ژماره‌ 500

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫‪5‬‬

‫‪5‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫ژماره‌ (‪)500‬‬ ‫سێشەممە ‪2015/10/27‬‬

‫ساداتی‌ به‌رزنجه‌‌و‬ ‫ی قادری‌ ‪:‬‬ ‫شێخان ‌‬ ‫ئێمه‌ سه‌ر‬ ‫به‌"ئال‌و به‌یتین"‬

‫سه‌رکه‌وتنی ‪HDP‬‬ ‫سه‌رکه‌وتنی‬ ‫هه‌مو کورده‌‬

‫ک ‌ه داواكاری هاواڵتیان‬ ‫گه‌یشته‌ لوتك ‌ه هیچ‬ ‫هێزێك نیه‌ ده‌نگی‬ ‫ناڕه‌زایی رابگرێت‬

‫ئایا به‌ته‌نها پارت ‌ی له‌پشت‬ ‫ی دورخستنه‌و ‌هی‌‬ ‫بڕیار ‌‬ ‫گۆڕانه‌وه‌یه‌‬ ‫له‌ده‌سه‌اڵت؟!‬

‫‪18‬‬

‫‪6‬‬

‫ته‌نها كرێكار ‌ه‬ ‫سه‌ركرده‌كانی‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و ده‌سه‌اڵت نیپاڵییه‌كان بۆیان‬ ‫به‌مردن نه‌بێت دیمه‌نی‌ هه‌یه‌ له‌فڕۆكه‌خانه‌ی‌‬ ‫هه‌ولێر كار بكه‌ن‬ ‫سیاس ‌ی جێناهێڵن‬

‫‪17‬‬

‫پارتی‌ داوا له‌یه‌كێتی‌ ده‌كات به‌بێ‌ گۆڕان‌و كۆمه‌ڵ‌و یه‌كگرتو حكومه‌ت پێكبهێنن‬

‫‪8‬‬

‫ئه‌ندامێكی‌ سه‌ركردایه‌ت ‌ی پارتی‌‪ :‬پشتمان له‌گۆڕان نه‌كردوه‌‬

‫پارت���ی‌ به‌فه‌رم���ی‌ داوای‌ له‌یه‌كێت ‌‬ ‫ی‬ ‫نیش���تمانی‌ كوردس���تان كردوه‌ كه‌‬ ‫به‌دوقۆڵی‌‌و به‌بێ‌ گ���ۆڕان‌و كۆمه‌ڵ‌و‬ ‫یه‌كگرتو كابین���ه‌ی‌ نوێی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێ���م پێكبهێن���ن‪ ،‬ئه‌ندامێك���ی‌‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تی‌ پارتی���ش ده‌ڵێ���ت‬ ‫"پشتمان له‌گۆڕان نه‌كردوه‌"‪.‬‬ ‫تایب���ه‌ت به‌ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌پێ���ی‌ ئه‌و‬

‫یه‌كترین‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئه‌زمونی‌ هه‌رێم ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫زۆرین���ه‌ی‌ یه‌كێت���ی‌ پێیانوایه‌ كه‌ كوردستان‌و ئه‌م قۆناغه‌ وا له‌پارتی‌‌و‬ ‫ناكرێت له‌م هه‌لومه‌رجه‌دا بزوتنه‌وه‌ی‌ یه‌كێت���ی‌ ده‌خوازێ���ت ك���ه‌ زیات���ر‬ ‫له‌یه‌كتره‌وه‌ نزیكبین"‪.‬‬ ‫گۆڕان نادیده‌ بگیرێت‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئێمه‌ پش���تمان له‌گۆڕان‬ ‫له‌مباره‌یه‌وه‌‪ ،‬ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫ی نه‌ك���ردوه‌ كه‌ گۆڕان خۆی‌ وایكردوه‌‌و‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تی‌ پارت���ی‌ دیموكرات ‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬عه‌لی‌ حسێن به‌ئاوێن ‌هی‌ بۆته‌ هۆكاری‌ ئه‌م دۆخه‌‪ ،‬ئێمه‌ له‌سه‌ر‬ ‫راگه‌یاند كه‌ پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ ته‌واكه‌ری‌ گۆڕانی���ش ده‌رگامان دانه‌خس���توه‌‪،‬‬

‫ئه‌گه‌ر گۆڕان به‌سیاس���ه‌تی‌ خۆیاندا ئاسایی‌ كردنه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌ نێوانیان‬ ‫بچن���ه‌وه‌و دانبنێن���ن ب���ه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ نه‌ن���اوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ وه‌زیر‬ ‫هه‌ڵه‌یان كردوه‌ ئه‌وا ده‌كرێت گفتوگۆ و س���ه‌رۆكی په‌رله‌مان ب���ۆ هه‌ولێر‪،‬‬ ‫ده‌بێت���ه‌ ده‌س���پێكی كۆبونه‌وه‌كانی‌‬ ‫ده‌ستپێبكه‌ین"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ردا‪ ،‬محه‌م���ه‌د تۆفیق نێوانمان"‪.‬‬ ‫ره‌حیم‪ ،‬به‌رپرس���ی ژوری په‌یوه‌ندیه‌‬ ‫دیپلۆماس���ییه‌كانی گۆڕان به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند كه‌ پارتی هیچ هه‌نگاوێكی بۆ‬

‫زانیاریانه‌ی‌ ده‌س���ت ئاوێنه‌ كه‌وتون‬ ‫پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان به‌فه‌رمی‌‬ ‫داوای‌ له‌یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌ كوردستان‬ ‫كردوه‌ كه‌ پێكه‌وه‌ كابینه‌یه‌كی‌ نوێی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێ���م پێكبهێنن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌م داوایه‌ی‌ پارتی‌ له‌الیه‌ن زۆرینه‌ی‌‬ ‫یه‌كێتی���ه‌وه‌ ره‌تكراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬كه‌ هێرۆ‬ ‫ئیبراهی���م ئه‌حمه‌د س���ه‌ركردایه‌تی‌‬

‫نه‌وشیروان مسته‌فا به‌ر له‌رۆیشتنی‌ بۆ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‪:‬‬

‫"هه‌ماهه‌نگ ‌ی نێوان چوار الیه‌نه‌ك ‌ه‬ ‫له‌ئاست ‌ی پێویستدا نیه‌"‬

‫زۆرم پێده‌چێت‬

‫‪3‬‬

‫ی‬ ‫ی له‌چون ‌‬ ‫خۆپیش���اندانه‌كان‌و رێگ���ر ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان بۆ هه‌ولێر ئاست ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ الیه‌ن ‌‬ ‫هه‌ماهه‌نگی‌ نێوان گۆڕان‌و س��� ‌‬ ‫یه‌كێتی‌‌و كۆم���ه‌ڵ‌و یه‌كگرت���وی‌ الواز‬ ‫كردوه‌‪.‬‬ ‫تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌‪ :‬به‌پێی‌ سه‌رچاوه‌یه‌كی‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���اگادار‪ ،‬گ���ۆڕان چاوه‌ڕوان���ی‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كرد كه‌ دوا ‌‬ ‫ێ هاوپه‌یمانه‌ك ‌ه ‌‬ ‫له‌س ‌‬ ‫ی له‌چونی‌ س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‬ ‫رێگ���ر ‌‬ ‫ی وه‌زیره‌كانیان‬ ‫بۆ هه‌ولێر‌و ده‌ركردن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت هه‌ڵوێس���تێك ‌‬ ‫له‌كابین��� ‌ه ‌‬ ‫ی رونیان هه‌بێت‬ ‫راشكاوو سیاس���ه‌تێك ‌‬ ‫ی كردویه‌تی‌‌و‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ پارت��� ‌‬ ‫ی له‌هاوپه‌یمانه‌كه‌یان‬ ‫به‌ئاش���كرا داكۆك ‌‬ ‫ێ الیه‌نه‌ك���ه‌ خۆیان‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬به‌اڵم س��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ملمالنێكه‌ كردوه‌ت���ه‌ده‌رو ناوبژیوان ‌‬ ‫له‌نێوان پارتی‌‌و گۆڕاندا ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كه‌ ئاماژ‌ه ب���ه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ك���ه‌ "بزوتن���ه‌وه‌ی گ���ۆڕان دو ج���ار‬ ‫ێ‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌كانیان���دا له‌گه‌ڵ ئه‌م س��� ‌‬ ‫الیه‌ن ‌ه داوای���ان له‌یه‌كێت���ی‌و كۆمه‌ڵ‌‌و‬ ‫ی‬ ‫یه‌كگرتو كردوه‌ ك��� ‌ه له‌به‌یاننامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫هاوبه‌ش���دا به‌فه‌رم���ی‌‌و ڕاش���كاوی ‌‬

‫هه‌ڵوێس���تی‌ خۆیان به‌رامبه‌ر به‌و كار‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رامبه‌ر به‌سه‌رۆك ‌‬ ‫ده‌رببڕن ك ‌ه پارت ‌‬ ‫په‌رله‌مان‌و وه‌زیره‌كانی���ان كردویه‌تی‌‌و‬ ‫ی بكه‌ن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و س���ێ‌ الیه‌ن ‌ه‬ ‫ئیدان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌گشتی‌‌و یه‌كێتی‌‌و یه‌كگرتو به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫ئاماده‌یی���ان به‌رامبه‌ر به‌م خواس���ت‌و‬ ‫ی گۆڕان ده‌رنه‌بڕیوه‌و له‌ناو‬ ‫داواكاریی���ه‌ ‌‬ ‫خۆش���یاندا س���ه‌باره‌ت به‌م مه‌سه‌له‌ی ‌ه‬ ‫كۆك‌و هاوڕا نه‌بون"‪.‬‬ ‫به‌رپرسێكی بااڵی یه‌كگرتوی ئیسالمی‬ ‫ك ‌ه له‌به‌ر هه‌س���تیاری بابه‌ته‌ك ‌ه ئاماد‌ه‬ ‫نه‌بو ناوی ئاش���كرابكرێت‪ ،‬ئاماژه‌ی بۆ‬ ‫ی ئه‌وتۆ‬ ‫ئه‌وه‌ك���رد ك��� ‌ه هه‌ماهه‌نگییه‌ك ‌‬ ‫له‌نێ���وان ئه‌و چوار الیه‌ن���ه‌دا نه‌ماوه‌و‬ ‫له‌دوای كۆبونه‌وه‌ی���ان له‌گه‌ڵ یه‌كێتی‌و‬ ‫كۆمه‌ڵ هی���چ كۆبونه‌وه‌یه‌كیان ئه‌نجام‬ ‫نه‌داوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "تا ئێستا وه‌ك چوار‬ ‫الیه‌نه‌ك ‌ه هیچ بڕیارێك نیی ‌ه ك ‌ه كۆبونه‌و‌ه‬ ‫ئه‌نج���ام بده‌ی���ن‌و هی���چ الیه‌نێكی���ش‬ ‫داوای كۆبون���ه‌وه‌ی چوارقۆڵی له‌ئێم ‌ه‬ ‫نه‌كردوه‌"‪.‬‬

‫نه‌وشیروان مسته‌فا‬ ‫نه‌وشیروان مس���ته‌فا به‌رله‌وه‌ی‌ به‌ره‌و‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت بڕوات‪ ،‬به‌چه‌ند كه‌سێكی‌‬ ‫نزیك���ی‌ راگه‌یاندوه‌ كه‌ "س���ه‌فه‌ره‌که‌م‬ ‫زۆری‌ پێده‌چێ‌"‪.‬‬ ‫تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌‪ :‬نه‌وشیروان مسته‌فا‬ ‫رێكخه‌ری‌ گش���تی‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫ماوه‌ی‌ زیاتر له‌مانگێكه‌ به‌گه‌ش���تێك‬

‫ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت���ه‌‪ ،‬له‌م���اوه‌ی‌ ئه‌م واڵت بڕوات‪ ،‬به‌چه‌ند كه‌س���ێكی‌ نزیكی‌‬ ‫مانگ���ه‌دا كوردس���تان به‌زنجیره‌یه‌ك خۆی‌ وتوه‌ كه‌ "گه‌شته‌كه‌ی‌ بۆ ئه‌وروپا‬ ‫روداوی‌ گرنگدا تێپه‌ڕیوه‌ كه‌ زۆربه‌یان زۆری‌ پێده‌چێت"‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ ئه‌م س���ه‌رچاوه‌یه‌ "به‌شێكی‌‬ ‫په‌یوه‌ندییان به‌بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕانه‌وه‌‬ ‫هه‌ب���وه‌‪ ،‬س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئ���اگادار ه���ۆكاری‌ مان���ه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ن���دی‌‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ نه‌وش���یروان به‌ته‌ندروس���تییه‌وه‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫مس���ته‌فا به‌ر له‌وه‌ی‌ به‌ره‌و ده‌ره‌وه‌ی‌ پێش���تر له‌ئه‌ڵمانی���ا س���اڵی‌ ‪1986‬‬

‫زمانی جیاواز‪ ...‬دونیای جیاواز‬ ‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫‪12‬‬

‫ ‬ ‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫نه‌شته‌رگه‌رییه‌كی‌ فه‌قه‌راتی‌ بۆ كراوه‌و‬ ‫دوای‌ گه‌ڕان���ه‌وه‌ی‌ ب���ۆ كوردس���تان‬ ‫له‌سه‌رده‌می‌ خه‌باتی‌ ش���اخدا به‌هۆی‌‬ ‫پابه‌ن���د نه‌ب���ون به‌رێنماییه‌كان���ی‌‬ ‫پزیشكه‌وه‌ دیسان ئازاری‌ پێگه‌یشتوه‌و‬ ‫ئێستا له‌سه‌ر راسپارده‌ی‌ پزیشكه‌كان‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ سروشتی‌ وه‌رده‌گرێت"‪.‬‬

‫کوردبون لەدوای ‪١٢‬ی ئۆکتۆبەرەوە‬ ‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫مه‌حمو‪..‬‬ ‫جوانرتین‬ ‫پیاوی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌‬

‫‪3‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬

‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫‪ 15‬بانگخوازی سەلەفی نوسراوێك لەسەر كێشە ناوخۆییەكانیان باڵودەكەنەوە‬ ‫لەنوس���راوێكدا ك���ە ‪ 15‬وتاربێ���ژو‬ ‫مامۆس���تای ئاین���ی س���ەلەفی‬ ‫باڵویانكردۆتەوە بەرائەت لەو كەسانە‬ ‫ك���راوە ک���ە "پێچەوان���ەی رێب���ازی‬ ‫س���ەلەفن"و رەخنەش لەبەكارهێنانی‬ ‫ناوناتۆرە لەالیەن هەندێ لەپەیڕەوانی‬ ‫بیری سەلەفی گیراوە‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ئەم بانگخوازە س���ەلەفییانە‬ ‫لەنوسراوەكەشیاندا كە رۆژی یەكشەممە‬

‫باڵویانكردۆتەوە (‪ )10/25‬ئاماژە بەوە‬ ‫دەكەن لەسۆنگەی خەمخۆرییانەوە بۆ‬ ‫دۆخ���ی‌ ئه‌مڕۆی‌ بانگه‌وازی‌ س���ه‌له‌فی‌‬ ‫لەكوردس���تان‌و "بەرانبەر بەدۆست‌و‬ ‫دوژمنی‌ ئ���ه‌م بانگ���ه‌وازه" بەرائەتی‬ ‫خۆی���ان دەك���ەن لە"هه‌ر قس���ه‌یه‌كی‌‬ ‫خ���راپ ك���ه‌ پێچه‌وانه‌بێ���ت له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫مه‌نهه‌ج‌و ڕه‌وش���تی‌ جوانی‌ بانگه‌وازی‌‬ ‫س���ه‌له‌فی‌ له‌ڕاب���ردو و داهات���ودا"‪.‬‬

‫هەروەه���ا داوای دانبەخۆداگرت���ن‬ ‫دەك���ەن بەرانبەر دروس���تبونی هەر‬ ‫جۆرە ئ���اژاوەو فیتنەیەك كە "ده‌بێته‬ ‫‌هۆكاری‌ زیادبونی‌ دوبه‌ره‌كی‌‌و ناشیرین‬ ‫كردنی س���ومعه‌ی بانگه‌وازی سه‌له‌فی‬ ‫له‌كوردستاندا"‪.‬‬ ‫بانگخ���وازە س���ەلەفییەكان ك���ە‬ ‫دیارترینیان م‪ .‬عەبدولكەریمی مزگەوتی‬ ‫ئیمانە داواكارن هەم���و الیەك زمان‌و‬

‫قەڵەمی خۆیان بپارێزن لەبەكارهێنانی‬ ‫وش���ەكانی "حه‌دادی‌‪ ،‬ممیع‪ ،‬حه‌سود‪،‬‬ ‫متخاذل"‪.‬‬ ‫بەمدواییان���ە جۆرێ���ك لەس���اردی‌و‬ ‫ناكۆك���ی لەش���ێوازی كار لەنێ���وان‬ ‫مامۆس���تایانی ئاینی سەلەفی نزیك لە‬ ‫د‪ .‬عەبدوللەتیف سەلەفی‌و مامۆستایانی‬ ‫نزیك ل���ە م‪ .‬عەبدولكەریمی مزگەوتی‬ ‫ئیمان لەس���لێمانی درس���تبوەو جگە‬

‫لەوەی بەشێكی بەرچاو لەمامۆستایانی‬ ‫س���ەلەفی بایكۆتی كەناڵی ئاس���مانی‬ ‫ئامۆژگارییان كردوە‪ ،‬زۆرجار خوێندكارو‬ ‫یاریدەدەرەكان���ی د‪.‬عەبدوللەتی���ف‬ ‫تۆمەت���ی ح���ەدادی‌و نەرم���ڕەو‬ ‫ئاراس���تەی ئەوانە دەك���ەن كە رەخنە‬ ‫لەمامۆس���تاكەیان دەگرن كە ئەمەش‬ ‫ئاماژەیە بۆ گرۆیەك كە سەلەفییەكان‬ ‫بەدەرچو لەبانگەوازەكەیانی دەزانن‪.‬‬

‫ئ���ەم نامەی���ە یەك���ەم كاردانەوەو‬ ‫دانپێدانان���ی ناراس���تەوخۆیە بەبونی‬ ‫جیاوازی‌و ناكۆكیی لەنێوان پەیڕەوانی‬ ‫بانگەوازی س���ەلەفی لەكوردس���تانداو‬ ‫بەپێی زانیارییەكانی ئاوێنەش پێشتر‬ ‫چەندین هەوڵ دراوە بۆ ئاساییكردنەوەی‬ ‫پەیوەندی هەردوالو چەندین دانیشتن‬ ‫لەگ���ەڵ د‪ .‬عەبدوللەتیف كراوە بەاڵم‬ ‫هیچ ئەنجامێكی نەبوە‪.‬‬

‫"هێزه‌كان ‌ی زێڕه‌ڤان ‌ی كه‌ره‌سته‌ی‌ سه‌ربازیمان وه‌ك پێویست نیه‌"‬ ‫هێزه‌كانی‌ زێڕه‌ڤانی‌ ره‌خنه‌ ده‌گرن پێش���مه‌رگه‌كانیان بێ‌ ئه‌زمون بن‌و‬ ‫كه‌ كه‌ره‌سه‌ی‌ سه‌ربازییان له‌ئاستی‌ چ���ه‌ك‌و جلوبه‌رگی‌ پێویستیش���یان‬ ‫پێویس���تدا ب���ۆ دابی���ن ناكرێ���ت‪ ،‬نه‌بێت‪ ،‬ئ���ه‌و به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌‬ ‫به‌رپرس���ی‌ راگه‌یاندن‌و رۆش���نبیری‌ هه‌مو ئه‌و پێش���مه‌رگانه‌ی‌ زێڕه‌ڤانی‌‬ ‫هێزی‌ زێره‌ڤانی���ش ده‌ڵێت "چه‌ك‌و ده‌نێردرێن بۆ به‌ره‌كانی‌ شه‌ڕ خولی‌‬ ‫مه‌شق‌و راهێنانیان بینیوه‌‪.‬‬ ‫كه‌ره‌سته‌ی‌ سه‌ربازیمان باشه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و وت���ی‌ "هیچ پێش���مه‌رگه‌یه‌ك‬ ‫زانك���ۆ س���ه‌ردار‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪:‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌ك له‌ هێ���زی‌ زێره‌ڤانی‌ به‌بێ‌ راهێنان نه‌نێردراوه‌ بۆ ش���ه‌ڕ‪،‬‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د ك���ه‌ ئه‌وان هه‌مویان فێری‌ شه‌ڕكردن كراون‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كه‌موكورتییان هه‌ی���ه‌ له‌دابینكردنی‌ كه‌س���ه‌ی‌ كه‌ ده‌چێته‌ شه‌ڕو له‌دژی‌‬ ‫چه‌ك‌و كه‌ره‌سته‌ی‌ سه‌ربازییدا‪ ،‬ئه‌و رێكخراوی‌ تیرۆریس���تی‌ داعش شه‌ڕ‬ ‫وتی‌ "گرفت���ی‌ دیكه‌ش���مان ئه‌وه‌یه‌ ده‌كات ده‌بێت ئه‌زمونی‌ هه‌بێت‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫به‌شێك له‌و پێشمه‌رگانه‌ی‌ زێڕه‌ڤانی‌ هیچ پێشمه‌رگه‌یه‌كمان نیه‌ ئه‌زمونی‌‬ ‫كه‌ له‌به‌ره‌كانی‌ پێشه‌وه‌ی‌ شه‌ڕدان‪ ،‬نه‌بێت"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌گازنده‌ی‌ به‌شێكی‌ ئه‌و‬ ‫زۆر گه‌نج���ن‌و هی���چ ئه‌زمونێك���ی‌‬ ‫پێش���مه‌رگانه‌ س���ه‌باره‌ت به‌نه‌بونی‌‬ ‫شه‌ڕكردنیان نیه‌"‪.‬‬ ‫به‌وت���ه‌ی‌ ئ���ه‌م س���ه‌رچاوه‌یه‌ چه‌ك‌و كه‌ره‌س���ته‌ی‌ سه‌ربازیی‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫پێداویس���تی‌ جل‌و به‌رگی هێزه‌كانی‌ به‌رپرس���ه‌ی‌ هێ���زی‌ زێره‌ڤانی‌ وتی‌‬ ‫زێره‌ڤانیش وه‌ك پێویست نیه‌‪ ،‬ئه‌و "چ ‌هك‌و كه‌ره‌س���ته‌ی‌ سه‌ربازیشمان‬ ‫وتی‌ "ئه‌و پۆس���تااڵنه‌ی‌ كه‌ هه‌مانه‌ باشه‌و باشتریش ده‌بێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "پێداویس���تی‌ ج���ل‌و‬ ‫له‌س���ه‌ر جاده‌ی‌ قیر به‌شی‌ مانگێك‬ ‫ناكات‪ ،‬ده‌بێت له‌و شاخ‌و خۆڵه‌ چه‌ند به‌رگی���ش زۆر به‌ڕێكوپێكی‌ بۆ هه‌مو‬ ‫پێش���مه‌رگه‌كان دابین ك���راوه‌‪ ،‬هیچ‬ ‫به‌رگه‌ بگرێت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "هه‌مو جل‌و به‌رگه‌كه‌شمان پێشمه‌رگه‌یه‌كیش نیه‌ جل‌و به‌رگی‌ بۆ‬ ‫نرخ���ی‌ ‪ 30‬ه���ه‌زار دین���اره‌‪ ،‬بۆیه‌ دابین نه‌كرابێت‪ ،‬به‌بێ‌ جیاوازی‌ جل‌و‬ ‫له‌راس���تیدا دۆخم���ان ب���اش نیه‌و پێداویستی‌ دراوه‌ته‌ پێشمه‌رگه‌كان"‪.‬‬ ‫عه‌قید دڵشاد‪ ،‬باسی‌ له‌وره‌به‌رزیی‌‬ ‫پێویس���ته‌ به‌رپرس���انی‌ ئ���ه‌و هێزه‌‬ ‫پێش���مه‌رگه‌كان كردو ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌‬ ‫چاویان له‌گوزه‌رانمان بێت"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ردا‪ ،‬به‌رپرسی‌ راگه‌یاندن‌و ك���رد كه‌ "زۆرجار پێش���مه‌رگه‌ له‌وه‌‬ ‫رۆش���نبیری‌ هێزی‌ زێره‌ڤانی‌ "عه‌قید نیگه‌ران بون نه‌یانهێش���توه‌ هێرش‬ ‫دڵش���اد" ئ���ه‌وه‌ی‌ ره‌تك���رده‌وه‌ كه‌ بكه‌نه‌ سه‌ر داعش"‪.‬‬

‫قه‌یرانی‌ سوته‌مه‌ن ‌ی‬ ‫ڕوبه‌ڕو ‌ی سلێمان ‌ی ده‌بێته‌وه‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌رز ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ نزیكبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌رما تاكو ئێستا به‌شێك ‌‬ ‫زۆری‌ هاواڵتیان سوته‌مه‌نیان‬ ‫ی‬ ‫ی لیژنه‌ ‌‬ ‫وه‌رنه‌گرتوه‌‪،‬جێگر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی و وز ‌ه له‌ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫پیشه‌ساز ‌‬ ‫ی ده‌ڵێت‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫پارێزگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قه‌یران ‌‬ ‫ی سه‌رهه‌ڵدان ‌‬ ‫"پێشبین ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫سوته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫وریا جه‌مال‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬جێگری‌ لیژنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫پیشه‌س����ازی‌‌و وز ‌ه له‌ئه‌نجومه‌ن���� ‌‬ ‫ی س����لێمانی‌‪ ،‬هۆش����یار‬ ‫پارێ����زگا ‌‬ ‫ی ڕاگه‌یاند‬ ‫ئیس����ماعیل به‌ئاوێن����ه‌ ‌‬ ‫ی هه‌رێم‬ ‫ك����ه‌ "س����ااڵن ‌ه حكومه‌ت���� ‌‬ ‫ی س����پی‌ به‌سه‌ر‬ ‫س����ێ‌ به‌رمیل نه‌وت ‌‬ ‫هاواڵتیاندا دابه‌ش ده‌كات به‌اڵم تاكو‬ ‫ئێستا دو پس����وڵه‌ی‌ دابه‌ش كراو‌ه‬ ‫نازانرێت ئایا حكومه‌ت ده‌توانێ‌ ئه‌و‬ ‫بڕه‌ س����وته‌مه‌نیه‌ دابه‌ش بكات یان‬ ‫نا"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت ب����ه‌وه‌ی‌ چ����اوه‌ڕوان‬ ‫ی دروست‬ ‫ده‌كرێت قه‌یرانی‌ سوته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫بێت هۆش����یاری‌ ئیس����ماعیل وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قه‌یران ‌‬ ‫ی ده‌كرێت توش ‌‬ ‫"پێشبین ‌‬ ‫ی ببینه‌وه‌‪ ،‬قه‌یرانه‌كان‬ ‫س����وته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قه‌یران ‌‬ ‫زۆرن له‌هه‌رێ����م به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫ی هه‌یه‌ به‌هه‌مو‬ ‫دارایی‌ ك ‌ه په‌یوه‌ند ‌‬

‫ی‬ ‫سیكته‌ره‌كانی‌ تره‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر قه‌یران ‌‬ ‫ی‬ ‫دارایی‌ باش بوایه‌ چاره‌س����ه‌ركردن ‌‬ ‫ی نه‌وت ئاسان بو هاواڵتیانیش‬ ‫قه‌یران ‌‬ ‫خۆیان ئه‌یانتوانی‌ بیكڕن"‪.‬‬ ‫جێگری‌ لیژنه‌ی‌ پیشه‌سازی‌‌و وز‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌ س����لێمان ‌‬ ‫ئاماژه‌ ب����ه‌وه‌ش ده‌كات" به‌رده‌وام‬ ‫له‌هه‌وڵداین له‌رێگ����ه‌ی‌ پارێزگاره‌و‌ه‬ ‫به‌وه‌زاره‌تی‌ س����امانه‌ سروشتیه‌كان‬ ‫ی هه‌وڵه‌كانمان‬ ‫به‌اڵم تائێستا ئه‌نجام ‌‬ ‫دیارنیه‌"‪.‬‬ ‫ناوب����راو ده‌ش����ڵێت"له‌ئه‌گه‌ری‬ ‫ی سوته‌مه‌نیدا‪،‬‬ ‫ی قه‌یران ‌‬ ‫دروستبون ‌‬ ‫ی كاره‌با دروست ده‌بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫قه‌یران ‌‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر هاواڵتی����ان نه‌وتیان نه‌بێت‬ ‫ی‬ ‫ی په‌نا ب����ۆ به‌كارهێنان ‌‬ ‫به‌ناچ����ار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كاره‌بای ‌‬ ‫ی گه‌رمك����ه‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫ئامێ����ر ‌‬ ‫ده‌به‌ن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی پێوست ‌‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫سااڵن ‌ه شار ‌‬ ‫ی هه‌ی ‌ه‬ ‫ی سپ ‌‬ ‫ب ‌ه ‪360‬ملیۆن لیتر نه‌وت ‌‬ ‫ب����ۆ ئه‌وه‌ی‌ بتوانرێت س����ێ‌ به‌رمیل‬ ‫به‌س����ه‌ر هاواڵتیاندا دابه‌ش بكرێت‪،‬‬ ‫پااڵوگه‌كان����ی‌ س����نوری‌ پارێزگای‌‬ ‫ی یه‌ك‬ ‫ی به‌رهه‌مهێنان ‌‬ ‫سلێمانی‌ توانا ‌‬ ‫له‌سه‌ر سێی ئه‌و بڕه‌یان هه‌یه‌‪.‬‬

‫پێشمه‌رگه‌یه‌ک له‌به‌ره‌کانی جه‌نگ‬

‫سه‌رۆكی‌ پێشوی‌ شاره‌وانی‌ ته‌یناڵ ئاماد‌ه نی ‌ه‬ ‫شوێنه‌كه‌ ‌ی بۆ سه‌رۆك ‌ی نوێی شاره‌وانی‌ چۆڵ بكات‬ ‫ئا‪ :‬وریا جه‌مال‬ ‫پۆستی‌ سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌‬ ‫ته‌یناڵ كێشه‌ی‌ له‌نێوان‬ ‫پارێزگارو وه‌زاره‌تی‌ شاره‌وانی‬ ‫دروستكرده‌وه‌‪ ،‬له‌ ئێستادا بۆ‬ ‫به‌ده‌ستهێنانی‌ ئه‌و پۆسته‌ دو‬ ‫سه‌رۆك شاره‌وانی‌ ملمالنێیانه‌‪،‬‬ ‫چاوه‌ڕوانیش ناكرێت وا به‌ئاسانی‌‬ ‫ئه‌و كێشه‌یه‌ چاره‌سه‌ربكرێت‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ پێشوی‌ ش���اره‌وانی‌‬ ‫ته‌یناڵ ئاماده‌ نیه‌ ش���وێنه‌كه‌ی‌ بۆ‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ نوێی ش���اره‌وانی‌ چۆڵ‬ ‫بكات ڕایده‌گه‌یه‌نێت" ئه‌و كێشه‌یه‌‬ ‫سیاس���یه‌ له‌دوای‌ هاتنه‌ سه‌ركاری‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گشتی‌ شاره‌وانیه‌كانی‌‬ ‫سلێمانیه‌وه‌ دروست بوه‌"‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ نزیك له‌شۆڕش‬ ‫محه‌م���ه‌د له‌و باره‌یه‌وه‌ به‌ ئاوێنه‌ی‌‬ ‫ڕاگه‌یان���د" به‌ فه‌رمان���ی‌ وه‌زاری‌‌و‬ ‫گاركێڕی‌ ئێس���تا شۆڕش محمه‌د‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ ش���اره‌وانی‌ ته‌یناڵ���ه‌و‬

‫به‌هادین ئیبراهی���م به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫عوسمان حه‌مه‌س���ور هیچ مافێكی‌ ده‌ستبه‌كاربونی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گشتی‌‬ ‫به‌ش���اره‌وانی‌ ته‌یناڵ���ه‌و ‌ه نه‌ماوه‌ شاره‌وانیه‌كانی‌ س���لێمانی‌ له‌سه‌ر گشتی‌ ش���اره‌وانیه‌كانی‌ سلێمانی‌‬ ‫به‌س جێگه‌كه‌ بۆ ش���ۆڕش محمه‌د پش���كی‌ گۆڕان‪ ،‬به‌بێ‌ یاساو به‌بێ‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ ڕاگه‌یان���د" هی���چ‬ ‫سه‌رۆكی‌ نوێ‌ ش���اره‌وانی‌ ته‌یناڵ ئه‌وه‌ی‌ هیچ پرس���ێكم پێ بكرێت ده‌س���تێكی‌ حزب���ی‌ له‌پش���ت ئه‌و‬ ‫بڕیاری‌ گواس���تنه‌وه‌ی بۆ خه‌له‌كان فه‌رمان���ه‌ وه‌زاری���ه‌وه‌ نی���ه‌و ئه‌و‬ ‫چۆڵ ناكات"‪.‬‬ ‫قسه‌یه‌ به‌ته‌واوی‌ ره‌ت ده‌كه‌مه‌وه‌‪،‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ی‌ ئاوێنه‌ ده‌شڵێت " بۆ ده‌ركردم"‪.‬‬ ‫عوس���مان حه‌مه‌سور ده‌ڵێ "ئه‌م به‌فه‌رمانی‌ وه‌زاری‌‌و ئیداری‌ ئێستا‬ ‫ئه‌و كات���ه‌ی‌ ئاڵوگۆڕی‌ به‌ڕێوه‌به‌ره‌‬ ‫گش���تیه‌كانی‌ له‌نێ���وان یه‌كێتی‌‌و كێش���ه‌یه‌ سیاس���یه‌ له‌دوای‌ هاتنه‌ شۆڕش محه‌مه‌د سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‬ ‫گۆڕان ده‌ستپێكرد‪ ،‬شۆڕش محمه‌د س���ه‌ركاری‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گش���تی‌ ته‌یناڵه‌ به‌اڵم تاكو ئێس���تا ده‌ست‬ ‫گوێزرای���ه‌وه‌ بۆ خه‌ل���ه‌كان‪ ،‬به‌اڵم شاره‌وانیه‌كانه‌وه‌ دروست بوه‌ ئه‌و به‌كارنه‌بوه‌ "‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گشتی‌ شاره‌وانیه‌كانی‌‬ ‫س���كااڵی تۆماركردو به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گوێ‌ له‌من ناگرێت‪ ،‬ئه‌و لیژنه‌یه‌ی‬ ‫ی گشتی‌ شاره‌وانیه‌كانی‌ س���لێمانی‌ ه���ۆكاری‌ ده‌س���ت‬ ‫گشتی‌ ش���اره‌وانیه‌كان لیژنه‌یه‌كی‌ به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫پێكهێناو گه‌یش���ته‌ ئ���ه‌و بڕوایه‌ی سلێمانی‌ دروس���تی‌ كرده‌وه‌ به‌ڕای‌ به‌كارنه‌بون���ی‌ ش���ۆڕش محه‌مه‌دی‌‬ ‫گه‌ڕان���ده‌وه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ "پارێزگار‬ ‫ش���ۆڕش محمه‌د زوڵ���م لێكراوه‌‪ ،‬من لیژنه‌یه‌كی‌ حزبیه‌"‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ پێشوی‌ شاره‌وانی‌ ته‌یناڵ پیێ‌ وتوه‌ بمێنه‌ره‌وه‌‪ ،‬وه‌زاره‌تیش‬ ‫بڕی���اری‌ گه‌ڕان���ه‌وه‌ی‌ ب���ۆ ته‌یناڵ‬ ‫ئه‌وه‌شی‌ پشت ڕاست كرده‌وه‌" كه‌ فه‌رمان���ی‌ گواس���تنه‌وه‌ی‌ ب���ۆ‬ ‫ده‌ركرد"‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كه‌ی‌ نزیك له‌شۆڕش تاكو ئێستا له‌ ش���اره‌وانی‌ ته‌یناڵ ده‌ركردوه‌‪ ،‬كێشه‌كه‌ ئێستا له‌نێوان‬ ‫محمه‌د وتی‌"ئه‌و له‌س���ه‌ر حسابی‌ ده‌وام ده‌كه‌م به‌ هیچ ش���ێوه‌یه‌ك پارێزگارو وه‌زاره‌تدا ماوه‌ته‌وه‌ تاكو‬ ‫ده‌ست له‌كار هه‌ڵناگرم ئه‌م غه‌دره‌ چاره‌سه‌رێكی‌ بۆ ده‌دۆزینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫گۆڕان وای‌ به‌سه‌ر هاتوه‌"‪.‬‬ ‫ش���ارۆچكه‌ی‌ ته‌ین���اڵ ده‌كه‌وێته‌‬ ‫ی كرد به‌عوسمان قبوڵ ناك���ه‌م‪ ،‬پارێزگاریش ده‌ڵێت‬ ‫ئاوێنه‌ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫حه‌مه‌س���ور س���ه‌رۆكی‌ پێش���وی‌ ئه‌بێت ئه‌و فه‌رمانه‌ هه‌ڵوه‌شێته‌وه‌ ناحیه‌ی‌ بازیان‌و س���ه‌ر به‌پارێزگای‌‬ ‫ی ته‌ین���اڵ س���ه‌باره‌ت من له‌جێگ���ه‌ی‌ خۆم ب���م ئه‌ویش س���لێمانیه‌و نزیك���ه‌ی‌ ‪ 28‬ك���م‬ ‫ش���اره‌وان ‌‬ ‫له‌سلێمانیه‌وه‌ دوره‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌و كێش���ه‌یه‌ وتی‌"ل���ه‌دوای‌ له‌جێگه‌ی‌ خۆی‌ بمێنێته‌وه‌"‪.‬‬

‫گۆڕان‪ :‬ئاگاداری نێوه‌ندگیرییه‌كه‌ی‌ عه‌الوی نین‬ ‫به‌رپرس����ی ژوری په‌یوه‌ندی���� ‌ه‬ ‫دیپلۆماس����یه‌كانی بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫ئام����اژه‌ به‌وه‌ده‌كات‪ ،‬ئ����اگاداری هیچ‬ ‫نێوه‌ندگیریه‌ك نی����ن له‌نێوان گۆڕان‌و‬ ‫پارتییدا‪.‬‬

‫بنار هیدایه‌ت‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬محه‌مه‌د تۆفیق نێوه‌ندگیری نێوان گۆڕان‌و پارتی‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت ب����ه‌وه‌ی‌ گ����ۆڕان ئه‌یاد‬ ‫ره‌حی����م به‌رپرس����ی ژوری په‌یوه‌ندیه‌‬ ‫دیپلۆماس����یه‌كانی بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان ع����ه‌الوی قبوڵ����ه‌ وه‌ك نێوه‌ندگی����ر‪،‬‬ ‫به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یاند‪ ،‬تائێس����تا هیچ محه‌م����ه‌د تۆفیق وتی‪ ،‬هه‌ركاتێك ئه‌و‬ ‫شتێك به‌ئێمه‌ نه‌گه‌یش����تو‌ه له‌باره‌ی‌ بابه‌ت����ه‌ هات����ه‌ پێش����ه‌وه‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬

‫گۆڕان قسه‌ی‌ خۆی ده‌بێت‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی ت����ره‌وه‌ ئاس����ۆ مه‌حمود‬ ‫باژێروانی سلێمانی بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ده‌نگۆی كۆبونه‌وه‌ی‌ نێوان‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌نه‌وشیروان مسته‌فاو ئه‌یاد‬

‫ع����ه‌الوی له‌ئه‌ڵمانیا‪ ،‬وت����ی ئاگاداری‬ ‫كۆبونه‌وه‌یه‌كی له‌وج����ۆره‌ نیم‪ ،‬ته‌نها‬ ‫له‌راگه‌یاندنه‌وه‌ بیستومه‌‪.‬‬ ‫له‌ئێستادا ده‌نگۆی ئه‌وه‌ باڵوبۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ مه‌س����عود بارزانی‪ ،‬ئه‌یاد عه‌الوی‬

‫راس����پاردوه‌ بۆ نێوه‌ندگی����ری نێوان‬ ‫پارت����ی دیموكرات����ی كوردس����تان‌و‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‪ ،‬ك����ه‌ به‌م دواییه‌‪،‬‬ ‫كێش����ه‌و ئاڵۆزییه‌كانی نێوانیان قوڵتر‬ ‫بۆوه‌‪.‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫هاوپه‌یمانی‌ چوار الیه‌نه‌كه‌ که‌لێنی تێده‌که‌وێت‬

‫‪3‬‬

‫هه‌ماهه‌نگی‌ نێوان چوار الیه‌نه‌كه‌ دوا ‌ی خۆپیشاندانه‌كان‌و رێگریی‌ له‌سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان له‌ئاستی‌ پێویستدا نیه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫رۆژی‌ ‪ ،10/5‬دواهه‌مین كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫پێنح قۆڵی‌ بو له‌سلێمانی‌‪ ،‬له‌و‬ ‫رۆژه‌دا كه‌ الیه‌نه‌كان نه‌گه‌یشتنه‌‬ ‫ئه‌نجام‌و زنجیره‌یه‌ك خۆپیشاندانی‌‬ ‫به‌دوادا هات‪ ،‬نه‌ پێنج الیه‌نه‌كه‌‬ ‫كۆبونه‌ته‌وه‌و نه‌ په‌یوه‌ندیه‌كانی‌ چوار‬ ‫الیه‌نه‌كه‌ش وه‌ك پێشتر ماوه‌‪.‬‬ ‫تا دواهه‌مین كۆبونه‌وه‌ی‌ پێنج قۆڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫چوار الیه‌نی‌ یه‌كێتی‌‪ ،‬گۆڕان‪ ،‬كۆمه‌ڵ‌‌و‬ ‫یه‌كگرتو خاوه‌نی‌ پرۆژه‌یه‌كی‌ هاوبه‌ش‬ ‫بون به‌رامبه‌ر به‌پارتی‌‌و كۆبونه‌وه‌كانی‌‬ ‫ئه‌مان‌و پارت���ی‌ به‌كۆبون���ه‌وه‌ی‌ ‪1+4‬‬ ‫نێوده‌برا‪ ،‬به‌اڵم له‌دوای دورخستنه‌وه‌ی‬ ‫وه‌زی���رو س���ه‌رۆكی په‌رله‌م���ان‌و‬ ‫په‌رله‌مانتاران���ی گۆڕان���ه‌وه‌‪ ،‬هی���چ‬ ‫كۆبونه‌وه‌یه‌ك له‌نێوان گۆڕان‌و یه‌كێتی‌و‬ ‫كۆمه‌ڵ‌و یه‌كگرتودا ئه‌نجامنه‌دراوه‌ كه‌‬ ‫به‌هه‌ڵوێست‌و به‌یاننامه‌یه‌كی‌ هاوبه‌ش‬ ‫لێ���ی‌ بێن���ه‌ده‌ر‪ ،‬س���ێ الیه‌نه‌ك���ه‌ش‬ ‫دو داواكاری بزوتن���ه‌وه‌ی گۆڕانی���ان‬ ‫ڕه‌تكردوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫رۆژی‌ ‪ ،10/12‬به‌خاڵی‌ وه‌رچه‌رخان‬ ‫داده‌نرێت نه‌ك هه‌ر له‌په‌یوه‌ندیه‌كانی‌‬ ‫نێ���وان گ���ۆڕان‌و پارتی���دا‪ ،‬به‌ڵك���و‬ ‫له‌په‌یوه‌ندیه‌كانی‌ نێوان گۆڕان‌و س���ێ‬ ‫الیه‌نی‌ یه‌كێتی‌‌و كۆمه‌ڵ‌و یه‌كگرتوشدا‪،‬‬ ‫له‌و رۆژه‌دا كه‌ رێگری‌ له‌چونی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫په‌رله‌مان د‪.‬یوسف محه‌مه‌د بۆ هه‌ولێر‬ ‫ك���را له‌الی���ه‌ن هێزێك���ی‌ پارتیه‌وه‌‪،‬‬ ‫لێكترازانێك���ی‌ گه‌وره‌ كه‌وت���ه‌ نێوان‬ ‫گۆڕان‌و پارتیی���ه‌وه‌و په‌یوه‌ندیه‌كانی‌‬ ‫گۆڕانی���ش له‌گه‌ڵ‌ یه‌كێت���ی‌‌و یه‌كگرتو‬ ‫كۆمه‌ڵدا پێینایه‌ قۆناغێكی‌ نوێوه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئ���اگادار‪،‬‬ ‫گ���ۆڕان چاوه‌ڕوان���ی‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌س���ێ‌‬ ‫هاوپه‌یمانه‌كه‌ی‌ ده‌كرد كه‌ هه‌ڵوێستێكی‌‬ ‫راشكاو و سیاسه‌تێكی‌ رونیان هه‌بێت‬ ‫سه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ پارتی‌ كردویه‌تی‌‪ ،‬كه‌‬ ‫به‌ئاشكرا داكۆكی‌ له‌هاوپه‌یمانه‌كه‌یان‬ ‫ب���كات‪ ،‬نه‌ك ئه‌وه‌ی‌ ئه‌م س���ێ‌ الیه‌نه‌‬ ‫خۆیان له‌ملمالنێكه‌ بكه‌نه‌ ده‌رو خۆیان‬ ‫وه‌ك ناوبژیوان له‌نێوان پارتی‌‌و گۆڕاندا‬ ‫نیشان بده‌ن‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كه‌ ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ك���ه‌ بزوتن���ه‌وه‌ی گ���ۆڕان دو ج���ار‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌كانیاندا له‌گه‌ڵ ئه‌م س���ێ‌‬

‫تا ئێستا وه‌ك‬ ‫چوار الیه‌نه‌كه‌‬ ‫هیچ بڕیارێك نییه‌‬ ‫كه‌ كۆبونه‌وه‌‬ ‫ئه‌نجام بده‌ین‌و‬ ‫هیچ الیه‌نێكیش‬ ‫داوای كۆبونه‌وه‌ی‬ ‫چوارقۆڵی له‌ئێمه‌‬ ‫نه‌كردوه‌‬ ‫کۆبونه‌و‌ه چوار قۆڵییه‌کان‬ ‫الیه‌ن���ه‌ داوایان له‌یه‌كێت���ی‌و كۆمه‌ڵ‌‌و دوای‌ خۆپیش���اندانه‌كان‌و ئه‌و كارانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كگرتو كردوه‌ ك���ه‌ له‌به‌یاننامه‌یه‌كی‌ پارتی‌ به‌رامبه‌ر به‌وه‌زیره‌كانی‌ گۆڕان‌و‬ ‫هاوبه‌ش���دا به‌فه‌رم���ی‌‌و ڕاش���كاویی‌ س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌م���ان كردویه‌ت���ی‌‪،‬‬ ‫هه‌ڵوێس���تی‌ خۆی���ان به‌رامب���ه‌ر به‌و له‌ئاستی‌ پێویستدا نیه‌‪.‬‬ ‫كاره‌ ده‌ربب���ڕن كه‌ پارت���ی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌رپرسێكی بااڵی یه‌كگرتوی ئیسالمی‬ ‫به‌س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‌و وه‌زیره‌كانیان كه‌ له‌به‌ر هه‌ستیاری بابه‌ته‌كه‌ ئاماده‌‬ ‫كردویه‌تی‌‌و به‌رهه‌ڵس���تی‌ بكه‌ن‪ ،‬به‌اڵم نه‌بو ن���اوی ئاش���كرابكرێت‪ ،‬ئاماژه‌ی‬ ‫ئه‌و س���ێ‌ الیه‌نه‌ به‌گش���تی‌‌و یه‌كێتی‌‌و ب���ۆ ئه‌وه‌ك���رد ك���ه‌ هه‌ماهه‌نگییه‌كی‌‬ ‫یه‌كگرت���و به‌تایبه‌ت���ی‌ ئاماده‌یی���ان ئه‌وت���ۆ له‌نێ���وان ئه‌و چ���وار الیه‌نه‌دا‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌م خواس���ت‌و داواكارییه‌ی‌ نه‌ماوه‌و ل���ه‌دوای كۆبونه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ‬ ‫گۆڕان ده‌رنه‌بڕیوه‌و له‌ناو خۆش���یاندا یه‌كێتی‌و كۆمه‌ڵ هیچ كۆبونه‌وه‌یه‌كیان‬ ‫سه‌باره‌ت به‌م مه‌سه‌له‌یه‌ كۆك‌و هاوڕا ئه‌نج���ام نه‌داوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئێمه‌ ڕۆڵی‬ ‫نه‌بون‪ ،‬كۆمه‌ڵیش پێی باش نه‌بوه‌ به‌بێ نێوه‌ندگیریش له‌نێوان پارتی‌و گۆڕاندا‬ ‫ئه‌و دو الیه‌نه‌ی دیكه‌ ڕاگه‌یه‌ندراوه‌كه‌ ناگێڕین"‪.‬‬ ‫ئه‌و به‌رپرسه‌ی یه‌كگرتوی ئیسالمی‬ ‫له‌گه‌ڵ گۆڕاندا باڵوبكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كه‌ ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات وتیشی "تا ئێستا وه‌ك چوار الیه‌نه‌كه‌‬ ‫ك���ه‌ هه‌ماهه‌نگ���ی‌ ئه‌م چ���وار الیه‌ن ‌ه هی���چ بڕیارێ���ك نییه‌ ك���ه‌ كۆبونه‌وه‌‬

‫ئه‌نج���ام بده‌ی���ن‌و هی���چ الیه‌نێكیش دیموكراتی كوردس����تانیان به‌كوده‌تا‬ ‫داوای كۆبون���ه‌وه‌ی چوارقۆڵی له‌ئێمه‌ وه‌س����فكردو دواتری����ش بزوتن����ه‌وه‌ی‬ ‫گ����ۆڕان ڕاگه‌یه‌ندراوێك����ی دیك����ه‌ی‬ ‫نه‌كردوه‌"‪.‬‬ ‫ڕۆژی ‪12‬ی ئ����ه‌م مانگ���� ‌ه پارت����ی به‌ته‌نه����ا باڵوك����رده‌وه‌‪ ،‬به‌بێ ئه‌وه‌ی‬ ‫دیموكرات����ی كوردس����تان ڕێگه‌ی نه‌دا س����ێ الیه‌نه‌ك����ه‌ی دیك����ه‌ به‌یانێكی‬ ‫س����ه‌رۆكی په‌رله‌مان����ی كوردس����تان‌و هاوبه‌ش له‌گه‌ڵ بزوتن����ه‌وه‌ی گۆڕاندا‬ ‫په‌رله‌مانتاران����ی گ����ۆڕان س����ه‌ردانی باڵوبكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌رپرس����ی ژوری په‌یوه‌ندی����ه‌‬ ‫شاری هه‌ولێر بكه‌ن‌و له‌بازگه‌ی پردێ‬ ‫گه‌ڕاندیاننه‌وه‌و له‌و ڕۆژه‌شدا نێچیرڤان دیبلۆماس����ییه‌كانی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان‬ ‫بارزان����ی دواین كۆبون����ه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ محه‌مه‌د تۆفی����ق ڕه‌حیم‪ ،‬ئاماژه‌ی بۆ‬ ‫وه‌زیره‌كانی گۆڕان����دا ئه‌نجامداو پێی ئه‌وه‌كرد كه‌ هه‌ماهه‌نگی له‌نێوان ئه‌و‬ ‫ڕاگه‌یان����دن كه‌ ئ����ه‌وان چیتر وه‌زیری چوار الیه‌نه‌دا هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ئاش����كرای‬ ‫نه‌كرد كه‌ ئ����ه‌و هه‌ماهه‌نگییه‌ چییه‌و‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان نین‪.‬‬ ‫ل����ه‌ دوای ئ����ه‌و دۆخ����ه‌ جڤات����ی له‌سه‌ر چ ئاس����تێكه‌‪ ،‬ئه‌و ته‌نها وتی‬ ‫نیش����تیمانی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان دوای "هه‌ماهه‌نگی هه‌ماهه‌نگییه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی "له‌هه‌ڵوێستی سێ الیه‌نه‌كه‌ی‬ ‫دو ڕۆژ كۆبون����ه‌وه‌ ڕاگه‌یه‌ندراوێكیان‬ ‫باڵوك����رده‌وه‌و ئ����ه‌و كاره‌ی پارت����ی دیكه‌ ڕازین"‪.‬‬

‫گۆڕان‌و یه‌كێت���ی‌و یه‌كگرتو و كۆمه‌ڵ‬ ‫له‌دواین كۆبونه‌وه‌ی���ان له‌گه‌ڵ پارتی‬ ‫دو پێش���نیازیان خس���ته‌به‌رده‌م‬ ‫پارتی‌و به‌پێی پێش���نیازه‌كان ئه‌گه‌ر‬ ‫س���ه‌رۆك له‌ناو خه‌ڵكدا هه‌ڵبژێردرێت‬ ‫ده‌س���ه‌اڵته‌كانی پرۆتۆكۆل���ی ده‌بێت‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ناو په‌رله‌مانیش هه‌ڵبژێردرێت‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌كانی زیاتر ده‌بێت‪ ،‬بڕیاریش‬ ‫درا كۆبونه‌وه‌ی دواتر له‌شه‌شی مانگی‬ ‫داهاتو له‌سلێمانی به‌ڕێوه‌بچێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫پارت���ی به‌و پێش���نیارانه‌ی الیه‌نه‌كان‬ ‫ڕازی نه‌ب���و له‌ئه‌نجام���دا كۆبون���ه‌وه‌‬ ‫پێنج قۆڵیی���ه‌كان هه‌ڵپه‌س���ێردران‌و‬ ‫خۆپیش���اندانه‌كان‌و كاره‌كانی‌ پارتی‌‬ ‫به‌رامب���ه‌ر به‌گ���ۆڕان بون���ه‌ ه���ۆی‌‬ ‫په‌كخس���تنی‌ دامه‌زراوه‌ی‌ په‌رله‌مان‌و‬ ‫كابینه‌ی‌ حكومه‌تیش‪.‬‬

‫ئه‌ندامێكی‌ سه‌ركردایه‌تی‌ پارتی‌‪ :‬پشتمان له‌گۆڕان نه‌كردوه‌‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫ی سه‌ركردایه‌تی‌‌و‬ ‫ی ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ئه‌ندام ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رپرسی لقی ‪2‬ی پارتی‌ دیموكرات ‌‬ ‫ی حسێن ئاماژ‌ه‬ ‫كوردستان‪ ،‬عه‌ل ‌‬ ‫ی حكومه‌ت‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات كه‌ كابینه‌ ‌‬ ‫هه‌ڵناوه‌شێته‌وه‌‌و به‌رده‌وام ده‌بێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌‌و ده‌ڵێت "ته‌نها شوێنی‌ وه‌زیره‌كان ‌‬ ‫گۆڕان پڕده‌كرێنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫عه‌لی‌ حسێن ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ێ‬ ‫ی ئه‌و وه‌زاره‌تانه‌ی‌ ب ‌‬ ‫بۆ پ���ڕ كردنه‌وه‌ ‌‬ ‫وه‌زیرن گفتوگۆیان ده‌ستپێكردوه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ی "گفتوگۆكانمان‬ ‫الیه‌نه‌كان‪ ،‬ئه‌و وت��� ‌‬ ‫ی بتوانین‬ ‫ب���ه‌رده‌وام ده‌بێت بۆ ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫رێگه‌یه‌كی‌ گونجاو بدۆزینه‌و‌ه كه‌ هه‌مو‬ ‫ی بن"‪.‬‬ ‫ی راز ‌‬ ‫الیه‌نه‌كان پێ ‌‬ ‫ی پارتی‌‌و یه‌كێتیش‬ ‫له‌بار‌هی‌ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حس���ێن ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ل���ه‌م قۆناغه‌دا‪ ،‬عه‌ل ‌‬ ‫رونكرده‌و‌ه ك ‌ه ئه‌وان ته‌واوكه‌ری‌ یه‌كترن‌و‬ ‫ی س���تراتیژییان‬ ‫ی خ���ۆی‌ رێكه‌وتن ‌‬ ‫كات ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌بو‪ ،‬كه‌ بۆ قۆناغێك كۆمه‌ڵێك خاڵ ‌‬ ‫باش���ی‌ تێدا جێبه‌جێك���را‌و كۆمه‌ڵێك‬ ‫ی هاوبه‌ش���ی‌ نێوایان ‌ه‬ ‫خاڵی���ش خاڵ��� ‌‬ ‫ی "ئێم ‌ه هه‌وڵماندا‬ ‫تائێس���تاش‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی تریش ئ���ه‌و خاڵ ‌ه‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ الیه‌نه‌كان ‌‬ ‫هاوبه‌ش���انه‌ بكه‌ین ‌ه بنه‌ما بۆ پێكه‌و‌ه‬ ‫كارك���ردن‌و ش���ه‌راكه‌ت له‌حوكمڕانیدا‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌داخ���ه‌و‌ه بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫ی‬ ‫ی رایكرد‌و ئه‌و دۆخه‌ ‌‬ ‫له‌به‌رپرس���یارێت ‌‬ ‫دروستكرد كه‌ بینیمان"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫وتیش���ی‌ "ئه‌زمون���ی‌ هه‌رێم��� ‌‬ ‫كوردس���تان‌و ئه‌و قۆناغه‌ وا له‌پارتی‌‌و‬ ‫ی ده‌خوازێت ك ‌ه زیاتر له‌یه‌كتره‌و‌ه‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫نزیكبی���ن‌و بتوانی���ن پێك���ه‌و‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫الیه‌نه‌كانی‌ تر ئه‌و قۆناغه‌ تێپه‌ڕێنین"‪.‬‬ ‫ی ك ‌ه ئه‌گه‌ر بژارد‌ه‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وه‌ ‌‬

‫وه‌ک باسده‌كه‌ن كاك نه‌وشیروان نه‌خۆشه‌ ئه‌گه‌ر نه‌خۆش‬ ‫بێت ئه‌وا ئێمه‌ له‌روی‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌وه‌ هیوای‌ چاكبونه‌وه‌ی‌‬ ‫بۆ ده‌خوازین‬ ‫هات ‌ه ئاراو‌ه گۆڕان به‌شدار نه‌بێت‪ ،‬ئایا‬ ‫ی‬ ‫ی پش���ت له‌گۆڕان ده‌كات؟ عه‌ل ‌‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫حسێن وتی‌ "مه‌س���ه‌ل ‌ه پشتكردن نیی ‌ه‬ ‫له‌گۆڕان‪ ،‬خۆ ئێمه‌ش پشتمان له‌گۆڕان‬ ‫ی كردوه‌‌و‬ ‫نه‌ك���ردوه‌‌و گۆڕان خ���ۆی‌ وا ‌‬ ‫بۆت ‌ه هۆكاری‌ ئه‌م دۆخه‌‪ .‬بێگومان ئێم ‌ه‬ ‫هه‌تا سه‌ر ش���اخیش له‌گه‌ڵ خه‌ڵكێك‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڕۆین به‌اڵم خه‌ڵكێك له‌ش���اخ خۆ ‌‬ ‫ف���ڕێ‌ ده‌دات‌و نه‌ ئێمه‌‌و نه‌ یه‌كێتی‌‌و ن ‌ه‬ ‫ی فڕی‌ نادات ‌ه‬ ‫الیه‌نی‌ تر له‌گه‌ڵی���دا خۆ ‌‬ ‫ی له‌شاخه‌ك ‌ه‬ ‫خواره‌وه‌ ئه‌وه‌ گۆڕان ‌ه خۆ ‌‬ ‫فڕێداوه‌ته‌ خواره‌وه‌‌و ئێمه‌ نه‌بوین"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌هه‌ڵوێس���تی‌ الیه‌ن��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ‪‌2‬‬ ‫ی لق ‌‬ ‫ئیس�ل�امیه‌كانیش‪ ،‬به‌رپرس ‌‬ ‫ی "هه‌تا ئێستا ئیسالمیه‌كان‬ ‫ی وت ‌‬ ‫پارت ‌‬ ‫باس���یان له‌ده‌رچ���ون له‌حكوم���ه‌ت‬ ‫نه‌ك���ردوه‌‌و به‌رده‌وام���ن له‌حكومه‌ت‌و‬ ‫یه‌كێتیش به‌هه‌مانشێوه‌‪ ،‬به‌اڵم بێگومان‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫هه‌ریه‌كێك ل���ه‌و الیه‌نانه‌ تێبین ‌‬ ‫هه‌یه‌‌و یه‌كگرتو به‌جیا‌و كۆمه‌ڵ به‌جیا‌و‬ ‫ی‬ ‫ی گرژییه‌كان ‌‬ ‫یه‌كێتیش به‌جیا"‪ .‬له‌بار‌ه ‌‬ ‫ی حس���ێن‬ ‫نێوان كۆم ‌هڵ‌و پارتیش‪ ،‬عه‌ل ‌‬ ‫ی "ئێم��� ‌ه له‌گه‌ڵ هه‌م���و الیه‌نه‌كان‬ ‫وت ‌‬ ‫ی هاوبه‌ش‌و ناكۆكمان‬ ‫به‌گۆڕانیشه‌و‌ه خاڵ ‌‬ ‫هه‌بو به‌اڵم خاڵ��� ‌ه ناكۆكه‌كانی‌ گۆڕان‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌ لێكترازان ‌‬ ‫گه‌یشته‌ ئه‌و ئاس���ته‌ ‌‬

‫ی ك ‌ه‬ ‫ێ دروس���ت بو‪ .‬ئ���ه‌و لێكترازانه‌ ‌‬ ‫ل‌‬ ‫له‌گه‌ڵ گۆڕان دروس���ت بو‌ه له‌گه‌ڵ هیچ‬ ‫ی تر دروست نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫الیه‌نێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر خاڵ ‌‬ ‫ی "له‌گه‌ڵ الیه‌نه‌كان ‌‬ ‫وتیش ‌‬ ‫هاوبه‌شمان زیاتر ماوه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی گۆڕان ده‌ڵێ‌ پارت ‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ولێری‌ داگیركردوه‌‌و به‌ش���اری‌ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫ی ‪‌2‬‬ ‫ی لق��� ‌‬ ‫ده‌زانێ‌‪ ،‬به‌رپرس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫وتی‌ "به‌هه‌ر چ���وار حزبه‌ك ‌ه به‌هێنده‌ ‌‬ ‫پارتی‌ له‌ناو هه‌ولێر ده‌نگیان نه‌هێناوه‌‌و‬ ‫ی پارێزگا‬ ‫ئێم ‌ه توانیومان���ه‌ ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫به‌بێ‌ ئه‌وان ببه‌ین به‌ڕێوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێم ‌ه‬ ‫حسابی‌ ئه‌وه‌شمان نه‌كرد‪ .‬ئێمه‌ هه‌ولێر‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێمی‌ كوردستان‌و شار ‌‬ ‫به‌پایته‌خت ‌‬ ‫هه‌مو الیه‌ك ده‌زانین"‪.‬‬ ‫ی "مه‌س���ه‌له‌ك ‌ه ئه‌وه‌ نیی ‌ه ك ‌ه‬ ‫وتیش ‌‬ ‫ی سیاس���یمان به‌رامبه‌ر‬ ‫هه‌ڵوێس���تێك ‌‬ ‫ی‬ ‫گ���ۆڕان وه‌رگرتبێ���ت‌و هه‌ولێ���ر به‌ه ‌‬ ‫پارتی‌ بزانین نه‌خێر ئێمه‌ به‌هه‌ستكردن‬ ‫ی ئه‌و كاره‌مان كردوه‌‌و‬ ‫به‌به‌رپرسیارێت ‌‬ ‫ئێمه‌ به‌رپرس���یارێتیمان له‌سه‌ر شانه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫ی ئێم��� ‌ه ئاش���ت ‌‬ ‫به‌ب���ڕوا ‌‬ ‫له‌پێش دیموكراسیه‌ته‌‌و ئه‌گه‌ر زانیمان‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئاشت ‌‬ ‫مه‌ترس ‌‬ ‫ی كوردستان دروست بو‬ ‫له‌سه‌ر هه‌رێم ‌‬ ‫ی سوره‌"‪.‬‬ ‫له‌الی‌ ئێمه‌ ئه‌م ‌ه هێڵ ‌‬

‫هه‌روه‌ها رایگه‌یاند "ئێم ‌ه له‌شه‌ڕداین‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ داعش نابێ���ت خه‌ڵكێك بێت‬ ‫ی‬ ‫گرفت دروست بكات‌و ئێمه‌ چاره‌نوس ‌‬ ‫خۆمان ته‌سلیم به‌خه‌ڵكانی‌ نابه‌رپرس‬ ‫ناكه‌ی���ن ك ‌ه ئه‌و واڵت ‌ه ب���ه‌ره‌و هه‌ڵدێر‬ ‫ببات"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ ئیجرائاتی‌ دیك ‌ه‬ ‫ی حسێن‬ ‫به‌رامبه‌ر گۆڕان ده‌كرێت‪ ،‬عه‌ل ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "هه‌تاوه‌كو ئێس���تا كارمه‌نده‌كان ‌‬ ‫وت ‌‬ ‫گۆڕان له‌نێ���و وه‌زاره‌ت‌و فه‌رمانگه‌كان‬ ‫ی خۆیانن‌و هیچ ته‌وجیهاتێك‬ ‫له‌ش���وێن ‌‬ ‫ی ئیجرائاتی���ان له‌گه‌ڵ‬ ‫نییه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫بك���رێ‌‪ .‬ته‌نها ئه‌وانه‌ نه‌بێت كه‌ به‌بڕیار‬ ‫نێردراوه‌نه‌ته‌و‌ه بۆ ماڵه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی "ته‌نانه‌ت ئێم ‌ه له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫باسه‌ش ده‌رگامان دانه‌خستوه‌‌و ئه‌گه‌ر‬ ‫ی خۆیاندا بچنه‌وه‌‌و‬ ‫گۆڕان به‌سیاس���ه‌ت ‌‬ ‫ی ك ‌ه هه‌ڵه‌ی���ان كردو‌ه‬ ‫دانبنێ���ن به‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زع ‌‬ ‫له‌باره‌گا س���وتاندن‌و شێواندن ‌‬ ‫سلێمانی‌‌و پش���ده‌ر‌و قه‌اڵدزێ‌‌و كه‌الر‌و‬ ‫ێ دانوستاندن‌و‬ ‫شوێنه‌كانی‌ تر ئه‌وا ده‌كر ‌‬ ‫ی بكه‌ین"‪.‬‬ ‫گفتوگۆ ده‌ستپێ ‌‬ ‫ی ئاماژ‌ه‬ ‫ی ‪2‬ی‌ پارت��� ‌‬ ‫ی لق ‌‬ ‫به‌رپرس��� ‌‬ ‫ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ ئ���ه‌وان له‌و‬ ‫ی‬ ‫بڕوایه‌دان ئ���ه‌وه‌ی‌ رویدا سیاس���ه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌مو گۆڕان نیی���ه‌‌و له‌و باره‌یه‌و‌ه وت ‌‬

‫عه‌لی حسێن‬ ‫ی‬ ‫" له‌ناو گۆڕانیش���دا كۆمه‌ڵێك خه‌ڵك ‌‬ ‫نیش���تیمانپه‌روه‌ر هه‌ی���ه‌ ك ‌ه هه‌س���ت‬ ‫ی رویدا‬ ‫ی ده‌كه‌ن ئه‌م ‌ه ‌‬ ‫به‌به‌رپرس���یارێت ‌‬ ‫ی كاك نه‌وش���یروان‬ ‫ی خود ‌‬ ‫ته‌وه‌جوه��� ‌‬ ‫مس���ته‌فای ‌ه له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێكی‌ ناو‬ ‫خۆیان ئه‌گین���ا له‌ناو گۆڕان���دا چه‌ند‬ ‫كه‌س���ێك هه‌ی ‌ه ك���ه‌ به‌و ئاراس���ته‌ی ‌ه‬ ‫ی ئێم ‌ه‬ ‫كارناكات‌و به‌پێ���ی‌ زانیارییه‌كان ‌‬ ‫ی زۆر له‌ناو گۆڕان���دا هه‌ی ‌ه‬ ‫كه‌س���انێك ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ك ‌ه ناڕازی‌‌و نیگه‌ران��� ‌ه له‌و دۆخ ‌ه ‌‬ ‫رویداوه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌باره‌ی‌ خوێندنه‌وه‌یان بۆ سه‌فه‌ر ‌‬ ‫ی گۆڕان‬ ‫رێكخه‌ری‌ گش���تی‌ بزوتن���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حس���ێن وت ‌‬ ‫ی واڵت‪ ،‬عه‌ل ‌‬ ‫بۆ ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫"وه‌ک باس���ده‌كه‌ن كاك نه‌وش���یروان‬ ‫نه‌خۆش��� ‌ه ئه‌گه‌ر نه‌خ���ۆش بێت ئه‌وا‬ ‫ی‬ ‫ئێم ‌ه ل���ه‌روی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی���ه‌و‌ه هیوا ‌‬ ‫چاكبونه‌و‌هی‌ بۆ ده‌خوازین به‌اڵم ئه‌گه‌ر‬ ‫مه‌سه‌له‌كه‌ سیاس���ی‌ بێت‌و ب ‌ه به‌رنام ‌ه‬ ‫ی گرفته‌كان‬ ‫چوبێت ‌ه ده‌ره‌و‌ه ب���ۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی لێر‌ه نه‌بێت ئه‌وا‬ ‫گه‌وره‌تربن‌و خۆش��� ‌‬ ‫ده‌بێت خه‌ڵك خۆی‌ هه‌ڵیس���ه‌نگێنێت‌و‬ ‫وه‌اڵمی‌ ئه‌وه‌ بداته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی پارتی‌ بۆ‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌مه‌رجه‌كان ‌‬ ‫دانیش���تن له‌گه‌ڵ گۆڕان‪ ،‬عه‌لی‌ حسێن‬ ‫ی‬ ‫ی وت ‌‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ پارت ‌‬

‫ی‬ ‫ی گۆڕان له‌و‌ه ‌‬ ‫"به‌ش���ێك له‌بزوتنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ده‌كات‬ ‫ك ‌ه كاك نه‌وش���یروان ئاراسته‌ ‌‬ ‫ئه‌وان ل���ه‌و خاڵ ‌ه هاوبه‌ش��� ‌ه الیانداو‌ه‬ ‫له‌كاركردن‌و رێككه‌وتنی‌ نێوانمان"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئه‌گه‌ر گ���ۆڕان بگه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫بۆ لۆژیك‌و بۆ په‌یوه‌س���تبون به‌خاڵه‌‬ ‫هاوبه‌ش���ه‌كان ئه‌وا بێگوم���ان پارتی‌‬ ‫گرفتی‌ نابێت‌و ئاماده‌ی‌ گفتوگۆده‌بێت‬ ‫له‌گه‌ڵ گۆڕان‪ .‬به‌اڵم ئه‌و ته‌وه‌جوهه‌ی‌‬ ‫كه‌ئێستاش گۆڕان له‌سه‌ری‌ به‌رده‌وامه‌‬ ‫ب���ه‌و ئاراس���ته‌یه‌ ره‌نگ���ه‌ ئاس���ان‬ ‫نه‌بێ���ت بتوانین پێكه‌وه‌ به‌ش���داربین‬ ‫له‌حوكمڕانیدا"‪.‬‬ ‫به‌رپرس���ی‌ لقی‌ ‪2‬ی‌ پارتی‌ ئاماژه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌پرۆس���ه‌ی‌ سیاسیدا‬ ‫ناكرێ���ت موقاته‌عه‌ی‌ گ���ۆڕان بكرێت‌و‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ وت���ی‌ "چونك���ه‌ گۆڕان‬ ‫له‌په‌رله‌مانه‌‌و خه‌ڵ���ك ده‌نگی‌ پێداوه‌‌و‬ ‫ئێمه‌ ده‌توانین له‌په‌رله‌مان كاك دكتۆر‬ ‫یوس���ف س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان نه‌بێت‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌ندام���ی‌ په‌رله‌مان���ه‌‌و خه‌ڵك‬ ‫ده‌نگی‌ پێداوه‌ به‌اڵم وه‌ك سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫په‌رله‌م���ان به‌رێككه‌وتن���ی‌ سیاس���ی‌‬ ‫بوه‌‌و ئێمه‌ مومكی���ن نییه‌ جارێكی‌ تر‬ ‫د‪.‬یوس���ف وه‌ك س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‬ ‫قبوڵ بكه‌ینه‌وه‌‌و ببێته‌وه‌ به‌س���ه‌رۆكی‌‬ ‫په‌رله‌مان"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "د‪.‬یوسف محه‌مه‌د ته‌جروبه‌ی‌‬ ‫سیاسی‌‌و ئیداری‌ كه‌سێك بو نه‌یتوانی‌‬ ‫ئه‌و هاوسه‌نگییه‌ رابگرێت‪ ،‬ئه‌و به‌شێك‬ ‫له‌هۆكاره‌كان���ی‌ ئ���ه‌و هه‌لومه‌رجه‌ بو‬ ‫كه‌ روی���دا‪ ،‬نه‌یتوانی‌ وه‌ك س���ه‌رۆكی‌‬ ‫په‌رله‌م���ان ئیدان���ه‌ی‌ ئ���ه‌و خه‌ڵكانه‌‬ ‫بكات كه‌ ئاگری���ان له‌خه‌ڵك به‌رداوه‌‌و‬ ‫په‌یامێكی‌ هه‌بێت‌و ئیدانه‌ی‌ ره‌وشه‌كه‌‬ ‫بكات‌و هه‌ڵوێستێكی‌ هه‌بێت‌و له‌ئاست‬ ‫به‌رپرسیارێتی‌ بێت"‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫"ئه‌گه‌ر حكومه‌ت ‌ی هه‌رێم له‌گه‌ڵ به‌غداش رێكبكه‌وێت‬ ‫قه‌یران ‌ی دارایی‌ چاره‌سه‌ر نابێت"‬ ‫ئا‪ :‬شاهۆ ئه‌حمه‌د‬ ‫ئه‌ندامێكی‌ لیژنه‌ی‌ دارایی‌‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌ عێراق ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات كه‌وا ئه‌گه‌ر حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم له‌گه‌ڵ حكومه‌تی‌ ناوه‌نده‌ش‬ ‫بگاته‌ رێكه‌وتن ئه‌وا قه‌یرانی‌ دارایی‌‬ ‫چاره‌سه‌ر نابێت‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌دی‌ حاجی‌ ره‌ش���ید ئه‌ندامی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ دارایی‌ له‌ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌ران ‌‬ ‫ی‬ ‫عێ���راق له‌ب���اره‌ی‌ س���ه‌ردانی‌ وه‌فدی‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم بۆ به‌غدا به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند" گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫ب���ۆ به‌غداو راده‌س���تكردنه‌وه‌ی‌ نه‌وتی‌‬ ‫هه‌رێ���م به‌كۆمپانی���ای‌ س���ۆمۆ ته‌نها‬ ‫ده‌الله‌تی‌ شكس���تی‌ سیاسه‌تی‌ نه‌وتی‌‬ ‫هه‌رێم���ه‌‪ ،‬ئه‌گینا ئه‌گ���ه‌ر حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێ���م ده‌توانێ���ت داهات ب���ۆ خۆی‌‬ ‫په‌یدا بكات به‌وه‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌ س���امانه‌‬ ‫سروشتیه‌كان ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌وا‬ ‫مانگانه‌ یه‌ك ترلیۆن دیناریان ده‌س���ت‬ ‫ده‌كه‌وێ���ت له‌گ���ه‌ڵ داهات���ی‌ ناوخۆ‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ به‌غدا سه‌ره‌ڕای‌‬

‫ئێمه‌ ئاگاداری‌ ئه‌و سه‌ردانه‌ نین به‌داخه‌وه‌ كۆتا كه‌سین‬ ‫ده‌بێـت به‌و سه‌ردانانه‌ بزانین له‌كاتێكدا پێویسته‌ یه‌كه‌مجار‬ ‫پرس به‌ئێمه‌ بكرێت‌و ئێمه‌ین له‌ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌ عێراق‬ ‫داكۆكی‌ له‌به‌شی‌ كورد ده‌كه‌ین‬ ‫‪ 550‬هه‌زار به‌رمیله‌كه‌ش نیوه‌ی‌ داهاتی‌‬ ‫ناوخۆش له‌ده‌ستده‌دات "‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌رێكه‌وتن���ی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم له‌گه‌ڵ ناوه‌ن���د ناوبراو ئاماژه‌ی‌‬ ‫ب���ه‌وه‌ كرد ك���ه‌وا ئه‌وه‌ی‌ ب���ۆ هه‌رێم‬ ‫دانراوه‌ كه‌ رۆژانه‌ به‌‪550‬هه‌زار به‌رمیل‬ ‫به‌ش���داری‌ ب���كات له‌ره‌وانه‌كردن���ی‌‬ ‫‪3‬ملیۆن‌و ‪600‬هه‌زار به‌رمیل له‌كاتێكدا‬ ‫ئه‌گه‌ر یه‌ك به‌رمیل���ی‌ كه‌مبێت له‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌رێ���م حس���ابمان له‌گ���ه‌ڵ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم حس���اب له‌گه‌ڵ ئ���ه‌وان ناكه‌ن‬

‫به‌وه‌ش هه‌رێم به‌ش���داری‌ ‪ %15‬داهاتی‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ ناوه‌ن���د ده‌كات هه‌روه‌ها‬ ‫داهاتی‌ ناوخۆش كه‌ به‌‪ 150‬ملیار دینار‬ ‫داده‌نرێت ئه‌ویش حس���اب بكرێت ئه‌وا‬ ‫زیات���ر له‌‪ %16‬ده‌كات‪ ،‬كاتێكیش ‪%17‬‬ ‫ب���ۆ هه‌رێم دان���راوه‌ له‌كاتی‌ وه‌رگرتنی‌‬ ‫‪ %12-10‬تێناپه‌ڕێت‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫گه‌وره‌ترین هه‌ڵه‌ی���ه‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫ده‌یكات به‌بێ‌ ورده‌كاری‌ ده‌گه‌ڕێـته‌وه‌‬ ‫به‌غدا به‌وه‌ی‌ رازی‌ بێت به‌ڕه‌وانه‌كردنی‌‬ ‫‪ 550‬ه���ه‌زار به‌رمیل‌و نی���وه‌ی‌ داهاتی‌‬

‫ی له‌به‌رامبه‌ریشدا ‪%17‬یش‬ ‫ناوخۆ كه‌چ ‌‬ ‫وه‌رنه‌گرێت"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ش كرد كه‌وا‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم شكس���تی‌‬ ‫هێناوه‌ له‌وه‌ی‌ خۆی‌ راس���ته‌وخۆ نه‌وت‬ ‫بفرۆشێت‌و ئابوری‌ سه‌ربه‌خۆی‌ هه‌بێت‌و‬ ‫نایه‌وێت رایبگه‌ێنێت كه‌وا ده‌بێت رازی‌‬ ‫بێ���ت به‌مه‌رجه‌كانی‌ به‌غدا‌و داتاكانیش‬ ‫به‌راس���ت‌و دروستی‌ راده‌س���تی‌ به‌غدا‬ ‫ب���كات‪ ،‬له‌هه‌مان حاڵه‌تیش���دا ئه‌گه‌ر‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم‪ 550‬ه���ه‌زار به‌رمیل‬

‫ره‌وانه‌ بكات‌و به‌داهاتی‌ ناوخۆش���ه‌وه‌‬ ‫داهات���ی‌ ئ���ه‌و ‪3‬ملی���ۆن‌و ‪ 600‬هه‌زار‬ ‫به‌رمیل���ی‌ عێ���راق ره‌وان���ه‌ی‌ ده‌كات‬ ‫ده‌بێته‌ ‪4‬ملی���ارو ‪646‬ملیۆن دۆالر له‌و‬ ‫بڕه‌ش ‪ %30‬جیاده‌كرێته‌وه‌ بۆ سیاده‌و‬ ‫حاكیمه‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ ده‌مینێته‌وه‌‪3‬ملیار‌و‬ ‫‪393‬ملیۆن دۆالره‌ ئه‌گه‌ر ئێمه‌ له‌و بڕه‌‬ ‫‪ %17‬وه‌ربگری���ن هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫له‌باشترین حاڵه‌تدا مانگانه‌ ‪550‬ملیۆن‬ ‫دۆالری‌ ده‌س���ت ده‌كه‌وێ���ت له‌كاتێكدا‬ ‫هه‌رێ���م ته‌نها بۆ دابی���ن كردنی‌ موچه‌‬ ‫پێویس���تی‌ به‌‪ 750‬ملیۆن دۆالر هه‌یه‌‪،‬‬ ‫كه‌واتا هه‌رێ���م له‌و قه‌یران���ه‌ رزگاری‌‬ ‫نابێت "‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و په‌رله‌مانتاره‌ی‌ ك���ورد له‌به‌غدا‬ ‫ئه‌وه‌ش���ی‌ خس���ته‌ڕو كه‌وا "وه‌زاره‌تی‌‬ ‫سامانه‌ سروشتیه‌كان كۆمه‌ڵێك داتای‬ ‫راگه‌یاندوه‌ به‌وه‌ی‌ ده‌ڵێن ئێمه‌ مانگانه‌‬ ‫ترلیۆنێك دینارمان ده‌س���ت ده‌كه‌وێت‬ ‫له‌گه‌ڵ ‪ 150‬ملیاری‌ داهاتی‌ ناوخۆ ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ راس���ت بێت هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫نه‌وته‌كه‌ی‌ خۆی‌ بفرۆش���ێت باش���تره‌‬ ‫به‌مه‌رجێك كێشه‌ی‌ یاسایی‌ بۆ دروست‬ ‫نه‌كرێت كێش���ه‌ی‌ واڵتانی‌ هه‌رێمیمان‬

‫بۆ دروس���ت نه‌بێت‪ ،‬چونكه‌ ئێمه‌ تاك‬ ‫الیه‌نانه‌ مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ توركیا ده‌كه‌ین‬ ‫هه‌روه‌ها كێشه‌ی‌ كۆمپانیاكانی‌ نه‌وتمان‬ ‫نه‌بێت‌و به‌س���ه‌المه‌تی‌ پاره‌ بگه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫هه‌رێم‌و به‌هۆی‌ ملمالن���ێ ناوخۆیه‌كان‬ ‫كۆمپانیاكان كوردستان جێنه‌هێڵن ئه‌وا‬ ‫هه‌رێم ده‌توانێت س���ه‌قامگیری‌ ئابوری‌‬ ‫خ���ۆی‌ رابگه‌یه‌نێ���ت‪ ،‬له‌كاتێك���دا من‬ ‫گومانم هه‌ی���ه‌ له‌و داتایانه‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫سامانه‌ سروشتیه‌كان"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ی‌ ئای���ا ئ���ه‌وان‬ ‫پرسیان پێكراوه‌ له‌س���ه‌ردانی‌ كردنی‌‬ ‫وه‌ف���دی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم ب���ۆ به‌غدا‬ ‫وتی‌"ئێمه‌ ئاگاداری‌ ئه‌و س���ه‌ردانه‌ نین‬ ‫به‌داخه‌وه‌ كۆتا كه‌س���ین ده‌بێـت به‌و‬ ‫س���ه‌ردانانه‌ بزانین له‌كاتێكدا پێویسته‌‬ ‫یه‌كه‌مجار پرس به‌ئێمه‌ بكرێت‌و ئێمه‌ین‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌ عێراق داكۆكی‌‬ ‫له‌به‌ش���ی‌ كورد ده‌كه‌ین هه‌روه‌ها ئه‌وه‌‬ ‫یه‌كمجار نیه‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم سه‌ردانی‌‬ ‫به‌غدا ده‌كات ب���ۆ گفتوگۆو رێكه‌وتنی‌‬ ‫سیاس���ی‌‌و دارای���ی‌ بۆته‌ س���یفه‌تێكی‌‬ ‫هه‌میش���ه‌یی‌ ئه‌وان كه‌وا پرس به‌ئێمه‌‬ ‫ناكه‌ن"‪.‬‬

‫حكومه‌تی هه‌رێم زیندانیانی سیاسی پشتگوێ ده‌خات‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌ری كۆمكاری زیندانی ‌ه‬ ‫به‌وته‌ ‌‬ ‫سیاسییه‌كانی هه‌رێم‪ ،‬حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان سه‌رجه‌م ئه‌و‬ ‫كه‌یسانه‌ی‌ ك ‌ه زیندانی سیاسیین‬ ‫پشتگوێ خستوه‌و هیچ وه‌اڵمێكی‬ ‫ئه‌رێنی ناداته‌وه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا سێ‬ ‫لیستی دوابه‌دوای یه‌ك چاوه‌ڕێی‬ ‫مینحه‌كه‌یانن‪.‬‬ ‫ئه‌حم���ه‌د مام ره‌س���وڵ به‌رێوه‌به‌ری‬ ‫كۆم���كاری زیندانی��� ‌ه سیاس���ییه‌كان‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ وت‪ ،‬ئێمه‌ له‌روی یاس���ایی‌و‬ ‫كارگێڕیی���ه‌و‌ه س���ه‌رجه‌م كاره‌كان���ی‬ ‫وه‌جبه‌كان���ی (‪)9‬و (‪)10‬و (‪)11‬‬

‫ت���ه‌واو بوه‌‪ ،‬نوس���راومان ك���ردوه‌ بۆ پشتڕاستكراونه‌ته‌و‌ه ژماره‌یان( ‪)2970‬‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی ئه‌نجومه‌ن���ی وه‌زیران‪ ،‬زیندانی سیاس���یین‌و ش���مولی مینحه‌و‬ ‫ی مانگان ‌ه ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ی ره‌زامه‌ندی ده‌رببڕن له‌س���ه‌ر ئیمتیازات‌و موچ���ه‌ ‌‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و وه‌جبان ‌ه س���ه‌رۆكایه‌تی ئه‌نجومه‌ن���ی وه‌زی���ران‬ ‫خه‌رجكردن���ی مینحه‌ ‌‬ ‫ی وه‌زاره‌تی دارایی‬ ‫هاوشێوه‌ی وه‌جبه‌كانی یه‌ك هه‌تاوه‌كو به‌بڕیارێك ئاراسته‌ ‌‬ ‫هه‌ش���ت بۆ ئه‌وه‌ی ماف‌و ئیمتیازاتیان كرد‪ ،‬ك��� ‌ه ئ���ه‌وكات عیم���اد ئه‌حمه‌د‬ ‫پێبدرێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران جێگری سه‌رۆكی وه‌زیران بو‪ ،‬بڕیاریدا‬ ‫ی هه‌ی ‌ه ك ‌ه له‌ئێس���تادا له‌بودجه‌ی‌ ساڵی (‪ )2014‬خه‌رج بكرێت‪.‬‬ ‫بیانوی ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫قه‌یران���ی ئابورییان هه‌یه‌و هه‌ر س���ێ به‌اڵم له‌وكاته‌و‌ه ن ‌ه حكومه‌ت بودجه‌ ‌‬ ‫هه‌یه‌ نه‌ ئیشه‌كانیان بۆ كراوه‌‪.‬‬ ‫وه‌جبه‌كه‌ وه‌ستاون‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌وه‌جبه‌ی‌ (‪ ،)10‬پێكهاتو‌ه‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وه‌جب���ه‌كان ئه‌حمه‌د‬ ‫ی (‪ )9‬ك ‌ه ل���ه‌(‪ )1986‬زیندان���ی سیاس���یی ك ‌ه‬ ‫مام ره‌س���وڵ وت���ی‪ ،‬وه‌جبه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تای مانگی ‪ 12‬س���اڵی ‪ 2013‬كاره‌كانیان ته‌واو كراو‌ه له‌مانگی پێنجی‬ ‫ك ‌ه س���ه‌ره‌تای ده‌ركه‌وتن���ی قه‌یرانی (‪ )2014‬نوس���راویان ب���ۆ كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئاب���وری ب���و‪ ،‬نوس���راومان ك���رد بۆ له‌ئه‌نجومه‌ن كاره‌كانی وه‌س���تێنراوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی وه‌زیران ك ‌ه ئ���ه‌م ناوان ‌ه له‌مانگ���ی دوی ئه‌مس���اڵ (‪)2015‬‬

‫سێ‌ حاڵه‌ت ‌ی كوشتن‌و دو حاڵه‌ت ‌ی‬ ‫خۆكوژ ‌ی له‌هه‌فته‌یه‌كدا له‌ناو سلێمان ‌ی‬ ‫تۆمار ده‌كرێت‬ ‫ئا‪ :‬زانکۆ سه‌ردار‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ هه‌فته‌ی‌ رابردودا‪ ،‬له‌ناو‬ ‫ی سلێمانی‌ سێ‌ حاڵه‌تی‌‬ ‫قه‌زای‌ ناوه‌ند ‌‬ ‫ی خۆكوژیی‌‬ ‫كوشتن‌و دو حاڵه‌ت ‌‬ ‫رویانداوه‌‪ ،‬كه‌ كوشتنه‌کان له‌سه‌ر‬ ‫یاری‌ كردن بوه‌‪.‬‬ ‫نه‌قیب سه‌ركه‌وت ئه‌حمه‌د‪ ،‬وته‌بێژ ‌‬ ‫ی‬ ‫پۆلیسی‌ سلیمانی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫كه‌ "له‌ماوه‌ی‌ هه‌فته‌ی‌ رابردودا له‌قه‌زای‌‬ ‫مه‌رك����ه‌زی‌ س����لێمانی‌‪ ،‬روداوێكم����ان‬ ‫هه‌یه‌ كوش����تنه‌ به‌چه‌ق����ۆ له‌گه‌ڕه‌كی‌‬ ‫كه‌نه‌س����وره‌‪ ،‬چه‌ند گه‌نجێك له‌س����ه‌ر‬ ‫یاری‌ كردن كه‌س����ێكیان بریندار كردو‬ ‫پاش گه‌یاندنی‌ به‌نه‌خۆش����خانه‌ گیانی‌‬ ‫له‌ده‌س����تدا‪ .‬له‌گه‌ڕه‌كی‌ كوردساتیش‬ ‫كه‌س����ێك كه‌ته‌مه‌ن����ی‌ (‪ )60‬س����اڵ‬ ‫به‌ره‌وس����ه‌ر بوه‌و خه‌ڵكی‌ رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫كوردس����تانه‌و ب����ۆ چاره‌س����ه‌ركردنی‌‬ ‫كێشه‌یه‌ك ده‌چێته‌ ماڵێك كه‌ ئاشنای‌‬ ‫یه‌كترن‪ ،‬له‌ده‌رئه‌نجام����ی‌ ده‌مه‌قاڵێی‌‬ ‫نێوانیان بریندار بوه‌و ئه‌ویش به‌هه‌مان‬ ‫ش����ێوه‌ پ����اش ئ����ه‌وه‌ی‌ ده‌گه‌یه‌نرێته‌‬ ‫نه‌خۆش����خانه‌ گیان له‌ده‌ست ده‌دات‪،‬‬ ‫دوێنی����ش ‪ 10/26‬كه‌س����ێك له‌نزیك‬ ‫بازگه‌ی‌ عه‌ربه‌تی‌ ك����ۆن ئۆتۆمبێلێك‬ ‫ته‌ق����ه‌ی‌ لێ����ده‌كات‌و ئه‌وی����ش پاش‬ ‫گه‌یاندن����ی‌ به‌نه‌خۆش����خانه‌ گیان����ی‌‬ ‫له‌ده‌ست دا"‪.‬‬

‫وته‌بێژی‌ پۆلیسی‌ سلێمانی‌‪ ،‬ئاماژ‌ه‬ ‫به‌وه‌ش ده‌كات كه‌ سه‌رجه‌م ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫كوژراون له‌ره‌گه‌زی‌ نێرن‌و ته‌مه‌نیشیان‬ ‫ل����ه‌ س����ه‌رو (‪ )20‬س����اڵه‌وه‌یه‌‪ ،‬جگه‌‬ ‫ل����ه‌روداوی‌ كوش����تنه‌كان دو روداوی‌‬ ‫خۆكوژی����ش ه����ه‌ر له‌م����اوه‌ی‌ ئ����ه‌م‬ ‫هه‌فته‌یه‌ی‌ شاری‌ سلێمانیدا رویانداوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "كه‌سێك كه‌ پیشه‌ی‌ مامۆستا‬ ‫بو له‌گه‌ڕه‌ك����ی‌ فه‌رمانبه‌ران‌و ته‌مه‌نی‌‬ ‫(‪ )66‬س����اڵ بو‪ ،‬هه‌روه‌ها گه‌نجێكی‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‪ 15‬ساڵیش له‌گه‌ڕه‌كی‌ چوارچرا‬ ‫كه‌ خۆی‌ خنكاند بوو"‪.‬‬ ‫نه‌قی����ب س����ه‌ركه‌وت‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ش‬ ‫راده‌گه‌یه‌نێت كه‌ له‌س����ه‌ر ئه‌و رودوای‌‬ ‫كوش����تنه‌ی‌ گه‌ڕه‌كی‌ كه‌نه‌سوره‌ سێ‌‬ ‫كه‌سیان ده‌ستگیر كردوه‌ به‌ندن به‌پێی‌‬ ‫ماده‌ی‌ (‪ ،)406‬له‌س����ه‌ر كوشتنی‌ ئه‌و‬ ‫ك����ورده‌ی‌ رۆژهه‌اڵتی‌ كوردس����تان كه‌‬ ‫له‌گه‌ڕه‌كی‌ كوردس����ات ب����و‪ ،‬دو كه‌س‬ ‫به‌ندن به‌پێی‌ هه‌مان ماده‌‪ .‬له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫گه‌نجه‌ی‌ كه‌ دوێنێ‌ دوشه‌ممه‌ ته‌قه‌ی‌‬ ‫لێكراو گیانی‌ له‌ده‌س����تدا لێكۆڵینه‌وه‌‬ ‫به‌رده‌وامه‌و پ����ه‌راوه‌كان ده‌خرێته‌ به‌ر‬ ‫ده‌ستی‌ دادوه‌ر‪ ،‬فه‌رمانی‌ گرتنیش بۆ‬ ‫هه‌ركه‌سێك ده‌ربچێت ئێمه‌ جێبه‌جێی‌‬ ‫ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها ده‌شڵێت دوان له‌و روداوی‌‬ ‫كوشتنانه‌ له‌سه‌ر كێشه‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫بوه‌و دانه‌یه‌كیشیان له‌سه‌ر یاری‌ كردن‬ ‫بوه‌‪.‬‬

‫ی (‪)11‬‬ ‫وه‌جبه‌یه‌ك���ی تر كه‌ وه‌جب��� ‌ه ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ژماره‌ی���ان ( ‪ )4920‬زیندانی‬ ‫سیاسیی ناوه‌كانیان پشتڕاستكراوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش له‌ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانه‌‪ ،‬تێكڕای‬ ‫ئه‌و پاره‌یه‌ش (‪ )130‬ملیار دیناره‌ ك ‌ه‬ ‫كه‌ڵه‌كه‌ بوه‌و الی حكومه‌ته‌‪.‬‬ ‫به‌وت���ه‌ی‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری كۆم���كاری‬ ‫زیندانیی��� ‌ه سیاس���ییه‌كان‪ ،‬بی���ر‬ ‫له‌رێگه‌چاره‌یه‌ك كراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬نوسراوێك‬ ‫كراوه‌و هه‌وڵ���دراو‌ه له‌گ���ه‌ڵ وه‌زاره‌ت‬ ‫فه‌رمان���ی پێ ده‌ربكرێ���ت به‌س ته‌نها‬ ‫موچه‌ی مانگانه‌ بۆ هه‌رس���ێ وه‌جبه‌ك ‌ه‬ ‫س���ه‌رفبكرێت به‌اڵم هی���چ وه‌اڵمێكیان‬ ‫وه‌رنه‌گرتۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وه‌اڵم���ی حكوم���ه‌ت‪،‬‬ ‫ئه‌حمه‌د مام ره‌س���وڵ وتی‪ ،‬حكومه‌تی‬

‫هه‌رێم���ی كوردس���تان زیندانییان���ی‬ ‫سیاسیی پشتگوێخستوه‌‪ ،‬چوار مانگ ‌ه‬ ‫موچه‌خۆرانی كوردس���تان بێ موچه‌ن‪،‬‬ ‫بڕوا ناكه‌م حكومه‌ت له‌ئه‌مس���اڵدا هیچ‬ ‫بۆ زیندانانی سیاس���یی بكات‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ده‌بێت مانگان��� ‌ه حكومه‌ت چوار ملیار‬ ‫دینار بدات به‌زیندانییانی سیاسیی‪.‬‬ ‫له‌كۆتاییشدا ده‌ڵێت‪ ،‬له‌ئایینده‌یه‌كی‬ ‫نزیكدا ن���اوی س���ه‌رجه‌م زیندانییانی‬ ‫سیاس���یی هه‌م���و وه‌جب���ه‌كان‬ ‫ی بزانین كێ‬ ‫باڵوده‌كه‌ین���ه‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫زیندانی سیاس���یی نه‌بوه‌‪ ،‬یاخود كێ‬ ‫دوای زیندانیه‌ك��� ‌هی‌ په‌یوه‌ندی كردو‌ه‬ ‫به‌رژێمه‌وه‌‪ ،‬یان به‌هه‌ر شێوه‌یه‌ك بێت‬ ‫خۆی كردبێت به‌زیندانی سیاس���یی بۆ‬ ‫ی روبه‌ڕوی دادگای بكه‌ینه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬

‫ده‌بێت مانگان ‌ه‬ ‫حكومه‌ت چوار‬ ‫ملیار دینار بدات‬ ‫به‌زیندانییانی‬ ‫سیاسیی‬

‫مامۆستا ئازاد چۆن‌و بۆچی‌ خۆ ‌ی كوشت؟‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كریم‬ ‫"ته‌نها گوێم له‌ده‌نگی فیشه‌كێك‬ ‫بو كه‌ هاتمه‌ ده‌ره‌وه‌ سه‌یرم كرد‬ ‫باوكم له‌حه‌وشه‌كه‌دا كه‌وتوه‌‪،‬‬ ‫وامزانی ڕشاوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ده‌مانچه‌كه‌م‬ ‫بینی له‌ژێریدا‌و گولله‌یه‌ك‬ ‫به‌سه‌ریه‌وه‌یه‌ هاوارم كردو قریشكاندم‬ ‫توخوا فریامان كه‌ون‪ ..‬باوكه‌‪..‬‬ ‫باوه‌گیان‪."...‬‬ ‫شانیای‌ كچی‌ به‌مجۆره‌ ساته‌وه‌ختی‌‬ ‫خۆكوش���تنی‌ باوك���ی‌ ب���ۆ ئاوێن��� ‌ه‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئازاد س���ه‌عید عه‌بدواڵی‌ ته‌مه‌ن ‪52‬‬ ‫ساڵ‌‪ ،‬ش���ه‌ممه‌ی‌ رابردو به‌فیشه‌كێك‬ ‫كۆتایی‌ به‌ژیانی‌ خ���ۆی‌ هێنا‪ ،‬ئه‌و كه‌‬ ‫له‌س���اڵی ‪1983‬ه‌وه‌ ژیانی هاوسه‌رێتی‬ ‫پێكهێن���اوه‌‌و خاوه‌نی ‪ 5‬كچ‌و كوڕێكه‌‪،‬‬ ‫مامۆس���تای وان���ه‌ی بی���ركاری ب���و‬ ‫له‌قوتابخان���ه‌ی هوش���یار قه‌فت���ان‬ ‫له‌گه‌ڕه‌كی هه‌واری شار له‌سلێمانی‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌هاوڕێكانی مامۆستا ئازاد‪،‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌خۆكوشتنه‌كه‌ی رایگه‌یاند‬ ‫ك���ه‌ "ماوه‌ی���ه‌ك له‌مه‌وبه‌ر س���ه‌ردانی‬ ‫نه‌خۆشخانه‌ی كردوه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت‪،‬‬ ‫هیچ كێشه‌یه‌كی مادی نه‌بوه‌‪ ،‬خاوه‌نی‬ ‫خانوو ئۆتۆمبیل���ی تایبه‌تی خۆیه‌تی‌و‬ ‫الیه‌نی ئابوری زۆرباش���ه‌‪ ،‬كه‌س���ێكی‬ ‫خوێن���ده‌وارو ڕۆش���نبیره‌‌و ته‌نها وه‌ك‬ ‫نه‌خۆشیه‌كی ده‌رونی‌ وابوه‌ له‌مێشكیدا‬ ‫كه‌ ده‌یوت من چاك نابمه‌وه‌‪ ،‬به‌رده‌وام‬ ‫ده‌یگوت من چاك نابمه‌وه‌"‪.‬‬

‫ئه‌و شوێنه‌ی مامۆستا ئازاد خۆی تیادا کوشت‬ ‫هه‌روه‌ه���ا براكه‌ی مامۆس���تا ئازاد‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ كرد ك���ه‌ "خۆی هه‌ر‬ ‫كه‌س���ێكی بێ وره‌ بو بۆ نه‌خۆش���ی‪،‬‬ ‫نه‌ش���ته‌رگه‌ریه‌كی بۆ كرابو به‌رده‌وام‬ ‫ده‌ی���وت ئ���ازارم هه‌یه‌‌و م���ن ده‌مرم‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ك���ه‌ به‌بیرماندا نه‌ه���ات ئه‌م‬ ‫ش���ێوازه‌ خۆكوش���تنه‌ی براك���ه‌م بو‪،‬‬ ‫له‌دوای خۆی نامه‌یه‌كی به‌جێهێش���توه‌‬ ‫ده‌ڵێت ته‌حه‌مولم نی���ه‌‪ ،‬چیتر ناتوانم‬ ‫به‌م ئازاره‌وه‌ بمێنمه‌وه‌"‪.‬‬ ‫برای خۆكوژه‌كه‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كات‬ ‫به‌هیچ شێوه‌یه‌ك نه‌یتوانیوه‌ بچێته‌ سه‌ر‬ ‫ته‌رمی‌ براكه‌ی‌ له‌دوای خۆكه‌شتنه‌كه‌ی‌و‬

‫به‌و ش���ێوه‌یه‌ براك���ه‌ی‌ بیبینێت‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫گولله‌یه‌كی‌ ناوه‌ به‌سه‌ری خۆیه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "به‌یانی له‌ده‌وام بوم ته‌له‌فونیان‬ ‫بۆ كردم ئاگاداریان كردمه‌وه‌ كه‌ براكه‌م‬ ‫خۆی كوش���توه‌ هیچ كێشه‌یه‌كی مادی‬ ‫نه‌بو ته‌نها ئ���ه‌وه‌ نه‌بێت كه‌ نه‌خۆش‬ ‫ب���و زۆریش بێته‌حه‌م���ول‌و بێ وره‌ بو‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر نه‌خۆشیدا"‪.‬‬ ‫سروه‌ سه‌عید خێزانی مامۆستا ئازاد‬ ‫سه‌عید ده‌گێڕێته‌وه‌ كه‌ "به‌یانی بو داوای‬ ‫لێكردم س���اردی بۆ بكڕم‌و بۆی بهێنم‬ ‫ب���ه‌اڵم هه‌تا من گه‌ڕام���ه‌وه‌ بۆ ماڵه‌وه‌‬ ‫به‌داخه‌وه‌ ئازاد خ���ۆی ده‌كوژێت‪ ،‬كه‌‬

‫سه‌یرم كرد له‌ حه‌وشه‌كه‌دا فیشه‌كێكی‬ ‫ناو‌ه به‌سه‌ری خۆیه‌وه‌‌و كه‌وتوه‌"‪.‬‬ ‫ش���انیا ش���ێوازی بینی���ن‌و یه‌كه‌م‬ ‫چركه‌س���اتی خۆكوش���تنی باوك���ی‬ ‫باسده‌كات بۆ ئاوێنه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "به‌یانی‬ ‫كاتژمێر ‪ 10:30‬من هه‌ستابوم له‌ خه‌و‬ ‫له‌ه���ۆده‌ی نوس���تنه‌كه‌مدا خه‌ریك���ی‬ ‫ئاماده‌كردن���ی وانه‌كانی قوتابخانه‌ بوم‬ ‫گوێ���م له‌ده‌نگی‌ ته‌قه‌ی���ه‌ك بو كه‌ زۆر‬ ‫نزی���ك ب���و‪ ،‬ته‌نها یه‌ك ته‌ق���ه‌ بو كه‌‬ ‫هاتمه‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬س���ه‌یرم كرد باوكم له‌‬ ‫حه‌وشه‌كه‌دا كه‌وتوه‌‌و گولله‌یه‌كی ناوه‌‬ ‫به‌سه‌ری خۆیه‌وه‌"‪.‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫‪5‬‬

‫ی ‪ HDP‬له‌ئامه‌د‪:‬‬ ‫هاوسه‌رۆك ‌‬

‫پشتیوانیكردن له‌هه‌ده‌پ ‌ه له‌به‌رژوه‌ندی‌ هه‌مو كورد‌ه‬ ‫ئا‪ :‬ئارام كه‌ریم‪ ،‬ئامه‌د‬ ‫هاوسه‌رۆكی‌ هه‌ده‌په‌ له‌ئامه‌د‪،‬‬ ‫عومه‌ر ئۆنه‌ر ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات ك ‌ه‬ ‫هیوایان به‌وه‌یه‌ له‌هه‌ڵبژاردنی‌ ‪11/1‬دا‬ ‫رێژه‌ی‌ ده‌نگه‌كانیان له‌هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫رابردو زیاتر ده‌بێت‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"سه‌ركه‌وتنی‌ هه‌ده‌په‌ له‌باكوری‌‬ ‫كورددستان‌و توركیا‪ ،‬سه‌ركه‌وتنی‌‬ ‫باشورو رۆژهه‌اڵت‌و رۆژئاوای‌‬ ‫كوردستانه‌"‪.‬‬ ‫‪ ،11/1‬هه‌ڵبژاردن����ی‌ پێش����وه‌خت‬ ‫له‌توركی����ا ده‌كرێ����ت‪ ،‬عوم����ه‌ر ئۆنه‌ر‬ ‫هاوس����ه‌رۆكی‌ ‪ HDP‬له‌ئام����ه‌د‬ ‫به‌هیوایه‌ك����ی‌ گ����ه‌وره‌وه‌ پێیوایه‌ نه‌ك‬ ‫هه‌ر ده‌توانن به‌ربه‌رستی‌ ‪ %10‬بۆ چونه‌‬ ‫ناو په‌رله‌مان تێپه‌ڕێنن‪ ،‬به‌ڵكو ئیراده‌و‬ ‫هیوایان به‌وه‌ به‌هێزه‌ كه‌ سه‌ركه‌وتنێكی‌‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌ك����ه‌ی‌‪7‬ی‌‬ ‫گه‌وره‌ت����ر‬ ‫حوزه‌یران به‌ده‌ستده‌هێنن‪ ،‬كه‌ رێژه‌ی‌‬ ‫‪%13‬ی‌ ده‌نگه‌كانیان به‌ده‌ستهێنا‌و ‪80‬‬ ‫په‌رله‌مانتاری‌ هه‌ده‌په‌ چونه‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫توركیاوه‌‪.‬‬ ‫ئۆن����ه‌ر به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یان����د كه‌‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن����ی‌ ‪7‬ی‌ حوزه‌یراندا‪ ،‬كورد‬ ‫س����ه‌ركه‌وتنی‌ گه‌وره‌ی‌ به‌ده‌س����تهێنا‪،‬‬ ‫به‌اڵم دوای‌ ئه‌وه‌ ئیراده‌ی‌ گه‌ل په‌یڕه‌و‬ ‫نه‌كراو حكومه‌ت پێكنه‌هێنراو شه‌ڕێكی‌‬ ‫گه‌وره‌ له‌كوردس����تان هاته‌ ئاراوه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫ئاكه‌په‌ كه‌وته‌ قه‌تل‌وعام كردنی‌ گه‌لی‌‬ ‫كورد‪ .‬ئه‌و وتی‌ "له‌وس����اوه‌ تا ئه‌مڕۆ‬ ‫گه‌لی‌ ك����وردو هه‌مو هێزه‌ دیموكراس‌و‬ ‫ئاش����تیخوازو كه‌مایه‌تیه‌كانی‌ توركیا‬ ‫له‌خه‌ب����ات‌و كۆشش����دان ل����ه‌دژی‌‬ ‫ئ����ه‌و جه‌نگ����ه‌ی‌ ئه‌ردۆغ����ان‌و ئاكه‌په‌‬ ‫سه‌پاندویه‌تی‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "به‌الی‌ كورده‌وه‌ ئه‌ردۆغان‌و‬ ‫داعش وه‌ك یه‌ك وان"‪.‬‬ ‫ناوبراو باسی‌ له‌وه‌ كرد كه‌ له‌كاتێكدا‬ ‫ده‌یانویست هه‌ڵمه‌تی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ خۆیان‬ ‫ئه‌نجامب����ده‌ن‪ ،‬ل����ه‌‪10/10‬دا له‌ئه‌نقه‌ره‌‬

‫ته‌قینه‌وه‌ی����ان له‌دژ ئه‌نجام����درا‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "به‌اڵم ئه‌مه‌ ئیراده‌ی‌ گه‌لی‌ ئێمه‌‬ ‫تێكناشكێنێت‪ ،‬به‌ر له‌هه‌ڵبژاردنی‌ ‪7‬ی‌‬ ‫حوزه‌یرانیش له‌ئام����ه‌د هه‌مان كاریان‬ ‫كرد‪ ،‬ئه‌نجامه‌كه‌ی‌ خراپ به‌س����ه‌ریاندا‬ ‫شكایه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئێمه‌ هه‌مو چاالكییه‌كمان‬ ‫له‌پێن����اوی‌ س����ه‌قامگیری‌ ئاش����تی‌‌و‬ ‫دیموكراسی‌ گه‌النه‌"‪.‬‬ ‫ئۆن����ه‌ر ب����اس ل����ه‌وه‌ ده‌كات ك����ه‌‬ ‫ته‌قینه‌وه‌كه‌ی‌ ئه‌نقه‌ره‌ نه‌ك گوڕ‌وتینی‌‬ ‫گه‌ل����ی‌ ك����وردی‌ ب����ۆ س����ه‌ركه‌وتن‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن����دا دانه‌مركاندوه‌ت����ه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵك����و خه‌باتی‌ خه‌ڵكی‌ به‌جۆش����تر‬ ‫ك����ردوه‌‪ ،‬ئه‌و وت����ی‌ "ده‌وڵه‌تی‌ توركیا‬ ‫ش����ه‌ڕێكی‌ گ����ه‌وره‌ی‌ ل����ه‌دژی‌ ك����ورد‬ ‫به‌رپاكردوه‌‪ ،‬چه‌ندین شارو شارۆچكه‌‬ ‫كراونه‌ته‌ ناوچه‌ی‌ س����ه‌ربازی‌‌و رۆژانه‌‬ ‫هاتوچۆیان تێدا قه‌ده‌غه‌ ده‌كرێت‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌م ئامه‌ده‌دا ئێس����تا شه‌قام‌و كۆاڵن‬ ‫هه‌ن هاتوچۆیان تێدا قه‌ده‌غه‌ كراوه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "توركیا ده‌یه‌وێت گه‌لی‌ كورد‬ ‫كۆچب����ه‌ر بێت‪ ،‬به‌اڵم ك����ورد باوه‌ڕی‌‬ ‫به‌مانه‌وه‌و به‌چه‌س����پاندنی‌ ئاش����تی‌‌و‬ ‫ئازادی‌‌و دیموكراسی‌ خورت‌و پته‌وه‌"‪.‬‬ ‫هاوس����ه‌رۆكی‌ ‪ HDP‬له‌ئامه‌د جه‌غت‬ ‫له‌وه‌ ده‌كات كه‌ توركیا س����ه‌ركه‌وتنی‌‬ ‫هه‌ده‌په‌ ناخوازێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وان هیوایان‬ ‫به‌هێزه‌ كه‌ س����ه‌ركه‌وتنێكی‌ گه‌وره‌تر‬ ‫له‌‪7‬ی‌ حوزه‌یران به‌ده‌ستده‌هێنن‪ .‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "به‌س����ه‌ركه‌وتنی‌ هه‌ده‌په‌‌و كورد‬ ‫له‌باك����ور‪ ،‬دیموكراس����ی‌ له‌رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاستدا ره‌گ داده‌كوتێت"‪.‬‬ ‫ناوبراو بۆ گه‌یش����تن ب����ه‌و ئامانجه‌‬ ‫بانگی‌ له‌هه‌مو الیه‌نه‌ كوردییه‌كان كرد‬ ‫له‌سه‌رتاس����ه‌ری‌ ناوچه‌كه‌دا یه‌كڕیزی‌‬ ‫كورد بپارێ����زن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "له‌هه‌ڵمه‌تی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ ‪7‬ی‌ حوزه‌یراندا‪ ،‬یه‌كێتی‌‌و‬ ‫گۆران هاریكاری����ان كردین‌و لێدوانیان‬ ‫داو هاتنه‌ ناومانه‌وه‌و شانبه‌شانی‌ ئێمه‌‬ ‫خه‌باتیان كرد‪ ،‬ئێستاش له‌و دو الیه‌نه‌‬ ‫داوا ده‌كه‌ین بێن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وساو ئێستا‬

‫عومه‌ر ئۆنه‌ر‬

‫تا ئێستاش پارت ‌ی‬ ‫له‌ئاست ‌ی پێویستدا‬ ‫پشتیوانیان‬ ‫لێنه‌كردوین‬ ‫پارتی‌ له‌ئاستی‌ پێویستدا پشتیوانیان ده‌كات كه‌ دوژمنی‌ كورده‌و كوش����تار‬ ‫لێنه‌كردوی����ن‪ ،‬به‌مه‌رجێ����ك باك����وری‌ له‌كورد ده‌كات"‪.‬‬ ‫ئۆن����ه‌ر جه‌غت����ی‌ له‌وه‌ش ك����رد كه‌‬ ‫كوردس����تان حورم����ه‌ت‌و رێ����ز له‌كاك‬ ‫له‌به‌رژوه‌ندی‌ هه‌مو كورده‌ پش����تیوانی‌‬ ‫مه‌سعود ده‌گرێت"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "هیوادارین پش����تیوانیمان له‌هه‌ده‌په‌ بكه‌ن‪ ،‬چونكه‌ سه‌ركه‌وتنی‌‬ ‫لێبك����ه‌ن‪ ،‬چونك����ه‌ ئه‌گ����ه‌ر پارت����ی‌ هه‌ده‌پ����ه‌ له‌باك����وری‌ كورددس����تان‌و‬ ‫پش����تیوانی‌ له‌ئێم����ه‌ ن����ه‌كات كه‌وات ‌ه ن����او توركیا‪ ،‬س����ه‌ركه‌وتنی‌ باش����ورو‬ ‫پش����تیوانی‌ له‌كێ‌ ده‌كات؟ له‌ئاكه‌پ ‌هی‌ رۆژهه‌اڵت‌و رۆژئاوای‌ كوردستانه‌‪.‬‬

‫هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردن له‌ئامه‌د‬ ‫سه‌باره‌ت به‌روداوه‌كانی‌ ئه‌مدواییه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تانیش ك����ه‌ گرژی‌‌و‬ ‫ئاڵۆزی‌ كه‌وتوه‌ته‌ نێوانیانه‌وه‌‌و رێگری‌‬ ‫له‌چونی‌ سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان بۆ هه‌ولێر‬ ‫كراوه‌ له‌الیه‌ن پارتی����ه‌وه‌‪ ،‬ئۆنه‌ر وتی‌‬ ‫"باش����وری‌ كوردس����تان ش����وێنێكی‌‬ ‫تایبه‌ته‌‪ ،‬هه‌ر قه‌یرانێك له‌وێ‌ روبدات‬ ‫كاریگه‌ری‌ له‌س����ه‌ر باكورو پارچه‌كانی‌‬

‫تری‌ كوردستان ده‌بێت"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "پێویس����ته‌ رێككه‌وت����ن‌و‬ ‫یه‌كڕی����زی‌ خۆی����ان له‌به‌رچ����او بگرن‬ ‫له‌پێن����او به‌رژه‌وه‌ندی‌ گ����ه‌ل‪ ،‬رودانی‌‬ ‫قه‌یران له‌باشور ده‌س����تكه‌وته‌كانمان‬ ‫ده‌خاته‌ مه‌ترس����یه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ پێویسته‌‬ ‫الیه‌نه‌كانی‌ باشور یه‌كگرتویی‌ خۆیان‬ ‫به‌هێز بكه‌ن"‪.‬‬

‫ساداتی‌ به‌رزنجه‌‌و شێخانی‌ قادری‌ رێوڕه‌سمی‌ عاشورا رێكده‌خه‌ن‬ ‫سادات‌و شێخان‌‪ :‬ئێم ‌ه سه‌ر به‌"ئال‌و به‌یتین"‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ساداتی‌ به‌رزنجه‌و شێخه‌كانی‌ ته‌ریقه‌ت ‌ی‬ ‫قادری‌و پیر خدری‌‌و چوێسه‌ به‌به‌‪،‬‬ ‫مه‌راسیمێكیان له‌‪10‬ی‌ محه‌ره‌مدا به‌بۆنه‌ ‌ی‬ ‫عاشوراوه‌ له‌به‌رزنجه‌ رێكخست‪ ،‬شێخێك ‌ی‬ ‫چوێس ‌ه ده‌ڵێت "ئێم ‌ه سه‌ر به‌ئال‌و‬ ‫به‌یتین"‪.‬‬ ‫شێخ س���ه‌ركۆی‌ ش���ێخ قادری‌ چوێس ‌ه‬ ‫كه‌ یه‌كێك بوه‌ له‌رێكخه‌رانی‌ رێوره‌س���مه‌ك ‌ه‬ ‫به‌ئاوێنه‌ ‌ی راگه‌یاند كه‌ رێوره‌سمێك ‌ی تایبه‌ت ‌ی‬ ‫له‌الیه‌ن ش���ێخه‌كان ‌ی ته‌ریقه‌تی‌ قادری‌و پیر‬ ‫خدری‌‌و چوێس���ه‌وه‌ رۆژی‌ شه‌ممه‌ رێكخرا‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "له‌و رێوره‌س���مه‌دا كۆمه‌ڵێك الو‬ ‫باسی‌ ئیمام ‌ی حسێن‌و مێژوه‌كه‌ی‌‌و هۆكار ‌ی‬ ‫هه‌ڵگیرس���انی‌ شۆڕش���ی‌ ئیمام ‌ی حسێن‌و‬ ‫ش���ه‌هیدكردن ‌ی ئه‌ویان به‌ده‌س���ت ‌ی یه‌زید ‌ی‬ ‫كوڕی‌ معاویه‌ گێڕایه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌رێوڕه‌سمه‌كه‌ش���دا خه‌لیفه‌‌و‬ ‫ده‌روێشه‌كان زكریان كرد"‪.‬‬ ‫رێوڕه‌س���می‌ عاش���ورا یه‌كێك���ه‌ ل���ه‌و‬ ‫رێوڕه‌سمانه‌ی‌ له‌سه‌رده‌م ‌ی سه‌فه‌ویه‌كانه‌و‌ه‬ ‫له‌سه‌ده‌ی‌ ش���انزه‌هه‌مدا كاتێك ده‌یانویست‬ ‫سه‌رتاسه‌ری‌ قه‌ڵه‌مڕه‌و ‌ی بن ده‌ستیان بكه‌ن‬ ‫به‌ش���یعه‌‪ ،‬بڕه‌ویان دا به‌مجۆره‌ مه‌راسیم ‌ی‬ ‫یادكردنه‌وه‌و له‌خۆدانه‌ بۆ ئیمامی‌ سێهه‌م ‌ی‬ ‫شیعه‌كان‪.‬‬ ‫له‌كوردس���تاندا‪ ،‬كه‌ زۆرینه‌ی‌ هه‌ره‌ زۆر ‌ی‬ ‫دانیشتوانه‌كه‌ ‌ی سونن ‌ه مه‌زهه‌بن‪ ،‬ئه‌م جۆر‌ه‬ ‫رێوڕه‌سم ‌ه باو نه‌بوه‌‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك شێخه‌كه‌ ‌ی‬ ‫چۆیسه‌ ئاماژه‌ ‌ی پێده‌كات له‌ساڵ ‌ی ‪2008‬ه‌و‌ه‬ ‫ئه‌وان سااڵنه‌ ئه‌م یادكردنه‌وه‌یه‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ش���ێخ س���ه‌ركۆ ئه‌وه‌ ره‌تده‌كات���ه‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫له‌رێوڕه‌سمه‌كه‌ ‌ی به‌رزنجه‌دا شیعه‌ش ‌ی تێدا‬ ‫بوبێ���ت‪ ،‬ئه‌و وت ‌ی "ش���ه‌ممه‌ی‌ رابردو‪ ،‬ئه‌و‬ ‫رۆژ‌ه یه‌ك شیعه‌ش ‌ی لێنه‌بو ته‌نها بنه‌ماڵه‌ ‌ی‬ ‫شیخان‌و سادات نه‌بێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هه‌ش���ت س���اڵ ‌ه ئه‌و یاد‌ه ب ‌ه‬

‫بێئاگا بون له‌و مێژوه‌ی‌ به‌سه‌ر ئیمام حسێن‬ ‫هێنرا"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش ره‌تده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه له‌ژێر كاریگه‌ر ‌ی‬ ‫كۆماری‌ ئیس�ل�امی‌ ئێراندا بێت‪ ،‬كه‌ ئێستا‬ ‫ش���یعه‌گه‌ری‌ وه‌ك ئامڕازێكی‌ سیاس���ه‌ت ‌ی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ ‌ی به‌كارده‌هێنێ���ت‪ ،‬ئ���ه‌و وت��� ‌ی‬ ‫"ئێم���ه‌ ته‌نها ده‌مانه‌وێ���ت نه‌ریت‌و په‌یام ‌ی‬ ‫شۆڕشه‌كه‌ی‌ ئیمام حس���ێن زیندوبكه‌ینه‌و‌ه‬ ‫ك���ه‌ دژ ‌ی چه‌وس���ێنه‌رانه‌‪ .‬ئ���ه‌وه‌ ‌ی له‌‪‌ 10‬ی‬ ‫محه‌ره‌مدا كراو‌ه زوڵمێكه‌ له‌ئیمام ‌ی حسێن‬ ‫كراوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "پێش���تر خه‌ڵك ‌ی وه‌ك ئێستا‬ ‫مێژوی‌ ئیسالم ‌ی بۆ رون نه‌بوه‌ته‌وه‌‪ ،‬باوك ‌ی‬ ‫من ته‌نها به‌ش���اڵ‌‌و كه‌شییه‌ س���ه‌وزه‌كه‌ ‌ی‬ ‫خه‌ریكی‌ خواناس ‌ی خۆ ‌ی بو‪ ،‬ئێستا كتێب‌و‬ ‫سیدی‌‌و ئینته‌رنێت به‌رچاورونیه‌كی‌ زیاتر ‌ی‬ ‫به‌شێک له‌به‌شداربوانی مه‌راسیمه‌که‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌حه‌دی���س‌و نه‌هج���ی به‌الغه‌و‬ ‫مێژوی‌ ئیس�ل�ام‌و ئه‌و زوڵم���ه‌ ‌ی به‌درێژای ‌ی‬ ‫ده‌رب���اره‌ ‌ی ئه‌وه‌ش ك ‌ه تا چه‌ند باوه‌ڕیان مێژو له‌ئال‌و به‌یت كراو‌ه پێبه‌خشیوین"‪.‬‬ ‫ئه‌م مه‌راسیم ‌ه كه‌ هه‌مو ساڵێك ده‌كرێت‪،‬‬ ‫به‌ش���یعه‌گه‌رییه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌ی "ئه‌م مه‌راسیم ‌ه‬ ‫تایبه‌ته‌ به‌ئالوبه‌ی���ت ك ‌ه بنه‌ماڵه‌ ‌ی ئیمام ‌ی كێ‌ له‌ڕو ‌ی داراییه‌و‌ه تێچونه‌كه‌ ‌ی له‌ئه‌ستۆ‬ ‫عه‌لی���ن‪ ،‬به‌هی���چ ش���ێوه‌یه‌ك په‌یوه‌ن���د ‌ی ده‌گرێت؟‬ ‫له‌وه‌اڵم ‌ی ئه‌م پرسیاره‌دا‪ ،‬شێخ سه‌ركۆ ‌ی‬ ‫به‌شیعه‌و‌ه نی ‌ه له‌و مه‌راسیمه‌دا یه‌ك شیعه‌ ‌ی‬ ‫شێخ قادری‌ چوێس���ه‌ وت ‌ی "چه‌ند ساڵێك‬ ‫تیانه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫له‌م مه‌راسیمه‌ی‌ عاشورادا ك ‌ه له‌به‌رزنج ‌ه ئێم���ه‌ وه‌ك بنه‌ماڵ���ه‌ی‌ ش���ێخانی‌ قادر ‌ی‬ ‫رێكخرا‪ ،‬جگه‌ له‌ساداتی‌ به‌رزنجه‌و شێخان ‌ی دابینم���ان ده‌ك���رد‪ ،‬ئه‌وه‌ چه‌ند س���اڵێك‬ ‫ته‌ریقه‌تی‌ ق���ادری‌‪ ،‬چه‌ندی���ن پیاوماقوڵ‌‌و ده‌بێ���ت س���ه‌ید ئه‌حم���ه‌د نوێن���ه‌ر ‌ی مام‬ ‫پیاوان���ی‌ ئایینی‌‌و نوێنه‌ران���ی‌ داموده‌زگا ‌ی جه‌الل بۆ كاروباری‌ ئاین ‌ی ئه‌م مه‌راس���یم ‌ه‬ ‫كچه‌زای‌ پێغمبه‌رن ل���ه‌وێ وه‌فاتیانكردوه‌‪ ،‬مه‌به‌س���تم هه‌ندێكیان���ه‌‪ ،‬ل���ه‌دوای‌ ئیمام ‌ی حیزبی‌‌و حكومیه‌كان به‌شداریان تێدا كرد‪ .‬به‌ڕێوه‌ده‌بات‪ ،‬ش���ێخ محه‌مه‌د ش���اكه‌لیش‬ ‫سه‌ید بورهان سه‌ید محه‌مه‌د خه‌ڕنوكی‌‪ ،‬له‌ساڵی‌ پاردا ده‌ سه‌ر ئاژه‌ڵی‌ بۆ ناردبوین‪،‬‬ ‫پێغه‌مب���ه‌ر له‌ڕێگه‌ی‌ خه‌ون���ه‌وه‌ ئاگاداریان عه‌لییه‌وه‌ دنیا هه‌ر خراپ بوه‌‌و به‌ره‌و چاك‬ ‫ده‌كات كه‌ ئه‌و ش���وێن ‌ه بكه‌ن به‌مزگه‌وت‪ ،‬بون نه‌ڕۆیش���توه‌‪ ،‬ته‌نها دو ساڵ نه‌بێت ك ‌ه ك ‌ه یه‌كێك��� ‌ه له‌رێكخه‌رانی‌ مه‌راس���یمه‌كه‌و خه‌ڵكانێكی‌ خێرخوازیش هه‌ن خۆبه‌خشان ‌ه‬ ‫ش���ێخ عیساو شێخ موسا له‌‌و شوێنه‌دا ئه‌و عومه‌ری‌ ك���وڕ ‌ی عه‌بدولعه‌زیز فه‌رمانڕه‌وای ‌ی پێیخۆش���ه‌ خ���ۆی‌ وه‌ك "ش���وێنكه‌وته‌ ‌ی هاوكاریمان ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئێم ‌ه وه‌ك بنه‌ماڵه‌ی‌ ئال‌و به‌یت‬ ‫ش���ۆڕش‌و په‌یامه‌كان���ی‌ ئیم���ام حس���ێن"‬ ‫مزگه‌ته‌یان دروس���تكردو‌ه ئێستا مه‌رقه‌د ‌ی كردوه‌"‪.‬‬ ‫ناوب���راو جه‌غ���ت ل���ه‌وه‌ش ده‌كات ك��� ‌ه پێناسه‌ بكات‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌م پێمانخۆش���ه‌ هه‌مو هاواڵتیه‌ك پش���تیوان ‌ی‬ ‫پیرۆزیان له‌و شوێنه‌دایه‌و ئێمه‌ بۆ ئه‌و یاد‌ه‬ ‫ده‌چین زیاره‌ت ‌ی مه‌رقه‌ده‌كانیان ده‌كه‌ین"‪" .‬ئه‌مانیش وه‌ك ئال‌و به‌یتی‌ ئیمام ‌ی عه‌لی‌‪ ،‬مه‌راس���یم ‌ه س ‌ێ ساڵ ‌ه به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی فه‌رم ‌ی ئالوبه‌یت بێت جا شیعه‌ بێت یان سونه‌بێت‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ یارمه‌تیده‌رمانبێت ئه‌و شۆڕش��� ‌ه‬ ‫ناوبراو ئه‌وه‌شی‌ رونكرده‌وه‌ ك ‌ه شیعه‌ش ئه‌وه‌ی���ان بیرناچێ���ت ك���ه‌ باوه‌گه‌وره‌یان ئه‌نجامده‌درێت‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ پێش���تر له‌ناو سه‌ربخه‌ین‪ ،‬ئه‌و شۆڕشه‌ وه‌عدی‌ پێغه‌مبه‌ر‌ه‬ ‫ده‌س���تكاری‌ كراوه‌‌و كۆمه‌ڵێ���ك خورافات ‌ی ش���ه‌هیدكراوه‌‪ ،‬برازا‌و كچه‌زاكانی‌ پێغه‌مبه‌ر‬ ‫تێكه‌ڵ ك���راوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ش���یعه‌ بۆ ئال‌و به‌ده‌س���ت ‌ی یه‌زیدی‌ كوڕی‌ معاویه‌ ش���ه‌هید كورده‌واریدا ئه‌م مه‌راسیمه‌ نه‌كراوه‌و بۆچ ‌ی كه‌ باسی‌ ده‌كات به‌سه‌ركردایه‌ت ‌ی محه‌ممه‌د ‌ی‬ ‫ئێستا ده‌كرێت‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "خه‌ڵك ‌ی پێشتر مه‌هدی"‪.‬‬ ‫به‌یت باش���ترن نه‌ك ئه‌م س���ونانه‌ ‌ی ئێستا كراون"‪.‬‬

‫ده‌مانه‌وێت نه‌ریت‌و په‌یامی‌ شۆڕشه‌كه‌ی‌ ئیمام حسێن‬ ‫زیندوبكه‌ینه‌وه‌ كه‌ دژ ‌ی چه‌وسێنه‌رانه‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ له‌‪‌ 10‬ی محه‌ره‌مدا‬ ‫كراوه‌ زوڵمێكه‌ له‌ئیمامی‌ حسێن كراوه‌‬ ‫به‌ش���داری‌ بنه‌ماڵه‌ی‌ ش���ێخان ده‌كرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫یه‌كه‌م س���اڵ ‌ی ئه‌و یاده‌ ئێمه‌ كردمانه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫یاد ‌ی چله‌ی‌ شێخ عیس���ا‌و شێخ موسامان‬ ‫كرده‌وه‌ له‌ساڵی‌ ‪."2004‬‬ ‫له‌وه‌اڵم���ی‌ ئه‌م پرسیاره‌ش���دا ك ‌ه بۆچ ‌ی‬ ‫یادی‌ شێخ عیسا‌و شێخ موسا له‌ڕۆژ ‌ی ‪‌ 10‬ی‬ ‫موحه‌ره‌م‌و عاشوردا له‌به‌رزنج ‌ه ده‌كرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "شێخ عیس���او شێخ موسا شیع ‌ه‬ ‫نه‌بون له‌مه‌ككه‌وه‌ هاتون‌و سه‌ید بون له‌ناو‬ ‫شیعه‌دا پێیانده‌وترێت ئال‌و به‌یت"‪.‬‬ ‫وتیش��� ‌ی "شێخ عیساو ش���ێخ موسا ك ‌ه‬

‫‪6‬‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫‪parlaman.awene@gmail.com‬‬

‫لەپەیڕەوی ناوخۆدا هیچ مادەیەك نیە‬ ‫پەرلەمان ناچار به‌كۆبونەوە بكات‬

‫له‌په‌رله‌مانه‌وه‌‬

‫گۆشه‌یه‌کی تایبه‌ت ‌ه په‌رله‌مانتاران ده‌ینوسن‬

‫ئا‪ :‬وریا جەمال‬

‫ئایا به‌ته‌نها پارت ‌ی‬ ‫له‌پشت بڕیار ‌ی‬ ‫دورخستنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫گۆڕانه‌وه‌ی ‌ه له‌ده‌سه‌اڵت؟!‬

‫پەرلەمانتاران ئەم دۆخەی پەرلەمانی كوردستان‬ ‫به‌نائاسایی وەسف دەكەن‌و ئاماژە بۆ ئەوە‬ ‫دەكەن كە هیچ مادەیەكی یاسایی نیە بۆ‬ ‫دیاریكردنی كاتی كۆبونەوەی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان لەئەگەری كۆنەبونەوەی پەرلەمان بۆ‬ ‫ماوەیەكی زۆرو ناتوانرێت كۆتایی به‌كارەكانی‬ ‫بهێندرێت‪.‬‬ ‫لەدوای ئ���ەوەی رێگری لەس���ەرۆكی پەرلەمان‬ ‫یوس���ف محەمەد كرا بچێتە هەولێ���ر بۆ ده‌وامی‬ ‫ئاسایی خۆی له‌په‌رله‌مان‪ ،‬کۆبونه‌وه‌کانی په‌رله‌مانی‬ ‫کوردستان په‌کیان که‌وتوه‌و تائێستاش ڕون نییه‌‬ ‫كەی پەرلەمانی كوردستان كۆدەبێتەوە‪.‬‬ ‫ئه‌ندامی په‌رله‌مانی کوردس���تان له‌فراکسیۆنی‬ ‫پارتی‪ ،‬فرسەت سۆفی لەبارەی دیاریكردنی كاتی‬ ‫كۆبونەوە لەپەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمان به‌ئاوێنەی‬ ‫ڕاگەیاند "لەیەك حاڵەتدا كات دیاریكراوە ئەویش‬ ‫لەوكات���ەی پەرلەمان���ی ت���ازە هەڵدەبژێردرێ���ت‬ ‫ل���ەدوای ڕاگەیاندن���ی ئەنجامی هەڵب���ژاردن‪ .‬لەو‬ ‫کاته‌دا دوای ‪ 10‬ڕۆژ س���ەرۆكی هەرێم مەرسومێك‬ ‫دەردەكات بۆ ئەوەی پەرلەمان کۆببێته‌وه‌ ئەگەر‬ ‫‪ 45‬ڕۆژ تێپەربێت به‌س���ەر ئەوكات���ەدا پەرلەمان‬ ‫كۆنەبوەوە یان نەیتوانی كۆبێتەوە ئەوا پەرلەمان لەدۆخێکی نائاس���ایداین‪ ،‬ئەم حاڵەتەی ئیستا نە ناجێگیرە‪ ،‬بەتایبەتیش بۆشایی یاسایی ڕاستەقینە‬ ‫ئاساییەو نە نائاساییە‪ ،‬بەپێی‌ عورفی پەرلەمانی ل���ەدوای ‪ ٨/٢٠‬هاتۆت���ە كایەوە‪ ،‬به‌پێی یاس���ای‬ ‫هەڵدەوەشێتەوە"‪.‬‬ ‫ئ���ەو پەرلەمانتارە ئاماژە بۆ ئ���ەوەش دەكات كە دامەزراوەیەكی یاسادانان‌و چاودێرییە پێوستە سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان ئەبوایە سەرۆكی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان مومارەسەی دەسەاڵتەكانی‬ ‫"لەدوای كۆبون���ەوەی یەكەم كە پەرلەمان كەوتە یەك رۆژیش نەوەستیت نەك زیاتر"‪.‬‬ ‫هەر لەوبارەیەوە ئەندامی پەرلەمانی كوردستان س���ەرۆكی هەرێم���ی بكردایە ل���ەو ماوەیەی كە‬ ‫سەر كاری خۆی‪ ،‬ئەوا لەناو پەیڕەوی ناوخۆدا هیچ‬ ‫مادەو بڕگەیەك نیە ب���ۆ دیاریكردنی كۆبونەوەی لەفراكسیۆنی یەكێتی س���االرمەحمود به‌ئاوێنەی ش���وێنەكەی بەتاڵ بو‪ ،‬بەاڵم سەرۆكی پەرلەمان‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬هیچ س���زایەكیش دیارینەكراوە‪ ،‬ئەگەر ڕاگەیاند "هیچ دۆخێكی ئاس���ایی نییە‪ ،‬پێویسته‌ دەس���ەاڵتەكانی خ���ۆی بەكارنەهێن���اوە‪ ،‬ئەركی‬ ‫پەرلەمان بۆ ماوەیەكی زۆر نەیتوانی كۆببێتەوە‪ ،‬لەئیستادا س���ەرۆكایەتی پەرلەمان پەرلەمانتاران پەرلەمان���ە كۆببێتەوە نەك تەنها بۆ كێش���ەكانی‬ ‫بەاڵم لەپەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمانی واڵتانی دونیا بانگهێش���ت بكەن بۆ كۆبونەوەو چارەسەركردنی خ���ۆی بەڵكو بۆ چارەس���ەركردنی ئەو بۆش���ایی‬ ‫گرفت���ەكان لەهۆڵ���ی پەرلەم���ان ج���ا گرفتەكان یاس���اییەی یەكی���ك لەجومگەكانی دەس���ەاڵتی‬ ‫بەرنامەی كاری هەفتانەی پەرلەمان دانراوە"‪.‬‬ ‫فرسەت س���ۆفی دەشڵێت "لەناو پەیڕەو هیچ سەرۆكی پەرلەمان بێت یان فراكسیۆنێك یان هەر جێبه‌جێ‌ كردن كە پێگەی سەرۆكی هەرێمە"‪.‬‬ ‫لەئێس���تادا كێش���ەی كۆبونەوەو كۆنەبونەوەی‬ ‫مادەیەك نی���ە پەرلەمان ناچارب���كات كۆبونەوە دۆخێك���ی ترە كە لەدەرەوەی پەرلەمان به‌س���ەر‬ ‫بكات بۆیە بەداخەوە فەراغێكی پەیڕەویی هەیە پەرلەمان���دا س���ەپێندرابێت‪ ،‬ئەبێ���ت پەرلەمانی پەرلەمان هەیە‪ ،‬ئ���ەو پەرلەمانتارەی یەكێتی له‌و‬ ‫هەس���تمان بەو كەموكوڕییە ك���ردەوە لەپەیڕەوی كوردس���تان كۆببێتەوە پەرلەمان بڕیار لەس���ەر باره‌یه‌و‌ه دەڵێت "ئەمە كێشەیەكی سیاسیە‪ ،‬که‌‬ ‫كۆن���دا لەم پ���ڕۆژە تازەیەی پەی���ڕەوی ناوخۆی دۆخی خ���ۆی‌و دۆخی حكومەت‌و هەر یاس���ایەك لەهەمان كاتدا کێش���ه‌ی ئابوریی‌و یاس���اییش بۆ‬ ‫پەرلەماندا مادەی���ەك دانراوە كە بەرنامەی كاری بدات كە كاریگەری لەس���ەر پڕۆسەی حكومڕانی هەرێمی كوردس���تان دروست دەكات‪ ،‬داوا دەكەم‬ ‫پەرلەم���ان بۆ ئەم دۆخە هەرچ���ی زوە كۆبونەوە‬ ‫هەبێت"‪.‬‬ ‫هەفتانەی پەرلەمانی دیاری كردوە"‪.‬‬ ‫س���ەبارەت به‌دۆخی ئیس���تا پەرلەمان‪ ،‬ساالر ئەنجام بدات بۆ چارەسەركردنی كێشەی هەرێمی‬ ‫س���ەبارەت به‌كۆنەبون���ەوەی پەرلەم���ان ئەو‬ ‫پەرلەمانت���ارە دەڵێ���ت "بەداخەوە ئیس���تا ئێمە مەحمود ده‌ڵێت "ئەم دۆخ���ە به‌تەواوی دۆخێكی كوردستان"‪.‬‬

‫عومه‌‌ر حاج ‌ی عنایت‬

‫په‌له‌مانی کوردستان‬

‫ئەم حاڵەتەی ئیستا‬ ‫نە ئاساییەو نە نائاساییە‬ ‫بەپێی‌ عورفی پەرلەمانی‬ ‫كە دامەزراوەیەكی‬ ‫یاسادانان‌و چاودێرییە‬ ‫پێوستە یەك رۆژیش‬ ‫نەوەستیت نەك زیاتر‬

‫په‌رله‌مان داوا ده‌کات رێگریی بکرێت‬ ‫له‌به‌شداری مندااڵن له‌خۆپیشاندانه‌کاندا‬ ‫ئا‪ :‬وریا جەمال‌و مەزهەر كەریم‬ ‫له‌گردبونەوەو خۆپیشاندانەكانی ماوەی ڕابردوی‬ ‫هەرێمی كوردستاندا ژمارەیەكی زۆر منداڵ‬ ‫بەشداریان دەكرد‪ ،‬ئەمەش بوە هۆی ناڕەزایەتی‬ ‫رێكخراوو چاالكانی بواری مافەكانی منداڵ‪ ،‬لیژنه‌ی‬ ‫کاروباری کۆمه‌اڵیه‌تی په‌رله‌مانیش له‌وباره‌یه‌و‌ه‬ ‫نوسراوێک ئاراسته‌ی الیه‌نه‌ په‌یوه‌ندیداره‌کان‬ ‫ده‌کات‪.‬‬ ‫لیژنەی كاروب���اری كۆمەاڵیەتی‌و من���داڵ‌و خێزان‬ ‫له‌پەرلەمانی كوردستان ئیدانەی بەشداری پێكردنی‬ ‫منداڵ له‌خۆپیش���اندان‌و گردبونەوەكاندا دەكات‌‌و داوا‬ ‫دەكات وەزارەتی ناوخۆو ئیدارەی خۆجێی‌ پارێزگاكان‬ ‫ڕێگری لەو كارە بكەن‪.‬‬ ‫گەش���ە دارا س���ەرۆكی ئه‌و لیژنه‌ی ‌ه له‌پەرلەمانی‬ ‫كوردس���تان بەئاوێن���ەی ڕاگەیاند "نوس���راوێكمان‬ ‫بەرزكردۆتەوه‌ ب���ۆ الیەنە پەیوەندی���دارەكان‪ ،‬وەك‬ ‫لیژنەكەم���ان پش���گیری ه���ەر خۆپیش���اندانێكی‬ ‫مەدەنی خەڵك دەکەین ب���ۆ مافە ڕەواكانیان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەپێی یاس���اکانی هه‌رێ���م‌و ڕێكەوتنامە جیهانیەكان‬ ‫بەش���داریكردنی من���داڵ لەخۆپیش���اندانەكاندا ڕێگە‬ ‫پێنەدراوە"‪.‬‬ ‫س���ەرۆكی لیژنەی كاروباری كۆمەاڵیەتی‌و منداڵ‌و‬ ‫خێزان وتی "پێویس���تە ڕێکخەری خۆپیشاندانەكان‬ ‫ڕەچاوی ئەو خاڵە بكەن كە نابێت منداڵ بەش���داری‬ ‫له‌خۆپیش���اندانەكاندا بكەن‪ ،‬داواش���مان له‌وەزارەتی‬ ‫ناوخ���ۆو ئیدارەی خۆجێی‌ پارێزگاكان كردوە له‌كاتی‬ ‫پێدانی مۆڵەت بەخۆپیش���اندان ڕەچاوی ئەوە بكەن‬ ‫كە نابێت منداڵ بەشداری خۆپیشاندان بكات"‪.‬‬ ‫ه���ەر لەو بارەیەوە كەژاڵ هادی ئەندامی لیژنەی‬ ‫كاروباری كۆمەاڵیەتی‌و من���داڵ‌و خێزان له‌پەرلەمانی‬ ‫كوردس���تان بەئاوێنەی ڕاگەیان���د "له‌ماوەی ڕابردودا‬ ‫من���داڵ له‌خۆپیش���اندانەكانی هەرێمی كوردس���تاندا‬ ‫بەش���داری دەك���رد بۆی���ە ئێم���ە وەك لیژنەكەمان‬ ‫ئیدانەی ئەم حاڵەتەمان كرد‪ ،‬بە پێ ‌ی پڕەنسیپەكانی‬ ‫مافەكان���ی م���رۆڤ نابێت مندااڵن له‌خۆپیش���انداندا‬

‫په‌رله‌مان‬

‫بەپێی یاساکانی هه‌رێم‌و‬ ‫ڕێكەوتنامە جیهانیەكان‬ ‫بەشداریكردنی منداڵ‬ ‫لەخۆپیشاندانەكاندا ڕێگە‬ ‫پێنەدراوە‬ ‫بەكاربهێنردرێت"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ده‌ڵێت "دەكرێت ئەو یاداش���تە بكرێتە‬ ‫پرۆژەبڕیارێك بۆ ئەوەی بكرێتە یاس���او بەیاس���اش‬ ‫ڕێگ���ری بكەی���ن له‌بەش���داری پێكردن���ی من���دااڵن‬ ‫له‌خۆپیش���اندانەكاندا‪ ،‬ه���ەر چەندە له‌ئێستاش���دا‬ ‫له‌یاس���ای توندوتیژی خێزانی‌و له‌یاس���ای سزادانی‬ ‫عێراقی‌و یاس���ای خۆپیش���اندان هەموی���ان ڕێگری‬ ‫دەكەن له‌بەشداری پێكردنی مندااڵن له‌خۆپیشاندان‌و‬ ‫گردبونەوەكاندا"‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بەوەی ئەو ملمالنێ سیاسیە له‌هەرێمدا‬ ‫دروس���ت بوە هیچ كاریگەریەكی هەبوە له‌بەش���داری‬ ‫پێكردنی مندااڵن له‌خۆپیشاندانەكاندا‪ ،‬ئەو ئەندامەی‬ ‫پەرلەم���ان وتی "بەدوری نازانم ئەم پرس���ەش وەك‬ ‫س���ەرجەم پرس���ەكانی تر چوارچێوەیەكی سیاسی‬ ‫وەرگرتبێ���ت ب���ەاڵم وەك لیژنە ئێم���ە ئیدانەی ئەو‬ ‫كارەمان كرد"‪.‬‬

‫دیمه‌نێک له‌خۆپیشاندانه‌کانی سلێمانی‬

‫فۆتۆ‪ :‬مه‌زهه‌ر که‌ریم‬

‫سه‌ره‌تا وه‌بیر خوێنه‌ران ‌ی به‌ڕێزی‌ ده‌هێنمه‌وه‌ ك ‌ه من‬ ‫یه‌كێك له‌ناڕازی ‌ه سه‌رسه‌خته‌كان ‌ی چون ‌ه ناو ده‌سه‌اڵت ‌ی‬ ‫گۆڕان بوم‌و له‌كۆبونه‌وه‌ی‌ فراكس���یۆندا به‌ده‌نگی‌ به‌رز‬ ‫داوامكرد‪ ،‬با نه‌چینه‌ ده‌س���ه‌اڵتێك كه‌ ماوه‌ ‌ی ‪ 22‬ساڵ ‌ه‬ ‫جام���ی‌ گه‌نده‌ڵ ‌ی پڕده‌كه‌ن‌و ده‌یانه‌وێ ش���ان ‌ی ئێمه‌ش‬ ‫به‌م به‌ش���داریه‌ پیسكه‌ن‪ ،‬ئه‌وانه‌مان كه‌ دژی‌ چون ‌ه ناو‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت بوین وای‌ بۆ ده‌چوین كه‌ پارتی‌‌و یه‌كیه‌ت ‌ی‬ ‫رێگرده‌بن ل���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان ئه‌و پڕۆژه‌و پالنانه‌ی‌ هه‌یه‌ت ‌ی‬ ‫جێبه‌جێ ‌ی بكات‌و به‌پیالن پالنه‌كانی‌ گۆڕان په‌كده‌خه‌ن‪،‬‬ ‫پێمانوت���ن كه‌ هه‌وڵ��� ‌ی ئه‌وان بۆچونه‌ ناو ده‌س���ه‌اڵت ‌ی‬ ‫گۆڕان بۆ بێده‌نگكردن‌و ناش���یرینكردنیه‌تی‌ له‌به‌رچاو ‌ی‬ ‫ده‌نگده‌ره‌كان‌و دابڕینیه‌ت ‌ی له‌ش���ه‌قام‌و خه‌ڵكی‌ ناڕازی‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌م ده‌نگه‌ نه‌بیسترا‪ ،‬له‌به‌ر ئه‌م هۆیانه‌‪-:‬‬ ‫‪ -1‬له‌م���اوه‌ی‌ چوارس���اڵی‌ ته‌مه‌نی‌ ئۆپۆزس���یۆنیدا‬ ‫بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕان‪ ،‬به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ ن���اڕه‌وا له‌الیه‌ن‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت ‌ی پارتی‌‌و یه‌كێتیه‌و‌ه مامه‌ڵه‌ ‌ی له‌گه‌ڵ كرابو‪،‬‬ ‫هه‌زاران كه‌س نانبڕاو كرابون‌و فشارێكی‌ زۆریان له‌سه‌ر‬ ‫س���ه‌ركردایه‌ت ‌ی بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان دروستكردبو‪ ،‬گۆڕان‬ ‫پێ���ی وابو ته‌نه���ا به‌چون ‌ه ده‌س���ه‌اڵت ئه‌توانێ‌ نان بۆ‬ ‫نانب���ڕاوه‌كان بگه‌ڕێنێته‌وه‌‪ ،‬بزوتنه‌وه‌ك���ه‌ش له‌بارێك ‌ی‬ ‫دارایی خراپدا ب���و نه‌یده‌توان ‌ی النیكه‌می‌ داخوازیه‌كان ‌ی‬ ‫نانبڕاوه‌كان دابینبكات‪.‬‬ ‫‪ -2‬نوێنه‌ره‌كان��� ‌ی بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان له‌پارله‌مان جگ ‌ه‬ ‫له‌هۆش���یاركردنه‌وه‌ ‌ی خه‌ڵك‌و به‌رزكردن���ه‌وه‌ ‌ی ده‌نگ ‌ی‬ ‫ناڕه‌زایی هیچیان پێنه‌ده‌كراو هیچ یاس���ایه‌ك به‌ویست ‌ی‬ ‫گۆڕانخوازان‌و الیه‌نه‌كانی‌ ئۆپۆزسیۆن تێنه‌په‌ڕێنرا‪.‬‬ ‫‪ -3‬ته‌قه‌ك���ه‌ره‌كان‌و بكوژان���ی‌ ش���ه‌هیده‌كان ‌ی‬ ‫خۆپیش���اندانه‌كان ‌ی ‪ 17‬ش���وبات ‌ی ‪ ،2011‬ئازادان��� ‌ه‬ ‫ده‌س���وڕانه‌وه‌و هی���چ رێكارێكی‌ یاس���ایی به‌رامبه‌ریان‬ ‫نه‌گیرایه‌به‌ر‪ ،‬گۆڕان له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت جگه‌ له‌ده‌نگ‬ ‫هه‌ڵبڕین���ی‌ میدیایی هیچ ‌ی پێنه‌كراو ویس���تی‌ له‌رێگه‌ ‌ی‬ ‫به‌شداری‌ له‌حكومه‌ت ئه‌م ئامانجه‌ بهێنێته‌ دی‌‪.‬‬ ‫‪ -4‬ژماره‌ی���ه‌ك كه‌س له‌ناو گۆڕاندا كه‌ پێش���تر له‌ناو‬ ‫یه‌كیه‌تیدا بون‌و چێژ ‌ی ده‌س���ه‌اڵتیان كردبو‪ ،‬ش���ه‌یدا ‌ی‬ ‫كورسیی‌‌و ده‌سه‌اڵت بون‌و له‌وه‌ زیاتر دانیان به‌خۆیاندا‬ ‫نه‌ده‌گرت كه‌ دوربن له‌ده‌سه‌اڵت‌و په‌رۆشی‌ كورسی بون‬ ‫بۆ خۆیان یان بۆ كه‌س���انی‌ نزیك له‌خۆیان‪ ،‬ئه‌مانه‌ش‬ ‫كاریگ���ه‌ر ‌ی به‌رچاوی���ان هه‌بو له‌س���ه‌ر بڕیارده‌ره‌كان ‌ی‬ ‫گۆڕان‪.‬‬ ‫‪ -5‬له‌س���ه‌روبه‌ند ‌ی ده‌س���پێكردن ‌ی بانگه‌ش���ه‌ ‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان��� ‌ی ‪ 2013/9/21‬گۆڕان دروش���م ‌ی به‌ره‌و‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت ‌ی هه‌ڵگرتبو‪ ،‬له‌وباوه‌ڕه‌دابو ك���ه‌ زیاتر له‌‪40‬‬ ‫كورس���ی مس���ۆگه‌ر ئه‌كات به‌اڵم دو حیزبی ده‌سه‌اڵت‬ ‫به‌غه‌لوغه‌ش نه‌یانهێش���ت ئه‌م ویسته‌ی‌ گۆڕان بێته‌دی‌‌و‬ ‫ب ‌ه ‪ 24‬كورس���یه‌وه‌ هات���ه‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش���دا‬ ‫ئامانج ‌ی به‌ره‌و ده‌سه‌اڵت هه‌ر به‌رده‌وامبو‪.‬‬ ‫‪ -6‬گۆڕان پش���ت ‌ی به‌و پالن‌و پاكێجان���ه‌ قایمبو ك ‌ه‬ ‫له‌ژوره‌كانی‌ خۆی���ه‌وه‌ بۆ ‌ی ئاماده‌كرابو‪ ،‬له‌و باوه‌ڕه‌دابو‬ ‫ك��� ‌ه ده‌توانێ پالنه‌كان ‌ی له‌هه‌ر گۆش���ه‌یه‌ك ‌ی حكومه‌تدا‬ ‫بێت جێبه‌جێ بكات‌و ده‌یانوت وه‌زاره‌ت وه‌رده‌گرین نه‌ك‬ ‫وه‌زیر‪.‬‬ ‫هه‌ردو حیزب ‌ی ده‌س���ه‌اڵتیش به‌نی���ازی‌ بێده‌نگكردن ‌ی‬ ‫گۆڕان ده‌یانویست به‌هه‌ر نرخێك بێت گۆڕان بهێنن ‌ه ناو‬ ‫حكومه‌ت‌و بێده‌نگی بكه‌ن‪ ،‬به‌م شێوه‌یه‌ گۆڕان چو‌ه ناو‬ ‫حكومه‌تێك‌و ناونرا بنكه‌ فراوان (له‌راستیدا حكومه‌تێك ‌ی‬ ‫لوتكه‌ فراوان‌و بنك ‌ه ته‌س���كه‌)‪ ،‬له‌ س���ه‌ره‌تاوه‌ پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كیه‌ت ‌ی ئه‌م ئامانجه‌یان پێكاو تاماوه‌یه‌ك بزوتنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫گۆڕان‌و راگه‌یاندنه‌كه‌ش��� ‌ی له‌ئاست ئه‌و كه‌موكوڕیانه‌ ‌ی‬ ‫حكومه‌ت��� ‌ی به‌ناو بنكه‌ ف���راوان بێده‌نگبون‌و به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌م���اوه‌ ‌ی مانگ ‌ی هه‌نگوین ‌ی پارتی‌‌و گ���ۆڕان‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ پارله‌مان‌و هه‌ن���دێ له‌پارله‌مانتاره‌كانیش تا‬ ‫ئه‌وپ���ه‌ڕی‌ نازهه‌ڵگرتن ئاگایان له‌حكومه‌ت‌و س���ه‌رۆك ‌ی‬ ‫حكومه‌ت بو‪ ،‬چاوپۆشیان له‌كه‌موكوڕیه‌كانی‌ حكومه‌ت‬ ‫ئه‌كردو س���ه‌رۆكی‌ حكوم���ه‌ت چۆنی‌ بویس���تایه‌و چ ‌ی‬ ‫بیویس���تای ‌ه له‌گه‌ڵ پارله‌مان بۆ ‌ی ئه‌چوه‌ س���ه‌رو كه‌ ‌ی‬ ‫بیویس���تای ‌ه ئه‌هاته‌ پارله‌مان‌و كێی بویس���تای ‌ه ئه‌وان ‌ه‬ ‫قس���ه‌یان ده‌كردو ئه‌وه‌ ‌ی ئه‌م به‌رنامه‌ ‌ی قه‌بوڵ نه‌بوای ‌ه‬ ‫به‌تێكده‌رو كورتبین‌و نادیپلۆماسی له‌قه‌ڵه‌م ده‌درا‪ ،‬من‬ ‫بۆ خۆم دوجار هۆڵی‌ پارله‌مانم جێهێش���ت له‌به‌رئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫رێگه‌م پێنه‌درا پرس ئاڕاس���ته‌ی‌ س���ه‌رۆك ‌ی حكومه‌ت‬ ‫بكه‌م‪ ،‬ئه‌ن���دام پارله‌مانم���ان هه‌ی ‌ه كه‌ ئێس���تا بوه‌ت ‌ه‬ ‫پاڵه‌وان ب ‌ه ئێمه‌ی ده‌وت (تكای ‌ه ئه‌مڕۆ كاك نێچیرڤان‬ ‫دێته‌ پارله‌مان پرسی وا ‌ی ئاڕاست ‌ه مه‌كه‌ن ئیحراج بێت)‬ ‫به‌اڵم ژماره‌ی���ه‌ك له‌ئه‌ندام پارله‌مانه‌كانی‌ گۆڕان‌و چه‌ند‬ ‫فراكس���یۆن ‌ی دی‌ بێده‌نگ نه‌بوین‌و داوای‌ چاكس���ازیی‬ ‫ریش���ه‌یی‌و رونی‌(الش���فافیه‌) له‌داه���ات‌و چاككردن��� ‌ی‬ ‫پڕۆژه‌كانم���ان زیاتر ده‌ك���رد‪ ،‬كاتێك س���ه‌ركردایه‌ت ‌ی‬ ‫بزوتنه‌و ‌ی گۆڕان ئه‌كه‌وت ‌ه به‌ر ره‌خنه‌ی‌ ده‌نگده‌ره‌كانی‌‌و‬ ‫له‌وه‌اڵم���دا ئه‌یان���وت ك ‌ه ئێم ‌ه په‌یمانی‌ چوار س���اڵمان‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌نگده‌ران ‌ی خۆمان هه‌یه‌و چاوه‌ڕێبن‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫عێراق‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫‪7‬‬

‫الیه‌ن ‌ه سیاسییه‌کان ئاگاداری سه‌ردانی وه‌فده‌که‌ی هه‌رێم نین بۆ به‌‌غدا‬ ‫گۆڕان‪ :‬پێویستە وەزیری دارایی له‌وه‌فده‌که‌دا بێت‬ ‫ئا‪ :‬شاهۆ ئەحمەد‬ ‫ئه‌و وه‌فده‌ی بڕیار‌ه به‌مزوانه‌‬ ‫له‌هه‌رێمه‌وه‌ بچێته‌ به‌غدا‬ ‫به‌سه‌رکردایه‌تی نێچیرڤان بارزانی‪،‬‬ ‫كۆمەڵ‌و یەكگرتو ئاگاداری نین‌و‬ ‫ئاماژە بەوەش دەكەن كە وا تەنها‬ ‫لەراگەیاندنەكانەوە وەكو خەڵك‬ ‫بیستویانە‪ ،‬بزوتنەوەی گۆڕانیش‬ ‫دەڵێت "پێویستە وەزیری داراییش‬ ‫بەشداری وەفدەكەی حكومەتی هەرێم‬ ‫بكات"‪.‬‬ ‫ئەندامی مەكتەبی سیاس���ی یەكێتی‬ ‫نیش���تیمانی كوردس���تان‪ ،‬س���ەعدی‬ ‫ئەحمەد پیرە لەبارەی سەردانی وه‌فدی‬ ‫حكومەتی هەرێم ب���ۆ بەغدا بەئاوێنەی‬ ‫راگەیاند "ئێمە لەو كابینەیە بەشدارین‌و‬ ‫حكومەت���ی هەرێ���م لەگ���ەڵ الیەن���ە‬ ‫پێكهێنەرەكان وەفدێك دروست دەكەن‌و‬ ‫س���ەردانی بەغ���دا دەك���ەن‪ ،‬هەروەها‬ ‫كەس���انی پەیوەندیدار ب���ەو بابەتەوە‬ ‫لەناو حكومەت بەشدار دەبن‌و ئاگادارن‬ ‫هەروەها ئەوانەی شارەزای ئەو بوارەن‪،‬‬ ‫بەاڵم سەبارەت بەوەی كێن ئەوانە تاكو‬ ‫ئێستا نازانم"‪.‬‬

‫بۆ چارەسەركردنی بژێوی هاواڵتیان هەر هەنگاوێك كە‬ ‫حکومه‌تی هەرێم بیهاوێت لەپێناو باشتركردنی گوزەرانی‬ ‫خەڵك‌و نەمانی كێشەی دارایی ئێمە پشتگیری لێدەكەین‬ ‫پەرلەمانتارێكی یەكێتی لەئەنجومەنی‬ ‫نوێنەران���ی عێ���راق ئام���اژە ب���ەوە‬ ‫دەكات ک���ه‌ ئەوان بەهیچ ش���ێوەیەك‬ ‫ئاگاداری ئەو س���ەردانە نین‪ ،‬محەمەد‬ ‫عوس���مان ئەندامی فراكسۆنی یەكێتی‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن���ی نوێنه‌ران���ی عێ���راق‪،‬‬ ‫س���ەبارەت بەس���ەردانەكەی سەرۆكی‬ ‫حكومەت بۆ بەغدا بەئاوێنەی راگەیاند‬ ‫"س���ەردانی وەف���دی كوردس���تانی بۆ‬ ‫بەغدا زۆر گرینگە لەو كات‌و س���اتەدا‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی لەئێستادا كاتی قسەكردنە‬ ‫لەس���ەر پرۆژەیاس���ای بودجەی ساڵی‬ ‫‪ ،2016‬ب���ەاڵم تاكو ئێس���تا ئێمە وەكو‬

‫نوێنەرانی ك���ورد لەبەغدا ئاگاداری ئەو‬ ‫س���ەردانە نین‌و هەر ناشزانین دەكرێت‬ ‫ی���ان ناكرێ���ت هەروەه���ا نازانین كێن‬ ‫ئەو كەس���انەی لەوەفدەكە بەش���دارن‪،‬‬ ‫هەر بۆیە بەباش���ی دەزانم ئەو ملمالنێ‬ ‫سیاس���یەی لەنێوان الیەن���ەكان هەیە‬ ‫تێكەڵ بەو بابەت���ە نەكرێت‌و نوێنەری‬ ‫هەمو الیەنەكان بەشداربن لەو وەفدە"‪.‬‬ ‫سەبارەت بەوەی ئایا حكومەتی هەرێم‬ ‫پێویستی بەبەغدا هەیە بۆیە سەردانی‬ ‫دەكات ناوبراو ئاماژەی بەوە كرد "ئەگەر‬ ‫ئێمە ببینە دەوڵەتیش پێویس���تمان بە‬ ‫جۆرە پەیوەندیەكی تەندروس���ت هەیە‬

‫لەگەڵ واڵتانی دراوسێ بۆ نمونە عێراق‬ ‫دەبێتە یەكێك لەدراوس���ێكانمان‪ ،‬هەر‬ ‫بۆیە وا باشترە ئەو سەردانانە بەردەوام‬ ‫بێت‌و لێكتێگەیش���تن هەبێ���ت‌و بەغدا‬ ‫تێگەیشتنی هەبێت سەبارەت بەقەزیەی‬ ‫میللەتەكەمان"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ده‌ڵێت "چەن���د مانگێكە‬ ‫موچەی هاواڵتیان دوادەكەوێت‌و قەیرانی‬ ‫داراییش ه���ەر بەردەوام���ە‪ ،‬حكومەت‬ ‫لەسەربەخۆیی ئابوری شكستی هێناوە؟‬ ‫ئەو پرسیارە بۆ خەڵك جێدەهێڵین"‪.‬‬ ‫بەرپرس���ی ژوری پەیوەندیی���ه‌‬ ‫سیاس���ییه‌کانی بزوتن���ەوەی گ���ۆڕان‪،‬‬

‫محەمەد حاجی لەبارەی س���ەردانی ئه‌و‬ ‫وه‌فده‌ بۆ ئاوێنە وتی "ئێمە ئاگاداری ئەو‬ ‫سەردانەین‪ ،‬بەاڵم ئەو شاندەی دەچێت‬ ‫بۆ بەغدا تەواو نیە‪ ،‬چونكە بۆ مەسەلەی‬ ‫بودجەی هەرێمی كوردستانە لەهەمان‬ ‫كاتیش���دا وەزیری دارای���ی بەبڕیارێكی‬ ‫سیاس���ی لەكارەك���ەی دورخراوەتەوە‪،‬‬ ‫هەر بۆیە ش���اندێكی تەواوی حكومەتی‬ ‫هەرێ���م نی���ە‌و ئەوەندەی لەش���اندێكی‬ ‫حزبی دەچێ���ت لەهی حكومەتی هەرێم‬ ‫ناچێت‪ ،‬بەپێویس���تی دەزانین وەزیری‬ ‫دارایی بەش���داری ئەو ش���اندە بێت بۆ‬ ‫چارەس���ەركردنی كێش���ەكانی هەرێم‌و‬ ‫ناوەند"‪.‬‬ ‫یاری���دەدەری ئەمین���داری گش���تی‬ ‫یەكگرت���و س���ەمیر س���ەلیم لەبارەی‬ ‫س���ەردانەكەی س���ەرۆكی حكوم���ەت‬ ‫ب���ۆ بەغ���دا به‌ئاوێن���ه‌ی راگه‌یاند "بۆ‬ ‫چارەس���ەركردنی بژێوی هاواڵتیان هەر‬ ‫هەنگاوێك كە حکومه‌تی هەرێم بیهاوێت‬ ‫لەپێناو باشتركردنی گوزەرانی خەڵك‌و‬ ‫نەمانی كێشەی دارایی ئێمە پشتگیری‬ ‫لێدەكەین‪ ،‬هەروەها هەنگاوی دروست‌و‬ ‫یاس���ایی ب���ۆ نەمانی قەیران���ی دارایی‬ ‫چارەس���ەركردنی ئەو كێشانەی لەگەڵ‬ ‫بەغ���دا هەیە كە بوەت���ە مایەی خراپی‬

‫بارودۆخی هەرێمی كوردستان"‪.‬‬ ‫س���ەمیر س���ەلیم پێی وای���ە بەغدا‬ ‫هەرێم���ی كوردس���تانی ناچ���ار ك���رد‬ ‫نەوت بەس���ەربەخۆ بفرۆش���ێت ئەگینا‬ ‫هەنگاوی دروس���تی یاس���ایی‌و سیاسی‬ ‫ئەوەیە لەگەڵ بەغدا كێش���ە سیاسی‌و‬ ‫ئیداریەكانم���ان چارەس���ەر بكەین بۆ‬ ‫ئەوەی ئەو ئابڵوقەیەی لەس���ەر هەرێم‬ ‫هەیە الچێت‌و بچێتەوە ش���وێنی خۆی‬ ‫هەروەها حكومەتی هەرێمیش نەیتوانی‬ ‫لەئاستی پێویست بتوانێت سەربەخۆیی‬ ‫ئابوری دابین بكات‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی ئاگاداری���ی یه‌کگرت���و له‌و‬ ‫س���ه‌ردانه‌‪ ،‬س���ه‌میر س���ه‌لیم ده‌ڵێ���ت‬ ‫"سەبارەت بەو سەردانە پرس بەیەكگرتو‬ ‫نەك���راوەو تەنه���ا لەراگەیاندنەكانەوە‬ ‫بیستومانە"‪.‬‬ ‫كۆمەڵ���ی ئیس�ل�امی یەكێك���ە‬ ‫لەپێكهێنەران���ی حكومەتی بنكەفراوان‬ ‫بەاڵم لەس���ەردانی حكومەت���ی هەرێم‬ ‫بۆ بەغدا هی���چ پرس���یان پێنەكراوە‪،‬‬ ‫رێب���وار حەمەد وتەبی���ژی ئەنجومەنی‬ ‫سیاس���ی كۆمەڵی ئیسالمی بەئاوێنەی‬ ‫راگەیاند"ئێمە تەنها لەراگەیاندنەكانەوە‬ ‫بیستومانە‌و ئاگادار نین‌و پرس بەئێمە‬ ‫نەكراوە"‪.‬‬

‫جێگه‌ به‌عه‌بادی لێژ ده‌کرێت‬ ‫بچێت ‌ه ناو هاوپه‌یمانێتی روسییه‌و‌ه ئه‌مه‌ریكا پشت ‌ی تێده‌كات‪ ،‬له‌به‌ها ‌ی شیعه‌كانیش البدات ئێران روبه‌ڕو ‌ی ببێته‌و‌ه‬ ‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬ ‫به‌شێك له‌پێكهاته‌ی‌ شیعه‌ به‌هاوكاری‌‬ ‫كۆماری‌ ئیسالمی‌ ئێران‌و حزبواڵی‌ لوبنان‬ ‫هه‌وڵ‌ بۆ البردنی‌ حه‌یده‌ر عه‌بادی‌ سه‌رۆك‬ ‫وه‌زیرانی‌ عێراق له‌پۆسته‌كه‌ی‌ ده‌ده‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم وه‌ك په‌له‌مانتارێكی‌ كورد له‌به‌غدا‬ ‫ده‌ڵێت "عه‌بادی‌ پشتی‌ ئه‌ستوره‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫به‌پله‌ی‌ یه‌كه‌م ئه‌وه‌ مه‌رجه‌عیه‌ته‌ كه‌‬ ‫بڕیاری‌ الدان‌و دانانی‌ ئه‌و كه‌سانه‌ ده‌دات‬ ‫له‌عێراقدا"‪.‬‬ ‫له‌وه‌ته‌ی‌ حه‌یده‌ر عه‌بادی‌ ده‌ستیكردو‌ه‬ ‫به‌جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌ چاكس���ازییه‌كانی‌‪،‬‬ ‫به‌ش���ێك له‌هێزه‌ كاراكانی‌ شیعه‌ی‌ عێراق‪،‬‬ ‫كه‌ مالكی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ ده‌كات له‌هه‌وڵی‌‬ ‫خس���تنی‌ عه‌بادیدان‪ .‬سه‌رچاوه‌كانی‌ هه‌واڵ‌‬ ‫ئام���اژه‌ به‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ باڵ���ی‌ توندڕه‌وی‌‬ ‫كۆماری‌ ئیس�ل�امی‌ ئێران‌و حزبواڵی‌ لوبنان‬ ‫پش���تیوانی‌ له‌م هه‌واڵنه‌ی‌ مالكی‌ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫به‌و پێیه‌ی‌ ناوبراو زیاتر هه‌واداری‌ پرۆژه‌ی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكیه‌ نه‌ك روسی‌‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫مالك���ی‌‌و ده‌وڵه‌ت���ی‌ قانون زیات���ر له‌گه‌ڵ‌‬ ‫پرۆژه‌ی‌ شیعه‌كاندا له‌م ناوچه‌یه‌ تێهه‌ڵكێش‬ ‫بون‌و له‌س���ااڵنی‌ ده‌س���ه‌اڵتدارێتیدا رۆڵی‌‬ ‫گه‌وره‌ی‌ له‌پشتگیری‌ مادی‌‌و مرۆیی‌ رژێمی‌‬ ‫ئه‌س���ه‌دو حزبواڵی‌ لوبنان‌و دژایه‌تیكردنی‌‬ ‫ئه‌جنداكانی‌ سعودیه‌دا هه‌بوه‌‪.‬‬ ‫له‌مباره‌وه‌ س���ه‌رۆكی‌ فراكسیۆنی‌ گۆڕان‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌ عێراق‪ ،‬هۆش���یار‬ ‫عه‌ب���دواڵ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ به‌ش���ێك‬ ‫له‌كوتله‌ سیاسیه‌كان‌و له‌ناویشیاندا به‌شێك‬ ‫له‌پێكهاته‌ی‌ ش���یعه‌ له‌ئه‌دای‌ عه‌بادی‌ رازی‌‬ ‫نی���ن‪ ،‬ئه‌و وت���ی‌ "دوا هه‌ن���گاوی‌ عه‌بادی‌‬ ‫كه‌مكردن���ه‌وه‌ی‌ موچ��� ‌ه ب���و‪ ،‬به‌هۆی‌ ئه‌م‬ ‫هه‌نگاوه‌وه‌ به‌ش���ێكی‌ زۆری‌ فه‌رمانبه‌رانی‌‬ ‫چینی‌ خ���واره‌وه‌ موچه‌كانیان كه‌مبۆته‌وه‌‌و‬ ‫كاریگه‌ری‌ زۆر سلبی‌ خستۆته‌ سه‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌ ئ���ه‌م گریمانه‌یه‌ به‌هێزتر بێت بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕانكاری‌ له‌حكومه‌تی‌ عێراقیدا بكرێت"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌كاریگه‌ری‌ البردنی‌ عه‌بادی‌‬ ‫له‌پۆس���ته‌كه‌ی‌ له‌س���ه‌ر كورد‪ ،‬هوش���یار‬ ‫عه‌بدواڵ وتی‌ "من وای‌ بۆده‌چم له‌سه‌ر كورد‬ ‫گۆڕانكاریه‌ك���ی‌ وه‌های‌ نابێ���ت‪ ،‬هه‌رچه‌ند‬ ‫له‌م���اوه‌ی‌ راب���ردودا عه‌ب���ادی‌ نه‌رمیه‌كی‌‬ ‫ئه‌وت���ۆی‌ نه‌نواندوه‌ به‌رامب���ه‌ر به‌كورد كه‌‬ ‫جێگه‌ی‌ هه‌ڵوه‌سته‌ له‌سه‌ركردن بێت"‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ فراكس���یۆنی‌ گۆڕان سه‌باره‌ت‬ ‫به‌كاریگه‌ری���ی‌ واڵتان���ی‌ وه‌ك (ئه‌مه‌ریكاو‬ ‫ئێ���ران) بۆ مانه‌وه‌ یاخود البردنی‌ عه‌بادی‌‪،‬‬ ‫وت���ی‌ "ملمالن���ێ هه‌رێمی���ه‌كان‌و ملمالنێ‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیی���ه‌كان له‌عێراق���دا كاریگه‌ریان‬ ‫هه‌یه‌ له‌مانه‌وه‌ یان البردن ‌ی كه‌سایه‌تیه‌كان‪،‬‬ ‫به‌جۆرێك له‌جۆره‌كان ملمالنێی‌ سیاس���ی‌‬ ‫وای‌ لێهات���و‌ه كه‌ هه‌م ده‌س���تی‌ هه‌رێمیی‌‌و‬

‫حه‌یده‌ر عه‌بادی‬ ‫هه‌م ده‌ستی‌ نێوده‌وڵه‌تیشی‌ تێدایه‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئه‌وه‌ش���ی‌ رونكرده‌و‌ه كه‌ تاوه‌كو‬ ‫ئێس���تا ئه‌م مه‌س���ه‌له‌یه‌ الی‌ فراكس���یۆنه‌‬ ‫كوردیه‌كان‌و زۆرێك له‌فراكسیۆنه‌كانی‌ تریش‬ ‫نه‌بوه‌ته‌ مه‌س���ه‌له‌یه‌كی‌ جدی‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫مه‌سه‌له‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ حكومه‌تی‌ عێراق‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ زیاتر به‌رێكه‌وتنی‌ نیش���تمانی‌‬ ‫ش���یعه‌كان خۆیانه‌وه‌ هه‌یه‌و ئه‌و پۆس���ته‌‬ ‫زیاتر هی‌ ئه‌وانه‌‪.‬‬ ‫زۆرێ���ك له‌په‌رله‌مانتاران ئام���اژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ هێشتا عه‌بادی‌ پشتی‌ ئه‌ستوره‌و‬ ‫البردنی‌ له‌پۆسته‌كه‌ی‌ كارێكی‌ ئاسان نیه‌‪.‬‬ ‫ئه‌ش���واق جاف‪ ،‬په‌رله‌مانت���اری‌ پارتی‌‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نوێنه‌رانی‌ عێراق به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان���د ك���ه‌ عه‌ب���ادی‌ پش���تیوانیه‌كی‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی‌‌و ناوخۆی���ی‌ هه‌ی���ه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫مه‌رجه‌عیه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئه‌و شتانه‌ی‌ كه‌‬ ‫باڵوده‌كرێن���ه‌وه‌ پێموانیه‌ پالنێكی‌ كرداری‌‬ ‫بن"‪.‬‬ ‫هه‌ر س���ه‌باره‌ت به‌هه‌وڵه‌كان���ی‌ البردنی‌‬ ‫عه‌ب���ادی‌ له‌پۆس���ته‌كه‌ی‌‪ ،‬په‌رله‌مانت���اری‌‬ ‫كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌ له‌ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌‬ ‫عێراق‪ ،‬ئه‌حمه‌دی‌ حاجی‌ ره‌شید به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند كه‌ ئه‌و ده‌نگۆیانه‌ تازه‌ نین‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"عه‌بادی‌ قبوڵكراوه‌ له‌الیه‌ن مه‌رجه‌عیه‌تی‌‬ ‫شیعه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ مه‌رجه‌عیه‌تیشه‌ كه‌ بڕیاری‌‬ ‫الدان‌و دانان ده‌دات له‌عێراقدا"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "البردنی‌ عه‌بادی‌ بۆ كورد له‌دو‬ ‫روانگه‌وه‌ س���ه‌یر ده‌كرێ���ت‪ ،‬عه‌بادی‌ هیچ‬

‫رێكه‌وتنێكی‌ نیه‌ له‌گه‌ڵ ك���ورد له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫مانه‌وه‌ی‌ یاخود البردنی‌ كێشه‌یه‌كی‌ ئه‌وتۆ‬ ‫دروس���ت ناكات به‌تایبه‌تی‌ ئێم���ه‌ نازانین‬ ‫به‌دیله‌كه‌ كێیه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌دیله‌كه‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‬ ‫مالیكی‌ بێت ئه‌وا كێش���ه‌كان ره‌نگه‌ قوڵتر‬ ‫ببنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر كه‌سێكی‌ گونجاوتربێت‬ ‫له‌عه‌بادی‌ ئه‌وا بۆ كورد باش ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌حم���ه‌دی‌ حاج���ی‌ ره‌ش���ید‪ ،‬ئام���اژه‌‬ ‫ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ كوتله‌ی‌ ده‌وڵه‌تی‌ یاس���ا‬ ‫به‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌ مالكی‌ هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تاوه‌‬ ‫هه‌وڵ���ی‌ ئه‌وه‌یان داوه‌ ك���ه‌ حكومه‌ته‌كه‌ی‌‬ ‫عه‌بادی‌ شكست پێبهێنن‌و یه‌ك ساتیش له‌و‬ ‫هه‌واڵنه‌یان نه‌وه‌ستاون‪ ،‬سونه‌كانیش گله‌یی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی���ان له‌عه‌بادی‌ هه‌یه‌ ك���ه‌ رێكه‌وتنی‌‬ ‫سیاسی‌ جێبه‌جێ‌ ناكات‪ ،‬كوردیش هه‌مان‬ ‫گله‌یی���ان هه‌ی���ه‌‪ .‬ئه‌و وتی‌ "له‌راستیش���دا‬ ‫كوتل���ه‌ی‌ ك���وردی‌ یه‌ك هه‌ڵوێس���ت نین‪،‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر عه‌بادی‌‌و هێزه‌ شیعه‌كانیش���دا‬ ‫هه‌ڵوێستمان جیاوازه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و په‌رله‌مانتاره‌ی‌ كۆمه‌ڵی‌ ئیس�ل�امی‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌رۆڵی‌ ده‌وڵه‌تانی‌ ترو به‌تایبه‌ت‬ ‫ئێران‌و ئه‌مه‌ریكا‪ ،‬له‌س���ه‌ر پرسی‌ گۆڕینی‌‬ ‫عه‌ب���ادی‌‪ ،‬وتی‌ "ئه‌مه‌ریكا تاوه‌كو ئێس���تا‬ ‫سه‌رس���امن به‌كه‌س���ایه‌تی‌‌و هه‌نگاوه‌كانی‌‬ ‫چاكس���ازی‌ عه‌ب���ادی‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ب���ۆ ئێران‬ ‫نازانم"‪.‬‬ ‫ئه‌و باسی‌ له‌وه‌ش كرد كه‌ هه‌نگاوه‌كانی‌‬ ‫عه‌ب���ادی‌ له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ كۆمه‌ڵێك كوتله‌ی‌‬ ‫سیاسی‌ ده‌دات‪ ،‬بۆ نمونه‌ له‌چاكسازیه‌كه‌دا‬

‫‪ 17‬فه‌وجی‌ تایبه‌تی‌ به‌رپرس���انی‌ عێراق ‌ی‬ ‫الب���ردوه‌‪ ،‬له‌وان���ه‌ ‪ 5‬فه‌وجی‌ به‌رپرس���انی‌‬ ‫ك���ورده‌‪ ،‬ئه‌و ‪ 17‬فه‌وج���ه‌ حه‌ڤده‌ (‪)650‬‬ ‫كه‌سی‌ بون كه‌ هه‌ركه‌سێك له‌وانه‌ ملیۆنێك‌و‬ ‫‪ 400‬هه‌زار دیناری‌ بۆ ته‌رخان كراوه‌‪ ،‬كه‌سی‌‬ ‫تایبه‌تمه‌ند سه‌رپه‌رش���تی‌ ئه‌وانه‌ی‌ كردوه‌‪،‬‬ ‫ئێمه‌ له‌چه‌ند پێش���مه‌رگه‌یه‌كمان پرس���ی‌‬ ‫ته‌نه���ا ‪ 700‬هه‌زار دیناری���ان دراوه‌تێ‌‪ ،‬تۆ‬ ‫ببینه‌ ئه‌گه‌ر كه‌س���ێك ‪ 650‬كه‌سی‌ هه‌بێت‬ ‫‪ 650‬حیمای���ه‌ی‌ عه‌ب���ادی‌ الیبه‌رێت ئه‌مانه‌‬ ‫ئه‌كه‌ونه‌ هه‌مو هه‌نگاونانێك‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها ش���ێركۆ مه‌نگ���وری‌‪ ،‬ئه‌ندامی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نوێنه‌رانی‌ عێراق له‌پش���كی‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ له‌مباره‌وه‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ هه‌بێت بۆ البردنی‌ عه‌بادی‌ ده‌نگۆیه‌‪،‬‬ ‫زۆرج���ار له‌ناوه‌ن���ده‌ سیاس���یه‌كان ئ���ه‌و‬ ‫ده‌نگۆیانه‌ دروست ده‌بن‪ ،‬ئه‌و ده‌نگۆیانه‌ش‬ ‫په‌یوه‌س���ته‌ به‌لێدانی‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌ هه‌ندێك‬ ‫له‌كوتله‌ سیاس���یه‌كانی‌ عێ���راق‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"عه‌بادی‌ هه‌ندێك بڕی���ار ده‌رده‌كات به‌بێ‌‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ په‌رله‌مان یان به‌بێ‌ گه‌ڕانه‌وه‌‬ ‫بۆ الیه‌نه‌ سیاس���یه‌كان‪ ،‬ئ���ه‌و حكومه‌ته‌ی‌‬ ‫كه‌ عه‌ب���ادی‌ س���ه‌رۆكێتی‌ به‌رێكه‌وتنێكی‌‬ ‫سیاسی‌ دروستبوه‌‪ ،‬ئه‌م رێكه‌وتنه‌ سیاسیه‌‬ ‫هه‌ندێكجار له‌و بڕیارانه‌ الدانێكی‌ تێدابوه‌و‬ ‫پێداگی���ری‌ ئه‌و له‌س���ه‌ر هه‌ندێ���ك بابه‌ت‬ ‫به‌بێ‌ پرس���كردن به‌الیه‌نه‌كانی‌ تر كێشه‌ی‌‬ ‫ناوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وه‌ش كه‌ ئه‌گ���ه‌ر عه‌بادی‌‬

‫ئه‌گه‌ر بێتو حه‌شدی‌‬ ‫شه‌عبی‌ سه‌ركه‌وتن‬ ‫به‌ده‌ستبهێنێت ئه‌وكاته‌‬ ‫حه‌شدی‌ شه‌عبی‌ ده‌بێت‬ ‫به‌ئه‌مری‌ واقیع له‌عێراقداو‬ ‫ره‌نگه‌ كوده‌تایه‌كی‌‬ ‫سپی‌ به‌سه‌ر هه‌مو‬ ‫ئه‌و سیاسه‌تمه‌دارانه‌ی‌‬ ‫ئێستادا بكه‌ن كه‌‬ ‫پرۆسه‌ی‌ سیاسی‌ له‌عێراق‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌به‌ن‬

‫له‌پۆس���ته‌كه‌ی‌ الببرێ���ت‪ ،‬ئ���ه‌م البردنه‌ی‌ عه‌بادی‌ الده‌بات دۆخ���ی‌ ناوخۆی‌ عێراقه‌‪،‬‬ ‫چه‌ند كاریگه‌ری‌ له‌سه‌ر كوردستان ده‌بێت‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "له‌م مه‌سه‌له‌یه‌دا ئه‌مه‌ریكا هاتۆت ‌ه‬ ‫مه‌نگوڕی‌ وتی‌ "هه‌ر كه‌س���ایه‌تیه‌كی‌ به‌غدا سه‌ر خه‌ت‪ ،‬ئه‌گه‌ر بێتو عه‌بادی‌ بچێته‌ ناو‬ ‫بێت���ه‌ س���ه‌ر ده‌س���ه‌اڵت ناتوانی���ن بڵێین ئه‌و هاوپه‌یمانێتیه‌ روس���یه‌‪ ،‬به‌دڵنیاییه‌وه‌‬ ‫گۆڕانكاریه‌كی‌ گه‌وره‌ ده‌كات‪ ،‬یاخود ره‌وشی‌ ئه‌مه‌ری���كا پش���تی‌ تێ���ده‌كات‪ ،‬تائێس���تا‬ ‫كوردس���تان به‌ره‌و پێش ده‌بات‪ ،‬ره‌وش���ی‌ كۆمه‌ڵێك مه‌سجیش���یان بۆ ن���اردوه‌‪ ،‬واتا‬ ‫كوردس���تان‌و به‌غدا په‌یوه‌سته‌ به‌كۆمه‌ڵێك ئه‌وه‌ ئه‌مه‌ریكا به‌و شێوه‌یه‌یه‌‪ ،‬پاشان هه‌ر‬ ‫پرس���ی‌ گرنگ���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و كاره‌كت���ه‌ره‌ هه‌ر الدانێك له‌به‌هاكانی‌ شیعه‌كان ده‌بێته‌ هۆی‌‬ ‫كه‌س���ێك بێت‌و ئه‌و پره‌نسیپانه‌ جێبه‌جێ‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ ئێران روبه‌ڕوی‌ ببێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "عه‌بادی‌ كۆمه‌ڵێ���ك هه‌نگاوی‌‬ ‫نه‌كات توش���ی‌ گرفت ده‌بێت كه‌ له‌س���ه‌رو‬ ‫هه‌مویانه‌وه‌ ده‌ستوره‌‪ ،‬پاشانیش متمانه‌یه‌و ن���اوه‌‪ ،‬ئ���ه‌و هه‌نگاوان���ه‌ وای‌ ك���ردوه‌ كه‌‬ ‫دواتر ش���ه‌فافیه‌ته‌ له‌نێوان ناوه‌ندو هه‌رێم‪ ،‬مه‌ترسیه‌كانی‌ س���ه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیه‌ بااڵكانی‌‬ ‫تاوه‌كو ئێس���تاش ئه‌و س���ێ‌ شته‌ش وه‌ك ش���یعه‌ بخاته‌ مه‌ترس���یه‌وه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ ئێران‬ ‫پێویست نه‌بوه‌ له‌نێوان هه‌رێم‌و ناوه‌نددا"‪ .‬له‌گه‌ڵ الیه‌نه‌ سیاس���یه‌كانی‌ تر ئه‌م پرسه‌‬ ‫وتیش���ی‌ "بۆنمون���ه‌ نزیكتری���ن ك���ه‌س ئیس���تیغالل ده‌كه‌ن له‌س���ه‌رو هه‌مویانه‌وه‌‬ ‫كه‌ دۆس���تی‌ كورده‌ ع���ادل عه‌بدولمه‌هدی‌ بابه‌تی‌ حه‌شد ‌ی شه‌عبی‌‪ ،‬حه‌شدی‌ شه‌عبی‌‬ ‫وه‌زی���ری‌ نه‌وتی‌ عێراقه‌‪ ،‬ك���ه‌ دانرا وتیان نوێنه‌رایه‌ت���ی‌ به‌ش���ێكی‌ زۆری‌ ئه‌جن���داو‬ ‫ته‌واو ئیتر كێش���ه‌ی‌ نه‌وتی‌ نێوان هه‌رێم‌و سیاس���ه‌تی‌ ئه‌مالوال ده‌كات زائیده‌ن هێزه‌‬ ‫به‌غ���دا چاره‌س���ه‌ر ده‌بێت چونك���ه‌ ئه‌وه‌ ناوخۆیی���ه‌كان‪ ،‬عه‌ب���ادی‌ به‌هه‌م���و هێزو‬ ‫دۆس���تی‌ كورده‌ كه‌ هات���وه‌‪ ،‬به‌اڵم چونكه‌ فش���ارێك ده‌یه‌وێت ئه‌م هێ���زه‌ بخاته‌ ژێر‬ ‫ئه‌و پره‌نسیپانه‌ جێبه‌جێ‌ نه‌بو كه‌واته‌ ئه‌و جڵه‌وگیری‌ حكومه‌ت‌و خۆی‌‪ ،‬بۆی‌ ناكرێت‬ ‫كاره‌كته‌ره‌ش هیچ���ی‌ بۆناكرێت‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئه‌مه‌ پرس���ه‌كه‌یه‌‪ ،‬چونكه‌ مه‌ترس���ی‌ ئه‌وه‌‬ ‫خ���ۆ وه‌زیری‌ دارایی‌ عێراق كه‌ (هۆش���یار هه‌ی���ه‌ له‌حاڵه‌تی‌ كۆتای���ی‌ هێنانی‌ داعش‬ ‫زێباری‌)یه‌و كوردیشه‌ فه‌رمو دارایی‌ هه‌رێم ئه‌گه‌ر بێتو حه‌ش���دی‌ شه‌عبی‌ سه‌ركه‌وتن‬ ‫روب���ه‌ڕوی‌ چ ته‌نگه‌ژه‌یه‌ك بۆته‌وه‌؟ كه‌واته‌ به‌ده‌س���تبهێنێت ئه‌وكاته‌ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌‬ ‫په‌یوه‌س���ت نیه‌ ب���ه‌و كاره‌كته‌رانه‌ به‌ڵكو ده‌بێت به‌ئه‌مری‌ واقی���ع له‌عێراقداو ره‌نگه‌‬ ‫په‌یوه‌سته‌ به‌و س���ێ‌ بنه‌مایه‌ی‌ كه‌ كامیان كوده‌تایه‌ك���ی‌ س���پی‌ به‌س���ه‌ر هه‌مو ئه‌و‬ ‫سیاس���ه‌تمه‌دارانه‌ی‌ ئێس���تادا بك���ه‌ن كه‌‬ ‫پابه‌ند ده‌بن پێوه‌ی‌"‪.‬‬ ‫مه‌نگوڕی‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش كرد ك ‌ه ئه‌وه‌ی‌ پرۆسه‌ی‌ سیاسی‌ له‌عێراق به‌ڕێوه‌ده‌به‌ن"‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌ی ‌ه ب ‌ه سپۆنسه‌ری گروپی کۆمپانیاکانی قه‌یوان چاپ‌و باڵوده‌کرێته‌وه‌‬

‫ته‌نها كرێكاره‌ نیپاڵییه‌كان بۆیان هه‌ی ‌ه له‌فڕۆكه‌خانه‌ ‌ی هه‌ولێر كار بكه‌ن‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫كۆمپانیایه‌كی لوبنانی سه‌دان‬ ‫كرێكاری‌ نیپاڵی‌ ده‌هێنێته‌ كوردستان‌و‬ ‫گرێبه‌ستی‌ دو ساڵ‌ كاركردنیان‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ ده‌كا‌و ته‌نها ئه‌وان بۆیان هه‌یه‌‬ ‫سه‌رجه‌م كاره‌ خزمه‌تگوزارییه‌كانی‌‬ ‫ناو فڕۆكه‌خانه‌كه‌ ئه‌نجام بده‌ن‪،‬‬ ‫سه‌رۆكی كۆمپانیاكه‌ش ده‌ڵێت "ته‌نها‬ ‫كۆمپانیاكه‌ی ئێمه‌ كاری پاككردنه‌وه‌ی‬ ‫ناو فڕۆكه‌خانه‌كه‌ ده‌كات "‪.‬‬ ‫س����ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئ����اگادار به‌ئاوێنه‌ی‬ ‫ڕاگه‌یان����د كه‌ "كۆمپانیایه‌ك����ی لوبنانی‬ ‫نزیك له‌چه‌ند كه‌سێكی‌ ده‌سه‌اڵتدار‪500‬‬ ‫كرێكاری نیپاڵی هێناوه‌ته‌ كوردس����تان‌و‬ ‫له‌فڕۆكه‌خان����ه‌ی هه‌ولێ����ر كاری����ان‬ ‫پێده‌كات"‪.‬‬ ‫ئه‌م����ه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ رێژه‌ی‌ بێكاری‌‬ ‫له‌نێ����و گه‌نجان����ی‌ كوردس����تاندا رۆژ‬ ‫ب����ه‌ڕۆژ له‌به‌رزبونه‌وه‌دای����ه‌‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك‬ ‫س����ه‌رچاوه‌كه‌ ئاماژه‌ی‌ ب����ۆ ده‌كات كه‌‬

‫ره‌نگه‌ به‌شێكی‌ س����ه‌ره‌كی‌ هێنانی‌ ئه‌م‬ ‫كرێ����كاره‌ نیپاڵیانه‌ مه‌به‌س����تی‌ ئه‌منی‌‬ ‫له‌پشت بێت‪ ،‬كه‌ له‌دیدی‌ ده‌سه‌اڵتدارانی‌‬ ‫هه‌رێمه‌وه‌ ئ����ه‌م كرێ����كاره‌ بیانیانه‌ كه‌‬ ‫له‌ره‌گ����ه‌زو ئایینی‌ جیاوازن‪ ،‬زیاتر جێی‌‬ ‫متمانه‌ن بۆ ئه‌وان له‌ڕوی‌ ئاسایشه‌وه‌‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ جه‌غتی‌ له‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌‬ ‫"ئه‌م كرێكارانه‌ موچه‌ی‌ مانگانه‌یان ‪500‬‬ ‫دۆالر تا ‪ 1000‬دۆالره‌‌و س����ه‌رجه‌م كاره‌‬ ‫خزمه‌تگوزاریه‌كان����ی‌ ن����او فڕۆكه‌خانه‌ی‌‬ ‫هه‌ولێر ده‌كه‌ن‌و هیچ كه‌سێك جگه‌ له‌مان‬ ‫بۆی‌ نییه‌ له‌م شوێنه‌دا كار بكات"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها باس����ی‌ له‌وه‌ كرد كه‌ "له‌ناو‬ ‫فڕۆكه‌خانه‌ی‌ هه‌ولێر ‪ 24‬كاتژمێر كاركردن‬ ‫په‌ی����ڕه‌و ده‌كرێ����ت‪ ،‬ئ����ه‌م كرێكارانه‌ش‬ ‫له‌كه‌مپێكدا نیش����ته‌جێ‌ كراون له‌نزیك‬ ‫گوندی‌ جێزنیكانی‌ بچوك"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامب����ه‌ردا‪ ،‬ف����ادی‌ س����ه‌رۆكی‬ ‫كۆمپانیاكه‌ كه‌ كۆمپانیای‌ ماكس����كاری‬ ‫لوبنانیه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی پشتڕاس����تكرده‌وه‌ كه‌‬ ‫كۆمپانیاكه‌ی����ان ته‌نها كۆمپانیایه‌ كاری‬ ‫پاككردن����ه‌وه‌ له‌ناو فرۆكه‌خانه‌ی‌ هه‌ولێر‬

‫ده‌كات‌و بۆ ئه‌و مه‌به‌س����ته‌ش كرێكاری‌‬ ‫نیپاڵیی����ان هێن����اوه‌‪ ،‬ئه‌و وت����ی‌ "‪150‬‬ ‫كرێكارمان هه‌یه‌و ته‌نه����ا كۆمپانیاكه‌ی‬ ‫ئێمه‌ كاری پاككردنه‌وه‌ی فرۆكه‌خانه‌ی‬ ‫هه‌ولێری له‌ئه‌ستۆدایه‌"‪.‬‬ ‫فادی‌ وتی "گرێبه‌س����تی‌ ئه‌و كرێكاره‌‬ ‫نیپاڵیانه‌ی‌ هێنراون بۆ ماوه‌ی دو ساڵه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌ركه‌سێكیان خوازیار بو‪ ،‬بۆیان‬ ‫نوێ‌ ده‌كه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ چه‌ندین كۆمپانیای‌‬ ‫خۆماڵی‌ هه‌ن تایبه‌ت به‌هێنانی‌ كرێكاری‌‬ ‫بیانی‪ ،‬به‌اڵم هی����چ كام له‌م كۆمپانیانه‌‬ ‫ئه‌و ج����ۆره‌ ده‌رفه‌تانه‌یان پێنادرێت كه‌‬ ‫بتوانن ئه‌و ئه‌ركانه‌ له‌ئه‌ستۆ بگرن‪.‬‬ ‫ئه‌م����ه‌ جگه‌ ل����ه‌وه‌ی‌ كه‌ له‌س����ااڵنی‌‬ ‫راب����ردودا‪ ،‬زۆرێ����ك له‌ڕێكخراوه‌كان����ی‌‬ ‫مافی‌ مرۆڤ له‌كوردس����تاندا ره‌خنه‌یان‬ ‫له‌ش����وێنی‌ مانه‌وه‌و نیشته‌جێ‌ بونی‌ ئه‌و‬ ‫كرێ����كاره‌ بیانیانه‌ گرتوه‌ كه‌ ده‌هێنرێنه‌‬ ‫كوردستانه‌وه‌‌و له‌الیه‌ن كۆمپانیاكانه‌وه‌‬ ‫ی����ان له‌مااڵندا كاریان پێده‌كرێت‌و خراپ‬ ‫مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ‌ ده‌كرێت‪.‬‬

‫که‌مپی کرێکاره‌ نیپاڵییه‌کان له‌هه‌ولێر‬

‫تێچوی هه‌ر خوێندکارێکی زانکۆ له‌سه‌ر هەوڵدەدرێت بەنزینی خراپ‬ ‫بهێنرێتە هەرێمی كوردستان‬ ‫حکومه‌ت سااڵنه‌ ‪ 10‬هه‌زار دۆالر‌ه‬ ‫ئا‪ :‬عه‌لی‬ ‫به‌پێی زانیارییه‌کان ‪ 66‬ته‌نکه‌ر‬ ‫به‌نزین له‌مه‌رزی په‌روێزخان‬ ‫له‌پشکنین ده‌رنه‌چون‌و هه‌وڵده‌درێت‬ ‫بهێندرێنه‌ هه‌رێمی کوردستانه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گومرگی گه‌رمیانیش‬ ‫ئه‌و زانیارییانه‌ ره‌ت ده‌کاته‌وه‌و‬ ‫ده‌ڵێت "لەو رۆژەوەی من‬ ‫بەرێوه‌بەرم هیچ تانكەرێك‬ ‫نەهاتۆتە ناو هەرێم‌و لەپشكنین‬ ‫دەرنەچوبێت"‪.‬‬ ‫ده‌روازه‌ی زانکۆی سلێمانی‬ ‫ئا‪ :‬عه‌لی عومه‌ر‬ ‫سه‌ره‌ڕای ده‌رچونی هه‌زاران‬ ‫خوێندکار له‌زانکۆکاندا به‌اڵم ناتوانن‬ ‫پێداویستییه‌کانی بازاڕ پڕبکه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫مامۆستایه‌کی زانکۆ ئاشکرای ده‌کات ک ‌ه‬ ‫سااڵن ‌ه تێچوی هه‌ر خوێندکارێکی زانکۆ ‪10‬‬ ‫هه‌زار دۆالره‌‪" ،‬ئەگەر ئەمە سیستماتیک‬ ‫بكرایە بەو بڕە پاره‌ زۆرە دەتوانرا كادیری‬ ‫زۆرباش پێك بهێنرێت"‪.‬‬

‫خوێندكارێك ئەوها‬ ‫پەروەردە بێت‬ ‫بەبێ سیستەم‬ ‫چۆن چاوەرێی ئەوە‬ ‫ئەكەی بازاڕت بۆ‬ ‫دروست بكەن یان‬ ‫بازار لەخۆیان بگرێت‬

‫س���ااڵنه‌ زانکۆکانی هه‌رێمی کوردس���تان‬ ‫بڕوانامه‌ له‌پسپۆڕییه‌ جیاوازه‌کان ده‌به‌خشن ‌ه‬ ‫ه���ه‌زاران خوێندکار‪ ،‬به‌ش���ێکی زۆری ئه‌و‬ ‫خوێندکاران ‌ه نه‌ له‌فه‌رمانگ ‌ه حکومه‌ییه‌کان‬ ‫داده‌مه‌زرێ���ن‪ ،‬نه‌ له‌زانکۆکان���دا بۆ بازاڕی‬ ‫کار راهێنراون تا بتوانن له‌پس���پۆڕییه‌کانی‬ ‫خۆیان���دا کار بک���ه‌ن‪ ،‬له‌ئه‌نجام���دا بێکار‬ ‫ده‌مێننه‌وه‌‪.‬‬ ‫د‪ .‬رێژی���ن ه���ارون‪ ،‬مامۆس���تای زانكۆ‬ ‫لەكۆلێژی كش���توكاڵی زانكۆی س���لێمانی‬ ‫پێی وایه‌ که‌ پێویس���تە خەڵكی هۆش���یار‬ ‫لەزانكۆكانەوە بچن‌و بازاڕ ئاوەدان بکه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫"ب���ەاڵم ئەگەر هاتو ئەمە روینەدا ئەوا بازار‬ ‫دەبێتە ش���ەیتانە بازار وەك ئەوەی ئێستا قه‌یرانی دارایی���ه‌و‌ه دامه‌زراندن له‌فه‌رمانگ ‌ه‬ ‫الی خۆم���ان هەیە‪ ،‬چونكە ن���ە حكومەت حکومییه‌کاندا به‌ته‌واوی وه‌ستاوه‌‪ ،‬سه‌ره‌ڕای‬ ‫چاودێر ئەبێت بەسەر بازارەوە نە زانكۆش ئ���ه‌وه‌ش‌و هه‌ر به‌هۆی ئ���ه‌و قه‌یرانه‌و‌ه ک ‌ه‬ ‫توانیوێتی كەس���ی ئەكادیمیی‌و هۆش���یار دو س���اڵه‌ درێژه‌ی هه‌یه‌‪ ،‬ئیش���کردن له‌ناو‬ ‫که‌رت���ی تایب���ه‌ت‌و پرۆژه‌کانی دیکه‌ش���دا‬ ‫دروست بکات بۆ زانكۆ"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی هۆکاری ئ���ه‌وه‌ی که‌ زانکۆکان به‌ت���ه‌واوی که‌مبوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش رێژه‌ی‬ ‫ناتوانن که‌س���انی گونجاو بۆ ب���ازاڕی کار بێکاریی‪ ،‬به‌تایبه‌تی له‌نێو چینی گه‌نجان‌و‬ ‫به‌ره���ه‌م بهێنن‪ ،‬ئەو مامۆس���تایه‌ی زانكۆ ده‌رچوانی زانک���ۆو په‌یمانگاکاندا به‌ته‌واوی‬ ‫ده‌ڵێ���ت "هەم���و ئەمانە دەگەڕێت���ەوە بۆ به‌رزکردوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئارام محەم���ەد دەرچویەكی پەیمانگایه‌و‬ ‫ئەوەی سیس���تەمی ئەم واڵت���ە خراپە هەر‬ ‫لەس���ەره‌تای وەرگرتنی خوێندكار لەزانكۆ‪ ،‬دانیش���توی گەرمیانه‌‪ ،‬ئه‌و س���ێ س���اڵ ‌ه‬ ‫هیچ خوێندكارێك بەخواس���تی خۆی نایه‌تە په‌یمان���گای ته‌واوکردوه‌‪ ،‬به‌اڵم تا ئێس���تا‬ ‫نه‌یتوانیوه‌ له‌هیچ کام له‌فه‌رمانگه‌ حکومی ‌ی‬ ‫ئەو بەشەی كە لێی وەردەگیرێت"‪.‬‬ ‫له‌ئێس���تاو له‌هه‌رێمی کوردستان‪ ،‬به‌هۆی یاخود که‌رتی تایبه‌تدا کاری ده‌ستبکه‌وێت‪،‬‬

‫ئ���ه‌و ده‌رچ���وی په‌یمانگای���ه‌ له‌وباره‌یه‌و‌ه‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی راگه‌یاند "ئەو ژم���ارە زۆرەی‬ ‫خوێندکاره‌ كە لەزانك���ۆو پەیمانگاكانه‌و‌ه‬ ‫دەردەچ���ن‪ ،‬هەمویان ب���ێ ئەنجامن‌ بەبێ‬ ‫ئ���ەوەی دابمه‌زرێ���ن چ لەدامودەزگاكان���ی‬ ‫حكوم���ەت چ لەكەرتی تایب���ەت‪ ،‬ئەمەش‬ ‫ه���ۆكارە بۆ ئەوەی بێ���كاری زیاد بكات‌و‬ ‫گەنجان زیاتر نائومێد بن لەخوێندن "‪.‬‬ ‫ئارام رایده‌گه‌یه‌نێت که‌ له‌سنوری گەرمیان‬ ‫زیاتر لە‪ 5‬هەزار دەرچوی دانەمه‌زراوی تێدایە‬ ‫"ئەگەر هاتو كارگەیەكی دۆش���اوی تەماتە‬ ‫لەم ناوچەی���ە دابمەزرێت پت���ر لە‪ 2‬هەزار‬ ‫لەو دەرچوانە دەچنە س���ەركار‪ .‬پێویستە‬ ‫حكومەت كارێكی لەو جۆرە بكات‌و س���اڵی‬ ‫خزمەتیان بۆ هەژمار بكات "‪.‬‬ ‫له‌ئێس���تادا له‌هه‌رێمی کوردس���تان ‪26‬‬ ‫زانکۆی حکومیی‌و ئه‌هل���ی هه‌ن ک ‌ه ده‌یان‬ ‫هه‌زار خوێن���دکار تێیاندا ده‌خوێنن‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌ش���دا زۆرینه‌یان چاویان له‌دامه‌زراندن ‌ه‬ ‫له‌که‌رت���ی حکومیدا که‌مت���ر ده‌چنه‌ بازاڕی‬ ‫کاره‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و مامۆس���تایه‌ی به‌ش���ی کش���توکاڵی‬ ‫زانکۆی س���لێمانی رایده‌گه‌یه‌نێت که‌ بازار‬ ‫پێویس���تی بەسیس���تەمە "بەاڵم حكومەت‬ ‫سیس���تەمی نییە‪ ،‬ئەو ساڵەی خوێندكاری‬ ‫پۆل���ی ‪ 12‬زۆر دەبێت زانكۆ زۆرترین دەرگا‬ ‫دەكەن���ەوە بۆ ئەوەی دڵ���ی خەڵك رازی‬ ‫بكەن‪ ،‬ئەی ئەگەر ئ���ەو هەمو خوێندكارە‬ ‫بكەیتە پۆلێكەوە مامۆستا ناتوانێت كوالێتی‬ ‫وانەكە وەكو خۆی بگەیەنێت‪ ،‬خوێندكارێك‬ ‫ئەوها پەروەردە بێت بەبێ سیس���تەم چۆن‬ ‫چاوەرێی ئەوە ئەكەی بازاڕت بۆ دروس���ت‬ ‫بكەن یان بازار لەخۆیان بگرێت "‪.‬‬ ‫د‪ .‬رێژین ئاشکراشی ده‌کات که‌ حكومەت‬ ‫لەس���اڵێكدا ب���ڕی ‪ 10‬ه���ه‌زار دۆالر لەهەر‬ ‫خوێندكارێکدا سەرف دەكات‪" ،‬ئەگەر ئەمە‬ ‫سیستماتیک بكرایە بەو بڕە زۆرە دەتوانرا‬ ‫كادیری زۆر باش پێكبهێنرێت‪".‬‬

‫سەرچاوەیەكی ئاگادار بەئاوێنەی‬ ‫راگەیان����د لەئێس����تادا ‪ 66‬تەنكەر‬ ‫بەنزی����ن ل����ە م����ەرزی په‌روێزخانی‬ ‫نێوان هه‌رێمی کوردس����تان‌و ئێران‬ ‫دوجار له‌پش����كنین دەرنەچون به‌اڵم‬ ‫هه‌وڵ ده‌درێت داغڵی هه‌رێم بکرێن‪،‬‬ ‫به‌وت����ه‌ی س����ه‌رچاوه‌که‌ "زۆرینه‌ی‬ ‫ئەو كۆمپانیایان����ەی بەنزینی خراپ‬ ‫دەهێنن‪ ،‬لەالیان بەرپرسانی گەورەوە‬ ‫خاوەندارێتی دەكرێن"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ردا بەرێوەبەری گومرگی‬ ‫گه‌رمیان‪ ،‬موكەرەم فه‌تاح به‌ئاوێنه‌ی‬ ‫ڕاگەیاند "رۆژان����ە به‌نزین لەكۆماری‬ ‫ئیسالمی ئێرانەوە هاوردەی هەرێمی‬ ‫كوردس����تان دەكرێت‪ ،‬له‌بەرامبەردا‬ ‫نەوتیش لەهەرێمی كوردس����تانەوە‬ ‫رەوانەی ئێران ده‌کرێت"‪.‬‬ ‫ناوب����راو ره‌تی ده‌کات����ه‌وه‌ هه‌وڵ‬ ‫هه‌بێت بۆ هێنانه‌ ناوه‌وه‌ی به‌نزینی‬ ‫خراپ بۆ هه‌رێم‪" ،‬من لە(‪18‬تشرینی‬ ‫یەكەم) وە دەس����تبەكاربوم‪ ،‬منیش‬ ‫بیس����تم پێش ئەوەی دەس����تبەكار‬ ‫بم گوای����ە بەنزینی خ����راپ هاتۆتە س���لێمانی بكردایە بۆ پشكنین بەاڵم‬ ‫هەرێمی كوردستان لەرێگەی مەرزی ئەوە بەهیچ جۆرێك گونجاو نەبو بۆیە‬ ‫پەروێزخان����ەوە‪ ،‬بەاڵم لەو رۆژەوەی سەردانی وەزیرم كردو ئامێرەكەمان‬ ‫من دەستبەكاربوم هیچ شتێكی لەو بۆچاك كرایەوە "‪.‬‬ ‫بەرێوەب���ەری گومرگ���ی گەرمیان‬ ‫جۆرە روینەداوە"‪.‬‬ ‫الی خۆشیەوە بەڕێوەبەری پێشوی ئەوەش���ی وت "لەوەت���ەی م���ن‬ ‫گومرگی گەرمیان‪ ،‬حس����ێن ئەحمەد دەستبەكاربوم هیچ جۆرە بەنزینێكی‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یان����د "تا ئەوكاتەی خراپ ه���اوردەی هەرێ���م نەكراوەو‬ ‫ئێمە ل����ەوێ بوین هی����چ تەنكەرێك ئێمە دوجار پیشكنین بۆ بەنزینەكە‬ ‫نەب����وە لەپش����كنین دەرنەچێ����ت‌و دەكەین ئەگەر لەپشكنین دەرنەچو‬ ‫رێگەی پێ بده‌ی����ن بچێتە ژورەوه‪ ،‬دەنێردرێتەوە بۆ ئێران"‪.‬‬ ‫لە ‪8‬ی ئه‌یلول بەفەرمانی وەزارەتی‬ ‫ئ����ەوەی وترا گوایە چەند تەنكەرێك‬ ‫هات����ون بەنزینی خراپیان هەڵگرتبو دارایی‌و ئابوری بەرێوەبەری گومرگی‬ ‫بەنیازب����ون داغڵ����ی هەرێمی بكەن گەرمیان لەكارەكەی الدراو لە ‪18‬ی‬ ‫دورە لەراس����تی‌و تەنه����ا حیزبێ����ك تش���رینی یه‌که‌م موك���ەرەم فه‌تاح‬ ‫بۆ موزایەدەی سیاس����ی خۆی ئەو لەش���ۆێنەكەی دانرا‪ ،‬س���ەرچاوەكە‬ ‫ئەوەشی ئاش���كرا کرد "البردنی ئەو‬ ‫پرسەی وا گەورە كردوە "‪.‬‬ ‫موكەرەم فه‌تاح ئەوەشی ئاشكرای به‌ڕێوه‌به‌ره‌ پەیوەندی هەبوە بەوەی‬ ‫ك���رد كاتێك ئەو دەس���ت بەكاربوە هەوڵدراوە ‪ 6‬تانكەر بەنزینی خراپ‬ ‫ئامێری پشكنینەكانی بەباشی كاری لەڕێگەی ئ���ەو بەرێوه‌بەرەوە داخڵی‬ ‫نەدەكرد "ئەبوایە تەنكەرمان ڕەوانەی هەرێم بكرێت "‪.‬‬

‫به‌نزینخانه‌یه‌کی کوردستان‬

‫بەرێوەبەری‬ ‫گومرگی گه‌رمیان‪:‬‬ ‫لەو رۆژەوەی من‬ ‫دەستبەكاربوم هیچ‬ ‫شتێكی لەو جۆرە‬ ‫روینەداوە‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫‪9‬‬

‫ژنانی گوندنشین دورن له‌چاالكی ڕێكخراوەكانی ژنان‬ ‫‪ 1800‬ژن‌و كچی گوندنشین لەماوەی سێ‌ ساڵدا ڕاهێنانیان پێدەكرێت‬ ‫ئا‪ :‬سروە جەمال‬ ‫لەگەڵ ئەوەی له‌ڕابردودا ژنانی‬ ‫گوندنشین هێزی گەورەی بەرهەمی‬ ‫خۆماڵی بون‪ ،‬بەاڵم ئێستا كاریان‬ ‫نەماوەو له‌الیه‌ن رێکخراوه‌کانیشه‌وه‌‬ ‫فه‌رامۆش کراون‪ ،‬ئەنجومەنی بااڵی‬ ‫خانمانیش بۆ دەرخستنی توانای ژنانی‬ ‫گوندنشین پڕۆژەیەكیان ڕاگەیاندوە‪.‬‬ ‫سارا یەكێكە لەو ژنە گوندنیشینانەی‬ ‫ك���ە بەیانیان زو له‌خه‌و هه‌ڵده‌س���تێت‌و‬ ‫وەك هەمیشە ئەوكارانە ئەنجامدەدات كە‬ ‫بەوتەی خۆی دوبارەن "چونكە ئێس���تا‬ ‫وەك ج���اران كاری���ان نییە‪ ،‬ن���ە ئاژەڵ‬ ‫وەك پێویس���ت بەخێودەكرێت‌و نە كاری‬ ‫كشتوكاڵیش وەك جاران دەكرێت ئەگەر‬ ‫بەرهەمێكی���ش هەبێت ئامێ���ر جێگەی‬ ‫بازوی مرۆڤی گرتۆت���ەوە‪ ،‬تەنها هەندێ‌‬ ‫بەرهەمی وەك هەن���ار لەوەرزێكی وەك‬ ‫ئێس���تا هەیە كە ئەویش ژن���ان ناتوانن‬ ‫پارەیەكی وایان لێوەی دەس���ت بكەوێت‬ ‫چونكە تەنها بەشی خۆیان دەكات"‪.‬‬ ‫دەوترێ���ت كاركردن���ی ڕێكخراوەكانی‬ ‫ژن���ان زیاتر لەچوارچێوەی ش���ارەكانە‪،‬‬ ‫گوندەكان دورن له‌كارو چاالكییەكانیان‪،‬‬ ‫س���ارا ك���ە تەمەنی ‪ 30‬س���اڵەو تەواوی‬ ‫تەمەن���ی له‌گوند بەس���ەربردوە دەڵێت‬ ‫"هیچ ڕێكخراوێك���ی ژنانم نەبینوە تەنها‬ ‫له‌‪ 2010‬ڕێكخراوێك كە چەند پیاوێك بون‬ ‫بەڵێنیان پێداین خولی درومان‌و زمانمان‬ ‫بۆ بكەن���ەوە بەاڵم ئەوانیش تا ئێس���تا‬ ‫نەگەڕاونەتەوە"‪.‬‬ ‫س���ارا له‌گوندێكی ناوچ���ەی قەرەداغ‬ ‫ژیان دەگوزەرێنێت ك���ە نزیكەی ‪ 40‬بۆ‬ ‫‪ 50‬ژن لەهەم���ان گوند دەژین‌و زۆربەیان‬ ‫له‌تەمەن���ی ‪ 18‬بۆ ‪ 40‬س���اڵیدان‌و باس‬ ‫له‌وه‌ ده‌کات ك���ە لەالیەن ڕێكخراوەكانی‬ ‫ژنانەوە پش���تگوێ خراون‪" ،‬هەمو ژنێك‬ ‫لەم كۆمەڵگایە هەستی ناسكە بەتایبەت‬ ‫ئەو ژنانەی كە له‌ماڵەوەن زۆر هەس���ت‬ ‫بەكەم���ی دەك���ەن له‌كاتێك���دا ئەوانەی‬ ‫ل���ەدەرەوەن خۆزگەم���ان پێدەخ���وازن‬ ‫نازان���ن ئێمە بێزاربوی���ن له‌چوارچێوەی‬ ‫دیوارەكان���دا‪ ،‬چۆن ژنانی ش���ار دڵیان‬ ‫خۆشە بە كۆمەڵێ شت كە بۆیان دەكرێت‬ ‫ژنانی گوندیش بەدڵنییای���ەوە لەوانەیە‬ ‫زۆرترین وزەشمان هەبێت چونكە كەشی‬ ‫الدێ‌ كەشی كرانەوەیە دەتوانین زۆرشت‬ ‫بكەین بەدڵ"‪.‬‬ ‫سارا نیگەرانه‌ لەوەی كە چەندین كچی‬ ‫گوندەكەیان بەهۆی كێشەی هاتوچۆو بێ‌‬ ‫پارەیی وازیان له‌خوێندن هێناوە‪.‬‬ ‫گزنگی تەمەن ‪ 25‬س���اڵ كە له‌گوندی‬ ‫توەسورانی سەر بەناحیەی سەنگەسەر‬

‫ژنێکی گوندنشین‪:‬‬ ‫هیچ ڕێكخراوێكی‬ ‫ژنانم نەبینوە‬ ‫تەنها له‌‪2010‬‬ ‫ڕێكخراوێك كە‬ ‫چەند پیاوێك‬ ‫بون بەڵێنیان‬ ‫پێداین خولی‬ ‫درومان‌و زمانمان‬ ‫بۆ بكەنەوە بەاڵم‬ ‫ئەوانیش تا ئێستا‬ ‫نەگەڕاونەتەوە‬ ‫دەژی‪ ،‬ڕۆژانە سەرقاڵی كاری ماڵەوەیەو‬ ‫جارجاری���ش كتێب دەخوێنێتەوە‪ ،‬گزنگ‬ ‫قۆناغی شەشەمی ئامادەیی تەواوكردوە‪،‬‬ ‫له‌باره‌ی کاری رێکخراوه‌کان له‌گونده‌کاندا‬ ‫ده‌ڵێت "ڕێكخ���راوەكان ش���تێكی وایان‬ ‫نەك���ردوە ل���ەم گون���دەدا‪ ،‬تەنها خولی‬ ‫دروم���ان‌و فێربون���ی بەخێوكردنی مەڕو یارمەتی���دەرن‌و بەش���ێكییان بەئیش���ی كە ئەم پڕۆژەیە لەسەر ئاستی هەر سێ‌‬ ‫مااڵتیان ب���ۆ كردوینەت���ەوە كە منیش دەس���ت‌و هەروەها بەباخ‌و ڕەزەكانیانەوە پارێزگاك���ەی هه‌رێم جێبەجێكراوە چەند‬ ‫یەكێ���ك ب���وم له‌بەش���داربوان‪ ،‬ئەم���ە خەریكن بەتایبەت لەوەرزی پایزدا‪ ،‬هەمو شوێنێك دەستنیشان كراوە‪" ،‬له‌قۆناغی‬ ‫له‌كاتێكدایە ئێمە پێویستمان بەچەندین بەهەرەوەزی كاردەكەن بۆ لێكردنەوەی یەكەمدا بەهاوكاری وەزارەتی پەروەردە‬ ‫خولی ترە له‌هەمویان گرنگتر هۆشیاری هەنارو پاشان دەیكەن بەسركە"‪.‬‬ ‫هەوڵ���ی نەهێش���تنی نەخوێندەواریمان‬ ‫تەندروستییە‪ ،‬چونكە چەندین ژن دەناسم‬ ‫ئەنجومەنی ب���ااڵی كاروباری خانمان داوەو دوات���ر كۆمەڵێ‌ بابەتی یاس���ایی‌و‬ ‫ك���ە هەس���ت دەكرێت ش���ێرپەنجەیانە‪ ،‬له‌ساڵی ‪ 2014‬وەك دەزگایەكی حكومی كۆمەاڵیەت���ی وتراونەت���ەوەو هەروەه���ا‬ ‫لەبەرئ���ەوەی نەخۆش���خانەی وەك پڕۆژەی���ەك بەه���اوكاری ئاژانس���ەكانی ڕێكخراوی فاو لەگەڵ وەزارەتی كشتوكاڵ‬ ‫پێویس���تمان نییە له‌گوندەك���ە دەبێت نەتەوە یەكگرت���وەكان‌‪ UN-WOMEN،‬ڕاهێنانی پیش���ەییان پێدەكرێت بەپێی‬ ‫‪ UNFPA،‬پێداویس���تی ناوچەكانیان‪ ،‬جگە لەوەی‬ ‫‪FAO،‬‬ ‫بچین���ە ناحی���ەكان‪ ،‬تەنان���ەت دورین ‪UNESCO‬‬ ‫له‌خزمەتگوزاریەكان���ی وەك باخچ���ەو وەزارەتەكان���ی پالندانان‌و پ���ەروەردەو كۆمەڵ���ێ‌ بەه���رەی ت���ر فێردەكرێن كە‬ ‫كتێبخانەو یاریگاش"‪.‬‬ ‫تەندروس���تی‌و كش���توكاڵ‌و كاروب���اری چۆن س���ەركردایەتی بك���ەن‌و پرۆگرامی‬ ‫له‌ڕاب���ردودا ژنان���ی گون���د هێزێك���ی كۆمەاڵیەتی بۆ تواناسازی ژنان‌و كچانی بەڕێوەبردنی���ان پێدەوترێتەوە‪ ،‬هەروەها‬ ‫گەورەبون بۆ بەرهەمی ناوخۆیی‪ ،‬گزنگ گوندنش���ین ڕاگەیان���دوه‌ ك���ە لەماوەی خولی هۆشیاری تەندروستیش"‪.‬‬ ‫له‌بارەی ئامانجیان لەو پرۆژەیە‪ ،‬ئەمەل‬ ‫باس���ی گوندەكەی���ان دەكات كە له‌‪ 350‬س���ێ‌ س���اڵدا ڕاهێنان بە ‪ 1800‬ژن‌و كچ‬ ‫جەالل دەڵێت "هۆش���یاركردنەوەی ژنان‬ ‫ماڵ پێكهاتوە "هەندێكیان بەكشتوكاڵ‌و دەكرێت‪.‬‬ ‫بەشێكیشیان بە بەخێوكردنی مەڕو مااڵت‬ ‫ئەمەل ج���ەالل ئەندام���ی ئەنجومەنی لەس���ەر مافەكانیان‌و ڕاهێنانی پیشەیی‬ ‫سەرقاڵن‪ ،‬لەو نێوەندەشدا ژنان هاوكارو بااڵی كاروباری خانمان باس���ی لەوەكرد بۆ دروس���تكردنی لێهاتویی ت���ا بتوانن‬

‫دو ژنی گوندنشین له‌کاتی کارکردندا‬ ‫له‌ب���ازاڕی كاردا كاربكەن‌و كۆمەڵێك ژن‬ ‫پێبگەن كە متمانەیان بەخۆیان هەبێت‌و‬ ‫بژێوی ژیانی خۆیان‌و خێزانەكانیان دابین‬ ‫بكەن"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ده‌ڵێ���ت "به‌ه���ۆی ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌ڕابردودا كۆمەڵ���ەی هەرەوەزی هەبوە‬ ‫بەاڵم تەنها پیاوان بەڕێوەیان بردوە بۆیە‬ ‫ئەمانەوێت كۆمەڵەیەكی هەرەوەزی ژنانی‬ ‫گوندنشین دروست بكەین‌و گروپێك لەو‬ ‫‪ 1800‬ژنە هەڵبژێرین كە ئەوانیش لەسەر‬ ‫بنەمای پێداویس���تییەكانی ناوچەكانیان‬ ‫هەڵبژێرراون"‪.‬‬ ‫بۆ بەرزنرخاندنی ڕۆڵی ژنانی گوندنشین‬ ‫له‌گەش���ەپێدانی كش���توكاڵ‌و بوژانەوەی‬ ‫الدێكان‌و چاككردنی ئاس���تی ئاسایشی‬ ‫خ���ۆراك‌و زاڵب���ون بەس���ەر هەژاریدا‪،‬‬ ‫كۆمەڵەی گش���تی نەتەوە یەكگرتوەكان‬ ‫‪ 10-15‬هەمو ساڵێكی وەك ڕۆژی جیهانی‬

‫ژنانی گوندنیشین دەستنیشانكردوە‪.‬‬ ‫گزن���گ دەڵێت ئاگاداری ئ���ەو ڕۆژەم‬ ‫بەاڵم سارا بەپێچەوانەوە رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫که‌ ئاگاداری ئه‌و رۆژه‌ نییه‌‪.‬‬ ‫ئەوئەندامەی ئەنجومەنی بااڵی خانمان‬ ‫باس���ی لەوەكرد هەمو ساڵێك كۆمەڵێك‬ ‫چاالكی ئەنجامدەدەن لەو ڕۆژەدا "زیاتر‬ ‫گفتوگۆك���ردن لەگ���ەڵ دام���ودەزگاكان‬ ‫لەب���ارەی پێداویس���تیەكانی ژن���ان‌و‬ ‫داڕشتنەوەی سیاس���ەتێكی تەندروستتر‬ ‫بۆ ئەوەی دەرفەت بڕەخس���ێت تا ژنانی‬ ‫گوندنشین بێنە پێش���ەوە بەیەكسانی‌و‬ ‫هەروەها ڕێگەگرتن لەوازهێنان له‌خوێندن‬ ‫كە هۆكاری هاوسەرگیریی پێش وەختە‪،‬‬ ‫هەوڵمانداوە بۆ كاركردن لەگەڵ وەزارەتە‬ ‫پەیوەندیدارەكان ڕێگە لەو بۆش���اییانە‬ ‫بگری���ن كە ڕوبەڕوی كچانی گوندنش���ین‬ ‫دەبێتەوە"‪.‬‬

‫له‌جیابونه‌وه‌ی خێزاندا ژنان قوربانی یه‌که‌من‬ ‫ئا‪ :‬پەرێز ناسر‬ ‫له‌جیابونه‌وه‌ی خێزاندا ژنان‬ ‫زه‌ره‌رمه‌ندی گه‌وره‌ن‌‌و ئه‌وان‬ ‫نیگه‌رانن له‌تێڕوانینی کۆمه‌ڵگا‬ ‫بۆیان له‌دوای هه‌ڵوه‌شاندنه‌‌وه‌ی‬ ‫خێزانه‌وه‌‪ ،‬ژنێکیش که‌‬ ‫له‌هاوسه‌ره‌که‌ی جیابوه‌ته‌وه‌ ده‌ڵێت‬ ‫"هەمیشە خەمی ئەوەمە چۆن‬ ‫هەڵسوكەوت بكەم تا خەڵكی لێم‬ ‫ڕازیبن‌و بەچاوێكی گوماناوی سەیرم‬ ‫نەكەن"‪.‬‬

‫تەنانەت ناتوانم لەگەڵ هاوڕێیەكی كوڕم بوەستم‌و بۆ‬ ‫تەنها خوانێك فەرموی لێبكەم بۆ ماڵەوە‪ ،‬بۆیە هەمیشە‬ ‫خەمی ئەوەمە چۆن هەڵسوكەوت بكەم تا خەڵكی لێم‬ ‫ڕازیبن‌و بەچاوێكی گوماناوی سەیرم نەكەن‬

‫خه‌دیج���ه‌ ئیبراهیم‪ ،‬ژنێکی تەمەن‬ ‫‪ 36‬س���اڵه‌و یەكێك���ە ل���ەو ژنانەی‬ ‫ک���ه‌ لەهاوس���ەرەكەی جیابوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و نیگەرانە لەتێڕوانین‌و قس���ەی‬ ‫كۆمەڵ���گاو دەڵێ���ت "زۆر بەداخەوە‬ ‫ب���ۆ کۆمه‌ڵگای كورد ك���ە پێیانوایە‬ ‫ئەو ژن���ەی جیاببێت���ەوە ئەوە ئیتر‬ ‫تاوانێكی گ���ەورەی ك���ردوە‪ ،‬بەبێ‬ ‫ئەوەی گوێ بدەنە هەس���ت‌و نەستی‬ ‫ئەو ژن���ە‪ ،‬هەروەها بێ‌ ئەوەی بزانن‬ ‫هۆكارەكەی چییە‪ ،‬ئەوان تاكە شتێك‬ ‫كە بیزانن ئەوەیە كە جیابوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫خەدیجە ك���ە دایك���ی دو منداڵە‬ ‫باس���ی لەوەش���كرد ك���ە لەوكاتەی‬ ‫كە جیابونەت���ەوە پەیوەندییەكانی‬

‫جەالدان���ە بوبێت كە ژنی���ان وەكو‬ ‫كااڵ س���ەیركردبێت‌و پێیان وابوە كە‬ ‫ئەوان بریتین لەئامێری جل ش���تن‌و‬ ‫منداڵخستنەوە‪ ،‬باوەڕیان بەوە نەبوە‬ ‫كە ژنیش مرۆڤێكە وەكو خۆیان"‪.‬‬ ‫ئەمی���ن خ���در ك���ە توێژەرێك���ی‬ ‫كۆمەاڵیەتیی���ەو ب���اوەڕی وایە زۆر‬ ‫هۆکار هه‌یه‌ ک���ه‌ واده‌کات کۆمه‌ڵگا‬ ‫به‌و تێڕوانینه‌ له‌و که‌س���انه‌ بڕوانێت‬ ‫"ترس لەهۆكارە ش���اراوەكانی پشت‬ ‫جیابونەوە هەیە‪ ،‬هەستێك دروست‬ ‫بوە كە تەنه���ا نەگونجان لەیەكیان‬ ‫جیاناكاتەوە بەڵكو خیانەت‌و هۆكاری‬ ‫دیکه‌ش"‪.‬‬

‫س���نورداربون‪" ،‬تەنان���ەت ناتوان���م‬ ‫لەگەڵ هاوڕێیەكی كوڕم بوەستم‌و بۆ‬ ‫تەنها خوانێ���ك فەرموی لێبكەم بۆ‬ ‫ماڵەوە‪ ،‬بۆیە هەمیشە خەمی ئەوەمە‬ ‫چۆن هەڵسوكەوت بكەم تا خەڵكی‬ ‫لێ���م ڕازیبن‌و بەچاوێك���ی گوماناوی‬ ‫سەیرم نەكەن‪".‬‬ ‫تەنها ئەو ژنانەی كە جیادەبنەوە‬ ‫بیروڕای���ان ب���ەو ش���ێوەیە نیی���ە‬ ‫بەڵكو بەش���ێك لەنوسەران‌و چینی‬ ‫دەس���تەبژێری كۆمەڵ���گاش هەمان‬ ‫بیروڕای���ان هەیە‪ ،‬بەنگی���ن پیرۆتی‬ ‫نوس���ەرو ڕۆژنامەنوس باوەڕی وایە‬ ‫ئەو ئافرەتانە بەچاوێكی تر س���ەیر‬

‫دەكرێن لەكۆمەڵگە‪ ،‬هۆكاری ئەوەش‬ ‫دەگەڕێنێت���ەوە بۆ "ب���ارگاوی بونی‬ ‫كولتور ك���ە گورزێكی كوش���ندەی‬ ‫لەئازادی ژن داوە‪ ،‬بەهەمان ش���ێوە‬ ‫پیاوانی���ش جیادەبن���ەوە بەاڵم ئەو‬ ‫پرس���یارە الی خەڵ���ك دروس���ت‬ ‫ناكەن‪ ,‬ئەوەش داخراویی كۆمەڵگەو‬ ‫نەبونی ڕۆشنبیری تاكەكانە جۆرێكە‬ ‫لەجیاکاری ژنانی جیابوەوە"‪.‬‬ ‫ئەو نوسەرە پێش���ی وایه‌ که‌ زۆر‬ ‫ئاس���اییه‌ "ژنێك بكەم بەهاوبەشی‬ ‫ژیانم ك���ە لەبری جارێ���ك دە جار‬ ‫جیابوبێت���ەوە‪ ،‬بەلەبەرچ���او گرتنی‬ ‫ئەوەی ك���ە قوربانی دەس���تی ئەو‬

‫هه‌روه‌ها ئ���ه‌و توێ���ژه‌ره‌ ده‌ڵێت‬ ‫"جیاوازی هەیە لەنێوان ئەوانەی كە‬ ‫مێردیان مردوە ی���ان جیابونەتەوە‪،‬‬ ‫هەرچەن���دە لەكۆمەڵ���گا كراوەكاندا‬ ‫سێكس پێش هاوسەرگیری ئاساییە‪،‬‬ ‫تەنان���ەت چەند مێردیش بكات ناوی‬ ‫نانرێت بێوەژن‪ ,‬بەاڵم ئیتر كوڕانی‬ ‫كورد حەزیان لەكچی ئەزموندار نیە‬ ‫بێوەژنیش كەسێكی ئەزموندارە‪ ،‬بۆیە‬ ‫بەگشتی سیستەمی پیاوساالری ژن‬ ‫دەكات بەبێوەژن‪ ،‬بەاڵم پیاو ناكات‬ ‫بەبێوەپیاو"‪.‬‬ ‫ئەوتوێ���ژەرە پێی وای���ە بێوەژن‬ ‫لەوانەی���ە لەتێڕوانین���دا نی���وە ژن‬ ‫بێ���ت‪ ،‬وەك ژنێكی تەواو س���ەیری‬ ‫نەكری���ت‪ ،‬تەنانەت لەكاتی داواكاری‬ ‫هاوس���ەریش كەمتر زێ���ڕو داواكاری‬ ‫جێبەجێ دەكرێت‪.‬‬ ‫جیابون���ەوەی نێوان هاوس���ەران‬ ‫هەڵوەش���اندنەوەی ئەو گرێبەس���تە‬ ‫یاس���ایی‌و ش���ەرعییەی نێوانیانەو‬ ‫كۆتایی هاتنی پێكەوەژیانیانە لە ژێر‬ ‫ئەو ساباتەی كە كۆیكردونەتەوە‪.‬‬ ‫بەلەبەرچاوگرتن���ی تایبەتمەندی‬ ‫كۆمەڵ���گای كوردی مامۆس���تایانی‬ ‫ئاینی���ش بەپشتبەس���تن بەدەق���ە‬ ‫دینییەكان بیروڕای خۆیان هەیە‪.‬‬ ‫عه‌بدواڵ محەمەد مامۆستای ئاینی‬

‫باوەڕی وایە هه‌ندێک جار جیابونەوە‬ ‫دواهەمین چارەس���ەرە‪ ،‬ئه‌و دەڵێت‬ ‫"لەقورئاندا بنەماكان���ی جیابونەوە‬ ‫زۆر زیاتر باس���كراوە لەگرێبەستەكە‬ ‫چارەس���ەركردنی‬ ‫بەمەبەس���تی‬ ‫كێش���ەكان نەك ترازان���دن‪ ،‬ڕێگای‬ ‫چارەسەركردن الی هەردو ڕەگەزەو‬ ‫زۆرتری���ن كات تەنه���ا هەردوكی���ان‬ ‫ڕۆڵی���ان هەیە لەو كارە‪ ،‬كەس���وكار‬ ‫تەنها ڕۆڵی دادوەریان هەیە"‪.‬‬ ‫بەش���ێك لە ژنان بەه���ۆی تانەو‬ ‫قس���ەكردن بەرامبەری���ان بەناچاری‬ ‫لەژیانێكی پڕ زەحمەتیدا دەمێننەوە‪.‬‬ ‫ئەو مامۆس���تایە دەڵێت"ئەوانەی كە‬ ‫لەیەك جیادەبن���ەوە دەبێت خۆیان‬ ‫بگونجێنن‌و ئەوانیش بەش���ێكن لەم‬ ‫كۆمەڵگایە"‪.‬‬ ‫بۆی���ە پێی وایه‌ گۆڕینی تێڕوانینی‬ ‫كۆمەڵ���گا پێویس���تە "كۆمەڵ���گا‬ ‫هۆش���یار بكرێتەوەو ڕێزی تاكەكان‬ ‫بەب���ێ‌ جیاوازی ڕەگ���ەزی بگیرێت‌و‬ ‫گرنگی بدرێت بەخێزان‌و پرۆس���ەی‬ ‫هاوسەرگیری ئاسان بكرێت لەڕوی‬ ‫م���ادی‌و مەعنەویی���ەوە هەروەه���ا‬ ‫لەخۆهەڵقورتاندن���ی‬ ‫وازهێن���ان‬ ‫دەوروبەر بۆ خۆژیان نەك بۆ مۆدێل‌و‬ ‫خەڵكی‪ ،‬ناخی م���رۆڤ خوێندنەوە‬ ‫نەك ڕواڵەتی دەرەكی"‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫حه‌سنا مه‌ته‌ر‪:‬‬ ‫به‌جه‌ست ‌ه له‌لوبنانم‪ ،‬به‌اڵم دڵم الی هه‌ولێرو كوردستانه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوینه‌‪ ،‬به‌یروت‬ ‫كچه‌ گۆرانێژی لوبنانی حه‌سنا‬ ‫مه‌ته‌ر ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ "من‬ ‫خۆشه‌ویستیم بۆ خه‌ڵكی كوردستانه‌‬ ‫نه‌ك حزب‌و الیه‌نێكی دیاریكراو"‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌ڵێت "كوردستانم خۆشده‌وێ‌‌و دڵم هه‌ر‬ ‫الی‌ هه‌ولێر‌و كوردستانه‌"‪.‬‬ ‫كچه‌ گۆرانیبێژی لوبنانی حه‌س����نا مه‌ته‌ر‬ ‫له‌ساڵی ‪ 2012‬بۆیه‌كه‌م جار له‌كوردستان‬ ‫ده‌ركه‌وت‌و له‌ماوه‌ی سێ ساڵی رابردودا‪،‬‬ ‫له‌ش����اره‌كانی هه‌ولێرو سلێمانی‌و دهۆك‌و‬ ‫كه‌رك����وك له‌چه‌ندی����ن بۆن����ه‌و ئاهه‌نگ‌و‬ ‫ڤیس����تڤاڵ به‌ش����داری كردوه‌‪ ،‬حه‌س����نا‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یان����د كه‌ "خۆم به‌تاكێكی‬ ‫كوردس����تانی ده‌زانم‌و له‌لوبنان به‌باڵیۆزی‬ ‫هونه‌ری نێوان هه‌ولێر‪-‬به‌یروتم ناوده‌به‌ن‪،‬‬ ‫له‌عێراقیش خه‌اڵتی هونه‌رمه‌ندی یه‌كه‌می‬ ‫لوبنانیم پێبه‌خشرا"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و وتی‌ "پێش����تر من چه‌ندی����ن مانگ‬ ‫له‌هه‌ولێ����ر ده‌مام����ه‌وه‌‪ ،‬به‌ش����ێوه‌یه‌ك‬ ‫له‌ساڵێكدا ته‌نها به‌س����ه‌ردان ده‌گه‌ڕامه‌وه‌‬ ‫لوبنان‪ ،‬واتا به‌رده‌وام له‌هه‌ولێرو شاره‌كانی‬ ‫دیكه‌ی كوردستان بوم‪ ،‬كه‌چی له‌ئێستادا‬ ‫به‌ه����ۆی كاری هونه‌ری����ه‌وه‌ ماوه‌یه‌ك����ه‌‬ ‫له‌هه‌ولێر دورم‌و له‌رێگه‌ی ئاوێنه‌وه‌ ده‌ڵێم‬ ‫به‌جه‌س����ته‌ له‌لوبنان����م‪ ،‬ب����ه‌اڵم دڵم الی‬ ‫هه‌ولێرو كوردستانه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌م كچه‌ گۆرانیبێژه‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ك����ه‌ "س����اڵی ‪ 2013‬گۆرانیه‌كی تێكه‌ڵه‌ی‬ ‫عه‌ره‌ب����ی‪ -‬كوردیم به‌ن����اوی (التخلینی‬ ‫جن) باڵوكرده‌وه‌‪ ،‬كه‌ تێكسته‌ كوردیه‌كه‌و‬ ‫ئاوازه‌كه‌ش����ی ه����ی هونه‌رمه‌ند هه‌ڵكه‌وت‬ ‫زاهیرو تێكسته‌ عه‌ره‌بیه‌كه‌شی هی دكتۆر‬ ‫میش����یل جیحه‌ ب����و‪ ،‬ئ����ه‌م گۆرانیه‌ وه‌ك‬ ‫چاوه‌ڕوانده‌ك����را ده‌نگدانه‌وه‌یه‌كی باش����ی‬

‫هه‌بو‪ ،‬كه‌ناڵ����ه‌ عه‌ره‌بیه‌كان وه‌ك ئیڵ بی‬ ‫سی‌و ئاره‌بیكه‌ گرنگیه‌كی باشیان پێیداو‬ ‫ئێستاش هه‌ر په‌خشی ده‌كه‌ن‪ ،‬دوای ئه‌مه‌‬ ‫پرۆژه‌ی دوه‌مم له‌ساڵی ‪ 2014‬گۆرانیه‌كی‬ ‫فولكلۆری ك����وردی بو‪ ،‬به‌ن����اوی (ئازیز‬ ‫به‌هاره‌) پرۆژه‌ی ئه‌م جاره‌شم گۆرانیه‌كی‬ ‫دیك����ه‌ی كوردیه‌ كه‌ تۆم����ار كراوه‌و هه‌مو‬ ‫كاره‌كان����ی ت����ه‌واو بوه‌ ته‌نه����ا چاوه‌ڕێی‬ ‫سپۆنسه‌رو باڵوكردنه‌وه‌ی ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫هه‌ر س����ه‌باره‌ت به‌م به‌رهه‌م����ه‌ تازه‌یه‌ی‬ ‫گوت����ی "به‌ن����اوی (ته‌نی����ام)ه‌‪ ،‬ئ����اوازو‬ ‫هۆنراوه‌ی میوزس����یان هه‌ڵكه‌وت زاهیره‌‪،‬‬ ‫لێره‌وه‌ س��ڵ�اوی ب����ۆ ده‌نێ����رم‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ده‌مه‌وێت ئه‌وه‌ش بخه‌مه‌ ڕو كه‌ هه‌ڵكه‌وت‬ ‫زاهیر وه‌ك ه����اوڕێ‌و هاوكار زۆر هاوكارم‬ ‫بوه‌‪ .‬جگه‌ له‌م����ه‌ گۆانیه‌كی دیكه‌م بۆ برا‬ ‫پێش����مه‌رگه‌كان به‌زمان����ی عه‌ره‌بی تۆمار‬ ‫كردوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ دوای ئه‌وه‌ی كه‌ له‌به‌ره‌كانی‬ ‫جه‌نگ س����ه‌ردانی پێش����مه‌رگه‌كانم كرد‪،‬‬ ‫به‌ڵێنم دابو ش����تێك بۆ پێشمه‌رگه‌ بكه‌م‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌بو دوای قس����ه‌ كردن له‌گه‌ڵ شاعیری‬ ‫عێراقی به‌توانا (كه‌ری����م ئه‌لعیراقی) ئه‌و‬ ‫هۆنراوه‌یه‌ك����ی له‌س����ه‌ر پێش����مه‌رگه‌ بۆ‬ ‫دانام‌و ئاوازه‌كه‌ش����ی له‌الی����ه‌ن هه‌ڵكه‌وت‬ ‫زاهیرو تۆماركردنه‌كه‌ی به‌شێوه‌یه‌كی زۆر‬ ‫پرۆفیشنااڵنه‌ ئه‌نجامدراوه‌‪ ،‬به‌اڵم بۆ هه‌ردو‬ ‫به‌رهه‌مه‌كه‌ كێش����ه‌ی سپۆنسه‌رمان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫تائێستا سپۆنس����ه‌رم ده‌ستنه‌كه‌وتوه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی كلیپیان بكه‌م‌و له‌تیڤیه‌ عه‌ره‌بی‌و‬ ‫كوردیه‌كان باڵویانبكه‌مه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌درێ����ژه‌ی قس����ه‌كانیدا وتی "وه‌ك‬ ‫هه‌میش����ه‌ ئه‌مه‌ یه‌كه‌مجاره‌ ئه‌و بیرۆكه‌یه‌‬ ‫له‌رێگ����ه‌ی ئاوێن����ه‌وه‌ ئاش����كرا ده‌كه‌م‪،‬‬ ‫چونكه‌ یه‌كه‌م ده‌ركه‌وتن����ی رۆژنامه‌وانی‬ ‫م����ن له‌كوردس����تان له‌رێگ����ه‌ی س����ایتی‬ ‫ئاوێنه‌و گۆڤاری ئاوێنه‌كان بوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫گۆرانیه‌ك����ی دیك����ه‌م ئاماده‌ی����ه‌ به‌زمانی‬

‫عه‌ره‌بی به‌ش����ێوه‌ی لوبنانی‪ ،‬له‌هه‌فته‌ی‬ ‫داهاتو كلیپه‌كه‌ی ته‌واو ده‌بێت‪ ،‬گۆرانیه‌كه‌‬ ‫به‌شێوه‌ی (به‌ده‌وی)یه‌‪ ،‬كه‌ ستایله‌ هه‌مو‬ ‫گۆرانیبێژیك ناتوانێت كاری تیا بكات"‪.‬‬ ‫وتیش����ی" له‌رێگه‌ی ئاوێن����ه‌وه‌ ده‌مه‌وێت‬ ‫ئام����اژه‌ بۆ ئه‌وه‌ بكه‌م‪ ،‬له‌م����اوه‌ی رابردو‬ ‫چه‌ند په‌یجێكی كوردی‪ ،‬به‌هۆی ملمالنێی‬ ‫سیاسی ناوی منیان له‌كه‌دار كردو چه‌ندین‬ ‫تۆمه‌تی����ان بۆ هه‌ڵبه‌س����تم‪ ،‬من نیگه‌رانی‬ ‫ئه‌وه‌م كه‌ زۆرم پێش����كه‌ش به‌كوردستان‬ ‫كردوه‌‪ ،‬به‌م شێوه‌یه‌ پاداشت بكرێم‪ ،‬جگه‌‬ ‫له‌م����ه‌ ده‌مه‌وێت ئ����ه‌وه‌ش رابگه‌یه‌نم من‬ ‫خۆشه‌ویستیم بۆ خه‌ڵكی كوردستانه‌ نه‌ك‬ ‫حزب‌و الیه‌نێكی دیاریكراو‪ ،‬من له‌سه‌رجه‌م‬ ‫شاره‌كان ئاهه‌نگم گێڕاوه‌و به‌شداری بۆنه‌و‬ ‫ڤیس����تڤاڵم كردوه‌‪ ،‬من هونه‌رمه‌ندم هه‌ر‬ ‫حزب‌و الیه‌نێك له‌بۆنه‌یه‌ك����ی دیاریكراو‪،‬‬ ‫بانگهێش����تم بكات من گۆران����ی ده‌چڕم‪،‬‬ ‫ئی����دی كارێك����ی نه‌ش����یاوه‌ كه‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫الیه‌نێك����ی دیارك����راو هه‌ژم����ارت بكه‌ن‌و‬ ‫تۆمه‌تت بخه‌نه‌پاڵ"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "من تائێس����تا ئه‌و گۆرانیانه‌ی‬ ‫كه‌ باس����م كردن‪ ،‬جگه‌ له‌پرۆژه‌ی گوندی‬ ‫لوبنانی كه‌س����ێكی دیكه‌ به‌فلس����ێكیش‬ ‫هاوكارو سپۆنس����ه‌ری نه‌كردوم‪ ،‬ده‌مه‌وێت‬ ‫سوپاس����ی به‌ڕێز ئه‌حمه‌د موسا خاوه‌نی‬ ‫كۆمپانی����ای (ریالك����س ئی����ن) بك����ه‌م‪،‬‬ ‫كه‌له‌ئێس����تادا به‌ڕێوه‌بردن����ی س����ه‌رجه‌م‬ ‫كاره‌كان����ی من����ی خس����تۆته‌ ئه‌س����تۆ‬ ‫ل����ه‌ڕوی به‌رێوه‌ب����ه‌ردن‌و به‌هه‌مهێنانه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ئاینده‌یه‌كی نزیكیش����دا سیدیه‌كی تازه‌‬ ‫باڵوده‌كه‌ینه‌وه‌‪ .‬له‌كۆتاییش����دا ده‌مه‌وێت‬ ‫بڵێم هه‌ركاتێك پێش����مه‌رگه‌ سه‌ركه‌وتنی‬ ‫به‌كجاره‌كی به‌ده‌س����تهێناو سه‌ركه‌وتوانه‌‬ ‫له‌س����ه‌نگه‌ره‌كان كۆتایی ه����ات‪ ،‬ئاماده‌م‬ ‫كۆنسێرتێكی گۆرانی بۆ برا پێشمه‌رگه‌كان‬ ‫ساز بده‌م"‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫حه‌سنا مه‌ته‌ر‬

‫مه‌حمو‪ ..‬جوانرتین پیاوی‌ هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫ئا‪ :‬دانا مه‌له‌كی‬ ‫وه‌ك هه‌مو ده‌مه‌وئێوارانێك الی‬ ‫چاخانه‌كه‌ی كاك ‌ه حه‌مه‌‪ ،‬له‌نێو ته‌قه‌ی‬ ‫پیاڵه‌و ده‌نگه‌ده‌نگی چاخانه‌كه‌دا "مه‌حمو"‬ ‫به‌خۆی‌و كراسه‌ زه‌رده‌ تۆزاویه‌كه‌ی‌و‬ ‫عه‌الگه‌ پڕ له‌كلێنسه‌كانی‌و سیما‬ ‫شێواوه‌كه‌ی‌و ئه‌و تۆزه‌قژه‌ی سه‌ریه‌و‌ه‬ ‫به‌هێمنی ‌ه چوانه‌كه‌یه‌وه‌ ده‌ركه‌وت‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌گه‌ ‌ڵ ده‌ركه‌وتنیدا پیاوێك بۆ‬ ‫كه‌یفوه‌رگرتن مه‌حموی توڕ‌ه كردو ئه‌ویش‬ ‫به‌قه‌هرو بێزاریه‌كی كوشنده‌و‌ه یه‌ك دو‬ ‫كفری كرد!‬ ‫خه‌ڵكی���ش ك ‌ه ئه‌م دیمه‌نه‌ی���ان دی زیاتر‬ ‫سه‌رمه‌س���ت‌و دڵخۆش ب���ون‌و ئاپۆره‌یان‬ ‫له‌ده‌ور ‌ی به‌ست‪ ،‬س���ه‌ره‌نجام خێرخوازێك‬ ‫ده‌س���تی مه‌حموی بێگوناه ‌ی گرت‌و له‌نێو‬ ‫ئاپۆره‌ی خه‌ڵكه‌كه‌دا له‌به‌رده‌م چاخانه‌كه‌دا‬ ‫دایناو كاك ‌ه حه‌م���ه‌ش چایه‌كی بۆ مه‌حمو‬ ‫هێنا‪ ،‬مه‌حمود دیاربو ك ‌ه په‌شیمان بو بۆی ‌ه‬ ‫زوزو ئه‌یوت "ته‌واو ته‌واو ئیتر كفر ناكه‌م‪،‬‬ ‫گوم خوارد له‌گوی س���ه‌گ ئ���ه‌وه‌ توڕه‌یان‬ ‫كردم‪ ،‬خه‌تای ئه‌وان بو"!‬ ‫دوای هێوربونه‌و‌ه مه‌حمو به‌له‌فزه‌ شیرین ‌ه‬ ‫هێواش���ه‌كه‌ی ی���ه‌ك دو پارچه‌ ش���یعری‬ ‫"ئه‌حم���ه‌د موختار ج���اف"ی خوێنده‌وه‌و‬ ‫ئاپ���ۆره‌ی خه‌ڵكه‌ك���ه‌ش دایان���ه‌ قاق���ای‬ ‫پێكه‌نین‪.‬‬ ‫"ئه‌زی���ز گیان كێش���ه‌كه‌ی ت���ۆ چی بو؟"‬ ‫مه‌حم���ود به‌من���ی وت كاتێك ك���ه‌ روی‬ ‫تێكردم‪" ،‬مه‌حمو گیان ئه‌مه‌وێت راپۆرتێك‬ ‫ئاماده‌كه‌م له‌سه‌ر ژیانی تۆ بۆ ئاوێنه‌ رازی‬ ‫ئه‌بیت؟" وه‌اڵمم دایه‌وه‌‪ .‬ئه‌ویش وتی‌ "ده‌ی‬ ‫ئاخ���ر ئه‌م به‌زمه‌یان دروس���تكرد الچۆ بۆ‬ ‫كاتێكی تر نه‌یانهێشت"‪.‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی هه‌م���و رۆژێك مه‌حمو به‌یانی‬ ‫زو له‌هه‌ڵه‌بجه‌و‌ه دێت ‌ه سلێمانی‌و ئێوارانیش‬ ‫ئه‌گه‌رێت���ه‌وه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ وت���م "س���به‌ی بێم‬

‫ته‌‌رازوو‬ ‫به‌ڕێكردنی‌ كاره‌كانت به‌باشی‌‌و ره‌فتارو‬ ‫هه‌ڵس���وكه‌وتت زیاتر ناوداری‌ كردویت‌و‬ ‫دڵخۆشی‌ به‌حاڵی‌ ئێستات‪.‬‬

‫دوپشک‬ ‫زۆر بیرۆكه‌و پالنی‌ نو ‌ێ دێته‌ پێش���ت‬ ‫ئ���ه‌م ماوه‌یه‌‪ ،‬ك ‌ه له‌پێش���تر نه‌توانی‌و‌ه‬ ‫سودیان لێوه‌ربگریت‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫ره‌نگه‌ واپێویس���ت بكات ئ���ه‌م ماوه‌ی ‌ه‬ ‫بۆچون���ی‌ پزیش���كه‌كه‌ت وه‌ربگری���ت‬ ‫له‌ئه‌نج���ام دان ‌ی هه‌ركارێك���ی‌ نو ‌ێ ك ‌ه‬ ‫ئه‌یكه‌یت‪.‬‬

‫به‌شوێنتا بتبه‌م بۆسلێمانی؟"‪ ،‬وتی" ئاخر‬ ‫توڕه‌م ناكه‌ن؟ توش���ی شه‌ڕو ده‌نگه‌ده‌نگم‬ ‫ناكه‌ن؟ ده‌سكاری شته‌كانم ناكه‌ن؟ به‌زمی‬ ‫حیز نانێنۆ چونكه‌ درعه‌ك ‌ه ئه‌به‌سم"‪.‬‬ ‫ل���ه‌والو‌ه گه‌نجێك كه‌ دیاربو مامۆس���تا بو‬ ‫دیسان قس���ه‌كانی پێبڕی‌و ویستی توڕه‌ی‬ ‫كاته‌وه‌‪ ،‬مه‌حمو روی تێكردو وتی "مامۆستا‬ ‫به‌الی خۆیه‌و‌ه تۆ مامۆستای له‌باتی ئه‌وه‌ی‬ ‫ئامۆژگاری خه‌ڵك بكه‌یت‪ ،‬له‌به‌یانیه‌و‌ه تۆ‬ ‫فیعل باڵو ئه‌كه‌یتۆ"! مه‌حمو هه‌ستاو وه‌ك‬ ‫ئه‌وه‌ی له‌و ئاپۆره‌یه‌ بێزاربێت‌و له‌خه‌ڵكه‌ك ‌ه‬ ‫دوركه‌وت���ه‌وه‌‪ ،‬منیش به‌دوای���دا چوم ئه‌و‬ ‫ویستی وه‌ك ئه‌وه‌ی ك ‌ه هیچ روی نه‌دابێت‌و‬ ‫وه‌ك هه‌میش���ه‌ بێده‌نگ‌و له‌سه‌رخۆو هێمن‬ ‫ده‌ركه‌وێت���ه‌وه‌‪ ،‬وت���ی" ب���ه‌س ئه‌زانی ئه‌و‬ ‫راپۆرت ‌ه چه‌ن ئه‌كات؟"‬ ‫"چه‌ن ئه‌كات؟"‬ ‫"یه‌ك وه‌ره‌قه‌ ئه‌كات ‪ ،‬ئه‌گه‌ر نیشتان ‌ه ‪15‬‬ ‫هه‌زارم به‌نێ‪ ،‬تۆ ئێس��� ‌ه ‪10‬م به‌نێ" دوایی‬ ‫رێكه‌وتین ب ‌ه ‪ 2‬هه‌زاری حازری‌و وه‌ك خۆی‬ ‫وتی "میوانداریه‌كی ئ���ه‌و ئێواره‌یه‌ی ماڵی‬ ‫خۆمان راپۆرته‌كه‌ی له‌گه‌اڵ ته‌واو بكه‌ین"‪.‬‬ ‫مه‌حم���ود له‌دایكبوی ‪1969‬ی���ه‌و له‌‪1975‬‬ ‫چوه‌ت ‌ه خوێندنگه‌ی حه‌مدونی سه‌ره‌تایی‌و‬ ‫دواتر له‌‪ 1982‬چوه‌ته‌ ناوه‌ندی ش���اره‌زورو‬ ‫مه‌حمود یه‌كێك بو‌ه له‌خوێنكاره‌ زیره‌كه‌كان‬ ‫ك ‌ه هه‌میش��� ‌ه له‌یه‌كه‌مه‌كان���ی خوێندنگ ‌ه‬ ‫بوه‌‪ .‬مه‌حمود له‌دوای���دا چوه‌ته‌ ئاماده‌یی‬ ‫پیشه‌سازی‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی جه‌نگی عێراق_‬ ‫ئێرانه‌وه‌ كرا به‌س���ه‌رباز‌و له‌نێو س���وپای‬ ‫عێراقیدا دوای ‪ 3‬مانگ فیرار ئه‌كات‪ .‬دوای‬ ‫كۆڕه‌وه‌ك��� ‌ه ماڵی مه‌حم���و یه‌كه‌م خێزانی‬ ‫ناوچه‌ك ‌ه ئه‌بن ك��� ‌ه ئه‌گه‌ڕێنه‌وه‌و ئه‌مجار‌ه‬ ‫ئه‌چن ‌ه س���لێمانی‌و مه‌حمو ل���ه‌وێ له‌گه‌ڵ‬ ‫براگه‌وره‌كه‌یدا ده‌ست به‌حه‌ماڵی ئه‌كات بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی بژێوی دایكی‌و ‪ 2‬خوش���كه‌كه‌ی‌و ‪2‬‬ ‫براكه‌ی تری دابین بكات‪.‬‬ ‫مامۆس���تا عه‌بدول كه‌ دراوسێیه‌كی ماڵی‬ ‫مه‌حموده‌و ئه‌ركی چاودێری ماڵی مه‌حموی‬

‫گیسک‬ ‫وزه‌و توانا شاره‌وه‌كانت به‌كار بهێنه‌ بۆ‬ ‫ده‌رب���از بونت له‌م قه‌یرانه‌ داراییه‌ت ك ‌ه‬ ‫هه‌ته‌‪ ،‬شه‌ممه‌ به‌ختی‌ تۆیه‌‪.‬‬

‫له‌ئێس���ته‌دا له‌ئه‌س���تۆ گرت���و‌ه ده‌رباره‌ ‌ی‬ ‫به‌سه‌رهاتی ژیانی مه‌حمود‪ ،‬وتی "مه‌حمو‬ ‫گه‌نجێك���ی نه‌ته‌وه‌ی���ی دیارب���و له‌وكاته‌و‬ ‫كتێبی زۆری ئه‌خوێنده‌وه‌و له‌چاالكیه‌كانی‬ ‫خوێندنگ ‌ه به‌شداری هه‌بو‪ ،‬ته‌نانه‌ت رۆژێك‬ ‫له‌س���ه‌ر چاالكیه‌ك ئه‌گیرێ���ت‌و لێدانێكی‬ ‫زۆر ئه‌كرێت‌و كاریگه‌ریه‌كی خراپ له‌س���ه‌ر‬ ‫مێش���كی به‌جێئه‌هێڵێت‪ ،‬دوای ئه‌وه‌ی ك ‌ه‬ ‫له‌‪1991‬ی���ش ماڵیان له‌س���ڵێمانی ئه‌بێت‬ ‫له‌كێش���ه‌یه‌كی خێزانیدا دیس���ان زه‌برێكی‬ ‫توند به‌ر مێش���كی ئه‌كه‌وێت‌و ئیتر دێته‌و‌ه‬ ‫بۆ هه‌ڵه‌بجه‌"‪.‬‬ ‫یه‌كێك���ی‌ دیك���ه‌ له‌ئازیزترین كه‌س���ه‌كان ‌ی‬ ‫مه‌حم���ود‪ ،‬دایكیه‌ت���ی‌‪ .‬كه‌ زیات���ر له‌‪25‬‬ ‫س���اڵ ‌ه به‌دی���ار ش���پرزه‌یی كوڕه‌كه‌ی���ه‌و‌ه‬ ‫به‌فرمێس���كه‌كانی دڵی ئه‌شواته‌وه‌و به‌غه‌م‬ ‫وشكی ئه‌كاته‌وه‌‪ ،‬به‌دیار بێده‌نگی "محه‌مه‌د"‬ ‫براكه‌ی تری مه‌حمویش���ه‌وه‌ كه‌ ن ‌ه زمانی‬ ‫هه‌یه‌و نه‌ گوێ‌و له‌بێده‌نگیه‌كی بێكۆتاییدا‬ ‫له‌دایكبوه‌و به‌زگماك كه‌ڕو نابیناو نه‌خۆشی‬ ‫ده‌رون���ی له‌گه‌ڵدایه‌‪ ،‬تاڵ به‌تاڵی س���ه‌ری‬ ‫سپی كردوه‌و غه‌م‌و مه‌رگه‌ساتی جه‌سته‌ی‬ ‫تواندوه‌ت���ه‌وه‌ به‌س���ه‌ر ئێس���كه‌كانیداو‬ ‫چاوه‌كانیشی به‌دیار چاوه‌ڕوانی مه‌رحمه‌تی‬ ‫خێرۆمه‌نده‌كانه‌و‌ه چون به‌قوتا‪ ،‬له‌ئێسته‌شدا‬ ‫س���ه‌رهه‌ڵگرتنی برا بچكۆله‌كه‌ی مه‌حمود‬ ‫كه‌ ن���اوی مس���ته‌فایه‌و م���اوه‌ی ‪ 3‬مانگه‌‬ ‫له‌ماڵ هه‌اڵتوه‌و بێسه‌روش���وێنه‌ غه‌مه‌كانی‬ ‫دایكی قوڵتر كردۆته‌وه‌و س���یمای پیرترو‬ ‫غه‌مگینتركردوه‌‪ ،‬كاتێ���ك ك ‌ه ده‌چیته‌ نێو‬ ‫خانو‌ه ‪ 6‬مه‌تریه‌ك���ه‌ی ماڵی مه‌حموده‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌مابه‌ینی تێكرژانی ئاوده‌س���ت‌و حه‌مام‌و‬ ‫ژوری نانخواردن‌و نوس���تنه‌كه‌یاندا عه‌الگه‌و‬ ‫ش���ه‌خه‌ڵ ‌ه كه‌ڵه‌كه‌بوه‌كه‌ی مه‌حمودا واقت‬ ‫وڕده‌مێنێ‌‪.‬‬ ‫دوای ئه‌وه‌ی مه‌حمو زه‌برێك به‌رمێش���كی‬ ‫ده‌كه‌وێ���ت له‌س���اته‌وه‌ختی كێش��� ‌ه‬ ‫خانه‌واده‌گیه‌كه‌یان���دا له‌س���لێمانی‪ ،‬ئیدی‬ ‫مه‌حم���و له‌م���اڵ هه‌ڵدێ���ت‌و دێت���ه‌وه‌ بۆ‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫كێشه‌ سۆزدارییه‌كانت زیاتر سه‌رقاڵ ‌ی‬ ‫كردویت‌و نائومێدی بۆدروست كردوی‌‪،‬‬ ‫ئه‌م ماوه‌یه‌ گۆشه‌گیر ده‌رده‌كه‌ویت‪.‬‬

‫هه‌ڵه‌بج���ه‌و له‌كه‌الوه‌یه‌ك���ی تێكڕم���اوی‬ ‫پاشماوه‌ی خانو‌ه روخاوه‌كانی هه‌ڵه‌بجه‌ی‬ ‫دوای كیمیاباران���دا به‌ته‌نهایی بۆ ‪ 2‬مانگ‬ ‫له‌نێ���و تاریك���ی‌و نادیاریدا نوق���م ئه‌بێت‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه دایكی به‌ناچاری بۆس���ۆراغی مه‌حمو‬ ‫له‌س���ێلمانیه‌وه‌ دێت���ه‌وه‌ هه‌ڵه‌بجه‌و پاش‬ ‫هه‌واڵپرس���ینێكی زۆر مه‌حمو ده‌بینێته‌وه‌و‬ ‫هه‌ر لێره‌ له‌گه‌ڵ براو خوش���كه‌كانی تریدا‬ ‫جگ��� ‌ه له‌براگه‌وره‌ك���ه‌ی له‌خانۆچكه‌یه‌كی‬ ‫خێرۆمه‌نێك���دا نیش���ته‌جێ ئه‌ب���ن‌و دواتر‬ ‫خێرۆمه‌نێك ئه‌م بس���ته‌عه‌رزه‌یان ده‌داتێ‬ ‫له‌رێگه‌ی هه‌وڵه‌كانی مامۆس���تا عه‌بدوله‌و‌ه‬ ‫له‌شاره‌وانی هه‌ڵه‌بجه‌و كاك خدر رازی ئه‌بن‬ ‫ئ���ه‌و ‪ 6‬مه‌ترعه‌رزه‌ی ‌ه بكرێته‌و‌ه به‌خانو و‌ه‬ ‫بوجه‌كه‌شی شاره‌وانی سه‌رفی ئه‌كات بۆیان‬ ‫له‌ژێر چاودێری لیژنه‌یه‌كی ‪ 3‬كه‌سیدا‪.‬‬ ‫مه‌حم���ود ت���ا دوایه‌می���ن س���اته‌كانی‬ ‫جه‌نگی براكوژی به‌ش���پرزه‌یی‌و به‌ده‌رون ‌ه‬ ‫ش���ێواوه‌كه‌یه‌وه‌ له‌ماڵ���ه‌وه‌ ده‌مێنێت���ه‌و‌ه‬ ‫وه‌ك بڵێی���ت ترس���ی ل���ه‌وه‌ هه‌بوبێت ك ‌ه‬ ‫له‌كۆاڵنه‌كان���دا یه‌ك���ێ له‌چه‌كداره‌كان���ی‬ ‫جه‌نگی براك���وژی به‌فیش���ه‌كێك ده‌ماغی‬ ‫ببات به‌ئاس���مانداو دواتر به‌بێ ناونیش���ان‬ ‫وه‌ك هه‌م���و ئه‌وان���ی دی ببێت��� ‌ه قوربانی‬ ‫ناكۆكیه‌كان���ی س���ه‌ركرده‌ی حیزب���ه‌كان‬ ‫له‌وكاتان���ه‌دا‪ ،‬بۆی���ه‌ مه‌حم���ود له‌‪1997‬‬ ‫به‌دواو‌ه به‌یانیه‌ك زو له‌ماڵ ده‌رده‌په‌ڕێت‌و‬ ‫به‌خۆی‌و كلێنس‌و شه‌خه‌ڵه‌كه‌ی باخه‌ڵیه‌و‌ه‬ ‫به‌نێ���و بازاڕه‌كانی هه‌ڵه‌بجه‌و س���لێمانیدا‬ ‫به‌بێده‌نگی‌و ب���ه‌ده‌م كلێنس كۆكردنه‌وه‌و‌ه‬ ‫ئه‌كه‌وێت��� ‌ه پیاس���ه‌كردن‪ ،‬جاربه‌جارێكیش‬ ‫له‌نێ���و ئه‌و ش���ه‌قامانه‌دا له‌گه‌ڵ دۆس���ت ‌ه‬ ‫كۆنه‌كان���ی خۆی���دا ده‌كه‌وێته‌وه‌ باس���ی‬ ‫گێڕان���ه‌وه‌ی یاده‌وه‌ری��� ‌ه كۆنه‌كان‌و قس��� ‌ه‬ ‫فه‌لسه‌فی‌و زانیاریه‌ س���ه‌یرو سه‌مه‌ره‌كانی‬ ‫له‌س���ه‌ر ژیان‪ .‬هه‌ن���دێ له‌خه‌ڵكیش وه‌ك‬ ‫ئه‌وه‌ی حه‌س���ودی به‌و بێده‌نگی‌و ئارامی ‌ه‬ ‫جوان‌و ش���یرینه‌ی به‌رن جار به‌جارێ وه‌ك‬ ‫خۆی ده‌ڵێت توڕه‌ی ئه‌كه‌ن‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫تۆ زۆر دڵسۆزو به‌وه‌فای‌ بۆكاره‌كه‌ت‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌وه‌ناچێت چوارده‌وره‌كه‌ت وابن‬ ‫بۆ تۆو هه‌مان وه‌فا ‌ی تۆیان هه‌بێت‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ری جوانی كه‌ریم كابان شه‌وانه‌ ناخه‌وێت‬ ‫بۆئه‌و ‌هی‌ ده‌ساڵ بچوكرت‬ ‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬

‫ده‌ركه‌ویت ئه‌مانه‌ بكه‌‬

‫هونه‌رمه‌ندی‌ ناسراوی‌ كورد كه‌ریم‬ ‫كابان ماوه‌یه‌كه‌ ته‌ندروستی‌‬ ‫ناجێگیره‌‌و له‌هونه‌ر دابڕاوه‌‌و‬ ‫ئه‌فسوس توانای‌ قسه‌كردنیشی‌‬ ‫نه‌ماوه‌‌و ژیانی‌ ئاسایی‌ خۆی‌‬ ‫له‌چوارچێوه‌ی‌ ماڵه‌كه‌ی خۆیدا‬ ‫له‌گه‌ڕه‌كی‌ شێخان به‌سه‌ر ده‌بات‪.‬‬

‫ره‌نگه‌ تۆ ته‌مه‌نت له‌بیس���ته‌كان بێت به‌اڵم ده‌ركه‌وتنی‌‬ ‫هه‌ندێ‌ خه‌ت‌و چرچی‌ له‌پێستت وای‌ لێكردبیت له‌ته‌مه‌ن ‌ی‬ ‫س���ی‌ س���اڵه‌كان ده‌ركه‌ویت‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌ گ���ه‌ر ده‌ته‌وێت‬ ‫ماوه‌یه‌كی‌ درێژ پێس���تت به‌گه‌نجی‌ بمێنێته‌وه‌ ئه‌وه‌ سود‬ ‫له‌م رێنماییانه‌ وه‌رگره‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬شیرینی‌ زۆر كه‌م بخۆ‬ ‫كاتێك شیرینی‌ زۆر ده‌خۆیت چه‌ورییه‌كی‌ زۆر له‌ژێر پێستت‬ ‫دروس���ت ده‌بێت یاخود كۆده‌بێته‌وه‌‪ ،‬له‌وكاته‌ش پێست‬ ‫تاریكتر ده‌رده‌كه‌وێت‌و پیری‌ زیاتر تێدا ده‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫‪ .2‬به‌باشی‌ بخه‌وه‌‬ ‫پێویس���ته‌ م���رۆڤ رۆژانه‌ ل���ه‌ ‪ 7‬ب���ۆ ‪ 8‬كاتژمێر كه‌متر‬ ‫نه‌خه‌وێت‪ .‬كاتێك مرۆڤ كه‌متر له‌و كاتژمێرانه‌ ئه‌خه‌وێت‬ ‫ده‌موچاوی‌ هیالك ده‌رده‌كه‌وێت‌و ده‌وروبه‌ری‌ چاوی‌ ره‌ش‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ئه‌م دو نیش���انه‌یه‌ ئاماژه‌یه‌ بۆده‌ركه‌وتنی‌ پێست‬ ‫به‌پیر‪.‬‬ ‫‪ .3‬وه‌رزش بكه‌‬ ‫نه‌كردنی‌ وه‌رزش چه‌ندین كێش���ه‌ی‌ ته‌ندروستی‌ دروست‬ ‫ده‌كات‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ كاتێ���ك وه‌رزش ناكه‌یت قه‌ڵه‌و ده‌بیت‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌ش نیشانه‌یه‌كه‌ بۆ زو پیربون‪.‬‬ ‫‪ .4‬كرێمی‌ چاو به‌كار بێنه‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ پێستی‌ ده‌وروبه‌ری‌ چاوت پیر نه‌بێت باشتر وایه‌‬ ‫رۆژانه‌ كرێمی‌ تایب���ه‌ت به‌ده‌وروبه‌ری‌ چاو به‌كار بهێنیت‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ زو ئه‌و خه‌تانه‌ی‌ لێده‌رنه‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫‪ .5‬دژه‌خۆ به‌كاربێنه‌‪.‬‬ ‫یه‌كێك���ه‌ له‌ه���ه‌ره‌ هۆكاره‌كان���ی‌ پیربون���ی‌ ده‌موچ���او‬ ‫به‌كارنه‌هێنان���ی‌ كرێم���ی‌ دژه‌ خ���ۆره‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ له‌هه‌مو‬ ‫وه‌رزێك به‌كاری‌ بهێنه‌‪.‬‬ ‫‪ .6‬خه‌وتنی‌ له‌سه‌ر ده‌م‪.‬‬ ‫كاتێك له‌س���ه‌ر ده‌م ده‌خه‌ویت زیاتر په‌س���تان ئه‌خه‌یته‌‬ ‫سه‌ر ده‌موچاوت به‌وه‌ش پێس���تت زیاتر خه‌تی‌ پیربونی‌‬ ‫لێده‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬باش���ترین خه‌و بۆ پێستت خه‌وی‌ له‌سه‌ر‬ ‫ده‌مه‌‪.‬‬ ‫‪ .7‬به‌كارهێنانی‌ میكیاجی‌ زۆر‬ ‫كاتێك میكیاج���ی‌ زۆر به‌كار ئه‌هێنی���ت به‌تایبه‌تی‌ ئه‌و‬ ‫جۆرانه‌ی‌ چه‌ورن مه‌ترس���یداره‌‪ ،‬چونكه‌ كونه‌كانی‌ پێست‬ ‫زیات���ر دائه‌خات‪ ،‬هه‌ر بۆی���ه‌ هه‌رچه‌ند كه‌مت���ر به‌كاری‌‬ ‫بهێنیت باشتره‌‪.‬‬

‫چیمه‌ن یه‌كێك له‌كچه‌كانی‌ هونه‌رمه‌ند‬ ‫بۆ ئاوێنه‌ رایگه‌یاند "كابان به‌ده‌س����ت‬ ‫چه‌ن����د نه‌خۆش����ییه‌كی‌ به‌رده‌وامه‌وه‌‬ ‫ئازاری‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "دڵی‌ زه‌عیفه‌‪ ،‬زوعفی‌ غوده‌ی‌‬ ‫نۆخامی‌ هه‌یه‌‪ ،‬گورچیله‌كانی‌ سستن‪،‬‬ ‫چاوێكی‌ نابینێ����ت‪ ،‬هه‌روه‌ها نزیكه‌ی‌‬ ‫ساڵێكیشه‌ توانای‌ قسه‌كردنی‌ نه‌ماوه‌‪،‬‬ ‫هه‌ندێك جار چه‌ند وشه‌یه‌ك ده‌ڵێت‌و‬ ‫هیچتر‪ ،‬دواتر خه‌ویش����ی‌ كه‌م بۆته‌وه‌‬ ‫هه‌ت����ا ئه‌و ئاس����ته‌ی‌ هه‌ندێك ش����ه‌و‬ ‫ناخه‌وێت"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ ئه‌گه‌ر هونه‌رمه‌ند‬ ‫كه‌ری����م كاب����ان داواكارییه‌كی‌ هه‌بێت‬ ‫چۆن بۆی‌ جێبه‌جێ‌ ده‌كه‌ن باسی‌ له‌وه‌‬ ‫كرد به‌وپێیه‌ی‌ خۆی‌ به‌رده‌وام الیه‌تی‌‬ ‫لێی‌ تێده‌گات‪ ،‬چیمه‌ن كابان ئاماژه‌ی‌‬ ‫به‌وه‌ش����دا كه‌ رۆژانه‌ خه‌ڵكانێكی‌ زۆر‬ ‫به‌مه‌به‌س����تی‌ هه‌واڵپرس����ینی‌ باوكی‌‬ ‫س����ه‌ردانیان ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "رۆژانه‌‬ ‫هونه‌رمه‌ندان‌و كه‌س����انی‌ سیاس����ی‌‌و‬ ‫هاواڵتیانی‌ ئاس����ایی‌ س����ه‌ردانی‌ باوكم‬ ‫ده‌ك����ه‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ ل����ه‌وه‌ی‌ زۆرێك‬ ‫له‌هاوڕێ‌ دڵس����ۆزه‌كانی‌ به‌به‌رده‌وامی‌‬ ‫سه‌ردانی‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬ئێمه‌ زۆر سوپاسی‌‬ ‫دڵسۆزی‌‌و خه‌مخۆری‌ هه‌مو الیه‌كین"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و كچ����ه‌ی‌ هونه‌رمه‌ن����د كه‌ری����م‬ ‫كابان‪ ،‬س����ه‌باره‌ت به‌جۆری‌ خواردن‌و‬ ‫ناسینه‌وه‌ی‌ خه‌ڵكی‌ وتی‌" برنج‌و شله‌ی‌‬ ‫ده‌ده‌مێ‌‌و هێ����واش هێواش ده‌یخوات‪،‬‬ ‫ناتوانێ‌ وه‌ك پێویست گۆشت بخوات‬ ‫چونكه‌ دكتۆر وتویه‌تی‌ نابێت گۆشتی‌‬ ‫س����ور بخوات ئه‌گه‌رچ����ی‌ باوكم خۆی‌‬ ‫كه‌مخۆره‌‪ ،‬ته‌نها كۆنه‌كان ده‌ناسێته‌وه‌‬ ‫ئه‌گینا ئه‌وانه‌ی‌ كه‌ تازه‌ ناس����یبونی‌‬ ‫له‌ئێستادا نایانناسێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫چیمه‌ن كه‌ریم كابان‪ ،‬ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا‬

‫كه‌ریم كابان‬ ‫كه‌ باوكی‌ به‌هۆی‌ كورده‌وه‌ (‪ )11‬ساڵ‬ ‫نه‌فی‌ ب����وه‌ له‌جنوب‪ ،‬ئیت����ر خه‌ڵكی‌‬ ‫خۆش����یان ده‌زانن ك����ه‌ قه‌ره‌بوی‌ ئه‌و‬ ‫خۆشه‌ویستییه‌یان بۆ باوكم كردۆته‌وه‌‬ ‫یاخ����ود نا؟ ئه‌و باس����ی‌ له‌وه‌ش كرد‬ ‫كوردانی‌ رۆژهه‌اڵتیش زۆر به‌په‌رۆشن‬ ‫بۆ ئه‌و هونه‌رمه‌نده‌و وتی‌" به‌راس����تی‌‬ ‫خه‌ڵكه‌كه‌ باوكمیان زۆر خۆشده‌وێت‪،‬‬ ‫ئێم����ه‌ لێ����ره‌وه‌ زۆر سوپاس����ی‌ یه‌ك‬ ‫به‌یه‌كی����ان ده‌كه‌ی����ن‪ ،‬ئه‌و ق����ه‌دره‌ی‌‬ ‫ك����ه‌ ل����ه‌وێ‌ له‌كه‌ریم كابان����ی‌ ده‌گرن‬ ‫خۆزگه‌ لێره‌ش به‌هه‌مانش����ێوه‌ بوایه‌‪،‬‬ ‫راسته‌ خه‌ڵكی‌ س����لێمانیش باوكمیان‬ ‫خۆشده‌وێت‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌وه‌ هه‌ندێك‬ ‫ك����ه‌س پروپاگه‌ن����ده‌ی‌ ناخۆش����ی‌ بۆ‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬نه‌ده‌بو هه‌ندێك ش����ت هه‌یه‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر باوكم بكرایه‌ له‌س����لێمانی‌‬ ‫به‌داخ����ه‌وه‌‪ ،‬ئ����ه‌و كات����ه‌ی‌ باوك����م‬ ‫ته‌ندروستی‌ وه‌ك ئێستا نه‌بو خه‌فه‌تی‌‬ ‫زۆر به‌و ش����تانه‌ ده‌خوارد‪ ،‬هه‌میش����ه‌‬ ‫ده‌یگوت من هیچ زه‌ره‌رم بۆ كه‌س نه‌بوه‌‬ ‫تێناگه‌م بۆ ئه‌و شتانه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬جارێ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ئه‌مس����اڵ‌ یه‌ك دو جار كردیان‬ ‫به‌مردو‪ ،‬ئاخر هه‌مو كه‌س هه‌رده‌مرێت‬ ‫ئه‌وه‌تا پێغه‌مبه‌ره‌كان مردون"‪ .‬ئه‌وان‬ ‫وه‌ك بنه‌ماڵه‌ی‌ كابان ده‌ڵێن تێناگه‌ین‬ ‫له‌هۆكاری‌ ئه‌و پروپاگه‌ندانه‌؟ ده‌بێت‬ ‫خۆیان ئ����ه‌و هه‌س����ته‌یان هه‌بێت كه‌‬ ‫م����ردن ب����ۆ هه‌مو كه‌س����ێكه‌‪ ،‬خه‌ڵك‬

‫هه‌ب����وه‌ به‌گریانه‌وه‌ ته‌له‌فونی‌ كردوه‌و‬ ‫له‌راستی‌ ئه‌و هه‌وااڵنه‌ی‌ پرسیوه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫هه‌واڵنه‌ش جگه‌ ل����ه‌وه‌ی‌ ئازاری‌ ئێمه‌‬ ‫ده‌دات‪ ،‬خزمه‌ت به‌هیچ كه‌س����ێكیش‬ ‫ناگه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫له‌وكاته‌ی‌ ئاوێن����ه‌ له‌ماڵی‌ هونه‌رمه‌ند‬ ‫كه‌ری����م كابان بو له‌س����لێمانی‌‪ ،‬چه‌ند‬ ‫میوانێك����ی‌ ك����وردی‌ رۆژهه‌اڵت����ی‌‬ ‫كوردس����تان به‌مه‌به‌ستی‌ هه‌واڵپرسین‬ ‫له‌ته‌ندروستی‌ ئه‌و هونه‌رمه‌نده‌ هاتنه‌‬ ‫سه‌ردانی‌‪.‬‬ ‫سه‌عدی‌ عه‌بدواڵ خه‌ڵكی‌ شاری‌ سنه‌ی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵتی‌ كوردستانه‌ وتی‌"نازانم چۆن‬ ‫باسی‌ بكه‌م‪ ،‬ئێمه‌ له‌دڵه‌وه‌ مامۆستامان‬ ‫خۆش ده‌وێت‪ ،‬ئه‌وه‌ش وه‌های‌ كردوه‌‬ ‫بۆ سه‌ردانێكی‌ مامۆستا بگه‌ینه‌ شاری‌‬ ‫س����لێمانی‌‪ ،‬كه‌ریم كابان له‌ئێس����تادا‬ ‫ته‌نها موڵك����ی‌ ماڵه‌كه‌ی‌ خ����ۆی‌ نیه‌‬ ‫به‌ڵكو بۆته‌ موڵكی‌ هه‌رچوار پارچه‌ی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئه‌و هونه‌رمه‌نده‌ ساحێب‬ ‫س����ه‌بكی‌ خۆیه‌تی‌‪ ،‬كه‌س����ێكی‌ ترنیه‌‬ ‫وه‌كو خۆی‌ ته‌نها خۆی‌ نه‌بێت"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و ك����ورده‌ رۆژهه‌اڵتیه‌ س����ه‌باره‌ت‬ ‫به‌وپروپاگه‌ندانه‌ی‌ كه‌ بۆ كه‌ریم كابان‬ ‫ده‌كرێ����ت له‌باره‌ی‌ كۆچ����ی‌ دواییه‌وه‌‬ ‫وت����ی‌" ئێم����ه‌ زۆر نیگه‌رانین‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ده‌زانی����ن مردن����ی‌ مامۆس����تا مردنی‌‬ ‫هون����ه‌ری‌ كوردییه‌‪ ،‬هون����ه‌ری‌ كوردی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌ودا ده‌مرێت"‪.‬‬

‫داواده‌كرێ‌ گه‌ڕه‌كه‌ كۆنه‌كانی‌ سلێامنی‌‬ ‫بدرێته‌ ده‌ست رێكخراوی‌ یونسكۆ‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫گه‌ڕه‌كه‌ كۆنه‌كانی‌ شاری‌ سلێمانی‌‬ ‫مه‌ترسی‌ له‌ناوچونیان له‌سه‌ره‌‌و‬ ‫شاره‌زایه‌كی‌ بواری‌ شوێنه‌وارناسیش‬ ‫ده‌ڵێ‌ "باشتره‌ نۆژه‌نكردنه‌وه‌ی‌ خانوو‬ ‫گه‌ڕه‌كه‌ كۆنه‌كان وه‌ك شاری‌ هه‌ولێر‬ ‫بدرێته‌ ده‌ست رێكخراوی‌ یونسكۆ"‪.‬‬ ‫هاش����م حه‌مه‌ عه‌بدوڵاڵ به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫مۆزه‌خان����ه‌ی‌ س����لێمانی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان����د "ئه‌و خان����وه‌ كه‌له‌پورانه‌ی‌‬ ‫له‌پارێ����زگای‌ س����لێمانیدا ه����ه‌ن‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت����ی‌ كه‌له‌پ����وری‌ كورد‬ ‫سه‌رپه‌رش����تیان ده‌كات كه‌ ژماره‌یان‬ ‫ل����ه‌‪ 100‬خانو زیاتره‌‌و ل����ه‌و باره‌یه‌وه‌‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ ش����اره‌وانی‌ س����لێمانی‌‬ ‫هه‌ماهه‌نگیمان هه‌ی����ه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئه‌م خانوانه‌ موڵكی‌ هاواڵتین‬ ‫توان����ای‌ كڕین����ه‌وه‌ی‌ ئ����ه‌و ژم����اره‌‬ ‫خانوانه‌مان نییه‌‌و پارێزگاریكردنیشی‌‬ ‫بودجه‌یه‌ك����ی‌ زۆری‌ ده‌وێت بۆیه‌ ئێمه‌ هه‌ڵب����ژارد ك����ه‌ خاوه‌ندارێتی����ان بۆ‬ ‫ناتوانین پارێزگاری‌ له‌و ژماره‌ خانوه‌ كه‌سایه‌تیه‌ ناس����راوه‌كان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ك����ه‌ نه‌خش‌ونی����گارو ڕوداوی‌ مێژویی‌‬ ‫‌كمان‬ ‫ه‬ ‫خانوی‬ ‫‌ند‬ ‫ه‬ ‫چ‬ ‫‌نها‬ ‫ه‬ ‫ت‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫"ئێم‬ ‫وتیشی‌‬ ‫تێدایه‌ كه‌ ده‌بێت ئه‌و ده‌س����تكه‌وتانه‌‬

‫کاوڕ‬ ‫له‌وانه‌ی ‌ه یه‌كێك له‌هاورێكانت سه‌ردانت‬ ‫بكات‪ ،‬تۆ ئ���ه‌م ماوه‌یه‌ به‌ختت هه‌ی ‌ه‬ ‫چونك��� ‌ه به‌چ���اوی‌ جیاواز س���ه‌یرت‬ ‫ئه‌كرێیت‪.‬‬

‫گا‬

‫بپارێزین‌و بیكڕینه‌وه‌‌و بیكه‌ینه‌ موڵكی‌‬ ‫شوێنه‌واری‌ سلێمانی‌"‪.‬‬ ‫هاشم ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌و‬ ‫خانوانه‌ی‌ موڵكی‌ هاواڵتین ڕێگه‌ناده‌ن‬

‫دوانه‌‬

‫توش ‌ی روبه‌روبونه‌وه‌یه‌ك ‌ی ناخۆش ده‌بیت فرسه‌تێك ‌ی باش له‌به‌ر ده‌ستت هه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫له‌شوێنی‌ كاره‌كه‌ت‌و شه‌ڕ ده‌كه‌وێت ‌ه نێوان ئه‌وه‌ی‌ خه‌ونه‌كانت كه‌ چه‌ند س���اڵێك ‌ه‬ ‫هه‌ته‌ بیهێنیت ‌ه دی‌‪.‬‬ ‫تۆ به‌ڕێوه‌به‌ره‌كه‌ت‪.‬‬

‫به‌شێكیان كرێچی‌ تیایه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتیشی‌"به‌ش����ێكی‌ ئه‌و خانوانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌س����ه‌نته‌ری‌ شاردان به‌ش����ێوازێكی‌‬ ‫وه‌ها دروس����تكراون كه‌ پێكهاته‌كه‌ی‌‬ ‫بریتیه‌ له‌ق����وڕو به‌رد كه‌ مه‌ترس����ی‌‬ ‫ڕوخانی‌ لێده‌كرێ����ت له‌وه‌رزی‌ باراندا‌و‬ ‫ترس����ی‌ له‌ناوچونی‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌داخه‌وه‌‬ ‫به‌هۆی‌ پرۆژه‌ بازرگانیه‌كانه‌وه‌ ڕۆژانه‌‬ ‫له‌به‌رچ����اوی‌ هه‌مومان����دا ئه‌وخانوه‌‬ ‫مێژوییانه‌ ده‌ڕوخێن‌و له‌ناوده‌چن"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‌ مۆزه‌خانه‌ی‌ س����لێمانی‌‬ ‫ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات هه‌ركه‌س����ێك‬ ‫ئ����ه‌و خانوان����ه‌ بكڕێته‌وه‌ ب����ۆی‌ نییه‌‬ ‫ده‌س����تكاری‌ بكات‌و بیڕوخێنێت ته‌نها‬ ‫ئ����ه‌و خانوانه‌ نه‌بێت ك����ه‌ مانه‌وه‌یان‬ ‫زه‌حمه‌ته‌‌و ترسی‌ روخانی‌ لێده‌كرێت‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ش����ی‌ به‌وه‌ك����رد "له‌ئێس����تادا‬ ‫چه‌ن����د خانوی����ه‌ك له‌ناوه‌ندی‌ ش����ار‬ ‫ن����ۆژه‌ن ده‌كه‌ین����ه‌وه‌ ك����ه‌ موڵك����ی‌‬ ‫كه‌له‌پوری‌ سلێمانین له‌الیه‌ن سه‌رۆكی‌‬ ‫ش����اره‌وانی‌ س����لێمانییه‌وه‌ بودجه‌ی‌‬ ‫پێویس����تی‌ ب����ۆ ته‌رخانك����راوه‌‌و نه‌بون����ی‌ بودجه‌‬ ‫به‌نۆژه‌نكردن����ه‌وه‌ی‌‌و‬ ‫به‌بڕه‌پاره‌یه‌كی‌ زۆر هه‌یه‌‌و ئه‌و خانوانه‌ كاره‌كانی‌ په‌كخستوه‌"‪.‬‬ ‫وه‌ره‌س����ه‌ن ناتوانن نۆژه‌نی‌ بكه‌نه‌وه‌ عه‌بدولڕه‌قی����ب یوس����ف لێكۆڵ����ه‌ری‌‬ ‫به‌ش����ێوازێكی‌ مێژوی����ی‌‌و كه‌له‌پوری‌‌و ش����وێنه‌وار له‌وباره‌ی����ه‌وه‌ ده‌ڵێ����ت‬

‫قرژاڵ‬

‫شێر‬

‫زۆر ح���ه‌ز ئه‌كه‌ی���ت له‌گ���ه‌ڵ هاورێكانت خاڵی‌ پۆزه‌تیڤی‌ زۆر له‌كاره‌كانت هه‌یه‌‪،‬‬ ‫بمێنیته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش كێشه‌ی‌ بۆخێزانه‌كه‌ت‌و توان���ای‌ جه‌س���ته‌یت زۆر‌ه له‌كاره‌كه‌ت‬ ‫خۆت ئاماده‌ی‌ هه‌مو ئه‌گه‌رێكیت‪.‬‬ ‫منداڵه‌كه‌ت دروست ده‌كات‪.‬‬

‫"به‌داخ����ه‌وه‌ خان����وه‌ كه‌له‌پوریه‌كان‌و‬ ‫گه‌ڕه‌ك����ه‌ كه‌له‌پوری����ه‌كان وێرانكران‌و‬ ‫زۆربه‌یان كراون به‌گه‌راج"‪.‬‬ ‫ناوب����راو داوا له‌پارێزگاری‌ س����لێمانی‌‬ ‫ده‌كات كه‌ گه‌ڕه‌كه‌ كۆنه‌كانی‌ سلێمانی‌‬ ‫بداته‌ ده‌ست ڕێكخراوی‌ یونسكۆ وه‌ك‬ ‫شاری‌ هه‌ولێر‪.‬‬ ‫ڕێب����وار یه‌كێك له‌كرێنش����ینی‌ خانوه‌‬ ‫دێرینه‌كانی‌ ش����اری‌ سلێمانی‌ ده‌ڵێت‬ ‫"ئ����ه‌و خان����وه‌ی‌ من����ی‌ تێ����دا ده‌ژیم‬ ‫له‌بیسته‌كاندا دروس����تكراوه‌‌و ناتوانم‬ ‫نۆژه‌ن����ی‌ بكه‌مه‌وه‌‌و ڕێگ����ه‌م پێناده‌ن‬ ‫ده‌سكاریش����ی‌ بكه‌م‪ .‬به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌به‌رد‌و قوڕ دروس����تكراوه‌ مه‌ترسی‌‬ ‫ڕوخانی‌ لێده‌كرێت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "داوا ده‌كه‌م حكومه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫ڕێگه‌چاره‌ی����ه‌ك بۆ ئه‌و خانوه‌ كۆنانه‌‬ ‫بدۆزێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی سلێمانی‌ له‌س����اڵی‌ ‪ 1874‬ز‬ ‫ش����ار ‌‬ ‫له‌سه‌ر ده‌س����تی‌ بنه‌ماڵه‌ی‌ بابانه‌كان‬ ‫دروس����تكراوه‌ گه‌ڕه‌كه‌كان����ی‌ بریت����ی‌‬ ‫ب����ون له‌مه‌ڵكه‌ندی‌‌و س����ابونكه‌ران‌و‬ ‫كانیئاس����كان‌و مێژویه‌ك����ی‌ دێرینیان‬ ‫هه‌یه‌‌و س����یمای‌ شارس����تانیان پێوه‌‬ ‫دیاره‌‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫توانی���ت زۆر بیرۆكه‌ی‌ خ���ۆت بهێنیت ‌ه‬ ‫دی‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم نه‌توانی���و‌ه خۆت دڵخۆش‬ ‫بكه‌ی���ت له‌ژیان��� ‌ی تایبه‌ت���ی‌ خ���ۆت‌و‬ ‫له‌كاره‌كانیشت‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫ده‌سه‌اڵتی ترس‪ /‬ده‌‌‌سه‌اڵتی خۆشه‌ویستی‬

‫زمانی جیاواز‪ ...‬دونیای جیاواز‬ ‫ڕەنگە یەکێک لەو گۆڕانە باش‌و بچوکانەی‬ ‫لەدە تا پازدە ساڵی ڕابردودا لەدونیای ئێمەدا‬ ‫ڕویدابێت باڵوبوونەوەیەکی لەس����ەرخۆی ئەو‬ ‫زمانە بێت کە بەرگریی لەجیاوازیی دەکات‪ ،‬کە‬ ‫باس لەڕێژەییبونی ڕاو بۆچون‌و هەقیقەتەکان‬ ‫دەکات‪ .‬ک����ە ئەمە دەڵێم ب����اس لەوە ناکەم‬ ‫کە هۆش����یاریی بەجیاوازبون‌و بەشبەشبونی‬ ‫هەقیقەت هۆش����یاریی بااڵدەس����تە لەدونیای‬ ‫ئێمەدا‪ ،‬باس لەوەش����ناکەم کە جیاوازیی بوە‬ ‫بە بەش����ێک لەچوارچێوەکان����ی بیرکردنەوەو‬ ‫نرخاندن‪ ،‬تەنان����ەت باس لەپارچەپارچەبون‌و‬ ‫بەشبەشبونی هۆشیاریی بەمانا فراوانەکەشی‬ ‫ناکەم‪ ،‬ئەوەی من باس����یدەکەم دروستبونی‬ ‫درزو کاڵوڕۆژن����ەی بچوک����ە نەک ش����ەبەقی‬ ‫گەورە‪ ،‬هەنگاوی س����ەرەتاییە نەک پرۆسەی‬ ‫قوڵ‌و فرەالی����ەن‪ ،‬لەرزینێک����ی بچووکە نەک‬ ‫دابڕانی پارادایمی‪ .‬دروس����تبونی زمانێک کە‬ ‫لەجیاوازیی دەدوێت پەیوەندیی بەدروستبونی‬ ‫زیاد لەدونیایەکی کۆمەاڵیەتییەوە هەیە لەناو‬ ‫کۆمەڵ����گای ئێمەدا‪ ،‬پابەس����تە بەئاڵۆزبونی‬ ‫ش����ێوازی پەیوەندیی����ەکان‌و بەزۆریی ڕێگەی‬ ‫کارلێکردن����ەکان لەکۆمەڵ����گای ئێم����ەدا‪ .‬بۆ‬ ‫نمونە لەکرانەوە بەڕوی سەلەفیەتی دینییەوە‬ ‫بیگ����رە تا کران����ەوە بەڕوی تێ����زە ڕادیکاڵ‌و‬ ‫پەڕگیرەکانی کەس����انی وەک ژیژێک‌و بادیۆو‬ ‫"لینینیس����تە نوێ����کان"دا‪ .‬لەباڵوبون����ەوەی‬ ‫س����یمای سەلەفییانەی جەس����تەوە بیگرە تا‬ ‫بەدروستبونی سیمای کەس����انی وەک هێڵی‬ ‫ل����ەڤ‌و لۆک����ەو مژێ����ن دەگات‪ .‬ئەم����ە جگە‬ ‫لەدروس����تبونی "ش����اری خەون"و "ش����اری‬ ‫بەدبەختیی"و "شاری بێزاربوون" لەناو فەزای‬ ‫یەک شارو هەنێکجار لەناو فەزای یەک بەشی‬ ‫هەمان شاردا‪.‬‬ ‫بەاڵم ئەو ڕوانینەی سەرەوە بۆ ئازادیی‪ ،‬ئەو‬ ‫پرنسیپە کە بەرگریی لەوەدەکات تۆ ڕای خۆت‬ ‫هەبێت‌و منیش ڕای خۆم‪ ،‬کەسێک دونیابینی‬ ‫خۆی هەبێ����ت‌و یەکێکی ت����ر دونیابینییەکی‬ ‫جیاواز‪ ،‬دەڵێم ئەم شێوەیە لەئازادیی شتێک‬ ‫نییە تەنها لەئاستی زماندا بمێنێتەوە‪ ،‬تەنها‬ ‫گوتارێ����ک نییە لەپ����اڵ گوتارەکانی دیکەدا‪،‬‬ ‫بۆئ����ەوەی ئ����ەم ڕوانینە ب����ۆ ئازادیی بژیی‌و‬ ‫کاربکات پێویستە لە‌زمان‌و گوتارەوە بگۆڕێت‬ ‫بۆ چوارچێوەی کۆکردن����ەوەی جیاوازییەکان‬ ‫بەیەکەوە‪ ،‬نەک تەنها ئەمە بەڵکو پێویس����تە‬ ‫ببێت بەو پرنسیپە س����ەرەکییەی کە خودی‬ ‫چوارچێوەک����ە بەڕێوەدەب����ات‪ .‬بەمانایەک����ی‬ ‫س����ادەتر ئەم گوت����ارە دەرب����ارەی ئازادیی‪،‬‬ ‫بەئازادی����ی بی����روڕاو ویژدان‌و ش����ێوەژیان‌و‬ ‫ئینتیمای سیاسییەوە‪ ،‬کاتێک مانای هەیە کە‬ ‫لەن����او چوارچێوەیەکدا ئامادەبێت کە ئازادیی‬ ‫خۆی یاسای سەرەکیی ئەو چوارچێوەیە بێت‪.‬‬ ‫ئەم چوارچێوە گش����تییە پێویستە "شت"ێک‬ ‫بێت هیچ کەس‌و الیەنەێک بەموڵکی تایبەتیی‬ ‫خ����ۆی نەزانێت‌و هی����چ ک����ەس‌و الیەنێکیش‬ ‫نامۆنەکات بەوەی ئەو چوارچێوەیە بەموڵکی‬ ‫خۆیان نەزانن‪ .‬ئەم ڕوانینە بۆ ئازادیی تەنها‬ ‫هۆشیاربونی بەئازادیی پێویست نییە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ئیرادەی ڕێکەوتن‌و پێکەوەژیانیشی پێویستە‪،‬‬ ‫ویس����تێکی پێویس����تە کە بەرجەستەکردنی‬ ‫خۆی لەس����ەر وێرانکردنی ویستەکانی دیکە‬ ‫دانەمەزرێنێت‪.‬‬ ‫ئەو چوارچێوەیەی کە دەشێت ئەم گوتارە‬ ‫لەسەر ئازادیی بگرێتەخۆی نە چوارچێوەیەکی‬ ‫دینیی����ە‪ ،‬ن����ە چوارچێوەیەک����ی ئایدیۆلۆژیی‬ ‫ب����ەو مانایەی کە پرنس����یپی س����ەرەکیی ناو‬ ‫چوارچێوەک����ە بەرگرییبێ����ت لەیەک ش����ێواز‬ ‫لەڕوانین‌و یەک تەفیس����ر بۆ دونیا‪ .‬لەهەردو‬ ‫دۆخەک����ەدا ئێمە لەبەردەم ڕێکەوتن لەس����ەر‬ ‫چوارچێوەیەکدا نین کە هەموان وەک بەشێک‬ ‫لەویس����ت‌و ش����وناس‌و خ����ەون‌و وەدیهێنانی‬ ‫ئەگەرەکانی����ان‪ ،‬وێنایبکەن‪ .‬بەڵکو لەبەردەم‬ ‫چوارچێوەیەکدای����ن کە یەک وێنەی گش����تیی‬ ‫هەیەو دەیەوێت هەمو وێنەکانی تر‪ ،‬ئەوانەی‬ ‫کە ئێس����تا هەن‌و ئەوانەی کە دروس����تدەبن‪،‬‬ ‫کۆپیی ئەوب����ن‪ .‬بەکورتی "چوارچێوەیەک بۆ‬ ‫ئازادیی����ەکان"و "چوارچێ����وەی ئازادییەکان"‬ ‫پێویستە چوارچێوەیەکی بێالیەن بێت‪ .‬واتە‬ ‫چوارچێوەی����ەک بێت بێالیەنبێ����ت بەرامبەر‬ ‫بەدونیابینیی‌و بەه����او خەونە جیاوازەکان تا‬ ‫ئەو ش����وێنەی ئازادیی پرنس����یپی سەرەکیی‬ ‫ڕێکخس����تنی پەیوەندیی نێوان ئەو شتانەیە‪.‬‬ ‫لێ����رەدا ئازادیی خ����ۆی پێوەری ش����تەکان‌و‬ ‫پەیوەندییەکانە‪ ،‬کەس بەناوی هیچ شتێکەوە‬ ‫ب����ۆی نییە ئازادی����ی ئەوانیتر وێ����ران بکات‪.‬‬ ‫هیچ موقەدەس����ێک لەناو ئەو چوارچێوەیەدا‬ ‫موقەدەس����بونی خۆی وەک تاکە موقەدەس‬ ‫ناژی����ی‪ ،‬بەڵکو وەک یەکێ����ک لەپێکهاتەکانی‬ ‫ن����او چوارچێوەکەو لەپ����اڵ زۆر موقەدەس‌و‬ ‫ناموقەدەسی تردا هاوسێ‌و هاوجیهانە‪ .‬ئەوەی‬ ‫ئیس��ل�امییەک ب����ۆ نمونە لەس����ەر کۆمەڵگاو‬

‫بیروڕا‬

‫سه‌ردار عه‌زیز‬

‫گرنگ ئەوەیە واز‬ ‫لەو دیدە بهێنریت‬ ‫کە کەسانێک هەن‬ ‫نوێنەرایەتی شتێک‬ ‫دەکەن گەورەترو‬ ‫گرنگترو بەهادارتر‬ ‫لەو چوارچێوە‬ ‫گشتییە خۆی کە‬ ‫بۆ ڕێکخستنی‬ ‫جیاوازییەکان‬ ‫دروستکراوە‬ ‫دی����ن‌و فەرهەن����گ دەیڵێت‪ ،‬ش����تێک نییە نە‬ ‫زیاتر نە کەمتر لەوەی کەس����ێکی بێدین یان‬ ‫نائیس��ل�امیی یان دژەدین دەیڵێت‪ .‬ژیژێکی‌و‬ ‫الکانی‌و لینینیس����تێک موقەدەسێکیان هەیە‬ ‫لەموقەدەسی کەسیتر گەورەترو موقەدەستر‬ ‫نییە‪ ،‬لەناو ئ����ەم چوارچێوەیەدا هیچ هێزێک‬ ‫نوێنەرایەتیی هەمو چوارچێوەکە ناکات‪ ،‬هەر‬ ‫لەبنەڕەتیشەوە ئەم چوارچێوەیە نوێنەرایەتی‬ ‫ناکرێ����ت‌و ش����تێکە ڕێکەوتن‌و پابەس����تبونی‬ ‫ب����ەردەوام بەئازادیی����ەوە دەیپارێزێ����ت‪ .‬ئەم‬ ‫چوارچێوەیە شتێک نییە نوێنەرایەتی بکرێت‪،‬‬ ‫بەڵکو دەکرێت هەر هێزێک شوێنێک بۆخۆی‬ ‫لەناوی����دا دابینبکات‪ ،‬ئەوی����ش لەڕێگای زۆرو‬ ‫فش����ارو توندوتیژییەوە ن����ا‪ ،‬بەڵکو لەڕێگای‬ ‫قبوڵکردنی بەهاکان‌و یاس����اکان‌و پرنس����یپە‬ ‫س����ەرەکییەکانی ن����او چوارچێوەک����ە‪ ،‬ک����ە‬ ‫ئازادیی ژێرخانە س����ەرەکییەکەی هەمویانە‪.‬‬ ‫لەچوارچێوەیەکی لەو باباتەدا‬ ‫"س����ەوابیتیی دینی����ی"‪ ،‬ئیس��ل�امیی یان‬ ‫نائیس��ل�امیی‪" ،‬س����ەوابیتی ئایدیۆلۆژی����ی"‬ ‫عەلمانی����ی‌و ناعەلمانی����ی‌و "س����ەوابیتیی‬ ‫فەرهەنگی����ی"‪ ،‬دێری����ن‌و تازە‪ ،‬ئەو ش����تانە‬ ‫نی����ن کە یاس����ای ئیش����کردنی چوارچێوەکە‬ ‫ئاراس����تەدەکەن‪ ،‬بەڵکو هەریەکێ����ک لەوانە‬ ‫دەبن بە بەش����ێک لەو بەش����انەی لەناو ئەو‬ ‫چوارچێوەیەدا ئامادەن‌و پرنس����یپی ئازادیی‬ ‫س����نوریی کارکردن‌و ئامادەگیی هەریەکێکیان‬ ‫دەستنیشاندەکات‪.‬‬ ‫بێگومان بون بە بەشێک لەم چوارچێوەیە‬ ‫وەک هێزێک����ی ڕێکخ����راو و ڕێکنەخراو‪ ،‬وەک‬ ‫دین����دار یان بێدی����ن‪ ،‬وەک لینینیس����ت یان‬ ‫س����ەلەفییەک‪ ،‬بەبێ باج نییە‪ ،‬ڕێکخس����تنی‬ ‫پلوارالیزم لەکۆمەڵگادا هەرگیز مەسەلەیەکی‬ ‫ئاسان‌و بێکێش����ە نەبوەو نابێت‪ ،‬هەرگیزیش‬ ‫ئەرکێ����ک نەب����وە یەکج����ارو ب����ۆ هەتاهەتا‬ ‫ڕێکخرابێ����ت‌و ئیت����ر کۆمەڵ����گا لەپاڵی����دا‬ ‫پاڵیدابێتەوە‌و نوستبێت‪ .‬ڕێکخستنی پلورالیزم‬ ‫کردەیەک����ی هێج����گار ئاڵ����ۆزەو پێویس����تی‬ ‫بەتێکۆش����انی ب����ەردەوام‌و بەباجبەخش����ینی‬ ‫بەردەوام هەیە‪ .‬ئەلتەرناتیڤی ڕێکخس����تنێکی‬ ‫هێمنان����ەی پلوارالی����زم جەن����گ‌و پێکدادان‌و‬ ‫کوشتن‌و خۆکوشتنی بەردەوامە‪ .‬ئەو باجەش‬ ‫کە هەر هێزێک پێویس����تە بیبەخشێت ئەوەیە‬ ‫واز ل����ەو لۆژیک‌و دی����دە ڕەهایانە بهێنیت کە‬ ‫لەگەڵ لۆژیکی ئەم چوارچێوە پلورالیستیەدا‬ ‫ناگونجێ����ت‪ ،‬یاخود وەک لۆژیکێک لەپاڵ زۆر‬ ‫لۆژیکی دیکەدا بیبینێ����ت‪ .‬بەهەمان ئەندازە‬ ‫گرن����گ ئەوەی����ە واز لەو دی����دە بهێنریت کە‬ ‫کەس����انێک هەن نوێنەرایەتی شتێک دەکەن‬ ‫گەورەت����رو گرنگترو بەهادارتر لەو چوارچێوە‬ ‫گشتییە خۆی کە بۆ ڕێکخستنی جیاوازییەکان‬ ‫دروستکراوە‪ ،‬چوارچێوەیەک ئازادیی پرنسیپە‬ ‫هەرەسەرەکیی‌و بنەڕەتییەکەیەتی‪ .‬بێگومان‬ ‫ئ����ەم ڕوانین����ە ڕوانینێکی ڕادیکاڵ����ەو بڕێکی‬ ‫بەرچاو لەڕۆحیی یۆتۆپیس����تی تێدایە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئ����ەم ش����ێوازە لەڕادیکاڵی����زم زۆر باش����ترو‬ ‫بەس����ەمەرترە لەو ڕادیکاڵیزمە ئایدیۆلۆژیی‌و‬ ‫دینییانەی ئەمڕۆکە لەدونیای ئێمەدا ئامادەن‌و‬ ‫لەس����ەر نەفیکردنێکی ت����ەواوی هەمو ئەوانە‬ ‫کاردەکات کە لەخۆیان ناچن‪.‬‬

‫ئای���ا ئێمه لەس���ه‌ر رێ���گای گۆڕانکارین‌و‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی دێت���ه ڕێگام���ان رێگریه‌كان���ه‪ ،‬که‬ ‫به‌شێکن لەپرۆس���ه‌ی گۆڕانکاری؟ یان ئێمه‬ ‫بەپێچه‌وان���ه‌وه لەهه‌وڵم���ان ب���ۆ گۆڕانکاری‬ ‫رێگریه‌كان زاڵبون بەس���ه‌ر خواس���ته‌کانداو‬ ‫لەئه‌نجام���دا هه‌وڵ���ی گۆڕان���کاری به‌رهه‌می‬ ‫پێچه‌وانه‌ی هه‌بو؟‬ ‫ئه‌وه چیه لەهه‌رێمی کوردستان که پێویسته‬ ‫بگۆڕدرێ���ت؟ یان ئێمه نابێت بگۆڕین چونکه‬ ‫لەساته‌وه‌ختێکی مه‌ترسیدارداین؟ به‌‌اڵم ئایا‬ ‫ئه‌گه‌ر ئێمه لەساته‌وه‌ختی روبه‌ڕوبونه‌وه‌داین‬ ‫لەگه‌ڵ س���ه‌ختییه‌کاندا نابێ���ت بگۆڕین هه‌تا‬ ‫بتوانین روبه‌ڕوی س���ه‌ختیه‌کانمان ببینه‌وه؟‬ ‫یان ئایا ئه‌و سه‌ختیانه‌ی که ئه‌مڕۆ روبه‌ڕویان‬ ‫ده‌بینه‌وه به‌رهه‌می ئه‌و سیس���ته‌مه نین که‬ ‫چه‌ندین ساڵه درێژه‌ی هه‌یه؟‬ ‫مێ���ژو دو وانه‌ی بەنرخم���ان پێده‌ڵێته‌وه‪:‬‬ ‫یه‌كه‌م‪ ،‬هیچ سیسته‌مێکی هه‌تاهه‌تایی بونی‬ ‫نه‌ب���وەو بونی نابێت‪ .‬وانه‌که‌ی تر ئه‌وه‌یه که‬ ‫هیچ سیسته‌مێک نیه که بۆ هه‌مو سه‌رده‌مێک‬ ‫بگونجێت‪ .‬چیه وه‌ها ده‌كات که سیسته‌مێکی‬ ‫هه‌میشه‌یی نه‌بێت‪ .‬یه‌که‌م سروشتی هه‌میشه‬ ‫گ���ۆڕاوی دونیای���ه‪ ،‬لەگ���ه‌ڵ پیربون���ی یان‬ ‫داوه‌ش���ان (دیکه‌یی) سیسته‌مه‌کان‪ ،‬توانای‬ ‫کارکردنیان‌و نوێ بونه‌وه‌یان لەده‌ست ئه‌ده‌ن‌و‬ ‫پێڕاناگ���ه‌ن‪ ،‬لەئه‌نجام���دا ناگونجێن‪ .‬دین بۆ‬ ‫چاره‌س���ه‌ری ئه‌م دۆخه هاتوه پیرۆزکردنی‬ ‫هێناوه‌ته ئاراوه‪ .‬به‌اڵم سیس���ته‌می سیاسی‬ ‫دونیایی ناتوانرێ���ت پیرۆزبکرێت‪ .‬به‌م پێیه‬ ‫ئه‌گه‌ر سیس���ته‌مێک زیاتر لەم���اوه‌ی خۆی‬ ‫درێژه‌ی پێبدرێت ئه‌وا بەنه‌خۆشی به‌رده‌وام‬ ‫ده‌بێت‪ .‬سیس���ته‌می نه‌خ���ۆش‪ ،‬لەئه‌نجامدا‬ ‫کۆمه‌ڵگای نه‌خۆش به‌رهه‌م ده‌‌هێنێت‪.‬‬ ‫ئێمه ئه‌مڕۆ لەکوردس���تان بەده‌ست هه‌مو‬ ‫ئه‌م نه‌خۆش���یانه‌وه ده‌ناڵێنین‪ .‬نه‌‌خۆش���ی‬ ‫یه‌ک���ه‌م‪ ،‬هێزێک هه‌ی���ه لەکوردس���تان که‬ ‫پارتی دیموکراسی کوردس���تانه‪ ،‬لەخه‌یاڵی‬ ‫ئه‌وه‌دایه که ده‌توانێت س���ه‌راپای کوردستان‬ ‫ب���ۆ هه‌تاهه‌تایه حکوم بکات‪ .‬بەمۆدێلێک که‬ ‫س���ااڵنێکی زۆر زۆره لەدونیاداو لەناوچه‌که‌دا‬ ‫بەس���ه‌رچوه‪ .‬مۆدێل���ی پارت���ی بریتی���ه‬ ‫لەهێنانەئارای سیس���ته‌مێک ک���ه کۆمه‌ڵێک‬ ‫که‌س���ایه‌تی به‌ڕێوه‌ی ده‌به‌ن وه‌ك ئامڕاز بۆ‬ ‫کۆنترۆڵکردنی کۆمه‌ڵگا‪ .‬ئه‌م که‌س���ایه‌تیانه‬ ‫لەسه‌روی ده‌ستورو یاساوه‌ن‪ .‬بەمانایه‌كی تر‬ ‫هیچ ئه‌ندامێکی ناو کۆمه‌ڵگا ناتوانێت بگاته‬ ‫پۆسته‌که‌یان‪ ،‬یان پرس���یاریان لێبکات یان‬ ‫لێیان بپرسیته‌وه‪ .‬ئه‌م سیسته‌مه لەکرۆکیدا‬ ‫سیسته‌مێکی دینیه که تاعه‌ت‌و عه‌بدایه‌تی‌و‬ ‫بێده‌نگی‌و فه‌رمانبه‌رێتی لەخه‌ڵك ده‌خوازێت‪.‬‬ ‫خه‌ڵك له‌م هاوکێش���ه‌یه‌دا بونیان نیه‪ .‬به‌اڵم‬ ‫خه‌ڵك نابنه بونه‌وه‌رێکی نه‌بو بۆیه لەمیانه‌ی‬ ‫په‌یوه‌ندی نێوان خوداو عه‌بددا ده‌بێت ترس‌و‬ ‫پاداشت هه‌بێت‪ .‬سیسته‌می پارتی سه‌رتاپای‬ ‫لەسه‌ر ترس‌و پاداش���ت دروست بوه‪ .‬ترس‬ ‫هه‌رچه‌نده چه‌مکێکی دینیه‪ ،‬ترس لەخوا الی‬ ‫مرۆڤی دیندار سه‌رچاوه‌ی هه‌مو چاکه‌یه‌كه‪.‬‬ ‫به‌اڵم ڕه‌نگه زیاتر بەسود بێت ئه‌گه‌ر ساتێک‬ ‫لەب���ری تیولۆژیان���ه‪ ،‬ماکیاڤیللیان���ه بیری‬ ‫لێبکه‌ین���ه‌وه‪ .‬لەکتێبی می���ردا‪ ،‬که بۆخۆی‬ ‫جۆرێکه لەمانیفێستی پیاده‌کردنی ده‌سه‌اڵت‬ ‫لەپێناو مانه‌وه لەسه‌ر ده‌سه‌اڵت‪ ،‬ماکیاڤیللی‬ ‫باس لەترس‌و خۆشه‌ویس���تی ده‌كات‪ ،‬وه‌ك‬ ‫ئام���ڕازی پیاده‌کردنی ده‌س���ه‌اڵت‪ .‬الی ئه‌و‬ ‫باش���ه ئه‌گه‌ر میر خۆشبویس���ترێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ترس گرنگتره‪ .‬ئایا جی���اوازی نێوان ترس‌و‬ ‫خۆشه‌ویس���تی چیه؟ ترس‌و خۆشه‌ویس���تی‬ ‫لەکۆمه‌ڵێ���ک خه‌س���ڵه‌تدا جی���اوازن ک���ه‬ ‫کاریگه‌رییان هه‌یه لەسه‌ر سروشتی په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌رهه‌مهاتو‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندی خۆشه‌ویستی‬ ‫په‌‌یوه‌ن���دی خۆشه‌ویس���تی په‌یوه‌ندیه‌کی‬ ‫ئاره‌زومه‌ندان���ه‌ی ئ���ازاده‪ .‬ب���ه‌م پێی���ه‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌کی ناسه‌قامگیری گۆڕاوه‪ ،‬که پشت‬ ‫ده‌به‌س���تێت بەهه‌س���ت‌و ئاره‌‌زو و خواست‌و‬ ‫تێگه‌یشتنی که‌سه‌که بۆ خۆشه‌ویستراوه‌كه‌ی‬ ‫لەک���ه‌ش‌و هه‌وایه‌كی ئ���ازاددا‪ .‬ب���ه‌م پێیه‬ ‫خۆشه‌ویس���تی هیچ گه‌ره‌نتیه‌كی به‌رده‌وامی‬ ‫یان نه‌گۆڕانی نیه‪ .‬به‌ڵک���و ڕه‌نگه به‌رده‌وام‬ ‫لەهه‌ڵبه‌زو دابه‌زدابێت بەپێی هه‌ڵس���وکه‌وتی‬ ‫که‌سه‌کان‌و باری ده‌رونی‌و سروشتی دۆخه‌كه‪.‬‬ ‫خۆشه‌ویستی تا سه‌ر ئێسقان دیموکراسیه‪،‬‬ ‫به‌و مانایه‌ی رێژه‌ییه‪ ،‬به‌رفراوانه‪ ،‬پێویس���تی‬ ‫بەسازش���ی هه‌ردوال هه‌یه هه‌روه‌ها لەسه‌روی‬ ‫هه‌موی���ه‌وه به‌ب���ێ س���نگفراوانی لێبورده‌یی‬ ‫بونی نابێت‪ .‬گه‌ر ڕادیکااڵنه لەخۆشه‌ویستی‬ ‫بنواڕی���ن بەتایبه‌ت لەدیدی ئ���االن بادیوه‌وه‬ ‫ئه‌وا یانی بونی ئاماده‌یی بۆ ئه‌وه‌ی بتوانیت‬ ‫بکرێت���ه‌وه به‌رامبه‌ر که‌س���ێکی تر هه‌تا ئه‌و‬

‫که‌سه بتگۆڕێت‪ ،‬نه‌ك تۆ ئه‌و بگۆڕیت‪.‬‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتێک ک���ه بیه‌وێ���ت په‌یوه‌ن���دی‬ ‫خۆشه‌ویس���تی دروس���ت ب���کات ی���ان‬ ‫خۆشه‌ویس���تیه‌كی‬ ‫خۆشبویس���ترێت؛‬ ‫ڕاس���ته‌قینه‪ ،‬نه‌ك خۆشه‌ویس���تیه‌كی کڕڕاو‬ ‫ی���ان خۆشه‌ویس���تیه‌كی به‌رژه‌وه‌ندیانه یان‬ ‫خۆشه‌ویس���تیه‌كی ب���ەزۆر‪ ،‬ئ���ه‌وا ده‌بێ���ت‬ ‫هاوتای���ی‌و رێ���زو گوێگرتن‌و س���نگفراوانی‌و‬ ‫تێکچراژان لەنێ���وان هه‌ردوالدا بونی هه‌بێت‪.‬‬ ‫ب���ه‌م پێی���ه لەسیس���ته‌مێکدا ک���ه بااڵیی‌و‬ ‫نه‌گ���ۆڕو پیرۆز بونی هه‌بێ���ت‪ ،‬لەهه‌مانکاتدا‬ ‫پێویس���تی هه‌بێت بەملکه‌چ���ی‌و بێده‌نگی‌و‬ ‫ب���اری ده‌رونی ناس���ه‌قامگیرو ت���رس‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫خۆشه‌ویس���تی نایه‌ته ب���ون‪ .‬ئه‌مه‌ش وه‌ها‬ ‫ده‌کات ک���ه دیکتات���ۆره‌كان لەهه‌م���و که‌س‬ ‫زیاتر پێویس���تیان بەخۆشه‌ویستیه‪ ،‬چونکه‬ ‫دڵنیان لەنه‌بونی‪ ،‬به‌اڵم که دڵنیان بەده‌ستی‬ ‫ناهێنن ئه‌وا ب���ەزۆر خه‌ڵك ناچار ده‌که‌ن که‬ ‫بۆی���ان بکه‌ونه هه‌له‌کەس���ه‌ما وه‌ك جۆرێک‬ ‫لەخۆشه‌ویستی نمایشکراو‪ ،‬که دیکتاتۆر قاقا‬ ‫پێ���ی پێده‌که‌نێت‪ .‬کاتێک دیکتاتۆر ده‌زانێت‬ ‫خۆشناویس���ترێت ئه‌وا بەزۆر خۆشه‌ویستی‬ ‫بەده‌س���ت ده‌هێنێ���ت‪ ،‬که خ���ۆی جۆرێکه‬ ‫لەنمایشی ڕق‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندی ترس‬ ‫به‌اڵم بابێینه سه‌ر په‌یوه‌ندی ترس‪ .‬ترس‌و‬ ‫عه‌بدایه‌تی دو خه‌س���ڵه‌تی پێکه‌وه‌یین‪ .‬به‌م‬ ‫پێیه ت���رس جۆرێک لەپه‌یوه‌ن���دی به‌رهه‌م‬ ‫ده‌هێنێ���ت که که‌س���ی ترس���او گوێڕایه‌ڵه‪،‬‬ ‫هه‌م���و ئ���اره‌‌‌زو و تایبه‌تمه‌ندیه‌کان���ی خۆی‬ ‫بەالده‌خات‌و بەجۆرێک هه‌ڵس���وکه‌وت ده‌کات‬ ‫که بەئاره‌زوی لێترس���او بێت‪ .‬که‌سی ترساو‬ ‫هیچ تایبه‌تمه‌ندی (سینگویالرێتی) نامێنێت‪.‬‬ ‫لەنێ���وان ترس���او و لێترس���اودا په‌یوه‌ندی‬ ‫گوێڕایه‌ڵی بێ پرس���یاری‌و هه‌میشه‌یی هه‌یه‪.‬‬ ‫ئه‌و که‌سه‌ی که ترساوه خێرا ده‌بێت بەئامێر‪،‬‬ ‫بەجۆرێ���ک هه‌ڵس���وکه‌‌وت ده‌كات که هه‌مو‬ ‫ئار‌‌ه‌زو و خه‌ون‌و خواسته‌کانی چه‌په ئه‌کات‪.‬‬ ‫بۆی���ه هاوتای ترس گوناهه‪ .‬کاتێک ترس���او‬ ‫لەترس���ه‌که‌ی الده‌دات ئه‌وا گوناهی کردوه‪.‬‬ ‫گوناه بریتیه لەئه‌نجامدان���ی رێگه‌پێنه‌دراو‪.‬‬ ‫ب���ه‌الم گرنگ���ی گوناه له‌وه‌دایه که که‌س���ی‬ ‫ترساو ده‌خاته دۆخێکه‌وه که خۆی نه‌‌فره‌ت‬ ‫لەخۆی بکات به‌وه‌ی س���ه‌رپێچی سیسته‌می‬ ‫کردوه‪ .‬گوناه مرۆڤ خ���ۆی ده‌کاته ر‌‌ه‌قیب‬ ‫بەسه‌ر خۆیه‌وه بۆ ئه‌وه‌‌ی له‌و رێگایه‌یه‌ی که‬ ‫بۆی دیاریکراوه النه‌دات‪ .‬به‌م پێیه په‌یوه‌ندی‬ ‫ترس په‌یوه‌ندیه‌کی س���ه‌قامگیره که مرۆڤی‬ ‫ترس���او لەده‌س���ه‌اڵت هه‌میش���ه مرۆڤێک���ی‬ ‫گوێگری‪ ،‬عاقڵی‪ ،‬بێده‌نگی‪ ،‬بێئراده به‌رهه‌م‬ ‫ده‌هێنێت‪ .‬بۆئه‌وه‌ی ترس ببێته خه‌س���ڵه‌تی‬ ‫په‌یوه‌ندی؛ پێویس���ته سیسته‌می ترس بێته‬ ‫ئاراوه‪ .‬سیس���ته‌می ترس دو به‌شه‪ :‬به‌شێک‬ ‫ڕه‌ق‪ ،‬به‌شێکی تر نه‌رم‪.‬‬ ‫به‌ش���ی ڕه‌قی سیس���ته‌‌می ترس بریتیه‬ ‫لەترس لەکوشتن‪ .‬سیسته‌می ترس بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫کاریگه‌ربێت ده‌بێت لەناخی هه‌مو ترساوه‌کاندا‬ ‫ئه‌وه بچه‌س���پێنێت که بەئاسانی ده‌کوژرێن‌و‬ ‫کوشتنیان نابێته هۆکاری هیچ فشارێک یان‬ ‫کاریگه‌رییه‌ك یان ده‌نگدانه‌وه‌یه‌ك لەبه‌رامبه‌ر‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتدا‪ .‬یان ته‌نان���ه‌ت نابێته هۆکاری‬ ‫لێپرسینه‌وه‌ی دادگا‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه ب���ون ب���ه‌و ج���ۆره مرۆڤه‌یه که‬ ‫بیرمه‌ندی ئیتالی جۆرجی���و ئاگامبین ناوی‬ ‫ده‌نێت هۆمۆس���اکه‌ر‪ .‬به‌م پێیه ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫ماف���ی کوش���تن بۆ خ���ۆی قۆرغ���ده‌كات‪.‬‬ ‫قۆرغکردنی مافی کوش���تن بەهه‌مانش���ێوه‬ ‫قۆرغکردن���ی مافی ژیانه‪ .‬ئه‌و ده‌س���ه‌اڵته‌ی‬ ‫پیویس���تی بەترس بێت ده‌بێت مافی ژیان‌و‬ ‫مردن بۆ خ���ۆی پاوانکاری ب���کات‪ .‬لێره‌وه‬ ‫مرۆڤ له‌وه ده‌رئه‌چێت که مرۆڤ بێت بەمانا‬ ‫مرۆڤانه‌که‌ی‪ .‬ئه‌م مرۆڤ نه‌بونه خۆی لەمافی‬ ‫سیاسی نه‌بونی مرۆڤه‌کاندا ده‌بینێته‌وه‪ .‬ئه‌م‬ ‫دۆخ���ه ڕه‌گی قوڵی هه‌یه که ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ‬ ‫سه‌رده‌می یۆنانه‌کان‪.‬‬ ‫وه‌ک لەئه‌گامبین���ه‌وه فێربوین‪ ،‬بەتایبه‌ت‬ ‫لەکتێبی هۆمۆس���اکه‌ر‪ ،‬ک���ه لەیۆنانی کۆندا‬ ‫مرۆڤ دوج���ۆر لەبون���ی هه‌ب���وه‪ :‬بونێکی‬ ‫مرۆڤان���ەو بونێکی ئاژه‌اڵن���ه‌‪ .‬بونی مرۆڤانه‬ ‫ئ���ه‌و بونه‌یه که مرۆڤه‌کان مافی سیاس���یان‬ ‫هه‌یه‪ .‬مافی سیاسی به‌مانای به‌شداریکردنی‬ ‫ئازادانه لەپانتایی گش���تیدا بۆ داکۆکیکردن‬ ‫لەخواس���ت‌و به‌رژه‌وه‌ندی‌و ئ���اره‌زوی خود‪،‬‬ ‫بەگونجان���ی له‌گ���ه‌ڵ خواس���ت‌و ئ���اره‌زو و‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی گش���تیدا‪ .‬مافی سیاسی بریتی‬ ‫نیه لەئه‌ندامێت���ی حیزبێک یان الیه‌نێک یان‬ ‫رێکخراوێک که هه‌مو لەسیسته‌می ترسدا هیچ‬ ‫نیه جگه لەئامراز یان ئه‌پاراتۆسی ده‌سه‌اڵتی‬ ‫ت���رس‪ .‬هه‌روه‌ها بریت���ی نی���ه لەباوه‌ڕبون‬ ‫بەئایدیولۆژیایه‌ك یان باوه‌ڕێک به‌ڵکو بریتیه‬ ‫لەده‌ربڕینی خ���ود به‌ئ���ازادی لەپێناو خود‬ ‫بەته‌با لەگه‌ڵ گشتدا‪.‬‬ ‫بۆیه لەپه‌یوه‌ندی ترسدا مرۆڤه‌کان رێگه‌یان‬ ‫پێنادرێت خاوه‌ن بونی سیاسی‌و لەئه‌نجامدا‬ ‫بونێک���ی مرۆڤانه‌بن‪ .‬کاتێ���ک مرۆڤ خاوه‌ن‬ ‫بونێکی مرۆڤانه نیه ئه‌وا یان خاوه‌ن بونێکی‬ ‫ئاژه‌اڵنه‌ی���ه یان بونێکی روه‌كی‪ .‬لێر‌‌ه‌دا ئێمه‬ ‫کات‌و بوارم���ان نیه که لەڕه‌هه‌نده قوڵه‌کانی‬ ‫بون���ی حه‌یوانی‌و بونی روه‌كی بدوێین‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ی بەخێرایی گوزاره‌ی لێده‌که‌ین ئه‌وه‌یه‬ ‫که بونی ئاژه‌ڵی بونێکی ئازادتره لەبه‌رامبه‌ر‬ ‫بونی روه‌کی‪ .‬به‌اڵم سیس���ته‌می ترس له‌وه‬

‫لەپه‌یوه‌ندی ترسدا‬ ‫مرۆڤه‌کان رێگه‌یان‬ ‫پێنادرێت خاوه‌ن‬ ‫بونی سیاسی‌و‬ ‫لەئه‌نجامدا بونێکی‬ ‫مرۆڤانه‌بن‪ .‬کاتێک‬ ‫مرۆڤ خاوه‌ن‬ ‫بونێکی مرۆڤانه نیه‬ ‫ئه‌وا یان خاوه‌ن‬ ‫بونێکی ئاژه‌اڵنه‌یه‬ ‫یان بونێکی روه‌كی‬ ‫زیاتر ق���وڵ ده‌بێته‌وه که م���رۆڤ لەئاژه‌ڵ‌و‬ ‫روه‌ک بێ ئیراده‌تر ده‌کات‪ .‬ئه‌مه‌ش لەکامپی‬ ‫نازیه‌کاندا خۆی بینیه‌وه‪ ،‬که جۆرێک مرۆڤی‬ ‫به‌رهه‌مهێنا لەهه‌مو ئیراده‌یه‌ك به‌تاڵ بو‪.‬‬ ‫کێشه‌ی گه‌وره‌ی سیسته‌می ترس ئه‌وه‌یه‬ ‫که خ���ۆی ده‌ترس���ێت‪ .‬پیاده‌كردنی ترس‪،‬‬ ‫ت���رس به‌رهه‌م ده‌هێنێت‪ .‬کاتێک پیاده‌كه‌ری‬ ‫سیس���ته‌می ت���رس ده‌ترس���ێت ئ���ه‌وا ب���ۆ‬ ‫ڕه‌وینه‌وه‌ی ترس���ه‌که هه‌تابێت زیاتر په‌نا بۆ‬ ‫توندوتیژی ده‌بات‪ .‬ترس���اوی ناو سیسته‌می‬ ‫ترس ترسه‌كه‌ی لەدو سه‌رچاوه‌وه‌یه‪.‬‬ ‫یه‌ک���ه‌م ترس���ی ده‌ره‌كی‪ ،‬دوه‌م ترس���ی‬ ‫ناوه‌كی‪ .‬ترس���ی ده‌ره‌ک���ی بریتیه لەنه‌بونی‬ ‫دڵنیایی له‌وه‌ی که ئایا ترساو هێنده ترساوه‬ ‫که په‌ن���ا نه‌باته به‌ر به‌رگ���ری‪ .‬بەمانایه‌كی‬ ‫تر ئایا که‌سی ترس���او لەمرۆڤبون که‌وتوەو‬ ‫هه‌مو خواسته‌كانی به‌رگری لەده‌ستداوه‪ ،‬یان‬ ‫هه‌میشه ئه‌گه‌ری ئه‌وه هه‌یه که په‌نابباته به‌ر‬ ‫به‌رگری‪ .‬لێره‌وه سیس���ته‌می ترس هه‌میشه‬ ‫ده‌ترس���ێت درزێک لەسیسته‌مه‌که‌‌دا دروست‬ ‫نه‌بێت که ببێته ه���ۆی که‌مبونه‌وه‌ی ترس‌و‬ ‫چه‌که‌ره‌كردنی به‌رگری‪ .‬ترسی ناوه‌كی بریتیه‬ ‫لەالوازبون‌و پیربون‌و به‌سه‌رچونی سیسته‌م‪.‬‬ ‫کاتێ���ک سیس���ته‌می ت���رس هه‌س���تده‌كات‬ ‫لەناوه‌وه بەهۆی کات‌و ته‌مه‌ن‌و نه‌خۆش���ی‌و‬ ‫داڕزان‌و داوه‌ش���ان‌و نه‌گونج���ان‌و الوازبون‌و‬ ‫س���واوی به‌هانه‌کان‌و کولبون���ی ئامرازه‌کانی‬ ‫ترس‌و گۆڕانی دۆخی ناوچه‌یی‌و نیوده‌وڵه‌تی‬ ‫الوازبوه ئه‌وا هه‌وڵده‌دات لەرێگای سه‌رکوت‌و‬ ‫توندوتیژی���ه‌وه بارتاقه‌ی ئه‌م���ان بکاته‌وه‪.‬‬ ‫کاتێ���ک س���ه‌رۆک پیرده‌بێ���ت‪ ،‬نه‌خ���ۆش‬ ‫ده‌که‌وێت‪ ،‬یان بێکه‌ڵ���ک ده‌بێت یان ماوه‌ی‬ ‫بەس���ه‌رده‌چێت ئه‌وا خێ���را توندتیژی زیاد‬ ‫ده‌بێت چونکه سیس���ته‌می ترس ده‌ترسێت‬ ‫که ئه‌مانه ببنه هۆکاری ڕه‌وینه‌وه‌ی ترس‪.‬‬ ‫بۆیه سیسته‌می ترس هه‌میشه په‌نا ده‌باته‬ ‫به‌ر توندتیژی‪ .‬ئه‌مه‌ش شێوازی ڕه‌قه‪ .‬به‌اڵم‬ ‫شێوازی نه‌رم بریتیه لەپه‌راوێزخستن‪ ،‬نانبڕین‪،‬‬ ‫سزادانی درێژخایه‌ن‪ ،‬بێبه‌ریکردن لەده‌رفه‌ت‪،‬‬ ‫مامه‌ڵه‌ك���ردن وه‌ك نه‌فره‌تلێک���راو‪ ،‬رێگری‬ ‫لەهه‌م���و هه‌نگاوێک‪ ،‬دژایه‌تی س���ه‌رکه‌وتن‪،‬‬ ‫س���ه‌رکوتکردنی ئازادی‪ ،‬س���وکایه‌تی‪ .‬نه‌رم‬ ‫دیس���انه‌وه دو جۆره‪ :‬نه‌رمێک که بەئاشکرا‬ ‫س���زا ده‌دات‪ ،‬که لەسیس���ته‌می رۆژهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاستدا باوه‪ ،‬لەگه‌ڵ نه‌رمێک که جۆرێک‬ ‫لەس���ام‌و ترس���ی به‌رهه‌م هێن���اوه که زیاتر‬ ‫لەئه‌وروپا ب���اوه‪ .‬به‌ش���ێکی زۆری پرۆژه‌ی‬ ‫کاری میشێل فۆکۆ بریتیه لەڕاڤه‌كردنی ئه‌م‬ ‫گواستنه‌وه‌یه‪ .‬گواستنه‌وه لەسزای دڕندانه‌ی‬ ‫ئاشکرای نمایشکراو بۆ سزای نه‌رمی نادیار‪.‬‬ ‫لەهه‌رێمی کوردس���تان س���زادراوی نه‌رمی‬ ‫ئاش���کرا بەزه‌قی بونی هه‌یه‪ .‬مرۆڤ کاتێک‬ ‫بونه‌وه‌رێکی خاوه‌ن دیدو خواس���تی جیاوازه‬ ‫لەکۆمه‌ڵگای کوردیدا هه‌رزو ده‌بێته نه‌فره‌ت‬ ‫لێک���راو ی���ان بێ���زراو‪( ،‬بەتایب���ه‌ت لەالی‬ ‫د‌‌ەس���ه‌اڵت) ئ���ه‌وه‌ی هۆفمان ن���اوی ده‌نێت‬ ‫ستیگما‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندی پاداشت‬ ‫لەگه‌ڵ ترس���دا په‌یوه‌ندی پاداشت هه‌یه‪.‬‬ ‫چه‌مکی پاداش���ت چه‌مکێک���ی ئاڵۆزه‪ .‬ئه‌م‬ ‫چه‌مکه جودایه لەک���رێ‪ ،‬جودایه لەدیاری‌و‬ ‫هه‌روه‌ه���ا جودای���ه لەبێ���گاری‪ .‬په‌یوه‌ندی‬ ‫پاداش���ت بریتی���ه لەخ���ه‌اڵت لەبه‌رامب���ه‌ر‬ ‫کارێکی ئه‌نجام���دارو که لەالیه‌ن هێزێک یان‬ ‫الیه‌نێکه‌وه وه‌ها داده‌نرێت که کارێکی چاک‬ ‫بوه‪ .‬پاداش���ت لەالیه‌ن هێزێک���ه‌وه ده‌كرێت‬ ‫که قۆرغ���کاری کردبێت‪ .‬ب���ۆ نمونه کاتێک‬ ‫که‌سێک پۆس���تێک وه‌رده‌گرێت‪ ،‬ئه‌م پۆسته‬ ‫وه‌ك پاداش���تێک ده‌بینرێت بۆ ئه‌و که‌س���ه‬ ‫لەبه‌رامبه‌ر ئ���ه‌و کاره‌ی ک���ه ئه‌نجامیداوه‪.‬‬ ‫عه‌قڵی پاداشتی لەناو خه‌ڵكیشدا تا ئاستێکی‬

‫زۆر قبوڵکراو و ئاس���اییه‪ .‬ئایا پۆست وه‌ك‬ ‫پاداشت چی ده‌گه‌یه‌نێت‌و لەهه‌مانکاتدا چی‬ ‫به‌رهه‌م ده‌هێنێت‪.‬‬ ‫کاتێک که‌سێک پۆس���تێک وه‌ك پاداشت‬ ‫وه‌رده‌گرێت‪ ،‬که لەناو زاراوه‌سازی بیرۆکراسی‬ ‫کوردی���دا وه‌ها ده‌رده‌بڕێت که ماندوه‪ .‬ماندو‬ ‫بەمانای ئ���ه‌وه‌ی کاری زۆری کردوەو ده‌بێت‬ ‫پۆستێکی بدرێتی لەبه‌رامبه‌ر ماندوبونه‌که‌یدا‪.‬‬ ‫پۆست وه‌ك پاداشت یانی سه‌رجه‌م کایه‌کانی‬ ‫حکوم���ه‌ت بریتی���ن لەموڵك���ی حی���زب که‬ ‫ده‌یانبه‌خشێت وه‌ك پاداشت بەئه‌و که‌سانه‌ی‬ ‫که کاری باشیان بۆ حیزب ئه‌نجام داوه‪‌.‬‬ ‫کاتێ���ک پۆس���ت پاداش���ته ئ���ه‌وا هه‌مو‬ ‫بنه‌ماکانی بیرۆکراس���یه‌ت به‌تاڵ ده‌بێته‌وه‪.‬‬ ‫بیرۆکراس���یه‌ت که یانی ده‌سه‌اڵتی بیرۆ یان‬ ‫ئۆفی���س‪ .‬به‌و مانایه دێت که جێگای کار که‬ ‫تایبە‌‌تمه‌ندیه‌کی هه‌یەو لەرێگای یاساو رێسای‬ ‫تایبه‌ته‌وه به‌ڕێوەده‌چێت‪ ،‬هیچ بایه‌خێکی نیه‪،‬‬ ‫چونکه ئه‌وه وه‌ك پاداش���تێک دراوه‪ .‬کاتێک‬ ‫بیرۆ یان دانیشتن لەبیرۆ ده‌بێت پاداشت یانی‬ ‫بیرۆ به‌خش���ێنراوه‪ .‬که بیرۆ ده‌به‌خشێنرێت‬ ‫ئه‌وا یانی بیرۆ موڵكی که‌سێک یان الیه‌نێکه‪.‬‬ ‫که بیرۆ موڵكی الیه‌نێک بو یانی بیرۆ ده‌بێت‬ ‫بەیاساو رێساکانی ئه‌و الیه‌نه به‌ڕێوه بچێت‪.‬‬ ‫به‌م جۆره بی���رۆ تایبه‌تمه‌ندی خۆی نیه که‬ ‫لەدیدی ماکس ڤیب���ه‌ر وه‌ك جێگایه‌ک وایه‬ ‫که که‌س���ی دانیش���تو تیای���دا ده‌بێت هه‌مو‬ ‫په‌یوه‌ندیه شه‌خس���ی‌و تایبه‌ته‌کانی تیادا له‬ ‫بیربکات‪ .‬بەپێچه‌وانه‌وه بیرۆ وه‌ك پاداش���ت‬ ‫یانی کردن���ی بیرۆ بەش���وێنی پیاده‌كردنی‬ ‫خواسته شه‌خسی‌و تایبه‌ته‌كان دژ بەخواسه‬ ‫گشتیه‌كان‪.‬‬ ‫لێره‌دای���ه ک���ه بی���رۆ وه‌ك داهێنراوێکی‬ ‫مۆدرێن شکس���تی پێده‌هێنرێت‌و بەشێوازی‬ ‫ترادیشیون به‌كار ده‌برێت‪ .‬پاداشت لەهه‌ناوی‬ ‫ترس���دا لەبه‌رامبه‌ر گوێڕایه‌ڵی‌و خۆبه‌خش���ی‬ ‫دێت بۆ حیزب‪ .‬به‌م پێیه که‌سی ترساو یان‬ ‫که‌س���ێک که قبوڵی کردوه ک���ه لەبه‌رامبه‌ر‬ ‫ترسدا هه‌ڵس���وکه‌وتی بگۆڕێت بەجۆرێک که‬ ‫ببێته س���ودو قازانجی حیزب ئه‌وا پاداشتێک‬ ‫وه‌رده‌گرێت‪ ،‬به‌وه‌ی که پۆستێک وه‌رده‌گرێت‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندی پاداشتی یانی دابڕانی ئه‌و که‌سه‬ ‫لەخه‌ڵک‌و یاس���او به‌ڕێوه‌بردنی ئۆفیس یان‬ ‫بیرۆ بەسودو قازانجی خۆی‌و الیه‌نی پاداشت‬ ‫به‌خشیودا‪ .‬لێره‌وه په‌یوه‌ندی سه‌قه‌تی حاکم‌و‬ ‫حکومکراو دروست ده‌بێت‪ .‬حکومه‌ت که کاری‬ ‫س���ه‌ره‌كی به‌ڕێوه‌بردنی کاری باری گش���تی‬ ‫ی���ان خه‌ڵكه‪ :‬لەهه‌رێمی کوردس���تاندا کاری‬ ‫سه‌ره‌كی مه‌یس���ه‌رکردنی به‌رژه‌وه‌ندیه‌کانی‬ ‫حیزبه‪ .‬ئه‌‌مه‌ش لەئه‌نجامدا حکومه‌ت ده‌کاته‬ ‫ئامرازێک���ی حی���زب‪ .‬ئه‌م مۆدێل���ه مۆدێلی‬ ‫سیسته‌مه ش���مولی‌و تۆتالیتاریه‌کانه‪ .‬به‌اڵم‬ ‫لەبه‌رئه‌وه‌ی حیزبی کوردی خاوه‌ن ئایدۆ‌لۆژیا‬ ‫نیه به‌ڵک���و ته‌نه���ا ئایدۆلۆژی���ای مانه‌وه‌و‬ ‫درێژه‌پێدانیه‌تی بۆیه جۆری ش���مولیه‌ته‌که‌ی‬ ‫لەجۆری ش���مولی کۆمۆنیستی یان نازی یان‬ ‫به‌عس���ی ناچێت‪ .‬لێره‌وه په‌‌کخستن ده‌بێته‬ ‫کاری سه‌ره‌كی حکومه‌ت‪.‬‬ ‫حکوم���ه‌ت په‌ك ده‌خ���ات لەئه‌نجامی دو‬ ‫ه���ۆکار؛ یه‌ك���ه‌م فه‌رمانبه‌ران هی���چ باکیان‬ ‫بەخه‌ڵک‌و یاس���او رێس���او لێپرسینه‌وه نیه‪،‬‬ ‫چونک���ه پۆس���تیان وه‌ك پاداش���تی حیزب‬ ‫وه‌رگرت���وه‪ ،‬دوه‌م حی���زب پێی باش نیه که‬ ‫حکومه‌ت کارابێت هه‌تا لەپێگەو توانای ئه‌و‬ ‫که‌م نه‌كاته‌وه‪ .‬بون���ی حکومه‌تێکی بێباکی‬ ‫شکستخواردو ئامانجی سه‌ره‌كی حکومه‌ته‪.‬‬ ‫ده‌رئه‌نجام‪:‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ده‌سه‌اڵتی ترس ده‌سه‌اڵتێکی پڕ له‬ ‫له‌زه‌ته بۆ ئه‌نجامده‌رانی‪ ،‬ئه‌وا لەهه‌مانکاتدا‬ ‫جۆره ده‌س���ه‌اڵتێکه که لەس���ه‌ر روتبونه‌وەو‬ ‫س���وکایه‌تی بەئه‌وان���ی ت���ر دروس���تبوه‪.‬‬ ‫هه‌رئه‌مه‌شه ئاگامبین ناوی ده‌نێت نوده ڤیتا‬ ‫ی���ان ژیانی روت‪ .‬ژیانێک���ی داڕن بو لەهه‌مو‬ ‫به‌هایه‌ك���ی مرۆڤان���ه‪ .‬نزیکه‌ی س���ه‌ده‌یه‌كه‬ ‫ڕۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاس���ت به‌م جۆره ده‌سه‌اڵته‬ ‫به‌ڕێوەده‌چێت‪ ،‬که ڕه‌گه‌ک���ه‌ی تێکه‌ڵه‌یه‌که‬ ‫لەبوغزو رقی عه‌شیره‌ت تێکه‌ڵ بەئامرازه‌كانی‬ ‫مۆدرێ���ن‪ .‬ئه‌مڕۆ کوردس���تان لەس���ه‌ره‌تای‬ ‫سه‌پاندنی ئه‌م جۆره ده‌سه‌اڵته‌دایه‪ .‬من ئه‌م‬ ‫جۆره ده‌س���ه‌اڵته‌م پۆلێنکردوه بەده‌سه‌اڵتی‬ ‫شکس���تپێهێنه‌ری مۆدرێرن���ه‪ .‬لەکاتێک���دا‬ ‫هه‌م���و ئامرازه‌کانی مۆدێرن���ه به‌کارده‌بات‪،‬‬ ‫لەهه‌مانکاتدا رێگره لەبه‌ها بااڵکانی مۆدێرنه‬ ‫وه‌ك ئ���ازادی‪ ،‬ماف‪ ،‬هاوواڵتی‪ ،‬ده‌س���ه‌اڵتی‬ ‫خه‌ڵک‪ ،‬حکومی یاسا‪ ،‬جیاکاری نێوان بواری‬ ‫تایب ‌هت‌و بواری گش���ت‪ ،‬هێنانەئارای ده‌زگا‪،‬‬ ‫الوازکردنی ڕۆڵی شه‌خس‪.‬‬ ‫ئه‌م جۆره سیسته‌مه ته‌نانه‌ت لەرۆژهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاستیش���دا نه‌یتوانی به‌رده‌وامی هه‌بێت‪.‬‬ ‫به‌هاری عه‌ره‌ب���ی نمونه‌ی ئه‌وه بو که چۆن‬ ‫خه‌ڵك ناهێڵن ئه‌م جۆره ده‌سه‌اڵته درێژه‌ی‬ ‫هه‌بێ���ت‪ ،‬لەهه‌مانکات���دا چۆن ئ���ه‌م جۆره‬ ‫ده‌س���ه‌اڵته ناتوانێت خۆی لەگ���ه‌ڵ دونیادا‬ ‫بگونجێنێت‪.‬‬ ‫س���ه‌رباری ئه‌م���ه سیس���ته‌‌می هه‌رێ���م‬ ‫ب���ه‌ره‌و کۆلۆنیالیزم���ی ناوخۆی���ی ده‌چێت‪.‬‬ ‫بون���ی په‌یوه‌ندیه‌ك���ی کۆلۆنیاڵ���ی لەنێوان‬ ‫پێکهاته‌یه‌كی که‌می کۆمه‌ڵگا لەگه‌ڵ به‌ش���ی‬ ‫زۆری کۆمه‌ڵ���گادا په‌یوه‌ندیه‌كی نه‌خۆش���ه‪،‬‬ ‫ته‌نها لەرێگای ترس‌و ترساندن‌و به‌کاربردنی‬ ‫توندوتیژییه‌وه دێته ئاراوه‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بزوتنه‌وه‌ی‌ ڕیفۆرمخوازو ناڕازی‌ كۆمه‌ڵگاو‬ ‫شه‌ڕی‌ یه‌كگرتنه‌وه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت‌و ئیداره‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌بوبه‌كر عه‌ل ‌‬ ‫له‌س����ااڵنی‌ ڕابردودا به‌شێوه‌ی‌ جۆراوجۆر‬ ‫باس����ی‌ پێویس����تی‌ جیاكردن����ه‌وه‌ی‌ حیزب‌و‬ ‫حكوم����ه‌ت‪ ،‬وه‌ك پێش����مه‌رجێكی‌ ه����ه‌ر‬ ‫چاكسازییه‌كی‌ سیاس����ی‌‌و ئابوری‌‌و كارگێڕی‌‬ ‫كراوه‌‪ ،‬ئێستاش ئه‌و باسه‌ كۆتایی‌ نه‌هاتوه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئامانجه‌كه‌ نه‌هاتۆته‌ دی‌‪ .‬به‌اڵم ئه‌وه‌‬ ‫ته‌نها ڕه‌هه‌ن����دو ڕویه‌كی‌ كێش����ه‌ قوڵه‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتدارێتی‌ هه‌رێمه‌‪ ،‬ڕه‌هه‌ندێكی‌ تری‌‬ ‫كێش����ه‌كه‌‪ ،‬ك����ه‌ به‌جۆرێ‌ له‌ج����ۆره‌كان ئه‌و‬ ‫ڕه‌هه‌نده‌ ته‌واو ده‌كات‪ ،‬لێكجیابونه‌وه‌ی‌ ئیداره‌‬ ‫یاخود حكومه‌ت‌و ده‌سه‌اڵته‌‪ .‬له‌كوردستاندا‬ ‫ته‌نها به‌ڕواڵه‌ت ده‌س����ه‌اڵت له‌ڕێی‌ دامه‌زراوه‌‬ ‫حكومی����ه‌كان‌و ئیداره‌وه‌ پیاده‌ده‌كرێت‪ ،‬ده‌نا‬ ‫له‌ڕاس����تیدا سه‌رچاوه‌ی‌ ئاڕاس����ته‌كردنه‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ حكومه‌ت����ه‌! ه����ه‌ر ئه‌مه‌ش����ه‌ وای‌‬ ‫ك����ردوه‌ به‌ش����داری‌ له‌حكوم���� ‌هت‌و ئی����داره‌‬ ‫یه‌كس����ان نه‌بێت به‌به‌ش����داری‌ له‌ده‌سه‌اڵت‪.‬‬ ‫ده‌سه‌اڵت له‌مۆدێلی‌ بااڵده‌ستی‌ تاكو ئێستای‌‬ ‫كوردی����دا‌و به‌هه‌ڵبژاردنه‌كان‌و هه‌ڵكش����ان‌و‬ ‫داكش����انی‌ ده‌نگه‌كان‌و ژم����اره‌ی‌ وه‌زیره‌كان‬ ‫كاریگ����ه‌ر نابێت‌و لێی‌ كه‌م نابێته‌وه‌‪ .‬چونكه‌‬ ‫وه‌ك وتمان له‌س����ایه‌ی‌ نه‌بونی‌ س����ه‌روه‌ری‌‬ ‫یاس����او حوكمی‌ دامه‌زراوه‌كان‌و دابه‌شبونی‌‬ ‫هه‌رێمدا‪ ،‬ده‌سه‌اڵت له‌ناو حكوم ‌هت‌و ئیداره‌دا‬ ‫نیه‌و ئ����ه‌وان ته‌نها ئامڕازێك����ی‌ پیاده‌كردنی‌‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتێكی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ حكوم ‌هت‌و ئیداره‌ن‬ ‫ك����ه‌ الی‌ دو حیزبی‌ خاوه‌ن پ����اره‌و چه‌ك‌و‬ ‫ده‌سه‌اڵتدا چڕبۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر جه‌وهه‌ری‌ ده‌سه‌اڵت هێزی‌ ئابوری‌‌و‬ ‫س����ه‌ربازی‌‪ ،‬وات����ه‌ پاره‌و چه‌ك بێ����ت‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم خاوه‌نی‌ ڕاسته‌قینه‌ی‌ هیچ‬ ‫یه‌ك له‌مانه‌ نیه‌‪ .‬پاره‌ی‌ گشتی‌ بێ‌ سنور بۆ‬ ‫ڕازیكردن����ی‌ حیزبی‌‌و ده‌وڵه‌مه‌ندبونی‌ ناڕه‌واو‬ ‫قه‌به‌كردنی‌ جه‌س����ته‌ی‌ حیزب به‌كارهاتوه‌و‬ ‫به‌كار دێت ‪ .‬ته‌نانه‌ت كار گه‌یشتۆته‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫موچه‌و قوتی‌ ڕۆژانه‌ی‌ خه‌ڵكیش وه‌ك كارتی‌‬ ‫فشارو ملمالنێی‌ سیاسی‌ به‌كار بێت‪.‬‬ ‫حیكایه‌ت����ی‌ چه‌كی����ش ل����ه‌وه‌ زۆر ڕونتره‌‬ ‫به‌ڵگ����ه‌ی ب����ۆ هێنان����ه‌وه‌ی‌ بوێ����ت‪ ،‬بونی‌‬ ‫هێزه‌كان����ی‌ (‪)70‬و (‪)80‬و ده‌ی����ان ه����ه‌زار‬ ‫چه‌ك����داری‌ تر به‌ناوی‌ پاس����ه‌وانی‌ تایبه‌تی‌‌و‬ ‫به‌حیزبی‌ مانه‌وه‌ی‌ ده‌زگا ئه‌منیه‌كان‌و الوازی‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ س����ه‌ر به‌وه‌زاره‌تی‌ پێش����مه‌رگه‌و‬ ‫هێزه‌كانی‌ دژه‌تیرۆر‪ ،‬شتێ‌ نیه‌ له‌ڕای‌ گشتی‌‌و‬

‫ته‌نانه‌ت هاواڵتی‌ ئاس����ایی ئه‌م واڵته‌ شاراوه‌‬ ‫بێت‪ .‬ئه‌مه‌ش وایكردوه‌ هێزه‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌ ‌ی‬ ‫پارت����ی‌‌و یه‌كیه‌ت����ی‌ نه‌توانن له‌ده‌س����ه‌اڵتدا‬ ‫به‌ش����دار بن‌و ئه‌وه‌ی‌ ناون����راوه‌ به‌حكوم ‌هت‌و‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتی‌ ڕاپه‌ڕاندن‪ ،‬له‌سه‌ر زه‌وی‌ واقیع‬ ‫له‌هه‌ندێ‌ ئاستدا بێ‌ ناوه‌ڕۆكه‌‪ ،‬چونكه‌ له‌خوار‬ ‫وه‌زیره‌وه‌ حیزب‌و زۆنه‌ حیزبیه‌كان س����نوری‌‬ ‫كارایی بڕیاره‌كانی‌ دیاری‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬نه‌ك هێزی‌‬ ‫یاس����او ده‌رچونی‌ ئه‌و بڕیارانه‌ له‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زیران‌و وه‌زیرو وه‌زاره‌ته‌كان؟! به‌ش����داری‌‬ ‫له‌حكوم����ه‌ت ئیداره‌ش����دا ‪ ،‬ل����ه‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫توانای‌ به‌شداریكردن له‌ ده‌سه‌اڵتدا ‪ ،‬ده‌بێته‌‬ ‫س����ه‌رچاوه‌ی‌ جۆره‌ها كێش����ه‌و (احراج)ی‌‬ ‫بۆ هێزه‌كان����ی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ پارتی‌‌و یه‌كیه‌تی‌‪.‬‬ ‫چونك����ه‌ له‌كاتێك����دا به‌كرده‌وه‌ به‌ش����داری‌‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت نین‪ ،‬كه‌چ����ی‌ له‌هه‌م����ان كاتدا‬ ‫داوای‌ له‌ئه‌ستۆگرتنی‌ ڕه‌فتارو ده‌رهاویشته‌و‬ ‫قه‌یرانه‌كان����ی‌ پیاده‌كردنی‌ ده‌س����ه‌اڵتیان لێ‌‬ ‫ده‌كرێت!‬ ‫له‌دۆخێك����ی‌ ل����ه‌م ج����ۆره‌دا به‌ش����داری‌‬ ‫له‌حكوم����ه‌ت له‌به‌رچ����اوی‌ به‌ش����ێ‌ له‌بنكه‌‬ ‫جه‌ماوه‌ریه‌كه‌ی‌ حیزبه‌كان‌و ڕای‌ گشتیش����دا‪،‬‬ ‫ده‌بێت به‌كارێكی‌ بێه����وده‌و ئاماژه‌ به‌گه‌ڕان‬ ‫ب����ه‌دوای‌ دابینكردنی‌ پله‌وپای����ه‌و (امتیاز)‬ ‫بۆ هه‌ندێ‌ له‌به‌رپ����رس‌و كادره‌كانی‌ حیزب‌و‬ ‫ده‌س����تبه‌رداربون‌و پش����تكردنه‌ به‌رنام����ه‌و‬ ‫دروش����م‌و واده‌كان‪ .‬چونكه‌ ئه‌گه‌ر پاس����اوی‌‬ ‫ئاش����كرای‌ به‌شداری‌ هێزه‌كانی‌ تر به‌شێوه‌ی‌‬ ‫گشتی‌ له‌ئه‌نجامدانی‌ چاكسازی‌‌و باشتر كردنی‌‬ ‫ئه‌زمونی‌ حكومڕانیدا بێت‪ ،‬ئه‌و هه‌لومه‌رجه‌‬ ‫زۆر ك����ه‌م ڕێگا ب����ه‌و ده‌دات‪ ،‬ئامانجگه‌لێكی‌‬ ‫له‌و شێوه‌یه‌ به‌دی‌ بێت‪ .‬ئه‌مه‌ ئه‌گه‌ر گومانی‌‬ ‫باش به‌رین‌و بیر له‌وه‌ نه‌كه‌ینه‌وه‌ كه‌ هه‌ندێ‌‬ ‫له‌ناوه‌نده‌كانی‌ ده‌س����ه‌اڵت ئاماده‌ن ‪ .‬هه‌مو‬ ‫كارێك‌و له‌وانه‌ش په‌كخستنی‌‌و شكستهێنان‬ ‫به‌هه‌ن����دێ‌ له‌دام����وده‌زگاكان بكه‌ن‪ ،‬له‌پێناو‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ له‌به‌رچ����اوی‌ ڕای‌ گش����تیدا ئ����ه‌و‬ ‫هێزانه‌ی‌ ڕۆژێ‌ له‌ڕۆژان ئۆپۆزس����یۆن بون‌و‬ ‫ڕه‌خنه‌ی����ان له‌ئه‌زمون����ی‌ حكومڕانی‌ گرتوه‌و‬ ‫داوای‌ چاكس����ازییان كردوه‌‪ ،‬وا ده‌یخه‌نه‌ ڕو‬ ‫كه‌ كه‌س����انی‌ بێ‌ ئه‌زم����ون‌و ناتوانان‌و ته‌نها‬ ‫به‌دروش����م خۆیان وه‌ك هێ����زی‌ جه‌ماوه‌ری‌‌و‬ ‫خاوه‌ن ئه‌جێندای‌ چاكس����ازی‌ ده‌رخستوه‌‪،‬‬ ‫ده‌ن����ا به‌كرده‌وه‌ توانای‌ هیچی����ان نیه‌‪ .‬گه‌ر‬ ‫س����ه‌یری‌ ڕوداو‌و په‌ره‌س����ه‌ندنه‌كانی‌ چه‌ن����د‬ ‫مانگی‌ ڕابردوش بكه‌ی����ن‪ ،‬به‌ڕونی‌ ئه‌وه‌مان‬ ‫ب����ۆ ده‌رده‌كه‌وێ����ت ك����ه‌ هه‌ركات����ێ‌ هه‌وڵی‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ درابێ����ت‌و بدرێ����ت دامه‌زراوه‌یه‌ك با‬

‫ئه‌گه‌ر جه‌وهه‌ری‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت‬ ‫هێزی‌ ئابوری‌‌و‬ ‫سه‌ربازی‌‪ ،‬واته‌‬ ‫پاره‌و چه‌ك بێت‬ ‫ئه‌وا حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم خاوه‌نی‌‬ ‫ڕاسته‌قینه‌ی‌ هیچ‬ ‫یه‌ك له‌مانه‌ نیه‌‬ ‫په‌ڕله‌مانی����ش بێ����ت خ����ۆی‌ وه‌ك خ����اوه‌ن‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت نیش����ان دابێت‌و ب����دات‪ ،‬هه‌وڵی‌‬ ‫لێدان����ی‌ دراوه‌‪ ،‬هه‌نگاوگه‌لێكیش گیراونه‌ته‌‬ ‫پێ����ش ك����ه‌ ڕوی‌ ده‌س����ه‌اڵته‌ حیزبیه‌كه‌ بێ‌‬ ‫په‌رده‌تر بێته‌ ده‌نگ‌و چنگ‌و نینۆك‌و س����یما‬ ‫دزێوه‌كه‌ی‌ خۆی‌ ده‌ربخات‌و هه‌ڕه‌شه‌ بكات‌و‬ ‫گوێ‌ به‌وه‌ش نه‌دات داموده‌زگاكان چیان لێ‌‬ ‫به‌سه‌ر دێت‪ ،‬ئه‌م سه‌رنجڕاكێشانه‌ بۆ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫كه‌ ده‌بێت بزوتنه‌وه‌ی‌ ئیساڵحخوازی‌‌و ناڕازی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگا س����ه‌ر له‌نوێ‌ خوێندنه‌وه‌یه‌كی‌ نوێ‌‬ ‫بۆ كۆی‌ واقیعی‌ سیس����ته‌مه‌ سیاس����ییه‌كه‌و‬ ‫چۆنیه‌ت����ی‌ پیاده‌كردنی‌ ده‌س����ه‌اڵت‌و ڕۆڵی‌‬ ‫ئی����داره‌و پێگ����ه‌ی‌ ده‌زگاكان‌و چۆنیه‌ت����ی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنی‌ ملمالنێكان����ی‌ خۆی‌ بكاته‌وه‌و‬ ‫س����تراتیژێكی‌ نوێ‌ ب����ۆ خ����ۆی‌ دابڕێژێت‪،‬‬ ‫له‌بری‌ شه‌ڕكردن‌و ملمالنێی‌ توندیش له‌سه‌ر‬

‫هه‌ندێ‌ پله‌و پۆستی‌ به‌ڕواڵه‌ت ده‌سه‌اڵتدار‪،‬‬ ‫له‌چوارچێ����وه‌ی‌ حكوم���� ‌هت‌و په‌ڕله‌مان����دا‪،‬‬ ‫س����تراتیژێك دابڕێژێت بۆ یه‌كخس����تنه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت‌و ئی����داره‌و دام����ه‌زراوه‌كان‌و‬ ‫كۆتایهێنان به‌م واقیعه‌ی‌ ئێس����تای‌ هه‌رێم‪،‬‬ ‫یاخود النیكه‌م الوازكردنی‌‪ .‬مه‌به‌س����تم له‌مه‌‬ ‫ئه‌وه‌ نیه‌ س����ه‌نگه‌ری‌ حكومه‌ت‌و‌و په‌ڕله‌مان‬ ‫به‌كه‌م بگیرێت‪ ،‬النیك����ه‌م بۆئه‌وه‌ی‌ له‌ڕێی‌‬ ‫به‌ش����داریكردنیانه‌وه‌ الوازی‌ ئه‌و ده‌زگایانه‌و‬ ‫بونی‌ س����ه‌رچاوه‌ی‌ ده‌س����ه‌اڵت له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌وان����دا‪ ،‬زۆرت����رو زیاتر وه‌ك كێش����ه‌یه‌كی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌و سیاس����ی‌‌و به‌ربه‌ستێكی‌ به‌رده‌م‬ ‫گه‌ش����ه‌كردنی‌ دیموكراسی‌‌و حكومڕانی‌ باش‬ ‫بخرێت����ه‌ ڕوو‪ ،‬به‌ڵكو مه‌به‌س����ت ئه‌وه‌یه‌ كه‌‬ ‫ئه‌و س����ه‌نگه‌ره‌ به‌ته‌نها به‌س نیه‌و‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫هوش����یاریش بین نه‌بێته‌ مینبه‌رێ‌ بۆ الواز‌و‬ ‫بێ‌ پاس����او نیش����اندانی‌ هێزه‌ ناڕازییه‌كانی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگاو نوسه‌ره‌ سیاسیه‌كانیان‪ ،‬شاراوه‌ش‬ ‫نیه‌ سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ س����ه‌ره‌كی‌ ئه‌م واقیعه‌ی‌‬ ‫هه‌رێم واته‌ جیابونه‌وه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت‌و ئیداره‌‪،‬‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ پاشماوه‌كانی‌ دو ئیداره‌یی‌و‬ ‫به‌حیزبی‌ مان����ه‌وه‌ی‌ هێزه‌ چه‌كداره‌كان‌و زۆر‬ ‫دامه‌زراوه‌ی‌ تری‌ ده‌س����ه‌اڵتدار‪ ،‬بیركردنه‌وه‌‬ ‫له‌یه‌كخس����تنه‌وه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت‌و كۆتایی هێنان‬ ‫به‌م دۆخه‌‪ ،‬ده‌بێت بچێته‌ ڕیزی‌ پێش����ه‌وه‌ی‌‬ ‫ئامانج‌و بایه‌خ پێدانه‌كانی‌ هه‌مو ئه‌و گروپ‌و‬ ‫هێزو ته‌وژم‌و ده‌نگانه‌ی‌ خۆیان به‌ڕیفۆرمخواز‬ ‫پێناس����ه‌ ده‌ك����ه‌ن‌و له‌گ����ه‌ڵ ئ����ه‌م مۆدێل‌و‬ ‫ش����ێوازه‌ نیمچ����ه‌ شكس����تخواردو‌و قه‌یران‬ ‫به‌رهه‌مهێنه‌ره‌ی‌ حكومڕان����ی‌ هه‌رێمدا نین‌و‬ ‫هه‌وڵی‌ گه‌ش����ه‌پێدان‌و پێشخستنی‌ ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ده‌بێت بۆ ئه‌م مه‌به‌س����ته‌ جۆره‌ها هه‌ڵقه‌ی‌‬ ‫مش����تومڕی‌ فیك����ری‌‌و ئه‌كادیمی‌‌و سیاس����ی‌‬ ‫س����ازبكه‌ن‌و له‌گه‌ڵ ئه‌و ك����ه‌س‌و ناوه‌ندانه‌ی‌‬ ‫به‌پل����ه‌ی‌ یه‌ك����ه‌م ن����او یه‌كیه‌ت����ی‌ به‌پله‌ی‌‬ ‫دوه‌میش الی‌ پارت����ی‌ له‌په‌یوه‌ندیدا ین‪ ،‬كه‌‬ ‫النیكه‌م له‌ئاس����تێكدا له‌گه‌ڵیان����دا هاوبیرن‌و‬ ‫هه‌س����ت به‌ڕه‌وتی‌ ش����ێواوی‌ هه‌رێم‌و ئاینده‌‬ ‫ناڕونه‌كه‌ی‌ ده‌ك����ه‌ن‪ .‬هه‌ر له‌م چوارچێوه‌دا‪،‬‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ن����دی‌ ته‌وژم����ی‌ ڕیفۆرمخ����وازو‬ ‫گۆڕانخوازی‌ كوردستانی‌ باشوردایه‌‪ ،‬بیرێكی‌‬ ‫جدی‌ تر له‌مه‌سه‌له‌ی‌ سه‌ربه‌خۆیی‌و ده‌وڵه‌ت‬ ‫بكاته‌وه‌و بیكات به‌دروش����م‌و ئه‌جێندایه‌كی‌‬ ‫ئه‌م قۆناغه‌ی‌‪ ،‬چونكه‌ چوارچێوه‌ی‌ ده‌وڵه‌ت‬ ‫ده‌بێت����ه‌ گۆڕه‌پانێكی‌ ش����ه‌رعیترو گونجاوتر‬ ‫بۆ بردنه‌وه‌ی‌ ش����ه‌ڕی‌ به‌دام����ه‌زراوی‌ كردن‌و‬ ‫كۆتاییهێنان به‌فره‌ده‌سه‌اڵتی‌ یه‌كگرتنه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت‌و ئیداره‌‪.‬‬

‫ئێردۆگان بەرەو کۆتایی‬ ‫زانا تۆفیق‬ ‫هەروەک چۆن مرۆڤ����ەکان لەدایک دەبن‌و‬ ‫گەش����ە دەکەن‌و پاشان بەرەو لێواری مەرگ‬ ‫دەخزێن‪ ،‬بەهەمان شێوە پارتە سیاسیەکان‬ ‫لەدایک دەبن‌و گەشە دەکەن‌و پاشان بچوک‬ ‫دەبنەوەو دەمرن‪ .‬ئەوە کاریگەری هەیە لەسەر‬ ‫زو ی����ان درەنگ مردنی پارتە سیاس����یەکان‬ ‫پابەندبونیانە بەیاس����او ڕێسا نوسراوەکان‌و‬ ‫خۆپاراستنیانە لەگەندەڵی‌و دزیکردن‪ .‬چۆن‬ ‫مرۆڤ بەخواردنی ناتەندروس����ت‌و زۆرخۆری‬ ‫توشی چەندەها نەخۆشی دەبێت کە پاشان‬ ‫هەڵیدەدێرێ بەرەو مەرگ‪ ،‬بەهەمان ش����ێوە‬ ‫پارت����ە سیاس����یەکان بەالدانیان لەیاس����او‬ ‫دەس����تکردن ب����ەدزی‌و گەندەڵ����ی توش����ی‬ ‫نەخۆشی کوش����ندە دەبن‌و پاشان مەرگیان‬ ‫دەبێتە کارێکی حەتمی‪.‬‬ ‫گەندەڵی‌و دزیکردن وەکو خواردنی چەورو‬ ‫بەلەزەتە‪ ،‬یەکەم جار واهەست دەکەیت کە‬ ‫پێت دەکەوێت‌و بەهێزت دەکات‪ ،‬لەسەرەتاوە‬ ‫ڕەنگت س����ور دەکات‌و چێژت دەداتێ‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەن����اکاو دەبینی توش����ی ش����ەکرەو جەڵتە‬ ‫دەبی����ت‌و کاتێک دەزانی����ت کەوتوی بەالدا‪.‬‬ ‫زۆربەی دەس����ەاڵتەکان ئەو کەشەی ئەوانی‬ ‫تێدان جیاوازە ل����ەوەی دەوروبەریان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫مێ����ژو تائێس����تا ی����ەک ڕوی گەندەڵکارانی‬ ‫پیش����انداوین ئەویش زەلیل بون‌و مردنیانە‬ ‫بەش����ێوەیەکی لەس����ەرخۆ یاخود لەناکاو و‬ ‫کتوپڕ‪.‬‬ ‫ئێ����ردۆگان لەس����ەرەتای گرتنەدەس����تی‬ ‫دەس����ەاڵتدا خ����ۆی بەدور دەگ����رت لەهەمو‬ ‫کاریك کە بۆنی گەندەڵیشی لێبێت‪ ،‬هەوڵی‬ ‫دەدا تەواوی یاسا کۆنەکانی تورکیا بگۆڕێت‌و‬ ‫بەرەو دیموکراس����یانەتر بیبات‪ .‬بەاڵم دوای‬ ‫ئەوەی بۆ جاری س����ێیەم متمانەی خەڵکی‬ ‫وەرگرتەوە ئیدی لەخۆی گۆڕاو وا پێشبینی‬ ‫کرد کە دەسەاڵتی هەتا مردنی خۆی درێژەی‬

‫ئەنجامدەری‬ ‫راپرسی‬

‫ئاکەپە‬

‫جەهەپە‬

‫مەهەپە‬

‫هەدەپە‬

‫ئاندیئاڕ‬

‫‪٤٢.٦‬‬

‫‪٢٧.١‬‬

‫‪١٥.٢‬‬

‫‪١٢.١‬‬

‫ئۆرس‬

‫‪٤٤‬‬

‫‪٢٧.٨‬‬

‫‪١٣.٤‬‬

‫‪١١.٤‬‬

‫سۆنار‬

‫‪٤٠.٥‬‬

‫‪٢٧.٣‬‬

‫‪١٥.٢‬‬

‫‪١٣.١‬‬

‫گەزیجی‬

‫‪٣٩.٨‬‬

‫‪٢٨.٢‬‬

‫‪١٧.٣‬‬

‫‪١٢.٣‬‬

‫ئانار‬

‫‪٤١.٧‬‬

‫‪٢٥.٥‬‬

‫‪١٥.٧‬‬

‫‪١٤.٧‬‬

‫مێترۆپۆل‬

‫‪٤٢.٥‬‬

‫‪٢٦.٣‬‬

‫‪١٦.٣‬‬

‫‪١٣‬‬

‫سامەر‬

‫‪٤١.١‬‬

‫‪٢٦.٩‬‬

‫‪١٥.٤‬‬

‫‪١٣.٩‬‬

‫پۆلمارک‬

‫‪٤٣.٩‬‬

‫‪٢٥.٤‬‬

‫‪١٤.٨‬‬

‫‪١٢.٣‬‬

‫دەبێت‪.‬‬ ‫بۆی����ە ئەوی����ش وەک ئەوانەی پێش خۆی‬ ‫دەس����تی دای����ە گەندەڵ����ی‌و بەفیرۆدان����ی‬ ‫س����امانی واڵت بەب����ێ ت����رس‪ .‬ئ����ەوەی‬ ‫ئێردۆگانی لەدەس����ەاڵتە گەندەڵەکانی پێشو‬ ‫جیادەک����ردەوە تەنیا ڕواڵەت بو‪ ،‬پاش����ان‬ ‫لەگەڵ دزی‌و گەندەڵی����ش هەر بەردەوام بو‬ ‫لەخزمەتکردنی هاواڵتیانی خۆی‪.‬‬ ‫ئێ����ردۆگان ل����ەزۆر ڕوەوە زیرەکت����ر ب����و‬ ‫لەدەس����ەاڵتە گەندەڵەکان����ی پێ����ش خۆی‪،‬‬ ‫چونک����ە ئ����ەم وەک ئ����ەوان پەل����ەی نەبو‬ ‫لەخواردن����ی س����امانی واڵت‌و هەوڵ����ی دەدا‬ ‫بەش����ێوازێک بیخوات کە لەڕوی یاساییەوە‬ ‫تاوانبار نەکرێت‪.‬‬ ‫بۆ ئەم مەبەستەش دەزگایەکی خێرخوازی‬ ‫بۆ کوڕەکەی کردەوە کە ناوی بیاللەو توانیان‬ ‫لەماوەیەک����ی کەمدا ببن بەخاوەنی ملیۆنەها‬

‫دۆالر‪ .‬ئ����ەم دەزگا خێرخوازی����ە بەرواڵەت‬ ‫یارمەت����ی خوێندکارانی زانک����ۆکان دەدات‌و‬ ‫ئامانج����ی پەرەپێدان����ی توان����ای گەنجانە‪.‬‬ ‫بەاڵم گەر لەتورکیا کەس����ێکی سەرمایەدار‬ ‫بی����ت‌و بتەوێ����ت تەندەرێ����ک لەحکومەتی‬ ‫ئاکەپە وەربگریت ئەوا دەبێت سەرەتا پارە‬ ‫ببەخشیت بەدەزگای خێرخوازی(تورگێڤ)‬ ‫پاش����ان تەندەری پرۆژەک����ە لێبدەیت‪ .‬هەر‬ ‫س����ەرمایەدارێکی تورکیش زۆرتر ببەخشێت‬ ‫بەتورگێ����ڤ ئ����ەوا ئ����ەو تەندەرەک����ەی بۆ‬ ‫دەردەچێت‪.‬‬ ‫وات����ە س����ەرمایەداران گ����ەر لەپرۆژەیەک‬ ‫ملیۆنێ����ک دۆالر خێر بک����ەن ئەوا کوڕەکەی‬ ‫ئێردۆگان نیوەی خێرەکەی دەبات بۆ دەزگا‬ ‫خێرخوازیەکەی‌و کەس����یش ناتوانێت بڵێت‬ ‫بەری چاوت کلی پێوەیە‪ ،‬هەربۆیە ئێس����تا‬ ‫خاوەنی ‪ ٣٦‬کەشتی گەورەیە کە نرخەکەیان‬ ‫لە‪ ٥٠‬ملیۆن دۆالر زیاترە‪.‬‬ ‫ئەم����ە لەکاتێکدای����ە ک����ە ئێ����ردۆگان‬

‫سەرەتای گرتنەدەس����تی دەسەاڵت پێاڵوی‬ ‫دڕاوی لەپێداب����و‪ ،‬خانوەک����ەی لەهەژارترین‬ ‫گەڕەکەکان����ی واڵتەک����ەی ب����و تەنان����ەت‬ ‫خانوەکەی تاپ����ۆش نەکرابو‪ ،‬بەلەدیەی ئەو‬ ‫واڵتە بەعەرزی تەجاوز ئەژماری دەکرد‪.‬‬ ‫هەڵبژاردن����ی ‪٧‬ی حوزەیران بەنیس����بەت‬ ‫ئێردۆگانەوە شۆکێکی گەورە بو‪ ،‬چونکە بۆ‬ ‫یەکەم جار زۆرینەی پەرلەمانی لەدەس����تداو‬ ‫داهات����وی خۆی����ی‌و دەزگا خێرخوازیەکەی‬ ‫بیاللی کوڕی کەوتە ژێر مەترسیەوە‪ .‬چونکە‬ ‫گەر لەگەڵ پارتێکی تر حکومەتی دروس����ت‬ ‫بکردایە ئەوا نەیدەتوانی وەک ڕابردو تەندەری‬ ‫پرۆژەکان����ی حکومەت بدا بەس����ەرمایەدارە‬ ‫نزیکەکان لەخۆی‌و وردە وردە سەرمایەدارانی‬ ‫لێدور دەکەوتەوە‪ .‬س����ەرمایەدارانیش تەنیا‬ ‫کۆمەڵێ����ک ک����ەس نین کە پ����ارەی زۆریان‬ ‫لەباخەڵ����دا بێ����ت‪ ،‬بەڵک����و کۆمەڵێکی زۆر‬ ‫لەمیدیا زەبەالحەکانیان بەدەس����تەوەیە کە‬ ‫ئێس����تا لەخزمەتی درێژکردن����ەوەی تەمەنی‬ ‫ئیڕدۆگاندا کاردەک����ەن‪ .‬بەنمونە رۆژنامەی‬ ‫س����ەباح‌و یەنیشەفەق‌و ئاکش����ەم‌و هەریەک‬ ‫لەتیڤی ئاهەب����ەرو ئاتێڤەو س����تارو زۆرێک‬ ‫ل����ەو تیڤیانەی ک����ە خۆی����ان وەک بێالیەن‬ ‫دەردەخ����ەن وەک ئێنتیڤ����ی‌و هەبەرت����ورک‬ ‫لەژێرەوە پشتگیری ئێردۆگان دەکەن‪.‬‬ ‫بۆی����ە دوبارەکردن����ەوەی هەڵبژاردنەک����ە‬ ‫کارێکی حەتمی بو بەنیسبەت ئێردۆگانەوەو‬ ‫ئەڵتەرنەتیڤێک����ی تری لەبەردەس����تا نەبو‪،‬‬ ‫بەاڵم زۆرێک لەراپرس����یەکانی ن����او تورکیا‬ ‫ئەوە دەردەخەن کە ئەم جارەش ئێردۆگان‬ ‫ناتوانێت بگاتە خەونەکەی‪.‬‬ ‫لەبەرئەوەی دوای‪ ٧‬ی حوزەیران ئێردۆگان‬ ‫هەر هەنگاوێکی هەڵنا بەنیازی بەرزکردنەوەی‬ ‫دەنگەکانی ئەوا خراپ بەس����ەریا شکایەوەو‬ ‫دەس����تەکەی هەرزو کەش����ف بو‪ .‬س����ەرەتا‬ ‫هەوڵی����دا هەدەپ����ەو پەکەک����ە بخاتە ڕیزی‬ ‫یەکترو هەردوکیان بەتیری تیرۆر بکوژێت‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫‪13‬‬

‫کوردبون لەدوای ‪١٢‬ی ئۆکتۆبەرەوە‬ ‫رێبین هەردی‬ ‫ئەوەی لە‪ ١٢‬ئۆکتۆب���ەردا رویدا کارێکی‬ ‫ئاس���ایی‌و تەنها پێشێلکاریەکی سادە نیە‪،‬‬ ‫تەنهاش بەشێک نیە لەدەرئەنجامی گرژی‌و‬ ‫ئاڵۆزیەک کە لەنێوان هێزە سیاس���یەکاندا‬ ‫هەی���ە‪ ،‬بەرکەوت���ەی تەنگژەیەکی کاتی‌و‬ ‫راگوزەریش نیە ک���ە بتوانرێت بەتێپەڕینی‬ ‫کات چارەس���ەر بکرێ���ت‪ .‬ئ���ەوەی رویدا‬ ‫پێویستی بەگۆڕینی بیرکردنەوەو شێوازی‬ ‫روانینمان هەیە‪ .‬هەڵەیەو راست نیە بتوانین‬ ‫بەهەمان دیدو هەمان شێوازی بیرکردنەوەی‬ ‫پێ���ش‪ ١٢‬ئوکتۆب���ەرەوە‪ ،‬بیر ل���ەروداو و‬ ‫پێشهاتەکان بکەینەوە‪ .‬ئەم روداوە دابڕاوەو‬ ‫لەس���یاقی مێژوی روداوەکانی کوردستاندا‬ ‫جێگەی نابێتەوە‪ .‬چونکە روداوێکە گەرچی‬ ‫بکەرەکانی ئەیانەوێت پێش���ەکی‌و هۆکاری‬ ‫بۆ بدۆزنەوە‪ ،‬بەاڵم راستیەکەی ئەوەیە بێ‬ ‫هێچ هۆکارێکی لۆژیکیە بۆ ئەوەی روبدات‪.‬‬ ‫بەبڕوای من تەنانەت‪٣١‬ی ئابیش لەئاستی‬ ‫ئەم روداوەدا نیە‪ .‬چونکە ‪٣١‬ی ئاب بەهەمو‬ ‫ئەو مانایان���ەی خیانەت ک���ە روداوەکەی‬ ‫پێ وەس���فکران‪ ،‬بەاڵم بەش���ێکی دانەبڕاو‬ ‫نەبون لەو روداوانەی روئەدەن‪٣١ .‬ی ئاب‬ ‫لەدۆخی شەڕو جەمس���ەرگیری‌و مێژویەک‬ ‫لەخوێن‌و کوش���تاردا رویدا‪ .‬لەس���یاقێکدا‬ ‫رویدا سەنگەرکان دژ بەیەک راوەستابون‌و‬ ‫لەش���ەڕێکی خوێناویدا ب���ون لەگەڵ یەک‪.‬‬ ‫ه���ەر بۆیەش ئەوکات‌و ئێس���تاش پێموابو‬ ‫ئەگەر بیر لەژیانێکی ترو دەستپێکێکی تر‬ ‫ئەکەینەوە‪ ،‬ئەبێت ل���ەم خیانەتە ببورین‪.‬‬ ‫ئەوس���اش‌و ئیس���تاش پێموابو س���وربون‬ ‫لەسەر چەمکی خیانەتی ‪٣١‬یئاب‌و بازنەدان‬ ‫بەس���ەریدا کوردس���تان ئەخاتە گێژاوێکی‬ ‫بەردەوامی ش���ەڕی ناوخ���ۆوە کە بێ هیچ‬ ‫گومانێک ب���راوەو دوڕاوی تێدانیەو تەنهاو‬ ‫تەنها ئەبێتە هۆی درێژەدانی مەینەتیەکانی‬ ‫خەڵکی رەش���وڕوتی کوردستان کە بونەتە‬ ‫سوتەمەنی راستەقینەی ئەو شەڕە‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم ئ���ەوەی ل���ە‪١٢‬ی ئۆکتۆب���ەردا‬ ‫روی���دا درێژەپیدانی هی���چ روداوێک‌و هیچ‬ ‫ش���ەڕێک نیە کە ئامادە بێ���ت‪ ،‬هەمو ئەو‬ ‫پاس���اوە درۆزنانەی بۆ هۆکاری روداوەکە‬ ‫ئەهێنرێتەوە‪ ،‬تەنه���ا بەکەڵکی راگەیاندنی‬ ‫حیزبی دێن‪ .‬خۆپیش���اندان‌و س���وتاندنی‬ ‫ب���ارەگاو کوش���تنی خەڵ���ک‪ ،‬جێگ���ەی‬ ‫راستەقینەی شکات‌و لێکۆڵینەوەو دادگایە‪،‬‬ ‫نەک ئ���ەوەی لە‪١٢‬ی ئۆکتۆب���ەردا رویدا‪.‬‬ ‫ئەوەی ئەو رۆژە رویدا بەرهەمی روداوەکانی‬ ‫پێش���وی نیە‪ ،‬بەڵک���و بەرهەمی بڕیارێکی‬ ‫پێش���وەختە کە هەڵگ���ری چەندان پەیام‌و‬ ‫بێ نرخکردنی چەندان بەهای سەرەکیە کە‬ ‫بڕیارە ئەزمونی هەرێمی کوردستانی لەسەر‬ ‫دامەزرا بێت‪.‬‬ ‫پەیامی یەکەمی ئەوەیە پارتی دیموکراتی‬ ‫کوردس���تان رێ���زی هی���چ زۆرینەیەک���ی‬ ‫پەرلەمان���ی ناگرێت‌و هەرکەس یان هیزێک‬ ‫بیەوێت بەچەمکی ئاسایی زۆرینە مامەڵەی‬ ‫لەگ���ەڵ ب���کات‪ ،‬مەکتەبی سیاس���یەکەی‬ ‫دژی ئەوەس���تێت‌و قەبوڵی ناکات‪ .‬پەیامی‬ ‫دوهەمی ئەوەی���ە هیچ هیزێک لەو ناوچانە‬ ‫قەبوڵناکرێ���ت کە لەژێر دەس���ەاڵتی ئەم‬ ‫هێزەدای���ە گ���ەر پارتی وەک ب���را گەورەو‬ ‫حیزب���ی قائی���د قەبوڵ نەبێت‌و س���ەرۆکە‬ ‫ناشەرعیەکەش���ی بەش���ەرعی نەزانێ���ت‪.‬‬ ‫هەرکەسیش س���وربێت‌و تەنانەت بەرێگەی‬ ‫مەدەنی ئەم بااڵدەس���تیە نەس���ەلمینێت‪،‬‬ ‫بەهێزی چەک���دار رەوانەی ئەودیو دێگەڵە‬ ‫ئەکرێت‪.‬‬ ‫ل���ەدوای‪١٢‬ی ئۆکتۆب���ەرەوە ئیدی ئەم‬ ‫بەهایانەش هی���چ نرخێکیان نەما‪ ،‬لەپێش‬ ‫هەمویانەوە هەڵب���ژاردن‪ .‬هەڵبژاردن وەک‬ ‫رێگەیەک���ی دیموکراس���ی ب���ۆ گۆڕانکاری‬ ‫هی���چ بایەخێک���ی نەم���اوە‪ ،‬پێش���تریش‬ ‫بەه���ۆی بونی ژمارەیەکی زۆری تەزویرەوە‬ ‫نائومێدی���ەک لەهەڵبژاردن دروس���ت بوبو‬ ‫کە خۆی لەرێژەی کەمی بەش���داریکردنی‬ ‫خەڵک���دا لەهەڵبژاردندا ئەبینیەوە‪ ،‬لەدوای‬ ‫‪١٢‬ی ئۆکتۆب���ەر تەنان���ەت هەڵبژاردنی پڕ‬ ‫تەزویریش نرخی نەم���ا‪ .‬دەرکەوت پارتی‬ ‫دیموکراتی کوردستان هەر هیچ نرخێک نە‬ ‫بۆ پەرەلم���ان وەک دەزگایەکی هەڵبژێراو‬ ‫دائەنێت‌و نە بۆ سەرۆکەکەش���ی کە بڕیارە‬ ‫یەکێک بێت لەو سێ پۆستە سیادیەی کە‬ ‫لەهەمو ئەزمونێکی سیاسیدا هەن‪.‬‬ ‫یەکێکی تر لەو بەها دیموکراسیانەی چیتر‬ ‫بەهای نەما‪ :‬خۆپیش���اندانە‪ .‬خۆپیشاندان‬ ‫چی���دی ئامێریکی فش���اری کۆمەڵگا نیە‬ ‫بەس���ەر حکوم���ەت‌و دەس���ەاڵتدارانەوە‪،‬‬ ‫بەڵکو بوە بەبیانویەک بۆ دەس���تپێکردنی‬ ‫ش���ەڕێکی ناوخۆ یان وەک ‪١٢‬ی ئۆکتۆبەر‬ ‫ئاودیوکردن���ی هێزێک بۆ ئەودیو س���نوری‬ ‫دێگەڵە‪ .‬حیزبە سیاس���یە بااڵدەستەکانی‬ ‫کوردستان توانایەکی س���ەیریان هەیە بۆ‬

‫هیچ هیزێک‬ ‫لەو ناوچانە‬ ‫قەبوڵناکرێت کە‬ ‫لەژێر دەسەاڵتی‬ ‫ئەم هێزەدایە گەر‬ ‫پارتی وەک برا‬ ‫گەورەو حیزبی‬ ‫قائید قەبوڵ‬ ‫نەبێت‌و سەرۆکە‬ ‫ناشەرعیەکەشی‬ ‫بەشەرعی نەزانێت‬ ‫ئەوەی خۆپیش���اندان بگۆڕن بەپێکدادانی‬ ‫دو هێ���زی سیاس���ی‪ .‬ئەم���ەش وائەکات‬ ‫چیدی خۆپیش���اندان ئامرازێکی فش���اری‬ ‫کۆمەڵگا نەبێت بەسەر دەسەاڵتەوە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ب���وە بەبیانویەک بۆ پەڵ���پ‌و بیانوگرتن‌و‬ ‫زیانگەیاندن���ی هیزێکی سیاس���ی بەرامبەر‬ ‫بەهیزێکی سیاسی دی‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم لەهەم���و ئەمان���ە ترس���ناکتر‪،‬‬ ‫دابەشبونی کۆمەاڵیەتی‌و کلتوری‌و سیاسی‬ ‫نێوان ئەو دو زۆنەیە کە دێگەلە سنورەکەی‬ ‫پێک ئەهێنێت‪ .‬ئەوەی لە‪١٢‬ی ئۆکتۆبەردا‬ ‫رویدا تەنها ئاماژە بۆ تەنگژەیەکی سیاسی‬ ‫ناکات‪ ،‬تەنها ئاماژە بۆ تیکچونێکی سیاسی‬ ‫ناکات ک���ە رەنگ���ە دواتر بەدانوس���تان‌و‬ ‫هێمنبونەوەی دۆخەکە ئاسایی بکرێتەوە‪.‬‬ ‫ئەو بری���ن‌و دابڕانەی ل���ەدوای ئەم مێژوە‬ ‫دروس���ت ب���وە‪ ،‬رێکەوتن���ی درۆزنان���ەی‬ ‫الیەنە سیاس���یەکان تێئەپەرێنێت‌و ئەبێتە‬ ‫سەرچاوەی تەنگژەی تر کە خودا ئەزانێت‬ ‫چ کات‌و ساتێکی تر روئەدات‪.‬‬ ‫ل���ەدوای ‪١٢‬ی ئۆکتۆب���ەرەوە هی���چ‬ ‫رێکەوتنێکی سیاسی مانای نەماوەو هەمو‬ ‫ئەو رێکەوتنانەش���ی بەدوای���دا دێن جگە‬ ‫لەخۆهەڵخەڵەتاندن‌و درێژەدان بەدرۆیەکی‬ ‫سیاسی کە حکومەتی یەکگرتوی هەرێمی‬ ‫کوردستانە هیچی تر نیە‪ ،‬چونکە ئاشکرایە‬ ‫ئەم رێکەوتنە هیچ نابێت جگە لەملدان بۆ‬ ‫ویس���ت‌و ئامانجەکانی هێزێکی سیاسی کە‬ ‫کەمینەیە‪ .‬ملدان‌و تەس���لیبونێک کە چەند‬ ‫هیزێکی سیاس���ی رەنگ���ە ئەنجامی بدەن‪،‬‬ ‫بەاڵم ناخوش���نودی‌و توڕەی���ی‌و بێزاریەک‬ ‫لەناو زۆنی دەرەوەی پارتی بەرهەمدێنێت‬ ‫کە پرە لەهەس���تی غ���ەدرو ناحەزی‌و رق‪.‬‬ ‫ناخۆش���نودی‌و بێزاری���ەک ک���ە ئەش���ێت‬ ‫بەچ���ەک‌و س���ەرکوتی بەردەوام���ی دەزگا‬ ‫س���ەرکوتکەرەکان خەفە بکرێ���ت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەرگیز لەناو نابرێت‪.‬‬ ‫پێموای���ە س���ەرەکیترین‌و دیارتری���ن‬ ‫مان���ای ‪١٢‬ی ئۆکتۆبەر پ���ەردە هەڵماڵینە‬ ‫لەو درۆ سیاس���یەی کە ئەڵیت کورد یەک‬ ‫گەل‌و ی���ەک نەتەوەیەو ئەش���بێت لەیەک‬ ‫چوارچێوەی سیاس���یدا جێگ���ەی بێتەوە‪.‬‬ ‫هەرک���ەس راس���تگۆیانە مێژوی سیاس���ی‬ ‫کۆن‌و تازەی کوردستانی خوێندبێتەوە ئەو‬ ‫راستیە بەئاشکرا ئەبینێت کە ئەوەی پێی‬ ‫ئەگوترێ���ت نەتەوەی ک���ورد هەرگیز یەک‬ ‫نەب���وەو هەرگیزیش لەی���ەک چوارچێوەدا‬ ‫کۆنەبۆت���ەوەو هەرگیزی���ش لەی���ەک ریزو‬ ‫س���ەنگەردا نەب���وە‪ .‬کۆمەڵگای���ەک نی���ە‬ ‫هێندەی کۆمەڵ���گای کوردی پارچەپارچەو‬ ‫ناک���ۆک بەیەک‌و لەهەندێک س���اتەوەختی‬ ‫زۆر هەس���تیاردا وەک دو دوژمن سەنگەری‬ ‫لەی���ەک نەگرتبێ���ت‪ .‬هەس���تئەکەم ‪١٢‬ی‬ ‫ئۆکتۆبەر ناچارمان ئ���ەکات جارێکی دی‪،‬‬ ‫بەش���ێوازێکی دی بیر لەچەمکی کوردبون‬ ‫وەک ئامرازێک���ی یەکگرت���ن‌و پێکەوەبون‬ ‫بکەین���ەوە‪ .‬کوردب���ون تواناکانی خۆی بۆ‬ ‫یەکڕیزکردن‌و لەیەکچون‌و دروستکردنی یەک‬ ‫خەیاڵ‌و یەک ئامانج لەدەستداوە‪ ،‬ئەمە ئەو‬ ‫راس���تیەیە کە ل���ەدوای‪١٢‬ی ئۆکتۆبەرەوە‬ ‫ئەبێت دانی پیابنێین‪ .‬هەر چارەسەرێکیش‬ ‫باز بەسەر ئەم راستیەدا بدات‪ ،‬هیچ ناکات‬ ‫جگە لەدواخس���تنی بەردەوام���ی تەنگژەو‬ ‫قەیرانێک کە هەرگیز بەرۆکی ئەم هەرێمە‪،‬‬ ‫بەم سیستەمە سیاسیە پوچەڵە بەرنادات‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫بارزان ‌ی له‌نێوان متمان ‌ه ‌ی ده‌نگده‌ران‌و كاریزمایدا‬ ‫دڵزار عوسمان حه‌سه‌ن‬ ‫ل����ه‌دوای‌ ئازادكردن����ی‌ عێراق له‌س����اڵی‌‬ ‫‪‌2003‬و تێپه‌ڕبون����ی‌ دو س����اڵ له‌س����اڵ ‌ی‬ ‫(‪ )2005‬مه‌س����عود بارزان����ی‌ وه‌ك یه‌كه‌م‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان متمانه‌ی‌‬ ‫پێبه‌خش����را له‌الیه‌ن ئه‌ندامانی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬بۆ ماوه‌ی‌ چوارس����اڵ به‌پێی‌‬ ‫یاسای س����ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ژم����ار‌هی‌ (‪)1‬ی‌ هه‌م����ان س����اڵ‪ .‬ئه‌مه‌ش‬ ‫دوای‌ ڕێككه‌وتنی‌ سیاس����ی‌ نێوان پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كێتی‌ له‌به‌رامبه‌ر پێدانی‌ پۆستی‌ سه‌رۆك‬ ‫كۆماری‌ عیراق به‌ج����ه‌الل تاڵه‌بانی‌‪ .‬دواتر‬ ‫له‌س����اڵی‌ (‪ )2009‬بارزان����ی‌ دوباره‌ وه‌كو‬ ‫سه‌رۆكی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان هه‌ڵبژاردایه‌وه‌‬ ‫به‌اڵم ئه‌م جاره‌ی����ان له‌ڕێگای‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫ڕاس����ته‌وخۆی‌ خه‌ڵكی‌ كوردس����تان نه‌ك‬ ‫له‌الیه‌ن په‌رله‌مانه‌وه‌‪ .‬ئه‌م وتاره‌ تیش����ك‬ ‫ده‌خاته‌ س����ه‌ر متمانه‌ی‌ نێ����وان بارزانی‌‌و‬ ‫ده‌نگداره‌نی‌ له‌قۆناغه‌ جیاجیاكانی‌ مێژوی‌‬ ‫فه‌رمانڕه‌واییه‌كه‌ی‌‪.‬‬ ‫خولی‌ یه‌كه‌می‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ بارزانی‌‬ ‫(‪)2009- 2005‬‬ ‫به‌گشتی‌ له‌خولی‌ یه‌كه‌می‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬كوردستان له‌سه‌ره‌تایی‌ بوژانه‌وه‌ی‌‬ ‫ئاب����ووری‌‌و به‌رێك����ردن‌و س����رینه‌وه‌ی‌‬ ‫ش����وێنه‌واری‌ تاڵ����ی‌ ش����ه‌ری‌ ناوه‌خۆ‌و دو‬ ‫ئیداره‌ی����ی‌‌و ئابلوق����ه‌ی‌ ئاب����ووری‌و كه‌می‌‬ ‫س����ه‌رچاوه‌ی‌ داهات����ی‌ حكوم����ه‌ت ب����و‪.‬‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌ك له‌ماوه‌یه‌ك����ی‌ پێوانه‌ی����ی‌‪،‬‬ ‫داهات����ی‌ تاكی‌ كوردی‌ به‌ڕێژه‌یه‌كی‌ به‌رچاو‬ ‫به‌رزبووی����ه‌وه‌‪ .‬به‌هۆی‌ بڕی‌ ئه‌و به‌ش����ه‌‬ ‫بووجه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان كه‌ سااڵنه‌ی‌‬ ‫له‌یاس����ای بووجه‌ی‌ عیراق بۆی‌ ده‌هات‌و‬ ‫چه‌سپێندرا بوو‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌ش ره‌نگدانه‌وه‌ی‌‬ ‫گ����ه‌وره‌ی‌ هه‌بوو له‌س����ه‌ر ژیان����ی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردس����تان‪ .‬بۆیه‌ ده‌كرێت بلێن له‌خولی‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ بارزانی‌ تاراده‌یه‌كی‌‬ ‫باش‪ ،‬كه‌ش‌و هه‌وای سیاس����ی‌ له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان ئارام بو به‌به‌راورد له‌گه‌ڵ خولی‌‬ ‫دوه‌می‌ سه‌رۆكایه‌تیه‌كه‌ی‌‪ .‬ره‌نگه‌ هۆكارێكی‌‬ ‫تر بۆ ئه‌م����ه‌‪ ،‬به‌ش����ێكی‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌وه‌‬ ‫هه‌بێت كه‌ كاره‌كانی‌ حكومه‌ت له‌سه‌ره‌تادا‬ ‫بو هێشتا شۆینه‌واری‌ گه‌نده‌ڵی‌‌و ناڕه‌زایی‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ كوردس����تانی به‌م ش����ێوه‌یه‌ی لێ‬ ‫نه‌كه‌وته‌وه‌ كه‌ خولی‌ دوه‌می‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫لێیكه‌وت����ه‌وه‌‪ .‬ئه‌وه‌ جگه‌ ل����ه‌وه‌ی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردس����تان‌و سیاس����یه‌كانی‌ هه‌رێم زیاتر‬ ‫به‌په‌یوه‌ندیه‌ سیاس����یه‌كانی‌ هه‌رێم‌و به‌غدا‬ ‫خه‌ریك ب����ون به‌تایبه‌تیش چاودێریكردنی‌‬ ‫حكومه‌ت����ی‌ عیراقی‌ بۆجێبه‌ج����ێ كردنی‌‬ ‫ئ����ه‌و مادان����ه‌ی‌ ده‌س����توری‌ عیراق���� ‌ی كه‌‬ ‫په‌یوه‌ن����دی‌ به‌ناوچه‌ ج����ێ ناكۆكه‌كانه‌وه‌‬ ‫هه‌ب����و‪ ،‬تایبه‌ت����ی‌ ئه‌وان����ه‌ی‌ په‌یوه‌س����ت‬ ‫بون به‌نه‌هێش����تنی‌ ئاس����ه‌واری‌ ته‌عریب‌و‬ ‫قه‌ره‌بوكردن����ه‌وه‌ی‌ خه‌ڵكی‌ ده‌ركراو‌و دواتر‬ ‫ریفراندۆم به‌مه‌بستی‌ بڕیاردان بۆ گه‌ڕانه‌وه‌‬ ‫ب����ۆ س����ه‌ر ئی����داره‌ی‌ حكومه‌ت����ی‌ هه‌رێم‬ ‫ی����ان مان����ه‌وه‌ له‌گه‌ڵ حكومه‌ت����ی‌ ناوه‌ند‪،‬‬ ‫له‌كۆتاییش����دا ئه‌گه‌رچی‌ هیچ ئه‌نجامێكی‌‬ ‫نه‌ب����و ب����ه‌اڵم ئه‌وكات����ه‌ زیات����ر ته‌ركیزی‌‬ ‫خه‌ڵك‌و سیاس����یه‌كان له‌سه‌ر ئه‌و كێشانه‌‬ ‫بو‪ .‬هه‌روه‌ها نه‌بونی‌ ئۆپۆزسیونێكی‌ كارا‌و‬ ‫كاریگه‌ر‌و خاوه‌ن ده‌نگی‌ ‌وه‌كو بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گ����ۆڕان‪ ،‬ره‌نگه‌ یه‌كی‌ تر بێ����ت له‌هۆكاره‌‬ ‫هه‌ره‌ سه‌ره‌كیه‌كان‪ ،‬چونكه‌ پێشوتر الیه‌نه‌‬ ‫ئیس��ل�امیه‌كان (یه‌كگرتو‪ ،‬كۆمه‌ڵ) له‌گه‌ڵ‬ ‫(حزب����ی‌ سۆشیالیس����ت‌و زه‌حمه‌تكێش)‬ ‫پرۆژه‌ی‌ چاكسازیان پێشكه‌شی‌ حكومه‌ت‬ ‫ك����رد به‌اڵم ب����ه‌م ش����ێوه‌یه‌ گوێی����ان لێ‌‬ ‫نه‌گیرا‪.‬‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ ش����ایه‌نی‌ باس����ه‌ له‌خول����ی‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ س����ه‌رۆكایه‌تی‌ ره‌خنه‌ له‌شێوازی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ س����ه‌رۆك گیرا له‌ناو په‌رله‌مان‬ ‫به‌بیانوی‌ رێككه‌وتن له‌سه‌ر كاندید له‌ژوره‌‬ ‫تاریككه‌كاندا‪ ،‬بۆیه‌ ش����ێوازی‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫س����ه‌رۆك گۆڕا بۆ هه‌ڵبژاردنی‌ راس����ته‌خۆ‬ ‫له‌الیه‌ن خه‌ڵك‪ ،‬كه‌ ئه‌م����ه‌ی‌ دواییان بوه‌‬ ‫خاڵ����ی‌ ناكۆك����ی‌ نێوان پارت����ی‌ له‌الیه‌ك‌و‬ ‫ئۆپۆزسیون‌و یه‌كێتی‌ له‌الیه‌كی‌ تر له‌كاتی‌‬ ‫نوسینه‌وه‌ی‌ ده‌ستوری‌ هه‌میشه‌یی‌ له‌الیه‌ن‬ ‫لیژن����ه‌ (‪ )21‬كه‌س����یه‌كه‌ی‌ ك����ه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫ئه‌ندامان����ی‌ په‌رله‌مان بۆ ئه‌م مه‌به‌س����ته‌‬ ‫پێكهێنراوه‌‪ ،‬له‌س����ه‌ر جۆری‌ سیس����ته‌می‌‬ ‫حكومڕانی‌‌و سیاسی‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫به‌جۆرێك پارتی‌ پێداگری‌ ده‌كات له‌س����ه‌ر‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ سه‌رۆك له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان‬ ‫كه‌ تیایدا هاواڵتی‌ راس����ته‌خۆ ده‌نگ بدات‬ ‫به‌كاندیدی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ كه‌ تیایدا سه‌رۆك‬ ‫خاوه‌ن����ی‌ ده‌س����ه‌اڵت بێ����ت له‌پرۆس����ه‌ی‌‬ ‫سیاس����ی‪‌ ،‬وات����ه‌ سیس����ته‌می‌ سیاس����ی‌‬ ‫تێك����ه‌اڵو‪ .‬له‌الیه‌ك����ی‌ تر چ����وار الیه‌نه‌كه‌‬ ‫پێیان‌وایه‌ سیسته‌می‌ په‌رله‌مانی‌ باشترین‬ ‫سیسته‌می‌ سیاس����یه‌ بۆ هه‌رێم كه‌ تیایدا‬ ‫س����ه‌رۆك له‌ناو په‌رله‌م����ان هه‌ڵبژردرێت‌و‬ ‫به‌رپرس����یار بێت به‌رامب����ه‌ر به‌په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ كه‌مكردن����ه‌وه‌ی‌ ده‌س����ه‌اڵته‌كانی‌‬ ‫یاخود سه‌رۆك ته‌نها ده‌سه‌التی‌ ته‌شریفی‌‬ ‫هه‌بێت‌و به‌س‪ .‬ئه‌گه‌رچ����ی‌ له‌دواین گه‌ڕی‌‬

‫دانوس����تانه‌كان نێ����وان پێن����چ حزبه‌كه‌دا‬ ‫له‌سه‌ر قه‌یرانی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‪ ،‬چوار‬ ‫الیه‌نه‌كه‌ پرۆژه‌ی‌ نوێیان پێشكه‌ش كرد كه‌‬ ‫تاڕاده‌یه‌ك جیابو له‌وه‌ی‌ پێشوتریان‪.‬‬ ‫خولی‌ دوه‌م����ی‌ س����ه‌رۆكایه‌تی‌ بارزانی‌‬ ‫(‪)2013- 2009‬‬ ‫كاروان����ی‌ كێش����ه‌كان‌و ناڕه‌زایی����ه‌كان‬ ‫به‌رامبه‌ر حكومه‌تی‌ هه‌رێم به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫ف����راوان له‌وكات����ه‌ ده‌س����تی‌ پێك����رد كه‌‬ ‫دوباره‌ له‌س����اڵی‌ (‪ )2009‬پارتی‌و یه‌كێتی‌‬ ‫به‌یه‌كه‌وه‌ حكومه‌تیان پێكهێنا‪ ،‬هه‌رس����ێ‌‬ ‫حزب (گ����ۆڕان‪ ،‬یه‌كگرت����و‪ ،‬كۆمه‌ڵ) بون‬ ‫به‌ئۆپۆزس����یون له‌په‌رله‌مانی‌ كوردستان‪.‬‬ ‫بارزانی����ش ‪ %70‬ده‌نگ����ی‌ ده‌نگدران����ی‌‬ ‫به‌ده‌ستهێنا‪.‬‬ ‫هۆكار ئه‌وه‌ش بۆ ئه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ كه‌‬ ‫به‌ش����ێكی‌ زۆر له‌ئه‌ندامه‌ كاربه‌ده‌سته‌كانی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ كه‌ پێش����تر ده‌نگ����ی‌ ناڕازی بون‌و‬ ‫به‌باڵی‌ ریفرۆم ناس����رابون له‌ناو ئه‌و حزبه‌‬ ‫چون����ه‌ ناو بزوتنه‌وه‌ی‌ گ����ۆڕان‪ ،‬كه‌ دركی‌‬ ‫ته‌واویان به‌گه‌نده‌لی‌‪ ،‬كه‌موكوڕی‌و بۆشاییه‌‬ ‫كارگێڕییه‌كانی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم به‌تایبه‌تی‌‬ ‫زۆنی‌ سه‌وز هه‌بو‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها هه‌ردو حزبی‌ ئیسالمی‌ یه‌كگرتو‌و‬ ‫كۆم����ه‌ڵ له‌س����ه‌ر داوای‌ زۆری‌ ئه‌ندامان‌و‬ ‫الیه‌نگیرانیان بڕیاری‌ ئۆپۆزسیونیان دا دوای‌‬ ‫ئه‌وه‌ پێشوتر پرۆژه‌یان هه‌بو بۆ چاكسازی‌‬ ‫ب����ه‌اڵم به‌ه����ۆ ‌ی كه‌م����ی‌ كورس����یه‌كانیان‬ ‫له‌په‌رله‌مان ئه‌و ده‌نگ����ه‌ كاریگه‌ره‌ نه‌بون‬ ‫كه‌ كاریگه‌ری‌ دروس����ت بك����ه‌ن له‌‌واقیعی‌‬ ‫سیاسی‌ كوردستان‪ ،‬له‌م قۆناغه‌دا له‌رێگای‌‬ ‫ئۆپۆزسیون بون له‌گه‌ڵ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫‌ویستی‌ ڕۆڵگێڕانێكی‌ نوێیان هه‌بو له‌ژیانی‌‬ ‫سیاس����ی‌ هه‌رێم‪ ،‬به‌ئامانجی‌ چاكس����ازی‌‬ ‫له‌گشت بواره‌كاندا‪.‬‬ ‫ناش����ه‌فافیه‌ت له‌چۆنیه‌ت����ی‌ ‌واژوكردنی‌‬ ‫گرێبه‌س����ته‌ نه‌وتی����ه‌كان ك����ه‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان له‌گ����ه‌ڵ كۆمپانیا‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیه‌كان����ی‌ نه‌وت‌وغ����از له‌الیه‌ك‌و‬ ‫داهاته‌ك����ه‌ی‌ به‌تایبه‌ت����ی‌ ش����یرینی‌ ئ����ه‌و‬ ‫گرێبه‌س����ته‌كانه‌ له‌الیه‌كی‌ تر هۆكاری‌ تری‌‬ ‫سه‌ره‌كی‌ بون له‌زیادبونی‌ ده‌نگه‌ ناڕازیه‌كان‬ ‫له‌شه‌قامی‌ سیاسی‌‌و ئابوری‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫كوردستانی‌ باشور‪.‬‬ ‫به‌هاری‌ عه‌ره‌بی‌ له‌هه‌ردو ‌واڵتی‌ تونس‌و‬ ‫میس����ر كه‌ دژی‌ قۆرغكردنی‌ ده‌س����ه‌اڵت‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌ كرا یه‌كێ����ك بو له‌پاڵنه‌ركان كه‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ دروست كرد له‌سه‌ر ته‌قینه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌نگه‌ ناڕازییه‌كان له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‪.‬‬ ‫ئه‌و هۆكارانه‌‌و چه‌ندان����ی‌ تر‪ ،‬بونه‌هۆی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ گه‌وره‌ترین ناڕه‌زایی‌‌و خۆپیشاندانی‌‬ ‫له‌مێژوی‌ حكومڕانی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان‬ ‫ب����ه‌دوای خۆی����دا بهێنێ����ت‪ ،‬ك����ه‌ دژی����ی‌‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتی‌ حكومه‌ت‌و گه‌نده‌ڵی‌ كرا بێت‪.‬‬ ‫كه‌ به‌روداوی‌ ‪ 17‬ش����وبات له‌‪ 2011‬ده‌ستی‌‬ ‫پێكرد به‌رده‌وام تا ماوه‌ی‌ ‪ 66‬رۆژ‪.‬‬ ‫ئه‌م روداوه‌ به‌سه‌ره‌تای قۆناغی‌ ترازان‬ ‫داده‌نرێت‪ ،‬له‌نێوان بارزانی‌‌و ده‌نگده‌رانی‌‪.‬‬ ‫ه����ۆكاری ئه‌م����ه‌ش ب����ۆ ئ����ه‌و به‌ڵینانه‌ی‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێت����ه‌وه‌ كه‌ بارزان����ی‌ دای‌ به‌خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردس����تان له‌هه‌ولێری‌ پایته‌خت‪ .‬له‌رۆژی‌‬ ‫‪ 2011/3/11‬رێك����ه‌وت له‌گ����ه‌ڵ ی����ادی‬ ‫رێكه‌وتنامه‌ی‌ ‪ 11‬ئازاری‌ س����اڵی‌ ‪ 1970‬ی‌‬ ‫نێوان رژێمی‌ عێراقی‌ ئه‌وسا‌و سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫شۆڕش����ی‌ ئه‌یلول له‌كوردس����تانی‌ باشور‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها هاوكات له‌گه‌ڵ یادی‌ ‪ 20‬س����اڵه‌ی‌‬ ‫ئازادكردنی‌ ش����اری‌ هه‌ولێر ل����ه‌‪ 11‬ئازاری‌‬ ‫س����اڵی‌ ‪ ،1991‬ده‌نگۆی‌ هاتنی‌ بارزانی‌ بۆ‬ ‫ب����ه‌رده‌م قه‌اڵی هه‌ولێر‌و پێشكه‌ش����كردنی‌‬ ‫وتارێ����ك رۆژێ����ك پێش ئ����ه‌و رێكه‌وته‌ی‬ ‫سه‌ره‌وه‌ له‌زۆربه‌ی‌ فه‌رمانگه‌‌و داموده‌زگای‌‬ ‫حكومی‌و حزبی‌ باڵوببوه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ب����و ل����ه‌دوای‌ نی����وه‌رۆی‌ ئ����ه‌و‬ ‫رۆژه‌ به‌ه����ه‌زاران ك����ه‌س له‌الیه‌نگیران����ی‬ ‫پارتی‌ دیموك����رات‌و یه‌كێتی‌ نیش����تمانی‌‪،‬‬ ‫فه‌رمانب����ه‌ران‌و خه‌ڵك����ی‌ ئاس����ایی‌‌و‬ ‫جه‌ماوه‌رێك����ی‌ زۆر ك����ه‌ زۆربه‌ی����ان ئ����ه‌و‬ ‫كه‌س����انه‌بون كه‌ ده‌نگیان دابو به‌بارزانی‌‬ ‫له‌هه‌لبژاردنی‌ ‪ ،2009‬به‌جۆش‌و خرۆشه‌وه‌‬ ‫له‌شوێنی‌ دیاریكراو ئاماده‌بون‪ ،‬چاوه‌ڕوانی‌‬ ‫س����ه‌رۆك‌و پێش����كه‌ش كردنی‌ وتاره‌كه‌یان‬ ‫ده‌كرد‪ .‬چونكه‌ وتاره‌كه‌ی‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێم‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ هه‌بو به‌روداوه‌كانی‌ ‪ 17‬شوبات‌و‬ ‫رۆژانی‌ دوایی‪ .‬تامه‌زۆریی‌ جه‌ماوه‌ر له‌وه‌وه‌‬ ‫س����ه‌رچاوه‌ی گرتبو كه‌ س����ه‌رۆك له‌كاتی‌‬ ‫رودانی‌ ئه‌و كاره‌س����اته‌ ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‬ ‫بو‪ ،‬بۆیه‌ زۆربه‌ی‌ ئاماده‌بوان‌و الیه‌نگیرانی‌‬ ‫سه‌رۆك پێیان وابو ئه‌گه‌ر غیابی‌ بارزانی‌‬ ‫نه‌بوایه‌ برینی‌ ئه‌و كاره‌ساته‌ به‌م شێوه‌یه‌‬ ‫قوڵ نه‌ده‌بو‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ كاتێك له‌یه‌كێك‬ ‫له‌كه‌ناڵه‌كانی‌ راگه‌یاندن زۆربه‌ی‌ جه‌ماوه‌ر‬ ‫ش����ایه‌تی‌ دیتنی‌ گرته‌یه‌كی‌ ڤیدیۆیی بون‬ ‫ك����ه‌ بارزان����ی‌ له‌گ����ه‌ڵ باوك����ی‌ (رێژوان)‬ ‫یه‌ك����ه‌م قوربانی‌ ئه‌و كاره‌س����اته‌ قس����ه‌ی‬ ‫ده‌كردو هاوخه‌می‌ خ����ۆی‌ بۆ بنه‌ماڵه‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌رده‌بڕی‌‪ ،‬ئه‌وه‌ بوه‌ هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫خه‌ڵك واتێبگه‌ن كه‌ سه‌رۆك زۆر دڵگرانه‌‌و‬ ‫په‌رۆش����ه‌ بۆ داواكاری‌ ره‌وای ئه‌و خه‌ڵكه‌‬ ‫كه‌ خۆی‌ له‌چاكسازی‌ بنه‌ڕه‌تی‌و نه‌هێشتنی‌‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌ ده‌بینیه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ جه‌ماوه‌ر هیوای‬ ‫زۆریان به‌سه‌رۆك هه‌بو كه‌ ببێته‌ هه‌وێنیك‬

‫ئه‌گه‌ر بارزانی‌‬ ‫رازی نه‌بوایه‌‬ ‫به‌درێژكردنه‌وه‌ی‬ ‫ویالیه‌ته‌كه‌ی‌ ئه‌وا‬ ‫ده‌بوه‌ پێشه‌نگ بۆ‬ ‫پرۆسه‌ی‌ دیموكرات‌و‬ ‫ده‌ستاوده‌ستكردنی‌‬ ‫ئاشتیانه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت‌و‬ ‫ناوی‌ خۆی‌ به‌زیندویی‬ ‫له‌بیره‌وه‌ری به‌شێكی‌‬ ‫زۆری‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردستان به‌رز‬ ‫راده‌گرت‬ ‫ب����ۆ زامی برینی‌ قوربانیانی‌ ئه‌و روداوه‌ كه‌‬ ‫تیایدا مژده‌ی‌ چاكس����از ‌ی بنه‌ڕه‌تی بدات‌و‬ ‫ده‌ستی‌ گه‌نده‌ڵكاران ببڕێت‪.‬‬ ‫س����ه‌رۆك گه‌یش����ت له‌نێ����وان ئاپ����ۆرا‌و‬ ‫چه‌پڵه‌ڕێزان����ی‌ جه‌م����اوه‌ر‪ ،‬وتاره‌ك����ه‌ی‌‬ ‫پێش����كه‌ش ك����رد‪ .‬له‌‌وتاره‌ك����ه‌دا به‌ڵێنی‌‬ ‫چاكسازی‌ دا‌و داوای سێ چوار مانگ مۆڵه‌تی‌‬ ‫كرد ب����ۆ بڕینی‌ ئه‌و ده‌س����ته‌ گه‌نده‌اڵنه‌ی‌‬ ‫ناو دام����وده‌زگای حكوم����ه‌ت‪ .‬به‌جۆرێك‬ ‫رۆژانی‌ دواتر رۆژانی‌ ئومێد‌و گه‌ش����بینی‌‬ ‫بۆ زۆربه‌ی‌ ئاماده‌بوان����ی چاكه‌خواز‪ ،‬كه‌‬ ‫ره‌نگ����ه‌ به‌جۆرێك ئه‌ندێش����ه‌یان كردبێت‬ ‫كه‌ تیای����دا له‌رێگای‌ پرۆژه‌كه‌ی‌ س����ه‌رۆك‬ ‫له‌هه‌ر س����ه‌عاتێك‌و رۆژێك چه‌ند دۆسیه‌‬ ‫گه‌نده‌ڵ����ی‌ بجوڵێندرێ����ن‌و لێكۆڵینه‌وه‌یان‬ ‫تێدابكرێ����ت‪ .‬چه‌ن����دان وه‌زی����ر‪ ،‬بریكاری‌‬ ‫وه‌زیر‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گشتی‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌و‬ ‫هه‌م����و ئه‌وانه‌ی‌ پله‌‌وپای����ه‌ی‌ جۆراوجۆری‌‬ ‫جیاوازی����ان هه‌ب����و له‌ن����او دام‌وده‌زگای‌‬ ‫حكومه‌ت قۆڵبه‌س����ت بكرێن‪ ،‬ببردرێن بۆ‬ ‫دادگاكان به‌ه����ۆی‌ به‌فیڕۆدانی‌ س����امانی‌‬ ‫گشتی‌‌و گه‌نده‌ڵی‌ تیایدا‪ .‬به‌جۆریك له‌هزری‌‬ ‫هه‌ندێكدا‪ ،‬دادگاكان ئه‌و ش����وێنه‌ ده‌بن كه‌‬ ‫ده‌بێ‌ جمه‌یان بێت‪.‬‬ ‫له‌و ماوه‌یه‌دا ده‌نگۆی‌ جۆراوجۆر له‌باره‌ی‌‬ ‫چاكسازیه‌كه‌ی‌ س����ه‌رۆك له‌نێو جه‌ماوه‌ر‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ ئه‌ندامه‌كانی‌ پارته‌كه‌ی‌ سه‌رۆك‬ ‫باڵوده‌كرایه‌وه‌‪ .‬بۆ نمونه‌ ده‌یانوت ئه‌مشه‌و‬ ‫سه‌رۆك به‌ئۆتۆمبیلێكی‌ ئاسایی‌ هاتۆته‌ ناو‬ ‫شار‌و سه‌ردانی‌ زۆربه‌ی‌ شۆێنه‌كانی‌ كردوه‌‪،‬‬ ‫له‌زۆربه‌ی‌ پرۆژه‌كانی‌ پرس����یوه‌‌و چه‌ندان‬ ‫لیژنه‌ی‌ تایبه‌تی‌ بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ پێكهێناوه‌‬ ‫به‌مه‌به‌ستی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ تێیاندا‪.‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ گشتی‌ ده‌نگده‌ر چاوه‌ڕوان‬ ‫ب����و بارزان����ی‌ چاكس����ازی‌‌و پش����تیوانی‌‬ ‫له‌چاره‌س����ه‌ركردنی‌ ئه‌و كێشانه‌ بكات كه‌‬ ‫په‌یوه‌ندی����ان هه‌یه‌ به‌ب����واری‌‌وه‌به‌رهێنان‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‪ ،‬به‌بواری‌ ته‌ندروستی‌و‬ ‫ده‌رمان‌و ئه‌وانه‌ی‌ بارزگانی‌ به‌ژیانی‌ تاكی‌‬ ‫كوردیه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪ .‬له‌گه‌ڵ چاره‌سه‌ركردنی‌‬ ‫كه‌می‌ كاره‌با‌و ئاو به‌شێوه‌یه‌كی‌ یه‌كجاری‌‬ ‫له‌گه‌ڵ چه‌ندان كێشه‌ی‌ تر‪ .‬دادگاییكردنی‬ ‫هه‌مو ئه‌و لێپرس����راوانه‌ی‌ ك ‌ه له‌و بوارانه‌ی‌‬ ‫سه‌ره‌وه‌ له‌گه‌نده‌ڵیه‌وه‌ گالون‪.‬‬ ‫به‌اڵم سه‌رئه‌نجام چاكسازیه‌كه‌ی‌ سه‌رۆك‬ ‫چی‌ لێ‌ به‌رهه‌م هات!‬ ‫م����اوه‌ی دیاریكراو تێپه‌ڕی‌و چاكس����ازی‌‬ ‫س����ه‌رۆك هیچ ئه‌نجامێكی‌ ك����رداری‌ نه‌بو‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت یه‌ك كاربه‌ده‌س����تی‌ ئه‌م هه‌رێمه‌‬ ‫ن����ه‌ له‌كاره‌كانیان دورخران����ه‌وه‌ نه‌ درانه‌‬ ‫دادگاش‪ ،‬به‌ڵك����و ئه‌وان����ه‌ی‌ ده‌نگ����ۆی‌‬ ‫لێكوڵینه‌وه‌ی����ان له‌گه‌ڵ هه‌ب����و زۆر زیاتر‬ ‫له‌پێشوتر قۆڵیان له‌كاره‌كانیان هه‌ڵماڵی‌!‬ ‫ئه‌گه‌رن����ا به‌دڵنیای����ه‌و‌ه له‌ڕاگه‌یاندنه‌كاندا‬ ‫گوێبیستی‌ هه‌رجۆره‌ رێكارێكی‌ یاسایی‌ دژ‬ ‫به‌مانه‌ ده‌بوین‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش پرس����یاری الی‌ به‌شێكی‌ زۆری‌‬ ‫هاواڵتیان دروست كرد بۆ پرۆژه‌كه‌ی‌ سه‌رۆك‬ ‫بێ‌ ئه‌نجام بو؟ پرسیارێك زیاتر له‌ده‌نگۆ‌و‬ ‫وه‌اڵمێك����ی‌ هه‌ب����و‪ ،‬به‌ش����ێك له‌هاواڵتیان‬ ‫پێیان‌واب����و گه‌نده‌ڵی����ه‌كان ئه‌وه‌نده‌ زۆرن‬ ‫س����ه‌رۆك نازانێ له‌كوێ ده‌س����ت پێبكات‌و‬ ‫له‌ك����وێ‌ كۆتایی‌ پێبهێنێ����ت‪ ،‬هه‌ندێكی‌ تر‬ ‫ده‌یانگوت پرۆژه‌كه‌ به‌سه‌رۆك ئه‌نجام نه‌درا‬ ‫له‌به‌رئ����ه‌وه‌ی‌ گه‌نده‌ڵكاران زۆربه‌ی‌ زۆریان‬

‫له‌كاربه‌ده‌س����ت‌و ده‌س����ت‌وپێوه‌نده‌كان ‌ی‬ ‫س����ه‌رۆكن‪ ،‬بۆیه‌ س����ه‌رئه‌نجامی‌ پرۆژه‌كه‌‬ ‫وابو‪ .‬به‌اڵم تاكو ئێس����تا ك����ه‌س نازانێت‬ ‫هۆكاری‌ راسته‌قینه‌ چی بو‪ ،‬بۆ پرۆژه‌كه‌ی‌‬ ‫سه‌رۆك بێ ئه‌نجام بو!‬ ‫دوابه‌دوای‌ ئه‌مه‌ بارودۆخ‌و كه‌ش����وهه‌وای‌‬ ‫سیاسی‌ كوردستان ئارام بوه‌وه‌‌و پرۆژه‌ی‌‬ ‫چاكسازی‌ سه‌رۆك الی‌ هاواڵتیانی‌ ده‌نگده‌ر‬ ‫بو به‌بڵقی‌ سه‌ر ئاو‌و گوزه‌شت‪.‬‬ ‫درێژكردنه‌وه‌ی‌ ویالیه‌تی‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێم‬ ‫له‌‪ 30‬حوزیرانی‌ ساڵی‌ (‪)2013‬‬ ‫له‌‪ 30‬حوزیرانی‌ س����اڵی‌ ‪ 2013‬قۆناغێكی‌‬ ‫نوێ‌ له‌ژیانی‌ سیاس����ی‌ بارزانی‌ ده‌س����تی‌‬ ‫پێكرد ك����ه‌ ده‌توانین به‌قۆناغ����ی‌ دوه‌می‌‬ ‫پچڕانی‌ پردی‌ متمان����ه‌ له‌نێوان ده‌نگده‌ر‌و‬ ‫س����ه‌رۆك ناوزه‌دی‌ بكه‌ین‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ بۆ‬ ‫به‌ش����ێكی‌ هه‌ره‌زۆری‌ ده‌نگده‌رانی‌ بارزانی‌‬ ‫بێجگ����ه‌ له‌وان����ه‌ی‌ پارتی����ن‌و پابه‌ندبونی‌‬ ‫حزبیی����ان هه‌ی����ه‌ به‌بارزان����ی له‌هه‌م����و‬ ‫بارودوخێ����ك‌و هه‌لومه‌رجێكدا به‌س����ه‌رۆك‬ ‫رازین‪ ،‬موفه‌جه‌ئه‌یه‌ك����ی‌ چاوه‌ڕواننه‌كرابو‬ ‫كه‌ له‌و به‌رواره‌ ماوه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫بۆ ماوه‌ی‌ دوساڵ درێژكرایه‌وه‌ له‌په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردس����تان به‌پێی یاسای ژماره‌ (‪)19‬ی‌‬ ‫س����اڵی‌ ‪ 2013‬كه‌ به‌یاسای درێژكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ویالیه‌تی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫– عیراق ناوده‌برێت‪ .‬ئه‌و درێژكردنه‌وه‌یه‌ش‬ ‫دوای‌ ڕێككه‌وتن����ی‌ نێوان پارتی‌‌و یه‌كێتی‌‪،‬‬ ‫ده‌نگدان����ی‌ ئه‌ندامپه‌رله‌مانه‌كانی����ان هات‬ ‫له‌په‌رله‌مان‪ .‬بیانوش ب����ۆ درێژكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ویالیه‌تی‌ بارزانی‌ له‌الیه‌ن پارتیه‌وه‌ بریتی‌‬ ‫ب����و له‌باردۆخی‌ ئه‌وس����ای كوردس����تان‌و‬ ‫پێویس����تی‌ بارزانی‌‪ ،‬پرسی‌ س����ه‌ربه‌خۆی‌‬ ‫هه‌رێ����م‪ ،‬داوای‌ یه‌كێت����ی‌ له‌بارزان����ی‌ ب����ۆ‬ ‫مان����ه‌وه‌‪ ،‬له‌الیه‌ن یه‌كێتیش����ه‌وه‌ به‌بیانوی‬ ‫گه‌ڕان����ه‌وه‌ی‌ ره‌شنوس����ی‌ ده‌س����تور بۆ‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردستان كه‌ پێشوتر له‌الیه‌ن‬ ‫په‌رله‌مانه‌وه‌ په‌س����ندكرابو ب����ه‌اڵم نه‌درابو‬ ‫به‌ریفراندۆم تا خه‌ڵكی‌ كوردستان بڕیاری‌‬ ‫كۆتایی‌ له‌س����ه‌ر بدات‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ش له‌بڕگه‌ی‌‬ ‫دوه‌می‌ یاساكه‌دا هاتوه‌‪.‬‬ ‫بیانوی‌ هه‌ره‌ سه‌ره‌كی پارتی‌‌و یه‌كێتی‌‬ ‫بۆ دروس����تبونی‌ بۆشایی‌ یاسایی‌‌و سیاسی‌‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستان ده‌گه‌ڕانده‌وه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫بارزان����ی‌ ل����ه‌‪ 2013/8/20‬ویالیه‌ته‌ك����ه‌ی‌‬ ‫كۆتایی‌ پێده‌هات به‌اڵم كۆمیسیۆن ‪9/21‬‬ ‫ی هه‌مان س����اڵی بۆ هه‌ڵبژاردن دیاریكرد‬ ‫وات����ه‌ مانگێ����ك هه‌رێمی‌ كوردس����تان بێ‌‬ ‫س����ه‌رۆك ده‌ب����و‪ .‬ئ����ه‌م كاره‌ش ناڕه‌زایی‌‬ ‫توندی‌ الیه‌نه‌كانی‌ ئۆپۆزس����یۆنی‌ (گۆران‪،‬‬ ‫یه‌كگرت����و‪ ،‬كۆمه‌ڵ) لێكه‌وت����ه‌وه‌ چ له‌ناو‬ ‫هۆڵی په‌رله‌مان له‌رۆژی‌ ده‌نگدان له‌س����ه‌ر‬ ‫پرۆژه‌یاس����اكه‌ چ ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان‬ ‫له‌رێگای‌ میدیاو الیه‌نگرانیان‪ .‬ئه‌م روداوه‌‬ ‫هه‌روه‌ها له‌الیه‌ن زۆربه‌یان به‌یه‌كه‌م گورزی‌‬ ‫دژ به‌دیموكراتی‌ له‌كوردس����تان هه‌ژماركرا‪،‬‬ ‫به‌پێش����ینه‌یه‌كی‌ خراپ‌و هه‌نگاونان به‌ره‌و‬ ‫دكتاتۆری‌ ناوزه‌د كرا‪.‬‬ ‫ئه‌م����ه‌ له‌كاتێك����دا بارزان����ی‌ له‌چه‌ندان‬ ‫بۆنه‌و وت����اردا ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ده‌كرد كه‌ ئه‌و‬ ‫ئاسانترین كه‌سه‌ له‌ده‌سه‌اڵت بۆیه‌ ئه‌و بوار‬ ‫به‌خه‌ڵك ناداو واز له‌ده‌س����ه‌اڵت ده‌هێنێت‬ ‫پێ����ش ئ����ه‌وه‌ی‌ خه‌ڵ����ك بێ����زاری‌ خۆیان‬ ‫به‌رامبه‌ر ئه‌و ده‌رببڕن‪.‬‬ ‫ئه‌و ته‌نه����ا نه‌ك وه‌كو كه‌س����ی‌ یه‌كه‌م‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستان به‌ڵكو له‌سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫كردن����ی‌ پارته‌ك����ه‌ی‌ خۆیش����ی‌ ئاماده‌یی‌‬ ‫خۆی‌ بۆ وازهێنان نیش����انداوه‌‪ ،‬بۆ نمونه‌‬ ‫له‌كۆنگ����ره‌ی‌ (‪ )13‬پارتی‌ له‌ناو ئه‌ندامانی‌‬ ‫كۆنگره‌ ئه‌وه‌ی‌ دوپات كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌كرێ‌ بوترێت لێره‌دا بارزانی‌ متمانه‌ی‬ ‫زۆرێ����ك له‌ده‌نگده‌ران����ی‌ له‌ده‌س����ت دا‪،‬‬ ‫چونكه‌ له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ س����اڵی‌ (‪)2009‬‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێ����م‪ ،‬بارزان����ی‌ ‪%70‬‬ ‫ده‌نگه‌كانی‌ به‌ده‌س����تهێنا له‌كاتێكدا هه‌ردو‬ ‫حزب (پارتی‌‌و یه‌كێتی‌) كه‌ به‌یه‌ك لیست‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ ئه‌وس����اڵه‌دا به‌شداربون‬ ‫ب����ۆ په‌رله‌مان����ی‌ كوردس����تان ته‌نها ‪%59‬‬ ‫ده‌نگه‌كانیان به‌ده‌س����ت هێن����ا‪ .‬ئه‌گه‌رچی‌‬ ‫چاودێرانی‌ سیاس���� ‌ی چه‌ن����د هۆكارێكیان‬ ‫دی����اری‌ كردوه‌ كه‌ بوه‌ ه����ۆی‌ هێنانی‌ ئه‌و‬ ‫رێ����ژه‌ زۆره‌ی‌ ده‌نگ له‌الی����ه‌ن بارزانیه‌وه‌‪:‬‬ ‫له‌وان����ه‌ نه‌بون����ی‌ كاندیدێكی‌ هاوش����ێوه‌ی‌‬ ‫بارزان����ی‌ ی����ان هه‌ندێك����ی‌ ت����ر پێیانوایه‌‬ ‫په‌یوه‌ن����دی‌ به‌و س����اخته‌كاریانه‌ هه‌یه‌ كه‌‬ ‫هه‌مو جارێك له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ كوردستان‬ ‫ده‌كرێت‪ .‬سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ش ده‌كرێ تێبینی‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ بكرێت كه‌ ‪ %11‬هاواڵتیان متمانه‌ی‌‬ ‫زیاتریان به‌بارزانی‌ هه‌بوه‌ له‌هه‌ردو حزب‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش ئه‌وه‌ی سه‌لماند خه‌ڵك به‌بارزانی‌‬ ‫رازی ب����و به‌اڵم به‌حزبه‌ك����ه‌ی‌ نا‪ .‬هۆكاری‌‬ ‫س����ه‌ره‌كی‌ ئه‌مه‌ بۆ ب����اش به‌ڕێوه‌نه‌بردنی‌‬ ‫واڵت‌و ئ����ه‌و گه‌نده‌ڵیه‌ زۆرو زه‌وه‌ند بوه‌ كه‌‬ ‫به‌رپرسانی‌ پارتی‌ له‌ناو حكومه‌ت ده‌یكه‌ن‬ ‫له‌رابردو و ئێستاشدا‪ ،‬به‌اڵم پرسیار لێره‌دا‬ ‫ئه‌وه‌ی����ه‌ بارزانی‌ پرس����ی‌ ئای����ا خه‌ڵك بۆ‬ ‫متمانه‌ به‌و ده‌ده‌ن به‌اڵم به‌حزبه‌كه‌ی‌ نا؟‬ ‫بۆیه‌ له‌كات����ی‌ درێژكردنه‌وه‌ی‌ ماوه‌ی‌‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تی‌ بارزان����ی‌‌و دواتری����ش ب����ۆ‬ ‫ماوه‌یه‌كی‌ درێ����ژ له‌الیه‌ن خه‌ڵكی‌ زۆره‌وه‌‪،‬‬ ‫بارزانی‌ به‌سه‌رۆكی‌ ماوه‌به‌سه‌رچو ناوده‌برا‬

‫به‌تایبه‌تیش له‌الیه‌ن ئه‌ندامان‌و الیه‌نگرانی‌‬ ‫ئۆپۆزس����یۆنه‌وه‌‪ .‬تا ئه‌وكات����ه‌ی‌ كابینه‌ ‌ی‬ ‫شه‌ش����ه‌می‌ بنكه‌ فراوان له‌الیه‌ن هه‌ر پێنچ‬ ‫حزبی‌ س����ه‌ره‌كی‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تان‬ ‫پێكهێنرا‪.‬‬ ‫ده‌س����تكه‌وته‌كانی‌ بارزان����ی‌ له‌ئه‌گه‌ر ‌ی‬ ‫وازهێنان����ی‌ دوای ته‌واوبون����ی‌ دو خول����ی‌‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تی‌ له‌س����اڵی‌ ‪ .2013‬سه‌ره‌ڕای‬ ‫كاره‌س����اتی‌ ‪ 17‬ش����وبات‌و نه‌بردنه‌ سه‌ری‌‬ ‫به‌ڵێنه‌كانی‌ چاكسازی‌‬ ‫‪ .1‬كه‌مكردنه‌وه‌و نه‌هێش����تنی‌ ئاسه‌واری‌‬ ‫ش����ه‌ڕی‌ ناوه‌خۆ‪ ،‬ئه‌وكات له‌الیه‌ن خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردس����تان ره‌نگه‌ پێش����وازیه‌كی‌ باشی‌‬ ‫لێبكرایه‌‪ .‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ پ����اش ئازادكردنی‌‬ ‫عێ����راق گوزه‌رانی‌ خه‌ڵك گۆڕانێكی‌ جۆری‌‬ ‫به‌خۆیه‌وه‌ بینیبوو‪ .‬كه‌ ئه‌مه‌ وای‌ له‌خه‌ڵك‬ ‫ك����رد تاراده‌یه‌ك����ی‌ ب����اش دوربكه‌ونه‌وه‌‬ ‫له‌حزب����ه‌كان به‌تایبه‌تی‌ پارت����ی‌‌و یه‌كێتی‌‬ ‫له‌بری‌ ئه‌وه‌ خه‌ریكی‌ ئیشوكاری‌ خۆیان بن‪،‬‬ ‫س����ه‌رئه‌نجام كه‌متر توشی‌ به‌ریه‌ككه‌وتنی‌‬ ‫حزب����ی‌ بب����ن‪ .‬له‌گ����ه‌ڵ ئ����ه‌وه‌ش پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كێتی‌ به‌هۆی‌ رێككه‌وتنامه‌ی‌ ستراتیجی‌‬ ‫له‌هه‌مو كات نێوانیان باش����تربو‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫تاڕاده‌یه‌كی‌ باش ئاش����ته‌وایی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫فه‌راهه‌م كردبو‪.‬‬ ‫‪ .2‬یه‌كگرتن����ه‌وه‌ی‌ ه����ه‌ردو ئی����داره‌ی‌‬ ‫حكومه‌ت له‌هه‌ولێرو سلێمانی‌‪ ،‬پێكهێنانی‌‬ ‫حكومه‌تێكی‌ یه‌كگرتو‪ .‬ئه‌گه‌رچی‌ ره‌خنه‌ی‌‬ ‫زۆر ئاراس����ته‌ی‌ ئ����ه‌و حكومه‌ت����ه‌ ك����راوه‌‬ ‫له‌مێژوی‌ پێكهێنانیه‌وه‌‪ .‬ك����ه‌ به‌ته‌واوه‌تی‌‬ ‫یه‌كگرت����و نه‌بوه‌‪ ،‬به‌ه����ۆی‌ كاریگه‌ری‌ دو‬ ‫ئیداره‌یی‌ له‌سه‌ری‌‪.‬‬ ‫‪ .3‬دروس����تكردنی‌ په‌یوه‌ندی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫دیبلۆماس����ی‌ له‌گ����ه‌ڵ زۆرب����ه‌ی‌ واڵت����ه‌‬ ‫ئیقلیمی����ه‌كان‌و واڵت����ه‌ زلهێزه‌كانی‌ جیهان‬ ‫وه‌ك ئه‌مری����كا‪ ،‬به‌ریتانی����ا‪ ،‬فه‌ره‌نس����ا‪،‬‬ ‫ئه‌ڵمانیا‪ ،‬ئیتاڵیا‪ ،‬روسیا‪ ،‬چین‌و چه‌ندانی‌‬ ‫تر‪ .‬به‌جۆریك زیاتر له‌(‪ )38‬باڵیۆزخانه‌و‬ ‫قونس����وڵخانه‌ بونی����ان هه‌ی����ه‌ له‌هه‌ولێری‌‬ ‫پایته‌ختی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‪ .‬كه‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌گه‌نێ����ت دۆزی‌ كورد چی‌ تر نامۆ‬ ‫نیه‌ به‌دونیای ده‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ .4‬هه‌وڵدان‌و كۆكردنه‌وه‌ی‌ پش����تیوانی‌‬ ‫واڵتان����ی‌ خاوه‌ن بڕیار ب����ۆ داننان به‌دۆزی‌‬ ‫ره‌وای‌ كوردو گه‌یشتن به‌ئاواتی‌ نیشتمانی‌‌و‬ ‫دامه‌زراندن����ی‌ ده‌وڵه‌ت����ی‌ س����ه‌ربه‌خۆی‌‬ ‫كوردی‌‪.‬‬ ‫‪ .5‬پرۆس����ه‌ی‌ گ����ه‌ڕان‌و دۆزین����ه‌وه‌و‬ ‫ده‌رهێنان����ی‌ ن����ه‌وت‌و هاتن����ی‌ كۆمپانی����ا‬ ‫زلهێزه‌كانی‌ ئه‌م بواره‌ له‌جیهان بۆ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان وه‌كو ئكسون موبیلی‌ ئه‌مریكی‌‪،‬‬ ‫تۆتاڵی‌ فه‌ره‌نس����ی‌‪ ،‬گازپرۆمی‌ روس����ی‌‌و‬ ‫چه‌ندان����ی‌ تر‪ ،‬ك����ه‌ كاریگ����ه‌ری‌ ئه‌رێنیان‬ ‫دروس����ت كردوه‌ له‌س����ه‌ر په‌یوه‌ندیه‌كانی‌‬ ‫هه‌رێم‌و واڵت����ی‌ خاوه‌نبڕی����ار له‌گۆڕه‌پانی‌‬ ‫سیاسی‌ جیهان‪ .‬ئه‌مه‌ سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌و هه‌مو‬ ‫تێبین����ی‌‌و كه‌موكوڕیانه‌ی‌ ك����ه‌ به‌درێژایی‌‬ ‫مێژوی‌ پیشه‌س����ازی‌ نه‌وت له‌كوردس����تان‬ ‫هه‌یه‌ له‌سه‌ر ئه‌م بواره‌‪.‬‬ ‫ده‌كرێت بوترێت كه‌ بارزان ‌ی گه‌وره‌ترین‬ ‫هه‌ڵه‌ی‌ مێژویی‌ ده‌رهه‌ق به‌خۆی‌و پرۆسه‌ی‌‬ ‫دیموكراس����ی‌ كرد له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تان‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ له‌یاس����ای ژماره‌ (‪)1‬ی‌ ساڵی‌‬ ‫(‪)2005‬ی‌ س����ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‪ ،‬مادده‌ی‌‬ ‫س����ێیه‌مدا هاتوه‌ "(ویالیه‌تی‌) س����ه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێم بۆ چوار س����اڵه‌و ده‌ش����ێ‌ بۆ جاری‬ ‫دوه‌میش هه‌ڵببژێردرێته‌وه‌"‪ .‬به‌تایبه‌تیش‬ ‫بارزان����ی‌ هه‌رده‌م وتویه‌تی‌ كه‌س له‌یاس����ا‬ ‫به‌رزت����ر نیه‌ به‌اڵم به‌و كاره‌ی‌ س����ه‌لماندی‌‬ ‫ئه‌وكاته‌ی‌ ئه‌و ویس����تی‌ هه‌بێت ده‌بێ‌ یاسا‬ ‫بااڵی‌ به‌رزی‌ بۆ ئه‌و بچه‌مێنێته‌وه‌!‬ ‫درێژكردن����ه‌وه‌ی‌ ویالیه‌ت����ی‌ س����ه‌رۆك‬ ‫س����ه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی‌ ته‌گه‌ره‌ی‌ خس����ته‌به‌ر‬ ‫داهاتوی پرۆسه‌ی‌ دیموكراتی‌ له‌كوردستان‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌مه‌ش ئه‌م شوێنه‌وارو كاریگه‌ریه‌‬ ‫خراپانه‌ی‌ الی خواره‌وه‌ی‌ له‌سه‌ر كه‌سایه‌تی‌‬ ‫بارزانی‌ دروست كرد‪:‬‬ ‫‪ .1‬ئه‌گ����ه‌ر بارزان����ی‌ رازی نه‌بوای����ه‌‬ ‫به‌درێژكردن����ه‌وه‌ی ویالیه‌ته‌ك����ه‌ی‌ ئ����ه‌وا‬ ‫ده‌بوه‌ پێش����ه‌نگ بۆ پرۆسه‌ی‌ دیموكرات‌و‬ ‫ده‌ستاوده‌ستكردنی‌ ئاشتیانه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت‌و‬ ‫ن����اوی‌ خ����ۆی‌ به‌زیندوی����ی له‌بی����ره‌وه‌ری‬ ‫به‌ش����ێكی‌ زۆری‌ خه‌ڵكی‌ كوردستان به‌رز‬ ‫راده‌گرت‪ .‬ه����ه‌روه‌ك ماندێالو چه‌ندانی‌ تر‬ ‫ك����ه‌ نه‌ك له‌الیه‌ن نه‌ته‌وه‌كه‌یان س����ومبڵن‬ ‫به‌ڵكو جیهانیش شانازییان پێوه‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدا ئه‌گه‌ر كاندید هه‌با له‌نێوان‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كێت����ی‌ دوای‌ وازهێنانی‌ بارزانی‌‬ ‫ئه‌وه‌ به‌ر پارتی‌ ده‌ك����ه‌وت چونكه‌ له‌بری‌‬ ‫ئه‌وه‌ یه‌كێتی‌ پۆس����تی‌ س����ه‌رۆك كۆماری‌‬ ‫البو‪ .‬له‌وكاته‌ش ئه‌گه‌ر ‌ی سه‌ركه‌وتنی‌ ئه‌م‬ ‫كاندیده‌ له‌هه‌ڵبژاردنیدا زۆر ده‌بو‪ ،‬به‌مه‌ش‬ ‫بارزانی‌ ئه‌گه‌ر به‌شێوه‌یه‌كی‌ راسته‌وخۆش‬ ‫ن����ا به‌ناڕاس����ته‌وخۆ س����ێبه‌ری‌ به‌س����ه‌ر‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمه‌وه‌ ده‌ما‪ .‬ده‌ربازیش‬ ‫ده‌ب����و له‌تۆمه‌ت����ی‌ به‌دكتاتۆریه‌تكردن����ی‌‬ ‫سیسته‌می‌ سیاسی‌ كوردستان‪.‬‬ ‫‪ .2‬ئه‌س����تۆ پاك ده‌بو له‌به‌رامبه‌ر هه‌مو‬ ‫كێشه‌ هه‌نوكه‌ییه‌كان‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫تەزبیحەکەی‬ ‫پارتیی‬ ‫کەریمە سور‬ ‫هەرچەندە من سیاسی نیم‌و هیچیشی‬ ‫لێ نازانم بەاڵم ماوەیەکە هاتوهاوارێک‬ ‫لەگۆڕێدایە (پرس���ی س���ەرۆکایەتی)‪،‬‬ ‫بۆ؟‬ ‫ئاش���کرایە الیەنێ���ک ک���ە پارتیە‪،‬‬ ‫داوایەکی ڕەهای نەگۆڕی خس���توەتە‬ ‫ب���ەردەم هەمو ئ���ەو حیزبان���ەی کە‬ ‫لەحکومەت���ی بنک���ە فراوان���ا لەگەڵی‬ ‫براب���ەش ب���ون‪ ،‬ئەوی���ش ئەوەیە کە‬ ‫س���ەرۆکی حیزبەکەی ب���ۆ هەتاهەتایە‬ ‫س���ەرۆک بێ���ت‌و دەس���ەاڵتی ره‌های‬ ‫مەملەکەتی���ش هەر خ���ۆی بێت‪ ،‬واتە‬ ‫(بەیع���ەت)ی پێبک���رێ‪ ،‬س���ەیرەکە‬ ‫لەوەدای���ە ب���ۆ گێالندن���ی خەڵکەکە‬ ‫داهێنانێکی سیاس���ی سواویان هێنایە‬ ‫ئاراوە کە لەفەرهەنگی خۆیاندا نەبێت‬ ‫لەهیچ فەرهەنگێکی ئەم سەرزەمینەدا‬ ‫بونی نی���ە ئەویش ئەوەبو ئەگەر رازی‬ ‫بن ئەوە س���ازانی نیش���تمانیە ئەگەر‬ ‫ڕازیش نەب���ن ئەوە دوژمن���ن‪ ،‬ئەگەر‬ ‫وردتریش لێکدانەوەی بۆ بکەین سازان‬ ‫یانی ئیفلیج کردنی پەرلەمان‪.‬‬ ‫با لێرەدا پرس���یارێ بکەین‪ ،‬ئایا ئەو‬ ‫خەڵکەی س���ەرەی گرت بۆ دەنگدان‌و‬ ‫نوێن���ەری هەڵب���ژارد بۆ ئ���ەوە چوبو‬ ‫یاس���ای بۆ دابڕێژێ ی���ان چوبو خاڵی‬ ‫ئەزنیف بنوسێ؟ ئیتر پەرلەمانمان بۆ‬ ‫چیە؟‬ ‫وەک کلتورە عەرەبی���ە ڕزیوەکەی‬ ‫س���ەدەی پێشو‪ ،‬دو ماس���ی لەدەریادا‬ ‫ش���ەڕیان بکردایە ئەوا تۆمەتی ئامادە‬ ‫هەبو‪ ،‬دەسبەجێ درابوە پاڵ زایۆنیزم‌و‬ ‫کۆنەپەرس���تی عەرەبی‪ ،‬وەک ئەوەی‬ ‫خۆیان زۆر پێشکەوتنخوازبن‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫پارتیش ب���ێ خۆهیالک ک���ردن‪ ،‬خوا‬ ‫گۆڕانی بۆ داوە تۆمەتباری بکات‪ ،‬وەک‬ ‫ئەوەی خۆیان لەئەستیرەیەک گۆڕانیش‬ ‫لەئەس���تێرەیەکی ت���ر بێ���ت‪ ،‬گۆڕان‬ ‫گێرەش���ێوێن‌و خۆش���یان لەئاوی شەو‬ ‫پاکترو لەمەالیەکەت بێغەشتر‪ ،‬خاوەنی‬ ‫مێژویەکن ک���ە دە بەراب���ەری مێژوی‬ ‫گۆڕانە مێژوش بەکەس ناش���اررێتەوە‪.‬‬ ‫ڕەحمیش بەکەس ن���اکات هەرچەندە‬ ‫ئێس���تا بەویس���ت‌و خواس���تی تەنها‬ ‫گروپێک ئەنوس���رێتەوە‪ ،‬بەاڵم ئەبێت‬ ‫ئەوه‌ش لەیاد نەکەین مێژویەکی تریش‬ ‫هەیە جگە لەوەی حیزبی دەس���ەاڵتدار‬ ‫بۆخۆی ئەیڕازێنێتەوە‬ ‫ئەم حیزبە سیاس���یانەی کوردستان‬ ‫ئەبێ���ت ئەوە چ���اک بزانن ک���ە تەنها‬ ‫ڕێگەی���ەک ب���ۆ بەدامەزراوەیی کردنی‬ ‫ئ���ەم کۆمەڵگەیە ئەوەی���ە نەوەیەکی‬ ‫نوێ پەروەردە بکرێت‪ .‬دروشمە سواو‬ ‫ڕزی���وەکان وەال بنرێ‪ ،‬ئیتر کاتی ئەوە‬ ‫هات���وە خۆیان لەمجامەل���ەی نابەجێ‬ ‫بپارێزن ئیتر بەس���ە بێ هەڵوێس���تی‪،‬‬ ‫چونک���ە لەکۆتاییدا پارت���ی ئامادەیە‬ ‫هەمو تاوانێک بداتە پاڵتان لەتەخوین‌و‬ ‫تەحریم کردنتان لەهەمو ئیمتیازاتێک‌و‬ ‫هەرچیش���ی ب���ۆ بک���ەن ن���ە ڕازییەو‬ ‫ن���ە مەمن���ون ئەبێت ه���ەر کاتێکیش‬ ‫بەخواستی ئەو نەجواڵنەوە ئەوا ئێوەش‬ ‫لەڕیزی گۆڕانن‪ ،‬ئەمڕۆ لەگۆڕانە سبەی‬ ‫لەئێوەیە قورب���ان‪ ،‬چونکە ئەو حیزبە‬ ‫بەلۆژیکی ئ���ەم کوێخایە کارە ئەکات‪،‬‬ ‫فەرمون ئێوەو مام کوێخا‪.‬‬ ‫هەب���و نەب���و ل���ەم کوردەواریه‌دا‬ ‫کۆیخایەکی لوتبەرز هەبو‪ ،‬هەرساڵێک‬ ‫دەغڵودان ب���اش بیبڕیایەو مام کوێخا‬ ‫باری داراییەکەی باش بوایەو ئیش���ی‬ ‫بڕۆش���تایە مەمنون���ی ک���ەس نەئەبو‬ ‫جارێکی���ان کە لەوپەڕی س���ەڵتەنەتی‬ ‫خۆی���دا ب���و بەبیانوش ب���و لەئەهلی‬ ‫ئاوای���ی لەبەرئەوەی پارس���اڵ لەڕویدا‬ ‫وەس���تابونەوە هەندێ قس���ەی بەرزو‬ ‫نزمیان کردبو‪ ،‬مام کوێخا ئەمەی گرتبوە‬ ‫دڵ‪ ،‬ڕۆژێک لەب���ەر بەربەڕۆچکەیەکی‬ ‫ئاواییدا کوێخا تەزبیحەکەی پچڕایەوە‬ ‫هەم���و ئەوانەی ڕقی���ان لێیبو‪ ،‬هەمو‬ ‫ئەوان���ەی خۆشیش���یان ئەویس���ت‬ ‫دانەوینەوە دەنکەکان���ی تەزبیحەکەی‬ ‫کوێخ���ا کۆبکەنەوە‪ ،‬لەم ئان‌وس���اتەدا‬ ‫پیاوێکی بەس���ااڵچوی هۆشمەندو ژیر‬ ‫هاتە قسەو وتی خۆتان هیالک مەکەن‬ ‫هەرچەندێک���ی لەدەنک���ە تەزبیحەکان‬ ‫بۆ کۆبکەن���ەوە لەکۆتاییدا مام کوێخا‬ ‫ه���ەر ناڕازیەو ئەڵ���ێ دەنکێکی کەمە‪،‬‬ ‫بەمانایەک���ی تر کوێخ���ا لەبەرئەوەی‬ ‫داشی سوارەو بەبیانوە لێتان‪.‬‬ ‫کەوات���ە ل���ەدوای گۆڕان س���ەرەی‬ ‫ئێوەش���ە بکەونە ب���ەر بیانوی پارتی‪،‬‬ ‫کار وا بڕوا ڕۆژێک دێ بەئێوەش بڵێن‬ ‫دەنکێکی نوقسانە‪.‬‬

‫ته‌ندروستی ‪tandrostyawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫‪15‬‬

‫بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ ده‌والی قاچیان هه‌یه‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ركه‌وتنی‌ مولوله‌ خوێنه‌كان‌و ده‌ماره‌ شینه‌كان له‌سه‌رپێست نیشانه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئازار له‌قاچدا به‌تایبه‌تی‌ ئه‌گه‌ر ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫مه‌ترسیدار نیه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌بێته‌ هۆ ‌‬ ‫زۆر به‌پێوه‌ بوه‌ستی‌‪ ،‬ئه‌مه‌جگه‌ له‌وه‌ی‌ ده‌ركه‌وتنی‌ ئه‌و مولول ‌ه خوێنان ‌ه‬ ‫ی جاڵجالۆكه‌ له‌سه‌ر پێست شێوه‌ی‌ قاچ ناشیرین ده‌كات‪.‬‬ ‫ی تۆڕ ‌‬ ‫به‌شێوه‌ ‌‬ ‫ی بواری‌ ته‌ندروستی‌ ده‌كرێت به‌م رێنماییانه‌ی‌ خواره‌و‌ه‬ ‫به‌پێی پسپۆڕان ‌‬ ‫ی قاچه‌كانت بپارێزی‌‪.‬‬ ‫ته‌ندروستی‌ ده‌وال ‌‬

‫‪ .1‬قاچت به‌رز بكه‌ره‌وه‌‬ ‫ی قاچ بۆسه‌ره‌وه‌ ئه‌بێت ‌ه‬ ‫به‌رزكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ خوێن بۆدڵ‌و په‌ستان ‌‬ ‫هۆ ‌‬ ‫ی سه‌ر‬ ‫سه‌رئه‌و ده‌مارانه‌ ناهێڵێت قورس ‌‬ ‫ئه‌و قاچ ‌ه نامێنێت‪.‬‬ ‫‪ .2‬قاچ مه‌خه‌ره‌ س��ه‌رقاچ‬ ‫ی دانیش���تن قاچ مه‌خه‌ر‌ه سه‌ر‬ ‫له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫قاچ‪ ،‬به‌ڵكو پێویس���ته‌ له‌سه‌ر كورس ‌‬ ‫ی بێ‌و‬ ‫دابنیش���یت‌و پێت له‌س���ه‌ر زه‌و ‌‬ ‫قاچ‌و ڕانت گۆشه‌ی‌ ‪ 90‬دروست بكه‌ن‪.‬‬

‫‪ .3‬جوڵه‌ له‌بری‌ وه‌ستان‬

‫‪ .6‬پێالوی‌ ته‌ندروست‬

‫‪ .4‬گۆره‌وی‌ توند له‌پێ‌ بكه‌‬

‫ی زیات���ر جوڵه‌ ده‌كه‌ن كه‌متر‬ ‫ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی قاچیان ئه‌كه‌ن‌و‬ ‫هه‌س���ت به‌قورس��� ‌‬ ‫ی نه‌خۆش���یه‌كه‌یان‬ ‫كه‌متر نیش���انه‌كان ‌‬ ‫ی جارێك‬ ‫لێده‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ ماوه‌ ‌‬ ‫جوڵ���ه‌ بكه‌و له‌بری‌ مه‌س���عه‌د قادرم ‌ه‬ ‫‪ .5‬ئاو زۆر بخۆره‌وه‌‬ ‫به‌كار بهێن ‌ه بۆ س���ه‌ركه‌وتن‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫باش���ترین وه‌رزش ب���ۆ ئ���ه‌م حاڵه‌ت ‌ه‬ ‫ی خوێن‬ ‫ی ئاو خه‌ست ‌‬ ‫زۆر خواردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫رێكردن به‌پ���ێ‌‌و مه‌له‌كردن‌و لێخورین ‌‬ ‫ی خوێن‬ ‫ی جوڵ���ه‌ ‌‬ ‫پاس���كیله‌‪ ،‬هه‌ركاتیش ماوه‌یه‌كی‌ زۆر ناهێڵێ���ت‌و یارمه‌ت��� ‌‬ ‫ی ئه‌دات له‌ناو بۆرییه‌كانی‌ خوێن‌و‬ ‫ی به‌باش ‌‬ ‫له‌ناو ئۆتۆمبیل یان فڕۆكه‌ دانیش���ت ‌‬ ‫هه‌وڵبد‌ه جاروب���ار جوڵ ‌ه به‌قاچه‌كانت پاشان گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ خوێن بۆدڵ‪.‬‬ ‫بكه‌یت‪.‬‬

‫ێ مه‌كه‌ ك ‌ه‬ ‫هیچ كاتێك پێاڵوێك له‌پ ‌‬ ‫گۆره‌وی‌ توند په‌ستان ده‌خاته‌ سه‌ر‬ ‫ی پێیه‌كانت بدات‪ ،‬هه‌روه‌ها خۆت‬ ‫ده‌ماره‌كان‌وقورس���ایی‌ س���ه‌ر پێیه‌كان ئازار ‌‬ ‫ی پاژنه‌به‌رز‪.‬‬ ‫به‌دور بگره‌ له‌پێاڵو ‌‬ ‫ناهێڵێت‪.‬‬ ‫‪ .7‬به‌كارهێنانی‌ ئاوی‌ سارد‬ ‫كاتێك خۆت ئه‌شۆیت به‌ئاوی‌ گه‌رم‬ ‫ی ته‌واوبون���ت قاچه‌كانت درێژبك ‌ه‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی سارد‬ ‫بۆس���ه‌ره‌وه‌و چه‌ند جامه‌ئاوێك ‌‬ ‫به‌سه‌ر قاچه‌كانت بكه‌‪ ،‬چونكه‌ به‌گه‌رما‬ ‫ده‌والێكان زیاتر ئه‌بن‪.‬‬

‫ی دوای‌ منداڵبون بزانه‌‬ ‫نیشانه‌كانی‌ خه‌مۆك ‌‬

‫ی خانم���ان پ���اش منداڵبون‬ ‫زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫ی ده‌رونی���دا‬ ‫به‌دۆخێك���ی‌ ناڕه‌حه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڕۆن ك��� ‌ه گرنگترینی���ان خه‌مۆك��� ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫پاش منداڵبون���ه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫گۆڕانكاری ‌ه هۆرمۆنیه‌وه‌ی ‌ه كه‌له‌ئه‌نجام ‌‬ ‫ێ‬ ‫منداڵب���ون روئ���ه‌دات‪ .‬ك���ه‌ هه‌ن���د ‌‬ ‫ی له‌خ���ۆی‌ یان‬ ‫ج���ار ئافره‌ته‌ك���ه‌ رق ‌‬ ‫له‌منداڵه‌ك ‌هی‌ ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی پ���اش‬ ‫ی خه‌مۆك��� ‌‬ ‫له‌نیش���انه‌كان ‌‬ ‫منداڵبون‪:‬‬ ‫ی تاریك‌و‬ ‫ مانه‌وه‌ به‌ته‌نهاو له‌شوێن ‌‬‫شاراوه‌‪.‬‬ ‫ی خ���ۆی‌‌و‬ ‫ی به‌رپرس���یارێت ‌‬ ‫‪ -‬توان���ا ‌‬

‫ی نامێنێت‪.‬‬ ‫منداڵه‌كه‌ ‌‬ ‫ هه‌س���ت ده‌كات ژیانی‌ زۆرگۆڕاوه‌و‬‫ی زۆر بوه‌‪.‬‬ ‫كێشه‌كان ‌‬ ‫ ت���وڕه‌ ده‌بێ���ت‌و هه‌ڵه‌ش��� ‌ه‬‫ده‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ حه‌زناكات منداڵه‌كه‌ی‌ ببینێت‌و لێ ‌‬‫ێ ج���ار هه‌وڵ ئه‌دات‬ ‫ی نی���ه‌و هه‌ند ‌‬ ‫راز ‌‬ ‫بیكوژێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ خ���ه‌و‌و خ���واردن‌و ئیس���راحه‌ت ‌‬‫تێكئه‌چێت‌و ناتوانێ���ت بایه‌خ به‌خۆی‬ ‫ی‬ ‫بداو ناچێته‌سه‌ركارو هه‌وڵئه‌دات ئازار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بدات‪ ،‬ده‌گری‌و دڵته‌نگه‌‌و توانا ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫بڕیاردانی‌ نیه‌‪.‬‬

‫ی هه‌ی ‌ه بچۆ ده‌ره‌وه‌و گه‌ش���تیان له‌گه‌ڵ‬ ‫ێ ج���ار زۆر له‌ته‌ندروس���ت ‌‬ ‫ هه‌ند ‌‬‫بكه‌‪.‬‬ ‫خۆی‌‌و منداڵه‌كه‌ی‌ ئه‌ترسێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫ی له‌دیزاین��� ‌‬ ‫ گۆڕان���كار ‌‬‫چۆن ده‌توانیت خ���ۆت له‌حاڵه‌ته‌ك ‌ه نوستنه‌كه‌ت بكه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ ب���ڕۆ بۆ بازاڕو ش���وێنی‌ كه‌لوپه‌ل ‌‬‫ده‌ربكه‌یت؟‬ ‫منداڵ‪.‬‬ ‫ێ ڕێ بكه‌‪.‬‬ ‫ وه‌رزش بكه‌و به‌پ ‌‬‫ی‬ ‫ گه‌رپاش دو هه‌فت ‌ه هه‌ستت به‌باش ‌‬‫ كاتێ���ك دابنیێ‌ بۆ خه‌و و پش���و‬‫ی‬ ‫هه‌وڵبد‌ه له‌وكاته‌ی‌ منداڵه‌كه‌ت خه‌وتو‌ه نه‌كرد پێویس���ته‌ س���ه‌ردانی‌ پزیشك ‌‬ ‫ی بكه‌یت‪ ،‬چونكه‌ ئه‌گه‌ری‌ هه‌ی ‌ه‬ ‫ده‌رون ‌‬ ‫تۆش بخه‌ویت‪.‬‬ ‫ی ئ���ه‌و ماوه‌یه‌ زی���ان به‌خۆت یان‬ ‫ی كێش���ت دوا ‌‬ ‫ی دوگیان ‌‬ ‫ مه‌هێڵه‌ له‌كات ‌‬‫ی به‌كۆرپه‌ل ‌ه بگه‌یه‌نیت‪.‬‬ ‫له‌پێویس���ت زی���اد ب���كات‌و خواردن ‌‬ ‫ته‌ندروست بخۆ‪.‬‬ ‫‪ -‬له‌گ���ه‌ڵ هاورێكانت ك���ه‌ منداڵیان‬

‫تۆپی‌ پێ‌‬

‫سیستی‌ گۆرچیله‌‬

‫ به‌رسوشتی‌ خۆت له‌كۆكه‌و هه‌اڵمه‌ت رزگاربكه‌ ‬

‫ل����ه‌م وه‌رزه‌دا كۆئه‌ندام���� ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌نه‌س����ه‌دان به‌ه����ۆی‌ گۆڕان����ی‌‬ ‫كه‌ش����وهه‌واوه‌ توش����ی‌ چه‌ن����د‬ ‫نه‌خۆش����ییه‌ك ده‌بێ����ت ك����ه‌‬ ‫گرنگترینیان كۆك����ه‌و هه‌اڵمه‌ت‌و‬ ‫هه‌وكردن����ی‌ قوڕگه‌‪ .‬ب����ۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌م حاڵه‌تانه‌ به‌بێ‌ به‌كارهێنانی‌‬ ‫ده‌رمان تێپه‌رێنیت ئه‌مانه‌ ئه‌نجام‬ ‫بده‌‪.‬‬ ‫• هه‌نگوین‌و دارچین‬ ‫كه‌وچكێ����ك هه‌نگوین له‌كوپێك‬ ‫ئ����اوی‌ گ����ه‌رم بتوێن����ه‌وه‌‪ ،‬نی����و‬ ‫كه‌وچكی بچوك دارچینی تێكه‌ڵ‬ ‫بكه‌ بۆماوه‌ی‌ سێ‌ رۆژ بیخۆره‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ����ه‌م گیراوه‌ی����ه‌ زۆر به‌س����وده‌‬ ‫ب����ۆ هێوركردن����ه‌و‌هی‌ رێ����ڕه‌وی‌‬

‫هه‌ناسه‌دان‌و هه‌وكردنی‌ قوڕگ‪.‬‬ ‫• زه‌نجه‌فیل‬ ‫زه‌نجه‌فی����ل به‌یه‌كێ����ك ل����ه‌و‬ ‫خواردن����ه‌ باش����انه‌ دائه‌نرێت كه‌‬ ‫دژه‌ ڤایرۆس����ێكی‌ باشه‌‪ ،‬كۆپێك‬ ‫ئاوی‌ گ����ه‌رم له‌گ����ه‌ڵ كه‌وچكێك‬ ‫زه‌نجه‌فی����ل‌و تۆزێك ئ����اوی‌ لیمۆ‬ ‫تێكه‌ڵ به‌یه‌ك بكه‌و رۆژانه‌ ‪3‬جار‬ ‫بیخۆره‌وه‌‪.‬‬ ‫• خوێیاو‬ ‫تۆزێ����ك خ����وێ‌ له‌گ����ه‌ڵ ئاوی‌‬ ‫گ����ه‌رم تێك����ه‌ڵ به‌ی����ه‌ك بك����ه‌و‬ ‫رۆژانه‌چه‌ندجارێ����ك غه‌رغ����ه‌ره‌ی‌‬ ‫پێبكه‌‪ ،‬ئه‌م گیراوه‌یه‌ زۆر به‌سوده‌‬ ‫بۆ نه‌هێشتنی‌ هه‌وكردنی‌ قوڕگ‪.‬‬

‫نه‌خۆشی‌ كۆلێرا‬

‫ئامۆژگاریی‌‬ ‫هه‌فته‌‬

‫له‌س���وده‌كانی‌ وه‌رزش���ی‌ تۆپی‌ پێ‌‪ .‬به‌پێی نوێترین لێكۆڵینه‌و‌ه‬ ‫یه‌كێ���ك له‌و وه‌رزش���انه‌ی‌ كه‌ س���ودی‌ هه‌یه‌ بۆگه‌نج���ان یاری‌‬ ‫تۆپی‌ پێیه‌ چونكه‌ ئه‌م وه‌رزش���ه‌ ئه‌بێته‌ ه���ۆی‌ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌س���تانی‌ خوێن له‌و گه‌نجانه‌ی‌ نه‌خۆشیه‌كه‌یان هه‌یه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ته‌ندروس���تیه‌كی‌ باشیان ده‌داتێ‌ له‌ڕوی‌ جه‌سته‌ییه‌وه‌ ئه‌مه‌ جگه‌‬ ‫له‌حاڵه‌تی‌ ده‌رونی‌ كه‌ به‌سه‌ربردنی‌ كارێك ‌ی خۆشه‌و ده‌رون ئارام‬ ‫ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌م نیشانانه‌ت هه‌بو له‌وانه‌یه‌ توشی‌ سستی‌ گورچیله‌‬ ‫بو بێتی‌‪ .‬ئه‌گه‌ر ماوه‌یه‌كی‌ زۆر ش����ه‌كره‌ت دابه‌زی‌‪ ،‬كه‌مخوێنی‌‪،‬‬ ‫تێكچونی‌ هۆرمۆن له‌پیاوان كه‌ زۆرجار نیشانه‌كه‌ی‌ به‌گه‌وره‌بونی‌‬ ‫مه‌مك‌و كه‌مبوونه‌وه‌ی‌ مو له‌جه‌سته‌ ده‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬خوێنبه‌ربونی‌‬ ‫به‌رده‌وام‪ .‬گه‌ر ئه‌م نیش����انانه‌ت بۆماوه‌یه‌ك هه‌بو به‌زوترین كات‬ ‫سه‌ردانی‌ پزیشك بكه‌‪.‬‬

‫له‌نیشانه‌كانی‌ نه‌خۆش����ی‌ كۆلێرا سكچون‌و رشانه‌وه‌ی‌ زۆر كه‌ زۆرجار كه‌سه‌كه‌ زیاتر‬ ‫له‌حه‌وت جار ده‌ڕش����ێته‌وه‌ یاخ����ود هه‌رچییه‌ك ده‌خوات هه‌ڵیدێنێته‌وه‌‪ ،‬ئازاری‌ س����ك‬ ‫كه‌ له‌هه‌مو س����كدایه‌و ش����وێنێكی‌ دیاریكراوی‌ نیه‌‪ ،‬تاراده‌یه‌ك پله‌ی‌ گه‌رمی‌ له‌ش به‌رز‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬له‌كاتی‌ زیادبونی‌ نیش����انه‌ی‌ نه‌خۆش����یه‌كه‌ ره‌نگی‌ پیساییه‌كه‌ ده‌گۆڕێت بۆ‬ ‫ره‌نگی‌ ئاوی‌ برنج‌و بۆنه‌كه‌ی‌ وه‌ك بۆنی‌ ماسی‌ ده‌بێت‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫‪xwendn.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫خوێندن‬

‫خۆپیشاندانه‌کانی مامۆستایان ده‌بێتە هه‌فته‌ی رۆژێک‬

‫"مامۆستا نه‌سازش له‌مافی خۆی ده‌کات‬ ‫ن ‌ه ده‌یه‌وێت مافی خوێندکار بفه‌وتێت"‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫مامۆستایانی سلێمانی بڕیاریاندا‬ ‫خۆپیشاندان‌و بایکۆت هه‌ڵپه‌سێرن تا‬ ‫کۆتایی وه‌رزی یه‌که‌م‪ ،‬تا ئه‌و کاته‌ش‬ ‫ته‌نها رۆژانی شه‌ممه‌ خۆپیشاندان‬ ‫ئه‌نجامبده‌ن‪ ،‬مامۆستایه‌کیش ده‌ڵێت‬ ‫"ئه‌م کاره‌ی مامۆستا بۆ ئه‌وه‌یه‌ نه‬ ‫‌شیش بسوتێت نه‌ که‌باب‪ ،‬نه‌ مامۆستا‬ ‫له‌داواکاریی خۆی سازش بکات‪ ،‬نه‌‬ ‫ڕێبدات خوێندکاران زیانیان به‌ربکه‌وێت"‪.‬‬ ‫له‌دوای زیاتر له‌سێ هه‌فته‌ خۆپیشاندان‌و‬ ‫بایکۆتکردن‪ ،‬دواجار مامۆستایان بڕیاریاندا‬ ‫به‌هه‌ڵپه‌ساردنی خۆپیش���اندان تا کۆتایی‬ ‫وه‌رزی یه‌که‌م‪ ،‬به‌وت���ه‌ی خۆیان ئه‌گه‌ر تا‬ ‫ئه‌و کاته‌ داواکارییه‌کانیان جێبه‌جێنه‌کرێت‪،‬‬ ‫ئه‌وا دوباره‌ دێنه‌وه‌ سه‌ر شه‌قام‪.‬‬ ‫هه‌ڵپه‌س���اردنی‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫خۆپیشاندانه‌کانیشدا‪ ،‬بۆ به‌ته‌واوی خامۆش‬ ‫نه‌بون���ی ناڕه‌زایه‌تییه‌کان‪ ،‬مامۆس���تایانی‬ ‫سلێمانی بڕیاریانداوه‌ که‌ رۆژانی شه‌ممانی‬ ‫هه‌م���و هه‌فته‌ی���ه‌ک کۆببن���ه‌وه‌و درێ���ژه‌‬ ‫به‌خۆپیشاندانه‌کانیان بده‌ن‪.‬‬ ‫شادان تاڵب‪ ،‬یه‌کێکه‌ له‌و مامۆستایانه‌ی‬ ‫به‌رده‌وام له‌خۆپیشاندانه‌کانی مامۆستایاندا‬ ‫به‌شداربوه‌‪ ،‬له‌باره‌ی بڕیاری کورتکردنه‌وه‌ی‬ ‫خۆپیشاندانه‌کان بۆ یه‌ک رۆژ له‌هه‌فته‌یه‌کدا‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت که‌ ئه‌و هه‌نگاوه‌ کاریگه‌ریی‬ ‫که‌م���ی ده‌بێ���ت‪" ،‬ب���ه‌اڵم هه‌میش���ه‌‬ ‫بیرخه‌ره‌وه‌یه‌ک ده‌بێت بۆ ده‌سه‌اڵت‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫بیه‌وێت ی���اری به‌قوتی خه‌ڵ���ک بکا‌ ئه‌وه‌‬ ‫هاواڵتی���ان به‌تایبه‌تی مامۆس���تا ئاماده‌یه‌‬ ‫بێته‌وه‌ سه‌رش���ه‌قام‌و بڵێ ئه‌رکم جێبه‌جێ‬ ‫ناکه‌م تا مافه‌کانم وه‌رنه‌گرمه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و مامۆس���تایه‌ پێی وایه‌ که‌ قه‌باره‌ی‬ ‫خۆپیشاندانه‌کانی مامۆستایان هه‌رچه‌ندێک‬ ‫بێت‪ ،‬په‌یامه‌که‌ هه‌ر ده‌گات‪" ،‬ره‌نگه‌ رۆژانی‬ ‫ش���ه‌ممه‌ له‌هه‌م���وی باش���تربێت‪ ،‬چونکه‌‬

‫خۆپیشاندانی مامۆستایان‬ ‫زۆینه‌ی مامۆس���تایان له‌و رۆژه‌دا ده‌وامیان‬ ‫نییه‌و ئۆفن"‬ ‫هه‌روه‌ه���ا داوای ئه‌وه‌ش ده‌کات که‌ ئه‌و‬ ‫مامۆستایانه‌ی ده‌وامیان هه‌یه‌و له‌و رۆژانه‌دا‬ ‫به‌شداری خۆپیشاندانه‌کان ده‌که‌ن له‌رۆژانی‬ ‫شه‌ممه‌دا‪ ،‬له‌الیه‌ن به‌ڕێوه‌به‌ره‌کانه‌وه‌ غیاب‬ ‫نه‌درێن‌و سزا نه‌درێن‪.‬‬ ‫به‌وت���ه‌ی عادل حه‌س���ه‌ن ک���ه‌ یه‌کێکه‌‬ ‫له‌رێکخه‌رانی خۆپیشاندانه‌کانی مامۆستایانی‬ ‫س���لێمانی له‌ب���ه‌رده‌م به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی رۆژئ���اوا له‌س���لێمانی باس‬ ‫ل���ه‌وه‌ ده‌کات که‌ داواکاری مامۆس���تایان‬ ‫ته‌نها پێدانی موچه‌ی س���ێ مانگی رابردو‬ ‫نه‌بوه‌‪ ،‬به‌ڵکو یه‌کێک���ی دیکه‌ له‌داواکارییه‌‬ ‫بنه‌ڕه‌تییه‌کانی���ان "البردن���ی بەڕێوەبەرە‬

‫حیزبیەکان‌و هەڵبژاردنی بەڕێوەبەر‌ه لەناو‬ ‫مامۆستایانداو بۆ ماوەی چوار ساڵ"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها ده‌ڵێ���ت "ئامانجێکی تری ئێمە‬ ‫پەروەردەکردنی نەوەیەکە بەکرداری مل بۆ‬ ‫گەندەڵیی‌و زوڵم‌و ناعەدالەتی کەچ نەکات‪،‬‬ ‫دەمانەوێ لەم ڕێگەیەوە نەوەیەکی هۆشیار‬ ‫پێشکەش بە کۆمەڵگە بکەین"‪.‬‬ ‫سەبارەت بەدیاری کردنی ڕۆژانی شەممە‬ ‫ب���ۆ خۆپیش���اندان‪ ،‬ده‌ڵێ���ت "ئێمە وەکو‬ ‫کومەڵێک لەچاالکوانان‌و خۆپیش���اندەرانی‬ ‫مامۆس���تا‪ ،‬کۆبونەوەیەکی فراوانمان کردو‬ ‫بەزۆرینەی دەنگ بڕیاری دیاریکردنی ڕۆژی‬ ‫شەممە درا بۆ خۆپیشاندان"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی بون���ی ناکۆک���ی له‌نێ���وان‬ ‫مامۆس���تایانی ناڕازیی‪ ،‬ئ���ه‌و رێکخه‌ره‌ی‬

‫خۆپیش���اندانه‌کان ئ���ه‌وه‌ ره‌ت ده‌کاته‌وه‌‪،‬‬ ‫"ئێم���ە وەک���و مامۆس���تایانی ناڕازی���ی‌و‬ ‫خۆپیش���اندەر هی���چ ناکۆکیی���ەک نیی���ە‬ ‫لەنێوانماندا‪ ،‬تەنها کەمێک بۆچونی جیاواز‬ ‫هەیە لەڕاپەڕاندنی کارەکان"‪.‬‬ ‫له‌هه‌فت���ه‌ی پێش���ودا کۆمه‌ڵێ���ک‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌به‌ری خوێندنگاکان به‌س���ه‌ربه‌خۆ‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌کیان ده‌رکردو بڕیاری شکاندنی‬ ‫بایکۆتیان���دا‪ ،‬ئه‌مه‌ش بوه‌ مایه‌ی نیگه‌رانی‬ ‫ژماره‌یه‌ک له‌مامۆس���تایان‪ ،‬عادل حه‌سه‌ن‬ ‫له‌و باره‌ی���ه‌وه‌ ده‌ڵێت "ئ���ەو بەیاننامەیە‬ ‫پەیوەن���دی بەئێمەوە نیی���ە‪ ،‬ئەو کۆمەڵە‬ ‫بەڕێوەبەرە ڕۆژێک هاتن‌و پشتیوانی خۆیان‬ ‫ڕاگەیاند ب���ۆ خۆپیش���اندەران‪ ،‬بەداخەوە‬ ‫ب���ەو به‌یاننامەیە پش���تگیرییەکەی خۆیان‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاراز محه‌مه‌د‬

‫کش���اندەوەو چونەوە هۆڵه‌کانی خوێندن‪،‬‬ ‫بۆی���ە جارێک���ی ت���ر دەڵێ���م بەیاننامەی‬ ‫بەڕێوەبەرەکان هی���چ پەیوەندی بەئێمەی‬ ‫مامۆس���تایانی ناڕازیی‌و خۆپیش���اندەرەوە‬ ‫نییە‪ ،‬ئێمە یەک بەیاننامەمان هەیە ئەویش‬ ‫لە ب���ەرواری ‪ 2015\10\22‬باڵومان کردەوە‬ ‫‪ .‬ئێم���ە بڕیارم���ان داوە ت���ا بەدیهێنانی‬ ‫داواکارییەکانم���ان ب���ەردەوام بین‌و درێژە‬ ‫بەخۆپیشاندانی مەدەنیانەو شارستانیانەو‬ ‫ئاشتیانەی خۆمان دەدەین"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی که‌مبون���ه‌وه‌ی ژم���اره‌ی‬ ‫مامۆس���تایانی خۆپیش���انده‌ر ده‌ڵێ���ت‬ ‫"ئامادەبونی ژمارەیەکی کەمی مامۆستایان‬ ‫تەنه���ا پەیوەندی بەس���زای بەڕێوەبەرەوە‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵکو پەیوەن���دی بە بەیاننامەکەی‬

‫بەڕێوەبەرەکان‌و گەمارۆی ڕاگەیاندن لەسەر‬ ‫خۆپیش���اندانەکان‌و بون���ی هێزێکی زۆری‬ ‫چاالکییە مەدەنییەکان‌و ئاسایشەوە هەیە‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها دەرکردنمان لەس���ەر ش���ەقامی‬ ‫سالمیش بێ کاریگەریی نەبو"‪.‬‬ ‫به‌ش���ێک له‌کاربه‌ده‌س���تان‌و ته‌نان���ه‌ت‬ ‫هاواڵتیان���ی ئاس���اییش پێی���ان وایه‌ که‌‬ ‫داواکارییه‌کانی مامۆس���تا جێبه‌جێکردنی‬ ‫ئه‌سته‌مه‌ النیکه‌م له‌م دۆخه‌ی ئێستادا که‌‬ ‫هه‌رێمی کوردستانی پێدا تێده‌په‌ڕێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌و رێکخه‌ره‌ی خۆپیشاندانی مامۆستایان‬ ‫بۆچونێک���ی پێچه‌وانه‌ی هه‌ی���ه‌و پێی وایه‌‬ ‫"ئەگ���ەر حکومەتی هەرێمی کوردس���تان‬ ‫ئی���رادەی چاکس���ازی هەبێت ئ���ەوا هەمو‬ ‫کێش���ەکانی پەروەردە چارەس���ەر دەبن‌و‬ ‫داواکارییەکانمان ئه‌س���ت ‌هم‌و خەیاڵی نین‌و‬ ‫قابیلی جێبەجێ کردنن"‪.‬‬ ‫ئاراس عومه‌ر یه‌کێکه‌ له‌و‌مامۆستایانه‌ی‬ ‫پش���تگیریی ت���ه‌واوی خۆپیش���اندانه‌کان‬ ‫ده‌کات‪ ،‬ئ���ه‌و پێ���ی وای���ه‌ ک���ه‌ نه‌ده‌ب���و‬ ‫مامۆس���تایان ش���ه‌قامیان چۆڵ بکردایه‌ تا‬ ‫داواکارییه‌کانیان ب���ه‌دی ده‌هات‪" ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌مجاره‌ مامۆستایان کردیان شتێکی که‌م‬ ‫نه‌بو‪ ،‬به‌ڵکو به‌و خۆپیشاندان‌و گردبونه‌وه‌‬ ‫مه‌ده‌نی‌و ب���ێ توندوتیژییانەیە‌‌ مۆدێلێکی‬ ‫نوێی ناڕه‌زایه‌تییان هێنایه‌ ئاراوه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و هه‌رچه‌نده‌ پێی خ���ۆش نه‌بوه‌ که‌‬ ‫به‌ب���ێ به‌ده‌س���تهێنانی ئ���ه‌و داواکارییه‌ی‬ ‫مامۆس���تایانی هێنای���ه‌ سه‌رش���ه‌قام‪،‬‬ ‫ش���ه‌قام چۆڵ بکرێت‪ ،‬به‌اڵم ب���ڕوای وایه‌‬ ‫ک���ه‌ خۆپیش���اندانی رۆژانی ش���ه‌ممانیش‬ ‫هه‌نگاوێک���ی باش���ه‌و ده‌یس���ه‌لمێنێت که‌‬ ‫مامۆس���تایان له‌خه‌می پرۆسه‌ی خوێندن‌و‬ ‫خوێندنکارانیشدان‪ ،‬نه‌ک به‌ته‌نها له‌خه‌می‬ ‫داواکارییه‌کان���ی خۆیاندابن‪" ،‬وه‌ک ده‌ڵێن‬ ‫ئه‌م کاره‌ی مامۆس���تا بۆ ئه‌وه‌یه‌ نه‌شیش‬ ‫بسوتێت نه‌ که‌باب‪ ،‬نه‌ مامۆستا له‌داواکاریی‬ ‫خۆی سازش بکات‪ ،‬نه‌ ڕێبدات خوێندکاران‬ ‫زیانیان به‌ربکه‌وێت"‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫کتێب‬

‫)‪ )500‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/10/27‬‬

‫"سه‌ركرده‌كان ‌ی ئۆپۆزسیۆن‌و ده‌سه‌اڵت‬ ‫به‌مردن نه‌بێت دیمه‌ن ‌ی سیاس ‌ی جێناهێڵن"‬ ‫ ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆنی‌ سیاسی‌ ئێمه‌‬ ‫له‌توخمی‌ ئه‌و جۆره‌ ئۆپۆزسیۆنه‌یه‌‬ ‫كه‌ به‌ڵگه‌ی‌ په‌ككه‌وته‌یی‌ خۆی‌‬ ‫نیشانده‌دات‪ ،‬له‌بری‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ببێته‌ ئه‌لته‌رناتیڤی‌ مێژویی‌ ئه‌و‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌ی‌ كه‌ هه‌یه‌تی‌‪ .‬واته‌‬ ‫له‌و شێوازه‌ ئۆپۆزسیۆنه‌یه‌ كه‌‬ ‫له‌پاشه‌كشه‌دا ژیان به‌سه‌رده‌بات‪.‬‬ ‫نوسه‌رێكی‌ عه‌ره‌ب به‌م جۆره‌‬ ‫گوزارشت له‌دۆخی‌ ئۆپۆزسیۆن‬ ‫له‌واڵتانی‌ عه‌ره‌بیدا ده‌كات‪.‬‬ ‫كتێبی‌ ئۆپۆزس���یۆن‌و ده‌س���ه‌اڵت‪:‬‬ ‫ته‌نگوچه‌ڵه‌م���ه‌ی‌ ئۆپۆزس���یۆن ‌‬ ‫ی‬ ‫سیاس���ی‌‪ ،‬له‌نوس���ینی‌ عه‌بدولئیاله‬ ‫به‌لقزی���زه‌و هه‌ڵك���ه‌وت عه‌ب���دواڵ‬ ‫له‌عه‌ره‌بی���ه‌وه‌ كردویه‌تی‌ به‌كوردی‌‪.‬‬ ‫ده‌زگای‌ چاپ‌و په‌خشی‌ سه‌رده‌م ئه‌م‬ ‫كتێب���ه‌ی‌ له‌دوتوێی‌ (‪ )156‬الپه‌ڕه‌دا‬ ‫چ���اپ‌و باڵوكردۆت���ه‌وه‌‪ .‬كتێبه‌كه‌ش‬ ‫له‌سێ‌ به‌ش پێكهاتوه‌‪ .‬به‌شی‌ یه‌كه‌م‬ ‫تایبه‌ت���ه‌ به‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ نوس���ه‌رو‬ ‫به‌ش���ی‌ دوه‌می���ش گفتوگۆكردن���ی‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ی���ه‌ له‌الی���ه‌ن چوارده‌‬ ‫لێكۆڵه‌وه‌‪ ،‬به‌شی‌ سێیه‌میش وه‌اڵمی‌‬ ‫به‌لقزیزه‌ بۆ سه‌رنجی‌ لێكۆڵه‌ره‌كان‪.‬‬ ‫ناوه‌ڕۆكی‌ كتێبه‌كه‌ له‌بنه‌ڕه‌تدا بابه‌تی‌‬ ‫دیدارێك بوه‌ كه‌ ناوه‌ندی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌‬ ‫یه‌كگرتنی‌ عه‌ره‌ب له‌ڕۆژی‌ دوشه‌ممه‌‬ ‫(‪ )2001/7/8‬له‌به‌یروت���ی‌ پایته‌ختی‌‬ ‫لوبن���ان س���ازیكردوه‌‪ ،‬تیایدا (‪)22‬‬ ‫بیری���ارو ش���اره‌زاو توێ���ژه‌ری‌ واڵته‌‬ ‫عه‌ره‌بییه‌كان به‌گفتوگۆو به‌دواداچون‌و‬ ‫موداخه‌له‌به‌شدارییان تێداكردوه‌‪.‬‬ ‫وه‌رگێ���ڕ له‌ب���اره‌ی‌ ئ���ه‌م كتێبه‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێ���ت‪ :‬ئ���ه‌م بابه‌ت���ه‌ ئه‌گه‌رچی‌‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ ئۆپۆزسیۆنه‌ له‌نیشتیمانی‌‬ ‫عه‌ره‌ب‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌ب���ه‌ر نزیكیی‌ ئه‌و‬ ‫ئه‌زمونه‌و ئه‌زمون���ی‌ خۆمان‌و قوڵیی‌‬ ‫ئه‌و بابه‌تانه‌ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ له‌خۆی‌‬ ‫گرتون‪ ،‬ده‌ش���ێت س���ودێكی‌ باشی‌‬ ‫هه‌بێت بۆ خستنه‌ڕوی‌ تێگه‌یشتنێكی‌‬ ‫زانستیانه‌ س���ه‌باره‌ت به‌ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫كه‌ بۆ ئه‌م قۆناغه‌و قۆناغی‌ داهاتوی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگای‌ دیموكراتیانه‌ له‌كوردستان‬ ‫سودبه‌خش ده‌بێت‪.‬‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تای‌ لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ی���دا‪،‬‬ ‫به‌لقزیز باس له‌زه‌مینه‌ی‌ سه‌رهه‌ڵدانی‌‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن ل���ه‌ڕوی‌ تیۆریی���ه‌وه‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬پاشان باس له‌سه‌رهه‌ڵدانی‌‬ ‫هه‌ر س���ێ‌ تایپ���ی‌ ئۆپۆزس���یۆنی‌‪:‬‬

‫نوسه‌ر به‌گرنگ ‌ی‬ ‫ده‌زانێت سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫حیزب بۆ یه‌ك‬ ‫خول بێت‪ ،‬له‌هه‌ر‬ ‫كۆنگره‌یه‌كیشدا‬ ‫ئۆرگانه‌كانی‌‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ حیزب‬ ‫به‌ڕێژه‌ی‌ نیوه‌‬ ‫یان سێیه‌ك نوێ‌‬ ‫بكرێنه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫كۆنگره‌ی‌ حیزبیش‬ ‫به‌هیچ پاساوێك‬ ‫دوانه‌خرێت‬ ‫ناسیۆنالیس���ت‪ ،‬ئیس�ل�امی‌‌و چ���ه‌پ‬ ‫له‌واڵتان���ی‌ عه‌ره‌بی���دا ده‌كات‪.‬‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێ���ت‪ :‬جێگه‌ی‌ داخه‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆنی‌ سیاسی‌ ئێمه‌ له‌توخمی‌‬ ‫ئه‌و جۆره‌ ئۆپۆزسیۆنه‌یه‌ كه‌ به‌ڵگه‌ی‌‬ ‫په‌ككه‌وته‌ی���ی‌ خۆی‌ نیش���انده‌دات‪،‬‬ ‫له‌ب���ری‌ ئه‌وه‌ی‌ ببێت���ه‌ ئه‌لته‌رناتیڤی‌‬ ‫مێژویی‌ ئه‌و ده‌سه‌اڵته‌ی‌ كه‌ هه‌یه‌تی‌‪.‬‬ ‫واته‌ له‌و ش���ێوازه‌ ئۆپۆزسیۆنه‌یه‌ كه‌‬ ‫له‌دۆخی‌ ته‌نگوچه‌ڵه‌مه‌ی‌ هه‌میشه‌یی‌‌و‬ ‫پاشه‌كش���ه‌دا ژیان به‌س���ه‌رده‌بات‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش ته‌نی���ا تایب���ه‌ت نیی���ه‌‬ ‫به‌ئۆپۆزسیۆنی‌ چه‌پڕه‌وو نیشتیمانی‌‌و‬ ‫دیموكراتی‌ كه‌ له‌ده‌یان ساڵی‌ پێشودا‬ ‫بااڵده‌س���ت بوه‌‪ ،‬به‌ڵكو ئۆپۆزسیۆنی‌‬ ‫ئیسالمیش ده‌گرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫دوات���ر نوس���ه‌ر دێت���ه‌ س���ه‌ر‬ ‫شێوازه‌كانی‌ كۆنترۆڵكردنی‌ ده‌سه‌اڵت‬ ‫كه‌ باسی‌ سێ‌ جۆر ده‌كات‪ ،‬ئه‌وانیش‬ ‫كۆنترۆڵكردنی‌ ته‌واوه‌تی‌ ده‌س���ه‌اڵت‬

‫له‌الیه‌ن ئۆپۆزسیۆنه‌وه‌‪ ،‬دابه‌شكردنی‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت له‌نێ���وان ئۆپۆزس���یۆن‌و‬ ‫ده‌سته‌بژێره‌ سیاسیه‌كاندا‪ ،‬ئه‌ویتریش‬ ‫به‌شداری‌ هاكه‌زاییانه‌ی‌ ئۆپۆزسیۆنه‌‬ ‫له‌ده‌سه‌اڵتدا‪.‬‬ ‫بۆ گه‌یش���تن به‌ده‌سه‌اڵت‪ ،‬به‌بڕوای‌‬ ‫نوسه‌ر چه‌ند رێگاو شێوازێك هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وانی���ش‪ :‬رێ���گای‌ به‌كارهێنان���ی‌‬ ‫توندوتی���ژی‌‌و كوده‌تای‌ س���ه‌ربازی‌‪،‬‬ ‫رێ���گای‌ ئاش���تیخوازی‌ دیموكراتیانه‌‬ ‫(هه‌ڵب���ژاردن)‌و رێكه‌وتنی‌ سیاس���ی‌‬ ‫له‌نێوان ئۆپۆزس���یۆن‌و ده‌س���ه‌اڵتی‌‬ ‫سیاس���ی‌‪ .‬دواتر بۆ هه‌ر یه‌كێك له‌و‬ ‫شێوازانه‌ نوس���ه‌ر چه‌ند ئه‌زمونێكی‌‬ ‫كرده‌یی‌ له‌واڵتانی‌ عه‌ره‌بی‌‌و ئه‌وروپی‌‌و‬ ‫ئه‌مریكی‌ ده‌هێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌به‌ش���ێكی‌ دیكه‌دا نوس���ه‌ر باس‬ ‫له‌كایه‌ی‌ سیاس���ی‌‌و ره‌خس���اوی‌ ئه‌و‬ ‫كایه‌یه‌ بۆ سه‌رهه‌ڵدانی‌ ئۆپۆزسیۆنی‌‬ ‫سیاس���ی‌ ده‌كات‪ ،‬كه‌ به‌ب���ڕوای‌ ئه‌و‬

‫"كایه‌ی‌ سیاسی‌ توانایه‌كی‌ راسته‌قینه‌‬ ‫ناداته‌ ئۆپۆزس���یۆن ب���ۆ كاركردن ‌‬ ‫ی‬ ‫سروش���تی‌‪ ،‬چ جای‌ بینینی‌ رۆڵێك!"‬ ‫هۆكاری‌ ئه‌و دۆخه‌ش ده‌گێڕێته‌وه‌ بۆ‬ ‫فۆرمی‌ ده‌سه‌اڵت له‌واڵتانی‌ عه‌ره‌بی‌ كه‌‬ ‫بریتین له‌‪ :‬رژێمی‌ سه‌ربازی‌ له‌هه‌شت‬ ‫ده‌وڵه‌ت‪ ،‬عه‌شایه‌ری‌ له‌پێنج ده‌وڵه‌ت‌و‬ ‫دوفاقی‌ له‌سیانزه‌ ده‌وڵه‌تدا‪.‬‬ ‫له‌م لێكۆڵینه‌وه‌یه‌دا نوسه‌ر پاكانه‌‬ ‫بۆ ئۆپۆزسیۆن ناكات‪ ،‬به‌ڵكو به‌وردی‌‬ ‫قامك ده‌خاته‌ سه‌ر كه‌موكوڕییه‌كانی‌‬ ‫پارت���ه‌ ئۆپۆزس���یۆنه‌كانیش‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫به‌بۆچونی‌ ئه‌و دیارترین گرفته‌كانیان‬ ‫بریتین له‌نه‌بونی‌‪ :‬پرۆژه‌ی‌ سیاس���ی‌‪،‬‬ ‫نه‌بونی‌ توانای‌ نوێنه‌رایه‌تی‌ راسته‌قینه‌‪،‬‬ ‫هۆكاری‌ ئه‌م حاڵه‌تانه‌ش ده‌گێڕێته‌وه‌‬ ‫ب���ۆ‪ :‬شكس���تی‌ سیاس���ی‌‪ ،‬دۆگمای‌‬ ‫فیكری‌‪ ،‬نامۆبون به‌گۆڕانكارییه‌كانی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگاو داخرانی‌ رێكخراوه‌یی‌‪.‬‬ ‫له‌ب���اری‌ مێژویی���ه‌وه‌ نوس���ه‌ر‬

‫تیش���كده‌خاته‌ سه‌ر چه‌ند هه‌ڵه‌یه‌كی‌‬ ‫پارته‌ ئۆپۆزسیۆنه‌كان‪ ،‬كه‌ ئه‌وانیش‬ ‫بریت���ی‌ ب���ون ل���ه‌‪ :‬پاش���كۆیه‌تی‌‬ ‫سیاسی‌‪ ،‬به‌ش���داریكردن له‌به‌ره‌یه‌كی‌‬ ‫نیش���تیمانی‌ "كارتۆنی‌"‪ ،‬هاوپه‌یمانی‌‬ ‫ناسیۆنالیستانه‌ی‌ سنوربڕو گه‌ڕانه‌وه‌‬ ‫بۆ تاقمبه‌ندییه‌ ته‌قلیدییه‌كان‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌س���ت تێكه‌ڵكردن له‌گه‌ڵ بێگانه‌‪.‬‬ ‫نوس���ه‌ر ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌وان���ه‌ كۆمه‌ڵێك‬ ‫هۆو ه���ۆكاری‌ بابه‌ت���ی‌‌و خۆیی‌ بون‬ ‫ك���ه‌ پێمانوای���ه‌ به‌رپرس���یارن له‌و‬ ‫بارودۆخ���ه‌ی‌ ئۆپۆزس���یۆنی‌ ئێم���ه‌‬ ‫تێیكه‌وتوه‌‪ ،‬ه���ه‌ر له‌ته‌نگوچه‌ڵه‌مه‌ی‌‬ ‫ته‌ش���ه‌نه‌كردوه‌وه‌ بیگ���ره‌ تا ده‌گاته‌‬ ‫داخرانی‌ ئاسۆكان"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ی‌ چ���ی‌ بكرێت‬ ‫تاوه‌كو سیاسه‌ت‌و خه‌باتی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن مانای‌ راس���ته‌قینه‌ی‌‬ ‫خۆیان به‌ده‌ستبهێننه‌وه‌‪ ،‬نوسه‌ر ئه‌م‬ ‫پێشنیارانه‌ ده‌كات‪ :‬بونی‌ گوتارێكی‌‬ ‫سیاس���ی‌ نوێ‌ كه‌ پشت به‌ئه‌قاڵنیه‌ت‬ ‫ببه‌س���تێت‌و له‌س���ه‌ر بنچینه‌ی‌ ئه‌قڵ‬ ‫دامه‌زرێت نه‌ك به‌پێی‌ زه‌وق‌و ئاره‌زو‪،‬‬ ‫سیاس���ه‌ت به‌پێی‌ به‌رنامه‌یه‌ك بێت‌و‬ ‫گوتاره‌كه‌ی‌ ده‌ربڕی‌ ئ���ه‌و به‌رنامه‌یه‌‬ ‫بێ���ت‪ ،‬گوت���اری‌ سیاس���ی‌ ئه‌قڵ���ی‌‬ ‫جه‌م���اوه‌ر بهێنێتـ���ه‌ ئاخاوتن نه‌ك‬ ‫ویژدان‌و سۆز‪.‬‬ ‫خاڵێكی‌ دیكه‌ كه‌ نوسه‌ر پێشنیاری‌‬ ‫ده‌كات نوێكردن���ه‌وه‌ی‌ بونی���ادی‌‬ ‫رێكخراوه‌یی‌ پارته‌ ئۆپۆزسیۆنه‌كانه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ پێیوایه‌ ل���ه‌م بواره‌دا گرفتی‌‬ ‫ئه‌و پارتانه‌ بریتیه‌ له‌‪ :‬بیرۆكراس���ی‌‬ ‫ئه‌م���ه‌ش له‌س���ه‌ر هه‌ردو ئاس���تی‌‪:‬‬ ‫قۆرخكردن���ی‌ ده‌س���ه‌اڵتی‌ حیزب���ی‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن گروپێ���ك س���ه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫ده‌ستڕۆیشتوه‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ به‌ڕێوه‌بردنی‌‬ ‫ژیانی‌ حیزبی‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫فه‌رمانده‌رك���ه‌ری‌ لوتبه‌رزانه‌و بونی‌‬ ‫كاریزمایه‌كی‌ ده‌سه‌اڵتخواز له‌لوتكه‌ی‌‬ ‫هه‌ڕه‌مه‌كه‌دا‪ ،‬وه‌كو نوس���ه‌ر ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫ئه‌م س���ه‌رۆكه‌ حیزبیه‌ هاوش���ێوه‌ی‌‬ ‫فه‌رمانڕه‌وا‪ ،‬خاوه‌نی‌ هه‌مو ش���تێكه‌و‬ ‫لێی‌ ناپرس���رێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و حیزبه‌ وه‌ك‬ ‫چۆن فه‌رمان���ڕه‌وا ده‌وڵه‌ته‌و به‌مردن‬ ‫نه‌بێت دیمه‌نی‌ سیاس���ی‌ جێناهێڵن‪.‬‬ ‫گرفتێك���ی‌ دیكه‌ش دورخس���تنه‌وه‌ی‌‬ ‫ن���ه‌وه‌ گه‌نج���ه‌ نوێ���كان له‌الی���ه‌ن‬ ‫"پاس���ه‌وانانی‌ ك���ۆن"ه‌وه‌ له‌ناوه‌نده‌‬ ‫بااڵكان���ی‌ حی���زب‌و ناچاركردنیان به‌‬ ‫به‌س���ه‌ربردنی‌ گه‌نجێتی‌‌و پێگه‌یوی‌‌و‬ ‫پیرێتی‌ خۆی���ان له‌بنكه‌كانی‌ حیزبدا‪،‬‬ ‫به‌ڵكو بینینی‌ رۆڵی‌ "كۆمبارس" له‌ناو‬

‫یوتۆپیا پاش پێنج سه‌د‌ه‬ ‫رۆمانێک ک ‌ه تائێستا مشتومڕی له‌سه‌ر ده‌کرێت‬ ‫ ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫له‌وه‌ته‌ی‌ مرۆڤ له‌سه‌ر ئه‌م‬ ‫هه‌ساره‌یه‌ هۆش‌و بیری‌‬ ‫كردوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌تامه‌زرۆییه‌وه‌‬ ‫خه‌ون به‌ڕوبه‌رێكه‌وه‌ ده‌بینێت كه‌‬ ‫هاوشێوه‌ی‌ یۆتۆپیاكه‌ی‌ تۆماس‬ ‫مۆر‪ ،‬دورگه‌یه‌كی‌ پڕ له‌یه‌كسانی‌و‬ ‫ئازادییه‌‪.‬‬ ‫"یوتۆپیا پاش پێنج س���ه‌ده‌" كه‌‬ ‫كتێبێك���ی‌ ‪ 162‬الپه‌ڕه‌ییه‌و له‌الیه‌ن‬ ‫چه‌ن���د نوس���ه‌رێكه‌وه‌ نوس���راوه‌و‬ ‫پێش���ه‌وا فه‌ت���اح له‌ئه‌ڵمانیی���ه‌وه‌‬ ‫كردویه‌تی‌ به‌كوردی‌‪ ،‬تیشك خراوه‌ته‌‬ ‫س���ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ پ���اش پێنج س���ه‌ده‌‬ ‫له‌نوسینه‌وه‌ی‌ ئه‌م رۆمانه‌ ناوازه‌یه‌‪،‬‬ ‫هێشتا مشتومڕی‌ له‌سه‌ر ده‌كرێت‌و هه‌ر‬ ‫له‌هۆمانیسته‌كانه‌وه‌ بگره‌ تا ده‌گات‬ ‫به‌لیبرال‌و كۆمۆنیسته‌كان ده‌یانه‌وێ‌‬ ‫بۆ ئامانج‌و به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌ خۆیان‬ ‫به‌كاریبهێنن‪.‬‬ ‫تۆماس مۆر كه‌ به‌هۆی‌ پێداگرییه‌وه‌‬ ‫له‌سه‌ر هه‌ڵوێسته‌ كاسۆلیكیه‌كانیه‌وه‌‬ ‫س���اڵی‌ ‪ 1535‬كۆتای���ی‌ به‌ژیان���ی‌‬ ‫هێنراوه‌‪ ،‬یه‌كێ���ك له‌رۆمانه‌ ناودارو‬ ‫سه‌رنجڕاكێشه‌كانی‌ مێژوی‌ مرۆڤایه‌تی‌‬

‫ده‌بێت نه‌جیبترین خه‌می‌ پاشا ئاسوده‌یی‌ گه‌له‌كه‌ی‌ بێت‬ ‫نه‌وه‌ك ئاسوده‌یی‌ خۆی‬ ‫نوسیوه‌ كه‌ "یۆتۆپیا"یه‌‪.‬‬ ‫س���ۆنیا مۆكنی‌ له‌به‌ش���ێكی‌ ئه‌م‬ ‫كتێب���ه‌دا ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫"كتێب���ی‌ یۆتۆپیای‌ مۆر كه‌ س���اڵی‌‬ ‫‪ 1516‬باڵوب���ۆوه‌‪ ،‬له‌دایكبون���ی‌‬ ‫یۆتۆپیای‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ به‌دوای‌ خۆیدا‬ ‫هێنا‪ ،‬له‌و كتێب���ه‌دا مۆر كۆمه‌ڵگای‌‬ ‫ئینگلی���زی‌ ئ���ه‌و زه‌مه‌ن���ه‌ ده‌خاته‌‬ ‫ژێ���ر ره‌خنه‌وه‌و ده‌یخات���ه‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫ده‌وڵه‌ت���ی‌ خه‌یاڵ���ی‌ یۆتۆپیاوه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫خاوه‌نی‌ كۆمه‌ڵگایه‌كی‌ ئایدیاله‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كۆمه‌ڵگایه‌ دژه‌ وێن���ه‌ی‌ كۆمه‌ڵگای‌‬ ‫ئینگلیزی‌ سه‌ده‌ی‌ شانزه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئازادییه‌ك���ی‌‬ ‫له‌یۆتۆپی���ادا‬ ‫راس���ته‌قینه‌ی‌ دین س���ه‌روه‌ره‌ ئه‌و‬

‫یاس���ایه‌ ئۆتۆپ���ۆس دامه‌زرێنه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌وڵ���ه‌ت ده‌ریك���ردوه‌ تاوه‌كو رێگا‬ ‫به‌ناكۆكی‌ له‌ناو كۆمه‌ڵگادا نه‌درێت‪،‬‬ ‫"هه‌تا ئه‌و راده‌یه‌ش ژیرترین به‌شی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگاك���ه‌ باوه‌ڕی���ان به‌جۆرێكی‌‬ ‫نادیاریكراوی‌ یه‌كتاپه‌رستی‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫وه‌رگێ���ڕی‌ ئ���ه‌م كتێب���ه‌ ئاماژه‌‬ ‫ب���ه‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ "ش���تێكی‌ دیكه‌‬ ‫ل���ه‌و ش���تانه‌ی‌ ك���ه‌ گڕی���ان له‌مۆر‬ ‫به‌رداوه‌‪ ،‬ئه‌و گه‌لۆرانه‌ن كه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫خه‌ڵكی‌ دیكه‌ ده‌ژی���ن‪ ،‬مۆر ئه‌وه‌ی‌‬ ‫حس���اب كردوه‌ كه‌ ده‌كرێت رۆژێكی‌‬ ‫كار بۆ ش���ه‌ش كاتژمێ���ر له‌رۆژێكدا‬ ‫كورتبكرێت���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌كاتێكدا‬ ‫هه‌موان له‌به‌رهه‌مهێناندا به‌شدار بن‪.‬‬

‫هه‌روه‌ها ده‌ڵێت "مۆر ئه‌ركی‌ ئه‌وه‌‬ ‫به‌س���ه‌ر ده‌وڵه‌ت���دا ده‌دات كه‌ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌جه‌نگ دور رابگرێت‌و ناڵه‌و ئازارو‬ ‫مه‌ینه‌ت���ی‌ كه‌مبكاته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ ده‌بێت‬ ‫نه‌جیبترین خه‌می‌ پاش���ا ئاسوده‌یی‌‬ ‫گه‌له‌كه‌ی‌ بێت‪ ،‬نه‌وه‌ك ئاس���وده‌یی‌‬ ‫خۆی‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م كۆمه‌ڵه‌‬ ‫وت���اره‌ پ���ڕ بایه‌خن بۆ ناس���اندنی‌‬ ‫یه‌كێك له‌كاره‌ ناسراوه‌كانی‌ جیهان‪،‬‬ ‫به‌اڵم وه‌رگێڕانی‌ كتێبه‌كه‌ بۆ كورد‪،‬‬ ‫به‌زمانێكی‌ پاراو و ت���ا ئه‌ندازه‌یه‌ك‬ ‫قورس‌و پڕ له‌رسته‌ی‌ تێكه‌ڵ‌‌و پێكه‌ڵه‌‬ ‫كه‌ زۆرجار مه‌به‌س���تی‌ ته‌واو ناگات‬ ‫به‌خوێنه‌ران‪.‬‬

‫‪17‬‬

‫دیمه‌نی‌ حیزبدا!‬ ‫ئ���ه‌و س���ێ‌ ده‌رده‌ی‌ كه‌ نوس���ه‌ر‬ ‫دیاریك���ردوه‌‪ ،‬پێیوای���ه‌ بوه‌ته‌ هۆی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ره‌قهه‌اڵت���ن‌و له‌جوڵه‌كه‌وتنی‌‬ ‫سیاس���ی‌‌و پوكانه‌وه‌ی‌ رێكخراوه‌یی‌‌و‬ ‫رودان���ی‌ جیابون���ه‌وه‌ له‌ن���او ئ���ه‌و‬ ‫حیزبانه‌‪ ،‬كه‌ س���ه‌ره‌نجام بۆته‌ هۆی‌‬ ‫دوركه‌وتن���ه‌وه‌و مانگرتن���ی‌ خه‌ڵك‬ ‫له‌سیاسه‌ت‌و ئینتیمای‌ سیاسی‌‪.‬‬ ‫بۆ س���ه‌ر له‌ن���وێ‌ بنیاتنان���ه‌وه‌ی‌‬ ‫پارت���ه‌ ئۆپۆزس���یۆنه‌كان‪ ،‬نوس���ه‌ر‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێ���ت پێویس���ته‌ پارته‌كان‬ ‫له‌سه‌ر چوار كۆڵه‌كه‌ی‌ بنچینه‌یی‌ بنیاد‬ ‫بنرێن‪ ،‬ئه‌وانی���ش‪ :‬ئازادی‌ راده‌ربڕین‬ ‫به‌جۆرێ���ك رێگه‌ بدرێ���ت ئه‌ندامانی‌‬ ‫حی���زب ناڕه‌زایی‌ خۆی���ان به‌رانبه‌ر‬ ‫بڕیاره‌كان���ی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ حیزب‬ ‫بۆ رایگش���تی‌ ئاش���كرابكه‌ن‪ ،‬دوه‌م‪:‬‬ ‫دروستكردنی‌ سه‌كۆی‌ جۆربه‌جۆر له‌ناو‬ ‫حیزبێكدا كه‌ "چاكترین میكانیزمه‌ بۆ‬ ‫له‌خۆگرتنی‌ پلورالیزم‌و س���نوردانانه‌‬ ‫ب���ۆ ئه‌و لێكجیابونه‌وان���ه‌ی‌ كه‌ له‌ناو‬ ‫حیزبه‌كاندا دوباره‌ ده‌بنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫خاڵ���ی‌ س���ێیه‌م خ���ۆی‌ له‌ماف���ی‌‬ ‫به‌شداریكردنی‌ سیاسی‌ له‌به‌ڕێوه‌بردنی‌‬ ‫حیزبدا ده‌بینێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش له‌س���ه‌ر‬ ‫بنه‌مای‌ هه‌ڵب���ژاردن‌و ئاڵوگۆڕكردنی‌‬ ‫به‌رپرس���یارێتی‌ له‌ن���او داووده‌زگا‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ریی���ه‌ س���ه‌ركردایه‌تیه‌كانی‌‬ ‫حیزب���دا‪ ،‬ب���ۆ ئه‌كتیڤكردن���ی‌ ئ���ه‌م‬ ‫خاڵه‌ش نوس���ه‌ر به‌گرنگی‌ ده‌زانێت‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ حیزب بۆ یه‌ك خول بێت‪،‬‬ ‫له‌هه‌ر كۆنگره‌یه‌كیش���دا ئۆرگانه‌كانی‌‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تی‌ حیزب به‌ڕێژه‌ی‌ نیوه‌‬ ‫یان سێیه‌ك نوێ‌ بكرێنه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫كۆنگره‌ی‌ حیزبیش به‌هیچ پاساوێك‬ ‫دوانه‌خرێ���ت‌و رێگه‌ به‌ن���ه‌وه‌ی‌ نوێ‌‬ ‫بدرێت له‌ئۆرگانه‌كانی‌ سه‌ركردایه‌تیدا‬ ‫به‌رپرسیارێتی‌ بگرنه‌ ئه‌ستۆ‪.‬‬ ‫خاڵ���ی‌ چ���واره‌م بریتی���ه‌ له‌بونی‌‬ ‫دادوه‌رییه‌ك���ی‌ حیزبی‌ س���ه‌ربه‌خۆ‪،‬‬ ‫به‌و مانایه‌ی‌ ده‌س���ه‌اڵتی‌ چاره‌نوس‬ ‫دیاریك���ردن له‌كۆنگ���ره‌ی‌ گش���تی‌‌و‬ ‫كۆمیت���ه‌ی‌ ناوه‌ندی���دا به‌رجه‌س���ته‌‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ده‌سه‌اڵتی‌ جێبه‌جێكردنیش‬ ‫له‌مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ ی���ان مه‌كته‌بی‌‬ ‫جێبه‌جێكردن یان ئه‌مینداری‌ گشتیدا‬ ‫به‌رجه‌س���ته‌ ده‌بێت‪ .‬له‌كاتی‌ رودانی‌‬ ‫ناكۆكیش له‌نێوان ئه‌م دو ده‌سه‌اڵته‌‬ ‫یاخ���ود له‌نێ���وان س���ه‌ركردایه‌تی‌‌و‬ ‫بنكه‌ی‌ جه‌م���اوه‌ری‌ حیزب���دا‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ئه‌م ده‌سه‌اڵته‌ دادوه‌رییه‌ ناكۆكیه‌كه‌‬ ‫یه‌كالیی‌ ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )500‬سێشه‌ممه‌ ‪2015/10/27‬‬

‫ڤانێسیا باسیل‪ ،‬سه‌رۆك‌و به‌ڕێوه‌به‌ری جێبه‌جێكاری رێكخراوی راگه‌یاندن بۆ ئاشته‌وایی (ئێم ئه‌ی پی)‪:‬‬

‫ده‌بێت هه‌مومان بزانین كێشه‌و داواكاری هاواڵتیان گه‌یشته‌ لوتك ‌ه‬ ‫هیچ هێزێك نی ‌ه ده‌نگی ناڕه‌زایی رابگرێت‬ ‫ئا‪ :‬نزار گزالی‪ ،‬به‌یروت‬ ‫ڤانێسیا باسیل‪ ،‬سه‌رۆك‌و به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫جێبه‌جێكاری رێكخراوی راگه‌یاندن بۆ‬ ‫ئاشته‌وایی (ئێم ئه‌ی پی) له‌م گفتوگۆیه‌ی‬ ‫ئاوێنه‌دا ده‌لێت"رۆژنامه‌وانی‌و راگه‌یاندن‬ ‫له‌لوبنان وه‌ك زۆربه‌ی واڵتانی ده‌وروبه‌رو‬ ‫واڵتانی عه‌ره‌بی له‌قه‌یرانێكی گه‌وره‌دایه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬سه‌ره‌تا با به‌جۆری چاالكیه‌كان‌و‬ ‫ئامانج����ی (ئێم ئه‌ی پی) ده‌س����تپێبكه‌ین‪،‬‬ ‫ده‌ك����رێ به‌كورت����ی باس����ی دیارتری����ن‬ ‫ئامانجه‌كانتان بكه‌ی؟‬ ‫ڤانێس����یا باسیل‪ :‬رێكخراوی ئێم ئه‌ی پی‬ ‫یه‌كه‌م رێكخراوه‌ له‌لوبنان‌و ناوچه‌ی رۆژهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاس����ت‌و باكوری ئه‌فریقیا كه‌ كارده‌كات‬ ‫له‌سه‌ر رۆڵی راگه‌یاندن له‌بنیاتنانی ئاشتی‌و‬ ‫ئاشته‌وایی‌و چاره‌س����ه‌ركردنی ملمالنێكان‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌و شوێنانه‌ی كه‌ شه‌ڕو ملمالنێی‬ ‫تیایه‌‪ ،‬كاری س����ه‌ره‌كیمان خ����ۆی له‌خولی‬ ‫راهێنان‌و ۆركش����ۆپ ده‌بینێته‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫ب����ۆ خوێندكاران����ی به‌ش����ی راگه‌یان����دن‌و‬ ‫رۆژنامه‌نوس����ه‌ گه‌نجه‌كان‪ ،‬ل����ه‌و خوالنه‌دا‬ ‫لێزانی‌و مه‌شقی ئه‌وه‌یان پێده‌ده‌ین كه‌ چۆن‬ ‫بتوان����ن رۆڵی راگه‌یان����دن له‌ناوچه‌ ملمالنێ‬ ‫له‌س����ه‌رو له‌ش����وێنه‌ پڕملمالنێ����كان روماڵ‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ها گواس����تنه‌وه‌ی هه‌واڵه‌كان‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌كی بنیاتن����ه‌ر بگوازن����ه‌وه‌ نه‌ك‬ ‫به‌ش����ێوه‌ نه‌رێیه‌كه‌ی كه‌ كێشه‌كان ئاڵۆزتر‬ ‫بكات‪ .‬سااڵنه‌ قوتابیان له‌شوێنه‌ جیاجیاكان‬ ‫كۆده‌كه‌ین����ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و قوتابیانه‌ گه‌نجی تازه‌و‬ ‫ئاره‌زومه‌ندی بواری راگه‌یاندنن‪ ،‬له‌رێی ئه‌و‬ ‫كۆبونه‌وانه‌ په‌یامه‌ سه‌ره‌كیه‌كه‌ی خۆمانیان‬ ‫پێده‌گه‌یه‌نی����ن ك����ه‌ چ����ۆن راگه‌یاندنكاری‬ ‫له‌س����ه‌ر ئاش����ته‌وایی بكه‌ن‌و رۆڵیان هه‌بێت‬ ‫له‌گۆڕانكاری����ه‌ ئه‌رێینه‌كانی كۆمه‌ڵگه‌‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫له‌س����اڵی ‪ 2011‬وه‌ دامه‌زراوین‌و كار له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وبابه‌ت����ه‌ ده‌كه‌ین‪ ،‬ئه‌ویش له‌س����ۆنگه‌ی‬ ‫باوه‌ڕم����ان به‌كاریگه‌ری رۆڵ����ی راگه‌یاندن‌و‬ ‫رۆژنامه‌وان����ی‪ .‬له‌ئێس����تادا كار بۆ ئه‌وه‌ش‬ ‫ده‌كه‌ی����ن‌و هیواخوازیش����ین ك����ه‌ ت����ۆڕی‬ ‫رۆژنامه‌نوس����انی ئاش����ته‌وایی كه‌ ئێمه‌ لێره‌‬ ‫له‌لوبنانه‌وه‌ ده‌ستمان پێكردوه‌‪ ،‬بگوازینه‌وه‌‬ ‫ب����ۆ ناوچه‌ جیاوازه‌كان����ی واڵتانی عه‌ره‌بی‌و‬ ‫رۆژهه‌اڵتی ناوه‌راست‌و باكوری ئه‌فریقیا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬چی ده‌رباره‌ی هه‌رێمی كورستان‬ ‫ده‌زانی‌و به‌رنامه‌تان هه‌یه‌ كاروچاالكیه‌كانتان‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستانیش ئه‌نجام بده‌ن؟‬ ‫ڤانێسیا باسیل‪ :‬من زانیاری باشم سه‌باره‌ت‬

‫راگه‌یاندن وه‌ك‬ ‫هۆكارێكی هه‌ره‌گرنگی‬ ‫گه‌یشتن به‌خه‌ڵك‌و‬ ‫ئه‌قڵیه‌تی كۆمه‌ڵگه‌‪،‬‬ ‫ده‌بێت به‌كاربهێنرێت‬ ‫له‌پێناو دروستكردن‌و‬ ‫چه‌سپاندنی ئاشته‌وایی‬

‫ڤانێسیا باسیل‬ ‫به‌كوردستان هه‌یه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها چه‌ندین كه‌سی‬ ‫لوبنانی س����ه‌ردانی كوردس����تانیان كردوه‌و‬ ‫به‌شێكیش����یان ل����ه‌وێ كار ده‌ك����ه‌ن‪ .‬م����ن‬ ‫چه‌ند هاوڕێیه‌كم هه‌یه‌ له‌كوردس����تان باسی‬ ‫كوردستانم بۆ ده‌كه‌ن‪ .‬ده‌گوترێت سروشتی‬ ‫جوانه‌و له‌ڕوی راگه‌یان����دن‌و رۆژنامه‌وانیش‬ ‫ده‌ڵێ����ن چه‌ندی����ن ده‌زگای جۆراوج����ۆی‬ ‫راگه‌یاندنت����ان هه‌یه‌‪ ،‬له‌هه‌مانكاتدا كێش����ه‌و‬ ‫گرفتی نێوخۆیش����تان هه‌یه‌‪ .‬هه‌روه‌ها وه‌ك‬ ‫گوتم له‌ئامانجه‌كانم����ان فراوانكردنی تۆڕی‬ ‫كاره‌كه‌مانه‌و هیوادارین ه����اوكاری له‌نێوان‬ ‫ئێمه‌و ده‌زگا راگه‌یاندنه‌كانی كوردس����تانیش‬ ‫هه‌بێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌ش����ێوه‌یه‌كی گش����تی دیارترین‬ ‫ئه‌و كێش����انه‌ چین كه‌ له‌ئێس����تادا روبه‌ڕوی‬ ‫راگه‌یاندن‌و رۆژنامه‌وانانی لوبنان‌و ناوچه‌كه‌‬ ‫به‌گش����تی ده‌بن����ه‌وه‌‪ ،‬تاچه‌ن����د راگه‌یاندن‬ ‫توانیویه‌تی به‌ش����ێك بێت له‌و ئاشته‌واییه‌ی‬ ‫ئێوه‌ كاری بۆ ده‌كه‌ن؟‬ ‫ڤانێسیا باسیل‪ :‬رۆژنامه‌وانی‌و راگه‌یاندن‬ ‫له‌لوبنان وه‌ك زۆرب����ه‌ی واڵتانی ده‌وروبه‌رو‬ ‫واڵتانی عه‌ره‌ب����ی له‌قه‌یرانێكی گه‌وره‌دایه‌‪،‬‬ ‫رۆژنامه‌وان����ی له‌لوبن����ان وه‌ك كێش����ه‌ی‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت‌و سیستمه‌‪ ،‬ده‌س����ه‌اڵت له‌لوبنان‬ ‫تابڵێی تایفیه‌‪ .‬سیاس����ه‌تی لوبنان خزمه‌تی‬ ‫واڵت ن����اكات هێنده‌ی خزمه‌تی به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫سیاس����ی‌و مه‌زهه‌بی‌و تایفه‌گ����ه‌ری ده‌كات‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌وانی����ش به‌داخ����ه‌وه‌ بوه‌ته‌ ئاوێنه‌ی‬

‫ئه‌وجۆره‌ كۆمه‌ڵگه‌ به‌شبه‌ش����ه‌و سیاسه‌ته‌‬ ‫بۆگه‌ن����ه‌‪ .‬بۆیه‌ ده‌ك����رێ بگوترێت له‌لوبنان‬ ‫وێڕای ئه‌وه‌ی به‌ناو سیستمێكی دیموكراتی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم جۆرێ����ك له‌راگه‌یاندنی ئاڵۆزو‬ ‫پڕكێش����ه‌ ب����ه‌دی ده‌كرێت‪ .‬هۆكاره‌كه‌ش����ی‬ ‫ئه‌وه‌ی����ه‌ له‌واڵتان����ی ئێم����ه‌ سیاس����یه‌كان‬ ‫پاره‌به‌ده‌س����تن‪ ،‬سیاس����یه‌كان سه‌رچاوه‌ی‬ ‫داهات����ن‪ ،‬الیه‌نه‌كان هه‌وڵ����ده‌ده‌ن ئه‌جێندا‬ ‫ب����ۆ هه‌م����و ش����تێك دابڕێ����ژن‪ ،‬راگه‌یاندن‬ ‫داهاتی وه‌ك پێویستی نیه‌‪ ،‬ئه‌مانه‌ هه‌موی‬ ‫وایكردوه‌ له‌لوبنان‌و زۆربه‌ی واڵتانی عه‌ره‌بی‬ ‫ك����ه‌ هاواڵتی ب����ه‌دوای هه‌واڵێك����دا بگه‌ڕێت‬ ‫به‌ته‌نها له‌سه‌رچاوه‌یه‌كی هه‌واڵی نه‌یكه‌وێته‌‬ ‫به‌رده‌س����ت‪ .‬سه‌ر له‌هاواڵتی ش����ێوێندراوه‌‪.‬‬ ‫چونكه‌ ناڕاس����تی‌و زێده‌ڕۆیی‌و به‌الڕێدابردن‬ ‫له‌رۆژنامه‌وانی لوبنان هه‌یه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌بیر نه‌كه‌ین رۆش����نبیری تاكی لوبنانیش‬ ‫یارمه‌تیده‌ره‌‪ ،‬چونكه‌ ب����ه‌ده‌ر له‌راگه‌یاندنی‬ ‫حزبه‌كه‌ی یان سیاسیه‌كانی تایفه‌كه‌ی گوێ‬ ‫له‌ش����تێكی دیكه‌ ناگرێت‪ .‬ئ����ه‌وه‌ش دوباره‌‬ ‫كار بۆ به‌رژه‌وه‌ندی سیاس����یه‌كان ده‌كات‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌وان ئه‌م جۆره‌ كلتوره‌یان ده‌وێت‪.‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌گه‌ڕێمه‌وه‌ بۆ وه‌اڵمی پرسیاره‌ك ‌هت‌و‬ ‫ده‌ڵێ����م راگه‌یان����دن نه‌یتوانی����وه‌ له‌لوبنان‬ ‫رۆڵێكی ئه‌رێیانه‌ی هه‌بێت له‌چه‌س����پاندن‌و‬ ‫قوڵكردنه‌وه‌ی ئاشته‌وایی له‌نێو كۆمه‌ڵگه‌دا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هه‌میش����ه‌ له‌واڵتان����ی عه‌ره‌بی‌و‬ ‫به‌ش����ێكی زۆری واڵتانی ناوه‌ڕاس����ت باس‬

‫له‌وه‌ ده‌كرێت‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر ده‌زگای راگه‌یاندن‌و‬ ‫راگه‌یاندن����كار له‌گ����ه‌ڵ ده‌س����ه‌اڵتدا نه‌بێت‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ ژیانیان له‌مه‌ترس����یدایه‌‪ ،‬مرۆڤ خۆی‬ ‫ژیانی له‌مه‌ترس����یدا بێت چ����ۆن ده‌توانێت‬ ‫ببێته‌ به‌شێك له‌ئاشته‌وایی‌و باڵوكردنه‌وه‌ی‬ ‫ئاشته‌وایی؟‬ ‫ڤانێس����یا باس����یل‪ :‬واڵتان����ی عه‌ره‌ب����ی‬ ‫قه‌یرانی ئ����ازادی رۆژنامه‌وانی‌و پاراس����تنی‬ ‫گیانی رۆژنامه‌نوسانیان هه‌یه‌‪ ،‬الی ئێوه‌ش‬ ‫له‌هه‌رێم����ی كوردس����تان به‌هه‌مان ش����ێوه‌‪،‬‬ ‫به‌رگوێمان كه‌وت چه‌ند گه‌نجێك له‌ونێوانه‌دا‬ ‫بونه‌ قوربانی‪ .‬هه‌روه‌ها سیسته‌می ئه‌و واڵتانه‌‬ ‫سیس����ته‌مێكی چه‌وس����ێنه‌رو دیكتاتۆریه‌‪.‬‬ ‫زۆرجار وه‌ك پێش����تریش باسم كرد به‌هۆی‬ ‫ئه‌وه‌ی داهات‌و سه‌رچاوه‌ی پاره‌ كه‌ گرنگن بۆ‬ ‫به‌رده‌وامی كاری راگه‌یاندن به‌ده‌ستی حزب‌و‬ ‫الیه‌ن‌و سیاس����یه‌كانه‌‪ ،‬ئیتر به‌ش����ێوه‌یه‌كی‬ ‫ئۆتۆماتیك����ی راگه‌یان����دن‌و دامه‌زراوه‌كانی‬ ‫بواری رۆژنامه‌وانی به‌شی هه‌ره‌زۆریان ده‌بنه‌‬ ‫الیه‌نگری ئه‌و پاره‌به‌ده‌ستانه‌‪ ،‬بۆیه‌ له‌وێش‬ ‫ئازادی‌و دیموكراتی كه‌م ده‌بێته‌وه‌‪ .‬سیستمه‌‬ ‫عه‌ره‌بیه‌كان به‌تایبه‌تی پێش به‌هاری عه‌ره‌بی‪،‬‬ ‫سیستمێكی چه‌وس����ێنه‌رو دیكتاتۆری بون‪،‬‬ ‫سیس����تمی یه‌ك حزبی‌و یه‌ك ده‌س����ه‌اڵتدار‬ ‫بون‪ ،‬ئه‌و تاكالیه‌نه‌ بااڵده‌سته‌ قۆرخی هه‌مو‬ ‫شتێكی كردبو‪ ،‬ره‌گ‌وڕیشه‌ی ئه‌م جۆره‌و ئه‌و‬ ‫كردارانه‌ تائێستا جێپه‌نجه‌یان ماوه‌‪ .‬چونكه‌‬ ‫رۆژنامه‌ن����وس ئه‌گه‌ر ب����وه‌ جێبه‌جێكردنی‬

‫به‌رنام����ه‌ی ده‌س����ه‌اڵت ئ����ه‌وه‌ رۆژنامه‌وانی‬ ‫نیه‌‪ ،‬به‌ڵكو كاره‌ك����ه‌ ده‌بێته‌ كاری كارمه‌ند‬ ‫له‌گه‌ڵ سه‌روی خۆی‪ .‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا‬ ‫ئێس����تا به‌ب����ه‌راورد له‌گه‌ڵ پێ����ش به‌هاری‬ ‫عه‌ره‌بی جوڵه‌یه‌ك په‌ی����دا بوه‌‪ ،‬كه‌ زۆرجار‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی تاكه‌كه‌س����یش تێپه‌ڕنابێت‪،‬‬ ‫یان زۆرجار هه‌وڵدانه‌ك����ه‌ چڕده‌بێته‌وه‌ له‌و‬ ‫هه‌واڵن����ه‌ی له‌ڕێ����ی ت����ۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان‬ ‫ده‌درێ����ت‪ ،‬ب����ه‌اڵم س����ه‌ره‌تایه‌كی باش����ه‌و‬ ‫پێویستی به‌كارله‌س����ه‌ركردنی زیاتره‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ئێمه‌ له‌م رێكخ����راوه‌ی خۆمان كار بۆ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ی����ن ده‌ڵێین وێڕای ئه‌وه‌ی رۆژنامه‌وانی‬ ‫له‌واڵتانی عه‌ره‌بی له‌ئاس����تێكی باش����دانیه‌‪،‬‬ ‫ئ����ازادی راده‌ربڕی����ن وه‌ك پێویس����ت نیه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ده‌بێت هه‌مومان كار بۆ ئه‌وه‌ بكه‌ین‪،‬‬ ‫راگه‌یان����دن وه‌ك هۆكارێك����ی هه‌ره‌گرنگی‬ ‫گه‌یش����تن به‌خه‌ڵك‌و ئه‌قڵیه‌ت����ی كۆمه‌ڵگه‌‪،‬‬ ‫ده‌بێت به‌كاربهێنرێت له‌پێناو دروستكردن‌و‬ ‫چه‌س����پاندنی ئاش����ته‌وایی‪ .‬ئه‌وه‌ش ئه‌ركی‬ ‫ئێمه‌و ئێ����وه‌و هه‌مو تاكێك����ی كۆمه‌ڵگه‌یه‌‬ ‫كه‌ هه‌ریه‌كه‌م����ان به‌پێی توانا هۆش����یاری‬ ‫سه‌باره‌ت به‌م الیه‌نه‌ باڵوبكه‌ینه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬باس����ی ت����ۆڕه‌ كۆمه‌اڵتیه‌كانت‬ ‫ك����رد‪ ،‬زۆرج����ار له‌واڵتان����ی عه‌ره‌بی له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌رپێش����هات‌و جوڵه‌یه‌كی جه‌ماوه‌ری په‌نا‬ ‫بۆ وه‌س����تاندنی تۆڕه‌ كۆمه‌اڵتیه‌كان ده‌به‌ن‪،‬‬ ‫ئایا ئه‌مه‌ چۆن ده‌بینی؟ هه‌روه‌ها له‌لوبنان‬ ‫تۆڕه‌ كۆمه‌اڵتی����ه‌كان تاچه‌ند رۆڵیان هه‌بوه‌‬

‫له‌م ناڕه‌زاییانه‌ی ئه‌م دواییه‌؟‬ ‫ڤانێس����یا باس����یل‪ :‬تۆڕه‌ كۆمه‌اڵتیه‌كان‬ ‫رۆڵێكی به‌رچاویان هه‌ب����وه‌‪ ،‬په‌نابردنه‌ به‌ر‬ ‫راگرتنیان پێشیلكردنی ئازادی‌و له‌گۆڕنانی‬ ‫دیموكراتی����ه‌ له‌ب����ه‌ر ه����ه‌ر هۆكارێك بێت‪،‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌بڕگه‌ی دوه‌می پرسیاره‌كه‌شت‪،‬‬ ‫ئێمه‌ له‌لوبنان ده‌مێكه‌ ئینته‌رنێتمان هه‌یه‌و‬ ‫چاالك����ی له‌رێگه‌ی ئینته‌رنێت����ه‌وه‌ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫رۆژنامه‌ی ئه‌لیكترۆن����ی‌و پێگه‌ی هه‌واڵیمان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬جگه‌ له‌چه‌ند چااڵكوانێك كه‌هه‌میشه‌‬ ‫كار له‌س����ه‌ر رای گشتی ده‌كه‌ن‪ ،‬بۆیه‌ به‌ڵی‬ ‫ئینته‌رنێت‌و ت����ۆڕه‌ كۆمه‌اڵتیه‌كان له‌لوبنان‬ ‫كاریگه‌ری����ان هه‌ی����ه‌و له‌لوبن����ان ئاكتیڤن‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها پێشتر خه‌ڵكی به‌و شێوه‌یه‌ له‌دۆخی‬ ‫ناوخۆیی‌و كێشه‌كانی لوبنان ئاگادار نه‌بون‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم به‌م دوایی����ه‌ به‌ڵی بێگوم����ان رۆڵی‬ ‫تۆڕه‌ كۆمه‌اڵتیه‌كان هاوكار بوه‌ له‌گه‌یاندنی‬ ‫ده‌نگی ناڕه‌زایی‌و كێش����ه‌كان بۆ ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫لوبنان‌و راگه‌یاندنیش له‌م باره‌یه‌وه‌ ئیش����ی‬ ‫زۆری ك����ردوه‌و رۆڵی هه‌بوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها تۆڕه‌‬ ‫كۆمه‌اڵتیه‌كان تروس����كایه‌كی باشن‌و هیوای‬ ‫باشی له‌س����ه‌ر بنیات ده‌نرێت بۆ ده‌ربرینی‬ ‫ئازادی الی گه‌نجان‪ .‬هه‌روه‌ها ده‌كرێت تۆڕه‌‬ ‫كۆمه‌اڵتیه‌كان ناوبنێین گۆره‌پانی راگه‌یاندن‌و‬ ‫راده‌ربڕینی هاواڵتی‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هه‌ر س����ه‌باره‌ت به‌دۆخی لوبنان‌و‬ ‫ناڕه‌زاییه‌كان����ی ئ����ه‌م دواییه‌‪ ،‬ئای����ا لوبنان‬ ‫كاریگ����ه‌ر ب����وه‌ به‌روداوه‌كان����ی به‌ه����اری‬ ‫عه‌ره‌بی؟‬ ‫ڤانێس����یا باس����یل‪ :‬خاڵێكی گرنگ هه‌یه‌‬ ‫ده‌بێ����ت هه‌موم����ان بیزانین‪ ،‬كه‌ كێش����ه‌و‬ ‫داواكاری هاواڵتیان‌و نه‌بونی خزمه‌تگوزاری‬ ‫گه‌یش����ته‌ لوتكه‌‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ هی����چ هێزێك نیه‌‬ ‫ده‌نگی ناڕه‌زایی رابگرێت‪ .‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش بۆ‬ ‫وه‌اڵمی پرسیاره‌كه‌ت ئێمه‌ به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫به‌ به‌هاری عه‌ره‌بی كاریگه‌ر نه‌بوین‌و به‌هاری‬ ‫عه‌ره‌بی دورو نزیك كاری نه‌كردۆته‌ س����ه‌ر‬ ‫دۆخ����ی لوبنان‪ .‬ده‌كرێ����ت بگوترێت دۆخی‬ ‫س����وریا كاریگه‌ری له‌سه‌ر چوارده‌وری خۆی‬ ‫دروس����ت كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌گه‌ڕێمه‌وه‌و ده‌ڵێم‬ ‫كێش����ه‌ی هاواڵتیان‌و نه‌بونی خزمه‌تگوزاری‬ ‫گه‌نده‌ڵ����ی‌و تایفه‌گ����ه‌ری‌و قۆرخكردن����ی‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت هۆكاری هه‌ره‌ سه‌ره‌كی ده‌نگی‬ ‫ناڕه‌زای����ی خه‌ڵكی لوبنانن‪ .‬لێ����ره‌ش ئێمه‌‬ ‫هه‌ر كارمان بۆ ئ����ه‌وه‌ كردوه‌ راگه‌یاندن جا‬ ‫چ ئ����ه‌و راگه‌یاندنه‌ بێت كه‌ ن����اوی له‌خۆی‬ ‫ن����اوه‌ ئازاد ك����ه‌ له‌لوبنان بون����ی نیه‌‪ ،‬یان‬ ‫راگه‌یاندنی الیه‌ندار‪ .‬هه‌وڵ بده‌ن به‌شێك بن‬ ‫له‌ئاشته‌وایی‪.‬‬

‫شوان قه‌ره‌داغی‪ :‬له‌سلێمانی نه‌ ره‌حمت پێده‌كه‌ن‬ ‫نه‌ ده‌هێڵن ره‌حمی خواش دابه‌زێت‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫شوان قه‌ره‌داغی هونه‌رمه‌ندێكی كورده‌‪،‬‬ ‫وه‌ك خۆی ده‌ڵێت له‌چوارباخ له‌دایك بوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌دوای هاتنه‌وه‌ی‌ له‌ هه‌ولێره‌وه‌‪،‬‬ ‫رێگری له‌كاره‌ هونه‌رییه‌كانی ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت له‌سلێمانی نه‌ ره‌حمت پێده‌كه‌ن نه‌‬ ‫ده‌هێڵن ره‌حمی خواش به‌سه‌رتا دابه‌زێت‪،‬‬ ‫له‌م دیمانه‌یه‌ی ئاوێنه‌‪ ،‬باس له‌كێشه‌كانی‬ ‫خۆی ده‌كات‪ ،‬شوان ده‌ڵێت ئاگادار نه‌بوم‬ ‫كه‌ دڵنیا شوی كرد‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئاگادار بومایه‌‬ ‫هه‌رگیز نه‌مده‌هێشت ئه‌و كاره‌ بكرێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هونه‌ری كوردی له‌ئێس����تادا چۆن‬ ‫ده‌بینرێت؟‬ ‫ش����وان قه‌ره‌داغی‪ :‬به‌بۆنه‌ی‌ دروس����تبونی‬ ‫ش����ه‌ڕی داع����ش‌و نه‌بون����ی پ����اره‌و قه‌یرانی‬ ‫ئابوری����ه‌وه‌‪ ،‬الوازییه‌ك����ی ت����ه‌واو به‌خۆیه‌وه‌‬ ‫ده‌بینێت‪ ،‬هه‌رچه‌ن����ده‌ له‌هه‌ندێك الوه‌ هه‌وڵ‬ ‫دراوه‌‪ ،‬ی����ا ئه‌وه‌ت����ا هونه‌رمه‌نده‌كه‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫ئ����ه‌رك و گیرفانی خۆی‪ ،‬ی����ا كۆمپانیایه‌ك‬ ‫سپۆنسه‌ری كاره‌ هونه‌رییه‌كه‌ی‌ ده‌كات‪ ،‬یان‬ ‫ده‌زگایه‌كی راگه‌یاندن له‌پشتیه‌وه‌یه‌تی‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌ك جاران نیه‌‪ ،‬هونه‌ر وه‌ك هه‌ر بوارێكی تر‬ ‫له‌كایه‌ هونه‌رییه‌كه‌دا دابه‌زیوه‌و به‌رزنه‌بۆته‌وه‌‬ ‫بۆ ئاسته‌كه‌ی‌ پێشو‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كه‌ناڵه‌كانی راگه‌یاندن تا ئێس����تا‬ ‫بانگهێشتیان نه‌كردویت؟‬ ‫ش����وان قه‌ره‌داغی‪ :‬نه‌خێر به‌هیچ جۆرێك‪،‬‬

‫رۆژێك نه‌بوه‌ پێم بڵێن ش����وان قه‌ره‌داغی تۆ‬ ‫له‌س����اڵی (‪ )1997‬كاری هونه‌ری ده‌كه‌یت با‬ ‫به‌رنامه‌یه‌كت بۆ بكه‌ین‪ ،‬له‌م رق‌و كینه‌یه‌ كه‌‬ ‫به‌رامبه‌رم ده‌كرێت س����ه‌ر ده‌رناكه‌م‪ ،‬چه‌ندین‬ ‫ج����ار ئ����اگاداری كه‌ناڵه‌كانم ك����ردون ئه‌گه‌ر‬ ‫شتێكتان هه‌یه‌ راس����ته‌وخۆ پێم بڵێن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌اڵمیان ئه‌وه‌بوه‌ كه‌ هیچ ش����تێك له‌ ئارادا‬ ‫نیه‌‪ ،‬به‌اڵم چاویان هونه‌ره‌ جوانه‌كه‌م نابینێت‬ ‫ك����ه‌ رۆژانه‌ خه‌ڵك ده‌ستخۆش����ی له‌كاره‌كانم‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ئیت����ر نازانم بۆ كه‌ ده‌مبینن س����ه‌ر‬ ‫ئێشه‌ ده‌یانگرێت‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬ئه‌م����ه‌ له‌س����لێمانی وای����ه‌‪ ،‬ئایا‬ ‫له‌هه‌ولێریش وا به‌رامبه‌رت ده‌كه‌ن؟‬ ‫ش����وان قه‌ره‌داغی‪:‬نه‌خێر له‌هه‌ولێر ش����تی‬ ‫وام به‌رامب����ه‌ر نه‌ك����راوه‌‪ ،‬رۆژێ����ك له‌رۆژان‬ ‫ده‌ستیان له‌كاری هونه‌ریمدا نه‌بوه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‬ ‫هاوكارم نه‌بون به‌اڵم رێگریشم نه‌بون‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌س����لێمانی نه‌ ره‌حمت پێده‌كه‌ن نه‌ ده‌هێڵن‬ ‫ره‌حم����ی خواش دابه‌زێت‪ ،‬ن����ه‌ هاوكارتن نه‌‬ ‫رێگ����ه‌ ده‌ده‌ن كاری هون����ه‌ری بكه‌ی����ت‪ ،‬من‬ ‫شانازی به‌خۆمه‌وه‌ ده‌كه‌م‪ ،‬كاره‌كانم هونه‌ری‬ ‫س����ه‌د له‌سه‌دن‪ ،‬سێ س����اڵ جارێك كارێكی‬ ‫شاكار ده‌كه‌م‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌ س����اڵی (‪ )1999‬له‌گه‌ڵ دڵنیا‬ ‫قه‌ره‌داغی چونه‌ هه‌ولێر‪ ،‬ئه‌و كاته‌ ئیشه‌كانت‬ ‫له‌كای����ه‌ی هونه‌ری����دا ده‌كرا‪ ،‬ب����ه‌اڵم له‌گه‌ڵ‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ت بۆ سلێمانی بێده‌نگ بویت بۆ؟‬ ‫ش����وان قه‌ره‌داغی‪ :‬كه‌ م����ن‌و دڵنیا چوین‬ ‫ب����ۆ هه‌ولێر بۆ ئ����ه‌وه‌ نه‌بو ببی����ن به‌پارتی‪،‬‬

‫چونكه‌ س����اڵی (‪)1999‬گه‌رم����ه‌ی‌ رێكه‌وتنی‬ ‫نێ����وان یه‌كێتی‌و پارتی ب����و‪ ،‬ئێمه‌ به‌بۆنه‌ی‌‬ ‫هی����چ بابه‌تێكی سیاس����ییه‌وه‌ له‌س����لێمانی‬ ‫هه‌ڵنه‌كه‌نرای����ن‪ ،‬كێش����ه‌كه‌مان له‌خودی ناو‬ ‫س����لێمانی بو‪ ،‬ئه‌و س����اڵه‌ی كه‌ رۆیش����تین‬ ‫له‌هه‌ولێر كۆنس����ێرتێكمان سازكرد‪ ،‬دواتر كه‌‬ ‫هاتینه‌وه‌ بۆ س����لێمانی توش����ی كێشه‌ی‌ زۆر‬ ‫گه‌وره‌یان كردین‪ ،‬له‌س����لێمانی وا هه‌ستیان‬ ‫ده‌كرد ئێمه‌ كه‌ چوینه‌ هه‌ولێر كۆنس����ێرتمان‬ ‫بۆ پارتی كردوه‌‪ ،‬راس����تیه‌كه‌ی‌ ئێمه‌ له‌رێی‬ ‫حزبی ش����یوعی كوردس����تانه‌وه‌ ك����ه‌ چوینه‌‬ ‫هه‌ولێرو كۆنسێرتمان كردو هاتینه‌وه‌ توشی‬ ‫كێش����ه‌یان كردین‌و نه‌یانهێش����ت له‌سلێمانی‬ ‫دابنیشین‪ ،‬دواتر كه‌ چوینه‌ هه‌ولێر به‌ته‌مای‬ ‫ئه‌وروپا بوین‪ ،‬ئه‌وكاته‌ كوردستان تیڤی وه‌ك‬ ‫یه‌كه‌مین كه‌ناڵ دامه‌زرا‪ ،‬بڕوایان پێهێناین كه‌‬ ‫بمێنینه‌وه‌ هه‌م بۆ ئه‌وان‌و بۆ ئێمه‌ باشتر بو‪،‬‬ ‫وه‌ك ده‌روازه‌یه‌ك كه‌ كوردانی ئه‌وروپا ئێمه‌‬ ‫ببینن له‌رێی كه‌ناڵه‌كه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬ل����ه‌دوای ئ����ه‌و ب����ه‌رواره‌وه‌ بون‬ ‫به‌پارتی؟‬ ‫ش����وان قه‌ره‌داغی‪ :‬نه‌خێر به‌هیچ جۆرێك‪،‬‬ ‫ئێستاش����ی له‌گه‌ڵ بێت په‌یوه‌ست نیم به‌هیچ‬ ‫پارتێكی سیاسییه‌وه‌‪.‬كه‌ چومه‌ هه‌ولێر له‌گه‌ڵ‬ ‫گروپی نالی ئاش����نابوم‌و كارمكرد‪ ،‬له‌س����الێ‬ ‫(‪ )2005‬هاتم����ه‌وه‌ بۆ س����لێمانی‌و له‌گه‌لی‬ ‫كوردستان كارمكرد تا ساڵی (‪ ،)2007‬دواتر‬ ‫چوم����ه‌وه‌ بۆ هه‌ولێر‪ ،‬هۆكاری گه‌ڕانه‌وه‌ش����م‬ ‫ب����ۆ ج����اری دوه����ه‌م ئه‌وه‌بو‪ ،‬ماڵ����ی باوكم‬

‫شوان قه‌ره‌داغی‬ ‫نه‌یانده‌توانی له‌س����لێمانی بژی����ن‌و له‌هه‌ولێر‬ ‫راهاتبون‪ ،‬تا س����اڵی (‪ )2012‬له‌هه‌ولێر بوم‪،‬‬ ‫ل����ه‌و ب����ه‌رواره‌وه‌ به‌یه‌كج����اری گه‌ڕامه‌وه‌ بۆ‬ ‫سلێمانی‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬جی����اوازی هونه‌رمه‌ندی كوڕو كچ‬ ‫ده‌كرێت؟‬ ‫ش����وان قه‌ره‌داغ����ی‪ :‬له‌هه‌مو كوردس����تان‬ ‫جی����اوازی ده‌كرێ����ت‪ ،‬ب����ه‌اڵم له‌س����لێمانی‬ ‫زیاتر‪ ،‬كۆمپانیاكانی س����لێمانی له‌گه‌ڵ رێزم‬ ‫بۆهه‌ندێكی����ان‪ ،‬نرخی هون����ه‌رو هونه‌رمه‌ند‬ ‫نازانن‪ ،‬به‌س پاره‌ په‌یدا كردن ده‌زانن‪ ،‬پاره‌‬ ‫په‌یداكردنیش ش����ێوازی خۆی هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ تۆ‬

‫سپۆنس����ه‌ری كلیپێ����ك ده‌كه‌ی‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ هه‌م‬ ‫خزمه‌ت����ه‌ به‌هونه‌ره‌ك����ه‌و به‌هونه‌رمه‌نده‌كه‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ه����ا ریكالمكردنه‌ ب����ۆ كۆمپانیاكه‌ی‌‪،‬‬ ‫پێویسته‌ ئه‌وه‌ له‌به‌رچاو بگیرێت‪ ،‬به‌داخه‌وه‌‬ ‫له‌س����لێمانی ئه‌وه‌نده‌ی‌ كاری سپۆنسه‌ری بۆ‬ ‫هونه‌رمه‌ن����دی ئافره‌ت ده‌كرێت‪ ،‬بۆ كوڕه‌كان‬ ‫ناكرێ����ت‪ ،‬من ل����ه‌و مه‌س����ه‌له‌یه‌ تێناگه‌م بۆ‬ ‫ده‌بێت وابێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كارنه‌كردن‌و بێده‌نگی تۆ هۆكاری‬ ‫ئه‌وه‌ نیه‌ دڵنیا قه‌ره‌داغی هاوسه‌رگیریی‌ كرد‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ كونسوڵی‌ میسر؟‬ ‫ش����وان قه‌ره‌داغ����ی‪ :‬م����ن هونه‌رمه‌ندێكی‬

‫بۆ دوساڵ ده‌چێت‬ ‫نه‌ ئاگاداری دڵنیام‬ ‫نه‌ گوێم لێیبوه‌‪ ،‬نه‌‬ ‫ئاماده‌شم جارێكی‬ ‫تر گوێم له‌ده‌نگی‬ ‫بێت‬ ‫س����ه‌ربه‌خۆم كارم به‌س����ه‌ر دڵنیاوه‌ چییه‌؟‬ ‫ئه‌و خه‌ڵكه‌ وا هه‌س����ت نه‌كه‌ن من شوكردنی‬ ‫دڵنیام پێخۆش����بوه‌‪ ،‬یه‌كه‌م ك����ه‌س بوم كه‌‬ ‫رامگه‌یاند كه‌ دژی ئه‌و كاره‌م‪ .‬من كه‌ سه‌یری‬ ‫ته‌له‌فزیۆنم كرد توشی شۆك بوم‪ ،‬له‌ژێره‌وه‌‬ ‫نوسراوه‌ كه‌ دڵنیا شوی كرد‪ ،‬هه‌ر نه‌مزانیبو‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ئاگادار بومایه‌ قه‌ت نه‌مده‌هێشت ئه‌و‬ ‫كاره‌ ب����كات‪ ،‬له‌وكاته‌وه‌ بۆ دوس����اڵ ده‌چێت‬ ‫ن����ه‌ ئ����اگاداری دڵنیام نه‌ گوێ����م لێیبوه‌‪ ،‬نه‌‬ ‫ئاماده‌ش����م جارێكی تر گوێم له‌ده‌نگی بێت‪،‬‬ ‫به‌راس����تی كارێكی ئاوهای نه‌ك����رد تا گوێم‬ ‫لێیبێت‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )500‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/10/27‬‬

‫‪19‬‬

‫ئایا به‌ته‌نها پارت ‌ی له‌پشت بڕیار ‌ی دورخستنه‌وه‌ ‌ی گۆڕانه‌وه‌یه‌‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫پ���اش تێپه‌ڕبونی‌ زیاتر له‌‪ 6‬مانگ به‌س���ه‌ر‬ ‫به‌شداری‌ گۆڕان له‌ده‌سه‌اڵت‪ ،‬ئێمه‌ هه‌ستمانكرد‬ ‫به‌شداریه‌كه‌ی‌ گۆڕان جگه‌ له‌وه‌رگرتنی‌ پۆستی‌‬ ‫‪ 3‬وه‌زی���ر هیچی‌ دی‌ نیه‌‪ ،‬به‌یانێكمان ده‌ركردو‬ ‫بانگه‌وازمانك���رد كه‌ گۆڕان به‌م ‪ 3‬پۆس���ته‌وه‌‬ ‫هیچی‌ پێناكرێ���ت‌و ئه‌گه‌ر وابێت بكش���ێته‌وه‌‬ ‫باش���تره‌‪ ،‬پاش ئ���ه‌م به‌یانه‌ی‌ ئێم���ه‌ چه‌ندین‬ ‫پۆستی‌ وه‌ك س���ه‌رۆكی‌ ده‌سته‌ی‌ وه‌به‌هێنان‌و‬ ‫وه‌كیل وه‌زیری‌ ناوخۆو راوێژكار له‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زیران‪.....‬هت���د درا به‌گ���ۆڕان به‌هه‌مو ئه‌و‬ ‫فش���ارانه‌ی‌ ئێمه‌ له‌پارله‌م���ان كردمان‌و گۆڕان‬ ‫خۆی‌ كردی‌ نه‌توانرا شایس���ته‌ی‌ پۆسته‌كانی‌‬ ‫خ���ۆی‌ وه‌رگرێت ك���ه‌ ده‌یك���رده‌ ‪ %21,6‬ی‌‬ ‫پۆس���ته‌كانی‌ هه‌رێم‌و س���ه‌رباری‌ ئه‌و هه‌اڵنه‌ی‌‬ ‫كه‌ ش���اندی‌ دانوس���تان كردبوی‌‪ ،‬له‌رێكه‌وتنی‌‬ ‫دوقۆڵی‌ له‌گه‌ڵ پارتی‌ قه‌بوڵكردنی‌ پارتی‌ وه‌ك‬ ‫برا گ���ه‌وره‌‪ ،‬ده‌بوایه‌ گۆڕان‪ ،‬پارتی‌‪ ،‬یه‌كیه‌تی‌‪،‬‬ ‫یه‌كگرتو‪ ،‬كۆمه‌ڵ له‌سه‌ر مێزێك‌و له‌یه‌ك كاتدا‬ ‫رێكه‌وتن���ی‌ پێكهێنانی‌ حكومه‌تیان كردبا نه‌ك‬ ‫ه���ه‌ر الیه‌نه‌و به‌جیا له‌گه‌ڵ پارتی‌ وه‌ك ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ك���راو پارتی‌ ه���ه‌ر كاتێ بیه‌وێ‌ ی���ه‌ك الیه‌نه‌‬ ‫رێكه‌وتنه‌ك���ه‌ پوچه‌ڵبكات���ه‌وه‌ وه‌ك ئ���ه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ گۆڕان كردی‌ ئ���ه‌م جۆره‌ رێكه‌وتنه‌ كه‌‬ ‫پارتی‌ له‌گه‌ڵ چوار الیه‌نه‌كه‌ كردی‌ به‌شدان بو‬ ‫نه‌ك هاوبه‌ش‪ ،‬باس���نه‌كردنی‌ پۆستی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێ���م‌و س���ه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ ئاس���ایش‌و‬ ‫ده‌س���نه‌بردن ب���ۆ پۆس���تی‌ فه‌رمانگه‌كان���ی‌‬ ‫ئاسایش‌و پشتگوێخس���تنی‌ پۆستی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫ش���اره‌وانیه‌كان هه‌ڵه‌گه‌لێك بون كه‌ ش���اندی‌‬ ‫دانوس���تانه‌كانی‌ چ���وار الیه‌نه‌ك���ه‌ تێیكه‌وتن‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ئێمه‌ چه‌ندین جار داوامان له‌شاندی‌‬ ‫دانوس���تانی‌ گۆڕان كرد كه‌ ناكرێت له‌ئاس���ت‬ ‫پۆستی‌ س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێم‌و ئه‌و پۆستانه‌ی‌ دی‌‬ ‫بێده‌نگبن‌و پێویس���ته‌ ئه‌م پۆس���تانه‌ش له‌ناو‬ ‫هاوكێش���ه‌كه‌دا بێ���ت‪ ،‬به‌اڵم ش���اندی‌ گۆڕان‌و‬ ‫س���ێ الیه‌نه‌كه‌ی‌ دیش نه‌یانتوانی‌ توخنی‌ ئه‌م‬ ‫پۆستانه‌ بكه‌ون‪ ،‬به‌م شێوه‌یه‌ گۆڕان به‌الوازی‌‬ ‫مایه‌وه‌و نه‌یده‌توانی‌ وه‌ك پێویس���ت ده‌س���تی‌‬ ‫بگاته‌ ئه‌و پۆستانه‌ی‌ شایسته‌یه‌تی‌ له‌مالشه‌وه‌‬ ‫یه‌كیه‌تی‌ له‌پۆس���تی‌ پارێزگاری‌ س���لێمانی‌ كه‌‬ ‫شایس���ته‌ی‌ گۆڕانبو س���ته‌مێكی‌ تری‌ له‌گۆڕان‬ ‫ك���ردو س���ه‌رباری‌ پێنه‌دان���ی‌ شایس���ته‌كانی‌‬ ‫له‌دهۆك‌و هه‌ولێر‪ ،‬بۆیه‌ به‌شداریه‌كه‌ی‌ به‌الوازی‌‬ ‫مایه‌وه‌و ئه‌و چه‌ند پۆس���ته‌ وه‌زاریه‌ی‌ وه‌ریشی‌‬

‫گرتب���وو نه‌ك وه‌زاره‌ت وه‌رگرت���ن نه‌بو به‌ڵكو‬ ‫كرانه‌ پاش���كۆی‌ وه‌زاره‌ته‌كانی‌ دی‌(بۆ نمون ‌ه‬ ‫وه‌زی���ری‌ دارای���ی به‌رده‌وام چاوی‌ له‌ده‌س���تی‌‬ ‫وه‌زیری‌ سامانه‌ سروش���تیه‌كان بو‪ ،‬وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ش له‌سایه‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‌و‬ ‫ملمالنێی یه‌كیه‌تی‌‌و پارتی‌‌و هێزه‌كانی‌ حه‌فتاو‬ ‫هه‌ش���تا ونبو) ب���ه‌اڵم ل���ه‌م چه‌ن���د مانگه‌ی‌‬ ‫دوایداو كاتێك بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان تێگه‌یش���ت‬ ‫ك���ه‌ تێپه‌ڕبون���ی‌ كات له‌به‌رژه‌وه‌ندی ئه‌و نیه‌و‬ ‫نه‌یاره‌كانی‌ گره‌و له‌سه‌ر كات ده‌كه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ش���كۆی‌ گۆڕان له‌به‌رچاوی‌ ده‌نگده‌رانی‌ خۆی‌‌و‬ ‫خه‌ڵكی‌ كوردس���تان كه‌م بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬له‌و شوێنه‌‬ ‫هه‌س���تیارانه‌ی‌ كه‌ به‌ده‌س���تیه‌وه‌ بو ده‌ستی‌‬ ‫به‌پرۆس���ه‌ی‌ چاكس���ازی‌‌و گۆڕان���كاری‌ كرد‪،‬‬ ‫به‌تایب���ه‌ت له‌پارله‌م���ان‌و له‌وه‌زاره‌تی‌ دارایی‌و‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ پێش���مه‌رگه‌‪ ،‬له‌پارله‌مان ده‌ستی‌ بۆ‬ ‫هه‌مواری‌ یاسای س���ه‌رۆكایه‌تی‌ برد كه‌ به‌الی‌‬ ‫پارتیه‌وه‌ ئه‌مه‌ هێڵی‌ س���وور بو به‌بێ سازانی‌‬ ‫الیه‌نه‌كان‌و به‌زۆرینه‌ ده‌س���ت بۆ ئه‌م یاس���ایه‌‬ ‫ببرێت له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و بنه‌مایه‌ی‌ ئه‌م یاس���ایه‌‬ ‫ره‌هه‌ندی‌ نیش���تمانی‌ هه‌یه‌‪ ،‬پارله‌مانتاره‌كانی‌‬ ‫گۆڕان ده‌س���تیان بۆ دۆس���یه‌ی‌ ن���ه‌وت بردو‬ ‫پڕۆژه‌ی‌ چاكس���ازیان پێشكه‌ش���كرد‪ ،‬وه‌زیری‌‬ ‫دارایی ده‌س���تی‌ به‌چاكس���ازی‌ كردو وه‌زیری‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ به‌دروستكردنی‌ ‪ 4‬لیوای‌ سه‌ربه‌خۆ‬ ‫به‌سه‌رپه‌رش���تی‌‌و سپۆنس���ه‌ری‌ ئه‌مریكیه‌كان‬ ‫به‌ردی‌ بناغه‌ی‌ سوپای‌ نیشتمانی‌ دانا‪.‬‬ ‫به‌ده‌س���بردنی‌ پارله‌مان بۆ هه‌مواری‌ یاسای‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم له‌‪23‬ی‌ حوزه‌یرانی‌ ‪2015‬‬ ‫گ���رژی‌ نێوان ده‌س���ه‌اڵتی‌ جێبه‌جێك���ردن كه‌‬ ‫به‌ده‌س���تی‌ پارتیه‌وه‌یه‌ له‌گه‌ڵ س���ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫پارله‌مان كه‌ به‌ده‌س���ت گۆڕانه‌وه‌یه‌ ده‌س���تی‌‬ ‫پێك���رد‪ ،‬پارتی‌ وایده‌بینی‌ كه‌ ئه‌وان له‌پش���ت‬ ‫پێدان���ی‌ پۆس���تی‌ س���ه‌رۆكی‌ پارله‌مان���ه‌وه‌ن‬ ‫به‌گۆڕان ب���ه‌و ده‌لیله‌ی‌ له‌كات���ی‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ پارله‌مانی‌ كوردستان له‌‪2014 /4/19‬‬ ‫پارتیه‌كان به‌‪ 38‬كورسیی‌ ده‌نگیان به‌سه‌رۆكی‌‬ ‫پارله‌مانی‌ گۆڕانداو فراكسیۆنی‌ یه‌كیه‌تی‌ به‌‪18‬‬ ‫كورس���یه‌وه‌ ده‌نگ���ی‌ پێنه‌داو دژی���ش نه‌بون‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ نێوان پارتی‌‌و یه‌كیه‌تی‌ س���ه‌رباری‌‬ ‫رێكه‌وتنی‌ س���تراتیجی‌ به‌ساردترین كاته‌كانیدا‬ ‫ده‌گوزه‌راو په‌یوه‌ندی‌ نێوان گۆڕان‌و یه‌كیه‌تیش‬ ‫كه‌س ئیره‌یی پێنه‌ده‌برد‪ ،‬بۆیه‌ پارتی‌ به‌الیه‌وه‌‬ ‫س���ه‌یر بو كه‌ س���ه‌رۆكی‌ پارله‌مان ده‌ست بۆ‬

‫بابه‌تێكی‌ وا هه‌س���تیار بب���ات‌و پرس به‌پارتی‌‬ ‫نه‌كات‪ ،‬س���ه‌رباری‌ ئه‌مانه‌ش پارله‌مانتاره‌كان ‌ی‬ ‫گۆڕان بێده‌نگ نه‌بون له‌داواكردنی‌ چاكس���ازی‌‬ ‫له‌مه‌له‌فی‌ ن���ه‌وت‌و داهاته‌كانی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫چه‌ندی���ن پ���رس‌و تۆمه‌تی���ان له‌میدی���اكان‌و‬ ‫دادگاكان���دا روبه‌ڕوی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ حكومه‌ت‬ ‫به‌تایبه‌ت وه‌زاره‌تی‌ س���امانه‌ سروش���تیه‌كان‬ ‫ك���رده‌وه‌ كه‌ ب���ه‌الی‌ پارتیه‌وه‌ پاش پۆس���تی‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت ئ���ه‌م وه‌زاره‌ته‌ گرنگترین‬ ‫وه‌زاره‌ته‌و له‌بنده‌س���تی‌ پارتیشدایه‌و گۆڕانیش‬ ‫به‌رده‌وام كاری‌ له‌سه‌ر ده‌كه‌ن‌و له‌گه‌نده‌ڵیه‌كانی‌‬ ‫بێده‌نگ نابن‌و به‌رده‌وام به‌نه‌فه‌سی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫كاریان ده‌كرد‪.‬‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تای‌ مانگ���ی‌ هه‌نگوین���ی‌ نێوان‬ ‫پارت���ی‌‌و گ���ۆڕان چه‌ندی���ن ج���ار رێكخه‌ری‌‬ ‫گش���تی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان سه‌ردانی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تانی‌ كرد له‌سه‌ری‌‬ ‫ڕه‌ش‌و كه‌وته‌ ب���ه‌ر توانجی‌ الیه‌نگرانی‌ گۆڕان‌و‬ ‫نه‌یاران���ی‌ گۆڕان‪ ،‬به‌اڵم رۆژ ل���ه‌دوای‌ رۆژ ئه‌م‬ ‫په‌یوه‌ندی���ه‌ گه‌رم���ه‌ی‌ گۆڕان‌و پارت���ی‌ به‌ره‌و‬ ‫س���اردبونه‌وه‌ چو‪ ،‬مه‌س���عود بارزانی‌ له‌مانگی‌‬ ‫مایس���ی‌ ‪ 2015‬س���ه‌ردانێكی‌ جه‌الل تاڵه‌بانی‌‬ ‫كردو له‌ته‌ندروستی‌ پرسی‪ ،‬به‌اڵم نه‌یتوانی‌ یان‬ ‫نه‌یویست الی‌ ئه‌و نه‌وشیروان موسته‌فایه‌ی‌ كه‌‬ ‫چه‌ندین جار چوبوه‌ الی‌ ئه‌و بۆ سه‌ری‌ ره‌ش‪،‬‬ ‫چایه‌ك بخواته‌وه‌‪ ،‬به‌م هه‌ڵوێس���ته‌ی‌ مه‌سعود‬ ‫بارزانی‌ په‌یوه‌ندیه‌كه‌ زیاتر ساردبوه‌وه‌‪ .‬كاتێك‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ پارله‌مان به‌ویستی‌ فراكسیۆنه‌كانی‌‬ ‫گۆڕان‌و یه‌كیه‌تی‌‌و یه‌كگرتو‌و كۆمه‌ڵ ده‌س���تی‌‬ ‫بۆ هه‌مواری‌ یاسای‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم برد‬ ‫ل���ه‌‪23‬ی‌ حوزه‌یرانی‌ ‪( 2015‬به‌ڕای‌ من ئه‌بوایه‌‬ ‫پێش یه‌ك س���اڵ ئه‌م یاس���ایه‌ هه‌مواربكرایه‌)‬ ‫لێ���ره‌وه‌ س���اردبونه‌ی‌ نێوان پارت���ی‌‌و گۆڕان‬ ‫گه‌یشته‌ پله‌ی‌ س���فرو خوارتریش‌و به‌بنبه‌ست‬ ‫گه‌یشت‪.‬‬ ‫راسته‌ پارله‌مانتاران‌و س���ه‌رۆكی‌ پارله‌مانی‌‬ ‫كوردستان بون كه‌ ده‌ستیان بۆ هه‌ندێ بابه‌تی‌‬ ‫چاكس���ازی‌‌و هه‌مواری‌ یاساكان برد‪ ،‬به‌اڵم خۆ‬ ‫به‌ته‌نه���ا ب���ه‌م پارله‌مانتارانه‌ی‌ گ���ۆڕان ئه‌مه‌‬ ‫نه‌ده‌كرا‪ ،‬فراكسیۆنه‌كانی‌ یه‌كیه‌تی‌‌و یه‌كگرتو‌و‬ ‫كۆمه‌ڵیش هاوكاربون‌و پڕۆژه‌یان هه‌بو‪ ،‬س���ێ‬ ‫لیژنه‌ی‌ هه‌س���تیاری‌ ناو پارله‌مان به‌ده‌س���ت‬ ‫گۆڕانه‌وه‌ نیه‌‪ ،‬لیژن���ه‌ی‌ دارایی الی‌ یه‌كیه‌تیه‌‪،‬‬ ‫لیژن���ه‌ی‌ پیش���ه‌ س���ازی‌‌و وزه‌و س���ه‌رچاوه‌‬

‫بارزان ‌ی له‌نێوان متمانه‌ی‌ده‌نگده‌ران‌و‪ ...‬پاشماوه‌‬

‫ئێردۆگان بەرەو کۆتایی‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫دەس���ەاڵتدارانی تورک هەمیش���ە‬ ‫دژی ئەوەبون کورد بەش���ێوەیەکی‬ ‫ئاش���تیخوازیانە سیاس���ەت بکات‌و‬ ‫هەوڵیان���داوە لەخانەی تیرۆر نەیەتە‬ ‫دەرەوە‪.‬‬ ‫پاشان ش���ەڕی دەس���تەویەخەی‬ ‫بردە ناو ش���ارە کوردی���ەکان‌و باری‬ ‫نائاس���ایی لەو ناوچانە ڕاگەیاند کە‬ ‫دەنگی هەدەپە تێیدا نزیکە لە‪%١٠٠‬‬ ‫‪ ،‬ئ���ەوەی لێ���رەدا زۆر بەئ���ازار بو‬ ‫بەشداری پەکەکە بو لەم شانۆگەریە‬ ‫گاڵوەی ئێ���ردۆگان وەک ئەکتەرێکی‬ ‫الوەک���ی‪ ،‬ک���ە زەرەرەومەندبون���ی‬ ‫کوردی خێرنەدی���وی تورکیا نەبێت‬ ‫هیچی تری لێنەکەوتەوە‪.‬‬ ‫قۆناغی دوەم ئێ���ردۆگان هەوڵیدا‬ ‫س���ندوقی دەنگ���دان لەناوچ���ە‬ ‫کوردی���ەکان بگوازێت���ەوەو ب���ەم‬ ‫هۆیەش���ەوە دەنگ���ی هەدەپە پەک‬ ‫بخات ی���ان کەمی بکات���ەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫خۆش���بەختانە کۆمیس���یۆنی بااڵی‬ ‫هەلبژاردنەکان���ی تورکیا ڕێگەی بەم‬ ‫کارە نەداو ئەم هەنگاوەی ئێردۆگانی‬ ‫پوچەڵکردەوە‪.‬‬ ‫چونک���ە کۆمیس���یۆن دەزانێ���ت‬ ‫ئەم هەنگاوە دژی دەس���تورەو هەر‬ ‫رۆژێک بێت لەسەری دەدرێتە دادگا‪،‬‬ ‫لەبەرئ���ەوەی ئەوانیش هەس���تیان‬ ‫بەکۆتایی ئێردۆگان کردبو ئیدی وەک‬ ‫جاران گوێ قواڵخ���ی داواکاریەکانی‬ ‫ئیردۆگان نەبون‪.‬‬ ‫دواجار بۆ پەکخس���تنی کۆبونەوە‬ ‫جەماوەریەکان���ی هەدەپە هەس���تان‬ ‫بەئەنجامدان���ی تەقین���ەوە لەن���او‬ ‫کۆبون���ەوە جەماوەریەکانی هەدەپە‪،‬‬ ‫بەنمونە لەتەقینەوەکەی س���وروچی‬ ‫ش���اری ئورف���ا ‪ ٣٣‬گەنج���ی کوردو‬ ‫هەروەها لەش���اری ئەنق���ەرە زیاتر‬ ‫ل���ە‪ ١٠٢‬گەنجی ک���ورد کرانە ئامانج‬ ‫لەالی���ەن رێکخ���راوی داع���ش‪ ،‬کە‬ ‫هەرک���ەس ش���ارەزای تورکی���ا بێت‬ ‫دەزانێت ئەم کردەوانە بەبێ یارمەتی‬

‫دەزگای میت ئەنجام نادرێت‪ .‬ئێستا‬ ‫هەمو پارتە سیاس���یەکان بەئاشکرا‬ ‫بانگ���ەواز بۆ خۆی���ان دەکەن بەاڵم‬ ‫دەمیرتاش لەترسی ئەوەی گەنجەکان‬ ‫نەبنە قوربانی هی���چ کۆبونەوەیەکی‬ ‫جەماوەری ئەنجام نادات‪.‬‬ ‫بەرزبونەوەی کاریزمای سەاڵحەدین‬ ‫دەمیرتاش لەم دواییانەدا تەنیا تورکە‬ ‫ڕەگەزپەرس���ت‌و کەس���ە نزیکەکانی‬ ‫چواردەوری ئێردۆغانی قەڵس‌و توڕە‬ ‫نەکرد‪ .‬بەڵکو لەهەمان کاتدا باڵێکی‬ ‫ن���او کەجەکە ب���ەم بەرزبونەوەیەی‬ ‫دەمیرت���اش قەڵس ب���ون‌و پێکەوە‬ ‫لەگ���ەڵ ئێردۆغان دەس���تیان دایە‬ ‫لەکەدارکردن���ی دەمیرتاش‪ .‬هەربۆیە‬ ‫بینیمان کەجەکە تەنیا یەک رۆژ دوای‬ ‫ئاشکراکردنی ئەنجامی هەڵبژاردنەکان‬ ‫کە س���ەرکەوتنێکی گەورەی مێژویی‬ ‫دەمیرت���اش بو کۆتای���ی هێنانی بە‬ ‫ئاگربەس���ت ڕاگەیاند‪ .‬کە ئەمەش بۆ‬ ‫ئێرۆدغان دەسکەوتێکی گەورەبو کە‬ ‫دەتوانین بە دو شەش ناوی بەرین‪.‬‬ ‫هەر بەو بیانوەش توانی بەئاس���انی‬ ‫خ���ۆی لەپرۆس���ەی بەناو ئاش���تی‬ ‫بێبەری بکات‪.‬‬ ‫چونک���ە دەس���تەی بەڕێوەبەرانی‬ ‫کەجەکە لەوە دەترس���ان دەمیرتاش‬ ‫بەڕادەی���ەک گ���ەورە بێ���ت کە هیچ‬ ‫س���ەنگ‌و پلەو پایەی���ەک بۆ قەندیل‬ ‫نەمێنێت���ەوە‪ .‬دەبو جوڵەیەک بکەن‬ ‫کە سەنگ‌و قورسایی خۆیان دوبارە‬ ‫بسەلمـێننەوەو "س���وکانی شۆفێری‬ ‫بزوتن���ەوەی ڕزگاریخ���وازی کورد"‬ ‫لەدەستی دەمیرتاش���ەوە دەربێنن‌و‬ ‫بیخەنەوە ژێر ڕکێفی خۆیان‪.‬‬ ‫پاش���ان لەگ���ەڵ حکومەتەک���ەی‬ ‫ئێردۆغ���ان بەوێنەی ت���ۆم‌و جیری‬ ‫کەوتنەوە وێ���زەی یەکترو ئەوەی‪٣٠‬‬ ‫س���اڵە بەیەکتری دەکەن‌و کردویانە‬ ‫دوبارەیان کردەوە‪.‬‬ ‫هیچ کەسێک بەقەدەر دەمیرتاش‌و‬ ‫پارت���ی هەدەپ���ە بەش���ەڕی نێوان‬

‫سروش���تیه‌كان الی‌ یه‌كگرت���وه‌‪ ،‬لیژنه‌ی‌ مافی‌‬ ‫مرۆڤ الی‌ كۆمه‌ڵی‌ ئیس�ل�امیه‌‪ ،‬له‌رۆژی‌ ‪‌ 23‬ی‬ ‫حوزه‌یراندا چوار الیه‌نه‌كه‌ له‌پارله‌مان حزوریان‬ ‫هه‌بو‪ ،‬ئه‌ی‌ بۆچی‌ پارتی‌ توش���ی‌ هیس���تیریا‬ ‫ب���و؟! زۆر به‌په‌له‌و به‌ش���پرزه‌یی‌و بێ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫چاوه‌ڕوانی‌ راپۆرتی‌ لیژنه‌ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ بكات‪،‬‬ ‫گۆڕانی‌ تۆمه‌تباركرد؟!! گوایا گۆڕان له‌پش���ت‬ ‫ئه‌و هێرش���انه‌وه‌ ب���وه‌ بۆ س���ه‌ر باره‌گاكانی‌‬ ‫پارت���ی‌ له‌پارێ���زگای‌ س���لێمانی‌‌و ق���ه‌اڵدزه‌و‬ ‫كه‌الرو به‌به‌رنامه‌یه‌كی‌ ش���پرزه‌ی‌ به‌په‌له‌رێگه‌ی‌‬ ‫له‌س���ه‌رۆكی‌ پارله‌مان گرت بچێته‌ ناو هه‌ولێرو‬ ‫وه‌زیره‌كان���ی‌ گۆڕانی‌ نارده‌ ماڵه‌وه‌‪ ،‬من قس���ه‌‬ ‫له‌س���ه‌ر نایاس���ایی بونی‌ ئه‌م كرداره‌ی‌ پارتی‌‬ ‫ناك���ه‌م چونكه‌ رون‌و ئاش���كرایه‌ كه‌ نه‌ له‌دورو‬ ‫نه‌ له‌نزیك پارتی‌ پش���تی‌ به‌یاسا نه‌به‌ستوه‌و‬ ‫به‌تۆپزی‌ ئه‌م كاره‌ی‌ كردوه‌‪ ،‬خۆشیان ناتوانن‬ ‫به‌رگری‌ له‌یاس���ایی بونی‌ ئه‌م ك���رداره‌ بكه‌ن‪،‬‬ ‫باش���یش ده‌زان���ێ ك���ه‌ گ���ۆڕان دژی‌ كلتوری‌‬ ‫هه‌ڵكوتانه‌ سه‌ر باره‌گاو سوتاندیه‌تی‌‪ ،‬به‌اڵم بۆ‬ ‫ته‌نها له‌گه‌ڵ گۆڕان؟!‬ ‫ دی���اره‌ به‌رژه‌وه‌ن���دی‌‌و بزنس���ی‌ هه‌ن���دێ‬‫له‌سه‌ركرده‌كانی‌ یه‌كیه‌تی‌‌و پارتی‌ به‌شێوه‌یه‌ك‬ ‫تێك���ه‌ڵ ب���وه‌ مه‌حاڵ���ه‌ بێ ی���ه‌ك هه‌ڵبكه‌ن‌و‬ ‫ئه‌زمونێك���ی‌ دوقۆڵیش���یان هه‌یه‌ ك���ه‌ تێیدا‬ ‫بۆ س���ه‌ركردایه‌تی‌ هه‌ردو حی���زب‌و ئه‌ندامانی‌‬ ‫حیزبه‌كه‌ش���یان باش بوه‌و بێ كێشه‌ ده‌بو گه‌ر‬ ‫گۆڕان لێی تێكنه‌دانایه‌‪.‬‬ ‫ له‌پارله‌مان یه‌كیه‌تی‌ هیچ پۆستێكی‌ نیه‌و‬‫سه‌رئێشه‌ی‌ بۆ پارتی‌ دروستنه‌كردوه‌ ‪.‬‬ ‫ له‌هه‌م���وی‌ گرنگت���ر یه‌كیه‌ت���ی‌ هێزێكی‌‬‫چه‌كداری‌ هه‌ی���ه‌و له‌ڕوی‌ س���ه‌ربازیه‌وه‌ خۆی‌‬ ‫به‌كه‌متر نازانێ له‌پارتی‌‌و ئه‌گه‌ر هه‌ر گێچه‌ڵێك‬ ‫به‌یه‌كیه‌ت���ی‌ بكرێ���ت ل���ه‌ڕوی‌ س���ه‌ربازییه‌وه‌‬ ‫ره‌نگدان���ه‌وه‌ی‌ ده‌بێ���ت‌و الی‌ ئه‌مریكیه‌كانیش‬ ‫وه‌ك هێزی‌ سه‌ربازی‌‌و به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌ داعش‬ ‫یه‌كیه‌تی‌ حسابی له‌سه‌ر ده‌كرێ‪.‬‬ ‫یه‌كگرت���وی‌ ئیس�ل�امیش‪ ،‬س���ه‌رۆكی‌‬ ‫فراكس���یۆنه‌كه‌یان‌و س���ه‌رۆكی‌ لیژن���ه‌ی‌ وزه‌و‬ ‫س���امانه‌ سروش���تیه‌كان زۆر چاالك���ن‌و گوێ‬ ‫به‌خواسته‌كانی‌ پارتی‌ ناده‌ن‪.‬‬ ‫ پارت���ی‌ توان���ی‌ پێنج ئه‌ندام���ی‌ یه‌كگرتو‬‫به‌الی‌ خۆیدا رابكێشێ‌و دانیشتنی‌ رۆژی‌ ‪19‬ی‌‬ ‫ئابیان په‌كخست‌و ئه‌مه‌ش خواستی‌ پارتی‌ بو‪.‬‬ ‫یه‌كگرت���و به‌م هه‌نگاوه‌ی‌ هه‌مان هه‌ڵوێس���تی‌‬

‫نواند ك���ه‌ له‌ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌ س���لێمانی‌‬ ‫نوان���دی‌‌و ده‌رئه‌نج���ام پۆس���تی‌ پارێ���زگار ‌ی‬ ‫س���لێمانی‌ ن���ه‌درا به‌گ���ۆڕان‌و درا به‌یه‌كیه‌تی‌‬ ‫به‌شێوه‌ی‌ دو ساڵ به‌دو ساڵ (به‌بڕوای‌ من ئه‌م‬ ‫ده‌ستاوده‌ستكردنه‌ش پاش دو ساڵ جێبه‌جێ‬ ‫ناكرێت)‬ ‫كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی خاوه‌نی‌ شه‌ش كورسین‌و‬ ‫پۆس���تی‌ س���كرتێری‌ پارله‌مانی���ان الیه‌ (كه‌‬ ‫اس���تحقاققی‌ خۆیان نیه‌)و پۆس���تی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ مافی‌ مرۆڤیشیان الیه‌‪.‬‬ ‫ پارتی‌ ئه‌توانێ به‌ئاسانی‌ پۆستی‌ جێگری‌‬‫سكرتێری‌ پارله‌مانیان لێوه‌ربگرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ له‌حكومه‌ت پۆستێكی‌ كاریگه‌ری‌ ئه‌وتۆیان‬‫نیه‌ كه‌ پارتی‌ خۆی‌ پێوه‌ ماندو بكات‬ ‫ به‌ڕای‌ م���ن ئامانجی‌ دوهه‌می‌ پارتی‌ پاش‬‫گۆڕان كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌ ده‌بێ‪.‬‬ ‫پارتی له‌و راس���تیه‌ گه‌یش���ت كه‌ گۆڕان‌و‬ ‫خودی‌ نه‌وش���یروان موس���ته‌فان به‌ئاس���انی‌‬ ‫ده‌س���ته‌مۆ ناكرێن‌و ئه‌گ���ه‌ر له‌حكومه‌تی‌ بنكه‌‬ ‫فراوانیشدابن قس���ه‌ی‌ خۆیان ده‌بێ‌و به‌رده‌وام‬ ‫داوای‌ چاكسازی‌‌و نه‌هێشتنی‌ گه‌نده‌ڵی‌ ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ب���ۆ هه‌لێك ده‌گه‌ڕان ك���ه‌ بیانو به‌گۆڕان بگرن‬ ‫ئه‌م هه‌له‌ش له‌‪-:‬‬ ‫ تاوانباركردنی‌ سوتاندنی‌ باره‌گاكانی‌ پارتی‌‬‫ره‌نگیدایه‌وه‌ له‌پارێزگای‌ سلێمانی‌ كه‌ یه‌كیه‌تی‌‬ ‫به‌رپرسی مه‌له‌فی‌ ئه‌منی‌ ئه‌م شاره‌یه‌و ئه‌وانه‌ی‬ ‫خه‌ڵكیان كوشتوه‌و باره‌گایان سوتاندوه‌ دیارن‌و‬ ‫ده‌توانرێ���ت لێكۆڵینه‌وه‌یان له‌گ���ه‌ڵ بكرێت‌و‬ ‫بدرێنه‌ دادگا‪.‬‬ ‫ باشترین بژارده‌ بۆ پارتی‌ كه‌ دوری‌ بخاته‌وه‌‬‫له‌ده‌سه‌اڵتی‌ كوردس���تان گۆڕان بو به‌تایبه‌ت‬ ‫گ���ۆڕان هێزی‌ چه‌كداری‌ نی���ه‌و بزوتنه‌وه‌یه‌كی‌‬ ‫مه‌ده‌نی‌ بێچه‌كه‌و له‌ڕوی‌ سه‌ربازیه‌وه‌ مه‌ترسی‬ ‫نیه‌ بۆسه‌ر پارتی‌‪.‬‬ ‫ زۆرب���ه‌ی‌ ده‌ن���گ‌و الیه‌نگران���ی‌ گۆڕانیش‬‫له‌پارێ���زگای‌ س���لێمانی‌‌و هه‌ڵه‌بج���ه‌و ده‌ڤه‌ری‌‬ ‫گه‌رمیان‌و راپه‌ڕینه‌ كه‌ پارتی‌ زۆر پش���تی‌ به‌م‬ ‫ناوچانه‌ نه‌به‌ستوه‌ له‌كاتی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كاندا‪.‬‬ ‫ ده‌سبردنی‌ سه‌رۆكی‌ پارله‌مان‌و سكرتێری‌‬‫پارله‌مان بۆ هه‌مواری‌ یاس���ای س���ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێ���م ك���ه‌ خ���ۆی‌ له‌دانیش���تنه‌كانی‌ ‪23‬ی‌‬ ‫حوزه‌ی���ران‌و ‪ 19‬ئاب���دا بینیی���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌م دو‬ ‫دانیش���تنه‌ س���ه‌رباری‌ ئه‌وه‌ی‌ ده‌سبردن بو بۆ‬ ‫هه‌مواری‌ یاس���ای س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم به‌ده‌ر‬

‫له‌ویس���تی‌ فراكسیۆنی‌ پارتی‌‪ ،‬دو دانیشتن كرا‬ ‫بێ ئاماده‌بونی‌ فراكسیۆنی‌ پارتی‌ كه‌ له‌مێژو ‌ی‬ ‫پارله‌مان���دا پێش���ینه‌ی وه‌ها نه‌ب���و كه‌ به‌بێ‬ ‫فراكسیۆنی‌ پارتی‌ دانیشتنی‌ پارله‌مان بكرێت‪.‬‬ ‫كاتێك گۆڕان ده‌س���تی‌ ب���ۆ مه‌له‌فی‌ نه‌وت‌و‬ ‫چاكس���ازی‌ برد‪ ،‬قه‌یرانی‌ داراییان دروستكرد‪،‬‬ ‫پاش قه‌یرانی‌ دارایی قه‌یران ‌ی ده‌ستوریان هێنایه‌‬ ‫پێش���ه‌وه‌‪ ،‬قه‌یرانی‌ ده‌ستور به‌قه‌یرانی‌ پۆستی‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێم په‌رده‌پۆش���كرا‪ ،‬به‌قه‌یرانی‌‬ ‫دورخستنه‌وه‌ی‌ گۆڕان له‌سه‌رۆكایه‌تی‌ پارله‌مان‌و‬ ‫حكومه‌ت هه‌مو قه‌یرانه‌كان له‌بیركران‪.‬‬ ‫گه‌لی‌ كورد له‌باش���ور به‌بارێكی‌ هه‌ستیاردا‬ ‫گوزه‌ر ده‌كات‌و حیزبه‌كوردیه‌كان له‌ش���یوێكن‌و‬ ‫گه‌لی���ش له‌ش���یوێكی‌ دی‌‪ ،‬ش���ه‌ش پارت���ی‌‬ ‫ناسیۆنالیس���تی‌ س���یكیوالر له‌پارله‌مان���ی‌‬ ‫كوردس���تاندا هه‌یه‌و خاوه‌نی‌ ‪ 83‬كورس���ین‪،‬‬ ‫ئه‌توانن بۆ به‌رژه‌وه‌ندی‌ خه‌ڵكی‌ كوردستان هه‌ر‬ ‫یاس���ایه‌ك بیانه‌وێ‌ تێیپه‌ڕێنن‌و له‌ڕوی‌ دروشم‌و‬ ‫داخوازیه‌كان���ی‌ گه‌لی‌ كوردس���تانه‌وه‌ هه‌مویان‬ ‫كۆپی‌ یه‌كن به‌اڵم بۆ هه‌ڵپه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت‌و دراو‬ ‫دژ به‌یه‌ك���ن‌و به‌رده‌وام له‌په‌رتبوندان‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫نه‌یانتوانی‌ یاس���ای سرودی‌ نیش���تمانی‌ ئه‌ی‬ ‫ڕه‌قیبیش تێپه‌ڕێنن‌و هه‌میشه‌ له‌بگره‌و به‌رده‌و‬ ‫ناكۆكیدان‌و فراكس���یۆنه‌كانی‌ دی‌ نیوانگیریان‬ ‫ده‌كه‌ن‬ ‫عه‌قڵیه‌ت���ی‌ ئه‌م ج���ۆر‌ه ده‌وڵه‌تداریه‌یه‌ ئه‌و‬ ‫نهێنیه‌مان بۆ ئاشكرا ده‌كات كه‌ گه‌لێك ‪10000‬‬ ‫س���اڵ مێژویه‌تی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌م خاكه‌و تا ئێستا‬ ‫نه‌یتوانیوه‌ ببێته‌ خاوه‌نی‌ كیانێكی‌ سه‌ربه‌خۆو‬ ‫ئااڵی‌ نه‌ته‌وه‌یی خۆی‌ هه‌بێت‪.‬‬ ‫گرنگه‌ ئه‌و راستیه‌شمان بۆ رونببێته‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫ئای���ا ئه‌كرێت پارتی‌ به‌بێ ره‌زامه‌ندی‌ یه‌كیه‌تی‌‬ ‫یان النیك���ه‌م یه‌كێك له‌باڵه‌كان���ی‌ یه‌كیه‌تی‌‌و‬ ‫یه‌كگرت���و ئه‌م هه‌ن���گاوه‌ی‌ نابێت؟(له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌و بنه‌مایه‌ی‌ ژماره‌یه‌ك��� ‌ی به‌رچاو له‌ئه‌ندامه‌‬ ‫چاالكه‌كانی‌ گۆڕان ل���ه‌م دو حیزبه‌وه‌ هاتون)‬ ‫ئه‌م���ه‌ پرس���ێكه‌ وه‌اڵمه‌ك���ه‌ی‌ له‌ئاینده‌یه‌كی‌‬ ‫نزیكدا ده‌س���تمان ده‌كه‌وێت‪ ،‬كاتێك ئه‌م سێ‬ ‫الیه‌نه‌ی‌ كه‌ پڕۆژه‌ی‌ هاوبه‌شیان له‌گه‌ڵ گۆڕان‬ ‫هه‌بوه‌و له‌پرس���ی ده‌س���تورو هه‌مواری‌ یاسای‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمدا له‌گه‌ڵ گۆڕان هاوبه‌ش‬ ‫بون‌و هه‌ڵوێسته‌كه‌شیان به‌رامبه‌ر به‌م سته‌مه‌ی‌‬ ‫له‌گۆڕان ك���راوه‌‪ ،‬وه‌اڵمده‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌م پرس���ه‌‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬

‫سوپاو پەکەکە زەرەرەومەند نەبوە‪،‬‬ ‫چونکە گەر ئەم ش���ەڕە نەبوایە ئەوا‬ ‫دەمیرت���اش ئێس���تا یەکێ���ک دەبو‬ ‫لەسەرکردە مێژویەکانی ناو تورکیا‪.‬‬ ‫بەاڵم وەک هەمیش���ە ک���ورد لەناو‬ ‫خۆیدا خۆخۆر بوەو بەس���ەرکەوتنی‬ ‫یەکێک لەخۆی���ان کەمجار دڵخۆش‌و‬ ‫ش���ادمان بون‪ .‬بەاڵم خۆشبەختانە‬ ‫ئەوەی لەم جەنگەی دوایی زەرەرمەند‬ ‫بو بەپل���ەی یەک���ەم ئێردۆغان بو‪.‬‬ ‫دواتر پەکەکە بەفەرمانی دەس���تەی‬ ‫بەڕێوەبەرانی���ان لەئەوروپ���ا ناچار‬ ‫بەراگەیاندنی ئاگربەست کرانەوە‪.‬‬ ‫هەرچەندە دەمیرتاش بێ زیان لەم‬ ‫ش���ەڕە دەرنەچو بەاڵم ئەم جارەش‬ ‫لەهەڵبژاردنەکانی تورکیا بەربەستی‬ ‫لە‪%١٠‬دەبڕێت‌و بۆ جاری دوەم خەونی‬ ‫سوڵتان ئێردۆگان لەگۆڕ دەنێتەوە‪.‬‬ ‫وەک پێش���تر ئام���اژەم پێدا‪ ٧‬ی‬ ‫حوزەی���ران بۆ ئێردۆگان ش���ۆکێکی‬ ‫گەورە بو‪ ،‬ئەوەی ڕویدا لەکارەساتێکی‬ ‫گ���ەورە دەچو بۆ ئێ���ردۆگان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ش���ۆکی‪ ١‬ی مانگی داهاتو گەورەتر‬ ‫دەبێت‪.‬‬ ‫ئێ���ردۆگان ب���ۆ ئەوەی کەیس���ی‬ ‫کوش���تنی ‪ ٣٤‬ک���وردی بێت���اوان‬ ‫لەرۆبۆسکی‌و کەیسی گەندەڵی خۆی‌و‬ ‫کوڕەکەی هەڵنەدرێتەوە پێویس���تی‬ ‫بەوەیە ئ���ەم هەڵبژاردن���ە بباتەوە‪،‬‬ ‫ئەگینا کۆتایی تەمەن���ی لەدەرگای‬ ‫دادگاکانی واڵتەکەی بەسەر دەبات‪.‬‬ ‫ئەمەش دوا ڕاپرس���ی ‪ ٨‬دەزگای‬ ‫گەورەی ئەنجامدانی ڕاپرسیە لەواڵتی‬ ‫تورکیا کە مژدەی سەرکەوتنی پارتی‬ ‫هەدەپە دەدەن جگە لە‪ ٢‬راپرسی کە‬ ‫زیاتر نزیکن لەپارتی ئاکەپەوە‪.‬‬ ‫لەم خش���تەیەدا ه���ەر ئەنجامێک‬ ‫بۆ ئاکەپ���ە کە لەخ���وار ‪ ٤٤%‬بێت‬ ‫بەواتای لە دەس���تدانی دەس���ەاڵتی‬ ‫تاک���ڕەوی ئێردۆگان دێ���ت‌و تەواوی‬ ‫ڕاپرسەیەکانیش ئەوە پیشان دەدەن‬ ‫کە هەدەپە سەرو باندی ‪.%١٠‬‬

‫پیرۆزه‌‬

‫‪ .3‬ئاڵوزبون���ی‌ په‌یوه‌ندیه‌كان���ی‌ هه‌رێ���م‬ ‫له‌گه‌ڵ حكومه‌تی ناوه‌ندو نه‌ناردنی‌ بودجه‌ ‌ی‬ ‫مانگانه‌ی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم له‌مانگی‌ شوباتی‌‬ ‫س���اڵی‌ ‪ 2014‬وه‌‪ .‬له‌كاتێك���دا داهاتی‌ نه‌وتی‌‬ ‫هه‌رێمیش له‌ب���ه‌ر دابه‌زینی‌ ن���رخ‌و بڕه‌كه‌ی‌‬ ‫به‌شی‌ موچه‌ی‌ فه‌رمانبه‌رانیش ناكات چ جای‌‬ ‫پرۆژه‌كانی‌ وه‌به‌رهێنان‪ .‬بێگومان له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫توێژینه‌وه‌یه‌ك���ی‌ ت���ه‌واو و بابه‌تیانه‌ بۆ ئه‌و‬ ‫بابه‌ت���ه‌ نه‌كرابو له‌الی���ه‌ن حكومه‌تی‌ هه‌رێم‪.‬‬ ‫سه‌ره‌نجام زۆربه‌ی‌ خه‌ڵكی‌ كوردستان ئۆباڵی‌‬ ‫ئه‌مه‌ ده‌خه‌نه‌ ئه‌س���تۆی‌ بارزانی‌‪ .‬له‌كاتێكدا‬ ‫كوردستان دوچاری‌ بڕێكی‌ زۆری‌ قه‌رز بوه‌ته‌وه‌‬ ‫كه‌ ب���ه‌ ‪ 16‬ملیار دوالر مه‌زه‌ن���ده‌ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌ش ی���ارای‌ به‌رزبونه‌وه‌ی‌ لێده‌كرێت‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ سودی‌ یاسای‌ سااڵنه‌ی‌ ده‌چێته‌‬ ‫س���ه‌ر له‌كاتی‌ دواكه‌وتنی‌ دان���ه‌وه‌ی‌‪ .‬یاخود‬ ‫بڕێكی‌ زۆری‌ ئه‌و قه‌رزه‌ له‌بڕی‌ پێدانی‌ نه‌وت‬ ‫وه‌رگیراوه‌ له‌كۆمپانی���اكان له‌كاتی‌ پێنه‌دانی‌‬ ‫نه‌وت به‌هه‌مان شێوه‌ سودی‌ یاسایی‌ ده‌چێته‌‬ ‫سه‌ر‪ .‬‬ ‫‪ .4‬ش���ه‌ڕی‌ داعش‌و داگیركردن���ی‌ قه‌زای‬ ‫ش���ه‌نگال له‌الیه‌ن ئه‌م رێكخراوه‌وه‌‪ ،‬كه‌ بوه‌‬ ‫هۆی‌ ش���ه‌هیدبونی‌ هه‌زار ك���ه‌س‌و فڕاندن‌و‬ ‫به‌كه‌نیزه‌ك بردن���ی‌ هه‌زاران ئافره‌ت‌و كچانی‌‬ ‫كوردی‌ یه‌زیدی‌ دانیشتوی‌ ئه‌م قه‌زایه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫رێكخراوی‌ ناوبراو‪ ،‬سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ هه‌زاران‬ ‫هاواڵت���ی‌ تری‌ یه‌زیدی‌ له‌چیای‌ ش���ه‌نگال بۆ‬ ‫ماوه‌یكی‌ درێژ گیریان خواردبو‪ ،‬تاكو له‌كۆتاییدا‬ ‫رێگای‌ ده‌ربازبونیان بۆ كرایه‌وه‌‪ .‬ئه‌م روداوه‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ خراپی‌ له‌سه‌ر بارزانی‌‌و حزبه‌كه‌ی‌‬ ‫هه‌ب���و به‌تایبه‌تی‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م قه‌زایه‌‬ ‫له‌س���نوری‌ پاراستنی‌ هێزه‌كانی‌ پێشمه‌رگه‌ی‌‬ ‫پارت���ی‌ بون‪ .‬ئه‌مه‌ش ناڕه‌زایی‌ زۆری‌ به‌دوای‌‬ ‫خۆیدا هێنا له‌الیه‌ن خودی‌ دانیش���توانی‌ ئه‌م‬ ‫ناوچه‌یه‌ چونك���ه‌ به‌رگریه‌كی‌ ئه‌وتۆ نه‌كرابو‬ ‫له‌الی���ه‌ن ئه‌وهێزان���ه‌ی‌ ك���ه‌ جێگیركرابون‬ ‫له‌كات���ی‌ هێرش���كردنی‌ رێكخراوه‌ك���ه‌‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫پێیانواب���و هۆكاری‌ زۆری‌ قوربانی‌و زیانه‌كان‬ ‫ب���ون‪ .‬بێگوم���ان ئ���ه‌و ناوچه‌یه‌‪ ،‬ش���وێنی‌‬ ‫نفوس���ی‌ پارتیه‌ له‌هه‌ڵبژاردنه‌كاندا كه‌ ره‌نگه‌‬ ‫كاریگ���ه‌ری‌ به‌رچاوی‌ هه‌بێ���ت له‌دابه‌زاندنی‌‬ ‫ده‌نگی‌ پارتی‌‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش بێ ئه‌نجام بونی‌ لێكۆڵینه‌وه‌‬ ‫له‌به‌رپرس���ه‌ س���ه‌ربازیه‌كانی‌ ئ���ه‌م ناوچه‌یه‌‬ ‫پرس���یارو ناڕه‌زایی‌ زیاتری‌ ب���ه‌دوای‌ خۆیدا‬

‫هێن���ا‪ .‬كه‌ ده‌كرا بارزانی‌ له‌رێگای‌ س���زادانی‌‬ ‫به‌رپرسه‌ سه‌ربازیه‌كان تۆزێك ساڕێژی‌ برین ‌ی‬ ‫خه‌ڵكی‌ كوردس���تان‌و به‌تایبه‌تی‌ دانیشتوانی‌‬ ‫ئه‌و ناوچه‌ی‌ بكردبا‪.‬‬ ‫دروس���ت نه‌كردن���ی‌ هێزیك���ی‌‬ ‫‪ .5‬‬ ‫سه‌ربازی‌ نیشتمانی‌ دور له‌ده‌ست تێوه‌ردانی‌‬ ‫حزب‪.‬‬ ‫تۆمه‌تبارك���ردن به‌داڵده‌دان���ی‌‬ ‫‪ .6‬‬ ‫تاوانبارانی‌ ئه‌نفال‌و موسته‌شاره‌كان‪.‬‬ ‫خه‌مس���اردی‌ بارزانی‌ له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫‪ .7‬‬ ‫هێرشه‌كانی‌ سوپای‌ توركیا بۆ سه‌ر په‌كه‌كه‌‬ ‫له‌ن���او خاكی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‌و ئیدانه‌ی‌‬ ‫نه‌كردنی‌‪.‬‬ ‫قۆناغ���ی‌ ‪ 23‬حوزه‌ی���ران ‪ 2015‬رۆژان���ی‌‬ ‫دواتر ‬ ‫قوناغێك���ی‌ ت���ری‌ مێژو ده‌س���تی‌ پێكرد‬ ‫له‌‪ 23‬حوزه‌یرانی‌ ‪ ، 2015‬كه‌ زیاتر كێش���ه‌و‬ ‫به‌رپرس���یاریه‌تیه‌كانی‌ بارزان���ی‌ قوڵت���ر‬ ‫ك���رده‌وه‌ له‌به‌رامبه‌ر روداوه‌ سیاس���یه‌كانی‌‬ ‫گۆڕه‌پانی‌ سیاس���ی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‪ ،‬كه‌‬ ‫ره‌نگ���ه‌ ده‌رئه‌نجامه‌كانی‌ به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ ئ���ه‌ودا نه‌بن‪ .‬ئه‌مه‌ له‌كاتێكدا‬ ‫بارزانی‌ وه‌كو س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێ���م‌و مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاس���ی‌ حزبه‌ك���ه‌ی‌ له‌به‌یاننامه‌كان���دا زۆر‬ ‫به‌توندی‌ دژی‌ ئه‌م كۆبونه‌وه‌یه‌ وه‌ستانه‌وه‌ كه‌‬ ‫له‌الیه‌ن سه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مان بڕیاری‌ لێدراو‬ ‫دانیش���تنیان بۆ كرد له‌م به‌رواره‌‪ ،‬كه‌ تیایدا‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ی‌ بنه‌مای‌ ته‌وافوقی‌ نێوان الیه‌نه‌‬ ‫سیاسیه‌كانی‌ كوردستانیان ناوزه‌د كرد‪.‬‬ ‫كه‌ به‌الی‌ زۆرێك له‌ده‌نگده‌رانی‌ پێشوتری‌‬ ‫بارزان���ی‌ ده‌ك���را بارزانی‌ ئه‌وج���اره‌ هه‌ڵه‌ی‌‬ ‫پێش���وتری‌ تاراده‌یه‌ك راس���ت بكردبایه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌وه‌ی به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك ره‌زامه‌ند نه‌بووایه‌‬ ‫ب���ۆ درێژكردنه‌وه‌ی‌ ویالیه‌ته‌ك���ه‌ی‌ بۆ جاری‌‬ ‫دوه‌م بۆ س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێم له‌الیه‌ن حزبه‌كه‌ی‌‬ ‫له‌ ژێر هه‌ر پاساوێك‪.‬‬ ‫ بیگومان ئه‌مه‌ش بارزانی‌ دوباره‌ له‌چه‌ند‬ ‫به‌رپرسیاریه‌ك رزگار ده‌كرد له‌وانه‌ ‪:‬‬ ‫• كۆچكردنی‌ زۆری‌ الو و گه‌نج له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تانه‌وه‌ ب���ۆ هه‌ن���ده‌ران به‌ه���ۆی‌‬ ‫نائاس���ووده‌یی ده‌رون���ی‌‌و كێشمه‌كێش���می‌‬ ‫سیاسی‌و قه‌یرانی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‪.‬‬ ‫• تۆمه‌تبارك���ردن به‌ به‌كارهێنانی‌ داهاتی‌‬ ‫نه‌وت بۆ مه‌به‌ستی‌ سیاسی‌‌و نه‌دانی‌ موچه‌ی‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ران له‌الیه‌ن حكومه‌ت وه‌كو كارتێكی‌‬

‫فش���ار له‌س���ه‌ر الیه‌نه‌كانی‌ تر بۆ رازیی‌ بون‬ ‫به‌درێژكردنه‌وه‌ی‌ ویالیه‌تی‌ بارزانی‌ بۆ جار ‌ی‬ ‫دوه‌م له‌الیه‌ن بارزانی‌‌و حزبه‌كه‌ی‌‪.‬‬ ‫• مه‌ترسی‌ دروس���تبونه‌وه‌ی‌ دو ئیداره‌یی‌‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان‪ .‬دابه‌شبونی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫• هه‌نگاونانی‌ پرۆس���ه‌ی‌ سیاس���ی‌ هه‌رێم‬ ‫ب���ه‌ره‌و دكتاتۆریه‌ت‪ ،‬ته‌ماحگی���ری‌‌و مانه‌وه‌‬ ‫له‌كورسی‌ ده‌سه‌اڵت‪.‬‬ ‫تۆمه‌تبارك���ردن به‌رێگرت���ن‬ ‫• ‬ ‫له‌مافی‌ ئ���ازادی‌ راده‌ربرین‌و داواكردنی‌ مافه‌‬ ‫سه‌ره‌تاییه‌كان ‪.‬‬ ‫ئاراسته‌كردنی‌ پرۆسه‌ی‌ سیاسی‌‬ ‫• ‬ ‫به‌ره‌و چاره‌نووسێكی‌ نادیار‪.‬‬ ‫مه‌ترس���ی‌ خۆكاندیدكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫• ‬ ‫بارزان���ی‌ دوای‌ نوس���ینه‌وه‌ی‌ ده‌س���توری‌‬ ‫هه‌میش���ه‌یی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان به‌جۆرێك‬ ‫ئه‌و ماوه‌یه‌ی‌ پێشوتری‌ بۆ هه‌ژمار نه‌كرێت‪.‬‬ ‫له‌هه‌مو ئ���ه‌و خااڵن���ه‌ گرنگتر‪،‬‬ ‫• ‬ ‫رێگرت���ن له‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‬ ‫ب���ۆ هه‌ولێر له‌بازگ���ه‌ی‌ پ���ردێ‌‪ ،‬ناردنه‌وه‌ی‌‬ ‫وه‌زیره‌كانی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان بۆ س���لێمانی‌‬ ‫به‌بڕی���اری‌ مه‌كته‌ب���ی‌ سیاس���ی‌ پارتی‌‪ ،‬كه‌‬ ‫خه‌ڵكێك���ی‌ زۆر بڕوای���ان وای���ه‌ له‌پێن���اوی‌‬ ‫مان���ه‌وه‌ی‌ بارزانی���ه‌ له‌پۆس���ته‌كه‌ی‌‪ .‬ئ���ه‌و‬ ‫روداوه‌ش موفه‌جه‌ئه‌یه‌ك���ی‌ چاوه‌ڕواننه‌كراو‬ ‫بو له‌الی���ه‌ن زۆربه‌ی‌ خه‌ڵكی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت له‌الیه‌ن به‌شێكی‌ زۆری‌ الیه‌نگرانی‌‬ ‫پارتییه‌وه‌‪ .‬به‌جۆریك ئاسۆی‌ سیاسی‌ به‌ره‌و‬ ‫لێڵ���ی‌و تاریكی‌ زیاتر ب���رد‪ .‬چونكه‌ ده‌كرا‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان بگۆڕدرێت به‌گرتنه‌به‌ری‌‬ ‫رێكاری‌ یاسایی‌و سیاس���ی‌ نه‌ك به‌رێلێگرتن‬ ‫كه‌ به‌ت���ه‌واوی‌ س���یمای‌ دیموكراتی‌ له‌هه‌رێم‬ ‫له‌ئاستی‌ ناوخۆو بێگومان له‌ئاستی‌ ده‌ره‌كیش‬ ‫ناش���یرین ك���رد‪ .‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫په‌رله‌مان س���ه‌رۆكی‌ گه‌وره‌ترین دامه‌زراوه‌ی‌‬ ‫یاس���ادانه‌ له‌هه‌رێم‌و له‌زۆربه‌ی‌ واڵتان ناكرێت‬ ‫به‌م شێوه‌یه‌ سوكایه‌تی‌ پێبكرێت‪.‬‬ ‫له‌كۆتایی���دا دوای‌ ئ���ه‌و هه‌م���و روداوانه‌‬ ‫پرس���یار ئه‌وه‌یه‌ ئه‌گه‌ر بارزانی‌ بمینێته‌وه‌و‬ ‫ده‌ریچه‌یه‌ك���ی‌ یاس���ایی‌ ب���ۆ بكرێت���ه‌وه‌‬ ‫له‌ده‌ستوری‌ هه‌رێمی‌ كوردستان كه‌ بتوانێت‬ ‫خۆی‌ كاندید بكات له‌خولی‌ داهاتو‪ ،‬ده‌بێ‌ تا‬ ‫چه‌ند متمانه‌ی‌ هاواڵتیان به‌ده‌ست بهێنێت؟‬ ‫رێژه‌ی‌ ده‌نگه‌كانی‌ چه‌ند بێت؟‬

‫پیرۆزه‌‬

‫پیرۆزبایی له‌هاوکارمان کاک ‌ه زانکۆ ده‌که‌ین به‌بۆنه‌ی له‌دایکبونی کۆرپ ‌ه جوانه‌که‌یانه‌و‌ه‬ ‫هیوای ته‌مه‌ن درێژی‌و له‌شساغی بۆ ده‌خوازین به‌نازی دایه‌و باب ‌ه گه‌روه‌بێت‬ ‫ستاڤی ئاوێن ‌ه‬

‫پیرۆزبای���ی له‌هاوکارم���ان هاوڕاز خ���ان‌و کاک ‌ه م���ه‌روان ده‌که‌ین به‌بۆنه‌ی‬ ‫گۆڕینه‌وه‌ی ئه‌ڵقه‌ی هاوسه‌رییانه‌و‌ه هیوای ژیانێکی ئارام‌و به‌خته‌ره‌ریان بۆ‬ ‫ده‌خوازین‬ ‫ستاڤی ئاوێن ‌ه‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫‪Awene‬‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر‬

‫‪ Reset‬بون‬ ‫هەریار جەمیل رەنجبەر‬ ‫دوابەدوای روخانی رژێمی بەعس لەس����اڵی ‪ ٢٠٠٣‬وەرچەرخانێك لەس����ەر‬ ‫ئاستی سیاسەتی هەرێمی کوردستان دروست بو‪ .‬لەئەنجامدا پێداویستیەك‬ ‫هات����ە ئارا بۆ یەکگرتنەوەی ه����ەر دو ئیدارەکەو هەروەها بوە دەروازەیەك‬ ‫بۆ مۆرکردنی رێکەوتنی ستراتیژی نێوان هەردو حزبی بااڵدەست یەکێتی‌و‬ ‫پارتی‪.‬‬ ‫لەگەڵ هاتنی هەر کێشەیەك‌و قەیرانێك کە بەرۆکی هەرێم بگرێت بۆمان‬ ‫دەردەکەوێت لەنێوان ئەم ماوه‌یە کە زیاتر لەدەس����اڵ دەبێت بۆش����ایەکی‬ ‫گەورە هەیەو تاوەکو ئێستاش هەر بە بەتاڵی ماوەتەوە‪ ،‬ئەمەش دەگەڕێتەوە‬ ‫ب����ۆ س����ەرەتاکانی یەکگرتنەوەی هەردو ئی����دارە کە لەس����ەر بنەمایەکی‬ ‫س����ەقەت‌ولەنگ دامەزراوە کە کۆمەڵێك بەرژەوندی تاکەکەسی‌و بنەماڵەیی‬ ‫گرتۆتە ئەس����تۆی خۆی‌و بەگرژبونەوەو لێكجیابون����ەوەی بەرژەوەندیەکان‬ ‫دەبێتە هۆی الوازبونەوەی میکانیزمی ئەم یەك ئیدارەییە‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەش����دا هەر ل����ەم ماوەیش نەیانتوانی����وە بناغەیەکی پتەو بۆ‬ ‫باشترکردنی باری ئابوری کوردستان دابین بکەن‪ .‬بەهۆیەوە بێمنەتانە بتوانن‬ ‫روبەڕوی قەیرانەکان ببنەوە‪ .‬س����ەرباری ئەمان����ەش لەکاتی یەكبونەوەیان‬ ‫ناتەبایی‌و ناکۆکیەکانیان بەهەڵواس����راوەیی هێشتۆتەوە چەشنی وەزارەتی‬ ‫ناوخۆو پێشمەرگە کە تاوەکو ئێستاش هەر سەرچاوەی ملمالنێیە‪.‬‬ ‫ئەوەی ش����یاوی ئاماژەکردەن����ە دۆزینەوەی رێگای چارەس����ەری بۆ ئەم‬ ‫بارودۆخ����ە ئاڵۆزکاوە ئاس����ۆی نادیارە‪ ،‬لەوانەی����ە بەکۆبونەوەیەك بتوانن‬ ‫بۆ ماوەیەکی کاتی کێش����ەکان چارەس����ەر بکەن ب����ەاڵم ناتوانن بۆ ئەبەد‬ ‫بنبڕی بکەن‪ ،‬چونک����ە زۆر بەزەقی بەرژەوەندی تاکەکەس����ەکان بەیەکتر‬ ‫تێکهەڵکێشراون‌و نە سەریان دیارە و نە بن‪.‬‬ ‫باشترین رێگای چارەسەرکردن "ریس����ێت" بونە‪ ،‬واتە هەڵوەشاندنەوەی‬ ‫رێکەوتنام����ەی یەك ئیدارە کە بریتیە لەگەڕانەوەی بارودۆخی ئێس����تا بۆ‬ ‫حاڵەتی بنەڕەتی پێش����وی‪ ،‬بەو مانایەی کە حکومەتی هەرێم بگەڕێنینەوە‬ ‫س����ەر دۆخی دو ئیدارەیی پێش س����اڵی ‪ ،٢٠٠٥‬بۆ ئەمج����ارەش ئەوەندە‬ ‫ناخایەنێ دەبێت هەردو ئیدارەکە لەبەر چەندین فاکتەری گرنگ‌و گۆڕانکاریە‬ ‫سیاس����یەکانی ناوخۆو دەرەکی کە گوش����ارێکی توند دەخاتە سەر هەرێم‬ ‫یەکبگرێتەوە‪.‬‬ ‫لەوانەش‪:‬‬ ‫ بەدەرکەوتنی دوژمنێکی سەرسەخت‌و تیرۆریستی وەك داعش لەهەرێمی‬‫کوردستان‪.‬‬ ‫ هەڵگەڕانەوەی هاوکێش����ە سیاس����یەکان لەتورکیاو بەدەرکەوتنی رۆڵی‬‫بەرچاوی کورد لەپرۆسەی سیاسی‪.‬‬ ‫ یەکبون����ی بۆچونەکانی هاوپەیمانیەتی جیهان بەتایبەتی هەردو قوتبی‬‫ئەمریکی‌و روسی بۆ دژایەتی کردنی تیرۆر لەم ناوچانە‪.‬‬ ‫ ئ����ەوەی لەهەموی����ان گرنگترە دەرکەوتنی هێزیکی گ����ەورە لەمەیدانی‬‫بڕیاری سیاس����ی هەرێم کە " گۆڕانە " لەگەڵ بەش����داربونی چەند حزبێکی‬ ‫تر لەفەرمانڕەوایی هەرێم‪ ،‬هاوكێش����ەکان بەرەو ئاراس����تەیەکی تر دەبەن‌و‬ ‫وادەکەن یەکبونەوەی ئ����ەم دو ئیدارەیە حەتمی بێت‌و دور لەبەرژەوەندی‬ ‫تاکەکەسی‌و ئیمتیازاتی بنەماڵەیی دابمەزرێت‌و لەگەڵ نەهێشتنی دەسکەوتی‬ ‫پەنجا بەپەنجا کە بەزۆرەملێ بەسەر میللەت سەپێندرا بون‪.‬‬ ‫هەرچەندە الیەنە سیاس����یەکان لەراگەیاندنەکانی����ان دژ بەدو ئیدارەیین‪،‬‬ ‫بەاڵم درێژەپێدانی ئەم بارودۆخەی ئێس����تا مانای س����وربونە لەس����ەر دو‬ ‫ئیدارەیی‌و پاراستنی دەسکەوتی تاکەکەسی‌و بنەماڵەیی‪.‬‬

‫ریکالم‬