Awene 630

Page 1

‫ریکالم‬

‫رەوەندو كۆچەریەكان‬ ‫ئەمسال ناتوانن‬ ‫بچنە كوێستان‬

‫بە‌کڕینی مۆبایلێک‬ ‫بەشداربە‌لەبردنەوەی‬ ‫ئۆتۆمۆبیلێک‬ ‫وە چەندین خەاڵتی دیکە‬ ‫ژماره‌ (‪)630‬‬ ‫سێشەممە ‪2018/6/26‬‬

‫‪2‬‬

‫‪www. awene.com‬‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫"هاواڵتیان بەدەر‬ ‫لەهەڵبژاردن بەدیلی‬ ‫دیكەیان نییە بۆ‬ ‫گۆڕانكاریی"‬ ‫‪5‬‬

‫هه‌ڵبژاردنێكی‌ نادادپه‌روه‌رانه‌‬

‫‪3‬‬

‫لەوەتەی هەین قەیران دەسەاڵت‬ ‫بەقەیران دەسپێرین بەمیكانیزمەكانی‬ ‫دیموكراسیی‪،‬‬ ‫دیموكراسی پوچەڵ‬ ‫دەکاتەوە‬ ‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫درێژکردنەوەی ماوەی كورد مه‌رجی چی‬ ‫پەرلەمان‪ :‬چارەسەرە بێت بۆ چونه‌ نێو‬ ‫هاوپه‌یمانێتییه‌وه‌‬ ‫یان مەترسی؟‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ كوتله‌‬ ‫سیاسییه‌كان؟‬ ‫‪4‬‬

‫وریای منداڵەکانتان هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌ردۆغان‬ ‫بن لە‌کاریگەریی‬ ‫بانگەشەی هەڵبژاردن كاریگه‌ریی‌ له‌سه‌ر‬ ‫هه‌رێم چی ده‌بێت؟‬ ‫‪5‬‬

‫‪6‬‬

‫ئاوێنە ئەم هەشت الپەڕەیەی تایبەت بەهەڵبژاردن بەهاوکاریی کونسوڵخانەی گشتیی ئەمەریکا لەهەولێر چاپ‌و باڵودەکاتەوە‬ ‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژمار ‌ه ‪32‬‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫به‌شی ریکالم ‪ 07700600659 :‬ـ ‪ 07500600659‬‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 500‬دینار‬

‫‪8‬‬


‫‪2‬‬

‫)‪ )630‬سێشه‌ممه ‪2018/6/26‬‬

‫بەهۆی هاتنی سوپای توركیاوە‬

‫رەوەندو كۆچەریەكان ئەمسال ناتوانن بچنە كوێستانەكان‬ ‫ئا‪ :‬سیروان برادۆستی‬ ‫هاتنی سوپای توركیا بۆ ناو خاكی‬ ‫هەرێمی كوردستان زیانی زۆری‬ ‫گەیاندوە بەرەوەندو كۆچەریەكانی‬ ‫ناوچەی برادۆست‪ .‬ئەمسال وەک‬ ‫سااڵنی پێشو ناتوانن روبکەنە‬ ‫كوێستانەكان‪.‬‬

‫هەموو ناوچانە ساالنە لەگەل هاتنی‬ ‫وەرزی بەهار رەوەن���د‌و كۆچەریەكان‬ ‫روولە‌و ناوچانە دەكەن بەمەبەس���تی‬ ‫لەوەراندنی مەروماالتەكانیان‬ ‫دەڤەری برادۆست ناوچەیەكی گرینگە‬ ‫بۆ كاری ئاژەلداری‌و كشتوكال كردن‪.‬‬ ‫چەندی���ن كوێس���تانی گرینگی هەیە‬ ‫وەك مێرگەمیرو بیرمە ساردو خواروو‬ ‫كێلەش���ین‌و بیركم‌و بەربزین‌و خنێرە‌و‬ ‫لۆالن‌و خوكورك‌و گەلی رەش‌و ئارێ‌و‬ ‫و مێرگەدوكان‌و مێرگەمیر‌و بیرمەسارد‌و‬ ‫بەردە س���پی چەندین ش���وێنی تر بۆ‬ ‫لەوەڕاندنی ئاژەل‌و مەروماالت‪ ،‬سااڵنە‬ ‫كۆچەریەكی زۆر لە‌شارو شارۆچكەكانی‬ ‫هەرێمی كوردس���تان رو لەو ناوچەیە‬ ‫دەكەن بەمەبەس���تی لەوەڕاندنی مەرو‬ ‫مااڵتەكانیان‪ ،‬بەاڵم ئەمسال بەئاسانی‬ ‫ناتوان���ن بچ���ن ب���ۆ كوێس���تانەكانی‬ ‫دەڤەری برادۆست‪ ،‬بەهۆی بەردەوامی‬ ‫بۆردوم���ان‌و تۆپباران���ی فرۆك���ە‬ ‫جەنگیەكانی توركیا‪.‬‬ ‫كۆچەرییەك���ی گون���دی لێت���ان‬ ‫لەدەڤەری برادۆس���ت بەن���اوی برایم‬ ‫حس���ین بەئاوێنەی وت "هەمو ساڵێك‬ ‫دەچم بۆ مێرگەمیر لەناوەڕاستی مانگی‬ ‫پێنج‪ ،‬تا نزی���ك مانگی ئەیلول لەوێ‬ ‫دەبم بۆ لەوەراندن���ی مەروماالتەكەم‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەمس���ال ناتوانم بەئاسانی بچم‬ ‫بەهۆی شەری نێوان پەكەكەو سوپای‬ ‫توركیاوە"‪.‬‬ ‫لەهەرێم���ی كوردس���تاندا بەپێ���ی‬ ‫ئام���ارە فەرمیی���ەکان نزیكەی س���ێ‬ ‫ملێۆن‌ س���ەر مەرو بزن هەیە‪ ،‬ساالنە‬ ‫هەم���و دەم���ەو هاوینێ���ک رەوەندو‬ ‫كۆچەریەكان بەمەبەس���تی لەوەڕادنی‬ ‫م���ەڕو مااڵتەكانیان دەچ���ن بۆ ناوچە‬ ‫فێنك‌و ساردەکان‪ ،‬دەڤەری برادۆست‬ ‫لەوەرگایەك���ی زۆری هەی���ە خاوەنی‬

‫ئاگرکەوتنەوە بەهۆی بۆردومانی تورکیاوە‬

‫ئاوارەبونی هاواڵتیان بەهۆی بۆردومانی تورکیاوە‬ ‫گەورەتری���ن لەوەرگای���ە لەباش���وری‬ ‫كوردستان س���ااڵنە زیاتر لە‌‪3٥٠‬هەزار‬ ‫سەر مەرو بزن دەهێنرێتە ئەو سنورە‬ ‫بەمەبەستی لەوەڕاندنیان‌و ماوەی دو تا‬ ‫سێ مانگ لەو شوێنانە دەمێننەوە‪.‬‬

‫كۆچەریەك���ی تر بەناوی خورش���ید‬ ‫ش���ێخۆ بەئاوێن���ەی وت "ئەمس���ال‬ ‫نەمتوانیوە بچمە كوێستانەكان لەبەر‬ ‫شەڕی نێوان پەكەكەو سوپای توركیا‪،‬‬ ‫داوا لەه���ەردو حكومەت���ی هەرێم���ی‬

‫ئاژەڵداری لەبرادۆست‬ ‫كوردس���تان‌و حكومەتی عێراق دەكەم‬ ‫چارەس���ەرێك بۆ ئ���ەم دۆخەی ئێمە‬ ‫بدۆزنەوە‪،‬ئێم���ە لەو ش���ەرەدا زیانی‬ ‫س���ەرەكیمان پێگەیش���توەو لەهاتنی‬ ‫سوپای تورکیادا بوینەتە قوربانی"‪.‬‬

‫وتیش���ی "ئێم���ە داهاتمان لەس���ەر‬ ‫ئ���ەو مەروماالتەی���ە‪ ،‬زیان���ی زۆرمان‬ ‫پێگەیشتووە‪.‬‬ ‫دەڤەری برادۆست لەئێستادا بەهۆی‬ ‫هاتن���ی س���وپای تورکی���اوە بوەتە‬

‫گۆڕەپانی ملمالنێی‌و ش���ەڕ‪ ،‬س���وپای‬ ‫توركیا بەردەوام بۆردومان‌و تۆپبارانی‬ ‫ناوچەك���ە دەكات بەبیان���وی هەبونی‬ ‫بنكەو بارەگاكان���ی پارتی كرێكارانی‬ ‫كوردستان "پەكەكە"‪.‬‬

‫تەمەنی ئەنجومەنی پارێزگاکان کۆتایی هات‬

‫"لەوەتەی هەین قەیران بەقەیران دەسپێرین"‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومه‌ر‬ ‫یەکشەممەی رابردو تەمەنی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاکانی هەرێمی‬ ‫کوردستان کۆتایی هات‪ .‬لەو‬ ‫روەشەوە کە هیچ وادەیەک بۆ‬ ‫هەڵبژاردنێکی نوێ دەستنیشان‬ ‫نەکراوە‪ ،‬دەنگۆی درێژکردنەوەی‬ ‫تەمەنی ئەنجومەنی پارێزگاکان‬ ‫بۆ ‪ ٩٠‬رۆژ هاتۆتە ئاراوە‪ .‬بەاڵم‬ ‫ئەندامێکی ئەنجومەنی پارێزگای‬ ‫سلێمانی پێی وایە پێویست‬ ‫بە‌درێژکردنەوە ناکات‪ ‌،‬چونکە بەپێی‬ ‫یاسای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگاکان "بە‌هەر هۆكارێك‬ ‫نەتوانرێت هەڵبژاردن بكرێت‪،‬‬ ‫ئەنجومەنەكە لەكاری خۆی بەردەوام‬ ‫دەبێت تا هەڵبژاردنی ئەنجومەنێكی‬ ‫نوێ"‪.‬‬ ‫ئەكرەم ش����ەریف محەمەد ئەندامی‬ ‫ئەنجومەن����ی پارێ����زگای س����لێمانی‬ ‫لەفراكس����یۆنی یەكێت����ی‪ ،‬لەب����ارەی‬ ‫ئەگ����ەری درێژكردن����ەوەی تەمەن����ی‬ ‫ئەنجومەن����ی پارێ����زگای س����لێمانی‬ ‫رایدەگەیەنێت دیاریكردنی كات‌و رۆژ بۆ‬ ‫درێژكردنەوەی تەمەنی ئەنجومەنەكە‬ ‫دژی دەستوری عێراقە‪ .‬دەشپرسێت‬ ‫ئەگەر لەدوای ئ����ەو ‪ 90‬رۆژەی باس‬ ‫دەكرێت هەڵب����ژاردن نەكرێت بەهەر‬ ‫هۆكارێك بێت‪ ،‬چارەنوسی ئەنجومەن‌و‬

‫پارێ����زگاری ش����ارەكانی هەرێم����ی‬ ‫كوردس����تان چییان بەسەر دێت؟ ئەو‬ ‫وت����ی "من تێناگەم بۆچ����ی لەوەتەی‬ ‫هەین لەم هەرێمی كوردستانە قەیران‬ ‫بە‌قەی����ران دەس����پێرین؟! ئێس����تاش‬ ‫بابەت����ی ئەنجومەن����ی پارێ����زگاكان‬ ‫بوەتە قەیرانێكی گەورە‌و بە‌چارەسەر‬ ‫نەكراوی هێڵراوەتەوە"‪.‬‬ ‫راش����یدەگەیەنێت دەبو هەڵبژاردنی‬ ‫ئەنجومەن����ی پارێ����زگاكان لەگ����ەڵ‬ ‫هەڵبژاردن����ی پەرلەمان����ی عێ����راق‬ ‫ئەنجامبدرای����ە " دەب����و ه����ەردو‬ ‫هەڵبژاردنەكە پێكەوە ئەنجامبدرانایە‪،‬‬ ‫بەپێ����ی یاس����ا دەبێت هەر ‪ 4‬س����اڵ‬ ‫جارێ����ك پرۆس����ەی هەڵب����ژاردن‬ ‫بەرێوەبچێت‪ .‬بابەتی درێژكردنەوەكە‬ ‫پەیوەندی ب����ەوەوە نی����ە ئێمە پێی‬ ‫رازی دەبی����ن ی����ان الیەنەكانی تریش‬ ‫پێیان باشە‪ ،‬لەس����ەرەتادا بابەتەكە‬ ‫یاساییە‌و لەدەرەوەی دەستور‌و یاسا‬ ‫هی����چ راڤەكردنێكی پێویس����ت نیە‪.‬‬ ‫لەدەس����توری عێراقدا هاتوە ئەو كاتە‬ ‫پارێزگار وەك پارێزگار دیاریدەكرێت‬ ‫ك����ە ئەنجومەنێكی پارێ����زگا هەبێت‬ ‫ب����ۆ ئ����ەوەی متمان����ەی پ����ێ بدات‪.‬‬ ‫پارێزگار بەب����ێ‌ ئەنجومەنی پارێزگا‬ ‫نابێت‪ ،‬بەب����ێ‌ ئەنجومەنی پارێزگاش‬ ‫بەرێوەبەرە گشتیەكان‌و بەرێوەبەری‬ ‫ق����ەزا‌و ناحی����ەكان‌و جێگرەكان����ی‬ ‫پارێزگار ش����ەرعیەتیان دەكەوێتە ژێر‬ ‫پرسیارەوە"‪.‬‬

‫بە‌ئاوێن����ەی راگەیان����د بەپێی یاس����ا‬ ‫تەمەنی ئەنجومەنی پارێزگا بۆ ماوەی‬ ‫‪ 90‬رۆژ درێ����ژ دەكرێت����ەوە‪ .‬پێش����ی‬ ‫وایە حكومەتی هەرێمی كوردس����تان‬ ‫بەرپرس����یاری یەكەمە لەوەی رۆژێكی‬ ‫دیارینەكردوە بۆ هەڵبژاردن‪ .‬ئەو وتی‬ ‫"ئەمرۆ كە ‪ 2018-6-24‬یە چوارساڵی‬ ‫كاركردنی تەمەنی خۆمان تەواوكردوە‪،‬‬ ‫لە‌س����بەینێوە دەتوانی����ن تا ‪ 90‬رۆژی‬ ‫دیكە بەردەوام بین لەكاركردن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەدوای ئەو وادەیە بۆش����ایی دروست‬ ‫دەبێت‌و پێویس����تە حكومەت بەپەلە‬ ‫كاتێك دیاری ب����كات بۆ هەڵبژاردن‪،‬‬ ‫یان پەرلەمانی كوردستان‌و حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان بە‌بریارێك جارێكی‬ ‫تر تەمەنی ئەنجومەنەكە درێژ بكەنەوە‪،‬‬ ‫وەك چ����ۆن لەرابردو ب����ۆ پەرلەمانی‬ ‫كوردستانیان درێژكردەوە"‪.‬‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای هەولێر‬ ‫لەب����ارەی دەنگ����ۆی درێژكردنەوەی‬ ‫م����اوەی ئەنجومەنەك����ە ب����ۆ ‪ 90‬رۆژ‪،‬‬ ‫ئاماژە ب����ەوە دەكات دیاریكردنی ‪90‬‬ ‫رۆژەكە ئەگەر بەسەر لیژنەی هەمواری‬ ‫یاساكەش����دا تێپەریبێت‪ ،‬ئەوا دیسان‬ ‫هەر پێچەوانەی دەستورە‌‪ .‬بەداخەوە‬ ‫بەس����ەر لیژن����ەی هەمواركردن����ەوەی‬ ‫دەستوریش����دا تێپەری����وە‪ ،‬وتیش����ی‬ ‫"جارێك����ی دیك����ە دەیڵێم����ەوە هەتا‬ ‫پارێزگار هەبێ����ت دەبێت ئەنجومەنی‬

‫پارێزگاش هەبێ����ت‪ ،‬لەژمارە ‪ 102‬ی‬ ‫‪ 2009-7-16‬لەرۆژنام����ەی وەقائیع����ی‬ ‫كوردس����تاندا یاس����ای ژم����ارە ‪4‬ی‬ ‫تایبەت بەهەڵبژاردنی پارێزگا‌و قەزا‌و‬ ‫ناحییەكان زۆر بە‌رونی باڵوكراوەتەوە‪،‬‬ ‫دەڵێ����ت بەهەر هۆكارێ����ك نەتوانرێت‬ ‫هەڵب����ژاردن بكرێ����ت ئەنجومەنەك����ە‬ ‫ل����ەكاری خۆی ب����ەردەوام دەبێت‪ ،‬تا‬ ‫هەڵبژاردن����ی ئەنجومەنێكی نوێ‪ ‌.‬من‬ ‫زۆر بەالمەوە سەیرە كەباس لە‌‪ 90‬رۆژ‬

‫دەكرێت!"‪.‬‬ ‫راشیدەگەیەنێت ئەگەر لەدوای ئەو‬ ‫‪ 90‬رۆژەی بەگەرم����ی ب����اس دەكرێت‬ ‫هەڵبژاردن نەكرا‪ ،‬راستەوخۆ ئەنجومەن‬ ‫هەڵدەوەشێتەوە‪ ،‬پێشی وایە باشترین‬ ‫چارەسەر ئەنجامدانی هەڵبژاردنە‪.‬‬ ‫هەر لەوباریەوە محەمەد عەبدولوەهاب‬ ‫عومەر ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای‬ ‫س����لێمانی لەفراكس����یۆنی گ����ۆران‪،‬‬

‫پێشی وایە نابێت پارێزگار ئەنجومەنی‬ ‫پارێ����زگای نەبێ����ت‪ ،‬ئەنجامدان����ی‬ ‫هەڵبژاردنیش بە‌رێگەچارەی دروست‬ ‫دەزانێت بۆ رێگریكردن لەدروستبونی‬ ‫قەیران����ی ئەنجومەنەك����ە‪ .‬ئ����ەو وتی‬ ‫"ئێمە وەك فراكس����یۆنی گۆران داوا‬ ‫دەكەی����ن س����ەرجەم هەڵبژاردنەكان‬ ‫لەكات����ی خۆیان����دا ئەنج����ام بدرێن‪،‬‬ ‫دەبێت حكومەت‌و الیەنە سیاسییەكان‬ ‫رێكبكەون ب����ۆ ئ����ەوەی رێگە بگرن‬ ‫لە‌دیاردەی درێژكردنەوەی دامەزراوە‬ ‫هەستیارەكانی هەرێمی كوردستان"‪.‬‬


‫)‪ )630‬سێشه‌ممه ‪2018/6/26‬‬

‫‪3‬‬

‫هه‌ڵبژاردنێكی‌ نادادپه‌روه‌رانه‌‬

‫روناك ‌ی هه‌ده‌پ ‌ه له‌تاریكی‌ ئاكه‌پ ‌ه به‌هێزتره‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان بۆ پێنج‬ ‫ساڵی‌ تر به‌سه‌رۆكی‌ تاق‌و ته‌نها ‌‬ ‫ی‬ ‫توركیا هه‌ڵبژێردرایه‌وه‌‪ ،‬هیواو‬ ‫چاوه‌ڕوانیه‌كانی‌ ئۆپۆزیسیۆنی‌ ئه‌و‬ ‫واڵته‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌ردۆغان له‌خولی‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ هه‌ڵبژاردندا نه‌یباته‌وه‌‬ ‫نه‌هاته‌دی‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌ردۆغان‬ ‫سه‌ره‌داوی‌ هه‌مو ژیانی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫ئابوری‌‌و ئه‌منی‌‌و سه‌ربازی‌‌و دادوه‌ری‌‌و‬ ‫میدیایی‌ له‌و واڵته‌دا كۆنتڕۆڵ‌ كردبو‪،‬‬ ‫بۆیه‌ "محه‌ره‌م ئینجه‌" پرۆسه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ی‌ به‌"نادادپه‌روه‌رانه‌"‬ ‫ناوبرد‪.‬‬ ‫ئه‌ردۆغ���ان یه‌كێك���ه‌ ل���ه‌و‬ ‫سیاس���ه‌تمه‌دارانه‌ی‌ ده‌یه‌وێت به‌هه‌ر‬ ‫نرخێ���ك كه‌ بوه‌ له‌س���ه‌ر كورس���ی‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت بمێنێته‌وه‌‪ ،‬ل���ه‌و پێناوه‌دا‬ ‫کردنەوەی گرێی‌ ده‌س���تی‌ نه‌خستبوه‌‬ ‫ددان‪ ،‬ئ���ه‌و ئ���ه‌م كاره‌ی‌ بۆ به‌خت‌و‬ ‫ق���ه‌زاو ق���ه‌ده‌ر به‌جێنه‌هێش���تبو‪،‬‬ ‫ده‌س���تی‌ خس���تبوه‌ گه‌وره‌و بچوكی‌‬ ‫ژیانی‌ سیاس���ی‌‌و ئابوری‌‌و سه‌ربازی‌‌و‬ ‫میدیای���ی‌ ئ���ه‌و واڵت���ه‌وه‌‪ .‬یاس���ای‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ی‌ به‌جۆرێ���ك گۆڕیبو كه‌‬ ‫خزم���ه‌ت به‌مان���ه‌وه‌ی‌ له‌ده‌س���ه‌اڵتدا‬ ‫بكات‪ ،‬چاودێرانی‌ س���ه‌ر سندوقه‌كانی‌‬ ‫له‌نوێن���ه‌ری‌ حزبە‌سیاس���یه‌كانه‌وه‌‬ ‫كرد به‌كاربه‌ده‌س���تانی‌ خۆجێی‌ سه‌ر‬ ‫به‌ده‌وڵه‌ت‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ سه‌رۆكی‌ جه‌هه‌په‌‪،‬‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ ب���ااڵی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌‬ ‫به‌"ئه‌نجومه‌نی‌ چه‌ته‌كان" ناوبرد‪.‬‬ ‫له‌باكوری‌ كوردس���تان‪ ،‬ماش���ێنی‌‬ ‫ره‌ش���بگیری‌‌و ترس���اندن‌و تۆقاندنی‌‬ ‫خس���ته‌گه‌ڕ‪ ،‬س���ه‌ركرده‌ چاالكه‌كانی‌‬ ‫ك���وردی‌ خس���ته‌ زیندان���ه‌وه‌‌و هه‌مو‬ ‫هه‌وڵ‌‌و كۆششی‌ بۆ ئه‌وه‌ خسته‌گه‌ڕ كه‌‬ ‫هه‌ده‌په‌ به‌ربه‌ستی‌ ‪ %10‬تێنه‌په‌ڕێنێت‪.‬‬ ‫دامه‌زراوه‌كانی‌ دادوه‌ری‌‌و س���ه‌ربازی‌‬ ‫له‌كه‌س���انی‌ س���ه‌ربه‌خۆو نه‌ی���ار‬ ‫پاككرده‌وه‌‪ ،‬دادگاو سوپا كه‌ رۆژگارێك‬ ‫به‌"دوژمن���ی‌ ئه‌ردۆغان" ناس���رابون‪،‬‬ ‫ئێس���تا گوێڕایه‌ڵ���ی‌ ئه‌ردۆغان���ن‪.‬‬ ‫میدیاكانی‌ به‌ت���ه‌واوی‌ كۆنتڕۆڵ‌ كرد‪،‬‬ ‫ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌ ك���ه‌س گوێ���ی‌ له‌ده‌نگی‌‬ ‫نه‌یارانی‌ نه‌بێت‪ ،‬به‌پێ���ی‌ راپۆرتێكی‌‬ ‫چاودێری‌ میدیای���ی‌ له‌كاتی‌ هه‌ڵمه‌تی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردندا‪ ،‬كه‌ناڵه‌كانی‌ ته‌له‌فزیۆنی‌‬ ‫توركیا ‪ 68‬كاتژمێریان تایبه‌ت كردوه‌‬ ‫به‌ئه‌ردۆغان‪ ،‬له‌به‌رامب���ه‌ردا محه‌ره‌م‬ ‫ئینجه‌ ‪ 8‬كاتژمێری‌ پێدراوه‌‪ ،‬ئاكشنار‬ ‫میراڵی���ش ‪ 45‬خوله‌ك‌و س���ه‌الحه‌دین‬ ‫ده‌میرتاش���یش هه‌ر به‌ته‌واوی‌ نادیده‌‬ ‫گیراوه‌!‬ ‫رۆژنامه‌كانی‌ توركیا زۆربه‌یان وێنه‌ی‌‬

‫ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان‬ ‫ئه‌ردۆغ���ان بەالپ���ەڕەی یەکەمیانەوە‬ ‫بوه‌‪ ،‬دام���ه‌زراوه‌ی‌ میدیای‌ دۆغان كه‌‬ ‫دامه‌زراوه‌یه‌ك���ی‌ نیمچ���ه‌ س���ه‌ربه‌خۆ‬ ‫بوه‌‪ ،‬به‌ر له‌هه‌ڵمه‌ت���ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كه‌‬ ‫به‌یه‌كێك له‌كه‌سه‌ نزیكه‌كانی‌ ئه‌ردۆغان‬ ‫فرۆشراوه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ هه‌مو تواناو سه‌رچاوه‌كانی‌‬ ‫ده‌وڵ���ه‌ت ب���ۆ پش���تیوانی‌ ك���ردن‬ ‫له‌ئه‌ردۆغان‌و ئاكه‌په‌ خرابونه‌ كار‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫سه‌رباری‌ ئه‌م هه‌مو ناداپه‌روه‌رییه‌ش‬ ‫هێش���تا ه���ه‌ر ئه‌ردۆغان ده‌ترس���ا‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ به‌هۆی‌ دۆخی‌ ئابورییه‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ س���اڵێك زیاتره‌ ئابوری‌ ئه‌و واڵته‌‬ ‫رو له‌داكش���ان‌و قه‌یرانه‌‌و نیشانه‌كانی‌‬ ‫بێزاربون له‌ده‌سه‌اڵتخوازیی‌ ئه‌ردۆغان‌و‬

‫ئاكه‌په‌ له‌ناو توركیادا ده‌ركه‌وتوه‌‪.‬‬ ‫زۆر ب���ون ژم���اره‌ی‌ ئه‌وان���ه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫چاوه‌ڕوانی‌ ئه‌وه‌ بون ئه‌م هه‌ڵبژاردنه‌‬ ‫س���ه‌ره‌تای‌ كوژانه‌وه‌ی‌ ئه‌س���تێره‌ی‌‬ ‫به‌خت���ی‌ ئه‌ردۆغان بێ���ت‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫ئه‌مه‌ش روینه‌دا‪ ،‬به‌اڵم پاشه‌كش���ه‌ی‌‬ ‫پێگ���ه‌ی‌ ئه‌ردۆغ���ان‌و ئاكه‌پ���ه‌ خۆی‌‬ ‫تروسكایی‌ هیوایه‌‪.‬‬ ‫هه‌ڵبژاردن ده‌ریخست كه‌ ئه‌ردۆغان‬ ‫ت���ا كۆتای���ی‌ ته‌مه‌ن���ی‌ له‌كۆش���كی‌‬ ‫"چانكایا" نامێنێته‌وه‌و گه‌النی‌ توركیا‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ س���یحرئامێز شه‌یدای‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی‌ ئ���ه‌م پی���اوه‌ ئاس���نینه‌‬ ‫خۆپه‌رس���ت‌و ده‌س���ه‌اڵتخوازه‌ نابن‪.‬‬ ‫توركیا پاش ‪ 16‬س���اڵ‌ له‌ده‌س���ه‌اڵتی‌‬

‫له‌به‌رامب���ه‌ر ئ���ه‌م بردنه‌وه‌ی���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌ردۆغان‌و ئاكه‌په‌‪ ،‬شه‌كه‌ت‌و هیالكە‪،‬‬ ‫ی ئاب���وری‌ ئه‌ردۆغان���دا‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ هی���وا به‌گه‌النی‌‬ ‫ناكرێ���ت رۆڵ���ی‌ قه‌یران��� ‌‬ ‫له‌دیاریكردن���ی‌ ده‌نگه‌كان���ی‌ خه‌ڵكدا توركی���ا‌و ئازادیخوازان���ی‌ ئ���ه‌و واڵته‌‬ ‫نادی���ده‌ بگیرێت‪ .‬كارێ���ك كه‌ خۆی‌ ده‌به‌خشێت‪ ،‬س���ه‌ركه‌وتنی‌ هه‌ده‌په‌‌و‬ ‫ی مه‌ش���خه‌ڵی‌ تێپه‌ڕاندن���ی‌ به‌ربه‌س���تی‌ ‪%10‬ی���ه‌‪.‬‬ ‫له‌خۆیدا به‌"دامركانه‌وه‌ ‌‬ ‫عه‌شقی‌ توركه‌كان به‌رامبه‌ر ئه‌ردۆغان" س���ه‌ركه‌وتنی‌ هه‌ده‌په‌ ل���ه‌م ملمالنێ‌‬ ‫س���ه‌خته‌دا كه‌ ئه‌ردۆغ���ان‌و ئاكه‌په‌ی‌‬ ‫ناوده‌برێت‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ئه‌ردۆغان له‌خولی‌ یه‌كه‌مدا فه‌رمان���ڕه‌وا هه‌م���و رێگه‌یه‌كی���ان بۆ‬ ‫كێبڕكێی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ یه‌كالیكرده‌وه‌‪ ،‬شكستپێهێنانی‌ تاقیكرده‌وه‌‪ ،‬هیوایه‌كی‌‬ ‫به‌اڵم ئاكه‌په‌ ژماره‌ی‌ كورس���ییه‌كانی‌ گه‌وره‌تر به‌گه‌لی‌ كورد ده‌به‌خش���ێت‬ ‫له‌‪ 317‬كورسییه‌وه‌ كه‌می‌ كرد بۆ ‪ 298‬بۆ كۆڵنه‌دان‌و به‌رده‌وامبون له‌س���ه‌ر‬ ‫كورسی‌‪ ،‬به‌مه‌رجێك پێشتر په‌رله‌مان خه‌بات‌و تێكۆش���ان‪ ،‬سه‌ڕه‌رای‌ هه‌مو‬ ‫ئاس���ته‌نگ‌و رێگری���ه‌كان ده‌رك���ه‌وت‬ ‫‪ 550‬كورسی‌ بو‪ ،‬به‌اڵم ئێستا‬ ‫ژم���اره‌ی‌ كورس���یه‌كانی‌ ‪ 600‬روناك���ی‌ هه‌ده‌په‌ له‌تاریك���ی‌ ئاكه‌په‌‬ ‫به‌هێزتره‌‪.‬‬ ‫كورسییه‌‪.‬‬

‫پاشه‌كشه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫پێگه‌ی‌ ئه‌ردۆغان‌و‬ ‫ئاكه‌په‌ خۆی‌‬ ‫ی هیوایه‌‬ ‫تروسكای ‌‬

‫دەسەاڵت بەمیكانیزمەكانی دیموكراسیی‪ ،‬دیموكراسی پوچەڵ دەکاتەوە‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫لەگەڵ ئەوەی شارەزایانی سیاسی‬ ‫پێیانوایە خەڵك لەهەرێمی كوردستان‌و‬ ‫عێراق گەیشتۆتە رادەیەك باوەڕی‬ ‫بەوە نەماوە وەك میكانیزمێك بۆ‬ ‫گۆڕانكاری سەیری هەڵبژاردن بكات‪،‬‬ ‫بەاڵم سیاسییەكی سەربەخۆ پێی وایە‬ ‫دەبێت هێزە سیاسییە مەدەنییەكان‬ ‫پشت لەو رێگایە نەكەن‌و دەتوانن‬ ‫بە‌سوربونیان دیموكراسیەتێكی ناتەواو‬ ‫بەرەو دیموكراسیەتێكی كامڵ بگۆڕن‪.‬‬ ‫هێشتا ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی عێراق‬ ‫یەكالی����ی نەبۆتەوە‪ ،‬ئێس����تا لەهەرێمی‬ ‫كوردس����تان الیەنە سیاسییەكان خۆیان‬ ‫بۆ هەڵبژاردنێكی دیكە ئامادە دەكەن‪.‬‬ ‫ش����ارەزایەكی سیاسی پێی وایە خەڵك‬ ‫بێزار بوە لەم هەمو هەڵبژاردنە كە هیچ‬ ‫گۆڕانكارییەك ناهێننەدی‪.‬‬ ‫نەوزاد جەمال‪ ،‬شارەزای سیاسی پێی‬ ‫وایە هەڵبژاردن لە‌رۆژهەاڵتی ناوەڕاست‬ ‫ئەزمونێك����ی زۆر س����ەختە لەبەرئەوەی‬ ‫كلتورێكی دیموكراس����ی لەم ناوچەیەدا‬ ‫جێنەكەوتوە‪ .‬دیموكراس����ی تەنیا وەكو‬ ‫دروش����مێكی سیاس����ی بەرزكراوەتەوەو‬

‫پراكتی����زە نەك����راوە‪ .‬چونك����ە یەكێك‬ ‫لە‌بنەماكانی دیموكراسی ئاڵۆگۆڕكردنی‬ ‫دەسەاڵتە‪ ،‬بەاڵم ئەگەر سەیری ناوچەكە‬ ‫بكەی����ن هی����چ دەس����ەاڵتێك لەڕێگەی‬ ‫هەڵبژاردنەوە نەگۆڕاوە‪.‬‬ ‫وتیش����ی"الی ئێمەش چ لە‌عێراق‌و چ‬ ‫لە‌هەرێمی كوردستان خەڵك گەیشتونەتە‬ ‫ئ����ەو بڕوایەی كە هێزە سیاس����ییەكان‬ ‫بەچەك یاخود بە‌پش����تیوانی هێزەكانی‬ ‫ناوچەك����ە دەتوانن ئاڵۆگۆڕی سیاس����ی‬ ‫لە‌دەس����ەاڵتدا بك����ەن ن����ەك لەڕێگەی‬ ‫س����ندوقەكانی دەنگدانەوە‪ ،‬لەبەرئەوە‬ ‫خەڵ����ك بێزار بوە لەم هەمو هەڵبژاردنە‬ ‫بۆی����ە دەبینی����ن رێ����ژەی بەش����داری‬ ‫خەڵ����ك لە‌هەڵبژاردنەكان����دا رۆژ بە‌رۆژ‬ ‫كەمتر دەبێتەوەو گەیش����تۆتە نزمترین‬ ‫ئاس����تەكانی‪ .‬تەنان����ەت خەڵك باوەڕی‬ ‫ب����ەوەش نەم����اوە كە ئەوانەی باس����ی‬ ‫چاكس����ازی‌و گۆڕانكاری دەكەن راستگۆ‬ ‫ب����ن بەڵكو هەس����ت دەك����ەن تەنیا بۆ‬ ‫ئەوەیانە پێگ����ەی خۆیان بەهێز بكەن‌و‬ ‫خۆیان دەوڵەمەند بكەن‪".‬‬ ‫نەوزاد جەمال لەگەڵ ئەوە ئەو دۆخە‬ ‫بە‌مەترس����یدار دەزانێ����ت ك����ە خەڵكی‬ ‫ئ����ەو بڕواییەی ال دروس����ت ب����وەو هیچ‬ ‫ئومێدو هیوایەك����ی نەبێت بە‌گۆڕانكاری‬

‫راستەقینە نییە‪ ،‬بەپێچەوانەوە رێگەی‬ ‫ئاڵۆزتركردنی كێشەكان‌و رێگەی گۆڕینی‬ ‫ستەمێكە بە‌ستەمێكی نوێتر‪.‬‬ ‫ئاسۆ لەو روانگەیەوە پێی وایە نابێت‬ ‫هێزە مەدەنییەكان بیر لە‌رێگەی توندوتیژ‬ ‫بكەن����ەوە ب����ۆ هێنان����ەدی گۆڕانكاری‬ ‫پێ����ی وایە هەڵب����ژاردن دەبێ����ت تاكە‬ ‫رێگەی دروس����ت بێت بۆ ئەو مەبەستە‪،‬‬ ‫وتیش����ی"بەاڵم ئەمە زەمینەی مێژویی‬ ‫خۆی هەیەو پرۆس����ەیەكی دورودرێژەو‬ ‫بەو ش����ێوە پەلەییەی كە خەومان پێوە‬ ‫دەدی‪ ،‬بەبڕوای من لەمەودایەكی نزیكدا‬ ‫قابیلی بەدیهاتن‌و جێبەجبون نییە‪".‬‬

‫لەدەس����ەاڵت لەڕێگە مەدەنییەكانەوە‪.‬‬ ‫چونكە بەبڕوای ئەو رێگەی توندوتیژی‌و‬ ‫شۆڕش‌و كودەتاكان بەدیلی زۆر خراپن‬ ‫بۆ گۆڕانكاری‪.‬‬ ‫باسی لەوەشكرد كە دەبێت لەم جۆرە‬ ‫كۆمەڵگایانەدا مرۆڤی دیموكراسیخوازی‬ ‫راس����تەقینە دروس����تبكرێت ب����ەاڵم‬ ‫وتیشی"كێش����ە ئەوەی����ە ئەوان����ەی‬ ‫لە‌حزبەكانی ئۆپۆزسیۆندان لەم واڵتەی‬ ‫ئێم����ەدا ئەوانیش سیاس����ەت دەكەن‌و‬ ‫لەس����ەری هەرەمەكەوە قس����ە لەس����ەر‬ ‫گۆڕانكاری دەكەن نەك لەخوارەوە‪".‬‬ ‫ئاس����ۆ عەلی‪ ،‬سیاس����ی س����ەربەخۆ‬ ‫پێی وایە دەس����ەاڵت لە‌عێراق‌و هەرێمی‬ ‫ئەبوبەكر كاروانی‪ ،‬سیاسی سەربەخۆی‬ ‫كوردس����تانیش بە‌بەرنامە كار بۆ ئەوە‬ ‫دەكات ك����ە لەڕیگ����ەی میكانیزمەكانی ئیس��ل�امی پێی وایە كاتێك هەڵبژاردن‬ ‫دیموكراس����ییەوە‪ ،‬دیموكراسی پوچەڵ دابڕا لە‌بەها دیموكراتییەكانی‌و تەنیا بۆ‬ ‫بكرێتەوە لە‌واتاكانی خۆی‌و لەوەش����دا شەرعیەتدانەوە بێت بە‌دەسەاڵت‌و هیچ‬ ‫س����ەركەوتو ب����ون‪ .‬بۆیە جۆش����ێك بۆ ئاڵوگۆڕێك نەهێنێتەدی‪ ،‬دەبێتە مایەی‬ ‫هەڵبژاردن لەناو خەڵكدا نەماوە كاتێك نائومێ����دی‌و بێهێوایی لەناو هاواڵتیاندا‪،‬‬ ‫دەزانێ����ت هەڵب����ژاردن نابێت����ە مایەی ئەمەش یەكێك لەو هۆكارانەی لەعێراق‌و‬ ‫كوردس����تاندا كە ئاس����تی بەش����داری‬ ‫گۆڕانكاری‪.‬‬ ‫لەگ����ەڵ ئ����ەوەش پێی وای����ە نابێت هاواڵتیانی لە‌هەڵبژاردنەكاندا هێناوەتە‬ ‫پەناببرێت����ە بەر توندوتی����ژی‪ ،‬چونكە خ����وارەوەو دۆخەكە بەرەو بنبەس����ت‌و‬ ‫توندوتی����ژی بەره����ەم دەهێنێت����ەوەو خراپ بەكارهێنانی دەس����ەاڵت‌و پشێوی‬ ‫بۆی����ە رێگەی چارەس����ەر‌و ئاڵوگۆڕێكی كۆمەاڵیەتی دەبات‪.‬‬

‫بەاڵم نائومێدبونی هاواڵتیان لە‌بەشداری‬ ‫سیاس����ی بە‌"هەڕەش����ەیەكی گ����ەورە"‬ ‫لەسەر دیموكراس����ی ناودەبات‌و پێشی‬ ‫وایە لەبەرژەوەندی دەسەاڵتداراندایە بۆ‬ ‫مانەوەیان‪.‬‬ ‫وتیشی"بۆیە هەمو سیاسەتمەدارێكی‬ ‫راس����تەقینە‪ ،‬رۆش����نبیرو بیرمەندێكی‬ ‫دڵسۆز‌و دامەزراوەو الیەنە مەدەنییەكان‪،‬‬ ‫دەبێت ئاگاداری ئەوە بێت پش����تكردنە‬ ‫بەش����داری سیاس����ی لەنێویش����یاندا‬ ‫بەشداریكردن لە‌هەڵبژاردنەكان‪ ،‬سزادانی‬ ‫خۆی‌و كوشتنی خۆیەتی‌و خزمەتكردنە‬ ‫بەو دەسەاڵتدارانەی بە‌ناڕەوا حوكمڕانی‬ ‫دەكەن‪".‬‬ ‫پێش����ی وایە دەبێت بەش����ێكی زۆری‬ ‫چاالك����ی ئ����ەو الیەنان����ەی باوەڕی����ان‬ ‫بەدیموكراس����ی هەی����ەو هەروەه����ا‬ ‫رێكخ����راوەكان‌و راگەیاندنەكان بۆ ئەوە‬ ‫بێت كە نەهێڵن ئەو هەستە الی هاواڵتی‬ ‫قوڵ ببێتەوە كە ب����ڕوای بە‌هەڵبژاردن‌و‬ ‫لە‌گۆڕانكاری����دا‬ ‫كاریگەرییەكان����ی‬ ‫نەمێنێت‪.‬‬ ‫وتیشی"بە‌سوربون لەسەر بەدیهێنانی‬ ‫خەبات����ی مەدەن����ی دەكرێ����ت ئێم����ە‬ ‫دیموكراس����یەتێكی نات����ەواو ب����ەرەو‬ ‫دیموكراسیەتێكی كامڵ ببەین‪".‬‬

‫نائومێدبونی‬ ‫هاواڵتیان‬ ‫لە‌بەشداری‬ ‫سیاسی‌و‬ ‫هەڵبژاردن‬ ‫هەڕەشەیەكی‬ ‫گەورەیە لەسەر‬ ‫دیموكراسی‌و‬ ‫لەبەرژەوەندی‬ ‫دەسەاڵتداراندایە‬ ‫بۆ مانەوەیان‬


‫‪4‬‬

‫)‪ )630‬سێشه‌ممه ‪2018/6/26‬‬

‫درێژکردنەوەی ماوەی پەرلەمان‪" :‬هاواڵتیان بەدەر لەه‬ ‫چارەسەرە یان مەترسی؟‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫بەشێك لەپەرلەمانتاران درێژكردنەوەی‬ ‫وادەی پەرلەمانی عێراق كە بڕیارە‬ ‫لەدانیشتنی داهاتوی پەرلەماندا‬ ‫بخرێتە دەنگدانەوە بە‌"نادەستوری‌و‬ ‫مەترسیدار" بۆ سەر پرۆسەی سیاسی‬ ‫دەزانن‪ ،‬بەاڵم پەرلەمانتارێكی‬ ‫سەربەخۆی كورد باس لەوە دەكات بۆ‬ ‫دۆخی ئێستا ئەوە "چارەسەرە" نەك‬ ‫مەترسی‪.‬‬ ‫پەرلەمان���ی عێراق لە‌دو دانیش���تنی‬ ‫نائاسایی پێشوی خۆیدا خوێندنەوەی‬ ‫یەكەم‌و دوەمی بۆ پرۆژە یاسای هەمواری‬ ‫هەڵبژاردن���ی پەرلەمانی عێ���راق كرد‬ ‫كە یەكێ���ك لە‌مادەكانی بەردەوامبونی‬ ‫خولی ئێستای پەرلەمانی عێراق لەسەر‬ ‫كارەكانی تا یەكالییكردنەوەی ئەنجامی‬ ‫هەڵبژاردنەكان���ی مانگ���ی راب���ردوی‬ ‫عێراق‪.‬‬ ‫بڕی���ارەی لە‌دانیش���تنی رۆژی‬ ‫پێنجشەممەی داهاتودا‪ ،‬پرۆژە یاساكە‬ ‫بخرێت���ە دەنگدانەوە ك���ە دەنگدانیش‬ ‫لەس���ەر پرۆژە یاس���اكە بەپێچەوانەی‬ ‫ئەو دو دانیش���تنەی پێش���و كە تێیدا‬ ‫خوێندنەوەی یەك���ەم‌و دوەمی بۆ كرا‪،‬‬ ‫پێویس���تی بە‌تەواوكردن���ی نیس���ابی‬ ‫یاسایی هەیە‪.‬‬ ‫ع���ادل ن���وری‪ ،‬پەرلەمانت���اری‬ ‫س���ەربەخۆی كورد لەپەرلەمانی عێراق‬ ‫كە بەقس���ەی خۆی سەرپەرشتی ئەو‬ ‫هەڵمەتە دەكات ب���ۆ "بەردەوامبون"ی‬ ‫خول���ی ئێس���تای پەرلەمان ت���ا كاتی‬ ‫پەسەندكردنی ئەنجامەكانی هەڵبژاردن‬ ‫جەخت دەكاتەوە كە لەپرۆژە یاس���ای‬ ‫هەم���واری هەڵبژاردن���ی پەرلەمان���ی‬ ‫عێراقدا هیچ ش���تێك نەهاتوە بەناوی‬ ‫درێژكردنەوەی خولی پەرلەمان بەڵكو‬ ‫تەنیا دەس���تەواژەی "بەردەوامبون"ی‬ ‫ئ���ەم خولە هات���وە ك���ە زۆر جیاوازە‬ ‫لە‌پرسی درێژكردنەوە‪.‬‬ ‫عادل نوری بۆ ئاوێنە پێشبینی دەكات‬ ‫كە ل���ە‌رۆژی پێنجش���ەممە ژمارەیەكی‬ ‫زۆر پەرلەمانتار كە نیس���ابی یاس���ایی‬ ‫تێپەڕێنێ���ت‪ ،‬ئام���ادەی دانیش���تنەكە‬ ‫بن‌و دەن���گ بە‌پرۆژە یاس���اكە بدەن‪.‬‬ ‫چونكە بەبڕاوی ئەو ئەو بڕگەیە مایەی‬

‫چارەس���ەری دۆخەكەیە لەكاتێكدا كە‬ ‫خولی نوێی پەرلەمان هێش���تا بەهۆی‬ ‫كێشەكانی س���اختەكاری لە‌هەلبژاردندا‬ ‫پەسەند نەكراوە تا دەست بەكارەكانی‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫باسی لەوەش���كرد كە ئەویش لەگەڵ‬ ‫درێژكردن���ەوەی پەرلەمان���دا نیی���ەو‬ ‫رەتیش���یكردەوە ئ���ەو پرۆژە یاس���ایە‬ ‫زەمینە خۆش بكات بۆ درێژكردنەوەی‬ ‫ماوەی پەرلەمان‪.‬‬ ‫بەردەوامب���ون‬ ‫وتیشی"پرس���ی‬ ‫جیاوازەو تەنیا تا ئەو كاتە دەبێت كە‬ ‫ئەنجامەكان���ی هەڵبژاردنەكەی مانگی‬ ‫راب���ردو لەالی���ەن دادگای فیدراڵییەوە‬ ‫پەسەندبكرێن‪".‬‬ ‫عادل نوری‪ ،‬رەخنەش���ی لەو الیەن‌و‬ ‫كەس���ایەتیانە گرت وەك خۆی دەڵێت‬ ‫هەڵمەتێكی���ان لە‌میدی���اكان‌و ت���ۆڕە‬ ‫كۆمەاڵیەتیی���ەكان س���ەر رێخس���توە‬ ‫گوایە ئەمە درێژكردنەوەیەو ئەوەش���ی‬ ‫بە‌هەوڵێك بۆ چەواشەكاری ناوبرد‪.‬‬ ‫سەرس���وڕمانی خۆیش���ی دەرب���ڕی‬ ‫بەرامبەر بەوەی كە دەوترێت ئەو كارە‬ ‫نادەس���تورییە یاخود دەبێتە مەترسی‬ ‫لەسەر پرۆسەی سیاسی‌و دیموكراسی‬ ‫لەواڵت پرسیشی"ئایا هەڵبژاردنێك بەو‬ ‫هەمو ساختەكارییەوە دەبێتە مەترسی‬ ‫لەس���ەر دیموكراسی یان بەردەوامبونی‬ ‫پەرلەمان لەس���ەر كارەكانی بۆ ماوەی‬ ‫چەند رۆژێك كە ئەو كەسوالیەنانەی دژ‬ ‫بەردەوامبونی پەرلەمان قس���ەدەكەن‪.‬‬ ‫باس لەوەیان ناكەن؟"‬ ‫ئ���ەو وتی"بارودۆخێك���ی نەخوازراو‬ ‫هەیە قس���ەكردنیش لەسەر بەردەوامی‬ ‫پەرلەمان كارێكی ناچارییە‪".‬‬ ‫ب���ەاڵم ش���اخەوان عەب���دواڵ‪،‬‬ ‫پەرلەمانت���اری پارت���ی لەپەرلەمان���ی‬ ‫عێراق پێی وایە ئ���ەوە درێژكردنەوەی‬ ‫كاری پەرلەمانەو ئەوان بە‌نادەستوری‬ ‫دەزانن‌و دژی دەوەستنەوەو بە‌كارێكی‬ ‫"مەترس���یدار"یش بۆ س���ەر پرۆسەی‬ ‫سیاسی ناوی دەبات‪.‬‬ ‫ئەو پێش���بینی دەكات ئ���ەو پرۆژە‬ ‫یاس���ایە دەنگ نەهێنێت چونكە بەپێی‬ ‫قس���ەی ئەو لەنێو ئەو فراكسیۆنانەی‬ ‫كە لەگەڵ هەمواری یاسای هەڵبژاردنی‬ ‫پەرلەماندا بون‌و هەمویان كۆدەنگ بون‬

‫لەس���ەری‪ ،‬ئێستا لەس���ەر ئەم بابەتە‬ ‫كە درێژكردن���ەوەی ماوەی پەرلەمانە‪،‬‬ ‫كۆدەنگ نین‪.‬‬ ‫ئارێز عەبدواڵ‪ ،‬سەرۆكی فراكسیۆنی‬ ‫یەكێت���ی لەپەرلەمانی عێراق بۆ ئاوێنە‬ ‫ئام���اژەی ب���ەوەدا كە ه���ەر رێكارێك‬ ‫بگیرێتەب���ەر لەوبارەی���ەوە دەبێ���ت‬ ‫دەس���توری بێت‪ ،‬ب���ەدەر ئەمان وەك‬ ‫یەكێتی بەرژەوەندی عێراق بەگش���تی‌و‬ ‫گەلی كوردستان بەتایبەتی لەچیدابێت‬ ‫لەو روەوە هەڵوێست وەردەگرن‪.‬‬ ‫جەختیش���ی ك���ردەوە پرس���ی‬ ‫دەس���توریبون یان نەبونی بەردەوامیی‬ ‫ئ���ەم خول���ەی پەرلەمانیش لەس���ەر‬ ‫كارەكانی ت���ا یەكالكردنەوەی ئەنجامی‬ ‫هەڵبژاردنەكان وەك لە‌پرۆژە یاساكەدا‬ ‫هاتوە‪ ،‬لەالی���ەن دادگای فیدراڵییەوە‬ ‫یەكالیی دەكرێتەوە‪.‬‬ ‫وتیش���ی"ئێمە ت���ا پێنجش���ەممە‬ ‫سەیردەكەین بزانین بەرژەوەندی گەلی‬ ‫خۆم���ان لەچیدای���ە‪ ،‬ئەو هەڵوێس���تە‬ ‫وەردەگری���ن چونكە تا ئەو كات لەگەڵ‬ ‫الیەنەكان���ی دیكەش وتوێژ‌و پرس���ورا‬ ‫لەگەڵ یەكدی دەكەین‪".‬‬

‫پەرلەمانتاران‬ ‫لەگەڵ ئەوە‬ ‫نین ئەزمونی‬ ‫درێژکردنەوەی‬ ‫ماوەی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‬ ‫بگوازرێتەوە بۆ‬ ‫بەغدا‬

‫لەالی خۆیش���یەوە زانا رۆس���تایی‪،‬‬ ‫پەرلەمانت���اری كۆمەڵی ئیس�ل�امی كە‬ ‫هەمان كات ئەندامی لیژنەی یاس���ایی‬ ‫پەرلەمانی عێراقە بە‌ئاوێنەی راگەیاند‬ ‫كە ئەوان وەك كۆمەڵ لەگەڵ ئەوە نین‬ ‫یەك رۆژیش م���اوەی كاری پەرلەمانی‬ ‫عێ���راق درێژبكرێت���ەوەو ئەزمون���ی‬ ‫پەرلەمانی كوردس���تان بگوازرێتەوە بۆ‬ ‫ئەوێ‪.‬‬ ‫بەب���ڕوای زان���ا رۆس���تایی دەنگدان‬ ‫لەسەر درێژكردنەوەی ماوەی پەرلەمان‬ ‫نادەستورییەو وێڕای ئەوەش مەترسی‬ ‫دەبێت لەس���ەر پرۆس���ەی سیاس���ی‌و‬ ‫دیموكراسی لە‌عێراقدا‪.‬‬ ‫رۆستایی پێش���ی وایە دەستەواژەی‬ ‫"بەردەوامبون���ی ئەم خولەی پەرلەمان‬ ‫لەس���ەر كارەكانی ت���ا یەكالكردنەوەی‬ ‫ئەنجام���ی هەڵبژاردن���ەكان" ل���ەروی‬ ‫ناوەڕۆك���ەوە هی���چ جیاوازییەكی نییە‬ ‫لەگەڵ درێژەكردنەوەی كاری پەرلەمان‌و‬ ‫تەنیا لەڕوی وشەوە جیاوازن ئەگەرنت‬ ‫هەمان ناوەڕۆك‌و واتایان هەیە‪.‬‬

‫ئا‪ :‬مەزهەر كەریم‬

‫كوردو عەرەب‌و توركمان لەكەركوك‬ ‫هیوایان بەزیادكردنی دەنگەكانیانە‬ ‫پاش هەژماركردنەوەیان بەدەست‬ ‫ئا‪ :‬ئاوات خەیرواڵ‬ ‫الیەن���ە عەرەب���ی و توركمانەكانی‬ ‫كەرك���وك‪ ،‬ك���ە ن���اڕازی ب���ون ب���ە‬ ‫ئەنجامەكانی هەڵب���ژاردن لەكەركوك‪،‬‬ ‫ئێس���تا چاوەڕوان���ن لەئاكام���ی‬ ‫ژماردنەوەیان بەدەس���ت‪ ،‬دەنگەكانی‬ ‫یەكێت���ی لە پارێزگاكە ك���ەم بكات و‬ ‫دەنگی خۆیشیان زیاد‪ ،‬بەاڵم یەكێتی‬ ‫جەخت دەكاتەوە كە دەنگەكانی ئەوان‬ ‫زیاد دەكات‪.‬‬ ‫ل���ەدوای راگەیاندن���ی ئەنجام���ە‬ ‫بەراییەكان���ی هەڵبژاردن���ی مانگ���ی‬ ‫رابردوی پەرلەمانی عێراق‪ ،‬توركمان و‬ ‫عەرەبەكان ئەنجامەكانیان لەكەركوك‬ ‫رەتكردەوەو دەستیان بە خۆپیشاندان‬ ‫و ناڕەزایەتیكرد لەشارەكەو دەستیان‬ ‫بەسەر س���ندوقەكانی دەنگداندا گرت‪،‬‬ ‫ئەوان لەگەڵ بەش���ێك لە الیەنەكانی‬ ‫دیكەی عێ���راق لەپەرلەمان بڕیاریاندا‬ ‫بەدەس���ت دەنگ���ەكان بژمێردرێنەوەو‬ ‫ئ���ەو رێ���كارەش لەالی���ەن دادگای‬ ‫فیدراڵی عێراقەوە پەسەندكرا‪ ،‬ئێستا‬ ‫چاوەڕاونی ئەوەن بەهۆی گرتنەبەری‬ ‫رێكارەكەوە دەنگەكانیان زیاد بكات و‬ ‫دەنگەكانی یەكێتیش‪ ،‬كە تاكە الیەنی‬

‫براوەی كوردییە ل���ە پارێزگاكە‪ ،‬كەم‬ ‫بكەن‪.‬‬ ‫حەس���ەن تۆران‪ ،‬جێگری سەرۆكی‬ ‫ب���ەرەی توركمان���ی لەوبارەی���ەوە بە‬ ‫ئاوێن���ەی ڕاگەیان���د‪ ،‬ئەگ���ەر بێت���و‬ ‫دەنگەكانی كەركوك س���ەد لەس���ەد‬ ‫بەدەس���ت بژمێردرێن���ەوە‪ ،‬ئ���ەوا‬ ‫ئەنجامەكان���ی هەڵب���ژاردن و ڕێژەی‬ ‫كورس���ییەكانی لیس���تە ب���راوەكان‬ ‫گۆڕانكاری بەسەردا دێت‪.‬‬ ‫بەبڕوای تۆران لەئەنجامی پرۆسەی‬ ‫ژماردن���ەوەی دەنگەكان���دا‪ ،‬ژمارەی‬ ‫دەنگەكانی یەكێتی لەو پارێزگایە كەم‬ ‫دەكات و وتیش���ی"یەكێتی بەشێك بو‬ ‫لەو ساختەكارییانەی كە لە پارێزگاكەدا‬ ‫ئەنجامدران و دەنگی توركمانەكان بۆ‬ ‫ئەوان هەژماركراون"‪.‬‬ ‫جێگری س���ەرۆكی بەرەی توركمانی‬ ‫كە یەكێك ب���و ل���ەو كاندیدانەی كە‬ ‫لەهەڵبژاردن���ە پەرلەمانییەكەی عێراق‬ ‫دەنگی تەواوی بەدەستنەهێنا‪ ،‬باسی‬ ‫لەوەشكرد‪ ،‬ئەوان پابەند دەبن بەهەر‬ ‫ئەنجامێكەوە كە دەنگەكان بەشێوەی‬ ‫دەستی هەژماربكرێنەوە‪.‬‬ ‫ه���اوكات ئیس���ماعیل حەدیدی‪،‬‬ ‫كاندی���دی هاوپەیمان���ی نەس���ر ل���ە‬ ‫پارێزگای كەرك���وك دەربارەی بڕیاری‬

‫هەژماركردنەوەی دەنگەكان بەدەست‬ ‫بەئاوێنەی وت "س���اختەكارییەكی زۆر‬ ‫لەپارێ���زگای كەرك���وك ئەنجامدراوەو‬ ‫جیاكردن���ەوەی دەنگەكان بەدەس���ت‬ ‫گۆڕان���كاری گەورە ل���ە ئەنجامەكانی‬ ‫الیەن���ەكان ل���ە پارێ���زگای كەركوك‬ ‫دروست دەكات‪".‬‬ ‫جەختیش���یكردەوە "ئاش���كرابونی‬ ‫بەوش���ێوەیە‬ ‫س���اختەكارییەكان‬ ‫دەردەكەوێ���ت ك���ە جیاكردن���ەوەی‬ ‫دەنگەكان لە پارێزگاكە س���ەد لەسەد‬ ‫بێت‪ ،‬بەاڵم ئەگەر بێتو تەنها بەشێك‬ ‫لەسندوقەكان واتە ئەوانەی سكااڵیان‬ ‫لەس���ەرە ب���ە دەس���ت جیابكرێنەوە‬ ‫گۆڕان���كاری لە ئەنجامەكان دروس���ت‬ ‫ناكات‪".‬‬ ‫ئ���ەوەش لەكاتێكدای���ە ئەنجومەنی‬ ‫كۆمسیارانی كۆمسیۆن كە لە دادوەرە‬ ‫دان���راوەكان پێكهاتون‪ ،‬بڕیاریداوە كە‬ ‫تەنی���ا دەنگی ئەو بنكانە بەدەس���ت‬ ‫بژمێردرێنەوە كە س���كااڵیان لەسەرە‬ ‫یاخود راپۆرتی رەس���می هەیە لەسەر‬ ‫بونی ساختەكاری تێیاندا‪.‬‬ ‫بەاڵم ڕێبوار تەها‪ ،‬سەرۆكی لیستی‬ ‫یەكێت���ی نیش���تیمانی لەكەركوك بە‬ ‫ئاوێنەی ڕاگەیاند یەكێتی پیشتیوانی‬ ‫بڕیارەك���ەی دادگای فیدراڵیی دەكات‬

‫لەب���ارەی هەژماركردنەوەی دەنگەكان‬ ‫لە پارێزگاكە بەش���ێوەی دەس���تی و‬ ‫هیچ گرفتێكیش���یان لەگ���ەڵ ئەوەدا‬ ‫نییە بەمەرجێك لەچوارچێوەی یاساو‬ ‫رێكارەكانی كۆمسیۆندا بێت‪.‬‬ ‫رێب���وار تەها‪ ،‬ئەوەی نەش���اردەوە‬ ‫ك���ە بەهۆی ئەوەی م���اوەی ‪ 27‬رۆژ‪،‬‬ ‫سندوقەكانی دەنگدان لەژێر دەسەتی‬ ‫خۆپیشاندەرە توركمان و عەرەبەكانی‬ ‫ش���ارەكەدا ب���ون گوم���ان دەك���ەن‬ ‫دەستكاری دەنگەكان كرابێت‪.‬‬ ‫لەگ���ەڵ ئ���ەوەش پێش���بینی ئەوە‬ ‫دەكات لەئاكام���ی جیاكردن���ەوەی‬ ‫دەنگەكان بەدەست لەكەركوك ڕێژەی‬ ‫دەنگەكان���ی یەكێتی زیاد بكات بۆیە‬ ‫حەزدەكەن بەزوترین كات دەست بەو‬ ‫پرۆسەیە بكرێت‪.‬‬ ‫بەقس���ەی رێبوار حزبەك���ەی تەنها‬ ‫پێنج هەزار دەنگی ماوە لە پارێزگاكە‬ ‫كورس���ی حەوتەم بەدەس���ت بهێنێت‬ ‫و وتیش���ی"‪ 157‬وێس���تگەی دەنگدان‬ ‫لەكەرك���وك هەژمارنەك���راون‪ ،‬ڕەنگە‬ ‫بەجیاكردنەوەو ژماردنی ئەو سندوقانە‬ ‫بەدەس���ت ‪ 15‬ه���ەزار دەنگی یەكێتی‬ ‫زیادبكات و كورسی حەوتەم بەزیادەوە‬ ‫مسۆگەربكەین‪".‬‬

‫پەرلەمانتارێك ئاماژە بەوە دەكات‬ ‫ئەوە پارتی‌و یەكێتین خەڵكیان‬ ‫بێهیوا كردوەو پێویستە هاواڵتیان‬ ‫حیزب‌و ئەجندای دیكە تاقی‬ ‫بكەنەوە‪ ،‬كاندیدێكی دەرنەچویش‬ ‫دەڵێت "دەنگی زۆرینەی‬ ‫حیزبەكەم بەدەستهێنابو نازانم بۆ‬ ‫دەرنەچوم‪ ،‬بەاڵم چون بۆ دەنگدان‬ ‫باشترە نەك نەچون سەرەڕای‬ ‫ساختەكارییەكان‪".‬‬

‫هێش����و رێب����وار عەل����ی‪ ،‬یەكێكە‬ ‫لەو كاندی����دە دەرنەچوان����ەی پارتی‬ ‫لەش����اری س����لێمانی ب����ۆ پەرلەمانی‬ ‫عێ����راق‪ ،‬ئەو لەب����ارەی هەڵبژاردنەوە‬ ‫دەڵێت "ئەنجامی ئەو هەڵبژاردنانەی‬ ‫لەكوردستان‌و عێراق ئەنجام دەدرێن‪،‬‬ ‫وەك ئەوە دەرناچن خەڵكی تەسەوریان‬ ‫دەكات‪ ،‬م����ن وەك كاندیدێ����ك خۆم‬ ‫داناب����و ببمە یەكێ����ك لەكاندیدەكانی‬ ‫حیزبەكەم بۆ پەرلەمانی عێراق‪ ،‬بەاڵم‬ ‫وەها دەرنەچو‪ ،‬هەرچەندە دەنگێكی‬ ‫زۆریشم بەدەستهێنابو‪".‬‬

‫یه‌كگرتو له‌كۆم ‌هڵ‌ به‌گلله‌ییه‌‪:‬‬

‫زۆر هه‌وڵمان له‌گه‌ڵدا‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومه‌ر‬

‫هه‌ریه‌ك له‌یه‌كگرتوی ئیسالمی‬ ‫كوردستان‌و بزوتنه‌وه‌ی ئیسالمی‬ ‫به‌بێ‌ كۆمه‌ڵی ئیسالمی‬ ‫له‌چوارچێوه‌ی هاوپه‌یمانێتی "به‌ره‌و‬ ‫ئیسالح" به‌شداریی له‌هه‌ڵبژاردنی‬ ‫په‌رله‌مانی كوردستان ده‌كه‌ن‬ ‫كه‌وا بریاره‌ رۆژی ‪ 30‬ی ئه‌یلولی‬ ‫ئه‌مساڵ ئه‌نجام بدرێت‪ ،‬ئه‌ندامێكی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی سه‌ركردایه‌تی یه‌كگرتو‬ ‫له‌باره‌ی پێكهێنانی هاوپه‌یمانێتیه‌كه‌‬ ‫بە‌ئاوێنه‌ی وت "ده‌رگامان بۆ‬ ‫هه‌رهێز‌و كه‌سایه‌تییه‌ك كراوه‌یه‌‬ ‫باوه‌ری بە‌پرۆژه‌كه‌مان بێت"‪ ،‬گله‌یی‬ ‫له‌كۆمه‌ڵی ئیسالمیش ده‌كات به‌وه‌ی‬ ‫زۆر هه‌وڵیان له‌گه‌ڵداون‌و دوای‬ ‫چه‌ندین كۆبونه‌وه‌ به‌شدارییان‬

‫له‌هاوپه‌یمانێتیه‌كه‌ نه‌كردوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌ندامی س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كگرتوی‬ ‫ئیس��ل�امی كوردس����تان‪ ،‬ئه‌بوبه‌ك����رد‬ ‫هه‌ڵه‌دن����ی رایده‌گه‌یه‌نێت هاوپه‌یمانی‬ ‫به‌ره‌‌و ئیس��ل�اح پ����رۆژه‌ی هه‌مو ئه‌و‬ ‫كه‌س����انه‌یه‌ باوه‌ری����ان بە‌ئیس��ل�اح‌و‬ ‫چاكس����ازی هه‌یه‌ ه����ه‌ر له‌ب����ه‌ر ئه‌و‬ ‫ه����ۆكاره‌ش ناوێكی ئیس��ل�امیانه‌یان‬ ‫ب����ۆ هاوپه‌یمانێتیه‌ك����ه‌ دانه‌ن����اوه‌‪،‬‬ ‫وتیش����ی "پرۆژه‌كه‌ بۆ ئه‌و كه‌سانه‌یه‌‬ ‫باوه‌ریان بە‌ئیس��ڵ�اح هه‌بێت ئیتر ئه‌و‬ ‫كه‌س����ه‌ ئیس��ل�امی بێت یان هه‌ر بیرو‬ ‫باوه‌رێك����ی دیكه‌ی هه‌بێ����ت‪ ،‬پێمان‬ ‫خۆش����بو براده‌رانی كۆمه‌ڵی ئیسالمی‬ ‫به‌شداربونایه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌وه‌ ره‌نگه‌‬ ‫ئ����ه‌وان بریارێك����ی دیكه‌ به‌دروس����ت‬ ‫بزانن‪ ،‬له‌م ماوه‌یه‌دا گفتوگۆیه‌كی زۆر‌و‬


‫)‪ )630‬سێشه‌ممه ‪2018/6/26‬‬

‫هەڵبژاردن بەدیلی دیكەیان نییە بۆ گۆڕانكاریی"‬

‫‪5‬‬

‫كورد مه‌رجی چی‬ ‫بێت بۆ چونه‌ نێو‬ ‫هاوپه‌یمانێتییه‌وه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ كوتله‌‬ ‫سیاسییه‌كان؟‬ ‫س���ه‌عدون فه‌یل���ی‌‪ ،‬به‌رپرس���ی‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ندی‌ یه‌كێتی‌ له‌به‌غدا‪:‬‬ ‫پێویس���ته‌ ك���ورد بە‌مه‌رج���ی‌‬ ‫جێبه‌جێكردن���ی‌ هه‌م���و ماف���ه‌‬ ‫ده‌ستورییه‌كانی‌ له‌ده‌ستوری‌ عێراق‪،‬‬ ‫بچێت���ه‌ ن���او هاوپه‌یمانییه‌كان���ه‌وه‌‬ ‫بە‌بروای‌ من جێبه‌جێكردنی‌ ده‌ستور‬ ‫كۆتایی‌ بە‌كێش���ه‌كانی‌ نێوان كورد‌و‬ ‫الیه‌نه‌كانی‌ تری‌ عێراق بە‌س���وننه‌‌و‬ ‫شیعه‌وه‌ ده‌هێنێت‪.‬‬ ‫عه‌ب���دواڵ وه‌رتێ‌‪ ،‬ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاسی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ ئیسالمی‌‪:‬‬ ‫ده‌بێ���ت الیه‌نی‌ ك���وردی‌ گرتنی‌‬ ‫چاره‌س���ه‌ر كردنی‌ موچ���ه‌‌و بوجه‌‌و‬ ‫م���اد‌هی‌ ‪‌140‬و ناوچه‌ دابرێنراوه‌كان‬ ‫ب���كات‪ ،‬ده‌بێت پێداگربێت له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ببێته‌ هاوبه‌شێكی‌ راسته‌قینه‌‪،‬‬ ‫ن���ه‌ك وه‌ك راب���ردو بە‌میزاج���ی‌‬ ‫شه‌خس���ی‌‌و كێش ‌ه كه‌س���ییه‌كانه‌وه‌‬ ‫مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫بكرێ���ت‪ ،‬جێبه‌جێكردن���ی‌ م���اده‌‬ ‫ده‌س���تورییه‌كان مه‌جی‌ س���ه‌ره‌كی‌‬ ‫الیه‌نی‌ كوردی‌ بێت له‌به‌غدا‪.‬‬ ‫نه‌جیبە‌نه‌جیب‪ ،‬په‌رله‌مانتاری‌ عێراق‬ ‫له‌فراكسیۆنی‌ پارتی‌‪:‬‬ ‫دڵنیانی���م له‌وه‌ی‌ الیه‌نی‌ ش���یعه‌‬ ‫كێش���ه‌كانی‌ له‌گه‌ڵ كورد چاره‌سه‌ر‬ ‫ده‌كات یان نا‪ ،‬به‌اڵم پێویسته‌ كورد‬ ‫به‌مه‌رجی‌ جێبه‌جێكردنی‌ ده‌ستور‌و‬ ‫له‌ناویاندا ماده‌ی‌ ‪‌140‬و به‌ركه‌وته‌ی‌‬ ‫پێش���مه‌رگه‌‌و بودج���ه‌ی‌ خه‌ڵك���ی‌‬ ‫كوردس���تان بكه‌وێته‌ دانوس���اندن‪،‬‬ ‫نابێت به‌سیاس���ه‌تی‌ برس���یكردنی‌‬ ‫دژایه‌ت���ی‌ هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان‬ ‫بكرێت‪.‬‬

‫لەگ����ەڵ ئەوەش هێش����و پێی وایە‬ ‫لەهەر بارودۆخێكدا بێت بەشداریكردنی‬ ‫هاواڵتی����ان لەدەنگداندا زۆر باش����ترە‬ ‫نەچ����ن و گۆڕەپانەكە چۆڵ بكەن بۆ‬ ‫كەسێكی دیكە‌و الیەنێكی دیكە‪.‬‬ ‫بەهار مەحمود‪ ،‬ئەندامی پەرلەمانی‬ ‫كوردس����تان لەفراكس����ۆنی گ����ۆران‌و‬ ‫كاندی����دی هەڵبژێ����راوی گ����ۆران بۆ‬ ‫پەرلەمان����ی عێراق بڕوای وایە دەبێت‬ ‫خەڵك بچێت ب����ۆ دەنگدان‪ .‬ئەو وتی‬ ‫"دەسەاڵتی پارتی‌و یەكێتی بێهیواییان‬ ‫لەالی خەڵكی دروستكردوە‪ ،‬خەڵكێك‬

‫ك����ە لەم دەس����ەاڵتە بێ����زارە دەبێت‬ ‫ناڕازیبونی لەم دۆخە وەهای لێبكات‬ ‫بچێ����ت ب����ۆ دەنگ����دان‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫حیزبی بەدیلی دیكەو ڕوئیای دیكەی‬ ‫هەیە بۆ حكومڕانی لەم واڵتەدا‪".‬‬ ‫ئەو پەرلەمانتارەی گۆڕان ئاماژەشی‬ ‫بەوە كرد هیچ ڕێگەیەكی دیكە نییە بۆ‬ ‫ئەوەی خەڵكی دەسەاڵت بگۆڕێت جگە‬ ‫لە هەڵبژاردن و وتیشی"رێگاكانی دیكە‬ ‫بۆ گۆڕینی دەسەاڵت تاقیكراونەتەوە‬ ‫لەجێگەی دیكەوە سەركەوتو نەبون‪،‬‬ ‫ئێمە ش����ەڕی ناوخۆمان تاقیكردەوەو‬

‫زۆر رێگ����ەی دیكە ب����ەدەر لەرێگەی‬ ‫مەدەنی ئەنجامیان نەبو‪".‬‬ ‫مامۆستای زانكۆ‪ ،‬حەسەن سابیر‪،‬‬ ‫لەگ����ەڵ ئ����ەوەی پێی وای����ە لەواڵتی‬ ‫ئێمەدا هەڵبژاردنێك����ی پاك‌و پوخت‬ ‫ئەنجام نادرێت‪ ،‬بەاڵم بەپێویستیشی‬ ‫دەزانێ����ت خەڵك����ی بچن����ە س����ەر‬ ‫سندوقەكانی دەنگدان‌و بێهیوا نەبن لە‬ ‫هەڵبژاردن����ەكان چونكە بەدیلی دیكە‬ ‫نییە بۆ گۆڕانكاری‪.‬‬ ‫رێبی����ن عوم����ەر‪ ،‬مافن����اس و‬ ‫بەڕێوەبەری ناحیەی عەربەت باس����ی‬

‫لەوە كرد كە گۆڕانكاری و چاكسازی‌و‬ ‫ئەنجامنەدان����ی س����اختەكاری ل����ە‬ ‫هەڵبژاردنەكان����دا كارێك����ی ه����ەروا‬ ‫ئاس����ان نییە‪ ،‬بەاڵم وتیش����ی"نابێت‬ ‫ئەوە بێهیوامان بكات ساردبینەوە لە‬ ‫چونە سەر س����ندوقەكانی دەنگدان"‬ ‫چونكە بەبڕوای بەڕێوەبەری ناحیەی‬ ‫عەرب����ەت‪ ،‬ئەوە دەس����ەاڵتە بەپالن‌و‬ ‫بەرنامە كاری بۆ ئەوە كردوە خەڵكی‬ ‫بێهیوا بكات لەچونی����ان بۆ دەنگدان‬ ‫كە ئەوەش بەب����ڕوای ئەو خزمەت بە‬ ‫مانەوەی دەسەاڵت دەكات‪.‬‬

‫رێبواری دەالك‪ ،‬شاعیر‪ ،‬كە دەیان‬ ‫هۆن����راوەی بۆ هەڵبژاردن نوس����یوە‪،‬‬ ‫لەوبارەی����ەوە وتی"ئەگ����ەر نەچی����ن‬ ‫ب����ۆ هەڵبژارندن كەوات����ە بەم دۆخە‬ ‫ڕازین؟! حیزبی دەس����ەاڵت ئەجندای‬ ‫دەرەكی جێبەج����ێ‌ دەكەن‪ ،‬ئەمەش‬ ‫تاسەر نیەو دەبێت كۆتای پێبهێنرێت‬ ‫ئەویش بەرێگ����ەی دەنگدان هەربۆیە‬ ‫بەه����ەر هۆكارێ����ك بێ����ت نابێت ئەو‬ ‫پالنەی دەسەاڵت جێبەجێ‌ بكرێت كە‬ ‫دەیانەوێت خەڵكی لەهەڵبژاردن سارد‬ ‫بكەنەوە‪".‬‬

‫ان‌و به‌شدارییان له‌هاوپه‌یمانێتیه‌كه‌ نه‌كرد‬ ‫چروپریان له‌گه‌ڵ كراوه‌ به‌اڵم س����ودی‬ ‫نه‌بوه‌"‬ ‫داواش ده‌كات هیچ بیانوو پاساوێك‬ ‫نه‌بێته‌ هۆی دواخس����تنی هه‌ڵبژاردنی‬ ‫په‌رله‌مانی كوردستان‪ ،‬بە‌پێویستیشی‬ ‫ده‌زانێت پرۆسه‌كه‌ له‌كاتی دیاریكراوی‬ ‫خۆیدا به‌رێوه‌ بچێت‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریش����دا ئه‌ندامی پێشوی‬ ‫مه‌كته‌ب����ی سیاس����ی بزوتن����ه‌وه‌ی‬ ‫ئیس��ل�امی‌و كادیری نارازیی ئێستای‬ ‫ئه‌و حزبه‌‪ ،‬به‌كر تام����اس بە‌ئاوێنه‌ی‬ ‫راگه‌یاند تا ئێستا حزبە‌ئیسالمییه‌كان‬ ‫نه‌یانتوانی����وه‌ زه‌مینه‌ بۆ پێكه‌وه‌ییان‬ ‫بره‌خسێنن‪ ،‬له‌باره‌ی هاوپه‌یمانی به‌ره‌‌و‬ ‫ئیساڵح ئه‌و وتی "یه‌كگرتوی ئیسالمی‬ ‫كوردستان باش ئه‌و راستیه‌ ده‌زانێت‬

‫له‌گ����ه‌ڵ بزوتن����ه‌وه‌ هاوپه‌یم����ان بێت‬ ‫یاخود ن����ا گۆرانكاریی له‌ده‌نگه‌كانیدا‬ ‫رون����ادات‪ ،‬به‌اڵم بزوتنه‌وه‌ به‌هۆی ئه‌و‬ ‫پاشه‌كش����ه‌ گه‌وره‌یه‌ی له‌چه‌ند ساڵی‬ ‫رابردو به‌خۆیه‌وه‌ بینیوه‌ پێویس����تی‬ ‫به‌اڵیه‌نێك����ی ت����ری ئیس��ل�امی هه‌یه‌‬ ‫هاوپه‌یمانی له‌گه‌ڵ ببه‌ستێت"‪.‬‬ ‫راشیده‌گه‌یه‌نێت ئه‌و هاوپه‌یمانیه‌ی‬ ‫له‌نێ����وان یه‌كگرت����وی ئیس��ل�امی‌و‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی ئیس��ل�امی به‌ناوی به‌ره‌و‬ ‫ئیساڵح پێكهێنراوه‌‪ ،‬كێشه‌ی زۆری هه‌یه‌‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ی نه‌یتوانیوه‌‬ ‫هه‌مو الیه‌نه‌ ئیسالمییه‌كانی تر چ وه‌ك‬ ‫حزب یان گ����روپ له‌ژێر یه‌ك چه‌تردا‬ ‫كۆبكاته‌وه‌‪ ،‬پێش����ی وایه‌ یه‌كگرتوی‬ ‫ئیسالمی‌و بزوتنه‌وه‌ی ئیسالمی ناتوانن‬ ‫هیچ گۆرانكارییه‌ك دروست بكه‌ن‪ ،‬ئه‌و‬

‫وتی "كۆمه‌ڵی ئیس��ل�امی كوردستان هاوكاری����ی‌و بی����رورا ئاڵوگۆرك����ردن‬ ‫كه‌ الیه‌نێكی گرنگی ئیس��ل�امیه‌ له‌ناو له‌نێوانم����ان هه‌بێ����ت‪ ،‬دوات����ر له‌ناو‬ ‫هاوپه‌یمانێتیه‌ك����ه‌دا نی����ه‌‪ ،‬ئه‌م����ه‌ش په‌رله‌مان ده‌كرێت لێك نزیكببینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هۆكارێ����ك ده‌بێت بۆ دروس����تكردنی‬ ‫پێچه‌وان����ه‌ی لێدوان����ی ئه‌بوبه‌ك����ر‬ ‫بێمتمانه‌ی����ی الی ئیس��ل�امییه‌كانی‬ ‫كوردس����تان له‌ه����ه‌ر ح����زب‌و گروپ‌و هه‌ڵه‌دن����ی‪ ،‬ئه‌ندامی س����ه‌ركردایه‌تی‬ ‫یه‌كگرت����و كه‌ ده‌ڵێت "ل����ه‌م ماوه‌یه‌دا‬ ‫ته‌ریقه‌تێك بن"‪.‬‬ ‫گفتوگۆیه‌ك����ی زۆر‌و چروپرم����ان‬ ‫هه‌روه‌ه����ا ئه‌ندامی س����ه‌ركردایه‌تی له‌گ����ه‌ڵ براده‌ران����ی كۆم����ه‌ڵ كردوه‌‬ ‫كۆمه‌ڵی ئیسالمی كوردستان‪ ،‬فاروق به‌اڵم س����ودی نه‌بوه‌‌و نه‌هاتونه‌ته‌ ناو‬ ‫عه‌لی ده‌رب����اره‌ی هاوپه‌یمانی به‌ره‌و هاوپه‌یمانییه‌ك����ه‌"‪ ،‬ئ����ه‌م ئه‌ندام����ه‌ی‬ ‫ئیس��ل�اح بە‌ئاوێنه‌ی وت "بۆچونی من س����ه‌ركردایه‌تی كۆمه‌ڵ����ی ئیس��ل�امی‬ ‫وایه‌ مه‌رج نیه‌ ته‌نها به‌دروس����تكردنی هۆكاریی به‌شدارینه‌كردنیان بۆ كه‌می‬ ‫هاوپه‌یمان����ی له‌نێ����وان الیه‌ن����ه‌ كات ده‌گێرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وتی "ده‌رفه‌ت‌و‬ ‫ئیس��ل�امییه‌كان ب����ۆ هه‌ڵبژاردنه‌كان كات نه‌ب����وه‌ راوێژی زیات����ر بكرێت‪،‬‬ ‫نزیكایه‌ت����ی دروس����ت بێ����ت‪ ،‬ئێم����ه‌ كۆمه‌ڵ ئاینده‌ی خۆی به‌س����توه‌ته‌وه‌‬ ‫باوه‌رم����ان وایه‌ ده‌كرێت دۆس����ت بین بە‌یه‌كالیی كردن����ه‌وه‌ی ئه‌نجامه‌كانی‬ ‫رێز له‌راوبۆچونه‌كان����ی یه‌كتر بگرین‪ ،‬هه‌ڵبژاردنی عێراق"‪.‬‬

‫كۆمه‌ڵ ئاینده‌ی‬ ‫خۆی به‌ستوه‌ته‌وه‌‬ ‫بە‌یه‌كالیی‬ ‫كردنه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌نجامه‌كانی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی عێراق‬

‫نه‌وزاد ساڵه‌ح‪ ،‬ئه‌ندامی‌ دامه‌زراوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن‌و ئاماری‌ هاوپه‌یمانی‌ بۆ‬ ‫دیموكراسی‌‌و داد په‌روه‌ری‌‪:‬‬ ‫گرنگه‌ الیه‌نی‌ ك���وردی‌ خۆی‌ له‌و‬ ‫الیه‌نانه‌ نزی���ك بكاته‌وه‌ كه‌ به‌راورد‬ ‫بە‌الیه‌ن���ه‌ عێراقییه‌كان���ی‌ دیك���ه‌ی‌‬ ‫عێ���راق هه‌نگاوێك له‌پێش���تره‌ بۆ‬ ‫جێبه‌جێكردنی‌ ماده‌ی‌ ‪‌140‬و پرسی‌‬ ‫ن���ه‌وت‌و گاز‌و بودج���ه‌ی‌ هه‌رێم���ی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬پێویسته‌ كورد له‌پێناو‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندیی���ه‌ نیش���تمانییه‌كان‬ ‫دانوساندن بكات نه‌ك به‌رژه‌وه‌ندییه‌‬ ‫حزبییه‌كان‪.‬‬ ‫د‪ .‬ئیس���ماعیل نامیق‪ ،‬به‌رپرس���ی‌‬ ‫ژوری‌ یاسایی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆران‪:‬‬ ‫ئێم���ه‌ وه‌ك گۆران ت���ا بە‌ته‌واوی‌‬ ‫به‌رچاومان رون نه‌بێته‌وه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌نجامی‌ كۆتای���ی‌ هه‌ڵبژاردن هیچ‬ ‫قس���ه‌یه‌ك له‌س���ه‌ر مه‌رج���ی‌ كورد‬ ‫ناكه‌ین‪ ،‬تا ئه‌نجامه‌كان رانه‌گه‌یه‌نرێن‬ ‫قسه‌كردن له‌س���ه‌ر ئه‌م بابه‌ته‌ بە‌زو‬ ‫ده‌زانین‪ ،‬ئێمه‌ پێمان وایه‌ ئه‌نجامی‌‬ ‫كۆتایی‌ بری���ار له‌س���ه‌ر چۆنیه‌تی‌‬ ‫به‌ش���داریكردنی‌ كورد‌و مه‌رجه‌كانی‌‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫مه‌روان گه‌اڵڵی‌‪ ،‬ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان له‌فراكس���یۆنی‌ كۆمه‌ڵی‌‬ ‫ئیسالمی‌‪:‬‬ ‫ك���ورد وه‌ك ئ���اردی‌ ن���او دركی‌‬ ‫لێهات���وه‌‪ ،‬م���ن پێموای���ه‌ توانای‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ نیه‌ مه‌رج له‌سه‌ر الیه‌نه‌كانی‌‬ ‫دیكه‌ی‌ عێراق دابنێت‪ ،‬له‌م قۆناغه‌دا‬ ‫كورد په‌رت���ه‌وازه‌‌و لێكترازاوه‌ رۆڵی‌‬ ‫وه‌ك پێشو ئه‌و كاریگه‌رییه‌ی‌ نابێت‬ ‫په‌رته‌وازه‌ی���ی‌ ناوخۆی‌ هه‌رێم كاتی‌‬ ‫زیاتر ده‌ده‌ن بە‌به‌رامبه‌ره‌كانی‌ كورد‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ فشاری‌ زیاتری‌ بخه‌نه‌سه‌ر‪،‬‬ ‫له‌كوردستان هیچ الیه‌نێك متمانه‌ی‌‬ ‫بە‌الیه‌نه‌ك���ه‌ی‌ دیكه‌ نی���ه‌‪ ،‬پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كێتی‌ ئ���ه‌و یه‌كریزییه‌ی‌ بۆ به‌غدا‬ ‫داوای‌ ده‌ك���ه‌ن ئ���ه‌ی‌ ب���ۆ له‌هه‌رێم‬ ‫هه‌وڵی‌ بۆ ن���اده‌ن‪ ،‬له‌ماوه‌ی‌ رابردو‬ ‫گفتوگۆی‌ الیه‌نی‌ ك���وردی‌ هێنده‌ی‌‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ حزبی‌‌و كه‌س���ی‌ بوه‌‬ ‫هێن���ده‌ له‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ گش���تی‌‌و‬ ‫نیشتمانی‌ نه‌بوه‌‪.‬‬


‫‪6‬‬

‫)‪ )630‬سێشه‌ممه ‪2018/6/26‬‬

‫"وریای منداڵەکانتان بن‬ ‫لە‌کاریگەریی بانگەشەی هەڵبژاردن"‬ ‫ئا‪ :‬هەڤاڵ سەالم‬ ‫بە‌درێژایی مانگی رابردوو کە‬ ‫بانگەشەی هەڵبژاردن بەڕێوەچو‪،‬‬ ‫کەم شەو هەبو مندااڵن بە‌کۆمەڵ‬ ‫نەبرێنە ئاهەنگی بانگەشەکان‪.‬‬ ‫مندااڵن دڵخۆش‌و کامەران دیاربون‌و‬ ‫ئااڵی حزبە‌پەسەندکراوەکانی‬ ‫دایک‌و باوکیان هەڵگرتبو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫شارەزایانی کۆمەڵناسی هۆشداریی‬ ‫دەدەن کە ئەم دیاردەیە کاریگەری‬ ‫خراپ لەسەر کەسێتی منداڵەکان‬ ‫بەجێ دەهێڵێ‪.‬‬

‫هیچ هەڵبژاردنێک‬ ‫نییە لە‌دنیادا‬ ‫ماف بە‌منداڵ‬ ‫بدات بەشداری‬ ‫دەنگدان بکات بۆیە‬ ‫دەبێ دووریش بن‬ ‫لە‌بانگەشەکان‬

‫ئاهەنگی هەم����وو حزبەکان بەبێ‬ ‫جیاوازیی مندااڵنی تێ����دا دەبینرا‪،‬‬ ‫بۆی����ە ئەم����ەش مەترس����ییەکەی‬ ‫زیات����ر ک����ردووە چونکە دروش����م‬ ‫وبانگەش����ەکان هیچی����ان تایب����ەت‬ ‫نەبوون بە‌مندااڵن بگرە هەڵسوکەوتی‬ ‫توند‌و السارانەش����یان ل����ێ دەبینرا‬ ‫بەهۆی ئەو دروش����مانەوە‪ .‬بەبڕوای‬ ‫د‪.‬پەیم����ان عەبدولقادر کە هەڵگری‬ ‫بڕوانامەی دکتۆرایە لە‌کۆمەڵناس����ی‬ ‫دا‌و مامۆستایە لە‌زانکۆی سلێمانی‪،‬‬ ‫لەو فلێک����س‌و ئااڵو پۆس����تەرانەی‬ ‫لە‌بانگەشەکانی هەرێمی کوردستاندا‬ ‫بین����ران‪ ،‬زۆر بە‌کەم����ی رەچ����اوی‬ ‫بانگەشەیەکی نوێ کرابوو بە‌تایبەت‬ ‫لەسەر دەروون‌و کەسێتی مندااڵن‪.‬‬

‫د‪ .‬پەیم����ان روون����ی دەکات����ەوە‬ ‫"بانگەشە بۆ هەڵبژاردن دیاردەیەکی‬ ‫جیهانیی����ە‌و مافێکی ڕەوای قەوارە‌و‬ ‫کاندیدەکانە پڕوپاگەندە بۆ خۆیان‬ ‫بکەن‪ .‬بەاڵم دەبێ رەچاوی شێواز‌و‬ ‫شوێن وجۆری بانگەشەکان بکرێ‌و‬ ‫لە‌کاتی ئامادەکردنی کەرەستەکانی‬ ‫بانگەش����ەدا الیەن����ی س����ایکۆلۆژی‬ ‫جەماوەر بە‌تایبەت مندااڵن لەبەرچاو‬ ‫بگیرێ"‬ ‫بەرپرسانی ش����ارەوانی سلێمانی گش����تییەکاندا پۆس����تەر‌و فلێکس‬ ‫ئەم کۆمەڵناس����ە کات����ێ دەگاتە منداڵ ناڕاستەوخۆ دەبێتە شەڕانگێر ش����اری س����لێمانییە وەک باوک����ی چونکە ه����ەر لە‌ئێس����تاوە مندااڵن‬ ‫سەر کاریگەرییە راس����تەوخۆکانی ئەویش بە‌دڕاندنی پۆس����تەرەکانی منداڵێ����ک‪ ،‬ئەم پیاوە دەڵێ بەهۆی دەبنە بوونەوەرێکی سیاسی کە هێج ک����ە رینمایی وبڕی����اری تایبەتیان هەڵبواسن‪ ،‬بەاڵم دیارە هەبووە کە‬ ‫بانگەش����ەی هەڵب����ژاردن بۆ س����ەر بانگەشە بێ ئەوەی هیچ ئامانجێکی بانگەش����ەوە منداڵەک����ەی چەندین پێویس����تیان بەوە نییە لە‌ئێستاوە هەبووە ب����ۆ ق����ەوارە‌و کاندیدەکان پابەن����دی ئ����ەو رێنماییانە نەبووە‌و‬ ‫لە‌کاتی هەڵمەتی بانگەش����ە دەڵێن‪ ،‬ئێمەش سزامان داون‪".‬‬ ‫جەماوەر‪ ،‬خێرا ئام����اژە بە‌مندااڵن هەبێ ل����ەو دڕاندن����ەدا‪ .‬ئەمەش وا پرس����یاری لێک����ردووە س����ەبارەت ببنە بەشێک لەو دنیایە"‬ ‫شارەزایان پیشنیازی ئەوە دەکەن‬ ‫لەالیەن بانگەش����ەکارانەوە الساریی‬ ‫دەدات چونکە ئەوان زووتر لە‌هەمووان دەکات منداڵەکە لە‌خۆیەوە دەبێتە بە‌رەنگی ئااڵی حزب����ەکان " منداڵ‬ ‫هەرچەن����دە کۆمس����یۆنی ب����ااڵی ک����راوە‌و پابەن����دی هەم����وو بڕیار‌و بۆ هەڵمەتی بانگەش����ەی داهاتوو‪،‬‬ ‫ب����ۆ یەکەمجار بەر ئ����ەم چاالکییە‬ ‫دروشم‌و رەنگ‌و هەڵسوکەوتەکان وەر بەشێک لە‌ملمالنێی هەڵبژاردندا‪".‬‬ ‫بۆ پرس����ی ج����ۆری دروش����می‌و سیاس����ی وجەماوەرییە دەکەوێ‪ ،‬هەڵبژاردنەکانی عێراق بە‌هاوبەشی رێنماییەکان نەبوون‪ .‬لە‌بەرامبەرئەو کۆمس����یۆنی ب����ااڵی هەڵب����ژاردن‬ ‫دەگرن‪ .‬لە‌کاتێکدا هیچ هەڵبژاردنێک‬ ‫نییە لە‌دنیادا م����اف بە‌منداڵ بدات س����روودەکانی هەڵبژاردن‪ ،‬دیسان جۆرێک لە‌ش����ۆک وپرس����یاری ال لەگەڵ ش����ارەوانییەکان‪ ،‬قەدەغەی پێش����ێلکارییانەدا‪ ،‬س����زای کاندید‌و وشارەوانییەکان‪ ،‬قەوارەکان ناچار‬ ‫بەشداری دەنگدان بکات بۆیە دەبێ مندااڵن پارێزراو نابن لە‌کاریگەریی دروس����ت دەب����ێ‪ ..‬بابە‌فاڵنە حزب کردبوو لە‌هەندێ ش����وێنی گشتیی قەوارەکانی����ان داوە بە‌لێس����ەندنی بکەن رەچ����اوی الیەن����ی دەروونی‬ ‫مندااڵن بکەن‌و رێگە نەدەن پۆستەر‌و‬ ‫راس����تەوخۆ‪ " .‬من����داڵ دەکەوێتە بۆچی ئااڵکەی وایە‪ ..‬فیسارە حزب وەک����و پ����رد‪ ..‬دی����واری مزگەوت‌و بڕێک پارە‪.‬‬ ‫دووریش بن لە‌بانگەشەکان‪.‬‬ ‫زه‌رده‌ش����ت ره‌فیق لێپرس����راوی فلێکس لە‌ش����وێنی نزمدا هەڵبواسن‬ ‫ناوەندەکان����ی‬ ‫لەمبارەی����ەوە د‪ .‬پەیم����ان وتی‪ :‬چەواش����ەکارییەوە کاتێ وشەیەکی بۆچی رەنگێکی تری هەیە؟ ئەمەش قوتابخان����ەکان‌و‬ ‫"س����ایکۆلۆژی من����داڵ کاریگ����ەری نەشیاوی رکابەرەکان دەڵێتەوە یان وایکردووە من����دااڵن کێش بکات بۆ پ����ەروەردە‌و فێرک����ردن پۆس����تەر‌و راگەیاندنی شارەوانی سلێمانی وتی‪ :‬تا مندااڵن بە‌ئاس����انیی دەس����تیان‬ ‫ڕاستەوخۆی پۆستەرەکانی بانگەشەی ئەزب����ەری دەکات‪ .‬ئەمانە هۆکاری ئاهەنگەکانی بانگەشەی هەڵبژاردن فلێکس����ی بانگەش����ەی هەڵبژاردن " ئێمە وەک سەرۆکایەتی شارەوانی نەیانگاتێ‪ .‬هەروەها رەچاوی رەنگ‬ ‫بەس����ەرەوە دیارە‪ ،‬زۆرجار بە‌دیوە س����ەرەکین بۆ تێکدان����ی ڕەفتاری بەب����ێ ئ����ەوەی سانس����ۆرێک یان هەڵبواس����رێن‪ .‬بەاڵم لە‌زۆرش����وێن س����لێمانی ڕێنماییمان دا بە‌الیەن‌و وش����ێوازی وێنەی ناو پۆستەرەکان‬ ‫خراپ‌و نێگەتڤەکەی����دا‪ .‬بۆ نموونە منداڵ‌و الس����اریکردن لە‌ن����او ماڵ‌و رێگرییەک هەبێ بۆ ئەو بانگەش����ە ق����ەوارە‌و کاندیدەکان بایەخیان بەو کاندی����دەکان کە بە‌چ����ی ڕێگایەک بک����رێ ت����ا نەبن����ە کەرەس����تەی‬ ‫سیاس����ی وحزبییان����ە‪ .‬م����ن وەکو بڕیاران����ە ن����ەدا‌و ریکالم����ی خۆیان وێنەو دروشمەکانیان باڵو بکەنەوە‪ .‬گاڵتەک����ردن والس����اییکردنەوەیان‬ ‫لەڕووی الس����اریی کردن‌و شڵەژانی قوتابخانەو شوێنە گشتیەکاندا‪".‬‬ ‫نابێ لە‌باخچەو قوتابخانە‌و ش����وێنە لەالیەن مندااڵنەوە‪.‬‬ ‫د‪.‬سەالم نەسرەدین‪ ،‬دانیشتووی باوکێک ئەمە بە‌شتێکی خراپ دەزانم هەڵواسیبوو‪.‬‬ ‫هەڵسوکەوتەوە‪ .‬هەندێجار ڕەفتاری‬

‫ده‌وڵه‌ت ‌ی یاسا‪ :‬دوای‌ جیاكردنه‌وه‌ی‌ ده‌نگه‌كان به‌ده‌ست‬ ‫هاوپه‌یمانێتیه‌كان گۆڕانكارییان به‌سه‌ردا دێت‬ ‫ئا‪ :‬ئاوات خه‌یروڵاڵ‬ ‫دوای‌ ڕاگه‌یاندنی‌ ئه‌نجامه‌كانی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق‪،‬‬ ‫دروستكردنی‌ هاوپه‌یمانێتییه‌كان بۆ‬ ‫پێكهێنانی‌ گه‌وره‌ترین فراكسیۆنی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ بۆته‌ گرفت‪ .‬به‌شێك‬ ‫له‌الیه‌نه‌ به‌شداربوه‌كانی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬تاوه‌كو‬ ‫ئه‌نجامی‌ كۆتایی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان‬ ‫په‌سه‌ند نه‌كرێت‪ ،‬هێشتا زوه‌ بۆ‬ ‫پێكهێنانی‌ هاوپه‌یمانی‌ به‌مه‌به‌ستی‌‬ ‫پێكهێنانی‌ حكومه‌ت‪.‬‬ ‫عادل نوری‌ په‌رله‌مانتاری‌ سه‌ربه‌خۆ‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نوێنه‌ران���ی‌ عێ���راق‬ ‫بە‌ئاوێن���ه‌ی‌ ڕاگه‌یاند‪ ،‬دروس���تكردنی‌‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ ب���ۆ پێكهێنانی‌ حكومه‌ت‬ ‫هی���چ بنه‌مایه‌ك���ی‌ نییه‌ له‌ئێس���تادا‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ تا ئێس���تا نازانرێ���ت دوای‌‬

‫هه‌ژماركردن���ه‌وه‌ی‌ ده‌نگ���ه‌كان ك���ێ‬ ‫براوه‌یه‌‌و كێ دۆڕاو‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌ ئێس���تا‬ ‫هیچ لیستێك براوه‌ی‌ یه‌كه‌م نیه‌‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شكرد‪ ،‬جیاكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌نگ���ه‌كان به‌ده‌س���ت هه‌م���و‬ ‫س���اخته‌كارییه‌كان‌و ده‌نگه‌ دزراوه‌كان‬ ‫ئاش���كرا ده‌كات‪ .‬پێش���بینی ده‌كرێت‬ ‫دوای‌ ئاش���كراكردن‌و ده‌ركه‌وتن���ی‌‬ ‫ئه‌نجامه‌ ڕاسته‌قینه‌كان جموجۆڵه‌كان‬ ‫ب���ۆ پێكهێنان���ی‌ حكومه‌ت ده‌س���ت‬ ‫پێبكات‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و په‌رله‌مانت���اره‌ ك���ورده‌‬ ‫هێم���ای‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ش ك���رد‪ ،‬ئاینده‌ی‌‬ ‫سیاس���یی‌ عێ���راق دوای‌ ده‌ركه‌وتنی‌‬ ‫ئه‌نجامه‌ڕاس���ته‌قینه‌كانی‌ ده‌نگ���دان‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫هاوكات فه‌تاح ش���ێخ په‌رله‌مانتاری‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ یاس���ا بە‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند‪،‬‬

‫هاوپه‌یمانێتییه‌كان���ی‌ ئ���ه‌م دواییه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫لیستی‌ س���ائیرون له‌گه‌ڵ الیه‌نه‌ براوه‌‬ ‫شیعه‌كان هیچ بااڵنسێكی‌ تێدا نیه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ش���كرد‪،‬‬ ‫دوای‌ هه‌ژماركردن���ه‌وه‌ی‌ ده‌نگ���ه‌كان‬ ‫به‌ده‌س���ت له‌الی���ه‌ن كۆمس���یۆنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌نجام���ه‌كان گۆڕان���كاری‌ گ���ه‌وره‌ی‌‬ ‫به‌سه‌ردا دێت‌و هه‌ر ئه‌وه‌ش وا ده‌كات‬ ‫هاوپه‌یمانێتییه‌كانی���ش گۆڕانكارییان‬ ‫به‌س���ه‌ردا بێت‪ .‬جه‌ختیش���یكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫پێكهێنان���ی‌ حكوم���ه‌ت ته‌نها له‌الیه‌ن‬ ‫لیسته‌ شیعه‌كانه‌وه‌ جێگای‌ قبوڵكردن‬ ‫نییه‌‪ ،‬پێویسته‌ پێكهاته‌كانی‌ دیكه‌ش‬ ‫به‌شداری تێدا بكه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌و په‌رله‌مانتاره‌ی‌ ده‌وڵه‌تی‌ یاس���ا‬ ‫باس���ی‌ له‌وه‌ش���كرد ئه‌گه‌ربێت‌و دوای‌‬ ‫جیاكردنه‌وه‌ی‌ ده‌نگه‌كان به‌ده‌س���ت‪،‬‬ ‫ده‌نگ���ه‌ دزراوه‌كانیان بۆ نه‌گه‌ڕێته‌وه‌‪،‬‬ ‫"ئ���ه‌وا داوای‌ هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی‌‬

‫هه‌ڵب���ژاردن ده‌كه‌ین تاوه‌ك���و دوباره‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی‌ ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫پارێزگاكان ئه‌نجام بدرێت"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی تره‌وه‌ بە‌بڕوای‌ تارق حه‌رب‬ ‫پسپۆڕی یاسایی‌ ناس���راو هه‌ڵبژاردنه‌‬ ‫په‌رله‌مانییه‌ك���ه‌ی‌ عێ���راق كێش���ه‌‌و‬ ‫گرفتی‌ زۆری‌ ب���ه‌دوای‌ خۆیدا هێناوه‌‪،‬‬ ‫"ئه‌گه‌ربێ���ت‌و ئه‌نجامه‌كان���ی‌ دوای‌‬ ‫هه‌ژماركردنه‌وه‌ی‌ ده‌نگه‌كان به‌ده‌ست‬ ‫ناڕه‌زای���ی‌ الیه‌ن���ه‌ سیاس���ییه‌كانی‌‬ ‫لێ بكه‌وێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وا عێ���راق به‌ره‌‌و‬ ‫چاره‌نوسێكی‌ نادیار ده‌چێت"‪.‬‬ ‫درێژكردن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌‬ ‫م���اوه‌ی‌ په‌رله‌مانیش���ه‌وه‌ پێ���ی وای ‌ه‬ ‫"درێژكردنه‌وه‌ی‌ ماوه‌ی‌ كاری په‌رله‌مان‬ ‫كارێكی‌ نایاسایی‌‌و ده‌ستورییه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫به‌ت���ه‌واو بونی‌ كاره‌كان���ی‌ په‌رله‌مان‬ ‫بۆشایی‌ یاس���ایی‌‌و ده‌ستوری‌ دروست‬

‫نابێت‪ ،‬به‌ڵكو ته‌نیا بۆ شایی‌ په‌رله‌مان‬ ‫دروست ده‌بێت"‪.‬‬ ‫تارق حه‌رب رونی كرده‌وه‌ "له‌حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌بونی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراقدا‪ ،‬ده‌س���ته‌ی‌‬ ‫نه‌زاهه‌‌و حكوم��� ‌هت‌و دادگای‌ فیدراڵی‌‬ ‫كاره‌كانیان ده‌ك ‌هن‌و بۆش���ایی‌ یاسایی‌‬ ‫له‌عێراقدا دروست نابێت"‪.‬‬ ‫ده‌رب���اره‌ی‌ هاوپه‌یمانێت���ی الیه‌نه‌‬ ‫ب���راوه‌كان‪ ،‬تارق حه‌رب ده‌ڵێت "ته‌نها‬ ‫هاوپه‌یمانێت���ی‌ نێوان (س���ائیرون)‌و‬ ‫(نه‌س���ر) ڕاس���ته‌قینه‌یه‌‌و وه‌كو خۆی‌‬ ‫ده‌مێنێت���ه‌وه‌‪ ،‬هاوپه‌یمانێتیه‌كان���ی‌‬ ‫دیكه‌ی‌ س���ه‌در گۆڕانكاری‌ به‌س���ه‌ردا‬ ‫دێت"‪.‬‬ ‫جه‌ختیش���ی ك���رده‌وه‌ پێویس���ته‌‬ ‫الیه‌نه‌كانی‌ سوننه‌‌و كورد له‌پێكهێنانی‌‬ ‫حكومه‌تدا به‌شدارییان پێبكرێت‌و ته‌نها‬ ‫حكومه‌تێكی‌ شیعی‌ نه‌بێت‪.‬‬

‫له‌حاڵه‌تی‌ نه‌بون ‌ی‬ ‫په‌رله‌مانی‌ عێراقدا‬ ‫ده‌سته‌ی‌ نه‌زاهه‌‌و‬ ‫حكومه‌ت‌و دادگای‌‬ ‫فیدراڵی‌ كاره‌كانیان‬ ‫ده‌كه‌ن‌و بۆشایی‌‬ ‫یاسایی‌ له‌عێراقدا‬ ‫دروست نابێت‬


‫)‪ )630‬سێشه‌ممه ‪2018/6/26‬‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪www. niqash. org‬‬

‫‪7‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫جه‌ژنیش الیه‌نه‌كانی‌ ئاشتنه‌كرده‌وه‌‬

‫ناكۆك ‌ی هێز‌ه سیاسییه‌كان ‌ی كوردستان به‌بۆنه‌یه‌كی‌ دیك ‌ه سپێردرا‬ ‫نیقاش‪ ،‬مەعاز فەرحان‬ ‫ناكۆكی‌ توندی‌ نێوان الیه‌نه‌ سیاسیه‌كانی‌‬ ‫كوردستان كۆتایی‌ به‌و نه‌ریته‌ هێنا كه‌‬ ‫له‌جه‌ژن‌و بۆنه‌كاندا په‌یامیان بۆ یه‌كتر‬ ‫ده‌نارد‌‪ ،‬ئه‌مجاره‌ هه‌ریه‌كه‌یان به‌كۆمه‌ڵێك‬ ‫نیگه‌رانیه‌وه‌ له‌ماڵی‌ خۆیان جه‌ژنیان كرد‪.‬‬ ‫س����ااڵنی‌ رابردوو‪ ،‬له‌گه‌ڵ بون����ی‌ ناكۆكی‌‬ ‫سیاسی‌‌و بۆچونی‌ جیاواز الیه‌نه‌ سیاسیه‌كان‬ ‫جه‌ژنه‌ پیرۆزه‌یان له‌یه‌كتر ده‌كرد‌و له‌رێگه‌یه‌وه‌‬ ‫داوای‌ س����ازان‌و یه‌كده‌نگی����ان ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ناكۆكیه‌كان����ی‌ ئه‌مجاره‌ به‌ه����ۆی‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫‪12‬ی‌ ئایاره‌وه‌ گه‌یشتنه‌ لوتكه‌ وایكرد الیه‌نه‌‬ ‫ناڕازییه‌كان_گۆڕان‪ ،‬كۆم����ه‌ڵ‪ ،‬هاوپه‌یمانی‌‌و‬ ‫یه‌كگرتوو_ دڵی����ان له‌یه‌كێتی‌‌و پارتی‌ زیاتر‬ ‫بئێشێت‌و جه‌ژنیش نه‌توانێت ناكۆكیه‌كانیان‬ ‫به‌ره‌و هێوربونه‌وه‌ به‌رێت‪.‬‬ ‫ماوه‌ی‌ چوار س����اڵه‌ پرۆس����ه‌ی‌ سیاس����ی‌‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستان له‌قه‌یرانێكه‌وه‌ ده‌چێت‬ ‫بۆ قه‌یرانێكی‌ دیكه‌‪ ،‬په‌یوه‌ندی‌ ئاڵۆزی‌ نێوان‬ ‫گۆڕان‌و پارتی‌ له‌س����ه‌ر پرس����ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم‌و داخس����تنی‌ په‌رله‌م����ان دانه‌مركابۆوه‌‬ ‫پرسی‌ ریفراندۆمی‌ هاته‌ سه‌ر ئه‌مش هێنده‌ی‌‬ ‫دیكه‌ خوێی‌ ك����رد بە‌برین����ی‌ ناكۆكی نێوان‬ ‫الیه‌نه‌كاندا‌و ڕووداوه‌كانی‌ ‪16‬ی‌ ئۆكتۆبه‌ریش‬ ‫ناكۆكی‌ له‌نێ����وان دوو پارته‌ فه‌رمانڕه‌واكه‌دا‬ ‫گه‌یانده‌ لوتكه‌‪ ،‬پارتی‌ یه‌كێتی‌ بە‌"خیانه‌تكار"‬ ‫تۆمه‌تباركرد‌و به‌ش����ێك له‌یه‌كێتیش پارتیان‬ ‫به‌س����ه‌رچاوه‌ی‌ "له‌ده‌س����تدانی‌" كه‌رك����وك‬ ‫ناوبرد‪.‬‬ ‫نوێترین پرس����یش كه‌ بازن����ه‌ی‌ ناڕه‌زایی‌و‬ ‫ناكۆكیه‌كانی‌ فراوانك����رد‪ ،‬هه‌ڵبژاردنی‌ ‪12‬ی‌‬ ‫ئای����اری‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌ران����ی‌ عێراق بوو‪،‬‬ ‫كه‌ گۆڕان‌و هاوپه‌یمانی‌‌و كۆمه‌ڵ‌و یه‌كگرتوو‪،‬‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارتی‌ به‌ئه‌نجامدانی‌ س����اخته‌كاری‌‬ ‫تۆمه‌تبارده‌كه‌ن‌و ئه‌وه‌ش وایكردوه‌ ئاماده‌نه‌بن‬ ‫هیچ دانیشتن‌و كۆبونه‌وه‌یه‌ك له‌گه‌ڵ ئه‌و دوو‬ ‫الیه‌نه‌دا بكه‌ن‪.‬‬ ‫سااڵنی‌ رابردوو سه‌ره‌ڕای‌ هه‌موو ناكۆكییه‌‬ ‫سیاسییه‌كان‪ ،‬وه‌ك جۆرێك له‌موجامه‌له‌ هێزه‌‬ ‫سیاس����ییه‌كان له‌جه‌ژن����دا په‌یامیان بۆ یه‌ك‬ ‫ده‌نارد‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مس����اڵ له‌جه‌ژنی‌ ره‌مه‌زاندا‬ ‫(هه‌ینی‌ رابردوو یه‌كه‌م رۆژی‌ بوو) هێزه‌كان‬ ‫گوێیان له‌و نه‌ریته‌ خه‌واند‪.‬‬ ‫ماردین ئیبراهیم‪ ،‬ماس����ته‌ر له‌فه‌لسه‌فه‌ی‌‬ ‫سیاس����ی‌‌و مامۆس����تای‌ زانك����ۆی‌ جیه����ان‬ ‫له‌س����لێمانی‌‪ ،‬بە‌"نیق����اش"ی‌ وت "په‌یوه‌ندی‌‬ ‫نێوان پارتی‌‌و یه‌كێتی‌‌و گۆڕان په‌یوه‌ندیه‌كی‌‬ ‫خراپ‌و گرژه‌"‪ .‬وتیش����ی‌ "ئه‌مجار‌ه ناكۆكی‌‌و‬ ‫گرژییه‌كه‌ له‌پرس����ی‌ هه‌ڵبژاردندا زیاتر بوو‪،‬‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ ویس����تیان به‌ته‌واوه‌تی‌ هێزه‌‬ ‫نه‌یاره‌كان الواز بكه‌ن‌و ئۆپۆزسیۆنێكی‌ الواز‬ ‫هه‌بێ����ت له‌به‌رئه‌وه‌ ش����تێكی‌ چاوه‌ڕوانكراوه‌‬ ‫ئ����ه‌و په‌یوه‌ندیان����ه‌ ب����ه‌ره‌و گ����رژی‌ بڕۆن‌و‬ ‫موجامه‌له‌كردنی‌ یه‌كتر كۆتایی‌ بێت"‪.‬‬

‫خەڵکی کوردستان جەژن بەبۆنەیەک دەزانن بۆ ئاشتبوونەوەو گەردن ئازادی‬ ‫بزوتن����ه‌وه‌ی‌ گ����ۆڕان دیارتری����ن الیه‌ن����ی‌‬ ‫ناڕازیی����ه‌‌و به‌ته‌واوه‌ت����ی‌ له‌یه‌كێت����ی‌‌و پارت ‌ی‬ ‫نیگه‌ران����ه‌‪ ،‬بزوتنه‌وه‌كه‌ په‌یام����ی‌ پیرۆزبایی‌‬ ‫جه‌ژنی‌ به‌تایبه‌ت بۆ هیچ الیه‌نێك نه‌ناردوه‌‪.‬‬ ‫له‌په‌یامه‌كه‌ی����دا هات����ووه‌ "هیوادارین هاتنی‬ ‫ئ����ه‌م جه‌ژن����ه‌ س����ه‌ره‌تای قۆناغێك����ی نوێ‬ ‫بێ����ت بۆ گه‌له‌كه‌مان‪ ،‬كه‌ هه‌موان له‌س����ایه‌ی‬ ‫حكومڕانیه‌ك����ی دادپه‌روه‌ران����ه‌دا هه‌س����ت‬ ‫به‌ئارام����ی‌و ئاس����وده‌یی بكه‌ی����ن‪ .‬له‌مڕوه‌وه‌‬ ‫وه‌ك هه‌میش����ه‌ بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان ده‌س����تی‬ ‫هاوكاری‌و ته‌بایی بۆ هه‌ر الیه‌ن‌و پرۆژه‌یه‌كی‬ ‫دیموكراس����یانه‌ درێ����ژ ده‌كات كه‌ له‌خزمه‌تی‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی بااڵی گه‌له‌كه‌مان‌و پێكه‌وه‌ ژیان‬ ‫بێت"‪.‬‬ ‫به‌ره����ه‌م س����اڵح‪ ،‬س����ه‌رۆكی‌ ق����ه‌واره‌ی‌‬ ‫هاوپه‌یمان����ی‌ بۆ دیموكراس����ی‌‌و دادپه‌روه‌ری‌‬ ‫له‌په‌یامێك����دا ك����ه‌ له‌تویت����ه‌ری خ����ۆی‬ ‫باڵویكردووه‌ته‌وه‌ نوس����یوویه‌تی‪" ،‬به‌رێزگرتن‬ ‫له‌ئیراده‌ی گه‌ل‌و پاراستنی ده‌نگی هاواڵتیان‬ ‫بۆ راستكردنه‌وه‌ی رێبازی واڵت‌و كۆتاییهێنان‬ ‫به‌گێژاویی قه‌یران����ه‌كان‪ ،‬كاتی ئه‌وه‌ هاتووه‌‬ ‫عێراقییه‌كان به‌ئاش����تی‌و ژیانێكی پڕ ش����كۆ‬ ‫بژین"‪.‬‬ ‫عه‌لی‌ باپیر ئه‌میری‌ كۆمه‌ڵی‌ ئیس��ل�امیش‬ ‫له‌په‌یامێك����دا له‌ته‌فزیۆنی‌ فه‌رمی‌ حزبه‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫له‌په‌یامێك����دا به‌بۆن����ه‌ی‌ جه‌ژن����ه‌وه‌ له‌خودا‬ ‫پاڕایه‌وه‌ كه‌ ده‌روی‌ خێر له‌خه‌ڵكی‌ كوردستان‌و‬ ‫عێراق بكاته‌وه‌ له‌م دۆخه‌ ده‌ربازیان بێت‪.‬‬ ‫س����ه‌الحه‌دین به‌هادین‪ ،‬ئه‌مینداری گشتی‬ ‫یه‌كگرتووی ئیس��ل�امی كوردستان‪ ،‬له‌میانه‌ی‬ ‫به‌شداری له‌مه‌راسیمی نوێژی جه‌ژن له‌شاری‬ ‫سلێمانی رایگه‌یاند‪" ،‬ده‌بێت له‌م بۆنه‌دا له‌گه‌ڵ‬

‫میلله‌ته‌كه‌مان‌و له‌گه‌ڵ خوداش ئاشت بینه‌وه‌و‬ ‫كاراكته‌ره‌ سیاس����ه‌كان‌و هێزه‌ بااڵده‌سته‌كان‬ ‫دان به‌هه‌ڵه‌كانی����ان بنێن‌و ژی����ان به‌م جۆره‌‬ ‫به‌ڕێ ناكرێ‌و میلله‌تی ئێمه‌ شایسته‌ی ژیانی‬ ‫باشتره‌"‪.‬‬ ‫په‌یام����ی‌ الیه‌ن����ه‌كان زیات����ر مه‌تاتی����ه‌‌و‬ ‫ئاڕاس����ته‌ی‌ الیه‌نێك����ی‌ دیاریك����راو نه‌كراوه‌‌و‬ ‫جیاوازه‌ له‌په‌یامی‌ س����ااڵنی‌ رابردو كه‌ تێیدا‬ ‫دوای‌ جه‌ژنیان وه‌ك واده‌یه‌ك بۆ چاره‌سه‌ری‌‬ ‫كێشه‌كان دیاریده‌كرد‪.‬‬ ‫ئیسماعیل نامیق‪ ،‬ئه‌ندامی‌ جڤاتی‌ نیشتمانی‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‪ ،‬به‌"نیقاش"ی‌ وت "ناوماڵی‌‬ ‫كورد زۆر په‌رت‌و په‌رش����وباڵوه‌‪ ،‬ئه‌و كێش����ه‌‬ ‫سیاسیانه‌ی‌ كه‌ هه‌ن‌و ده‌ستگرتنی‌ یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارتی‌ به‌س����ه‌ر ده‌س����ه‌اڵتدا‌و هی����چ مرونه‌ت‬ ‫نه‌كردنێك بۆ الیه‌نه‌كان‌و خۆ به‌گه‌وره‌زانین‌و‬ ‫خۆ به‌خاوه‌ن زانینی‌ كوردس����تان‌و به‌بچوك‬ ‫س����ه‌یركردنی‌ الیه‌نه‌كانی‌ دیكه‌‌و وه‌رنه‌گرتنی‌‬ ‫بۆچونه‌كانی����ان‌و ئیداره‌دانێك����ی‌ خراپ ئه‌مه‌‬ ‫وایكردوه‌ نێوانی‌ الیه‌نه‌ سیاسیه‌كان له‌وپه‌ڕی‌‬ ‫خراپیدابێت"‪.‬‬ ‫ئیس����ماعیل نامیق‪ ،‬ده‌ڵێت دید‌و تێڕوانی‌‬ ‫ئێمه‌ بۆ سیس����تمی‌ سیاسی‌‌و ده‌ستاوده‌ستی‌‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت‌و هێزی‌ پێش����مه‌رگه‌‌و سیس����تمی‌‬ ‫ئابوری‌ جی����اوازه‌ له‌دید‌و تێڕوانینی‌ یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارتی‌‪ ،‬ئه‌و یه‌كڕیزییه‌ی‌ ئه‌وان داوای‌ ده‌كه‌ن‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌وان ویستیان الیه‌نه‌كان‬ ‫جێبه‌جێ����ی‌ بك����ه‌ن‪ .‬وتیش����ی‌ "له‌به‌رئ����ه‌وه‌‬ ‫بۆنه‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‌و نیش����تمانیه‌كانیش نه‌توانن‬ ‫جارێكی‌ دیكه‌ یه‌كڕی����زی‌ له‌ناو ماڵی‌ كورددا‬ ‫بهێننه‌دی‌‌و الیه‌نه‌كان په‌یامی‌ ئاش����ته‌وایی‌ بۆ‬ ‫یه‌كتربنێرن"‪.‬‬

‫په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ گۆڕان له‌ئێس����تادا له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌كێتی‌ له‌وپه‌ڕی‌ ئاڵۆزیدایه‌ هه‌رچه‌نده‌ پێشتر‬ ‫رێككه‌وتنێكی‌ سیاس����ی‌ له‌نێوانیاندا هه‌بوو‪،‬‬ ‫به‌اڵم نه‌ك رێككه‌وتنه‌كه‌ جێبه‌جێنه‌كرا‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانیان بە‌ئاستێك گه‌یشتوه‌ چه‌ند‬ ‫مانگێك هیچ دیدار‌و كۆبونه‌وه‌یه‌ك له‌نێوانیاندا‬ ‫نه‌كرێت‌و له‌جه‌ژنیش����دا س����ه‌ردانی‌ یه‌كتریان‬ ‫نه‌كرد‌و خراپی‌ په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ نێوانیش����یان‬ ‫بە‌ئاشكرا هه‌ستی‌ پێكرا‪ ،‬كاتێك عادل موراد‬ ‫س����كرتێری‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ناوه‌ن����د ‌ی یه‌كێتی‌‌و‬ ‫یه‌كێ����ك له‌دامه‌زرێنه‌رانی‌ ئ����ه‌و حزبە‌كۆچی‌‬ ‫دوایی‌ كرد‌و گۆڕان به‌ش����داری‌ پرس����ه‌كه‌یان‬ ‫نه‌كرد‪ ،‬پاس����اوی‌ گۆڕان بۆ به‌شدارینه‌كردن‬ ‫له‌پرس����ه‌كه‌دا بۆ "ئه‌نجامدانی‌ ساخته‌كار ‌ی"‌و‬ ‫"هێرشكردنه‌" س����ه‌ر مه‌كۆی‌ سه‌ره‌كیان بوو‬ ‫له‌سلێمانی‌ له‌شه‌وی‌ ‪12‬ی‌ ئایاردا‪.‬‬ ‫ئه‌ندامه‌ك����ه‌ی‌ جڤات����ی‌ نیش����تمانی‌‪،‬‬ ‫له‌وبڕوایه‌دای����ه‌ یه‌كێتی‌ ویس����تویه‌تی‌ كوده‌تا‬ ‫به‌س����ه‌ر گۆڕان����دا ب����كات‪" ،‬ده‌ی‌ هێزێ����ك‬ ‫بیه‌وێ����ت كوده‌تات به‌س����ه‌ردا بكات حه‌تمه‌ن‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانت له‌گه‌ڵی‌ خراپ ده‌بن‌و به‌ڵێ‌‬ ‫ئێمه‌ ئێستا په‌یوه‌ندییه‌كانمان له‌گه‌ڵ یه‌كێتی‌‬ ‫له‌وپه‌ڕی‌ خراپیدایه‌"‪ .‬ئیس����ماعیل نامیق وای‌‬ ‫وت‪.‬‬ ‫یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌ كوردستان وه‌ك الیه‌نێكی‌‬ ‫سه‌ره‌كی‌ ناكۆكیه‌كان هه‌ژمارده‌كرێت‪ ،‬چه‌ند‬ ‫به‌رپرس����ێكی‌ ئه‌م هێزه‌ له‌جه‌ژن����دا په‌یامی‌‬ ‫پیرۆزبایی����ان باڵوك����رده‌وه‌ ب����ه‌اڵم دیس����ان‬ ‫ئه‌مانیش په‌یامی‌ سیاس����ی‌ تێدا نه‌بوو‪ ،‬ته‌نها‬ ‫دووباره‌كردنه‌وه‌ی‌ چه‌ند ده‌سته‌واژه‌یه‌ك بوو‬ ‫كه‌ س����ااڵنێك س����ه‌رجه‌م الیه‌ن ‌ه سیاسیه‌كان‬ ‫دووباره‌یان ده‌كه‌نه‌وه‌ ئه‌ویش هیواخواس����تن‬

‫وێنه‪ :‬حمه سور‬

‫به‌وه‌ی‌ ج����ه‌ژن ببێت����ه‌ هۆی‌ ئاش����ته‌وایی‌‌و‬ ‫یه‌كخستن ‌ی ناو ماڵی‌ كورد‪.‬‬ ‫دیارترینی����ان جه‌ژن����ه‌ پی����رۆزه‌ی‌ قوب����اد‬ ‫تاڵه‌بان����ی‌ كوڕی‌ ج����ه‌الل تاڵه‌بانی‌‌و جێگری‌‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم ب����وو‪ ،‬كه‌تێیدا‬ ‫هیوای‌ خواس����توه‌ ئه‌م جه‌ژن����ه‌ ببێته‌ مایه‌ی‬ ‫خێر وخۆش����ی بۆ هه‌موالیه‌ك وڕۆژی هه‌موو‬ ‫ب����ه‌رۆژووان‌و نزاكانی����ان قب����وڵ بێ����ت الی‬ ‫په‌روردگار‪.‬‬ ‫ئارێز عه‌ب����دواڵ‪ ،‬ئه‌ندامی‌ س����ه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫یه‌كێت����ی‌‪ ،‬پێیوای����ه‌ كێش����ه‌كان ئه‌وه‌ن����ده‌‬ ‫قوڵبونه‌ت����ه‌وه‌‌و دژایه‌تیك����ردن ئه‌وه‌نده‌ زۆر‬ ‫بووه‌‪ ،‬خه‌ریكه‌ بابه‌تی‌ هاوبه‌ش‌و به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫هاوبه‌ش له‌بیر ده‌كرێت‪.‬‬ ‫ئارێز عه‌بدواڵ‪ ،‬بە‌"نیقاش"ی‌ وت "ناكۆكی‌‌و‬ ‫ملمالنێی‌ سیاس����ی‌ شتێكی‌ ئاس����اییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ناكرێت بگه‌ن ‌ه ئاستێك به‌رژه‌وه‌ندی‌‌و بابه‌تی‌‬ ‫هاوب����ه‌ش له‌بیربكرێن‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر ئه‌وه‌ بكرێت‬ ‫هه‌ركه‌س����ێك به‌ڕێگه‌ك����دا ده‌ڕوات ئه‌و كاته‌‬ ‫هه‌موو الیه‌كم����ان زیان ده‌كه‌ین‪ ،‬ناكۆكیه‌كان‬ ‫وایك����ردوه‌ به‌ته‌نها بیر له‌خاڵ����ه‌ جیاوازه‌كان‬ ‫بكرێته‌وه‌ نه‌ك خاڵی‌ هاوبه‌ش"‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ ئاس����ایبونه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندیه‌كانی‌‬ ‫حزبه‌ك����ه‌ی‌ له‌گه‌ڵ په‌یوه‌ن����دی‌ ئێمه‌‌و گۆڕان‬ ‫هه‌ڵكشان‌و داكش����ان هه‌یه‌ هه‌ندێكجار باش‬ ‫ده‌بێت‌و هه‌ندێكجار خ����راپ به‌اڵم له‌كۆتاییدا‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ گ����ۆڕان ئه‌توانین لێكتێگه‌یش����تنی‌‬ ‫هاوبه‌شمان هه‌بێت‪.‬‬ ‫یه‌كێت����ی‌ ل����ه‌دوای‌ ڕووداوه‌كان����ی‌ ‪16‬ی‌‬ ‫ئۆكتۆبه‌ر ‌ی ‪2017‬ه‌وه‌ په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫پارتی‌ به‌تایبه‌ت له‌كه‌ركوك گرژیان تێكه‌وت‪،‬‬ ‫به‌اڵم پرسی‌ هه‌ڵبژاردن‌و چونه‌ به‌غدا هه‌ردوو‬

‫الیه‌نه‌ك����ه‌ی‌ له‌یه‌كت����ر نزیك ك����رده‌وه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫هێزه‌ ئێس����تا په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ له‌گه‌ڵ گۆڕان‌و‬ ‫هاوپه‌یمان����ی‌ بۆ دیموكراس����ی‌‌و دادپه‌روه‌ری‌‬ ‫به‌س����ه‌رۆكایه‌تی‌ به‌ره����ه‌م س����اڵح له‌وپه‌ڕی‌‬ ‫خراپیدای����ه‌‌و هی����چ دی����دار‌و كۆبونه‌وه‌ی����ه‌ك‬ ‫له‌نێوانیاندا نیه‌‪.‬‬ ‫چه‌ن����د س����اڵێكه‌ الیه‌ن����ه‌ ناڕازییه‌كان����ی‌‬ ‫له‌پرۆسه‌ی‌ حكومڕانی‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردس����تان‪ ،‬بە‌خه‌تاباری‌‬ ‫یه‌كه‌م له‌كێشه‌‌و قه‌یرانه‌كان ده‌زانن‪ ،‬سااڵنی‌‬ ‫راب����ردو ناكۆك����ی‌ توندی‌ ئه‌م هێ����زه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫گۆڕان‌و كۆمه‌ڵی‌ ئیس��ل�امی‌ ب����وو‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌پرسی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمدا‪.‬‬ ‫چه‌ند ساڵێكیشه‌ هیچ دیدار‌و په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫فه‌رم����ی‌ له‌نێوان كه‌س����ی‌ یه‌كه‌م����ی‌ پارتی‌‌و‬ ‫گۆڕان‌و كۆمه‌ڵ ئه‌نجامنه‌دراوه‌‌و له‌م جه‌ژنه‌شدا‬ ‫په‌یامیان بۆ یه‌كتر نه‌نارد‪.‬‬ ‫مه‌س����عود بارزان����ی‪ ،‬س����ه‌رۆكی‌ پارت����ی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردستان‪ ،‬له‌و په‌یامه‌یدا به‌بۆنه‌ی‌‬ ‫جه‌ژن����ه‌وه‌ باڵویك����رده‌وه‌ هی����چ ئاماژه‌یه‌كی‌‬ ‫به‌ئاڕاس����ته‌ی‌ نزیكبون����ه‌وه‌ی‌ الیه‌نه‌كان تێدا‬ ‫نه‌بوو‪ ،‬ئه‌و "هاتنی جه‌ژنی ڕه‌مه‌زانی له‌هه‌موو‬ ‫مس����وڵمانانی‌ كوردس����تان‪ ،‬له‌هه‌ر شوێنێكی‬ ‫جیهان بن‪ ،‬پیرۆز كردبوو"‪.‬‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ی‌ قسه‌ی‌ به‌رپرسه‌كانی‌ گۆڕان‌و‬ ‫یه‌كێتیه‌وه‌‪ ،‬به‌رپرس����ێكی‌ پارتی‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫حزبه‌ك����ه‌ی‌ له‌گ����ه‌ڵ الیه‌ن����ه‌ سیاس����یه‌كان‬ ‫به‌سروش����تی‌ ناوده‌بات‪ .‬محه‌مه‌د خورش����ید‪،‬‬ ‫ئه‌ندامی‌ سه‌ركردایه‌تی‌ پارتی‌‪ ،‬بە‌ن"نیقاش"ی‌‬ ‫وت "ئێم����ه‌ وه‌كو پارت����ی‌ په‌یوه‌ندییه‌كی‌ نا‬ ‫سروش����تیمان له‌گه‌ڵ هیچ الیه‌نێكی‌ سیاسی‌‬ ‫نیه‌‪ ،‬ب����ه‌ر له‌جه‌ژنیش س����كرتێری‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاس����ی‌ پارتی‌ وتی‌ ك����ه‌ له‌په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫به‌رده‌وامدان‌و له‌دوای‌ جه‌ژنیش هه‌وڵده‌ده‌ین‬ ‫ك����ه‌ س����ه‌رجه‌م الیه‌ن����ه‌كان كۆبكه‌ین����ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی‌ من ئاگادارب����م زۆربه‌ی‌ الیه‌نه‌كان‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌كه‌ركوك له‌جه‌ژندا پیرۆزباییمان‬ ‫له‌یه‌كتر كردوه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم به‌هۆی‌ ئه‌و دۆخه‌ی‌‬ ‫هه‌یه‌ ڕه‌نگه‌ نه‌بوبێته‌ بابه‌تی‌ میدیاكان"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "بزوتنه‌وه‌ی‌ گ����ۆڕان هه‌ر كاتێك‬ ‫په‌یوه‌ندییان له‌گه‌ڵ یه‌كێتی‌ خراپ بێت ناوی‌‬ ‫پارتیشی‌ تێده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌وان ڕه‌نگه‌ له‌ڕوانگه‌ی‌‬ ‫خۆیان����ه‌وه‌ س����ه‌یری‌ بك����ه‌ن‌و قس����ه‌ بكه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی‌ م����ن ئاگادارم قس����ه‌‌و په‌یوه‌ندی‌‬ ‫له‌نێوان گۆڕان‌و پارتی‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫به‌رپرس����ه‌كه‌ی‌ پارتی‌ ئام����اژه‌ی‌ به‌وه‌كرد‬ ‫له‌دوای‌ ج����ه‌ژن هه‌وڵده‌ده‌ن هه‌م����وو الیه‌نه‌‬ ‫سیاس����یه‌كان كۆبونه‌وه‌یه‌ك بكه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌به‌غدا بە‌یه‌ك كوتله‌ی‌ سیاس����ی‌ كاربكه‌ن‪،‬‬ ‫"ئه‌ش����زانین به‌هۆی‌ ئه‌و دۆخه‌ی‌ له‌سلێمانی‌‬ ‫ڕووی����داوه‌ ڕه‌نگه‌ هه‌ندێك الی����ه‌ن نه‌یانه‌وێت‬ ‫بێنه‌ ناو ئه‌و كۆبونه‌وه‌یه‌"‪.‬‬ ‫خه‌ڵكی‌ كوردس����تان چاویان له‌وه‌ بوو ئه‌م‬ ‫جه‌ژنه‌ ئ����او بكات به‌ئاگ����ری‌ ناكۆكی‌ الیه‌نه‌‬ ‫سیاس����ییه‌كاندا‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و خواس����ته‌ نه‌هاته‌‬ ‫دی‌‌و به‌قۆناغ‌و بۆنه‌یه‌كی‌ تر سپێردرا‪.‬‬

‫بینایی موسڵ لەناو تاریکیدا‬ ‫بلۆگه‌ره‌كه‌ی موسڵ‪ :‬خۆم فێری پاراستنی دیجیتاڵی كرد تا داعش ئاشكرام نه‌كات‬ ‫نیقاش‪ ،‬موسته‌فا حه‌بیب‬ ‫له‌رۆژانێكی وه‌ك ئه‌م رۆژانه‌ی ئێستا‪،‬‬ ‫چوار ساڵ له‌مه‌وبه‌ر عومه‌ر محه‌مه‌دی‬ ‫بلۆگه‌ر‌و ملیۆنان كه‌س له‌دانیشتووانی‬ ‫موسڵ تووشی شۆك ببوون ك ‌ه ده‌یانبینی‬ ‫شاره‌كه‌یان كه‌وتووه‌ته‌ فه‌وزایه‌كی‬ ‫گه‌وره‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وێ‌ رۆژ ‌ێ سوپا ده‌كشایه‌وه‌و توندڕه‌وان‬ ‫جێگایان ده‌گرته‌وه‌‪ ،‬ته‌رم به‌ش���ه‌قام‌و رێ‌و‬ ‫بان���ه‌كان باڵوبوون���ه‌وه‌و كاروان���ی ملیۆنی‬ ‫له‌ماڵه‌كانیان هه‌ڵده‌هاتن‪.‬‬ ‫دوای شه‌ڕێكی س���ه‌خت‌و دوور‌ودرێژ ك ‌ه‬ ‫ح���ه‌وت مانگ���ی خایاند‌و باجه‌ك���ه‌ی گران‬ ‫كه‌وت‪ ،‬هێ���ز‌ه ئه‌منییه‌كانی عێراق توانیان‬ ‫موسڵ كۆنترۆڵ بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌هه‌زار كوژرا‌و‪،‬‬ ‫چه‌ند گه‌ڕه‌كێك به‌ت���ه‌واوی ته‌ختی زه‌وی‬ ‫كراون‌و تا ئه‌مڕۆش ته‌رمی دانیشتووانه‌كه‌یان‬ ‫له‌خۆگرتووه‌‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك عومه‌ر محه‌مه‌دی‬ ‫بلۆگه‌ر ده‌ڵێت ئه‌و باجه‌ فاكته‌رێكی سه‌ره‌كی‬ ‫بوو بۆ مش���توماڵكردنه‌وه‌ی یه‌كێتی عێراق‬ ‫ك ‌ه له‌دوای ‪2003‬و‌ه هه‌ره‌سی هێنابوو‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫عومه‌ر بڕیاری دا به‌ش���ێوازی خۆی له‌ڕێی‬

‫بلۆگه‌وه‌ دژایه‌تی داعش بكات‪.‬‬ ‫عومه‌ر كه‌ مامۆس���تای مێژووه‌ له‌زانكۆی‬ ‫موسڵ سه‌ركێش���ی بە‌ژیانی خۆیه‌و‌ه كرد‌و‬ ‫بڕی���اری دا ببێته‌ په‌یامنێ���ر دوای ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌واڵی موسڵ له‌جیهان دابڕا‌و میدیای داعش‬ ‫ك ‌ه هه‌وڵ���ی ش���اردنه‌وه‌ی قه‌تڵوعامه‌كانی‬ ‫ده‌دا‪ ،‬بووه‌ ته‌نیا سه‌رچاوه‌ی هه‌واڵ‪.‬‬ ‫په‌یامنێری "نیق���اش" چاوپێكه‌وتنێكی‬ ‫له‌گه‌ڵ عومه‌ر محه‌مه‌د ئه‌نجامداوه‌ له‌میانی‬ ‫به‌ش���داریكردنی له‌"كۆڕبه‌ن���دی میدی���ای‬ ‫جیهانی" له‌شاری "بۆن"ی ئه‌ڵمانیا ئه‌ویش‬ ‫له‌چوارچێوه‌ی گه‌ش���تێكی جیهانیدا كه‌ بۆ‬ ‫ناس���اندنی مێژووی ش���اره‌كه‌ی بە‌جیهان‌و‬ ‫ئه‌و نه‌هامه‌تیانه‌ی له‌م���اوه‌ی داگیركردنیدا‬ ‫له‌الی���ه‌ن داعش���ه‌و‌ه به‌س���ه‌ریدا هاتووه‌‌و‬ ‫ئ���ه‌و هه‌نگاوان���ه‌ی كه‌ پێویس���ت ‌ه كۆمه‌ڵی‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی بیانهاوێژێت ب���ۆ گێڕانه‌وه‌ی‬ ‫ژیان بۆ شاره‌كه‌‪.‬‬ ‫نیق���اش‪ :‬له‌رۆژانێكی وه‌ك ئه‌م رۆژانه‌دا‬ ‫چوار س���اڵ له‌مه‌وبه‌ر له‌موسڵ چی روویدا‪،‬‬ ‫تا ئێس���تاش گێڕانه‌وه‌كان دژ به‌یه‌كن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كاته‌ له‌شاره‌كه‌دا بوویت؟‬ ‫عومه‌ر‪ :‬رووداوه‌كان رۆژی ‪5‬ی حوزه‌یرانی‬ ‫‪ 2014‬ده‌س���تیانپێكرد‪ ،‬داعش هێرشیكرده‌‬

‫عومه‌ر محه‌مه‌د‬ ‫سه‌ر شاری س���امه‌ڕا‪ ،‬به‌اڵم ده‌سه‌اڵتدارانی دانیش���تووانه‌كه‌ی ورده‌ ورده‌ ده‌هاتن��� ‌ه‬ ‫ئه‌من���ی قه‌ده‌غه‌ی هاتووچۆیان له‌موس���ڵ ده‌ره‌و‌ه بۆ س���ه‌ر شه‌قامه‌كان تا بزانن چی‬ ‫راگه‌یان���د‪ ،‬له‌ماڵه‌كانماندا ماینه‌وه‌‌و هه‌واڵی رووده‌دات‪ ،‬به‌اڵم شه‌وه‌كه‌ی ته‌قینه‌وه‌یه‌كی‬ ‫دژبه‌یه‌ك‌و ده‌نگ���ی ته‌قه‌ی نزیك‌و دوورمان گه‌وره‌ هۆتێلی نێوده‌وڵه‌تی موس���ڵی كرد‌ه‬ ‫ده‌بیس���ت‪ ،‬دوای رۆژێ���ك بێده‌نگییه‌ك���ی ئامانج‌و ترسی خسته‌ نێو شاره‌كه‌وه‌‪ ،‬دواتر‬ ‫نام���ۆ باڵی به‌س���ه‌ر ش���اره‌كه‌دا كێش���ا‌و ده‌ركه‌وت ته‌قینه‌وه‌ك��� ‌ه ئه‌و فه‌رمانده‌ییه‌ی‬

‫سوپای كردووه‌ت ‌ه ئامانج كه‌ له‌هۆتێله‌كه‌دا‬ ‫جێگیر كرابوو‪ ،‬دوای ئه‌و ته‌قینه‌وه‌یه‌ به‌ری‬ ‫راستی ش���اره‌ك ‌ه به‌ته‌واوی كه‌وت ‌ه ده‌ستی‬ ‫داعش‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم هێش���تا ب���ه‌ری چ���ه‌پ له‌ژێ���ر‬ ‫ده‌س���تی س���وپادا بوو كاتێك ده‌ستیكرد‬ ‫بە‌بۆردومانكردنی به‌ری راست به‌پشتبه‌ستن‬ ‫بە‌چه‌ن���د زانیارییه‌ك���ی هه‌ڵه‌ی كه‌س���ێك‬ ‫به‌ن���اوی محه‌مه‌د عه‌بدولس���ه‌الم ئه‌بو ته‌ها‬ ‫ك��� ‌ه له‌گه‌ڵ هێز‌ه ئه‌منییه‌كان كاری ده‌كرد‪،‬‬ ‫به‌اڵم دوات���ر ده‌ركه‌وت له‌گه‌ڵ داعش���یش‬ ‫كاری ده‌كرد‌و زانیاری هه‌ڵه‌ی بە‌سوپا ده‌دا‬ ‫له‌باره‌ی شوێنی تیرۆریس���ته‌كانه‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫بۆمبه‌كان به‌س���ه‌ر دانیش���تووانی مه‌ده‌نیدا‬ ‫ده‌كه‌وتنه‌ خ���واره‌و‌ه له‌به‌رئ���ه‌وه‌ توڕه‌یی‬ ‫خه‌ڵكه‌كه‌ له‌هێ���ز‌ه ئه‌منییه‌كان زیاتر بوو‪،‬‬ ‫داعشیش هه‌وڵی بۆ ئه‌وه‌ ده‌دا‌و سوپای بۆ‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی خۆی به‌كارهێنا‪.‬‬ ‫نیقاش‪ :‬ئه‌ی رۆژی كه‌وتنی موس���ڵ چی‬ ‫روویدا؟‬ ‫عوم���ه‌ر‪ :‬رۆژی ‪10‬ی حوزه‌ی���ران داعش‬ ‫كۆنترۆڵكردن���ی به‌ری چه‌پ���ی ته‌واوكرد‪،‬‬ ‫ئیتر رووداوه‌كان به‌ش���ێوه‌یه‌كی دراماتیكی‬ ‫خێرابوون‪ ،‬خاڵ���ی میدیایی له‌گه‌ڕه‌كه‌كاندا‬

‫باڵوده‌بوون���ه‌وه‌‌و زیندانی���ان ئازادك���ران‌و‬ ‫زۆرێكی���ان چوون���ه‌ پاڵ تیرۆریس���ته‌كان‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ك به‌ده‌یان كه‌س���یش له‌دانیشتووانی‬ ‫مه‌ده‌ن���ی ك���ه‌ به‌دوژمنی تیرۆریس���ته‌كان‬ ‫داده‌نران‪ ،‬له‌ناوبران‪ ،‬له‌‪13‬ی حوزه‌یرانیشدا‬ ‫داع���ش به‌ڵگه‌نامه‌ك���ه‌ی ده‌رك���رد ك��� ‌ه‬ ‫بە‌به‌ڵگه‌نامه‌ی شار ناسراوه‌‌و به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫ره‌سمی بۆ جیهان‌و دانیشتووانی موسڵیشی‬ ‫راگه‌یان���د ك���ه‌ رێكخراوه‌ك���ه‌ كۆنترۆڵ���ی‬ ‫شاره‌كه‌ی كردووه‌‪.‬‬ ‫سه‌یر له‌وه‌دابوو كۆنس���وڵگه‌ری توركیا‬ ‫ش���اره‌كه‌ی به‌جێنه‌هێش���ت‪ ،‬ه���ه‌روه‌ك‬ ‫لێدوانه‌كانی پارێزگاری ش���اره‌ك ‌ه له‌وكاته‌دا‬ ‫كه‌ دانیش���تووانی دڵنیاده‌ك���رده‌وه‌ له‌وه‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی روویداوه‌ له‌ماوه‌یه‌كی كه‌مدا كۆتایی‬ ‫دێت‪ ،‬وایكرد ملیۆنان كه‌س له‌دانیشتووانی‬ ‫ش���اره‌كه‌ بڕیاری به‌جێنه‌هێشتنی شاره‌ك ‌ه‬ ‫بده‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم دوای یه‌ك مانگ له‌و به‌روار‌ه‬ ‫سه‌ركرده‌كه‌ی داعش له‌وتارێكدا ده‌ركه‌وت‌و‬ ‫ئیتر دانیش���تووانه‌كه‌ بۆی���ان ده‌ركه‌وت ك ‌ه‬ ‫بوونه‌ت ‌ه زیندان���ی له‌زیندانێك���ی گه‌وره‌دا‬ ‫كه‌ناوی موسڵه‌‪.‬‬ ‫ته‌واوی‌ بابه‌ته‌كه‌ له‌نیقاش بخوێننه‌وه‌‬ ‫‪http://www.niqash.org/‬‬


‫په‌رله‌مان ‪‌ 018‬‬ ‫‪2‬‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ی‌ ئه‌ردۆغان‬ ‫كاریگه‌ری ‌ی له‌سه‌ر هه‌رێم چی ده‌بێت؟‬ ‫رێژه‌ن سه‌ردار‬ ‫كه‌س ناتوان ‌ێ نكوڵ ‌ی له‌و راستیی ‌ه بكات ك ‌ه ئه‌ردۆغان یه‌كێك ‌ه له‌كاراكته‌ر‌ه سه‌ره‌كی‌‌و‬ ‫كاریگه‌ره‌كان ‌ی رۆژهه‌اڵت ‌ی ناوه‌ڕاس���ت‪ ،‬هیچ كام له‌واڵتان ‌ی ناوچه‌ك ‌ه ئێستا ناتوانن رۆڵ ‌ی‬ ‫كارا‌و گه‌وره‌ ‌ی توركیا له‌ئاڕاسته‌كردن ‌ی روداوه‌كاندا نادید‌ه بگرن‪ .‬هه‌ڵبژاردنه‌وه‌‌و مانه‌وه‌ ‌ی‬ ‫ئه‌ردۆغان بۆ پێنج س���اڵ ‌ی دیك ‌ه له‌ده‌سه‌اڵتدا "ره‌نگ ‌ه بۆ ‪ 10‬ساڵ ‌ی دیكه‌ش" كاریگه‌ریی‬ ‫راسته‌وخۆ ‌ی له‌سه‌ر دۆخ ‌ی كورد به‌گشتی‌‌و هه‌رێم ‌ی كوردستان به‌تایبه‌ت ‌ی ده‌بێت‪.‬‬ ‫هه‌رێم ‌ی كوردس���تان له‌چه‌ند رووییه‌كه‌و‌ه جێ ‌ی بایه‌خ ‌ه بۆ توركیا‪ :‬له‌ماوه‌ ‌ی ش���انز‌ه‬ ‫س���اڵ ‌ی رابردودا ك ‌ه ئه‌ردۆغان له‌ده‌س���ه‌اڵتدا بوه‌‪ ،‬دۆزین���ه‌وه‌و ده‌رهێنان ‌ی نه‌وت‌و غاز‬ ‫له‌هه‌رێم���ی كوردس���تان وه‌ك "ده‌رچونی لۆتۆی���ه‌ك" وابو‌ه بۆ توركیا‌و ك��� ‌ه ئابوریی ‌ه‬ ‫داته‌پیوه‌ك���ه‌ ‌ی بوژانه‌وه‌‌و هه‌ل ‌ی كار بۆ س���ه‌دان كۆمپانیا ‌ی له‌ناو هه‌رێمدا ره‌خس���اند‪.‬‬ ‫توركیا ‌ی س���ه‌رده‌م ‌ی ئه‌ردۆغان هه‌رێم ‌ی كوردستان ‌ی به‌ته‌واو ‌ی كرد به‌بازاڕێك ‌ی گه‌وره‌ ‌ی‬ ‫س���اغكردنه‌وه‌ ‌ی كااڵكانی‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش خزمه‌تێك ‌ی گه‌وره‌ ‌ی به‌بوژانه‌وه‌ ‌ی ئابور ‌ی ئه‌و واڵت ‌ه‬ ‫كرد‪ .‬یه‌كێك له‌س���تراتیجییه‌كان ‌ی ئه‌ردۆغان‌و ئاكه‌پ ‌ه له‌س���ااڵن ‌ی ئاینده‌دا هێشتنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫هه‌رێم ‌ی كوردستان له‌ڕو ‌ی ئابورییه‌وه‌ له‌م دۆخ ‌ی پاشكۆیه‌تییه‌دا ده‌بێت‪.‬‬ ‫له‌ڕو ‌ی سیاس���ی‌و جیۆپۆلتیكه‌وه‌‪ ،‬توركیا سه‌رسه‌ختان ‌ه كار ده‌كات بۆ تێكشكاندن ‌ی‬ ‫ه���ه‌ر هه‌وڵ‌‌و كۆشش���ێك ‌ی كورد له‌پێن���او به‌ده‌س���تهێنان ‌ی مافه‌كانیدا له‌ن���او توركیا‌و‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ ‌ی س���نوره‌كان ‌ی توركیاش���دا‪ .‬پڕۆژه‌ ‌ی ئه‌ردۆغان وه‌ك له‌سه‌ره‌تا ‌ی ئه‌مساڵه‌و‌ه‬ ‫به‌رون ‌ی ده‌ركه‌وت‪ ،‬ره‌وانه‌كردن ‌ی س���وپا ‌ی توركیای ‌ه بۆ س���ه‌ر كورد له‌ڕۆژئاوا‌و باشور ‌ی‬ ‫كوردستان‌و پێشبین ‌ی ده‌كر ‌ێ له‌س���ه‌ر ئه‌م له‌شكركێشییانه‌ ‌ی به‌رده‌وام بێت‪ .‬توركیا ‌ی‬ ‫س���ه‌رده‌م ‌ی ئه‌ردۆغان هه‌مو هه‌وڵێك ‌ی خس���ته‌گه‌ڕ بۆ هێشتنه‌وه‌ ‌ی یه‌كپارچه‌ی ‌ی عێراق‌و‬ ‫س���وریا‪ ،‬ك ‌ه به‌ال ‌ی ده‌س���ه‌اڵتداران ‌ی توركیاو‌ه "هێڵ ‌ی س���ورن"‪ .‬بۆئه‌وه‌ ‌ی كورد له‌م دو‬ ‫واڵته‌دا به‌هێزو سه‌ربه‌خۆ نه‌بن‪ .‬له‌و پێناوه‌شدا له‌داڕشتنه‌وه‌ ‌ی هاوكێش ‌ه سیاسییه‌كان ‌ی‬ ‫سوریا‌و عێراقدا به‌زیان ‌ی كورد رۆڵ ‌ی كارا ‌ی بینی‌و له‌پێناو سه‌ركه‌وتكردنی‌ خواسته‌كان ‌ی‬ ‫كوردا هاوكار ‌ی ئێرانیش ‌ی كرد‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه هه‌ڵوێستیان سه‌باره‌ت به‌زۆربه‌ ‌ی روداوه‌كان ‌ی‬ ‫ناوچه‌كه‌ ناكۆك‌و جیاواز بوه‌! ئه‌ردۆغان له‌سه‌ر ئه‌م سیاسه‌تانه‌ش ‌ی به‌رده‌وام ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئه‌ردۆغان ئه‌گه‌ر رۆژێك له‌ڕۆژان رویه‌ك ‌ی خۆش��� ‌ی پیش���ان ‌ی س���ه‌ركرده‌و هێزه‌كان ‌ی‬ ‫هه‌رێم ‌ی كوردس���تان دابێت‪ ،‬به‌نیاز ‌ی به‌كارهێنانیان بو‌ه بۆ خزمه‌تكردن به‌پڕۆژه‌كانی‌‌و‬ ‫به‌مه‌به‌ست ‌ی گورز وه‌شاندن بو‌ه له‌په‌كه‌كه‌‪ .‬بینیمان ك ‌ه چۆن به‌گه‌رمی‌‌و خۆشحاڵییه‌و‌ه‬ ‫پێشواز ‌ی له‌بارزان ‌ی ده‌كرد له‌ئه‌نقه‌ره‌و سه‌ردان ‌ی هه‌ولێریش ‌ی ده‌كرد‌و باوه‌ش ‌ی بۆ بارزان ‌ی‬ ‫ده‌گرته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ك ‌ه كار گه‌یشت به‌وه‌ ‌ی بارزان ‌ی باس ‌ی "ریفراندۆم‌و سه‌ربه‌خۆیی‌" بكات‪،‬‬ ‫به‌گاڵت ‌ه پێكردنه‌و‌ه پێیوت "دانیش��� ‌ه بارزان ‌ی با ش���تێك نه‌ش���كێنی‌‪ ،‬خه‌ون ‌ی منداڵی ‌ی‬ ‫له‌سه‌رت ده‌رك ‌ه چونك ‌ه به‌دیهێنانی‌ مه‌حاڵه‌"‪.‬‬

‫‪Awene‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬

‫ئەنجامی هەڵبژاردنەکانی تورکیا‬ ‫ئەردۆغان‬

‫‪%52.5‬‬

‫ئاکپارتی‬

‫موحەڕەم ئینجە‬

‫‪%30.7‬‬

‫جەهەپە‬

‫سەالحەدین دەمیرتاش‬ ‫هەدەپە‬

‫مەراڵ ئاکشنەر‬ ‫ئی پارتی‬

‫تامال كەرەموڵاڵ ئۆغڵو‬

‫پارتی سەعادەت‬

‫دۆغۆ بارینچاك‬ ‫پارتی نیشتمان‬

‫ئاکپارتی‬

‫‪%42.6‬‬

‫جەهەپە‬

‫‪%22.7‬‬

‫‪%8.02‬‬

‫مەهەپە‬

‫‪%11.1‬‬

‫‪%7.4‬‬

‫هەدەپە‬

‫‪%11.7‬‬

‫‪%0.9‬‬

‫‪%0.2‬‬

‫ئی پارتی‬ ‫پارتی سەعادەت‬

‫‪%10.1‬‬

‫‪%1.36‬‬

‫سه‌رئێش���ه‌یه‌ك ‌ی دیكه‌ ‌ی توركیا بۆ هه‌رێم ‌ی كوردس���تان‪ ،‬مه‌س���ه‌له‌ ‌ی كه‌ركوكه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫به‌هه‌مو ش���ێوه‌یه‌ك رێگری ‌ی له‌گه‌ڕانه‌وه‌ ‌ی بۆ س���ه‌ر هه‌رێم ‌ی كوردس���تان ده‌كات‌و ئه‌م‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌ش له‌ئه‌جندا ‌ی توركیادا مه‌سه‌له‌یه‌ك ‌ی بنه‌ڕه‌تی‌‌و نه‌گۆڕ ده‌بێت‪.‬‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ ‌ی ئه‌ردۆغان به‌پش���تیوان ‌ی "مه‌هه‌په‌" مانا ‌ی وای ‌ه ئه‌و مانگ‌و س���ااڵنه‌ ‌ی‬ ‫له‌پێش���مانه‌وه‌ن‪ ،‬ره‌نگ ‌ه مه‌ترس���ی‌‌و زۆر موفاجه‌ئه‌ی���ان له‌گه‌ ‌ڵ خۆیان���دا بۆ هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردستان‌و ناوچه‌كه‌ش هه‌ڵگرتبێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ ‌ی جێ ‌ی نیگه‌رانیی ‌ه ئاماده‌ی ‌ی كورد له‌م‬ ‫هه‌رێمه‌دا بۆ ئه‌و رووداوانه‌ ‌ی به‌ڕێوه‌ن له‌نزمترین ئاستدایه‌‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.