Automotive Werkplaats 12-2015 by Automotive Werkplaats

NUMMER

PLATFORM VOOR DE AUTOBRANCHE / JAARGANG 20 / 11 DECEMBER 2015

DOSSIER DIAGNOSE

UITBESTEDEN OF ZELF DOEN? Steeds meer overlap tussen diagnose en reparatie

OVERZICHT

Het traditionele overzicht van diagnosetesters is dit jaar uitgebreider dan ooit. Wat zijn de specificaties, wat kosten ze en wat krijg je er voor?

Naamloos-22 1

REVIEW

In de eerste aflevering van Test de Tester geven vier monteurs hun oordeel over de DS650e van Delphi. Een makkelijk te bedienen allrounder met hier en daar nog ruimte voor verbetering.

MAATJE MEER

De crossover Fiat 500x deelt zijn onderstel met de Jeep Renegade, maar daar houden de overeenkomsten op. Valt er ook een beetje aan te werken?

04-12-15 15:28

MicroTorq®: laag koppel, hoog vermogen. De MicroTorq® krukasafdichting van Federal-Mogul Powertrain zet een nieuwe norm voor koppel met lage wrijving en krachtige prestaties onder alle mogelijke toepassingscondities. • 80% minder wrijvingsverlies ten opzichte van vergelijkbare ontwerpen • Zorgt voor een reductie van de CO2–uitstoot tot 1,5 g/km per motor • Kan een grotere druk op het carter aan en voldoet aan de vacuümeisen van moderne motoren Ontdek hoe de innovaties van Federal-Mogul Powertrain uw motor op piekprestaties laten draaien. Onder alle omstandigheden. Kijk voor meer informatie op www.federalmogul.com.

ACTUEEL

IN DIT NUMMER Actueel Terugblik op 2015 Column Van Bussel Diagnose Dossier Diagnose Training Specificatielijst Test de Tester In de werkplaats Blik op schade Op de brug Tenslotte Colofon

3 5 7 9 11 15 17 23 26 31 32 34 34

ROOSTER SMOORT DIESELGATE Een software-update en een kunststof rooster voor de luchtmassameter zijn genoeg om Volkswagens sjoemeldiesels, in ieder geval voor de Europese markt, schoon genoeg te maken.

et een onderdeel van een paar tientjes en een software-update had Volkswagen een miljarden euro’s kostend schandaal kunnen voorkomen. Het is de wrange conclusie die je kunt trekken uit de presentatie van het herstelplan van Volkswagen. Volgens het concern was zo’n in 2007, toen de EA 189 diesel zijn debuut maakte, nog niet bekend. “Het is te danken aan de technische vooruitgang en de stappen die onze ingenieurs sindsdien hebben gemaakt dat we met zo’n relatief eenvoudige oplossing kunnen komen”, aldus Volkswagens perschef Hans-Gerd Bode. De 2-liter TDI en waarschijnlijk ook de 1.2 hebben genoeg aan een software-update en kunnen na een halfuurtje software laden in de werkplaats hun weg weer schoon vervolgen. Het verbruik en de prestaties blijven daarbij volgens Volkswagen gelijk. Alleen de 1.6 liter krijgt het door Volkswagen ‘strömungsgleichrichter’ of ‘flow

JOOST DEN ELZEN

, DIRECTEUR ABS DEN ELZEN AUTOSCHADE

Je start in januari met een nieuwe vestiging, in Rotterdam. Is die vestiging bedoeld om de witte vlekken in het netwerk van de keten ABS op te vullen? Deels wel, omdat er in die regio natuurlijk een paar leden zijn uitgestapt. Maar dat is niet de enige reden. Wij zien daar mogelijkheden om ons te richten op de cosmetische schades, die binnen twee werkdagen kunnen worden hersteld. Binnen ons eigen mini-netwerk (Den Elzen heeft nog vier vestigingen in deze regio, red) kunnen we zorgen voor voldoende volume in dit soort schades.

> Een simpel onderdeeltje had miljardenclaims kunnen voorkomen.

transformer’ gedoopte rooster onder de kap. Het onderdeel wordt in het kanaal geschoven dat het luchtfilterhuis met dat van de luchtmassameter verbindt. Doordat de luchtstroom door een rooster geleid wordt, nemen de luchtwervelingen af en kan de luchtmassameter nauwkeuriger meten en aan het motormanagement doorgeven hoe het mengsel moet worden samengesteld voor een optimale verbranding. //

OPSCHAKELEN

betekent dat de investeringslast hoog is. Op elke vestiging een richtbank zetten is duur, en dat verdien je vaak niet terug.

Dus jij gelooft wel in het scheiden van cosmetische en complexe schades? Ik geloof er niet in dat je als zelfstandige hersteller je bedrijf kunt runnen met alleen cosmetische of alleen complexe schades. Met meer vestigingen kun je hier wel in sturen. En uiteindelijk wil je als hersteller vooral dat de werkplaats gevuld is.

Wat onderscheidt zo’n vestiging voor klein herstel nou van andere vestigingen? De investeringen die je moet doen. Automerken stellen allemaal andere eisen aan herstel en dat

AUTOMOTIVE / 11 DECEMBER 2015 Naamloos-14 3

04-12-15 14:25

Calculatie & onderhoud volgens het boekje Een klant belt voor een prijsopgave van een onderhoudsbeurt. Waar begin je? In je eigen garagesoftware van Car-Systems, zonder extra uitstap naar een ander product, een oﬀerte samenstellen binnen één minuut en dit ook nog met de onderdelen en bruto en netto prijzen van de preferente onderdelen grossier.

Samenwerking Voor de klanten van Car-Systems was het een gewenste functionaliteit om onderhoudsinformatie volgens het boekje geïntegreerd te hebben in één systeem. Samen met HaynesPro is er nu één product ontwikkeld waar alles is samengevoegd met de laatste technieken. Carsys Carsys is een offerte-, planning-, werkorder-, facturatie-, communicatie- en crm platform voor het universele autobedrijf. Een ervaren gebruiker maakt binnen een minuut op basis van kenteken en kilometerstand en/of leeftijd een offerte volgens het boekje. De offerte is een samenstelling van

Foto: Op basis van een kenteken en kilometerstand, kan een oﬀerte en/of werkorder worden samengesteld.

fabrieksvoorschriften-gebaseerde tijden en onderdelen uit het aftermarkt kanaal. De offerte is overzichtelijk opgebouwd en maakt onderscheid tussen arbeid en onderdelen. De fabriek gebaseerde specificaties worden uit de HaynesPro-database gehaald en de onderdelen en prijzen uit de onderdelen catalogus van de aangesloten grossiers. Onderhoud uitvoeren Naast een offerte/werkorder opbouwen op basis van fabriekstijden en onderdelen uit het aftermarket kanaal. Zijn ook de benodigde afstelgegevens, handleidingen, reparatietijden en tekeningen behorend bij het uit te voeren onderhoud direct beschikbaar in de werkorder. Grossiers Op dit moment zijn de grossiers GHS Automotive, Cartal-Rijsbergen, Foto: Op de gereedschapskist de handleidingen bij de beurt beschikbaar, het kan!

PrimaParts en Veam al geïntegreerd. Car-Systems is al samen met enkele andere grossiers bezig om ook hun onderdelencatalogussen te integreren in de nieuwe oﬀerte module. Wij hopen binnen afzienbare tijd alle preferente grossiers van onze klanten te hebben geïntegreerd.

25 jaar jubileum In 2016 bestaat onze software CARSYS precies 25 jaar en willen dit graag samen met onze klanten vieren. Wij hebben dan ook besloten om al onze klanten en nieuwe kanten in 2016 gratis te voorzien van deze nieuwe onderhoudsmodule.

www.garagesoftware.nl

TERUGBLIK OP 2015

Vier ondernemers over 2015

KONING KLANT TREKT AAN DE TOUWTJES In de aftersalesmarkt groeit de concurrentiedruk, verschuiven marges van onderdelen naar uren en vergen technologische ontwikkelingen steeds meer kennis in de werkplaats. En de klant is meer dan ooit de baas.

TEKST: BAS SNIJDER, BEELD: JAN VAN DER WONING, FRANK MÖLL, MARK LITJENS, FOTOBURO BRABANT EN JAN BUWALDA

et zijn uitdagende tijden voor de werkplaats. Van ingrijpende veranderingen was dit jaar geen sprake, maar het staat vast dat verandering momenteel een van de weinige constante factoren is. De verschuiving van marges op onderdelen naar marges op uren lijkt een onomkeerbare ontwikkeling en rendement moet in toenemende mate komen uit een strakke planning en efficiënte werkprocessen. Tegelijkertijd stelt de opkomst van nieuwe technologieën veel hogere eisen aan het kennisniveau. De overnamestrijd in de grossierswereld ging dit jaar opnieuw door, maar stond op een lager pitje dan in 2014. Voor autobedrijven zijn de gevolgen vooralsnog beperkt, want de onderdeelprijzen en de servicegraad lijken onveranderd. Eén van de meest besproken onderwerpen van 2015 is het emissieschandaal bij de Volkswagen Groep. Iedereen is het er over eens dat dit slecht is voor het aanzien van de gehele branche, maar welke gevolgen de sjoemelophef voor eigenaren en autobedrijven heeft, wordt waarschijnlijk pas in 2016 duidelijk. Binnen de schadeherstelsector leidde de verdeeldheid binnen Focwa en de voorgenomen oprichting van een eigen schadeherstelafdeling door Bovag tot onrust. Een lichtpuntje is het voorzichtige economische herstel in de laatste maanden van 2015. Ondertussen gaat de slag om de werkplaatsklant in alle hevigheid door. Wie als winnaar uit de strijd wil komen, moet dicht op de klant zitten en (nog) meer tijd investeren in de relatie. Goed werk leveren is niet langer genoeg, laten zien wat je doet is minstens zo belangrijk. Het takenpakket van de autotechnicus, de chef werkplaats en de receptionist blijft groeien. Dit blijkt ook uit de gesprekken met vijf ondernemers die terugkijken op het afgelopen jaar. //

> Een goed gevulde werkplaats en rendement moeten in toenemende mate komen uit een strakke planning en efficiënte werkprocessen

5 Maurice Smit, Garage W.W. Smit

“Wat mij in 2015 opnieuw is opgevallen, is dat aftersalesklanten kritischer en beter geïnformeerd zijn. Ze laten minder snel preventief onderhoud uitvoeren en rijden vaker van mankement naar mankement. In de werkplaats moeten we meer tijd investeren in het opbouwen en in stand houden van de vertrouwensrelatie. Soms duurt het langer om een akkoord voor een reparatie te krijgen dan het duurt om de reparatie uit te voeren. We moeten ook duidelijker laten zien dat we meedenken. Tegenwoordig bieden we altijd de keuze tussen standaard service en economy service. Eerder deden we dat alleen bij grote reparaties en dure onderdelen, zoals aircopompen en dynamo’s, tegenwoordig doen we dat ook voor draagarmen en lagerhuizen. Van de overnameslag binnen de grossiersmarkt merk ik weinig. We kiezen voor elke reparatie de beste oplossing, in samenspraak met de klant. Soms is dat origineel, soms is dat aftermarket. Ik heb de indruk dat de prijzen van originele en OE-onderdelen naar elkaar toe kruipen. Bij concurrentiegevoelige onderdelen lijkt het alsof origineel wat goedkoper is geworden en grossiers hun prijzen iets hebben verhoogd. Hoewel we VAG-specialist zijn, krijgen we opvallend weinig vragen over de sjoemelsoftware. Het is geen positieve reclame, dat staat vast, maar ik denk dat klanten de gevolgen op dit moment lastig kunnen inschatten. Ik denk dat we pas in 2016 gaan zien hoe het allemaal uitpakt.” Maurice Smit:

‘Over de dieselophef krijgen we opvallend weinig vragen.’ AUTOMOTIVE / 11 DECEMBER 2015

Naamloos-17 5

04-12-15 14:48

g n n

Rebecca van Nieuwkerk, Automotive-centre Van Nieuwkerk

Vincent Jägers:

Rebecca van Nieuwkerk:

Vincent Jägers, Premio Jägers Banden & Autoservice

“Dit jaar was er opnieuw veel concurrentie op de onderhoudsmarkt. Iedereen trekt aan de klant, van merkdealers en landelijke onderhoudsketens tot kleine lokale garages. Als merkdealer moet je jezelf duidelijk positioneren in de onderhoudsmarkt, maar ik geloof niet dat dure marketingcampagnes en goedkope apk’s veel nieuwe klanten opleveren. Je houdt bestaande klanten hooguit wat langer vast, en onder de streep zijn de kosten hoger dan de opbrengsten. Wel staat voor mij vast dat klantenbinding een van de grootste uitdagingen van dit moment is. Om concurrerend te blijven, zetten wij in op transparantie en prijsgarantie. Door de werkzaamheden in onze Nissan-werkplaats te filmen bijvoorbeeld. Als klanten zelf zien dat een onderdeel versleten is, gaan ze sneller akkoord met reparatie. De komende jaren verwacht ik dat ict een grotere rol gaat spelen in de strijd om de klant. In de werkplaats zien we de eerste signalen dat de economie herstelt. De gemiddelde besteding per klant per werkplaatsbezoek stijgt en ik verwacht dat deze trend het komende jaar doorzet. Voor de werkplaatsomzet zijn we deels afhankelijk van de nieuwverkopen. De nieuwe fiscale regels die op 1 januari van kracht worden, zijn voor ons positief, want daardoor er is er eindelijk weer sprake van een enigszins level playing field. Ik verwacht dat we in 2016 meer nieuwe auto’s verkopen en dat de aftersalesomzet meegroeit.”

‘Klantenbinding is de grootste uitdaging van dit moment.’

Naamloos-17 6

H B

‘Onze afzet van vierseizoenenbanden is verviervoudigd.’

“ D d c m m o m w a v d o N g m k l p o m b h w i H m

“Op technisch vlak is de invoering van tpms-systemen duidelijk merkbaar. We zijn langer bezig met het demonteren en monteren van banden. Omdat alle autofabrikanten een andere manier gebruiken om het systeem te resetten, duurt het even voordat we ze allemaal onder de knie hebben, maar dat is een kwestie van ervaring opdoen. Een andere trend is het groeiende marktaandeel van vierseizoenenbanden. Ten opzichte van vorig jaar is onze afzet verviervoudigd. We verkopen ze veel aan particulieren die op jaarbasis weinig rijden, maar ook bij grotere wagenparken en shortlease is een stijging zichtbaar. Binnen de winterbandenmarkt is er meer vraag naar complete wielensets. Voor de klant is dat op lange termijn voordeliger dan twee keer per jaar banden wisselen, en voor ons is een wielenwissel gemakkelijker in te plannen. De onderhoudsmarkt is veeleisend en ik merk dat het steeds belangrijker wordt om op de hoogte te blijven van de nieuwste technische ontwikkelingen. Dit jaar hebben we verschillende trainingen gevolgd bij Vaco, bandenleveranciers en grossiers. In 2016 verwacht ik een opleving binnen de transportsector en het mkb en dat is voor ons een kans om meer banden en onderhoud te verkopen. Ik merk wel dat we meer moeite moeten doen om onszelf te promoten. VÓÓr de crisisjaren verkochten we winterbanden bij wijze van spreken telefonisch, nu zijn klanten veel kritischer op de kwaliteit en de prijs. Dat is geen slechte ontwikkeling, want het geeft ons de gelegenheid om te laten zien dat we verstand van ons vak hebben.”

04-12-15 14:48

’ p w

VAN BUSSEL Harry Bekkers, Bekkers Autoschade Groep

“De schadeherstelbranche verkeert nog steeds in zwaar weer. Door de aanhoudende prijsdruk is de investeringsbereidheid dit jaar tot een absoluut dieptepunt gedaald, terwijl de complexiteit van auto’s en schadeherstel verder is toegenomen. Het spanningsveld tussen prijs en kwaliteit wordt alleen maar groter. Als ik kijk naar nieuwe automodellen die dit jaar op de markt zijn gekomen, valt het mij op dat nieuwe materialen en rijhulpsystemen in steeds kleinere modellen worden toegepast. Voor kwalitatief hoogwaardige reparaties aan deze auto’s zijn investeringen in equipment en opleiding vereist, en daarvoor ontbreekt het bij veel schadeherstelbedrijven aan middelen. Gelukkig merk ik dat steeds meer opdrachtgevers inzien dat prijserosie de verkeerde weg is. Nederland behoort tot de Europese landen met het laagste gemiddelde schadebedrag, zelfs in vergelijking met landen met extreem veel lagere uurlonen. Ik ben er van overtuigd dat kwaliteitsverbetering uiteindelijk niet tot veel hogere kosten leidt. Besparingen bereik je met specialisatie en efficiënte processen, niet door te beknibbelen op de kwaliteit van onderdelen of de reparatie zelf. Voor een branche die het moeilijk heeft, is het een slechte zaak dat de overkoepelende brancheorganisatie het roer niet stevig in handen heeft. Ik hoop dat Focwa en Bovag tot een goede oplossing komen, want anders zijn er alleen maar verliezers. Voor 2016 verwacht ik dat de discussie over prijs en kwaliteit tot een climax komt. Het besef dat het roer om moet, neemt toe, maar iemand moet de eerste stap zetten. De vraag is wie dat durft.” Harry Bekkers:

’Het inzicht groeit dat prijserosie de verkeerde weg is.’

Waar blijft de gast blijheid? De recente terreuraanslagen in Parijs, Mali en Roubaix, de acute dreiging in Hannover en Brussel en het neerhalen van een Russisch gevechtsvliegtuig door een Turkse F-16 hebben de afgelopen weken zwart gekleurd. Ook het jaarlijkse Clepacongres in Brussel, bestemd voor alle Europese automotive toeleveranciers, werd vanwege de acute terreurdreiging afgeblazen en zo zijn we toch weer terug bij de automotive aftermarket. In de automotive zijn de gevolgen van de digitale revolutie meer dan ooit zichtbaar. Voor een branche die hoopte dat het internet zou overwaaien, is dit best indrukwekkend. Van zelfrijdende auto’s die de romantiek van autorijden overbodig maken tot hololenzen die de traditionele showrooms van de dealers amortiseren, van leasemaatschappijen die eindelijk de particuliere klant benaderen en importeurs die dan opeens toch hogere kortingen hanteren, van dealerholdings die hun passie voor panden bijstellen en bandenfabrikanten die Europese bandenwebshops opkopen - dramatisch blijft de onverschilligheid die 66 procent van alle klanten ervaren bij de verkopers in de branche. De gastblijheid is nog ver te zoeken. Dat geldt niet alleen bij de (tweedehands) autoverkoper, maar zeker ook bij de baliemedewerker van de universeel. Het warme welkom, de eerste handdruk en de eerste indruk liggen aan de basis van een persoonlijke relatie. Die relatie met de klant gaat verder dan de bekende vraag: “Wat is uw kenteken”. Zolang er nog sprake is van klanten, loopt de branche ver achter. Nieuwe retailers spreken over gasten en gastblijheid of gastvriendelijkheid. In dit tijdperk van digitalisering lijken het leggen van contacten en het aanknopen van relaties een onbekend, angstaanjagend terrein. Zelfs op de hospitality managementopleidingen stel ik vast dat digitale interactie meer aandacht krijgt dan ‘menselijk contact’. Toch zullen klanten nooit digitaal de garage binnenlopen. De emoties van de klant zullen altijd belangrijker blijven dan onze kennis over de techniek onder de motorkap en alle onderdelen die we graag willen verkopen. Great Hospitality wordt dan ook succesbepalend en dat begint met ‘aardigheid’. Aardigheid gaat over respect, luisterbereidheid, het vermogen problemen op te lossen en permanente aandacht. Het is tijd voor bedrijfsbeleid dat gaat over aandacht: echte, authentieke aandacht.

Zolang er nog sprake is van klanten, loopt de branche ver achter.

LUC VAN BUSSEL IS VOORMALIG CEO VAN THE ALWAYSBEMOBILE COMPANY EN NU BRAIN AGENT EN INNOVATOR. AUTOMOTIVE AUTOMOTIVE/ /18 11SEPTEMBER DECEMBER 2015 Naamloos-17 7

04-12-15 14:48

Brake parts

Steering & suspension parts

Wheel bearing kits

MORE THAN JUST BRAKES

Grootste assortiment remtangen uit voorraad leverbaar Oude remtang

ABS All Brake Systems bv Tinbergenlaan 7 3401 MT IJsselstein The Netherlands

adv_ABS_remtangen_210x285.indd 1

Nieuwe remtang

T: +31 (0) 30 68 61 200 E: info@abs-bv.com www.absallbrakesystems.com

11-11-13 13:32

DIAGNOSE

DOSSIER REVISIE

Open pijp

Beide uitlaatspruitstukken lekten op de aansluitingen met de cilinderkoppen en de uitlaat, of liever gezegd: de katalysator verdient aandacht. Katalysatoren verliezen na verloop van tijd een groot deel van hun reinigend vermogen en raken mettertijd ook letterlijk verstopt. Naast het afnemen van de reinigende werking ontstaat er een forse warmteontwikkeling die uitstraalt naar buiten. De katalysator kan vervangen worden door een nieuwe. Een andere optie is om de katalysator te laten vervallen en een vervangend uitlaatdeel (open pijp) te monteren. Met zo’n open pijp komt de afstelling van de motor om aan de apk-eisen (CO uitstoot) te voldoen wel heel erg nauw. Afstellen op CO is per definitie niet optimaal voor de motorloop en prestaties. De gulden middenweg is het monteren van een moderne sportkat. Zo’n katalysator laat praktisch net zoveel lucht door als een open pijp maar reinigt die lucht wel. Dankzij de goede doorstroom is er bovendien minder warmteontwikkeling. Het wordt een maatwerkuitlaat waar de motor en de prestaties bij gebaat zijn.

Peugeot 206 met koelproblemen

CABRIO HEEFT HET HEET

Een Peugeot 206 CC uit 2003 met een 1.6 liter NFU-motor komt binnen met de klacht dat de ventilator van de motorkoeling niet werkt. Diagnosespecialist Asim Saglam start zoals gebruikelijk met een scan van de foutgeheugens van diverse regeleenheden. TEKST: ASIM SAGLAM/AUTODIAGNOSE.EU

et zo’n

ederzit voor t de keaneeft ende tste-

en scan van de foutgeheugens van de Peugeot levert de kingstiming te vervroegen en in foutmelding bepaalde situaties brand- plus/massakring functio‘P0485 meer Koelventilator stof toe te voegen, met uiteraard een positieve uitwerking op neringsstoring’ in de motorregeleenheid op. Op basis van efficiency van de verbranding en op het motorvermogen en hetbestuderen we eerst het de storing in het koelventilatorcircuit geleverde koppel. Buiten de softwareverschillen heeft de1). Daaruit blijkt dat het koelbedradingsschema (zie om afbeelding Amerikaanse uitvoering ook andere zuigers en een iets lagere wordt via pen J4 door de ventilatorrelais (K1.4) massageschakeld eindcompressie. Een leukemotorregeleenheid. bijkomstigheid is dat door de lagere Via pen F2 kan de motorregeleenheid controcompressie de verbranding bij hoge motortoeren tallen beter te Vervolgens sluiten we leren of er 12V op de motor komt te staan. controleren en/of te optimaliseren is. Het vermogen kan de oscilloscoop aan op het relais waarbij we de spanning meten hierdoor zonder risico ietsvanaf opgekrikt worden en 1het zekering 12 (pen op maximum het relais) en zekering 22 (pen 5 op het toerental met 200 toeren relais), verhoogd. de massaschakeling van het relais (pen 1 op het relais) en

werkspanning (pen 3 op het relais). Als de auto op contact staat, blijkt dat de beide voedingen komende vanaf zekering 12 en zekeNa de werkzaamheden is ring het erg leuk om verschil te 22 intact zijnhet en dat het spoeltje van het relais intact is omdat ervaren. De motor loopt weer keurig rond en levert feilloos zijn ook aanwezig is op de de spanning die vanaf zekering 22 komt vermogen. Het schakelen massageschakelde gaat ook weer naarkant behoren, is (pen 1 op het relais). Als we van hetalrelais schakelen in een sportauto uit de jaren tachtig uiteraard niet te vervolgens het koelventilatorvergelijken met dat in de huidige generatie auto’s; het is werken. relais bekrachtigen via een Het elfje is nu ingeburgerd en zal hopelijk nog lang rondrijden actuatortest met de testkast, op de Nederlandse wegen. // blijkt dat de massaschakeling vanaf de motorregeleenheid niet zichtbaar is op pen 1 van het relais. Het relais trekt daardoor niet aan. Op basis van onze bevindingen concluderen we dat er twee oorzaken kunnen zijn voor de > Het bedradingsschema leidt naar het verstoring: een onderbreking van dachte relais.

Werken

tsysteem branche! nmotiv.nl

In elk nummer van Automotive Werkplaats belicht Asim Saglam van Autodiagnose.eu een diagnoseprobleem. Zijn artikelen zijn terug te vinden op Automotive-werkplaats.nl, in de rubriek Diagnosticeren.

INGEZONDEN MEDEDELINGEN

van

de bedrading tussen pen 1 van het relais en pen J4 van de motorregeleenheid, of een defecte massaschakelaar in de motorregeleenheid. Om de eerste oorzaak uit te sluiten wordt de draad vanaf pen 1 naar J4 in afgekoppelde toestand onderworpen aan een belaste doorvoertest. De draad blijkt intact. Vervolgens testen we de klemspanning van connector J4. Daaruit blijkt dat deze nagenoeg niet meer klemt. Mogelijk is dit ook de oorzaak van de storing; een connector met onvoldoende klemspanning heeft hetzelfde effect als een draadbreuk in dit systeem. Daarom vervangen we de connector op positie J4 door een andere met voldoende klemspanning. Als we nu een actuatortest uitvoeren werkt de koelventilator weer goed. De oorzaak van de storing bleek dus een connector met onvoldoende klemspanning.//

Transmissie Service Center

BLIJF RECHTLIJNIG

SpecialiSt reviSie en reparatie automaten | DSG | Handbakken | Differentiëlen T:0317-616900 • transmissiecenter.nl

r va

TOEKOMST VRAAGT MEER ICT KENNIS ZIE PAG. 31

VOC

AUTOMOTIVE / 15 NOVEMBER 2013 Naamloos-18 9

04-12-15 14:47 08-11-13 13:07

Voor uw klant is niets vervelender dan stil komen te staan met pech. Testen van de accu kost slechts 1 minuut en met de printbon laat je de klant zien dat het hoog tijd is om de accu te vervangen. Zo verkoop je met de onderhoudsbeurt een accu en houd je de klant tevreden door simpelweg de accu te testen van elke binnenkomende auto.

www.toolspecial.com

DOSSIER DIAGNOSE

12 PASS-THRU

IS ONNEEMBARE HORDE

17 HET GROTE

OVERZICHT VAN DIAGNOSETOOLS

23 DIAGNOSE

DELPHI IN TEST DE TESTER

11 Diagnose: uitbesteden of zelf doen?

TOT HIER EN VERDER Hoe ver moet je als garagist gaan met diagnose? Uit een rondvraag onder Automotive-abonnees blijkt dat een meerderheid vindt dat autobedrijven ook complexe klussen zelf moeten kunnen doen. TEKST: PAUL VAN DEN BOGAARD

en autobedrijf kan niet zonder diagnoseapparatuur; zelfs in oudere modellen moeten er na het vervangen van een band of accu onderdelen worden ingelezen. Ook het resetten van service-intervallen en het uitlezen en wissen van foutcodes zou voor de meeste autobedrijven geen probleem moeten zijn. Bij klussen die verder gaan, kan het zijn dat je als monteur tegen je eigen beperkingen en die van je uitrusting aanloopt. Bij diagnosewerk

voor gevorderden zijn er meerdere opties voor zelf doen, uitbesteden of semi-uitbesteden. Uit een rondvraag onder Automotive-abonnees blijkt dat een meerderheid van de autobedrijven vindt dat een autobedrijf ook complexe diagnoseklussen zelf moet kunnen doen. Voldoende schaalgrootte is daarbij wel een van de genoemde voorwaarden. Slechts een kleine minderheid is van mening dat uitbesteden de betere optie is. “Het is voor een autobedrijf niet

rendabel om alles in eigen huis uit te voeren”, is één van de genoemde motivaties.

Uitbesteden optie 1: Naar de dealer Voor het programmeren en coderen van onderdelen en software-updates ben je als universeel autobedrijf of schadehersteller al snel aangewezen op de merkdealer. Deze heeft toegang tot de meest actuele technische informatie en

AUTOMOTIVE / 11 DECEMBER 2015 Naamloos-13 11

04-12-15 14:21

DOSSIER DIAGNOSE / ZELF DOEN OF UITBESTEDEN

> P ass-thru zou plug-en-play moeten zijn, maar blijkt in de praktijk een onneembare vesting voor universele autobedrijven.

software en beschikt daarnaast over de originele merkapparatuur. In sommige gevallen kunnen de werkzaamheden zelfs op afstand worden uitgevoerd. Het nadeel van uitbesteden aan de dealer is dat je afhankelijk bent van de planning van de dealerwerkplaats en dat het voertuig moet worden gehaald en gebracht, met alle risico’s van dien. Verder moeten de uren worden doorberekend aan de klant die je anders voor jezelf had kunnen factureren. Het voordeel is dat je niet hoeft te investeren in de apparatuur en trainingen en je zelf verder kunt met andere klussen. De dealerwerkplaats heeft de werkzaamheden op basis van zijn ervaring met het automerk en de juiste spullen meestal sneller uitgevoerd.

Uitbesteden optie 2: De diagnosespecialist De diagnosespecialist heeft in veel gevallen van zijn hobby zijn werk gemaakt en ziet een storing als een uitdaging. Hij is thuis in meerdere merken en heeft hiervoor de apparatuur in huis. Een autobedrijf hoeft zelf het wiel niet opnieuw uit te vinden – dat heeft de diagnosespecialist in veel gevallen allang gedaan. De tijd die het kost om storingen te vinden, uit te zoeken hoe onderdelen geprogrammeerd moeten worden en hoe software-updates voor ECU’s moeten worden binnengehaald, is vooral voor kleinere autobedrijven niet terug te verdienen, is de opvatting van diagnose-experts. Bij het uitbesteden van software-updates aan een diagnose-expert is het overigens wel verstandig om vooraf te informeren in hoeverre deze hier ervaring mee heeft.

Zelf doen optie 1: Pass-thru In theorie zou een universeel autobedrijf of diagnose-expert over dezelfde technische informatie en software-updates moeten kunnen beschikken als de dealer. Wettelijk is dit geregeld in de Eur05 pass-thru richtlijnen van de Europese Unie. Over pass-thru is al veel gezegd en geschreven. Kort gezegd is de informatie voor alle merken voorhanden, maar zijn de processen om er aan te komen bij de meeste fabrikanten erg omslachtig. Een aantal bedrijven heeft zich verdiept in enkele mer-

Naamloos-13 12

A d p b m R V

Een universeel beschikt in theorie over dezelfde data als dealers. ken. Zo biedt 2ndbit via opleider Auto Niveau trainingen aan voor pass-thru bij Opel en Volkswagen. In het geval van Opel blijkt het systeem prima te werken en betaalbaar te zijn. Dat van Volkswagen werpt een groot aantal barrières op voor het universele autobedrijf. Ook diagnosespecialist DTS in Lopik heeft van een aantal merken uitgezocht hoe je bij hun technische data en software komt. Eigenaren Wim en Willem Sluijs kregen het onlangs voor elkaar om toegang te krijgen tot Volvo’s Vidawebsite en voor Volkswagen hebben ze goede hoop om hetzelfde te bereiken. “Het kost je ongeveer twaalf uur werk om alleen een account aan te maken voor Vida. Om daadwerkelijk toegang te krijgen tot de data en software te kunnen downloaden moet je op en neer tussen vier of vijf verschillende websites zonder dat dit ergens aangegeven staat. Het moet echt je hobby zijn om hier aan te beginnen”, zegt Willem Sluijs. “We overwegen om per merk een tutorial te maken die autobedrijven kunnen gebruiken. Pass-thru zelf stelt niet veel

voor, een kwestie van aansluiten, wat gegevens invoeren en aanklikken. Verder zijn er per merk wat zaken waar je op moet letten. Zo mag bij BMW en Renault bijvoorbeeld de accuspanning niet zakken. De toegang tot de merksites is het probleem.” Pass-thru kost dus veel tijd, je heb er geschikte apparatuur voor nodig (zie het overzicht vanaf pagina 17) en kan duur uitpakken. Het voordeel is wel dat je als autobedrijf volledig onafhankelijk bent en alle diagnosewerkzaamheden zelf uit kunt voeren.

Zelf doen optie 2: Merkspecifieke apparatuur Autobedrijven die zelf willen programmeren en updaten, maar zich niet willen verdiepen in passthru, kunnen kiezen voor apparatuur van bijvoorbeeld Autologic. De Britse aanbieder is inmiddels van zijn losse merkpakketten afgestapt en biedt nu een apparaat en abonnement voor meerdere Europese automerken. Op last van autofabrikanten is

04-12-15 14:22

DOSSIER DIAGNOSE

Investeren in kwaliteit kost geld, niet investeren in kwaliteit kost kapitalen!

BEL VOOR ADVIES HEFFEN

Combinatie van zelf doen en uitbesteden Diagnose op afstand

Autologic wel gestopt met het zelf binnenhalen en doorgeven van software-updates via pass-thru. In plaats daarvan begeleidt het bedrijf gebruikers nu bij pass-thru. Pass-thru via Autologic is op dit moment alleen beschikbaar voor de PSA-merken, Renault en Dacia, BMW Group, Mercedes Benz, de VAG-merken, Jaguar/Land Rover en Volvo.

Diagnose op afstand is ook een optie. Hierbij blijft de auto in je eigen werkplaats, maar kan een specialist op afstand via een interface meekijken in de auto. Onder andere Jifeline is hier actief mee bezig. In het geval van Jifeline schaft het autobedrijf eenmalig de interface aan voor een bedrag van circa 300 euro. Daarna betaalt het een vaste – niet nader genoemde – fee per dienst. Aan Jifeline zijn geen maandelijkse kosten of kosten voor updates verbonden. De meest voorkomende klussen voor deze helpdesk zijn sleutelprogrammeringen, trekhaakconfiguraties, het achterhalen van security codes en service interval resets. De winst voor het autobedrijf is niet alleen de tijd die wordt bespaard doordat de monteur ondertussen verder kan met een andere klus, maar ook dat gebrek aan kennis of apparatuur geen reden hoeft te zijn om klanten door te sturen naar de dealer of zelf hulp te zoeken in het merkkanaal. //

REMMENTEST

EMISSIE

WIELSERVICE

Digitaal onderhoudsboekje

Steeds meer autofabrikanten schakelen over van het papieren onderhoudsboekje naar een digitale variant. Net als in het papieren boekje worden hierin de uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden bijgehouden. Het digitale register wordt door de autofabrikant centraal bewaard en beheerd. Voordeel voor de autofabrikant is dat deze exact inzicht krijgt door wie de auto wanneer wordt onderhouden. Voor de autobezitter of potentiële koper biedt het digitale onderhoudsboekje vooral gemak en inzicht in kilometerstanden. Elke onderhoudsbeurt wordt immers door het merkkanaal vanaf de levering van de auto keurig geregistreerd. Net als bij de technische informatiewebsites van autofabrikanten is ook de toegang tot het digitale onderhoudsboekje niet bij alle merken even gemakkelijk. Net als eerder voor pass-thru heeft opleider 2ndBit een aantal handleidingen gemaakt waarin je de instructies kunt vinden die nodig zijn om snel een account aan te maken bij een autofabrikant en waarmee je vervolgens het digitale onderhoudsboekje kunt bijwerken.

ERKEND

TKD 09

AFTERSALES SERVICES

Vlasakker 11 3417 XT Montfoort T: 0348 - 477 000 • F: 0348 - 475 104 E: info@autec-vlt.nl • I: www.autec-vlt.nl

Naamloos-13 13

aut-adv. inversteer in kwaliteit 45x265 mm.indd 18-2-2015 1 11:26:01 04-12-15 14:22

MULTIFLEX Oog voor detail

Innovatie geperfectioneerd: Multidimensionale zijborstels, nu flexibeler dan ooit. Optimaal voertuigcontact met extra touch aan de achterzijde voor perfect wasresultaat bij ronde vormen en dakspoilers. WashTec - wereldwijd marktleider in autowasinstallaties.

DOSSIER DIAGNOSE / OPLEIDING

Training abs-, stuur- en stabiliteitssystemen

DE JUISTE ACTIE OP HET GOEDE MOMENT

Voert de auto de juiste actie uit op het verkeerde moment of de verkeerde actie op het juiste moment? Die vraag is volgens Auto Niveau-trainer Menno Verhorst het startpunt voor een snelle diagnose aan abs- en esp-systemen. TEKST EN BEELD: PAUL VAN DEN BOGAARD

iet iedereen slaagt vanavond”, zijn de onheilspellende woorden waarmee Menno Verhorst zijn diagnosetraining abs-, stuur-, en stabiliteitssystemen aftrapt. “Het is geen makkelijke training, des te meer is het papiertje straks waard.” Automotive bezocht een training van de Automotive Academy bij Auto Niveau in Amsterdam. Na de woorden van Verhorst staan alle elf de cursisten meteen op scherp. Het zijn allemaal ervaren monteurs van universele autobedrijven uit de regio die een doorlopend opleidingstraject volgen via hun Satorgrossier. Het middag- en avondvullende programma bestaat onder meer uit een theorieles van twee uur. Na de pauze mogen de cursisten hun opgestoken kennis botvieren op een aantal geprepareerde auto’s. De avond wordt daarna afgesloten met een bezoekje van de IBKI-examinator die meteen een afsluitende BKI-toets afneemt.”

Hall of fame Omdat de werking van systemen als abs en esp voor een groot deel afhangt van sensoren, worden eerst de verschillen tussen een Hall-sensor en de met uitsterven bedreigde inductieve sensor behandeld. Hoe sluit je de scope of multimeter aan en hoe lees je de meting. Waarom moet je bij een Hall-wielsensor het

‘Veel monteurs blijven hangen in de tester.’ wiel heel langzaam laten draaien tijdens de meting en bij een inductieve sensor juist heel snel om überhaupt iets te kunnen meten bijvoorbeeld. Verder wordt er veel systeemkennis behandeld. Welke sensor dient waarvoor? en hoe werken de verschillende kleppen en pompen in een remcircuit met abs? zijn vragen die beantwoord moeten worden. Om te kunnen achterhalen waarom een systeem niet werkt, moet je immers eerst weten hoe het wel hoort te werken.

Actuator of sensor Daarna is het tijd voor de praktijk. Een Peugeot 207 met een brandend abs-lampje, een in de slip geraakte Seat Ibiza met trillend rempedaal, een zwaar sturende Citroen C3 en een Volks-

15 > Gewapend met een KTS, multimeter en scope gaan de cursisten vier probleemgevallen te lijf. wagen Polo met een brandend dashboardlampje staan klaar in de werkplaats. Gewapend met een Bosch KTS 570, een multimeter en een scope krijgen de monteurs 40 minuten per auto om de storing te vinden. De klachtomschrijving is in de meeste gevallen vaag te noemen. Iedereen start zoals het hoort met het uitlezen van foutcodes. Monteurs blijven volgens Verhorst vaak te lang in dit proces hangen. Vooral als de codes zich niet laten wissen of helemaal niet in beeld komen. Onder andere bij dit soort systemen is zijn advies om zo snel mogelijk vast te stellen of er een actuator- of een sensorprobleem is. Hierbij zijn twee vragen van belang. Voert het systeem de juiste actie uit op het verkeerde moment? sensorprobleem. Bij de verkeerde actie op het juiste moment start de zoektocht bij de actuator. Het zijn de kleine weetjes die een groot verschil maken.//

Struikelblokken

• Geen vragen aan de klant stellen, een vage klacht maakt zoeken lastiger; • Blijven hangen in de testkast, foutcodes zeggen niet alles; • Geen conclusie durven trekken; • Wel meten, maar niet goed weten wat je met de waardes moet; • Bij een verkeerde meetwaarde, twijfelen aan de betrouwbaarheid van de meting in plaats van aan het onderdeel.

AUTOMOTIVE / 11 DECEMBER 2015 DEF-p15 AUW12 trainacadamy.indd 15

04-12-15 14:24

Ruilproducten uit voorraad leverbaar - Common rail pompen en verstuivers - Verdeler- en lijnpompen

DE sPECIALIsT IN BRANDsToFsYsTEmEN VoERTuIGsToRING DIAGNosE

Ruilproduct = topproduct Testen van: - Brandstofpompen - Verstuivers - Pompverstuivers - Benzine injectoren

TEsTEN, REVIsIE EN REPARATIE

Diagnose aan Voertuigen Voertuigtests in

testcabine

Roetfilter reiniging en inbouw Training aan technici

TEL.0341-467070 www.BuChLI.NL

BosCh - DELPhI - DENso - VDo - sTANADYNE - TEhAG - YANmAR

DIESEL SPECIALIST!

DIESEL SPECIALIST! HARRY

persluchtsnelkoppelingen

BANIS HARRY staat BANIS voor u staat klaar!

Veilig afkoppelen conform ARBO Lichtgewicht en krasvrij werken Lage drukval, hoge flow Geen spareparts verkrijgbaar, u krijgt gewoon 5 jaar garantie!

voor u klaar!

Wij beschikken over de modernste testbanken voor Wij beschikken over de modernste testbanken voor het testen, het testen, afstellen en reviseren van Bosch, afstellen en reviseren van Bosch, Delphi, Denso en VDO Delphi, Denso en VDO injectoren en pompen. injectoren en pompen. Grote voorraad ruilpompen en Grote voorraad ruilpompen en injectoren, injectoren, fabrieksruil en eigen revisie. fabrieksruil en eigen revisie.

TIE

VIJ

TIE

AAR GARAN FJ

R GARA JAA N

ASTS STAAL TV

Q Plus B.V. al 25 jaar Prevost importeur. Vraag naar de verkooppunten: tel 088-3355200 | www.qplus.nl ISO 4414 AAR GARAN NJ

IE NT

ARBO

JAAR GARA EN

ORION 6

28-9-2015 10:58:11

IEL OF

ORION PR

ORION P R

ARO 2

ILIGHEID VE

PEES PROFI E RO 1 ISO 6 50 B

1 ISO 6 50 C

ARO

Mobility Media 92 x130.indd 1

EURO 7.2/7.4

IEL OF

S OPEE PROFI UR

021

TIE

IGH VEIL EID

W NIEU

6 31

R GARAN JAA T IE

VIJ

G AAR ARANT FJ

TIE

BUSSUM Spiegeldwarsstraat 10, 035 - 691 11 46 BUSSUM Spiegeldwarsstraat 10,tel. tel. 035 - 691 11 46 HUIZEN Ambachtsweg 4-6, tel. 035 - 526 27 04 www.harrybanis.nl â&#x20AC;˘ info@harrybanis.nl ALMERE Markerkant 15-2, tel. 036 - 533 98 88 www.harrybanis.nl info@harrybanis.nl

RVS 316

RO ES

uitwisselbaar!

T ST VAS AAL 3 ST

RO E

Kiesvoor voorde dejuiste juistediagnose diagnoseen enreparatie! reparatie! Kies

DOSSIER DIAGNOSE / TESTEROVERZICHT

TESTBEELD

Model

Actia Multi-Diag XG Master (gegevens AD Equipment)

Autel MaxiSYS (gegevens Smeets Solutions)

Autocom CDP+ Cars (gegevens DiagnosES)

Eigen voorziening of laptop

Eigen voorziening

Laptop , tablet of pc

Traditiegetrouw staat in het dossier diagnose een overzicht van de belangrijkste in Nederland verkrijgbare diagnoseapparatuur. Met dertien testers is het overzicht verre van compleet. Per merk is één tester, meestal het topmodel, opgenomen.

Applicatielijst/voertuigdekkingslijst beschikbaar (ja/nee)?

Ja, in de software/op diagnosexl.nl

Wijze van updaten (dvd, Internet etc.)

Internet / dvd

Internet

Internet: automatische download

Update frequentie

12 keer per jaar

Wekelijkse updates

3 keer per j. + evt. bugfixes

Zijn er verplichte updates?

Ja, alleen het eerste jaar

Nee

Kosten verplichte update

€ 660

n.v.t.

Nederlandstalige software

Pass Thru ready

Nee

Stroomvoorziening (accu / OBD / extern)

Accu / adapter

Accu / OBD / extern

OBD, extern

Interface: EOBD Bluetooth

Multimeter

Optioneel

Ja (4-kanaals)

Nee

Oscilloscoop

Optioneel

Nee

Een uitgebreide lijst is te vinden op de website van Automotive, maar alleen te raadplegen door abonnees. Vrijwel ieder merk levert naast een uitgebreide tester met eigen voorziening, VCI (voertuig communicatie interface) en kabelset, voor een fractie van de prijs ook een losse VCI en software voor op de eigen pc, tablet of laptop. Onder meer Bosch, Hella en Delphi hebben deze in het assortiment. Alleen software en een OBD-kabel of dongel worden ook door meerdere leveranciers (onder meer Actia en Hella) geleverd. Deze losse onderdelen zijn ook te vinden in het online overzicht.

Prijs en uitvoering

De informatie over de apparatuur is in november 2015 verstrekt door de Nederlandse leveranciers. Mocht uit eigen ervaring blijken dat zaken als leveringsomvang, prijzen, garantie en helpdesk in de praktijk niet overeen komen met hetgeen door leveranciers beloofd wordt, dan kunt u contact opnemen met de redactie van Automotive of de leveranciers zelf.

Service

Merkspecifiek

Universeel

Leveringsomvang basispakket

Koffer, tablet, Bluetooth VCI, koffer,

Koffer, VCI, tablet, OBD / EOBD kabel,

externe dvd-speler, software, voedings-

universele kabel, voedingsadapter,

VCI, koffer, USB kabel, BT-antenne, flight recorder

adapter, 16-pins OBD

software l, OBD 1 kabelset

Aanschafprijs basissysteem (netto tenzij anders vermeld)

€ 5.990

€ 1.709

€ 2.500

Kosten updates per jaar opvolgend (vanaf eerste jaar)

€ 660

n.v.t.

€ 690

Tester stopt na verlopen licentie (ja/nee)

Nee

Kosten extra kabelset

n.v.t.

Alle oude OBD 1-kabels meegeleverd

€ 1.095

Garantieperiode (in maanden)

15 / Levenslang bij doorlopend abonnement

Leasemogelijkheid (ja/nee)

Nee

Leaseprijs per maand

Afh. van leasetermijn

n.v.t.

Nederlandstalige handleiding

APK 2.0

Voldoet aan ISO-normen

Status EOBD (readiness test)

Trainingswijze handboek of cursus?

Handboek, helpdesk

Handboek en instructie ter plekke

Vervangend apparaat in geval van storing?

Levertijd vervangend apparaat?

48 uur

24 uur

Helpdesk?

Kosten helpdesk?

Geen

Bereikbaarheid helpdesk?

09.00 - 17.00 u

08.00 - 17.00 u

AUTOMOTIVE / 11 DECEMBER 2015 DEF-p16 AUW12 overzicht app-print2.indd 17

04-12-15 15:00

DOSSIER DIAGNOSE / TESTEROVERZICHT

Model

Bosch KTS 440 (gegevens NBT/Bosch)

DEC Superscan 3 (gegevens DiagnosES)

Delphi DS650E (gegevens Delphi Benelux)

Eigen voorziening of laptop

Eigen voorziening

laptop, tablet of pc

Eigen voorziening of tablet

Applicatielijst/voertuigdekkingslijst beschikbaar (ja/nee)?

Wijze van updaten (dvd, Internet etc.)

dvd en/of internet

Internet

dvd/Internet

Update frequentie (per jaar)

2-wekelijks via internet en 4-maandelijks via dvd

6 keer per jaar

3 keer per jaar

Zijn er verplichte updates?

Nee

Kosten verplichte update

Vanaf € 670 per jaar

n.v.t.

n.v.t

Nederlandstalige software

Pass Thru ready

Nee

Stroomvoorziening (accu / OBD / extern)

Accu / OBD / extern

OBD, extern

OBD

Interface: EOBD Bluetooth

Multimeter

Ja (2-kanaals)

Nee

Optioneel

Oscilloscoop

Nee

Nee, wel CAN Bus analyser

Optioneel

Merkspecifiek

Universeel

Leveringsomvang basispakket

Koffer, KTS 540 VCI, DCU 100 werkplaatstablet, OBD kabel, universele kabel, multimeter kabels, voedingsadapter, software

VCI, EOBD-kabel,usb-kabel, BT-antenne

Tablet, VCI, software, Bluetooth-dongle, beveiligingsdongle en koffer

Aanschafprijs basissysteem (netto tenzij anders vermeld)

€ 4.950

€ 2.150

€ 6.274

Kosten updates per jaar opvolgend (vanaf eerste jaar)

Vanaf € 670r

Vanaf € 520

€ 699

Tester stopt na verlopen licentie (ja/nee)

Nee

Kosten extra kabelset

Losse voertuigspecifieke kabels ca. € 50 per stuk

€ 200

Vanaf € 62

Garantieperiode (in maanden)

Leasemogelijkheid (ja/nee)

Nee

Leaseprijs per maand

n.v.t.

Nederlandstalige handleiding

n.v.t.

APK 2.0

Voldoet aan ISO-normen

Status EOBD (readiness test)

Trainingswijze handboek of cursus?

Cursus + handboek

Instructie ter plekke

Handboek/cursus

Vervangend apparaat in geval van storing?

Levertijd vervangend apparaat?

24 uur

Helpdesk?

Ja, bij geldige softwarelicentie

Kosten helpdesk?

€ 0,80/min

Geen

Bereikbaarheid helpdesk?

09.00 - 17.00 u

08.00 - 17.00 u

08.30-17.00 u

Prijs en uitvoering

Service

5 DEF-p16 AUW12 overzicht app-print2.indd 18

04-12-15 15:00

Foxwell GT80 Plus (gegevens DiagnosES)

G-Scan2 (gegevens AA Equipment)

Hanatech Multiscan (gegevens DiagnosES)

Hella Gutmann Mega macs 66

Launch X-431 Pro3 (gegevens AA Equipment)

Eigen voorziening

Tablet

Nee

Internet

Alleen via internet

Internet

Alleen via internet

12 keer per jaar

3 keer per jaar

2 tot 3 keer per maand

2 keer per jaar

Dagelijks

Nee

Afhankelijk van contract, 1 of 3 jaar

Nee

n.v.t.

€ 595

n.v.t.

Inbegrepen in licentie

€ 660,00

Nee

Deels

Nee

Accu / OBD / Extern

Accu en OBD

OBD / Extern

Accu /OBD

Accu en OBD

n.v.t.

Nee

Optioneel

Nee

Optioneel

Nee

Universeel

Universeel Tester, OBD-stekker, 12 verloopstekkers, externe voeding, koffer

VCI tester en 16-pins OBD

Tester, OBD-stekker, externe voeding, USB-kabel, Host Pro (voor updates)

Tester, batterij-pack, netvoering, diagnosemodule, ST2-kabel met OBD/CARBstekker , Air Macs Base voor draadloos printen.

VCI tablet en 16-pins OBD

€ 2.150

€ 3.295 zonder kabelset; € 3.545 incl. kabelset

€ 1.995

Vanaf € 7.799 inclusief 1 jaar licentie

€ 2.250

€ 595

€ 440

Geen

€ 660

Nee

Inclusief

€ 255 (Aziatische merken) tot € 1.000 (alle merken)

Tussen € 96 en € 139

Inclusief

Nee

n.v.t.

Afhankelijk van leasetermijn

n.v.t.

Afh. van leasetermijn

Nee

Handleiding en instructie ter plekke

Nee

Handboek en instructie ter plekke

Gebruikerstraining

Nee

24 uur

N.B.

24 uur

Geen

Inbegrepen in licentie

Geen

08.00 - 17.00 u

09.00 - 17.00 u

08.00 - 17.00 u

08:00 - 17:00 u

09.00 - 17.00 u

AUTOMOTIVE / 11 DECEMBER 2015 DEF-p16 AUW12 overzicht app-print2.indd 19

04-12-15 15:00

DOSSIER DIAGNOSE / TESTEROVERZICHT

Model

Snap-on Modis Ultra (gegevens Snap-on)

Texa Axone 4 Mini + Navigator Nano (gegevens Explora)

Würth WoW! iQ150 + Snooper

Eigen voorziening of laptop

Eigen voorziening

Applicatielijst/voertuigdekkingslijst beschikbaar (ja/nee)?

Ja, via website

Wijze van updaten (dvd, Internet etc.)

CF-kaart en service update via internet

Internet

dvd / Internet

Update frequentie (per jaar)

2 keer per jaar

4-5 keer per jaar

wekelijks

Zijn er verplichte updates?

Nee

Ja, alleen het eerste jaar

Kosten verplichte update

n.v.t.

Vanaf € 40 per maand

Nederlandstalige software

Pass Thru ready

Nee

Ja, optioneel

Stroomvoorziening (accu / OBD / extern)

Accu / OBD / 220 Volt netstroomlader

EOBD, pre-OBD, OBD, uitbreidbaar naar accu, auto-aansteker

Accu / EOBD

Interface: EOBD Bluetooth

Nee

Ja via Bluetooth, d.m.v. Texa Navigator Nano

Multimeter

Nee

Optioneel

Oscilloscoop

Optioneel

Merkspecifiek

Universeel

Universeel, auto en lichte bedrijfswagens

Universeel

Leveringsomvang basispakket

Tester, koffer met OBD 16-pins kabel, USB-kabel, 220 Volt voeding, instructie-cd en helpdesk registratiekaart

Tester, software IDC4PM, SD kaart + lezer, Navigator Nano, uit te breiden d.m.v. apps, OBD dongel

VCI, 10’’ werkplaats tablet PC, EOBD-kabel 16-pin, USB-kabel, voedingskabel, software fvd, koffer, micro-SD kaart, flight recorder, Bluetooth dongel

Aanschafprijs basissysteem (netto tenzij anders vermeld)

€ 4.450

€ 3.250

€ 2.250

Kosten updates per jaar opvolgend (vanaf eerste jaar)

Niet verplichte updates € 599 per keer

€ 650

Vanaf € 40 per maand

Tester stopt na verlopen licentie (ja/nee)

Nee

Kosten extra kabelset

€ 549 voor voertuigen van voor 2001

Voedingskabelset € 235, EU kabels € 785, set lichte bedrijfswagens € 315

vanaf € 500

Garantieperiode (in maanden)

Leasemogelijkheid (ja/nee)

Leaseprijs per maand

€ 119 met een looptijd van 48 maanden

Op aanvraag, zowel financieel als operationeel

afhankelijk van looptijd vanaf € 57 p/mnd

Nederlandstalige handleiding

APK 2.0

Nee

Voldoet aan ISO-normen

Status EOBD (readiness test)

Trainingswijze handboek of cursus?

1 dag cursus in diagnose center en Handboek

cursus

Internet, handboek, cursus

Vervangend apparaat in geval van storing?

Via de dealer

Levertijd vervangend apparaat?

24 uur

48 uur

Helpdesk?

Kosten helpdesk?

60 minuten gratis bij de unit

€ 96 per jaar

Geen

Bereikbaarheid helpdesk?

09.00 - 16.30 u

08.30 - 17.00 u

08.00 - 17.00 u

Prijs en uitvoering

Service

C0pyright Automotive. Hoewel dit overzicht door de redactie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld, kunnen er geen rechten aan worden o ntleend. Voor vragen of opmerkingen,mail de redactie: redactie@mobilitymedia.nl

e Het volledig je d n vi t ch zi over ve op Automoti l n s. werkplaat

5 DEF-p16 AUW12 overzicht app-print2.indd 20

04-12-15 15:00

dé marktplaats voor universeel vakmanschap!

45 zwart

50 magenta + 100 Yellow

AANDRIJFTECHNIEK Ronald Morien - Wieuwerd AEP Eindhoven - Eindhoven Autrans Transmissions - Lunteren Autrans Transmissions - Tilburg Turbo's Hoet - Hoevelaken Harry Banis - Bussum Jari Techniek - Hoogeveen Veltink - Vroomshoop ONDERSTELTECHNIEK Hydroline Powersteering - Zeewolde JS Automotive - Westerbork VOERTUIG ELECTRONICA AEP Eindhoven - Eindhoven ATM-Chiptuning - Eemnes Auto Center Margraten - Margraten Garage Jansen - Hoogeveen CarXpert JB Auto's - Niebert AUTOEXCELLENT Jos Bouw - Nijkerk GMTO - Broek op Langedijk Harry Banis - Bussum Jari Techniek - Hoogeveen Revon - Hillegom CarXpert Zuur - Zuidwolde VEILIGHEIDS- EN COMFORTSYSTEMEN Jari Techniek - Hoogeveen Revon - Hillegom

De juiste impuls

www.diagnosexpert.nl DiagnoseXpertAdv2015-11-25__30_met leden

MERKENSPECIALIST PSTG - Huizen Porsche AUTOEXCELLENT Strijker - Westerbork Renault CarXpert Sikkema - Twijzelerheide BMW Garage Jansen - Hoogeveen Mercedes / VAG Ronald Morien - Wieuwerd VW Autoservice Alteveer Peugeot / Citroën

25_11_2015

Excellente diagnoseapparatuur ORIGINELE BOSCH RUITENWISSERS IN NAGENOEG ALLE MATEN LEVERBAAR!

Verbetert verbruik, vermogen & uitstoot

Bij de eerste bestelling geen verzendkosten!

Turboreiniger & Vermogenhersteller

Bosch Eco (haakaansluiting) per 10 stuks in een overdoos

TrueCode:

Sleutel programmering mogelijk gemaakt.

www.turboreiniger.nl www.diagnosexl.nl www.diagnoses.biz

Diagnoses 0595 854444 info@diagnosexl.nl Nieuw in Nederland:

r oo

it v js! lite pri wa k rpe p e o T ch ns ee

Maat

Artikelnummer

Prijs per stuk

400 U

3 397 004 579

€ 3,50

450 U

3 397 004 581

€ 3,62

480 U

3 397 004 582

€ 3,84

500 U

3 397 004 583

€ 4,08

530 U

3 397 004 584

€ 4,22

550 U

3 397 004 585

€ 4,40

600 U

3 397 004 586

€ 4,64

650 U

3 397 004 587

€ 5,42

WWW.EVOTEK.NL Evotek | Argonstraat 7a | 2718 SM Zoetermeer | 079 361 54 02

DOSSIER DIAGNOSE / TEST DE TESTER

Deel 1: Delphi DS650E aan de tand gevoeld

VEELKUNNER MET VERBETERPUNTJES

In het Test de Tester-project van Autodiagnose.eu en Automotive Werkplaats voelt een team van specialisten de belangrijkste diagnoseapparatuur aan de tand. In deze eerste editie: de bevindingen van vier panelleden over de Delphi DS650E.

e DS650E van Delphi komt officieel pas volgend jaar op de markt, maar werd nu al door een deel van het testpanel getest op 26 verschillende auto’s. De DS650E is het topmodel uit een vier apparaten tellende reeks diagnosetesters van Delphi. In de zwarte kunststof koffer zit onder meer een speciaal voor de werkplaats ontworpen tablet met een rubberen behuizing, een geïntegreerde handgreep en schokbestendig ‘Gorilla Glass’. De DS650E is inmiddels getest door universele garagist Selman Aypay, Bosch Car Service-monteur Iwan Kennis

en diagnose-expert Anton van der Linden. Daarnaast mocht hij mee op pad met wegenwachters Remko Kalbfleisch en Maarten Peters. De oudste auto waar de tester op werd uitgeprobeerd was een Volkswagen Golf III uit 1997, de nieuwste een Opel Astra uit 2011. // Kijk voor de volledige leveringsomvang van de Delphi DS650E in het specificatieoverzicht op pagina 17 tot en met 20 of op Automotive-Werkplaats.nl.

Het oordeel van Selman Aypay (eigenaar Garage Aypay)

Getest op: Volkswagen Golf III, IV en VI, een Ford Ka, een Mitsubishi Spacewagon, een Audi TT, een Mercedes Benz C200 (w203), C63 AMG, een Honda Civic Hybrid, een Opel Zafira, Insignia en Vivaro. Aypay plugde de Delphi DS65E in op maar liefst twaalf verschillende auto’s. Alle gewenste regeleenheden kon hij bij de genoemde auto’s benaderen. “Bij de Audi TT viel het op dat de Delphi een diepgang had die vergelijkbaar was met het merkspecifieke apparaat VCDS.” Verder kon hij met de Delphi het accupakket van de Honda Civic Hybrid uitlezen en de Easytronic gerobotiseerde bak in de Opel Zafira benaderen. Bij het programmeren en coderen van onderdelen liep Selman wel tegen een aantal beperkingen aan. Zo probeerde hij bij een Mercedes Benz C63 AMG uit 2008 een centrale elektronica-regeleenheid uit 2010 te coderen, maar dat lukte niet bij deze tester. Het lukte wel om in deze Mercedes diverse regeleenheden volwaardig (foutgeheugens, live-data, actuatoren) te benaderen.

-G eeft de locatie van de EOBD stekker in het voertuig weer; - De flightrecorder.

-D e opstart/afsluitsnelheid; -H et ontbreken van programmeerfuncties voor een aantal veelvoorkomende onderdelen zoals CEM-modules, BMW FRM-modules en sleutelkaarten van Renault.

AUTOMOTIVE / 11 DECEMBER 2015 Naamloos-23 23

04-12-15 16:21

DOSSIER DIAGNOSE / TEST DE TESTER

Het oordeel van Maarten Peters (ANWB Wegenwacht)

Getest op: Ford Transit, een Seat Ibiza en een Citroën Xsara Picasso. Volgens Peters is de Delphi een fijne tester en makkelijk in gebruik. Langs de weg testte hij hem uit op drie auto’s. Hij benaderde er onder meer de regeleenheden van de motor, de airbag, het abs- en esp-systeem, de verwarming en de comfortsystemen mee. Het uitlezen van de foutcodes ging volgens Maarten vlekkeloos. “De codes zelf zouden wel wat duidelijker omschreven mogen worden in het foutcodegeheugen. Bij de Citroën worden vaak worden alleen de eigen codes van de autofabrikant weergegeven in plaats van de algemene P000-codes. Maar de omschrijving daarvan is wel duidelijk.” Voor de meetwaarden werden dezelfde regeleenheden benaderd, hierbij viel op dat er geen toelichting van deze waarden beschikbaar was om te achterhalen in hoeverre deze afwijken van de normale waarden. Volgens Maarten is deze tester zeer geschikt voor het soort werkzaamheden dat hij als wegenwachter uitvoert. Hij zou hem zeker aanbevelen bij anderen.

- Bedieningsgemak; -H elpdesk biedt goede ondersteuning.

-O mschrijving foutcodes; -G een toelichting meetwaarden.

+ [k H V A k h A G n te le 6 g k s v o + [a +

Het oordeel van Iwan Kennis (diagnosetechnicus, Autobedrijf Wout Bouwman)

Getest op: Ford Mondeo (2x) Lexus IS 300 en een Opel Astra. Iwan gebruikte de Delphi voor het uitlezen van foutcodes en het benaderen van actuatoren op vier auto’s. Over de bediening en de menustructuur is hij lovend. Maar liefst zeven keer vinkte hij ‘uitstekend’ aan. Voor het bedrijf waar hij zelf werkt vindt Iwan deze tester alleen geschikt voor algemene werkzaamheden en hij zou hem daarom zelf niet kopen. Aan anderen beveelt hij dit apparaat wel aan. “Specifieke dingen zoals software updates en specifieke coderingen kunnen niet met deze tester. Dit zijn werkzaamheden die ik vaak doe. Daarom is de tester niet geschikt voor mij. Het is echter wel een tester met veel mogelijkheden en makkelijke bediening. Vandaar dat ik denk dat veel bedrijven hier heel goed mee kunnen werken. Het is een testkast met brede dekking”.

Het oordeel van Remko Kalbfleisch (ANWB Wegenwacht)

Getest op: Ford Ka, een Renault Twingo, Kango en Megane, een VW Transporter T5, een Volvo V70 en een Opel Astra J. Als wegenwachter komt Remko Kalbfleisch in aanraking met auto’s van alle leeftijden. Hij gebruikt een tester voor bijna iedere auto die klachten heeft als inhouden, afslaan of brandende storingslampjes. Met de Delphi DS650E nam hij zes auto’s onder handen. Remko testte onder meer de functie ‘foutgeheugen bevragen'. Bij de Renault Megane uit 2003 was de storing van een defecte bobine niet vindbaar. Bij de overige auto’s was de gewenste regeleenheid wel benaderbaar en voldeed de tester aan de verwachtingen. Daarnaast heeft Remko geprobeerd om met de Delphi de sleutels (startblokkering) van een Renault Kangoo uit 2001 in te leren en geprobeerd een actuatortest uit te voeren via de motorregeleenheid van een Volvo V70 uit 2010. Dit was niet mogelijk met de Delphi. De automatische selectie en herkenning van voertuigen is volgens Remko erg handig, maar werkt niet altijd. - Degelijk; - Afleesbaarheid scherm, ook in het donker; - Opstart en afsluitsnelheid;

Naamloos-20 24

+ -H et bedieningsgemak; -D e bluetooth verbinding.

-K an geen sleutels coderen; -K an geen software updates uitvoeren.

Reactie Delphi: Als minpunt van de Delphi DS650E wordt onder meer genoemd dat hij geen toelichting geeft bij meetwaarden. Dit om vast te kunnen stellen of en in welke mate ze afwijken van de normale waarden. Richard van Walstein van Delphi laat weten dat bij een jaarlicentie de technische informatie van Haynes Pro zit inbegrepen. Hier staan onder meer de juiste normale meetwaardes in. Verder zou de DS650E geen sleutels kunnen programmeren. “Het ligt er aan om welk model en type auto het gaat.” Verder heeft Delphi voor softwareupdates (Pass Thru/Euro5) een aparte VCI, zodat het diagnoseapparaat ondertussen voor andere klussen gebruikt kan worden.

-K an niet met alle merken even goed overweg; -N iet alle merken zijn goed uit te lezen.

04-12-15 14:55

Vind ons op Facebook onder: www.facebook.com/snaponbenelux

NIEUW

DE SNELSTE DIAGNOSE FAMILIE VAN DE BENELUX IS CONSTANT IN BEWEGING!

Bekijk de video

SNAP-ON SOFTWARE UPDATE 15.4

IS NU UIT, VRAAG UW DEALER OM MEER INFORMATIE

Snap-on diagnose center

95 jaar innovatie

De Snap-on acculader PLUS

W U E

De nieuwe generatie accu-systeemtesters van Snap-on

+ Toolstorage + Powertools + Hand tools + Diagnostic equipment + Shop equipment + Specialty tools +

www.snap-on.eu

DOSSIER DIAGNOSE / IN DE WERKPLAATS

Diagnose Service Noord groeit door specialisme

“

DE LASTIGSTE STORINGEN ZIJN DE LEUKSTE

k e v d l p g g p o t d o a s a c l n d e e z

Arjen Hofstra en Mark Wiersma zijn de drijvende krachten achter Diagnose Service Noord. Vanwege de toenemende vraag naar hun diagnosespecialisme is het bedrijf onlangs vanuit Burgum naar een groter bedrijfspand in Drachten verhuisd.

TEKST: BAS SNIJDER, BEELD: JAN BUWALDA

DE KENGETALLEN DIAGNOSE SERVICE NOORD // AANTAL MEDEWERKERS: 2 // AANTAL HEFBRUGGEN: 3 // AANTAL DOORGANGEN PER JAAR: 1.300-1.500 // OPPERVLAK WERKPLAATS TOTAAL: 400 M

Naamloos-15 26

04-12-15 14:28

D r “ a “ a w a o s M m E k u p e a r e t d i i B e v t

500 //

DOSSIER DIAGNOSE

“

il je een medium of een soft tandenborstel?”, vraagt Mark Wiersma terwijl Arjen Hofstra onder de motorkap van een Renault Safrane kijkt. De opmerkelijke vraag blijkt niet ingegeven door extreme persoonlijke hygiëne: de tandenborstel is nodig voor het schoonmaken van een printplaat. “Op basis van de storingscode kwam ik bij de ABS-computer terecht”, licht Hofstra toe. “In het verleden heeft iemand aan de printplaat gesoldeerd, maar dat is niet grondig genoeg gedaan. Ik doe het opnieuw en maak eerst de contacten goed schoon. Vandaar die tandenborstel.” In de werkplaats van Diagnose Service Noord wordt geen hulpmiddel onbenut gelaten bij het opsporen en verhelpen van autotechnische problemen. Storingen zoeken vinden de twee diagnosetechnici het mooiste wat er is. “Soms zijn we uren of dagen bezig, maar als een storing opgelost is, geeft dat altijd een goed gevoel”, zegt Wiersma. Het bedrijf is aangesloten bij Diagnose Centrum, het landelijke netwerk van automotive diagnosespecialisten. “We hebben intensief contact met de andere leden en raadplegen dagelijks de landelijke databank met storingen. De samenwerking binnen Diagnose Centrum is perfect: als wij iets niet weten, dan weet een ander het, en andersom. Zo helpen we elkaar. Ook komen we regelmatig bij elkaar om te sparren en te oefenen. Dan gaan we lekker een dagje storingen zoeken.”

Hooggespecialiseerd De toenemende vraag naar diagnoses was een belangrijke redenen voor de verhuizing van Burgum naar Drachten. “We zitten hier middenin onze belangrijkste doelgroep, autobedrijven. En we hebben meer ruimte”, aldus Hofstra. “Bij storingen met een langere doorlooptijd is het handig als een auto op dezelfde plek kan blijven staan. In de oude werkplaats was dat lastig.” Naast hoofdactiviteit storingdiagnose biedt Diagnose Service Noord op kleine schaal onderhoud, reparatie en aircoservice aan. Een bijzonder specialisme zijn de MG-F en MG-TF. “We hebben allebei bij MG Rover gewerkt en hebben veel ervaring met deze modellen”, zegt Wiersma. Helaas voor de eigenaren zijn de Engelse sportauto’s nogal onderhoudsgevoelig. “Er mankeert weleens iets aan”, zegt Wiersma met gevoel voor understatement. “De koppakkingen zijn een bekend zwak punt en daar blijft het niet bij.” Opvallend genoeg is de elektronica wel betrouwbaar. Helaas geldt dat niet voor alle automerken en -modellen. Net als schadeherstel, ruitreparatie en uitlijnen groeit diagnose meer en meer uit tot een hooggespecialiseerd vakgebied. “Er ontstaat een tweedeling in de markt. Sommige autobedrijven pakken diagnose zelf op, anderen besteden het uit.” Uitbesteden is vaak een bewuste keuze; een diagnose laat zich lastiger inplannen dan een onderhoudsbeurt of bandenwissel. Bovendien vraagt diagnose forse investeringen in opleiding en equipment. “Een universele diagnosetester is handig voor het uitlezen van standaard storingscodes. Voor grotere werkzaamheden, zoals het testen van actuatoren, het

Naamloos-24 27

Arjen Hofstra (links op foto)

bouwjaar 1986 opleiding eerste autotechnicus, diagnosetechnicus loopbaan MG Rover-dealer, Rover/Land Rover-specialist, div. universele autobedrijven thuis samenwonend

Mark Wiersma

bouwjaar 1972 opleiding eerste autotechnicus, apk-keurmeester, elektrotechniek loopbaan MG Rover-dealer, Renault-dealer, Mercedes-Benz-dealer, div. universele autobedrijven thuis samenwonend

initialiseren van remmen en het programmeren van sleutels of elektronicamodules, loop je vrij snel tegen de beperkingen van zo’n universeel apparaat aan. Dan kan je bijna niet meer om merkspecifieke testers heen, en die zijn duurder.” Hofstra en Wiersma werken met een uitgebreid arsenaal aan testers, waaronder een Autocom CDP+, een Dec Superscan en apparatuur van Abritus, Delphi, Launch, Snap-on, Opcom en VCDS (Vagcom), aangevuld met verschillende dealertesters en een vierkanaals Picoscope. Ook aircoservice-equipment en een rookgasgenerator, voor het opsporen van lekkages en EGR-problemen, zijn present. “We willen zo veel mogelijk zelf doen”, verklaart Hofstra het ruime assortiment. “En omdat we Launch- en INGEZONDEN MEDEDELING

04-12-15 16:22

DOSSIER DIAGNOSE / IN DE WERKPLAATS

28 Autocom-leveranciers AA Equipment en Delphi vertegenwoordigen, is het handig dat we meerdere apparaten aan klanten kunnen demonstreren. Maar we vinden het ook gewoon leuk. Van diagnosetesters heb je er nooit genoeg.” Hofstra en Wiersma werken intensief met een Picoscope. Het vergt veel oefening en ervaring om er goed mee te leren werken, maar als je het eenmaal onder de knie hebt, bespaart dat volgens Hofstra veel tijd. “Een compressiemeting aan een V6 dieselmotor duurt een halve dag. Met een scope kan dat in een paar minuten. Met een speciale drukmeter kunnen we snel mechanische problemen zoals compressieverlies, een lekkende verstuiver of een verstopte katalysator opsporen, puur door naar de signalen te kijken.”

Vaste procedures In de werkplaats werken de twee volgens een vast stramien. Hofstra: “De meeste auto’s die binnenkomen zijn al door anderen bekeken en die hebben de oorzaak van het probleem niet gevonden. We beginnen altijd met een inventarisatie van de klachten bij de klant. Ook willen we weten of er onderdelen zijn vervangen. Vervolgens lezen we de foutcodes uit, slaan die op en wissen het storingsgeheugen. “We controleren eerst of een storingscode voorkomt in de database van Diagnose Centrum. Bij veel voorkomende storingen hebben we dan meteen een lijst met mogelijke oorzaken bij de hand.” Zaligmakend is de database niet, want dezelfde foutcode kan verschillende oorzaken hebben. Vaak is nader onderzoek nodig. “Een lambdastoring kan liggen aan een probleem met de voeding, maar ook aan een probleem met het verwarmings-

Naamloos-15 28

element. Dat verschil zie je niet altijd aan de foutcode.” Voor elke auto die binnenkomt, worden de storingscodes en diagnosehandelingen in een logboek vastgelegd. “Zo weten we later precies wat we allemaal hebben gedaan. Dat is ook handig als een auto terugkomt.” Hoewel de oorzaken van storingen verschillen, zijn er wel duidelijke trends zichtbaar. Veel elektronische problemen ontstaan door vocht. “Door een verstopte waterafvoer ontstaat snel waterschade aan elektronica en computers. Oxidatie in stekkerverbindingen komt ook veel voor”, somt Wiersma op. Ook kostenbesparing beïnvloedt de betrouwbaarheid van elektronica. Omwille van gewichts- en kostenbesparing gebruiken autofabrikanten steeds dunnere kabelbomen. “Door een kleine knik of beschadiging breekt de binnenkabel en valt het signaal weg.” De twee genieten de twee het meeste van de storingen die zich pas na grondig meet- en zoekwerk gewonnen geven. “Iets oplossen met een software-update is geen uitdaging”, vindt Wiersma. “Storingen die het uiterste van onze vakkennis vragen, die vinden we het leukst.” //

> Wiersma: van diagnosetesters heb je er nooit genoeg.

Diagnose Service Noord is opgericht door Arjen Hofstra en Mark

Wiersma. De twee begonnen in 2012 voor zichzelf in het Friese Burgum. Naast hoofdactiviteit storingdiagnose verzorgen ze onderhoud, reparatie en aircoservice. Het bedrijf is aangesloten bij Diagnose Centrum en vertegenwoordigt het diagnoseassortiment van AA Equipment en Delphi. In november 2015 is het bedrijf naar Drachten verhuisd.

04-12-15 14:29

BIED UW KLANT HET ALTERNATIEF en profiteer tevens van de voordelen van het Requal Erkend Reparateur concept

Het productaanbod van Requal

Het voordelige en complete alternatief voor autoâ&#x20AC;&#x2122;s van vier jaar en ouder.

Uitstraling en ondersteuning Basispakket & aankleding op maat.

Regionale & landelijke consumentencampagnes Geheel verzorgd in overleg met u.

Online campagnes

Consumenten website ter verhoging van uw werkplaats omzet.

Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met Requal Parts: T: 073 - 7112861 | E: info@requal-parts.net | www.requal-parts.net

vwe

apk diensten

de zelf rijdende auto is dichterbij dan u denkt. de zelf verkopende niet.

Hoe haal je meer APK’s per dag? Meer keuringen per dag dus meer omzet voor de werkplaats. Dat is het belangrijkste voordeel van de APK-dienstverlening van VWE. De flexibele en overzichtelijke software voorkomt fouten en geeft je de mogelijkheid om de processen rond de APK-keuring volledig naar eigen wens in te richten. Meer weten? Benieuwd naar de voordelen voor jouw bedrijf? Lees meer op vwe.nl/apk of bel ons via 088 893 7020.

de vacaturesite voor de autobranche.

U kunt eenvoudig vacatures plaatsen en meer kandidaten bereiken door extra mogelijkheden om uw vacature te laten opvallen. Ga naar www.jobmotive.nl en profiteer van ons scherpe introductietarief. Specifiek bereik Dagelijks 2.000 werkzoekenden Telefonische helpdesk

VWE ontzorgt de voertuigbranche

Alle soorten functies en niveaus Gratis doorplaatsing naar diverse vaksites Meer dan 3.000 tevreden klanten

Supergeluidgedempte Zuigercompressor

SGC 550/300

GEZOCHT Ben jij die dynamische, zelfstandig ondernemer met kwaliteit en passie én ben je in voor een nieuwe benadering? Neem dan contact met ons op!

Specificaties: Slagvolume: 550 l/min. Effectief: 310 l/min. Aantal cillinders: 2 RPM: 605 Vermogen: 3kW/4Pk Ketel inhoud: 300L. max. druk: 10bar Geluidsniveau: 60dB(A)

EINDEJAARSACTIE: Eminent Niveaugestuurde Condensaftap incl. aansluitset Netto prijs € 100,00* *bij aanschaf van een SGC 550/300

+31(0)85 27 32 322 info@point-s.nl www.point-s.nl facebook.com/point-Sholland

Leading independent tyre dealer network

Creemers Compressors B.V. tel. 0412 -667999 info@creemers.nl www.creemers.nl

BLIK OP SCHADE

BLIJF RECHTLIJNIG Elke maand belicht een trainer van VOC in Automotive Werkplaats een actueel thema uit de schadewerkplaats. In deze editie vertelt trainer Pieter van der Beeke over de kalibratie van voertuigsystemen die in autoruiten zijn verwerkt.

eel moderne voertuigsystemen zijn weggewerkt in de autoruiten, waardoor ook ruitspecialisten steeds specialistischer kennis nodig hebben. Camerasystemen aan de voorruit zijn bijvoorbeeld essentieel voor het op de juiste wijze functioneren van systemen zoals de city brake (automatisch remmen bij lage snelheden), adaptive cruise control, verkeersbordherkenning en lane departure systemen. Autofabrikanten hebben voorschriften voor reparatie en kalibratie om er voor te zorgen dat deze camerasystemen ook na (ruit)herstel optimaal blijven werken. Zo schrijft Volvo bij reparaties aan de camera, de naar voren gerichte radar of de FSM (front sensing module) kalibratie voor. Bij Volvo verloopt deze kalibratie dynamisch: het systeem wordt via de diagnoseapparatuur in de kalibratiemodus gezet en tijdens

een proefrit wordt het FSM-systeem gekalibreerd. Deze handeling duurt twintig minuten tot een half uur. Bij Mazda moet het FSC-systeem (front sensing camera) worden gekalibreerd bij het vervangen van de frontcamera en bij het vervangen van een voor-

ruit. Deze kalibratie wordt stationair uitgevoerd: de hartlijn van het voertuig wordt in lengterichting bepaald. Vervolgens wordt een kalibratiebord op de in de technische documentatie vermelde afstand en hoogte voor het voertuig geplaatst. De camera kalibreert het systeem aan de hand van de cirkels op dit bord. De VAG-groep hanteert een vergelijkbare methode, maar in plaats van uit te gaan van de hartlijn van de auto wordt hier uitgegaan van de rijlijn; dat is de lijn waarover het voertuig zich voortbeweegt en die valt zelden precies samen met de hartlijn van het voertuig. Voor VW, Audi, Seat en Skoda geldt daarom dat er wordt gekalibreerd bij defecten aan het frontcamerasysteem of bij het vervangen van een voorruit, maar ook na het uitlijnen van het voertuig. Veel universele bedrijven gebruiken een universele kalibratietool, maar het volgen van de voorschriften van de fabrikant is zo mogelijk nog belangrijker dan de kwaliteit van die tool zelf. //

Deze rubriek wordt mogelijk gemaakt door:

ACCESSOIRES

KANS VOOR DE AFTERMARKET: SNELHEIDSBEGRENZER Onderdelenleverancier Dometic verwacht veel van een nieuw in het assortiment opgenomen systeem dat Eco2move heet. Het is een aftermarket snelheidsbegrenzer die niet alleen op snelheid, maar ook op toerental en vermogen en een aantal andere parameters is in te stellen. Dometic heeft sinds kort een nieuw aftermarket snelheidsbegrenzingsysteem in het assortiment

dat voor nieuwe omzet kan zorgen bij autobedrijven. Bijvoorbeeld door het aan te bieden bij bedrijven met een groot wagenpark. Inclusief montage adviseert Dometic om Eco2move voor 750 euro aan te bieden. Het belangrijkste verkoopargument is dat het systeem zichzelf terugverdient door de brandstofbesparing (tot 18 procent) en het voorkomen van motorschades. Hetzelfde apparaat is in een uitgeklede versie ook als cruise control te koop. Die versie hoeft niet te worden geprogrammeerd; het laden van de voertuigspecifieke software is voldoende. Het systeem bestaat uit een compact kastje, een aantal kabeltjes, software en een online ondersteuningsprogramma om alles in te stellen. Eco2move wordt al gebruikt in de bezorgwagens van Albert Heijn, die van de Deense Post en BCC. Inbouwen kost een ervaren monteur een klein uur. Het programmeren is met drie uur werk voor de

eerste auto redelijk arbeidsintensief. Dat komt omdat het systeem volledig op maat kan worden ingesteld; zo kan de maximale snelheid voor achteruitrijden worden geprogrammeerd, of voor het rijden met een aanhanger. Het systeem kan ook zo worden ingesteld dat er meer motorvermogen beschikbaar komt onder zware omstandigheden, zoals bergop rijden.

AUTOMOTIVE / 11 DECEMBER 2015 DEF-p31 AUW12 voc-dometic.indd 31

04-12-15 14:55

OP DE BRUG / FIAT 500X 1.4 MULTIAIR 16V

32 MEER FIAT, MINDER WERK Fiat heeft met de 500 een populaire compacte auto in het programma, eentje van legendarische afkomst. Daar moet meer mee mogelijk zijn, en dus borduurt het merk voort op het 500-succes. Bijvoorbeeld met de crossover 500X, een extra large 500. TEKST EN BEELD: MARK LITJENS

et getal 500 is een beetje apart in de naam van de Fiat 500X. Bij ‘cinquecento’ denk je toch in eerste instantie aan een lieftallige kleine Italiaan. De X is echter aardig uit de kluiten gewassen, net zoals eerder ook al de 500 Living mpv. De X is namelijk zo’n 68 cm langer, 17 cm breder en 11 cm hoger dan de X-loze 500. Veel delen de beide familieleden dan ook niet met elkaar. De 500X heeft meer gemeen met de Jeep Renegade, eveneens een product van Fiat Chrysler Automobiles. Dat is onderhuids misschien zo (beide auto’s hebben bijvoorbeeld dezelfde wielbasis), maar daarmee is alles gezegd. In de ‘look and feel’ van de X is geen spoortje Jeep te vinden. En omgekeerd. De 500X die wij naar de brug rijden, is voorzien van een 1.4 liter turbo multiair motorblok. Het multiairsysteem is een klepbedieningssysteem waarbij de luchttoevoer naar de verbrandingska-

mers wordt geregeld door elektro-hydraulische actuators op elke cilinder die het openen van de inlaatkleppen per arbeidsslag nauwkeurig regelen. Een gasklep is dus niet meer nodig, waardoor er een veel gerichtere verbranding ontstaat. Dit merk je goed, want de motor reageert snel en de auto remt minimaal af op de motor, waardoor je lekker kunt uitrollen. Volgens Fiat is het multiairblok krachtiger, zuiniger en schoner dan een vergelijkbare variant. Krachtig is hij zeker; in deze auto levert de motor 140 pk. Met dat vermogen slaan de voorwielen op de soms natte ondergrond al snel even door bij fel optrekken. En dat al in de stand ‘normaal’ van de ‘mood-selector’. Met een kleine draai aan deze rijmodi-knop selecteer je een sportieve stand (directer sturen, andere afstelling van esp en motormanagement, iets pittiger) of de all weather-modus, die bij nat of glad wegdek zorgt voor meer tractie. De motor is gekoppeld aan een handgeschakelde zesbak die in alle ratio’s is gesynchroniseerd, waardoor deze soepel schakelt. De koppeling wordt hydraulisch bediend.

Ook vierwielaandrijving De 140 pk motor drijft de voorwielen aan. Er zijn ook vierwielaangedreven versies van de 500X leverbaar, wat duidelijk zichtbaar is onder de auto: daar worden alle voorbereidingen op vierwielaandrijving standaard meegeleverd. Aan de onderkant is ook te zien dat Fiat heeft gekozen voor onafhankelijke McPherson wiel-

TECHNISCHE GEGEVENS FIAT 500X 1.4 MULTIAIR 16V 140 PK LOUNGE / nieuwprijs (euro): 26.595 / motortype: 4-cilinder turbo benzinemotor met multipoint injectie, enkele bovenliggende nokkenas (SOHC) / kleppen per cilinder: 4 / cilinderinhoud: 1.368 cc / verbruik (gem./fabrieksopgave): 6,0 l per 100 km / CO2-emissie: 139 gr per km / transmissie: handgeschakelde zesversnellingsbak/ max. vermogen: 103 kW/140 pk @ 5.000 tpm / max. koppel: 230 Nm @ 1.750 tpm.

DEF-p32 AUW12 op de brug.indd 32

o e h d v g h

04-12-15 14:58

Op bezoek bij de lezer

> De motor ligt ruim in zijn jasje en biedt genoeg werkplek; door het luchtfilter weg te halen is de distributieriem goed bereikbaar. Het vervangen van de knipperlichten is lastiger, dat gaat via een klepje in de wielkast. Ook onder de auto is meer dan voldoende ruimte om goed te kunnen werken.

ophanging voor- en achter. Dit zorgt voor voldoende comfort en een stabiele wegligging in bochten, wat een pré is in een wat hogere auto als deze. De vering is tweedelig: aan de onderzijde de demper, daarboven, ietwat weggewerkt in het koetswerk, de veren. Iets moeilijker te bereiken, mocht hier iets aan moeten gebeuren. Of er meer moeilijke punten aan te wijzen zijn, dat horen we in Rosmalen, waar we op bezoek gaan bij een lezer. //

Pal naast de open afritten van de A59, afslag Rosmalen, ligt Autobedrijf M. Vorstenbosch. De occasions in en rond de showroom trekken de aandacht, maar voor onderhoud en reparatie verwijst eigenaresse Monique Vorstenbosch haar klanten door naar de technische ruimte. Ooit onderdeel van het bedrijf, nu een ‘shop-in-shop’, geleid door Hans Poirters, die een brug en tijd vrij maakt om de Fiat aan een nadere inspectie te onderwerpen. “De reservoirs liggen allemaal in het zicht, zelfs de servicenippels voor de airco zijn goed bereikbaar. Daar is over nagedacht”, zo begint Hans zijn inspectie. Nagedacht is ook over de werkruimte in het algemeen. Die is ruim voldoende. “Schroef de afdekplaat weg en je hebt alles wat je voor een onderhoudsbeurt nodig hebt onder handbereik. Zelfs de distributieriem aan de rechterzijde. Luchtfilter weghalen, daarna de kappen van de riem en dan ligt hij vrij. Prima. Zeker niet meer werk dan normaal”, zo schat de technicus in. Achter de koplampen, in dit geval bi-xenonunits, is eveneens rekening gehouden met de mensen die het met een halogeeninstallatie moeten doen. “Je ziet tegenwoordig steeds vaker dat je voor het vervangen van een halogeenpitje de halve auto moet demonteren. Bij de Renault Modus bijvoorbeeld, mag de hele bumper eraf. Een lampje vervangen onderweg lukt dan niet meer. Bij de 500X is dat echter geen probleem. Hooguit is het vervangen van de knipperlichten ietwat lastig. Die zitten laag in de bumper en zijn bereikbaar via een klepje in de wielkast. Doe je ook niet graag langs de weg”, zegt Hans. Onder de auto valt op dat er naast de uitlaat nog een bak ruimte over is: genoeg voor een aandrijfas naar achter. Op de wielophanging zijn metalen plaatjes te zien die de voorbereiding op 4-wielaandrijving maskeren. Als cross-uitvoering is de 500X immers ook ‘terreinfähig’ leverbaar. “Wat ik belangrijker vind, is dat niet alles is bedekt met platen. Die zitten hier alleen op gevoelige plekken, bijvoorbeeld om de rem- en brandstofleidingen te beschermen en pal onder het blok. Maar die heb ik snel losgeschroefd en dan zie ik ook aan deze kant een vrijliggend blok. Een prettige auto om aan te werken, eentje die ik graag op de brug heb. Ik voorzie voor regulier onderhoud geen rare dingen. Ook prettig voor de eigenaar”, concludeert Hans Poirters.

FLATRATETIJDEN* / Luchtfilter: 12 min. / brandstoffilter: niet aanwezig / bougies: 24 min. / distributieriem: 159 min. / multiriem: 27 min. / interieurfilter: 15 min. / vervangen van koplamp: 120 min. / voorbumper vervangen: 117 min. / twee voorschokdempers vervangen: 87 min. *TIJD I.C.M. ONDERHOUDSBEURT.

AUTOMOTIVE / 11 DECEMBER 2015 DEF-p32 AUW12 op de brug.indd 33

04-12-15 14:58

TENSLOTTE

ONLINE

IN DE BRANCHE

Autobedrijf Thur Genderen via Facebook:

SCHADE STUWT OMZET

Tevreden klant neemt leuke taart mee bij de aflevering van zijn Polo!

Het afgelopen kwartaal is, voor het eerst sinds begin 2014, de omzet van autoservicebedrijven gestegen. Garagebedrijven, schadeherstellers en bandenservicebedrijven zagen in het derde kwartaal van dit jaar hun omzet met ruim 6 procent groeien ten opzichte van een jaar eerder. Dat blijkt uit de kwartaalmonitor autoen motorbranche van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Wel gingen er meer autoservicebedrijven failliet. Als mogelijke verklaring voor de omzetstijging noemt het CBS de stijging in het aantal schadecalculaties.

Schadeherstel Bos-Postema via Facebook:

Kom zaterdag allemaal naar onze werkplaats! Dan organiseren wij namelijk de ‘Lach Je Een Deuk Dag’. Wij geven dan een fikse korting op het herstellen van deuken zonder lakschade en iedereen krijgt een mooie rondleiding door ons bedrijf. RTL Nieuws via Twitter:

AGENDA

Nieuwe Pirelli-kalender: inspirerende vrouwen en weinig bloot.

COLOFON Automotive Werkplaats is een uitgave van Mobility Media bv, Naritaweg 14, 1043 BZ Amsterdam, Tel.: 020-5800966 UITGEVER Jelle Heidstra, jelle@mobilitymedia.nl REDACTIE Luberto van Buiten (hoofdredacteur), Bart Kuijpers (adjunct-hoofdredacteur), Paul van den Bogaard, Marieke Oosterom, Floor Vink, redactie@mobilitymedia.nl MEDEWERKERS Luc van Bussel, Mark Litjens, Diederik Plug, Asim Saglam, Bas Snijder, Jan Buwalda, Frank MÖll, Fotoburo Brabant, Jan van der Woning. ADVERTENTIES Marc Krijnen, Hafid Ouchan sales@mobilitymedia.nl, 020-5800975 TRAFFIC Sebastiaan Dekker,

Naamloos-16 34

STER VOOR B-KLASSE

NIEUWE OLIE

LUNCHROOM HUZEN

De Mercedes Benz B-klasse vertoont gemiddeld genomen de minste gebreken bij de periodieke autokeuring. De Chevrolet Spark de meeste. Dat blijkt uit het Tüv Report 2016 van de Duitse keuringsinstantie Tüv Süd. Het rapport is opgesteld op basis van zo’n 9 miljoen keuringen in Duitsland bij 233 verschillende voertuigtypen.

Er is een nieuwe smeermiddelenfabrikant neergestreken in Nederland. Het in 2011 opgerichte Lubrita – dat al een fabriek had in Rotterdam - heeft onlangs een kantoor geopend in Alkmaar om van daaruit de hele Europese markt te bedienen. Lubrita zoekt een distributeur voor de Nederlandse markt.

Universeel autobedrijf Erik Huzen uit Holten heeft een nieuwe invulling gevonden voor zijn leegstaande tankstationshop. Samen met horecagroothandel Sligro heeft het bedrijf er een lunchroom geopend, Plaza Holten. DGA Erik Huzen: “Het concept past perfect bij ons, gezien onze ligging. En we hebben nu een mooie wachtruimte.”

-> Omgaan met uw leerling, wat werkt en wat niet?, thema-avond voor leermeesters. Innovam Nieuwegein, 15 december.

-> Autotechnica, aftermarketvakbeurs voor de Benelux, Brussels Expo, 20-23 maart 2016

-> Autoprofessioneel & Schadeherstel Vakbeurs, aftermarketvakbeurs. Evenementenhal Gorinchem, 8-10 maart 2016.

-> Equipvak, vakbeurs voor de equipmentbranche. Expo Haarlemmermeer, 31 mei2 juni 2016.

traffic@mobilitymedia.nl ONTWERP Curve, Haarlem OPMAAK Che* Ontwerpstudio, Vleuten DRUK Mediacenter Rotterdam ABONNEMENTEN Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel 0900-2265263 (€0,10 p.m.). Abonneren via www.bladenbox.nl, opzeggingen uiterlijk 8 wkn voor afloop abonnementsperiode via www.aboland.nl ADRESWIJZIGING doorgeven op adreswikkel en aan Abonnementenland retourneren, of via www.aboland.nl ABONNEMENTSPRIJS €129,- (icm. Management, excl. 6% btw) per jaar, Buitenland €164- per jaar. Losse nummers €16,-, Meerdere abonnementen? Neem contact op voor een scherpe aanbieding

DISCLAIMER Hoewel de informatie in deze uitgave met zorg is uitgezocht en waar mogelijk is gecontroleerd, sluiten uitgever, redactie en auteurs uitdrukkelijk iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele onjuistheid en/of onvolledigheid van de verstrekte gegevens GEGEVENSBESCHERMING Automotive Werkplaats is een uitgave van Mobility Media. Mobility Media legt de gegevens van abonnees vast voor de uitvoering van de (abonnee)overeenkomst. Deze gegevens kunnen worden gebruikt om u te informeren over relevante andere producten, diensten en activiteiten van Mobility Media en zorgvuldig geselecteerde samenwerkende partners. Indien u geen prijs stelt op informatie van Automotive Werkplaats of indien u uw toestemming voor het gebruik van

uw e-mailadres wilt intrekken, kunt u een verzoek indienen bij Mobility Media, Naritaweg 14, 1043 BZ Amsterdam. Nadere informatie vindt u in het privacy statement op www.mobilitymedia.nl © Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Mobility Media is aangesloten bij het HOI. Voor oplagegegevens verwijzen wij naar de reguliere HOI publicaties.

04-12-15 14:29

AUTOMOTIVE ACADEMY. KENMERKEND. Automotive Academy is hĂŠt kennisinstituut voor de Nederlandse garagehouder. De bron van kennis voor garagehouder, monteur en baliepersoneel. Van assistent tot kader. In de volle breedte en diepte van het vak. Meer informatie: www.automotiveacademy.nl of 088 - 123 0678