ژماره‌ 504

‫ریکالم‬

‫ئاماژه‌کانی‬ ‫ره‌گه‌زپه‌رستی‬ ‫له‌کوردستان‪:‬‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫ژماره‌ (‪)504‬‬ ‫سێشەممە ‪2015/11/24‬‬

‫داعش چۆن وێنای‬ ‫یه‌كێتی‌و پارتی‌و‬ ‫گۆڕان‌و په‌كه‌كه‌‬ ‫ده‌كات؟‬

‫ئیسالمییه‌کانی‬ ‫کوردستان له‌به‌رده‌م‬ ‫ئه‌گه‌ری شکست‌و یه‌كه‌مین سه‌ربازی‌‬ ‫كورد له‌سوپای‌ یۆناندا‬ ‫دواکه‌وتندان‬

‫‪7‬‬

‫‪5‬‬

‫وتارخوێن‌و پێش���نوێژی‌ مزگه‌وتێك‬ ‫له‌ماڵه‌ك���ه‌ی‌ خۆی له‌ن���او مزگه‌وتی‌‬ ‫به‌ختیاری له‌ش���اری‌ سلێمانی‌ نه‌وت‬ ‫ده‌كات به‌خۆیدا‌و خۆی‌ ده‌سوتێنێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬سلێمانی‌‪ :‬هه‌فته‌ی‌ رابردو‪،‬‬

‫ش���ێخ جه‌الل شێخ فاتیح قه‌ره‌داغی‌‬ ‫وتارخوێ���ن‌و پێش���نوێژی‌ مزگه‌وت ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ختیاری‌ له‌ش���اری‌ س���لێمانی‌ كه‌‬ ‫خاوه‌نی‌ هاوسه‌ر‌و سێ‌ منداڵه‌‪ ،‬خۆی‌‬ ‫ده‌سوتێنێت‪.‬‬

‫که‌مپه‌ینی دژ به‌ئاواره‌کان‬

‫‪4‬‬ ‫ناکۆکی کوردو‬ ‫شیعه‌ درێژکراوه‌ی‬ ‫ناکۆکییه‌کانی بارزانی‌و‬ ‫مالیکییه‌‬

‫بۆچی‬ ‫به‌رهه‌م ساڵح‬ ‫بێده‌نگه‌؟‬

‫‪10‬‬

‫‪3‬‬

‫‪4‬‬

‫ماڵه‌وه‌یان‌و نه‌وتی‌ ساڵی‌ پاری‌ زۆپای‌‬ ‫نوستنه‌كه‌یان ده‌كات به‌خۆیدا‌و خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌سوتێنێت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "مامۆس���تا جه‌الل ماوه‌ی‌‬ ‫‪ 10‬ساڵ‌ وتار خوێن‌و پێشنوێژ بوه‌و‬

‫ڕۆژان���ه‌ چه‌ندین فه‌رز پێش���نوێژی‌‬ ‫له‌مزگه‌وتی‌ به‌ختیاری‌ كردوه‌"‪.‬‬

‫وتارخوێن‌و پێشنوێژ ‌ی مزگه‌وتێك له‌سلێمانی‌ خۆ ‌ی ده‌سوتێنێت‬ ‫ش���ێخ ئه‌حم���ه‌دی‌ ب���رای‌ ناوبراو ب���وم ك���ه‌ هه‌وڵێكی‌ ت���ری‌ داوه‌ بۆ‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ براكه‌یان هیچ خۆكوشتن سه‌ركه‌وتو نه‌بوه‌ چونك ‌ه‬ ‫ی به‌رده‌وام خێزانه‌ك���ه‌ی‌‌و منداڵه‌كانی‌‬ ‫كێشه‌یه‌كی‌ خێزانی‌ نه‌بوه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫"چه‌ند ڕۆژێك به‌ر له‌خۆس���وتاندنی‌ چاودێری���ان كردوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌دوه‌م‬ ‫جه‌الل���ی‌ ب���رام ئ���اگاداری‌ ئ���ه‌وه‌ هه‌وڵیدا ده‌چێت���ه‌ ژوره‌كه‌ی‌ دواوه‌ی‌‬

‫نازێ‌ عه‌زیزی‌‪ :‬به‌فه‌رمانی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم كرام به‌ به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی گشتی‌‬ ‫نازێ‌ عه‌زی���زی‌‪ ،‬خانمه‌ هونه‌رمه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژهه‌اڵتی‌ كوردس���تان ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌كات كه‌ هیچ هونه‌رمه‌ندێكی‌ كورد‬ ‫هاوسه‌رگیریی‌ س���ه‌ركه‌وتوی‌ نه‌بوه‌‬

‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬هه‌ولێر‪ :‬ن���ازێ‌ عه‌زیزی‌ گله‌ییه‌ك���م هه‌ی���ه‌‪ :‬تائێس���تا به‌من‬ ‫به‌تایبه‌ت���ی‌ خانمان‪ ،‬ئ���ه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"به‌فه‌رمانی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمی‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند ك���ه‌ "من ئه‌و نه‌وتراوه‌ ئه‌رێ‌ خانمی‌ هونه‌رمه‌ند تۆ‬ ‫كوردس���تان كراوم ب���ه‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پله‌ی���ه‌م به‌فه‌رمانی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ده‌چیته‌ سه‌ر كاره‌كه‌ت یان نا؟"‬ ‫وتیش���ی‌ "م���ن ئ���ه‌و وه‌زیفه‌یه‌م‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تان پێدراوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫گشتی‌ له‌وه‌زاره‌تی‌ رۆشنبیری‌"‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫وه‌رنه‌گرت چونكه‌ ناس���نامه‌ی‌ باری‌‬ ‫شارستانی‌ كوردستانم نه‌بو"‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫ریکالم‬

‫‪‬‬ ‫‪   ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫ ‬ ‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫مامۆستایه‌ك ‌ی ئایین ‌ی له‌ناو مزگه‌وتێكی‌ سلێمانیدا خۆ ‌ی ده‌سوتێنێت‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫شێخ جه‌الل شێخ فاتیح قه‌ره‌داغی‌‬ ‫وتارخوێن‌و پێشنوێژی‌ مزگه‌وتی‌‬ ‫به‌ختیاری‌ له‌شاری‌ سلێمانی‌ كه‌‬ ‫خاوه‌نی‌ هاوسه‌ر‌و سێ‌ منداڵه‌‪،‬‬ ‫له‌ماڵه‌كه‌ی‌ خۆیدا كه‌ له‌ناو‬ ‫مزگه‌وته‌كه‌دایه‌‪ ،‬نه‌وتی‌ كرد به‌خۆیداو‬ ‫خۆی‌ سوتاند‪.‬‬ ‫خۆسوتاندنی‌ ئه‌م مامۆستا ئایینی ‌ه‬ ‫كه‌ س����ه‌ر به‌بنه‌ماڵه‌یه‌كی‌ ن����اوداری‌‬ ‫ئایینی����ه‌ له‌هه‌فته‌ی‌ راب����ردودا رویدا‪،‬‬ ‫شێخ فاتیح شێخ محه‌مه‌د قه‌ره‌داغی‌‬ ‫باوكی‌ ئه‌و وتارخوێن‌و پێش����نوێژه‌ی‌‬ ‫خۆی‌ سوتاندوه‌‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند‬ ‫ك����ه‌ جه‌اللی‌ ك����وڕی‌ كێش����ه‌ی‌ مادی‌‬ ‫نه‌بوه‌‌و ئوتومبێل‌و ماڵی‌ خۆی‌ هه‌بوه‌‌و‬ ‫باری‌ ئابوری‌ زۆر باشبوه‌‌و كارمه‌ندی‌‬ ‫وه‌زاره‌ت����ی‌ ئه‌وقاف بوه‌‌و پێش����نوێژ‬ ‫بوه‌ له‌مزگه‌وتی‌ به‌ختیاری‌ له‌ش����اری‌‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "هیچ كێشه‌یه‌كی‌‬ ‫خێزانیشی‌ نه‌بوه‌‌و له‌گه‌ڵ منداڵه‌كان‌و‬ ‫هاوس����ه‌ره‌كه‌ی‌ زۆر یه‌كتری����ان‬ ‫خۆشویستوه‌"‪.‬‬ ‫ش����ێخ جه‌الل فاتیح ك����ه‌ كۆلیژی‌‬ ‫ش����ه‌ریعه‌ی‌ ته‌واو كردوه‌‪ ،‬وه‌ك باوكی‌‬ ‫باس����ی‌ ده‌كات له‌سااڵنی‌ نه‌وه‌ده‌كانی‌‬ ‫س����ه‌ده‌ی‌ راب����ردودا كه‌ ئ����ه‌وكات بۆ‬ ‫خوێندن رویكردوه‌ته‌ به‌غدا‌و له‌دوهه‌م‬ ‫ساڵی‌ خوێندنیدا له‌كۆلیژی‌ شه‌ریعه‌ی‌‬ ‫به‌غ����دا له‌الی����ه‌ن هێ����زه‌ ئه‌منیه‌كانی‌‬ ‫ڕژیمی‌ به‌عسه‌وه‌ بۆ ماوه‌ی‌ سێ‌ شه‌و‌و‬ ‫س����ێ‌ ڕۆژ ئه‌ش����كه‌نجه‌ دراوه‌و دواتر‬ ‫حاڵه‌تێك����ی‌ ده‌رونی بۆ دروس����تبوه‌‪،‬‬ ‫ی "له‌وكاته‌وه‌‬ ‫شێخ فاتیحی‌ باوكی‌ وت ‌‬ ‫سه‌ردانی‌ چه‌ندین دكتۆرمان پێكردوه‌‪،‬‬ ‫چه‌ندین جار چاره‌س����ه‌ری‌ وه‌رگرتوه‌‬ ‫الی‌ دكتۆره‌كان����ی‌ هه‌ولێ����ر‌و به‌غدا‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌م كۆتاییه‌دا چاره‌س����ه‌ره‌كان‬ ‫كاریگه‌رییان نه‌ماوه‌"‪.‬‬

‫ی د‌ه ساڵ ‌ه‬ ‫ماوه‌ ‌‬ ‫له‌و مزگه‌وته‌دا‬ ‫وتارخوێن‌و‬ ‫پێشنوێژه‬

‫ئه‌و مزگه‌وت‌و ماڵه‌ی شێخ جه‌الل خۆی تێدا سوتاند‬ ‫وتیش����ی‌ "ئه‌م����ه‌ یه‌ك����ه‌م هه‌وڵی‌‬ ‫خۆس����وتاندنی‌ نی����ه‌‪ ،‬ب����ه‌رده‌وام‬ ‫چاودێریمان كردوه‌ كه‌ په‌نا بۆكاری‌ له‌و‬ ‫جۆره‌ نه‌بات‪ ،‬به‌اڵم دواجار له‌ماڵه‌كه‌ی‌‬ ‫خۆی‌ له‌مزگه‌وت����ی‌ به‌ختیاری‌ نه‌وتی‌‬ ‫كرد به‌خۆیداو خۆی‌ سوتاند"‪.‬‬ ‫ئه‌وان����ه‌ی‌ هاتوچ����ۆی‌ مزگه‌وت����ی‌‬ ‫به‌ختیارییان كردوه‌و ئه‌م مامۆس����تا‬ ‫ئایینییه‌یان ناسیوه‌ باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫كه‌ پیاوێكی‌ هێمن‌و له‌س����ه‌رخۆ بوه‌و‬

‫حاڵه‌تێكی‌ نائاس����ایی‌ ده‌رونییان تێدا‬ ‫به‌دینه‌كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم ش����ێخ ئه‌حمه‌د ‌‬ ‫ی‬ ‫برای‌ ناوب����راو به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫كه‌ براكه‌یان ل����ه‌م ده‌ ڕۆژه‌ی‌ ئاخری‌‬ ‫ته‌مه‌نیدا حاڵه‌ته‌كه‌ی‌ خراپ بوه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ئاماژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌ كرد كه‌ چه‌ند ڕۆژێك‬ ‫ب����ه‌ر له‌خۆس����وتاندنی‌ جه‌اللی‌ برای‬ ‫ئ����اگاداری‌ ئه‌وه‌ ب����وه‌ هه‌وڵێكی‌ تری‌‬ ‫داوه‌ بۆ خۆكوشتن‪ ،‬به‌اڵم سه‌ركه‌وتو‬ ‫نه‌بوه‌ چونكه‌ به‌رده‌وام خێزانه‌كه‌ی‌‌و‬

‫بۆچ ‌ی به‌رهه‌م ساڵح بێده‌نگه‌‌؟‬

‫س���ه‌ره‌تای‌ ئه‌م هه‌فته‌ی���ه‌ یه‌كێك له‌و‬ ‫كه‌س���انه‌ی‌ كه‌ جێگری‌ وه‌زیری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا له‌س���ه‌ردانه‌كه‌یدا ب���ۆ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان به‌س���ه‌ری‌ كرده‌وه‌‪ ،‬د‪.‬به‌رهه‌م‬ ‫س���اڵح بو‪ ،‬ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ پێش���تر‬ ‫ئێرانیه‌كانی���ش به‌مه‌به‌س���تی‌ لێكنزی���ك‬ ‫كردنه‌وه‌ی‌ بۆچونی‌ الیه‌نه‌ سیاس���یه‌كانی‌‬ ‫كوردس���تان س���ه‌ردانی‌ به‌رهه‌م ساڵحیان‬ ‫كردبو‪.‬‬ ‫توانا ئه‌حمه‌د كه‌ ڕۆژنامه‌نوسێكی نزیك‬ ‫له‌ د‪.‬به‌رهه‌م س���اڵحه‌و س���ااڵنێكی زۆری‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و به‌رپرس���ه‌ سیاس���یه‌ بردوه‌ته‌‬ ‫س���ه‌ر‌‌و له‌زۆربه‌ی‌ دانیشتن‌و كۆبونه‌وه‌كانی‌‬ ‫ئه‌مدوایی���ه‌ی‌ ئ���ه‌ودا ئاماده‌ی���ه‌‪ ،‬له‌باره‌ی‬ ‫د‪.‬به‌رهه‌م���ه‌وه‌ وتی‌ "ئه‌و كه‌س���ایه‌تیه‌كی‬ ‫دیبلۆماس���ی به‌هێ���زی ناوچه‌كه‌یه‌و به‌بێ‬ ‫پۆس���تیش هه‌ر ده‌توانێت كاریگه‌ری خۆی‬ ‫هه‌بێت‌و سیاسه‌ت بكات"‪.‬‬ ‫به‌ره���ه‌م ئه‌حم���ه‌د س���اڵح كه‌ ئێس���تا‬ ‫ته‌مه‌نی‌ گه‌نجێتی به‌ڕێكردوه‌و ‪ 55‬س���اڵه‌‪،‬‬ ‫له‌وكات���ه‌وه‌ی‌ بوه‌ت���ه‌ نوێن���ه‌ری‌ یه‌كێتی‌‬ ‫له‌ئه‌مه‌ری���كا تۆڕێ���ك په‌یوه‌ن���دی‌ له‌گ ‌هڵ‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكیه‌كان دروستكردوه‌و دوای‌ روخانی‌‬ ‫رژێمی‌ سه‌دامیش به‌هۆی‌ وه‌رگرتنی‌ پۆستی‌‬ ‫جێگری‌ سه‌رۆك وه‌زیرانی‌ عێراقه‌وه‌ گه‌شه‌ی‌‬

‫شێخ جه‌الل شێخ فاتیح قه‌ره‌داغی‌‪،‬‬ ‫له‌س����اڵی‌ ‪ 1976‬له‌ق����ه‌زای‌ قه‌ره‌داغ‬ ‫له‌دایكب����وه‌و قۆناغه‌كان����ی‌ خوێندنی‌‬ ‫له‌س����لێمانی‌ ته‌واوك����ردوه‌و دواتر بۆ‬ ‫خوێن����دن چوه‌ت����ه‌ به‌غدا‌و دو س����اڵ‬ ‫له‌به‌غ����دا ده‌خوێنێ����ت‪ ،‬دوات����ر دێته‌‬ ‫زانكۆی‌ سه‌الحه‌دین‌و له‌هه‌مان زانكۆ‬ ‫كۆلیژی‌ شه‌ریعه‌ ته‌واده‌كات‌و ده‌بێته‌‬ ‫وتارخوێ����ن‌و پێش����نوێژی‌ مزگه‌وتی‌‬ ‫به‌ختیاری‌ له‌شاری‌ سلێمانی‌‪ .‬ماوه‌ی‌‬ ‫ده‌ س����اڵه‌ له‌و مزگه‌وته‌دا وتارخوێن‌و‬ ‫پێشنوێژه‌‪ .‬هه‌فته‌ی‌ رابردو له‌كردارێكی‌‬ ‫خۆسوتاندا ‪%78‬ی‌ له‌شی‌ سوتا‌و دوای‌‬ ‫مانه‌و‌هی‌ ‪ 22‬كاتژمێر له‌نه‌خۆش����خانه‌‬ ‫گیانی‌ له‌ده‌ست دا‪.‬‬

‫ئام���اده‌کاری ده‌کرێت س���ه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مانی‬ ‫كوردستان به‌بێ گۆڕان پێكبهێنرێته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬وریا‬

‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬

‫به‌رهه‌م ساڵح‬ ‫دا ب���ه‌م په‌یوه‌ندیی���ه‌ دۆس���تانه‌یه‌ له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫رۆژئاوایی���ه‌كان‌و له‌گه‌ڵ‌ كاربه‌ده‌س���تانی‌‬ ‫واڵتانی‌ رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاستیش‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌گه‌ر به‌رهه‌م س���اڵح دۆس���تی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ زۆر بێت‪ ،‬ئه‌وا له‌ناوخۆداو له‌نێو‬ ‫حزبه‌كه‌ی‌ خۆش���یدا به‌دیاریكراوی‌ نه‌یاری‬ ‫زۆره‌‪ ،‬زۆرجار ئه‌م نه‌یارانه‌ خستویانه‌ته‌ ناو‬ ‫نیش���انه‌وه‌و تیرئاژنیان كردو‌ه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌‬ ‫له‌چه‌ندین وێستگه‌دا گورزی گورچكبڕیان‬ ‫لێدا كه‌ "نه‌یانهێش���ت كۆنگ���ره‌ی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫ببه‌س���ترێت كه‌ خواستی‌ گه‌وره‌ی‌ دو ساڵ‌‬ ‫له‌مه‌وبه‌ری‌ ئه‌و بو‪ ،‬ڕێگه‌شیان نه‌دا به‌ره‌و‬ ‫پۆستی‌ س���ه‌رۆك كۆماری‌ سه‌ركه‌وێت كه‌‬ ‫خه‌ونی‌ پێوه‌ ده‌بینی‌‪".‬‬ ‫ئ���ه‌و ڕۆژنامه‌نوس���ه‌ی نزی���ك له‌دكتۆر‬ ‫به‌ره���ه‌م پێیوایه‌ ئ���ه‌و جیاوازیه‌ی دكتۆر‬ ‫به‌رهه‌م ساڵح له‌گه‌ڵ حیزبه‌كه‌ی كه‌ پێشتر‬ ‫هه‌یب���وه‌ هه‌ر به‌رده‌وام���ی هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"جیاوازی ڕای دكت���ۆر به‌رهه‌م په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌ناوخۆی یه‌كێتی نیشتمانیه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ته‌نها ئه‌ویش نیه‌ ئه‌و جیاوازییه‌ی هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫دواهه‌می���ن هه‌وڵ���ی‌ به‌رهه‌م س���اڵح بۆ‬ ‫ئاسایكردنه‌وه‌ی دۆخی هه‌رێمی كوردستان‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ك بو بۆ چاره‌سه‌كردنی دۆخه‌كه‌‪،‬‬

‫منداڵه‌كان����ی‌ چاودێری����ان ك����ردوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ل����ه‌دوه‌م هه‌وڵیدا نه‌وت ده‌كات‬ ‫به‌خۆیدا‌و خۆی‌ ده‌سوتێنێت‪.‬‬ ‫مامۆستا ئومێد شێخ محه‌مه‌د كه‌سی‌‬ ‫نزیكی‌ شێخ جه‌الل فاتیح نویژخوێنی‌‬ ‫مزگه‌وت����ی‌ به‌ختی����اری‪ ،‬س����ه‌باره‌ت‬ ‫به‌هۆكاری‌ خۆكوش����تنی‌ ناوبراو وتی‌‬ ‫"دو ڕۆژ پێش خۆسوتانه‌كه‌ی‌ ده‌یبه‌نه‌‬ ‫هه‌ولێ����ر بۆ چاره‌س����ه‌ری‌ پزیش����كی‌‬ ‫الی دكتۆرێك����ی‌ به‌ریتان����ی‌ له‌هه‌ولێر‬

‫تاوه‌كو ده‌رمانی‌ پێویسی‌ بۆ دابنێت‪،‬‬ ‫دكتۆره‌كه‌ به‌ج����ه‌الل‌و خانه‌واده‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ڕاده‌گه‌یه‌نێت كه‌ حاله‌تی‌ خراپ نیه‌‌و‬ ‫ده‌رمانی‌ پێویس����تی‌ بۆ ده‌نوس����ێت"‬ ‫وتیش����ی‌ "ئه‌و ڕۆژه‌ی‌ مامۆستا جه‌الل‬ ‫خۆی‌ س����وتاند‪ ،‬له‌ماڵ����ی‌ باوكی‌ بو‪،‬‬ ‫ده‌مه‌‌و ئێواره‌ باوكی‌ بردیه‌وه‌ بۆ ماڵی‌‬ ‫خۆیان‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و ده‌چێته‌ ژوره‌كه‌ی‌‬ ‫دواوه‌‌و نه‌وتی‌ س����اڵی‌ پ����اری‌ زۆپای‌‬ ‫نوستنه‌كه‌یان ده‌كات به‌خۆیدا‌و خۆی‌‬

‫ده‌سوتێنێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتیش����ی‌ "كه ‌مامۆستا جه‌الل‬ ‫وتار خوێن‌و پێش����نوێژ ب����وه‌و ڕۆژانه‌‬ ‫چه‌ندین فه‌رز پێشنوێژی‌ له‌مزگه‌وتی‌‬ ‫به‌ختیاری‌ كردوه‌"‪.‬‬ ‫مامۆستا ئومێد ئه‌وه‌ش ده‌گێرێته‌وه‌‬ ‫كه‌ ناوب����راو وتارخوێن‌و پێش����نوێژی‌‬ ‫مزگه‌وتێك بوه‌ له‌به‌غ����دا ئه‌و كاته‌ی‌‬ ‫قوتابی‌ ش����ه‌ریعه‌ ب����وه‌ له‌ماوه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫دوساڵه‌ی‌ له‌به‌غداد خوێندویه‌تی‌‪.‬‬ ‫ئ����ه‌م مامۆس����تا ئایینیی����ه‌ ئاماژه‌‬ ‫ب����ه‌وه‌ش ده‌كات كه‌ خۆس����وتاندن‌و‬ ‫خۆكوش����تن له‌ئاینی‌ ئیس��ل�امدا وه‌ك‬ ‫كوش����تنی‌ كه‌س����ێك وایه‌‪" ،‬كوشتنی‌‬ ‫كه‌س����ێك به‌ده‌ستی‌ كه‌س����ێكی‌ دیكه‌‬ ‫قه‌تل����ه‌‌و حه‌رامه‌و خوای‌ گه‌وره‌ نه‌هی‌‬ ‫لێكردوه‌‌و یه‌كێكه‌ له‌تاوانه‌گه‌وره‌كان"‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "هاواڵتیه‌ك له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ی‌‬ ‫س����ه‌یاره‌ی‌ ب����ۆ ناكڕن ی����ان كچێك‬ ‫له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ نایده‌ن به‌و كه‌سه‌ی‌‬ ‫خۆی‌ هه‌ڵیبژاردوه‌ خۆی‌ ده‌سوتێنێت‬ ‫ی ده‌رونی‌‬ ‫گوناح����ه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم حاڵه‌ت���� ‌‬ ‫جی����اوازه‌‌و خ����وای‌ گ����ه‌ور‌ه مامه‌ڵه‌‬ ‫ده‌كات له‌گه‌ڵ ئه‌قڵدا‪ ،‬كه‌سێك ئه‌قڵی‌‬ ‫له‌ده‌ستدا محاسه‌به‌ی‌ نامێنێت"‪.‬‬

‫"یه‌كێتی‌و پارتی ڕێكه‌وتن ده‌كه‌ن‌و‬ ‫یه‌كگرتوش ده‌چێت ‌ه پاڵیان"‬

‫هێشتا به‌رهه‌م ساڵح‬ ‫له‌گه‌ڵ "یه‌كێتی" ناكۆكه‌‬

‫به‌رهه‌م ساڵح ماوه‌یه‌كی‌ زۆره‌ سه‌باره‌ت‬ ‫به‌ره‌وتی‌ گفتوگۆو روداوه‌كان دوره‌په‌رێزو‬ ‫بێده‌نگ ده‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬به‌اڵم سه‌ڕه‌رای‌‬ ‫ئه‌وه‌ش هه‌مو وه‌فده‌ ئیرانی یان‬ ‫ئه‌مریكی‌و ته‌نانه‌ت عێراقیانه‌ش كه‌‬ ‫دێنه‌ هه‌رێمی كوردستان‪ ،‬جێگری‬ ‫دوه‌می‌ سكرتێری گشتی یه‌كێتی‬ ‫به‌سه‌رده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬مه‌زهه‌ر‬

‫‪3‬‬

‫كه‌ هاوڕێكان���ی به‌باش‌و نه‌یاره‌كانیش���ی‬ ‫به‌پ���ڕۆژه‌ی پارتی���ان له‌قه‌ڵه‌م���دا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دواجار سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی شكستی به‌و‬ ‫هه‌وڵه‌ی س���اڵح هێناو په‌س���ه‌ندی نه‌كرد‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش بۆماوه‌ی���ه‌ك دوب���اره‌ به‌رهه‌می‬ ‫خسته‌وه‌ گۆمی بێده‌نگی‪.‬‬ ‫ڕای توان���ا جی���اوازه‌ چونك���ه‌ پێیوایه‌‬ ‫به‌رهه‌م س���اڵح له‌ئێس���تادا بێده‌نگ نیه‌و‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌رپرس���انی سیاس���ی س���ه‌رقاڵی‬ ‫ده‌رهێنانی هه‌رێمی كوردستانه‌ له‌و دۆخه‌‬ ‫سیاس���یه‌ی تێیكه‌وتوه‌‪ ،‬ئه‌و پێشی وایه‌"‬ ‫ئه‌گه‌ر پڕۆژه‌ك���ه‌ی ئه‌و په‌س���ه‌ند بكرایه‌‬ ‫هه‌رێم نه‌ده‌كه‌وته‌ ئه‌م دۆخه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئێس���تا هه‌رچه‌نده‌ به‌رهه‌م ساڵح وه‌كو‬ ‫جێگری سكرتێری گشتی یه‌كێتی نیشمانی‬ ‫ده‌ناسرێت‪ ،‬به‌اڵم جوڵه‌كانی‌و بایه‌خی ئه‌و‬ ‫بۆ سیاسیه‌كانی جیهان به‌تایبه‌ت ئه‌مریكا‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی ئ���ه‌و حیزبه‌ی���ه‌‪ ‌،‬گه‌وره‌ترین‬ ‫پرسیاریش كه‌ تائیستا وه‌اڵمی نیه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئ���ه‌و به‌رپرس���ه‌ی یه‌كێتی ئه‌وه‌ی���ه‌‪ ،‬ئایا‬ ‫ئاینده‌ی ئه‌و له‌گ���ه‌ڵ یه‌كێتی ده‌بێت یان‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌؟ ته‌نانه‌ت توانا ئه‌حمه‌دیش‬ ‫نه‌یتوان���ی وه‌اڵمی ئه‌وه‌ بدات���ه‌وه‌ كه‌ زۆر‬ ‫نزیكه‌ لێیه‌وه‌‪.‬‬

‫واچاوه‌ڕوانده‌كرێت كۆبونه‌وه‌كه‌ی‬ ‫ئه‌م دواییه‌ی پارتی دیموكرات‌و‬ ‫یه‌كێتی نیشتمانی بگات به‌ڕێكه‌وتن‌و‬ ‫سه‌رۆكایه‌تیه‌كی نوێ بۆ په‌رله‌مانی‬ ‫كوردستان به‌بێ گۆڕان پێكبهێنرێت‪،‬‬ ‫یه‌كگرتوش به‌شدارده‌بێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫سه‌ره‌تایه‌ك ده‌بێت بۆ رێكه‌وتنێكی نوێ‬ ‫له‌نێوان الیه‌ن ‌ه سیاسیه‌كان ‌ی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫سه‌رچاویه‌كی تایبه‌ت ب ‌ۆ ئاوێنه‌ ناوه‌ڕۆكی‬ ‫به‌ش���ێك له‌كۆبونه‌وه‌كه‌ی نێ���وان یه‌كێتی‌و‬ ‫پارتی ئاش���كراكردو وتی" له‌كۆبونه‌وه‌كه‌دا‬ ‫چه‌ندین مه‌له‌فی دارایی‌و سیاسی ورژێنراون‪،‬‬ ‫به‌شێكی زۆریان په‌یوه‌س���تبون به‌پۆست‌و‬ ‫نه‌وت‌و دارایی له‌نێوان ئه‌و دو حیزبه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێی وته‌ی ئه‌و سه‌رچاوه‌ی ‌ه هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫یه‌كێت���ی داوای كۆبون���ه‌وه‌ی كردبو‌ به‌اڵم‬ ‫پارتی زۆر دڵی به‌كۆبونه‌وه‌كه‌ خۆش���بوه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ له‌م دۆخه‌دا پێویس���تی به‌ڕاكێشانی‬ ‫یه‌كێتی���ه‌ ب���ۆ الی خ���ۆی‪ ،‬ئ���ه‌و وت���ی‬ ‫"له‌كۆبونه‌وه‌ك���ه‌ی پارتی‌و یه‌كێتی باس���ی‬ ‫چۆنیه‌ت���ی به‌ڕێوه‌بردنی دۆس���یه‌ی نه‌وت‌و‬ ‫دارای���ی ك���راوه‌ ڕای هاوبه‌ش���یان هه‌بوه‌‪،‬‬ ‫زیندوكردنه‌وه‌ی ڕێكه‌وتنامه‌ی س���تراتیژی‬ ‫نێوانیشیان یه‌كێكبوه‌ له‌ئه‌گه‌ره‌كان‪ ،‬پاشان‬ ‫هه‌ردو پارت باسیان له‌ئاینده‌ی حكومه‌ت‌و‬ ‫په‌رله‌مانك���ردوه‌و باس���ی پێدان���ی چه‌ند‬ ‫پۆس���تێكی نوێكراو‌ه بۆ یه‌كێتی نیشتمانی‬ ‫به‌اڵم س���ه‌رچاوه‌كه‌ ئاماژه‌ی به‌پۆسته‌كان‬ ‫نه‌ك���رد ته‌نها ئه‌و‌ه نه‌بێت ك ‌ه پۆس���ته‌كان‬ ‫‌له‌ئاسته‌ جیاكانی حكومه‌ت ده‌بن‪ ،‬وتیشی‬ ‫"ه���ه‌ردوال پێی���ان واب���وه‌ ئاین���ده‌ی ئه‌م‬ ‫حكومه‌ته به‌بێ بزوتن���ه‌وه‌ی گۆڕان قورس‬ ‫ده‌بێت‌و ناتوانن بێ ئه‌وان حكومه‌ت دروست‬

‫له‌كۆبونه‌وه‌كه‌ی‬ ‫پارتی‌و یه‌كێتی‬ ‫باسی چۆنیه‌تی‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنی‬ ‫دۆسیه‌ی نه‌وت‌و‬ ‫دارایی كراوه‌و‌ ڕای‬ ‫هاوبه‌شیان هه‌بو‌ه‬ ‫زیندوكردنه‌وه‌ی‬ ‫ڕێكه‌وتنامه‌ی‬ ‫ستراتیژی‬ ‫نێوانیشیان یه‌كێكبو‌ه‬ ‫له‌ئه‌گه‌ره‌كان‬ ‫بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان ده‌بێت ‌ه‬ ‫كێش���ه‌ی به‌رده‌می���ان‪ ،‬ته‌نان���ه‌ت به‌وردی‬ ‫چونه‌ت ‌ه سه‌ر باسی ئه‌وه‌و " یه‌كێتی به‌پارتی‬ ‫وتوە بائێم���ە وردبین لەم���ەدا بزوتنەوەی‬ ‫گۆڕان ئاوت بكرێت بەهێزتر دەبێت لەئێستا‬ ‫چونكە دەركەوت ئەوكاتەی هەردو هێزەكە‬ ‫یەكێت���ی‌و پارت���ی دژی بزوتنەوەی گۆڕان‬ ‫بون بەهێزتربو وەك لەوكاتەی دۆستایەتیان‬

‫لەگەڵكرد"‪.‬‬ ‫هه‌رچی له‌باره‌ی سه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مانی‬ ‫كوردستانیش���ه‌وه‌ ئاماژه‌ بۆ ئ���ه‌وه ‌كراوه‬ ‫‌"ئه‌گه‌ر دكتۆر یوس���ف محمه‌د س���ه‌رۆكی‬ ‫ئیس���تای په‌رله‌مان الببرێت‪ ،‬ئه‌وا پێویست ‌ه‬ ‫گۆڕانكاری له‌هه‌ر س���ێ س���ه‌رۆكایه‌تیه‌ك ‌ه‬ ‫بكرێت"‪ ،‬ئه‌وه‌ش یه‌كێك بو‌ه له‌پێشنیاره‌كانی‬ ‫یه‌كێتی بۆ پارتی‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌ك له‌بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان ئه‌و‬ ‫ئه‌گه‌ره‌ی بۆ ئاوێنه‌ پشتڕاستكرده‌وه‌‪ ،‬وتی‬ ‫"ئه‌گه‌رێكی له‌وجۆر‌ه له‌ئارادایه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێم ‌ه‬ ‫ش���تێك ناكه‌ین موس���اوه‌مه‌ له‌سه‌ر مافی‬ ‫جه‌ماوه‌ری تێدابێت"‪ ،‬وه‌كو ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕان به‌ش���داری ن���اكات له‌پێكهێنانه‌وه‌ی‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مانی كوردستان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هیچی نه‌وت س���ه‌باره‌ت به‌ به‌شداری گۆڕان‬ ‫له‌حكومه‌تی داهاتو‪.‬‬ ‫الی خۆش���یه‌وه‌ رێبوار حه‌مه‌د وته‌بێژی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی سیاس���ی كۆمه‌ڵی ئیس�ل�امی‬ ‫كوردستانیش كه‌ له‌سه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مان‬ ‫سكرتێریان هه‌یه‌ ئه‌وه‌ی به‌ئاوێنه‌ راگه‌یاند‬ ‫که‌ "تائێس���تا هی���چ ش���تێكیان به‌فه‌رمی‬ ‫پێنه‌وتراوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر گۆڕانكاری بكرێت‬ ‫ئه‌وان ڕای خۆیان ده‌بێت"‪.‬‬ ‫هه‌ر به‌پێی سه‌رچاوه‌كه‌ی ئاوێنه‌‪ ،‬یه‌كێتی‌و‬ ‫پارت���ی ناتوان���ن ڕێكه‌وتنێك���ی كۆنكرێتی‬ ‫ببه‌ستن به‌اڵم نزیكی بۆچونه‌كانیان له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌كت���ری له‌كۆبونه‌وه‌كه‌دا ئ���ه‌و دو پارت ‌ه‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێته‌ نیمچ��� ‌ه ڕێكه‌وتنێكی هاوبه‌ش‬ ‫دۆخه‌كه‌ش ئاسایی ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌كو سه‌رچاوه‌كه‌ جه‌ختی لێكرده‌و‌ه‬ ‫ئه‌و ڕێكه‌وتنه‌ نوێی���ه‌ی له‌نێوان یه‌كێتی‌و‬ ‫پارتی دێته‌ ئاراو‌ه یه‌كگرتوش به‌بێ دودڵی‬ ‫ده‌چێته‌ ناویه‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئاینده‌ی كۆمه‌ڵی‬ ‫ئیس�ل�امی‌و بزوتن���ه‌وه‌ی گ���ۆڕان ناڕونه‌و‬ ‫پێده‌چێت به‌م دۆخ���ه‌وه‌ به‌رده‌وامی بده‌ن‬ ‫به‌كاره‌كانیان‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫گۆڕان‪ :‬ده‌رماڵه‌ی ده‌سته‌ی پاسه‌وانه‌كانی سه‌رۆكی په‌رله‌مان راگیراوه‌‬ ‫پارتی‌‪ :‬ئه‌وه‌ راستكردنه‌وه‌ی ده‌رماڵه‌ی پاسه‌وانه‌كان ‌ه نه‌ك راگرتن‬ ‫ئا‪ :‬عه‌بدواڵ گۆران‬ ‫هاوكات له‌گه‌ڵ‌ هه‌وڵی‌ حزبه‌كان‬ ‫بۆ هێوركردنه‌وه‌ی دۆخی سیاسی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬به‌رپرسێكی‌ گۆڕان‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ كوردستان ده‌ڵێت‬ ‫"به‌فه‌رمانێكی زاره‌كی جێگری‬ ‫سه‌رۆكی په‌رله‌مانی كوردستان‬ ‫ده‌رماڵه‌ی ئه‌فسه‌رانی سه‌رۆكی‬ ‫په‌رله‌مان راگیراوه‌"‪.‬‬ ‫(دیلمان محمد س����ابیر) س����ه‌رۆكی‬

‫دیوانی په‌رله‌مانی كوردس����تان له‌سه‌ر‬ ‫پشكی بزوتنه‌وه‌ی گۆران ئه‌م هه‌واڵه‌ی‬ ‫پشتڕاس����ت كرده‌وه‌و بڕیاره‌كه‌ی دور‬ ‫له‌یاس����او بڕگه‌كانی په‌یڕه‌وی ناوخۆ‬ ‫ناوبرد‪ ،‬ئه‌و وتی "له‌ ڕوی یاس����اییه‌وه‌‬ ‫جێگ����ری س����ه‌رۆكی په‌رله‌م����ان هیچ‬ ‫ده‌سه‌اڵتێكی ئیداری‌و دارایی نیه‌ له‌و‬ ‫بوارانه‌دا ئ����ه‌وه‌ش به‌ڕونی له‌بابه‌كانی‬ ‫په‌ی����ڕه‌وی ناخۆدا دیاریك����راون‪ ،‬ئه‌م‬ ‫كاره‌ش وه‌ك كاره‌كانی تریانه‌‪".‬‬ ‫راگرتنی ده‌رماڵه‌ی س����ێ به‌رپرسه‌‬ ‫بااڵكان����ی پاس����ه‌وانه‌كانی س����ه‌رۆكی‬

‫له‌ساڵ ‌ی ‪2015‬دا زۆرترین توندوتیژ ‌ی‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌پیاوان ئه‌نجامدراوه‌‬

‫"‪ 503‬حاڵه‌ت ‌ی توندوتیژ ‌ی دژ ‌ی‬ ‫پیاوان تۆماركراوه‌"‬ ‫س���كرتێری‌ یه‌كیه‌ت���ی‌ پیاوان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫ساڵی‌ ‪ 2015‬به‌راورد به‌ساڵی‌ ‪،2014‬‬ ‫رێ���ژه‌ی‌ توندوتی���ژی‌ دژ به‌پیاوان‬ ‫زیاتر بوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "له‌مساڵدا ‪503‬‬ ‫حاڵه‌تی‌ جۆراوج���ۆری‌ توندوتیژی‌‬ ‫تۆماركراون له‌پارێ���زگای‌ هه‌ولێرو‬ ‫سلێمانی‌‌و دهۆك‪ ،‬كه‌ ‪ 51‬حاڵه‌تیان‬ ‫خۆخنكاندن بوه‌‪.‬‬ ‫مه‌زهه‌ر كریم‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪ :‬بورهان‬ ‫علی‌ س���كرتێری‌ یه‌كیه‌تی‌ پیاوانی‌‬ ‫كوردس���تان به‌ئاوێن���ه‌ی‌ ڕاگه‌یاند‬ ‫كه‌ "له‌س���اڵی‌ ‪2015‬دا‪ 5 ،‬حاڵه‌تی‌‬ ‫كوش���تنی‌ پیاوان هه‌ی���ه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫ژنان���ه‌وه‌ به‌ه���اوكاری‌ كه‌س���انی‌‬ ‫دیكه‌"‪.‬‬

‫ئه‌و وت���ی‌ "ڕێ���ژه‌ی ئه‌نجامدان ‌‬ ‫ی‬ ‫توندوتی���ژی‌ به‌رامب���ه‌ر به‌پی���اوان‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪2014‬دا زۆر كه‌مت���ر بو‪،‬‬ ‫له‌ك���ۆی‌ س���اڵه‌كه‌دا ‪ 409‬حال���ه‌ت‬ ‫هه‌ب���وه‌‌و ‪ 59‬حاڵه‌ت���ی‌ كوش���تن‬ ‫له‌هه‌ر س���ێ‌ پارێزگاك���ه‌ هه‌بوه‌ كه‌‬ ‫‪ 6‬حاڵه‌تی���ان له‌پارێزگای‌ كه‌ركوك‬ ‫بوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هۆكاره‌كانی‌ زیادبونی‌‬ ‫ئام���اری‌ خۆكوش���تنی‌ پی���اوان‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ الیه‌نی‌ دارایی‌‪ ،‬پیاوان‬ ‫زۆرترین ئه‌ركیان له‌سه‌رشانه‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫كه‌ پیاو ناتوانێت پێداویستیه‌كانی‌‬ ‫خێزان دابین بكات ڕوبه‌ڕوی‌ لۆمه‌‌و‬ ‫توندوتیژیی‌ ده‌بێته‌وه‌‌و په‌نا ده‌باته‌‬ ‫به‌ر خۆكوشتن"‪.‬‬

‫سه‌رۆكی‌ بنكه‌ ‌ی روناكبیر ‌ی‬ ‫گه‌الوێژ ئاگای‌ له‌تێچو ‌ی‬ ‫فێستیڤاڵ نیه‌‬

‫فێستیڤاڵی گه‌الوێژ‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ بنكه‌ی‌ روناكبیری‌ گه‌الوێژ هه‌رێمی‌ كورستان‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ فێس���تیڤاڵی‌ میوانه‌كانیان به‌هۆی‌ خراپی‌ روداوه‌كانه‌وه‌‬ ‫ئه‌مس���اڵی‌ گه‌الوێژ به‌راورد به‌س���ااڵنی‌ نه‌یانتوانیوه‌ ئاماده‌ی‌ فێستیڤاڵه‌كه‌ ببن‪،‬‬ ‫رابردو پێش���كه‌وتوترو هه‌مه‌الیه‌نه‌تر بو‪ ،‬ئ���ه‌و وتی‌ "به‌ه���ۆی‌ قه‌یران���ی‌ ئابوری‌‌و‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت "ئاگام له‌تێچوی‌ فێستیڤاڵی‌ سیاسی‌‌و جه‌نگی‌ دژ به‌تیرۆرو به‌تایبه‌ت‬ ‫ئه‌وكاره‌ تیرۆریس���تیه‌ی‌ ك���ه‌ له‌پاریس‬ ‫گه‌الوێژ نیه‌"‪.‬‬ ‫زانك���ۆ س���ه‌ردار‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪ :‬د‪.‬نه‌وزاد رووی���دا‪ ،‬كاریگه‌ری���ان له‌س���ه‌ر هاتنی‌‬ ‫ئه‌حم���ه‌د ئه‌س���وه‌د‪ ،‬س���ه‌رۆكی‌ بنكه‌ی‌ می���وان هه‌بو‪ ،‬هه‌ندێك میوان هه‌بون كه‌‬ ‫روناكبی���ری‌ گه‌الوێ���ژ له‌لێدوانێكی���دا بانگهێشتیش كرابون بۆ نمونه‌ له‌پاریس‬ ‫بۆ ئاوێن���ه‌ بێئاگایی‌ خۆی‌ س���ه‌باره‌ت كه‌ ل���ه‌دوای‌ روداوه‌كانی‌ ئه‌وێوه‌ نه‌هاتن‬ ‫به‌تێچوی‌ فێس���تیڤاڵی‌ گه‌الوێژ راگه‌یاند‪ ،‬له‌كاتێكدا بابه‌تیش���یان هه‌بوه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌و وتی‌ "راس���ته‌ من س���ه‌رۆكی‌ بنكه‌ی‌ جێنده‌ر"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "رۆماننوس���ی‌ ناوداری‌ تورك‬ ‫روناكبی���ری‌ گه‌الوێژم به‌اڵم له‌راس���تیدا‬ ‫نازان���م‌و ئاگاداری‌ تێچونی‌ فێس���تیڤاڵی‌ (ئه‌لی���ف ش���ه‌فه‌ق) ك���ه‌ زۆر ح���ه‌زی‌‬ ‫ده‌ك���رد بێ���ت‌و كوردس���تانیش ببینێت‬ ‫گه‌الوێژ نیم"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "قه‌یران���ی‌ دارایم���ان هه‌بو به‌اڵم راش���كاوانه‌ وتی‌ كه‌ ناتوانێت بێت‬ ‫به‌اڵم به‌هه‌ندێك سپۆنسه‌ر پڕكراوه‌ته‌وه‌ به‌ه���ۆی‌ ئه‌و دۆخه‌ی‌ كه‌ هه‌یه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫له‌الی���ه‌ن گروپی‌ قه‌ی���وان‌و ماڵی‌ چاالك له‌مه‌غریبیش به‌هه‌مانش���ێوه‌ میوانانمان‬ ‫وه‌ك ئه‌وانی‌ دیكه‌ به‌ره‌سمی‌ بانگهێشت‬ ‫له‌گه‌ڵ هاوكاری‌ كه‌ناڵی‌ كوردسات"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌هاتنی‌ میوانان له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ كردبو به‌اڵم نه‌یانتوانی‌ بێن"‪.‬‬

‫په‌رله‌مان به‌ناوه‌كان����ی (رائید نه‌به‌ز فه‌رمانبه‌ران‌و موچه‌خۆران ده‌رماڵه‌ی‬ ‫جه‌الل‪ ،‬رائی����د عه‌داله‌ت فایق‪ ،‬نه‌قیب خۆیان وه‌رگرتوه‌"‪.‬‬ ‫له‌به‌شێكی تری قس����ه‌كانیدا باسی‬ ‫هونه‌ر ئه‌حمه‌د)‬ ‫ئه‌مانه‌ سه‌رپه‌رش����تیاری ده‌سته‌ی له‌وه‌كرد كه‌ "ئه‌وه‌ كێش����ه‌ی سیاسیه‌‬ ‫پاسه‌وانه‌كانی س����ه‌رۆكی په‌رله‌مانن‪ ،‬په‌یوه‌ن����دی به‌ئیداره‌وه‌ نی����ه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫كێشه‌ی نێوان س����ه‌رۆكی په‌رله‌مان‌و‬ ‫له‌ئێستادا ده‌رماڵه‌كانیان راگیراوه‌‪.‬‬ ‫الی خۆیه‌وه‌ (هونه‌ر نه‌س����ره‌دین) جێگ����ری س����ه‌رۆكی په‌رله‌مان����ه‌‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری كارگێ����ڕی‌و خۆیه‌ت����ی ئێم����ه‌ وه‌ك����و ئی����داره‌ داخڵ����ی ئه‌و‬ ‫دیوانی په‌رله‌مان له‌سه‌ر لیستی پارتی كێشانه‌ نابین‪ ،‬له‌ئێس����تادا راوێژكارو‬ ‫ك ‌ه له‌ئێس����تادا به‌وه‌كال����ه‌ت دیوانی په‌رله‌مانت����اران‌و فه‌رمانبه‌رانی س����ه‌ر‬ ‫په‌رله‌مانی كوردس����تان به‌ڕێوه‌ده‌بات به‌ لیس����تی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان ده‌وامی‬ ‫وتی "ئه‌و هه‌واڵه‌ راس����ت نیه‌‪ ،‬هه‌مو ئاسایی خۆیان ده‌كه‌ن‪ ،‬هیچ كامێكیان‬

‫موچ����ه‌ یان ده‌رماڵه‌ی����ان نه‌بڕاوه‌ یان‬ ‫رانه‌گیراوه‌"‪.‬‬ ‫له‌س����ه‌رۆكایه‌تی‬ ‫ژمێریارێ����ك‬ ‫په‌رله‌مان����ه‌وه‌ وت����ی ك����ه‌ "چوین بۆ‬ ‫وه‌رگرتن����ی موچ����ه‌و ده‌رماڵ����ه‌كان‬ ‫به‌ش����ی ژمێری����اری پێیانوت����م ببورن‬ ‫ده‌رماڵه‌ی سێ ئه‌فسه‌ره‌كه‌ی ده‌سته‌ی‬ ‫پاس����ه‌وانه‌كانی س����ه‌رۆكی په‌رله‌مان‬ ‫راگیراوه‌ به‌بڕیاری جێگری س����ه‌رۆكی‬ ‫په‌رله‌مان"‪.‬‬ ‫راوێژكارێكی س����ه‌رۆكایه‌تی له‌سه‌ر‬ ‫لیس����تی پارتی رونكردنه‌وه‌ی له‌سه‌ر‬

‫چۆنیه‌تی راگرتن����ی ده‌رماڵه‌كان دا‌و‬ ‫وتی "ئه‌وه‌ راستكردنه‌وه‌ی ده‌رماڵه‌ی‬ ‫پاس����ه‌وانه‌كانه‌ نه‌ك راگرتن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌په‌یڕه‌وی ناوخۆدا ناوی پاسه‌وانه‌كان‬ ‫هات����وه‌ كه‌ ده‌بێت ی����ه‌ك ده‌رماڵه‌یان‬ ‫هه‌بێ‪ ،‬به‌اڵم ئێستا ده‌رماڵه‌ تایبه‌ت‌و‬ ‫پله‌ جیاوازه‌كانم����ان راگرتوه‌ له‌پێناو‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی گشتیدا‪".‬‬ ‫ئ����ه‌و جه‌خت����ی ك����رده‌وه‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫راس����تكردنه‌وه‌و باس����ی ل����ه‌وه‌ كرد‬ ‫"ناعه‌داله‌تی كراوه‌و ئه‌وان راس����تیان‬ ‫كردوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬

‫چاكساز ‌ی گه‌وران ‌ی سلێمانی‌‪ 1000 :‬سزادراومان هه‌ی ‌ه‬ ‫‪ 97‬سزادراویان سزای‌ له‌سێداره‌دانیان بۆ ده‌رچوه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ چاكسازی‌ گه‌ورانی‌ سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ به‌هۆی‌ قه‌یرانی‌‬ ‫سیاس���ی‌‌و دارایی‌ هه‌رێم���ه‌وه‌ ڕێژه‌ی‌‬ ‫س���زادراون له‌زیادبوندان‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"ئێستا ‪ 1000‬سزادراومان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫مه‌زهه‌ر كه‌ریم‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬ش���ێركۆ عارف‬ ‫حه‌مه‌ قادر‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ چاكس���ازی‌‬ ‫گه‌ورانی‌ سلێمانی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند‬ ‫كه‌ س���اڵ به‌ س���اڵ ژماره‌ی‌ سزادروان‬ ‫زیاد ده‌كات‪ ،‬هۆكاری‌ ئه‌م زیادبونه‌شی‌‬ ‫گه‌ڕان���ده‌وه‌ بۆ ئه‌و قه‌یرانه‌ سیاس���ی‌‌و‬ ‫ئابوریه‌ی‌ ڕوی‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫ك���ردوه‌‪ ،‬ئه‌و وت���ی‌ "ب���ێ موچه‌یی‌‌و‬ ‫بێكاری‌ هاواڵتیان ڕێژه‌ی‌ س���زادراوانی‌‬ ‫زیادكردوه‌"‪.‬‬ ‫ناوب���راو ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ش كرد كه‌‬ ‫به‌شێكی‌ سزادراوان له‌ئێستادا په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌پێش���كه‌وتنی‌ ته‌كنه‌لۆجی���اوه‌ هه‌یه‌‬

‫وه‌ك موبایل‌و ئه‌نته‌رنێت‌و هۆكاره‌كانی‌‬ ‫تری‌ ته‌كنه‌لۆجیا كه‌ هۆكارێكی‌ دیكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫زیادبونی‌ ڕێژه‌ی‌ سزادراوانن‪.‬‬ ‫ئه‌و وت���ی‌ "س���زادراوان به‌داخوازی‌‬ ‫خۆی���ان ئاڵوگۆری���ان پێده‌كرێت وه‌ك‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ماوه‌ی���ه‌ك له‌مه‌وبه‌ر په‌نجاو نۆ‬ ‫س���زادراوی‌ كۆماری‌ ئیس�ل�امی‌ ئێران‬ ‫له‌چاكسازی‌ گه‌ورانی‌ سلێمانی‌ ڕه‌وانه‌ی‌‬ ‫واڵتی‌ خۆیان كراونه‌ته‌وه‌ كه‌ به‌ماده‌ی‌‬ ‫هۆشبه‌ر سزادراون"‪.‬‬ ‫ش���ێركۆ عارف ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش كرد‬ ‫كه‌ له‌ڕێگ���ه‌ی‌ ڕاگه‌یاندن���ه‌وه‌ داوایان‬ ‫له‌هاواڵتیانی‌ هه‌رێم كردوه‌ هه‌رخێزانێك‬ ‫س���زادراوی‌ له‌كۆماری‌ ئیسالمی‌ ئێران‬ ‫هه‌یه‌ س���ه‌ردانیان بكات‪ ،‬به‌اڵم دیاره‌‬ ‫هیچ س���زادراوێكی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫له‌‌و واڵته‌ نیه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "س���زادراوان له‌چاكس���ازی‌‬

‫گه‌ورانی‌ سلێمانی‌ دابه‌ش ده‌بن به‌سه‌ر‬ ‫دو بلۆكدا بلۆكێكیان بۆ سزا قورسه‌كانه‌‬ ‫بلۆكه‌كه‌ی‌ تریان بۆ س���زا سوكه‌كانه‌‪،‬‬ ‫سزا سوكه‌كان كه‌ سزاكانیان له‌ پێنج‬ ‫س���اڵ كه‌متره‌‌و بلۆك���ی‌ دو كه‌ دابه‌ش‬ ‫ده‌بێت به‌سه‌ر شه‌ش ڕاڕه‌ودا كه‌ به‌پێی‌‬ ‫س���زاكانیان له‌ماده‌ی‌ ‪ 443‬سزاكانیان‬ ‫له‌سێداره‌دان‌و تیرۆری‌ تێدایه‌‪ ،‬جارێكی‌‬ ‫دیكه‌ش دابه‌ش ده‌بنه‌وه‌ به‌سه‌ر شه‌ش‬ ‫بلۆكدا‌و هه‌ربلۆك���ه‌و دابه‌ش ده‌بێته‌وه‌‬ ‫به‌س���ه‌ر شه‌ش ڕاڕه‌وو دوانزه‌ ژوردا كه‌‬ ‫جارێكی‌ تر سزادراوان به‌پێی‌ سزاكانیان‬ ‫دابه‌شی‌ ژوره‌كان ده‌كرێن"‪.‬‬ ‫ش���ێركۆ ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ش كرد كه‌‬ ‫ژماره‌ی‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ به‌ماده‌ی‌ تیرۆر‬ ‫س���زادراون ژماره‌یان ‪ 100‬كه‌سه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وت���ی‌ "ئه‌م���ه‌ ژماره‌یه‌كی‌ ك���ه‌م نیه‌‪،‬‬ ‫به‌ش���ێكیان ئه‌وكه‌سانه‌ن كه‌ ده‌ستیان‬

‫هه‌ب���و‌ه له‌ته‌قینه‌وه‌كانی‌ ش���اره‌كانی‌‬ ‫هه‌رێمدا"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "له‌سنوری‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌‬ ‫ڕێژه‌ی‌ س���زادراوان به‌ به‌راورد به‌ساڵی‌‬ ‫پار زیادی‌ كردوه‌‪ ،‬له‌سنوری‌ دادگاكانی‌‬ ‫پارێزگای‌ سلێمانی‌ له‌ماوه‌ی‌ ئه‌مساڵدا‬ ‫كه‌ له‌‪ 1/1‬ت���ا ‪ ،2015/11/19‬زیاتر له‌‬ ‫‪ 1106‬كه‌س سزادراون‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ریشدا‬ ‫‪ 1157‬س���زادراو ئازادب���ون‪ ،‬ئ���ه‌و‬ ‫س���زادراوانه‌ی‌ سزایان له‌س���ه‌ر بوه‌و‬ ‫ڕه‌وانه‌ی‌ بنكه‌كانی‌ پۆلیس كراون ‪553‬‬ ‫س���زادراو بون‌و ئه‌وانه‌ی‌ كێشه‌كانیان‬ ‫له‌دادگابوه‌ ‪ 469‬س���زادراومان هه‌بوه‌‌و‬ ‫‪ 295‬س���زادراو مۆڵه‌ت���ی‌ یاس���اییان‬ ‫وه‌رگرتوه‌ به‌بڕیاری‌ دادگا‪ ،‬له‌ئێس���تادا‬ ‫‪ 1000‬س���زادراومان هه‌ی���ه‌‌و ‪ 97‬ل���ه‌و‬ ‫سزادراوانه‌ س���زای‌ له‌سێداره‌دانیان بۆ‬ ‫ده‌رچوه‌"‪.‬‬

‫ورده‌كار ‌ی ده‌رهێنان ‌ی گورچیله‌ ‌ی ژنێك به‌ب ‌ێ پرسی‌ خۆ ‌ی‬ ‫"پێنج هه‌ڵ ‌ه له‌نه‌خۆشخانه‌كه‌دا هه‌یه‌"‬ ‫لیژنه‌كه‌ی‌ ته‌ندروس���تی‌ س���لێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌لێكۆڵینه‌وه‌ به‌رده‌وامه‌ له‌دۆسیه‌ی‌‬ ‫ئه‌و ژنه‌ی‌ گورچیله‌ی‌ ده‌رهێنراوه‌‪،‬‬ ‫كه‌سوكاره‌كه‌ش���ی‌ دكت���ۆره‌كان‬ ‫تۆمه‌تبارده‌كه‌ن به‌وه‌ی‌ به‌بێ‌ پرسی‌‬ ‫ئه‌وان ئه‌وكاره‌یان ئه‌نجامداوه‌‪.‬‬ ‫وری���ا جه‌م���ال‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪ :‬ڕۆژی‬ ‫‪ ١٠/٢٢‬ژنێك���ی ته‌مه‌ن ‪ ٢٩‬س���اڵ‪،‬‬ ‫به‌مه‌به‌س���تی منداڵب���ون‪ ،‬چوه‌ته‌‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌یه‌كی ئه‌هلی‌ له‌شاری‬ ‫سلێمانی دوای چه‌ند پشكنینێك‌و‬ ‫نه‌ش���ته‌رگه‌ری‪،‬‬ ‫ئه‌نجامدان���ی‬ ‫منداڵه‌ك���ه‌ی له‌دایكب���وه‌‪ ،‬به‌وته‌ی‬ ‫كه‌سوكاره‌كه‌ش���ی گورچیله‌یه‌ك���ی‬ ‫ده‌رهێنراوه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌ ته‌ندروس���تی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ پارێزگای‌ س���لێمانی‌‬ ‫ڕایده‌گه‌یه‌نێ���ت" پێن���چ هه‌ڵ���ه‌‬ ‫له‌نه‌خۆش���خانه‌كه‌دا هه‌ی���ه‌‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫هه‌مویان شتی‌ بنه‌ڕه‌تین‌و پێوسته‌‬ ‫لیپێچینه‌وه‌ بكرێت"‪.‬‬ ‫رێبوار ئه‌حمه‌د ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫پارێزگای‌ سلێمانی‌‌و سه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌‬ ‫ته‌ندروس���تی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند"‬ ‫به‌ئ���اگاداری‌ نه‌خۆش���ه‌كه‌ ئه‌و لوه‌‬ ‫ده‌رهێن���راوه‌ پرس به‌خانه‌واده‌كه‌ی‌‬ ‫كراوه‌‪ ،‬نه‌خۆش���ه‌كه‌ نیوبه‌نج بوه‌‪،‬‬ ‫توانراوه‌ قس���ه‌ی‌ له‌گ���ه‌ڵ بكرێت‪،‬‬ ‫هیچ پزێش���كێكی‌ نه‌خۆش���خانه‌كه‌‬ ‫نه‌یزانی���وه‌ ئ���ه‌وه‌ گورچیله‌یه‌ك���ه‌‬ ‫ده‌رهێنراوه‌‪ ،‬نێ���ردراوه‌ بۆ فه‌خس‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ بزانرێت ئه‌وه‌ چیه‌‪ ،‬له‌وێ‬ ‫زانراوه‌ ك���ه‌ ئه‌مه‌ گورچیله‌یه‌و هیچ‬ ‫زانیارییه‌كی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ نه‌داوه‌‬ ‫به‌نه‌خۆش���ه‌كه‌‪ ،‬پاش ماوه‌یه‌ك كه‌‬

‫ئازاری‌ بۆ دروس���ت ده‌بێت ده‌چێت‬ ‫سۆنه‌ر ده‌كات دكتۆره‌كه‌ پێ‌ ده‌ڵێت‬ ‫تۆ گورچیله‌ی‌ چه‌پت ده‌رهێنراوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "پێن���چ هه‌ڵ���ه‌‬ ‫له‌نه‌خۆش���خانه‌كه‌دا هه‌ی���ه‌‪ ،‬ن���ه‌‬ ‫س���ۆنه‌ری‌ گش���تی‌ هه‌یه‌ له‌فایلی‌‬ ‫نه‌خۆشه‌كه‌دا له‌گه‌ڵ واژۆی‌ نه‌خۆش‌و‬ ‫ناوی‌ پزیشكی‌ بێ‌ هۆشكاریش نیه‌‪،‬‬ ‫چه‌ند كه‌موكوڕییه‌كی‌ دیكه‌‪ ،‬ئه‌مانه‌‬ ‫هه‌موی���ان كه‌موك���وڕی‌ بنه‌ڕه‌تین‬ ‫پێوسته‌ لێپێچینه‌وه‌ بكرێت"‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌ ته‌ندروس���تی‌‬ ‫ئاماژه‌ی‌ بۆئه‌وه‌شكرد"ئه‌م حاڵه‌تانه‌‬ ‫یه‌كه‌مجار نیه‌و چه‌ندین جار دوباره‌‬ ‫بۆته‌وه‌‪ ،‬گرنگی‌ ناده‌ن به‌س���ۆنه‌ری‌‬ ‫له‌نه‌خۆش���خانه‌كانی‌‬ ‫گش���تی‌‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬پێویس���ته‌ هه‌م���و‬ ‫ڕه‌زامه‌ندیی���ه‌كان به‌ڕونی‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫فایل���ی‌ نه‌خ���ۆش بنوس���رێت‬ ‫په‌نجه‌مۆری‌ پێبكرێت چونكه‌ واژۆ‬ ‫ساخته‌ ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ی‌ بۆ پێش���تر‬ ‫ئه‌وه‌ ئاش���كرانه‌كراوه‌ رێبوار وتی‌"‬ ‫ئه‌بوای���ه‌ دكتۆره‌كان له‌س���ه‌ره‌تادا‬ ‫ئه‌مه‌یان ئاشكرا بكردایه‌‪ ،‬بۆئه‌وه‌ش‬ ‫ئاش���كرانه‌كراوه‌ ئه‌وان یه‌كس���ه‌ری‌‬ ‫شكاتیان ده‌كرد‪ ،‬له‌بنه‌ڕه‌تدا ئه‌مه‌‬ ‫بۆ یارمه‌تی‌ نه‌خۆش���ه‌كه‌ بوه‌ به‌اڵم‬ ‫تازه‌ هه‌ڵه‌كه‌ كراوه‌‪ ،‬ئه‌م كه‌یس���ه‌‬ ‫له‌دادگایه‌ داواكاری‌ گش���تی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫دو پزیشك ئه‌م كه‌یسه‌ ده‌جوڵێنن‌و‬ ‫بڕیار له‌دادگاوه‌ ده‌رده‌چێت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "هیچ س���ۆنه‌رێك باسی‌‬ ‫ئه‌و لوه‌ ن���اكات له‌كاتی‌ كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ره‌حمیدا ئه‌وه‌ بینراوه‌‪ ،‬كێش���ه‌كه‌‬

‫له‌وێدایه‌ كه‌ نه‌خۆش نه‌شته‌رگه‌ری‌‬ ‫بۆده‌كرێت ده‌بێت سۆنه‌ری‌ گشت ‌‬ ‫ی‬ ‫پێبێ���ت بۆئ���ه‌وه‌ی‌ بزانرێ���ت ناو‬ ‫سكی‌ ئه‌م نه‌خۆش���ه‌ چی‌ تێدایه‌‪،‬‬ ‫ئه‌م س���ۆنه‌ره‌ بونی‌ نیه‌‪ ،‬نازانرێت‬ ‫نه‌خۆشه‌كه‌ نه‌یهێناوه‌ یان ونكراوه‌‪،‬‬ ‫له‌ناو فایله‌كه‌دا بونی‌ نیه‌‪ ،‬تائێستاش‬ ‫لیژنه‌كه‌ هیچ پرسیارێكیان ئاڕاسته‌ی‌‬ ‫ئه‌و س���ێ‌ دكت���ۆره‌ نه‌ك���ردوه‌ كه‌‬ ‫نه‌شته‌رگه‌ریه‌كه‌یان ئه‌نجامداوه‌"‪.‬‬ ‫برایه‌ك���ی‌ ئه‌و ژن���ه‌ی‌ گورچیله‌ی‌‬ ‫ده‌رهێن���راوه‌ ڕایده‌گه‌یه‌نێ���ت ك���ه‌‬ ‫پێشتر سۆنه‌ریان داوه‌ به‌دكتۆره‌كه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم دوای‌ ده‌رهێنانی‌ گورچیله‌ی‌‬ ‫قس���ه‌یان گۆڕیوه‌ جارێك وتویانه‌‬ ‫گورچیله‌یه‌تی‌ جارێك وتویانه‌ لوه‌‪.‬‬ ‫سه‌فه‌ر ئاوبه‌ری برای ئه‌و ژنه‌ی‬ ‫نه‌شته‌رگه‌رییه‌كه‌ی بۆ ئه‌نجامدراوه‌‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ ڕاگه‌یان���د " له‌ ‪10/22‬‬ ‫تایب���ه‌ت‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌یه‌كی‌‬ ‫نه‌ش���ته‌رگه‌ریان بۆخوش���كه‌كه‌م‬ ‫ئه‌نجامداوه‌‪ ،‬پاش نه‌شته‌رگه‌ریه‌كه‌‬ ‫بانگ���ی‌ هاوه‌ڵ���ی‌ نه‌خۆش���ه‌كه‌یان‬ ‫كرده‌وه‌ پێیان وتوه‌ نه‌ش���ته‌رگه‌ری‌‬ ‫تری‌ بۆ ئه‌نج���ام ئه‌ده‌ین‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫ڕازی‌ نه‌ب���وه‌ به‌ب���ێ‌ ڕه‌زامه‌ن���دی‌‬ ‫كه‌س���وكاره‌كه‌ی‌ ئ���ه‌و لوه‌ی���ان‬ ‫ده‌رهێناوه‌‪ ،‬ك���ه‌ دواتر گورچیله‌ی‌‬ ‫بوه‌"‪.‬‬ ‫ده‌رب���اره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌وان وه‌ك‬ ‫خ���اوه‌ن دۆس���یه‌كه‌ داوای‌ چ���ی‌‬ ‫ده‌كه‌ن س���ه‌فه‌ر وتی‌"وه‌ك برایه‌كی‌‬ ‫ده‌مانه‌وێت یاس���ا س���ه‌ره‌وه‌ربێت‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ ته‌ندروس���تی‌ چاوپۆشی‌‬ ‫ل���ه‌و بارودۆخ���ه‌ ن���ه‌كات وه‌ك‬

‫دۆس���یه‌كانی‌ ت���ر نه‌بێت‪ ،‬پش���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫دكت���ۆره‌كان نه‌گیرێ���ت‪ ،‬ببێت���ه‌‬ ‫دۆسیه‌یه‌ك بۆئه‌وه‌ی‌ هیچ كه‌سێك‬ ‫زه‌ره‌ری‌ پێنه‌گه‌یه‌نرێت "‪.‬‬ ‫ب���رای‌ ئ���ه‌و ژن���ه‌ ئام���اژه‌ی‌‬ ‫بۆ ئه‌و ه‌ش���كر د " ئه‌و لیژ نه‌یه‌ی‌‬ ‫دروس���تكراوه‌ ب���ۆ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌و‬ ‫دۆسیه‌یه‌‪ ،‬تائێستا پرسیان به‌ئێمه‌‬ ‫نه‌كردوه‌‪ ،‬ئه‌بوایه‌ ئه‌ندامێكی‌ ئێمه‌‬ ‫له‌و لیژنه‌یه‌دا هه‌بوایه‌"‪.‬‬ ‫د‪ .‬خاڵ���س ق���ادر وته‌بێ���ژی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ ته‌ندروس���تی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫ڕایگه‌یاند" لیژنه‌ی لێكۆڵینه‌وه‌مان‬ ‫پێكهێن���اوه‌و ب���ه‌وردی چاودێری‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌كان ده‌كه‌ی���ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ده‌ركه‌وت پزیشكه‌كان كه‌مته‌رخه‌من‬ ‫ڕوب���ه‌ڕوی س���زای یاس���اییان‬ ‫ده‌كه‌ین���ه‌وه‌‪ ،‬چاوه‌ڕوانی‌ ئه‌نجامی‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ هیچ ڕێنماییه‌ك‬ ‫هه‌یه‌ له‌وه‌زاره‌تی‌ ته‌ندروستی‌ ڕێگه‌‬ ‫بدات ب���ه‌وه‌ی‌ كه‌ نه‌ش���ته‌رگه‌ری‌‬ ‫بۆش���وێنێكی‌ جه‌س���ته‌ی‌ م���رۆڤ‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬ده‌س���تكاری‌ ش���وێنێكی‌‬ ‫دیكه‌ بكرێ���ت‪ ،‬وته‌بێژی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫ته‌ندروس���تی‌ وتی‌"س���تاندارتی‌‬ ‫ته‌ندروس���تی‌ هه‌یه‌ له‌دونیادا‪ ،‬وه‌ك‬ ‫رێنمایی‌ نیه‌"‪.‬‬ ‫دكتۆر خاڵس ئاماژه‌ی‌ بۆئه‌وه‌ش‬ ‫كرد"مه‌رج نیه‌ ئه‌و لیژنه‌یه‌ ئه‌ندامی‌‬ ‫ئه‌و خێزان���ه‌ی‌ تێدابێت‪ ،‬كاره‌كانی‌‬ ‫لیژنه‌ك���ه‌ به‌رده‌وامه‌و ته‌واو نه‌بوه‌‪،‬‬ ‫هه‌موی‌ له‌كه‌س���ی‌ پسپۆڕو شاره‌زا‬ ‫پێكهاتوه‌"‪.‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫"ئیسالمیه‌كانی كوردستان له‌به‌رده‌م ئه‌گه‌ری شكست‌و دواكه‌وتندان"‬

‫‪5‬‬

‫ئه‌و نه‌مامه‌ی ئیخوان له‌كوردستان ناشتی خه‌ریكه‌وشك ده‌بێت‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫دروستبونی چه‌ندین ڕه‌وت‌و ده‌نگی‬ ‫نوێ له‌ناوخۆی پارته‌ ئیسالمیه‌كانی‬ ‫كوردستان دژی مۆدێلی ئێستای‬ ‫كاركردنیان ئ ‌هو‌ پارته‌ ئیسالمیانه‌ی‬ ‫‌هه‌ژاندوه‌‪ ،‬به‌جۆرێك ئێستا زیاتر‬ ‫له‌جاران ئه‌و ده‌نگه‌ ده‌بیسترێت‬ ‫ئه‌و مۆدێله‌ی ئیخوان موسلیمین‬ ‫له‌كوردستان هێنایه‌ ئارا ئه‌گه‌ر‬ ‫نه‌گۆڕێت له‌هه‌ناوی ئیسالمیه‌كان‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی جه‌ماوه‌ری ئیسالمی نوێ‬ ‫دروستده‌كات‪.‬‬ ‫ئارام ق���ادر كه‌ پێش���تر ئه‌ندامی‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسی كۆمه‌ڵی ئیسالمی بو‪،‬‬ ‫له‌دوای كۆنگره‌ی سێی ئه‌و حیزبه‌و‌ه‬ ‫نیگه‌رانیه‌كان���ی له‌خراپی میكانزمی‬ ‫كاركردن���ی حیزبه‌ك���ه‌ی وایلێك���رد‬ ‫ئاڕاس���ته‌ی چاالكیه‌كانی بگۆڕێت بۆ‬ ‫دروس���تكردنی چه‌ند تۆڕێك له‌بواری‬ ‫(ڕاگه‌یاندن‌و هۆش���یاری‌و ڕێكخراوی‬ ‫كۆمه‌ڵ���گای مه‌ده‌نی) ئ���ه‌و پێیوای ‌ه‬ ‫"لەکۆمەڵگایەکدا ڕێژەی‌ موس���ڵمان‬ ‫زیاترە لە ‪‌%٩٥‬ه ڕێژه‌ی ئیسالمیه‌كان‬ ‫ته‌نه���ا ‪ %١٧‬دەبێت‪ ،‬ئ���ەم دیاردەیە‬ ‫ده‌بێ���ت واب���کات لەئیس�ل�امیەکان‬ ‫بەخوداچونەوە ئەنجامبده‌ن‌و پاس���او‬ ‫نەهێننەوە"‪.‬‬ ‫كاره‌كانی قادر ئێستا مقۆمقۆیه‌كی‬ ‫زۆری له‌ن���او كۆمه‌ڵ���ی ئیس�ل�امیدا‬ ‫هێناوه‌ت���ه‌ ئ���اراوه‌ به‌جۆرێ���ك ئه‌و‬ ‫حیزب���ه‌ له‌ناوخۆدا ڕوب���ه‌ڕوی هه‌ژان‬ ‫بوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش به‌تایبه‌ت دوای‬ ‫ئه‌وه‌هات به‌ش���ێك له‌كادره‌ بااڵكانی‬ ‫له‌پێش كۆنگره‌ی سێهه‌می كۆمه‌ڵ‌ ك ‌ه‬ ‫ناوه‌ڕاستی ئه‌مساڵ له‌هه‌ولێر به‌سترا‬ ‫وازی���ان هێن���او پێیان واب��� ‌و كۆمه‌ڵ‬ ‫له‌ڕوی میكانیزمی كاركردنه‌و‌ه توشی‬

‫قه‌یران هاتوەو‌ توانای پیش���كه‌وتنی‬ ‫نه‌ماوه‌‪ ،‬ه���اوكات خه‌ریك ‌ه ڕوبه‌ڕوی‬ ‫هه‌مان كێشه‌ ده‌بێته‌وه سه‌ره‌تای‪2000‬‬ ‫به‌هۆی���ه‌و‌ه س���ه‌ركرده‌ ناڕازییه‌كانی‬ ‫(نه‌ه���زه‌و عه‌لی باپی���ر) بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫یه‌كبونی���ان هه‌ڵوه‌ش���اندو كۆمه‌ڵی‬ ‫ئیسالمی ئێستایان پێكهێنا‪.‬‬ ‫ئارام قادر چ ئه‌وساو چ ئێستاش ب ‌ه‬ ‫به‌رپرسی یه‌كه‌می نه‌هزه‌كان ناسراوه‌و‬ ‫ماڵه‌كه‌ی ب���ه‌رده‌وام جمه‌ی دێت له‌و‬ ‫كادران���ه‌ی كه ناڕازین له‌سیاس���ه‌تی‬ ‫ئیس�ل�امیه‌كان‌و كۆڕو مه‌جلیسه‌كانی‬ ‫گه‌رمه‌‪ ،‬له‌باره‌ی ئه‌و هه‌وڵه‌ نوێیانه‌ی‬ ‫له‌ناو ئیس�ل�امیه‌كاندا هه‌یه‌ سه‌باره‌ت‬ ‫به‌دروس���تكردنی ڕێكخ���راو و ت���ۆڕ‌ه‬ ‫ی‬ ‫مه‌ده‌نییه‌كان ده‌ڵێت" س���ەرهەڵدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ڕێکخ���راو و تۆڕه‌كان���ی کۆمەڵ���گا ‌‬ ‫ی‬ ‫مەدەن���ی‌ بەش���ێکە لەوه‌اڵمدانەوە ‌‬ ‫کۆمەڵێ���ک بۆش���ایی ک���ە لەپارت ‌ه‬ ‫ئیسالمیەکاندا هه‌بوه‌"‪.‬‬

‫ئه‌و مۆدێله‌ی ئێستای ئیسالمیه‌كان له‌ڕوی فكرو مۆدێلی‬ ‫كاركردنه‌و‌ه كۆنه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئیخوانیش ئه‌و مۆدێله‌ی ئێستا‬ ‫هه‌یه‌تی گۆڕانكاری به‌سه‌ردا هێناوه‬

‫ڕیشه‌ی سه‌رجه‌م پارته‌ ئیسالمیه‌كان‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ دروس���تبونی ئیخوان‬ ‫موس���لمین له‌دەیەی‌‪ 50‬ی س���ه‌ده‌ی‬ ‫ڕاب���ردو له‌ناوچ���ه‌ی هه‌ڵه‌بج��� ‌ه ك ‌ه ئیس�ل�امی جگه‌ ل���ه‌وه‌ی هه‌میش��� ‌ه‬ ‫له‌سه‌ر ده‌س���تی چه‌ند مامۆستایه‌كی له‌ب���ه‌رده‌م نه‌ش���ته‌ری ڕه‌خنه‌دابو‌ه‬ ‫ئاین���ی‌و بانگخوازێ���ك دروس���تبو و له‌الی���ه‌ن كادره‌كانی���ه‌وه به‌تایبه‌تی‬ ‫دوات���ر به‌هۆی جی���اوازی فیكرییه‌و‌ه دوای ئه‌وه‌ی به‌ش���ێك له‌كادره‌كانیان‬ ‫‌وه‬ ‫چه‌ند ئاڕاس���ته‌یه‌كی لێبوەو‌ به‌هێڵی چون���ه‌ ن���او بزوتن���ه‌وه‌ی گۆڕانه ‌‌‬ ‫ی���ه‌ك‌و دوی ئیخ���وان ناس���رابون‪ ،‬پاش س���اڵی‪ ،2009‬هاوكات ئێس���تا‬ ‫ب���ه‌اڵم دواتر پاش چه‌ن���د یه‌كگرتن‌و به‌كۆمه‌ڵێك كێش���ه‌ی قوڵه‌وه‌ به‌ر‌ه‌و‬ ‫لێكهه‌ڵوه‌شانێك ئێستا به‌رهه‌مه‌كه‌ی كۆنگ���ره‌ ده‌ڕوات‪ ،‬س���ه‌ره‌كیترینیان‬ ‫(كۆم���ه‌ڵ‌و یه‌كگرت���و و بزوتنه‌وه‌ی شوناس���ی ئ���ه‌و حیزب���ه‌و بێهێ���زی‬ ‫ئیس�ل�امی) ی���ه‌ كه‌ به‌هه‌رس���ێكیان ئه‌مینداره‌كه‌یه‌تی‪.‬‬ ‫‪ 17‬كورس���یان هه‌ی��� ‌ه له‌په‌رله‌مانی‬ ‫ئه‌بوبه‌ك���ر كاروان���ی ئه‌ندام���ی‬ ‫كوردستان‪ ‌،‬گه‌وره‌ترینیان یه‌كگرتوی‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تی یه‌كگرتوی ئیسالمی‪،‬‬ ‫ئیسالمیه‌و خاوه‌نی‪ 10‬كورسیه‌‪.‬‬ ‫به‌ش���ێك له‌كادره‌كان���ی حیزبه‌كه‌ی‬ ‫یه‌كگرتو به‌هه‌مان شێوه‌ی كۆمه‌ڵی به‌ه���ۆی تازه‌ی���ی‌و جی���اوازی‬

‫بۆچونه‌كان���ی له‌س���ه‌ركرده‌كانی‬ ‫یه‌كگرتو به‌(ڕیفۆرمیست) ناویده‌به‌ن‬ ‫چه‌ندی���ن جاریش ڕوبه‌ڕوی كێش���ه‌‬ ‫بوه‌ت���ه‌وه‌ له‌الی���ه‌ن حیزبه‌كه‌ی���ه‌وه‬ ‫به‌هۆی بۆچونه‌كانیه‌وه‌‌‌‪ ،‬ئه‌و پێیوایه‌‬ ‫ئه‌و مۆدێله‌ی ئێستای ئیسالمیه‌كان‬ ‫له‌ڕوی فك���رو مۆدێل���ی كاركردنه‌وه‌‬ ‫كۆن���ه‌‪ ،‬ته‌نان���ه‌ت ئیخوانی���ش ئه‌و‬ ‫مۆدێله‌ی ئێس���تا هه‌یه‌تی گۆڕانكاری‬ ‫به‌س���ه‌ردا هێن���اوه‌‪ ،‬پێش���ی وای���ه‌‬ ‫"ئه‌گه‌ر ئیس�ل�امیه‌كان ئ���ه‌و فۆڕمه‌‬ ‫تێپه‌ڕنه‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌وا خه‌ڵكی به‌شێوه‌ی‬ ‫عه‌ف���ەو‌ی‌و نامه‌نهه‌جی ئه‌و فۆڕمه‌ی‬ ‫ئیسالمیه‌كان تێپه‌ڕ ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫كاروان���ی له‌ب���اره‌ی یه‌كگرت���وی‬

‫مه‌كته‌بی سیاسی بزوتنه‌وه‌ی ئیسالمی‬ ‫سه‌رۆكی فراكسیۆنی بزوتنه‌وه‌ له‌خولی‬ ‫سێهه‌می په‌رله‌مانی كوردستان ئێستا‬ ‫هیچ پۆستێكی نیه‌ له‌ناو ئه‌و حیزبه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و گەیشتوه‌ته‌ ئه‌وبڕوایه‌ی "ته‌قلیدی‬ ‫ب���ون‌و چوارچێوه‌ حیزبی‌و ناوچه‌یی‌و‬ ‫هه‌ندێجار به‌رژه‌وه‌ندی ‌ه شه‌خسیه‌كان‬ ‫هۆكاری دواكه‌وتنی ئیس�ل�امیه‌كانن‪،‬‬ ‫ه���اوكات پێش���یوای ‌ه "به‌رده‌وامبونی‬ ‫ئه‌م دۆخه‌‪ ،‬ئاینده‌ی ئیس�ل�امیه‌كان‬ ‫ڕوبه‌ڕوی هه‌ڕه‌ش���ه‌و مه‌ترس���ی زۆر‬ ‫ده‌كاته‌وه"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌ندامه‌ی پێش���وی مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسی بزوتنه‌وه‌ی ئیسالمی جه‌ختیش‬ ‫له‌وه ‌ده‌كاته‌و‌ه "ئه‌گه‌ر ئیسالمیه‌كان‬ ‫ده‌رس‌و په‌ند له‌ڕابردویان وه‌رنه‌گرن‌و‬ ‫له‌س���ه‌ر هه‌ڵ���ه‌كان به‌رده‌وامب���ن‬ ‫ده‌بێت چاوه‌ڕوانی شكس���تی زیاترو‬ ‫پاشڤه‌چونی پتربن"‪.‬‬

‫كاروانی���ش هه‌م���ان ڕای وه‌رتێی‬ ‫هه‌یه‌ پێیوایه ‌"ئه‌گه‌ر ئیس�ل�امیه‌كان‬ ‫گۆڕان���كاری نه‌ك���ه‌ن له‌‪ 10‬س���اڵی‬ ‫‌داهاتودا پێشناكه‌ون‌و بچوكده‌بنه‌وه‌و‬ ‫ده‌بن ‌ه هێزی كه‌س���انێكی دیاریكراو‪،‬‬ ‫ئیسالمیش���ه‌وه بۆچون���ی تایبه‌تی هاوكات له‌ده‌ره‌وه‌ی ئه‌وان كه‌سانێك‬ ‫هه‌ی���ه‌و ده‌ڵێ���ت‌ "ل���ه‌م كۆنگرەیه‌دا دروس���تده‌بن داوای شێوازێكی نوێی‬ ‫پێویسته‌ یه‌كگرتو گۆڕانكاری به‌سه‌ر كاركردن ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ناو و ن���اوه‌ڕۆك‌و به‌رنام���ه‌ی خۆیدا‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه ئێستا له‌ناو ئیسالمیه‌كاندا‬ ‫بهێنێت"‪.‬‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی ئیس�ل�امیش ك ‌ه ئێستا ده‌نگه‌‌ ناڕازیی���ه‌كان نه‌بونه‌ته‌ پارتی‬ ‫ت‬ ‫زاده‌ی ئ���ه‌و قه‌یرانه‌ی��� ‌ه خه‌ریك��� ‌ه سیاس���ی‪ ،‬ب���ه‌اڵم چاوه‌ڕوانده‌كرێ ‌‬ ‫ك له‌چه‌ند س���اڵی داهاتودا به‌مۆدێلێكی‬ ‫ئیس�ل�امیه‌كانی تێبكه‌وێت سااڵنێ ‌‬ ‫وه‌كو پارتێكی سه‌رەكی ژیانی ده‌كرد نوێو‌ه بزوتنه‌وه‌ی جه‌ماوه‌ری ئیسالمی‬ ‫به‌اڵم ئێستا به‌خراپترین سه‌رده‌مه‌كانی به‌مۆدێلی لیبراڵ دورستبێت‪ ،‬هه‌روه‌كو‬ ‫ژیانی���دا تێده‌په‌ڕێ���ت‪ ،‬به‌جۆرێ���ك ئه‌وان جه‌ختی لێده‌كه‌نه‌وه‌ "ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌هێزی سێهه‌می كوردستانه‌و‌ه ئێستا ئه‌و باج ‌ه ده‌بێت كه‌ ئیس�ل�امیه‌كان‬ ‫بچوكبوه‌ته‌‌وەو‌ ته‌نه���ا خاوه‌نی یه‌ك ده‌‌ی���دەن به‌ه���ۆی په‌یڕه‌وكردن���ی‬ ‫سیس���تم‌و پ���ه‌روەر‌ده‌ی ئیخوان���ی‌و‬ ‫كورسی ‌ه له‌په‌رله‌مانی كوردستان‪.‬‬ ‫د‪.‬ئه‌حمه‌د وه‌رتی ئه‌ندامی پێشوی نه‌گۆڕینی به‌رنامه‌ی كاریان"‪.‬‬

‫رێكه‌وتن ‌ه سیاسیه‌كان له‌خۆرئاوابونه‌وه‌ بۆ خۆرهه‌ڵهاتنی‌ رێكه‌وتن ‌ی نوێ‌‬ ‫ئا‪ :‬كارزان تارق‬ ‫هه‌وڵه‌كان بۆ پێكهێنانه‌وه‌ی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ نوێ له‌هه‌رێم ته‌واو ‌‬ ‫ی‬ ‫الیه‌نه‌ سیاسیه‌كانی‌ ناچاركردوه‌‬ ‫به‌دوای‌ هاوپه‌یمانیه‌تی‌ نوێی‌ سیاسیدا‬ ‫بگه‌ڕێن بۆ ئه‌وه‌ی‌ ده‌ستپێكی‌ ئه‌م‬ ‫قۆناغه‌ سیاسییه‌ دوربێت له‌فه‌وزای‌‬ ‫سه‌نگه‌ر له‌یه‌ك گرتن‪ ،‬به‌اڵم تائێستا‬ ‫ئه‌و تۆڕه‌ی‌ الیه‌نه‌كان هه‌ڵیانداوه‌‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ هیچی‌‬ ‫نه‌گرتوه‌‪.‬‬

‫یه‌کێتی‪:‬‬ ‫تائێستا رێككه‌وتن ‌ه‬ ‫ستراتیژیه‌كه‌مان‬ ‫هه‌ڵنه‌وه‌شاوه‌ته‌وه‌ به‌اڵم‬ ‫له‌ساڵ ‌ی ‪ 2013‬هه‌ردوال‬ ‫ب ‌ه ‪ 2‬لیستی‌ جیاواز‬ ‫به‌شدار ‌ی هه‌ڵبژاردنمان‬ ‫كرد ئه‌وه‌ش كاریگه‌ر ‌ی‬ ‫زۆری له‌سه‌ر‬ ‫رێككه‌وتنه‌كه‌ هه‌بو‬

‫فه‌ری���د ئه‌سه‌س���ه‌رد‪ ،‬ئه‌ندام���ی‌‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێت���ی‌ له‌لێدوانێك ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د "تائێس���تا‬ ‫رێكه‌وتن���ه‌ س���تراتیژیه‌كه‌مان له‌گه‌ڵ‬ ‫پارت���ی‌ هه‌ڵنه‌وه‌ش���اوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪ 2013‬هه‌ردوال به‌ ‪ 2‬لیستی‌‬ ‫جی���اواز به‌ش���داری‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانمان‬ ‫كرد ئه‌وه‌ش كاریگه‌ری‌ زۆری‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫رێككه‌وتنه‌ك���ه‌ هه‌ب���و ك���ه‌ به‌پێ���ی‌‬ ‫رێكه‌وتنی‌ س���تراتیژی‌ ئه‌بوایه‌ هه‌ردوال‬ ‫به‌یه‌ك لیست به‌شداریمان بكردایه‌ له‌و‬ ‫كاته‌ش���ه‌وه‌ تائێس���تا رێكه‌وتننامه‌كه‌‬ ‫راس���ته‌ هه‌ڵنه‌وه‌ش���اوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫له‌هه‌مانكاتیشدا گڕی‌ جارانی‌ نه‌ماوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "بڕیارێك هه‌ب���و ماوه‌یه‌ك‬ ‫له‌مه‌وپێش ب���ۆ پێكهێنانی‌ لیژنه‌یه‌كی‌‬ ‫‪ 2‬قۆڵ���ی‌ ب���ۆ پێداچون���ه‌وه‌ ب���ه‌م‬ ‫رێكه‌وتننامه‌ی���ه‌و بڕی���اردان له‌س���ه‌ر‬ ‫چاره‌نوسی‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و لیژنه‌یه‌ تائێستا‬ ‫بده‌ین"‪.‬‬ ‫ده‌ستبه‌كار نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫راش���یده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫ئه‌سه‌س���ه‌رد‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌رێكه‌وتنی���ان له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫گ���ۆڕان‌و نزیكبونه‌وه‌كانی���ان‪ ،‬فه‌رید "بیركردنه‌وه‌یه‌ك له‌ن���او یه‌كێتی‌ هه‌یه‌‬ ‫ئه‌سه‌س���ه‌رد وتی‌ "ئێم���ه‌ له‌وكاته‌وه‌ی‌ س���ه‌باره‌ت به‌گه‌یاندنی‌ په‌یوه‌ندییه‌كان‬ ‫ی رێكه‌وتننامه‌یه‌كی‌‬ ‫قه‌یران���ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ س���ه‌ری‌ به‌ئاستی‌ واژوكردن ‌‬ ‫هه‌ڵداوه‌و كێش���ه‌كانمان له‌گه‌ڵ گۆڕان سیاس���ی‌ ب���ۆ رێكخس���تنه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌چوارچێ���وه‌ی‌ پارێزگای‌ س���لێمانی‌ په‌یوه‌ندی���ه‌كان‪ ،‬ئ���ه‌م بیركردنه‌وه‌یه‌‬ ‫چاره‌س���ه‌ركردوه‌‪ ،‬نزیكبون���ه‌وه‌ی‌ زۆر تائێستا هه‌ر بیركردنه‌وه‌یه‌ هه‌ردوالش‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ گۆڕان دروس���تبوه‌و هه‌وڵیش كار بۆ ئه‌وه‌ده‌كه‌ین ئه‌و بیركردنه‌وه‌یه‌ش‬ ‫ده‌ده‌ین ئه‌و نزكبونه‌وه‌یه‌ هه‌ر به‌رده‌وام ببێت به‌كردار"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئێمه‌ هی���چ رێكه‌وتنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫بێ���ت‌و پ���ه‌ره‌ به‌په‌یوه‌ندیه‌كانی���ش‬

‫گۆڕان‪:‬‬ ‫پارتی‪:‬‬ ‫ئێمه‌ له‌گه‌ڵ گۆڕان هێشتا زوه‌ بۆ‬ ‫رێكه‌وتنێكی‌ وامان هاوپه‌یمانیه‌تی‌‬ ‫هه‌بو هه‌مو الیه‌ك كێشه‌ی‌ كورد‬ ‫هاوپه‌یمانیه‌تی‌‬ ‫حه‌سودی‌ پێ‬ ‫نیی ‌ه كێشه‌ی‌‬ ‫ده‌بردین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كورد ئه‌م‬ ‫رێكکه‌وتنه‌كه‌‬ ‫بارودۆخه‌‬ ‫وایلێهات‌و‬ ‫نه‌خوازراوه‌یه‌ كه‌‬ ‫ئیلتزامی‌ پێوه‌‬ ‫هاتوه‌ته‌ پێشه‌وه‌‬ ‫نه‌كرا‬

‫سیاس���یمان له‌گه‌ڵ گۆڕان نییه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌نێوان الیه‌نه‌كان دروست بكات"‪.‬‬ ‫فازی���ل به‌ش���اره‌تی‌‪ ،‬ئه‌ندام��� ‌‬ ‫ی‬ ‫پارت���ی‌ له‌هه‌وڵه‌كانی‌ ب���ۆ پێكهێنانی‌‬ ‫كابینه‌ی‌ هه‌شته‌م رێكه‌وتنێكی‌ له‌گه‌ڵ س���ه‌ركردایه‌تی‌ پارتی‌ نایش���ارێته‌وه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌نگه‌ری‌ پڕۆس���ه‌ی‌ سیاس���ی‬ ‫گۆڕان واژو كرد"‪.‬‬ ‫راشیگه‌یاند "ئه‌وه‌ی‌ له‌رابڕدودا هه‌بوه‌ هه‌رێ���م راده‌گرێ‌ یه‌كده‌نگ���ی‌ پارتی‌‌و‬ ‫رێكه‌وتنی‌ س���تراتیژی‌ نێوان یه‌كێتی‌‌و یه‌كێتیه‌و رێككه‌وتنیانه‌ له‌گه‌ڵ یه‌كتردا‪،‬‬ ‫پارتی‌ بو كه‌ بۆ كۆتایهێنان به‌ش���ه‌ڕی‌ له‌و باره‌یه‌وه‌ وتی‌ "چونكه‌ پارسه‌نگی‌‬ ‫ناوخۆو ئاڵۆزییه‌كانی‌ هه‌رێم به‌اڵم ئه‌و سیاس���ی‌ هه‌رێ���م ب���ه‌وان ده‌كرێ���ت‪،‬‬ ‫رێكه‌وتنه‌ش له‌ئێس���تادا كاڵبوه‌ته‌وه‌و هه‌ردوالش هه‌ست به‌و به‌رپرسیارێتیه‌‬ ‫رێكه‌وتن���ه‌ سیاس���یه‌ نوێكانی���ش ده‌كه‌ن‌و كار له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ی هاوده‌نگیش���ن بۆ ئه‌وه‌ی‌ رێكه‌وتنێكی‌‬ ‫نه‌یانتوانیوه‌ بنه‌مای‌ كاركردنی‌ سیاس ‌‬

‫ی پڕۆس��� ‌ه‬ ‫واهه‌بێ���ت ك���ه‌ وا له‌نگه‌ر ‌‬ ‫سیاس���یه‌كه‌ كه‌ خه‌ته‌ریاتی‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫دروست نه‌بێت‌و رابگیرێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ه���ه‌ر له‌راب���ردوش كاتێ‌‬ ‫رێكه‌وتن���ی‌ س���تراتیژی‌ واژو كرا هیچ‬ ‫الیه‌كمان مانعی‌ نه‌بوه‌ ئه‌وی‌ تر له‌گه‌ڵ‬ ‫كێ‌ رێكه‌وتننام���ه‌ی‌ ده‌بێت‪ ،‬به‌رده‌وام‬ ‫ده‌بێت ئه‌و رێكه‌وتنامانه‌ هه‌بێت"‪.‬‬ ‫به‌ش���اره‌تی‌ پێ���ی‌ وای���ه‌ "یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارتی‌ دو هێزی‌ سیاسی‌ ئه‌ساسی‌ ئه‌م‬ ‫هه‌رێمه‌ن‌و ش���ه‌قامه‌ رێی‌ راسته‌قینه‌ی‌‬ ‫پڕۆسه‌ سیاس���یه‌كه‌یان به‌ده‌سته‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫ه���ه‌ردوال ئ���ه‌و رێكه‌وتنه‌ی���ان هه‌ی���ه‌‬ ‫هه‌ریه‌كه‌یان له‌ئاس���تی‌ خ���ۆی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫چه‌ند الیه‌نێكی‌ تری‌ سیاسی‌ رێكه‌وتن‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬بۆ كۆكردنه‌وه‌ی‌ نێوماڵی‌ كورد‬ ‫ئه‌بێت بیش���یكه‌ن ئه‌گه‌ر نه‌یكه‌ن ئه‌وه‌‬ ‫خه‌له‌ل له‌رێكه‌وتنه‌كه‌یان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئێم���ه‌ له‌گ���ه‌ڵ گ���ۆڕان‬ ‫رێكه‌وتنێك���ی‌ وام���ان هه‌ب���و هه‌م���و‬ ‫الیه‌ك حه‌س���ودی‌ پێ ده‌بردین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫رێكه‌وتنه‌ك���ه‌ ب���ۆ وایلێه���ات‌و یان بۆ‬ ‫ئیلتزامی‌ پێ���وه‌ نه‌كرا یان گه‌یش���ته‌‬ ‫غه‌رغه‌ره‌ی‌ نه‌م���ان ئه‌مه‌ هه‌مو الیه‌ك‬ ‫ئه‌و راس���تیه‌ ده‌زانن هۆكاری‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫گۆڕان خۆی‌ بو‪ ،‬چونك���ه‌ روداوه‌كانی‌‬ ‫ئه‌مدوایی���ه‌ روی���دا گ���ۆڕان پابه‌ندی‌‬ ‫ئه‌و هه‌م���و مرونه‌ته‌ نه‌بو ك���ه‌ پارتی‌‬ ‫به‌رامبه‌ری‌ هه‌یبو"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و ئه‌ندام ‌هی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ پارت ‌‬ ‫نایش���ارێته‌و‌ه ك ‌ه ئه‌وان له‌گه‌ڵ گۆڕان‬ ‫ی له‌گ���ه‌ڵ یه‌كتر‬ ‫ده‌رگای���ان به‌ت���ه‌واو ‌‬ ‫دانه‌خس���توه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌دڵنیای���ه‌و‌ه‬ ‫پێداچونه‌وه‌ ب���ه‌و رێككه‌وتن ‌ه ده‌كرێت‬ ‫له‌رابردو له‌گه‌ڵ یه‌ك هه‌یانبوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ الیه‌ن ‌ه سیاسیه‌كان به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كێت���ی‌ به‌دوای���دا ده‌گه‌ڕێن‬ ‫ی نوێی��� ‌ه بۆ‬ ‫ی رێككه‌وتن��� ‌‬ ‫ئه‌نجامدان��� ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌بردن���ی‌ حكوم���ه‌ت‌و په‌رله‌مان‌و‬ ‫ی ئ���ه‌و میكانیزم���ه‌ش بۆ‬ ‫دۆزین���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫رێككه‌وتن تاكو ئێستا هیچ ئاسۆیه‌ك ‌‬ ‫رون���ی‌ نییه‌‪ ،‬چونكه‌ هه‌ڵوێس���تی‌ ئه‌و‬ ‫ی پێویست ‌ه رێكه‌وتنیان له‌گه‌ڵ‬ ‫الیه‌نانه‌ ‌‬

‫ی‬ ‫ی سیاس��� ‌‬ ‫بكرێت رون نییه‌و پڕۆس���ه‌ ‌‬ ‫ی سه‌ختدایه‌‪.‬‬ ‫هه‌رێمیش له‌دۆخێك ‌‬ ‫ی‬ ‫شۆڕش حاجی‌‪ ،‬وته‌بێژی‌ بزوتنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫گۆڕان باس له‌و‌ه ده‌كات "ئه‌و كێشانه‌ ‌‬ ‫ی بوه‌ته‌و‌ه‬ ‫هه‌رێم هه‌یه‌ت���ی‌‌و روب���ه‌ڕو ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌وه‌ نه‌كه‌وتو‌ه كێ له‌گه‌ڵ‬ ‫په‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بكات بارودۆخێك ‌‬ ‫ێ هاوپه‌یمانیه‌ت ‌‬ ‫ك‌‬ ‫نه‌خوازراو هاتوه‌ته‌ پێشه‌و‌ه ده‌بێت ئێم ‌ه‬ ‫هه‌مو الیه‌ك هه‌وڵ بده‌ین ئه‌م بارودۆخ ‌ه‬ ‫ی‬ ‫خراپتر نه‌بێت ئه‌وه‌ش به‌هاوپه‌یمانیه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫چاره‌سه‌ر نابێت یه‌كێك له‌گه‌ڵ یه‌كێك ‌‬ ‫ی بكات"‪.‬‬ ‫تر هاوپه‌یمان ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر رێكه‌وتنه‌كه‌ش���یان له‌گه‌ڵ‬ ‫ی ده‌ڵێ���ت "رێكه‌وتنم���ان له‌گه‌ڵ‬ ‫پارت ‌‬ ‫پارتی‌ هاوپه‌یمانیه‌ت���ی‌ نه‌بوه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ی‬ ‫ی كابینه‌ ‌‬ ‫رێكه‌وتن بوه‌ له‌سه‌ر پێكهێنان ‌‬ ‫هه‌شت‪ ،‬له‌گه‌ڵ یه‌كێتیش كۆبونه‌وه‌مان‬ ‫ی‬ ‫بۆ نزیكبون���ه‌وه‌ ب���ه‌ره‌و رێكه‌وتنێك ‌‬ ‫ی بو‪ ،‬هاوپه‌یمانیه‌تیمان له‌گه‌ڵ‬ ‫سیاس��� ‌‬ ‫هیچ الیه‌نێك نیه‌‌و به‌هه‌مان مه‌س���اف ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ الیه‌نه‌كانین"‪ .‬شۆڕش ئاماژه‌ بۆ‬ ‫ی‬ ‫ێ الیه‌ن ‌‬ ‫ئه‌وه‌شده‌كات "ئێمه‌ له‌گه‌ڵ س ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێتی‌‌و یه‌كگرتو‌و كۆمه‌ڵ پڕۆژه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هابه‌ش��� ‌‬ ‫هاوبه‌ش���مان هه‌ی���ه‌و كار ‌‬ ‫هه‌رچوار الیه‌نه‌كه‌مان تاكو ئێس���تاش‬ ‫به‌رده‌وامه‌"‪.‬‬ ‫ی "له‌گ���ه‌ڵ رێككه‌وت���ن‌و‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫چاره‌س���ه‌ری‌ قه‌یران���ه‌كان‌و گفتوگۆین‬ ‫ی كێشه‌كان ئێمه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫بۆ چاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بگه‌ین ‌ه رێكه‌وتن ‌‬ ‫گفتوگۆین بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫سیاسی‌ له‌گه‌ڵ الیه‌نه‌كان"‪.‬‬ ‫حاج���ی‌ پێش���ی‌ وایه‌ "هێش���تا زوه‌‬ ‫ب���ۆ هاوپه‌یمانیه‌تی‌‪ ،‬كێش���ه‌ی‌ كورد‬ ‫هاوپه‌یمانیه‌ت���ی‌ نییه‌ كێش���ه‌ی‌ كورد‬ ‫ئ���ه‌م بارودۆخ���ه‌ نه‌خوازراوه‌ی���ه‌ كه‌‬ ‫هاتوه‌ت���ه‌ پێش���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌و قه‌یران���ه‌‬ ‫ئابوری‌‌و سیاس���ی‌‌و سومعه‌ دابه‌زینه‌ی‌‬ ‫هه‌رێمه‌كه‌مان���ه‌ له‌ئه‌نجام���ی‌ ئ���ه‌و‬ ‫كارانه‌ی‌ ده‌كرێت دژی‌ پره‌نس���یپه‌كانی‌‬ ‫دیموكراس���ی‌‌و ده‌ستاوده‌س���تنه‌كردنی‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت‌و س���ه‌روه‌رنه‌كردنی‌ یاسا‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ كێش���ه‌كه‌مانه‌‌و كێش���ه‌ی‌ كورد‬ ‫هاوپه‌یمانیه‌تی‌ نییه‌ له‌م كاته‌دا"‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫ئاماژه‌كانی‌ ره‌گه‌زپه‌رست ‌ی له‌كوردستان‪ :‬كه‌مپه‌ین ‌ی دژ به‌ئاواره‌كان‬ ‫"كار‌و كاردانه‌وه‌ی تاكه‌كه‌سی‌و سه‌ره‌ڕۆیان ‌ه له‌بره‌وسه‌ندندایه‌"‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫له‌هه‌ولێر‌و سلێمانیش ده‌نگی‌ ناڕه‌زایی‌‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌ئاواره‌ عه‌ره‌به‌كان‬ ‫به‌رزده‌بێته‌وه‌و كه‌مپه‌ینیش بۆ‬ ‫كۆكردنه‌وه‌یان له‌كه‌مپدا ده‌كرێت‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵناسێكیش ده‌ڵێت "ئه‌وانه‌ی‬ ‫كاری تاكڕه‌وانه‌‌و سه‌ره‌ڕۆیانه‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫په‌نابه‌ران‌و مرۆڤه‌كانی تر ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫هانده‌ره‌كه‌یان هه‌ر شتێك بێت‪ ،‬ئه‌وپه‌ڕی‬ ‫بێڕێزی به‌نه‌ته‌وه‌‌و كۆمه‌ڵگای خۆیان‬ ‫ده‌كه‌ن‌و ده‌بێت سنوریان بۆ دابنرێت"‪.‬‬ ‫هیوا عه‌بدواڵ گه‌نجێكی‌ شاری‌ سلێمانیه‌و‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ راب����ردودا كه‌مپه‌ینێكی‌ به‌ئامانجی‌‬ ‫كۆكردنه‌وه‌ی‌ ئاواره‌ عه‌ره‌به‌كان له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫شار به‌ناوی‌ كه‌مپینی‌ پاراستنی‌ دیموگرافیای‌‬ ‫كوردستان له‌هاتنی‌ به‌لێش����اوی‌ ئاواره‌كان‬ ‫رێكخس����توه‌‪ ،‬ئه‌و ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات "ئه‌م‬ ‫كه‌مپین����ه‌ له‌وه‌وه‌ س����ه‌رچاوه‌ ده‌گرێت كه‌‬ ‫هه‌ستمان به‌مه‌ترسی‌ هاتنی‌ ئاواره‌ی‌ عه‌ره‌ب‬ ‫ده‌كرد بۆ هه‌رێمی‌ كوردستان‪ ،‬كه‌ به‌لێشاو‬ ‫ده‌هاتن‌و پێناسی‌ باری‌ شارستانی‌و فۆڕمی‌‬ ‫بایه‌عیان ب����ۆ ده‌گوزارایه‌وه‌ بۆ پارێزگاكانی‌‬ ‫هه‌رێم‌و چه‌ندین كێش����ه‌ هه‌بو له‌ناو شاری‌‬ ‫س����لێمانیدا كه‌ ده‌مه‌قاڵ����ێ‌ له‌نێوان كورد‌و‬ ‫عه‌ره‌ب دروست ده‌بو"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و وتی‌ "هاتنی‌ عه‌ره‌ب به‌م لێش����اوه‌‌و‬ ‫به‌م تێكه‌ڵییه‌ زۆره‌‌و به‌و جۆره‌ی‌ كه‌ له‌هه‌مو‬ ‫كوچ����ه‌‌و كۆاڵنێك����دا بونیان هه‌ی����ه‌ ده‌بێت‬ ‫به‌ه����ۆی‌ تێكدان����ی‌ دیمۆگرافی����ا‌و كه‌لتور‌و‬ ‫مێژوی‌ نه‌ته‌وه‌كه‌مان"‪.‬‬ ‫ئه‌و باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ وه‌ك هه‌ستكردن‬ ‫به‌ به‌رپرسیارێتی‌ له‌گه‌ڵ چه‌ند براده‌رێكیدا‬ ‫هه‌س����تاون به‌راگه‌یاندن����ی‌ كه‌مپینێك‌و ‪58‬‬ ‫رێكخراو‌و كۆمه‌ڵه‌‌و سه‌نته‌ریش به‌شداربون‬ ‫له‌گه‌ڵیان����دا‌و واژۆی����ان ب����ۆ ك����ردون ك����ه‌‬ ‫پشتیوانییان بكه‌ن‪.‬‬ ‫هیوا عه‌بدواڵ ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ش ده‌كات كه‌‬ ‫یاداش����تێكیان نوسیوه‌‌و دراوه‌ به‌په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردستان نوسینگه‌ی‌ سلێمانی‌‌و به‌وه‌زاره‌تی‌‬ ‫كۆچ‌و كۆچبه‌ران‌و به‌پارێزگای‌ س����لێمانی‌‌و‬ ‫ش����انه‌ی‌ فریاگوزاری‌‌و ئاسایشی‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫پۆلیسی‌ سلێمانی‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "هه‌شت مانگ‬ ‫زیات����ر كه‌مپینه‌كه‌م����ان به‌ڕێوه‌برد‌و به‌هۆی‌‬ ‫كه‌مپینه‌كه‌وه‌ چه‌ند رێكخراوێكی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌‬ ‫هه‌ستان به‌دابینكردن‌و دروستكردنی‌ چه‌ند‬ ‫كه‌مپێ����ك له‌ناوچه‌كانی‌ عه‌ربه‌ت‌و به‌رزنجه‌‌و‬ ‫سیته‌ك‌و سورداش‌و گه‌رمیان"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا تاجێگه‌ی‌ ‪100‬‬ ‫خێزان له‌ن����او كه‌مپ����ه‌كان ده‌كرایه‌وه‌ ‪200‬‬ ‫خێزانی‌ دیكه‌ ده‌هاتن"‪.‬‬ ‫هی����وا عه‌بدواڵ ئاماژه‌ی‌ ب����ۆ ئه‌وه‌ش كرد‬ ‫ك����ه‌ كه‌مپینه‌كه‌ی‌ ئه‌وان له‌س����ه‌ر ئاس����تی‌‬ ‫سلێمانی‌ بوه‌‌و ته‌نها تایبه‌ت بوه‌ به‌عه‌ره‌ب‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی "ئێستا كه‌مپینه‌كه‌مان راوه‌ستاوه‌‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم به‌دواداچونمان بۆ ئ����ه‌م بابه‌ته‌ هه‌ر‬

‫چه‌ند کرێکارێکی عه‌ره‌ب له‌چاوه‌ڕوانی کاردا فۆتۆ‪ :‬ئارام که‌ریم‬ ‫به‌رده‌وامه‌"‪.‬‬ ‫زۆرێ����ك پێیانوایه‌ كه‌ ك����ورد به‌درێژای ‌ی‬ ‫سااڵنێكی‌ دورودرێژ قوربانی‌ ره‌گه‌زپه‌رستی‌‬ ‫ب����وه‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ ئه‌س����ته‌مه‌ ئێس����تا خۆی‌‬ ‫ره‌گه‌زپه‌رس����ت بێت‌و كلت����وری‌ رك‌و كینه‌‬ ‫به‌رامب����ه‌ر به‌خه‌ڵكی‌ دیك����ه‌ په‌یڕه‌و بكات‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ ئه‌وانه‌ی‌ كه‌ ئاواره‌و لێقه‌وماون‪.‬‬ ‫رێبوار سیوه‌یلی‌ نوسه‌ر‌و مامۆستای‌ زانكۆ‬ ‫له‌لێدوانێكی‌ بۆ ئاوێنه‌ رایگه‌یاند "ئه‌وه‌ی كه‌‬ ‫تاكه‌كان له‌مێش����كیاندا چه‌سپێنراوه‌‌و ناوی‬ ‫(عێراق)ه‌ هیچ بونێكی واقیعی نه‌ماوه‌ جگه‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵێك وه‌س����فی س����اخته‌‌و درۆزنانه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی واڵتێ����ك دروس����تده‌كات‌و ده‌یكاته‌‬ ‫واڵتی هاواڵتیان����ی‪ ،‬له‌و به‌ناو عێراقه‌دا هه‌ر‬ ‫هاواڵتی����ان خۆیان����ن كه‌ له‌س����ه‌ر قه‌پولكی‬ ‫بێناوه‌ڕۆك����ی ئه‌م ناوه‌ ش����ه‌ڕیانه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ئه‌نجامه‌ نه‌ك شتێكیتر"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "عێ����راق به‌درێژای����ی مێ����ژوی‬ ‫دروس����تبون‌و مونتاژكردن����ی واڵتێك����ی‬ ‫نه‌خوێن����ده‌وار‌و ئاس����تنزم‌و بێ پ����ه‌روه‌رده‌‬ ‫بوه‌"‪.‬‬ ‫سیوه‌یلی‌ له‌و بڕوایه‌دایه‌ مێژوی ڕابردوی‬ ‫مه‌زهه‌ب����ی‌و عه‌ش����یره‌یی‌و ئه‌تنیك����ی‌و ئه‌و‬ ‫شوناس����انه‌ی ئه‌م مێژوانه‌ به‌خه‌ڵكه‌كه‌یان‬ ‫به‌خشیوه‌‪ ،‬له‌سه‌ر ڕابردوپه‌رستی به‌ند بوه‌‌و‬ ‫ئه‌وان����ه‌ش كه‌ حوكمیان كردوه‌‪ ،‬یان ئه‌وه‌تا‬ ‫خۆیان ڕابردویه‌كی پڕ ش����كۆیان بۆ خۆیان‬ ‫هه‌ڵبه‌س����توه‌‪ ،‬یان ئه‌وه‌تا به‌سود وه‌رگرتن‬ ‫له‌ناوبانگ����ی عێراق����ی نێ����وان دو ڕوب����ار‌و‬

‫پێش����ینه‌ ژیارییه‌كه‌ی ئه‌م ده‌ڤه‌ره‌‪ ،‬كه‌ زۆر‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی جیا له‌پێكهێنانیدا به‌ش����داربون‪،‬‬ ‫بۆخۆی قۆستوه‌ته‌وه‌و شكۆی خۆی له‌سه‌ر‬ ‫ئ����ه‌وه‌ بیناكردوه‌‪ .‬ئه‌و وتی‌ "به‌عس����یه‌كان‬ ‫له‌هه‌ردو دۆخدا داهێنانی����ان كرد له‌مێژوی‬ ‫عێراقدا‌و هونه‌ری ساخته‌كردن‌و هه‌ڵپاچینی‬ ‫مێ����ژوی گه‌النی عێراقیان به‌ئاراس����ته‌یه‌كی‬ ‫ش����ۆڤێنیانه‌دا برد‪ .‬بۆی����ه‌ میلله‌تانی عێراق‬ ‫كێش����ه‌یه‌كی ئۆنتۆلۆژی����ی‌و بونیادیان����ه‌ی‬ ‫شوناس����یان هه‌یه‌‌و له‌بێ شوناس����یدا هه‌مو‬ ‫ش����تێك ده‌بێته‌ شوناس‌و ش����ه‌ڕی له‌سه‌ر‬ ‫ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫رێبوار سیوه‌یلی‌ كۆمه‌ڵناس‌و مامۆستای‌‬ ‫زانكۆ بۆ خوێندنه‌وه‌ی‌ ئه‌و ره‌گه‌زپه‌رستیه‌ی‌‬ ‫ك����ه‌ له‌نێوخ����ۆی‌ هه‌رێ����م‌و ش����اره‌كانی‌‬ ‫دیك����ه‌ی‌ عێ����راق هه‌ندێ����ك له‌پێكهاته‌ دژ‬ ‫به‌یه‌كتر جێبه‌جێی‌ ده‌ك����ه‌ن چه‌ند خاڵێك‬ ‫دیاریده‌كات‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئ����ه‌م بابه‌ته‌ چه‌ند‬ ‫ڕوی هه‌یه‌‪ :‬یه‌كه‌م‪ ،‬به‌ئاشكرا ناڕه‌زایه‌تیه‌كی‬ ‫په‌رچكراوی ڕای گش����تی ك����ورده‌كان په‌رچ‬ ‫ده‌كات����ه‌وه‌‪ ،‬كه‌ نه‌یانده‌ویس����ت ژماره‌یه‌كی‬ ‫زۆری ع����ه‌ره‌ب بێن����ه‌ ناوچه‌كان����ی هه‌رێم‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش ده‌نگ����ی ناڕه‌زایه‌تی زۆری له‌كاتی‬ ‫خۆیدا به‌دوای خۆی����دا هێنا‌و كه‌س له‌بڕیار‬ ‫به‌ده‌س����تان گوێی نه‌گرت‪ .‬له‌و ساش����ه‌وه‌‬ ‫پێده‌چێ����ت لێره‌‌و له‌وێ كه‌س����انێك خۆیان‬ ‫ئۆرگانی����زه‌ كردبێ����ت‌و ناڕه‌زایه‌تی خۆیان‬ ‫هه‌م ل����ه‌دژی ده‌رگاكردنه‌وه‌كان����ی هه‌رێم‌و‬ ‫هه‌م له‌دژی ئاواره‌ عه‌ره‌ب����ه‌كان‪ ،‬له‌فۆرمی‬

‫جیاجیادا ڕێكخستبێت"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌خاڵی‌ دوه‌میش‪ ،‬سیوه‌یل ‌ی‬ ‫وتی‌ "دوه‌م‪ :‬الیه‌نێكی دیكه‌ی ئه‌م مه‌سه‌له‌یه‌‬ ‫په‌یوه‌ندی����ی به‌ش����ێوازی ژی����ان‌و چۆنێتی‬ ‫هه‌ڵس����وكه‌وتی ئه‌و ئ����اواره‌‌و په‌نابه‌رانه‌وه‌‬ ‫هه‌ی����ه‌ ك����ه‌ نه‌یانتوانیوه‌ وه‌ك پێویس����ت‬ ‫جێگه‌ی خۆیان له‌كۆمه‌ڵگای كوردس����تانیدا‬ ‫بكه‌نه‌وه‌‌و به‌حورمه‌تی ئاواره‌ییه‌وه‌ نه‌ژیاون‌و‬ ‫هه‌ڵسوكه‌وتیان نه‌كردوه‌‪ .‬په‌نابه‌ر‌و ئاواره‌كان‬ ‫له‌دۆخێكی ڕیزپ����ه‌ڕدا ده‌ژین‪ ،‬هه‌روه‌كچۆن‬ ‫پێویس����تیان به‌داڵ����ده‌دان‌و به‌ته‌نگه‌وه‌چون‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئاواش پێویس����تیان به‌وه‌یه‌ كه‌ جێی‬ ‫خۆیان له‌كۆمه‌ڵگای میوان����داردا بكه‌نه‌وه‌‌و‬ ‫له‌گه‌ڵ یاس����ا‌و ڕێس����ا‌و خه‌ڵكه‌كه‌ی خۆیان‬ ‫بگونجێنن‪ .‬دیاره‌ ئه‌و نمونانه‌ بۆ هاواڵتیان‌و‬ ‫ته‌نان����ه‌ت توێژه‌ران����ی كوردی����ش زۆرن كه‌‬ ‫بشێت له‌س����ه‌ریانه‌وه‌‪ ،‬تێبینی ئه‌وه‌ بكرێت‬ ‫ك����ه‌ هه‌ڵس����وكه‌وتی عه‌ره‌به‌ ئ����اواره‌كان‌و‬ ‫هه‌ڵوێست‌و بیروڕای سیاسیان له‌كۆمه‌ڵگای‬ ‫كوردس����تانیدا‪ ،‬ده‌بێته‌ هۆی دروستكردنی‬ ‫كاردان����ه‌وه‌ له‌الی����ه‌ن ده‌س����ته‌‌و توێژێكی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیی����ه‌وه‌‪ .‬به‌تایبه‌تی كاتێك ئه‌وان‬ ‫ڕه‌چاوی دۆخی له‌شه‌ڕدای كۆمه‌ڵگای كورد‬ ‫نه‌كه‌ن‌و بیریان بچێته‌وه‌ كه‌ ئه‌م كۆمه‌ڵگایه‌‬ ‫زه‌برێكی كوشنده‌ی به‌ده‌ست ئایدیۆلۆژیای‬ ‫ئیسالمگه‌را‌و پانعه‌ره‌بیزمه‌وه‌ خواردوه‌"‪.‬‬ ‫له‌خاڵ����ی‌ سێهه‌میش����دا ناوب����راو وت����ی‌‬ ‫"ڕه‌هه‌ندیی س����ێیه‌م ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬كه‌ كۆمه‌ڵگای‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیی‌و ڕێكخراوی مافه‌كانی مرۆڤ‌و‬

‫یوئێ����ن‌و الیه‌نه‌كانیت����ر كه‌مته‌رخ����ه‌م بون‬ ‫له‌فێركردن����ی كورده‌كان‌و له‌گواس����تنه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌زمونی واڵتان����ی ده‌وڵه‌مه‌ند له‌م بواره‌دا‪،‬‬ ‫كه‌ چۆن پێویس����ته‌ مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ په‌نابه‌ر‌و‬ ‫ئ����اواره‌دا بكرێت‌و چۆنی����ش خه‌ڵكی لۆكاڵ‬ ‫هوشیار بكرێنه‌وه‌ له‌ئاست بارودۆخه‌كه‌یاندا‪.‬‬ ‫ئ����ه‌م كه‌مته‌رخه‌میی����ه‌ی ئ����ه‌و الیه‌نانه‌ كه‌‬ ‫ئه‌زمونێكی نێونه‌ته‌وه‌یی له‌پشته‌‪ ،‬به‌ئاستی‬ ‫زانیاری����ی خه‌ڵكی كۆمه‌ڵگای كوردس����تانی‬ ‫قه‌ره‌بو ناكرێته‌وه‌‌و كێش����ه‌ی خۆی به‌دوادا‬ ‫دێت‌و له‌مه‌ش گه‌وره‌تر ده‌بێت"‪.‬‬ ‫له‌شیكردنه‌وه‌ی‌ خاڵی‌ چواره‌میشدا رێبوار‬ ‫سیوه‌یلی‌ وتی‌ "چواره‌مین خاڵ‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ كه‌‬ ‫كار‌و كاردانه‌وه‌ی تاكه‌كه‌س����ی‌و سه‌ره‌ڕۆیانه‌‬ ‫له‌بره‌وس����ه‌ندندایه‌‌و ئه‌مه‌ش په‌یوه‌ندییه‌كی‬ ‫ڕاس����ته‌وخۆی هه‌یه‌ به‌الوازی����ی حكومه‌ت‌و‬ ‫جیهاتی جێبه‌جێكه‌ر‌و ڕێز نه‌گرتن له‌یاسا"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئه‌وان����ه‌ی كاری تاكڕه‌وان����ه‌‌و‬ ‫سه‌ره‌ڕۆیانه‌ به‌رامبه‌ر په‌نابه‌ران‌و مرۆڤه‌كانی‬ ‫تر ده‌كه‌ن‪ ،‬هانده‌ره‌كه‌یان هه‌ر شتێك بێت‪،‬‬ ‫ئه‌وپ����ه‌ڕی بێڕێزی به‌نه‌ت����ه‌وه‌‌و كۆمه‌ڵگای‬ ‫خۆی����ان ده‌ك����ه‌ن‌و ده‌بێ����ت س����نوریان بۆ‬ ‫دابنرێت"‪ .‬س����یوه‌یلی‌ راش����یگه‌یاند "ئه‌گه‌ر‬ ‫میلله‌تێك ش����ه‌ڕی ئازادیی ل����ه‌دژی داعش‬ ‫ب����كات‌و كه‌س����انێك بیانه‌وێت به‌ڕاس����یزم‌و‬ ‫تون����دڕه‌وی ڕه‌گه‌زپه‌رس����تانه‌ به‌رگری����ی‬ ‫له‌ش����كۆی ئه‌و میلله‌ته‌ بك����ه‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ بزانه‌‬ ‫ئه‌و میلله‌ته‌ ویس����تی خۆی داوه‌ته‌ ده‌ست‬ ‫كه‌س����انێك كه‌ دنیای لێده‌كه‌نه‌ دوژمن‌و بێ‬

‫ئه‌گه‌ر میلله‌تێك شه‌ڕی‬ ‫ئازادیی له‌دژی داعش‬ ‫بكات‌و كه‌سانێك بیانه‌وێت‬ ‫به‌ڕاسیزم‌و توندڕه‌وی‬ ‫ڕه‌گه‌زپه‌رستان ‌ه به‌رگریی‬ ‫له‌شكۆی ئه‌و میلله‌ت ‌ه‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ بزان ‌ه ئه‌و‬ ‫میلله‌ت ‌ه ویستی خۆی‬ ‫داوه‌ت ‌ه ده‌ست كه‌سانێك‬ ‫ك ‌ه دنیای لێده‌كه‌ن ‌ه دوژمن‌و‬ ‫بێ ئاینده‌ی ده‌كه‌ن‬ ‫ئاینده‌ی ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ئه‌م����ه‌ له‌كاتێكدای����ه‌ ك����ه‌ ئ����ه‌و روداو‌ه‬ ‫جیاوازانه‌ی‌ له‌ش����اره‌كانی‌ عێراق‌و هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان رویاندا به‌تایبه‌ت روداوه‌كانی‌‬ ‫دوزخورماتو‌و كه‌ربه‌ال ماكی‌ ره‌گه‌زپه‌رستی‌‬ ‫ل����ه‌الی‌ هه‌ندێ����ك له‌ك����ورد‌و ع����ه‌ره‌ب‬ ‫په‌ره‌پێدایه‌وه‌‌و كاردانه‌وه‌ی‌ جیاواز به‌رامبه‌ر‬ ‫پێكهاته‌كان به‌دیكرا‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت ب����ه‌م روداوانه‌ رۆماننوس����ی‌‬ ‫عێراق����ی‌ بوره����ان ش����اوی‌ له‌لێدوانێك����ی‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ رایگه‌یان����د "هه‌وڵێك له‌ئارادایه‌‬ ‫بۆ په‌كخس����تن‌و دروس����تكردنی‌ به‌ربه‌ست‬ ‫له‌ب����ه‌رده‌م ئامان����ج‌و هیوای‌ گه‌ل����ی‌ كورد‬ ‫له‌س����ه‌ربه‌خۆیی‌‌و دروس����تكردنی‌ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫كوردیدا ئه‌وه‌ش له‌رێگه‌ی‌ نانه‌وه‌ی‌ كێش����ه‌‬ ‫له‌كه‌رك����وك‌و ناوچه‌كانی‌ دیكه‌"‪ .‬وتیش����ی‌‬ ‫"ده‌ركه‌وتنی‌ داع����ش له‌ناوچه‌كه‌دا یه‌كێكه‌‬ ‫له‌كێشه‌‌و به‌ربه‌س����ته‌كانی‌ به‌دیهێنانی‌ ئه‌و‬ ‫ئامانجه‌"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك����ی‌ ت����ره‌وه‌ ره‌خنه‌گ����ری‌ عێراقی‌‬ ‫یاس����ین نه‌س����یر وتی‌ "ه����ه‌ر ناكۆكییه‌ك‬ ‫له‌نێوان پێكهاته‌كانی‌ عێراق دواجار خزمه‌ت‬ ‫به‌ داعش‌و تیرۆرده‌كات"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ڕوداوه‌كانی‌ دوزخورماتوش‬ ‫وت����ی‌ "گوناحه‌ خوێن����ی‌ ك����ورد‌و عه‌ره‌ب‬ ‫بڕژێنرێت"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه����ا راش����یگه‌یاند "ماف����ی‌ گه‌ل����ی‌‬ ‫كورده‌ ده‌وڵه‌تی‌ خۆی����ان دابمه‌زرێنن به‌اڵم‬ ‫له‌چوارچێوه‌ی‌ یاسا‌و دایه‌لۆگدا"‪.‬‬

‫ئایا شه‌ڕی‌ كورد‌و شیعه‌ به‌ڕێوه‌یه‌؟‬

‫"ناكۆك ‌ی كوردو شیع ‌ه درێژكراوه‌ ‌ی ناكۆكیه‌كان ‌ی بارزانی‌‌و مالیكییه‌"‬ ‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬

‫ی ئااڵی‌ كوردستان‬ ‫سوتاندن ‌‬ ‫ی مه‌ڵبه‌ندی‌ شیعه‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌كه‌ربه‌ال ‌‬ ‫زیاد له‌ئاماژه‌یه‌ك له‌خۆده‌گرێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ دوای‌ زنجیره‌ روداوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫شه‌ڕی‌ دوزو ناكۆكییه‌كانی‌ فراكسیۆن ‌‬ ‫كوردستانی‌ له‌په‌رله‌مانی‌ عێراق له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫شیعه‌كاندا‪ ،‬په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ كوردو‬ ‫شیع ‌هی‌ له‌به‌رده‌م ئاینده‌یه‌كی‌ نادیاردا‬ ‫راگرتوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫موس���ه‌ننا ئه‌می���ن‪ ،‬له‌فراكس���یۆن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ی ئیس�ل�ام ‌‬ ‫یه‌كگرت���و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عێراق پێیوای��� ‌ه په‌یوه‌ند ‌‬ ‫نوێنه‌ران��� ‌‬ ‫نێوان ش���یعه‌و ك���ورد ب���ۆ دورمه‌ودا‬ ‫ی‬ ‫ی عێراق ‌‬ ‫ی ش���یع ‌ه حكومه‌ت ‌‬ ‫به‌و پێی ‌ه ‌‬ ‫ی نابێت‪،‬‬ ‫به‌ده‌س���ته‌وه‌ی ‌ه رو له‌ته‌بای��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "مه‌گه‌ر ك���ورد ته‌نازوالتێك ‌‬ ‫ئه‌و وت ‌‬ ‫زۆر ب���كات‪ ،‬ك ‌ه قه‌ناعه‌ت���م وای ‌ه كورد‬ ‫ئاماده‌نی ‌ه ئه‌و ته‌نازول ‌ه بكات‪ ،‬شیعه‌ش‬ ‫ئاماد‌ه نی��� ‌ه به‌و هه‌م���و خوێنه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫له‌عێراقدا رژاوه‌‪ ،‬واز له‌و خه‌ون ‌ه بهێنن‬ ‫ی‬ ‫ك��� ‌ه ده‌س���ه‌اڵت ‌ه شكس���تخواردوه‌ك ‌ه ‌‬ ‫سه‌دام حسێن دوباره‌ نه‌كه‌نه‌وه‌"‪.‬‬

‫ی "هێش���تا ئ���ه‌و عه‌قڵیه‌ت ‌ه‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫زاڵه‌و زۆرینه‌یه‌كیان وابیرده‌كه‌نه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی ترو‬ ‫ی ده‌وڵه‌تان ‌‬ ‫ده‌توانن به‌پش���تیوان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حه‌شد ‌‬ ‫ی هێزو به‌زه‌بر ‌‬ ‫به‌س���ه‌پاندن ‌‬ ‫ی له‌ئاینده‌دا ده‌توان���ن ناوچ ‌ه‬ ‫ش���ه‌عب ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردی���ه‌كان كۆنتڕۆڵ بك���ه‌ن‌و خه‌ون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كورد به‌رنه‌و‌ه بۆ سااڵن ‌‬ ‫س���نوره‌كان ‌‬ ‫‪."1992‬‬ ‫ناوب���راو ب���اس ل���ه‌وه‌ش ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌م ج���ۆر‌ه عه‌قڵیه‌ت ‌ه به‌رده‌وام‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ندێك له‌س���ه‌ركرده‌كان ‌‬ ‫بێت له‌ال ‌‬ ‫ی نیش���تمانی‌‪ ،‬ك��� ‌ه خه‌ون‬ ‫هاوپه‌یمان��� ‌‬ ‫به‌وه‌و‌ه ببین كورد ناچار بكه‌ن كه‌ركوك‌و‬ ‫ی لێبس���ه‌ننه‌و‌ه ك ‌ه ئێستا‬ ‫ئه‌و ناوچان ‌ه ‌‬ ‫ی پێشمه‌رگه‌دان‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫له‌ژێ ركۆنتڕۆڵ ‌‬ ‫ی شه‌عبی‌‌و‬ ‫ده‌بێت ‌ه شه‌ڕ له‌نێوان حه‌شد ‌‬ ‫ی عێ���راق له‌الی���ه‌ك‌و كوردیش‬ ‫س���وپا ‌‬ ‫ی "به‌دڵنیایشه‌و‌ه‬ ‫ی تر‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫له‌الیه‌ك ‌‬ ‫شیع ‌ه ئه‌و خه‌ون‌و بڕیاره‌شیان هه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ئه‌و شوێنان ‌ه له‌كورد بسه‌ننه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی لێكردون ك ‌ه بێده‌نگ‬ ‫ی ئێستا وا ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی یه‌كه‌م‬ ‫بن ل���ه‌م مه‌س���ه‌له‌یه‌دا به‌پل ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عێ���راق خۆیه‌ت ‌‬ ‫ی خود ‌‬ ‫تێكش���كان ‌‬ ‫ی تیرۆردایه‌‪،‬‬ ‫ی له‌ژێرده‌ست ‌‬ ‫ك ‌ه به‌ش���ێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عێراق‌و ئه‌م شه‌ڕ‌ه ‌‬ ‫ی ئابور ‌‬ ‫داڕوخان ‌‬

‫ك ‌ه له‌گه‌ڵ داعشدا هه‌یان ‌ه وایان لێده‌كات‬ ‫كه‌ له‌م قۆناغه‌دا بێده‌نگ بن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌شواق جاف له‌فراكسیۆن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئام���اژ‌ه به‌و‌ه ده‌كات ك ‌ه ئه‌و‌ه ‌‬ ‫پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌دوزخورمات���و رویدا شه‌ڕفرۆش���تن ‌‬ ‫ی پێش���مه‌رگه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ئاش���كرا بو به‌هێز ‌‬ ‫ی له‌كه‌ربه‌ال رویداو له‌الیه‌ن‬ ‫ی "ئه‌و‌ه ‌‬ ‫وت ‌‬ ‫ی كوردس���تان‬ ‫هه‌ندێك كه‌س���ه‌و‌ه ئاال ‌‬ ‫ی من ئه‌و‌ه‬ ‫ی پێكرا‪ ،‬به‌بڕوا ‌‬ ‫س���وكایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕێكه‌وت نه‌بو‌ه به‌ڵكو ئه‌و‌ه ئه‌نجام ‌‬ ‫ی هه‌ندێك له‌و‬ ‫ی پ���ڕ له‌گرژی��� ‌‬ ‫گوت���ار ‌‬ ‫سیاس���ه‌تمه‌دارانه‌ی ‌ه ك��� ‌ه به‌رێك���ه‌وت‬ ‫بونه‌ت ‌ه سیاسی‌"‪.‬‬ ‫ی "ئه‌و جۆر‌ه لێدوانان ‌ه بونه‌ت ‌ه‬ ‫وتیش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك��� ‌ه ئه‌مڕۆ له‌ش���ه‌قام ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ه���ۆ ‌‬ ‫عێراق���دا ده‌گوزه‌رێ���ت‪ ،‬ئه‌وج���ۆر‌ه‬ ‫گوتارانه‌ش خزمه‌ت به‌داعش ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی مه‌رجه‌عیه‌ت ‌‬ ‫ئه‌و پێیوای ‌ه به‌بون��� ‌‬ ‫ش���یع ‌ه ك ‌ه به‌رده‌وام داوا ده‌كات نابێت‬ ‫ی هه‌ندێك‬ ‫برا برا بكوژێت‪ ،‬پاشان به‌بون ‌‬ ‫ی شیع ‌ه له‌عێراقدا‬ ‫له‌سیاسه‌تمه‌داره‌كان ‌‬ ‫ی ك ‌ه خه‌باتی���ان هه‌ی ‌ه ده‌كرێت‬ ‫ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی نێوان‬ ‫سنورێك بۆ گرژی‌‌و ئاڵۆزییه‌كان ‌‬ ‫كوردو شیعه‌كان دابنرێت‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم له‌به‌رامب���ه‌ردا‪ ،‬هۆش���یار‬

‫ی گۆڕان ده‌بینین"‪.‬‬ ‫ی فراكس���یۆن ‌‬ ‫عه‌بدواڵ سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "ئه‌م ماوه‌یه‌ش چ روداوه‌كان ‌‬ ‫وتیش ‌‬ ‫ی عێراق‪ ،‬ئاماژ‌ه‬ ‫ی نوێنه‌ران ‌‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ی ئ���ااڵ م���ن خ���ۆم پێم‬ ‫ی ئێستا دوز چ بابه‌ت��� ‌‬ ‫بۆ ئه‌و‌ه ده‌كات ك ‌ه ئه‌و دۆخ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌نێوان ش���یعه‌و ك���ورددا ده‌گوزه‌رێت وای��� ‌ه به‌جۆرێك له‌جۆره‌كان كێش��� ‌ه ‌‬ ‫ی نێ���وان هه‌ڵتۆقیون‌و دروس���تكراون‪ ،‬بێگومان‬ ‫ی ناكۆكیه‌كان��� ‌‬ ‫درێژك���راو‌ه ‌‬ ‫ی دروس���ت ده‌كات‪،‬‬ ‫ی س���لب ‌‬ ‫ی كاریگ���ه‌ر ‌‬ ‫ی مالیكیه‌‪ ،‬ئه‌و به‌ئاوێن ‌ه ‌‬ ‫بارزانی‌‌و نور ‌‬ ‫ی عێراق‬ ‫ی دورو نزیك له‌به‌رئ���ه‌و‌ه هه‌م���و كوتله‌كان ‌‬ ‫راگه‌یاند ك ‌ه "ب���ۆ ئایند‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���وتاندن ‌‬ ‫ی ئیدان ‌ه ‌‬ ‫ێ جی���اواز ‌‬ ‫ی باش به‌ب ‌‬ ‫ی به‌په‌یوه‌ندیه‌ك ‌‬ ‫كورد پێویس���ت ‌‬ ‫ی ئه‌م ناوچه‌یه‌‪ ،‬ئااڵیان كرد"‪.‬‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌گه‌ڵ پێكهاته‌كان ‌‬ ‫ی له‌وه‌ش‬ ‫هوش���یار عه‌بدواڵ جه‌غت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چ له‌ئاست ‌‬ ‫ی نێوده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫چ له‌ئاس���ت ‌‬ ‫ی نێوان كوردو شیع ‌ه‬ ‫ی عێراقدا‪ ،‬بۆی ‌ه كرد ك ‌ه په‌یوه‌ند ‌‬ ‫پێكهات��� ‌ه ناوخۆییه‌كان ‌‬ ‫ی دو كه‌س زۆر‬ ‫ی له‌رابردودا له‌سه‌ر ده‌ست ‌‬ ‫له‌راس���تیدا هه‌ر هه‌وڵێك به‌ئاراست ‌ه ‌‬ ‫ی چ له‌گه‌ڵ ش���یع ‌ه ئاڵۆز كرا‪ ،‬ئه‌وانیش مه‌سعود بارزانی‌‌و‬ ‫ی په‌یوه‌ند ‌‬ ‫تێكدان��� ‌‬ ‫ی "ئه‌م دو‬ ‫ی بون‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی مالیك��� ‌‬ ‫چ له‌گ���ه‌ڵ س���ونن ‌ه س���ود ناگه‌یه‌نێت نور ‌‬ ‫ی زۆریان هه‌بو ك ‌ه‬ ‫ی كاره‌كته‌ر‌ه كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی كورتخای���ه‌ن‌و درێژخایه‌ن ‌‬ ‫به‌ئامانج ‌‬ ‫ی نێوان ئ���ه‌و دو پێكهاته‌ی ‌ه‬ ‫ی په‌یوه‌ن���د ‌‬ ‫ك���ورد له‌ناوچه‌ك���ه‌دا"‪ ،‬ئ���ه‌و وت��� ‌‬ ‫ی زۆر تێكبچێت‪ ،‬به‌بارێك‬ ‫ی تاراده‌یه‌ك��� ‌‬ ‫"له‌راس���تیدا هه‌وڵێك هه‌ی ‌ه بۆ تێكدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نێوان كوردو شیع ‌ه ك ‌ه له‌باره‌كانیش���دا ئه‌و حه‌ساس���یه‌ت ‌ه ‌‬ ‫ئه‌م په‌یوه‌ندی ‌ه ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و‬ ‫ی س���ودمه‌ند ده‌بن‪ ،‬ئێس���تاش هه‌ی��� ‌ه درێژك���راو‌ه ‌‬ ‫كۆمه‌ڵێك الیه‌ن لێ ‌‬ ‫ی حه‌ساس���یه‌ته‌ی ‌ه ك ‌ه له‌رابردودا له‌نێوان‬ ‫به‌تایب���ه‌ت داعش‪ ،‬كۆمه‌ڵێ���ك الیه‌ن ‌‬ ‫ی ئه‌و دو كاره‌كته‌ر‌ه سیاس���یه‌دا هه‌بوه‌‪،‬‬ ‫سیاس���یش ك ‌ه له‌م نێوه‌نده‌دا ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی چۆن كوردو‬ ‫ی به‌اڵم ناگات ‌ه ئه‌و ئاست ‌ه ‌‬ ‫ی ته‌س���ك ‌‬ ‫ك��� ‌ه هه‌ندێ���ك به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫ی یه‌كبونه‌ت���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی لێده‌بینێت‪ ،‬داع���ش ب���ه‌ره‌و رو ‌‬ ‫حیزبیان هه‌ی��� ‌ه س���ود ‌‬ ‫ی یه‌ك‬ ‫زۆر ج���ار به‌رژه‌وه‌ندی ‌ه بااڵكان نابینین ئاوه‌هاش كوردو شیع ‌ه به‌ره‌و رو ‌‬ ‫به‌ڵكو به‌رژه‌وه‌ندی ‌ه بچوك‌و ته‌سكه‌كان ببنه‌وه‌"‪.‬‬

‫زۆربه‌ی شیع ‌ه‬ ‫وابیرده‌كه‌نه‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ده‌توانن به‌پشتیوان ‌ی‬ ‫ده‌وڵه‌تانی‌ ترو‬ ‫به‌سه‌پاندنی‌ هێزو‬ ‫به‌زه‌بر ‌ی حه‌شد ‌ی شه‌عب ‌ی‬ ‫له‌ئاینده‌دا ده‌توانن‬ ‫ناوچه‌ كوردیه‌كان‬ ‫كۆنتڕۆڵ بكه‌ن‌و خه‌ون ‌ی‬ ‫سنوره‌كانی‌ كورد به‌رنه‌و‌ه‬ ‫بۆ سااڵن ‌ی ‪1992‬‬

‫عێراق‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫‪7‬‬

‫"داعش پێیوای ‌ه گۆڕان پارتێكی چه‌په‌و بارزانی به‌ده‌اڵڵی توركیا ده‌زانێت"‬

‫داعش چۆن وێنای یه‌كێتی‌و پارتی‌و گۆڕان‌و په‌كه‌ك ‌ه ده‌كات؟‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫گروپی چه‌كداری داعش نوێترین‬ ‫ژماره‌ی گۆڤاره‌كه‌ی خۆی باڵوكرده‌وه‌‬ ‫كه‌ ناوی (دابق)و چه‌ندین هێرش‌و‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ی تێدایه‌ بۆ سه‌رجیهان‪،‬‬ ‫هاوكات كوردیشی نه‌په‌ڕاندوه‌‬ ‫له‌گۆڤاره‌كه‌ی‌و چه‌ندین وێنای سه‌یری‬ ‫پارته‌كان‌و به‌رپرسه‌كانی كوردی‬ ‫كردوه‌ به‌ناوی (په‌یامێك بۆ خێزانی‬ ‫پێشمه‌رگه‌ زیندانییه‌كان)‪.‬‬

‫ئه‌وه‌ی داعش‬ ‫له‌گۆڤاره‌که‌یدا‬ ‫هێرشی نه‌كردوه‌ته‌‬ ‫سه‌ر ته‌نها هه‌ردو‬ ‫پارته‌ ئیسالمیه‌كه‌ن‬ ‫یه‌كگرتوی‬ ‫ئیسالمی‌و كۆمه‌ڵی‬ ‫ئیسالمی‬

‫دابق له‌س���ه‌ره‌تای په‌یامه‌كه‌ی باس‬ ‫له‌هێزه‌كان���ی پێش���مه‌رگەو دۆخ���ی‬ ‫س���ه‌ختیان‌ده‌كات ك��� ‌ه به‌هۆی دۆخی‬ ‫سیاسی‌و ئابورییه‌و‌ه ڕوبه‌ڕوی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان بوه‌ته‌و‌ه بۆیان دروستبوه‌‪،‬‬ ‫هاوكات ده‌ڵێت" پێش���مه‌رگانی بارزانی‬ ‫نزیكترین هاوبه‌شی ئه‌مریكان"‪.‬‬ ‫دێته‌ سه‌ر باسی دو له‌تبونی هێزه‌كانی‬ ‫پێش���مه‌رگه‌و ئاماژ‌ه بۆ ئ���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫"سااڵنێكه‌ پێشمه‌رگه‌ توشی دو له‌تبون‬ ‫هاتو ‌ن له‌نێوان پارتی دیموكرتی بارزانی‬ ‫ك ‌ه ئه‌مریكا پش���تگیری ده‌كات‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫پارته‌كه‌ی جه‌الل تاڵه‌بانی"‪.‬‬ ‫گۆڤاره‌كه‌ی داعش دێته‌ سه‌ر باسی‬ ‫ش���ه‌ڕی نێوان یه‌كێتی‌و پارتی‌و باسی‬ ‫(‪ 31‬ئ���اب) ده‌كات ك���ه‌ ده‌بابه‌كانی‬ ‫سه‌دام هاتنه‌ ناو په‌رله‌مانی كوردستان‪،‬‬ ‫ه���اوكات په‌یماننام���ه‌ی واش���تۆنی‬ ‫یه‌كێت���ی‌و پارتی���ش ناپه‌ڕێنێت‪ ،‬پێی‬ ‫وایه‌به‌فشاری ئه‌مریكا یه‌كێتی‌و پارتی‬ ‫بونه‌ت���ه‌ دو ئیداره‌ی س���ه‌ربه‌خۆ‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌نوسێت"بارزانی داوای له‌تاغوته‌كانی‬ ‫سه‌دام كردوه‌ دژی یه‌كێتی‪ ،‬یه‌كێتیش‬ ‫داوای هاوكاری ك���ردوه‌ له‌ئێران دژی‬ ‫پارتی‪ ،‬له‌ئه‌نجامدا ئه‌مریكا فش���اری‬ ‫خسته‌ سه‌ر هه‌ردوال بۆ جیاكردنه‌وه‌ی‬ ‫ئیداره‌ی سه‌ربه‌خۆ"‪.‬‬ ‫دابق كه‌ زمانحاڵی فه‌رمی داعش���ه‌و‬ ‫شه‌قام‌و ده‌زگا سیخوڕییه‌كانی جیهان‬ ‫په‌یامه‌كانی به‌هه‌ند وه‌رده‌گرن‪ ،‬له‌باره‌ی‬ ‫فراوانبونی خۆی‌و كاریگه‌ری له‌س���ه‌ر‬

‫به‌رگی گۆڤاره‌که‌ی داعش‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان ئه‌وه‌ی نوسیوه‌"‬ ‫‌له‌وكات���ه‌وه‌ی كه‌ ده‌وڵه‌تی ئیس�ل�امی‬ ‫به‌رفراوان���ی به‌خۆیه‌وه‌ بینی له‌عێراق‪،‬‬ ‫چه‌ندین ئاژاوه‌ی گه‌وره‌ له‌كوردستانی‬ ‫عێ���راق ڕویدا‪ ،‬ب���ه‌اڵم بارزانی تاغوت‬ ‫ب���ه‌رده‌وام بو له‌به‌ده‌س���تهێنانی هێز‬ ‫س���ه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی كه‌ له‌الیه‌ن كورده‌‬ ‫مورته‌ده‌كانه‌وه‌ به‌رهه‌ڵستیكراوه" كه‌‬ ‫مه‌به‌ستی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕانه‪.‬‬

‫ئام���اژه‌ ب���ۆ ئه‌وه‌ش���ده‌كات "گۆڕان‬ ‫یارمه‌ت���ی په‌كه‌كه‌ ده‌دات له‌س���وریاو‬ ‫عێراق‌و هاوكات په‌كه‌كه‌ش به‌ته‌واوه‌تی‬ ‫پش���گیری گ���ۆڕان ده‌كات دژی‬ ‫بارزانی"‪.‬‬

‫گۆڤاره‌ك���ه‌ی داع���ش باس���ی‬ ‫خۆپیش���اندانه‌كانی ئه‌م دواییه‌ش���ی‬ ‫ك���ردوه‌ ك���ه‌ له‌هه‌رێمی كوردس���تان‬ ‫ڕویانداوه‌‪ ،‬ئه‌و وش���ه‌ی چه‌پڕەوه‌كان‬ ‫ئه‌و وا وێن���ای گ���ۆڕان ده‌كات كه‌ وه‌كو وێن���ه‌ی گۆڕان پیش���انده‌دات‌و‬ ‫پارتێكی چه‌پ���ی كوردیی���ه‌و له‌باڵی پێیوای���ه "به‌هۆی ئ���ه‌وه‌ فه‌رمانبه‌ران‬ ‫چه‌پڕه‌وی یه‌كێتی‌و په‌كه‌كه‌ پێكهاتوه‌‪ ،‬موچه‌یان فه‌وتاوه‌ ناڕه‌زاییه‌كان گەیشت‬ ‫هاوكات پێشیوایه‌ "به‌رهه‌ڵستكارێكی به‌خاڵێك كه‌ توتدوتیژی لێبكه‌وێته‌وه‬ ‫سه‌رس���ه‌ختی بارزانی���ه‌‪ ،‬به‌جۆرێ���ك له‌الی���ه‌ن چه‌پڕەوه‌كان���ه‌وه‌‪ ‌،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫وایكرد ناڕه‌زایان چونه‌ سه‌رباره‌گاكانی‬ ‫بارزانی به‌ده‌اڵڵی توركیا ده‌زانێت"‪.‬‬ ‫پارتی‌و سوتاندنیان‌و به‌ردبارانیانكردن‪،‬‬ ‫دابق زیاتر له‌بارەی‌ په‌یوه‌ندیه‌كانی پارتی���ش به‌رپرس���یاركرا به‌رامب���ه‌ر‬ ‫ئه‌و بزوتنه‌وه‌ كوردییه‌وه‌ ده‌نوس���ێت‌و بەته‌قەك���ردن‌و كوش���تنی چه‌ن���د‬

‫خۆپیش���انده‌رێك ب���ه‌وه‌ش هیوم���ان‬ ‫رایتس ۆچ به‌ش���داریكرد له‌كه‌مپینێك‬ ‫دژی پارتی"‪.‬‬ ‫داعش داوا له‌خوا ده‌كات كێشه‌كانی‬ ‫نێ���وان (یه‌كێت���ی‌و پارت���ی‌و گۆڕان‬ ‫په‌كه‌ك���ه) ب���ه‌رده‌وام بێ���ت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫وایلێكده‌دات���ه‌وه‌ ئ���ه‌و دوژمنا‌یه‌تی���ه‌‬ ‫له‌سودی ئه‌و ته‌واو ده‌بێت وه‌كو خۆی‬ ‫ده‌ڵێت "به‌هه‌ر جۆرێك بێت ئه‌م ئاژاوه‌‬ ‫سیاسیانه‌ مه‌ترسیه‌ بۆ كاری ئه‌مریكا‬ ‫له‌عیراق دژی ده‌وڵه‌تی ئیسالمی"‪.‬‬ ‫ه���اوكات له‌باره‌ی پالن���ی ئه‌مریكا‬ ‫له‌ڕۆژئاوای كوردس���تان ب���ۆ بارزانی‬ ‫ده‌ڵێت "ئه‌مریكا پێی باش���ه‌‌ بارزانی‬ ‫تاغوت له‌دژی په‌كه‌كه‌ بێت‪ ،‬لەئێستادا‬ ‫هیچ كارێك ناكات بۆ به‌رفراوانكردنی‬ ‫ئ���ه‌و پارت���ه‌ له‌س���وریا هه‌روه‌ه���ا‬ ‫په‌كه‌كه‌ش به‌رێكخراوێكی تیرۆریستی‬

‫وه‌سفده‌كات"‪.‬‬ ‫په‌یامه‌كه‌ی داعش له‌دابق باسی زۆنی‬ ‫س���ه‌وزیش ده‌كات كه‌‌ میدیا عه‌رەبی‌و‬ ‫عێراقیه‌كانی كردوه‌ به‌س���ه‌رچاوه‌ پێی‬ ‫وایه‌ "به‌رهه‌ڵس���تكارا‌نی بارزانی به‌ره‌‌و‌‬ ‫روس���یا هه‌نگاوی هێ���واش ده‌نێن بۆ‬ ‫شو‌ ڕه‌زامه‌ندیان‬ ‫ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی داع��� ‌‬ ‫ده‌ربڕیوه‌ له‌سه‌ر جیاكردنه‌وه‌ی كاری‬ ‫ئه‌مریكاو ڕوسیا له‌به‌ر ئ ‌هو‌ په‌یوه‌ندییه‌‬ ‫دورودرێ���ژه‌ی نێ���وان چه‌په‌كان���ی‬ ‫كوردستان‌و س���وڤێتی روسی‪ ،‬له‌به‌ر‬ ‫خاتری روسیا"‪.‬‬ ‫له‌به‌ش���ی كۆتای���ی په‌یامه‌كه‌ش���دا‬ ‫داعش باسی ئۆپراسیۆنه‌ هاوبه‌شه‌كه‌ی‬ ‫ئه‌مریكاو دژه‌ تی���رۆری پارتی ده‌كات‬ ‫له‌حه‌ویجه‌‪ ،‬پێیوایه‌ "ئه‌و ئۆپراسیۆنه‌‬ ‫جگه‌ له‌وه‌ی سه‌ركه‌وتنێكی به‌بارزانی‬

‫به‌خشی هاوكات پشتگیری ئه‌و واڵته‌شی‬ ‫بۆ بارزانی دوپاتكرده‌وه"‪ ‌،‬ده‌ش���ڵێت‬ ‫"ئه‌م ئاژاوانه‌ی هه‌رێمی كوردس���تان‪،‬‬ ‫هۆكاری س���ه‌ره‌كین بۆ هێرش���كردنه‌‬ ‫س���ه‌ر زیندانه‌كه‌ی ویالیه‌تی كه‌ركوك‪،‬‬ ‫بۆ پاراستنی سومعه‌ی بارزانی له‌الیه‌ن‬ ‫ئه‌مری���كاوه‌" وه‌ك ئام���اژه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫بارزان���ی ویس���تویه‌تی به‌م هێرش���ه‌‬ ‫كێشه‌كان په‌رده‌پۆش بكات‌‪ ،‬هاوكات‬ ‫ئه‌وه‌ش به‌هۆكاری ش���ه‌هیدكردنی ئه‌و‬ ‫چوار پێشمه‌رگه‌یه‌ ده‌زانێت كه‌ داعش‬ ‫له‌كاردان���ه‌وه‌ی هێرش���ه‌كه‌ی حه‌ویجه‌‬ ‫شه‌هیدی كردن"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی داعش هێرش���ی نه‌كردوه‌ته‌‬ ‫سه‌ر ته‌نها هه‌ردو پارته‌ ئیسالمیه‌كه‌ن‬ ‫(یه‌كگرت���وی ئیس�ل�امی‌و كۆمه‌ڵ���ی)‬ ‫ئیسالمی‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ ئێستا ئه‌وانیش‬ ‫له‌ن���او ئه‌و هاوكێش���انه‌دان له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردستان‪.‬‬

‫ئه‌كره‌م كه‌عبی‌‬

‫جه‌نگاوه‌رێكی‌ شیعه‌‌و ئه‌مینداری‌ "بزوتنه‌و‌هی‌ نوجه‌با"‬ ‫پرۆفایل‬ ‫ئه‌كره‌م كه‌عبی‌ به‌الی‌ ش���یعه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫عێ���راق‌و رۆژهه‌اڵت���ی‌ عێراق���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ناوێكی‌ ناس���راوه‌‪ ،‬ك���ه‌ له‌هه‌ڕه‌تی‌‬ ‫الوێتیه‌وه‌ زیندانی‌ به‌عس‌و پاش���ان‬ ‫ئه‌مه‌ریكیه‌كانی‌ بینیوه‌و ئێس���تاش‬ ‫جه‌نگاوه‌رێكی‌ كارای‌ دژ به‌داعشه‌‪.‬‬ ‫ئه‌كره‌م كه‌عبی‌ ته‌مه‌ن ‪ 38‬ساڵ‌‪،‬‬ ‫كه‌ به‌منداڵی‌‌و هه‌رزه‌كاری‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ده‌س���تی‌ محه‌مه‌د س���ادق س���ه‌در‬ ‫له‌حه‌وزه‌ی‌ نه‌ج���ه‌ف خوێندویه‌تی‌‪،‬‬ ‫له‌دوا س���ااڵنه‌كانی‌ رژێمی‌ به‌عسدا‪،‬‬ ‫به‌هۆی‌ چاالكی���ه‌وه‌ له‌بوژاندنه‌وه‌ی‌‬ ‫شیعه‌گه‌ریدا خراوه‌ته‌ زیندانه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ع���س‪،‬‬ ‫روخان���ی‌‬ ‫دوای‌‬ ‫هێزه‌كان���ی‌‬ ‫له‌دژایه‌تیكردن���ی‌‬ ‫ئه‌مه‌ری���كاو به‌ریتانی���ادا چاالك���ی‌‬ ‫ك���ردوه‌و س���اڵی‌ ‪2003‬به‌گومان���ی‌‬ ‫كوش���تنی‌ نۆ س���ه‌ربازی‌ به‌ریتانی‌‬ ‫له‌به‌سره‌ له‌الیه‌ن ئه‌مه‌ریكییه‌كانه‌وه‌‬ ‫له‌كه‌ربه‌ال ده‌س���تگیر كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دوای‌ تێپه‌ڕین���ی‌ ش���ه‌ش مان���گ‬ ‫به‌سه‌ر ده‌س���تگیركردنیدا له‌زیندانی‌‬ ‫ئه‌بوغرێب هه‌ڵهات���وه‌و فه‌رمانده‌یی‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ س���وپای‌ مه‌هدی‌ كردوه‌‬ ‫له‌جه‌نگی‌ نه‌جه‌فی‌ دوه‌مدا له‌‪2004‬دا‬ ‫دژ به‌ئه‌مه‌ریكی‌‌و به‌ریتانیه‌كان‪ ،‬كه‌‬ ‫ئ���ه‌م جه‌نگ���ه‌ ‪ 28‬رۆژی‌ خایاندوه‌‌و‬

‫دوات���ر له‌هه‌ن���اوی‌ ئ���ه‌م جه‌نگه‌وه‌‬ ‫گروپ���ه‌ چه‌كداره‌كانی‌ عه‌س���ائیب ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌هلی‌ حه‌ق‌و كه‌تائیب���ی‌ حزبواڵی‌‬ ‫عێ���راق دێن���ه‌ده‌ر‪ ،‬ك���ه‌ زۆرب���ه‌ی‬ ‫فه‌رمانده‌كانیان ئه‌زمونی‌ شه‌ڕی‌ دژ‬ ‫به‌رژێمی‌ سه‌دامیان هه‌بوه‌‪.‬‬ ‫پاش كۆتاییهاتن���ی‌ ئه‌م جه‌نگه‌‪،‬‬ ‫ناكۆك���ی‌ ده‌كه‌وێت���ه‌ نێوان ش���ێخ‬ ‫قه‌یس خزعلی‌‌و شێخ ئه‌كره‌م كه‌عبی‌‬ ‫له‌الیه‌ك‌و موقته‌دا س���ه‌در له‌الیه‌كی‌‬ ‫دیكه‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ كه‌ ساڵی‌ ‪2007‬‬ ‫موقته‌دا سه‌در چاالكیه‌كانی‌ سوپای‌‬ ‫مه‌هدی‌ راده‌گرێت‪ ،‬هێزه‌ تایبه‌ته‌كان‬ ‫گوێڕایه‌ڵ���ی فه‌رمانه‌ك���ه‌ی‌ موقته‌دا‬ ‫ناب���ن‌و دامه‌زراندن���ی‌ "عه‌س���ائیبی‌‬ ‫ئه‌هلی‌ حه‌ق" راده‌گه‌یه‌نن‪.‬‬ ‫دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ ل���ه‌‪2007‬دا "قه‌یس‬ ‫خزعلی‌" ده‌س���تگیر ده‌كرێت‪ ،‬شێخ‬ ‫ئه‌كره‌م كه‌عب���ی‌ ده‌بێته‌ ئه‌مینداری‌‬ ‫گشتی‌ عه‌سائیبی‌ ئه‌هلی‌ حه‌ق‪.‬‬ ‫پاشان شێخ ئه‌كره‌م ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫بۆ خوێن���دن له‌حه‌وزه‌ی‌ عیلمییه‌ تا‬ ‫هه‌ڵگیرس���انی‌ نائارامیه‌كانی‌ سوریا‬ ‫له‌‪2011‬دا‪ ،‬كه‌ هێزێك���ی‌ جه‌نگاوه‌ر‬ ‫له‌س���وریا پێكده‌هێنێت به‌مه‌به‌ستی‌‬ ‫پاراستنی‌ مه‌رقه‌دی‌ سه‌یده‌ زه‌ینه‌ب‬ ‫له‌دیمه‌ش���ق‪ ،‬به‌ن���اوی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫نوجه‌با ‪ -‬لیوای‌ عه‌ماری‌ كوڕی‌ یاسر‬

‫له‌س���اڵی‌ ‪2013‬دا‪ ،‬به‌دوای‌ ئه‌مه‌شدا‬ ‫زۆر ناخایه‌نێ���ت له‌عه‌س���ائیبی‌‬ ‫ئه‌هلی‌ ح���ه‌ق جیاده‌بێته‌وه‌و ده‌بێته‌‬ ‫ئه‌مینداری‌ "بزوتن���ه‌وه‌ی‌ حزبواڵی‌‬ ‫نوجه‌با"‪.‬‬ ‫ش���ێخ ئه‌ك���ره‌م له‌وكات���ه‌وه‌‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ مه‌یدان���ی‌ ده‌چێته‌‬ ‫س���وریا‌و فه‌رمانده‌یی‌ شه‌ڕه‌كانی‌ دژ‬ ‫به‌ئۆپۆزسیۆنی به‌شار ئه‌سه‌د ده‌كات‪،‬‬ ‫بزوتن���ه‌وه‌ی‌ نوجه‌با شانبه‌ش���انی‌‬ ‫حزبواڵی‌ لوبن���ان به‌یه‌كێك له‌هێزه‌‬ ‫كاریگ���ه‌رو چاالكه‌كان���ی‌ جه‌نگ���ی‌‬ ‫ئێس���تای‌ س���وریا داده‌نرێ���ت‪ ،‬كه‌‬ ‫شیعه‌كانی‌ عێراق‌و سعودیه‌و كوه‌یت‌و‬ ‫به‌حرێنیشی‌ له‌چوارچێوه‌ی‌ ریزه‌كانی‌‬ ‫خۆیدا كۆكردوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫مه‌رجه‌عیه‌ت���ی‌ ئایینی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫نوجه‌ب���ا "عه‌ل���ی‌ خامه‌نه‌ئ���ی"‬ ‫رابه‌ری‌ كۆماری‌ ئیس�ل�امی‌ ئێرانه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مینداره‌كه‌ش���ی‌ یه‌كێكه‌ له‌كه‌سه‌‬ ‫نزیكه‌كان���ی‌ حه‌س���ه‌ن نه‌س���رواڵی‌‬ ‫ئه‌مینداری‌ حزبواڵی‌ لوبنان‌و له‌سه‌ر‬ ‫ده‌س���تی‌ عیماد موغنی���ه‌ چه‌ندین‬ ‫خولی‌ فه‌رمانده‌یی‌ بینیوه‌‪ ،‬موغنیه‌‬ ‫كه‌س���ێكی‌ چاالكی‌ شیعه‌و حزبواڵی‌‬ ‫لوبنان بو ك���ه‌ له‌الیه‌ن موخابه‌راتی‌‬ ‫ئیسرائیلییه‌وه‌ له‌دیمه‌شق كوژرا‪.‬‬ ‫ش���ێخ ئه‌كره‌م كه‌عبی‌ ئه‌وه‌ ره‌ت‬

‫ناكات���ه‌وه‌ كه‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ نوجه‌با‬ ‫به‌شێك بێت له‌س���وپای‌ پاسداران ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێران‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "برایانی‌ پاسدار‬ ‫رۆڵی‌ س���ه‌ره‌كیان هه‌یه‌ له‌به‌رگری‌‬ ‫شیعه‌دا‪ ،‬جێی‌ ش���ه‌ره‌ف‌و شانازییه‌‬ ‫بۆ ئێمه‌ كه‌ به‌شێك بین له‌و هێزه‌ی‌‬ ‫ملمالنێ‌ له‌گه‌ڵ‌ ئیستیكباری‌ جیهانی‌‬ ‫ده‌كات له‌فه‌له‌س���تین‌و لوبن���ان‌و‬ ‫سوریا‌و عێراق"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ عیماد‬ ‫موغنیه‌ رۆڵی‌ گرنگ‌و گه‌وره‌ی‌ هه‌بوه‌‬ ‫له‌ش���ه‌ڕی‌ ئه‌مه‌ریكیه‌كاندا له‌عێراق‌و‬ ‫سه‌رپه‌رشتی‌ ئه‌و چاالكیانه‌ی‌ كردوه‌‬ ‫دژ به‌وان ئه‌نجامدراون‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"من له‌ژێر چاودێری‌‌و سه‌رپه‌رش���تی‌‬ ‫راس���ته‌وخۆی‌ ئه‌ودا ب���وم له‌خوله‌‬ ‫سه‌ربازییه‌كانمدا"‪.‬‬ ‫كه‌عب���ی‌ ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫خوله‌كان���ی‌ فه‌رمانده‌ییان له‌س���ێ‌‬ ‫خ���ول پێكهاتوه‌‪ ،‬ك���ه‌ "یه‌كێكیان‬ ‫به‌سه‌رپه‌رشتی‌ راسته‌وخۆی‌ عیماد‬ ‫موغنی���ه‌ بوه‌ له‌لوبن���ان‌و دو خولی‌‬ ‫تریش له‌ئێران"‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ لێدوان���ی‌ ئه‌كره‌م كه‌عبی‌‪،‬‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ نوجه‌با‪ ،‬ئێستا خاوه‌نی‌‬ ‫س���ێ‌ لیوا جه‌نگاوه‌ره‌‪ ،‬لیوایه‌كیان‬ ‫له‌س���وریا ده‌جه‌نگێ‌‌و دو لیواشیان‬ ‫له‌عێراق له‌ناو حه‌شدی‌ شه‌عبیدان‪.‬‬

‫قاسمی سولێمانی‌و ئه‌کره‌م ئه‌لکه‌عبی‬

‫‪6‬‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫‪parlaman.awene@gmail.com‬‬

‫پاسه‌وانه‌كانی‌ په‌رله‌مان ‌ی كوردستان سه‌ر به‌هێز ‌ی زێڕه‌ڤانین‬

‫ی نێوان حزبه‌كان توند بێت‬ ‫"هه‌ر كاتێك ملمالنێ ‌‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌كان پاسه‌وان بۆ خۆیان زیاد ده‌كه‌ن"‬

‫ئه‌ندام ‌ی فراكسیۆنی‌ گۆڕان له‌په‌رله‌مان ‌ی‬ ‫كوردس���تان بێس���تون فای���ه‌ق له‌ب���اره‌ ‌ی‬ ‫پاس���ه‌وانان ‌ی بینای په‌رله‌م���ان به‌ئاوێنه‌ ‌ی‬ ‫راگه‌یان���د كه‌ "ئ���ه‌و پاس���ه‌وانانه‌ ‌ی بینا ‌ی‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردستان ده‌پارێزن پێكهاتون‬ ‫له‌هێ���زی‌ زێره‌ڤانی‌ كه‌ س���ه‌ر به‌وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫پێشمه‌رگه‌ن‌و موچه‌شیان سه‌ر به‌وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫ناوخۆی ‌ه ئه‌م��� ‌ه له‌كاتێكدا ده‌بێت په‌رله‌مان‬ ‫پاسه‌وان ‌ی تایبه‌تی‌ هه‌بێت‌و هه‌موشیان له‌ژێر‬ ‫فه‌رمانی‌ س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان بن‪،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫هێزان ‌ه مه‌رجه‌عیه‌تیان س���ه‌رۆك ‌ی په‌رله‌مان‬ ‫نه‌ب���وه‌و فه‌رمانی���ان ل���ه‌وه‌ وه‌رنه‌گرتوه‌‌و‬ ‫له‌ش���وێن ‌ی تره‌وه‌ ئاراس���ته‌كراون هه‌روه‌ها‬ ‫له‌م خوله‌ ‌ی په‌رله‌مانیش گۆڕانكاری‌ به‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و هه‌یكه‌ل ‌ه نه‌هات���وه‌ ‪،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ له‌ناو‬ ‫په‌رله‌مان بابه‌تی‌ زۆر له‌وه‌ گرینگتر هه‌بو‌ه‬ ‫تاكو ئیشی‌ له‌سه‌ر بكرێت "‪.‬‬ ‫ناوب���راو ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ ك���رد كه‌وا "تاكو‬ ‫ئێس���تا نه‌مبیس���تو‌ه ئه‌و هێزان���ه‌ بێڕێز ‌ی‬ ‫به‌رامبه‌ر س���ه‌رۆك ‌ی په‌رله‌مان بكه‌ن یاخود‬ ‫فه‌رمانی‌ جێبه‌ج ‌ێ نه‌كه‌ن ‪،‬به‌اڵم له‌راستیدا‬ ‫ئه‌و هێزانه‌ س���ه‌ر به‌په‌رله‌مانی‌ كوردستان‬ ‫نین‌و مه‌رجه‌عی‌ ئه‌وان س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‬ ‫نه‌بوه‌‪،‬به‌ڵكو به‌رێوه‌به‌رایه‌تی‌‌و وه‌زاره‌ته‌كان ‌ی‬ ‫خۆی���ان بوه‌‌و به‌فه‌رمانی‌ ئ���ه‌وان جوڵه‌یان‬ ‫پێده‌كرێت"‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر به‌پێ���ی‌ بڕگ���ه‌ی‌ چواری‌ م���اده‌ی‌‬ ‫‪‌ 143‬ی په‌ی���ڕه‌وی‌ ناوخۆ هاتوه‌ كه‌ وا "جگ ‌ه‬ ‫له‌پاسه‌وانی‌ په‌رله‌مان بۆ هیچ چه‌كدارێك یان‬

‫با چیتر‬ ‫بێده‌نگ نه‌بین‬

‫راسته‌ ئه‌و‬ ‫پاسه‌وانانه‌ هێزی‌‬ ‫زێره‌ڤانین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تایبه‌ته‌ به‌په‌رله‌مان‌و‬ ‫له‌ژێر فه‌رمانی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مانن‬ ‫هه‌ر كه‌سێك له‌و‬ ‫پۆسته‌شدا بێت‬

‫د‪.‬شێركۆ حه‌مه‌ئه‌مین‬

‫په‌رله‌مانی کوردستان‬

‫هێزێكی‌ چه‌كدار نیه‌ بچێت ‌ه نێو باڵه‌خانه‌ ‌ی ده‌كات ك���ه‌وا ئه‌و هێزان���ه‌ زێره‌ڤان ‌ی نین‌و‬ ‫په‌رله‌مان‌و بۆیشیان نیه‌ له‌نزیك ده‌رگاكان س���ه‌ر به‌وه‌زاره‌ت���ی‌ ناوخۆن‪،‬ئێس���تاش‬ ‫بمێنن���ه‌و‌ه ته‌نه���ا به‌ره‌زامه‌ندی‌ س���ه‌رۆك كه‌س���ه‌رۆك ‌ی په‌رله‌م���ان له‌گۆڕان��� ‌ه ئه‌وان‬ ‫نه‌بێت"‪،‬به‌اڵم به‌وته‌ ‌ی ئه‌ندامێكی‌ په‌رله‌مان خۆیان نه‌یانویستوه‌ گۆڕانكار ‌ی به‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫كه‌پێشوتر بۆ ئاوێن ‌ه وتبوی‌ "هێزێكی‌ چه‌كدار هێزانه‌دا بهێنن‪،‬دلێر ماوه‌تی‌ په‌رله‌مانتار ‌ی‬ ‫كه‌ س���ه‌ر به‌پاراستنی‌ پارت ‌ی بون هێنرابو‌ه فراكسۆنی‌ یه‌كێت ‌ی له‌په‌رله‌مانی‌ كوردستان‬ ‫نێو په‌رله‌م���ان‌و له‌حاڵه‌تی‌ ئاماده‌باش���یدا بۆ ئاوێنه‌ وتی‌"له‌ماوه‌ی‌ رابردودا س���ه‌رۆك ‌ی‬ ‫بون ‪،‬به‌اڵم په‌رله‌مانتارێك ‌ی یه‌كێتی‌ ئاماژ‌ه په‌رله‌م���ان یه‌كێت��� ‌ی بوه‌ ی���ان پارت ‌ی بو‌ه‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات كه‌ئه‌و هی���چ كاتێك نه‌یبینو‌ه هه‌ر بۆی���ه‌ وادانراو‌ه كه‌ ئه‌و هێزان ‌ه س���ه‌ر‬ ‫یان نه‌یبیس���توه‌ ك���ه‌ وا هێ���ز ‌ی له‌وجۆر‌ه به‌وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆ بن‪ ،‬ئه‌مجاره‌یان سه‌رۆك ‌ی‬ ‫هاتبێـته‌ نێو په‌رله‌مان‪،‬هه‌روه‌ها ئه‌ندامێك ‌ی په‌رله‌مان پش���كی‌ گۆڕان باوه‌ڕناكه‌م كێش ‌ه‬ ‫فراكس���ۆنی‌ پارتی���ش ده‌ڵێت"تا ئێس���تا له‌وه‌ دروست بێت كه‌وا گۆڕانكاری‌ به‌سه‌ردا‬ ‫جگه‌ له‌پاس���ه‌وان ‌ی تایبه‌تی‌ په‌رله‌مان هیچ بكات یان به‌قس���ه‌ی‌ نه‌ك���ه‌ن‌و له‌فه‌رمان ‌ی‬ ‫جۆره‌ هێزێكی‌ ت���ری‌ ده‌ره‌و‌ه نه‌هاتوته‌ نێو ده‌ربچ���ن هه‌روه‌ها بۆی���ه‌ پێموایه‌ ئه‌وجار‌ه‬ ‫په‌رله‌مان‌و ئه‌و هێزه‌ش��� ‌ی له‌نێو په‌رله‌مان ‌ه س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان خۆیان نه‌یانویس���تو‌ه‬ ‫به‌پێ���ی‌ په‌یڕه‌و ‌ی ناوخۆ ئه‌و هێزه‌ بخه‌نه‌و‌ه‬ ‫له‌ژێر فه‌رمان ‌ی سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مانه‌"‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر س���ه‌باره‌ت به‌پاس���ه‌وانی‌ بین���ا ‌ی س���ه‌ر په‌رله‌م���ان تاك���و دواج���ار خراپ‬ ‫په‌رله‌م���ان‌و پێكهات���ه‌ی‌ ئ���ه‌و هێ���ز‌ه لێكنه‌درێته‌وه‌‪،‬هه‌ر بۆی ‌ه ئه‌مه‌ كێش���ه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫په‌رله‌مانتارێك��� ‌ی یه‌كێت���ی‌ ئام���اژه‌ به‌و‌ه ئیداره‌ی��� ‌ه نه‌وه‌ك���و بكرێت���ه‌ كێش���ه‌یه‌ك ‌ی‬

‫سیاسی‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و په‌رله‌مانتاره‌ی‌ یه‌كێت��� ‌ی جه‌خت ‌ی‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ش كرده‌و‌ه كه‌وا "هه‌ر كاتێك‬ ‫ملمالنێ��� ‌ی نێوان حزبه‌كان توند بو ئه‌وكات ‌ه‬ ‫متمان��� ‌ه له‌نێوان ئ���ه‌و هێزان���ه‌ نامینێت‌و‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌كان پاسه‌وانی‌ زیاتر بۆ خۆیان‬ ‫زیادده‌كه‌ن‌و زیاتریش كه‌س���وكاری‌ خۆیان‬ ‫ده‌هێنن ئه‌وه‌ش په‌یوه‌ن���دی‌ به‌وه‌و‌ه هه‌ی ‌ه‬ ‫كه‌وا هه‌ر له‌سه‌ره‌تاو‌ه ئه‌و حزبانه‌ مه‌ده‌ن ‌ی‬ ‫نه‌بون‌و حزب ‌ی شۆرشگێر بون ده‌ستاوده‌ست ‌ی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت كه‌مبوه‌‪،‬وتیشی‌"له‌ماوه‌ی‌ رابردو‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ ‌ی رێكه‌وت���ن له‌نێ���وان پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كێت���ی‌ هه‌ب���وه‌ ‪،‬ه���ه‌ر بۆیه‌ پێویس���ت ‌ی‬ ‫ب���ه‌وه‌ نه‌كردوه‌ ئ���ه‌و هێزان���ه‌ گۆڕانكاریان‬ ‫به‌سه‌ردابێت "‪.‬‬ ‫مه‌ردان خدر ئه‌ندامی‌ فراكس���ۆنی‌ پارت ‌ی‬ ‫له‌په‌رله‌مان ‌ی كوردستان جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌كاته‌و‌ه كه‌وا "له‌م���اوه‌ ‌ی رابردو هه‌روه‌ها‬ ‫له‌م خوله‌شدا پاس���ه‌وانی‌ بینا ‌ی په‌رله‌مان‬

‫له‌ژێ���ر فه‌رمانی‌ س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان بوه‌‌و‬ ‫ئ���ه‌و هێزانه‌ی‌ بینا ‌ی په‌رله‌م���ان ده‌پارێزن‬ ‫پاسه‌وانی‌ تایبه‌تی‌ په‌رله‌مانه‌‪،‬ئه‌و به‌ئاوێنه‌ ‌ی‬ ‫راگه‌یاند"راس���ته‌ ئ���ه‌و پاس���ه‌وانانه‌ هێز ‌ی‬ ‫زێره‌ڤانین‪ ،‬به‌اڵم تایبه‌ته‌ به‌په‌رله‌مان‌و له‌ژێر‬ ‫فه‌رمانی‌ س���ه‌رۆك ‌ی په‌رله‌مانن هه‌ر كه‌سێك‬ ‫له‌و پۆسته‌ش���دا بێت ‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێس���تادا‬ ‫ئه‌گه‌ر براده‌رانی‌ گۆڕان پێیان وابێت ده‌بێت‬ ‫به‌فه‌رمانی‌ د‪.‬یوس���ف محه‌مه‌د ئه‌و هێزان ‌ه‬ ‫هه‌ڵس���وكه‌وت بك���ه‌ن ئ���ه‌وا جه‌نابیان له‌و‬ ‫پۆسته‌دا نه‌ماون "‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌ك���ه‌ی‌ پارت���ی‌ ئه‌وه‌ش��� ‌ی‬ ‫خسته‌ڕو كه‌ وا له‌ماوه‌ی‌ رابردو ئه‌و هێزان ‌ه‬ ‫به‌فه‌رمانی‌ س���ه‌رۆك ‌ی په‌رله‌مان ئیش‌وكار ‌ی‬ ‫خۆیان كردوه‌‪،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ زۆرجار بڕیارێك ‌ی‬ ‫نوێیان جێبه‌جێ‌ كردو‌ه ئێمه‌ لێمانپرسیون‬ ‫ئه‌وان وتویانه‌" ئه‌وه‌ به‌فه‌رمانی‌ س���ه‌رۆك ‌ی‬ ‫په‌رله‌مان بوه‌ كه‌وات ‌ه ته‌نها فه‌رمانی‌ ئه‌ویان‬ ‫جێبه‌جێ‌ كردوه‌"‪.‬‬

‫گۆڕینی‌ سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان ال ‌ی گۆڕان هێڵی‌ سوره‌‌و‬ ‫پارتیش به‌پێویست ‌ی ده‌زانێت‬ ‫ئا‪ :‬وریا جه‌مال‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردستان كه‌ خوازیاری‌ ئه‌وه‌‬ ‫بو قه‌یرانی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم چاره‌سه‌ر‬ ‫بكات‪،‬ئێستا له‌دیدی‌ پارتیه‌وه‌ خۆی‌‬ ‫بوه‌ته‌ هۆی‌ سه‌رهه‌ڵدانی‌ قه‌یرانێكی‌‬ ‫تر‪ ،‬پارتی‌ ده‌یه‌وێت سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‬ ‫بگۆڕێ‌‌و گۆڕانیش ده‌ڵێت "گۆڕینی‌‬ ‫ئه‌سته‌مه‌"‪.‬‬ ‫ش���یالن جه‌عفه‌ر ئه‌ندام���ی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردس���تان له‌فراكس���یۆنی‌ پارت��� ‌ی‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند كه‌ سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‬ ‫نه‌یتوان���ی‌ له‌ڕاب���ردودا وه‌ك س���ه‌رۆكی‌‬ ‫په‌رله‌م���ان مامه‌ڵه‌ب���كات به‌ڵك���و وه‌ك‬ ‫كادرێك���ی‌ گۆڕان كاری‌ ده‌ك���رد‪ ،‬تا بوه‌‬ ‫هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ دوربخرێت���ه‌وه‌ له‌په‌رله‌مان‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و وت���ی‌ "پێویس���ته‌ س���ه‌رله‌نوێ‌‬ ‫ده‌س���ته‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌م���ان‬ ‫پێكبهێنرێته‌وه‌‪،‬چونكه‌ ڕێكه‌وتنی‌ سیاسی‌‬ ‫ش���كێندراوه‌ ئه‌گ���ه‌ر پێش���تر رێكه‌وتن‬ ‫نه‌بوایه‌ م���ن هه‌رگیز ئاماده‌ نه‌بوم ده‌نگ‬ ‫ب���ده‌م به‌كاندیدێكی‌ گۆڕان بۆس���ه‌رۆكی‌‬ ‫په‌رله‌مان‪،‬پێویس���ته‌ كه‌س���ێك بكرێت���ه‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان ك���ه‌ وه‌ك نوێنه‌ری‌‬ ‫خه‌ڵ���ك مامه‌ڵه‌ بكات بۆ ئه‌وه‌ی‌ ڕوبه‌ڕوی‌‬ ‫كێشه‌كان ببینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و په‌رله‌مانت���اره‌ی‌ پارت���ی‌ ئاماژه‌‬ ‫ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ش ده‌كات ك���ه‌ " كێش���ه‌ی‌‬ ‫س���ه‌رۆك ‌ی په‌رله‌مان هی���چ په‌یوه‌ندیه‌كی‌‬ ‫نیه‌ به‌س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێمه‌وه‌ ئێمه‌ یاسامان‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ ده‌ڵێ���ت هه‌ر بابه‌تێك ڕه‌هه‌ندی‌‬ ‫نیش���تیمانی‌ هه‌بێت ده‌بێ���ت له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌م���ان و به‌رێكه‌وتن���ی‌ سیاس���ی‌‬ ‫چاره‌سه‌ربكرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌وپه‌رله‌مانت���اره‌ی‌ پارت���ی‌ ره‌خنه‌ی‌‬

‫یه‌كێتی‌ هه‌میشه‌ ئه‌و پۆسته‌ی‌ به‌هی‌ خۆی‌ زانیوه‌ هیچ كاتێكیش‬ ‫كه‌س نه‌یتوانیوه‌ رێگربێت له‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ ئه‌و پۆسته‌ بۆ یه‌كێتی‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش ده‌گرێ���ت ك���ه‌ په‌رله‌مانتاران‬ ‫كێشه‌كانیان زیاتر ئاڵۆزكردوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"له‌خوله‌كانی‌ رابردودا ش���تی‌ وانه‌بو‌ه كه‌‬ ‫په‌رله‌مانتار ببێته‌ هۆی‌ زیاتر ئاڵۆزكردن‬ ‫و دروس���تكردنی‌ ناس���ه‌قامگیری‌‪ ،‬ل���ه‌م‬ ‫خول���ه‌دا په‌رله‌مانتار ئه‌و ڕۆڵه‌ی‌ بینی‌ كه‌‬ ‫وه‌ك میدیاكان ده‌رده‌كه‌وتن ڕه‌وشه‌كه‌یان‬ ‫زیاتر ئاڵۆز كرد"‪.‬‬ ‫وتیشی‌"پێویسته‌ هه‌رچی‌ زوه‌ گۆڕانگاری‌‬ ‫له‌ده‌س���ته‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مان���دا‬ ‫بكرێت بۆئه‌وه‌ی‌ په‌رله‌م���ان به‌كاره‌كانی‌‬ ‫خۆی‌ هه‌س���تێت ناكرێت چیتر په‌رله‌مان‬ ‫له‌م دۆخه‌دابێت"‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتارانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان ڕای‌‬ ‫جیاوازیان هه‌یه‌ له‌باره‌ی‌ گۆڕانی‌ ده‌سته‌ی‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مانه‌وه‌‪ ،‬جیاوازی‌ هه‌ره‌‬ ‫دیاری���ش له‌مباره‌ی���ه‌وه‌ رای‌ گۆڕانه‌ كه‌‬ ‫پێیوایه‌ كارێكی‌ له‌مجۆره‌ "ئه‌سته‌مه‌"‪.‬‬ ‫عه‌بدولڕه‌حم���ان عه‌ل���ی‌ ئه‌ندام���ی‌‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تان له‌فراكس���یۆنی‌‬ ‫گ���ۆڕان به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یان���د كه‌ گۆڕینی‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان ل���ه‌الی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گ���ۆڕان "هێڵ���ی‌ س���وره‌"‪،‬چونكه‌ دكتۆر‬ ‫یوس���ف هیچ نایاساییه‌كی‌ نه‌كردوه‌‪،‬ته‌نها‬

‫له‌په‌رله‌مانه‌وه‌‬

‫گۆشه‌یه‌کی تایبه‌ت ‌ه په‌رله‌مانتاران ده‌ینوسن‬

‫ئا‪ :‬شاهۆ ئه‌حمه‌د‬ ‫به‌پێی‌ ماده‌ ‌ی ‪143‬ی بڕگه‌ی‌ یه‌كه‌م‬ ‫له‌په‌یڕه‌وی‌ ناوخۆی په‌رله‌مانی‌ كوردستان‬ ‫"پاسه‌وانی‌ تایبه‌تی‌ ده‌بێت بۆ پاراستن ‌ی‬ ‫بینای په‌رله‌مان پێكبهێنرێت‌و ئه‌و هێزه‌ش‬ ‫له‌ژێر فه‌رمان ‌ی سه‌رۆكی‌ په‌رله‌ماندایه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم پاسه‌وانه‌كان ‌ی ئێستای‌ په‌رله‌مان‬ ‫سه‌ر به‌هێزی‌ زێره‌ڤانین‌و موچه‌كه‌شیان‬ ‫له‌وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆیه‌‪.‬‬

‫په‌رله‌مان‬

‫ئ���ه‌وه‌ نه‌بێ���ت ك���ه‌ ملكه‌چ���ی‌ هی���چ‬ ‫نه‌بوه‌‪،‬س���ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫داواكاریی���ه‌ك‬ ‫په‌رله‌م���ان هی���چ كێش���ه‌یه‌كی‌ نیه‌‪ .‬ئه‌و‬ ‫وت���ی‌ "گۆڕینی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مان‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ كێشه‌كان ناكات‪،‬چونكه‌ هیچ‬ ‫كێش���ه‌یه‌كی‌ نیه‌‪،‬ئه‌گه‌ر یه‌كێتی‌ ده‌یه‌وێت‬ ‫له‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌ماندا پشكی‌ خۆی‌‬ ‫هه‌بێت كه‌ پێش���تر به‌ته‌وافوق پۆس���تی‌‬ ‫س���كرتێری‌ په‌رله‌مانی‌ پێدرابو‪،‬به‌شێوه‌ی‬ ‫كات���ی‌ دراوه‌ به‌الیه‌نێك���ی‌ ت���ر ئه‌توانێ‌‬ ‫وه‌ریبگرێته‌وه‌‪،‬ن���ه‌ك گۆڕان���كاری‌ بكرێت‬ ‫له‌سه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌ماندا به‌ته‌واوی‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وپه‌رله‌مانت���اره‌ی‌ گ���ۆڕان ئاماژه‌ی‌‬ ‫ب���ۆ ئه‌وه‌ش كرد كه‌ كێش���ه‌ی‌ ئه‌م واڵته‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌م���ان نیه‌‪،‬به‌ڵك���و‬ ‫سه‌رۆكی‌ پێشوی‌ هه‌رێمی‌ كوردستانه‌‪،‬ئه‌م‬ ‫پێش���نیاره‌ش به‌گونج���او نازانێ���ت له‌م‬ ‫كاته‌دا‪.‬‬ ‫به‌ش���ێك له‌الیه‌نه‌كان���ی‌ دیك���ه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مانی���ش پێیانوای���ه‌ ك���ه‌ قه‌یرانی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان دروستكراوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫قه‌یرانی‌ تری‌ پێبشاردرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ فراكسیۆنی‌ كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان‪ ،‬سۆران عومه‌ر‬

‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ كێش���ه‌ی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان گۆڕینی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مان‬ ‫نیه‌‪ ،‬قه‌یرانی‌ سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان دروستكرا‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ سازش���ی‌ پێبكرێت له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫كورسی‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێم‪.‬‬ ‫س���ۆران وتی‌ "من ئه‌وه‌ ب���ه‌ڕه‌وا نابینم‬ ‫هه‌رالیه‌نێكیش بچێته‌ ژێرباری‌ ئه‌وه‌ دیاره‌‬ ‫كارێكی‌ باش ناكات"‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ فراكسیۆنی‌ كۆمه‌ڵ ده‌رباره‌ی‌‬ ‫پێشنیاری‌ گۆڕینی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫وتی‌ "ئه‌و پێشنیاره‌ هه‌ركه‌سێك پێشكه‌شی‌‬ ‫كردبێت به‌مه‌به‌س���تی‌ چاره‌س���ه‌ركردنی‌‬ ‫قه‌یران���ی‌ هه‌رێم‪ ،‬ئ���ه‌وا ده‌بێ���ت بچێته‌‬ ‫ژێرب���اری‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ كه‌ ش���ه‌رعیه‌ت بدات‬ ‫به‌وه‌ی‌ له‌ ‪ 12‬ئۆكتۆبه‌ردا كراوه‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و الیه‌نه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫پێش���نیارانه‌ی‌ كردوه‌ ب���ۆ وه‌رگرتنه‌وه‌ی‌‬ ‫پۆس���تی‌ س���كرتێری‌ په‌رله‌مانه‌‪ ،‬سۆران‬ ‫عوم���ه‌ر وتی‌ "م���ن نازانم ئ���ه‌وه‌ تاچه‌ند‬ ‫وایه‌ به‌اڵم كاتی‌ خۆی‌ ئێمه‌ كه‌ پۆس���تی‌‬ ‫سكرتێریش���مان وه‌رگرت به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫كاتی‌ بو‪ ،‬بۆیه‌ دۆخی‌ ئێمه‌ جیایه‌ له‌دۆخی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان"‪.‬‬

‫په‌رله‌مانتارێكی‌ یه‌كێتیش س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌پێش���نیاری‌ گۆڕین���ی‌ ده‌س���ته‌ ‌ی‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مان كه‌ پێش���نیاری‌‬ ‫یه‌كێتی‌ نیش���تمانی‌ كوردستانه‌‪ ،‬پێیوایه‌‬ ‫ئه‌و گۆڕانكاریانه‌ په‌یوه‌ستن به‌رێككه‌وتنی‌‬ ‫سیاسیه‌وه‌‪.‬‬ ‫س���اڵح فق���ێ‌ ئه‌ندام���ی‌ په‌رله‌مان���ی‌‬ ‫كوردس���تان له‌فراكس���یۆنی‌ یه‌كێتی���ی‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند ده‌رباره‌ی‌ وه‌رگرتنی‌‬ ‫پۆس���تی‌ س���كرتێری‌ په‌رله‌مان له‌الیه‌ن‬ ‫یه‌كێتیه‌وه‌‪ ،‬وتی‌ "یه‌كێتی‌ هه‌میش���ه‌ ئه‌و‬ ‫پۆسته‌ی‌ به‌هی‌ خۆی‌ زانیوه‌ هیچ كاتێكیش‬ ‫كه‌س نه‌یتوانی���وه‌ رێگربێت له‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌و پۆس���ته‌ بۆ یه‌كێتی‌‪ ،‬حزبه‌ك ‌هم‌ چاوی‌‬ ‫له‌پله‌و پۆس���ت نیه‌ یه‌كێتی‌ نایه‌وێت هیچ‬ ‫كاتێك كێش���ه‌ دروس���ت ببێت‪،‬له‌پێناوی‌‬ ‫پۆستێكدا كه‌ هه‌قی‌ ڕه‌وای‌ خۆیه‌تی‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "گۆڕینی‌ ده‌سته‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫په‌رله‌م���ان ی���ان هه‌ر پۆس���تێكی‌ ترله‌م‬ ‫هه‌رێمه‌ په‌یوه‌ن���دی‌ به‌رێكه‌وتنی‌ الییه‌نه‌‬ ‫سیاس���یه‌كان هه‌یه‌‪،‬ئه‌گه‌ر بگه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ‬ ‫س���ه‌ره‌تای‌ په‌رله‌مان به‌په‌راوێزخس���تنی‌‬ ‫فراكسیۆنی‌ یه‌كێتیی‌ ده‌سته‌ ‌ی سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌ڵبژێردرا‪،‬ن���ه‌ پارتی���ی‌‌و ن���ه‌ گ���ۆڕان‬ ‫چاوه‌ڕوانی‌ ڕای‌ یه‌كێتیان نه‌كرد‪،‬پێیانوابو‬ ‫یه‌كێتی‌ الوازبوه‌‪،‬به‌اڵم یه‌كێتیی‌ هه‌ربه‌هێز‬ ‫بوه‌‪،‬ئه‌یتوانی‌ زۆرش���ت ب���كات به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌ڕوی‌ هێ���زه‌وه‌ له‌زۆنی‌ س���ه‌وزدا به‌اڵم‬ ‫له‌به‌ر به‌رژه‌وه‌ندی‌ گش���تی‌ هیچی‌ نه‌كرد‬ ‫الی‌ یه‌كێتیی‌و فراكسیۆنه‌كه‌ی‌ گرنگترین‬ ‫شت به‌رژه‌وه‌ندی‌ خه‌ڵكی‌ كوردستانه‌"‪.‬‬ ‫ناوب���راو جه‌غت���ی‌ ل���ه‌وه‌ش ك���رده‌وه‌‬ ‫كه‌ "ئێم���ه‌ هه‌ڵه‌كان���ی‌ گ���ۆڕان دوباره‌‬ ‫ناكه‌ینه‌وه‌‪،‬یه‌كێت���ی هی���چ الیه‌نێ���ك‬ ‫په‌راوێ���ز ناخات‪،‬به‌بێ‌ الیه‌نه‌كانی‌ تر هیچ‬ ‫ڕێكه‌وتنێك ناكات"‪.‬‬

‫خولی چواره‌می په‌رله‌مانی كوردستان‪،‬‬ ‫ك ‌ه له‌‪٢٠١٤/٤/٢٩‬ده‌سته‌ی سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫هه‌ڵبژارد‪ ،‬كاری زۆر باش‌و جدی كردوه‌‪،‬‬ ‫ژماره‌یه‌ك یاساو بڕیاری ده‌ركردوه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫بۆ سیستمی سیاسی‌و دۆخی حوكمڕانی‌و‬ ‫ژیانی هاواڵتیان به‌كه‌ڵك‌و له‌خزمه‌تیاندا‬ ‫ب����وه‌‪ ،‬له‌وان����ه‌ یاس����ای كۆمیس����یۆنی‬ ‫س����ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵب����ژاردن‌و ڕاپرس����ی‌و‬ ‫سندوقی داهاته‌ نه‌وتییه‌كان‌و هه‌مواری‬ ‫یاسای خۆپیش����اندان‌و گۆڕینی مۆڵه‌ت‪،‬‬ ‫به‌ئاگاداركردن����ه‌وه‌و هه‌مواری یاس����ای‬ ‫ده‌س����ته‌ی نه‌زاهه‌و بڕیاری هاوتاكردنی‬ ‫موچه‌ی هێزی پێشمه‌رگه‌‪ ،‬به‌هێزه‌كانی‬ ‫ناوخۆو دانن����ان به‌كانتۆنه‌كانی ڕۆژئاواو‬ ‫زۆر یاس����ا و بڕی����اری تری����ش‪ ،‬له‌ته‌ك‬ ‫ئه‌ركی چاودێ����ری وردی په‌رله‌مانتاران‌و‬ ‫تۆماركردنی سكااڵو ناردنی ده‌یان كه‌یس‬ ‫بۆ ده‌سته‌ی نه‌زاهه‌و داواكاری گشتی بۆ‬ ‫لێكۆڵین����ه‌وه‌و س����زادانی گه‌نده‌ڵكاران‌و‬ ‫گێڕانه‌وه‌ی دارایی گش����تی بۆ خزمه‌تی‬ ‫هاواڵتیی����ان‪ ،‬ب����ه‌اڵم دواج����ارو دوای‬ ‫پرۆسه‌ی ئاسایی‌و یاسایی‪ ،‬له‌په‌رله‌مانی‬ ‫كوردس����تان بۆ هه‌مواری یاسای ژماره‌‪١‬‬ ‫س����اڵی ‪ ٢٠٠٥‬یاس����ای س����ه‌رۆكایه‌تی‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬كه‌ هه‌رێمی كوردس����تان به‌ره‌و‬ ‫سیس����تمێكی په‌رله‌مان����ی ته‌واوده‌بات‌و‬ ‫هاوس����ه‌نگی له‌نێ����وان ده‌س����ه‌اڵته‌كاندا‬ ‫دروس����ت ده‌كات‪ ،‬پارت����ی دیموكرات����ی‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬كه‌وته‌ ب����ه‌ره‌ی دژی ئه‌م‬ ‫هه‌مواركردن����ه‌و س����ه‌ركردایه‌تی ئ����ه‌و‬ ‫به‌ره‌یه‌ ده‌كات كه‌ داواده‌كه‌ن س����ه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێم له‌ناو خه‌ڵك����ه‌وه‌ هه‌ڵبژێردرێت‌و‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتێكی زۆری هه‌بێت‌و له‌به‌رده‌م‬ ‫په‌رله‌مانیشدا به‌رپرسیار نه‌بێت‪ ،‬ئه‌وه‌بو‬ ‫دوای ئه‌وه‌ی كه‌ نه‌توانرا‪ ١٩،‬ئاب ‪٢٠١٥‬‬ ‫نیسابی یاسایی په‌رله‌مانتاران واته‌ ‪٥٦‬‬ ‫په‌رله‌مانتار كۆبكرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و پرسه‌ كه‌وته‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی په‌رله‌مان‌و كۆبونه‌وه‌ی‪١+٤‬كه‌‬ ‫دوای ‪ ٩‬كوبون����ه‌وه‌‪ ،‬به‌ه����ۆی پێداگری‬ ‫پارتی دیموكرات له‌س����ه‌ر بۆچونه‌كانی‌و‬ ‫ئاماده‌نه‌بونی بۆ سازش����كردن‌و سازان‪،‬‬ ‫ڕۆژی‪٢٠١٥/١٠/٨‬بڕیاری هه‌ڵپه‌س����اردنی‬ ‫كۆبونه‌وه‌كان دراو خۆپیشاندان له‌شارو‬ ‫ش����ارۆچكه‌كانی كوردس����تان بۆ موچه‌و‬ ‫بژێوی ژیانیان ده‌س����تی پێكردبو‪،‬تاكار‬ ‫گه‌ییش����ته‌ توندوتی����ژی‪ ،‬س����ه‌رئه‌نجام‬ ‫مه‌كته‌ب����ی سیاس����ی پارت����ی ڕۆژی‬ ‫‪٢٠١٥/١٠/١١‬به‌سه‌رپه‌رش����تی سه‌رۆكی‬ ‫پارتی كۆبونه‌وه‌و بڕیاریاندا وه‌زیره‌كانی‬ ‫گ����ۆڕان نه‌چن����ه‌وه‌ س����ه‌ركاره‌كانیان‌و‬ ‫‪ ٢٠١٥/١٠/١٢‬له‌بازگه‌ی پردێ ڕێگرییان‬ ‫له‌سه‌رۆكی په‌رله‌مان‌و تیمی هاوڕێی‌و ‪٥‬‬ ‫پێنج په‌رله‌مانتاری فراكس����ێۆنی گۆڕان‬ ‫كرد‪ ،‬كه‌ بچنه‌وه‌ هه‌ولێرو ناو په‌رله‌مانی‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬ك����ه‌ كارێكی نایاس����ایی‌و‬ ‫ناشه‌رعی‌و كوده‌تایی بو‪ ،‬ئێستا دوای‪٤٠‬‬ ‫چل ڕۆژ له‌په‌كخس����تنی دامه‌زراوه‌یه‌كی‬ ‫ش����ه‌رعی خه‌ڵك����ی كوردس����تان‪ ،‬ك����ه‌‬ ‫په‌رله‌مانی كوردستانه‌‪ ،‬هیچ ئاسۆیه‌كی‬ ‫چاره‌س����ه‌ی دۆخه‌ك����ه‌ دیارنیی����ه‌ واتا‬ ‫ئێس����تاش پارتی دانی به‌هه‌ڵه‌ی خۆیدا‬ ‫نه‌ن����اوه‌و دۆخه‌كه‌ی‪ ،‬ب����ۆ پێش‪١٠/١٢‬‬ ‫نه‌گه‌ڕاندۆت����ه‌وه‌‪ ،‬تاپه‌رله‌مان بكه‌وێته‌وه‌‬ ‫سه‌ركارو كۆبونه‌وه‌كان ده‌ستپێبكاته‌وه‌و‬ ‫كێش����ه‌ی یاس����ایی س����ه‌رۆكایه‌تی‬ ‫چاره‌س����ه‌ربكرێت‪ ،‬نابێ����ت‌و ناكرێ����ت‬ ‫په‌رله‌مان به‌مشێوه‌یه‌‪ ،‬به‌هه‌ڵواسراوی‌و‬ ‫په‌كخ����راوی بمێنێته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ كاتی ئه‌وه‌‬ ‫هاتوه‌‪ ،‬ئه‌ندامانی په‌رله‌مانی كوردستان‪،‬‬ ‫له‌هه‌مو فراكس����ێۆنه‌كان به‌بێ جیاوازی‬ ‫ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی پارته‌كانی����ان‪ ،‬كۆببنه‌وه‌و‬ ‫نه‌خش����ه‌ رێگاو میكانیزمێك����ی گونجاو‬ ‫ب����ۆ ده‌ربازكردنی په‌رله‌مان‌و گێڕانه‌وه‌ی‬ ‫دۆخه‌ك����ه‌ ب����ۆ پێ����ش‪ ١٠/١٢‬دابنێ����ن‌و‬ ‫په‌رله‌مان ده‌ست به‌كاره‌كانی بكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر وانه‌كه‌ین‪ ،‬مانه‌وه‌م����ان ده‌بێته‌‬ ‫بار به‌س����ه‌ر كۆمه‌ڵ����گاوه‌‪ ،‬ئێمه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫نه‌توانین‪ ،‬كێشه‌ی س����ه‌رۆكی په‌رله‌مان‬ ‫چاره‌س����ه‌ر بكه‌ین‪ ،‬كه‌ زوڵمی لێكراوه‌و‬ ‫نایاس����ایی به‌رانبه‌ر ك����راوه‌‪ ،‬ئه‌ی چۆن‬ ‫ده‌توانین‪ ،‬كێش����ه‌ی هه‌رێمی كوردستان‬ ‫چاره‌سه‌ر بكه‌ین‪.‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫‪9‬‬

‫ئه‌مساڵ‌‌و ساڵ ‌ی رابردوش پڕ له‌نه‌هامه‌ت ‌ی بون بۆ ژنان‬ ‫"به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌ توندوتیژی‌ دژی‌ ژنان" هه‌ر به‌قسه‌ نابێت رێژه‌ی‌ خۆكوشتن‬ ‫له‌مساڵدا زیاتره‌ له‌پار‬ ‫ئا‪ :‬شاهۆ و سروه‌‬

‫سااڵنه‌ نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كان له‌‪25‬ی‬ ‫نۆڤه‌مبه‌ردا شانزه‌ ڕۆژی‌ وه‌ك هه‌فته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌ توندوتیژی‌ دژی‌ ژنان‬ ‫ڕاگه‌یاندوه‌‪ ،‬له‌كوردستاندا توندوتیژیی‌‬ ‫دژی‌ ژنان به‌رده‌وام له‌هه‌ڵكشاندایه‌‪.‬‬

‫ه���اوكات له‌گ���ه‌ڵ‌ ده‌س���تپێكردنی‌‬ ‫هه‌فت���ه‌ی‌ به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌ توندوتیژ ‌‬ ‫ی‬ ‫دژی‌ ژن���ان‪ ،‬ك���ه‌م نین ژم���اره‌ی‌ ئه‌و‬ ‫كه‌س���انه‌ی‌ كه‌ پێیانوایه‌ رێكخراوه‌كانی‌‬ ‫ژن���ان‌و داكۆكی‌ كردن له‌ئافره‌تان ته‌نها‬ ‫دیك���ۆرن‌و له‌ئوتێلی‌ پێنج ئه‌س���تێره‌دا‬ ‫خه‌ریكی‌ قسه‌ی‌ زل كردنن‌و نه‌یانتوانیوه‌‬ ‫به‌كرده‌كی‌ رۆڵیان له‌سه‌ر كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫توندوتی���ژی‌ دژ به‌ژنان‌و كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫خه‌م‌و ئازاره‌كانیان هه‌بێت‪.‬‬ ‫ئه‌ڵماس مس���ته‌فا‪ ،‬چاالكوانی‌ بواری‌‬ ‫ژنان له‌ب���اره‌ی‌ رۆڵ���ی‌ رێكخراوه‌كانی‌‬ ‫ژنان له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند"له‌مێ���ژه‌ ئ���ه‌و رێكخراوانه‌ كار‬ ‫له‌س���ه‌ر بنبه‌ڕ كردنی‌ سوكایه‌تی‌ كردن‬ ‫به‌قودس���یه‌تی‌ ژن‌و كوش���تنی‌ ژن���ان‬ ‫له‌ژێر دروشمی‌ ش���ه‌ره‌ف ده‌كه‌ن‪،‬به‌اڵم‬ ‫به‌داخه‌وه‌ تائێس���تا هی���چ هه‌نگاوێكی‌‬ ‫جدی���ان ب���ۆ ئ���ه‌و مه‌به‌س���ته‌ نه‌ناوه‌‬ ‫هه‌روه‌ها زۆربه‌ی‌ ئه‌و كه‌سانه‌ش���ی‌ له‌و‬ ‫رێكخراوان ‌ه كار ده‌كه‌ن هیچ ئه‌زمونێكی‌‬ ‫به‌و ش���ێوه‌یه‌یان نیه‌ ك���ه‌ بتوانن كار‬ ‫له‌س���ه‌ر چاره‌س���ه‌ركردنی‌ كێشه‌كانی‌‬ ‫ژنان بك���ه‌ن‪ ،‬ئ���ه‌وان وه‌ك توتی‌ وان‬ ‫هه‌میش���ه‌ باس له‌تیرۆركردن‌و فره‌ژنی‌‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم تائێستا چاره‌سه‌ریان‬ ‫بۆ نه‌دۆزیوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریش���دا ئه‌مینداری‌ گشتی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ بااڵی‌ خانمان‪،‬په‌خش���ان‬

‫نه‌قیب سه‌ركه‌وت وته‌بێژ ‌ی پۆلیس ‌ی‬ ‫پارێزگای‌ سلێمانی‌ به‌ئاوێنه‌ ‌ی راگه‌یاند‬ ‫كه‌ ه���ۆكاره‌كان زۆرن بۆ به‌رزبونه‌وه‌ ‌ی‬ ‫رێ���ژه‌ی‌ توندوتی���ژی‌‌و خۆكوش���تن‪،‬‬ ‫به‌تایب���ه‌ت له‌ئێس���تادا ته‌كنه‌لۆژی���ا‬ ‫له‌پێشكه‌وتندایه‌و ئاستی‌ رۆشنبیریش‬ ‫وه‌ك پێویست نیه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌ركه‌وت ئه‌حمه‌د وت���ی‌ "رێژه‌ ‌ی‬ ‫خۆكوژی���ه‌كان زۆرن هه‌م له‌ژنان‌و هه‌م‬ ‫له‌پیاوانیش‪ ،‬هۆكاره‌كانیش زۆرن هه‌ر‬ ‫له‌كێش���ه‌ ‌ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و ده‌رنه‌چون ‌ی‬ ‫كچ���ان له‌خوێن���دن‌و له‌ئاش���كرابون ‌ی‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ له‌گ���ه‌ڵ كوڕێ���ك ك��� ‌ه‬

‫كه‌سوكاری‌ كچه‌كه‌ پێیان زانیوه‌‪ ،‬یان‬ ‫خ���ۆ ‌ی له‌ده‌ره‌وه‌ ‌ی دادگاو ب ‌ێ پرس��� ‌ی‬ ‫دایك‌و باوكی‌ هاوسه‌رگیر ‌ی كردوه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫پیاوه‌كانیش كێشه‌ی‌ دارایی‌‌و كێشه‌ ‌ی‬ ‫ده‌رونی‌‌و ئیفالسبون‌و جیابونه‌وه‌ ‌ی ژن‌و‬ ‫مێرد‪ ،‬ئه‌مانه‌و هۆكاری‌ تریش كه‌ زۆرن‬ ‫به‌راستی‌"‪.‬‬ ‫وته‌بێژه‌كه‌ی‌ پۆلیس��� ‌ی س���لێمانی‌‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌حاڵه‌ته‌ زۆره‌كانی‌ ئه‌مس���اڵ‬ ‫ده‌كات‌و پێ���ی‌ وای��� ‌ه له‌چ���او س���اڵ ‌ی‬ ‫پ���ار ئه‌مس���اڵ مانگ���ی‌ (‪ )11‬رێژه‌ ‌ی‬ ‫خۆكوش���تن زۆرتره‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ هێشتا‬ ‫ئاماری‌ مانگ ‌ی دوانزه‌ ماوه‌و ئه‌گه‌ر له‌و‬ ‫مانگه‌دا هیچ حاڵه‌تێك نه‌بێت ئه‌وكات ‌ه‬ ‫گۆڕانكاری‌ به‌س���ه‌ر ئاماری‌ ئه‌م یانز‌ه‬ ‫مانگه‌دا دێت‪.‬‬ ‫نه‌قیب سه‌ركه‌وت وت ‌ی "دۆخه‌كه‌ بۆ‬ ‫ژنان باش نه‌بوه‌‪ ،‬چونك ‌ه هه‌م كوشتن‌و‬ ‫خۆكوژی‌ هه‌بوه‌ هه‌م هه‌ڵهاتن له‌ماڵیش‬ ‫بون ‌ی هه‌بوه‌‪ ،‬س���اڵی‌ راب���ردو له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌مساڵ دۆخ ‌ی ژنان باش نه‌بوه‌"‪.‬‬

‫توندوتیژیمان هه‌یه‌ له‌كێش���ه‌ی‌ سنورو‬ ‫هه‌ر كه‌یس���ێكی‌ تردا نوێنه‌رمان هه‌بوه‌‬ ‫هه‌ن���دێ‌ ج���ار كه‌یس���ی‌ واهه‌ی���ه‌ كه‌‬ ‫ڕاگه‌یاندن نه‌یبیس���توه‌ ئێمه‌ ئه‌نداممان‬ ‫هه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ ب���ااڵی‌ خانمان له‌ماوه‌ی‌‬ ‫ئه‌و ‪16‬ڕۆژه‌دا چه‌ندین چاالكی‌ ئه‌نجام‬ ‫ده‌دات‪ ،‬له‌وباره‌یه‌وه‌ په‌خشان زه‌نگه‌نه‌‬ ‫ڕایگه‌یان���د ك���ه‌ "هه‌رچه‌ن���ده‌ قه‌یرانی‌‬ ‫دارایی‌ كێشه‌ی‌ بۆ دروست كردوین به‌اڵم‬ ‫چاالكییه‌كان له‌ژێر چاودێری‌ حكومه‌تدا‬ ‫ئه‌نجام ده‌ده‌ین كه‌ سه‌نته‌ری‌ كوردستان‬

‫بۆ جێنده‌رناس���ی‌ به‌هاوكاری‌ ئاژانسی‌‬ ‫یوئێ���ن له‌زانكۆی‌ س���ۆران ده‌كرێته‌و‌ه‬ ‫ل���ه‌ ‪ 2011‬وه‌ ئیش���ی‌ ب���ۆ ده‌كرێ���ت‪،‬‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تادا ئه‌رك���ی‌ لێكۆڵین���ه‌وه‌و‬ ‫توێژینه‌وه‌یه‌و له‌قۆناغی‌ دورتردا كارمان‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ ك���ردوه‌ ببێته‌ به‌ش���ێك بۆ‬ ‫خوێندن���ی‌ جێنده‌رناس���ی‌ تاله‌ئاینده‌دا‬ ‫ببێته‌ س���ه‌نته‌رێكی‌ گرنگ له‌ڕۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاست لقی‌ له‌شوێنی‌ تر بكرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌نجامدانی‌ كۆنفرانس���ێك بۆ‬ ‫پیش���اندانی‌ ڕاپۆرتێك له‌سه‌ر دیارده‌ی‌‬ ‫هاوسه‌رگیری‌ پێشوه‌خت"‪.‬‬

‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬ ‫وته‌بێژی‌ پۆلیسی‌ سلێمان ‌ی ئاماژ‌ه‬ ‫به‌وه‌ده‌كات كه‌ ئه‌مساڵ‌و هه‌تاوه‌كو‬ ‫پێش (‪)25‬ی‌ نۆڤه‌مبه‌ر حاڵه‌ته‌كان ‌ی‬ ‫كوشتن‌و خۆكوژی‌ ژنان له‌چاو سااڵن ‌ی‬ ‫پێشوتردا زیادی‌ كردوه‌‪.‬‬

‫دیارده‌ی توندوتیژی دژ به‌ژنان له‌زیادبوندایه‌‬ ‫كاتی‌ زۆری‌ ده‌وێت‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "مه‌سه‌له‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هۆش���یاری‌‌و ئه‌و كلتوره‌ باوانه‌ ئیشی‌‬ ‫پێنج ساڵ نییه‌ جگه‌له‌وه‌ی‌ ئێستا ئێمه‌‬ ‫چوارده‌ورمان به‌توندتیژی‌ ته‌نراوه‌ بۆیه‌‬ ‫ئه‌وه‌ كاریگه‌ری‌ هه‌یه‌ له‌سه‌ر زیادبونی‌‬ ‫توندوتیژی‌ له‌كۆمه‌ڵگادا"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ ئ���ه‌وه‌ش ك���ه‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫ب���ااڵی‌ خانم���ان‌و ڕێكخراوه‌كانی‌ ژنان‬ ‫نه‌یانتوانیوه‌ له‌ده‌ستگیركردنی‌ بكوژانی‌‬ ‫ی بابه‌تانه‌ وه‌ك بینایه‌ك نییه‌ بڵێیت دوای ژن���ان‌و كه‌مكردن���ه‌وه‌ی‌ توندوتی���ژی‌‬ ‫زه‌نگه‌نه‌ پێیوایه‌ كه‌ بابه‌تی‌ توندوتیژ ‌‬ ‫ی هه‌یه‌ به‌ڕۆڵی‌ خۆیان هه‌س���تن‪ ،‬زه‌نگه‌نه‌ وتی‌‬ ‫هی‌ ئ���ه‌وه‌ نییه‌ یه‌ك دامه‌زراوه‌ یان دو ساڵێكی‌ تر ته‌واو ئه‌بێت په‌یوه‌ند ‌‬ ‫دامه‌زراوه‌ ئیشی‌ بۆ نه‌كردوه‌‪ ،‬هه‌تا ئه‌م به‌كلتورێكی‌ دورو درێژ كه‌ بنه‌بڕكردنی‌ "ئێمه‌ لیژنه‌ی‌ به‌دواداچونی‌ بابه‌ته‌كانی‌‬

‫زۆربه‌ی‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ له‌رێكخراوه‌کان‌ كار ده‌كه‌ن‬ ‫وه‌ك توتی‌ وان هه‌میشه‌ باس له‌تیرۆرو فره‌ژن ‌ی‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم چاره‌سه‌ریان بۆ نه‌دۆزیوه‌ته‌وه‬

‫به‌شی‌ نه‌هێشتنی‌ تاوان له‌سلێمانی‌‪:‬‬ ‫له‌مساڵدا ‪ 86‬حاڵه‌ت ‌ی‬ ‫دزیكردن تۆماركراوه‌‬

‫بكوژه‌كه‌ ‌ی چیا ‌ی گۆیژ‌ه دانی‌ به‌تاوانه‌كه‌یدا ناوه‌‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر که‌ریم‬ ‫به‌شی‌ نه‌هێشتنی‌ تاوان له‌پارێزگای‌ سلێمان ‌ی‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات ك ‌ه له‌ساڵی‌ پار (‪)2014‬‬ ‫دا ‪ 172‬حاڵه‌تی‌ دزیكردن له‌سلێمان ‌ی‬ ‫تۆماركراوه‌‌و ‪ 36‬هه‌وڵدانیش هه‌بوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌سه‌ره‌تای‌ ئه‌مساڵ ‌ی ‪2015‬ه‌وه‌ تائێستا ‪86‬‬ ‫حاڵه‌تی‌ دزیكردن تۆماركراوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌كره‌م قادر حه‌س���ه‌ن ڕائید ‌ی نه‌هێشتن ‌ی‬ ‫ت���اوان له‌پارێ���زگای‌ س���لێمانی‌ ئام���اژ‌ه‬ ‫به‌وه‌ده‌كات كه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌یان س���ه‌ر‬ ‫ب��� ‌ه به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ پۆلیس���ی‌ س���لێمانیه‌و‬ ‫پێكدێت له‌حه‌وت نوس���ینگه‌‌و دابه‌ش���ده‌بێت‬ ‫به‌سه‌ر گه‌ڕه‌كه‌كانی‌ ش���اری‌ سلێمانیدا‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وت���ی‌ "هاتنی‌ ئاواره‌كان‌و ئه‌و گه‌ش���تیارانه‌ ‌ی‬ ‫له‌واڵتانی‌ دراوس���ێوه‌ دێن به‌شێكی‌ سه‌ره‌ك ‌ی‬ ‫ئ���ه‌و ئه‌و تاوانان���ه‌ پێكده‌هێنن ك��� ‌ه ئه‌نجام‬ ‫ده‌درێن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "تاوان���ه‌كان هه‌مه‌ج���ۆرن ئ���ه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ ‌ی ئه‌و تاوانان ‌ه ئه‌نجام ده‌ده‌ن تایبه‌ت‬ ‫نین به‌ڕه‌گه‌زێك‌و هه‌مه‌جۆرن‪ ،‬خه‌ڵكێك هه‌ی ‌ه‬ ‫تاوانی‌ ئه‌نجام���داوه‌ ئێرانی‌ بوه‌‪ ،‬نیپاڵی‌ بوه‌‪،‬‬ ‫ئاواره‌ی‌ تێدا بوه‌‪ ،‬خه‌ڵكی‌ ناوشارو ده‌وربه‌ر ‌ی‬ ‫تێدابوه‌"‪.‬‬ ‫به‌بڕوا ‌ی ئه‌و هۆكار ‌ی كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ ڕێژه‌ ‌ی‬ ‫دز ‌ی له‌ن���او ش���اری‌ س���لێمانی‌ ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫ب���ۆ ه���ه‌وڵ‌‌و ماندوبونی‌ پۆلیس���ی‌ پارێزگا ‌ی‬ ‫سلێمانی‌‌و هاوكاری‌ هاواڵتیانی‌ سلێمانی‌‪.‬‬ ‫رائی���د ئه‌ك���ره‌م وت���ی‌ "هۆكاره‌كان��� ‌ی‬ ‫كه‌مكردن���ه‌وه‌ی‌ تاوان بۆ س���ێ خاڵ ‌ی گرنگ‬ ‫ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ بریتی��� ‌ه له‌ماندوبون��� ‌ی‬ ‫كارمه‌ندانی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ پۆلیسی‌ پارێزگا ‌ی‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬گه‌ڕانی‌ به‌رده‌وامی‌ مه‌فره‌زه‌كانمان‌و‬ ‫به‌دواداچ���ون‌و گه‌ڕان ‌ی به‌ش���ه‌كه‌مان له‌الیه‌ن‬ ‫خ���ودی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پۆلیس���ی‌ س���لێمانی‌‌و‬ ‫ئاگاداركردنه‌وه‌ ‌ی هاواڵتیان كه‌ له‌هه‌رشوێنێك‬ ‫ڕوداوێ���ك ببین���ن زو ب���ه‌زو ئاگادارم���ان‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫تاوانان���ه‌ ‌ی‬ ‫"ئ���ه‌و‬ ‫وتیش���ی‌‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌ی���ان تۆمار ده‌كرێن ژن‌و‬ ‫پی���او و مێردمنداڵ���ی‌ تێدایه‌‌و س���زادراون‌و‬ ‫ڕاپێچی‌ زیندان كراون"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش���ی‌ رونكرده‌و‌ه كه‌ به‌راورد به‌ساڵ ‌ی‬ ‫پار حاڵه‌تی‌ تاوان له‌به‌ش ‌ی نه‌هێشتن ‌ی تاوان‬

‫ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ تاوا ‌ن‬ ‫ئه‌نجامده‌ده‌ن تایبه‌ت‬ ‫ك‬ ‫نین به‌ڕه‌گه‌زێ ‌‬ ‫خه‌ڵكێك هه‌یه‌ تاوان ‌ی‬ ‫ئه‌نجامداوه‌ ئێرانی‌ بو‌ه‬ ‫نیپاڵی‌ بوه‌‪ ،‬ئاواره‌ ‌ی‬ ‫تێدا بوه‌‪ ،‬خه‌ڵك ‌ی‬ ‫ناوشارو ده‌وربه‌ر ‌ی‬ ‫تێدابوه‌‬ ‫كه‌می‌ كردوه‌ كه‌س���اڵی‌ پ���ار له‌‪ 2014/1/1‬تا‬ ‫‪ 12/18‬هه‌م���ان س���اڵ ‪ 172‬حاڵه‌ت���ی‌ دز ‌ی‬ ‫تۆماركراوه‌‌و ‪ 36‬هه‌وڵدان له‌به‌شی‌ نه‌هێشتن ‌ی‬ ‫ت���اوان هه‌بوه‌ به‌اڵم له‌مس���اڵدا دوائامار ‪86‬‬ ‫حاڵه‌ت���ی‌ دزیك���ردن تۆماركراو‌ه له‌به‌ش���ی‌‬ ‫نه‌هێشتنی‌ تاوان له‌سلێمانی‌‪.‬‬ ‫رائی���د ئه‌كره‌م وت���ی‌ "ئ���ه‌و هاواڵتیانه‌ ‌ی‬ ‫زانیاریمان ده‌ده‌نێ ته‌نها یه‌ك جار سه‌ردانمان‬ ‫ده‌ك��� ‌هن‌و پ���ه‌ڕاو دۆس���یه‌یان بۆناكرێته‌وه‌‌و‬ ‫ته‌نه���ا یه‌كج���ار وته‌كانی���ان لێوه‌رده‌گیرێت‬ ‫وه‌ك هه‌واڵدێ���ری‌ نهێنی‌ الی ئێمه‌ وته‌كانیان‬ ‫ده‌مێنێت���ه‌وه‌‌و خه‌ڵكێك���ی‌ زۆر هاوكارمان���ن‬ ‫له‌پاراس���تنی‌ ش���اری‌ س���لێمان ‌ی كه‌ جێگه‌ ‌ی‬ ‫ده‌ستخۆشین"‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدای ‌ه ك ‌ه به‌شێك له‌دانیشتوان ‌ی‬ ‫گه‌ڕه‌كه‌كانی‌ ش���اری‌ س���لێمانی‌ ئاماژ‌ه به‌و‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن له‌چه‌ند رۆژی‌ رابردودا دیارده‌ی‌ دز ‌ی‬ ‫كردن‌و چونه‌ س���ه‌ر مااڵن‌و دزین ‌ی كه‌ره‌سه‌و‬ ‫كه‌لوپه‌لی‌ ئوتومبێل زیاتر په‌ره‌ ‌ی سه‌ندوه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫به‌شێكی‌ په‌یوه‌ند ‌ی به‌و قه‌یرانی‌ داراییه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ك ‌ه هه‌رێمی‌ كوردستان ‌ی تێكه‌وتوه‌‪.‬‬

‫شاخی گۆیژه‌‬ ‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬ ‫ی پۆلیسی‌ سلێمانی‌‬ ‫وته‌بێژ ‌‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت ئه‌و روداوه‌ی‌ كه‌ ‪11/20‬‬ ‫له‌ چیای‌ گۆیژه‌ی‌ شاری‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫له‌ناوچه‌ی‌ (هه‌روته‌) رویداو تێیدا‬ ‫كوڕێك كوژراو كچێكیش بریندار بو‪،‬‬ ‫كه‌سی‌ تۆمه‌تبار دانی‌ به‌تاوانه‌كه‌یدا‬ ‫ناوه‌‪.‬‬ ‫نه‌قیب س���ه‌ركه‌وت ئه‌حمه‌د‪ ،‬وته‌بێژ ‌‬ ‫ی‬ ‫پۆلیسی‌ س���لێمانی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ رایگه‌یاند‬ ‫كه‌ "ئ���ه‌و كچ و كوڕه‌ به‌وت���ه‌ی‌ كچه‌كه‌‬ ‫خۆی‌ كه‌ ئێستا برینداره‌ هاورێی‌ یه‌كتری‌‬ ‫ب���ون‌و له‌چی���ای‌ گۆیژه‌ پێك���ه‌وه‌ بون‪،‬‬ ‫به‌وته‌ی‌ كچه‌كه‌ ئه‌و ك���وڕه‌ی‌ ته‌قه‌كانی‌‬ ‫ك���ردوه‌ چه‌ند جارێ���ك به‌الیاندا هاتوه‌و‬ ‫رۆیش���توه‌‪ ،‬گوای���ه‌ به‌كوڕه‌ك���ه‌ی‌ وتوه‌‬

‫بۆچی‌ سه‌یرمان ده‌كه‌یت ئێمه‌ بۆخۆمان‬ ‫دانیشتوین‪ ،‬به‌اڵم دواتر ئه‌و كوڕه‌ هاتوه‌‬ ‫به‌ته‌قه‌كردن‌و به‌جنێ���ودان بۆمان به‌بێ‌‬ ‫هیچ هۆكارێك"‪.‬‬ ‫نه‌قیب سه‌ركه‌وت ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شدا‬ ‫ك���ه‌ كچه‌ك���ه‌ قیژاندویه‌ت���ی‌‌و رایكردوه‌‬ ‫ب���ه‌اڵم كوڕه‌كه‌ فیشه‌كێكیش���ی‌ به‌وه‌وه‌‬ ‫ناوه‌و ئێس���تا برینداره‌‪ ،‬پاشان كچه‌كه‌‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ كردوه‌ به‌پۆلیس���ه‌وه‌و به‌بێ‌‬ ‫هۆش���ی‌ گه‌یه‌نراوه‌ته‌ نه‌خۆشخانه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "ب���ۆ رۆژی‌ دواتر ك ‌ه هاته‌وه‌ هۆش‬ ‫خۆی‌‌و پۆلیسی‌ ئاگاداركردۆته‌وه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌سێكی‌ تری‌ له‌گه‌ڵدا بوه‌‪ ،‬كه‌ پۆلیس‬ ‫ده‌چێته‌ ش���وێنی‌ روداوه‌كه‌ ته‌رمی‌ ئه‌و‬ ‫كوڕه‌ ده‌دۆزنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وته‌بێژه‌كه‌ی‌ پۆلیسی‌ سلێمانی‌ وتیشی‌"‬ ‫تۆمه‌تباره‌كه‌مان ده‌ستگیر كردوه‌و دانی‌‬ ‫به‌تاوه‌نه‌كه‌یدا ناوه‌‪ ،‬له‌دانپیانانه‌كه‌شیدا‬

‫هیچ كێشه‌یه‌كی‌ دوژمنداری‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫پێشوتری‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و كچ‌و كوڕه‌دا نه‌بوه‌‪،‬‬ ‫ته‌نه���ا ئ���ه‌وه‌ نه‌بێت ك���ه‌ تۆمه‌تباره‌كه‌‬ ‫ده‌ڵێ���ت خواردومه‌ت���ه‌وه‌و حاڵه‌تێكم بۆ‬ ‫هات���وه‌ كه‌ پێم ناخۆش ب���وه‌ ئه‌و كوڕه‌‬ ‫له‌وێدا له‌گه‌ڵ كچێكدایه‌‪ ،‬چومه‌ته‌ سه‌ری‌‌و‬ ‫ته‌قه‌م لێكردوه‌"‪.‬‬ ‫نه‌قیب سه‌ركه‌وت‪ ،‬باس له‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫ك���ه‌ وته‌كانی‌ ئه‌و تۆمه‌تباره‌ الی‌ دادوه‌ر‬ ‫وه‌رگیراوه‌و ئێستا به‌ند كراوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ به‌هۆی‌ رودانی‌ چه‌ند‬ ‫حاڵه‌تێكی‌ نه‌خ���وازراوه‌وه‌ به‌پێچه‌وانه‌ی‌‬ ‫س���ااڵنی‌ راب���ردوه‌وه‌ ماوه‌ی‌ س���اڵێكه‌‬ ‫به‌شێكی‌ زۆر له‌خه‌ڵكی‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ توشی‌‬ ‫كێشه‌ نه‌بن له‌گه‌ڵ‌ خێزانه‌كانیان شه‌وانی‌‬ ‫رۆژانی‌ ئاس���ایی‌ جگ���ه‌ له‌هه‌ینی‌ ناچنه‌‬ ‫س���ه‌ر گۆیژه‌و ئه‌زمه‌ڕ به‌مه‌به‌ستی‌ كات‬ ‫به‌سه‌ربردن‪.‬‬

‫تۆمه‌تباره‌كه‌مان ده‌ستگیر‬ ‫كردوه‌و دانی‌ به‌تاوه‌نه‌كه‌یدا‬ ‫ناوه‌ له‌دانپیانانه‌كه‌شیدا‬ ‫هیچ كێشه‌یه‌كی‌‬ ‫دوژمنداری‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫پێشوتری‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و كچ‌و‬ ‫كوڕه‌دا نه‌بوه‬

‫‪8‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫"پاره‌ی خانه‌نشینی ته‌نها له‌سه‌ر كاغه‌ز بونی هه‌یه‌"‬

‫ئه‌و پاره‌یه‌ی فه‌رمانبه‌ران به‌ناوی خانه‌نشینیه‌وه‌ داویانه‌ به‌حكومه‌ت یه‌ك دیناری نه‌ماوه‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫ئه‌و پاره‌یه‌ی نزیكه‌ی چاره‌ك ‌ه سه‌ده‌یه‌ك ‌ه‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان به‌ناوی‬ ‫خانه‌نشینیه‌وه‌ له‌فه‌رمانبه‌رانی ده‌بڕێت‬ ‫یه‌ك دیناری پاشكه‌وت نه‌كراوه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ش وایكردوه‌ ئێستا له‌سه‌دا ‪19‬ی‬ ‫كۆی موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران بۆ خانه‌نشینان‬ ‫بڕوات‪.‬‬ ‫عه‌زی���ز عه‌ل���ی ڕۆژنامه‌نوس���ی ئابوری‬ ‫هاوكات ژمێریای پێشكه‌وتوەو سااڵنێكی زۆر‬ ‫خزمه‌تی ل���ه‌كاری فه‌رمانبه‌ریدا به‌ڕێكردوه‌‌‪،‬‬ ‫بڕوای وایه‌ ئه‌و پاره‌یه‌ی س���ااڵنێكه‌ به‌ناوی‬ ‫خانه‌نشینیه‌وه‌ له‌فه‌رمانبه‌ران وه‌رده‌گیرێت‬ ‫له‌الیه‌ن حكومه‌ته‌وه‌ خوراوه‌ كه‌ له‌س���ااڵنی‬ ‫ڕابردودا به‌‪ 5‬ملیار دۆالر مه‌زه‌نده‌ ده‌كرا بۆی ‌ه‬ ‫شتێك نیه‌ به‌ناوی پاره‌ی خانه‌نشینی‪ ،‬ئه‌و‬ ‫پاره‌یه‌شی ئێس���تا ده‌درێت به‌خانه‌نشینان‬ ‫له‌بودجه‌ی گش���تیه‌وه‌ س���ه‌رچاوه‌ ده‌گرێت‬ ‫نه‌ك ئه‌و پاره‌یەی خۆیان ك ‌ه پێشتر له‌سه‌ر‬ ‫موچه‌ی بنه‌ڕه‌تی لێیانبڕاوه‪.‬‬ ‫‌حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان جگ ‌ه له‌وه‌ی‬ ‫‪ 25‬هه‌زار كارمه‌ند به‌ش���ێوه‌ی گرێبه‌س���ت‬ ‫كاری ب���ۆ ده‌كه‌ن ‪ 683‬ه���ه‌زار كارمه‌ندی‬ ‫هه‌میشه‌یش���ی هه‌یه‌ كه‌ مانگانه‌ له‌سه‌دا‪7‬‬ ‫موچ���ه‌ی بنه‌ڕه‌تیان لێده‌بڕێت‌و پێش ‪2004‬‬ ‫یش كه‌ سیس���تمی موچه‌ وه‌كو ئێستا نه‌بو‬ ‫پاره‌ی خانه‌نش���ینی ه���ه‌ر له‌فه‌رمانبه‌ران‬ ‫بڕاوه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی تائێس���تا س���ندوقێك‬ ‫نه‌بوه‌ ئه‌م پاره‌یه‌ هه‌ڵبگرێت بۆ خانه‌شینان‬ ‫بۆیه‌ ڕاس���ته‌وخۆ بێجیاكردنه‌وه‌ی ‌‌ڕژاوه‌ت ‌ه‬ ‫خه‌زینه‌ی گشتی ده‌وڵه‌ته‌وەو خه‌رجكراوه‌‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش وایكردوه‌ ئێس���تا ش���تێك نه‌بێت‬ ‫به‌ناوی پاره‌ی خانه‌نشینان‪.‬‬ ‫عه‌لی حمه‌ ساڵح جێگری سه‌رۆكی لیژنه‌ ‌ی‬

‫په‌رله‌مان ویستی‬ ‫سندوقی خه‌نه‌نشینی‬ ‫دروستبکات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫حکومه‌ت نه‌یهێشت‬

‫خانه‌نشینان توێژێکی فه‌رامۆشکراو‬ ‫دارایی‌‌و كاروباری‌ ئابوری‌‌و وەبەرهێنان ك ‌ه‬ ‫س���ااڵنێكه‌ چه‌ندین دۆس���یه‌ی له‌وباره‌یه‌وه‬ ‫به‌رده‌س���تكه‌وتوه‌و كاری له‌س���ه‌ركردو ‌ن‬ ‫ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات" تائێستا سندوقیك‬ ‫نیه‌ پاره‌ی خانه‌نش���ینی تێدا هه‌ڵبگیرێت‌و‬ ‫نه‌توانراوه‌ پاره‌ی خانه‌نشینان كۆبكرێته‌وه‬ ‫بۆی ‌ه دۆس���یه‌ی بڕینی پاره‌ی خانه‌نش���ین‬ ‫ته‌نه���ا له‌س���ه‌ر كاغه‌ز‌ بون���ی هه‌یه‌‪ ،‬وه‌كو‬ ‫پاره‌ی نه‌قدی ش���تێك نی���ه‌ به‌ناوی پاره‌ی‬ ‫خانه‌نیشنانی هه‌رێمی كوردستان‪.‬‬ ‫نه‌بونی س���ندوقی خانه‌نشینان وایكردوه‌‬ ‫ئێس���تا ‪ %١٩‬كۆی موچ���ه‌ی فه‌رمانبه‌رانی‬ ‫حكومه‌ت���ی هه‌رێم بڕوات ب���ۆ موچه‌ی‪222‬‬ ‫هه‌زار خانه‌نش���ین‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی له‌مكاته‌دا‬

‫ك ‌ه حكومه‌ت ڕوبه‌ڕوی قه‌یرانێكی س���ه‌ختی‬ ‫دارایی‌ بوته‌وه‌‪ ،‬هه‌ربۆی ‌ه عه‌لی حمه‌ساڵحی‬ ‫په‌رله‌مانتار جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫نه‌بونی ئه‌م س���ندوق ‌ه له‌م كاته‌دا بارگرانی‬ ‫دروستكردوه‌‪ ،‬به‌جۆرێك ئه‌گه‌ر ئه‌و پاره‌یه‌ی‬ ‫له‌ڕابردودا له‌فه‌رمانبه‌ران وه‌رگیراوه‌ به‌ناوی‬ ‫خانه‌ش���ینیه‌وه‌ ئیس���تا ده‌توان���را پێیان‬ ‫بدرێته‌وه‌و خانه‌نش���ینان له‌س���ه‌ر بودجه‌ی‬ ‫گش���تی پار‌ه وه‌رنه‌گ���رن ئ���ه‌وه‌ش باری‬ ‫سه‌رش���انی حكومه‌تی سوك ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نه‌‌كرا"‪.‬‬ ‫له‌وه‌ش كێش���ه‌تر ئه‌وه‌یه‌ ئێس���تا ده‌یان‬ ‫ه���ه‌زار كه‌س ك ‌ه خانه‌نش���ینی له‌حكومه‌ت‬ ‫وه‌رده‌گرن له‌ئاینده‌دا پابه‌ندنه‌بون به‌پێدانی‬

‫پاره‌ی خانه‌نش���ینی به‌حكومه‌تی هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬له‌وێن���ه‌ی ئ���ه‌و كه‌س���انه‌ی‬ ‫نایاسایی پاره‌ی خانه‌نشینیان له‌حكومه‌ت‬ ‫وه‌رگرت���وه‌و كادری حیزب���ی بون بێئه‌وه‌ی‬ ‫ماف���ی شایس���ته‌ی ئه‌وانبێت ئ���ه‌و پاره‌ی ‌ه‬ ‫وه‌ربگرن‪.‬‬ ‫ژمێری���اره‌‌‌ پێش���كه‌وتوه‌كه‌ش‌ ه���ۆكاری‬ ‫په‌کكه‌وتنی س���ندوقی خانه‌نشینی بۆ بونی‬ ‫ئ���ه‌م حاڵه‌ته‌ ده‌گێڕێته‌و‌ه كه‌ تائێس���تاش‬ ‫دروس���تنه‌كراوه‌ ب���ۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و كه‌س���ان ‌ه‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی یاس���ا خانه‌شینیان بۆ بكرێت‪،‬‬ ‫ك ‪ 20‬س���اڵ‬ ‫به‌وت���ه‌ی ئ���ه‌و "هه‌ر كه‌س���ێ ‌‬ ‫خزمه‌تی حكومی هه‌بێ���ت ئینجا ده‌توانێت‬ ‫خانه‌ش���ین بێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وان كه‌ مه‌به‌ستی‬

‫حكومه‌ته‌كانی پێش���وه‌و ڕاسته‌وخۆ له‌ژێر‬ ‫ڕكێفی (یه‌كێتی‌و پارتی)دابون نه‌یانهێشت‬ ‫س���ندوقه‌كه‌ دروس���تبكرێت ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‬ ‫خه‌ڵك به‌لێشاو خانه‌نش���ین بكه‌ن"‪ ،‬عه‌لی‬ ‫حمه‌ساڵحیش وێنای خه‌تای حكومه‌ت لەناو‬ ‫بابەته‌ك ‌ه ده‌كات ئ���ه‌و چیرۆكه‌ی الیه‌و بۆ‬ ‫ئاوێن���ه‌ی ده‌گێڕێته‌وه‌"ئ���ه‌وان له‌م خوله‌ی‬ ‫په‌رله‌مانی كوردس���تان ویستویان ‌ه سندوقی‬ ‫خانه‌نشینی دروستبكه‌ن وه‌كو عێراق‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران فه‌رمانێكی ئاڕاس���ته‌ی‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌م���ان ك���ردوه‌ داوای‬ ‫ڕاگرتن���ی كردوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئێس���تا ته‌نها وه‌كو‬ ‫هه‌وڵ ماوه‌ته‌وه"‪‌.‬‬ ‫زیان��� ‌ه ئابورییه‌كان���ی دروس���تنه‌كردنی‬

‫سندوقی خانه‌نش���ینی ته‌نها بۆ ئێستا نی ‌ه‬ ‫به‌ڵكو بۆ ئاینده‌ش ئه‌گ���ه‌ر حكومه‌ت ئه‌م‬ ‫سندوقه‌ دروس���تنه‌كات ئه‌وا زیانه‌كان هه‌ر‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بن‪ ،‬هه‌روه‌ك���و خالید حه‌یده‌ر‬ ‫كه‌ خاوه‌ن���ی دكتۆرای ‌ه له‌ب���واری ئابوری‌و‬ ‫ئه‌زمونێكی باش���ی له‌سه‌ر ئابوری هه‌رێمی‬ ‫كوردستان كۆكردوه‌ته‌و‌ه پێی وایه "‌ئه‌گه‌ر‬ ‫پاره‌ی خانه‌نش���ینان تێك���ه‌ڵ به‌بودجه‌ی‬ ‫گش���تی حكومه‌ت بكرێت مه‌ترسی له‌سه‌ر‬ ‫دروست ده‌بێت‪ ،‬هه‌روه‌كو نه‌بونی سندوقێك‬ ‫كه‌ پاره‌ی خانه‌ش���ینانی تێدا هه‌ڵگیرابێت‬ ‫وایكردو‌ه نه‌وه‌ی ئێس���تا ماف���ی نه‌وه‌كانی‬ ‫داهاتو بخۆن"‪ ،‬هاوكات جه‌ختیش له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌و‌ه ده‌كاته‌وه‌ پێویس���ت ‌ه ئه‌م سندوق ‌ه بۆ‬ ‫ئاینده‌ دروست بكرێت‌و حكومه‌ت پاڵپشتی‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێمی كوردس���تان وه‌اڵمی‬ ‫پێویس���تی پێنی��� ‌ه له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ ته‌نانه‌ت‬ ‫زۆرجاریش خۆیان له‌لێدوان‌و به‌رپرسیاریه‌تی‬ ‫الده‌ده‌ن‪ ،‬بۆی���ه‌ ئاوێن ‌ه دوای چه‌ندین هه‌وڵ‬ ‫توانی جێگری به‌رپرسی گشتی خانه‌نشینی‬ ‫هه‌رێم له‌شكری ئیبراهم ده‌ستبخات ئه‌ویش‬ ‫ته‌نها ئه‌وه‌ی وت" ئ���ه‌وان په‌یوه‌ندیان به‌و‬ ‫پاره‌ی���ه‌و‌ه نیه‌ ب���ۆ خانه‌ش���ینان ته‌رخان‬ ‫ت چونك ‌ه ئه‌و پاره‌یه‌ له‌فه‌رمانبه‌ران‬ ‫ده‌كرێ��� ‌‬ ‫‌وه‬ ‫ده‌بڕدرێت ڕاسته‌وخۆ له‌ڕێگه‌ی وه‌زاره‌ته‌كه ‌‌‬ ‫ده‌ڕوات ‌ه خه‌زێنه‌ی گشتی‌"‪.‬‬ ‫هه‌م���و ڕاكان ده‌چن���ه‌وه‌ س���ه‌ر ئه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر حكومه‌ت له‌ماوه‌ی نزیكه‌ی چاره‌ك ‌ه‬ ‫س���ه‌ده‌ی ده‌س���ه‌اڵتی پاره‌ی خانه‌نشینانی‬ ‫له‌س���ندوقێكدا هه‌ڵگرتایه‌و ده‌ی���ان هه‌زار‬ ‫كه‌س���ی به‌نایاسایی خانه‌نش���ین نه‌كردایه‌‪،‬‬ ‫ئێس���تا ن ‌ه حكومه‌ت ناچارب���و له‌بودجه‌ی‬ ‫گش���تی پاره‌ب���دا ‌ت به‌خانه‌نش���ینان‪ ،‬ن��� ‌ه‬ ‫خانه‌نش���ینانیش ناچارده‌بون س���ێ مانگ‬ ‫جارێك موچه‌كانیان وه‌ربگرن‪.‬‬

‫"‪ 700‬هه‌زار كاركه‌ر ڕوبه‌ڕوی داكشانی چاالكی كار بونه‌ته‌وه‌"‬ ‫قه‌یرانی دارایی بازاڕی كۆنه‌فرۆش‌و ده‌ستگێڕه‌كانی گه‌رمكردوه‌‬ ‫ئا‪ :‬کارزان تاریق‬ ‫ئه‌و قه‌یرانه‌ ئابوریه‌ی ڕوی له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردستان كردوه‌ ته‌نها له‌سودی‬ ‫كۆنه‌فرۆش‌و ده‌ستگێڕه‌كانه‌‪ ،‬چونكه‌ له‌م‬ ‫دۆخه‌دا ته‌نها نرخه‌كانی ئه‌وان ده‌توانێت‬ ‫له‌ئاستی گیرفانی هاواڵتیان بێت‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش وای له‌دوكانداره‌كان كردوه‌‌ بیر‬ ‫له‌داخستنی دوكانه‌كانیان بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ش����ەماڵ عەلی ماوەی ‪ 20‬س����اڵ دوكانی‬ ‫جلوبەرگی هەیە لەبازاڕی س����لێمانی پێیوایه‌‬ ‫لەم����اوەی ئەو چەن����د س����اڵەی كاركردنی‬ ‫هیچكاتێ����ك وەك ئ����ەم قەیران����ە بێبازاڕی‬ ‫رویتێنەك����ردوه‌‪ ،‬چونك����ه‌ ئەو ش����تانەی كە‬ ‫پێش����تر فرۆشتویانە لەئێس����تادا هەرچەندە‬ ‫نرخەكه‌ش����ان دابەزان����دوە ب����ەاڵم هێش����تا‬ ‫مش����تەریەكان گلەیی دەكەن دەڵێن بەگران‬ ‫كه‌لوپ����ه‌ل دەفرۆش����ن‌و لەئاس����تی ب����اری‬ ‫داراییان����دا نیه‌‪ ،‬ئه‌و باس����ی ئه‌وه‌ش����ده‌كات‬ ‫"سەرەڕای ئەوەش بەگشتی كەم خەڵك دێتە‬ ‫دوكان����ەكان‌و ڕو لەده‌س����تگێڕه‌كان دەكات‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ئێس����تا هاتوته‌ سه‌ر ئه‌و ڕایه‌ی ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌م دۆخه‌ به‌رده‌وامبێت ناچاره‌ دوكانەكه‌ی‬ ‫دابخات‌و دەست بەكارێكی تر بكات"‪.‬‬ ‫قه‌یران����ی دارایی هه‌رێمی كوردس����تان كه‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تای س����اڵی‪ 2014‬وه‌ به‌قورسی ڕوی‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستان كرد‪ 700 ،‬هه‌زار كه‌سی‬ ‫له‌پارێزگای س����لێمانی ڕوبه‌ڕوی داكش����انی‬ ‫چاالكی كار كرده‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی‬ ‫‪ 200‬هه‌زار كه‌س له‌هه‌مان پارێزگا كاره‌كانیان‬ ‫له‌ده‌ستدا‪.‬‬ ‫به‌هه‌م����ان ش����ێوه‌ی ش����ه‌ماڵ‪ ،‬ن����وری‬ ‫كەریمیش كە خاوەن دوكانێكی وشكەیە ئەو‬ ‫موشته‌ریانه‌ی چەند ساڵێكە كااڵیان الی ئه‌و‬ ‫كڕیوه‌ ئێستا زۆر به‌ده‌گمه‌ن شمه‌ك الی ئه‌و‬ ‫ده‌كڕن چونكه‌ به‌هۆی ئه‌م قه‌یرانه‌وه‌ لەكوێ‌‬ ‫پێداویستیەكانیان بەهەرزانتر دەستبكەوێت‬ ‫رودەكەنە ئەو ش����وێنە بۆیه‌ ناچارن لەسەر‬ ‫ش����مەكەكان نرخێك بنوس����ن كە هاوتا یان‬ ‫نزیك بێت له‌نرخی ده‌ستگێڕه‌كان"‪.‬‬ ‫نوری داهاتی ڕۆژان����ه‌ی له‌‪ 100‬هه‌زاره‌وه‌‬ ‫كه‌متربوه‌ته‌وه‌ بۆ ‪ 20‬ه����ه‌زار دینار‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫به‌ ئاوێنه‌ وت" ئەو شتانەی دەهێنرێنە بازاڕ‬

‫دوكاندار كە‬ ‫لەبازاڕ كاردەكات‬ ‫بەدرێژایی‬ ‫ساڵی‪ 2014‬هێندەی‬ ‫یەك مانگی‬ ‫‪ 2013‬پارەی‬ ‫پەیدانەكردوە‬ ‫چه‌ند هاواڵتییه‌ک له‌ده‌وری ده‌ستگیڕێک کۆبونه‌ته‌وه‌‬ ‫باش نین‌و كوالێتیان نزمە یان بەسەرچون‪،‬‬ ‫بەاڵم هاواڵتیان پێیان خۆش����ە ش����تومەك‬ ‫هەرزانبێ����ت‪ ،‬كێ گوێ به‌باش����ی ئه‌دات كه‌‬ ‫گرانبێت"‪.‬‬ ‫كۆنه‌ف����رۆش‌و ده‌س����تگێڕه‌كان ئێس����تا‬ ‫جمه‌یان دێت ل����ه‌و كڕیارانه‌ی كه ده‌یانه‌وێت‬ ‫به‌كه‌متری����ن پ����اره‌ زۆرتری����ن پێداویس����تی‬ ‫ڕۆژانه‌یان پڕبكه‌نه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ كۆنه‌فرۆشه‌كه‌ی‬ ‫س����لێمانی‌و به‌رده‌م مزگه‌وتی گه‌وره‌ ئێواران‬ ‫جێگه‌ی كه‌سێكی تری تیانابێته‌وه‌‪‌.‬‬ ‫په‌یامنێ����ری ئاوێنه‌ چوه‌ به‌رده‌م مزگه‌وتی‬ ‫گه‌وره‌ی س����لێمانی ل����ه‌وێ چه‌ندین دیمه‌نی‬ ‫به‌چاوی خ����ۆی بینی ك����ه‌ هاواڵتیان چۆن‬ ‫ل����ه‌ده‌وری ده‌س����تگێڕه‌كان كۆبونه‌ته‌وه‌ بۆ‬

‫شتكڕین‪ ،‬هه‌ر له‌وێ چاوی به‌هاشمی تەمەن‬ ‫‪ 23‬س����اڵ كه‌وت كه‌ له‌س����ه‌ر عه‌ره‌بانه‌كه‌ی‬ ‫ڕاوه‌ستابو هاواری ده‌كرد" مه‌یكڕه‌ به‌ده‌هه‌زار‬ ‫بیك����ڕه‌ به‌یه‌ك هه‌زار" بۆ سه‌رنجڕاكێش����انی‬ ‫موشته‌رییه‌كانی"‪.‬‬ ‫هاش����م ئه‌وه‌ی ب����ۆ په‌یامنێ����ری ئاوێنە‬ ‫‌گێڕای����ه‌وه‌ رۆژانە زۆرترین هاواڵتی ڕودەكاتە‬ ‫ئه‌وان بۆ كڕینی پێداویستیەكانی‌و گەرمترین‬ ‫بازاڕ ل����ه‌م قه‌یرانه‌دا ب����ۆ ئه‌وانه‌‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫كه‌ ئێ����واران دادێت بەردەم مزگەوتی گەورە‬ ‫بەهۆی قەرەباڵغیەوە رێگەی هاتوچۆی نیە‪،‬‬ ‫دەشڵێت" هاواڵتیان بەبێ‌ وەستان ڕودەكەنە‬ ‫ئەو ش����وێنەو له‌وێش كام عەرەبانە ش����تی‬ ‫باش����ترو هەرزانتری پێبێ����ت زیاتر لەدەوری‬

‫كۆدەبنەوە‪.‬‬ ‫ئه‌م دڵخۆش����یه‌ی هاش����م ته‌نها بۆ خۆی‌و‬ ‫هاوشێوه‌كانیه‌تی كه‌ له‌سه‌ر عه‌ره‌بانه‌كانیان‬ ‫شمه‌ك ده‌فرۆشن‪ ،‬به‌اڵم بازاڕ به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫گشتی په‌كی كه‌وتوه‌ س����ه‌دان هه‌زار كه‌س‬ ‫به‌ه����ۆی قه‌یرانه‌وه‌ ڕوبه‌ڕوی بێكاری هاتون‪،‬‬ ‫بۆی����ه‌ چاوه‌ڕوان����ی خراپتربون����ی دۆخه‌كه‌‬ ‫ده‌كرێت بۆ بازاڕی هه‌رێمی كوردستان‪.‬‬ ‫مەال یاسین‪ ،‬وتەبێژی یەكێتی وەبەرهێنەران‬ ‫ب����اس ل����ەوەدەكات "دوكاندار ك����ە لەبازاڕ‬ ‫كاردەكات بەدرێژای����ی س����اڵی‪ 2014‬هێندەی‬ ‫ی����ەك مانگی ‪ 2013‬پ����ارەی پەیدانەكردوە‪،‬‬ ‫بۆیە س����ەرمایەكە هەندێك����ی خەوتوە الی‬ ‫خەڵك ناوێرێت بەكاری بهێنێت‪ ،‬هەندێكیشی‬

‫لەدەرەوەیە‪.‬‬ ‫ه����اوكات محەمەد رەئوف‪ ،‬كه بڕوانامه‌ی‬ ‫پڕۆفیسۆری هه‌یه‌ له‌بواری ئابوری‌و سااڵنێكه‌‬ ‫شیكردنه‌وه‌ی ئابوری بۆ بازاڕی كارو دۆخه‌‬ ‫ئابورییه‌كان ده‌كات پێشبینی زیانی زیاتری‬ ‫ب����ازاڕی كارده‌كات له‌ئه‌گ����ه‌ری به‌رده‌وامی‬ ‫دۆخه‌ك����ه‪ ‌،‬ئ����ه‌و پێیوایه‌" خەڵك لەس����ەر‬ ‫ئەساسی پارە دەچێتە بازاڕو شت دەكڕێت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێستا پارە لەگیرفانی هاواڵتیان نەماوە‬ ‫بۆیە كاریگەری كردوەتە سەر دوكاندارەكان‬ ‫ك����ە ئەوانیش ناتوانن ش����ت بفرۆش����ن كە‬ ‫شتیش نەفرۆش����ن دەرامەتیان نابێت"‪ ،‬ئه‌و‬ ‫پڕۆفیس����ۆره‌ هۆش����داری زیاتری خراپبونی‬ ‫دۆخه‌ك����ه‌ ده‌دات‌و ده‌ڵێ����ت "بەردەوامی ئەم‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫دۆخە دەبێتە هۆی سستبونی سوڕی ئابوری‬ ‫لەبازاڕدا‪ ،‬ئەگەر بەم شێوەیەش بەردەوامبێت‬ ‫ئەوا تادێت دۆخەكە خراپتر دەبێت‌و بەوەش‬ ‫كێشە ئابوریەكە رۆدەچێتە خوارەوە"‪.‬‬ ‫وه‌ك����و ن����وری دوكانداریش باس����یكرد‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی ب����ازاڕی عه‌ره‌بانچیه‌كان گه‌رمبێت‬ ‫ئ����ه‌وا زۆرینه‌ی بازاڕ له‌كار وه‌س����تاوه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫به‌رده‌وامبون����ی دۆخ����ی ئاب����وری هه‌رێمی‬ ‫كوردستان به‌م شێوه‌یه‌ی ئێستا جگه‌ له‌وه‌ی‬ ‫ه����ه‌زار كه‌س ناچ����ار به‌داخس����تنی دوكان‌و‬ ‫ماركێته‌كانیان ده‌كا‪ ،‬هاوكات واش له‌زۆرینه‌ی‬ ‫خه‌ڵك ده‌كات" كه‌ له‌نێوان شتی ته‌ندروست‌و‬ ‫گران‌و شتی ناته‌ندروست‌و هه‌رزان" بژارده‌ی‬ ‫دوه‌م هه‌ڵبژێرن‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫ئازه‌ر قوبادی‌‪ :‬بۆ داهاتو به‌رنامه‌ی زۆرم هه‌ی ‌ه‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫ی‬ ‫ئازه‌ر قوبادی‌ هونه‌رمه‌ندی‌ گۆرانیبێژ ‌‬ ‫كورد له‌خانه‌واده‌یه‌كی‌ هونه‌رمه‌ند‬ ‫ی‬ ‫گه‌وره‌بوه‌‌و خوشكی‌ به‌همه‌ن قوباد ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌رهێنه‌ری‌ به‌ناوبانگی‌ سینه‌ما ‌‬ ‫كوردییه‌‪ .‬له‌دیدارێكی‌ تایبه‌ت به‌ئاوێن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی گۆرانی‌‌و ستایل ‌‬ ‫باس له‌هونه‌ر ‌‬ ‫ی له‌گۆرانی‌ وتن‌و چه‌ند‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫تایبه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بوار ‌‬ ‫ی گرنگی‌ دیكه‌ ‌‬ ‫پرسێك ‌‬ ‫هونه‌ری‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ س���تایل‌و ش���ێواز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گۆرانی���دا‪ ،‬ئ���ازه‌ر قوب���اد ‌‬ ‫له‌وتن��� ‌‬ ‫ی "ئ���ه‌م میوزیكه‌ی م���ن میوزیكی‬ ‫وت ‌‬ ‫رۆژئاواییه‌و له‌رۆژئاوه‌وه‌ وه‌رگیراوه‌ ك ‌ه‬ ‫میوزیك���ی دان���س‌و میوزیكی ئه‌ی دی‬ ‫ئێم ئیلیكترۆنیك دان���س میوزیك ‌ه ك ‌ه‬ ‫من كاری له‌س���ه‌ر ده‌ك���ه‌م‌و ئه‌م جۆر‌ه‬ ‫گۆرانیه‌ له‌رۆژئاوا ده‌س���تی پێكردوه‌‌و‬ ‫ئێس���تا په‌لی هاویشتۆت ‌ه ناو پۆپ‌و ناو‬ ‫ته‌واوی گۆرانییه‌كانی ئێمه‌و ناو گۆرانی‬ ‫كوردی‪.".‬‬ ‫ی "ئه‌گ���ه‌ر له‌س���ه‌ر بنه‌مای‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫میل���ۆدی‌و بنه‌م���ای گۆران���ی كوردی‬ ‫قسه‌بكه‌ین ئه‌وا میوزیكی من میوزیكی‬ ‫كوردی نییه‌"‪.‬‬ ‫ی ل���ه‌و بڕوایه‌دایه‌ ك ‌ه داهاتوی‬ ‫قوباد ‌‬ ‫هونه‌ری كوردی به‌ره‌و پێشكه‌وتن ئه‌ڕوا‬ ‫هه‌روه‌ها له‌بواری فه‌رهه‌نگی‌و له‌بواری‬ ‫میوزیك‌و له‌بواری سینه‌ما له‌كودرستان‬ ‫خه‌ریكه‌ به‌ره‌و پێشكه‌وتن ئه‌ڕوا"‪.‬‬ ‫به‌اڵم ره‌خن���ه‌ی‌ ل���ه‌وه‌ش هه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫زۆرێك له‌كای��� ‌ه هونه‌ریی���ه‌كان كۆپ ‌‬ ‫ی ئه‌و ش���تانه‌ی ‌ه‬ ‫ك���ردن‌و ته‌قلیدكردن ‌‬ ‫ی پێكراوه‌‌و‬ ‫ك���ه‌ له‌رۆژئ���اواوه‌ ده‌س���ت ‌‬ ‫ی "به‌اڵم هه‌ر كه‌سێكمان‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ وت ‌‬ ‫جۆری كۆپی كردنم���ان جیاوازه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫یه‌كه‌م���ان بیرۆك���ه‌ی فك���ری خۆی‌و‬ ‫فه‌رهه‌نك���ی خۆی‌و بیروب���اوه‌ڕی خۆی‬ ‫ئه‌خات ‌ه ناو ئه‌و به‌رهه‌مه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "من كه‌ له‌س���ه‌ر میوزیكی‬ ‫دانس یان میوزیكی هاوس كار ده‌كه‌م‬

‫ته‌واوی هه‌س���ت‌و ته‌واوی تێكۆش���انم گۆرانی ده‌ڵێم"‪.‬‬ ‫ئازه‌ر ئاماژه‌ بۆ ئه‌و‌ه ده‌كات كه‌ ئه‌و‬ ‫ئه‌وه‌ی��� ‌ه كه‌ بیرو باوه‌ڕی كوردی خۆم‌و‬ ‫هه‌ر له‌منداڵیه‌و‌ه ئه‌و‌هی‌ ویستوه‌ ببێت ‌ه‬ ‫ی خۆمی تێكه‌ڵ ئه‌كه‌م"‪.‬‬ ‫ئه‌زمون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات گۆرانیبێ���ژ‌و حه‌زی‌ به‌و كار‌ه بوه‌‌و وت ‌‬ ‫ئازه‌ر قوباد ‌‬ ‫ی " من ‪ ١٥‬س���اڵ ‌ه له‌ئه‌مریكام ‪ ٤‬س���اڵ‬ ‫ی ئه‌وتۆی‌ نیی ‌ه گوێ‌ له‌گۆران ‌‬ ‫ك���ه‌ كات ‌‬ ‫ی كورد بگرێت‌و رایده‌گه‌یه‌نێت ك ‌ه له‌مه‌وبه‌ر ل���ه‌‪ ٢٠١٠‬چوینه‌و‌ه بۆ هه‌ولێر‬ ‫بێژان ‌‬ ‫ی تایبه‌ت كارده‌كات‌و بۆ ماوه‌ی ‪ ٣‬س���اڵ‪ ،‬ئه‌و ‪ ٣‬ساڵه‌ منی‬ ‫ئه‌و به‌س���تایلێك ‌‬ ‫وت���ی‌ "ب���ه‌ڕای من ه���ه‌ر گۆرانیبێژێك به‌كورد ئاش���نا كرد‌و زۆر منی له‌كورد‬ ‫گوێگری خۆی‌و بین���ه‌ری خۆی هه‌یه‌‌و نزیك كرده‌وه‌‌و وای لێكردم هه‌ست بكه‌م‬ ‫كه‌س جێگه‌ی كه‌س ناگرێ‌و میوزیكی به‌كوردستان‌و به‌كوردبونی خۆم"‪.‬‬ ‫ی به‌هم���ه‌ن‬ ‫ی رۆڵ‌و پێگ���ه‌ ‌‬ ‫له‌ب���اره‌ ‌‬ ‫منیش ب���ۆ ئه‌و كه‌س���انه‌ی ‌ه ك ‌ه ئه‌چن‬ ‫ی‬ ‫ی هونه‌رمه‌ندی‌ س���ینه‌ماكار ‌‬ ‫ب���ۆ دیس���كۆ‌و میوزیك���ی ره‌قس‌و ئه‌و قوب���اد ‌‬ ‫ی ئه‌ودا‪ ،‬ئازه‌ر‬ ‫ی كورد له‌ژیان ‌‬ ‫شوێنانه‌یه‌ له‌وانه‌ی ‌ه حه‌زی پێ بكه‌ن"‪ .‬به‌ناوبانگ ‌‬ ‫ی وت���ی‌ "به‌همه‌ن بۆ من له‌چه‌ند‬ ‫ی ك���ه‌ تاچه‌ن���د قوباد ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ ‌‬ ‫هونه‌ری كوردی توانیویه‌تی‌ س���نوری الیه‌ك���ه‌و‌ه گرنگی هه‌ی���ه‌ له‌ژیانی من‌و‬ ‫ی جێگه‌ی دیار‌ه له‌ژیانم���دا‪ ،‬به‌همه‌ن بۆ‬ ‫لۆكاڵ���ی‌ ببه‌زێنێ���ت‪ ،‬ئ���ازه‌ر قوباد ‌‬ ‫وتی‌ "راس���تیه‌كه‌ی نازانم مه‌به‌ستتان م���ن برایه‌كی زۆر زۆر باش���ه‌ برایه‌كی‬ ‫له‌گۆرانی كوردی چییه‌ به‌و مانایه‌ی ك ‌ه زۆر خۆشه‌ویسته‌‌و هونه‌رمه‌ندێكی زۆر‬ ‫ئه‌مه‌ گۆرانی كوردیی���ه‌‌و ئه‌مه‌ گۆرانی گه‌وره‌یه‌ به‌ڕای من هونه‌رمه‌ندێكی زۆر‬ ‫فارس���ییه‌‌و ئه‌مه‌ میوزیكی غه‌ربییه‌ من شێت ‌ه زۆر سه‌یر‌ه زۆر به‌هێزه‌"‪.‬‬ ‫ی "له‌كاری میوزیكیش به‌همه‌ن‬ ‫وتیش ‌‬ ‫واهه‌س���ت ئه‌كه‌م هه‌م���وی تێكه‌ڵ بو‌ه‬ ‫له‌ئاستی جیهانیدا هه‌مو ئه‌م هونه‌ران ‌ه زۆر له‌گه‌ڵ من بوه‌و یارمه‌تی منی داوه‌‪،‬‬ ‫پێك���ه‌وه‌ تێكه‌ڵ ده‌بن‌و هه‌ر كه‌س���ێك له‌وانه‌ی ‌ه به‌همه‌ن نه‌بوایه‌ من ئه‌م كاره‌م‬ ‫حه‌زی به‌ش���تێك بێت لێی وه‌رده‌گرێت دره‌نگتر ده‌ست پێكردبای ‌ه یان له‌وانه‌ی ‌ه‬ ‫به‌اڵم به‌دڵنیایی���ه‌وه‌ گۆرانی كوردیش هه‌رگیز ده‌ستم پێ نه‌كردایه‌"‪.‬‬ ‫ی ب���ۆ ئه‌و‌ه كرد ك ‌ه‬ ‫هه‌روه‌ها ئاماژه‌ ‌‬ ‫ئه‌توانێ���ت ئینته‌رناش���ناڵ بێت به‌اڵم‬ ‫له‌ئێس���تادا پێم وانییه‌ كه‌ به‌و ئاس���ت ‌ه "به‌همه‌ن هه‌میش ‌ه بۆ ئێم ‌ه بۆ هه‌ریه‌ك ‌ه‬ ‫بێت‌و له‌و ئاستی ئینته‌رناشناڵ ‌ه بێت"‪ .‬له‌خوش���ك‌و براكان كه‌ پێویس���تیه‌كی‬ ‫ی خانه‌واده‌كه‌ی���ان ك��� ‌ه هه‌بێت یارمه‌تی ئه‌دات‌و هه‌مو شتێكی‬ ‫له‌ب���اره‌ ‌‬ ‫خانه‌واده‌یه‌ك���ی‌ هونه‌رمه‌ندن به‌تایبه‌ت خۆی ئه‌به‌خش���ێت بۆ دایكم‌و خوشك‌و‬ ‫له‌بواری‌ فیلمسازیدا‪ ،‬قوبادی‌ وتی‌ "من براكانی"‪.‬‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی داهاتو ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌خه‌ون��� ‌‬ ‫زۆر حه‌زم به‌سینه‌مایه‌‌و هه‌رده‌م حه‌زم‬ ‫ی وتن���دا‪ ،‬ئازه‌ر‬ ‫ی گۆران��� ‌‬ ‫لێی كردوه‌‌و ئێس���تاش حه‌زم لێیه‌تی‪ .‬له‌ب���وار ‌‬ ‫ی وتی‌ "م���ن بۆ داهاتو‬ ‫ئه‌و س���ه‌رده‌مه‌ی ك ‌ه م���ن بڕوانامه‌ی قوباد ‌‬ ‫دبلۆم���م وه‌رگ���رت ك��� ‌ه خوێن���دكاری خه‌ون���ی زۆرم هه‌ی���ه‌‪ ،‬زۆر‬ ‫زانكۆبوم س���ینه‌ما به‌ش���ێكی زۆر باو خۆشحاڵم ك ‌ه ئه‌لبومی یه‌كه‌مم‬ ‫نه‌بو له‌شاره‌كه‌ی ئێمه‌دا كه‌ له‌سینه‌ما ته‌واو بوه‌ ك ‌ه ‪ ٦‬گۆرانییه‌ ك ‌ه‬ ‫ی فارس���ییه‌‌و به‌فارس���ی‬ ‫بمخوێندای���ه‌‌و بڕۆیش���تمای ‌ه بۆ تاران‌و دوان ‌‬ ‫زۆر ب���او نه‌ب���و ك ‌ه كچه‌كان س���ینه‌ما وتومه‌‌و ئه‌م ئه‌لبومه‌ خه‌ریك ‌ه‬ ‫ته‌واوده‌بێ���ت‌و س���یدیه‌ك ‌ه‬ ‫بخوێنن"‪.‬‬ ‫ی "عیشقی یه‌كه‌می من عیشقی ب���ه‌م زوان���ه‌ له‌كوردس���تان‬ ‫وتیش ‌‬ ‫گۆرانی ب���و له‌ته‌مه‌نی ‪ ١٢‬س���اڵیه‌و‌ه باڵوده‌كه‌م���ه‌وه‌‌و ئه‌لبوم���ی‬ ‫خه‌ریك���م‌و ه���ه‌رده‌م ده‌م به‌گۆرانیم‌و دوه‌میشم ده‌ستپێكردوه‌"‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫وتیشی‌ "هه‌روه‌ها به‌نیازم‬ ‫كۆنس���ێرت له‌ئه‌مریكا له‌و‬ ‫ش���ارانه‌ی كه‌ كوردی‬ ‫تیای���ه‌‌و ئێرانی تیای ‌ه‬ ‫ده‌س���تپێبكه‌م‌و ورد‌ه‬ ‫ورد‌ه به‌ره‌و ئه‌وروپا‬ ‫ئه‌ڕۆم‌و هه‌ركاتێك‬ ‫ده‌رفه‌ت ره‌خس���ا‬ ‫پێمخۆ ش���ه ‌‬ ‫له‌ش���ا ر ه‌كا نی‌‬ ‫كو ر د س���تا ن‬ ‫كۆنسێرت ئه‌نجام‬ ‫ب���ده‌م‌و گۆرانی‬ ‫بڵێم‌و به‌ره‌و‬ ‫ئه‌لبو م���ی‬ ‫س���ێهه‌م‌و‬ ‫چ���وار ه‌م‬

‫هه‌نگاوده‌نێم"‪.‬‬ ‫راشیگه‌یاند "من‬ ‫ل���ه‌م كار‌ه ده‌س���ت‬ ‫هه‌ڵناگرم تاز‌ه هاتوم ‌ه ناو‬ ‫ئ���ه‌م كار‌ه زۆر تامه‌زرۆم‌و‬ ‫زۆر ح���ه‌زی پ���ێ ئه‌كه‌م‪.‬‬ ‫به‌رنام���ه‌ی زۆرم هه‌ی ‌ه‬ ‫بۆ داهاتو"‪.‬‬

‫ی‪:‬‬ ‫یه‌كی‌ ئیرۆتیك ‌ی نازێ‌ عه‌زیز ‌‬ ‫ی بایكۆت كراوم‬ ‫‌ی كورد ده‌كرێ‌ چه‌ند ساڵێك ‌ه له‌سلێامن ‌‬ ‫ئا‪ :‬ئازاد بایز‬ ‫نازێ عه‌زیزی خانمه‌ گۆرانیبێژی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵتی‌ كوردستان له‌پاش ‪5‬ساڵ‬ ‫له‌ئه‌نجامنه‌دانی‌ هیچ چاوپێكه‌وتن‌و‬ ‫دیدارێك به‌م دیداره‌ی‌ له‌گه‌ڵ ئاوێنه‌‬ ‫بێده‌نگی‌ ئه‌و ماوه‌یه‌ ده‌شكێنێت‌و‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت "چه‌ند ساڵێكه‌ له‌سلێمانی‌‬ ‫منیان بایكۆت كردوه‌"‪.‬‬

‫له‌پڕۆژه‌كه‌ ره‌وه‌ند وتی‌ "یه‌كێتی‌‌و پارتی‌ نه‌یانهێش���ت‬ ‫پڕۆژه‌ك���ه‌ بكرێ���ت چونكه‌ وترابو ئه‌گ���ه‌ر ئه‌م جۆره‌‬ ‫پڕۆژان���ه‌ بكرێت ئه‌وا الیه‌نه‌ ئیس�ل�امیه‌كان‌و پیاوانی‌‬ ‫ئاینی‌ لێمان قبوڵ ناكه‌ن‌و مش���تومڕی‌ زۆری‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ رێگری‌ له‌و پڕۆژه‌یه‌م كرا‬ ‫كوردستانم جێهیشت‌و ئێستا له‌ئه‌وروپام"‪.‬‬ ‫ره‌وه‌ن���د ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌كوردس���تان‬ ‫ناهێڵ���ن هونه‌ر پێ���ش بكه‌وێت‌و هونه‌ر به‌ده‌س���تی‌‬ ‫كه‌س���انی‌ نه‌زان‌و نابه‌رپرسه‌وه‌ دوچاری‌ قه‌یران بوه‌‌و‬ ‫وتیش���ی‌ "رێگری‌ له‌به‌ه���ره‌ی‌ الوه‌كان ده‌كرێت‌و ئه‌وه‌‬ ‫ئه‌نفالێكی‌ دیكه‌یه‌ به‌رامبه‌ر ب���ه‌الوه‌ داهێنه‌ره‌كانمان‬ ‫ده‌كرێت‌و سیاس���ه‌تێكی‌ دیكه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ الوه‌كانمان‬ ‫واڵت جێبهێڵن"‪.‬‬ ‫ره‌وه‌ند راش���یگه‌یاند "ل���ه‌دوای‌ رێگریك���ردن له‌و‬ ‫پڕۆژه‌ی���ه‌م دوچ���اری‌ نائومێ���دی‌ بوم‌و كوردس���تانم‬ ‫به‌جێهێش���ت‌و بێگومان لێر‌ه له‌ئه‌وروپا به‌هۆی‌ بونی‌‬ ‫ئازادییه‌وه‌ ده‌توانم پ���ه‌ره‌ به‌ به‌هره‌كانی‌ خۆم بده‌م‌و‬ ‫پڕۆژه‌ هونه‌رییه‌كانم به‌باشی‌ جێبه‌جێ‌ بكه‌م"‪.‬‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫گه‌ر بێت‌و پشویه‌ك وه‌رنه‌گریت ئه‌م ماوه‌ی ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ له‌وانه‌یه‌ كێش����ه‌ ته‌ندروس����تیه‌كانت‬ ‫زیاتر ببێت‪.‬‬

‫ن���ازێ‌ عه‌زیزی‌ س���ه‌باره‌ت به‌ژیننامه‌ ‌ی‬ ‫خ���ۆی‌ له‌لێدوانێكی‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"له‌شاری ساباڵغ‌و له‌بنه‌ماڵه‌یه‌كی سیاسی‌و‬ ‫ه���زری ب���اوك‌و پیاوێك���ی زه‌حمه‌تكێش‬ ‫له‌حزب���ی زه‌حمه‌تكێش���انی كوردس���تانی‬ ‫ئێ���ران‪ ،‬له‌دایك بوم"‪ .‬وتیش���ی "له‌دوای‬ ‫ته‌مه‌ن���ی ‪١٣‬س���اڵییه‌وه‌ كه‌وتومه‌ت���ه‌ ناو‬ ‫نێوه‌ندی هونه‌رییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ن���ازێ‌ ئام���اژه‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫"یه‌كه‌مین كچی ك���وردی مهابادی بوم كه‌‬ ‫به‌كوردی شیعرم ده‌خوێنده‌وه‌"‪ .‬ئاشكراشه‌‬ ‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی شیعریش ده‌نگێكی پاراوی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬نازێ راشیگه‌یاند "به‌په‌نای گۆرانی‬ ‫وتن���ه‌وه‌ خه‌ریك���ی به‌چاپگه‌یاندنی چه‌ند‬ ‫شیعرێكی خۆمم كه‌ به‌م نزیكانه‌ ده‌كه‌وێته‌‬ ‫به‌ردیده‌ی خوێنه‌ران"‪.‬‬ ‫نازێ له‌باره‌ی ژیانی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی خۆیه‌وه‌‬ ‫وت���ی‌ "هی���چ هونه‌رمه‌ندێكی كوردس���تان‬ ‫زه‌واجی س���ه‌ركه‌وتوی نییه‌ به‌تایبه‌تی بۆ‬ ‫خانمان چونكه‌ كه‌س���ی ب���اش له‌ڕێگایان‬ ‫نییه‌"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی ده‌نگۆی پێدانی پله‌ی به‌ڕێوبه‌ری‬

‫دوپشک‬ ‫گه‌ر خۆت به‌كه‌س����ێكی‌ چ����االك ده‌زانیت‬ ‫ئه‌وه‌ روبه‌روی‌ هه‌مو ئه‌و كێش����انه‌ی‌ ئێستا‬ ‫ببه‌ره‌وه‌ كه‌ دێنه‌ پێشت‪.‬‬

‫گشتی پێی‌ له‌وه‌زاره‌تی ڕۆشنبیری‪ ،‬نازێ نه‌بو"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئام���اژه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌و‬ ‫عه‌زیزی‌ ده‌ڵێت "من ئه‌و پله‌یه‌ به‌فه‌رمانی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستان پێمدراوه‌‪ ،‬پۆس���ته‌ی‌ به‌مافی‌ خ���ۆی‌ نه‌زانیوه‌‌و له‌و‬ ‫به‌اڵم لێره‌ش���دا گله‌ییه‌كم هه‌یه‌ تائێس���تا باره‌ی���ه‌وه‌ وتی‌ "به‌ڕاس���تی به‌مافی خۆمم‬ ‫به‌من نه‌وتراوه‌ ئه‌رێ خانمی هونه‌رمه‌ند تۆ نه‌زان���ی چونك���ه‌ بێگومان كه‌س���ی له‌من‬ ‫ماندوتر هه‌یه‌ له‌و بواره‌دا كه‌ ئه‌و پۆس���ته‌‬ ‫ده‌چیته‌ سه‌ر كاره‌كه‌ت یان نا"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "من ب���ۆ خۆم له‌كوردس���تان وه‌ربگرێت"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ئاس���تی‌ زانس���تی‌ هونه‌ری‌‬ ‫به‌ڕاستی هیچ ك ‌هس‌و هیچ دامه‌زراوه‌یه‌كی‬ ‫یاس���ایی‌و هونه‌ری پارێزگاری له‌من نه‌كرد له‌كوردستان‪ ،‬عه‌زیزی‌ رایگه‌یاند "به‌داخه‌وه‌‬ ‫به‌اڵم له‌دوایدا من بۆ ئێوه‌ی ڕون ده‌كه‌مه‌وه‌ ئێستا له‌كوردستان كۆلێژه‌كانی‌ هونه‌ر زۆر‬ ‫م���ن ئ���ه‌و وه‌زیفه‌یه‌م وه‌رنه‌گ���رت چونكه‌ سس���ت بون‌و هونه‌ر له‌كوردس���تان بوه‌ته‌‬ ‫ناس���نامه‌ی باری شارس���تانی كوردستانم بازرگان���ی ل���ه‌ش‌والر زۆر نیگه‌ران���م له‌و‬

‫که‌‌وان‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ زیاتر له‌سه‌رخۆی‌ ئه‌م ماوه‌ی ‌ه‬ ‫واده‌رده‌كه‌وێ����ت كه‌ بتوانیت كێش����ه‌كانت‬ ‫به‌بێ‌ هاوكاری‌ چاره‌سه‌ر بكه‌یت‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫ده‌س����ت تێوه‌ردان له‌هیچ كارێك مه‌كه‌ كه‌‬ ‫س����ودی‌ ب����ۆت نه‌بێت‪ ،‬ده‌توانی����ت له‌گه‌ڵ‬ ‫خێزانه‌كه‌ت زیاتر بمێنیته‌وه‌‪.‬‬

‫بابه‌ته‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌باشوری‌ كوردستانیش‪ ،‬ناز ‌ێ‬ ‫عه‌زیزی‌ وتی‌ "له‌هه‌مانكاتیش���دا باشوری‌‬ ‫كوردستانم زۆر پێخۆشه‌ له‌هه‌موشوێنێكی‌‬ ‫دیكه‌ چونكه‌ پۆلیس���مان كورده‌ به‌زمانی‬ ‫شیرینی دایك قسه‌ده‌كه‌ین‌و زه‌برو زۆرێكی‬ ‫وه‌هامان له‌سه‌ر نییه‌ ته‌نها یه‌ك شت ماوه‌‬ ‫ئه‌وی���ش ئه‌وه‌یه‌ ملمالنێیه‌كی حیزبی هه‌یه‌‬ ‫گ���ه‌ر ئه‌وه‌ش نه‌بوایه‌ ئه‌وا كوردس���تانمان‬ ‫ده‌بو به‌ به‌هه‌شت"‪.‬‬ ‫نازێ‌ عه‌زیزی‌ ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاری‌ دامه‌زراوه‌یه‌كی‌ خێرخوازی‌‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫زۆر س����ودت له‌تاقیكردن����ه‌وه‌ كۆن����ه‌كان‬ ‫وه‌رگرت����وه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم ده‌بێ����ت له‌ئێس����تادا‬ ‫هه‌نگاوی‌ نوێ‌ بۆ خۆت دیاری‌ بكه‌یت‪.‬‬

‫ده‌كات‌و له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی‌ "دامه‌زراوه‌یه‌كی‬ ‫خێرخوازیم هه‌یه‌ له‌و بواره‌شدا كارده‌ك ‌هم‌و‬ ‫له‌ژیانی ڕۆژانه‌ش���مدا بۆخ���ۆم ئه‌ندازیاری‬ ‫كش���توكاڵم ب���ۆ بژێوی ژیان���م كارده‌كه‌م‬ ‫له‌كه‌رتی تایبه‌تدا‌و ئێستا هیچ وه‌زیفه‌یه‌كی‬ ‫حكومیم نییه‌"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ بۆچ���ی‌ تائێس���تا‬ ‫هاوس���ه‌رگیری‌ نه‌كردوه‌‪ ،‬ن���ازێ‌ عه‌زیزی‌‬ ‫به‌پێكه‌نینه‌وه‌ وتی‌ "كه‌س منی خۆشناوێت‬ ‫تا هاوسه‌رگیری‌ له‌گه‌ڵ بكه‌م"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌به‌رهه‌می‌ تازه‌شیان نازێ‌‬ ‫عه‌زیزی‌ وتی‌ " دو ئه‌لبومم ئاماده‌یه‌ له‌به‌ر‬ ‫ئ���ه‌م قه‌یرانه‌ی كه‌ ئێس���تا تێی كه‌وتوین‬ ‫ڕامگرتوه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "خۆشم به‌دور گرتوه‌ له‌موزیكی‬ ‫ئه‌ره‌بێك���س‌و ئه‌لبومێكیان���م فارس���ییه‌‌و‬ ‫ماوه‌یه‌كی دورو درێژیشه‌ له‌هیچ ده‌زگایه‌كی‬ ‫ڕاگه‌یاندن ده‌رنه‌كه‌وتوم"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی پرۆده‌كش���نی كلیپ���ه‌وه‌ نازێ‬ ‫ده‌ڵێ "گله‌یی���م له‌ته‌واوی كه‌ناڵه‌كان هه‌یه‌‬ ‫چونك���ه‌ ته‌واوی���ان حیزبی���ن ته‌نها ئیش‬ ‫له‌سه‌ر خه‌ڵكی خۆیان ده‌ك ‌هن‌و ده‌یانبه‌نه‌‬ ‫پێشه‌وه‌"‪.‬‬ ‫راشیگه‌یاند "له‌الیه‌كی تره‌وه‌ به‌داخه‌وه‌‬ ‫هه‌ندێ���ك ده‌زگای به‌ن���او هون���ه‌ری هه‌یه‌‬ ‫له‌كوردستان هه‌رچی‌ هونه‌رمه‌ندی خانمی‬ ‫ڕۆژهه‌اڵت هه‌یه‌ سوكی ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫له‌كۆتایدا نازێ‌ عه‌زیزی‌ گله‌یی‌ له‌شاری‌‬ ‫سلێمانی‌ كرد‌و وتی‌ "له‌كۆتاییدا ده‌مه‌وێت‬ ‫ئه‌وه‌ بڵێم خۆشه‌ویستییه‌كی زۆر بێپایانم‬ ‫هه‌یه‌ بۆ س���لێمانی‪ ،‬به‌اڵم چه‌ند س���اڵێكه‌‬ ‫منیان له‌سلێمانی بایكۆت كردوه‌"‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫پێویس����ته‌ مه‌به‌س����تی‌ خ����ۆت رون‬ ‫بكه‌یت����ه‌وه‌ ك����ه‌ ده‌ته‌وێت چ����ی بكه‌یت‬ ‫له‌گه‌ڵ خۆشه‌ویس����ته‌كه‌ت یاخود بڕیاری‌‬ ‫دوركه‌وتنه‌وه‌ ده‌ده‌یت‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ی خێرا‬ ‫چه‌ند رێگه‌یه‌ك ‌‬

‫ی پێستێكی‌ رسوشتی‌‬ ‫بۆده‌ستكه‌وتن ‌‬

‫گه‌رده‌ته‌وێ���ت پێس���تێكی‌ جوانت‬ ‫ی‬ ‫هه‌بێت ئه‌و‌ه بیر له‌هیچ مادده‌یه‌ك ‌‬ ‫ی مه‌كه‌ره‌وه‌و به‌م رێگایان ‌ه‬ ‫كیمیای ‌‬ ‫پێستت جوان بكه‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬بۆ پاك كردنه‌وه‌ی پێس���ت له‌م‬ ‫ی‬ ‫وه‌رزه‌‪ :‬ترێ له‌ت بكه‌و به‌ده‌موچاوت ‌‬ ‫ی زۆر باش��� ‌ه‬ ‫بهێنه‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه رێگه‌یه‌ك ‌‬ ‫بۆ پاك كردنه‌وه‌ی پێست‪.‬‬ ‫‪ .2‬بۆ رزگار بونی‌ چاوت له‌ئاوسان‪:‬‬ ‫ی‬ ‫ش���ه‌وان كرێم���ی‌ ده‌وروب���ه‌ر ‌‬ ‫چاوت بخ ‌ه س���ه‌الجه‌و‌ه كه‌ له‌خه‌و‬

‫ی‬ ‫هه‌ڵئه‌س���یت بی���د‌ه له‌ده‌وروبه‌ر ‌‬ ‫چاوت‪.‬‬ ‫ی سروشتیت بیر نه‌چێت‪:‬‬ ‫‪ .3‬ماسك ‌‬ ‫ی‬ ‫پێویس���ته‌هه‌فتانه‌ ل���ه‌و میوانه‌ ‌‬ ‫ك��� ‌ه له‌ماڵه‌كه‌ت هه‌ی ‌ه ماس���كێك‬ ‫بۆده‌موچ���اوت بكه‌ی���ت‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫پێویست ‌ه هه‌نگوین یه‌كێك بێت له‌و‬ ‫ماسكانه‌ی‌ كه‌ به‌كاری‌ ئه‌هێنیت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫‪ .4‬بۆ توندكردن���ه‌وه‌ی‌ كونه‌كان ‌‬ ‫پێس���ت پێ���ش ئارایش���ت كردن‪،‬‬ ‫ده‌توانیت قاڵبی‌ س���ه‌هۆڵ بخه‌یت ‌ه‬ ‫سه‌ر پێستت رۆژان ‌ه چه‌ند جارێك‬

‫ی سلێامنیش‬ ‫ژێر پرده‌كه‌ ‌‬ ‫ی تێكه‌وتوه‌‬ ‫قه‌یران ‌‬

‫ئا‪ :‬كارزان تارق‬

‫پردێك هه‌یه‌ له‌سلێمانی‌ كه‌‬ ‫به‌پرده‌ كۆنه‌كه‌ ناسراوه‌و ده‌كه‌وێته‌‬ ‫شه‌قامی‌ مه‌وله‌ی‌ شاری‌ سلێمانی‌‪،‬‬ ‫ئه‌و پرده‌ مه‌یدانی‌ كۆكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئاژه‌ڵه‌ جۆراو جۆره‌كانه‌و شوێنێكی‌‬ ‫گونجاویشه‌ بۆ كاسپیكردنی‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ كه‌ چه‌ندین ساڵه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫جۆره‌ها گیاندار‌و ته‌یرو تیور ژیانیان‬ ‫ئاوێته‌بوه‌و بژێوی‌ ژیانیشیان‬ ‫به‌ستراوه‌ته‌وه‌ به‌هێنانی‌ ئه‌و جۆره‌‬ ‫زینده‌وه‌رانه‌و فرۆشتنه‌وه‌یان‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی ‪ 30‬چرك��� ‌ه دوب���ار‌ه ‌‬ ‫بۆم���اوه‌ ‌‬ ‫بك���ه‌ره‌وه‌‪ .‬هه‌روه‌ه���ا ده‌توانی���ت‬ ‫ی س���ه‌هۆڵ ئ���اوی‌ خه‌ی���ار‬ ‫له‌ب���ر ‌‬ ‫ی س���ه‌وز یان ئاوی‌ گوڵ‬ ‫یاخود چا ‌‬ ‫بخه‌یت ‌ه فرێزه‌ری‌ سه‌الجه‌و‌ه پاشان‬ ‫بیخه‌یته‌ په‌رۆیه‌كه‌و‌ه بیهێن ‌ه به‌سه‌ر‬ ‫پێستدا‪.‬‬ ‫‪ .5‬خۆراكی‌ ته‌ندروس���ت بخۆ وه‌ك‬ ‫ی ریشاڵیان تێدایه‌و‬ ‫ئه‌و خۆراكانه‌ ‌‬ ‫ی ئاویش‬ ‫هه‌روه‌ه���ا زۆر خواردنه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌پێداویس���تییه‌كانه‌و رۆژان��� ‌ه ‪8‬‬ ‫په‌رداخ ئاو بخۆ‪.‬‬

‫به‌وت���ه‌ی‌ یه‌كێك له‌فرۆش���یاران ‌‬ ‫ی‬ ‫ژێ���ر پرده‌كه‌ی‌ س���لێمانی‌ ماوه‌یه‌كه‌‬ ‫ب���ازاڕ كه‌مبوه‌ت���ه‌وه‌و هاواڵتی���ان‬ ‫كه‌مت���ر مامه‌ڵه‌و س���ه‌ودا به‌باڵنده‌و‬ ‫ئاژه‌ڵه‌كانیان���ه‌وه‌ ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫كه‌س پاره‌ ن���ادات له‌م كات���ه‌دا به‌‬ ‫باڵن���ده‌و ئه‌گه‌ر بیش���یكڕن نرخێكی‌‬ ‫هه‌زران ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫س���ه‌ردار تۆفیق‪ ،‬كه‌ م���اوه‌ی‌ ده‌‬ ‫س���اڵه‌ له‌ژێر پرده‌كه‌ به‌كاری‌ كڕین‌و‬ ‫فڕۆش���تنی‌ په‌له‌وه‌ره‌وه‌ س���ه‌رقاڵه‌‬ ‫له‌لێدوانێك���ی‌ به‌ ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"س���ه‌ده‌ها جۆری‌ زینده‌وه‌ر له‌م ژێر‬ ‫پ���رده‌ هه‌یه‌و ئاژه‌ڵ���ی‌ وای‌ بۆ دێت‬ ‫ك���ه‌ زۆر ده‌گمه‌نه‌و به‌پێ���ی‌ جۆری‌‬ ‫ئاژه‌ڵه‌كانیش نرخه‌كان ده‌گۆڕێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "كۆترو نه‌عامه‌و كه‌ناری‌‌و‬ ‫ئاس���ك زیات���ر فرۆش���یان هه‌ی���ه‌و‬ ‫له‌ناویش���یاندا ئاس���ك‌و نه‌عام���ه‌‬ ‫گرانترینن كه‌ جوت���ی‌ به‌‪ 70‬وه‌ره‌قه‌‬ ‫ده‌فرۆشرێت"‪.‬‬ ‫راش���یگه‌یاند "هه‌روه‌ه���ا له‌ن���او‬ ‫باڵنده‌كان���دا كۆترو كه‌ن���اری‌ زیاتر‬ ‫ده‌فرۆش���رێن به‌س له‌‪ 3‬ملیۆن زیاتر‬ ‫پاره‌یان پێ نادرێت ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدا‬ ‫پێش���تر جوتێك كۆتر له‌و ژێر پرده‌‬

‫به‌ئۆتۆمبێلێكی‌ توێتا كرۆال ناس���راو‬ ‫به‌وه‌نه‌وشه‌ فرۆشراوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و فرۆشیاره‌ ئاماژه‌ بۆئه‌وه‌شده‌كات‬ ‫"ئ���ه‌و ئاژه‌اڵن���ه‌ زیات���ر له‌كه‌ركوك‌و‬ ‫س���وریاو ئێرانه‌وه‌ دێن‌و لێره‌ش ساغ‬ ‫ده‌كرێنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫زۆرب���ه‌ی‌ كاتی���ش هاواڵتی���ان بۆ‬ ‫بینینی‌ جۆره‌ها گیانه‌وه‌ر به‌تایبه‌تی‌‬ ‫ئاژه‌ڵه‌ ده‌گمه‌ن���ه‌كان ڕوده‌كه‌نه‌ ژێر‬ ‫پرده‌كه‌ی‌ س���لێمانی‌‌و به‌بینینی‌ ئه‌و‬ ‫جۆره‌ ئاژه‌اڵنه‌ به‌شێك له‌كاته‌كانیان‬ ‫به‌س���ه‌ر ده‌ب���ه‌ن‌و به‌ش���ێكی‌ تریش‬ ‫له‌هاواڵتی���ان وه‌كو كڕیار ده‌چنه‌ ئه‌و‬ ‫ش���وێنه‌و هه‌رجۆره‌ گیانله‌به‌رێكیان‬ ‫بوێت ده‌یكڕن‪.‬‬

‫ی له‌پڕۆژه‌ی‬ ‫رێگر ‌‬ ‫فۆتۆگرافه‌رێكی‬

‫ی یۆناندا‬ ‫ی كورد له‌سوپا ‌‬ ‫یه‌كه‌مین سه‌رباز ‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫گه‌نجێكی‌ كورد به‌ناوی‌ پشتیوان جاف‬ ‫چیرۆكی‌ سه‌ربازبونی‌ خۆی‌ له‌سوپای‌ یۆنان‬ ‫بۆ ئاوێنه‌ ده‌گێڕێته‌وه‌‌و رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫"له‌ته‌مه‌نی‌ هه‌شت ساڵییه‌وه‌‌و له‌كۆتایی‌‬ ‫ساڵی‌ ‪ 1993‬له‌واڵتی‌ یۆنان ده‌ژیام له‌گه‌ڵ‬ ‫خانه‌واده‌كه‌م‪ .‬ده‌ستم به‌خوێندن كرد‬ ‫له‌پۆلی‌ سێی‌ بنه‌ڕه‌تی‌ تاكو كۆتایی‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ساڵی‌ ‪1999‬په‌نابه‌رێتی‌ سیاسیم‬ ‫وه‌رگرت له‌واڵتی‌ یۆنان‪ .‬قوتابخانه‌م ته‌واوكرد‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪‌2006‬و له‌ساڵی‌ ‪ 2007‬چومه‌ زانكۆی‌‬ ‫راگه‌یاندن له‌ئه‌سینای‌ پایته‌ختی‌ یۆنان"‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ ب����ون به‌س����ه‌رباز ل����ه‌و واڵته‌‪،‬‬ ‫پش����تیوان جاف وتی‌ "هه‌مو كه‌س ناتوانێت‬ ‫ببێت به‌س����ه‌رباز له‌واڵتی‌ یۆنان‪ ،‬پێویس����ته‌‬ ‫هاواڵتی ئه‌و واڵته‌بیت‌و ره‌گه‌زنامه‌ی‌ یۆنانیت‬ ‫هه‌بێت‪ .‬من ساڵی‌ ‪ 2009‬ره‌گه‌زنامه‌ی‌ یۆنانیم‬ ‫وه‌رگ����رت به‌هۆی‌ ئ����ه‌وه‌ زۆر ده‌مێك بو له‌و‬ ‫واڵته‌ ده‌ژیام‌و له‌وێش خوێندنم ته‌واوكرد"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "له‌‪16‬ی‌ ئابی‌ ‪ 2010‬ناوم هاته‌وه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ بچمه‌ ریزی‌ سه‌ربازی‌ واڵتی‌ یۆنان"‪.‬‬ ‫پشتیوان جاف راشیگه‌یاند "له‌واڵتی‌ یۆنان‬ ‫س����ه‌ربازی‌ ناچارییه‌‪ ،‬هه‌مو گه‌نجێك ده‌بێت‬ ‫س����ه‌ربازی‌ بكات دوای‌ ته‌مه‌نی‌ ‪ 18‬س����اڵی‌‪.‬‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر خوێن����دكار بێت‌و خوێندن����ی‌ ته‌واو‬ ‫نه‌كردبێت ئه‌وا كاتی‌ سه‌ربازییه‌كه‌ی‌ دره‌نگتر‬ ‫ده‌خرێ‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ماوه‌ ‌ی سه‌ربازیه‌كه‌ی‌ خۆشی‌‬ ‫له‌واڵتی‌ یۆنان‪ ،‬پش����تیوان ج����اف وتی‌ "من‬ ‫ساڵی‌ ‪ 2010‬خوێندنی‌ زانكۆكه‌م ته‌واوكردبو‬ ‫ل����ه‌‪16‬ی‌ ئابی‌ ‪ 2010‬چومه‌ ریزی‌ س����ه‌ربازی‌‬ ‫واڵت����ی‌ یۆن����ان‪ .‬هه‌ركه‌س����ێك ره‌گه‌زنامه‌ی‌‬ ‫یۆنانی‌ وه‌ربگرێت ئه‌گه‌ر ته‌مه‌نی‌ س����ه‌رو ‪35‬‬ ‫س����اڵ بێت ئه‌وه‌ س����ه‌ربازی‌ ناكات‪ .‬ئه‌گه‌ر‬

‫کاوڕ‬ ‫تۆ پێویس����تت به‌وه‌ هه‌یه‌ كه‌ پش����ویه‌ك‬ ‫وه‌رگری����ت بۆئ����ه‌وه‌ی‌ وزه‌و توان����ات بۆ‬ ‫بگه‌رێته‌وه‌و كاره‌كانت باشتر بكه‌یت‪.‬‬

‫له‌خوار ته‌مه‌نی‌ ‪ 35‬س����اڵی‌ بێت ئه‌وا ده‌بێت‬ ‫سه‌ربازی‌ بكات"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "س����ه‌ربازی‌ من بۆ ‪ 9‬مانگی‌ رێك‬ ‫بو واتا له‌‪16‬ی‌ ئابی‌‪ 2010‬تاكو ‪16‬ی‌ ئایاری‌‬ ‫‪ 2011‬ئه‌وانه‌ی‌ ده‌چنه‌ ریزی‌ س����ه‌ربازییه‌وه‌‬ ‫ئ����ه‌وا ‪ 9‬مانگ ده‌بێت س����ه‌ربازبن‪ .‬ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫ده‌چنه‌ هێ����زی‌ فڕۆكه‌‌و هێزی‌ تایبه‌ت ئه‌وانه‌‬ ‫ده‌بێت ‪ 12‬مانگ سه‌ربازبن"‪.‬‬ ‫پش����تیوان جاف ئاماژه‌ ب����ۆ ئه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ ئه‌زمونی‌ س����ه‌ربازی‌ ئه‌و له‌نێو س����وپای‌‬ ‫یۆنانیدا چیرۆكێكی‌ زۆر گه‌وره‌ بوه‌‌و به‌مه‌ش‬ ‫بوه‌ته‌ یه‌كه‌م سه‌ربازی‌ كورد له‌واڵتی‌ یۆنان‌و‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی‌ "ئ����ه‌و رۆژه‌ی‌ چومه‌ ڕیزی‌‬ ‫سه‌ربازی‌ هه‌مو س����ه‌ربازه‌كانی‌ تر باوه‌ڕیان‬ ‫نه‌كرد من كوردم‌و سه‌ربازی‌ بۆ واڵتی‌ یۆنان‬ ‫ده‌كه‌م‪ .‬له‌هه‌مانكاتدا جێگه‌ی‌ دڵخۆش����ی‌ بو‬ ‫بۆ هه‌مو سه‌ربازه‌كان"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "من نزیكه‌ی‌ یه‌ك مانگ مه‌شق‌و‬ ‫راهێنانی����ان پێكردم له‌س����ه‌ره‌تادا له‌مانگی‌‬ ‫ئاب ‌ی ‪ 2010‬له‌شارێك به‌ناوی‌ كاالماتا كه‌ ‪240‬‬ ‫كیلۆمه‌تر دوره‌ له‌ئه‌سیناوه‌"‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ چۆنیه‌ت����ی‌ چ����ه‌ك وه‌رگرتنی‌‬ ‫له‌سوپای‌ یۆنان‪ ،‬پشتیوان جاف وتی‌ "دوای‌‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌بوایه‌ سوێندبخۆین بۆ ئه‌وه‌ی‌ چه‌ك‬ ‫وه‌ربگری����ن‪ .‬له‌وێ‌ من‌و ‪ 4‬كه‌س����ی‌ دیكه‌ كه‌‬ ‫تورك ب����ون‪ ،‬ئه‌وانیش ره‌گه‌زنامه‌ی‌ یۆنانیان‬ ‫هه‌بو موس����ڵمان بوین‪ .‬له‌ناو ‪ 700‬سه‌ربازدا‬ ‫‪5‬ك����ه‌س موس����ڵمان بوین كه‌ س����وێندمان‬ ‫به‌قورئ����ان خوارد ك����ه‌ به‌هیچ ش����ێوه‌یه‌ك‬ ‫دژایه‌تی‌ ئااڵ‌و یاس����ای‌ یۆنان نه‌كه‌ین‪ .‬دوای‌‬ ‫س����وێندخواردنمان چ����ه‌ك‌و ته‌قه‌مه‌نیم����ان‬ ‫وه‌رگرت"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "دواتر منیان نارده‌ سه‌ر سنوری‌‬ ‫یۆنان‌و توركیا‪ ،‬له‌وێ‌ فه‌رمانده‌یه‌كی‌ یۆنانی‌‬ ‫بانگ����ی‌ كردم بۆ ئۆفیس����ی‌ خ����ۆی‌ تاوه‌كو‬ ‫بزانێ����ت من كێ����م‪ .‬كه‌ پێموت ك����وردم زۆر‬

‫گا‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫زۆر پێی‌ س����ه‌یر‌و سه‌مه‌ره‌ بو‪ .‬پێی‌ وتم‪ :‬من‬ ‫‪ 25‬س����اڵه‌ فه‌رمانده‌م تائێستا هیچ كوردێك‬ ‫س����ه‌ربازی‌ نه‌كردوه‌ بۆ یۆن����ان‪ .‬تۆ یه‌كه‌م‬ ‫س����ه‌ربازی‌ كوردی‌ له‌هێزی‌ یۆناندا‪ .‬زۆر زۆر‬ ‫پێی‌ خۆش بو پێی‌ وتم جێگه‌ی‌ ش����انازییه‌‬ ‫بۆ ئێمه‌ كوردێك س����ه‌ربازی‌ بكات بۆ واڵتی‌‬ ‫یۆنان‪ .‬هه‌روه‌ها وتیشی‌ ‪":‬ئێمه‌ كوردمان زۆر‬ ‫خۆشده‌وێت"‪.‬‬ ‫پش����تیوان ئام����اژه‌ بۆ ئ����ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫پاشان نێردراوه‌ته‌ بازگه‌یه‌ك له‌سه‌ر چیایه‌ك‬ ‫كه‌ سنوری‌ نێوان یۆنان‌و توركیا بوه‌‌و له‌وێوه‌‬ ‫كورده‌ كۆچب����ه‌ره‌كان له‌توركی����اوه‌ ده‌رباز‬ ‫ده‌ب����ون بۆ نێو خاكی‌ یۆنان‪ .‬له‌وباره‌وه‌ وتی‌‬ ‫" به‌ش����ه‌و‌و رۆژ له‌وێ‌ پاسه‌وان بوم‪ .‬چه‌كی‌‬ ‫جۆری‌ ئه‌ ‌ی‪‌3‬و جی‌ ‪ 3‬له‌گه‌ڵ ته‌قه‌مه‌نیم پێ‌‬ ‫بو‪ .‬پێم وترابو ئه‌گه‌ر هه‌ر جموجۆڵێكم بینی‌‬ ‫هی‌ په‌نابه‌ران یاخود هی‌ س����ه‌ربازی‌ توركی‌‬ ‫ده‌ستبه‌جێ‌ فه‌رمانده‌كه‌م ئاگادار بكه‌مه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "به‌ڕاس����تی‌ پێتان بڵێ����م هه‌مو‬ ‫كاتێك له‌س����ه‌ر چیاكه‌ پاس����ه‌وانیم ده‌كرد‬ ‫له‌دڵ����ی‌ خۆمدا بڕیارمدابو ئه‌گه‌ر كورد ببینم‬ ‫فه‌رمانده‌كه‌م ئاگادار نه‌كه‌مه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ من‬ ‫دژایه‌تی‌ كورد ناكه‌م"‪.‬‬ ‫پش����تیوان به‌وه‌ دڵخۆش����ه‌ كه‌ له‌وكاته‌ی‌‬ ‫ئه‌و له‌پاسه‌وانی‌ بوه‌ له‌سه‌ر ئه‌و چیایه‌ هیچ‬ ‫په‌نابه‌رێكی‌ كورد له‌و شوێنه‌وه‌ نه‌هاتونه‌ته‌‬ ‫واڵتی‌ یۆنان‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌ش����انازیكردنی‌ به‌وه‌ی‌ بۆته‌‬ ‫یه‌كه‌م س����ه‌ربازی‌ كورد له‌س����وپای‌ یۆناندا‪،‬‬ ‫پش����تیوان جاف وت����ی‌ "من ب����وم به‌یه‌كه‌م‬ ‫سه‌ربازی‌ كورد له‌واڵتی‌ یۆنان تائێستا"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ده‌مه‌وێ����ت بڵێم ئه‌گ����ه‌ر دایكم‬ ‫(گوڵزار جاف) نه‌بوایه‌ من نه‌ده‌گه‌یش����تمه‌‬ ‫ئه‌م هه‌نگاوانه‌‪ .‬دایكم به‌شێوه‌یه‌كی‌ زۆر زۆر‬ ‫باش منی‌ گه‌وره‌‌و په‌روه‌رده‌كرد كه‌ ده‌توانم‬ ‫ئه‌مڕۆ شانازی‌ بكه‌م‌و سه‌ربه‌رزبم"‪.‬‬

‫دوانه‌‬

‫به‌ه����ۆی‌ خراپبونی‌ باری‌ ته‌ندروس����تیته‌و‌ه له‌وانه‌یه‌ كێش����ه‌ی‌ ته‌ندروستیت بۆدروست‬ ‫پێویسته‌ خۆت له‌س����ه‌رما بپارێزیت‌و تێكه‌ڵ بێ����ت‪ ،‬به‌اڵم ئاس����ایی‌ وه‌ریبگ����ره‌ چونكه‌‬ ‫ماوه‌یه‌كه‌ زۆر هیالك ئه‌بیت‪.‬‬ ‫بونیش كه‌م بكه‌یته‌وه‌‪.‬‬

‫ره‌وه‌ن���د جه‌واد‪ 12‬س���اڵ له‌ئه‌زمونی‌ رۆژنامه‌نوس���ی‌‬ ‫هونه‌ری‌‌و ‪6‬ساڵ ئه‌زمونی‌ فۆتۆگرافی‌‌و ئارت پرۆجێكته‌ر‬ ‫به‌نیازبو له‌كوردستان پرۆژه‌یه‌كی‌ فۆتۆگرافی‌ له‌باره‌ی‌‬ ‫ئ���ازادی‌ مرۆڤ���ه‌وه‌ جێبه‌جێ‌ ب���كات ب���ه‌اڵم رێگری‌‬ ‫له‌ئه‌نجامدانی‌ كرا‌و به‌وهۆیه‌وه‌ كوردستانی‌ جێهێشت‪.‬‬ ‫ره‌وه‌ند جه‌واد له‌ب���اره‌ی‌ پڕۆژه‌ك���ه‌‌و له‌لێدوانێكی‌‬ ‫بۆ ئاوێنه‌ وتی‌ "به‌م دواییانه‌ له‌كوردس���تان خه‌ریكی‌‬ ‫پرۆجێكته‌رێك بوم به‌هاوكاری‌ وه‌زاره‌تی‌ پێش���مه‌رگه‌‬ ‫ك���ه‌ كه‌لوپه‌له‌كان���ی‌ بۆ دابین كردب���وم دوای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ورده‌ورده‌ خه‌ریك���ی‌ ئاماده‌كردنی‌ لۆكه‌یش���ن بوم بۆ‬ ‫ئیشه‌كه‌ رێگریم لێكرا له‌وه‌ی‌ جێبه‌جێی‌ بكه‌م"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌چه‌مكی‌ پڕۆژه‌ك���ه‌ش‪ ،‬ره‌وه‌ند جه‌واد‬ ‫وتی‌ "پرۆژه‌كه‌ باسی‌ له‌ئازادی‌ مرۆڤ ده‌كرد به‌تایبه‌ت‬ ‫باس���كردن بو له‌و دۆخه‌ی‌ پاش جه‌نگ كه‌ روبه‌ڕوی‌‬ ‫كوردانی‌ ئێزدی‌ بۆوه‌ له‌گه‌ڵ رۆژئاوای‌ كوردستان"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "پڕۆژه‌كه‌م كاركردن بو له‌سه‌ر ئیرۆتیكیه‌ت‌و‬ ‫بێگوم���ان ئه‌وه‌ش له‌الی‌ هه‌ندێ���ك الیه‌ن جێی‌ قبوڵ‬ ‫نییه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌و الیه‌نه‌ی‌ كه‌ ب���وه‌ هۆی‌ رێگریكردن‬

‫قرژاڵ‬

‫شێر‬

‫ره‌نگه‌ كێش����ه‌كانت چ له‌روی‌ سۆزداری بێت باشكردنی‌ كاره‌كانی‌ رۆژانه‌ت وای‌ لێكردو ‌ی‬ ‫یاخود كاره‌كانته‌وه‌ تۆزێك درێژه‌بكێش����ێت ك����ه‌ زیاتر س����ه‌ركه‌وتو بیت‌و له‌وانه‌ش����ه‌‬ ‫پۆستێكت له‌ كاره‌كه‌ت بدرێتێ‌‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش تۆزێك ناره‌حه‌تت ئه‌كات‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫برێك پاره‌ت ده‌س����ت ده‌كه‌وێ����ت به‌هۆی‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ كارێك����ت به‌باش����ی‌ ك����ردوه‌‪،‬‬ ‫ته‌ندروستیت زۆرباشه‌‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫چه‌ند به‌ڵگه‌نامه‌یه‌ك ‌ی نادیار‬ ‫له‌مێژو ‌ی رۆشنبیران ‌ی سلێمانی‌‬ ‫محه‌مه‌د عامر دێرشه‌وی‌*‬

‫ئه‌گه‌ر به‌ڵگه‌نامه‌كانی���ان بزركردبن‪،‬‬ ‫ئایا له‌یاداش���تەكانی‌ ئه‌و س���ه‌رده‌مه‌دا‬ ‫هی���چ ش���تێك نوس���راوه‌ ده‌رب���اره‌ی‌‬ ‫پش���تیوانی‌ روشنبیرانی‌ س���لێمانی‌ بۆ‬ ‫ش���ێخ عبدولس���ه‌الم‌و داواكارییه‌كانی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌؟‬

‫مه‌به‌ستم له‌م نوس���ینه‌ ئه‌وه‌نییه‌ ك ‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌م ره‌وشه‌ سیاسییه‌ی‌ ئێستا‬ ‫بنوسم‪ ،‬هه‌ر چه‌نده‌ قه‌ڵه‌می‌ منیش جێی‌‬ ‫خۆی‌ هه‌یه‌ له‌م مه‌یدان���ه‌دا‪ .‬باوه‌ڕنامه‌‬ ‫به‌شی‌ دوه‌می‬ ‫ئه‌كادیمیه‌كه‌م‌و ئه‌و پڕۆفیسورانه‌ی‌ كه‌‬ ‫وانه‌یان به‌من داوه‌ ده‌ڵێن تۆش یه‌كێكی‌ پرسیاره‌كان‌و داواكاری‌ به‌ڵگه‌نامه‌كان‪:‬‬ ‫ش���ه‌ڕی‌ جیهانی‌ یه‌كه‌م كۆتایی‌ هات‌و‬ ‫له‌م مه‌یدانه‌دا‪ ،‬به‌اڵم من ئێستا خه‌ریكی‌‬ ‫نوس���ینێكم له‌س���ه‌ر پێكهاتی‌‌ ئاینی‌‌و عوس���مانیه‌كان شكستیان هێنا‪ ،‬توركه‌‬ ‫سیاس���یی‌ كوردس���تان‌و ئه‌م نوسینه‌م الوه‌كان (ج���ون ت���ورك) ده‌س���ه‌اڵتی‌‬ ‫بابه‌تێكم بۆ هێنایه‌‌ پێش‌و زۆر سه‌رنجی ئاس���تانه‌یان گرته‌ ده‌ست‪ ...‬رۆشنبیره‌‬ ‫ك���ورده‌كان له‌پایته‌خته‌ك���ه‌ هه‌اڵت���ن‪.‬‬ ‫راكێشام‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌ بو‪:‬‬ ‫كاتێ���ك بارزانی‌ په‌ن���ای‌ بردبوه‌ بەر چون ل���ه‌واڵت رێكخراوی���ان دامه‌زراند‪:‬‬ ‫‌یه‌كێتی‌ س���ۆڤیێتی‌ ج���اران كۆمه‌ڵێك "ئ���ازادی‌" له‌ئه‌رز‌روم ب���ۆ یارمه‌تیدانی‌‬ ‫ناكۆك���ی‌ له‌نێو س���ه‌ركردایه‌تی‌ پارتی‌ ش���ێخ س���ه‌عیدی‌ پیران‪ ،‬و بڕیاره‌كه‌ی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردستاندا دروست ده‌بن‪" .‬خوێبون"یش شوڕشێك بو له‌ ئارارات‪.‬‬ ‫ی س���لێمانی‌‬ ‫ك���وڕه‌ رۆش���نبیره‌كان ‌‬ ‫ش���ێخ له‌تی���ف كوڕی‌ ش���ێخ مه‌حمود‬ ‫به‌رزنجی‌ ئ���ه‌وكات جێگری‌ س���ه‌رۆكی‌ ئه‌وانی���ش له‌ئاس���تانه‌ گه‌ڕان���ه‌وه‌‬ ‫پارت���ی‌ ب���و‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌ش���ێك نه‌ب���و ش���اره‌كه‌یان‌و ئه‌زمون���ی‌ دامه‌زراندن ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ناكۆكییه‌كان‪ .‬ئه‌و ناكۆكیانه‌ له‌نێوان رێكخراوی���ان پێبو‪ .‬ئه‌م رۆش���نبیرانه‌‪،‬‬ ‫رۆش���نبیره‌ چه‌په‌كان���ی‌ پارتیدا بون‪ .‬به‌ه���ۆی‌ ه���ه‌ر ئه‌گه‌رێك���ه‌وه‌ بوبێت‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم كاتێك وای‌ لێهات بڕیاری‌ پارتی‌ له‌ش���اره‌كه‌یان له‌جیاتی یه‌ك رێكخراو‬ ‫كه‌وته‌ ده‌س���تی‌ هه‌ندێك رۆش���نبیری‌ چه‌ندین رێكخراویان دامه‌زراند‪.‬‬ ‫ئه‌م جاره‌ش له‌س���ه‌رە‌تای‌ س���ااڵنی‌‬ ‫كوڕی‌ س���لێمانی‌ له‌وكاته‌دا ئه‌وان شێخ‬ ‫له‌تیف له‌نێو پارتی���دا ده‌رده‌كه‌ن‪ .‬من سییه‌كان له‌باش���وری‌ كوردستان‪ ،‬نه‌ك بڕیاری���دا كه‌ ناوی‌ خ���ۆی‌ بگۆڕێت بۆ‬ ‫به‌دواداچونم كرد پرسیارێكی‌ سه‌رە‌كیم دوریش له‌شاری‌ س���لێمانی‌‌و له‌ناوچه‌ی‌ (هیوا)‪.‬‬ ‫ی (هیوا) ره‌فی���ق حیلمی‌‬ ‫رێكخ���راو ‌‬ ‫بارزان ش���ێخ ئه‌حمه‌د س���ه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫بۆ هاته‌پێش‪:‬‬ ‫ی خۆی‌‌و حیلمیش زۆر‬ ‫ئایا تاوه‌كو دورخستنەوەی‌ بنه‌ماڵه‌ی‌ راپه‌ڕینێك���ی‌ دیكه‌ی‌ ك���رد‪ ،‬ئه‌م جاره‌ كرد به‌س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ش���ێخه‌كانی‌ ب���ارزان ب���ۆ س���لێمانی‌‪ ،‬شێخ ئاگای‌ له‌ش���وێنه‌ دوره‌كانیش بو حه‌زی‌ ده‌كرد ببێ���ت به‌(الزعیم االوحد‬ ‫له‌كۆتاییه‌كان���ی‌ س���ااڵنی‌ س���ییه‌كان له‌به‌رئه‌وه‌ به‌شێوه‌ی‌ گروپ گروپ هێزی‌ للشعب الكوردی‌) هه‌ر له‌به‌رئه‌مه‌ش بو‬ ‫له‌سه‌ده‌ی‌ رابردو‪ ،‬كوڕه‌ رۆشنبیره‌كانی‌ بۆ یارمه‌تیدانی‌ راپه‌ڕین‌و بزوتنه‌وه‌كانی‌ كه‌ هه‌وڵ ده‌درا‌ (هیوا) چوارچێوه‌یەكی‌‬ ‫ئه‌م ش���اره‌و رێكخس���تنه‌ رۆشنبیری‌‌و كورد ده‌ن���ارد‪ ...‬راپه‌ڕینه‌كه‌ی‌ بارزان فراوان وه‌ربگرێت‪.‬‬ ‫هه‌ر‌ له‌م چوارچێوه‌یه‌دا له‌دو هه‌فت ‌هی‌‬ ‫سیاس���یه‌كانیان چ هه‌وڵدانێكی���ان بۆ به‌رامب���ه‌ر ده‌س���ه‌اڵته‌ تازه‌ك���ه ب���و‬ ‫پش���تیوانی‌ كوردایه‌ت���ی‌ ل���ه‌ده‌رەوه‌ی‌ له‌ویالیه‌تی‌ موسڵ‪ .‬فڕۆكه‌ جه‌نگییه‌كانی‌ یه‌كه‌م���ی‌ مانگی‌ ش���وباتی‌ ‪ 1940‬چه‌ند‬ ‫هێ���زی‌ ئاس���مانی‌ پادش���ایی‌ بریتانی‌ گه‌نجێك���ی‌ خه‌ڵك���ی‌ زاخ���ۆ‪ ،‬دهۆك‪،‬‬ ‫سلێمانی‌ هه‌بوه‌؟‬ ‫ه���ه‌ر ئ���ه‌م پرس���یاره‌ س���ه‌ر‌ەكییه‌ گونده‌كانی‌ بارزان له‌نێو خوێن‌و خۆڵدا ئامێدی‌‌و ئاكرێ كه‌‌ قوتابی‌ بون له‌شار ‌‬ ‫ی‬ ‫وایك���رد كه‌ من پێویس���تیم به‌هه‌ندێك ده‌هاڕێ‪ ،‬بارزانیه‌كان هه‌اڵتن‪ ،‬ئاواره‌ی‌ به‌غدا‪ ،‬بون به‌ئه‌ندام له‌(هیوا) داو دواتر‬ ‫ی حكومه‌تی‌ لقێكی‌ (هیوا) له‌دهۆك ده‌ستنیشانكرا‪.‬‬ ‫به‌ڵگه‌نامه‌بێ���ت‪ ،‬ده‌رب���اره‌ی‌ رۆڵ���ی‌ توركیا بون‪ ،‬دواتر راده‌ست ‌‬ ‫شاری‌ سلێمانی‌‌و رۆش���نبیره‌كانی‌ ئه‌م عێراقی‌ ده‌كرێ���ن‪ ...‬چیڕۆكه‌كه‌ درێژه‌و هه‌رچه‌ن���د تێبینی���م له‌س���ه‌ری‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ش���اره‌ له‌هه‌ندێك قۆناغ���ی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ چیڕۆكه‌كانی‌ ك���ورد دڵته‌زێنن‪ .‬كۆتایی‌ به‌اڵم ب���وه‌ پردێك له‌نێ���وان بادینان‌و‬ ‫ئازادیخ���وازی‌ نه‌ته‌وه‌ی���ی‌ كوردیدا‪ ،‬بۆ بنه‌ماڵه‌ی‌ بارزان دوای‌ چه‌ندین س���اڵ سلێمانیدا‪.‬‬ ‫ئاسانكاری‌ زیاتر پرسیاره‌كانم ده‌كه‌مه‌ له‌دورخستنه‌وه‌یان بۆ شاره‌كانی‌ عه‌ر‌ەب پرسیاریش ئه‌مانه‌ن‪:‬‬ ‫له‌نێو ش���اری‌ س���لێمانی‌ گیرسانه‌وه‌‪،‬‬ ‫چه‌ند به‌شێك‪:‬‬ ‫ئایا هیچ به‌ڵگه‌نامه‌یەك هه‌یه‌ كه‌ رۆژێك‬ ‫سه‌یری‌ ئه‌م قه‌ده‌رە‌ بكه‌‪.‬‬ ‫له‌رۆژان رێكخراوێ���ك لەرێكخراوه‌كانی‌‬ ‫رۆش���نبیرانی‌ س���لێمانی‌ داوایكردبێت‬ ‫پرسیاریش ئه‌مه‌یه‌‪:‬‬ ‫به‌شی‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫ئایا هی���چ به‌ڵگه‌‌نامه‌ی���ەك هه‌یه‌ كه‌ كه‌ بنه‌ماڵه‌ی‌ ش���ێخ ئه‌حمه‌دی‌ بارزانی‌‬ ‫پرسیارو داواكاری‌ به‌ڵگه‌نامه‌كان‪ :‬‬ ‫به‌پێی‌ سه‌رچاوه‌كان‪ ،‬زۆرێك له‌كوڕانی‌ ئاش���كرا بكرێت كه‌ له‌م س���ه‌رده‌مه‌دا بگه‌ڕێنرێنه‌وه‌ جێی‌ باب‌و باپیرانیان؟‬ ‫ئای���ا به‌ڵگه‌ی���ه‌ك هه‌ی���ه‌ رێكخراوی‌‬ ‫س���لێمانی‌ له‌قوتابخانه‌كانی‌(عه‌شیره‌ت رۆش���نبیران‌و رێكخراوه‌كانی‌ سلێمانی‌‬ ‫مه‌كته‌بل���ه‌ری‌) ل���ه‌م ش���اره‌دا پش���تیوانییان لەشێخ سه‌عیدی‌ پیران‌و (داركه‌ر) (كه‌ له‌بنه‌ڕه‌تدا رێكخراوێكی‌‬ ‫رۆش���نبیرانی‌ س���لێمانی‌ بون) هه‌وڵی‌‬ ‫ده‌یانخوێند(عه‌ش���یره‌ت مه‌كته‌بله‌ری‌‪ ،‬ئازادی‌ كردبێت؟‬ ‫یان پشتیوانی‌ ئارارات‌و خوێبون‪ -‬یان دابێت كه‌سێكی‌ بادینی‌ له‌ناو رێزه‌كانی‌‬ ‫جورێكی‌ قوتابخانه‌بو كه‌ له‌س���ه‌رده‌می‌‬ ‫خۆیدا وه‌ربگرێت؟‬ ‫س���وڵتان عه‌بدولحه‌می���د كرابونه‌وه‌)‪ .‬كردبێت؟‬ ‫ئایا هی���چ به‌ڵگه‌نامه‌ی���ەك هه‌یه‌ كه‌‬ ‫ئای���ا هی���چ به‌ڵگه‌نامه‌ی���ەك هه‌ی���ه‌‬ ‫دواتر هه‌ندێكیان به‌ر‌ه‌و ئاس���تانه‌‌ چون‬ ‫ب���ۆ به‌رده‌وام���ی‌ پێدان���ی‌ خوێندنیان‪ ،‬كه‌ رۆش���نبیرانی‌ س���لێمانی‌ بیرێكیان پێش شوباتی‌ ساڵی‌ ‪ 1940‬رێكخراوێك‬ ‫له‌رێكخراوه‌كانی‌ رۆش���نبیرانی‌ سلێمانی‌‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ له‌مه‌دره‌س���ه‌ی‌ حه‌ربی‌(كه‌ له‌راپه‌ڕینه‌كانی‌ بارزان كردبێتەوە؟‬ ‫ناڕه‌زایه‌تی‌ خویان ده‌ربڕیبێت كه‌ ئایا هه‌وڵی‌ دابێت پردێك له‌نێوان سلێمانی‌‌و‬ ‫ئێس���تا پێی‌ ده‌ڵێن كۆلیژی‌ له‌شكری‌)‪.‬‬ ‫له‌پایته‌خت���ی‌ عوس���مانیه‌كان كوڕانی‌ بۆچی‌ ئینگلیزه‌كان بارزان ده‌سوتێنن؟ بادیناندا دروست بكات؟‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر به‌ڵگه‌نام���ه‌كان بزركراب���ن‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌ڵگه‌نام���ه‌كان بزركرابن‪ ،‬ئایا‬ ‫بنه‌ماڵه‌ی‌ به‌درخان به‌گی‌ میری‌ بۆتان‌و‬ ‫ش���ێخه‌كانی‌ نه‌هری‌‌و زۆرێك له‌كوردانی‌ یاداش���تنامه‌و باڵوكراوه‌كانی‌ رێكخراوه‌ ئایا دێڕێكیش له‌یاداش���تنامه‌یەكدا یان‬ ‫دیكه‌یان ناسی‌‪ .‬كوڕانی‌ ئه‌م بنه‌مااڵنه‌و رۆش���نبیرییه‌كانی‌ ئ���ه‌و س���ه‌رده‌مه‌ی‌ له‌باڵوكراوه‌ی‌ رێكخراوێكی‌ رۆشنبیرانی‌‬ ‫ئه‌و كوڕانه‌ی‌ كه‌ له‌ش���اری‌ س���لێمانی‌ س���لێمانی‌ هی���چ كاتێ���ك ش���تێكیان س���لێمانیدا هاتوه‌‪ ،‬كه‌ ئاوڕێك له‌حاڵی‌‬ ‫هاتب���ون پێك���ه‌وه‌ ب���ون به‌دۆس���ت‌و ده‌رباره‌ی‌ شێخ ئه‌حمه‌دو راپه‌ڕینه‌كه‌ی‌ بارزانیی���ه‌كان ی���ان ناوچ���ه‌ی‌ بادینان‬ ‫بدرێتەوە؟‬ ‫پێكه‌وه‌ رێكخراوی‌ كوردییان دامه‌زراند بارزان نوسرابێت؟‬ ‫(ته‌نزیم���ات‪ ،‬كۆم���ه‌ڵ‪ ،‬هه‌ڤبه‌ن���دی‌‌و‬ ‫به‌شی‌ چواره‌می‬ ‫به‌شی‌ سێیه‌می‬ ‫هه‌ندێكجاریش پێی‌ ده‌ڵێن پارت)‪.‬‬ ‫ی به‌ڵگه‌نامه‌كان‪:‬‬ ‫پرسیارو داواكار ‌‬ ‫هه‌ر له‌م كاته‌دا‪ ،‬كه‌ كوڕانی‌ سلێمانی‌ پرسیاره‌كان‌و داواكاری‌ به‌ڵگه‌‌نامه‌كان‪:‬‬ ‫له‌ساڵی‌‪ 1943‬له‌گوندی‌ (داری‌ كه‌لی‌)‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ نێوان راپه‌ڕینه‌كه‌ی‌ ش���ێخ‬ ‫له‌ئاس���تانه‌ رێکخ���راو داده‌مه‌زرێن���ن‪،‬‬ ‫له‌باش���وری‌ كوردس���تانیش له‌ده‌ڤه‌ری‌ ئه‌حم���ه‌د(‪)1932-1931‬و شۆڕ‌ش���ی‌ به‌ئاماده‌بون���ی‌ پیاوماقواڵنی‌ ناوچه‌كه‌‬ ‫هه‌دنێ���ك رێكه‌وتنێ���ك له‌نێوان ش���ێخ مه‌حمود‬ ‫بارزان‌و له‌م ش���وێنه‌ی‌ كه‌ ئێستا پێی‌ ب���ارزان(‪)1945-1943‬‬ ‫ده‌ڵێ���ن پارێزگه‌ی‌ دهۆك نه‌زۆر دوریش له‌بارزانی���ه‌كان خۆی���ان له‌ش���اخه‌كان به‌رزنج���ی‌‌و م���ه‌ال مس���ته‌فا بارزانیدا‬ ‫له‌سلێمانی‌‪ ،‬شێخ عه‌بدولسه‌الم بارزانی‌ حه‌ش���اردابو چاوه‌ڕێی رۆژێكیان ده‌كرد واژوكرا‪ ،‬كه‌ شێخ له‌س���لێمانی‌ ده‌ست‬ ‫خه‌ریك���ی‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ ك���وردی‌ بو‪ .‬كه‌ ش���ێخ یانیش براكه‌ی‌ مه‌ال مسته‌فا به‌شۆڕشێك بكات‌و مه‌ال مسته‌فا بچێته‌‬ ‫ئه‌م ش���ێخه‌ س���ه‌ردانی‌ چه‌ند گه‌وره‌و له‌و ش���وێنه‌ی‌ كه‌ بۆی‌ دورخرابونەوە‪ ،‬ب���ارزان بۆ شۆڕش���ێكی‌ دیكه‌‪ .‬ش���ێخ‬ ‫ئه‌حم���ه‌د هه‌ندێك ئام���وژگاری‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫پیاوماقواڵن���ی‌ ناوچه‌ك���ه‌ی‌ ده‌ك���ردو واته‌ سلێمانی‌ بگه‌ڕێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌م كات���ه‌دا كۆمه‌ڵێ���ك رێكخراو بارزانی‌ ناردو ش���ێخ له‌تیفیش یارمه‌تی‌‬ ‫خواس���ته‌ نه‌ته‌وه‌ییەكان���ی‌ خویان بۆ‬ ‫(باب العالی) به‌رزکردنەوە‌و وێنه‌یه‌كیان له‌س���لێمانی‌ هه‌ب���ون‪ ،‬هه‌ندێكی���ان ئه‌ویدا تاوه‌كو به‌دزییه‌وه‌ له‌س���لێمانی‌‬ ‫لە‌م خواس���تانه‌ نارد بۆ رێكخستنه‌كانی‌ به‌هه‌ماهه‌نگی‌ له‌گه‌ڵ ش���ێخ مه‌حمودی‌ ده‌ربچێت‪.‬‬ ‫پێ���ش ئ���ه‌وه‌ی‌ ش���ێخ ده‌س���ت‬ ‫كوردان له‌ئاستانه‌‪ ،‬كه‌ كوڕانی‌ سلێمانیش به‌رزنجی‌‪ ،‬كە مه‌ال مس���ته‌فا په‌یوه‌ندی‌‬ ‫تێیدا ئه‌ندام ب���ون‌و ئاگاداركرانه‌وه‌ له‌و هه‌بوه‌ له‌گ���ه‌ڵ یه‌كێك له‌م رێكخراوانه‌و به‌شۆڕش���ه‌كه‌ی‌ بكات‪ ،‬بڕی���ار ئه‌وه‌بو‬ ‫هه‌ندێ���ك له‌رێكخ���راوه‌كان له‌الی���ه‌ن خۆپیش���اندانێك له‌س���لێمانی‌ ئه‌نجام‬ ‫بزاڤه‌ی‌ شێخ عه‌بدولسه‌الم‪.‬‬ ‫عوس���مانیه‌كان هێرش���یان ك���رده‌ رۆشنبیرانی‌ ئه‌م شاره‌وه‌ دامه‌زرێندرابون‪ ،‬بدرێت‪ .‬لقی‌ (هیوا) له‌سلێمانی‌ چوه‌ نێو‬ ‫س���ه‌ر ناوچه‌كه‌‪ ،‬كورد ك���وژران‪ ،‬گوند كه‌ له‌هه‌موش���یان به‌ناوبانگتر(داركه‌ر) خه‌ڵك‌و له‌نێ���و بازاڕ له‌نێو دوكانداران‌و‬ ‫خه‌ڵك���دا باڵویانكرده‌وه‌ كه‌ ئه‌مه‌ پیالنه‌‬ ‫سوتێنران‪ ،‬بنه‌ماڵه‌ی‌ بارزان له‌گه‌ڵ ژن‌و بو‪.‬‬ ‫كه‌ دوێنێ چون بۆ خوێندن‌و كار رویان (مۆامره‌‌)ی���ه‌و نابێت خۆپیش���اندانه‌كه‌‬ ‫منداڵه‌كانیان زیندانی‌ كران‌و دواتر شێخ‬ ‫ده‌كرده‌ ئاس���تانه‌‪ ،‬له‌م سه‌رده‌مه‌ش���دا ئه‌نجام بدرێت‪.‬‬ ‫عه‌بدولسه‌الم لەسێداره‌درا‪.‬‬ ‫له‌هه‌م���ان كات ره‌فیق حیلمی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫كوڕانی‌ كورد‪ ،‬چ له‌سلێمانییه‌وه‌ یانیش‬ ‫پرسیاریش ئه‌مانه‌ن‪:‬‬ ‫ئایا هیچ به‌ڵگه‌یه‌ك هه‌یه‌ كه‌ كوڕانی‌ له‌دهۆك���ه‌وه‌‪ ،‬رویان ده‌كرده‌ به‌غدا‪ ،‬كه‌ به‌رپرس���ی‌ لقی‌ (هیوا) له‌س���لێمانی‌‌و‬ ‫س���لێمانی‌ دوای‌ نوس���ینه‌كه‌ی‌ ش���ێخ له‌وێ (دارك���ه‌ر) لقێكیان بۆ "كوردان" كه‌ركوك چون بۆ الی‌ ش���ێخ مه‌حمودو‬ ‫پێیان راگه‌یاند كه‌ شۆڕش دژی‌ ئینگلیز‬ ‫عه‌بدولس���ه‌الم بارزان���ی‌ هه‌ڵمه‌تێك���ی‌ كردبو‌‌ه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ئاماده‌بون���ی‌ مه‌ندوبه‌كانی‌‌ به‌غداو هه‌ڵه‌‌یه‌‪ .‬ئه‌گه‌رچی‌ دواتر شێخ مه‌حمود‬ ‫پش���تیوانیان له‌ش���ێخ كردبێ���ت‬ ‫هه‌ندێك شاره‌كانی‌ كوردستان (داركه‌ر) له‌وه‌ په‌ش���یمان بوبێت‪ ،‬به‌اڵم شوڕش‬ ‫له‌ئاستانه‌؟‬

‫رێكخراوی‌ (هیوا)‬ ‫ره‌فیق حیلمی‌ كرد‬ ‫به‌سه‌رۆكی‌ خۆی‌‌و‬ ‫حیلمیش زۆر حه‌ز ‌ی‬ ‫ده‌كرد ببێت به‌(الزعیم‬ ‫االوحد للشعب الكوردی‌)‬ ‫هه‌ر له‌به‌رئه‌مه‌ش بو‬ ‫كه‌ هه‌وڵ ده‌درا‌ (هیوا)‬ ‫چوارچێوه‌یەكی‌ فراوان‬ ‫وه‌ربگرێت‬

‫‪13‬‬

‫شوناس وەک هەڕەشەیەک‬ ‫له‌سلێمانی‌ به‌رپا نه‌كرا‪.‬‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪ 1943‬كاتێ���ك شۆڕش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ارزان ده‌س���تیپێكرد‪ ،‬ئ���ه‌م ج���اره‌‬ ‫جی���اواز بو له‌جارانی‌ پێش���تر‪ .‬بارزانی‌‬ ‫له‌س���لێمانی‌ گه‌ڕاب���وه‌و په‌یوه‌ندی‌ بۆ‬ ‫ئه‌م مه‌به‌س���ته‌ دروس���تكردبو‪ .‬راسته‌‬ ‫ش���ۆڕش نه‌یتوانی‌ به‌رامبه‌ر پیالنه‌كانی‌‬ ‫ئینگلی���زو حكومه‌ته‌كان���ی‌ به‌غدا خۆی‌‬ ‫رابگرێت‪ ،‬به‌اڵم ب���ۆ یه‌كه‌مجار خوێنی‌‬ ‫كوڕه‌ كوردی‌‌ س���لێمانی‌ له‌گه‌ڵ خوێنی‌‬ ‫ب���را بادینان���ه‌كان تێك���ه‌ڵ ب���و‪ ،‬ئه‌م‬ ‫ج���اره‌ ئه‌نجومه‌نێك له‌س���ۆرانیه‌كان‌و‬ ‫بادینانییه‌كان س���ه‌ركردایه‌تی‌ شۆڕشی‬ ‫ده‌كرد‪ .‬ئه‌مجاره‌ ش���ۆڕش گوزارش���ت‬ ‫ب���و له‌ئومێده‌كان���ی‌ ك���ورد به‌قوتابی‌‌و‬ ‫رۆشنبیریشه‌وه‌‪ .‬ئه‌مجاره‌ شۆڕش بو‪...‬‬ ‫بارزان���ی‌ س���ه‌ركرده‌ی‌ نه‌ته‌وه‌یەك بو‪،‬‬ ‫نه‌ك ته‌نها كوردێكی‌ ناڕازی‌ له‌بارزان‪.‬‬ ‫ب���ۆن له‌كاره‌كان���ی‌ (هی���وا) ده‌هات‬ ‫له‌س���ه‌رده‌می‌ ئه‌م شۆڕش���ه‌ (ببوره‌‪،‬‬ ‫خوێن���ه‌ری‌ به‌ڕێز له‌راس���تیه‌كان توڕه‌‬ ‫مه‌به‌‪ ،‬نوس���ه‌ری‌ ئه‌م گوتاره‌ بێ به‌ڵگه‌‬ ‫قس���ه‌ ناكات)‪ ،‬به‌اڵم هه‌ر چۆنێك بێت‬ ‫ئاخیره‌ك���ه‌ی‌ ره‌فی���ق حیلم���ی‌ به‌ره‌و‬ ‫"پشتیوانی‌" شۆڕش‌ دێت‪ ،‬نامه‌ بۆ بارزانی‌‬ ‫ده‌نێرێت‪ .‬بارزانیش داوای‌ له‌(هیوا) كرد‬ ‫كه‌ رێزه‌كانی‌ خ���ۆی‌ یه‌كبخات‌و چاالك‬ ‫ببێ���ت‌و هه‌روه‌ها به‌هۆی‌ ده‌س���ته‌نگی‌‬ ‫شۆڕش ئه‌وان ده‌س���ت به‌كۆكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫یارمه‌تی���ه‌كان بكه‌ن‪ .‬لقی‌ س���لێمانیی‌‬ ‫رێكخراوی‌ (هیوا) چاالكییه‌كانی‌ خۆی‌‬ ‫به‌یه‌كجاری‌ وه‌س���تاند‪ ،‬هه‌ر له‌ ناو ئه‌و‬ ‫لق���ه‌وه‌ پرۆژه‌ی‌ الدان���ی‌ ره‌فیق حیلمی‌‬ ‫له‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌ (هی���وا) به‌ڕێوه‌چو‪.‬‬ ‫مه‌س���ه‌له‌‌ی‌ كۆكردن���ه‌وه‌ی‌ یارمه‌تی‌ بۆ‬ ‫شۆڕش شتێكی‌ س���ه‌یره‌! دوای‌ الدانی‌‬ ‫ره‌فیق حیلمی‌ هاوكاریی���ه‌كان به‌ناوی‌‬ ‫بارزانی‌‌و شۆڕشه‌وه‌ كۆكرانه‌وه‌ (له‌عه‌لی‌‬ ‫كه‌مال‌و تۆفیق وه‌هبی‌‌و هه‌ندێك كه‌سی‌‬ ‫دیك���ه‌وه‌) ‪ ،‬به‌اڵم ئ���ه‌م هاوكارییانه نه‌‬ ‫به‌شۆڕش گه‌یشت‌و نه‌ به‌‌بارزانیش‪.‬‬ ‫به‌شی‌ پێنجه‌می‌ پرسیاره‌كان‌و‬ ‫داواكاری‌ به‌ڵگه‌نامه‌كان‪:‬‬ ‫ئایا هیچ به‌ڵگه‌‌یه‌ك هه‌یه‌ رونیبكاته‌وه‌‬ ‫كه‌ هۆكاری‌ ئ���ه‌وه‌ چی‌ بو لقی‌ (هیوا)‬ ‫له‌س���لێمانی‌ دژی‌ خۆپیش���اندانه‌كانی‌‬ ‫پش���تیوانی‌ له‌ش���ێخ مه‌حمود بێ‪ ،‬كه‌‬ ‫بڕیار بو له‌‌الیه‌ن خه‌ڵكی‌ س���لێمانییه‌وه‌‬ ‫رێكبخرێت؟‬ ‫ئایا هی���چ به‌ڵگه‌‌یه‌ك هه‌یه‌ ئاش���كرا‬ ‫بكات كه‌ ش���ێخ له‌تیف به‌ئاگاداری‌ لقی‌‬ ‫(هیوا) له‌سلێمانی‌ یارمه‌تی بارزانی‌ دا‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌س���لێمانی‌ ده‌ربچێت؟ یان‬ ‫لقی‌ (هیوا) ئاگای‌ له‌م كاره‌ نه‌بو؟‬ ‫ئایا هیچ به‌ڵگه‌یه‌ك هه‌یه‌ كه‌ شه‌هیدان‬ ‫قودسی‌‌و خه‌یری‌‌و هاوڕێكانیان به‌ویستی‌‬ ‫(هیوا) گه‌یشتنه‌ شۆڕشی‌ بارزان‪ ،‬یان‬ ‫ئه‌مه‌ بابه‌تێكی‌ دیكه‌یه‌‪ ،‬كه‌ په‌یوه‌ندییان‬ ‫به‌ش���ێوه‌ی‌ كارو خه‌بات���ی‌ بارزانییه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌؟‬ ‫س���اڵێك دوای‌ شۆڕش���ی‌ ب���ارزان‪،‬‬ ‫پارت���ی‌ دیموكرات���ی‌ ك���ورد (دوای‌‬ ‫چه‌ندین كه‌مكردنه‌وه‌و زیادكردن ئێستا‬ ‫بوه‌ته‌‪ :‬كوردس���تان) دامه‌زرێنرا‪ .‬رۆڵی‌‬ ‫رۆش���نبیرانی‌ س���لێمانی‌ له‌دامه‌زراندنی‌‬ ‫پارتیدا‪ ،‬رۆیشتنی‌ بارزانی‌ بۆ سۆڤی ‌هت‌و‬ ‫دواتر ده‌س���تپێكردنی‌ دوبه‌رە‌كی‌ له‌نێو‬ ‫پارتیداو رۆڵی‌ رۆش���نبیرانی‌ سلێمانی‌‬ ‫ل���ه‌م دوبه‌رە‌كیی���ه‌دا‪ ،‬هه‌وڵه‌كان���ی‌‬ ‫الدانی‌ بارزانی‌ له‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌ پارتی‌‬ ‫له‌ناوه‌ڕاس���تی‌ په‌نجاكان���ی‌ س���ه‌ده‌ی‌‬ ‫رابردودا‪ ،‬دیس���ان دوباره‌بونه‌وه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫هه‌واڵنه‌ له‌شه‌سته‌كانی‌ هه‌مان سه‌ده‌داو‬ ‫رۆڵی‌ رۆش���نبیرانی‌ س���لێمانی‌‪ ،‬ئه‌وجا‬ ‫چ���ۆن بارزانی‌ توانی‌ ئ���ه‌و دوبه‌ر‌ه‌كییه‌‬ ‫له‌نێو پارتی���دا كۆتایی‌ پ���ێ بهێنێت‌و‬ ‫ئه‌م "رۆش���نبیرانه‌" به‌یارمه‌تی‌‌و هه‌وڵی‌‬ ‫كوڕانی‌ سۆران‌و سلێمانی‌ دوربخاتەوە‪.‬‬ ‫ئه‌مان���ه‌ هه‌موی���ان پرس���یارن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫من پێویس���تیم به‌ به‌ڵگ���ه‌ نییه‌ بۆ ئه‌م‬ ‫قۆناغانه‌و واڵمه‌كه‌شیان خوا حه‌ز بكات‬ ‫له‌داهاتودا له‌‌كتێبێكمدا ده‌بن‪.‬‬ ‫به‌اڵم دیسانه‌وه‌ پرس���یارێك‌و داوای‌‬ ‫به‌ڵگه‌نامه‌یه‌ك ئه‌گه‌ر هه‌بێت‪:‬‬ ‫بۆچی‌ كاتێ���ك بارزانی‌ دور له‌واڵت‌و‬ ‫پارت���ی‌‪ ،‬رۆش���نبیرانی‌ س���لێمانی‌‪ ،‬كه‌‬ ‫ئه‌وكات بڕیار به‌ده‌س���تی‌ پارتی‌ بون‪،‬‬ ‫ش���ێخ له‌تیف به‌رزنجی‌ له‌نێو رێزه‌كانی‌‬ ‫پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان ده‌ركرا؟‬ ‫* ماسته‌ر له‌رۆژهه‌اڵتناسی‌‌و‬ ‫زانسته‌ سیاسییه‌كان‬

‫رێبین هه‌ردی‬ ‫نوسەری هیندی ئەمارتیا سن لەپێشەکی‬ ‫کتێبی توندوتیژی‌و شوناس���دا قس���ەیەکی‬ ‫ئۆس���کار وایل���د ئەهێنێت���ەوە ک���ە تیایدا‬ ‫ئەڵێت(زوربەی خەڵ���ک‪ ،‬خەڵکی ترن)‪ .‬بۆ‬ ‫رونکردنەوەی ئەم رستە سەرسوڕهێنەرەش‬ ‫ئەڵێت(بیرەکانی���ان‪ ،‬بیرکردنەوەی خەڵکی‬ ‫ترە‪ ،‬ژیانیان السایکردنەوەیەو هەستەکانیان‬ ‫وەرگی���راون)‪ .‬زورب���ەی خەڵ���ک لەژێ���ر‬ ‫کاریگەری���دان‌و بەجۆرێک ئ���ەو کاریگەریانە‬ ‫وەرئەگرن وەک ئ���ەوەی خۆیان بن‪ .‬ئەوەی‬ ‫پێی ئەگوترێت شوناس لەم دۆخەوە دروست‬ ‫ئەبێ���ت‪ .‬مرۆڤ لەن���او کۆمەڵ���گاداو لەناو‬ ‫مرۆڤەکان���ی دیدا لەدای���ک ئەبێت‪ .‬لەرێگەی‬ ‫ئەوانەوە فێری زمان‌و شێوازی رەفتاری شیاو‬ ‫و نەش���یاو ئەبێت‌و تەنانەت عاداتی بیستن‌و‬ ‫بینینی���ش لەوانەوە وەرئەگرێت‪ .‬بەش���ێکی‬ ‫زۆر لەڕوانین���ی بۆ دنی���او دەوروبەری لەژێر‬ ‫کاریگەری دەوروبەریدای���ەو بەکورتی هەمو‬ ‫ئەو ش���تانە وەرئەگرێت کە پێی ئەگوترێت‬ ‫کولتور‪.‬‬ ‫مرۆڤ هەست بەخۆشنودی ئەکات کاتێک‬ ‫هەست ئەکات لەگەڵ خەڵکی تردا هەمو ئەو‬ ‫شتە هاوبەش���انەی هەیە کە پێی ئەگوترێت‬ ‫ش���وناس‪ .‬ئەو خوش���نودیەی ئەو کەسانە‬ ‫هەس���تی پێئەکەن کە پاش ماوەیەک دوری‬ ‫ئەگەڕێنەوە بۆ نیش���تیمان‌و ئ���ەو بێزاریەی‬ ‫کاتێک ناچار ئەبن جێی بهێڵن‪ ،‬ئەگەڕێتەوە‬ ‫بۆ ئەو ئەفسونەی شوناس لەمرۆڤدا دروستی‬ ‫ئ���ەکات‪ .‬هەمیش���ە ئینیما ب���ۆ خێزانێک‪،‬‬ ‫عەشیرەتێک‪ ،‬نەتەوەیەک جۆریک لەئارامی‌و‬ ‫ئاس���ودەیی‌و هەس���تی دڵنیای���ی بەمرۆڤ‬ ‫ئەبەخشێت کە هیچ هەستێکی دی ناتوانێت‬ ‫پێی ببەخش���ێت‪ .‬ئەوەی ئێمە لەماڵەوەین‪،‬‬ ‫لەگەڵ ئەو کەسانەین کە وەک خۆمانن‌و وەک‬ ‫ئێم���ە بیرئەکەن���ەوەو وەک ئێمەش ئەژین‪،‬‬ ‫دڵنیای���ی‌و ئارامیەک بەمرۆڤ ئەبەخش���ێت‬ ‫کە یەکجار جیاوازە ل���ەو دۆخی دڵەڕاوکێ‌و‬ ‫نادڵنیاییەی لەگەڵ کەسانێکدا بیبەینە سەر‬ ‫کە وەک خۆمان نین‌و بەش���ێک نین لەماڵی‬ ‫ئێمە‪ .‬شوناس وەک ئەمارتیا سن ئەڵیت(هەر‬ ‫سەرچاوەی شانازی‌و خۆشنودی نیە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫س���ەرەڕای ئەوە س���ەرچاوەی هەس���تکردن‬ ‫بەهێزو دڵنیابونە)‪ .‬سەرچاوەی هێزە چونکە‬ ‫هەمیش���ە هەس���تئەکەین ئێم���ە وەک تاک‬ ‫بەش���ێکین لەجەس���تەیەکی گەورەترو تەنیا‬ ‫نین‪ .‬لەژیاندا تەنیا نین‌و س���ەدان‌و هەزاران‬ ‫کەس���ی دیمان لەگەڵدان کە بەش���ێوەیەک‬ ‫لەشێوەکان بەشدارن لەچارەنوسی ئێمەدا‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم ئ���ەوەی ئەمارتی���ا س���ن ئەیڵێت‬ ‫ئەوەیە ک���ە ش���وناس هەمیش���ە هاوکاتی‬ ‫خۆشنودی‌و ئارامی نییە‪ ،‬شوناس هەمیشەو‬ ‫هەموکات هەس���تی دڵنیایی‌و ئاسودەییمان‬ ‫پێنابەخشێت‪ ،‬بەڵکو رەنگە (شوناس ببێتە‬ ‫هۆی بەبێ بەزەییانە بکوژێت)‪ .‬ئەمارتیا سن‬ ‫ئەڵێت‪(:‬لەزۆر حاڵەتدا رەنگە هەستکردنێکی‬ ‫بەهێ���زو رەها ئینتیما کورت بێتەوە بۆ یەک‬ ‫گروپ���ی دیاریک���راو‪ .‬رەنگ���ە هەڵگری ئەو‬ ‫هەس���تە ب���ەدوری‌و جیاوازی بێ���ت لەگەڵ‬ ‫گروپەکانی دیدا‪ .‬هاوکاری ناوخۆی گروپێک‪،‬‬ ‫رەنگە تێش���ووی ناکۆکی ئ���ەو گروپە بێت‬ ‫لەگەڵ گروپەکانی دیدا‪ .‬ئەمارتیا سن نمونە‬ ‫ئەهێنێتەوە‪(:‬رەنگە لەناکاو پێمان بگوترێت‬ ‫ئێمە تەنها ڕواندی نین‪ ،‬بەڵکو بەدیاریکراوی‬ ‫س���ەر بەعەشیرەتی هۆتۆین (مانای ئەمەش‬ ‫ئ���ەوەی رقمان لەعەش���یرەتی تۆتس���یە)‪،‬‬ ‫هەروەها ئێمە تەنیا یوگس�ل�اڤی نین‪ ،‬بەڵکو‬ ‫بەدیاریکراوی س���ربین(واتە بەهیچ شێویەک‬ ‫موسڵمانەکانمان خۆش ناوێت)‪ .‬ئەمارتیا سن‬ ‫نمونە لەژیانی مناڵێتی خۆی لەهیندس���تان‬ ‫دێنێت���ەوەو ئەنوسێت(تائێس���تاش ئەوەم‬ ‫لەبیرە کە چۆن بەخێرایی لەکانونی دوهەمدا‬ ‫ئەو کەس���انەی مرۆڤ بون بەش���ێوەیەکی‬ ‫گشتی‪ ،‬لەناکاو لەتەمموزدا بون بەهندۆسی‬ ‫بێ بەزەیی‌و موسڵمانی دڵڕەق)‪.‬‬ ‫ش���وناس توانایەکی ترس���ناکی هەیە بۆ‬ ‫ئەوەی لەبری ئاسودەیی‌و هەستی دڵنیایی‪،‬‬ ‫دۆخێکی جەنگی دروس���تبکات لەگەڵ هەمو‬ ‫ئەو گروپ‌و هێزانەدا کە هەمان شوناس���یان‬ ‫نی���ە‪ .‬بەتایبەتی ل���ەم هەلومەرجە تازەیەی‬ ‫دنیادا‪ .‬پێشکەوتنی تەکنەلۆژیاو ئامێرەکانی‬ ‫پەیوندی���ی‌و راگەیان���دن‌و بەردەس���تبونی‬ ‫لەب���ەردەم هەم���و گروپەکان���دا‪ ،‬وایکردوە‬ ‫شوناس���ە تایبەتیەکان هەمو ئ���ەو ئامڕازو‬ ‫هۆکارانەیان لەبەردەس���تدا بێ���ت کە رێگە‬ ‫بەپارێزگاری شوناس���ی تایبەت���ی خۆیان‌و‬ ‫تۆخکردنەوەی لەبەردەم شوناس���ەکانی تردا‬ ‫ئ���ەدات‪ .‬ئەو ئام���رازە گرنگانەی پێش���ترو‬ ‫لەس���ەردەمێکی زوتردا تەنها لەبەردەس���ت‬ ‫دەوڵەتداب���ون بۆئ���ەوەی بتوانێت جۆرێک‬ ‫شوناس���ی هاوش���ێوەو هاوب���ەش لەنێوان‬ ‫هەم���و ئەو گ���روپ‌و هێزانەدا دروس���تبکات‬

‫هاوڕێیەکی پارتیم‬ ‫بینی کە پێی‬ ‫گوتم هیچ هەست‬ ‫بەخۆشنودی لەم‬ ‫شارەدا ناکات‌و رقی‬ ‫لێ ئەبێتەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫خەڵکی ئەم شارەیەو‬ ‫ناتوانێت بەجێی‬ ‫بهێڵیت‬ ‫کە س���ەر بەواڵت���ی خۆیین‪ ،‬ئەم���ڕۆ هەمو‬ ‫ئەو ئامڕازانە لەبەردەس���ت هەمو گروپێکی‬ ‫بچ���وک ی���ان گەورەدایە بۆ ئ���ەوەی هەمان‬ ‫ئەو ش���تانە بکات کە لەقۆناغێکی پێش���ودا‬ ‫تەنیا دەوڵ���ەت ئەیتوان���ی ئەنجامی بدات‪.‬‬ ‫ئەو کەرتبون���ە گەورانەی ئەم���ڕۆ تەنانەت‬ ‫لەن���او ئەو خەڵکان���ەدا ئەیبینین کە بڕیارە‬ ‫یەک گەل‌و نەت���ەوە پێکبهێنن‪ ،‬دەرئەنجامی‬ ‫زیندوبون���ەوەی ئەو شوناس���ە گروپیانە کە‬ ‫رابەرانی گروپ بە بەکارهێنانی تەکنەلۆژیای‬ ‫پەیوەندی‌و راگەیاندن سەرقاڵی تۆخکردنەوەو‬ ‫س���ەقامگیرکردنین‪ .‬ئەمڕۆ شوناس���ی تایفی‬ ‫ی���ان ناوچەیی ی���ان مەزهەبی ی���ان حیزبی‬ ‫زۆر زاڵترن لەهەمو ئەو شوناس���انەی تر کە‬ ‫تاکەکان بەیەکەوە گرێ ئەدات‪.‬‬ ‫هاوڕێیەکی پارتیم بینی کە پێی گوتم هیچ‬ ‫هەست بەخۆشنودی لەم شارەدا ناکات‌و رقی‬ ‫لێ ئەبێتەوە‪ ،‬بەاڵم خەڵکی ئەم ش���ارەیەو‬ ‫ناتوانێ���ت بەجێی بهێڵیت‪ .‬ئ���ەم هاوڕێیەم‬ ‫لەخێزانێکی تێکۆش���ەرە کە س���ااڵنیکی زۆر‬ ‫خ���ۆی‌و خێزانەکەی بەش���داری شۆڕش���ی‬ ‫بزوتنەوەی رزگاریخوازی کوردستانی کردوەو‬ ‫برایەکیشی لەم پێناوەدا شەهید بوە‪ .‬هەمان‬ ‫ئەم دۆخە رەنگە بۆ ئەو یەکێتی یان گۆڕانە‬ ‫راس���ت بێت کە لەش���ارێکی تر ئ���ەژی کە‬ ‫حیزبەکەی بااڵدەس���ت نیە تیاییدا‪ .‬چونکە‬ ‫لەهەردو حاڵەتەکەدا شوناسی حیزبی بەسەر‬ ‫هەمو شوناس���ەکانی دی���دا زاڵ بوە‪ .‬حیزب‬ ‫لەهەرێمی کوردستاندا رۆژنامە‪ ،‬تەلەفیزیۆن‌و‬ ‫حەکایەت‌و مێ���ژوی تایبەتی خ���ۆی‌و بگرە‬ ‫س���رودی تایبەتی خۆی هەی���ە کە بەردەوام‬ ‫الیەنگران���ی پێ پ���ەرەوەردە ئ���ەکات‪ .‬ئەم‬ ‫تۆخبونەوەیەی شوناسی حیزبی لەکاتێکدایە‬ ‫کە هی���چ ئامرازێک‌و هی���چ دەزگایەک‌و هیچ‬ ‫بوارێ���ک نیە کە س���ەرقاڵی دروس���تکردنی‬ ‫شۆناسێکی گشتی بێت کە تاکەکان بەیەکەوە‬ ‫گرێ ب���دات‪ .‬ئەمڕۆکە کوردب���ون ناتوانێت‬ ‫هەس���تی ئاس���ودەیی‌و خوش���نودی نە بەو‬ ‫پارتیانە بدات کە لەژێر بااڵدەس���تی پارتیدا‬ ‫نین‌و نە بەو گۆڕان‌و یەكێتیانە بدات کە لەژێر‬ ‫دەس���ەاڵتی یەکێتی یان گۆڕاندا نین‪ .‬ئەوەی‬ ‫بوە بەپارێزەرو هەس���تکردن بەئاسودەیی‌و‬ ‫ئارامی چیدی س���ەقفی نیشتیمان‌و نەتەوەو‬ ‫رەمزەکانی نیە‪ ،‬بەڵک���و ئینتیمای حیزبی‌و‬ ‫رەمزو حەکایەتەکانی حیزبە‪ .‬هەموان لەگەڵ‬ ‫ماڵی حیزبدا هەس���ت بەئارامی‌و خوشنودی‬ ‫ئەکەن‌و ئەمەش وایکردوە س���ڵ لەژیانکردن‬ ‫لەهەمو ئەو شوێنانە بکەنەوە کە ماڵی حیزب‬ ‫تیای���دا بچوک‌و بێهیزو الوازە‪ .‬ئەمڕۆ هەموان‬ ‫خۆیان بەبێ ماڵی حیزب لەژێر هەڕەش���ەدا‬ ‫ئەبین���ن‌و چی���دی ئەندامبون لەنیش���تیمان‬ ‫توانای دەستەبەرکردنی ئەو مافانەی نیە کە‬ ‫بڕیارە هەمو هاواڵتیەک خاوەنی بێت‪.‬‬ ‫پێش چەندان س���اڵ کە هێش���تا ش���ەڕی‬ ‫ناوخۆ بەت���ەواوی لەناو نەچوبو‪ ،‬لەس���اڵی‬ ‫‪٢٠٠٠‬و لەفێس���تیڤاڵی گەالوێ���ژدا وتارێک���م‬ ‫پێش���کەش ک���رد بەناوی (کۆمەڵ���گا لەژێر‬ ‫هەڕەش���ەی حیزبدا)‪ ،‬ئەمڕۆ ئەم هەڕەشەیە‬ ‫بۆت���ە فاکتیک���ی واقیع���ی‌و کە ن���ەک هەر‬ ‫راگەیاندن‌و کولت���وری تایبەتی خۆی هەیە‪،‬‬ ‫بەڵکو سوپاو لەش���کرو جوگرافیای سیاسی‬ ‫خ���ۆی‌و هەم���و ئەو دەزگایان���ەی هەیە کە‬ ‫بەرگری لێ ئەکات‪ .‬کەس لە ماڵی نیشتیماندا‬ ‫ئاس���ودە نیەو بگرە هەست بەهەڕەشەیەکی‬ ‫گەورە لەناویدا ئەکات‪ ،‬بەتایبەتی گەر ماڵی‬ ‫حیزبێک���ی نەبێت کە پاری���زگاری لێبکات‪.‬‬ ‫ئەمڕۆ حیزبەکان نیش���تیمانی خۆیان هەیە‌و‬ ‫کەوتونەتە هەوڵێکی ترس���ناکیش بۆ ئەوەی‬ ‫لەبری نیشتیمان بیکەن بەماڵی هەمومان‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بیروڕا‬

‫"کینەی خۆمتان پێ نابەخشم"‬ ‫ناسیۆنالیزم‌و ئااڵ‬

‫ناسیۆنالیزم بەمانای هەستی نەتەوایەتیی‬ ‫بەپێوازی جیاواز دەچێتە ناو ژیانی ڕۆژانەوەو‬ ‫چەندان گوتار لەپەیوەندیدا بەژیانی ڕۆژانەوە‬ ‫دەخات���ەکار‪ .‬هی���چ ناس���یۆنالیزمێک نیی���ە‬ ‫بێبەریی بێ���ت لەم گوتارە ڕۆژانییەیە‪ .‬مایکڵ‬ ‫بیلیگ ‪ Michael Billig‬یەکێک لەتیوریس���تە‬ ‫گرنگەکان���ی ب���واری نەتەوەو ناس���یۆنالیزم‬ ‫ئ���ەم گوت���ارە ڕۆژانەییان���ەی ناس���یۆنالیزم‬ ‫بە"‪،"Banal‬یان"تافیه" ناودەبات‪ ،‬کە دەکرێت‬ ‫بەک���وردی وەک ناس���یۆنالیزمی"ڕۆژانە"یان‬ ‫"بێقوواڵیی" بیناس���ێنین‪ .‬الی ئەم نوس���ەرە‬ ‫ناسیۆنالیزم‪ ،‬هەمو ناسیۆنالیزمێک‪ ،‬هەڵگریی‬ ‫گوتارێک���ی ڕۆژان���ەی بێقواڵییە‪ ،‬ب���ەاڵم ئەم‬ ‫گوت���ارە بێقواڵییە ب���ەردەوام ڕۆڵێکی گرنگ‬ ‫دەبینێت لەبەهێزکردنی هەس���تی نەتەوەیی‌و‬ ‫کردەو جواڵنەوەی کۆمەاڵیەتیی‌و سیاس���ییدا‪.‬‬ ‫ئ���ەم گوت���ارە ڕۆژانەییە ڕۆڵێک���ی گرنگیش‬ ‫دەگێڕێت لەدروستبونی "هەستی گشتیی" ناو‬ ‫کۆمەڵگاداو بەو هەستە گشتییە ناوەڕۆکێکی‬ ‫تایب���ەت دەبەخش���ێت‪ .‬ئەو ش���ێوازانەی کە‬ ‫بەش���ێکی زۆری "خەڵک" لەڕێگایانەوە باسی‬ ‫خۆی���ان‌و وێن���ای خۆیان وەک دانیش���توانی‬ ‫واڵتێ���ک لەپەیوەندی���دا بەدراوس���ێکانیان‌و‬ ‫بەنەتەوەکانی ترەوە دەکەن‪ ،‬لەژێر کاریگەریی‬ ‫ئەم گوتارە ڕۆژانەییەدایە‪ .‬هاوکات ئەم گوتارە‬ ‫ڕۆڵی بەرچ���او دەبینێت لەدروس���تبونی ئەو‬ ‫چوارچێوە گش���تییەدا کە تیایدا زانیارییەکان‬ ‫کۆدەکرێت���ەوە ڕێکدەخرێ���ت‌و بەش���ێوازێکی‬ ‫دیاریک���راو بەکاردەهێنرێ���ت‪ ،‬بەمەبەس���تی‬ ‫بەرهەمهێنانی شوناسێکی ئەتنیی‪ ،‬نەتەوەیی‪،‬‬ ‫نیشتیمانی‪.‬‬ ‫مایکڵ بیلیگ ئەم ناسیۆنالیزمی ڕۆژانەییە‬ ‫بەیەکێک لەس���یمبۆڵە هەرە سەرەکییەکانی‬ ‫دەوڵەتی نەتەوەی مۆدێرنەوە دەبەس���تێتەوە‬ ‫کە ئااڵیە‪ .‬الی ئەم نوس���ەرە ئااڵی واڵت یان‬ ‫نیش���تیمان یان نەتەوە ئەو ڕەمزە ڕۆژانەییە‬ ‫سادەو بێقواڵییەیە کە ڕۆڵێکی گرنگ‌و بەردەوام‬ ‫لەبەرهەمهێنان‌و پاراس���تنی گوتارو شوناسی‬ ‫نەتەوەیی���دا‪ ،‬دەبینێت‪ ،‬بەتایبەتی لەئاس���تە‬ ‫کردەییە ڕۆژانەییەکەیدا‪ .‬هەم سیاسییەکان‌و‬ ‫هەم بڕێک لەهونەرمەندان‌و ڕۆش���نبیران‌و هەم‬ ‫میدی���ای جەماوەری���ی ڕۆڵی گ���ەورە دەبینن‬ ‫لەبەرهەمهێنان‌و باڵوکردنەوەی ئەم گوتارەدا‪.‬‬ ‫بێگومان ئەم گوتارە ڕۆژانەییە تەنها لەئااڵدا‬ ‫بەرجەس���تە نییە‪ ،‬بەڵک���و لەچەندەها بۆنەی‬ ‫ڕۆژان���ەو چەن���دان بەرنام���ەی تەلەفیزیۆنی‌و‬ ‫چەندان گۆرانیی‌و شێوازی جلوبەرگ‌و سەماو‬ ‫شتی دیکەی تری لەم بابەتەدا بەرجەستەیە‪.‬‬ ‫ئەم گوت���ارە ن���ەک تەنها لەن���او بەرنامەی‬ ‫هەواڵە سیاس���ییەکاندا ئامادەیە‪ ،‬بەڵکو لەناو‬ ‫هەواڵەکانی کەش‌وهەواو گەرمیی‌و س���اردیی‬ ‫بە‌ش‌و ناوچ���ە جیاوازەکانی نیشتیمانیش���دا‬ ‫ئامادەیە‪ .‬ئەمە جگ���ە لەئامادەگیی زمانێکی‬ ‫ڕۆژانە کە باس لە"ئێمە"و"ئەوان"و "نەتەوە"و‬ ‫"نیش���تیمان"و "مەترس���یی"و "ئ���ەرک"و‬ ‫"بەرپرس���یاریەتیی"و "ئێ���رە"و "ئ���ەوێ"‬ ‫دەکات‪ ،‬کە بەس���ەر یەکەوە ئەو هەستە الی‬ ‫خوێنەران‌و بیسەران گەورەدەکەن کە ئەوەی‬ ‫باس���دەکرێت ماڵی نەتەوەیی‌و نیش���تیمانیی‬ ‫ئەوان���ە‪ .‬هەم���و ئەمانەش بەس���ەر یەکەوە‬ ‫ئ���ەو گوتارە دروس���تدەکەن ک���ە ئەندامانی‬ ‫کۆمەڵگای���ەک دەکەن���ە ئەندام���ی نەتەوەو‬ ‫نیش���تیمانێکی دیاریکراو‪ .‬بێگوم���ان لەهەر‬ ‫ش���وێنێکی دونیادا ئەم ڕەهەندە ڕۆژانەییەی‬ ‫ناسیۆنالیزم‌و شوناس���ی نەتەوەیی بەشێوەی‬ ‫جی���اواز دەردەکەوێ���ت‌و دروس���تدەکرێت‌و‬ ‫دەپارێزرێت‪ ،‬ب���ەاڵم بەبۆچونی مایکڵ بیلیگ‬ ‫ئااڵ لەزۆربەی هەرەزۆری شوێنەکانی دونیادا‬ ‫یەکێک���ە لەس���یمبۆڵە س���ەرەکییەکانی ئەم‬ ‫ناس���یۆنالیزمە ڕۆژانەییە‪ .‬ئەم نوسەرە تائەو‬ ‫ش���وێنە دەڕوات ک���ە بڵێت ناس���یۆنالیزمی‬ ‫ڕۆژانە خەریک���ی "بەئااڵکردن���ی نەتەوەیە"‪،‬‬ ‫"‪ ،" flagedging nationhood‬ک���ە‬ ‫مانای بەرهەمهێنان���ەوەی بەردەوامی نەتەوە‬ ‫دەگەیەنێ���ت لەڕێ���گای ئ���ااڵی نەتەوەی���ی‌و‬ ‫س���یمبۆڵی ترەوە‪ .‬ئەم ش���تانە ناسیۆنالیزم‬ ‫دەکەنە بەش���ێک لەڕۆتین���ی ڕۆژانەی ژیان‪،‬‬ ‫دەیکەن بەئایدیۆلۆژیایەک کە بەش���ی زۆری‬ ‫کۆمەڵگا دەچێت���ە ناوییەوە‪ ،‬تاڕادەی ئەوەی‬ ‫دوان بەزمان���ی ئەم ڕەمزان���ەو لەڕێگای ئەم‬ ‫ڕەمزانەوە ببێت بە"خویەکی ئایدیۆلۆژیی"‪.‬‬ ‫لەمێژوی س���ەدەی بیستەمدا "ئااڵ" ڕۆڵێکی‬ ‫س���ەرەکیتر دەبینێ���ت لەبەرهەمهێنان���ەوەی‬ ‫"نەت���ەوە"دا تاڕەم���زە نەتەوەییەکان���ی تر‪،‬‬ ‫ئااڵی نەتەوەیی لەناو ئەو ڕوبەرە نەتەوەیی‌و‬ ‫نیشتیمانییەدا ئامادەیە کە کۆمەڵگا بەسنوری‬ ‫جیاکردن���ەوەی خ���ۆی لەدونی���ای دەرەوەی‬ ‫خۆی دەزانێت‪ .‬لەس���ەر باڵەخانەو ئۆفیس���ە‬ ‫حکومییەکان‪ ،‬لەس���ەر قوتابخانەکان‪ ،‬لەبۆنە‬ ‫گشتییەکاندا‪ ،‬لەپاڵەوانێتییە وەرزشییەکاندا‪،‬‬ ‫لەکێبڕکێ هونەریی‌و مۆس���یقییەکاندا‪ ،‬ئەمە‬ ‫جگە لەو کاتانەی کە "نەتەوە"و "نیشتیمان"‬

‫لەدۆخی هەرێمدا‬ ‫سیاسەتی سەرقاڵکردنی‬ ‫کۆمەڵگای ئێمە‬ ‫ئامادەیە بەکێشەیەکی‬ ‫رەمزییەوە لەپێناوی‬ ‫لەبیربردنەوەو‬ ‫داپۆشینی کێشە‬ ‫سەرەکیی‌و‬ ‫بنەڕەتییەکانی واڵتەکە‬ ‫دەکەونە بەردەمی مەترس���یی‌و هەڕەش���ەوە‪.‬‬ ‫لەهەمو ئەو کاتانەدا ئااڵی واڵت لەزۆر شوێنی‬ ‫واڵتدا بەشێوەیەکی شانۆییانە بەرزدەکرێتەوەو‬ ‫نمایش���دەکرێت‪ .‬فەرەنس���ای دوای پەالمارە‬ ‫تێرۆریس���تییەکانی ئەم دوایی���ە یەکێکە لەو‬ ‫نمون���ە زۆرانەی کە نیش���انمان ئەدەن چۆن‬ ‫ناسیۆنالیزمی ڕۆژانە لەڕێگای ئااڵوە بەرگریی‬ ‫ل���ەو بونە دەس���تەجەمعییە دەکات کە ناوی‬ ‫نەتەوەو نیش���تیمانە‪ .‬ئەم بەناوەندییکردنەی‬ ‫ئااڵ وەک س���یمبۆڵی نەتەوەیی‌و نیشتیمانیی‬ ‫لەس���ەدەی بیس���تەمدا بەڕادەیەک���ە کە ئااڵ‬ ‫دەگۆڕێ���ت ب���ۆ تەوتەمێکی سیاس���یی‪ ،‬کە‬ ‫لەالی���ەن زۆرینەی کۆمەڵ���گاوە وەک تەوتەم‬ ‫ماماڵەدەکرێت‪ .‬ئەم دۆخی بەتەوتەمبونە لەو‬ ‫کاتانەدا بەباشی بەرجەس���تە دەبێت کاتێک‬ ‫ملمالنێی سیاس���یی‌و ئایدیۆلۆژیی‌و سەربازیی‬ ‫لەنێ���وان نەتەوەکاندا ڕودەدەن‪ .‬س���وتاندنی‬ ‫ئااڵ‪ ،‬یان ژێرپێنان‌و تفلێکردنی‪ ،‬لەم دۆخانەدا‬ ‫دەبێت���ە ڕەم���زی لەناوب���ردن‌و بێنرخکردن‌و‬ ‫ئیهانەکردن���ی نەت���ەوە‪ .‬ئ���ااڵ بەڕادەی���ەک‬ ‫بەنەتەوەو نیشتیمان یەکساندەکرێت‌و ئەمیان‬ ‫وەک درێژکراوەی ئەویتری���ان دەبینرێت‪ ،‬کە‬ ‫ئازاردان���ی ئااڵکە وەک ئازاردان���ی نەتەوەکە‬ ‫خۆی وێنادەکرێت‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی لەچەند ڕۆژی ڕاب���ردودا لەهەرێم‌و‬ ‫لەبەشە شیعەکەی عێراقدا بینیمان سوتاندنی‬ ‫ئااڵی عێ���راق بو لەالیەن چەند کەس���ێکەوە‬ ‫لەکوردستان‌و سوتاندنی ئااڵی کوردستان بو‬ ‫لەالی���ەن هەندێک الیەنی ش���یعەوە‪ .‬لەهەردو‬ ‫دۆخەکەدا کردەی س���وتاندنەکە لەس���ەر ئەو‬ ‫لۆژیکە تەوتەمییە کاردەکات کە باس���مکرد‪.‬‬ ‫ڕاستە مەبەستی سیاس���یی‌و هێزی سیاسیی‬ ‫تایبەت لەپش���تی ئەم کاران���ەوەن‪ ،‬لەدۆخی‬ ‫هەرێمدا سیاس���ەتی سەرقاڵکردنی کۆمەڵگای‬ ‫ئێم���ە ئامادەی���ە بەکێش���ەیەکی رەمزییەوە‬ ‫لەپێناوی لەبیربردنەوەو داپۆش���ینی کێش���ە‬ ‫س���ەرەکیی‌و بنەڕەتییەکان���ی واڵتەک���ە‪ ،‬کە‬ ‫کێش���ەی دەس���ەاڵتداریەتییەکی س���وڵتانیی‬ ‫گەندەڵ‌و توندوتیژ‌و دەس���ەاڵتگەرە‌و لەهەمو‬ ‫ئاس���تەکاندا ئیفالسیی تەواوی کردوە‪ .‬دەڵێم‬ ‫ڕاس���تە هەندێک پالنی سیاس���یی ناشیرین‌و‬ ‫خواس���تێکی بەهێزی بەالڕێدابردنی کۆمەڵگا‬ ‫لەپش���تی ئەو سیاس���ەتەوە ئامادەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەمە لەو ڕاستییە ناگۆڕێت کە ئااڵ لەسەدەی‬ ‫بیس���تەمدا ڕەمزی هەرەسەرەکیی ناو گوتارە‬ ‫ناسیۆنالیس���تییە جیاوازەکانە‪ .‬ئااڵ وەکچۆن‬ ‫لەکۆمەڵ���گای ئەمریکیدا ڕۆڵێکی س���ێنتراڵی‬ ‫دەبینێ���ت‌و بەش���ێکە ل���ەو ناس���یۆنالیزمە‬ ‫ڕۆژانەیی���ەی مای���کڵ بیلیگ باس���ی دەکات‪،‬‬ ‫ئ���اواش لەش���وێنێکی وەک فەرەنس���ادا‪،‬‬ ‫بەتایبەت���ی لەس���اتەوەختە قەیراناوی���ی‌و‬ ‫زەحمەتەکان���دا‪ ،‬ئ���ەو س���اتانەی دۆرکهایم‬ ‫ناوی س���اتەوەختی "عەزاپۆشیی گشتیی" ان‬ ‫لێدەنێت‪ ،‬دەبێتە یەکێک لەڕەمزە نەتەوەیی‌و‬ ‫نیش���تیمانەییەکان‌و کۆمەڵگا لەدەوری خۆی‬ ‫کۆدەکات���ەوە‪ .‬گۆڕینی ئااڵ ب���ۆ تەوتەمێکی‬ ‫سیاسیی یەکێکە لەدیاردە بەجیهانییبوەکانی‬ ‫س���ەدەی بیس���تەم‪ .‬لەدۆخێکی وەک دۆخی‬ ‫فەرەنس���ادا دەش���ێت ئااڵ هێزێ���ک بێت بۆ‬ ‫کۆکردن���ەوەی کۆمەڵگا ل���ەدەوری ڕەمزێکی‬ ‫ناوەندیی بەمەبەس���تی زاڵبون بەسەر کێشەو‬ ‫گرفتەسیاسییە س���ەرەکیی‌و بنەڕەتییەکاندا‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم لەش���وێنێکی وەک هەرێ���م‌و عێراقدا‪،‬‬ ‫ئامرازێکە بۆ مێشکشۆرینەوەو سەرقاڵکردنی‬ ‫کۆمەڵگا بەمەسەلە هەرە الوەکییەکانەوە‪.‬‬

‫ئەنتوان لێری‬

‫هیلین مۆیال‬

‫ئێوارەی هەینی ژیانی‬ ‫ئینسانێکی لەئاسایی‬ ‫بەدەر‪ ،‬ئەشقەکەی‬ ‫ژیانم‌و دایکی‬ ‫کوڕەکەمتان بەتااڵن‬ ‫برد‪ .‬لەگەڵ ئەوەیشدا‬ ‫کینەی خۆمتان پێ‬ ‫نابەخشم‬ ‫وه‌رگێرانی ئاوێنه‌‬ ‫("ئەنتوان لێری" کە ڕۆژنامەنووسێکی‬ ‫ڕادیۆی فرەنس���ییە‪ ،‬هەفتەی ڕابوردو‬ ‫ژنەکەی لەهۆڵی کۆنسێرتی "باتاکالن"‬ ‫لەپاری���س بەدەس���تی جان���ەوەرە‬ ‫ئیس�ل�امییەکان لەگەڵ دەیان ئینسانی‬ ‫بێگوناه���ی تردا کوژرا‪ .‬ش���ازدەی ئەم‬ ‫مانگە لێ���ری لەالپەڕەی فەیس���بوکی‬ ‫خۆیدا ئەم چەن���د دێڕەی باڵوکردەوە‪.‬‬ ‫بەسوودبەخش���مان زان���ی لەزمان���ە‬ ‫ئەسڵییەکەوە بیکەین بەکوردی‪).‬‬ ‫ئێوارەی هەینی ژیانی ئینس���انێکی‬ ‫لەئاسایی بەدەر‪ ،‬ئەش���قەکەی ژیانم‌و‬ ‫دایک���ی کوڕەکەمت���ان بەت���ااڵن برد‪.‬‬

‫لەگەڵ ئەوەیش���دا کینەی خۆمتان پێ‬ ‫نابەخشم‪ .‬من نازانم ئێوە کێن‌و نامەوێ‬ ‫بزانم‪ .‬ئێ���وە گیانانێکی مردون‪ .‬ئەگەر‬ ‫خوا‪ ،‬ئەوەی ئێوە بەناوییەوە نابینایانە‬ ‫ئەکوژن‌و ئەبڕن ئێمەی لەس���ەر وێنەی‬ ‫خۆی رەنگاندبێ‪ ،‬ئەش���ێ ه���ەر تاکە‬ ‫فیش���ەکێ ک���ە جەس���تەی ژنەکەمی‬ ‫پێکاوە زامێکی لەسەر دڵی ئەو خوایە‬ ‫نەخشاندبێ‪.‬‬ ‫کەواتە نا‪ ،‬دیاریی ئەوەتان پێشکەش‬ ‫ناک���ەم کە ڕقت���ان لێهەڵگ���رم‪ .‬ئێوە‬ ‫عەوداڵی ئەمە بون‪ ،‬بەاڵم وەاڵمدانەوەی‬ ‫کینە بەتوڕەیی‌و هەڵچون ملکەچکردنە‬ ‫ب���ۆ ئ���ەو نەفامییەی ئێ���وەی کردوە‬ ‫ب���ەوەی کە هەن‪ .‬ئێوە ئەتانەوێ ترس‬ ‫دامبگ���رێ‌و بەچاوێک���ی بێمتمانانەوە‬

‫بڕوانم���ە هاوش���ارییەکانم‪ ،‬ئەتانەوێ‬ ‫سەربەس���تیم لەپێناوی س���ەالمەتیمدا‬ ‫بکەمە قوربان���ی‪ .‬دۆڕانتان‪ ،‬بەردەوامم‬ ‫لەوازییەکەدا‪.‬‬ ‫ئەم بەیانییە پاش ش���ەوان‌و ڕۆژانێ‬ ‫چاوەڕوان���ی ئاخرییەک���ەی دیم���ەوە‪.‬‬ ‫بەهەمان ڕادە جوان بو کاتێ ئێوارەی‬ ‫هەینی ماڵی جێهێش���ت‪ ،‬بەهەمان ڕادە‬ ‫جوان ب���و کاتێ زیاد لەدوانزە س���اڵ‬ ‫لەمەوب���ەر دێوانەئاس���ا ئاش���قی بوم‪.‬‬ ‫بێگومان خ���ەم وێرانی ک���ردوم‪ .‬ئەم‬ ‫هەرزە سەرکەوتنەتان پێ رەوا ئەبینم‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم تەمەنکورت ئەب���ێ‪ .‬ئەزانم کە‬ ‫ژنەکەم هەمو ڕۆژێ هاودەممان ئەبێ‌و‬ ‫لەبەهەش���تی گیانە سەربەس���تەکاندا‬ ‫ئەیبینین���ەوە‪ ،‬ئەو بەهەش���تەی ئێوە‬

‫هەرگیز سەری پێدا ناکەن‪.‬‬ ‫م���ن‌و کوڕەکەم دو کەس���ین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەهەردوکمان لەس���ەراپای لەشکرانی‬ ‫ئەم دنیای���ە بەهێزتری���ن‪ .‬چیتر کاتم‬ ‫بەدەس���تەوە نەماوە بۆ ئێوەی بەفیڕۆ‬ ‫بدەم‪ ،‬ئەبێ بچم���ە الی "مێلڤیل" کەوا‬ ‫خەریکە لەنیوەڕۆخەوی بەئاگادێتەوە‪.‬‬ ‫تەمەنی خەریک���ە خۆی ئەدا لەحەڤدە‬ ‫مان���گ‪ .‬وەک هەم���و ڕۆژێکی تر ژەمی‬ ‫پاش���نیوەڕوانی ئەخواو پاش���ان وەک‬ ‫هەم���و ڕۆژێکی تر پێک���ەوە ئەکەوینە‬ ‫یاریکردن‪ .‬ئەم کوڕە بچکۆلەیە سەراپای‬ ‫ژیانی بەوە نقومی ئابڕوچونتان ئەکا کە‬ ‫بەختەوەر‌و سەربەست ئەبێت‪ .‬چونکە‬ ‫نا‪ ،‬کینەی ئەویشتان پێ نابەخشرێ‪.‬‬

‫تاقیکردنەوەی ویژدان‌و کوردایەتی ساختە‬ ‫پێشڕەو حەمید‬ ‫ئەوان����ەی هاوخ����ەم ب����ون لەگەڵ‬ ‫گەلی فەرەنس����اداو بەشێکیان وێنەی‬ ‫پرۆفایلەکانی����ان تێک����ەڵ بەئ����ااڵی‬ ‫فەرەنس����ا کرد‪ ،‬لەالی����ەن کۆمەڵێکی‬ ‫ترەوە کەوتنە بەر هێرش‌و سوکایەتی‬ ‫پێکردن! ئەوانەی س����وکایەتیان کرد‬ ‫بەو کەسانە وەها بیانویان دەهێنایەوە‬ ‫ک����ە لەکات����ی نەهامەتیەکانی گەلی‬ ‫کوردو ش����ەهیدکردنی هەرس����ێ ژنە‬ ‫قارەمانەک����ەی ک����ورد ک����ە لەپاریس‬ ‫تیرۆرکران‪ ،‬فەرەنسیەکان بێباک بون‌و‬ ‫هاوکاری کوردیان نەک����ردو هاوخەم‬ ‫نەبون‌و هەڵوێس����تیان نەبو بەرامبەر‬ ‫بەدەوڵەتی ئیرهابی تورکیا!‬ ‫بەداخ����ەوە هێش����تا ئ����ەو بەڕێزانە‬ ‫لەخەوێکی خەفڵەتاویدا دەژین‌و بیانو‬ ‫بۆکوش����تن‌و ئیهانەکردن‌و لەناوبردن‬ ‫دەهێنن����ەوەو جۆریک لەش����ەرعیەت‬ ‫بەکوش����تنی خەڵکی س����یڤل ئەدەن‪،‬‬ ‫هەمو ئەوانە دەبێت بزانن کە ئەوانەی‬ ‫لەعێ����راق‌و س����وریاو ناوچەکانی تری‬ ‫ڕۆه����ەاڵت دەکوژرێن هەربەدەس����تی‬ ‫ئەوخەڵکانەی����ە ک����ە لەژینگەی ئەو‬ ‫واڵتان����ەدا پەروەردەبون‌و گەورەبون‪،‬‬ ‫بەاڵم فەرەنس����یەکان لەناو ماڵەکەی‬

‫خۆیان����دا بەدەس����تی ئ����ەو گروپانە‬ ‫دەکوژرێن کە لەژینگ����ەی واڵتەکانی‬ ‫ئێمەدا لەئاس����یاو ئەفریقا گەورەبون‌و‬ ‫پەروەردەکراون!‬ ‫هاوخەم بون‌و دەربڕینی دڵتەنگی بۆ‬ ‫کوشتنی مرۆڤ تاوان نیە‪ ،‬ئەوەیشی‬ ‫ئەو جۆرە هاوخەمیانە بەبیانوی ترەوە‬ ‫دەبەس����تێتەوەو وەها خۆی نیش����ان‬ ‫ئ����ەدات ک����ە لەب����ەر کوردبونی وەها‬ ‫هاتوەتە زمان‌و دژی ئەو کەسانەیە کە‬ ‫هەڵوێس����تیان نەبوە بۆ میللەتەکەیان‬ ‫لەکات����ی نەهامەتیەکانیان����دا‪ ،‬ئ����ەوا‬ ‫ئەگەر بەخۆیان بزانن یان نـــا‪ ،‬ئەوە‬ ‫شەرعیەت بەکوشتن ئەدەن‌و هیچکات‬ ‫خەمێکی ئینسانیانەیان نەبوەو نایشان‬ ‫بێت‌و ب����ەو کوردایەتیە س����اختەیەی‬ ‫خۆیان ناتوانن ڕێگە لەدرەوشانەوەی‬ ‫ویژدانی زیندو بگرن!‬ ‫فەرەنس����یەکان لەکاتی کۆڕەوەکەی‬ ‫میللەتی کورد لەساڵی‪ ١٩٩١‬جیهانیان‬ ‫وەئاگاهێن����ا لەوەی میللەتی ئێمە لەچ‬ ‫دۆخێکدایە‪ ،‬فەرەنس����یەکان بون کە‬ ‫واڵتانی ئەندامی ئەنجومەنی ئاسایشیان‬ ‫ناچارکرد کە هێڵی دژەفڕین دابنێت‌و‬ ‫میللەتی ئێمە لەهێرش����ی فڕۆکەکانی‬ ‫بەعسیەکان بپارێزێت‪ ،‬فەرەنسیەکان‬ ‫بون کە سەرۆکەکەیان نارد تاسەردانی‬ ‫کوردس����تان بکات‌و پاڵپشتی خۆی بۆ‬

‫شەڕە ڕەواکەمان لەدژی خوێڕیەکانی‬ ‫داع����ش دەرببڕێ����ت‪ ،‬فەرەنس����یەکان‬ ‫ب����ون ک����ە لەکۆش����کی ئالیزی����ە‬ ‫"‪ "palais de l'élysée‬پێشوازییان‬ ‫لەژن����ە قارەمانەکانی یەپ����ەژە کردو‬ ‫بەشانازییەوە باس����ی ئازایەتی ژنانی‬ ‫کوردیان����دا بەگوێی جیهان����دا‪ ،‬دانیاڵ‬ ‫میتەران "دایکی کوردان"ئەویش هەر‬ ‫فەڕەنس����ی ب����و کە ئ����ەم نەوەتازەیە‬ ‫نایناس����ن‌و نایش����زانن فەرەنسیەکان‬ ‫چیان کردوە بۆیە بەش����ێک لەوانەی‬ ‫سوکایەتی بەهاوخەمیی کوردان دەکەن‬ ‫بۆ فەرەنسیەکان ئەو کە کاریان تەنها‬ ‫کۆپی پەیس����تە و هیچی ترو ناتوانن‬ ‫یەک دێڕ بەباشی بخوێننەوە!‬ ‫ئەم وەبیرهێنانەوەی����ە بۆ ئەوەنیە‬ ‫ک����ە ئێم����ە ش����ەرعیەت بدەی����ن بە‬ ‫بەرگریکردنەکەم����ان لەو کەس����انەی‬ ‫هاوخەمی ئازارەکانی مرۆڤن‌و ئەوانەی‬ ‫هاوس����ۆز بون لەگەڵ فەرەنسیەکان‪،‬‬ ‫بەڵک����و بەدیوێک����ی ت����ردا ئەم����ە‬ ‫س����ەرەتایەکە ب����ۆ بەرچاوڕونی ئەو‬ ‫کۆمەڵ����ە خەڵکەیە کە س����وکایەتی‬ ‫بەهەمو شتێک دەکەن‌و هیچ خەمێکیان‬ ‫نیەو بونیان لەژیاندا زیادەیەو ناتوانن‬ ‫بەردێک لەس����ەرەرێگای خۆشبەختی‬ ‫مرۆڤایەتیدا وەال بنێن‌و ڕێگە باش����تر‬ ‫پاک بکەنەوە!‬

‫فەرەنسیەکان لەکاتی‬ ‫کۆڕەوەکەی میللەتی‬ ‫کورد لەساڵی‪١٩٩١‬‬ ‫جیهانیان وەئاگاهێنا‬ ‫لەوەی میللەتی ئێمە‬ ‫لەچ دۆخێکدایەو واڵتانی‬ ‫ئەندامی ئەنجومەنی‬ ‫ئاسایشیان ناچارکرد کە‬ ‫هێڵی دژەفڕین دابنێت‌و‬ ‫میللەتی ئێمە لەهێرشی‬ ‫فڕۆکەکانی بەعسیەکان‬ ‫بپارێزێت‬

‫ته‌ندروستی ‪tandrostyawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫ب ‌ه ‪ 6‬رێگ ‌ه خۆت رزگاربك ‌ه له‌ورگت‬

‫ئه‌مان ‌ه زیانیان‬ ‫زیاتر ‌ه له‌سودیان‬ ‫پێویس���ت ‌ه هه‌مومان ئ���ه‌و‌ه بزانین‬ ‫ی له‌ب���ازاڕدا‬ ‫ك���ه‌ م���ه‌رج نیه‌ ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫هه‌ی��� ‌ه به‌كاردێ���ت بۆ جوان���كاری‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژانه‌و خه‌ڵكێك ‌‬ ‫پێداویس���تیه‌كان ‌‬ ‫ی ئه‌هێن���ن باش���بێت‪،‬‬ ‫زۆر ب���ه‌كار ‌‬

‫ی ك ‌ه‬ ‫ێ جار ئه‌و ماددان ‌ه ‌‬ ‫چونك ‌ه هه‌ند ‌‬ ‫له‌پێكهاته‌ی‌ ئه‌و ده‌رمانانه‌ هه‌یه‌ زیان‬ ‫ی تر ده‌گه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫به‌شت ‌‬ ‫ئه‌مانه‌ی‌ خواره‌وه‌ ئه‌و ‪ 3‬خاڵه‌ن ك ‌ه‬ ‫زیانیان زیاتر له‌سودیان‪.‬‬

‫ی حه‌مام‬ ‫لفك ‌ه ‌‬

‫هه‌رچه‌ن���د‌ه لفك��� ‌ه پێویس���ت ‌ه ب���ۆ‬ ‫خۆپاككردنه‌وه‌ به‌اڵم هه‌ندێكیان زیانیان‬ ‫ی‬ ‫ی م���ادده‌ ‌‬ ‫هه‌ی��� ‌ه به‌تایبه‌ت���ی‌ ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫نایلۆنیان تێدایه‌ چونك��� ‌ه ئه‌و مادده‌ی ‌ه‬ ‫ی لێكۆئه‌بێته‌وه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫به‌كتری���او ك���ه‌ڕو ‌‬ ‫بۆی ‌ه پێویست ‌ه ئه‌و لفكانه‌ به‌كار بێنیت‬ ‫ی دروست كراوه‌‪،‬‬ ‫ی سروشت ‌‬ ‫ك ‌ه له‌مادد‌ه ‌‬ ‫ی وشك هه‌ڵبگیرێت‌و‬ ‫هه‌روه‌ها له‌ش���وێن ‌‬ ‫زو زو بگۆڕدرێت‪.‬‬

‫سابونی‌ دژ ‌ه به‌كرتیا‬

‫پێویس���ت ‌ه ئ���ه‌وه‌ بزانیت ك ‌ه‬ ‫جیاوازیه‌ك���ی‌ زۆر نی��� ‌ه له‌نێوان‬ ‫ی‬ ‫ی دژ‌ه به‌كتریاو سابون ‌‬ ‫س���ابون ‌‬ ‫ئاس���ایی‌‪ ،‬چونك��� ‌ه له‌كۆتاییدا‬ ‫هه‌ردوكی���ان بۆپاككردن���ه‌و‌ه‬ ‫به‌كارده‌هێنرێت‪ ،‬به‌اڵم پێویست ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ستش���ۆردن كاتێك ‌‬ ‫له‌كات ‌‬ ‫زیاتر به‌كار بهێنیت‌و هه‌ر ده‌ست‬ ‫شۆردنێك ‪ 30‬چركه‌ بخایه‌نێت‪.‬‬ ‫به‌رزبون���ه‌وه‌ی‌ ورگ یه‌كێك���ه‌ ل���ه‌و‬ ‫كێش���انه‌ی‌ كه‌ هیچ كه‌س���ێك حه‌زی‌‬ ‫پێن���اكات به‌تایبه‌ت���ی‌ خانمانی���ش‪،‬‬ ‫هه‌ربۆی���ه‌ بۆرزگار بون له‌م كێش���ه‌یه‌‬ ‫پێویسته‌ ره‌چاوی ئه‌م چه‌ند رێنماییه‌‬ ‫بكه‌یت‪:‬‬ ‫مه‌وه‌سته‌‬ ‫‪ .1‬‬ ‫پێویس���ته‌ رۆژان���ه‌ جوڵه‌یه‌كی‌ زۆر‬ ‫بكه‌یت به‌تایبه‌ت���ی‌ رێكردن‌و راكردن‌و‬ ‫مه‌له‌كردن‌و لێخورینی‌ پاسكیل‪ ،‬هه‌مو‬ ‫ئه‌و جواڵنه‌ی‌ كه‌ ئه‌بنه‌ هۆی‌ زیادبونی‌‬ ‫لێدانی‌ دڵ‪ ،‬چونكه‌ زیادبونی‌ لێدانی‌ دڵ‬ ‫له‌هه‌مان كاتدا ئه‌بێته‌ هۆی‌ س���وتانی‌‬

‫چه‌وری‌ له‌ش‌و به‌تایبه‌تی‌ ورگ‪.‬‬ ‫پرۆتینات‬ ‫‪ .2‬‬ ‫خواردنی‌ ئه‌وخۆراكان���ه‌ی‌ پرۆتینی‌‬ ‫تێدایه‌ زۆر به‌س���وده‌ بۆ نه‌هێش���تنی‌‬ ‫چه‌وری‌ ئه‌و ناوچان���ه‌‪ ،‬چونكه‌ به‌پێی‬ ‫توێژین���ه‌وه‌كان ئه‌وخانمانه‌ی‌ پرۆتینی‌‬ ‫زیاتر له‌خۆراكه‌كانیان هه‌یه‌ له‌ش���یان‬ ‫زیاتر چه‌وری‌ ئه‌سوتێنێ‌‪.‬‬ ‫سركه‌‬ ‫‪ .3‬‬ ‫به‌پێی لێكۆڵین���ه‌وه‌كان ده‌ركه‌وتوه‌‬ ‫ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ رۆژان���ه‌ دو كه‌وچكی‬ ‫گه‌وره‌ س���ركه‌ ئه‌خۆن له‌ش���یان زیاتر‬ ‫چه‌وری‌ ئه‌س���وتێنێ‌‪ ،‬چونكه‌ ترش���ی‌‬ ‫ئه‌سیتیك كه‌ له‌سركه‌دا هه‌یه‌ یارمه‌تی‌‬

‫دروستكردنی‌ پرۆتین ئه‌دات له‌ له‌شدا‬ ‫ك���ه‌ ئه‌وی���ش ئه‌بێته‌ هۆی‌ س���وتان ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌وری‌‪.‬‬ ‫خه‌و‬ ‫‪ .4‬‬ ‫پێویس���ته‌رۆژانه‌ ‪ 8‬كاتژمێر بخه‌ویت‬ ‫چونك���ه‌ كاتێك نزیك���ه‌ی‌ ‪ 5‬كاتژمێر‬ ‫ده‌خه‌ویت له‌شت چه‌وری‌ زیاتر خه‌زن‬ ‫ئه‌كات‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا كاتی‌ خه‌ویش زۆر‬ ‫گرنگه‌ بۆ نمونه‌ پێویس���ته‌ ش���ه‌وانه‌‬ ‫له‌هه‌مانكات بخه‌ویت رۆژیش له‌هه‌مان‬ ‫كات هه‌ستیت‪ ،‬چونكه‌ كاتێك رۆژێك‬ ‫دره‌ن���گ ده‌خه‌ویت‌و رۆژێ���ك زو ئه‌م‬ ‫یاریكردنه‌ به‌كاتی‌ خه‌وهه‌ستان له‌خه‌و‬ ‫ئه‌بێت���ه‌ ه���ۆی‌ ده‌ردان���ی‌ كۆرتیزۆن‬

‫كه‌ دوات���ر ئه‌بێته‌ه���ۆی‌ خه‌زنكردنی‬ ‫چه‌وری‌‪.‬‬ ‫چای‌ سه‌وز‬ ‫‪ .5‬‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌و خواردنه‌وه‌ به‌سودانه‌ی‌‬ ‫كه‌ئه‌بێته‌ چه‌وری‌ س���وتاندن‪ ،‬بۆسود‬ ‫وه‌رگرتن له‌م چایه‌ پێویس���ته‌ رۆژانه‌‬ ‫سێ‌ كۆپ بخورێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ریشاڵ‬ ‫‪ .6‬‬ ‫پێویس���ته‌ هه‌مو ژه‌مێكی‌ خواردنت‬ ‫ریش���اڵی‌ تێدابێت‪ ،‬چونكه‌ له‌الیه‌كه‌وه‌‬ ‫یارمه‌ت���ی‌ ه���ه‌رس ده‌دات‌و ناهێڵێت‬ ‫ئاوسانی‌ سك دروست بێت‪ ،‬له‌الیه‌كی‌‬ ‫ت���ره‌وه‌ هه‌س���ت به‌تێ���ری‌ ئه‌كه‌ی���ت‬ ‫بۆماوه‌یه‌كی‌ درێژ‪.‬‬

‫ی ددان سپیكردنه‌وه‌‬ ‫مه‌عجون ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌رمانان��� ‌ه ‌‬ ‫ئ���ه‌و‬ ‫به‌كاردێت بۆسپیكردنه‌وه‌ی‬ ‫ی‬ ‫ددان مادده‌یه‌ك���ی‌ زب���ر ‌‬ ‫تێدایه‌ بۆئ���ه‌وه‌ی‌ ددانه‌ك ‌ه‬ ‫پاكبكاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش كاتێك‬ ‫ی‬ ‫ماوه‌یه‌ك���ی‌ درێژ ب���ه‌كار ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌هێنی���ت ئه‌بێت���ه‌ ه���ۆ ‌‬ ‫زیانگه‌یاندن به‌پوكی‌ ددان‪.‬‬

‫ی منداڵه‌كه‌ت كلۆر بێت‬ ‫مه‌هێڵ ‌ه ددان ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌ر ده‌ته‌وێت منداڵه‌كه‌ت ددانه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كلۆربون نه‌بێت ده‌بێت ئه‌مانه‌ ‌‬ ‫توش ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ بكه‌یت‪:‬‬ ‫ی‬ ‫‪ .1‬هی���چ كاتێ���ك ئ���ه‌و كه‌وچك ‌ه ‌‬ ‫منداڵه‌ك���ه‌ت چێش���تی‌ پێده‌خوات تۆ‬ ‫ی مه‌هێنه‌ چونك��� ‌ه له‌وانه‌ی ‌ه ئه‌و‬ ‫به‌كار ‌‬ ‫ی پێوه‌بێت بۆ ئه‌و‬ ‫ی ت���ۆ به‌كتریا ‌‬ ‫لیك ‌ه ‌‬ ‫ببێته‌ هۆی‌ كلۆربونی‌ ددانی‌‪.‬‬ ‫‪ .2‬پێویس���ته‌ دایكان‌و ب���اوكان ئه‌و‬ ‫ش���ه‌ربه‌تانه‌ بده‌ن به‌منداڵه‌كانیان ك ‌ه‬ ‫ش���ه‌كریان زۆر كه‌م تێدای���ه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫شه‌كر خۆراكێكی‌ باشه‌ بۆ به‌كتریا ناو‬ ‫ده‌م‌و گه‌ش���ه‌كردنی‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ كلۆربون‬

‫دروست ده‌كات‪.‬‬ ‫‪ .3‬ئه‌و مندااڵن ‌هی‌ ش���ه‌ربه‌ت‌و شیرو‬ ‫چا به‌مه‌م ‌ه ده‌خۆنه‌وه‌ له‌هه‌مو منداڵێك‬ ‫ی كلۆربون���ی‌ ددان ده‌بن‪،‬‬ ‫زیاتر توش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ربۆی ‌ه پێویس���ت ‌ه هه‌تاوه‌كو ئه‌توان ‌‬ ‫ئ���ه‌و خواردنه‌وان���ه‌ به‌پ���ه‌رداخ بدرێت‬ ‫ی دو ساڵ‪.‬‬ ‫به‌منداڵ به‌تایبه‌تی‌ دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ددان��� ‌‬ ‫ی ده‌ركه‌وتن��� ‌‬ ‫‪ .4‬له‌كات��� ‌‬ ‫ی‬ ‫منداڵه‌كه‌ت هه‌وڵبده‌ ددانه‌كانی‌ بشۆ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی بكه‌یته‌وه‌ به‌لۆكه‌ی‌ گو ‌‬ ‫یاخود پاك��� ‌‬ ‫پاككردنه‌وه‌ یاخود به‌فڵچ ‌هی‌ زۆر نه‌رم‪،‬‬ ‫چونك ‌ه رێگه‌یه‌كی‌ باش���ه‌ ب���ۆ رێگرتن‬ ‫له‌كلۆر بونی‌ ددان‪.‬‬

‫‌زیپكه‌ی‌ عازه‌به‌‬

‫لێخورینی‌ پاسكیل‬

‫ئامۆژگاریی‌‬ ‫هه‌فته‌‬

‫لێخورینی‌ پاس���كیل بۆئه‌م كه‌س���انه‌ پێویسته‌‪ ،‬به‌پێی‬ ‫ی قاچی���ان هه‌ی ‌ه‬ ‫توێژین���ه‌وه‌كان ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ ده‌وال ‌‬ ‫ده‌توانن س���ود له‌لێخورینی‌ پاس���كیل وه‌رگ���رن‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی رۆیشتن ‌‬ ‫ئه‌و شێوه‌ دانیش���تنه‌ی‌ سه‌رپاسكیل یارمه‌ت ‌‬ ‫ی ناوچ ‌هی‌ حه‌وز ده‌دات بۆش���وێنی‌ باشترو به‌مه‌ش‬ ‫خوێن ‌‬ ‫ی سه‌ر قاچه‌كان نامێنێت‪.‬‬ ‫قورسای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عازه‌ب ‌ه ئه‌مانه‌ بكه‌‪ .‬ئارایشت ‌‬ ‫بۆخۆپاراس���تن له‌زیپك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داخران ‌‬ ‫ی ئه‌وانه‌ی‌ ك��� ‌ه ئه‌بن ‌ه هۆ ‌‬ ‫چ���ه‌ور مه‌ك ‌ه به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫غ���ود‌ه چه‌وره‌كانی‌ ده‌موچاو‪ ،‬كاتێ���ك ده‌رمان بۆ زیپك ‌ه‬ ‫به‌كارئه‌هێنیت پێویس���ته‌ په‌له‌نه‌كه‌ی���ت‌و چاوه‌ڕێ‌ بكه‌یت‬ ‫چونك ‌ه زۆرجار چه‌ن���د هه‌فته‌یه‌كی‌ ئه‌وێت بۆ چاكبونه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك ده‌س���تكاری‌ مه‌كه‌‪ ،‬له‌كاتی‌ ریشتاشین‬ ‫هه‌تاوه‌كو ئه‌توانیت ئه‌و زیپكان ‌ه بریندار مه‌كه‌‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫کاریگه‌ریی ته‌له‌فیزۆ ‌ن و کۆمپیوته‌ر‬

‫پێویست ‌ه له‌سه‌ر باوان ئه‌و‌ه بزانن ك ‌ه‬ ‫ده‌بێت منداڵ زۆر به‌دیار ته‌له‌فیزۆن‌و‬ ‫شاش���ه‌ی‌ ئایپ���ادو كۆمپیوت���ه‌ر‬ ‫نه‌مێنێت���ه‌و‌ه پێویس���ت ‌ه رۆژانه‌ یه‌ك‬ ‫ب���ۆ دو كاتژمێ���ر ئ���ه‌و دو ئامێره‌و‬ ‫هاوشێوه‌كانیان به‌كاربهێنرێت‪ ،‬زیاتر‬ ‫منداڵه‌كانی���ان به‌و كارو چاالكیانه‌و‌ه‬ ‫ی تێدا‬ ‫خه‌ریك بكه‌ن چه‌سته‌و جوڵ ‌ه ‌‬ ‫به‌كار ده‌هێنرێت‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫ئایا كۆمەڵگای كوردی لەئەمڕۆدا پێویستی بەدیموكراسیی هەیە؟!‬ ‫فوئاد سدیق‬ ‫كۆمەڵگای كوردی‌و دەسەاڵتی كوردی‬ ‫لەدوای راپەڕین����ەوە‪ ،‬كە ئەوە لەیەك‬ ‫چارەکەسەدە نزیكدەبینەوە‪ ،‬وەكو توتی‬ ‫پێكەوە بانگەش����ەیان بۆ دیموكراسی‬ ‫دەكرد‪ ،‬وەك ئەوەی دیموكراسی تەنیا‬ ‫فریادڕەسمان بێت‌و ئیتر دونیا دەكاتە‬ ‫ش����امی ش����ەریف‪ .‬بێئەوەی نوخبەی‬ ‫روناكبیری كوردیی‌و نوخبەی سیاسی‬ ‫كوردیی‪ ،‬هەڵوەستەیەك بكەن‌و ئاوڕێك‬ ‫لەو سیستەمە كۆمەاڵیەتییەی كوردی‬ ‫بدەنەوە‪ ،‬ك����ە ئاخۆ ئەو سیس����تەمە‬ ‫باوكس����االرییە دواكەوتوە‪ ،‬ئەو حیزبە‬ ‫سیاس����ییە كوردیانە چ پێشینەیەكیان‬ ‫لەگەڵ دیموكراس����ی هەب����وە‪ ،‬تائەمڕۆ‬ ‫هێزێك ب����ەو كۆمەڵگایە ببەخش����ن؟‬ ‫ك����ە هێش����تا نەیتوانی����وە پەی����ڕەوی‬ ‫دیموكراسی بكات؟ دیموكراسیش وەكو‬ ‫درەختی قەیسی‌و هەنار وایە پێویستی‬ ‫بەشوێنی فێنك‌و بەرئاوە‪ ،‬ئایا لەبیاباندا‬ ‫دەتوانرێ دارقەیس����ی ب����ەری هەبێت؟‬ ‫یان بەهەمانش����ێوە زۆرن ئەو میوانەی‬ ‫لەبیابان‌و گەرمیاندا شین دەبن‌و لەناوچە‬ ‫ش����اخاوییەكاندا هیچی����ان لێ بەرهەم‬ ‫نای����ەت‪ .‬دیموكراس����یش لەكۆمەڵگای‬ ‫كوردی����دا بەرهەم نای����ە‪ ،‬كۆمەڵگایەك‬ ‫تائێستا س����ایكۆلۆژیایەكی توندوتیژی‬ ‫هەبێ����ت‌و پەی����ڕەوی تۆڵەس����ەندنەوە‬ ‫بكات‪ ،‬كۆمەڵگایەك تائێستا خەریكی‬ ‫گەندەڵی‌و ملش����كاندنی خ����ۆی بێت‪،‬‬ ‫چ لەمان����ای دیموكراس����ی تێدەگات؟‬ ‫سەركردە سیاس����ییەكانمان‪ ،‬چەندیان‬ ‫ش����ارەزاییان لەدەرونزانی سیاس����ییدا‬ ‫هەیە؟ حیزبێك یەك دو س����ەركردەی‬ ‫نەبێت شارەزاییەكی باشی لەو زانستە‬ ‫هەبێت‪ ،‬هەر خودی ئەو حیزبە سەقەتەو‬ ‫پ����ڕە لەكەموكورتی‪ ...‬ئێمە مێژویەكی‬ ‫سیاس����یمان هەیە‪ ،‬چ لەس����ەدەكانی‬ ‫رابردو‪ ،‬چ لەمێژوی سیاس����ی نوێش����دا‬ ‫دیموكراس����ی بەت����ەواوی لینگەوقوچ‬ ‫كراوەتەوە‪ .‬ئەوەی من تێبینیم كردوە‪،‬‬ ‫هەردو نوخبەی روناكبیریی‌و سیاسیی‪،‬‬ ‫هەمان ئەو چەمكە زۆر كۆن‌و س����واوە‬ ‫كاوێژ دەكەنەوە كە دیموكراس����ی واتە‬ ‫حوكمی زۆرینە‪ ،‬لەكاتێكدا ئەو بۆچونە‬ ‫زیاتر لە‪2500‬ساڵە لەئەسینای كۆن ئەو‬ ‫مانایەی بۆ داڕێژراوەو‪ ،‬هەر ئەوكات ئەو‬ ‫دیموكراسییە رێگای بەكۆیالیەتیكردن‬ ‫دابو‪ ،‬بۆیە لەماوەی سەدەكانی هەژدەوە‬ ‫تائێس����تا‪ ،‬دەی����ان جار س����ەرلەنوێ‬ ‫پێناسەی دیموكراسی كراوەتەوەو هێزو‬ ‫گیانێك����ی نوێی بە ب����ەردا كراوەتەوە‪،‬‬ ‫ك����ە بەداخەوە نوخب����ەی روناكبیریی‌و‬ ‫سیاسیی كوردی لەوەدەچێ ئاگاداری‬ ‫نەبوب����ن‪ ،‬ئەگ����ەر ئاگاداربونایە هەمو‬ ‫رۆژ توتیئاس����ا بەگوێی����ان نەدەدای����ن‬ ‫كە دیموكراس����ی حوكم����ی زۆرینەیە‪،‬‬ ‫چونكە ئەمڕۆ دیموكراس����ی نە حوكمی‬ ‫زۆرینەیەو ن����ە كەمینە‪ ،‬بەڵكو بریتییە‬ ‫لە‪ :‬دەستاودەس����تكردنی دەس����ەاڵت‌و‬ ‫مس����ۆگەركردنی مافی كەمینە‪ .‬بەدەر‬ ‫لەوە دیموكراسی هیچ مانایەكی دیكەی‬ ‫نییە‪.‬‬ ‫دیموكراسی لەگەڵ گەشەی كۆمەاڵیەتی‬ ‫س����ەرهەڵدەدات‪ ،‬ناكرێ كۆمەڵگایەك‬ ‫لەقۆناخێكی كش����توكاڵی دواكەوتودا‬ ‫بێت‪ ،‬داوای جێگیركردنی سیستەمێكی‬ ‫دیموكراسی بكات‌و لەوەش زیاتر پێی‬ ‫لێهەڵب����ڕێ‪ ،‬بێیت دیموكراس����یەكەی‬ ‫خۆی لەگەڵ ئەوەی لەئەوروپادا هەیە‬ ‫بەراورد بكات‪ ،‬ئەمە یان تێنەگەیشتنە‬ ‫لەدیموكراسی‪ ،‬یان خۆهەڵخەڵەتاندنە‪.‬‬ ‫لەوەتەی كۆمەڵگای مرۆڤایەتی هەیە‪،‬‬ ‫سیس����تەمی كۆمەاڵیەتی رێوش����وێنی‬ ‫بۆ سیس����تەمی سیاس����ی دادەڕێژێت‌و‬ ‫شێوازەكەی دەستنیشاندەكات‪ ،‬راستە‬ ‫سیستەمی سیاسی دەتوانێ سیستەمە‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكە ب����ەرەو دواوە(بەهۆی‬ ‫ناجێگیریی)یان بەرەو پێشەوە(بەهۆی‬ ‫گەش����ەی ئابوریی����ەوە) بب����ات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫جوڵەپێكردنە پێویستی بەكات هەیە‪،‬‬ ‫بەتایب����ەت لەكاتی بەرەوپێش����چونی‬ ‫سیستەمی كۆمەاڵیەتیدا‪.‬‬ ‫كۆریای باشور دەڵێت‪ ،‬ئەوەی ئەوروپا‬ ‫لەماوەی ‪100‬ساڵدا وەدەستیهێنا‪ ،‬ئێمە‬ ‫توانیمان بە(‪)10‬ساڵ وەدەستیبهێنین‪،‬‬ ‫(عەبدولس����ەالم ب����ن عەب����د عالی)ش‬ ‫دەڵێت‪ ،‬ئەمڕۆ یەك س����اڵ لەبەرامبەر‬ ‫‪100‬س����اڵی پێش����انە‪ .‬ك����ورد ئەم����ڕۆ‬ ‫هەم����و دەس����تكەوت‌و داهێنانەكان����ی‬ ‫رۆژئاوای لەبەردەس����تە‪ ،‬بەاڵم هێشتا‬ ‫ه����ەر س����ەیریان دەكات‪ ،‬نەیتوانی����وە‬ ‫الساییش����یان بكات����ەوە‪ ،‬ئ����ەی چۆن‬ ‫بتوانین لەناو ئەو ئەقڵیەتە داخراوەوە‬ ‫بەتەنی����ا دیموكراس����ی بگوازینەوە ناو‬

‫كۆمەڵگاكەم����ان‌و ب����ە‌وردی پەیڕەوی‬ ‫لێبكەین‪ ،‬ئایا نوخب����ەی روناكبیریی‌و‬ ‫نوخبەی سیاسیی لەم هەرێمە دەتوانن‬ ‫پەیڕەوی سیس����تەمێكی دیموكراس����ی‬ ‫پێش����كەوتو بك����ەن‪ ،‬تاكۆمەڵ����گاش‬ ‫چاویان لێب����كات‪...‬؟ ئەگ����ەر نوخبە‬ ‫حاڵ����ی وەهابێ����ت‪ ،‬ئەی ئ����ەو مەتەڵە‬ ‫چییە‪ ،‬كە دیموكراس����ی بۆتە بنێشتە‬ ‫خۆشەی ژێر ددانمان‌و بەردەوام كاوێژی‬ ‫پێدەكەینەوە؟‬ ‫لەوەت����ەی كۆمەڵ����گای مرۆڤایەتی‬ ‫دروس����تبوە‪ ،‬قۆناخ����ی كۆمۆن����ەی‬ ‫س����ەرەتایی لێدەركەی‪ ،‬ك����ە درێژترین‬ ‫قۆناخ����ە‪ ،‬وات����ا تائ����ەو رۆژەی هێزو‬ ‫ب����ازو خ����ۆی بەدەرخس����ت‌و بەهێزو‬ ‫الواز دەركەوت����ن‪ ،‬ت����ا ئ����ەورۆژەی‬ ‫مرۆڤایەت����ی لەقۆناخ����ی كۆمۆن����ەی‬ ‫س����ەرەتاییەوە بۆ قۆناخی كۆیالیەتی‬ ‫وەرس����وڕا‪ ،‬واتا كۆمەڵگای مرۆڤایەتی‬ ‫لەقۆناخ����ی كۆیالیەتیی����ەوە تائەم����ڕۆ‬ ‫لەالی����ەن س����وڵتانەكان‌و خزمەتكارانی‬ ‫س����وڵتانەكانەوە‪ ،‬ج����ا ه����ەر ناوێكی‬ ‫لەجۆری ئیمپراتۆر‪ ،‬قەیس����ەر‪ ،‬پاشا‪..‬‬ ‫هتد‪ ،‬هەبێت‪ ،‬ب����ەردەوام كۆمەڵگایان‬ ‫هەڵخەڵەتان����دوە‪ ،‬تەنی����ا لەقۆناخ����ی‬ ‫كۆمۆنەی س����ەرەتایی ك����ە قۆناخێكی‬ ‫یەكس����انی ب����وە پڕ بەمانای وش����ەی‬ ‫یەكسانی‪ ،‬دوای ئەوە كە چەوساندنەوەو‬ ‫بەكۆیلەك����ردن هاتۆت����ە مەیدان����ەوە‪،‬‬ ‫تائەمڕۆ تەواوی كۆمەڵگای مرۆڤایەتی‬ ‫هەڵدەخەڵەتێن����درێ‪..‬‬ ‫ب����ەردەوام‬ ‫بەاڵم لەهەر واڵتێكدا جۆرو ش����ێوازی‬ ‫هەڵخەڵەتاندنەكە جی����اوازە‪ ،‬بۆنمونە‬ ‫لە‌واڵتێكی تەواو مەدەنی وەكو واڵتانی‬ ‫ئەسكەندەنافی‪ ،‬زۆر جیاوازە بە بەراورد‬ ‫لەگەڵ واڵتانی رۆژهەاڵتی ناوەڕاس����ت‪،‬‬ ‫بەتایب����ەت كەنداو‪ ،‬ئەوەت����ا ئەمڕۆش‬ ‫ریشەكێش����كردن‌و دەس����ەاڵتخوازی‌و‬ ‫خۆسەپێنی‪ ،‬لەو رۆژهەاڵتی ناوەڕاستە‬ ‫شمش����ێرێكە هەمیش����ە وا لەسەر ملی‬ ‫خەڵكەكەی����ە‪ ،‬لەوەت����ەی كۆیالیەت����ی‬ ‫دروس����تبوە‪ ،‬تادەگات����ە رۆژگاری‬ ‫ئەم����ڕۆ‪ ،‬ئ����ەو شمش����ێرە ه����ەر تیژو‬ ‫تیژتر دەكرێت����ەوە‪ .‬مێژوی رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاست‪ ،‬پڕە لەنیشاندانی شمشێرو‬ ‫م����ل پەڕان����دن‪ ،‬بەشانازیش����ەوە ئەو‬ ‫مێژوەیان نوس����یوەتەوە‪ ،‬ئاخر واڵتێك‬ ‫مێژوەكەی شمشێر بێت‪ ،‬دەبێ شوێنی‬ ‫دیموكراس����ی لەو واڵت����ە لەكوێ بێت؟‬ ‫بێگوم����ان لەئاسمانەكەیش����ی جێگای‬ ‫نابێتەوە‪..‬‬ ‫راس����تە دیموكراس����ی باش����ترین‬ ‫ج����ۆری رێكخس����تنی سیاس����ییە‪.‬‬ ‫هاواڵت����ی ناتوانێ ببێت����ە هاواڵتییەكی‬ ‫مۆدێل نوێ‌و زۆر س����ەردەمانە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫سیس����تەمە سیاس����ییەكە دواكەوت����و‬ ‫خراپ بێ����ت‪ .‬هاواڵتی س����ویدی بۆیە‬ ‫هاواڵتی تەندروستن چونكە سیستەمە‬ ‫سیاس����ییەكەیان تەندروس����تە‪ .‬بەاڵم‬ ‫ئ����ەوان وازی����ان لەنەتەوەپەرس����تی‌و‬ ‫رەگەزپەرس����تی‌و نیشتمانفرۆش����ی‬ ‫هێناوە‪ ،‬هەرێمێك شانازی پێوە ناكرێ‬ ‫كە برەو بەمەزهەبی سەلەفییەت بدات‪،‬‬ ‫ژیاندن����ەوەی بیرۆكەی س����ەلەفییەت‪،‬‬ ‫بەتەواوی هوشیاری كۆمەاڵیەتی لەبار‬ ‫دەبات‪ .‬كۆمەڵگای ك����وردی لەهەندێ‬ ‫ب����واری شارس����تانییەوە لەس����ااڵنی‬ ‫شەستەكان‌و حەفتاكانی سەدەی رابردو‬ ‫زۆر باشترو پێشكەوتوتر بو لەرۆژگاری‬ ‫ئەمڕۆ‪ ،‬كچی كورد مۆدێرنتر بو‪ ،‬ئەقڵی‬ ‫سەلەفیزم لەكەللەیدا نەبو‪ ،‬جلوبەرگی‬ ‫مۆدە بو‪ ،‬ژنكوژی بەو رێژە زۆرەی ئێستا‬ ‫نەبو‪ ،‬بزاڤی ئیس��ل�امی سیاسیی نەبو‬ ‫تاخەڵك سازو ئامادەبكات بۆ بەرەیەك‬ ‫دژ بەهەم����و رەفتارێكی پێش����كەوتن‌و‬ ‫دژ بەهەم����و خزمەتێك����ی مرۆڤایەتی‌و‬ ‫زۆری تریش‪ ..‬كەچی س����ەیر لەوەدایە‬ ‫ئەم����ڕۆ دوژمنەكان����ی دیموكراس����یش‬ ‫وەك����و دیموكراتخ����وازەكان‪ ،‬هەم����ان‬ ‫دروشمی دیموكراس����ی بەرزدەكەنەوە‪،‬‬ ‫ئاخر ب����ەچ پێوەرێ����ك بزوتنەوەیەكی‬ ‫تون����دڕەو ی����ان حیزبێكی ئیس��ل�امی‬ ‫سیاس����ی دیموكراس����ییەت بەخەڵ����ك‬ ‫لەكۆمەڵگای����ەك‬ ‫دەفرۆش����ێتەوە؟‬ ‫ئەمجۆرە س����ەنعەتە بازاڕی گەرم بێت‪،‬‬ ‫كەوات����ە كۆمەڵگایەك����ی وێرانە‪ ،‬ئەمە‬ ‫لەكۆمەڵگای كوردی نەبێت‪ ،‬بەچەپڵەی‬ ‫دەس����ت دەریدەكەن����ە دەرەوە‪ .‬ئەوانە‬ ‫رێك لەو جۆرە كەسانەن كە دەیانەوێ‬ ‫وەكو عوس����مانی كوڕی عەفان بژین‪،‬‬ ‫بەاڵم وێن����ەی دیندارییەكەی ئەبوزەڕی‬ ‫غەفاریم����ان بۆ دەڵێنەوە‪ ،‬دەس����تیان‬ ‫لەناو دەستی معاویەدایەو فرمێسكیش‬ ‫ب����ۆ كوش����تنی حوس����ێن هەڵدەڕێژن‪،‬‬ ‫پارتییەكم����ان ن����اوێ بەجل����ی زەردو‬ ‫یەكێتییەك بەجلی س����ەوزو گۆڕانێك‬ ‫بەجلی نیل����ی‌و یەكگرتویەك بەرەنگی‬

‫كۆمەڵگای كوردی زۆر‬ ‫ماندو بوە‪ ،‬سەدان‬ ‫ساڵە ئازار دەدرێ هەر‬ ‫كۆمەڵگایەكیش زۆر‬ ‫ماندوبێت‪ ،‬بێگومان‬ ‫سەركردەكانیشی‬ ‫ناتوانن بەباشی بیر‬ ‫بكەنەوە بۆیە تائەمڕۆش‬ ‫كۆمەڵگاكەمان داخراوەو‬ ‫لەناو بازنەیەكی زۆر‬ ‫بەتاڵدا دەخولێتەوە‬ ‫نەمانتوانیوە قۆناخی‬ ‫خێڵ‌و قۆناخی شێخ‌و‬ ‫قۆناخی میرو ئاغا‬ ‫تێپەڕێنین‬ ‫قاوەی����ی‌و كۆمۆنیس����تێك بەجل����ی‬ ‫س����ورەوە‪ ،‬خۆیان لەبەردەم كۆمەڵگا‬ ‫بەهۆی ئەم جالنەوە دڵسۆزو تێكۆشەر‬ ‫نیش����انبدەن‌و‪ ،‬كەچ����ی بەگەندەڵ����ی‌و‬ ‫ش����ڕەخۆری‌و دزی‌و درۆو بوخت����ان‬ ‫هەڵبەستنەوە پاش����ەڵیان تاگەردنیان‬ ‫پیس بوبێ‪ ،‬ب����ڕۆن جلەكانتان بگۆڕن‪،‬‬ ‫بڕۆن‪ ،‬بیرو مێشكتان بگۆڕن‪ ،‬ئەقڵتان‬ ‫بگۆڕن‪ ،‬بڕۆن ویژدانتان بگۆڕن‪ ،‬گۆڕینی‬ ‫ویژدان لەهەمویان گرنگترو قورسترە‪،‬‬ ‫بڕۆن رۆحت����ان جوان جوان بش����ۆن‪،‬‬ ‫ئینجا وەرنەوە ناو خەڵك‪ ،‬بەم دۆخەی‬ ‫ئێس����تاتان ناتوان����ن درۆو دەلەس����ەو‬ ‫س����اختەچییەتی‌و نیشتمانفرۆش����یتان‬ ‫بش����ارنەوە‪ ،‬ب����ڕۆن ئەق����ڵ‌و ویژدانتان‬ ‫بگۆڕن‪ ،‬ب����ڕۆن‪ .‬ب����ڕۆن خێزانەكانتان‬ ‫رزگار بك����ەن‪ ،‬رزگاركردنی خێزان زۆر‬ ‫لەرزگاركردنی نیش����تمان س����ەختترە‪،‬‬ ‫بڕۆن مێژوی خۆشەویستی بخوێننەوەو‬ ‫باخۆشەویس����تیی پاداشتی دەرونیتان‬ ‫بداتەوە‪ ،‬نەك تۆڵەس����ەندنەوە‪ ،‬تاتۆڵە‬ ‫س����ەندنەوە ببێت����ە مایەی پاداش����تی‬ ‫دەرون����ی‪ ،‬تاهێ����زی خێ����ڵ‌و نەزانین‬ ‫ببێتە مایەی پاداش����تی كۆمەاڵیەتی‪،‬‬ ‫تاحیزب س����ەرچاوەی بژێ����وی‌و دزی‌و‬ ‫تااڵنكردن بێت‌و بوبێتە مایەی پاداشتی‬ ‫سیاس����ی‪ ،‬ه����ەر دەبێت بڵێی����ن بڕۆن‬ ‫خۆتان‌و ویژدانتان بگۆڕن‪ ،‬بڕۆن‌و هەر‬ ‫مەیەنەوە‪..‬‬ ‫كۆمەڵ����گای ك����وردی زۆر مان����دو‬ ‫بوە‪ ،‬س����ەدان س����اڵە ئ����ازار دەدرێ‪،‬‬ ‫هەر كۆمەڵگایەكی����ش زۆر ماندوبێت‪،‬‬ ‫بێگوم����ان سەركردەكانیش����ی ناتوانن‬ ‫بەباشی بیر بكەنەوە‪ ،‬بۆیە تائەمڕۆش‬ ‫كۆمەڵگاكەم����ان داخ����راوەو لەن����او‬ ‫بازنەیەكی زۆر بەتاڵ����دا دەخولێتەوە‪،‬‬ ‫نەمانتوانی����وە قۆناخی خێڵ‌و قۆناخی‬ ‫ش����ێخ‌و قۆناخی میرو ئاغا تێپەڕێنین‪،‬‬ ‫كاسۆلیك دوای چەقینی لەسەدەكانی‬ ‫ناوەڕاست‪ ،‬پڕۆتس����تانتی هێنا ئاراوە‪،‬‬ ‫ئیس��ل�ام لەگەرم����ەی فتوحاتەكانیدا‪،‬‬ ‫موعتەزیل����ەی داهێنا‪ ،‬بەاڵم كۆمەڵگای‬ ‫كوردی خاوەنی هیچ داهێنانێك نییە‪،‬‬ ‫تەنانەت فەلس����ەفەیەك‪ ،‬سیاسەتێك‪،‬‬ ‫بیرۆكەیەكم����ان ب����ۆ نەفرەتك����ردن‬ ‫لەجاش����ایەتیش نیی����ە‪ ،‬ك����ە نزیكەی‬ ‫چوار هەزار س����اڵە‪ ،‬لەگەڵ سەرەتای‬ ‫س����ەرهەڵدانی ئیمپرات����ۆرەوە ك����ە‬ ‫س����ەرجۆن ی ئەك����ەدی ئیمپراتۆریای‬ ‫خۆی بەهێز س����ەپاند‪ ،‬ئیتر كورد لەو‬ ‫رۆژەوە هەمیش����ە ژێردەس����تەو لەگەڵ‬ ‫یەكدیی����ش ناكۆك بوە‪ ،‬تەنانەت رۆڵی‬ ‫گەورەی لەخزمەتكردنی دوژمنەكانیشی‬ ‫بینیوە‪ .‬لەدوای راپەڕین‌و لەماوەی ئەو‬ ‫چارەکە سەدەیەی رابردوشدا‪ ،‬جارێكی‬ ‫دیكەو بەش����ێوازی دیك����ە‪ ،‬ئەخالقی‬ ‫زیندوكردن����ەوەی ئاغ����او كۆیلەم����ان‬ ‫داڕشتەوە‪ ،‬كۆمەڵگا خۆی ئاغا بۆخۆی‬ ‫دروستدەكات‌و هەر خۆی كۆیالیەتیش‬ ‫بۆ خ����ۆی هەڵدەبژێرێت‪ .‬كارەس����اتی‬ ‫گەورە ئەوەیە‪ ،‬نوخب����ەی كوردی زۆر‬

‫بەدەنگی بەرزەوە ستایش����ی كۆمەڵگا‬ ‫نەزۆكەكەی خۆی دەكات‌و وەك ئەوەی‬ ‫ك����ەس نابێت رەخن����ە لەكۆمەڵگاكەی‬ ‫خۆی بگرێ����ت‪ ،‬چونكە ئەمە وەك تف‬ ‫هەڵدانە ب����ەڕوی خۆمان‪ ،‬ئەمە ئەوەی‬ ‫بیر هێنام����ەوە كە س����ەلەفییەكانیش‬ ‫هەمیشە باسی دروستبونی ئادەمت بۆ‬ ‫دەكەن لەالیەن خوداوە‪ ،‬كەچی جارێك‬ ‫بەالی ئەفسانەكانی سۆمەرییەوە ناچن‪،‬‬ ‫كە لەوێش باسی ئادەم‌و حەواو قابیل‌و‬ ‫كۆش����تنی هابیل كراوە‪ ،‬كەچی ناچن‬ ‫بەالی دروس����تبونی زیندەوەرانی دیكە‬ ‫هەر لەمێروەوە تا فیل‌و گامێش‌و زەڕافە‪،‬‬ ‫پرس����یاری ئەوە ناكەن س����ندوقەكەی‬ ‫نوح ش����وێنی ئەم هەمو ئاژەڵەی تێدا‬ ‫ببۆوە كە ئیمڕۆ هەن؟ مشك‌و پشیلە‪،‬‬ ‫سەگ‌و پش����یلە‪ ،‬پڵنگ‌و ئاسك‪ ،‬شێرو‬ ‫مانگا‪ ،‬ورچ‌و كەمتیارو تیمس����اح‌و‪.....‬‬ ‫هتد هەموی لەناو ئەو س����ندوقەی نوح‬ ‫بون؟! ئەی پش����یلە مشكی نەخوارد‌و‬ ‫سەگیش پشیلەی نەخوارد؟‬ ‫نوخب����ەی روناكبی����ری كوردی����ش‬ ‫تائێستا بەرنامەڕێژییەكی كۆنكریتی بۆ‬ ‫هەڵوەش����انەوەی ئەو كۆمەڵگا نەزۆكە‬ ‫رەنگڕێژ نەك����ردوە‪ ،‬بەردەوامبونی ئەو‬ ‫كۆمەڵگای����ە بەو دۆخەو بەو ئەقڵییەتە‬ ‫نەزۆكەی لەكەللەی����دا نەقش بوە‪ ،‬كە‬ ‫نەیتوانی����وە بچوكتری����ن دەرفەت لەو‬ ‫هەمو پێش����كەوتنەی دونی����ا لەهەمو‬ ‫بوارەكانی مەعریفەو زانست‌و تەكنیكدا‬ ‫ببینێ‪ ،‬بێگومان پێویستی بەشیكاری‌و‬ ‫لەبەریەكهەڵوەشاندنەوەیە‪ .‬كۆمەڵگای‬ ‫كوردی تائێس����تا چاوی لەوەیە خودا‬ ‫لەم هەم����و دەردو مەینەتییە رزگاری‬ ‫بكات‪ ،‬كە ئەمە لەس����ەردەمی ئایینی‬ ‫موسایی‌و عیساییدا رۆڵی خۆی هەبو‪،‬‬ ‫ن����ەك ئەم����ڕۆ‪ .‬ئێمە ت����ازە لەقۆناخی كۆمەڵگای دواكەوتو زۆر پێشكەوتوە؟‬ ‫قوتابخانەی سروشتی ئایۆنین كە ئەقڵ ئەم باش����وری رۆژهەاڵتی ئاسیایە كە‬ ‫لەچاویانداب����و‪ ،‬وایاندەزانی كە دەبینن لەریزبەن����دی واڵتانی جیهانی س����ێیەم‬ ‫خۆر بەدەوری زەویدا دەس����وڕێتەوە‪ ،‬ب����ون‪ ،‬ئایا بەدیموكراس����ی گەیش����تن‬ ‫كەواتە زەوی جێگیرە‪ ،‬كورد ئێستا لەو بەریزبەندی واڵتان����ی جیهانی یەكەم؟‬ ‫قۆناخەدایە‪ ،‬ئەوەتا باش����ترین بەڵگە خەڵكی س����ەنگافورە كە بۆ خۆش����ی‌و‬ ‫پێناس����ەی هەمان ئ����ەو دیموكراتیەتە بەنوكت����ە دەڵێ����ن‪ :‬ئەمریكا ئێس����تا‬ ‫دەكات ك����ە زیات����ر لە(‪)2500‬س����اڵە لەجیهانی س����ێیەمە‪ ،‬ئایا سەنگافورە‬ ‫پێناس����ەی ب����ۆ ك����راوە‪ .‬كۆمەڵ����گای بەدیموكراس����ی ئاوەه����ا پێش����كەوت‬ ‫مرۆڤایەتی بەگشتی هەڵخەڵەتێنراوە‪ ،‬ك����ە هەمو جیهانی سەرس����امكرد؟ لێ‬ ‫تۆ بڕوانە‪ ،‬عیس����ا یەك رۆژ مەسیحی كوان یو لەس����اڵی‪1965‬ەوە حوكمڕانی‬ ‫نەبوە‪ ،‬بودا یەك رۆژ بانگەش����ەی بۆ ئەم واڵتە ب����و‪ ،‬دو رۆژ دوای نەورۆزی‬ ‫پێغەمبەربونەك����ەی خ����ۆی نەكردوە‪ ،‬ئەمس����اڵ مرد‪ 31 ،‬س����اڵ س����ەرۆكی‬ ‫ئەمانە دوای مردنیان كراون بەپێغەمبەر‪ ،‬حكومەت بو‪ ،‬هاوكات سەرۆكی(حیزبی‬ ‫عەلی تامردیش شیعە نەبوە‪ ،‬دونیایەك كاری نیشتمانی ‪)PAP‬ش بو دواتریش‬ ‫نمونەی لەمجۆرە هەن‪ .‬سەیركە نەزانی بو بەراوێ����ژكاری ئەنجومەنی وەزیران‪،‬‬ ‫چیمان پێدەكات‪..‬‬ ‫لەس����اڵی‪ 2011‬وازی لەحوكمڕان����ی‬ ‫حیزب����ە سیاس����ییەكانی هەرێم����ی هێنا‪ ،‬ك����ە تەمەنی گەیش����تبوە(‪)87‬‬ ‫كوردستان ئەگەر تەنیا سودو ئەزمونیان س����اڵ‪ ،‬ئێس����تاش كوڕەكەی لەشوێنی‬ ‫لەهەڵەكانی خۆیان وەربگرتایە‪ ،‬ئێستا باوكی س����ەرۆكە‪..‬بەاڵم ل����ی كوان یو‬ ‫بااڵترین حی����زب دەب����ون‪ ،‬بەجۆرێك ئێس����تاش هەر بەباوك����ی دامەزرێنەر‬ ‫بەتەنی����ا دەس����ەاڵتیان بەس����ەر ئەم مای����ەوە‪ ،‬دەی����ان نمون����ەی دیك����ەی‬ ‫هەرێم����ەدا دەڕۆی‪ ،‬ب����ەاڵم حیزبێ����ك لەمجۆرە بەردەستن‪ ،‬پڵنگەكانی ئاسیا‬ ‫نەتوان����ێ س����ود لەهەڵەكان����ی خۆی هەریەكێكیان بۆ خۆی ئەفس����انەیەكەو‬ ‫وەربگرێ‪ ،‬بێگومان ناش����توانێ س����ود كردویان����ە بە‌واقیع بۆ خەڵكی خۆیان‪.‬‬ ‫لەهەڵ����ەی حیزبەكانی دیكە وەربگرێ‪ .‬كەس پرس����یویەتی‪ ،‬ئ����ەو (مەهاتیر‬ ‫حیزبێ����ك توان����ای بەڕێوەبردنی خۆی محەمەد)ەی ك����ە لەس����اڵی(‪1981‬تا‬ ‫نەبێت‪ ،‬چۆن دەتوان����ێ كۆمەڵگایەك ‪ )2003‬حوكمی مالیزیای كردوە‪ ،‬چەند‬ ‫بەڕێوەببات‪ ،‬حیزبێك چەندین ئەندامی دیكتاتۆر بو؟ لەماوەی ئەو(‪)22‬ساڵەی‬ ‫سەركردایەتی‌و مەكتەبی سیاسییەكەی حوكمی مالیزیای كرد‪ ،‬نەیهێشت یەك‬ ‫دەرچوی خوێندنی سەرەتایی‌و ناوەندی حیزبی ئۆپۆزیس����یۆن س����ەرهەڵبدات‬ ‫بن‪ ،‬یان هەڵگری بڕوانامەی ساختەبن‪ ، ،‬ئ����ەوەی پێ����ش‪ 1981‬ی����ش هەبو‪،‬‬ ‫قوڕبەسەری ئەو كۆمەڵگایەی چارەنوسی س����ەركردەكەیان(ئەنوەر ئیبراهی����م)‬ ‫بكەوێتە دەس����ت ئەو كەس����انەوە كە س����ەرۆكی ئۆپۆزیس����یۆن بو‪ ،‬لەساڵی‬ ‫بەدرێژایی ژیانی����ان‪ ،‬لەجیاتی ئەوەی ‪1998‬خس����تیە گرتوخانەوەو چەندین‬ ‫بوبنە چرایەك كۆمەڵگای پێ وش����یارو تۆمەت����ی گەندەڵ����ی‪ -‬هەتیوب����ازی‌و‬ ‫رون����اك بكەن����ەوە‪ ،‬بەڵك����و الیتێكیان سێكس����ی‌و‪..‬هتد ب����ۆ دروس����تكرد‪،‬‬ ‫بەدەس����تەوەیە لەناو چاوی كۆمەڵگای لەكاتێكدا(ئەنوەر)جێگ����ری مەهاتیری‬ ‫دەدات‌و ناهێڵێ����ت كۆمەڵگا بەرچاوی س����ەرۆكی ئەنجومەنی وەزی����ران بو!‬ ‫خ����ۆی ببینێ‪ .‬بەدرێژای����ی مێژو كورد لەمالیزیا بەدەسەاڵتی مەهاتیریان دەوت‬ ‫خەمی گ����ەورەی بۆ ش����وناس نەبوە‪ UMNO ،‬واتا واڵتی بێ ئۆپۆزیسیۆن‪،‬‬ ‫بۆیە تائێستاش شوناسی كورد هێشتا بەتوندی دژی پەرلەمان‌و میدیاو دادگاو‬ ‫لەناو تەمتوماندایە‪ ،‬تەنانەت خەممان تەنانەت پاشایەتی مالیزیا بوەوە‪ ،‬مافی‬ ‫دیاریكردنی خۆش����مان نەبوە لەس����ەر ڤیتۆی لەپاشا سەندبوەوە‪ ،‬یاسایەكی‬ ‫نەخش����ە‪ .‬هەر چاوەڕێین یەكێك بێت دەركردب����و‪ ،‬كە هەركەس����ێك رەخنە‬ ‫هەڵمانگرێ‌و لەسەر نەخشەیەك دامان لەمەهاتی����ر بگ����رێ‪ ،‬دەبێ����ت زیندانی‬ ‫بك����رێ‪ ،‬ب����ەاڵم (مەهاتیر)لەم����اوەی‬ ‫بنێ‪.‬‬ ‫پرس����یارێك لەهەمو ئەو كەسە بەناو حوكمڕانیكردنی����دا‪ ،‬توان����ی بەرهەمی‬ ‫نوخبان����ە دەكەم‪ ،‬كە هەمو ش����ەوێك دەرك����ردەی ناوخۆیی مالیزیا س����ااڵنە‬ ‫لەتیڤیی����ەكان‌و لەگۆڤارو رۆژنامەكاندا‪ ،‬لەپێنج(‪)5‬ملی����ارەوە بگەیەنێتە(‪)520‬‬ ‫زۆر پەرۆشی بەدیهێنانی سیستەمێكی ملیار ‪ .$‬ئاس����تی بێ����كاری‌و هەژاری‬ ‫دیموكراس����ین‪ ،‬ئەو پرس����یارە دەكەم‪ ،‬لەوكات����ەی مەهاتی����ر هات����ە حوك����م‬ ‫بەدرێژای����ی مێژو‪ ،‬ل����ەكام واڵتی دونیا ‪%57‬بو‪ ،‬بەاڵم لەكاتی بەجێهێش����تنی‬ ‫دیموكراس����ی جێگ����ەو پێگ����ەی خۆی دەس����ەاڵتەكەی‪ ،‬كەمیكردب����و بۆ ‪،%3‬‬ ‫زۆر تون����دو بەهێ����ز ك����ردوە‪ ،‬ئەگ����ەر داهاتی تاكەكەس����ی س����ااڵنەی كەمتر‬ ‫كۆمەڵگاكە هێشتا قۆناخی كشتوكاڵی لەهەزار ‪$1000‬ەوە گەیاندییە دە هەزار‬ ‫تەواو نەكردبێت‌و باو باوی دەس����ەاڵتی ‪ ،$10000‬واڵتێكی كشتوكاڵی دواكەوتو‬ ‫خێڵ‌و عەش����یرەت‌و بنەماڵ����ەو ‪..‬هتد ب����و‪ ،‬ك����ردی بە‌واڵتێكی پیشەس����ازی‬ ‫بێت‪ .‬بابۆ وەاڵمدانەوەی ئەم پرسیارە زۆر پێش����كەوتو‪ ،‬لەس����اڵی ‪ 2003‬كە‬ ‫ئۆڤەرێكتان بدەمێ‪ ،‬لەكام واڵتی دونیا بەجێهێش����تنی دەس����ەاڵتی مەهاتی����ر‬ ‫بەه����ۆی قوڵكردنەوەی دیموكراس����ی ب����و‪ ،‬مالیزی����ا لەریزبەن����دی واڵتان����ی‬

‫حیزبێك توانای‬ ‫بەڕێوەبردنی خۆی‬ ‫نەبێت‪ ،‬چۆن‬ ‫دەتوانێ كۆمەڵگایەك‬ ‫بەڕێوەببات‪ ،‬حیزبێك‬ ‫چەندین ئەندامی‬ ‫سەركردایەتی‌و مەكتەبی‬ ‫سیاسییەكەی دەرچوی‬ ‫خوێندنی سەرەتایی‌و‬ ‫ناوەندی بن‪ ،‬یان‬ ‫هەڵگری بڕوانامەی‬ ‫ساختەبن‪ ،‬قوڕبەسەری‬ ‫ئەو كۆمەڵگایەی‬ ‫چارەنوسی بكەوێتە‬ ‫دەست ئەو كەسانەوە‬

‫پیشەس����ازی جیهاندا‪ ،‬ریزبەندی(‪)18‬‬ ‫مینی وەرگرتب����و‪ ..‬ئیماراتی عەرەبی‬ ‫گرنگ����ی‬ ‫لەس����اڵی‪1990‬بەدواوە‪،‬‬ ‫بەسیس����تەمی حوكمڕانی‌و گەش����ەی‬ ‫كۆمەاڵیەت����ی دا‪ ،‬واتا لەس����ەروبەندی‬ ‫راپەڕینەك����ەی بەه����اری هەرێم����ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لەماوەی ئەو(‪)25‬ساڵەدا‪،‬‬ ‫ئیمارات����ی عەرەب����ی هەم����و واڵتانی‬ ‫عەرەب����ی بەزاندوە‪ ،‬تەنان����ەت بوەتە‬ ‫جێگای س����ەرنجی واڵتانی رۆژئاواش‪،‬‬ ‫لەكاتێك����دا س����اڵی‪ 1990‬ئەندازی����اری‬ ‫بیان����ی زۆر بەزەحم����ەت دەهاتن كار‬ ‫لەئیم����ارات بك����ەن‪ ،‬بەه����ۆی گەرماو‬ ‫تۆزوبایەكی بێ وێن����ەوە‪ ،‬لەبیابانێكی‬ ‫گەرمەس����ێری پڕ لەخۆڵ‌و تۆزو بازیاتر‬ ‫نەب����و‪ ،‬بەاڵم ئیمارات ئێس����تا لەكوێ‌و‬ ‫(‪)25‬س����اڵ پێش ئێستا لەكوێ‪ ،‬باشە‬ ‫خۆ نە ئیمارات‌و نە هیچ كام لە‌واڵتانی‬ ‫باش����وری رۆژهەاڵتی ئاس����یا‪ ،‬نەهاتن‬ ‫بەسیستەمی دیموكراسی تواناو ئاستی‬ ‫گەش����ەی كۆمەاڵیەتی‌و ئاب����وری بەرز‬ ‫بكەنەوە‪ .‬ئایا (میشی) ئیمپراتۆر نەبو‬ ‫كە دەس����ەاڵتی لەژاپۆن گرتە دەست؟‬ ‫ب����ەاڵم بەروناكترین قۆناخی حوكمڕانی‬ ‫ژاپۆن����ی دادەنرێ‪ ،‬چونك����ە لەچەندین‬ ‫ب����واردا چاكس����ازی ك����ردو ژاپۆن����ی‬ ‫بردە ئاس����تێكی زۆر بەرز‪ ،‬ئێس����تاش‬ ‫ژاپۆنییەكان‪ ،‬زۆر بەش����انازییەوە ناوی‬ ‫(میشی)دەهێنن‪ ،‬ئەو ناوەش(میشی)‬ ‫ه����ەر‌وەك نازناوێك خەڵ����ك بەبااڵیدا‬ ‫بڕی‪ .‬ئێمە پێویستمان بەسەركردەیەكی‬ ‫وەكو(لی كوان یو) هەیە كە بەرهەمی‬ ‫ناوخ����ۆ س����اڵی ‪ 1960‬دو ملیار ‪ $‬بو‪،‬‬ ‫لە س����اڵی ‪ 2002‬گەیاندیە ‪ 87‬ملیار‪،$‬‬ ‫داهاتی تاكەكەس ساڵی ‪ 1960‬سااڵنە‬ ‫تەنیا ‪ $435‬بو‪ ،‬بەاڵم گەیاندیە س����ی‬ ‫هەزار(‪...)$30000‬هتد‪.‬ئێم����ە ل����ەو‬ ‫قۆناخە پێویس����تمان بەسەركردەیەكی‬ ‫وەكو(میش����ی)ژاپۆنی هەی����ە‪ ،‬ك����ە‬ ‫كۆتایی بەقۆناخی دەرەبەگایەتی هێنا‬ ‫كە(‪)700‬س����اڵ ب����و لەو واڵت����ە رەگی‬ ‫داكوتابو‪ ،‬جگە لەدەیان دەس����تكەوتی‬ ‫دیكەی گەورەو راكێش����انی ئەم هەمو‬ ‫پس����پۆڕە ئەوروپییەو‪....‬هتد‪ .‬نمونەی‬ ‫زۆر واڵتی دیكە هەن كە بەدیموكراسی‬ ‫پێش نەكەوتون‪ ،‬بەرازیل‌و ئەندەنوسیاو‬ ‫روس����یای دوای یەڵتسن‪..‬هتد نمونەی‬ ‫دیكەن‪ .‬بەدیموكراس����ی بوایە شیشان‬ ‫زۆر لەس����وریا خراپتر دەبوە ناوەندی‬ ‫مافیاو تیرۆریس����تان‪ ،‬دراوی رۆبڵیش‬ ‫چەند خراپ ببو‪ ،‬هەر خراپتر دەبو‪...‬‬ ‫یۆنانی واڵتی س����وكرات‌و ئەفالتون‌و‬ ‫ئەرستۆی(‪)2500‬س����اڵ پێش ئێس����تا‪،‬‬ ‫واڵتی (بریكلس)یەكەمین حاكمی واڵتی‬ ‫یۆنان كە پەیڕەوی لەدیموكراس����ییەت‬ ‫كرد‪ ،‬كەچی تا ساڵی ‪ 1975‬سیستەمی‬ ‫سیاسی لەیۆنان دیموكراسی نەبو‪..‬‬ ‫(جۆن ل����ۆك) بۆچونێكی هەیە كە‬ ‫دەڵێت‪ :‬گرنگ نییە سیستەمی حوكمڕان‬ ‫پاشایی‌و دەرەبەگییە یان دیموكراسییە‪،‬‬ ‫بەڵك����و ئ����ەوەی گرنگ����ە ئەوەیە ئەو‬ ‫سیس����تەمی حوكمڕانیی����ە رەزامەندی‬ ‫زۆرب����ەی هەرە زۆری خەڵكی لەس����ەر‬ ‫بێت‪ .‬خەڵك بەگش����تی سیس����تەمێكی‬ ‫حوكمڕانی دەوێت كە خۆش����گوزەرانی‬ ‫ببەخشێتەوە‪ ،‬جا كێشەیەكی ئەوتۆی‬ ‫نییە ئەو سیستەمی حوكمڕانییە لەژێر‬ ‫چ ناوێكدای����ە‪ ،‬گرنگ ئەوەیە كێش����ەو‬ ‫ئازارو مەینەتییەكان����ی هاواڵتی بنەبڕ‬ ‫ب����كات‌و لەجێگەیدا خۆش����گوزەرانی‌و‬ ‫بەخت����ەوەری ببەخش����ێتەوە‪ .‬چونكە‬ ‫دەبێ����ت ئ����ەوە بزانین دیموكراس����ی‬ ‫لەبنەڕەت����دا زۆر لەیاری مش����تەكۆڵە‌و‬ ‫ی����اری زۆرانبازی دەچێ����ت‪ ،‬پڕە لەمل‬ ‫بادان‌و دەست ش����كان‌و بۆكس لێدان‪،‬‬ ‫پڕە لەبەزەوی����دادان‌و بازوبادان‪ ،‬بۆیە‬ ‫هەم دەبێت حیزبی حوكمڕان بەرگەی‬ ‫بگرێت‪ ،‬هەم حیزبی ئۆپۆزیسیۆن‪ ،‬پێم‬ ‫بڵێن لەكوردس����تان كوا ئەو نەفەس����ە‬ ‫هەیە‪ ..‬كاتێك باس لەدەوڵەت دەكرێت‪،‬‬ ‫بێگوم����ان لەو ناوچەی����ەی پێیدەوترێ‬ ‫رۆژهەاڵت����ی ناوەڕاس����ت‪ ،‬بەبێ حیزبی‬ ‫بەهێ����زو س����ەكردەی بەهێ����ز دەوڵەت‬ ‫دروس����ت نابێت‪ ،‬خۆرئاوای كوردستان‬ ‫نمونەیەك����ی بچوك����ە‪ ،‬ئاخرحەف����ت‬ ‫سەد(‪)700‬س����اڵ پێش ئەمڕۆ‪( ،‬ئیبن‬ ‫خەلدون) بە‌وردی باسی ئەوەی كردوە‪،‬‬ ‫ك����ە عەش����یرەت س����ەرچاوەو بنەمای‬ ‫دروس����تبونی دەوڵەتە‪ ،‬چونكە هەمو‬ ‫دەوڵەت‌و تەنان����ەت ئیمپراتۆریاكانیش‬ ‫س����ەرچاوەی هێزەكەی����ان ب����ۆ ئ����ەو‬ ‫دروس����تبونە‪ ،‬عەش����یرەت بوە‪ ،‬نەك‬ ‫دیموكراس����ی‌و كۆمەڵ����گای مەدەنی‪،‬‬ ‫ئێس����تا ئەوەتا لەكوردستانی خۆرئاوا‬ ‫حیزب شوێنی هۆزی گرتۆتەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لێرە لەم هەرێمە هێشتا وێنەیەكمان لێ‬ ‫دیارە پڕە لەتەمتومان‪.‬‬

‫کتێب‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫ئیسالم‌و ئه‌وروپا‪ :‬پێكه‌وه‌ژیان یان روبه‌ڕوبونه‌وه‌؟‬

‫‪17‬‬

‫ی كێشه‌كان‬ ‫ی ئاڵۆز ‌‬ ‫نابێت ئایین بكرێت ‌ه هۆكار ‌‬

‫ ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫دیبلۆماتكارو نوسه‌رێكی‌ سویدی‌ پێیوایه‌‬ ‫بونی‌ ئیسالم به‌دوژمنی‌ خۆرئاوا‪،‬‬ ‫هۆكاره‌كه‌ی‌ به‌پله‌ یه‌ك بۆ ئه‌وروپیه‌كان‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌‪ ،‬له‌به‌رانبه‌ریشدا دروستبونی‌‬ ‫وێنه‌یه‌كی‌ دزێو له‌سه‌ر موسڵمانان له‌ئه‌وروپا‬ ‫ده‌خاته‌ ئه‌ستۆی‌ سه‌ركرده‌ عه‌ره‌به‌كان‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها چه‌ند هه‌نگاوێكیش بۆ زیاتر له‌یه‌ك‬ ‫نزیكبونه‌وه‌ی‌ ئه‌وروپاو ئیسالم ده‌خاته‌ڕو‪.‬‬ ‫كتێبی‌ ئیسالم‌و ئه‌وروپا‪ :‬پێكه‌وه‌ژیان یان‬ ‫روبه‌ڕوبونه‌وه‌؟ له‌نوسینی‌ ئینگمار كارلسۆنه‌‪،‬‬ ‫بورهان عه‌بدواڵ تۆفیق له‌عه‌ره‌بیه‌وه‌ كردویه‌تی‌‬ ‫به‌ك����وردی‌‪ ،‬خان����ه‌ی‌ وه‌رگێڕان له‌س����لێمانی‌‬ ‫له‌دوتوێ����ی‌ (‪ )330‬الپ����ه‌ڕه‌دا چ����اپ‌و باڵوی‌‬ ‫كردۆته‌وه‌‪ .‬كتێبه‌كه‌ له‌هه‌شت به‌ش پێكهاتوه‌‬ ‫ب����ه‌م ناونیش����انانه‌‪ :‬ناكۆك����ی‌ خۆره����ه‌اڵت‌و‬ ‫خۆرئ����اوا‪ ،‬نه‌ت����ه‌وه‌ی‌ عه‌ره‌بی‌‌و ئیس��ل�امی‌‬ ‫ئوس����وڵی‌‪ ،‬ئیس��ل�ام‌و دیموكرات����ی‌‪ ،‬ئابوری‌‬ ‫ئیس��ل�امی‌‪ ،‬ئاسیای‌ ناوه‌ڕاس����ت‪ :‬سیاسه‌ت‌و‬ ‫ئیسالم‪ ،‬موسڵمانه‌كانی‌ بۆسنه‌ تراژیدیایه‌كی‌‬ ‫ئه‌وروپی‌‪ ،‬ئیس��ل�امی‌ ئه‌وروپی‌ یان ئیسالمی‌‬ ‫گۆشه‌گیری‌‪ ،‬حه‌مرا نمونه‌ی‌ ماڵی‌ ئه‌وروپیه‌‪.‬‬ ‫جیهادو راماڵینی‌ ئه‌وروپا‬ ‫نوسه‌ر له‌پێشه‌كی‌ كتێبه‌كه‌یدا رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫له‌ده‌ره‌نجام����ی‌ لێكدانه‌وه‌و ش����یكردنه‌وه‌كانی‌‬ ‫گه‌یشتۆته‌ ئه‌و بڕوایه‌ی‌ گه‌شه‌كردنی‌ دیارده‌ی‌‬ ‫ئوس����وڵیه‌ت "به‌ڵگه‌ی‌ پالنێكی‌ گشتگیر نییه‌‬ ‫بۆ راماڵین����ی‌ خۆرئاوا له‌ژێر ئ����ااڵی‌ جه‌نگی‌‬ ‫ئایینی‌ جیهاد‪ ،‬هیچ به‌ڵگه‌و ئاماژه‌یه‌كیش بۆ‬ ‫بونی‌ جۆرێك له‌و نه‌خشه‌یه‌ له‌ئارادا نییه‌"‪.‬‬ ‫به‌بۆچون����ی‌ كارلس����ۆن‪ ،‬هی����چ یه‌كێ����ك‬ ‫له‌س����ه‌ركرده‌ ئیسالمیه‌كان له‌بارێكی‌ ئه‌وه‌نده‌‬ ‫گونجاودا نین كه‌ نه‌خشه‌داڕێژن بۆ جه‌نگێگی‌‬ ‫گش����تگیری‌ له‌و جۆره‌‪ ،‬چونك����ه‌ "دژایه‌تی‌‌و‬ ‫دوبه‌ره‌كێی‌ نێوان گروپ‌و تاقمه‌ ئوسوڵیه‌كان‪،‬‬ ‫له‌دوژمنایه‌تی����ان ب����ۆ خۆرئ����اوا به‌هێزتره‌‪.‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ ناتوانین قس����ه‌ له‌س����ه‌ر رابونێكی‌‬ ‫ئیسالمی‌ سه‌رتاسه‌ری‌ له‌جیهاندا بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ناوب����راو‪ ،‬راش����كاوانه‌ ده‌نوس����ێت‪ :‬بونی‌‬ ‫ئیس��ل�ام به‌دوژمنی‌ خۆرئ����اوا به‌پله‌ی‌ یه‌كه‌م‬ ‫به‌نده‌ به‌ئێمه‌ی‌ ئه‌وروپاییه‌وه‌‪ ،‬په‌ره‌س����ه‌ندنی‌‬ ‫ره‌گه‌زپه‌رس����تی‌‌و نه‌بونی‌ گیان����ی‌ لێبوردن‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌په‌رستی‌ له‌سه‌رتاسه‌ری‌ ئه‌وروپادا وه‌ك‬ ‫كاردانه‌وه‌یه‌ك له‌دژی‌ كۆچكردن بۆ ئه‌وروپا‪،‬‬ ‫هۆكاری‌ هاتنه‌ كایه‌ی‌ ئه‌و بارودۆخه‌ن‪.‬‬ ‫هۆكاره‌كانی‌ دژایه‌تی‌ ئه‌وروپا‬ ‫له‌به‌شی‌ یه‌كه‌می‌ كتێبه‌كه‌دا‪ ،‬نوسه‌ر باس‬ ‫له‌قۆناغه‌ مێژوییه‌كانی‌ سه‌رهه‌ڵدانی‌ هه‌ستی‌‬ ‫دژه‌ ئه‌وروپایی‌ له‌واڵتانی‌ عه‌ره‌بی‌‌و ئیسالمی‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬هه‌روه‌ه����ا كۆمه‌ڵێ����ك هه‌ڵوێس����تی‌‬ ‫ره‌گه‌زپه‌رس����تانه‌ی‌ نوس����ه‌رانی‌ رۆژئاوای����ی‌‬ ‫ده‌ره����ه‌ق به‌واڵتان����ی‌ عه‌ره‌ب����ی‌‌و ئیس��ل�امی‌‬ ‫خستۆته‌ڕو‪.‬‬ ‫كاتێك نوس����ه‌ر دێته‌ س����ه‌ر باس����كردنی‌‬ ‫واڵتان����ی‌ عه‌ره‌بی‌‪ ،‬زۆر به‌ڕونی‌ ده‌نوس����ێت‪:‬‬ ‫گومانی‌ تێدانییه‌ عه‌ره‌ب خه‌تابارو به‌رپرسی‌‬

‫هه‌ره‌گ����ه‌وره‌ن له‌و وێنه‌ دزێ����وه‌ی‌ له‌خۆرئاوا‬ ‫له‌س����ه‌ریان تۆماركراوه‌‪ .‬ئه‌و به‌رپرسیارێتی ‌ه‬ ‫به‌زۆری‌ ده‌كه‌وێته‌ ئه‌س����تۆی‌ هه‌ڵس����وكه‌وتی‌‬ ‫نوخب����ه‌ی‌ سیاس����ی‌ به‌گش����تی‌‌و نوخب����ه‌ی‌‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتدار به‌تایبه‌ت����ی‌‪ ،‬هۆكاره‌كه‌ش����ی‌‬ ‫ده‌گێڕێت����ه‌وه‌ ب����ۆ خۆدزینه‌وه‌ی����ان ل����ه‌‬ ‫پێكهێنانی‌ دام����ه‌زراوه‌ دیموكراتیه‌كان‌و قبوڵ‬ ‫نه‌كردن����ی‌ بنه‌ماكان����ی‌ مه‌ده‌ن����ی‌ هاوچه‌رخ‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگاكانیاندا‪.‬‬ ‫كارلس����ۆنی‌ ته‌مه‌ن (‪ )73‬س����اڵ‪ ،‬كه‌ سی‌‬ ‫س����اڵی‌ زیاتری‌ ته‌مه‌نی‌ له‌سلكی‌ دیبلۆماسیدا‬ ‫له‌واڵتانی‌ ئه‌وروپی‌‌و رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاس����تدا‬ ‫به‌س����ه‌ربردوه‌‪ ،‬ده‌رباره‌ی‌ ره‌وش����ی‌ ئێستای‌‬ ‫واڵتانی‌ عه‌ره‌بی‌ ده‌نوسێت‪ :‬گومانی‌ تێدانییه‌‬ ‫حاڵی‌ حازر له‌جیهانی‌ عه‌ره‌بیدا تاڕاده‌یه‌كی‌ زۆر‬ ‫گه‌مارۆیه‌كی‌ كوێرانه‌و خه‌فه‌كردنێكی‌ مه‌زهه‌بی‌‬ ‫س����ه‌خت له‌ئارادایه‌‪ ،‬كه‌ جارێك به‌كرده‌وه‌ی‌‬ ‫تیرۆریس����تی‌‌و جارێكیتر به‌چه‌وس����اندنه‌وه‌ی‌‬ ‫ژنان‌و پێشێلكردنی‌ مافه‌كانی‌ مرۆڤ زۆربه‌یجار‬ ‫گوزارشت له‌بونی‌ خۆی‌ ده‌كات‪ .‬به‌اڵم نابێت‬ ‫ئه‌و دیاردانه‌ به‌جارێك بدرێنه‌ پاڵ ئیس��ل�ام‪.‬‬ ‫به‌هه‌مان په‌یڕه‌وی‌ پێش����و كێشه‌ ئاڵۆزه‌كانی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگای‌ خۆرئاوایش نابێت بخرێته‌ ئه‌ستۆی‌‬ ‫مه‌سیحیه‌ت یان ئایین بكرێته‌ هۆكاری‌ ئاڵۆزی‌‬ ‫كێشه‌كان‪.‬‬ ‫ناوب����راو‪ ،‬ه����ۆكاری‌ كێش����ه‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‬ ‫سیاس����ی‌‌و ئابوریی����ه‌كان له‌ه����ه‌ردو جیهاندا‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌ بۆ بونی‌ "ده‌سه‌اڵتی‌ دیكتاتۆری‌‌و‬ ‫بی����ری‌ فراوانخوازی‌‌و تی����رۆره‌"‪ ،‬بۆیه‌ ده‌ڵێت‬ ‫"ده‌بێت مه‌به‌ستی‌ گفتوگۆكانمان گه‌ڕان بێت‬ ‫به‌دوای‌ هۆكاره‌ هاوبه‌شه‌كانی‌ نێوانمان‪ ،‬نه‌ك‬ ‫ئۆباڵ‌و خه‌تای‌ هه‌ر كاره‌س����اتێك راسته‌وخۆ‬ ‫بخه‌یته‌ ئه‌ستۆی‌ ئاینی‌ الیه‌كه‌ی‌ تر"‪.‬‬ ‫ئوسوڵیه‌تی‌ ئیسالمی‌و مه‌سیحی‌‬ ‫له‌به‌ش����ی‌ دوه‌مدا به‌ناونیش����انی‌ عه‌ره‌ب‌و‬ ‫خۆرئاوا‪ ،‬نوسه‌ر باس له‌دروستبون‌و خه‌مڵینی‌‬ ‫بی����ری‌ نه‌ته‌وه‌یی‌ عه‌ره‌ب‌و ئاراس����ته‌كانی‌ دژ‬ ‫به‌رۆژئاواو سه‌رهه‌ڵدان‌و گه‌شه‌كردنی‌ چه‌مك‌و‬ ‫گروپ����ه‌ ئوس����وڵیه‌كان ده‌كات‪ .‬به‌بۆچون����ی‌‬ ‫نوسه‌ر ریشه‌ی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌ عه‌ره‌بی‌‬ ‫هه‌ر له‌س����ه‌ره‌تاوه‌ بزوتنه‌وه‌یه‌ك����ی‌ عه‌لمانی‌‬ ‫ب����وه‌‪ ،‬ده‌رب����اره‌ی‌ چه‌مكی‌ ئوس����وڵیه‌تیش‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬بۆ یه‌كه‌مجار بۆ گروپێكی‌ ئیس��ل�امی‌‬ ‫به‌كارنه‌هاتوه‌‪ ،‬به‌ڵكو وه‌ك هێمایه‌ك بۆ تیره‌و‬ ‫تایفه‌ پرۆتستانیه‌كان له‌ئه‌مریكا له‌سه‌ره‌تای‌‬ ‫س����ه‌ده‌ی‌ بیس����ته‌م به‌كارهێن����راوه‌‪ .‬چه‌مكی‌‬ ‫ئوسوڵی‌ له‌مێژوی‌ مه‌س����یحیه‌وه‌ وه‌رگیراوه‌و‬ ‫هیچ په‌یوه‌ندییه‌كی‌ به‌ئیس��ل�امه‌وه‌ نییه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫زاراوه‌یه‌ به‌س����ه‌ر كۆمه‌ڵ����ه‌ ئاینیه‌كاندا بڕابو‬ ‫كه‌ به‌رهه‌ڵس����تی‌ چاكسازییه‌كانی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫كه‌نس����ی‌ دوه‌م����ی‌ ڤاتیكانی����ان ده‌ك����رد‪...‬‬ ‫دیارده‌ی‌ ئوسوڵی‌ دروستكراوی‌ ئیسالم نییه‌‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ن����ده‌ گه‌لێكج����ار وه‌كو ن����اوی‌ دوه‌می‌‬ ‫ئیسالم به‌كاردێت‪.‬‬ ‫نوسه‌ر‪ ،‬جه‌خت له‌وه‌ده‌كاته‌وه‌ هه‌مو فاكته‌ره‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و ئابورییه‌كانی‌ دروستبونی‌ ره‌وته‌‬ ‫ئوس����وڵیه‌كانی‌ واڵتانی‌ ئیسالمی‌‪ ،‬تائێستاش‬ ‫وه‌ك خۆیان هه‌ر ماون‪ .‬هه‌روه‌ها نیشانه‌كان‌و‬ ‫دیارده‌كانیش����ی‌‪ ،‬وه‌كو‪ :‬كۆچكردنی‌ به‌لێشاو‬

‫ئینگامر كارلسۆن‬ ‫ساڵ ‌ی (‪ )1942‬له‌دایكبوه‌‬ ‫ساڵ ‌ی (‪ )1967‬بڕوانامه‌ ‌ی به‌كالۆریۆس ‌ی‬ ‫له‌زانست ‌ه سیاسیه‌كان له‌زانكۆ ‌ی‬ ‫گۆته‌نبرگ به‌ده‌ستهێناوه‌‪.‬‬ ‫له‌هه‌مان ساڵدا په‌یوه‌ند ‌ی به‌وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ ‌ی سویده‌و‌ه كردوه‌‪.‬‬ ‫وه‌كو دیبلۆمات له‌شاره‌كانی‌‪ :‬بۆگۆتا ‌ی‬ ‫كۆڵۆمبیا‪ ،‬ڤییه‌نای‌ نه‌مسا‪ ،‬دیمه‌شق ‌ی‬ ‫سوریا‪ ،‬په‌كین ‌ی چین‪ ،‬بۆن ‌ی ئه‌ڵمانیا‪،‬‬ ‫كاریكردوه‌‪.‬‬ ‫له‌(‪ )1983 - 1979‬نوێنه‌ر ‌ی‬ ‫باڵێوزخانه‌ ‌ی واڵته‌كه‌ ‌ی بو‌ه له‌دیمه‌شق‪.‬‬ ‫ساڵ ‌ی (‪ )1992‬بوه‌ت ‌ه سه‌رۆك ‌ی به‌ش ‌ی‬ ‫پالندانان ‌ی سیاس ‌ی له‌وه‌زاره‌تی‌ ده‌ره‌وه‌ ‌ی‬ ‫سوید‪.‬‬ ‫له‌(‪ )1996‬بوه‌ته‌ باڵێوز له‌پراگ‌و‬ ‫براتیالڤا‪.‬‬ ‫خاوه‌ن ‌ی هه‌شت كتێبه‌و نوسینه‌كان ‌ی‬ ‫له‌رۆژنامه‌ ‌ی سوید ‌ی (سڤینسك ‌ه‬ ‫داگبالدێت) باڵوده‌كاته‌وه‌‪.‬‬

‫له‌كاتێكدا دیموكراتیه‌ت‬ ‫له‌جیهانی‌ ئیسالمیدا‬ ‫ون ده‌بێت‪ ،‬مه‌رج نیه‌‬ ‫هۆكاری‌ ئه‌و ونبونه‌‬ ‫ئیسالم بێت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫شارستانیه‌تی‌ عه‌ره‌بی‌‬ ‫له‌سروشتدا ناجۆرو‬ ‫ناته‌بایه‌ له‌گه‌ڵ پرۆسه‌ی‌‬ ‫دیموكراتیدا‬ ‫له‌گونده‌كان به‌ره‌و شاره‌كان‪ ،‬زۆبونی‌ رێژه‌ ‌ی‬ ‫ه����ه‌ژاری‌‌و بێ����كاری‌‪ ،‬تێكچونی‌ سیس����تمی‌‬ ‫فێركردن‪ ،‬فراوانبونی‌ جیاوازی‌ له‌نێوان چینی‌‬ ‫خۆشگوزه‌ران‌و چینی‌ داماو‪ ،‬دیارده‌ی‌ توڕه‌یی‌‬ ‫به‌رامبه‌ر خۆرئاوا ئه‌گ����ه‌ر نه‌ڵێین رق‌و كینه‌‬ ‫ئه‌و دیاردان����ه‌ به‌ته‌نها له‌نێ����و كۆمه‌ڵگاكانی‌‬ ‫ئیس��ل�امیدا به‌دیناكرێت‪ ،‬به‌ڵكو له‌نێو هه‌مو‬ ‫واڵتانی‌ جیهانی‌ سێیه‌میش����دا به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫به‌رف����راوان هه‌ی����ه‌‪ ،‬كه‌ مه‌رج نیی����ه‌ هۆكاری‌‬ ‫ئاینیان له‌پشته‌وه‌ بێت‪.‬‬ ‫س����ه‌ره‌ڕای‌ بونی‌ چه‌ندین گروپی‌ ئوسوڵی‌‬ ‫له‌ئه‌وروپ����او رۆژهه‌اڵت‪ ،‬به‌اڵم نوس����ه‌ر رای‬ ‫وای����ه‌ هه‌روه‌ك چۆن مه‌حاڵه‌ فه‌ره‌نس����یه‌كان‬ ‫بگه‌ڕێن����ه‌وه‌ س����ه‌رده‌می‌ پێ����ش شۆڕش����ی‌‬ ‫پیشه‌س����ازی‌ كه‌ هی����چ كۆچبه‌رێك����ی‌ بیانی‌‬ ‫لێ‌ نه‌بو‪ ،‬ئاواش مه‌حاڵه‌ ش����اره‌ گه‌وره‌كانی‌‬ ‫ئیسالم بگه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ رۆژانی‌ بازاڕه‌ خۆماڵییه‌‬ ‫دێرینه‌كان كه‌ له‌گه‌ڵ كلتوری‌ ئیسالمیدا ته‌باو‬ ‫گونجاو بون‪.‬‬ ‫ئه‌وروپاو گۆڕستانی‌ دیموكراسیه‌ت‬ ‫له‌به‌شی‌ سێیه‌مدا‪ ،‬به‌ناونیشانی‌ ئایا ئیسالم‌و‬ ‫دیموكراتیه‌ت دو چه‌مكی‌ دژ به‌یه‌كن؟ نوسه‌ر‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬له‌كاتێك����دا دیموكراتیه‌ت له‌جیهانی‌‬ ‫ئیسالمیدا ون ده‌بێت‪ ،‬مه‌رج نیه‌ هۆكاری‌ ئه‌و‬ ‫ونبونه‌ ئیس��ل�ام بێت‪ ،‬به‌ڵكو شارس����تانیه‌تی‌‬ ‫عه‌ره‌بی‌ له‌سروش����تدا ناجۆرو ناته‌بایه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫پرۆسه‌ی‌ دیموكراتیدا‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن����ده‌ واڵتان����ی‌ ئه‌وروپی‌ بانگه‌ش����ه‌‬ ‫بۆ باڵوكردن����ه‌وه‌ی‌ دیموكراس����یه‌ت ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم نوس����ه‌ر پێچه‌وان����ه‌ی‌ ئ����ه‌م وێنه‌یه‌‬ ‫ده‌بینێت‪ ،‬له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێت‪ :‬ئیمپریالیزمی‌‬ ‫ئه‌وروپ����ی‌ له‌دوای‌ خۆی‌ چه‌ن����د حكومه‌تێكی‌‬ ‫ناوچه‌یی‌ به‌جێهێش����ت كه‌ له‌پاش����او مه‌لیكه‌‬

‫كالس����یكیه‌كان یان له‌ئه‌فس����ه‌رانی‌ سه‌رباز ‌ی‬ ‫پێكهاتبون‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‌ كه‌ خوێندنی‌ سه‌ربازییان‬ ‫له‌ئه‌كادیمیه‌كانی‌ خۆرئ����اوا ته‌واوكردبو‪ ،‬بێ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌پاڵ ئه‌و خوێندنه‌دا هیچ سه‌ره‌تایه‌كی‌‬ ‫دیموكراتی����ان وه‌رگرتبێ‌‪ ،‬چونك����ه‌ ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫مه‌ش����ق‌و راهێنانیان پێكردبون گه‌ره‌كیان بو‬ ‫وه‌ك ئامرازێكی‌ ملك����ه‌چ‌و گوێڕایه‌ڵ به‌كاریان‬ ‫بهێن����ن ب����ۆ خزمه‌ت����ی‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كان����ی‌‬ ‫ئیمپریالیزم‌و سیاسه‌تی‌ په‌رتكه‌و زاڵبه‌یان پێ‌‬ ‫جێبه‌جێ‌ بكه‌ن‪.‬‬ ‫به‌بڕوای‌ نوسه‌ر‪ ،‬به‌رقه‌راربونی‌ دیموكراسیه‌ت‬ ‫پێویستی‌ به‌یه‌كێتی‌ نیش����تیمانی‌‌و ئاسایشی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ هه‌یه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم "ئه‌و فاكته‌رانه‌ش‬ ‫پێش����وه‌خت له‌باربرابون‪ ..‬له‌ژێ����ر كاریگه‌ری‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ سیستمی‌ ئیمپریالیزم‌و ئابورییه‌كی‌‬ ‫الوازو باڵوبون����ه‌وه‌ی‌ بێ����كاری‌‌و سیس����تمی‌‬ ‫دواكه‌ت����وی‌ پرۆس����ه‌ی‌ خوێن����دن‪ ،‬دیارده‌و‬ ‫ده‌ره‌نجامه‌كانی‌ س����ه‌ریانهه‌ڵدا‪ ،‬تابارودۆخی‌‬ ‫گشتی‌ له‌جیهانی‌ عه‌ره‌بیدا ببێته‌ گۆڕستانێك‬ ‫بۆ دیموكراتی‌"‪.‬‬ ‫پێویسته‌ ئه‌وروپا چی‌ بكات؟‬ ‫به‌مه‌به‌س����تی‌ له‌یه‌كت����ر نزیككردن����ه‌وه‌ی‌‬ ‫ئیس��ل�ام‌و ئه‌وروپا‪ ،‬یاخود جالیه‌ی‌ ئیسالمی‌‌و‬ ‫واڵتان����ی‌ ئه‌وروپ����ی‌‪ ،‬نوس����ه‌ر له‌كۆتای����ی‌‬ ‫كتێبه‌كه‌یدا چه‌ند خاڵێك پێش����نیار ده‌كات‪،‬‬ ‫له‌وانه‌‪ :‬پێویس����ته‌ ئه‌وروپا كه‌ له‌س����ه‌نگه‌ری‌‬ ‫روبه‌ڕوبونه‌وه‌دا له‌دژی‌ ئیس��ل�ام نه‌وه‌ستێت‪،‬‬ ‫ده‌بێت وا هه‌س����ت ن����ه‌كات ئ����ه‌و كۆچبه‌ره‌‬ ‫موسڵمانانه‌ تابوری‌ پێنجه‌من‪ ...‬رێگه‌ بدرێته‌‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ رێ����ز له‌به‌هاكانمان ده‌گرن‪ ،‬یارمه‌تی‌‬ ‫بدرێن ب����ۆ هه‌رچی‌ زوتره‌ له‌به‌ده‌س����تهێنانی‌‬ ‫مافه‌كانیان‌و پاراس����تنی‌ پێناسه‌ی‌ كلتوری‌‌و‬ ‫ئاینیان‪.‬‬

‫هه‌روه‌ه����ا رایده‌گه‌یه‌نێ����ت ده‌ب����ێ‌ به‌هیچ‬ ‫جۆرێ����ك واڵتان����ی‌ ئه‌وروپ����ی‌ له‌ئاس����ت‬ ‫به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌ تون����دڕه‌وه‌ ئاینیه‌كان یان‬ ‫سیاسیه‌كان سس����تی‌ نه‌نوێنن‪ ،‬كه‌ تاراوگه‌و‬ ‫په‌ناگه‌كه‌یان له‌ئه‌وروپ����ا بۆ كاری‌ تێكده‌رانه‌‬ ‫له‌دژی‌ واڵته‌ ئه‌سڵیه‌كه‌ی‌ خۆیان به‌كاربهێنن‪،‬‬ ‫یان پاكتاوكردنی‌ كێش����ه‌كانی‌ نێوان خۆیان‬ ‫لێ����ره‌ یه‌كالیی‌ بكه‌نه‌وه‌‪ .‬چاوپۆش����ی‌ له‌هیچ‬ ‫هه‌ڵس����وكه‌وت‌و بیرێكی‌ سته‌مكاری‌ نه‌كرێت‪،‬‬ ‫له‌هه‌مانكاتیشدا پێویسته‌ هاوسۆزی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌ئیس��ل�ام وه‌ك ئایین بنوێنرێت‪ ....‬ده‌بێت‬ ‫واڵتانی‌ ئه‌وروپی‌ تائه‌وپه‌ڕی‌ س����نور پابه‌ندبن‬ ‫به‌یاس����اكانه‌وه‌و وردبن له‌مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌مو هه‌ڵس����وكه‌وتێكی‌ ئاین����ی‌‪ ....‬ده‌بێت‬ ‫س����ازش له‌گه‌ڵ ئه‌وانه‌دا نه‌كرێت كه‌ كراوه‌یی‌‬ ‫كۆمه‌ڵی‌ فره‌یی‌ ده‌قۆزنه‌وه‌ بۆ باڵوكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫رق‌و كین����ه‌و هان����دان ل����ه‌دژی‌ ئه‌وروپ����او‬ ‫مه‌سیحیه‌ت‪....‬‬ ‫نوسه‌ر به‌گرنگی‌ ده‌زانێت‪ ،‬پرۆسه‌ی‌ خوێندن‬ ‫له‌واڵتانی‌ ئه‌وروپا سه‌باره‌ت به‌ئیسالم به‌خورتی‌‬ ‫"اجب����اری‌" بێ����ت له‌قۆناغه‌كان����ی‌ خوێندنی‌‬ ‫خوێندنگاكانی‌ ئێمه‌دا‪ ...‬ده‌بێت میدیاكانیش‬ ‫به‌خۆیاندا بچنه‌وه‌ س����ه‌باره‌ت به‌هه‌ڵبه‌س����تی‌‬ ‫تۆمه‌ت‌و گومانی‌ خراپ كه‌ پێش����تر له‌س����ه‌ر‬ ‫ئیس��ل�ام باڵویان ده‌كرده‌وه‌‪ ...‬په‌یڕه‌وكردنی‌‬ ‫سیاسه‌تی‌ ده‌ره‌وه‌و سیاسه‌تی‌ یارمه‌تی‌ به‌ره‌و‬ ‫پێشبردنی‌ چاالك‪ ،‬به‌مه‌به‌ستی‌ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫لێشاوی‌ كۆچبه‌ران‪ ،‬به‌مه‌رجێك له‌سه‌ر هه‌ردو‬ ‫ئاستی‌ مرۆیی‌‌و سیاسی‌ په‌سه‌ندبێت‪.‬‬ ‫موسڵمانان چی‌ بكه‌ن؟‬ ‫نوسه‌ر هۆكاری‌ دڕدۆنگی‌ ئیسالم‌و ئه‌وروپا‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌ بۆ ترس‌و نه‌زانین‌و كینه‌‪ ،‬كه‌ بۆته‌‬ ‫هۆی‌ دروستبونی‌ بۆچونی‌ هه‌ڵه‌ی‌ مه‌ترسیدار‬

‫ب����ۆ ه����ه‌ردوال‪ .‬ب����ۆ ئه‌نجامدان����ی‌ گفتوگۆو‬ ‫نزیكبونه‌وه‌ له‌یه‌كتر نوس����ه‌ر پێشنیارده‌كات‬ ‫له‌م قۆناغه‌ی‌ ئێستادا خۆرئاوا له‌لێكدانه‌وه‌ی‌‬ ‫وه‌همی‌ بۆ ترس‌و مه‌ترس����ی‌ ئیس��ل�ام خۆی‌‬ ‫به‌دوربگرێت‪ ،‬له‌س����ه‌ر الیه‌نه‌ك����ه‌ی‌ دیكه‌ش‬ ‫پێویس����ته‌ خ����ۆی‌ له‌مه‌س����ه‌له‌ی‌ پیالنگێڕی‌‬ ‫به‌دوربگرێت‪.‬‬ ‫پێش����نیارێكی‌ دیك����ه‌ی‌ ئه‌وه‌ی����ه‌ كار‬ ‫ب����ۆ گێڕان����ه‌وه‌ی‌ متمان����ه‌و بنیاتنان����ه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان له‌س����ه‌ر بنه‌مای‌ پێكه‌وه‌ژیان‬ ‫بكرێ����ت‪ .‬له‌قۆناغ����ی‌ دواتریش����دا هه‌مو ئه‌و‬ ‫چه‌مك‌و زاراوانه‌ی‌ بۆن����ی‌ ده‌مارگیری‌ ئایینی‌‬ ‫لێدێ����ت هه‌م����و كات نه‌وروژێنرێت‪ .‬نوس����ه‌ر‬ ‫ده‌ڵێ����ت‪ :‬پێویس����ته‌ له‌س����ه‌ر موس����ڵمانان‬ ‫له‌ئه‌وروپا‪ ،‬ئێس����تا فێر ببن كه‌ چۆن ده‌ژین‬ ‫وه‌ك كه‌مینه‌‌و چۆن ئه‌و حاڵه‌ته‌ قبوڵ بكه‌ن‌و‬ ‫خۆیان له‌سه‌ر یاسا كۆمه‌اڵیه‌تیه‌ نوێكانی‌ ئه‌و‬ ‫كیش����وه‌ره‌ رابهێنن‪ ،‬كه‌ زیاتر مه‌س����ه‌له‌كانی‌‬ ‫فره‌یی‌‌و یاسای‌ عه‌لمانی‌ كۆمه‌ڵ كه‌ لێبورده‌یی‌‬ ‫خه‌سڵه‌تێكی‌ دیاری‌ ئه‌و كۆمه‌ڵه‌یه‌و رێزگرتن‬ ‫له‌راوبۆچون����ی‌ سیاس����ی‌‌و ئاینی‌ جی����اوازی‌‬ ‫به‌رامب����ه‌ر‪ ،‬ئه‌وان����ه‌ رێگه‌ی‌ خۆش����گوزه‌رانی‌‬ ‫كورت ده‌كه‌نه‌وه‌و ئارامی‌ ده‌به‌خشنه‌ ژیانیان‬ ‫له‌و نیشتیمانه‌ نوێیه‌یاندا‪.‬‬ ‫هه‌نگاوێك����ی‌ تر كه‌ نوس����ه‌ر پێش����نیاری‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬هه‌وڵدانه‌ بۆ پشتیوانی‌‌و گه‌شه‌پێدانی‌‬ ‫نمونه‌یه‌كی‌ چاكسازی‌‌و تازه‌گه‌ری‌ له‌ئیسالم‪،‬‬ ‫به‌بڕوای‌ ئ����ه‌و الیه‌نی‌ چاكه‌ی‌ ئ����ه‌و هه‌واڵنه‌‬ ‫ته‌نها به‌قازانجی‌ واڵتانی‌ ئه‌وروپی‌ خانه‌خوێ‌‬ ‫ناگه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو به‌رژه‌وه‌ندی‌ زۆربه‌ی‌ رژێمه‌‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتداره‌كانی‌ واڵتانی‌ ئیسالمیشه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫نایانه‌وێت ئوس����وڵیه‌كان خاكی‌ ئه‌وروپا وه‌ك‬ ‫بنكه‌یه‌ك بۆ ئه‌نجامدانی‌ چاالكی‌ سیاس����ی‌‌و‬ ‫كرده‌وه‌ی‌ تێكده‌رانه‌ له‌دژیان به‌كاربهێنن‪.‬‬

‫دین (له‌دین‌و دنیادا)‬ ‫ ئا‪ :‬هه‌ژار که‌یفه‌‬ ‫دین‌و دنیا یه‌کێکه‌ له‌به‌رهه‌مه‌کانی‬ ‫(د‪.‬مه‌ریوان وریا قانع ) که‌باس له‌دین‌و‬ ‫رۆڵ‌و کاریگه‌ریه‌کانی دین ده‌کات به‌گشتی‌و‬ ‫به‌تایبه‌ت ئاماده‌گیه‌کانی دین له‌کۆمه‌ڵگای‬ ‫کوردیدا‪.‬‬ ‫لەپێش���ەکی کتێبەکەی���دا پێناس���ەی‬ ‫دی���ن دەکات ب���ەوەی "دی���ن دیاردەیەکی‬ ‫کۆمەاڵیەت���ی‌و فەرهەنگ���ی‌و ڕەمزی���ە‬ ‫پەیوەندیەکی ڕاس���تەوخۆی بەمەس���ەلەی‬ ‫شوناس‌و بەش���وێن‌و جێی ئینسانەوە هەیە‬ ‫لەناو ب���ون‌و لەناودونی���او لەناوژیاندا وای‬ ‫دەبینێت ئینسان هەمیش���ە پێیەکی لەناو‬ ‫دیندا بوە"‪.‬‬ ‫لەدیدی نوس���ەرەوە هەندێجار ئەم دینە‬ ‫بوە بەمایەی ئارامی‌و ئاسایش بۆ کۆمەڵگە‬ ‫هەندێ جاریش بۆتە هۆی ش���ەڕو ئاژاوەو‬ ‫دوبەرەکی بۆکۆمەڵگە‪ ،‬بۆیە نوس���ەر پێی‬ ‫وای���ە هی���چ کۆمەڵگایەک نی���ە بەیەکێک‬ ‫لەماناکان���ی دین دین���ی تێدانەبێت مێژوی‬ ‫ئینسانیش مێژویەکە پڕە لەدین‌و هەم پڕە‬ ‫لەبێ دینی بۆیە نوسەر ئەمڕۆ تەحەدایەکی‬ ‫گەورە دەبێنێت لەنێوان ئەم دو ڕەهەندەی‬ ‫مێژوی مرۆڤایەتی ئ���ەم تەحەدا دینییەش‬ ‫لەوەدا دەبینێت���ەوە کە هێزێک لەم هێزانە‬

‫نە عەلمانیەت ئەوەیە کە ئیسالمیەکان لێی تێگەیشتون نە‬ ‫ئیسالمیش ئەوەیە کە عەلمانیەکان لێی تێگەیشتون‬ ‫خۆی بسەپێنێت بەسەر ئەوی دیدا تەحەدای‬ ‫نێوان قبوڵ نەکردنی جیاوازی‌و فرەدەنگیە‬ ‫هه‌روه‌ه���ا پێی وایە ئەم���ەش تەحەدایەکی‬ ‫گەردونیەو کۆمەڵگەی کوردیشی گرتۆتەوە‪.‬‬ ‫بەبۆچونی نوسەر قبوڵ نەکردنی جیاوازی‬ ‫س���ەپاندنی حەقیقەتەکان بەس���ەریەکتردا‬ ‫کۆمەڵگە روبەروی مەترس���یەکی گەورەی‬ ‫دیکتاتۆریان���ە دەکات���ەوە‪ .‬پاش���ان باس‬ ‫لەتێروانین���ی ئەخالق���ی دین���ی دەکات بۆ‬ ‫سیاسەت بەمەترسی ناودەبات چونکە وای‬ ‫دەبینێت ئەگەردەس���ەاڵتدارێک دادپەروەرو‬ ‫دڵسۆزو ڕاس���تگۆو مرۆڤدۆست بێت بەاڵم‬ ‫چونک���ە نوێژناکات‌وحەج ن���اکات‌و زەکات‬ ‫ن���ادات ئ���ەوا ئەخالقی نیە واتە ئیس�ل�ام‬ ‫بون دەخەنە پێش ئێنس���ان ب���ون‪ .‬دواتر‬

‫باس لەپەیوەندی نێ���وان دین‌و عەلمانیەت‬ ‫دەکات س���نورداربونی دەسەاڵتە دینیەکان‬ ‫بەمان���ای نەفیکردنی دی���ن نابینێت‪ ،‬ئەو‬ ‫تێزەی عەلمانیەت بەهەڵە ناودەبات کەباس‬ ‫لەبێ ڕۆڵی دین دەکات لەژیانی سیاس���ی‌و‬ ‫کۆمەاڵیەت���ی خەڵکیدا هەروەه���ا هەبونی‬ ‫عەلمانیەت بەواتای هەبونی دیموکراسیەت‬ ‫نابینێت دەش���ێت سیس���تمی عەلمانیەت‬ ‫دیکتاتۆریەت دروستبکات هەروەها مەرجی‬ ‫س���ەرەکیش بۆئ���ەوەی هێزەدینیەکان ببن‬ ‫بەهێ���زی دیموکراس���ی ل���ەوەدا دەبینێت‬ ‫هێزە دینی���ەکان واز لەو فکرەیە بهێنن کە‬ ‫حەقیقەتەکان���ی خۆی���ان بەتەنیاحەقیقەت‬ ‫بزانن بەسەر تەواوی کۆمەڵگەدابیسەپێنن‪،‬‬ ‫نوس���ەر لەمەترس���یەکی گەورە ئاگادارمان‬

‫دەکاتەوە ئەویش مەترس���ی دروستکردنی‬ ‫حەقیقەت‌و سەپاندنێتی بەسەرکۆمەڵگەدا کە‬ ‫چەندین شەڕی گەورە بەهۆی قبوڵ نەکردنی‬ ‫حە‌قیقەتەکانی کۆمەڵگەبون لەگەڵ یەکتردا‬ ‫ک���ە هەریەکەو خۆی بەتاک���ە حەقیقیەتی‬ ‫کۆمەڵگە دەزانێ‌و دانی���ان بەڕێژەیی بونی‬ ‫خۆیان نەدەنا‪ .‬لەکۆتایی پێش���ەکیەکەیدا‬ ‫نوس���ەر ب���اس لەئ���ازادی ڕادەربڕین‌و دین‬ ‫دەکات‌و باوەری وای���ە ئازادیەکانی باوەڕو‬ ‫ویژدان نابێت بەهیچ دەقێکی دینی نادینی‬ ‫سنورداربکرێت‪ ،‬نوسەر وایدەبینێت بەشی‬ ‫هەرەزۆری ئازادیەکانی هاوچەرخ لەئەنجامی‬ ‫ملمالنێ بوە لەگەڵ پیاوە ئاینیەکاندا کەواتە‬ ‫لیرەدا نوسەر دین بەنەمان‌و سنوردارکردنی‬ ‫ئازادی بیروڕادەبینێت‪ ،‬بۆیە باس لەگرنگی‬

‫ڕیفۆرمی دینی دەکات لەواڵتی ئێمەدا بڕوای‬ ‫وای���ە ئەگەر ڕیفۆرمی دینی بکرێت ڕۆڵێکی‬ ‫گرنگ���ی دەبێ���ت لەفراوانکردن���ی پانتایی‬ ‫ئ���ازادی ڕادەربڕی���ن لەکۆمەڵ���گای ئێمەدا‬ ‫هەروەها نوسەر بێالیەنی خۆی نیشاندەدات‬ ‫لەبەرامب���ەر تەفس���یرەکانی دیندا نایەوێت‬ ‫الیەنگی���ری هیچ تەفس���یرێکی دینی بکات‬ ‫بەڵکو هەمیش���ە لەگەڵ ئەو تەفسیرانەدایە‬ ‫کە توان���ای پێکەوەژیان‌و ئازادی ڕادەربڕین‬ ‫فراوانتردەکەن‪.‬‬ ‫لەپەیوەن���دی نێ���وان ئیس�ل�ام‌و‬ ‫ڕۆژئاوایه‌کێکی ترە له‌باسه‌کانی ئه‌م کتێبه‌‬ ‫ئاماژە ب���ەو وێنەخراپ‌و گش���تگیرەدەکات‬ ‫ک���ە ب���ۆ یەکتری���ان دروس���تکردوە وەک‬ ‫ئ���ەوەی ڕۆژئاوا کۆمەڵگەی ئیس�ل�امی بە‬ ‫بەرهەمهێنەری تێرۆرو فاشیەت‌و ڕێزنەگرتنی‬ ‫ئاف���رەت تۆمەتباردەکات ئاواش ئیس�ل�ام‬ ‫ڕۆژئ���اوا بە بەرهەمهێن���ەری بێ ئەخالقی‌و‬ ‫نەمان���ی موق���ەدەس تۆمەتب���اردەکات‪،‬‬ ‫بۆیە نوس���ەر ئەوراس���تیە ئاش���کرادەکات‬ ‫کە نە ئیس�ل�ام ئەوەیە ک���ە ڕۆژئاوا وێنەی‬ ‫بۆدەکات‌و نە ڕۆژئاواش ئەوەیە کە ئیسالم‬ ‫وێنەی بۆدەکێش���ێت‪ .‬پاشان نوسەر دێتە‬ ‫سەرباس���ی سانس���ۆری دین���ی‌و دەڵێ���ت‬ ‫لەش���انۆی هەمو سانسۆرێکدا موقەدەسێک‬ ‫هەیەلەپش���ت هەم���و موقەدەس���ێکەوە‬ ‫گروپێک���ی کۆمەاڵیەتی هەیە ک���ە بەناوی‬

‫موقەدەسەوە بەرگری لەدەسەاڵتی سیاسی‌و‬ ‫کولت���وری‌و رەمزی خۆی دەکات ‪،‬پاش���ان‬ ‫مەترس���ی سانس���ۆری دینی لەکوردستان‬ ‫دەخاتە رو‪ ،‬بەمەترس���یدارترین سانسۆری‬ ‫ناودەبات لەکوردستاندا‪ ،‬دواترنوسەر باس‬ ‫لەموقەدەس���ی دینی دەکات بەمەترس���ی‬ ‫بۆس���ەر یەکڕی���زی کۆمەڵ���گای ناودەبات‬ ‫چونک���ە نوس���ەر پێ���ی وای���ە کۆمەڵ���گا‬ ‫تەنیا موقەدەس���ێکی نی���ە ناتوانین تەنیا‬ ‫موقەدەس���ێک بەس���ەر ک���ۆی کۆمەڵگەدا‬ ‫بس���ەپێنین‪ ،‬دواتر نوسەردێتە سەر ترسی‬ ‫ئیس�ل�امیەکان لەعەلمانی���ەت هەروەه���ا‬ ‫مەترس���ی عەلمانی���ەت لەئیس�ل�امیەکان‌و‬ ‫ئەو وێنانەی بۆیەکتری دروس���ت دەکەن‪.‬‬ ‫نوسەرلێرەدا دەیەوێت بڵێت نە عەلمانیەت‬ ‫ئەوەیە کە ئیس�ل�امیەکان لێی تێگەیشتون‬ ‫نە ئیس�ل�امیش ئەوەیە ک���ە عەلمانیەکان‬ ‫لێی تێگەیشتون‪ .‬چونکەعەلمانیەت واتەی‬ ‫بەالوەنان���ی دی���ن نیە لەژیانی سیاس���ی‌و‬ ‫کۆمەاڵیەتی‌و کورتکردنەوەی بۆ پەیوەندی‬ ‫رۆحی ئینس���انەکان‪ ،‬بەڵکو دین هەمیشە‬ ‫ڕۆڵ���ی خۆی بینی���وە لەژیانی سیاس���ی‌و‬ ‫کۆمەاڵیەت���ی‪ ،‬تەنیا ئەوە ترس���ی کۆمەڵێ‬ ‫لەگروپە ئیس�ل�امیەکانە کە بەناوی دینەوە‬ ‫دەیانەوێ���ت بەرژەوەندیەکان���ی خۆی���ان‬ ‫بپارێزن‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫‪16‬‬

‫‪xwendn.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫خوێندن‬

‫پاره‌ی‌ حانوته‌كان‪ ،‬كێشه‌ ‌ی قوتابخانه‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌ی په‌روه‌رده‌كان‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌ جه‌مال‬ ‫به‌پێی‌ بڕیارێكی‌ وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫بۆ ساڵی‌ خوێندنی‌ ‪2016-2015‬‬ ‫پاره‌ی‌ سه‌رجه‌م فرۆشگاكان‬ ‫كۆده‌كرێته‌وه‌وله‌بانك داده‌نرێت‌و‬ ‫دواتر دابه‌شده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬هۆشیار‬ ‫عومه‌ر كه‌ به‌ڕێوبه‌ری‌ یه‌كێك‬ ‫له‌قوتابخانه‌كانه‌‪ ،‬ده‌ڵێت"ئه‌م بڕیاره‌‬ ‫خراپه‌ چونكه‌ ده‌ستی‌ ستافی‌‬ ‫كارگێڕی‌ قوتابخانه‌كانی‌ گرتوه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ بڕیارێك���ی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ بۆ س���اڵی‌ خوێندنی‌ ‪-2015‬‬ ‫‪ 2016‬پاره‌ی‌ س���ه‌رجه‌م فرۆشگاكان‬ ‫كۆده‌كرێته‌وه‌وله‌بان���ك داده‌نرێ���ت‌و‬ ‫دواتر دابه‌ش���ده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫یه‌كێ���ك له‌قوتابخانه‌كان ده‌ڵێت "ئه‌م‬ ‫بڕیاره‌ خراپه‌ چونكه‌ ده‌ستی‌ ستافی‌‬ ‫كارگێڕی‌ قوتابخانه‌كانی‌ گرتوه‌"‪.‬‬ ‫هۆش���یار عوم���ه‌ر ك���ه‌ به‌ڕێوبه‌ری‌‬ ‫یه‌كێك له‌قوتابخانه‌كانه‌‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌كات ك���ه‌ س���ااڵنی‌ ڕاب���ردو له‌گه‌ڵ‬ ‫كردن���ه‌وه‌ی‌ ده‌وام یان ‪ 10‬ڕۆژ دوای‬ ‫ئ���ه‌وه‌ فرۆش���گاكان ده‌دران به‌كرێ‌‪،‬‬ ‫ئیتر فرۆشگا ئیشی‌ خۆی‌ كردوه‌و ئه‌و‬ ‫بڕه‌ی‌ هی‌ قوتابخانه‌ بوه‌ وه‌ریانگرتوه‌و‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ تر گه‌ڕێنراوه‌ته‌وه‌ بۆ په‌روه‌رده‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "ئه‌مس���اڵ تائێستا هیچمان‬

‫خه‌رج نه‌ك���ردوه‌ له‌كاتێكدا س���ااڵنی‌‬ ‫ڕابردو پاره‌كه‌مان بۆ وانه‌ی‌ وه‌رزش‌و‬ ‫هونه‌رو كتێبخانه‌و ژینگه‌و خوێندكاری‌‬ ‫سه‌ركه‌وتو و هه‌ژار و پێداویستیه‌كانی‌‬ ‫تر دابه‌ش ده‌كرد"‪.‬‬ ‫ك���ه‌‬ ‫له‌كاتێكدای���ه‌‬ ‫ئه‌م���ه‌‬ ‫له‌قوتابخانه‌كاندا به‌پێی‌ خش���ته‌یه‌ك‬ ‫پاره‌ی‌ قوتابخانه‌كان دابه‌شده‌كرێت‌و‬ ‫هه‌ر وانه‌یه‌ك بڕێك پاره‌ی‌ بۆ ته‌رخان‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬كه‌ زۆربه‌یان سه‌رچاوه‌كه‌ی‌‬ ‫پاره‌ی‌ حانوته‌كانه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گش���تی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬دڵش���اد عومه‌ر به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان���د ك���ه‌ ئ���ه‌و ڕێنماییان���ه‌ی‌‬ ‫پێش���تر گش���تاندنی‌ بۆ كرا بو ئه‌وان‬ ‫به‌رده‌وامن له‌سه‌ر جێبه‌جێ‌ كردنیان‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌ندێك له‌ژمێریاری‌ فرۆش���گای‌‬ ‫قوتابخان���ه‌كان خۆی���ان كۆمه‌ڵێ���ك‬ ‫ڕێنمایی‌‌و زانیاری���ان به‌هه‌ڵه‌ داوه‌ به‌‬ ‫به‌ڕێوبه‌ری‌ قوتابخانه‌كان بۆیه‌ هه‌ڵه‌كه‌‬ ‫له‌وانه‌وه‌یه‌ نه‌ك ئه‌مان‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "وه‌ك‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گشتی‌ هیچ قوتابخانه‌یه‌كم‬ ‫النیی���ه‌ تا بی���ده‌م به‌ك���رێ‌‌و پاره‌كه‌‬ ‫بهێنمه‌وه‌ بۆ خۆم‪ ،‬ئه‌وه‌ په‌روه‌رده‌كان‬ ‫خۆیان به‌رپرس���یارن‪ ،‬كه‌ حیسابێك‬ ‫كراوه‌ته‌وه‌ له‌بانك داوامانكردوه‌ بیبه‌ن‬ ‫له‌وێ‌ داینێن"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گش���تی‌ ئاش���كرایكرد‬ ‫كه‌ بایكۆت���ی‌ خوێن���دن یه‌كێكه‌ له‌و‬

‫هۆیانه‌ی‌ ك���ه‌ كاریگه‌رییه‌كی‌ خراپی‌‬ ‫هه‌بوه‌ له‌سه‌ر دروستبونی‌ ئه‌و كێشه‌ی ‌ه‬ ‫"په‌روه‌رده‌مان هه‌یه‌ زوتر فرۆشگاكه‌ی‌‬ ‫داوه‌ به‌ك���رێ‌ ئێس���تا داوای‌ قه‌ره‌بو‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‌و هه‌ندێكی���ش دوای بایكۆت‬ ‫دراوه‌ به‌كرێ‌‪ ،‬هیچ كێشه‌یه‌كی‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ گش���تی‌ ئام���اژه‌ی‬ ‫به‌وه‌ش���كرد كه‌ زۆرترین كێش���ه‌یان‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫له‌به‌ڕێوبه‌رایه‌ت���ی‌‬ ‫ڕۆژئاوای���ه‌‪" ،‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ زو‬ ‫دراوه‌ به‌ك���رێ‌‌و هه‌روه‌ها به‌ڕاس���تی‌‬ ‫ڕێنماییه‌كه‌یان جێبه‌ج���ێ‌ نه‌كردوه‌‌و‬ ‫به‌وته‌ی‌ ژمێریاره‌كه‌ ئیش���یان كردوه‌‪،‬‬ ‫هه‌م به‌ڕێوبه‌ری‌ په‌روه‌رده‌ی‌ ڕۆژئاواو‬ ‫هه‌م به‌شی‌ یاسایی‌‌و هه‌م ژمێریارمان‬ ‫ئاگاداركردۆته‌وه‌‪ ،‬گه‌ر ئه‌و كێش���ه‌یه‌‬ ‫چاره‌س���ه‌ر نه‌كرێ���ت به‌دڵنییاییه‌وه‌‬ ‫ڕێكاری‌ یاسایی‌ ده‌گرینه‌به‌ر نه‌ هه‌ڵه‌ی‌‬ ‫به‌ڕێوبه‌ری‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ ڕۆژئاوایه‌ نه‌‬ ‫گش���تی‌‪ ،‬هه‌ڵ���ه‌ی‌ ژمێریاره‌كه‌یه‌ كه‌‬ ‫ڕۆژانه‌ به‌و هۆیه‌وه‌ ڕوبه‌ڕوی‌ كێش���ه‌‬ ‫ده‌بینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گش���تی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫سلێمانی‌ وتیشی‌ "هه‌ر قوتابخانه‌یه‌ك‬ ‫ملی���ۆن‌و نیوێكی‌ پێ���دراوه‌ تا ڕێكاره‌‬ ‫یاس���اییه‌كانی‌ بانك ت���ه‌واو ده‌كه‌ین‌و‬ ‫ڕێنمایی���ه‌كان جێبه‌جێ‌ ده‌كه‌ین دواتر‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ تریشی‌ وه‌رده‌گرێت‪ ،‬من وه‌ك‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رێكی‌ گش���تی‌ به‌رپرس نیم‬

‫مامۆس���تا هۆشیار باس���ی‌ له‌وه‌ش‬ ‫له‌و كێشه‌یه‌ ژمێریاره‌كه‌ ڕێنماییه‌كان‬ ‫جێبه‌جێ‌ ناكات هه‌مو ده‌س���ه‌اڵتێكی‌ ك���رد كه‌ له‌س���ااڵنی‌ ڕاب���ردودا هه‌مو‬ ‫الی���ه‌ بۆیه‌ ئه‌و به‌ڕێوه‌به‌رانه‌ی‌ وه‌ریان ئه‌و پاران���ه‌ی‌ كه‌ خه‌رج ده‌كرا لیژنه‌و‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاران سه‌یری پسوڵه‌كانیان‬ ‫نه‌گرتوه‌ پێویسته‌ بچنه‌ الی‌ ئه‌و"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رانی‌ قوتابخانه‌كان جه‌غت ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم بۆ ئه‌مس���اڵ تائێستا‬ ‫له‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ خه‌رجنه‌كردنی‌ پاره‌ی‌ نازانن ئایا ده‌یبه‌ن���ه‌وه‌ بۆ په‌روه‌رده‌‬ ‫فرۆش���گاكان ئه‌ركی‌ ئه‌وانی‌ قورستر ت���ا وردبینی‌ تێدا بكرێت‪ ،‬چونكه‌ گه‌ر‬ ‫كردوه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ كه‌ ئه‌مساڵ‌ به‌هۆی‌ ببرێته‌وه‌ بۆ په‌روه‌رده‌ له‌‪ 10 0‬پسوڵه‌دا‬ ‫بایكۆت���ه‌وه‌ بۆ م���اوه‌ی‌ چه‌ند رۆژێك ‪ 10‬ڕاس���ت نابێت له‌سه‌ر واژویه‌ك یان‬ ‫شتێكی‌ بچوك ده‌گه‌ڕێنرێته‌وه‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫ده‌وام‌و خوێندن دواكه‌وت‪.‬‬ ‫هۆش���یار عوم���ه‌ری‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ كێشه‌یه‌ بۆ ئه‌مان‌و فرۆشگاكانیش‪.‬‬ ‫به‌اڵم له‌به‌رامبه‌ردا‪ ،‬دڵش���اد عومه‌ر‬ ‫قوتابخانه‌ وتی‌ "تا ئێس���تا ئێمه‌ هیچ‬ ‫پاره‌م���ان وه‌رنه‌گرت���وه‌ چونكه‌ دوای به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ گش���تی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫بایۆتكردنه‌ك���ه‌ فرۆش���گاكه‌مان داوه‌ س���لێمانی‌ ده‌ڵێت "له‌گ���ه‌ڵ ڕێزم بۆ‬ ‫به‌كرێ‌‪ ،‬بۆی���ه‌ له‌م ب���ێ‌ موچه‌ییه‌دا هه‌ندێ‌ به‌ڕێوبه‌ر كه‌ گه‌ر ئه‌و قس���ه‌یه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌رو یاریده‌ده‌رو مامۆس���تای‌ بكه‌ن ئه‌و ڕێنماییانه‌ی‌ س���اڵی‌ ڕابردو‬ ‫وه‌رزش چه‌ندین جار له‌سه‌ر حیسابی‌ ئێستاش هه‌مان ڕێنماییه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌بری‌‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌ر‬ ‫خۆم���ان پێداویس���تیمان كڕیوه‌‪ ،‬هه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و پاره‌ی���ه‌ ال ‌‬ ‫بۆنمون ‌ه ش���ه‌به‌كه‌م ویس���توه‌ له‌سه‌ر بێ���ت له‌بانك دامانناوه‌ به‌اڵم هه‌ندێك‬ ‫كیتابه‌كان ناخوێنێته‌وه‌ بۆیه‌ زۆرجار‬ ‫حسابی‌ گیرفانی‌ خۆم كڕیومه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "به‌هۆی‌ ب���ێ‌ پاره‌ییه‌وه‌ ئه‌وه‌ به‌هه‌ڵه‌ تێده‌په‌ڕێت"‪.‬‬ ‫ی گش���تی‌‬ ‫پێش���تر به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر ‌‬ ‫له‌كات���ی‌ تاقیكردنه‌وه‌كان���ی‌ نیوه‌ی‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ ئه‌م وه‌رزه‌ ناچار بوین داوای پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ س���لێمانی‌ ڕایگه‌یان���د‬ ‫ده‌فته‌رو وه‌ره‌قه‌ له‌خوێندكار بكه‌ین‪ ،‬یه‌كێ���ك له‌ئامانجه‌كانی‌ كۆكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ته‌نان���ه‌ت هه‌ندێ‌ ج���ار ناچار ئه‌بیت پ���اره‌ی‌ س���ه‌رجه‌م قوتابخان���ه‌كان‬ ‫پاككه‌ره‌وه‌كانیش به‌خوێندكار بكڕین‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هه‌ندێ‌ قوتابخانه‌ س���ااڵنه‌‬ ‫جگه‌له‌وه‌ی‌ خوێندكار پێویستی‌ به‌ئاو مۆبیلیاته‌كانیان ده‌گ���ۆڕن‌و هه‌ندێك‬ ‫و خواردن���ه‌ كه‌ فرۆش���گا نه‌كرێته‌وه‌ قوتابخانه‌ش پاره‌ی‌ پێداویستییه‌كانیان‬ ‫نییه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش كێشه‌یه‌"‪.‬‬

‫وه‌ك به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫گشتی‌ هیچ‬ ‫قوتابخانه‌یه‌كم النییه‌ تا‬ ‫بیده‌م به‌كرێ‌‌و پاره‌كه‌‬ ‫بهێنمه‌وه‌ بۆ خۆم‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ په‌روه‌رده‌كان‬ ‫خۆیان به‌رپرسیارن‪،‬‬ ‫كه‌ حیسابێك‬ ‫كراوه‌ته‌وه‌ له‌بانك‬ ‫داوامانكردوه‌ بیبه‌ن‬ ‫له‌وێ‌ داینێن‬

‫توانا شاراوه‌كانی منداڵ‌و زه‌مینه‌سازی په‌روه‌رده‌یی‬ ‫په‌شێو مه‌جید‬ ‫گومانی تێدانیه‌ هه‌ر جۆرێكی گه‌شەو‬ ‫په‌ره‌س���ه‌ندن له‌هه‌ر بونه‌وه‌رێك بێت‪،‬‬ ‫پێویستی به‌زه‌مینه‌ی له‌بار هه‌یه‌ تاوه‌كو‬ ‫ئه‌و گه‌شه‌سه‌ندنه‌ به‌سروشتی بێ له‌كه‌ی‬ ‫خۆی پێب���گات‪ .‬مرۆڤ (فێرخواز)یش‬ ‫بەهه‌مان شێوه‌ پێویستی بەسازكردنی‬ ‫زه‌مین���ه‌و ئاماده‌كردن���ی كه‌ش���ێكی‬ ‫به‌جێ‌و گونجاوه‌ به‌گوێ���ره‌و پێودانگی‬ ‫توانس���ته‌ جیاجاكانی مرۆڤ‌و جیاوازی‬ ‫تاكایه‌تیان‪.‬‬ ‫ئه‌و زه‌مینه‌سازیه‌ی له‌الیه‌ن وه‌زاره‌تی‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی هه‌رێمی كوردس���تانه‌وه‌‬ ‫بۆ من���دااڵن (فێرخ���وازان) ك���راوه‌و‬ ‫ده‌ك���رێ‪ ،‬له‌به‌رچاوگرتنی ته‌نها الیه‌نی‬ ‫ته‌كنیكی‌و ڕێكخراوه‌ی���ی په‌روره‌ده‌یه‌‪.‬‬ ‫وات���ه‌‪ ،‬به‌تێگه‌یش���تنێكی س���ه‌رپێیی‌و‬ ‫لێكدانه‌وه‌یه‌ك���ی بیركاریان���ه‌ ك���ه‌ بۆ‬ ‫ڕه‌خس���اندنی بارێ���ك فێرب���ون تێیدا‬ ‫ڕوبدات‪ ،‬ته‌نها پێویستت به‌دابینكردنی‬ ‫بیناو ڕه‌حله‌و كتێب‌و پۆل‌و مامۆس���تاو‬ ‫به‌ڕێوه‌بردن���ه‌‪ ،‬ج���ا ئه‌وه‌ی ت���ر ته‌نها‬ ‫لێپێچین���ه‌وه‌و به‌دواداچونێك���ه‌ ب���ۆ‬ ‫دڵنیاكردن���ه‌وه‌ ل���ه‌وه‌ی كه‌ ش���ته‌كان‬ ‫له‌ش���وێنی خۆیان���دا ه���ه‌ن‌و ببن‪ .‬جا‬ ‫‌گشتاندنی ئه‌و جۆره‌ تێگه‌یشتنه‌ به‌سه‌ر‬ ‫پرۆس���ه‌ی په‌روه‌رده‌یی‪ ،‬كێش���ه‌یه‌كی‬ ‫گه‌وره‌ له‌گه‌ڵ خ���ۆی ده‌هێنێ‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫له‌بیركردنی ئامانج‌و كۆتایی پرۆس���ه‌ی‬ ‫په‌روەر‌ده‌یی���ه‌‪ .‬هه‌ربۆی���ه‌ پێموایه‌ ئه‌و‬ ‫جۆره‌ تێگه‌یش���تنه‌ ئه‌بستراكت‌و وشكه‌‬ ‫بۆ پ���ه‌روه‌رده‪ ‌،‬چێژو جوان���ی‌و زه‌وق‬ ‫له‌پرۆس���ه‌كه‌ ت���ه‌اڵق ده‌دات‌و هۆكاری‬ ‫یه‌كه‌می دروس���تبونی خۆشه‌ویستی بۆ‬ ‫فێربون له‌هه‌ناوی منداڵ ده‌ترازێنێ‪‌.‬‬ ‫ئێم���ه‌ ده‌ب���ێ له‌بیرم���ان ب���ێ ك���ه‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ كایه‌یه‌ك���ی كۆمه‌اڵیه‌تی وایه‌‬ ‫هه‌میش���ه‌ پێویس���تی به‌نوێبونه‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش هه‌ر له‌به‌ر ئ���ه‌و هۆكاره‌ی كه‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ كرده‌یه‌كی تایبه‌ت به‌مرۆڤه‌‪.‬‬ ‫مرۆڤیش لێوانلێوه‌ له‌جیاوازی تاكایه‌تی‬ ‫به‌هه‌م���و الیه‌نه‌كانی بونی���ه‌وه‌‪ .‬كه‌وتن‬ ‫له‌به‌ده‌م���ه‌وه‌ چونی ئه‌و جیاوازیه‌ زۆرو‬ ‫پ���ڕ گۆڕانان���ه‌ی فێرخ���واز‪ ،‬ته‌گه‌ره‌و‬ ‫چه‌قبه‌ستویی ده‌هێنێته بون‪ .‬هه‌ربۆیه‌‬ ‫زه‌مینه‌‌س���ازی یاگۆڕانێكی په‌روه‌رده‌یی‬ ‫س���اڵێكی خوێندن هه‌م���ان كاریگه‌ری‬ ‫بۆ س���اڵێكی تر ناب���ێ‪ .‬ئه‌گه‌رچی ئه‌و‬ ‫زه‌مینه‌س���ازییه‌ ته‌نها له‌ڕوی ته‌كنیكی‌و‬ ‫لۆجیستیه‌وه‌بوه‌‪ ،‬نه‌ك له‌ڕوه‌كانی تری‬ ‫بیری په‌روه‌رده‌یی وه‌ك���و هه‌وڵێك بۆ‬ ‫تێگه‌یش���تن له‌و بونه‌ پڕاوپڕ له‌سیحرو‬ ‫سه‌رس���امیه‌‪ ،‬كه‌ مرۆڤ���ه‌‪ .‬غیابی ئه‌و‬ ‫ج���ۆره‌ ئاماده‌س���ازی‌و زه‌مینه‌س���ازیه‌‬ ‫ده‌بێت���ه‌ هۆی ك���پ‌و خه‌فه‌كردنی توانا‬ ‫شاره‌وه‌كانی منداڵ یافێرخواز‪ .‬جا هه‌ر‬ ‫له‌به‌ر ئه‌و چه‌قبه‌ستوییه‌ی په‌روه‌رده‌ی‬

‫ئه‌گه‌ر شتێك‬ ‫هه‌بێ خراپتر‬ ‫یائه‌والتر بێ‬ ‫له‌مه‌رگ‌و مردن‪،‬‬ ‫"بێ هیوابون"‌ە‬ ‫له‌مرۆڤدا‬

‫پۆلێکی خوێندن‬ ‫ئێم���ه‌ كه‌ زۆر به‌ڕون���ی ده‌یبینین‪ ،‬ئه‌و‬ ‫زه‌مینه‌و ژینگه‌ی���ه‌ی له‌قوتابخانه‌كانی‬ ‫ئێم���ه‌دا ه���ه‌ن‪ ،‬زه‌مینه‌ی���ه‌ك نین بۆ‬ ‫مندااڵن‌و فێرخ���وازان تێیدا بتوانن بێ‬ ‫شه‌رم‌و ترس توانا شاراوه‌كانی خۆیان‬ ‫ده‌رخ���ه‌ن‪ .‬ئه‌مه‌ له‌كاتێك���دا‪ ،‬ئامانجی‬ ‫قوتابخانه‌و په‌روه‌رده‌ ڕێگه‌ خۆشكردنه‌‬ ‫ب���ۆ نه‌هێش���تنی ترس‌و ش���ه‌رم له‌الی‬ ‫منداڵ‌و ئاودان‌و ڕێگه‌دانه‌ به‌نمایان بونی‬ ‫ئه‌و توانا شاراوه‌ییانه‌یان‪.‬‬ ‫قوتابخانه‌و پێشبینیه‌كانی منداڵ‬ ‫ئێمه‌ چ وه‌كو مامۆس���تا‪ ،‬ش���اره‌زای‬ ‫په‌روه‌ره‌ی���ی‪ ،‬به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر‪ ،‬مه‌نه���ه‌ج‬ ‫داڕێژه‌ر‪ ،‬خاوه‌نی بی���ری په‌روه‌رده‌یی‪،‬‬ ‫ی���ا ه���ه‌ر ئه‌كته‌رێكی تری ئ���ه‌و گه‌مه‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ییه‌‪ ،‬ده‌بێ هه‌میشه‌ ئه‌وه‌مان‬ ‫له‌بیرب���ێ ك���ه‌ ت���ه‌واوی پرۆس���ه‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی���ی له‌هه‌ر ش���وێن‌و كاتێك‬ ‫ب���ێ‪ ،‬له‌پێن���اوی مرۆڤ���ه‌‪ .‬منداڵییش‪،‬‬ ‫مه‌رحه‌له‌یه‌ك���ی دیاریك���راوی ته‌مه‌نیی‬ ‫ئ���ه‌و مرۆڤه‌ی���ه‌‪ .‬جا بۆیه‌ تێگه‌یش���تن‬ ‫له‌مرۆڤ له‌س���یاقی كۆمه‌اڵیه‌تی خۆی‬ ‫هه‌نگاوی یه‌كه‌می داڕش���تنی پڕۆگرام‌و‬ ‫هێنانه‌ باری ژینگه‌یه‌ك���ی گونجاوه‌ بۆ‬ ‫په‌روه‌رده‌ی منداڵ‪ .‬نه‌ك گه‌ڕان‌ به‌دوای‬ ‫پڕۆگرام���ی په‌روه‌رده‌ی���ی س���یاقێكی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی ترو كۆپیكردنی له‌و سیاقه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی جیاوازه‌‌‪ .‬جا پرس���یاره‌كه‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬ئایا سیس���ته‌می په‌روه‌رده‌یی‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان به‌تێگه‌یشتنێكی‬ ‫واوه‌ هه‌نگاوی بنیاتنان‌و داڕش���تنی بۆ‬

‫نراوه‌؟ یان نا؟‬ ‫ب���ۆ ه���ه‌ر قوتابخانه‌یه‌ك ك���ه‌ ببێت ‌ه‬ ‫وه‌اڵمده‌ره‌وه‌ی خۆش���ی‌و پێش���بینی‌و‬ ‫ئومێده‌كان���ی من���دااڵن‪ ،‬ده‌ب���ێ ئیش‬ ‫له‌س���ه‌ر هه‌ر س���ێ الیه‌نی (مه‌نهه‌ج‌و‬ ‫مامۆس���تاو پێداگۆج���ی) بكرێ���ت‪.‬‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تادا ده‌ب���ێ ن���اوه‌ڕۆك‌و ده‌ق‬ ‫(مه‌نه���ه‌ج)ی په‌روه‌رده‌ په‌یوه‌س���تدار‬ ‫ب���ێ به‌ژیان���ی ڕۆژانه‌و بی���ری لۆكاڵی‬ ‫فێرخ���وازه‌وه‌‪ .‬تائه‌وه‌ی ك���ه‌ ناوه‌ڕۆكی‬ ‫فێرب���ون له‌ژیان���ی كه‌س���یی فێرخواز‬ ‫دورت���ر بێ‪ ،‬فێربون كه‌مت���ر ڕوده‌دات‪.‬‬ ‫پاش���ان گه‌یاندن���ی ده‌ق به‌فێرخ���واز‬ ‫پێویس���تی به‌ئه‌كته‌رێك���ی س���ه‌ره‌كی‬ ‫په‌روه‌رده‌ییه‌ كه‌ ئه‌ویش مامۆس���تایه‌‪.‬‬ ‫به‌ب���ێ مامۆس���تا مه‌حاڵه‌ پ���ه‌روه‌رده‌‬ ‫ب���ه‌رده‌وام بێ‪ .‬به‌نیس���به‌ت منداڵه‌وه‌‪،‬‬ ‫مامۆس���تایه‌ك منداڵ���ی خۆش���بوێ‌و‬ ‫خه‌می���ان هه‌ڵبگ���رێ‌و به‌ده‌میان���ه‌وه‌‬ ‫بچێ‪ ،‬هه‌میش���ه‌ ئه‌و جۆره‌ مامۆستایە‬ ‫په‌سه‌ندتره‌ به‌نیس���به‌ت ڕودانی ڕێژه‌ی‬ ‫زۆری فێرب���ون له‌الیانه‌وه‌‪ .‬ش���اره‌زایی‬ ‫مامۆس���تا ل���ه‌كاری په‌روه‌رده‌وان���ی‌و‬ ‫هون���ه‌ری فێرك���ردن (پێداگۆجی) ش‬ ‫ڕۆڵیكی گه‌وره‌ ده‌گێڕێ له‌هێنانه‌ باری‬ ‫ئه‌و ژینگه‌یه‌ی كه‌ منداڵ تێیدا هه‌س���ت‬ ‫به‌ت���رس ن���ه‌كات‌و بزانێ ك���ه‌ الی ئه‌و‬ ‫پارێزراوه‌‪ .‬كاره‌ساته‌كه‌ لێره‌ له‌وه‌یه‌ كه‌‬ ‫ئێمه‌ له‌هه‌ر س���ێ الیه‌نه‌ بناغه‌ییه‌كه‌ی‬ ‫په‌روره‌ده‌ كێشه‌و كه‌موكوڕیمان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫بۆیه‌ من پێم وانی���ه‌ ئه‌و ژینگه‌یه‌ی كه‌‬ ‫له‌قوتابخانه‌ گشتیه‌كانی كوردستان هه‌ن‬

‫وه‌اڵمده‌ره‌وه‌ی خۆشحاڵیی‌و گوڕوتین‌و‬ ‫ئومێده‌كانی مندااڵن بن‪.‬‬ ‫لێره‌ پێویس���ته‌ هه‌ڵوەس���ته‌یه‌كیش‬ ‫له‌س���ه‌ر وشه‌ی "حكومی" بكرێت كه‌ بۆ‬ ‫قوتابخانه‌ گش���یته‌كان به‌كارده‌هێنرێ‌و‬ ‫تێیدا نیش���انه‌یه‌که‌ ك���ه‌ خاونداریه‌تی‬ ‫حكوم���ه‌ت به‌قوتابخان���ه‌كان‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌‬ ‫له‌خۆی���دا جۆرێك���ه‌ له‌قۆرخكاری���ی‬ ‫فك���ری‌و له‌به‌رچاونه‌گرتن���ی ده‌نگ���ی‬ ‫خه‌ڵ���ك‌‪ .‬هه‌ربۆیه‌ من له‌جیاتی چه‌مكی‬ ‫"قوتابخانه‌ی حكوم���ی"‪" ،‬قوتابخانه‌ی‬ ‫گشتیی" به‌كارده‌هێنم‪.‬‬ ‫قوتابخانه‌و ئومێد‬ ‫من پێش���تر له‌وتارێكم���دا له‌گرنگی‬ ‫"هیوا" یاخ���ود "ئومێد" له‌پ���ه‌روره‌ده‌‬ ‫وه‌كو فه‌لس���ه‌فه‌و وه‌كو پرۆسه‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫لێره‌ش دوباره‌ چه‌ند قس���ه‌یه‌ك دوباره‌‬ ‫ده‌كه‌م���ه‌وه‌‪ .‬پێ���م خۆش���ه‌ بڵێ���م كه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر ش���تێك هه‌بێ خراپتر یائه‌والتر‬ ‫ب���ێ له‌مه‌رگ‌و مردن‪" ،‬ب���ێ هیوابون"ە‌‬ ‫له‌مرۆڤ���دا‪ .‬وای ب���ۆ ده‌چ���م‌ پێن���اوی‬ ‫بناغه‌یی هه‌ر سیسته‌م‌و فه‌لسه‌فه‌یه‌كی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی���ی‪ ،‬كاركردنه‌ ب���ۆ چاندن‌و‬ ‫چاندنه‌وه‌ی هیواو ئومێد‪.‬‬ ‫كه‌چی له‌سیس���ته‌مێكی په‌روه‌رده‌یی‬ ‫وه‌ك���و ئ���ه‌وه‌ی كوردس���تان به‌ه���ۆی‬ ‫هۆكارگه‌لێكی تێكهه‌ڵچڕژاو‪ ،‬سیسته‌مه‌كه‌‬ ‫خ���ۆی پێچه‌وان���ه‌ی ئه‌و فه‌لس���ه‌فه‌یه‌‬ ‫كارده‌كات ك���ه‌ ئه‌وی���ش ب���ێ هی���واو‬ ‫نائومێدكردنه‌‪ .‬تێپه‌ڕبون به‌و سیسته‌مه‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ییه‌ی ئێمه‌‪ ،‬ڕێك ئومێد له‌دڵی‬

‫منداڵ هه‌ڵده‌کە‌نێ‪ .‬وای بۆ ده‌چم‪ ،‬ماڵ‬ ‫نیه‌ نمونه‌ی كه‌سێكی وای تێدا نه‌بێ ك ‌ه‬ ‫به‌هۆی ئه‌و سیس���ته‌مه‌ په‌روه‌رده‌ییه‌وه‌‬ ‫نائومێد نه‌بوبێ!‬ ‫ئێم���ه‌ ده‌ب���ێ به‌بی���رو فه‌لس���ه‌فه‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی���ی خۆمان���دا بچین���ه‌وه‌‪.‬‬ ‫ڕاس���تیه‌كه‌ی واباشه‌ بڵێم كه‌ پێویسته‌‬ ‫ئێمه‌ له‌مانایی‌و فه‌لسه‌فه‌یی سیسته‌می‬ ‫په‌روه‌رده‌یی خۆم���ان‪ ،‬خۆ ڕزگاركه‌ین‪.‬‬ ‫چاكت���ره‌ له‌به‌دیل���ی ئ���ه‌وه‌‪ ،‬بێی���ن‌و‬ ‫تێگه‌یش���تنمان ده‌رب���اره‌ی من���داڵ‌و‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ نوێكه‌ین���ه‌وه‌و ئه‌وج���اره‌‬ ‫به‌مان���او ئامانجێكه‌وه‌ هه‌ن���گاو بخه‌ینه‌‬ ‫ناو قوتابخانه‌و دونیای كردار‌‪ .‬پاش���ان‬ ‫ئێمه‌ ده‌بێ له‌گه‌ڵ زانس���تی سه‌رده‌میی‬ ‫س���ایكۆلۆژیاو كۆگنه‌ت���ڤ (زهن���ی)و‬ ‫كۆمه‌ڵناس���ی بڕۆین‪ ،‬ئێمه‌ كات له‌دوای‬ ‫كات به‌هۆی گه‌ش���ه‌ی بیری مرۆڤه‌وه‌‪،‬‬ ‫تێگەیش���تنی نوێمان ده‌رب���اره‌ی ئه‌و‬ ‫مرۆڤه‌ پڕ له‌مه‌ته‌ڵ‌و سیحرە‌ دێته‌ چنگ‪.‬‬ ‫هه‌ر بۆیه‌ بۆ داڕش���تنی‌و دروستكردنی‬ ‫كه‌ش‌و بارێك���ی گونجاو ب���ۆ فێربون‪،‬‬ ‫پێش���مه‌رجی ئه‌وه‌ گه‌ره‌ك���ه‌ كه‌ ئێمه‌‬ ‫له‌ڕوی ده‌رونی‌و كومه‌اڵیه‌تی‌و فكریه‌وه‌‬ ‫د‌ركێكمان هه‌بێ‪ .‬لێره‌وه‌ من پێشنیاری‬ ‫كتێبێ���ك ده‌ك���ه‌م بۆ خوێندن���ه‌وه‌ بۆ‬ ‫مامۆس���تاو پ���ه‌روەر‌ده‌كاران‪ ،‬ئه‌وه‌یش‬ ‫كتێبێك���ه‌ به‌ناوی "بۆچ���ی فێرخوازان‬ ‫ڕقی���ان له‌قوتابخانه‌ی���ه‌" له‌ نوس���ینی‬ ‫دانیێڵ وڵینگهام‪ -‬ه‌‪.‬‬ ‫دوای ئ���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌ب���ێ خۆم���ان ل���ه‌و‬ ‫تێگه‌یش���تنه‌ ڕزگاركه‌ین كه‌ قوتابخانه‌‬

‫مه‌یدان���ی پێش���بڕكێ‌و زۆانب���ازی‬ ‫فێرخوازان���ه‌‪ .‬تاقیكردن���ه‌وه‌و نم���ره‌‪،‬‬ ‫یه‌كێك���ن له‌و دو ه���ۆكاره‌ زه‌قانه‌ی كه‌‬ ‫حه‌زو تامه‌زرۆیی الی منداڵ یا فێرخواز‬ ‫الواز ده‌كات‌و به‌ره‌و نه‌هێشتنی ده‌بات‪.‬‬ ‫واچاكه‌ له‌بیرمان بێ كه‌ ئه‌وانه‌ تاكه‌ دو‬ ‫جۆری هه‌ڵسه‌نگاندن نین بۆ فێربون‪.‬‬ ‫هۆکارێکیتری ساردبونه‌وه‌و الوازبونی‬ ‫حه‌زی فێرخواز به‌قوتابخانه‌‪ ،‬بونی قسه‌و‬ ‫قس���ه‌ڵۆکو س���وكایه‌تی به‌یه‌كتركردنه‌‬ ‫له‌قوتابخان���ه‪ ‌،‬له‌نێ���وان فێرخ���وازان‬ ‫خۆیان‌و مامۆس���تاو فێرخواز‪ .‬مامۆستا‬ ‫فایه‌ق سه‌عید‪ ،‬چه‌ند ساڵێك له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی باشی له‌وباره‌وه‌ ئه‌نجام‬ ‫داوه‌ كه‌ ش���ایه‌نی خوێندنه‌وه‌یه‌‪ .‬ئه‌و‪،‬‬ ‫ئه‌و دیارده‌یه‌ ناوده‌نێ "هه‌راسانكردن"‪،‬‬ ‫كه‌ به‌مانای هه‌راسانكردنی جه‌سته‌یی‌و‬ ‫ده‌رونی فێرخواز یامنداڵ دێ‪ ،‬چ له‌الیه‌ن‬ ‫فێرخوازه‌كانی تره‌وه‌ یان مامۆس���تاوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش جوێ���ن‌و قس���ه‌ی نابه‌جێ‌و‬ ‫س���وكایه‌تی پێك���ردن به‌ئام���اژه‌دان‬ ‫به‌جه‌سته‌و ڕوخس���ار به‌وشه‌ی خراپ‪،‬‬ ‫له‌خۆده‌گرێ‪ .‬هه‌راسانكردن‪ ‌،‬هۆكارێكی‬ ‫دی���ارو زۆر كاریگه‌ره‌ ب���ۆ ‪ .1‬كپكردنی‬ ‫تواناكان���ی فێرخ���واز‪ .2 ،‬ڕق بونه‌وه‌‬ ‫له‌فێرب���ون‌و قوتابخان���ه‌‪ .3 ،‬وازهێنان‬ ‫له‌قوتابخانه‌‪ .‬په‌روه‌رده‌ی مامۆس���تاش‬ ‫ش���وێنێكی گرنگه‌ بۆ ده‌س���تپێكردن‪.‬‬ ‫واته‌ بونی مامۆس���تای ناكارامه‌ له‌ڕوی‬ ‫په‌روره‌ده‌وانی���ه‌وه‌ هۆكارێك���ی تره‌ بۆ‬ ‫كپكردنی توانس���تی فێرخ���واز‪ ،‬جا چ‬ ‫شاراوه‌ بێ یان دیار‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫باڵوکراوه‌ی رۆژنامه‌وانی‬ ‫به‌رواری‌ باڵوكردنه‌وه‌‪2015/11/22:‬‬ ‫ئاسیاسێڵ به‌رده‌وامه‌ له‌ بردنه‌وه‌ی‌ خه‌اڵت‬ ‫له‌ كۆڕبه‌نده‌ جیهانییه‌كان‬ ‫خه‌اڵتی‌ "‪ "Stevie‬ده‌به‌خشرێته‌ ئاسیاسێڵ‬ ‫بۆ ده‌ستپێشخه‌ریی‬ ‫"خه‌نده‌یه‌ك بۆ ئاشتی"‬ ‫ئاسیاسێڵ‪ ،‬كوردس���تانی‌ عێراق‪ ،‬سلێمانی‌‪:‬‬ ‫كۆمپانی���ای ئاسیاس���ێڵ ب���ۆ په‌یوه‌ندییه‌كان‬ ‫له‌م دواییانه‌دا خه‌اڵت���ی زیوینی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌‬ ‫"‪"Stevie‬ی‌ ب���رده‌وه‌‪ ،‬ل���ه‌ ئه‌نجام���ی‌ ئ���ه‌و‬ ‫رۆڵه‌ گاریگ���ه‌ره‌ی‌ له‌ ب���واری‌ خزمه‌تگوزاری‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی���دا گێڕاویه‌ت���ی‌ وبه‌تایب���ه‌ت ئه‌و‬ ‫ده‌ستپێش���خه‌رییه‌ی‌ كه‌ به‌ ده‌ستپێش���خه‌ری‌‬ ‫"خه‌نده‌یه‌ك بۆ ئاش���تی‌" ناس���راوه‌ وئه‌مساڵ‬ ‫قورسایی چاالكییه‌كانی خسته‌سه‌ر ئه‌نجامدانی‌‬ ‫كاری‌ فریاگ���وزاری‌ بۆ ئ���اواره‌كان له‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫ناوچه‌كانی‌ عێراق‪.‬‬ ‫كۆمپانی���ای‌ ئاسیاس���ێڵ ك���ه‌ یه‌كه‌مین و‬ ‫پێشه‌نگی‌ كۆمپانیاكانی‌ مۆبایله‌ له‌ عێراق وبه‌‬ ‫ده‌ستپێش���خه‌رییه‌ مرۆییه‌كانیدا ده‌ناسرێته‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ هه‌میش���ه‌ قورس���ایی خۆی‌ خس���توه‌ته‌‬ ‫سه‌ر به‌شداریكردن له‌ پش���تگیریكردنی‌ بواره‌‬ ‫گرنگه‌كانی‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌ عێراقی وه‌كو ته‌ندروستی‌‬ ‫وپه‌روه‌رده‌ وخوێندنی‌ بااڵ وخاوه‌ن پێداوسیتییه‌‬ ‫تایبه‌ته‌كان وهونه‌ر وئه‌ده‌ب وفریاگوزاری‌ ئاواره‌‬ ‫وپه‌نابه‌ران وچه‌ند كه‌رتی‌ تر‪ ،‬ئه‌مس���اڵ وه‌كو‬ ‫به‌شێك له‌ ده‌ستپێشخه‌رییه‌كه‌ی‌ "خه‌نده‌یه‌ك‬ ‫بۆ ئاش���تی‌"‪ ،‬به‌ش���داریكردوه‌ له‌ یارمه‌تیدانی‬ ‫هه‌زاره‌ها خێزانی‌ ئاواره‌ له‌ كوردستان وبه‌شه‌‬ ‫جیاجیاكانی‌ عێراق ودابینكردنی‌ پێداویس���تی‌‬ ‫س���ه‌ره‌كی‌ بۆی���ان‪ .‬هه‌روه‌ها دوو وێس���تكه‌ی‌‬ ‫سازگاركردن وخاوێنكردنه‌وه‌ی‌ ئاوی‌ له‌ چه‌ند‬ ‫كه‌مپێكی‌ ئاواره‌كان له‌ به‌غدا دامه‌زراندوه‌‪.‬‬ ‫خه‌اڵت���ی "‪ "Stevie‬یه‌كێك���ه‌ ل���ه‌ خه‌اڵته‌‬ ‫جیهانیی���ه‌ گرنگه‌كان كه‌ له‌ س���اڵی‌ ‪2002‬ه‌وه‌‬ ‫ده‌به‌خش���رێته‌ ئ���ه‌و به‌رنامه‌گ���ه‌ل وكۆمپانیا‬ ‫ودامه‌زراوانه‌ی‌ سه‌ركه‌وتن وده‌ستكه‌وت له‌سه‌ر‬ ‫ئاس���تی‌ ئی���ش وخزمه‌تگ���وزاری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫به‌ده‌ستده‌هێنن‪ .‬له‌ ماوه‌ی‌ ‪ 14‬ساڵی‌ رابردوودا‪،‬‬ ‫ئه‌م خه‌اڵته‌ به‌خشراوه‌ته‌ زیاتر له‌ ‪ 60‬ده‌وڵه‌ت‪.‬‬ ‫ڤیستیڤاڵی‌ ئه‌مساڵی‌ دابه‌شكردنی‌ خه‌اڵته‌كان‬ ‫ل���ه‌ ش���اری‌ تۆرنتۆی‌ كه‌ن���ه‌دا ول���ه‌ میانه‌ی‌‬ ‫به‌شدارییه‌كی‌ جیهانی‌ به‌رفراواندا به‌رێوه‌چوو‪.‬‬ ‫له‌و باره‌یه‌وه‌‪ ،‬به‌ڕێز فاروقی‌ مه‌ال مس���ته‌فا‪،‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ به‌ڕێوه‌بردنی‌ كۆمپانیای‌‬ ‫ئاسیاسێڵ وتی‌‪" ،‬ده‌ستپێشخه‌ری‌ "خه‌نده‌یه‌ك‬ ‫بۆ ئاش���تی‌" چه‌ندی���ن وات���ای‌ له‌خۆگرتووه‌‪،‬‬ ‫له‌وانه‌ به‌ش���داریكردنی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ كه‌ تیایدا‬ ‫كارمه‌ندانم���ان ل���ه‌ هه‌م���وو نوس���ینگه‌كانی‌‬ ‫ئاسیاس���ێڵ له‌ عێراق خۆبه‌خش���انه‌ بیرۆكه‌ی‌‬ ‫پ���ڕۆژه‌ ورێگه‌كان���ی‌ جێبه‌جێكردنی���ان‬ ‫پێشكه‌ش���ده‌كه‌ن‪ ،‬وله‌ گه‌ڕان���ی‌ به‌رده‌وامدان‬ ‫ب���ه‌دوای‌ خه‌ڵكانێ���ك ك���ه‌ پێویس���تیان به‌‬ ‫ه���اوكاری‌ ویارمه‌تی���دان هه‌یه‌‪ .‬خۆش���حاڵین‬ ‫به‌و س���ه‌ركه‌وتنانه‌ی‌ ئه‌م ده‌ستپێش���خه‌رییه‌‬ ‫به‌ده‌ستیانده‌هێنێت‪ ،‬وهیوادارین كۆمپانیاكانی‌‬ ‫ت���ری‌ كه‌رتی‌ تایبه‌ت چاو ل���ه‌ ئێمه‌ بكه‌ن له‌‬ ‫پش���تیوانیكردنی‌ كۆمه‌ڵگه‌ وبه‌شداریكردن له‌‬ ‫گه‌شه‌پێدانی‌‪".‬‬ ‫‪-‬ته‌واو‪-‬‬

‫ده‌رباره‌ی‌ ئاسیاسێڵ‬ ‫كۆمپانی���ای ئاسیاس���ێڵ دابینكه‌ری‬ ‫ی كواڵیتی مۆبایل ‌ه‬ ‫سه‌ره‌كی خزمه‌تگوزاری ‌‬ ‫ی عێراقدا‪ .‬هه‌روه‌ها یه‌كه‌م‬ ‫ل ‌ه سه‌تاسه‌ر ‌‬ ‫ی مۆبایل بوو‬ ‫ی خزمه‌تگوزاری ‌‬ ‫كۆمپانی���ا ‌‬ ‫ك ‌ه تۆڕه‌كه‌ی هه‌موو به‌ش���ه‌كانی عێراق‬ ‫دابپۆش���ێت ك��� ‌ه خزمه‌تگوزایه‌كانی بۆ‬ ‫ه���ه‌ر ‪ 18‬پارێزگاكه‌ی عێراق دابینكردو‌ه‬ ‫ب ‌ه به‌غدای پایته‌خت و س���ه‌رجه‌م شار‌ه‬ ‫سه‌ره‌كیه‌كانیه‌وه‌‪.‬‬ ‫تۆڕی ئاسیاس���ێڵ ‪ 99.6%‬ی ش���ارو‬ ‫ی عێراقی‌ داپۆشیو‌ه‬ ‫شارۆچكه‌و گونده‌كان ‌‬ ‫ك ‌ه ئه‌م���ه‌ش ئه‌وه‌ ده‌گه‌یه‌نێت ئاس���تی‬ ‫داپۆشینی نیش���تمانی فراوانترین ‌ه له‌نێو‬ ‫هه‌مو كۆمپانیاكانی خزمه‌تگوزاری مۆبایل‬ ‫ل ‌ه عێراق‪.‬‬ ‫ی ‪ ،2012‬كۆمپانیای "ئه‌ڵتای"‬ ‫ل ‌ه س���اڵ ‌‬ ‫فه‌ره‌نس���ی بۆ لێكۆڵینه‌وه‌كانی تایبه‌ت‬ ‫به‌ خس���تنه‌بازاڕ كۆمپانای ئاسیاس���ێڵی‬ ‫وه‌ك���و یه‌كه‌می���ن بران���دی بازرگان���ی‬ ‫له‌عێراقدا ناس���اند – نه‌ته‌نها ل ‌ه بازاڕی‬ ‫ی مۆبایل‪ ،‬به‌ڵكو ل ‌ه هه‌موو‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كان ‌‬ ‫كه‌رته‌كان – ك���ه‌ ئه‌مه‌ش ره‌نگدانه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌و ئاماده‌گی ‌ه به‌هێزه‌ی براندی بازرگانی‬ ‫ئاسیاس���ێڵه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ئ���ه‌و ناوبانگ ‌ه‬ ‫دێرینه‌ی هه‌یه‌ت���ی بۆ كواڵیتی و متمان ‌ه‬ ‫و خزمه‌تگوزاری‪.‬‬ ‫ئاسیاس���ێڵ خزمه‌تگ���وزاری مۆبایلی‬ ‫پریپه‌ید پێشكه‌ش���ده‌كات ك ‌ه ‪ %99‬كۆی‬ ‫ی‬ ‫به‌شداربوانی پێكده‌هێنێت (له‌ تشرین ‌‬ ‫ی ‪ 2014‬وه‌)‪.‬‬ ‫دووه‌م ‌‬ ‫ئۆفه‌ره‌كانی هێڵی پریپه‌ید ژماره‌یه‌ك‬ ‫ی هه‌موارك���راو له‌خۆده‌گرن‬ ‫ل���ه‌ پاكێج��� ‌‬ ‫به‌جۆرێك ك ‌ه له‌گه‌ڵ كه‌رته‌كانی جیاوازی‬ ‫ی گه‌نجان‬ ‫بازاڕدا بگونجێت ــ له‌وان ‌ه توێژ ‌‬ ‫و ژنان و هه‌روه‌ها خزمه‌تگوزاریه‌كی نوێ‬ ‫كه‌ مه‌به‌س���تی گه‌یاندنی خزمه‌تگوزاری‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كان���ی مۆبایل��� ‌ه ب��� ‌ه ملیۆنان‬ ‫میوان ك���ه‌ س���ااڵن ‌ه س���ه‌ردانی عێراق‬ ‫ده‌كه‌ن‪ .‬ئاسیاسێڵ خزمه‌تگوزاری هێڵی‬ ‫پۆستپه‌یدیش پێشكه‌شده‌كات ب ‌ه خه‌ڵك‬ ‫و كۆمپانیاكان‪.‬‬ ‫ل��� ‌ه مانگ���ی كانونی یه‌كه‌م���ی ‪،2014‬‬ ‫ی‬ ‫ئاسیاس���ێڵ خه‌اڵتی باش���ترین كه‌مپن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمپانیاكمان ‌‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫به‌رپرسیارێت ‌‬ ‫ی كۆمزمی���ای‬ ‫ل��� ‌ه میان���ه‌ی‌ فیس���تیڤاڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی ‪ CommsMEA‬ل ‌ه دوبه‌ ‌‬ ‫پێبه‌خش���را پێبه‌خشرا ل ‌ه به‌رامبه‌ر كار‌ه‬ ‫خێرخوازییه‌كانی بۆ پش���تگیریی ئاوار‌ه‬ ‫و په‌ناب���ه‌ران ل ‌ه عێراق���دا یارمه‌تیدانیان‬ ‫بۆ په‌یوه‌ندیكرد به‌یه‌كتریه‌وه‌ ل ‌ه به‌ش��� ‌ه‬ ‫جیاوازه‌كانی‌ واڵتدا‪.‬‬ ‫ی نوێدا ك ‌ه‬ ‫و ل ‌ه ده‌ستكه‌وتێكی پێشه‌نگ ‌‬ ‫ی ‪ 2013‬به‌ده‌ستیهێنا‪،‬‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫ل ‌ه سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاسیاس���ێڵ خه‌اڵت���ی "‪‌ "mWomen‬‬ ‫بۆ خۆی برده‌و‌ه ك��� ‌ه له‌الیه‌ن كۆمه‌ڵه‌ی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی ب���ۆ په‌یوه‌ندیه‌كانی مۆبایل‬ ‫(الجمعی ‌ه الدولی��� ‌ه لإلتصاالت المتنقله‌)‬ ‫پێی به‌خشرا بۆ باشترین خزمه‌تگوزاری‬ ‫په‌یوه‌ن���دی مۆبایل بۆ ژنان ل��� ‌ه بازاڕ‌ه‬

‫ریکالم به‌رێوبه‌رایه‌تی‌ گشتی‌ فه‌رمانگه‌ی‌ داد‬ ‫فه‌رمانگه‌ی‌ دادنوسی‌ سلێمان ‌ی ‪2/‬‬ ‫كارگێر ‌ی و خۆیه‌ تی‌ و ‪ /‬ئامێره‌كان‬ ‫ژمار‌ه ‪2015 / 1586‬‬ ‫به‌روار ‪2015 /11/18‬‬ ‫تازه‌گه‌شه‌س���ه‌ندوه‌كاندا‪ ،‬ئه‌مه‌ش وه‌كو‬ ‫رێزگرتنێك ل ‌ه رۆڵی كارای ئاسیاس���ێڵ‬ ‫وهه‌وڵه‌كانی بۆ پێشخستنی پیشه‌سازی‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كان ل ‌ه عێراق ك ‌ه ب ‌ه هێنانه‌كایه‌ی به‌پێ ‌ی ی‌ ئه‌و داوایه‌ی‌ كه‌له‌الیه‌ن ( جمال ابراهیم فه‌ره‌ج و هیوا محمد كریم و محمد عل ‌ی احمد و خالد محمد عل ‌ی و به‌ختیار محمد علی‌ )‬ ‫هێڵ���ی ئه‌ڵماس گه‌یاندی���ه‌ ترۆپك‪ ،‬ئه‌م پێشكه‌ش ب ‌ه فه‌رمانگه‌كه‌مان كراوه‌ خاوه‌نی‌ كارگه‌ی‌ ( چیاو _ بۆ دروست كردن ‌ی به‌سته‌نی‌ و گه‌نجین ‌ه بۆ پاراستنی‌ خۆراك له‌ ساردیدا‬ ‫خه‌اڵته‌ی ل ‌ه میانه‌ی ڤیستیڤاڵی "گلۆبه‌ڵ ل���ه‌ ب���ه‌رواری‌ (‪ ) 2015/11/10‬دوای‌ تۆمار كردن ‌ی ئه‌و ئامێرانه‌ی‌ كردو‌ه كه‌ل ‌ه (ن پ ‪ ) 1 /‬دانراو‌ه كه‌ ئامێره‌كانیان له‌ خواره‌وه‌ دیار ‌ی‬ ‫مۆبایل ئه‌ۆردز" پێش���كه‌ش كرا ك ‌ه سه‌ر كراو‌ه به‌پێی‌ یاسایی دادنوسانی‌ ژماره‌ (‪‌ )33‬ی ساڵ ‌ی ( ‪‌ )1998‬ی به‌كار ل ‌ه هه‌رێمی‌كوردستان باڵو ده‌كینه‌وه‌ ‪ .‬جا هه‌ركه‌سێ خۆ ‌ی‬ ‫ب ‌ه كۆنگ���ره‌ی جیهانی په‌یوه‌ندی مۆبایل به‌ په‌یوه‌ندی‌ دار یان خاوه‌ن ‌ی هه‌ریه‌ك له‌و ئامێرانه‌ داده‌نی له‌ماوه‌ی‌ (‪ )15‬پانز‌ه ڕۆژدا سه‌ردان ‌ی ئه‌م فه‌رمانگه‌یه‌ بكات‪ ،‬به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫(المۆتمر العالمی لالتصاالت النقاله‌)ه‌ و ناچارین كه‌به‌ناوی‌ داواكاره‌وه‌ تۆماری‌ ده‌كه‌ین و بڕوانامه‌ی‌ تۆماری‌ ئامێره‌كان ‌ی پێ ده‌درێت ‪...‬‬ ‫ل ‌ه شاری به‌رشه‌لۆنه‌ی ئیسپانی سازكرا‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ڕێزدا‪....‬‬ ‫‪،2013‬‬ ‫ل���ه‌ مانگی‌ تش���رینی‌ دووه‌م���ی‌‬ ‫سۆران یادگار ره‌شید‬ ‫ئاسیاس���ێڵ گه‌وره‌ترین خه‌اڵتی‌ له‌ بواری‌‬ ‫دادنوسی یه‌که‌می‬ ‫"دارایی كۆمپانیاكان" برده‌وه‌ له‌ ئه‌نجامی‌‬ ‫دادنوسی سلێمانی‪2/‬‬ ‫شكاندنی‌ ژماره‌ی‌ پێوانه‌یی له‌ خستنه‌ڕووی‌‬ ‫‪2015/11/18‬‬ ‫پشكه‌كانی‌ له‌ بۆرسه‌ی‌ عێراقی "سوق العراق‬ ‫ل�ل�ا‌وراق المالیه‌" له‌میانه‌ی‌ دابه‌ش���كردنی‌‬ ‫خه‌اڵته‌كان���ی‌ كۆمه‌ڵ���ه‌ی‌ خه‌زنه‌داران���ی‌‬ ‫كۆمپانی���اكان (‪ )ACT‬كه‌ پێش���ه‌نگه‌ له‌ گرێبه‌ستی وازهێنان ‌ی تیا كراو‌ه ‪.‬‬ ‫ب���واری‌ خه‌زنه‌داری‌ ودارای���ی له‌ ‪ 2013‬له‌ ئامێره‌كان‪:‬‬ ‫ی پێچانه‌وه‌ و كۆنڤایه‌ر _ امریكی‌ _ كاره‌بایی ژماره‌ ‪1010769210ZH‬‬ ‫میانه‌ی‌ كۆنفرانسی سااڵنه‌ی‌ (‪ _1 )ACTME‬ده‌زگا ‌ی لێدان ‌ی به‌روار له‌سه‌ر سلیڤون و ده‌زگا ‌‬ ‫‪ _2‬ده‌زگای لیدان ‌ی به‌روار سلیڤون و پێچانه‌و‌ه _ كۆنڤایه‌ر امریكی‌ ژماره‌ ‪ 1100984C10ZH‬کاره‌بایی‬ ‫كه‌ له‌ دوبه‌ی‌ سازكرا‪.‬‬ ‫‪_3‬ده‌زگا ‌ی لێدان ‌ی به‌روار بۆ قاپ له‌گه‌ڵ ده‌زگای پێچانه‌وه‌ ‌ی كۆنڤایه‌ر که‌نه‌دی ـ ژماره‌ ـ ‪ 3141‬ـ کاره‌بایی‪.‬‬ ‫له‌ مانگی نیس���انی ‪ ،2013‬ئاسیاس���ێڵ ‪ _4‬ده‌زگای لێدان ‌ی به‌روار بۆ قاپ ل ‌ه گه‌ڵ ده‌زگای پێچانه‌وه‌ ‪ +‬كۆنڤایه‌ر فرنس ‌ی ژماره‌ ـ ‪ FR13110111‬ـ کاره‌بایی‪.‬‬ ‫خه‌اڵت���ی گه‌وره‌ترین س���ه‌ودای له‌ بازاڕی ‪ _5‬ده‌زگای لێدان ‌ی به‌روار بۆ قاپ له‌گه‌ڵ ده‌زگای پێچانه‌وه‌‌ ئێران ‌ی فه‌ره‌نسی ـ ژماره‌ـ ‪.Fr10200016‬‬ ‫پشكه‌ داراییه‌كاندا و له‌میانه‌ی كۆنفرانسی ‪ _6‬مولیده‌ جۆری ‪ _ STamaford‬بریتانی‌ _ گازی‌ _ ژمار ‌ه ‪114‬‬ ‫‪ 2013‬ی‌ "‪ "TMT Finance‬كه‌ له‌ دوبه‌ی ‪_7‬ئامێری‌ ساردكردنه‌وه‌ی‌ ماركه‌ ‌ی توفان ‪ 3 +‬كۆمپرێسه‌ری ئێرانی‌ _ ژماره ـ‌ ‪ 115‬كاره‌بایی‪.‬‬ ‫سازكرابو بۆ خۆی برده‌و‌ه كه‌ تایبه‌ت بو به‌ ‪ _8‬ئامێری‌ ساردكردنه‌وه‌ ‌ی خێرا ‪ Jetcooling‬ئه‌ڵمانی‌ ژماره‌ـ ‪ 027‬ــ کاره‌با‪.‬‬ ‫خۆرهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست وباكوری ئه‌فریقیا‪ _9 .‬ئامێری به‌ڕاد پێك هاتوه‌ له‌ ‪ 2‬كۆمپرێسه‌ر _ ئه‌ڵمانی ژمار‌ه _ ‪ 116‬كاره‌بایی‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌ مانگی ش���وباتی ‪ 2013‬وله‌ش���اری‌ ‪ _10‬ئامێری‌ ئایس بانك ‪ IceBank‬ــ ئێرانی ژمار‌ه _ ‪ 117‬كاره‌بایی‪.‬‬ ‫به‌رشه‌لۆنه‌ی‌ ئیسپانیا‪ ،‬ئاسیاسێڵ خه‌اڵتی ‪ _11‬ئامێری‌ سارد كردنه‌و‌ه (به‌رادی ماس) یه‌ك كۆمپرێسه‌ر فه‌ره‌نسی ژمار‌ه _ ‪ 864383‬كاره‌بایی‪.‬‬ ‫خزمه‌تگوزاری مۆبایلی له‌ جیهاندا بۆ باشترین ‪ _12‬ئامێری‌ سارد كردنه‌وه‌ ‌ی ( به‌ڕادی ماس) یه‌ك كۆمپێسه‌ر ژمار‌ه ‪ 864383‬فره‌نسی‌ كاره‌بایی‪.‬‬ ‫به‌رهه‌م���ی مۆبایل یان پێشكه‌ش���كردنی ‪ _13‬ئامێری‌ سارد كردنه‌و‌ه ( به‌رادی ماس) پێك هاتوه‌ له‌ ‪ 3‬كۆمپێسه‌ر ‌ی‬ ‫باشترین خزمه‌تگوزاری مۆبایل بۆ ژنان له‌ ا‪ .‬ژماره ــ‌ ‪ 0803022‬فره‌نسی‌ كاره‌بایی‬ ‫بازاڕه‌ تازه‌گه‌شه‌س���ه‌ندوه‌كاندا برده‌وه‌‪ ،‬به‌ ب‪ .‬ژمار‌ه ‪ 08030126 /‬فره‌نسی‌ كاره‌بایی‬ ‫هۆی‌ هێڵی "ئه‌ڵم���اس"ه‌وه‌ كه‌ یه‌كێكه‌ له‌ ج‪.‬ژمار‌ه ‪ 01030123 /‬فره‌نسی‌ كاره‌بایی‬ ‫هێڵه‌كانی كۆمپانیاكه‌ وبه‌تایبه‌تی‌ بۆ ژنان‬ ‫ژنانیی‌ ‪ _ 14‬ئامێری‌ ساردكردنه‌وه‌ ( بڕادی ماس) ‪ Day cool‬ژمار‌ه _‪_ 080120194‬ئه‌ڵمان ‌ی‬ ‫عێ���راق دیزای���ن كراوه‌ و ته‌نه���ا به‌‬ ‫‪_15‬ژوری‌ ئاماده‌كردن ‌ی شیر و تێكه‌ڵكردن ‌ی شكوالت ‌ه ‪ +‬خه‌زانی‌ ستیل ژمار‌ه _ ‪ 140016‬كاره‌بایی‬ ‫عێراق ده‌فرۆشرێت‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا له‌ س���اڵی‌ ‪ ،2012‬كۆمپانیای ‪ _16‬یه‌كه‌ی‌ سارد كردنه‌وه‌ی‌ ئاو _ ‪ Tower cooling‬پێك هاتوه‌ له‌ سێ به‌ش ــ ژمار‌ه ــ ‪ ,120 ،119 ,118‬كاره‌بایی‬ ‫"ئه‌ڵتای" فه‌ره‌نسی بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ بازاڕ ‪ _17‬بۆیله‌ری‌ ئێرانی‌ _ دوو دانه‌ _ ژمار‌ه ‪ 1704 /‬و ‪ 366‬ئێرانی‌ _ كاره‌بایی‬ ‫كۆمپانیای ئاسیاس���ێڵی وه‌ك���و براندێكی ‪ _18‬كۆمپرێسه‌ر ‌ی هه‌وا ژماره‌ _ ‪ 611188 ،1011536‬توركی‌ _ كاره‌بایی‬ ‫بازرگانی‌ س���ه‌ره‌كی له‌عێراقدا ناس���اند – ‪ _19‬ده‌زگای وشكردنه‌وه‌ به‌هه‌وا ( درایه‌ر ) دوو دانه‌ تورکی ژمار‌ه ‪ 121‬ژمار‌ه ‪ 122‬ــ كاره‌بایی‪.‬‬ ‫نه‌ته‌نه���ا له‌ ب���ازاڕی په‌یوه‌ن���دی مۆبایل‪ _20 ،‬كۆمپرێسه‌ری‌ ساردكردنه‌وه‌ی‌ ئاو بۆ ئایس بێك دوو دانه‌ کۆمپرێسه‌ر ژمار‌ه ‪ 1354‬کاره‌بایی‪.‬‬ ‫به‌ڵكو له‌ هه‌موو كه‌رته‌كانی پیشه‌سازی – ‪ -|21‬كۆمپرێسه‌ر بۆ ده‌زگای‌ دروست كردنی‌ چلوره‌ ‌ی ( ‪ 2‬قلو ئێرانی) ژماره‌ ‪ 0Chil01‬کاره‌بایی‌‪.‬‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌ش ره‌نگدانه‌وه‌ی ئه‌و دانپیانانه‌یه‌ ‪ -22‬ده‌زگای مگنۆم بۆ دروستكردنی‌ چلوره‌ی‌ مگنۆم پێك هاتوه‌ له‌ تونێلی به‌ستن و پێچانه‌و‌ه – ژماره ــ‌ ‪ _2013.2.03‬دوو دان ‌ه‬ ‫ب���ه‌ بران���دی ئاسیاس���ێڵدا‪ ،‬هه‌روه‌ها به‌و _ فرێزه‌ر _ ژمار ‌ه _ ‪2013 . 05 / 2013 . 04‬‬ ‫ناوبانگ���ه‌ به‌هێزه‌ی هه‌یه‌تی بۆ كواڵیتی و و یه‌كه‌ی‌ كۆمپرێسه‌ره‌كا ‌ن _ ئه‌ڵمان ‌ی‬ ‫ژماره‌ _ ‪1682612852‬‬ ‫متمانه‌پێكراوێتی و خزمه‌تگوزاری‪.‬‬ ‫و له‌س���اڵی ‪ ،2011‬وه‌زاره‌تی گه‌یاندنی‬ ‫ژمار ‌ه _‪1682613792‬‬ ‫عێراق���ی‪ ،‬ئاسیاس���ێڵی‌ وه‌كو "باش���ترین‬ ‫ژماره‌_ ‪1682613798‬‬ ‫ئیش���پێكه‌ری سیستمی "‪"GSM‬ی‌ مۆبایل‬ ‫ژماره‌_ ‪1682613230‬‬ ‫له‌ عێراقدا ناساند‪.‬‬ ‫‪ _23‬یه‌ك���ه‌ی‌ دروس���تكردنی‌ چلوره‌ی‌ موش���ه‌كی‌ پێك هاتوه‌ _ ئێرانی ژم���اره‌_‌‪ CHYAW06‬و ‪ _ CHYAW70‬کاره‌بایی و دو‌و ته‌نك ‌ی‬ ‫(پێنج) ته‌نی‌ ستیل ژماره‌_ ‪123‬‬ ‫باڵوكراوه‌یه‌ك���ی‌ رۆژنامه‌وان���ی‌ ل���ه‌ ‪ _24‬یه‌که‌ی دروستكردنی‌ ئایس كریم (قاپ) پێك هاتوه‌ ل ‌ه‬ ‫ئاسیاس���یڵه‌وه‌‪ ...‬بۆ زانیاری‌ زیاتر‪ ،‬تكایه‌ أ‪ .‬ده‌زگای پڕكردن و كه‌پس كردنی‌ _ ژمار ‌ه ‪124‬‬ ‫په‌یوه‌ندی بكه‌ به‌‪:‬‬ ‫‪.‬‬ ‫ی ستیل ‪CHYAW03‬‬ ‫ب‪ .‬فرێزه‌ر ‌و سێ ته‌نك ‌‬ ‫‪_25‬یه‌كه‌ی‌ دروست كردنی‌ چلوره‌ی‌ دوو قلو پێك هاتووه‌_ئێرانی‬ ‫‪009647701195758‬‬ ‫أ‪.‬ئامێری‌ پڕكردن و پێچانه‌وه‌ ‪ .‬ژمار‌ه ‪ WRRAP03‬ئێران ‌ی‬ ‫‪Email: public.relations@asiacell.com‬‬ ‫ب‪ .‬دوو فرێزه‌ر و دوتانکی س���تیل س���ێ ته‌نی _ ژمار‌ه ‪ _ CHYAW05 _CHYAW04‬کاره‌با‬ ‫‪009647701195758‬‬ ‫‪ _26‬یه‌كه‌ی‌ دروست كردنی‌ ئایس كرێم ( مۆتا و حصیری‌ ) پێك هاتو ‌ه ل ‌ه أ‪ .‬خه‌تی پێچانه‌وه‌ و پڕكردن_ ژماره‌_ ‪CHYAW020‬‬ ‫‪www.asiacell.com‬‬ ‫_ ‪ CHYAW010‬و ‪ CHYAW011‬کاره‌بایی‪.‬‬ ‫ب ‪ .‬دوو دانه‌ فرێزه‌ر‌ _ ژماره ‌‬ ‫ج _ كۆمپرێسه‌ر سێ دانه‌‌ و دوو ته‌نكی‌ ستیلی سێ ته‌ن ‌ی و پێنج ته‌ن ‌ی‬ ‫ژماره_ ‪ _126 _125‬کاره‌بای ‌ی‬ ‫ی ژمار ‌ه ‪4779301‬‬ ‫‪ _27‬یه‌که‌ی دروست كردنی‌ ئایس كرێم قاپ ‪ 2 + .‬دانه‌ فرێزه‌ر ‪ 2 +‬ته‌نكی‌ ستیل سێ ته‌نی‌ _ ئێران ‌‬ ‫‪ _28‬یه‌كه‌ی‌ دروست كردنی‌ ئایس كریم قاپ (مدور) ژماره‌_ ‪2000160‬‬ ‫‪ +‬فرێزه‌رو دووته‌نكی‌ سێ ته‌ن ‌ی ستیل‬ ‫لەکۆمەڵگای ئێمەدا وەک دینی سیاسی‪ ،‬دینی‬ ‫ژمار ‌ه ‪ CHYAW09‬و ‪CHYAW08‬‬ ‫مللی‪ ،‬دینی ڕێکخراو‪ ،‬س���ەرەتا باس لەرۆڵی ‪ _29‬یه‌كه‌ی دروست كردنی‌ ئایسكرێم قاپ (مدور) دوو كوپ ‪ .‬ژمار‌ه _ ‪ 127‬یه‌ك فرێزه‌ر یه‌ك ته‌نكی‌ سێ ته‌نی ستیل ژماره ‌_‬ ‫سیاسی دین دەکات لەکوردستان مێژوەکەی ‪‌AK111375‬‬ ‫دەگەڕێنێت���ەوە ب���ۆ س���ەردەمی (حاج���ی ‪ _ 30‬یه‌كه‌ی‌ دروس���ت كردنی‌ ئایس كرێم قاپ مربه‌ع _ ژمار‌ه _‪ _ 128‬ئێران ‌ی یه‌ك دانه‌ فرێزه‌ر یه‌ك ته‌نكی‌ س���تیل س���ێ ته‌ن ‌ی‬ ‫قادری کۆی���ی)و کۆمەڵ���ە چەمکێکی گرنگ‬ ‫ژماره‌_‪AK111378‬‬ ‫بەمەس���ەلەی نەتەوایەتی دەبەخشێت وەک ‪ _31‬یه‌كه‌ی‌ دروست كردنی‌ ئایس كرێم قاپ (عائلی‌) ژماره ‌‪ 129 /‬ئێرانی‌ دوو دانه‌ فرێزه‌ر یه‌ك ته‌نكی‌ ستیل سێ ته‌نی‌ ژماره‌ ـ‬ ‫چەمکی فیداکاری‌و خۆشەویس���تی نیشتمان‬ ‫‪130/ AK111376‬‬ ‫هەرل���ەم ڕوانگەیەوە ب���اس لەئامادەگی دین‬ ‫‪ _32‬رافیع ‌ه ‪ _ CATER PLLLAR .‬امریكی گازی _ ژمار ‌ه _ ‪ETB4A26871‬‬ ‫دەکات لەواڵت���ە عەلمانی���ەکان بەراوردێ���ک ‪-33‬رافیع ‌ه ‪ _ HYSTER‬ژمار‌ه ‪ E114A01910C‬گازی‬ ‫لەنێ���وان کۆمەڵگەی کوردی‌و ئ���ەو واڵتانە‬ ‫دەکات‌و ئەو راس���تیە دەسەلمێنێت کە دین‬ ‫لەواڵت���ە عەلمانیەکانیش���دا ئامادەیە بەاڵم‬ ‫جیاوازی لەگەڵ کۆمەڵگای خۆماندا لەوەدایە‬ ‫کە لەو واڵتانەدا دین تەنها بڕێک لەڕۆڵەکانی‬ ‫دەبینێت‪ ،‬دین ڕەهەندێک���ە‬ ‫ی (كاو‌ه حس���ێن‬ ‫ی (مه‌رزێ‌‪ -‬ده‌بڵ) ژماره‌ (‪ 7956‬س���لێمانی‌) ك ‌ه تۆمار‌ه به‌ناو ‌‬ ‫ی پێش���ه‌وه‌ی‌ ئۆتۆمبیل جۆر ‌‬ ‫لەڕەهەندەکانی * تابلۆیه‌ك ‌‬ ‫شوناس بەاڵم هێزە دینیە ئیسالمیەکانی الی‬ ‫ی خاك له‌كه‌الر‪.‬‬ ‫خۆمان دەیانەوێت دین بکەنە هەمو شوناس‌و محمد) ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (هۆندا‪ -‬تكس���ۆن) ژماره‌ (‪ 83381‬سلێمانی‌) ك ‌ه تۆمار‌ه به‌ناوی‌ (عباس عل ‌‬ ‫هەم���و ڕۆڵەکانی بددەنێ‪ ،‬لەمێژوی کۆمەڵگە * تابلۆیه‌كی‌ پێش���ه‌وه‌ی‌ ئۆتۆمبیل جۆر ‌‬ ‫ی خاك له‌كه‌الر‪.‬‬ ‫مۆدێرنەکاندا دین بەشێکە لەسیاسەت‪ ،‬بەاڵم كاكه‌ احمد) ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخان ‌ه ‌‬ ‫الی خۆم���ان دەیانەوێت دی���ن بکەن‬ ‫ی به‌ناوی‌ (هاوكار لتیف قادر) ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه‬ ‫ی گه‌رمیان به‌شی‌ ده‌رونناس ‌‬ ‫ی زانكۆ ‌‬ ‫ی سێیه‌م ‌‬ ‫بەهەمو * باجێكی‌ قۆناغ ‌‬ ‫سیاسەت‪ ،‬هێزە دینیەکانی الی ئێمە بەناوی‬ ‫ی خاك له‌كه‌الر‪.‬‬ ‫موقەدەس���ەوە قس���ەدەکەن لەوە تێناگەن بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخان ‌ه ‌‬ ‫ی (ئومێد مولود‬ ‫ی (كیا‪-‬سۆرینتۆ) ژمار‌ه (‪ 168851‬سلێمانی‌) كه‌ تۆماره‌ به‌ناو ‌‬ ‫ی ئۆتۆمبیل جۆر ‌‬ ‫ئەوان تەنها هەڵگری بەش���ێک لەموقەدەسن * تابلۆیه‌كی‌ پێش���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی خاك له‌كه‌الر‪.‬‬ ‫ئەوانەش���ی بەحەقیقەتەکانی ئ���ەوان رازی حه‌مه‌خان) ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخان ‌ه ‌‬ ‫نەب���ن ئەوا فڕێ���ی دەدەن���ە دەرەوەی‬ ‫دین‪ * ،‬هه‌وییه‌یه‌کی ژوری بازرگانی سلێمانی به‌ناوی (یاد جه‌لیل قادر) ونبوه‌‪ ،‬هه‌رکه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی‬ ‫هەرچەندە نوس���ەربونی هێزەئیس�ل�امیەکان‬ ‫یان بونی دەوڵەتێ���ک دینی هەبێ یان بونی ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫دینێک دەوڵەتی هەبێ بەمەترس���ی نازانێت‪ * ،‬هه‌وییه‌یه‌ک���ی ژوری بازرگانی س���لێمانی به‌ناوی (کاروان فت���اح محمد) ونبوه‌‪ ،‬هه‌رکه‌س دۆزیی���ه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ‬ ‫بەاڵم مەترسی نوسەر لەوەوە دروست دەبێت پرسگه‌ی ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ئەم هێزەئیسالمیانە دینێک یان حەقێقەتێک‬ ‫بەسەر تەواوی کۆمەڵگەدا بسەپێنن بەناوی‬ ‫دی���ن‌و کلتورو هەم���و ئەندامان���ی نەتەوەوە‬ ‫قسەبکەن ترسەکە لەوەوە دەست پێ دەکات‬ ‫ئ���ەم هێزانەڕێژەی���ی بونی خۆی���ان نەبینن‬ ‫بەناوی هەمو حەقیقەتەوە قس���ەبکەن بۆیە‬ ‫‪www.awene.com‬‬ ‫نوس���ەر پێی وای���ە هێ���زە دینیەکانی ئێمە‬ ‫تائێستا کامڵ نەبون‪.‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫دین (له‌دین‌و دنیادا)‪ ...‬پاشماو‌ه‬ ‫پاشان نوس���ەر باس لەوەدەکات کە چۆن‬ ‫ئیس�ل�ام کراوە بەئایدۆلۆژیایەکی سیاس���ی‬ ‫دەڵێت لەهیچ دەقێکی قورئان فەرمودەکانی‬ ‫پێغەمبەر(د‪.‬خ) باسی ئیسالم نەکراوە وەک‬ ‫ئایدۆلۆژیا‪ ،‬کردنی ئیسالم بەئایدۆلۆژیایەکی‬ ‫سیاس���ی دەگەڕێنیتەوە ب���ۆ دامەزرێنەری(‬ ‫ئیخوان مسلمین)ی میسری(حسن بنا)ئەویش‬ ‫لەروانگەی تێکەڵی بەئایدۆلۆژیەکانی فاشیزم‌و‬ ‫سۆسیالیزم‌و لیبرالیزم‪ .‬پاشان نوسەر ئاماژە‬ ‫بەس���ەرهەڵدانی پۆست ئیس�ل�امیزم دەکات‬ ‫کە جیاوازە لەئیس�ل�امیزم کەهەمیشەهەوڵی‬ ‫ش���ۆرش‌وجیهاد دەدات بۆگرتنەدەس���تی‬ ‫دەس���ەاڵت‪ ،‬س���ەپاندنی ئەحکامەکان���ی‬ ‫ئیس�ل�ام بەس���ەرتەواوی کۆماڵگ���ەدا بەاڵم‬ ‫پۆس���ت ئیس�ل�امیزم هەوڵ���ی ئ���ەوەدەدات‬ ‫ئیسالم لەئیس�ل�امێکی شۆڕشگێرانەوە بکات‬ ‫بەئیس�ل�امێک نەرمونیانت���ر لەئیس�ل�امیزم‬ ‫خۆی نەس���ەپێنێت بەس���ەر ئەوانی دیکەداو‬ ‫ک���ەس نەتوانێت رەخن���ەی لێبگرێت‪ ،‬ئەگەر‬ ‫رەخنەکانی���ان بەدڵی���ان نەب���و ئ���ەوا بەر‬ ‫نەعلەتی پیاوەدینی���ەکان بکەون بۆئەمەش‬ ‫نمون���ەی (ئیبن روش���د)دێنێتەوە کە چۆن‬ ‫لەالیەن خەلیفەی عوسمانیەوە بەلەعنەتکرا‪.‬‬ ‫لەبەش���ێکی دیکەی نوس���ینەکەیدا نوس���ەر‬ ‫ب���اس لەپەیوەن���دی نێوان دی���ن‌و دەوڵەت‬ ‫دەکات نوس���ەر لەوبڕوایەدایە هەمیشە دین‬ ‫رۆڵی هەب���وە لەن���او کایەکان���ی دەوڵەتدا‬ ‫بەاڵم دەبێت دەس���ت لەکاروب���اری دەوڵەت‬ ‫وەرن���ەدات ح���ەرام‌و حەاڵڵی خۆی بەس���ەر‬ ‫حەرام‌و حەاڵڵی دەوڵەت نەسەپێنێت‪ ،‬بەڵکو‬ ‫دین ببێتە بەش���ێک لەکۆمەڵگ���ەی مەدەنی‬ ‫چاودێریکردن���ی دەوڵ���ەت‪ ،‬جەخ���ت لەوە‬ ‫دەکاتەوە کە نابێت دەوڵەت بخرێتە خزمەتی‬ ‫دین���ەوە هەروەها کاری دەوڵ���ەت ئەوە نیە‬ ‫باوەڕی مرۆڤاکان دیاری بکات واتە دەوڵەت‬ ‫ئەرکی باڵوکردنەوەی دین نیە هەروەک چۆن‬ ‫ڕێگریش نیە لەباڵوکردنەوەی‪.‬‬

‫پاشان نوس���ەر دێتە سەرباسی ئامادەگی‬ ‫دی���ن لەکوردس���تان بەگوتاری جی���اوازەوە‬ ‫لێرەدا نوس���ەر داوادەکات چیتر دین بەرهەم‬ ‫نەهێنرێت چونکە دین لەکوردستان لەتەواوی‬ ‫کایەکان���ی ژیان���دا ئامادەی���ە داوادەکات‬ ‫دینێک هەبێ���ت دوربێت لەخورافیات‌و مەیلی‬ ‫تۆتالیتاریانە‪ .‬باس لەوەدەکات کە چۆن دین‬ ‫لەکوردس���تان بەهۆی موکەبەرەو قیڕەقیڕی‬ ‫پیاوە ئاینی���ەکان لەڕۆحانی���ەت دابڕێنراوە‬ ‫ئەو ترسە ئاش���کرادەکات کە دینی قیڕەقیڕ‬ ‫لەبری عەش���ق بۆدی���ن تون���دڕەوی‌و تێرۆر‬ ‫بەرهەم دەهێنێت‪ .‬دواتر نوس���ەر دێتە سەر‬ ‫داوای هەن���دێ لەپیاوانی دین لەکوردس���تان‬ ‫کە داوای لیژنەیەکی سانس���ۆریان کردبو بۆ‬ ‫ئ���ەو باڵوکراوانەی کە هێڵەس���ورەکانی دین‬ ‫دەبەزێنن‪ ،‬نوس���ەر لەمەترس���ی لیژنەیەکی‬ ‫لەوشێوەیە ئاگادارمان دەکاتەوە هەوڵ دەدات‬ ‫لەگەڵ بیرکردنەوەی بەعسدا بیگونجێنێت کە‬ ‫بەناوی موقەدەسەوە ڕێگەیان لەباڵوکراوەکان‬ ‫دەگرت پاشان ئەو راستیە ئاشکرادەکات کە‬ ‫ئەمڕۆ بەهۆی بونی تەکنەلۆژیاوە سانس���ۆر‬ ‫مەح���اڵ بوە ئەوەی لێناگەڕێیت چاپ بكرێت‬ ‫پ���اش پێنج دەق���ە لەڕێگ���ەی ئامرازەکانی‬ ‫دیکەی ڕاگەیاندنەوە مرۆڤ دەتوانێت باڵویان‬ ‫بکاتەوە یان پیش���انیان ب���دات‪ .‬لەکۆتاییدا‬ ‫نوسەر بێهیوایی خۆی لە هەڵسوکەوتکردنی‬ ‫دیموکراسیانەی هێزە ئیسالمیەکان دەردەبڕێت‬ ‫ب���اس لەو زمان���ە تۆتالیتاریان���ە دەکات کە‬ ‫بەناوی ئیسالم‌و ڕەسەنایەتی‌و کلتوری کوردی‬ ‫بەکاری دەهێنن خۆی���ان بەتاکە حەقیقەت‌و‬ ‫دەمڕاستی دین‌و کلتوری کوردی دەزانن بۆیە‬ ‫نوس���ەر ئەم ش���ێوازەی هێزە ئیسالمیەکان‬ ‫بەبچوککردن���ەوەی هێ���زە ئیس�ل�امیەکان‬ ‫ناودەبات نەک گەورەکردنەوەیان‪.‬‬ ‫لەبەش���ی دوەمی کتێبەکەیدا نوسەر باس‬ ‫لەئامادەگی دین‌و وەزیفەکانی دەکات کە زیاد‬ ‫لەشێوازێک ئامادەیە زیاد لەوەزیفەیەکی هەیە‬

‫‪19‬‬

‫ونـــــبون‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )504‬سێشه‌مم ‌ه ‪2015/11/24‬‬

‫ب ‌ێ ناونیشان‬ ‫ئازاد چاالك‬ ‫‪1‬‬ ‫پاش به‌س����ه‌ربردنی چه‌ند ساڵێك له‌واڵتی‬ ‫س����ویدو گه‌ڕانه‌وه‌م بۆ كوردستان‪ ،‬پێم باش‬ ‫بو بۆ ئه‌وه‌ی زمانه‌كه‌م بیرنه‌چێته‌وه‌ جارجار‬ ‫س����ه‌یری كه‌ناڵێكی ئاسمانی ئه‌و واڵته‌ بكه‌م‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌فس����وس ن����ه‌ حكومه‌تی س����ویدی‌و‬ ‫نه‌ حیزبه‌كان����ی ئه‌و واڵت����ه‌ كه‌ناڵی تایبه‌ت‬ ‫به‌خۆیان نیه‌ له‌سه‌ر ئه‌و مانگه‌ ده‌ستكردانه‌ی‬ ‫كه‌ په‌خش����ه‌كانیان ئه‌م ناوچه‌یه‌ ده‌گرێته‌وه‌و‬ ‫حكومه‌ت ته‌نها بۆ ئه‌وروپا هه‌یه‌تی‪.‬‬ ‫نامه‌وێت لێره‌دا باس����ی ژی����ان‌و گوزه‌رانی‬ ‫هاواڵتیان����ی س����وید بكه‌م‌و ب����ه‌رواردی بكه‌م‬ ‫به‌كوردس����تان‪ ،‬چونك����ه‌ له‌هی����چ ڕویه‌كه‌وه‌‬ ‫به‌راورد ناكرێن‪ ،‬له‌هی����چ بوارێكدا به‌قازانجی‬ ‫هه‌رێم ناشكێته‌وه‌‪ ،‬باسی قازانج‌و زه‌ره‌ری ئه‌م‬ ‫كه‌نااڵنه‌ش بكه‌م دورنیه‌ تاوانبار بكرێم به‌وه‌ی‬ ‫كه‌ له‌دژی فره‌ییم له‌كوردستان‪.‬‬ ‫پرس����یارێك لێره‌دا دێته‌ پێ����ش ئایا ئه‌م‬ ‫فره‌ كه‌ناڵه‌ ئاس����مانی‌و ناوخۆییانه‌ی حیزبه‌‬ ‫كوردییه‌كان چۆن به‌ڕێ����وه‌ ده‌چن‪ ،‬له‌كوێوه‌‬ ‫س����ااڵنه‌ ئ����ه‌و داهات����ه‌ زۆره‌ ده‌هێنن‪ ،‬چۆن‬ ‫كرێی مانگی ده‌س����تكردو بودج����ه‌ی كڕینی‬ ‫ئامێ����رو باڵه‌خانه‌و ئێس ئێ����ن جی‌و موچه‌ی‬ ‫كارمه‌نده‌كانی����ان ده‌ده‌ن‪ ،‬كه‌ چه‌ندین ملیۆن‬ ‫دۆالره‌ بۆ هه‌ر كه‌ناڵێك‪.‬‬ ‫مافی هه‌موانه‌ بپرس����ن ئایا حیزبێك چۆن‬ ‫ده‌توانێ����ت چه‌ندین كه‌ناڵی ئاس����مانی جیا‬ ‫دابمه‌زرێنێت‌و مه‌سره‌فی بكێشێت‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫حكومه‌ته‌ك����ه‌ی كه‌ناڵێك����ی ئاس����مانی نیه‌و‬ ‫موچه‌ی فه‌رمانبه‌رو مامۆس����تاو پێشمه‌رگه‌ی‬ ‫پێ دابین ناكرێت‪ ،‬به‌فرۆشتنی ده‌یان‌و سه‌دان‬ ‫ملیۆن به‌رمیل ن����ه‌وت‌و كۆكردنه‌وه‌ی داهاتی‬ ‫فه‌رمی جۆراوجۆر‪.‬‬ ‫كه‌س به‌ڕه‌هایی نازانێت حیزب ئه‌م داهاته‌ی‬ ‫له‌كوێوه‌ ده‌هێنێت‌و كێش ڕاس����تی‌و دروستی‬ ‫ئ����ه‌م ژمارانه‌مان ب����ۆ ده‌دركێنێت حیزبه‌كان‬ ‫خۆیان‪ ،‬یاخ����ود دیوانی چاودێ����ری دارایی‌و‬ ‫ده‌س����ته‌ی ده‌س����تپاكی هه‌رێم یان داواكاری‬ ‫گش����تی‌و ئه‌ندامانی په‌رله‌مان����ی په‌كخراوی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئه‌و ڕاستییه‌ تاڵه‌مان بۆ ئاشكرا‬ ‫ده‌ك����ه‌ن؟؟!!! بێگومان هیچیان‪ ،‬چونكه‌ ئه‌م‬ ‫مه‌س����ه‌له‌یه‌ش وه‌ك ش����ته‌ ش����اراوه‌كانی تر‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬هه‌م����وان هه‌ر یا له‌یلی‌و حه‌یرانی بۆ‬ ‫ده‌ڵێن!!‬ ‫‪2‬‬ ‫براده‌رێكم ده‌یویست به‌ڵگه‌نامه‌یه‌ك بنێرێت‬ ‫بۆ دهۆك نه‌یده‌زانی چ����ۆن‌و به‌چ ڕێگه‌یه‌ك‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی ڕاس����تی بێت منیش تا ئه‌وكاته‌ بیرم‬ ‫ل����ێ نه‌كردبوه‌وه‌ گه‌ر كارێك����ی وام توش بو‬ ‫چۆن ئه‌نجامی بده‌م‪ ،‬به‌ تایبه‌ت گه‌ر ئه‌و كاره‌‬ ‫به‌ته‌له‌فون ی����ان ئینته‌رنێت ئه‌نجام نه‌درێت‪،‬‬ ‫جارانی زو ئه‌م كاره‌ ئاس����ان بو ته‌نها پول‌و‬ ‫زه‌رفێكی ده‌ویس����ت‪ ،‬من نازانم ئێس����تا لێره‌‬ ‫له‌دوبه‌ی دو پۆست‌و به‌ریدمان ماوه‌ یان نه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ده‌زانم له‌واڵته‌ پێش����كه‌وتوه‌كانی دونیا‬ ‫له‌گه‌ڵ ئ����ه‌و هه‌مو گه‌شه‌س����ه‌ندنه‌ خێرایه‌ی‬ ‫ته‌كنۆلۆژی����ا‪ ،‬هاواڵتیان هه‌م����و كاره‌كانیان‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ حكوم����ه‌ت‌و كۆمپانی����او یه‌كتر هه‌ر‬ ‫له‌ڕێگه‌ی پۆسته‌وه‌ ئه‌نجام ده‌ده‌ن‪ ،‬لێره‌ گه‌ر‬ ‫بته‌وێت كتابێك ی����ان به‌ڵگه‌نامه‌یه‌ك بنێریت‬ ‫بۆ شارێكی تر ده‌بێت خۆت نامه‌كه‌ت بگریت‬ ‫به‌ده‌س����ته‌وه‌ س����ولفێك لێبده‌یت‌و به‌یانی زو‬ ‫س����وبحی س����اڵحان بكه‌ویته‌ڕێ‪ ،‬براده‌رێكم‬ ‫به‌ده‌نگ����ی دلێره‌وه‌ وتی كاكه‌ به‌و ش����ێوه‌یه‌‬ ‫نیه‌ كه‌ تۆ باس����ی لێ����وه‌ ده‌كه‌ی����ت‪ ،‬هه‌مو‬ ‫ش����تێك ده‌كه‌ی����ت به‌موش����كیله‌ كاره‌كه‌ زۆر‬ ‫له‌وه‌ ئاس����انتره‌ كه‌ تۆ باسی لێوه‌ ده‌كه‌یت‪،‬‬ ‫سایه‌ق ته‌كس����ییه‌كی ئه‌مین ده‌دۆزیته‌وه‌ كه‌‬ ‫له‌و خه‌ته‌ ناسراو بێت‌و ژماره‌ی ته‌له‌فونه‌كه‌ی‬ ‫وه‌رده‌گری����ت‌و كرێی نه‌فه‌رێك����ی ده‌ده‌یتێ‌و‬ ‫ئه‌ویش به‌شه‌رت نامه‌كه‌ت بۆ ده‌گه‌یه‌نێت!!‬ ‫‪3‬‬ ‫هه‌مومان گرنگی فڕۆكه‌خانه‌ی نێوده‌وڵه‌تی‬ ‫ب����ۆ ناوخۆیی‌و ه����ه‌ر ش����ارێك ده‌زانین درك‬ ‫ب����ه‌وه‌ش ده‌كه‌ین كه‌ دروس����تكردنی كارێكی‬ ‫ئاس����ان نیه‌و بودجه‌یه‌كی زۆریش����ی ده‌وێت‌و‬ ‫پێویس����تی به‌لێكۆڵینه‌وه‌ی وردو هه‌مه‌الیه‌نه‌‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ جه‌دوای ئابوری هه‌بێت‪.‬‬ ‫ده‌كرا بۆ هه‌رێمی كوردستان فڕۆكه‌خانه‌یه‌كی‬ ‫مۆدێرنی گه‌وره‌ دروس����ت بكرایه‌ به‌اڵم دیاره‌‬ ‫كێش����ه‌ی دو ئیداره‌یی‌و بێ متمانه‌یی الیه‌نه‌‬ ‫سیاس����ییه‌كان به‌یه‌كتر ئه‌وكات‌و ئێستاش����ی‬ ‫له‌س����ه‌ر بێت ڕێگره‌ له‌وه‌ی ك����ه‌ ئه‌و پرۆژه‌یه‌‬ ‫له‌ك����وێ‌و له‌چ زۆنێك دروس����ت بكرێت‪ ،‬گه‌ر‬ ‫له‌س����لێمانی بێت ئه‌وا ده‌بێ����ت له‌هه‌ولێریش‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬په‌نا به‌خوا گ����ه‌ر موچه‌ش درا ئه‌وا‬ ‫له‌ده����ۆك‌و هه‌ڵه‌بج����ه‌ش دروس����ت ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ئه‌وكات ده‌بین به‌خاوه‌نی چوار فڕۆكه‌خانه‌ی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی كه‌ پاره‌و داهاتی زۆرو زه‌وه‌ند بۆ‬ ‫بودجه‌ی هه‌رێم زیادده‌كات!‬ ‫كه‌س����انێك ه����ه‌ن له‌گه‌ڵ ئ����ه‌وه‌ی ڕقیان‬ ‫له‌فڕه‌فڕی ته‌یاره‌یه‌ به‌اڵم پێیان باشه‌ تابكرێ‬ ‫فڕۆكه‌خانه‌كه‌ له‌نزیك ماڵی خۆیان بێت!‬ ‫براده‌رێك����م چرپان����دی به‌گوێم����داو وتی‬ ‫خ����ۆ ده‌كرا ئه‌و فڕۆكه‌خان����ه‌ مۆدێرنه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫حاڵه‌ت����ی دو ئیداره‌ی����ی‌و خوازراویش����دا بۆ‬ ‫چاره‌س����ه‌ری مانه‌وه‌ی كێشه‌ی بێ متمانه‌یی‬ ‫به‌یه‌كتر له‌ناوه‌ڕاستی دێگه‌ڵه‌ دروست بكرایه‌و‬ ‫هاواڵتیانی دراوسێ له‌س����لێمانی‌و هه‌ولێره‌وه‌‬ ‫له‌الی ده‌رگای به‌ش����ه‌كه‌ی خۆیه‌وه‌ بێ ترس‬ ‫گه‌شتی خۆیان بكردایه‌!‬

‫قزالی شوێنی یه‌كترناسینی قاچاخچی‌و كۆچبه‌ر‌ه كورده‌كان‬ ‫ئا‪ :‬بنار هیدایه‌ت‪ ،‬توركیا‬ ‫قزالی ئه‌و شوێنه‌یه‌ كه‌ ده‌كه‌وێته‌‬ ‫ناوه‌ڕاستی شاری ئه‌نقه‌ره‌ی پایته‌ختی‬ ‫توركیا‪ ،‬بازاڕێكی گه‌وره‌ی‌ گه‌شتیارییه‌و‬ ‫هاوشێوه‌ی‌ ناوچه‌ی‌ ئه‌كسه‌رای‬ ‫ئه‌سته‌نبوڵه‌‪.‬‬ ‫قاچاخچییه‌كانی رێی یۆن���ان‌و بوڵگاریا‬ ‫له‌قزالی به‌ش���وێن ئه‌و نێچیران���ه‌وه‌ن كه‌‬ ‫به‌نیازن كوردس���تان‌و واڵته‌ك���ه‌ی خۆیان‬ ‫به‌جێبهێڵ���ن‌و ئی���دی نه‌گه‌ڕێن���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دۆزینه‌وه‌ی‌ قاچاخچی هه‌روا ئاس���ان نیه‌‪،‬‬ ‫ده‌بێت پێش���تر ژماره‌ ته‌له‌فۆن یاكه‌سێك‬ ‫به‌قاچاخچییه‌كه‌ی‌ وتبێت كه‌ ده‌چیته‌ الی‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌وان له‌ژیانی خۆیان ده‌ترس���ن كه‌‬ ‫له‌الیه‌ن پۆلیسه‌وه‌ ده‌ستگیربكرێن‌و زیندانی‬ ‫بكرێن‪ ،‬بۆیه‌ ده‌بێت پێشوه‌خته‌ ئاماده‌كاری‬ ‫بكرێت بۆ ئه‌وه‌ی‌ قاچاخچییه‌ك بناس���یت‌و‬ ‫رێی ده‌ربازبون بۆ به‌هه‌شته‌ خه‌ونییه‌كه‌ی‌‬ ‫ئه‌وروپا مسۆگه‌ر بكه‌یت ‪.....‬‬ ‫كێشه‌مان هه‌یه‌‪ ،‬كه‌یست نه‌بێت‬ ‫وه‌رناگیرێیت‬ ‫مه‌ری���وان نه‌س���ره‌دین یه‌كێك���ه‌ ل���ه‌و‬ ‫گه‌نجانه‌ی‌ كه‌ له‌ده‌ربه‌ندیخانه‌وه‌ گه‌یشتۆته‌‬ ‫توركی���ا‪ ،‬گه‌نجێكی بااڵ به‌رزی ئه‌س���مه‌ر‬ ‫بو‪ ،‬به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند "هه‌ژده‌ ش���ه‌وه‌‬ ‫هاتومه‌ت���ه‌ توركیا‪ ،‬چومه‌ ئه‌س���ته‌نبوڵ‪،‬‬ ‫به‌اڵم قاچاخچی باشم ده‌ستنه‌كه‌وت‪ ،‬چه‌ند‬ ‫رۆژێكه‌ هاتومه‌ته‌ ئه‌نقه‌ره‌‪ ،‬ده‌مه‌وێت بڕۆم‪،‬‬ ‫جا به‌هه‌ر نرخێك بێت‌و چۆن بێت ده‌ڕۆم‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ بڕی���ارم داوه‌ نه‌گه‌ڕێمه‌وه‌‪ ،‬منیش‬ ‫له‌وانه‌ كه‌متر نیم كه‌ گه‌یشتونه‌ته‌ ئه‌وروپا‪،‬‬ ‫هه‌ر كه‌س���ێك خه‌یاڵێك له‌مێشكیدا بێت‪،‬‬ ‫هیوایه‌كی هه‌بێت بێگومان زۆر یا كه‌م ئه‌و‬ ‫ئاواته‌ی‌ به‌دیدێت"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و گه‌نجه‌ باس���ی له‌وه‌ش���كرد "هیچ‬ ‫كه‌یس���ێكم نیه‌‪ ،‬هه‌ر كه‌س���ێكیش كه‌یسی‬ ‫نه‌بێ���ت ئه‌س���ته‌مه‌ ماف���ی په‌ناهه‌نده‌یی‬ ‫وه‌ربگرێ���ت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر گه‌یش���تم ده‌ڵێم‬ ‫خ���ۆم خۆم ده‌ژێنم ب���ه‌اڵم مه‌منێرنه‌وه‌ بۆ‬ ‫جه‌هه‌نه‌مه‌ك���ه‌ی‌ كوردس���تان‪ ،‬زۆرم ئازار‬ ‫چه‌شتوه‌ به‌ده‌ست بێ ئیشی‌و بێ پاره‌یی‪،‬‬ ‫چه‌ندی���ن ب���راده‌رم له‌داخ���ی بێ ئیش���ی‬ ‫رۆیشتون‪ ،‬ماوه‌ی‌ شه‌ش مانگ له‌كوردستان‬ ‫بێ ئیش بوم‪ ،‬كه‌سێك نه‌بو هاوكارم بێت‪،‬‬ ‫ئیتر كوردس���تان به‌من چی‪ ،‬ئه‌گه‌ر ببێت‬ ‫به‌دوب���ه‌ی ی���ان ببێت به‌ش���ه‌نگه‌های من‬ ‫ناگه‌ڕێمه‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌كۆتایی قس���ه‌كانیدا مه‌ریوان ئاماژه‌ی‌‬ ‫به‌وه‌كرد "هه‌ر كه‌سێك له‌و ده‌ریایانه‌‪ ،‬له‌و‬ ‫رێگایه‌ گیانی له‌ده‌س���ت دابێت ئۆباڵه‌كه‌ی‌‬ ‫له‌مل���ی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردس���تانه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌گه‌ر حكوم ‌هت‌و س���ه‌رۆكی هه‌رێم‬ ‫كاریان بكردایه‌ بۆ خۆشگوزه‌رانی خه‌ڵك‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وا كه‌س نه‌ده‌ڕۆیش���ت‌و خ���اك‌و ئاو و‬ ‫زمان‌و فه‌رهه‌نگی خۆی به‌جێ نه‌ده‌هێشت‪،‬‬ ‫ئام���اده‌م ببم به‌مه‌س���یحی‌و ببم به‌ئێزیدی‬

‫قزالی له‌ئه‌نقه‌ره‌‬ ‫ب���ه‌س بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ نه‌منێرن���ه‌وه‌‌و جارێكی‬ ‫تر به‌كوردس���تانی موڵكی به‌رپرسان شاد‬ ‫نه‌بمه‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌قه‌رز هاتوم‬ ‫كاروان عه‌زی���ز یه‌كێكه‌ ل���ه‌و كوردانه‌ ‌ی‬ ‫ك���ه‌ دو هه‌فته‌یه‌ گه‌یش���توه‌ته‌ توركیا‪ ،‬به‌‬ ‫ئاوێنه‌ی‌ وت "بۆ گه‌یش���تن به‌ئه‌وروپا زۆر‬ ‫خه‌ون���ی خۆم له‌كوردس���تان له‌چ���اڵ نا‪،‬‬ ‫ده‌رچ���وی په‌یمانگام ب���ه‌اڵم دانه‌مه‌زرام‪،‬‬ ‫كرێكاری���م ده‌كرد ب���ۆ دابینكردنی بژێوی‬ ‫ژیانم‪ ،‬كارو هیچ ده‌القه‌یه‌ك هیچ ئاسۆیه‌ك‬ ‫نی���ه‌ له‌كوردس���تان‪ ،‬كۆمه‌ڵێ���ك مافی���ا‬ ‫ده‌س���تكه‌وتی راپه‌رینیان خ���وارد‪ ،‬ئه‌وان‬ ‫به‌هه‌شتی سه‌رزه‌مینیان بۆ خۆیان مسۆگه‌ر‬ ‫ك���رد‪ ،‬چاوی كوڕی هه‌ژارو بێ ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫ده‌رده‌ه���ات‪ ،‬من به‌قه‌رز هات���وم بۆ ئێره‌‪،‬‬ ‫هه‌ر دوسه‌د دۆالرێكم له‌براده‌رو ناسیاوێك‬ ‫وه‌رگرتوه‌‪ ،‬تازه‌ ناگه‌ڕێمه‌وه‌‪ ،‬ته‌نها كێشه‌م‬ ‫دوری دایكمه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م دورییه‌ باش���تره‌‬ ‫ل���ه‌وه‌ی هه‌م���و رۆژێك به‌ده‌س���تی به‌تاڵ‬ ‫بگه‌ڕێمه‌وه‌ بۆالی‌و به‌بێ هیوا سه‌ر بنێمه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر قس���مه‌ت وابو بگه‌م ئه‌وا حه‌قی ئه‌م‬ ‫دورییه‌ بۆ دایكم ده‌كه‌مه‌وه‌‪.‬‬ ‫كاروان به‌چاوی گریانه‌وه‌ وتی‪ ،‬باس���ی‬ ‫خۆشی كوردستانم بۆ مه‌كه‌‪ ،‬نه‌ك كه‌ركوك‬ ‫به‌ڵكو هه‌مو كوردس���تان ب���وه‌ به‌قوربانی‬ ‫چه‌ند كه‌س���ێك‪ ،‬حه‌ماڵی ئێ���ره‌و ته‌والێت‬ ‫پاككردن���ه‌وه‌ی‌ ئه‌وروپ���ام له‌كوردس���تان‬ ‫پێخۆشتره‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر بگه‌ڕێمه‌وه‌ ده‌مرم‪.‬‬

‫جێگری وزیری شاره‌وانی‪:‬‬

‫بۆ خێزان زۆر ئه‌سته‌مه‌‬ ‫له‌نێ���و ئه‌نق���ه‌ره‌ ته‌نها گه‌ن���ج‌و زگورتی‬ ‫نین كه‌ به‌ته‌مان س���ه‌فه‌ری ده‌ره‌وه‌ بكه‌ن‪،‬‬ ‫به‌ڵكو چه‌ندین خێزان ه���ه‌ن كه‌ منداڵیان‬ ‫پێیه‌و هاتونه‌ته‌ ئه‌و شاره‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌هه‌ر‬ ‫رێگه‌یه‌كه‌وه‌ بێت سه‌فه‌ر بكه‌ن‪.‬‬ ‫(ش‪.‬ق) پیاوێكی ته‌مه‌ن چل ساڵ له‌گه‌ڵ‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌‌و دو منداڵه‌كه‌ی‌ ماوه‌ی‌ دو‬ ‫مانگ���ه‌ له‌توركی���ان‪ ،‬ب���ه‌اڵم نه‌یانتوانیوه‌‬ ‫قاچاخچیی���ه‌ك په‌یدابكه‌ن ك���ه‌ به‌گرێنتی‬ ‫بیانگه‌یه‌نێت���ه‌ یۆن���ان یاخ���ود بوڵگاریا‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ وه‌ك ئ���ه‌و ده‌ڵێت ن���اوی خۆیان‬ ‫به‌خۆیانه‌وه‌یه‌‪ ،‬ناكرێ���ت متمانه‌ت به‌هه‌مو‬ ‫قاچاخچییه‌ك هه‌بێت‪.‬‬ ‫(ش‪.‬ق) به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند "دو مانگه‌‬ ‫له‌م ش���ار بۆ ئه‌و ش���اری توركی���ا ده‌ڕۆم‪،‬‬ ‫چومه‌ته‌ ئه‌س���ته‌نبوڵ‌و چومه‌ت���ه‌ ئیزمیرو‬ ‫ئێستاش له‌ئه‌نقه‌ره‌م‪ ،‬ژیان بۆ من له‌ئه‌وروپا‬ ‫هه‌یه‌ ن���ه‌ك له‌كوردس���تان‪ ،‬قس���مه‌تمان‬ ‫گه‌یشتن بێت ده‌گه‌ین‌و كاتێكیش ئه‌جه‌لمان‬ ‫ه���ات له‌كوردس���تانیش بێ���ت ده‌مری���ن‪،‬‬ ‫به‌پێكه‌نین���ه‌وه‌ وت���ی "ئیتر م���ردن مردنه‌‬ ‫لنگه‌فرتێی ناوێت"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ژیانی رۆژان���ه‌ی‌ له‌توركیا‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و پی���اوه‌ باس���ی له‌وه‌ك���رد "ئێره‌ش‬ ‫هه‌ركوردس���تانه‌ بۆ من له‌ڕوی پێداویستی‬ ‫رۆژانه‌م���ه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ هه‌ر كه‌س���ێك چ بۆ‬ ‫گه‌ش���تیاری چ بۆ س���ه‌فه‌ركردن بێته‌ ئێره‌‬ ‫ده‌بێت ئاگای له‌ب���اری ئابوری خۆی بێت‪،‬‬ ‫له‌ب���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی‌ ده‌س���تی ه���اوكاری لێره‌‬

‫بونی نیه‌‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‌ لێ���ره‌ن وه‌ك من‌و ئه‌و‬ ‫و ئه‌م وان‪ ،‬هه‌موم���ان وه‌ك یه‌كین‪ ،‬چۆن‬ ‫من پێویس���تم به‌پاره‌یه‌ ئه‌ویش پێویستی‬ ‫پێیه‌تی‪ ،‬بۆیه‌ زۆر مه‌س���ره‌ف كردن مانای‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ ده‌بێت به‌ناچ���اری بگه‌ڕیێته‌وه‌ بۆ‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ كه‌س لێره‌ پاره‌‬ ‫به‌كه‌س نادات"‪.‬‬ ‫ئه‌و راش���یگه‌یاند "ده‌رچ���ون بۆ ئه‌وروپا‬ ‫بۆ خێ���زان زۆر ئه‌س���ته‌مه‌‪ ،‬ده‌بێت ئاگات‬ ‫له‌ت���ه‌واوی خێزانه‌كه‌ت بێ���ت‪ ،‬به‌تایبه‌تی‬ ‫له‌به‌ل���ه‌م‌و یه‌خ���ت‌و چوپ���دا‪ ،‬بینیم���ان‌و‬ ‫بیس���تمان كه‌ چه‌ند ك���ه‌س بونه‌ قوربانی‌و‬ ‫خنكان‪،‬چه‌ندین كه‌س بێ سه‌روشوێن بون‪،‬‬ ‫زۆرینه‌ی‌ قوربانییه‌كان به‌بۆچونی من خێزان‬ ‫بون‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ منداڵ ناتوانێت كۆنتڕۆڵی‬ ‫خۆی بكات له‌ن���او یه‌خت‌و به‌له‌م‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫بوه‌ت���ه‌ هۆكاری تێكچونی له‌نگه‌ر‪ ،‬بۆیه‌ ناو‬ ‫ئاو مه‌ترس���یدارترینه‌ بۆ خێزانه‌كان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بۆ ئه‌وروپا منداڵت پێبێت باش���تره‌ له‌وه‌ی‬ ‫به‌ته‌نها بیت‪،‬ئیتر هاتوین بزانین قه‌ده‌ر بۆ‬ ‫كوێمان ده‌بات"‪.‬‬ ‫گرنگترین شت بۆ من پاره‌یه‌‬ ‫یه‌كێ���ك له‌و قاچاخچیان���ه‌ی‌ له‌گازینۆی‬ ‫(چینگ���ه‌ره‌)ی ق���زالی دانیش���تبو‪ ،‬چه‌ند‬ ‫گه‌نجێكی به‌ده‌وره‌وه‌ بو‪ ،‬ناوی خۆی نه‌وت‬ ‫وه‌ك خۆی وته‌ن���ی ریكالم بۆ خۆی ناكات‬ ‫چونك���ه‌ ئه‌وه‌نده‌ نه‌ف���ه‌ری هه‌یه‌ كاتی زۆر‬ ‫كه‌مه‌ هه‌تا بۆ نانخواردنیش‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و قاچاخچیی���ه‌ ب���ااڵ مامناوه‌نده‌ كه‌‬

‫ته‌نكه‌ ریش���ێكی هه‌بو له‌گه‌ڵ قژێكی درێژ‬ ‫به‌بێ ئه‌وه‌ی‌ ن���اوی خۆی بڵێت به‌ئاوێنه‌ ‌ی‬ ‫وت "من به‌دوای كه‌سدا نه‌مناردوه‌‪،‬ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫دێنه‌ ئێره‌و به‌ته‌مای رۆیشتنن مه‌منون كه‌‬ ‫بیانگه‌یه‌نم‪ ،‬گرنگترین ش���ت بۆ من پاره‌یه‌‪،‬‬ ‫عه‌یبه‌ش نیه‌ كاسبی بكه‌یت‪ ،‬گرنگ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫بێ ئیش نه‌بیت"‪.‬‬ ‫وت���ی "چه‌ندین رێگا هه‌یه‌ بۆ بولگاریا بۆ‬ ‫یۆن���ان‪ ،‬به‌پێ ده‌توانی���ت بڕۆیته‌ بوڵگاریا‬ ‫به‌اڵم پاره‌یه‌ك���ی زۆری ده‌وێ���ت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫رێگه‌ی‌ ئاوی تێدا نیه‌‪ ،‬به‌پێ‌و به‌ئۆتۆمبێله‌‪،‬‬ ‫بۆ ه���ه‌ر یه‌ك نه‌فه‌ر ب���ڕی ‪ 10‬هه‌زار دۆالر‬ ‫وه‌رده‌گرین‪ ،‬بۆ یۆن���ان چه‌ندین رێگا هه‌یه‌‬ ‫وه‌ك یه‌خ���ت و چ���وپ و به‌ل���ه‌م و به‌پێ‬ ‫رۆیش���تن‌و ته‌نانه‌ت به‌ئۆتۆمبێلیش هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌رزانترینیان چوپه‌ بۆیه‌ كه‌م كه‌س‬ ‫هه‌یه‌ بتوانێت پ���اره‌ی‌ ئۆتۆمبێل بدات‪ ،‬بۆ‬ ‫ه���ه‌ر نه‌فه‌رێك به‌چوپ ‪ 600‬بۆ ‪ 800‬دۆالره‌‬ ‫به‌اڵم یه‌خت ‪ 2500‬دۆالره‌و به‌ئۆتۆمبێل ‪15‬‬ ‫هه‌زار دۆالره‌‪ ،‬چوپ مه‌ترس���ی هه‌یه‌ به‌اڵم‬ ‫س���ه‌دان كه‌س���یش به‌چوپ گه‌یش���تونه‌ته‌‬ ‫یۆنان‪ ،‬كه‌ مردنیش هات ناگه‌ڕێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌ ویس���تی زۆرترین زانی���اری له‌و‬ ‫قاچاخچیی���ه‌ وه‌ربگرێ���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌هۆی‬ ‫نه‌بونی كات‌و ته‌له‌فۆنی به‌رده‌وامی نه‌توانرا‬ ‫زیاتر به‌رده‌وام بێت له‌قسه‌كانی‪.‬‬ ‫له‌و ناوچه‌یه‌ی ئه‌نقه‌ره‌‪ ،‬به‌ده‌یان خێزانی‬ ‫ك���وردو گه‌نجی كوردی لێی���ه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ جگه‌‬ ‫له‌نه‌ته‌وه‌كانی تری وه‌ك عه‌ره‌ب‌و فارس كه‌‬ ‫سه‌رجه‌میان به‌نیازی رۆیشتنن بۆ ئه‌وروپا‪.‬‬

‫ئاگاداری ئه‌و بڕیاران ‌ه نیم ک ‌ه وه‌زیر ده‌ریده‌کات‬ ‫ئا‪ :‬زانکۆ سه‌ردار‬ ‫وه‌زیری‌ شاره‌وانی‌‌و گه‌شتوگوزار نوسراوێك‬ ‫ئاراسته‌ی‌ زۆرێك له‌فه‌رمانگه‌و شوێنه‌‬ ‫په‌یوه‌ندیداره‌كان كراوه‌ به‌مه‌به‌ستی‌ ناردنی‌‬ ‫زانیاری‌ ده‌رباره‌ی‌ هه‌مو ئه‌و هاواڵتیانه‌ی‌‬ ‫له‌سه‌رتاسه‌ری‌ هه‌رێمی‌ كوردستان به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ك سودمه‌ند نه‌بون له‌وه‌رگرتنی‌‬ ‫زه‌وی‌ یاخود هه‌ر یه‌كه‌یه‌كی‌ نیشته‌جێبون‪،‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریشدا جێگره‌كه‌ی‌ (خه‌سره‌و‬ ‫كه‌مال) ئاگاداری‌ ئه‌و بڕیاره‌ نیه‌و‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت" نه‌ پرسی‌ پێكراوه‌و نه‌‬ ‫ئاگاداری‌ هیچ شتێكیشه‌"‪.‬‬ ‫له‌نوس����راوێكدا ك����ه‌ كۆپیه‌ك����ی‌ ده‌س����ت‬ ‫ئاوێن����ه‌ كه‌وت����وه‌و تێی����دا واژۆی‌ وه‌زی����ری‌‬ ‫ش����اره‌وانی‌‌و گه‌ش����توگوزار (نه‌ورۆز مه‌ولود‬ ‫محه‌مه‌د ئه‌مین)ی‌ له‌س����ه‌ره‌‪ ،‬تێیدا هاتو‌ه كه‌‬ ‫"به‌مه‌به‌س����تی‌ كۆكردنه‌وه‌ی‌ زانیاری‌‌و داتای‌‬ ‫پێویس����ت ده‌رباره‌ی‌ هه‌مو ئه‌و هاواڵتیانه‌ی‌‬ ‫كه‌ له‌سه‌رتاسه‌ری‌ هه‌رێمی‌ كوردستان به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ك سودمه‌ند نه‌بون له‌وه‌رگرتنی‌ زه‌وی‌‬ ‫یان هه‌ریه‌كه‌یه‌كی‌ نیش����ته‌جێ‌‌و خاوه‌نی‌ هیچ‬ ‫زه‌وی‌‌و خانویه‌كیش نین‪ ،‬ئه‌مه‌ش بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌فه‌رمانی‌ س����ه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌ن���� ‌ی وه‌زیران‬ ‫چاره‌س����ه‌رێكیان بۆ بدۆزرێته‌وه‌و زه‌وی‌ یان‬ ‫یه‌كه‌ی‌ نیش����ته‌جێبونیان بۆ دابین بكرێت"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریش����دا جێگری‌ وه‌زیری‌ شاره‌وانی‌‌و‬ ‫گه‌شتوگوزار بێئاگایی‌ خۆی‌ ده‌رده‌بڕێت‌و بۆ‬

‫ئاوێن����ه‌ ده‌ڵێت "ئاگاداری‌ هیچ ش����تێك نیم‌و‬ ‫پرسیشم پێنه‌كراوه‌"‪.‬‬ ‫خه‌س����ره‌و كه‌م����ال‪ ،‬جێگ����ری‌ وه‌زی����ری‌‬ ‫ش����اره‌وانی‌‌و گه‌ش����توگوزار به‌ئاوێن����ه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان����د ك����ه‌ "نه‌ ئ����اگاداری‌ بڕی����ارم‪ ،‬نه‌‬ ‫له‌ورده‌كاریه‌كانیش ئاگادارم‪ ،‬منیش وه‌كو ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ كه‌ له‌ته‌له‌فزیۆنه‌كانه‌وه‌ بیستویانه‌‬ ‫وه‌ها بیستومه‌"‪ ،‬سه‌باره‌ت به‌راست‌و دروستی‌‬ ‫ئه‌و بڕیاره‌ بۆ یه‌كه‌ی‌ نیشته‌جێبون‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"ناتوانم بڵێم راست نیه‌ به‌اڵم ده‌ڵێم ئاگاداری‌‬ ‫هیچ شتێكی‌ نیم‌و زانیاریم له‌سه‌ری‌ نیه‌"‪.‬‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ ش����اره‌وانی‌ س����لێمانیش‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێ����ت‪ ،‬ك����ه‌ ئه‌وان ئ����اگاداری‌ ئه‌و‬ ‫بڕیاره‌ نین‌و له‌ئێستاشدا مه‌گه‌ر ماسته‌رپالنی‌‬ ‫س����لێمانی‌ فراوان بكرێت‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر نا ناتوانن‬ ‫زه‌وی‌ دابه‌ش بكه‌ن‪ ،‬چونكه‌ هێش����تا پارچه‌‬ ‫زه‌وی‌ قه‌رزارن‪.‬‬ ‫ئه‌ندازیار یوسف یاسین‪ ،‬سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌‬ ‫سلێمانیش ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌دات كه‌ ئه‌وان وه‌ك‬ ‫شاره‌وانیه‌كه‌یان ناتوانن هیچ پارچه‌ زه‌ویه‌ك‬ ‫دابین بكه‌ن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئه‌و قس����انه‌ی‌ وه‌زیر‬ ‫ده‌یكات ش����یكاریی‌ جۆراجۆری‌ بۆ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫هه‌ندێك پارچه‌ زه‌وی‌ هه‌یه‌ به‌هه‌وایی‌ دابه‌ش‬ ‫بون وات����ا وه‌ره‌ق����ه‌ هه‌یه‌و زه‌ویه‌ك����ه‌ نیه‌‪،‬‬ ‫ره‌نگه‌ ئ����ه‌و فۆرمه‌ بۆ ئ����ه‌و وه‌ره‌قانه‌ بێت‪،‬‬ ‫بۆ دابه‌ش����كردنی‌ زه‌ویش ده‌بێت ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زیران بڕیاری‌ له‌باره‌وه‌ بدات ئه‌گه‌رنا ئه‌وه‌‬ ‫له‌ده‌ستی‌ وه‌زاره‌تی‌ شاره‌وانیدا نیه‌ كه‌ زه‌وی‌‬ ‫دابه‌ش بكات"‬

‫وتیش����ی‌ "ئێمه‌ تاوه‌كو ئێس����تا به‌ڕه‌سم ‌ی‬ ‫هیچ بڕیارێكمان به‌ده‌ست نه‌گه‌یشتوه‌و ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌ده‌ستیشمان بگات ئه‌وا زه‌ویمان نیه‌ تاوه‌كو‬ ‫دابه‌شی‌ بكه‌ین"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر بونی‌ ئه‌و فۆڕمانه‌و ده‌ستكه‌وتنی‌‬ ‫دات����ا له‌الی����ه‌ن وه‌زاره‌ت����ی‌ ش����اره‌وانیه‌وه‌‬ ‫به‌مه‌به‌س����تی‌ دابینكردنی‌ یه‌كه‌ی‌ نیشته‌جێ‌‬ ‫ب����ون‪ ،‬س����ه‌رۆكی‌ كۆمه‌ڵ����ه‌ی‌ كرێنش����ینانی‌‬ ‫كوردس����تان رایده‌گه‌یه‌نێت‪" :‬هه‌ش����تا هه‌زار‬ ‫كرێچی‌ الی‌ ئه‌وان ناوی‌ تۆماركراوه‌"‪.‬‬ ‫به‌ره����ه‌م قه‌ره‌داغی‌‪ ،‬س����ه‌رۆكی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌‬ ‫داكۆكی‌ له‌كرێنشینان به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌‬ ‫"دروس����تبونی‌ ئه‌م كۆمه‌ڵه‌یه‌ به‌هۆی‌ خه‌می‌‬ ‫كرێنشینانه‌وه‌ دروست بوه‌‪ ،‬ئێمه‌ش ده‌مانه‌وێت‬ ‫ده‌نگی‌ كرێنش����ینان‌و ئازاره‌كانیان بگه‌یه‌نینه‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت‌و حكومه‌ت‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ش توانیومانه‌‬ ‫سندوقی‌ نیش����ته‌جێكردن دروست بكه‌ین كه‌‬ ‫له‌س����اڵی‌ (‪)2008‬دا چوه‌ ب����واری‌ جێبه‌جێ‌‬ ‫ك����ردن‪ ،‬له‌وه‌ گرنگتر یاس����ایی‌ ژماره‌ (‪)7‬ی‌‬ ‫س����اڵی‌(‪)2008‬كه‌ من خۆم له‌(‪ )2011‬چومه‌‬ ‫په‌رله‌مان‌و سوپاس بۆ هه‌مو فراكسیۆنه‌كان‬ ‫كه‌ پشتگیریان كردین‌و توانیمان ئه‌و یاسایه‌‬ ‫بخه‌ینه‌ بواری‌ جێبه‌جێ‌ كردنه‌وه‌و بو به‌یاسای‬ ‫ژماره‌ (‪)16‬ی‌ س����اڵی‌ (‪ ،)2011‬له‌یاساكه‌دا‬ ‫هات����وه‌ ك����ه‌ حكومه‌ت پێویس����ته‌ ش����وێنی‌‬ ‫نیش����ته‌جێبون بۆ كه‌مده‌رامه‌تان دابین بكات‬ ‫به‌قیستی‌ درێژخایه‌ن‌و به‌بێ‌ هیچ پێشه‌كیه‌ك‬ ‫بۆماوه‌ی‌ بیس����توپێنچ س����اڵ‪)564( 2011 ،‬‬ ‫یه‌كه‌ له‌س����لێمانی‌ دروس����تكراو له‌هه‌ولێریش‬

‫(‪)370‬یه‌ك����ه‌و له‌گه‌رمی����ان (‪ )72‬ش����وقه‌‪،‬‬ ‫له‌ئێستاش����دا ئه‌و ژماره‌ی����ه‌ زیادی‌ كردوه‌ بۆ‬ ‫‪ 3620‬یه‌ك����ه‌ كه‌ بڕیاره‌ له‌ئاینده‌یه‌كی‌ نزیكدا‬ ‫‪ 907‬یه‌كه‌ له‌ناوچ����ه‌ی‌ زرگوێز وه‌ ‪ 507‬یه‌كه‌‬ ‫له‌سیته‌ك دابه‌ش بكرێت به‌سه‌ر ئه‌وكه‌سانه‌ی‌‬ ‫فۆرمیان پڕكردۆت����ه‌وه‌و خاڵه‌كانی‌ (‪11‬و‪)12‬‬ ‫یان هه‌ی����ه‌و به‌حروف����ی‌ ئه‌بج����ه‌دی‌ دابه‌ش‬ ‫ده‌كرێت به‌سه‌ریاندا‪ ،‬هاواڵتی‌‌و فه‌رمانبه‌رانیش‬ ‫جیاكراونه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫قه‌ره‌داغی‌ وتیش����ی‌ "له‌رێگ����ه‌ی‌ ئاوێنه‌وه‌‬ ‫ده‌یڵێ����م ك����ه‌ له‌ئاینده‌یه‌ك����ی‌ نزیك����دا ئه‌و‬ ‫یه‌كانه‌ دابه‌ش ده‌كرێن‌و له‌ئێس����تادا كه‌مێك‬ ‫خزمه‌تگ����وزاری‌ كه‌م����ی‌ م����اوه‌‪ ،‬داواش����مان‬ ‫له‌پارێزگای‌ س����لێمانی‌ كردوه‌ ك����ه‌ هاوكاری‌‬ ‫ئه‌و كۆمپانیایانه‌ بكه‌ن له‌بودجه‌ی‌ پارێزگاری‌‬ ‫تاوه‌كو كاره‌كانی����ان جێبه‌جێ‌ بكه‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫پارێزگاری‌ س����لێمانی‌ هاوكاری‌ كۆمپانیاكان‬ ‫بكات س����ێ‌ بۆ چوار مانگ����ی‌ تر كۆتایی‌ به‌و‬ ‫كێش����انه‌ دێن كه‌ ئێستا له‌به‌رده‌م ته‌واوبونی‌‬ ‫ئه‌و پرۆژانه‌دا هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫به‌رهه‌م ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات ته‌نها ئه‌وه‌ی‌‬ ‫الی‌ كۆمه‌ڵه‌ك����ه‌ی‌ ئه‌وان خۆی‌ تۆمار كردوه‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستاندا هه‌شتا هه‌زار كرێشینن‪،‬‬ ‫له‌و رێژه‌یه‌ش شاری‌ سلێمانی‌ پشكی‌ شێری‌‬ ‫به‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬هۆكاری‌ ئه‌وه‌ش����ی‌ گه‌ڕانده‌وه‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ پێشوتر ئه‌و یه‌كانه‌ كه‌دروست‬ ‫كراون پالن نه‌ب����وه‌ بۆی����ان‌و ئامانجه‌كه‌یان‬ ‫نه‌پێكاوه‌‪ ،‬تاراده‌یه‌ك چینی‌ ناوه‌ندو س����ه‌رو‬ ‫ناوه‌ندیش لێی‌ سودمه‌ند بون"‪.‬‬

‫س����ه‌رۆكی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ كرێنش����ینان باس ‌ی‬ ‫له‌وه‌ش ك����رد كه‌ ئ����اگاداری‌ ئ����ه‌و بڕیاره‌ی‌‬ ‫وه‌زی����ری‌ ش����اره‌وانین‌و ده‌ڵێ����ت" ئێم����ه‌‬ ‫ئام����اده‌كاری‌ خۆمانیان بۆده‌كه‌ین‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌ئێس����تادا كه‌ ئ����ه‌و فۆرمه‌ی‌ دابه‌ش����كراوه‌‬ ‫له‌الیه‌ن ئه‌و وه‌زاره‌ته‌وه‌ وه‌ك پێویس����ت نیه‌‬ ‫بۆیه‌ ئێمه‌ نمونه‌ی‌ فۆڕمی‌ خۆمان ئاراس����ته‌‬ ‫كردون‌و كه‌ له‌دو نمونه‌ پێكهاتوه‌‪ ،‬نمونه‌یه‌ك‬ ‫ب����ۆ فه‌رمانب����ه‌ران‌و ئ����ه‌وه‌ی‌ دیك����ه‌ش ب����ۆ‬ ‫هاواڵتیان كه‌ ت����ه‌واو زانیاری‌ وردیان تێدایه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ش����ی‌ ئاگاداربم وه‌زیری‌ ش����اره‌وانی‌‌و‬ ‫گه‌شتوگوزار نمونه‌كانی‌ به‌دڵ بوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫وه‌ك هاوكاری����ه‌ك بۆ حكوم����ه‌ت‌و بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫كاره‌كان����ی‌ هاواڵتی����ان زو جێبه‌ج����ێ‌ ببێت‪،‬‬ ‫ئێم����ه‌ ئاماده‌ییمان ده‌ربڕی����وه‌ كه‌ لقه‌كانمان‬ ‫له‌سه‌رجه‌م ش����ارو ش����ارۆچكه‌كان‌و له‌پێناو‬ ‫هاواڵتیانی‌ كه‌مده‌رامه‌ت خۆبه‌خش����انه‌ رۆژانه‌‬ ‫ل����ه‌(‪)8‬ی‌ به‌یانیه‌وه‌ تاوه‌ك����و (‪)5‬ی‌ ئێواره‌‬ ‫فۆڕم دابه‌ش����ده‌كه‌ین ئه‌گه‌ر ئ����ه‌وان قبوڵی‌‬ ‫بكه‌ن"‪.‬‬ ‫قه‌ره‌داغی‌ پێش����ی‌ وایه‌ هه‌رچه‌نده‌ شوێنی‌‬ ‫باش له‌س����لێمانیدا كه‌م م����اوه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌شدا به‌شی‌ ئه‌وه‌ شوێن هه‌یه‌ كه‌ بتوانرێت‬ ‫بۆ یه‌كه‌ی‌ نیشته‌جێبون سودی‌ لێوه‌ربگیرێت‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ن����ده‌ گرنگ بتوان����ن به‌پالنێكی‌ باش‬ ‫یه‌كه‌ی‌ تێدا دروست بكرێت‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌ چه‌ندی����ن ج����ار په‌یوه‌ن����دی‌ كرد‬ ‫به‌وه‌زیری‌ شاره‌وانی‌‌و گه‌شتوگوزاره‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌اڵمی‌ په‌یوه‌ندیه‌كان نه‌درایه‌وه‌‪.‬‬

‫‪Awene‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر‬

‫ئه‌فسونی‌ سه‌ركرده‌‬

‫برۆکسل‪ :‬لەکاتژمێر ‪٦‬ی ئێوارەوە سەرجەم‬ ‫قاوەخانەو ریستۆرانت‌و هێڵی میترۆ دادەخرێن‬

‫ دانا ئه‌مجه‌د‬ ‫له‌دوای‌ راپه‌ڕین‌و راس���تتر له‌دوای‌ روخانی‌ به‌عس���ی‌ عێراق‪ ،‬له‌گومرگ بۆ‬ ‫ورگ‪ ،‬له‌نه‌وت بۆ جه‌وت‪ ،‬له‌خه‌اڵت بۆ كێكی‌ ده‌سه‌اڵت‪ ،‬سه‌ركرده‌كانی‌ كورد‬ ‫رێككه‌تبون‪ .‬نه‌وشیروان مسته‌فا كه‌ سااڵنێكی‌ دورودرێژ هاوڕێیه‌تی‌ خه‌بات‌و‬ ‫كوردایه‌تی‌ ئه‌و سه‌ركردانه‌ بو‪ ،‬شه‌رمه‌زاری‌ مێژوی‌ ژیانی‌ خۆی‌ بو‪ .‬وه‌اڵمی‌‬ ‫پرس���یارگه‌لێكی‌ خه‌ڵك‌و خۆی‌‌و ته‌نانه‌ت هاوڕێكانی‌ بۆ نه‌ئه‌درایه‌وه‌‪ .‬چه‌ند‬ ‫جارێك له‌كایه‌ی‌ سیاس���ی‌ دور ئه‌كه‌وته‌وه‌و داخ���ڵ‌ ئه‌بۆوه‌‪ .‬هه‌ڵپه‌ی‌ ئه‌وان‬ ‫بۆ پول‌و پۆس���ت بێئومێدی‌ كرد له‌وه‌ی‌ بتوانێ‌ چیتر هاوڕێ‌‌و هاوكاری‌ ئه‌و‬ ‫س���ه‌ركردانه‌ بێت‪ .‬یه‌كه‌م وتاری‌ بێهیوایی‌ له‌وان‪ ،‬له‌س���اڵی‌ ‪‌2005‬و له‌س���ه‌ر‬ ‫چه‌رده‌یه‌ك پاره‌ی‌ موفت‌و كاش���ی‌ برێمه‌ری‌ حاكمی‌ ئه‌وسای‌ عێراق نوسی‌‪.‬‬ ‫كه‌ ده‌س���ت‌و دیاری‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ بو پێشكه‌ش���ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تانی‌ كرد‬ ‫ب���و‪ .‬تیایدا ده‌ڵێ‌ خه‌ڵكین���ه‌ فریای‌ ئه‌و پاره‌یه‌ بكه‌ون كه‌ س���ه‌ركرده‌كان‬ ‫له‌ناو خۆیاندا به‌ش���یان ك���ردو به‌نیازن ئاودیوی‌ س���نوره‌كانی‌ بكه‌ن‪ .‬هیچ‬ ‫گوێچكه‌یه‌ك نه‌یبیست‌و به‌دوایدا‪ ،‬زۆر ملیۆن دۆالری‌ تر ئاودیو كرا‪.‬‬ ‫له‌وێ‌ رۆژه‌وه‌‪ ،‬نه‌وشیروان مسته‌فا ویستی‌ به‌ده‌نگ‌و ره‌نگ جیاوازیه‌كانی‌‬ ‫خۆی‌ نیش���ان بدا‪ ،‬به‌اڵم هه‌ژمونی‌ ئه‌وان به‌حیزب‌و هێزو پاره‌و ئاس���مان‌و‬ ‫زه‌مین���ی‌ كوردس���تان‪ ،‬جوڵه‌ی‌ سیاس���ی‌‌و مه‌یدان���ی‌ ركابه‌ریه‌كه‌ی‌ بۆ ئه‌و‬ ‫به‌رته‌سك كردبۆوه‌‪ .‬به‌ماڵئاوایی‌ له‌س���ی‌‌و پێنج ساڵی‌ ته‌مه‌نی‌ خۆی‌ له‌ناو‬ ‫یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌ كوردستاندا‪ ،‬خۆی‌ له‌هه‌ژمونی‌ ئۆتۆریته‌ری‌ ئه‌وان ترازان‌و‬ ‫داب���ڕان‪ .‬بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕانی‌ دروس���تكرد‪ .‬له‌غیاب���ی‌ تاڵه‌بانیدا وه‌ك ته‌نها‬ ‫س���ه‌ركرده‌ی‌ زۆنی‌ سه‌وزو ركابه‌ری‌ س���ه‌ره‌كی‌ بارزانی‌ ده‌ركه‌وته‌وه‌‪ .‬به‌بێ‌‬ ‫بڕیارێكی‌ سیاس���ی‌ یان بێ‌ خواستی‌ هیچ الیه‌ك بوه‌ باڵی‌ به‌هێزی‌ دوانه‌ی‌‬ ‫حوكمداری‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‪.‬‬ ‫قورسترین كاری‌ بارزانی‌ ئه‌وه‌ بو چۆن بتوانێ‌ دوانه‌یه‌كی‌ بێ‌ كێشه‌و بێشه‌‬ ‫بن‪ .‬به‌هه‌مو ئه‌و جیاوازی‌‌و تایبه‌تمه‌ندیانه‌ی‌ كه‌ تاكه‌كه‌سی‌ پێناسراوه‌و لێی‌‬ ‫نابێته‌وه‌‪ .‬بۆی‌ نه‌كراو هه‌وڵی‌ دورخس���تنه‌وه‌ی‌ س���ه‌رقاڵی‌ كرد‪ ،‬وه‌ك چۆن‬ ‫پێش���تر له‌گه‌ڵ‌ تاڵه‌بانی‌ هه‌وڵیانداو بۆیان نه‌كرا بو‪ ،‬ئه‌مجاره‌ نه‌وش���یروان‬ ‫مس���ته‌فا خۆی‌ بۆی‌ به‌جێیهێش���ت‪ ،‬ئه‌و به‌هه‌وڵی‌ دادگاو لێس���ه‌ندنه‌وه‌ی‌‬ ‫مۆڵه‌تی‌ كاری‌ سیاسی‌‌و هه‌ڵمه‌تی‌ راگه‌یاندنی‌ شه‌خسی‌ ده‌ستیپێكرد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌م دڵنیا له‌وه‌ی‌ كه‌ بارزانی‌ ناتوانێ‌ حوكمداری‌ بكات به‌ناڕاس���ته‌وخۆ وتی‌‬ ‫ئه‌وه‌ من ده‌ڕۆم‌و بی‌ منه‌تانه‌ هه‌رێم‌و حوكمدارییه‌كه‌ی‌ ته‌سلیم كرد‪.‬‬ ‫ماوه‌یه‌ك���ه‌ كۆڵه‌كه‌یه‌ک���ی‌ حوكمی‌ ئه‌م هه‌رێم���ه‌ له‌ئاپارتمانێكی‌ له‌نده‌ن‬ ‫دانیش���توه‌و دورو نزیك نامه‌یه‌كی‌ سیاسی‌ نه‌ بۆ حیزبه‌ سیاسیه‌كان‪ ،‬نه‌ بۆ‬ ‫هاوڕێكانی‌‪ ،‬نه‌ بۆ خه‌ڵك نه‌ناردوه‌‪ ،‬گشت له‌هه‌وڵی‌ په‌یوه‌ندییه‌كی‌ سیاسی‌‬ ‫ئه‌ودان‌و نه‌یكردوه‌‪ .‬پارتی‌‌و بارزانی‌ نازانن چۆن په‌ش���یمان ببنه‌وه‌‌و ئه‌زانن‬ ‫به‌بێ‌ ئه‌و مه‌ترس���ییه‌كی‌ جدی‌ له‌سه‌ر هه‌رێمی‌ كوردستان دروست ده‌بێت‪.‬‬ ‫كێش���ه‌كانی‌ خه‌ڵك وه‌ك تۆپ���ه‌ به‌فرینه‌ ڕو له‌لێژی‌ ه���ه‌ر گۆمۆڵه‌و گه‌وره‌‬ ‫ئه‌بێ‌‪ .‬ئه‌فسونی‌ نه‌وشیروان نس���ته‌فا رۆژ به‌رۆژ زیاتر باڵ‌ به‌سه‌ر هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تاندا ده‌كێش���ێ‌‪ .‬ئه‌گه‌ر ئه‌م هه‌ویره‌ له‌وه‌ زیاتر ئاو بكێش���ێ‌ ئه‌بێ‌‬ ‫بارزانی‌ خۆی‌ تكای‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ لێبكات‪ ،‬ئه‌گه‌ر نا خیابانه‌كانی‌ زۆنی‌ سه‌وز‬ ‫وه‌ك تارانی‌ ساڵی‌ ‪1979‬ی‌ لێدێ‌‌و ئه‌ویش وه‌ك خومه‌ینی‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪.‬‬

‫که‌شتی ‌ه جه‌نگییه‌کانی روسیا پێگه‌ی داعش به‌موشه‌کی باڵدا‌ر ده‌پێکێت‬

‫روسیا‬

‫گورجستان‬

‫ده‌ریای خه‌زه‌ر‬

‫ئازه‌ربایجان‬

‫ئه‌رمینیا‬

‫سیستمی "کالبێر ئێن کا" بۆ هاویشتنی موشه‌کی باڵدار‬

‫جۆری ئه‌و موشه‌کانه‌ی ئاراسته‌ی سوریا کران‬

‫تورکیا‬ ‫که‌ش���تیی جه‌نگی‬ ‫روسی بۆ هاویشتنی‬ ‫موشه‌ک‬

‫حه‌له‌ب‬ ‫ئیدلب‬

‫ره‌قه‌‬

‫سوریا‬ ‫عێراق‬

‫ئێران‬

‫ئاڕاسته‌ی موشه‌ک‬

‫موشه‌كه‌كانی‌ روسیا گه‌شتی‌ ئاسمانی‌ كوردستان په‌كده‌خات‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی فرۆكه‌خانه‌ ‌ی سلێمانی‌‪ :‬زیانی‌ ملیۆنه‌ها دۆالری‌ پێگه‌یاندوین‬ ‫هێرش���ه‌ موش���ه‌كیه‌كانی‌ روس���یا‬ ‫ب���ۆ س���ه‌ر داع���ش ك���ه‌ له‌ده‌ری���ای‌‬ ‫خه‌زه‌ره‌وه‌ به‌ره‌و س���وریا ده‌هاوێژرێن‌و‬ ‫به‌ئاس���مانی‌ كوردس���تاندا تێده‌په‌ڕن‪،‬‬ ‫گه‌ش���ته‌ ئاس���مانیه‌كانی‌ كوردس���تان‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‬ ‫په‌كیانده‌كه‌وێ���ت‪،‬‬

‫فرۆكه‌خان���ه‌ی‌ س���لێمانی‌ ده‌ڵێت "ئه‌م‬ ‫په‌كخستنه‌ی‌ گه‌ش���تی‌ ئاسمانی‌‪ ،‬زیانی‌‬ ‫ملیۆنه‌ها دۆالری‌ پێگه‌یاندوین"‪.‬‬ ‫زانكۆ س���ه‌ردار‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪ :‬ئه‌ندازیار‬ ‫تاهیر عبدواڵ‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ فرۆكه‌خانه‌ی‌‬ ‫س���لێمانی‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د ك���ه‌‬

‫ده‌ریای ناوه‌ڕاست‬

‫"په‌كخس���تنی‌ ئ���ه‌م گه‌ش���تانه‌ ته‌نها‬ ‫ب���ۆ فڕۆكه‌خان���ه‌ نیی���ه‌‪ ،‬به‌ڵك���و ئه‌و‬ ‫كۆمپانیایانه‌ش���ه‌ ك���ه‌ گه‌ش���تیار‬ ‫ده‌گوازنه‌وه‌و بۆ ئه‌و كۆمپانیایانه‌شه‌ كه‌‬ ‫له‌ناو فرۆكه‌خانه‌دا كارده‌كه‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫بۆ گه‌شتیاره‌كانیش���ه‌ كه‌ گه‌شته‌كانیان‬

‫دواده‌كه‌وێ���ت‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌كۆی‌ گش���تی‌‬ ‫هه‌مو ئه‌و زیانانه‌ كۆبكه‌ینه‌وه‌ س���ه‌دان‬ ‫هه‌زار دۆالر زیانی‌ پێگه‌یاندوین"‪.‬‬ ‫تاهیر عه‌بدواڵ ئه‌وه‌ش���ی‌ رونكرده‌وه‌‬ ‫كه‌ دو رێ���گا هه‌یه‌ بۆ قه‌ره‌بوكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫گه‌ش���تیاران‪ ،‬ئه‌وی���ش ی���ان ئه‌وه‌ت���ا‬

‫سه‌رچاوه‌‪ RT :‬روسیا‬

‫بلیته‌كانیان ته‌سلیم بكه‌نه‌وه‌و پاره‌كانیان‬ ‫وه‌ربگرنه‌وه‌‪ ،‬یاخ���ود ئه‌وكۆمپانیایانه‌ ‌ی‬ ‫كه‌وا گه‌شته‌كانیان بۆ گه‌شتیاران ئه‌نجام‬ ‫ده‌ده‌ن گه‌شته‌كانیان بۆ دوباره‌بكه‌نه‌وه‌و‬ ‫بۆیان بخه‌نه‌ كاتێكی‌ تر‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "هیچ‬ ‫گرنتیه‌ك نیه‌ بۆ دوای‌ ته‌واوبونی‌ واده‌ی‌‬

‫وه‌ستاندنی‌ گه‌شته‌ ئاسمانیه‌كان‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌و بڕیاره‌ بڕیاری‌ حكومه‌تی‌ عێراقه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "پێش���تر ئ���اگاداری‌ ئ���ه‌و‬ ‫وه‌س���تاندنه‌ نه‌كراوینه‌ت���ه‌وه‌ له‌الی���ه‌ن‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ عێراق���ه‌وه‌ هه‌ت���ا دوا‬ ‫چركه‌كان"‪.‬‬