Awene 632

Page 1

‫ریکالم‬

‫به‌هۆی گه‌رماوه‌‬ ‫‪ 210‬بولبول‬ ‫لەشه‌قالوه‌ ده‌مرن‬ ‫ژماره‌ (‪)632‬‬ ‫سێشەممە ‪2018/7/10‬‬

‫‪www. awene.com‬‬

‫‪2‬‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫ئایا متمانه‌ت‬ ‫به‌هه‌ڵبژاردن ماوه‌؟‬ ‫‪4‬‬

‫هه‌ژمارکردنه‌وه‌ ‌ی ده‌نگه‌كان ناڕازییه‌كانی‌ راز ‌ی نه‌كرد‬

‫یه‌كێتی‌‪:‬‬ ‫له‌سلێمانی‌ هیچ‬ ‫گۆڕانكارییەك بەسەر‬ ‫دەنگەكانماندا‬ ‫نەهاتوە‬

‫گۆڕان‪:‬‬ ‫گۆڕانكاری روینه‌دا‬ ‫له‌ژماردنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫ده‌نگه‌كاندا‬ ‫هه‌ڵوێستمان ده‌بێت‬

‫مێرویه‌ك ‌ی نامۆ‬ ‫هاواڵتیانی‬ ‫بێزار كردوه‌‬

‫كۆمه‌ڵ‌‪:‬‬ ‫پێویستمان ب ‌ه ‪500‬‬ ‫ده‌نگ ‌ه بۆ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫كورسییه‌ك ‌ی تر‬ ‫له‌سلێمانی‌ بهێنین‬ ‫كورد ده‌بێت‬ ‫له‌به‌غدا‬ ‫به‌هێز بێت‬

‫پارتی بەنیازی‬ ‫وەرگرتنەوەی‬ ‫پۆستی سەرۆکی‬ ‫هەرێمە‬ ‫‪2‬‬

‫‪4‬‬

‫نه‌و‌هی‌ نوێ‌‪:‬‬ ‫ده‌نگه‌كانمان‬ ‫زیادی‌ كردوه‌‬ ‫‪3‬‬

‫ئه‌ردۆغان‬ ‫دواکەوتنی‬ ‫پاشه‌كشه‌ی‬ ‫پێكهێنانی‬ ‫حكومەت ئابوری دیموكراسی‌و‬ ‫عێراق پەکدەخات كوشتنی ئازادی‬ ‫‪5‬‬

‫‪6‬‬

‫ئاوێنە ئەم هەشت الپەڕەیەی تایبەت بەهەڵبژاردن بەهاوکاریی کونسوڵخانەی گشتیی ئەمەریکا لەهەولێر چاپ‌و باڵودەکاتەوە‬ ‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژمار ‌ه ‪32‬‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫به‌شی ریکالم ‪ 07700600659 :‬ـ ‪ 07500600659‬‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 500‬دینار‬

‫‪8‬‬


‫‪2‬‬

‫)‪ )632‬سێشه‌ممه ‪2018/7/10‬‬

‫به‌هۆی گه‌رماو ‌ه ‪ 210‬بولبول له‌قه‌زای شه‌قالوه‌ ده‌مرن‬

‫دوێنێ‌ دوشه‌مه‌ ‪ ،7 / 9‬له‌سنوری قه‌زای شه‌قالوه‌‪210‬‬ ‫بولب���ول كه‌ دو راوچ���ی‌ به‌نیاز بون بیب���ه‌ن له‌هه‌ولێر‬ ‫بیفرۆش���ن‪ ،‬بە‌هۆی گه‌رم���اوه‌ كه‌ له‌قه‌فه‌س���ێكدا بون‬ ‫مردن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬س���یروان برادۆستی‌‪ :‬چاالكوانی‌ بواری ژینگه‌‬ ‫موحسین قه‌سرۆكه‌یی‌ به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند "له‌ماوه‌ی‌ دو‬ ‫ڕۆژی ڕابردودا به‌پێی‌ ئه‌و به‌دواداچونان ‌هی‌ كردومه‌ ته‌نها‬ ‫له‌سنوری‌ قه‌زای‌ شه‌قالوه‌ ‪ 300‬بولبول ڕاوكراون له‌الیه‌ن‬ ‫دو راوچییه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌داخ���ه‌وه‌ به‌هۆی به‌رزبونه‌وه‌ی‌‬ ‫پڵه‌ی گه‌رماو نه‌بوونی ئاوو خۆراكی‌ پێویس���ته‌وه‌ ‪210‬‬ ‫بوڵبول مردون"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش كرد ك ‌ه دوای ده‌ستگیركردنی‬ ‫ڕاوچیه‌كان ‪ 90‬بولبول ئازاد كراون ڵه‌ الیه‌ن پۆلیس���ی‬ ‫دارستان‌و ژینگه‌ی شه‌قاڵوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "داوا له‌قایمقامی‬ ‫ق���ه‌زای ش���ه‌قالوه‌و چاالكوان���ان‌و ڕێكخراوه‌كان���ی‬ ‫ژینگه‌پارێزیی ده‌كه‌م هه‌ڵمه‌تێكی نیشتیمانی‌و ژینگه‌یی‬ ‫ئه‌نجامبده‌ن به‌مه‌به‌س���تی‌ ده‌ستگیر كردنی‌ راوچیه‌كان‬ ‫بۆ كۆتایی هێنان به‌ڕاوكردنی بولبوله‌ ده‌نگ خۆشه‌كانی‬ ‫ش���ه‌قالوه‌و ناحیه‌كان‌و گونده‌كانی‌ ده‌وروبه‌ری‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫رۆژان ‌ه كه‌سانێك خه‌ریكی ڕاوكردنی بولبولن ئه‌و ژینگه‌و‬ ‫سروش���ته‌ جوانه‌ ده‌ش���ێوێنن‪ ،‬بولبوله‌كان ده‌فرۆشن‬ ‫به‌پاره‌یه‌كی‌ كه‌م"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "تكایه‌ فریای بولبول���ه‌كان بكه‌ون چونكه‌‬ ‫بولبول‌و باڵنده‌كان به‌گشتی سامانێكی ژینگه‌یی گرنگ‌و‬ ‫به‌نرخن له‌نێو سروشت‌و ژینگه‌ی كوردستان"‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدای���ه‌ كه‌ به‌پێ���ی‌ یاس���ا له‌هه‌رێمی‌‬ ‫ی كێوی���ی‌‌و باڵنده‌و‬ ‫كوردس���تاندا راوكردن���ی‌ ئاژه‌ڵ��� ‌‬ ‫له‌هه‌ندێك وه‌رزیش���دا راوكردنی‌ ماسی‌ قه‌ده‌غه‌ كراوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم سه‌رباری‌ ئه‌وه‌ش رۆژان ‌ه چه‌ندین كه‌س سه‌رپێچی‌‬ ‫ئ���ه‌و یاس���ا‌و رێنماییانه‌ ده‌ك ‌هن‌و س���ه‌رقاڵی‌ راوكردنن‬ ‫له‌ناوچ���ه‌ جیاوازه‌كانی‌ كوردس���تاندا‪ ،‬هه‌ندێكجاریش‬ ‫له‌الیه‌ن مه‌فره‌زه‌ مه‌یدانیه‌كانی‌ پۆلیس���ی‌ دارس���تان‌و‬ ‫ژینگه‌وه‌ ده‌ستگیرده‌كرێن‪.‬‬

‫مرداربونەوەی بولبولەکان‬

‫مێرویه‌كی‌ نامۆ هاواڵتیانی‌ بێزار كردوه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئیمان زه‌ندی‌‬ ‫ماوه‌یه‌كه‌ جۆره‌ مێرویه‌ك بوه‌ته‌ باس‌و‬ ‫خواسی‌ سه‌ر زاری‌ خه‌ڵكی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬كه‌ گوایه‌ ئه‌م جۆره‌ مێروه‌‬ ‫شتێكی‌ نامۆیه‌‌و به‌پێوه‌دانی‌ هه‌ستیاری‌‌و‬ ‫تا‌و بێزاربون بۆ كه‌سی‌ ئامانجكراو‬ ‫دروست ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم شاره‌زایانی‌ بواری‌‬ ‫كشتوكاڵ ده‌ڵێن ئه‌م مێروه‌ هیچ زیانێكی‌‬ ‫نیه‌ بۆ مرۆڤ به‌ڵكو زیانی‌ بۆ به‌رهه‌می‌‬ ‫دانه‌وێڵه‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫له‌ئێس���تادا ئه‌م جۆره‌ مێ���روه‌ له‌هه‌مو‬ ‫شاره‌كانی‌ كوردستان بینراوه‌‌و هاواڵتیانیش‬ ‫ده‌ڵێ���ن ئ���ه‌و مێ���روه‌ پێ���وه‌ی‌ داوی���ن‌و‬ ‫هه‌ستیارییه‌كی‌ زۆرمان بۆ دروست ده‌كات‬ ‫به‌جۆرێك تا بێزار بون‪.‬‬ ‫كرێكار ته‌حس���ین عه‌ب���دواڵ گه‌نجێكی‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‪ 32‬ساڵه‌‌و دانیشتوی‌ هه‌ولێره‌ ئه‌و‬ ‫چیرۆكی‌ پێوه‌دانی‌ ئ���ه‌و مێروه‌ بۆ ئاوێنه‌‬ ‫ده‌گێرێته‌وه‌‌و ده‌ڵێت " له‌سه‌ره‌تای ره‌مه‌زان‬ ‫بو ئه‌وكاته‌ جۆره‌ حه‌ش���راتێك پێوه‌یداوم‬ ‫كه‌ بوه‌ هۆی هه‌س���تیاری‌و خورانێكی زۆر‬ ‫تا ناچار بوم به‌ده‌رزی چاره‌س���ه‌ری بكه‌م‬ ‫نه‌وه‌ك به‌هه‌ستیاری بمێنمه‌وه‌"‪.‬‬ ‫كرێكار وتیشی‌ "حه‌شپراتێكی زۆر سه‌یره‌‬ ‫كاتێك كه‌ پێوه‌یدام ش���وێنه‌كه‌ی س���ور‬ ‫هه‌ڵگه‌را‌و هه‌ڵئاوسا شوێنی پێوه‌دانه‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫هه‌ستم به‌خورینی ش���وێنه‌كه‌ كرد له‌گه‌ڵ‬ ‫بونی هه‌ندێك ئازار‪ ،‬دواتر ته‌واوی له‌ش���م‬ ‫پێوه‌ی‌ هه‌ستیار بو له‌گه‌ڵ سورهه‌ڵگه‌رانی‬ ‫له‌ش���م پله‌ی گه‌رمیم به‌رز بویه‌وه‌ بوه‌هۆی‬ ‫ت���ا لێهاتنم به‌ماوه‌یه‌كی ك���ه‌م گه‌یاندرامه‌‬ ‫به‌ش���ی‌ فریاكه‌وتن له‌وێوه‌ چاره‌سه‌ریم بۆ‬ ‫كرا‪ ،‬به‌اڵم له‌دوای‌ چاره‌سه‌ره‌كه‌ش شوێنی‬ ‫پێوه‌دانی خورانی‌ هه‌ر هه‌بو هه‌تاوه‌كو ‪24‬‬ ‫كاتژمێر دوات���ر ورده‌ ورده‌ پله‌ی‌ گه‌رمیم‌و‬ ‫هه‌ستیاریم كه‌مبویه‌وه‌"‪.‬‬ ‫خۆزگ���ه‌ ن���اوی‌ خ���وازراوی‌ ژنێكه‌ كه‌‬ ‫دانیش���توی‌ ق���ه‌زای‌ كه‌الره‌ ئ���ه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"له‌مزگ���ه‌وت بوم له‌كاتی‌ س���وجده‌دا بوم‬ ‫ئازارێك���ی‌ له‌ن���اكاو وه‌ك���و پێ���وه‌دان بو‬ ‫جه‌س���ته‌می‌ داگرت‪ ،‬به‌اڵم هه‌ر زو به‌سه‌ر‬ ‫ده‌ستمه‌وه‌ المبرد له‌راستیدا نه‌مبینی‌ ئه‌و‬ ‫ش���ته‌یه‌ چی‌ بو!‪ ،‬دواتر په‌ڵه‌ په‌ڵه‌ی‌ سور‬ ‫هه‌مو الشه‌می‌ داگیر كرد توشی‌ هه‌ستیار‌و‬ ‫خورشتێكی‌ زۆر زۆری‌ كردم پله‌ی‌ گه‌رمیم‬ ‫ئێجگار به‌رز بوی���ه‌وه‌‪ ،‬به‌په‌له‌ گه‌یه‌ندرامه‌‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌‪ ،‬دواتر پزیش���ك پێیان وتم‬ ‫ژه‌هری‌ ئه‌و حه‌ش���ه‌ره‌یه‌ تێكه‌ڵ به‌خوێنت‬ ‫بوه‌‪ ،‬ئێستا له‌ژێر چاودێری‌ دكتۆرم"‪.‬‬ ‫خۆزگه‌ وتیشی‌ "زۆر دۆخم تێكچو چه‌ند‬ ‫رۆژ له‌الی‌ خۆمان خه‌واندمیان دواتر وا بۆ‬ ‫چوار پێنج رۆژه‌ له‌نه‌خۆشخانه‌ی‌ هه‌ولێرم‬ ‫پزیش���ك ده‌ڵێت ئه‌و حه‌شه‌راته‌ ژه‌هراوییه‌‬

‫جێی پێوەدانی مێروەکە‬ ‫ژه‌هره‌كه‌ی‌ تێكه‌ڵ به‌خوێنت بوه‌‪ ،‬پێش���تر‬ ‫هیچ هه‌س���تیارییه‌كم به‌هی���چ نه‌بو‌ه به‌اڵم‬ ‫پزیش���ك ده‌ڵێت به‌هۆی‌ ئه‌و حه‌شه‌ره‌یه‌وه‌‬ ‫كردویه‌تی���ه‌ هه‌س���تیاری‌ ژه‌هره‌كه‌ی���ت‬ ‫له‌الش���ه‌دایه‌‪ .‬له‌ماڵی‌ خۆم���ان ته‌نها من‬ ‫واملێهاتوه‌‪ ،‬ئه‌و په‌ڵه‌ س���ورانه‌ی‌ الش���ه‌‌و‬ ‫ده‌موچاوم هه‌موی‌ ره‌ش بوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫كچێك كه‌ نه‌یویست ناوی‌ باڵوبكرێته‌وه‌‬ ‫له‌باره‌ی‌ ئه‌و مێ���رو‌ه ئه‌ویش ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌كات كه‌ هه‌س���تیاری‌‌و خوران‌و تایه‌كی‌‬ ‫به‌هێ���زی‌ هه‌ی���ه‌ دوای‌ پێوه‌دان���ی‌‪ ،‬ئ���ه‌و‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ وت��� ‌ی "ش���ه‌وێكیان خه‌وتم‬ ‫قاچ���م ده‌خ���ورا وه‌ك���و زیپك���ه‌ وابو بۆ‬ ‫به‌یانیه‌كه‌ی‌ هه‌ستام ئاوه‌سا‌و ئیلتیهابێكی‌‬ ‫زۆر كۆبوبوی���ه‌وه‌ له‌ناوی���دا‪ ،‬زۆر ده‌خورا‌و‬ ‫بێزاركه‌ر بو خورش���ته‌كه‌ی‌‪ ،‬له‌ماڵه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫حه‌ش���ه‌ره‌یه‌مان زۆر ب���و له‌ده‌ربه‌ندیخان‬ ‫داده‌نیشین"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "هه‌س���تیاریم به‌هیچ شتێك نیه‌‬ ‫نازانم‪ ،‬چ���وم بۆ ده‌رمانخان���ه‌ پێیان وتم‬ ‫شتی‌ پیس پێوه‌ی‌ داویت‪ ،‬چه‌ند ده‌وایه‌كم‬ ‫وه‌رگ���رت زیاتر له‌هه‌فته‌یه‌كه‌ به‌كاری‌ دێنم‬ ‫ته‌نها كه‌مێك وشكی‌ كردوه‌ زیپكه‌كان"‪.‬‬ ‫شاره‌زایانی‌ بواری‌ كشتوكاڵ ئاماژه‌ به‌و‌ه‬ ‫ده‌ك���ه‌ن كه‌ ئه‌م مێروه‌(حه‌ش���ه‌ره‌) ته‌نها‬ ‫زیانی‌ بۆ به‌رهه‌می‌ دانه‌وێڵه‌ هه‌یه‌‌و له‌ناوی‌‬ ‫ده‌ب���ات به‌هیچ جۆرێك زیان���ی‌ بۆ مرۆڤ‬ ‫نیه‌‪.‬‬

‫فه‌ره‌یدون حه‌س���ه‌ن‪ ،‬ئه‌ندازیاری بواری‌‬ ‫كش���توكاڵی له‌باره‌ ‌ی به‌دواداچونی‌ بۆ ئه‌و‬ ‫مێروه‌(حه‌ش���ه‌ره‌) بۆ ئاوێن���ه‌ وتی‌ "ئه‌م‬ ‫حه‌شه‌ره‌یه‌ ناوی‌ (السوس) (‪)weevils‬‬ ‫به‌كوردی‌ س���ون ‪ :‬ئه‌م جۆره‌ مێروه‌ سه‌ر‬ ‫به‌تی���ره‌ی قالۆنچه‌ی���ه‌ قه‌باره‌یان بچوكه‌‌و‬ ‫ره‌نگیان تۆخه‌‌و ده‌میان شێوه‌ی سۆنده‌ییه‌‌و‬ ‫مژۆك���ن وه‌ك(لوتی فیل) وات���ا قرتێنه‌ر‬ ‫نی���ن ‪ ،‬هه‌روه‌ها ب���ه‌وه‌ جیاده‌كرێنه‌وه‌ كه‌‬ ‫خاوه‌ن شاخی هه‌ستیارین (قرن استشعار)‬ ‫به‌ش���ێوه‌ی ئاس���ۆین له‌الی ده‌میان‪ ،‬ئه‌م‬ ‫مێروه‌ زیانی زۆری هه‌یه‌ بۆ به‌روبومه‌كانی‬ ‫كێڵگه‌‌و ئه‌و خۆراكانه‌ی كه‌له‌ماڵه‌وه‌ن"‪.‬‬ ‫‌م‬ ‫ه‬ ‫"ئ‬ ‫ئه‌و ئه‌ندازیاره‌ ئاماژه‌ ‌ی به‌وه‌شكرد‬ ‫مێروی سونه‌‬ ‫ج���ۆره‌ مێروه‌ زیاتر له‌‪ ٦٠‬ه���ه‌زار جۆریان‬ ‫هه‌یه‌ ‪ .‬س���وری ژیانی س���ونه‌‪( :‬السوس) گه‌نمه‌شامی زیانی زۆری لێده‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫(‪ )weevils‬ژیان���ی ئه‌م مێ���رو‌ه له‌ناو‬ ‫روه‌ك���ه‌‌و هێلكه‌كان���ی ده‌خات���ه‌ نێ���وان‬ ‫فه‌ره‌یدون له‌باره‌ی‌ خۆپاراست له‌و مێروه‌‬ ‫ده‌نكه‌كان���ی به‌رهه‌مه‌كان���ی گه‌نم‌و برنج‌و وتی‌ "پاك راگرتنی ماڵ چونكه‌ له‌ش���وێنی‬ ‫گه‌نمه‌ش���امی‌و چه‌ڵتوك دی���واری به‌رگی پاك ناتوان���ن بژین ‪ ،‬هه‌روه‌ها هه‌وڵبدرێت‬ ‫ده‌نك���ه‌كان ده‌برێت به‌ش���ێوه‌ی ته‌ركردن له‌س���ه‌رچاوه‌ی باوه‌رپێكراو خۆراك دابین‬ ‫له‌رێگ���ه‌ی لیكه‌كه‌ی���ه‌وه‌‌و هێلكه‌كانی تێدا بكرێ���ت‪ ،‬باش���تر وایه‌ ئ���ه‌و به‌رهه‌مانه‌ی‬ ‫داده‌نێت دوات���ر ده‌ی تروكێنێت‪ ،‬هه‌روه‌ها كه‌ده‌كرێت بۆ م���اوه‌ی هه‌فته‌یه‌ك بخرێته‌‬ ‫یه‌كێك ‌ه له‌و مێروان���ه‌ی زیانی زۆر ده‌دات س���اردكه‌ره‌وه‌ بۆ له‌ن���او بردن���ی هێلكه‌‬ ‫له‌خۆراك���ی ناو ماڵ‪ ،‬ل���ه‌دوای تروكاندنی نه‌ت���روكاوه‌كان دواتر ده‌بێت��� ‌ه له‌ناوبردنی‬ ‫هێلك���ه‌كان مێروه‌كه‌ هه‌وڵ���ده‌دات خۆی مێروه‌كه‌"‪.‬‬ ‫بپارێزێ���ت تا كاتی گونج���او دواتر ده‌بنه‌‬ ‫كرمۆكه‌‌و زیانی زۆر ده‌ده‌ن له‌و خۆراكانه‌ی‬ ‫وتیش���ی‌ " به‌گش���تی‌ مێ���روی س���ونه‌‬ ‫كه‌ له‌ماڵه‌وه‌ هه‌ن وه‌ك گه‌نم‌و ئارد‌و برنج‌و تائێس���تا له‌ناوه‌نده‌كان���ی زانس���تی وه‌ك‬

‫زانكۆ‌و تاقیگاكان هیچ ئاماژه‌یه‌كیان به‌وه‌‬ ‫نه‌كردوه‌ كه‌ ئه‌م مێروه‌ راس���ته‌خۆ زیانی‬ ‫بۆ س���ه‌ر ته‌ندروستی مروڤ هه‌یه‌ وه‌ هیچ‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌ك ئاماژه‌ی ب���ه‌وه‌ نه‌كردوه‌‪،‬‬ ‫ته‌نها ئ���ه‌و‌ه نه‌بێت هه‌ندێك مروڤ خۆیان‬ ‫هه‌س���تیاریان هه‌یه‌ به‌مێرو‌ه كان ئه‌ویش‬ ‫به‌ه���ۆی هه‌ڵگرتن���ی هه‌ندێ���ك مێكرۆبی‬ ‫به‌كتری‌و ڤایرۆسی له‌سه‌ر الشه‌ی مێروه‌كه‌‬ ‫كه‌ ده‌بنه‌هۆی زیانگه‌یاندن به‌مرۆڤ"‪.‬‬ ‫هه‌ڵكه‌وت ئه‌ن���وه‌ر خه‌لیفه‌ جوتیارێكی‌‬ ‫نمونه‌ی���ی‌ قه‌زای‌ ش���اره‌زوره‌ ئه‌و له‌باره‌ ‌ی‬ ‫ئه‌و مێ���روه‌ نامۆی���ه‌ ده‌ڵێ���ت هه‌تاوه‌كو‬ ‫ئێس���تا به‌هی���چ ش���ێوه‌یه‌ك ئ���ه‌و جۆره‌‬ ‫مێروه‌(حه‌ش���ه‌ره‌)یه‌ له‌ش���اره‌زور‌و بناری‌‬ ‫قه‌ره‌داغ نه‌بوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "له‌‪ 14‬س���اڵیه‌وه‌‬ ‫كاری‌ جوتیار ‌ی ده‌كه‌م وا ته‌مه‌نم ‪ 47‬ساڵه‌‬ ‫به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك ئه‌و جۆره‌ حه‌شه‌ره‌یه‌‬ ‫نه‌بوه‌‌و نه‌مبینیوه‌"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ زۆربه‌ی‌ خه‌ڵك ئه‌و جۆره‌‬ ‫حه‌شه‌ره‌یه‌ به‌سن‌و كیسه‌ڵه‌ی‌ داده‌نێن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫جوتیاره‌ وتی‌ "ئه‌و حه‌ش���ه‌ره‌یه‌ جیاوازی‌‬ ‫هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ سن‌و كیس���ه‌ڵه‌‪ ،‬سن فشه‌ڵه‌‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ قه‌ڵغانی‌ له‌شی‌ ئه‌ستور نیه‌ وه‌كو‬ ‫ئه‌و حه‌شه‌ره‌ نامۆیه‌‪ ،‬من وه‌كو جوتیاریك‬ ‫ئه‌مه‌ یه‌كه‌م جارم ‌ه ئه‌و جۆره‌ حه‌شه‌ره‌یه‌‬ ‫ببینم له‌كوردستان"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش���كرد "ئه‌م حه‌ش���ه‌ره‌یه‌‬ ‫له‌راستیدا نازانم زیانی چیه‌؟‪ ،‬به‌اڵم سن‌و‬

‫كیس���ه‌ڵه‌ دیاره‌ كاتێك ئه‌و گه‌نمه‌ ش���یله‌‬ ‫ده‌كات ش���یله‌ ‌ی گه‌نمه‌كه‌ ده‌مژێت‌و الواز ‌ی‬ ‫ده‌كات‪ ،‬تائێس���تا نازانم ئه‌م حه‌ش���ه‌ره‌یه‌‬ ‫چ زیانێك���ی‌ هه‌ی��� ‌ه بۆ دانه‌وێڵ���ه‌ زانیاریم‬ ‫له‌سه‌ر ‌ی نیه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌ناوچ���ه‌ ‌ی دس���كه‌ره‌وه‌ بۆ‬ ‫بناری‌ ق���ه‌ره‌داغ جوتیاریم كردو‌ه گه‌نمان‬ ‫چاندوه‌ ته‌نانات سن‌و كیسه‌ڵه‌شمان نه‌بوه‌‬ ‫ئه‌مساڵ"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ به‌وه‌ش���ده‌كات ك ‌ه پێده‌چێت‬ ‫واڵت���ان بینێ���رن تا ده‌رمانه‌كانیان س���اغ‬ ‫بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬هه‌ڵكه‌وت وتی‌ "وه‌اڵ من نازانم‪،‬‬ ‫به‌اڵم ج���اران ده‌یانوت واڵت���ان ده‌یهێنن‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ ‌ی ده‌رمان‌و ش���تی‌ خۆیان س���اغ‬ ‫بكه‌نه‌وه‌ گه‌رایان هه‌ڵده‌ڕژن‌و به‌وش���ێوه‌یه‌‬ ‫ته‌ش���ه‌نه‌ ده‌كات‪ ،‬هه‌مو ش���تێك ئه‌گه‌ری‌‬ ‫هه‌یه‌ ئه‌و واڵتانه‌ی‌ كه‌ دژی‌ خۆمانن‪ ،‬ئیتر‬ ‫نازانم!‪ ،‬به‌وهۆیه‌وه‌ پرسیارم له‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌ی كشتوكاڵی‌ هه‌ولێر كرد وتی‌ شتی‌‬ ‫وامان نه‌دیوه‌‌و زانیاری‌ رونمان له‌س���ه‌ری‌‬ ‫كۆنه‌كردوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌دواداچونمان بۆ‬ ‫ئه‌و حه‌شه‌ره‌ی ‌ه ده‌ستی‌ پێكردوه‌"‪.‬‬ ‫د‪.‬س���ه‌باح به‌رێوه‌ب���ه‌ر ‌ی ته‌ندروس���تی‌‬ ‫گشتی‌ سلێمان ‌ی له‌باره‌ ‌ی ئه‌و میروه‌و‌ه وتی‌‬ ‫"ئاگادار نین‪ ،‬وه‌كو باس‌و خواسیش نه‌مان‬ ‫بیستوه‌"‪.‬‬ ‫به‌ش ‌ی فریاكه‌وتنی‌ گش���تی‌ هه‌ولێریش‬ ‫رایده‌گه‌یه‌ن���ن ك���ه‌ هی���چ حاڵه‌تێكی‌ له‌و‬ ‫شێوه‌ی ‌ه نه‌هاتوه‌‌و نه‌شمان بیستوه‌"‪.‬‬


‫)‪ )632‬سێشه‌ممه ‪2018/7/10‬‬

‫‪3‬‬

‫هەمو الیەنە سیاسییەکان لەسلێمانی‬ ‫چاویان لەسەر ئەنجامی ژماردنەوەی دەنگەکانە‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫ئەو الیەنە سیاسیانەی بایكۆتی‬ ‫پرۆسەی هەژماركردنەوەی‬ ‫دەنگەكانیان لەسلێمانی كرد پێشبینی‬ ‫ناكەن پرۆسەكە گۆڕانكاری گەورە‬ ‫لەئەنجامەكاندا دروست بكات‪ .‬نەوەی‬ ‫نوێ دەڵێت؛ دەنگەكانمان زیادی‬ ‫كردوەو دەنگی یەكێتی كەمی كردوە‪.‬‬ ‫یەكێتیش جەخت دەكاتەوە كە‬ ‫دەنگەكانیان وەك خۆیەتی و هیچ‬ ‫گۆڕانێكی بەسەردا نەهاتوە‪.‬‬ ‫پرۆس���ەی‬ ‫دوێنێ(دوش���ەممە)‬ ‫جیاكردنەوەو هەژماركردنەوەی دەنگی‬ ‫بەش���ێك لە س���ندوقەكان لەسلێمانی‬ ‫دەستی پێكرد بەاڵم هەر لەسەرەتاوە‬ ‫لەالیەن شەش الیەنی سیاسی هەرێمەوە‬ ‫كە پێكهاتبون لە(بزوتنەوەی گۆڕان‪،‬‬ ‫کۆمەڵ���ی ئیس�ل�امی‪ ،‬هاوپەیمانی بۆ‬ ‫دیموکراسی و دادپەروەری‪ ،‬یەکگرتوی‬ ‫ئیس�ل�امی‪ ،‬حیزبی شیوعی کوردستان‬ ‫و بزوتن���ەوەی ئیس�ل�امی) بەه���ۆی‬ ‫ناڕەزاییەتیان لە شێوازی بەڕێوەچونی‬ ‫پرۆسەکە‪ ،‬بایکۆتی پڕۆسەكەیان كردو‬ ‫جەختیش���یان كردەوە دەبێت تەواوی‬ ‫س���ندوقەكانی دەنگ���دان بەدەس���ت‬ ‫بژمێردرێنەوە‪.‬‬ ‫بەپێی قسەی بەرپرسی هەڵبژاردنی‬ ‫پارت���ی لەپارێ���زگای س���لێمانی‬ ‫ئەوانی���ش دوێن���ێ بەه���ۆی ئ���ەوەی‬ ‫ئیدارەدانی پرۆسەكەیان بەدڵ نەبوە‪،‬‬ ‫كشاونەتەوە‪.‬‬ ‫كۆمس���یۆنی ب���ااڵی س���ەربەخۆی‬ ‫هەڵبژاردنەكان تەنیا ‪ 188‬س���ندوقی‬ ‫لەس���لێمانی دیاریكردوە ب���ۆ ئەوەی‬ ‫بەدەست بژمێردرێنەوەو دوێنێش تەنیا‬ ‫‪ 63‬كورسی ژمێردراونەتەوە‪.‬‬ ‫س���ەركەوت حەمەحسێن‪ ،‬بەرپرسی‬ ‫ئۆفیس���ی هەڵبژاردنی نەوەی نوێ كە‬ ‫ئەوان بایكۆتی پرۆسەكەیان نەكردوە‪،‬‬ ‫بە ئاوێنەی راگەیاند دوێنێ ‪ 84‬سندوق‬ ‫دیاریكرابون ك���ە بژمێردرێنەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پرۆس���ەكە تەنیا بۆ ‪ 63‬س���ندوقیان‬ ‫ئەنجامدراوە بەهۆی ئەوەی تانەو كێشە‬ ‫لەسەر ‪ 21‬سندوقیان هەبوە‪.‬‬ ‫وتیش���ی"لەو س���ندوقانەی دوێن���ێ‬ ‫ژمێردراونەت���ەوە بەپێ���ی قس���ەی‬ ‫چاودێرەكانم���ان دەنگ���ی ئێمە زیادی‬ ‫كردوەو دەنگی یەكێتی كەمی كردوە‪".‬‬ ‫س���ەركەوت ئام���اژەی بەوەش���دا‬

‫یه‌كێتی‌‪ :‬له‌سلێمان ‌ی گۆڕان‪ :‬گۆڕانكاری كۆمه‌ڵ‌‪ :‬پێویستمان نه‌وه‌ی‌ نوێ‌‪:‬‬ ‫ده‌نگه‌كانمان زیاد ‌ی‬ ‫هیچ گۆڕانكارییەك روینه‌دا له‌ژماردنه‌وه‌ ‌ی ب ‌ه ‪ 500‬ده‌نگ ‌ه بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كورسییه‌ك ‌ی كردوه‌‬ ‫بەسەر دەنگەكانماندا ده‌نگه‌كاندا‬ ‫هه‌ڵوێستمان ده‌بێت تر له‌سلێمانی‌ بهێنین‬ ‫نەهاتوە‬

‫دەكەین‪".‬‬ ‫عوسمان كاروانی‪ ،‬بەرپرسی مەڵبەندی‬ ‫س���لێمانی یەكگرتوی ئیسالمی بەهۆی‬ ‫ئەوەی تەنیا ‪ 188‬سندوق دیاریكراون‬ ‫بۆ ژماردنەوەو ئەویش نازانن لەس���ەر‬ ‫چ بنەمایەك دیاریكراون بۆیە چاوەڕێ‬ ‫ن���اكات ئەنجام���ەكان گۆڕانكاریی���ان‬ ‫بەسەردا بێت‪.‬‬ ‫وتیش���ی"بەپێچەوانەوە دڵنیابوی���ن‬ ‫ئەگەر هەمو سندوقەكان بژمێردرێنەوە‬ ‫گۆڕانكاری گەورە دروست دەبو‪".‬‬ ‫هاوژین عومەر‪ ،‬بەرپرس���ی ناوەندی‬ ‫هەڵبژاردن���ی كۆم���ەڵ ب���ە ئاوێن���ەی‬ ‫راگەیان���د هەژماركردنەوەی بەش���ێك‬ ‫لە س���ندوقەكان پێچەوانەی یاساكەی‬ ‫پەرلەمان���ەو ش���ەرعیەتدانە ب���ە‬ ‫"ساختەكاری‪".‬‬ ‫ئەو وتیشی"رەنگە گۆڕانكاری بچوك‬ ‫لەدەنگەكاندا كورسییەك لەسلێمانی بۆ‬ ‫ئێمە زیادبكات چونكە بە ‪ 500‬دەنگێك‬ ‫كورس���ی دوەممان لێ س���ەندرایەوە‪.‬‬ ‫ئەگەر لەم پرۆسە ناشەفافەدا یەكێتی‬ ‫چەند هەزار دەنگێك كەم بكات كورسی‬ ‫دوەم بەدەستدەهێنینەوە كە پێشتر بە‬ ‫ساختەكاریی یەكێتی لێی بردوین‪".‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەش پێی وانییە گۆڕانكاری‬ ‫گەورە لەو ئەنجامانەدا بەم پرۆسەیەی‬ ‫ئێستا روبدات‪.‬‬

‫ژماردنەوەی دەنگەکان عێراقی بەخۆیەوە سەرقاڵکردوە‬ ‫ك���ە وێ���ڕای تێبینییەكانیان لەس���ەر‬ ‫بەڕێوەچونی پرۆسەكە بەاڵم بەردەوام‬ ‫دەبن لەس���ەر چاودێریكردن بۆ ئەوەی‬ ‫ئاگاداری وردەكاری بەڕێوەچونی بن‪.‬‬ ‫بەاڵم بڕیار رەشید‪ ،‬وتەبێژی دەزگای‬ ‫هەڵبژاردنی یەكێتی جەخت دەكاتەوە‬ ‫ك���ە دەنگەكانیان نە زی���ادی كردوەو‬ ‫نە كەم و وتیش���ی"هیچ گۆڕانكارییەك‬ ‫بەسەر دەنگەكانماندا نەهاتوە‪".‬‬

‫هێمای بۆ ئەوەشكرد كە لەسەرەتای‬ ‫دەس���تپێكردنی پرۆس���ەكەوە تانەیان‬ ‫لەچەند سندوقێك داوە بەهۆی ئەوەی‬ ‫تێبینییان كردوە كە قوفڵ و باركۆدی‬ ‫سەر سندوقەكان گۆڕاوە‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بەو بانگەشەیەی نەوەی‬ ‫نوێ ك���ە دەڵێت دەنگەكان گۆڕانكاری‬ ‫بەس���ەردا هاتوە‪ ،‬بڕی���ار وتی"ئەوەی‬ ‫نەوەی نوێ و راگەیاندنەكەیان دەیكات‬ ‫هیچ راستییەكی تێدا نییە‪".‬‬

‫بڕیار بایكۆتكردنی پرۆسەكە لەالیەن‬ ‫الیەنەكانی دیكەوە بە"تاكتیك" وەسف‬ ‫كردو وتی"چونكە دەستكاری بەشێك‬ ‫لە س���ندوقەكان كرابو‪ ،‬دەیانویس���ت‬ ‫بڵێن ئێمە لەژورەوە نەبوین‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫پێش���تر دەس���تكاری ئەو س���ندوقانە‬ ‫كرابو‪".‬‬ ‫زمناكۆ جەالل‪ ،‬باس له‌وه‌ ده‌كات لەبەر‬ ‫چه‌ندان هۆكار بایكۆتی پرۆس���ەكەیان‬ ‫كردوەو هەروەها سەرلەبەری پرۆسەی‬

‫هەڵبژاردنەكەیان رەتكردۆتەوە‪.‬‬ ‫وتیشی"پێشبینی ناكەین گۆڕانكاری‬ ‫ل���ەو ئەنجامان���ەدا روب���دات كە هەن‬ ‫بەه���ۆی ئ���ەوەی ئ���ەو س���ندوقانەی‬ ‫هەژماردەكرێنەوە زۆر كەمن‪".‬‬ ‫ئەوەش���ی خستەڕو"لەئێستادا هیچ‬ ‫كۆمێنتێكمان نییە لەسەر ئەوەی ئەگەر‬ ‫گۆڕان���كاری گەورە لەو س���ندوقانەدا‬ ‫روی���دا‪ ،‬هەڵوێس���تمان چ���ی دەبێت‪،‬‬ ‫لەكاتی خۆیدا قسە لەسەر ئەو بابەتە‬

‫الی خۆیشیەوە رزگار گۆران‪ ،‬بەرپرسی‬ ‫هەڵبژاردنی پارتی لەپارێزگای سلێمانی‬ ‫باسی لەوەكرد كە لەبەرئەوەی رێكارو‬ ‫ئیدارەدانی پرۆسەی هەژماركردنەوەی‬ ‫دەنگەكانی���ان بەدڵ نەبوە بۆیە دوێنێ‬ ‫بایكۆتی پرۆسەكەیان كردوە‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی وایك���ردوە بەقس���ەی ئەو‬ ‫پارت���ی لەپرۆس���ەكە بكش���ێتەوە‬ ‫رێگ���ری لەبری���كارەكان و ل���ەدورەوە‬ ‫پرۆس���ەكەو‬ ‫چاودێریكردن���ی‬ ‫تەئكیدنەكردنەوە ب���وە لەقوفڵەكانی‬ ‫س���ندوقەكان‪ .‬وتیشی"پرۆس���ەكە‬ ‫بەشەفافی بەڕێوەنەدەچو‪".‬‬ ‫رزگار گۆران ئاشكراش���یكرد بەهۆی‬ ‫ئەوەی ئەو كورسیانەی لەسەر ئاستی‬ ‫پارێزگاكە دەژمێردرێن���ەوە ژمارەیان‬ ‫كەمە بۆیە چاوەڕێ ناكەن دەنگەكانیان‬ ‫زی���اد بكات‪ .‬لەگەڵ ئەوەش وتی"بەاڵم‬ ‫بەگش���تی ئێم���ە لەگ���ەڵ ئەوەین كە‬ ‫تەنیا ئەو سندوقانە بژمێردرێنەوە كە‬ ‫سكااڵیان لەسەرە‪".‬‬

‫هه‌ژمارکردنه‌وه‌ی‌ ده‌نگه‌كان به‌ده‌ست ناڕازییه‌كانی‌ راز ‌ی نه‌كرد‬

‫چاوه‌ڕوانن دوا ‌ی پرۆسه‌ی هه‌ژماركردنه‌كه‌ ئه‌نجامه‌كان چی‌ ده‌بێت‬

‫بڕی���اره‌كان بگرین‪ .‬چ���اوه‌ڕوان ده‌كه‌ین‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومه‌ر‬ ‫بزانین له‌دوا ‌ی ئه‌م پرۆسه‌یه‌ ئه‌نجامه‌كان‬ ‫چی‌ ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ژماره‌یه‌ك حزبی‌ سیاس ‌ی كه‌ پێكدێن‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ن���ه‌وزاد س���اڵح ئه‌ندام��� ‌ی‬ ‫له‌بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆران‪ ،‬پارتی‌ دیموكرات ‌ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬هاوپه‌یمان ‌ی بۆ دیموكراسی‌‌و دام���ه‌زراوه‌ ‌ی هه‌ڵب���ژاردن‌و ئام���ار ‌ی‬ ‫دادپه‌روه‌ری‌‪ ،‬حزب ‌ی شیوعی‌ كوردستان‪ ،‬هاوپه‌یمان ‌ی بۆ دیموكراسی‌‌و دادپه‌روه‌ری‌‪،‬‬ ‫بە‌ئاوێنه‌ ‌ی راگه‌یان���د هاوپه‌یمانی‌‌و الیه‌ن ‌ه‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ ئیسالمی‌‪ ،‬یه‌كگرتو ‌ی‬ ‫ناڕازییه‌كانی‌ دیكه‌ له‌گه‌ڵ هه‌ژماركردنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫ئیسالمی‌‌و كۆمه‌ڵی‌ ئیسالم ‌ی پرۆسه‌ ‌ی‬ ‫ته‌واوی‌ سندوقه‌كانی‌ ده‌نگدان بون‪ .‬ئه‌و‬ ‫هه‌ژماركردنه‌وه‌ی‌ ده‌نگی‌ سندوقه‌كان ‌ی‬ ‫پارێزگای سلێمان ‌ی بە‌نایاسایی‌ له‌قه‌ڵه‌م وتی‌ "له‌كاتی‌ جیاكردن���ه‌وه‌ ‌ی ده‌نگه‌كان‬ ‫به‌ده‌س���ت له‌هۆڵ ‌ی ئاش���تی‌ له‌سلێمانی‌‪،‬‬ ‫ده‌ده‌ن‪ .‬پێشیان وای ‌ه رێگه‌نه‌دانیان بۆ‬ ‫دادوه‌ره‌كان رێگه‌ی���ان ن���ه‌ده‌دا نوێنه‌ر ‌ی‬ ‫چاودێری‌ كردن ‌ی پرۆسه‌كه‌ له‌نزیكه‌وه‌‪،‬‬ ‫الیه‌نه‌ ناڕازیی���ه‌كان له‌نزیكه‌وه‌ چاودێر ‌ی‬ ‫پێشێلكارییه‌كی‌ دیكه‌یه‌ له‌چوارچێوه‌ ‌ی‬ ‫پرۆس���ه‌كه‌ بك���ه‌ن‪ .‬زۆر هه‌وڵم���ان دا‬ ‫ئه‌و هه‌واڵنه‌ ‌ی دراون بۆ ساخته‌كردن ‌ی‬ ‫تێبینی‌‌و سه‌رنجه‌كان ‌ی خۆمان بگه‌یه‌نین‪،‬‬ ‫ده‌نگه‌كانیان‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم رێگربون له‌به‌رده‌ممان‪ .‬هه‌ر له‌به‌ر‬ ‫دانای‌ شه‌هید جه‌زا كارگێڕ‌و به‌رپرس ‌ی ئه‌مه‌ش بڕیاری‌ كشانه‌وه‌‌و بایكۆتكردنمان‬ ‫راگه‌یاندن ‌ی لق ‌ی ‪4‬ی‌ پارت��� ‌ی دیموكرات ‌ی دا"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ه���ۆكار ‌ی بایكۆتكردنه‌كه‌و‌ه‬ ‫كوردس���تان بە‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫وه‌ك پارتی‌ تێبینیمان له‌س���ه‌ر شێواز ‌ی عه‌بدوڵ�ڵ�ا وه‌رتێ‌ نوێن���ه‌ر ‌ی بزوتنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫پرۆس���ه‌ ‌ی هه‌ژماركردنه‌وه‌ ‌ی ده‌نگه‌كان ‌ی ئیسالمی‌‌و ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ ئه‌و‬ ‫پارێزگای‌ سلێمان ‌ی هه‌یه‌‪ .‬ئه‌و وتی‌ "هه‌مو حزبە‌رایگه‌یاند‪ ،‬پرۆس���ه‌ی‌ جیاكردنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫جارێك جه‌ختمان له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كردوه‌ته‌و‌ه ده‌نگ��� ‌ی چه‌ن���د س���ندوقێك ته‌نه���ا‬ ‫كه‌ ئێمه‌ كێشه‌مان له‌گه‌ڵ جیاكردنه‌وه‌ ‌ی شانۆگه‌رییه‌كه‌ بۆ ماندوكردنی‌ الیه‌نه‌كان‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت هه‌مو سندوقه‌كان له‌سه‌رتاس ‌ه ‌ی په‌رده‌پۆش���كردنی‌ س���اخته‌كارییه‌كان‪.‬‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تانیش نیه‌‪ .‬له‌ئێستادا ئه‌و وت��� ‌ی "به‌رپرس���یار ‌ی یه‌ك���ه‌م له‌م‬ ‫ئێم���ه‌ ته‌نه���ا ده‌توانی���ن رێز له‌یاس���ا‌و گاڵته‌جاریی���ه‌‪ ،‬كۆمس���یۆنی‌ ب���ااڵ ‌ی‬

‫سندوقی هەڵبژاردن‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆ ‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كان��� ‌ی عێراق‌و‬ ‫ئه‌و الیه‌ن ‌ه بااڵده‌س���تانه‌ی ‌ه ك ‌ه په‌نایان بۆ‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ س���اخته‌كاریی‌ بردوه‌‪ .‬ئه‌مڕۆ‬ ‫رێگه‌یان ن���ه‌داوه‌ نوێن���ه‌ری‌ الیه‌نه‌كان‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و الیه‌نانه‌ی‌ ی���ار ‌ی به‌ده‌نگه‌كانیانه‌و‌ه‬ ‫ك���راوه‌‪ ،‬له‌نزیك���ه‌و‌ه هه‌ژماركردنه‌وه‌كان‬ ‫ببینن‪ .‬ئێم ‌ه وه‌ك بزوتنه‌وه‌ی‌ ئیس�ل�ام ‌ی‬ ‫پێش���تریش رامانگه‌یاندو‌ه هه‌وڵێك هه‌ی ‌ه‬ ‫بۆ له‌كه‌داركردنی‌ پرۆس���ه‌ ‌ی هه‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ئیس���تاش ده‌گوزه‌رێ���ت هی���چ‬ ‫ناگۆرێت"‪.‬‬

‫بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆرانیش یه‌كێك ‌ی دیكه‌ی ‌ه‬ ‫ل���ه‌و الیه‌نان���ه‌ی‌ بایكۆت���ی‌ پرۆس���ه‌ ‌ی‬ ‫هه‌ژماركردنه‌وه‌ی‌ ده‌نگه‌كانی له‌پارێزگا ‌ی‬ ‫س���لێمانی‌ كردوه‌‪ .‬له‌مباره‌ی���ه‌و‌ه زمناكۆ‬ ‫ج���ه‌الل به‌رپرس���ی‌ ژور ‌ی هه‌ڵبژاردن��� ‌ی‬ ‫گ���ۆران بە‌ئاوێن���ه‌ی‌ وت "پێ���ش هه‌مو‬ ‫ش���تێك ده‌مه‌وێ���ت ئ���ه‌وه‌ بڵێ���م ئه‌م‬ ‫هه‌ژماركردنه‌وه‌یه‌ی‌ ئێستا به‌رێو‌ه ده‌چێ‬ ‫پێچه‌وانه‌ی‌ بڕیاره‌كه‌ی‌ په‌رله‌مان ‌ی عێراقه‌‪.‬‬ ‫به‌ڵگه‌كان زۆربون‌و به‌ش���ێكی‌ زۆریشیان‬ ‫حاش���ا هه‌ڵنه‌گربون كه‌ ده‌ریان ده‌خست‬

‫س���اخته‌كاری‌ زۆر كراوه‌‪ .‬گۆڕان‌و الیه‌ن ‌ه‬ ‫ناڕازییه‌كان���ی‌ تر داوای‌ هه‌ژماركردنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫ت���ه‌واو ‌ی ده‌نگه‌كانی���ان ده‌ك���رد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌بینین ب���ه‌و جۆره‌ نی���ه‌‪ ،‬ته‌نها چه‌ند‬ ‫سندوقێكی‌ كه‌م ده‌ستیشانكراون ك ‌ه هیچ‬ ‫گۆرانكارییه‌ك له‌ئه‌نجامه‌كاندا دروس���ت‬ ‫ناكه‌ن"‪.‬‬ ‫راش���یده‌گه‌یه‌نێت له‌كات ‌ی به‌ڕێوه‌چون ‌ی‬ ‫پرۆسه‌كه‌دا رێگر ‌ی له‌نوێنه‌ری‌ الیه‌نه‌كان‬ ‫كراو‌ه تا بە‌باش���ی‌ چاودێری‌ پرۆس���ه‌ ‌ی‬ ‫هه‌ژماركردنه‌وه‌ك���ه‌ بك���ه‌ن‪ .‬ه���ه‌ر ئه‌و‬ ‫رێگری‌‌و ئاس���ته‌نگانه‌ الیه‌ن ‌ه ناڕازییه‌كان ‌ی‬ ‫ناچاركردو‌ه تا بایكۆت ‌ی پرۆسه‌ك ‌ه بكه‌ن‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی‌ دیكه‌وه‌ س���ه‌نته‌ر ‌ی میترۆ‬ ‫بۆ داكۆكیكردن له‌ماف ‌ی رۆژنامه‌نوس���ان‬ ‫ده‌رب���اره‌ی‌ رێگرییه‌كان���ی‌ كۆمس���یۆن‬ ‫له‌میدیاكان‌و رۆژنامه‌وانان راگه‌یه‌نراوێك ‌ی‬ ‫باڵوك���رده‌وه‌ كه‌ تێیدا هات���و‌ه "نوێنه‌ر ‌ی‬ ‫س���ه‌نته‌ری‌ میت���رۆ س���ه‌ردان ‌ی ناوه‌ند ‌ی‬ ‫هه‌ژماركردنه‌وه‌ی‌ ده‌نگه‌كان ‌ی له‌سلێمان ‌ی‬ ‫ك���ردوه‌‌و داوا ‌ی له‌ئه‌ندامان ‌ی ئه‌نجومه‌ن ‌ی‬ ‫كۆمس���یاران‌و دادوه‌ر ‌ی سه‌رپه‌رشتیار ‌ی‬ ‫پرۆسه‌كه‌ كردوه‌ رێگ ‌ه بە‌میدیاكان بده‌ن‬ ‫روماڵی‌ پرۆس���ه‌ك ‌ه بكه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌وان‬ ‫رازی‌ نه‌بون‌و وتویان ‌ه ته‌نها كه‌ناڵی‌ فه‌رم ‌ی‬ ‫ده‌وڵ���ه‌ت (وات ‌ه ته‌له‌فزیۆن���ی عێراقییه‌)‬ ‫بۆی‌ هه‌یه‌ كامێرا ببات ‌ه ناو هۆڵه‌كه‌وه‌"‪.‬‬

‫پرۆس ‌ه ‌ی‬ ‫جیاكردنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫ده‌نگ ‌ی چه‌ند‬ ‫سندوقێك ته‌نها‬ ‫شانۆگه‌رییه‌ك ‌ه‬ ‫بۆ ماندوكردن ‌ی‬ ‫الیه‌نه‌كان‌و‬ ‫په‌رده‌پۆشكردن ‌ی‬ ‫ساخته‌كارییه‌كان‬


‫‪4‬‬

‫)‪ )632‬سێشه‌ممه ‪2018/7/10‬‬

‫ئایا متمانه‌ت‬ ‫به‌هه‌ڵبژاردن‬ ‫ماوه‌؟‬ ‫ئه‌حمه‌د ئاباڵخی‪ ،‬نوسه‌ر‪:‬‬ ‫پرۆس���ه‌ی هه‌ڵبژاردن���ی داهاتو ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس���تان له‌س���ه‌ر ش���ێوازی‬ ‫به‌رێوه‌چونه‌كه‌ی راوه‌ستاوه‌‪ ،‬به‌بروای‬ ‫من هاواڵتیان به‌شداریی له‌پرۆسه‌كه‌دا‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم نابێت ئه‌وه‌شمان له‌بیر‬ ‫بچێت ژماره‌یه‌ك���ی تری هاواڵتیانیش‬ ‫هی���چ متمانه‌یه‌كی���ان به‌الیه‌ن���ه‌‬ ‫سیاس���ییه‌كانی كوردس���تان نه‌ماوه‌‪،‬‬ ‫پرس���یار زۆر ده‌كرێ���ت هاواڵتی���ان‬ ‫ده‌یانه‌وێت بزانن هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ چۆن‬ ‫ده‌كرێت؟ جیاكردن���ه‌وه‌ی ده‌نگه‌كان‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌ده‌س���تی بێت چۆن دڵنیایی‬ ‫ده‌درێ���ت ك���ه‌ ده‌س���تكاریی ده‌نگ‌و‬ ‫ئه‌نجامه‌كان ناكرێت؟ چۆن پارێزگاریی‬ ‫له‌سندوقه‌كان ده‌كرێت؟‬ ‫سه‌یوان رۆسته‌م‪ ،‬چاالكی مافه‌كانی‬ ‫ژنان‪:‬‬ ‫هیواداری���ن هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی‬ ‫له‌كه‌ش���وهه‌وایه‌كی‬ ‫كوردس���تان‬ ‫ت���ه‌واو دیموكراس���یدا به‌رێوه‌ بچێت‪،‬‬ ‫به‌دڵنیایی���ه‌وه‌ متمانه‌م به‌پرۆس���ه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن هه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌تاكه‌ رێگایه‌كی‬ ‫دیموكراس���ی ده‌زان���م ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‬ ‫به‌ئازادان���ه‌ گ���ه‌ل نوێنه‌ره‌كانی خۆی‬ ‫هه‌ڵبژێرێت‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د حسێن‪ ،‬مامۆستا‌و‬ ‫سه‌رنوسه‌ری پێشوی‌ گۆڤاری‬ ‫سلێمانی‪:‬‬ ‫ده‌بێت خۆمان متمانه‌ له‌ناوخۆماندا‬ ‫دروس���ت بكه‌ین‪ ،‬ئه‌گه‌ر نه‌توانین ئه‌و‬ ‫متمانه‌ی ‌ه دروست بكه‌ین به‌دڵنیاییه‌وه‌‬ ‫ده‌بێت خۆمان بده‌ین به‌ده‌س���ته‌وه‌‪.‬‬ ‫خۆبه‌ده‌س���ته‌وه‌دانیش مان���ای وایه‌‬ ‫مرۆڤ ده‌به‌زێت‌و توش���ی شكس���تی‬ ‫گ���ه‌وره‌ ده‌بێت���ه‌وه‌‪ ،‬نابێ���ت خاوه‌ن‬ ‫قه‌ڵه‌مه‌كان كار بۆ س���اردكردنه‌وه‌ی‬ ‫زیات���ری هاواڵتی���ان بك���ه‌ن كارێك‬ ‫بك���ه‌ن هاواڵتی���ان پش���ت بكه‌ن���ه‌‬ ‫پرۆس���ه‌ی هه‌ڵبژاردن ك���ه‌ رێگایه‌كی‬ ‫دیموكراسیانه‌یه‌‪.‬‬ ‫تانیا كه‌مال‪ ،‬به‌رپرسی رێكخراوی‬ ‫راسان‪:‬‬ ‫پرۆس���ه‌یه‌كی‬ ‫هه‌ڵب���ژاردن‬ ‫دیموكراس���یه‌‌و هه‌مو كه‌س���ێك ئه‌و‬ ‫ماف���ه‌ی هه‌یه‌ به‌ئازادانه‌ ده‌نگی خۆی‬ ‫بدات‪ ،‬به‌شداریكردن یان بایكۆتكردنی‬ ‫پرۆس���ه‌كه‌ په‌یوه‌ن���دی به‌خ���ودی‬ ‫كه‌س���ه‌كانه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬من وای ده‌بینم‬ ‫هه‌مو جارێك له‌كاتی هه‌ڵبژاردنه‌كان‬ ‫بابه‌ت���ی كوتوپ���ر‌و چاوه‌رواننه‌كراو‬ ‫هاتوه‌ته‌ پێشه‌و‌ه ك ‌ه كاریگه‌یی له‌سه‌ر‬ ‫رێژه‌ی به‌شداریی ده‌نگده‌ران كردوه‌‪،‬‬ ‫به‌ش���داریی له‌هه‌ڵبژاردن له‌سه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫راوه‌ستاوه‌ حزبه‌كان تا چه‌ند ده‌توانن‬ ‫پاریزگاریی له‌پرۆس���ه‌ دیموكراتییه‌كه‌‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر حزبه‌كانی ده‌یانه‌وێت‬ ‫هاواڵتیان به‌ش���داریی له‌پرۆس���ه‌كه‌‬ ‫بك���ه‌ن ده‌بێ���ت به‌رنام���ه‌ی ت���ازه‌‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ن���دی ده‌نگ���ده‌ران دابنێن‪،‬‬ ‫به‌شێك له‌ده‌نگده‌ران ته‌واو بێ ئومێد‌و‬ ‫ماندو كراون‪ ،‬ره‌خنه‌یان له‌پرۆس���ه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن هه‌یه‌‪.‬‬ ‫د‪ .‬موحه‌مه‌د ره‌ئوف‪ ،‬ئابوریناس‌و‬ ‫مامۆستای زانكۆ‪:‬‬ ‫ناتوانم به‌ته‌واوی بڵێم خه‌ڵك بروای‬ ‫به‌پرۆس���ه‌ی هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی‬ ‫كوردس���تان ماوه‌ یاخود ن���ا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دڵنی���ام ل���ه‌وه‌ی به‌ش���ێكی زۆری‬ ‫هاواڵتیان متمانه‌یان به‌پرۆسه‌كه‌ زۆر‬ ‫الواز بوه‌‪ ،‬من له‌خۆمه‌و‌ه سه‌یر ده‌كه‌م‬ ‫له‌هه‌ركه‌س ده‌پرس���م ب���روای نه‌ماوه‌‬ ‫به‌هه‌ڵبژاردن ‪ ،‬به‌هۆی ساخته‌كاری‌و‬ ‫ده‌ستكاریكردنی ئه‌نجامی ده‌نگه‌كان‬ ‫هیچ گۆرانكارییه‌ك رو نادات‪ ،‬خه‌ڵك‬ ‫تێگه‌یش���توه‌ كه‌ چ���ون‌و نه‌چونی بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردن وه‌ك یه‌كه‌ به‌راستی ئه‌مرۆ‬ ‫هه‌ڵب���ژاردن هه‌یبه‌ت‌و ش���كۆی خۆی‬ ‫له‌ده‌ستداوه‌‪.‬‬ ‫ی كه‌ریم‪ ،‬شۆفێر‪:‬‬ ‫عه‌ل ‌‬ ‫له‌واڵتێك���دا ده‌ژی���ن ب���اوه‌ڕم نه‌ك‬ ‫هه‌ر به‌هه‌ڵب���ژاردن‪ ،‬به‌ڵكو به‌ژیانیش‬ ‫نه‌ماوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر پرۆسه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫كوردس���تانیش وه‌ك هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ی‌‬ ‫عێ���راق بێت‪ ،‬هه‌ر نه‌كرێت باش���تره‌‪،‬‬ ‫به‌دڵنیای���ی‌ ئه‌گ���ه‌ر هه‌ڵب���ژاردن بێ‌‬ ‫گزی‌‌و س���اخته‌كاری‌ بێت باش���ترین‬ ‫ی كێشه‌و‬ ‫رێگه‌چاره‌یه‌ بۆ چاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫گرفته‌ ئاڵۆزه‌كان‪.‬‬

‫پارتی‌و یەکێتی بۆ پێکەوە چونە بەغدا‪:‬‬

‫رێككەوتن لەسەر بەرنامەی سیاسی هاوبەش یان‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫بەپێی قسەی سەركردەیەكی پارتی‬ ‫رێككەوتنی یەكێتی‌و پارتی لەئێستادا‬ ‫لەسەر بەرنامەی سیاسی هاوبەشە‬ ‫لەبەغدا نەك دابەشكردنی پلەو‬ ‫پۆست‪ .‬بەاڵم سەركردەیەكی یەكێتی‬ ‫پێی وایە كێشەی پۆستی سەرۆك‬ ‫كۆمار یەكالیی نەكرێتەوە هیچ‬ ‫بەرنامەیەكی هاوبەش لەنێوانیاندا‬ ‫نایەتەدی‪.‬‬ ‫بەرپرس���انی یەكێت���ی‌و پارتی دوای‬ ‫كۆبون���ەوەی هاوبەش���ی نێوانی���ان‬ ‫لەهەفت���ەی راب���ردودا رایانگەیان���د‬ ‫رێككەوتون بە‌بەرنامەیەكی هاوبەشەوە‬ ‫بچنە بەغ���دا‪ .‬بەاڵم س���ەركردەیەكی‬ ‫یەكێتی ب���ۆ ئاوێنە باس���ی لەوە كرد‬ ‫كە كێش���ەی گ���ەورەی بەردەمی ئەو‬ ‫رێككەوتنە‪ ،‬یەكالكردنەوەی پۆس���تی‬ ‫سەرۆكی كۆماری عێراقە‪.‬‬ ‫یەكێتی نیشتمانی كوردستان داوای‬ ‫ئ���ەوە دەكات كە پۆس���تەكە الی ئەو‬ ‫بمێنێتەوەو پارتیش س���ورە لەس���ەر‬ ‫ئەوەی وەك ئیس���تحقاق ئەو پۆس���تە‬ ‫مافی پارتی دیموكراتی كوردستانە‪.‬‬ ‫پێشتر یەكێتی‌و پارتی بە‌رێككەوتن‬ ‫پۆس���تی س���ەرۆكی كۆمار‌و سەرۆكی‬ ‫هەرێمی���ان لەنێ���وان خۆیان���دا‬ ‫دابەش���دەكرد بەاڵم بەه���ۆی ئەوەی‬ ‫لەئێس���تادا پۆستی س���ەرۆكی هەرێم‬ ‫لەكوردس���تان هەڵپەسێردراوە ئەوەش‬ ‫تاڕادەی���ەك یەكالكردن���ەوەی ئ���ەو‬ ‫پرس���ەی ئاڵۆزكردوە‪ .‬لەگەڵ ئەوەشدا‬ ‫سەركردەكەی یەكێتی پێی وایە پارتی‬ ‫هێش���تا لەبەرامبەر پۆس���تی سەرۆك‬ ‫كۆماردا بۆ یەكێتی‪ ،‬چاوی لە‌پۆس���تی‬ ‫سەرۆكی هەرێمی كوردستانە‪.‬‬ ‫فه‌ری���د ئەسەس���ەرد‪ ،‬ئەندام���ی‬ ‫س���ەركردایەتی یەكێت���ی بە‌ئاوێن���ەی‬ ‫راگەیاند پرس���ی پۆس���تی س���ه‌رۆكی‬ ‫كۆمار به‌ستراوه‌ته‌وه‌ بە‌خودی پرۆژه‌ی‬ ‫به‌رنامه‌ی هاوبه‌شی یه‌كێتی‌و پارتی بۆ‬ ‫به‌غدا‪.‬‬ ‫وتیش���ی"ئه‌گه‌ر ئێمه‌ له‌س���ه‌ر ئه‌م‬ ‫پرس���ه‌ رێكنه‌كه‌وی���ن‪ ،‬به‌دڵنیاییه‌وه‌‬ ‫هی���چ به‌رنامه‌یه‌كی هاوب���ه‌ش له‌نێوان‬ ‫هه‌ردوالدا نایه‌ته‌دی‪".‬‬ ‫ئەو س���ەركردەیەكی یەكێتی باسی‬ ‫لەوەش ك���رد كە یەكێتی بە‌گرنگییەوە‬ ‫سەیری ئەو پرس���ە دەكات‌و چاویشی‬ ‫لەوەیە بەشێوەیەك یەكالیی بكرێتەوە‬ ‫كە پۆستی سەرۆك كۆمار بۆ یەكێتی‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫س���ەرەتای مانگی تش���رینی دوەمی‬ ‫ساڵی رابردو‪ ،‬مەسعود بارزانی دەستی‬ ‫لە‌پۆستی س���ەرۆكی هەرێم هەڵگرت‌و‬ ‫پاش ئەوەش پەرلەمانی كوردس���تان‬ ‫بە‌پرۆژەیاسایەك دەسەاڵتەكانی بەسەر‬ ‫س���ەرۆكایەتی حكوم���ەت‪ ،‬پەرلەمان‌و‬ ‫دەس���ەاڵتی دادوەری���دا دابەش���كرد‌و‬ ‫ئێس���تاش دیار نییە كەی هەڵبژاردنی‬ ‫س���ەرۆكایەتی هەرێم ئەنجام دەدرێت‬ ‫لەكاتێك���دا دەبو لەگ���ەڵ پەرلەمانی‬

‫باس���ی لەوەش���كرد رەنگ���ە پارتی‬ ‫كوردستاندا ئەنجام بدرایە‪.‬‬ ‫لەوەاڵمی ئەوەی ئایا ئێوە چی دەدەن ماوه‌یه‌ك���ی پێویس���ت بێ���ت ب���ۆ‬ ‫بەپارت���ی لەبەرامب���ەر وەرگرتنەوەی یه‌كالكردنه‌وه‌ی پرسی سەرۆكی هەرێم‬ ‫پۆستی س���ەرۆك كۆماردا‪ ،‬لەكاتێكدا كە ئایا ئەو پۆستە‌ پێویسته‌ بمێنێت‬ ‫پۆس���تی س���ەرۆكی هەرێ���م نەماوە‪ ،‬یان پێویس���ت نییه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر پێویسته‌‬ ‫ئەسەس���ەرد وتی"كاتێك ئێمه‌ داوای پارتی كێی بۆ كاندید ده‌كات‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫پۆس���تی س���ه‌رۆك كۆم���ار ده‌كه‌ین چۆن له‌ناوخۆیاندا یه‌كالیی ده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫به‌دڵنیایی ئه‌مه‌ به‌مانای ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه ئێمه‌ په‌یوه‌ندی بە‌یەكێتییەوە نییه‌‪.‬‬ ‫وتیش���ی"ئێمه‌ وای ده‌یبینی���ن ت���ا‬ ‫چاومان له‌پۆستی سه‌رۆكی هه‌رێم نییه‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم یه‌كالكردنه‌وه‌و چاره‌س���ه‌ركردنی ئێس���تا پارت���ی پۆس���تی س���ه‌رۆكی‬ ‫چاره‌نوسی پۆستی سه‌رۆكی هه‌رێممان هه‌رێمی كوردستانی دەوێت له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫پۆس���تی س���ه‌رۆك كۆم���اردا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بۆ پارتی هێشتۆته‌وه‌‪".‬‬

‫ره‌نگ ‌ه هه‌ندێك پرس هه‌بێت هێش���تا‬ ‫الی خۆیان یه‌كالیی���ان نه‌كردبێته‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌یانه‌وێت یاس���ای دابه‌شكردنی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵته‌كانی سه‌رۆكی هه‌رێم درێژه‌‬ ‫پێبده‌ن تا ماوه‌یه‌كی دیكه‌‪".‬‬ ‫ئاماژەی بەوەشدا كە پارتی پێیانوایە‬ ‫تاوتوێكردن���ی پرس���ی دام���ەزراوەی‬ ‫سەرۆكایەتی هەرێم‌و سیستمی سیاسی‬ ‫هەرێمی كوردستان هەڵبگیرێت بۆ كاتی‬ ‫نوسینەوەی پرۆژەی دەستوری هەرێم‪،‬‬ ‫وتیشی"ئەو كات دەتوانین لەسەر ئەوە‬ ‫لەگەڵ پارتی رێبكەوین‪".‬‬

‫ب���ەاڵم ئ���اراس حەس���ۆ میرخان‪،‬‬ ‫ئەندام���ی س���ەركردایەتی پارت���ی بۆ‬ ‫ئاوێنە باس���ی لەوە كرد كە ئەوان لەم‬ ‫قۆناغەدا قسەیان لەسەر دابەشكردنی‬ ‫پۆستەكان نییە وتیشی"لەم قۆناغەدا‬ ‫تەنیا قسەمان لەسەر بەرنامەی سیاسی‬ ‫هاوبەش���ە ب���ۆ بەغدا کە گەیش���تینە‬ ‫قۆناغی قسەکردن لەسەر دابەشکردنی‬ ‫پۆس���تەکان ئەوکاتە داوا لە‌هەمو ئەو‬ ‫الیەنانەی ت���ری هەرێمیش دەکەین کە‬ ‫ناڕازین لەسەر هەڵبژاردنەکە ئەوانیش‬ ‫بێنە ناو پڕۆس���ەکەوە بۆ ئەوەی هیچ‬

‫دیارینه‌كردنی واده‌ی هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكی هه‌رێم "جێگه‌ی‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومه‌ر‬ ‫بڕیار‌ه رۆژی ‪30‬ی ئه‌یلولی داهاتو‬ ‫هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی كوردستان‬ ‫به‌ڕێو‌ه بچێت‪ ،‬به‌اڵم تا ئێستا هیچ‬ ‫واده‌یه‌ك بۆ هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێم دیاری نه‌كراوه‌‪ .‬ئه‌م ‌ه‬ ‫له‌كاتێكدایه‌ كه‌ به‌پێی یاسا ده‌بێ‬ ‫هه‌ردو هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ له‌یه‌ك كاتدا‬ ‫ئه‌نجام بدرێن‪ .‬ئه‌ندامێكی په‌رله‌مانیش‬ ‫له‌فراكسیۆنی یه‌كێتی پێی وای ‌ه دیاری‬ ‫نه‌كردنی واده‌ی هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێم "جێگه‌ی گومانه‌"‪.‬‬ ‫به‌هار مه‌حم���ود ئه‌ندامی په‌رله‌مانی‬ ‫كوردستان له‌فراكسیۆنی گۆران‪ ،‬له‌باره‌ی‬ ‫ئه‌نجامنه‌دان���ی هه‌ڵبژاردنی س���ه‌رۆكی‬

‫هه‌رێمی كوردستان بە‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند متمان���ه‌ی پ���ێ بدرێ���ت‪ ،‬ن���ه‌ك له‌ناو په‌رله‌مانی كوردس���تان دابه‌ش���كراون‪.‬‬ ‫به‌پێی یاسای س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی خه‌ڵكه‌وه‌‪ ،‬تا ئێستاش ئه‌و داواكارییه‌ی وتیش���ی "هه‌ڵپه‌س���اردنی كاره‌كان���ی‬ ‫كوردس���تان ده‌بێت هه‌ردو هه‌ڵبژاردنی الیه‌نه‌كان یه‌كالی���ی نه‌بوه‌ته‌وه‌‌و وه‌ك دام���ه‌زراوه‌ی س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم تا‬ ‫په‌رله‌مان���ی كوردس���تان‌و س���ه‌رۆكی خ���ۆی بە‌هه‌ڵپه‌س���ێردراوی ماوه‌ته‌وه‌‪ .‬كاتی ئه‌نجامدانی پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردنی‬ ‫هه‌رێم پێكه‌وه‌‌و له‌ی���ه‌ك رۆژدا ئه‌نجام بابه‌ته‌ك���ه‌ به‌ت���ه‌واوی یه‌كالنه‌بوه‌ته‌و‌ه خولی پێنجه‌می په‌رله‌مانی كوردستانه‌‪.‬‬ ‫بدرێن‪ ،‬به‌اڵم چه‌ند رێگری‌و له‌مپه‌رێك ك ‌ه سیس���ته‌می حكومران���ی هه‌رێمی بێگوم���ان ئه‌مه‌ش كێش���ه‌یه‌كی دیك ‌ه‬ ‫هه‌یه‌ له‌به‌رده‌م پرۆس���ه‌كه‌دا‪ .‬له‌باره‌ی كوردس���تان په‌رله‌مان���ی بێ���ت ی���ان دروس���ت ده‌كات‪ ،‬چونك��� ‌ه یان ده‌بێت‬ ‫رێگرییه‌كان ئه‌و وت���ی "یه‌كه‌م رێگری س���ه‌رۆكایه‌تی‪ .‬ئه‌م��� ‌ه یه‌كێك��� ‌ه له‌و یاس���ای س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم هه‌موار‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه پێش���تر چه‌ند حزب‌و الیه‌نێكی كێشانه‌ی له‌به‌رده‌م ئه‌نجامدانی هه‌ردو بكرێته‌وه‌‪ ،‬یان ده‌بێت پرۆژه‌یاسایه‌كی‬ ‫سیاسی له‌رێگه‌ی فراكسیۆنه‌كانیانه‌و‌ه هه‌ڵبژاردن���ی په‌رله‌م���ان‌و س���ه‌رۆكی دیك���ه‌ له‌س���ه‌ر ئ���ه‌م بابه‌ت��� ‌ه ئاماد‌ه‬ ‫بكه‌ینه‌وه‌ ك���ه‌ ئاماژ‌ه به‌وه‌ بكات دوای‬ ‫له‌په‌رله‌مانی كوردستان داوای ئه‌وه‌یان هه‌رێمدا بونی هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی كێش���ه‌كانی دیكه‌ی به‌رده‌م هه‌ڵبژاردنی خولی پێنجه‌می په‌رله‌مانی‬ ‫كردبو كه‌ ده‌بێت سیس���ته‌می سیاسی‬ ‫له‌هه‌رێم���ی كوردس���تان په‌رله‌مان���ی ئه‌نجامنه‌دان���ی ه���ه‌ردو هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌ه كوردس���تان چ گۆرانكارییه‌ك به‌س���ه‌ر‬ ‫بێت نه‌ك س���ه‌رۆكایه‌تی‪ .‬ئ���ه‌و چه‌ند پێك���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌و په‌رله‌مانت���اره‌ی دام���ه‌زراوه‌ی س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی‬ ‫فراكس���یۆن ‌ه ك��� ‌ه بزوتن���ه‌وه‌ی گۆران فراكسیۆنی گۆران رایده‌گه‌یه‌نێت ئێستا كوردس���تاندا دێ���ت‪ ،‬ئایا سیس���ته‌می‬ ‫یه‌كێك له‌وانه‌ داوامان كردبو پێویست ‌ه كاره‌كان���ی دامه‌زراوه‌ی س���ه‌رۆكایه‌تی سیاس���ی ده‌بێت ‌ه په‌رله‌مانی‌و سه‌رۆكی‬ ‫سه‌رۆكی هه‌رێم نه‌ك له‌الی پارتی الی هه‌رێمی كوردس���تان هه‌ڵپه‌سێردراوه‌‪ ،‬هه‌رێم له‌ناو په‌رله‌مانه‌و‌ه متمانه‌ی پێ‬ ‫هه‌ر الیه‌نێكی تر بێ���ت له‌په‌رله‌مانه‌و‌ه ده‌س���ه‌اڵته‌كانی به‌س���ه‌ر حكوم���ه‌ت‌و ده‌درێت؟ ئه‌گه‌ر وابێت ده‌بێت یاس���ای‬

‫سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم هه‌موار بكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫پێش���ی وای��� ‌ه رێگایه‌ك���ی دیك��� ‌ه‬ ‫ب���ۆ چاره‌س���ه‌ركردنی كێش���ه‌كانی‬ ‫دام���ه‌زراوه‌ی س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان ئه‌وه‌یه‌ په‌رله‌مان كاره‌كانی‬ ‫هه‌ڵپه‌سێرێت تا ئه‌و كاته‌ی ده‌ستوری‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان ده‌نوس���رێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی���ان بابه‌ته‌ك ‌ه بس���پێردرێت بە‌خولی‬ ‫پێنجه‌م���ی په‌رله‌مان���ی كۆردس���تان‌و‬ ‫ئ���ه‌و كێش���ه‌كه‌ یه‌كالی���ی بكات���ه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و وت���ی "خولی پێنج���ه‌م ده‌توانێت‬ ‫بڕیار له‌س���ه‌ر سیس���ته‌می حكومرانی‬ ‫بدات‪ .‬له‌روی یاس���اییه‌و‌ه ده‌شتوانین‬ ‫راس���ته‌وخۆ س���ه‌رۆكی هه‌رێم له‌الیه‌ن‬ ‫خه‌ڵكه‌و‌ه هه‌ڵبژێری���ن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌یان‬ ‫پێچه‌وانه‌ی خواستی ئه‌و حزبانه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ده‌ڵێ���ن ده‌بێت س���ه‌رۆكی هه‌رێم له‌ناو‬ ‫په‌رله‌مانه‌و‌ه هه‌ڵبژێردرێت نه‌ك له‌الیه‌ن‬


‫)‪ )632‬سێشه‌ممه ‪2018/7/10‬‬

‫‪5‬‬

‫"ئه‌گه‌ر كورد ده‌یه‌وێت‬ ‫ن دابەشكردنی پلەو پۆست؟ له‌به‌ڕێوه‌بردنی‌ عێراقدا‬ ‫هاوبه‌ش ‌ی راسته‌قین ‌ه بێت‪،‬‬ ‫پارتی بەنیازی‬ ‫وەرگرتنەوەی‬ ‫سەرۆکی ده‌بێت له‌به‌غدا به‌هێز بێت"‬ ‫پۆستی‬ ‫هەرێمە‬

‫رەنگە پارتی‬ ‫ماوه‌یه‌كی‬ ‫پێویست بێت بۆ‬ ‫یه‌كالكردنه‌وه‌ی‬ ‫پرسی سەرۆكی‬ ‫هەرێم كە ئایا ئەو‬ ‫پۆستە پێویسته‌‬ ‫بمێنێت یان‬ ‫پێویست نییه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر پێویسته‌‬ ‫پارتی كێی بۆ‬ ‫كاندید ده‌كات‬ ‫ئه‌مه‌ش چۆن‬ ‫له‌ناوخۆیاندا‬ ‫یه‌كالیی ده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‬ ‫بە‌یەكێتییەوە نییه‌‬ ‫دو دەنگدەر لەکاتی دەنگداندا‬ ‫پۆس���تێکی کورد لە‌بەغ���دا بەبێ ئەو‬ ‫الیەنانەش دابەش نەکرێت‪".‬‬ ‫جەختیش���ی ك���ردەوە كە پۆس���تی‬ ‫س���ەرۆك كۆمار ئیس���تحقاقی پارتی‌و‬ ‫یەكێتیش ئەوە بە‌ێیس���تحقاقی خۆی‬ ‫نازانێت بەاڵم ح���ەزی لە‌وەرگرتنەوەی‬ ‫پۆس���تەكەیەو ئەمەش ش���تێکی ترەو‬ ‫لەکاتی خۆیدا پێویستی بە‌ڕێککەوتنە‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئ���ەوەش وتی"ب���ەاڵم پارتی‬ ‫ئیستحقاقی خۆی هەروا نادات بەکەس‬ ‫ئەوەی یەکێتی داوای پۆستەکە دەکات‬ ‫شتێکی ئاساییە‪ ،‬ڕەنگە سبەی الیەنی‬

‫دیکەش داوای بکات‪ .‬بەاڵم ئەم بابەتە‬ ‫دەکەوێت���ە قۆناغی دوات���ر بۆ ئەوەی‬ ‫بزانین لەسەر چی ڕێکدەکەوین‪".‬‬ ‫لەبارەی ئەوەی ئایا چاویان لەوەیە‬ ‫پۆستی س���ەرۆكی هەرێم وەربگرنەوە‪،‬‬ ‫ئاراس وتی"پۆستی س���ەرۆکی هەرێم‬ ‫لەئێس���تادا نەماوەو یەکێتیش پێشتر‬ ‫یەکێک بو لە‌الیەنان���ەی داوای دەکرد‬ ‫ئ���ەو پۆس���تە نەمێنێت‪ .‬بۆی���ە مادام‬ ‫یەکێتی ئەوەی ویستوە ئێستا ناتوانێت‬ ‫داوای پۆس���تی س���ەرۆک کۆمار بکات‬ ‫بە‌ئیستحقاق‪".‬‬

‫بەاڵم ئ���اراس بەپێچەوان���ەی فەرید‬ ‫ئەسەس���ەردەوە پێ���ی وانیی���ە ئ���ەو‬ ‫پرس���ە ببێتە كێش���ە بۆ ئەم قۆناغە‬ ‫ك���ە بە‌"قۆناغ���ی رێككەوتن لەس���ەر‬ ‫بەرنامەیەكی سیاسی هاوبەش لەسەر‬ ‫بنەمای داخوازییەكان���ی كورد" ناوی‬ ‫دەبات‪.‬‬ ‫هەرچەن���د باس ل���ەوە دەكرێت كە‬ ‫پارت���ی داوای پۆس���تی پارێ���زگاری‬ ‫كەركوكی كردبێ���ت لەبەرامبەر پێدانی‬ ‫پۆستی س���ەرۆك كۆماردا بە‌یەكێتی‪،‬‬ ‫بەاڵم ئ���اراس‌و فەرید هەردوكیان ئەوە‬ ‫رەتدەكەنەوە‪.‬‬

‫ئا‪ :‬ئومێد عومه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ردو شاندی‌ هاوپه‌یمان ‌‬ ‫هاتن ‌‬ ‫ی‬ ‫فه‌تح‌و ده‌وڵه‌تی‌ یاسا بۆ هه‌رێم ‌‬ ‫كوردستان كۆبونه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ الیه‌ن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی جیاجیا ‌‬ ‫سیاسییه‌كان لێكدانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌دوای‌ خۆیدا هێنا‪ ،‬په‌رله‌مانتارێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫پێشوی‌ عێراق له‌فراكسیۆن ‌‬ ‫داوا ده‌كات الیه‌نه‌ كوردییه‌كان‬ ‫ناكۆكییه‌ ناوخۆییه‌كانیان نه‌كه‌ن‬ ‫ی فشار به‌ده‌ست الیه‌ن ‌ه‬ ‫به‌كارتێك ‌‬ ‫شیعی‌‌و سونییه‌كانی‌ عێراقه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ پێش���وی‌ په‌رله‌مان��� ‌‬ ‫عێ���راق‪ ،‬ئه‌رده‌اڵن نوره‌دی���ن مه‌حمود‬ ‫ی راگه‌یان���د ئێس���تا الیه‌ن ‌ه‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫ی عێ���راق كار ب���ۆ‬ ‫س���ه‌ره‌كییه‌كان ‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ده‌ك���ه‌ن هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫ی وای ‌ه ناكرێت‬ ‫پشتیوانیان بكات‪ ،‬پێش ‌‬ ‫كێش��� ‌ه ناوخۆییه‌كان���ی‌ هه‌رێم تێكه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ێ سیاس���ی‌‌و نه‌ته‌وه‌ییه‌كان ‌‬ ‫بە‌ملمالن��� ‌‬ ‫دیك ‌ه له‌به‌غدا بكرێ���ت‪ ،‬داواش ده‌كات‬ ‫هه‌مو الیه‌ن ‌ه كوردس���تانییه‌كان له‌پێناو‬ ‫ی‬ ‫ی له‌دژ ‌‬ ‫شكس���تپێهێنانی‌ ئه‌و پیالنانه‌ ‌‬ ‫كورد ئه‌نجام ده‌درێن یه‌ك هه‌ڵوێست‌و‬ ‫ی‬ ‫یه‌كگرت���و بن‪ ،‬ئ���ه‌و وت���ی‌ "داخواز ‌‬ ‫ك���ورد له‌به‌غدا جی���اواز‌ه له‌داخوازیی ‌ه‬ ‫ی كوردس���تان‪،‬‬ ‫ناوخۆییه‌كان له‌هه‌رێم ‌‬ ‫داوا ده‌كه‌م الیه‌ن ‌ه كوردییه‌كان ناكۆكیی ‌ه‬ ‫ی فشار‬ ‫ناوخۆییه‌كانیان نه‌كه‌ن بە‌كارتێك ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ده‌ست الیه‌ن ‌ه ش���یعی‌‌و سونییه‌كان ‌‬ ‫عێراق���ه‌وه‌‌و دواج���ار ل���ه‌دژی‌ خۆمان‬ ‫به‌كاریان بهێننه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش���ی‌ رونكرده‌وه‌ ك ‌ه پێویس���ت ‌ه‬ ‫هه‌مو الیه‌ن���ه‌كان كارێك بكه‌ن كاتێك‬ ‫ی یه‌كێتی‌‌و‬ ‫ی سه‌ردان ‌‬ ‫ی عێراق ‌‬ ‫هه‌ر الیه‌نێك ‌‬ ‫ی هه‌رێم ده‌كات‬ ‫ی دیكه‌ ‌‬ ‫پارتی‌‌و الیه‌نه‌كان ‌‬ ‫ی نیوانیان‬ ‫هه‌ست به‌و ناكۆكیی ‌ه قۆاڵن ‌ه ‌‬ ‫ی هاوبه‌ش‬ ‫ی وایه‌ خاڵ��� ‌‬ ‫نه‌كات‪ ،‬پێش��� ‌‬ ‫له‌نێوان الیه‌نه‌ كوردس���تانییه‌كان هه‌ی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ‪‌140‬و پشك ‌‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌س���ه‌ر ماده‌ ‌‬ ‫ی عێراق‌و بابه‌تی‌ خاك‌و‬ ‫هه‌رێم له‌بودج ‌ه ‌‬ ‫مافه‌ده‌ستورییه‌كانی‌ گه‌لی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و وتی‌ "ه���ه‌ر كێش���ه‌یه‌ك له‌نێوان‬ ‫الیه‌نه‌كان���ی‌ كوردس���تان هه‌بێت ئه‌وا‬ ‫ی‬ ‫بە‌دڵنیاییه‌و‌ه له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ الیه‌نه‌كان ‌‬ ‫ی پێدێت"‪.‬‬ ‫دیكه‌ی‌ عێراق كۆتای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ ئ���ه‌وه‌ش كرد ك ‌ه پارت ‌‬ ‫ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی كوردس���تان كێش ‌ه ‌‬ ‫دیموكرات ‌‬ ‫ی له‌گه‌ڵ‬ ‫هی���چ الیه‌نێكی‌ سیاس���ی‌ عێراقی‌ نیه‌‌و‬ ‫ده‌رگای���ان ب���ه‌روی‌ هی���چ الیه‌نێك���دا‬ ‫دانه‌خس���توه‌‪ ،‬ئاماده‌ش���ن له‌گ���ه‌ڵ‬

‫ی مام‬ ‫له‌سه‌رده‌م ‌‬ ‫جه‌الل بریاری‌‬ ‫ی مام‬ ‫كورد ال ‌‬ ‫جه‌الل بو له‌به‌غدا‬ ‫نه‌ده‌گه‌رایه‌وه‌ تا‬ ‫بزانێت حزبه‌ی‌‬ ‫ێ ده‌ڵێت‪،‬‬ ‫ی پ‌‬ ‫چ‌‬ ‫هه‌ر بابه‌تێكیش‬ ‫ی به‌راوێژی‌‬ ‫پێویست ‌‬ ‫زیاتر ببوای ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫كاك مه‌سعود‬ ‫بارزانی‌ تاووتوێی‌‬ ‫ده‌كرد‬ ‫ی‬ ‫ی هاوپه‌یمان ‌‬ ‫هه‌ر الیه‌نێك���ی‌ عێراق��� ‌‬ ‫ی‬ ‫دروس���ت بكه‌ن به‌مه‌رجێك به‌رنامه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داخوازییه‌كانی‌ گه‌ل ‌‬ ‫جێبه‌جێكردن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس���تان‌و مافه‌ ده‌س���تورییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "هێڵ ‌‬ ‫ی هه‌بێت‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی كورد ‌‬ ‫گه‌ل ‌‬ ‫سورمان له‌س���ه‌ر هیچ كه‌س‌و الیه‌نێك‬ ‫ی‬ ‫دانه‌ناو‌ه هه‌مو الیه‌ن ‌ه عێراقییه‌كان ال ‌‬ ‫ی هیچ‬ ‫ی پشتیوان ‌‬ ‫ئێم ‌ه وه‌ك یه‌كن‪ ،‬پارت ‌‬ ‫ی مالیكی‌‪،‬‬ ‫كام له‌موقته‌دا س���ه‌در‪ ،‬نور ‌‬ ‫ی دیك ‌ه‬ ‫حه‌یده‌ر عه‌بادی‌‌و هیچ كه‌س���ێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ناكات‪ ،‬مه‌گه‌ر بیانه‌وێت داواكارییه‌كان ‌‬ ‫كورد جێبه‌جێ‌ بك���ه‌ن‪ ،‬هاوپه‌یمانیش‬ ‫ی‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و الیه‌ن���ه‌ ده‌كه‌ین مافه‌كان ‌‬ ‫كورد ده‌دات"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی دیكه‌وه‌ ئه‌ندامی‌ پێش���و ‌‬ ‫له‌الیه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عێ���راق له‌فراكس���یۆن ‌‬ ‫په‌رله‌مان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌‪ ،‬ش���وان داود ‌‬ ‫راگه‌یان���د ده‌بێ���ت كورد ل���ه‌و الیه‌ن ‌ه‬ ‫عێراقیان ‌ه نزی���ك ببێته‌وه‌ كه‌ باوه‌ریان‬ ‫بە‌هاوبه‌ش���ی‌ كورد هه‌ی ‌ه له‌حكومرانیدا‬

‫ی ره‌مزییان‬ ‫نه‌ك ئه‌وه‌ی‌ به‌ش���دارییه‌ك ‌‬ ‫ی "ئه‌گ���ه‌ر كورد‬ ‫پ���ێ بكات‪ ،‬ئ���ه‌و وت ‌‬ ‫ده‌یه‌وێت هاوبه‌ش���ی‌ راسته‌قینه‌ بێت‪،‬‬ ‫ده‌بێ���ت له‌به‌غدا به‌هێز بێ���ت‪ ،‬ره‌نگ ‌ه‬ ‫بپرس���ن چۆن به‌هێز ده‌بێت له‌وه‌اڵمدا‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێم ده‌بێت س���ه‌ركرد‌ه یه‌كه‌مه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خاوه‌ن ‌‬ ‫حزبه‌كان بچن ‌ه به‌غدا بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫بریار بێت‪ ،‬ناكرێت كورد وه‌زیرێك یان‬ ‫په‌رله‌مانتارێك بنێرێت ‌ه به‌غدا له‌س���ه‌ر‬ ‫هه‌مو بابه‌ته‌كان بگه‌رێته‌و‌ه بۆ مه‌كته‌ب‬ ‫ی بزانێت قسه‌ی‌ ئه‌وان‬ ‫ی حزبه‌كه‌ ‌‬ ‫سیاس ‌‬ ‫چیه‌‪ ،‬ناكرێ‌‌و نابێت سه‌رۆك كۆمار یان‬ ‫جێگری‌ سه‌رۆك وه‌زیران یان په‌رله‌مان‬ ‫هیچی‌ به‌ده‌س���ت نه‌بێت‌و بۆ بچوكترین‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ركرده‌كان ‌‬ ‫پرس رو بكات ‌ه ده‌م ‌‬ ‫له‌هه‌ولێ���ر‌و س���لێمانی‌‪ ،‬ئ���ه‌و نوێنه‌ر‌و‬ ‫ی له‌به‌غدان زۆربه‌یان فه‌رمان‬ ‫به‌رپرسانه‌ ‌‬ ‫ی مه‌كته‌ب سیاسییه‌كانن‌و‬ ‫جێبه‌جێكه‌ر ‌‬ ‫به‌ته‌له‌فۆنێك هه‌ڵده‌سورێن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫پێش���ی‌ وای��� ‌ه ئه‌گه‌ر كورد كه‌س��� ‌‬ ‫ی حزبه‌كان‌و مه‌كته‌ب سیاس���ی‌‌و‬ ‫یه‌كه‌م ‌‬ ‫ی ن ‌ه نێرێت ‌ه به‌غدا‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تییه‌كان ‌‬ ‫ناتوانێت هاوبه‌شێكی‌ راسته‌قینه‌ بێت‪،‬‬ ‫ی "له‌س���ه‌رده‌می‌ م���ام جه‌الل‬ ‫ئ���ه‌و وت ‌‬ ‫ی كورد الی‌ مام جه‌الل بو له‌به‌غدا‬ ‫بریار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چ‌‬ ‫نه‌ده‌گه‌رایه‌وه‌ ت���ا بزانێت حزب ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ ده‌ڵێت‪ ،‬هه‌ر بابه‌تێكیش پێویست ‌‬ ‫پ‌‬ ‫به‌راوێ���ژی‌ زیاتر ببوای��� ‌ه له‌گه‌ڵ كاك‬ ‫ی ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی تاووتوێ ‌‬ ‫مه‌سعود بارزان ‌‬ ‫ی م���ام جه‌الل هه‌مو‬ ‫به‌داخ���ه‌وه‌ له‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫بابه‌ت���ه‌كان پێچه‌وان ‌ه بون���ه‌و‌ه له‌دژ ‌‬ ‫ی كورد"‪.‬‬ ‫پێگه‌‌و به‌رژه‌وه‌ندیی ‌ه كان ‌‬ ‫ی الیه‌ن ‌ه‬ ‫ی ش���اند ‌‬ ‫ی هاتن��� ‌‬ ‫له‌ب���اره‌ ‌‬ ‫عێراقیی���ه‌كان ب���ۆ كوردس���تان‪،‬‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێ���ت راس���ت ‌ه به‌ش���ێك له‌و‬ ‫ی‬ ‫الیه‌نان ‌هی‌ دێن ‌ه كوردس���تان هاواڵتیان ‌‬ ‫كوردستان مێژویه‌كی‌ باشیان له‌گه‌ڵیدا‬ ‫نیه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌م���ه‌ سیاس���ه‌ت ‌ه له‌ناو‬ ‫سیاسه‌ت دۆست‌و دوژمنی‌ تاسه‌ر نیه‌‪،‬‬ ‫ی تێدایه‌ ‪ ،‬ئه‌و‬ ‫هه‌ڵكشان‌و داكشانی‌ زۆر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هاتونه‌ته‌ هه‌رێم ‌‬ ‫ی "ئه‌و هێزان���ه‌ ‌‬ ‫وت ‌‬ ‫ی نامۆنین‪،‬‬ ‫كوردستان الی‌ یه‌كێتی‌‌و پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫باش یه‌كتر ده‌ناس���ن چ له‌س���ه‌رده‌م ‌‬ ‫ش���اخ یان له‌ش���ار‌و حكومرانیدا هه‌مو‬ ‫پێكه‌و‌ه كاریانكردوه‌‪ ،‬من له‌و باوه‌ره‌دام‬ ‫ی باش‪،‬‬ ‫ده‌توان���ن بگه‌ن��� ‌ه رێكه‌وتنێك ‌‬ ‫چونك��� ‌ه هه‌ردوال ب���اش ده‌زانن عێراق‬ ‫ده‌بێت ‌ه دو به‌ره‌‪ ،‬به‌ره‌یه‌ك له‌ده‌سه‌اڵت‬ ‫ده‌بێ���ت‌و به‌ره‌یه‌كی���ش ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬من بروا ناكه‌م یه‌كێتی‌‌و پارت ‌‬ ‫به‌ر‌هی‌ ئۆپۆزسیۆن هه‌ڵبژێرن وه‌ك دو‬ ‫ی كوردستان"‪.‬‬ ‫ی سه‌ره‌ك ‌‬ ‫هێز ‌‬

‫ی گومانه‌"‬ ‫خه‌ڵكه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها د‪.‬رێ���واس فایه‌ق ئه‌ندامی‬ ‫په‌رله‌مانی كوردس���تان له‌فراكسیۆنی‬ ‫یه‌كێت���ی نیش���تمانی كوردس���تان‬ ‫بە‌پێویستی ده‌زانێت هه‌ردو هه‌ڵبژاردنی‬ ‫په‌رله‌مان���ی كوردس���تان‌و س���ه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێم���ی كوردس���تان له‌ی���ه‌ك كاتدا‬ ‫ئه‌نجامبدرێن‪ .‬ئه‌و وت���ی "دیاریكردنی‬ ‫كاتی هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ سه‌رۆكی حكومه‌ت‬ ‫بڕی���اری له‌س���ه‌ر داوه‌‪ ،‬ب���ه‌و پێیه‌ی‬ ‫به‌ش���ێك له‌ده‌س���ه‌اڵته‌كانی سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێمی به‌ده‌س���ته‌وه‌ی ‌ه له‌ئێس���تادا‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی حكوم���ه‌ت بە‌مه‌رس���ومێك‬ ‫داوای له‌كۆمس���یۆن ك���ردوه‌ رۆژی‬ ‫‪30‬ی ئه‌یلولی ئه‌مس���اڵ هه‌ڵبژاردن بۆ‬ ‫په‌رله‌مانی كوردس���تان بكرێت‪ .‬بۆچی‬ ‫باسی له‌هه‌ڵبژاردنی س���ه‌رۆكی هه‌رێم‬ ‫نه‌كردوه‌؟! ئه‌م ‌ه جێگه‌ی گومانه‌"‪.‬‬

‫راش���یده‌گه‌یه‌نێت كێش���ه‌ی گه‌وره‌ی‬ ‫ب���ه‌رده‌م پرۆس���ه‌ی هه‌ڵب���ژاردن‬ ‫ئه‌نجامنه‌دان���ی پرۆس���ه‌ی هه‌ڵبژاردنی‬ ‫س���ه‌رۆكی هه‌رێمه‌‪ .‬ئ���ه‌و وتی "به‌پێی‬ ‫یاسای س���اڵی ‪ 2005‬مادده‌ی ‪ 4‬ده‌بێت‬ ‫له‌ی���ه‌ك رۆژدا هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مان‌و‬ ‫س���ه‌رۆكی هه‌رێم به‌رێوه‌بچ���ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫سه‌رۆكی حكومه‌ت مه‌رسومی ژمار‌ه ‪1‬ی‬ ‫س���اڵی ‪2018‬ی ناردوه‌ بۆ كۆمسیۆنی‬ ‫بااڵی هه‌ڵب���ژاردن‌و راپرس���ی هه‌رێم‌و‬ ‫ته‌نه���ا داوای هه‌ڵبژاردن���ی په‌رله‌مانی‬ ‫كردوه‌‪ .‬من پێموای ‌ه سه‌رۆكی حكومه‌ت‬ ‫بە‌ئه‌نقه‌س���ت‌و به‌مه‌به‌س���ت باس���ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكی هه‌رێمی نه‌كردوه‌‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا هیچ چاره‌سه‌رێكی یاسایی بۆ‬ ‫بابه‌ته‌ك ‌ه نه‌كراوه‌‪ ،‬ك ‌ه خولی پێنجه‌می‬ ‫په‌رله‌مان هه‌ڵده‌بژێردرێت به‌پێی یاسا‬ ‫ده‌بێت هه‌رێم سه‌رۆكێكی هه‌بێت"‪.‬‬

‫سه‌رۆكی حكومه‌ت‬ ‫بە‌ئه‌نقه‌ست‌و‬ ‫به‌مه‌به‌ست باسی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‬ ‫سه‌رۆكی هه‌رێمی‬ ‫نه‌كردوه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫هیچ چاره‌سه‌رێكی‬ ‫یاسایی بۆ‬ ‫بابه‌ته‌كه‌ نه‌كراوه‌‬

‫ئامێری دەنگدان‬


‫‪6‬‬

‫)‪ )632‬سێشه‌ممه ‪2018/7/10‬‬

‫دواکەوتنی پێكهێنانی حكومەت ئابوری عێراق پەکدەخات‬

‫مەترسی ئەوەی لێدەكرێت بۆشایی ئەمنی دروست بكات‬

‫کۆگای سندوقەکانی دەنگدان‬

‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫پرۆسەی پێكهێنانی حكومەتی‬ ‫عێراق زۆر لەسەرخۆ بەڕێوەدەچێت‌و‬ ‫شارەزایان باسی زیاد‬ ‫لە‌كاریگەرییەكی خراپی دواكەوتنی‬ ‫پرۆسەكە دەكەن‪ .‬یەكێك لەو‬ ‫شارەزایانە پێی وایە كاریگەری زۆری‬ ‫لەسەر پاشەكشەی ئابوری عێراق‬ ‫دەبێت‪.‬‬ ‫نزیكەی دو مانگ بەسەر هەڵبژاردنە‬ ‫پەرلەمانییەكەی مانگی ئایاری عێراقدا‬ ‫تێدەپەڕێت بەاڵم بەهۆی ناكۆكی لەسەر‬ ‫ئەو ئەنجامانەی لەالیەن كۆمسیۆنەوە‬ ‫پێشتر راگەیەندران‪ ،‬هێشتا ئەنجامی‬ ‫كۆتای����ی هەڵبژاردنەكە دی����ار نییە‪.‬‬ ‫ئەوەش وایكردوە پرۆسەی پێكهێنانی‬ ‫حكومەتی نوێی عێ����راق دوابكەوێت‌و‬ ‫حكومەتی ئێستای عێراق كە هەندێك‬ ‫لە‌ش����ارەزایان بە كاربەڕێكەش ناوی‬ ‫دەبەن بەبێ چاودێری پەرلەمان درێژە‬ ‫بەكارەكانی بدات‪.‬‬ ‫ئەحمەد حاجی رەشید‪ ،‬پەرلەمانتاری‬ ‫پێشوی كۆمەڵ لە‌پەرلەمانی عێراق بە‬ ‫ئاوێنەی راگەیاند دواكەوتنی پێكهێنانی‬ ‫حكومەت����ی نوێی عێ����راق كاریگەری‬ ‫یەكەمی لەسەر ئابوری عێراق دەبێت‪،‬‬

‫بەهۆی ئەوەی لەئێستادا حكومەتێكی‬ ‫كاربەڕێكەر لەعێراق هەیەو تەنیا كاری‬ ‫رۆژانە رادەپەڕێنێت‪.‬‬ ‫ئ����ەو وتی"پێكنەهێنانی حكومەتی‬ ‫نوێ����ی عێ����راق وا دەكات ب����واری‬ ‫وەربەهێنان لەعێ����راق دوابكەوێت كە‬ ‫گەورەتری����ن كاریگەری هەیە لەس����ەر‬ ‫پاشەكشەی ئابوری واڵت‪".‬‬ ‫حكومەت����ە ب����ێ چاودێرییەك����ەی‬ ‫موس����ەننا ئەمی����ن‪ ،‬ئەندام����ی‬ ‫ئێس����تای عێراق لەكاتێك����دا تەمەنی‬ ‫بەڕێ����دەكات كە مانگان����ە بڕی ‪ 317‬ئەنجومەنی س����ەركردایەتی یەكگرتو‬ ‫ملیار دینار بۆ موچە رەوانەی هەرێمی كە پەرلەمانتاری پێشوی حزبەكە بوە‬ ‫كوردس����تان دەكات‪ ،‬بەاڵم ئەم مانگە لەپەرلەمان����ی عێراق پێ����ی وایە نەك‬ ‫هێشتا رەوانەی نەكردوە ئەوەش بۆتە دواكەوتنی پێكهێنانی حكومەت بەڵكو‬ ‫هۆكاری دواكەوتنی بەشێك لەموچەی كۆی پرۆسەی سیاسی عێراق جۆرێك‬ ‫لە‌تەنگژەی تێكەوتوە ئەویش بەهۆی‬ ‫فەرمانبەرانی هەرێم‪.‬‬ ‫لەبارەی ئەوەی ئایا مەترسی ئەوە چاوبڕینی س����ەدرییەكان لەوەرگرتنی‬ ‫هەیە بەه����ۆی دواكەوتنی پێكهێنانی پۆس����تی سەرۆك وەزیران كە كێشەی‬ ‫حكومەتی نوێوە‪ ،‬ناردنی ئەو پارەیە دروستكردنی گەورەترین فراكسیۆنی‬ ‫ب����ۆ هەرێم لەم قۆناغ����ەدا رابگیرێت‪ ،‬ناو پەرلەمانی بۆ پێكهێنانی حكومەت‬ ‫ئەحمەد حاج����ی رەش����ید وتی"هیچ دروست كردوە‪.‬‬ ‫بەب����ڕوای ئ����ەو ئەم����ەش جۆرێك‬ ‫كێش����ەیەك بۆ هەرێمی كوردس����تان‬ ‫دروس����ت ناكرێت‪ .‬پرس����ی ئەو ‪ 317‬لە‌س����ڕبونی لە‌حكومەت����ی ئێس����تای‬ ‫ملیار دینارەی كە لەالیەن حكومەتی عێراقداو مەترس����ی‌و دڵەڕاوكێشی الی‬ ‫عێراقەوە بۆ موچ����ەی فەرمانبەرانی هاواڵتیان دروستكردوە‪.‬‬ ‫بەاڵم موس����ەنا ئەمین پێی وا نییە‬ ‫هەرێم دابین دەكرێت بەرگی یاس����ایی‬ ‫هەیەو ب����ەدور دەزانرێ����ت حكومەتی دواكەوتن����ی پێكهێنان����ی حكوم����ەت‬ ‫ئێس����تای عێ����راق دەس����تبەرێت بۆ كاریگەرییەك����ی ش����ایانی باس����ی‬

‫ی رزگاری ‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وان ‌‬ ‫كارگێری‌‌و خۆیه‌تی ‬

‫راگرتنی‪".‬‬ ‫ئەو باس����ی لەوەش����كرد كە بەهۆی‬ ‫ئ����ەوەی مانگی رابردو لەس����ەر داوای‬ ‫هەرێم زوت����ر ئەو بڕە پارەیە رەوانەی‬ ‫هەرێ����م ك����راوە‪ ،‬ئ����ەوە وایك����ردوە‬ ‫فەرمانب����ەران هەس����ت بك����ەن ل����ەم‬ ‫مانگەدا ناردنی پارەكە دواكەوتوە كە‬ ‫لە‌راستیدا بەو شێوەیە نییە‪.‬‬

‫عدد‪1202 :‬‬ ‫به‌روار‪2018/7/9 :‬‬

‫ئاگاداری‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه سااڵن ‌‬ ‫س������ه‌رۆكایه‌تی‌ ش������اره‌وانی‌ رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتو‌ه ك‌ه هاواڵتی‌ (شهاب محمد‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫(‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردو‌ه بە‌مه‌به‌س������ت ‌‬ ‫ی (‪ )10446‬داوای‌ رێگا پێدان ‌‬ ‫امین) خ������اوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائ������ ‌‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ی‌ له‌س������ه‌ر ئه‌و پارچ‌ه زه‌وییه‌ هه‌یه‌ له‌ماوه‌ی‌‬ ‫دروس������تكردن ‌‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪ ،‬ئاگاداری‌ س������ه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫(‪ )30‬رۆژدا له‌دوا ‌‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫ی یاسای ‌‬ ‫بكاته‌وه‌ بە‌پێچه‌وانه‌وه‌ شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫ ‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ ‬ ‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫ ‬

‫لەس����ەر هەرێمی كوردستان هەبێت‌و‬ ‫وتیش����ی"چونكە ئ����ەم حكومەت����ەی‬ ‫ئێستا شتێكی وای نەكردوە هەتاوەكو‬ ‫لە‌حكومەتەك����ەی ت����ر چاوەڕوان����ی‬ ‫زیاترم����ان هەبێ����ت‪ .‬بۆی����ە چ ئ����ەم‬ ‫حكومەتەی ئێستا بێت‌و چ حكومەتی‬ ‫ئایندەی عێ����راق كاریگەرییەكی وایان‬ ‫لەسەر هەرێم نابێت‌و هاوشێوەی یەك‬ ‫دەبن‪".‬‬ ‫ئەو لەگەڵ ئەوەی بەدوری دەزانێت‬ ‫حكومەتی ئێستای عێراق پەنابەرێتە‬ ‫بەر راگرتنی ئەو بڕە پارەیەی مانگانە‬ ‫بۆ موچ����ەی فەرمانب����ەران رەوانەی‬ ‫هەرێمی دەكات لەگەڵ ئەوەش باسی‬ ‫لەوە كرد كە هەمیش����ە مەترسی ئەوە‬ ‫هەیە بڕیارەكانی حكومەت بەسیاسی‬ ‫بكرێ����ن بەتایب����ەت ل����ەو پرس����انەدا‬ ‫كە پەیوەس����تن بە نێوان����ی هەولێرو‬ ‫بەغداوە‪.‬‬ ‫ئەو وتیشی"بەاڵم ئەو رێككەوتنەی‬ ‫سەبارەت بە ناردنی ئەو پارەیە هەیە‬ ‫لەنێوان ئەم دو حكومەتە بەشی ئەوە‬ ‫دەكات كە حكومەتی ئێس����تای عێراق‬ ‫دەست نەبات بۆ راگرتنی ئەو پارەیە‪.‬‬ ‫چونك����ە بەپێ����ی بودجەی س����ااڵنی‬ ‫رابردو‌و ئەمساڵیش لەبری ئەو نەوتەی‬ ‫لەكەرك����وك دەگێڕدرێتەوە بۆ بەغدا‪،‬‬ ‫دەبێ����ت حكومەتی فیدراڵ بڕێك پارە‬

‫ی رزگاری ‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وان ‌‬ ‫كارگێری‌‌و خۆیه‌تی ‬ ‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1197 :‬‬ ‫به‌روار‪2018/7/9 :‬‬

‫بنێرێت بۆ هەرێم لەكاتێكدا كەمتریشی‬ ‫ناردوە لەوەی پێویست بوە‪".‬‬ ‫الی خۆیش����ییەوە ئەش����واق جاف‪،‬‬ ‫پەرلەمانت����اری پێش����وی پارت����ی‬ ‫لەپەرلەمان����ی عێ����راق پێ����ی وایە كە‬ ‫كاریگ����ەری دواكەوتن����ی پێكهێنانی‬ ‫حكومەت����ی نوێ����ی عێراق مەترس����ی‬ ‫ئ����ەوەی لێدەكرێت بۆش����ایی ئەمنی‬ ‫دروس����ت بكات‪ ،‬بەتایب����ەت لەناوچە‬ ‫جێناكۆكان‌و هەندێك ناوچەی دیكەی‬ ‫عێ����راق كە جموجوڵی داعش����ی تێدا‬ ‫دەركەوتۆتەوە‪.‬‬ ‫وتیش����ی"بەهۆی ئەوەی چاودێریش‬ ‫بەس����ەر حكومەتی ئێستای عێراقەوە‬ ‫نییە‌و هیچ فش����ارێكی لەس����ەر نییە‬ ‫بۆی����ە مەترس����ی ئەوە هەیە پرس����ی‬ ‫ئەمنی پش����تگوێ بخ����ات بەتایبەت‬ ‫لە‌ناوچ����ە جێناكۆك����ەكان‌و نەیەت����ە‬ ‫س����ەر باری ئ����ەوەی كە پێش����مەرگە‬ ‫بگەڕێنەوە ئ����ەو ناوچانە كە دەتوانن‬ ‫پارێزەری ئەو ناوچانە بن لەگەڵ هێزە‬ ‫عێراقییەكاندا‪.‬‬ ‫وتیشی"ناسەقامگیری ئەو ناوچانەش‬ ‫مەترس����ییە لەس����ەر خەڵك����ی ئێمە‬ ‫لەناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی‬ ‫هەرێم‌و هەروەها رەنگە مەترسیش����ی‬ ‫بۆ سەر هەرێم هەبێت‪".‬‬

‫نەك دواكەوتنی‬ ‫پێكهێنانی حكومەت‬ ‫بەڵكو كۆی پرۆسەی‬ ‫سیاسی عێراق جۆرێك‬ ‫لەتەنگژەی تێكەوتوە‬ ‫بەهۆی چاوبڕینی‬ ‫سەدرییەكان لەوەرگرتنی‬ ‫پۆستی سەرۆك وەزیران‬ ‫كە كێشەی دروستكردنی‬ ‫گەورەترین فراكسیۆنی‬ ‫ناو پەرلەمانی بۆ‬ ‫پێكهێنانی حكومەت‬ ‫دروست كردوە‬

‫ی رزگاری ‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌‌و خۆیه‌تی ‬

‫عدد‪1198 :‬‬ ‫به‌روار‪2018/7/9 :‬‬

‫ئاگاداری‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك‌ه سااڵن ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫س������ه‌رۆكایه‌تی‌ ش������اره‌وان ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتو‌ه ك‌ه هاواڵتی‌ (اس������ماعیل‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫(‪ )1989-1987‬زه‌وی������ان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائی‌ (‪ )6107‬داوای‌ رێگا پێدانی‌ كردوه‌ بە‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫علی کاکەبرا) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌س������ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌وییه‌ هه‌ی‌ه له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫دروس������تكردن ‌‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌‪ ،‬ئاگاداری‌ س������ه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان‬ ‫(‪ )30‬رۆژدا له‌دوا ‌‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫ی یاسای ‌‬ ‫بكاته‌وه‌ بە‌پێچه‌وانه‌وه‌ شاره‌وانیمان كار ‌‬

‫ی‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه سااڵن ‌‬ ‫س������ه‌رۆكایه‌تی‌ ش������اره‌وانی‌ رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫ی (ازاد اسماعیل‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتو‌ه كه‌ هاواڵت ‌‬ ‫(‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )4024‬داوای‌ رێگا پێدانی‌ كردو‌ه بە‌مه‌به‌س������ت ‌‬ ‫حکی������م) خ������اوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائ������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌س������ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌وییه‌ هه‌یه‌ له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫دروس������تكردن ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌‪ ،‬ئاگاداری‌ س������ه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان ‬ ‫(‪ )30‬رۆژدا له‌دوا ‌‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ ‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫ی یاسای ‌‬ ‫بكاته‌و‌ه بە‌پێچه‌وانه‌وه‌ شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫ ‬ ‫محمود‬ ‫محمد‬ ‫اراز‬ ‫ ‬ ‫ونبون‬ ‫ی شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ ‬ ‫* ناس������نامەیەکی ژوری بازرگان������ی‌و پیشەس������ازی س������لێمانی ونب������وە بەن������اوی‬ ‫(ئیڤار شاباز قادر)‪ ،‬هەرکەس دۆزییەوە بیگه‌ڕێنێتەوە بۆ نوسینگەی ئاوێنە‪.‬‬


‫)‪ )632‬سێشه‌ممه ‪2018/7/10‬‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪www. niqash. org‬‬

‫‪7‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫چیرۆك ‌ه شاراوه‌ك ‌هی‌ پشت بێخمه‌‬

‫ئه‌و به‌نداوه‌ی‌ نه‌یتوان ‌ی تینوێت ‌ی عێراق‌و كوردستان بشكێنێت‬ ‫نیقآش‪ ،‬هه‌ستیار قادر له‌گه‌ڵ ئاواره حه‌مید‬ ‫مه‌ترسی‌ كه‌مئاویی له‌عێراق جارێكی‌ دیكه‌‬ ‫برینی‌ دروستنه‌كردنی‌ به‌نداوی‌ بێخمه‌ی‌‬ ‫كوالنده‌وه‌‪ ،‬ئه‌و گرێكوێره‌یه‌ی‌ هێشتا‬ ‫سه‌ره‌داوه‌كانی‌ ئاشكرا نیین‪.‬‬ ‫زیاتر له‌شه‌ست س���اڵه‌ پرۆژه‌ی‌ به‌نداو ‌ی‬ ‫بێخم���ه‌ (‪ 60‬كیلۆمه‌تر له‌باكوری‌ رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫هه‌ولێ���ر) چاوه‌ڕێی‌ ئه‌وه‌یه‌ خ���ۆر ببینێت‪،‬‬ ‫عێراق له‌و ماوه‌یه‌دا سیس���تمی‌ پادش���ایی‌و‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی‌ حزبی به‌ع���س‌و قۆناغ ‌ی دوای‌‬ ‫روخانی‌ ئه‌و رژێمه‌شی تێپه‌راند به‌بێ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫بتوانێت ئ���ه‌و رێگاچاره‌یه‌ بۆ گلدانه‌وه‌ی‌ ئاو‬ ‫بكات كردار ‪.‬‬ ‫ناكۆكی‌ سیاس���ی نێ���وان به‌غداو هه‌ولێرو‬ ‫مه‌ترسی له‌ده‌ستدانی‌ چه‌ند گوندێكی‌ سنوری‌‬ ‫بارزان ئه‌و پڕۆژه‌ی���ه‌ی‌ له‌باربرد‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫هه‌رێ���م‌و به‌غ���دا له‌وپ���ه‌ڕی‌ پێویس���تیدان‬ ‫به‌گلدانه‌وه‌ی‌ ئاو له‌كاتێكدا دراوس���ێكانیان‬ ‫شه‌ڕی‌ وشكردنه‌وه‌یان له‌گه‌ڵدا ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ گرتنه‌وه‌ی‌ ئاوی‌ ف���ورات له‌الیه‌ن‬ ‫توركی���او كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ ئ���اوی‌ زێی‌ بچوك‬ ‫له‌الی���ه‌ن ئێران���ه‌وه‌ له‌مانگی‌ راب���ردوودا بۆ‬ ‫جارێك���ی‌ تر عێ���راق‌و هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫كه‌وتن���ه‌وه‌ ب���ه‌ر نه‌ش���ته‌ری‌ مه‌ترس���ی‬ ‫وشكه‌ساڵی‌‌و بێ ئاوی‌‪.‬‬ ‫لێدانی‌ زه‌نگ���ی‌ ئاگاداركردنه‌وه‌ی‌ هه‌موو‬ ‫كه‌مئاوی���ه‌ك چیرۆك���ی‌ به‌ن���داو ‌ی بێخم���ه‌‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌ سه‌ره‌تای‌ دۆسیه‌كه‌‪ ،‬پرۆژه‌یه‌ك‬ ‫تائێستا به‌ته‌واونه‌كراوی‌ ماوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌پادشاوه‌ بۆ مالیكی‌‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪ 1937‬دیراسه‌ی‌ پرۆژه‌كه‌ كراوه‌و‬ ‫شه‌س���ت‌و پێنج س���اڵ له‌مه‌وبه‌رو له‌ساڵی‌‬ ‫‪ 1953‬دا كه‌ ئه‌و كات سیس���تمی‌ پادشایی‬ ‫له‌عێراق ده‌س���ه‌اڵتدابووه‌ نه‌خشه‌ی‌ پڕۆژه‌كه‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن كۆمپانیایه‌ك���ی‌ ئه‌مه‌ریكیی���ه‌وه‌‬ ‫كێشراوه‌ كه‌ ئامانج لێی‌ گلدانه‌وه‌ی‌ ئاو بووه‌‬ ‫له‌س���ه‌ر روباری‌ زێی‌ گه‌وره‌ ك ‌ه له‌توركیاوه‌‬ ‫ده‌چێته‌ س���نوری‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تانه‌وه‌و‬ ‫دواتر ده‌ڕژێته‌ روباری‌ دیجله‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪1979‬داو له‌س���ه‌ره‌تا ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫حزب���ی به‌عس���دا كۆمپانیایه‌ك���ی‌ ژاپۆن���ی‌‬ ‫گۆڕانكاریی‌ له‌نه‌خش���ه‌ی‌ به‌ن���داوی‌ بێخمه‌دا‬ ‫ك���رد‌و له‌س���اڵی‌ ‪1986‬دا دوو كۆمپانی���ای‌‬ ‫توركی‌‌و یوگس�ل�افیای‌ پێش���وو ده‌س���تیان‬ ‫به‌جێبه‌كێكردنی‌ پڕۆژه‌كه‌ كرد تا ساڵی‌ ‪1991‬‬ ‫كه‌ به‌ه���ۆی‌ جه‌نگی‌ كه‌ن���داوی‌ دووهه‌مه‌وه‌‬

‫پڕۆژه‌ك���ه‌ راگی���را هه‌رچه‌ن���د‌ه ‪%34‬ی‌ لێ‬ ‫جێبه‌جێكرا‪.‬‬ ‫بۆشایی كه‌مئاوی‌ پڕده‌كاته‌و‌ه‬ ‫به‌پێی‌ لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك كه‌ ماڵپه‌ر ‌ی ره‌سمی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان له‌ساڵی‌ ‪2005‬‬ ‫باڵوكردووه‌ته‌وه‌ بێخمه‌ له‌باری‌ دروستكرنیدا‬ ‫توان���ای‌ گلدانه‌وه‌ی‌ ‪ 14‬ب���ۆ ‪ 17‬ملیار مه‌تر‬ ‫چوارگۆشه‌ ئاوی‌ ده‌بوو به‌قواڵیی ‪ 179‬مه‌تر‬ ‫كه‌ جگه‌ له‌گلدانه‌وه‌ ‌ی ئاو پاڵپشتی‌ ئاودانی‌‬ ‫زیات���ر ل���ه‌ ‪ 560‬هێكتار زه‌وی‌ كش���وكاڵی‌‌و‬ ‫به‌رهه‌مهێنانی‌ ‪ 1500‬مێگاوات كاره‌با بووه‌ ‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ به‌نداوه‌كانی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان له‌ئێستادا توانای‌ گلدانه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫بڕه‌ ئاوه‌یان نییه‌ كه‌ هه‌رێم پێویستێتی‌‪.‬‬ ‫ئه‌كره‌م محه‌م���ه‌د‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گش���تی‌‬ ‫به‌نداوو كۆگانی‌ ئاو له‌وه‌زاره‌تی‌ كش���توكاڵ‌و‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كانی‌ ئ���اوی‌ حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم‬ ‫به‌"نیقاش"ی‌ وت "به‌هه‌ر سێ به‌نداوی‌ دوكان‌و‬ ‫ده‌ربه‌ندیخ���ان‌و دهۆك توان���ای‌ گلدانه‌وه‌ی‌‬ ‫حه‌وت بۆ هه‌ش���ت ملیار مه‌تر سێجا ئاویان‬ ‫هه‌یه‌ له‌كاتێكدا هه‌رێم پێویستی‌ به‌ ‪ 10‬ملیار‬ ‫مه‌تر سێجا ئاوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئێم���ه‌ پالنێكی س���تراتیژیمان‬ ‫هه‌یه‌ بۆ دروستكردنی ‪ 250‬به‌نداوی گه‌وره‌و‬ ‫مامناوه‌ن���دو بچووك‪ ،‬به‌اڵم له‌ئیس���تادا ‪14‬‬ ‫به‌نداو ت���ه‌واو بووه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌مجۆره‌ هه‌نگاو‬ ‫بنێین له‌س���ااڵنی ئاینده‌ روب���ه‌رووی گرفتی‬ ‫كه‌م ئاوی ده‌بینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫گرێی‌ دوا ‌ی راپه‌ڕین‬ ‫په‌ككه‌وتنی‌ پ���ڕۆژ‌هی‌ به‌ربه‌س���تی‌ ئاو ‌ی‬ ‫بێخم ‌ه له‌دوای‌ ساڵی‌ ‪ 1991‬گرێ ‌ی كێشه‌كه‌ ‌ی‬ ‫ئاڵۆزتر كرد كاتێك حكومه‌تی‌ عێراق ده‌ستی‌‬ ‫له‌ئیداره‌دانی‌ شاره‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫كشانده‌وه‌و پڕۆژه‌كه‌ش به‌ راگیراو ‌ی مایه‌وه‌‪.‬‬ ‫راگرت���ن ته‌نیا كێش���ه‌ی‌ پڕۆژه‌كه‌ نه‌بوو‪،‬‬ ‫به‌ڵكو فه‌وتانی‌ ئه‌و ئامێرانه‌ش كه‌ له‌شوێنی‌‬ ‫كاركردنی���دا هه‌بوون بووه‌ كێش���ه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫به‌پێی‌ قس��� ‌هی‌ خه‌ڵكی‌ ناوچه‌ك���ه‌ ئه‌وكات‬ ‫هه‌م���وو ئامێ���ره‌كان‌و ته‌نان���ه‌ت ش���یش‌و‬ ‫كه‌ره‌س���ته‌ی‌ به‌نداوه‌كه‌ش به‌رێ���ی‌ قاچاغ‌و‬ ‫به‌ئاگاداری‌ حیزبه‌ فه‌رمانڕه‌واكانی‌ كوردستان‬ ‫به‌ئێران فرۆشران‪.‬‬ ‫له‌خولی‌ دووه‌می‌ په‌رله‌مانی‌ كوردس���تاندا‬ ‫(‪ 2005‬ب���ۆ ‪ )2009‬له‌رێگ���ه‌ی‌ لیژنه‌یه‌كه‌وه‌‬ ‫كار له‌س���ه‌ر چاره‌نوسی به‌نداوی‌ بێخمه‌ كرا‪،‬‬ ‫به‌اڵم نه‌ ئه‌نجام��� ‌ی لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ دیار بوو‬ ‫نه‌توانیشی‌ ته‌كانێك به‌ پڕۆژه‌ك ‌ه بداته‌وه‌‪.‬‬

‫وێنە‪ :‬ئەحمەد بەرزنجی‬ ‫جه‌میل محه‌مه‌د كه‌ له‌و خوله‌دا بڕیارده‌ری‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ كش���توكاڵ‌و ئاودێر ‌ی په‌رله‌مان بوو‬ ‫به‌"نیقاش"ی وت "كارمان له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌ته‌‬ ‫كرد‪ ،‬به‌اڵم نه‌گه‌یش���تینه‌ هیچ ئه‌نجامێك"‪.‬‬ ‫به‌ب���ێ ئ���ه‌وه‌ی‌ زانیاریی‌ زیاتر له‌س���ه‌ر ئه‌و‬ ‫بابه‌ته‌ بدات‪.‬‬ ‫په‌یامنێ���ری‌ "نیق���اش" به‌دواداچونی‌ بۆ‬ ‫ده‌ره‌نجام���ی‌ ئ���ه‌و راپۆرته‌ ك���رد له‌رێگه‌ی‌‬ ‫ئه‌ندامان���ی‌ ئه‌م خوله‌ ‌ی لیژنه‌ی‌ كش���وكاڵی‌‬ ‫په‌رله‌مان���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم وه‌اڵمه‌ك���ه‌وه‌ ئه‌وه‌بوو‬ ‫كه‌ راپۆرتی‌ له‌وج���ۆره‌ له‌لیژنه‌كه‌یان بوونی‌‬ ‫نه‌ماوه‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌دوای‌ خول���ی‌ دووه‌م���ی‌ په‌رله‌مان���ی‌‬ ‫كوردس���تانه‌وه‌ باس���كردنی‌ ه���ۆكاری‌‬ ‫دروستنه‌كردنی‌ به‌نداوی‌ بێخمه‌ شه‌رمنانه‌بووه‌‬ ‫كه‌ ئ���ه‌وه‌ش ئاماژه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ كێش���ه‌كه‌‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ س���اده‌ نییه‌ وه‌ك هه‌ر پڕۆژه‌یه‌كی‌‬ ‫تر‪.‬‬ ‫عه‌بدولڕه‌حم���ان عه‌ل���ی‌‪ ،‬ئه‌ندامی لیژنه‌ی‬ ‫كش���توكاڵ‌و ئاودێری په‌رله‌مانی كوردستان‬ ‫به‌"نیق���اش"ی‌ وت "له‌لیژنه‌كه‌مان���دا ته‌نیا‬ ‫یه‌كجار گفتوگۆ له‌سه‌ر به‌نداوی‌ بێخمه‌كراوه‌و‬ ‫خۆشم به‌دواداچوونم كردو ئه‌ویش له‌ وه‌اڵمدا‬ ‫وتراوه‌ كه‌ بابه‌ته‌كه‌ سیاس���یه‌ بۆی ‌ه تاوه‌كو‬ ‫ئێستا ئاوها ماوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫گرێكه‌ له‌كوێیدایه‌؟‬ ‫دووباره‌ ده‌س���تپێكردنه‌و‌هی‌ دانوس���تان ‌ی‬ ‫نێ���وان به‌رپرس���انی‌ حكومه‌ت���ی‌ ناوه‌ندی‌‌و‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان له‌س���اڵی‌‬ ‫‪2005‬دا بۆ جێبه‌جێكردنی‌ پڕۆژ‌هی‌ به‌نداوی‌‬

‫بێخمه‌ به‌ربه‌س���تی‌ نوێی‌ هات���ه‌ به‌رده‌م ك ‌ه‬ ‫ئه‌مجاره‌ په‌یوه‌ن���دی‌ به‌بێ پاره‌ییه‌وه‌ نه‌بوو‬ ‫به‌و پێیه‌ی‌ نوری‌ مالیكی‌ س���ه‌رۆك وه‌زیرانی‌‬ ‫ئه‌و كات ‌هی‌ عێ���راق ئاماده‌یی ده‌ربڕی پێنج‬ ‫ملی���ار دۆالر ب���ۆ جێبه‌جێكردن���ی‌ پڕۆژه‌كه‌‬ ‫له‌بوجه‌ی‌ عێراق خه‌رج بكات‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌مجاره‌ش به‌ه���ۆی‌ ناكۆكی‌ نێوان‬ ‫به‌غداو هه‌ولێره‌وه‌ له‌سه‌ر هه‌ندێك ورده‌كاریی‌‬ ‫پڕۆژه‌ك���ه‌ نه‌توان���را به‌ن���داوی‌ بێخمه‌ به‌و‬ ‫وێس���تگه‌یه‌ بگه‌ێنێت كه‌ پێویست بوو پێش‬ ‫چه‌ندین ساڵ پێی‌ بگات بۆ پاشه‌كه‌وتكردنی‌‬ ‫ئاو‪.‬‬ ‫مه‌حمود ره‌زا‪ ،‬ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق‬ ‫به‌"نیق���اش"ی‌ وت "به‌دواداچونمان ئه‌و بڕه‌‬ ‫پاره‌ی���ه‌ كرد ك��� ‌ه له‌س���ه‌رده‌می‌ حكومه‌تی‌‬ ‫مالیكیدا ته‌رخانكرا بوو بۆ بێخمه‌و ده‌ركه‌وت‬ ‫ك���ه‌ وه‌زاره‌تی‌ س���ه‌رچاوه‌كانی‌ ئاوی‌ عێراق‬ ‫گفتوگ���ۆی‌ له‌گ���ه‌ڵ هه‌رێم ك���ردووه‌و چه‌ند‬ ‫جارێك پالنی‌ دروس���تكردنی‌ گۆڕاوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌رێم هه‌ر راز ‌ی نه‌بووه‌ دروست بكرێت"‪.‬‬ ‫ناكۆكی‌ نێوان هه‌رێم و ناوه‌ند سه‌باره‌ت به‌‬ ‫پڕۆژه‌ك���ه‌ به‌ روكه‌ش په‌یوه‌ندی‌ ب ‌ه قه‌باره‌ی‌‬ ‫به‌نداوه‌ك���ه‌و ب���ه‌رزی‌ ئ���اوه‌ گلدراوه‌كه‌یه‌وه‌‬ ‫هه‌بووه‌‪.‬‬ ‫زاف���ر عه‌ب���دواڵ راوێ���ژكاری‌ وه‌زاره‌ت���ی‌‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كانی‌ ئ���اوی‌ حكومه‌ت��� ‌ی عێراقی‌‬ ‫به‌"نیق���اش"ی وت "ئ���ه‌و كات���ه‌ كێش���ه‌ی‌‬ ‫دروس���تنه‌كردنی‌ به‌ن���داوی‌ بێخم��� ‌ه له‌الی‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان بوو‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌وان ناڕازی بوون‌و ش���رۆڤه‌ی‌ سیاسیان بۆ‬ ‫كرد‪ ،‬چه‌ند پێشنیارێكی جێگره‌وه‌شیان كرد‬

‫كه‌ ل���ه‌رووی‌ هونه‌رییه‌وه‌ س���ودمه‌ند نه‌بوو‬ ‫له‌وان���ه‌ دابه‌زاندنی‌ ئاس���تی‌ ب���ه‌رزی‌ ئاو ‌ی‬ ‫به‌نداوه‌كه‌و قه‌باره‌ی‌ ئه‌مباره‌كه‌ی‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"روباری‌ زێی‌ گه‌وره‌ تاكه‌ روباری‌‬ ‫س���نوری‌ عێراق���ه‌ ك���ه‌ به‌نداوی‌ گ���ه‌وره‌ی‌‬ ‫له‌س���ه‌ر نییه‌ بۆیه‌ به‌ن���داو ‌ی بێخمه‌ له‌باری‌‬ ‫دروس���تكردنیدا س���ودمه‌ند ده‌بوو بۆ كاتی‌‬ ‫پێویستی‌‌و ئیداره‌دانی‌ ئاو له‌عێراق"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گش���تی به‌نداوو كۆگانی ئاو‬ ‫له‌وه‌زاره‌تی كشتوكاڵ‌و سه‌رچاوه‌كانی ئاوی‌‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێمیش ده‌ڵێت "سه‌ركردایه‌تی‬ ‫سیاسی كورد رازی نه‌بوون به‌دروستكردنی‬ ‫به‌ن���داوی‌ بێخم���ه‌ هه‌رچه‌نده‌ به‌غدا س���ێ‬ ‫جێگره‌و‌هی‌ پێشكه‌ش كرد"‪.‬‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ دوو هه‌فته‌دا په‌یامنێری‌ "نیقاش"‬ ‫له‌رێگه‌ ‌ی ته‌له‌ف���ۆن‌و كورته‌نامه‌ی‌ مۆبایله‌وه‌‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ به‌س���ه‌فین دزه‌ی���ی وته‌بێ���ژی‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تانه‌وه‌ كرد تا‬ ‫له‌ باره‌ی‌ ئه‌و كێشه‌یه‌وه‌ پرسیار ‌ی لێبكات‪،‬‬ ‫به‌اڵم وه‌اڵمی‌ نه‌دایه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌كان���ی‌ "نیق���اش"‬ ‫س���ه‌رنه‌گرتنی‌ پرۆس���ه‌ی‌ دروس���تكردنی‌‬ ‫به‌نداو ‌ی بێخم ‌ه له‌س���اڵی‌ ‪2005‬دا په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌نقومبوونی‌ ژماره‌یه‌ك گوندی‌ ئه‌و سنوره‌وه‌‬ ‫هه‌بوو‌ه ك ‌ه به‌شێكیان ناوچه‌ی‌ بارزانه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ش���وێن ‌ه ‌ی پێگه‌ی‌ سه‌ره‌كی‌ س���ه‌ركرده‌كانی‌‬ ‫پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تانه‌ ك ‌ه هاوكات‬ ‫به‌ش���ێكی‌ كاریگه‌ریی‌ ده‌س���ه‌اڵت ‌ی هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستانیشن ‪.‬‬ ‫كاروان كه‌ریم خان‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری ناحیه‌ی‬ ‫خه‌لیف���ان كه‌ به‌ن���داوی بێخم��� ‌ه ده‌كه‌وێته‌‬

‫سنوری ئیداری ناحیه‌كه‌ی ئه‌و به‌"نیقاش"ی‬ ‫وت" به‌دروس���تكردن ‌ی به‌ن���داوی‌ بێخمه‌ ‪54‬‬ ‫گوند ده‌كه‌ونه‌ ژێر ئاوه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وكات له‌سنور ‌ی جێبه‌جێكردن ‌ی پڕۆژه‌ی‌‬ ‫به‌نداوی‌ بێخم���ه‌ هه‌ڵمه‌تی‌ ئیمزا كۆكردنه‌وه‌‬ ‫بۆ رێگری‌ له‌دروس���تكردن ‌ی ده‌س���تپێكرا كه‌‬ ‫بووه‌ پاس���اوێك بۆ هه‌رێمی‌ كوردس���تان بۆ‬ ‫راگرتنی‌‪.‬‬ ‫حه‌س���ۆ محه‌م���ه‌د ئه‌مین (‪ 52‬س���اڵ)‬ ‫دانیشتوی گوندی (دۆڵه‌ تێچوو)‌ه ك ‌ه یه‌كێكه‌‬ ‫ب���ووه‌ ل���ه‌و گوندانه‌ ‌ی وه‌ك ب���اس ده‌كرێت‬ ‫له‌باری‌ دروس���تكردن ‌ی به‌نداوی‌ بێخمه‌دا ژێر‬ ‫ئ���او ده‌كه‌وێت به‌"نیق���اش" ‌ی وت "به‌نداوی‌‬ ‫بێخمه‌ كێش���ه‌ی گه‌وره‌ی بۆ ئێمه‌ دروس���ت‬ ‫ده‌كردو ئ���اواره‌ ده‌بووین‌و زه‌وییه‌كانمان ژێر‬ ‫ئ���او ده‌كه‌وتن‪ ،‬بۆیه‌ ئیمزامان كۆكرده‌وه‌ كه‌‬ ‫ئه‌و به‌نداو‌ه بوه‌س���تێنرێت یان به‌م شێوه‌یه‌‬ ‫گه‌وره‌یه‌ نه‌بێت‌و بچوك بكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫گرێی‌ دروس���تنه‌كردن ‌ی به‌نداوی‌ بێخمه‌ تا‬ ‫ورد بێته‌وه‌ ئاڵۆزتر ده‌بێت‌و هۆكار ‌ی سیاسی‬ ‫پاڵنه‌رێكی‌ تر بووه‌ بۆ له‌باربردنی‌ پڕۆژه‌كه‌‪.‬‬ ‫عه‌ب���اس غه‌زال���ی‪ ،‬ئه‌ندام���ی په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردس���تان له‌فراكسیۆن ‌ی پارتی‌ دیموكراتی‌‬ ‫كوردستان كه‌ خه‌ڵكی‌ ئه‌و سنوره‌ی ‌ه كه‌ بڕیار‬ ‫ب���وو به‌نداو ‌ی بێخمه‌ی‌ لێ دروس���ت بكرێت‬ ‫به‌"نیقاش"ی وت "ئه‌و به‌نداوه‌ له‌س���ه‌ره‌تادا‬ ‫هیچ كێش���ه‌یه‌كی‌ نه‌بوو كه‌ دروس���تبكرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم دواتر به‌سیاسی كرا بۆ ئه‌وه‌ی ناوچه‌ی‬ ‫بارزان به‌ته‌واو ‌ی بخه‌نه‌ ژێ���ر ئاو‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫گوندی بارزانیش ده‌بوایه‌ چۆلبكرێت"‪.‬‬ ‫غه‌زالی وتیشی‌ "له‌ ساڵی ‪ 2005‬كه‌ پاره‌ی‬ ‫ب���ۆ ته‌رخانكرا مه‌س���عود بارزانی كێش���ه‌ی‬ ‫نه‌بوو به‌پێی ئه‌و پالن���ه‌ی راوێژكاری بیانی‬ ‫ب���ۆ به‌نداوه‌كه‌یان دانابوو‪ ،‬ب���ه‌اڵم كه‌ زانرا‬ ‫بۆ مه‌رامی سیاس���یه‌ بۆیه‌ بارزانی‌و خه‌ڵكی‬ ‫ناوچه‌كه‌ش رێگریان كردو خه‌ڵكی ناوچه‌كه‌‬ ‫واژۆیان كۆكرده‌وه‌ دژ به‌دروستكردنی"‪.‬‬ ‫قورسی كردنه‌وه‌ی‌ قوفڵی‌ كێشه‌ی‌ به‌نداوی‌‬ ‫بێخمه‌ له‌ئێستادا كه‌ هاوكاته‌ له‌گه‌ڵ ئاڵۆزی‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ نێ���وان به‌غداو هه‌ولێ���ر كارێكی‌‬ ‫وایكردووه‌ حكومه‌ت���ی‌ عێراقیش ئومێدێكی‌‬ ‫زۆری‌ پ���ێ نه‌مێنێ���ت‌و پش���تی‌ تێب���كات‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه كه‌مئاوی‌ ته‌نگی‌ پێ هه‌ڵچنیوه‌‪.‬‬ ‫راوێژكاره‌كه‌ ‌ی وه‌زاره‌تی‌ س���ه‌رچاوه‌كانی‌‬ ‫ئاو حكومه‌تی‌ عێراقی‌ ده‌ڵێت "ئێس���تا هیچ‬ ‫ئومێدێك نیی ‌ه بۆ ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی‌ گفتوگۆ‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ هه‌رێم بۆ زیندوو كردنه‌وه‌ ‌ی پرۆژه‌ی‌‬ ‫به‌نداو ‌ی بێخمه‌‪ ،‬بۆیه‌ پش���تمان ب ‌ه به‌نداوی‌‬ ‫سه‌رسار به‌ستووه‌ بۆ گلدانه‌وه‌ی‌ ئاو"‪.‬‬

‫ماوه‌ی په‌رله‌مان كۆتاییهات‬

‫ده‌سه‌اڵته‌كانی حكومه‌ته‌كه‌ی عه‌بادی مشتومڕی توند ده‌نێته‌وه‌‬ ‫نیقآش‪ ،‬موسته‌فا حه‌بیب‬ ‫چه‌ند رۆژێك ‌ه حزبه‌ عێراقییه‌كان سه‌رقاڵی‬ ‫مشتومڕێكن سه‌باره‌ت به‌ده‌سه‌اڵته‌كانی‬ ‫حكومه‌ت له‌دوای كۆتاییهاتنی ماوه‌ی‬ ‫په‌رله‌مان‪ ،‬له‌كاتێكیشدا پێشبینی ده‌كرێت‬ ‫پێكهێنانی حكومه‌تی نوێ كاتێكی زۆری‬ ‫پێ بچێت‪.‬‬ ‫ئێس���تا به‌گه‌رموگوڕی‌ چه‌ن���د هێزێكی‬ ‫سیاس���ی داوای دیاریكردن���ی ئه‌ركی ئه‌م‬ ‫حكومه‌ت���ه‌ی ئێس���تا ده‌كه‌ن له‌س���ایه‌ی‬ ‫نه‌بوونی چاودێری په‌رله‌مانتاراندا‪.‬‬ ‫هه‌فت���ه‌ی راب���ردوو م���اوه‌ی په‌رله‌مانی‬ ‫عێ���راق كۆتاییهات كه‌ به‌پێی ده‌س���توور‬ ‫به‌ چوار س���اڵ دیاری كراو‌ه ئه‌ویش دوای‬ ‫هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانتارانی نوێ له‌ ئایاری‬ ‫رابردوودا‪ ،‬به‌اڵم پێكهێنانی حكومه‌تی نوێ‬ ‫كاتێك���ی زۆر ده‌خایه‌نێت ئ���ه‌وه‌ش مانای‬ ‫وایه‌ پێویس���ته‌ كاری حكومه‌تی ئێستا به‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی حه‌یده‌ر عه‌ب���ادی به‌رده‌وام‬ ‫بێ���ت‪ ،‬به‌اڵم چاودێری په‌رله‌مانی له‌س���ه‌ر‬ ‫نابێت‪ ،‬كه‌ ئه‌وه‌ش مایه‌ی نیگه‌رانی كوتله‌‬ ‫سیاس���یه‌كانه‌‌و داواده‌كه‌ن ده‌سه‌اڵته‌كانی‬ ‫دیاری بكرێن‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی ده‌س���تووری عێ���راق ده‌بووایه‌‬ ‫ئه‌نجام���ی هه‌ڵبژاردن���ی په‌رله‌م���ان دوای‬ ‫مانگێ���ك ل���ه‌ ئه‌نجامدانی وات���ه‌ له‌ ‪12‬ی‬ ‫حوزه‌یراندا په‌س���ه‌ند بكرای���ه‌‌و دوای دوو‬

‫هه‌فته‌ش سه‌رۆك كۆمار به‌ر له‌ كۆتاییهاتنی مانگی راب���ردوو په‌رله‌مان بڕیاری دا كاری‬ ‫كاری په‌رله‌مانی پێشوو له‌ ‪30‬ی حوزه‌یراندا ئه‌ندامانی ئه‌نجومه‌نی كۆمسیۆنی هه‌ڵبژاردن‬ ‫بانگهێش���تی په‌رله‌مانی نوێ���ی بكردایه‌ بۆ رابگرێ���ت‌و ئه‌ندام���ی نوێ ل���ه‌ دادوه‌رانی‬ ‫ئه‌نجامدان���ی یه‌ك���ه‌م دانیش���تن تا به‌پێی عێراق���ی ب���ۆ به‌ڕێوه‌بردن���ی كۆمس���یۆن‬ ‫ده‌ستوور كاره‌كانی ده‌ست پێبكردایه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌ستنیش���ان بكات‌و ده‌نگی ده‌نگده‌رانیش‬ ‫قه‌یرانی س���اخته‌كاری ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردن له‌ حه‌وت پارێزگادا به‌ده‌ست بژمێردرێنه‌وه‌‬ ‫ئاسته‌نگی بۆ حس���اباته‌ ده‌ستوورییه‌كان كه‌ ئه‌وانی���ش بریتین ل ‌ه كه‌ركوك‌و ئه‌نبار‌و‬ ‫موسڵ‌و س���ه‌اڵحه‌دین‌و هه‌ولێر‌و سلێمانی‌و‬ ‫دروست كرد‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانت���ار وائی���ل عه‌بدولله‌تی���ف له‌ دهۆك‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم كۆمس���یۆنی نوێ سێش���ه‌ممه‌ی‬ ‫"ئیئتیالفی ده‌ڵه‌تی یاس���ا" به‌ "نیقاش"ی‬ ‫وت‪" :‬قه‌یران���ی س���اخته‌كاری واده‌ راب���ردوو ئه‌و پرۆس���ه‌ ئاڵۆزه‌ی ده‌س���ت‬ ‫ده‌س���توورییه‌كانی پێكهێنان���ی حكومه‌تی پێكرد‌و به‌وردیش دی���اری نه‌كردووه‌ كه‌ی‬ ‫نوێی تێكدا‪ ،‬هێزه‌ سیاس���ییه‌كان شێوازی كاره‌كانی ت���ه‌واو ده‌بن‪ ،‬دوای كۆتاییهاتنی‬ ‫ده‌نگدان���ی ئه‌لیكترۆنییان په‌س���ه‌ند كرد ئ���ه‌م ئه‌رك���ه‌ش ئه‌نجامه‌كان ب���ۆ دادگای‬ ‫بۆ خێراكردن���ی راگه‌یاندن���ی ئه‌نجامه‌كان فیدراڵ���ی به‌رزده‌كرێن���ه‌وه‌ بۆ به‌ڕه‌س���می‬ ‫دوای چه‌ن���د رۆژێ���ك ل���ه‌ ئه‌نجامدان���ی په‌س���ه‌ندكردنیان ئه‌گه‌ر حزب���ه‌كان تانه‌ی‬ ‫هه‌ڵب���ژاردن‪ ،‬به‌اڵم روودانی س���اخته‌كاری نوێ���ی لێ نه‌گرن‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش مانای ئه‌وه‌یه‌‬ ‫زۆرب���ه‌ی حزبه‌كانی نائومێد كرد‌و ئێس���تا قه‌یران���ی نه‌بوون���ی په‌رله‌مان ب���ه‌رده‌وام‬ ‫ئێم��� ‌ه چاوه‌ڕوانی س���ه‌رله‌نوێ ژماردنه‌وه‌‌و ده‌بێت‌و كاری ئه‌م حكومه‌ته‌ی ئێس���تاش‬ ‫جیاكردنه‌وه‌ی ده‌ستین له‌الیه‌ن كۆمسیۆنی له‌نێو مشتومڕی تایبه‌ت به‌ ده‌سه‌اڵته‌كانی‬ ‫نوێی هه‌ڵبژاردنه‌وه‌‌و ناش���زانرێت كاره‌كانی به‌رده‌وام ده‌بێت‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانت���ار س���ه‌باح س���اعیدی ل���ه‌‬ ‫كه‌ی ته‌واو ده‌بن"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتیشی‪" :‬ئه‌و دانوستانه‌ی حزبه‌ هاوپه‌یمانی "سائیرون" به‌ "نیقاش"ی وت‪:‬‬ ‫سه‌ركه‌وتووه‌كانی هه‌ڵبژاردن بۆ پێكهێنانی "كاری حكوم���ه‌ت به‌بێ بوون���ی په‌رله‌مان‬ ‫حكومه‌تی نوێ ئه‌نجامیان داوه‌ تا ئێس���تا ش���تێكی هه‌ڵه‌ی���ه‌‪ ،‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ ده‌بێ���ت‬ ‫جددی نی���ه‌‌و چاوه‌ڕوانی په‌س���ه‌ندكردنی ده‌س���ه‌اڵته‌كانی حكومه‌ت ل���ه‌ راییكردنی‬ ‫ئه‌نجام���ی هه‌ڵبژاردن ده‌كه‌ن تا دوای ئه‌وه‌ كاروباری رۆژان���ه‌ی به‌ڕێوه‌بردنی ده‌وڵه‌تدا‬ ‫دیاریك���راو ب���ن‪ ،‬هه‌رچه‌ن���ده‌ ده‌قێك���ی‬ ‫دانووستانی راسته‌قینه‌ ده‌ست پێبكات"‪.‬‬ ‫به‌هۆی ئابڕووچوونی س���اخته‌كارییه‌و‌ه ده‌س���تووریش له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ نیی���ه‌‪ ،‬به‌اڵم‬

‫پره‌نس���یپ ده‌ڵێت ناكرێت كاری حكومه‌ت س���ه‌رۆك كۆم���ار داوای ئه‌نجامدان���ی‬ ‫به‌ده‌س���ه‌اڵتی ته‌واوه‌ به‌رده‌وام بێت به‌بێ هه‌ڵبژاردنێك���ی گش���تی ده‌كات له‌ واڵتدا‬ ‫بوونی ده‌س���ه‌اڵتێكی چاودێ���ری ك ‌ه خۆی له‌ماوه‌یه‌كدا كه‌ له‌ ‪ 60‬رۆژ تێپه‌ڕ نه‌كات له‌‬ ‫ل���ه‌و په‌رله‌مانه‌دا ده‌بینێته‌وه‌ كه‌ كاره‌كانی به‌رواری هه‌ڵوه‌شاندنه‌كه‌وه‌‪ ،‬له‌م حاڵه‌ته‌شدا‬ ‫ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران ب ‌ه ده‌ستله‌كاركێشاوه‌‬ ‫كۆتاییان هاتووه‌"‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانت���ار مه‌نس���ور بعێج���ی ل���ه‌ داده‌نرێت‌و ب���ه‌رده‌وام ده‌بێت له‌ كاروباری‬ ‫"ئیئتیالف���ی ده‌وڵه‌تی یاس���ا" پێ���ی وایه‌ رۆژانه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌م دوو ده‌ق ‌ه ده‌س���توورییه‌ ئه‌ركه‌كانی‬ ‫"مانه‌وه‌ی واڵت به‌بێ ده‌سه‌اڵتی یاسادانان‬ ‫ش���تێكی هه‌ڵه‌یه‌‌و پێویس���ت ‌ه كۆمسیۆنی حكوم���ه‌ت روون ناكه‌ن���ه‌وه‌ ل���ه‌ حاڵه‌تی‬ ‫هه‌ڵبژاردن په‌ل��� ‌ه بكات له‌ یه‌كالكردنه‌وه‌ی به‌ڕه‌س���می كۆتاییهاتنی كاری په‌رله‌مان‌و‬ ‫ژماردن‌و جیاكردنه‌وه‌ی ده‌س���تی ئه‌نجامی دواكه‌وتنی پێكهێنانی حكومه‌تدا‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن‪ ،‬هه‌روه‌ك به‌رده‌وامبوونی كاری چه‌ند سیاسییه‌ك ئه‌وه‌ی ئێستا رووده‌دات‬ ‫حكومه‌ت له‌ راییكردنی كاروباره‌كان به‌بێ به‌ "بۆش���ایی ده‌ستووری" وه‌سف ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا چه‌ند سیاس���ییه‌كی دیك ‌ه ئه‌وه‌‬ ‫بوونی په‌رله‌مان شتێكی هه‌ڵه‌یه‌"‪.‬‬ ‫مشتومڕه‌كه‌ له‌باره‌ی چه‌مكی "حكومه‌تی ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش كێش���ه‌یه‌كی نوێیه‌‬ ‫راییكردن���ی كاروب���ار"ه‌ ك���ه‌ دووج���ار له‌ ده‌چێته‌ س���ه‌ر كێشه‌كانی ش���یكردنه‌وه‌ی‬ ‫ده‌س���تووردا هاتووه‌‪ ،‬به‌اڵم روونكردنه‌وه‌ی ده‌س���تووری عێ���راق له‌وه‌ته‌ی له‌ س���اڵی‬ ‫ته‌واو س���ه‌باره‌ت به‌ سروشتی ئه‌ركه‌كانی ‪2005‬و‌ه په‌سه‌ند كراوه‌‪.‬‬ ‫تارق حه‌رب پس���پۆری یاسایی دووپاتی‬ ‫ئه‌و حكومه‌ته‌‪.‬‬ ‫له‌مادده‌ی (‪)61‬ی ده‌س���تووردا هاتووه‌ ده‌كات���ه‌وه‌ "حكومه‌ت���ی ئێس���تا ته‌واوی‬ ‫"له‌ حاڵه‌تی ده‌نگدان له‌س���ه‌ر سه‌ندنه‌وه‌ی ده‌سه‌اڵته‌كانی هه‌یه‌‪ ،‬حكومه‌ت ته‌نیا له‌كاتی‬ ‫متمان���ه‌ له‌ ت���ه‌واوی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران‪ ،‬سه‌ندنه‌وه‌ی متمانه‌ یان هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‬ ‫سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران‌و وه‌زیره‌كان په‌رله‌م���ان به‌ر ل���ه‌ كۆتاییهاتنی ماوه‌كه‌ی‬ ‫ل���ه‌ پۆس���ته‌كانیاندا ب���ه‌رده‌وام ده‌بن بۆ ئه‌ركی راییكردن���ی كاروب���اری دیاریكراو‬ ‫راییكردن���ی كاروباری رۆژان���ه‌ بۆماوه‌یه‌ك ئه‌نجام ده‌دات"‪.‬‬ ‫حه‌رب له‌ لێدوانێكدا بۆ "نیقاش" وتیشی‪:‬‬ ‫كه‌ ل��� ‌ه ‪ 30‬رۆژ زیاتر نه‌بێت تا ئه‌و كاته‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی نوێی وه‌زیران پێكده‌هێنرێت"‪" .‬داواكاری هه‌ندێك حزب بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی‬ ‫ل ‌ه مادده‌ی (‪)64‬یشدا هاتووه‌‪" :‬له‌كاتی ده‌س���ه‌اڵته‌ ده‌س���تووریه‌كانی حكوم���ه‌ت‬ ‫هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌راندا‪ ،‬پێویستی به‌ حوكمێكی ده‌ستووریه‌"‪.‬‬

‫ب���ه‌اڵم چه‌ند حزبێكی عێراق مه‌ترس���ی‬ ‫خۆیان پیش���ان داو‌ه له‌ روودانی "بۆشایی‬ ‫ده‌س���تووری" له‌ڕێی به‌رده‌وامبوونی كاری‬ ‫حكوم ‌هت‌و نه‌بوون���ی په‌رله‌مان بۆ ماوه‌ی‬ ‫چه‌ند مانگێك به‌تایبه‌تی كه‌ یه‌كالكردنه‌وه‌ی‬ ‫قه‌یرانی ساخته‌كاری‌و دواتر ده‌ستپێكردنی‬ ‫دانوس���تان بۆ پێكهێنانی حكومه‌ت ره‌نگه‌‬ ‫ماوه‌یه‌كی زۆر بخایه‌نێت‪.‬‬ ‫فه‌ره‌ح باس���ل ئه‌ندامی لیژنه‌ی یاسایی‬ ‫له‌ په‌رله‌مان ده‌ڵێت‪" :‬بۆشایی ده‌ستووری‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی ره‌ها ده‌دات���ه‌ حكومه‌ت به‌بێ‬ ‫چاودێری یاسادانه‌ران كه‌ ئه‌وه‌ش شتێكی‬ ‫مه‌ترس���یداره‌‌و ره‌نگه‌ بۆ ماوه‌یه‌كی زۆریش‬ ‫به‌رده‌وام بێت ل���ه‌ حاڵه‌تی به‌رده‌وامبوونی‬ ‫دانوس���تانی پێكهێنان���ی حكوم���ه‌ت‌و‬ ‫یه‌كالنه‌كردنه‌وه‌ی قه‌یرانی س���اخته‌كاری‌و‬ ‫په‌سه‌ندكردنی ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردن"‪.‬‬ ‫له‌ هه‌وڵێكیش���دا بۆ رێگرت���ن له‌ كاری‬ ‫یه‌كالیه‌ن���ه‌ی حكومه‌ت هه‌فت���ه‌ی رابردوو‬ ‫په‌رله‌مان س���ێ ج���ار هه‌وڵ���ی دا بڕیاری‬ ‫درێژكردن���ه‌وه‌ی م���اوه‌ی كاری خ���ۆی بۆ‬ ‫ش���ه‌ش مانگ ده‌ربكات‪ ،‬به‌اڵم شكس���تی‬ ‫هێنا‪ ،‬ئه‌مه‌ش له‌ كاتێكدایه‌ حه‌یده‌ر عه‌بادی‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیران بایكۆتی كۆبوونه‌وه‌یه‌كی‬ ‫كرد كه‌ س���ه‌رۆك فوئاد مه‌عس���وم داوای‬ ‫ئه‌نجامدان���ی كردب���وو ب���ه‌ ئاماده‌بوون���ی‬ ‫سه‌رانی حزبه‌ گه‌وره‌كان‪ ،‬ئه‌وه‌ش ئاماژه‌یه‌‬ ‫بۆ سه‌رهه‌ڵدانی قه‌یرانێكی نوێ ل ‌ه كایه‌ی‬ ‫سیاسی عێراقدا‪.‬‬


‫په‌رله‌مان ‪‌2018‬‬

‫‪Awene‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬

‫هەڵبژاردنی عێراق‬

‫ئه‌ردۆغان‬

‫پاشه‌كشه‌ی دیموكراسی‌و كوشتنی ئازادی‬ ‫رێژه‌ن سه‌ردار‬ ‫ئه‌مڕۆ له‌ئاستی جیهاندا باس له‌پاشه‌كشه‌ی دیموكراسی ده‌كرێت‪ ،‬پاش ئه‌و شه‌پۆالنه‌ی‬ ‫كۆتاییان به‌ده‌س���ه‌اڵت ‌ه تۆتالیتارییه‌كانی ئه‌وروپای رۆژهه‌اڵت هێناو به‌دوای ئه‌وه‌ش���دا‬ ‫چه‌ندی���ن واڵت زیاتر به‌ره‌و كرانه‌وه‌و دیموكراس���ی هه‌نگاویان ن���ا‪ .‬یه‌كێك له‌هێماكانی‬ ‫پاشه‌كشه‌ی دیموكراسی له‌جیهان‌و ئه‌م ناوچه‌یه‌دا ئاماژه‌ ‌ی پێده‌كرێ‪ ،‬تاج له‌سه‌ر نانی‬ ‫ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان ‌ه له‌رێوره‌سمێكی به‌شكۆدا له‌به‌رده‌م كۆشك ‌ه هه‌زار ژورییه‌كه‌یدا‬ ‫له‌ئه‌نقه‌ره‌‪.‬‬ ‫ئه‌ردۆغان ك ‌ه خۆی به‌میراتگری ئیمپراتۆرییه‌تێكی گه‌وره‌و س���وڵتانه‌كان ‌ی عوسمان ‌ی‬ ‫ده‌زانێ‌‪ ،‬ئیتر خۆی وه‌ك ئه‌و ده‌س���ه‌اڵتدارانه‌ ‌ی سه‌ده‌كانی رابردو حاكمی تاق‌و ته‌نهای‬ ‫توركیا ده‌بێ‌‪ ،‬خۆی له‌یه‌ككاتدا سه‌رۆك كۆمار‌و سه‌رۆك وه‌زیریش ده‌بێ‌‪ ،‬خۆ ‌ی رابه‌ری‬ ‫ئاكه‌په‌و فه‌رمانده‌ی هێز‌ه چه‌كداره‌كانیش ده‌بێ‌‪ ،‬خۆی س���ه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی���ی‌و س���ه‌رۆكی هه‌واڵگری نیش���تمانیش ده‌بێ‌‪ ،‬خۆی س���ه‌رۆكی په‌یوه‌ندیی ‌ه‬ ‫ده‌ره‌كیه‌كان‌و سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی كاروباری ئایینیش ده‌بێ‌‪ ،‬خۆ ‌ی سه‌رۆكی كاروباری‬ ‫ستراتیجی‌و سه‌رۆك ‌ی ده‌سته‌ ‌ی دانانی بودجه‌ش ده‌بێ‌‪. ..‬‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌كانی سه‌رۆك به‌پێی ده‌ستوری نوێی توركیا به‌ئه‌ندازه‌یه‌ك زیادیان كردو‌ه ك ‌ه‬ ‫ئیتر ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان ده‌توان ‌ێ هه‌رچی بیه‌و ‌ێ سوك‌و ئاسان بیكات به‌واقیعێكی‬ ‫به‌رده‌س���ت! ئه‌گه‌ر له‌رابردودا ده‌س���ه‌اڵتی دادوه‌ری له‌توركیا جۆرێك له‌س���ه‌ربه‌خۆیی‬ ‫هه‌بوبێت به‌رامبه‌ر ده‌سه‌اڵتی جێبه‌جێكردن‪ ،‬ئه‌وا له‌مه‌به‌دوا دادوه‌ره‌كان ته‌نها ئه‌ركیان‬ ‫پاشكۆیه‌تی‌و خزمه‌تكردن ‌ی ده‌سه‌اڵتی ئه‌ردۆغانه‌‪ .‬هاوكات گرنگترین ده‌سه‌اڵتی چاودێری‬ ‫كردنیش ك ‌ه ئه‌نجومه‌نی یاس���ادانانه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵێك ده‌س���ه‌اڵتی گرنگی لێسه‌ندراوه‌ته‌وه‌و‬ ‫به‌ئه‌ردۆغان سپێردراون‪ ،‬له‌مه‌به‌دوا په‌رله‌مانی توركیا توانای لێپرسینه‌و‌ه له‌وه‌زیره‌كانی‬ ‫حكومه‌ته‌ك��� ‌ه ‪ 16‬وه‌زیرییه‌ك���ه‌ی ئه‌ردۆغانی نابێت‪ ،‬ماف���ی خۆهه‌ڵقورتان ‌ی ده‌رباره‌ی‬ ‫چۆنیه‌ت��� ‌ی دانان ‌ی بودج���ه‌ی نابێت‪ ،‬ناتوانێت له‌س���ه‌رۆكی ده‌س���ه‌اڵتی جێبه‌جێكردن‬ ‫بپێچێته‌وه‌و له‌دیاریكردنی كاربه‌ده‌ستانی پایه‌به‌رزی واڵتیشدا دوا قسه‌ی‌ نابێت‪.‬‬ ‫ئه‌م ده‌س���ه‌اڵت ‌ه ره‌هایه‌ی ئه‌ردۆغان ك ‌ه به‌ش���ێك له‌ناوه‌ند‌ه سیاسیه‌كان به‌ده‌سه‌اڵتی‬ ‫س���وڵتانه‌كان‌و شێوه‌ی به‌ڕێوه‌بردنی حكومه‌تی سه‌رده‌می عوسمانی به‌راورد ‌ی ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫پرۆس���ه‌ی دیموكراس���ی له‌توركیادا هه‌رچ ‌ی زیاتر به‌ره‌و هه‌ڵدێر ده‌بات‪ ،‬ك ‌ه له‌بنه‌ڕه‌تدا‬ ‫خۆ ‌ی پرۆسه‌یه‌ك ‌ی پڕ له‌هه‌ڵه‌و په‌ڵ ‌ه بوه‌‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌قوربانی ‌ه س���ه‌ره‌كیه‌كانی ئه‌م پاشه‌كش���ه‌یه‌ ‌ی دیموكراس���یی ‌ه له‌س���ایه‌ ‌ی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی تاكڕه‌وانه‌ی ئه‌ردۆغان‌و ده‌س���توری نوێی توركیا‪ ،‬ئ���ازادی راده‌ربڕین ‌ه له‌و‬ ‫واڵته‌دا‪ .‬له‌م چه‌ند س���اڵه‌ی دواییدا كارنامه‌ی ده‌س���ه‌اڵتی ئه‌ردۆغان‌و ئاكه‌پ ‌ه له‌بواری‬ ‫ئازادی راده‌ربڕیندا‪ ،‬كارنامه‌یه‌كی هێند‌ه ره‌ش‌و تاریك بوه‌‪ ،‬ك ‌ه به‌رده‌وام جێ ‌ی ره‌خنه‌ ‌ی‬ ‫رێكخراوه‌كان��� ‌ی ماف ‌ی مرۆڤ بوه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ‌ی هه‌میش��� ‌ه ئ���ازادی را ده‌ربڕین‌و ئازاد ‌ی‬ ‫كار ‌ی میدیا نوس���راوو بیستراوو بینراوه‌كان سه‌ركوت كراون‌و له‌ژێر گوشارو هه‌ڕه‌شه‌دا‬ ‫بون‪ .‬هه‌ر رۆژێك به‌رله‌س���وێندخواردنه‌كه‌ی سوڵتانی نوێی توركیا‪ ،‬ئه‌ردۆغان فه‌رمان ‌ی‬ ‫دا س��� ‌ێ رۆژنامه‌و كه‌ناڵێكی ته‌له‌فزیۆن دابخرێن‪ .‬تا ئێس���تا ‪ 16‬میدیای گرنگ‌و دیاری‬ ‫نوسراوو بیستراوو بینراو به‌فه‌رمانی ئه‌ردۆغان له‌توركیادا داخراون‪ 120 ،‬رۆژنامه‌نوسیش‬ ‫له‌زیندان ژیان به‌س���ه‌رده‌به‌ن‪ ،‬ئه‌مڕۆ ژماره‌ی رۆژنامه‌نوسانی ده‌ستگیركراو له‌و واڵته‌دا‬ ‫ژماره‌یه‌كی پێوانه‌یی تۆمار كردوه‌‪ .‬ته‌نانه‌ت كار گه‌یشتو‌ه به‌وه‌ی له‌سه‌ر كۆمێنتی تۆڕ‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانیش هاواڵتیان به‌ره‌و دادگا‌و زیندان راپێچ بكرێن‪.‬‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتێكی به‌مجۆر‌ه ك ‌ه هه‌مو جومگ ‌ه سه‌ره‌كیه‌كانی ده‌سه‌اڵت به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی ره‌ها‬ ‫له‌ده‌ستی ته‌نها كه‌س���ێكدا كۆكرابێته‌وه‌‪ ،‬جگ ‌ه لەپاشەکش���ەی دیموکراسی‌و‌كوشتنی‬ ‫ئازاد ‌ی چی دیك ‌ه ده‌گه‌یه‌نێت؟‬

‫ریکالم‬

‫دەسەاڵتە زۆرەکانی ئەردۆغان‬

‫ریکالم‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.