3
सचित्र् हफ्त्याळें
अक :ों 5
सोंख : 36
जुलाय
पावसा,
पावसा पयस धाांव!
1 वीज क क ों णी
7, 2022
सांपादकीय: भारत दे श आनी पररसर सांकषट जागतीक भलायके सं घटनान सां गच्ये प्रकार
डा्सा र्चुुंची पररस्स्थती उदे ल्या.
भारतां तल्या १०० नगरां पयकी ६३ पररसर
वकत्याचें गु मान नासलल्ल्यान घरां तलें कसताळ
विभाडल्ीं नगरां म्हण सां गलां .
हां गासर िारें
फािोत्यापरीं उडयनासता च्ावप्ी रसत्यार,
वनजाकी भलायकेक सां गल्ें न्हं य. ४८% दे शाच्या
तोडां नी, तळ्यां नी कुसात घाल्ल्याचो पररणाम
नगरां नी िारल्याची वनतळाय २०२१ िसाा प्रास १०
उदाक वपड्ड्यार कताा . ह्याचलििीं भारतां त लागीं
िां ट्ां नी विभाडल्या.
लागीं ४० वमवलया लोक उदकाच्या वपडे क िळग
मुख्य जािन िाहनां थािन येंिचें विकाळ िारें , व्हड
जाता ती संगत वनजाकी अवभिृद्धी पथार िे च्या
कार्ाा न्ां नी उडं िचें म्हे ळें, रूक-झडां हुल्पािन
भारता तसल्या दे शाक मारे कार जाल्या.
कचें विकाळ धुंिरा िारें ह्या विकाळ िारल्याक
दे शां त बरें च बेळें आसा तरी तें गजेिंत लोकां च्या
महान कारणां जािनासात. २०२१ इस्वेंत बां गला
तोंडां क पािानासची गत भारतां त आसलल्ल्यान
दे श विकाळ िारल्याचें कुळार कसें जा्ें तर
वमवलयां तर लोक भु केन मरोंक तयार जाला.
पाटापाट भारतान दु स्रें स्थान आपलें के्ें. २०२१
सभार सुिात्यां नी सोसुंक जायना तसली ऊब ये ता
इस्वेंत िारें इतलें विकाळ जा्ें की डे ्ी
आसतां ह्या सिाुं क कारण पररसर संकषट म्हण
सुत्तुरां तलीं सभा बृहत पिर प्लल्यां टां बंद कररजाय
जाणारी सां गोंक लागल्यात.
पडल्ीं.
मां डलल्ल्या झुजाचो पररणामलयी मोलां िाडणे क
२०२३ इस्वेच्या जने रा थािन कोळशे
जळं िचें बंद कचें पडटे लें म्हण सां गलां . दु स्रें महान म्हळ्यार पाड उदाक.
लोकाक
यु क्रेनां त पुवटनान
कारण जािन लोकां चेर कृतक सं कषट उदे ल्यात. आयलेिार
असल्यां क भारत दे शान वदं िचो पावटं बो लोकाच्या
भारतान वचंवतनासच्ये परीं आथीक समृद्धे र्ातीर
बरल्यापणाक कुराड माताा .
रानां कातना, अवभिृद्दे वशर्ारी हातीं धरल्या
ियल्यो संग्ती जगत्तां त कास्वाचीं मेटां काडून
जाल्ल्यान ह्याििीं पररसराक बरोच्च मार बसला.
आसलल्ल्यो प्रगतेच्या नां िान सोस्याची धां िणी
दे शाचें ७०% उदाक पाड जालां आनी हें उदाक
धां िोंक लागल्यात. जर आमी ह्या संस्ग्तं क मू टी
वपयेिंक
पािलां .
वभतर धरलें ना तर दे शाच्या लोकाचें भविषय
कानूनलबाहीर लोक कसताळ व्हाळच्या उदकां त
वनणाा म हं ताक पाियतेलें म्हळ्ळ्ळ्याक वकतेंच दु बाि
घाल्ता जाल्ल्यान चडटाि उदाक म्हे ळें जालां . असें
ना.
जायनासच्या
पररस्स्थते क
४०% कसताळा उदाक नंयां क िचोन नंयां चें उदाकी पाड करंक पािलां .
असें आसतां हें
उदाक लोकाक वपयें िच्या स्स्थतेक हावडजाय जाल्यार सकाा राक िसाा क उण्यार ७.७ वबवलयन
डा. आसटीन प्रभू, वचकागो
2 वीज क क ों णी
मांगळु राांत
प्रकृतेन
दे स्वाट!
3 वीज क क ों णी
केल्ली
4 वीज क क ों णी
5 वीज क क ों णी
6 वीज क क ों णी
7 वीज क क ों णी
8 वीज क क ों णी
9 वीज क क ों णी
(आदल्या अांक्या थावन) एक ल्हान गरी उडिंक ताणे वचंतलें. तशेंच ताणे वशड्याक भांधल्ो पात्तो घा्ो पडदो
एक स्पून भायर धिरल्ल्यार ताळो वभजिंक
सुटयलो आनी होड्याक तेनका-असतमती
पुणी
कुशीक चलिन तो वचक्के विशेि घेिंक
थोडें वनतळ उदक मेळोंक आसा, ताणे
म्हणोन होड्याचा पाटल्या कुशीक बसलो.
वचंतलें. वकतलें सोदल्यारी ताका स्पून
तेनका-असतमती र्ंयचा कुशीन आसा
मेळोंक ना. ऊरल्ले्े गररयेचे तारले कुसोन
म्हणोन समजोंक ताका वदक्सूची गजा
गे्े.. ताणे कोक्क्याचो तोणको विंचून
नातली. वदक्सूची ताचा तकलेंत आसु्ी. ना
धऱयांतले हळदु िें कसताळ विंचलें आनी
तर, तािोटी िारल्याची वदशा कळ्ळ्ळ्यार पुरो
होड्यार पापुडलें. तांतू वशकोन आसु्ीं
आसलें. ताका भूक लागोन येताली दे कून
गांलबीं होड्यार वशंपडलीं.
10 वीज क क ों णी
“ताका वजिेशीं मारंक दु स्री िाटलच नातली.”ल
म्हणोन समजोंक ताका वदक्सूची गजा
म्हातारो म्हणालो. मात्याक उदाक िोतून
नातली. वदक्सूची ताचा तकलेंत आसु्ी. ना
रगडलल्ल्या नंतर ताका बरें जा्ें. तकलेंत
तर, तािोटी िारल्याची वदशा कळ्ळ्ळ्यार पुरो
कसलोच गोंदोळ नातलो. ताणे अंदाज के्े
आसलें. ताका भूक लागोन येताली दे कून
बरीं मासळी दे ड हजार प ड ं ां िजन
एक ल्हान गरी उडिंक ताणे वचंतलें. तशेंच
तुक्ताली. चडलयी आसोंक पुरो. वनतळ
एक स्पून भायर धिरल्ल्यार ताळो वभजिंक
केल्यार तीनांत दोन िांटे प ड ं ाक उणे
पुणी थोडें वनतळ ऊद
म्हळ्यारी तीस सेंटांक विकुंक आसा.ल“हाचें
क मेळोंक आसा, ताणे वचंतलें. वकतलें
लेक कावडजे तर हातांत पेन्सील गजेची!
सोदल्यारी ताका स्पून मेळोंक ना. ऊरल्ले्े
म्हजी तकली काम कतेत ना! वडम्यावजयोक
गररयेचे
पुणी कळ्ळ्ळ्यार आज तो म्हजेर र्ंडीत
कोक्क्याचो तोणको विंचून धऱयांतले हळदु िें
जािन अवभमान पािोंक आसा. दे िाक अगाुं!
कसताळ विंचलें आनी होड्यार पापुडलें.
म्हजा र्ोटें त हाड िाडोंक ना! पूण हात
तांतू वशकोन आसु्ीं गांलबीं होड्यार
आनी पाट मसतू दु क्तेत आसा.’लर्ोटे नीं हाड
वशंपडलीं.
िाडचें म्हळ्यार वकतेंगाय? तें कशें िाडता?
हळदु व्या कसताळा थािन एक मूट भर
तो वचंतुंक पडलो. मासळे चो मांड्डो आनी
गांलबीं सकयल पडोन दडबडोंक लागलीं.
वशमटी होड्याक बांधल्ीच तो मासळे चें
म्हातारल्यान अंगट्ा आनी मधल्या बोटान
पोट बांधुंक आयतो जालो. ताचा पोटाची
तांचो मांडो वचडूान गांलबीं वचंिोन करलां
रू ं दाय केदी रू ं द आसु्ी म्हळ्यार,
उडयलीं. ती ल्हान आसल्यारी रचीक आनी
होड्याचे दे गेक ताचे िरल्नी व्हडलें एक होडें
पुषविदायेक म्हणोन म्हातारो जणासलो.
बांधल्े बरीं वदसतालें. ताणे दु स्री एक दोरी
म्हातारल्याचा बोतवलंत दोन लांब घोट मारल्चें
विंचून मासळे चें उग्तें तोंड घट्ट भांधलें.
वततलें उदाक आसु्ें. गांलबीं र्ाताच तो
ताणे वशड्याक भांधल्ो पात्तो घा्ो पडदो
अधो घोट उदाक वपयेलो.. होडें सहज जािन
सुटयलो आनी होड्याक तेनका-असतमती
सिकासायेन मुकार चलोन आसलें.
कुशीक चलिन तो वचक्के विशेि घेिंक
मासळी ताचा दोळ्यां मुकार रूब रूब
म्हणोन होड्याचा पाटल्या कुशीक बसलो.
वदसताली. ताचे ियल्यान भेसां जा्े दोनी
तेनका-असतमती र्ंयचा कुशीन आसा
हात, झरल्कटोन हुल्पोन आसची पाट हें
11 वीज क क ों णी
तारले
कुसोन
गे्े..
ताणे
सगळें सपाण न्हय नीज म्हणोन पात्येिंक
विणे मुकार चलोन्ंच आसलें. म्हातारल्यान
साक्स वदताली. वनमाण्या थोड्या घड्यांक हें
पत्याान आपले हात उदकांत बुडिन आपली
सक्कड फट, अपूण सपनेिण आसां म्हणोन
मत वनतळ धिरंक प्रयतन केलें. ियर
ताका भगल्ें. भाली तोपल्ीच मासळी
अगसार
ियर उडोन थोडो िेळ िारल्यार तशीच
वशंपडवयल्ल्या काप्सा बरीं वदसतालीं. हिो
रािोन आसताना हें नीज आसोंकी साध्यच
वभगडचो कसवलंच लक्षणां वदसानातलीं.
ना म्हणोन तो वचंतालो. तेदना ताची दीश्टलयी
आतां िाळोन आसचें िारें सगळी रात अशेंच
गयरी जािनासली. पूण आतां ताका साकें
व्हाळतेलें म्हणोन म्हातारो जणासलो. तो,
वदसतालें. हात िेग्ीं गूण जातेले. धऱयाचें
मधें, मधें अपूण सपणेत ना म्हणोन र्चीत
मीटा उदाक तांका गूण करलत ् ेलें. र्ावडयेचें
करंक घड्येक पािटीं मासळे कुशीक
उदाक कसले घायलयी गूण करंक सक्तालें.
पळे तालो!
तकली वशंवतदार ऊरल्ल्यार हातांचो ताका
चडु णे एका िोरा नंतर पयल्या ताट्ाचें
व्हड समस्सो म्हणोन भगलें ना.
आक्रमण सुरू जालें. ताट्ाचें येणे कांय
वनश्चल मासळी होड्या सांगाता म्हातारल्याचा
आकस्मीक न्हय आसु्ें. म्हातारल्यान
भािा बरीं, आवमगा बरीं चलोन आसली.
मासळे क
पत्याान ताची तकली हाळू जािंक लागली.
व्हाळल्ें अगाध रगात घेटे जािन सागोराचा
म्हातारो आकांतलो. मासळी होड्या वभतेर
गूंडायेक पािोन ताट्ा तसल्या मासळें क
आसु्ी तर ताका वभंयेिंक कसलेंच कारण
संदेश
नातलें. ताणे आपल्या सांगाताच िाळोन
वततल्यारलच तो रग्ताचा िासाचें मूळ सोदू न
येंिचें ताका वकत्याकी आपणे ताचेर संपूणा
एक मैल गूंडाये थािन गूंडाये थािन ियर
जयत व्हरंक ना म्हणोन धोसुंक लागलें.
आवय्ो! ताणे मूळ सोदू न काडल्ें! तोयी
अपूण ताका िोडन िरल्न आसां गी, ि तो
वजिान कांय उणो नातलो. धडं ग, पुडपुडीत
म्हाका? असल्या गोंदोळांत तो वशकाालो.
आनी ताचीं भयानक दडामां सोडल्यार
पूण तो मनान वनषकळं क, भोळो तर,
पळे िंक सोबीत आसल्ो. तलिार मासळे
आपूण कण्णोजी, कुयुक्त्ांगार! ताचान
(ssतीoडीज जीish) बरीं दाट वनळश्या
म्हजेर जीक जोडु ं क केवदं च जांिचें ना!
रं गाची पाट, रप्या रं गाची पंदली कूस आनी
वचंतून म्हातारो हासलो. होडें कसल्याच विघ्ां
सपाय पातळ कात. ताचा सगळ्या शरीरांत
12 वीज क क ों णी
कुपां
तोपलल्या
पांिचो
सगळ्यान
भावलयेक
जरूरीच
पाप्सून
लागोन
आसु्ो.
उटोन वदसचो भाग म्हळ्यार तीं भयानक
आसु्े. हांका दे िान धऱयाचा दू सऱया
दडामां . तो उप्येिन आसताना तीं उग्तीं
जीविंक र्ािन वजयेिंक रचल्ें. हांचे बळ,
नातलीं, घट्ट धांपून आसतालीं. तो उदकाचे
िेग, आक्रमणलशीलता दू सऱया र्ंचाय धऱया
वचक्के
जीिीक नातली दे कून तांका कोण्ंच दु स्मान
सकयल
वबल्कूल
हालानासतां
उप्येिन आसु्ो. ताचें पाटीं ियलें नीट
नातले.
शेंपाटें मात्र उदका ियर वदसोन ताची
आवयल्ल्यान तो ताटो िेिेग्ीं उप्येिंक
आसोिन कळयतालें. अडचाल्ल्या त्या
लागलो. ताका पळे ्ेंच मातारल्याक झींट
ताट्ाचा दाडामां पाटल्यान बाग्वा्े आट
उटली. तो कसल्याकी वभंयेिचो न्हय म्हणोन
साली दांत आसु्े.
तो जणासलो. तो भाली उकलन तयार जालो.
ते ऊरल्लेल्या ताट्ांचे बरीं सामान् वपरमीड
ताची तकली चुरकायेन काम करंक
आकाराचे दांत न्हय आसु्े. ते एका
लागल्ी. मुकार वकतें कररजे म्हण ताणे
दादल्यान मूट बांधल्े िेळा वदसचा बोटां
घड्येन येिवज्ें.
बरीं वदसताले. दोनी कुवशनीं िाक्राचा दारीं
(मुखारांक आसा)
बरीं आसोन म्हातारलय ् ाचा बोटां तेदे लांब
---------------------------------------
मांत्र शक्तिचो प्रभाव
एक िैदीक ब्राह्मण आसल्ो नांि ताचें पुट्टा
कनााटकच्यो जानपद कावणयो संग्रह : वल्ी वमरांद - जेप्पू
लास्ग्ंच
ताजा
रग्ताचो
िास
शासत्री म्हण. सदांयी नंयत न्हािन आपलीं
िैदीक कामां थंच वतसूान घरा पाटीं येंिची 13 वीज क क ों णी
ताची सिय.
एका िोणवदलागीं, र्ंचेंगी कात्तें
एक पािचीं ताची पतीण पोळे भाजताली.
ताका. ताका आं बुडन घरा हाडन आयलो
पुट्टा शासत्री पाटल्या पायांनी लोि थंसर गेलो
आनी घरालागवसल्या एका रकाक भांदून
पाटल्यान रािो बायलेन बाजल्े पोळे
घालें.
मेवजलागलो
दू सऱया वदसा सकाळीं सांगलल्ल्या िेळार
“तुिें वकतले पोळे बाजल्याय सांगी जायणी?”ल
मडिळ आयलो. पुट्टा शासत्रीन ताका
विचारलें ताणें बायलेलागीं. वतणें पोळे
बसिन चामुंडेश्वरी पूजा केली. आनी आपणें
अपिन “सांग पळे यां ”लम्हणाली.
भांदून घा्ें दार्यलें. मडसळ संतोसान
हाणें बेसटें बेसटें कुंडली घालन गुणाकार-
कात्त्याक िरल्न गेलो.
भागाकार करलन ् , बोटांनी मेजून “तीस पोळे ”ल
त्या गांिांत एक रै त आपलें शेत सगळें
म्हणालो.
सुकोन आसा म्हण र्ंत काडतालो. ताकायी
बायलेन अजापोन नाकार बोट चडलें “आज
पुट्टा शासत्रीच आनी मडिळाची र्बार
म्हाका सूऱय दे ितेचें साक्षात्कार जालां ताणें
आयकोन आशा वजिी जाली. तोयी येिन
मंत्र सकस वदल्या.”लम्हणालो.
आपले कषट िवणालागलो.
बायलांक
सांग् ल ें
उतार
वदसलें
लोकांतर
“जलआय, तूं फुलां -फळां, फोड, नारल आनी
जायनासतां उरात्वे? ताचा जायलेक ही एक
५०रपाय हाडन ये”ल म्हण ताकायी धाडलो
तंगतलच्च
पुट्टा शासत्रीन.
पािली सगळ्या गांिार वतणें
आपल्या पती विशांत दांग्रो फेरायलो.
त्या रातीं चंदन्ा बा उज्वा डाक त्या रै ताचा
एका मडिाळाचें कात्तें भायर पडल्ें तो पुट्टा
शेताक गेलो पुट्टा शासत्री. थंसर पूरल्िोन
शासवत्रलागीं आयलो आनी ह्या विशीं
ने्ी एक बांय ताणें पळे ली त्या बांयची
विचाररलागलो “फाल्यां सूऱयो उदे ल्ल्या
माती काडन, वनतळ करलन ् ताचें उदाक
उपरांत ये येताना १६ नारल, १६ पानां कसर,
शेताक िेचे परीं ताणें. उज्वाडच्या पयलें हीं
१६ पोपळां , आनी १६ रपय हाडन ये.
कामां तीरल्सून घरा पािलो तो.
“म्हणालो ब्राह्मण.
दू सऱया वदसा, आपल्या शेसांत उदाक
बायले कडे न उलवय्ें आं गार आयलें म्हण
रािल्ें पळिन, रै त संतोसान भरल्लो. अशें
भोगलें पुट्टा शासत्रीक सूऱयो बुडोन काळोक
पुट्टाशासवत्रची कीता िाडोन रायाचा कानां ती
पडललोच्च कात्त्याक सोडून गेलो तो. पन्ाा
पडली.
14 वीज क क ों णी
ताचा रािळे रांत एक िज्ांचो हार चोरी
दू सऱया वदसा पुट्टा शासत्री पुट्टा शासत्री
जा्ो रायान पुट्टाशासत्रीक आ पयलो.
िज्ांचो हार घेिन रायालांगी गेलो. रायाक
शासत्रीक भ्यें सुरू जाळें . दू सऱया वदसा येतां
आपलो हार पळिन भारी संतोस जालो.
म्हण सांगोन धडलें ताणें.
ताणें अपार धन वदिें दीिन पुट्टाशासत्रीक
तो िज्ांचो हार चोकल्ो चोरलयी पुट्टा शासत्री
सन्मान केलो.
विशीं आनी ताचा मंत्र सक्तेविशीं आयकोन
दीस
शेमािन गे्ो पुट्टा शासत्रीक रायान
पुट्टाशासत्री जाणा आसल्ो. हांगा आसल्यार
आपिन धाडलां. म्हण आयकोन ताकायी
आपणाक
शेळो फाम सुटलो. पुट्टा शासत्रीन आपणाक
म्हणसमजा्ो पुट्टा शासत्री, तें राज्य सोडन
धरल्न वदल्यार आपलो जीि उराना म्हण
दू सऱया राज्याक गेलो आपल्या बायलेलागीं
ताका र्चीत जालें. अशें जांिच्या बदलाक
ताणें. सगळी संगत सांगली. म्हाका र्ंवचयी
तो हार व्हरल्न पुट्टा शासवत्रलागीं वदं िचोक
मंत्र सकत ना, दे िाचा दयेन हांि यशस्वी
बरो म्हण ताका भोगलें ताणें िज्ांचो हार
जा्ों आनी अपार संपत्ती जोडली. आनी
हाडन
जीि
असली आशा नाकाम्हण सांगोन नव्या
पावटं आवयल्ल्या परीं भोगलें ताणें चोराक
गांिांत भुंय भाट घेिन संतोसान दीस
समधान करल्न घरा दाडलो.
साररलागलो.
पुट्टाशासत्रीक
गे्ो
एकलच
ररतीन कषट
उरानांत चूकल्े
म्हळ्ळ्ळें नांत
------------------------------------------------------------------------------------
15 वीज क क ों णी
३२. भायर पडल्लो ज्ञानी
आपल्ये सेिेंत, िसतुंचें मोल वनणाय करलच ् ें
आदीं भरू राषट् ांत भरराय आडळतें
एक दीस, एक व्हडली जयत हसत हाडन,
चलयतालो.
ही
तांडेल्याचो
तेदाळा
पूत
बोवधसत्व
जािन
जल्मालो.
ऊंच
काम ओस्प्सता. हसत
रायाक
उपकाराक
पडची
तो
जाव्येतलगी म्हण मंत्री विचारल्ता. सुषपारक,
िाडलल्ल्येपरीं अती सुंदर, भांगारा िणााचो
वतका आपडन पळे िन,ल ‘ही मंगल हसत
तनााटो जालो. ताचें नांि सुषपारक कुमार.
जािंक साध्य ना. हाची आिय हाका भुंय
ताका १६ िसाुं भराजय तर, आपूण तारू ं
घाल्ताना,
चलंिच्ये विद्येन प्रिीण जाता. तो आसल्ें
तांकानासतां
तारू ं वकतेंच तोंद्रे नासतां आसता म्हळ्ळ्ळें तें
हसवतच्या पाटल्या पांयाक इ्ोसो मार
उतर लोकामधें विसतारल्ता. पूण ताच्ये
जाला’ल म्हणता. हसत हाडलल्ल्यांक विचार
बुध्वंतक ल ायेविशीं आयका्ो राय, ताका
करल्ताना, ही गजाल नीज म्हणून कळोन
16 वीज क क ों णी
हाची
जडाय
ती पडल्ी.
व्हाििंक तेदाळा ह्ये
येता. आन्ेक पािटीं बोरो हुश्यार घोडो
रायाचें काम त्याग करलन ् , थोड्या तनााट्ांक
हाडन,
म्हण
सांगाता घालन एक तारू ं बांधून दऱयांत तो
विचारल्ताना, सुषपारक घोड्याक आपडन,ल‘ल
पयणाक भायर सरल्लो. हाच्या मागादशाना
हो रायाक सहजल्ो न्हय. हो भुंय पडलल्ल्या
र्ाल तारू ं मुर्ार व्हेता. एके कुशीन
वदसाच,
तशें
मारलल्ल्या बवळषट ल्हारांनी, तारू ं बुडोंक
जाल्ल्यान हाका आपल्या आियचें दू ध
लाग्ता. तनााटे,ल‘हांगा, चूप तोंडाच्यो मासळ्यो
मेळानासताना हाची िाडािळ साकी जािंक
आसात’लम्हणतात. तो तांकां समाधान करलन ् ,
ना.’लम्हणता. ह्या घोड्याक पोसल्ीं ती संगत
तारू ं एका वधक्कान मुर्ार व्हरल्न राियता.
व्हय म्हण ओप्तात. आन्ेक पािटीं अरबी
तो द्वीप, मोवतयां मेळचो जािनासता. रास
गांिचे व्यापाररसत, बोि मोलाच्यो कांबळी
रास मोवतयां तािाार भरल्तात. तेदाळा दू सऱया
हाडतात. तो तांचेर आपलो हात भोंिडािन,
द्वीपांत भांगार, आन्ेकक ल डें रपें, मागीर एक
‘ही रािळे राक सूक्त न्हय. तयार केल्या
कडें हिळ, मवणयो भरलन ् भरू राज्याक
नंतर, फािोत्ये ररतीन पळे नातलल्ल्यान ह्ये
पाटीं पािता. तािाार भरलल्ल्यो पूरा िसतू
कांबवळच्ये पंदल्ये कुशीन कोन्सो उं द्रांनी
आं गणांत हाडन िोमवतता.ल ‘राया, पयशांक
कांतिन घाला’ल म्हणता. साकें तज्वीज
लागून हांि येिंक ना. म्हजी बुध्वंतक ल ाय तुका
करून पळे ताना, गजाल साकी म्हण पाख्खें
उपकाराक पडात. ह्यो िसतू तुंच दिरल्न घे.
जाता. सकटांकलयी हाच्ये बुध्वंतलकाये विशीं
तुका गजा पडतीत’ल म्हण भायर पडता.
विज्मीत भोग्ताना, आन्ेके कुशीन ताचो
उपरांत कोणाच्याच दोळ्यांच्ये वदषटीक तो
ग रि चडता. पूण राय मात्र हरल्येक पािटीं
पडाना.
केिल ियल्येभार जापी वदतालो. मंत्री हाचें
सबार पािटीं एकल्याचें ज्ञान िळकून
भातें चडिंक विचारल्ताना, हाका चडीत
घेनासताना, हंकार पािलल्ल्या िेळार, ज्ञावनंक
पयशांची अऱहता ना, कुड्यााक पयशांचें मोल
होगडािन घेतांि.
वकतें कळीत?’लम्हण वच्र करलन ् सोडता.
---------------------------------------
हो
रायाक
हाची
आिय
सांगल्ोगी
अंतरल्ली,
17 वीज क क ों णी
पेद्रू : तुळिे भाशेंत बोकडे क वकतें
आमचो बोस'च्च कताा ...
म्हणतात?
पेद्रू : तर बावकचीं कानां तूं कताायगी?
लाद्रू : एड...
लाद्रू : ना... बोसान वद्ीं कामां कररनासतां
पेद्रू : जर मोसतू बोकड्यो आसतीत तर वकतें
बाकी पडतात. उपरांत िेग्ीं िेग्ीं जािन
म्हणतात?
बोसान'च्च कररजे पडतात.
लाद्रू : एडस.. ********* *********
लाद्रू : हांि काजार जायना...
लाद्रू : म्हज्या धुिेक तुजो पूत जायत. दोती
पेद्रू : वकत्याक?
बाबतीन वकतें दीजाय?
लाद्रू : म्हाका सक्कड स्त्रीयांचें भ्यें वदसता...
पेद्रू : दोती बाबतीन वकतेंच वदं िची गजा ना.
पेद्रू : पयलें काजार जा. मागीर सकटांक
पूण पुताक जामीन दीिन जयलांतलो
वभंयेजे म्हण ना. एकल्याक वभंयेल्यार पुरो.
सोडिन हाडल्यार तीच दोत म्हण वचंतून काजार कना वदतांि.
********* लाद्रू : व्हाि... भोि सोभीत िाच... र्ंयसर
***********
घेतलेंय?
लाद्रू : आमच्या आवफसांत आजुंट कामां पूरा
पेद्रू : तें रवनंग रे सांत इनाम मेळ'्ें
18 वीज क क ों णी
लाद्रू : व्हयगी... वकतले जण आसले?
पेद्रू : नतालां फेसता रातीं मीसा उपरांत
पेद्रू : तेग जण... एक हांि, पोलीस आनी
सक्कड बायलेक'च मेरी वक्रस्मस, मेरी
िाचाचो धनी. तांतू हांि'च्च वजकलों.
वक्रस्मस म्हण िीश कताात. माका कोणी िीश कररनांत.
********** लाद्रू : ९० एम. एल. विसकीक जपानांत तीस
**********
एम. एल उदाक, आमेररकांत साट, आनी
लाद्रू : तूं जीिघात करंक रयलाच्या पाट्ार
लंडनांत ९० एम. एल उहदाक भवशातात..
बसलाय, पूण भुती वकत्याक हाडल्याय?
पेद्रू : पूण आमच्या गांिांत उदाक'च्च
पेद्रू : एकादिेळा ट् ै न लेट जाल्यार भूक
भवशानांत. वकत्याक विसकी पळे वयल्ल्या
लागानांिे? भुकेन मोचेंगी?
कूडले आमच्या गांिच्यांक वततलें उदाक पयलेंच तोंडांत येता...
********** लाद्रू : हेरांनी आमचो उगडास कररजाय तर
**********
वकतें करंक जाय?
लाद्रू : घरा टी.िी. चें केबल वकत्याक घालुंक
पेद्रू : आमीं हेरां थािन रीण काणघेंिचें आनी
नांय?
पाटीं दीनासताना रांिचें... तेदाळा तीं सदां
पेद्रू : टी. िी. आसल्यार भुगीं वशकानांत नें!
आमचो उगडास काडतात...
दे कून लाद्रू : तर आतां भुगीं र्ंय टी. िी. पळे तात?
**********
पेद्रू : तीं सेजाच्याा घरा टी. िी. पळे तात.
लाद्रू : तुका सयरीक जा्ें चेडूं वकतें कताा? पेद्रू : बी. ए. पास जालां . बी. एड भांदता
**********
र्ंय... तुजें चेडूं वकतें कताा ?
पेद्रू : ह्या पािटीं नतालां फेसताच्या वमसाक
लाद्रू : म्हजें चेडुंय भांदता... बी. एड न्हंय...
म्हज्या बायलेक मेरीक आपिन व्हररना...
बीडी...
लादतू : व्हयगी... तें वकत्याक?
---------------------------------------
19 वीज क क ों णी
“सोड रं गण्ण, दे ि आसा ताणें मन केल्यार सक्कड समा जाता”ल म्हणात्त वतम्मरायप्प जेिणाक गेलो, रं गण्णान तट्ट्ांत आसल्ें सारल्कें
र्ाली
केलें.
पंद्रा
वमनुटांनी
वतम्मरायप्प भायर आयलो. ताका आनी ताच्या स्त्रीयेक वकतेंगी िाद िोडललेपरीं
आसल्ें. पाटल्यान वतयी आवय्ी.ल “हांि त्या दीस थािन सांगुन्ंच आसां , आमकां हें सुडकाड
काम
नाका,
पाटीं
इन्सलपेकटरलवगरीकलच चल्यां म्हणून आतां पळे या, तुमच्या इषटाक वकतल्या सुलभायेन हें काम मेळ्ळ्ळां ?”लम्हणून वतची बोब. “तूं वकतें बोबाटताय? वकतलें रूण आसा वततलेंच आमकां लाबचें न्हंयगी?”लसमाधान कररत्त वतम्मरायप्प भायर आयलो. परल्त्यान दोगी इषट उलंिच्यार पडले. धा उतरल्लीं, िेळ जालो म्हणून रं गण्ण उटलो, ताका पािंक वतम्मरायप्प सुटलो.ल“जायत तर, िेग्ीं िचून ड्यूटेक जोयन जा. हांिें सांगल्ें मात्र
विसरल्नाका, मासतेर दु बळे , तांच्या पोटाक लात दीनाका. एकादािेळा जुल्मान घावलजे जाल्यार घालन क्रमेण रद्द कर, र्ंचेंय
“तुज्या घरा हािें जेंिचो दीस म्हज्या धुिेक हािें तुज्या पुताक विचारल्चो दीस आवयल्ल्या िेळीं आमचो दे श उद्धार जाता आदल्यांनी
करल्न दिरल्लल्यो ररिाजी त्याच िाटे न आमी चमकाते आसांि”.
मतीक लािन घेनाका. म्हजे वनमवतंच हो दे स बरल्कत जायजे म्हळ्ळ्ळें वचंवतनाका. भलायकी वभगडचेपरीं विपरीत सरल्कीट िचानाका. नाडकारांचो राग बांदून घेनाका. सरल्वकटे र आसताना गांिकार, मासतेर कांय र्ािंक
20 वीज क क ों णी
वपयेिंक वदतात, तुजो भरल्म दाकयनाका.
सरल्ि तयाराय जाली. िसतुरां दिरंक
विपरीत
कास
सूटलकेजी, ब्रश्श, पेसट सक्कड हाडलें.
दु डिाक तूं आबळे स करलन ् ां य तें हांि जाणा.
रं गण्णाक आपूण एक व्हड सायब, आपलें
तूं र्ंडीत िाट चुकचोनांय तरी तुज्या हाता
दळबार
सकयल्यांक िाट चुकुंक सोडनाका. हासून
दळबारा
हासून
संतोसान
सपणे्ो. थोडे कडे अवससटें ट इन्सलपेकटर
आसचेबरी पळे . जनारल्धनापूर इ्ेसो पुंड
म्हळ्यार ‘अंटिाळाचो इन्सलपेकटर’,ल‘अशेंच
रें ज, जाग्रूत, थोडे मुकेली एकदम उपराळी
हाडचो इन्सलपेकटर’ल म्हणताले तशें आपली
आसात. गुमासतांचेर दोळे चुकयनाका.
गत जायनांय,े आपणे एक मेल्पंक्त जायजे.
सरल्िज्ञान
ते िरल्िीं इलाख्याचो मान ियर चडयजे
सायकल
काम
माररनाका.
कर,
सांगललें
मासतेर
उगडास
आसागी
डे पवटकवमषनर प्रास
उणे
सायबाच्या
आसानांये
म्हण
‘पात्ये्ेबरी वदसाजय, पात्येनाशें रािाजय,
म्हळ्ळ्ळी ताची आशा.
पात्ये्ो मेलो सरल्िज्ञ’.ल
अशें सरल्बाराय जाताना रं गण्णाचे बायलेन
“बरें जालें वतम्मरायप्प, ह्या
‘आपणाकलयी दोन सररचीं धरल्मािरं कापडां
र्ातीरलच तुजे सरल्शीं आवय्ों तुिें सांग् ल ें
जाय’लम्हळें , तें सारल्कें म्हण वचंतून रं गण्णान
सक्कड म्हज्या उगडासांत आसा”लम्हणालो
तांचें अट्टाणे केलें. इतल्यार मुगदात म्हण
रं गण्ण.ल “बेंगळू र सोडन िेताना आन्ेक
वचंतलें ताणे पूण तशें जालें ना.ल “पळे या
पािटीं ये, फळ सत्कार घेिन िेशी र्ंय”ल
भूरल््ां क बरीं िसतुरांनांत. इसकोलांत
आपिणे वदलें रं गण्णान.ल“तशेंच जांि, तुका
अमल्दाराच्या
सांगानाशें हां ि िेतांगी?”ल म्हणाच
भूरल््ां नी वभकारल्यां परीं बसाजयलगी? र्ंडीत
रं गण्ण
भूर् ल् ां
मुकार
आमच्या
बयवसकल चडून घरा पाटीं परल्तालो.
जायना, इतलो पयसो र्रल्च जालो, तें एक
रं गण्णाचे मुकले दीस इन्सलपेकटरलवगरीक
र्ंचें लेक”लम्हणून बायलेन पेंपारें फुंकलें.
तयार करलच्य ् ां तच ल मुगदाले. थोडे सरल्जस ल ूट,
“हातांतलो दु डू सक्कड र्रल्च जाला,
सरल्वकटे क जाय तीं उशीं, होलडाललवचलां,
ब्ांकांत दोनशीं रवपयां ियर रीण जालां.
काश्मीररशाल, तुिाले, सक्कड ओट् टू केले.
पयणाच्या र्रल्चाक मात्र दु डू आसा,
परल्ने सायकल विकून निें बीएसलए सायकल
चेरल्यां क मागीर िसतुरां करलय ् ां . दोन तीन
हाडलें. सरल्वकटें त रांदपाच्यो िसतू दिरंक
म्हयने राक”ल म्हळ्यार आयकोंक ती तयार
डब्बे. ते ल्हाल्हान डब्बे दिरंक ट् ं क अशें
आसाजेगी?
21 वीज क क ों णी
“र्ंडीत जायना. र्रल्चां त होयी एक र्रल्च
रीण हाडन भूर् ल् ां की िसतुरां करल्न सक्कड
जािन िचुंदी. शेंबर रपय ब्ांकांतलो हाडा,
तयाराय पूरल्ती केली. वतम्मरायप्पाच्या घरा
मुकार हळतान घर चलयतां, रीण बरलय ् ान
िचून ताका कळिन पयणाची विलेिारी
भरल्यां .”
सुरू केली.
दु स्री िाट नासताना रं गण्णान ब्ांकांतलें
(मुखारांक आसा)
-----------------------------------------------------------------------------------
दे वाच्ये कुपेन
-जेम्मा पडील. दे िाच्ये कुपेन नां ि- हें म्हाका, तुका अनी हे रांक कळीत आसचें. मीस अर्ेर जां िच्या पयलें र्रार जाल्ल्या आनी जािंक आसच्या नव्या व्हकले नोिऱयाची चीट याजक िाचता. हें आयकोन सेजारलयांचे, वफगाजग ल ारांचे, सैरलयांचे, आनी वनमाणें दु स्मानां चे कान नीट जातात. एका थराची, र्ंय नातलेली आतुराय. ह्या आदीं सैररके विश्यां त कळीत नातलेल्यांक
संतोस, मोसोर येनासताना रािाना. हें एक सत. "तुमकां ह्या सैररकेक आडकळ हाडची कसलीय संगत कळीत आसल्यार, इगजा मातेच्या व्हवडलां क वतळसुंक पात्का र्ाल कायदो आसा." हें आमीं कताुं ि? सैररयो उब्ो जाताना वकतले जण व्हकले नोिऱया विषयां त "विचार"
22 वीज क क ों णी
करंक गेल्ल्या िेळार "र्री" संगत वलपिन उपरां त- काजारा उपरांत दू :र्ी संसार उभे करंक काराण जाल्यां त?. "र्रें " वलपिण "वतक्षें" आस ्ें "गोडशें" कना आमीं वकतल्या पािटी चुकोन पडल्यां ि? कुम्सारां त आमीं सां गलां गी तें कळीत नां . थोडे पािटीं आमीं "पाताक" म्हण लेकाक धररना जाल्यार तें पाताक नहीं!. आमीं केल्ल्या चुकीक एक कुटाम रडताना आमकां बरी नीद येत? सबार िसाुं आदीं एका चल्या विषयांत म्हजेलागीं विनंती आवयल्ल्या िेळार हां िें "र्री" गजाल वतळवस्ी. नोिऱयागेल्यां क व्हकले गेल्यानीं सैरीक सोडलल्ल्याक हां िें वद्ें सूचन सां गलें. चल्याचो सैरो म्हजेलागीं लडाय करंक आयलो. " हां िें सत सां गलां , हां िें वतळवशल्ल्यां त आसत आसल्यार तुिें म्हजेर अपराद मां ड्येत. हांिें काजाराच्या सैररके विषय "सत" गजाल वतळशुंचें म्हज्येलागीं संपका केल्ल्या िेळार". हां िें ताका सां ग्ताना, तो म्हणालो "तुका र्री गजाल वतळसोंक कसली गजा आसल्ी?" म्हाका नाका नाका म्हळ्यारी "दे िाच्ये कुपेन "नां ि काडताना मतीक येता. ५०-६० िसाुं आदीं "पयणारी" हप्ताळ्यार प्रगट जा्ी 'र्डापाची कोंकणेंतली म्हज्या लेर्ार प्रथम चाररत्रीक सां कळ काणी. तेदाळा र्डाप बोंबय आसु्ो. उपरां त ताचो दु स्रो भाग परत 'पयणारी'र िाचु्ो उगडास. गां िाक पािुल्ल्या नंतर, ही चाररत्रीक काल्पनीक कथा 'राकण्या'र मकासूान गेली. आदीं 'दे िाच्ये कुपेन' वचटी िाचल्या नंतर िाड्यागारां मधें उ्ास आसु्ो. कुमक कची हुमेद आसल्ी. बरो मनोभाि आसु्ो. "तुमचें काऱयें आमचें काऱयें" म्हळ्ळ्ळें मुळािें
वचंताप काळजांत रोंबोन आस ्ें. लोकाकडे पैशे नातल्े. पेज, लोणचें, शीत, मासळे कवडयेन वजयेंिच्या सिाुं थंय एका थराचो हुनार आस ्ो. आज आमचें थंय वकतें घडलां ? हातां त पैशे आसात. सैररकेक "मेवट् मोनीयल" संस्थे आसात. िेब सायट आसात. फेसलबूक, विट्टर, इन्सटाग्राम तसल्या माध्यमां ििीं चेडूं चेडो मोगार पडतात. घच्याुं क पयलें या मागीर वतळवसतात. दू सऱया जावतच्या भु्ाा कडे काजार जां िचें एक रीत जालां . आदीं हें आमीं आयकोंक नां . कां य काजार जाल्यार आतांच्यां काफ पंचायेता बरी कुटमां , िाडो या वफगा ज तां कां बवहश्कार कताा लीं. ते दीस गेले. संसार बदलाला. १०-१२ भु्ाुं बदलाक दोन या तेगां भुगीं. दे कून जाव्येत इगजा मातेन रूल 'सडील' केल्या. "काजार जाया; भु्ाुं क वक्रसतांि करा" हें कानून. हां िें र्ुद्द आयकालां . तसल्यां चीं भुगीं वक्रसतां ि जािंक नां त. वक्रसतां ि आिय आतां अवक्रसतां ि जाल्या. दोळ्यां क माती गाल्ल्या ह्या काजाराक कसलो पररहार? आज सिा बद्ां. आदीं रोस म्हळ्यार िाड्यागारां चें फेसत. सगळें कुटाम हाजर. घचें रां दाप, तावळय्यो, माटोि तयार करंक सेजारी तयार. काजाराक घरा दु कोर मारंक कुटमांचीं आनी सेजाऱयानीं सां गाता मेळोन काऱयें तयार कचें. ब्रास ब्ां ड, आयेर आनी घुटान सोरो आनी नाच आनी पदां. आज काऱयें होलां त. रोस घरा कताा त फािोतो जागो आसल्यार. काजाराक आमंत्रण पत्रां . लागशील्यां क र्ुद्द. हे रां क ई-मैलार, पोसटार,
23 वीज क क ों णी
िेळाचो अभाि. दे कून एक दू रिाणी संपका. काऱयाक दोगां चड म्हळ्यार तेगां हाजर. ३-४ िरां वभतर, रे स्पेर काजार. म्हज्या पुताचें, धुिेचें काजार म्हाका स्वपणलशें जा्ें. दोळे उग्ते कचाा वभतर काजार अर्ेर. रातीं १०.३० िरार होला थािन वनकाळ. ही आयची रीत आनीं संपरादाय.
नोिऱया थािन एका रावतचें या दोन रावतचें रक्षण करंक. व्हकलेगर पोताापण जाल्या नंतर व्हकलेक नोिऱयाक सां गाता वनदोंक - सुहाग रात. आज काजारा रातीं व्हकाल नोिरो एर कंडीशन होटे लां त रात पाशार कताा त, दे वडयेचें नां ि नां . आसात तर वतच्या जीिाचें रक्षण करंक 'कमां डो' जाय पडात.
आदीं रोसािेळीं िोव्यो, थंय पी.एच.डी जोडु ्ीं व्हडवलमां य या मािशी/ आकय आसतालीं. आज िोव्यो र्ातीर िोरे विंगड आपिणें. हातां त बूक धना या हात भां दून बायल मनशां उभीं. िोव्यां चा विशेस आमंत्रणाक 'दर' आज काल रूडीर आसा र्ंय. आमकां रोस जाय, िोव्यो जाय, िोव्यो गािंक बायल म्हनशां नां त. मुकार, आतांचीं दे िाक मोगाचीं जाल्या नंतर िोव्यांचीं वसडी गालन काऱयें चल्तेलेंगी म्हळ्ळ्ळो दु भाि म्हाका.
आमीं वकतलें बदल्ल्यां ि? कोण म्हणता आमीं बदलानां ि म्हणोन? दे िाच्ये कुपेन, हाचेर एक दीश्ट लाय. आमकां सिा वदसता. आस्यााची गजा नां . हें र्रें सत. पूण िोरिंक आनीं वचंतुंक आमकां िेळ आसा? मन आसा? मोबैल हातां त र्ेळून आसच्या आमकां 'बरें ' वचंतुंक आमच्यान साध्य नां . आमीं, र्रें पणीं बदल्ल्यां ि. हात ियर गालन ओपिुंक मात्र आमीं तयार नां ि. हें महासत. दे िाच्ये कुपेन ....... परत चीट इगजेंत िाचताना निेंसां ि परत उदे ता.
आदीं काजारा रातीं व्हकलेक एक धेडी मध्यम प्रायेची रक्षक जािन - काजार जाल्ल्या -जेम्मा पडील -----------------------------------------------------------------------------------------
24 वीज क क ों णी
ववनोदीक काणी
म्हजी आनी म्हज्या काळजाच्या गोंड्याची "अंत्याक्षरी"...
पांचू बांटवाळ
१. भुर्ग्ाापणालें आमचें वजणें... टी. िी च्यानेलाचां नी मां डून हाड'ल्ल्या "अंत्याक्षरी" संगीत मेवळं त म्हज्या काळजाच्या गोंड्यान इनाम जोडून आतां व्हडा र्ुशेन नाचोन आसा... आज आमच्या गां िां त'यी व्हड संभ्रम... हांि असल्या संभ्रमां त सगळोच्च फुलोन आसां . म्हज्या काळजाच्या गोंड्याक , ताणें गायनां त केल्ल्या साधनाक मान मेळ्ळ्ळा...
तसलो एक मान म्हज्या काळजाच्या गोंड्याक मेळ'ल्ल्या िग्ता कुटमां त तशें सेजारा संतोसाचें िारें िाळोन आसा.. माका सपण तशें भोग्ता... असल्या भागी संधरबार हां ि'यी वतच्या वजकणेंत एक भावगदार तशें भोग्ता दे कून हां ि'यी बलूनापरी िाऱयार उभोन आसां . बलून पुटाना जाल्यार पुरो. ** *** ****
25 वीज क क ों णी
अंत्याक्षररं त वकतलीं पदां ... वकतें मझा.. टी. िी. मुकार आनी व्हड व्हड मानायां मुकार, गायकां मुकार हो स्फधो वजिाळ चल्ताना सगा'च्च भुंयक दें ि'ल्ल्या भाशेन भोग्तालें. ते आदले दीस आतां उगडासाक येतात. ते दीस वनयाळताना भां गाराचो कुरोि "अंत्याक्षरी कोगूळ" वतच्या मात्यार कुरोि जािन सोभताना, म्हजी बायल म्हणजे काळजाचो गोंडो, अपूण 'मीस यूवनिसा' जाल्यां म्हळ्ळ्ळें परीं रायाळ मेटां काडता. हां ि वतच्या पाटल्यान वतचो पसानल सेक्रेटरी भाशेन घुंिोन आसां . ताचो तो संतोस म्हजोयी संतोस.. दे कून आदलें थोडें थोडें उसतून उसतून तुमचे समोर दिताुं. व्हय.. आज म्हजो उगडास पाटीं पाटीं धां िता.. सगळें उग्तेंच... सगळें नंगा - पुंगा.. ती लानपणाची आमची अपुरबाय... वकतेंय जां ि आज म्हजी बायल अंत्याक्षरी कुरोि मात्यार सोभताना... हां ि उमाळतां ... आमीं म्हळ्ळ्ळीं गायनां , पदां , कंतारां वकतलीं? हें च कां य वतच्या कुरोिाचो घूट'गी?
थािन्ंच सां गाताच्च संतोसान आसल्यां ि आनी आतां यी सां गाताच्च वजयेतां ि. हां .... आमचे मधें वलपोन आसा आमची काणी... आनी अंत्याक्षररची वजणी तें म्हजें सेजाना आनी हां ि ताचो सेजार. इजार घावलनासतां "कण्णू मुच्चाले" आट भु्ाा पणार आमीं र्ेळतेल्यां ि. आतां काजारा उपरांत'यी तशेंच... तेंच ... "कण्णू मुच्चाले" आट. हां ... पूण भु्ाा पणा परीं न्हय.. ललानपणाचे दीस ते... आमीं गुड्यार, आं ब्ा पावडं त आं बे आनी सूंबे, काच्च्च्या पावडं त काजू - वबयो काडून, जां बळी रकार चडोन, फां टो हालयताना, जां बळां झडताना, जां बळां र्ां िचो तो होरबोस, अम्सोराक जां बळी रूका थािन दें िताना पां यां ची कात वनस्राल्ल्या िेळार , तेदाळा लज आमकां नातली... लजे कां ट्ाची पानां वचड् डून, ताची मुलाम पुसताना घड्येन दू क मायाग जाताली. वकतेंय जां ि... तेदाळा आमचे गम्मत'च...
"आज म्हजो उगडास पाटीं पाटीं धां िता.. हळू माका आपयता.. पयस एका कोनश्यांत ल्हानपण म्हजें आशें माका आपयता..."
काज वतका, भी माका... आं बो वतका, पार माका.. गरे वतका, वभकाण माका... हां ि कळ्ळ्ळ, ती पोलीस... हां ि गायरू ं , तें िाग...
म्हळ्ळ्ळ्या पदाबरी हां ि पने उगडास उसतून आसां . सकटां नी म्हणचें आसा "काजार जाल्या उपरां त सूर् संतोसान सां गाता वजयेतात" म्हणोन. पूण हां ि आनी म्हजी बायल ल्हानपणा
लानपणाले दीस आशेच्च... कां य स्वपणां पडानातली... उगडास धोशी दीनातलीं... नागडें वकतें कळीत'च्च नातल्या िेळार आं गार, िसतुराचेर बेणसां र्तां , काजुचो रोस, मात्र
26 वीज क क ों णी
साक्स जा्ें आतां पने उरल्यात.
उगडास जािन
भुगेंपण गेलें. िसतूर आं गार आयलें... है सकूलाक िेताना वतका लज, माका वनरास.. ती तकली उकलना... हां ि उलिंक सकाना... पनो काल तो आमचो... तेदाळा... तां गेर रे वडयो आस'्ो... सां जेर स व्हरांचेर 'कोंकणी पदां ' आकाशिाणी मंगळू रू हां तूं येताना आमकां नविच्च उरबा... पदां आयकोंचीं आनी ज्योरान म्हणचीं. रे वडयोंत कोंकणी पदां येताना काळजाच्या गोंड्याचो बाब सदां मैकल जाक्सनाक लजेक घाल्चे तसले स्टे प घालन आं गणांत नाचताना.. त्या स्टे फाक तेकीद सुफर पद रे वडयोचेर कोंकण कोगूळ विलळीन गायलोलें
काळजाक माताा भां गाराची भाली" म्हणताना हां ि कान दीिन आयकोंक तां च्या घच्याा दोऱयालागीं पाितां ... हें बोबाटता... "चू.. चू.. चू..चू.. टोमी चू... चू.." तां च्या घचो पेटो दोऱयालागीं धां िोन येता.., माका पळे िन वशमटी हालोिन रािता. ताणें चू.. चू.. म्हणताना पेटो माका घोंक्ता. तेदाळा हां ि बारीक कां प्ता. पूण तें वभतर थािन रे वडयोचा पदा सां गाता वकत्याक बोबाटतालें म्हण माका आज म्हणासर'यी कळीत ना. उपरां तलें पद येताना तेंयी हळू आमच्या दोऱयालागीं येता. रे वडयोचेर परत विलफी रे वबंबसाचेंच पद...
"इ्ो इ्ो इ्ो दी माका... तो तुजो मोग डोरा.."
"मोग तुजो वकतलों आशेलों.. वततलोय लाभोंक ना माका.." ती ज्योरान म्हणताना.. हां ि हीरो परीं जातां आनी हळू म्हणतां ..
वततल्यार ताची बायल दडबडोन भायर येता आनी मात्याक तेलान "मसतकावभषेक" करून वभतर आपिन व्हताा .... तेदाळा...
"पतूान हां ि जल्कोन येतलों मोगा म्हण आपिंक तुका..." म्हणताना तें आनी हां ि मोगाच्या सागोरां त उप्येतां ि.
आं गण र्ाली उताा ...
आमकां तेदाळा हो मोग म्हण कळोंक'च्च ना.. आमीं दोगां यनी पदां आयकोंची आनी म्हणची मात्र आमची सदां ची वदनचरी जा्ी.
रे वडयोचेर अन्ेक पद गाजोता...
(अवनकी आसा..) "सेजाराच्या घरा, काजाराची चली... ------------------------------------------------------------------------------------------
27 वीज क क ों णी
म्हण वतची आशा जािनास'्ी. पूण वकतें कचें? रोबीन कानूनू मोड'्ो, आशांती उबजावय्ो एक अफ्रादी. व्हडल्ये सभे मुकार स्फध्याुंत भाग घेंिचें वनजायकी अपाय भरीत जािनास'्ें. गजाल आशी आसा तरी रोबीन स्फध्याुंत भाग घेंिदी
म्हळ्ळ्ळी वतची अपेक्षा. ताणें िेस बदलून आयल्यारी वतका वनजायकी संतोस. वतणें एका सेिका मुकांत्र रोबीन हुडाक वतची
आशा कळिन र्ंडीत जािन स्फध्याुंत भाग घेजय म्हण वतणें रोबीन हुडाक आमंत्रण वदलें.
रोबीन हूड
ते वगमवशले दीस. धनफरां ककाटे िोत. रसतो धुळीन भर'्ो. रावणयेचो दू त ररचडा पाटें ग टन सोभीत एका धव्या घोड्याचेर
-जे. एफ. वडसोजा, अत्तावर.
भायर सरलो. ताणें एक दगलो घा्ो. रावणयेचें हें आमंत्रण पत्र पाटिंक रोवबनाक
अवस्वर – 15
सोधून वनमाणें तो ब्लू बाराक येिन पािलो. भंितणी रूक झडां आसल्यान वभतर भोि
त्या िेळार हेनरी रायान लंडन श्हेरांत धोणू स्फधो आसा के्ो. त्या स्फध्यााक तयारी भरान चल्ताली. रोबीन तीर सोडच्यांत
भारीच हुशार. आशें ताच्ये हुशागााये विषयांत रावणयेन सबार गजाली आयकाल्ल्यो. तशें राणी एलेनोराक रोबीन हुडाचेर व्हतो अवभमान आस'्ो. रोबीन हुडाक ह्या स्फध्याुंत भाग घेिून पयलें इनाम जोवडजाय
थंड आसलें. ररचडााक बाररच्च र्ुशी जाली. वचक्के पयस ओक रूका मुळांत पांच जण बसोन 'एल' सोरो वपयेिन आस'्े ते ताच्या नद्रे क सांपडले. तांतल्या दोगांनी वलंकन पाचिी मुसतायकी घा्ी. ररचडाान एल सोऱयाक आडा र वदलें. टोसट र्ाता र्ातां 'एल' वपयेिन्ंच आस'्ो. पूण आतां राणी एलेनोरा ि रोबीन हूड जांि कोणी येिन
28 वीज क क ों णी
पळे नांत म्हण व्हडल्यान सांगालागलो. पांच
लंडन श्हेराक येतां "म्हण कांयच वभंयेनासतां
जणां पयकी दोगांनी
हाणें सांग'्ें
म्हणालो. "रोबीन आनी िेळ कचो नाका.
आयकोन, ह्या मनश्याक रोवबना सशीं
आमकां पयस िचोंक आसा. आनी उरल्यात
आपिन व्हेल्यार कांय तोंद्रे ि अपाय ना
स्फध्यााक चार दीस मात्र " म्हणालो ररच्चडा .
न्हय-िे म्हण धडं ग व्यक्तीन सांगलें.
िील स्कारलेट, वलटल जोन आनी आ् यलन
"तुका रोबीन हूड कशें कळीत?" ताका तूं
करून रोवबना सांगाता लंडनाक व्हचुंक
कसो
दोगांनी
तयार जाले. रोबीन आनी ताचे सांगाती लंडन
ररचडााच्या लागसार येिन विचाररलागले.
श्हेराक पािताना तांचो तो िेष भूषण
"एवलनोरा रावणयेन ताका धोणू स्फध्याुंत
पळे िन लोक आकशीत जालो.
भाग घेिंक म्हजे मुकांत्र आमंत्रण धाडन
रोवबनान वनळशी मुसतायकी घा्ी. वलटल
वदलां " म्हणालो ररचडा . दे कून ताणीं ताका
जोन
रोवबना
मुसतायकेचेर आसले. आ् यलन तांबड्या
व्हळकाताय?"
सशीं
आशें
आपिन
िेलो.
रोबीन
आनी
वि्
रं गाची
रािलो.
सकटांनी तांचीं आयदां मुसतायके वभतर
आपल्या घोड्यियलो
न्हेसोन
पाचिे
अपररचीत व्यक्तीक पळे िन सट्ट कना उभो ररच्चडाान
मुसतायकी
स्कारलेट
आसलो.
धाकटो कंडो काडन रोवबनाक वदलो.
वलपिन दिर'्ीं. सिाुंनी किच आनी
"स्वागत तुका तनााट्ा... मोलादीक न्हेसण
हेल्मेट घा्ें.
न्हेसोन एका ग्रेसता भाशेन वदसच्या तुका
रािळे राक पािु्ेंच चिगांनी वदं बी माना
म्हज्ये तसल्या दु बळ्यान वकतें दीिंक
ग रि दीिन मान केलो. फुलांचो तो सुगंध
साध्य?" रोवबनान हासुन्ंच विचारलें.
पमाळ त्या कूडा भंिारीं पाचार'्ो. तांच्या
ररच्चडाान तेदनां लंडन श्हेरांत चल्च्या धोणू
ग रिाथा जािून जेिणा काऱयें च्ें.
स्फध्याुंत भाग घेिंक एलेनोरा रावणयेन
स्फधो चल्चो िेळ लागीं पािु्ो. सगळ्ये
धाड'्ो संदेश आनी वदल्ल्या आमंत्रणा
सुिातेर बलून आनी रं ग रं गाळ कागदांनी
विशीं वतळवसलागलो. तें न्हय आसतां,
सुंगाारावय्ें. डे कोरे शन पळे िंक भोि
रोवबनाक रावणयेन वद्ी ती भांगाराची मुदी
अपुरबाय वदसतालें. स जण धोणू आनी तीर
ताणें ताका वदली. मुद्येक उमो दीिन
घेिन स्फध्यााक तयार जािन रािु्े. राय
रोवबनान ती आपल्या बोटाक वशकाायली.
राणी आनी व्हड अवधकारी हांचो येिकार
"रावणयेक म्हजो नमान. तुज्ये सांगाता हां ि
जालो.
29 वीज क क ों णी
"आमच्या रािळे रांतले तीर सोडतेले ह्या
उ्ावसतालो. रोबीन रािळे रांतल्या एका
स्फध्याुंत वजकुंक साध्य ना, ते र्ंडीत
वनपूण
वजकानांत न्हण राणी एलेनोरान रायालागीं
आसताना, एका सोजेरान येिन रावणयेन
बेट्ट मार'्ें. रोवबनान ताचे नांि लोक'स्ले
वद्ो संदेश रोवबनाक पाशार केलो. "वसंह
म्हण बदवल्ें. कोणाक'यी ताची व्हळक
घजोन आसा, तूं आपायांत आसाय, िेवगंच
मेस्ळ्ळ्ळना. आनी कोण'यी ताका रोबीन म्हण
चुकारी मार"
व्हळकालेनांत. पूण हापोडााच्या वबस्फान
रोवबनाक आपायाचो िास मारलो. वबस्फान
मात्र
धरली.
रायाच्या कानांत रोवबना विषयांत गजाल
आ् यलेनाच्या काजारा दीस तो दोन तीन
फुंकून जा्ी. तशें रोबीन आनी ताचे
पािटीं
आनी
सांगोडी त्या व्हड जम्या मधल्यान चुकारी
आपणाची चेयन सयत ताणें रोवबनाक
मारून परार जाले. लंडन सोडन ते रानाक
वद्ी. दोन र ड ं स्फधो जािन मुगदालो.
पािले.
कूडले
ताची
रोवबनालागीं
व्हळक
उलवय्ो
तीर
सोडतेल्या लागीं उलिन
ही संदेश मेळ'्ोच्च
रािळे रांतले श्रेषट तीर सोडतेले सलिोन गे्े. रोबीन आनी ताच्या सांगात्यांची
(अवनकी आसा...)
हुशागााय आनी तीर सोडचें क शल पळे िन लोक
सगळो
हांकां
भोंिाडो
घालन
- जे. एफ. वडसोजा, अत्तावर.
------------------------------------------------------------------------------------
30 वीज क क ों णी
मंगळू र - बेंगळु रा मधल्या वशराडी घाट रसत्याची गजाल करल्नाटका राज्याची राज्यलधानी बेंगळू र उभारायेर
आसलल्ल्यान
बोरल्या हव्याक
नांिाडलां . एक पािटीं बेंगळू रलच्य ् ा हव्याक वपस्वा्ो
वततल्या
सुलभायेर
बेंगळू र
सोवडना. ल्हान – व्हड धाराळ कैगाररको आसचें बेंगळू र कैगारीक श्हेरय ल ी व्हय.
जागतीक माहेती तंत्रज्ञानाचें केंद्र बेंगळू र भारताची ऐटी राज्यलधानी म्हण्ंयी नांिाडलां . भारताची वसवलकान व्यावलयी म्हणतात.
व्हडलव्हड माहेती तंत्रज्ञानाचा आनी हे र कंपण्यांक लागोन बेंगळू र लार्ों संख्यान उद्योग वदिंक सक्ता. ह्या सगळ्या कारणांनी बेंगळू र श्हेर िाडोन गेलां आनी लोकाचा र्ेटीन भरल्लां .
बेंगळू रल्चो जणा संर्ो चडोन्ंच गेला. जणा
संख्यांत भारतांतल्या मुंबय, डे ्ी उपरांत बेंगळू र वतस्रें व्हड नगर जालां. २०११व्या र्ानीसलमारी प्रकार बेंगळू रल्चो जणासंर्ो
८५ लार् आसल्ो. तो आतां एक करोड तीस लार्ांक वमकिाला म्हणतात. लोका संख्या वततवलंच िाहनांयी बेंगळु रांत आसात. करल्नाटकांत बेंगळु रा उपरांतलें व्हड श्हेर मंगळू र म्हणतात. दरलय ् ा करािळ आसचें श्हेर मंगळू र. करल्नाटकांत मंगळु रांत मात्र
31 वीज क क ों णी
मंगळु रांतल्या अवनिाऱय.
लोकान मंगळू र
बेंगळु राक व्हड
िेचें
वशकपा
सिलतायेंचो गांि. मेवडकल, इं वजवनयररं ग आनी हेर वशकपा संस्थ्ांक लागोन दे श – विदे शांतलें विद्यारल्थी मंगळु राक येतात. पूण मंगळू र आपल्या कोलेवजंनी शीकलल्ल्या
विद्यारल्वथंक
उद्योग
ओदगािन
वदिंक
सकाना. मंगळु रांत शीकलल्ल्यांनी उद्योगां र्ातीर चडाित बेंगळु रा कुवशन्ंच पळे जाय
पडता. आयताराचें रावतचा िेळार बेंगळु राक िेचा बस्सांनी पयणारी भरल्े (चडाित तरल्नें जनांग) पळे ल्यार हाचो जोप जाता.
सरल्िलऋतू बंदर आसा. विदे शां थािन दोन –
दोन श्हेरां मधें पाड पडल्ी रसत्याची
तीन हजार प्रिावसंक आनी वशबंदेक हाडन
पररस्स्थती:
व्हड व्हड प्रिासी बोटी मंगळु राक येतात.
मंगळू र - बेंगळु रामधें व्हड मट्टाचो संबंध
(कोिीड १९ कारणान आतां सद्द्याक हे बोटी
आसल्यारी सुडसुडीत आनी बोरल्या ररवतचो
येंिचें रािलां ). व्हड पेट्ोवलयं ररफायनरी
रसतो नातल्ो तत्वार उटोन वदसता. बोरो
मंगळु रांत आसा. हांगा थािन व्हड व्हड
रसतो नातल्यार वकतें? विमान आनी रयल
ट्ांकरांनी पट् ोवलयं उत्पनां रसत्या िाटे न
आसाने म्हणतीत थोडे . विमान आसा व्हय.
बेंगळु राक धांितात. आशें रसतो, रै ल, दरलय ् ा
घरा थािन विमान वनल्दाणाक िचोंक आनी
आनी िारल्या िाटे न सिलतायो आसचें
थंय राकोन बसोंक, थंय थािन घरा पािोंक
करल्नाटकांतलें एक मात्र श्हेर मंगळू र.
म्हणताना विमानार बसोन पयण करलच्य ् ा
िरल्साक
िेळासिें
करोडांनी
व्हेिाराचें
मासळे
वनल्दाणाक
िेचो,
वनल्दाणां त
उद्यमलयी मंगळु रांत आसा.
राकचो आनी वनल्दाणा थािन पाटीं येंिचो
बेंगळु रांत करल्नाटक राज्याचें आडळतें
िेळ चार - पांच घंटे पुणी नाका? एका िाटे क
चल्ता. बेंगळु रांतल्या सरल्कारी दफ्तरां,
चार - पांच हजारांक उणो नातल्ो
उं चली कोडत इत्यावदं चा
वटकेवटचो ऐिज. विमान वनल्दाणाक िेचो -
िािरावनमतीं
32 वीज क क ों णी
येंिचो ट्ाक्सी ऐिज (एकदोन हजार पुणी) विंगड. मंगळु रा थािन बेंगळु राक सदक स विमानां सेिा वदतात तरी हांतूं सकावळं चें विमान एक सोडल्यार हेर सगळीं दनपारां उपरांत
आनी
आसलल्ल्यान्ंच
रातीं.
बहुषा:
विमान
वदसता
मंत्री
आनी
राजलकारवणंक रसतो पाड वपड्डार जा्ी वफकीर ना. तांकां विमान वनल्दाणाक िरल्न हाडु ं क कारां , जण आनी वटकेटीक दु डिाचें
उणेपण नातलल्ल्यान ते दादोशी आसात. लोकाक मात्र कषट. लोकाचें कोणाक पडोन गेलां ? मंगळू र - बेंगळु रा मधें रै ल व्यिस्थायी आसा. हांतूं पयवशल्या गांिां थािन मंगळु रा मुकां त्र बेंगळू र िेचीं रै लां चड. मंगळू र पयणारलय ् ांक बसका लाभात तर पून. रै ल गाड्यो िेळार पाितात म्हण र्ात्री ना. वटकेवटिरल्नीं चडीत ऐिज रै लिे स्टे शनाक िचोंक आनी थांय
थािन विकाण्याक पािोंक ररक्षा, ट्ाक्सीक
ह्या पररस्स्थतेंत, सरल्िांकय ल ी रसत्या पयणाची
वदं िचो पडता.
एकलच
िाट
ऊरल्ता.
स्वंत
िाहनांचे
अनकूलायो पळे िन जायतीं आपापल्या िाहनार पयण करल्तात. कोरोना लोकलड ना िेळार हें गरल्ज आसल्ें सयत. आपापल्या िेळार पयण करलच्य ् ा ररतीर र्ासगी आनी सारल्िजनीक थळार नमून्ािार बस्सांयी
आसात. 33 वीज क क ों णी
पूण सिाल उदे ता रसत्याचें. मंगळु रा थािन बेंगळु राक वशराडी - सकलेशलपूर - हासन रसतो लागवसली िाट. ह्या मुकांत्र गेल्यार अंतर सुमार ३५५ की.मी. चारल्माडी - बेलूरू - हासन िा माणी – मवडकेरी – मैसूर रसत्यान्ंयी पयण करलय ् ेता. पूण पयणाचें अंतर
लागीं चारल्शीं की.मी जाता. मंगळु रा थािन बेंगळु राक पयणाचो िेळ
चडोन्ंच गेला: पाटल्या तेंपार हांि चडाित कारार िा सारल्िजनीक बस्सांनी (वदसाचें) बेंगळु राक िचोन येिन आसां. सुमार धा िरल्सां आदीं आनी आतां बेंगळु राक पयणाक जाय पडच्या िेळांत जायतो तफाित वदसोन येता. तेदाळा साताट िोरांनी बेंगळू र पाव्येता आसल्ें. पूण आतां नोि – धा िोरां तरी जाय. बेंगळू र श्हेराक पािल्या उपरांत िाहनांची गडदी (ट् ाफीक) मेळता. ही
गडवदयी पयणाक चड िेळ घेंिच्याक आपली काणीक वदता. रसत्या िाटे न मंगळू र थािन हासनाचें अंतर १७० की.मी. आसा. हासनाक पािोंकलच पां च - स िोरांचो िेळ जाय पडता. हासन थािन बेंगळू रल्चें अंतर १८५ की.मी. ह्या िाटे क तीन - चार िोरां पुरो. मंगळू र थािन हासन िाटे चा 34 वीज क क ों णी
सांगाता ही माती रसत्याक दें िता. रसतो कांबळाचा गाद्याबरी जाता. पाड रसत्यान मंगळू रल्चा व्यापार उद्यमांक लुक्षाण: सूरल्िेरच ल सांगलल्ल्याबरी व्यापार – उद्यमाचा
वदषटीन मंगळू र आनी बेंगळू र दोनी महत्वाचीं श्हेरां . बेंगळु रांत बंदर नातलल्ल्यान बेंगळु राक मंगळू र आनी मद्रास
चडु णे
समान अंतरार आसात (मद्रासलच इ्ें लागीं – ३४५की.मी.) बेंगळु राक पेट्ोवलयं उत्पनां मंगळू र थािन िा मद्रास थािन िच्येता. रसतो पाड जाल्ल्या कारणान व्यिहार एदोळलच मद्रास बंद्राक िचोंक लागला र्ंय. ह्या िरल्िीं मंगळू रल्चा उद्यम संस्थ्ांक आनी
चडीत िेळाक वशराडी घाट प्रदे श एक कारण तर दु स्रें व्हडलें कारण रसत्याची पाड
उद्यवमंक
लुक्षाण
वदषटीन
मात्र
जाता.
न्हय
पयणारलय ् ांचा
सामान
(गूडस)
सागाटाचा वदषवटन्ंयी बोरो रसतो आसचें गरल्जेचें. ना तर सरल्िांकय ल ी कषट.
पडल्ी स्स्थती. मारनहळ्ळ्ळी थािन दोवणगल म्हणासर रसतो वकतलो पाड जाला म्हळ्यार फकत फोंड वशिाय रसतो वदसाना.
पािसांत रसत्याियल्या फोंडांनी उदाक भरलल्ल्या िेळार वकतें जायनाका? तशेंच आतां रसतो रंदांिचें काम चल्ता. तेणे हेणे
माती र्ोंडून गा्ी आसा. पािसा उदका
सारल्िजनीक िेिस्था लोकाक मेळाशीं करलच्य ् ां त मंगळू रल्चें केनरा चेंबर आफ कोमरल्स
35 वीज क क ों णी
आं ड
इं डसट् ी
(केवससीऐ)
िरल्सां वभतर चारललेनांचो रसतो करल्न वदतां आनी
१४०००
करोड
र्रल्चाचें
घाट
प्रदे शांतल्या टनेल रसत्याचें वडपीआर तयार जाता म्हळां मंत्रीन. मंगळू र - हासन रसत्याचो कुंटोन आसल्ो िािर आतां िेगान महत्वाचो पात्र घेता. पाटल्या िीस िरल्सां थािन
केवससीऐ
कारल्याळ
सां दो
जािनासच्या हांिें पळे ल्ल्या प्रकार केवससीऐ मंगळू र - बेंगळू र रसत्याचा सुगमलपणा र्ातीर केंद्र आनी राज्य सरल्कारांचेर ओत्तड गालन्ंच आयलां. फळ जािन वशराडी
घावटचा २६ वकमी रसत्याक कोंक्रीट पडल्ी. ओसकर फेरलन ् ां डीस केंद्र हैिे मंत्री आसताना घाट्ेर सुरंग (टनेल) करलच ् ो
प्रसताप मुकार आवय्ो.
जांिचें
वदसोन
येता.
तशेंच
सकलेशलपूर थािन हासन मधें चार लेनांचो िािर भरान चल्ता. आशें आसतां मंवत्रचा उत्रांचेर भरल्िसो दिरल्येत कोण्णा. हासन थािन बेंगळु रा मधें वदसािेळार धांिचीं व्हड संख्याचीं केएसलआरलवटसी नोनस्टोप (एक्सलप्रेस) बस्सां तीन - साडे तीन िोरां वभतर बेंगळू र पािोंक सक्तात. मंगळू र हासन मधें (घाट प्रदे शाकलयी धरल्न) रसतो बोरो जाल्यार पयणाचो मसत िेळ उरव्येता. हेरलपीन
घुंिडें नी भरल्ो वशरावडिरल्नीं
चडीत घाट जािनासचो ऊवटचो रसतो बोरल्या स्स्थतेर दिरल्ो हांिें र्ूद दे कला. मंगळू र - हासन रसतो एक्सलप्रेस हैिे आतां वनतीन गडकरी केंद्र हैिे मंत्री जाला.
जायजाय:
गडकरी काम करल्चो मंत्री म्हण नांिाडला. मंगळू रलच ् ा
मद्रास - बेंगळू र – मैसूरा मधें धा लेनांचो
ओषयन परल्ल होटे लांत गडकररसिें संिाद
रसतो जातेच आसा. बेंगळू र – मैसूरा
आसा के्ो (हांिलयी हाजर आसल्ों).
मधल्या ह्या रसत्याचें उग्तािण जून २० आनी
सद्द्याक दोन लेनांचो फक्का रसतो, दोन
२१िेर करलन ् ाटकाची भेट केल्ल्या प्रधान
फेबरे र
२८िेर
केवससीऐ-न
36 वीज क क ों णी
उण्यान मंगळू र - हासन रसतोयी बोरल्या पररगतेक येिन एक्सलप्रेस हैिे जायत तर ह्या िाटे चा पयणाचो
िेळ मसत ऊरलय ् ेता.
मंगळु रा थािन बेंगळु राक उण्यान स - सात िोरां वभतर पािोंक सकल्यार दोनी श्हेरां
मधलो भांद आवनकी घट जांिच्यासिें मंत्रीन उग्तायला. बेंगळू र – मंगळु रा मधेंयी आसलेंच योजन जा्ें तर मसत फायद्याचें जातें.
मंगळू र चडीत प्रगतेक पांिची िाट उग्ती जांिच्यांत दु भाि ना.
-एच. आर. आळव
-----------------------------------------------------------------------------------
37 वीज क क ों णी
38 वीज क क ों णी
39 वीज क क ों णी
40 वीज क क ों णी
41 वीज क क ों णी
42 वीज क क ों णी
43 वीज क क ों णी
44 वीज क क ों णी
45 वीज क क ों णी
46 वीज क क ों णी
47 वीज क क ों णी
48 वीज क क ों णी
49 वीज क क ों णी
50 वीज कोांकणी
51 वीज कोांकणी