоңазыту үшін жабдықталған кемелерде бүкіл цистернада бірдей температураға қол жеткізуге арналған құрылғылардың болуы; 9) температураны мониторингілеу жəне тіркеу жүргізіледі. Кемеге құстардың, жəндіктердің немесе басқа да жануарлардың, паразиттер мен зиянкестердің түсуіне жол берілмейді. Жүзу базаларында (жүзу құралдарында) оңай жиналатын, балық шаруашылығы өнімдерін бортқа қабылдау үшін резервтелген, өнімді күннен жəне қыздыру элементтерінен қорғау үшін жобаланған, кез келген контаминация көзін болғызбайтын қабылдау аймақтары ұйымдастырылады. Балықты қабылдау аймағынан жұмыс аймағына беруге арналған жүйе ұйымдастырылады. Шағын кемелерде балықты түсіргеннен кейін балық температурасын ауланғаннан бастап 12 сағат бойы -10С жəне +40С аралығында ұстау қажет. Қалдықтарды кемеде сақтау 24 сағаттан аспайды. Мұздатқыш кемелер температураны -180С-қа дейін тез төмендету үшін қуаты жеткілікті мұздатқыш жабдықтарымен жасақталады. Кемелер сақтауға арналған трюмдерде балық шаруашылығы өнімдерін -180С-тан аспайтын температурада ұстауға мүмкіндік беретін қуаты жеткілікті тоңазытқыш жабдықтарымен жасақталады. Балық аулау жəне мұздату кемелерін сақтауға арналған трюмдер температураны тіркеуге арналған құрылғылармен жабдықталады. Есептегіш құрылғының температура датчигі трюм температурасының ең жоғары аймағында орналастырылады. Жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты сақтауды жүзеге асыратын объектілерге қойылатын ветеринариялық-санитариялық талаптар 98. Жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты сақтауға арналған сақтау объектілерінің (бұдан əрі – сақтау объектілері) үй-жайларында жануарлардың барлық түрлерін жəне жануарлардың ұрықтарын, ұрықтандырылған уылдырықты, инкубациялық жұмыртқаны, сондай-ақ жануарлардан алынатын техникалық шикізатты (оның ішінде теріні, жүнді, мамықты, түбітті, қауырсынды, эндокриндік жəне ішек-қарын шикізатын, сүйектерді, шикізаттың басқа түрлерін), жем-шөп пен оның қоспаларын; зоология, жануарлар анатомиясы мен палентологиясы бойынша коллекциялар мен коллекциялау заттарын орналастыруға жол берілмейді. Сақтау объектілері өндіріс қуатына байланысты қоймалық үй-жайлардың жеткілікті санымен қамтамасыз етіледі. 99. Егер сақтау объектісі теңіз портының аумағында болса немесе сақтау объектісінде жануарлар орналастырылса, оның аумағына кіреберіс дезинфекциялау тосқауылымен жабдықталуға тиіс. Балық шаруашылығының қапталмаған, дайындалған, мұз астында сақталатын жас өнімдерін жөнелту немесе сақтау үшін пайдаланылатын контейнерлер мұздың еруінің нəтижесінде пайда болған судың өнімдермен араласуын болғызбауды қамтамасыз етуге тиіс. 100. Кіреберіс жолдардың, жүретін жолдар мен жаяу жүргішілер жолдарының, тиеу-түсіру алаңдары мен өткелдердің жабыны қатты (асфальт, бетон), тегіс, су өткізбейтін, оңай жуылатын жəне дезинфекцияланатын, атмосфералық, еріген жəне сарқынды суларды кəрізге ағызғышы болуға тиіс. 101. Қоймада тауарларды ветеринариялық тексеруді жүргізуге арналған үй-жай бөлінеді, ол: 1) ветеринариялық бақылауды жүргізу үшін қажетті техникалық құралдармен; 2) тауарларды ветеринариялық (оның ішінде оларды толық түсіре отырып) тексеріп қарауды өткізу үшін қажетті тиеу-түсіру техникасымен; 3) өнімдерді жібітуге арналған стеллаждар жиынтығымен жəне тот баспайтын металдан жасалған үстелдермен жабдықталады. Тауарларды ветеринариялық тексеріп қарауды өткізуге арналған үй-жайдың қабырғалары тегіс жəне мықты, едені су өткізбейтін болуға тиіс, онда құрғату саңылауларының саны жеткілікті болады, ауа температурасы 210С-тан аспауға тиіс. Қойма жарықпен, суық жəне ыстық сумен, жұмысқа қажетті өзге де жағдайлармен қамтамасыз етілуге тиіс. 102. Ыдысты, мүкəммалды, көлік құралдарын жуу жəне дезинфекциялау үшін тоңазытқыш камералардан оқшауланған, едені су өткізбейтін, жедел бу, ыстық жəне суық су жеткізілген, кəрізі, жарығы жəне желдеткіші, сондай-ақ жуу агрегаты бар арнайы үй-жайлар жабдықталуға тиіс. 103. Өндірістік үй-жайларды, камералар мен қойманың басқа да объектілерін жинауға арналған мүкəммал дəретхана бөлмелерін жинау кезінде пайдаланылатын мүкəммалдан бөлек сақталуға тиіс. 104. Арнайы сақтау шарттары бар жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты сақтауға арналған үй-жай мен жабдықтар осы өнімді сақтау шарттарын бағалауға арналған бақылау-өлшеу аспаптарымен жабдықталуға тиіс.

(Соңы 11-бетте).

(Соңы. Басы 10-бетте). 105. Ет жəне ет өнімдерінің өндірісінде өнімдерді тоңазытып өңдеу жəне сақтау үшін арнайы дайындалған тоңазытқыш камералар мен мұздатқыштар пайдаланылады. Тоңазытқыш камералар мен мұздатқыштардың көлемі жəне саны объектінің өндірістік қуаты жəне өнім түріне байланысты ауа температурасын -300С-тан 00С-қа дейін жəне ылғалдылығын 65%-дан 95%-ға дейін реттеу мүмкіндігін қамтамасыз ететін шарттар ескеріле отырып таңдалады. Тоңазытқыш камералар мен мұздатқыштардың ішкі қабырғалары мен төбесі оларға ет пен ет өнімдерін тиеуден бұрын олардың ішкі қабырғалары мен төбелері санитариялық өңдеуден өтеді. Жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты сатуды жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне қойылатын ветеринариялық-санитариялық талаптар Құрылысқа жер учаскесін таңдауға, объектілерді орналастыруға, жобалауға, салуға, қайта жаңартуға, қайта жабдықтауға жəне пайдалануға беруге қойылатын талаптар 106. Объектілерді салуға, орналастыруға, жобалауға, салуға, қайта жаңартуға, қайта жабдықтауға жəне пайдалануға беруге жер учаскесін таңдау санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды болған жағдайда жүргізіледі. 107. Мынадай: 1) ол бұрын мал қорымы, уытты қалдықтарды көметін жер ретінде пайдаланылған; 2) радиациялық қауіпсіздік нормативтерінен асып кеткен; 3) жер учаскесінде түйнеме бойынша топырақтағы ошақтар, осы ауру бойынша стационарлық қолайсыз пункттер орналастырылған; 4) өнеркəсіптік жəне азаматтық мақсаттағы объектілерден санитариялық қашықтықты ұйымдастыру мүмкіндігі болмаған жағдайларда жер учаскесінде объектінің құрылысын жобалауға рұқсат етілмейді. 108. Барлық үй-жайлар шикізат пен дайын тамақ өнімдерінің, персонал мен келушілердің ағындылығы, қозғалысы ескеріле отырып орналастырылады. Жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты сатуды жүзеге асыратын объектінің аумағына кіру үшін жеке кіреберіс жабдықталады, ол жануарлардан алынатын өнім мен шикізаттың ветеринариялық-санитариялық сараптама зертханаларына жəне одан əрі олар сатылатын жерлерге біржақты қозғалысын қамтамасыз етеді. Үй-жайлардың əрбір тобы жеке блоктарға біріктіріледі: тиеу бөлмелері, қойма үй-жайлары, тамақ өнімдерін сатуға дайындау үй-жайлары; əкімшілік-тұрмыстық, қосалқы, сауда үй-жайлары. Сауда аймағында жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты сату үшін (бөлек ет, балық, сүт жəне басқа), қоғамдық тамақтандыру, тұрмыстық қызмет көрсету кəсіпорындары мен ветеринариялық-санитариялық сараптама зертханалары үшін бөлек алаңдар беріледі. Қойма аймағында азық-түлік тауарларын сақтауға арналған үй-жайлар, тоңазытқыш құрылғылар орналастырылады. Шаруашылық аймағында қоқыс жинауға арналған контейнерлер бар алаңқайлар, автокөліктерге арналған тұрақтар, дəретханалар бөлінеді. Тиеу бөлмелерін, қойма үй-жайларын, тамақ өнімдерін сатуға дайындау үй-жайларын, сауда залдарын орналастыру олардың арасындағы технологиялық байланыс ескеріле отырып жүргізіледі. 109. Объект үй-жайларын ішкі əрлеу жуу жəне дезинфекциялау құралдарына төзімді уытты емес əрлеу материалдарын пайдалана отырып орындалады. 110. Базарлардың сауда залының, жуу үй-жайларының, тоңазыту камераларының, санитариялық тораптардың қабырғалары жуу жəне дезинфекциялау құралдарына төзімді материалдармен қапталады. 111. Едендер санитариялық өңдеуге жарамды, уытсыз, ылғалға төзімді жəне ылғал өткізбейтін, ойықтарсыз, беті тегіс болуы керек. Түсіру үй-жайларындағы, автомобильдерге арналған алаңқайлардағы жабын су өткізбейтін қатты материалдармен қапталады. Жуынатын бөлмелерде, дəретханаларда жəне себезгі бөлмелерінде суды су ағызу жүйесіне ағызу үшін траптар көзделеді. 112. Ұша, жарты ұша, ұшаның төрттен бірі ретінде алынатын ет саудасы ұйымдастырылған жағдайда объектіде алаңы кемінде 10 м2 шабуға арналған үй-жай бөлініп, оған жуу раковинасы мен қосымша тоңазытқыш орнатылады. 113. Тез бұзылатын өнімдер саудасының объектілері шикі жəне дайын өнімдерді бөлек сақтауға арналған тоңазытқыш жабдықтарымен жарақталуға тиіс. Тез бұзылатын тамақ өнімдерінің қоры тоңазытқыш жабдықтарының сыйымдылығын ескере отырып жинау нормаларына сəйкес болуға тиіс. 114. Объект əкімшілігі (иесі): 1) ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) қағидалар мен Қазақстан Республикасының басқа да нормативтік құжаттарының талаптарына сəйкес мемлекеттік ветеринариялық-санитариялық бақылау мен қадағалаудан жəне зертханада ветеринариялық-санитариялық сараптамадан өткен ет, жануарлардан алынатын басқа да өнімдер саудасы үшін тиісті жағдайларды; 2) базар аумағында зертханада жарамсыз деп таныған тиісті өнімдерді зарарсыздандыруға арналған автоклав орналастырылған оқшауланған үй-жай бөлуді; 3) зертханалық тексерулердің нəтижелері алынғанға дейін етті, ет өнімдерін уақытша сақтау үшін оқшауланған тоңазытқыш камералардың жұмыс істейтін күйде ұстауды; 4) пайдалануға жарамсыз деп танылған етті, ет өнімдерін, оның ішінде конфискаттарды, жануарлардан алынатын басқа да өнімдерді кəдеге жаратуды жүргізуді; 5) тазалық күндерін өткізуді, базар аумағын, сауда орындарын, басқа да қосалқы үй-жайларын, тоңазытқыштары мен мүкəммалын ұдайы жинауды жəне дезинфекциялауды; 6) ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) қағидаларда, нұсқаулықтарда жəне Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы басқа да нормативтік құқықтық актілерінде көзделген профилактикалық жəне мəжбүрлі іс-шараларды жүргізуді қамтамасыз етеді. Ветеринариялық-санитариялық сараптама зертханасына қойылатын талаптар 115. Жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатқа ветеринариялық-санитариялық сараптама жасау үшін ішкі сауда объектілерінде ветеринариялық-санитариялық сараптама зертханалары (бұдан əрі – зертхана) ұйымдастырылуға тиіс. Ветеринариялық-санитариялық сараптама жүргізу тəртібін ветеринария саласындағы уəкілетті мемлекеттік орган айқындайды. 116. Зертханаларда объектінің қуатына қарай мынадай үй-жайлар жиыны болуға тиіс: 1) ет жəне ет өнімдерін, жұмыртқа мен жұмыртқа өнімдерінің (бөлек жұмыс үстелдері бар) сараптау үшін; 2) балық жəне балық өнімдерін сараптау үшін; 3) сүт жəне сүт өнімдерін, балды, өсімдік шикізатын (бөлек жұмыс үстелдері бар) сараптау үшін; 4) мүкəммалды жуу үшін; 5) конфискатты сақтау үшін тоңазытқыш жабдықтары бар, ет жəне ет өнімдерін залалсыздандыру үшін; 6) дезинфекциялау жəне жуу құралдарын, мүкəммалды сақтау үшін; 7) персоналға арналған санитариялық жəне тұрмыстық үй-жайлар. Объектілерде ет ұшаларын, ет өнімдерін жəне басқа өнімдерді уақытша сақтау үшін оқшауланған тоңазытқыш камерасы мен ет, ет өнімдерін жəне конфискаттарды зарарсыздандыру үшін автоклав орналастырылуға тиіс. Автоклав болмаған жағдайда зарарсыздандыруды ашық қазандықта жүргізуге рұқсат етіледі. 117. Сойылған жануарлардың ұшаларын, ет өнімдерін, балықты, құсты сараптауға арналған жұмыс үстелдері мəрмəр түйіршіктерімен, кафельмен немесе мырышталған темірмен қапталуға тиіс. Ет жəне ет өнімдеріне сараптама жүргізу үшін зертханалар ет ұшаларын, ішкі мүшелерді, басты ілуге арналған арнайы жеке құрылғылармен (қондырғылармен) (ілгіш, ілгек жəне басқалары) немесе үстелдермен қамтамасыз етіледі. Сүт жəне сүт өнімдеріне зерттеу жүргізілетін үстелдер мырышталған темірмен немесе азықтық пластиктермен қапталуға тиіс. Зертхана үй-жайлары жылумен, жарықпен, желдетумен, су құбырымен, ыстық жəне суық сумен, кəрізбен жабдықталады. 118. Ішкі сауда объектілерінде жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты сату қуатына қарай сүт шикізатын сараптауға арналған қарау залын зертханамен, етті зарарсыздандыруға арналған үй-жайды ет шикізатын сараптауға арналған қарау бөлмелерімен біріктіруге болады. 119. Зертхана үй-жайлары, өндірістік жабдықтар жəне мүкəммал таза ұсталуға тиіс. Ылғалды əдіспен тазалау жəне дезинфекциялау күнделікті жүргізілуге тиіс. Айына бір рет тазалық күні өткізіліп, барлық үй-жайлар күрделі жиналып, дезинфекцияланады жəне қажет болған жағдайда дератизация жəне дезинсекция жүргізіледі. 120. Зертхана штаты жүргізілетін жұмыстың көлеміне жəне оған жұмсалған уақытқа (жедел жəне қосалқы), бір жұмыс күнінде атқарылған жүргізілетін санына байланысты қалыптастырылады. 121. Зертханалар ветеринариялық-санитариялық сараптама жүргізу үшін қажетті арнайы зертханалық жабдықтардың түрлерімен, аспаптармен, құралдармен, химиялық реактивтермен, жуу жəне дезинфекциялау құралдарымен, ветеринариялық таңбалармен жəне мөртабандармен, зертханалық ыдыстармен, арнайы киіммен, зертханалық жиһазбен, мүкəммалмен жəне басқа да қосалқы материалдармен қамтамасыз етіледі. Пайдаланылатын химиялық реактивтер дайындалған уақыты мен жарамдылық мерзімі көрсетіліп таңбалануға тиіс. 122. Зертханалар ветеринариялық есеп (келіп түскен өнімдердің, сараптама нəтижелерінің, конфискаттардың, реактивтердəің жəне басқаларының есебі) пен есептілікті жүргізеді жəне оларды Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тəртіппен береді. Зертханалардың есепке алу журналдары нөмірленген, тігілген жəне тиісті əкімшілік-аумақтық бірліктің бас мемлекеттік ветеринариялықсанитариялық инспекторының мөрімен расталған болуы қажет. Объектілерді сумен жабдықтауға, су бөлуге, жарықтандыруға жəне желдетуге, сауда жəне басқа үй-жайлардың ауасына, микроклиматына қойылатын талаптар 123. Объектілердің іргелі ғимараттары су бөлудің, суық жəне ыстық сумен жабдықтаудың орталықтандырылған жүйесімен жабдықталады. Пайдаланылатын ауыз су Қазақстан Республикасының санитариялық қағидаларында белгіленген қауіпсіздік талаптарына сай болуға тиіс. Орталықтандырылған сумен жабдықтау болмаған кезде жергілікті су көздерін пайдалануға рұқсат етіледі. Шаруашылық-ауыз су мқтаждары үшін тасып əкелінген суды пайдалануға рұқсат етіледі. Объектінің жуынатын үй-жайларында орталықтандырылған сумен жабдықтау болмаған кезде су қыздырғыштар орнатылады. Сарқынды суды жинау үшін кəріз жүйесі болмаған жағдайда қақпағы бар су өткізбейтін шұңқырлар орнатуға рұқсат етіледі. Шұңқырлар толу шамасына қарай тазаланады. 124. Жасанды жарық көздері жарықтандырудың қорғаныш арматураларына бекітіледі. Қажет болған жағдайда жұмыс орындарында қосымша жарық көздері орнатылады. Шаруашылық үй-жайларындағы шамдар мен арматуралар жабық түрде жəне ылғалды тазалауға қол жетімді болуға тиіс. 125. Терезелердің, терезе жақтауларының ішкі жəне сыртқы əйнектерінің бетін тазарту ластану шамасына қарай жүргізіледі. Жылдың ауыспалы жəне жылы мезгілдерінде ашық тұрған жерлердің бəрі жəндіктердің кіруінен қорғау үшін қорғаныш торлармен жабдықталады. 126. Объект үй-жайларында табиғи желдетуден басқа, сауда, қосалқы жəне санитариялықтұрмыстық үй-жайлар мəжбүрлі желдету жүйесімен жəне/немесе ауа баптағыштармен жабдықталады. Желдету ауа алмасудың қажетті мөлшерін жəне микроклиматтық шарттарды қамтамасыз етуге тиіс. Аумағы 50 м2 дейінгі объектіде үй-жайларды табиғи желдетуге рұқсат етіледі. Объектілердің сауда жəне қойма үй-жайларын желдету жүйесі бөлек орнатылады. Санитариялық тораптары мен себезгі бөлмелері бар қойма, сауда үй-жайларының желдету жүйесін біріктіруге рұқсат етілмейді. Объектілерді, жабдықтарды пайдалануға жəне ұстауға қойылатын талаптар 127. Объектілердің барлық бөлмелері таза ұсталады. Жұмыс аяқталған соң жуу құралдарын пайдалана отырып, үй-жайларды, сауда жабдықтарын ылғалды жинау жуу жүргізіліп, соңынан ыстық сумен шайылады. 128. Тамақ өнімдерін сақтауға арналған үй-жайларда, оның ішінде тоңазытқыш камераларда механикалық тазалау, жуу, дезинфекциялау, дезинсекциялау, дератизациялау тұрақты түрде жүргізіледі. 129. Объект үй-жайларын күрделі жинауды жүргізу жиілігін шаруашылық жүргізуші субъект əкімшілігі үй-жайлардың тазалығын қамтамасыз етуді ескере отырып белгілейді. Жабдықтарды, мүкəммалды, үй-жайларды жуу жəне дезинфекциялау үшін жуу жəне дезинфекциялау құралдары өндірушінің қолдану жөніндегі нұсқаулығына сəйкес пайдаланылады. 130. Жуу, дезинфекциялау құралдарын сақтау құрғақ, желдетілетін, сөрелермен жабдықталған үй-жайларда өндірушінің техникалық құжаттамасына сəйкес азық-түлік тауарларынан бөлек жүзеге асырылады. 131. Контейнерлер, мүкəммалдық ыдыс (арбалар, кəрзеңкелер, торлар), салмақ өлшеу аспаптары жуу құралдарымен күнделікті жуылады жəне құрғатылады. 132. Объект ұйымның түріне, оның қуатына сəйкес қажетті сауда-технологиялық жəне тоңазытқыш жабдықтарымен жабдықталады. Сауда-технологиялық жəне тоңазытқыш жабдықтарын орналастырғанда оларға баратын жолдың еркін болуы қамтамасыз етіледі. 133. Тамақ өнімдерін сақтауға арналған қойма үй-жайлары құрғақ, таза ұсталады, жылытылады, жақсы желдетіледі, зиянкестер зақымдамаған, атмосфералық жауын-шашыннан, оларға кеміргіштердің, құстардың жəне жəндіктердің кіруінен қорғалған желдету қондырғысы болады. 134. Тез бұзылатын тамақ өнімдерін сату үшін объектілер мұздатылатын немесе тоңазытылатын камералармен, сөрелермен, витриналармен, шкафтармен, жəшіктермен жарақталады. 135. Тоңазытқыш жабдықтардың төбесіне, қабырғасына, еденіне, есігіне, өнімдері бар орамдарға «қар тоңының» жəне мұздың жиналуына рұқсат етілмейді. Тоңазытқыш жабдықтардың ластану шамасына, «қар тоңының» пайда болуына қарай, өнімдерден босатылған соң тоңазытқыштарды жаппай жүк қабылдауға дайындау кезеңінде, камераларда зең пайда болғанда жəне сақталған өнімдер зеңмен зақымдалғанда жуады жəне дезинфекциялайды. 136. Етті жəне балықты шабу үшін беті тегіс, сызаттарсыз, қатты жынысты ағаштан жасалған тақтайлар пайдаланылады. Жұмыс аяғында ағаш тақтайлар күнделікті пышақпен тазаланып, тұз себіледі. 137. Əрбір өнім түрін бөлу үшін бөлек тақтайшалар мен таңбаланған пышақтар пайдаланылады, олар тиісті бөлімдерде арнайы бөлінген жерлерде сақталады. 138. Объектілерде жəндіктер мен кеміргіштердің болуына жол берілмейді. Азық-түлік базарларын пайдалануға жəне ұстауға қойылатын талаптар 139. Азық-түлік базарының аумағы функционалдық аймақтарға бөлінеді: сауда-саттық, қойма жəне əкімшілік-шаруашылық. 140. Сауда-саттық аймағында бір сауда орнына аумағы кемінде 6 м2 есебінен сауда орындары беріледі, қоғамдық тамақтандыру, тұрмыстық қызмет көрсету жəне зертхана объектілерін орналастыру үшін орындар көзделеді. Тамақ өнімдерін (өсімдік тектес өнімдер, ет, балық, сүт жəне басқалары) сату арнайы бөлінген орындарда жүргізіледі. 141. Қойма аймағында азық-түлік тауарларын сақтауға арналған үй-жайлар, тоңазытқыш қондырғылар орналастырылады. 142. Шаруашылық аймағында күзетшілерге, базар əкімшілігіне арналған орындар, автокөлік тұрақтары, қоқыс салуға арналған контейнерлері бар алаңқайлар, дəретханалар бөлінеді. 143. Кіреберістер мен шығаберістерді, кіру жолдары мен жаяу жүргінші жолдарын қамтамасыз ету көзделеді. 144. Аумақ пен сауда орындары таза ұсталады, күнделікті ылғалды жиналып, дезинфекцияланады. Ай сайын тазалық күні өткізіліп, аймақтар мен үй-жайлар күрделі жиналады, тоңазытқыш жабдықтарға тексеру жүргізіледі, дезинфекцияланады, айғақтар болған (жəндіктер, кеміргіштер болған) кезде дезинсекциялау жəне дератизациялау жүргізіледі. 145. Сауда мүкəммалы, торлар, сөрелер, тұғырлықтар оңай жуылатын, тамақ өнімдерімен жанасуға рұқсат етілген материалдардан жасалуға тиіс. 146. Өнеркəсіпте дайындалмаған (үйде дайындалған) тамақ өнімдерін сақтауға, тасымалдауға жəне сатуға ветеринариялық-санитариялық сараптама нəтижесі бойынша ғана рұқсат етіледі, оларды азық-түлік базарларының тек арнайы бөлінген орындарында ғана сатуға рұқсат етіледі. 147. Сойылған жануарлардың, балықтың, құстың еті жəне басқа да шикі өнімдер, сүт жəне сүт өнімдері, жануарлардан алынатын өзге де өнімдер ветеринариялық-санитариялық сараптама нəтижесі болған жағдайда базардың бөлек үй-жайларында, бөлек сөрелерде сатылады. 148. Сүт жəне сүт өнімдері арнайы жабдықталған үй-жайлардағы үстелдерде сатылады. Сатып алушылардың сүт жəне сүт өнімдерінің дəмін бір рет пайдалануға жарамды қасықтармен татып көруіне рұқсат етіледі. 149. Жануарлардан алынатын өнімдердің саудасы оны жерге тікелей тигізбеу, тауарлардың қатар тұруы қағидаттарын сақтау жолымен тамақ өнімдерімен жанасу үшін пайдалануға рұқсат берілген материалдардан жасалған ыдыстардан жүзеге асырылады. Тамақ өнімдерін тасымалдау, сақтау, өлшеп орау жəне сату шарттарына қойылатын талаптар 150. Қабылдау, сақтау, тасымалдау жəне сату кезінде тамақ өнімдерінің əрбір партиясы олардың сапасы мен қауіпсіздігін куəландыратын құжаттармен, сондай-ақ сақтау, тасымалдау шарттары, жарамдылық/сақтау мерзімі туралы ақпаратпен, тез бұзылатын өнімдер – өнімнің шығарылған уақыты мен күні, сақтау температурасы жəне соңғы сату мерзімі көрсетілген жүкқұжаттармен сүйемелденеді. 151. Тамақ өнімдерінің сақтау орындарына түсуі таза, құрғақ, бөтен иісі жоқ, бүтіндігі бүлінбеген ыдыспен жəне орамамен жүзеге асырылады.

www.egemen.kz

16 қаңтар 2013 жыл

152. Əрбір ыдыс орнының өнімнің жарамдылық, сақтау мерзімі мен түрі көрсетілген таңбалау белгісі (жапсырмасы) жарамдылық/сақтау мерзімі аяқталғанға дейін, өнім толық пайдаланылғанға дейін сақталады. 153. Объект тамақ өнімдерін сақтауға жəне сатуға дайындауға арналған үй-жайлармен, шикізатты, дайын өнімдерді, буып-түю материалдары мен қосалқы материалдарды бөлек сақтау үшін тоңазытқыш жабдықтармен қамтамасыз етіледі, оларды оңай жуылатын жəне дезинфекцияланатын материалдардан жасалған, еденнен биіктігі кемінде 15 сантиметр болатын сөрелермен, стеллаждармен, тауар астына қойылатын ыдыстармен жəне контейнерлермен, тоңазытқыш камералар – конденсатты жинау жəне ағызу жүйелерімен, ал қажет болған жағдайда – қалайыланған немесе тот баспайтын болаттан жасалған ілгектері бар ілінетін арқалықтармен жабдықталады. 154. Объектілердегі тамақ өнімдерінің барлығы сөрелерде, тұғырлықтарда, тауар астына қойылатын ыдыстарда еденнен кемінде 15 сантиметр биікте сақталады. Тамақ өнімдерін еденде сақтауға жол берілмейді. 155. Көтерме саудаға шығарылатын тамақ өнімдерін тоңазытқыш камераларда жəне/немесе қойма үй-жайларында орналастыру партияның дайындалған күні мен нөмірі көрсетіліп, партиялармен жүзеге асырылады. 156. Тамақ өнімдерін сақтауға арналған үй-жайларда тағамдық емес материалдарды бірге сақтауға рұқсат етілмейді. 157. Өзіне тəн иісі бар тамақ өнімдері (балық, ірімшік жəне т.б.) бөгде иістерді сіңіріп алатын тағамдардан (шикі ет, сары май, жұмыртқа жəне басқа) бөлек сақталады. Шикі өнімдерді (ет, құс, балық, жұмыртқа жəне басқа) тұтынуға дайын тамақ өнімдерімен, оралмаған дайын өнімдермен бірге сақтауға, қауіпті тамақ өнімдерін басқа тамақ өнімдерімен бірге сақтауға, сондай-ақ оларды су құбырлары мен кəріз құбырларына, жылыту аспаптарына жақын сақтауға, қойма үй-жайларынан тыс жерде сақтауға рұқсат етілмейді. Тамақ өнімдерін тікелей еденде жинауға рұқсат етілмейді. 158. Тамақ өнімдерінің мынадай түрлерін сақтаудың ерекше шарттарын сақтау қамтамасыз етіледі: 1) тоңазытылған жəне мұздатылған етті (ұшамен, жарты ұшамен, төрттен бір бөлігін) сақтау ілгектерге ілінген түрде, ұшалардың бір-біріне, үй-жайлардың қабырғалары мен еденіне тимейтіндей түрде жүргізіледі. Блоктардағы (немесе ыдысқа салынған) етті тек сөрелерде, тұғырлықтарда жəне контейнерлерде сақтауға рұқсат етіледі. Ет қосылған жартылай фабрикаттар, субөнімдер, мұздатылған жəне тоңазытылған құс жеткізушінің ыдысында сақталады, қатар-қатар салған кезде ауа алмасуы қамтамасыз етіледі; 2) тоңазытылған балық жеткізушінің ыдысында сақталады, сақтау температурасы 00-тан -20С-қа дейін екі тəуліктен аспайды. Тоңазытқыш қондырғыларының бəрі тамақ өнімдерін сақтаудың температуралық режимін бақылау үшін термометрлермен жабдықталуы мүмкін. 159. Нормативтік жəне техникалық құжаттаманың талаптарына сəйкес келмейді деп танылған, тұрғындардың денсаулығына қауіп төндіретін тамақ өнімдері сатудан алынады. Оны одан əрі пайдалану немесе жою мүмкіндігі туралы шешім тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі туралы заңнамаға сəйкес қабылданады. 160. Жануарлардан алынатын азық-түлік шикізаты ветеринариялық ілеспе құжаттары болған кезде тек ветеринариялық-санитариялық сараптама нəтижелері бойынша қабылдауға, сақтауға, тасымалдауға жəне өңделген жəне өңделмеген күйде тағамдық мақсатта тұрғындарға сатуға жіберіледі. 161. Сұйық тамақ өнімдерін (сүт, қаймақ, сүзбе, өсімдік майы жəне басқалары) босату кезінде өнімдерді сатып алушының ыдысынан қайтадан ортақ ыдысқа құюға жол берілмейді. Ыдыстарға құюға арналған сауда мүкəммалын сүт, қаймақ, сүзбе салынған ыдыста қалдырмайды, арнайы ыдыстарда ұстап, күнделікті жуып отырады. Мүкəммал мақсаты бойынша пайдаланылады. 162. Сүт өңдеуші объектілер жеткізетін флягалардағы сүтті сатқан кезде айналымдағы ыдыстар дайындаушы-кəсіпорында өңделеді, сатылатын жерлерде алдын ала жуылады. 163. Объектілерде мыналарды: 1) шығу тегін, сапасы мен қауіпсіздігін растайтын құжаттары жоқ тамақ өнімдерін; 2) тиісті таңбасы жоқ тамақ өнімдерін; 3) ораманың бүтіндігі бұзылған жəне лас ыдыстағы, жапсырмалары (немесе қосымша қағаздары) жоқ тамақ өнімдерін; 4) берілген мəліметтерге сəйкес келмейтін тамақ өнімдерін; 5) бұрмаланған тамақ өнімдерін; 6) тамақ өнімдерін сақтаудың температуралық жəне ылғалдылық шарттарын сақтау шарттары болмаған кезде; 7) тазартылмаған құсты, салмонеллез бойынша қолайсыз шаруашылықтардан келген жұмыртқаны, қабығы лас, кемшіліктері мен жарықшағы бар жұмыртқаны, үйрек жəне қаз жұмыртқаларын; 8) ветеринариялық таңбасы жоқ етті, шартты түрде жарамды етті жəне ет өнімдерін, сондай-ақ жануарлардан алынған азық-түлік шикізаты мен өнеркəсіпте дайындалмаған, ветеринариялықсанитариялық сараптамадан өтпеген тамақ өнімдерін; 9) қауіпсіздік көрсеткіштеріне сəйкес келмейтін тамақ өнімдерін қабылдауға, сақтауға, тасымалдауға жəне пайдалануға рұқсат етілмейді. 164. Жас балық пен балық өнімдерін сату жəне сақтау үшін объект бөлек тоңазытқыштармен жабдықталады. 165. Бөлшектеп оралмаған, тұтынуға дайын өнімдерді сататын бөлімдерде (секцияларда) жұмыртқа сатуға жол берілмейді. 166. Дайын тамақ өнімдерін азық-түлік шикізатымен жəне шикі азық-түлік өнімдерімен бірге тасымалдауға рұқсат етілмейді. 167. Жылдың жылы мезгілінде тез бұзылатын өнімдерді тасымалдау +60С-тан аспайтын температурада: 1) қораптары салқындатылатын арнайы көлікте 6 сағаттан асырмай; 2) салқындатылмайтын изотермиялық қораптарда 1 сағаттан асырмай жүргізіледі. 168. Етті авторефрижераторлармен тасымалдау: салқындатылған жəне тоңазытылған ет +60С температурада, мұздатылған ет 00С температурада жүргізіледі. 169. Тірі балық термооқшаулағышы бар, мұзға арналған арнайы сыйымдылығы, сондай-ақ суға ауа жіберуге арналған жабдығы бар цистерна-автомобильдермен тасымалданады. Объект аумағына, тұтыну қалдықтарын жинауға жəне шығаруға қойылатын талаптар 170. Объект аумағы жайластырылады, таза ұсталады. Аумақта, объектінің шаруашылық аймағында арнайы бөлінген жерде қалдықтарды жинау үшін қақпағы бар контейнерлер орналастыру үшін су өткізбейтін жабыны бар, үш жағынан тұтас қабырғалармен қоршалған алаңқайлар көзделеді. Қоқыс жəне тағам қалдықтары толу шамасына қарай шығарылады. Қоқысты шығару арнайы көлікпен жүзеге асырылады. 171. Аумақ күнделікті жиналады, жылдың жылы мезгілінде су себіледі, қыс мезгілінде қар мен мұздан тазартылады. 172. Объект ғимаратына кірер жерде қоқысқа арналған сауыттар орналастырылады, оларды тазарту толу шамасына қарай жүргізіледі. 173. Базарларда сауда қатарларының бойымен бір-бірінен 20 метрден аспайтын аралықта қоқысқа арналған сауыттар қойылады. 174. Кірме жолдар, тротуарлар жəне түсіру алаңдары атмосфералық жауын-шашынның жəне еріген судың ағып кетуі үшін еңісі бар қатты жабынмен қамтамасыз етіледі. 175. Ыдыстар мен тауар қорын сауда объектісі аумағына іргелес аумақта жинауға рұқсат етілмейді.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2012 жылғы 19 қараша

№1460

Астана, Үкімет Үйі

Адвокаттық жəне нотариаттық қызмет түрлерін лицензиялаудың кейбір мəселелері туралы «Лицензиялау туралы» 2007 жылғы 11 қаңтардағы Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабына сəйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулы етеді: 1. Қоса беріліп отырған: 1) адвокаттық қызметті жүзеге асыруға қойылатын бiлiктiлiк талаптары жəне оларға сəйкестікті растайтын құжаттардың тізбесі; 2) нотариаттық қызметті жүзеге асыруға қойылатын бiлiктiлiк талаптары жəне оларға сəйкестікті растайтын құжаттардың тізбесі бекітілсін. 2. Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінің Тіркеу қызметі жəне құқықтық көмек көрсету комитеті адвокаттық жəне нотариаттық қызмет түрлерін жүзеге асыру жөніндегі лицензиар болып белгіленсін. 3. Осы қаулының қосымшасына сəйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп танылсын. 4. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі С.АХМЕТОВ. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 19 қарашадағы №1460 қаулысымен бекітілген Адвокаттық қызметті жүзеге асыруға қойылатын бiлiктiлiк талаптары жəне оларға сəйкестікті растайтын құжаттардың тізбесі р/с №

Адвокаттық қызметті жүзеге асыруға қойылатын бiлiктiлiк талаптары

Адвокаттық қызметті жүзеге асыруға Ескертпе қойылатын бiлiктiлiк талаптары жəне оларға сəйкестікті растайтын құжаттардың тізбесі 1 2 3 4 Тағылымдамадан жəне аттестаттаудан өткен адамдар үшін 1. Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасы азаматының ЖТ МДҚ жүйесінен өзінде азаматы жеке басын куəландыратын құжаттың қамтылған ақпарат алу мүмкіндігі көшiрмесi болған кезде талап етілмейді 2. Жоғары заң білімінің болуы Дипломының (тексеру үшін түпнұсқасы Мəліметтер нысаны түрінде берілмеген жағдайда нотариалды ұсынылады куəландырылған) көшірмесі 3. Кемінде бес жыл адвокаттық Тағылымдамадан өткені туралы Құжаттың электрондық көшірмесі қызмет өтілі бар адвокатта алты қорытынды ұсынылады айдан бір жылға дейінгі мерзімде тағылымдамадан өту 4. Адвокаттық қызметпен Комиссияның аттестаттау туралы шешімі Мəліметтер нысаны түрінде айналысуға үміткер адамдарды ұсынылады аттестаттау жөніндегі комиссияда (бұдан əрі – Комиссия) аттестаттаудан өту 5. Наркологиялық жəне Наркологиялық жəне психиатриялық «Е-лицензиялау» психиатриялық диспансерлерде диспансерлерден МДҚ-мен ықпалдастырылған ҚР есепте тұрғандығы туралы мəліметтердің анықтамалар ДСМ дерекқорында мəліметтер болмауы болған жағдайда ұсынылмайды 6. Соттылығының болмауы Қазақстан Республикасы Бас «Е-лицензиялау» МДҚ- мен прокуратураның Құқықтық статистика ықпалдастырылған ҚР БП ҚСАЕК жəне арнайы есепке алу комитеті (бұдан дерекқорында мəліметтер болған əрі - ҚР БП ҚСАЕК) берген жағдайда ұсынылмайды соттылығының жоқтығы туралы анықтама Қазақстан Республикасының Жоғары Сот Кеңесі жанындағы Біліктілік комиссиясында біліктілік емтиханын тапсырған, сотта тағылымдамадан ойдағыдай өткен жəне облыстық немесе оған теңестірілген соттың жалпы отырысының оң пікірін алған адамдар үшін ЖТ МДҚ жүйесінен өзінде 1. Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасы азаматының қамтылған ақпарат алу мүмкіндігі азаматы жеке басын куəландыратын құжаттың көшiрмесi болған кезде талап етілмейді 2. Жоғары заң білімінің болуы Дипломының (тексеру үшін түпнұсқасы Мəліметтер нысаны түрінде берілмеген жағдайда нотариалды ұсынылады куəландырылған) көшірмесі 3. Судья лауазымына біліктілік Судья лауазымына біліктілік емтиханын Құжаттың электрондық көшірмесі емтиханын тапсыру тапсырғаны туралы анықтаманың ұсынылады (тексеру үшін түпнұсқасы берілмеген жағдайда нотариалды куəландырылған) көшірмесі Құжаттың электрондық көшірмесі 4. Облыстық немесе оған Облыстық немесе оған теңестірілген соттың жалпы отырысының оң пікірімен ұсынылады теңестірілген соттың жалпы сотта тағылымдамадан өткені туралы отырысының оң пікірімен сотта құжаттың (тексеру үшін түпнұсқасы тағылымдамадан өту берілмеген жағдайда нотариалды куəландырылған) көшірмесі 5. Кемінде бес жыл адвокаттық Тағылымдамадан өткені туралы Құжаттың электрондық көшірмесі қызмет өтілі бар адвокатта алты қорытынды ұсынылады айдан бір жылға дейінгі мерзімде тағылымдамадан өту 6. Наркологиялық жəне Наркологиялық жəне психиатриялық «Е- лицензиялау» МДҚ мен психиатриялық диспансерлерде диспансерлерден анықтамалар ықпалдастырылған ҚР ДСМ есепте тұрғандығы туралы дерекқорында мəліметтер болған мəліметтердің болмауы жағдайда ұсынылмайды 7. Соттылығының болмауы ҚР БП ҚСАЕК берген соттылығының «Е- лицензиялау» МДҚ-мен жоқтығы туралы анықтама ықпалдастырылған ҚР БП ҚСАЕК дерекқорында мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды «Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мəртебесі туралы» 2000 жылғы 25 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Конституциялық Заңының 34-бабы 1-тармағының 1), 2), 3),9) жəне 12) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша судья өкілеттіктерін тоқтатқан адамдар үшін 1. Қазақстан Қазақстан Республикасы азаматының ЖТ МДҚ жүйесінен өзінде Республикасының азаматы жеке басын куəландыратын құжаттың қамтылған ақпарат алу мүмкіндігі көшiрмесi болған кезде талап етілмейді 2. Жоғары заң білімінің болуы Дипломының (тексеру үшін түпнұсқасы Мəліметтер нысаны түрінде берілмеген жағдайда нотариалды ұсынылады куəландырылған) көшірмесі Жеке тұлғаның тегі, аты жəне 3. Судья лауазымынан босатылуы Судья лауазымынан босату туралы Қазақстан Республикасының Президенті əкесінің аты мен Жарлықтың Жарлығының көшірмесі (бұдан əрі – күнтізбелік күні көрсетілген Жарлық) мəліметтер нысаны түрінде ұсынылады Наркологиялық жəне психиатриялық ҚР ДСМ дерекқорындағы 4. Наркологиялық жəне диспансерлерден анықтамалар мəліметтер психиатриялық диспансерлерде «Е-лицензиялау» МДҚ-мен есепте тұрғандығы туралы мəліметтердің болмауы ықпалдастырылған мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды 5. Соттылығының болмауы ҚР БП ҚСАЕК берген соттылығының ҚР БП ҚСАЕК дерекқорындағы жоқтығы туралы анықтама мəліметтер «Е- лицензиялау» МДҚ- мен ықпалдастырылған мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды Теріс себептермен босатылғандарды қоспағанда, прокурор немесе тергеуші лауазымында кемінде он жыл жұмыс өтілі болған жағдайда, прокуратура жəне тергеу органдарынан босатылған адамдар үшін 1. Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасы азаматының ЖТ МДҚ жүйесінен өзінде азаматы жеке басын куəландыратын құжаттың қамтылған ақпарат алу мүмкіндігі көшiрмесi болған кезде талап етілмейді 2. Жоғары заң білімінің болуы Дипломының (тексеру үшін түпнұсқасы Мəліметтер нысаны түрінде берілмеген жағдайда нотариалды ұсынылады куəландырылған) көшірмесі 3. Теріс себептермен Прокурор немесе тергеуші лауазымында Құжаттың электрондық көшірмесі босатылғандарды қоспағанда, кемінде он жыл жұмыс өтілін растайтын ұсынылады прокурор немесе тергеуші жəне лауазымынан бостатылған себебі лауазымында кемінде он жыл қамтылған еңбек кітапшасының немесе жұмыс өтілінің болуы өзге құжаттың (тексеру үшін түпнұсқасы берілмеген жағдайда нотариалды куəландырылған) көшірмесі 4.

Наркологиялық жəне психиатриялық диспансерлерде есепте тұрғандығы туралы мəліметтердің болмауы

Наркологиялық жəне психиатриялық диспансерлерден анықтамалар

ҚР ДСМ дерекқорындағы мəліметтер «Е- лицензиялау» МДҚ-мен ықпалдастырылған мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды

Соттылығының болмауы

ҚР БП ҚСАЕК берген соттылығының жоқтығы туралы анықтама

«Е- лицензиялау» МДҚ- мен ықпалдастырылған ҚР БП ҚСАЕК дерекқорында мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды

Кемінде бес жыл адвокаттық қызмет өтілі бар адвокатта алты айдан бір жылға дейінгі мерзімде тағылымдамадан өту

Тағылымдамадан өткені туралы қорытынды

Құжаттың электрондық көшірмесі ұсынылады

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 19 қарашадағы №1460 қаулысымен бекітілген Нотариаттық қызметті жүзеге асыруға қойылатын бiлiктiлiк талаптары жəне оларға сəйкестікті растайтын құжаттардың тізбесі р/с №

Нотариаттық қызметті жүзеге асыруға қойылатын бiлiктiлiк талаптары

Нотариаттық қызметті жүзеге Ескертпе асыруға қойылатын бiлiктiлiк талаптарына сəйкестікті растайтын құжаттар 1 2 3 4 Тағылымдамадан жəне аттестаттаудан өткен адамдар үшін 1. 25 жасқа толған Қазақстан Қазақстан Республикасы азаматының ЖТ МДҚ жүйесінен өзінде Республикасының азаматы жеке басын куəландыратын құжаттың қамтылған ақпарат алу мүмкіндігі көшiрмесi болған кезде талап етілмейді 2. Жоғары заң білімінің болуы Дипломының (салыстыру үшін Мəліметтер нысаны түрінде түпнұсқасы берілмеген жағдайда ұсынылады нотариалды куəландырылған) көшірмесі 3. Кемінде бір жыл мерзімде Тағылымдамадан өткені туралы «Е-лицензиялау» МДҚ- мен нотариуста тағылымдамадан өту қорытынды ықпалдастырылған «Е-нотариат» МДҚ дерекқорында мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды немесе құжаттың электрондық көшірмесі ұсынылады 4. Нотариаттық қызметпен айналысу Комиссияның аттестаттау туралы Мəліметтер нысаны түрінде құқығына əділет аттестаттау шешімі ұсынылады комиссиясында (бұдан əрі – Комиссия) аттестаттаудан өту 5. Наркологиялық жəне психиатриялық Наркологиялық жəне психиатриялық «Е-лицензиялау» МДҚ- мен диспансерлерде есепте тұрғандығы диспансерлерден анықтамалар ықпалдастырылған ҚР ДСМ туралы мəліметтердің болмауы дерекқорында мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды 6. Соттылығының болмауы Қазақстан Республикасы Бас «Е- лицензиялау» МДҚ-мен прокуратура Құқықтық статистика ықпалдастырылған ҚР БП ҚСАЕК жəне арнайы есепке алу комитеті дерекқорында мəліметтер болған (бұдан əрі – ҚР БП ҚСАЕК) берген жағдайда ұсынылмайды соттылығының жоқтығы туралы анықтама 7. Заң мамандығы бойынша кемінде Заң мамандығы бойынша кемінде екі Құжаттың электрондық көшірмесі екі жыл жұмыс өтілінің болуы жыл жұмыс өтілінің болуын растайтын ұсынылады құжаттың (салыстыру үшін түпнұсқасы берілмеген жағдайда нотариалды куəландырылған) көшірмесі Қазақстан Республикасының Əділет біліктілік алқасында немесе Қазақстан Республикасы Жоғары Сот Кеңесінің жанындағы Біліктілік комиссиясында біліктілік емтихандарын тапсырған адамдар үшін ЖТ МДҚ жүйесінен өзінде 1. 25 жасқа толған Қазақстан Қазақстан Республикасы азаматының Республикасының азаматы жеке басын куəландыратын құжаттың қамтылған ақпарат алу мүмкіндігі көшiрмесi болған кезде талап етілмейді 2. Жоғары заң білімінің болуы Дипломының (салыстыру үшін Мəліметтер нысаны түрінде түпнұсқасы берілмеген жағдайда ұсынылады нотариалды куəландырылған) көшірмесі 3. Қазақстан Республикасының Əділет Судья лауазымына біліктілік Құжаттың электрондық көшірмесі біліктілік алқасында немесе емтиханын тапсырғанын растайтын ұсынылады Қазақстан Республикасы Жоғарғы анықтаманың (салыстыру үшін түпнұсқасы берілмеген жағдайда Сот кеңесі жанындағы Біліктілік нотариалды куəландырылған) комиссиясында біліктілік емтиханын көшірмесі тапсыру 4. Кемінде бір жыл мерзімде Тағылымдамадан өткені туралы «Е- лицензиялау» МДҚ-мен нотариуста тағылымдамадан өту қорытынды ықпалдастырылған «Е-нотариат» МДҚ дерекқорында мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды немесе құжаттың электрондық көшірмесі ұсынылады 5. Наркологиялық жəне психиатриялық Наркологиялық жəне психиатриялық «Е- лицензиялау» МДҚ- мен диспансерлерде есепте тұрғандығы диспансерлерден анықтамалар ықпалдастырылған ҚР ДСМ туралы мəліметтердің болмауы дерекқорында мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды 6. Соттылығының болмауы ҚР БП ҚСАЕК берген соттылығының «Е- лицензиялау» МДҚ- мен жоқтығы туралы анықтама ықпалдастырылған ҚР БП ҚСАЕК дерекқорында мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды 7. Заң мамандығы бойынша кемінде Заң мамандығы бойынша кемінде екі Құжаттың электрондық көшірмесі екі жыл жұмыс өтілінің болуы жыл жұмыс өтілінің болуын растайтын ұсынылады құжаттың (салыстыру үшін түпнұсқасы берілмеген жағдайда нотариалды куəландырылған) көшірмесі Тұрақты судьялар үшін 1. 25 жасқа толған Қазақстан Қазақстан Республикасы азаматының ЖТ МДҚ жүйесінен өзінде жеке басын қамтылған Республикасының азаматы куəландыратын құжаттың көшiрмесi ақпарат алу мүмкіндігі болған кезде талап етілмейді Мəліметтер нысаны түрінде 2. Жоғары заң білімінің болуы Дипломының (салыстыру үшін ұсынылады түпнұсқасы берілмеген жағдайда нотариалды куəландырылған) көшірмесі Жеке тұлғаның тегі, аты жəне 3. Судья лауазымына тағайындалу Судья лауазымына тағайындалуы əкесінің аты мен Жарлықтың туралы Қазақстан Республикасы күнтізбелік күні көрсетілген Президенті Жарлығының (бұдан əрі мəліметтер нысаны түрінде – Жарлық) көшірмесі немесе облыстық соттың берген судья ұсынылады лауазымында жұмыс істейтінін немесе құжаттың электрондық растайтын анықтамасы көшірмесі ұсынылады 4. Кемінде бір жыл мерзімде Тағылымдамадан өткені туралы «Е- лицензиялау» МДҚ -мен нотариуста тағылымдамадан өту қорытынды ықпалдастырылған «Е-нотариат» МДҚ дерекқорында мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды немесе құжаттың электрондық көшірмесі ұсынылады 5. Заң мамандығы бойынша кемінде Заң мамандығы бойынша кемінде екі Құжаттың электрондық көшірмесі екі жыл жұмыс өтілінің болуы жыл жұмыс өтілінің болуын растайтын ұсынылады құжаттың (салыстыру үшін түпнұсқасы берілмеген жағдайда нотариалды куəландырылған) көшірмесі Өз міндеттерін орындау кезінде атына нұқсан келтіретін теріс қылықтары жəне заңдылықты бұзғаны үшін сот лауазымынан босатылған судьяларды қоспағанда, тұрақты судья болып жұмыс істеген адамдар үшін 1. 25 жасқа толған Қазақстан Қазақстан Республикасы азаматының ЖТ МДҚ жүйесінен өзінде Республикасының жеке басын куəландыратын құжаттың қамтылған ақпарат алу мүмкіндігі азаматы көшiрмесi болған кезде талап етілмейді Мəліметтер нысаны түрінде 2. Жоғары заң білімінің болуы Дипломының (салыстыру үшін ұсынылады түпнұсқасы берілмеген жағдайда нотариалды куəландырылған) көшірмесі 3. Судья лауазымына тағайындалуы Судья лауазымына тағайындау жəне Жеке тұлғаның тегі, аты жəне жəне судья лауазымынан босатылуы қызметтен босату туралы Қазақстан əкесінің аты мен Жарлықтың Республикасының Президенті күнтізбелік күні көрсетілген Жарлығының көшірмесі мəліметтер нысаны түрінде ұсынылады 4. Кемінде бір жыл мерзімде Тағылымдамадан өткені туралы «Е- лицензиялау» МДҚ мен нотариуста тағылымдамадан өту қорытынды «Е-нотариат» МДҚ дерекқорында ықпалдастырылған мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды немесе құжаттың электрондық көшірмесі ұсынылады 5. Наркологиялық жəне психиатриялық Наркологиялық жəне психиатриялық «Е- лицензиялау» МДҚ- мен диспансерлерде есепте тұрғандығы диспансерлерден анықтамалар ықпалдастырылған ҚР ДСМ туралы мəліметтердің болмауы дерекқорында мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды 6. Соттылығының болмауы ҚР БП ҚСАЕК берген соттылығының «Е- лицензиялау» МДҚ-мен жоқтығы туралы анықтама ықпалдастырылған ҚР БП ҚСАЕК дерекқорында мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды 7. Заң мамандығы бойынша кемінде Заң мамандығы бойынша кемінде екі Құжаттың электрондық көшірмесі екі жыл жұмыс өтілінің болуы жыл жұмыс өтілінің болуын растайтын ұсынылады құжаттың (салыстыру үшін түпнұсқасы берілмеген жағдайда нотариалды куəландырылған) көшірмесі Мемлекеттік нотариустар үшін 1. 25 жасқа толған Қазақстан Қазақстан Республикасы азаматының ЖТ МДҚ жүйесінен өзінде Республикасының азаматы жеке басын куəландыратын құжаттың қамтылған ақпарат алу мүмкіндігі көшiрмесi болған кезде талап етілмейді 2. Жоғары заң білімінің болуы Дипломының (салыстыру үшін Мəліметтер нысаны түрінде түпнұсқасы берілмеген жағдайда ұсынылады нотариалды куəландырылған) көшірмесі 3. Наркологиялық жəне психиатриялық Наркологиялық жəне психиатриялық «Е- лицензиялау» МДҚ-мен диспансерлерде есепте тұрғандығы диспансерлерден анықтамалар ықпалдастырылған ҚР ДСМ туралы мəліметтердің болмауы дерекқорында мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды 4. Соттылығының болмауы ҚР БП ҚСАЕК берген соттылығының «Е- лицензиялау» МДҚ- мен жоқтығы туралы анықтама ықпалдастырылған ҚР БП ҚСАЕК дерекқорында мəліметтер болған жағдайда ұсынылмайды 5. Заң мамандығы бойынша кемінде Заң мамандығы бойынша кемінде екі Құжаттың электрондық көшірмесі екі жыл жұмыс өтілінің болуы жыл жұмыс өтілінің болуын растайтын ұсынылады құжаттың (салыстыру үшін түпнұсқасы берілмеген жағдайда нотариалды куəландырылған) көшірмесі

ағаштарының, артықшылығы бар екпелердің, бірінші реттік орман тұқымы плантациялардың жəне тұрақты орман тұқым учаскелерінің тұқымдық ұрпағынан құрылған орман дақылдары. 2. Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау тəртібі 3. Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттауды осы салада мамандандырылған ұйымдар (бұдан əрі – мамандандырылған ұйымдар) жүзеге асырады. 4. Мамандандырылған ұйымның бірінші басшысының бұйрығымен мынадай құрамда аттестаттау комиссиясы (бұдан əрі – Комиссия) құрылады: 1) мамандандырылған ұйымның бірінші басшысының орынбасары (комиссия төрағасы); 2) мамандандырылған ұйымның мамандары; 3) уəкілетті органның аумақтық бөлімшесінің өкілі; 4) аумағында селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілер анықталған мемлекеттік орман иеленушінің өкілі. 5. Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау: 1) анықталған жəне құрылған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің аттестаттауға дайындығына қарай кез келген уақытта вегетациялық кезең ішінде; 2) осы Қағидалардың 1 жəне 2-қосымшаларына сəйкес нысандар бойынша селекциялықгенетикалық мақсаттағы объектілерді алдын ала есепке алу жəне іріктеу бойынша материалдар болған жағдайда жүзеге асырылады. 6. Комиссия селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді анықтаған ұйым өкілдерінің жəне мемлекеттік орман иеленуші өкілдерінің қатысуымен тексеру орнына барып тексеріп, олардың нысаналы мақсатына сəйкес келуін айқындайды. Тексеруді өткізу мерзімі бір селекциялықгенетикалық мақсаттағы объектіге 3 жұмыс күн есебінен белгіленеді. 7. Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді тексеру нəтижелері бойынша Комиссияның қорытындысы осы Қағидалардың 3-қосымшасына сəйкес нысан бойынша мемлекеттік орман қоры аумағындағы селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау нəтижелері туралы актісінде (бұдан əрі – акт) көрсетіледі. Акт тексеру аяқталғаннан кейін бірден жасалады жəне оған қол қойылады. Комиссияның оң қорытындысы болған жағдайда Комиссия актіге қол қойғаннан кейін күнтізбелік 3 күн өткен соң селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілер аттестатталған болып есептеледі. 8. Анықталған жəне құрылған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілер өздерінің нысаналы мақсатына сəйкес келмеген жағдайда Комиссия теріс қорытынды береді. 9. Аттестатталған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерге актіге қол қойылғаннан кейін 5 жұмыс күн ішінде Комиссия осы Қағидалардың 4, 5, 6, 7-қосымшаларына сəйкес нысандар бойынша паспорттарды толтырады. Паспорттарға орамдық желіге немесе басқа тұрақты бағдарларға байланыстырылған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің орналасуының сызбалық жоспарлары қоса беріледі. 10. Аттестатталған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерге паспорттар алты данада: біріншісі – мемлекеттік орман иеленуші; екіншісі – мемлекеттік орман иеленуші қарауында болатын мемлекеттік орган; үшіншісі – уəкілетті органның аумақтық бөлімшесі, төртіншісі – мамандандырылған ұйым, бесіншісі – уəкілетті орган жəне алтыншысы – селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді анықтаған ұйым үшін жасалады. 11. Аттестатталған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілер: 1) жергілікті жерде арнайы белгілерімен шектеледі, оларға осы Қағидалардың 8-қосымшасында көрсетілген орман шаруашылығы таңбалары басылады; 2) осы Қағидалардың 9, 10, 11, 12, 13-қосымшаларына сəйкес нысандар бойынша тізілімдерге енгізіледі. Жиынтық ведомості мамандандырылған ұйым толтырады жəне жүргізеді. 3. Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді есепке алу тəртібі 12. Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді есепке алу, олардың жай-күйіне жəне нысаналы пайдаланылу дəрежесіне талдау жасау үшін мамандандырылған ұйым уəкілетті органның аумақтық бөлімшелерінің жəне мемлекеттік орман иеленушілердің өкілдерімен бірлесіп жыл сайын оларды тексеріп отырады. 13. Вегетациялық кезеңде көзбен шолу жолымен тексеру барлық аттестатталған селекциялықгенетикалық мақсаттағы объектілерде жүргізіледі. 14. Тексеру көлемі объектінің алаңына байланысты болады жəне осы Қағидалардың 14-қосымшасына сəйкес айқындалады. 15. Əрбір селекциялық-генетикалық мақсаттағы объект бойынша оның қаз-қалпында ресімделуінің (шекаралық белгілердің жəне оларда жазбалардың болуы), оның жай-күйінің (ағаштарды зиянкестердің бүлдіру жəне ауруға шалдығу, механикалық зақымдар белгілерінің болуы, ұшарбаста кеуіп бара жатқан бұтақтардың сипаты жəне болуы, екінші қабаттың өсуі, ағаш астында өсімдіктердің өсуі), нысаналы пайдаланылуының сапасы (бүрлер, жемістер, тұқымдар, қалемшелер дайындау), сондай-ақ паспорттағы немесе жиынтық ведомостағы жазбалардың нақты деректерге сəйкестігі айқындалады. 16. Мамандандырылған ұйым тексеру материалдарын талдайды, селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің бар-жоғы жəне олардың жай-күйі туралы осы Қағидалардың 15 жəне 16-қосымшаларына сəйкес нысандар бойынша уəкілетті орган мен олардың аумақтық бөлімшелеріне ағымдағы жылғы 15 желтоқсанға дейін жыл сайын ақпарат беріп отырады жəне оларды одан əрі пайдалану, қорғауды жақсарту, қаз-қалпында ресімдеу, қайта жаңарту (қалпына келтіру) немесе есептен шығару бойынша ұсыныстар енгізеді. 17. Уəкілетті орган күнтізбелік 30 күн ішінде селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің бар-жоғы жəне олардың жай-күйі туралы ақпаратты қарайды жəне оларды карағаннан кейін күнтізбелік 10 күн ішінде олардың жай-күйін одан əрі жақсарту, пайдалану немесе есептен шығару жөніндегі шаралар туралы уəкілетті органның бұйрық нысанындағы шешімін қабылдайды. 18. Уəкілетті органның шешімі негізінде мамандандырылған ұйым күнтізбелік 30 күн ішінде селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің жиынтық ведомостарына, паспорттарына өзгерістер енгізеді жəне күнтізбелік 10 күнде орман орналастыру жұмыстарын жүргізу кезінде пайдалану үшін оларды мемлекеттік орман орналастыру ұйымына жеткізеді. Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 1-қосымша Нысан Артықшылығы бар ағашты алдын ала іріктеу карточкасы № _____ 1. Облысы ____________________________________________________________________ 2. Əкімшілік ауданы _________________________________________________ 3. Мемлекеттік орман иеленуші _____________________________________ 4. Орманшылық _________________________________________________ 5. Орам №_________________________________________________________ 6. Телім №_________________________________________________________ Артықшылығы бар ағаштың орамда жəне телімде орналасуы туралы мəлімет (орналасу схемасы, географиялық координаталары) Ағаш табылған телімдегі екпелердің қысқаша сипаттамасы 7. Құрамы ________________ 8. Бонитет класы __________________________ 9. Орман типі (орман өсу жағдайлары)_________________________________ 10. Орташа жасы ____________жыл 11. Орташа толымдылығы_______________ 12. Басты тұқым бойынша орташа биіктік ____________________________метр 13. Басты тұқым бойынша орташа диаметр ___________________________метр 14. Бөктердің тіктігі, экспозициясы _________________________________ 15. Теңіз деңгейінен биіктігі_______________________________________метр 16. Санитариялық жəне орман патологиялық жағдайы _____________________ Іріктелген ағаштың негізгі таксациялық көрсеткіштері 17. Ағаш жасы___________________________________________________жыл 18. Ағаш діңінің диаметрі (ұшар басы) _________________________ сантиметр 19. Диаметрдің орташасынан асу %_____________________________________ 20. Биіктігі _____________________________________________________ метр 21. Биіктіктің орташа биіктен артуы % __________________________ 22. Нысаналы мақсаты бойынша іріктеп алынатын ағашты сипаттайтын көрсеткіштер (шайыр шығымдылығы, тұқым шашуының молдығы, тұқым сапасы, сүрек құрылымы) ___________ Карточканы толтырған (лауазымы, тегi, қолы) _________________________ 20__ жылғы «___»_____________ Ескертпе: телім екпесінің сипаттамасы орман орналастыру материалдарынан алынады. Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 2-қосымша Нысан Артықшылығы бар ағаштардың сынақ дақылдарын (географиялық, экологиялық дақылдарды) есепке алу карточкасы № _____________________ (керегі сызылады) Тұқым ______________________________________________________________ 1. Облысы __________________________________________________________ 2. Мемлекеттік орман иеленушісі ________орманшылық__________________ орам _________________телім__________________________________________ 3. Учаске алқабы, га_________________________________________________ 4. Өсу орнының жағдайлар типі________________________________________ 5. Отырғызу жылы____________________________________________________ 6. Сыналатын тұқымдастар мен клондар саны (экотиптер, сорттар)_______ 7. Ағаштардың орналасуы (арақашықтығы, м)____________________________ 8. Қайталану саны____________________________________________________ 9. Өсімдіктер мен ұрпағының саны (дан-дейін), дана___________________ 10. Бақылаудың бар-жоғы жəне оның сипаты_____________________________ 11. Дақылдардың жай-күйі_____________________________________________ 12. Объектінің отырғызу мақсатына сəйкестігі туралы жəне одан əрі пайдалану режимі туралы комиссияның қорытындысы__________________________ 13. Таралым-сорттарына, будан-сорттарына, клон-сорттарына кандидаттарды бөлу жөніндегі ұсыныстар (тұқымдастар, клондар, экотиптер сорттарының атаулары мен нөмірлері)____ 14. Объектіні күтіп ұстау жəне жай-күйін жақсарту жөнінде ұсынылатын іс-шаралар Артықшылығы бар ағаштардың сынақ дақылдары учаскесіндегі (географиялық, экологиялық дақылдар жəне сорт сынау учаскесінде) ағаштарды қайта есептеу ведомосы (керегі сызылады) Артықшылығы бар ағаштың № __ (артықшылығы бар ағаштардың тізілімі бойынша), сорттың атауы, шығу тегі 1

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 19 қарашадағы №1460 қаулысына қосымша Қазақстан Республикасы Үкіметінің күші жойылған кейбір шешімдерінің тізбесі 1. «Адвокаттық жəне нотариаттық қызмет түрлерін лицензиялау кезінде қойылатын біліктілік талаптарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 2 маусымдағы № 454 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2007 ж., № 18, 204-құжат). 2. «Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінің кейбір мəселелері туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 28 наурыздағы № 300 қаулысымен (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2008 ж., № 18, 160-құжат) бекітілген Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың 11-тармағы. 3. «Адвокаттық жəне нотариаттық қызмет түрлерін лицензиялау ережесін жəне оларға қойылатын біліктілік талаптарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 2 маусымдағы № 454 қаулысына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 16 қарашадағы № 1346 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2012 ж., № 4, 52-құжат). 4. «Адвокаттық жəне нотариаттық қызмет түрлерін лицензиялау кезінде қойылатын біліктілік талаптарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 2 маусымдағы № 454 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 29 наурыздағы № 365 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2012 ж., № 38, 513-құжат).

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2012 жылғы 26 қараша

№1497

Астана, Үкімет Үйі

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларын бекіту туралы 2003 жылғы 8 шілдедегі Қазақстан Республикасының Орман кодексінің 78-бабының 3-1-тармағына сəйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулы етеді: 1. Қоса беріліп отырған Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидалары бекітілсін. 2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі С.АХМЕТОВ. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 қарашадағы №1497 қаулысымен бекітілген Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидалары 1. Жалпы ережелер 1. Осы Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидалары (бұдан əрі – Қағидалар) 2003 жылғы 8 шілдедегі Қазақстан Республикасының Орман кодексінің 78-бабының 3-1-тармағына сəйкес əзірленген жəне мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу тəртібін айқындайды. 2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады: 1) артықшылығы бар ағаш – дəл сондай орман өсiру жағдайларында өзiмен қатар өсiп тұрған, өзiмен бiр жастағы жəне фенологиялық нысандағы айналасындағы ағаштардан бiр немесе бiрнеше шаруашылық жағынан құндылық белгiлері мен қасиеттерi бойынша айтарлықтай асып түсетiн ағаш; 2) артықшылығы бар ағаштар клондарының мұрағаттары – артықшылығы бар ағаштардың гендік қорын сақтау жəне тұқым қуалау қасиеттерін зерттеу мақсатында олардың вегетативтік тұқымдарын пайдалану арқылы өсірілген екпелер; 3) вегетациялық кезең – өсімдіктердің өсу мен өрістеуі (вегетация) мүмкін болатын жылдың кезеңі; 4) географиялық дақылдар – жаңа жағдайларда сынақтан өткiзу мақсатымен бiрнеше экотиптердiң (климатиптердiң) неғұрлым тəн популяцияларының тұқымдық ұрығынан арнаулы əдiстемелер бойынша өсiрiлетiн тəжiрибелiк дақылдар; 5) климатип – белгілі бір климаттық жағдайлардың əсерімен қалыптасқан экотип; 6) клон – вегетативтік көбейту жолымен бір бастапқы дарақтан немесе апомиктикалық тұқымнан алынған жəне бірдей генотипі бар барлық ұрпақтардың (рамет) жиынтығы; 7) орманның генетикалық резерваты – өсiмдiктер түрiне, түр тармағы популяциясының генетикалық-селекциялық тұрғыдан құнды бөлiгi бар орман учаскесi; 8) орман тұқымы плантациясы (бұдан əрі – ОТП) – берілген тұқым қуалаушылық қасиеттерi жəне себу сапасы бар сорттық, элиталық немесе будан тұқымдарын жүйелі жоғары түрде (ұзақ уақыт бойы) алуға арналған артықшылығы бар ағаштардың тұқымды немесе вегетативтік ұрпағы болып табылатын өсімдіктердің арнаулы генетикалық схема бойынша отырғызылып, қолдан өсірілген екпесі; 9) орман шаруашылығы саласындағы уəкiлеттi орган (бұдан əрi - уəкiлеттi орган) – орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру жəне орман өсiру саласында басқару, бақылау жəне қадағалау функцияларын жүзеге асыратын мемлекеттiк орган; 10) сынақ дақылдары – генетиқалық бағалау мақсатында арнайы əдістемемен артықшылығы бар

Бақылау

Қайталану

Ағаштар саны, дана

Сақталуы, %

Ағаштардың жай-күйі

2 1. 2. 3. Тұқымдастығы, сорты, шығу тегі бойынша жиыны: Учаске бойынша барлығы: 1. 2. 3. Бақылау бойынша жиыны:

Карточканы толтырған (лауазымы, тегi, қолы)_____________________ 20__ жылғы «___»_____________ Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 3-қосымша Нысан _________________________________ мемлекеттік орман қоры аумағындағы (мемлекеттік орман иеленушінің) селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау нəтижелері туралы актісі ____________________________________________бұйрығына сəйкес (мамандандырылған ұйымың атауы) __________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ құрамындағы аттестаттау комиссиясы (комисия мүшелерінің тегі, аты, əкесінің аты, лауазымы) селекциялықгенетикалық мақсаттағы объектілерді тексерді. Тексеру нəтижесінде мыналар анықталды:________________________________________ ____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің нысаналы мақсаттарын ескере отырып, олар аттестатталатын, жарамсыз деп танылатын, есептен шығарылатын себептер жазылады. Бұл ретте əрбір айда əрбір селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектінің көлемі немесе олардың саны (ағаштар үшін), түр атауы, орманшылығы, орамы, телімі көрсетіледі. Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің жай-күйін жақсарту немесе оны қайта жаңарту мақсатында белгілі бір орман шаруашылығы жəне өзге де іс-шараларды жүргізу қажет болған жағдайда олардың тізбесін келтіреді. Комиссия анықталған жəне құрылған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді ________________________________. (аттестаттайды немесе қабылдамайды) Аттестатталған селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілер Р/с № 1

Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің атауы 2

Комиссия мүшелерінің қолы:

Объектілердің саны 3

(тегі, қолы) (тегі, қолы) (тегі, қолы) (тегі, қолы) (тегі, қолы)

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 4-қосымша Нысан Қазақстан Республикасы Облысы ______________________________________________________ Мемлекеттік орман иеленушісі___________________________________ Түрлік атауы___________________________________________________ Артықшылығы бар ағаштың № _____ (тізілім бойынша) паспорты 1. Ағаштың орналасқан орны: Орманшылық __________________________________________________ Орам №___________________ Телім №________________________________ Мемлекеттік орман иеленушісі бойынша ағаш нөмірі ______________________ Табиғи тұрғысында ағаш қалай белгіленген__________________________ Телімдегі артықшылығы бар ағаштың орналасуы (схемасы қоса беріледі) 2. Телімдегі екпелердің таксациялық сипаттамасы (қабат бойынша, ағаш қайда өсірілген)

(Соңы 12-бетте).

www.egemen.kz

Күтім жасау саны 4

Географиялық (таралымдық-экологиялық) дақылдардың паспорты Отырғызылған жылы ___________ Учаске алқабы ____________ га 1. Орналасқан орны: Орманшылық ________________________________________________ Орам № ________________ Телім № _______________________________ Географиялық координаттары ____________________________________ 2. Дақылдар туралы жалпы мəліметтер: Сыналатын шығу түрлерінің саны (климат типтері, эдафотиптері)______ Тəжірибенің қайталану саны_____________________________________ Тəжірибе жүргізуші (бастамашысы, кураторы, тікелей орындаушылар) ______________________________________________________________ Учаскенің топырақтық жəне топографиялық картасының бар-жоғы, олардың сақталу орны ______________________________________________ Тəжірибенің жалпы бағасы (маңызы жойылған немесе күзету мен бақылауды талап етеді) _____________________________________________ 3. Физикалық-географиялық сипаттамасы:

Көрсеткіштердің алынған жылы

Тұқым қанаттарының түсі

Тұқым түсі

Массасы,1000 дана, грамм

Апофиза тегі

нысан коэффициенті

түсі Өнгіштігі %

Өскіндердің сақталуы, %

Р/с № 1

1. 2. 3. 4.

ескертпе (селекциялық белгісі)

бұтақсыз бөлігі, дің биіктігінен метр/%

екпелердің орташа көрсеткішінен диаметрі, сантиметр/%

екпелердің орташа көрсеткішінен биіктігі, метр/%

жасы, жыл

мемлекеттік орман иеленуші бойынша ағаш нөмірі

телім нөмірі

Аттестаттау күні

Ескертпе

Жауапты адамның кітапты толтыру уақыты басталуы аяқталуы 4 5

Қолы

Р/с № 1

Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілер орналасқан алқап

Тексеруге жататын алқап

6 га дейін 6-дан 50 га дейін 50-ден 100 га дейін 100 га жəне одан көп

3 Барлық аумақ Жалпы аумақтан 20 % Жалпы аумақтан 15 % Жалпы аумақтан 5 %

20__ жылғы жағдай бойынша _______________________ облысында селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің бар-жоғы жəне олардың жай-күйі

1 1. 2. 3.

1. 2.

Объектінің орналасу орны

Ескертпе (қалған объектілерге ұсынылған іс-шаралар), объектілерді есептен шығару жəне оларды нысаналы мақсаты бойынша пайдалану себептері

Жазбаны толтырған (лауазымы, тегі, қолы) 5

Облыс бойынша жиыны: оның ішінде: тұқымдар бойынша: шырша қарағай Сексеуіл, бұдан əрі тұқымдар бойынша

Орындаушы (лауазымы, тегі, қолы)

Дің сапасы

Белгілер Орам нөмірі – телім нөмірі Атауы – отырғызу жылы Алқабы, га

Негізгі көрсеткіштер Асыл тұқымды мегежіндердің саны, бас Жалпы бағалау бойынша асыл тұқымды шошқалардың үлес салмағы (бағалау нəтижесі бойынша): 2 жастан асқан негізгі қабандар, %

Нысан

№1715

105 95 15 40

100 95 10 35

300 550 170 95 15 40

100 500 150 95 10 35

Асыл тұқымдық шаруашылықтар 50

элита-рекорд жəне элита 80 элита 70 элита 80 элита 80 2

элита-рекорд жəне элита 70 элита 50 элита 70 элита 70 -

10 52 175 100

9 48 155

алмастырушы ұрғашы торайлар, % Зауыттық желінің болуы Асыл тұқымды мегежіндердің өнімділігін бағалау: көптөлділік, бас сүттілігі (21 күндік ұя салмағы) килограмм 2 айдағы ұя салмағы, килограмм Ұрпағының сапасы бойынша бағаланған асыл тұқымды негізгі қабандардың үлес салмағы,% Ұрпағының сапасы бойынша бағаланған асыл тұқымды негізгі мегежіндердің үлес салмағы, % Сатылған асыл тұқымды шошқалардың ішінде элита класының үлес салмағы, %

50 70

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 4 желтоқсандағы №1537 қаулысымен бекітілген Жылқы шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық зауытттарды жəне асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері Негізгі көрсеткіштер

Асыл тұқымдық зауыттар

Асыл тұқымды жылқы саны, Атқора - жайылымда ұстағанда; бас асыл тұқымды тұқымдық айғырлар асыл тұқымды биелер Элита класты асыл тұқымды тұқымдық айғырлардың үйірдегі үлес салмағы, % элита класты биелер % Зауыттық желінің болуы Сатылған төлдегі элитаның үлес салмағы, % Енесінен ажыратылған құлынның 100 аналыққа шаққандағы шығымы, %

33 3 30 100 60 2 70 75

Асыл тұқымды жылқы саны, жайылым үйірде ұстағанда, бас асыл тұқымды тұқымдық айғырлар асыл тұқымды биелер Элита класты асыл тұқымды тұқымдық айғырлардың үйірдегі үлес салмағы, % элита класты биелер % Зауыттық желінің болуы Сатылған төлдегі элитаның үлес салмағы, % Енесінен ажыратылған құлынның 100 аналыққа шаққандағы шығымы, % Асыл тұқымды жылқы саны, үйірлік ұстағанда, бас асыл тұқымды тұқымдық айғырлар асыл тұқымды биелер Элита класты асыл тұқымды тұқымдық айғырлардың үйірдегі үлес салмағы, % элита класты биелер% Зауыттық желінің болуы Сатылған төлдегі элитаның үлес салмағы, % Енесінен ажыратылған құлынның 100 аналыққа шаққандағы шығымы, %

Асыл тұқымдық шаруашылықтар 11 1 10 100 30 50 70 55 5 50 100 50

128 8 120 100 60 2 60 75

50 70

216 16 200 100 30 2 50 75

128 8 120 100 20 40 70

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 4 желтоқсандағы № 1537 қаулысымен бекітілген

Негізгі көрсеткіштер

Түрі

Асыл тұқымды түйелердің саны, бас асыл тұқымды тұқымдық үлек асыл тұқымды аруана Шаруашылықтағы 1 басқа есептегендегі жуылмаған қырқылған жүннің салмағы, килограмм элита класты асыл тұқымды тұқымдық үлектердің үлес салмағы, % элита класты аруаналардың үлес салмағы, % зауыттық желінің болуы Сатылған төлдегі элитаның үлес салмағы, %

Қазақтың айыр өркешті түйесі

Бір өркешті түйе 128 8 120 3 100 40 2 50

Асыл тұқымдық зауыттар 316 16 300 5 100 50 2

Асыл тұқымдық шаруашылықтар 108 8 100 4 100 20 -

50 53 3 50 2,5 100 10 40

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 4 желтоқсандағы №1537 қаулысымен бекітілген

Асыл тұқымдық репродукторларды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері Арғы ата-енелік үйірі Негізгі көрсеткіштер

Астана, Үкімет Үйі

2013 жылғы 1 қаңтардан бастап Мемлекеттік əлеуметтік сақтандыру қорынан төленетін əлеуметтік төлемдердің мөлшерін арттыру туралы «Міндетті əлеуметтік сақтандыру туралы» 2003 жылғы 25 сəуірдегі Қазақстан Республикасы Заңының 24-бабына сəйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулы етеді: 1. 2013 жылғы 1 қаңтарға əлеуметтік төлемдерді алушылар болып табылатын адамдарға еңбек қабілетін жоғалту жəне асыраушысынан айрылу жағдайларына Мемлекеттік əлеуметтік сақтандыру қорынан тағайындалған əлеуметтік төлемдердің мөлшері 2013 жылғы 1 қаңтардан бастап он алты пайызға арттырылсын. 2. Осы қаулы 2013 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі жəне ресми жариялануға тиіс. Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі С.АХМЕТОВ.

Тауық

Ересек құстың орташа жылдық саны, мың бас Мекиеннен бір жылда алынған жұмыртқа, дана Жұмыртқаны асыл тұқымдық мақсатта қолдану, жалпы өндірісінен, % Төл шығымы, % Төлдің сақталуы (жарамсыздықты есептемегенде), % Ересек құстың сақталуы (жарамсыздықты есептемегенде),% Бір желіге шаққанда селекциялық ұялардың саны, дана Ішкі желілік шағылысу кезінде бір ұялық мекиеннен алынатын төл саны, бас

Үйрек

2,0

2,5

1,5

1,0

275

220

180

110

190

100

220

75 92

70 92

65 95

55 90

65 90

60 90

55 90

70 94

60-100

Ата-енелік үйірі

Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы 2012 жылғы 28 желтоқсан

500 1,7

Асыл тұқымдық зауыттар 100

алмастырушы еркек торайлар, %

Негізгі көрсеткіштер

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 8-қосымша

Жазбалар шифрлары 21-16 КАР – 97 2,5

750 1,8

Нысан

Мамандандырылған ұйымның басшысы __________________________ (тегі, аты, əкесінің аты, қолы) М. О.

20__ жылғы «___»_____________

Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді жергілікті жерде шектейтін орман шаруашылығы белгілері

2 1 облысы Барлығы оның ішінде: шырша қарағай Сексеуіл, бұдан əрі тұқымдар бойынша бұдан əрі барлық облыстар бойынша Республика бойынша барлығы оның ішінде: шырша қарағай Сексеуіл, бұдан əрі тұқымдар бойынша

45 70 60 20 90 95 25 50

Түйе шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық зауыттарды жəне асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері

Мамандандырылған ұйымның басшысы___________________________ (тегі, аты, əкесінің аты, қолы) М. О.

45 75 65 25 95 95 30 55

Шошқа шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық зауыттарды жəне асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері

20__жылғы түгендеудің қорытындылары бойынша Қазақстан Республикасындағы селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің жиынтық ведомосы

Комиссия мүшелері: ____________________________________________ (ұйым, тегі, қолы) ____________________________________________ (ұйым, тегі, қолы) ____________________________________________ (ұйым, тегі, қолы) ____________________________________________ (ұйым, тегі, қолы) ____________________________________________ (ұйым, тегі, қолы)

Объектілер 1. Клондар мұрағаттары

Лауазымы

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 15-қосымша Нысан

Ескертпе

Орындаушы (лауазым, тегі, қолы)

Сақталуы %

Сүректің сапасы

Тегі, аты, əкесінің аты

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 16-қосымша

Іс-шаралардың атаулары жəне қысқаша сипаттамасы Қарқындылығы, % (топырақты күтіп баптау, күтім жасау мақсатында кесу, зиянкестермен жəне аурулармен күресу) 3 4

Ескертпе: егер объект алқабында орман өрті болса, оның бүкіл алқабы тексерілуге жатады.

Орындаушы (лауазымы, тегі, қолы) 7

8. Сынақ нəтижелері Дақыл_________________________ жыл

Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілердің тексеру көлемдерін айқындау

Тұқым

Күні

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 14-қосымша

7. Сынақ дақылдарына күтім жасау іс-шаралары Жылы

80 75 60 80 85

Бөденелер

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 6-қосымша Нысан Қазақстан Республикасы Облысы____________________________________________________________ Мемлекеттік орман иеленушісі ________________________________________ Ағаш тұқымының түрлік атауы (түр тармағы, экотип, нысаны)_____________

Тұқым жарнағының орташа саны 4

Экстремалдық əсерлерге төзімділігі

20__ жылғы «___»_____________

Кітап жүргізуге жауапты адам:

6.4. Қалемшелер, көшеттер

түсі

Комиссия мүшелері:______________________________________ (ұйым, тегі, қолы) ______________________________________ (ұйым, тегі, қолы) ______________________________________ (ұйым, тегі, қолы) ______________________________________ (ұйым, тегі, қолы) ______________________________________ (ұйым, тегі, қолы)

орам, телім №

85 80 70 85 95

Ересек құстың орташа жылдық саны, мың бас Мекиеннің жұмыртқалағыштығы жылына, дана Жұмыртқаны асыл тұқымдық мақсатта қолдану, жалпы өндірісінен % Төл шығымы, % Төлдің сақталуы (жарамсыздықты есептемегенде), %

Тауық

Үйрек

2,0

2,5

1,5

270

200

175

110

180

55 75

55 70

55 65

70 55

(Соңы 13-бетте).

Бөденелер

Ескертпе: 1. Бақылаудағы будандастыру жұмыстарын арнайы əдістемені пайдалана отырып та орындайды, ал оларды жүргізу барысын тиісті құжаттамада көрсетеді. 2. Ғылыми бақылау журналына енгізілетін көрсеткіштерді айқындау клондар мұрағаттарын құрудың ғылыми ұсыныстарына сəйкес жүргізіледі.

Ескертпе

Орналасу орны мемлекеттік орман иеленушісі орманшылық

1000

Мысыр тауығы

Р/с №

Шайыр өнімділігі миллиметр/тəулік

Фитоинфекцияға төзімділігі,%

апофиз нысаны (жоғарғы бетінің сипаты)

ұзындығы, ені, сантиметр

тұқым қанаттарының түсі 15

Қолы

Аттестаттау күні

Артықшылығы бар ағаштың тізілім бойынша нөмірі

Салыстырманы шайыр өнімділігі

Есепке алу уақыты

тұқымның түсі

зертханадағы шығымдылығы, %

толық дəнділігі, %

Бүршік (жеміс) сипаттамасы

Артықшылығы бар ағаштың тізілім бойынша нөмірі 3

Есепті жүргізу уақыты

кестенің жалғасы

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 13-қосымша Нысан Сынақ дақылдарының тізілімі ______________________________ (облысы)

6.3. Өскіндер, өркендер

Р/с Есепке алу № уақыты

Тұқым сипаттамасы

Орташа ұзындығы, миллиметр

Тұқымдануы, дана, грамм

Жауапты адамның кітапты толтыру уақыты басталуы аяқталуы 4 5

3000

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 4 желтоқсандағы № 1537 қаулысымен бекітілген

негізгі мегежіндер, %

Р/с №

Тұқым

Сақталуы, %

Ағаштың будандасу типі

биіктіктеп өсудің аяқталуы

гүлдене бастауы 7

орам нөмірі

85 95 20 40

Қаз

Лауазымы

1,8

90 95 30 40

мускус

Тегі, аты, əкесінің аты

1000

2,1

Қаз

Р/с №

3000

пекин

Орташа биіктігі, см

95 95 20 40

мускус

жасы

Орташа диаметрі, сантиметр

3,5

100 95 30 40

Күрке тауық

Ағаштың таксациялық жəне орман өсірушілік ерекшеліктері (паспорт бойынша)

Артықшылығы бар ағаштың тізілім бойынша нөмірі Орташа биіктігі, сантиметр

биіктіктеп өсе бастауы

Диаметр (D), сантиметр

Биіктігі (Н), метр

Фенологиялық кезең (күні)

Бөлінген орынның қайталанудың нөмірі

Орташа

1000

пекин

Орташа диаметрі, миллиметр.

4. Клондарды ғылыми тұрғыдан бақылау журналы Бақылау Өсімдіктер уақыты (жыл, саны ай)

орам, телім №

Ескертпе

тізілім бойынша № 1

Орналасу орны мемлекеттік орман иеленушісі орманшылық

Кітап жүргізуге жауапты адам:

Бүрлер сипаттамасы

Артықшылығы бар ағаштың тізілім бойынша нөмірі

Р/с №

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 12-қосымша Нысан Географиялық дақылдардың тізілімі ______________________________ (облысы)

6.2. Тұқым материалы 9

Қолы

3000

етті

Жауапты адамның кітапты толтыру уақыты басталуы аяқталуы 4 5

Асыл тұқымдық шаруашылықтар

Күрке тауық

Лауазымы

Басқа объектілер, га

Будандардың сынақ дақылдары, га

Аннотациялар (не зерттелді)

Артықшылығы бар ағаштардың сынақ дақылдары, га

Библиографиялық мəліметтер

Тегі, аты, əкесінің аты

телім

тұқымдар мен қалемшелер қайда пайдаланылды

Зерттеу жылы

Р/с № 1

орам

қалемшелер дайындау

Артықшылығы бар ағаштар клондарының мұрағаттары, га Таралымдардың сынақ дақылдары, га

бүр дайындау

орманшылық

мақсатты будандастыру (серіктестер)

орам, телім №

Тұқым атауы

топырақ күтімі

Автор

Сынақ дақылдарының паспорты Отырғызылған жылы _________________ учаске №__________________ Учаске алқабы, га_______________________________________________ Сыналатын артықшылығы бар ағаштардың саны_____________________ 1. Орналасқан жері: Орманшылық ________________________________________________ Орам № ____________ Телім № ________________________________________ Орамдағы сынақ екпелері учаскесінің орналасуы (схемасы қоса беріліп отыр) Тəжірибелік, бақылау, аралық қайталанулар мен бөлінген орындардың орналасуы (схемасы қоса беріліп отыр) 2. Учаскенің орман өсу жəне топырақ-гидрогеологиялық сипаттамасы: Орналасу орны_______________________________________________________ Орман түрі жəне бонитет классы_______________________________________ Топырақ түрі, механикалық құрамы_____________________________________ Негізгі қоректену элементтерінің құрамы жəне рН тұз Қарашірік ________ % К2О __________ миллиграмм/100 грамм топырақ рН(тұз) __________ Р2О5 __________ мг/100г топырақ Суда еритін тұздардың тығыз қалдығы ________________% Топырақтың қоректену элементтерімен қамтамасыз етілу дəрежесі жəне топырақ ерітіндісінің реакциясы______________________________________ ______________________________________________________________ Жерасты суларының тереңдігі ________________________________метр Топырақтың орман өсіруге жарамдылығы жəне құнарлылығының деңгейі туралы қорытын ды___________________________________________________ 3. Сынақ екпелерін отырғызу тəсілі: артықшылығы бар ағаштардың тұқымынан өсірілген өскіндерді (көшеттерді) отырғызу (өсімдік жасын көрсету); себу арқылы (емен, жаңғ ақ)_________________________________ Учаскені дайындау агротехникасы жəне топырақты өңдеу____________ Отырғызу (себу) схемасы: қатардағы жəне қатар араларындағы арақашықтық, 1 га шаққанда отырғызу орнының саны____________________ 4. Тəжірибе мақсатына түпкілікті қол жеткізу үшін сынақтар ұзақтығы (дақылдар жасы көрсетіл сін)_______________________________________ 5. Орман өсу жағдайларының түрі ________________________________ 6. Бастапқы материалдың сипаттамасы 6.1. Артықшылығы бар ағаштар

Ескертпе

Орналасу орны мемлекеттік орман иеленушісі орманшылық

Кітап жүргізуге жауапты адам:

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 7-қосымша Нысан Қазақстан Республикасы Облысы_______________________________________________________ Мемлекеттік орман иеленушісі___________________________________ Ағаш тұқымының түр атауы (қосымша түр, экотип, нысан)

3. Шаруашылық жəне селекциялық іс-шаралар ведомосы Іс-шаралар атауы

20__ жылғы «___»_____________

Р/с №

Асыл тұқымдық зауыттар

Өнімділік бағыты биязы жəне биязылау жүнді қой Асыл тұқымды саулықтардың жəне 1 жастан асқан ұрғашы тоқтылардың саны, бас Шаруашылықтағы 1 басқа есептегендегі жуылмаған қырқылған жүннің салмағы, килограмм 100 саулыққа шаққандағы қозы, бас Бөлінген кезде төлдің сақталуы, % Элита класты саулықтардың үлес салмағы, % Бірінші класты саулықтардың үлес салмағы, % Өнімділік бағыты қылшық жəне ұяң жүнді қой Асыл тұқымды саулықтардың жəне 1 жастан асқан ұрғашы тоқтылардың саны, бас Шаруашылықтағы 1 басқа есептегендегі жуылмаған қырқылған жүннің салмағы, килограмм 100 саулыққа шаққандағы қозы, бас Бөлінген кезде төлдің сақталуы, % Элита класты саулықтардың үлес салмағы, % Бірінші класты саулықтардың үлес салмағы, % Қаракөл тұқымы Асыл тұқымды саулықтардың жəне 1 жастан асқан ұрғашы тоқтылардың саны, бас Бірінші сортты қаракөл шығымы, % қара түсті сұр жəне алтын сұр түсті ақ жəне қызғылт түсті Ірі жəне орта көлемдегі қаракөл шығымы, % Қаракөл терісінің арнайы түсі бойынша үлес салмағы, % қара түсті сұр түсті алтын сұр түсті ақ түсті қызғылт түсті 100 саулықтан алынған төл, бас Бөлінген кезде төлдің сақталуы,% Элита класты саулықтардың үлес салмағы, % Бірінші класты саулықтардың үлес салмағы, % Өнімділігі жүн бағытындағы ешкі шаруашылығы Асыл тұқымды ешкілер жəне 1 жастан асқан шыбыштардың саны, бас Шаруашылықтағы 1 басқа есептегендегі жуылмаған қырқылған жүннің табиғи салмағы, кг 100 ешкіден алынған лақ, бас Бөлінген кезде төлдің сақталуы,% Элита класты ешкілердің үлес салмағы, % Бірінші класты ешкілердің үлес салмағы, % Өнімділігі сүт бағытындағы ешкі шаруашылығы Асыл тұқымды ешкілер жəне 1 жастан асқан шыбыштардың саны, бас Сауылу маусымы бойынша сауылған сүт, кг 100 ешкіден алынған лақ, бас Бөлінген кезде төлдің сақталуы,% Элита класты ешкілердің үлес салмағы, % Бірінші класты ешкілердің үлес салмағы, %

еттіжұмыртқалағыш

Қолы

Негізгі көрсеткіштер

етті

Жауапты адамның кітапты толтыру уақыты басталуы аяқталуы 4 5

Географиялық дақылдар, га

Қой жəне ешкі шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық зауыттарды жəне асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері

жұмыртқалағыш

«Асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы» 1998 жылғы 9 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 11-бабының 2) тармақшасына сəйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулы етеді: 1. Қоса беріліп отырған: 1) қой жəне ешкі шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық зауыттарды жəне асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері; 2) шошқа шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық зауыттарды жəне асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері; 3) жылқы шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық зауыттарды жəне асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері; 4) түйе шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық зауыттарды жəне асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері; 5) асыл тұқымдық репродукторларды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері; 6) түйеқұс шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық репродукторларды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері; 7) марал жəне бұғы шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері; 8) үй қояны шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері; 9) аң шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері; 10) бал ара шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері; 11) балық шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері бекітілсін. 2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі С. АХМЕТОВ.

еттіжұмыртқалағыш

Лауазымы

Генетикалық орман резерваттары, га

Ескертпе

аттестталған жылы

селекцияланатын белгісі

орам, телім №

Аттестаттау күні

Дің сапасы Шаршы метр/га

селекцияландыру белгісі

бұтақтан тазартылуы

Аттестаттау күні

Орташа диаметрі, сантиметр

бұтақтардан тазартылуы

диаметр (D), сантиметр

аттестаттаған жылы

биіктігі (Н), метр

Ағаштың таксациялық жəне орман шаруашылығы ерекшеліктері (паспорт бойынша)

жасы

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 11-қосымша Нысан Артықшылығы бар ағаштар клондары мұрағаттарының тізілімі ______________________________ (облысы)

Кесілген ағаш қоры

Орташа биіктігі, метр

Диаметр (D), сантиметр

2. Мұрағаттағы артықшылығы бар ағаштардың сипаттамасы

Орман тұқым ауданы (кіші ауданы)

Кесілген бөліктің сипаттамасы

Биіктігі (Н), метр

Клондар мұрағатының паспорты Отырғызу жылы ________________ учаске №__________________________ учаске алқабы ____________га, клондар саны__________________________ 1. Орналасқан жері: Орманшылық________________________________________________________ Орам № ____________________Телім №_________________________________ Отырғызу тəсілі______________________________________________________ Орман өсіру жағдайларының түрі_______________________________________ Орамдағы мұрағат байланымының схемасы (қоса беріледі) Клондардың орналасу схемасы паспортқа қоса беріліп отыр.

Тегі, аты, əкесінің аты

Алаңы, га

тұқым

Отырғызу кезіндегі барлық қайталану өсімдіктерінің саны

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 5-қосымша Нысан Қазақстан Республикасы Облысы_______________________________________________________ Мемлекеттік орман иеленушісі____________________________________ Ағаш тұқымының түрлік атауы (түр тармағы, экотип, нысаны)________

Орман тұқым ауданы (кіші ауданы)

Алаңы, га

Аурулар мен зиянкестерге жəне жағымсыз факторларға төзімділігі

Шаршы метр/га қоры

Қанағаттанарлық діңі бар ағаштардың саны, %

Диаметр (D), сантиметр

Биіктігі (Н), метр

Күтім жасау технологиясы 3

Күтім атауы жəне қағидаттары (қураған ағаштарды, ілеспе тұқымдыларды, табиғи қоспаларды, сапасы төмен ағаштарды кесу)

Артықшылығы бар ағаштың тізілім бойынша нөмірі

20__ жылғы «___»_____________ __________________

мемлекеттік орман иеленушісі, орманшылық

Массасы 1000 тұқым, г.

Тұқым жинау түрі (таралым, жеке ағаштар, орман алаңқайы жəне т.б.)

Екпенің сапалық классы мен селекциялық санаты

Диаметр (D), сантиметр

Биіктігі (Н), метр

Бонитет класы

Жасы, жыл Жойылу себептері

Іс-шаралар атауы 2

Комиссия мүшелері:____________________________________________ (ұйым, тегі, қолы) ____________________________________________ (ұйым, тегі, қолы) ____________________________________________ (ұйым, тегі, қолы) ____________________________________________ (ұйым, тегі, қолы) ____________________________________________ (ұйым, тегі, қолы)

Комиссия мүшелері: _________________________________ (ұйым, тегі, қолы) _________________________________ (ұйым, тегі, қолы) __________________________________ (ұйым, тегі, қолы) __________________________________ (ұйым, тегі, қолы) __________________________________ (ұйым, тегі, қолы)

20__ жылы деректері га/дана

Р/с № 1

Ескертпелер: 1. 4-8-бөлімдер бойынша жазбаларды мемлекеттік орман иеленуші толтырады; 2. 7 жəне 8-бөлімдерде жазбалар артықшылығы бар ағаштардың қасиеттерін ұрпағы бойынша тексеріп алғаннан кейін ғылыми-зерттеу ұйымдарының зерттеу деректерінің негізінде толтырылады.

Клон нөмірі

Р/с № 1

9. Дақылдарды қорғау жəне ресімдеу: Қоршау (қоршау қажеттілігі жəне түрі)_________________________________ Өртке қарсы іс-шаралар_______________________________________________ Блоктарды, қайталанатын жерлерді таңбалау, аншлагтар_________________ Басқалары (үзілімдерді тазалау, соқпақтарды, орман қабырғасын алыстату) ________ __________________________________________________________________

8. Элитаға ауыстыру (ірітеу) туралы қорытынды ________ ___________________________________________________________________ Күні _____________ Қызметі, қолы____________________________________

Жүргізілген күні

Ағаш тұқымы

7. Артықшылығы бар ағаш ұрпағының қасиеттерін зерттеу нəтижелері _______ ____________________________________________________________________ Күні _____________ Қызметі, қолы_____________________________________

Артықшылығы бар ағаштар, дана

Тізілім Ағаштың шығу тегі Егу саны бойынша (облысы, мемлекеттік ағаш нөмірі орман иеленуші)

Өткен түгендеудің деректері га/дана

Орман тұқым ауданы (кіші ауданы)

1000 тұқымның массасы, грамм

Орналасу орны мемлекеттік орман иеленушісі орманшылық

Орман тұқым ауданы (кіші ауданы)

Алаңы, га

Ағаш тұқымы

Қандай мақсат үшін

Клон нөмірі

10. Географиялық (таралымдық-экологиялық) дақылдарды зерттеу материалдарын қамтитын əдебиет көздері, есептері: Тұқымдар мен қалемшелердің қайда жіберілгені (облыс, орман шаруашылығы)

8. Дақылдардың орман шаруашылық іс-шаралары: 8.1 Агротехникалық күтім

Сақтау жағдайлары мен мерзімі

Орташа

Ағаш тұқымы

Тұқымдар (грамм) мен қалем-шелердің (дана) саны

Р/с №

Мемлекеттік орман иеленуші, объектінің атауы

Тұқымдар мен қалемшелердің жиналған немесе дайындалған күні

тізілім бойынша №

Ағаштың зақымдануы (метеорологиялық, механикалық, фито-патологиялық)

Тұқым сапасы

Бүрдің, (жемістің), тұқымның нақты өнімі, килограмм

жаппай түйін шығару

жаппай гүлденуі

Бақылау жылы

пісіпжетілуінің басталуы

Жазбаны толтырған (қызметі, тегі, қолы)

Материал түрі (тұқымдар қалемшелер)

Өлшеу күні _____________

Жүргізу жылы

6. Тұқымдар мен қалемшелерді пайдалану

Орман типі

5. Артықшылығы бар ағаштарды бақылау

Р/с №

Астана, Үкімет Үйі

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 4 желтоқсандағы № 1537 қаулысымен бекітілген

тізілім бойынша №

Жазбаны толтырған (қызметі, тегі, қолы) 3

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 10-қосымша Нысан Генетикалық орман резерваттарының тізілімі ______________________________ (облысы)

8.2 Орман өсіру күтімі

Жүргізген іс-шаралардың атаулары 2

Ағаштың негізгі таксациялық сипаттамасы

Кітап жүргізуге жауапты адам:

20__ жылғы «___»_____________

Нысан ______________________________ бойынша (облысы) артықшылығы бар ағаштардың тізілімі ___________________________ (ағаш тұқымының түрлік атауы) Ағаштың орналасу орны

№1537

Асыл тұқымдық зауыттарды, асыл тұқымдық шаруашылықтарды жəне асыл тұқымдық репродукторларды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштерін бекіту туралы

жұмыртқалағыш

Жүргізу жылы 1

Өнімнің кезең бойынша бағаланауы, бақылау балы/ күні

2012 жыл 4 желтоқсан

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектілерді аттестаттау мен есепке алу қағидаларына 9-қосымша

7. Дақылдардың өсуі туралы соңғы мəліметтер

4. Артықшылығы бар ағаштарды күтіп-баптау

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы

Орам нөмірі – телім нөмірі Атауы – отырғызу жылы Алқабы, га Орам нөмірі – телім нөмірі Атауы – отырғызу жылы Алқабы, га Орам нөмірі-телім нөмірі Атауы - отырғызу жылы Алқабы, га

Ескертпе: 1. Бағану алқаптарды шектейтін сызықтардың қиылысына (бұрыштарда) орнатылады. Бағанның жазуы бар беттері учаске жаққа, ал қырлары учаскенің ортасына бағытталады. 2. Жазбалар трафарет бойынша жəне 56-8480 ОСТ-қа сəйкес жазылуы тиіс. 3. Артықшылығы бар ағаштар 1,3 метр биіктікте ағаш діңіне ақ майлы бояумен ені кемінде 10 сантиметр жолақ тартылып, қос нөмірі (ақ түстің үстінен қара бояумен): алымында - тізілім бойынша ағаштың нөмірі, бөлімінде - ағаштың мемлекеттік орман иеленушісі бойынша нөмірі жазылып белгіленеді.

Ағаш тұқымы

53-12 ОГР – 04 105,5 81-25 Е – 95 3,7 31-27 СЕ – 99 3,7

3. Географиялық (таралымдық-экологиялық) дақылдар 4. Сынақ дақылдары

тізілім бойынша №

Паспорт _______ данада толтырылды

Күні 1

Орташа

2. Генетикалық орман резерваты

Тізілім бойынша ағаштың реттік нөмірі

6. Аналық екпелер туралы мəліметтер

Бастапқы саннан сақталып қалғаны, %

Шығу тегі (табиғи - тұқымдық, өскіндік немесе дақылдық) ___________ ______________________________________________________________ Орман түрі ____________________________________________________ Орманның өсу жағдайларының түрі _______________________________ Өскіні ______________________________________________________________ Орман астары _______________________________________________________ Жамылғысы _________________________________________________________ Топырақ жəне топырақ құрайтын жыныс ________________________________ Рельеф _____________________________________________________________ Көлбеулігі, бөктерінің экспозициясы _________________________________ Теңіз деңгейінен биіктігі ______________________________________________ Екпенің санитариялық жай-күйі ________________________________________ 3. Артықшылығы бар ағаштың сипаттамасы: Шығу тегі _________________________________________________________ Фенологиялық, морфологиялық нысаны____________________________ Жасы, жыл____________________________________________________ Биіктігі, метр__________________________________________________ Дің диаметрі, сантиметр_____________________________________________ Дің көлемі, шаршы метр_____________________________________________ Өсу жəне даму классы (көз мөлшермен)_______________________________ Ұшар басының орташа диаметрі, метр _____________________________ Ұшар басының нысаны (конус тəрізді, сопақ цилиндр-тəрізді) жəне оның симметриялылығы_________________________________________________ Ұшар басының ұзындығы, метр ______________, діңнен биіктік (Н)%________ Бұтақтардың қалыңдығы (қалың, орташа, жұқа)__________________________ Діңнің бұтаққа дейінгі ұзындығы, метр __________, діңнен биіктік (Н) %_____ Өлі бұтақтардың өсуі (жақсы, орташа)_________________________________ Дің нысаны (түзу, толық сүректі)_____________________________________ Биіктік өсімі көз мөлшерлік бағамен (жақсы, орташа)__________________ Дің жəне емен бойындағы сулы бұталардың дамуы (күшті, орташа, əлсіз) ____________________________________________________________________ Қабық сипаттамасы (бояуы, сызаттануы жəне т. б.) ______________________ Ағаштың санитариялық жай-күйі, гүлдену жəне тұқымдану туралы мəліметтер ___________________________________________________________________ Артықшылығы бар ағаштың екпелердің орташа көрсеткішімен салыстырғандағы артықшылық көрсеткіштері: биіктігі бойынша ________ %, диаметрі бойынша _________ % Артықшылығы бар ағаштың мақсаты бойынша сипаттайтын көрсеткіштері (іріктелген ағаштың жəне екпенің шайыр өнімділігі, мол тұқым беруі, тұқым сапасы, сүрек текстурасы) ___________________________________________________________________ 10 метр радиустағы қоршаған ағаштардың қысқаша сипаттамасы (тұқым, ағаштардың селекциялық санаты, ағаш сапасы), шаруашылық өкімдер _______ ____________________________________________________________________ Мына құрамдағы комиссия ағашты іріктеп, артықшылығы бар ағаштар санатына қосты:_____________________ ұйым, тегі, қолы _____________________ ұйым, тегі, қолы _____________________ ұйым, тегі, қолы _____________________ ұйым, тегі, қолы _____________________ ұйым, тегі, қолы

Теңіз деңгейінен биіктігі,м

Сақталған ағаштардың саны блок/га (қайталанулар бойынша жеке)

Облысы, мемлекеттік орман иеленушісі (координаттары)

Фенологиялық түрлері жəне басқалары

Ағаштың шығу тегі (облысы, мемлекеттік орман иеленуші, ОТП, клон мұрағаттары) Қайталанулар саны

Морфологиялық немесе фенологиялық басым нысаны

Тəжірибе схемасы бойынша пайда болу №

Бонитет классы

Диаметр (D), сантиметр

Екпелердің селекциялық санаты

Физикалық -географиялық аймағы, кіші аймағы ____________________ Орман тұқым ауданы, кіші ауданы ________________________________ Теңіз деңгейінен биіктігі _______________________________________ Орманның өсу жағдайының түрі _________________________________ Орман түрі ____________________________________________________ Алқап санаты (кеспеағаш, егістік, алаңқай, өртең ) жəне оның біркелкілігінің дəрежесі __________________________________________________________________________ Макро жəне микро бедері ______________________________________ Экспозиция_______Еңістігі_______ Жерасты суларының деңгейі____ Топырақ, аналық тұқымдығы_____________________________________ Климат көрсеткіштері (дақылдардан _____________ км қашықтықта жəне теңіз деңгейінен ___________________ метр биіктікте орналасқан метеостанцияның мəліметтері бойынша): а) орташа жылдық температура____________________________________ б) жылдық жауын-шашын ___ миллиметр, вегетациялық кезеңде _______ милиметр в) температурасы 50 С жоғары ___________, 100 С жоғары ___________болған күндердің саны г) 50С жоғары ______, 100С жоғары ______температуралардың қосындысы Аудандағы зерттелетін тұқымның өсу жағдайларының бірдейлігі _________________________________________________________________ Орман шаруашылығындағы ________ жəне облыстағы ___________тұқымның орташа бонитеті _________________________________________________________________ 4. Дақылдар өсіру технологиясы: Топырақты дайындау əдісі (тұтас, ішінара)________________________ Дақылдарды өсіру тəсілі (себу, отырғызу, механикаландырылған, қолмен) ____ Отырғызу материалының жасы ___________________________________ Алу əдісі (қатарлы, аттамалы-қатарлы, ұялы)_______________________ Ілеспелі тұқымдар жəне орын алмастыру схемалары _________________ Блокта көшет отырғызу (себу) орындарын орналастыру жəне саны ________ Блоктардың көлемі жəне оларды орналастыру сипаты _______________ Толықтырулар (жылы, жасы)_____________________________________ Блоктар арасындағы шекараларды қаз-қалпында белгілеу _____________________________ 5. Алқаптың контуры, оның орам жүйесі мен басқа да тұрақты бағдарларға байланымы, қайталымдар мен блоктардың орналасу схемасы, фотосхемасы (қоса беріліп отыр)

тəжірибе схемасы бойынша пайда болу №

Қоры м3/га

Биіктігі (Н), метр

Құрамы

Класс жасы/ жыл

Орташа

Толымдылығы

(Соңы. Басы 11-бетте).

16 қаңтар 2013 жыл

Мысыр тауығы

1,0

100

200

65 55

80 55

30 55

40 70

(Соңы. Басы 12-бетте). Ересек құстың сақталуы (жарамсыздықты есептемегенде), %

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 4 желтоқсандағы №1537 қаулысымен бекітілген Түйеқұс шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық репродукторларды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері Негізгі көрсеткіштер Асыл тұқымды жыныстық жетілген дарақтардың ең аз саны, бас Селекциялық ұялардың саны (1 аталық: 2-5 аналық), дана Асыл тұқымды мекиеннен бір жылда алынған жұмыртқа, дана Жұмыртқаның ұрықтануы, % Асыл тұқымды төлдің шығымы, % 8 апталық жасына дейінгі асыл тұқымды төлдің сақталуы, % 12 айлық жасындағы асыл тұқымды төлдің тірі салмағы, килограмм

Африкалық түйеқұс 30 10

Австралиялық түйеқұс 20 10

50 75 60-70 90 90

30-40 75 60-70 90 25

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 4 желтоқсандағы №1537 қаулысымен бекітілген Марал жəне бұғы шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері Негізгі көрсеткіштер Марал саны, бас оның ішінде: аталық, бас аналық, бас табындағы аналықтың үлес салмағы % элита жəне І кластың үлес салмағы аталық, % аналық, % алғаш төлдегендер, % 100 аналыққа төл шығымы, бас панты салмағы (шикі) 1 аталықтан, килограмм 1 алғаш төлдегеннен, килограмм панты салмағы (консервіленген) 1 аталықтан, килограмм 1 алғаш төлдегеннен, килограмм шығымы % (консервіленген)

Марал шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық шаруашылықтар 300 120 80 27

Бұғы шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық шаруашылықтар 300 120 80 27

40 55 40

40 50 40

5,5 1,5

0,8

2,1 0,6 38

0,3 37

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 4 желтоқсандағы № 1537 қаулысымен бекітілген Үй қояны шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері Негізгі көрсеткіштер Негізгі үйірдегі аналықтың саны, бас элита жəне 1 класс көжектердің саны, % : негізгі үйірдегі аталық аналық толықтырушы төл бір төлдегенде негізгі аналықтан алынған төл, бас бір аналықтан бір жылда алынған төл, бас толықтырушы төлдің тірі салмағы, килограмм: 3 айлық жасында 4 айлық жасында Алынған төлден сатылған асыл тұқымды төл % Сатылған асыл тұқымды төлдің элита кластың жəне 1 кластың үлес салмағы, %

Асыл тұқымды шаруашылықтар 600 95 70 60 5,5 20 2,4 3,1 40 50

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 4 желтоқсандағы №1537 қаулысымен бекітілген Аң шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық шаруашылықтарды бағалаудың ең төменгі көрсеткіштері Негізгі көрсеткіштер Асыл тұқымды аңдардың саны ең азы, бас құндыз түлкі ақ түлкі бұлғын су тышқан Негізгі үйірдегі элиталық аңдардың саны (I жəне II класс, бас аталық аналық толықтырушы аталық толықтырушы аналық

Асыл тұқымдық шаруашылық 1500 600 600 1000 1500

5,0 4,6 5,0 4,5 9,0 8,5 2,3 6,5

6 айлық жасындағы бақылау тобындағы асыл тұқымды төлдің дене ұзындығы, сантиметр: стандартты қара-қоңыр, қоңыр, сұр, ампало - күміс - түстес, ақшылт сұр, америкалық паломино, көгілдір күміс түсті құндыз: аталық аналық басқа түрлі құндыз: аталық аналық

48 40 72 70 67 65

2,4 1,4 2,3 1,2 6,5 6,0 6,5 6,0 4,5 4,0 1,5 1,2 97 92 98 85

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 4 желтоқсандағы №1537 қаулысымен бекітілген Бал ара шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық шаруашылықтардың ең төменгі көрсеткіштері Бал ара шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық шаруашылықтарда мынадай көрсеткіштер болуы тиіс: 1) кемінде 100 бал ара ұясының болуы, оның кемінде 65 пайызында асыл тұқымды, жоғары өнім беруші ара аналықтары жəне аудандарға бөлінген ара ұялары болуы тиіс; 2) зоотехникалық есепті жүргізу жəне ветеринариялық-санитариялық іс-шаралардың жүргізілуі; 3) будан аналықтарын шығаратын асыл тұқымдық шаруашылық өзге тұқымның ара ұяларының кемінде 10% ұстай алады (оларды оқшауланған жерде ұстау жəне тек аналық ұя ретінде қолдану); 4) тұрақты азық базасымен, ал ара ұяларын жақсы күтім жəне азықтандыру жағдайларымен қамтамасыз ету; 5) тұқымның тазалығын сақтау үшін асыл тұқымдық шаруашылыққа немесе ауыл шаруашылығы құрылымына 10 километр радиуста орналасқан басқа тұқымның бал ара ұяларын жəне аналықтарын əкелуге рұқсат етілмейді; 6) қыстан шыққан ара ұяларының сақталуы 90% кем болмауы; 7) балдың асыл тұқымды ұяға шаққандағы жалпы жиылымы республика облыстарында бал араларының орналасу аймақтарына байланысты облыстық орташа көрсеткіштен 10% жоғары болуы керек. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 4 желтоқсандағы № 1537 қаулысымен бекітілген Балық шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық шаруашылықтардың ең төменгі көрсеткіштері Асыл тұқымды балық шаруашылығы бойынша асыл тұқымдық шаруашылықтарда мынадай көрсеткіштер болуы тиіс: 1) əр түрлі балықтардың тұқымы жəне желісі бойынша кемінде 100 данасының болуы; 2) балықтардың тіршілікке бейімділігі 90% кем болмауы; 3) шабақтардың шығымдылығы, 50%; 4) өндірушілердің өсімі, жыныстық өнімдердің толық қалпына келуін есепке ала отырып, балық өсіру аймақтарына байланысты аналықтар үшін орташа 1350-2100, аталықтар үшін 800-1300 г құрауы; 5) жыл сайын аналық топты есептен 25% дейін жаңарту үшін балық өсіруші шаруашылықтарда асыл тұқымды толықтырушы бастардың барлық жастағы топтарының болуы. Аталықтары мен аналықтарының ара қатынасы, асыл тұқымды тұқымдық балықтың жəне толықтырушы топтың өнімділік сапасы, толықтырушы топтың саны қолданыстағы балық өсірубиологиялық аймақтық нормативтеріне сəйкес келуі тиіс. Тұқымнан алынған асыл тұқымды материалды сату көлемі 10 миллион дана шабақтан кем болмауы тиіс. Асыл тұқымдық шаруашылықтардың (балық питомниктері) ең төменгі көрсеткіштері Тұқы балық

Пайда балық

Өсімдік қоректі балықтар

Асыл тұқымды өндіруші балықтардың саны, дана

100

аналықтары

аталықтары

уылдырықтары бойынша

300

500

құртшабақтары бойынша

150

250

өсірілген жас балықтар бойынша

125

Асыл тұқымды құртшабақтарды сату, млн. дана

5,0

0,5

Аналықтардың өсімталдығы, мың дана:

Ұрықтандырылған уылдырықтарды сату, млн. дана

Қазақстан Республикасы Индустрия жəне жаңа технологиялар министрлігінің бұйрығы 2012 жылғы 22 қазан

№ 387

Астана қаласы

«Барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға жəне (немесе) пайдалануға жер қойнауын пайдалану құқығын беру бойынша тікелей келіссөздер жүргізу жөніндегі Жұмыс тобы туралы ережені бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасы Индустрия жəне жаңа технологиялар министрінің 2010 жылғы 7 желтоқсандағы № 416 бұйрығының күші жойылды деп тану туралы «Нормативтік құқықтық актілер туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 21-1 бабының 1-тармағына сəйкес бұйырамын: 1. «Барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға жəне (немесе) пайдалануға жер қойнауын пайдалану құқығын беру бойынша тікелей келіссөздер жүргізу жөніндегі Жұмыс тобы туралы ережені бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Қазақстан Республикасы Индустрия жəне жаңа технологиялар министрінің 2010 жылғы 7 желтоқсандағы № 416 бұйрығының (Нормативтiк құқықтық актiлердi мемлекеттiк тiркеу тiзiлiмiнде № 6723 болып тiркелген; «Казахстанская правда» 2011 жылғы 18 қаңтардағы № 15-16 (26436-26437); «Егемен Қазақстан» 2011 жылғы 26 наурыздағы № 106-109 (26511) газеттерiнде; 2011 жылғы № 7 Қазақстан Республикасы орталық атқарушы жəне өзге де орталық мемлекеттiк органдарының актiлер жинағында жарияланған) күші жойылды деп танылсын. 2. Қазақстан Республикасы Индустрия жəне жаңа технологиялар министрлiгiнiң Геология жəне жер қойнауын пайдалану комитетi (А.А. Надырбаев) осы бұйрыққа қол қойылған күннен бастап, бiр апталық мерзiмде осы бұйрықтың көшiрмесiн Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгiне жiберсiн жəне оның ресми жариялануын қамтамасыз етсiн. 3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Индустрия жəне жаңа технологиялар вице-министрінің Н.Е.Сауранбаевқа жүктелсiн. 4. Осы бұйрық қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді. Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Министр

2012 жылғы 31 тамыз

№348-ө-м

Астана қаласы

Жұмысшылардың жұмыстары мен кəсіптерінің бірыңғай тарифтікбіліктілік анықтамалығын (18-шығарылым) бекіту туралы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 125-бабына сəйкес жұмыстардың белгілі бір түрлерінің күрделігін белгілеу, жұмысшыларға біліктілік разрядтарын беру жəне кəсіптерінің дұрыс атауларын айқындау мақсатында бұйырамын: 1. Қоса беріліп отырған Жұмысшылардың жұмыстары мен кəсіптерінің бірыңғай тарифтікбіліктілік анықтамалығы (18-шығарылым) бекітілсін. 2. Еңбек жəне əлеуметтік əріптестік департаменті (А.Ə.Сарбасов) осы бұйрықтың заңнамада белгіленген тəртіппен Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін жəне ресми жариялануын қамтамасыз етсін. 3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Еңбек жəне халықты əлеуметтiк қорғау Вице-министрi Б.Б.Нұрымбетовке жүктелсiн. 4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Министр Г.ƏБДІҚАЛЫҚОВА. Қазақстан Республикасы Еңбек жəне халықты əлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 31 тамыздағы № 348-ө-м бұйрығымен бекітілді Жұмысшылардың жұмыстары мен кəсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (18-шығарылым) 1-бөлім. Жалпы ережелер 1. Жұмысшылардың жұмыстары мен кəсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығының (бұдан əрі БТБА) (18-шығарылымы) «Синтетикалық алмаздар, аса қатты материалдар өндірісі, олардан жəне табиғи алмаздардан жасалатын бұйымдар өндірісі» бөлімінен тұрады. 2. Жұмыстардың разрядтары еңбек жағдайлары ескерілмей (еңбектің күрделілігі деңгейіне əсер ететін жəне орындаушының біліктілігіне қойылатын талаптарды жоғарылататын төтенше жағдайларды қоспағанда) белгіленді. 3. Əрбір кəсіптің тарифтік-біліктілік сипаттамалары екі бөлімнен тұрады. «Жұмыс сипаттамасы» бөлімі жұмысшы орындай алуға тиісті жұмыстардың сипаттамасын қамтиды. «Білуге тиіс» бөлімі жұмысшыға арнайы біліміне, сондай-ақ жұмысшы қолдануға тиіс ережелерді, нұсқаулықтар мен басқа да материалдарды, əдістер мен құралдарды білуіне қатысты қойылатын негізгі талаптарды қамтиды. 4. Тарифтік-біліктілік сипаттамаларында жұмысшы кəсібінің осы разрядына тəн жұмыстардың тізбесі келтіріледі. Бұл тізбе жұмысшы орындай алатын жəне орындауға тиіс барлық жұмыстарды қамтымайды. Қажет болған жағдайда жұмыс беруші айрықшалықтарды ескере отырып, жұмысты орындау күрделілігіне сəйкес келетін жұмыстардың қосымша тізбелерін əзірлей алады, олар тиісті разрядтағы жұмысшы кəсіптердің тарифтік-біліктілік сипаттамаларында бар. 5. «Жұмыс сипаттамасы» бөлімінде көзделген жұмыстардан басқа, жұмысшы ауысымды қабылдау жəне тапсыру, жұмыс орнын, айлабұйымдарды, құралдарды жинастыру, сондай-ақ оларды тиісті жағдайда ұстау, белгіленген техникалық құжаттаманы жүргізу жөніндегі жұмысты орындауға тиіс. 6. «Білуге тиіс» бөлімінде қамтылған теориялық жəне практикалық талаптармен қатар, жұмысшы: еңбекті қорғау, өндірістік санитария мен өртке қарсы қауіпсіздік жөніндегі ережелер мен нормаларды, жеке қорғану құралдарын пайдалану ережесін,, орындалатын жұмыстың (қызметтің) сапасына, жұмыс орнында еңбекті тиімді ұйымдастыруға қойылатын талаптарды, брак түрлерін жəне оның алдын алу мен жоюдың тəсілдерін, өндірістік дабылдатуды білуге тиіс. 7. Осы бөлімдерге ұңғымаларды бұрғылау жəне мұнай мен газ өндіру жөніндегі жұмыс өндірістеріне тəн, қоршаған орта мен жер қойнауын қорғау жөніндегі іс-шараларды жүргізу ережесін білуді көздейтін жұмысшылар кəсіптері қосылды. Кəсібі автомобильді, тракторды жəне басқа да көлікті басқаруды көздейтін жұмысшылардың тиісті құжаттары болуға тиіс. 8. Біліктілігі анағұрлым жоғары жұмысшы өзінің тарифтік-біліктілік сипаттамасында санамаланған жұмыстармен қатар, анағұрлым біліктілігі төмен жұмысшылардың тарифтік-біліктілік сипаттамасында көзделген жұмыстарды орындай алуға, сондай-ақ осы кəсіптегі анағұрлым төмен разрядтағы жұмысшыларға басшылық жасай білуге тиіс. Осыған байланысты, анағұрлым төмен разрядтар кəсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамасында келтірілген жұмыстар, анағұрлым жоғары разрядтар кəсіптерінің сипаттамасында əдетте, көрсетілмейді. 9. Тарифтік-біліктілік сипаттамалары, ерекше ескертілген жағдайлардан басқа, осы бөлімдерде көрсетілген өндірістер мен жұмыс түрлері бар ұйымдардың меншік нысанына жəне ұйымдық– құқықтық нысанына қарамастан, олардағы жұмысшылардың жұмыстарын тарификациялаған жəне біліктілік разрядтарын белгілеген кезде міндетті болып табылады. 10. Қолданылуға ыңғайлы болу мақсатында, БТБА-да алфавиттік көрсеткіш қосымшада көзделген, онда жұмысшылар кəсіптерінің атауы, разрядтардың диапазондары жəне беттердің нөмірленуі қарастырылған.

Параграф 2. Алмазды концентратты тазарту аппаратшысы, 3-разряд 13. Жұмыс сипаттамасы: микроұнтақтар алу үшін жармаланған алмаз концентратын химиялық реактивтерді қолдана отырып химиялық тəсілмен тазарту процесін жүргізу; ағызылған суларды жинау, тұндырғышты тиеу, микроұнтақтарды центрифугада тұндыру; өңделген шикізатты жуу, кептіру, өлшеу; химиялық реактивтерді дайындау, берілген когнцентрациядағы хлорлы қышқылды əзірлеу; алмаз шикізаты мен ұнтақтарды арнаулы қондырғыларда сопақтау; шикізкат пен ұнтақтарды срақтаудан кейін қышқылмен өңдеу; алмаз шикізатын химиялық жылтырату; қызмет көрсетілетін қондырғыларды реттемелеу. 14. Білуге тиіс: микроұнтақтар алу үшін алмаз концентратын тазартудың, сопақшалау мен химиялық жылтыратудың технологиялық процесін, қызмет көрсететін жабдықтың, қолданылатын аспаптардың құрылымын, оларды пайдалану мен реттемелеу ережесін; берілген концентрациядағы қышқыл ерітінділерін əзірлеу жəне олармен жұмыс істеу ережесін; шығарылатын алмаз ұнтақтары мен түйіршіктерінің ассортиментін, тазарту процесін жүргізуге қажетті химиялық реактивтер санының есебін; алмаз шикізатына қойылатын талаптарды, алмаз шикізатының физикалық жəне химиялық қасиеттерін (орындалатын жұмыс шегінде), қышқылдаушы жəне сілті қоспаларының қасиеттерін.

49 41

түлкі: аталық аналық ақ түлкі: аталық аналық 6 айлық жасындағы бақылау тобындағы асыл тұқымды төлдің тірі салмағы (дене ұзындығы бойынша деректер болмағанда), килограмм: стандартты қара-қоңыр, қоңыр, сұр, ампало - күміс түстес, ақшылт сұр, америкалық паломино, көгілдір - күміс түсті құндыз: : аталық аналық басқа үлгідегі құндыздар: аталық аналық түлкі: аталық аналық ақ түлкі: аталық аналық су тышқан: аталық аналық бұлғын: аталық аналық Өсіру кезінде төлдің сақталуы, % құндыз су тышқан басқа түрлер Элиталық сатылған асыл тұқымды төлдің үлес салмағы, %

Қазақстан Республикасы Еңбек жəне халықты əлеуметтік қорғау министрлігінің бұйрығы

2-бөлім. Синтетикалық алмаздар, аса қатты материалдар өндірісі, олардан жəне табиғи алмаздардан жасалатын бұйымдар өндірісі 1. Алмазды концентратты тазарту аппаратшысы Параграф 1. Алмазды концентратты тазарту аппаратшысы, 2-разряд 11. Жұмыс сипаттамасы: жармаланбаған алмаз концентратын химиялық реактивтерді қолдана отырып химиялық тəсілмен тазарту процесін жүргізу; алмаз концентраты мен химиялық реактивтерді арнаулы ыдыстарға тиеу; реакция барысын бақылау; пайдаланылған химиялық реактивтерді ағызып алу; өңделген өнімді жуу, кептіру, өлшеу; химиялық реактивтерді дайындау. 12. Білуге тиіс: алмаз концентратын тазартудың технологиялық процесін, химиялық реактивтерді қолдану мен сақтау ережесін; таразыны жəне арнаулы құрылғыларды қолдану ережесін; технологиялық операциялардың химиялық реакцияларын; химиялық реактивтердің құрамы мен қасиеттерін, оларды анықтау əдістерін; синтетикалық алмаздар мен аса қатты материалдардың физикалық жəне химиялық қасиеттерін (орындалатын жұмыс шегінде).

80 75 90 85

Бір аналықтан төл шығымы, бас: стандартты қара-қоңыр, қоңыр, сұр, ампало - күміс түстес, ақшылт сұр, америкалық паломино, көгілдір - күміс түсті құндыз басқа түрлі құндыз қара - күміс түсті түлкі түрлі түсті түлкі күміс түсті ақ түлкі вуалды ақ түлкі қара бұлғын су тышқан бір аналыққа есептегенде

Көрсеткіштер

www.egemen.kz

16 қаңтар 2013 жыл

Ə. ИСЕКЕШЕВ.

Параграф 3. Алмазды концентратты тазарту аппаратшысы, 4-разряд 15. Жұмыс сипаттамасы: прецизионды жарылыс əдісімен синтезделген, микроұнтақтар мен субмикроұнтақтары бар ұсақ дисперсті алмазграфит қоспаларын тазарту процесін химиялық реактивтерді қолдана отырып химиялық тəсілмен жүргізу; статикалық əдіспен алынған жəне жарылыс əдісімен майдаланған алмаз шикізатын тазарту; алмазды микроұнтақтар мен субмикроұнтақтарда қоспалардың болуын аналитикалық əдістермен бақылау; өңделген өнімнің тазалығын микроскоппен бақылау. 16. Білуге тиіс: микроұнтақтар алу үшін алмаз концентратын жармалаудың технологиялық процесін, қышқыл қоспалары бар күрделі химиялық ерітінділерді дайындау ережесін; ерітінділердегі метал қоспаларын анықтаудың аналитикалық əдістерін, микроскопты реттеу жəне онымен жұмыс істеу ережесін; микроұнтаққа микроскоппен бақылау жүргізуге арналған препаратты əзірлеу əдістерін. Параграф 4. Алмазды концентратты тазарту аппаратшысы, 5-разряд 17. Жұмыс сипаттамасы: синтез өнімін тұз балқымасы мен химиялық реакторда тазарту процесін жүргізу; алмаздың синтез өнімін тұз балқымасында өңдеуге дайындау; тұз қоспасын əзірлеу; синтез өнімін электр пешінде тұздармен балқыту; электр пешіндегі температура режимін реттеу; тұз балқымасын арнаулы ваннада жумалау; майдаланған өнімді ваннадан түсіру; синтез өнімін химиялық реакторда тазарту; айдаушы заттарды əзірлеу; реттеу жəне күкірт қышқылын, хромды ангидри ереітіндісін, қышқылдаушы қоспаны жинамаға айдау; химиялық реакторға берілетін химиялық реактивтердің шығысын бақылау; химиялық реактордың жұмыс режимін, сынақ іске қосылуын іріктеу, жұмыс режимін реттеу; қызмет көрсететін жабдық жұмысындағы ақауды анықтау; өңделген материалдың сапасын бақылауды жүзеге асыру. 18. Білуге тиіс: синтез өнімін химиялық реакторда химиялық өңдеудің технологиялық процесін; шихтаны тұз бақымасында өңдеу үшін дайындаудың технологиялық процесін; шихта компоненттерінің физикалық-химиялық қасиеттерін, синтез өнімінің химиялықь құрамын, алмазды концентратты өңдеу кезіндегі физикалық-химиялық процесстерді; арнаулы ванналардың құрылымын жəне оларды пайдалану ережесін; қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын жəне олардың жұмыс принципін, қызмет көрсететін жабдықты реттеу ережесін; алмаз шикізаты мен химиялық реактивтерге арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды. 2. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды теңгермелеуші Параграф 1. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды теңгермелеуші, 3-разряд 19. Жұмыс сипаттамасы: алмаздан жəне синтетикалық аса қатты материалдардан жасалған диаметрі 200 милиметр (бұдан əрі-мм) дейінгі жылтырату шарықтасын теңгермелеу; алмазды кесінді диаметрі 200 мм дейінгі шарықтасты жалпы жəне арнаулы нысандағы теңгеру станоктарында теңгермелеу; мемлекеттік стандарт пен техникалық шарт талаптарына сəйкес сыртқы жəне радиальдік соғуды өлшеу жəне шығару; абразивтік қабаатты ашу; алмазды кесінді диаметрі 400 мм дейінгі сегменттік шарықтасты алмазды қабатты аша отырып, сыртқы жəне радиальдік соғуды өлшеу, шығару жəне түзету. 20. Білуге тиіс: теңгермелеу станоктарының, айлабұйымдарының құрылымын, реттеу ережесін; шарықтастың теңгерімсіздігі шамасын шарықтасты теңгермелеу əдістемесі бойынша айқындау тəртібін; алмаздан жəне синтетикалық аса қатты материалдардан жасалған жылтырату шарықтасының сыртқы жəне радиальдік соғуы мен теңгермеленуін шығарудың технологиялық процесін; кесінді сегменттік шарықтасты түзету ережесін; мемлекеттік стандарт пен техникалық шартта шарықтас дəлдігіне қойылатын техникалық талаптарды, алмаздан жəне синтетикалық аса қатты материалдардан жасалған шарықтас номенклатурасын, алмаз ұнтақтарының, аса қатты материалдар мен байламдардың негізгі қасиеттерін, күрделілігі орташа бақылау-өлшеу аспаптарының нысанын жəне оларды қолдану ережесін. Параграф 2. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды теңгермелеуші, 4-разряд 21. Жұмыс сипаттамасы: алмаздан жəне синтетикалық аса қатты материалдардан жасалған диаметрі 200 мм асатын жəне 400 мм дейінгі жылтырату шарықтасын теңгермелеу; алмазды кесінді диаметрі 200 мм асатын жəне 400 мм дейінгі шарықтасты жалпы жəне арнаулы нысандағы теңгермелеу станоктарында теңгермелеу; абразивтік қабатты ашу; сыртқы жəне радиальдік соғуды өлшеу жəне шығару; алмазды кесінді диаметрі 400 мм асатын жəне 800 мм дейінгі сегменттік шарықтасты алмазды қабатты аша отырып, сыртқы жəне радиальдік соғуды өлшеу, шығару жəне түзету. 22. Білуге тиіс: теңгермелеу станоктарының жəне шарықтастың сыртқы жəне радиальдік соғуды шығару станоктарының құрылымы мен кинематикалық сызбаларын, шарықтасты теңгермелеуге арналған айлабұйымдардың консруктивтік құрылымы мен қолдану ережесін; шарықтасты теңгермелеу тəсілдерін, күрделі бақылау-өлшеу құралының құрылымын. Параграф 3. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды теңгермелеуші, 5-разряд 23. Жұмыс сипаттамасы: алмаздан жəне синтетикалық аса қатты материалдардан жасалған шарықтасты жəне диаметрі 400 мм асатын жəне 630 мм дейінгі алмазды кесінді шарықтасын жалпы жəне арнаулы нысандағы теңгермелеу станоктарында теңгермелеу; абразивтік қабатты аша отырып, сыртқы жəне радиальдік соғуды өлшеу жəне шығару; алмазды кесінді диаметрі 800 мм асатын жəне 1200 мм дейінгі сегменттік шарықтасты алмазды қабатты аша отырып, сыртқы жəне радиальдік соғуды өлшеу, шығару жəне түзету. 24. Білуге тиіс: теңгермелеу станоктарының конструктивтік ерекшеліктері мен оның дəлдігін тексеру тəсілдерін, шарықтастың сыртқы жəне радиальдік соғуын шығару ережесін; шарықтасаты түзету тəсілдерін, күрделі бақылау-өлшеу құралын реттеу ережесін. Параграф 4. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды теңгермелеуші, 6-разряд 25. Жұмыс сипаттамасы: алмаздан жəне синтетикалық аса қатты материалдардан жасалған шарықтасты жəне диаметрі 630 мм асатын алмазды кесінді шарықтасын арнаулы нысандағы теңгермелеу станоктарында теңгермелеу; алмазды қабатты аша отырып, сыртқы жəне радиальдік соғуды өлшеу жəне шығару; алмазды кесінді диаметрі 1200 мм асатын сегменттік шарықтасты алмазды қабатты аша отырып, сыртқы жəне радиальдік соғуды өлшеу, шығару жəне түзету; ұзындығы 3 метр (бұдан əрі-м) асатын штрипс араларын түзету. 26. Білуге тиіс: арнаулы теңгеру станоктарының конструктивтік ерекшеліктерін; шарықтастар мен штрипс араларын теңгеру жəне түзету əдістерін, қолданылатын бақылауөлшеу аспаптары мен құралдарын реттеу ережесін жəне тəсілдерін. 3. Алмаздар мен аса қатты материалдарды жармалаушы Параграф 1. Алмаздар мен аса қатты материалдарды жармалаушы, 3-разряд 27. Жұмыс сипаттамасы:

табиғи жəне синтетикалық алмаздарды, эльбор и басқа да аса қатты материалдарды механикалық, қол ұсақтағыш пен белгілі бір түйіршіктегі ұнтақтарды шығарудың белгіленген бір тапсырмасы бойынша ұсақ өнім алуға реттелген диірмендерде жармалау; литографиялық тас, графитті электрод, металды хром, магний мен басқа да компоненттер байламын ұсақтау, ұнтақтау жəне елеу машиналарында ұсақтау, ұнтақтау жəне елеу. 28. Білуге тиіс: жармалау, ұнтақтау жəне елеу машиналарында ережесі мен əрекет ету принципін, алмаз бен аса қатты материалдарды жармалау, ұнтақтау жəне елеу технологиялық процесін; алмаз бен аса қатты материалдардың физикалық жəне химиялық қасиеттерін (орындаплатын жұмыс шегінде), ұсынылатын ұсақтау сызбаларын; ұнтақтарға арналған мемлекеттік стандарттар мен нормаларды, бақылау електерінің құрылымы мен өлшемділігін. Параграф 2. Алмаздар мен аса қатты материалдарды жармалаушы, 4-разряд 29. Жұмыс сипаттамасы: табиғи жəне синтетикалық алмаздарды, эльбор и басқа да аса қатты материалдарды механикалық , қол ұсақтағыш пен ұсақтау сызбасы мен ұсақтағыш жұмысының режимі іріктелетін, берілген бір түйіршік ұнтақтардың барынша көбірек шығуын қамтамасыз ететін диірмендерде жармалау; табиғи жəне синтетикалық алмаздарды, эльбор и басқа да аса қатты материалдарды ультрадыбыстық қондырғыларда жармалау; материалдар мен суды ваннаға тиеу; ультрадыбыстық генератор мен салқындату жүйелерінің қажетті жұмыс режимін белгілеу жəне реттеу; аспап көрсеткіштерін қадағалау; суды ағызу, ваннаны босатужəне ұнтақтарды кептіруге тапсыру; қызмет көрсететін жабдық жұмысындағы ақауларды анықтау жəне жою. 30. Білуге тиіс: ультрадыбыстық генератор мен ультрадыбыстық қондырғылардың, механикалық ұсақтағыштың құрылымы мен электр сызбаларын, ұнтақтың əрбір түйіршік фракциясы бойынша түйіршік құрамын; жармалау сызбасын іріктеу ережесін; қызмет көрсететін жабдық жұмысындағы ақауларды анықтау жəне жою тəсілдерін; електерге қойылатын талаптарды; виброелекті пайдалану ережесін. 4. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды сынаушы Параграф 1. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды сынаушы, 3-разряд 31. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралдардың механикалық беріктігін сынау; сынақ стенді шпинделінің айналым санын тахометрдің көмегімен өлшеу жəне реттеу; құралды сынауға дейін жəне одан кейін қарау; сыналатын құралға мемлекеттік стандарттарда, техникалық шарттар мен нормаларда қойылатын техникалық талаптардан ауытқулар мен ақауларды анықтау; сынақ нəтижесі құжаттамасын ресімдеу. 32. Білуге тиіс: сынақ стенділерінің құрылымы мен пайдалану ережесін, сынау режимдерін, сыналатын құралдың сипаттамасы мен пайдалану ережесін; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралдарды дайындауға арналған техникалық шарттарды; мемлекеттік стандарттар мен нормалилерді, алмаздар мен аса қатты материалдар арналған техникалық шарттарды; сынақ нəтижесі құжаттамасын ресімдеу ережесін. Параграф 2. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды сынаушы, 4-разряд 33. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралдарды, олардың жұмыс қабілеттілігін сипаттайтын алмаздар мен аса қатты материалдардың меншікті шығысы бойынша, құралдың пішініне қарай, сынақ станоктарында сынау; алмаздар мен аса қатты материалдардың меншікті шығысын түрлі əдістермен анықтау. 34. Білуге тиіс: сынақ станоктарының құрылымы мен кинематикалық сызбаларын, универсальді жəне арнаулы айлабұйымдардың конструктивтік ерекшеліктері мен пайдалану ережесін; күрделі бақылау-өлшеу құралы мен аспаптардың құрылымын, салқындатушы сұйықтардың құрамы мен қасиеттерін, реттеу ережесін; алмаздар мен аса қатты материалдардың меншікті шығысын өлшеу жəне есептеу əдістерін. Параграф 3. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды сынаушы, 5-разряд 35. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралдарды универсальді жəне арнаулы станоктарда өңделген бұйым пішінінің дəлдігіне, барлық өңдеу аумағы бойынша үстіңгі қабат сипаттамаларының тұрақтылығына (қаттылығын, бұдырлығын, микроақауын, қақталмасын, шет шықпасын) сынау; өңдеу аумағындағы кесу күші мен температурасын өлшеу; жылтырауды құралдың жұмыс қабылеттілігін сипаттайтын тиімділігін, қуаттылығын айқындай отырып сынау; өңделген қабат сипаттамасын бақылау; сынақ журналында жазба жүргізу; сынау актілерін жасау. 36. Білуге тиіс: универсальді жəне арнаулы станоктардың құрылымы мен олардың дəлдігін тексеру ережесін; станоктарды реттеумен байланысты есептерді, алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралдарды түрлі сапалық көрсеткіштерге сынау əдістерін, сыналатын құралдың; алмаздар мен материалдың физикалық-химиялық қасиеттерін, өңделген қабат сипаттамасын бақылау əдістерін, қолданылатын күрделі бақылау-өлшеу құралы мен аспаптардың реттеу, таралау ережесін; өңдеу аумағындағы кесу күші мен температурасын сыналатын құралмен өлшеу ережесін. 5. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды сынаушы ұнтақтарды сыныптаушы Параграф 1. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды сынаушы ұнтақтарды сыныптаушы, 2-разряд 37. Жұмыс сипаттамасы: жармаланған табиғи жəне синтетикалық алмаздарды елеу əдісімен үш кешенді фракцияға: шлифұнтақтарға + 630 мкм, - 630 + 40 мкм, микроұнтақтарға - 40 + 0 мкм, аса қаттты матреиалдардан жасалған шлифұнтақтарды: - 2500 + 630 мкм, - 630 + 50 мкм, - 50 + 40 мкм, сыныптау; əр фракциядан 40 мкм ұсақ түйіршіктерді шеттету; микроұнтақтар кешенін центрофугалау əдісімен - 40 мкм үш кешенді фракцияға: - 60 + 40 мкм, 40 + 10 мкм, - 10 + 0 мкм, сыныптау; əр фракцияны сыныптық сұйықтан жуу жəне кептіру. 38. Білуге тиіс: центрофугаларды, виброелектерді пайдалану ережесін; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған шлифұнтақтар мен микроұнтақтарға арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды, елеу əдісімен сыныптау тəртібін; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған суспензиялардың, шлифұнтақтар мен микроұнтақтардың физикалық-химиялық қасиеттерін (орындайтын жұмыс шегінде), сыныпталатын шлифұнтақтар мен микроұнтақтардың түйіршік құрамын анықтау əдісін; аналитикалық таразыны, микроскоп пен секундомерды қолдану ережесін. Параграф 2. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды сынаушы ұнтақтарды сыныптаушы, 3-разряд 39. Жұмыс сипаттамасы: табиғи жəне синтетикалық алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған шлифұнтақтарды елеу əдісімен мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарт талаптарына сəйкес 40 мкм жəне одан ұсақ түйіршіктігі бойынша сыныптау; қызмет көрсетілетін аспап пен қолданылатын жабдықтарды реттеу. 40. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған шлифұнтақтарға мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарт талаптарына сəйкес қойылатын талаптарды, шлифұнтақтарды елеу əдісімен сыныптау тəртібін; əр түйіршіктіктегі шлифұнтақтардың салмақтық шығымын анықтау тəсілдерін, шлифұнтақтардың қолданылу салаларын; виброелектерге қойылатын талаптарды жəне оларды, кептіру шкафтарын пайдалану ережесін; қызмет көрсететін жабдықты реттемелеу ережесін. Параграф 3. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды сынаушы ұнтақтарды сыныптаушы, 4-разряд 41. Жұмыс сипаттамасы: табиғи жəне синтетикалық алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған микроұнтақтарды статикалық əдіспен мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарт талаптарына сəйкес 40 мкм жəне одан ұсақ түйіршіктігі бойынша сыныптау; қызмет көрсетілетін аспап пен қолданылатын жабдықтарды реттеу. 42. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған микроұнтақтарды статикалық əдіспен сыныптау тəртібін жəне мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарт талаптарына сəйкес оған қойылатын талаптарды, қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын жəне оны реттеу ережесін. Параграф 4. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды сынаушы ұнтақтарды сыныптаушы, 5-разряд 43. Жұмыс сипаттамасы: табиғи, синтетикалық алмаздардан жəне аса қатты материалдардан жасалған микрондық жəне субмикрондық ұнтақтарды, сыныпталатын шикізаттарды қышқылдармен алдын ала тазарта отырып, ценрофугаларда сыныптау; шикізатты кешенді фракцияларға: + 2 мкм, -2-1 мкм, -1 + 0,5 мкм, - 0,5+0 мкм бөлу; микроұнтақтарды мемлекеттік стандарт талаптарына сəйкес мөлшері 2/1 мкм, 1/0,5 мкм түйіршіктерге сыныптау. 44. Білуге тиіс: центрофугаларды пайдалану ережесін, алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған микрондық жəне субмикрондық ұнтақтарды сыныптау тəртібін, жəне мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарға сəйкес оларға қойылатын талаптарды, бастапқы шикізатқа қойылатын талаптарды; шикізатты тазартудың технологиялық процесін, қышқылдармен жұмыс істеу ережесін; микроскоппен жұмыс істеу ережесін; қызмет көрсететін жабдықтың құрылымын жəне оны реттеу ережесін. 6. Алмаздар мен аса қатты материалдар жəне олардан жасалатын бұйымдар өндірісіндегі бақылаушы Параграф 1. Алмаздар мен аса қатты материалдар жəне олардан жасалатын бұйымдар өндірісіндегі бақылаушы, 2-разряд 45. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған қарапайым құралдың негізгі геометриялық параметрлері мен сыртқы түрін бақылау; шарықтастардың отырғызу саңылауларының дəлдігін, бақыланатын құралдың жұмыс бетінде микроақаулардың болуын бақылау; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған ұнтақтарды визуальдік бақылау, оларды өлшеу; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған шлифұнтақтар мен 630 мкм ірі қайта куперленген ұнтақтарда мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарға сəйкес негізгі фракциялар мен қоспалардың болуын бақылау; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған шлифұнтақтардың ылғалдылығын анықтау. 46. Білуге тиіс: бақыланатын жабдықтың нысанын, бақыланатын жабдықтың параметрлерін тексерудің ережесі мен техникалық шарттарын; қарапайым бақылау-өлшеу құралын қолдану ережесін; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған шлифұнтақтарға арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды, микроскопты, аналитикалық таразыны, бөлек есептеуішті пайдалану ережесін; бақылау нəтижесі құжаттамасын ресімдеу ережесін. 47. Жұмыс үлгілері: 1) тік профильді шарықтас - геометриялық параметрлерін, декоративтік түрін, жұмыс бетінде жарықтар мен сынықтардың болуын бақылау. Параграф 2. Алмаздар мен аса қатты материалдар жəне олардан жасалатын бұйымдар өндірісіндегі бақылаушы, 3-разряд 48. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған күрделілігі орташа құралдың негізгі геометриялық параметрлері мен сыртқы түрін бақылау; қарапайым жəне күрделілігі орташа бір кристалды құралды бақылау; сынаптау процесінде шлифұнтақтардың түйіршіктілігін операцияаралық бақылау; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған шлифұнтақтар мен 630 мкм жəне одан ұсақ қайта куперленген ұнтақтарда мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарға сəйкес негізгі фракциялар мен қоспалардың болуын бақылау; шлифұнатақтарды түйіршіктілігі бойынша сыныптаудан кейін түпкілікті бақылау; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған шлифұнтақтардың, шлифұнтақтар сеппе массасы түйіршіктерінің пішіні мен беріктігін анықтау; шихтаны, жабдықтау элементтерін, алмаздар мен аса қатты материалдар синтезіне арналған контейнерлердің толуы мен нығыздалуын операцияаралық бақылау. 49. Білуге тиіс: бақыланатын жабдықтың нысанын, оған арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды, күрделілігі орташа бақылау-өлшеу құралын қолдану ережесін; шлифұнтақтарға арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған шлифұнтақ түйіршіктерінің физикалықмеханикалық жəне геометриялық параметрлерін анықтауға арналған аспаптарды қолдану ережесін; шлифұнтақтар сеппе массасын анықтауға арналған аспаптарды қолдану ережесі мен оны есептеу əдістемесін. 50. Жұмыс үлгілері: 1) долота, ұңғы қаптамалары, ұлғайтқыштар мен сақина бұрғылары – геометриялық параметрлерін, жұмыс бетінде жарықтар мен сынықтардың болуын бақылау; 2) алмаз қарындаштардың барлық түрлері - геометриялық параметрлерін, алмаздардың салыну дұрыстығын; 3) тəрелке жəне шəшке пішінді шарықтастар – геометриялық параметрлерін, жұмыс бетінде жарықтар мен сынықтардың болуын бақылау; 4) шыныкескіштер – геометриялық параметрлерін жəне кесу сапасын бақылау. Параграф 3. Алмаздар мен аса қатты материалдар жəне олардан жасалатын бұйымдар өндірісіндегі бақылаушы, 4-разряд 51. Жұмыс сипаттамасы: жұмыс беті алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған күрделі құралдың, күрделі бір кристалды құралдың негізгі геометриялық параметрлері мен сыртқы түрін бақылау; алмаз түйіршіктерінің белгіленген сызбаға сəйкес дұрыс қойылуын, алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған микроұнтақтарда шлифұнтақтарды негізгі фракциялар мен қоспалардың болуын жəне ылғалдылығын бақылау; сопақшаланған жəне сұрыпталған алмаз шикізатын мемлекеттік стандарттар мен нормалилер мен техникалық шарт талаптарына сəйкес бақылау; синтетикалық ұнтақтардың күлгін түсті флюоресценциясын анықтау. 52. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдар ұнтақтарынан жасалатын күрделі профильді бақыланатын құралдың қолданылу саласын жəне пайдалану ережесін; күрделі бір кристалды құралдың геометриялық параметрлерін өлшеу тəсілдерін; алмаздар мен аса қатты материалдар түйіршіктерін орналастырудың технологиялық процестермен белгіленген сызбаларын; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған шлифұнтақтарға арналған мемлекеттік стан-

дарттар мен техникалық шарттарды; микроұнтақтардың түйіршік құрамының сапасыздығына əсер етуші себептерді, қолданылатын бақылау-өлшеу құралдарының құрылымын жəне жұмыс принципін; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған микроұнтақтарды сыныптау ережесін жəне алмаз шикізатын сопақшалау дəрежесін, техникалық есеп құжаттамасын ресімдеу ережесін. 53. Жұмыс үлгілері: 1) тегіс жылтыратуға арналған қайрақша – бақылау; 2) дыбыстүсіргіштерге арналған алмаз инелер - алмаздардың орналасу дұрыстығын, түйіршіктердің беку беріктігін бақылау; 3) долота, ұңғы қаптамалары, ұлғайтқыштар - алмаздардың орналасу дұрыстығын, түйіршіктердің беку беріктігін бақылау; 4) күрделі профильді жəне кеспелі жылтырату шарықтастары – бақылау; 5) өтпе, қайрақты кескіштер, бір кристалды бұрғылар, ұштар – бақылау; 6) тік профильді таспалар – геометриялық параметрелрі мен алмаздардың салыну сыхбаларын бақылау. Параграф 4. Алмаздар мен аса қатты материалдар жəне олардан жасалатын бұйымдар өндірісіндегі бақылаушы, 5-разряд 54. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған ерекше күрделі құралдың, ерекше күрделі бір кристалды құралдың негізгі геометриялық параметрлері мен сыртқы түрін бақылау; таспалар дайындауға арналған графитті ұңғыларды бақылау; бақылау електерінің дəнекерін, басу жұмыстары мен ұя мөлшерлерін тексеру; мемлекеттік стандарттар, нормалилер мен техникалық шарт талаптарына сəйкес бір кристалды құрал жасауға арналып сұрыптап алынған табиғи, синтетикалық алмаздар мен аса қатты материалдарды бақылау. 55. Білуге тиіс: қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарының құрылымын, алмаздарды жару мен кесудің технологиялық процесін; алмаз ұштармен жарақталған бақылау-өлшеу жабдықтарын реттеу тəсілдерін, сағат проекторының жұмыс жəне реттеу ережесін; алмаздар мен аса қатты материалдардың физикалық-химиялық жəне механикалық қасиеттерін. 56. Жұмыс үлгілері: 1) алмазды жəне аса қатты материалдардан жасалған диаметрі 100 мкм жоғары тартпалар – бақылау; 2) тегістеуіштер, компенсаторлар, тіс жылтырату шарықтастарын түзеуге арналған кескіштер – бақылау; 3) баспалдақты ұңғы қаптамалары - геометриялық параметрелрі мен алмаздардың салыну сызбаларын бақылау; 4) фасонды профильді таспалар – геометриялық параметрелрі мен алмаздардың салыну сызбаларын бақылау. Параграф 5. Алмаздар мен аса қатты материалдар жəне олардан жасалатын бұйымдар өндірісіндегі бақылаушы, 6-разряд 57. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған прецизиондық құралды мемлекеттік стандарттар, нормалилер мен техникалық шарт талаптарына сəйкес бақылау жəне қабылдау; ерекше күрделі бақылау-өлшеу аспаптарын, электронды микроскоптарды, ренгендік жəне басқа да қондырғыларды тексеру жəне реттеу. 58. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған жоғары дəлдіктегі құралға мемлекеттік стандарттар, нормалилер мен техникалық шарттарға сəйкес қойылатын талаптарды; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған прецизиондық құралды бапқылау əдістерін, олардың ақауларының негізгі түрлерін, оларды анықтау мен жою тəсілдерін; бақылау үшін қолданылдатын аспаптардың түрлерін, оларды реттеу жəне тексеру ережесін. 59. Жұмыс үлгілері: 1) алмазды жəне аса қатты материалдардан жасалған диаметрі 100 мкм дейінгі тартпалар – бақылау; 2) жылтырату ұштары, хонбрускалар, шеверлер – барлық параметрлері бойынша бақылау; 3) прецизионды кескіштер - геометриялық параметрлерін бақылау; 4) фасонды, ерекше күрделі профильді таспалар – геометриялық параметрлері мен алмаздардың салыну сызбаларын бақылау. 7. Алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларын баптаушы Параграф 1. Алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларын баптаушы, 4-разряд 60. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі жартылай автоматты қондырғыларын алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларын анағұрлым жоғары білікті баптаушының басшылығымен баптау жəне жөндеу; қондырғылардағы жабдықтың жарамдылық жай-күйін тексеру жəне қажет болған жағдайда оны ауыстыру. 61. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларының құрылымын, гидравлика мен электротехника негіздерін (орындалатын жұмыс шегінде); алмаздар мен аса қатты материалдар синтезінің технологиялық процесін. Параграф 2. Алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларын баптаушы, 5-разряд 62. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі жартылай автоматты қондырғыларын баптау жəне жөндеу; қызмет көрсететін қондырғылардың жұмыс режимін жəне оларды сынама іске қосу режимін іріктеу; тіреу тақталарын, тығыздағыштар мен жоғары қысымды құбырларды ауыстыру; тіреу тақталарының қисаюын жəне қызмет көрсететін қондырғының басқа да ақауларын жою. 63. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі жартылай автоматты қондырғыларының құрылымын; гидравликалық жəне электр сызбаларын, қызмет көрсететін қондырғының ақауларын жою тəсілдерін. Параграф 3. Алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларын баптаушы, 6-разряд 64. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі бір жəне көп позициялы автоматты қондырғыларын баптау жəне жөндеу; жоғары қысымды камераларға арналған жаңа үлгідегі жабдық элементтерін құрастыру; бақылау аспаптарын тексеру. 65. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі бір жəне көп позициялы автоматты қондырғыларының құрылымын; жоғары қысымды камераларға арналған жаңа үлгідегі жабдық элементтерін құрастыру тəсілдерін, қолданылатын бақылау аспаптарының құрылымын, олардың жұмыс принципін. Параграф 4. Алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларын баптаушы, 7-разряд 66. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі бағдарламалық басқару режиміндегі жартылай жəне автоматты қондырғыларын баптау жəне жөндеу; алмаздар мен аса қатты материалдар синтезінің оңтайлы режимдерін қамтамасыз ететін бағдарламаны дербес компьютерде іріктеу. 67. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі режимін бағдарламалық басқаруы бар жартылай жəне автоматты қондырғылардың құрылымын, дербес компьтерде жұмыс істеу ережесін; алмаздар мен аса қатты материалдар синтезінің оңтайлы режимін іріктеу принципі мен əдістерін. 8. Алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларының операторы Параграф 1. Алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларының операторы, 3-разряд 68. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі процесін түрлі үлгідегі алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларында алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларының анағұрлым жоғары білікті опреаторының басшылығымен жүргізу; жабдықтар мен жинақталған контейнерлерді транспортерге салу; алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі режимінің берілген параметрлерінің тұрақтылығын бақылау; контейнерді дайын өнімнен босату. 69. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларында жұмыс істеу ережесін; алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі режимінің параметрлерін, қолданылатын бақылауөлшеу құралдарын пайдалану ережесін. Параграф 2. Алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларының операторы, 4-разряд 70. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі процесін түрлі үлгідегі алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларында жүргізу; алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі режимін бақылау; жабдықтарды қайталап пайдалану мүмкіндігін анықтау; қызмет көрсететін қондырғылардың жұмыс көрсеткіштерін журналға жазу; қызмет көрсететін қондырғылардың жұмысындағы ақауларды анықтау жəне жою. 71. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларының құрылымын жəне пайцдалану ережесін; синтез теориясының негіздерін, алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі кезінде қолданылатын материалдардың қасиеттері мен сипаттамасын. Параграф 3. Алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларының операторы, 5-разряд 72. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдар монокристалдары мен поликристалдары синтезі процесін түрлі үлгідегі алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларында жүргізу; жоғары қысым камераларын құрастыру жəне орталандыру; алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі процесінің параметрлерін түзеу; қызмет көрсететін қондырғылардың жұмысындағы ақауларды жоюға қатысу. 73. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларының конструктивтік ерекшеліктерін; түрлі синтетикалық материалдардың технологиялық ерекшеліктерін; синтезделген кристалдардың синтезі процесінің технологиялық параметрлеріне қарай, олардың морфологиялық ерекшеліктерін. 9. Алмазды ұнтықтарды, кристалдарды жəне аса қатты материалдарды плакирлеуші Параграф 1. Алмазды ұнтықтарды, кристалдарды жəне аса қатты материалдарды плакирлеуші, 4-разряд 74. Жұмыс сипаттамасы: гексанит дайындамалары мен басқа да аса қатты материалдарды вакуумды қондырғыда одан əрі өңдеу үшін батырып алу əдісімен металды суспензиялармен алдын ала плакирлеу (жабу); ұсақ дисперсті мелал ұнтақтары суспензиясын эфирде жəне целлюлозда дайындау; өңделетін аса қатты материалдар дайындамаларының жұмыс жəне бекіту бөлігін анықтау; оларды пластинаға орнату; өңделген аса қатты материалдар дайындамаларын тартпалы шкафта кептіру. 75. Білуге тиіс: аса қатты материалдар дайындамаларын металды суспензиялармен плакирлеудің (жабудың) технологиялық процесін; жабуға жарамды, аса қатты материалдар дайындамаларына қойылатын талаптарды, аса қатты материалдар дайындамаларын плакирлеуге арналған жабын құрамын, ұсақ дисперсті мелал ұнтақтары суспензиясын дайындау тəсілдерін; өңделген аса қатты материалдар дайындамаларын кептіру режимін, тартпалы шкафтағы жұмыс өндірісі ережесін. Параграф 2. Алмазды ұнтықтарды, кристалдарды жəне аса қатты материалдарды плакирлеуші, 5-разряд 76. Жұмыс сипаттамасы: алмазды шлифұнтақтарды, алмаз кристалдары мен басқа да аса қатты материалдарды электр пештерінде шыны жабынмен плакирлеу; гексанит пен басқа да аса қатты материалдар дайындамаларына алдын ала жағылған жабынды вакуумды қондырғыда қақтап жабыстыру; электр пешті жұмысқа дайындау; алмазды шлифұнтақтарды, алмаз кристалдары мен басқа да аса қатты материалдарды плакирлеу процесін бақылау-өлшеу құралдарының көрсеткіштері бойынша бақылау; плакирленген дайындамалы контейнерлер мен асақатты материалдардр гранулалы табаларды пештерге тиеу жəне түсіру; гранулдарды бөгде қоспалардан тазарту үшін жуу; гранулдарды кептіру шкафтарында кептіру; гранулдарды елеу əдісімен сыныптау; дайын өнімді өлшеу, олардың караттілігін есептеу жəне буып-түюге тапсыру. 77. Білуге тиіс: алмазды шлифұнтақтарды, алмаз кристалдары мен басқа да аса қатты материалдарды шыны жабынмен плакирлеудің технологиялық процесін; қызмет көрсететін электр пештері мен вакуумді қондырғылардың құрылымын, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымын жəне оларды пайдалану ережесін; қызмет көрсететін жабдықты дайындау ережесін, гранулдарды сыныптау мен олардың караттілігін есептеу əдістерін. Параграф 3. Алмазды ұнтықтарды, кристалдарды жəне аса қатты материалдарды плакирлеуші, 6-разряд 78. Жұмыс сипаттамасы: алмазды шлифұнтақтарды мен микроұнтақтарды түрлі материалдарды қоса отырып, ұсақ дисперсті метал ұнтақтарымен қатты фазды жəне сұйық фазды əдістермен вакуумды қондырғыларда плакирлеу; алмазды шлифұнтақтарды қиын балқыма металдар карбидімен берілген жабын қалыңдығында плакирлеу; алмаз кристалының бекіту бөлігін, пасталар мен суспензиялар түрінде алдын ала дайындалған циркониймен жəне басқа да белсенді металдармен плакирлеу; вакуум қондырғысын қосу жəне жұмыс режиміне шығару; вакуумді қондырғысы жабдығының жұмысын бақылау; плакирлеудің технологиялық жұмыс процесі параметрлерін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткішетрі бойынша бақылау, реттеу жəне түзеу; плакирленген алмаз ұнтақтары мен кристаллдарын түсіру жəне оларды буып-түюге тапсыру. 79. Білуге тиіс: вакумді қондырғының кинематикалық сызбасы мен қызмет көрсететін аппаратураны баптау тəсілдерін; алмазды шлифұнтақтарды мен микроұнтақтарды түрлі материалдармен плакирлеудің технологиялық процесін; алмазды шлифұнтақтарды мен микроұнтақтарды плакирлеу үшін қолданылатын материалдардың құрамы мен қасиеттерін. 80. Орта кəсіптік білім талап етіледі. 10. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған тартпаларды жылтыратушы Параграф 1. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған тартпаларды жылтыратушы, 3-разряд 81. Жұмыс сипаттамасы:

(Соңы 14-бетте).

www.egemen.kz

(Соңы. Басы 13-бетте). алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған тартпалар арнасының жұмыс жəне кері конустарын жылтырату станоктарында Ra 0,16 - 0,08 бойынша алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған тартпаларын анағұрлым жоғары білікті жылтыратушының басшылығымен жылтырату; алмаз кристалын технологиялық пластинкаға желімдеуші материалдармен бекіту; технологиялық пластинкаларды тартапаларды жылтырату үшін станок планшайбіне орнату жəне жылтырату алдында тартпа арнасын станокта орталандыру. 82. Білуге тиіс: тартпаларды жылтыратуға арналған станоктардың құрылымы мен жұмыс принципін; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған тартпаларын жылтыратудың технологиялық процесін; алмазды технологиялық пластинкаға бекіту тəсілдерін, желімдеу материалдарының құрамы мен қолдану ережесін; тартпаларды жылтырату кезінде қолданылатын алмаз ұнтақтарының түйіршіктілігін, микрометр мен микроскопты қолдану ережесін. Параграф 2. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған тартпаларды жылтыратушы, 4-разряд 83. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған тартпалар арнасының жұмыс жəне кері конустары мен калибрлеуші аумағын жылтырату станоктарында Ra 0,16 - 0,08 бойынша жылтырату; алмаз тартпаларын жылтырату үшін алмаз ұнтақтарын іріктеу; жылтырату инелерін қайрау; тартпа арнасын спиртпен жəне сығымдалған ауамен тазарту; тартылған сымның диаметрін микрометрмен өлшеу; тартпа арнасының пішінін микроскоппен тексеру. 84. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған тартпаларды жылтыратуға арналған станоктардың құрылымы мен оларды реттеу ережесін; жылтырату инелерін қайрау тəсілдерін; тартпаның калибрлеуші саңылауының диаметріне арналған шектеуді, алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған тартпалар арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды; алмаздар мен аса қатты материалдардың физикалық-химиялық жəне механикалық қасиеттерін; микрометр мен микроскоп құрылымын, тартпа арнасы элементтерінің мөлшерін анықтама кестесі бойынша анықтауды. Параграф 3. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған тартпаларды жылтыратушы, 5-разряд 85. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған прецизионды тарпалар арнасын арнаулы жылтырату станоктарында Ra 0,08 - 0,04 бойынша жылтырату; алмаз ұнтаұқтарын іріктеу жəне жылтыратуға арналған суспензияларды дайындау. тартпаларын жылтырату үшін алмаз ұнтақтарын іріктеу; жылтырату станоктарын реттемелеу. 86. Білуге тиіс: жылтырату станоктарының құрылымы мен кинематикалық сызбасын, алмаздар мен аса қатты материалдардың физикалық-химиялық жəне механикалық қасиеттерін; алмаз ұнтақтарының сыныптамасын, алмаздар мен аса қатты материалдардан тартпа жасаудың технологиялық процесін; микроскоптың, оптиметрдің жəне басқа да өлшеу құралдарының құрылымын жəне оларды қолдану ережесін; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған тартпа арналарын өңдеу параметрлері туралы негізгі деректерді; жылтырату процесінде тартпа диаметрін өлшеуге арналған сымды іріктеу əдісін, қолданылатын микроұнтақтардың маркаларын. Параграф 4. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған тартпаларды жылтыратушы, 6-разряд 87. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған субмикрон өлшемді тарпалардың арнасын арнаулы жылтырату станоктарында Ra 0,04 - 0,02 бойынша жылтырату жəне жетілдіру; түрлі материалдардан жасалған, берілген қысу қалыңдығы бар сымды іріктеу; тартпа диаметрін қажетті есептерді орындай отырып, тартылған сымды өлшеу əдісімен анықтау; жылтырату станоктарын реттеу. 88. Білуге тиіс: əртүрлі үлгідегі жəне контрукциядағы жылтырату станоктарының құрылымы мен оларды қолдану ережесін; микронды мөлшердегі тартпаларды дайындаудың технологиялық процесін; тартпа диаметрін таразылау арқылы өлшеу əдістерін; тартпа арнасы параметрлерін өлшеу тəсілерін; түрлі материалдардан жасалған микронды мөлшердегі сымды тартпалау процесін. 11. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды пресстеуші Параграф 1. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды пресстеуші, 2-разряд 89. Жұмыс сипаттамасы: органикалық байламдардағы диаметрі 50-ден 200 мм. дейінгі жылтырату шарықтастарын престеу жəне термиялық тұрақтандыру процесін жүргізу; табиғи, синтетикалық алмаздар мен басқа да аса қатты материалдар ұнтақтарынан жасалған байламдардың барлық түріндегі шарықтарды престеу үшін дайындық-қосалқы жұмыстарды жүргізу; престеу алдында пресс-қалыптар дайындау: пресс-қалып бөлшектерін майсыздандыру, майлау жəне тазалау; қарапайым пресс-қалыптарды құрастыру жəне жүргізу; шихтаны пресс-қалыпқа толтыру жəне тегістеу. 90. Білуге тиіс: органикалық байламдардағы жылтырату шарықтастарын престеу жəне термиялық тұрақтандырудың технологиялық процесін, пресс-қалыптарды құрастыру жəне жүргізу ережесін; майсыздандыратын жəне жағармай материалдарының құрамы мен пайлдалану ережесін; пресс-қалып бөлшектерімен жұмыс істеу ережесін; пресстерді пайдалану ережесі мен олардың жұмыс принципін. 91. Жұмыс үлгілері: 1) 1А1, 2А2, 6А2, 11А2, 12А2 пішінді жылтырату шарықтастары - престеу жəне термиялық тұрақтандыру. Параграф 2. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды пресстеуші, 3-разряд 92. Жұмыс сипаттамасы: табиғи, синтетикалық алмаздар мен басқа да аса қатты материалдар ұнтақтарынан жасалған күрделілігі орташа құралдарды, түрлі үлгідегі диаметрі 5 мм. жоғары шарықтар мен ұштарды престеу жəне қақтап жапсыру; метал жəне керамикалық байламдардағы диаметрі 50 мм жоғары жəне 200 мм. дейінгі жылтырату жəне кеспе шарықтастарын қақтап жапсыру; алмаздар мен аса қатты материалдар синтезіне арналған реакциялық қоспалардан жасалған брикеттерді түрлі прсетерде престеу процесін жүргізу; құралдың алмазды бөлігін құралдың корпусымен желімдеу; желімделетін беттерді сықылау тақтасында қолмен немесе арнаулы айлабұйымдардың көмегімен ысқылау; желімделген бөлшектерді термостатта кептіру. 93. Білуге тиіс: құралды жасау кезінде қолданылатын престердің құрылымын, пресс-қалыптардың құрылымы мен оларды пайдалану ережесін; табиғи, синтетикалық алмаздар мен басқа да аса қатты материалдар ұнтақтарынан жасалған күрделілі орташа құралдарды жасаудың технологиялық процесін; престеу процесінден пайдаланылатын байламдар мен толтырғыштардың құрамы мен қасиеттерін, алмаздардың, алмазды ұнтақтар мен басқа да аса қатты материалдардың физикалықхимиялық жəне механикалық қасиеттерін; алмаздар мен аса қатты материалдар синтезіне арналған реакциялық қоспалардың сапасына қойылатын талаптарды, құрал бөлшектерін желімдеудің технологиялық процесін; желім компоненттерінің құрамы мен оларды дайындау тəсілдерін, алмазды ұнтақтар мен басқа да аса қатты материалдармен құралдарға арналған мемлекеттік стандарттар, нормалилер мен техникалық шарттарды; қақтап жапсыру пештерінің, термостаттар мен қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының құрылым мен жұмыс принципін; құралды қақтап жапсырудың технологиялық процесін. 94. Жұмыс үлгілері: 1) алмаз брустар – брустың алмазды қабатын оның корпусымен желімдеу; 2) алмаз шарықтастар –алмазды сақинаны корпусымен желімдеу; 3) 11V5, 12V5, 12R4 пішінді жылтырату шарықтастары – престеу жəне қақтап жапсыру; 4) 1А1, 2А2, 6А2, 11А2, 12А2 пішінді жылтырату шарықтастары – престеу жəне қақтап жапсыру; 5) ысқылар мен брустар - престеу жəне қақтап жапсыру. Параграф 3. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды пресстеуші, 4-разряд 95. Жұмыс сипаттамасы: табиғи, синтетикалық алмаздар мен басқа да аса қатты материалдар ұнтақтарынан жасалған күрделі құралдарды, барлық байламдардағы диаметрі 200 мм жоғары жəне 300 мм дейінгі жылтырату жəне кеспе шарықтастарын мен диаметрі 5 мм дейінгі ұштарды престеу жəне қақтап жапсыру; көп орынды прес-қалыптарда жасалатын шарықтарды престеу жəне қақтап жапсыру; аспаптық подшипниктерді суперфиништеуге арналған брустарды престеу; күрделі прес-қалыптарды құрастыру жəне бөлшектеу. 96. Білуге тиіс: табиғи, синтетикалық алмаздар мен басқа да аса қатты материалдар ұнтақтарынан жасалған барлық байламдардағы құралды жасаудың технологиялық процесін; алмазды ұнтақтар мен басқа да аса қатты материалдарлан жасалған құралдың нысанын. 97. Жұмыс үлгілері: 1) алмаз брустар, құрастырмалы шарықтас элементтері, кеспе шарықтас сегменттері - көп орынды прес-қалыптарда престеу жəне қақтап жапсыру; 2) А8, 1FFIX, 9АЗ, 14ЕЕIХ, 14VI пішінді жылтырату шарықтастары – престеу жəне қақтап жапсыру. Параграф 4. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды пресстеуші, 5-разряд 98. Жұмыс сипаттамасы: диаметрі 300 мм жоғары жылтырату жəне кеспе шарықтастарын, арнаушы шарықтас пен арнаулы құралды престеу жəне қақтап жапсыру; арнаулы прес-қалыптарды құрастыру жəне бөлшектеу. 99. Білуге тиіс: қызмет көрсететін жабдықтың жəне пресс-қалыптың құрылымы мен оларды реттеу əдістерін; ұнтақты металлургияны (орындайтын жұмыс шегінде). 100. Жұмыс үлгілері: 1) сызбажылтыратқыш шарықтастар - престеу жəне қақтап жапсыру; 2) арнаулы фасонды профильді шарықтастар - престеу жəне қақтап жапсыру; 3) шеверлер - престеу жəне қақтап жапсыру. 12. Алмаздар мен алмазды ұнтақтарды бөліп салушы Параграф 1. Алмаздар мен алмазды ұнтақтарды бөліп салушы, 2-разряд 101. Жұмыс сипаттамасы: алмазды ұнтақтарды мемлекеттік стандартар мен техникалық шарттарға сəйкес бөліп салу; алмазды шихтаны бөліп салу; алмазды жəне алмазды шихтаны бөліп салу жөніндегі құжаттаманы ресімдеу. 102. Білуге тиіс: алмазды ұнтақтарға арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды, аналитикалық таразыларда жұмыс істеу ережесін; есеп жүргізу жəне техникалық құжаттаманы ресімдеу тəртібін. Параграф 2. Алмаздар мен алмазды ұнтақтарды бөліп салушы, 3-разряд 103. Жұмыс сипаттамасы: белгілі бір құралды жасауға пайдаланылатын алмазды электронды есептегіш көмегімен бөліп салу; іріктелген алмаз санын өлшеу жəне буып-түю. 104. Білуге тиіс: электронды есептегіштің құрылымы мен жұмыс принципін; алмаздар берілген сызба бойынша салынатын алмазды құралға арналған мемлекеттік стандарттарды, нормалилер мен техникалық шарттарды. 13. Алмаздарды кесуші Параграф 1. Алмаздарды кесуші, 3-разряд 105. Жұмыс сипаттамасы; аттестатталған жəне бағыттары бойынша белгіленген алмаздарды құрал дайындамаларына кесу; алмазды арнаулы станокке орнату; кесу дискілерін станокке орнату жəне түсіру, олардың радиальді жəне сыртқы соғуын анықтау; алмаз кристалдарын кесу процесін жүргізу жəне реттеу; алмаздарды өлшеу; паста əзірлеу жəне кесуші дискілерді шарждау; алмаз кесу станоктарын реттемелеу. 106. Білуге тиіс: қызмет көрсететін алмаз кесу станоктарың құрылымы мен оларды реттемелеу ережелерін; алмаздың физикалық-механикалық қасиеттерін (орындайтын жұмыс шегінде), алмаз кесудің технологиялық процесін; кесуші дискілерге қолданылатын материалдарды, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарының жұмыс принципін; алмазды пастаны əзірлеу процесін; алмазды ұнтақтарға арналған мемлекеттік стандарттарды, кесуші дискілерді алмазды пастамен шарждау процесі əдістерін. Параграф 2. Алмаздарды кесуші, 4-разряд 107. Жұмыс сипаттамасы: белгіленбеген алмаздарды құрал дайындамаларына кесу; алмаз кристалдарын белгілеу; кесуші дискілердің сипаттамаларын алмаз кристалдарын кесуге арналған алмазды ұнтақтың түйіршіктігі бойынша іріктеу. 108. Білуге тиіс: бір кристалды алмазды құралға арналған мемлекеттік стандарттарды, нормалилер мен техникалық шарттарды, алмаз кристалдарын; олардың физикалық қасиеттеріне қарай оңтайлы пішуді таңдау, алмаз кесуге арналған станоктарды реттеумелеу тəсілдерін. 14. Алмаздарды рекуператоршы Параграф 1. Алмаздарды рекуператоршы, 2-разряд 109. Жұмыс сипаттамасы: алмазды құрал қалдықтарын, олардан алмаздарды алуға дайындау; алмазды қалдықтарды, олардың байламы бойынша сұрыптау; қалдықтарды өлшеу; құрал қалдығынан пульвербакелитті күйдіру; дайын өнімді жуу, шыңдау, кептіру, өлшеу жəне тапсыру. 110. Білуге тиіс: алмазов рекуперациялау тəсілдерін, алмазды құра байламдарының түрлерін, алмазды құрал қалдықтарын бензинмен, ацетонмен майсыздандыру процесінің технологиясын жəне бұл ерітінділерді қолдану ережесін; муфельді пештердің құрылымын жəне жұмыс принципін, алмазды қалдықтардағы пульвербакелитті күйдірудің технологиялық процесін; аналитикалық таразыларды қолдану ережесін; алмаз ұнтақтары мен алмаздарға арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды.

Параграф 2. Алмаздарды рекуператоршы, 3-разряд 111. Жұмыс сипаттамасы: бракқа шығарылған жəне пайдаланылған алмазды шарықтастар мен бір кристалды құралды рекуперациялау; конгломератты (шламды) қышқылдармен өңдеу; алмазды конгломератты (шламды) орталандыру; дайын өнімді жуу, шыңдау, кептіру, өлшеу; рекуперлендірілген алмаздарды жинау; алмаз түйіршіктерін күйдіру; рекуперлендірілген алмаз ұнтақтарын өңдеуге арналған майсыздандыратын жəне ерітетін қоспаларды дайындау. 112. Білуге тиіс: алмаз ұнтақтарын рекуперлендіру кезінде пайдаланылатын майсыздандыратын жəне ерітетін қоспаларды дайындау тəсілдерін, қышқылдардың, бензиннің, ацетонның хлороформның жəне басқа еріткіштердің қасиеттерін жəне оларды сақтау ережесін; оргнаикалық, метал жəне керамикалық байламдардағы құралдардан алмаздарды рекуперациялаудың технологиялық процесін; алмаздардың физикалық-химиялық қасиеттерін, байлам құрамына енетін материалдар мен металдардың қасиеттерін, алмаздарға арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды; алмаздар мен алмаз ұнтақтарын ыныптаудың технологиялық процесі негіздерін, рекуперация процесінде қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесін; ценрофуганың құрылымы мен пайдалану ережесін, Параграф 3. Алмаздарды рекуператоршы, 4-разряд 113. Жұмыс сипаттамасы: бракқа шығарылған жəне пайдаланылған алмаз таспаларынан, ұңғы қаптамалары мен басқа да бір кристалды алмазды құралдардан алмаздарды электролизді қондырғылар мен сутегі пештерінде рекуперациялау. 114. Білуге тиіс: электролизді қондырғылар мен сутегі пештерінің, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын құрылымы мен пайдалану ережесін; жұмыс принципін, электролиттерді дайындау тəсілдерін, электролиз процесін басқару ережесін. Параграф 4. Алмаздарды рекуператоршы, 5-разряд 115. Жұмыс сипаттамасы: бракқа шығарылған жəне пайдаланылған алмаз ұңғы қаптамаларынан, таспаларынан, шарықтастарда, штрипстерден, қарындаштар мен басқа да бір кристалды алмазды құралдардан алмаздарды электролизді қондырғыларда сілті мен тұз балқымасында рекуперациялау; электролизді қондырғының берілген температуралық режимін реттеу жəне қолдау; сілті мен тұз балқымасын арнаулы ваннада жуу; айдаушы заттарды реттеу жəне дайындау, азот жəне күкірт қышқылдарын, хромды ангидрид, қышқылдандырушы қоспаны тоспаға айдау; вольфрамды ерітіндіні реакторға, кейін тоспаға айдау жəне ерітіндіні булау; реактор шығыстарын бапқылау; реактордың берілген жұмыс режимін реттеу жəне қолдау; қызмет көрсететін жабдық жұмысындағы ақауды анықтау; өңделген материалдың сапасын бақылауды жүзеге асыру. 116. Білуге тиіс: алмазды шикізатты сілті мен тұз балқымасында рекуперациялаудың технологиялық процесін; электролиз кезінде болатын физикалық-химиялық процестердің мəнін; арнаулы ванналардың құрылымы мен жұмыс принципін, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын құрылымы мен пайдалану ережесін, қызмет көрсететін жабдықты реттеу ережесін; алмазды шикізат пен химиялық реактивтерге арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды. 15. Алмаздарды құралды құрастырушы Параграф 1. Алмаздарды құралды құрастырушы, 3-разряд 117. Жұмыс сипаттамасы: алмазды қарындаштарды бос салынатын алмазды бөлікпен құрастыру; прес-қалыптарды дайындау; шихтаны өлшеу жəне прес-қалыпқа салу; шихта мен алмаз қоспасын дайындау, қоспаны престерге салу; алмазды брикеттерді, сегменттерді, элементтерді престеу; тік профильді жеткеру таспаларын құрастыру; алмазды бұрғылар мен фрездердің кесуші бөлігіне механикалық айналдыру; алмаз кристалдарын дайындау; алмазды шихтаны диаметрі 500 мм дейінгі оптикалық шыныны кесу үшін тұтас дискілердің кесуші бөлігіне механикалық айналдыру; алмаздар мен аса қатты материалдарды тартпаның, қарындаштың, алмазды-метал тарақтардың, шыны кескіштің жəне басқа да қарапайым жəне күрделілігі орташа құралдың ұстағышына түрлі əдіспен бекіту, бекіту беріктігін тексеру; тартпа жиегін, өңдеу, алмазды ашу жəне бекітуден кейін тартпаның кіріс жəне шығыс ашпаларын өңдеу. 118. Білуге тиіс: алмазды қарындаштарды, жеткеру таспаларының салмаларын құрастырудың технологиялық процесін; алмазды, алмазды шихтаны бұрғылардың, фрездердің, дискілі аралардың кесуші бөлігіне механикалық айналдыру технологисын; алмаздар мен аса қатты материалдарды тартпаның, қарындаштың, шыны кескіштің ұстағышына түрлі əдіспен бекітудің əдістері мен тəсілдерін, қызмет көрсететін жабдықты пайдалану ережесін; алмаздардың, аса қатты материалдар мен шихтаның физикалық-механикалық қасиеттерін, бастапқы шикізатқа жəне дайын құралға арналған мемлекеттік стандарттарды, нормалилер мен техникалық шарттарды, аналитикалық таразыларды, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесін; бекітілген алмаздардың салмағын маркировкалау ережесін. Параграф 2. Алмаздарды құралды құрастырушы, 4-разряд 119. Жұмыс сипаттамасы: тік профильді түзеу таспаларының жəнежеткеру таспаларының радиустық жəне бұрыштық құрастыру; алмазды қарындаштарды алмаз қабаттары мен тізбегінің, алмазды бір қабатты пластиналардың, сегменттердің, тарақтар мен шарықтастарды түзеуге арналған арнаулы құралдың орналасуымен құрастыру; прес-қалыптарды дайындау жəне құрастыру; шихтаны тотыру; алмазды берілген сызба бойынша орналастыру; алмазды брикеттерді престеу жəне прес-қалыптарды бөлшектеу: алмазды шихтаны диаметрі 500 мм жоғары оптикалық шыныны кесу үшін тұтас дискілердің кесуші бөлігіне механикалық айналдыру; алмаздар мен аса қатты материалдарды алмазды иненің, тегістегіштердің, кескіштердің, бұрғылар мен басқа да құралдың ұстағышына түрлі əдіспен бекіту; алмаздарды қаттылығы векторы бойынша бағдарлау жəне жылтырату қабатын анықтау; кристалды технологиялық ұстауыштан шығару, кристал мен ұстауышты дəнекерден тазарту; кристалды ашу жəне кристал мен ұстауышты түпкілікті өңдеу. 120. Білуге тиіс: алмазды қарындаштарды, таспаларды, пластиналарды, сегменттерді, тарақтар мен шарықтасты түзеуге арналған арнаулы құралды құрастырудың технологиялық процесін; алмазды орналастыру сызбасын, алмазды шихтаны алмазды дискілердің кесуші бөлігіне механикалық айналдыру əдісін, жиналатын құралға арналған мемлекеттік стандарттарды, нормалилер мен техникалық шарттарды; алмаздар мен аса қатты материалдарды бекіту əдіс тері мен тəсілдерін, крисмталдарды қаттылық векторы бойынша бағдарлау əдістерін, алмаздар мен аса қатты материалдарды өңдеу ережесі мен технологиялық процесін; шихта мен байламдарды дайындауға арналған бастапқы шикізаттың құрамы мен қасиеттерін; дəнекер дайындау ережесін жəне олардың физикалық-химиялық негізі қасиеттерін. Параграф 3. Алмаздарды құралды құрастырушы, 5-разряд 121. Жұмыс сипаттамасы: алмазды ұңғыма қаптамалары мен долоттарды, ұлғайтқыштар мен зенкерлерді, фрездерді құрастыру; прес-қалыптарды дайындау; шихтаны толтыру; алмазды күрделі сызба бойынша орналастыру; көп жолды радиустық, бұрыштықтарды үш жəне одан көп түрлі тегістіктермен, фланецтітыстықтарды сəуле белгісімен, басқа да фасонды таспаларды құрастыру; алмаздарды желімнің көмегімен графитті ұңғыға кристалдарды бағдарлай отырып бекіту. 122. Білуге тиіс: алмазды букты қаптамалар мен долоттарды, ұлғайтқыштар мен зенкерлерді, фрездерді, күрделі бейінді фасонды таспаларды құрастырудың технологиялық процесін; алмазды құралды құрастыру кезінде алмаздарды орналастырудың күрделі сызбаларын, алмаз кристаллдарын бағдарлау əдістерін; алмазды бекітуге арналған желім құрамын, алмазды букты қаптамалар мен долоттарды, ұлғайтқыштар мен фасонды таспаларға арналған мемлекеттік стандарттарды, нормалилер мен техникалық шарттарды. Параграф 4. Алмаздарды құралды құрастырушы, 6-разряд 123. Жұмыс сипаттамасы: көп қабатты алмаз пластиналарын, тарақ кристалдарын қаттылық векторы бойынша бағдарлай отырып құрастыру; арнаулы кесу элементтерін көп бейінді сауытқорамдарға салу; алмаздарды сауытқорам қабаттарының жабық жерлеріне айнаны жəне арнаулы жарықты пайдалана отырып, екінші тəртіптегі қисықтардан жасалған сауытқорам бетіне, арнаулы белгілеусіз орналастыру. 124. Білуге тиіс: алмазды таспаларды, тарақтарды, пластиналарды құрастырудың технологиялық процесін; алмазды жəне алмазды кесуші элементтерді салудың жəне орналастырудың күрделі сызбаларын, кристалографияны жəне алмаз кристалдары мен кесуші құралдарды бағдарлау ережесін; алмазды таспаларға, тарақтарға, пластиналар мен алмаз шикізатына арналған мемлекеттік стандарттарды, нормалилер мен техникалық шарттарды. 16. Алмаздарды сұрыптаушы Параграф 1. Алмаздарды сұрыптаушы, 4-разряд 125. Жұмыс сипаттамасы: XIV, XV и XVI топтарындағы табиғи алмаздар мен АС 15 - АС 160 маркалы синтетикалық алмаздарды алмаз шикізатына арналған мемлекеттік стандарттар, нормалилер мен техникалық шарт талаптарына сəйкес визуальді сұрыптау. 126. Білуге тиіс: алмаздарды сұрыптауға арналған аспаптар мен құрылғылардың жұмыс принципін; микроскопты пайдалану ережесін; алмаз шикізатына арналған мемлекеттік стандарттар, нормалилер мен техникалық шарттарды жəне алмаздан жəне аса қатты материалдардан жасалған құралға арналған техникалық шарттарды; кристалография негіздерін жəне алмаздардың физикалық-механикалық қасиеттерін (орындалатын жұмыс шегінде 127. Жұмыс үлгілері: 1) алмаздар - ұңғы қаптамалары мен алмаз қарындаштар үшін сұрыптау. Параграф 2. Алмаздарды сұрыптаушы, 5-разряд 128. Жұмыс сипаттамасы: V, VІ, VІІ, VІІІ, X, XІІ, XІІІ топтарындағы табиғи алмаздар мен синтетикалық алмаздарды алмаз шикізатына арналған мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарт талаптарына сəйкес жəне алмазды құралға арналған мемлекеттік стандарттар, нормалилер мен техникалық шарт талаптарына сəйкес визуальді жəне микроскоппен сұрыптау. 129. Білуге тиіс: алмаз шикізатына жəне алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралға арналған мемлекеттік стандарттар, нормалилер мен техникалық шарттарды; алмаз кристалдарын кесу сызбаларын, алмаздардың физикалық-механикалық қасиеттерін (орындалатын жұмыс шегінде. 130. Жұмыс үлгілері: 1) табиғи алмаздар – тартпаларды, шыныкескіштер мен кескіштерді сұрыптау; 2) табиғи алмаздар - кейіннен жару жəне кесу үшін сұрыптау; 3) синтетикалық алмаздар - тартпалар дайындау үшін сұрыптау. 17. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды қақтап жапсырушы Параграф 1. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды қақтап жапсырушы, 2-разряд 131. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан ұнтақты металлургия əдісімен жасалатын, балқымасы қиын ұшты құралды балқытылған металмен қақтап жапсыру жəне сіңіру процесіне дайындау; сіңіру материалын дайындау; берілген салмақтағы пластиналарды кесу; қақтап-жапсыру жəне сіңіру процесін жүргізу үшін графитті жəне басқа да қалыптарды дайындау жəне кептіру, қалыптарды пештен түсіру, қақтап жапсыру жəне сіңіру процесін жүргізгеннен кейін оларды бөлшектеу жəне тазарту. 132. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдардан ұнтақты металлургия əдісімен жасалған құралды балқытылған металмен қақтап жапсыру жəне сіңірудің технологиялық процесін; вакуумды пештер мен сутегі орталы электр пештерді пайдалану ережесін, қақтап жапсыру процесіне арналған қалыптар жасалған материалдар мен құралды балқытылған металмен қақтап жапсыру жəне сіңіру үшін қолданылатын материалдар туралы негізгі деректерді; сіңіру материалдарын дайындау үшін пайдаланылатын жабдлықты пайдалану ережесін. Параграф 2. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды қақтап жапсырушы, 3-разряд 133. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан ұнтақты металлургия əдісімен жасалатын, балқымасы қиын ұшты қарапайым жəне күрделілі орташа құралды вакуумды пештер мен сутегі орталы электр пештерде балқытылған металмен қақтап жапсыру жəне сіңіру процесін жүргізу; құралды қақтап жапсыру жəне сіңіру үшін қалыпқа жəне қайықшаға орнату; қызмет көрсететін пештер мен қайықшаларды тиеу; қызмет көрсететін пештердің жұмыс режимін қадағалау. 134. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдардан ұнтақты металлургия əдісімен жасалған қарапайым жəне күрделілі орташа құралды балқытылған металмен қақтап жапсыру жəне сіңірудің технологиялық процесін; вакуумды пештер мен сутегі орталы электр пештерді пайдалану ережесін, бақылау-өлшеу құралдарының жұмыс принципін; сіңіру материалдарды мен қақтап жапсыру процесіне арналған қалыптар жасалған материалдарға қойылатын талаптарды, қақтап жапсыру жəне сіңіру режимдерінің есебін жүргізу ережесін; ұнтақты металлургия негіздерін. 135. Жұмыс үлгілері: 1) алмазды брустар, алмазды қарындаштар, тік профильді таспалар – алмазды бөлігін мыспен қақтап жапсыру жəне сіңіру. Параграф 3. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды қақтап жапсырушы, 4-разряд 136. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан ұнтақты металлургия əдісімен жасалатын, балқымасы қиын ұшты күрделі құралды вакуумды пештер мен сутегі орталы электр пештерде балқытылған металмен қақтап жапсыру жəне сіңіру процесін жүргізу; қызмет көрсететін пештерді жұмысқа дайындау;

16 қаңтар 2013 жыл

қызмет көрсететін пештердің жұмыс режимін дайындалатын құралдың түріне қарай реттеу. 137. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдардан ұнтақты металлургия əдісімен жасалған күрделі құралды балқытылған металмен қақтап жапсыру жəне сіңірудің технологиялық процесін; пештер мен қызмет көрсететін басқа да жабдықтардың құрылымын, оның жұмысындағы ақауларды жою тəсілдерін. 138. Жұмыс үлгілері: 1) зенкерлер, фрездер мен арнаулы құралдар – қақтап жапсыру жəне сіңіру; 2) ұңғы қаптамалары, сақиналы алмаз бұрғылар – алмазды бөлігін мыспен қақтап жапсыру жəне сіңіру. Параграф 4. Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды қақтап жапсырушы, 5-разряд 139. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан ұнтақты металлургия əдісімен жасалатын, балқымасы қиын ұшты ерекше күрделі құралды вакуумды пештер мен сутегі орталы электр пештерде балқытылған металмен қақтап жапсыру жəне сіңіру процесін жүргізу; алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды ыстық жеткере престеумен сіңіру немесе қақтап жапсыру; құралды ыстық престеу процесін жүргізу, құралды суыту жəне оны прес-қалыптан алу: қызмет көрсететін пештерді реттеу жəне реттемелеу. 140. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдардан ұнтақты металлургия əдісімен жасалған ерекше күрделі құралды қақтап жапсыру жəне сіңірудің технологиялық процесін; қақтап жапсыру жəне сіңіру процесінің температуралық режимін реттеу ережесін; қызмет көрсететін пештер мен басқа да жабдықтардың құрылымын, оның жұмысындағы ақауларды жою тəсілдерін; алмаздар мен аса қатты материалдардың физикалық-химиялық қасиеттерін. 141. Жұмыс үлгілері: 1) ұңғы қаптамалары, сақиналы алмаз бұрғылар – ыстық, жеткере престеумен сіңіру, ыстық престеу; 2) алмазды сынақ жəне фасонды профильді таспалар – қақтап жапсыру-сіңіру, ыстық престеу. 18. Алмаз өндірісіндегі шихталаушы Параграф 1. Алмаз өндірісіндегі шихталаушы, 2-разряд 142. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құрал корпусын престеуге арналған шихтаны дайындау; шихта компоненттерін өлшеу жəне оларды араластыру қондырғыларында араластыру; алмазды ұнтақтардан жасалатын алмазды құрал құрамы байламына енетін алмазсыз шихта мен одан жасалған ілмелерді дайындау; алмаздар мен аса қатты материалдар синтезінде қолданылатын шихта компонентері мен контейнердерді дайындау; алмаздар мен аса қатты материалдар синтезіне арналған контейнерлерді сұрыптау автоматында сұрыптау; сұрыптау автоматының бункеріне контейнерлер тиеу; сұрыпталған контейнерлерді түсіру жəне оларды тараға салу; сұрыптау автоматын реттемелеу. 143. Білуге тиіс: алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды жəне алмаздар мен аса қатты материалдар синтезіне арналған шихтаны дайындау процесін; аналитикалық жəне техникалық таразылардың құрылымы мен оларды қолдану ережесін; алмаздар мен аса қатты материалдардан құрал жасау кезінде қолданылатын байламдардың құрамын; алмаздар мен аса қатты материалдардан құрал жасауға арналған шихтаның құрамынга енетін материалдардың физикалық-механикалық қасиеттерін; дозалаушы құрылғылар мен арнаулы ыдысты пайдалану ережесін, виброелекті, араластыру құрылғыларын, ұнтақтау қондырғыларын, сұрыптау автоматын пайдалану мен реттеу ережесін; контейнерлерді сұрыптау кезінде, олардың сапасына қойылатын талапптарды. Параграф 2. Алмаз өндірісіндегі шихталаушы, 3-разряд 144. Жұмыс сипаттамасы: алмаздар мен аса қатты материалдардан шарықтас жасау үшін балқымасы қиын металдар мен олардың балқымаларынан алмазсыз шихта əзірлеу; алмазсыз шизтаны алмазды ұнтақпен араластыру, шихтаны кептіру, шихтаны технологиялық тараға буып-түю; алмазды пастаны дайындау жəне оны тараға бөліп салу; қарындаштарға, қаптамаға, ұлғайтқыштарға, бұрғыларға, сегменттер мен брустарға, алмаз бен аса қатты материалдар синтезіне арналған шихтаны берілген масса бойынша дайындау жəне бөліп өлшеу; алмазды микро-шлифұнтақтарды түрлі металдармен жəне метал еместермен жабуға арналған алмазды қоспаларды дайындау. алмаз бен аса қатты материалдар синтезіне арналған контейнерді жабдықтау элементтерімен жəне шихтамен қолмен толтыру жəне нығыздау, престелген брикеттерді контейнерлерге қою; толтырылған контейнерлерді кассетаға салу; қызмет көрсететін жабдық жұмысындағы ақауларды анықтау жəне жою, оларды реттемелеу. 145. Білуге тиіс: балқымасы қиын металдар мен алмазды қоспалардан шихта жасаудың технологиялық процесін, алмаздар мен аса қатты материалдардың; байламдар мен шихтаның физикалық-механикалық қасиеттерін (орындайтын жұмыс шегінде), байламдарды жасау кезінде қолданылатын бақылау-өлшеу құрылығыларын қолдану ережесін; алмаздар мен аса қатты материалдар синтезіне арналған шихта компоненттерінің түрлері мен құрамын, контейнерді толтыру жəне нығыздау ережесін; алмаздар мен аса қатты материалдар синтезіне арналған шихтаның сапасын сыртқы белгілері бойынша анықтау əдістерін; диірмендерді, механикалық електерді пайдалану ережесін жəне оларды реттемелеу тəсілдерін. Параграф 3. Алмаз өндірісіндегі шихталаушы, 4-разряд 146. Жұмыс сипаттамасы: алмаз түйіршіктері мен ұнтақтарын түрлі материалдармен түйіршіктеуге арналған шихтаны əзірлеу; алмазды қарындашты, таспалар мен ұңғы қаптамаларын дайындауға арналған алмазды, алмазды ұнтақтарды шыны жабынымен арнаулы түйіршіктеуші қондырғыларда түйіршіктеу процесін жүргізу; контейнерлерді престе алмаз бен аса қатты материалдар синтезіне арналған жабдық элементтерімен жəне шихтамен толтыру жəне нығыздау; толтыру жəне нығыздаудың тығыздығын, престеу тегістігі мен шихтаның контейнерлердегі салмағын реттеу; қызмет көрсететін жабдықты реттемелеу. 147. Білуге тиіс: грануляторлардың, дозалаушы құрылғылар мен престердің құрылымы мен жұмыс принципін; алмаз түйіршіктері мен ұнтақтарын түйіршіктеудің технологиялық процесін; алмаздар мен алмазды ұнтақтарды грануляциялау кезінде қолданылатын материалдардың физикалық-механикалық қасиеттерін (орындайтын жұмыс шегінде); синтезделетін алмаз бен аса қатты материалдардың маркалары бойынша шихта құрамдарын, қызмет көрсететін жабдықты реттемелеудің жəне контейнерлердің сапасын анықтау тəсілдерін. 19. Алмаздар мен аса қатты материалдарды ажарлаушы Параграф 1. Алмаздар мен аса қатты материалдарды ажарлаушы, 3-разряд 148. Жұмыс сипаттамасы: алмаз кристалдары мен аса қатты материалдарды алдын ала ажарлау; алмаз кристалдары мен аса қатты материалдарды оларды ажарлау (қырлау) процесінде технологиялық ұстауыштарға бекіту; алмаз кристалдары мен аса қатты материалдарды ажарлауға дайындау жөніндегі жұмыстарды орындау; алмаз кристалдары мен аса қатты материалдарды өңдеу үшін ажарлау құралын дайындау; сепараторларды дыбыстүсіргіш иенелеріне арналған алмаз дайындамалары–кристалдармен толтыру, өңделген дайындамаларды сепаратордан түсіру. 149. Білуге тиіс: алмаз кристалдары мен аса қатты материалдарды алдын ала ажарлау процессі технологиясын, шойын дискілерді алмазды ұнтақпен шарждау тəсілдерін; кристалдарды, алмаздар мен аса қатты материалдарды ажарлау үшін қолданылатын ажарлау дискілері мен алмаз ұнтақтарының сипаттамасын, алмаздар мен аса қатты материалдардың физикалық-механикалық қасиеттерін; алмаздарды өңдеу үшін қолданылатын қышқылдардың қасиеттерін, алмаздың сыртын түсіру үшін қолданылатын, метал байламындағы алмазды шарықтастардаың сипаттамасын, алмаз кристалдары мен аса қатты материалдарды технологиялық ұстауыштарға бекіту тəсілдерін, қолданылатын дəнекерлердің құрамы мен түрлерін; алмаздар мен аса қатты материалдардан жаслаған бір кристалды құралға арналған мемлекеттік стандарттар, нормалилер мен техникалық шарттарды, қызмет көрсететін жабдықтар мен айлабұйымдардың жұмыс принципін; қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдары пайдалану ережесін. 150. Жұмыс үлгілері: 1) «Роквелл» үлгісіндегі аспапқа алмазды ұштар – конусты алдын ала ажарлау; 2) алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған кескіштер мен тегістегіштер - алмаз кристалын алдын ала ажарлау. Параграф 2. Алмаздар мен аса қатты материалдарды ажарлаушы, 4-разряд 151. Жұмыс сипаттамасы: алмаз кристалдарының, алмаз жəне аса қатты материалдардан жасалған алмазды тартпаларға арналған дайындамалардың тегіс қабаттарын алмаз кристалын алдын ала бағдарлаумен жəне белгі салумен, жəне соларсыз ажарлау (қырлау); шыныкесіктер пирамидасының ұшын мұқалту; алмаз кристалындағы конус бетін ажарлау; дайындау дəлдігі мен бетінің тазалығына жоғары талаптар қойылмайтын құралдың алмаз жəне аса қатты материалдар кристалдарын ажарлау; дыбыс түгіргіштерге алмаз ине жасау кезінде конустың жұмыс бөлігін ажарлау, кристалдың радиусы мен сырт бетін айналмалау; қызмет көрсететін жабдықты реттемелеу. 152. Білуге тиіс: алмаз кристалдары мен аса қатты материалдарды ажарлаудың технологиялық процесін; пайдаланылатын алмаздардың физикалық-механикалық жəне кристаллографиялық қасиеттеріне қарай, алмазды түйіршіктердің өңделуін, қырлау станоктарын мен қырлауға арналған айлабұйымдардың құрылымы мен оларды реттемелдеу тəсілдерін; шойын дискілерді шарждауға арналған алмазды ұнтақтың түйіршіктілігін іріктеуді; алмаз шикізатына арналған мемлекеттік стандарттар, нормалилер мен техникалық шарттарды. 153. Жұмыс үлгілері: 1) «Роквелл» үлгісіндегі аспапқа, аса қатты материалдардан жасалған тегістегіштер мен салмалар – алмаз конусының бетін ажарлау; 2) контактілік алмазды ұштар - алмаз кристалын ажарлау; 3) кескіштер мен тегістегіштер - тегіс беттерді ажарлау; 4) алмаздан жəне аса қатты материалдардан жасалған шыны кескіштер –қырларды ажарлау жəне ұштарын мұқалту. Параграф 3. Алмаздар мен аса қатты материалдарды ажарлаушы, 5-разряд 154. Жұмыс сипаттамасы: алмаз кристалдарының фасонды беттерін, алдын ала бағдарлаумен жəне белгі салумен, жəне соларсыз ажарлау (қырлау); алмаздар мен қатты материалдардың тік бұрышты беттерін ажарлау-жылтырату; дыбыс түсіргіш инелеріне қажетті мөлшердегі цилиндрлік бағандарды алуға арналған алмаз кристалдарын, бір жіпті сызбалы жылтыратушы абразивтік шарықтасты түзеуге арналған алмаз ине жасау кезінде алмаз қырларын ажарлау. 155. Білуге тиіс: беттің тазалығы мен өңдеу дəлдігін айқындауға арналған жоғары дəлдіктегі бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс принципін; сызбада берілген параметрлер бойынша құрал дайындау технологиясын. 156. Жұмыс үлгілері: 1) «Роквелл» үлгісіндегі аспаптың алмазды ұштары – ажарлау, ралиусын айналмалау. алмаз конусының бетін ажарлау; 2) кескіштер, бұрғылар, алмазды компенсаторлар – тікбұрышты беттерді сызбада берілген параметрлер бойынша ажарлау жəне жылтырату. – тегіс беттерді ажарлау Параграф 4. Алмаздар мен аса қатты материалдарды ажарлаушы, 6-разряд 157. Жұмыс сипаттамасы: дайындау дəлдігі мен бетінің тазалығы бойынша жоғарылатылған талаптар қойылатын алмаз кристалдарының фасонды жəне тік бұрышты беттерін ажарлау (қырлау) мен жылтырату; алмаз кристалын алдын ала бағдарлау жəне белгі салу. 158. Білуге тиіс: дайындау дəлдігі мен бетінің тазалығы бойынша жоғарылатылған талаптар қойылатын құралға арналған алмаз кристалдарын өңдеудің, бағдарлаудың жəне белгі салудың технологиялық процесін; жоғары дəлдіктегі алмаз құралын жасау кезінде қолданылатын жабдықтың, айлабұйымдардың, бақылау-өлшеу оптикалық аспатарының құрылымын жəне оларды реттемедеу тəсілдерін. 159. Жұмыс үлгілері: 1) контактілік арнаулы ұштар – сфериялық бетін ажарлау; 2) фасонды профильді жəне прецизионды кескіштер – кристал беттерін ажарлау; 3) алмаз бұрғылар, салма тастар – түпкілікті жылтырату. Жұмысшылардың жұмыстары мен кəсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығының (18-шығарылым) қосымшасы Жұмысшы кəсіптерінің алфавиттік көрсеткіші № рс 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.

Кəсіптердің атауы Разрядтар диапазоны Алмазды концентратты тазарту аппаратшысы 2-5 Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды теңгермелеуші 3-6 Алмаздар мен аса қатты материалдарды жармалаушы 3-4 Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды сынаушы 3-5 Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды сынаушы ұнтақтарды 2-5 сыныптаушы Алмаздар мен аса қатты материалдар жəне олардан жасалатын бұйымдар 2-6 өндірісіндегі бақылаушы Алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондыр-ғыларын баптаушы 4-7 Алмаздар мен аса қатты материалдар синтезі қондырғыларының операторы 3-5 Алмазды ұнтақтарды, кристаллдарды жəне аса қатты материалдарды плакирлеуші 4-6 Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған тартпаларды жылтыратушы 3-6 Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды пресстеуші 2-5 Алмаздар мен алмазды ұнтақтарды бөліп салушы 2-3 Алмаздарды кесуші 3-4 Алмаздарды рекуператоршы 2-5 Алмазды құралды құрастырушы 3-6 Алмаздарды сұрыптаушы 4-5 Алмаздар мен аса қатты материалдардан жасалған құралды қақтап жапсырушы 2-5 Алмаз өндірісіндегі шихталаушы 2-4 Алмаздар мен аса қатты материалдарды ажарлаушы 3-6

Беті 2 5 8 9 11 13 18 20 21 23 26 29 30 31 33 36 38 40 43

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2012 жылғы 3 қыркүйекте Нормативтік-құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №7895 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігінің бұйрығы 2012 жылғы 4 желтоқсан

№642

Астана қаласы

Қазақстан Республикасында босқын мəртебесін беру жəне ұзарту» мемлекеттік қызмет регламентін бекіту туралы Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Бюджет кодексінің 34-бабына жəне «Əкiмшiлiк рəсімдер туралы» Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 27 қарашадағы Заңының 9-1-бабына сəйкес бұйырамын: 1.Қоса берiлiп отырған «Қазақстан Республикасында босқын мəртебесін беру жəне ұзарту» мемлекеттік қызмет регламенті бекiтiлсiн. 2.Қазақстан Республикасы Iшкi істер министрлiгiнiң Көшi-қон полициясы комитеті: 1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Əділет министрлiгiнде мемлекеттік тiркеудi; 2) осы бұйрықты белгіленген тəртіппен ресми жариялауды; 3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Iшкi істер министрлiгiнiң интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін. 3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Iшкi істер министрiнiң орынбасары Қ.С. Тыныбековке жəне Қазақстан Республикасы Iшкi істер министрлiгiнiң Көшi-қон полициясы комитетіне (П.К. Нокин) жүктелсін. 4. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi. Министр Қ.ҚАСЫМОВ. Қазақстан Республикасы Ішкi iстер министрiнiң 2012 жылғы 4 желтоқсандағы №642 бұйрығымен бекiтiлген «Қазақстан Республикасында босқын мəртебесін беру жəне ұзарту» мемлекеттік қызмет регламентi 1.Жалпы ережелер 1. Осы «Қазақстан Республикасында босқын мəртебесін беру жəне ұзарту» мемлекеттік қызмет регламенті (бұдан əрi – регламент) Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Бюджет кодексінің 34-бабына жəне «Əкiмшiлiк рəсімдер туралы» Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 27 қарашадағы Заңының 9-1-бабына сəйкес, сонымен қатар «Қазақстан Республикасында босқын мəртебесін беру жəне ұзарту» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 8 қазандағы № 1265 қаулысымен бекітілген «Қазақстан Республикасында босқын мəртебесін беру жəне ұзарту» мемлекеттiк қызмет стандартына сəйкес əзірленген (бұдан əрі-Стандарт). 2. Осы регламентте мынадай түсiнiктер пайдаланылады: 1) тұтынушы – мемлекеттiк қызмет көрсету үшiн өтiнiш бiлдiрген шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдар; 2) құрылымдық-функциялық бiрлiктер (бұдан əрі – ҚФБ) – мемлекеттiк қызмет көрсету процесiне қатысатын уəкiлеттi органдардың жауапты адамдары, мемлекеттiк органдардың құрылымдық бөлiнiстерi, мемлекеттiк органдар, ақпараттық жүйелер немесе кiшi жүйелер. 3. Мемлекеттiк қызметтi Стандартқа 1-қосымшада көрсетілген мекенжайлар бойынша Қазақстан Республикасы iшкi iстер органдарының аумақтық көшi-қон полициясы бөлiнiстерi (бұдан əрi – көшiқон полициясы бөлiнiстерi) көрсетедi. 4. Көрсетiлетiн мемлекеттiк қызметтiң нысаны: автоматтандырылмаған. 5. Мемлекеттiк қызмет: 1) «Босқындар туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 4 желтоқсандағы Заңының 6-бабының; 2) Стандарттың; 3) Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің «Босқын мəртебесін беру туралы өтінішхатты тіркеу жəне қарау ережесін бекіту туралы» 2010 жылғы 29 қарашадағы № 496-ө жəне «Босқын куəлігі, жол жүру құжаты, пана іздеген адамның куəлігі үлгілерін бекіту туралы» 2010 жылғы 29 қарашадағы № 498-ө бұйрықтарының негізінде жүзеге асырылады. 6. Босқын мəртебесін жəне босқын куəлігін беру, босқын мəртебесін ұзарту немесе қызмет көрсетуден бас тарту туралы дəлелді жауап мемлекеттік қызметтің аяқталу нəтижесі болып табылады. 2. Мемлекеттiк қызметтi көрсетуге қойылатын талаптар 7. Мемлекеттік қызметтi тұтынушының тұрақты тұрғылықты жерi бойынша көшi-қон полициясы бөлiнiстерi көрсетедi. 8. Мемлекеттiк қызмет аптасына бес жұмыс күні сағат 13-00-ден 14-30-ға дейiнгi түскi үзiлiспен сағат 9-00-ден 18-30-ға дейiн ұсынылады. Қабылдау кезекке тұру тəртiбiмен, алдын ала жазылусыз жəне жылдам қызмет көрсетусiз жүзеге асырылады. 9. Мемлекеттiк қызмет көрсету тəртiбi жəне қажеттi құжаттар туралы толық ақпарат, сондай-ақ оларды толтыру үлгiлерi Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлiгiнiң (бұдан əрi – IIМ) www.mvd. gov.kz интернет-ресурсында «Iшкi iстер органдарының қызметi туралы» бөлiмінде облыстардың, Астана, Алматы қалаларының iшкi iстер департаменттерiнде (бұдан əрi – IIД), сондай-ақ көшi-қон полициясы бөлiнiстерi ғимаратында орналасқан ресми ақпарат көздерi мен стендтерде орналастырылады. 10. Мемлекеттiк қызметтi алу үшiн тұтынушы Стандарттың 11-тармағына сəйкес құжаттар ұсынады. 11. Мемлекеттiк қызмет көрсету мерзiмдерi: 1) мемлекеттік қызметті тұтынушы қажетті құжаттарды тапсырған күнінен бастап, аумақтық бөліністе босқын мəртебесін беру туралы өтініш тіркелген күнінен бастап үш ай ішінде көрсетіледі; 2) құжаттарды тапсыру кезiнде тұтынушының ең ұзақ кезек күту уақыты – 30 минут; 3) қажетті құжаттарды алу кезінде тұтынушыға қызмет көрсетудің ең ұзақ уақыты – 30 минут. 12. Стандарттың 16-тармағында көзделген мəн-жайлар пана іздеген адамдарға босқын мəртебесін беруден бас тарту үшін негіз болып табылады. 3. Мемлекеттiк қызмет көрсету процесiндегi iс-қимылдың (өзара iс-қимыл) сипаттамасы 13. Көшi-қон полициясы бөлiнiстерiнде құжаттарды қабылдау «терезелер» арқылы жүзеге асырылады, оларда көшi-қон полициясы инспекторының тегi, аты, əкесiнiң аты жəне лауазымы көрсетiледi. Көшi-қон полициясы бөлiнiсiне құжаттарды тапсырғаннан кейін тұтынушыға Стандартқа 3-қосымшаға сəйкес нысан бойынша: құжаттардың нөмірі жəне қабылданған күні; сұрау салынатын мемлекеттік қызметтің түрі; құжаттарды беру күні, уақыты жəне орны; құжатты қабылдаған көші-қон полициясы қызметкерінің тегі, аты, əкесінің аты көрсетіле отырып, тиісті құжаттарды қабылдау туралы талон беріледі. 14. Ақпараттық қауiпсiздiкке қойылатын талаптар жоқ. 15. Мемлекеттiк қызмет көрсету процесiне мынадай ҚФБ тартылған: 1) Ішкі істер органының қалалық, облыстық көші-қон полициясы басқармасының көші-қон полициясы бөлімінің қызметкерi Қазақстан Республикасында босқын куəлігін қабылдауды жəне беруді жүзеге асырады; 2) ІІД Көші-қон полициясы басқармасының (бұдан əрі - ІІД КҚПБ) бастығы, бастығының орынбасары - босқын куəлігін беру туралы қорытындыны бекітеді; 3) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Астана жəне Алматы қалалары жəне облыстар бойынша департаменттері – Қазақстан Республикасында босқын мəртебесін беру жөніндегі материалдарды келіседі. 16. Осы регламентке 1-қосымшада əрбiр əкiмшiлiк iс-қимылды орындау мерзiмiн көрсете отырып, əрбiр ҚФБ-ның əкiмшiлiк iс-қимылының (рəсiмдерiнiң) ретi мен өзара iс-қимылының мəтіндік кестелiк сипаттамасы келтiрiлген. 17. Осы регламентке 2-қосымшада мемлекеттiк қызмет көрсету процесiнде əкiмшiлiк iсқимылдардың қисынды ретi мен ҚФБ-ның арасындағы өзара іс-қимыл сызбасы келтiрiлген. «Қазақстан Республикасында босқын мəртебесін беру жəне ұзарту» мемлекеттiк қызмет регламентiне 1-қосымша Əкiмшiлiк iс-қимылдардың (рəсiмдердің) реті мен өзара iс-қимылының сипаттамасы 1-кесте. ҚФБ iс-қимылының сипаттамасы. Негiзгi процесс. 1 2 3 4 5

Негiзгi процестiң iс-қимылы (жұмыс барысы, ағыны) Iс-қимылдың (жұмыс барысы, ағыны) № 1 ҚФБ атауы КҚПБ Iс-қимылдың (процестің, рəсімнің, тұтынушы ұсынған құжаттарды операцияның) атауы жəне олардың қабылдау жəне тексеру сипаттамасы Аяқталу нысаны (деректер, құжат, комиссияда босқын мəртебесін ұйымдастырушылық-өкiмдік шешiм) беруді қарау немесе дəлелді бас тарту Орындау мерзiмi 3 ай

2 КҚПБ арнайы есептер бойынша тексеру босқын мəртебесін беру немесе одан дəлелді бас тарту Күнтізбелік 3 күн

«Қазақстан Республикасында босқын мəртебесін беру жəне ұзарту» мемлекеттiк қызмет регламентiне 2-қосымша Əкiмшiлiк iс-қимылдардың қисынды реті арасындағы өзара байланысты көрсететiн сызбалар

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрілігінде 2012 жылғы 24 желтоқсанда Нормативтік-құқықтық келісімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №8208 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Спорт жəне дене шынықтыру істері агенттігінің бұйрығы 2012 жылғы 2 қараша

№ 344

Астана қаласы

Қазақстан Республикасы Спорт жəне дене шынықтыру істері агенттігінің салалық көтермелеу жүйесін бекіту туралы «Дене шынықтыру жəне спорт туралы» 1999 жылғы 2 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының 23-бабының 4) тармақшасында жəне «Қазақстан Республикасы Спорт жəне дене шынықтыру істері агенттігінің мəселелері туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 20 ақпандағы № 244 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Спорт жəне дене шынықтыру істері агенттігі туралы ережеге сəйкес бұйырамын: 1. Қазақстан Республикасы Спорт жəне дене шынықтыру істері агенттігінің салалық көтермелеу жүйесі бекітілсін. 2. Əкімшілік жұмыс департаменті (Ғ.Əбілова) белгіленген тəртіппен осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін жəне мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін, оның бұқаралық ақпарат құралдарында жариялануын қамтамасыз етсін. 3. Қазақстан Республикасы Туризм жəне спорт жөніндегі агенттігі төрағасының «Қазақстан Республикасы Туризм жəне спорт жөніндегі агенттігінің көтермелеу түрлерін бекіту туралы» 2001 жылға 20 желтоқсандағы №1-1-2/327 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 1734 тіркелген, Қазақстан Республикасы орталық атқарушы жəне басқа мемлекеттік органдарының нормативтік құқықтық актілерінің бюллетенінде жарияланған, 2002 жылы, №12, 559 б.) күші жойылды деп танылсын. 3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Жауапты хатшы Ə.Х.Пірметовке жүктелсін. 4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Төраға Т.ЕРМЕГИЯЕВ. Қазақстан Республикасы Спорт жəне дене шынықтыру істері агенттігі төрағасының 2012жылғы 2 қарашадағы № 344 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Спорт жəне дене шынықтыру істері агенттігінің салалық көтермелеу жүйесі 1. Жалпы ережелер 1. Осы Қазақстан Республикасы Спорт жəне дене шынықтыру істері агенттігінің салалық көтермелеу жүйесі (бұдан əрі – Көтермелеу) «Дене шынықтыру жəне спорт туралы» Қазақстан Республикасы Заңына, «Қазақстан Республикасы Спорт жəне дене шынықтыру істері агенттігінің мəселелері туралы» Қазақстан Республикасы Спорт жəне дене шынықтыру істері агенттігі туралы ережеге сəйкес, дене шынықтыру жəне спорт саласының қызметкерлерін Қазақстан Республикасында осы саланы дамытуға үлес қосқан ынталандыру мақсатында əзірленген. 2. Дене шынықтыру жəне спорт саласының қызметкерлерін көтермелеу мақсатында төмендегі көтермелеу түрлері белгіленеді: 1) Қазақстан Республикасы Спорт жəне дене шынықтыру істер агенттігінің Құрмет грамотасы (бұдан əрі – Құрмет грамотасы); 2) Қазақстан Республикасы Спорт жəне дене шынықтыру істері агенттігі Төрағасының алғысы (бұдан əрі - Алғыс). 2. Құрмет грамотасымен жəне Алғыспен көтермелеу талаптары 3. Мемлекеттік қызметшілер, Қазақстан Республикасы Спорт жəне дене шынықтыру істері агенттігінің (бұдан əрі - Агенттік) ведомстволық бағыныстағы ұйымдарының, дене шынықтыру жəне спорт саласы ұйымдарының қызметкерлері, спорт ардагерлері жəне Қазақстан Республикасында дене шынықтыру жəне спорт саласын дамытуға үлес қосқан тұлғалар Құрмет грамотасымен көтермелеуге үміткер тұлғалар болып табылады. 4. Мемлекеттік қызметшілер, Агенттікке ведомстволық бағыныстағы ұйымдардың. Дене шынықтыру жəне спорт саласы ұйымдарының қызметкерлері, меценаттар, демеушілер жəне Қазақстан Республикасында дене шынықтыру жəне спорт саласын дамытуға үлес қосқан тұлғалар Алғыс жариялауға үміткер тұлғалар болып табылады. 5. Қызмет нəтижелерін сипаттайтын жəне Агенттіктің көтермелеуге құқық беретін негізгі көрсеткіштері мыналар болып табылады: 1) Қазақстан Республикасында дене шынықтыру жəне спортты дамытуға қосқан үлесі, дене шынықтыру жəне спорт саласының білікті кадрларын даярлауға белсенді қатысу; 2) қызметтік міндеттерді үлгілі орындау, дене шынықтыру жəне спорт саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру; 3) шығармашылық белсенділік, мінсіз қызмет, кəсіптік жəне еңбек қызметіндегі жетістіктер; 4) дене шынықтыру жəне спорт аясында өңірлік, республикалық жəне халықаралық бағдарламаларды жəне жобаларды іске асырудағы жетістіктер; 5) спортты дамытудың өзекті мəселелері бойынша ғылыми зерттеулер мен əзірлемелер; 6) халықаралық, республикалық, өңіраралық спорттық іс-шараларға белсенді қатысу.

(Соңы 15-бетте).

Даму жоспары көрсеткіштерінің тізбесі 1. Ұлттық басқарушы холдинг (ұлттық холдинг, жарғылық капиталына мемлекет қатысатын ұлттық компания) (бұдан əрі – Компания) туралы жалпы мəліметтер: 1.1 Компанияның құрылуы туралы ақпарат: 1-нысан р/с № 1 2 3 4 5 6 7 8

15.1 15.2 16 17 17.1 17.2

Жай акциялар Артықшылықты акциялар Бір акцияның номиналды құны, теңге Республикалық меншіктегі акциялар, барлығы, оның ішінде: Жай акциялар Артықшылықты акциялар

9 10 10.1

Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің бұйрығы

10.2 10.3 11

№ 312

Астана қаласы

«Дерекқорды қайта сəйкестендірілген түрде ғылыми мақсатта ұсыну жəне пайдалану ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі төрағасының 2010 жылғы 2 шілдедегі № 168 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы

«Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңының 8-бабының 6-тармағына жəне «Ғылым туралы» Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 18 ақпандағы Заңының 8 бабының 1тармағына сəйкес, бұйырамын: «Дерекқорды қайта сəйкестендірілген түрде ғылыми мақсатта ұсыну жəне пайдалану ережесін бекіту туралы» (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6388 болып тіркелген, 2010 жылғы 30 қарашадағы № 506-512 (26355) «Егемен Қазақстан» газетінде жарияланған) Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі төрағасының 2010 жылғы 2 шілдедегі № 168 бұйрығына мынадай өзгерістер енгізілсін: Бұйрықтың кіріспесі мынадай редакцияда жазылсын: «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңының 8-бабының 6-тармағына жəне «Ғылым туралы» Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 18 ақпандағы Заңына сəйкес, бұйырамын:» Көрсетілген бұйрықпен бекітілген Дерекқорды қайта сəйкестендірілген түрде ғылыми мақсатта ұсыну жəне пайдалану ережесінде: 3-тармақтың 3) ,4) тармақшалары алып тасталсын; 4-тармақ мынадай редакцияда жазылсын: «4. Дерекқорды (электронды түрде сақталатын ақпараттық дерекқорларды) қайта сəйкестендірілген түрде ғылыми мақсатта ұсыну жəне пайдалану ғылыми қызмет субъектілерінің (жоғары жəне жоғары оқу орнынан кейінгі бағдарламаны іске асырушы ұйымдар) жазбаша сұрау салуы жағдайында (бұдан əрі – сұрау салу) білім беру қызметін жүргізуге құқық беретін мемлекеттік лицензияның көшірмесі мен лицензияға қосымшалары қоса берілуімен жүзеге асырылады.»; 9-тармақ мынадай редакцияда жазылсын: «9. Құрылымдық бөлімше сұралатын дерекқорды олардың қалыптасқандығын, нақты барын жəне қайта сəйкестендіру үшін техникалық мүмкіндігін анықтай отырып ұсыну мүмкіндігін қарастырады. Құрылымдық бөлімше «Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің Ақпаратесептеу орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына (бұдан əрі – ведомствоға бағынысты ұйым) респондетті тікелей немесе жанама белгілеу немесе ол туралы алғашқы статистикалық деректерді анықтау мүмкіндігін қоспағанда, дерекқорды қайта сəйкестендірген күйде қалыптастыру үшін жазбаша сұрау салу жібереді. Ведомствоға бағынысты ұйым респондет туралы сəйкестендірілген ақпаратты (респонденттің тегі, аты, əкесінің аты, заңды тұлғаның атауы, кəсіпорындар мен ұйымдардың жалпы жіктеуіші бойынша коды, бизнессəйкестендірілген нөмірі жəне тағы басқа) орнына нөмірлеуді қолдана отырып жояды.»; 12-тармақтың 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын: «2) субъектінің негізгі іскерлігінің мəні ғылыми жəне ғылыми-техникалық іскерлік болып табылатындығын растайтын құжаттарды ұсынбау: білім беру қызметін жүргізу құқығына мемлекеттік лицензия мен лицензияға қосымшалардың көшірмелері;». 2. Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің Құқықтық жəне ұйымдық қамтамасыз ету департаменті (С.С. Жасұзақов) белгіленген тəртіпте: 1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді; 2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оны он күнтізбелік күннің ішінде бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялауды; 3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің интернет-ресурсында міндетті жариялауды қамтамасыз етсін. 3. Құқықтық жəне ұйымдық қамтамасыз ету департаменті осы бұйрықты бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланғаннан кейін бес жұмыс күнінің ішінде мүдделі құрылымдық бөлімшелерінің жəне «Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің Ақпараттық-есептеу орталығы» республикалық мемлекеттік кəсіпорнының назарына жеткізсін. 4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің жауапты хатшысына (Н.С Айдапкелов) жүктелсін. 5. Осы бұйрық ол алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Төраға

Ə.СМАЙЫЛОВ.

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2012 жылғы 24 қарашадағы Нормативтік-құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №8109 болып енгізілді.

Ақпарат

15.

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2012 жылғы 24 қарашадағы Нормативтік-құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №8116 болып енгізілді.

2012 жылғы 9 қараша

Көрсеткіштердің атауы Компанияның толық атауы Толық заңды мекенжайы Байланыс телефондары Электрондық мекенжайы (e-maіl), сайты СТН (салық төлеушінің тіркеу нөмірі) БСН (бизнес-сəйкестендiру нөмiрi) (болған кезде) ID-код (əмбебеп сəйкестендіру коды) Əділет органдарында мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу), нөмірі мен күні Басқару органының (мемлекеттік орган) атауы Қысқаша құрылу тарихы: Қазақстан Республикасының Үкіметінің құру (қайта ұйымдастыру) туралы қаулысының күні мен нөмірі Құру мақсаты Құрылтайшы құжаттарына сəйкес қызмет түрлері Табиғи монополия субъектісі болып табыла ма, табиғи монополия саласы, ұйымды табиғи монополиялар субъектілерінің мемлекеттік тіркеліміне енгізу туралы шешім қашан қабылданды Табиғатты пайдаланушы болып табыла ма: арнайы табиғатты пайдалану құқығын кім жəне қашан берді, табиғатты пайдаланудың сипатын ашу (тұрақты немесе уақытша, иеліктен шығарылатын немесе иеліктен шығарылмайтын, қайтарымды немесе өтеусіз негізде сатып алынған, бастапқы немесе екінші) Жер қойнауын пайдаланушы болып табыла ма: жер қойнауын пайдалану құқығын кім жəне қашан берді, жер қойнауы бойынша операцияларды ашу Жарғылық капиталы: Құрылтайшы құжаттарына сəйкес жарғылық капиталдың мөлшері, мың теңге Жарғылық капиталды ұлғайту туралы шешімді қашан жəне кім қабылдады (Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, мемлекеттік басқару органының бұйрығы, акционерлердің (қатысушылардың) жалпы жиналысының шешімі) Акциялардың саны, барлығы, оның ішінде:

14 14.1 14.2

Акциялары (қатысу үлестері) Компанияға тиесілі заңды тұлғаның атауы

Көрсеткіштердің атауы

Өлшем бірлігі

№ 460

Астана қаласы

Қазақстан Республикасы Экономикалық даму жəне сауда министрлігінің бұйрығы 2012 жылғы 15 қазан

№ 289

Астана қаласы

БІРЛЕСКЕН БҰЙРЫҚ

«Самұрық-Қазына» ұлттық əл-ауқат қоры» акционерлік қоғамын қоспағанда, акционері мемлекет болып табылатын ұлттық басқарушы холдингтердiң, ұлттық холдингтердiң, ұлттық компаниялардың даму жоспарлары бөлімдерінің құрылымын, нысандарын, көрсеткіштерінің тізбесін бекіту туралы жəне «Ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық холдингтердің жəне жарғылық капиталына мемлекет қатысатын ұлттық компаниялардың даму жоспарларының нысандары мен көрсеткіштерінің тізбесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Экономикалық даму жəне сауда министрінің 2010 жылғы 10 қыркүйектегі № 177 жəне Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2010 жылғы 24 қыркүйектегі № 478 бірлескен бұйрығының күші жойылды деп тану туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 31 қазандағы № 1236 қаулысымен бекітілген Акционері мемлекет болып табылатын ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық холдингтердiң, ұлттық компаниялардың даму жоспарларын əзірлеу, бекіту, сондай-ақ олардың мониторингі мен іске асырылуын бағалау қағидаларының 4-тармағына сəйкес бұйырамыз: 1. Мыналар: 1) осы бірлескен бұйрықтың 1-қосымшасына сəйкес «Самұрық-Қазына» ұлттық əл-ауқат қоры» акционерлік қоғамын қоспағанда, акционері мемлекет болып табылатын ұлттық басқарушы холдингтердiң, ұлттық холдингтердiң, ұлттық компаниялардың даму жоспарлары (бұдан əрі – Даму жоспары) бөлімдерінің құрылымы; 2) осы бірлескен бұйрықтың 2-қосымшасына сəйкес Даму жоспарының нысандары мен көрсеткіштерінің тізбесі бекітілсін. 2. «Ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық холдингтердің жəне жарғылық капиталына мемлекет қатысатын ұлттық компаниялардың даму жоспарларының нысандары мен көрсеткіштерінің

2.3.7 2.3.8 2.3.9 2.3.10 2.3.11

2.3.19 2.3.20 2.3.N 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.8.1 2.8.N 3 3.1 3.2 4 4.1 саны

4.2

5 5.1

Акциялар пакетінің (қатысу үлестерінің) мөлшері, %

Компанияның Даму жоспарының өндірістік көрсеткіштері* 20__ жыл (бұған 20__ жыл (бұған 20__жыл дейінгі жылдың дейінгі) (ағымдағы) алдындағы) жоспар факт жоспар факт жоспар бағалау

5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 6

6.1 6.2 6.2.1 6.3 7 8 9

2.2 Компанияның жəне акциялары (қатысу үлестері) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешімдерді айқындау құқығын беретін осы заңды тұлғалардың негізгі шоғырландырылған көрсеткіштері (кірістерді, шығыстарды, инвестицияларды жəне басқа да мəліметтерді): 4-нысан мың теңге р/с №

Көрсеткіштердің атауы

20__ жыл (бұған дейінгі жылдың алдындағы) жоспар

факт

ауытқу %-ы

Негізгі шоғырландырылған көрсеткіштері 20__ жыл (бұған дейінгі) 20__жыл (ағымдағы) жоспар

факт

ауытқу %-ы

жоспар

бағалау

А 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

1.7

2 2.1 2.2 2.3

Б Кірістер, барлығы, оның ішінде: Негізгі қызметтен түсетін кірістер Өзге операциялық кірістер Жағымды бағамдық айырма, нетто Қаржылық кіріс Қауымдасқан компания пайдасының үлесі Компания акционеріне тиісті салықтарды шегергендегі, жиынтық кіріс Қатысудың бақылаушы емес үлесіне тиісті салықтарды шегергендегі, жиынтық кіріс Шығыстар, барлығы, оның ішінде: Негізгі қызметтен түсетін шығыстар Жалпы жəне əкімшілік шығыстар, барлығы Іске асыру бойынша шығыстар

3=(2/1*100)

6=(5/4*100)

бұған дейінгі 20__жылғы факт, 20__ жылғы факт (бұған дейінгі жылдың алдындағы) % қатынасы 9=(5/2*100)

20__ жылғы жоспарына (ағымдағы) % қатынасы 10=(5/7*100)

Өлшем бірлігі

А Б В 1 Таза кіріс мың теңге (шығын минус белгісімен көрсетіледі) 2 Акцияға дивидендтер: 2.1 жай теңге 2.2 артықшылықты теңге

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Б Төленген барлық салықтар мен төлемдер, оның ішінде: Корпоративтік табыс салығы Жеке табыс салығы Экспортталатын шикі мұнайға, газ конденсатына рента салығы Жер қойнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемдері мен салықтары Əлеуметтік салық Көлік құралдарына салынатын салық Жер салығы Мүлікке салынатын салық Қоршаған ортаға эмиссия үшін төлем

% төлеу

% төлеу НҚ-ды өтеу

% төлеу

НҚ-ды өтеу

% төлеу

НҚ-ды өтеу

Қарыз бойынша қамтамасыз ету түрі

Құрал

Есепті күнге негізгі қарыз (НҚ) сомасы

өтеу күні

Күндермен есептелгендегі қалған мерзім

игеру күні

қол жетімділік кезеңінің аяқталу күні

өзге де шарттар

игеру сомасы

шарт бойынша сомасы

Күні валюта

% төлеу

НҚ-ды өтеу

% төлеу

10 11 12 13

факт

Ағымдағы өтімділік коэффициенті

14 15 16 17 18 19 20 21

болжам

Пайыздардың өтелу коэффициенті

10-нысан р/с №

А 1 1.1 1.2 1.3 2 2.1 2.2 2.3 3 3.1 3.2 3.3

4 4.1 4.2 4.3 5 5.1 5.2 5.3 6 6.1 6.2 6.3

20__ жыл (бұған дейінгі 20__ жыл (бұған дейінгі) жылдың алдындағы) жоспар факт ауытқу %-ы жоспар факт ауытқу %-ы 1

3=(2/1*100)

7.1 7.2 8

6=(5/4*100) 8.1 8.2 9 9.1 9.2 10

7-нысан мың теңге

Қаржылық левередж коэффициенті

2.7 Кадр саясатының көрсеткіштерін талдау (қызметкерлердің орташа жылдық саны, орташа айлық жалақы, еңбекақы төлеу қоры, кадрлардың тұрақсыздық деңгейі):

2.4. Негізгі салықтар мен төлемдер бөлінісінде салықтар мен бюджетке түсетін басқа да міндетті төлемдер түсімдері (жанама салықтарды қоспағанда):

Көрсеткіштердің атауы

Қарыз/EBITDA коэффициенті

Бірінші басшы _______________ (Фамилия, аты-жөні, тегі) М.О. * Мемлекеттік кəсіпорындар жəне мекемелер, жарғылық капиталына мемлекет қатысатын заңды тұлғалар тізіліміне есепті кезеңнен кейінгі айдың 15-ші күніне дейін жартыжылдық жəне жыл қорытындысы бойынша ұсынылады.

3 Дивидендтер барлығы: мың теңге 3.1 мемлекеттік мың теңге меншіктегі акциялар пакетіне таза кірістен алынатын %

р/с №

Компания немесе оның еншіле ұйымдарының атауы

1 2 1 Қарыз алу 1.1 1.N

6-нысан Көрсеткіштердің атауы

Қарыз алу мақсаты

9-нысан* р/с №

2.3. Акциялардың мемлекеттік пакетіне дивидендтер түрінде бюджетке түсетін түсімдер (Компанияның таза кірісіне ақшалай жəне пайыздық мəнде): р/с №

20XX + 5

2.6 Компанияның жəне акциялары (қатысу үлестері) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешімдерді айқындауға құқық беретін заңды тұлғалардың негізгі қаржылық тұрақтылық көрсеткіштері, оның ішінде борыш деңгейін сипаттайтын көрсеткіштерді (қарыз/EBITDA коэффициенті: экономиканың нақты секторының компаниялары үшін, қаржылық левередж коэффициенті, пайыздардың өтелу коэффициенті, ағымдағы өтімділік коэффициенті) міндетті түрде көрсете отырып:

* бұл нысан əрбір еншілес ұйым бойынша жеке толтырылады * Компанияның Даму стратегиясында көрсетілген қызметінің стратегиялық бағыттарын ескере отырып

20XX + 4

норматив

2.3.6

20XX + 3

болжам

2.3.5

20XX + 2

есептеу формуласы

2.3.3 2.3.4

20XX + 1

факт

2.3 2.3.1 2.3.2

норматив

2.2

B1 B2

есептеу формуласы

1.9 1.9.1 1.9.N 2. 2.1

Ішкі қарыз алу

болжам

1.8

факт

1.7

норматив

1.6

-458

Кезеңнің басындағы НҚ

1.5

20XX 4-тоқсан

есептеу формуласы

1.4

НҚ-ды өтеу

1.3

Сыртқы қарыз алу

факт

1.2

Б 1 Кірістер, оның ішінде: Өнімді өткізуден, орындалған жұмыстан жəне көрсетілген қызметтен түсетін кіріс Қаржыландырудан түсетін кірістер Активтерді шығарудан түсетін кірістер Өтеусіз алынған активтерден түсетін кірістер Операциялық жалға беруден түсетін кірістер Үлестік қатысу əдісімен есептелетін инвестициялар бойынша кірістер Қаржы құралдары бойынша кірістер Бағамдық айырма бойынша кірістер Өзге де кірістер, оның ішінде: ………… ………… Шығыстар, оның ішінде: Өткізілген өнімнің, орындалған жұмыстың жəне көрсетілген қызметтің өзіндік құны Корпоративтік табыс салығы бойынша шығыстар Жалпы жəне əкімшілік шығыстар, оның ішінде: Қорлар Қызметкерлердің еңбекақысы Еңбекақыдан аударымдар Материалдық емес активтердің амортизациясы Негізгі құралдардың тозуы Негізгі құралдар мен материалдық емес активтерге қызмет көрсету жəне жөндеу Көлік қызметтері бойынша шығыстар Байланыс қызметтері бойынша шығыстар Кеңес беру шығыстары Аудиторлық шығыстар Ақпараттық қызмет көрсету Іссапар шығыстары Өкілдік шығыстар Қайырымдылық жəне демеушілік көмек көрсетумен байланысты шығыстар Еңбекті қорғау жəне қауіпсіздік техникасы бойынша шығыстар Əлеуметтік бағдарлама бойынша шығыстар Салықтар жəне бюджетке басқа міндетті төлемдер Директорлар кеңесін ұстауға арналған шығыстар Өзге де əкімшілік шығыстар, оның ішінде: …………… …………… Активтерді шығарудан шығыстар Активтердің құнсыздануынан болатын шығыстар Бағамдық айырма бойынша шығыстар Қаржыландыруға арналған шығыстар Өзге де шығыстар, оның ішінде …………. …………. Активтер, оның ішінде: Ұзақ мерзімді активтер Қысқа мерзімді активтер Міндеттемелер, оның ішінде: Қысқа мерзімді міндеттемелер Ұзақ мерзімді міндеттемелер Капитал, оның ішінде: Жарғылық (акционерлік) капитал Эмиссиялық кіріс Сатып алынған меншікті үлес құралдары Резервтер Бөлінбеген кіріс (өтелмеген шығын) Төленбеген капитал Азшылық үлесі Қаржыландырудың барлық көздері есебінен инвестициялар, оның ішінде: өз қаражаты есебінен қарыз қаражаты есебінен бюджет кредит тері есебінен бюджет қаражаты есебінен Таза кіріс (залал минус белгісімен көрсетіледі) Қызметтің рентабельділігі, % Экономикалық қосылған құн EVA (Economic Value Added)

болжам

А 1 1.1

Негізгі шоғырландырылмаған көрсеткіштері 20__жыл 20__жыл бұған дейінгі 20__жылғы факт, (бұған дейінгі) (ағымдағы) жос- факт ауытқу жос- бағалау 20__ жылғы іс 20__ жылғы пар %-ы пар жүзінде (бұған жоспарға дейінгі (ағымдағы) % жылдың қатынасы алдындағы) 3=(2/1*100) 4 5 6=(5*4*100) 7 8 9=(5/2*100) 10=(5/7*100)

20__ жыл (бұған дейінгі жылдың алдындағы) жос- факт ауытқу пар %-ы

Кезеңнің басындағы НҚ

Көрсеткіштердің атауы

20XX 20XX 20XX 1-тоқсан 2-тоқсан 3-тоқсан

5-нысан мың теңге

норма тив

р/с №

2.3.18

жарияланған орналастырылған сатып алынған

№

Компанияның (еншілес ұйымның)* атауы мың теңге

% төлеу

8.7

Қарыз мерзімі (Кепілдендірілген қарыз шарты)

есептеу формуласы

8.6

НҚ –ды өтеу

8.4 8.5

% төлеу

8.2 8.3

2.3.17

Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің бұйрығы 2012 жылғы 15 қазан

8.1

2.3.16

Мемлекеттік органдардың Стратегиялық жоспарларының салалық көрсеткіштері 20__ жыл (бұған 20__ жыл 20__жыл дейінгі жылдың (бұған дейінгі) (ағымдағы) алдындағы) жоспар факт жоспар факт жоспар бағалау 2

2.3.15

1.3 Компанияның ұйымдастырушылық құрылымы (қызметкерлердің санын көрсете отырып) схемасы жəне сипаттамасы: 1.4 Компанияның қызмет салаларын, аясын жəне тиісті нарықтардағы бəсекелестік жағдайын талдау. 2. Өткен екі жыл мен ағымдағы жылдағы қаржы-шаруашылық қызметтің негізгі көрсеткіштері, өсу немесе төмендеу себептері негіздемесімен бірге талдау, мыналарды қоса алғанда: 2.1 Компанияның негізгі өндірістік көрсеткіштері: 3-нысан р/с №

7.2

2.3.12 2.3.13 2.3.14

1.2 Компанияны корпоративтік басқару құрылымы (акциялар пакетінің (қатысу үлесінің) мөлшерін көрсете отырып, Компанияның акциялары (қатысу үлестері) өзіне тиесілі заңды тұлғаларға қатысуы: 2-нысан р/с №

7.1

валюта

Қазақстан Республикасы Қаржы министрiнiң 2012 жылғы 15 қазандағы № 460 жəне Қазақстан Республикасы Экономикалық даму жəне сауда министрiнiң 2012 жылғы 15 қазандағы №289 бiрлескен бұйрығына 2-қосымша

Негізгі қарыз сомасы

Даму жоспары егер мұндай толықтыру Компанияның мақсаттарын, міндеттерін, түйінді көрсеткіштерін, қаржы-шаруашылық қызметінің көрсеткіштерін жəне басқа да мəліметтерді ашуға қажет болған жағдайда, өзге тармақтармен, тармақшалармен жəне қосымшалармен толықтырылуы мүмкін. Даму жоспарын тармақтармен, тармақшалармен жəне қосымшалармен толықтырған жағдайда, əрбір қосымша ұсынылатын тармақтың, тармақшаның жəне қосымшаның тиісті атауы болуы тиіс.

6.2

Кезеңнің басындағы НҚ

Дінтану сараптамасын жүргізетін сарапшыларды іріктеу жөніндегі нұсқаулық Дінтану сараптамасын жүргізетін сарапшыларды іріктеудің осы нұсқаулығы (бұдан əрі – Нұсқаулық) дінтану сараптамасын жүргізу үшін сарапшыларды іріктеу тəртіптерін айқындайды (бұдан əрі – сарапшылар). Іріктеуге: діни қатынастар мəселелері саласындағы жоғарғы немесе жоғарғы оқу орнынан кейінгі білімі бар; діни қатынастар мəселелері саласында жұмыс тəжірибесі (бір жылдан кем емес) бар; нысандарды зерттеудің алдыңғы қатарлы əдістемелерін жұмыста қолдануда жəне халықаралық тəжірибені ескеруде тəжірибелік дағдысы бар, талдау жасай білетін жəне негізделген қорытындылар жаза алатын; діни қызмет саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасын білетін тұлғалар жіберіледі. Қазақстан Республикасы Дін істері агенттігінің аумақтық органы (бұдан əрі – аумақтық орган) алдағы өтетін дінтану сараптамасын жүргізу үшін сарапшыларды іріктеу жөніндегі хабарландырудың мəтінін жергілікті ресми басылымға жолдайды. Сарапшыларды іріктеуге қатысу үшін үміткер аумақтық органдарға келесі құжаттарды ұсынады: жеке басын куəландыратын құжат немесе төлқұжаттың көшірмесі (тексеру үшін түпнұсқа ұсынылмаған жағдайда нотариалды куəландырылған); білімі туралы құжаттың қосымшасымен бірге көшірмесі (тексеру үшін түпнұсқа ұсынылмаған жағдайда нотариалды куəландырылған); өзі авторы болып табылатын дінтанулық тақырыптар бойынша мақалалар, ғылыми еңбектер жəне басқа материалдардың көшірмелері (бар болған жағдайда); еңбек қызметін растайтын құжаттардың көшірмелері (нотариалды куəландырылған). Осы нұсқаулықтың 4-тармағында көрсетілген барлық құжаттарды ұсынған жағдайда іріктеуге қатысу үшін құжаттарды қабылдау жəне тіркеу аумақтық орган тарапынан жүзеге асырылады. Құжаттарды тіркеу кезінде аумақтық орган тарапынан құжаттардың қабылданғандығы жөнінде қолхат беріледі. Іріктеу үш кезеңмен жүзеге асырылады: бірінші кезең – аумақтық органның ұсынылған құжаттардың осы Нұсқаулықтың 2 тармағының 1)-3) тармақшаларында көрсетілген талаптарға сəйкестігін қарастыруы; екінші кезең – аумақтық органның Қазақстан Республикасы Дін істері агенттігінің (бұдан əрі – Агенттік) құрастырған сұрақтар бойынша тестілеуді өткізуі; үшінші кезең – Агенттік тарапынан құрылатын Дінтану сараптамасын жүргізетін сарапшыларды іріктеу жөніндегі Комиссияның (бұдан əрі – Комиссия) іріктеудің бірінші жəне екінші кезеңінің нəтижелерін қарастыруы. Құжаттардың осы Нұсқаулықтың 2 тармағының 1)-3) тармақшаларында көрсетілген талаптарға сəйкестігін қарастыру жəне екінші кезеңге қатысуға жіберу туралы шешім құжаттардың қабылданған күнінен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады. Сарапшыларды іріктеуге қатысуға рұқсат берілген тұлғаларға шешім қабылданған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде екінші кезеңге өткендігі не өтпегендігі жөнінде жазбаша хабарлама жолданады. Сарапшыларды іріктеудің екінші кезеңіне қатысуға рұқсат беруден бас тартуға төмендегілер негіз болып табылады: 1) білімі туралы құжаттың осы нұсқаулықтың 2-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген талаптарға сəйкес болмауы; 2) діни қатынастар мəселелеріне қатысты салаларда зерттеушілік немесе сарапшылық жұмыс тəжірибесінің болмауы. Іріктеудің бірінші кезеңінен өткен тұлғалар, діни қызмет саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасы бойынша тестілеуден өтеді. Тестілеу мерзімі хабарлама жіберілгеннен кейін 30 (отыз) күнтізбелік күннен соң белгіленеді. Діни қызмет саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасы бойынша тестілеу жазбаша түрде бір сағат көлемінде өткізіледі жəне 30 сұрақтан тұрады. Тест бойынша шекті мəн – 20 жауаптан кем емес жауапты құрайды. Тестілеу нəтижесі тестілеу өткізілген күні шығарылады. Тестілеу нəтижелерімен келіспеген жағдайда үміткер Комиссияға шағым бере алады. Тестілеудің шекті мəнінің дұрыс жауап санын жинай алған тұлғалар тестілеуден өтті деп есептеледі, ал шекті мəннен төмен алған тұлғалар іріктеудің екінші кезеңінен өтпеген болып саналады. Тестілеуге қатысуға жіберу жəне тестілеуден өткізу туралы шешім хаттамамен рəсімделеді. Іріктеудің бірінші жəне екінші кезеңінің нəтижесі бойынша сарапшылыққа үміткер болған əрбір тұлғаға ерікті формада қорытынды дайындалады. Іріктеудің бірінші жəне екінші кезеңінен өткен сарапшылыққа үміткерлердің құжаттары, хаттамалар, қорытындылар тестілеудің нəтижелерін шығарғаннан кейін келесі жұмыс күні Комиссияның қарауына Агенттікке жолданады. Комиссия 10 (он) жұмыс күні ішінде іріктеудің бірінші жəне екінші кезеңдері бойынша материалдарды зерттеп, сарапшыларды іріктеу жөнінде соңғы шешімді шығарады, əрбір сарапшылыққа үміткер бойынша жеке ұсыныстар дайындайды жəне оны аумақтың органға жолдайды. Іріктеу кезінде туындайтын даулы мəселелер сот тəртібінде қаралады. Іріктеуден өткен сарапшы кеңесші-талдау органдарының (сараптамалық кеңес, сараптамалық топтар) құрамына енгізіледі.

Ұлттық басқарушы холдинг (ұлттық холдинг, жарғылық капиталына мемлекет қатысатын ұлттық компания) (бұдан əрі – Компания) туралы жалпы мəліметтер 1.1 Компанияның құрылуы туралы ақпарат 1.2 Компанияны корпоративтік басқару құрылымы (акциялар пакетінің (қатысу үлесінің) мөлшерін көрсете отырып, Компанияның акциялары (қатысу үлестері) өзіне тиесілі заңды тұлғаларға қатысуы 1.3 Компанияның ұйымдастырушылық құрылымы (қызметкерлердің санын көрсете отырып) схемасы жəне сипаттамасы 1.4. Компанияның қызмет салаларын, аясын жəне тиісті нарықтардағы бəсекелестік жағдайын талдау 2 Өткен екі жыл мен ағымдағы жылдағы қаржы-шаруашылық қызметтің негізгі көрсеткіштері, өсу немесе төмендеу себептері негіздемесімен бірге талдау, мыналарды қоса алғанда: 2.1 Компанияның негізгі өндірістік көрсеткіштері 2.2 Компанияның жəне акциялары (қатысу үлестері) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешімдерді айқындау құқығын беретін осы заңды тұлғалардың негізгі шоғырландырылған көрсеткіштері (кірістерді, шығыстарды, инвестицияларды жəне басқа да мəліметтерді) 2.3 акциялардың мемлекеттік пакетіне дивидендтер түрінде бюджетке түсетін түсімдер (Компанияның таза кірісіне ақшалай жəне пайыздық мəнде) 2.4 негізгі салықтар мен төлемдер бөлінісінде салықтар мен бюджетке түсетін басқа да міндетті төлемдердің түсімдері (жанама салықтарды қоспағанда) 2.5 ішкі жəне сыртқы қарыз алу бөлінісінде қарыз алулар құрылымы жəне өтеу кестесі (оның ішінде еншілес ұйымдардың) 2.6 Компанияның жəне акциялары (қатысу үлестері) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешімдерді айқындауға құқық беретін заңды тұлғалардың негізгі қаржылық тұрақтылық көрсеткіштері, оның ішінде борыш деңгейін сипаттайтын көрсеткіштерді (қарыз/EBITDA коэффициенті: экономиканың нақты секторының компаниялары үшін, қаржылық левередж коэффициенті, пайыздардың өтелу коэффициенті, ағымдағы өтімділік коэффициенті) міндетті түрде көрсете отырып 2.7 кадр саясатының көрсеткіштерін талдау (қызметкерлердің орташа жылдық саны, орташа айлық жалақы, еңбекақы төлеу қоры, кадрлардың тұрақсыздық деңгейі) 3 Жылдар бойынша бөлiп көрсетiлген бес жылдық кезеңге арналған мақсаттар, мiндеттер, оның iшiнде Компанияның жəне акциялары (қатысу үлестерi) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешiмдердi айқындау құқығын беретiн осы заңды тұлғалардың қызметi тиiмдiлiгiнiң түйiндi көрсеткiштерi 4 Даму жоспарын iске асыру бойынша Компания жоспарлайтын іс-шаралар, оның ішінде: 4.1 өндiрiстiк нəтижелерге қол жеткiзу 4.2 қарыздарды тарту жəне олардың негiздемесi 4.3 дивидендтік саясат жəне олардың негіздемесі 4.4 активтерді қайта құрылымдау жəне олардың негіздемесі 4.5 жергілікті қамтуды ұлғайту жөнiндегi iс-шаралар 5 Компания мен акциялары (қатысу үлестерi) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешiмдердi айқындау құқығын беретiн осы заңды тұлғалар қызметiнiң негiзгi бағыттары бойынша баға (тариф) саясаты 6 Əкiмшiлiк шығыстар, өсу немесе төмендеу негiздемесiмен қоса болжам 7 Бюджетпен қарым-қатынасы: 7.1 Қазақстан Республикасының бюджет заңамасына сəйкес республикалық бюджеттен жəне жергілікті бюджеттерден жоспарланып отырған түсімдер 7.2 Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сəйкес салықтарды жəне бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің жоспарланып отырған төлемі (жанама салықтарды қоспағанда) 7.3 акциялардың мемлекеттік пакетіне арналған дивидендтердің жоспарланып отырған төлемі 8 Компания жəне акциялары (қатысу үлестері) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешімдерді айқындау құқығын беретін осы заңды тұлғалардың капитал салымдары мен инвестицияларының жалпы көлемі 9 Уақытша бос ақша қаражатын басқару, оларды орналастыру саясаты 10 Компанияның кадр саясаты (қызметкерлердің жоспарланған орташа жылдық саны, орташа айлық еңбекақы, еңбекақы төлеу қоры, кадрлардың тұрақсыздық деңгейі) 11 Қоршаған ортаны қорғау, еңбекті қорғау жəне қауіпсіздік техникасы 12 Компанияның жекелеген түйінді көрсеткіштерінің, сондай-ақ Компанияның негізгі шоғырландырылған жəне шоғырландырылмаған көрсеткіштерінің жəне акциялары (қатысу үлестері) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешімдерді тікелей айқындау құқығын беретін осы заңды тұлғалардың шоғырландырылған көрсеткіштерінің болжамы (кірістер, шығыстар, инвестициялар, дивидендтер, қаржылық нəтиже, қарыздар мен басқа мəліметтер): 12.1 компанияның жəне акциялары (қатысу үлестері) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешімдерді тікелей айқындау құқығын беретін осы заңды тұлғалардың негізгі шоғырландырылған көрсеткіштерінің болжамы 12.2 Компанияның жəне акциялары (қатысу үлестері) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешімдерді тікелей айқындау құқығын беретін осы заңды тұлғалардың негізгі шоғырландырылмаған көрсеткіштерінің болжамы 13 Компанияда жəне акциялары (қатысу үлестері) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешімдерді айқындау құқығын беретін осы заңды тұлғалардағы корпоративтік басқаруды дамытуға жəне стандарттарын енгізуге бағытталған жоспарланған іс-шаралар бойынша ақпарат

6.1

Құрал

Қазақстан Республикасы Дін істері агенттігі Төрағасының 2012 жылғы 30 қазандағы №112 бұйрығымен бекітілген

Қарыз беруші

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 7 ақпандағы № 209 қаулысымен бекітілген Дінтану сараптамасын жүргізу қағидаларының 6-тармағының 1) тармақшасына сəйкес бұйырамын: 1. Осы бұйрыққа қоса беріліп отырған қосымшаға сəйкес Дінтану сараптамасын жүргізетін сарапшыларды іріктеу жөніндегі нұсқаулық бекітілсін. 2. Конфессияаралық қатынастар департаменті (Кулекеев Б.К.) Құқықтық қамтамасыз ету басқармасымен (Жуанышпаева Ə.Т.) бірлесе отырып: 1) əділет органдарында мемлекеттік тіркеуді; 2) мемлекеттік тіркеуден кейін ресми жариялауды қамтамасыз етсін. 3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Төраға орынбасарына (Əзілханов М.А.) жүктелсін. 4. Осы бұйрық оның алғашқы ресми жарияланған күнінен он күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі. Төраға Қ. ЛАМА ШАРИФ.

Даму жоспары бөлімдерінің құрылымы

Қарыз алу шарты Қарыз (Кепіл шарты) шарты (Кепіл шарты)

НҚ-ды өтеу

Дінтану сараптамасын жүргізетін сарапшыларды іріктеу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы

8-нысан р/с №

10.1 10.2 10.3

20__ жыл (бұған дейінгі жылдың алдындағы)

20__ жыл (бұған дейінгі)

жоспар

факт

жоспар

факт

жоспар

бағалау

11.1

11.2

20__ жыл (ағымдағы)

11.3 12 12.1 12.2

Көрсеткіштердің атауы

Компания Өлшем бірлігі

Астана қаласы

2.5 Ішкі жəне сыртқы қарыз алу бөлінісінде қарыз алулар құрылымы жəне өтеу кестесі (оның ішінде еншілес ұйымдардың):

Қарыз беруші

Қазақстан Республикасы Қаржы министрiнiң 2012 жылғы 15 қазандағы № 460 жəне Қазақстан Республикасы Экономикалық даму жəне сауда министрiнiң 2012 жылғы 15 қазандағы № 289 бiрлескен бұйрығына 1-қосымша

Қазақстан Республикасы Дін істері агенттігінің бұйрығы №112

Е.ДОСАЕВ.

2.7

Кезеңнің басындағы НҚ

Қазақстан Республикасы Экономикалық даму жəне сауда министрі

2.6

Қарыз алу

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2012 жылғы 10 желтоқсанда Нормативтік-құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №8164 болып енгізілді.

Б.ЖƏМІШЕВ.

10 Жер учаскесін пайдаланғаны үшін төлем 11 Өзге де салықтар мен төлемдер

Өзге операциялық шығыстар Кері бағамдық айырма, нетто Қаржылық шығыстар Қауымдасқан компания шығынындағы үлесі Салық салынғанға дейінгі кіріс/ шығын Корпоративтік табыс салығы бойынша шығыстар Таза кіріс (шығын минус белгісімен көрсетіледі) Активтер, оның ішінде: Ұзақ мерзімді активтер Қысқа мерзімді активтер Міндеттемелер, оның ішінде: Қысқа мерзімді міндеттемелер Ұзақ мерзімді міндеттемелер Капитал, оның ішінде: Жарғылық (акционерлік) капитал Эмиссиялық кіріс Сатып алынған меншікті үлес құралдары Резервтер Бөлінбеген кіріс (өтелмеген залал) Төленбеген капитал Азшылық үлесі

2.5

% төлеу

Қазақстан Республикасы Қаржы министрі

2.4

НҚ-ды өтеу

3. Қорытынды ережелер 10. Құрмет грамотасын табыстауды жəне Төрағаның алғысын жариялауды Төраға немесе алмастыратын тұлға, не болмаса ол болмаған кезде оның уəкілетті лауазымды тұлғалары салтанатты түрде жүзеге асырады. 11. Мемлекеттік органның немесе басқа да ұйымның кадр қызметі қызметкердің еңбек кітапшасына жəне жеке іс-қағазына бұйрықтың шыққан күні мен нөмірін көрсете отырып, көтермелеу туралы тиісті жазба енгізеді.

тізбесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Экономикалық даму жəне сауда министрінің 2010 жылғы 10 қыркүйектегі № 177 жəне Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2010 жылғы 24 қыркүйектегі № 478 бірлескен бұйрығының (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2010 жылы 12 қазанда № 6545 болып тіркелген) күші жойылды деп танылсын. 3. Қазақстан Республикасы Экономикалық даму жəне сауда министрлігінің Мемлекеттік активтерді басқару саясаты департаменті (Д.Ə. Қалиева): 1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін; 2) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуінен соң он күнтізбелік күн ішінде оның ресми түрде жариялануға жіберілуін; 3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Экономикалық даму жəне сауда министрлігінің ресми интернет-ресурсында жариялануын қамтамасыз етсін. 4. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру комитеті (Э.К. Өтепов) Даму жоспарының нысандары мен көрсеткіштері тізбесін «Есептілік берудің бірыңғай жүйесі» деген бағдарламалық қамтамасыз етуге енгізуді қамтамасыз етсін. 5. Осы бірлескен бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Экономикалық даму жəне сауда вице-министрі А.М. Ескендіровке, Қазақстан Республикасы Қаржы вице-министрі Р.Е.Дəленовке жүктелсін. 6. Осы бұйрық ресми түрде алғашқы жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі.

Кезеңнің басындағы НҚ

(Соңы. Басы 14-бетте). 6. Бір тұлға Құрмет грамотасымен марапаттауға бес жыл ішінде екі рет ұсынылмайды. 7. Агенттіктің құрылымдық бөлімшесінің, Агенттіктің ведомстволық бағыныстағы ұйымдарының, дене шынықтыру жəне спорт мəселелері бойынша Алматы жөне Астана қалаларының облыстық жерігілікті атқарушы органдардың, (бұдан əрі - жергілікті атқарушы органдар), меншік нысанына қарамастан дене шынықтыру жəне спорт саласы мекемелерінің, қоғамдық бірлестіктердің, спорт түрлері бойынша федерациялардың басшыларының немесе оларды алмастыратын тұлғалардың ұсынымдары негізінде құрмет грамотасымен марапаттау, Алғыс жариялау жүзеге асырылады. 8. Көтермелеуге ұсынымдарды қарау мерзімі Агенттікке келіп түскен күннен бастап 30 жұмыс күнін құрайды. 9. Көтермелеу Агенттік Төрағасының немесе оның міндеттерін атқарып тұлғаның бұйрығы негізінде жүзеге асырылады.

2012 жылғы 30 қазан

www.egemen.kz

16 қаңтар 2013 жыл

Б В Қызметкерлердің адам нақты саны, оның ішінде: əкімшілік-басқарушы адам персонал өндірістік персонал адам көмекші персонал адам (жүргізушілер, еден жуушылар жəне т.б.) Штат кестесі адам бойынша саны, оның ішінде: əкімшілік-басқарушы адам персонал өндірістік персонал адам көмекші персонал адам (жүргізушілер, еден жуушылар жəне т.б.) мың Орташа айлық теңге еңбекақы, оның ішінде: əкімшілік-басқарушы мың персонал теңге өндірістік персонал мың теңге көмекші мың персоналы(жүргізутеңге шілер, еден жуушылар жəне т.б.) Еңбекақы төлеу қоры, мың оның ішінде: теңге əкімшілік-басқару мың пресоналы теңге өндірістік персонал мың теңге көмекші персоналы мың (жүргізушілер, еден теңге жуушылар жəне т.б.) Жұмыс нəтижелері мың бойынша сыйлықақы теңге беру, оның ішінде: əкімшілік-басқарушы мың персоналы теңге өндірістік персонал мың теңге көмекші персонал мың (жүргізушілер, еден теңге жуушылар жəне т.б.) Материалдық көмек мың көрсету, оның ішінде: теңге əкімшілік-басқарушы мың персонал теңге өндірістік персонал мың теңге көмекші персонал мың (жүргізушілер, еден теңге жуушылар жəне т.б.) Оқыту, біліктілікті адам арттыру жүйесімен қамтылған қызметкерлердің саны, оның ішінде: əкімшілік-басқарушы адам персонал өндірістік персонал адам Оқытуға, біліктілікті мың теңге арттыруға жұмсалатын қаражаттар, оның ішінде: əкімшілік-басқарушы мың персонал теңге өндірістік персонал мың теңге Жаңа жұмыс бір орындарын құру, лік оның ішінде: əкімшілік-басқарушы бірлік персоналы өндірістік персонал бірлік Медициналық қызмет мың көрсету бойынша теңге шығыстар, оның ішінде: əкімшілік-басқарушы мың персонал теңге өндірістік персонал мың теңге көмекші персонал мың (жүргізушілер, еден теңге жуушылар жəне т.б.) Қызметкерлерге мың берілген несиелер, теңге оның ішінде: əкімшілік-басқарушы мың персонал теңге өндірістік персонал мың теңге көмекші персонал мың (жүргізушілер, еден теңге жуушылар жəне т.б.) Кадрлардың % тұрақтамаушылық деңгейі, оның ішінде: əкімшілік-басқарушы % персонал өндірістік персонал %

ЕҰ1

ЕҰ n

факт бағалау факт 20__ факт бағалау факт 20__ факт 20__ бағалау факт 20__ 20__ 20__ жылғы 20__ 20__ жылғы жылғы жылғы 20__ жылғы жылғы жылғы жылғы (бұған жылғы (ағымдағы) (бұған (бұған (ағымдағы) (бұған (бұған (ағымдағы) дейінгі (бұған дейінгі дейінгі) дейінгі жылдың дейінгі) жылдың жылдың дейінгі) алдындағы) алдындағы) алдындағы) 1

3. Жылдар бойынша бөлiп көрсетiлген бес жылдық кезеңге арналған мақсаттар, мiндеттер, оның iшiнде Компанияның жəне акциялары (қатысу үлестерi) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешiмдердi айқындау құқығын беретiн осы заңды тұлғалардың, қызметi тиiмдiлiгiнiң түйiндi көрсеткiштерi:

(Соңы 16-бетте).

www.egemen.kz

16 қаңтар 2013 жыл

* Компанияның Даму стратегиясында көрсетілген қызметінің стратегиялық бағыттарын ескере отырып 4.2 қарыздарды тарту жəне олардың негiздемесi: р/с Борыштың Кредиторға Жеңілдік № атауы, пайда сыйақының кезең болған күні жылдық ставкасы ,%

1 ішкі

Қарыз алу үшін негіз

13-нысан

Акционер-лер Кредитор Қарыз сомасы, мың теңге жиналысының атауы 20ХХ-2 20ХХ-1 20ХХ (жалғыз есепті ағымдағы кезекті акционер) жəне/ қаржы қаржы қаржы немесеДиректоржылының жылының жылына лар кеңесіның фактісі бағалауы жоспар жəне/немесе тағы басқалар шешімі 5 6 7 8 9

____ қарызды өту 20ХХ-2 20ХХ-1 есепті қаржы жылының фактісі

ағымдағы қаржы жылының бағалауы

20ХХ кезекті қаржы жылына жоспар 12

Өлшем бірлігі

А 1 2

Б В Сатып алу көлемі мың тенге Жергілікті қамту %

20__жыл жофакт спар 1 2

20__жыл жофакт спар 3 4

20__жыл жофакт спар 5 6

20__жыл жофакт спар 7 8

20__жыл жофакт спар 9 10

7 8 9 10 11 12 13 14

Салық жəне бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер

6=(5/4*100) 7

факт

20__жыл жоспар

20__жыл

ауытқу %

18-нысан мың теңге

ауытқу %

факт

жоспар

факт

ауытқу %

жоспар

ауытқу %

3=(2/1*100) 4

факт

ауытқу %

жоспар

20__жыл

факт

жоспар

20__жыл

факт жоспар % ауытқу

жоспар % ауытқу

факт

факт жоспар % ауытқу

% ауытқу

жоспар

жоспар факт % ауытқу

% ауытқу

8 8.1

бюджеттік

қарыз

Жоспарланған жылда игерілуі Игерілуі тиіс тиіс барлығы оның ішінде: 20__ 20__ барлығы Оның ішінде жыл жыл қаржыландыру көзінен

өз

бюджеттік

В Г

Жобаның құны, мың теңге барлығы оның ішінде: Жоспарланған жылдың басына дейінгі кезеңде игерілгені барлығы Оның ішінде қаржыландыру көзінен

20__ жыл

8.4 8.5 8.6 8.7

3=(2/1*100) 4

6=(5/4*100) 7

20__ж. факт

20__ж.

9=(8/7*100) 10 11 12=(11/10*100) 13 14 15=(14/13*100)

1.9.1 1.9.N 2. 2.1

9=(8/7*100) 10 11 12=(11/10*100) 13 14 15=(14/13*100)

1 x

адам

2.8

адам адам

x x

2.8.1 2.8.N 3 3.1 3.2 4

1.1

2 2.1 2.2 2.3 3 3.1 3.2 3.3 4 4.1 4.2 4.3 5 5.1 5.2 5.3 6 6.1 6.2 6.3 7

7.1

көмекші персонал (жүргізушілер, еден жуушылар жəне т.с.с.) Еңбекақы қоры, оның ішінде: əкімшілік-басқарушы персонал өндірістік персонал көмекші персонал (жүргізушілер, еден жуушылар жəне т.с.с.) Жұмыс нəтижелері бойынша сыйақы төлеу, оның ішінде: əкімшілік-басқарушы персоналы өндірістік персонал көмекші персонал (жүргізушілер, еден жуушылар жəне т.с.с.) Материалдық көмек көрсету, оның ішінде: əкімшілік-басқарушы персонал өндірістік персонал

9=(8/7*100) 10 11 12=(11/10*100) 13 x x

факт

В адам

жоспар

Б Қызметкерлердің нақты саны, барлығы, оның ішінде: əкімшілік-басқарушы персоналы өндірістік персонал көмекші персонал (жүргізушілер, еден жуушылар жəне т.с.с.) Штат кестесі бойынша жұмыс істейтіндердің саны, оның ішінде: əкімшілік-басқарушы персонал өндірістік персонал көмекші персонал (жүргізушілер, еден жуушылар жəне т.с.с.) Орташа айлық еңбекақы, оның ішінде: əкімшілік-басқарушы персонал өндірістік персонал

6=(5/4*100) 7 x

20__жыл % ауытқу

А 1

20__жыл факт

өлшем бірлігі

3=(2/1*100) 4 x

20__жыл

2.4

Көрсеткіштер атауы

20__жыл

2.3

р/с №

жоспар

20__жыл

15=(14/13*100)

2.5 2.6 2.7

адам адам адам адам мың теңге мың теңге мың теңге мың теңге мың теңге мың теңге мың теңге мың теңге мың теңге мың теңге мың теңге мың теңге мың теңге мың теңге мың теңге мың теңге

көмекші персонал (жүргізушілер, еден жуушылар жəне т.с.с.) адам Оқыту, біліктілікті арттыру жүйесімен қамтылған қызметкерлердің саны, оның ішінде: əкімшілік-басқарушы адам персонал

7.2

өндірістік персонал

адам

Оқытуға, біліктілікті арттыруға арналған шығындар, оның ішінде:

мың теңге

8.1

əкімшілік-басқарушы персонал

мың теңге

8.2

өндірістік персонал

мың теңге

6=(5/4*100)

20__жыл

9=(8/7*100)

20__жыл

12=(11/10*100) 13

15=(14/13*100)

4.1 4.2 5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 6

6.1 6.2 6.2.1 6.3 7 8 9

20_жыл

3=(2/1*100) 4

20_жыл

3=(2/1*100) 4

20_жыл

3=(2/1*100) 4

Астана қаласы

Корпоративтік басқару рейтингі 20__жыл 20__жыл 1 2

№115

Астана қаласы

«Бюджеттік кредит берудің орындылығын айқындау тəртібі туралы ережелерді бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Экономика жəне бюджеттік жоспарлау министрінің 2009 жылғы 16 шілдедегі № 151 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Бюджет кодексiнің 187-бабы 1) тармақшасына сəйкес, сондай-ақ «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне бюджет процесіне қатысушылардың, бюджет қаражатын алушылардың жауапкершілігін күшейту жəне бюджеттік рəсімдердің тиімділігін арттыру бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 16 ақпандағы Заңын іске асыру мақсатында бұйырамын: 1. «Бюджеттік кредит берудің орындылығын айқындау тəртібі туралы ережелерді бекiту туралы» Қазақстан Республикасының Экономика жəне бюджеттік жоспарлау министрінің 2009 жылға 16 шілдедегі № 151 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5727 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы орталық атқарушы жəне өзге де орталық мемлекеттік органдарының 2009 жылғы № 8 актілер жинағында жарияланған) мынадай өзгеріс енгізілсін: көрсетілген бұйрықпен бекітілген Бюджеттік кредит берудің орындылығын айқындау қағидасы осы бұйрыққа қосымшаға сəйкес жаңа редакцияда жазылсын. 2. Инвестициялық саясат департаменті (Н.А.Аязбаев) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін. 3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Экономикалық даму жəне сауда вице-министрі М.Ə.Құсайыновқа жүктелсін. 4. Осы бұйрықтың əрекеті ол қолданылуға енгенге дейін туындаған қатынастарға таралмайда. 5. Осы бұйрық оны алғаш ресми жарияланған күннен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Министрдің міндетін атқарушы М. ҚҰСАЙЫНОВ. Қазақстан Республикасы Экономикалық даму жəне сауда министрдің міндетін атқарушының 2012 жылғы 18 сəуірдегі № 115 бұйрығына қосымша Қазақстан Республикасы Экономика жəне бюджеттік жоспарлау министрінің 2009 жылғы 16 шілдедегі № 151 бұйрығымен бекітілген Бюджеттік кредиттеудің орындылығын айқындау қағидалары

27-нысан

1 N

№836

«Байланыс туралы» Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 5 шілдедегі Заңының 35-бабының 1-1-тармағына сəйкес, бұйырамын: 1. «Тарификация бірліктерінің өлшемдерін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ақпараттандыру жəне байланыс агенттігі төрағасының 2009 жылғы 2 ақпандағы № 43 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5573 тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін: көрсетілген бұйрықпен бекітілген Тарификация бірліктерінің өлшемдерінде: 4-тармақтың 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын: «2) халықаралық телефондық трафигі – 10 секунд (2014 жылғы 1 қаңтардан – 1 секунд);»; 5-тармақта: 2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын: «2) халықаралық телефон байланысы: таяу жəне алыс шетел желілерінде қосылуларды ұсыну кезінде – 10 секунд (2014 жылғы 1 қаңтардан – 1 секунд); басқа байланыс операторлар желісінен таяу жəне алыс шетел желілеріне қосылуларды ұсыну кезінде – 10 секунд (2014 жылғы 1 қаңтардан – 1 секунд);»; 4) тармақша мынадай редакцияда жазылсын: «4) халықаралық роуминг кезінде ұялы байланыс – 30 секунд (2015 жылғы 1 қаңтардан – 10 секунд).». 2. Қазақстан Республикасы Көлік жəне коммуникация министрлігінің Байланыс жəне ақпараттандыру комитеті (Р.Р. Нұршабеков) заңнамада белгіленген тəртіппен: 1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін; 2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден кейін оның бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялануын жəне Қазақстан Республикасы Көлік жəне коммуникация министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін. 3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Көлік жəне коммуникация вице-министрі С.С. Сарсеновке жүктелсін. 4. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен бастап он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Министр А. ЖҰМАҒАЛИЕВ.

2012 жыл 18 сəуір

13. Компанияда жəне акциялары (қатысу үлестері) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешімдерді айқындау құқығын беретін осы заңды тұлғалардағы корпоративтік басқаруды дамытуға жəне стандарттарын енгізуге бағытталған жоспарланған іс-шаралар бойынша ақпарат, оның ішінде:

Б Компания 1 ЕҰ n ЕҰ

1. Жалпы ережелер 1. Осы Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігін арттыру саласындағы аккредиттеу жөніндегі комиссия туралы ереже (бұдан əрі – Ереже) «Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігін арттыру туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 11) тармақшасына сəйкес əзірленді жəне энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігін арттыру саласындағы аккредиттеу жөніндегі комиссияның (бұдан əрі – Комиссия) қызмет тəртібін айқындайды. 2. Комиссия өз қызметін Қазақстан Республикасының Конституциясына, заңдарына, Президенттің жəне Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілеріне, өзге де нормативтік құқықтық актілерге жəне осы Ережеге сəйкес жүзеге асырылады. 3. Комиссияның негізгі міндеті заңды тұлғалардың энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігін арттыру саласындағы аккредиттеу туралы құжаттарын қарастыру болып табылады. 2. Комиссия қызметін ұйымдастыру 4. Комиссия құрамын Индустрия жəне жаңа технологиялар министрлігінің басшылығы бекітеді. 5. Комиссия құрамына сəулет, қала құрылысы жəне құрылыс істері жөніндегі уəкілетті органның, энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігін арттыру саласындағы уəкілетті органның өкілдері кіреді. 6. Комиссияны төраға басқарады, ол Комиссияның қызметін басқарады, Комиссия мəжілісінде төрағалық етеді, оның жұмысын жоспарлайды, оның шешімінің асырылуына жалпы бақылауды жүзеге асырады. Төраға болмаған уақытта оның функцияларын орынбасар орындайды. 7. Комиссия жұмысының ұйымдық-техникалық қамтамасыз етілуін Қазақстан Республикасы Индустрия жəне жаңа технологиялар министрлігінің Мемлекеттік энергетикалық қадағалау жəне бақылау комитеті жүзеге асырады. 8. Комиссия хатшысы Комиссия мəжілісінің күн тəртібін қалыптастырады, тиісті құжаттарды, материалдарды дайындауды қамтамасыз етеді жəне Комиссия мəжілісінің хаттамасын жасайды. Хатшы Комиссия мүшесі болып табылмайды. 9. Комиссияның жұмыс мəжілісінің материалдары Комиссия мүшелерінің əрқайсысына мəжілістің болуына кем дегенде бес жұмыс күні қалғанда жеткізіледі. 10. Комиссия мəжілісі айына екі рет жүргізіледі жəне оған Комиссияның жалпы мүшелер санының кемінде үштен екісі қатысатын болса, заңды болып табылады. 3. Комиссияда материалдарды қарау 11. Комиссия аккредиттеуге ұсынылған құжаттарды қарауды энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігін арттыру саласындағы уəкілетті органға құжаттар түскен күннен бастап отыз жұмыс күні ішінде жүзеге асырады. 12. Комиссия аккредиттеу туралы куəліктің берілуі немесе аккредиттеуден бас тарту туралы шешім қабылдайды. Комиссия қабылданған шешімдер хаттамамен ресімделеді, оған төрағалық етуші, қатысушы мүшелер жəне Комиссия хатшысы қол қояды. 13. Комиссия шешімінің қорытындылары бойынша уəкілетті орган заңды тұлғаға аккредиттеу туралы куəлікті береді не аккредиттеуден жазбаша дəлелді бас тартуды сəйкесінше шешімді қабылдаған сəттен бастап бес жұмыс күні ішінде жібереді. 14. Комиссия мүшелерінің ерекше пікірлері білдірілген жағдайда, олар жазбаша түрде жазылады жəне Комиссия хаттамасына қоса беріледі.

Қазақстан Республикасы Экономикалық даму жəне сауда министрлігінің бұйрығы

Компания қызметінің шоғырландырылған негізгі қаржылық көрсеткіштеріне Компанияның есеп саясаты туралы ақпарат жəне көрсеткіштердің есептерін көрсете отырып түсіндірме жазба қоса беріледі.

Компания атауы

Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігін арттыру саласындағы аккредиттеу жөніндегі комиссия туралы ереже

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрілігінде 2012 жылғы 26 желтоқсанда Нормативтік-құқықтық келісімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №8241 болып енгізілді.

* бұл нысан əрбір еншілес ұйым бойынша жеке толтырылады

р/с № А

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасы Индустрия жəне жаңа технологиялар министрінің 2012 жылғы 3 қазандағы №358 бұйрығымен бекітілген

«Тарификация бірліктерінің өлшемдерін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ақпараттандыру жəне байланыс агенттігі төрағасының 2009 жылғы 2 ақпандағы № 43 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы

Өнімді өткізуден, орындалған жұмыстан жəне көрсетілген қызметтен түсетін кіріс Қаржыландырудан түсетін кірістер Активтерді шығарудан түсетін кірістер Өтеусіз алынған активтерден түсетін кірістер Операциялық жалға беруден түсетін кірістер Үлестік қатысу əдісімен есептелетін инвестициялар бойынша кірістер Қаржы құралдары бойынша кірістер Бағамдық айырма бойынша кірістер Өзге де кірістер, оның ішінде: ………… ………… Шығыстар, оның ішінде: Өткізілген өнімнің, орындалған жұмыстың жəне көрсетілген қызметтің өзіндік құны Корпоративтік табыс салығы бойынша шығыстар Жалпы жəне əкімшілік шығыстар Активтерді шығарудан шығыстар Активтердің құнсыздануынан түсетін шығыстар Бағамдық айырма бойынша шығыстар Қаржыландыру шығыстары Өзге де шығыстар, оның ішінде ………… ………… Активтер, оның ішінде: Ұзақ мерзімді активтер Қысқа мерзімді активтер Міндеттемелер, оның ішінде: Қысқа мерзімді міндеттемелер Ұзақ мерзімді міндеттемелер Капитал, оның ішінде: Жарғылық (акционерлік) капитал Эмиссиялық кіріс Сатып алынған меншікті үлес құралдары Резервтер Бөлінбеген кіріс (өтелмеген шығын) Төленбеген капитал Азшылық үлесі Қаржыландырудың барлық көздері есебінен инвестициялар, оның ішінде: өз қаражаты есебінен қарыз қаражаты есебінен бюджет кредиттері есебінен бюджет қаражаты есебінен Таза кіріс (залал минус белгісімен көрсетіледі) Қызметтің рентабельділігі, % Экономикалық қосылған құн EVA (Economic Value Added)

1.9

жоспар

20__ж.

20__жыл

«Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігін арттыру туралы» Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 13 қаңтардағы Заңының 5-бабының 11) тармақшасына сəйкес бұйырамын: 1. Қоса беріліп отырған Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігін арттыру саласындағы аккредиттеу жөніндегі комиссия туралы ереже бекітілсін. 2. Қазақстан Республикасы Индустрия жəне жаңа технологиялар министрлігінің Мемлекеттік энергетикалық қадағалау мен бақылау комитеті (А.А. Тұрлубек) заңнамамен белгіленген тəртіпте осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін жəне оның кейіннен бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялануын қамтамасыз етсін. 3. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Министр Ə. ИСЕКЕШЕВ.

2012 жылғы 29 қараша

1.1

1.8

Астана қаласы

Қазақстан Республикасы Көлік жəне коммуникация министрлігінің бұйрығы

Б Кірістер, барлығы, оның ішінде:

1.7

№358

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2012 жылғы 12 қарашада Нормативтік-құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне № 8074 болып енгізілді.

А 1

1.6

20__ж.

3=(2/1*100)

Көрсеткіштің атауы

1.5

20__ж.

р/с №

1.4

23-нысан

20__жыл

12.2 Компанияның жəне акциялары (қатысу үлестері) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешімдерді тікелей айқындау құқығын беретін осы заңды тұлғалардың негізгі шоғырландырылмаған көрсеткіштерінің болжамы: Компанияның (еншілес ұйымның)* атауы 26-нысан мың теңге

1.3

№ Қаржы құралдарының Өлшем бірлігі р/с атауы

20__ жыл

8.2 8.3

1.2

9. Уақытша бос ақша қаражатын басқару, оларды орналастыру саясаты:

1.2 1.3

6. Əкiмшiлiк шығыстар, өсу немесе төмендеу негiздемесiмен қоса болжам: Компанияның (еншілес ұйымның)* атауы

Б 1 Əкімшілік шығыстар, барлығы Қорлар Қызметкерлердің еңбекақысы Еңбекақыдан аударымдар Материалдық емес активтердің амортизациясы Негізгі құралдардың тозуы Негізгі ққұралдар мен материалдық емес активтерге қызмет көрсету жəне жөндеу Көлік қызметтері бойынша шығыстар Байланыс қызметтері бойынша шығыстар Консультациялық шығыстар Аудиторлық шығыстар Ақпараттық қызметтер Іссапар шығыстары Өкілдік шығыстар Қайырымдылық жəне демеушілік көмек көрсетуге байланысты шығыстар Қауіпсіздік техникасын жəне еңбекті қорғау бойынша шығындар Əлеуметтік бағдарлама бойынша шығыстар

Б Капитал салымдары, барлығы, оның ішінде: 1.1. инвестициялық жобалар, барлығы 1.1.1 жаңа жобаларға капитал салымдары 1.1.2 қолданыстағы жобаларға капитал салымдары … 1.1.N 1.2 негізгі құралдарды сатып алу 1.3 материалдық емес активтерді сатып алу ... 1.N 2 Инвестициялар, барлығы 2.1 акциялар пакетін (қатысу үлестерін) сатып алу 2.2 жарғылық капиталға салымдар … 2.N Жиыны:

20__жыл

Б 1 Кірістер, барлығы оның ішінде Негізгі қызметтен түсетін кірістер Өзге операциялық кірістер Жағымды бағамдық айырма, нетто Қаржылық кіріс Қауымдасқан компания пайдасының үлесі Компания акционеріне тиісті салықтарды шегергендегі, жиынтық кіріс Қатысудың бақылаушы емес үлесіне тиісті салықтарды шегергендегі, жиынтық кіріс Шығыстар, барлығы, оның ішінде: Негізгі қызметтен түсетін шығыстар Жалпы жəне əкімшілік шығыстар, барлығы Іске асыру бойынша шығыстар Өзге операциялық шығыстар Кері бағамдық айырма, нетто Қаржылық шығыстар Қауымдасқан компания шығынындағы үлесі Салық салуға дейінгі кіріс/ залал Корпоративтік табыс салығы бойынша шығыстар Таза пайда (залал минус белгісімен көрсетіледі) Активтер, оның ішінде: Ұзақ мерзімді активтер Қысқа мерзімді активтер Міндеттемелер, оның ішінде: Қысқа мерзімді міндеттемелер Ұзақ мерзімді міндеттемелер Капитал, оның ішінде: Жарғылық (акционерлік) капитал Эмиссиялық кіріс Сатып алынған меншікті үлес құралдары Резервтер Бөлінбеген кіріс (өтелмеген залал) Төленбеген капитал Азшылық үлесі

2.2

17-нысан

20__жыл

7.2

10. Компанияның кадр саясаты (қызметкерлердің жоспарланған орташа жылдық саны, орташа айлық еңбекақы, еңбекақы төлеу қоры, кадрлардың тұрақсыздық деңгейі): 24-нысан

5. Компания мен акциялары (қатысу үлестерi) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешiмдердi айқындау құқығын беретiн осы заңды тұлғалар қызметiнiң негiзгi бағыттары бойынша баға (тариф) саясаты: табиғи монополияларды реттеу жөніндегі уəкілетті органмен келісілген негізгі тауарлар (жұмыс, қызмет) түрлеріне бағалар (тарифтер); шығындарды өзін-өзі ақтауы, орташа немесе ең жоғары табыс алу тұрғысынан бағалардың (тарифтердің) негіздемесі.

р/с № Көрсеткіштердің атауы

7.1

% ауытқул

20__ жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша Компания тобының болжамды құрылымы (топқа кіретін барлық ұйымдардың атауын көрсете отырып)

4.5 жергілікті қамтуды ұлғайту жөнiндегi iс-шаралар: Көрсеткіштердің атауы

А 1

16-нысан

Активтердің жоспарланып жатқан қайта құрылымдалуы (бөлу, бөліп шығару, қосу, жою, сату (иеліктен шығару) жаңаларын құру, акцияларды (қатысу үлестерін) сатып алу жəне т.б.)

* активтер – Компания тобына кіретін заңды тұлғалар

р/с №

6 6.1 6.2 7

жоспар факт

15=(14/13*100)

20__ 20__ 20__ 20__ 20__ жыл жыл жыл жыл жыл 1 2 3 4 5 6

% ауытқу

ауытқу%

Инвестициялық (инновациялық) жобалардың атауы

2.4

% ауытқу

Активтің тұрпаты (профильді, профильді емес, басқалар)

2.3

жоспар факт

12=(11/10*100)

4.4 активтерді қайта құрылымдау* жəне олардың негіздемесі: Компания тобының қолданыстағы құрылымы (топқа кіретін барлық ұйымдардың атауын көрсете отырып)

2.2

9=(8/7*100) 10 11 12=(11/10*100) 13 14 15=(14/13*100)

факт

ауытқу%

факт

20__жыл

р/с №

2.1

2.6 2.7

жоспар

9=(8/7*100) 10

4.1

2.5

% ауытқу

жоспар

ауытқу%

факт

жоспар

6=(5/4*100) 7

20__жыл

жоспар

20__жыл ауытқу%

жоспар

3=(2/1*100) 4

15-нысан мың тенге

жоспар

факт

20__жыл ауытқу%

Б 1 Компанияның еншілес ұйымдарынан дивидендтердің түсуі, оның ішінде: 1 ЕҰ n ЕҰ

факт

жоспар

20__жыл

21-нысан

20__жыл

8.Компанияның жəне акциялары (қатысу үлестері) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешімдерді айқындау құқығын беретін осы заңды тұлғалардың капитал салымдары мен инвестицияларының жалпы көлемі мынадай түрлер бойынша бөлiп көрсетiлген: капитал салымдары, оның ішінде инвестициялық жобалар (жаңа жобаларға капитал салымдары, қолданыстағы жобаларға капитал салымдары); объектілер құрылысы жəне жаңғырту; негізгі құралдарды сатып алу; материалдық емес активтерді сатып алу жəне өзге де салымдар; инвестициялар, оның ішінде акциялар пакетін (қатысу үлестерін) сатып алу; жарғылық капиталға салымдар жəне өзге де инвестициялар: 22-нысан

4.3 дивидендтік саясат жəне олардың негіздемесі: Көрсеткіштердің атауы

6=(5/4*100) 7

20__жыл

теңге теңге мың теңге Мемлекет меншігіндегі мың акциялар пакетіне теңге % таза пайдадан

Компания

* қаржылық міндеттемелер көлемі – мыналар болып табылатын кез-келген міндеттемелердің көлемі: шарт-міндеттемемен шартты байланыстағы: ақша қаражатын немесе өзге де қаржылық активті басқа субъектіге беру; субъект үшін ықтимал тиімсіз жағдайларда басқа субъектімен қаржылық активтермен немесе қаржылық міндеттемелермен алмасу белгіленген міндеттеме; есеп айырысу субъектінің меншікті үлестік құралдарымен жүзеге асырылатын немесе жүзеге асырылуы мүмкін жəне мынадай: кəсіпорынның меншікті үлестік құралдарының ауыспалы санын субъект беретін жəне беруге міндетті болатын; ақша қаражатының немесе басқа қаржылық активтің белгіленген сомасын алмастыруға қарағанда есеп айырысу субъектінің меншікті үлестік құралдарының белгіленген санына өзге тəсілмен жүргізілетін немесе жүргізілуі мүмкін. Бұл мақсаттар үшін ұйымның меншікті үлестік құралдарына болашақта субъектінің меншікті үлестік құралдарын алуға немесе жеткізуге шарт болып табылатын құралдар қосылмайтын шарт болып табылатын кез келген міндеттемелер көлемі. ** қарыз алу сыйымдылығының коэффициенттері – Компания (ұйым) Компаниялар (ұйымдар) үшін қарыз алу сыйымдылығының нормативтік көрсеткіштерін дербес айқындайды

р/с №

% ауытқу

Өзінің еншілес жəне тəуелді ұйымдарының пайдасына берілгенін қоспағанда, Компанияның (ұйымның) тартылған қарыздар сомасын жəне берілген корпоративтік кепілгерліктерді қоса алғанда, Компанияның (ұйымның) шекті пайдалану сыйымдылығы мен қаржылық міндеттемелерінің көлемі* арасындағы айырмашылық Компанияның (ұйымның) уəкілетті органы (лауазымды тұлғасы) Компания (ұйым) үшін бекіткен нормативтік мəндерге жететін қарыз алу сыйымдылығының коэффициенттері* Компанияның (ұйымның) корпоративтік кепілдіктері мен кепілгерліктерін ұсыну, қарызды тарту үшін қолжетімді рұқсат етілген ең жоғары сома

2 3=(2/1*100) 4

қарыз

Қарыз алудың бос сыйымдылығы

Қарыз алудың шекті сыйымдылығы

Есептеу Шоғырланəдістемесі дырылған

факт

Анықтама

В мың теңге

факт

Көрсеткіш

Б Таза пайда (шығындар минус белгісімен көрсетіледі), барлығы 2 Таза пайданы бөлу, оның ішінде: 2.1 Инвестициялық жобалар 2.1.1 ………. 2.1.N ………. 2.2 Инновациялық жобалар 2.2.1 ……… 2.2.N ……… 2.3 өткен жылдар шығындарын жабу 3 Акцияға дивидендтер: 3.1 жай 3.2 артықшылықты 4 Дивидендтер:

факт

А 1

20__жыл жоспар

20__жыл жоспар факт % ауытқу

өлшем 20__жыл бірлігі

өз

Көрсеткіштер атауы

жоспар

20ХХ кезекті қаржы жылына жоспар

Ескерту

Компанияның жəне оның еншілес ұйымдарының ағымдағы жылғы қарыз жүктемесін айқындау (ағымдағы жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша): 14-нысан

1.7

жоспар

20ХХ кезекті қаржы жылына жоспар

Өсімпұл, мың теңге 20ХХ-2 20ХХ-1 есепті ағымдағы қаржы қаржы жылының жылының фактісі бағалауы

Бірінші басшы _______________ (Фамилия, аты-жөні, тегі) М.О. * Мемлекеттік кəсіпорындар жəне мекемелер, жарғылық капиталына мемлекет қатысатын заңды тұлғалар тізіліміне есепті айдан кейінгі айдың 10-күніне дейін тоқсан сайын ұсынылады.

1.6

% ауытқу

1.4 1.5

жоспар факт % ауытқу

1.2 1.3

факт

_____сыйақыны өтеу 20ХХ-2 20ХХ-1 есепті ағымдағы қаржы қаржы жылының жылының фактісі бағалауы

1.1

жоспар

Сыйақы сомасы, мың теңге 20ХХ-2 20ХХ-1 20ХХ есепті ағымдағы кезекті қаржы қаржы қаржы жылының жылының жылына фактісі бағалауы жоспар

А 1

жоспар факт % ауытқу

р/с №

Жиыны

р/с №

р/с Көрсеткіштер атауы №

7.3 жоспарланып отырған акциялардың мемлекеттік пакетіне дивидендтерді төлеу:

Жиыны сыртқы

1 N

15=(14/13*100)

факт

% ауытқу

9=(8/7*100) 10 11 12=(11/10*100) 13

жоспар

факт

6=(5/4*100) 7

12.Компанияның жекелеген түйінді көрсеткіштерінің, сондай-ақ Компанияның негізгі шоғырландырылған жəне шоғырландырылмаған көрсеткіштерінің жəне акциялары (қатысу үлестері) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешімдерді тікелей айқындау құқығын беретін осы заңды тұлғалардың шоғырландырылған көрсеткіштерінің болжамы (кірістер, шығыстар, инвестициялар, дивидендтер, қаржылық нəтиже, қарыздар мен басқа мəліметтер): 12.1 Компанияның жəне акциялары (қатысу үлестері) Компанияға заңды тұлғалар қабылдайтын шешімдерді тікелей айқындау құқығын беретін осы заңды тұлғалардың негізгі шоғырландырылған көрсеткіштерінің болжамы: 25-нысан мың теңге жоспар

11. Қоршаған ортаны қорғау, еңбекті қорғау жəне қауіпсіздік техникасы.

ауытқу %

3=(2/1*100) 4

факт

12.2 өндірістік персонал

% ауытқу

Б 1 Төленуге жоспарланған салықтар мен төлемдер, оның ішінде: 1 Корпоративтік табыс салығы 2 Жеке табыс салығы 3 Газды конденсатқа, экспортталатын мұнай шикізатына ренталық салық 4 Жер қойнауын пайдаланушылардың арнайы төлемдері жəне салықтары 5 Əлеуметтік салық 6 Көлік құралдарына салық 7 Жер салығы 8 Мүлік салығы 9 Қоршаған ортаға эмиссия үшін төлем 10 Жер учаскесін пайдаланғаны үшін төлем 11 Өзге де салықтар мен төлемдер

факт

мың теңге

2012 жыл 3 қазан

Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігін арттыру саласындағы аккредиттеу жөніндегі комиссия туралы ережені бекіту туралы

жоспар

жоспар факт жоспар факт жоспар

11.3 көмекші персонал (жүргізушілер, еден жуушылар жəне т.с.с.) 12 Кадрлардың тұрақтамаушылық деңгейі, оның ішінде: 12.1 əкімшілік-басқарушы персонал

мың теңге

факт

мың теңге

Қазақстан Республикасы Индустрия жəне жаңа технологиялар министрлігінің бұйрығы

мың теңге

жоспар

% ауытқу

факт

20__жыл

11.2 өндірістік персонал

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2012 жылғы 12 қарашадағы Нормативтік-құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №8076 болып енгізілді.

факт

жоспар

20__жыл

мың теңге

жоспар

20_ жыл

20__жыл

% ауытқу

20_ жыл

20__жыл

факт

20_ жыл

20__жыл

жоспар

20_ жыл

р/с Көрсеткіштер атауы №

% ауытқу

20_ жыл

7.2 Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сəйкес жоспарланып отырған, Компанияның даму жоспарының тізбесінде көрсетілген салықтарды жəне бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеу (жанама салықтарды қоспағанда): 20-нысан мың теңге

% ауытқу

Өндірістік көрсеткіштер

Жиыны:

Жобаны игеру басталған күн пайдалануға берудің жоспарланған күні

Есептеу əдістемесі

Өлшем бірлігі

р/с № Көрсеткіштердің атауы

Функционалдық топ Бюджеттік бағдарламаның əкімшісі Компанияның немесе оның еншілес ұйымының атауы

факт

4. Даму жоспарын iске асыру бойынша Компания жоспарлайтын іс-шаралар, оның iшiнде: 4.1 өндiрiстiк нəтижелерге қол жеткiзу: 12-нысан

Ескерту

9=(8/7*100) 10 11 12=(11/10*100) 13 14 15=(14/13*100) 16

жоспар

* Даму жоспарының түйінді көрсеткіштерінің мəні Компанияның жəне оның еншілес ұйымдарының қаржылық, экономикалық жəне өндірістік көрсеткіштерін өзара байланыстыруды камтамасыз ету жəне салыстыру арқылы айқындалады.

20__ жыл

мың теңге

10.3 көмекші персонал (жүргізушілер, еден жуушылар жəне т.с.с.) 11 Қызметкерлерге берілген несие, оның ішінде: 11.1 əкімшілік-басқарушы персонал

мың теңге

жоспар

1 НК n НК

6=(5/4*100) 7 8

% ауытқу

n-міндет

20__ жыл

факт

1-міндет

Б В 1 2 3=(2/1*100) 4 5 Функционалдық топ Бюджеттік бағдарламаның əкімшісі Компанияның немесе оның еншілес ұйымының атауы

жоспар

n-міндет n-1 мақсат

А 1

1 НК n НК 1 НК n НК 1 НК n НК

20__ жыл

% ауытқу

1-міндет

20__жыл

факт

n НК 1 НК n НК

n-міндет n бағыты 1-мақсат

р/с Бюджеттік Ныса- 20__ жыл № бағдарланалы маның атауы бағыты

факт

1-міндет

факт

n-мақсат

1 НК n НК 1 НК

жоспар

n-міндет

% ауытқу

n НК

10.2 өндірістік персонал

% ауытқу

7. Бюджетпен қарым-қатынасы: 7.1 Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сəйкес республикалық бюджеттен жəне жергілікті бюджеттерден жоспарланып отырған түсімдер: 19-нысан мың теңге

1 НК

% ауытқу

1-міндет

* бұл нысан əрбір еншілес ұйым бойынша жеке толтырылады

жоспар

1-мақсат

……….

факт

1-бағыт

19.N

ауытқу %

20__ жыл 5

факт

20__ жыл 4

жоспар

20__ жыл 3

жоспар

20__ жыл 2

факт

20__ жыл 1

бірлік мың теңге

% ауытқу

……….

жоспар

19.1

бірлік

факт

Басқа да, оның ішінде

түрде, одан кейінгі жылдар біріктірілген (жиынтық) түрде жылдарға бөлініп, енгізілетін түзетулерді көрсетумен; үшінші жыл: бірінші жыл фактісі жəне екінші жылды бағалау, үшінші жыл толық таратылып жазылған (ашып көрсетілген) түрде, одан кейінгі жылдар біріктірілген (жиынтық) түрде жылдарға бөлініп, енгізілетін түзетулерді көрсетумен; төртінші жыл: бірінші, екінші жылдар фактісі жəне үшінші жылды бағалау, төртінші жыл толық таратылып жазылған (ашып көрсетілген) түрде, одан кейінгі жылдар біріктірілген (жиынтық) түрде жылдарға бөлініп, енгізілетін түзетулерді көрсетумен; бесінші жыл: бірінші, екінші, үшінші жылдар фактісі жəне төртінші жылды бағалау, бесінші жыл толық таратылып жазылған (ашып көрсетілген) түрде, енгізілетін түзетулерді көрсетумен толтырылады жəне түзетіледі.

жоспар

Жылдар бойынша көрсеткіштердің мəні *

бірлік

ауытқу %

Есептеу əдістемесі

жоспар

Өлшем бірлігі

факт

Компанияның Стратегиялық жоспарының түйінді көрсеткіштері (сандық немесе сапалық) В

Жаңа жұмыс орындарын құру, оның ішінде: 9.1 əкімшілік-басқарушы персонал 9.2 өндірістік персонал 10 Медициналық қызмет көрсету бойынша шығыстар, оның ішінде: 10.1 əкімшілік-басқарушы персонал

% ауытқу

11-нысан Компанияның Компанияның даму даму стратегиясының стратегиясының міндеттері мақсаттары

факт

Директорлар кеңесін ұстауға арналған шығыстар

жоспар

факт

(Соңы. Басы 15-бетте).

20__жыл 3

20__жыл 4

20__жыл 5

11-27 нысандар мынадай тəртіппен: бірінші жыл: бірінші жоспарланатын жылдың қаржы-шаруашылық қызметінің негізгі көрсеткіштері толық таратылып жазылған (ашып көрсетілген) түрде, одан кейінгі жоспарланатын жылдар біріктірілген (жиынтық) түрде жылдарға бөлініп, енгізілетін түзетулерді көрсетумен беріледі; екінші жыл: бірінші жылды бағалау, екінші жыл толық таратылып жазылған (ашып көрсетілген)

1. Жалпы ережелер 1. Бюджеттік кредит берудің орындылығын айқындау тəртібі туралы осы қағида (бұдан əрі Қағида) мемлекеттік бюджеттен бюджеттік кредит беру ретінде қаражат бөлудің орындылығын қарау мен айқындау тəртібін анықтайды. 2. Бюджеттік кредиттер: 1) ағымдағы қаржы жылына арналған республикалық бюджетте бекітілген; 2) ағымдағы қаржы жылына арналған жергілікті бюджеттер мəслихаттар шешімімен бекітілген тиісті бюджеттік бағдарламаларда көзделген мақсаттарға жəне сомалар шегінде беріледі. 3. Бюджеттік кредиттер: 1) бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыруға; 2) мемлекеттің сыртқы экономикалық қызметін жүзеге асыруға; 3) қаржы агенттіктерінің мемлекеттік инвестициялық саясатты іске асыруға; 4) төмен тұрған бюджеттердің қолма-қол ақша тапшылығының орнын толықтыруға; 5) мемлекеттің əлеуметтік саясаты міндеттерін шешуге беріледі. 4. Бюджеттік кредиттер беру мынадай: 1) бюджеттік кредитті кредит шартына сəйкес өтеу міндеттілігін көздейтін қайтарымдылық; 2) міндеттемелердің орындалуын Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəсілдермен қамтамасыз етудің болуын көздейтін қамтамасыз етілу; 3) бюджеттік кредитті бергені үшін қарыз алушының сыйақы төлеуін көздейтін ақылылық; 4) бюджеттік кредитті беру мерзімін белгілеуді көздейтін мерзімдік принциптеріне сəйкес жүзеге асырылады. 5. Қарыз алушылар, түпкілікті қарыз алушылар, сондай-ақ бюджеттік кредиттеу шарттары Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сəйкес айқындалады. 6. Бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыруға, мемлекеттің əлеуметтік саясатының міндеттерін шешуге жəне қаржы жылы ішінде қолма-қол ақшаның болжамды тапшылығы жағдайында, тиісінше облыстық бюджеттерге, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттеріне жəне аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне республикалық бюджеттен жəне облыстық бюджеттерден бюджеттік кредиттер берілуі мүмкін. 7. Бюджеттік кредиттер Қазақстан Республикасының бюджеттік заңнамасында айқындалған шарттар мен критерийлер сақталған кезде беріледі. 8. Бюджеттік кредиттер заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қатысу, қарыз алушылардың шаруашылық қызметі шығындарының орнын толтыру, сенім білдірілген өкілдердің (агенттердің) қызметтеріне ақы төлеу мақсаттарына берілмейді. 9. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі уəкілетті орган бюджеттік бағдарламалардың əкімшісі бюджеттік кредиттеу арқылы іске асыруға ұсынған бюджеттік бағдарламаларды олардың бюджеттік кредит беру критерийлеріне сəйкестілігі мəніне, сондай-ақ бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыруға бағытталған бюджеттік кредиттер бойынша экономикалық қорытындыны қарайды. 10. Бюджеттік кредит берудің орындылығын айқындауды бюджеттік өтінім мен бюджеттік жоспарлау жөніндегі уəкілетті органның немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уəкілетті органның бюджеттік кредит беру критерийлеріне бюджеттік кредит беру арқылы жүзеге асырылатын бюджеттік бағдарлама əкімшісі ұсынған бюджеттік бағдарламаға сəйкестілігі қорытындысын қарау кезінде бюджеттік комиссия жүзеге асырады. 11. Бюджеттік комиссия бюджеттік бағдарламаны бюджет жобасына қосу бойынша ұсыныстар əзірлейді. 2. Бюджеттік бағдарламалардың əкімшісі 12. Бюджеттік бағдарламалардың əкімшісі бюджеттік кредит беру кезінде кредиттік шарттың тарапы болып табылады жəне: 1) қаржы агенттіктерін қоспағанда, мамандандырылған ұйымдар мен сенім білдірілген өкілдерді (агенттерді) конкурстық негізде айқындауды; 2) бюджеттік кредиттердің мақсатты жəне тиімді пайдаланылуын, өтелуі мен оларға қызмет көрсетуге бақылауды жəне мониторингіні жүзеге асырады.

(Соңы 17-бетте).

(Соңы. Басы 18-бетте). 13. Бюджеттік бағдарламалардың əкімшілері тиісті бюджеттік комиссия айқындаған бюджеттік инвестициялық жобаларды тиісті бюджеттен қаржыландырудың шығыстар лимиттері, тізімдері жəне көлемдері шегінде бюджеттік өтінім жасайды. Бюджеттік өтінім жасаған кезде бюджеттік бағдарламалар əкімшісі бюджеттік кредиттеу жолымен қаржыландырылуы мүмкін іс-шараларды айқындайды. 14. Бюджеттік бағдарламаның əкімшісі немесе бюджетті атқару жөніндегі уəкілетті орган Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сəйкес қаржы агенттігін қоспағанда, сенім білдірілген өкілді (агентті) айқындайды. Тапсырма шартының негізінде кредитордың (сенімгердің) атынан жəне оның есебінен жəне оның нұсқауларына сəйкес бюджеттік кредит беруге байланысты белгілі бір тапсырмаларды жасайтын тұлға сенім білдірілген өкіл (агент) болып табылады. Банк, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым немесе акцияларының бақылау пакеті мемлекетке немесе Қазақстан Республикасының резиденттері болып табылатын ұлттық холдингке не ұлттық басқарушы холдингке тиесілі ұйым сенім білдірілген өкілдер (агенттер) бола алады. 15. Бюджеттік кредит берудің орындылығын айқындау үшін Бюджеттік бағдарламаның əкімшісі өзінде мыналарды қамтуы тиіс негіздемелік құжатты ұсынады: 1) бюджеттік кредиттеу жолымен стратегиялық жоспар жобасының құрамына енгізілген бюджеттік бағдарлама бойынша шығыс түрлерінің есептері; 2) бюджеттік кредиттеу бағыты көрсетілген, сондай-ақ инвестициялық бағдарламаны іске асырудың экономикалық жəне қаржылық тиімділігі есебінің факторлары мен бастапқы шарттары, альтернативті көздерді қарастыру жəне жобаны қаржыландырудың схемасы жайында ақпарат көрсетілетін ақпараттық парақ; 3) жобаны орындау үшін бюджеттік кредиттеудің орындылығын айқындайтын негіздеуші ақпарат: жобаны орындау үшін шығын көлемін растау; сəйкес салада орындалатын, оның ішінде екінші деңгейдегі банктер кредитін тарту арқылы қаржыландырылатын жобаны қаржыландыру көзін талдау; кредиттеу шарттарын негіздеу (соның ішінде сыйақы төлемі, кредит сомасы жəне оны өтеу кестесі); түпкілікті қарыз алушыларды кредиттеу шарттарын негіздеу (мұндай болған жағдайда); қаржылық агенттіктерді бюджеттік кредиттеу кезінде осы Қағидалардың қосымшасына сəйкес берілетін көрсеткіштер тізбесі, сондай-ақ Бюджеттің атқарылуы жəне оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 565-2-тармағының сəйкес құжаттардың тізбесі Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылдағы 26 қаңтардағы № 220 қаулысымен бекітілген; 4) түсіндірме хат. 3. Бюджеттік кредиттер беру кезіндегі сыйақы ставкаларын айқындау 16. Бюджеттік кредиттер бойынша сыйақы ставкаларын, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарына бюджеттік кредиттер бойынша сыйақы ставкаларын қоспағанда, қаржы агенті бюджеттік кредиттің мерзіміне сəйкес келетін айналым мерзімімен бірге бюджеттің атқарылуы жөніндегі орталық уəкілетті орган айналысқа шығарған тиісті мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша орташа өлшемді кіріс ставкасының бағалы қағаздардың ұйымдасқан қайталама нарығындағы операцияларының нəтижелері бойынша алдыңғы тоқсанда қалыптасқаннан төмен емес айқындайды. 17. Инвестициялық жобаларды іске асырған кезде бюджеттік кредит бойынша сыйақы ставкасы мынадай дəйектілікте айқындалады: түпкілікті қарыз алушылар үшін – қарыз алушылар үшін. Бюджеттік бағдарламаның əкімшісі жобаны іске асыруға мүмкіндік беретін кірістілік ставкасы жəне қарыз алушылардың маржасына салынатын параметрлер көлемі бойынша есептер мен негіздемелерді ұсынуы тиіс. Бұл ретте, агроөнеркəсіп кешені субъектілеріне берілетін кредиттер бойынша сыйақы ставкаларын қоспағанда, түпкілікті қарыз алушы үшін мамандандырылған ұйым белгілейтін сыйақы ставкасының мөлшері айналым мерзімі бюджеттің кредит мерзіміне сəйкес келетін бюджетті атқарылуы жөніндегі орталық уəкілетті орган эмитенттеген, бағалы қағаздардың ұйымдасқан қайталама нарығындағы операциялардың нəтижелері бойынша өткен тоқсанда қалыптасқан мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша кірістің орташа мөлшерлік ставкасы деңгейінде белгіленетін екі еселік сыйақы ставкасынан аспауы тиіс. Бюджеттік кредиттеу кезінде мемлекеттің əлеуметтік саясатының міндеттерін шешуге жəне мемлекеттік инвестициялық саясатты іске асыруға қаржы агенттері қарыз алушының маржасын салынатын операциялық шығыстардың көлемін ескере отырып есеп айырысу жолымен жəне ұсынылатын мəні жыл сайын бюджеттік кредит сомасының 0 %-дан 1,5 %-на дейін айқындалады. Бұл рет те қарыз алушы маржасының құрамындағы əкімшілік шығыстардың деңгейі жыл сайын бюджеттік кредит сомасының 1 %-нан аспауы тиіс, тəуекелді бағалау жыл сайын бюджеттік кредит сомасының 1 %-нан аспауы тиіс. Бұл көлемдер осы Қағидалардың 15 жəне 26-тармақтарына сəйкес құжаттама құрамында ұсынылған ақпараттың негізінде есептеледі. 18. Облыстардың жергілікті атқарушы органдары бюджеттік кредиттер бойынша сыйақы ставкасы, республикалық маңыздағы қалалар, астана кредитордың шешімімен бекітіледі 19. Айналым қаражатын толықтыру мақсатындағы сыйақы ставкасы осы Қағидалардың 9-қосымшаға сəйкес тиісті есеп айырысулар мен негіздемелерді ұсынған кезде бюджеттік бағдарлама əкімшісінің ұсыныстары бойынша айқындалады. Бұл ретте, банктік операциялардың жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу жəне қадағалау жөніндегі уəкілетті органның пруденциалды нормативтерін сақтауға тиісті. 4. Бюджеттік инвестициялық жобаларды жүзеге асыру үшін бюджеттік кредиттеу орындылығын айқындау 20. Бюджеттік инвестициялық жобаларды орындау үшін бюджеттік кредиттеудің орындылығын айқындау Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 17 сəуірдегі № 545 қаулысымен бекітілген Бюджеттiк инвестициялық жобаларды қарау, iрiктеу, iске асыруды мониторингiлеу жəне бағалау ережелеріне сəйкес жүзеге асырылады. 21. Бюджеттік бағдарлама əкімшісі осы ережелердің 15 жəне 20-тармақтарына сəйкес құжатаманы жергілікті бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыру үшін республикалық бюджет есебінен қаржыландыру жоспарланған бюджеттік кредиттер бойынша экономикалық қорытындыны қоса бере отырып мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уəкілетті органға стратегиялық жоспар жобасының құрамында жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 1 сəуіріне дейін енгізеді. Жергілікті бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыру үшін республикалық бюджет есебінен қаржыландыру жоспарланған бюджеттік кредиттер бойынша жергілікті атқарушы органға бюджеттік кредиттің орындылығы туралы қорытынды ұсынуды мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уəкілетті орган олардың бюджеттік кредиттеу критерийлеріне жəне жергілікті атқарушы органның тиісті жылға арналған борышының лимитіне сəйкестігіне қорытындысын ескере отырып мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уəкілетті орган жүзеге асырады. 5. Мемлекеттің сыртқы экономикалық қызметін бюджеттік кредиттеу орындылығын айқындау 22. Мемлекеттің сыртқы экономикалық қызметін бюджеттік кредиттеу орындылығын айқындау қаржы-экономикалық негіздеме талдауына негізделеді. 23. Бюджеттік кредиттердің қаржы-экономикалық негіздемесі ішкі саяси қызмет жөніндегі уəкілетті органның қорытындысы дайындалатын қолданыстағы бюджеттік бағдарламаны іске асыруға бюджет қаражатын салудан негіздемені, орындылықты жəне нəтижені бағалау құжатын білдіреді. 24. Бұл ретте инвестициялық жобаларды іске асыру шеңберінде қарастырылатын шет мемлекеттердің аумағында құрылыс салуды көздейтін іс-шаралар болған жағдайда аумағында осы жобаны іске асыру жоспарланған мемлекеттің заңнамасында белгіленген тəртіпте дайындалған техникалық-экономикалық негіздеме мен ол бойынша қорытындыны ұсыну қажет. 6. Қаржы агенттерінің мемлекеттік инвестициялық саясатты іске асыру үшін бюджеттік кредиттеудің орындылығын айқындау 25. Қаржы агенттерін бюджеттік кредиттеудің орындылығын айқындау: 1) бюджетті кредиттеу есебінен іске асырылатын инвестициялық жобалардың тиімділігін; 2) қарыз алушыны (мамандандырылған ұйымдар) талдауға негізделеді. Бұл ретте, айналым қаражатын толықтыруға арналған бюджеттік кредиттеудің орындылығын айқындау кезінде мамандандырылған ұйымдарды ғана талдау жүзеге асырылады. 26. Республикалық бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыруға бағытталған бюджеттік кредиттер бойынша техникалық-экономикалық негіздемесінің экономикалық сараптамасын Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын заңды тұлға жүзеге асырады. Қаржы агенттерін бюджеттік кредиттеудің орындылығын айқындау бюджеттік бағдарламаның əкімшісі ұсынған республикалық бюджеттен бюджеттік кредиттер ұсынуға бағытталған деректердің негізінде жүзеге асырылады. Инвестициялық жобалардың тиімділігін талдау инвестициялық жобаның техникалықэкономикалық негізінде (қаржы моделін жəне сонымен байланысты материалдарды қамтитын) жүргізіледі. Сондай-ақ осы қағидалардың 15-тармағына сəйкес негіздеуші құжаттамаға қосымша мынадай ақпарат ұсынылады: Түпкілікті қарыз алушыға талдау жүргізу үшін түпкілікті қарыз алушының алдындағы 3 жылдағы (өтініш берген күніне соңғы есептік кезең) қаржылық есептілік деректері пайдаланылады. Үш жылдан кем жұмыс істейтін қарыз алушыны (мамандандырылған ұйымды) талдау үшін нақты жұмыс істеген кезеңіндегі деректер қабылданады. 27. Бюджеттік кредиттер, сондай-ақ қарыз алушының (мамандандырылған ұйымдар) есебінен іске асырылатын инвестициялық жобалардың тиімділігін талдау осы қағидаларға қосымшаға сəйкес көрсеткіштер негізінде жүзеге асырылады. 7. Төменгі тұрған бюджеттердің қолдағы ақша тапшылығын жабу үшін бюджеттік кредиттеу орындылығын айқындау 28. Төменгі тұрған бюджеттің қолдағы ақша тапшылығын жабу үшін бюджеттік кредиттеу орындылығын айқындау осы Қағидалардың 9-тармағына сəйкес ұсынылған құжаттама талдауына негізделеді. 8. Мемлекеттің əлеуметтік саясаты міндеттерін шешу үшін бюджеттік кредиттеу орындылығын айқындау 29. Мемлекеттің əлеуметтік саясаты міндетін шешу үшін бюджеттік кредиттеу орындылығын айқындау тиісті салалық бағдарлама жобасын қарастыру шеңберінде жəне осы Қағидалардың 15-тармағына сəйкес бюджеттік бағдарлама əкімшісі берген құжаттама негізінде жүзеге асырылады. 30. Салалық бағдарлама жобасы, сондай-ақ осы бағдарламаға бюджеттік кредиттеу арқылы қаржыландыру жоспарланған іс-шаралар қарастырылатын өзгерістер мен толықтырулар енгізілген жағдайда бюджет коммисиясына шығаруға жатады. 31. Осы Қағидалардың 4-тармағының принциптеріне сəйкес келмейтін іс-шараларға бюджеттік кредиттер берілмейді. Бюджеттік кредиттеудің орындылығын айқындау қағидаларға қосымша Бюджеттік кредит беру негіздемесі есептерінде көрсетілетін көрсеткіштер тізімі 1. Бюджеттік кредиттер есебінен іске асырылатын инвестициялық жобалардың тиімділігін талдау 1. Инвестициялық жобаға қаражат жұмсаудың тиімділігін айқындау мақсатында инвестициялық жобаның тиімділігіне талдау жүргізілетін болады. Ол үшін мынандай көрсеткіштер пайдаланылады: қарапайым өтелімділік мерзімі (payback period, PВP); дисконтталған өтелімділік кезеңі (discounted payback period, DBP); таза дисконтталған табыс (net present value, NPV); табыстылықтың ішкі нормасы (internal rate of return, IRR); табыстылық индексі (profitability index, PI). 2. Қарапайым өтелімділік мерзімі (payback period, PBP) – инвестициялық шығыстар жабылатын жобаны жүзеге асырудың басынан бастап ең аз уақыт интервалы (инвестициялық сатының басталуы). Мына формула бойынша есептеледі:

мұндағы: – нөлдік кезеңдегі инвестициялық шығыстардың мəні; n – кезеңдер саны; – t кезеңіндегі таза ақша ағымы. РВР ұсынатын мəні: егер РВР мəні жобаның ұзақтығынан аз болса жоба тиімді болып саналады. 3. Дисконтталған өтелімділік кезеңі (discounted payback period, DPP) – ол өткеннен кейін ағымдағы таза дисконтталған табыс теріс емес болатын жəне одан əрі солай болып қалатын ең аз кезең ұзақтығы. Мына формула бойынша есептеледі:

мұндағы: – нөлдік кезеңдегі инвестициялық шығыстардың мөлшері; n – кезеңдер саны; – t кезеңіндегі таза ақша ағымы. r – дисконттау ставкасы. Дисконттау ставкасы мына формула бойынша есептеледі:

n – жобаның ұзақтығы;

Мемлекеттік статистика органдары құпиялылығына кепілдік береді Конфиденциальность гарантируется органами государственной статистики Жалпымемлекеттік статистикалық байқау бойынша статистикалық нысан Статистическая форма по общегосударственному статистическому наблюдению

– t кезеңіндегі таза ақша ағымы. r – дисконттау ставкасы. – нөлдік кезеңдегі инвестициялық шығыстардың мөлшері. Ұсынылатын PI мəні: тиімді PI жобасы үшін 1-ден артық болуы тиіс. 2. Қарыз алушыны (мамандандырылған ұйымдарды) талдау 7. Қарыз алушыны (мамандандырылған ұйымдарды) (бұдан əрі – Компания) бюджеттік кредиттеудің мақсатқа сай екендігін айқындау мақсатында мамандандырылған ұйымның қаржылық есептілігіне талдау жүргізіледі. Бұл үшін қаржылық есептілікті талдаудың мына түрлері жүргізіледі: тік талдау (vertical analysis); көлденең талдау (horizontal analysis); коэффициенттік талдау (coefficient analysis). 8. Қаржылық есептілікті көлденең жəне тік талдаудың мақсаты бухгалтерлік баланстың, кірістер мен шығыстар туралы есептің, ақша қаражатының қозғалысы туралы есептің негізгі баптарында болған өзгерістерді ұсынуды білдіреді. Көлденең (уақытаралық) талдау компанияның деректерін шамамен жəне абсолюттік түрдегі соңғы екі есепті кезеңдегі деректерін салыстыруды жəне есептіліктің немесе олардың топтарының жекелеген баптарындағы өзгерістерінің үрдістерін анықтауды білдіреді. Көлденең талдау қаржылық есептіліктің мынандай: 1 «Бухгалтерлік баланс», 2 «Табыстар мен шығындар туралы есеп» жəне 3 «Ақша қаражатының қозғалысы туралы есеп» нысандары бойынша жүргізіледі. Тік (құрылымдық талдау) талдау жалпы қорытынды көрсеткіштегі есептіліктің жекелеген баптарының үлестік салмағын айқындауды жəне алынған нəтижені алдыңғы кезеңдегі деректермен салыстыруды білдіреді. Тік талдау қаржылық есептіліктің мынандай: 1 «Бухгалтерлік баланс», 2 «Табыстар мен шығындар туралы есеп» нысандары бойынша жүргізіледі. 9. Коэффициенттік талдау Компанияның қаржылық есептілігін осындай коэффициенттің нормативтік мəндеріне сəйкестігі (ауытқуы) тұрғысынан қаржылық көрсеткіштерді (коэффициенттерді) жинақтаудың көмегімен зерделеу жəне олардың динамикасының өзгеруі дегенді білдіреді. Коэффициенттік талдау жүргізу үшін Компанияның қаржылық есептілігінің барлық нысандарынан алынатын деректер қабылданады. 10. Өтімділік коэффициенттері – Компанияның қолда бар ағымдағы (айналымдағы) активтердің есебінен ағымдағы берешектерін өтеу қабілеттігін айқындау үшін есептелетін қаржылық көрсеткіштер. Мұндай көрсеткіштердің мəні Компанияның ағымдағы берешектерінің жəне осы берешектерді өтеуді қамтамасыз етуі тиіс оның айналымдағы қаражатының мөлшерін салыстыру дегенді білдіреді. Ағымдағы өтімділік коэффициенті (current ratio, CR) Компанияның қолда бар айналымдағы қаражаты есебінен қысқа мерзімді міндеттемелерін ағымдағы орындау қабілеттігін сипаттайды. Мынандай формула бойынша есептеледі:

мұндағы: CA – ағымдағы активтер; CL – ағымдағы міндеттемелер. Ұсынылатын CR мəні: 1 – 2. <1 мəні төлем қабілеттілігін жоғалтуы мүмкін екендігін, >4 мəні – қарыз қаражатын пайдаланудың белсенділігінің жеткіліксіздігі жəне салдары ретінде, меншікті капиталының рентабельділігінің аз екені туралы куəландырады. 11. Меншікті қаражатпен қамтамасыз етілуі коэффициенті (Own Funds Ratio, OFR) оның қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін қажет Компанияның меншікті айналымдағы қаражатының бар екенін сипаттайды. Мынандай формула бойынша есептеледі:

мұндағы: ЕС – меншікті капитал; FА – айналымнан тыс активтер; СА – ағымдағы активтер. Ұсынылатын OFR мəні: >0,1. Егер есепті кезеңнің аяғындағы коэффициенттің мəні <0,1 болса Компания балансының құрылымы қанағаттанарлықсыз, ал компания төлем қабілеті жоқ болып табылады. 12. Рентабельділік коэффициенті – Компанияға жұмсалған қаражаттың жалпы тиімділігін бағалауға арналған жəне шығындардан қайтарымдылық деңгейі мен қаражатты пайдалану дəрежесін сипаттайды. 13. Активтердің рентабельділік коэффициенті (return on assets, ROA) Компанияның активтеріне жұмсалған əрбір теңгеге қанша таза пайда келгенін айғақтайды. Мынандай формула бойынша есептеледі:

мұндағы: NI – таза пайда; TA – активтердің орта жылдық сомасы. Ұсынылатын ROA мəні: көрсеткіштің өсіп келе жатқан мəні (серпінде) компания активтерінің пайда туындату қабілеттігі туралы куəландырады. 14. Меншікті капиталдың рентабельділік коэффициенті (return on equity, ROE) Компанияның меншікті капиталының бірлігінен алатын таза пайдасын көрсетеді. Мынандай формула бойынша есептеледі:

мұндағы: NI – таза пайда; EC – меншікті капиталдың орта жылдық сомасы. Ұсынылатын ROE мəні: саласына қарай əртүрлі, сонымен қатар, коэффициент мəнінің жоғарылығы оң бағаланады, өйткені капиталға авансланған əрбір теңгеге келетін таза пайда туралы куəландырады. 15. Қарыз капиталының рентабельділік коэффициенті (degree of financial leverage, DFL) қарыз капиталын пайдалану тиімділігін сипаттайды. Мынандай формула бойынша есептеледі:

– EBIT бойынша активтердің рентабельділігі; WACLP – қарыз капиталының орташа өлшенген бағасы (кредит үшін пайыздар ставкасының орташа мөлшері); TRP – пайдаға салынатын салық ставкасы; LC – қарыз капиталының орташа сомасы; EC – меншікті капиталдың орташа жылдық сомасы. Ұсынылатын DFL мəні: DFL мəні артық болған сайын, қарыз капиталына келетін пайда да арта береді деп пайымдалады. 16. Инвестициялар рентабельділігі коэффициенті (return on investment, ROI) жобаға жұмсалған ақша қаражатының сомасына қайтарымдылықты көрсетеді. Мынандай формула бойынша есептеледі:

мұндағы: NI – таза пайда; IC - инвестияланған капитал; EC – меншікті капиталдың орташа жылдық сомасы; LTL – ұзақ мерзімді міндеттемелер. Ұсынылатын ROI мəні: коэффициенттің мəні жоғары болған сайын, инвестициялар тиімді пайдаланылады. 17. Төлемге қабілеттілік (ұзақ мерзімді перспективадағы қаржылық тұрақтылық) коэффициенттері Компанияның қаржы ресурстарының жағдайын жəне олардың жол берілетін тəуекел деңгейі жағдайында төлем қабілеттігі сақталған кездегі оның іскерлік белсенділігінің өсуін қамтамасыз ету қабілеттігін сипаттайды. 18. Қаржылық тəуелсіздік қабілеті (equity to total assets, EtTA) авансталған қаржаттың жалпы сомасындағы меншікті капиталдың үлесін сипаттайды. Коэффициенттің мəні артық болған сайын қаржылық жағынан неғұрлым тұрақты жəне сыртқы кредиторлардан тəуелсіз кəсіпорын. Мынандай формула бойынша есептеледі: мұндағы: EC – меншікті капитал; TA – активтер сомасы. Ұсынылатын EtTA мəні: бұл көрсеткіш үшін нормативтік мəн 0,6 тең. 19. Қаржылық левередж коэффициенті (debt ratio, DR) кəсіпорынның қаржылық тəуекеліне тікелей теңбе тең жəне кəсіпорынның активтерін қаржыландыру көздеріндегі қарыз қаражатының үлесін көрсетеді. Мынандай формула бойынша есептеледі:

мұндағы: LC – қарыз капиталы; EC – меншікті капитал. Ұсынылатын DR мəні: диапазонда: 0,5 - 0,8. 20. Кредиттердің пайдамен қамтамасыз етілу коэффициенті (percentage of loans profit, PLP) кəсіпорынның кредиттер бойынша борыштарын өтеу мүмкіндіктерін бағалау үшін қолданылады. Мынандай формула бойынша есептеледі: мұндағы: EBIT – салықтар мен пайыздарды төлегенге дейінгі пайда; A – амортизация; CL – қысқа мерзімді міндеттемелер; LTL – ұзақ мерзімді міндеттемелер. Ұсынылатын PLP мəні: көрсеткіш мəнінің өсуі (динамикасында) кредиттеу қабілеттігі жағдайының жақсаруын айғақтайды. 21. Пайыздарды жабу коэффициенті (times interest earned, TIE) ол пайыздар төлеміне қызмет көрсете алатын кəсіпорынның операциялық пайдасын төмендетудің мүмкін дəрежесін көрсетеді. Мынандай формула бойынша есептеледі:

EBIT – салықтар мен пайыздарды төлегенге дейінгі пайда; PP – төленетін пайыздар. Ұсынылатын мəні: >1. 22. Қайтарымдылық коэффициенттері тартылған ресурстарды пайдалану қарқындылығын көрсетеді. 23. Дебиторлық берешектің қайтарымдылық коэффициенті (receivables turnover, RT) бір кезеңнің ішінде орташа есеппен дебиторлық берешектің ақша қаражатына неше рет айналғандығын көрсетеді. Мынандай формула бойынша есептеледі:

NS – өнімді сатудан түскен пайда; AR – дебиторлық берешектің орташа жылдық құны. Ұсынылатын мəні: көрсеткіш мəнінің жоғарылығы. Коэффициенттің төмен мəні дебиторлардан қаражатты өндіріп алудың күрделі екенін айғақтайды, тиісінше Компанияға айналым капиталы талап етілуінің артуы туралы куəландырады. Бұл көрсеткіштің мəндерін трендте көрсету маңызды. 24. кредиторлық берешектің қайтарымдылығы коэффициенті (payables turnover, PT)

NS – өнімді сатудан түскен пайда; AP – кредиторлық берешектің орташа жылдық құны. Ұсынылатын мəні: көрсеткіш мəнінің жоғарылығы. Көрсеткіш мəнінің төмендігі бір жағынан кредиторларға төлеу проблемаларын, екінші жағынан кредиторлармен тиімді қатынастар орналасқандығы туралы айғақтауы мүмкін. Бірінші себептегі нұсқаны болдырмау мақсатында коэффициенттің мəнін динамикасында талдау қажет. Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2012 жылғы 8 мамырда Нормативтік-құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне № 7631 болып енгізілді.

мұндағы: n – кезеңдер саны; – t кезеңіндегі таза ақша ағымы. r – дисконттау ставкасы. – нөлдік кезеңдегі инвестициялық шығыстардың мəні. Ұсынылатын NPV мəні: NPV оң мəнінде жоба тиімді деп саналады, NPV мəні теріс болған кезде – жоба қабылданбайды, NPV = 0 – жоба пайда да шығын да əкелмейді. 5. Табыстылықтың ішкі нормасы (internal rate of return, IRR) – таза келтірілген табыстың оң (немесе, ең болмағанда, нөлдік) мəнін алуды қамтамасыз ететін дисконттаудың пайыздық ставкасы. Мынандай арақатынастан айқындалады: мұндағы: n – кезеңдер саны; – t кезеңіндегі таза ақша ағымы. – нөлдік кезеңдегі инвестициялық шығыстардың мөлшері. Ұсынылатын IRR мəні: компанияның инвестициялық саясатымен айқындалатын талап етілетін рентабельділік нормасынан IRR есептелген мəні төмен болмаса жоба қолайлы деп саналады; дисконт ставкасына тең IRR кезінде, NPV нөлге тең; IRR капиталды тəуекелсіз жұмсаған жағдайдағыдан артық болуы тиіс инвестор талап етіп отырған капиталға арналған табыс нормасымен салыстырылады. 6. Табыстылық индексі (profitability index, PI) – инвестицияланған қаражаттың бірлігіне арналған табыс сомасын айқындайтын оған жұмсалған қаражатқа жобаның шамамен алғандағы қайтарымдылығы. Мына формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

2012 жылғы 12 шілде

№181

Астана қаласы

Ə.СМАЙЫЛОВ.

Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі төрағасының 2012 жылғы 12 шілдедегі №181 бұйрығына 1-қосымша Приложение 1 к приказу Председателя Агентства Республики Казахстан по статистике от 12 июля 2012 года №181 Статистикалық нысанды толтыруға жұмсалған уақыт, сағат (қажеттiсiн қоршаңыз) Время, затраченное на заполнение статистической формы, час (нужное обвести)

Аумақтық органға тапсырылады Представляется территориальному органу Статистикалық нысанды www.stat.gov.kz сайтынан алуға болады Статистическую форму можно получить на сайте www.stat.gov.kz

1 сағатқа дейiн до 1 часа

1-2

2-4

4-8

8-40

40 сағаттан артық более 40 часов

Мемлекеттік статистиканың тиісті органдарына алғашқы статистикалық деректерді уақтылы тапсырмау, дəйексіз деректерді беру «Əкімшілік құқық бұзушылық туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің 381-бабында көзделген əкімшілік құқық бұзушылық болып табылады. Несвоевременное представление, предоставление недостоверных первичных статистических данных в соответствующие органы государственной статистики является административным правонарушением, предусмотренным статьей 381 Кодекса Республики Казахстан «Об административных правонарушениях». Статистикалық нысан коды 2031101 Тұрақтандыру қорларының əлеуметтік маңызы бар Код статистической формы 2031101 азық-түлік тауарларын 1-ТҚ 1-СФ

сатып алу жəне өткізу бағасы мен көлемі туралы есеп Отчет о ценах и объемах закупа и реализации социально-значимых продовольственных товаров стабилизационных фондов

Айлық Месячная

Есепті кезең Отчетный период

жыл год

ай месяц

Əлеуметтік-кəсіпкерлік корпорациялар тапсырады (тізім бойынша) Представляют социально-предпринимательские корпорации (по списку) Тапсыру мерзімі - есепті айдан кейінгі 3-күн. Срок представления - 3-го числа после отчетного месяца. БСН коды код БИН

1. Тауарды сатып алу көлемі мен бағасы жəне оны халыққа өткізу бағасын бір өлшем бірлігімен көрсетіңіз Укажите объемы и цены закупа товара и его реализации населению, за единицу измерения Тауардың Тауардың Тауардың Тауарды Сатып алу көлемі коды1* атауы өлшем бірлігі сатып алған Объем закупа Код товара НаименоваЕдиница (өткізотандық импорттық ние товара измерения ген) күні тауарды тауарды товара Дата закупа (реализа-ции) отечест-венно- импортного го товара товара товара А Б В Г 1 2

Сатып алу бағасы, теңгемен Өткізген Цена закупа, в тенге Оператор Тауарды тауардың нақты коды бағасы, өткізу отандық импорттық Код теңгемен көлемі тауарды тауарды оператора Объем Фактическая цена отечественимпортного реализации реализации ного товара товара товара, в тенге товара 3 4 5 6 7

________________________________________

Тауардың коды осы статистикалық нысанның қосымшасына сəйкес көрсетіледі. Код товара указывается согласно приложению к настоящей статистической форме.

2. Тауарды сақтау қоймаларының саны жəне сақтау құнын көрсетіңіз Укажите количество пунктов хранения и стоимость хранения товара Тауардың коды* Код товара

Тауардың Тауарды атауы сатып алған Наименование (өткізген) күні товара Дата закупа (реализа-ции) товара

Сақтау қоймаларының саны, 1 айға сақтау қызметінің құны, 1 бірлік тонна/теңгемен Количество пунктов хранения, Стоимость услуг хранения за единиц месяц, тенге/1 тонна əлеуметтіккоммуналдық əлеуметтіккоммуналдық кəсіпкерлік меншіктегі кəсіпкерлік меншіктегі корпорация коммунальной корпорация коммунальной социальнособственности социально-пред- собственности предпринимапринимательской тельской корпорации корпорации 1 2 3 4

Қажет болған жағдайда қосымша беттерде жалғастырыңыз. При необходимости продолжите на дополнительных листах. Атауы Наименование_____________________________ __________________________________________ Электрондық мекенжайы Электронный адрес ____________________________ Орындаушының аты-жөні жəне телефоны Фамилия и телефон исполнителя _________________ Басшы Руководитель _____________________________ Бас бухгалтер Главный бухгалтер__________________________ М.О. М.П.

Мекенжайы Адреc___________________________________ _______________________________________

Телефон ____________________________ (Т.А.Ə., қолы) (Ф.И.О., подпись) _______________________ (Т.А.Ə., қолы) (Ф.И.О., подпись) ______________________

мұндағы:

Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің бұйрығы мұндағы: Е – есептеудің барлық сатысы үшін бірыңғай болып табылатын дисконт нормасы; (n-1) – бағалау кезеңі мен келтіру кезі арасындағы аралық (жылдардағы). Ұсынылатын DPP мəні: DPP мəні аз болған кезде жоба қолайлы деп саналады. 4. Таза дисконтталған табыс (net present value, NPV) – болжамдау кезеңіндегі инвестицияны іске асыру процесінде жүргізілген кірістер мен шығыстардың дисконтталған ақша ағымының айырмашылығы. Мына формула бойынша есептеледі:

www.egemen.kz

16 қаңтар 2013 жыл

Тұрақтандыру қорынан шығарылатын əлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының тізімі Атауы Бірінші сортты бидай ұны Бірінші сортты бидай ұнынан пісірілген нан Вермишель Кеспе Рожкилер Қарақұмық жармасы Сұлы жармасы Ұнтақ жарма Арпа жармасы Сөк Күріш Сиыр еті – жауырын-төс бөлігі Сүйегі бар қой еті Тауық Тауықтың сирағы (сан еті) Пастерленген сүт 2,5% Пастерленген сүт 3,2% Айран 2,5% Айран 3,2% Сүзбе Мəйекті ірімшік Жұмыртқа Күнбағыс майы Тұздалмаған сары май Өсімдік-сары май (спрэд) Картоп Сəбіз Басты пияз Аққауданды қырыққабат Қызылша Құмшекер Тұз Түйiршiктелген қара шай

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

МЖТЖН2* коды 01112102 01113003 01114001 01114002 01114003 01112202 01112203 01112201 01112204 01112205 01111001 01121105 01121401 01121501 01121504 01141104.15 01141104.18 01141302.15 01141302.18 01141401 01141403 01142001 01153001 01151001 01151004 01172001 01171004 01171002 01171001 01171003 01181001 01199001 01212001

Өлшем бірлігі килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм литр литр литр литр килограмм килограмм ондық литр килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм килограмм

___________________________________________ *

Мақсаттар бойынша жеке тұтыну жіктеуішіне тауар айқындамасының номенклатурасы. Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі төрағасының 2012 жылғы 12 шілдедегі №181 бұйрығына 2-қосымша

«Тұрақтандыру қорларының əлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларын сатып алу жəне өткізу бағасы мен көлемі туралы есеп» (коды 2031101, индексі 1-ТҚ, кезеңділігі айлық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру бойынша нұсқаулық 1. Осы Нұсқаулық «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 7) тармақшасына сəйкес əзірленді жəне «Тұрақтандыру қорларының əлеуметтік маңызы бар азықтүлік тауарларын сатып алу жəне өткізу бағасы мен көлемі туралы есеп» (коды 2031101, индексі 1-ТҚ, кезеңділігі айлық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыруды нақтылайды. 2. Осы статистикалық нысанды толтыру мақсатында келесі анықтамалар қолданылады: 1) оператор – Əлеуметтік-кəсіпкерлік корпорация (бұдан əрі – ƏКК) жəне (немесе) тұрақтандыру қорының азық-түлік тауарларын халыққа өткізуді жүзеге асыратын оның аффилирлі тұлғасы; 2) өткізу бағасы – бекітілген үстемесімен халыққа сатылған нақты тауардың бағасы; 3) сатып алу бағасы – отандық жəне (немесе) импорттық өндірілген нақты тауардың қосымша құн салығын жəне көлік шығыстарын қоса алғандағы бағасы; 4) сатып алу (өткізу) көлемі – сатып алынған (өткізілген) азық-түлік тауарларының натурал өлшемдегі саны. 3. 1, 2 - бөлімдердегі А, Б бағандары жəне 1-бөлімдегі В бағаны «Тұрақтандыру қорларының əлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларын сатып алу жəне өткізу бағасы мен көлемі туралы есеп» (коды, индексі 1-ТҚ, кезеңділігі айлық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанының «Тұрақтандыру қорынан шығарылатын əлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының тізімі» қосымшасына сəйкес толтырылады. 1 - бөлімдегі А бағанында Тұрақтандыру қорына сатып алынған (өткізілген) əлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының коды көрсетіледі. Б бағанында сатып алынған (өткізілген) азық-түлік тауарларының атауы жазылады. В бағанында сатып алынған (өткізілген) азық-түлік тауарларының өлшем бірлігі көрсетіледі. Г бағанында азық-түлік тауарларын сатып алған немесе өткізген күні көрсетіледі. 4. Егер азық-түлік тауарларының бір түрі бірнеше рет сатып алынса, онда əрбір сатып алу күндері бөлек жолға жазылады. Егер тауарды бірнеше рет өткізсе, онда өткізген күндері де бөлек жолға жазылады. 5. 1 - бөлімде 1, 2, 6 - бағандары бойынша сатып алынған (өткізілген) азық-түлік тауарларының көлемі бір өлшем бірлігімен көрсетіледі. 3, 4 - бағандары бойынша отандық жəне (немесе) импорттық өндірілген нақты тауардың қосымша құн салығын жəне көлік шығыстарын қоса алғандағы сатып алу бағасы көрсетіледі. 5 - бағанда ƏКК жəне (немесе) тұрақтандыру қорының азық-түлік тауарларын халыққа өткізуді жүзеге асыратын оның аффилирлі тұлғасының коды көрсетіледі. Оператордың коды келесі тəртіпте беріледі: 1) егер тауарды өткізуді ƏКК өзі жүзеге асырса - «0» коды беріледі; 2) егер ƏКК-нің азық-түлік тауарларын өткізетін бірнеше операторлары болса, онда олар бір санынан басталатын ретпен кодталады; 3) операторлардың коды есепті жыл бойы өзгеріссіз қалады. Егер есепті айда жаңа оператор пайда болса, онда оған соңғы реттік нөмірі беріледі. 7 - бағанда халыққа сатылған тауардың нақты бағасы бекітілген үстемесімен қоса көрсетіледі. Сату бағасы өзгерген жағдайда деректер жеке жолда көрсетіледі. 6. 2 - бөлімдегі 1, 2 - бағандарда ƏКК немесе коммуналдық меншіктегі сақтау қоймаларының саны көрсетіледі. Сақтау қоймаларының саны өзгерген жағдайда, олар туралы деректерді күнін жазып, жаңа жолда көрсетеді. 3, 4 - бағандарда Тұрақтандыру қорына сатып алынған азық-түлік тауарларын бір айға, бір тоннасын сақтау қызметінің құны көрсетіледі. 7. Сатып алу (өткізу) бағасы бүтін санға дейiнгі дəлдікпен көрсетiледi. 8. Арифметикалық-логикалық бақылау: 1) егер 1 - бөлімдегі Г бағаны толтырылса, онда 1, 3 жəне 2, 4, 5, 6, 7 - бағандарын толтыру міндетті; егер 1 - бөлімдегі баған 1≠0, онда баған 3≠0; егер 1 - бөлімдегі баған 2≠0, онда баған 4≠0; егер 1 - бөлімдегі баған 6≠0, онда бағандар 5≠0 жəне 7≠0; 2) егер 2 - бөлімдегі В бағаны толтырылса, онда 1 жəне 2 бағандарын толтыру міндетті. Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2012 жылғы 28 тамызда Нормативтік-құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №7884 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2012 жылғы 31 тамыз

№1128

Астана, Үкімет Үйі

«Қазақстан Республикасының аумағында жылжымайтын мүлік объектілерінің мекенжайын анықтау жөнінде анықтама беру», «Сəулетжоспарлау тапсырмасын беру», «Іздестіру қызметіне лицензия беру, қайта ресімдеу, лицензиялардың телнұсқасын беру», «Үлескерлердің ақшасын тарту есебінен тұрғын жайлар құрылысын ұйымдастыру жөніндегі қызметке лицензия беру, қайта ресімдеу, лицензияларға телнұсқасын беру» мемлекеттік қызмет стандарттарын бекіту жəне Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Мемлекеттік қызметтер көрсету стандарттарын бекіту жəне Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 20 шілдедегі № 745 қаулысына толықтыру енгізу туралы» 2010 жылғы 7 қазандағы № 1036 жəне «Жергілікті атқарушы органдар көрсететін əлеуметтік қорғау саласындағы мемлекеттік қызметтердің стандарттарын бекіту туралы» 2011 жылғы 7 сəуірдегі № 394 қаулыларына өзгерістер енгізу туралы (Жалғасы. Басы өткен 778-784, 842-846-нөмірлерде). 5. Шағымдану тəртібі 20. Осы стандарттың 21-тармағында уəкілетті орган қызметкерлерінің əрекетіне (əрекетсіздігіне) шағымдану тəртібін түсіндіретін жəне шағымды дайындауда жəрдем көрсететін лауазымды тұлғаның байланыс деректері көрсетілген. Орталық филиалы қызметкерінің əрекетіне (əрекетсіздігіне) шағымдану тəртібі туралы ақпаратты «электрондық үкіметтің» call-орталығының ақпараттық-анықтамалық қызметінің телефоны (1414) жəне осы стандартқа 2-қосымшада көрсетілген мекенжайлар мен телефондар бойынша алуға болады. 21. Көрсетілген қызмет нəтижелерімен келіспеген жағдайда шағым мемлекеттік қызмет алушының

қалауы бойынша; 1) уəкілетті органның басшысына, азаматтарды қабылдау кестесі уəкілетті органның интернет-ресурсында www.ads.gov.kz мекенжайы бойынша орналасқан; 2) уəкілетті органның 8 (7172) 74-22-43, 74-19-45 нөмірлері бойынша «сенім телефонына»; 3) www.ads.gov.kz мекенжайы бойынша уəкілетті органның интернет-ресурсындағы «сұрақ-жауап» деген бөліміне; 4) www.ads.gov.kz мекенжайы бойынша уəкілетті органның интернет-ресурсындағы уəкілетті орган басшысының блогына («Уəкілетті орган төрағасының блогы» парағына); 5) 010000, Астана қаласы, Есіл ауданы, Орынбор көшесі, 8-үй, 10-кірберіс мекенжай бойынша уəкілетті органда орналасқан шағымдар мен ұсыныстарға арналған жəшік арқылы; 6) 010000, Астана қаласы, Есіл ауданы, Орынбор көшесі, 8-үй, 10-кірберіс мекенжай бойынша уəкілетті органның кеңсесіне жазбаша шағым беру арқылы жолданады. 22. Мемлекеттік қызметті ұсыну кезінде дөрекі қызмет көрсету туралы шағымды тұтынушы шағым жасау арқылы: 1) орталықтың филиалына мекенжайлары мен телефондары осы стандарттың 26-тармағында көрсетілген орталық филиалының тікелей басшысына не орталықтың басшысына беріледі; 2) порталда – call-орталығының телефон нөмірі бойынша (1414). 23. Көрсетілген мемлекеттік қызмет нəтижелерімен келіспеген жағдайда мемлекеттік қызмет алушы заңнамада белгіленген тəртіпте сотқа шағымдануға құқығы бар. 24. Шағым құзыретіне шағымда көтерілген мəселелерді шешу кіретін субъектінің немесе лауазымды тұлғаның атына жіберілуге тиіс. Шағымда шағым берген адамның тегі, аты, əкесінің аты (жеке басын куəландыратын құжат болған кезде), пошталық мекенжайы, шағымның күні көрсетіледі. Шағымға мемлекеттік қызмет алушы қол қоюға тиіс. Шағым берген кезде іс-əрекеттеріне шағым беріліп отырған субъектінің атауы немесе лауазымды тұлғаның лауазымы, тегі жəне аты-жөні, шағым беру себебі мен талаптары көрсетіледі. 25. Қабылданған шағым уəкілетті органның ақпаратты есепке алу журналында тіркеледі жəне «Жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тəртібі туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 12 қаңтардағы Заңында белгіленген мерзімдерде қаралады. Мемлекеттік қызмет алушыға күні мен уақыты, өтінішті (шағымды) қабылдаған адамның тегі мен аты-жөні көрсетілген талон беріледі. Шағымды қарау нəтижелері туралы мемлекеттік қызмет алушыға пошта арқылы жазбаша түрде хабарланады. Орталықта қолма-қол жəне пошта арқылы түскен шағымдардың қабылданғанын растау оларды орталықтың кеңсесiнде оны тіркеу болып табылады (мөртабан, кiрiс нөмiрi жəне тiркеу мерзiмi шағымның екiншi данасында немесе шағымға iлеспе хатта қойылады). Мемлекеттік қызмет алушыға шағымды қабылдаған адам оның шағымының қабылданғанын растайтын талон береді, онда шағымның нөмiрi, күнi, шағымды қабылдаған адамның тегi, байланыс деректерi көрсетiледі. Шағымды қарау нəтижелері туралы мемлекеттік қызмет алушыға почта арқылы жазбаша түрде хабарланады. Портал арқылы электрондық өтінішті жібергеннен кейін порталда мемлекеттік қызмет алушы өзінің «жеке кабинетінен» өтініш туралы ақпаратқа қол жеткізе алады, осы ақпарат мемлекеттік орган өтінішті өңдеген кезде жаңартылады (жеткізу, тіркеу, орындау туралы белгілер, қарау туралы немесе қараудан бас тарту туралы жауап). 26. Қазақстан Республикасы Көлік жəне коммуникация министрлігі Мемлекеттік қызметтерді автоматтандыруды бақылау жəне халыққа қызмет көрсету орталықтарының қызметін үйлестіру комитетінің орталығы мына мекенжайы бойынша орналасқан: Астана қаласы, Республика даңғылы, 43А-үй, телефоны: 8 (7172) 94-99-95, интернет-ресурсы: www.con.gov.kz.

(Жалғасы бар). Қазақстан Республикасы Мəдениет жəне ақпарат министрлігінің бұйрығы 2012 жылы 26 қараша

№194

Астана қаласа

Мемлекеттік мəдениет ұйымдары, мемлекеттік мұрағаттар, мемлекеттік тілдерді дамыту саласындағы ұйымдар жəне бұқаралық ақпарат құралдары қызметкерлерінің мамандығы бойынша жұмыс өтілін есептеу ережесiн бекіту туралы «Азаматтық қызметшілерге,мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен ұсталатын ұйымдардың қызметкерлеріне,қазыналық кəсіпорындардың қызметкерлеріне еңбекақы төлеу жүйесі туралы» Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2007 жылғы 29 желтоқсандағы № 1400 қаулысының 4-тармағы 3) тармақшасын iске асыру мақсатында бұйырамын: 1. Қоса берiлiп отырған Мемлекеттік мəдениет ұйымдары,мемлекеттік мұрағаттар,мемлекеттік тілдерді дамыту саласындағы ұйымдар жəне бұқаралық ақпарат құралдары қызметкерлерінің мамандығы бойынша жұмыс өтілін есептеу ережесi бекiтiлсiн. 2. Қазақстан Республикасы Мəдениет жəне ақпарат министрлiгiнiң Заң департаментi осы бұйрықтың: 1) Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелуiн жəне ресми жариялануын; 2) Қазақстан Республикасы Мəдениет жəне ақпарат министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруын қамтамасыз етсін. 3. Осы бұйрық ресми жарияланған күнiнен бастап он күнтiзбелiк күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi. Министр Д.МЫҢБАЙ. Қазақстан Республикасы Мəдениет жəне ақпарат министрлігінің 2012 жылғы 26 қарашадағы №194 бұйрығымен бекітілген Мемлекеттік мəдениет ұйымдары, мемлекеттік мұрағаттар, мемлекеттік тілдерді дамыту саласындағы ұйымдар жəне бұқаралық ақпарат құралдары қызметкерлерінің мамандығы бойынша жұмыс өтілін есептеу ережесi 1.Жалпы ережелер 1. Осы Мемлекеттік мəдениет ұйымдары, мемлекеттік мұрағаттар, мемлекеттік тілдерді дамыту саласындағы ұйымдар жəне бұқаралық ақпарат құралдары қызметкерлерінің мамандығы бойынша жұмыс өтілін есептеу ереже (бұдан əрі - Ереже) мемлекеттік мəдениет ұйымдары, мемлекеттік мұрағаттар, мемлекеттік тіл саласындағы ұйымдар жəне бұқаралық ақпарат құралдары қызметкерлерінің мамандығы бойынша жұмыс өтілін есептеу тəртiбiн реттейдi. 2. Осы Ережеге сəйкес есептелетiн мамандықтар бойынша жұмыс өтілі күнтiзбелiк санау бойынша есептеледi. 3. Күнтiзбелiк ай iшiнде лауазымдық жалақысын көтеру құқығы туындаған кезінде жұмысшылардың лауазымдық жалақысын есептеу үшін осы құқығы туындаған күннен бастап жұмыс өтiлi есепке алынады. 4. Мамандығын жəне ұқсас мамандығы бойынша жұмыс өтілі, мемлекеттік ұйымдар басшыларымен бекітілген еңбек өтілін белгiлеу туралы комиссия құрамымен анықталады. 5. Қызметкердің мамандығы бойынша жұмыс өтiлiн белгiлеуге арналған еңбек қызметiн растайтын құжаттар еңбек заңнамасына сəйкес анықталады. 6. Мамандығы бойынша жұмыс өтілін белгiлеу туралы комиссия шешiмi хаттамамен ресiмделедi жəне ұйымның кадр қызметінде сақталады. 2. Мемлекеттік мəдениет ұйымдары қызметкерлерінің мамандығы бойынша жұмыс өтілін есептеу тəртібі 7. Мамандығы бойынша жұмыс өтілі мемлекеттік мəдениет ұйымдарында жəне басқа да ұйымдастыру-құқықтық нысанына тəуелсіз ұйымдардағы жұмыс істеген барлық уақыты есептеледі, сонымен қатар: 1) сол мамандық бойынша мемлекеттік қызметте болған уақыты; 2) жағымсыз себептермен қызметтен шығарылған уақыттан басқа, мерзiмдi əскери қызмет атқаруы, сондай-ақ интернационалдық борышын орындауы, соның ішінде тұтқында болған əскери қызметшiлер, офицерлік құрамдағы азаматтар, прапорщиктер, мичмандар, Қарулы Күштердегi əскери қызметшiлердiң мерзімінен тыс қызметі, iшкi, шекара əскерiндегi, басқару ұйымдарында жəне бұрынғы КСР Одағы мен Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныс бөлiмдерiндегі, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi жəне КСРО Мемлекеттiк қауiпсiздiк комитетi ұйымдар жүйесiндегi, Қазақстан Республикасы Президентiнiң Күзет қызметiндегi жəне Қазақстан Республикасының Республикалық ұланындағы мерзiмдері кіреді; 3) жүктілігі жəне босануы бойынша демалыстар, сондай-ақ еңбек заңнамасына сəйкес берілетін еңбекақысы сақталмайтын бала күтуі бойынша берілетін демалыс; 4) Қазақстан Республикасы Парламентінің, жергілікті өкілді органдардың депутаттары өкілеттерін жүзеге асыру; 5) егер жұмысшы шетелдегі жұмыстарға мамандығы бойынша мемлекеттік мəдениет ұйымдары мен жіберіліп, екі ай ішінде мемлекеттік мəдениет ұйымдарына жұмысқа тұрған болса, көшу уақытын есептемеген де, шетелдегі жұмысы кіреді; 6) қайта жұмысқа орналасу кезінде жұмыстан заңсыз шығарылуы салдарынан, еріксіз жұмыстан қалу уақыты; 7) даярлау, қайта даярлау жəне кадр бiлiктiлiгiн арттыру жөнiндегi курстарғы мемлекеттiк мұрағат жолдамасы бойынша жұмыстан босатылып, оқуға қатысқан уақыты; 8) ұйымдарда мамандығы бойынша ғылыми жұмыстары; 9) сала қызметіне (ұйымдастыру-құқықтық нысанына) тəуелсіз ұқсас мамандық бойынша еңбек қызметін атқарған лауазымдағы жұмыс уақыты; 10) 1992 жылдың 1 қаңтарына дейін Қазақ ССР-і мен Қазақстан Республикасының партия, кəсіподақ жəне комсомол ұйымында сайланбалы жəне өзге де жауапты лауазымдардағы жұмыс уақыты; 11) мəдениет ұйымдарындағы жұмыс бағытына сəйкес келетін білім жəне ғылым саласындағы лауазымдарда мамандықтары бойынша жұмыс уақыты кіреді. 3. Мемлекеттік мұрағаттар қызметкерлерінің мамандығы бойынша жұмыс өтілін есептеу тəртібі 8. Мамандығы бойынша жұмыс өтілі мемлекеттік, арнаулы, жеке жəне ведомстволық мұрағаттардағы жұмыс істеген барлық уақыты есептеледі, сонымен қатар: 1) мұрағаттану, археография, құжаттану саласындағы ұйымдардағы ғылыми жұмыстар; 2) əр түрлі жеткізгіштердегі мұрағат, мұражай, кітапхана жəне тарихи құжаттарды қалпына келтіру саласындағы ұйымдарда жұмыс істеген уақыты; 3) шағынфильмдеу, ақпараттық жүйелер, бағдарламамен қамтамасыз ету жəне фотоға түсіруде мұрағат пен кітапхана саласындағы ұйымдарда жұмыс істеген уақыты; 4) сол мамандық бойынша мемлекеттік қызметте болған уақыты; 5) жағымсыз себептермен қызметтен шығарылған уақыттан басқа, мерзiмдi əскери қызмет атқаруы, сондай-ақ интернационалдық борышын орындауы, соның ішінде тұтқында болған əскери қызметшiлер, офицерлік құрамдағы азаматтар, прапорщиктер, мичмандар, Қарулы Күштердегi əскери қызметшiлердiң мерзімінен тыс қызметі, iшкi, шекара əскерiндегi, басқару ұйымдарында жəне бұрынғы КСР Одағы мен Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныс бөлiмдерiндегі, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi жəне КСРО Мемлекеттiк қауiпсiздiк комитетi ұйымдар жүйесiндегi, Қазақстан Республикасы Президентiнiң Күзет қызметiндегi жəне Қазақстан Республикасының Республикалық ұланындағы мерзiмдері кіреді; 6) жүктілігі жəне босануы бойынша демалыстар, сондай-ақ еңбек заңнамасына сəйкес берілетін еңбекақысы сақталмайтын бала күтуі бойынша берілетін демалыс; 7) Қазақстан Республикасы Парламентінің, жергілікті өкілді органдардың депутаттары өкілеттерін жүзеге асыру; 8) қайта жұмысқа орналасу кезінде жұмыстан заңсыз шығарылуы салдарынан, еріксіз жұмыстан қалу уақыты; 9) даярлау, қайта даярлау жəне кадр бiлiктiлiгiн арттыру жөнiндегi курстарғы мемлекеттiк мұрағат жолдамасы бойынша жұмыстан босатылып, оқуға қатысқан уақыты; 10) сала қызметіне (ұйымдастыру-құқықтық нысанына) тəуелсіз ұқсас мамандық бойынша еңбек қызметін атқарған лауазымдағы жұмыс уақыты; 11) 1992 жылдың 1 қаңтарына дейін Қазақ ССР-і мен Қазақстан Республикасының партия, кəсіподақ жəне комсомол ұйымында сайланбалы жəне өзге де жауапты лауазымдардағы жұмыс уақыты. 4. Мемлекеттік тілдерді дамыту саласындағы ұйымдар қызметкерлерінің мамандығы бойынша жұмыс өтілін есептеу тəртібі 9. Мамандығы бойынша жұмыс өтілі тілдерді дамыту саласындағы ұйымдарда, білім ұйымдарындағы педагогикалық жұмыс істеген барлық уақыты есептеледі, сонымен қатар: 1) сол мамандық бойынша мемлекеттік қызметте болған уақыты; 2) жағымсыз себептермен қызметтен шығарылған уақыттан басқа, мерзiмдi əскери қызмет атқаруы, сондай-ақ интернационалдық борышын орындауы, соның ішінде тұтқында болған əскери қызметшiлер, офицерлік құрамдағы азаматтар, прапорщиктер, мичмандар, Қарулы Күштердегi əскери қызметшiлердiң мерзімінен тыс қызметі, iшкi, шекара əскерiндегi, басқару ұйымдарында жəне бұрынғы КСР Одағы мен Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныс бөлiмдерiндегі, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi жəне КСРО Мемлекеттiк қауiпсiздiк комитетi ұйымдар жүйесiндегi, Қазақстан Республикасы Президентiнiң Күзет қызметiндегi жəне Қазақстан Республикасының Республикалық ұланындағы мерзiмдері кіреді; 3) жүктілігі жəне босануы бойынша демалыстар, сондай-ақ еңбек заңнамасына сəйкес берілетін еңбекақысы сақталмайтын бала күтуі бойынша берілетін демалыс; 4) Қазақстан Республикасы Парламентінің, жергілікті өкілді органдарда депутаттары өкілеттерін жүзеге асыру; 5) қайта жұмысқа орналасу кезінде жұмыстан заңсыз шығарылуы салдарынан, еріксіз жұмыстан қалу уақыты; 6) даярлау, қайта даярлау жəне кадр бiлiктiлiгiн арттыру жөнiндегi курстардан тілдерді дамыту саласындағы ұйымдар мен білім ұйымдарының жолдамасы бойынша жұмыстан босатылып, оқуға қатысқан уақыты; 7) ғылыми жұмыстар мамандықтын бағыттары бойынша ұйымдарда; 8) сала қызметіне (ұйымдастыру-құқықтық нысанына) тəуелсіз ұқсас мамандық бойынша еңбек қызметін атқарған лауазымдағы жұмыс уақыты; 9) 1992 жылдың 1 қаңтарына дейін Қазақ ССР-і мен Қазақстан Республикасының партия, кəсіподақ жəне комсомол ұйымында сайланбалы жəне өзге де жауапты лауазымдардағы жұмыс уақыты. 5. Мемлекеттік бұқаралақ ақпарат құралдары ұйымдары қызметкерлерінің мамандығы бойынша жұмыс өтілін есептеу тəртібі 10. Бұқаралық ақпарат құралдары ұйымдарының мамандығы бойынша қызметкерлерінің жұмыс стажына бұқаралық ақпарат құралдары редакцияларында, теле-, радиоарналарда, білім ұйымдарындағы журналистика мамандығы бойынша педагогикалық жұмыс уақыты кiредi, сонымен қатар: 1) режиссерлық қойылымыңда жəне теле-, радиоарналардың студияларындағы басқа да көмекші қызметкерлер құрамында, кинематография ұйымдарында, кинофикация жəне кинопрокат қызметкерлер құрамында жұмыс уақыты; 2) сол мамандық бойынша мемлекеттік қызметте болған уақыты; 3) жағымсыз себептермен қызметтен шығарылған уақыттан басқа, мерзiмдi əскери қызмет атқаруы, сондай-ақ интернационалдық борышын орындауы, соның ішінде тұтқында болған əскери қызметшiлер, офицерлік құрамдағы азаматтар, прапорщиктер, мичмандар, Қарулы Күштердегi əскери қызметшiлердiң мерзімінен тыс қызметі, iшкi, шекара əскерiндегi, басқару ұйымдарында жəне бұрынғы КСР Одағы мен Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныс бөлiмдерiндегі, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi жəне КСРО Мемлекеттiк қауiпсiздiк комитетi ұйымдар жүйесiндегi, Қазақстан Республикасы Президентiнiң Күзет қызметiндегi жəне Қазақстан Республикасының Республикалық ұланындағы мерзiмдері кіреді; 4) жүктілігі жəне босануы бойынша демалыстар, сондай-ақ еңбек заңнамасына сəйкес берілетін еңбекақысы сақталмайтын бала күтуі бойынша берілетін демалыс; 5) Қазақстан Республикасы Парламентінің, жергілікті өкілді органдардың депутаттары өкілеттерін жүзеге асыру; 6) қайта жұмысқа орналасу кезінде жұмыстан заңсыз шығарылуы салдарынан, еріксіз жұмыстан қалу уақыты; 7) даярлау, қайта даярлау жəне кадр бiлiктiлiгiн арттыру жөнiндегi курстарғы бұқаралық ақпарат құралдары ұйымдарының жолдамасы бойынша жұмыстан босатылып, оқуға қатысқан уақыты; 8) сала қызметіне (ұйымдастыру-құқықтық нысанына) тəуелсіз ұқсас мамандық бойынша еңбек қызметін атқарған лауазымдағы жұмыс уақыты; 9) ақпараттық технологиялар саласындағы жұмыс уақыты кіреді. Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2012 жылғы 26 желтоқсан Нормативтік-құқықтық келісімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне № 8238 болып енгізілді.

www.egemen.kz

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2012 жылғы 6 қыркүйек

№1160

Астана, Үкімет Үйі

«Мемлекеттік қызметтер стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 15 желтоқсандағы № 2121 және «Жеке және заңды тұлғаларға көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің тізілімін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 20 шілдедегі № 745 қаулыларына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы (Жалғасы. Басы өткен 16-20-нөмірлерде) 6.

«Жамбыл облысы» бойынша Тараз қаласы, Абай даңғылы, 232 8 (7262) 56-90-01 РМК филиалы 8 (7262) 46-00-28 Тараз қалалық бөлімі Тараз қаласы, Қ.Қойгелді көшесі, 8 (7262) 43-84-21 158 «а» №1 бөлім Тараз қаласы, Сəтбаев көшесі, 1 «б» 8 (7262) 56-90-27 №2 бөлім Тараз қаласы, Талас ш/а, 2 8 (72622) 6-17-78 №3 бөлім Тараз қаласы, Абай даңғылы, 232 8 (7262) 56-90-04 Байзақ аудандық бөлімі Сарыкемер ауылы, Медеуов көшесі, 33 8 (72637) 2-28-04 Жамбыл аудандық бөлімі Аса ауылы, Абай көшесі, 127 8 (72633) 2-11-99 Жуалы аудандық бөлімі Б.Момышұлы ауылы, Сауранбекұлы 8 (72635) 5-02-46 көшесі, 49 Қордай аудандық бөлімі Қордай ауылы, Домалақ ана көшесі, 8 (72636) 2-13-52 215 Мерке аудандық бөлімі Мерке ауылы, Исмаилов көшесі, 232 8 (72632) 4-42-54 Мойынқұм аудандық бөлімі Мойынқұм ауылы, Рысқұлбеков 8 (72642) 2-47-93 көшесі, 215 Сарысу аудандық бөлімі Жаңатас ауылы, Жібек жолы көшесі, 1 8 (72634) 6-33-00 Талас аудандық бөлімі Қаратау ауылы, Молдағұлов көшесі, 51 8 (72644) 6-33-93 Т. Рысқұлбеков аудандық Құлан ауылы, Жібек жолы көшесі, 71 8 (72631) 2-18-10 бөлімі Шу аудандық бөлімі Шу қаласы, Автобаза көшесі, 1 8 (72643) 2-17-97 Гродеково ауылдық бөлімі Гродеково ауылы, Бейбітшілік 8 (72633) 3-16-76 көшесі, 88 8 (7262) 51-23-24 «Батыс Қазақстан облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Батыс Қазақстан облысы Орал қаласы, Жамбыл көшесі, 81/2 8 (7112) 23-68-81 бойынша ХҚО» РМК 8 (7112) 28-25-27 филиалы 8 (7112) 28-29-14 Ақжайық аудандық бөлімі Ақжайық ауданы, Чапаев ауылы, 8-711-36-92-580 Ақжайық тұйық көшесі, 2 Бөкейорда аудандық бөлімі Бөкейорда ауданы, Сайхин ауылы, 8-711-40-21-847 Берғалиев көшесі, 1 8-711-40-21-835 Бөрлі аудандық бөлімі Бөрлі ауданы, Ақсай ауылы, 8-711-33- 35-550 Железнодорожная көшесі, 121 А 8-711-33-36-778 Жанғала аудандық бөлімі Жанғала ауданы, Жанғала ауылы, 8-711-41-22-403 Халықтар достығы көшесі, 63А 8-711-41-22-404 Жəнібек аудандық бөлімі Жəнібек ауылы, Жəнібек ауылы, 8-711-35-22-425 Иманов көшесі, 79 Зеленов аудандық бөлімі Зеленов ауданы, Переметное ауылы, 8-711-30-23-614 Гагарин көшесі, 69 Б 8-711-30-23-616 Казталов аудандық бөлімі Казталов ауданы, Казталовка ауылы, 8-711-44-32-204 Лукманов көшесі, 22 А 8-711-44-32-205 Қаратөбе аудандық бөлімі Қаратөбе ауданы, Қаратөбе ауылы, 8-711-45-31-800 Құрманғали көшесі, 23/1 8-711-45-31-463 Сырым аудандық бөлімі Сырым ауданы, Жымпиты ауылы, 8-711-34-31-446 Қазақстан көшесі, 11/2 8-711-34-31-447 Тасқала аудандық бөлімі Тасқала ауданы, Тасқала ауылы, Вокзал 8-711-39-22-398 көшесі, 6 8-711-39-21-979 Теректі аудандық бөлімі Теректі ауданы, Федоровка ауылы, 8-711-32-23-378 Юбилейная көшесі, 24 8-711-32-23-379 Шыңғырлау аудандық бөлімі Шыңғырлау ауданы, Шыңғырлау 8-711-37-33-311 ауылы, Тайманов көшесі, 95 8-711-37-34-420 Казталов аудандық бөлімі Казталов ауданы, Жалпақтал ауылы, 8-711-38-21-044 С.Датұлы көшесі, 23 8-711-38-21-045 Дарьинское ауылдық округі Зеленов ауданы, Дарьинское ауылы, 8-711-31-24-080 бөлімі Балдырған көшесі, 27/1 8-711-31-24-082 Ажар ауданының Тайпақ Ақжайық ауданы, Тайпақ ауылы, 8-711-42-21-884 ауылдық округі бөлімі Шемякин кқшесі, 13 Теректі ауданы Ақжайық Теректі ауданы, Ақжайық ауылы, 8-711-43-91-316 ауылдық округі бөлімі Ақжайық көшесі, 5 «Қарағанды облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Қарағанды облысы бойын- Қарағанды қаласы, Чкалов көшесі 7 8 (7212) 41-63-10 ша ХҚО» РМК филиалы №1 қалалық бөлім Ержанов көшесі, 47/3 8 (7212) 33-13-10 №2 қалалық бөлім Чкалов көшесі, 7 8 (7212) 41-03-92 №3 қалалық бөлім Мұқанов көшесі, 5 8 (7212) 77-26-57 №4 қалалық бөлім Архитектурная көшесі, 8 8 (7212) 45-71-01 №5 қалалық бөлім 21 ш/а, 6/7 8 (7212) 32-92-51 №6 қалалық бөлім Серов көшесі, 73 8 (7212) 93-16-94 Теміртау қаласы № 1 бөлім Блюхер көшесі, 23 8 (7213) 44-67-45 Теміртау қаласы № 2 бөлім Республика даңғылы, 128 8 (7213) 99-79-96 Абай аудандық № 1 бөлім Абай қаласы, Абай көшесі, 54 8 (72131) 4-77-07 Абай аудандық №2 бөлім Абай қаласы, Топар ауылы, Қазыбек 8 (72153) 3-04-46 би көшесі, 3 Сарань қаласы бөлімі Сарань қаласы, Жамбыл көшесі, 85 8 (72137) 4-25-26 Шахтинск қаласы № 1 бөлім Шахтинск қаласы, А. Құнанбаев 8 (72156) 5-21-25 даңғылы, 65 Б Шахтинск қаласы № 2 бөлім Шахтинск қаласы, Шахан ауылы, 8 (72156) 3-20-99 квартал 10/16, 16 Осакаров аудандық № Осакаровка ауылы, Пристационная 8 (72149) 4-32-62 1 бөлім көшесі,12 Осакаров аудандық №2 Осакаров ауданы, Молодежный ауылы, 8 (72148) 2-22-46 бөлімі Абай көшесі, 13 Сəтбаев қаласы бөлімі Сəтбаев қаласы, Сəтбаев даңғылы, 111 8 (71063) 4-03-47 Балқаш қаласы бөлімі Балқаш қаласы, Бөкейхан көшесі, 8 (71036) 6-83-37 20 а Шет аудандық бөлімі Ақсу-Аюлы ауылы, Жапақов көшесі, 8 (71031) 2-21-88 23/1 үй, Ағадыр ауылы, Тəуелсіз Қазақстан көшесі, 4 үй Жезқазған қаласы бөлімі Жезқазған қаласы, Б.Момышұлы 8 (7102) 73-81-09 көшесі, 9 Жаңаарқа аудандық бөлімі Жаңаарқа ауданы, Атасу ауылы, 8 (71030) 2-69-09 А.Оспанов көшесі, 40 Қаражал қаласы бөлімі Қаражал қаласы, Ленин көшесі, 18 8 (71032) 2-70-21 Приозерск қаласы бөлімі Приозерск қаласы, Балқаш көшесі, 7 8 (71039)5-27-37 Бұхар жырау аудандық Бұхар жырау ауданы, Ботақара ауылы, 8 (72154) 2-23-73 №1 бөлімі Абылай хан көшесі, 37 Бұхар жырау аудандық Бұхар жырау ауданы, Бейбітшілік 8 (72138) 3-15-62 №2 бөлімі көшесі, 24 Ақтоғай аудандық № 1 Ақтоғай ауданы, Ақтоғай ауылы, 8 (71037) 2-11-05 бөлімі Бөкейхан көшесі, 10 Ақтоғай аудандық № 2 Сарышаған ауылы, Абай көшесі, 12 8 (71038)22-3- 39 бөлімі Нұра аудандық бөлімі Киевка ауылы, Сұлейменов көшесі, 2 8 (721-44)2-11-11 Ұлытау аудандық бөлімі Ұлытау ауданы, Ұлытау ауылы, 8 (71035) 2-13-06 Амангелді көшесі, 29 а Қарқаралы аудандық бөлімі Қарқаралы қаласы, Əубəкіров 8 (72146) 3-17-03 көшесі, 21 «Қостанай облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Қостанай облысы бойынша Қостанай қаласы, Таран көшесі, 114 8 (7142) 53-44-84 ХҚО» РМК филиалы 8 (7142) 53-25-56 Қостанай қалалық бөлімі Қостанай облысы, Қостанай қаласы, 8 (7142) 26-45-51 Гашик көшесі, 14 Алтынсарин бөлімі Қостанай облысы, Силантьевка ауылы, 8 (71445) 21-5-28 Ленин көшесі, 51 8 (71445) 21-5-29 Амангелді бөлімі Қостанай облысы, Амангелді ауылы, 8 (71440) 21-2-55 Майлин көшесі, 27/7 8 (71440) 21-2-69 Арқалық бөлімі Қостанай облысы, Арқалық қаласы, 8 (71430) 75-6-87 Абай көшесі, 62 8 (71430) 75-6-86 Əулиекөл бөлімі Қостанай облысы, Əулиекөл ауылы, 8 (71453) 21-8-31 Ленин көшесі, 32 8 (71453) 21-9-02 Денисовска бөлімі Қостанай облысы, Денисовка ауылы, 8 (71434) 22-0-30 Советская көшесі, 13 8 (71434) 92-7-16 Жангелді бөлімі Қостанай облысы, Жангелді ауданы, 8 (71439) 22-0-05 Торай ауылы, 8 наурыз көшесі, 37 8 (71439) 21-5-85 Жетіқара бөлім Қостанай облысы, Жетіқара ауылы, 8 (71435) 28-2-83 Ленин көшесі, 08 8 (71435) 28-2-00 Қамысты бөлімі Қостанай облысы, Қамысты ауданы, 8 (71437) 22-2-76 Қамысты ауылы, Ержанов көшесі, 66 8 (71437) 22-2-75 Қарабалық бөлімі Қостанай облысы, Қарабалық ауданы, 8 (71441) 32-9-61 Қарабалык ауылы, Космонавт 8 (71441) 32-5-02 көшесі, 16 Қарасу бөлімі Қостанай облысы, Қарасу ауданы, 8 (71452) 22-1-47 Қарасу ауылы, Комсомольская 8 (71452) 21-9-69 көшесі, 24 Лисаковск бөлімі Қостанай облысы, Лисоковск қаласы, 8 (71433) 32-0-90 4 ш/а, 25 8 (71433) 35-3-89 Меңдіқара бөлімі Қостанай облысы, Меңдіқара ауданы, 8 (71443) 22-4-60 Боровское ауылы, Королев көшесі, 4 А Наурызым бөлімі Қостанай облысы, Наурызым ауданы, 8 (71454) 21-0-53 Қараменді ауылы, Шақшақ Жəнібек 8 (71454) 21-0-15 көшесі, 5 Рудный №1 бөлімі Қостанай облысы, Рудный қаласы, 8 (71431) 49-8-02 Космонавтар көшесі, 12 Рудный №2 бөлімі Қостанай облысы, Рудный қаласы, 8 (71431) 90-0-38 Корчагин көшесі, 76 8 (71431) 98-9-47 Сарыкөл бөлімі Қостанай облысы, Сарыкөл ауданы, 8 (71451) 21-3-21 Сарыкөл ауылы, Ленин көшесі, 104 8 (71451) 21-2-09 Таранов бөлімі Қостанай облысы, Таранов ауданы, 8 (71436) 36-5-89 Таранов ауылы, Калинин көшесі, 93 8 (71436) 37-4-52 Ұзынкөл бөлімі Қостанай облысы, Ұзынкөл ауданы, 8 (71444) 21-5-67 Ұзынкөл ауылы, Абай көшесі, 79 8 (71444) 21-1-62 Федоров бөлімі Қостанай облысы, Федоров ауданы, 8 (71442) 22-5-18 Федоров ауылы, Красноармейск 8 (71442) 23-2-83 көшесі, 56 Қостанай аудандық бөлімі Қостанай облысы, Затабольск ауылы, 8 (71455) 24-3-15 Калинин көшесі, 53 8 (71455) 24-3-16 «Қызылорда облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Қызылорда облысы Қызылорда қаласы, Ғ.Мұратбаев 8 (7242) 23-07-16 бойынша ХҚО» РМК көшесі, 2 №1 қалалық бөлім Қызылорда қаласы, Тасбөгет ауылы, 8 (7242) 21-66-64 Амангелді көшесі н/ж №2 қалалық бөлім Қызылорда қаласы, Жанқожа батыр 8 (7242) 25-60-57 көшесі, 82 №3 қалалық бөлім Қызылорда қаласы, Шұғыла ш/а, 45 8 (7242) 24-86-11

4) 5)

№ 4 қалалық бөлім Байқоңыр қалалық бөлімі

1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 7. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 8. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22) 23) 24) 25) 26) 27) 28) 29_ 9. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 10. 1) 2)

6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 11. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 12. 1) 2)

Қызылорда қаласы, Ақмешіт ш/а, 1 б Қызылорда облысы, Байқоныр қаласы, Максимов көшесі, 17 а Арал аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Арал қаласы, Қарасақал көшесі н/ж Қазалы аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Қазалы қаласы, Жанқожа батыр көшесі н/ж Қармақшы аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Жосалы кенті, Абай көшесі н/ж Жалағаш аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Жалағаш кенті, Желтоқсан көшесі н/ж Сырдария аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Тереңөзек кенті, Амангелді көшесі, 55 «а» Шиелі аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Шиелі кенті, Рысқұлов көшесі н/ж Жаңақорған аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Жаңақорған кенті, Сығанақ көшесі н/ж «Маңғыстау облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Маңғыстау облысы бойын- Ақтау қаласы, 15 ш/а, 67 б ша ХҚО» РМК филиалы Ақтау қалалық № 1 бөлім Ақтау қаласы, 15 ш/а, 67 б Жаңаөзен қалалық № 2 Жаңаөзен қаласы, Өркен ш/а, бөлім Оқушылардың шығармашылық Мұнайлы аудандық № Мұнайлы ауданы, Маңғыстау ауылы, 3 бөлім Қоғамдық ұйымдар ғимараты Бейнеу аудандық № 4 бөлім Бейнеу ауылы, Қосай ата көшесі, Жастар орталығы ғимараты Бейнеу ауданы Боранкүл Боранкүл ауылы, Боранкүл мəдениет ауылдық № 9 бөлімшесі ММ ғимараты Маңғыстау аудандық № Шетпе ауылы, Орталық көшесі, 5 бөлім Қазпошта ғимараты Қарақия аудандық №6 Құрық ауылы, Уəлиханов көшесі, 15 бөлімі Түпқараған аудандық № Форт-Шевченко қаласы, Маяулыз 7 бөлім көшесі, 6-д Түпқараған ауданы Ақшүкір Ақшүкір ауылы, Үштерек көшесі, 5 № 10 бөлімшесі Жетібай аудандық № 8 Жетібай ауылы, Жаңақұрылыс көшесі, бөлімі №10 ғимарат «Павлодар облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Павлодар облысы бойынша Павлодар қаласы, Павлов көшесі, 48 ХҚО» РМК филиалы Павлодар қалалық бөлімі Павлодар қаласы, Кутузов көшесі, 204

Павлодар қалалық № 1 бөлім Павлодар аудандық бөлімі

Павлодар қаласы, Исиналиев көшесі, 24 Павлодар қаласы, Толстой көшесі, 10

Екібастұз қалалық бөлімі

Ақсу қалалық бөлімі

Екібастұз қаласы, Мəшһүр-Жүсіп көшесі, 92/2 Ақсу қаласы, Ленин көшесі, 10

6) 7)

Ақтоғай аудандық бөлімі Баянаул аудандық бөлімі

Ақтоғай ауылы, Абай көшесі, 72 Баянаул ауылы, Сəтбаев көшесі, 49

Железинка аудандық бөлімі

Железинка ауылы, Торайғыров көшесі, 58 Щербакты ауылы, В.Чайко көшесі, 45

Щербакты аудандық бөлімі

10) Качир аудандық бөлімі 11) Лебяжі аудандық бөлімі 12) Ертіс аудандық бөлімі

Тереңкөл ауылы, Тургенов көшесі, 85 Аққу ауылы, Ташимов көшесі, 114 Ертіс ауылы, Иса Байзақов көшесі, 14

13) Май аудандық бөлімі 14) Успенский аудандық бөлімі

Май ауылы, Сейфуллин көшесі, 13 Успенка ауылы, Тəуелсіздікке 10 жыл көшесі

8 (7242) 22-48-27 8 (3362) 27-54-81 8 (72433) 25-0-02 8 (72438) 26-1-27 8 (72437) 2-11-62 8 (72431) 32-3-03 8 (72436) 2-29-00 8 (72432) 4-15-59 8 (72435) 21-4-51 8 (7292) 42-23-11 8 (7292) 42-23-12 8 (7292) 42-23-17 8 (72934) 5-03-90 8 (7292) 46-56-83 8 (72932) 2-55-35 8 (72932) 3-16-95 8 (72931) 22-0-79 8 (72937) 22-2-10 8 (72938) 2-30-38 8 (72938)33-28-44 8 (72935) 26-9-33 8 (7182) 33-47-35 8 (7182) 70-42-01 8 (7182) 34-59-04 8 (8182) 34-59-05 8 (7182) 32-04-67 8 (7182) 70-42-09 8 (7182) 62-92-29 8 (7182) 32-26-83 8 (7187) 77-66-93 8 (7182) 70-42-27 8 (7183) 76-90-60 8 (7183) 76-91-77 8 (71841) 2-21-66 8 (71840) 9-23-65 8 (71840) 9-23-61 8 (71831) 2-25-86 8 (71836) 2-34-43 8 (71836) 2-33-37 8 (71833) 2-24-79 8 (71839) 2-11-07 8 (71832) 22-91-12 8 (71832) 22-91-11 8 (71838) 9-21-44 8 (71834) 9-18-40 8 (71834) 9-12-51

16 қаңтар 2013 жыл

«Солтүстік Қазақстан облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы 13. «Солтүстік Қазақстан Петропавл қаласы, Əуезов көшесі 157 8 (7152) 33-12-57 облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы 1) Қалалық бөлім Қазақстан Конституциясы көшесі, 2 8 (7152) 33-02-26 2) Айыртау ауданы бойынша Д.Сыздықов көшесі, 4 8 (71533) 2-01-84 бөлім 3) Ақжар ауданы бойынша Жеңіс көшесі, 67 8 (71546) 2-21-08 бөлім 4) Аққайың ауданы бойынша Еңбек көшесі, 11 8 (71532) 2-25-86 бөлім 5) Есіл ауданы бойынша бөлім Ленин көшесі, 6 8 (71543) 2-20-03 6) Жамбыл ауданы бойынша Горький тұйық көшесі, 10 Г 8 (71544) 2-29-16 бөлім 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 14. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 15. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 16. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12)

Ғ. Мүсірепов ауданы Ленин көшесі, 7 8 (71535) 2-22-19 бойынша бөлім Қызылжар ауданы бойынша Институт көшесі, 1 А 8 (71538) 2-17-46 бөлім М. Жұмабаев ауданы Юбилейная көшесі, 62 8 (71531) 2-03-76 бойынша бөлім Мамлют ауданы бойынша С.Мұқанов көшесі, 11 8 (71541) 2-27-48 бөлім Тайыншы ауданы бойынша Қазақстан Конституциясы көшесі, 208 8 (71536) 2-36-03 бөлім Тимирязев ауданы бойынша Уəлиханов көшесі 17 8 (71537) 2-03-02 бөлім Уəлиханов ауданы бойынша Уəлиханов көшесі 80 8 (71542) 2-28-11 бөлім Шал ақын ауданы бойынша Желтоқсан көшесі 31 8 (71534) 2-73-90 бөлім «Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Оңтүстік Қазақстан Шымкент қаласы, Мəделі Қожа 8 (7252) 30-06-79 облысы бойынша ХҚО» көшесі н/ж 8 (7252) 21-09-00 РМК филиалы Шымкент қаласы № 1 Шымкент қаласы, Мəделі Қожа 8 (7252) 30-06-79 қалалық бөлім көшесі н/ж 8 (7252) 99-72-76 Шымкент қаласы № 2 Шымкент қаласы, Мəделі Қожа 8 (7252) 99-72-31 қалалық бөлім көшесі н/ж Шымкент қаласы № 3 Шымкент қаласы, Оспанов көшесі, 61 8 (7252) 30-01-35 қалалық бөлім Шымкент қаласы № 4 Шымкент қаласы, Сайрам көшесі н/ж 8 (7252) 52-50-84 қалалық бөлім Шымкент қаласы № 5 Шымкент қаласы, Республика 8 (7252) 56-52-84 қалалық бөлім көшесі 15 Арыс қалалық бөлімі Арыс қаласы, Ергөбек көшесі н/ж 8 (72540) 2-31-18 Бəйдібек аудандық бөлімі Шаян ауылы, Мыңбұлақ көшесі н/ж 8 (72548) 21-443 Кентау қалалық бөлімі Кентау қаласы, Абылай хан көшесі, 8 (72536) 36-456 №10 Қазығұрт аудандық бөлімі Қазығұрт ауылы, Қонаев көшесі н/ж 8 (72539) 22-757 Мақтаарал аудандық бөлімі Жетісай қаласы, Жайшыбеков 8 (72534) 61-343 көшесі н/ж Отырар аудандық бөлімі Шəуілдір ауылы, Жібек жолы даңғылы 8 (72544) 22-616 н/ж Ордабасы аудындық бөлімі Темірлан ауылы, Қажымұқан көшесі 8 (72530) 22-670 н/ж Түркістан қалалық бөлімі Түркістан қаласы, Тілеулі мыңбасы 8 (72533) 41679 көшесі н/ж Төле би аудандық бөлімі Ленгір қаласы, Төле би көшесі н/ж 8 (72547) 61-90-56 Түлкібас аудандық бөлімі Түлкібас қаласы, Т. Рысқұлов көшесі 8 (72538) 52-709 189 Сайрам аудандық бөлімі Ақсукент ауылы, Қыстаубаев көшесі н/ж 8 (72531) 77-079 Созақ аудандық бөлімі Шолаққорған ауылы, Қожанов 8 (72546) 43-329 көшесі н/ж Сарыағаш аудандық бөлімі Сарыағаш ауылы, Шораұлы көшесі н/ж 8 (72537) 27-020 Абай ауылдық бөлімі Абай ауылы, А.Жылқышиев көшесі 8 (72532) 31-629 Шардара аудандық бөлімі Шардара қаласы, Шардара тұйық 8 (72535) 21-583 көшесі н/ж «Алматы қаласы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Алматы қаласы бойынша Жандосов көшесі, 51 8 (727) 247-16-28 ХҚО» РМК филиалы Əуезов аудандық бөлімі Жандос көшесі, 51 8 (727) 247-16-27 Алмалы аудандық бөлімі Алматы қаласы, Бөгенбай батыр 8 (727) 378-09-09 көшесі, 221 Алатау аудандық бөлімі Шаңырақ-2 ш/а, Жанқожа батыр 8 (727) 395-36-10 көшесі,24 Бостандық аудандық бөлімі Алмагүл 9а ш/а 8 (727) 396-37-00 Жетісу аудандық бөлімі Төле би көшесі, 155 8 (727) 330-72-43 Медеу аудандық бөлімі Марков көшесі, 44 8 (727) 239-65-52 Түрксіб аудандық бөлімі Рихард Зорге көшесі, 9 8 (727) 234-09-74 «Астана қаласы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Астана қаласы бойынша Республика даңғылы, 12/2 8 (7172) 57-07-74 ХҚО» РМК филиалы Алматы ауданы бойынша Мирзоян көшесі 25 8(7172) 61-84-11 бөлім №1 бөлімше Республика даңғылы 12/2 8 (7172) 32-80-10 №2 бөлімше Абай даңғылы 53 8 (7172) 21-10-27 №3 бөлімше Железнодорожный кенті, Ақтасты 8 (7172) 94-71-80 көшесі 20 Сарыарқа ауданы бойынша Республика даңғылы 43 8 (7172) 32-46-97 бөлім «Тілендиев» бөлімшесі Бөгенбай даңғылы 6 а 8 (7172) 94-99-96 «Ақжайық» бөлімшесі Есенберлин көшесі 16/2 («Темірбанк» 8 (7172) 59-28-33 АҚ ғимаратында) «Өндіріс» бөлімшесі Кемеңгерұлы көшесі 6/1 8 (7172) 30-40-70 «Кенесары» көшесі Сарыарқа көшесі 12 8 (7172) 23-79-03 («БТА-банк» АҚ ғимаратында) «Жеңіс» бөлімшесі Жеңіс көшесі 34 8 (7172) 31-70-37 Есіл ауданы бойынша бөлім Сауран көшесі 7 8 (7172) 50-13-70 Есіл ауданы бойынша Қабанбай батыр даңғылы 5/1 8 (7172) 50-91-95 бөлімше № 1 кіреберіс

«Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды (ауыртпалықтарды) мемлекеттiк тiркеу» мемлекеттiк қызмет стандартына 3-қосымша ____________________________________________________________________ (Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінің аумақтық органы) ЖЕКЕ ТҰЛҒА ҮШІН ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІККЕ ҚҰҚЫҚТАРДЫ (ҚҰҚЫҚТЫҚ АУЫРТПАЛЫҚТАРДЫ) МЕМЛЕКЕТТІК ТІРКЕУ ТУРАЛЫ №_____________ ӨТІНІШ Тегі, аты, əкесінің аты______________________________________________ СТН, ал болған жағдайда – ЖСН ___________________________________ Тұратын жері _____________________________________________________ Жеке басын куəландыратын құжаты: түрі___________, сериясы______, №_____________ Берілді_______________________________________, берілген күні (егер өтініш беруші біреуден артық болса ақпаратты қайталау) ____________________ _____________________________________________________________________ _________________________________________________________________ оның_________________________________________ атынан іс-əрекет етеді (уəкілетті өкіл толтырады) негізінде __________________________________________________________ (өкілеттігін куəландыратын құжаттың деректемелері) __________________________________________________________________ __________________________________ мекен-жайы бойынша орналасқан жылжымайтын мүлік объектісіне _____________________________________ құқықтық /пайда болуын, ауыртпалығын, тоқтатылуын/ тіркеуіңізді сұраймын (сұраймыз) (керегінің астын сыз) Өтінішке мынадай құжаттар қоса беріледі: 1. Төленгені туралы құжаты: түрі___________№_____________ сомасы___________теңге 2. Жылжымайтын мүлікке құқығын растайтын құжаты ___________________ _____________________________________________________________________ _________________________________________________________________ (атауы, сериясы, нөмірі, қашан жəне кім берді) 3. Некеде тұрғанын немесе тұрмағанын растайтын мəліметтер _________ __________________________________________________________ Меншік иесі туралы мəліметтер қажет пе Иə Жоқ (керек емесін сызу) Сатып алынатын немесе сатылатын активтердің жиынтық баланстық құны Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасында белгіленген мөлшерден асып кетеді ме Иə Жоқ (керек емесін сызу) __________________/____________________/___________________________ ___________ (күні) (өтініш берушінің қолы) (өтініш берушінің Т.А.Ə.) (өтініш қабылдаған маманның Т.А.Ə. мен қолы) Өтініш берген күні:________________20__ж. Уақыты________сағ________________мин Өтінішті орындау /қарау/ нəтижесі __________________________________ _____________________________________________________________________ Тексерілді:күні ________________ 20 __ж. (тіркеуші маманның Т.А.Ə. жəне қолы) __________________________________________________________________ Ескертпе: Егер тіркеуге арналған өтініштің мазмұнында сатып алынатын немесе сатылатын активтердің жиынтық баланстық құны Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасында белгіленген мөлшерден асып кету туралы мəлімет болса, онда өтініш беруші монополияға қарсы органынан жазбаша келісімін алдын ала табыс етеді. «Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды (ауыртпалықтарды) мемлекеттiк тiркеу» мемлекеттiк қызмет стандартына 4-қосымша ____________________________________________________________________ (Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінің аумақтық органы) ЗАҢДЫ ТҰЛҒА ҮШІН ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІККЕ ҚҰҚЫҚТАРДЫ (ҚҰҚЫҚТЫҚ АУЫРТПАЛЫҚТАРДЫ) МЕМЛЕКЕТТІК ТІРКЕУ ТУРАЛЫ ӨТІНІШ №_____________ Заңды тұлғаның толық атауы _________________________________________ Мемтіркеу туралы куəліктің нөмірі ____________________________________ Мем. тіркелген күні ________________ , СТН, ал болған жағдайда – БСН: ____________ Заңды мекенжайы __________________________________________________ Т.А.Ə. (басшысының немесе уəкілетті өкілдің) __________________________ _____________________________________________________________________ оның________________________________________ атынан іс-əрекет етеді (уəкілетті өкіл толтырады) __________________________________________________________ негізінде (өкілеттігін куəландыратын құжаттың деректемелері) __________________________________________________________________ _________________________________________ мекен-жайы бойынша орналасқан жылжымайтын мүлік объектісіне ___________________________ __________ құқықтық /пайда болуын, ауыртпалығын, тоқтатылуын/ тіркеуіңізді сұраймын (сұраймыз) (керегінің астын сыз) Өтінішке мынадай құжаттар қоса беріледі: 1. Төленгені туралы құжаты: түрі ___________№______________ сомаға ___________теңге 2. Жылжымайтын мүлікке құқығын растайтын құжаты ___________________ _____________________________________________________________________ _________________________________________________________________ (атауы, сериясы, нөмірі, қашан жəне кім берді) Меншік иесі туралы мəлімет қажет пе Иə Жоқ (керек емесін сызу) Сатып алынатын немесе сатылатын активтердің жиынтық баланстық құны Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасында белгіленген мөлшерден асып кетеді ме Иə Жоқ (керек емесін сызу) __________________/____________________/___________________________ (күні) (басшысының немесе уəкілетті өкілдің қолы) (Т.А.Ə.) (өтініш қабылдаған маманның Т.А.Ə. мен қолы) Өтініш берген күні: _____________________ 20__ж. Уақыты________сағ_________ мин Өтінішті орындау /қарау/ нəтижесі __________________________________ _____________________________________________________________________ Тексерілді:күні _________________ 20 __ж. (тіркеуші маманның Т.А.Ə. жəне қолы) Ескертпе: Егер тіркеуге арналған өтініштің мазмұнында сатып алынатын немесе сатылатын активтердің жиынтық баланстық құны Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасында белгіленген мөлшерден асып кету туралы мəлімет болса, онда өтініш беруші монополияға қарсы органынан жазбаша келісімін алдын ала табыс етеді. «Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды (ауыртпалықтарды) мемлекеттiк тiркеу» мемлекеттiк қызмет стандартына 5-қосымша Кесте. Сапа жəне тиімділік көрсеткіштерінің мəні Сапа жəне тиімділік көрсеткіштері

Көрсеткіштің Көрсеткіштің Көрсеткіштің нормативтік келесі жылғы есептік жылдағы мəні нысаналы мəні ағымдағы мəні

2 1. Уақтылылығы

1.1. Құжаттарды тапсырған сəттен бастап белгіленген мерзімде қызметті ұсыну оқиғаларының %-ы (үлесі) 2. Сапасы 2.1. Қызметті ұсыну үдерісінің сапасына қанағаттанған мемлекеттік қызмет алушылардың %-ы (үлесі) 3. Қол жетімділік 3.1. Қызметті ұсынудың сапасына жəне оны ұсыну тəртібі туралы ақпаратқа қанағаттанған мемлекеттік қызмет алушылардың %-ы (үлесі)

3.2. Ақпаратқа электронды форматта қол жеткізуге болатын қызметтер %-ы (үлесі) 4. Шағымдану үдерісі 4.1. Шағымданудың қолданыстағы тəртібіне қанағаттанған мемлекеттік қызмет алушылардың %-ы (үлесі) 5. Сыпайылық 5.1. Персоналдың сыпайылығына қанағаттанған мемлекеттік қызмет алушылардың %-ы (үлесі)

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2012 жылғы 6 қыркүйектегі №1160 қаулысына 5 қосымша Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2009 жылғы 15 желтоқсандағы № 2121 қаулысымен бекiтiлген «Мiндеттi мемлекеттiк тiркеуге жатпайтын жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу жəне мiндеттi мемлекеттiк тiркеуге жатпайтын жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу туралы куəлiктiң телнұсқасын беру» мемлекеттiк қызмет стандарты 1. Жалпы ережелер 1. «Мiндеттi мемлекеттiк тiркеуге жатпайтын жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу жəне мiндеттi мемлекеттiк тiркеуге жатпайтын жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу туралы куəлiктiң телнұсқасын беру» мемлекеттiк қызметiн (бұдан əрі – мемлекеттік қызмет) «Облыстардың, Астана жəне Алматы қалаларының жылжымайтын мүлiк орталықтары» республикалық мемлекеттiк қазыналық кəсiпорындары жəне олардың филиалдары (бұдан əрi – уəкiлеттi орган), мекенжайлары осы стандартқа 1 жəне 2-қосымшаларда көрсетiлген халыққа қызмет көрсету орталықтары (бұдан əрi – орталық) арқылы көрсетедi. Шалғай жатқан елді мекендердің тұрғындарына мемлекеттік қызмет көрсетудің қолжетімділігі мақсатында мемлекеттік қызметті Мобильді орталықтар арқылы көрсетуге жол беріледі. 2. Көрсетiлетiн мемлекеттiк қызметтiң нысаны: автоматтандырылмаған. 3. Мемлекеттiк қызмет «Жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу туралы» Қазақстан Республикасы Заңына жəне «Ақпараттандыру туралы» Қазақстан Республикасы 2007 жылғы 11 қаңтардағы Заңының 29-бабының 4-тармағына сəйкес жүзеге асырылады. 4. Мемлекеттік қызмет көрсету туралы толық ақпарат: 1) Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгiнiң интернет-ресурсында: (www.minjust.kz) «Ақпараттық материалдар» бөлімінде; 2) Қазақстан Республикасы Көлік жəне коммуникация министрлігі Мемлекеттік қызметтерді автоматтандыруды бақылау жəне халыққа қызмет көрсету орталықтарының қызметін үйлестіру комитеті «Халыққа қызмет көрсету орталығы» республикалық мемлекеттік кəсіпорнының (бұдан əрі – «Орталық» РМК) www.con.gov.kz интернет-ресурсында; 3) ресми ақпарат көздерінде жəне стандарттың 2-ші қосымшасына сəйкес орталықтардың үй-жайларындағы стенділерде орналасқан. Мемлекеттік қызмет көрсету тəртібі туралы ақпаратты, сондай-ақ callорталықтың телефоны (1414) бойынша да алуға болады. 5. Көрсетiлетiн мемлекеттiк қызметтiң аяқталу нəтижесi мемлекеттік қызметті алушының тiркеу туралы кепіл шартын немесе тіркеу туралы белгiсi бар өзге құжатты жəне мiндеттi мемлекеттiк тiркеуге жатпайтын жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу туралы куəлiктi (қағаз жеткізгіште), сондай-ақ кепiл берушiге немесе кепiл ұстаушыға мемлекеттік қызметті алушының қалауы бойынша берілетін жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу туралы куəлiктiң телнұсқасын (қағаз тасығышта) немесе Заңда көрсетiлген негiздер бойынша мемлекеттік қызмет ұсынудан бас тарту туралы жазбаша хабарламаны ұсыну болып табылады. 6. Мемлекеттiк қызмет заңды жəне жеке тұлғаларға (бұдан əрi – мемлекеттік қызмет алушы) көрсетiледi. 7. Мемлекеттiк қызмет көрсету мерзiмi: 1) Мемлекеттік қызмет екі жұмыс күн ішінде көрсетіледі жəне дайын құжаттарды беру жазбаша өтініш түскеннен кейін (құжаттарды қабылдау жəне беру күні мемлекеттік қызмет көрсету мерзіміне кірмейді) екінші жұмыс күн ішінде жүзеге асырылады. 2) құжаттарды тапсырған кезде ең ұзақ кезек күту уақыты (мемлекеттiк қызметтi алу үшiн өтiнiш беру) 20 минуттан аспайды; 3) өтiнiш берген күнi сол жерде көрсетiлетiн мемлекеттiк қызметтi алушыға қызмет көрсетудiң ең ұзақ уақыты 20 минуттан аспайды; 4) дайын құжаттарды алу кезiнде ең ұзақ кезек күту уақыты 20 минуттан аспайды. 8. Мемлекеттiк қызмет ақылы түрде қолма-қол ақшалай жəне (немесе) қолмақол ақшасыз көрсетiледi. Мемлекеттік қызмет көрсету үшін тіркеу алымы белгіленген. Тiркеу алымының сомасы «Салық жəне басқа да бюджетке төленетін міндетті төлемдер туралы» 2008 жылғы 10 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Кодексіне (Салық кодексі) сəйкес белгіленген ставкалар бойынша есептеледі жəне салық салу объектісі тіркелген орны бойынша тиісті құжаттар берілгенге дейін төленеді. 9. Орталықтардағы жұмыс кестесі еңбек заңнамасына сəйкес демалыс жəне мейрам күндерiн қоспағанда, дүйсебiден сенбi күндi қоса алғанда, күн сайын сағат 9.00-ден сағат 20.00-ге дейiн түскі үзiлiссiз, орталықтың белгiленген жұмыс кестесiне сəйкес жүзеге асырылады. Қабылдау алдын ала жазылусыз жəне жеделдетiлген қызмет көрсетусiз, «электронды» кезек тəртiбiмен жүзеге асырылады. Мобильді орталықтар құжаттарды қабылдауды орталықтар бекіткен кестеге сəйкес, бірақ бір елді мекенде кемінде алты жұмыс сағаты ішінде жүзеге асырады. 10. Мемлекеттiк қызмет мүмкіндігі шектеулі мемлекеттік қызмет алушыларға қызмет көрсетуге жағдайлар қарастырылған мемлекеттік қызметті алушының тұрған жері бойынша орталықтың ғимаратында көрсетiледi. Залда анықтама бюросы, күту үшiн креслолар, толтырылған бланк үлгiлерi бар ақпараттық стендiлер орналастырылады. 2. Мемлекеттiк қызмет көрсету тəртiбi 11. Мемлекеттік қызмет алушы мiндеттi тiркеуге жатпайтын жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу үшiн (алушының уəкiлеттi өкiлi) өзінің жеке басын куəландыратын құжатын көрсетедi жəне мынадай құжаттарды: 1) осы стандартқа 3-қосымшаға сəйкес белгiленген нысандағы өтiнiштi; 2) мемлекеттік қызмет алушының жеке басын куəландыратын құжатының, ал тұлғаның өкiлі оның өкiлеттiгiн растайтын құжатты; 3) тiркеу алымы сомасын бюджетке төлегенiн растайтын құжатты; 4) кепіл шарты немесе кепіл талаптары бар шартты; 5) міндетті мемлекеттік тіркеуге жатпайтын жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу туралы өтініште заңды тұлғаның – кепіл берушінің мемлекеттік тіркеу туралы мəліметтері болуы тиіс; 6) жеке тұлға болып табылатын, кепiл берушiнiң салық төлеушi куəлiгiнiң (салық төлеушiнiң тiркеу нөмiрi) көшiрмесiн; 7) заңды тұлға болып табылатын кепiл берушi үшін заңды тұлғаны мемлекеттiк тiркеу туралы куəлiгiнiң көшiрмесiн ұсынады. Осы тармақтың 2) жəне 8) тармақшаларында көрсетілген құжаттар туралы мемлекеттік ақпараттық жүйелерде қамтылған мəліметтерді орталықтың қызметкері тиісті мемлекеттік ақпараттық жүйеден орталықтың ақпараттық жүйесі арқылы уəкілетті тұлғаның электрондық цифрлық қолымен куəландырылған электрондық құжат нысанында алады. Орталықтың қызметкері құжаттарды қабылдаған кезде осы тармақтың 2) жəне 8) тармақшаларында көрсетілген құжаттарды мемлекеттік органның мемлекеттік ақпараттық жүйесінен берілген мəліметтермен салыстырып тексереді, содан кейін ол құжаттарды мемлекеттік қызметті алушыға қайтарады. Жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу туралы куəлiктiң телнұсқасын алу үшiн мемлекеттік қызметті алушы (мемлекеттік қызметті алушының уəкiлеттi өкiлi) өзiнiң жеке басын куəландыратын құжатын көрсетуі жəне мына құжаттарды: 1) жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу туралы куəлiктiң телнұсқасын алу туралы өтiнiштi; 2) мемлекеттік қызметті алушының жеке басын куəландыратын құжатының көшiрмесiн, ал тұлғаның өкiлi - өз өкiлеттiктерiн растайтын құжатын, сондай-ақ оның жеке басын куəландыратын құжаттарын; 3) төлегенi туралы банктiң белгiсi бар жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу туралы куəлiктiң телнұсқасын алғаны үшiн алым енгiзгенi туралы құжатты ұсынуы тиiс. Мемлекеттік электрондық ақпараттың ресурсы болып табылатын мемлекеттік қызмет алушының жеке басын куəландыратын құжаты туралы мəліметтерді орталықтың қызметкері тиісті мемлекеттік ақпараттық жүйеден орталықтың ақпараттық жүйесі арқылы уəкілетті тұлғаның электрондық цифрлық қолымен куəландырылған электрондық құжат нысанында алады. Орталықтың қызметкері құжаттарды қабылдаған кезде осы тармақтың 2) тармағында көрсетілген құжаттарды мемлекеттік органның мемлекеттік ақпараттық жүйесінен берілген мəліметтермен салыстырып тексереді, содан кейін ол құжаттарды мемлекеттік қызметті алушыға қайтарады. 12. Бланкiлер күту залындағы арнайы тағанда не Орталықтың консультанттарында, сондай-ақ «Орталық» РМК-ның www.con.gov.kz интернет-ресурсында орналастырылады. 13. Орталықтарда құжаттарды қабылдау операциялық залда «тосқауылсыз» қызмет көрсету арқылы жүзеге асырылады. 14. Мемлекеттік қызметті алушыға: 1) сұрау салудың нөмiрi жəне қабылдау күнi; 2) сұратылып отырған мемлекеттiк қызметтiң түрi; 3) қоса берiлген құжаттардың саны мен атауы; 4) құжаттарды беру күнi, уақыты жəне орны; 5) құжаттарды ресiмдеуге өтiнiштi қабылдаған Орталық инспекторының тегi, аты, əкесiнiң аты; 6) өтініш берушінің тегі, есімі, əкесінің аты, уəкілетті өкілдің тегі, есімі, əкесінің аты жəне олардың байланыс телефондары көрсетілген тиісті құжаттар қабылданғаны туралы қолхат беріледі. 15. Дайын құжаттарды мемлекеттік қызметті алушыға берудi орталық инспекторы күн сайын «терезе» арқылы онда мерзiмi көрсетiлген қолхат негiзiнде жүзеге асырады. Егер мемлекеттік қызметті алушы құжаттарды алуға көрсетілген мерзімде жүгінбеген жағдайларда орталық оның 1 ай бойы сақталуын қамтамасыз етеді де, содан соң оны уəкілетті органға қайтарады. Дайын құжаттарды уəкілетті органнан орталыққа жеткізу курьердің қызметі арқылы жүзеге асырылады. 16. Осы стандарттың 11-тармағында көзделген құжаттардың бірін мемлекеттік қызметті алушы ұсынбаған жағдайда орталық мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тартады. Құжаттарды қабылдаудан бас тартқан кезде орталықтың қызметкері мемлекеттік қызмет көрсетуді алушыға жетіспейтін құжаттарды көрсете отырып, қолхат береді. Уəкілетті орган құжаттар тиісінше ресімделмеген жағдайда мемлекеттік қызмет ұсынудан бас тартады. Қызмет көрсетудiң бекiтiлген мерзiмi iшiнде уəкiлеттi орган орталыққа бас тартудың негiздi себептерiн көрсетiп хабарлама жəне кейiннен мемлекеттік қызмет алушыға (мемлекеттік қызметті алушының уəкілетті өкіліне) ұсыну үшiн тiркеуге алым төлегендiгiн растайтын құжаттың түпнұсқасын жолдайды. Жылжымалы мүлік кепілін тiркеуге жəне телнұсқаны беру үшін алым төлегенi туралы құжатты мемлекеттік қызметті алушы жылжымалы мүлік кепілін тiркеуге жəне жылжымалы мүлік кепілін тіркеу туралы куəліктің телнұсқасын алу туралы өтінішті қайтадан құжаттарды тапсырғанда ұсына алады. 3. Жұмыс қағидаттары 17. Уəкiлеттi орган өзінің қызметін мына: 1) əдептiлiк; 2) көрсетілетін мемлекеттік қызмет туралы толымды ақпарат ұсыну, адамның конституциялық құқықтарын сақтау; 3) қызметтiк борышын атқару кезiнде заңдылықты сақтау; 4) мемлекеттік қызметті алушының құжаттарының қорғалуын, сақталуын жəне мазмұнының құпиялылығын қамтамасыз ету; 5) мемлекеттік қызметті алушының белгіленген мерзімде алмаған құжаттарының сақталуын қамтамасыз ету қағидаттарында жүзеге асырады. 4. Жұмыс нəтижелерi 18. Мемлекеттік қызмет алушыға мемлекеттік қызмет көрсету нəтижелері осы стандартқа 4-қосымшаға сəйкес сапа жəне қол жетімділік көрсеткіштерімен өлшенеді. 19. Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгiнiң Тiркеу қызметi жəне құқықтық көмек көрсету комитетi мен уəкiлеттi органдардың жұмыстары бағаланатын мемлекеттiк қызметтердің сапасы жəне тиімділік көрсеткiштерiнiң нысаналы мəнi жыл сайын Əдiлет министрiнiң тиiстi бұйрығымен бекiтiлiп отырады. 5. Шағымдану тəртiбi 20. Орталық қызметкерінің əрекетiне (əрекетсiздiгiне) шағым беру тəртiбiн түсiндiру жəне өтiнiштердi дайындауға жəрдемдесу үшiн мемлекеттік қызметті алушы осы стандарттың 2-қосымшасында телефондары көрсетiлген орталық басшысына жүгiнедi. Орталық қызметкерінің əрекетіне (əрекетсіздігіне) шағым беру тəртібі туралы ақпаратты call-орталықтың 1414 телефоны не осы стандартқа 2-қосымшада көрсетілген мекенжайлар мен телефондар бойынша алуға болады. 21. Көрсетілген қызмет көрсету нəтижелерімен келіспеген жағдайда демалыс жəне мереке күндері мен сағат 13.00-ден 14.30-ге дейінгі түскі үзілісті қоспағанда, жұмыс күндері 9.00-ден 17.00-ге дейін уəкілетті орган басшысының атына шағым беріледі. Уəкілетті орган басшыларының мекенжайлары мен телефондары осы стандартқа1-қосымшада көрсетілген. Уəкiлеттi органдардың əрекетiне (əрекетсiздiгiне) шағымдану Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгi Тiркеу қызметi жəне құқықтық көмек көрсету комитетiнiң атына демалыс жəне мереке күндерi мен сағат 13.00-ден 14.30-ға дейiн түскi үзiлiсті қоспағанда, жұмыс күндерi сағат 9.00-ден 17.00-ге дейiн берiледi. Орталықтың мемлекеттік қызмет көрсету нəтижелерімен келіспеген жағдайда шағым мекенжайлары мен телефондары осы стандарттың 26-тармағында көрсетілген «Орталық» РМК-ке беріледі. 22. Орталық қызметкерлерi тиісті деңгейде қызмет көрсетпеген жағдайда шағым орталықтың немесе «Орталық» РМК басшысының атына беріледі. Орталықтар басшыларының мекенжайлары мен телефондары осы стандартқа 2-қосымшада көрсетiлген, «Орталық» РМК-ның мекенжайы мен телефоны осы стандарттың 26-тармағында көрсетiлген. 23. Көрсетiлген қызмет көрсету нəтижелерiмен келiспеген жағдайда мемлекеттік қызметті алушының заңнамада белгiленген тəртiппен сотқа жүгiнуге құқығы бар.

24. Қолданыстағы заңнамада көрсетiлген жағдайларда шағымдар жазбаша нысанда пошта немесе электронды түрде (Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгiнiң Тiркеу қызметi жəне құқықтық көмек көрсету комитетiнiң электронды мекенжайына: krs.opp@minjust.kz) не осы стандарттың 21 жəне 22-тармақтарында көрсетiлген ұйымдардың кеңсесi арқылы жұмыс күндерi қолма-қол қабылданады. Мемлекеттік қызметті алушылар қажетті жағдайларда шағымға уəкiлеттi органдар ұсынған мемлекеттiк қызметтердiң сапасыздығын жəне Орталық қызметкерлерiнiң дөрекi қызмет көрсеткенiн растайтын құжаттарын қоса бередi. 25. Қабылданған шағымдар өтініштер мен шағымдарды есепке алу кітабында тіркеледі жəне «Жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тəртібі туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 12 қаңтардағы Заңында белгіленген тəртіпте жəне мерзімде қаралады. Шағымдардың пошта жəне қолмақол қабылданғанын растау оларды уəкiлеттi органның немесе орталықтың кеңсесiнде жеке жəне заңды тұлғалар өтiнiштер журналында тiркеу болып табылады (шағымның екiншi данасында немесе шағымға iлеспе хатта мөртаңба, кiрiс нөмiрi жəне тiркеу мерзiмi қойылады). Шағымды қабылдаған адам мемлекеттік қызметті алушыға оның шағымының қабылданғанын растайтын нөмiрi, күнi, шағымды қабылдаған адамның тегi, байланыс деректерi көрсетiлген талон бередi. Шағымның қаралу нəтижесi туралы мемлекеттік қызмет алушыға пошта арқылы жазбаша түрде хабарланады. Уəкілетті органнан жауап «Жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тəртібі туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 12 қаңтардағы Заңына сəйкес ұсынылады. 26. Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгiнiң мекенжайы: 010000, Астана қаласы, Орынбор көшесi, № 8 үй. «Орталық» РМК-ның мекенжайы: 010000, Астана қаласы, Республика даңғылы, № 43А үй, телефоны: 87172-94-99-95, www.con.gov.kz интернет-ресурсы. «Мiндеттi мемлекеттiк тiркеуге жатпайтын жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу жəне мiндеттi мемлекеттiк тiркеуге жатпайтын жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу туралы куəлiктiң телнұсқасын беру» мемлекеттiк қызмет стандартына 1-қосымша Облыстардың, Алматы жəне Астана қалаларының уəкілетті органдарының тізімі мен мекен-жайы Р/с Уəкілетті органның № атауы 1 2 1 Ақмола облысының Əділет департаменті 2 Ақтөбе облысының Əділет департаменті 3 Алматы облысының Əділет департаменті 4 Атырау облысының Əділет департаменті 5

Шығыс Қазақстан облысының Əділет департаменті Жамбыл облысының Əділет департаменті Батыс Қазақстан облысының Əділет департаменті Қарағанды облысының Əділет департаменті Қостанай облысының Əділет департаменті Қызылорда облысының Əділет департаменті Маңғыстау облысының Əділет департамент Павлодар облысының Əділет департаменті Солтүстік Қазақстан облысының Əділет департаменті Оңтүстік Қазақстан облысының Əділет департаменті Алматы қаласының Əділет департаменті Астана қаласының Əділет департаменті

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Уəкілетті органның орналасқан мекенжайы 3 Көкшетау қаласы, М. Горький көшесі, 37 Актөбе қаласы, Əбілхайыр хан даңғылы, 51 а Талдықорған қаласы, Қабылиса Жырау көшесі, 69 а Атырау қаласы, Баймұқанов көшесі, 16 а

Телефон нөмірі 4 8 (7162) 41-21-65 8 (7132) 56-30-16 8 (7282) 24-43-47 8 (7122) 46-53-15 46-53-12 Өскемен қаласы, Ворошилов 8 (7232) көшесі, 6 55-59-26 Тараз қаласы, 8 (7262) Қойгелді көшесі, 158 а 43-67-17 Орал қаласы, Достық 8 (7112) көшесі, 208 50-82-91 Қарағанды қаласы, Прогресс 8 (7212) көшесі, 1 56-64-12 Қостанай қаласы, Таран 8 (7142) көшесі, 38 50-65-40 Қызылорда қаласы, Əйтеке би 8 (7242) көшесі, 29 23-03-57 Ақтау қаласы, 8 (7292) 2 шағын аудан, 8 50-32-20 Павлодар қаласы, 8 (7182) Ленин көшесі, 18 32-43-02 Петропавл қаласы, 8 (7152) Конституция көшесі, 72 33-27-53 Шымкент қаласы, 8 (7252) Желтоқсан көшесі, 16 23-31-70 Алматы қаласы, 8 (727) Байзақов көшесі, 287 392-16-16 Астана қаласы, 8 (7172) Жеңіс даңғылы, 15 48-88-36

1 1. 1) 2) 3) 4) 5)

Атбасар аудандық бөлімі

Атбасар ауданы, Атбасар қаласы, Уəлиханов көшесі, 11

Астрахан аудандық бөлімі

Астрахан ауданы, Астраханка ауылы Əл-Фараби көшесі, 44 Бұланды ауданы, Макинск қаласы, Сейфуллин көшесі, 18б Бурабай ауданы, Щучинск қаласы, Абылай Хан көшесі, 28

Бұланды аудандық бөлімі

Бурабай аудандық бөлімі

Егіндікөл аудандық бөлімі

Егіндікөл ауданы, Егіндікөл ауылы, Жеңіс көшесі, 7 Ерейментау ауданы Ерейментау қаласы, Мұсабаев көшесі, 15 11) Еңбекшілдер аудандық бөлімі Еңбекшілдер ауданы, Степняк қаласы, Сыздықов көшесі, 2а

10) Ерейментау аудандық бөлімі

12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 2. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 3. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22) 23) 24) 25) 26) 27) 28) 29) 30) 31) 32)

4. 1) 2) 3) 4) 5) 6)

Глубоков аудандық бөлімі Зайсан қалалық бөлімі

Глубоков ауданы, Глубокое ауылы, Попович көшесі, 22 Зайсан ауданы, Зайсан қаласы, Жангелді көшесі, 52 а 5) Зырянов аудандық бөлімі Зырянов ауданы, Зырянов қаласы, Стаханов көшесі, 39 6) Қатон-Қарағай аудандық бөлімі Қатон-Қарағай ауданы, Үлкен – Нарын ауылы, Абылайхан көшесі, 96 7) Күршім аудандық бөлімі Күршім ауданы, Күршім ауылы, Б. Момышұлы көшесі, 77 8) Риддер аудандық бөлімі Риддер қаласы, Семей көшесі, 12 9) Тарбағатай аудандық бөлімі Тарбағатай ауданы, Ақсуат ауылы, Абылайхан көшесі, 23 10) Ұлан аудандық бөлімі Ұлан ауданы, Молодежный ауылы, 9 11) Шемонаих қалалық бөлімі Шемонаих ауданы, Шемонайх қаласы, 3-ш/а, 12 12) Семей қалалық №1 бөлімі Семей қаласы, 408 квартал, 21

14)

21)

4 8 (7162) 40-10-76 8 (7162) 40-10-63 8 (7162) 25-00-67 8 (7162) 25-06-21 8 (7162) 40-43-27 8 (71638) 2-09-96 8 (71638) 2-18-49 8 (71644) 2-10-77 8 (71644) 2-28-28 8 (71644) 2-10-77 8 (71643) 2-45-94 8 (71643) 4-07-22 8 (71643) 4-12-58 8 (71641) 2-35-96 8 (71641) 2-21-94 8 (71646) 2-37-20 8 (71646) 2-37-81 8 (71636) 4-29-97 8 (71636) 4-28-91 8 (71636) 4-59-28 8 (71642) 2-12-57 8 (71633) 2-44-92

8 (71639) 2-22-41 8 (71639) 2-22-42 8 (71639) 2-22-18 Есіл аудандық бөлімі Есіл ауданы, Есіл қ,, Жеңіс көшесі, 56 8 (71647) 2-22-07 Жарқайың аудандық бөлімі Жарқайың ауданы, Державинск 8 (71648) 9-00-35 қаласы, Ғабдуллин көшесі, 104 8 (71647) 2-22-05 Жақсы аудандық бөлімі Жақсы ауданы, Жақсы қаласы, Ленин 8 (71635) 2-17-10 көшесі, 8 Зеренді аудандық бөлімі Зеренді ауданы, Зеренді с., Мир 8 (71632) 2-00-74 көшесі, 52 8 (71632) 2-29-43 Қорғалжын аудандық бөлімі Қорғалжын ауданы, Қорғалжын 8 (71637) 2-17-83 қаласы, Абай көшесі, 44а 8 (71637)2-20-36 Степногор қалалық бөлімі Степногор қаласы, 4 шағын ауданы, 7 8 (71645) 2-00-40 8 (71645) 2-00-30 Сандықтау аудандық бөлімі Сандықтау ауданы, Балқашино 8 (71640) 9-26-66 ауылы, Абылай хан көшесі, 119 Целиноград аудандық бөлімі Целиноград ауданы, Ақмол ауылы, 8 (71651) 3-12-30 Гагарин көшесі, 15 8 (71651) 3-11-98 Шортанды аудандық бөлімі Шортанды ауданы, Шортанды ауылы, 8 (71631) 2-17-97 Аты аталмаған тұйық көше, 1 «Ақтөбе облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Ақтөбе облысы бойынша Ақтөбе қаласы, Тургенев көшесі, 8 (7132) 56-57-87 ХҚО» РМК филиалы 109 Ақтөбе қалалық №1 бөлімі Ақтөбе қаласы, Тургенев көшесі, 8 (7132) 57-80-27 109 Қарғалы с. (Жилянка) Ақтөбе қаласы, Қарғалы ауданы, 8 (7132) 98-60-06 Қарғалы ауылы (Жилянка), Сəтбаев 8 (7132) 98-60-05 көшесі, 10 Алға аудандық бөлімі Алға ауданы, Алға қаласы, Киров 8 (71337) 3-20-79 көшесі, 23 8 (71337) 3-10-96 Мортық аудандық бөлімшесі Мортық ауданы, Мортық ауылы, 8 (71331) 22-4-13 Байтұрсынов көшесі, 1 «Б» 8 (71331) 22-1-14 Хромтау аудандық бөлімі Хромтау ауданы, Хромтау қаласы, 8 (71336) 26-6-33 Абай көшесі, 12 8 (71336) 26-6-34 Қандыағаш аудандық бөлімі Мұғалжар ауданы, Қандыағаш 8 (71333) 30-2-19 қаласы, Молодежный ш/а, 47 «Б» 8 (71333) 30-2-18 Ембі аудандық бөлімі Мұғалжар ауданы, Ембі қаласы, 8 (71334) 23-9-83 Əмір көшесі, 10 Темір аудандық № 8 бөлімі Темір ауданы, Шұбарқұдық ауылы, 8 (71346) 23-5-83 Байғанин көшесі, 15 «А» 8 (71334) 23-9-87 Қобда аудандық бөлімі Қобда ауданы, Қобда ауылы, 8 (71341) 22-1-47 Нұрымжанов тұйық көшесі, 2 8 (71341) 22-1-38 Қарғалы аудандық бөлімі Қарғалы ауданы, Бадамша ауылы, 8 (71342) 23-4-64 Бадамша с. Əйтеке би көшесі, 27 8 (71342) 23-4-62 Ойыл аудандық бөлімі Ойыл ауданы, Ойыл ауылы, Көкжар 8 (71332) 21-1-81 көшесі, 64 8 (71332) 21-1-82 Əйтеке би аудандық №12 Əйтеке би ауданы, Комсомол ауылы, 8 (71339) 22-3-73 аудандық бөлімі Балдырған көшесі, 10 8 (71339) 22-3-74 Байғанин аудандық бөлімі Байғанин ауданы, Қарауылкелді 8 (71345) 23-5-86 ауылы, Барақ батыр көшесі, 41 «А» 8 (71345) 23-5-87 Ырғыз аудандық бөлімі Ырғыз ауданы, Ырғыз ауылы, 8 (71343) 21-8-28 Жангелді көшесі, 7 Шалқар аудандық бөлімі Шалқар ауданы, Шалқар ауылы, 8 (71335) 23-6-10 Əйтеке би көшесі, 63 8 (71335) 23-6-11 «Алматы облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Алматы облысы бойынша Талдықорған қаласы, Тəуелсіздік 8 (7282) 24-15-06 ХҚО» РМК филиалы көшесі, 67 Б 8 (7282) 24-41-33 Ақсу аудандық бөлімі Жансүгіров ауылы, Қабанбай батыр 8 (72832) 2-14-51 көшесі, 20 Қапал бөлімшесі Қапал ауылы, Алпысбай көшесі, 3 8 (72841) 2-17-60 Алакөл аудандық бөлімі Үшарал қаласы, 8 наурыз көшесі, 63 8 (72833) 2-35-46 8 (72833) 2-35-48 Қабанбай бөлімшесі Қабанбай ауылы, Абылайхан 8 (72837) 4-13-85 көшесі, 237 Балқаш аудандық бөлімі Бақанас ауылы, Бижанов көшесі, 8 (72773) 95-2-22 25 «А» 8 (72773) 9-18-20 Еңбекшіқазақ аудандық бөлімі Есік қаласы, Абай көшесі, 314 А 8 (72775) 4-54-70 8 (72775) 4-54-69 Шелек бөлімшесі Шелек ауылы, Бижанов көшесі, 100 8 (72775) 2-34-96 8 (72775) 2-34-97 Ескелді аудандық бөлімі Қарабұлак ауылы, Оразбеков 8 (72836) 3-22-16 көшесі, 52 Жамбыл аудандық бөлімі Ұзынағаш ауылы, Мəжитов 8 (72770) 2-30-90 көшесі, 1 Іле аудандық бөлімі Өтеген батыр ауылы, Қуат ш/а, 8 (727) 251-74-46 Тəуелсіздік көшесі, 25 8 (727) 251-74-47 Боралдай бөлімшесі Боралдай ауылы, Вокзал көшесі, 8 (72738) 7-82-42 6 «А» Қараой бөлімшесі Қараой ауылы, Тыңдала көшесі, 9 8 (7275) 24-88-10 Ақши бөлімшесі Ақши ауылы, Қонаев көшесі, 29 Қарасай аудандық бөлімі Қаскелең ауылы, Жанғоозин 8 (72771) 2-56-86 көшесі, 38 8 (72771) 2-56-96 Тау Самалы бөлімшесі Тау Самалы ауылы, Рысқұлов 8 (727) 391-38-58 көшесі, 129 Шамалған бөлімшесі Шамалған станциясы, Қонаев 8 (7272) 93-66-33 көшесі, 1 «В» Қаратал аудандық бөлімі Үштөбе ауылы, Абылай хан 8 (72834) 2-02-07 көшесі, 22 8 (72834) 2-20-92 Кербұлақ аудандық бөлімі Сарыөзек ауылы, Момышұлы 8 (72840) 3-25-88 көшесі н/ж Қоғалы бөлімшесі Қоғалы ауылы, Желтоқсан 8 (72842) 9-10-59 көшесі, 45 Көксу аудандық бөлімі Балпық би ауылы, Измайлов 8 (72838) 2-16-19 көшесі, 10 8 (72838) 2-16-18 Қапшағай қалалық бөлімі Қапшағай қаласы, Қонаев 8 (72772) 4-79-61 көшесі, 41 8 (72772) 4-79-60 Шеңгелді бөлімшесі Шеңгелді ауылы, Сейфуллин 8 (72772) 7-11-94 көшесі, 34 Сарқанд аудандық бөлімі Сарқан ауылы, Жамбыл көшесі н/ж 8 (72839) 2-35-80 8 (72839) 2-37-14 Лепсі бөлімшесі Лепсі станциясы, Төлебаев 8 (72843) 2-10-16 көшесі, 1 Райымбек аудандық бөлімі Кеген ауылы, Момышұлы көшесі 8 (72777) 2-20-84 н/ж 8 (72777) 2-20-82 8 (72777) 2-18-78 Нарынқол бөлімшесі Нарынқол ауылы, Райымбек 8 (72779) 2-11-65 көшесі н/ж Панфилов аудандық бөлімі Жаркент қаласы, Головацкий 8 (72831) 5-51-11 көшесі н/ж Талғар аудандық бөлімі Талғар қаласы, Лермонтов көшесі, 8 (727) 388-11-30 53 «А» 8 (72774) 2-21-43 8 (72774) 2-21-33 Нұра бөлімшесі Нұра ауылы, Школьная көшесі, 10 8 (72774) 5-80-62 Талдықорған қалалық бөлімі Талдықорған қаласы, Тəуелсіздік 8 (7282) 24-49-75 көшесі, 67 Б 8 (7282) 24-40-43 Текелі қалалық бөлімі Текелі қаласы, Октябрь көшесі, 7 8 (72835) 4-35-38 8 (72835) 4-35-18 Ұйғыр аудандық бөлімі Чунджа ауылы, Қасымбеков 8 (72778) 2-43-35 көшесі, 35 8 (72778) 2-43-31 8 (72778) 2-43-32 «Атырау облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Атырау облысы бойынша Атырау қаласы, Сəтбаев даңғылы, 8 (7122) 21-34-67 ХҚО» РМК филиалы 23 Облыстық бөлім Атырау қаласы, Сəтбаев даңғылы, 8 (7122) 21-29-42 23 №1 қалалық бөлімі Атырау қаласы, Баймұқанов 8 (7122) 35-75-05 көшесі, 16 а 8 (7122) 35-75-30 №2 қалалық бөлімі Атырау қаласы, Балықшы, 8 (7122) 24-34-90 Байжігітов көшесі, 80 а 8 (7122) 24-37-89 Индер аудандық бөлімі Атырау облысы, Индер ауданы, 8 (71234) 2-12-96 Индерборс ауылы, Меңдіғалиев 8 (71234) 2-18-38 көшесі, 30 Махамбет аудандық бөлімі Атырау облысы, Махамбет ауданы, 8 (71236) 2-24-96 Махамбет ауылы, Абай көшесі, 10 8 (71236) 2-15-25 Қызылқоға аудандық бөлімі Атырау облысы, Қызылқоға ауданы, 8 (71238) 2-20-46 Миялы ауылы, Абай көшесі, 1 8 (71238) 2-20-27

16) 17) 18) 19) 20)

6. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 7. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 8. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22) 23) 24) 25) 26) 27) 28) 29_ 9. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 10. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12)

8 (72331) 2-23-35 8 (72340) 2-67-81 8 (72335) 6-02-39 8 (72341) 2-23-60 8 (72339) 2-13-10 8 (72336) 4-62-62 8 (72346) 2-24-96 8 (72338) 2-78-96 8 (72332) 3-41-00

8 (7222) 33-57-97 8 (7222) 33-55-93 Семей қаласы, Найманбаев көшесі, 8 (7222) 52-69-29 161 А Абай аудандық бөлімі Абай ауданы, Қарауыл ауылы, 8 (72252) 2-22-64 Құнанбай көшесі, 12 Аягөз қалалық бөлімі Аягөз ауданы, Аягөз қаласы, 8 (72237) 5-24-32 Дүйсенов көшесі, 84 Бесқарағай аудандық бөлімі Бесқарағай ауданы, Бесқарағай 8 (72236) 9-06-30 ауылы, Пушкин көшесі, 2 А Бородулиха аудандық бөлімі Бородулиха ауданы, Бородулиха 8 (72351) 2-20-48 ауылы, Молодежная көшесі, 25 Жарма аудандық бөлімі Жарма ауданы, Қалбатау ауылы, 8 (72347) 6-54-00 Достық көшесі, 98 Курчатов аудандық бөлімі Курчатов ауданы, Курчатов қаласы, 8 (72251) 2-21-66 Абай көшесі, 12 Көкпекті аудандық бөлімі Көкпекті ауданы, Көкпекті ауылы, 8 (72348) 2-21-71 Шериаздан көшесі, 38 Үржар аудандық бөлімі Үржар ауданы, Үржар ауылы, 8 (72230) 2-19-85 Абылайхан көшесі, 116 «Жамбыл облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Жамбыл облысы» бойынша Тараз қаласы, Абай даңғылы, 232 8 (7262) 56-90-01 РМК филиалы 8 (7262) 46-00-28 Тараз қалалық бөлімі Тараз қаласы, Қ.Қойгелді көшесі, 8 (7262) 43-84-21 158 «а» №1 бөлім Тараз қаласы, Сəтбаев көшесі, 1 «б» 8 (7262) 56-90-27 №2 бөлім Тараз қаласы, Талас ш/а, 2 8 (72622) 6-17-78 №3 бөлім Тараз қаласы, Абай даңғылы, 232 8 (7262) 56-90-04 Байзақ аудандық бөлімі Сарыкемер ауылы, Медеуов 8 (72637) 2-28-04 көшесі, 33 Жамбыл аудандық бөлімі Аса ауылы, Абай көшесі, 127 8 (72633) 2-11-99 Жуалы аудандық бөлімі Б.Момышұлы ауылы, Сауранбекұлы 8 (72635) 5-02-46 көшесі, 49 Қордай аудандық бөлімі Қордай ауылы, Домалақ ана 8 (72636) 2-13-52 көшесі, 215 Мерке аудандық бөлімі Мерке ауылы, Исмаилов көшесі, 8 (72632) 4-42-54 232 Мойынқұм аудандық бөлімі Мойынқұм ауылы, Рысқұлбеков 8 (72642) 2-47-93 көшесі, 215 Сарысу аудандық бөлімі Жаңатас ауылы, Жібек жолы 8 (72634) 6-33-00 көшесі, 1 Талас аудандық бөлімі Қаратау ауылы, Молдағұлов 8 (72644) 6-33-93 көшесі, 51 Т. Рысқұлбеков аудандық Құлан ауылы, Жібек жолы 8 (72631) 2-18-10 бөлімі көшесі, 71 Шу аудандық бөлімі Шу қаласы, Автобаза көшесі, 1 8 (72643) 2-17-97 Гродеково ауылдық бөлімі Гродеково ауылы, Бейбітшілік 8 (72633) 3-16-76 көшесі, 88 8 (7262) 51-23-24 «Батыс Қазақстан облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Батыс Қазақстан облысы Орал қаласы, Жамбыл көшесі, 81/2 8 (7112) 23-68-81 бойынша ХҚО» РМК филиалы 8 (7112) 28-25-27 8 (7112) 28-29-14 Ақжайық аудандық бөлімі Ақжайық ауданы, Чапаев ауылы, 8-711-36-92-580 Ақжайық тұйық көшесі, 2 Бөкейорда аудандық бөлімі Бөкейорда ауданы, Сайхин ауылы, 8-711-40-21-847 Берғалиев көшесі, 1 8-711-40-21-835 Бөрлі аудандық бөлімі Бөрлі ауданы, Ақсай ауылы, 8-711-33- 35-550 Железнодорожная көшесі, 121 А 8-711-33-36-778 Жанғала аудандық бөлімі Жанғала ауданы, Жанғала ауылы, 8-711-41-22-403 Халықтар достығы көшесі, 63А 8-711-41-22-404 Жəнібек аудандық бөлімі Жəнібек ауылы, Жəнібек ауылы, 8-711-35-22-425 Иманов көшесі, 79 Зеленов аудандық бөлімі Зеленов ауданы, Переметное ауылы, 8-711-30-23-614 Гагарин көшесі, 69 Б 8-711-30-23-616 Казталов аудандық бөлімі Казталов ауданы, Казталовка 8-711-44-32-204 ауылы, Лукманов көшесі, 22 А 8-711-44-32-205 Қаратөбе аудандық бөлімі Қаратөбе ауданы, Қаратөбе ауылы, 8-711-45-31-800 Құрманғали көшесі, 23/1 8-711-45-31-463 Сырым аудандық бөлімі Сырым ауданы, Жымпиты ауылы, 8-711-34-31-446 Қазақстан көшесі, 11/2 8-711-34-31-447 Тасқала аудандық бөлімі Тасқала ауданы, Тасқала ауылы, 8-711-39-22-398 Вокзал көшесі, 6 8-711-39-21-979 Теректі аудандық бөлімі Теректі ауданы, Федоровка ауылы, 8-711-32-23-378 Юбилейная көшесі, 24 8-711-32-23-379 Шыңғырлау аудандық бөлімі Шыңғырлау ауданы, Шыңғырлау 8-711-37-33-311 ауылы, Тайманов көшесі, 95 8-711-37-34-420 Казталов аудандық бөлімі Казталов ауданы, Жалпақтал ауылы, 8-711-38-21-044 С.Датұлы көшесі, 23 8-711-38-21-045 Дарьинское ауылдық округі Зеленов ауданы, Дарьинское ауылы, 8-711-31-24-080 бөлімі Балдырған көшесі, 27/1 8-711-31-24-082 Ажар ауданының Тайпақ Ақжайық ауданы, Тайпақ ауылы, 8-711-42-21-884 ауылдық округі бөлімі Шемякин кқшесі, 13 Теректі ауданы Ақжайық Теректі ауданы, Ақжайық ауылы, 8-711-43-91-316 ауылдық округі бөлімі Ақжайық көшесі, 5 «Қарағанды облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Қарағанды облысы бойынша Қарағанды қаласы, Чкалов көшесі 7 8 (7212) 41-63-10 ХҚО» РМК филиалы №1 қалалық бөлім Ержанов көшесі, 47/3 8 (7212) 33-13-10 №2 қалалық бөлім Чкалов көшесі, 7 8 (7212) 41-03-92 №3 қалалық бөлім Мұқанов көшесі, 5 8 (7212) 77-26-57 №4 қалалық бөлім Архитектурная көшесі, 8 8 (7212) 45-71-01 №5 қалалық бөлім 21 ш/а, 6/7 8 (7212) 32-92-51 №6 қалалық бөлім Серов көшесі, 73 8 (7212) 93-16-94 Теміртау қаласы № 1 бөлім Блюхер көшесі, 23 8 (7213) 44-67-45 Теміртау қаласы № 2 бөлім Республика даңғылы, 128 8 (7213) 99-79-96 Абай аудандық № 1 бөлім Абай қаласы, Абай көшесі, 54 8 (72131) 4-77-07 Абай аудандық №2 бөлім Абай қаласы, Топар ауылы, Қазыбек 8 (72153) 3-04-46 би көшесі, 3 Сарань қаласы бөлімі Сарань қаласы, Жамбыл көшесі, 85 8 (72137) 4-25-26 Шахтинск қаласы № 1 бөлім Шахтинск қаласы, А. Құнанбаев 8 (72156) 5-21-25 даңғылы, 65 Б Шахтинск қаласы № 2 бөлім Шахтинск қаласы, Шахан ауылы, 8 (72156) 3-20-99 квартал 10/16, 16 Осакаров аудандық № 1 бөлім Осакаровка ауылы, Пристационная 8 (72149) 4-32-62 көшесі,12 Осакаров аудандық №2 бөлімі Осакаров ауданы, Молодежный 8 (72148) 2-22-46 ауылы, Абай көшесі, 13 Сəтбаев қаласы бөлімі Сəтбаев қаласы, Сəтбаев даңғылы, 8 (71063) 4-03-47 111 Балқаш қаласы бөлімі Балқаш қаласы, Бөкейхан көшесі, 8 (71036) 6-83-37 20 а Шет аудандық бөлімі Ақсу-Аюлы ауылы, Жапақов 8 (71031) 2-21-88 көшесі, 23/1 үй, Ағадыр ауылы, Тəуелсіз Қазақстан көшесі, 4 үй Жезқазған қаласы бөлімі Жезқазған қаласы, Б.Момышұлы 8 (7102) 73-81-09 көшесі, 9 Жаңаарқа аудандық бөлімі Жаңаарқа ауданы, Атасу ауылы, 8 (71030) 2-69-09 А.Оспанов көшесі, 40 Қаражал қаласы бөлімі Қаражал қаласы, Ленин көшесі, 18 8 (71032) 2-70-21 Приозерск қаласы бөлімі Приозерск қаласы, Балқаш 8 (71039)5-27-37 көшесі, 7 Бұхар жырау аудандық №1 Бұхар жырау ауданы, Ботақара 8 (72154) 2-23-73 бөлімі ауылы, Абылай хан көшесі, 37 Бұхар жырау аудандық №2 Бұхар жырау ауданы, Бейбітшілік 8 (72138) 3-15-62 бөлімі көшесі, 24 Ақтоғай аудандық № 1 бөлімі Ақтоғай ауданы, Ақтоғай ауылы, 8 (71037) 2-11-05 Бөкейхан көшесі, 10 Ақтоғай аудандық № 2 бөлімі Сарышаған ауылы, Абай көшесі, 12 8 (71038)22-3- 39 Нұра аудандық бөлімі Киевка ауылы, Сұлейменов 8 (721-44)2-11-11 көшесі, 2 Ұлытау аудандық бөлімі Ұлытау ауданы, Ұлытау ауылы, 8 (71035) 2-13-06 Амангелді көшесі, 29 а Қарқаралы аудандық бөлімі Қарқаралы қаласы, Əубəкіров 8 (72146) 3-17-03 көшесі, 21 «Қостанай облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Қостанай облысы бойынша Қостанай қаласы, Таран көшесі, 114 8 (7142) 53-44-84 ХҚО» РМК филиалы 8 (7142) 53-25-56 Қостанай қалалық бөлімі Қостанай облысы, Қостанай 8 (7142) 26-45-51 қаласы, Гашик көшесі, 14 Алтынсарин бөлімі Қостанай облысы, Силантьевка 8 (71445) 21-5-28 ауылы, Ленин көшесі, 51 8 (71445) 21-5-29 Амангелді бөлімі Қостанай облысы, Амангелді 8 (71440) 21-2-55 ауылы, Майлин көшесі, 27/7 8 (71440) 21-2-69 Арқалық бөлімі Қостанай облысы, Арқалық қаласы, 8 (71430) 75-6-87 Абай көшесі, 62 8 (71430) 75-6-86 Əулиекөл бөлімі Қостанай облысы, Əулиекөл ауылы, 8 (71453) 21-8-31 Ленин көшесі, 32 8 (71453) 21-9-02 Денисовска бөлімі Қостанай облысы, Денисовка 8 (71434) 22-0-30 ауылы, Советская көшесі, 13 8 (71434) 92-7-16 Жангелді бөлімі Қостанай облысы, Жангелді ауданы, 8 (71439) 22-0-05 Торай ауылы, 8 наурыз көшесі, 37 8 (71439) 21-5-85 Жетіқара бөлім Қостанай облысы, Жетіқара ауылы, 8 (71435) 28-2-83 Ленин көшесі, 08 8 (71435) 28-2-00 Қамысты бөлімі Қостанай облысы, Қамысты 8 (71437) 22-2-76 ауданы, Қамысты ауылы, Ержанов 8 (71437) 22-2-75 көшесі, 66 Қарабалық бөлімі Қостанай облысы, Қарабалық 8 (71441) 32-9-61 ауданы, Қарабалык ауылы, 8 (71441) 32-5-02 Космонавт көшесі, 16 Қарасу бөлімі Қостанай облысы, Қарасу ауданы, 8 (71452) 22-1-47 Қарасу ауылы, Комсомольская 8 (71452) 21-9-69 көшесі, 24 Лисаковск бөлімі Қостанай облысы, Лисоковск 8 (71433) 32-0-90 қаласы, 4 ш/а, 25 8 (71433) 35-3-89 Меңдіқара бөлімі Қостанай облысы, Меңдіқара 8 (71443) 22-4-60 ауданы, Боровское ауылы, Королев көшесі, 4 А Наурызым бөлімі Қостанай облысы, Наурызым 8 (71454) 21-0-53 ауданы, Қараменді ауылы, Шақшақ 8 (71454) 21-0-15 Жəнібек көшесі, 5 Рудный №1 бөлімі Қостанай облысы, Рудный қаласы, 8 (71431) 49-8-02 Космонавтар көшесі, 12 Рудный №2 бөлімі Қостанай облысы, Рудный қаласы, 8 (71431) 90-0-38 Корчагин көшесі, 76 8 (71431) 98-9-47 Сарыкөл бөлімі Қостанай облысы, Сарыкөл ауданы, 8 (71451) 21-3-21 Сарыкөл ауылы, Ленин көшесі, 104 8 (71451) 21-2-09 Таранов бөлімі Қостанай облысы, Таранов ауданы, 8 (71436) 36-5-89 Таранов ауылы, Калинин көшесі, 93 8 (71436) 37-4-52 Ұзынкөл бөлімі Қостанай облысы, Ұзынкөл ауданы, 8 (71444) 21-5-67 Ұзынкөл ауылы, Абай көшесі, 79 8 (71444) 21-1-62 Федоров бөлімі Қостанай облысы, Федоров ауданы, 8 (71442) 22-5-18 Федоров ауылы, Красноармейск 8 (71442) 23-2-83 көшесі, 56 Қостанай аудандық бөлімі Қостанай облысы, Затабольск 8 (71455) 24-3-15 ауылы, Калинин көшесі, 53 8 (71455) 24-3-16 «Қызылорда облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Қызылорда облысы бойынша Қызылорда қаласы, Ғ.Мұратбаев 8 (7242) 23-07-16 ХҚО» РМК көшесі, 2 №1 қалалық бөлім Қызылорда қаласы, Тасбөгет 8 (7242) 21-66-64 ауылы, Амангелді көшесі н/ж №2 қалалық бөлім Қызылорда қаласы, Жанқожа батыр 8 (7242) 25-60-57 көшесі, 82 №3 қалалық бөлім Қызылорда қаласы, Шұғыла ш/а, 45 8 (7242) 24-86-11 № 4 қалалық бөлім Қызылорда қаласы, Ақмешіт 8 (7242) 22-48-27 ш/а, 1 б Байқоңыр қалалық бөлімі Қызылорда облысы, Байқоныр 8 (3362) 27-54-81 қаласы, Максимов көшесі, 17 а Арал аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Арал қаласы, 8 (72433) 25-0-02 Қарасақал көшесі н/ж Қазалы аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Қазалы қаласы, 8 (72438) 26-1-27 Жанқожа батыр көшесі н/ж Қармақшыаудандық бөлімі Қызылорда облысы, Жосалы кенті, 8 (72437) 2-11-62 Абай көшесі н/ж Жалағаш аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Жалағаш кенті, 8 (72431) 32-3-03 Желтоқсан көшесі н/ж Сырдария аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Тереңөзек 8 (72436) 2-29-00 кенті, Амангелді көшесі, 55 «а» Шиелі аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Шиелі кенті, 8 (72432) 4-15-59 Рысқұлов көшесі н/ж Жаңақорған аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Жаңақорған 8 (72435) 21-4-51 кенті, Сығанақ көшесі н/ж

13) Семей қалалық №2 бөлімі

22-19-83 қабылдау бөлмесі 43-05-05 қабылдау бөлмесі 51-80-43 қабылдау бөлмесі 42-05-33 қабылдау бөлмесі 54-82-23 қабылдау бөлмесі 26-24-03 қабылдау бөлмесі 42-05-70 қабылдау бөлмесі 32-32-58 қабылдау бөлмесі 33-23-80 қабылдау бөлмесі 23-23-76 қабылдау бөлмесі 392-25-75 қабылдау бөлмесі 39-12-13 қабылдау бөлмесі

Байланыс деректері

Жылыой аудандық бөлімі

15)

Халыққа қызмет көрсету орталықтарының тізімі мен мекенжайлары Орталықтардың атауы Орналасқан мекенжайы (филиалдары, бөлімдер, бөлімшелер) 2 3 «Ақмола облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Ақмола облысы бойынша Көкшетау қаласы, Əуезов көшесі ХҚО» РМК филиалы 189 а Көкшетау қалалық бөлімшесі Көкшетау қаласы, Біржан Сал көшесі, 42 Красный Яр с. Аудандық Көкшетау қаласы, Красный Яр бөлімі ауылы, Ленин көшесі, 65 Ақкөл аудандық бөлімі Ақкөл ауданы, Ақкөл қаласы, Нұрмағамбетов көшесі, 102 Аршалы аудандық бөлімі Аршалы ауданы, Аршалы ауылы, М. Мəметова көшесі, 19

Атырау облысы, Жылыой ауданы, 8 (71237) 5-03-54 Күлсары ауылы, Бейбітшілік 8 (71237) 5-01-28 көшесі, 8 8) Құрманғазы аудандық бөлімі Құрманғазы ауданы, Ганюшкино 8 (71233) 2-05-13 ауылы, Есболаев көшесі, 66 а 8 (71233) 2-07-14 9) Мақат аудандық бөлімі Мақат ауданы, Мақат ауылы, 8 (71239) 3-22-97 Орталық көшесі, 2 8 (71239) 3-22-96 10) Исатай аудандық бөлімі Исатай ауданы, Аққыстау ауылы, 8 (71231) 2-16-70 Егеменді Қазақстан көшесі, 9 8 (71231) 2-16-69 «Шығыс Қазақстан облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы 5. «Шығыс Қазақстан облысы Өскемен қаласы, Белинский 8 (7232) 78-42-36 бойынша ХҚО» РМК филиалы көшесі, 37 а 8 (7232) 28-94-67 1) Өскемен қалалық№1 бөлімі Өскемен қаласы, Сəтбаев көшесі, 8 (7232) 60-39-22 20/1 2) Өскемен қалалық № 2 бөлімі Өскемен қаласы, Қазақстан 8 (7232) 57-83-88 көшесі, 99/1 8 (7232) 22-81-37

Басшының телефон нөмірі 5 25-09-39 қабылдау бөлмесі 55-09-59 қабылдау бөлмесі 21-08-15 қабылдау бөлмесі 35-75-38 қабылдау бөлмесі

(Жалғасы 19-бетте).

(Жалғасы. Басы 18-бетте). «Маңғыстау облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы 11. «Маңғыстау облысы бойынша Ақтау қаласы, 15 ш/а, 67 б 8 (7292) 42-23-11 ХҚО» РМК филиалы 8 (7292) 42-23-12 1) Ақтау қалалық № 1 бөлім Ақтау қаласы, 15 ш/а, 67 б 8 (7292) 42-23-17 2) Жаңаөзен қалалық № 2 бөлім Жаңаөзен қаласы, Өркен ш/а, 8 (72934) 5-03-90 Оқушылардың шығармашылық 3) Мұнайлы аудандық № 3 бөлім Мұнайлы ауданы, Маңғыстау ауылы, 8 (7292) 46-56-83 Қоғамдық ұйымдар ғимараты 4) Бейнеу аудандық № 4 бөлім Бейнеу ауылы, Қосай ата көшесі, 8 (72932) 2-55-35 Жастар орталығы ғимараты 5) Бейнеу ауданы Боранкүл Боранкүл ауылы, Боранкүл 8 (72932) 3-16-95 ауылдық № 9 бөлімшесі мəдениет ММ ғимараты 6) Маңғыстау аудандық № 5 бөлім Шетпе ауылы, Орталық көшесі, 8 (72931) 22-0-79 Қазпошта ғимараты 7) Қарақия аудандық №6 бөлімі Құрық ауылы, Уəлиханов көшесі, 15 8 (72937) 22-2-10 8) Түпқараған аудандық № 7 Форт-Шевченко қаласы, Маяулыз 8 (72938) 2-30-38 бөлім көшесі, 6-д 9) Түпқараған ауданы Ақшүкір № Ақшүкір ауылы, Үштерек көшесі, 5 8 (72938)33-28-44 10 бөлімшесі 10) Жетібай аудандық № 8 бөлімі

8 (72935) 26-9-33

12.

8 (7182) 33-47-35 8 (7182) 70-42-01 8 (7182) 34-59-04 8 (8182) 34-59-05 8 (7182) 32-04-67 8 (7182) 70-42-09 8 (7182) 62-92-29 8 (7182) 32-26-83 8 (7187) 77-66-93 8 (7182) 70-42-27 8 (7183) 76-90-60 8 (7183) 76-91-77 8 (71841) 2-21-66 8 (71840) 9-23-65 8 (71840) 9-23-61 8 (71831) 2-25-86

Жетібай ауылы, Жаңақұрылыс көшесі, №10 ғимарат «Павлодар облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Павлодар облысы бойынша Павлодар қаласы, Павлов көшесі, 48 ХҚО» РМК филиалы Павлодар қалалық бөлімі Павлодар қаласы, Кутузов көшесі, 204 Павлодар қалалық № 1 бөлім Павлодар қаласы, Исиналиев көшесі, 24 Павлодар аудандық бөлімі Павлодар қаласы, Толстой көшесі, 10 Екібастұз қалалық бөлімі Екібастұз қаласы, Мəшһүр-Жүсіп көшесі, 92/2 Ақсу қалалық бөлімі Ақсу қаласы, Ленин көшесі, 10

6) 7)

Ақтоғай аудандық бөлімі Баянаул аудандық бөлімі

Железинка аудандық бөлімі

1) 2) 3) 4)

9) 10) 11) 12) 13) 14) 13. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 14. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 15. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 16. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12)

Ақтоғай ауылы, Абай көшесі, 72 Баянаул ауылы, Сəтпаев көшесі, 49

Железинка ауылы, Торайғыров көшесі, 58 Щербакты аудандық бөлімі Щербакты ауылы, В.Чайко 8 (71836) 2-34-43 көшесі, 45 8 (71836) 2-33-37 Качир аудандық бөлімі Тереңкөл ауылы, Тургенов 8 (71833) 2-24-79 көшесі, 85 Лебяжі аудандық бөлімі Аққу ауылы, Ташимов көшесі, 114 8 (71839) 2-11-07 Ертіс аудандық бөлімі Ертіс ауылы, Иса Байзақов 8 (71832) 22-91-12 көшесі, 14 8 (71832) 22-91-11 Май аудандық бөлімі Май ауылы, Сейфуллин көшесі, 13 8 (71838) 9-21-44 Успенский аудандық бөлімі Успенка ауылы, Тəуелсіздікке 10 8 (71834) 9-18-40 жыл көшесі 8 (71834) 9-12-51 «Солтүстік Қазақстан облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Солтүстік Қазақстан облысы Петропавл қаласы, Əуезов көшесі 8 (7152) 33-12-57 бойынша ХҚО» РМК филиалы 157 Қалалық бөлім Қазақстан Конституциясы көшесі, 2 8 (7152) 33-02-26 Айыртау ауданы бойынша Д.Сыздықов көшесі, 4 8 (71533) 2-01-84 бөлім Ақжар ауданы бойынша бөлім Жеңіс көшесі, 67 8 (71546) 2-21-08 Аққайың ауданы бойынша Еңбек көшесі, 11 8 (71532) 2-25-86 бөлім Есіл ауданы бойынша бөлім Ленин көшесі, 6 8 (71543) 2-20-03 Жамбыл ауданы бойынша Горький тұйық көшесі, 10 Г 8 (71544) 2-29-16 бөлім Ғ. Мүсірепов ауданы бойынша Ленин көшесі, 7 8 (71535) 2-22-19 бөлім Қызылжар ауданы бойынша Институт көшесі, 1 А 8 (71538) 2-17-46 бөлім М. Жұмабаев ауданы бойынша Юбилейная көшесі, 62 8 (71531) 2-03-76 бөлім Мамлют ауданы бойынша С.Мұқанов көшесі, 11 8 (71541) 2-27-48 бөлім Тайыншы ауданы бойынша Қазақстан Конституциясы көшесі, 8 (71536) 2-36-03 бөлім 208 Тимирязев ауданы бойынша Уəлиханов көшесі 17 8 (71537) 2-03-02 бөлім Уəлиханов ауданы бойынша Уəлиханов көшесі 80 8 (71542) 2-28-11 бөлім Шал ақын ауданы бойынша Желтоқсан көшесі 31 8 (71534) 2-73-90 бөлім «Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласы, Мəделі Қожа 8 (7252) 30-06-79 бойынша ХҚО» РМК филиалы көшесі н/ж 8 (7252) 21-09-00 Шымкент қаласы № 1 қалалық Шымкент қаласы, Мəделі Қожа 8 (7252) 30-06-79 бөлім көшесі н/ж 8 (7252) 99-72-76 Шымкент қаласы № 2 қалалық Шымкент қаласы, Мəделі Қожа 8 (7252) 99-72-31 бөлім көшесі н/ж Шымкент қаласы № 3 қалалық Шымкент қаласы, Оспанов 8 (7252) 30-01-35 бөлім көшесі, 61 Шымкент қаласы № 4 қалалық Шымкент қаласы, Сайрам көшесі 8 (7252) 52-50-84 бөлім н/ж Шымкент қаласы № 5 қалалық Шымкент қаласы, Республика 8 (7252) 56-52-84 бөлім көшесі 15 Арыс қалалық бөлімі Арыс қаласы, Ергөбек көшесі н/ж 8 (72540) 2-31-18 Бəйдібек аудандық бөлімі Шаян ауылы, Мыңбұлақ көшесі н/ж 8 (72548) 21-443 Кентау қалалық бөлімі Кентау қаласы, Абылай хан 8 (72536) 36-456 көшесі, №10 Қазығұрт аудандық бөлімі Қазығұрт ауылы, Қонаев көшесі н/ж 8 (72539) 22-757 Мақтаарал аудандық бөлімі Жетісай қаласы, Жайшыбеков 8 (72534) 61-343 көшесі н/ж Отырар аудандық бөлімі Шəуілдір ауылы, Жібек жолы 8 (72544) 22-616 даңғылы н/ж Ордабасы аудындық бөлімі Темірлан ауылы, Қажымұқан 8 (72530) 22-670 көшесі н/ж Түркістан қалалық бөлімі Түркістан қаласы, Тілеулі мыңбасы 8 (72533) 41679 көшесі н/ж Төле би аудандық бөлімі Ленгір қаласы, Төле би көшесі н/ж 8 (72547) 61-90-56 Түлкібас аудандық бөлімі Түлкібас қаласы, Т. Рысқұлов 8 (72538) 52-709 көшесі 189 Сайрам аудандық бөлімі Ақсукент ауылы, Қыстаубаев 8 (72531) 77-079 көшесі н/ж Созақ аудандық бөлімі Шолаққорған ауылы, Қожанов 8 (72546) 43-329 көшесі н/ж Сарыағаш аудандық бөлімі Сарыағаш ауылы, Шораұлы 8 (72537) 27-020 көшесі н/ж Абай ауылдық бөлімі Абай ауылы, А.Жылқышиев көшесі 8 (72532) 31-629 Шардара аудандық бөлімі Шардара қаласы, Шардара тұйық 8 (72535) 21-583 көшесі н/ж «Алматы қаласы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Алматы қаласы бойынша Жандосов көшесі, 51 8 (727) 247-16-28 ХҚО» РМК филиалы Əуезов аудандық бөлімі Жандос көшесі, 51 8 (727) 247-16-27 Алмалы аудандық бөлімі Алматы қаласы, Бөгенбай батыр 8 (727) 378-09-09 көшесі, 221 Алатау аудандық бөлімі Шаңырақ-2 ш/а, Жанқожа батыр 8 (727) 395-36-10 көшесі,24 Бостандық аудандық бөлімі Алмагүл 9а ш/а 8 (727) 396-37-00 Жетісу аудандық бөлімі Төле би көшесі, 155 8 (727) 330-72-43 Медеу аудандық бөлімі Марков көшесі, 44 8 (727) 239-65-52 Түрксіб аудандық бөлімі Рихард Зорге көшесі, 9 8 (727) 234-09-74 «Астана қаласы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Астана қаласы бойынша Республика даңғылы, 12/2 8 (7172) 57-07-74 ХҚО» РМК филиалы Алматы ауданы бойынша бөлім Мирзоян көшесі 25 8(7172) 61-84-11 №1 бөлімше Республика даңғылы 12/2 8 (7172) 32-80-10 №2 бөлімше Абай даңғылы 53 8 (7172) 21-10-27 №3 бөлімше Железнодорожный кенті, Ақтасты 8 (7172) 94-71-80 көшесі 20 Сарыарқа ауданы бойынша Республика даңғылы 43 8 (7172) 32-46-97 бөлім «Тілендиев» бөлімшесі Бөгенбай даңғылы 6 а 8 (7172) 94-99-96 «Ақжайық» бөлімшесі Есенберлин көшесі 16/2 8 (7172) 59-28-33 («Темірбанк» АҚ ғимаратында) «Өндіріс» бөлімшесі Кемеңгерұлы көшесі 6/1 8 (7172) 30-40-70 «Кенесары» көшесі Сарыарқа көшесі 12 8 (7172) 23-79-03 («БТА-банк» АҚ ғимаратында) «Жеңіс» бөлімшесі Жеңіс көшесі 34 8 (7172) 31-70-37 Есіл ауданы бойынша бөлім Сауран көшесі 7 8 (7172) 50-13-70 Есіл ауданы бойынша бөлімше Қабанбай батыр даңғылы 5/1 8 (7172) 50-91-95 № 1 кіреберіс

«Мiндеттi мемлекеттiк тiркеуге жатпайтын жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу жəне мiндеттi мемлекеттiк тiркеуге жатпайтын жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу туралы куəлiктiң телнұсқасын беру» мемлекеттiк қызмет көрсету стандартының 3-қосымшасы ____________________________________________________________________ тіркеуші органның атауы Өтініш № ____ Кепіл беруші Жеке тұлғаның аты-жөні, тұратын жері, туған күні мен жылы; заңды тұлғаның орналасқан жері, атауы, тіркеу № _______________________ __________________________________________________________________ Жеке басты куəландыратын құжаты: түрі _______ сериясы _______ № ______ _______________________________ берілген, берген күні __________________(құжатты берген органның атауы) Пошталық мекенжайы, телефоны _____________________________________ __________________________________________атынан жұмыс істейді (уəкілетті өкілдің деректемелері) ________________________________________________________ негізінде (өкілеттігін куəландыратын құжаттың деректемелері) Кепіл ұстаушы Заңды тұлғаның аты-жөні, тұратын жері, туған күні мен жылы; заңды тұлғаның орналасқан жері, атауы, тіркеу № : ______________________ __________________________________________________________________ Жеке басты куəландыратын құжаты: түрі ______ сериясы _______ № _______ _______________________________ берілген, берген күні ________________ (құжатты берген органның атауы) Пошталық мекенжайы, телефоны _____________________________________ __________________________________________атынан жұмыс істейді (уəкілетті өкілдің деректемелері) ________________________________________________________ негізінде (өкілеттігін куəландыратын құжаттың деректемелері) __________________________________________________________________ _____________жылжымалы мүлік кепілі шартын тіркеуді сұраймын Шартты жасаған күні _____________________________________________ Шартты жасаған жері ___________________________________________ Кепіл мəні туралы мəліметтер (жылжымалы мүлік сипаттамасы) __________________________________________________________________ Кепілмен қамтамасыз етілген міндеттемелердің ақшалай баламасы _________________________________________________________________ Срок действия договора ____________________________________________ Кепілге берілген мүлік: кепіл берушінің ___________________ кепіл ұстаушының ________________ иесінде жəне пайдалануында қалады. Оны пайдалануға болатыны: Иə Жоқ Қайта кепілге салу туралы мəлімет: Иə Жоқ (керегі жоқты сызып тастау). Өтінішке қоса беремін: (құжаттың атауы, сериясы, нөмірі, қашан жəне кім берген) 1. Төлем туралы құжат: түрі ____________ № ___________ сомасы _________ 2. ________________________________________________________________ __________________________________________________________________ Мемлекеттік тіркеу туралы куəлік қажет пе:Иə Жоқ (керегі жоғын сызып тастау) ____________________________________ Өтінішті берген күні: ______________ 20__ г. Өтінішті қабылдаған күні:______________ 20__ г. Өтініш берушінің қолы: __________________________ Уақыты: __________________ сағат _____________ минут. Тіркеушінің аты-жөні жəне қолы _____________________ «Мiндеттi мемлекеттiк тiркеуге жатпайтын жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу жəне мiндеттi мемлекеттiк тiркеуге жатпайтын жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу туралы куəлiктiң телнұсқасын беру» мемлекеттiк қызмет стандартына 4-қосымша Кесте. Сапа жəне тиімділік көрсеткіштерінің мəні Сапа жəне тиімділік көрсеткіштері

Көрсеткіштің нормативтік мəні

2 1. Уақтылылығы 1.1. Құжаттарды тапсырған сəттен бастап белгіленген мерзімде қызметті ұсыну оқиғаларының %-ы (үлесі) 2. Сапасы 2.1. Қызметті ұсыну үдерісінің сапасына қанағаттанған мемлекеттік қызмет алушылардың %-ы (үлесі) 3. Қол жетімділік 3.1. Қызметті ұсынудың сапасына жəне оны ұсыну тəртібі туралы ақпаратқа қанағаттанған мемлекеттік қызмет алушылардың %-ы (үлесі) 3.2. Ақпаратқа электронды форматта қол жеткізуге болатын қызметтер %-ы (үлесі) 4. Шағымдану үдерісі

www.egemen.kz

16 қаңтар 2013 жыл

Көрсеткіштің Көрсеткіштің келесі жылғы есептік жылдағы нысаналы ағымдағы мəні мəні 3 4

4.1. Шағымданудың қолданыстағы тəртібіне қанағаттанған мемлекеттік қызмет алушылардың %-ы (үлесі) 5.1. Персоналдың сыпайылығына қанағаттанған мемлекеттік қызмет алушылардың %-ы (үлесі)

5. Сыпайылық

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2012 жылғы 6 қыркүйектегі №1160 қаулысына 6 - қосымша Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2009 жылғы 15 желтоқсандағы № 2121 қаулысымен бекiтiлген «Жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтар (ауыртпалықтар) жəне оның техникалық сипаттамалары туралы анықтамалар беру» мемлекеттiк қызмет стандарты 1. Жалпы ережелер 1. «Жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтар (ауыртпалықтар) жəне оның техникалық сипаттамалары туралы анықтамалар беру» мемлекеттік қызметін (бұдан əрі – мемлекеттік қызмет) аумақтық əділет органдары (бұдан əрі – уəкілетті орган) мекен-жайлары осы стандарттың 1 жəне 2-қосымшаларында көрсетілген Халыққа қызмет көрсету орталықтары (бұдан əрі – орталық), сондай-ақ мемлекеттік қызметті алушыда электрондық-цифрлық қолтаңбасы (бұдан əрі – ЭЦҚ) болған жағдайда «электрондық үкіметтің» www.e.gov.kz. вебпорталы (бұдан əрі – портал) арқылы көрсетеді. Шалғайдағы елді мекендердегі тұрғындардың мемлекеттік қызметтерге қол жеткізуін қамтамасыз ету мақсатында Мобильдік орталықтар арқылы мемлекеттік қызмет көрсетуге жол беріледі. 2. Көрсетілетін мемлекеттік қызметтің нысаны: ішінара автоматтандырылған. 3. Мемлекеттiк қызмет «Жылжымалы мүлiкке құқық кепiлiн мемлекеттік тiркеу туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 26 шілдедегі Заңына (бұдан əрі-Заң) жəне «Ақпараттандыру туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 11 қаңтардағы Заңының 29-бабына сəйкес жүзеге асырылады. 4. Мемлекеттiк қызмет көрсету тəртiбi туралы толық ақпарат: 1) Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінің: www.minjust.kz интернетресурсының «Ақпараттық материалдар» бөлімінде; 2) Қазақстан Республикасы Көлік жəне коммуникация министрлігі Мемлекеттік қызметтерді автоматтандыруды бақылау жəне халыққа қызмет көрсету орталықтарының қызметін үйлестіру комитеті «Халыққа қызмет көрсету орталығы» республикалық мемлекеттік кəсіпорнының (бұдан əрі – «Орталық» РМК) интернет-ресурсында www.con.gov.kz, сондай-ақ ресми ақпарат көздерінде жəне осы стандарттың 2-қосымшасына сəйкес орталықтардың үй-жайларындағы стенділерде; 3) порталда орналастырылады. Мемлекеттік қызмет көрсету тəртібі туралы ақпаратты, сондай-ақ callорталықтың телефоны (1414) бойынша да алуға болады. 5. Көрсетiлетiн мемлекеттiк қызметтiң аяқталу нəтижесі: 1) орталықта – жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтар (ауыртпалықтар) жəне оның техникалық сипаттамалары туралы анықтаманы (электрондық жəне қағаз түрінде) беру не қызмет көрсетуді ұсынудан бас тарту туралы жазбаша дəлелді жауап беру; 2) порталда – мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижесі уəкілетті органның уəкілетті тұлғасы электрондық цифрлық қолтаңба қойған электрондық құжат нысанында «Жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтар (ауыртпалықтар) жəне оның техникалық сипаттамалары туралы анықтаманы» беру не электрондық құжат нысанында мемлекеттік қызмет көрсетуді ұсынудан бас тарту туралы дəлелді жауап беру болып табылады. 6. Мемлекеттiк қызмет заңды жəне жеке тұлғаларға (бұдан əрi – мемлекеттік қызмет алушы) көрсетiледi. 7. Мемлекеттік қызметті көрсету мерзімдері: орталыққа жүгінген кезде: 1) құжаттар тапсырған кезде (мемлекеттік қызметті алу үшін өтінішті бергенде) кезек күтудің рұқсат берілген ең ұзақ уақыты – 20 минуттан аспайды; 2) өтiнiш берген күнi сол жерде көрсетiлетiн мемлекеттiк қызмет көрсетуді алушыға қызмет көрсетудiң рұқсат берілген ең ұзақ уақыты – 20 минуттан аспайды; 3) дайын құжаттарды алу кезінде кезек күтудің рұқсат берілген ең ұзақ уақыты – 20 минуттан аспайды. Мемлекеттік қызмет бір жұмыс күні ішінде ұсынылады (құжаттарды тапсырған күн мен берген күн мемлекеттік қызмет көрсету мерзіміне кірмейді). Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсету мерзімі 30 минут. 8. Мемлекеттік қызмет көрсету тегін көрсетіледі. 9. Орталықтардағы жұмыс кестесі еңбек заңнамасына сəйкес демалыс жəне мейрам күндерiн қоспағанда, дүйсенбiден сенбi күндi қоса алғанда, күн сайын сағат 9.00-ден сағат 20.00-ге дейiн түскі үзiлiссiз, орталықтың белгiленген жұмыс кестесiне сəйкес жүзеге асырылады. Қабылдау жеделдетiлген қызмет көрсетусiз «электронды» кезек тəртiбiмен жүзеге асырылады. Порталдың жұмыс кестесі – тəулік бойы. 10. Мемлекеттік қызмет орталықтың ғимаратында мемлекеттiк қызмет алушының тұратын жері бойынша көрсетіледі, онда мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін жағдайлар көзделген. Залда анықтамалық бюро, күту креслолары, толтырылған бланкілердің үлгілері бар ақпараттық стенділер орналасқан. Порталда «жеке кабинетте» көрсетіледі. 2. Мемлекеттiк қызмет көрсету тəртiбi 11. Мемлекеттік қызмет алушы не оның өкілі (сенімхат бойынша) мемлекеттiк қызметті алу үшiн мынадай құжаттарды: 1) осы стандарттың 3-қосымшасына сəйкес белгiленген нысандағы сұрау салуды; 2) мемлекеттік қызмет алушының жеке басын куəландыратын құжатының көшірмесін; 3) заңнамада белгiленген жағдайларда өкiлдiң өкiлеттiктерiн куəландыратын құжатты ұсынады. Жеке басты куəландыратын құжат туралы мемлекеттік ақпараттық жүйелерде қамтылған мəліметті орталықтың қызметкері тиісті мемлекеттік ақпараттық жүйеден орталықтың ақпараттық жүйесі арқылы уəкілетті тұлғаның электрондық цифрлық қолымен куəландырылған электрондық құжат нысанында алады. Орталықтың қызметкері құжаттарды қабылдаған кезде осы тармақтың 2) тармақшасында көрсетілген құжаттарды мемлекеттік органның мемлекеттік ақпараттық жүйесінен берілген мəліметтермен салыстырып тексереді, содан кейін ол құжаттарды мемлекеттік қызметті алушыға қайтарады. Порталда: ЭЦҚ куəландырылған электрондық құжат нысанындағы сұрау салу; Жеке басты куəландыратын құжат туралы мемлекеттік ақпараттық жүйелерде қамтылған мəліметті уəкілетті органның қызметкері тиісті мемлекеттік ақпараттық жүйеден портал арқылы уəкілетті тұлғаның электрондық цифрлық қолымен куəландырылған электрондық құжат нысанында алады. 12. Бланкiлер күту залындағы арнайы тағанда не орталықтың консультанттарында, сондай-ақ «Орталық» РМК-ның интернет ресурсында www.con.gov.kz орналастырылады. Порталға өтініш бергенде осы стандарттың 3-қосымшасына сəйкес электрондық құжат нысанында сұрау салуды толтыру қажет. 13. Орталықтарда құжаттарды қабылдау операциялық залда «тосқауылсыз» қызмет көрсету арқылы жүзеге асырылады. Порталға өтініш бергенде электрондық сұрау салуды жіберу мемлекеттік қызмет алушының «жеке кабинетінен» жүзеге асырылады. Сұрау салу таңдап алынған қызмет көрсетуге сəйкес автоматты түрде уəкілетті орган-адресатқа жіберіледі. 14. Мемлекеттік қызмет алушыға: 1) сұрау салудың нөмiрi жəне қабылдау күнi; 2) сұралып отырған мемлекеттiк қызметтiң түрi; 3) қоса берiлген құжаттардың саны мен атауы; 4) құжаттарды беру күнi, уақыты жəне орны; 5) құжаттарды ресiмдеуге өтiнiштi қабылдаған орталық инспекторының тегi, аты, əкесiнiң аты көрсетiле отырып, тиiстi құжаттарды қабылдағаны туралы қолхат берiледi. Портал арқылы жүгінген жағдайда мемлекеттік қызмет алушыға порталдағы «жеке кабинетіне» сұрау салудың мемлекеттік қызметті көрсетуге қабылданғаны туралы жəне мемлекеттік қызмет алушының мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижесін алатын күні жəне уақыты көрсетіле отырып есеп-хабарлама жіберіледі. 15. Орталықта мемлекеттік қызмет алушыға дайын құжаттарды беруді орталықтың қызметкері «терезелер» арқылы күн сайын онда мерзімі көрсетілген қолхаттың негізінде жүргізеді. 16. Мемлекеттік қызмет алушы осы стандарттың 11-тармағында көрсетілген құжаттардың бірін ұсынбаған жағдайда, орталық құжаттарды қабылдаудан бас тартады. Құжаттарды қабылдаудан бас тартқан кезде орталықтың қызметкері мемлекеттік қызмет алушыға жетіспейтін құжаттар көрсетілген қолхат береді. Уəкілетті орган жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтар (ауыртпалықтар) жəне оның техникалық сипаттамалары туралы анықтамалар беруден мынадай жағдайларда: 1) тиiстi емес адамға жүгiнгенде; 2) осы стандарттың 11-тармағында көзделген құжаттар пакеті толық ұсынылмағанда; 3) құжаттар тиісінше рəсiмделмегенде бас тартады. Қызмет көрсетудің белгіленген мерзімі ішінде уəкілетті орган кейіннен мемлекеттік қызмет алушыға ұсыну үшін орталыққа бас тартудың себебі көрсетілген хабарлама жолдайды. Құжаттар орталыққа қайтарылған жағдайда орталықтың қызметкері оларды алған күннен кейін 1 жұмыс күні ішінде мемлекеттік қызмет алушыға хабарлайды жəне уəкілетті органның мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тарту туралы жеке немесе уəкілетті тұлғаның ЭЦҚ-мен куəландырылған дəлелді жауабыэлектрондық құжаттың қағаз көшірмесін береді. Мемлекеттiк қызметті көрсетуден бас тарту туралы дəлелді жауапты мемлекеттік қызмет алушы мемлекеттік органда не порталдағы «жеке кабинетінен» электрондық құжат түрінде осы стандарттың 11-тармағында белгіленген мерзімдерде алады. 3. Жұмыс қағидаттары 17. Уəкiлеттi орган өзінің қызметін мына: 1) əдептiлiк; 2) көрсетілетін мемлекеттік қызмет туралы толымды ақпарат ұсыну, адамның конституциялық құқықтарын сақтау; 3) қызметтiк борышын атқару кезiнде заңдылықты сақтау; 4) мемлекеттік қызметті алушының құжаттарының қорғалуын, сақталуын жəне мазмұнының құпиялылығын қамтамасыз ету; 5) мемлекеттік қызметті алушының белгіленген мерзімде алмаған құжаттарының сақталуын қамтамасыз ету қағидаттарында жүзеге асырады. 4. Жұмыс нəтижелері 18. Мемлекеттік қызмет алушыларға мемлекеттік қызмет көрсету нəтижелері осы стандарттың 4-қосымшасына сəйкес сапа жəне қол жетімділік көрсеткіштерімен өлшенеді. 19. Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгiнiң Тiркеу қызметi жəне құқықтық көмек көрсету комитетi мен уəкiлеттi органдардың жұмыстары бағаланатын мемлекеттiк қызметтердiң сапасы жəне тиімділік көрсеткiштерiнiң нысаналы мəнi жыл сайын Əдiлет министрiнiң тиiстi бұйрығымен бекiтiлiп отырады. 5. Шағымдану тəртібі 20. Орталық инспекторының əрекетіне (əрекетсіздігіне) шағым беру тəртібін түсіндіру жəне өтініштерді дайындауға жəрдемдесу үшін мемлекеттік қызмет алушы осы стандарттың 2-қосымшасында телефондары көрсетілген орталық басшыларына жүгінеді. Шағым беру тəртібі туралы ақпаратты (1414) call- орталығының ақпараттықанықтамалық қызмет телефоны бойынша сондай-ақ осы стандартқа 2 қосымшада көрсетілген мекенжайлар мен телефондар бойынша алуға болады. 21. Көрсетілген қызмет нəтижелерімен келіспеген жағдайда шағым жұмыс күндері демалыс жəне мереке күндерін қоспағанда, сағат 13.00-ден 14.30 аралығында түскі үзіліспен, сағат 9.00-ден бастап 17.00-ге дейін уəкілетті орган басшысының атына беріледі. Уəкілетті органдар басшыларының мекенжайлары мен телефондары осы стандарттың 1-қосымшасында көрсетілген. Уəкілетті органдардың əрекетіне (əрекетсіздігіне) шағым Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінің Тіркеу қызметі мен құқықтық көмек көрсету комитетіне жұмыс күндері демалыс жəне мереке күндерін қоспағанда, сағат 13.00-ден 14.30 аралығында түскі үзіліспен, сағат 9.00-ден 17.00-ге дейін беріледі. 22. Орталықтың қызметкері тиісінше қызмет көрсетпеген жағдайда орталықтың немесе Қазақстан Республикасы Көлік жəне коммуникация министрлігінің Мемлекеттік қызметтерді автоматтандыруды бақылау жəне халыққа қызмет көрсету орталықтарының қызметін үйлестіру комитеті «Орталық» РМК басшысының атына шағым беріледі. Орталықтардың басшыларының мекенжайлары мен телефондары осы стандарттың 2-қосымшада көрсетілген, Мемлекеттік қызметтерді автоматтандыруды бақылау жəне халыққа қызмет көрсету орталықтарының қызметін үйлестіру комитеті «Орталық» РМКның мекенжайы мен телефоны осы стандарттың 26-тармағында көрсетілген. 23. Көрсетілген қызмет нəтижелерімен келіспеген жағдайда мемлекеттік қызмет алушының заңнамада белгіленген тəртіппен сотқа жүгінуге құқығы бар. 24. Қолданыстағы заңнамада көрсетілген жағдайда шағымдар ауызша немесе жазбаша нысанда пошта арқылы немесе электронды түрде (Қазақстан Республикасы Əділет министрлігі Тіркеу қызметі жəне құқықтық көмек көрсету комитетінің электронды мекенжайына: krs.opp@minjust.kz) не осы стандарттың 21 жəне 22-тармақтарында көрсетілген ұйымның кеңсесі арқылы жұмыс күндері қолма-қол қабылданады. Қажет болған жағдайларда мемлекеттік қызмет алушылар шағымға уəкілетті органдар ұсынған мемлекеттік қызметтердің сапасыздығын жəне орталық қызметкерінің тиісті қызмет көрсетпегенін растайтын құжаттарын қоса береді. Портал арқылы өтініш бергенде электрондық өтініш жіберілгеннен кейін мемлекеттік қызмет алушыға «жеке кабинетінен» өтініш туралы ақпарат қол жетімді болады, ол уəкілетті органда өтінішті өңдеу барысында жаңартылады (жеткізу, тіркеу, орындау туралы белгілер, қарастыру туралы немесе қараудан бас тарту туралы жауап). Уəкілетті органның жауабы «Жеке жəне заңды тұлғалардың өтiнiштерiн қарау тəртiбi туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сəйкес ұсынылады. 25. Қабылданған шағымдар өтініштер мен шағымдарды есепке алу кітабында тіркеледі жəне «Жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тəртібі туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 12 қаңтардағы Заңында

белгіленген тəртіпте жəне мерзімде қаралады. Шағымдардың пошта жəне қолма-қол қабылданғанын растау оларды уəкiлеттi органның немесе орталықтың кеңсесiнде жеке жəне заңды тұлғалар өтiнiштер журналында тiркеу болып табылады (шағымның екiншi данасында немесе шағымға iлеспе хатта мөртаңба, кiрiс нөмiрi жəне тiркеу мерзiмi қойылады). Шағымды қабылдаған адам мемлекеттік қызметті алушыға оның шағымының қабылданғанын растайтын нөмiрi, күнi, шағымды қабылдаған адамның тегi, байланыс деректерi көрсетiлген талон бередi. Шағымның қаралу нəтижесi туралы мемлекеттік қызмет алушыға пошта арқылы жазбаша түрде хабарланады. Уəкілетті органнан жауап «Жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тəртібі туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 12 қаңтардағы Заңына сəйкес ұсынылады. 26. Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінің мекенжайы: 010000, Астана қаласы, Орынбор көшесі, № 8 үй, интернет ресурс: www.minjust.kz. «Орталық» РМК-ның мекенжайы: 010000, Астана қаласы, Республика даңғылы, № 43А үй, телефоны: 87172-94-99-95, интернет-ресурс: www.con.gov.kz. «Жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтар (ауыртпалықтар) жəне оның техникалық сипаттамалары туралы анықтамалар беру» мемлекеттiк қызмет стандартына 1-қосымша Облыстардың, Алматы жəне Астана қалаларының уəкілетті органдарының тізімі мен мекенжайы Р/с №

Уəкілетті органның атауы

Уəкілетті органның орналасу мекенжайы

Бөлімнің телефон нөмірі (87162) 25-06-89

Ақмола облысының Əділет департаменті

Көкшетау қаласы, М. Горькийкөшесі, 37

Ақтөбе облысының Əділет департаменті

Алматы облысының Əділет департаменті

Атырау облысының Əділет департаменті

Актөбе қаласы, (87132) 56-03-36 Əбілхайыр хан даңғылы, 51 «а» Талдықорған қаласы, (87282) 24-63-12 Қаблиса Жырау көшесі, 69 «а» Атырау қаласы, Баймұқанов (87122) 35-75-10 көшесі, 16 «а»

Шығыс Қазақстан облысының Əділет департаменті Жамбыл облысының Əділет департаменті

Өскемен қаласы, Ворошилов көшесі, 6

(87232) 22-26-61 (87232) 55-19-69

Тараз қаласы, Төле би көшесі, 53

(87262) 45-20-89

Батыс Қазақстан облысының Əділет департаменті Қарағанды облысының Əділет департаменті

Орал қаласы, Достық даңғылы, 208

(87112) 51-52-69

Қарағанды қаласы, Жамбыл көшесі, 11

(87212) 41-44-73

Қостанай облысының Əділет департаменті

Қостанай қаласы, Таран көшесі, 38

(87142) 54-39-94

Қызылорда облысының Əділет департаменті

Қызылорда қаласы, Əйтеке би көшесі, 29

(87242) 27-13-07

Маңғыстау облысының Əділет департаменті

Ақтау қаласы, 12-шағынаудан, 8

(87292) 50-32-20

Павлодар облысының Əділет департаменті

Павлодар қаласы, Ленин көшесі, 18

(87182) 32-16-21

Солтүстік Қазақстан облысының Əділет департаменті Оңтүстік Қазақстан облысының Əділет департаменті Алматы қаласының Əділет департаменті

Петропавл қаласы, Конституция көшесі, 72

(87152) 33-76-66

Шымкент қаласы, Желтоқсан көшесі, 16

(87252) 23-32-71

Алматы қаласы, Зенков көшесі, 47

(8727) 291-90-72, 291-87-50

Астана қаласының Əділет департаменті

Астана қаласы. Жеңіс даңғылы, 15

(87172) 32-22-87, (87172) 32-32-95

6 7 8

13 14 15 16

Басшының телефон нөмірі 25-29-16 қабылдау бөлмесі 56-30-80 қабылдау бөлмесі 21-08-15 қабылдау бөлмесі 35-75-38 қабылдау бөлмесі 22-19-83 қабылдау бөлмесі 43-05-05 қабылдау бөлмесі 51-31-45 қабылдау бөлмесі 42-05-33 қабылдау бөлмесі 54-82-23 қабылдау бөлмесі 27-04-72 қабылдау бөлмесі 42-05-70 қабылдау бөлмесі 32-32-58 қабылдау бөлмесі 33-26-35 қабылдау бөлмесі 23-23-76 қабылдау бөлмесі 291-88-16 қабылдау бөлмесі 39-12-13 қабылдау бөлмесі

«Жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтар (ауыртпалықтар) жəне оның техникалық сипаттамалары туралыанықтамалар беру» мемлекеттiк қызмет стандартының 2-қосымшасы Халыққа қызмет көрсету орталықтарының тізімі мен мекенжайлары № 1 1. 1) 2) 3) 4)

Орталықтардың атауы Орналасқан мекенжайы (филиалдары, бөлімдер, бөлімшелер) 2 3 «Ақмола облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Ақмола облысы бойынша Көкшетау қаласы, Əуезов көшесі 189 а ХҚО» РМК филиалы Көкшетау қалалық Көкшетау қаласы, Біржан Сал бөлімшесі көшесі, 42 Красный Яр с. Аудандық Көкшетау қаласы, Красный Яр ауылы, бөлімі Ленин көшесі, 65 Ақкөл аудандық бөлімі Ақкөл ауданы, Ақкөл қаласы, Нұрмағамбетов көшесі, 102 Аршалы аудандық бөлімі Аршалы ауданы, Аршалы ауылы, М. Мəметова көшесі, 19

5) Атбасар аудандық бөлімі

Атбасар ауданы, Атбасар қаласы, Уəлиханов көшесі, 11

6) Астрахан аудандық бөлімі

7) Бұланды аудандық бөлімі 8) Бурабай аудандық бөлімі

9) Егіндікөл аудандық бөлімі Егіндікөл ауданы, Егіндікөл ауылы, Жеңіс көшесі, 7 10) Ерейментау аудандық бөлімі Ерейментау ауданы Ерейментау қаласы, Мұсабаев көшесі, 15 11) Еңбекшілдер аудандық Еңбекшілдер ауданы, Степняк қаласы, бөлімі Сыздықов көшесі, 2а 12) Есіл аудандық бөлімі 13) 14) 15) 16) 17)

Есіл ауданы, Есіл қаласы, Жеңіс көшесі, 56 Жарқайың аудандық бөлімі Жарқайың ауданы, Державинск қаласы, Ғабдуллин көшесі, 104 Жақсы аудандық бөлімі Жақсы ауданы, Жақсы қаласы, Ленин көшесі, 8 Зеренді аудандық бөлімі Зеренді ауданы, Зеренді с., Мир көшесі, 52 Қорғалжын аудандық бөлімі Қорғалжын ауданы, Қорғалжын қаласы, Абай көшесі, 44а Степногор қалалық бөлімі Степногор қаласы, 4 шағын ауданы, 7

18) Сандықтау аудандық бөлімі Сандықтау ауданы, Балқашино ауылы, Абылай хан көшесі, 119 19) Целиноград аудандық бөлімі Целиноград ауданы, Ақмол ауылы, Гагарин көшесі, 15 20) Шортанды аудандық бөлімі Шортанды ауданы, Шортанды ауылы, Аты аталмаған тұйық көше, 1 «Ақтөбе облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы 2. «Ақтөбе облысы бойынша Ақтөбе қаласы, Тургенев көшесі, 109 ХҚО» РМК филиалы 1) Ақтөбе қалалық №1 бөлімі Ақтөбе қаласы, Тургенев көшесі, 109

Байланыс деректері 4 8 (7162) 40-10-76 8 (7162) 40-10-63 8 (7162) 25-00-67 8 (7162) 25-06-21 8 (7162) 40-43-27 8 (71638) 2-09-96 8 (71638) 2-18-49 8 (71644) 2-10-77 8 (71644) 2-28-28 8 (71644) 2-10-77 8 (71643) 2-45-94 8 (71643) 4-07-22 8 (71643) 4-12-58 8 (71641) 2-35-96 8 (71641) 2-21-94 8 (71646) 2-37-20 8 (71646) 2-37-81 8 (71636) 4-29-97 8 (71636) 4-28-91 8 (71636) 4-59-28 8 (71642) 2-12-57 8 (71633) 2-44-92 8 (71639) 2-22-41 8 (71639) 2-22-42 8 (71639) 2-22-18 8 (71647) 2-22-07 8 (71648) 9-00-35 8 (71647) 2-22-05 8 (71635) 2-17-10 8 (71632) 2-00-74 8 (71632) 2-29-43 8 (71637) 2-17-83 8 (71637)2-20-36 8 (71645) 2-00-40 8 (71645) 2-00-30 8 (71640) 9-26-66 8 (71651) 3-12-30 8 (71651) 3-11-98 8 (71631) 2-17-97 8 (7132) 56-57-87 8 (7132) 57-80-27

2) Қарғалы с. (Жилянка)

8 (7132) 98-60-06 8 (7132) 98-60-05

8 (71337) 3-20-79 8 (71337) 3-10-96 8 (71331) 22-4-13 8 (71331) 22-1-14 8 (71336) 26-6-33 8 (71336) 26-6-34 8 (71333) 30-2-19 8 (71333) 30-2-18 8 (71334) 23-9-83

4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 3. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22) 23) 24) 25) 26) 27) 28) 29) 30) 31) 32)

4. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10)

Ақтөбе қаласы, Қарғалы ауданы, Қарғалы ауылы (Жилянка), Сəтбаев көшесі, 10 Алға аудандық бөлімі Алға ауданы, Алға қаласы, Киров көшесі, 23 Мортық аудандық Мортық ауданы, Мортық ауылы, бөлімшесі Байтұрсынов көшесі, 1 «Б» Хромтау аудандық бөлімі Хромтау ауданы, Хромтау қаласы, Абай көшесі, 12 Қандыағаш аудандық бөлімі Мұғалжар ауданы, Қандыағаш қаласы, Молодежный ш/а, 47 «Б» Ембі аудандық бөлімі Мұғалжар ауданы, Ембі қаласы, Əмір көшесі, 10 Темір аудандық № 8 бөлімі Темір ауданы, Шұбарқұдық ауылы, Байғанин көшесі, 15 «А» Қобда аудандық бөлімі Қобда ауданы, Қобда ауылы, Нұрымжанов тұйық көшесі, 2 Қарғалы аудандық бөлімі Қарғалы ауданы, Бадамша ауылы, Бадамша с. Əйтеке би көшесі, 27 Ойыл аудандық бөлімі Ойыл ауданы, Ойыл ауылы, Көкжар көшесі, 64 Əйтеке би аудандық №12 Əйтеке би ауданы, Комсомол ауылы, аудандық бөлімі Балдырған көшесі, 10 Байғанин аудандық бөлімі Байғанин ауданы, Қарауылкелді ауылы, Барақ батыр көшесі, 41 «А» Ырғыз аудандық бөлімі Ырғыз ауданы, Ырғыз ауылы, Жангелді көшесі, 7 Шалқар аудандық бөлімі Шалқар ауданы, Шалқар ауылы, Əйтеке би көшесі, 63 «Алматы облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Алматы облысы бойынша Талдықорған қаласы, Тəуелсіздік ХҚО» РМК филиалы көшесі, 67 Б Ақсу аудандық бөлімі Жансүгіров ауылы, Қабанбай батыр көшесі, 20 Қапал бөлімшесі Қапал ауылы, Алпысбай көшесі, 3 Алакөл аудандық бөлімі Үшарал қаласы, 8 наурыз көшесі, 63

8 (71346) 23-5-83 8 (71334) 23-9-87 8 (71341) 22-1-47 8 (71341) 22-1-38 8 (71342) 23-4-64 8 (71342) 23-4-62 8 (71332) 21-1-81 8 (71332) 21-1-82 8 (71339) 22-3-73 8 (71339) 22-3-74 8 (71345) 23-5-86 8 (71345) 23-5-87 8 (71343) 21-8-28 8 (71335) 23-6-10 8 (71335) 23-6-11 8 (7282) 24-15-06 8 (7282) 24-41-33 8 (72832) 2-14-51

«Шығыс Қазақстан облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы 5. «Шығыс Қазақстан облысы Өскемен қаласы, Белинский көшесі, 8 (7232) 78-42-36 бойынша ХҚО» РМК 37 а 8 (7232) 28-94-67 филиалы 1) Өскемен қалалық№1 бөлімі Өскемен қаласы, Сəтбаев көшесі, 20/1 8 (7232) 60-39-22 2) Өскемен қалалық № 2 Өскемен қаласы, Қазақстан көшесі, 99/1 8 (7232) 57-83-88 бөлімі 8 (7232) 22-81-37 3) Глубоков аудандық бөлімі Глубоков ауданы, Глубокое ауылы, 8 (72331) 2-23-35 Попович көшесі, 22 4) Зайсан қалалық бөлімі Зайсан ауданы, Зайсан қаласы, Жангелді 8 (72340) 2-67-81 көшесі, 52 а 5) Зырянов аудандық бөлімі Зырянов ауданы, Зырянов қаласы, 8 (72335) 6-02-39 Стаханов көшесі, 39 6) Қатон-Қарағай аудандық Қатон-Қарағай ауданы, Үлкен – Нарын 8 (72341) 2-23-60 бөлімі ауылы, Абылайхан көшесі, 96 7) Күршім аудандық бөлімі Күршім ауданы, Күршім ауылы, Б. 8 (72339) 2-13-10 Момышұлы көшесі, 77 8) Риддер аудандық бөлімі Риддер қаласы, Семей көшесі, 12 8 (72336) 4-62-62 9) Тарбағатай аудандық бөлімі Тарбағатай ауданы, Ақсуат ауылы, 8 (72346) 2-24-96 Абылайхан көшесі, 23 10) Ұлан аудандық бөлімі Ұлан ауданы, Молодежный ауылы, 9 8 (72338) 2-78-96 11) Шемонаих қалалық бөлімі Шемонаих ауданы, Шемонайх қаласы, 8 (72332) 3-41-00 3-ш/а, 12 12) Семей қалалық №1 бөлімі Семей қаласы, 408 квартал, 21 8 (7222) 33-57-97 8 (7222) 33-55-93 13) Семей қалалық №2 бөлімі Семей қаласы, Найманбаев көшесі, 8 (7222) 52-69-29 161 А 14) Абай аудандық бөлімі Абай ауданы, Қарауыл ауылы, Құнанбай 8 (72252) 2-22-64 көшесі, 12 15) Аягөз қалалық бөлімі Аягөз ауданы, Аягөз қаласы, Дүйсенов 8 (72237) 5-24-32 көшесі, 84 16) Бесқарағай аудандық бөлімі Бесқарағай ауданы, Бесқарағай ауылы, 8 (72236) 9-06-30 Пушкин көшесі, 2 А 17) Бородулиха аудандық бөлімі Бородулиха ауданы, Бородулиха ауылы, 8 (72351) 2-20-48 Молодежная көшесі, 25 18) Жарма аудандық бөлімі 19) 20) 21) 6. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 7. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 8. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22) 23) 24) 25) 26) 27) 28) 29) 9. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 10. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 11. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10)

Жарма ауданы, Қалбатау ауылы, Достық 8 (72347) 6-54-00 көшесі, 98 Курчатов аудандық бөлімі Курчатов ауданы, Курчатов қаласы, 8 (72251) 2-21-66 Абай көшесі, 12 Көкпекті аудандық бөлімі Көкпекті ауданы, Көкпекті ауылы, 8 (72348) 2-21-71 Шериаздан көшесі, 38 Үржар аудандық бөлімі Үржар ауданы, Үржар ауылы, 8 (72230) 2-19-85 Абылайхан көшесі, 116 «Жамбыл облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Жамбыл облысы» Тараз қаласы, Абай даңғылы, 232 8 (7262) 56-90-01 бойынша РМК филиалы 8 (7262) 46-00-28 Тараз қалалық бөлімі Тараз қаласы, Қ.Қойгелді көшесі, 158 «а» 8 (7262) 43-84-21 №1 бөлім Тараз қаласы, Сəтбаев көшесі, 1 «б» 8 (7262) 56-90-27 №2 бөлім Тараз қаласы, Талас ш/а, 2 8 (72622) 6-17-78 №3 бөлім Тараз қаласы, Абай даңғылы, 232 8 (7262) 56-90-04 Байзақ аудандық бөлімі Сарыкемер ауылы, Медеуов көшесі, 33 8 (72637) 2-28-04 Жамбыл аудандық бөлімі Аса ауылы, Абай көшесі, 127 8 (72633) 2-11-99 Жуалы аудандық бөлімі Б.Момышұлы ауылы, Сауранбекұлы 8 (72635) 5-02-46 көшесі, 49 Қордай аудандық бөлімі Қордай ауылы, Домалақ ана көшесі, 215 8 (72636) 2-13-52 Мерке аудандық бөлімі Мерке ауылы, Исмаилов көшесі, 232 8 (72632) 4-42-54 Мойынқұм аудандық бөлімі Мойынқұм ауылы, Рысқұлбеков 8 (72642) 2-47-93 көшесі, 215 Сарысу аудандық бөлімі Жаңатас ауылы, Жібек жолы көшесі, 1 8 (72634) 6-33-00 Талас аудандық бөлімі Қаратау ауылы, Молдағұлов көшесі, 51 8 (72644) 6-33-93 Т. Рысқұлбеков аудандық Құлан ауылы, Жібек жолы көшесі, 71 8 (72631) 2-18-10 бөлімі Шу аудандық бөлімі Шу қаласы, Автобаза көшесі, 1 8 (72643) 2-17-97 Гродеково ауылдық бөлімі Гродеково ауылы, Бейбітшілік 8 (72633) 3-16-76 көшесі, 88 8 (7262) 51-23-24 «Батыс Қазақстан облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Батыс Қазақстан облысы Орал қаласы, Жамбыл көшесі, 81/2 8 (7112) 23-68-81 бойынша ХҚО» РМК 8 (7112) 28-25-27 филиалы 8 (7112) 28-29-14 Ақжайық аудандық бөлімі Ақжайық ауданы, Чапаев ауылы, 8-711-36-92-580 Ақжайық тұйық көшесі, 2 Бөкейорда аудандық бөлімі Бөкейорда ауданы, Сайхин ауылы, 8-711-40-21-847 Берғалиев көшесі, 1 8-711-40-21-835 Бөрлі аудандық бөлімі Бөрлі ауданы, Ақсай ауылы, 8-711-33- 35-550 Железнодорожная көшесі, 121 А 8-711-33-36-778 Жанғала аудандық бөлімі Жанғала ауданы, Жанғала ауылы, 8-711-41-22-403 Халықтар достығы көшесі, 63А 8-711-41-22-404 Жəнібек аудандық бөлімі Жəнібек ауылы, Жəнібек ауылы, 8-711-35-22-425 Иманов көшесі, 79 Зеленов аудандық бөлімі Зеленов ауданы, Переметное ауылы, 8-711-30-23-614 Гагарин көшесі, 69 Б 8-711-30-23-616 Казталов аудандық бөлімі Казталов ауданы, Казталовка ауылы, 8-711-44-32-204 Лукманов көшесі, 22 А 8-711-44-32-205 Қаратөбе аудандық бөлімі Қаратөбе ауданы, Қаратөбе ауылы, 8-711-45-31-800 Құрманғали көшесі, 23/1 8-711-45-31-463 Сырым аудандық бөлімі Сырым ауданы, Жымпиты ауылы, 8-711-34-31-446 Қазақстан көшесі, 11/2 8-711-34-31-447 Тасқала аудандық бөлімі Тасқала ауданы, Тасқала ауылы, Вокзал 8-711-39-22-398 көшесі, 6 8-711-39-21-979 Теректі аудандық бөлімі Теректі ауданы, Федоровка ауылы, 8-711-32-23-378 Юбилейная көшесі, 24 8-711-32-23-379 Шыңғырлау аудандық Шыңғырлау ауданы, Шыңғырлау 8-711-37-33-311 бөлімі ауылы, Тайманов көшесі, 95 8-711-37-34-420 Казталов аудандық бөлімі Казталов ауданы, Жалпақтал ауылы, 8-711-38-21-044 С.Датұлы көшесі, 23 8-711-38-21-045 Дарьинское ауылдық округі Зеленов ауданы, Дарьинское ауылы, 8-711-31-24-080 бөлімі Балдырған көшесі, 27/1 8-711-31-24-082 Ажар ауданының Тайпақ Ақжайық ауданы, Тайпақ ауылы, 8-711-42-21-884 ауылдық округі бөлімі Шемякин кқшесі, 13 Теректі ауданы Ақжайық Теректі ауданы, Ақжайық ауылы, 8-711-43-91-316 ауылдық округі бөлімі Ақжайық көшесі, 5 «Қарағанды облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Қарағанды облысы Қарағанды қаласы, Чкалов көшесі 7 8 (7212) 41-63-10 бойынша ХҚО» РМК филиалы №1 қалалық бөлім Ержанов көшесі, 47/3 8 (7212) 33-13-10 №2 қалалық бөлім Чкалов көшесі, 7 8 (7212) 41-03-92 №3 қалалық бөлім Мұқанов көшесі, 5 8 (7212) 77-26-57 №4 қалалық бөлім Архитектурная көшесі, 8 8 (7212) 45-71-01 №5 қалалық бөлім 21 ш/а, 6/7 8 (7212) 32-92-51 №6 қалалық бөлім Серов көшесі, 73 8 (7212) 93-16-94 Теміртау қаласы № 1 бөлім Блюхер көшесі, 23 8 (7213) 44-67-45 Теміртау қаласы № 2 бөлім Республика даңғылы, 128 8 (7213) 99-79-96 Абай аудандық № 1 бөлім Абай қаласы, Абай көшесі, 54 8 (72131) 4-77-07 Абай аудандық №2 бөлім Абай қаласы, Топар ауылы, Қазыбек 8 (72153) 3-04-46 би көшесі, 3 Сарань қаласы бөлімі Сарань қаласы, Жамбыл көшесі, 85 8 (72137) 4-25-26 Шахтинск қаласы № 1 бөлім Шахтинск қаласы, А. Құнанбаев 8 (72156) 5-21-25 даңғылы, 65 Б Шахтинск қаласы № 2 бөлім Шахтинск қаласы, Шахан ауылы, 8 (72156) 3-20-99 квартал 10/16, 16 Осакаров аудандық № Осакаровка ауылы, Пристационная 8 (72149) 4-32-62 1 бөлім көшесі,12 Осакаров аудандық №2 Осакаров ауданы, Молодежный ауылы, 8 (72148) 2-22-46 бөлімі Абай көшесі, 13 Сəтбаев қаласы бөлімі Сəтбаев қаласы, Сəтбаев даңғылы, 111 8 (71063) 4-03-47 Балқаш қаласы бөлімі Балқаш қаласы, Бөкейхан көшесі, 20 а 8 (71036) 6-83-37 Шет аудандық бөлімі Ақсу-Аюлы ауылы, Жапақов көшесі, 8 (71031) 2-21-88 23/1 үй, Ағадыр ауылы, Тəуелсіз Қазақстан көшесі, 4 үй Жезқазған қаласы бөлімі Жезқазған қаласы, Б.Момышұлы 8 (7102) 73-81-09 көшесі, 9 Жаңаарқа аудандық бөлімі Жаңаарқа ауданы, Атасу ауылы, 8 (71030) 2-69-09 А.Оспанов көшесі, 40 Қаражал қаласы бөлімі Қаражал қаласы, Ленин көшесі, 18 8 (71032) 2-70-21 Приозерск қаласы бөлімі Приозерск қаласы, Балқаш көшесі, 7 8 (71039)5-27-37 Бұхар жырау аудандық Бұхар жырау ауданы, Ботақара ауылы, 8 (72154) 2-23-73 №1 бөлімі Абылай хан көшесі, 37 Бұхар жырау аудандық Бұхар жырау ауданы, Бейбітшілік 8 (72138) 3-15-62 №2 бөлімі көшесі, 24 Ақтоғай аудандық № 1 Ақтоғай ауданы, Ақтоғай ауылы, 8 (71037) 2-11-05 бөлімі Бөкейхан көшесі, 10 Ақтоғай аудандық № 2 Сарышаған ауылы, Абай көшесі, 12 8 (71038)22-3- 39 бөлімі Нұра аудандық бөлімі Киевка ауылы, Сұлейменов көшесі, 2 8 (721-44)2-11-11 Ұлытау аудандық бөлімі Ұлытау ауданы, Ұлытау ауылы, 8 (71035) 2-13-06 Амангелді көшесі, 29 а Қарқаралы аудандық бөлімі Қарқаралы қаласы, Əубəкіров 8 (72146) 3-17-03 көшесі, 21 «Қостанай облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Қостанай облысы бойынша Қостанай қаласы, Таран көшесі, 114 8 (7142) 53-44-84 ХҚО» РМК филиалы 8 (7142) 53-25-56 Қостанай қалалық бөлімі Қостанай облысы, Қостанай қаласы, 8 (7142) 26-45-51 Гашик көшесі, 14 Алтынсарин бөлімі Қостанай облысы, Силантьевка ауылы, 8 (71445) 21-5-28 Ленин көшесі, 51 8 (71445) 21-5-29 Амангелді бөлімі Қостанай облысы, Амангелді ауылы, 8 (71440) 21-2-55 Майлин көшесі, 27/7 8 (71440) 21-2-69 Арқалық бөлімі Қостанай облысы, Арқалық қаласы, 8 (71430) 75-6-87 Абай көшесі, 62 8 (71430) 75-6-86 Əулиекөл бөлімі Қостанай облысы, Əулиекөл ауылы, 8 (71453) 21-8-31 Ленин көшесі, 32 8 (71453) 21-9-02 Денисовска бөлімі Қостанай облысы, Денисовка ауылы, 8 (71434) 22-0-30 Советская көшесі, 13 8 (71434) 92-7-16 Жангелдин бөлімі Қостанай облысы, Жангелдин ауданы, 8 (71439) 22-0-05 Торай ауылы, 8 наурыз көшесі, 37 8 (71439) 21-5-85 Жетіқара бөлім Қостанай облысы, Жетіқара ауылы, 8 (71435) 28-2-83 Ленин көшесі, 08 8 (71435) 28-2-00 Қамысты бөлімі Қостанай облысы, Қамысты ауданы, 8 (71437) 22-2-76 Қамысты ауылы, Ержанов көшесі, 66 8 (71437) 22-2-75 Қарабалық бөлімі Қостанай облысы, Қарабалық ауданы, 8 (71441) 32-9-61 Қарабалык ауылы, Космонавт көшесі, 16 8 (71441) 32-5-02 Қарасу бөлімі Қостанай облысы, Қарасу ауданы, 8 (71452) 22-1-47 Қарасу ауылы, Комсомольская 8 (71452) 21-9-69 көшесі, 24 Лисаковск бөлімі Қостанай облысы, Лисоковск қаласы, 8 (71433) 32-0-90 4 ш/а, 25 8 (71433) 35-3-89 Меңдіқара бөлімі Қостанай облысы, Меңдіқара ауданы, 8 (71443) 22-4-60 Боровское ауылы, Королев көшесі, 4 А Науырызым бөлімі Қостанай облысы, Науырызым ауданы, 8 (71454) 21-0-53 Қараменді ауылы, Шақшақ Жəнібек 8 (71454) 21-0-15 көшесі, 5 Рудный №1 бөлімі Қостанай облысы, Рудный қаласы, 8 (71431) 49-8-02 Космонавтар көшесі, 12 Рудный №2 бөлімі Қостанай облысы, Рудный қаласы, 8 (71431) 90-0-38 Корчагин көшесі, 76 8 (71431) 98-9-47 Сарыкөл бөлімі Қостанай облысы, Сарыкөл ауданы, 8 (71451) 21-3-21 Сарыкөл ауылы, Ленин көшесі, 104 8 (71451) 21-2-09 Таранов бөлімі Қостанай облысы, Таранов ауданы, 8 (71436) 36-5-89 Таранов ауылы, Калинин көшесі, 93 8 (71436) 37-4-52 Ұзынкөл бөлімі Қостанай облысы, Ұзынкөл ауданы, 8 (71444) 21-5-67 Ұзынкөл ауылы, Абай көшесі, 79 8 (71444) 21-1-62 Федоров бөлімі Қостанай облысы, Федоров ауданы, 8 (71442) 22-5-18 Федоров ауылы, Красноармейск 8 (71442) 23-2-83 көшесі, 56 Қостанай аудандық бөлімі Қостанай облысы, Затабольск ауылы, 8 (71455) 24-3-15 Калинин көшесі, 53 8 (71455) 24-3-16 «Қызылорда облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Қызылорда облысы Қызылорда қаласы, Ғ.Мұратбаев 8 (7242) 23-07-16 бойынша ХҚО» РМК көшесі, 2 №1 қалалық бөлім Қызылорда қаласы, Тасбөгет ауылы, 8 (7242) 21-66-64 Амангелді көшесі н/ж №2 қалалық бөлім Қызылорда қаласы, Жанқожа батыр 8 (7242) 25-60-57 көшесі, 82 №3 қалалық бөлім Қызылорда қаласы, Шұғыла ш/а, 45 8 (7242) 24-86-11 № 4 қалалық бөлім Қызылорда қаласы, Ақмешіт ш/а, 1 б 8 (7242) 22-48-27 Байқоңыр қалалық бөлімі Қызылорда облысы, Байқоныр қаласы, 8 (3362) 27-54-81 Максимов көшесі, 17 а Арал аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Арал қаласы, 8 (72433) 25-0-02 Қарасақал көшесі н/ж Қазалы аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Қазалы қаласы, 8 (72438) 26-1-27 Жанқожа батыр көшесі н/ж Қармақшыаудандық бөлімі Қызылорда облысы, Жосалы кенті, 8 (72437) 2-11-62 Абай көшесі н/ж Жалағаш аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Жалағаш кенті, 8 (72431) 32-3-03 Желтоқсан көшесі н/ж Сырдария аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Тереңөзек кенті, 8 (72436) 2-29-00 Амангелді көшесі, 55 «а» Шиелі аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Шиелі кенті, 8 (72432) 4-15-59 Рысқұлов көшесі н/ж Жаңақорған аудандық Қызылорда облысы, Жаңақорған кенті, 8 (72435) 21-4-51 бөлімі Сығанақ көшесі н/ж «Маңғыстау облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Маңғыстау облысы бойын- Ақтау қаласы, 15 ш/а, 67 б 8 (7292) 42-23-11 ша ХҚО» РМК филиалы 8 (7292) 42-23-12 Ақтау қалалық № 1 бөлім Ақтау қаласы, 15 ш/а, 67 б 8 (7292) 42-23-17 Жаңаөзен қалалық № Жаңаөзен қаласы, Өркен ш/а, 8 (72934) 5-03-90 2 бөлім Оқушылардың шығармашылық Мұнайлы аудандық № Мұнайлы ауданы, Маңғыстау ауылы, 8 (7292) 46-56-83 3 бөлім Қоғамдық ұйымдар ғимараты Бейнеу аудандық № 4 бөлім Бейнеу ауылы, Қосай ата көшесі, Жастар 8 (72932) 2-55-35 орталығы ғимараты Бейнеу ауданы Боранкүл Боранкүл ауылы, Боранкүл мəдениет 8 (72932) 3-16-95 ауылдық № 9 бөлімшесі ММ ғимараты Маңғыстау аудандық № Шетпе ауылы, Орталық көшесі, 8 (72931) 22-0-79 5 бөлім Қазпошта ғимараты Қарақия аудандық №6 бөлімі Құрық ауылы, Уəлиханов көшесі, 15 8 (72937) 22-2-10 Түпқараған аудандық № Форт-Шевченко қаласы, Маяулыз 8 (72938) 2-30-38 7 бөлім көшесі, 6-д Түпқараған ауданы Ақшүкір Ақшүкір ауылы, Үштерек көшесі, 5 8 (72938)33-28-44 № 10 бөлімшесі Жетібай аудандық № 8 Жетібай ауылы, Жаңақұрылыс көшесі, 8 (72935) 26-9-33 бөлімі №10 ғимарат «Павлодар облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы

12. «Павлодар облысы бойынша Павлодар қаласы, Павлов көшесі, 48 ХҚО» РМК филиалы

8 (7182) 33-47-35 8 (7182) 70-42-01

1) Павлодар қалалық бөлімі

Павлодар қаласы, Кутузов көшесі, 204

8 (7182) 34-59-04 8 (8182) 34-59-05 Павлодар қаласы, Исиналиев көшесі, 24 8 (7182) 32-04-67 8 (7182) 70-42-09 Павлодар қаласы, Толстой көшесі, 10 8 (7182) 62-92-29 8 (7182) 32-26-83 Екібастұз қалалық бөлімі Екібастұз қаласы, Мəшһүр-Жүсіп 8 (7187) 77-66-93 көшесі, 92/2 8 (7182) 70-42-27 Ақсу қалалық бөлімі Ақсу қаласы, Ленин көшесі, 10 8 (7183) 76-90-60 8 (7183) 76-91-77 Ақтоғай аудандық бөлімі Ақтоғай ауылы, Абай көшесі, 72 8 (71841) 2-21-66 Баянаул аудандық бөлімі Баянаул ауылы, Сəтбаев көшесі, 49 8 (71840) 9-23-65 8 (71840) 9-23-61 Железинка аудандық бөлімі Железинка ауылы, Торайғыров 8 (71831) 2-25-86 көшесі, 58 Щербакты аудандық бөлімі Щербакты ауылы, В.Чайко көшесі, 45 8 (71836) 2-34-43 8 (71836) 2-33-37 Качир аудандық бөлімі Тереңкөл ауылы, Тургенов көшесі, 85 8 (71833) 2-24-79 Лебяжі аудандық бөлімі Аққу ауылы, Ташимов көшесі, 114 8 (71839) 2-11-07 Ертіс аудандық бөлімі Ертіс ауылы, Иса Байзақов көшесі, 14 8 (71832) 22-91-12 8 (71832) 22-91-11 Май аудандық бөлімі Май ауылы, Сейфуллин көшесі, 13 8 (71838) 9-21-44 Успенский аудандық бөлімі Успенка ауылы, Тəуелсіздікке 10 жыл 8 (71834) 9-18-40 көшесі 8 (71834) 9-12-51 «Солтүстік Қазақстан облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Солтүстік Қазақстан Петропавл қаласы, Əуезов көшесі 157 8 (7152) 33-12-57 облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы Қалалық бөлім Қазақстан Конституциясы көшесі, 2 8 (7152) 33-02-26 Айыртау ауданы бойынша Д.Сыздықов көшесі, 4 8 (71533) 2-01-84 бөлім Ақжар ауданы бойынша Жеңіс көшесі, 67 8 (71546) 2-21-08 бөлім Аққайың ауданы бойынша Еңбек көшесі, 11 8 (71532) 2-25-86 бөлім Есіл ауданы бойынша бөлім Ленин көшесі, 6 8 (71543) 2-20-03 Жамбыл ауданы бойынша Горький тұйық көшесі, 10 Г 8 (71544) 2-29-16 бөлім Ғ. Мүсірепов ауданы Ленин көшесі, 7 8 (71535) 2-22-19 бойынша бөлім Қызылжар ауданы бойынша Институт көшесі, 1 А 8 (71538) 2-17-46 бөлім М. Жұмабаев ауданы Юбилейная көшесі, 62 8 (71531) 2-03-76 бойынша бөлім Мамлют ауданы бойынша С.Мұқанов көшесі, 11 8 (71541) 2-27-48 бөлім Тайыншы ауданы бойынша Қазақстан Конституциясы көшесі, 208 8 (71536) 2-36-03 бөлім Тимирязев ауданы бойынша Уəлиханов көшесі 17 8 (71537) 2-03-02 бөлім Уəлиханов ауданы бойынша Уəлиханов көшесі 80 8 (71542) 2-28-11 бөлім Шал ақын ауданы бойынша Желтоқсан көшесі 31 8 (71534) 2-73-90 бөлім «Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Оңтүстік Қазақстан Шымкент қаласы, Мəделі Қожа 8 (7252) 30-06-79 облысы бойынша ХҚО» көшесі н/ж 8 (7252) 21-09-00 РМК филиалы Шымкент қаласы № 1 Шымкент қаласы, Мəделі Қожа 8 (7252) 30-06-79 қалалық бөлім көшесі н/ж 8 (7252) 99-72-76 Шымкент қаласы № 2 Шымкент қаласы, Мəделі Қожа 8 (7252) 99-72-31 қалалық бөлім көшесі н/ж Шымкент қаласы № 3 Шымкент қаласы, Оспанов көшесі, 61 8 (7252) 30-01-35 қалалық бөлім Шымкент қаласы № 4 Шымкент қаласы, Сайрам көшесі н/ж 8 (7252) 52-50-84 қалалық бөлім Шымкент қаласы № 5 Шымкент қаласы, Республика көшесі 15 8 (7252) 56-52-84 қалалық бөлім Арыс қалалық бөлімі Арыс қаласы, Ергөбек көшесі н/ж 8 (72540) 2-31-18 Бəйдібек аудандық бөлімі Шаян ауылы, Мыңбұлақ көшесі н/ж 8 (72548) 21-443 Кентау қалалық бөлімі Кентау қаласы, Абылай хан көшесі, 8 (72536) 36-456 №10 Қазығұрт аудандық бөлімі Қазығұрт ауылы, Қонаев көшесі н/ж 8 (72539) 22-757 Мақтаарал аудандық бөлімі Жетісай қаласы, Жайшыбеков көшесі н/ж 8 (72534) 61-343 Отырар аудандық бөлімі Шəуілдір ауылы, Жібек жолы даңғылы 8 (72544) 22-616 н/ж Ордабасы аудындық бөлімі Темірлан ауылы, Қажымұқан көшесі 8 (72530) 22-670 н/ж Түркістан қалалық бөлімі Түркістан қаласы, Тілеулі мыңбасы 8 (72533) 41679 көшесі н/ж Төле би аудандық бөлімі Ленгір қаласы, Төле би көшесі н/ж 8 (72547) 61-90-56 Түлкібас аудандық бөлімі Түлкібас қаласы, Т. Рысқұлов көшесі 189 8 (72538) 52-709 Сайрам аудандық бөлімі Ақсукент ауылы, Қыстаубаев көшесі н/ж 8 (72531) 77-079 Созақ аудандық бөлімі Шолаққорған ауылы, Қожанов көшесі 8 (72546) 43-329 н/ж Сарыағаш аудандық бөлімі Сарыағаш ауылы, Шораұлы көшесі н/ж 8 (72537) 27-020 Абай ауылдық бөлімі Абай ауылы, А.Жылқышиев көшесі 8 (72532) 31-629 Шардара аудандық бөлімі Шардара қаласы, Шардара тұйық 8 (72535) 21-583 көшесі н/ж «Алматы қаласы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Алматы қаласы бойынша Жандосов көшесі, 51 8 (727) 247-16-28 ХҚО» РМК филиалы Əуезов аудандық бөлімі Жандос көшесі, 51 8 (727) 247-16-27 Алмалы аудандық бөлімі Алматы қаласы, Бөгенбай батыр 8 (727) 378-09-09 көшесі, 221 Алатау аудандық бөлімі Шаңырақ-2 ш/а, Жанқожа батыр 8 (727) 395-36-10 көшесі,24 Бостандық аудандық бөлімі Алмагүл 9а ш/а 8 (727) 396-37-00 Жетісу аудандық бөлімі Төле би көшесі, 155 8 (727) 330-72-43 Медеу аудандық бөлімі Марков көшесі, 44 8 (727) 239-65-52 Түрксіб аудандық бөлімі Рихард Зорге көшесі, 9 8 (727) 234-09-74 «Астана қаласы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Астана қаласы бойынша Республика даңғылы, 12/2 8 (7172) 57-07-74 ХҚО» РМК филиалы Алматы ауданы бойынша Мирзоян көшесі 25 8(7172) 61-84-11 бөлім №1 бөлімше Республика даңғылы 12/2 8 (7172) 32-80-10 №2 бөлімше Абай даңғылы 53 8 (7172) 21-10-27 №3 бөлімше Железнодорожный кенті, Ақтасты 8 (7172) 94-71-80 көшесі 20 Сарыарқа ауданы бойынша Республика даңғылы 43 8 (7172) 32-46-97 бөлім «Тілендиев» бөлімшесі Бөгенбай даңғылы 6 а 8 (7172) 94-99-96 «Ақжайық» бөлімшесі Есенберлин көшесі 16/2 («Темірбанк» 8 (7172) 59-28-33 АҚ ғимаратында) «Өндіріс» бөлімшесі Кемеңгерұлы көшесі 6/1 8 (7172) 30-40-70 «Кенесары» көшесі Сарыарқа көшесі 12 8 (7172) 23-79-03 («БТА-банк» АҚ ғимаратында) «Жеңіс» бөлімшесі Жеңіс көшесі 34 8 (7172) 31-70-37 Есіл ауданы бойынша бөлім Сауран көшесі 7 8 (7172) 50-13-70 Есіл ауданы бойынша Қабанбай батыр даңғылы 5/1 № 1 8 (7172) 50-91-95 бөлімше кіреберіс

2) Павлодар қалалық № 1 бөлім 3) Павлодар аудандық бөлімі 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 13. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 14. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 15. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 16. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12)

«Жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтар (ауыртпалықтар) жəне оның техникалық сипаттамалары туралы анықтамалар беру» мемлекеттiк қызмет стандартының 3-қосымшасы __________________________________________________________________ (Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінің аумақтық органы) Құқықтық кадастардан жылжымайтын мүлікке құқықтарды (құқықтық ауыртпалықты) мемлекеттік тіркеу туралы ақпарат алуға Сұрау салу № ____________ Мен,_____________________________________________________________ (Т.А.Ə., паспорт деректері (жеке куəлігінің деректері) жəне жеке тұлғаның тұрғылықты жері, _________________________________________________________________ (заңды тұлғаның атауы жəне реквизиттері) _________________________________________________________________ _____________________________________________________________ негізінде (өкілеттігін куəландыратын құжатының деректері) ______________________________________________атынан əрекет етуші (уəкілетті өкіл толтырады) Маған ұсынуыңызды сұраймын: керегіне белгі қою жылжымайтын мүлікке тіркелген құқықтар (ауыртпалықтар) жəне оның техникалық сипаттамалары туралы анықтаманы; жылжымайтын мүлкінің жоқ (бар) екендігі туралы анықтаманы; жылжымайтын мүліктің меншіктенушісі (құқық иесі) туралы мəлімет қамтылған техникалық паспортқа қосымша; жылжымайтын мүлік объектілерінің жоспарын (сызбасын) қоса алғанда тіркеуші орган растаған тіркеу істері құжаттарының көшірмесін. Жылжымайтын мүлік объектісінің түрі ________________________________ Объектінің тұрған жері ______________________________________________ Мына құжаттарды қоса беремін: __________________________________________________________________ Күні__________,___________________________________________/______ (сұрау салушының / уəкілетті өкілдің Т.А.Ə. жəне қолы) ________________________________________________________________ (сұрау салуды қабылдаған маманның Т.А.Ə. жəне қолы) Өтінішті орындау /қарау/ нəтижесі:__________________________________ ________________________________________________________________ тексерілді: күні ______________ 20__ ж. _________________________________________________________________ (маманның Т.А.Ə. жəне қолы) «Жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтар (ауыртпалықтар) жəне оның техникалық сипаттамалары туралы анықтамалар беру» мемлекеттiк қызмет стандартына 4-қосымша Кесте. Сапа жəне тиімділік көрсеткіштерінің мəні Сапа жəне тиімділік көрсеткіштері

Көрсеткіштің нормативтік мəні

1 2 1. Уақтылылығы 1.1. Құжаттарды тапсырған сəттен бастап белгіленген мерзімде қызметті ұсыну оқиғаларының %-ы (үлесі) 2. Сапасы 2.1. Қызметті ұсыну үдерісінің сапасына қанағаттанған мемлекеттік қызмет алушылардың %-ы (үлесі) 3. Қол жетімділік 3.1. Қызметті ұсынудың сапасына жəне оны ұсыну тəртібі туралы ақпаратқа қанағаттанған мемлекеттік қызмет алушылардың %-ы (үлесі) 3.2. Ақпаратқа электронды форматта қол жеткізуге болатын қызметтер %-ы (үлесі) 4. Шағымдану үдерісі 4.1. Шағымданудың қолданыстағы тəртібіне қанағаттанған мемлекеттік қызмет алушылардың %-ы (үлесі) 5.1. Персоналдың сыпайылығына қанағаттанған мемлекеттік қызмет алушылардың %-ы (үлесі)

Көрсеткіштің Көрсеткіштің келесі жылғы есептік жылдағы нысаналы ағымдағы мəні мəні 3 4

5. Сыпайылық

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2012 жылғы 6 қыркүйектегі №1160 қаулысына 7-қосымша Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2009 жылғы 15 желтоқсандағы № 2121 қаулысымен бекiтiлген «Жылжымайтын мүлiк объектiлерi жоспарын (схемасын) қоса алғанда, тiркеу органы куəландырған тiркеу iсi құжаттарының көшiрмелерiн беру» мемлекеттiк қызмет стандарты 1. Жалпы ережелер 1. «Жылжымайтын мүлiк объектiлерi жоспарын (сызбанұсқасын) қоса алғанда, тiркеу органы куəландырған тiркеу iсi құжаттарының көшiрмелерiн беру» мемлекеттiк қызметiн (бұдан əрі- мемлекеттік қызмет) аумақтық əдiлет органдары (бұдан əрi – уəкiлеттi орган) мекенжайлары осы стандартқа 1 жəне 2-қосымшаларда көрсетiлген халыққа қызмет көрсету орталықтары (бұдан əрi – орталық) арқылы көрсетедi. Шалғай елді мекендердің тұрғындарына мемлекеттік қызметтерді көрсетудің қолжетімділігін қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттік қызметті Мобильді орталықтар арқылы көрсетуге жол беріледі. 2. Көрсетiлетiн мемлекеттiк қызметтiң нысаны автоматтандырылмаған. 3. Мемлекеттiк қызмет көрсету «Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды мемлекеттiк тiркеу туралы» Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан əрі – Заң), «Ақпараттандыру туралы» Қазақстан Республикасы 2007 жылғы 11 қаңтардағы Заңының 29-бабы 4-тармағына сəйкес жүзеге асырылады. 4. Мемлекеттiк қызмет көрсету тəртiбi туралы толық ақпарат: 1) Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгiнiң интернет-ресурсында: (www.minjust.kz) «Ақпараттық материалдар» бөлімінде.

(Жалғасы 20-бетте).

www.egemen.kz

(Жалғасы. Басы 18-19-беттерде). 2) Қазақстан Республикасы Көлік жəне коммуникация министрлігінің Мемлекеттік қызметті автоматтандыруды бақылау жəне халыққа қызмет көрсету орталықтарының қызметін үйлестіру комитеті «Халыққа қызмет көрсету орталығы» республикалық мемлекеттік кəсіпорыны (бұдан əрі – «Орталық» РМК) интернет-ресурсында www.con.gov.kz; 3) ресми ақпарат көздерінде жəне осы стандартқа 2 - қосымшаға сəйкес орталықтың үй-жайындағы стендтерде орналасқан. Мемлекеттік қызмет көрсету тəртібі туралы ақпаратты, сондай-ақ call-орталықтың телефоны (1414) бойынша да алуға болады. 5. Көрсетiлетiн мемлекеттiк қызмет нəтижесі жылжымайтын мүлiк объектiлерi жоспарын (сызбанұсқасын) қоса алғанда, тiркеу органы куəландырған тiркеу iсi құжаттарының көшiрмелерiн не қызмет көрсетуден бас тарту туралы жазбаша дəлелдi хабарламаны беру болып табылады. 6. Құқықтық кадастрдың тiркеу iсiндегi құжаттардың көшiрмелерi Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген құзыретiне сəйкес сот, құқық қорғау жəне басқа мемлекеттiк органдардың салған дəлелдi сұраулары бойынша ұсынылады. Өзге адамдарға көрсетiлген ақпарат құқық иеленушінің келiсiмi бойынша берiледi. 7. Мемлекеттiк қызмет көрсету мерзiмдерi: 1) тіркеу органы куəландырған тіркеу ісіндегі құқық белгілеуші құжаттардың көшіремелері бір жұмыс күні ішінде беріледі (құжаттарды қабылдау күні мен беру күні мемлекеттік қызмет көрсету мерзіміне кірмейді). 2) құжаттарды тапсырған кезде кезек күтудiң рұқсат берiлген ең ұзақ уақыты (мемлекеттiк қызмет алу үшiн өтiнiш беру) 20 минуттан аспайды; 3) мемлекеттiк қызмет алушыға өтiнiш берген күнi сол жерде көрсетiлетiн қызмет көрсетудiң рұқсат берiлген ең ұзақ уақыты 20 минуттан аспайды; 4) дайын құжаттарды алу кезiнде кезек күтудiң рұқсат берiлген ең ұзақ уақыты 20 минуттан аспайды. 8. Мемлекеттiк қызмет тегiн көрсетiледi. 9. Орталықтардағы жұмыс кестесі еңбек заңнамасына сəйкес демалыс жəне мейрам күндерiн қоспағанда, дүйсенбiден сенбi күндi қоса алғанда, күн сайын сағат 9.00-ден сағат 20.00-ге дейiн түскі үзiлiссiз, орталықтың белгiленген жұмыс кестесiне сəйкес жүзеге асырылады. Қабылдау алдын ала жазылусыз жəне жеделдетiлген қызмет көрсетусiз, «электронды» кезек тəртiбiмен жүзеге асырылады. Мобильді орталықтар құжаттарды қабылдауды орталық бекіткен кестеге сəйкес, бірақ бір елді мекенде кемінде алты жұмыс сағаты ішінде жүзеге асырады. 10. Мемлекеттік қызмет дене мүмкіндіктері шектеулі мемлекеттік қызмет алушыларға қызмет көрсету жағдайлары көзделген орталық ғимаратында мемлекеттік қызмет алушының тұратын жері бойынша көрсетіледі. Залда анықтама бюросы, күтуге арналған креслолар, толтырылған бланкі үлгілері бар ақпараттық стенділер орналастырылған. 2. Мемлекеттiк қызмет көрсету тəртiбi 11. Мемлекеттік қызмет алушылар мемлекеттiк қызмет көрсетулерді алуы үшiн: 1) осы стандартқа 3-қосымшаға сəйкес белгiленген нысандағы сұрау салуды; 2) мемлекеттік қызметті алушының жеке басын куəландыратын құжаттың көшірмесін; 3) заңнамада белгiленген жағдайларда өкiлдiң өкiлеттiктерiн куəландыратын құжатты ұсынады. Құқық қорғау, сот жəне атқарушы органдардың өз құзыретiне сəйкес өтiнiш берген жағдайларында жəне нормативтiк құқықтық актiлерде көзделген басқа да жағдайларда, сұрау салуда ақпаратты талап етудің негіздері, сондай-ақ сұрау салған ақпаратты пайдалану мақсаты (нысанасы) көрсетiледi. Жеке басты куəландыратын құжат туралы мемлекеттік ақпараттық жүйелерде қамтылған мəліметті орталықтың қызметкері тиісті мемлекеттік ақпараттық жүйеден орталықтың ақпараттық жүйесі арқылы уəкілетті тұлғаның электрондық цифрлық қолымен куəландырылған электрондық құжат нысанында алады. Орталықтың қызметкері құжаттарды қабылдаған кезде осы тармақтың 2) тармақшасында көрсетілген құжаттарды мемлекеттік органның мемлекеттік ақпараттық жүйесінен берілген мəліметтермен салыстырып тексереді, содан кейін ол құжаттарды мемлекеттік қызметті алушыға қайтарады. 12. Бланкiлер күту залында арнайы тағанда орналастырылады не орталықтың консультанттарында болады, сондай-ақ «Орталық» РМК-ның интернет-ресурсында: www.con.gov.kz орналастырылады. 13. Орталықтарда құжаттарды қабылдау операциялық залда «тосқауылсыз» қызмет көрсету арқылы жүзеге асырылады. 14. Мемлекеттік қызмет алушыға: 1) сауал салудың нөмiрi жəне қабылдау күнi; 2) сұралып отырған мемлекеттiк қызмет көрсету түрi; 3) қоса берiлген құжаттардың саны мен атауы; 4) құжаттарды беру күнi, уақыты жəне орны; 5) құжаттарды ресiмдеуге өтiнiштi қабылдаған орталық инспекторының тегi, аты, əкесiнiң аты көрсетiледі. 6) өтініш берушінің тегі, аты, əкесінің аты, уəкілетті өкілінің тегі, аты, əкесінің аты жəне байланыс телефоны көрсетiлген тиісті құжаттарды қабылдағаны туралы қолхат беріледі. 15. Дайын құжаттарды мемлекеттік қызмет алушыға берудi орталық инспекторы күн сайын «терезе» арқылы мерзiмi көрсетiлген қолхат негiзiнде жүзеге асырады. 16. Мемлекеттік қызмет алушы осы стандарттың 11-тармағында көрсетілген құжаттардың бірін ұсынбаған жағдайда, орталық құжаттарды қабылдаудан бас тартады. Орталықтың қызметкері құжаттарды қабылдаудан бас тартқан кезде мемлекеттік қызмет алушыға жетіспейтін құжаттарды көрсете отырып, қолхат беріледі. Бас тартқан кезде уəкілетті орган орталыққа мемлекеттік қызмет алушыға кейіннен берілетін, бас тартудың себебін көрсете отырып, хабарламаны жəне құжаттың түлнұсқасын жібереді. Егер мемлекеттік қызмет алушы құжаттарды белгіленген мерзімде алуға өтініш білдірмесе, орталық олардың бір ай ішінде сақталуын қамтамасыз етеді, одан кейін оларды уəкілетті органға беріп жібереді. Дайын құжаттарды уəкілетті органнан орталыққа жеткізу курьерлік қызмет арқылы жүзеге асырылады. 3. Жұмыс қағидаттары 17. Уəкiлеттi орган өзінің қызметін мына: 1) əдептiлiк; 2) көрсетілетін мемлекеттік қызмет туралы толымды ақпарат ұсыну, адамның конституциялық құқықтарын сақтау; 3) қызметтiк борышын атқару кезiнде заңдылықты сақтау; 4) мемлекеттік қызметті алушының құжаттарының қорғалуын, сақталуын жəне мазмұнының құпиялылығын қамтамасыз ету; 5) мемлекеттік қызметті алушының белгіленген мерзімде алмаған құжаттарының сақталуын қамтамасыз ету қағидаттарында жүзеге асырады. 4. Жұмыс нəтижелерi 18. Мемлекеттік қызмет алушыларға көрсетілетін мемлекеттік қызмет нəтижелері осы стандартқа 4-қосымшаға сəйкес сапа жəне қол жетімділік көрсеткіштерімен өлшенеді. 19. Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгiнiң Тiркеу қызметi жəне құқықтық көмек көрсету комитетi мен уəкiлеттi органдардың жұмысы бағаланатын мемлекеттiк қызмет көрсетудің сапасы жəне тиімділігі көрсеткіштерінің нысаналы мəні жыл сайын Əдiлет министрiнiң тиiстi бұйрығымен бекiтiледі. 5. Шағымдану тəртiбi 20. Орталық инспекторларының əрекетiне (əрекетсiздiгiне) шағым беру тəртiбi түсiндiрілуі үшін жəне шағым арыз жазуға жəрдем көрсетілуі үшін мемлекеттік қызметті алушы телефондары осы стандартқа 2-қосымшада көрсетiлген орталық басшыларына жүгiнедi. Орталық қызметкерінің əрекетіне (əрекетсіздігіне) шағым беру тəртібі туралы ақпаратты «электрондық үкіметтің» call-орталық ақпараттық-анықтамалық қызметінің 1414 телефоны бойынша не осы стандартқа 2-қосымшада көрсетілген мекенжайлары мен телефондары бойынша алуға болады. 21. Көрсетiлген қызмет нəтижелерiмен келiспеген жағдайда, шағым уəкiлеттi орган басшысының атына, демалыс жəне мереке күндерiн қоспағанда, жұмыс күндерi сағат 13.00-ден 14.30-ға дейiн түскi үзiлiспен, сағат 9.00-ден 17.00-ге дейiн берiледi. Уəкiлеттi органдар басшыларының телефондары мен мекенжайлары осы стандартқа 1-қосымшада көрсетiлген. Уəкiлеттi органдардың əрекетiне (əрекетсiздiгiне) шағым Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгiнің Тiркеу қызметi жəне құқықтық көмек көрсету комитетiнiң атына, демалыс жəне мереке күндерiн қоспағанда, жұмыс күндерi сағат 13.00-ден 14.30-ға дейiн түскi үзiлiспен, сағат 9.00-ден 17.00-ге дейiн берiледi. Орталық көрсеткен мемлекеттік қызмет нəтижелерімен келіспеген жағдайда, шағым мекенжайы мен телефоны осы стандарттың 26-тармағында көрсетілген «Орталық» РМК-ға беріледі. 22. Орталық қызметкерлерi тиісті деңгейде қызмет көрсетпеген жағдайда шағым орталықтың немесе «Орталық» РМК басшысының атына беріледі. Орталықтар басшыларының мекенжайлары мен телефондары осы стандартқа 2-қосымшада көрсетiлген, «Орталық» РМК-ның мекенжайы мен телефоны осы стандарттың 26-тармағында көрсетiлген. 23. Көрсетiлген мемлекеттік қызмет нəтижелерiмен келiспеген жағдайда, мемлекеттік қызмет алушының заңнамада белгiленген тəртiпте сотқа жүгiнуге құқығы бар. 24. Қолданыстағы заңнамада көрсетілген жағдайларда шағымдар жазбаша нысанда пошта арқылы немесе электронды түрде (Қазақстан Республикасы Əділет министрлігі Тіркеу қызметі жəне құқықтық көмек көрсету комитетінің электрондық поштасының мекенжайы: krs.opp@minjust.kz) не осы стандарттың 21 жəне 22-тармақтарында көрсетілген ұйымдардың кеңселері арқылы жұмыс күндері қолма-қол қабылданады. Қажет жағдайда мемлекеттік қызмет алушылар шағымға уəкiлеттi органның мемлекеттік қызметті сапасыз көрсеткенін немесе орталық қызметкерiнiң тиісінше қызмет көрсетпеуін растайтын құжаттарды қоса бередi. 25. Қабылданған шағымдар өтініштер мен шағымдарды есепке алу кітабында тіркеледі жəне «Жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тəртібі туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 12 қаңтардағы Заңында белгіленген тəртіпте жəне мерзімде қаралады. Шағымдардың пошта жəне қолмақол қабылданғанын растау оларды уəкiлеттi органның немесе орталықтың кеңсесiнде жеке жəне заңды тұлғалар өтiнiштер журналында тiркеу болып табылады (шағымның екiншi данасында немесе шағымға iлеспе хатта мөртаңба, кiрiс нөмiрi жəне тiркеу мерзiмi қойылады). Шағымды қабылдаған адам мемлекеттік қызметті алушыға оның шағымының қабылданғанын растайтын нөмiрi, күнi, шағымды қабылдаған адамның тегi, байланыс деректерi көрсетiлген талон бередi. Шағымның қаралу нəтижесi туралы мемлекеттік қызмет алушыға пошта арқылы жазбаша түрде хабарланады. Уəкілетті органнан жауап «Жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тəртібі туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 12 қаңтардағы Заңына сəйкес ұсынылады. 26. Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгiнiң мекенжайы: 010000, Астана қаласы, Орынбор көшесi, № 8 үй. «Орталық» РМК-ның мекенжайы: 010000, Астана қаласы, Республика даңғылы, № 43А үй, телефоны: 87172-94-99-95, www.con.gov.kz интернет-ресурсы. «Жылжымайтын мүлiк объектiлерi жоспарын (сызбанұсқасын) қоса алғанда, тiркеу органы куəландырған тiркеу iсi құжаттарының көшiрмелерiн беру» мемлекеттік қызмет стандартына 1-қосымша Облыстардың, Алматы жəне Астана қалаларының уəкілетті органдарының тізімі мен мекенжайы Р/с № 1 2

Уəкілетті органның атауы

Көкшетау қаласы, М. Горькийкөшесі, 37

Ақтөбе облысының Əділет департаменті

Алматы облысының Əділет департаменті

Атырау облысының Əділет департаменті

6 7

Бөлімнің телефон нөмірі (87162) 25-06-89

Ақмола облысының Əділет департаменті

Уəкілетті органның орналасу мекенжайы

Шығыс Қазақстан облысының Əділет департаменті Жамбыл облысының Əділет департаменті

Өскемен қаласы, Ворошилов көшесі, 6

(87232) 22-26-61 (87232) 55-19-69

Тараз қаласы, Төле би көшесі, 53

(87262) 45-20-89

Батыс Қазақстан облысының Əділет департаменті Қарағанды облысының Əділет департаменті

Орал қаласы, Достық даңғылы, 208

(87112) 51-52-69

Қарағанды қаласы, Жамбыл көшесі, 11

(87212) 41-44-73

Қостанай облысының Əділет департаменті

Қостанай қаласы, Таран көшесі, 38

(87142) 54-39-94

Қызылорда облысының Əділет департаменті

Қызылорда қаласы, Əйтеке би көшесі, 29

(87242) 27-13-07

11 12 13 14 15 16

Маңғыстау облысының Əділет департаменті

Ақтау қаласы, 12-шағынаудан, 8

(87292) 50-32-20

Павлодар облысының Əділет департаменті

Павлодар қаласы, Ленин көшесі, 18

(87182) 32-16-21

Петропавл қаласы, Конституция көшесі, 72

(87152) 33-76-66

Шымкент қаласы, Желтоқсан көшесі, 16

(87252) 23-32-71

Алматы қаласы, Зенков көшесі, 47

(8727) 291-90-72, 291-87-50

Астана қаласының Əділет департаменті

Астана қаласы. Жеңіс даңғылы, 15

(87172) 32-22-87, (87172) 32-32-95

«Жылжымайтын мүлiк объектiлерi жоспарын (схемасын) қоса алғанда, тiркеу органы куəландырған тiркеу iсi құжаттарының көшiрмелерiн беру» мемлекеттік қызмет стандартына 2-қосымша Халыққа қызмет көрсету орталықтарының тізімі мен мекенжайлары № 1 1. 1) 2) 3) 4)

5) Атбасар аудандық бөлімі

Атбасар ауданы, Атбасар қаласы, Уəлиханов көшесі, 11

6) Астрахан аудандық бөлімі

7) Бұланды аудандық бөлімі 8) Бурабай аудандық бөлімі 9) Егіндікөл аудандық бөлімі

Егіндікөл ауданы, Егіндікөл ауылы, Жеңіс көшесі, 7 10) Ерейментау аудандық бөлімі Ерейментау ауданы Ерейментау қаласы, Мұсабаев көшесі, 15 11) Еңбекшілдер аудандық Еңбекшілдер ауданы, Степняк қаласы, бөлімі Сыздықов көшесі, 2а 12) Есіл аудандық бөлімі

Есіл ауданы, Есіл қаласы, Жеңіс көшесі, 56 Жарқайың ауданы, Державинск қаласы, Ғабдуллин көшесі, 104 Жақсы аудандық бөлімі Жақсы ауданы, Жақсы қаласы, Ленин көшесі, 8 Зеренді аудандық бөлімі Зеренді ауданы, Зеренді с., Мир көшесі, 52 Қорғалжын аудандық бөлімі Қорғалжын ауданы, Қорғалжын қаласы, Абай көшесі, 44а Степногор қалалық бөлімі Степногор қаласы, 4 шағын ауданы, 7

13) Жарқайың аудандық бөлімі 14) 15) 16) 17)

5) Жəнібек аудандық бөлімі

13) Түркістан қалалық бөлімі

8 (72533) 41679

6) Зеленов аудандық бөлімі

14) 15) 16) 17)

8 (72547) 61-90-56 8 (72538) 52-709 8 (72531) 77-079 8 (72546) 43-329

7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 8. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20)

8 (7132) 56-57-87 8 (7132) 57-80-27

21) 22) 23)

2) Қарғалы с. (Жилянка)

8 (7132) 98-60-06 8 (7132) 98-60-05

8 (71337) 3-20-79 8 (71337) 3-10-96 8 (71331) 22-4-13 8 (71331) 22-1-14 8 (71336) 26-6-33 8 (71336) 26-6-34 8 (71333) 30-2-19 8 (71333) 30-2-18 8 (71334) 23-9-83

25)

4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 3. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22) 23) 24) 25) 26) 27) 28) 29) 30) 31) 32)

4. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10)

5. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14)

16 қаңтар 2013 жыл

15) 16) 17)

20) 21) 6. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 7. 1) 2) 3) 4)

8 (7282) 24-15-06 8 (7282) 24-41-33 8 (72832) 2-14-51

8 (72841) 2-17-60 8 (72833) 2-35-46 8 (72833) 2-35-48 Қабанбай бөлімшесі Қабанбай ауылы, Абылайхан көшесі, 237 8 (72837) 4-13-85 Балқаш аудандық бөлімі Бақанас ауылы, Бижанов көшесі, 25 «А» 8 (72773) 95-2-22 8 (72773) 9-18-20 Еңбекшіқазақ аудандық Есік қаласы, Абай көшесі, 314 А 8 (72775) 4-54-70 бөлімі 8 (72775) 4-54-69 Шелек бөлімшесі Шелек ауылы, Бижанов көшесі, 100 8 (72775) 2-34-96 8 (72775) 2-34-97 Ескелді аудандық бөлімі Қарабұлак ауылы, Оразбеков көшесі, 52 8 (72836) 3-22-16 Жамбыл аудандық бөлімі Ұзынағаш ауылы, Мəжитов көшесі, 1 8 (72770) 2-30-90 Іле аудандық бөлімі Өтеген батыр ауылы, Қуат ш/а, 8 (727) 251-74-46 Тəуелсіздік көшесі, 25 8 (727) 251-74-47 Боралдай бөлімшесі Боралдай ауылы, Вокзал көшесі, 6 «А» 8 (72738) 7-82-42 Қараой бөлімшесі Қараой ауылы, Тыңдала көшесі, 9 8 (7275) 24-88-10 Ақши бөлімшесі Ақши ауылы, Қонаев көшесі, 29 Қарасай аудандық бөлімі Қаскелең ауылы, Жанғоозин көшесі, 38 8 (72771) 2-56-86 8 (72771) 2-56-96 Тау Самалы бөлімшесі Тау Самалы ауылы, Рысқұлов көшесі, 8 (727) 391-38-58 129 Шамалған бөлімшесі Шамалған станциясы, Қонаев көшесі, 8 (7272) 93-66-33 1 «В» Қаратал аудандық бөлімі Үштөбе ауылы, Абылай хан көшесі, 22 8 (72834) 2-02-07 8 (72834) 2-20-92 Кербұлақ аудандық бөлімі Сарыөзек ауылы, Момышұлы көшесі н/ж 8 (72840) 3-25-88 Қоғалы бөлімшесі Қоғалы ауылы, Желтоқсан көшесі, 45 8 (72842) 9-10-59 Көксу аудандық бөлімі Балпық би ауылы, Измайлов көшесі, 10 8 (72838) 2-16-19 8 (72838) 2-16-18 Қапшағай қалалық бөлімі Қапшағай қаласы, Қонаев көшесі, 41 8 (72772) 4-79-61 8 (72772) 4-79-60 Шеңгелді бөлімшесі Шеңгелді ауылы, Сейфуллин көшесі, 34 8 (72772) 7-11-94 Сарқанд аудандық бөлімі Сарқан ауылы, Жамбыл көшесі н/ж 8 (72839) 2-35-80 8 (72839) 2-37-14 Лепсі бөлімшесі Лепсі станциясы, Төлебаев көшесі, 1 8 (72843) 2-10-16 Райымбек аудандық бөлімі Кеген ауылы, Момышұлы көшесі н/ж 8 (72777) 2-20-84 8 (72777) 2-20-82 8 (72777) 2-18-78 Нарынқол бөлімшесі Нарынқол ауылы, Райымбек көшесі н/ж 8 (72779) 2-11-65 Панфилов аудандық бөлімі Жаркент қаласы, Головацкий көшесі н/ж 8 (72831) 5-51-11 Талғар аудандық бөлімі Талғар қаласы, Лермонтов көшесі, 8 (727) 388-11-30 53 «А» 8 (72774) 2-21-43 8 (72774) 2-21-33 Нұра бөлімшесі Нұра ауылы, Школьная көшесі, 10 8 (72774) 5-80-62 Талдықорған қалалық Талдықорған қаласы, Тəуелсіздік 8 (7282) 24-49-75 бөлімі көшесі, 67 Б 8 (7282) 24-40-43 Текелі қалалық бөлімі Текелі қаласы, Октябрь көшесі, 7 8 (72835) 4-35-38 8 (72835) 4-35-18 Ұйғыр аудандық бөлімі Чунджа ауылы, Қасымбеков көшесі, 35 8 (72778) 2-43-35 8 (72778) 2-43-31 8 (72778) 2-43-32 «Атырау облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Атырау облысы бойынша Атырау қаласы, Сəтбаев даңғылы, 23 8 (7122) 21-34-67 ХҚО» РМК филиалы Облыстық бөлім Атырау қаласы, Сəтбаев даңғылы, 23 8 (7122) 21-29-42 №1 қалалық бөлімі Атырау қаласы, Баймұқанов көшесі, 16 а 8 (7122) 35-75-05 8 (7122) 35-75-30 №2 қалалық бөлімі Атырау қаласы, Балықшы, Байжігітов 8 (7122) 24-34-90 көшесі, 80 а 8 (7122) 24-37-89 Индер аудандық бөлімі Атырау облысы, Индер ауданы, Индер8 (71234) 2-12-96 борс ауылы, Меңдіғалиев көшесі, 30 8 (71234) 2-18-38 Махамбет аудандық бөлімі Атырау облысы, Махамбет ауданы, 8 (71236) 2-24-96 Махамбет ауылы, Абай көшесі, 10 8 (71236) 2-15-25 Қызылқоға аудандық бөлімі Атырау облысы, Қызылқоға ауданы, 8 (71238) 2-20-46 Миялы ауылы, Абай көшесі, 1 8 (71238) 2-20-27 Жылыой аудандық бөлімі Атырау облысы, Жылыой ауданы, 8 (71237) 5-03-54 Күлсары ауылы, Бейбітшілік көшесі, 8 8 (71237) 5-01-28 Құрманғазы аудандық Құрманғазы ауданы, Ганюшкино ауылы, 8 (71233) 2-05-13 бөлімі Есболаев көшесі, 66 а 8 (71233) 2-07-14 Мақат аудандық бөлімі Мақат ауданы, Мақат ауылы, Орталық 8 (71239) 3-22-97 көшесі, 2 8 (71239) 3-22-96 Исатай аудандық бөлімі Исатай ауданы, Аққыстау ауылы, 8 (71231) 2-16-70 Егеменді Қазақстан көшесі, 9 8 (71231) 2-16-69 «Шығыс Қазақстан облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Шығыс Қазақстан облысы Өскемен қаласы, Белинский көшесі, 8 (7232) 78-42-36 бойынша ХҚО» РМК 37 а 8 (7232) 28-94-67 филиалы Өскемен қалалық№1 бөлімі Өскемен қаласы, Сəтбаев көшесі, 20/1 8 (7232) 60-39-22 Өскемен қалалық № 2 Өскемен қаласы, Қазақстан көшесі, 99/1 8 (7232) 57-83-88 бөлімі 8 (7232) 22-81-37 Глубоков аудандық бөлімі Глубоков ауданы, Глубокое ауылы, 8 (72331) 2-23-35 Попович көшесі, 22 Зайсан қалалық бөлімі Зайсан ауданы, Зайсан қаласы, Жангелді 8 (72340) 2-67-81 көшесі, 52 а Зырянов аудандық бөлімі Зырянов ауданы, Зырянов қаласы, 8 (72335) 6-02-39 Стаханов көшесі, 39 Қатон-Қарағай аудандық Қатон-Қарағай ауданы, Үлкен – Нарын 8 (72341) 2-23-60 бөлімі ауылы, Абылайхан көшесі, 96 Күршім аудандық бөлімі Күршім ауданы, Күршім ауылы, Б. 8 (72339) 2-13-10 Момышұлы көшесі, 77 Риддер аудандық бөлімі Риддер қаласы, Семей көшесі, 12 8 (72336) 4-62-62 Тарбағатай аудандық бөлімі Тарбағатай ауданы, Ақсуат ауылы, 8 (72346) 2-24-96 Абылайхан көшесі, 23 Ұлан аудандық бөлімі Ұлан ауданы, Молодежный ауылы, 9 8 (72338) 2-78-96 Шемонаих қалалық бөлімі Шемонаих ауданы, Шемонайх қаласы, 8 (72332) 3-41-00 3-ш/а, 12 Семей қалалық №1 бөлімі Семей қаласы, 408 квартал, 21 8 (7222) 33-57-97 8 (7222) 33-55-93 Семей қалалық №2 бөлімі Семей қаласы, Найманбаев көшесі, 8 (7222) 52-69-29 161 А Абай аудандық бөлімі Абай ауданы, Қарауыл ауылы, Құнанбай 8 (72252) 2-22-64 көшесі, 12 Аягөз қалалық бөлімі Аягөз ауданы, Аягөз қаласы, Дүйсенов 8 (72237) 5-24-32 көшесі, 84 Бесқарағай аудандық бөлімі Бесқарағай ауданы, Бесқарағай ауылы, 8 (72236) 9-06-30 Пушкин көшесі, 2 А Бородулиха аудандық бөлімі Бородулиха ауданы, Бородулиха ауылы, 8 (72351) 2-20-48 Молодежная көшесі, 25

18) Жарма аудандық бөлімі 19)

8 (71335) 23-6-10 8 (71335) 23-6-11

24)

26) 27) 28) 29)

1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 10. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 11. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10)

Жəнібек ауылы, Жəнібек ауылы, 8-711-35-22-425 Иманов көшесі, 79 Зеленов ауданы, Переметное ауылы, 8-711-30-23-614 Гагарин көшесі, 69 Б 8-711-30-23-616 Казталов аудандық бөлімі Казталов ауданы, Казталовка ауылы, 8-711-44-32-204 Лукманов көшесі, 22 А 8-711-44-32-205 Қаратөбе аудандық бөлімі Қаратөбе ауданы, Қаратөбе ауылы, 8-711-45-31-800 Құрманғали көшесі, 23/1 8-711-45-31-463 Сырым аудандық бөлімі Сырым ауданы, Жымпиты ауылы, 8-711-34-31-446 Қазақстан көшесі, 11/2 8-711-34-31-447 Тасқала аудандық бөлімі Тасқала ауданы, Тасқала ауылы, Вокзал 8-711-39-22-398 көшесі, 6 8-711-39-21-979 Теректі аудандық бөлімі Теректі ауданы, Федоровка ауылы, 8-711-32-23-378 Юбилейная көшесі, 24 8-711-32-23-379 Шыңғырлау аудандық Шыңғырлау ауданы, Шыңғырлау 8-711-37-33-311 бөлімі ауылы, Тайманов көшесі, 95 8-711-37-34-420 Казталов аудандық бөлімі Казталов ауданы, Жалпақтал ауылы, 8-711-38-21-044 С.Датұлы көшесі, 23 8-711-38-21-045 Дарьинское ауылдық округі Зеленов ауданы, Дарьинское ауылы, 8-711-31-24-080 бөлімі Балдырған көшесі, 27/1 8-711-31-24-082 Ажар ауданының Тайпақ Ақжайық ауданы, Тайпақ ауылы, 8-711-42-21-884 ауылдық округі бөлімі Шемякин кқшесі, 13 Теректі ауданы Ақжайық Теректі ауданы, Ақжайық ауылы, 8-711-43-91-316 ауылдық округі бөлімі Ақжайық көшесі, 5 «Қарағанды облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Қарағанды облысы Қарағанды қаласы, Чкалов көшесі 7 8 (7212) 41-63-10 бойынша ХҚО» РМК филиалы №1 қалалық бөлім Ержанов көшесі, 47/3 8 (7212) 33-13-10 №2 қалалық бөлім Чкалов көшесі, 7 8 (7212) 41-03-92 №3 қалалық бөлім Мұқанов көшесі, 5 8 (7212) 77-26-57 №4 қалалық бөлім Архитектурная көшесі, 8 8 (7212) 45-71-01 №5 қалалық бөлім 21 ш/а, 6/7 8 (7212) 32-92-51 №6 қалалық бөлім Серов көшесі, 73 8 (7212) 93-16-94 Теміртау қаласы № 1 бөлім Блюхер көшесі, 23 8 (7213) 44-67-45 Теміртау қаласы № 2 бөлім Республика даңғылы, 128 8 (7213) 99-79-96 Абай аудандық № 1 бөлім Абай қаласы, Абай көшесі, 54 8 (72131) 4-77-07 Абай аудандық №2 бөлім Абай қаласы, Топар ауылы, Қазыбек 8 (72153) 3-04-46 би көшесі, 3 Сарань қаласы бөлімі Сарань қаласы, Жамбыл көшесі, 85 8 (72137) 4-25-26 Шахтинск қаласы № 1 бөлім Шахтинск қаласы, А. Құнанбаев 8 (72156) 5-21-25 даңғылы, 65 Б Шахтинск қаласы № 2 бөлім Шахтинск қаласы, Шахан ауылы, 8 (72156) 3-20-99 квартал 10/16, 16 Осакаров аудандық № Осакаровка ауылы, Пристационная 8 (72149) 4-32-62 1 бөлім көшесі,12 Осакаров аудандық №2 Осакаров ауданы, Молодежный ауылы, 8 (72148) 2-22-46 бөлімі Абай көшесі, 13 Сəтбаев қаласы бөлімі Сəтбаев қаласы, Сəтбаев даңғылы, 111 8 (71063) 4-03-47 Балқаш қаласы бөлімі Балқаш қаласы, Бөкейхан көшесі, 20 а 8 (71036) 6-83-37 Шет аудандық бөлімі Ақсу-Аюлы ауылы, Жапақов көшесі, 8 (71031) 2-21-88 23/1 үй, Ағадыр ауылы, Тəуелсіз Қазақстан көшесі, 4 үй Жезқазған қаласы бөлімі Жезқазған қаласы, Б.Момышұлы 8 (7102) 73-81-09 көшесі, 9 Жаңаарқа аудандық бөлімі Жаңаарқа ауданы, Атасу ауылы, 8 (71030) 2-69-09 А.Оспанов көшесі, 40 Қаражал қаласы бөлімі Қаражал қаласы, Ленин көшесі, 18 8 (71032) 2-70-21 Приозерск қаласы бөлімі Приозерск қаласы, Балқаш көшесі, 7 8 (71039)5-27-37 Бұхар жырау аудандық Бұхар жырау ауданы, Ботақара ауылы, 8 (72154) 2-23-73 №1 бөлімі Абылай хан көшесі, 37 Бұхар жырау аудандық Бұхар жырау ауданы, Бейбітшілік 8 (72138) 3-15-62 №2 бөлімі көшесі, 24 Ақтоғай аудандық № 1 Ақтоғай ауданы, Ақтоғай ауылы, 8 (71037) 2-11-05 бөлімі Бөкейхан көшесі, 10 Ақтоғай аудандық № 2 Сарышаған ауылы, Абай көшесі, 12 8 (71038)22-3- 39 бөлімі Нұра аудандық бөлімі Киевка ауылы, Сұлейменов көшесі, 2 8 (721-44)2-11-11 Ұлытау аудандық бөлімі Ұлытау ауданы, Ұлытау ауылы, 8 (71035) 2-13-06 Амангелді көшесі, 29 а Қарқаралы аудандық бөлімі Қарқаралы қаласы, Əубəкіров 8 (72146) 3-17-03 көшесі, 21 «Қостанай облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Қостанай облысы бойынша Қостанай қаласы, Таран көшесі, 114 8 (7142) 53-44-84 ХҚО» РМК филиалы 8 (7142) 53-25-56 Қостанай қалалық бөлімі Қостанай облысы, Қостанай қаласы, 8 (7142) 26-45-51 Гашик көшесі, 14 Алтынсарин бөлімі Қостанай облысы, Силантьевка ауылы, 8 (71445) 21-5-28 Ленин көшесі, 51 8 (71445) 21-5-29 Амангелді бөлімі Қостанай облысы, Амангелді ауылы, 8 (71440) 21-2-55 Майлин көшесі, 27/7 8 (71440) 21-2-69 Арқалық бөлімі Қостанай облысы, Арқалық қаласы, 8 (71430) 75-6-87 Абай көшесі, 62 8 (71430) 75-6-86 Əулиекөл бөлімі Қостанай облысы, Əулиекөл ауылы, 8 (71453) 21-8-31 Ленин көшесі, 32 8 (71453) 21-9-02 Денисовска бөлімі Қостанай облысы, Денисовка ауылы, 8 (71434) 22-0-30 Советская көшесі, 13 8 (71434) 92-7-16 Жангелдин бөлімі Қостанай облысы, Жангелдин ауданы, 8 (71439) 22-0-05 Торай ауылы, 8 наурыз көшесі, 37 8 (71439) 21-5-85 Жетіқара бөлім Қостанай облысы, Жетіқара ауылы, 8 (71435) 28-2-83 Ленин көшесі, 08 8 (71435) 28-2-00 Қамысты бөлімі Қостанай облысы, Қамысты ауданы, 8 (71437) 22-2-76 Қамысты ауылы, Ержанов көшесі, 66 8 (71437) 22-2-75 Қарабалық бөлімі Қостанай облысы, Қарабалық ауданы, 8 (71441) 32-9-61 Қарабалык ауылы, Космонавт көшесі, 16 8 (71441) 32-5-02 Қарасу бөлімі Қостанай облысы, Қарасу ауданы, 8 (71452) 22-1-47 Қарасу ауылы, Комсомольская 8 (71452) 21-9-69 көшесі, 24 Лисаковск бөлімі Қостанай облысы, Лисоковск қаласы, 8 (71433) 32-0-90 4 ш/а, 25 8 (71433) 35-3-89 Меңдіқара бөлімі Қостанай облысы, Меңдіқара ауданы, 8 (71443) 22-4-60 Боровское ауылы, Королев көшесі, 4 А Науырызым бөлімі Қостанай облысы, Науырызым ауданы, 8 (71454) 21-0-53 Қараменді ауылы, Шақшақ Жəнібек 8 (71454) 21-0-15 көшесі, 5 Рудный №1 бөлімі Қостанай облысы, Рудный қаласы, 8 (71431) 49-8-02 Космонавтар көшесі, 12 Рудный №2 бөлімі Қостанай облысы, Рудный қаласы, 8 (71431) 90-0-38 Корчагин көшесі, 76 8 (71431) 98-9-47 Сарыкөл бөлімі Қостанай облысы, Сарыкөл ауданы, 8 (71451) 21-3-21 Сарыкөл ауылы, Ленин көшесі, 104 8 (71451) 21-2-09 Таранов бөлімі Қостанай облысы, Таранов ауданы, 8 (71436) 36-5-89 Таранов ауылы, Калинин көшесі, 93 8 (71436) 37-4-52 Ұзынкөл бөлімі Қостанай облысы, Ұзынкөл ауданы, 8 (71444) 21-5-67 Ұзынкөл ауылы, Абай көшесі, 79 8 (71444) 21-1-62 Федоров бөлімі Қостанай облысы, Федоров ауданы, 8 (71442) 22-5-18 Федоров ауылы, Красноармейск 8 (71442) 23-2-83 көшесі, 56 Қостанай аудандық бөлімі Қостанай облысы, Затабольск ауылы, 8 (71455) 24-3-15 Калинин көшесі, 53 8 (71455) 24-3-16 «Қызылорда облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Қызылорда облысы Қызылорда қаласы, Ғ.Мұратбаев 8 (7242) 23-07-16 бойынша ХҚО» РМК көшесі, 2 №1 қалалық бөлім Қызылорда қаласы, Тасбөгет ауылы, 8 (7242) 21-66-64 Амангелді көшесі н/ж №2 қалалық бөлім Қызылорда қаласы, Жанқожа батыр 8 (7242) 25-60-57 көшесі, 82 №3 қалалық бөлім Қызылорда қаласы, Шұғыла ш/а, 45 8 (7242) 24-86-11 № 4 қалалық бөлім Қызылорда қаласы, Ақмешіт ш/а, 1 б 8 (7242) 22-48-27 Байқоңыр қалалық бөлімі Қызылорда облысы, Байқоныр қаласы, 8 (3362) 27-54-81 Максимов көшесі, 17 а Арал аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Арал қаласы, 8 (72433) 25-0-02 Қарасақал көшесі н/ж Қазалы аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Қазалы қаласы, 8 (72438) 26-1-27 Жанқожа батыр көшесі н/ж Қармақшыаудандық бөлімі Қызылорда облысы, Жосалы кенті, 8 (72437) 2-11-62 Абай көшесі н/ж Жалағаш аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Жалағаш кенті, 8 (72431) 32-3-03 Желтоқсан көшесі н/ж Сырдария аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Тереңөзек кенті, 8 (72436) 2-29-00 Амангелді көшесі, 55 «а» Шиелі аудандық бөлімі Қызылорда облысы, Шиелі кенті, 8 (72432) 4-15-59 Рысқұлов көшесі н/ж Жаңақорған аудандық Қызылорда облысы, Жаңақорған кенті, 8 (72435) 21-4-51 бөлімі Сығанақ көшесі н/ж «Маңғыстау облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Маңғыстау облысы бойын- Ақтау қаласы, 15 ш/а, 67 б 8 (7292) 42-23-11 ша ХҚО» РМК филиалы 8 (7292) 42-23-12 Ақтау қалалық № 1 бөлім Ақтау қаласы, 15 ш/а, 67 б 8 (7292) 42-23-17 Жаңаөзен қалалық № Жаңаөзен қаласы, Өркен ш/а, 8 (72934) 5-03-90 2 бөлім Оқушылардың шығармашылық Мұнайлы аудандық № Мұнайлы ауданы, Маңғыстау ауылы, 8 (7292) 46-56-83 3 бөлім Қоғамдық ұйымдар ғимараты Бейнеу аудандық № 4 бөлім Бейнеу ауылы, Қосай ата көшесі, Жастар 8 (72932) 2-55-35 орталығы ғимараты Бейнеу ауданы Боранкүл Боранкүл ауылы, Боранкүл мəдениет 8 (72932) 3-16-95 ауылдық № 9 бөлімшесі ММ ғимараты Маңғыстау аудандық № Шетпе ауылы, Орталық көшесі, 8 (72931) 22-0-79 5 бөлім Қазпошта ғимараты Қарақия аудандық №6 бөлімі Құрық ауылы, Уəлиханов көшесі, 15 8 (72937) 22-2-10 Түпқараған аудандық № Форт-Шевченко қаласы, Маяулыз 8 (72938) 2-30-38 7 бөлім көшесі, 6-д Түпқараған ауданы Ақшүкір Ақшүкір ауылы, Үштерек көшесі, 5 8 (72938)33-28-44 № 10 бөлімшесі Жетібай аудандық № 8 Жетібай ауылы, Жаңақұрылыс көшесі, 8 (72935) 26-9-33 бөлімі №10 ғимарат «Павлодар облысы бойынша ХҚО» РМК филиалы

12. «Павлодар облысы бойынша Павлодар қаласы, Павлов көшесі, 48 ХҚО» РМК филиалы 1) Павлодар қалалық бөлімі

2) Павлодар қалалық № 1 бөлім 3) Павлодар аудандық бөлімі 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 13. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 14. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12)

Павлодар қаласы, Кутузов көшесі, 204

8 (7182) 33-47-35 8 (7182) 70-42-01

18) 19) 20) 15. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 16. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12)

Түркістан қаласы, Тілеулі мыңбасы көшесі н/ж Ленгір қаласы, Төле би көшесі н/ж Түлкібас қаласы, Т. Рысқұлов көшесі 189 Ақсукент ауылы, Қыстаубаев көшесі н/ж Шолаққорған ауылы, Қожанов көшесі н/ж Сарыағаш аудандық бөлімі Сарыағаш ауылы, Шораұлы көшесі н/ж Абай ауылдық бөлімі Абай ауылы, А.Жылқышиев көшесі Шардара аудандық бөлімі Шардара қаласы, Шардара тұйық көшесі н/ж «Алматы қаласы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Алматы қаласы бойынша Жандосов көшесі, 51 ХҚО» РМК филиалы Əуезов аудандық бөлімі Жандос көшесі, 51 Алмалы аудандық бөлімі Алматы қаласы, Бөгенбай батыр көшесі, 221 Алатау аудандық бөлімі Шаңырақ-2 ш/а, Жанқожа батыр көшесі,24 Бостандық аудандық бөлімі Алмагүл 9а ш/а Жетісу аудандық бөлімі Төле би көшесі, 155 Медеу аудандық бөлімі Марков көшесі, 44 Түрксіб аудандық бөлімі Рихард Зорге көшесі, 9 «Астана қаласы бойынша ХҚО» РМК филиалы «Астана қаласы бойынша Республика даңғылы, 12/2 ХҚО» РМК филиалы Алматы ауданы бойынша Мирзоян көшесі 25 бөлім №1 бөлімше Республика даңғылы 12/2 №2 бөлімше Абай даңғылы 53 №3 бөлімше Железнодорожный кенті, Ақтасты көшесі 20 Сарыарқа ауданы бойынша Республика даңғылы 43 бөлім «Тілендиев» бөлімшесі Бөгенбай даңғылы 6 а «Ақжайық» бөлімшесі Есенберлин көшесі 16/2 («Темірбанк» АҚ ғимаратында) «Өндіріс» бөлімшесі Кемеңгерұлы көшесі 6/1 «Кенесары» көшесі Сарыарқа көшесі 12 («БТА-банк» АҚ ғимаратында) «Жеңіс» бөлімшесі Жеңіс көшесі 34 Есіл ауданы бойынша бөлім Сауран көшесі 7 Есіл ауданы бойынша Қабанбай батыр даңғылы 5/1 № 1 бөлімше кіреберіс Төле би аудандық бөлімі Түлкібас аудандық бөлімі Сайрам аудандық бөлімі Созақ аудандық бөлімі

8 (72537) 27-020 8 (72532) 31-629 8 (72535) 21-583 8 (727) 247-16-28 8 (727) 247-16-27 8 (727) 378-09-09 8 (727) 395-36-10 8 (727) 396-37-00 8 (727) 330-72-43 8 (727) 239-65-52 8 (727) 234-09-74 8 (7172) 57-07-74 8(7172) 61-84-11 8 (7172) 32-80-10 8 (7172) 21-10-27 8 (7172) 94-71-80 8 (7172) 32-46-97 8 (7172) 94-99-96 8 (7172) 59-28-33 8 (7172) 30-40-70 8 (7172) 23-79-03 8 (7172) 31-70-37 8 (7172) 50-13-70 8 (7172) 50-91-95

«Жылжымайтын мүлiк объектiлерi жоспарын (схемасын) қоса алғанда, тiркеу органы куəландырған тiркеу iсi құжаттарының көшiрмелерiн беру» мемлекеттік қызмет көрсету стандартына 3-қосымша __________________________________________________________________ (Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінің аумақтық органы) Құқықтық кадастрдан жылжымайтын мүлікке құқықтарды (құқықтық ауыртпалықты) мемлекеттік тіркеу туралы ақпарат алуға № ________ сұрау салу Мен, _____________________________________________________________ (Т.А.Ə., төлқұжат деректері (жеке куəлік деректері) жəне жеке тұлғаның тұрғылықты жері, _________________________________________________________________ (заңды тұлғаның атауы жəне реквизиттері) _________________________________________________________________ _______________________________________________________ негізінде (өкілеттігін куəландыратын құжат деректері) ________________________________________________ атынан əрекет етуші (өкілетті өкіл толтырады) Маған ұсынуыңызды сұраймын: керегін белгілеу жылжымайтын мүлікке тіркелген құқықтар (ауыртпалықтар) жəне оның техникалық сипаттамалары туралы анықтаманы; жылжымайтын мүлкінің жоқ (бар) екендігі туралы анықтаманы; жылжымайтын мүліктің меншік иесі (құқық иеленуші) туралы мəлімет қамтылған техникалық паспортқа қосымшалар; жылжымайтын мүлік объектілерінің жоспарын (сызбанұсқасын) қоса алғанда, тіркеу органы растаған тіркеу ісі құжаттарының көшірмелерін. Жылжымайтын мүлік объектісінің түрі ________________________________ Объектінің тұрған жері ______________________________________________ Мынадай құжаттарды қоса беремін: ___________________________________ Күні __________,____________________________________/______________ (өтініш берушінің / өкілетті өкілдің Т.А.Ə. жəне қолы) _________________________________________________________________ (сұрау салуды қабылдаған маманның Т.А.Ə. жəне қолы) Сұрау салуды орындау /қарау/ нəтижесі: _______________________________ тексерілді: күні 20__ ж._______ _______ _________________________________________________________________ (маманның Т.А.Ə. жəне қолы) «Жылжымайтын мүлiк объектiлерi жоспарын (схемасын) қоса алғанда, тiркеу органы куəландырған тiркеу iсi құжаттарының көшiрмелерiн беру» мемлекеттік қызмет стандартына 4-қосымша Кесте. Сапа жəне тиімділік көрсеткіштерінің мəні Сапа жəне тиімділік көрсеткіштері

Көрсеткіштің нормативтік мəні

Көрсеткіштің Көрсеткіштің келесі жылғы есептік жылдағы нысаналы ағымдағы мəні мəні 3 4

5. Сыпайылық

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2012 жылғы 6 қыркүйектегі №1160 қаулысына 8-қосымша Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2009 жылғы 15 желтоқсандағы № 2121 қаулысымен бекiтiлген

3) қоса берiлген құжаттардың саны мен атауы; 4) құжаттарды беру күнi, уақыты жəне орны; 5) құжаттарды ресiмдеуге өтiнiштi қабылдаған орталық инспекторының тегi, аты, əкесiнiң аты; 6) өтініш берушінің тегі, аты, əкесінің аты, уəкілетті өкілінің тегі, аты, əкесінің аты жəне байланыс телефоны көрсетіліп, тиісті құжаттарды қабылдағаны туралы қолхат беріледі. Портал арқылы жүгінгенде порталдағы мемлекеттік қызмет алушының «жеке кабинетіне» мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижесін, алған уақытын, күнін көрсете, мемлекеттік қызметті ұсыну үшін (сұрау салу) сауал қабылдау туралы хабарлама-есеп жіберіледі. 15. Орталықта мемлекеттік қызмет алушыға дайын құжаттарды беруді орталық қызметкері «терезелер» арқылы күн сайын мерзімі көрсетілген қолхаттың негізінде жүзеге асырады. Егер мемлекеттік қызмет алушы қызмет нəтижесіне көрсетілген мерзімде келмеген жағдайда орталық бір ай мерзімде оны сақтауды қамтамасыз етіп, одан кейін оларды уəкілетті органға жібереді. Дайын құжаттарды уəкілетті органнан орталыққа жеткізу курьерлік қызмет арқылы жүзеге асырылады. порталда мемлекеттік қызмет алушының «жеке кабинетіне»жеткізіледі. 16.Орталық осы стандарттың 11-тармағында көрсетілген құжаттардың бірін мемлекеттік қызмет алушыға ұсынбаған жағдайда, құжатты қабылдаудан бас тартады. Орталық қызметкері құжаттарды қабылдаудан бас тартқан кезде мемлекеттік қызмет алушыға жетіспейтін құжаттарды көрсетіп, қолхат береді. Уəкiлеттi орган жылжымайтын мүлiктiң жоқ (бар) екендiгi туралы анықтамалар беруден мынадай жағдайларда: 1) тиiстi емес адам жүгiнгенде; 2) осы стандарттың 11-тармағында көзделген құжаттар пакеті толық ұсынылмағанда; 3) құжаттар тиісінше рəсiмделмегенде бас тартады. Қызмет көрсетудің белгіленген мерзімі ішінде уəкілетті орган кейіннен мемлекеттік қызмет алушыға беру үшін бас тартудың себебін көрсетіп, хабарламаны орталыққа жібереді. Орталыққа құжат қайтарылған жағдайда орталық қызметкері мемлекеттік қызмет алушыны олар алғаннан кейін бір жұмыс күні ішінде хабарландырады жəне уəкілетті органның ЭЦҚ куəландырған уəкілетті адамына мемлекеттік қызмет көрсетуді ұсынудан бас тарту туралы дəлелді жауабы - электронды құжаттың қағаз көшірмесін береді. Егер мемлекеттік қызмет алушы құжаттарды мерзімінде алмаса, орталық бір ай ішінде оларды сақтауды қамтамасыз етеді, одан кейін оларды уəкілетті органға береді. 3. Жұмыс қағидаттары 17. Уəкiлеттi орган өзінің қызметін мына: 1) əдептiлiк; 2) көрсетілетін мемлекеттік қызмет туралы толымды ақпарат ұсыну, адамның конституциялық құқықтарын сақтау; 3) қызметтiк борышын атқару кезiнде заңдылықты сақтау; 4) мемлекеттік қызметті алушының құжаттарының қорғалуын, сақталуын жəне мазмұнының құпиялылығын қамтамасыз ету; 5) мемлекеттік қызметті алушының белгіленген мерзімде алмаған құжаттарының сақталуын қамтамасыз ету қағидаттарында жүзеге асырады. 4. Жұмыс нəтижелерi 18. Мемлекеттік қызмет алушыларға мемлекеттiк қызмет көрсету нəтижелерi осы стандарттың 4-қосымшасына сəйкес сапа жəне қол жетiмдiлiк көрсеткiштерiмен өлшенедi. 19. Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгiнiң Тiркеу қызметi жəне құқықтық көмек көрсету комитетiнің жəне уəкілетті органдардың жұмыстары бағаланатын мемлекеттiк қызметтердің сапасы жəне тиімділік көрсеткіштерiнiң нысаналы мəнi жыл сайын Əдiлет министрiнiң тиiстi бұйрығымен бекiтiлiп отырады. 5. Шағымдану тəртiбi 20. Орталық қызметкерінің əрекетiне (əрекетсiздiгiне) шағым беру тəртiбiн түсiндiру жəне шағымдарды дайындауға жəрдемдесу үшiн мемлекеттік қызмет алушы осы стандарттың 2-қосымшасында телефондары көрсетiлген орталық басшыларына жүгiнедi. Шағым беру тəртібі туралы ақпаратты 1414 call- орталығының ақпараттықанықтамалық қызмет телефоны бойынша, сондай-ақ осы стандартқа 2-қосымшада көрсетілген мекенжайлар мен телефондар бойынша алуға болады. 21. Көрсетiлген қызмет нəтижелерiмен келiспеген жағдайда шағым демалыс жəне мереке күндерiн қоспағанда, жұмыс күндерi сағат 13.00-ден 14.30-ға дейiн түскi үзiлiспен, сағат 9.00-ден 17.00-ге дейiн уəкiлеттi органдар басшысының атына берiледi. Уəкiлеттi орган басшыларының телефондары мен мекенжайлары осы стандарттың 1-қосымшасында көрсетiлген. Уəкiлеттi органдардың əрекетiне (əрекетсiздiгiне) шағымдану Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгi Тiркеу қызметi жəне құқықтық көмек көрсету комитетiнiң атына демалыс жəне мереке күндерiн қоспағанда, жұмыс күндерi сағат 13.00-ден 14.30-ға дейiн түскi үзiлiспен, сағат 9.00-ден 17.00-ге дейiн берiледi. 22. Орталық қызметкерлерi тиісті деңгейде қызмет көрсетпеген жағдайда шағым орталықтың немесе «Орталық» РМК басшысының атына беріледі. Орталықтар басшыларының мекенжайлары мен телефондары осы стандартқа 2-қосымшада көрсетiлген, «Орталық» РМК-ның мекенжайы мен телефоны осы стандарттың 26-тармағында көрсетiлген. 23. Көрсетiлген мемлекеттік қызмет көрсету нəтижелерiмен келiспеген жағдайда мемлекеттік қызмет алушының заңнамада белгiленген тəртiпте сотқа жүгiнуге құқығы бар. 24. Қолданыстағы заңнамада көрсетiлген жағдайда шағымдар ауызша немесе жазбаша нысанда пошта немесе электронды түрде (Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгiнiң Тiркеу қызметi жəне құқықтық көмек көрсету комитетiнiң электронды мекенжайына: krs.opp@minjust.kz) не осы стандарттың 21 жəне 22 тармақтарында көрсетiлген ұйымның кеңсесi арқылы жұмыс күндерi қолма-қол қабылданады. Қажет жағдайда мемлекеттік қызмет алушылар шағымға уəкiлеттi органдар ұсынған мемлекеттiк қызмет көрсетудің сапасыздығын жəне орталық қызметкерлерiнiң тиісінше қызмет көрсетпегенін растайтын құжаттарын қоса бередi. Портал арқылы жүгінгенде электрондық жүгінуді портал арқылы жібергеннен кейін мемлекеттік қызмет алушыға «жеке кабинетінен» уəкілетті органға жүгінуді өңдеу барысында жаңартылатын (жеткізгені туралы белгі, тіркеу, орындау, қарау туралы жауап немесе қараудан бас тарту) жүгіну туралы ақпарат қол жетімді. Уəкілетті органның жауабы «Заңды жəне жеке тұлғалардыңөтініштерін қарау тəртібі туралы» Қазақстан Республикасы Заңына сəйкес ұсынылады. 25. Қабылданған шағымдар өтініштер мен шағымдарды есепке алу кітабында тіркеледі жəне «Жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тəртібі туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 12 қаңтардағы Заңында белгіленген тəртіпте жəне мерзімде қаралады. Шағымдардың пошта жəне қолма-қол қабылданғанын растау оларды уəкiлеттi органның немесе орталықтың кеңсесiнде жеке жəне заңды тұлғалар өтiнiштер журналында тiркеу болып табылады (шағымның екiншi данасында немесе шағымға iлеспе хатта мөртаңба, кiрiс нөмiрi жəне тiркеу мерзiмi қойылады). Шағымды қабылдаған адам мемлекеттік қызметті алушыға оның шағымының қабылданғанын растайтын нөмiрi, күнi, шағымды қабылдаған адамның тегi, байланыс деректерi көрсетiлген талон бередi. Шағымның қаралу нəтижесi туралы мемлекеттік қызмет алушыға пошта арқылы жазбаша түрде хабарланады. Уəкілетті органнан жауап «Жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тəртібі туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 12 қаңтардағы Заңына сəйкес ұсынылады. 26. Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгiнiң мекенжайы: 010000, Астана қаласы, Орынбор көшесi, № 8 үй. «Орталық» РМК-ның мекенжайы: 010000, Астана қаласы, Республика даңғылы, № 43А үй, телефоны: 87172-94-99-95, www.con.gov.kz интернет-ресурсы. «Жылжымайтын мүлiктiң жоқ (бар) екендiгi туралы анықтама беру» мемлекеттiк қызмет стандартына 1-қосымша

«Жылжымайтын мүлiктiң жоқ (бар) екендiгi туралы анықтама беру» мемлекеттiк қызмет стандарты 1. Жалпы ережелер 1. «Жылжымайтын мүлiктiң жоқ (бар) екендiгi туралы анықтама беру» мемлекеттік қызметін (бұдан əрі –мемлекеттік қызмет) мекен-жайлары осы стандартқа 1 жəне 2-қосымшаларда көрсетілген Халыққа қызмет көрсету орталықтары (бұдан əрі-орталық) арқылы аумақтық əділет органдары (бұдан əрі – уəкілетті органдар), сондай-ақ мемлекеттік қызметті алушының электрондықцифрлық қолы бар (бұдан əрі- ЭЦҚ) болған жағдайда, «электрондық үкімет» www.e.gov.kz(бұдан əрі –портал) арқылы көрсетеді. 2. Көрсетiлетiн мемлекеттiк қызметтiң нысаны: ішінара автоматтандырылған. 3. Мемлекеттiк қызмет көрсету «Жылжымайтын мүлiкке құқығын мемлекеттік тiркеу туралы» Қазақстан Республикасы Заңы (бұдан əрi – Заң) жəне «Ақпараттандыру туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 11 қаңтардағы Заңының 29-бабына сəйкес жүзеге асырылады 4. Мемлекеттiк қызмет көрсету тəртiбi туралы ақпарат: 1) Қазақстан Республикасы Əдiлет министрлiгiнiң интернет-ресурсында: (www.minjust.kz) «Ақпараттық материалдар» бөлімінде. 2) Қазақстан Республикасы Көлік жəне коммуникация министрлігінің Мемлекеттік қызметті автоматтандыруды бақылау жəне халыққа қызмет көрсету орталықтарының қызметін үйлестіру комитеті «Халыққа қызмет көрсету орталығы» республикалық мемлекеттік кəсіпорнының (бұдан əрі – «Орталық» РМК) интернет-ресурсында www.con.gov.kz; 3) ресми ақпарат көздерінде жəне осы стандартқа 2 - қосымшаға сəйкес орталықтың үй-жайындағы стенділерде. 4) порталда орналасады. Мемлекеттік қызмет көрсету тəртібі туралы ақпаратты, сондай-ақ callорталықтың телефоны (1414) бойынша да алуға болады. 5.Көрсетілетін мемлекеттік қызметтің аяқталу нəтижесі: 1) орталықта жылжымайтын мүлiктің жоқ (бар) екендігін туралы анықтама беру (электронды жəне қағаз тасымалдағышта) немесе қызмет көрсетуден бас тарту туралы жазбаша дəлелді хабарламаны беру болып табылады. 2) порталда уəкілетті органның уəкілетті өкілінің электронды цифрлық қолтаңбамен қол қойылған электронды құжат түрінде жылжымайтын мүліктің бар (жоқ) екендігі туралы анықтама немесе электрондық құжат ретінде мемлекеттік қызмет көрсетуді ұсынудан бас тарту туралы дəлелді жауапты беру болып табылады. 6. Мемлекеттік қызмет көрсету жеке тұлға жəне заңды тұлғаларға (бұдан əрімемлекеттік қызмет алушы) көрсетіледі. 7. Мемлекеттiк қызметті көрсету мерзiмдерi: Жылжымайтын мүлiктiң жоқ (бар) екендiгi туралы анықтама бiр жұмыс күнi iшiнде берiледi (құжаттарды қабылдаған жəне берген күн мемлекеттiк қызмет көрсету мерзiмiне кiрмейдi). Орталыққа жүгінген кезде: 1) құжаттарды тапсырған кезде ең ұзақ кезек күту уақыты (мемлекеттiк қызметтi алу үшiн өтiнiш беру) 20 минуттан аспайды. 2) өтiнiш берген күнi сол жерде көрсетiлетiн мемлекеттiк қызметтi алушыға қызмет көрсетудiң ең ұзақ уақыты 20 минуттан аспайды; 3) дайын құжаттарды алу кезiнде ең ұзақ кезек күту уақыты 20 минуттан аспайды. Мемлекеттiк қызметті портал арқылы көрсету 20 минут. 8.Мемлекеттік қызмет көрсету тегін көрсетіледі. 9. Орталықтардағы жұмыс кестесі еңбек заңнамасына сəйкес демалыс жəне мейрам күндерiн қоспағанда, дүйсенбiден сенбi күндi қоса алғанда, күн сайын сағат 9.00-ден сағат 20.00-ге дейiн түскі үзiлiссiз, орталықтың белгiленген жұмыс кестесiне сəйкес жүзеге асырылады. Қабылдау жеделдетiлген қызмет көрсетусiз «электронды» кезек тəртiбiмен жүзеге асырылады. Порталдың жұмыс кестесі – тəулік бойы. 10. Мемлекеттік қызмет: 1) орталықта мемлекеттiк қызмет алушының таңдауы бойынша мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін жағдайлар көзделген, күтудің жəне қажетті құжаттарды дайындаудың қолайлы жағдайлары жасалған, орталықта толтырылған бланкілердің үлгілері бар ақпараттық стенділер орналасқан күту залында көрсетіледі. 2) порталда жеке кабинетте көрсетіледі. 2. Мемлекеттiк қызмет көрсету тəртiбi 11. Мемлекеттік қызметті алушылар немесе оның өкілдері (сенімхат бойынша) мемлекеттiк қызмет көрсетуді алу үшiн мынадай құжаттарды: 1) осы стандартқа 3-қосымшаға сəйкес белгiленген нысандағы сұрау салуды; 2) мемлекеттік қызмет алушының жеке басын куəландыратын құжатын; 3) заңнамада белгiленген жағдайларда өкiлдiң өкiлеттiктерiн куəландыратын құжатын ұсынады. Жеке басты куəландыратын құжат туралы мемлекеттік ақпараттық жүйелерде қамтылған мəліметті орталықтың қызметкері тиісті мемлекеттік ақпараттық жүйеден орталықтың ақпараттық жүйесі арқылы уəкілетті тұлғаның электрондық цифрлық қолымен куəландырылған электрондық құжат нысанында алады. Орталықтың қызметкері құжаттарды қабылдаған кезде осы тармақтың 2) тармақшасында көрсетілген құжаттарды мемлекеттік органның мемлекеттік ақпараттық жүйесінен берілген мəліметтермен салыстырып тексереді, содан кейін ол құжаттарды мемлекеттік қызметті алушыға қайтарады. порталда: электрондық цифрлық қолымен куəландырылған электрондық құжат нысанында сұрау салу. 12. Орталықтарда бланкiлердің бекітілген нысаны күту залындағы арнайы тағанда орналастырылады, сондай-ақ «Орталық» РМК-ның интернет-ресурсында www.con.gov.kz орнастырылады. Порталға жүгінерде осы стандарттың 3 - қосымшасына сəйкес электрондық құжат нысанында сұрау салу толтыру қажет. 13. Орталықтарда құжаттарды қабылдау операциялық залда «тосқауылсыз» қызмет көрсету арқылы жүзеге асырылады. Порталға жүгінерде электрондық сауалды мемлекеттік қызмет алушының «жеке кабинетінен» жібереді. Сауал автоматты түрде уəкілетті органға – таңдап алынған қызмет түріне сəйкес, тиісті мекенжайға жолданады. 14. Мемлекеттік қызмет алушыға мыналар: 1) сауал салудың нөмiрi жəне қабылдау күнi; 2) сұралып отырған мемлекеттiк қызмет көрсету түрi;

Облыстардың, Алматы жəне Астана қалаларының уəкілетті органдарының тізімі мен мекенжайы Р/с №

Уəкілетті органның атауы

Уəкілетті органның орналасу мекенжайы

Бөлімнің телефон нөмірі (87162) 25-06-89

Ақмола облысының Əділет департаменті

Көкшетау қаласы, М. Горькийкөшесі, 37

Ақтөбе облысының Əділет департаменті

Алматы облысының Əділет департаменті

Атырау облысының Əділет департаменті

Шығыс Қазақстан облысының Əділет департаменті Жамбыл облысының Əділет департаменті

Өскемен қаласы, Ворошилов көшесі, 6

(87232) 22-26-61 (87232) 55-19-69

Тараз қаласы, Төле би көшесі, 53

(87262) 45-20-89

Батыс Қазақстан облысының Əділет департаменті Қарағанды облысының Əділет департаменті

Орал қаласы, Достық даңғылы, 208

(87112) 51-52-69

Қарағанды қаласы, Жамбыл көшесі, 11

(87212) 41-44-73

Қостанай облысының Əділет департаменті

Қостанай қаласы, Таран көшесі, 38

(87142) 54-39-94

Қызылорда облысының Əділет департаменті

Қызылорда қаласы, Əйтеке би көшесі, 29

(87242) 27-13-07

Маңғыстау облысының Əділет департаменті

Ақтау қаласы, 12-шағынаудан, 8

(87292) 50-32-20

Павлодар облысының Əділет департаменті

Павлодар қаласы, Ленин көшесі, 18

(87182) 32-16-21

Петропавл қаласы, Конституция көшесі, 72

(87152) 33-76-66

Шымкент қаласы, Желтоқсан көшесі, 16

(87252) 23-32-71

Алматы қаласы, Зенков көшесі, 47

(8727) 291-90-72, 291-87-50

Астана қаласының Əділет департаменті

Астана қаласы. Жеңіс даңғылы, 15

(87172) 32-22-87, (87172) 32-32-95

6 7 8

14 15 16

«Жылжымайтын мүлiктiң жоқ (бар) екендiгi туралы анықтама беру» мемлекеттiк қызмет стандартына 2-қосымшасы Халыққа қызмет көрсету орталықтарының тізімі мен мекенжайлары № 1 1. 1) 2) 3) 4)

5) Атбасар аудандық бөлімі

Атбасар ауданы, Атбасар қаласы, Уəлиханов көшесі, 11

6) Астрахан аудандық бөлімі

7) Бұланды аудандық бөлімі 8) Бурабай аудандық бөлімі

13) Жарқайың аудандық бөлімі 14) 15) 16) 17)

(Жалғасы бар).