ژماره‌ 522 ی ئاوێنه‌

‫شۆکی‬ ‫به‌که‌نیزه‌ک کردن‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژماره‌ (‪)522‬‬ ‫سێشەممە ‪2016/4/5‬‬

‫‪7‬‬ ‫سۆسیۆلۆژیای‬ ‫خوێندنەوەو‬ ‫خوێنەری شێواو‬

‫‪12‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫سلێامنی‌‪ :‬له‌ماوه‌ی‌‬ ‫‪ 90‬رۆژدا ده‌ست‬ ‫به‌سه‌ر ‪ 25‬ملیۆن‬ ‫ی هۆشبه‌ردا‬ ‫حه‌پ ‌‬ ‫گیراوه‌‬ ‫‪8‬‬

‫دادگاییكردنی‌‬ ‫قازییه‌كان‬ ‫له‌به‌ڵگه‌نامه‌كانی‌‬ ‫سۆڤیه‌ت‌و ئێراندا‬

‫‪17‬‬

‫پشت بەسنت بەلیستی هوشیار ره‌سوڵ‪،‬‬ ‫ئه‌و کورده‌ی عه‌بادی كوشت‌و منداڵێكی‌‬ ‫"کۆمەاڵنی خەڵکی‬ ‫کاندیدی کردو ‌ه بۆ‬ ‫‪ 4‬سااڵن ئاشكرای‌ كرد‬ ‫کوردستان"‬ ‫کابین ‌ه نوێکه‌ی‬ ‫ئه‌و پیاوه‌ی‌ ‪ 3‬ژنی‌‬

‫پڕۆژه‌ی الدانی عه‌بادی ئاماده‌ ده‌كات‬

‫‪14‬‬

‫‪4‬‬

‫‪9‬‬

‫"پارتی ده‌یه‌وێت فراكسیۆن ‌ه كوردییه‌كان دوای‌ خۆی‌ بخات"‬ ‫پارت���ی پڕۆژه‌یه‌ك ب���ۆ الدانی حه‌یده‌ر‬ ‫ی عێراق‬ ‫عه‌ب���ادی س���ەرۆك وەزیران��� ‌‬ ‫ئاماد‌ه ده‌كات‪ ،‬كۆم ‌هڵ‌و گۆڕانیش دژی‬ ‫پرۆژه‌ک���ه‌‌ن‪ ،‬به‌پێی وته‌ی س���ه‌رۆكی‬ ‫فراكسیۆنی كۆمه‌ڵیش "پارتی‌ دەیەویێت‬ ‫ی‬ ‫فراكس���یۆنە كوردییەكان له‌به‌غدا دوا ‌‬ ‫ی بخات"‪.‬‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ئاوێن���ە‪ ،‬بەغدا‪ :‬ئه‌حم���ه‌دی حاجی‬ ‫ڕه‌شید سه‌رۆكی فراكس���یۆنی كۆمه‌ڵ‬ ‫ی راگەیان���د ك���ە پارت���ی‬ ‫بەئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌ی فوئاد مه‌عس���وم سه‌رۆك‬ ‫كۆماری عێراق‌و نوێنه‌رانی كورد له‌به‌غدا‬ ‫پێش���نیاری ئه‌وه‌یكردوه‌ كه‌ عه‌بادیش‬ ‫به‌رپرۆس���ه‌ی چاكس���ازی بكه‌وێ���ت‌و‬ ‫ده‌ستله‌كاربكێشێته‌وه‌‪ ،‬ئەو وتی "ئێمه‌و‬ ‫گۆڕان وتمان پرس به‌س���ه‌روی خۆمان‬ ‫ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫به‌پێی زانیاریه‌كان‪ ،‬پارتی له‌رێگه‌ی‬ ‫پڕۆژه‌یه‌كه‌وه‌ كار له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ده‌كات‬ ‫حه‌ی���ده‌ر عه‌ب���ادی س���ه‌رۆكوه‌زیرانی‬ ‫عێ���راق هاوش���ێوه‌ی ن���وری مالیكی‬ ‫س���ه‌رۆكوه‌زیرانی پێش���و البدرێ���ت‌و‬ ‫ده‌یه‌وێت له‌گه‌ڵ فراكسیۆن ‌ه كوردییه‌كان‬ ‫گفتوگ���ۆی له‌س���ه‌ربكات‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش‬ ‫فراكس���یۆنه‌ كوردییه‌كانی له‌په‌رله‌مانی‬ ‫عێراق كردوه‌‌ به‌دو به‌ش���ه‌وه‌‪ ،‬كۆم ‌هڵ‌و‬

‫گ���ۆڕان دژی پڕۆژه‌ك���ه‌ن‌و یه‌كێت���ی‌و‬ ‫یەكگرتو پشتیوانی لێدەكەن‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی فراكس���یۆنی كۆمه‌ڵ���ی‬ ‫ئیس�ل�امی وت���ی‌ "پارت���ی ده‌یه‌وێ���ت‬ ‫دۆخه‌ك ‌ه به‌ئاڵۆزی بمێنێته‌وەو داكۆكی‬ ‫له‌مان���ه‌وه‌ی وه‌زیره‌كان���ی ده‌كات بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی سودمه‌ندبێت‪ ،‬چونكه‌ له‌ئێستادا‬ ‫كورد ئه‌گ���ه‌ر داواكاریه‌كان قبوڵ بكات‬ ‫ماف���ی خۆی ب���ۆ گه‌ڕاوه‌ت���ه‌و‌ه ك ‌ه دو‬ ‫س���تونه‌‪ ،‬س���تونی یه‌كه‌م ‪ 3‬وه‌زاره‌ت ‌ه‬ ‫س���تونی دوهه‌میش ش���ه‌ش وه‌زاره‌ته‬ ‫ته‌نها ماوه‌ته‌وه‌ پۆس���ته‌كانی تر ئه‌گه‌ر‬ ‫كورد به‌ش���داریبكات سودی پێده‌گات‬ ‫ئه‌گه‌رنه‌شیكات ئه‌وه‌ قسه‌یه‌كی تره‌‌"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی ت���ره‌و‌ه س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‬ ‫ی‬ ‫ئ���اگادار له‌ب���اره‌ی ڕای بزوتن���ه‌وە ‌‬ ‫گۆڕانه‌و‌ه ئ���ه‌وه‌ی ڕونك���رده‌وه‌ ئه‌وان‬ ‫له‌گه‌ڵ پڕۆژه‌ك���ه‌ی پارتی نین چونك ‌ه‬ ‫پێش���تر بیانویان به‌جه‌عف���ه‌ری گرت‬ ‫مالیكی���ان هێناو بیانوی���ان به‌مالیكی‬ ‫گرت عه‌بادییان هێنا‪ ،‬سەرچاوەكە وتی‬ ‫"ناكرێت هه‌ركه‌س���ێك ئ���ه‌وان بیانوی‬ ‫پێبگرن الچێت‪ ،‬ئێمه‌ له‌گه‌ڵی نین"‪.‬‬ ‫عه‌بادی‌و بارزانی‬

‫‪3‬‬

‫نه‌وشیروان مسته‌فا ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ كوردستان‬ ‫ی‬ ‫نه‌وشیروان مس���ته‌فا رێكخه‌ری‌ گشت ‌‬ ‫ی‬ ‫بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕان له‌چه‌ن���د رۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاین���ده‌دا ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ ب���ۆ هه‌رێم ‌‬ ‫ی ئاگادار‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬س���ه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ده‌ڵێ���ت "ئه‌گه‌ری‌ زۆر‌ه ل���ه‌م مانگه‌دا‬ ‫بگاته‌وه‌ كوردستان"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬س���لێمانی‌‪ :‬س���ه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاگادار له‌بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫راگه‌یان���د ك ‌ه نه‌وش���یروان مس���ته‌فا‬ ‫ئیش���وكاره‌كانی‌ ل ‌ه له‌نده‌ن ته‌واو بوه‌و‬ ‫به‌نیازی‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی ‌ه بۆ كوردستان‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی هاتنه‌وه‌كه‌ی‌ دیارینه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫ی "رۆژ ‌‬ ‫وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر‌ه ك ‌ه له‌چه‌ند رۆژ ‌‬ ‫به‌اڵم ئه‌گ���ه‌ر ‌‬ ‫ی ئایار‬ ‫ی مانگ ‌‬ ‫داهات���وداو پێش هاتن��� ‌‬ ‫بگاته‌وه‌ كوردستان"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌یلول ‌‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فا له‌مانگ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫ی رابردوه‌وه‌ گه‌ش���ت ‌‬ ‫س���اڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك���ردوه‌و ئێس���تا ل���ه‌ له‌نده‌ن ‌‬ ‫واڵت ‌‬ ‫پایته‌ختی‌ به‌ریتانیایه‌‪.‬‬

‫نه‌وشیروان مسته‌فا‬

‫وته‌بێژی‌ وه‌زاره‌تی‌ كاره‌با‪:‬‬ ‫هه‌رێم ‪ 30‬ملیۆن دۆالر ‌ی‬ ‫كاره‌با ‌ی ئێران قه‌رزداره‌‬ ‫ی هه‌رێم‬ ‫ی وه‌زاره‌تی‌ كاره‌ب���ا ‌‬ ‫وته‌بێ���ژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئام���اژ‌ه ب���ه‌و‌ه ده‌كات ك���ه‌ حكومه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێم پاره‌ی‌ س���اڵ‌و نیو بۆ دو ساڵ ‌‬ ‫ی كاره‌بای‌ ئێران ق���ه‌رزدار‌ه ك ‌ه‬ ‫پ���ار‌ه ‌‬ ‫ی ‪ 30‬ملیۆن دۆالر‪.‬‬ ‫ده‌كاته‌ نزیك ‌ه ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬سلێمانی‌‪ :‬ئه‌ندازیار محه‌مه‌د‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی وته‌بێ���ژ ‌‬ ‫ئه‌می���ن هه‌ورام ‌‬ ‫ی هه‌رێم به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫كاره‌ب���ا ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ ملیۆنێ���ك‌و ‪ 300‬هه‌زار هاوبه‌ش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫كاره‌بای���ان له‌هه‌رێم هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆرمان له‌الی‌ هاوبه‌شه‌كان ‌‬ ‫"قه‌رزێك ‌‬ ‫ی‬ ‫كاره‌بای���ه‌ له‌هاواڵتیان‌و داموده‌زگاكان ‌‬ ‫ی ئاوی‌ خواردنه‌وه‌‌و‬ ‫حكومه‌ت‌و پڕۆژه‌كان ‌‬ ‫مزگه‌وت‌و كه‌نیسه‌‌و شوێنه‌ گشتیه‌كان‌و‬

‫له‌و قه‌یرانانه‌شدا خه‌ڵك وه‌كو پێویست‬ ‫ی كاره‌با‬ ‫هاوكاریمان ناكه‌ن‌و به‌كارهێنان ‌‬ ‫ی خۆیان‬ ‫كه‌م ناكه‌نه‌وه‌‌و زیاد له‌پێویست ‌‬ ‫به‌كاریده‌هێنن"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئێستا ئێم ‌ه به‌رهه‌مهێنانمان‬ ‫ی تایبه‌ته‌‌و ئه‌گه‌ر دابه‌شكردنیش‬ ‫كه‌رت ‌‬ ‫بدرێت ‌ه كه‌رتی‌ تایبه‌ت ئه‌وسا كۆمپانیاك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌رگرتنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی به‌رپرس���یارێت ‌‬ ‫خ���ۆ ‌‬ ‫پاره‌ی‌ كاره‌با ده‌گرێت ‌ه ئه‌س���تۆ‌و هیچ‬ ‫الیه‌ك ناتوانێت پاره‌ی‌ كاره‌با دوابخات‬ ‫یان نه‌یدات"‪.‬‬

‫"سه‌ندیكای رۆژنامه‌نوسانی كوردستان به‌ره‌و ئیفلیج بون ده‌ڕوات"‬ ‫نه‌قیبی‌ سه‌ندیكای‌ رۆژنامه‌نوسان ئاماژه‌ به‌و‌ه‬ ‫ده‌كات كه‌ له‌ناو س����ه‌ندیكای‌ رۆژنامه‌نوسان‬ ‫ملمالنێ����ی حزبی هه‌یه‌‌و ئه‌م����ه‌ش كاره‌كانی‌‬ ‫په‌كخس����توه‌‪ ،‬س����كرتێری لق����ی س����لێمانی‬ ‫س����ه‌ندیكای رۆژنامه‌نوس����انی كوردستانیش‬

‫ده‌ڵێ����ت "س����ه‌ندیكای رۆژنامه‌نوس����انی قه‌یران����ی ئاب����وری وای لێك����ردون خه‌ریك ‌ه‬ ‫س����ه‌ندیكای رۆژنامه‌نوس����ان له‌ب����ه‌ر یه‌ك‬ ‫كوردستان به‌ره‌و ئیفلیج بون ده‌ڕوات "‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬هه‌ولێر‪ :‬كاروان ئه‌نوه‌ر سكرتێری هه‌ڵده‌وه‌ش����ێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئه‌گه‌ر ئابونه‌ی‌‬ ‫لقی س����لێمانی س����ه‌ندیكای رۆژنامه‌نوسانی ئه‌ندامه‌كانی نه‌بێت ده‌بێت لقه‌كان باره‌گاكان‬ ‫كوردس����تان ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ كێشه‌ی‌ دابخه‌ن‪ ،‬قه‌یرانه‌كه‌ش وایكردوه‌ ئه‌ندامه‌كانی‬

‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫ ‬ ‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫پ����اره‌ی ئابونه‌ نه‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌م بارودۆخه‌ به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یان����د كه‌ له‌ناو س����ه‌ندیكا‬ ‫به‌م شێوه‌یه‌ بڕوات سه‌ندیكای رۆژنامه‌نوسانی ملمالنێی حزب����ی هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "به‌داخه‌وه‌‬ ‫ئه‌وه‌ یه‌كێكه‌ ل����ه‌و هۆكارانه‌ی‌ كه‌ كاره‌كانی‬ ‫كوردستان به‌ره‌و ئیفلیج بون ده‌ڕوات"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌ دیكه‌ش����ه‌وه‌‪ ،‬نه‌قیبی سه‌ندیكای سه‌ندیكاو رێكخراوه‌كانی هه‌رێمی په‌كخستوه‌‪،‬‬ ‫رۆژنامه‌نوس����انی كوردس����تان حاك����م ئازاد ته‌مه‌ننای به‌ستنی كۆنگره‌ ده‌كه‌ین بۆ ئه‌وه‌ی‬

‫‪9‬‬

‫ئه‌و دیارده‌یه‌ بوه‌س����تێنین به‌اڵم به‌داخه‌وه‌‬ ‫ئه‌وه‌مان له‌ده‌ستنایه‌ت"‪.‬‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫‪5‬‬

‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫پارتی پڕۆژه‌ی الدانی حه‌یده‌ر عه‌بادی ئاماد‌ه ده‌كات‬ ‫"پڕۆژه‌كه‌ی پارتی‪ ،‬كورد له‌به‌غدا دابه‌شده‌كات"‬

‫‪3‬‬

‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫پارتی پڕۆژه‌یه‌ك بۆ الدانی حه‌یده‌ر‬ ‫عه‌بادی هاوشێوه‌ی مالیكی ئاماده‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬كۆمه‌ڵ‌و گۆڕانیش دژی‬ ‫پرۆژه‌که‌‌ن به‌پێی وته‌ی سه‌رۆكی‬ ‫فراكسیۆنی كۆمه‌ڵیش "دۆخی ناوچه‌که‌و‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیش دژی پارتیه‪ ،‬ئه‌وان‌و‬ ‫گۆڕانیش له‌گه‌ڵی نین‌"‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌دی حاجی ڕه‌ش���ید س���ه‌رۆكی‬ ‫فراكسیۆنی كۆمه‌ڵی ئیسالمی كوردستان‬ ‫ئه‌وه‌ی ب���ۆ ئاوێنه‌ پشتڕاس���تكرده‌وه‌ كه‌‬ ‫پارت���ی له‌كۆبون���ه‌وه‌ی فواد مه‌عس���وم‬ ‫س���ه‌رۆك كۆم���اری عێ���راق‌و نوێنه‌رانی‬ ‫كورد له‌به‌غدا پێش���نیاری ئه‌وه‌یكردوه‌ كه‌‬ ‫عه‌بادیش به‌رپرۆسه‌ی چاكسازی بكه‌وێت‌و‬ ‫ده‌ستله‌كاربكێشێته‌وه‪ ‌،‬وتی "ئێمه‌و گۆڕان‬ ‫وتمان پرس به‌س���ه‌روی خۆمان ده‌كه‌ین‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش رای ئێمه‌ی���ه‌ ئ���ه‌م پڕۆژه‌یه‌ كه‌‬ ‫گۆڕان���كاری سه‌رتاس���ه‌ری تیایه‌ عه‌بادی‬ ‫تیانیه‌و پێشتریش له‌سه‌ری ڕێكه‌وتوین"‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی زانیاری���ه‌كان‪ ،‬پارتی له‌رێگه‌ی‬ ‫پڕۆژه‌یه‌كه‌وه‌ كار له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫حه‌یده‌ر عه‌بادی س���ه‌رۆكوه‌زیرانی عێراق‬ ‫هاوشێوه‌ی نوری مالیكی سه‌رۆكوه‌زیرانی‬ ‫پێشو البدات‌و ده‌یه‌وێت له‌گه‌ڵ فراكسیۆنه‌‬ ‫كوردیی���ه‌كان گفتوگ���ۆی له‌س���ه‌ربكات‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش فراكس���یۆنه‌ كوردییه‌كان���ی‬ ‫له‌په‌رله‌مانی عێراق كردوه‌‌ به‌دو به‌شه‌وه‌‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵ‌و گ���ۆڕان دژی پڕۆژه‌كه‌ن‌و یه‌كێتی‬ ‫پشتیوانی ده‌كات‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی فراكسیۆنی كۆمه‌ڵی ئیسالمی‬ ‫باس���ی ئه‌وه‌ده‌كات یه‌كێتی نیش���تمانی‬ ‫كوردس���تان پش���تیوانی پارت���ی ده‌كات‬ ‫له‌بابه‌تی الدانی عه‌ب���ادی هه‌رچه‌نده‌ زۆر‬ ‫به‌ئاڵۆزی مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ پرسه‌كه‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت "پارتی ده‌یه‌وێت دۆخه‌كه‌ به‌ئاڵۆزی‬ ‫بمێنێته‌وەو داكۆكی له‌مانه‌وه‌ی وه‌زیره‌كانی‬ ‫ده‌كات بۆ ئه‌وه‌ی س���ودمه‌ندبێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌ئێستادا كورد ئه‌گه‌ر داواكاریه‌كان قبوڵ‬ ‫بكات مافی خۆی ب���ۆ گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ كه‌ دو‬ ‫ستونه‌‪ ،‬ستونی یه‌كه‌م ‪ 3‬وه‌زاره‌ته‌ ستونی‬ ‫دوهه‌میش شه‌ش وه‌زاره‌ته ته‌نها ماوه‌ته‌وه‌‬ ‫پۆسته‌كانی تر ئه‌گه‌ر كورد به‌شداریبكات‬ ‫س���ودی پێده‌گات ئه‌گه‌رنه‌ش���یكات ئه‌وه‌‬ ‫قسه‌یه‌كی تره‌‌"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی تره‌وه‌‪ ،‬س���ه‌رچاوه‌یه‌كی بااڵو‬ ‫ئ���اگادار له‌كۆبونه‌وه‌ی چ���وار الیه‌نەكه‌ی‬

‫فراکسیۆنی کوردستانی له‌به‌غدا‬ ‫مه‌كته‌بی سیاس���ی یه‌كێت���ی‌ (یه‌كێتی‌و‬ ‫یه‌كگرت���و و كۆم���ه‌ڵ و پارتی) ئه‌وه‌ی بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ ئاش���كراكرد "ئه‌و الیه‌نانه‌ له‌سه‌ر‬ ‫چوار خاڵ رێكکه‌وت���ون‪ ،‬ئه‌ویش ئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌به‌غ���دا هاوهه‌ڵوێس���تبن له‌س���ه‌ر كۆی‬ ‫پرس���ه‌كان‌و هیچ كاندیدێ���ك له‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫الیه‌نه‌كان كاندید نه‌كرێن‪ ،‬مافی الیه‌نه‌كان‬ ‫له‌وه‌رگرتن���ی پۆس���ت پارێزراوبێ���ت‪،‬‬ ‫فراكسیۆنه‌كان له‌دانیش���تنه‌كاندا بونیان‬ ‫هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و س���ه‌رچاوه‌یه‌ ئه‌وه‌شی ئاشكراكرد‬ ‫"كورد یه‌كالیی بوه‌ته‌وه‌ كه‌به‌ش���داربێت‬ ‫له‌پڕۆس���ه‌ی سیاس���ی عێراق‌و یه‌كێتی‌و‬ ‫پارتیش دڵنیابونه‌ته‌وه‌ ل���ه‌وه‌ی عه‌بادی‬ ‫پش���تیوانی هه‌رێم���ی‌و نێوده‌وڵه‌تی هه‌یه‬ ‫به‌ب���ێ ك���ورد ده‌توانێ���ت كابینه‌ك���ه‌ی‬ ‫دروستبكات"‪.‬‬ ‫ئه‌و سه‌رچاوه‌ بااڵیه‌ ئه‌وه‌شی بۆ ئاوێنه‌‬ ‫پشتڕاستكرده‌وه‌ "له‌كۆبونه‌وه‌كه‌دا پارتی‬ ‫جه‌ختی له‌سه‌ر ئه‌وه‌كردوه‌ته‌وه‌ شه‌راكه‌تی‬ ‫ڕاس���ته‌قینه‌ له‌عێراق نه‌م���اوه‌و حكومه‌ت‬ ‫له‌الیه‌ن ته‌نها هێزێك���ه‌وه‌ به‌ڕێوه‌ده‌برێت‪،‬‬

‫یه‌كێتیش زۆر نیگه‌ران بوه‌ له‌وكاندیدانه‌ی‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی الیه‌ن���ه‌كان خۆیان پااڵوتوە‌و‬ ‫وتویانه‌ جێگ���ه‌ی قبوڵكردن نیه‌‪ ،‬هاوكات‬ ‫كۆمه‌ڵی ئیس�ل�امیش به‌پێویستی زانیوه‌‬ ‫له‌بابه‌ت���ه نه‌ته‌وایه‌تیه‌كان���دا ناكۆكیه‌كان‬ ‫وه‌ال بنرێن‌و گلە‌یی له‌پشكی خۆشیكردوه‌‬ ‫له‌به‌غدا كه‌ له‌ماوه‌ی رابردو پش���كی خۆی‬ ‫پێنه‌دراوه‌ به‌اڵم له‌ب���ه‌ر به‌رژوه‌ندی كورد‬ ‫بێده‌نگی ك���ردوه‌‪ ،‬هه‌رچی یه‌كگرتوش���ه‌‬ ‫گله‌ی���ی له‌الیه‌نه‌كان���ی ترك���ردوه‌ له‌وه‌ی‬ ‫له‌كات���ی بچوككردن���ه‌وه‌ی كابینه‌ک���ەی‬ ‫عه‌ب���ادی‌و الدان���ی وه‌زیره‌ك���ه‌ی ئه‌وان‌و‬ ‫كۆمه‌ڵی ئیس�ل�امی هیچ هه‌ڵوێس���تكیان‬ ‫نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و س���ه‌رچاوه‌ بااڵیه‌ له‌ب���اره‌ی رای‬ ‫گۆڕانیش���ه‌وه‌ تایبه‌ت ئ���ه‌وه‌ی بەئاوێنه‌‬ ‫وت "له‌ڕێگ���ه‌ی یه‌كێتی���ه‌وه‌ په‌یامیان بۆ‬ ‫كۆبونه‌وه‌كه‌ ناردبو كه‌ چ بڕیارێك ده‌ده‌ن‬ ‫له‌باره‌ی به‌غدا‌وه‌ پشتگیری ده‌كه‌ن‌و ئه‌وان‬ ‫له‌گه‌ڵ یه‌كڕیزی كوردن له‌به‌غدا"‪.‬‬ ‫ئه‌حم���ه‌دی حاج���ی ڕه‌ش���ید له‌باره‌ی‬ ‫هه‌ڵوێستی ئێستای فراكسیۆنه‌كان ئه‌وه‌ی‬

‫باس���كرد کە ئه‌وه‌ی وتراوه‌ هه‌ڵوێس���تی‬ ‫كۆتایی نیه‌‪ ،‬چونكه‌ دیراس���ه‌ی دۆخه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌كرێ���ت تائێس���تا كورد نه‌ب���وه‌ به‌دو‬ ‫به‌ش���ه‌وه‌ ئاشكراشیكرد "پێناچێت پارتی‬ ‫بۆی بچێته‌ سه‌رو دۆخی هه‌رێمی له‌بارنیه‌‬ ‫بۆ پارتی‌و له‌گه‌ڵی نیه‌"‪.‬‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی گۆڕانیش هاوشێوه‌ی كۆمه‌ڵی‬ ‫ئیس�ل�امی كه‌ له‌كۆبونه‌وه‌كه‌ی س���ه‌رۆك‬ ‫كۆماردا دژایه‌تی پڕۆژه‌كه‌ی پارتیانكردوه‌‬ ‫بۆ الدانی عه‌بادی باس���ی ئ���ه‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫"بڕیاری یه‌كالكه‌ره‌وه‌ ده‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫مه‌حمود ڕه‌زا په‌رله‌مانتاری بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫گ���ۆڕان له‌په‌رله‌مانی به‌غدا ئ���ه‌و زانیاریه‌‬ ‫بۆ ئاوێنه‌ ئاش���كراده‌كات كه‌ له‌ماوه‌ی ‪48‬‬ ‫كاتژمێ���ری داهاتودا بڕی���ار له‌باره‌ی ئه‌و‬ ‫پرسه‌وه‌ ده‌ده‌ن ئه‌ویش له‌دوای كۆبونه‌وه‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ به‌رپرس���انی گ���ۆڕان‌و ده‌ڵێ���ت‬ ‫"تائه‌وكاته‌ هیچ لێدوانێك ناده‌ین"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی تره‌وه‌ سه‌رچاوه‌یه‌كی ئاگادار‬ ‫له‌باره‌ی ڕای بزوتنه‌وەی‌ گۆڕانه‌وه‌ ئه‌وه‌ی‬ ‫ڕونكرده‌وه‌ ئه‌وان له‌گه‌ڵ پڕۆژه‌كه‌ی پارتی‬ ‫نین چونكه‌ پێش���تر بیانویان به‌جه‌عفه‌ری‬ ‫گرت مالیكیان هێن���او بیانویان به‌مالیكی‬

‫گ���رت عه‌بادی���ان هێن���ا وت���ی "ناكرێت‬ ‫هه‌ركه‌سێك ئه‌وان بیانوی پێبگرن الچێت‪،‬‬ ‫ئێمه‌ له‌گه‌ڵی نین"‪.‬‬ ‫یه‌كێت���ی‌و پارتیش كه‌ ئێس���تا له‌یه‌ك‬ ‫به‌رەن له‌باره‌ی الدان���ی عه‌بادیه‌وه ڕایان‬ ‫ناكۆك نی ‌هو‌ باس���ی ئ���ه‌وه‌ده‌كه‌ن ئه‌گه‌ر‬ ‫گۆڕانكاری���ه‌كان گش���تگیرو هه‌مه‌الیه‌نبن‬ ‫ده‌بێت عه‌بادیش الببرێت‪.‬‬ ‫تاری���ق گ���ه‌ردی جێگ���ری س���ه‌رۆكی‬ ‫فراكسیۆنی پارتی دیموكراتی كوردستان‬ ‫باس���ی ئه‌وه‌ده‌كات عه‌بادی جیاواز نیه‌و‬ ‫له‌ئاس���مانه‌وه‌ نه‌هات���وه‌‌ كاتێك باس���ی‬ ‫حكومه‌ت���ی ته‌كنۆك���رات‌و چاكس���ازی‬ ‫به‌كۆم���ه‌ڵ ده‌كات ده‌بێ���ت حكومه‌ته‌كەو‬ ‫عه‌بادی پێكه‌وه‌ ده‌ستله‌كاربكێشنه‌وه‌ یان‬ ‫با له‌حزبه‌كه‌ی بكش���ێته‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "ئه‌وه‌‬ ‫ته‌نه���ا رای ئێمه‌ نیه‌ به‌ڵك���و رای پارته‬ ‫عه‌رەبیه‌كانیشه‌‌"‪.‬‬ ‫جێگری س���ه‌رۆكی فراكس���یۆنی پارتی‬ ‫له‌په‌رله‌مان���ی عێراق ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت "ئه‌م‬ ‫رایه‌ی ئه‌وان‌ گفتوگۆیه‌و تائێستا نه‌بوه‌ته‌‬ ‫رای هه‌مو فراكس���یۆنه‌ كوردستانیه‌كان‌و‬ ‫ده‌ڵێ���ت "له‌ن���او كۆبون���ه‌وه‌ی كوتل���ەی‌‬

‫كورد یه‌كالیی بوه‌ته‌وه‌‬ ‫كه‌به‌شداربێت‬ ‫له‌پڕۆسه‌ی سیاسی‬ ‫عێراق‌و یه‌كێتی‌و‬ ‫پارتیش دڵنیابونه‌ته‌وه‌‬ ‫له‌وه‌ی عه‌بادی‬ ‫پشتیوانی هه‌رێمی‌و‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی هه‌یه‬ ‫به‌بێ كورد ده‌توانێت‬ ‫كابینه‌كه‌ی دروستبكات‬ ‫كوردس���تانیش ده‌بێت هه‌مومان پێكه‌وه‌‬ ‫باسی بكه‌ین"‪.‬‬ ‫هاوكات به‌ختیار شاوه‌یس په‌رله‌مانتاری‬ ‫یه‌كێتی نیش���تمانی نایش���ارێته‌وه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫دۆخه‌ک���ە به‌وج���ۆره‌ به‌رده‌وامبێت ڕه‌نگه‌‬ ‫له‌دواج���اردا یه‌كێك له‌ب���ژارده‌كان الدانی‬ ‫عه‌بادی ده‌بێت‪ ،‬ئه‌گه‌رچی ئه‌وان نه‌یانوتوه‌‬ ‫باعه‌بادی البده‌ین‪ ،‬ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر عه‌بادی‬ ‫به‌رده‌وامبێ���ت له‌س���ه‌ر س���ه‌پاندنی رای‬ ‫خۆی به‌س���ه‌رماندا به‌ڵ���ێ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ین‬ ‫البدرێت"‪.‬‬ ‫چاودێ���ران ه���اوڕان له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی‬ ‫ك���ورد به‌بێهێزیه‌ك���ی زۆره‌وه‌ روه‌و‌‬ ‫به‌غدا وه‌س���تاوه‌‪ ،‬چونكه‌ ئ���ه‌و له‌ماوه‌ی‬ ‫ڕابردودا ئه‌و كه‌یس���انه‌ی له‌ده‌س���تیبون‬ ‫كه‌ س���ه‌رەكیترینیان (خاك‌و بودجه)‌ بو‬ ‫نه‌یتوانی له‌گه‌ڵ به‌غدا یه‌كالییان بكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئێستاش تاكه‌ شت ماوه‌ته‌وه‌ مه‌رجه‌عه‌یه‌ته‌‬ ‫كه‌ خۆی له‌س���ه‌رۆكایه‌تیه‌كان ده‌بینێته‌وه‌‬ ‫ئه‌وانی���ش هه‌موی���ان په‌كی���ان كه‌وتوه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌غ���داش‌ "ئه‌گ���ه‌ری زۆره‌ پڕۆژه‌كه‌ی‬ ‫پارتی هاوشێوه‌ی كوردستان ناكۆكی قوڵ‬ ‫دروستبكات"‬

‫"كێشه‌كانی یه‌كێتی به‌نامه‌و‬ ‫ره‌وتی چاكسازی‌و گه‌شه‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵی ئیسالمی نزیك ده‌بێته‌وه‌ نامه‌ گۆڕینه‌وه‌ چاره‌سه‌ر ناكرێت"‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫ره‌وتی چاكسازی‌و گه‌شه‌ به‌وته‌ی‬ ‫به‌رپرسی یه‌كه‌می ئه‌و ره‌وته‌ خۆی‬ ‫بۆ هه‌ڵبژاردنی داهاتو ئاماده‌ ده‌كات‌و‬ ‫ئه‌وه‌ش بۆ ئاوێنه‌ ئاشكراده‌كه‌ن‬ ‫"له‌گه‌ڵ الیه‌نێكی تر به‌شداری‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان ده‌كه‌ن‌و پێگه‌ی‬ ‫تایبه‌تی خۆیان ده‌بێت"‪.‬‬ ‫موحه‌مه‌د بازیانی س���ه‌رۆكی ره‌وتی‬ ‫چاكسازی‌و گه‌شه‌ باس���ی حیزبه‌كه‌ی‬ ‫ده‌كات كه‌ مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ ئه‌ندامانی‬ ‫حیزبه‌كه‌ی���ان مامه‌ڵه‌یه‌ك���ه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫بنه‌م���ای هاواڵتیبون بنیاتن���راوه‌ بۆیه‌‬ ‫بڕوای وایه‌ بۆ ئه‌م هه‌ڵبژاردنه‌ی داهاتو‬ ‫كاری باشیانكردوه‌و ئه‌ندامێكی زۆریان‬ ‫كۆكردوه‌ته‌وه‌ ئاماده‌كاریان له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫كردوه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "بۆ هه‌ڵبژاردنی داهاتو‬ ‫پێگ���ه‌ی خۆمان ده‌بێ���ت‪ ،‬هه‌ڵبژاردنی‬ ‫پێش���وش ئه‌گه‌ر بێگه‌رد بوایه‌ ده‌بوینه‌‬ ‫خاوه‌نی كورسی په‌رله‌مانی"‪.‬‬ ‫ره‌وت���ی چاكس���ازی‌و گه‌ش���ه‬ ‫دامه‌زرێنه‌ره‌ك���ه‌ی موحەم���ه‌د بازیانیه‌‬ ‫كه‌ پێش���تر ئه‌ندامی مه‌كته‌بی سیاسی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی ئیسالمی بوه‌‪ ‌‌،‬هه‌ڵبژاردنی‬ ‫پێش���و وه‌ك لیس���تێك به‌ش���داری‬ ‫هه‌ڵبژاردنیك���رد ب���ه‌اڵم دوات���ر ب���وه‌‬ ‫حزبێكی سیاس���ی هه‌رچه‌نده‌ ویستی‬ ‫به‌مۆدێل���ی دادوگه‌ش���ه‌پێدانی توركیا‬ ‫كاربكات‪ ،‬به‌اڵم نه‌یتوانی سۆزی خه‌ڵك‬ ‫بۆ خۆی رابكێشێت‌و بگاته‌ په‌رله‌مانی‬ ‫كوردستان‪.‬‬

‫موحەم���ه‌د بازیان���ی ب���اس ل���ه‌دوا‬ ‫دی���داری نێ���وان خۆی‌و عه‌ل���ی باپیر‬ ‫ئه‌می���ری كۆمه‌ڵی ئیس�ل�امی ده‌كات‪،‬‬ ‫كه‌ دیدارێكی دۆس���تانه‌بوه‌و قس���ه‌یان‬ ‫له‌باره‌ی پرس���ه‌كانه‌وه‌ ك���ردوه‌‪ ،‬وتی‬ ‫"پڕۆژه‌كه‌مان نزیك���ه‌ له‌یه‌كه‌وه‌و هه‌مو‬ ‫ئه‌گه‌رێك له‌به‌رده‌ممان كراوه‌یه‌‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و جه‌ختی له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌شكردەوه‌‬ ‫پێكه‌وه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌میری كۆمه‌ڵی ئیسالمی‬ ‫باس���ی هاریكاری‌و پێكه‌وه‌كاركردنیان‬ ‫كردوه‌‌و ده‌ڵێت "یه‌ك ستراتیژمان هه‌یه‌‬ ‫له‌وانه‌ی���ه‌ له‌ئالیه‌تدا كه‌مێك جیاوازبین‬ ‫به‌اڵم له‌ڕاستیدا له‌یه‌كه‌وه‌ نزیكین"‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵی ئیسالمی كوردستان جه‌خت‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ده‌كاته‌وه‌ له‌ئه‌گه‌ری ئه‌وه‌ی‬ ‫ره‌وتی چاكسازی‌و گه‌شه‌ بیانه‌وێت كار‬ ‫له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵی ئیسالمی بكه‌ن به‌پێی‬ ‫بنه‌ماكانی حیزبه‌ك���ه‌ی كاریان له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌كرێت‪.‬‬ ‫رێبوار حه‌م���ه‌د وته‌بێژی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫سیاسی كۆمه‌ڵی ئیس�ل�امی بۆ ئاوێنه‌‬ ‫باس���ی كۆبونه‌وه‌ك���ه‌ی عه‌ل���ی باپیرو‬ ‫وه‌فده‌كه‌ی ره‌وتی چاكس���ازی‌و گه‌شه‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات "وه‌كو‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی باڵوكراوه‌ت���ه‌وه‌ هیچ ش���تێك‬ ‫باس���نه‌كراوه‌ له‌باره‌ی ئ���ه‌وه‌ی ئه‌وان‬ ‫بیانه‌وێت بێنه‌ ناو كۆمه‌ڵی ئیسالمیه‌وه‌و‬ ‫ته‌نها سه‌ردانێكی ئاسایی بوه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی ب���ۆ ئه‌وه‌ش���كرد" بۆ هه‌ر‬ ‫ئه‌گه‌رێك���ی له‌وش���ێوه‌یه ئێمه‌ به‌پێی‬ ‫په‌یڕه‌وی ناوخۆی كۆمه‌ڵی ئیس�ل�امی‬ ‫مامه‌ڵ���ه‌ ده‌كه‌ین‌و به‌پێ���ی په‌یڕه‌ویش‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی س���ه‌ركردایه‌تی كۆمه‌ڵی‬

‫ئا‪ :‬بنار هیدایه‌ت‪:‬‬

‫محمه‌د بازیانی‪:‬‬ ‫له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵی‬ ‫ئیسالمی یه‌ك‬ ‫ستراتیژمان هه‌یه‌‬

‫ئیس�ل�امی دیراس���ه‌ی ده‌كات‌و پاشان‬ ‫بڕیاری لێوه‌ده‌درێت"‪.‬‬ ‫‌ ڕێبوار حه‌مه‌د وته‌بێژی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫سیاس���ی كۆمه‌ڵی ئیسالمی جه‌ختیش‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ده‌كاته‌وه‌ هیچ شتێكیان‬ ‫بۆهاتنی ره‌وتی چاكس���ازی‌و گه‌ش���ه‌‬ ‫بۆ ناو كۆمه‌ڵی ئیس�ل�امی به‌ده‌س���ت‬ ‫نه‌گەیش���توه‌و تائێس���تاش دیراسه‌یان‬ ‫نه‌كردوه‌ له‌سه‌ر هیچ ئاستێكی حیزبی‪،‬‬ ‫وت���ی "ته‌نه���ا له‌ڕاگه‌یاندن���ی فه‌رمی‬ ‫خۆیانه‌وه‌ ئه‌و شته‌ باسكراوه‌"‪.‬‬

‫دوای‌ تێپه‌ڕینی‌ دو هه‌فته‌ به‌سه‌ر‬ ‫لێدوانه‌ تونده‌كانی‌ نێوان كۆسره‌ت‬ ‫ره‌سوڵ‌‌و هێرۆ ئیبراهیم ئه‌حمه‌د‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌یه‌كتر‪ ،‬هێشتا لێكه‌وته‌كانی‌‬ ‫به‌رده‌وامه‌‪ ،‬ئه‌ندامێكی‌ مه‌كته‌ب‬ ‫سیاسی‌ ده‌ڵێت "كۆسره‌ت ره‌سوڵ‌‬ ‫وه‌اڵمی‌ هێرۆ ئیبراهیم ئه‌حمه‌د‬ ‫ده‌داته‌وه‌"‪ ،‬ئه‌ندامێكی‌ سه‌ركردایه‌تیش‬ ‫ده‌ڵێت "كێشه‌كانی‌ یه‌كێتی‌ به‌نامه‌و‬ ‫نامه‌گۆڕینه‌وه‌ چاره‌سه‌ر ناكرێت"‪.‬‬ ‫مه‌حمود سه‌نگاوی ئه‌ندامی مه‌كته‌بی‬ ‫سیاس���یی یه‌كێتی ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ "هه‌ر كه‌سێك قسه‌ی‌ ناشرین بكات‬ ‫ده‌بێت وه‌اڵم بدرێته‌وه‌"‪ ،‬مه‌به‌ستی‌ له‌و‬ ‫نامه‌یه‌ بو كه‌ هێ���رۆ ئیبراهیم ئه‌حمه‌د‬ ‫له‌وه‌اڵمی‌ لێدوانه‌كانی‌ كۆسره‌ت ره‌سوڵ‌‬ ‫جێگری‌ یه‌كه‌می‌ س���كرتێری‌ گش���تیدا‬ ‫باڵویك���رده‌وه‌‪ .‬س���ه‌نگاوی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند كه‌ كۆسره‌ت ره‌سوڵ‌ له‌چه‌ند‬ ‫رۆژی ئاینده‌دا وه‌اڵمی قسه‌كانی هێرۆ‬ ‫ئیبراهیم ئه‌حمه‌د ده‌داته‌وه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌نگاوی وتی‌ "ئاگاداری ناوه‌رۆكی‬ ‫وه‌اڵم‌و نامه‌كه‌ی‌ كۆس���ره‌ت ره‌س���وڵ‌‬ ‫نیم‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و پێیوتم وه‌اڵمی حازره‌و‬ ‫باڵویده‌كاته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم براده‌ران ته‌كلیفیان‬ ‫لێك���ردوم چه‌ن���د رۆژێك راوه‌س���تم‪،‬‬ ‫م���ن وه‌ك مه‌حمود س���ه‌نگاوی له‌گه‌ڵ‬ ‫وه‌اڵمدانه‌وه‌ی‌ كۆسره‌ت ره‌سوڵم"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هیوادارین مه‌ودای نێوان‬ ‫ئ���ه‌و دو كه‌س���ه‌ له‌م���ه‌ زیات���ر دورتر‬

‫نه‌كه‌وێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریش���دا‪ ،‬له‌تی���ف ش���ێخ‬ ‫عومه‌ر ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ هیچ زانیارییه‌كی‌‬ ‫نی���ه‌ له‌وب���اره‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وت���ی‌ "زۆربه‌ی‌‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌و كادیرانی یه‌كێتی له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌دان كێشه‌كانی یه‌كێتی له‌ناوخۆدا‬ ‫چاره‌س���ه‌ر بكرێت‌و ده‌ست راگه‌یاندن‌و‬ ‫میدی���ا نه‌كه‌وێ���ت‪ ،‬چونك���ه‌ قوڵترو‬ ‫ئاڵۆزتری ده‌كات نه‌ك چاره‌سه‌ر"‪.‬‬ ‫وتیش���ی "كێش���ه‌كانی یه‌كێت���ی‬ ‫نامه‌و نام���ه‌ گۆڕینه‌وه‌ نی���ه‌‌و به‌مه‌ش‬ ‫چاره‌سه‌ر ناكرێت‪ ،‬رێگه‌ی‌ چاره‌سه‌ری‬ ‫یه‌كێتی له‌ناو سه‌ركردایه‌تی‌و مه‌كته‌ب‬ ‫سیاس���ییدایه‌‪ ،‬ره‌نگ���ه‌ ل���ه‌ده‌ره‌وه‌‬ ‫واده‌ربكه‌وێ���ت كه‌كێش���ه‌كانی یه‌كێتی‬ ‫كه‌وتبێت���ه‌ بنبه‌س���ت و له‌نام���ه‌و‬ ‫رونكردنه‌وه‌كانیش���دا یه‌كێك ئاگاداری‬ ‫ناوخۆی یه‌كێتی نه‌بێت واده‌ربكه‌وێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم خاڵی هاوبه‌ش���ی زۆر هه‌یه‌ له‌ناو‬ ‫یه‌كێتی‌و به‌رپرس���ه‌كانیدا به‌تایبه‌تیش‬ ‫له‌نێ���وان كۆس���ره‌ت ره‌س���وڵ‌و هێرۆ‬ ‫ئیبراهیم ئه‌حمه‌د‪ ،‬ئه‌وه‌ش تێگه‌یشتنه‌‬ ‫نه‌ك بنبه‌ست‌و لێكترازان"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وه‌اڵمدان���ه‌وه‌ی‌ توندی‬ ‫نێ���وان ئه‌و دو كه‌س���ایه‌تیه‌ی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌یه‌كتر‪ ،‬له‌تیف شێخ عومه‌ر‬ ‫وت���ی‌ "ئێم���ه‌ داواكارین ئ���ه‌م وه‌اڵم‌و‬ ‫وه‌اڵمدانه‌وان���ه‌ كۆتای���ی پێبهێنرێت‌و‬ ‫بچینه‌وه‌ س���ه‌ر رێ���گا دروس���ته‌كان‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش به‌رێگای دیالۆگ‌و شه‌رعییه‌تی‬ ‫ناو یه‌كێتی چاره‌سه‌ر بكه‌ین"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ لێدوانه‌ دژ به‌یه‌كه‌كان‬

‫ئێمه‌ داواكارین ئه‌م‬ ‫وه‌اڵم‌و وه‌اڵمدانه‌وانه‌‬ ‫كۆتایی پێبهێنرێت‌و‬ ‫بچینه‌وه‌ سه‌ر رێگا‬ ‫دروسته‌كان‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫به‌رێگای دیالۆگ‌و‬ ‫شه‌رعییه‌تی ناو یه‌كێتی‬ ‫چاره‌سه‌ر بكه‌ین‬ ‫تاچه‌ن���د خزمه‌ت به‌نه‌یاران���ی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫ده‌كات كه‌ به‌نیازه‌ حكومه‌تی هاوبه‌ش‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ یه‌كێت���ی پێكبهێنێت‪ ،‬ش���ێخ‬ ‫له‌تیف وتی "ته‌نها ئه‌وه‌نده‌ ده‌ڵێم ئه‌و‬ ‫لێدوانانه‌ خزمه‌ت به‌یه‌كێتی نیشتیمانی‬ ‫كوردستان ناكات"‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫‪ 14‬هه‌زار هاواڵتی‌ به‌هۆی‌ مینه‌وه‌ گیانیان له‌ده‌ستداوه‌‬ ‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬ ‫سه‌رۆكی‌ ده‌زگای‌ گشتی‌ كاروباری‌‬ ‫مین له‌هه‌رێمی‌ كوردستان بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ ئاشكرای‌ ده‌كات ناوچه‌‬ ‫سنوریه‌كان زۆرترین رێژه‌ی‌ مینی‌‬ ‫تێدایه‌و ده‌شڵێت "تاوه‌كو ئێستا‬ ‫‪ 14‬هه‌زار هاواڵتی‌ به‌هۆی‌ مینه‌وه‌‬ ‫گیانیان له‌ده‌ستداوه‌"‪.‬‬ ‫محه‌م����ه‌د ئه‌حمه‌د ئیس����ماعیل‪،‬‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ ده‌زگای‌ گشتی‌ كاروباری‌‬ ‫مین له‌هه‌رێمی‌ كوردستان بۆ ئاوێنه‌‬ ‫ده‌ڵێ����ت "كارمه‌نده‌كان����ی‌ ده‌زگای‌‬ ‫مین‌و پیشه‌وه‌ران به‌گشتی‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌وانه‌ش����ی‌ ك����ه‌ له‌كۆمپانی����اكان‌و‬ ‫رێكخ����راوه‌كان كارده‌ده‌ن ه����ه‌ر‬ ‫به‌كارمه‌ندی‌ مینیان ده‌زانین‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ئه‌وان����ه‌ی‌ به‌هۆی‌ مین����ه‌وه‌ گیانیان‬ ‫له‌ده‌س����تداوه‌ (‪ )97‬قوربانی����ن‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و رێژه‌ی����ه‌ش له‌م����اوه‌ی‌ كاری‌‬ ‫ده‌زگاكه‌ماندایه‌ كه‌ له‌ساڵی‌ (‪)2004‬‬ ‫ه‌وه‌ دروس����بوه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم به‌ه����ۆی‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ له‌پێ����ش ئه‌و ب����ه‌رواره‌دا‬

‫ده‌زگایه‌ك����ی‌ ره‌س����میمان نه‌ب����وه‌‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تانداو رێكخراو ‌ه‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیه‌كان كاری‌ پاكس����ازیان‬ ‫كردوه‌‪ ،‬له‌به‌رئ����ه‌وه‌ داتاكانی‌ ئه‌وان‬ ‫هه‌ندێكی����ان ره‌نگه‌ تۆمار نه‌كرابێت‬ ‫الی‌ ئێمه‌و هه‌ندێكیتریان تۆماركراون‬ ‫المان‪".‬‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ ده‌زگای‌ هه‌ڵگرتنه‌وه‌ی‌‬ ‫مین ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌ش ده‌كات كه‌‬ ‫له‌دوای‌ ڕاپه‌ڕینه‌كه‌ی‌ ساڵی‌ (‪)1991‬‬ ‫ه‌وه‌ به‌پێی‌ كۆتا ئاماریان‪ ،‬نزیكه‌ی‌‬ ‫‪ 14‬هه‌زار كه‌س به‌هاواڵتی‌‌و ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫به‌هۆی‌ مینه‌وه‌ گیانیان له‌ده‌ستداوه‌‪،‬‬ ‫وتیش����ی‌ " ده‌كرێت ئ����ه‌م ژماره‌یه‌‬ ‫زیاتری����ش بێ����ت ب����ه‌اڵم له‌تۆماری‌‬ ‫ئێم����ه‌دا نه‌بێت‪ ،‬ب����ه‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ الی‌‬ ‫ئێمه‌ تۆماركراوه‌ ئه‌وه‌نده‌یه‌"‪.‬‬ ‫به‌گرێبه‌س����تی‌‬ ‫س����ه‌باره‌ت‬ ‫كاره‌مه‌نده‌كانی����ان‌و چاره‌نوس����یان‬ ‫ده‌ڵێ����ت "ئه‌وان����ه‌ی‌ گرێبه‌س����تن‬ ‫له‌ده‌زگای‌ مین سااڵنه‌ گرێبه‌ستیان‬ ‫بۆ ن����وێ‌ ده‌كرێت����ه‌وه‌و گرفتێكیان‬ ‫نیه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم بۆ پاراس����تنی‌ ماف‌و‬ ‫ئیمتازاتی����ان پرۆژه‌یاس����ایه‌كمان‬

‫قوربانیه‌کی مین له‌کوردستان‬ ‫داوه‌ت����ه‌ په‌رله‌مانی‌ كوردس����تان‌و‬ ‫خوێندنه‌وه‌ی‌ یه‌كه‌م����ی‌ بۆ كراوه‌‪،‬‬ ‫ئێمه‌ وه‌ك ده‌زگای‌ گشتی‌ له‌هه‌وڵی‌‬

‫به‌رده‌وامدای����ن بۆئ����ه‌وه‌ی‌ ئ����ه‌م‬ ‫پرۆژه‌یاس����ایه‌ بكرێته‌ یاس����ا به‌اڵم‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌و هه‌لومه‌رجه‌ سیاسیه‌ی‌‬

‫ئێستای‌ كوردستانه‌وه‌ كه‌ تائێستا‬ ‫په‌رله‌مان وه‌س����تاوه‌و خوێندنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫دوه‌می‌ ب����ۆ نه‌ك����راوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌و‬

‫پرۆژه‌یاس����ایه‌ بكرێت����ه‌ یاس����ا له‌و‬ ‫رێگه‌یه‌وه‌ هه‌م����و ماف‌و ئیمتیازاتی‌‬ ‫پیش����ه‌وه‌رانی‌ می����ن‪ ،‬چ ئه‌وان����ه‌ی‌‬ ‫ل����ه‌ده‌زگا ئیش ده‌كه‌ن‪ ،‬چ ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫له‌كۆمپانی����او رێكخراوه‌كانی����ش‬ ‫كارده‌كه‌ن هه‌مویان له‌وێ‌ پارێزراوه‌‪،‬‬ ‫به‌پێی‌ ئه‌و پرۆژه‌یاس����ایه‌ش وه‌ك‬ ‫فه‌رمانبه‌رێك����ی‌ ره‌س����می‌ هه‌م����و‬ ‫مافێكی‌ خانه‌نشینیان ده‌بێت"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌رێ����ژه‌ی‌ می����ن‬ ‫له‌ناوچه‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان‬ ‫ی "به‌پێی‌ ئ����ه‌و روپێویه‌ی‌ كه‌‬ ‫وت���� ‌‬ ‫له‌راب����ردودا كردومان����ه‌ هه‌رێم����ی‌‬ ‫كوردس����تان ‪ 750‬كیلۆمه‌ت����ر‬ ‫چوارگۆشه‌ زه‌وی‌ پیس بومان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌‪ 23‬س����اڵی‌ رابردو ‪ 400‬كیلۆمه‌تر‬ ‫دوجا پاككراوه‌ته‌وه‌‪ 350 ،‬كیلۆمه‌تر‬ ‫دوجای‌ چوار گۆش����ه‌ش تائێس����تا‬ ‫خاكی‌ پیسبومان هه‌یه‌ له‌كوردستان‪،‬‬ ‫زۆرترین ناوچه‌كانیش زیاتر ناوچه‌‬ ‫سنوریه‌كانی‌ نێوان ئێران‌و توركیا‪،‬‬ ‫وه‌ك پێنجوێ����ن‌و حاجی‌ ئۆمه‌ران‌و‬ ‫چۆمان‌و په‌روێزخان‪ ،‬ئه‌و ناوچانه‌ن‬ ‫كه‌ زۆرترین رێژه‌یان پیسبون"‪.‬‬

‫حكومه‌ت هیچ به‌ڵێنێكی نی ‌ه بۆ دیاریكردنی دابه‌شكردنی‬ ‫نیو موچه‌كه‌ی‌ مامۆستایان‬ ‫سه‌رۆكی لقی سلێمانی یه‌كێتی‬ ‫مامۆس���تایانی كوردستان ده‌ڵێت‬ ‫"حكومه‌تی هه‌رێمی كوردس���تان‬ ‫هی���چ به‌ڵێنێكی نزیك���ی نه‌داو ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ب���ۆ دابه‌ش���كردنی نیوموچه‌كه‌ ‌‬ ‫مامۆستایان"‪.‬‬

‫ئاوێنه‌‪ ،‬بنار هیدایه‌ت‪ :‬دڵش���اد‬ ‫محه‌م���ه‌د فه‌ره‌ج س���ه‌رۆكی لقی‬ ‫ی یه‌كێتیی مامۆستایانی‬ ‫س���لێمان ‌‬ ‫كوردس���تان به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"حكومه‌ت���ی هه‌رێ���م هی���چ‬ ‫به‌ڵێنێك���ی نه‌داوه‌ ب���ه‌م نزیكان ‌ه‬

‫ئه‌و نیوموچه‌یه‌ی مامۆس���تایان‬ ‫دابه‌ش���بكات‪ ،‬به‌اڵم ئومێد هه‌ی ‌ه‬ ‫ئه‌و نیو موچه‌ی ‌ه دابه‌ش بكرێت"‪.‬‬ ‫وتیشی "پێش���تر چه‌ند جارێك‬ ‫له‌س���ه‌ر یه‌ك به‌ڵێنیان دا‪ ،‬هه‌م‬ ‫سه‌رۆكی حكومه‌ت‌و جێگره‌كه‌ی‪،‬‬

‫له‌ۆرك شۆپه‌كان به‌ڵێنیان دا‪ ،‬قس ‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌كرا ئه‌و نیوموچه‌ی ‌ه‬ ‫بدرێ���ت‪ ،‬دواجاریش س���ه‌رۆكی‬ ‫یه‌كێتی مامۆس���تایان كه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫س���ه‌رۆكی حكومه‌ت دانیش���تبو‬ ‫هه‌مان جومله‌ دوبار ‌ه كرابۆو ‌ه ك ‌ه‬

‫هه‌وڵ ده‌درێت موچه‌كان له‌كۆتایی‬ ‫ی دابه‌شكردنی‬ ‫مانگی سێدا واده‌ ‌‬ ‫ئاشكرا بكرێت"‪.‬‬ ‫باسی له‌وه‌ش���كرد "مانگی سێ‬ ‫تێپ���ه‌ڕی‌و واده‌ك���ه‌ دیارینه‌كرا‪،‬‬

‫پێم وابێت س���ه‌فه‌ری س���ه‌رۆكی‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێتی مامۆستایان‌و جێگره‌كه‌ ‌‬ ‫بۆ به‌ریتانیا بۆ به‌شداری له‌ۆرك‬ ‫ش���ۆپێك دوایخس���تبێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ئێس���تادا گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌و بزانین‬ ‫چی ده‌كرێت"‪.‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫‪5‬‬

‫به‌هادین نوری‌‪ :‬عه‌زیز محه‌مه‌د خۆی‌ له‌به‌رپرسیاریه‌تی ده‌دزێته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬ ‫به‌هادین نوری‌‪ ،‬دوه‌م سكرتێری‌‬ ‫حزبی‌ شیوعی‌ عێراق پاش فه‌هد‪،‬‬ ‫له‌م گفتوگۆی ‌هی‌ ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت‬ ‫"هاوڕێ عه‌زیز محه‌مه‌د ئێستاش‬ ‫به‌رگری له‌و به‌ره‌یه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ سه‌دام به‌ستی‌و بو به‌هۆی‬ ‫گه‌وره‌ترین گورز كه‌ به‌درێژایی‬ ‫مێژوی له‌حشع وه‌شێنرا"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌م رۆژانه‌ یادی‌ ‪ 82‬ساڵه‌ی‌‬ ‫دامه‌زراندن����ی‌ حزبی‌ ش����یوعی‌ عێراق‬ ‫بو‪ ،‬هه‌س����تناكه‌ن ئ����ه‌م حزبه‌ له‌روی‌‬ ‫سیاس����یه‌وه‌ كاریگه‌ریه‌ك����ی‌ ئه‌وتۆی‌‬ ‫نه‌ماوه‌؟‬ ‫به‌هادین نوری‌‪ :‬ته‌مه‌نی حشع له‌‪٨٠‬‬ ‫ساڵیش تێپه‌ڕ بوه‌‪ ،‬منیش ‪ ٣٣‬ساڵه‌‬ ‫له‌و حزب����ه‌ جیابومه‌ت����ه‌وه‌‪ .‬هۆكاری‬ ‫جیابونه‌وه‌م ته‌نها خیالفاتی فیكری –‬ ‫سیاسی بو‪ ،‬له‌سااڵنی ‪1959 –1958‬دا‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌ڵبژاردنێكی په‌رله‌مانی ئازاد‬ ‫له‌عێراقدا بكرایه‌ حشع له‌‪ ٦٠‬بۆ ‪%٧٠‬‬ ‫ده‌نگه‌كان����ی هه‌مو عێراق����ی ده‌هێنا‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌دواین هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی‬ ‫ئه‌م هه‌رێمه‌دا حشك ته‌نها ‪ ١١‬هه‌زار‬ ‫ده‌نگی هێنا‪ ،‬كه‌ بۆ یه‌ك كورسی ‪١٨‬‬ ‫هه‌زار ده‌نگ پێویس����ت بو‪ .‬هۆكاری‬ ‫الوازبونی بزاڤی كۆمۆنیستی له‌عێراقدا‬ ‫(به‌كوردستانیشه‌وه‌) دو شته‌‪:‬‬ ‫یه‌كه‌میان‪ :‬داڕمانی رژێمی سۆڤیه‌تی‬ ‫كه‌ كاریگه‌ریه‌كی گه‌وره‌ی كرده‌ سه‌ر‬ ‫بزاڤی كۆمۆنس����یتی له‌هه‌مو جیهاندا‪.‬‬ ‫ئه‌م داڕمانه‌ش ئه‌نجامێكی سروشتی‬ ‫هه‌ڵ����ه‌ی فكری لینین بو كه‌ ئه‌زمونی‬ ‫تایبه‌ت����ی روس����یای كرده‌ یاس����ا بۆ‬ ‫سه‌رجه‌م حیزبه‌ شیوعیه‌كانی جیهان‪،‬‬ ‫كه‌ ده‌ب����و هه‌موی����ان پابه‌ندبن‪ ،‬واته‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی كۆمۆنیس����تی خسته‌سه‌ر‬ ‫بنچینه‌یه‌كی به‌سته‌ڵه‌كی بیرو بۆچون‬ ‫(جم����ود عقائ����دی) وه‌ك ئاینێك����ی‬ ‫ئاسمانی‪.‬‬ ‫دوه‌می����ان‪ :‬هه‌ڵ����ه‌ی كوش����نده‌ی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی كۆمۆنیس����تی‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫به‌س����تنی ب����ه‌ره‌ی له‌گ����ه‌ڵ س����ه‌دام‬ ‫حس����ێن وه‌كو رژێم‌و وه‌كو حزب‪ ،‬كه‌‬ ‫شیوعیه‌كان بون به‌پاشكۆیه‌كی حزبی‬ ‫به‌عس‪ .‬هه‌ڵ����ه‌ی كوش����نده‌ی دوه‌م‬

‫به‌هادین نوری‌‬ ‫به‌شداری بو له‌شه‌ڕی براكوژی نێوان‬ ‫حزبه‌ نه‌ته‌وه‌یه‌كانی كوردستاندا‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫زۆر ئاسایی بو به‌شداری تێدانه‌كرێ‪.‬‬ ‫له‌م شه‌ڕه‌ش����دا حش����ك خۆی كرده‌‬ ‫پاش����كۆی هێندێ حیزبی نه‌ته‌وه‌یی‬ ‫كورد‪ .‬جێگه‌ی داخه‌ كه‌ هاوڕێ عه‌زیز‬ ‫محه‌مه‌د (س����كرتێری حشع له‌سااڵنی‬ ‫‪ )١٩٩٣ – ١٩٦٤‬له‌دیدارێكیدا له‌گه‌ڵ‬ ‫د‪.‬سه‌یف القیسی دواتر له‌گه‌ڵ تۆفیق‬ ‫التمیمی به‌رگ����ری له‌و به‌ره‌یه‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ له‌گه‌ڵ سه‌دام به‌ستی‌و بو به‌هۆی‬ ‫گه‌وره‌ترین گورز كه‌ به‌درێژایی مێژوی‬ ‫له‌حشع وه‌شێنرا‪ .‬بۆ به‌شداری له‌شه‌ڕی‬ ‫براكوژیدا پاساو بۆ خۆی دێنێ گوایه‌‬ ‫ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت بو‪ .‬ئه‌مه‌ش به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ك قبوڵ ناكرێ‌و خۆدزینه‌وه‌یه‌‬ ‫له‌به‌رپرسیاری‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬پێتانوای����ه‌ ئێس����تا‬ ‫دۆخه‌ك����ه‌ له‌باربێت بۆ س����ه‌ربه‌خۆیی‌‬ ‫كوردستان؟‬ ‫به‌هادی����ن ن����وری‌‪ :‬دی����اره‌ ماف����ی‬ ‫س����ه‌ربه‌خۆیی مافێك����ی ره‌وای گه‌لی‬ ‫ك����ورده‌ له‌ه����ه‌ر چوارپارچه‌ك����ه‌ی‬

‫كوردس����تاندا‪ .‬هه‌ر له‌سه‌رده‌می شێخ‬ ‫س����ه‌عیدی پیران‌و ش����ێخ مه‌حمودی‬ ‫حه‌فید‌و ق����ازی محه‌مه‌ده‌وه‌‪....‬هتد‪.‬‬ ‫ك����ورد خه‌بات‌و قوربان����ی زۆری داوه‌‬ ‫بۆ به‌ده‌س����تهێنانی ئه‌م مافه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫داگیركه‌رانی به‌ئاس����ن‌و ئاگر رێگه‌یان‬ ‫لێگرت����وه‌‪ .‬پرس����ی ك����ورد وای ب����ۆ‬ ‫رێك����ه‌وت بوه‌ ك����ه‌ بكه‌وێته‌ دۆخێكی‬ ‫جیۆپولیتیكی ناسك‌و ئالۆز‪ ،‬ته‌رازوی‬ ‫هێ����زی له‌به‌رژه‌وه‌ن����دی داگیركه‌ران‬ ‫ره‌خس����اندوه‌ چونكه‌ گه‌ل����ی كوردی‬ ‫كردۆته‌ چوار پارچ����ه‌ به‌رانبه‌ر چوار‬ ‫ده‌وڵه‌ت‪ .‬پاش جه‌نگی جیهانی یه‌كه‌م‬ ‫هه‌لێك بۆ كوردی ئه‌م به‌شه‌ی عێراق‬ ‫په‌یدابو‪ ،‬ش����ێخ مه‌حمود حكومه‌تی‬ ‫كوردی له‌س����لێمانی دامه‌زراند‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئیمپریالیزمی به‌ریتانی هه‌ڵوێستێكی‬ ‫دوژمنانه‌ی گرته‌به‌رو رێگه‌ی لێگرت‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌وكاته‌وه‌ باش����وری كوردستان‬ ‫به‌خه‌بات‌و قوربانی زۆر به‌رده‌وام بوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم سه‌ركه‌وتو نه‌بوه‌‪ .‬له‌هه‌شتاكانی‬ ‫سه‌ده‌ی رابردودا به‌چه‌كی كیمیاویی‌‌و‬ ‫ئه‌نفالیش سه‌دام سه‌ركوتی كرد‪ ،‬به‌اڵم‬

‫هه‌ڵه‌ی كوشنده‌ی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫كۆمۆنیستی‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫به‌ستنی به‌ره‌ی له‌گه‌ڵ‬ ‫سه‌دام حسێن وه‌كو‬ ‫رژێم‌و وه‌كو حزب‬ ‫ك ‌ه شیوعیه‌كان بون‬ ‫به‌پاشكۆیه‌كی حزبی‬ ‫به‌عس‬

‫جه‌نگی كه‌ن����داو دۆخێكی له‌باری بۆ ئێ����ران‌و توركی����او به‌غدا هێرش����یان‬ ‫دروستكردو به‌شی زۆری كوردستانی كرده‌ س����ه‌ر ئه‌م به‌ش����ه‌؟ باشتر نیه‌‬ ‫باش����ور به‌پش����تگیری كۆمه‌ڵ����ه‌ی میلله‌ته‌كه‌م����ان ب����ه‌م ده‌س����تكه‌وته‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت����ی رزگارب����و له‌س����ه‌دام‪ ،‬گرنگانه‌ی ده‌ستی كه‌وتوه‌ رازی بێت‌و‬ ‫بێئه‌وه‌ی رێگه‌بدرێ سه‌ربه‌خۆیی خۆی له‌گه‌ڵ برایانی عه‌ره‌ب‌و كه‌مایه‌تیه‌كان‬ ‫راگه‌یه‌نێت‪ .‬به‌روخاندنی سه‌دام كورد سه‌رگه‌رمی دروس����تكردنی عێراقێكی‬ ‫ب����وه‌وه‌ به‌پارچه‌ی����ه‌ك له‌عێراق به‌اڵم دیموكرات����ی بین كه‌ ئه‌م����ه‌ به‌ڕێوه‌یه‌‬ ‫له‌دۆخێكی نوێدا‪ ،‬هه‌رگیز ده‌ستكه‌وتی له‌دۆخ����ی عه‌وله‌م����ه‌ی ئه‌م����ڕۆدا؟‬ ‫وه‌ه����ای به‌خ����ۆوه‌ نه‌دیب����و‪ .‬ئه‌مڕۆ به‌كرده‌وه‌ ئه‌مه‌ ‪ ٢٥‬ساڵه‌ ئه‌و كوردانه‌‬ ‫ته‌رازوی هێز هه‌ر له‌گه‌ڵ داگیركه‌رانی حوكمڕانن پێشتریش لێره‌ سه‌ركرده‌ی‬ ‫كورده‌ كه‌ هه‌میشه‌ یه‌كن دژی كورد‪ .‬خه‌بات����ی رزگاریخوازی نه‌ته‌وه‌یی ئه‌م‬ ‫س����ه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ش ئه‌مریكاو ئه‌وروپا به‌ش����ه‌ بون‪ .‬فه‌رمو ئه‌مڕۆ ئێمه‌ش‌و‬ ‫ده‌ڵێ����ن "نه‌خێ����ر ب����ۆ جیابونه‌وه‌ی هه‌م����و عێراقی����ش له‌چیداین؟ كوردو‬ ‫كورد له‌عێراق"‪ .‬ئێ����ران‌و توركیا كه‌ عه‌ره‌ب‌و توركمان‌و مه‌س����یحی ئه‌مڕۆ‬ ‫دو ده‌وڵه‌ت����ی زلهێزی ناوچه‌كه‌ن هه‌ر له‌چ حاڵێكداین؟ حكومڕانانی كوردی‬ ‫ده‌ڵێن نه‌خێ����ر‪ .‬ئه‌وه‌تا توركیا وه‌كو باشور ئه‌وه‌ ‪ ٢٥‬ساڵه‌ حوكم ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ژه‌ندرمه‌ بۆ پاراس����تنی ه����ه‌ر چوار دیموكراس����یان به‌میلله‌ته‌كه‌ی خۆیان‬ ‫ده‌وڵه‌ته‌ك����ه‌ دژ به‌جیابونه‌وه‌ی كورد ره‌وا نه‌بینیوه‌‪ .‬ئ����ه‌وه‌ گه‌نده‌ڵی هه‌ر‬ ‫ده‌جوڵێ‪ .‬دیاره‌ به‌غداو دیمه‌ش����قیش باس����ی مه‌كه‌! موچه‌ نی����ه‌‪ ،‬ژیانێكی‬ ‫هه‌ر دژن‪ .‬جا كوردی باشور به‌پشتی ئاسوده‌ نیه‌! پاش ‪ ٢٥‬ساڵ كاره‌با نیه‌!‬ ‫كێ ئه‌مڕۆ س����ه‌ربه‌خۆیی رابگه‌یه‌نن؟ عه‌ره‌به‌كانی����ش له‌هه‌مان حاڵدان‪ .‬جا‬ ‫چاوه‌ڕوان����ی چ����ی بی����ن ئه‌گ����ه‌ر ئه‌مڕۆ پێكه‌وه‌بین‌و هه‌وڵی دیموكراتیزه‌‬ ‫به‌س����ه‌ربه‌خۆیی راگه‌یه‌نراو له‌شكری بده‌ین بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌م ده‌ستكه‌وتانه‌ی‬

‫هه‌مانه‌ له‌كیسی نه‌ده‌ین‌و هه‌تا هه‌لی‬ ‫راپرسیه‌كی دیموكراسیانه‌ی ئاشتیانه‌‬ ‫دێته‌ پێش باش����تر نیه‌؟ ئه‌گه‌ر هه‌ل‬ ‫بێت����ه‌ پێ����ش لێره‌ش وه‌ك����و كیوبك‬ ‫(كه‌نه‌دا)و س����كۆتله‌ندا بێمه‌ترس����ی‬ ‫له‌ش����ه‌ڕو ئه‌نفالێكی دیكه‌ راپرس����ی‬ ‫ده‌ك����رێ‌و میلله‌ت چاره‌نوس����ی خۆی‬ ‫هه‌ڵده‌بژێرێ‌‪ .‬ئه‌مڕۆش ئه‌وه‌ گرنگتره‌‬ ‫كه‌ ل����ه‌م هه‌رێمه‌دا ده‌وڵه‌تی یاس����او‬ ‫دیموكراس����یه‌كی راس����ته‌قینه‌و تێرو‬ ‫ته‌س ‌هل‌و چاكس����ازیه‌كی راسته‌قینه‌و‬ ‫بنبڕ كردنی گه‌نده‌ڵی دابین بكرێ‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌دواین دیداریدا (مه‌سعود‬ ‫بارزان����ی‌) ب����اس ل����ه‌وه‌ده‌كات پاش‬ ‫راگه‌یاندنی‌ سه‌ربه‌خۆیی‌ ده‌ستبه‌رداری‌‬ ‫پۆس����ته‌كه‌ی‌ وه‌ك س����ه‌رۆكی‌ هه‌رێم‬ ‫ده‌بێ����ت‪ ،‬ئێ����وه‌ له‌مباره‌ی����ه‌وه‌ راتان‬ ‫چییه‌؟‬ ‫به‌هادی����ن ن����وری‌‪ :‬ئه‌و قس����ه‌یه‌ی‬ ‫مه‌سعود بارزانی فڕی به‌سه‌ر پره‌نسیپ‬ ‫و بیروبۆچونی دیموكراس����یه‌وه‌ نیه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر ئ����ه‌و راپرس����یه‌ نه‌ك����رێ تا‬ ‫ده‌ س����اڵی دی‪ ،‬یان بك����رێ‌و ببێته‌‬ ‫هۆكاری ش����ه‌ڕو نه‌هامه‌تی بۆ كورد؟‬ ‫له‌جه‌نگی جیهانی دوه‌مدا كه‌ هێش����تا‬ ‫به‌رده‌وام بو‪ ،‬هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی‬ ‫له‌به‌ریتانی����ا كراو چه‌رچل كه‌ ئه‌وكات‬ ‫س����ه‌ره‌ك وه‌زیران بو‪ ،‬سه‌ركه‌وتو بو‬ ‫له‌ئیش����ی خۆیدا‪ ،‬ده‌سبه‌جێ كورسی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی جێهێشت بۆ سه‌ركه‌وتوی‬ ‫تازه‌ له‌پارتی كرێكاران! ده‌پرسرێ چ‬ ‫په‌یوه‌ندی����ه‌ك هه‌یه‌ له‌نێوان پرس����ی‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تی‌و پرس����ی راپرسیدا بۆ‬ ‫س����ه‌ربه‌خۆیی؟ یان راپرسی ده‌كرێ‬ ‫به‌بیانویه‌ك بۆ خۆسه‌پاندن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ملمالنێكان����ی‌ نێو یه‌كتێی‌‬ ‫گه‌یشتۆته‌ ئاس����تێكی‌ ترسناك وه‌ك‬ ‫ئه‌ندامێكی‌ س����ه‌ركردایه‌تیان ده‌ڵێت‪،‬‬ ‫قسه‌ت بۆ ئه‌مه‌ چییه‌؟‬ ‫به‌هادین نوری‌‪ :‬باڵ باڵێنه‌و ملمالنێی‬ ‫نێوان (ی ن ك) ی ئه‌مڕۆ زه‌ره‌ری زۆر‬ ‫گه‌وره‌ی هه‌یه‌ بۆ خودی ئه‌و حزبه‌و بۆ‬ ‫پرسی دیموكراتیزه‌ش له‌هه‌رێمدا‪ .‬ئه‌م‬ ‫وه‌زعه‌شیان دیاره‌ ئه‌نجامی هه‌ڵه‌كانی‬ ‫پێشوی س����ه‌ركردایه‌تی ئه‌و حزبه‌یه‌‪.‬‬ ‫خۆزگه‌ برایان����ی یه‌كێتی بیانتوانیایه‌‬ ‫چاره‌سه‌رێكی كێش����ه‌كانی ناوخۆیان‬ ‫بكه‌ن به‌رێكوپێكی‪.‬‬

‫"سه‌ندیكای رۆژنامه‌نوسانی كوردستان به‌ره‌و ئیفلیج بون ده‌ڕوات"‬

‫نه‌قیبی‌ سه‌ندیكای‌ رۆژنامه‌نوسان‪ :‬ملمالنێ ‌ی حزب ‌ی كاره‌كانی په‌كخستوین‬ ‫ئا‪ :‬بنار هیدایه‌ت‬ ‫ی رۆژنامه‌نوسان‬ ‫ی سه‌ندیكا ‌‬ ‫نه‌قیب ‌‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات ك ‌ه "ژماره‌ی‬ ‫ئه‌ندامان له‌لقی سلێمانی‬ ‫له‌سه‌رجه‌م لقه‌كان زیاتر وه‌رگیراوه‌‪،‬‬ ‫سكرتێری لقی سلێمانی سه‌ندیكای‬ ‫رۆژنامه‌نوسانی كوردستانیش ده‌ڵێت‬ ‫"له‌ناوچه‌وانی هیچ رۆژنامه‌نوسێك‬ ‫نه‌نوسراوه‌ پارتیی ‌ه یان یه‌كێتییه‌"‪.‬‬

‫كه‌رت بون"‪.‬‬ ‫كاروان ئه‌ن���وه‌ر باس ل���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫كاتێ���ك له‌كۆنگ���ر‌هی‌ س���ێهه‌می‬ ‫رۆژنامه‌نوس���ان به‌ته‌وافوق دابه‌شبونی‬ ‫به‌خۆیه‌و‌ه بینی‪ ،‬ئه‌م ته‌وافوق ‌ه له‌نێوان‬ ‫الیه‌نه‌ سیاس���ییه‌كان رێكه‌وتنی له‌سه‌ر‬ ‫ی "من وه‌كو س���ه‌رۆكی‬ ‫كراوه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫لق له‌گه‌ڵ ئه‌و‌ه نه‌ب���وم ك ‌ه به‌ته‌وافوق‬ ‫ئیش له‌سه‌ر س���ه‌ندیكا بكرێت‪ ،‬هه‌مو‬ ‫ش���تێك به‌ته‌وافوق���ی حزب���ی بكرێت‬ ‫نابێ���ت س���ه‌ندیكای رۆژنامه‌نوس���انی‬ ‫كوردس���تان به‌ته‌وافوق���ی حزب���ی‬ ‫دروس���تببێت‪،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م حزب ‌ه‬ ‫كه‌س���ێك ده‌نێرێت بۆ لق یا سه‌ندیكاو‬ ‫ئه‌نجوم���ه‌ن رۆژنامه‌ن���وس نی ‌ه به‌ڵكو‬ ‫حزبییه‌"‪.‬‬ ‫ی "ئه‌گ���ه‌ر بێت‌و س���ه‌ندیكا‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫ب���ه‌م ش���ێوه‌ی ‌ه نه‌بوای���ه‌و ژماره‌یه‌ك‬ ‫رۆژنامه‌نوسی ته‌كنۆكرات‌و سه‌ربه‌خۆو‬ ‫چاالكی تێدا بوای ‌ه حاڵی سه‌ندیكا به‌م‬ ‫ش���ێوه‌ی ‌ه نه‌ده‌بو‪ ،‬ئێم ‌ه به‌حزبی بونی‬ ‫س���ه‌ندیكاوه‌ ئیفلیج بوی���ن‪ ،‬به‌داخه‌و‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و‌ه رێكه‌وتوی���ن له‌كۆنگره‌دا‬ ‫كه‌سانی حزبی تێدابێت"‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ر به‌پێی‬ ‫كه‌فائه‌ت‌و‬ ‫لێهاتویی‌و دور‬ ‫له‌ئینتیمای‬ ‫حزبی كه‌سه‌كان‬ ‫دیاریبكرایه‌‪،‬‬ ‫سه‌ندیكایه‌كی زۆر‬ ‫ئه‌كتیڤ‌و چاالك‬ ‫ده‌بو‬

‫كاروان ئه‌ن���وه‌ر س���كرتێری لق���ی‬ ‫سلێمانی س���ه‌ندیكای رۆژنامه‌نوسانی‬ ‫كوردستان داوا ده‌كات كه‌ نابێت رێگ ‌ه‬ ‫بدرێ���ت كه‌رتبونی س���ه‌ندیكا له‌نێوان‬ ‫دو زۆنگ���دا به‌رجه‌س���ت ‌ه بكرێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "س���ه‌ندیكا ده‌زگایه‌كی شه‌رعییه‌و‬ ‫په‌رله‌مان���ی كوردس���تان یاس���ای‬ ‫بۆده‌ركردوه‌و ده‌نگی پێداوه‌‪ .‬له‌به‌رئه‌و‌ه‬ ‫ره‌فتار له‌شوێنێك به‌شێوه‌یه‌ك بێت‌و‬ ‫له‌ش���وێنێكی دیكه‌ به‌شێوه‌یه‌كی دیك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫بێت نابێت كاریگه‌ری هه‌بێت‪ ،‬كێشه‌ ‌‬ ‫قه‌یرانی ئابوری وای لێكردوین خه‌ریك ‌ه‬ ‫س���ه‌ندیكای رۆژنامه‌نوسان له‌به‌ر یه‌ك‬ ‫هه‌ڵده‌وه‌شێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و جه‌ختیشده‌كاته‌وه‌ ئێستا باجی‬ ‫ی‬ ‫وتیش���ی‌ " بۆنمونه‌ ئه‌گ���ه‌ر ئابونه‌ ‌‬ ‫ئه‌ندامه‌كان���ی نه‌بێت ده‌بێ���ت لقه‌كان حزبی بونی سه‌ندیكای رۆژنامه‌نوسانی‬ ‫سه‌رۆكی لقی س���لێمانی‌ سه‌ندیكای‬ ‫ی‬ ‫باره‌گاكان دابخه‌ن‪ ،‬سه‌ندیكا پێویستی كوردس���تان ده‌ده‌ن‪ ،‬كاروان وت��� ‌‬ ‫به‌چاالكی هه‌یه‌‪ ،‬ده‌بێت پارێزه‌ره‌كانی "ئه‌گ���ه‌ر به‌پێی كه‌فائ���ه‌ت‌و لێهاتویی‌و رۆژنامه‌نوس���انی كوردس���تان ئاماژ‌ه‬ ‫رۆژانه‌ له‌بنكه‌كانی پۆلیس س���ه‌رقاڵی دور له‌ئینتیم���ای حزب���ی كه‌س���ه‌كان ب���ه‌وه‌ده‌كات ك��� ‌ه ناهێڵێ���ت هی���چ‬ ‫ی ئه‌نجومه‌ن���ی‬ ‫به‌رگریك���ردن ب���ن له‌ئه‌ندامه‌كان���ی‪ ،‬دیاریبكرای���ه‌‪ ،‬س���ه‌ندیكایه‌كی زۆر كه‌س���ێك به‌نه‌قیب��� ‌‬ ‫به‌اڵم كێ ئه‌م پاره‌ی���ه‌ دابین ده‌كات‪ ،‬ئه‌كتیڤ‌و چ���االك ده‌بو‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌گه‌ر س���ه‌ندیكای كوردستانیشه‌وه‌ رێگرییان‬ ‫ی "گله‌ییمان‬ ‫قه‌یرانه‌ك ‌ه وایكردوه‌ ئه‌ندامه‌كانی پاره‌ی سه‌ندیكای رۆژنامه‌نوسانی كوردستان بۆ دروس���تبكات‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ئابون ‌ه نه‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئ���ه‌م بارودۆخ ‌ه چ���االك بێ���ت میدی���ای واڵت چاالك له‌هه‌ولێر كردو‌ه له‌س���ه‌ر مه‌س���ه‌له‌ ‌‬ ‫ب���ه‌م ش���ێوه‌ی ‌ه ب���ڕوات س���ه‌ندیكای ده‌بێت‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌و‌ه ئه‌گه‌ر سه‌ندیكای ئه‌ن���دام وه‌رگرت���ن ك��� ‌ه ده‌ینێری���ن‬ ‫رۆژنامه‌نوس���انی كوردس���تان ب���ه‌ره‌و رۆژنامه‌نوسان سه‌ندیكایه‌كی حزبی بێت هاوكاریمان ناكه‌ن‪ ،‬ئه‌و پرۆس���ه‌ی ‌ه زۆر‬ ‫به‌خ���اوی ده‌روات‪ ،‬ل���ه‌‪2015/12/25‬‬ ‫ئیفلی���ج ب���ون ده‌ڕوات ن���ه‌وه‌ك به‌ره‌و میدیا به‌ره‌و پوكانه‌وه‌ ده‌ڕوات"‪.‬‬

‫پێناسی س���اڵی ‪ 2015‬وه‌رگیراوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ ناوی ده‌نێن چی؟"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "وه‌كو ئاماری رۆژنامه‌نوسانی‬ ‫كوردستانیش له‌سلێمانی ‪ 2500‬ئه‌ندام‬ ‫هه‌ی���ه‌ له‌ك���ۆی ‪ 8000‬ه���ه‌زار ئه‌ندام‪،‬‬ ‫ی ماونه‌ته‌و‌ه به‌ر هه‌ولێرو موسڵ‌و‬ ‫ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫كه‌ركوك‌و دهۆك‌و به‌غدا كه‌وتون‪ ،‬هیچ‬ ‫رۆژنامه‌نوسێك له‌ناوچه‌وانی نه‌نوسراو‌ه‬ ‫ئه‌م ‌ه س���ه‌ر به‌چ حزب‌و الیه‌نێكه‌‪،‬تاوان ‌ه‬ ‫ك��� ‌ه رۆژنامه‌ن���وس به‌ئینتیمای حزبی‬ ‫بناس���رێت‪ ،‬ئه‌وه‌ ئه‌و تاوانه‌یه‌ كه‌ مێژو‬ ‫نامانبورێت"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریشدا‪ ،‬نه‌قیبی سه‌ندیكای‬ ‫رۆژنامه‌نوسانی كوردستان حاكم ئازاد‬ ‫جه‌ختده‌كات���ه‌و‌ه كه‌ "هی���چ گله‌ییه‌ك‬ ‫نی���ه‌ له‌س���ه‌ر ئه‌نجومه‌نی س���ه‌ندیكا‌و‬ ‫ی خ���او به‌رێكردنی‬ ‫له‌س���ه‌ر پرۆس���ه‌ ‌‬ ‫وه‌رگرتنی ئه‌ندامانی س���ه‌ندیكا‪ ".‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "ئ���ه‌وه‌ براده‌رانی لقی س���لێمانی‬ ‫سه‌ندیكا ئه‌و قسان ‌ه دوبار‌ه ده‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئام���ارم له‌به‌رده‌س���ت ‌ه له‌س���ه‌ره‌تای‬ ‫ده‌س���تبه‌كاربونی م���ن وه‌ك نه‌قی���ب‬ ‫ژم���اره‌ی ئه‌ندام���ان له‌لقی س���لێمانی‬ ‫له‌سه‌رجه‌م لقه‌كان زیاتر وه‌رگیراوه‌"‪.‬‬ ‫ی "ئێم��� ‌ه هه‌ماهه‌نگ���ی‌‌و‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫پێوه‌رێكم���ان دان���او‌ه ك��� ‌ه ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫رۆژنامه‌ن���وس نه‌بێ���ت نابێ���ت ببێت‬ ‫به‌ئه‌ندام‪ ،‬نابێ���ت چایچی ئه‌ندام بێت‪،‬‬ ‫ئێس���تا رێگری ده‌كه‌ین له‌وه‌ی‌ به‌ناوی‬ ‫حزبایه‌تییه‌و‌ه ببن به‌ئه‌ندام‪ ،‬من توشی‬ ‫بارگران���ی بومه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌مانه‌وێت رێز‬ ‫له‌قه‌ڵه‌م���ی رۆژنامه‌نوس���ان بگری���ن‪،‬‬ ‫ته‌ح���ه‌دا ده‌كه‌م یه‌كێ���ك رۆژنامه‌نوس‬ ‫نه‌بێت‌و له‌خولی ده‌ست به‌كاربونی من‬ ‫وه‌ك نه‌قیب بوبێت به‌ئه‌ندام"‪.‬‬ ‫ناوب���راو ئه‌وه‌ش���ی‌ رونك���رده‌وه‌ كه‌‬ ‫پاكس���ازی‌ كردن���ی‌ ئه‌وانه‌ی‌ پێش���و‬

‫ناتوانین به‌بێ یاسا‬ ‫خه‌ڵك ده‌ربكه‌ین‬ ‫له‌سه‌ندیكا‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫پێودانگمان داناوه‌و‬ ‫رێگرییمان كردو‌ه‬ ‫له‌و‌هی‌ هه‌ركه‌سێك‬ ‫رۆژنامه‌نوس نه‌بێت‬ ‫نه‌بوه‌ به‌ئه‌ندام‬ ‫قس���ه‌یه‌كی دورودرێ���ژه‌‪ ،‬ئ���ه‌و وتی‌‬ ‫"ئه‌وان���ه‌ی‌ پابه‌ندبونیان نیه‌ له‌مه‌ودوا‬ ‫ده‌بێت پاكسازی‌ بكرێن‪ ،‬ناتوانین به‌بێ‬ ‫یاسا خه‌ڵك ده‌ربكه‌ین له‌سه‌ندیكا‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫پێودانگمان داناوه‌و رێگرییمان كردوه‌‬ ‫له‌وه‌ی‌ هه‌ركه‌سێك رۆژنامه‌نوس نه‌بێت‬ ‫نه‌بوه‌ به‌ئه‌ندام‪ ،‬هه‌ركه‌س���ێك پیشه‌ی‌‬ ‫ت���ری هه‌بێت له‌حكومه‌ت ئه‌ندامی كارا‬ ‫نیه‌و به‌شداره‌‪ ،‬رێوشوێنه‌كانمان توند‬ ‫كردۆته‌وه‌"‪.‬‬

‫ناوب���راو جه‌غتی‌ ل���ه‌وه‌ش كرده‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ بڕی���اردراوه‌ له‌كۆبونه‌وه‌كان���ی‬ ‫راب���ردو هه‌ركاتێك دۆخی س���ه‌ندیكاو‬ ‫كوردس���تان له‌ب���ار بێت‪ ،‬ئ���ه‌و وتی‌‬ ‫"ئێم���ه‌ ئاماده‌كارییم���ان ك���ردوه‌ بۆ‬ ‫كۆنگره‌و لیژنه‌ش���ی بۆ دروستكراوه‌‪،‬‬ ‫كۆنگ���ره‌ بودج���ه‌ی‌ تایبه‌ت���ی ده‌وێت‬ ‫چونكه‌ كۆنفرانسی لق‌و نوسینگه‌كانی‬ ‫پێبكه‌ی���ت‪ ،‬بودجه‌یه‌ك���ت هه‌بێ���ت‬ ‫كۆنگره‌ی‌ گشتی چوارهه‌می پێبكه‌یت‪،‬‬ ‫كه‌شێكی‌ سیاسیی ده‌وێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "بمانه‌وێ���ت‌و نه‌مانه‌وێ���ت‬ ‫هێزه‌ سیاسییه‌كان كاریگه‌رییان هه‌یه‌‬ ‫له‌س���ه‌ر هه‌ڵبژاردنی سه‌ندیكا‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫ره‌وشێكی ئاسایش���ت هه‌بێت چونكه‌‬ ‫رۆژنامه‌نوس���ان س���ه‌رقاڵی شه‌ڕی دژ‬ ‫به‌داعش���ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم كۆنگ���ره‌ یه‌كێكه‌‬ ‫له‌پێویستییه‌كان‌و بڕیارو ئاماده‌كاریی‬ ‫ب���ۆ ك���راوه‌‪ ،‬هه‌ركاتێ���ك ئه‌ندامانی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن گه‌یش���تنه‌ بڕیار كۆنگره‌ی‬ ‫چوارهه‌م ده‌به‌ستین"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫حاكم ئازاد جه‌ختده‌كاته‌وه‌ له‌وه‌ ‌‬ ‫ك ‌ه له‌ناو س���ه‌ندیكا ملمالنێی حزبی‬ ‫ی "به‌داخ���ه‌وه‌ ئه‌و‌ه‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫یه‌كێك ‌ه له‌وه‌ی‌ كاره‌كانی س���ه‌ندیكاو‬ ‫رێكخراوه‌كانی هه‌رێمی په‌كخس���توه‌‪،‬‬ ‫ته‌مه‌ننای به‌ستنی كۆنگر‌ه ده‌كه‌ین بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی ئه‌و دیارده‌یه‌ بوه‌ستێنین به‌اڵم‬ ‫به‌داخه‌و‌ه ئه‌وه‌مان له‌ده‌سته‌نایه‌ت"‪.‬‬ ‫ی "بێگومان ملمالنێ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫ئه‌وه‌ش ملمالنێی ناوحزبه‌كان خۆیانن‬ ‫ن���ه‌وه‌ك س���ه‌ندیكا‪ ،‬لێ���ره‌ ره‌نگی‬ ‫داوه‌ته‌وه‌‪ ،‬سه‌رجه‌م لق‌و نوسینگه‌كان‬ ‫به‌ئیتفاقی حزبی دروس���تبون‪ ،‬نابێت‬ ‫ته‌ماش���ای ئه‌نجومه‌ن بكه‌یت‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫شتێكی راست‌و راشكاوه‌ كه‌ ملمالنێی‬ ‫حزبی هه‌یه‌"‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫"یه‌كێتی به‌هۆی زۆرینه‌ ‌ی كورسیه‌كانی له‌كه‌ركوك‬ ‫پارتی بێبه‌ش ده‌كات له‌پۆستی به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی پۆلیس"‬ ‫ئا‪ :‬بنار هیدایه‌ت‬ ‫به‌پێی ئه‌و زانیارییانه‌ی‌ ده‌ست‬ ‫ئاوێنه‌ كه‌وتوه‌‪ ،‬یه‌كێتی نیشتیمانی‬ ‫كوردستان راسته‌وخۆو راشكاوانه‌‬ ‫به‌پارتی وتوه‌ "كورسییه‌كانی یه‌كێتی‬ ‫له‌شاری كه‌ركوك زۆرینه‌یه‌و ده‌بێت‬ ‫له‌وچوارچێوه‌یه‌دا پۆستی به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫گشتی پۆلیس بۆ یه‌كێتی بێت‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدایه‌ پارتی سێ‬ ‫كه‌سی كاندیدكردوه‌ بۆ ئه‌و پۆسته‌‬ ‫به‌اڵم له‌الیه‌ن به‌غداوه‌ ره‌تكراوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫عه‌مید س����ه‌رحه‌د قادر به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫پۆلیس����ی قه‌زاوناحییه‌كانی كه‌ركوك‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ وت "قس����ه‌یه‌كی فارس����یی‬ ‫هه‌یه‌ ده‌ڵێت گوزه‌ش����ت‪ ،‬راس����ته‌ ئه‌و‬ ‫پۆسته‌ پێشوتر ده‌بو بدرێت به‌پارتی‬ ‫ك����ه‌ ئه‌وكاته‌ی‌ پش����كی پارێ����زگاری‬ ‫كه‌ركوك به‌ریه‌كێتی كه‌وت‪ ،‬به‌اڵم من‬ ‫قه‌ناعه‌تم نیه‌ ئه‌و پۆس����ته‌ به‌رپارتی‬ ‫بكه‌وێت‪ ،‬چونكه‌ به‌رپرس����انی یه‌كێتی‬ ‫ده‌ڵێن "ئێمه‌ شه‌ش كورسیمان هه‌یه‌و‬ ‫ئ����ه‌و پۆس����ته‌ ئیس����تحقاقی ئێمه‌یه‌و‬ ‫نادرێت به‌پارتی"‪.‬‬ ‫ب����ه‌اڵم له‌الیه‌ن به‌رپرس����انی به‌غداوه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‬ ‫پۆلیس����ی ره‌فزكراوه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬ئێس����تا پارێزگاری‬ ‫قه‌زاوناحییه‌كان����ی كه‌رك����وك ئاماژه‌ كه‌ركوك س����ێ كاندیدی ن����اردوه‌ بۆ‬ ‫به‌وه‌ش����ده‌كات "پارتی سێ كاندیدی به‌غدا هه‌رسێكیان یه‌كێتی نیشتیمانی‬ ‫هه‌بوه‌‪ ،‬به‌پێ����ی زانیارییه‌كان له‌الیه‌ن كوردس����تانن كه‌ بریتی����ن له‌ (عه‌مید‬ ‫كه‌ری����م س����نجاری وه‌زی����ری ناوخۆو خه‌تاب‌و عه‌مید ئه‌نوه‌رو عه‌مید سمكۆ‬ ‫محه‌مه‌د كه‌مال به‌رپرس����ی لقی سێی باوه‌یی)‪ ،‬من له‌ناو كاندیدكراوی پارتی‬ ‫كه‌ركوك س����ێ كه‌سه‌كه‌ كاندید كراون نی����م‪ ،‬چونكه‌ پێش����تر داوام كردوه‌ یا‬

‫شاری که‌رکوک‬ ‫خانه‌نش����ین بكرێ����م ی����ا بگه‌ڕێمه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئ����ه‌وه‌ی‌ من����ی تێدانه‌بوم ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ����ه‌وان ده‌یانه‌وێت من نایك ‌هم‌و ئه‌وه‌ی‌‬ ‫من ده‌مه‌وێت ئه‌وان نایكه‌ن"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت ب����ه‌وه‌ی پارت����ی چه‌ند‬ ‫گۆڕانكاریی����ه‌ك له‌ح����زب و پۆلیس‌و‬ ‫ئاس����ایش ده‌كات‪ ،‬س����ه‌رحه‌د‬ ‫ق����ادر ئاش����كرایكرد "خۆزگ����ه‌ ئ����ه‌و‬

‫گۆڕانكارییانه‌ی‌ بكردایه‌‪ ،‬به‌حه‌ق بێت‬ ‫ئه‌بێت گۆڕانكاری بكرێت له‌كه‌ركوكدا‪،‬‬ ‫من كه‌س����ێكی حزبی نی����م‌و ئاگاداری‬ ‫ش����ێوازی گۆڕانكاریی����ه‌كان نی����م‌و‬ ‫بیس����تومه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌بێ����ت گۆڕانكاری‬ ‫بكرێت خۆ كورسی‌و مێز له‌سه‌ر كه‌س‬ ‫تاپۆ نه‌ك����راوه‌ تا گۆڕانكاری نه‌كرێت‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵێ����ك الببرێ����ت‌و كۆمه‌ڵێك بێنه‌‬

‫ده‌بێت گۆڕانكاری‬ ‫بكرێت‪ ،‬خۆ كورسی‌و‬ ‫مێز له‌سه‌ر كه‌س‬ ‫تاپۆ نه‌كراوه‌‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫كۆمه‌ڵێك الببرێت‌و‬ ‫كۆمه‌ڵێك بێنه‌ پێشه‌و‌ه‬ ‫هه‌یه‌ له‌كه‌ركوك سێ‬ ‫پۆستی هه‌یه‌ بۆی ‌ه‬ ‫گۆڕانكاریی پێویسته‌‬ ‫پێشه‌وه‌‪ ،‬هه‌یه‌ له‌كه‌ركوك سێ پۆستی‬ ‫هه‌یه‌ بۆیه‌ گۆڕانكاریی پێویسته‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ئه‌نجومه‌ن‌و‬ ‫پارێزگای كه‌ركوك پرسیان پێده‌كرێت‬ ‫له‌سه‌ر دۆخی ئه‌منی وتی "هه‌ر شتێك‬ ‫په‌یوه‌ندی به‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی پۆلیسی‬ ‫قه‌زاو ناحییه‌كانی كه‌ركوكه‌وه‌ هه‌بێت‬ ‫پرس����م پێكراوه‌‪ ،‬هه‌تاوه‌ك����و یه‌كێتی‬

‫گۆڕان����كاری له‌ئه‌فس����ه‌ره‌كانی خۆیان‬ ‫كردبێت پرس����یان پێكردوم‪ ،‬پێش����تر‬ ‫ره‌فعه‌ت عه‌بدواڵو مامۆس����تا جه‌الل‌و‬ ‫ئێس����تاش ئاس����ۆ ئه‌ڵمان����ی پرس����م‬ ‫پێده‌ك����ه‌ن له‌س����ه‌ر گۆڕانكارییه‌كان‌و‬ ‫دۆخی ئه‌منی‪ ،‬یه‌كێتی زیاتر پرسمان‬ ‫پێده‌كه‌ن له‌پارتی"‪.‬‬ ‫له‌س����ه‌ر رۆڵی ئێ����ران‌و هێزی ئێران‬ ‫له‌ش����اری كه‌ركوك‪ ،‬س����ه‌رحه‌د قادر‬ ‫ده‌ڵێت "من ئاگادار نیم له‌ناو ش����اری‬ ‫كه‌ركوك ئێ����ران رۆڵی هه‌بێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫هه‌ر زانیارییه‌كه‌م هه‌بوایه‌ راش����كاوانه‌‬ ‫باس����م ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم چه‌ند قه‌ومی ‌هت‌و‬ ‫دیان����ه‌ت هه‌ی����ه‌ ئه‌وه‌نده‌ هێ����ز هه‌یه‌‬ ‫له‌كه‌رك����وك‪ ،‬چه‌ند الیه‌نی سیاس����یی‬ ‫هه‌یه‌ ئه‌وه‌نده‌ هێز هه‌یه‌‪ ،‬پاراس����تنی‬ ‫لێیه‌ زانی����اری‌و ئاس����ایش‌و پۆلیس‌و‬ ‫هێزه‌ عێراقیی����ه‌كان وه‌كو هه‌واڵگری‌و‬ ‫دژه‌ تی����رۆرو فیرق����ه‌و س����وپا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌وباره‌ی����ه‌وه‌ كه‌رك����وك قه‌ره‌باڵغه‌‪،‬‬ ‫هه‌ماهه‌نگی����ی هه‌یه‌ ب����ه‌اڵم ملمالنێی‬ ‫سیاس����ییش هه‌یه‌‪ ،‬له‌وانه‌شه‌ بۆ زیاتر‬ ‫خزمه‌تكردنی كه‌ركوك بێت"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری پۆلیس����ی ق����ه‌زاو‬ ‫ناحییه‌كانی كه‌ركوك زانیاری له‌س����ه‌ر‬ ‫گرتن����ه‌وه‌ی‌ به‌ش����یر ب����اس ده‌كات‌و‬ ‫ئاش����كرایده‌كات "بڕیار ب����و رێكه‌وتی‬ ‫(‪ 21‬بۆ ‪)22‬ی مانگی س����ێ كۆنتڕۆڵ‬ ‫بكرایه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ش����ه‌ڕی مه‌خمور‬ ‫گرتنه‌وه‌ی‌ به‌ش����یری دواخس����ت بۆیه‌‬ ‫ده‌بوایه‌ ئێستا به‌شیر له‌ژێر كۆنتڕۆڵی‬ ‫داعشدا نه‌بوایه‌‪".‬‬

‫هوشیار ره‌سوڵ‪ ،‬ئه‌و کورده‌ی عه‌بادی کاندیدی کردوه‌ بۆ کابین ‌ه نوێکه‌ی‪:‬‬

‫من نوێنه‌ر ‌ی كورد نیم‌و ئه‌و ماف ‌ه به‌خۆم ناده‌م ك ‌ه نوێنه‌رایه‌ت ‌ی كورد بکه‌م‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫هوشیار ره‌سوڵ كاندیدی‌ حكومه‌ت ‌ه‬ ‫پێشنیاركراوه‌كه‌ی‌ حه‌یده‌ر عه‌بادی‌‬ ‫كه‌ به‌حكومه‌تی‌ ته‌كنۆكرات ناسراوه‌‬ ‫رایگه‌یاند "ئه‌گه‌ر پۆسته‌كه‌ی‌ من‬ ‫له‌نێو ئه‌و سێ‌ وه‌زاره‌ته‌دا بێت وه‌ك‬ ‫پشكی‌ كورد دیاری‌ كراوه‌ ئه‌وا من‬ ‫نایكه‌م چونكه‌ من درۆ له‌گه‌ڵ خۆم‬ ‫ناكه‌م‌و درۆ له‌گه‌ڵ لیژنه‌كه‌ ناكه‌م‌و‬ ‫نوێنه‌ری‌ خۆمم"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ چونه‌ نێو كایه‌ی‌ سیاسیه‌وه‌‪،‬‬ ‫هوشیار ره‌سوڵ وتی‌ "له‌كاتی‌ رژێم ‌‬ ‫ی‬ ‫س����ه‌دامدا ك����ه‌ هی����چ جموجۆڵێكی‌‬ ‫سیاس����ی‌ نه‌هێش����تبو له‌به‌رئه‌وه‌ ژێر‬ ‫به‌ژێر رێكخستنی‌ خۆمان كردبو به‌اڵم‬ ‫له‌س����ه‌ر ئه‌ساسی‌ پیشه‌یی‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌دوربێت له‌كه‌ش����فبون‌و له‌‪1985‬ه‌وه‌‬ ‫په‌یوه‌ندیم كردوه‌ به‌ره‌وتی‌ ئیس��ل�امی‌‬ ‫له‌سلێمانی‌‌و له‌راگه‌یاندنی‌ یه‌كگرتوی‌‬ ‫ئیس��ل�امیدا ناوم هه‌یه‌ به‌اڵم ناوم بۆ‬ ‫كۆنگره‌ی‌ یه‌ك ده‌رنه‌چو له‌كۆنگره‌ی‌‬ ‫دوه‌وه‌ به‌ش����داری‌ هه‌مو كۆنگره‌كانی‌‬ ‫یه‌كگرتوم كردوه‌ تا كۆنگره‌ی‌ پێشو"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "من جگ����ه‌ له‌یه‌كگرتو هیچ‬ ‫حزبایه‌تییه‌كی‌ دیكه‌م نه‌كردوه‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌یه‌كگرتوش‪ ،‬هوش����یار ره‌سوڵ وتی‬ ‫"به‌ره‌س����می‌ له‌مانگ����ی‌ ‪9‬ی‌ ‪2015‬دا‬ ‫به‌ئاماده‌بون����ی‌ به‌ڕێ����زان د‪.‬محه‌مه‌د‬ ‫ئه‌حم���� ‌هد‌و هیوا میرزا صابر ده‌س����تم‬ ‫له‌كاركێشایه‌وه‌ له‌و حزبه‌‌و له‌وكاته‌وه‌‬ ‫من هیچ په‌یوه‌ندییه‌كی‌ رێكخس����تن‌و‬ ‫ئه‌ندامێتیم به‌یه‌كگرتوی‌ ئیسالمیه‌وه‌‬ ‫نه‌ماوه‌"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌كاندیدكردنه‌كه‌شی‌ بۆ‬ ‫ئه‌و پۆس����ته‌ وتی‌ "ب����ه‌ر له‌چونم بۆ‬ ‫چاوپێكه‌وت����ن به‌لیژنه‌ك����ه‌م وتوه‌ من‬ ‫راسته‌ كوردم به‌اڵم من وه‌ك هوشیار‬ ‫ره‌سوڵ پێشكه‌شم كردوه‌‌و من نوێنه‌ری‌‬ ‫كورد نیم‌و ئه‌و مافه‌ به‌خۆم ناده‌م كه‌‬ ‫نوێنه‌رایه‌تی‌ كورد بكه‌م‌و پاشان وتم‬ ‫ده‌بێت پۆسته‌كه‌ بۆ وه‌زاره‌تێك بێت‬ ‫كه‌ له‌گه‌ڵ پیشه‌كه‌مدا بگونجێت"‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ كاردانه‌وه‌ی‌ فراكس����یۆنه‌‬ ‫كوردییه‌كانی����ش وت����ی‌ "به‌ڕاس����تی‌‬ ‫هه‌ڵوێستی‌ فراكس����یۆنه‌ كوردییه‌كان‬ ‫مایه‌ی‌ نیگه‌رانی‌ بو چونكه‌ من له‌دوای‌‬

‫بڕی����اری‌ چاكس����ازییه‌كانی‌ عه‌ب����ادی‌‬ ‫هه‌فته‌یه‌ك چاوه‌ڕوان بوم هیچ یه‌كێك‬ ‫له‌و فراكسیۆنانه‌ كۆمێنتی‌ له‌باره‌یه‌وه‌‬ ‫نه‌بو ئه‌توانن بگه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ ئه‌رشیف تا‬ ‫شه‌ممه‌ی‌ پێشو هیچ په‌رله‌مانتارێكی‌‬ ‫كورد قسه‌ی‌ كردوه‌ له‌سه‌ر حكومه‌تی‌‬ ‫ته‌كنۆكرات؟!"‬ ‫وتیش����ی‌ "پاش����ان ئ����ه‌وه‌ به‌بڕوای‌‬ ‫م����ن ده‌رگایه‌كی‌ گه‌وره‌ ب����و له‌كورد‬ ‫كراب����ۆوه‌ ك����ه‌ ك����ورد ده‌یتوانی‌ له‌و‬ ‫رێگه‌یه‌وه‌ زیاد له‌ ‪ 5‬پۆس����تی‌ وه‌زیری‌‬ ‫وه‌ربگرێت به‌وپێی����ه‌ی‌ كورد پڕیه‌تی‌‬ ‫له‌كه‌سانی‌ ته‌كنۆكرات‪ ،‬پێموتون وه‌ك‬ ‫هوش����یار ره‌سوڵ س����یڤیم پێشكه‌ش‬ ‫كردوه‌‌و نابێت له‌چوارچێوه‌ی‌ پشكی‌‬ ‫كوردبێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و له‌ب����اره‌ی‌ كاردانه‌وه‌ی‌ یه‌كگرتو‬ ‫وتی‌ "هه‌رچی‌ قس����ه‌ی‌ خراپ هه‌یه‌ تا‬ ‫ئه‌م س����اته‌ش گوێم لێ‌ نه‌بوه‌ چونكه‌‬ ‫من ئامانجێكم ل����ه‌م كاره‌ هه‌بو بۆیه‌‬ ‫به‌ڕاستی‌ پێتان بڵێم موتابه‌عه‌ی‌ هیچ‬ ‫راگه‌یاندنێكم نه‌كردوه‌ تا بزانم چییان‬ ‫له‌سه‌ر وتوم"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌كاندیده‌كانی‌‬ ‫ئه‌و كابین ‌ه ته‌كنۆكراته‌ وتی‌ "كه‌سیان‬ ‫ناناس����م‌و ته‌نانه‌ت نه‌ش����مده‌زانی‌ ئه‌و‬ ‫ن����اكات‌و ته‌نان����ه‌ت له‌گ����ه‌ڵ گۆڕینی‌‬ ‫د‪ .‬نزاره‌ كورده‌"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و ره‌ت����ی‌ ك����رده‌وه‌ ك����ه‌ هیچ فریكۆنسه‌كانیان ئیتر من نه‌مگۆڕیوه‌‌و‬ ‫فشارێكی‌ له‌س����ه‌ربێت بۆ كشانه‌وه‌‌و موتابه‌عه‌ی‌ هه‌واڵ ناكه‌م"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "لێ����ره‌وه‌ ده‌یڵێم هه‌رچی‌‬ ‫وتی‌ "په‌یوه‌ندییه‌كی‌ زۆر دۆس����تانه‌‌و‬ ‫نزیكان����ه‌م هه‌ی����ه‌ له‌گ����ه‌ڵ مه‌كته‌ب قس����ه‌‌و قس����ه‌ڵۆكێكه‌ ك����ه‌ بۆی����ان‬ ‫سیاس����ی‌‌و زۆرێ����ك له‌حزب����ه‌كان‌و هه‌ڵبه‌ستوم به‌ناهه‌ق گه‌ردنیان ئازاد‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌گه‌ڵ یه‌كێتی‌ نیش����تیمانی‌ ده‌ك ‌هم‌و داواكارم خوای‌ گه‌وره‌ لێیان‬ ‫كوردس����تان‌و ب����ۆ ماوه‌ی‌ ‪ 34‬س����اڵه‌ نه‌گرێت"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ ب����ه‌وه‌ش ده‌كات كه‌ "ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌س����لێمانی‌ كارده‌ك����ه‌م‌و له‌كابینه‌ی‌‬ ‫كاك عوم����ه‌ر فه‌ت����اح‌و كابینه‌ی‌ كاك پۆس����ته‌كه‌ی‌ م����ن له‌نێو ئه‌و س����ێ‌‬ ‫كۆس����ر‌هت‌و كابینه‌ی‌ د‪.‬به‌رهه‌م كارم وه‌زاره‌ته‌دا بێت كه‌ وه‌ك پشكی‌ كورد‬ ‫كردووه‌‌و ‪ 6‬س����اڵ به‌خۆبه‌خش‌و به‌بێ‌ ده‌درێت ئ����ه‌وا من نایكه‌م چونكه‌ من‬ ‫پاره‌ له‌گ����ه‌ڵ پارێزگاری‌ س����لێمانی‌ درۆ له‌گه‌ڵ خ����ۆم ناكه‌م‌و درۆ له‌گه‌ڵ‬ ‫ك����ه‌ كاك به‌هرۆز قه‌ش����انی‌ بو كارم لیژنه‌كه‌ ناكه‌م‌و نوێنه‌ری‌ خۆمم"‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ س����ه‌روه‌ت‌و س����امانی‌‬ ‫كردوه‌‪ .‬ئه‌و كاته‌ش ئه‌وه‌یان ده‌خسته‌‬ ‫پاڵم����ه‌وه‌ كه‌ بۆچ����ی‌ كار له‌گه‌ڵ ئه‌و خۆیه‌وه‌‌و ئاماده‌بون����ی‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ بۆ‬ ‫لێپرس����راوانه‌ی‌ یه‌كێتی‌ ده‌كه‌یت‪ .‬من ده‌س����ته‌ی‌ نه‌زاهه‌ی‌ ئاش����كرا بكات‪،‬‬ ‫مه‌به‌ستمه‌ له‌هه‌ر شوێنێك بوار هه‌بێت هوشیار ره‌سوڵ وتی‌ " ئاماده‌م به‌اڵم‬ ‫له‌وانه‌یه‌ ده‌س����ته‌ی‌ نه‌زاهه‌ به‌زه‌ییان‬ ‫خزمه‌ت به‌شاره‌كه‌م بكه‌م"‪.‬‬ ‫ی دۆستانه‌شم پیام����دا بێته‌وه‌‌و بچ����ن قه‌رزه‌كانم بۆ‬ ‫وتیشی‌ "هیچ داوایه‌ك ‌‬ ‫بده‌نه‌وه‌‪ .‬م����ن خاوه‌نی‌ خانویه‌كم كه‌‬ ‫لێ‌ نه‌كراوه‌ بۆ كشانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئام����اژه‌ی‌ ب����ۆ ئ����ه‌وه‌ش ك����رد كه‌ تیایدا نیشته‌جێم‌و ئۆتۆمبێلێكم هه‌یه‌‬ ‫"موتابه‌ع����ه‌ی‌ كه‌ناڵ����ه‌ كوردییه‌كان ك����ه‌ كاتی‌ خۆی‌ ئه‌وكات����ه‌ی‌ ئه‌ندامی‌‬

‫ی ره‌تكرایه‌وه‌‬ ‫به‌هۆی‌ ملمالنێی‌ سیاس ‌‬ ‫چونكه‌ ئه‌و یه‌كگرتو بو‪".‬‬ ‫ئه‌و ده‌ش����ڵێ‌ "مامۆس����تا هوشیار‬ ‫س����ه‌ر به‌رێبازی‌ ئیخوان موس����لمین‬ ‫ب����وه‌‌و له‌قوتابخانه‌ی‌ ئیخ����وان بوه‌‌و‬ ‫كه‌ یه‌كگرتو دروس����ت بوه‌ خۆی‌ هه‌ر‬ ‫یه‌كگرت����و بوه‌‌و مامۆس����تا هۆش����یار‬ ‫پیاوێك����ی‌ ئیمان����ی‌‌و قیامه‌تییه‌‌و زۆر‬ ‫موته‌مه‌س����یكه‌ به‌عیباداتیی����ه‌وه‌‌و‬ ‫پیاوێكه‌ زۆر پش����تی‌ له‌دونیا كردوه‌‌و‬ ‫هیچ شتێكی‌ له‌دونیا نییه‌ وه‌ك ماڵ‌و‬ ‫موڵك"‪.‬‬ ‫ئه‌و نهێنی‌ ئه‌وه‌ی‌ بۆ ئاوێنه‌ ئاشكرا‬ ‫كرد كه‌ "هۆشیار ره‌سوڵ خۆشنوسێكی‌‬ ‫زۆر به‌توانای����ه‌‌و هه‌ربۆی����ه‌ له‌بنكه‌ی‌‬ ‫ژی����ن كارده‌كات‌و یه‌كێك����ه‌ له‌ه����ه‌ره‌‬ ‫خه‌تخۆش����ه‌كانی‌ كوردستان‌و عێراق‌و‬ ‫له‌و بواره‌دا بنكه‌ی‌ ژین زۆر س����ودی‌‬ ‫لێوه‌رده‌گ����رن‪ .‬خۆشه‌ویستیش����ی‌ بۆ‬ ‫خوێندنه‌وه‌‌و نوسین‌و ده‌ستنوسه‌كانی‌‬ ‫ك����ورد وایك����رد ك����ه‌ له‌بنك����ه‌ی‌ ژین‬ ‫كاربكات‪".‬‬

‫ئاماده‌م سه‌روه‌ت‌و‬ ‫سامانه‌که‌م بۆ‬ ‫ده‌سته‌ی نه‌زاه ‌ه‬ ‫ئاشکرا بکه‌م به‌ڵکو‬ ‫قه‌رزاکانم بۆ بده‌نه‌و‌ه‬ ‫ک ‌ه بۆ چونم بۆ به‌غدا‬ ‫‪ 200‬دۆالرم قه‌رز‬ ‫کردوه‌‬

‫هوشیار ره‌سوڵ‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌ س����لێمانی‌ بوم‬ ‫كاك نێچیرڤان بارزانی‌ وه‌كو سه‌رۆك‬ ‫وه‌زی����ران كردی����ه‌ دی����اری‌ هه‌مومان‬ ‫وات����ا ئۆتۆمبێل����ه‌كان درای����ه‌ هه‌مو‬ ‫ئه‌ندامه‌كانی‌ ئه‌نجومه‌ن����ی‌ پارێزگای‌‬ ‫هه‌ر س����ێ‌ پارێزگاكه‌‪ .‬من بۆ چونم بۆ‬ ‫به‌غدا ‪ 200‬دۆالرم قه‌رز كردوه‌"‪.‬‬ ‫كوردس����تان س����ێوكانی‌‪-‬یش وه‌ك‬ ‫هاوڕێیه‌كی‌ نزیكی‌ هوش����یار ره‌سوڵ‬ ‫وت����ی‌ "زۆر ح����ه‌زی‌ له‌پیش����ه‌كه‌ی‌‬ ‫خۆیه‌تی‌‌و دورو نزیك‌و خۆشه‌ویست‌و‬ ‫ناحه‌ز شایه‌تی‌ بۆ ده‌د‌هن‌و ئه‌م پیاوه‌‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ عیلمه‌كه‌ی‌ خۆی‌ خۆشده‌وێت‬ ‫له‌ژیانیدا له‌گه‌ڵ هی����چ كۆمپانیایه‌كی‌‬ ‫كه‌رت����ی‌ تایب����ه‌ت كاری‌ نه‌ك����ردوه‌‌و‬ ‫وتویه‌ت����ی‌ من به‌پاره‌ ئی����ش ناكه‌م‌و‬ ‫به‌ڵكو وتویه‌ت����ی‌ حه‌زده‌كه‌م خزمه‌ت‬ ‫به‌دام����وده‌زگاكان‌و خزم����ه‌ت به‌كۆی‌‬ ‫خه‌ڵك بكه‌م"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ " ‪9‬ساڵ‌و ‪6‬مانگ‌و ‪ 24‬رۆژ‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن����ی‌ پارێزگای‌ س����لێمانی‌‬ ‫به‌ن����ده‌ س����ه‌رۆكی‌ فراكس����یۆن بوم‌و‬ ‫ئه‌وی����ش ئه‌ندام����ی‌ ئه‌نجوم����ه‌ن بو‬

‫ماوه‌ی‌ ‪ 2‬س����اڵ س����ه‌رۆكی‌ پڕۆژه‌كان‬ ‫بو ئێستاش هه‌مو كۆمپانیاكان ئاوات‬ ‫ده‌خوازن به‌وكاته‌ی‌ مامۆستا هوشیار‬ ‫سه‌رۆكی‌ پڕۆژه‌كان بو كه‌ خزمه‌تێكی‌‬ ‫زۆری‌ كرد به‌اڵم به‌داخه‌وه‌ به‌حوكمی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئ����ه‌م واڵته‌ گه‌نده‌ڵه‌ ملمالنێی‌‬ ‫سیاس����ی‌ له‌به‌رئ����ه‌وه‌ی‌ یه‌كگرتو بو‬ ‫له‌پڕۆژه‌كان الیانبرد"‪.‬‬ ‫س����ێوكانی‌ راش����یگه‌یاند "كه‌ ئه‌م‬ ‫كاره‌ش هات����ه‌ پێش����ه‌وه‌ به‌راس����تی‌‬ ‫مشاوه‌ره‌ی‌ به‌ به‌نده‌ كرد‌و سیڤی‌ خۆی‌‬ ‫پێش����كه‌ش كرد‌و له‌وێ‌ شۆرت لیست‬ ‫كرابو س����ه‌یر ده‌كه‌ن ئه‌م سیڤییه‌ زۆر‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌نده‌‌و به‌داخه‌وه‌ ئه‌م س����یڤییه‌‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ن����ده‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تان‬ ‫به‌هۆی‌ ملمالنێی‌ حزبایه‌تی‌‌و سیاسی‌‬ ‫سودی‌ لێوه‌رنه‌گیراوه‌"‪.‬‬ ‫ئاشكراش����ی‌ ك����رد ك����ه‌ "كاتێ����ك‬ ‫د‪ .‬به‌رهه‌م ئه‌حمه‌د س����اڵح سه‌رۆكی‌‬ ‫حكومه‌ت بو ك����ه‌ هاوڕێیه‌تی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫من‌و كاك هوشیاردا هه‌یه‌ زۆر حه‌زی‌‬ ‫ده‌ك����رد كه‌ پۆس����تێك بدات����ه‌ كاك‬ ‫هوش����یار ب����ه‌اڵم به‌داخ����ه‌وه‌ ئه‌ویش‬

‫هوشیار ره‌سوڵ محه‌مه‌د ئه‌مین‬ ‫له‌دایكب���وی‌ ‪1959‬ی‌ گه‌ڕه‌كی‌ ش���ێخانی‌‬ ‫كانێسكان له‌سلێمانی‌‬ ‫هه‌م���و قۆناغه‌كانی‌ خوێندنی له‌ش���اری‌‬ ‫سلێمانی‌ ته‌واوكردوه‌‬ ‫ده‌رچوی‌ كۆلێژی‌ ئه‌ندازیارییه‌‬ ‫یه‌كه‌م دامه‌زراندنی‌ له‌كارگێڕی‌ خۆجێیه‌تی‌‬ ‫پارێزگای‌ سلێمانی‌ بوه‌ وه‌كو ئه‌ندازیار‬ ‫ل���ه‌دوای‌ راپه‌ڕین پۆس���تی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫پالندانان���ی‌ دراوه‌ت���ێ‌ له‌كارگێ���ڕی‌‌و‬ ‫خۆجێیه‌تی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ دامه‌زراندنه‌وه‌ی‌ زانكۆی‌ سلێمانی‌‬ ‫له‌سه‌ر داوای‌ سه‌رۆكی‌ زانكۆی‌ سلێمانی‌‬ ‫ئ���ه‌و كاته‌ راژه‌كه‌ی‌ گواس���تراوه‌ته‌وه‌ بۆ‬ ‫زانكۆی‌ سلێمانی‌‬ ‫ل���ه‌وێ‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌ كارگ���وزاری‌‬ ‫ئه‌ندازی���اری دامه‌زراند ك���ه‌ تایبه‌ت بوه‌‬ ‫به‌كاروباره‌ ئه‌ندازیارییه‌كانی‌ زانكۆ‬ ‫ل���ه‌دوای‌ راپه‌ڕی���ن هاوس���ه‌رگیری‬ ‫ئه‌نجامدا‌وه‌‬ ‫خاوه‌نی‌ س���ێ‌ كوڕ‌و كچێكه‌ به‌ناوه‌كانی‌‬ ‫محه‌مه‌د‌و ئه‌حمه‌د‌و ره‌ندان‌و ره‌وه‌ند‬

‫عێراق‌و جیهان‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫‪7‬‬

‫"وه‌ك سه‌بایا ده‌تانبه‌ین"‬

‫ڤیان ده‌خیل‪ :‬قسه‌ ‌ی په‌رله‌مانتاره‌كه‌ ‌ی كوتل ‌هی‌ سه‌در توشی‌ شۆك ‌ی كردم‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫پێنجشه‌ممه‌ی‌ رابردو‪ ،‬په‌رله‌مانتاری‌‬ ‫سه‌ر به‌كوتله‌ی‌ سه‌در"ماجد عه‌زاوی‌"‬ ‫له‌دانیشتنی‌ په‌رله‌ماندا رویكرده‌وه‌‬ ‫په‌رله‌مانتاری‌ كوردی‌ ئێزیدی‌ ڤیان‬ ‫ده‌خیل‌و وتی‌ "وه‌ك سه‌بایا ده‌تانبه‌ین‌و‬ ‫به‌سه‌ر مانگرتوه‌كانی‌ به‌رده‌م‬ ‫ناوچه‌ی‌ سه‌وزدا دابه‌شتان ده‌كه‌ین"‪،‬‬ ‫ڤیان ده‌خیل ده‌ڵێت "قسه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌ توشی‌ شۆكی‌ كردم‌و خۆم‬ ‫پێنه‌گیراو گریام"‪.‬‬ ‫ڤیان ده‌خی����ل ئاماژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ك����ه‌ هه‌رچه‌ن����ده‌ ماجد ع����ه‌زاوی‌ ئه‌و‬ ‫قس����ه‌یه‌ی‌ به‌حس����ابی‌ خۆی‌ به‌گاڵته‌و‬ ‫ش����ۆخییه‌وه‌ ك����ردوه‌‪ ،‬به‌اڵم ب����ۆ من‌و‬ ‫هه‌مو كوردیش هه‌ژێن����ه‌ر بو‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"كوتله‌ی‌ س����ه‌در له‌به‌رامبه‌ر قسه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫په‌رله‌مانتارانه‌یان����دا زۆر نیگه‌ران بون‌و‬ ‫به‌فه‌رمی‌ له‌هۆڵی‌ په‌رله‌ماندا پۆزش����یان‬ ‫بۆ هێنامه‌وه‌و نوس����ینگه‌ی‌ س����ه‌دریش‬ ‫به‌ته‌له‌ف����ون په‌یوه‌ندی����ان پێ����وه‌ كردو‬ ‫به‌هه‌مانش����ێوه‌ پۆزش����یان هێنای����ه‌وه‌و‬ ‫وتیان قسه‌ی‌ ئه‌و په‌رله‌مانتاره‌ هه‌رگیز‬ ‫گوزارشت له‌رای‌ ته‌وژمی‌ سه‌درو كوتله‌ی‌‬ ‫ئه‌حرار ناكات"‪.‬‬ ‫ی به‌الی‌ زۆرب����ه‌ی‌ چاودێرانه‌وه‌‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫جێ����ی‌ س����ه‌رنج بو ك����ه‌ ئه‌م قس����ه‌یه‌‬ ‫له‌الیه‌ن په‌رله‌مانتارێكی‌ ش����یعه‌وه‌ كرا‪،‬‬ ‫كه‌ چ����اوه‌ڕوان نه‌ده‌كرا دابه‌زێت بۆ ئه‌و‬ ‫ئاسته‌‌و به‌مجۆره‌ بیربكاته‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌‬ ‫كه‌ پێش����تر له‌الیه‌ن ده‌وڵه‌تی‌ ئیسالمی‌‬ ‫ناسراو به‌داعش����ه‌وه‌‪ ،‬ژماره‌یه‌كی‌ زۆری‌‬ ‫كچ‌و ژنانی‌ ئێزیدی‌ وه‌ك سه‌بایا برابون‌و‬ ‫له‌بازاڕه‌كانی‌ موس����ڵ‌‌و ره‌ق����ه‌دا كڕین‌و‬ ‫فرۆش����یان پێكرابو‪ .‬ئه‌م����ه‌ جگه‌له‌وه‌ی‌‬

‫ئیراده‌ی‌ ئێمه‌ی‌‬ ‫ئێزیدی‌ زۆر‬ ‫له‌قسه‌ی‌ ساده‌و بێ‌‬ ‫مانای‌ ئه‌و پیاوه‌‬ ‫بچوكانه‌ گه‌وره‌تره‌‬ ‫ئێمه‌‬ ‫ر‌هگ‌وڕیشه‌مان له‌م‬ ‫خاكه‌دا داكوتاوه‬ ‫ڤیان ده‌خیل‬ ‫ك����ه‌ داع����ش دوژمنێكی‌ سه‌رس����ه‌ختی‌‬ ‫شیعه‌كانه‌‪.‬‬ ‫س����ه‌رباری‌ ئه‌وه‌ش كه‌ دو پێكهاته‌ی‌‬ ‫سه‌ره‌كی‌ ئه‌م واڵته‌ ئه‌مه‌ دیدو روانینیانه‌‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌ئێزیدیه‌كان‌و چ به‌ئاش����كراو‬ ‫چ به‌نهێن����ی‌ ده‌ریببڕن‪ ،‬ب����ه‌اڵم ده‌خیل‬ ‫پێیوایه‌ ئه‌مه‌ نابێته‌ هۆی‌ دڵهه‌ڵكه‌ندنی‌‬ ‫ئه‌وان له‌م خ����اك‌و واڵته‌‪ ،‬كه‌ مه‌ڵبه‌ندی‌‬ ‫دێرین‌و ه����ه‌زار س����اڵه‌ی‌ ئێزیدیه‌كانه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وت����ی‌ "ئیراده‌ی‌ ئێمه‌ی‌ ئێزیدی‌ زۆر‬ ‫له‌قسه‌ی‌ س����اده‌و بێ‌ مانای‌ ئه‌و پیاوه‌‬

‫بچوكانه‌ گه‌وره‌تره‌‪".‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئێمه‌ ر‌هگ‌وڕیش����ه‌مان له‌م‬ ‫خاكه‌دا داكوتاوه‌"‪.‬‬ ‫ده‌خیل ئه‌وه‌ش ناشارێته‌وه‌ كه‌ قسه‌ی‌‬ ‫ئ����ه‌و په‌رله‌مانت����اره‌ی‌ كوتله‌ی‌ س����ه‌در‬ ‫ته‌واو توشی‌ شۆكی‌ كردوه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫قس����ه‌ی‌ زبرو زۆر تون����دی‌ له‌به‌رامبه‌ردا‬ ‫به‌كارهێناوه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم خۆی‌ پێنه‌گیراوه‌و‬ ‫جارێكیت����ر له‌ناو په‌رله‌مان����دا داویه‌تیه‌‬ ‫پرم����ه‌ی‌ گری����ان‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "به‌ده‌س����ت‬ ‫خۆم نه‌بو له‌و س����اته‌وه‌خته‌دا كه‌ گوێم‬

‫له‌و قسانه‌ بو په‌رله‌مانتاره‌كه‌ی‌ كوتله‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫س����ه‌در به‌رامبه‌رم كردی‌‪ ،‬ئه‌وه‌م هاته‌وه‌‬ ‫به‌رچ����او ك����ه‌ به‌س����ه‌ر كچ����ان‌و ژنانی‌‬ ‫ئێزیدیدا هات‌و بران له‌موس����ڵ‌ به‌س����ه‌ر‬ ‫چه‌ته‌و تیرۆریس����ته‌كانی‌ داعشدا دابه‌ش‬ ‫كران یان بران له‌ره‌قه‌ ده‌یانفرۆش����تن‌و‬ ‫ده‌یانكڕین"‪.‬‬ ‫ئه‌م����ه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ پێش����تریش‬ ‫ڤی����ان ده‌خیل له‌ئاب����ی‌ ‪2014‬دا له‌كاتی‌‬ ‫خوێندن����ه‌وه‌ی‌ به‌یاننامه‌یه‌ك����دا ب����ۆ‬ ‫ئیدانه‌كردنی‌ په‌الماری‌ داعش بۆ س����ه‌ر‬

‫ش����نگال‌و ئه‌و مه‌رگه‌سات‌و كاره‌ساته‌ی‌‬ ‫به‌س����ه‌ر خه‌ڵكی‌ ئه‌و ده‌ڤ����ه‌ره‌دا هات‪،‬‬ ‫ده‌س����تیكرد به‌گریان‌و ئه‌م گریانه‌ش����ی‌‬ ‫ده‌نگدانه‌وه‌یه‌ك����ی‌ گه‌وره‌ی‌ له‌میدیاكانی‌‬ ‫جیهاندا هه‌بو‪.‬‬ ‫ده‌خی����ل پێیوای����ه‌ س����ه‌ره‌ڕای‌ ئ����ه‌و‬ ‫نه‌هامه‌تیانه‌ی‌ به‌سه‌ر ئێزیدیه‌كاندا هاتوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم هێشتا ئه‌وان خۆڕاگرن‌و خوازیاری‌‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ن بۆ سه‌ر زێدی‌ بابوباپیرانیان‪،‬‬ ‫گرفته‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ هاوكاری‌ ناكرێن بۆ ئه‌و‬ ‫مه‌به‌س����ته‌‪ ،‬ژیانی‌ ناو كه‌م����پ ژیانێكی‌‬

‫تا بڵێی‌ ناخۆش����ه‌ ب����ۆ ئێزیدییه‌كان ك ‌ه‬ ‫به‌هه‌زار چه‌رمه‌س����ه‌ری‌‌و كوێ����ره‌وه‌ری‌‬ ‫ده‌ژین‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "راس����ته‌ شنگال ئازاد‬ ‫كراوه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم ئ����اوه‌دان نه‌كراوه‌ته‌وه‌و‬ ‫خه‌ڵكه‌كه‌ی‌ نه‌گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌‪ ،‬جگ ‌ه له‌وه‌ی‌‬ ‫وێرانه‌یه‌‪ ،‬ی����اده‌وه‌ری‌ ئه‌و كاره‌س����اته‌‬ ‫س����ه‌خته‌ش له‌مێش����كیاندا هه‌ڵكۆڵراوه‌‬ ‫كه‌ دو ساڵ‌ له‌مه‌وبه‌ر به‌سه‌ریاندا هات‪،‬‬ ‫هه‌مویان ئه‌و پرسیاره‌ له‌خۆیان ده‌كه‌ن‬ ‫كه‌ گره‌نتی‌ چیی����ه‌ جارێكیتر وایان لێ‬ ‫به‌سه‌ر نایه‌ته‌وه‌؟"‬

‫كورد به‌گومانه‌وه‌ له‌حكومه‌ت ‌ه ته‌كنۆكرات ‌هی‌ عه‌باد ‌ی ده‌ڕوانێت‬ ‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬ ‫پێكهێنانی‌ حكومه‌تێكی‌ ته‌كنۆكرات‬ ‫له‌الیه‌ن (حه‌یده‌ر عه‌بادی‌)‬ ‫سه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیرانی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراق‪ ،‬گومان الی‌ كوردو‬ ‫عه‌ره‌بی‌ سوننه‌ دروست ده‌كات‌و‬ ‫په‌رله‌مانتارێكیش ده‌ڵێت "ئه‌مه‌‬ ‫ته‌سفیه‌كردنی‌ نه‌یاره‌كانی‌ عه‌بادیه‌ به‌‬ ‫به‌كارهێنانی‌ شه‌رعیه‌تی‌ په‌رله‌مان‪".‬‬ ‫ئه‌شواق جاف‪ ،‬په‌رله‌مانتاری‌ پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌نوێنه‌رانی‌ عێراق بۆ ئاوێنه‌ رایگه‌یاند‬ ‫" دی���اره‌ پێكهات���ه‌ی‌ حكومه‌تێك���ی‌‬ ‫ته‌كنۆكرات كارێكی‌ باش���ه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێمه‌‬ ‫نیشانه‌ی‌ پرسیارمان هه‌یه‌ له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫پێكهێنان���ه‌و هه‌نگاوه‌كان���ی‌ عه‌بادی‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ عه‌ب���ادی‌ به‌ناوی‌ چاكس���ازی‌‬ ‫هه‌ن���گاوی‌ ن���اوه‌ ب���ه‌اڵم ئ���ه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫ده‌یبینین ئه‌و هه‌نگاوانه‌ ش���ه‌فاف نیه‌‪،‬‬ ‫دیاره‌ یه‌كێك له‌هه‌نگاوه‌ س���ه‌ره‌كیانی‌‬ ‫چاكسازی‌ ش���ه‌فافیه‌ته‌ به‌اڵم ئێمه‌ ئه‌و‬ ‫ش���ه‌فافیه‌ته‌مان نه‌بین���ی‌ له‌گه‌ڵ‌ هیچ‬ ‫هێزێكدا ن���ه‌ك ته‌نه���ا كوردیش‪ ،‬ئه‌و‬ ‫به‌ئێمه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ له‌(‪ )22‬وه‌زاره‌ت‬ ‫كه‌می‌ ناكاته‌وه‌ ب���ه‌اڵم له‌ناو په‌رله‌مان‬ ‫بینیم���ان كه‌می‌ ك���رده‌وه‌‪ ،‬یان كاتێك‬ ‫كورد لێی‌ ده‌پرس���ی چه‌ند وه‌زاره‌تمان‬ ‫به‌رده‌كه‌وێت باس���ی‌ نه‌ده‌كرد بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫كاندیدمان نه‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌شواق جاف ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫ئه‌وان وه‌ك كوتله‌ی‌ كوردی‌ كێش���ه‌یان‬ ‫نیه‌ هه‌ركه‌سێك كاندیدبێت له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫حیزبیش‪ ،‬به‌اڵم ب���ه‌و مه‌رجه‌ی‌ كوتله‌‬ ‫كوردیه‌كان مه‌رجه‌ع بن‌و كاندیده‌كه‌ش‬ ‫كه‌سایه‌تیه‌كی‌ ته‌كنۆكرات بێت‪ ،‬ده‌شڵێت‬ ‫"ئێم���ه‌ كیانی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تانمان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئێم���ه‌ كیان���ی‌ میلله‌تێكین خۆ‬ ‫ته‌نها هی‌ حزبێك‌و كوتله‌یه‌ك نین‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫پێویسته‌ ئه‌و كه‌س���ه‌ی‌ كاندید ده‌بێت‬ ‫پێویسته‌ نوێنه‌رایه‌تی هه‌مو كورد بكات‬ ‫نه‌ك حزب‌و كوتله‌یه‌ك"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتیشی‌ "ناتوانین ئێستا بڕیار‬ ‫له‌سه‌ر باش���ی‌‌و خراپی‌ ئه‌و حكومه‌ته‌‬ ‫ته‌كنۆكرات���ه‌ بده‌ی���ن‪ ،‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌‬ ‫ئامانجی‌ ته‌ش���كیلكردنه‌كه‌ نیش���انه‌ی‌‬ ‫پرسیاری‌ له‌سه‌ره‌‪ ،‬من به‌شبه‌حاڵی‌ خۆم‬ ‫ده‌ڵێم ئه‌مه‌ ته‌سفیه‌كردنی‌ نه‌یاره‌كانی‌‬

‫كێشه‌ی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫عێراق كێشه‌ی‌‬ ‫ته‌كنۆكرات نه‌بوه‌‬ ‫به‌و ئه‌ندازه‌یه‌ی‌‬ ‫كێشه‌ی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیرانه‬ ‫عه‌بادی‬ ‫عه‌بادیه‌ به‌ به‌كارهێنانی‌ ش���ه‌رعیه‌تی‌ ئه‌م ج���ۆره‌ حكومه‌ته‌ توان���ای‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌رله‌مان‪ ،‬له‌قۆناغی‌ یه‌كه‌مدا بینیمان هه‌یه‌ كه‌به‌رنامه‌ی‌ خ���ۆی‌ پیاده‌بكات‌و‬ ‫هه‌رسێ‌ جێگری‌ سه‌رۆككۆماری‌ البرد‪ ،‬بتوانێت ئه‌نجامی‌ باشی‌ هه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌رس���ێ‌ جێگری‌ ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیرانی‌ هه‌ندێك حكومه‌ت له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ له‌سه‌ر‬ ‫البرد‪ ،‬به‌اڵم له‌م قۆناغه‌ چه‌ند كه‌سێك بناغه‌ی‌ به‌رنامه‌ی‌ سیاسی‌ داده‌مه‌زرێن‬ ‫ماون له‌ن���او ئه‌نجومه‌ن���ی‌ وه‌زیران كه‌ حكومه‌تی‌ ته‌كنۆك���رات بۆ ئه‌و واڵتانه‌‬ ‫به‌رده‌وام خاوه‌نی‌ بڕیارو قس���ه‌كردنن ناش���ێ‌ به‌تایبه‌ت ئه‌گه‌ر واڵتێك بێت‌و‬ ‫كه‌ سه‌ركرده‌ی‌ حیزبه‌كانیانه‌و ئه‌میش پێكهاته‌ی‌ جیاوازی‌ هه‌بێت وه‌كو عێراق‪،‬‬ ‫ده‌یه‌وێ���ت به‌ش���ه‌رعیه‌تی‌ په‌رله‌مانی‌‌و بۆیه‌ رێكه‌وتنێك كراوه‌ كه‌ چۆن بكرێت‬ ‫به‌ناوی‌ چاكس���ازی‌ الیان به‌رێت‪ ،‬بۆیه‌ ته‌كنۆكراتیش بن‌و هه‌روه‌ها ته‌مس���یلی‌‬ ‫ده‌ڵێم ئایا چاكسازی‌ به‌گۆڕینی‌ وه‌زاره‌ت الیه‌نی‌ سیاسیش بكه‌ن"‪.‬‬ ‫ئه‌حم���ه‌دی‌ حاجی‌ ره‌ش���ید ئاماژه‌‬ ‫ده‌بێت یان ده‌بێت ستراتیجیه‌تی‌ رونی‌‬ ‫به‌وه‌ش ده‌كات كه‌ "كێشه‌ی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫بۆ گه‌نده‌ڵی‌ هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌دی‌ حاجی‌ ره‌ش���ید سه‌رۆكی‌ عێراق كێش���ه‌ی‌ ته‌كنۆكرات نه‌بوه‌ به‌و‬ ‫فراكس���یۆنی‌ كۆمه‌ڵ���ی‌ ئیس�ل�امی‌ ئه‌ندازه‌یه‌ی‌ كێشه‌ی‌ سه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ عێراق ده‌ڵێت "حكومه‌تی‌ وه‌زیران���ه‌‪ ،‬س���ه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌‬ ‫ته‌كنۆك���رات بریتی���ه‌ له‌وحكومه‌ت���ه‌ی‌ وه‌زیران نه‌یتوانیوه‌ ئ���ه‌و به‌رنامه‌یه‌ی‬ ‫وه‌زیره‌كان���ی‌ خه‌ڵكان���ی‌ ئه‌كادیم���ی‌ له‌مێشكی كه‌سێكدا هه‌یه‌ پیاده‌ بكات‪،‬‬ ‫ده‌ب���ن‪ ،‬هه‌رواڵتێ���ك له‌واڵت���ه‌كان له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ وه‌زیره‌كان خه‌ڵكی‌ سیاسی‌‬ ‫پێویس���تی‌ به‌ش���كلی‌ كابین��� ‌ه هه‌یه‌‪ ،‬بون‌و هێزی‌ سیاس���ی‌ له‌پشتیان بوه‌‪،‬‬ ‫ی تێدا بێت عه‌ب���ادی‌ ده‌یه‌وێت ئه‌و ریتمه‌ بگۆڕێت‌و‬ ‫له‌ه���ه‌ر واڵتێكدا ك��� ‌ه ئارام ‌‬

‫به‌رنام���ه‌ی‌ خۆی‌ پیاده‌ ب���كات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫حكومه‌ته‌كان كه‌ حكومه‌تی‌ ئیئتیالفین‬ ‫به‌رنامه‌ی‌ سیاس���ی‌‌و هاوبه‌شیان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫بۆ حكومه‌ت���ی‌ هاوب���ه‌ش گونجاو نیه‌‬ ‫چونكه‌ به‌رنامه‌ی‌ الیه‌نه‌ سیاس���یه‌كان‬ ‫جێبه‌جێ‌ ناكات"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا وتیش���ی‌ "گومانمان ته‌نها‬ ‫له‌ئامانج���ی‌ عه‌بادی‌‌و حیزب���ی‌ ده‌عوه‌‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ چه‌ند س���اڵه‌ بااڵده‌ستن له‌م‬ ‫حكومه‌ته‌‪ ،‬بۆنمون���ه‌ هه‌مو وه‌زاره‌تێك‬ ‫پشكنه‌رێكی‌ گشتی هه‌یه‌و هه‌یئه‌یه‌كی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئێستا (‪ )30‬پشكنه‌ری‌ گشتیمان‬ ‫هه‌ی���ه‌ كه‌ (‪ )23‬ی���ان له‌وه‌زاره‌ته‌كاندا‬ ‫ده‌وڵه‌ت���ی‌ قانون‌و حیزب���ی‌ ده‌عوه‌ن‪،‬‬ ‫حكومه‌تێكی‌ زۆرین���ه‌ به‌پێكهاته‌یه‌كی‌‬ ‫فره‌یی‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "پێویسته‌ له‌ناو حیزبه‌كاندا‬ ‫ته‌كنۆكراته‌كان بێنه‌ پێشه‌وه‌‪".‬‬ ‫به‌ختی���ار ش���اوه‌یس په‌رله‌مانتاری‌‬ ‫یه‌كێتی‌ له‌نوێنه‌ران���ی‌ عێراق بۆ ئاوێنه‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ خس���ته‌ ڕو ك���ه‌ حكومه‌ت���ی‌‬

‫ته‌كنۆكرات الیه‌نی‌ باش‌و خراپی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫وتی‌ "الیه‌نه‌ باش���ه‌كه‌ی‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ وه‌ك ته‌كنۆكرات ده‌چنه‌ ئه‌و‬ ‫ش���وێنانه‌ ده‌توانرێ‌ ئیشه‌كانیان زیاتر‬ ‫ده‌س���تكراوه‌ بێت‌و عه‌بادیش ده‌توانێت‬ ‫زیات���ر مامه‌ڵه‌ی���ان له‌گه‌ڵ ب���كات‪ ،‬بۆ‬ ‫نمونه‌ عه‌ب���ادی‌ جاران كه‌ كه‌س���ێكی‌‬ ‫وه‌ك جه‌عفه‌رو زێباری‌‌و شه‌هرس���انی‌‌و‬ ‫‪ ....‬ك���ه‌ له‌ن���او حكومه‌ت���دا ب���ون‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئه‌وانه‌ له‌ن���او حیزبه‌كانی‌‬ ‫خۆیان���دا كه‌س���انی‌ بااڵده‌س���ت بون‬ ‫نه‌یده‌توانی‌ وه‌ك پێویست محاسه‌به‌یان‬ ‫بكات‪ ،‬ده‌شزانین ئه‌گه‌ر حیزب ده‌ست‬ ‫نه‌خاته‌ حكومه‌ته‌وه‌ كاره‌كان باش���تر‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌چ���ن‪ ،‬دیاره‌ ئ���ه‌وه‌ش لێدانه‌‬ ‫له‌هه‌یمه‌نه‌ی‌ حیزب له‌عێراقدا"‪.‬‬ ‫به‌ختیار ش���اوه‌یس وتیش���ی‌ "الیه‌نه‌‬ ‫س���لبیه‌كه‌ی‌ به‌نیس���به‌ت ك���ورده‌وه‌‬ ‫له‌عێراقدا له‌س���ه‌ر بناغ���ه‌ی‌ رێكه‌وتنی‌‬ ‫سیاسی‌ بوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر رێكه‌وتن نه‌مێنێت‬ ‫ئه‌وا كێش���ه‌ دروس���ت ده‌بێت بۆ ئێمه‌‬

‫وه‌ك���و كورد‪ ،‬چونكه‌ ئێم���ه‌ كه‌مینه‌ین‬ ‫لێ���ره‌ش ش���ته‌كان نابێ���ت به‌زۆرینه‌و‬ ‫كه‌مینه‌ تێپه‌ڕێنرێت‪ ،‬ترسی‌ ئه‌وه‌ هه‌یه‌‬ ‫له‌دواجاردا ئه‌مه‌ په‌ل بهاوێت بۆمه‌سه‌له‌‬ ‫ده‌ستوریه‌كان‌و بۆ ماده‌ ده‌ستوریه‌كان‪،‬‬ ‫نه‌گه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ راوێژو مه‌بده‌ئی‌ رێكه‌وتن‬ ‫له‌گه‌ڵمان‌و شته‌كان فه‌رزبكه‌ن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫دیموكراسیه‌تی‌ عێراق ته‌وافوقییه‌"‪.‬‬ ‫ش���اوه‌یس باس ل���ه‌وه‌ش ده‌كات كه‌‬ ‫له‌مه‌بده‌ئ���دا خ���ه‌وش هه‌ی���ه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"ناتوانرێ���ت له‌واڵت���ی‌ ته‌وافوقی���دا‬ ‫ته‌كنۆكرات سه‌ربگرێ‌‪ ،‬چونكه‌ ملمالنێی‌‬ ‫تائیفی‌‌و نه‌ته‌وه‌ی���ی‌‌و مه‌زهه‌بی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌س���ه‌ر بناغ���ه‌ی‌ دیموكراس���یه‌تێكی‌‬ ‫راس���ته‌قینه‌ دروس���ت نه‌بوه‌‪ ،‬هه‌موان‬ ‫به‌گومان���ن له‌یه‌كتری‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ كه‌س‬ ‫ناتوانێ���ت گره‌نتی‌ به‌یانی‌ خۆی‌ بكات‪،‬‬ ‫ئێم���ه‌ له‌س���ه‌ر بناغ���ه‌ی‌ نه‌ته‌وه‌یه‌ك‌و‬ ‫هاوس���ه‌نگی له‌عێراقداین نه‌ك له‌س���ه‌ر‬ ‫بناغه‌ی‌ حیزب‪ ،‬بۆیه‌ پێویسته‌ به‌شداری‬ ‫جدیمان هه‌بێت"‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫بۆرسه‌ی هه‌ولێر نه‌یتوانی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان به‌بازاڕه‌كانی جیهانه‌و‌ه ببه‌ستێته‌وه‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫به‌ستنه‌وه‌ی بازاڕی كاری هه‌رێمی‬ ‫كوردستان به‌بازاڕی جیهانه‌وه‌‬ ‫قۆناغی گه‌وره‌ی نه‌بڕیوه‌و له‌چه‌ندین‬ ‫وێستگه‌دا شكستی هێناوه‌‪ ،‬به‌ڕای‬ ‫شاره‌زایه‌كی بواری بۆرسه‌ش "به‌هۆی‬ ‫نه‌بونی بۆرسه‌وه‌ بازاڕی كاری هه‌رێمی‬ ‫كوردستان نه‌به‌ستراوه‌ته‌وه‌ به‌بازاڕی‬ ‫جیهانیه‌وه‌"‪.‬‬ ‫لوقمان س����ورچی ش����اره‌زای بواری‬ ‫بۆرس����ه‌و پێش����تریش به‌ڕێوه‌به‌رب����وه‌‬ ‫له‌بۆرس����ه‌ی هه‌ولێ����ر جه‌خت له‌س����ه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ به‌هۆی نه‌بونی بۆرس����ه‌‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستان بازاڕی كاری هه‌رێم‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌ك����ی پته‌وی له‌گ����ه‌ڵ بازاڕی‬ ‫كاری جیهانی نیه‌‪ ،‬پێشیوایه‌ زۆر واڵتی‬ ‫تر هه‌ن له‌هه‌رێم هه‌ژارترن به‌اڵم به‌هۆی‬ ‫بونی بۆرسه‌وه‌ په‌یوه‌ندیه‌ جیهانیه‌كانیان‬ ‫پته‌وك����ردوه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر بۆرس����ه‌‬ ‫هه‌بوایه‌ ئێستا وه‌به‌رهێنانی بیانی زۆرتر‬ ‫ده‌بو له‌هه‌رێمی كوردستان"‪.‬‬ ‫بۆرس����ه‌ی هه‌ولێر (‪ )esx‬یه‌كه‌مین‬ ‫ئه‌زمون����ی گ����ه‌وره‌ی بواری بۆرس����ه‌بو‬ ‫له‌هه‌رێم����ی كوردس����تان كه‌ هاوپش����ك‬ ‫بو له‌نێوان حكوم����ه‌ت‌و كه‌رتی تایبه‌ت‬ ‫به‌رێ����ژه‌ی ‪ %20‬ب����ۆ حكوم����ه‌ت‌و ‪%80‬‬ ‫بۆ كه‌رت����ی تایب����ه‌ت‪ ،‬ئه‌م بۆرس����ه‌یه‌‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ بوه‌ ئه‌ندام له‌یه‌كێتی بۆرسه‌‬ ‫عه‌ره‌بیه‌كان‌و گرێبه‌ستی له‌گه‌ڵ بۆرسه‌ی‬ ‫ئه‌مریكی (ناسداك) هه‌بو‪ ،‬به‌اڵم نه‌بوه‌‬ ‫دی����ارده‌و كاره‌كانی تائێس����تا به‌بچوكی‬ ‫به‌ڕێده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌و ش����اره‌زایه‌ی بۆرسه‌ كه‌ ئه‌زمونی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی واڵتیش����ی هه‌ی����ه‌ پێیوای����ه‌‬ ‫بۆرس����ه‌ بۆ هه‌رێمی كوردس����تان هه‌لی‬ ‫كار زیاتر ده‌كات‌و س����ودی بۆ خه‌ڵك‌و‬ ‫كۆمپانی����اكان ده‌بێت ده‌ڵێت "بۆرس����ه‌‬ ‫سیمبولی واڵته‌"‪.‬‬ ‫س����ه‌رچاوه‌یه‌كی ئ����اگادار ه����ۆكاری‬ ‫گه‌ش����ه‌نه‌كردنی بۆرس����ه‌ی هه‌ولێری بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ گێڕایه‌وه‌ ئه‌م بۆرس����ه‌یه‌‌ نه‌یتوانی‬ ‫له‌رێگه‌ی كه‌سانی شاره‌زاوه‌ به‌رده‌وامی‬ ‫به‌كاره‌كانی بدات هه‌رچه‌ند كۆمپانیاكان‬ ‫به‌گه‌رم����ی پێش����وازیان لێك����رد‪ ،‬به‌اڵم‬

‫یه‌كێك له‌پایه‌كانی‬ ‫ده‌وڵه‌ت‌و‬ ‫حكومداری‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ ناوه‌ندێكی‬ ‫بۆرسه‌ هه‌بێت‬ ‫سه‌ربه‌ الیه‌نێكی‬ ‫فه‌رمی بێت‬ ‫دراوه‌ بیانیه‌كان‬ ‫له‌ڕێگه‌ی شوێن ‌ه‬ ‫فه‌رمیه‌كانه‌و‌ه‬ ‫بخاته‌ڕو‬ ‫ده‌س����توه‌ردانی حیزب����ی‌و نه‌بون����ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری ش����اره‌زا ئه‌و بۆرس����ه‌یه‌ی‬ ‫له‌گه‌شه‌كردن خس����ت‌و ئێستا به‌‌چه‌ند‬ ‫كارمه‌ندێكی كه‌مه‌وه‌ كاره‌كانی ده‌كات‪.‬‬ ‫گه‌ش����ه‌نه‌كردنی بۆرس����ه‌ی هه‌ولێ����ر‬ ‫له‌كاتێكدایه‌ ئێس����تا خواستی زۆر هه‌یه‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی خه‌ڵك كار له‌بۆرسه‌دا بكات‪،‬‬ ‫چونكه‌ پێویستیه‌ جیهانیه‌كانی بازاڕی‬ ‫كاری هه‌رێم����ی كوردس����تان وایكردوه‌‬ ‫بازرگان����ه‌كان‌و هاواڵتیان����ی س����اده‌ش‬ ‫ئێستا بۆ پڕكردنه‌وه‌ی پێویستیه‌كانیان‬ ‫جه‌خت له‌س����ه‌ر ئ����ه‌و هۆكارانه‌ بكه‌نه‌و‬ ‫كه‌ ده‌یانگه‌یه‌نێت به‌بازاڕه‌ جیهانیه‌كان‬ ‫له‌وێن����ه‌ی به‌ده‌س����تهێنانی (ماس����ته‌ر‬ ‫كارت)‪.‬‬ ‫داری����ا حه‌بیب ب����ۆ كڕین����ی كتێب‌و‬ ‫پێویس����تیه‌كانی زانك����ۆی له‌كات����ی‬ ‫سه‌ردانیكردنی بۆ ناوه‌ندێكی ده‌ركردنی‬

‫بینای بۆرسه‌ی هه‌ولێر‬ ‫ماس����ته‌ر كارت ئ����ه‌وه‌ی به‌ئاوێن����ه‌ وت‬ ‫"ماوه‌یه‌كی زۆره‌ پێویس����تم به‌ماس����ته‌ر‬ ‫كارته‌‌ بۆ ئ����ه‌وه‌ی هه‌ندێك كتێب بكڕم‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم تائێس����تا به‌رچاونه‌بون����ی ئه‌م‬ ‫ناوه‌ندانه‌ له‌ماوه‌ی چه‌ند ساڵی ڕابردودا‬ ‫گرفت����ی زۆری بۆدروس����تكردوم زۆر‬ ‫هه‌لی تریشی له‌ده‌س����تدام بۆیه‌ گرنگه‌‬ ‫له‌هه‌رێم چه‌ندین ناوه‌ندی له‌م ش����ێوه‌یه‌‬ ‫هه‌بێ����ت بۆ ئه‌وه‌ی ئاس����انكاری بكرێت‬ ‫تاوه‌كو هاواڵتیانی هه‌رێم سود له‌بازاڕه‌‬ ‫جیهانیه‌كان ببینن"‪.‬‬ ‫گه‌ش����ه‌نه‌كردنی بۆرس����ه‌ی ناوه‌ندی‪،‬‬ ‫بوه‌ته‌ هۆی كردنه‌وه‌ی چه‌ندین ناوه‌ندی‬ ‫ئاڵوگۆڕی بچوكتر كه‌ ئێستا به‌رێكه‌وتن‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ كۆمپانیا جیهانی����ه‌كان ڕۆژانه‌‬ ‫پش����ك ده‌خه‌نەڕو ئه‌وانه‌شی خواستی‬ ‫كاركردنی����ان له‌بۆرس����ه‌ هه‌ی����ه‌ ده‌چنه‌‬ ‫ئه‌و ناوه‌نده‌ پش����ك ده‌كڕن‌و ده‌فرۆشن‪،‬‬

‫ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی ناوه‌ندی فرۆش����تنی‬ ‫ماس����ته‌ر كارت‌و جۆره‌كانی تری پێدانی‬ ‫ئه‌لیكترۆنین‪.‬‬ ‫ن����ه‌ورۆز س����ه‌اڵحه‌دین وته‌بێ����ژی‬ ‫كۆمپانی����ای تره‌ی����د س����ه‌نته‌ر ب����ۆ‬ ‫خزمه‌تگ����وزاری پێدان����ی ئه‌لیكترۆكی‬ ‫باس����ی ئه‌و خواس����ته‌ زۆره‌ ده‌كات كه‌‬ ‫ئێس����تا خه‌ڵ����ك هه‌یه‌تی بۆ گەیش����تن‬ ‫به‌بازاڕی جیهانی‪ ،‬ده‌ڵێت "ئێستا ‪1500‬‬ ‫كه‌س الی ئه‌وان بونه‌ته‌ خاوه‌نی ماسته‌ر‬ ‫كارتی جیهان����ی كه‌ به‌كاری ده‌هێنن بۆ‬ ‫هه‌ڵگرتنی پاره‌ بۆ گه‌شتوگوزارو كڕینی‬ ‫ش����مه‌ك له‌بازاڕه‌كان����ی جیه����ان‪ ،‬ئه‌م‬ ‫خواس����ته‌ش ڕۆژانه‌ به‌رده‌وامه‌ كه‌ خۆی‬ ‫ل ‌ه ‪ 5‬ب����ۆ ‪ 6‬كه‌س ده‌بنێت����ه‌وه‌ بۆ ئه‌و‬ ‫مه‌به‌سته‌ په‌یوه‌ندی به‌ناوه‌نده‌كانیانه‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫به‌شێكی تری ترێد سه‌نته‌ر پێكهاتوه‌‬

‫له‌كڕینی پشكی كۆمپانیا جیهانیه‌كان‪،‬‬ ‫نه‌ورۆز باسی ئه‌وه‌ده‌كات ئه‌و پشكانه‌ی‬ ‫ده‌یفرۆش����ن هه‌م����ان پش����كی ب����ازاڕه‌‬ ‫جیهانیه‌كانه‌ له‌گه‌ڵ كۆمپانیای داكس����ی‬ ‫ئه‌ڵمانی گرێبه‌س����تیان هه‌ی����ه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"كۆمپانیاكه‌م����ان بچوك����ه‌و په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌حكومه‌ته‌وه‌ نیه‌"‪.‬‬ ‫ژوری بازرگان����ی س����لێمانی پێیوایه‌‬ ‫بۆرسه‌ یه‌كێكه‌ له‌پایه‌كانی به‌ده‌وڵه‌تبون‌و‬ ‫لێی����ه‌وه‌ مامه‌ڵ����ه‌ ب����ه‌دراوه‌وه‌ بكرێت‪،‬‬ ‫پێش����یوایه‌ "ئێس����تا ناوه‌ندێك نیه‌ بۆ‬ ‫ڕێكخستنی به‌رزو نزمی دراو"‪.‬‬ ‫ئازاد ش����مقار جێگری سه‌رۆكی ژوری‬ ‫بازرگان����ی س����لێمانی پێیوای����ه‌ دۆالر‬ ‫له‌بازاڕه‌كان����ی هه‌رێم����ی كوردس����تان‬ ‫له‌ڕێگ����ه‌ی په‌یوه‌ندی����ه‌ تایبه‌تی����ه‌كان‬ ‫به‌رزونزم����ی ده‌كات له‌وێن����ه‌ی نرخ����ی‬ ‫نه‌وت‌و خستنه‌ڕوی دۆالر له‌الیه‌ن بانكی‬

‫ناوه‌ندی عێراقه‌و‌ه‪ ‌،‬هه‌رێم بۆرس����ه‌یه‌كی‬ ‫نی����ه‌ بڵێ����ت ئه‌م����ڕۆ بانك����ی ناوه‌ندی‬ ‫كوردس����تان دۆالری به‌وه‌ن����ده‌ خس����ته‌‬ ‫ب����ازاڕه‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێت " یه‌كێك له‌پایه‌كانی‬ ‫ده‌وڵ ‌هت‌و حكومداری ئه‌وه‌یه‌ ناوه‌ندێكی‬ ‫بۆرسه‌ هه‌بێت سه‌ربه‌ الیه‌نێكی فه‌رمی‬ ‫بێت دراوه‌ بیانیه‌كان له‌ڕێگه‌ی ش����وێنه‌‬ ‫فه‌رمیه‌كانه‌وه‌ بخاته‌ڕو"‪.‬‬ ‫گرێدانی بازاڕی كاری هه‌رێم‌و جیهان‬ ‫یه‌كێك����ه‌ له‌بنه‌ماكان����ی كاری جیهانی‬ ‫ئه‌مڕۆ‪ ،‬ئه‌گه‌رچی به‌وته‌ی ئه‌و كه‌سانه‌ی‬ ‫ش����اره‌زان له‌م بواره‌ "حكومه‌ت‌و كه‌رتی‬ ‫تایب����ه‌ت هه‌ن����گاوی س����ه‌ره‌تاییان له‌م‬ ‫بواره‌دا هه‌ڵگرتوه‌‌‪ ،‬به‌اڵم گه‌شه‌نه‌كردنی‬ ‫وایك����ردوه‌ كورد له‌ب����ازاڕه‌ جیهانیه‌كان‬ ‫نه‌توانێت‌ سه‌رنجی بیانیه‌كان بۆ هه‌رێم‬ ‫ڕابكش����ێت‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ش زیان����ی به‌هه‌رێم‬ ‫گه‌یاندوه‌"‪.‬‬

‫سه‌رۆكی ده‌سته‌ی وه‌به‌رهێنان‪:‬‬ ‫خه‌ڵك هه‌بوه‌ به‌پاره‌ی هاواڵتیان پڕۆژه‌ی وه‌به‌رهێنانی كردوه‌و ‪%50‬ی قازانج بوه‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رۆكی ده‌سته‌ی وه‌به‌رهێنانی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان كه‌ له‌دوای‬ ‫ڕێگریكردن له‌وه‌زیره‌كانی گۆڕان‬ ‫نه‌گه‌ڕاوه‌ته‌و‌ه بۆ پۆستەکە‌ی چه‌ند‬ ‫نهێنیه‌ك له‌باره‌ی كه‌رتی وه‌به‌رهێنان‬ ‫بۆ ئاوێن ‌ه ئاشكراده‌كات‪ ،‬چۆن‬ ‫حیزب ده‌ستی به‌سه‌ر ئه‌و كه‌رته‌دا‬ ‫گرتوه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "به‌م شێوه‌ی ‌ه‬ ‫نامه‌وێت بگه‌ڕێمه‌وه‌ ئه‌و پۆسته‌‌و‬ ‫پەرۆشی نیم"‪.‬‬ ‫ڕێبوار خه‌لیل هیدایه‌ت س���ه‌رۆكی‬ ‫ده‌س���ته‌ی وه‌به‌رهێنان باس���ی ئه‌و‬ ‫ژماره‌ی ‌ه ده‌كات کە پێشتر ئاشكراكرابو‬ ‫له‌باره‌ی وه‌به‌رهێنانه‌وه‌ ك ‌ه ‪ 43‬ملیار‬ ‫دۆالره‌و ئه‌و‌ه شیده‌كاته‌و‌ه به ‌به‌های‬ ‫‪ 43‬ملیار دۆالر موڵه‌تی پڕۆژ‌ه دراو‌ه‬ ‫نه‌ك وه‌به‌رهێنان‌ پێیوایه‌ "ئه‌و ژماره‌ی ‌ه‬ ‫ب���ۆ وه‌به‌رهێن���ان ڕاس���ته‌قینه‌ نیه‌و‬ ‫ده‌ڵێت" به‌شێكی زۆری موڵه‌تی ئه‌و‬ ‫پڕۆژان���ه‌ی دراون جێبەجێ نه‌كراون‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ له‌راس���تیدا ئ���ه‌و ژماره‌ی ‌ه زۆر‬ ‫كه‌متره‌ له‌وه‌ی كه‌ باس���كراوه‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫جگ���ه‌ له‌وه‌ی وه‌به‌رهێنان به‌گش���تی‬ ‫پاشه‌كش���ه‌ی ك���ردوه‌ و له‌ناوی���دا‬ ‫وه‌به‌رهێنانی بیانی زۆرتر"‪‌.‬‬ ‫پڕۆژه‌كان���ی‬ ‫له‌ب���اره‌ی‬ ‫‌وه ڕه‌خنه‌ له‌حكومه‌ت‬ ‫وه‌به‌رهێنانیشه ‌‌‬

‫ده‌گرێ���ت له‌ب���اره‌ی ئ���ه‌و پاره‌یه‌ی‬ ‫س���ااڵنه‌ له‌بودجه‌ دابینكراو‌ه به‌ناوی‬ ‫وه‌به‌رهێن���ان پێیوای ‌ه ده‌بو ناوبنرێت‬ ‫بودج���ه‌ی پڕۆژه‌كان ن���ه‌ك بودجه‌ی‬ ‫وه‌به‌رهێن���ان چونك��� ‌ه وه‌به‌رهێنان‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه وه‌به‌رهێنه‌ر خۆی س���ه‌رمای ‌ه‬ ‫وه‌گه‌ڕبخ���ات‌و حكومه‌ت ه���اوكاری‬ ‫بێ���ت ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی خزمه‌تب���كات‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت "كه‌رتی وه‌به‌رهێنان ئاسایی ‌ه‬ ‫به‌ده‌ست وه‌به‌رهێنه‌رانه‌وه‌ بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ب���ه‌و مانایه‌ نا قۆرخ بكرێت بۆ چه‌ند‬ ‫سه‌رمایه‌دارێكی حیزبی"‪.‬‬ ‫رێبوار خه‌لیل هیدایه‌ت س���ه‌رۆكی‬ ‫ده‌س���ته‌ی وه‌به‌رهێن���ان باس���ی‬ ‫ده‌س���توه‌ردانی حیزب���ی له‌كه‌رت���ی‬ ‫وه‌به‌رهێن���ان‌و بازرگانی ب���ۆ ئاوێن ‌ه‬ ‫ده‌كات‌و جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫كۆمه‌ڵێ���ك خه‌ڵك هه‌ی��� ‌ه له‌كه‌رتی‬ ‫وه‌به‌رهێنان‌ ئاسانكاری بۆكراوه‌و زۆر‬ ‫سودمه‌ندبون له‌وه‌به‌رهێنان‌و كۆمه‌ڵێك‬ ‫خه‌ڵك���ی تریش هه‌یه‌ نه‌یانهێش���تو‌ه‬ ‫به‌الی ئ���ه‌م كه‌رته‌دا بڕوات‪ ،‬له‌باره‌ی‬ ‫س���ه‌ردمی خۆش���یه‌وه‌ ده‌ڵێ���ت "تا‬ ‫ئێم���ه‌ ل���ه‌و‌ێ بوی���ن ڕێگریمانك���رد‬ ‫له‌ده‌س���توه‌ردانه‌كان‌و له‌ماوه‌یه‌ك���ی‬ ‫زۆركه‌مدا سه‌روی ‪ 200‬تا ‪ 300‬پڕۆژ‌ه‬ ‫په‌سه‌ندكردنی سه‌ره‌تاییمان بۆكرد‪،‬‬ ‫سروشتی به‌شداری ئێمه‌ش وابو كه‌س‬ ‫ته‌كلیف���ی نایاس���ایی لێنه‌ده‌كردین‪،‬‬ ‫چونك ‌ه ده‌یزانی نایكه‌ین"‪.‬‬

‫به‌شێك‬ ‫له‌وه‌به‌رهێنه‌ره‌كان‬ ‫به‌رپرسی گه‌وره‌یان‬ ‫له‌پشت بوه‌‬ ‫رێبوار خه‌لیل‬ ‫له‌باره‌ی وه‌به‌رهێنه‌ران‌و پڕۆژه‌كانی‬ ‫وه‌به‌رهێنان���ه‌وه‌ ئ���ه‌وه‌ی ڕونكرده‌و‌ه‬ ‫پڕۆژه‌كانی وه‌به‌رهێنه‌ران به‌ش���ێكی‬ ‫زۆریان ب���ۆ خه‌ڵكی ه���ه‌ژار نه‌بون‪،‬‬ ‫وه‌به‌رهێنه‌ری زۆرب���اش هه‌یه‌و به‌اڵم‬

‫خه‌ڵكیش هه‌ی ‌ه هیچ وه‌به‌رهێنه‌رنه‌بوه‌و‬ ‫خاوه‌ن���ی س���ه‌رمایه‌ش‌ نه‌بوه‌‪ ،‬مانگ‬ ‫به‌مانگ پ���اره‌ی له‌خه‌ڵك وه‌رگرتوه‌و‬ ‫به‌پ���اره‌ی خه‌ڵك كاریك���ردوه‌و ‪%50‬‬ ‫یش قازانجی كردو‌ه ئه‌وه‌ پێیناوترێت‬

‫وه‌به‌رهێ���ن‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫"هه‌رچه‌ن���د‌ه ئه‌م��� ‌ه به‌وه‌ره‌ق��� ‌ه‬ ‫ناس���ه‌لمێت چونك��� ‌ه گه‌نده‌ڵ���ه‌كان‬ ‫ڕێگاكانی گه‌نده‌ڵی ش���اره‌زان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌شێك له‌وه‌به‌رهێنه‌ره‌كان به‌رپرسی‬ ‫گه‌وره‌یان له‌پشت بوه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی ده‌س���ته‌ی وه‌به‌رهێنان‬ ‫زیاتر باسی قۆرخكارییه‌كانی كه‌رتی‬ ‫وه‌به‌رهێنان‌و بازرگانی ده‌كات‌و سور‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ی له‌هه‌رێمی كوردستان‬ ‫قۆرخكاریه‌كی زۆركراوه‌ له‌زۆر بواردا‬ ‫نه‌ك ته‌نها له‌بواری وه‌به‌رهێنان به‌ڵكو‬ ‫له‌بواری بازرگانیش له‌وباره‌یه‌و‌ه چه‌ند‬ ‫نمو‌نه‌یه‌ك���ی قۆرخكردنی ب���ازاڕ بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ باسده‌كات‌و ده‌ڵێت "كۆمپانیا‬ ‫حیزبیه‌كان قۆرخ���كاری له‌و كااڵیان ‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ زۆرتری���ن به‌كارهێنه‌ریان‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌وێنه‌ی مۆزو جگه‌ره‌‪ ،‬موڵه‌ت‬ ‫ن���اده‌ن كۆمپانیاكان���ی ت���ر كاری‬ ‫تێدابكه‌ن"‪.‬‬ ‫پێش���تر وته‌بێ���ژی یه‌كێت���ی‬ ‫وه‌به‌رهێنه‌ران���ی كوردس���تان ئه‌وه‌ی‬ ‫ئاش���كراكرد ‪ 10‬ه���ه‌زار ملیۆنێ���رو‬ ‫چه‌ندین ملیادێر له‌كوردستان بونیان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم هاتن���ی قه‌یرانی دارایی‬ ‫به‌ش���ێكیانی ڕوب���ه‌ڕوی ئیفالس���ی‬ ‫كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫ڕێبوار خه‌لیل هیدایه‌ت س���ه‌رۆكی‬ ‫ده‌س���ته‌ی وه‌به‌رهێنان گومانی خۆی‬ ‫ده‌ربڕی ل���ه‌و ئامارانه‌ ك��� ‌ه له‌كوێو‌ه‬

‫سه‌رچاوه‌ ده‌گرن له‌كاتێكدا‌ سیستمی‬ ‫بانك���ی له‌هه‌رێم���ی كوردس���تان‬ ‫كۆنترۆڵنه‌ك���راوه‌و ك���ه‌س نازانێ���ت‬ ‫س���ه‌رمایه‌ی كه‌سه‌كان چه‌ند‌ه تا ئه‌و‬ ‫ئامارانه‌ ڕابگه‌یه‌نرێن‪ ،‬وتی "دیار‌ه ئه‌و‬ ‫وه‌به‌رهێنه‌رانه‌ی ئێس���تا ده‌توێنه‌و‌ه‬ ‫پێش���تر كاریان بۆ كه‌سی تر كردوە‌و‬ ‫خۆیان واجیهه‌بون"‪.‬‬ ‫ئێس���تا زیات���ر ل���ه‌ش مانگ��� ‌ه‬ ‫وه‌زیره‌كانی گ���ۆڕان‌و تیمه‌كانیان ك ‌ه‬ ‫یه‌كێكی���ان ڕێبوار خه‌لی���ل هیدایه‌ت ‌ه‬ ‫له‌كاره‌كانی���ان دورخراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌‌و‬ ‫له‌ب���اره‌ی پۆس���ته‌كه‌یه‌وه‌ ئ���ه‌وه‌ بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ باس���ده‌كات ئێستا هیچ ئاگای‬ ‫له‌كاره‌كانی ده‌س���ته‌ی وه‌به‌رهێنه‌ران‬ ‫نیه‌و ناش���یه‌وێت نزیكبێته‌وه‌چونك ‌ه‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی كه‌س گومانی ئه‌وه‌نه‌بات‬ ‫پەرۆشی گه‌ڕانه‌وه‌ی ‌ه بۆ پۆسته‌كه‌ی‌و‬ ‫ده‌ڵێت "پەرۆش���ی پۆس���ته‌كه‌م نیم‪،‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر به‌سیس���تمێكی ب���اش‌و بۆ‬ ‫پێشخس���تنی ئ���ه‌و واڵت���ه‌ نه‌بێت‌و‬ ‫كارك���ردن به‌میکانیزمێکی خراپبێت‬ ‫نه‌گه‌ڕێینه‌و‌ه باشتره"‪.‬‬ ‫رێبوار خه‌لیل هیدایه‌ت س���ه‌رۆكی‬ ‫ده‌س���ته‌ی وه‌به‌رهێن���ان له‌ب���اره‌ی‬ ‫جێگره‌وه‌كه‌ش���ی له‌دوای ڕێگریكردن‬ ‫له‌وه‌زیره‌كان���ی گۆڕان ئ���ه‌و زانیاری ‌ه‬ ‫به‌ئاوێنه‌ ده‌دات "به‌فه‌رمانی سه‌رۆكی‬ ‫حكومه‌ت كه‌س���ێك له‌شوێنم دانراو‌ه‬ ‫كه‌ پارتیه‌"‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫ئه‌و پیاوه‌ ‌ی ‪ 3‬ژن ‌ی كوشت‌و منداڵێك ‌ی ‪ 4‬سااڵن ئاشكرا ‌ی كرد‬

‫‪9‬‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 50‬ساڵ‬ ‫ی‬ ‫خوشكه‌كه‌ی‌و دو خوشكه‌زا ‌‬ ‫به‌چه‌قۆ ده‌كوژێت‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"له‌سه‌ر ئه‌و‌ه كوشتمن ك ‌ه ناویان‬ ‫له‌ناو خه‌ڵكدا زڕا بو"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هێمن (ناوێكی‌ خوازراوه‌)‪ ،‬ماوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌وران ‌‬ ‫‪ 13‬س����اڵ ‌ه له‌چاكس����از ‌‬ ‫س����لێمانی‌ زیندانیكراوه‌‪ ،‬ئه‌م پیاو‌ه‬ ‫تاوانباره‌ به‌كوشتنی‌ خوشكێك‌و دو‬ ‫ی‬ ‫خوش����كه‌زای‌‪ ،‬ك ‌ه باس له‌چۆنیه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قسه‌كردن ‌‬ ‫روداوه‌ك ‌ه ده‌كات تۆن ‌‬ ‫ێ وه‌ك ئ����ه‌وه‌ی‌ ئێس����تا‬ ‫ده‌گ����ۆڕ ‌‬ ‫كاره‌ساته‌كه‌ رویدابێت‪.‬‬ ‫ی "ماوه‌ی‌ دو مانگ بو هه‌ر‬ ‫ئه‌و وت ‌‬ ‫ی زۆر‬ ‫ده‌مویس����ت بیانكوژم‪ ،‬خه‌ڵك ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر ده‌كردن بۆ ئاخر جار‬ ‫قسه‌ ‌‬ ‫ی خوشكه‌كه‌م‌و‬ ‫ش����ه‌وێك چوم ‌ه ماڵ ‌‬ ‫له‌ماڵی����ان مام����ه‌وه‌‌و ئه‌و ش����ه‌و‌ه م����ن به‌ته‌نیا نایكوژم ده‌بێت تۆیش‬ ‫كاتژمێر ‪3‬ی‌ ش����ه‌و بو هه‌رسێكیان بێی����ت له‌گه‌ڵمدا‪ ،‬ب����ه‌س ئه‌و خۆی‬ ‫ده‌دزی����ه‌وه‌و نه‌ده‌ه����ات‪ ،‬زۆر له‌من‬ ‫له‌خه‌ودا بون ك ‌ه كوشتمن"‪.‬‬ ‫له‌س����ه‌ر ئه‌م تاوانه‌‪ ،‬ئێستا هێمن ده‌پاڕایه‌وه‌ دایكی‌ بكوژم"‪.‬‬ ‫هێمن ئاماژه‌ به‌و‌ه ده‌كات كه‌ ئه‌و‬ ‫ی به‌سه‌ردا‬ ‫ی ‪ 25‬س����اڵ زیندان ‌‬ ‫سزا ‌‬ ‫ی ئه‌نجامداوه‌‪،‬‬ ‫دراوه‌‪ ،‬ئ����ه‌و به‌رده‌وام ب����اس له‌و‌ه ئێواره‌یه‌ی تاوانه‌كه‌ ‌‬ ‫ی بینیوه‌‌و‬ ‫ی له‌ب����ازاڕ خوش����كه‌زاكه‌ ‌‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫ده‌كات ك ‌ه له‌قسه‌و قسه‌ڵۆك ‌‬ ‫ی پێیوت����وه‌‪ :‬خاڵه‌ ئ����ه‌و ‌ه بۆ هیچت‬ ‫ی خوشك‌و خوشكه‌زاكان ‌‬ ‫ده‌رباره‌ ‌‬ ‫ی نه‌كردوه‌؟ به‌ڵێن نه‌بو بیانكوژیت؟‬ ‫بێزار‌و هه‌راس����ان بوبو‪ ،‬هێمن وت ‌‬ ‫ی ده‌كردن ئه‌میش پێیوت����و‌ه ك ‌ه هه‌وڵ ده‌دات‬ ‫ی باس���� ‌‬ ‫"به‌رده‌وام خه‌ڵك ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌چوم ‌ه هه‌ر شوێنێك ده‌یانوت ك ‌ه ئه‌مش����ه‌و بیانكوژێت‪ ،‬به‌و مه‌رجه‌ ‌‬ ‫ی له‌گه‌ڵدا بێت‪.‬‬ ‫ئه‌ویش ‌‬ ‫له‌شفرۆشن"‪.‬‬ ‫هێمن وتی‌ "خوش����كه‌زاكه‌م ژنی‌‬ ‫ی خوشكه‌كه‌شم زو‬ ‫وتیشی‌ "كوڕ ‌‬ ‫ی ژن‌و دو منداڵ بو‪،‬‬ ‫زو ده‌ه����ات بۆ الم پێیده‌وتم خاڵ ‌ه هێنا بو‪ ،‬خاوه‌ن ‌‬ ‫با دایكم بكوژی����ن‪ ،‬منیش ده‌موت وتی‌ باشه‌ منیش دێم له‌بازاڕ ئه‌مه‌م‬

‫چاکسازی گه‌وران‬ ‫وت‌و رۆیش����تم‪ ،‬وتم شه‌و چاوه‌ڕێتم‬ ‫ی خوشكه‌كه‌م‬ ‫ئه‌و كاته‌ چوم بۆماڵ ‌‬ ‫س����ه‌یرمكرد خوش����كه‌كه‌م‌و دو‬ ‫ی لێبو‪ ،‬وتم هاتوم‬ ‫خوش����كه‌زاكه‌م ‌‬ ‫سه‌رتان لێبده‌م ئه‌و ‌ه بو نه‌یانهێشت‬ ‫بڕۆم����ه‌وه‌ خۆش����م وه‌ه����ا هاتبوم‬ ‫نه‌ڕۆمه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی خه‌و هات ئه‌وان‬ ‫ی "شه‌و كات ‌‬ ‫وتیش ‌‬ ‫ی پشته‌و‌ه خه‌وتبون منیش‬ ‫له‌هۆده‌ ‌‬ ‫ی پێشه‌و‌ه خه‌وتبوم‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫له‌هۆده‌كه‌ ‌‬ ‫ی شه‌ودا سه‌رێكم‬ ‫کاتژمێر دوی نیو ‌‬ ‫له‌ژوره‌كه‌یاندا سه‌یرمكرد خه‌وتبون‬ ‫ئه‌وه‌ب����و خوشكه‌زاكه‌یش����م هات‬ ‫وتی‌ من حه‌ره‌سیاتت بۆ ده‌گرم تۆ‬ ‫بیانكوژه‌"‪.‬‬

‫هێمن ئ����ه‌وه‌ ده‌گێڕێته‌وه‌ ك ‌ه كات‬ ‫هاوین بوه‌و چه‌قۆیه‌كیش له‌س����ه‌ر‬ ‫موبه‌ریده‌ك����ه‌ی‌ هه‌یوانه‌ك����ه‌ بوه‌‪،‬‬ ‫ده‌س����تی‌ داوه‌ته‌ چه‌قۆكه‌و یه‌كه‌م‬ ‫ی‬ ‫ی خوشكه‌كه‌ ‌‬ ‫كه‌س كه‌ كوشتویه‌ت ‌‬ ‫بوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "له‌پێشدا خوشكه‌كه‌م‬ ‫كوشت‪ ،‬چونك ‌ه خوش����كه‌كه‌م زۆر‬ ‫ی‬ ‫وری����ا بو‪ ،‬ترس����م هه‌ب����و خه‌به‌ر ‌‬ ‫بێت����ه‌وه‌‪ ،‬یه‌كه‌مج����ار چه‌قۆم كرد‬ ‫ی دیكه‌م دا‬ ‫به‌سكیدا دواتر دو چه‌قۆ ‌‬ ‫ی ئه‌و ‌ه بو یه‌كسه‌ر مرد‪،‬‬ ‫له‌سه‌ر سنگ ‌‬ ‫دواتر هه‌ردو خوشكه‌زاكه‌مم كوشت‪،‬‬ ‫یه‌ك له‌دوای‌ یه‌ك دو خوشكه‌زاكه‌م‬ ‫كوشت‪ ،‬چه‌قۆكانمدا له‌كه‌له‌كه‌یان‌و‬ ‫ملیان تا نه‌مردن نه‌ڕۆیشتم"‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬مه‌زهه‌ر‬

‫خه‌ڵكی‌ زۆر قسه‌ ‌ی‬ ‫له‌سه‌ر ده‌كردن‬ ‫شه‌وێك چوم ‌ه‬ ‫ماڵ ‌ی خوشكه‌كه‌م‌و‌‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 3‬ی شه‌و بو‬ ‫هه‌رسێكیان له‌خه‌ودا‬ ‫بون كه‌ كوشتمن‬

‫ی‬ ‫وتیش����ی‌ "دواتر چوم���� ‌ه به‌رده‌م ده‌ره‌وه‌‪ ،‬یه‌كێ����ك له‌دراوس����ێكان ‌‬ ‫ی خوشكه‌كه‌ی‌ بانگی‌ منداڵه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌ستشۆره‌كه‌ ده‌ستم شت‌و چومه‌و‌ه ماڵ ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن‌و لێیده‌پرسن‪ ،‬ئه‌ویش ده‌ڵێت‬ ‫ب����ۆ ماڵه‌وه‌ ك����ه‌ ئ����ه‌وكات پێنج ‌‬ ‫به‌یانی‌ ب����و‪ ،‬بۆ كاتژمێر هه‌ش����ت "دای����ه‌و نه‌ن ‌ه له‌خه‌و هه‌ڵناس����ن"‪.‬‬ ‫ی خۆمان ه����ه‌ر ئه‌مانی����ش پۆلیس ئ����اگادار‬ ‫پۆلیس له‌كۆاڵنه‌كه‌ی‌ ماڵ ‌‬ ‫ی ده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی پۆلیس ‌‬ ‫به‌دوامدا ده‌گه‌ڕا له‌بنكه‌ ‌‬ ‫ی دو ڕۆژ به‌س����ه‌ر‬ ‫هێمن وتی‌ "دوا ‌‬ ‫به‌ختیاریه‌وه‌ هاتبون به‌دوامدا"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌چۆنیه‌تی‌ ئاش����كرا ئه‌و روداوه‌دا‪ ،‬پۆلیس هاتن‌و منیان‬ ‫بون����ی‌‪ ،‬هێمن ئ����ه‌و ‌ه رونده‌كاته‌و‌ه ده‌ستگیر كرد"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "هیچ چاره‌یه‌ك����م نه‌بو‬ ‫ی‬ ‫ی بچوك ‌‬ ‫ی خوش����كه‌زایه‌ك ‌‬ ‫ك����ه‌ كچ ‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‪ 4‬ساڵی‌ هه‌بوه‌‪ ،‬ئه‌و شه‌و‌ه چونك���� ‌ه ئ����ه‌و منداڵ����ه‌ ده‌یزانی‌‪،‬‬ ‫ی بو كێ‌ له‌وێ‌ بو ‌ه ئه‌و‬ ‫نه‌یكوش����توه‌‪ ،‬ب����ۆ به‌یانیه‌كه‌ی‌ ك ‌ه لێیانپرس���� ‌‬ ‫ی كوشت؟‬ ‫ی تێدا شه‌وه‌و دایه‌و نه‌نه‌‌و ئه‌وان ‌‬ ‫هه‌مو ئ����ه‌و ژوره‌ی‌ تاوانه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجام����دراوه‌ ب����وه‌ به‌خوێن‪ ،‬ئه‌م ئه‌وی����ش وتبوی‌‪ :‬هێم����ن‪ ،‬ك ‌ه ناو ‌‬ ‫ی ده‌زانی‌"‪.‬‬ ‫منداڵه‌ به‌جلی‌ خوێناویه‌وه‌ هاتوه‌ت ‌ه من ‌‬

‫ی وه‌زاره‌تی‌ كاره‌با‪:‬‬ ‫وته‌بێژ ‌‬ ‫هه‌رێم ‪ 30‬ملیۆن دۆالر ‌ی كاره‌با ‌ی ئێران قه‌رزداره‌‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫وته‌بێژی‌ وه‌زاره‌تی‌ كاره‌بای‌ هه‌رێم‬ ‫رایگه‌یاند "تا كه‌شوهه‌وا به‌ره‌و‬ ‫فێنكی‌ بچێت پێدانی‌ كاره‌با‬ ‫به‌هاواڵتیان زیاتر ده‌كه‌ین"‪ .‬وتیشی‌‬ ‫"هه‌رێم ‪ 30‬ملیۆن دۆالری‌ كاره‌بای‌‬ ‫ئێران قه‌رزداره‌"‪.‬‬ ‫ئه‌ندازیار محه‌مه‌د ئه‌مین هه‌ورامی‌‬ ‫وته‌بێژی‌ وه‌زاره‌تی‌ كاره‌بای‌ هه‌رێم‬ ‫له‌دیمانه‌یه‌كدا له‌گه‌ڵ ئاوێنه‌‪،‬‬ ‫رایگه‌یاند "دۆخی‌ كاره‌با له‌هه‌رێم‬ ‫به‌ره‌و باشی‌ ده‌ڕوات"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "پالنی‌ تازه‌ی‌ ئێمه‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫كه‌ هه‌وڵ ده‌ده‌ین به‌رهه‌مهێنانی‌ كاره‌با‬ ‫زی���اد بكه‌ین‌و ئه‌م���ه‌ش ئه‌مێنێته‌وه‌‬ ‫سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ كه‌ خه‌ڵكیش هاوكاریمان‬ ‫بكات‌و ئه‌و ته‌جاوزانه‌ش الببرێت كه‌‬ ‫كراوه‌ت ‌ه سه‌ر كاره‌با"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ بۆ‬ ‫چاككردنی‌ دۆخی‌ كاره‌با پێویستیان‬ ‫به‌ه���اوكاری‌ خه‌ڵ���ك‌و ده‌زگاكان���ی‌‬ ‫حكومه‌ت هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫راشیگه‌یاند "ملیۆنێك‌و ‪ 300‬هه‌زار‬ ‫هاوبه‌شی‌ كاره‌بامان له‌هه‌رێم هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌هه‌نگاوه‌ عه‌مه‌لییه‌كانی‌‬ ‫وه‌زاره‌ته‌كه‌ی���ان‪ ،‬وته‌بێژی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫كاره‌ب���ا وت���ی‌ "هه‌ن���گاوی‌ عه‌مه‌لی‌‬ ‫وه‌زاره‌تم���ان ئه‌وه‌یه‌ ك���ه‌ تۆڕه‌كانی‌‬ ‫كاره‌ب���ا له‌الی���ه‌ن كه‌رت���ی‌ تایب ‌هت‌و‬ ‫كۆمپانیاوه‌ یان به‌هاوبه‌ش���ی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫حكومه‌ت سه‌رپه‌رشتی‌ بكرێت‌و پاره‌ی‌‬ ‫كاره‌ب���ا كۆبكرێت���ه‌وه‌‌و ته‌جاوزه‌كان‬ ‫الببرێن‌و به‌ش���ێوه‌یه‌كی دادپه‌روه‌رانه‌‬ ‫كاره‌با بدرێت ‌ه خه‌ڵك"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ كێش���ه‌كانیان له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫س���امانه‌ سروش���تیه‌كان س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌پێنه‌دانی‌ بڕی‌ پێویستی‌ سوته‌مه‌نی‌‬ ‫بۆ وێستگه‌كان‌و مانه‌وه‌ی‌ ئه‌و كێشانه‌‬ ‫له‌ئێستادا‪ ،‬ئه‌ندازیار محه‌مه‌د ئه‌مین‬ ‫هه‌ورام���ی‌ وتی‌ "كێش���ه‌یه‌كی‌ دارایی‌‬ ‫هه‌ی���ه‌ ك���ه‌ له‌ئێس���تادا حكوم���ه‌ت‬ ‫ناتوانێ���ت رۆژان��� ‌ه ‪10‬ملی���ۆن لیتر‬ ‫گازوایل بكڕێت‌و بیس���وتێنێت‌و ئه‌وه‌‬ ‫دیاری‌ ك���راوه‌ به‌گوێره‌ی‌ ئیمكانیاتی‌‬ ‫ئه‌مڕۆ‪ .‬چونكه‌ پێش���مه‌رگه‌ له‌به‌ره‌ی‌‬ ‫ش���ه‌ڕدایه‌‌و له‌دۆخی‌ شه‌ڕداین له‌گه‌ڵ‬ ‫داعش‌و ئه‌بێت ره‌چاوی‌ ئه‌و كێش���انه‌‬

‫ئێستا ئێم ‌ه‬ ‫به‌رهه‌مهێنانمان‬ ‫كه‌رتی‌ تایبه‌ته‌‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر دابه‌شكردنیش‬ ‫بدرێته‌ كه‌رتی‌ تایبه‌ت‬ ‫ئه‌وسا كۆمپانیاك ‌ه‬ ‫خۆی‌ به‌رپرسیارێت ‌ی‬ ‫وه‌رگرتنه‌وه‌ی‌ پاره‌ ‌ی‬ ‫كاره‌با ده‌گرێته‌ ئه‌ستۆ‌و‬ ‫هیچ الیه‌ك ناتوانێت‬ ‫پاره‌ی‌ كاره‌با دوابخات‬ ‫یان نه‌یدات‬

‫بكرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتیش���ی‌ "ئه‌و كێشانه‌ی‌ پێشو‬ ‫هه‌ر م���اوه‌ به‌اڵم خ���ۆ ژیانی‌ خه‌ڵك‬ ‫ڕاناوه‌ستێت‌و ژیان هه‌ر ده‌ڕوات"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ كۆی‌ به‌رهه‌مهێنانی‌ كاره‌با‬ ‫له‌هه‌رێ���م‪ ،‬وته‌بێژه‌ك���ه‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫كاره‌با وتی‌ "‪ 2500‬مێگاوات به‌رهه‌می‌‬ ‫كاره‌بام���ان هه‌ی���ه‌‌و ئ���ه‌و رێژه‌یه‌ بۆ‬ ‫نزیكه‌ی‌ چوارملی���ۆن‌و نیو ‌و تاپێنج‬ ‫ملیۆن خه‌ڵك رێژه‌یه‌كی‌ باش���ه‌ به‌اڵم‬ ‫ئێمه‌ فش���ارێكی‌ زۆرمان له‌س���ه‌ره‌‌و‬ ‫به‌رده‌وام هاوبه‌شمان زیاد ده‌كات"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هاوبه‌ش���ه‌كانی‌ كاره‌ب���ا‬ ‫به‌رده‌وام له‌زیادبون���دان‌و بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌باش���ی‌ كاره‌با بدرێت پێویستمان‬ ‫به‌هاوكاری‌ خه‌ڵك‌و بونی‌ چاودێرییه‌كی‌‬ ‫جدی‌ هه‌ی���ه‌ كه‌ نه‌هێڵرێت ته‌جاوزات‬ ‫بكرێت‌و خه‌ڵ���ك به‌رێكوپێكی‌ پاره‌ی‌‬ ‫كاره‌با بدات بۆ ئه‌وه‌ی‌ بزانێت چه‌ندی‌‬ ‫به‌كارهێناوه‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌پڕۆژه‌ی‌ دانانی‌ پێوه‌ری‌‬

‫کاره‌با کێشه‌ی به‌رده‌وامی کوردستان‬ ‫زیره‌كی‌ كاره‌باش‪ ،‬ئه‌ندازیار محه‌مه‌د‬ ‫ئه‌مین هه‌ورامی‌ وتی‌ "ئێس���تا له‌نێو‬ ‫ماڵه‌كان���دا س���ه‌عاتی‌ كاره‌ب���ا هه‌یه‌‬ ‫به‌اڵم مۆدیله‌كه‌ی‌ كۆن���ه‌‌و ماڵ هه‌یه‌‬ ‫له‌ب���ه‌ر دۆخ���ی‌ ئاب���وری‌ نه‌یتوانیوه‌‬ ‫نزیكه‌ی‌ ساڵێكه‌ پاره‌ی‌ كاره‌با بدات‌و‬ ‫به‌رده‌وامیش كاره‌با خه‌رج ده‌كات"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "پ���ڕۆژه‌ی‌ پێ���وه‌ری‌‬ ‫زیره‌ك���ی‌ كاره‌با ئ���ه‌وه‌ پڕۆژه‌یه‌كی‌‬ ‫موس���ته‌قبه‌لییه‌‌و ئێستا له‌م دۆخه‌دا‬ ‫راوه‌ستاوه‌‌و ناكرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئام���اژه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ بارگرانی‌ نه‌خه‌نه‌ س���ه‌ر‬ ‫هاواڵتیان له‌م قه‌یرانی‌ داراییه‌دا ئه‌و‬ ‫پڕۆژه‌یه‌یان راگرتوه‌‪.‬‬ ‫ده‌شڵێ‌ "نیوه‌ی‌ خه‌ڵك فه‌رمانبه‌ره‌‌و‬ ‫ی قه‌یرانی‌ داراییه‌وه‌ نه‌یتوانیوه‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫پاره‌ی‌ كاره‌با بدات‌و ئێمه‌ش ناتوانین‬ ‫كاره‌باكه‌ی‌ ببڕین"‪.‬‬ ‫وته‌بێژی‌ وه‌زاره‌تی‌ كاره‌با هێماش بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ قه‌رزێكی‌ زۆریان له‌الی‌‬

‫هاوبه‌شه‌كانی‌ كاره‌بایه‌ له‌هاواڵتیان‌و‬ ‫داموده‌زگاكانی‌ حكومه‌ت‌و پڕۆژه‌كانی‌‬ ‫ئاوی‌ خواردنه‌وه‌‌و مزگه‌وت‌و كه‌نیسه‌‌و‬ ‫شوێنه‌ گشتیه‌كان‌و له‌و قه‌یرانانه‌شدا‬ ‫خه‌ڵك وه‌ك���و پێویس���ت هاوكاریان‬ ‫ناك���ه‌ن‌و به‌كارهێنان���ی‌ كاره‌با كه‌م‬ ‫ناكه‌نه‌وه‌‌و زیاد له‌پێویس���تی‌ خۆیان‬ ‫ی ده‌هێنن‪.‬‬ ‫به‌كار ‌‬ ‫ته‌واوبون���ی‌‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌‬ ‫گرێبه‌سته‌كه‌شیان له‌گه‌ڵ حكومه‌تی‌‬ ‫ئێران بۆ پێدان���ی‌ كاره‌با به‌ناوچه‌ی‌‬ ‫پێنجوێ���ن‪ ،‬وته‌بێژه‌ك���ه‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫كاره‌با وتی‌ "له‌وباره‌یه‌وه‌ نوسراومان‬ ‫كردوه‌ بۆ ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران تا بڕیار‬ ‫له‌نوێكردنه‌وه‌ی‌ گرێبه‌سته‌كه‌ بده‌ن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئه‌وه‌ كاره‌بایه‌كی‌ كه‌مه‌‌و‬ ‫ی ‪ 13‬مێگاواته‌ ك���ه‌ دێت بۆ‬ ‫نزیك��� ‌ه ‌‬ ‫ناوچه‌ی‌ پێنجوێن‌و ئێمه‌ ئێستا نزیكه‌ی‌‬ ‫‪2500‬مێگاوات كاره‌بامان هه‌یه‌‌و ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئێران كه‌مه‌‌و هیچ كێشه‌یه‌ك دروست‬ ‫ناكات ئه‌گه‌ر بشبڕدرێت"‪.‬‬

‫ده‌ش���ڵێ‌ "پێم���ان خۆش���ه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫ئیمكانیات هه‌بێ���ت ‪ 100‬مێگاواتیش‬ ‫له‌ئێران���ه‌وه‌ بهێنین ب���ه‌اڵم پاره‌مان‬ ‫نییه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌ندازیار محه‌مه‌د ئه‌مین هه‌ورامی‌‬ ‫ئاشكرای‌ ده‌كات كه‌ هه‌رێم قه‌رزداری‌‬ ‫كاره‌بای‌ ئێرانه‌‌و وتی‌ "نه‌ك هه‌ر ئێمه‌‬ ‫به‌ڵك���و ته‌نانه‌ت حكومه‌تی‌ عێراقیش‬ ‫ق���ه‌رزداری‌ كاره‌ب���ای‌ ئێرانه‌‌و عێراق‬ ‫‪ 1500‬مێگاواتی‌ له‌و واڵته‌وه‌ هێناوه‌‌و‬ ‫تائێستا فلسێكی‌ نه‌داوه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئێمه‌ش پاره‌ی‌ ساڵ‌و نیو‬ ‫بۆ دو س���اڵی‌ پاره‌ی‌ كاره‌بای‌ ئێران‬ ‫قه‌رزداری���ن كه‌ نزیك���ه‌ی‌ ‪ 30‬ملیۆن‬ ‫دۆالره‌"‪.‬‬ ‫وته‌بێژی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ كاره‌با ئاماژه‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌لێكۆڵینه‌وه‌دان‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ س���ێكته‌ری‌ كاره‌با بده‌نه‌‬ ‫كه‌رتی‌ تایبه‌ت‌و بۆ ئه‌و كاره‌ هێش���تا‬ ‫له‌لێكۆڵین���ه‌وه‌دان‌و ئ���ه‌وه‌ یه‌كالیی‌‬ ‫نه‌بۆته‌وه‌‌و ئێستا كاره‌با كراوه‌ته‌ زۆن‬

‫زۆن‌و له‌ئاكامدا هه‌ر ده‌بێت ئه‌و كاره‌‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫ل���ه‌و باره‌یه‌وه‌ وتی‌ "ئێس���تا ئێمه‌‬ ‫به‌رهه‌مهێنانم���ان كه‌رت���ی‌ تایبه‌ته‌‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر دابه‌شكردنیش بدرێته‌ كه‌رتی‌‬ ‫تایب���ه‌ت ئه‌وس���ا كۆمپانیاكه‌ خۆی‌‬ ‫به‌رپرس���یارێتی‌ وه‌رگرتنه‌وه‌ی‌ پاره‌ی‌‬ ‫كاره‌با ده‌گرێته‌ ئه‌س���تۆ‌و هیچ الیه‌ك‬ ‫ناتوانێت پاره‌ی‌ كاره‌با دوابخات یان‬ ‫نه‌یدات"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ زیادكردنی‌ بڕی‌ كاره‌باوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌ندازیار محه‌م���ه‌د ئه‌مین هه‌ورامی‌‬ ‫وتی‌ "له‌ئێس���تاوه‌ ئ���ه‌و به‌رنامه‌یه‌ی‌‬ ‫ی پێدانی‌‬ ‫ك���ه‌ دامانن���اوه‌ به‌زیادكردن ‌‬ ‫كاره‌ب���ا به‌هاواڵتی���ان چۆت���ه‌ بواری‌‬ ‫جێبه‌جێكردن���ه‌وه‌‌و له‌م���اوه‌ی‌ ‪24‬‬ ‫س���ه‌عاتدا ‪ 15‬س���ه‌عات كاره‌ب���ا‬ ‫ده‌ده‌ین"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "تا كه‌شوهه‌وا به‌ره‌و فێنكی‌‬ ‫بچێ���ت پێدانی‌ كاره‌ب���ا به‌هاواڵتیان‬ ‫زیاتر ده‌كه‌ین"‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫سلێمانی‌‪ :‬له‌ماوه‌ ‌ی ‪ 90‬رۆژدا ده‌ست به‌سه‌ر‬ ‫‪ 25‬ملیۆن حه‌پی‌ هۆشبه‌ردا گیراوه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاریان که‌ریم‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی مادد‌ه هۆشبه‌ره‌كان‬ ‫نه‌هێشتن ‌‬ ‫ی ئاماژه‌ به‌و‌ه‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫له‌ئاسایش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سێ‌ مانگ ‌‬ ‫ده‌كات ك ‌ه له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ڕابردودا ده‌ست به‌سه‌ر ‪ 25‬ملیۆن‬ ‫ی هۆشبه‌ردا گیراوه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫حه‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێت "ئێم ‌ه ده‌زانین ماده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناو شار ‌‬ ‫هۆشبه‌ر له‌كوێ ‌‬ ‫ی‬ ‫سلێمانیدا كڕین‌و فرۆشتن ‌‬ ‫پێوه‌ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫عه‌مید جه‌الل ئه‌مین به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی نه‌هێش����تنی‌ مادد‌ه‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫هۆشبه‌ره‌كان له‌ئاسایش ‌‬ ‫ئاماژه‌ به‌و‌ه ده‌كات كه‌ هەتا ساڵی‬ ‫‪ ١٩٩٠‬عێ����راق پاکتری����ن واڵت بوە‬ ‫بەکوردستانیش����ەوە‪ ،‬ک����ە ماددەی‬ ‫هۆش����بەری ه����ەر تێ����دا نەب����وە‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ل����ەدوای کۆڕەو و ش����ەڕی‬ ‫ناوخۆو کۆچکردن ب����ۆ هەندەران‌و‬ ‫ی هەرێم بۆ‬ ‫نەتوانین����ی حكومەت���� ‌‬ ‫ی‬ ‫پاراس����تنی س����نورەکان‪ ،‬بوە هۆ ‌‬ ‫هاوردەكردن����ی‌ مادەی‌ هۆش����بەر‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی كوردس����تان دراوسیی‬ ‫واڵتانی‌ وەک ئێران‌و ئەفغانس����تانە‬ ‫کە بەرهەمهێنەرو بەكاربەری‌ مادە‬ ‫هۆشبەرەكانن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫عه‌می����د ج����ه‌الل وتی‌ "م����اده‌ ‌‬ ‫هۆشبه‌ری‌ شیشه‌‌و كۆكاین‌و تلیاك‬ ‫ی‬ ‫له‌خاڵه‌ سنوریه‌كانه‌وه‌ دێن ‌ه هه‌رێم ‌‬ ‫كوردس����تان‌و به‌س����ه‌دان ملی����ۆن‬ ‫دۆالریش له‌و كاره‌دا خراوه‌ته‌گه‌ڕ"‪.‬‬ ‫ی "ته‌نه����ا له‌مس����اڵدا‬ ‫وتیش���� ‌‬ ‫ی ‪ 25‬ملیۆن‬ ‫ی س����لێمان ‌‬ ‫له‌ئاسایش���� ‌‬ ‫ی به‌سه‌ردا‬ ‫ی هۆشبه‌ر ده‌س����ت ‌‬ ‫حه‌ب ‌‬ ‫گیراوه‌ ك����ه‌ له‌ج����ۆری‌ ترامازۆڵه‌‌و‬

‫چه‌ندین‬ ‫كه‌س له‌ناو‬ ‫ی‬ ‫چاكسازیه‌كان ‌‬ ‫ژنان‌و پیاوان‬ ‫ماده‌ی‌‬ ‫هۆشبه‌ریان به‌كار‬ ‫هێناوه‌‌و سزا‬ ‫دراون‬ ‫ئه‌و حه‌په‌ی به‌مادده‌ی هۆشبه‌ر داده‌نرێت‬ ‫ی‬ ‫‪ 50‬ب����ازرگان‌و به‌كارهێنه‌ری‌ ماده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هۆشبه‌ر ده‌ستگیركراون ك ‌ه كه‌س ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫ی هه‌رێم‌و ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫ناوخۆ ‌‬ ‫ی ئه‌و ماد ‌ه هۆش����به‌ران ‌ه‬ ‫تێدایه‌‪ ،‬كۆ ‌‬ ‫ی هه‌رێمی‌ كوردس����انه‌و‌ه‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫دێ����ن‪ ،‬كه‌ ئێ����ران به‌پل����ه‌ی‌ یه‌كه‌م‬ ‫دێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م���� ‌ه له‌كاتێكدایه‌ ك����ه‌ زۆربه‌ ‌‬ ‫ی له‌الی����ه‌ن ئاسایش����ه‌و‌ه‬ ‫ئه‌وان����ه‌ ‌‬ ‫ده‌س����تگیركراون باس له‌و ‌ه ده‌كه‌ن‬ ‫به‌ه����ۆی‌ هاموش����ۆكردنیان له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ئێرانیه‌كان����دا توش����ی‌ به‌كارهێنان ‌‬ ‫ی كردن به‌و‬ ‫ئه‌و مادانه‌ یان بازرگان ‌‬ ‫مادانه‌وه‌ بون‪.‬‬

‫ئ����اراس (ن����اوی‌ خ����وازراوه‌) ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌وران���� ‌‬ ‫ئێس����تا له‌چاكس����از ‌‬ ‫ی ده‌ستبه‌س����ه‌ره‌‌و له‌سه‌ر‬ ‫س����لێمان ‌‬ ‫ی كردن به‌ماده‌ی‌ هۆش����به‌ر‬ ‫بازرگان ‌‬ ‫له‌زینداندایه‌و ‪ 15‬ساڵ‌ حوكمدراوه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئاماژه‌ ب����ه‌و‌ه ده‌كات ك ‌ه خزمێك ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ن����اوی‌ (ی) ك����ه‌ له‌ڕۆژهه‌اڵت���� ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس����تان نیش����ته‌جێیه‌ داوا ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫لێك����ردوه‌ له‌س����لێمانی‌ كارێك ‌‬ ‫ی ماوه‌یه‌ك‬ ‫بدۆزێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫كارێكم بۆ دۆزییه‌و ‌ه له‌شاروچكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫بازی����ان له‌س����ه‌ر ده‌واجینێك كار ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كرد‪ ،‬ئه‌وكات من خۆم له‌كافتریا ‌‬ ‫زانكۆ كارم ده‌كرد‪ ،‬له‌ڕێگه‌ی‌ ئه‌مه‌و‌ه‬

‫تێوه‌گالم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫وتیش����ی‌ "ڕۆژێكی����ان (ا) وت���� ‌‬ ‫ده‌مه‌وێ����ت بتبینم كه‌ ه����ات بۆالم‬ ‫وتی‌ مه‌وعیدێك����م هه‌یه‌ ئه‌وه‌بو من‬ ‫ی مه‌لیك‬ ‫چوم له‌گه‌ڵیدا بۆ ش����ه‌قام ‌‬ ‫ی‬ ‫مه‌حم����ود‪ ،‬ل����ه‌وێ‌ ئه‌وه‌نده‌مانزان ‌‬ ‫ئاس����ایش ه����ات‌و ئێمه‌ی����ان‬ ‫ده‌ستگیركرد"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئاماژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ی به‌ماده‌ی‌ هۆشبه‌ره‌و‌ه‬ ‫(ئ) بازرگان ‌‬ ‫ی ‪ 8‬س����اڵم‬ ‫ی "ماوه‌ ‌‬ ‫كردوه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫له‌زیندان به‌سه‌ر بردوه‌‌و زۆر هه‌ست‬ ‫به‌په‌شیمانی‌ ده‌كه‌م‪ ،‬ئێستا (ا) ك ‌ه‬ ‫ته‌س����لیم كراوه‌ته‌و ‌ه به‌ئێران ئازاد‬

‫ی‬ ‫كراوه‌و له‌رۆژهه‌اڵت خه‌ریكی‌ كار ‌‬ ‫دوكاندارییه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫بەپێ����ی‌ ئ����ەو زانیاریان����ە ‌‬ ‫ی‬ ‫باڵودەبن����ەوە‪ ،‬تەنان����ەت م����ادە ‌‬ ‫ی‬ ‫هۆش����بەر لەناو چاكسازی‌ گەوران ‌‬ ‫سلێمانیشدا بەكارهاتوە‪.‬‬ ‫ی بۆ‬ ‫عەمید جەالل ئ����ەو زانیاریە ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاوێنە پشتڕاس����ت ك����ردەوەو وت ‌‬ ‫"ماددەیەک����ی زۆر دەچێت����ە ن����او‬ ‫چاکس����ازی گەورانەوە‪ ،‬لەش����وێنی‬ ‫زۆر حەساسدا دەستگیراوە بەسەر‬ ‫مادەی هۆش����بەردا کە ویس����تویانە‬ ‫بیبەنە ژورەوە بۆ ناو زیندان"‪.‬‬ ‫ی "چه‌ندین ك����ه‌س له‌ناو‬ ‫وتیش���� ‌‬

‫چاكس����ازیه‌كانی‌ ژن����ان‌و پی����اوان‬ ‫ماده‌ی‌ هۆش����به‌ریان به‌كار هێناوه‌‌و‬ ‫سزا دراون"‪.‬‬ ‫ی له‌وه‌ش كرده‌و‌ه‬ ‫ناوبراو جه‌غت���� ‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه له‌چه‌ندین ش����وێنی‌ س����لێمان ‌‬ ‫ماده‌ی‌ هۆش����به‌ر ده‌فرۆشرێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی ده‌س����تگیركراون له‌و‬ ‫خه‌ڵكان����ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫شوێنان ‌ه ده‌ستگیركراون‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی ده‌ستگیر كراون ته‌مه‌نیان‬ ‫"ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫له‌‪ 15‬س����اڵ‌ ب����ه‌ره‌و ژوره‌و هه‌ردو‬ ‫ی پیاو‌و ژنیشی‌ تێدایه‌"‪.‬‬ ‫ڕه‌گه‌ز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "له‌نێو ده‌ستگیركراوه‌كان ‌‬ ‫وتیش ‌‬ ‫سێ‌ مانگی‌ رابردودا ‪ 5‬ژن ده‌ستگیر‬ ‫كراون كه‌ هه‌یانه‌ داواكراوه‌"‪.‬‬

‫ی ده‌رمان‬ ‫ی ناڕازی ‌ه له‌نرخ ‌‬ ‫ی ته‌ندروست ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌‬

‫ده‌رمانسازێك‪ :‬ده‌رمان هه‌بوه‌ من به‌شه‌ش بۆ حه‌وت هه‌زار دینار‬ ‫كه‌متر فرۆشتومه‌ له‌و نرخه‌ی‌ حكومه‌ت دیاری‌ كردوه‌‬ ‫كه‌س����ێكه‌وه‌ ده‌رمان داخڵ‌ ده‌بێت‪،‬‬ ‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬ ‫پاش����ان ده‌رمان باڵوده‌بێته‌وه‌ به‌اڵم‬ ‫حكومه‌ت ده‌س����ه‌اڵتی‌ به‌س����ه‌ریاندا‬ ‫جیاوازی‌ نرخی‌ ده‌رمان‌و‬ ‫نیه‌"‪.‬‬ ‫كوالێتی‌‌و هێنانی‌ ده‌رمانی‌ قاچاخ‬ ‫ده‌وه‌ن باس ل����ه‌وه‌ش ده‌كات كه‌‬ ‫ده‌رمانسازان ده‌هێنێته‌ ده‌نگ‌و‬ ‫چه‌ند كۆمپانیای����ه‌ك ئه‌و ده‌رمانانه‌‬ ‫ده‌رمانسازێكیش رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫ده‌هێن����ن ك����ه‌ ناس����راوترینیان‬ ‫"ئه‌و دۆخه‌ به‌حكومه‌ت كۆنتڕۆڵ‌‬ ‫كۆمپانی����ای‌ (ئه‌س����ترازنیكا) یه‌‪،‬‬ ‫ناكرێت"‪.‬‬ ‫سه‌ڵیه‌كه‌ی‌ نرخی‌ زۆر گرانه‌و جۆری‌‬ ‫(د‪ .‬ده‌وه‌ن) ك����ه‌ ده‌رمانس����ازه‌ ده‌رمانه‌كه‌ی‌ بۆ ده‌س����تی‌ نه‌خۆش‬ ‫له‌س����لێمانی‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ (‪)39‬ه����ه‌زاره‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم هه‌مان جۆر‬ ‫هۆكاری‌ جێگیرنه‌بونی‌ نرخی‌ ده‌رمان له‌توركیه‌كه‌ی‌ بۆ ده‌س����تی‌ نه‌خۆش‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئ����ه‌و مه‌دخه‌النه‌ی‌ (‪ )13‬ه����ه‌زار دین����اره‌‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫لێوه‌ی‌ ده‌گاته‌ ده‌رمانخانه‌كان‪ ،‬ئه‌و هه‌مان چاره‌سه‌ریشه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌‬ ‫وتی‌ "بۆنمونه‌ مه‌دخه‌ره‌كان ده‌توانن توركیه‌كه‌ به‌ش����ێوه‌ی‌ قاچاخ دێت‪،‬‬ ‫‪ %10‬نرخ بخه‌نه‌ س����ه‌ر ده‌رمانه‌كان‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ ئێس����تا لیژنه‌ش دروست‬ ‫به‌اڵم هه‌ندێكیان ‪ %12‬بۆ ‪ %14‬نرخی‌ بوه‌ ب����ه‌اڵم ب����اوه‌ڕ ناك����ه‌م پێیان‬ ‫ده‌خاته‌ س����ه‌ر‪ ،‬دی����اره‌ هه‌ركۆمه‌ڵه‌ كۆنتڕۆڵ‌ بكرێت‪ ،‬كاتێك حكومه‌تیش‬ ‫ده‌رمانخانه‌یه‌كی����ش له‌گه‌ڵ‌ هه‌ندێك نه‌یتوان����ی‌ كۆنتڕۆڵی‌ بكات بێگومان‬ ‫مه‌دخه‌لدا مامه‌ڵه‌ ده‌كات‪ ،‬پاش����ان ناش����توانێت به‌كوالێت����ی‌ كۆنتڕۆڵدا‬ ‫كه‌ ده‌گاته‌ ده‌رمانخانه‌كان سه‌ندیكا بیبات‌و ئه‌وكاته‌ش ره‌نگه‌ ده‌رمانه‌كه‌‬ ‫‪ %25‬ب����ۆ ‪ %30‬نرخ ده‌خاته‌ س����ه‌ر تێكچوش بێت"‪.‬‬ ‫دێری����ن تۆفی����ق‪ ،‬خاوه‌ن����ی‌‬ ‫ده‌رمانه‌كان"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌هه‌بونی‌ لیژنه‌یه‌ك بۆ ده‌رمانخان����ه‌ی‌ دێری����ن ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫چاودێ����ری‌ نرخ����ی‌ ده‌رمانخانه‌كان‪ ،‬دكات ك����ه‌ به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ گش����تی‌‬ ‫دكتۆر ده‌وه‌ن وتی‌ "ئێستا كۆمپانیا له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تان ده‌رمانه‌كان‬ ‫زۆرب����وه‌ بۆی����ه‌ ده‌توانی����ن بڵێین باش����ن‪ ،‬ب����ه‌اڵم كه‌ ده‌ڵێی����ن عادی‌‬ ‫كۆنت����ڕۆڵ‌ ناكرێ����ن‪ ،‬ب����ۆ نمونه‌ تۆ مه‌به‌س����ت له‌كوالێتی‌ شه‌ریكاته‌كانه‌‬ ‫نرخ����ی‌ ده‌رمانێك ده‌پرس����یت من ئه‌وه‌ش جۆره‌ك����ه‌ی‌ دیاری‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫ده‌ڵێم پێنچ هه‌زار به‌اڵم ئه‌گه‌ر بزانم بۆی����ه‌ له‌ده‌رمانخانه‌ ره‌س����میه‌كاندا‬ ‫لیژنه‌یه‌ ده‌ڵێم س����ێ‌ هه‌زار‪ ،‬ئه‌وه‌ش كوالێت����ی‌ زۆر باش‌و زۆر خراپ نیه‌‪،‬‬ ‫بێگوم����ان په‌یوه‌ن����دی‌ به‌ویژدان����ی‌ خه‌ڵك زیاتر ده‌رمانخانه‌ ده‌بینێت‪،‬‬ ‫ده‌رمانسازه‌كه‌وه‌یه‌‪ ،‬الیه‌نێكی‌ تری‌ ئه‌گه‌رنا پێ����ش ده‌رمانخانه‌ مه‌دخه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ به‌راستی‌ حكومه‌ت ده‌توانێت هه‌ی����ه‌و پێ����ش ئه‌ویش ش����ه‌ریكات‬ ‫چاودێری‌ نرخ‌و جۆری‌ ده‌رمان بكات هه‌ی����ه‌‪ ،‬بۆیه‌ كۆمپانی����اكان ده‌وری‌‬ ‫به‌اڵم نه‌یك����ردوه‌‪ ،‬بۆچی‌ نه‌یكردوه‌ س����ه‌ره‌كییان هه‌ی����ه‌ له‌دیاریكردنی‌‬ ‫نرخی‌ ده‌رماندا‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌پرسیاره‌كه‌یه‌؟"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و وتی‌ "به‌داخ����ه‌وه‌ حكومه‌ت‬ ‫ده‌ش����ڵێت "له‌ژێر ده‌س����تی‌ چه‌ند‬

‫به‌رچاومان الیه‌ كه‌ ئه‌و ستیكه‌رانه‌ی‌ پزیشك‌و فه‌رمانبه‌ری‌ باشی‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫دلێر حه‌س����ه‌ن وتیش����ی‌" ده‌رمان‬ ‫وه‌زاره‌ت له‌هه‌ندێك ده‌رمانی‌ داوه‌‪،‬‬ ‫به‌راس����تی‌ وه‌زاره‌ت ئاگای‌ له‌نرخی‌ دو الیه‌نه‌‪ ،‬الیه‌نێكی����ان په‌یوه‌ندی‌‬ ‫ده‌رم����ان نیه‌‪ ،‬م����ن به‌ته‌ح����ه‌داوه‌ به‌ده‌رمانس����ازانه‌وه‌یه‌‪ ،‬پاش����ان‬ ‫ی ده‌رمانسازان‌و‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌ڵێم ش����ه‌ش بۆحه‌وت هه‌زار په‌یوه‌ندی به‌سه‌ندیكا ‌‬ ‫دینار ته‌نها له‌ی����ه‌ك پاكه‌تدا له‌ژێر وه‌زاره‌تی‌ ته‌ندروس����تیه‌وه‌ هه‌یه‌ كه‌‬ ‫ئه‌و نرخه‌وه‌ ده‌رمانمان فرۆش����توه‌ پێویسته‌ كۆنترۆڵی‌ ده‌رمان بكات‪،‬‬ ‫ك����ه‌ وه‌زاره‌ت بۆی‌ دی����اری‌ كردوه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ن����ده‌ بیرمان نه‌چێت له‌هه‌مو‬ ‫به‌اڵم ئه‌گه‌ر به‌پێی‌ ئایاسا بتوانێت دنیادا ناتوانرێت كۆنتڕۆڵی‌ ده‌رمان‬ ‫كۆمپانیاكان كۆنت����ڕۆڵ‌ بكات ئه‌وا بكرێ����ت چونكه‌ رێ����گای‌ قاچاخ بۆ‬ ‫ئاسانترین شوێن ده‌رمانخانه‌كانه‌ بۆ ده‌رمان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫وته‌بێژی‌ وه‌زاره‌تی‌ ته‌ندروس����تی‌‬ ‫كۆنتڕۆڵ‌ كردن‪ ،‬كۆمپانیا ده‌توانێت‬ ‫قۆرغكاری‌ بكات به‌اڵم ده‌رمانخانه‌كان حكومه‌تی‌ هه‌رێم بۆ ئاوێنه‌ ئاشكرای‌‬ ‫ناتوانن ئه‌وه‌بكه‌ن‪ ،‬لیژنه‌كانیش كه‌ كرد‪ ،‬له‌ئێستادا ئاماده‌كاری‌ ده‌كه‌ن‬ ‫دروست ده‌بن له‌ئاستی‌ خواره‌وه‌ن‌و بۆ دیاریكردنی‌ نرخی‌ نوێی‌ ده‌رمان‬ ‫له‌بازاڕه‌كانداو وتی‌ "ئێمه‌ ئاگاداری‌‬ ‫ناتوانن كۆنتڕۆڵ‌ بكه‌ن"‪.‬‬ ‫دكتۆر دلێر حه‌سه‌ن‪ ،‬كه‌ پزیشكی‌ نرخ����ی‌ ده‌رمانی����ن له‌بازاڕه‌كان����داو‬ ‫ده‌رمانس����ازی‌ پس����پۆڕه‌و خاوه‌نی‌ له‌ئێستادا كار له‌سه‌ر ده‌رخسته‌كانی‌‬ ‫ده‌رمانخانه‌ی‌ ئیستیش����اری‌ ئازادیه‌ ن����رخ ده‌كه‌ین بۆئ����ه‌وه‌ی‌ یه‌ك نرخ‬ ‫بۆئاوێن����ه‌ وت����ی‌ "جی����اوازی‌ ن����رخ بێت"‪.‬‬ ‫دكت����ۆر خاڵ����س ق����ادر وته‌بێژی‌‬ ‫په‌یوه‌ن����دی‌ به‌هه‌مو الیه‌كه‌وه‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫بۆنمون����ه‌ له‌واڵت����ی‌ به‌رهه‌مهێن����ه‌ر وه‌زاره‌ت����ی‌ ته‌ندروس����تی‌ وتیش����ی‌‬ ‫یاخود شێوازی‌ گواستنه‌وه‌‪ ،‬یاخود "ئیش����كردنمان به‌رده‌وامه‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫به‌رزبونه‌وه‌و دابه‌زینی‌ نرخی‌ دراوه‌ ئ����ه‌و نرخان����ه‌ی‌ كه‌ئێس����تا هه‌ی����ه‌‬ ‫بیانیه‌كان����ی‌ وه‌ك پاوه‌ن‌و دۆالر كه‌ بۆئه‌وه‌ی‌ دایبه‌زێنین‪ ،‬ئێستا به‌شێك‬ ‫ئه‌وان����ه‌ش كاریگه‌ری����ان هه‌یه‌‪ ،‬زۆر له‌ده‌رمان نرخه‌كه‌ی‌ خراوه‌ته‌ س����ه‌ر‬ ‫هۆكاری‌ تریش وا ده‌كه‌ن به‌رده‌وام پاكه‌ته‌كه‌ی‌‪ ،‬ئێمه‌ پێش����تر یه‌كێك‬ ‫له‌گرفته‌كانم����ان ئه‌وه‌ب����و ك����ه‌ ئه‌و‬ ‫ده‌رمان له‌یه‌ك نرخدا نه‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و دكتۆره‌ ده‌ڵێ����ت "كۆمپانیای‌ نرخه‌ی‌ دیاریمان ده‌كرد نه‌ده‌خرایه‌‬ ‫تاوه‌ك����و ئێس����تا نه‌یتوانی����وه‌ نرخ‬ ‫كۆنتڕۆڵ‌ بكات چونكه‌ كۆمپانیاكان ده‌رمان����ه‌كان جی����اوازن‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر س����ه‌رده‌رمان بۆیه‌ زۆری����ان پێوه‌ی‌‬ ‫به‌ده‌س����ت خه‌ڵكانی‌ به‌ده‌س����ه‌اڵت‌و تاقیكردنه‌وه‌ی‌ كوالێتی‌ كۆنتڕۆڵیان پابه‌ن����د نه‌ده‌ب����ون‌و هاواڵتیانی����ش‬ ‫ده‌ستڕۆیشتوه‌وه‌ن‪ ،‬بۆیه‌ باوه‌ڕناكه‌م ب����ۆ بكرێ����ت له‌هه‌ولێ����ر ئه‌وكات����ه‌ نه‌یانده‌زانی‌‪ ،‬به‌اڵم پرۆسه‌كه‌ ئێستا‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ ته‌ندروس����تی‌ ده‌سه‌اڵتی‌ كێش����ه‌یان نامێنێ����ت‌و هه‌موی����ان ده‌ستمان پێكردوه‌و به‌رده‌وامه‌"‪.‬‬ ‫دكت����ۆر خاڵس ئام����اژه‌ به‌وه‌ش‬ ‫هه‌ندێك كۆمپانیای‌ هه‌بێت‪ ،‬له‌ماوه‌ی‌ ئام����اده‌ن ك����ه‌ نه‌خ����ۆش به‌كاریان‬ ‫رابردودا بیس����تمان گوایه‌ وه‌زاره‌تی‌ بهێنێ����ت‪ ،‬كوالێتی‌ كۆنت����ڕۆڵ‌ هه‌یه‌ ده‌كات رێكخس����تنی‌ نرخی‌ ده‌رمان‬ ‫ته‌ندروستی‌ نرخی‌ بۆ ده‌رمان دیاری‌ ب����ه‌اڵم ناتوانێت بۆ هه‌مو ده‌رمانێك هه‌رسێ‌ الیه‌نی‌ (كۆمپانیاو مه‌دخه‌رو‬ ‫ده‌گرێت����ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی بكرێ����ت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ كه‌ره‌س����ته‌ی‌ ده‌رمانخان����ه‌كان‬ ‫كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌رمانخانه‌كان پێوه‌ ‌‬ ‫پابه‌ند نابن‪ ،‬دواتر هه‌ندێك نمون ‌هی‌ پێویس����تی‌ نیه‌ هه‌رچه‌نده‌ كارمه‌ندو ده‌شڵێت "ئه‌و نرخه‌ی‌ كه‌ داماننابو‬

‫به‌داخه‌و ‌ه‬ ‫حكومه‌ت تاوه‌كو‬ ‫ئێستا نه‌یتوانیوه‌‬ ‫نرخ كۆنتڕۆڵ‌‬ ‫بكات چونكه‌‬ ‫كۆمپانیاكان‬ ‫به‌ده‌ست‬ ‫خه‌ڵكانی‌‬ ‫به‌ده‌سه‌اڵت‌و‬ ‫ده‌ستڕۆیشتوه‌وه‌ن‬

‫دابه‌زاندنه‌ك����ه‌ی‌ ب����ۆ كۆمپانیاكان ‌‬ ‫ی‬ ‫هێنانی‌ ده‌رمان‌و مه‌دخه‌ره‌كانیشه‌‪،‬‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ‌ ئه‌وانه‌ش����دا كۆبونه‌وه‌مان‬ ‫ك����ردوه‌ له‌س����ه‌ر ئ����ه‌و بابه‌ت����ه‌‪،‬‬ ‫به‌رده‌وامیش����ین له‌س����ه‌ر ئه‌و كاره‌‪،‬‬ ‫بۆ ئێمه‌ گرفته‌كه‌ له‌وه‌دایه‌ نرخه‌كه‌‬ ‫كه‌متر بكه‌ینه‌وه‌ له‌جاری‌ پێش����وتر‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ نرخه‌ نوێیه‌كه‌ی‌ ئێس����تا‬ ‫كه‌ له‌به‌رده‌ستماندایه‌ بۆ دابه‌زاندن‬ ‫نه‌چۆته‌ بواری‌ جێبه‌جێكردنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ری‌ ئه‌وه‌ كه‌ ده‌رمانسازێك‬ ‫باس����ی‌ كرد ده‌رمانی‌ له‌خوار نرخی‌‬ ‫وه‌زاره‌ت����ه‌وه‌ فرۆش����توه‌ ده‌ڵێ����ت‬ ‫"ده‌رمان شه‌ش حه‌وت هه‌زار جۆری‌‬ ‫هه‌ی����ه‌‪ ،‬له‌هه‌ریه‌ك ل����ه‌و جۆرانه‌ش‬ ‫نرخێكه‌‪ ،‬به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ گشتی‌ ئه‌و‬ ‫نرخانه‌ی‌ كه‌ دانراب����و دابه‌زێنرابو‪،‬‬ ‫به‌اڵم ره‌نگ����ه‌ حاڵه‌تی‌ تاك تاكیش‬ ‫هه‌بوبێت جیاوازی‌ نه‌كردبێت"‪.‬‬ ‫ی ده‌رمان به‌قاجاخ‬ ‫سه‌باره‌ت به‌هێنان ‌‬ ‫ده‌ڵێت "ئێم����ه‌ زۆر هه‌وڵده‌ده‌ین بۆ‬ ‫كۆنتڕۆڵی‌ به‌اڵم به‌راستی‌ كۆنترۆڵی‌‬ ‫یه‌كجاره‌كی‌‌و سه‌دده‌رسه‌د قورسه‌و‬ ‫زه‌حمه‌ته‌ بكرێت‪ ،‬چونكه‌ به‌ش����ێكی‬ ‫زۆری‌ ئه‌رك‌و ده‌س����ه‌اڵتی‌ ئێمه‌ نیه‌و‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌پاراستنی‌ سنوره‌كانه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێس����تا به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئێمه‌ چاودێری‌ ب����ازاڕ ده‌كه‌ین ئه‌و‬ ‫حاڵه‌ت����ه‌ كه‌مت����ر بوه‌ ل����ه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫دكت����ۆر خاڵس ئه‌وه‌ش ئاش����كرا‬ ‫ده‌كات كه‌ رێگه‌ناده‌ن به‌بێ‌ فه‌حس‬ ‫ده‌رمان بچێته‌ بازاڕه‌كانه‌وه‌و كوالێتی‌‬ ‫ده‌رمان����ه‌كان به‌ب����اش ده‌بینێ����ت‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش ناش����ارێته‌وه‌ هێشتا ناڕازین‬ ‫له‌نرخ����ی‌ ده‌رم����ان‌و ده‌یانه‌وێ����ت‬ ‫له‌هه‌مو ش����وێنه‌كان گشتگیر بێت‌و‬ ‫دابه‌زێت"‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫‪11‬‬

‫ی به‌روخسار ده‌ده‌ن وه‌ك نواندن‬ ‫گێسیا عه‌لی‌‪ :‬ده‌رهێنه‌ره‌كان زیاتر گرنگ ‌‬ ‫ئا‪ :‬رۆژیار لوقمان‬ ‫گێسیا عه‌لی‌ ژنه‌ هونه‌رمه‌ندی‌‬ ‫كورد رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫"ده‌رهێنه‌ره‌كان زیاتر گرنگی‌‬ ‫به‌روخسار ده‌ده‌ن وه‌ك نواندن"‪.‬‬ ‫ناوبراو له‌ساڵی‌ (‪)1974‬له‌گه‌ڕه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ابونكه‌ران له‌دایكبوه‌‌و ده‌رچوی‌‬ ‫په‌یمان���گای هونه‌ره‌جوانه‌كان���ه‌‌و‬ ‫له‌ساڵی‌(‪)1985‬ده‌س���تی‌ به‌كاری‌‬ ‫هونه‌ری‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫یه‌كه‌م كاری‌ هونه‌ری‌ ئه‌و به‌ناوی‌‬ ‫(ب���ه‌رد له‌جێی‌ خۆی‌ س���ه‌نگینه‌)‬ ‫له‌ده‌رهێنانی‌ ناسر حه‌سه‌ن بوه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌دابڕانی‌ ل���ه‌كاری‌‬ ‫هون���ه‌ری‌ ب���ۆ ماوه‌یه‌ك���ی‌ زۆر‪،‬‬ ‫گێس���یا عه‌لی‌ وتی‌ "به‌ش���ی‌ خۆم‬ ‫كاری‌ هونه‌ریم ك���ردوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫دراما تازان���ه‌ی‌ كراون ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫بۆ ده‌رهێنه‌ره‌كانم���ان چونكه‌ له‌و‬ ‫كاره‌ هونه‌ریانه‌ی‌ ك���راون ئاگادار‬ ‫نه‌كراومه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ بۆچون���ی‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ده‌رهێنه‌ره‌كان‪ ،‬گێسیا عه‌لی‌ وتی‌‬ ‫"زۆر له‌ده‌رهێن���ه‌ره‌كان نیگه‌ران���م‬ ‫چونك���ه‌ له‌گ���ه‌ڵ ئه‌كته‌ره‌كانیان‬ ‫نامێنن���ه‌وه‌‪ .‬چه‌ن���د ئافره‌تێك���ی‌‬ ‫وه‌ك ئێمه‌ هونه‌رمان دروس���تكرد‬ ‫ب���ه‌اڵم ئێس���تا كۆمه‌ڵێ���ك كه‌س‬ ‫له‌به‌رهه‌مه‌كه‌ی‌ ده‌خوات"‪.‬‬ ‫ئه‌و ل���ه‌و بڕوایه‌دایه‌ كه‌ هونه‌ری‌‬ ‫كوردی‌ ب���ه‌ره‌و خراپ���ی‌ ده‌ڕوات‌و‬

‫ده‌ڵێ‌ "چونكه‌ وه‌ك جاران خه‌ڵك‬ ‫گرنگی‌ پێ نادات‌و سه‌یری‌ كاره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆمان ناكه‌ن ئه‌ویش له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫درامایه‌ك���ی‌ زۆری دوبالژكراوم���ان‬ ‫هه‌یه‌‌و بینه‌ریش ئه‌وه‌نده‌ ته‌ماشای‬ ‫دوبالژ ده‌كات سه‌یری‌ كاری‌ هونه‌ری‌‬ ‫كوردی‌ ناكات"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌و دراما دوبالژكراوانه‌ی‌‬ ‫ئێس���تا هه‌یه‌‪ ،‬گێسیا وتی‌ "به‌هیچ‬ ‫ش���ێوه‌یه‌ك له‌گه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ نیم ئه‌و‬ ‫درامایانه‌ نمای���ش بكرێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫زیانێك���ی‌ زۆر به‌الیه‌ن���ی‌ ده‌رونی‌‬ ‫گه‌نجان ده‌گه‌یه‌نێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و خانمه‌ هونه‌رمه‌نده‌ هۆگربونی‌‬ ‫خۆی‌ به‌كوردستانه‌وه‌ نه‌شارده‌وه‌‌و‬ ‫وتی‌ "هه‌رگیز بیرم لێ نه‌كردۆته‌وه‌‌و‬ ‫هه‌رگیز كوردستان به‌جێناهێڵم"‪.‬‬ ‫گێس���یا عه‌لی‌ ئاماژه‌ ب���ۆ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كات ك���ه‌ هون���ه‌ر ئ���ازادی‌ لێ‬ ‫سه‌ندۆته‌وه‌‌و ده‌ڵێ‌ "هونه‌ر ئازادی‌‬ ‫لێ سه‌ندومه‌ته‌وه‌ خۆزگه‌ ده‌خوازم‬ ‫هه‌رگی���ز ك���ه‌س نه‌یناس���یمایه‌‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ ل���ه‌م كۆمه‌ڵگایه‌دا‬ ‫كه‌س���انێك كه‌ ده‌رده‌كه‌ون له‌سه‌ر‬ ‫شاش���ه‌ رێ���ز ل���ه‌و ماندوبونه‌یان‬ ‫ناگیرێت"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ئه‌و ش���تانه‌ی‌ له‌ژیاندا‬ ‫لێ���ی‌ په‌ش���یمانه‌‪ ،‬گێس���یا وتی‌‬ ‫"له‌هونه‌ر په‌ش���یمانم‌و ئه‌گه‌ر ژیان‬ ‫دوب���اره‌ بێت���ه‌وه‌ هه‌رگی���ز هونه‌ر‬ ‫هه‌ڵنابژێرمه‌وه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ ئه‌گه‌ر ئه‌كته‌ر‬ ‫نه‌بوای���ه‌ حه‌زی‌ ل���ه‌چ كارێكی‌ تر‬

‫ده‌كرد‪ ،‬گێسیا وتی‌ "ئه‌گه‌ر ئه‌كته‌ر‬ ‫نه‌بومایه‌ ح���ه‌زم له‌كاری‌ پارێزه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫بو"‪.‬‬ ‫هێم���ا ب���ۆ ئه‌وه‌ش���ده‌كات كه‌‬ ‫له‌ئێستادا هیچ كارێكی‌ به‌ده‌سته‌وه‌‬ ‫نیی���ه‌ ب���ه‌اڵم له‌چه‌ن���د كارێك���ی‌‬ ‫هونه‌ری‌ به‌شداری‌ كردوه‌‌و به‌مزوانه‌‬ ‫باڵوده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و له‌گ���ه‌ڵ كاری‌ هونه‌ری���دا‬ ‫مامۆس���تای‌ قوتابخانه‌یه‌‌و له‌باره‌ی‌‬ ‫كاری‌ نێو ماڵی���ش ده‌ڵێ‌ "له‌كاری‌‬ ‫ن���او ماڵ���دا باش���م‌و له‌ئێس���تادا‬ ‫زۆرت���ر كچه‌ك��� ‌هم‌و بوكه‌كه‌م زیاتر‬ ‫هاوكارمن"‪.‬‬ ‫گێس���یا عه‌ل���ی‌ روده‌كات���ه‌‬ ‫ده‌رهێن���ه‌ره‌كان‌و پێی���ان ده‌ڵ���ێ‌‬ ‫"داواكارم له‌ده‌رهێنه‌ره‌كان كه‌ پشت‬ ‫له‌و ئه‌كته‌رانه‌ نه‌كه‌ن كه‌ پێش���تر‬ ‫كاری هونه‌ریی���ان له‌گه‌ڵ كردوه‌‌و‬ ‫هه‌رگی���ز پش���ت له‌ی���ه‌ك نه‌كه‌ن‌و‬ ‫له‌پاش���مله‌ زه‌می‌ ی���ه‌ك نه‌كه‌ن‌و‬ ‫نرخی‌ ئه‌وانه‌ بزانن كه‌كاریان له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌كته‌ره‌كانیش به‌رده‌وام‬ ‫ئه‌و وه‌فایه‌یان له‌به‌رچاو ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫"ده‌رهێن���ه‌ره‌كان ته‌نها س���ه‌یری‌‬ ‫روخسار ده‌ك ‌هن‌و به‌دوای‌ روخساری‌‬ ‫جوان‌و سه‌رنجڕاكێشه‌وه‌ن به‌رله‌وه‌ی‌‬ ‫بزان���ن ئای���ا له‌نواندن ش���اره‌زایه‌‬ ‫یان كه‌س���ێكه‌ ئه‌كادیمییه‌؟ ته‌نها‬ ‫روخساریان ال گرنگه‌‌و هیوادارم ئه‌و‬ ‫بیركردنه‌وه‌یه‌یان نه‌مێنێت"‪.‬‬

‫ی بۆ هاواڵتی‌‬ ‫گیا به‌هارییه‌كانی‌ هه‌ورامان ده‌بنه‌ سه‌رچاوه‌ی‌ بژێو ‌‬ ‫ئا‪ :‬عه‌زیز ره‌سوڵ‌‬ ‫له‌شاخه‌كانی‌ هه‌ورامان چه‌ندین جۆری‌‬ ‫گیابه‌هاری‌ ده‌ڕوێت كه‌ هاواڵتیان‬ ‫له‌شارو ناوچه‌كانی‌ تری‌ كوردستان روی‌‬ ‫تێده‌كه‌ن به‌مه‌به‌ستی‌ سودوه‌رگرتن‬ ‫له‌و گیابه‌هاریانه‌‌و بۆ فڕۆشتنه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌بازاڕه‌كانی‌ تری‌ كوردستان‪.‬‬

‫زانکۆ‬

‫سروه‌ محه‌مه‌د كه‌ له‌شاخی‌ هانه‌نه‌وه‌ی‌‬ ‫س���ه‌ر به‌گون���دی‌ هان���ه‌ی‌ دن خه‌ریك ‌ی‬ ‫لێكردنه‌وه‌ی‌ گیابه‌هارییه‌كان بو به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند "م���ن له‌قه‌زای‌ ش���اره‌زوره‌وه‌‬ ‫هات���م ت���ا بتوان���م ل���ه‌م گیابه‌هارییانه‌‬ ‫به‌رمه‌وه‌ به‌مه‌به‌ستی‌ فرۆشتنی‌ له‌بازاڕی‌‬ ‫ش���اره‌زور‌و ئێمه‌ س���ااڵنه‌ ل���ه‌م وه‌رزی‌‬ ‫به‌هاره‌دا دێین تابتوانین س���ود له‌و گیا‬ ‫به‌هارییانه‌ ببینین ئه‌وانیش كنگر‪ ،‬سوره‌‬ ‫بنه‌‪ ،‬گێالخه‌و چه‌ندین گیای به‌هاری‌ تر‬ ‫ك ‌ه له‌م ش���اخانه‌ ده‌ست ده‌كه‌وێت‌و زۆر‬ ‫سودمه‌ندن‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌ش���ڵێ‌ "ئێمه‌ كه‌دێین به‌كۆمه‌ڵ‬ ‫دێی���ن ب���ۆ ئێ���ره‌ چونكه‌ ش���اخه‌كانی‌‬ ‫هه‌ورامان زۆر سه‌ختن"‪.‬‬ ‫گیا به‌هارییه‌كانی‌ ناوچه‌ی‌ هه‌ورامان‬ ‫به‌هۆی‌ س���اردی‌‌و كوێس���تانی‌ شوێنه‌كه‌‬ ‫له‌ناوچه‌كانی‌ تری‌ كوردس���تان دره‌نگتر‬ ‫ده‌ڕوێ���ن ئه‌وه‌ش وایك���ردوه‌ هاواڵتیانی‌‬ ‫ت���ری‌ ناوچه‌كانی‌ كوردس���تان زیاتر رو‬ ‫له‌شاخه‌ به‌رزه‌كانی‌ هه‌ورامان بكه‌ن‪.‬‬ ‫عایشه‌ ره‌شید دانیشتوی‌ گوندی‌ ئاوایی‌‬ ‫رۆسته‌م به‌گ وتی‌ "من هه‌ر له‌سه‌ره‌تای‌‬ ‫به‌هاردا كه‌ گیا به‌هارییه‌كان ده‌رده‌كه‌ون‬ ‫دێین بۆ ماڵی‌ خۆمان‌و خواردنی‌ خۆمان‬ ‫لێی���ان ده‌كه‌ینه‌وه‌‌و زه‌ردی���ان ده‌كه‌ین‌و‬ ‫ده‌یانخه‌ینه‌ موجه‌میده‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئه‌وه‌ش���ی‌ لێمان زیاد بێت‬ ‫ده‌یبه‌ینه‌ بازاڕو ده‌یفڕۆشین"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ كنگر‬ ‫به‌چه‌ند جۆرێك ده‌خورێت‌و له‌و باره‌یه‌وه‌‬ ‫وتی‌ "هه‌ی���ه‌ به‌س به‌كاڵ���ی‌ ده‌یخوات‌و‬ ‫هه‌ش���ه‌ به‌زه‌ردك���راوی‌‌و ده‌ش���كرێته‌‬ ‫كنگربه‌ماس���ی‌ له‌چه‌ند ناوچه‌یه‌كی‌ تری‌‬ ‫كوردستان كنگر ده‌كرێته‌ شله‌ش‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تائێسته‌ ئێمه‌ وا نه‌مان خواردوه‌"‪.‬‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫ی‬ ‫ێ ناڕه‌حه‌ت ‌‬ ‫له‌وانه‌ی���ه‌ روبه‌ڕوی‌ هه‌ند ‌‬ ‫ی ببیت���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌رئه‌مه‌ش وات‬ ‫خێزان��� ‌‬ ‫ی ته‌ندروس���تیت‬ ‫لێب���كات كێش���ه‌ ‌‬ ‫بۆدروست بێت‪.‬‬

‫ئ���ه‌و ده‌ڵێ‌ "ل���ه‌م ش���اخانه‌ی‌ ئێمه‌ خۆشی‌ تامه‌كه‌ی‌"‪.‬‬ ‫ئه‌ش���ره‌ف محه‌مه‌د ك���ه‌ له‌به‌هاراندا‬ ‫چه‌ندین گژوگیای‌ تریش���مان هه‌یه‌ وه‌ك‬ ‫ڕوسقه‌‪ ،‬س���وره‌ بنه‌ كه‌ سورده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬ته‌نی���ا كاری‌ هێن���ان و فرۆش���تنی‌ ئه‌و‬ ‫خوشه‌ كه‌ ده‌كرێته‌ شله‌‪ ،‬پسڵ ده‌كرێته‌ گیا به‌هارانه‌یه‌‪ ،‬وتی‌ "من له‌س���ه‌ره‌تای‌‬ ‫دۆخ���ه‌وا‪ ،‬پیچك‪-‬م���ان هه‌ی���ه‌ كه‌ وه‌ك هه‌مو به‌هارانێك���دا هه‌مو كاری‌ رۆژانه‌ی‌‬ ‫سه‌وزه‌ش ده‌خورێت‌و ده‌شكرێته‌ كه‌النه‌ من ده‌بێت به‌رۆیش���تن بۆ شاخه‌كان بۆ‬ ‫له‌جیاتی‌ پی���از‪ ،‬قارچكم���ان هه‌یه‌ كه‌ هێنانی‌ ئه‌م گژوگی���ا به‌هاریانه‌ بۆ بازاڕ‬ ‫زۆرین���ه‌ی‌ خه‌ڵ���ك ح���ه‌زی‌ به‌خواردنی‌ به‌مه‌به‌س���تی‌ فرۆش���تنیان‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌م‬ ‫هه‌ی���ه‌‌و له‌بازاڕیش���دا نرخه‌ك���ه‌ی‌ خۆی‌ ساڵدا به‌هۆی‌ قه‌یرانی‌ دارایی‌ هاواڵتیان‬ ‫ی زۆربه‌یان خۆیان ده‌ڕۆن بۆ شاخ‌و به‌شی‌‬ ‫ده‌دات له‌نرخی‌ كیلۆیه‌ك گۆش���ت‌و ال ‌‬ ‫ئێمه‌ زۆر له‌گۆش���ت خۆشتره‌‌و قارچكی‌ خۆی���ان ده‌هێننه‌وه‌ ئ���ه‌وه‌ش وایكردوه‌‬ ‫هه‌ورامان له‌هه‌مو شوێنێك به‌ناوبانگه‌ بۆ وه‌ك سااڵن پاره‌ نه‌كات"‪.‬‬

‫دوپشک‬ ‫هه‌رچه‌نده‌پ���رۆژه‌و كارت زۆره‌ به‌اڵم‬ ‫نه‌تتوانیوه‌ سودیان لێوه‌ربگریت‪ ،‬ئه‌م‬ ‫ماوه‌یه‌ دان به‌خۆتدا بگره‌‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫ی‬ ‫زۆر به‌وریایه‌و‌ه بڕیار له‌س���ه‌ر ژیان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆت بده‌‪ ،‬هه‌ندێ‌ گۆڕانكار ‌‬ ‫تایبه‌ت ‌‬ ‫له‌ژیانت رو ئه‌دات‪.‬‬

‫ئه‌شره‌ف ده‌ش���ڵێ‌ "زۆرترین ئه‌و گیا‬ ‫به‌هاریان���ه‌ی‌ من ده‌یهێنم���ه‌ بازاڕ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ب���ه‌ڕه‌زا‌و ڕێ���واس‌و قارچ���ك‌و گه‌بله‌‬ ‫ده‌بینێت���ه‌وه‌ ك���ه‌ ئه‌مانه‌ش له‌ش���اخه‌‬ ‫سه‌خته‌كاندا ده‌ست ده‌كه‌ون‌و هه‌مو كه‌س‬ ‫ناتوانێت به‌ده‌س���تیان بخات به‌تایبه‌ت‬ ‫ب���ه‌ڕه‌زا كه‌ به‌ش���وێنه‌ س���ه‌خته‌كانه‌وه‌‬ ‫ده‌رده‌چێت"‪.‬‬ ‫جه‌م���ال مه‌ول���ود ك���ه‌ له‌ب���ازاری‌‬ ‫خورماڵ دوكان���داره‌‌و كڕیاری‌ هه‌مو گیا‬ ‫به‌هارییه‌كانه‌ وتی‌"م���ن رۆژانه‌ مامه‌ڵه‌‬ ‫به‌م گیا به‌هاریان���ه‌وه‌ ده‌كه‌م كه‌ چه‌ند‬

‫گیسک‬ ‫به‌هۆی‌ په‌ستانی‌ ده‌رونیه‌و‌ه هه‌رچه‌ند‬ ‫خۆت ب���ه‌دور بگریت له‌توڕه‌بون بۆتۆ‬ ‫باشتره‌‪ ،‬شه‌ممه‌ به‌ختی‌ تۆیه‌‪.‬‬

‫مشته‌رییه‌كم هه‌یه‌ بۆم دێنن له‌شاخه‌كانی‌‬ ‫هه‌ورامان"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ نرخه‌كانیش���ه‌وه‌‪ ،‬جه‌م���ال‬ ‫مه‌ولود وتی‌ "كیل���ۆی‌ گه‌بله‌ به‌(‪)3500‬‬ ‫ده‌كڕم‌و ده‌یفرۆشمه‌وه‌ به‌(‪‌)4000‬و كنگر‬ ‫كیلۆی‌ ده‌كڕین به‌(‪‌)1000‬و ده‌یفرۆشمه‌وه‌‬ ‫ب���ه‌(‪‌)1500‬و ده‌س���كی‌ ب���ه‌ره‌زا ده‌كڕم‬ ‫به‌(‪)400‬دینار‌و ده‌یفرۆش���مه‌وه‌ به‌(‪)500‬‬ ‫دینار‪ ،‬كیلۆی‌ سوره‌بنه‌ ده‌كڕم به‌(‪)400‬‬ ‫دینار‌و ده‌یفڕۆش���مه‌وه‌ به‌(‪ )500‬پیچك‬ ‫كیلۆی‌ ده‌كڕم به‌(‪‌)5000‬و ده‌یفرۆشینه‌وه‌‬ ‫به‌(‪)7000‬هه‌زار"‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫هی���چ س���ودتت له‌هاوكاره‌ك���ه‌ت‬ ‫ی‬ ‫وه‌رنه‌گرت‪ ،‬پێویسته‌ له‌مه‌ودوا داوا ‌‬ ‫ی زیاتر بكه‌یت‪.‬‬ ‫راوێژ ‌‬

‫ئ���ه‌و ئام���اژه‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات ك ‌ه‬ ‫قه‌یرانی‌ دارایی‌ كاریكردۆته‌ سه‌ر فرۆشی‌‬ ‫به‌رهه‌مه‌كانیان‌و وتی‌ "له‌مساڵدا به‌هۆی‌‬ ‫قه‌یران���ی‌ دارایی���ه‌وه‌ كڕیارم���ان كه‌می‌‬ ‫كردوه‌ له‌ئێس���تادا زۆرب���ه‌ی‌ هاواڵتیان‬ ‫خۆیان ده‌چن ده‌یهێنن‌و هۆیه‌كی‌ تریش‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ ك���ه‌ فه‌رمانب���ه‌رن‌و موچه‌یان‬ ‫نییه‌‌و زۆریشیان به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ ده‌وامی‌‬ ‫فه‌رمانگه‌ ناكه‌ن ئه‌وانیش رو له‌شاخه‌كان‬ ‫ده‌كه‌ن هه‌م بۆ كات به‌س���ه‌ربردن‌و هه‌م‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ بش���توانن به‌شی‌ خۆیان له‌و‬ ‫گیا به‌هاریان ‌ه بێننه‌وه‌"‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫توانیت س���ود له‌بواره‌ك��� ‌هی‌ خۆت‬ ‫وه‌رگریت‪ ،‬هیچ كاریگه‌ریه‌كت له‌سه‌ر‬ ‫ده‌وروبه‌ره‌كه‌ت به‌جێ نه‌هێشتوه‌‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫چۆنێتی‌ دروست كردنی‌‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫ی ئارایشت له‌ماڵه‌وه‌‬ ‫لێكه‌ره‌وه‌ ‌‬

‫ئارایشتگای مه‌که‌س بۆ رازاندنه‌وه‌ی خانمان‬ ‫عه‌قاری ـ به‌رامبه‌ر ئه‌من ‌ه سوره‌ک ‌ه‬ ‫م���ه‌رج نی���ه‌ هه‌مو كه‌ره‌س���ته‌یه‌ك ‌ی‬ ‫جوان���كار ‌ی له‌بازاڕ بكڕی���ت‪ ،‬ده‌توانیت‬ ‫هه‌ن���دێ‌ ل���ه‌و كه‌ره‌س���ته‌ جوانكاریان ‌ه‬ ‫له‌ماڵه‌كه‌ی‌ خۆدا دروست بكه‌یت له‌وانه‌ش‬ ‫ده‌رمانی‌ لێكردنه‌وه‌ی‌ ئارایشت‪.‬‬ ‫رێگه‌ی‌ یه‌كه‌م‪:‬‬ ‫ده‌به‌یه‌ك���ی‌ ش���امپۆی‌ به‌ت���اڵ بێن ‌ه‬

‫‪facebook: makassalonsulaymaniah‬‬

‫كوپێك ئاو ‌ی تێبك ‌ه پاشان كه‌وچكێك ‌ی‬ ‫گه‌وره‌ ش���امپۆی‌ منداڵ ‌ی تێبكه‌و پاشان‬ ‫نیو كه‌وچك زه‌یتی‌ زه‌یتون‪ ،‬به‌باش��� ‌ی‬ ‫ده‌به‌ك���ه‌ رابوه‌ش���ێنه‌وه‌ ب���ه‌كار ‌ی بێن ‌ه‬ ‫بۆلێكردنه‌وه‌ی‌ میكی���اج دواتر ده‌توان ‌ی‬ ‫ده‌موچاوت به‌ئاو بشۆیت‪.‬‬

‫گۆرانیبێژ هێمن عارف‪ :‬وه‌زاره‌تی رۆشنبیری‬ ‫نه‌یتوانیوه‌ ده‌ستگیرۆیی هونه‌رمه‌ندان بكات‬ ‫ئا‪ :‬ئازاد بایز‬ ‫هونه‌رمه‌ندی‌ گۆرانیبێژ هێمن عارف‬ ‫پێنجه‌م ئه‌ستێره‌ی پڕۆگرامی‬ ‫كوردستار له‌دیمانه‌یه‌ك له‌گه‌ڵ‬ ‫ئاوێنه‌دا تیشكده‌خاته‌ سه‌ر چه‌ند‬ ‫الپه‌ڕه‌یه‌كی ژیانی هونه‌ری خۆیی‌و‬ ‫هۆكاری كشانه‌وه‌ی له‌دنیای كلیپ‌و‬ ‫راگه‌یاندنه‌كان ده‌خاته‌ رو‪.‬‬

‫تیل‪0533202790 :‬‬

‫رێگه‌ی‌ دوه‌م‪.‬‬ ‫شوش���ه‌یه‌كی‌ به‌ت���اڵ بهێن���ه‌و نیو‬ ‫كوپ زه‌یت��� ‌ی زه‌یتون تێبكه‌و پاش���ان‬ ‫روبع ‌ه كوپێ���ك ئاوی‌ ئالۆڤێ���را یاخود‬ ‫ئ���او ‌ی ئاس���ای ‌ی تێبكه‌‪ .‬پێ���ش هه‌مو‬ ‫به‌كارهێنانێكی‌ به‌باش���ی‌ رایوه‌ش���ێنه‌و‬ ‫پاشان به‌كار ‌ی بهێنه‌‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫سه‌باره‌ت به‌ژیانی منداڵی‌و ده‌ستپێكی‬ ‫كاری هونه‌ری خۆی‌‪ ،‬هێمن عارف وت ‌ی‬ ‫"بیرم���ه‌ س���ه‌ره‌تای ته‌مه‌ن���ی منداڵیم‬ ‫خولیای هونه‌ری ره‌سه‌ن بوم به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌و ده‌مانه‌دا تاڕاده‌یه‌كی باش كاریگه‌ر‬ ‫بوم به‌س���روده‌ نیشتیمانییه‌كان چونكه‌‬ ‫حیرسێكی نه‌ته‌وه‌یم تیادا به‌دی ده‌كرد‌و‬ ‫زۆر كات ك���ه‌ یادی هه‌ڵه‌بجه‌ ده‌كرایه‌وه‌‬ ‫هه‌ڵده‌بژێردرام بۆ وتنی‌ سرود"‪.‬‬ ‫هێمن دێته‌ س���ه‌ر باس���ی پڕۆگرامی‬ ‫كوردس���تارو له‌و بڕوایه‌دایه‌ قۆناغێكی‬ ‫مێژویی پرشنگدار بوه‌‌و هه‌لێك بوه‌ بۆ‬ ‫گه‌نجانی ده‌نگخۆش بۆ ئه‌وه‌ی تواناكانی‬ ‫خۆیان تیا بدۆزن���ه‌وه‌ له‌بواری گۆرانی‬ ‫وتن���دا‌و له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی‌ "به‌ڕاس���تی‬ ‫له‌میان���ه‌ی ئه‌و به‌رنامه‌یه‌دا س���ودێكی‬ ‫زۆرم له‌هونه‌رمه‌ن���د دی���اری قه‌ره‌داغی‬ ‫وه‌رگرت���وه‌ وه‌كو راهێنانی ده‌نگی‌و هه‌ر‬ ‫له‌ڕێگه‌ی ئه‌ویش���ه‌وه‌ من توانای ده‌نگی‬ ‫خۆمم بۆ ده‌ركه‌وت"‪.‬‬ ‫به‌كاریگه‌ربون���ی‬ ‫س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌هونه‌رمه‌ندانی‌ دیكه‌ش‪ ،‬هێمن رایگه‌یاند‬ ‫"هه‌میش���ه‌ من كاتێك تراكێكی گۆرانی‬ ‫تۆمار ده‌كه‌م هه‌وڵمداوه‌ خۆم له‌السایی‬ ‫كردن���ه‌وه‌ رزگاربك���ه‌م‪ .‬ب���ه‌اڵم چونكه‌‬ ‫سروش���تی ده‌نگی م���ن قورگێكی پڕه‌‬ ‫ره‌نگه‌ بۆ وتنه‌وه‌ی گۆرانییه‌كی ناسری‬ ‫ڕه‌زازی ش���یاوتر بێت وه‌ك له‌وتنه‌وه‌ی‬ ‫گۆرانییه‌كی خالقی چونكه‌ هه‌ر ستایله‌و‬ ‫تایبه‌تمه‌ندی خۆی هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و باس له‌كولتوری كوردی له‌ڕێگای‬

‫گۆرانی وتنه‌وه‌ ده‌كات‌و ده‌ڵێ‌ "ئێستاكه‌‬ ‫گه‌نجێك���ی زۆر روی كردۆت���ه‌ گۆرانی‬ ‫وتن له‌گ���ه‌ڵ ڕێزم ب���ۆ ته‌واویان كاری‬ ‫باش ده‌كرێ���ت‌و ئیش���ی كرچ‌وكاڵیش‬ ‫ده‌كرێت تۆ ته‌ماش���ا ئه‌م هه‌مو ئاوازه‌‬ ‫كوردییه‌ جوانه‌ هه‌یه‌ ده‌چن تێكستێك‬ ‫ده‌هێن���ن رێك به‌ئاوازێك���ی توركی یان‬ ‫عه‌ره‌بی ده‌یڵێن ئه‌مه‌ ڕێك هه‌وڵێكه‌ بۆ‬ ‫سڕینه‌وه‌ی شوناس‌وكولتوری كوردی"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی دابه‌ش���كردنی كاری موزیك‬ ‫و تۆماركردن���ی دو تراك���ی گۆران���ی‬ ‫له‌س���ه‌ر رێچكه‌ی س���ۆفیگه‌ری‪ ،‬هێمن‬ ‫وتی‌ "خۆی ده‌نگی م���ن به‌و حوكمه‌ی‬ ‫كه‌ ده‌نگێكی بێزو پڕه‌ بۆ زۆر شێوازی‬ ‫گۆرانی وتن ده‌بێت به‌مه‌قامیشه‌وه‌‪ ،‬واتا‬ ‫بۆ ره‌س���ه‌نایه‌تی‌و بابه‌تی نیشتیمانی‌و‬ ‫س���ۆفیگه‌ری‌و عیش���قیش ده‌بێت ئه‌مه‌‬ ‫ته‌نها قس���ه‌ی من نییه‌ به‌ڵكو بۆچونی‌‬ ‫زۆرینه‌ی ئه‌و كه‌س���انه‌یه‌ ك���ه‌ له‌بواری‬ ‫هونه‌ریدا كاری توێژینه‌وه‌ ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ب���ه‌اڵم ره‌نگ���ه‌ ده‌نگ���ه‌‬ ‫نه‌رمه‌كان بۆ هه‌مو س���ه‌رده‌م‌و جێیه‌ك‬ ‫نه‌توان���ن گۆران���ی بڵێ���ن ه���ه‌ر بۆیه‌‬ ‫دابه‌ش���كردنی موزیك ب���ۆ ده‌نگه‌كانی‬ ‫له‌بابه‌تی ئێمه‌ ساناتر ده‌بێت بۆ خودی‬ ‫موزیكزانیش"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ تۆمارنه‌كردنی‌ س���رودیش‪،‬‬ ‫هێمن وتی‌ "زۆرین���ه‌ی‌ هونه‌رمه‌ندان بۆ‬ ‫ئه‌م دۆخه‌ س���رودیان وتوه‌ گه‌ر ئه‌ویش‬ ‫نه‌یڵێت���ه‌وه‌ بۆش���اییه‌كه‌ پڕبۆت���ه‌وه‌و‬ ‫پێویس���ت ن���اكات ل���ه‌و بواره‌ش���دا‬ ‫پاشاگه‌ردانی دروست بێت"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئاماژه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ش ده‌كات كه‌‬ ‫"هونه‌رمه‌نده‌كان���ی ناوچ���ه‌ی گه‌رمیان‬ ‫زۆرتری���ن مه‌قام‌و به‌س���ته‌یان هه‌یه‌ كه‌‬ ‫تایبه‌ته‌ به‌ناوچه‌كه‌ به‌اڵم به‌پێی بڕشتی‬ ‫هونه‌ره‌كه‌یان ئاوڕیان لێ نه‌دراوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "وه‌زاره‌ت���ی رۆش���نبیری‌و‬ ‫میدی���اكان‌و رێكخ���راوه‌ هونه‌ریی���ه‌كان‬ ‫ئه‌مان���ه‌ نه‌یانتوانی���وه‌ ده‌س���تگیرۆیی‬ ‫هونه‌رمه‌ندانمان بكه‌ن"‪.‬‬

‫ی الده‌ست ده‌كه‌وێت‬ ‫ی عه‌تار‪ ،‬سه‌ری‌ کوێره‌مار ‌‬ ‫عارف ‌‬ ‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬ ‫ی حاجی‌ فه‌تحواڵ‬ ‫ئه‌حمه‌د كه‌ كوڕ ‌‬ ‫ی عه‌تاره‌‪،‬‬ ‫ی حاجی‌ عارف ‌‬ ‫هاوبه‌ش ‌‬ ‫ده‌ڵێت "دوای‌ كۆچی دوایی‌ باوكم‌و‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رپه‌رشتیار ‌‬ ‫حاجی‌ عارف ئه‌رك ‌‬ ‫دوكانه‌كه‌م كه‌وته‌ ئه‌ستۆ" ئه‌و‬ ‫پاش (‪ )35‬ساڵ‌ كاركردن‌و‬ ‫ی‬ ‫سه‌رپه‌رشتیكردنی‌ دوكانی‌ (عارف ‌‬ ‫ی‬ ‫عه‌تار) ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات سه‌ر ‌‬ ‫کوێره‌ماریان الده‌ست ده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د فه‌تحواڵ له‌دیمانه‌یه‌كدا له‌گه‌ڵ‬ ‫ی عه‌تار واتا‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬رایگه‌یاند "وش����ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و شتانه‌ی‌ كه‌ له‌بوار ‌‬ ‫كۆكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫جیاجی����ادا هه‌یه‌‪ ،‬تایبه‌ت نییه‌ به‌ته‌نها‬ ‫شتێك به‌ڵكو وه‌ك ده‌ڵێن له‌ده‌رزیه‌كه‌و‌ه‬ ‫تاده‌گات ‌ه گه‌وره‌ترین پێداویستی‌‪ ،‬عه‌تار‬ ‫وشه‌یه‌كی‌ گشتییه‌و په‌یوه‌ندی‌ به‌تاك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ش����وێنێكه‌وه‌ نییه‌‪ ،‬دیار‌ه له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫دروستبونی‌ سلێمانیشه‌و‌ه ئه‌م دوكان ‌ه‬ ‫بونی‌ هه‌یه‌ تاوه‌كو ئه‌مڕۆ"‪.‬‬ ‫ی "هه‌ر شتێك تۆ له‌خه‌یاڵتایه‌و‬ ‫وتیش ‌‬ ‫ده‌ته‌وێت ده‌س����تت بكه‌وێت نازانیت رو‬ ‫ێ بكه‌یت‪ ،‬ئه‌وا الی‌ عارفی‌ عه‌تار‬ ‫له‌كو ‌‬ ‫ده‌ستت ده‌كه‌وێت‪ ،‬وه‌ك قسه‌ی‌ زۆرێك‬ ‫ی‬ ‫له‌خه‌ڵك ك ‌ه به‌كه‌س����ێك هه‌مو شتێك ‌‬ ‫ی عه‌تار‬ ‫هه‌بێ����ت ده‌ڵێ����ن وه‌ك عارف���� ‌‬ ‫وایه‌"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و ئاماژه‌ ب����ۆ ئ����ه‌و‌ه ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ی هه‌ش����تاكاندا ته‌نان����ه‌ت‬ ‫له‌س����ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫جۆره‌كانی‌ گیا‌و زه‌یت‌و بزمار‌و مشار ‌‬ ‫ی حه‌ش����ه‌رات‌و‬ ‫مێوبڕی����ن‌و ده‌رمان���� ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌رمانی‌ كش����توكاڵی‌‌و چه‌ندین شت ‌‬ ‫دیكه‌ی����ان هه‌بوه‌‌و وتی‌ "ب����ه‌اڵم دیار‌ه‬ ‫ورده‌ ورده‌ ئێس����تا ئه‌و شتانه‌ نه‌ماوه‌‪،‬‬

‫کاوڕ‬ ‫ئه‌م چه‌ن���د رۆژه‌ كۆمه‌ڵێك به‌ڵێنت‬ ‫ی بۆحازر‬ ‫پێده‌درێ���ت كه‌تۆ خۆت��� ‌‬ ‫ی زۆر‬ ‫ئه‌كه‌یت‪ ،‬به‌اڵم چاوه‌ڕێی ش���ت ‌‬ ‫مه‌كه‌‪.‬‬

‫له‌گ ‌ه ‌ڵ ئه‌وه‌شدا ئێستاش هه‌ركه‌سێك‬ ‫ی هه‌بێت لێ����ره‌ كه‌م تازۆر‬ ‫پێداویس����ت ‌‬ ‫په‌كی‌ له‌ده‌ستكه‌وتنی‌ ناكه‌وێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌حمه‌د فه‌تحواڵ سه‌باره‌ت به‌هۆشیار ‌‬ ‫هاواڵتیان له‌ئاس����ت ده‌رمانی‌ گژوگیادا‬ ‫ئه‌وه‌ ئاش����كرا ده‌كات ك ‌ه "خه‌ڵكی‌ زۆر‬ ‫رویان تێده‌كه‌ن‌و ئاس����تی‌ هۆشیاریان‬ ‫ی‬ ‫باشه‌ له‌به‌رامبه‌ریدا‌و ده‌ڵێت "به‌و پێیه‌ ‌‬ ‫ئه‌مڕۆك���� ‌ه ئه‌و ده‌رمان����ه‌ی‌ ده‌هێنرێت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تان تائاستێك له‌رو ‌‬ ‫كۆنتڕۆڵه‌وه‌ وه‌ك پێویست نییه‌و ته‌واو‬ ‫ی‬ ‫نییه‌‪ ،‬پاشان خه‌ڵك له‌ئێستادا به‌هۆ ‌‬

‫گا‬

‫ئه‌نته‌رنێته‌و‌ه سۆراخی‌ گژوگیا ده‌كات‌و‬ ‫ی‬ ‫ی نییه‌ له‌رو ‌‬ ‫ی خراپ ‌‬ ‫ده‌زانێت كاریگه‌ر ‌‬ ‫چاره‌سه‌ره‌وه‌و باش����ه‌ ئیتر خه‌ڵكه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ سروشت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و له‌و بڕوایه‌دایه‌ كه‌ ئه‌وه‌ی‌ مایه‌ ‌‬ ‫ی گژوگیا‬ ‫دڵخۆشییه‌ خه‌ڵكه‌كه‌ ده‌رمان ‌‬ ‫به‌كارده‌هێنن به‌تایبه‌ت گه‌نجان‌و له‌ناو‬ ‫ی‬ ‫گه‌نجانیش����دا كچان "ئێم����ه‌ش ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ئ����ه‌وان داوای‌ ده‌ك����ه‌ن ده‌یانده‌ین����ێ‌‌و‬ ‫ی‬ ‫رێنمایش����یان ده‌كه‌ی����ن له‌ش����ێواز ‌‬ ‫به‌كارهێنانیدا"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت ب ‌ه په‌یوه‌ندی����ان له‌گ ‌ه ‌ڵ‬

‫دوانه‌‬

‫ی و دودڵیه‌ به‌دور بگر‌ه‬ ‫دوربكه‌و‌ه له‌هه‌م���و روبه‌ڕوبونه‌وه‌یه‌ك‪ ،‬خۆت له‌و راڕای ‌‬ ‫خۆت نزیك بكه‌ره‌و‌ه له‌هه‌مو دۆس���ت‌و ك ‌ه گومانت الدروست ده‌كات به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌خۆشه‌ویسته‌كه‌ت‪.‬‬ ‫خۆشه‌ویستانت‪.‬‬

‫ی ته‌ندروس����تیدا ده‌ڵێت "ئه‌م‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫دوكانه‌ ناتوانین بڵێی����ن ده‌رمانخانه‌ ‌‬ ‫كوردیی����ه‌‪ ،‬چونكه‌ ئێ����ر‌ه عه‌تاره‌ بۆی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئێم ‌ه ته‌نه����ا كۆكردنه‌وه‌و فڕۆش����تن ‌‬ ‫گژوگیایه‌"‪.‬‬ ‫ی ئه‌و‌ه ده‌كات‬ ‫ئه‌حمه‌د فه‌تحواڵ باس ‌‬ ‫كه‌"ئه‌و بابه‌تانه‌یان زیاتر له‌به‌غداده‌و‌ه‬ ‫بۆ دێت‪ ،‬چونك����ه‌ ئێمه‌ ناتوانین هه‌مو‬ ‫بواره‌كان دروس����ت بكه‌ین‪ ،‬پاشان ئه‌و‬ ‫گیایه‌ی‌ ك���� ‌ه به‌هاران بونی����ان هه‌یه‌و‬ ‫له‌كوردس����تاندایه‌ زیاتر له‌گونده‌كانه‌و‌ه‬ ‫بۆمان دێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫وتیشی‌ " ئه‌وه‌ی‌ ئه‌مڕۆ زیاتر داخواز ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌س����ه‌ره‌ الی‌ هاواڵتیان����ه‌و‌ه زه‌یت���� ‌‬ ‫جوانكاری����ی‌ قژو پێس����ته‌‌و زه‌یته‌كان‌و‬ ‫سابونه‌كان به‌هه‌مو جۆره‌كانیه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د ئه‌وه‌ ره‌تده‌كاته‌وه‌ ش����تێك‬ ‫هه‌بێ����ت ته‌مه‌ن����ی‌ م����رۆڤ له‌حه‌فت����ا‬ ‫ساڵیه‌وه‌ بهێنێته‌وه‌ بیستوپێنچ ساڵی‌‌و‬ ‫ی "مرۆڤ ئه‌بێت شتێك‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ وت ‌‬ ‫بڵێ����ت ك ‌ه عه‌قڵ‌ قبوڵ����ی‌ بكات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫بۆ نمونه‌ گه‌نجێك ده‌رمانی‌ جوانكار ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌كاربهێنێت به‌ به‌رده‌وامی‌ ره‌نگه‌ له‌بر ‌‬ ‫ی ده‌ربكه‌وێت‪،‬‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫په‌نجا ساڵی‌ س���� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وی����ش به‌خۆپارێزی‌‌و ش����اره‌زابون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و بابه‌تانه‌ی‌ جوانكار ‌‬ ‫له‌به‌كارهێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ ب����ه‌كاری‌ ده‌هێنێت‪ ،‬كه‌مكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌رزش‌و جۆر ‌‬ ‫ی له‌ش‌و جۆر ‌‬ ‫چه‌ور ‌‬ ‫ئ����ه‌و میوان����ه‌ كه‌ بیخ����وات‪ ،‬ئه‌وانه‌ش‬ ‫به‌رۆژو دو رۆژ ناكرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌حم����ه‌د فه‌تحواڵ ئام����اژ‌ه به‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات ئ����ه‌وان ه����ه‌ر بابه‌تێ����ك ك���� ‌ه‬ ‫ده‌ده‌نه‌ كڕیارانیان رێنمایی‌ پێویستیان‬ ‫ی‬ ‫ێ ئێر‌ه دوكان ‌‬ ‫ده‌كه‌ن‌و ده‌ڵێت "به‌ڵ���� ‌‬ ‫ی‬ ‫عارفی‌ عه‌تاره‌ ئه‌و شوێنه‌یه‌ ك ‌ه سه‌ر ‌‬ ‫کوێره‌ماری‌ تێدا ده‌ست ده‌كه‌وێت"‪.‬‬

‫قرژاڵ‬

‫فۆتۆ‪ :‬ز‬

‫شێر‬

‫به‌هۆی‌ خۆهی�ل�اك كردنت بۆكاره‌كانت بۆئ���ه‌م س���ه‌ركه‌وتنه‌ پێویس���تیت‬ ‫ی زیات���ر هه‌ی��� ‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫ی به‌پاڵپش���ت ‌‬ ‫كێشه‌ی‌ ته‌ندروس���تیت هه‌یه‌‪ ،‬كاتێك ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ره‌كه‌ت���ه‌و‌ه یاخ���ود ده‌بێت‬ ‫ێ بۆ خه‌و‪.‬‬ ‫زیاتر دابن ‌‬ ‫خۆت له‌هه‌ندێ‌ كێشه‌ به‌دور بگریت‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫ی گونجاو له‌ب���ار‌ه بۆتۆ ك ‌ه‬ ‫كه‌ش���ێك ‌‬ ‫وات لێده‌كات دڵخۆشبیت ئه‌م ماوه‌ی ‌ه‬ ‫به‌هه‌مو گۆڕانكارییه‌كه‌‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫له‌پێناو كۆتایی هێنان به‌‌قه‌یرانی‌ سیاسی‌ هه‌رێمدا‬

‫كۆپاكێجی‌ كێشه‌و خواسته‌كان‌و هاوكات بونی‌ چاره‌سه‌ره‌كان‬ ‫ئه‌بوبه‌كر عه‌لی‌‬ ‫دوای‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ بارزان����ی‌ چاره‌نوس���� ‌ی‬ ‫پۆس����ته‌كه‌ی‌ خ����ۆی‌ به‌س����ته‌وه‌ به‌‌پرس����ی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی كوردس����تانه‌وه‌‪ ،‬واته‌ مانه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌پۆس����تی‌ س����ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم به‌رامبه‌ر‬ ‫س����ه‌ربه‌خۆیی‌و به‌ڵێندانی‌ به‌وه‌ی‌ خۆی‌ بۆ‬ ‫سه‌رۆكی‌ قه‌واره‌ سه‌ربه‌خۆكه‌ كاندید ناكات‪،‬‬ ‫سه‌رله‌نوێ‌ باس‌و خواسی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫وروژایه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و لێدوانان����ه‌ش‪ ،‬كاردانه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌‌دوای‌ خۆیدا هێنا‪ .‬له‌وانه‌ش تۆمه‌تباركردنی‌‬ ‫پارت����ی‌‌و بارزانی‌ به‌وه‌ی‌ ده‌خوازن پرس����ی‌‬ ‫س����ه‌ربه‌خۆیی به‌‌حزبی‌ تاكه‌كه‌س����ی‌ بكه‌ن‪.‬‬ ‫ره‌نگه‌ بارزانی‌ مه‌به‌ستی‌ له‌لێدوانه‌كانی‌ له‌م‬ ‫روه‌وه‌ بۆ س����ایتی‌ (مۆنیته‌ر) ئه‌وه‌ بوبێت‪،‬‬ ‫كه‌ په‌یامێك ب����ۆ به‌رامبه‌ره‌كان����ی‌ بنێرێت‬ ‫به‌وه‌ی‌ پێویستی‌ به‌‌پۆس����تی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫ب����ۆ ئامانجێك����ی‌ نیش����تیمانی‌ گه‌وره‌ی����ه‌‪،‬‬ ‫كه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌‌چاره‌نوس����ی‌ ك����ۆی‌ گه‌لی‌‬ ‫كوردستانی‌ باشوره‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬نه‌ك ده‌ستگرتن‬ ‫به‌‌ده‌س����ه‌اڵته‌وه‌‪ ،‬وه‌ك ره‌نگدانه‌وه‌یه‌ك����ی‌‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتخوازی‌‌و چێژی‌ بااڵده‌ستی‌‌و باوه‌ڕ‬ ‫نه‌بون به‌‌ده‌ستاوده‌س����ت كردنی‌ ده‌سه‌اڵت‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ه����ا هه‌وڵ����ی‌ ئه‌وه‌ش����ی‌ دابێ����ت كه‌‬ ‫دڵنیاییه‌ك به‌‌نه‌یاره‌ حزبی‌‌و سیاس����یه‌كانی‌‬ ‫بدات‌و ئ����ه‌و تۆمه‌ته‌ش له‌خۆی‌ دوربخاته‌وه‌‌و‬ ‫ئه‌و گومانه‌ بڕه‌وێنێته‌وه‌‪ ،‬كه‌ ده‌یه‌وێت‪ ،‬دوای‌‬ ‫په‌سه‌ندكردنی‌ ده‌س����تور‪ ،‬بۆ هه‌شت ساڵی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ كوردس����تانی‌ باشور یاخود هه‌رێم‬ ‫بێت‪ .‬چونكه‌ ئه‌مه‌ گومانێكی‌ جددی‌ به‌شێ‌‬ ‫له‌هێز‌و ناوه‌نده‌ سیاس����یه‌كانی‌ كوردستانه‌‪.‬‬ ‫ب����ه‌اڵم ته‌رحكردن����ی‌ ئه‌م هاوكێش����ه‌یه‌ بۆ‬ ‫دوباره‌كردنه‌وه‌ی‌ له‌سه‌ر پرسی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم‌و بارزان����ی‌‌و چاوه‌ڕوانیه‌كانی‌‪ ،‬هاوكات‬ ‫بو له‌گه‌ڵ‌ دوباره‌ هێرش����كردنه‌ سه‌ر گۆڕان‌و‬ ‫تۆمه‌تباركردنیان به‌وه‌ی‌ تێكده‌ربون‌و له‌گه‌ڵ‌‬ ‫هه‌ماهه‌نگیدا نه‌بون‪.‬‬ ‫بێگومان هه‌ماهه‌نگی‌ به‌و جۆره‌ی‌ پارتی‌‌و‬ ‫بارزانی‌ تێیده‌گه‌ن‌و خوێندنه‌وه‌ی‌ بۆ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫یاخود النیكه‌م چاوه‌ڕێی‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ڕۆژی‌ (‪)2016\3\25‬ش س����ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێ����م له‌س����ه‌ر كاردانه‌وه‌كان����ی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫لێدوانه‌كان����ی‌ هه‌رێ����م رونكردنه‌وه‌یه‌ك����ی‌‬ ‫باڵوكرده‌وه‌‪ .‬رونكردنه‌وه‌ك����ه‌ ده‌یه‌وێت ئه‌و‬ ‫تۆمه‌ته‌ ڕه‌تبكات����ه‌وه‌‪ ،‬كه‌ بارزانی‌ هه‌وڵده‌دا‬ ‫مه‌س����ه‌له‌ی‌ س����ه‌ربه‌خۆیی ببه‌س����تێته‌وه‌‬ ‫به‌‌مانه‌وه‌ی‌ ل����ه‌ پۆس����ته‌كه‌یدا‌و جیاوازیش‬ ‫ده‌خاته‌ نێوان پرس����ی‌ س����ه‌ربه‌خۆیی‪ ،‬كه‌‬ ‫ده‌بێت هه‌موان له‌گه‌ڵ ‌ی بن‌و ئامانجی‌ هه‌مو‬ ‫الیه‌ك بێت‌و ناكرێت بۆ مه‌رامی‌ به‌رته‌سكی‌‬ ‫سیاس����ی‌ بێ‌ بایه‌خ بكرێت‪ .‬جارێكی‌ تریش‬ ‫وه‌بیری‌ پێشنیاره‌كانی‌ بارزانی‌ بۆ چاره‌سه‌ری‌‬ ‫كێش����ه‌ی‌ هه‌رێم له‌دانیش����تنی‌ ‪2011\1\16‬‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ به‌شێ‌ له‌حزبه‌كان ده‌هێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌به‌ش����ێ‌ له‌رونكردنه‌وه‌كه‌ش����دا ئ����ه‌وه‌‬ ‫حاڵ����ی‌ ده‌بین‪ ،‬كه‌ ئه‌گ����ه‌ر حزبه‌كان به‌ده‌م‬ ‫هیچ یه‌ك����ێ‌ ل����ه‌و پێش����نیارانه‌وه‌ نه‌یه‌ن‌و‬ ‫چاره‌س����ه‌ری‌ كێش����ه‌ی‌ هه‌رێم نه‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫بارزانی‌ به‌‌حوكمی‌ پێداویستی‌ ئیداره‌كردنی‌‬ ‫شه‌ڕ‌و په‌یوه‌ندیه‌كان‌و دروستنه‌بونی‌ بۆشایی‬ ‫یاسایی‪ ،‬له‌ئه‌نجامدانی‌ ئه‌ركه‌كانی‌ پاڵپشت‬ ‫به‌‌پێویس����تی‌‌و لێكدان����ه‌وه‌ یاس����اییه‌كه‌ی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ ش����ورای‌ هه‌رێ����م له‌راپه‌ڕاندنی‌‬ ‫كاره‌كانی‌ به‌رده‌وام ده‌بێت‪ .‬به‌م لێكدانه‌وه‌ش‬ ‫چاره‌سه‌رنه‌بونی‌ كێشه‌ی‌ هه‌رێم له‌بارزانی‌ دور‬ ‫ده‌خاته‌وه‌‌و ده‌یخاته‌ ئه‌ستۆی‌ بێ‌ كارایی‌و بێ‌‬ ‫توانایی حزبه‌كان‌و به‌رژه‌وه‌ندیخوازی‌‌و یاری‌‬ ‫به‌ش����ێك له‌حزبه‌كان؟ ئه‌م ڕوانگه‌ سیاسی‌‌و‬ ‫یاس����اییه‌ش پێمان ده‌ڵێ����ت بارزانی‌ ئه‌ركی‌‬ ‫خ����ۆی‌ به‌جێهێناوه‌‌و تۆپه‌ك����ه‌ له‌گۆڕه‌پانی‌‬ ‫پارته‌ سیاسیه‌كاندایه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ ئه‌وانن له‌ئاست‬ ‫لێپرسراوێتی‌ له‌ئه‌ستۆگرتندا نین؟‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌م نێوه‌نه‌شدا جێی‌ سه‌ر‌نجه‌ له‌م‬ ‫به‌ره‌نجامگیری‌‌و لێپرس����راوێتی‌ دابه‌شكردن‌و‬ ‫پێش����نیاری‌ چاره‌س����ه‌ری‌‌و رونكردنه‌وه‌كه‌ی‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‌و به‌‌گشتی‌ له‌وه‌ی‌ گوتاری‌‬ ‫پارت����ی‌ ده‌یخات����ه‌ رو‪ ،‬خ����ۆ له‌قه‌ره‌نه‌دانی‌‬ ‫كێش����ه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌ی‌ وه‌كو له‌كارخس����تنی‌‬ ‫ده‌زگایه‌ك����ی نیش����تیمانی‌ گرنگ����ی‌ وه‌ك����و‬ ‫په‌رله‌مان‪ ،‬ئه‌م گوتاره‌ ئه‌م دۆخه‌ نابه‌ستێته‌وه‌‬ ‫به‌‌جۆر‌و قه‌باره‌ی‌ ڕێگریه‌كانی‌ به‌رده‌م هه‌وڵی‌‬ ‫هاوبه‌ش����ی‌ هێزه‌كان له‌پێن����او دۆزینه‌وه‌ی‌‬ ‫چاره‌س����ه‌ر بۆ كێشه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‪.‬‬ ‫خۆ بێده‌نگ كردنیش له‌م كێشه‌‌و پێشكه‌ش‬ ‫نه‌كردنی‌ هیچ چوارچێوه‌یه‌كی‌ كۆنكرێتی‌ بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌و وازهێنان به‌‌بانگه‌شه‌كردن‬ ‫بۆ پێكهێنان����ه‌وه‌ی‌ س����ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‌و‬ ‫حكوم����ه‌ت‪ ،‬نائومێدی‌ له‌عه‌قڵی‌ سیاس����ی‌‬ ‫كوردی‌‌و ده‌س����ته‌بژێری‌ حوكم����ڕان‌و نیازی‌‬ ‫به‌ش����ێ‌ له‌هێزه‌كانی‌ زۆرتر كردوه‌‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫كارێك����ی‌ كردوه‌‪ ،‬كه‌ هێ����زه‌كان به‌‌جددیه‌وه‌‬ ‫پێش����وازی‌ له‌لێدوانه‌كان����ی‌ بارزانی‌‌و پارتی‌‬ ‫له‌په‌یوه‌ندی‌ به‌‌پرسی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ نه‌كه‌ن‌و‬ ‫هێنده‌ی‌ به‌‌تۆماركردنی‌ هه‌ڵوێس����ت‌و نۆباڵ‌‬ ‫ل����ه‌ خۆكردن����ه‌وه‌ی‌ تێبگ����ه‌ن‪ ،‬به‌‌ئی����راده‌‬ ‫له‌خۆنیش����اندانێكی‌ به‌‌بڕش����ێ‌ نه‌بین����ن‪ ،‬بۆ‬ ‫چاره‌س����ه‌ركردنی‌ كێش����ه‌كان‌و رزگاركردنی‌‬

‫پرۆسه‌ی‌ سیاسی‌ له‌و نه‌زۆكی‌‌و چه‌قبه‌ستوییه‌‬ ‫كوشنده‌ی‌ به‌‌ده‌ستیه‌وه‌ ده‌ناڵێنێت‪ .‬گرنگیش ‌ه‬ ‫پارتی‌‌و بارزانی‌ له‌سه‌ر ئه‌م خاڵ ‌ه هه‌ڵوێسته‌‬ ‫بكه‌ن‪ .‬جیاكردنه‌وه‌ی‌ پرس����ی‌ سه‌ربه‌خۆیی‌و‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تی‌‌و به‌‌گش����تی‌ قه‌یرانی‌ سیاسی‌‬ ‫هه‌رێ����م‪ ،‬گ����ه‌ر له‌رویه‌ك����ه‌وه‌ لۆژیكی‌ بێت‪،‬‬ ‫له‌هه‌ندێ‌ روی‌ تره‌وه‌ كێشه‌ئامێزه‌‪ .‬بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌ر به‌‌لۆژیكی‌ ڕونكردنه‌وه‌كه‌ ‌ی سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬ئه‌م پرسه‌ واته‌ سه‌ربه‌خۆیی‪ ،‬تێكه‌ڵ‌‬ ‫به‌‌ملمالنێ‌ ناوخۆیه‌كان‌و موزایه‌ده‌ی‌ سیاسی‌‬ ‫نه‌بێ����ت‌و به‌‌ك����ه‌س‌و هێزێكی‌ سیاس����یه‌وه‌‬ ‫نه‌به‌س����ترێته‌وه‌‌و ب����ێ‌ بای����ه‌خ نه‌كرێ����ت‪.‬‬ ‫چونكه‌ به‌‌گش����تی‌ عه‌قڵی‌ ساده‌ی‌ هاواڵتیش‬ ‫هه‌نگاونان بۆ س����ه‌ربه‌خۆیی ده‌به‌ستێته‌وه‌‬ ‫به‌‌بونی‌ ئیراده‌یه‌كی‌ س����ه‌ركردانه‌و سیاسی‌‬ ‫به‌هێ����زو س����ڕكردنی‌ كێش����ه‌ ناوخۆیه‌كان‌و‬ ‫گه‌اڵڵه‌كردنی‌ فۆرمێك له‌هاوده‌نگی‌‌و سازانی‌‬ ‫نیشتیمانی‌‌و له‌ئه‌س����تۆگرتنی‌ لێپرسراوێتی‌‬ ‫سیاسی‌‌و نیش����تیمانی‌‌و ئه‌خالقیی هاوبه‌ش‪.‬‬ ‫له‌به‌رئ����ه‌وه‌ هاواڵتی����ان ماف����ی‌ خۆیان����ه‌‬ ‫به‌‌لۆژیكی‌ ش����اعیره‌ عه‌ره‌به‌ك ‌ه كه‌ ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫پی����اوی‌ مه‌زن‪ ،‬كه‌ ئامانج����ی‌ مه‌زنی‌ هه‌بێت‬ ‫له‌وێنه‌ی‌ س����ه‌ربه‌خۆیی كێشه‌ مه‌زنه‌كانیشی‌‬ ‫ال بچوك ده‌بێت����ه‌وه‌‪ .‬بچوكبونه‌وه‌ش له‌روه‌‬ ‫سیاسیه‌كه‌دا یه‌كسان نیه‌ به‌‌حساب نه‌كردن‬ ‫بۆ كێش����ه‌كان‪ ،‬به‌ڵكو واتای‌ له‌خۆبردویی‌و‬ ‫بونی‌ ئیراده‌ی‌ سیاس����ی‌‌و تێپه‌ڕاندنی‌ گرێ‌‌و‬ ‫به‌ربه‌سته‌ ده‌رونیه‌كان ده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬له‌پێناو‬ ‫چاره‌سه‌ر كردنیان‪ .‬خۆ ئه‌گه‌ر له‌ئارادابونی‌‬ ‫دی����دگا‌و ئیراده‌یه‌كی‌ سیاس����ی‌ رون‌و به‌هێز‬ ‫بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌ كێش����ه‌كان‪ ،‬به‌‌گوێره‌ی‌‬ ‫بنه‌ماكانی‌ دادپ����ه‌روه‌ری‌‌و به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانی‌‬ ‫سیس����تم‪ .‬هێزێك خ����ۆی‌ له‌گ����ه‌ڵ‌ كاروانی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی به‌ڕێنه‌كه‌وت‪ ،‬ئه‌وكات ئاساییه‌‪،‬‬ ‫كاروان بڕواو ئیراده‌ی‌ گه‌سشتنه‌وه‌ به‌‌كات‌و‬ ‫ش����ه‌ڕ له‌گه‌ڵ‌ هه‌ل‌و زه‌م����ه‌ن‌و مه‌رجی‌ ته‌نیا‬ ‫كه‌وتنه‌وه‌‪ ،‬به‌و هێزه‌ خۆی‌ بسپێردرێت‪.‬‬ ‫له‌ دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌پێشه‌وه‌ وتمان ده‌مه‌وێت‬ ‫وه‌ك درێ����ژه‌دان له‌به‌ش����داری‌ كردنم����ان‬ ‫له‌چاره‌س����ه‌ری‌ قه‌یرانی‌ هه‌رێم‪ ،‬له‌س����ه‌ر دو‬ ‫خاڵ‌ بوه‌س����تین‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ بارزانی‌‌و بڕیار‬ ‫به‌ده‌ستانی‌ پارتی‌ دوباره‌ هه‌ڵوێست‌و پێدراو‬ ‫چاره‌سه‌ره‌كان هه‌ڵبس����ه‌نگێننه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫دۆخه‌كه‌ له‌به‌ش����ێكی‌ زۆریدا له‌سه‌ر بڕیاری‌‬ ‫ئه‌وان وه‌ستاوه‌‌و په‌كی‌ كه‌وتوه‌‪.‬‬ ‫یه‌كه‌م‪ :‬په‌كخستنی‌ په‌رله‌مان‌و چاره‌نوسی‌‬ ‫قه‌یرانه‌ك����ه‌‌و كارای����ی هێزه‌ سیاس����یه‌كان‪،‬‬ ‫كێش����ه‌ی‌ په‌كخس����تنی‌ په‌رله‌م����ان‪ ،‬هه‌روا‬ ‫كێشه‌یه‌كی‌ س����انا نیه‌‪ ،‬به‌ڵكو وێستگه‌یه‌كی‌‬ ‫مێ����ژوی‌ هاوچه‌رخی‌ كوردس����تانی‌ باش����ور‬ ‫پێكده‌هێنێ����ت‪ ،‬به‌‌ئامرازكردنی‌ ئه‌م ده‌زگایه‌‬ ‫له‌ملمالنێی‌ سیاس����یدا هه‌ڵه‌یه‌كی‌ سیاس����ی‌‬ ‫حس����اب بۆ نه‌ك����راوه‌‌و قه‌یرانه‌كانی‌ قوڵتر‬ ‫كردۆت����ه‌وه‌‪ .‬ئ����ه‌وه‌ی‌ جێی‌ س����ه‌رنجه‌ ئه‌م‬ ‫هه‌ن����گاوه‌‪ ،‬ئه‌وله‌وی����ات‌و بابه‌ت����ی‌ قه‌یرانه‌‬ ‫سیاس����ی‌و گفتوگ����ۆ په‌كخراوه‌كانیش����ی‌‬ ‫ده‌ستكاری‌ كردوه‌‪ .‬ته‌نها كێشه‌‌و قه‌یرانی‌ بۆ‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‌و (احراج)ی‌ بۆ ئه‌م هێزه‌‬ ‫له‌كاتی‌ فه‌رامۆشكردنی‌ ئه‌م روداوه‌ دروست‬ ‫نه‌كردوه‌‪ ،‬به‌ڵكو (احراج) بۆ هێزه‌كانی‌ تری‌‬ ‫به‌شدار له‌پرۆس����ه‌ی‌ سیاسی‌‌و به‌‌تایبه‌تیش‬ ‫هێزه‌ كاریگه‌ره‌كانیش دروس����ت كردوه‌‪ .‬تا‬ ‫كارایی حزبه‌كان‌و چه‌قبه‌ستویی بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫سیاسی‌‌و وه‌س����تانی‌ گفتوگۆ فراوانه‌كانیش‬ ‫له‌ئێس����تادا‪ ،‬له‌رویه‌ك����ی‌ بنه‌ڕه‌ت����ی‌ خۆیدا‬ ‫په‌یوه‌سته‌ به‌م خاڵه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ بارزان����ی‌‌و پارتیش ل����ه‌م روه‌وه‌‬ ‫ده‌یخوازن دوباره‌ پێكهێنانه‌وه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫په‌رله‌مان‌و حكومه‌ته‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ به‌شداری‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕانه‌وه‌یه‌؟! هه‌روه‌ها هه‌وڵدان‬ ‫بۆ سه‌پاندنی‌ دۆخی‌ ئۆپۆزیسیۆنی‌ زۆره‌ملێ‌‬ ‫به‌س����ه‌ر ئه‌م هێزه‌دا‪ ،‬به‌اڵم دوای‌ تێپه‌ڕینی‌‬ ‫چه‌ندی����ن مان����گ تاكو ئێس����تا هیچ هێزێك‬ ‫له‌چوار هێزه‌ك����ه‌ نه‌یتوانیوه‌ وه‌اڵمی‌ ئه‌رێنی‌‬ ‫ب����ه‌م خواس����ته‌ی‌ پارت����ی‌ بدات����ه‌وه‌‪ .‬نه‌ك‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ هه‌مو ئ����ه‌و هێزانه‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕانن یاخود حه‌ز به‌سه‌ركه‌وتن‌و‬ ‫پێش����كه‌وتنی‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌ڵكو له‌به‌ر كۆمه‌ڵێ‌‬ ‫هۆكاری‌ تر له‌وانه‌ش‪:‬‬ ‫‪ .1‬ترس����ان ل����ه‌وه‌ی‌ به‌ره‌وایه‌تیدان به‌م‬ ‫هه‌ن����گاوه‌ ئۆباڵێكی‌ مێژویی گ����ه‌وره‌ بخاته‌‬ ‫ئه‌ستۆی‌ خۆیان‪ .‬چونكه‌ پرسه‌كه‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌له‌رێ‌ الدانی‌ ژیانی‌ سیاس����ی‌‌و سیس����تمی‌‬ ‫حوكمڕانیه‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫‪ .2‬ترسان له‌وه‌ ‌ی كه‌ ئه‌گه‌ر پارتی‌ ئه‌مه‌ی‌‬ ‫بۆی‌ بچێته‌س����ه‌ر‪ ،‬ئه‌وا له‌دوارۆژداو له‌كاتی‌‬ ‫جیاواز‌و به‌‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ ت����ر‪ ،‬ئه‌گه‌ری‌ ئه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌ هه‌مان شت به‌رامبه‌ر به‌وانیش دوباره‌‬ ‫بكاته‌وه‌‌و به‌شداریش����یان له‌دروس����تكردنی‌‬ ‫بڕیاردا ڕوكه‌ش����انه‌ بمێنێته‌وه‌‪ ،‬به‌وه‌ش ئه‌و‬ ‫گوته‌زایه‌ راس����ت ده‌ربچێت كه‌ هه‌ر شتێك‬ ‫پارتی‌ ویس����تی‌ هه‌ر ئه‌وه‌ س����ه‌ر ده‌گرێت‌و‬ ‫ده‌چێته‌ سه‌ر‪.‬‬ ‫‪ .3‬حس����اب كردن بۆ كاردانه‌وه‌ی‌ به‌شێ‌‬ ‫له‌بنك����ه‌ حزب����ی‌‌و جه‌ماوه‌ریه‌ك����ه‌ی‌ خۆیان‬ ‫به‌رامبه‌ر سه‌ركردایه‌تیه‌كانیان‪ ،‬كه‌ له‌قۆناغی‌‬ ‫رابردودا به‌‌هه‌س����تێكی‌ دژ وه‌ستانه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫هه‌نگاو و بڕیاره‌‌و الی‌ هه‌ندێ‌ هێزیش پارتی‌‬

‫رازی‌ بون به‌‌(توافق)‬ ‫ی‌ نێوان هێزه‌كان‬ ‫له‌سه‌ر كه‌سێتیه‌ك‬ ‫بۆ پۆستی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێم له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫پڕۆسه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫یه‌كسانه‌ به‌‌رازیبون‬ ‫به‌‌سیستمی‌‬ ‫په‌ڕله‌مانی‌ به‌و‬ ‫جۆره‌ی‌ هێزه‌كانی‌‬ ‫تر داوایان كردوه‌و‬ ‫ده‌یكه‌ن‬ ‫به‌‌گشتی‌ ته‌ییاركراون‪.‬‬ ‫‪ .4‬حس����اب كردن بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ دۆخه‌ك ‌ه‬ ‫له‌روی‌ جه‌ماوه‌ریه‌وه‌ به‌‌قازانجی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕان بش����كێته‌وه‌‌و له‌س����ایه‌ی‌ س����وربونی‌‬ ‫پارتی‌ له‌سه‌ر جۆری‌ مامه‌ڵه‌كردنی‌ پێشوی‌‪،‬‬ ‫ئه‌وان توانای‌ روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌ دۆخه‌ نوێكانی‌‬ ‫ئه‌و هه‌نگاوه‌ی‌ خۆیان نه‌بێت‪.‬‬ ‫‪ -5‬بون����ی‌ به‌یاننامه‌یه‌ك����ی‌ هاوبه‌ش����ی‌‬ ‫یه‌كیه‌تی‌‌و یه‌كگرتو‌ و كۆمه‌ڵ‌ له‌دوای‌ بڕیاری‌‬ ‫په‌كخستنی‌ په‌رله‌مانه‌وه‌‪ ،‬كه‌ ره‌تی‌ هه‌نگاوه‌كه‌‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌‌و داوای‌ كاراكردنه‌وه‌كه‌ی‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌ڵب����ه‌ت ئ����ه‌وه‌ی‌ قه‌یرانه‌كه‌ش����ی‌ له‌م‬ ‫روه‌وه‌ قوڵ‌ كردۆته‌وه‌‪ ،‬نه‌بونی‌ هه‌ڵویس����تی‌‬ ‫نه‌رم ب����و له‌الیه‌ن پارتی����ه‌وه‌‪ ،‬ده‌نا ده‌كرا‪،‬‬ ‫له‌دۆخێكدا كه‌ (حس����اب) ب����ۆ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گ����ۆڕان‌و هێزه‌كان����ی‌ تر بكرای����ه‌‪ ،‬ئامانجی‌‬ ‫گۆڕان����كاری‌ له‌س����ه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مانیش‬ ‫له‌چوارچێ����وه‌ی‌ ڕێكه‌وتنێك����ی‌ فراوانت����ر‌و‬ ‫گفتوگۆیه‌كی‌ ڕاش����كاودا نه‌بێت به‌‌ئه‌ست ‌هم‌و‬ ‫بیرلێنه‌كراوه‌ی‌ سیاسی‌‪ .‬له‌روانگه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫وتراش له‌مه‌سه‌له‌ی‌ په‌رله‌ماندا گه‌ر پرسه‌كه‌‬ ‫به‌‌پله‌ی‌ یه‌كه‌م په‌یوه‌ست بێت به‌‌گۆڕانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وا له‌پل����ه‌ی‌ دوه‌مدا په‌یوه‌س����ته‌ به‌‌كۆی‌‬ ‫الیه‌نه‌ سیاسیه‌كانی‌ تر‌و كۆی‌ ژیانی‌ سیاسی‌‬ ‫كوردس����تانه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌ بڕیاردانی‌ حزبیی‌‬ ‫به‌رته‌س����ك تیایدا هه‌روا كارێكی‌ سانا نیه‌‪.‬‬ ‫ره‌نگه‌ بێ‌ ئاكام مانه‌وه‌ی‌ هه‌وڵه‌كانی‌ چه‌ند‬ ‫مانگی‌ راب����ردوش له‌م روه‌وه‌ تاكو ئێس����تا‬ ‫به‌ڵگه‌ بێت له‌سه‌ر دروستی‌ ئه‌وه‌ی‌ وتمان‪.‬‬ ‫خ����ۆ ئه‌گ����ه‌ر وا داینێی����ن یه‌كیه‌تی����ش‬ ‫له‌به‌ره‌نجام����دا هه‌نگاوێك����ی‌ ل����ه‌و ج����ۆره‌‬ ‫بنێ����ت‪ ،‬ئ����ه‌وا له‌قواڵیی����دا كێش����ه‌كه‌ هه‌ر‬ ‫به‌‌چاره‌سه‌رنه‌كراوی‌ ده‌مێنیته‌وه‌و دۆخێكی‌‬ ‫له‌رزۆك����ی‌ سیاس����ی‌ ده‌خوڵق����ێ‌‌و كێش����ه‌‬ ‫ناوخۆییه‌كانی‌ ئه‌و حزبه‌ش قوڵترده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌م����و ئ����ه‌وه‌ش پێم����ان ده‌ڵێ����ن ئه‌گه‌ر‬ ‫پارتی‌ جددیه‌ له‌مه‌س����ه‌له‌ی‌ كاراكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مان‌و به‌‌پێویس����تی‌ ده‌زانێت‪ ،‬النیكه‌م‬ ‫بۆ پرس����ی‌ گشتپرس����یه‌كه‌ كه‌ خۆی‌ باسی‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ڕه‌نگ����ه‌ به‌و جۆره‌ ئاس����ان نه‌بێت‌و‬ ‫لێدوانی‌ به‌رپرسه‌كانیش له‌م روه‌وه‌ ده‌چێته‌‬ ‫خانه‌ی‌ هه‌ڵوێس����ت تۆماركردن‌و به‌رێكردنی‌‬ ‫بارودۆخه‌ك����ه‌ تا ئه‌و كاته‌ی‌ خ����ۆی‌ دیاری‌‬ ‫كردوه‌‪ ،‬یاخود خۆدان به‌‌ده‌س����ت ش����ه‌پۆلی‌‬ ‫قه‌ده‌رێكی‌ نادیاره‌وه‌‪.‬‬ ‫دوه‌م‪ :‬كێشه‌ی‌ پێش����نیاره‌كانی‌ ‪ 1\16‬بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌ پرسی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‪:‬‬ ‫رونكردنه‌وه‌ك����ه‌ی‌ س����ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‪،‬‬ ‫ده‌یه‌وێت بڵێت بارزانی‌ مه‌رج‌و پێش����نیاری‌‬ ‫نوێی‌ بۆ چاره‌س����ه‌ركردنی‌ كێشه‌ی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێم نه‌خس����تۆته‌ رو‪ ،‬به‌ڵكو رونكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫زیات����ری‌ داوه‌‪ .‬به‌اڵم با لێره‌دا زۆر به‌‌كورتی‌‬ ‫باسی‌ ئه‌و چوار پێشنیاره‌ بكه‌ین‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر وا دابنێین كێش����ه‌ی‌ به‌ربه‌س����تی‌‬ ‫په‌رله‌مانم����ان نه‌ماوه‌و ئامانجی‌ له‌پێش����ینه‌‬ ‫بوه‌ چاره‌سه‌ركرنی‌ كێش����ه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم‪.‬‬ ‫یه‌كه‌م ‪ /‬مه‌سه‌له‌ی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ سه‌رۆك‪:‬‬ ‫هه‌ڵبژاردن له‌دۆخی‌ لێكدابڕانی‌ ئێستاو ئه‌و‬ ‫بێمتمانه‌ییه‌ی‌ باڵی‌ به‌سه‌ر هێزه‌ سیاسیه‌كاندا‬ ‫كێشاوه‌ كارێكی‌ قورسه‌‪ ،‬گه‌ر هێزه‌كانی‌ تر‬ ‫ملی‌ پێ‌ بده‌ن‪ ،‬ئه‌و تۆمه‌ته‌یان له‌سه‌ر ساغ‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬كه‌ مه‌به‌ستیان لێدانی‌ شه‌خسی‌‬ ‫بارزانی‌ بوه‌‪ ،‬نه‌ك گۆڕانكاری‌ له‌سیسته‌مدا‪.‬‬ ‫ئه‌وان داوای‌ هه‌ڵبژاردنی‌ س����ه‌رۆكیان له‌ناو‬

‫په‌رله‌مانه‌وه‌ ك����ردوه‌‪ ،‬ئاماده‌ش بون له‌گه‌ڵ‬ ‫داننان����ی‌ پارتی‌ به‌م بنه‌مای����ه‌دا له‌پڕۆژه‌ی‌‬ ‫ده‌س����تورو یاسای‌ س����ه‌رۆكایه‌ت ‌ی هه‌رێمدا‪،‬‬ ‫تێگه‌یش����تنیان بۆ ته‌واوكردنی‌ ئه‌م خوله‌ی‌‬ ‫والیه‌ته‌ك����ه‌ی‌ بارزانی‌ هه‌بێت‪ .‬كه‌ ئه‌وه‌ ڕوی‌‬ ‫نه‌داو پارت����ی‌ نه‌چوه‌ ژێر ئه‌و باره‌وه‌‪ .‬ئه‌مه‌‬ ‫جگه‌ له‌كێش����ه‌ی‌ پێگه‌و ئاست‌و ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫ئه‌و سه‌رۆكه‌ نوێیه‌ی‌ دێت به‌‌حوكمی‌ به‌‌حزبی‌‬ ‫مانه‌وه‌ی‌ هێزه‌كان‌و چڕبونه‌وه‌ی‌ ده‌س����ه‌اڵت‬ ‫له‌كه‌سه‌كاندا نه‌ك دامه‌زراوه‌كان‪.‬‬ ‫دوه‌م ‪ /‬حزب����ه‌كان به‌‌ڕێكه‌وت����ن (توافق)‬ ‫له‌نێوان خۆیاندا كه‌سێكی‌ تر له‌جێی‌ بارزانی‌‬ ‫بۆ پۆس����تی‌ س����ه‌رۆكایه‌تی‌ تا كۆتایی ئه‌م‬ ‫خوله‌ ده‌ستنیشان بكه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ جێی‌ پرسیارو سه‌رنجه‌ سه‌باره‌ت‬ ‫ب����ه‌م پێش����نیاره‌ی‌ دوه‌م ئ����ه‌م خااڵن����ه‌ی‌‬ ‫خواره‌وه‌یه‌ ‪:‬‬ ‫‪ .1‬ئایا له‌ئه‌گ����ه‌ری‌ دۆخێكی‌ له‌و جۆره‌دا‬ ‫پارتی‌ به‌‌هیچ كاندیدێك جگه‌ له‌بارزانی‌ رازی‌‬ ‫ده‌بێت؟ كه‌ پێشتر رازی‌ نه‌بوه‌‪.‬‬ ‫‪ .2‬رازی‌ ب����ون به‌‌(تواف����ق)ی‌ نێ����وان‬ ‫هێزه‌كان له‌س����ه‌ر كه‌س����ێتیه‌ك بۆ پۆستی‌‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ هه‌رێم ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ پڕۆس����ه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن یه‌كسانه‌ به‌‌رازیبون به‌‌سیستمی‌‬ ‫په‌ڕله‌مانی‌ به‌و جۆره‌ی‌ هێزه‌كانی‌ تر داوایان‬ ‫ك����ردوه‌و ده‌یك����ه‌ن‪ .‬چونك����ه‌ ڕێكه‌وتنێكی‌‬ ‫له‌و جۆره‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ روپۆش����ی‌ یاس����ایی‌و‬ ‫تێپه‌ڕاندنی‌ به‌‌كه‌ناڵی‌ رازیبونی‌ فراكس����یۆنه‌‬ ‫په‌ڕله‌مانیه‌كه‌دا له‌روی‌ یاساییه‌وه‌ ئه‌ست ‌هم‌و‬ ‫نه‌گونجاوه‌‪ .‬به‌‌حوكمی‌ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ (تحكم)‬ ‫له‌پۆس����تی‌ س����ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمدا ده‌كات‬ ‫یاسای‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمه‌‪ .‬بۆ به‌دیهێنانی‌‬ ‫خواستێكی‌ له‌م جۆره‌ش به‌‌كرده‌وه‌‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫هه‌مواری‌ یاساكه‌ بكرێته‌وه‌و په‌ڕله‌مان ده‌نگ‬ ‫بۆ سه‌رۆكه‌ نوێك ‌ه بدات‪.‬‬ ‫لێ����ره‌دا پرس����یار ب����ه‌ره‌و ڕوی‌ پارت����ی‌‌و‬ ‫بارزانی����ش ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌م پێش����نیاره‌‬ ‫جدییه‌ (كه‌ ئێس����تا ماڵه‌ به‌س����ه‌ر بارزانی‌‌و‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم����ه‌وه‌)و ئه‌گه‌رێكی‌ له‌م‬ ‫جۆره‌ به‌‌گونجاو ده‌زانرێت بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌‬ ‫پرسی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‪ ،‬ده‌بێت چی‌ وای‌‬ ‫له‌گفتوگ����ۆكاری‌ پارتی‌ كردبێ����ت له‌گفتوگۆ‬ ‫پێنچ قۆڵییه‌كاندا هێنده‌ دژی‌ بوه‌ستنه‌وه‌‌و‬ ‫به‌‌هه‌مو شێوه‌یه‌ك هه‌ڵبژاردنی‌ سه‌رۆك له‌ناو‬ ‫په‌ڕله‌مانه‌وه‌ ره‌تبكه‌نه‌وه‌و به‌‌هێڵی‌ س����وری‌‬ ‫خۆیانی‌ بزانن؟‬ ‫خۆ پێشتر سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ به‌‌نه‌كرده‌ (متعذر) ناو بردبو‪.‬‬ ‫به‌واتایه‌كی‌ تر ئه‌وه‌ی‌ له‌قۆناغی‌ رابردودا‬ ‫ئه‌م پێشنیاری‌ دوه‌مه‌ی‌ ره‌تكردۆته‌وه‌ پارتی‌‬ ‫بوه‌ ئه‌گه‌ر ئ����ه‌وه‌ نه‌بوایه‌ ده‌توانرا دۆخه‌كه‌‬ ‫ببرێته‌ سه‌ره‌تای‌ قۆناغێكی‌ نوێوه‌‪.‬‬ ‫‪ .2‬هه‌رچ����ی‌ په‌یوه‌ن����دی‌ به‌‌پێش����نیاری‌‬ ‫س����ێهه‌مه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬جیاوازیه‌ك����ی‌ بنه‌ڕه‌تی‌‬ ‫ل����ه‌روی‌ ناس����نامه‌ی‌ سیس����تمه‌وه‌ له‌گ����ه‌ڵ‬ ‫خاڵ����ی‌ دوه‌مدا نیه‌‪،‬چونكه‌ ئه‌میش (توافق)‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‌ بڕیاری‌ ساڵی‌ (‪)2013‬ه‌وه‌‬ ‫ده‌ركردنی‌ بڕیارێكی‌ نوێدا ده‌بێت‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫به‌ش����ێك ده‌بێت له‌رێكه‌وتنێك����ی‌ فراوانتر‬ ‫له‌س����ه‌ر پرۆژه‌ی‌ ده‌ستورو به‌‌تایبه‌تیش ئه‌و‬ ‫به‌ش����ه‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌‌پێگه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێمه‌وه‌ هه‌یه‌‪ .‬ب����ه‌ده‌ر له‌وه‌و له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫چاره‌س����ه‌ركردنی‌ كێش����ه‌ی‌ په‌ڕله‌مان����ه‌وه‌‬ ‫بیرلێكردنه‌وه‌ی‌ ئاسان نیه‌‪.‬‬ ‫پوخته‌ی‌ پێش����نیار بۆ چاره‌س����ه‌ركردنی‌‬ ‫قه‌یرانی‌ سیاسی‌ هه‌رێم ‪:‬‬ ‫به‌ده‌ر له‌وه‌ی‌ تاكو ئێس����تا له‌میانه‌ی‌ زیاد‬ ‫له‌پڕۆژه‌و كتێبه‌وه‌ له‌م روه‌وه‌ خستومانه‌ته‌‬ ‫رو‪ .‬بۆ ده‌رچون له‌و بنبه‌ست‌و فه‌زا خنكاوه‌ی‌‬ ‫ئێس����تای‌ هه‌رێم‌و خس����تنه‌ڕوی‌ ئاسۆیه‌كی‌‬ ‫فراوانترو نیشتمانی‌ تر بۆ چاره‌سه‌ر ده‌كات‌و‬ ‫رێگ����ری‌ له‌زیاتر قوڵبون����ه‌وه‌ی‌ قه‌یران‌و بێ‌‬ ‫متمانه‌یی‌و له‌یه‌كدابڕانه‌كان‪.‬‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر ئیراده‌ی‌ سیاس����ی‌ پێویس����ت‌و‬ ‫رۆحیه‌تی‌ چاره‌س����ه‌ر له‌ئارادا بێت‌و هه‌موان‬ ‫لێپرس����راوێتی‌ سیاس����ی‌ قۆناغه‌ك����ه‌ بگرنه‌‬ ‫ئه‌س����تۆ‪ ،‬ده‌توانرێ����ت به‌‌تێك����ه‌ڵ‌ كردن����ی‌‬ ‫پێشنیاری‌ دو‌هم‌و سێهه‌م له‌پاڵ‌ هه‌ندێ‌ شتی‌‬ ‫تردا له‌چوارچێ����وه‌ی‌ پاكێجێكی‌ یه‌كگرتودا‬ ‫ڕێكه‌وتن له‌س����ه‌ر كۆی‌ مه‌سه‌له‌كان بكرێت‪،‬‬ ‫واته‌ به‌‌په‌رله‌مان كردنی‌‪.‬‬ ‫سیس����تم (به‌‌مانای‌ هه‌ڵبژاردنی‌ سه‌رۆك‬ ‫له‌په‌رله‌مانه‌وه‌)‌و وه‌گه‌ڕخستنه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان‌و‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ وه‌زیره‌كانی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‌و‬ ‫ته‌واوكردن����ی‌‌و الیه‌ن����ی‌ ئێس����تای‌ بارزانی‌‬ ‫وه‌ك س����ه‌رۆكی‌ هه‌رێم‌و پرۆژه‌یه‌كی‌ توافق‬ ‫له‌س����ه‌ركراو ده‌رباره‌ی‌ پرس����ی‌ گشتپرسی‌‌و‬ ‫هه‌نگاونان به‌ره‌و ده‌وڵه‌تسازی‌و چاكسازی‪،‬‬ ‫وه‌ك ی����ه‌ك پاكێ����ج به‌‌یه‌ك����ه‌وه‌ رێكه‌وتنی‌‬ ‫له‌س����ه‌ر بكرێ����ت‪ .‬ب����ه‌م ج����ۆره‌ ده‌توانین‬ ‫دۆخه‌كه‌ ل����ه‌م چه‌قبه‌س����توییه‌ ده‌ربكه‌ین‪.‬‬ ‫ده‌رفه‌ته‌كان باش����تر بقۆزینه‌وه‌و بناغه‌یه‌كی‌‬ ‫پته‌و بۆ ئاینده‌ دابڕێژین‌و له‌بنبه‌ستی‌ مه‌رج‌و‬ ‫مه‌رجه‌كاریش ده‌ربچین‪ .‬ئاس����تێكی‌ ماقوڵ‬ ‫له‌ئامانج����ی‌ الیه‌نه‌ جی����اوازه‌كان دێته‌ دی‌‌و‬ ‫دڵی‌ میلله‌ته‌كه‌مان خۆش ده‌بێت‌و پێده‌نێته‌‬ ‫قۆناغێك����ی‌ نوێی‌ كاری‌ هاوب����ه‌ش‌و ته‌ریب‬ ‫كردنی‌ هه‌وڵه‌كانه‌وه‌‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫دادگاکەی جەالدەتی کۆترو‬ ‫قەشەکەی بێنەوایان‬ ‫رێبین هه‌ردی‬ ‫لەرۆمانی شاری مۆسیقارە سپیەکانی‬ ‫بەختی���ار عەلیدا‪ ،‬پاڵەوان���ی رۆمانەکە‬ ‫(جەالدەتی کۆتر) سەرسام ئەبێت بەو‬ ‫رستەیەی کە کەس���ێک لەسەر دیواری‬ ‫دادگا بەگەورەی���ی نوس���ێوێتی‪ :‬ئێرە‬ ‫ش���وێنی دادپەورەری نی���ە‪ .‬جەالدەتی‬ ‫کۆت���ر کە سەرس���امە بەم ڕس���تەیە‪،‬‬ ‫وەک نوس���ەری سەر ئەو دیوارە هەمان‬ ‫بڕوای هەیەو بڕیار ئەدات دادگاییکردنی‬ ‫س���امیری بابلی نەبات���ە ژورەکانی ئەم‬ ‫دادگایەو خۆی دادگایەک دروس���تبکات‬ ‫کە قوربانی���ەکان خۆیان راس���تەوخۆ‬ ‫دور لەرۆتین���ە بێزارکەرەکان���ی داگا‬ ‫بڕی���ار لەچارەنوس���ی ب���دەن‪ .‬ئەوەی‬ ‫ل���ەو دادگای���ەدا روئ���ەدات یەکێک���ە‬ ‫لەجوانترین‌و کاریگەرترین بەش���ەکانی‬ ‫رۆمانەک���ە‪ .‬دادگاکە بۆ ئەوە دروس���ت‬ ‫ئەبێ���ت قوربانیەکان خۆی���ان دادگای‬ ‫س���امیری بابلی بکەن بۆ ئەو تاوانانەی‬ ‫بەرامبەر بەقوربانی���ەکان ئەنجامیداوە‪.‬‬ ‫ئ���ەو وتوێژەی لەم دادگای���ەدا لەنێوان‬ ‫قوربانیەکان���دا ئەکرێ���ت‪ ،‬یەکـێک���ە‬ ‫لەقوڵترین ئ���ەو دیالۆگانەی پەیوەندی‬ ‫بە تێگەیشتن لەچەمکی سزاو تاوانەوە‬ ‫هەیە‪ .‬ل���ەم دادگایەدا تەنها یەک کەس‬ ‫کە ناوی (حەلیمی ش���ێوازە) بەرگری‬ ‫لەوە ئ���ەکات کە حوکمی راس���ت لەم‬ ‫دۆخ���ەدا ئەوەی���ە لەس���امیری بابلی‬ ‫ببوری���ن‪ .‬چونکە تەنیا ل���ەم ڕێگەیەوە‬ ‫ئەتوانی���ن پێ���ی بس���ەلمێنین کە ئەو‬ ‫لەگەڵ ئەوەشدا کە زۆر تاوانی بەرامبەر‬ ‫بەئێم���ە کردوە‪ ،‬ب���ەس نەیتوانیوە ئەو‬ ‫مرۆڤایەتیە لەئێمەدا بکوژێت کە وامان‬ ‫لێبکات توان���ای لێبوردنم���ان نەبێت‪.‬‬ ‫بیرۆکەی حەلیمی شێواز ئەوەیە رێگەی‬ ‫س���ەرەکی دادپ���ەروەری لەلێبوردنەوە‬ ‫دەس���ت پێئەکات‪ .‬لێب���وردن ئەوکاتە‬ ‫گەورەو کاریگ���ەرە کە مرۆڤ ئەتوانێت‬ ‫سزا بدات‌و ئازاری کەسی تاوانبار بدات‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەمکارە ن���اکات‌و لێی ئەبورێت‪.‬‬ ‫فەلسەفەی حەلیمی شێواز ئەوەیە کەس‬ ‫بەق���ەد قوربانی لەئازارو ئەش���کەنجە‬ ‫تێناگات‌و کەس���یش هێندەی ئەو‪ ،‬ئەو‬ ‫دۆخە کارەس���اتاویە هەست پێناکات‌و‬ ‫نابینێ���ت کە مرۆڤی ئازار پێگەیش���ت‌و‬ ‫هەس���تی پێ ئەکات‪ .‬ه���ەر ئەم دۆخە‬ ‫ئەبێ���ت وای لێبکات لەهەمو کەس���ێک‬ ‫زیات���ر دژی ئ���ازاردان‌و ئەش���کەنجەو‬ ‫هەمو ئەو ش���تانە بێت کە لەکەرامەت‌و‬ ‫کەس���ایەتی م���رۆڤ ک���ەم ئەکەنەوە‪.‬‬ ‫قوربانی بەوەدا ک���ە ئەزمونێکی تاڵی‬ ‫لەگەڵ گریان‌و ئازارچەشتن‌و هەستکردن‬ ‫بەبێدەس���ەاڵتی‌و بێدەرەتان���ی هەیە‪،‬‬ ‫ئەبێت لەهەمو کەسێک زیاتر دژی ئەوە‬ ‫بێت کەس���ێک بگری‌و ئ���ازار بچێژێت‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم قوربانیەکانی ت���ر بەپێچەوانەی‬ ‫حەلیم���ی ش���ێوازەوە بڕوای���ان وای���ە‬ ‫ناکرێ���ت کەس���ێک ئەو هەم���و تاوان‌و‬ ‫گوناه���ەی کردوە‪ ،‬لەس���زادان رزگاری‬ ‫بێت‪ .‬فەلس���ەفەی ئەمان بەپێچەوانەی‬ ‫حەلیمی ش���ێوازەوە ئەوەیە ئازاردان‌و‬ ‫سزادانی ئەو کەس���ەی تاوانی کردوە‪،‬‬ ‫تاکە چارەس���ەرە بۆ ئەوەی کەسێکی‬ ‫تر نەتوانێت جارێکی دی هەمان ش���ت‬ ‫دوبارە بکات���ەوە‪ .‬بەبڕوای ئەمان تاکە‬ ‫ڕێگەی دوبارەنەبونەوەی تاوان ئەوەیە‬ ‫س���زا وەک بەربەس���تێک هەبێ���ت بۆ‬ ‫ئەوەی هەمو ئەوانەی ئەیانەوێت تاوان‬ ‫بک���ەن ئەوەیان لەبیربێ���ت کە رۆژێک‬ ‫س���زا ئەدرێن‪ .‬چونکە ئ���ەم لەبیربونە‬ ‫تاکە یارمەتیدەرە ب���ۆ ئەوەی خەڵکی‬ ‫دی نەتوانێ���ت تاوان ب���کات‪ .‬بیرۆکەی‬ ‫س���ەرەکی لێرەدا ئەوەی���ە مرۆڤ گەر‬ ‫ترسی لەس���زا نەبێت‪ ،‬گەر ترسی لەوە‬ ‫نەبێت کە ئەش���ێت کردارەکانی توشی‬ ‫زیان���ی گیانی‌و جەس���تەیی‌و مەعنەوی‬ ‫بکات‪ ،‬ئەوا ک���ەس لەئەنجامدانی تاوان‬ ‫سڵ ناکاتەوە‪.‬‬ ‫دادگاکەی جەالدەتی کۆتر بەزاڵبونی‬ ‫ئەم رایە کۆتایی دێت‌و بڕیاری سزادانی‬ ‫کوشتن بۆ س���امیری بابلی دەرئەکەن‪.‬‬ ‫واتە لەداگاکەی جەالدەتی کۆتردا هەمان‬ ‫ئەو ش���تە دوبارە ئەبێتەوە کە لەدادگا‬ ‫فەرمیەکاندا روئەدات‪ .‬جەالدەتی کۆتر‬ ‫کە بڕوای بەوەب���و لەهۆڵەکانی دادگای‬ ‫فەرمی���دا دادپەروەری نی���ە‪ ،‬داگایەک‬ ‫دامەزرێنێت کە هی���چ جیاوازی لەگەڵ‬

‫ئەوەی رێگە‬ ‫لەتاوان ئەگرێت‬ ‫سزا نیە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫لێبوردن‌و‬ ‫میهرەبانی‌و‬ ‫هاودەردیە‪ .‬مرۆڤ‬ ‫بونەوەرێکە‬ ‫میهرەبانی زۆر‬ ‫زیاتر لەسزا رێگەی‬ ‫دڵڕەقی لێ ئەگرێت‬ ‫دادگای فەرمیدا نیەو هەمان ئەو حوکمە‬ ‫دوبارە ئەکاتەوە کە لەوێش ئەدرا‪.‬‬ ‫خەونی حەلیمی ش���ێواز بەلێبوردن‬ ‫لەس���امیری بابلی وەک س���ەرەتایەکی‬ ‫تازە ب���ۆ تێگەیش���تن لەدادپەروەری‌و‬ ‫خ���ۆ دورخس���تنەوە لەبیرۆکەی س���زا‬ ‫لەرۆمانەکەی بەختیار عەلیدا نایەتە دی‪.‬‬ ‫بەاڵم دو س���ەدە پێشترو بەدیاریکراوی‬ ‫لەرۆمانی بەناوبانگ���ی (بێ نەوایان)ی‬ ‫ڤیکتۆر هۆگۆدا‪ ،‬ئەو لێبوردنە رو ئەدات‬ ‫کە حەلیمی ش���ێواز لەدو سەدە دوای‬ ‫ئەودا داوای ئەکات‌و نایدۆزێتەوە‪.‬‬ ‫ژان ڤاڵژان لەسەر دزینی لەتێک نان‬ ‫بۆ خوشکەزاکەی بەپێنچ ساڵ زیندانی‬ ‫حوک���م ئەدرێ���ت‌و لەزیندان���دا ئازارو‬ ‫ئەش���کەنجەیەکی زۆر ئەچێژێت‪ .‬چەند‬ ‫جارێک هەوڵی راک���ردن ئەدات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەمو جارێک ئەگیرێتەوەو لەبەرئەمەش‬ ‫حوکمەکەی لە ‪ ٥‬س���اڵەوە بۆ ‪ ١٩‬ساڵ‬ ‫درێژ ئەکرێتەوە‪ .‬کاتێک پاش ‪ ١٩‬ساڵ‬ ‫بەر ئەبێت‪ ،‬هەموان سڵی لێ ئەکەنەوەو‬ ‫خۆیانی لێ دور ئەخەن���ەوە‪ .‬تەنانەت‬ ‫ئوتێلەکانی���ش لەبەرئ���ەوەی زیندانی‬ ‫ب���وە‪ ،‬جێگەی ناکەنەوە‪ .‬بەمش���ێوەیە‬ ‫ژان ڤاڵ���ژان لەدۆخێک���ی نالەب���ارداو‬ ‫لەوپەڕی بێنەواییدا لەسەر شەقام‌و ناو‬ ‫کۆاڵن���ەکان ئەخەوێت‪ .‬ت���ا ئەو رۆژەی‬ ‫قەشەیەک ئەیدۆزێتەوەو لەگەڵ خۆی‬ ‫ئەیباتە ماڵەوەو هەم جێگەی ئەداتێ‌و‬ ‫هەم خواردن‪ .‬بەاڵم ژان ڤاڵژان لەشەودا‬ ‫دەس���تئەکات بەدزینی ق���اپ‌و قاچاغی‬ ‫قەش���ەکەو رائەکات‪ .‬لەدەرەوە پۆلیس‬ ‫ئەیگرن‌و ئەیبەنەوە بۆ بەردەم قەشەکەو‬ ‫لێی ئەپرسن ئەم پیاوە الی تۆ بوەو ئەم‬ ‫شتانەی لێ دزیویت‪ .‬قەشەکە لەوەاڵمدا‬ ‫ئەڵێت راستە ئەم پیاوە میوانی من بوە‪،‬‬ ‫بەس دزی لێ نەکردوم بەڵکو خۆم ئەم‬ ‫شتانەم داوەتێ بۆ ئەوەی بیبات‌و بگرە‬ ‫لەبیری چوە ئەم شتانەی تریش بەرێت‬ ‫کە داومەتێ‪ .‬قەش���ەکە دەست ئەبات‌و‬ ‫چ���ی لەقاپوقاچ���اغ لەماڵەکەیدا ماوە‬ ‫پێشکەشی ژان فاڵژانی ئەکات‌و ئەڵێت‬ ‫ئەمان���ەت بۆ بیرچو‪ .‬پۆلیس���ەکان کە‬ ‫گوێیان لەقەشەکە ئەبێت وازی لێدێنن‌و‬ ‫ئەڕۆن‪ .‬قەش���ەکە بەژان ڤاڵژان ئەڵێت‬ ‫هیوادارم بەفرۆش���تنی ئەم قاپوقاچاغە‬ ‫پارەیەک پەیدا بکەیت‌و بەکاری بهێنیت‬ ‫ب���ۆ ئەوەی ببێت بەمرۆڤێکی باش‪ .‬ژان‬ ‫ڤاڵژان ک���ە لەمیهرەبان���ی‌و لێبوردەیی‬ ‫قەشەکە س���ەری سوڕماوە‪ ،‬بەرادەیەک‬ ‫ئەم روداوە کاریگەری لەسەر دائەنێت کە‬ ‫بەڕاستی ئەبێت بەمرۆڤێکی میهرەبان‌و‬ ‫چاکەکار کە هەموان خۆش���یان ئەوێت‪.‬‬ ‫ژیانی ژان ڤاڵژان بەه���ۆی لێبوردنەوە‬ ‫بەجۆری���ک ئەگۆڕێت ک���ە چیدی نەک‬ ‫دزی ن���اکات‪ ،‬بەڵکو ئەبێت بەمرۆڤێکی‬ ‫چاکەکارو یارمەتیدەری هەمو کەسێکی‬ ‫بێدەرەتان‪.‬‬ ‫ئەوەی رێگە لەتاوان ئەگرێت سزا نیە‪،‬‬ ‫بەڵکو لێبوردن‌و میهرەبانی‌و هاودەردیە‪.‬‬ ‫مرۆڤ بونەوەرێکە میهرەبانی زۆر زیاتر‬ ‫لەسزا رێگەی دڵڕەقی لێ ئەگرێت‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫لەنێوان قارەمانێتی‌و گەندەڵیدا‬ ‫نەجات نوری‬

‫سۆسیۆلۆژیای خوێندنەوەو‬ ‫خوێنەری شێواو‬ ‫هەمو قسەکردنێکی ڕەها لەسەر خوێندنەوەو‬ ‫خوێنەر‪ ،‬وەک هەر قس���ەکردنێکی ڕەهای تر‪،‬‬ ‫بەرخوردێکی هەڵەیە‪ ،‬یان لەباشترین دۆخدا‪،‬‬ ‫بەرخوردێک���ی نوقس���ان‌و نات���ەواو ناکامڵە‪.‬‬ ‫خوێنەران بەپێی تەمەن‪ ،‬بەپێی رەگەز (نێر‬ ‫یان مێ) بەپێی پێگەی کۆمەاڵیەتیی‪ ،‬بەپێی‬ ‫توانای مادیی‪ ،‬بەپێی بڕو رادەی س���ەرمایەی‬ ‫رەمزیی‪ ،‬بەپێی پل���ەی خوێندەواریی‪ ،‬بەپێی‬ ‫ئەندامب���ون یان نەبون لەم ی���ان لەو گروپی‬ ‫تایبەتدا‪ ،‬بەپێی ئاکارەکانی کایەی ڕۆشنبیریی‪،‬‬ ‫دەگۆڕێن‪ .‬هەم ش���ێوازی خوێندنەوەکانیان‌و‬ ‫ه���ەم ئ���ەو بابەتانەی دەیانخوێنن���ەوەو هەم‬ ‫مەبەس���ت لەخوێندن���ەوەکان‪ ،‬جی���اوازە‪.‬‬ ‫ش���تێک بەن���اوی "خوێنەری ئەبس���تراکت"و‬ ‫"خوێندن���ەوەی ئەبس���تراکت"ەوە بونی نییە‪،‬‬ ‫هەم���و قس���ەکردنێکی رەهاش لەس���ەر ئەو‬ ‫بابەتانە قس���ەکردنێکی ناڕاست‌و نامیتۆدیی‌و‬ ‫نازانستییە‪.‬‬ ‫وەکچ���ۆن گش���تگیریی ب���ۆ باس���کردنی‬ ‫خوێندن���ەوەو خوێن���ەر هەڵەی���ە‪ ،‬بەهەمان‬ ‫ش���ێوە بۆ قس���ەکردن لەس���ەر کاریگەریی‌و‬ ‫دەرەنجامەکان���ی خوێندن���ەوەش هەڵەی���ە‪.‬‬ ‫پرس���یاری ئ���ەوەی ئایا خوێندن���ەوە چی لە‬ ‫م���رۆڤ دەکات؟ چ دەرەنجامێک���ی دەبێت‌و‬ ‫چ ش���تێکی لێدەکەوێتەوە؟ ئای���ا خوێندنەوە‬ ‫دەتوانێت ژیان���ی کەس���ەکان بگۆڕێت؟ ئایا‬ ‫ئەتوانێت کۆمەڵگایەکی باش���تر دروستبکات؟‬ ‫لەتوانیدایە بەشداربێت لەگۆڕانی سیستمێکی‬ ‫سیاس���یدا؟ ئایا دەبێتە هۆکاری هاتنەکایەی‬ ‫ئەخالقیاتێک���ی باش���تر؟ ئای���ا دەتوانێ���ت‬ ‫پەیوەندیی نێ���وان مرۆڤەکان لەگەڵ یەکدیدا‪،‬‬ ‫ی���ان پەیوەندیی مرۆڤ بەخۆی���ەوە‪ ،‬قوڵترو‬ ‫هێمنترو مرۆڤانەتر بکات؟ وەاڵمی گش���تگیرو‬ ‫هەڵ���ەو ناڕاس���ت ئەوەیە بەب���ێ دودڵیی بە‬ ‫"بەڵێ" وەاڵم���ی ئەو پرس���یارانە بدەینەوە‪.‬‬ ‫پێمانوابێت خوێندن���ەوە دەتوانێت ئەو هەمو‬ ‫دەرەنجام���ە پۆزەتیڤانە بخات���ەوە‪ ،‬ژیانمان‬ ‫دەوڵەمەندترو ئینس���انیترو لێبوردەتر بکات‪.‬‬ ‫ئەو پرس���یارانەی س���ەرەوە پرسیاری سادەو‬ ‫ئاسان نین‪ ،‬وەاڵمەکانیشیان هەمیشە وەاڵمی‬ ‫ئەرێنی‌و پۆزەتیڤ نین‪ .‬وەکچۆن خوێندنەوە‬ ‫دەش���ێت مرۆڤێکی هێمن‌و ناسک‌و بیرکەرەوە‬ ‫دروس���تبکات‪ ،‬ئاواش دەتوانێت خوێنەرێکی‬ ‫دۆگمای���ی یەکدی���دو ش���ەڕانگێزو ترس���ناک‬ ‫دروس���تبکات‪ .‬نوس���ین خۆیش���ی‪ ،‬وەکچۆن‬ ‫دەتوانێت نوس���ەرێکی راس���تگۆو بێدەمامک‌و‬ ‫ئینساندۆس���ت دروستبکات‪ ،‬ئاواش دەتوانێت‬ ‫نوس���ەرێکی درۆزن‌و دەمامک���دارو ف���رەڕو‬ ‫دروستبکات‪ ،‬وەکچۆن دەتوانێت بەشێک بێت‬ ‫لەه���ەوڵ و تەقەالی مرۆڤ بۆ باش���ترکردنی‬ ‫خۆی‌و دونیاو کۆمەڵگاکەی‪ ،‬ئاواش دەتوانێت‬ ‫ئامرازێک بێت بۆ دروس���تکردنی نارسیزمێکی‬ ‫ترسناک‌و کوشندە‪ ،‬کە هەم خودی نوسەرەکە‬ ‫خ���ۆی‌و هەم پەیوەندییەکانی‌و هەم مرۆڤبونی‬ ‫خوێنەرەکانیشی نەخۆش���بخات‪ .‬ئەو خاڵەی‬ ‫پێویستە بەردەوام لەبەرچاومان بێت بینینی‬ ‫ئاڵۆزییەکان���ی خوێندن���ەوەو نوس���ینە وەک‬ ‫بەش���ێک لەئاڵۆزییەکانی دونی���او مرۆڤبون‪.‬‬ ‫کردەی خوێندنەوەش هەرگیز وەک کردەیەکی‬ ‫رەهاو گەردونیی‌و یەک مانا نەبینین‪.‬‬ ‫لەهەمو کۆمەڵگایەکدا کردەی خوێندنەوە‪،‬‬ ‫وەک کردەیەک���ی کۆمەاڵیەتی���ی‪ ،‬هەمیش���ە‬ ‫لەبەردەم کۆمەڵێک پێدراوی سۆسیۆلۆژیدایە‬ ‫کە بینی���ن‌و ناس���ینیان هاریکارم���ان دەبن‬ ‫بۆ تێگەیش���تنێکی زانس���تیانەتر لەرەهەندە‬ ‫فەرهەنگیی‌و رۆش���نبیریی‌و رەمزییەکانی ئەو‬ ‫کۆمەڵگای���ە‪ .‬ب���ەر لەبەریەککەوتنی خوێنەرو‬ ‫کتێب‪ ،‬بەر لەدەستبردن بۆ کتێب بەمەبەستی‬ ‫خوێندنەوە‪ ،‬چەندان هۆکاری سۆس���یۆلۆژیی‬ ‫ه���ەن وەک کۆمەڵێک مەرج لەبەردەم کردەی‬ ‫خوێندن���ەوەدا ئام���ادەن‌و کاردەک���ەن‪ .‬ئەم‬ ‫مەرجان���ە کاریگ���ەری گەورە لەس���ەر ئەوە‬ ‫بەجێدەهێڵ���ن ئایا تاکەکەس���ێک دەیەوێت‌و‬ ‫دەتوانێت بخوێنێت���ەوە یان هەر لەبنەڕەتەوە‬ ‫نایەوێت‌و ناتوانێت بخوێنێتەوە‪ .‬ئەوس���اتەی‬ ‫مرۆڤێک لەب���ەردەم کتێبێکدا دەوەس���تێت‌و‬ ‫دەوەس���تێت دەست بۆ کتێب دەبات ساتێکی‬ ‫بەتاڵ‌و بێپێش���ینە نییە‪ ،‬سەرەتایەکی رەهاو‬ ‫س���فریی نییە‪ ،‬بەڵکو پڕن لەچەندان مەرجیی‬ ‫کۆمەاڵیەتیی‌و رەمزیی کە بەر لەو ساتەوەختە‬ ‫دروس���تبون‌و کاریگەری���ی گەورەش لەس���ەر‬ ‫ئ���ەو س���اتەوەختە بەجێدەهێڵ���ن‪ .‬لەوانەش‬ ‫بۆ نمونە‪ ،‬ئاس���تی ئابوری���ی‌و توانای کڕین‪،‬‬ ‫ئاستی خوێندن‌و فێربونی کەسەکان‪ ،‬ئاستی‬ ‫خوێن���دەواری‌و نەخوێندەواریی لەکۆمەڵگادا‪،‬‬ ‫رەگەزیی خوێنەرەکە‪ ،‬ئەو ژینگە کۆمەاڵیەتیی‌و‬ ‫فەرهەنگیی���ەی تیای���دا دەژی‪ ،‬ئینتیم���ا بۆ‬ ‫گروپێکی دینیی یان ئەتنیی یان فەرهەنگیی‬ ‫تایبەت‪ ،‬هت���د‪ ..‬خوێنەرانیش بەمەبەس���تی‬

‫بیروڕا‬

‫بێ حەیایی باوە ئەمڕۆ‪ ،‬قوڕ بەس���ەر دا‬ ‫كا حەیا‬ ‫كەن���دەاڵن س���ەربەرز و ش���ادە‪ ،‬خۆی‬ ‫بشارێتۆ چیا‬ ‫قانع‬

‫(محەمەد حەسەنین هەیكەل) لەشوێنێكدا‬ ‫ب���اس ل���ەوە دەكات كە جارێ���ك (میری‬ ‫قەتەر) بە(حوس���نی موب���ارەك) دەڵێت‬ ‫بۆچی دەس���ەاڵت بەجێناهێڵیت‌و جەمالی‬ ‫كوڕت ناكەیتە س���ەرۆكی واڵت‪ ،‬حوس���نی‬ ‫لەوەاڵمدا دەڵێت (بیكەمە س���ەرۆكی ئەم‬ ‫واڵتە وێرانەیە) ئەمە ئ���ەو دۆزەخەیە كە‬ ‫سەرۆكە س���تەمكارەكان دوای دەیان ساڵ‬ ‫لەحوكمڕانی دەسەاڵتەكەیان بۆ كۆمەڵگای‬ ‫بەجێدەهێڵن‪ ،‬ئاخر س���تەمە دوای دەیان‬ ‫س���اڵ لەحوكمڕانی وەكو موبارەك بڵێیت‬ ‫واڵتەك���ەم وێرانەیە‪ ،‬ئەمە ئەو هەڵهاتنەیە‬ ‫كە ستەمكارەكان بۆ ئاوەدانی لێی هەڵدێن‌و‬ ‫واڵتێك لەداڕوخاویی‌و كۆمەڵگایەك پڕ پڕ‬ ‫لەداماوان‌و ه���ەژاران بەجێدەهێڵن‪ ،‬مرۆڤ‬ ‫نازانێت لەكوێی رفتاری ئەم س���ەرۆكانەدا‬ ‫رابوەس���تێت كە بەدرێژایی دەیان س���اڵ‬ ‫واڵتەكانیان لەوپەڕی داماوی‌و بەدبەختیدا‬ ‫دەهێڵن���ەوە‌و دواجاری���ش بەدەنگی بەرز‬ ‫بەبێ ش���ەرم بڵێن واڵتەك���ەم داڕزاوە‪...‬‬ ‫ئەمە س���ەرگەردانی خەڵكی ئەو واڵتانەیە‬ ‫كە س���ەرۆكی ئاوایان دەبێت بەتوشەوە‪.‬‬ ‫لەكۆی دەس���ەاڵت‌و ژیانی ئەم سەرۆكانەدا‬ ‫دەبێت خەڵ���ك بەوێن���ەو بەقارەمانێتی‌و‬ ‫بەگفتوگۆكانی س���ەرۆك بژی نەك ش���تی‬ ‫ت���ر‪ ،‬زۆر خەڵك���ی واڵتان هەب���ون وەكو‬ ‫میس���رو عێ���راق‌و لیبیا‌و یەمەن‌و س���وریا‬ ‫دەی���ان س���اڵیان لەژێر وێنەی س���ەرۆكە‬ ‫جی���اواز دەخوێنن���ەوە‪ ،‬ه���ەن ب���ۆ فێربون‌و دڕندەو گەندەڵ‌و س���تەمكارەكانیاندا بردە‬ ‫ش���ارەزابون لەبوارێکی تایبەتدا دەخوێننەوە‪ ،‬س���ەر بەجۆرێ���ك ژیان كە جگ���ە لەوێنە‬ ‫هەن ب���ەدوای زانیارییەکی تایبەتدا دەگەڕێن‪ ،‬ئەفس���انەیەكانی س���ەرۆك هیچی تر نەبو‬ ‫ه���ەن ب���ۆ چێژوەرگرت���ن‌و کاتبەس���ەربردن‬ ‫دەخوێننەوە‪ ،‬هەن بەو مەبەستە دەخوێننەوە‬ ‫خۆشیان ببن بەنوسەر‪ ،‬هەندێک دەخوێننەوە‬ ‫لەبەرئەوەی نازانن چ کارێکی تر بکەن‪ ،‬هەیە‬ ‫دەخوێنێتەوە بۆئ���ەوەی وێنەی "خوێندەوار"‬ ‫ی���ان "ڕۆش���نبیر" بۆخ���ۆی دروس���تبکات‪،‬‬ ‫هەی���ە دەیەوێت زەوق���ی بەش���ێوەیەکی تر‬ ‫پەروەردەبکات‪ ،‬کەس���انێک هەن دەیانەوێت‬ ‫بەئەزمونی تر شارەزاببن‪ ،‬یەکێکی تر بەدوای‬ ‫وەاڵمدانەوەی هەندێک پرس���یارو دۆزینەوەی بەرهەم قادر‬ ‫هەندێ���ک نهێنی���دا دەگەڕێت‪ ،‬کەس���ێکی تر‬ ‫بەمەبەستی دەستگەیشتن بەهەندێک چەمک‌و‬ ‫کاتێک باس لەدروستبونی حزب دەکەین‬ ‫تیۆرەو بی���ردۆزدا دەخوێنێت���ەوە کە بتوانن‬ ‫هاریکارییبن بۆ بینینێکی باش���ترو رۆشنتری دەگەڕێت���ەوە بۆ ئەو دۆخە سیاس���یەو ئەو‬ ‫شتەکان‪ .‬وەک وتم هەمو قسەکردنێک لەسەر جوگرافیایەی لێی دروس���ت دەبێ‪ ،‬دروست‬ ‫ئەم گش���تە ئاڵۆزە بەڕەهایی ت���ەواو هەڵەو بونی حزب لەسەردەمێکەوە بۆسەردەمێکیتر‬ ‫دەگۆڕێ���ت لەهەم���ان س���ەردەم‌و کات���دا‬ ‫ناڕاستە‪.‬‬ ‫بەشێوەیەکی گش���تیی خوێنەران لەدونیای لەش���وێنێکەوە بۆ ش���وێنێکی تر دەگۆڕێ‬ ‫ئێمەدا لەبەردەم کایەکی رۆش���نبیریی تەواو بەاڵم دروست بونی حزب هەموی یەک هۆکار‬ ‫نەخۆش���دان‪ .‬بەبۆچونی من ئ���ەم کایەیەیە‪ ،‬نیە‪ ،‬بەش���ێوەیەکی فەلسەفی حزب لەپێناو‬ ‫چ وەک کای���ەی نوس���ین‌و چ وەک کای���ەی هۆکارێکدا دروس���ت دەبێ بەکۆتایی هاتنی‬ ‫خوێندن���ەوەو چ وەک دەزگاو ناوەندەکان���ی هۆکارەک���ە رۆڵی حزب کۆتایی پێدێت بۆیە‬ ‫پەخ���ش‌و باڵوکردن���ەوە‪ ،‬لەهەم���و کایەکانی پێویستە بەگوێرەی گۆڕانکاریە سیاسیەکان‬ ‫تری ئ���ەو کۆمەڵگایە نەخۆش���ترو ڕقاویترو رۆڵی خۆی بگۆڕێت تاکو لەگەڵ ئەو واقیعە‬ ‫بوغزاویترە‪ .‬هەمو فێ���ڵ‌و دەمامک‌و درۆکانی بگونجێ کە تێیکەوتوە‪ ،‬ئەگەر نەگونجا ئەوا‬ ‫ناو کایەی سیاس���یی‪ ،‬ئەگەر بەزیادیش���ەوە کۆتایی پێ���دێ‪ ،‬ئێمە لێرەدا بەپێویس���تی‬ ‫نەبێ���ت‪ ،‬لەم کایەیەدا ئام���ادەن‪ .‬هەندێکجار دەزانی���ن بگەڕێینەوە بۆ پێناس���ەو مێژوی‬ ‫وادەردەکەوێت کە کایەی سیاس���یی کوردیی حزب؟ هۆکارەکانی دروستبونیان بەگوێرەی‬ ‫لەکایە ڕۆشنبیرییەکە "پاکتر" و "ڕاستگۆتر"ە‪ ،‬ئەو ژینگەیەی تێیدان‌و چ جۆرە پارتێک بۆ‬ ‫ئەو درۆو ناپاکیی‌و رقەی لەکایەی ڕۆشنبیرییدا ئەم دۆخەی هەرێمی کوردوستان پێویستە؟‬ ‫هەیە‪ ،‬هیچ���ی کەمتر نییە ل���ەوەی لەکایەی لەپێناو گۆڕانکاری چەقبەس���تو لەهەرێمی‬ ‫سیاس���یدا هەی���ە‪ ،‬ئەو نارس���یزمە نەخۆش‌و کوردوستاندا‪ .‬حزب بریتیە ژمارەیەک ئەندام‬ ‫ترسناکەی لەکایەی ڕۆشنبیریدا هەیە‪ ،‬لەهیچ کۆدەبنەوە لەئامانجێک یان ئایدۆلۆجیایەک‬ ‫کایەیەکی کۆمەاڵیەتیی ت���ری دونیای ئێمەدا ب���ۆ گەیش���تن بەدەس���ەاڵت‌و نوێنەرایەتی‬ ‫بونی نیی���ە‪ ،‬ئەو ئامادەگییە ب���ۆ درۆکردن‌و کردنی چینێکی دیاریکراو نەک نوێنەرایەتی‬ ‫دەمامک لەس���ەرکردن لێ���رەدا هەیە‪ ،‬لەهیچ کردنی س���ەرجەم کۆمەڵگا‪ ،‬ئەم پپێناسەیە‬ ‫شوێنێکی تری کۆمەڵگای ئێمەدا بونی نییە‪ .‬تاکە پێناسە نیە بۆ حزب لەچەندین روەوە‬ ‫کایەی ڕۆشنبیریی ئێمە پڕیەتی لە "پێغەمبەر"و پێناس���ەی حزب کراوە ب���ەاڵم بەگوێرەی‬ ‫"رۆحانیی"و "جوانییس���ازیی" درۆزن‪ ،‬پڕیەتی ئ���ەم پێناس���ەیە دەردەکەوێ م���ەرج نیە‬ ‫لەدەس���تەواژەو دێ���ڕو پەرەگرافی���ی بەتاڵ هەمو ئەودەنگدەرانەی دەنگ بەم حزبانەی‬ ‫لەس���ادەترین پێدراوی ئەخالقی���ی‪ .‬زۆرجار هەرێم���ی کوردس���تان دەدەن رازی بن بەم‬ ‫ئەوەی گوایە بەرگری لەجوانیی دەکات ناخی پارتانە یان ئەندام بن لەو پارتانەدا هەروەک‬ ‫پڕیەتی لەشەڕانگێزیی‌و ناشیرینیی‪ ،‬ئەوەشی چ���ۆن بەش���ێکی زۆری هاواڵتیانی هەرێمی‬ ‫دەیەوێت وەک رەمزیی راستگۆیی دەربکەوێت‪ ،‬کوردوس���تان دەنگیان بەپارتی یان یەکێتی‬ ‫دەدا بەبێئ���ەوەی ئەن���دام بن ی���ان پێیان‬ ‫دەمامکدارێکی کەم نمونەیە‪.‬‬ ‫هەمو ئەمان���ە لەپەیوەندیدا بەخوێنەرانەوە رازی بن پێش دروس���تبونی ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫وایانک���ردوە جۆرێ���ک لەخوێن���ەر لەدونیای بەهەم���ان ش���ێوە دو چین ی���ان توێژی تر‬ ‫ئێم���ەدا دروس���تببێت ک���ە بەش���ێکی زۆری لەکۆمەڵگادا هەیە بەبێئەوەی هیچ حزبێکی‬ ‫ناش���یرینییەکانی ناو کایەی ڕۆش���نبیرییان ت���ر نوێنەرایەتی���ان بکات دەن���گ دەدەن‬ ‫بەناوەکی���ی کردبێ���ت‪ .‬خوێندن���ەوە لەباتی بەحزبەکانی تر لەکاتێکدا دروستبونی حزب‬ ‫ئەوەی هاریکاریانبێت بۆ بوونیان بەمرۆڤێکی بۆ کۆکردنەوە ئ���ەو دەنگانەو نوێنەرایەتی‬ ‫هێمنترو ناس���کترو بەئەخالقتر‪ ،‬گۆڕیونی بۆ کردنیان پێویستە‪.‬‬ ‫هۆکاری دروس���تبونی ح���زب لەئەوروپا‬ ‫کۆپیەکی ت���ری نەخۆش���ییە گەورەکانی ناو‬ ‫لەدوای جەنگی جیهان���ی دوەمەوە گۆڕانی‬ ‫کایەی ڕۆشنبیریی‪.‬‬ ‫ش���تێک بتوانی���ن لەسۆس���یۆلۆژیای بەس���ەرداهاتوە واتە بەمەبەستی پاراستنی‬ ‫خوێنەران���ەوە فێری ببین‪ ،‬ئەو ڕاس���تییەیە نەتەوە نەبوە بەڵکو بەهۆی پێش���کەوتنی‬ ‫خوێندنەوە وەکچۆن دەتوانێت هەوڵێکبێت بۆ شۆڕشی پیشەس���ازی بوە وەک دابەشبونی‬ ‫دروستکردنی دونیایەکی هێمنترو عەقاڵنیترو کۆمەڵ���گا بەس���ەر الدێ‌و ش���اردا ی���ان‬ ‫پلورالت���رو مرۆڤانەت���ر‪ ،‬ئ���اواش دەتوانێ���ت س���ەرمایەدارو کرێ���کاردا حزب دروس���ت‬ ‫ئامرازێک بێت بۆ شێواندنی مرۆڤبونی مرۆڤ‌و بوە‪ ،‬ژمارەیەک پ���ارت بەناوی کرێکارانەوە‬ ‫دروس���ت بوە ل���ەزۆر واڵت���ی ئەوروپا یان‬ ‫دروستکردنی خوێنەرێکی نەخۆش‌و شێواو‪.‬‬

‫جۆرێک لەخوێنەر‬ ‫لەدونیای ئێمەدا‬ ‫دروستبوه‌ خوێندنەوە‬ ‫لەباتی ئەوەی‬ ‫هاریکاریانبێت بۆ بوونیان‬ ‫بەمرۆڤێکی هێمنترو‬ ‫ناسکترو بەئەخالقتر‪،‬‬ ‫گۆڕیونی بۆ کۆپیەکی تری‬ ‫نەخۆشییە گەورەکانی ناو‬ ‫کایەی ڕۆشنبیریی‬

‫بۆیان‪ ،‬جگە لەقارەمانێتی وەهمی سەرۆك‬ ‫هیچ���ی تر نەبو تالێی بدوێن‪ ،‬ئەمە وێنەی‬ ‫ئ���ەو س���ەرۆكە گەن���دەڵ‌و خراپەكارانەبو‬ ‫كە دوای خۆی���ان واڵتەكانیان لەدۆزەخدا‬ ‫بەجێهێشت‪.‬‬ ‫ئ���ەو س���ەرۆك‌و ئ���ەو رابەران���ەی كە‬ ‫لەغ���ەدرو ناپاكی دەره���ەق بەمرۆڤایەتی‬ ‫تێناگەن هەر ئەوانەن كۆس���پن لەبەردەم‬ ‫هەم���و گۆڕانكاریە گەورەكانی خواس���تی‬ ‫خەڵك���دا‪ ،‬لەمێ���ژوی واڵتان���دا بەتایبەت‬ ‫لەخۆرهەاڵتی ناوەڕاستدا زۆركات ئەوانەی‬ ‫خۆی���ان بەشۆڕش���گێڕو قارەمانەكان���ی‬ ‫ناوشۆڕش���ەكان زانیوە هەر ئەمانە بونەتە‬ ‫دڕندەو ستەمكار‌و گەالنی خۆیان خەڵتانی‬ ‫خوێن ك���ردوە‪ ،‬ئەم كەس���انە بونەتە ئەو‬ ‫هێزەی كە یاس���ا‌و حكومەت‌و پەرلەمانیان‬ ‫بۆ ویس���ت‌و داخوازیەكانی خۆیان ویستوە‬ ‫نەك بۆ خەڵك‪ ،‬لەم رێگا دورو درێژەدا الی‬ ‫ئێمەش بۆ ئێس���تا لەتێڕوانینی بەش���ێكی‬ ‫زۆری كۆمەڵگاكەمان���ەوە ئەوان���ەی ك���ە‬ ‫جاران خۆیان بەشۆڕشگێڕ دەزانی‌و وێنەی‬ ‫خۆیان وەكو قارەمان دەردەخس���ت ئێستا‬ ‫ئەمانە مرۆڤە گەندەڵ‌و كوش���ندەكانی ناو‬ ‫دەس���ەاڵتن‪ ،‬بۆیە رەنگە ئێستا ئیتر كاتی‬ ‫ئەوە نەمابێت خەڵك بەوێنەی كەس���انی‬ ‫قارەم���ان بخەڵەتێنی���ت‌و لەودیوی گەمە‬ ‫سیاسیەكانیش���ەوە كۆمەڵگا دابڕزێنیت‌و‬ ‫خۆت وەك���و قارەمان پیش���ان بدەیت‪...‬‬ ‫ئەو هەم���و بەڵگەو رفتارە كوش���ندانەی‬ ‫ك���ە زۆرب���ەی شۆڕش���گێڕە كوردەكانی‬ ‫ئێم���ە ل���ەدوای راپەڕین���ەوە هەیان���ە بۆ‬ ‫حوكمڕانی بەجۆرێك كەوتۆتەوە كە مرۆڤ‬ ‫ش���ەرم دەكات ئ���اوا واڵتەك���ەی پڕببێت‬ ‫لەشۆڕش���گێڕی گەن���دەڵ‪ ،‬بەدیوەك���ەی‬ ‫تریشدا لەمیدیاو راگەیاندنەكانیانەوە باس‬ ‫لەقارەمانێتی‌و ش���ۆڕش دەكەن‪ ،‬ئەمە ئەو‬ ‫وێنەیەی���ە كە ئیتر دەمانباتەوە بۆ س���ەر‬ ‫رێ���گای ئەو هۆكارانەی ك���ە لێرە بتوانین‬ ‫لێی بدوێین‌و گومان بكەین كە ئێمە كەسی‬ ‫شۆڕشگێڕو شۆڕش���مان هەبوبێت‪ ،‬مرۆڤی‬

‫ئەوەی بۆ ئێمە دەرگای‬ ‫مەرگەساتی زیاتری‬ ‫لێكردوینەتەوە ئەو‬ ‫شۆڕشگێڕە بێ وێنەو‬ ‫بێ دەستانە بون كە‬ ‫هیچیان لەشۆڕشدا‬ ‫نەكردوە‌و سەدان مرۆڤی‬ ‫قارەمانی تر شۆڕشیان‬ ‫بەئەمڕۆ گەیاند‪ ،‬كەچی‬ ‫ئێستا ئەم مرۆڤە‬ ‫ترسنۆك‌و بێ وێنانەی‬ ‫ناو شۆڕشەكان هاتون‬ ‫باس لەقارەمانێتی‌و‬ ‫خەبات‌و رزگاری دەكەن‬ ‫ئێمە ئێس���تا كەوتۆتە بەردەم هەڕەشەی‬ ‫ئ���ەو شۆڕش���گێڕە گەندەاڵن���ەوە كە هیچ‬ ‫كاتێك خۆیان بەگەندەڵ نازانن‌و هەمیشە‬ ‫ب���اس لەش���ۆڕش‌و قارەمانێت���ی خۆیان‬

‫دەكەن‪ ،‬ئەمە ئەو وێنەیەیە كە دەمانباتە‬ ‫بەردەم دەرگای ئەو كەسانەی لەئێستاوە‬ ‫یان چەندین س���اڵ پێشتر كاریان بۆ یەك‬ ‫دەسەاڵت‌و یەك رابەرو یەك سەرۆك‌و یەك‬ ‫حزب كردوە‪ ،‬ئەمە بۆ ئێس���تای ئێمە هیچ‬ ‫گومانێك هەڵناگرێت كە دەرگای ئایندەی‬ ‫ئێمە لەبەردەم دیموكراسی‌و دەسەاڵتێكی‬ ‫شارستانی‌و یاساییدا نەكراوەتەوە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫بەم رفتارو كردانەی شۆڕشگێڕەكانی جاران‌و‬ ‫دەسەاڵتدارە گەندەڵەكانی ئێستایەوە ئێمە‬ ‫لەبەردەم دەرگای دەسەاڵتێكی ستەمكارو‬ ‫دیكتاتۆردای���ن‪ ،‬هەمو وێنەكان دەمانخەنە‬ ‫ب���ەردەم رۆژگارێكی تاری���ك‌و نادیارەوە‪،‬‬ ‫مرۆڤی ئێمە لەنێوان دو بەرداشی هێجگار‬ ‫تۆقێنەردا ژیان بەس���ەردەبات‪ ،‬بەرداشی‬ ‫ئەو شۆڕش���انەی كە خەڵ���ك تێیاندا بونە‬ ‫قوربانی‌و ئێستا ترسنۆكەكان بەرهەمەكەی‬ ‫دەخۆن‪ ،‬دی���وی ئەودیوی بەرداش���ەكەی‬ ‫تریش ئ���ەو دەس���ەاڵتەیە ك���ە بازرگانی‬ ‫بەگی���ان‌و مێ���ژوی ئەم گەل���ەوە دەكات‌و‬ ‫خستویەتیە سەر رێگای مەرگ‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی بۆ ئێمە دەرگای مەرگەس���اتی‬ ‫زیات���ری لێكردوینەتەوە ئەو شۆڕش���گێڕە‬ ‫بێ وێنەو بێ دەس���تانە ب���ون كە هیچیان‬ ‫لەشۆڕش���دا نەك���ردوە‌و س���ەدان مرۆڤی‬ ‫قارەمانی تر شۆڕش���یان بەئەمڕۆ گەیاند‪،‬‬ ‫كەچی ئێس���تا ئەم مرۆڤە ترس���نۆك‌و بێ‬ ‫وێنان���ەی ن���او شۆڕش���ەكان هاتون باس‬ ‫لەقارەمانێت���ی‌و خەب���ات‌و رزگاری دەكەن‬ ‫لەكاتێكدا زۆریان تادوای چەند مانگێكیش‬ ‫لەراپەڕی���ن نەیاندەوێرا لەس���نورەكانەوە‬ ‫بگەڕێنەوە ن���او كوردس���تان‪ ...‬ئاخر كە‬ ‫ئێستا ئەم وێنە ش���ەرمن‌و نارونانەی ئەم‬ ‫مرۆڤە ترس���نۆكانەی دەس���ەاڵتی كوردی‬ ‫دەبینی���ن چۆن چۆنی گوم���ان ناكەین كە‬ ‫ئێم���ە لەب���ەردەم رۆژگاری س���تەمكاری‌و‬ ‫دیكاتۆریدا نین؟ ئەم پرس���یارەم هەڵگرن‬ ‫ب���ۆ ئایندەیەكی نزی���ك بەهیوام من هەڵە‬ ‫بم‌و كوردستان ببێتە واڵتێكی دیموكراسی‪،‬‬ ‫نەك دەسەاڵتێكی ستەمكاری‪.‬‬

‫دو حزبی تر بۆ هەرێمی کوردستان پێویستە‬ ‫لەئەوروپا حزبەکان دروستبون لەپێناو مافە‬ ‫مەدەن���ی‌و سیاس���یەکان‪ ،‬مۆریس دۆفرجی‬ ‫ک���ە بیرمەندێک���ی سیاس���ی فەڕەنس���یەو‬ ‫شارەزای بواری پارتەکانە پێیوایە بەگشتی‬ ‫بون���ی دەنگدان‌و ج���ۆری دەنگدان هۆکاری‬ ‫دروس���تبونی پارتەکان���ن چونک���ە لەکۆندا‬ ‫لەئەوروپ���ا دەنگدان بۆ ئەو کەس���انە بوە‬ ‫کە برێک���ی دیاریک���راو لەداهاتیان هەبوە‪،‬‬ ‫سۆس���یۆلۆجیەکان پێیانوایە دابەش���بونی‬ ‫کۆمەڵگا هۆکارە بۆ دروستبونی پارت وەک‬ ‫پارتی کرێکارانی بەریتانی‌و پارتی ژینگەی‬ ‫س���ویدی‌و پارتی محافز کاری ئەمریکی کە‬ ‫زیاتر نوێنەرایەتی س���ەرمایەداران دەکات‪،‬‬ ‫دیارە ئەم دابەش���بونە بەواقیعی لەهەرێمی‬ ‫کوردوس���تاندا بونی هەیە بۆیە دو پارتی تر‬ ‫بۆ هەرێمی کوردوستان پێویستن‪.‬‬ ‫لەگەڵ هەمو ئەمانەدا هۆکاری دروستبونی‬ ‫پ���ارت لەئەورپا جی���اوازە لەدروس���تبونی‬ ‫لەخۆرهەاڵت���ی ناوەراس���ت‪ ،‬دروس���تبونی‬ ‫پارت لەکوردوس���تاندا جیاوازە لەئەوروپاو‬ ‫خۆرهەاڵتی ناوەراست‪ ،‬بەشێوەیەکی گشتی‬ ‫ئ���ەو پارتان���ەی لەخۆرهەاڵتی ناوەڕاس���ت‬ ‫دروس���ت دەب���ن بەمەبەس���تی رزگاری‬ ‫نیش���تمانین ی���ان بەمەبەس���تی رزگاربونە‬ ‫لەدەسەاڵتێکی دیکتاتۆری‪ ،‬بەشێکی زۆری‬ ‫ئ���ەو حزبانەی لەس���ەردەمی دەس���ەاڵتی‬ ‫ئیمپراتۆری عوس���مانی دروس���تبون پارتی‬ ‫کوردی بون یان پارتی عەرەبی وەک حزبی‬ ‫تەعالی تەرەقی کوردی لەس���اڵی ‪١٩٠٨‬یان‬ ‫حزبی نیش���تمانی عیراقی دژی دەس���ەالتی‬ ‫پاش���ایەتی لەساڵی ‪ ١٩٢٢‬یان حزبی نهێنی‬ ‫عیراقی دژی دەسەاڵتی ئینگلیزەکان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەکوردوس���تان حزبەکان بەدو مەبەس���ت‬ ‫دروست بون لەساڵی ‪ ١٩٠٨‬تا ساڵی ‪١٩٥٠‬‬ ‫بەش���ێوەیەکی گش���تی کە ئەویش خەبات‬ ‫کردن بو لەپێناو مانەوەی یان پاراس���تنی‬ ‫گەل���ی کورد لە لەناونەچون بەاڵم لە‪١٩٥٠‬تا‬ ‫ساڵی‪١٩٩٠‬لەباشوری کوردس���تان بەدواوە‬ ‫بەشێویەکی گش���تی هۆکاری دروستبونیان‬ ‫خەبات کردن بوە بۆ رزگار بونی نیشتمانی‬ ‫یان رزگاربون لەدەس���ەاڵتە دیکتاتۆرە یەک‬ ‫ل���ەدوای یەکەکانی عێراق‪ ،‬ب���ەاڵم لەدوای‬ ‫راپەڕینی‪١٩٩١‬ب���ەدواوە هیچ حزبێکی تری‬ ‫کوردی بەو مەبەستە دروست نەبوە‪ ،‬لەدوای‬ ‫نەمانی هەڕەشەی دەسەاڵتی عێراقی‌و چەند‬ ‫کابینەیەک لەحکومەتی هەرێمی کوردستان‬ ‫سیس���تەمی حزبی لەم هەرێمە کەموکوڕی‬ ‫هەبو پێویستمان بەبونی ئۆپۆزسیۆن هەبو‬ ‫بەاڵم دواجار ئۆپۆزس���یۆن ب���ۆ کامڵکردنی‬ ‫پێکهاتەی حزبی یان بۆ پرۆس���ەی سیاسی‬ ‫ب���ەس نیە چونک���ە بەش���ێکی زۆر لەتاکی‬ ‫کوردی یان چین‌وتوێژی کۆمەڵگای کوردی‬ ‫هەیە ک���ە ناتوانێ���ت وجودی خ���ۆی یان‬

‫مەرج نیە هەمو‬ ‫ئەودەنگدەرانەی‬ ‫دەنگ بەم حزبانەی‬ ‫هەرێمی کوردستان‬ ‫دەدەن رازی بن بەم‬ ‫پارتانە یان ئەندام‬ ‫بن لەو پارتانەدا‬ ‫مافەکانی خۆی لەناو هەریەكێ لەم حزبانە‬ ‫بدۆزێت���ەوە وەک(س���ەرمایەدارەکان ی���ان‬ ‫فەرمانب���ەران) ئ���ەم دو توێ���ژە یان چینە‬ ‫بەش���ێکی زۆر لەکۆمەڵگای ک���وردی پێک‬ ‫دەهێنن بەتایبەت چین���ی فەرمانبەران کە‬ ‫نزیکەی‪١‬ملیۆن موچەخۆری خانەنشین نەبون‬ ‫ئەم چینە هیچ حزبێ���ک نیە نوێنەرایەتیان‬ ‫بکات بەسەر حزبەکانی تردا دابەشبون یان‬ ‫دەنگ���دەری ئەو حزبانەن بەراس���ت‌و چەپ‬ ‫بەبێئەوەی بتوان���ن مافەکانیان بەدی بێنن‬ ‫یان الیەنگریان بن لەم کاتەی ئێستادا باسی‬ ‫قەیرانی دارایی دەکەن کە حکومەت ناتوانێ‬ ‫موچ���ەی فەرمانبەران ب���دات‪ ،‬لەالیەکەوە‬ ‫سەرجەم حزبەکان لەرێگەی میدیاکانیانەوە‬ ‫داکۆکی���ان لێدەکەن ب���ەاڵم بەواقیع ئەمە‬ ‫وانیە چونکە جیاوازی زۆر هەیە مەبەس���تم‬ ‫لێرەدا باس���ی فەرمانبەر نی���ە بەاڵم بونی‬ ‫حزبێ���ک کە نوێنەرایەتی فەرمانبەران بکات‬ ‫دەیتوانی هاوکێش���ەی حزبی‌و هاوس���ەنگی‬ ‫سیاس���ی بگۆڕێت بۆئ���ەوەی چیتر لەالیەک‬ ‫فەرمانب���ەران نەبن بەقوربانی دەس���تی دو‬ ‫پارتی دەس���ەاڵتدار لەالیەک لەالیەکی تر بۆ‬ ‫گۆڕانکاری کردن لەپێکهات���ەی پەرلەمانی‬ ‫بەدەست هێنانی زیاتر لەوەزارەتێک لێرەدا‬ ‫دۆخەکە لەبەرژەوەندی پارتی نەدەبو‪ ،‬ژیانی‬ ‫سیاسی گۆڕانکاری بەسەردا دەهات‪.‬‬ ‫چینێک���ی ت���ر ی���ان پێکهاتەیەک���ی تر‬ ‫س���ەرمایەدارانن ئەوانیش بەهەمان شێوەی‬ ‫فەرمانب���ەران زیات���ر قوربان���ی دەس���تی‬ ‫سیاس���ەتەکانی هەردوپارتی دەسەاڵتدارن‬ ‫لەالی���ەک دەبێت بب���ن بەشەریکەبەش���ی‬

‫کەس���ێکی دەس���ەاڵتدار ی���ان رێگریان بۆ‬ ‫دروس���ت دەکرێت لەوکاران���ەی دەیانەوێت‬ ‫بیکەن‪ ،‬بەکورتی دەسەاڵت رێگرە لەبەردەم‬ ‫س���ەمایەدارە ناوخۆیی���ەکان ئەم رێگریەش‬ ‫دوک���ەس باجەک���ەی دەدەن یەکەم هەژارە‬ ‫بێ���کارەکان‌و دوەم س���ەرمایەدارەکان‬ ‫خۆی���ان‪ ،‬بونی پارتێکی س���ەرمایەدارەکان‬ ‫زۆر پێویس���تە چونک���ە س���ەرمایەدارەکان‬ ‫دەتوانن کارێکی زۆر بۆ تاکەکانی کۆمەڵگا‬ ‫دابین بک���ەن بەرژەوەندی ه���ەژاران دابین‬ ‫بک���ەن پارتێکی ل���ەم ش���ێوەیە پارتێکی‬ ‫زیاتر دو س���ەرەیە واتە لەالیەکەوە دەنگی‬ ‫کرێکارەکان���ی خۆی کە لەس���ەر کارن یان‬ ‫هەژارەکان بەدەس���ت دێنێ لەالیەکی ترەوە‬ ‫بەرژەوەن���دی س���ەرمایەدارەکان خۆی���ان‬ ‫لەالیەکی ترەوە لەبەرژەوەندی هەردو حزبی‬ ‫دەسەاڵتدار دەدات کە چیتر رێگری بۆ کارو‬ ‫سەرمایەو پرۆژەکانیان نەکرێت‪ ،‬لەالیەکی تر‬ ‫ئەمانیش وەک حزبی فەرمانبەران بەشدارن‬ ‫لەگۆڕانکاری لەسیستەمی حزبی‌و گۆڕانکاری‬ ‫کردن لەهاوكیشەی سیاسی‪.‬‬ ‫ئەگەر گریمانەی لەوش���ێوەیە بکەین کە‬ ‫دو پارت���ی فەرمانب���ەران‌و س���ەرمایەداران‬ ‫لەهەرێمی کوردوس���تان بونی هەبوایە یان‬ ‫پارتێک کە نوێنەرایەتی ئەو دو چینە بکات‬ ‫ئەوا بەدڵنیاییەوە پرۆس���ەی سیاسی وەک‬ ‫ئەوەی ئێس���تا نەدەبو چونک���ە دەیانتوانی‬ ‫جێگ���ەی ئەوپارتان���ە بگرنەوە ک���ە بون‌و‬ ‫نەبونیان وەک یەک وایە یان پارتی سێبەرن‬ ‫ی���ان پارتێکن بودجەی گش���تی دەدۆش���ن‬ ‫لەالیەکی ترەوە پارتێکی لەم دو ش���ێوەیە‬ ‫بتوانێت وەزارەتی پێشمەرگە یان وەزارەتی‬ ‫بازرگان���ی‌و پیشەس���ازی ی���ان دەس���تەی‬ ‫وەبەرهێنان بەدەستەوە بگرێت یان لەرێگەی‬ ‫پەرلەمان���ەوە یاس���ای گونجاوت���رو وردتر‬ ‫دەردەکرد بۆئەوەی س���ەرمایەداری سێبەر‬ ‫زۆر لەکارەکان���ی بەگەندەڵی بەرێ نەدەکرد‬ ‫یان س���امانی سروشتی بەسەرمایەدارەکانی‬ ‫ناوخ���ۆو بەکۆمپانیا س���ەربەخۆکان بدرایە‬ ‫نەک سیاسیەکان خۆیان تێکەڵ بەسەرمایە‬ ‫بک���ەن هەم���و ئەمانە بەالی���ەک لەالیەکی‬ ‫ترەوە دەکرا هەندێ پارتی دەسەاڵتدار ئەو‬ ‫رێژە کورس���یە بەدەست نەهێنن کە بتوانن‬ ‫زۆرینەی دیکتاتۆری دروستکەن یان لەکاتی‬ ‫درێژکردنەوەی ویالیەتی س���ەرۆکی هەرێمدا‬ ‫یان لەکاتی دواین کۆبون���ەوەی پەرلەماندا‬ ‫ژمارەی یاس���ایی خ���ۆی تەواوکردایە ژیانی‬ ‫سیاسی سەرۆکی هەرێم بەم دۆخەی ئێستا‬ ‫نەدەگەیش���ت بەاڵم لەگ���ەڵ هەمو ئەمانەدا‬ ‫بونی ئیرادەیەک کە مەبەس���تی بێت ژیانی‬ ‫سیاس���ی بچێتە س���ەر رێگەی راست نەک‬ ‫هیچ ئیرادەیەکی نەبێت ئەوا هیچ لەدۆخەکە‬ ‫ناگۆڕێت‪.‬‬

‫ته‌ندروستی ‪tandrusti.sul@gmail.com‬‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫‪15‬‬

‫الپه‌ڕه‌ی ته‌ندروستی‪ ،‬به‌سپۆنسه‌ری بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫بەڕێوەبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی چەند پێداویستییەك بۆ كەمئەندامان دابیندەكات‬

‫بۆ یەكەمینجارە ئەو پێداویستیانە لەشاری سلێمانیدا بەكاربهێنرێن‬ ‫ئا‪ :‬راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی‬ ‫ڕۆژی ‪ 2016/3/31‬بەڕێوبەرایەت���ی‬ ‫گش���تی تەندروس���تی س���لێمانی‬ ‫لەمەراس���یمێكی تایبەت���دا لەش���اری‬ ‫س���لێمانی‪ ،‬زیات���ر لە ‪ 700‬كورس���ی‌و‬ ‫عارەبان���ەی تایب���ەت بەكەمئەندامان‪،‬‬ ‫ژمارەیەك���ی بەرچاو كەلوپەل‌و ئامێری‬ ‫پێشكەوتوی بۆ كەمئەندامانی سنوری‬ ‫سلێمانی دابینكرد‪.‬‬

‫الی خۆی���ەوە د‪.‬می���ران محەم���ەد‬ ‫بەڕێوەب���ەری گش���تی تەندروس���تی‬ ‫س���لێمانی رایگەیان���د‪ ":‬كەمئەندامان‬ ‫هەرچیەكی���ان بۆ بكەین ب���ەراورد بە‬ ‫واڵتان���ی دیكە هێش���تا كەمە‪ ،‬چونكە‬ ‫واڵتان پێداویستییەكانی كەمئەندامانیان‬ ‫ه���ەر لەناوماڵ‌و گرفتەكان���ی هاتوچۆ‬ ‫دابین‌‌و چارەسەر كردوە هەربۆیە ئەمە‬ ‫هاوكاریەك���ی كەمە كە پێشكەش���مان‬

‫كردون"‪.‬‬ ‫د‪.‬می���ران ئەوەش���ی خس���تەڕو كە‬ ‫پێداویس���تییەكانیش زیات���ر ل���ە ‪700‬‬ ‫كورس���ی‌و كۆمەڵێك پێداویستی دیكە‬ ‫بون كە لەس���ەر ئەركی تەندروس���تی‬ ‫س���لێمانی‌و وەزارەت���ی تەندروس���تی‬ ‫حكومەتی هەرێم دابینكراوە‪ ،‬وتیش���ی‬ ‫بەو هیوایەی���ن لەئایندەدا كەمئەندامان‬ ‫هەلی كاریشیان بۆ بڕەخسێنرێت‪.‬‬

‫ه���اوكات عومەر كەریم لێپرس���راوی‬ ‫یەكێت���ی كەمئەندامان���ی كورس���تان‬ ‫رایگەیان���د‪ ":‬ئ���ەو كەلوپەالن���ەی‬ ‫تەندروستی سلێمانی بۆ كەمئەندامانی‬ ‫دابینك���ردوە هەندێكیان بۆ یەكەمجارە‬ ‫لەش���اری س���لێمانی‌و كوردس���تاندا‬ ‫بەكاردێت ئەمەش جێگەی دڵخۆشیە"‪.‬‬

‫لەئاس���تێكدایە كە پێداویستی ئیدارەی‬ ‫س���لێمانی‌و دەوروبەری پڕدەكاتەوە كە‬ ‫لەرێگەی لیژنەیەك���ی راهێنراو لەالیەن‬ ‫رێكخراوی (‪)LDS‬ەوە ئەو كەلوپەالنە‬ ‫بەس���ەر كەمئەنداماندا دابەشدەكرێت‪،‬‬ ‫هەر بۆیە دەستخۆش���ی لەتەندروستی‬ ‫س���لێمانی دەكەین بۆ ئەم هەڵوێستە‬ ‫جوانەیان"‪.‬‬

‫وتیش���ی‪ ":‬ژم���ارەی كەلوپەل���ەكان‬

‫مەراسیمەكەش لەناو بینای ڕێكخراوی‬

‫به‌رزه‌ په‌ستان ‌ی خوێن چییه‌؟‬ ‫‪ -2‬جه‌ڵته‌و خوێن به‌ربونی‌ مێشك‪.‬‬ ‫‪ -3‬نه‌خۆشییه‌كانی‌ شه‌به‌كه‌ی‌ چاو‪.‬‬ ‫‪ -4‬له‌كارخستنی‌ گورچیله‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم هه‌مو ئه‌م كاریگه‌رییه‌ الوه‌كییانه‌‬ ‫چاره‌س���ه‌ر ده‌كرێ���ن ب���ه‌ به‌كارهێنانی‌‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ پزیشكی‌ به‌رده‌وام‪.‬‬ ‫چاره‌سه‌ركردن‪:‬‬ ‫‪ -1‬گۆڕانكاری‌ كردن له‌ش���ێوازی‌ ژیاندا‬ ‫ئه‌ویش به‌‪:‬‬ ‫* كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ كێش‪.‬‬ ‫* دوركه‌وتنه‌وه‌ له‌جگه‌ره‌كێشان‪.‬‬ ‫* كه‌مكردن���ه‌وه‌ی‌ به‌كارهێنانی‌ خوێ‌‬ ‫له‌خۆراكی‌ رۆژانه‌دا‪.‬‬ ‫*دوركه‌وتنه‌وه‌ له‌دڵه‌ڕاوكێ‌‪.‬‬ ‫‪ -2‬به‌كارهێنانی‌ چاره‌سه‌رو ده‌رمان‬ ‫به‌الم پێویس���ته‌ ده‌رمانی‌ به‌رزبونه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌س���تانی‌ خوێ���ن له‌ژێ���ر چاودێری‌‌و‬ ‫سه‌رپه‌رشتی‌ پزیشكی‌ پسپۆڕدا بێت‪.‬‬ ‫ئا‪ :‬راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی‬ ‫به‌رزبونه‌وه‌ی‌ په‌س���تانی‌ خوێن بریتیی ‌ه‬ ‫له‌رێژه‌ی‌ به‌رزی‌ په‌ستانی‌ خوێن له‌رێژه‌ی‌‬ ‫ئاسایی‌ خۆی‌ له‌ناو ده‌ماره‌كانی‌ خوێندا‬ ‫ئه‌م���ه‌ش به‌ئامێ���ری‌ په‌س���تانی‌ خوێن‬ ‫ده‌پێورێت‪.‬‬ ‫نیشانه‌كان‪:‬‬ ‫هه‌ندێ���ك كات نه‌خۆش ب���ۆ ماوه‌یه‌ك‬ ‫هیچ نیشانه‌یه‌كی‌ نیه‌‪ ،‬هه‌ندێك جاریش‬ ‫كه‌سه‌كه‌ توشی‌ سه‌ر ئێشه‌یه‌ك ده‌بێت‬

‫له‌به‌ش���ی‌ دواوه‌ی‌ س���ه‌ری‌ به‌تایب���ه‌ت‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تای‌ رۆژداو پاش���ان به‌ه���ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫كاركردنی‌ رۆژانه‌یه‌وه‌ نامێنێت‪.‬‬ ‫هۆكاره‌كان‪:‬‬ ‫‪ -1‬هۆكاره‌ بۆماوه‌یی���ه‌كان‪ ،‬واته‌ چه‌ند‬ ‫كه‌س���ێك ل���ه‌و خێزانه‌ به‌ه���ۆكاری‌ بۆ‬ ‫ماوه‌یی‌ توش���ی‌ به‌رزبونه‌وه‌ی‌ په‌ستانی‌‬ ‫خوێن ده‌بن‪.‬‬ ‫‪ -2‬به‌رزبونه‌وه‌ی‌ په‌ستانی‌ خوێن به‌هۆی‌‬ ‫بونی‌ كێشه‌وه‌ له‌به‌شێكی‌ جه‌سته‌دا وه‌ك‬ ‫(نه‌خۆشییه‌كانی‌ گورچیله‌‪ ،‬به‌كارهێنانی‌‬ ‫هه‌ندێ���ك ج���ۆری‌ ده‌رم���ان‪ ،‬م���ادده‌‬

‫كهولیه‌كان‪ ،‬نه‌خۆشی‌ غوده‌كان)‪.‬‬ ‫خۆپاراستن‪:‬‬ ‫‪ -3‬قه‌ڵه‌وی‌و وه‌رزش نه‌كردن‪.‬‬ ‫‪ -4‬زۆر خواردنه‌وه‌ی‌ مادده‌ كهولیه‌كان‪ * .‬وه‌رزش���كردن به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫رێكوپێك‪.‬‬ ‫‪ -5‬زۆر به‌كارهێنانی‌ خوێ‌‪.‬‬ ‫* پارێزگاری‌ كردن له‌كێشی‌ گونجاوی‌‬ ‫‪ -6‬جگه‌ره‌ كێشان‪.‬‬ ‫له‌ش‪.‬‬ ‫‪ -7‬خواردنی‌ ئه‌سپرین‪.‬‬ ‫‪ -8‬نزم���ی‌ ئاس���تی‌ پۆتاس���یۆم * كه‌مكردن���ه‌وه‌ی‌ رێ���ژه‌ی‌ خ���وێ‌‬ ‫له‌خواردندا بۆ ‪ 4‬گرام له‌رۆژێكدا‪.‬‬ ‫له‌خواردندا‪.‬‬ ‫* دوركه‌وتن���ه‌و‌ه له‌جگه‌ره‌ كێش���ان‌و‬ ‫خواردنه‌وه‌ی‌ مادده‌ كهولیه‌كان‪.‬‬ ‫كاریگه‌رییه‌ الوه‌كییه‌كان‪:‬‬ ‫‪ -1‬جه‌ڵت���ه‌ی‌ دڵ‌و كه‌مكردن���ه‌وه‌ی‌ * دوركه‌وتنه‌وه‌ له‌دڵه‌راوكێ‌‌و توڕه‌یی‌‌و‬ ‫پاڵه‌په‌ستۆی‌ ده‌رونی‌‪.‬‬ ‫چاالكییه‌كانی‌ دڵ‪.‬‬

‫یەكێت���ی كەمئەندامان���دا بەڕێوەچو‪،‬‬ ‫بەئامادەبونی هەریەك لەخاتو ش���اناز‬ ‫ئیبراهیم ئەحمەد ئەندامی ئەنجومەنی‬ ‫ناوەندو لەتیف شێخ عومەر لێپرسراوی‬ ‫مەڵبەندی یەكی رێكخس���تنی سلێمانی‬ ‫ی‪.‬ن‪.‬ك و د‪.‬میران محەمەد بەڕێوەبەری‬ ‫گش���تی تەندروس���تی س���لێمانی‌و‬ ‫لێپرس���راوانی دیك���ەی تەندروس���تی‌و‬ ‫ئەندامانی پەرلەم���ان‌و رێكخراوەكان‌و‬ ‫كەمئەندامان‪.‬‬

‫خولی دوهه‌می هه‌ڵمه‌تی‬ ‫نیشتمانی كوتان ده‌ستی پێكرد‬

‫ئا‪ :‬راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی‬ ‫ڕۆژی ‪ 2016/4/3‬خول���ی دوهه‌م���ی‬ ‫هه‌ڵمه‌ت���ی نیش���تمانی كوت���ان دژی‬ ‫ئیفلیج���ی منااڵن له‌س���نوری پارێزگای‬ ‫سلێمانی ده‌ستی پێ‌ كرد‪.‬‬

‫له‌هه‌ڵمه‌ت���ه‌دا ‪ 675‬تیم���ی جێگیرو‬ ‫گه‌ڕۆك له‌سنوری پارێزگای سلێمانیدا‬ ‫هه‌ڵمه‌ته‌كه‌ به‌ڕێوه‌ ده‌به‌ن‪ ،‬بڕیاریش��� ‌ه‬ ‫‪ 267‬ه���ه‌زارو ‪ 166‬منداڵ���ی خ���وار‬ ‫ته‌مه‌ن ‪ 5‬س���اڵ بگرێت���ه‌و‌ه به‌منداڵی‬ ‫ئاواره‌كانیشه‌وه‌‪.‬‬

‫بۆی���ه‌ ته‌ندروس���تی س���لێمانی داوا‬ ‫هه‌ڵمه‌ته‌ك���ه‌ش م���اوه‌ی ‪ 5‬رۆژ‬ ‫ده‌خایه‌نێت‌و له‌رۆژی ده‌ستپێكردنیه‌و‌ه له‌دایكان‌و باوكان ده‌كات له‌و به‌رواره‌دا‬ ‫تاوه‌ك���و ڕۆژی ‪ 7‬ی مانگ كه‌ ده‌كات ‌ه ب���ه‌ده‌م هه‌ڵمه‌ته‌ك���ه‌وه‌ بچ���ن تاوه‌كو‬ ‫ڕۆژی پێن���ج ش���ه‌ممه‌ی داهات���و ك ‌ه منداڵه‌كانیان له‌توش���بون به‌نه‌خۆشی‬ ‫ترسناكی ئیفلیجی بپارێزن‪.‬‬ ‫دوارۆژی هه‌ڵمه‌ته‌كه‌یه‌‪.‬‬

‫چۆن بتوانین شێرپه‌نجه‌ی روی ده‌م‌و چاو و مل بناسینه‌وه‌؟ خواردنەوەی ئاو هۆكارە بۆ‬ ‫دوركەوتنەوە لەنەخۆشییەكانی دڵ‬ ‫ئا‪ :‬راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی‬

‫خۆپاراستن له‌م جۆره‌ شێرپه‌نجه‌یه‌‪:‬‬

‫گه‌ش����ه‌یه‌كی ناته‌ندروس����تی خانه‌كانی‬ ‫ده‌م‌و چاو و مله‌‪ ،‬كه‌ بۆی هه‌یه‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫زمان‌و مه‌اڵش����و لێو و رومه‌تی كه‌سه‌كه‌‬ ‫ده‌ربكه‌وێت‪.‬‬

‫نیشانه‌كانی ئه‌م شێرپه‌نجه‌یه‌‪:‬‬ ‫* گه‌ش����ه‌كردنی په‌ڵه‌یه‌كی س����پی یان‬ ‫سور له‌ ناو ده‌م‌و له‌سه‌ر روی لێو‪.‬‬ ‫* ئه‌گ����ه‌ر برینێك ل����ه‌دو هه‌فته‌ زیاتر‬ ‫له‌س����ه‌ر خانه‌كانی ده‌موچ����او یان مل‬ ‫چاك نه‌بۆوه‌‌و به‌ره‌و گه‌شه‌كردن رۆیشت‬ ‫بۆی هه‌یه‌ ئه‌وجۆره‌ی ش����ێرپه‌نجه‌ بێت‬ ‫پێویسته‌ پشكنینی بۆ بكرێت‪.‬‬ ‫* بونی خوێ����ن به‌ربونێكی زۆرو به‌بێ‬ ‫هۆ‪.‬‬ ‫* ئه‌وكه‌س����انه‌ی تاقم����ی ددانی����ان‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌كی ناته‌ندروست بۆ دروست‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬له‌ژێر تاقمه‌ك����ه‌دا بۆی هه‌یه‌‬ ‫برین دروس����ت ببێت‌و ئه‌گه‌ر پێشوه‌خت‬ ‫چاره‌سه‌ر نه‌كرا ده‌بێته‌ شێرپه‌نجه‌ی ناو‬ ‫ده‌م‪.‬‬ ‫* بونی گرێی ش����ێرپه‌نجه‌ له‌سه‌ر مل‌و‬ ‫ئازاری گوێچكه‌ نیش����انه‌یه‌كی تری ئه‌م‬ ‫نه‌خۆشییه‌ن‪.‬‬

‫هه‌ریه‌ك له‌م نیشانانه‌ی سه‌ره‌وه‌ له‌باره‌ی‬ ‫نه‌خۆش����ییه‌كه‌وه‌ باس����كرا ب����ۆی هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌كه‌س����ێكدا ده‌ربكه‌وێت‪ ،‬به‌اڵم ئاسایی‬ ‫بێت‌و ش����ێرپه‌نجه‌ نه‌بێت ل����ه‌م كاته‌دا‬ ‫كه‌س����ه‌كه‌ ته‌نها چه‌ند چاره‌س����ه‌رێكی‬ ‫سه‌ره‌تایی پێویست ده‌بێت‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵێك هۆكار یارمه‌تیده‌ره‌ بۆ دروست‬ ‫بون‌و زیادبونی نه‌خۆشیه‌كه‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬جگه‌ره‌ كێشان‪.‬‬ ‫‪ -2‬به‌ركه‌وتنی زۆری خۆر‪.‬‬

‫‪ -3‬به‌كارهێنان����ی م����اده‌ كهول����ی‌و‬ ‫هۆشبه‌ره‌كان‪.‬‬ ‫‪ -4‬هۆكاره‌ بۆماوه‌ییه‌كان‪.‬‬ ‫‪ -5‬ئه‌وكه‌س����انه‌ی ته‌مه‌نی����ان گه‌وره‌یه‌‬ ‫ده‌كرێ����ت زیاتر دوچاری نه‌خۆش����یه‌كه‌‬ ‫ببنه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ -6‬به‌ركه‌وت����ن به‌ڤایرۆس����ی (‪HPV‬‬ ‫‪ )Human papilloma virus‬ئ����ه‌و‬ ‫ڤایرۆس����ه‌ی هۆكاره‌ بۆ نه‌خۆشیه‌كانی‬ ‫پێست‪.‬‬ ‫‪ -7‬ئه‌م نه‌خۆشییه‌ زیاتر له‌ناو ره‌گه‌زی‬ ‫نێردا باڵوه‌‪.‬‬

‫ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫‪ -1‬ده‌موددان����ت پ����اك‌و خاوێن رابگره‌‪،‬‬ ‫چونك����ه‌ پاكنه‌بون����ی ده‌بێت����ه‌ ه����ۆی‬ ‫دابه‌زین����ی به‌رگ����ری له‌ش‌و كه‌س����ه‌كه‌‬ ‫توانای به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی ش����ێرپه‌نجه‌ی‬ ‫نامێنێت‪.‬‬ ‫‪ -2‬وه‌س����تانی ك����ه‌م له‌ب����ه‌ر خ����ۆرو‬ ‫به‌كارهێنانی كرێم����ی دژه‌خۆر ( ‪Sun‬‬ ‫‪ )block‬له‌س����ه‌ر روی ده‌موچ����او لێو‬ ‫ده‌پارێزێت له‌م شێرپه‌نجه‌یه‌‪.‬‬ ‫‪ -3‬وه‌رزش����كردن ب����ه‌ به‌رده‌وام����ی‬ ‫یارمه‌تی����ده‌ره‌ بۆ به‌هێزبون����ی به‌رگری‬ ‫له‌ش به‌رامبه‌ر به‌نه‌خۆشیه‌كه‌‪.‬‬ ‫‪ -4‬خواردن����ی ئ����ه‌و خۆراكانه‌ی كه‌ دژه‌‬ ‫ش����ێرپه‌نجه‌ن (پاقله‌‪ ،‬لۆبیا‪ ،‬برۆكۆلی‪،‬‬ ‫كه‌له‌رم‪ ،‬قه‌رنابیت‪ ،‬سیر‪ ،‬گێالس‪ ،‬ترێ‌و‬ ‫چای سه‌وز)‪.‬‬ ‫‪ -5‬ئاماده‌كردن����ی خواردن پێویس����ته‌‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌كی ته‌ندروس����ت بێ����ت‌و‬ ‫له‌ب����ری س����وركردنه‌وه‌یان بكوڵێنرێت‌و‬ ‫ببرژێنرێت‪.‬‬ ‫‪ -6‬به‌الیه‌نی كه‌م����ه‌وه‌ ‪ 6‬مانگ جارێك‬ ‫سه‌ردانی پزیشكی ددان بكه‌‪.‬‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی نه‌خۆشییه‌كه‌ له‌رێگه‌ی‬ ‫ئه‌نجامدانی (نه‌شته‌رگه‌ری‪ ،‬چاره‌سه‌ری‬ ‫كیمیاویی‌و تیشكه‌وه‌) ده‌كرێت‪.‬‬

‫‪http://www.dohsuli.com‬‬

‫ئا‪ :‬راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی‬ ‫بەپێ���ی لێكۆڵینەوەیەك���ی نوێ���ی‬ ‫ئەمریك���ی دەركەوت���وە رۆژان���ە‬ ‫خواردن���ەوەی ئ���او دەبێت���ە ه���ۆی‬ ‫ئەوەی لەش رێژەی كەمتری ش���ەكرو‬ ‫سۆدیۆم‌و چەورییە تێرەكان هەڵمژێت‌و‬ ‫ئ���ەوەش دەبێتە ه���ۆی دوركەوتنەوە‬

‫لەنەخۆشیەكانی دڵ‪.‬‬ ‫ژمارەیەك پسپۆڕی زانكۆی ئەلینۆی‬ ‫ئەمریكی لەلێكۆڵینەوەیەكدا گەیشتنە‬ ‫ئ���ەو ئەنجامەی رۆژان���ە خواردنەوەی‬ ‫ئ���او دەبێتە هۆی كەمبونەوەی رێژەی‬ ‫ش���ەكرو كۆلیس���ترۆل لەن���او خوێن‌و‬ ‫خواردنەوەی ئاو س���تراتیژێكی باشە‬ ‫بۆ پاراس���تنی تەندروس���تی مرۆڤ‌و‬ ‫رزگاربون لەقەڵەویی‪.‬‬ ‫لەلێكۆڵینەوەك���ەدا‬ ‫پس���پۆڕان‬ ‫چاودێری ‪ 18300‬كەسی پێگەیشتویان‬ ‫ك���ردوە لەئەمری���كا ب���ۆ م���اوەی ‪7‬‬ ‫س���اڵ‌و دەركەوتوە رێ���ژەی ناوەندی‬ ‫خواردن���ەوەی ئاو لەنێو بەش���داربوان‬ ‫لەنێ���وان ‪ 2‬بۆ ‪ 4‬كوپ بوە لەڕۆژێكداو‬ ‫ئەو ب���ڕەش ‪ %30‬ئاوی پێویس���تە بۆ‬ ‫ل���ەش كە پس���پۆڕان رێنمایی دەدەن‬ ‫لەرۆژێكدا بخورێتەوە‪.‬‬ ‫بەپێ���ی ئەنجام���ی لێكۆڵینەوەك���ە‬ ‫خواردن���ەوەی ئ���او دەبێت���ە ه���ۆی‬ ‫پاراستنی دڕكەپەتك‌و رێژەی گەرمی‬ ‫لەش‌و رزگاكردنی لەش لە پاش���ماوە‬ ‫زیانبەخش���ەكان لەرێ���ی میزك���ردن‌و‬ ‫ئارەقكردنەوە‪.‬‬

‫فەیسبووك‪https://www.facebook.com/tandroostyt :‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫پشت بەستن بەلیستی"کۆمەاڵنی خەڵکی کوردستان"‬ ‫بۆ کاراکردنەوەی پەرلەمان‌و حکومەت!‬ ‫لەحکومەت‌و پەرلەمان‪ ،‬بەش���ێوەیەک‬ ‫کە فەلسەفەی بەشەردۆستانەی خۆمی‬ ‫تێ���دا ڕەنگ بدات���ەوە‪ ،‬پش���تم زیاتر‬ ‫بە"تی���ۆری دادپەروەری���ی ‪Theory‬‬ ‫‪ of justice‬ج���ۆن ڕاوڵس ‪j. Rawls‬‬ ‫بەستوە‪ ،‬کە باندەس���تی مەزنی هەبو‬ ‫بەسەر گەش���اندنەوەی ئابوری سااڵنی‬ ‫حەفتای ئامریکاو فەلسەفەی سیاسیی‬ ‫حوکمڕانی لەئامریکا!‬ ‫فەرهاد پیرباڵ‬ ‫لەجیاتی لیس���تی حزب‪ ،‬پشت بەستن‬ ‫بەلیستی"کۆمەاڵنی خەڵکی کوردستان"‬ ‫بۆ کاراکردنەوەی پەرلەمان‌و حکومەت‪،‬‬ ‫واتە‪":‬پش���ت بەس���تن بەمام جەالل"؛‬ ‫پشت بەستن بەفەلس���ەفەی سیاسیی‬ ‫مام جەالل بۆ کاراکردنەوەی پەرلەمان‌و‬ ‫حکومەتەکەمان!‬ ‫م���ن دەڵێم‪ :‬ب���ا "کۆمەاڵن���ی خەڵکی‬ ‫کوردس���تان"‌و "کۆمەڵەی ڕەنجدەرانی‬ ‫کوردس���تان" بکەی���ن بەمەڕج���ەع بۆ‬ ‫پێکهێنانی پەرلەمانی تازەو سیستەمی‬ ‫حوکمڕانیی تازەمان!‬ ‫عیلمان���ی‌و ش���یوعیەکان زیاتر پێیان‬ ‫خ���ۆش ئ���ەم پ���ڕۆژە چەپگەرایەم بۆ‬ ‫کاراکردن���ەوەی پەرلەم���ان‪ ،‬لەس���ەر‬ ‫بنچینەی بیری "ماوی"یانەو سۆسیاڵ‪-‬‬ ‫دیموکراتان���ەی ج���ەالل تاڵەبان���ی‬ ‫هەڵچنیوە کە لەکتێب‌و دیسکورەکانی‬ ‫خۆیدا لەژێر دەس���تەواژەی "کۆمەاڵنی‬ ‫خەڵک���ی کوردس���تان" ش���ڕۆڤەیان‬ ‫دەکات‌و بەگرنگی���ان دەزانێ���ت ب���ۆ‬ ‫سیس���تەمی‬ ‫لەس���ەردامەزراندنی‬ ‫پەرلەمان���ی! (فەری���د ئەسەس���ەرد‪،‬‬ ‫مامۆستا جەعفەرو مەال بەختیار لەمن‬ ‫باشتر ئەمە دەزانن!)‪.‬‬ ‫هاوزەمان‪ ،‬نەوشیروان مستەفا لەساڵی‬ ‫‪ ١٩٨٣‬بەم�ل�اوە ئ���ەم چی���ن‌و توێژە‬ ‫بەرهەمهێن���ە بە"کۆمەڵەی ڕەنجدەرانی‬ ‫کوردس���تان" وەک گرنگتری���ن چین‌و‬ ‫توێژی (حکومەت لەسەر دامەزراندن)‬ ‫وەس���ف دەکات‪ ،‬ن���ەک تەنی���ا وەک‬ ‫س���وتویەک ب���ۆ ش���ۆڕش (بڕوان���ە‪:‬‬ ‫کۆمەڵەی ڕەنجدەران بۆ کوردستانییە؟‬ ‫باڵوکراوەکانی "کۆمەڵەی مارکس���یزم‪-‬‬ ‫لینینزم���ی کوردس���تان"؛ چاپخانەی‬ ‫ش���ەهید ئیبراهی���م ع���ەزۆ‪ ،‬بەرگەڵو‪:‬‬ ‫‪ ٨٧ ،١٩٨٣‬الپەڕە)‪.‬‬ ‫د‪ .‬عبدالرحم���ن قاس���ملوش لەکتێبی‬ ‫(کوردو کوردس���تان)ەکەیدا‪ ،‬پش���تی‬ ‫بەهەم���ان چین���ی "زەحمەتکێ���ش"و‬ ‫جوتیارو توێژە کۆمەاڵیەتییەکان بەستوە‬ ‫لەفەلسەفەی سیاسیی خۆیدا؛ بەاڵم بۆ‬ ‫بەراست گەڕاندنی جوداکردنەوەی حزب‬

‫بەڕێزان‪،‬‬ ‫ئ���ەم پ���ڕۆژە نەتەوەیی���ەی دو مانگ‬ ‫زیات���رەم بۆ ه���ەر‪ ٥‬س���ەرۆک حزب‌و‬ ‫‪ ٥‬س���ەرۆک فراکس���یۆنەکان هەناردو‬ ‫س���ەرجەم خاک‌و خەڵکی کوردس���تان‬ ‫یەک دەخاتەوە‪ ،‬ئینجاش دەریچەیەکی‬ ‫(دادپەروەرانە)یە ب���ۆ دەربازبون لەم‬ ‫بازنە داخراوە؛ ئەمەش بەمەرجێک‪:‬‬ ‫ئەگ���ەر مەکتەب���ی سیاس���یی پارتی‬ ‫دیموکرات���ی کوردس���تان وای لێ���ک‬ ‫نەداتەوە کە من بەم پڕۆژەیەم دەمەوێ‬ ‫پەرلەمان���ی کوردس���تان‌و کابین���ەی‬ ‫داهاتوی حکومەتی کوردستانی داهاتو‬ ‫بفرۆشمە الیەنگرانی ڕێبازی نەوشیروان‬ ‫مس���تەفاو جەالل تاڵەبانی‌و چەپگەراو‬ ‫جوتیاردۆس���ت‌و بزاڤ���ە کرێ���کاری‌و‬ ‫خوێندکارییەکان! (ئەمەش لەبەرئەوەی‬ ‫لەناو هەمو سەرکردەکان ئەم دوە زیاتر‪،‬‬ ‫لەگ���ەڵ قادر عەزیزو مەال بەختیاریش‪-‬‬ ‫بەدرێژای���ی س���ااڵنی‪١٩٨٠‬تا ئەمڕۆش‬ ‫هەر باوەڕیان پێ���ی هەبوەو هەیە یان‬ ‫ماوەو هەبوە‪ ،‬دەشمێنێ رەنگە‪ ..‬هێزی‬ ‫لەب���ن نەهات���وی "کۆمەاڵن���ی خەڵکی‬ ‫کوردستان"! کە هەر ئەوانیش بون لەژێر‬ ‫ئااڵی یەک یەکێتیی شۆڕشگێڕدا لەگەڵ‬ ‫"کۆمەڵ���ەی ڕەنجدەرانی کوردس���تان"‬ ‫شۆڕشیان پێ لەسەر پشتی شەهیدان‬ ‫گەیاندە ئەمڕۆ)!‬

‫دەبێت تۆمار بكرێت‪.‬‬ ‫‪ .2‬لەحاڵەتێك���دا پرەنس���یپی یەكەم‬ ‫جێبەجێ ك���را‪ ،‬پێویس���ت وایە هەمو‬ ‫ئەندامەكان���ی كۆمەڵگە مافی ئەوەیان‬ ‫هەبێت بتوانن خۆی���ان خۆیان بنوێنن‬ ‫لەناو پەرلەماندا!‬

‫ئێمە ئەگەر‬ ‫لەمەزنترین بیری‬ ‫سیاسەتمەدارێکی‬ ‫گەورەی خۆمان‬ ‫نەتوانین بەهرەو کەڵک‬ ‫وەربگرین؛ بەکەڵکی‬ ‫چی دێ لەپاش مەرگم‬ ‫بێیە سەر قەبرم؟!‬ ‫باشە؛ بەکاری بێنین؟‬ ‫زۆر ئەفسوس نا؛ کەم‪:‬‬ ‫ئێم���ە ئەگ���ەر لەمەزنتری���ن بی���ری‬ ‫سیاس���ەتمەدارێکی گ���ەورەی خۆمان‬ ‫نەتوانی���ن بەهرەو کەڵ���ک وەربگرین؛‬ ‫بەکەڵک���ی چی دێ لەپاش مەرگم بێیە‬ ‫سەر قەبرم؟!‬ ‫نەک فەیلەسوف‪ ،‬بەڵکو هەمو سەرۆک‬ ‫حزبێکیش‪ ،‬ئەمڕۆ‪ ،‬تێدەگا کە پێویستە‬ ‫لەسەری بێت‪:‬‬ ‫سیستەمی پەرلەمان‌و حوکمڕانییەکەی‪،‬‬ ‫لەبناغ���ەوە بگۆڕێ���ت‪ :‬سیس���تەمێکی‬ ‫هەڵق���واڵوی‬ ‫بەرهەمهێ���ن‪،‬‬ ‫تایبەتمەندییەکان���ی خۆی‪ ،‬کە لەگەڵ‬ ‫دۆخی نوێی میللەت‌و س���ەدەی (‪)٢١‬‬ ‫بگونجێت‪.‬‬

‫من زۆر بەدەنگێکی نزمەوە دەپرس���م‪:‬‬ ‫"دکتاتۆریەت���ی پرۆلیتاری���ا" گۆتن���ی‬ ‫مارکسە‪" ،‬مرۆڤی تاکڕەهەند" چەمکی‬ ‫هێربێرت مارکۆزە‪" ،‬غرب زدگی" چەمکی‬ ‫ج���ەالل ئال ئەحمەدە‪ ..‬ئەدی ئایا ئەم دو پرەنسیپ هەن كە دەتوانن كارێكی‬ ‫چەم���ک‌و دروش���مە چەپگەرایەی مام وابكەن هەمو هاواڵتییەك‌و هەمو توێژو‬ ‫جەالل "کۆمەاڵنی خەڵکی کوردستان"‪ ،‬چی���ن و دین و مەزه���ەب و گروپێک و‬ ‫کە تەنیاو تەنیا دەستەواژەی تایبەتی هەم���و رێكخراوە پیش���ەیی‌و مەدەنی‌و‬ ‫خودی مام جەاللەو هیچ سەرکردەیەکی دیموكراتییەكان بەرهەمهێن‌و ئەکتیڤ‌و‬ ‫دیکەی کوردی غەی���ری خۆی بەکاری خۆشنود بكەن‪:‬‬ ‫نەهێناوە؛ ئەوەن���دە ناهێنێ بیری لێ ‪ .1‬باوەڕهێن���ان ب���ەوەی كەهەم���و‬ ‫بکەین���ەوە؟! بەگرنگ���ی بزانین پێش تاكەكەسێك‪ ،‬هەمو توێژو چین‌و دین‌و‬ ‫مردنی؟ بپرسین لەخۆی یان لەخۆمان؛ مەزه���ەب‌و گروپێک‪ ،‬بەب���ێ جیاوازی‪،‬‬ ‫ئەرێ گەلۆ ئەم دروش���مە بۆ چ شتێک ئازاد بژین‪ ،‬پێویس���تە بەش���ێوەیەكی‬ ‫بەکەڵک دێت‌و چ فەلس���ەفەیەکی تێدا؛ یەكس���ان مافەکانی خۆیان‌و ئازادییان‬ ‫ی���ان بۆ چ وەختێک‌و لەپێناو کێ‌و چی بدرێت���ێ‪ ،‬ئەم���ەش لەناو دەس���توردا‬

‫ئەدی ئایا ئەم چەمک‌و‬ ‫دروشمە چەپگەرایەی‬ ‫مام جەالل "کۆمەاڵنی‬ ‫خەڵکی کوردستان"‪،‬‬ ‫کە تەنیاو تەنیا‬ ‫دەستەواژەی تایبەتی‬ ‫خودی مام جەاللەو‬ ‫هیچ سەرکردەیەکی‬ ‫دیکەی کوردی غەیری‬ ‫خۆی بەکاری نەهێناوە؛‬ ‫ئەوەندە ناهێنێ بیری‬ ‫لێ بکەینەوە؟!‬

‫جەوهەری ڕیفۆرم واتە‪:‬‬ ‫دامەزراندنی پەرلەمان بەپێی لیس���تی‬ ‫چین‌و توێژە هەژارو کرێکارو کاسپکارو‬ ‫"کەمئەن���دام"و عەس���کەرو کەڕو اڵڵ‌و‬ ‫بەتایبەت نابیناکان (کە فەرامۆشترین‬ ‫مەخلوقاتەکان���ی ئ���ەم نیش���تیمانەی‬ ‫ئێمەن) ئنجا جوتیاران؛ لیس���تی ژنان؛‬ ‫خوێندکاران‪ ،‬فەیلییەکان‪ ،‬منداڵپارێزان‪،‬‬ ‫لیس���تی مەزه���ەب‌و نەت���ەوەو گەنج‌و‬ ‫لەشفرۆش���ەکان بۆ ناو پەرلەمان‪ ،‬زۆر‬ ‫ئەکتیڤت���رو نوێنانەت���ری کۆمەڵگەن‪:‬‬ ‫لەجیاتی ئەم حزبانە‪.‬‬ ‫هەرچی وزەی تاک���ەس هەبو هەموی‪،‬‬ ‫وەک خوێن���ی خ���ۆی لەب���ەری بڕوات‬ ‫لەس���اڵی ‪ ١٩٩١‬تا ئەمڕۆ‪ ،‬هەر هەموی‬ ‫بە زایع‪ ..‬چوە ناو حزب؛‬ ‫نەچ���وە ن���او کۆمەڵگ���ەو دەس���ت‬ ‫خەڵکی مس���تەحەق بەڵک���و چوە ناو‬ ‫"ش���تێک" پێی دەڵێ���ن "حزب"! چوە‬ ‫ن���او میکڕۆفی���ای دەمارەخوێنی ئەو‬ ‫ئەم���ڕۆ دەس���ەاڵتدارانەی ک���ە بەمن‌و‬ ‫ئەنش���تاین دەڵێن سەرش���ێت کەچی‬ ‫ئەو دزو پیاوک���وژو ماڵی خەڵکخۆرانە‬ ‫ئێس���تاش خۆیان "لەمنی بێ موچەی تی���ۆری دادپ���ەروەری ‪Theory of‬‬ ‫قەردار" بەش���ەرەفتر دەزانن‌و لەس���ەر ‪.Justice‬‬ ‫دەرگاکەش���یان دەنوس���ن‪" :‬ه���زا من من لەوێش���دا نەمش���اردۆتەوە‪ :‬لەژێر‬ ‫ف���زڵ رب���ی!"‪ .‬بۆیە>لەلیس���تی نوێی بان���دۆری ج���ۆن ڕاوڵس���ی ئامریکایی‬ ‫پەرلەماندا دەبێ لیستێک هەبێ بەناوی بیرمکردۆت���ەوە لەوەخت���ی نوس���ینی‬ ‫بەرگریکردن لەتاکەکەس!>‬ ‫ئ���ەم تێزە وەک ش���یری ئیمامی عەلی‬ ‫دودەمەی خۆم بەناوی شۆڕشی سپی‪،‬‬ ‫لەهەموی خەتەرناکتر بۆ سەر ئاسایشی لەبارەی‪:‬‬ ‫ئابوریی نەتەوەییمان ئەوە بو کە هەمو ‪ .1‬چۆنیەتی���ی جوداکردن���ەوەی حزب‬ ‫گوندنش���ین‌و جوتیارەکانیان ناچارکرد لەحکومەت‪.‬‬ ‫کۆچ بەرەو شار بکەن‌و کردنیانە بێکار ‪ .2‬چۆنیەتیی جوداکردنەوەی پەرلەمان‬ ‫یان حیمایەی خۆیان یان پۆلیس���ی بێ لەحزب‪.‬‬ ‫خانوی ناو شارو بندیوارو "موچەخۆر"؛ واتە‪:‬‬ ‫ئەوانەی هەر ناشزانن "موچە" بەلەهجەی هێنان���ی "تاکەکەس" بۆ ناو پەرلەمان‪،‬‬ ‫کرمانجیی باکور واتە "بەری ژنان"‪.‬‬ ‫هێنانی نوێن���ەری توێ���ژەکان‪ ،‬چینە‬ ‫ئ���ەم سیاس���ەتەش وایک���رد ش���ار زەحمەتکێشەکانی کۆمەڵگەو کرێکارو‬ ‫دیمۆگرافی���ای ب���ەرز ببێت���ەوە‪ ،‬ب���ێ لیس���تی "قوربانیی���ەکان"و خ���اوەن‬ ‫کارەباو بێ خانویی‪ ..‬هەڵبئاوس���ێت! جێن���دەرەکان‌و "خەڵک���ە ش���اراوە" و‬ ‫سروشت‌و شاخ‌و گوندی بەستەزمانیش "الکەوت���ە"و "خۆش���اراوەکان"ی ترو‬ ‫بەقوزی ئەو قەحپان���ەی لەمەزڕەعەی جوتی���اران‌و "بەتایبەتیش ژن‌و گەنج‌و‬ ‫مەسئولەکان باعەباعیان بو‪.‬‬ ‫خوێندکارو قەحپ���ەکان‌و هونەرمەندان‬ ‫ناچارم بۆ تێگەیشتن لەوردەکارییەکانی ک���ە دەڵێ���ن گەورەترین زوڵ���م لەوان‬ ‫ئەم تێزە سیاسییەم‪ ،‬بتانگەڕێنمەوە بۆ کراوە!!!" بۆ ناو پەرلەمان‪ ..‬هەروەها‬ ‫هەمان کتێبم کە لەشێوەی گفتوگۆیەکی یەک لیس���ت بۆ هەر یەکێک لەنەتەوەو‬ ‫خەیاڵییە لەگەڵ فەیلەسوفی ئامریکایی‪" ،‬خاوەن دین""و مەزهەبەکان‪ .‬ئەمەش‬ ‫ژۆن ڕاولس ‪ J. Rawls‬خاوەن کتێبی ه���ەر یەکەیان بەپێی رێ���ژەی خۆیان؛‬

‫لەجیات���ی حزب���ی ئیف�ل�اس ب���ۆ ناو‬ ‫پەرلەمان!‬ ‫ئەمەیە جەوهەری ریفۆرم لەمێش���کی‬ ‫سیاسیی مندا‪.‬‬ ‫هی���چ نەتەوەی���ەک نابێت دو لیس���تی‬ ‫هەب���ێ! هیچ دینێک نابێ دو لیس���تی‬ ‫(یەک سەر بەس���عودیە)و (یەک سەر‬ ‫بەئێ���ران) ناوەنجییەکەش���یان وەک‬ ‫یەکگرتو ئینشیقاق بکا!‬ ‫لەنێ���وان (کل���دۆ ‪ -‬ئاش���وری‬ ‫ب���ون) و (مەس���یحی ب���ون) دەب���ێ‬ ‫یەکێکی���ان هەڵبژێ���رن مەس���یحییە‬ ‫کلدۆئاشورییەکانمان (ئەمەش لەپێناو‬ ‫ئەوەی ئەوانیش بۆخۆیان یەکتربگرن‌و‬ ‫لیس���تێکی یەکانگی���ری نەتەوە‪-‬دی���ن‬ ‫سەربەخۆیان هەبێت‌و لەکاتی بەرگری‬ ‫لەخۆکردنیان���دا‪ ،‬یەک فریادو یەک هێز‬ ‫بن!‬ ‫بۆی���ە زاراوەی کەم���ە نەتەوەییەکان‬ ‫لەقاموس���ی سیاس���یمان بس���ڕێتەوە‬ ‫لەمەودوا!"‬ ‫لەدەستوردا پێویستە بۆ هەر دین یان‬ ‫مەزهەبێک ی���ان عەقیدەیەک‪ ،‬تەنانەت‬ ‫تەسس���ەوفیش؛ تەنیا یەک مەڕجەعی‬ ‫هەبێت‪ ،‬واتە یەک تەفس���یری یەکگرتو‬ ‫بکرێتە یارمەتیدەر‪ ،‬لەپاڵ س���ەرچاوە‬ ‫عەلمانیی���ەکان (یەک مەڕجەع بۆ هەر‬ ‫یەکێک لەدینەکان!‪ :‬ئەمەش لەس���ەر‬ ‫بناغەی فەلس���ەفەی (یەک مەڕجەعی‬ ‫یەکگرتو بۆ هەر لیستێک‪ ،‬واتە هێزێکی‬ ‫یەکگرتو بۆ هەر یەکیەتییەکی بەهێز!)‬ ‫بەاڵم ئەگ���ەر دینێک دو مەزهەبی تێدا‬ ‫هەبو‪ ..‬بۆ نمونە با لیس���تی شیعەش‬ ‫–ئەگەر حەزیانکرد ئەوانیش لیس���ت‬ ‫ب���ۆ خۆی���ان دروس���ت بک���ەن‪ -‬بێن‬ ‫پێش���نیارەکانی خۆی���ان تەقدیم���ی‬ ‫لیژنەی نوس���ینەوەی دەستور بکەن‪..‬‬ ‫بەهەمان شێوەی لیستی ئێزیدییەکان‌و‬ ‫زەردەش���تی‌و جولەک���ەو کاکەی���ی‌و‬ ‫مەس���یحی‌و هتد؛ بەخۆیان‪ ،‬لیس���تی‬ ‫یەکگرتوی خۆیان‪ ،‬بەنوسین پێشکەش‬ ‫بەلیژنەی نوسینەوەی دەستور بکەن؛‬ ‫هەرچی داخوازییەکیان هەیە؛ تەقدیمی‬ ‫بکەنە لیژنەی دەس���تور بزانین خۆیان‬ ‫چییان گەرەک؟!‬ ‫تا قانونی ئازادی‌و مافەکانی تاکە کەس‌و‬ ‫هاواڵتی (واتە قانونی ئاسایشی فەردی)‬ ‫لەکوردستاندا بەش���ێوەیەکی یەکسان‬ ‫نەخرێتە دەستورەوە؛ نە ئینتیمای تاکە‬ ‫ک���ەس‌و هاواڵتی بۆ کوردس���تان پەیدا‬ ‫دەبێت‪ ،‬نە خۆکوش���تن‌و خۆسوتاندن‌و‬ ‫نە کۆچکردنی گەنج‌و خێزانەکان بەرەو‬ ‫بەحری خنکاوی ئیجە رادەوەس���تێت؛‬ ‫نە ئاسایش���ی ئابوریی نەتەوەکەشمان‬ ‫دەتوانێت هەڵبسێتەوە‪..‬‬

‫حزبیبون‌و پشتیوانی حزبی بۆ پۆستداریی‬ ‫د‪ .‬ڕزگار ئاغا*‬ ‫ئەم باسە نە کۆنەو پێویست نەبێـت‬ ‫باسی لێوە بکرێت‪ ،‬نە نوێشە کە کەم‬ ‫کەس بتوانێـت لێی تێ بگات یا حزبە‬ ‫سیادیەکان ئاگادار بکاتەوە‪ ..‬بۆچی؟‬ ‫چونکە نە کۆمەڵ هیچی لەدەس����تایە‬ ‫بی����کات بەرامبەری‌و ن����ە حزبەکانیش‬ ‫بەمە تەنگەتاو دەبن چونکە لەخەتی‬ ‫درشتی سیاسەتی حزبدا ئەمە لەسەری‬ ‫س����ەرەوە دانراوەو چارەنوسی حزب‬ ‫لەسەر ئەم ملخۆبۆشکاندنەی پۆست‌و‬ ‫دەرکەوتن‌و جێقس����ەکانە لەکۆڕو سەر‬ ‫شاشەکاندا‪...‬‬ ‫نیگەرانی تارماییەکی رەش بەرچاوی‬ ‫حزبەکان����ی کوردس����تانی تەنیوە کە‬ ‫عەبادی کەسێکی لەسەر بنەمای سی‬ ‫ڤی‌و بەدەر لەناوی پێشکەش����کراوی‬ ‫ح����زب پێش����نیازکردوە بیکاتە وەزیر‬ ‫بەمەبەستی چاکسازی! حزب هەمیشە‬ ‫لیس����تێکی تایبەتی بۆ پۆس����تەکان‬ ‫هەیەو ئیت����ر پۆلێنکراون‌و ناوی تیایە‬ ‫هەتاهەتایە دەبێت لەپۆستدا بێت‌و لەم‬ ‫حزب����ەش نەبێت‌و بچێتە هەر حزبێکی‬ ‫تری نەیاریش����ەوە جێگەی مسۆگەرەو‬ ‫ه����ی تریش����ی تێدای����ە خزمەتکردن‌و‬

‫مەحس����وبیەت درەن����گ‌و زو کەوتوەو‬ ‫دەیخاتە سەر مێزو کورسی‪.‬‬ ‫نامەوێـت بچم����ە ئەو دیبەیتەوە کە‬ ‫بۆچی هەمو حزبێ����ک وادەکات؟ ئایا‬ ‫کردویانە بەمەرج بەس����ەر یەکترەوە؟‬ ‫ئای����ا ئەم����ە پاداش����تی حزب����ە ب����ۆ‬ ‫کادیرەکان����ی؟ ئای����ا ب����ۆ گوێڕایەڵی‬ ‫سیاسەتی حزبە؟ ئایا زۆرەو من نازانم‬ ‫بڵێم کامەیانە؟ بەاڵم ئەوەی رۆشنەو‬ ‫دیارە لەعێراقی عەرەبی‌و کوردستانی‬ ‫کوردی����دا لەئەمرۆدا ک����ە ‪٢٠١٦/٤/١‬‬ ‫هاواڵتی کەمتری����ن نەختینەی بیمەی‬ ‫بژێ����وی‌و ش����وێنی نیش����تەجێون‌و‬ ‫تەندروستی نیە!‬ ‫ئەوەی زۆر س����ەیر نی����ە کە د‪ .‬نزار‬ ‫سلیم‌و ئەندازیار وشیار رەسوڵ بکرێنە‬ ‫وەزیر لەعێراقی ناوەندو لەسەر پشکی‬ ‫کورد نەبێــت! نەخێ����ر چونکە ئەمە‬ ‫سیاس����ەتی عێراق����ی عەرەبی دوپات‬ ‫دەکاتەوە کە کوردس����تان پارچەیەکی‬ ‫نەپچ����ڕاوی عێراق����ەو هەنگاوێکە بۆ‬ ‫هاواڵتیبونی کوردی وەک عێراقی‌و وردە‬ ‫وردە دەمکوتانەوەی زمانپژانی هەرێمی‬ ‫کوردس����تان‌و دەوڵەتی کوردس����تان‬ ‫لەالی����ەن حزبەکان‌و هاواڵتیش����ەوە‪..‬‬ ‫کوردێک نیە لەدەرەوەی کوردس����تان‬ ‫لێیبپرس����ن خەڵکی کوێی����ت نەڵیت‬ ‫کوردس����تان‪ ،‬ئەوس����ا پرس����ینی کام‬

‫کوردستان ئینجا دەڵیت کوردستانی‬ ‫عێراق‪..‬‬ ‫پاشان ئەم بیرکردنەوەو بژاردەیەی‬ ‫عەب����ادی لەگیرفانی خۆی����ەوە نیە‪..‬‬ ‫ئەمە هەمان بیرکردنەوەی سونەکان‌و‬ ‫ش����یعەکان‌و تورکمانەکانیش کە کورد‬ ‫بێت����ەوە ن����او چوارچێ����وەی عێراقی‬ ‫عەرەبی ‪ ..‬بەاڵم وەنەبێت بیرکردنەوەی‬ ‫کوردیش دروس����ت بوبێـت‪ ،‬هەمیشە‬ ‫سیاس����ەتەکانیان لە پشک پشکێنەو‬ ‫داڕوتان����ەوەی حکومەت‌و داتاش����ینی‬ ‫بڕیارو س����ەرپێچیە یاس����اییەکانیان‬ ‫لەرێی ئ����ەم نوێنەرە پۆس����تدارانەوە‬ ‫بێ سڵەمینەوە ئەنجامداوەو تاکوتەرا‬ ‫نەبێـت کەسیش����مان نەبینی دەس����ت‬ ‫ل����ەکار بکێش����ێتەوە لەبەرئەوەی کە‬ ‫بەرنامەیەکی چاکسازی‌و گەشەپێدان‌و‬ ‫بەخۆداچونەوەی هەبێ����ت‪ ...‬چونکە‬ ‫تیایان����دا هەیە ئەمەندە س����ەرپێچی‬ ‫خۆش����یرینکردنی ک����ردوە هەتا بەبێ‬ ‫س����ڵەمینەوە لەگوێڕایەڵێتی خراوەتە‬ ‫ئەو پۆستانەوە‪..‬‬ ‫ئەی کەی بۆ یەکەمجار حزبێک دێتە‬ ‫پێشەوەو کەسێکی بێالیەنی ناحزبی‪،‬‬ ‫بەاڵم شارەزاو لێهاتو لەتایبەتمەندێـتی‬ ‫ئەو وەزارەتانە دەکرێـتە وەزیر‪ ،‬کەی‬ ‫حزبێک دێـت هاواڵتیەکی بێالیەن بەاڵم‬ ‫کاریگەر لەس����ەر ماف����ی هاواڵتیبون‪،‬‬

‫لەسەر س����ەروەری کوردستان دەکاتە دڵس����ۆزی گەل‌و نیش����تمان‌و پیشەی‬ ‫کاندی����دی خ����ۆی ب����ۆ هەڵب����ژاردن‌و لەهیچ وەزیرو پۆس����تدارێکی کردبێت‬ ‫هەتا ئێس����تا ترسی لەوە بێـت ئەگەر‬ ‫دەینێرێتە پەرلەمان‪..‬‬ ‫بیرت����ان نەچێ����ت ئ����ەو خوێن����ەی ئەدای جوان‌و پ����اک نەبێت بکەوێـت‬ ‫لەجەس����تەی حزبدا دێت‌و دەچێت‪ ..‬لەسەری!‬ ‫حزبی عیلمانی‌و ئیس��ل�امی کاتێک‬ ‫هەم����ان خوێن����ە لەجەس����تەی‬ ‫هاواڵتیش����دا دەڕوات‪ ..‬هاواڵتی����ش بەجی����ددی دەبن����ە لەقاڵبدانی تاک‌و‬ ‫بونی خۆی لەچوارچێ����وەی حزبێکدا کۆم����ەڵ لەئەجێن����داو بەرژەوەن����دی‬ ‫دەبینێتـەوەو زاکیرەشی نیە لەئاستی تەس����ک‌و بەردەوام گۆڕاودا‪ ..‬هەرگیز‬ ‫کەموکوڕیەکانداو هەرگیز مەیلی بەالی نابنە مایەی بەدیهێنان‌و مسۆگەرکردنی‬ ‫کۆمەڵێکی سەقامگیرو روئیا رون‪ ..‬و‬ ‫ئەم جۆرە کەسانەدا نیە‪..‬‬ ‫یەکگرت����و بۆ حاش����ا لەئەندامێکی زو زوش توشی شەپازڵەی نوشوستی‌و‬ ‫پێش����ینەی خۆی دەکات کە لەسااڵنی لێکت����رازان‌و ونکردن����ی هەژمون����ی‬ ‫نەوەتەکان����ەوە خزمەت����ی دەکات‪ ،‬بنەماکانیان دەبنەوە‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم کەس����انی تەکنۆکراتی پاک‬ ‫پۆستی داوەتێ‌و لەخزمەتی ئەجێندای‬ ‫حزبەکەی بوە‪ ،‬ئێستا بۆ رازی نیە هەر گەنجینەی هەم����و حزبێکە لەوکاتەی‬ ‫ئەم کەسایەتیە کە نە ئایینی گۆڕاوەو کە مەبەس����تیان بەرەو پێشەوەبردنی‬ ‫نە نەزاهەت‌و نە شێوەی‌و نە شەهادەو واڵتە‪.‬‬ ‫بۆیە بەدەر لەو مەبەستە شۆڤێنیەی‬ ‫پس����پۆڕی‌و ئەندازیاریەک����ەی‪ ..‬چۆن‬ ‫لەخزمەتی خەڵک‌و ش����ارەکەیدا بوە عەبادی هەیەتی لەم پۆستە دیاریانەی‬ ‫هەروەهاش هەڵدەس����وڕێـت‪ ..‬تەنهاو ب����ۆ کورد‪ ،‬ب����ەاڵم هەنگاوێکی تازەیە‬ ‫تەنه����ا ئەوەیە ک����ە وازی لەیەکگرتو لەرۆژهەاڵت����ی مۆنۆپۆلی پۆس����تداری‬ ‫هێن����اوەو باوەڕی پێ نەم����اوە لەوێدا حزبی����دا‪ ..‬بەهیوای ئ����ەوەی بکرێـە‬ ‫لەقاڵب بدرێت‪ ،‬ناتوانێـت ئیتر ئیشی دابێکی دەس����توری ل����ەالی خۆمان‪..‬‬ ‫تی����ا بکات‪..‬ه����ەر هۆی����ەک بێت ئەوا‬ ‫هۆکەی الی خۆیەت����ی‪ ،‬بەاڵم چونکە‬ ‫لەژێر کۆنترۆڵی حزبدا نیە‪ ،‬پەس����ەند * فاکەڵتی ئەندازیاری‬ ‫نیە! تۆ بڵێی قەت حزب لێپرسینەوەی زانکۆی سلێمانی‬

‫حزبی عیلمانی‌و‬ ‫ئیسالمی کاتێک‬ ‫بەجیددی دەبنە‬ ‫لەقاڵبدانی تاک‌و کۆمەڵ‬ ‫لەئەجێنداو بەرژەوەندی‬ ‫تەسک‌و بەردەوام‬ ‫گۆڕاودا‪ ..‬هەرگیز نابنە‬ ‫مایەی بەدیهێنان‌و‬ ‫مسۆگەرکردنی‬ ‫کۆمەڵێکی سەقامگیرو‬ ‫روئیا رون‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫‪17‬‬

‫دادگاییكردن ‌ی قازییه‌كان له‌به‌ڵگه‌نامه‌كانی‌ سۆڤیه‌ت‌و ئێراندا‬ ‫شا ‌ی ئێران‪ :‬من حوكمی‌ له‌سێداره‌دانی‌ قازییه‌كانم واژو نه‌كردوه‌‬ ‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫رۆژی‌ له‌سێداره‌دانی‌ قازییه‌كان‪،‬‬ ‫باڵێوزی‌ ئه‌مریكا له‌ئێران به‌رامبه‌ر‬ ‫گۆڕه‌پانی‌ چوارچرا وه‌ستابو‪ ،‬سه‌یری‌‬ ‫له‌سێداره‌دانه‌كه‌ی ده‌كرد‪ ،‬قازی‌‬ ‫محه‌مه‌دیش ده‌ڵێت‪ :‬به‌خزمه‌كانمان‬ ‫بڵێن به‌هیچ شێوازێك له‌گه‌ڵ‬ ‫نوێنه‌ری‌ ئه‌مریكادا دانه‌نیشن‪،‬‬ ‫درۆیان له‌گه‌ڵماندا كردوه‌‌و مه‌هێڵن‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی‌ كورد هه‌ڵبخه‌ڵه‌تێنن‪ .‬ئه‌م‬ ‫زانیارییانه‌ له‌كتێبی‌ نهێنییه‌كانی‌‬ ‫دادگاییكردنی‌ قازی‌ محه‌مه‌دو‬ ‫هاوڕێیانی‌ هاتوه‌‪.‬‬ ‫هه‌فته‌ی‌ پێش���و حه‌فتا ساڵ به‌سه‌ر‬ ‫روداوی‌ له‌سێداره‌دانی‌ قازی‌ محه‌مه‌دو‬ ‫هاوڕێیانی محه‌مه‌د حس���ێن س���ه‌یف‬ ‫قازی‌‌و ئه‌بولقاسم سدر قازی‌ تێپه‌ڕی‌‪،‬‬ ‫كتێب���ی‌ نهێنییه‌كان���ی‌ دادگاییكردنی‌‬ ‫قازی‌ محه‌مه‌دو هاوڕێیانی‌‪ ،‬له‌نوسینی‌‬ ‫محه‌مه‌د ره‌زا سه‌یف قازی‌‌و وه‌رگێڕانی‌‬ ‫عه‌لی‌ ئه‌كبه‌ر مه‌جیدی‌‪ ،‬س���ه‌ربورده‌و‬ ‫ژیانی‌ زیندان‌و چۆنێتی‌ له‌سێداره‌دانی‌‬ ‫ق���ازی‌ محه‌م���ه‌دو هاوڕێكان���ی‌‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و كتێب���ه‌ ل���ه‌(‪ )230‬الپ���ه‌ڕه‌‬ ‫پێكهاتوه‌و له‌باڵوكراوه‌كانی‌ چاپخانه‌ی‌‬ ‫ش���یڤانه‌‪ ،‬جگه‌ له‌پێش���ه‌كی‌ وه‌رگێڕو‬ ‫ژیاننامه‌ی‌ قازی‌‌و هاوڕێیانی‌‪ ،‬باسێكی‌‬ ‫تایبه‌ت���ی‌ تێدایه‌ له‌س���ه‌ر نهێنیه‌كانی‌‬ ‫دادگایكردنی‌ قازی‌‌و وه‌سیه‌تنامه‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ جگ���ه‌ له‌ده‌ی���ان به‌ڵگه‌نامه‌ی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ ئێران‌و س���ۆڤیه‌ت له‌باره‌ی‌‬ ‫له‌سێداره‌دانی‌ قازییه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ ئ����ه‌و به‌ڵگه‌نامانه‌ی‌ له‌م‬ ‫كتێب����ه‌دا هاتون‪ ،‬وه‌رگێ����ڕی‌ كوردی‌‬ ‫كتێبه‌ك����ه‌ ده‌ڵێت‪ :‬ئ����ه‌م به‌ڵگه‌نامانه‌‬ ‫ك����ه‌ باڵوم����ان كردۆت����ه‌وه‌ (‪)%30‬‬ ‫هه‌م����و ئ����ه‌و به‌ڵگه‌نامان����ه‌ نییه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌حكومه‌تی‌ كوردستانی‌‬ ‫ی (‪‌)1946‬و س����ه‌ركرده‌كانی‌‬ ‫س����اڵ ‌‬ ‫ئاشكراكراون‪.‬‬ ‫له‌ده‌سه‌اڵته‌وه‌ بۆ خۆبه‌ده‌سته‌وه‌دان‬ ‫ق����ازی‌ محه‌مه‌د ته‌نها (‪ )47‬س����اڵ‬ ‫ژیا‪ ،‬ش����اره‌زایی‌ ته‌واوی‌ له‌زمانه‌كانی‌‬ ‫عه‌ره‌ب����ی‌‌و ئینگلی����زی‌‌و فه‌ره‌نس����یدا‬ ‫هه‌ب����وه‌‪ ،‬ل����ه‌الی‌ باوك����ی‌ خوێندنی‌‬ ‫س����ه‌ره‌تایی‌ ته‌واوكردوه‌‪ .‬هه‌تا باوكی‌‬ ‫له‌ژیاندا بوه‌ به‌شێوازی‌ ره‌سمی‌ كاری‌‬ ‫دادوه‌ری‌ نه‌ك����ردوه‌‪ ،‬بۆ م����اوه‌ی‌ دو‬ ‫ساڵ لێپرسراوی‌ ئیداره‌ی‌ رۆشنبیری‌‌و‬ ‫ئه‌وقافی‌ مه‌هاباد بوه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی‌ به‌ڵگه‌نام����ه‌كان‪ ،‬ق����ازی‌‬ ‫محه‌مه‌د له‌ب����ه‌رده‌م دادگادا له‌باره‌ی‌‬ ‫وه‌رگرتنی‌ پۆستی‌ س����ه‌رۆك كۆماری‌‬ ‫كوردستانه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ راگه‌یاندوه‌ كه‌‬ ‫له‌س����ه‌ر داوای‌ خه‌ڵك ئه‌و پۆس����ته‌ی‌‬ ‫وه‌رگرتوه‌‪ ،‬ب����ه‌ده‌ق وتویه‌تی‌‪ :‬خه‌ڵك‬ ‫به‌زۆرینه‌ی‌ ده‌نگ داوایان لێكردم ئه‌و‬ ‫به‌رپرسێتیه‌ له‌ئه‌س����تۆ بگرم‪ ،‬ئه‌گینا‬ ‫قه‌د ب����ه‌دوای‌ پله‌و پایه‌و پۆس����ته‌وه‌‬ ‫نه‌ب����وم‪ ،‬چونكه‌ پێش����تر پله‌و پایه‌م‬ ‫هه‌بو‪ ...‬ب����ه‌اڵم ئێوه‌ ئاغاكان له‌الیه‌ن‬ ‫گه‌وره‌كانتانه‌وه‌ ئه‌مریكاو به‌ریتانیاوه‌‬ ‫فه‌رمانی‌ له‌سێداره‌دانمانتان راگه‌یاند‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و هه‌م����و پاس����اوه‌ مه‌هێننه‌وه‌و‬ ‫فه‌رمانه‌كه‌تان جێبه‌جێ‌ بكه‌ن‪ ،‬مه‌رگ‬ ‫له‌ڕێگ����ه‌ی‌ ئازادی‌‌و نه‌ت����ه‌وه‌دا بۆمان‬ ‫ش����یرین‌و جوانه‌‪ ،‬دڵنیابن ئاخ به‌سه‌ر‬ ‫زارماندا نایه‌ت‪.‬‬ ‫له‌مێژوی‌ خه‌باتی‌ چه‌كداری‌ كورددا‪،‬‬ ‫قازی‌ محه‌مه‌د بوه‌ت����ه‌ نمونه‌ به‌هۆی‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ په‌تی‌ س����ێداره‌ی‌ هه‌ڵبژارد‪،‬‬ ‫تاوه‌ك����و میلله‌ته‌ك����ه‌ی‌ دوچ����اری‌‬ ‫نه‌هامه‌تی‌‌و ماڵوێرانی‌ نه‌بنه‌وه‌‪ .‬نوسه‌ر‬ ‫رونیده‌كات����ه‌وه‌ ق����ازی‌ دوای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫بڕیارده‌دات خۆی‌ به‌ده‌س����ته‌وه‌بدات‪،‬‬ ‫به‌خه‌ڵك����ی‌ ده‌ڵێ����ت‪ :‬ئ����ه‌ی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫گ����ه‌وره‌و به‌ش����ه‌ره‌فی‌ ك����ورد‪ ،‬م����ن‬ ‫رێبه‌ریتان بوم‪ ،‬به‌رپرس����ی‌ یه‌كه‌مین‌و‬ ‫دوایین روداوه‌كانم‪ ،‬ئه‌گه‌ر كه‌س����ێك‬ ‫ده‌بێ‌ له‌س����ێداره‌ بدرێ����ت ئه‌وه‌ منم‪،‬‬ ‫ته‌واوی‌ چه‌كه‌كانتان پێده‌ده‌م‌و به‌ره‌و‬ ‫پیری‌ س����وپای‌ په‌هل����ه‌وی‌ ده‌ڕۆم‪...‬‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر دیتان هێرش ده‌كه‌نه‌ س����ه‌ر‬ ‫گونده‌كان‌و گیان‌و ناموستان ده‌كه‌وێته‌‬ ‫مه‌ترس����ییه‌وه‌‪ ،‬به‌رامبه‌ریان بوه‌ستن‌و‬ ‫خه‌بات بكه‌ن‌و هێرشیان بكه‌نه‌ سه‌رو‬ ‫ده‌ستیان كورت بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫قازی‌‪ :‬ئه‌مریكیه‌كان درۆیان كرد‬ ‫به‌بۆچونی‌ نوس����ه‌ر‪ ،‬له‌پرۆس����ه‌ی‌‬

‫كاتێك‬ ‫قازییه‌كانیان‬ ‫له‌سێداره‌ ده‌دا‪،‬‬ ‫ره‌زم ئاراو جۆرج‬ ‫ئالن له‌قه‌راخی‌‬ ‫روباری‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫گۆڕه‌پانی‌ چوارچرا‬ ‫وه‌ستابون‌و سه‌یری‌‬ ‫له‌سێداره‌دانه‌كه‌یان‬ ‫ده‌كرد‬

‫روخاندن����ی‌ كۆم����اری‌ كوردس����تان‌و‬ ‫دادگاییكردن‌و له‌س����ێداره‌دانی‌ قازی‌‌و‬ ‫هاوڕێكانی����دا‪ ،‬ده‌وڵه‌ت����ی‌ ئێران جگه‌‬ ‫له‌نۆكه‌ری‌ كردن‌و بون به‌ئامێری‌ ده‌ستی‌‬ ‫داگیرك����ه‌ر رۆڵێكی‌ تری‌ له‌ئه‌س����تۆدا‬ ‫نه‌ب����وه‌‪ ،‬هه‌م����و روداوه‌كان به‌پالنی‌‬ ‫ئه‌مریكاو به‌ریتانیا ئه‌نجامدراون‪.‬‬ ‫ب����ۆ به‌ڵگاندن����ی‌ ئ����ه‌و بۆچون����ه‌‪،‬‬ ‫نوس����ه‌ر ئاماژه‌ ب����ه‌وه‌ده‌كات به‌پێی‌‬ ‫به‌ڵگه‌نام����ه‌كان‪ ،‬دیپلۆماته‌كان����ی‌‬ ‫ئه‌مری����كا به‌یارمه‌ت����ی‌ ئه‌فس����ه‌ره‌‬ ‫ئێرانیی����ه‌كان له‌زیندان����ی‌ ب����اره‌گای‌‬ ‫مه‌هاب����اد دیداریان له‌گه‌ڵ قازییه‌كاندا‬ ‫كردوه‌‪ .‬له‌وباره‌یه‌وه‌ له‌به‌ڵگه‌نامه‌كانی‌‬ ‫سۆڤیه‌تدا هاتوه‌‪ :‬نوێنه‌ری‌ ئه‌مریكاو‬ ‫به‌ریتانیا له‌مه‌س����ه‌له‌ی‌ كوردس����تان‌و‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌باره‌ی‌ چاره‌نوسی‌ براكانی‌‬ ‫قازییه‌وه‌ له‌هه‌وڵ‌و تێكۆشاندان‪ ،‬هه‌مو‬ ‫رۆژێك هاتوچۆی‌ مه‌هاباد ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌روه‌كو نوسه‌ر باسیده‌كات باڵێوزی‌‬ ‫ئه‌مریكا له‌تاران جۆرج ئالن رایگه‌یاندوه‌‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر ق����ازی‌ رازیی����ه‌‪ ،‬ده‌وڵه‌ت����ی‌‬ ‫ئه‌مری����كا ئاماده‌یه‌ ب����ۆ دامه‌زراندنی‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ س����ه‌ربه‌خۆی‌ كوردس����تان‬ ‫یارمه‌تی‌ بدات‪ .‬به‌اڵم له‌وه‌اڵمدا قازی‌‬ ‫وتویه‌ت����ی‌‪ :‬نه‌ته‌وه‌ی‌ كورد هیچ جۆره‌‬ ‫چاوه‌ڕوانییه‌كی‌ له‌ده‌وڵه‌تانی‌ داگیركه‌ر‬ ‫نیی����ه‌‪ ،‬ته‌نها به‌هێزی‌ خ����ۆی‌ ئازادی‌‬ ‫به‌ده‌ستده‌هێنێت‪.‬‬ ‫بۆ رونكردنه‌وه‌ی‌ زیاتری‌ هه‌ڵوێستی‌‬ ‫ئه‌مری����كا‪ ،‬نوس����ه‌ر ده‌گه‌ڕێت����ه‌وه‌‬ ‫ب����ۆ وته‌یه‌ك����ی‌ فه‌رمان����ده‌ی‌ دایره‌ی‌‬ ‫(ژه‌ندارم����ری‌) س����ه‌رهه‌نگ ئه‌می����ر‬ ‫په‌روێز‬ ‫له‌باره‌ی‌ دۆخی‌ رۆژی‌ له‌سێداره‌دانی‌‬ ‫قازییه‌كان‪ ،‬په‌روێ����ز ده‌ڵێت‪ :‬بێجگه‌‬ ‫له‌پارس����ی‌ ته‌ب����ار ك����ه‌ فه‌رمانده‌ی‌‬ ‫س����ه‌ربازی‌ مه‌هاباد بو‪ ،‬كه‌سێك كاتی‌‬ ‫له‌سێداره‌دانی‌ قازییه‌كانی‌ نه‌ده‌زانی‌‪.‬‬ ‫رۆژی‌ ده‌ی‌ خاكه‌لێوه‌ بانگیان كردین‬ ‫بۆ كۆبونه‌وه‌یه‌ك����ی‌ نهێنی‌ له‌ناوه‌ندی‌‬ ‫س����وپا‪ ،‬له‌وێ‌ فه‌رمانده‌ی‌ س����وپای‌‬ ‫ئێ����ران سه‌رله‌ش����كر "ره‌زم ئارا"مان‬ ‫بین����ی‌‪ ،‬به‌نهێن����ی‌ له‌گ����ه‌ڵ باڵێوزی‌‬ ‫ئه‌مریكا جۆرج ئالن هاتبونه‌ مه‌هاباد‌و‬ ‫ره‌زم ئارا واژوی‌ ش����ای‌ پیش����انماندا‬ ‫بۆ حوكمی‌ له‌س����ێداره‌دانی‌ قازییه‌كان‬ ‫له‌دادگای‌ سه‌ربازی‌‪.‬‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ س����اتی‌ له‌س����ێداره‌دانی‌‬ ‫قازیی����ه‌كان‪ ،‬ئه‌می����ر په‌روێز ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫كاتێك قازییه‌كانیان له‌سێداره‌ ده‌دا‪،‬‬ ‫ره‌زم ئ����اراو جۆرج ئال����ن له‌قه‌راخی‌‬ ‫روب����اری‌ به‌رامبه‌ر گۆڕه‌پانی‌ چوارچرا‬ ‫وه‌ستابون‌و سه‌یری‌ له‌سێداره‌دانه‌كه‌یان‬ ‫ده‌كرد‪ ،‬به‌ره‌به‌یانی‌ زو پێش هه‌اڵتنی‌‬ ‫خۆر به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌سێك بیانبینێت‬ ‫له‌ڕێگ����ه‌ی‌ "ورم����ێ‌"وه‌ گه‌ڕان����ه‌وه‌ بۆ‬ ‫تاران‪.‬‬ ‫نوسه‌ر ئاشكرای‌ ده‌كات سه‌ره‌ڕای‌‬

‫هه‌م����و كۆس����پ‌و‬ ‫به‌ربه‌سته‌كان‪ ،‬دو كه‌س له‌فیداییانی‌‬ ‫محه‌م����ه‌د حس����ێن س����ه‌یف ق����ازی‌‬ ‫به‌ناوه‌كانی‌ "ره‌حیم زاهیدی‌‌و س����اڵح‬ ‫قه‌زه‌ڵباش" به‌پ����اره‌و به‌رتیل توانیان‬ ‫به‌نهێن����ی‌ بڕۆن����ه‌ زین����دان‌و چاویان‬ ‫به‌قازییه‌كان بكه‌وێ����ت‪ ،‬له‌و دیداره‌دا‬ ‫قازی‌ محه‌مه‌د ده‌ڵێت‪ :‬به‌خزمه‌كانمان‬ ‫بڵێ����ن به‌هی����چ ش����ێوازێك له‌گ����ه‌ڵ‬ ‫نوێنه‌ری‌ ئه‌مریكادا دانه‌نیشن‪ ،‬درۆیان‬ ‫له‌گه‌ڵماندا كردوه‌‌و مه‌هێڵن نه‌ته‌وه‌ی‌‬ ‫كورد هه‌ڵبخه‌ڵه‌تێنن‪.‬‬

‫ی محه‌مه‌د‬ ‫قاز ‌‬ ‫ی‬ ‫* له‌(‪11‬ی گواڵن ‪ )1900‬له‌شار ‌‬ ‫مه‌هاباد له‌دایكبوه‌‪.‬‬ ‫ی عه‌لی‌‌و‬ ‫ی ق���از ‌‬ ‫ی ناو ‌‬ ‫* باوك��� ‌‬ ‫ی ناوی‌ گه‌وهه‌ر تاج خانمه‌‪.‬‬ ‫دایك ‌‬ ‫ی زانیوه‌‪،‬‬ ‫ی به‌ڕه‌وان ‌‬ ‫ی فارس ‌‬ ‫* زمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌زمانه‌كان ‌‬ ‫ی ت���ه‌واو ‌‬ ‫ش���اره‌زای ‌‬ ‫ئینگلی���زی‌‌و فه‌ره‌نس���ی‌‌و عه‌ره‌بیدا‬ ‫هه‌بوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی باوكی‌‪ ،‬ل ‌ه ساڵ ‌‬ ‫ی مردن ‌‬ ‫* دوا ‌‬ ‫ی مهابادو‬ ‫(‪ )1931‬ب���و ب���ه‌دادوه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫پێن���ج س���اڵ دواتر له‌و پۆس���ت ‌ه ‌‬ ‫دورخرایه‌وه‌و پاش���ان گه‌ڕاوه‌ته‌و‌ه‬ ‫سه‌ر پۆسته‌ك ‌هی‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )1943‬به‌نازناو ‌‬ ‫* له‌س���اڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫"بینایی‌" ده‌بێت ‌ه ئه‌ندام ‌‬ ‫ی كوردستان "ژێكاف"‪.‬‬ ‫ژیانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی (‪)1947/3/31‬‬ ‫* به‌ره‌به‌یان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ش���ار ‌‬ ‫ی چوارچ���را ‌‬ ‫له‌گۆڕه‌پان��� ‌‬ ‫مه‌هاباد له‌سێداره‌درا‪.‬‬

‫ی شادا‬ ‫ی له‌زیندان ‌‬ ‫قاز ‌‬ ‫ی له‌م‬ ‫له‌یه‌كێك ل���ه‌و به‌ڵگه‌نامانه‌ ‌‬ ‫كتێب���ه‌دا هات���وه‌‪ ،‬باس له‌ره‌وش���ی‌‬ ‫ی له‌زینداندا ده‌كات‪.‬‬ ‫قازی‌‌و هاوڕێكان ‌‬ ‫به‌ڵگه‌نامه‌كه‌ش بریتیی ‌ه له‌نوسراوێك‬ ‫ی كوردس���تان‬ ‫ی گش���ت ‌‬ ‫ك��� ‌ه قایمقام ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رۆك وه‌زیران��� ‌‬ ‫ئاراس���ته‌ ‌‬ ‫ی كردوه‌و تیای���دا هاتوه‌‪ :‬له‌م‬ ‫ئێران��� ‌‬ ‫ی "قازی‌"یه‌كانیان ل ‌ه‬ ‫دواییان ‌ه ش���وێن ‌‬ ‫ی تاریك‌و‬ ‫مه‌هاباد گۆڕیوه‌و له‌ش���وێن ‌‬

‫محه‌مه‌د حسێن سه‌یف قازی‌‬ ‫* له‌(‪9‬ی گواڵن ‪ )1904‬له‌ش����اری‌‬ ‫مهاباد له‌دایكبوه‌‪.‬‬ ‫* باوكی‌ مامۆستاو شاعیرو رۆشنبیر‬ ‫میرزا ئه‌بولحه‌سه‌ن سه‌یف ئه‌لقوزات‬ ‫قازی‌‌و دایكی‌ ن����اوی‌ زوبه‌یده‌ خانم‬ ‫بوه‌‪.‬‬ ‫* كۆلێج����ی‌ پاش����ایه‌تی‌ م����ۆم‬ ‫ریاڵ����ی‌ ئه‌مریكی‌ له‌ش����اری‌ ته‌ورێز‬ ‫ته‌واوكردوه‌‪.‬‬ ‫* زمانی‌ فارس����ی‌‪ ،‬توركی‌ ئازه‌ری‌‪،‬‬ ‫عه‌ره‌ب����ی‌‪ ،‬روس����ی‌‪ ،‬فه‌ره‌نس����ی‌‌و‬ ‫ئینگلیزی‌ زانیوه‌‪.‬‬ ‫* له‌(‪ )1942/3/20‬بوه‌ به‌لێپرسراوی‌‬ ‫ئاسایشی‌ ناوچه‌ی‌ مهاباد‪.‬‬ ‫* له‌س����اڵی‌ (‪ )1945‬دوای‌ ق����ازی‌‬ ‫محه‌مه‌د‪ ،‬بو به‌ئه‌ندامی‌ ژێكاف‪.‬‬ ‫* یه‌كێك����ه‌ له‌دامه‌زرێنه‌رانی‌ حیزبی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردستان‪.‬‬ ‫* ب����ڕی‌ دو ملی����ۆن تمه‌ن����ی‌ وه‌كو‬ ‫یارمه‌ت����ی‌ پێشكه‌ش����ی‌ دامه‌زراندنی‌‬ ‫كۆماری‌ كوردستان كرد‪.‬‬ ‫* له‌كۆماری‌ كوردس����تان به‌وه‌زیری‌‬ ‫جه‌نگ‌و جێگرو راوێ����ژكاری‌ به‌رزی‌‬ ‫قازی‌ محه‌مه‌د هه‌ڵبژێردرا‪.‬‬ ‫* به‌ره‌به‌یان����ی‌ (‪)1947/3/31‬‬ ‫له‌گۆڕه‌پان����ی‌ چوارچ����رای‌ ش����اری‌‬ ‫مه‌هاباد له‌سێداره‌درا‪.‬‬

‫ی‬ ‫ش���ێداردا زیندان��� ‌‬ ‫ك���راون‪ .‬هه‌موی���ان‬ ‫نه‌خۆشن به‌تایبه‌ت‬ ‫"حه‌مه‌حسێن سه‌یف‬ ‫ق���ازی‌" ك ‌ه پێش���تر‬ ‫ی‬ ‫ی قورس��� ‌‬ ‫رۆماتیزم ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌بوه‌و جه‌رگ‌و ورگ ‌‬ ‫الوازه‌و زۆر نه‌خ���ۆش‬ ‫ی وه‌ها‬ ‫بوه‌‪ ،‬له‌شوێنێك ‌‬ ‫نه‌گونج���اودا ته‌نانه‌ت‬ ‫ی بۆ‬ ‫ناهێڵن دكتۆریش ‌‬ ‫ب���ه‌رن‪ .‬ئه‌و كه‌س���ان ‌ه‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر تاوانباری���ش‬ ‫ی‬ ‫نه‌بن‪ ،‬النیكه‌م تاوانبار ‌‬ ‫سیاس���ین‪ .‬له‌هی���چ‬ ‫ی دنیادا ته‌نانه‌ت‬ ‫شوێنێك ‌‬ ‫ی دواكه‌وتوش���دا‬ ‫له‌واڵتان ‌‬ ‫ی مرۆڤان ‌ه‬ ‫ی دژ ‌‬ ‫ره‌فت���ار ‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ زیندانه‌كان���دا‬ ‫ناك���ه‌ن‌و له‌ش���وێنێكی‬ ‫ی‬ ‫وه‌كو مه‌هاباد ك ‌ه ده‌نگ ‌‬ ‫خۆپیش���انده‌ران به‌هی���چ‬ ‫ێ‬ ‫ێ ن���اگات‌و ده‌یانه‌و ‌‬ ‫كو ‌‬ ‫ی تایبه‌ت‬ ‫ب���ه‌رق‌و كینه‌یه‌ك ‌‬ ‫ئه‌و كه‌س��� ‌ه چاره‌ڕه‌ش���ان ‌ه‬ ‫ێ تاوان به‌ئه‌ش���كه‌نج ‌ه‬ ‫به‌ب ‌‬ ‫له‌ناویان به‌رن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌وش��� ‌‬ ‫ه���ه‌ر له‌باره‌ ‌‬ ‫زیندانه‌وه‌‪ ،‬نوس���ه‌ر ئاماژ‌ه‬ ‫به‌وه‌ده‌كات هێز‌ه ئه‌منیه‌كان‬ ‫ی‬ ‫نه‌یانده‌هێش���ت كه‌س چاو ‌‬ ‫ب��� ‌ه قازیی���ه‌كان بكه‌وێ���ت‌و‬ ‫ێ‬ ‫هه‌واڵێكی���ان ل���ه‌ده‌ره‌و‌ه پ ‌‬ ‫ی‬ ‫بگات‪ ..‬به‌ڵگ���ه‌و كاغه‌زه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫تاوانه‌كانی���ان له‌ماوه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫كورتدا ئاماده‌بو‪ .‬ئه‌فسه‌ره‌كان‬ ‫ی سه‌رۆك‬ ‫هه‌مو په‌یمان‌و به‌ڵێن ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌زیرانیان "قه‌وام" پێشێلكردو به‌پێ ‌‬ ‫ی له‌گه‌ڵ قازییه‌كان‬ ‫ی س���ه‌رباز ‌‬ ‫یاسا ‌‬ ‫هه‌ڵسوكه‌وتیان كردوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی نوس���ه‌ر‌ه جێگه‌ ‌‬ ‫ی ب���ه‌ال ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫سه‌رس���وڕمان ‌ه ئه‌وه‌ی��� ‌ه هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رباز ‌‬ ‫قازیی���ه‌كان له‌دادگایه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك���راون‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌قانون ‌‬ ‫دادگای��� ‌‬ ‫ی مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵدا نه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫سه‌رباز ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌و‌ه ده‌نوس���ێت‪ :‬دادگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب���ه‌كار ‌‬ ‫ی خێ���را كۆتای ‌‬ ‫س���ه‌رباز ‌‬

‫ئه‌بولقاسم سدر قازی‌‬ ‫ی‬ ‫* له‌(‪/18‬گواڵن‪ )1902/‬له‌ش���ار ‌‬ ‫مهاباد له‌دایكبوه‌‪.‬‬ ‫ی محه‌مه‌د بوه‌‪.‬‬ ‫ی قاز ‌‬ ‫* برا بچوك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناوه‌ند ‌‬ ‫ی كۆمیت��� ‌ه ‌‬ ‫* ئه‌ندام��� ‌‬ ‫حیزبی‌ دیموكراتی‌ كوردستان بوه‌‪.‬‬ ‫(‪‌)1943‬و‬ ‫ی‬ ‫له‌س���اڵ ‌‬ ‫*‬ ‫ی‬ ‫ی پارله‌مان ‌‬ ‫له‌چوارده‌یه‌مین خول��� ‌‬ ‫ی مهاباد‬ ‫ی شار ‌‬ ‫ئێراندا وه‌كو نوێنه‌ر ‌‬ ‫هه‌ڵبژێردراوه‌‪.‬‬ ‫ی (‪)1947/3/31‬‬ ‫* به‌ره‌به‌یان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ش���ار ‌‬ ‫ی چوارچ���را ‌‬ ‫له‌گۆڕه‌پان��� ‌‬ ‫مه‌هاباد له‌سێداره‌درا‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی له‌س���ێداره‌دان ‌‬ ‫ی هێنا‌و حوكم ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫راگه‌یاند‪ ،‬سه‌رسوڕهێنه‌رتر ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫حوكمه‌ك��� ‌ه به‌قازییه‌كان رانه‌گه‌یه‌نرا‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی یاسای‌ دادگا ‌‬ ‫ئه‌وه‌ش به‌پێچه‌وانه‌ ‌‬ ‫ێ مانگ‬ ‫س���ه‌ربازییه‌وه‌‪ .‬قازییه‌كان س ‌‬ ‫ب���ه‌و حوكم���ه‌و‌ه له‌زین���دان مانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی هێز ‌‬ ‫ل���ه‌و ماوه‌یه‌دا پ�ل�ان‌و هه‌وڵ ‌‬ ‫داگیركه‌ر به‌تایبه‌ت ئه‌مریكا سه‌باره‌ت‬ ‫ی قازییه‌كان‬ ‫به‌كوردستان‌و چاره‌نوس ‌‬ ‫ده‌گه‌ڕا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫مێژوییه‌كان��� ‌‬ ‫له‌به‌ڵگه‌نام��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی س���ۆڤیه‌تدا له‌باره‌ی‌ ره‌وت ‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قازیی���ه‌كان‪ ،‬به‌پێ ‌‬ ‫دادگاییكردن��� ‌‬ ‫چاوپێكه‌وتن له‌گه‌ڵ چه‌ند ئه‌فسه‌رێك‌و‬ ‫ی ده‌وڵه‌ت‪،‬‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫سیاسه‌تمه‌داران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ق���از ‌‬ ‫ی به‌رگرینامه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫له‌ب���اره‌ ‌‬ ‫ی محه‌م���ه‌د له‌هه‌مو‬ ‫نوس���راوه‌‪ :‬قاز ‌‬ ‫به‌دلێ���ری‌‌و‬ ‫دادگاییكردنه‌كه‌ی���دا‬ ‫ی ده‌كرد‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫ئازایه‌تییه‌و‌ه قسه‌ ‌‬ ‫ب���ۆ جارێكی���ش نه‌بین���را ك ‌ه س���ه‌ر‬ ‫ی لێبوردن بكات‌و‬ ‫دابنه‌وێنێ���ت‌و داوا ‌‬ ‫په‌شیمان بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی له‌سێداره‌بدات؟‬ ‫ێ ده‌یویست قاز ‌‬ ‫ك‌‬ ‫نوسه‌ر هێما بۆ ئه‌وه‌ده‌كات فه‌رمانده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫سوپای‌ ئێران له‌كوردستان سه‌رله‌شكر‬ ‫هومایۆنی‌‪ ،‬بۆ جێبه‌جێكردنی‌ حوكمی‌‬ ‫له‌س����ێداره‌دانی‌ قازیی����ه‌كان زیات����ر‬ ‫له‌هه‌مو كه‌س����ێك به‌په‌له‌ بو‪ ،‬به‌پێی‌‬ ‫به‌ڵگه‌نام����ه‌كان ده‌یویس����ت یه‌ك رۆژ‬ ‫دوای‌ كۆتای����ی‌ دادگاییكردنه‌ك����ه‌‪،‬‬ ‫حوكم����ی‌ له‌س����ێداره‌دانه‌كه‌ جێبه‌جێ‌‬ ‫بكات‪ ،‬به‌اڵم "ره‌زم ئارا" له‌په‌یامێكی‌‬ ‫ته‌له‌گرافی‌ له‌تارانه‌وه‌ داوای‌ لێده‌كات‬ ‫جارێ‌ ده‌ستی‌ لێهه‌ڵبگرێت‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌بۆچونی‌ شای‌ ئێران‬ ‫محه‌م����ه‌د ره‌زا په‌هل����ه‌وی‌ له‌ب����اره‌ی‌‬ ‫له‌س����ێداره‌دانی‌ قازییه‌كان‪ ،‬نوس����ه‌ر‬ ‫ئ����ه‌م به‌س����ه‌رهاته‌ ده‌گێڕێته‌وه‌‪ :‬دوو‬ ‫ساڵ دوای‌ كوش����تنی‌ قازییه‌كان‪ ،‬له‌‬ ‫سه‌فه‌ری‌ "شا" بۆ مه‌هاباد له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫بینای‌ نه‌خۆشخانه‌ی‌ "شێرو خورشید"‪،‬‬ ‫خانمێكی‌ ره‌ش����پۆش پیش����انی‌ ش����ا‬ ‫ده‌ده‌ن‌و ده‌ڵێن ئه‌وه‌ هاوس����ه‌ره‌كه‌ی‌‬ ‫قازی‌ محه‌مه‌ده‌‪ ،‬شا له‌ئۆتۆمبێله‌كه‌ی‌‬ ‫داده‌به‌زێت‌و قس����ه‌ی‌ له‌گه‌ڵدا ده‌كات‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬من حوكمی‌ له‌س����ێداره‌دانی‌‬ ‫قازییه‌كانم واژۆ نه‌كردوه‌‪ ،‬سیاسه‌تی‌‬ ‫جیهانی‌ وایكرد‪.‬‬ ‫هه‌ڵوێستی‌ عه‌شیره‌ته‌ كورده‌كان‬ ‫له‌دوتوێ���ی‌ ئ���ه‌و به‌ڵگه‌نامانه‌ی‌ له‌م‬ ‫كتێب���ه‌دا باڵوكراونه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ش���ه‌ش‬ ‫به‌ڵگه‌نام���ه‌ی‌ تایبه‌تن به‌هه‌ڵوێس���تی‌‬ ‫ژماره‌ی���ه‌ك كه‌س���ایه‌تی‌‌و س���ه‌رۆك‬ ‫عه‌شیره‌تی‌ كورد‪ ،‬كه‌ داوای‌ له‌ناوبردنی‌‬ ‫ق���ازی‌‌و هاوڕێیانی‌ ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫تۆمه‌تباری���ان ده‌ك���ه‌ن به‌تاوانه‌كانی‌‬ ‫"خیانه‌تكاری‌‌و سته‌م‌و خوێنڕشتن"‪.‬‬ ‫به‌ڵگه‌نام���ه‌ی‌ یه‌ك���ه‌م ب���ه‌رواری‌‬ ‫(‪ )1947/2/6‬به‌سه‌ره‌وه‌یه‌و واژۆی‌ نۆ‬ ‫س���ه‌رۆك خێڵ‌و نۆزده‌ كه‌سی‌ پێوه‌یه‌و‬ ‫ئاراس���ته‌ی‌ س���ه‌رۆك وه‌زیران كراوه‌‪،‬‬ ‫تیایدا هاتوه‌‪ :‬له‌ئێوه‌ی‌ به‌ڕێز داواكارین‬ ‫ئه‌و گورگ���ه‌ دڕندانه‌ له‌پێ���ش چاوی‌‬ ‫ئێمه‌ خه‌ڵكی‌ زوڵملێكراو س���زا بده‌ن‪،‬‬ ‫كه‌ برینی‌ ئێمه‌ی‌ خه‌ڵكی‌ سته‌م لێچوو‬ ‫بحه‌سێته‌وه‌"‪ .‬نوسراوێكی‌ دیكه‌ هه‌مان‬ ‫رۆژ ب���ه‌واژۆی‌ (‪ )12‬ك���ه‌س ره‌وانه‌ی‌‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیران كراوه‌و هه‌مان داوای‌‬ ‫تێ���دا دوپاتكراوه‌ت���ه‌وه‌‪ .‬هه‌م���ان رۆژ‬ ‫له‌الیه‌ن (‪ )27‬كه‌س���ی‌ دیكه‌وه‌ هه‌مان‬ ‫داوا ئاراس���ته‌ی‌ س���ه‌رۆك وه‌زی���ران‬ ‫كراوه‌‪.‬‬ ‫نوسراوێكی‌ دیكه‌ له‌(‪)1947/2/12‬‬ ‫ب���ه‌واژوی‌ س���ێ‌ كه‌س���ایه‌تی‌ ره‌وانه‌ی‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتدارانی‌ ئێران ك���راوه‌‪ ،‬تیایدا‬ ‫هات���وه‌‪ :‬داواكاری���ن برین���ی‌ دڵم���ان‬ ‫به‌له‌س���ێداره‌دانی‌ ئه‌و س���ێ‌ كه‌س���ه‌‬ ‫داس���اكێنن‌و به‌و هیوایه‌ته‌ی‌ چاوه‌ڕێی‌‬ ‫وه‌ها رۆژێك بوین س���زای‌ خایینه‌كان‬ ‫به‌چاوی‌ خۆمان ببینین‪ .‬نوس���راوێكی‌‬ ‫دیك���ه‌ واژوی‌ (‪ )13‬كه‌س���ی‌ پێوه‌یه‌و‬ ‫مێژوی‌ (‪ )1947/2/15‬به‌س���ه‌ره‌وه‌یه‌و‬ ‫هه‌مان داواكاری‌ تێدا دوپاتكراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫نوس���راوی‌ كۆتایی���ش له‌ب���ه‌رواری‌‬ ‫(‪ )1947/2/17‬له‌الی���ه‌ن ح���ه‌وت‬ ‫كه‌سایه‌ته‌وه‌ ره‌وانه‌ی‌ سه‌رۆك وه‌زیران‬ ‫ك���راوه‌و نوس���یویانه‌‪ :‬له‌جه‌نابت���ان‬ ‫داواكارین س���زای‌ ئه‌و خاینانه‌ بده‌ن‌و‬ ‫حوكمی‌ له‌س���ێداره‌دانیان پێبده‌ن‪ ،‬كه‌‬ ‫له‌م رێگه‌وه‌ دڵی‌ خه‌ڵكی‌ زوڵملێكراوی‌‬ ‫ناوچه‌كه‌ بحه‌سێته‌وه‌‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫سه‌ردان ‌ی سه‌رۆكی‌ یه‌كێتی‌ مامۆستایان‌و جێگره‌كه‌ی‌ بۆ ده‌ره‌وه‌ ‌ی واڵت ناڕه‌زایی‌ لێده‌كه‌وێته‌وه‌‬

‫"به‌ناو ‌ی په‌روه‌رده‌و مامۆستاو‌ه گه‌شتیان كردو‌ه‬ ‫بێئه‌وه‌ ‌ی هێنده‌ ‌ی نوكه‌ده‌رزییه‌ك سودی‌ هه‌بێت"‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌‬

‫مامۆستایه‌ك سه‌باره‌ت به‌سه‌ردانی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ یه‌كێتی‌ مامۆستایان‌و‬ ‫جێگره‌كه‌ی‌ بۆ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت ده‌ڵێت‬ ‫"ئه‌وان با جارێ‌ ناوماڵ‌و باڵه‌كانی‌ خۆیان‬ ‫ڕێكبخه‌ن با رێكخراوی‌ مامۆستایان بن‬ ‫ئینجا بڕۆن بانگهێشتی‌ وا قبوڵ بكه‌ن"‪،‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ یه‌كێتی‌ مامۆستایانیش ده‌ڵێت‬ ‫"هه‌رچه‌نده‌ له‌سه‌ر ئه‌ركی‌ ڕێكخراوه‌كه‌‬ ‫بانگهێشت كراوین به‌اڵم به‌شداریكردن‬ ‫له‌و كۆنفرانسانه‌دا كاریگه‌ری‌ زۆری‌‬ ‫ده‌بێت‪".‬‬ ‫هه‌فت���ه‌ی‌ راب���ردو س���ه‌رۆك ‌ی یه‌كێتی‌‬ ‫مامۆستایان‌و جێگره‌كه‌ی‌ سه‌ردانی‌ واڵت ‌ی‬ ‫به‌ریتانیایان ك���رد‪ ،‬عه‌بدولواحید محه‌مه‌د‬ ‫سه‌رۆكی‌ یه‌كێتی‌ مامۆستایانی‌ كوردستان‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ مه‌به‌س���تی‌ س���ه‌ردانه‌كه‌یان‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند ك���ه‌ "په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫باشمان له‌گه‌ڵ رێكخراوه‌كانی‌ مامۆستایانی‌‬ ‫جیهان���ی‌ هه‌ی���ه‌و له‌الی���ه‌ن ڕێكخ���راوی‌‬ ‫ناس���وته‌وه‌ ك���ه‌ گه‌وره‌تری���ن ڕێكخراوی‌‬ ‫مامۆس���تایانی‌ به‌ریتانیایه‌ بۆ كۆنفرانسی‌‬ ‫سااڵنه‌یان بانگهێشتكرابوین‪".‬‬ ‫ڕێكخراوی‌ ناس���وتی‌ به‌ریتانی‌ س���ااڵنه‌‬ ‫له‌كۆتای���ی‌ مانگ���ی‌ س���ێ‌ كۆنفران���س‬ ‫ده‌به‌س���تێت ب���ۆ دانان���ی‌ به‌رنام���ه‌ی‌‬ ‫سااڵنه‌یان‌و ماوه‌ی‌ چه‌ند ساڵێكه‌ یه‌كێتی‌‬ ‫مامۆس���تایانی‌ كوردس���تانیش بانگهێشت‬ ‫ده‌كات‪ ،‬عه‌بدولواحی���د محه‌مه‌د باس���ی‌‬ ‫له‌وه‌كرد ك���ه‌ له‌گه‌ڵ ئ���ه‌و ڕێكخراوه‌یه‌دا‬ ‫به‌رده‌وام دۆستایه‌تی‌و هه‌ماهه‌نگیان هه‌یه‌‬ ‫وتی‌ "توانیمان له‌و كۆنفرانس���ه‌دا كۆمه‌ڵێ‌‬ ‫چاالك���ی‌ ب���اش ئه‌نج���ام بده‌ی���ن له‌گه‌ڵ‬ ‫كۆمه‌ڵێ���ك ڕێكخ���راوی‌ تر ك���ه‌ ئه‌وانیش‬ ‫بانگهێشت كرابون‪".‬‬ ‫له‌گه‌ڵ باڵوبون���ه‌وه‌ی‌ هه‌ندێك له‌وێنه‌ی‌‬ ‫گه‌ش���ته‌كه‌یان له‌ت���ۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان‬ ‫مامۆس���تایان هه‌ریه‌كه‌یان به‌ش���ێوه‌یه‌ك‬ ‫بۆچون���ی‌ خۆی���ان ده‌ربڕی���وه‌‪ ،‬ئاوێزان‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ی���ی‌ مامۆس���تا له‌لێدوانێكی���دا‬ ‫ب���ۆ ئاوێن���ه‌ وت���ی‌ "له‌جیات���ی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌‬ ‫زیاترئاگاداری‌ ره‌وشی‌ بایكۆت‌و ئه‌و دۆخه‌‬ ‫خراپه‌بن كه‌ مامۆس���تایان تێیدان‌و زیاتر‬ ‫له‌ نیو س���اڵه‌ موچه‌كانیان ب���ه‌ ئاره‌زوی‌‬ ‫حیزب ده‌درێ���ت‌و به‌ناوی‌ پاش���كه‌وته‌وه‌‬ ‫لێیان زه‌وت ده‌كرێت‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ سه‌فه‌ری‌‬ ‫واڵتانیان ده‌س���ت پێكردوه‌‪،‬له‌كاتێكدا كه‌‬

‫یه‌كێت ‌ی مامۆستایان‬ ‫نه‌ك دڵسۆزو‬ ‫نوێنه‌ری‌ مامۆستا‬ ‫نین ئه‌وان رێگرو‬ ‫له‌مپه‌ریشن‬ ‫له‌به‌رده‌م خواست‌و‬ ‫به‌دیهاتنی‌ ماف ‌ه‬ ‫سه‌ره‌تاییه‌كانیاندا‬

‫ئێمه‌ ڕێكخراوێكین‬ ‫توانای‌ مادیمان كه‌مه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وان ئه‌زمونێك ‌ی‬ ‫زۆریان هه‌یه‌و‬ ‫توانای‌ ماد ‌ی باشیان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ ‌ی‬ ‫‪ 2000‬ئه‌ندام ‌ی‬ ‫خۆیان به‌شداربون‌و‬ ‫خێزانه‌كانیشیان هێنابو‬ ‫خۆیان به‌مامۆس���تایان ده‌ڵێ���ن پاره‌ نیه‌ بێزار ده‌كات‌و وه‌ك س���وكایه‌تییه‌ك دێته‌‬ ‫ئه‌ی‌ پێمان ناڵێن ئه‌گ���ه‌ر به‌و ئابونانه‌ی‌ به‌رچاویان‪".‬‬ ‫مامۆس���تا خالید ده‌پرس���ێت "باش���ه‌‬ ‫كه‌ له‌مامۆس���تایان وه‌رده‌گرت س���ه‌فه‌رو‬ ‫گه‌ش���تیان نه‌كردوه‌ به‌چی‌ ده‌یكه‌ن؟ یان كه‌ بانگهێش���ت كراون خه‌رجی‌ گه‌شته‌كه‌‬ ‫ب���ه‌و به‌ناو پاش���ه‌كه‌وته‌ی‌ ك���ه‌له‌ئێمه‌ی‌ له‌سه‌ر كێییه‌؟ پاشان گه‌ر وایه‌ با ڤیدیۆی‌‬ ‫ده‌خۆن؟ بۆخۆیان پاره‌هه‌یه‌ ئه‌ی‌ بۆ مافی‌ دانیشتنه‌كه‌یان باڵوبكه‌نه‌وه‌و بزانین چۆن‬ ‫باس���ی‌ كێش���ه‌ی‌ په‌روه‌رده‌و گرفته‌كانی‌‬ ‫ره‌وای‌ مامۆستایان ناده‌ن؟"‬ ‫خالید س���پیاره‌یی‌ مامۆستاش ده‌ڵێت مامۆس���تایان ك���ردوه‌‪ .‬به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌‬ ‫"به‌ن���اوی‌ پ���ه‌روه‌رده‌و مامۆس���تاوه‌ ئه‌و واده‌زان���م ئ���ه‌وان نه‌ك ناتوانن كێش���ه‌ی‌‬ ‫گه‌شته‌یان كردوه‌ بێئه‌وه‌ی‌ به‌قه‌ده‌ر نوكه‌ په‌روه‌رده‌و مامۆستا چاره‌سه‌ربكه‌ن به‌ڵكو‬ ‫ده‌زرییه‌ك س���ود به‌و س���لكه‌ بگه‌یه‌نێت‌و خۆیان كێشه‌ن له‌به‌رده‌م په‌روه‌رده‌و به‌ره‌و‬ ‫ده‌توان���م بڵێ���م ئه‌مه‌ش ده‌چێته‌ س���ه‌ر پێش���چونی‌ له‌ هه‌رێمدا چونكه‌ كه‌سانێكن‬ ‫گه‌نده‌ڵییه‌كان���ی‌ تری���ان‌و بێباكیی���ان بۆ به‌ته‌زكیی���ه‌ی حیزبی‌ ئه‌و پۆس���تانه‌یان‬ ‫كێش���ه‌كانی‌ مامۆس���تاو به‌هه‌ده‌ردان���ی‌ وه‌رگرتوه‌ نه‌ك به‌ئاست‌و توانای‌ خۆیان‌و‬ ‫س���امانی‌ گش���تی‌ به‌تایبه‌ت ل���ه‌م كاته‌دا ه���ه‌ر كارێكی���ش له‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ حیزب‬ ‫كه‌ به‌وت���ه‌ی‌ خۆیان گی���رۆده‌ی‌ قه‌یرانی‌ بێت پش���تگیری‌ ده‌كه‌ن ب���ه‌اڵم كه‌ دژی‌‬ ‫دارایین‌و به‌هه‌ده‌ردانی‌ س���امانی‌ گش���تی‌ به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ حیزبی‌ بو بێگوێدانه‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ب���ۆ به‌رژه‌وه‌ندی‌ تایبه‌تی‌‪ ،‬به‌ئاش���كراش س���ودی‌ بۆ په‌روه‌رده‌ هه‌یه‌ یان نا ره‌تی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ لێ‌ ده‌خوێنرێته‌وه‌و له‌بری‌ ئه‌وه‌ی‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ بۆیه‌ ڕێكخراوه‌كه‌ كێشه‌و باره‌و‬ ‫وێنه‌ی‌ كۆبون���ه‌وه‌و به‌رهه‌می‌ كاره‌كانیان ڕێگرن له‌به‌رده‌م پرۆسه‌ی‌ په‌روه‌رده‌دا‪".‬‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ردا س���ه‌رۆكی‌ یه‌كێت���ی‌‬ ‫بۆ مامۆس���تایان بخه‌ن���ه‌ رو زیاتر وێنه‌ی‌‬ ‫گه‌شته‌كانیان‌و ش���وێنه‌ گه‌شتیارییه‌كان‌و مامۆس���تایان به‌نیگه‌رانیی���ه‌وه‌ باس���ی‌‬ ‫س���ێڵفییه‌كانیان باڵوده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬ل���ه‌م له‌وه‌ك���رد وتی‌ "به‌داخ���ه‌وه‌ رێكخراوه‌كان‬ ‫قه‌یران���ه‌دا ك���ه‌ زۆرینه‌ی‌ مامۆس���تایان ده‌بێت هه‌ماهه‌نگی‌ بكه‌ن له‌گه‌ڵ رێكخراوه‌‬ ‫به‌ده‌س���ت نه‌بونییه‌وه‌ ده‌ناڵێنن‌و بێزارن جیهانی���ه‌كان ت���ا بتوانن باش���تر ده‌نگی‌‬ ‫به‌اڵم ئه‌م گه‌ش���تانه‌ زیاتر مامۆس���تایان خۆیان بگه‌یه‌نن‪ ،‬نابێت بابه‌تی‌ ماده‌ ببێته‌‬

‫ڕێگر له‌به‌رده‌م ئه‌وه‌دا‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ش ئێمه‌ چی‌ ده‌كه‌ن؟ باسی‌ ئه‌وه‌ده‌كه‌ن كه‌ مافمان‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌ركی‌ ئه‌وان س���ه‌فه‌رمان كردوه‌ خوراوه‌؟ كه‌ رێكخراوێكی‌ حیزبین؟ كه‌ ‪25‬‬ ‫چونكه‌ ئ���ه‌وان رێكخراوێكی‌ ده‌وڵه‌مه‌ندن‌و رۆژ خۆپیشاندان بو له‌وه‌رزی‌ یه‌كه‌م‌و دو‬ ‫ته‌نه���ا ئێمه‌ش نه‌بوی���ن به‌ڵكو رێكخراوی‌ مان���گ‌و نیو زیاتره‌و تائێس���تاش ده‌وامی‌‬ ‫مامۆستایانیان له‌زۆرێك له‌واڵتانی‌ عه‌ره‌ب‌و وه‌رزی‌ دوه‌م���ی‌ زۆرب���ه‌ی‌ خوێندنگاكان‬ ‫هه‌تا ئه‌وروپاش بانگهێشت كردبو‪،‬له‌كاتێكدا له‌زۆنگی‌ سه‌وز ده‌ستی‌ پێنه‌كردوه‌؟ باسی‌‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر له‌س���ه‌ر ئه‌ركی‌ خۆش���مان بێت ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ موچه‌ی‌ ‪ 7‬مانگی‌ منی‌‬ ‫به‌شداریكردن له‌و كۆنفرانسانه‌دا كاریگه‌ری‌ مامۆس���تا نه‌دراوه‌؟ یان ئه‌ڕۆن‌و باس���ی‌‬ ‫زۆری‌ ده‌بێ���ت چونكه‌ باس���ی‌ دواكه‌وتنی‌ ژیانی‌ خۆشی‌ خۆیان ده‌كه‌ن كه‌ ژیانی‌ من‌و‬ ‫موچه‌مان ك���ردوه‌و له‌وه‌اڵمدا وتیان ئێمه‌ هاوپیش���ه‌كانم بێت؟ با جارێ‌ بێن خۆیان‬ ‫نامه‌مان ن���اردوه‌ گه‌ر پێویس���تیش بێت تازه‌ بكه‌نه‌وه‌ چونكه‌ ده‌مێكه‌ به‌سه‌رچون‬ ‫نوێنه‌ریش ده‌نرێین تا پشتگیریتان بكه‌ن نازانم به‌و ئێكسپایه‌رییه‌وه‌ به‌چ ناوێكه‌وه‌‬ ‫له‌چاره‌سه‌ركردنی‌ ئه‌و كێشانه‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی‌ ده‌ڕۆن به‌ن���اوی نوێن���ه‌ری‌ مامۆس���تایان‬ ‫باس���ی‌ خوێندن‌و ئاواره‌كان‌و په‌ره‌پێدانی‌ له‌هه‌ر ش���وێنێك ئه‌گه‌ر ڕاس���تیش بڵێن‬ ‫توانای‌ مامۆس���تایانمان كردوه‌‪،‬له‌كاتێكدا كه‌ ناش���یڵێن ته‌نها وه‌اڵم كه‌ وه‌ریده‌گرن‬ ‫ئه‌وان له‌س���ه‌ر ئه‌ركی‌ خۆیان له‌ مانگی‌‪ 10‬ده‌ڵێن ئه‌وه‌ كێش���یه‌كی‌ سیاسی‌ ناوخۆیی‌‬ ‫س���اڵی‌ ڕابردو له‌لوبنان ۆرك شۆپێكیان هه‌رێمه‌كه‌تانه‌و چاره‌سه‌ر الی‌ خۆتانه‌‪".‬‬ ‫ئاوێ���زان هه‌ڵه‌بجه‌یی‌ له‌ب���اره‌ی‌ رۆڵی‌‬ ‫ب���ۆ ‪ 24‬ئه‌ندامی‌ یه‌كێتی‌ مامۆس���تایان‬ ‫ئه‌نجامدا‪،‬جگه‌له‌وه‌ ‌ی ئه‌وان ده‌زانن كه‌ ئێمه‌ ڕێكخراوه‌كه‌وه‌ له‌م دۆخه‌ی‌ كه‌ مامۆستایانی‌‬ ‫ڕێكخراوێكین توانای‌ مادیمان كه‌مه‌‪ ،‬ئه‌وان تێدای���ه‌ وتی‌ "به‌داخ���ه‌وه‌ ئه‌ڵێم ئه‌وان بۆ‬ ‫ئه‌زمونێك ‌ی زۆریان هه‌ی���ه‌و توانای‌ مادی‌ خۆیان‌و هه‌مو مامۆس���تایانیان س���ه‌لماند‬ ‫باش���یان هه‌یه‌‪،‬جگه‌له‌وه‌ی‌ ‪ 2000‬ئه‌ندامی‌ كه‌ ڕێكخ���راوی‌ مامۆس���تایان نین به‌ڵكو‬ ‫خۆیان به‌ش���داربون‌و خێزانه‌كانیش���یان ڕێكخراوێك���ی‌ حیزبین‌و یه‌كێت���ی‌‌و پارتی‌‬ ‫هێنابو تا هه‌م به‌شداری‌ كۆنفرانس بكه‌ن‌و له‌الی���ه‌ك‌و ئه‌وانی‌ تری���ش به‌الیه‌ك‪،‬جگه‌‬ ‫له‌سه‌رلێش���ێوانی‌ مامۆس���تاو فشاركردن‬ ‫هه‌م گه‌شتیش بكه‌ن‪".‬‬ ‫له‌ به‌رامبه‌ردا ئاوێزان ده‌ڵێت "باس���ی‌ لێی���ان‌و كه‌مكردن���ه‌وه‌ی‌ هه‌یبه‌تی‌ خۆیان‬

‫له‌ژێر فش���اری‌ حیزبه‌كانیان نه‌یانتوانیوه‌‬ ‫هیچ���ی‌ تربك���ه‌ن هه‌رش���تێكیان كردب ‌ێ‬ ‫ته‌نه���ا ن���اوه‌و به‌ئابونه‌ی‌ مامۆس���تایان‬ ‫كردویانه‌‪،‬ب���ه‌اڵم نازان���م ب���ه‌چ ڕویه‌كه‌وه‌‬ ‫ڕازیبون ئه‌گه‌ر بانگهێشتیش كرابن؟ ئه‌وان‬ ‫با جارێ‌ ناوماڵ‌و باڵه‌كانی‌ خۆیان ڕێكبخه‌ن‬ ‫با رێكخراوی‌ مامۆستایان بن به‌مانای‌ وشه‌‬ ‫بابزانن مافی‌ مامۆستایان چیه‌ ئینجا بڕۆن‬ ‫بانگهێشتی‌ وا قبوڵ بكه‌ن‪".‬‬ ‫ئاوێ���زان هه‌ڵه‌بجه‌یی‌ نه‌ نیو موچه‌كه‌ی‌‬ ‫مانگ���ی‌ ن���ۆی‌ وه‌رگرتوه‌ "ن���ه‌ چاره‌كه‌"‬ ‫موچه‌كه‌ی‌ مانگی‌ ‪1‬و ‪ 2‬وه‌ك خۆی‌ ده‌ڵێت‬ ‫"پێویس���تم پێی‌ بوه‌ بۆی���ه‌ قه‌رزمكردوه‌‬ ‫به‌اڵم وه‌رم نه‌گرتوه‌ چونكه‌ به‌سوكایه‌تی‌‬ ‫ده‌زانم ك���ه‌ ئه‌رك���ی‌ ت���ه‌واوم جێبه‌جێ‌‬ ‫كردبێ���ت‌و ئه‌وان به‌زۆر م���ن بكه‌ن به‌نیو‬ ‫موچه‌و چاره‌كه‌ مامۆستا‪".‬‬ ‫وتیش���ی‌"كامه‌ ڕێكخ���راوی‌ یه‌كێت���ی‌‬ ‫مامۆستایانه‌ كه‌ منێكی‌ مامۆستا تا ئێستا‬ ‫موچه‌ی‌ مانگ���ی‌ ‪12-11-10-9‬ی‌ س���اڵی‌‬ ‫‪ 2015‬مانگی‌ ‪3-2-1‬ی‌ ‪2016‬وه‌رنه‌گرتوه‌؟‬ ‫س���وپاس بۆ خوا كه‌ ئه‌ندام نیم له‌و به‌ناو‬ ‫ڕێكخراوه‌دا چونكه‌ هه‌مو كه‌س ده‌زانێ‌ كه‌‬ ‫رابردو ئێستایان چ جۆرێكن‪".‬‬ ‫مامۆس���تا خالیدی���ش ده‌ڵێت"یه‌كێتی‌‬ ‫مامۆس���تایان ن���ه‌ك دڵس���ۆزو نوێنه‌ری‌‬ ‫مامۆس���تا نین ئه‌وان رێگرو له‌مپه‌ریش���ن‬ ‫له‌ب���ه‌رده‌م خواس���ت‌و به‌دیهاتن���ی‌ مافه‌‬ ‫س���ه‌ره‌تاییه‌كانیاندا به‌ڵگه‌ش بۆ ئه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫چه‌ند مانگ���ه‌ی‌ ڕابردو نه‌ك پش���تگیری‌‬ ‫مامۆس���تایان نه‌كردوه‌ به‌ڵكو شه‌و و رۆژ‬ ‫خه‌ریكی‌ پیالنگێڕی‌ بون بۆ دژایه‌تیكردنی‌‬ ‫مامۆس���تایان‌و په‌رتكردن���ی‌ ڕیزه‌كانیان‬ ‫له‌داواكردنی‌ مافه‌كانیان‪".‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ یه‌كێتی‌ مامۆستایان له‌باره‌ی‌‬ ‫ئه‌نجام���ی‌ به‌ش���داریكردنه‌كه‌یان ل���ه‌و‬ ‫كۆنفرانسه‌دا ڕایگه‌یاند "به‌ڵینیان پێدراوه‌‬ ‫له‌بواری‌ په‌ره‌پێدان‌و ئاواره‌كان‌و دواكه‌وتنی‌‬ ‫موچ���ه‌ هاوكاریمان بك���ه‌ن به‌اڵم ئه‌وه‌ش‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ س���ه‌ر شانی‌ ئێمه‌ ئایا تا چه‌ند‬ ‫ده‌توانین هه‌ماهه‌نگ���ی‌ بكه‌ین له‌گه‌ڵ ئه‌و‬ ‫ڕێكخراوانه‌ چونكه‌ ده‌بێت زه‌مینه‌س���ازی‌‬ ‫بكه‌یت‌و بانگهێش���تیان بكه‌یت‌و پڕۆژه‌ت‬ ‫هه‌بێ���ت‌و په‌یوه‌ندییه‌كه‌ پ���ه‌ره‌ پێبده‌یت‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئه‌وان له‌كۆمه‌ڵێك گۆشه‌نیگاوه‌‬ ‫سه‌یری‌ ڕێكخراوه‌كه‌ ده‌كه‌ن ئایا الوازه‌ یان‬ ‫لۆكاڵی‌‌و داخراوه‌؟ په‌یوه‌ندی‌ هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫رێكخراوه‌كانی‌ تر یان نا؟ بۆیه‌ ده‌بێت ئێمه‌‬ ‫هه‌وڵبده‌ین هه‌مو ئه‌وانه‌مان هه‌بێت‪".‬‬

‫ڕۆشنبیرو بایکۆت‌و ناڕەزایەتی‪ ..‬بەهێزکردن‌و فراوانکردن یان شکاندن؟‬ ‫ئەحمەد ڕەسوڵ‬ ‫م����اوەی پێش����و لەتیڤ����ی‌و هەن����دێ‬ ‫وێبسایتەوە بایکۆتی مامۆستایان کەوتەوە‬ ‫ژێر ڕۆش����نایی‌و بوەوە بەبابەتی نوس����ین‌و‬ ‫پڕۆگرامەکان‌ کە هەڵبەت شکاندنی بایکۆت‌و‬ ‫ئەوەی کە دەوام‌و هەمو ش����تێک بچێتەوە‬ ‫سەر رەوتی ئاسایی خۆی بەتارگێت کرابو‪.‬‬ ‫ئاش����کرایە خس����تنەگەڕی ئەم هەڵمەتەی‬ ‫نوسین‌و بەرنامەی تەلەفزیۆنی بۆ شکاندنی‬ ‫بایک����ۆت‌و پاشەکش����ەکردن بەناڕەزایەتی‬ ‫خەڵ����ک هاوکات ب����و لەگەڵ فش����اردانانی‬ ‫الیەنێک����ی سیاس����ی دەس����ەاڵت لەس����ەر‬ ‫الیەنەکەی تر بۆ کۆتایی هێنان بەمانگرتن‌و‬ ‫ناڕەزایەتیەکان بەهەر نرخ‌و شێوازێک بێت‬ ‫(ئەو الیەنەش بەئێستاش����ەوە‪ ،‬بەسەرێک‬ ‫لەدەس����ەاڵتدایەو بەسەرەکەی تر دەیەوێت‬ ‫کەڵ����ک لەناڕەزایەت����ی فراوان����ی خەڵ����ک‬ ‫وەربگرێت)‪.‬‬ ‫ئارگیومێنت����ی ش����کاندنی بایکۆت����ی‬ ‫مامۆستایان‌و پاشەکش����ەپێکردنی خەڵک‬ ‫لەمانگرت����ن‌و ناڕەزایەت����ی الی ئەم جۆرە‬ ‫لەنوس����ین‌و ئ����ەم ت����ەرزە لەبیرکردنەوەو‬ ‫قسەکردن پشتی بەستوە بە‪:‬‬ ‫• دەس����ەاڵت بێباکە لەئاس����ت بایکۆتی‬ ‫مامۆس����تایان‌و ئیفلی����ج بونی پڕۆس����ەی‬ ‫پەروەردەو ئەمەش واتە بێئەنجامی‌و ناکامی‬ ‫مانگرتن لەگەیشتن بەماف‌و داخوازیەکان‪.‬‬ ‫• مندااڵن بێتاوانن‌و ناکرێت مەحروم بن‬ ‫لەپەروەردەو فێرکردن‪ ،‬چونکە لەئەنجامدا‬ ‫نەخوێندەوارب����ون‌و تاریکبونی کۆمەڵگای‬

‫لێدەکەوێتەوە‪.‬‬ ‫• ناکرێ����ت س����ەرەڕای مانگرتن‌و دەوام‬ ‫نەکردن مامۆستایان داوای موچە بکەن‪.‬‬ ‫دەس����ەاڵتێک هێندە نابەپرسیارو بێباک‬ ‫بێ����ت لەئاس����ت ئیفلیجبون����ی کایەیەکی‬ ‫هەرەگرنگ����ی وەک پ����ەروەردەو بێخ����ەم‌و‬ ‫بێخەیاڵ لەسەر عەرش����ی شاهەنشاهانەی‬ ‫خ����ۆی پاڵکەوتبێ‌و مێ����ش میوانی نەبێ‪،‬‬ ‫هەر ئەمە خۆی ئارگیومێنتی هەرە بەهێزە‬ ‫بۆ بەردەوامی����دان بەبایکۆت‌و بەهێزکردن‌و‬ ‫فراوانکرن����ی نەک الوازکردن‌و ش����کاندنی‪.‬‬ ‫هەرچەن����دە ئەوەی ک����ە دەوترێت بایکۆت‬ ‫هیچ کاریگەری نەبوەو نابێ‌و دەس����ەاڵتی‬ ‫نەجواڵن����دوە‪ ،‬ی����ان هەڵەتێگەیش����تن‌و‬ ‫خۆگێلکردن����ە ی����ان چەواش����ەکردن‪ ،‬زۆر‬ ‫بەس����ادەیی بەو دەلیلەی دەس����ەاڵت هیچ‬ ‫ڕێگاو ش����ێوازێکی فشار نەما نەیگرێتە بەر‬ ‫تادەگات بەماشێنە ئیعالمیە زەبەالحەکەی‬ ‫ب����ۆ کۆتاییهێن����ان بەمانگرتن‌و شکس����ت‬ ‫کێشانی ناڕەزایەتیەکان‪.‬‬ ‫ئەوەش ک����ە لەپەیوەند بەبێبەش����بونی‬ ‫من����ااڵن لەپەروەردەو خوێن����دن‌و ئایندەی‬ ‫کۆمەڵگاوەی����ە لەدو حاڵ����ەت تێپەڕنابێت؛‬ ‫یان ئ����ەوەی وەک لەش����کرێکی بێ هیواو‬ ‫بێ ئاس����ۆ خوێن����دن تەواو بک����ەن‌و بێکار‬ ‫بکەونە س����ەر ش����ەقامەکان‪ ،‬یان ئەوەی‬ ‫کە کۆمەڵگا لەئەنجامی نەخوێندەواربونی‬ ‫ببێتە ئەشکەوت‌و تاریکستان‪ ،‬کە هەڵبەت‬ ‫هەرئێس����تا لەنێو پەیمان����گاو زانکۆکان‌و‬ ‫کۆمەڵگاش����دا‪ ،‬ئەش����کەوت‌و تاریکس����تان‬ ‫لەباڵوبونەوەو فراوانب����ون‌و گەورەبوندایە‪.‬‬

‫فراوانبون‌و گەورەبون����ی رۆژ بەرۆژی ئەم‬ ‫هێزە تاریک����ە ک����ە وەک دێوێکی خەوتو‬ ‫لەهەر لەحزەیەکدا ش����ەیمانەی هەستان‌و‬ ‫دەستبەس����ەراگرتنی کۆمەڵ����گای هەی����ە‪،‬‬ ‫بەرهەم����ی ئ����ەم دەس����ەاڵتە خێڵەک����ی‌و‬ ‫کۆنەپەرستەیە کە بەردەوام لەدژایەتیکردنی‬ ‫مەدەنیەت‌و ئازادی‌و کران����ەوەی کۆمەڵگا‬ ‫درێغی‌و کەمتەرخەمی نەکردوە‪.‬‬ ‫ئەسڵی‌و بنەمایی ئەوەیە کە رۆژانی‬ ‫خۆپیشاندان‌و مانگرتن‌و هەر جۆرێکی تری‬ ‫هەڵوێست وەرگرتن لەئاست دواکەوتن یان‬ ‫کەمکردنەوەی موچەو کرێی کار یان خراپی‬ ‫هەلومەرج����ی کارو ناوەندەکانی کارو یان‬ ‫لەپێناو ماف‌و بیم����ەو ئیمتیازاتی تر‪ ،‬یان‬ ‫تەنانەت لەسەر کێشەو قەیرانەکانی فەزای‬ ‫گش����تی‌و کۆمەڵگاش لەالیەن مامۆس����تاو‬ ‫کارمەن����دو کرێ����کارو موچەخۆران����ەوە‬ ‫بەکاردادەنرێ����ت‌و مافی س����زادان‌و بڕینی‬ ‫موچ����ە تەنها لەسیس����تمە ه����ەرە خراپ‌و‬ ‫وێرانەکاندا پەنای دەبرێتە بەر‪.‬‬ ‫هەڵبەت لەنوسینێکی کورتی وەهادا هەر‬ ‫ئەوەندە ئیمکانی ڕونکردنەوە هەیە لەسەر‬ ‫ئەو خااڵنەی لەسەرەوە هێمایان بۆ کراوە‪.‬‬ ‫بۆیە ئەمەوێت ڕوبەرێکی تری ئەم نوسینە‬ ‫بۆ مەس����ەلەیەکی تری جەوهەری تەرخان‬ ‫بکەم‪.‬‬ ‫کێشەی بونیادی لەم جۆرە عەقڵیەتەدا‪،‬‬ ‫الوازی تێگەیش����تنیەتی لەچۆنیەت����ی‬ ‫بەهێزکردن‌و فراوانکردن����ی وزەی بەرگری‬ ‫لەدەرون����ی کۆمەڵ����گادا لەبەرامب����ەر‬ ‫دەسەاڵتێکی ستەمکار‪.‬‬

‫ئ����ەو نوس����ەرە بەڕێزانەی "ک����ە خۆیان‬ ‫بەبێالیەن‌و سەربەخۆ دەناسێنن" لەنوسین‌و‬ ‫چاوپێکەوتن����ە تەلەفزیۆنیەکان����دا هێرش‬ ‫دەکەنە سەر بزوتنەوەی ناڕەزایەتی خەڵک‌و‬ ‫بایکۆتی مامۆستایان‪ ،‬هێرش دەکەنە سەر‬ ‫شەریحەیەکی فراوانی ئەم کۆمەڵگایەو بەبێ‬ ‫ئینتماو بێ خەون‌و بێ پڕۆژەو مش����ەخۆر‬ ‫ناوی����ان دەب����ەن‌و بەچاو لەموچ����ەو چاو‬ ‫لەدەستی دەس����ەاڵت تۆمەتباریان دەکەن‬ ‫"بزانن یان نەزانن" لەس����ەر هەمان ئاوازی‬ ‫دەسەاڵت دەخوێنن‪ .‬بەهەمان تۆنی ناسازی‬ ‫دەس����ەاڵت پەالم����اری ناڕەزایەتی خەڵک‬ ‫دەدەن‪ .‬ئەم جۆرە نوسەرانە‪ ،‬بەئاگاییەوە‬ ‫بێت یان لەبێئاگایی����ەوە‪ ،‬لەهەمان بەرەی‬ ‫دەس����ەاڵتدارانەوە بەرەوڕودەبنەوە لەگەڵ‬ ‫دەنگ‌و نوزەیەک����ی ئیعترازانەو هەر هێزو‬ ‫وزەیەکی بەرگریکارانەی کۆمەڵگا لەخۆی‪.‬‬ ‫لەکاتێکدا دەسەاڵتێک لەچارەکە سەدەی‬ ‫تەمەنی خۆیدا کاری لەس����ەر وشککردنی‬ ‫تەواوەت����ی وزەی ناوەک����ی بەرگریکارانەی‬ ‫کۆمەڵگا کردوەو کاری لەس����ەر دابڕاندن‌و‬ ‫پەرتپەرتکردنی تاک‌و گروپە جیاوازەکانی‬ ‫کۆمەڵ����گا کردوەو پردی پێکەوەبەس����تنی‬ ‫پێکهات����ە جیاوازەکان����ی کۆمەڵگای وێران‬ ‫کردوە‪ .‬دەس����ەاڵتێک کە پەیوەندی نێوان‬ ‫دەزگا کۆمەاڵیەت����ی‌و جۆراوجۆرەکانی ناو‬ ‫هەناوی کۆمەڵگای پچڕاندوەو هەمبەستگی‌و‬ ‫هاودەردی نێوان تاک‌و گروهە جیاوازەکانی‬ ‫کۆمەڵگای نەهێش����توە‪ .‬دەس����ەاڵتێک کە‬ ‫وەک وەحش����ێکی هەزارس����ەر‪ ،‬کۆمەڵگای‬ ‫وەک بونەوەرێک����ی بێهێزو بێدەس����ەاڵت‌و‬

‫بێئی����رادە لێکردوەو هەر وزەیەکی بەرگری‬ ‫لەخۆکردن����ی تێداخنکان����دوەو ت����اک‌و‬ ‫گروپەکانی الوازو بچوک‌و بێنرخ کردوە‪.‬‬ ‫ئەرێ بەڕاست چ حیکمەتێک لەوەدایە تۆ‬ ‫بێیت‌و لەسەر هەمان ژێی وەها دەسەاڵتێک‌و‬ ‫میدیاکارە توتیئاس����اکانیەوە لەژێر تایتڵی‬ ‫نوس����ەری بێالیەن‌و سەربەخۆوە پەالماری‬ ‫دەنگهەڵبڕین‌و ناڕەزایەتی خەڵک‌و مانگرتنی‬ ‫مامۆستایان بدەی‪ .‬بە چ لۆژیکێک نوسەرێک‬ ‫لەپێگەی ڕۆش����نبیرەوە بەهەمان نەغمەو‬ ‫نەفەس����ی وەها دەس����ەاڵتێک سەرکۆنەی‬ ‫گەنج����ان‌و ن����ەوەی ن����وێ دەکات‌و هێرش‬ ‫دەکاتە س����ەر کۆمەڵگا لەژێر هەر پاساو و‬ ‫بیانویەکدا بێت‪ .‬لەراستیدا کاری نوسەرانی‬ ‫سەربەخۆو ئازادیخوازو داکۆکیکار لەماف‌و‬ ‫داخوازیە رەواکانی خەڵک‌و بەرگریکار لەو‬ ‫بونەوەرە الوازکراوەی ن����اوی کۆمەڵگایە‪،‬‬ ‫جگە لەراوەستان لەپشتی هەر جوڵەیەکی‬ ‫ناڕەزایەتی دژ بەدەسەاڵت هیچی تر نیە‪.‬‬ ‫لەبارودۆخ����ی کۆمەڵگایەک����ی وەک‬ ‫ئەوەی ئێمەدا‪ ،‬رۆش����نبیری راس����تەقینە‬ ‫بەب����ێ پرس����یارکردن لەماهیەت����ی ئ����ەو‬ ‫بزوتنەوە ناڕەزایەتی����ە کۆمەاڵیەتیەی هەر‬ ‫چی����ن‌و توێژێ����ک‌و بەب����ێ لەبەرچاوگرتنی‬ ‫ڕەوایەتی‌و ناڕەوایەتی میکانیزمەکانی ئەو‬ ‫ناڕەزایەتی‌و دەنگهەڵبڕین����ەی هەر چین‌و‬ ‫توێژێک‪ ،‬لەپش����تیان ڕادەوەستێ‌و بەپێی‬ ‫ئاس����ت‌و تواناو پێگەی خۆی هەوڵدەدات‬ ‫بۆ هەرچی زیات����ر هێزپێدان‌و فراوانکردنی‬ ‫ئاسۆکانی‌و ئاڕاستەکردن‌و هیومانیزەکردن‌و‬ ‫ئەقاڵنیکردنی‪.‬‬

‫بەڕاست چ حیکمەتێک‬ ‫لەوەدایە تۆ بێیت‌و‬ ‫لەسەر هەمان ژێی‬ ‫وەها دەسەاڵتێک‌و‬ ‫میدیاکارە‬ ‫توتیئاساکانیەوە‬ ‫لەژێر تایتڵی‬ ‫نوسەری بێالیەن‌و‬ ‫سەربەخۆوە پەالماری‬ ‫دەنگهەڵبڕین‌و‬ ‫ناڕەزایەتی خەڵک‌و‬ ‫مانگرتنی مامۆستایان‬ ‫بدەی‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫‪19‬‬

‫كورده‌كان‌و كابینه‌ی ته‌كنۆكرات! یه‌ك نوقته‌و دنیایه‌ك سه‌ری دێڕ‬ ‫ئاسۆ عه‌بدولله‌تیف‬ ‫ئه‌م مانگه‌ی پێش���و زۆرترین جار وش���ه‌و‬ ‫تێرمی " ته‌كنۆك���رات" به‌كارهێنرا له‌میدیای‬ ‫عێراقی���دا‪" ،‬س���ه‌درو عه‌بادی"ی���ش زۆر‬ ‫ب���اش توانییان به‌و په‌یژه‌یه‌دا س���ه‌ربكه‌ون‬ ‫به‌بێ هیالك ب���ون‌و هاتنه‌ئارای به‌ره‌یه‌كی‬ ‫ته‌كنۆكرات���ی راس���ته‌قینه‌ی ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫ك���ه‌ خه‌ری���ك بو گه‌ش���ه‌ ب���كات‌و موقته‌دا‬ ‫نه‌یهێش���ت! ئه‌گه‌رچی خودی ئ���ه‌م زاراوه‌و‬ ‫وش���ه‌یه‌ ده‌ره‌نجامی وش���ه‌و تێرمێكی تر بو‬ ‫له‌عێراق���دا كه‌ "گه‌نده‌ڵی‪ -‬فس���اد" بو‪ ،‬كه‌‬ ‫ده‌مانزانی چۆن به‌رۆكی حكومه‌تی مالیكی‌و‬ ‫عه‌بادی‌و هه‌ندێ ره‌مزی ش���یعه‌ی گرتبو تا‬ ‫ئاستی له‌كه‌داركردن‌و ئابڕوچونی حوكمڕانی‬ ‫شیعه‌ له‌عێراقدا كه‌ ده‌نگدانه‌وه‌یه‌كی خراپی‬ ‫دروس���تكردبو له‌جیهان���داو تاده‌هات عێراق‬ ‫ده‌چوه‌ ریزبه‌ندییه‌وه‌ بۆ خراپ به‌كارهێنانی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت‌و به‌هه‌ده‌ردان‌و تااڵنی‌و گه‌نده‌ڵی‪،‬‬ ‫ده‌بو ئه‌م تایپه‌ حوكمڕانه‌ی شیعه‌ گه‌نده‌ڵییان‬ ‫نه‌هێشتایه‌ كه‌چی هاتن وشه‌یه‌كی تریان كرده‌‬ ‫قوربانی‌و عێراقیان كرده‌وه‌ ش���انۆگه‌ریه‌كی‬ ‫بێتام‌و فریای خۆیان كه‌وتن به‌خۆپیشاندان‌و‬ ‫ناڕه‌زایه‌ت���ی مه‌یدان���ی ته‌حریر ت���ا به‌ناوی‬ ‫حكومه‌تی نیشتیمانی ته‌كنۆكراته‌وه‌ رێگربن‬ ‫له‌س���ه‌رهه‌ڵدانی بزوتنه‌وه‌یه‌كی چاكسازی‌و‬ ‫ره‌خنه‌گ���ری جدی‪ ،‬خ���ودی موقته‌دا كه‌وته‌‬ ‫هه‌ڵه‌یه‌كی مه‌نهه‌جی له‌وه‌دا كه‌ كاتێك باسی‬ ‫ته‌كنۆكراتیه‌ت���ی كرد بیری چ���و رێبه‌رانی‬

‫‪ .‬ك����ورد توانیویه‌ت����ی‌ له‌گۆڕه‌پانی‌ ناوخۆو‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ عێراقدا وه‌ك ده‌وڵه‌تێكی‌ دوفاكتۆ‬ ‫سیاس����ه‌ت بكات‌و پێگه‌ی‌ خۆی‌ قایم بكات‪،‬‬ ‫كورد پێش����تر ته‌نها كارتێك بو له‌ده‌س����تی‌‬ ‫هێزه‌ناوچه‌ی����ی‌‌و نێونه‌ته‌وه‌ییه‌كان����دا به‌اڵم‬ ‫ئێس����تا كورده‌كان له‌ناو خۆیاندا یه‌كگرتون‌و‬ ‫له‌به‌غداد ده‌ورێكی‌ هاوسه‌نگی‌ گرنگ ده‌گێڕن‬ ‫پێگه‌یان له‌گۆڕه‌پانی‌ نێونه‌ته‌وه‌ییدا دیاره‌‪.‬‬ ‫ئێس����تا كوردس����تانی‌ عێ����راق جێگ����ه‌ی‌‬ ‫خۆی‌ له‌ناو هاوكێش����ه‌ سیاس����یی‌‌و ئابوری‌‌و‬ ‫ژیۆپۆلێتیكیه‌كان����ی‌ ناوچ����ه‌و جیهان����دا‬ ‫كردۆت����ه‌وه‌و ئه‌مریكاش ئیت����ر ناتوانێت ئه‌و‬ ‫كێش����ه‌یه‌ فه‌رام����ۆش ب����كات‪ .‬جگه‌له‌وه‌ش‬ ‫ئه‌زمون����ی‌ هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان ل����ه‌روی‌‬ ‫دیموكراسیه‌وه‌ ئه‌زمونێكی‌ سه‌ركه‌وتو بوه‌و‬ ‫ئه‌مریكا ده‌یه‌وێت ئه‌و نمونه‌یه‌ له‌شوێنه‌كانی‌‬ ‫ت����ری‌ عێ����راق‌و ته‌نانه‌ت له‌هه‌ن����دێ واڵتانی‌‬ ‫ناوچه‌كه‌ په‌ره‌ پێبدات‪.‬‬ ‫شه‌ڕی‌ داعش‌و ئه‌گه‌ره‌كانی‌ ئه‌نجامی‌ ئه‌و‬ ‫شه‌ڕه‌‬ ‫هێ����زی‌ تیرۆریس����تی‌ داع����ش ش����ه‌ڕێكی‌‬ ‫به‌رفراوانی‌ له‌سوریاو عێراق ده‌ستپێكرد كه‌‬ ‫روبه‌رێك����ی‌ فراوانی‌ ئه‌و دو واڵته‌ی‌ خس����ته‌‬ ‫ژێر ده‌سه‌اڵتی‌ خۆیه‌وه‌‪ ،‬شه‌ڕی‌ داعش وه‌ك‬ ‫شه‌ڕێكی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ له‌ئابی‌ ‪ 2014‬دا به‌فه‌رمی‌‬ ‫ده‌س����تیپێكردو هه‌ر له‌وكاته‌وه‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌ به‌س����ه‌رۆكایه‌تی‌ ئه‌مریكا دژی‌‬ ‫ئه‌و ش����ه‌ڕه‌ پێكهێنرا ‪ ،‬كوردیشی‌ روبه‌ڕوی‌‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌یه‌كی‌ مه‌ترس����یدار كرده‌وه‌و به‌ره‌و‬ ‫كاره‌س����اتی‌ كۆمه‌ڵكوژی‌ كرده‌وه‌ له‌چه‌شنی‌‬ ‫ش����ه‌نگال‌و كۆبانی‌و ناوچ����ه‌ دابڕێنراوه‌كان‌و‬ ‫زیات����ر له‌دو ملیۆن هاواڵتی‌ ئاواره‌ی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان كرد‪ .‬ئه‌م كرده‌وه‌ نامرۆڤانه‌یه‌ی‌‬ ‫داع����ش به‌رامب����ه‌ر ك����ورده‌كان ئه‌نجامیدا‬ ‫هاوپه‌یمانان����ی‌ هێنای����ه‌ س����ه‌ر خ����ه‌ت بۆ‬ ‫پشتگیری‌ مرۆیی‌‌و سیاسی‌‌و سه‌ربازی‌ گه‌لی‌‬ ‫كورد‪ ،‬ئه‌مه‌ش نمونه‌یه‌كی‌ بێهاوتابو چونكه‌‬ ‫ئه‌مه‌ گرنگی‌ پێدانی‌ هاوپه‌یمانان بو كوردی‌‬ ‫له‌سه‌ر ئاس����تی‌ تاكتیكی‌ تێپه‌ڕاندو كوردی‌‬ ‫كرده‌ ش����ه‌ریك‌و هاوبه‌ش����ی‌ راس����ته‌قینه‌ی‌‬ ‫ستراتیژی‌ بۆ به‌رقه‌راربونی‌ ئارامی‌‌و ئازادی‌‬ ‫ناوچه‌كه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مڕۆ ئه‌مریكا كه‌ س����ه‌ركردایه‌تی‌ شه‌ڕی‌‬ ‫دژی‌ داعش ده‌كات له‌رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاستدا‬ ‫كوردی‌ به‌ده‌ر له‌وانیتر به‌شه‌ریكی‌ ڕاسته‌قینه‌و‬ ‫متمانه‌پێك����راو له‌دژی‌ هێ����زه‌ توندڕه‌وه‌كان‬ ‫س����ه‌یرده‌كات‌و به‌رده‌وامده‌بێت له‌پش����تیوان‬ ‫كردنی‌ هێزه‌كان پێشمه‌رگه‌ و كورد به‌یه‌كێك‬ ‫له‌هه‌ره‌ گرنگترین هاوپه‌یمانی‌ له‌دژی‌ داعش‬ ‫داده‌نێت‪.‬‬ ‫كوردس����تانی‌ عێ����راق هه‌رچه‌ن����ده‌ به‌ناو‬ ‫به‌ش����ێكه‌ له‌عێ����راق ب����ه‌اڵم له‌ك����رده‌وه‌دا‬ ‫س����ه‌ربه‌خۆیه‌ هه‌رچه‌ن����ده‌ ك����ه‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫ئابوری‌‌و سیاس����ی‌ له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تی‌ ناوه‌ندی‌‬ ‫هه‌یه‌و له‌پێكهاته‌ی‌ ده‌وڵه‌تی‌ عێراقدا به‌شداره‌‬ ‫ب����ه‌اڵم له‌به‌ڕێوه‌بردن����ی‌ كاروب����اری‌ هه‌رێم‌و‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌یدا سه‌ربه‌خۆیه‌ دوای‌‬ ‫په‌ره‌س����ه‌ندنی‌ شه‌ڕی‌ داعش نه‌مانی‌ سنوری‌‬ ‫نێوان كوردس����تانی‌ باشورو ڕۆژئاوا ئه‌نجامی‌‬ ‫ئه‌و ش����ه‌ڕه‌ ده‌بێته‌ فاكته‌رێ����ك بۆ ئاڵوگۆڕ‬ ‫له‌بارودۆخی‌ كوردا‪ ،‬ئه‌م����ه‌ش ته‌نها كاتێك‬ ‫ڕوده‌دات ك����ه‌ كۆمه‌ڵێك فاكتۆری‌ ناوخۆیی‌‌و‬ ‫ناوچه‌یی‌‌و له‌وه‌ش گرنگتر گوشاری‌ ده‌ره‌كی‌‬ ‫پێك����ه‌وه‌ تێكه‌ڵب����ن به‌داهاتوی‌ ك����ورده‌وه‌‬

‫ئ���ه‌م ره‌وت���ه‌ خۆی���ان له‌هی���چ جێگایه‌كی‬ ‫ته‌كنۆكراتیزمدا جێگایان نابێته‌وه‌‪ ،‬ناشتوانن‬ ‫ب���ه‌و رێگای���ه‌دا بڕۆن كاتێ���ك حكومه‌تێكی‬ ‫ته‌كنۆكرات‌و دیموكرات‌و ئه‌كادیمیس���ت هاته‌‬ ‫ئارا‪ ،‬ته‌نانه‌ت كوردیشیان چه‌واشه‌كردو كورد‬ ‫هاته‌ س���ه‌ر ئه‌و بڕوایه‌ی ئ���ه‌وان‌و له‌ژێره‌وه‌‬ ‫سیڤی خۆیان نارد‪ ،‬مه‌س���جێكیان بۆ كورد‬ ‫ن���ارد به‌وه‌ی ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی ئیجماعی حزبی‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی���ی ده‌خوازن حكوم���ه‌ت پێكبهێنن‪،‬‬ ‫به‌م هه‌نگاوه‌ كوردیان دوچاری شه‌قبونێكی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌و سیاسی‌و حزبی كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫دواج���ار ش���یعه‌ ب���ه‌م هه‌ن���گاوه‌ توانی‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی تر كار له‌س���ه‌ر تێكدانی یه‌كڕیزی‬ ‫كوردو پارت���ه‌كان بكات‪ ،‬تا ئه‌و ئاس���ته‌ی‬ ‫ئه‌گه‌رچی حزبی كوردی كار بۆ جیابونه‌وه‌و‬ ‫ده‌وڵه‌تی س���ه‌ربه‌خۆ ده‌كات به‌اڵم هێش���تا‬ ‫شیعه‌ ئه‌و توانایه‌ی هه‌یه‌ به‌شێك له‌شه‌قامی‬ ‫ك���وردی ب���ه‌الی مه‌ركه‌زیه‌ت���ی عێراقی���دا‬ ‫رابكێش���ێت‌و گومان‌و راڕایی دروس���تبكات‬ ‫له‌ناو رای گش���تی كوردستانداو هیچ نه‌بێت‬ ‫ئاسایشی كۆمه‌اڵیه‌تی تێك بدات‌و خه‌ڵكانێك‬ ‫متمانه‌یان نه‌مێنێت به‌دروشمه‌ سیاسیه‌كانی‬ ‫حزبی كوردی‪ ،‬چونكه‌ بڕی ئه‌و كێشانه‌ كه‌م‬ ‫نین له‌سێكته‌ری نه‌وت‌و ماده‌ ده‌ستوریه‌كانی‬ ‫كوردو به‌غدا كه‌ تائێس���تا به‌هه‌ڵپه‌سێراوی‬ ‫ماونه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌غدا راسته‌ حكومه‌تێكی الوازو‬ ‫داڕوخاوه‌‪ ،‬به‌اڵم هێش���تا كار بۆ الوازكردن‌و‬ ‫ده‌غه‌زاركردنی هه‌رێمی كوردس���تان ده‌كات‪،‬‬ ‫ئیشكاله‌ سیاسیه‌كه‌ش ئه‌وه‌یه‌ كورد هێشتا‬ ‫له‌م گه‌مه‌ سیاسیه‌ تێناگات‌و له‌الیه‌ك به‌ناوی‬

‫به‌تایبه‌تی‌ له‌ عێراقدا به‌اڵم دابه‌شبونی‌ عێراق‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌و ئه‌گه‌ره‌ به‌هێزانه‌ به‌ش����ێوه‌یه‌ك‬ ‫له‌م شێوانه‌‪:‬‬ ‫ئه‌گ����ه‌ری‌ یه‌ك����ه‌م‪ :‬ئه‌وه‌ی����ه‌ ك����ه‌ عێراق‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ ئازادانه‌ دابه‌ش بێت‌و پێكهاته‌‬ ‫س����ه‌ره‌كیه‌كانی‌ عێراق واته‌ كوردو س����ونه‌و‬ ‫ش����یعه‌ به‌ڕێكه‌وت����ن له‌ی����ه‌ك جیاببن����ه‌وه‌و‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ سه‌ربه‌خۆی‌ خۆیان پێكبهێنن له‌م‬ ‫حاڵه‌ته‌دا بێگومان كۆمه‌ڵگه‌ی‌ نێونه‌ته‌وه‌یی‌‌و‬ ‫واڵتانی‌ دراوسێ‌ سه‌رئه‌نجام ناچار ده‌بن دان‬ ‫به‌سه‌ربه‌خۆیی‌ كوردس����تانی‌ عێراق بهێنن‪.‬‬ ‫به‌اڵم بۆ چاره‌نوس����ی‌ ناوچ����ه‌ دابڕاوه‌كان‌و‬ ‫گه‌ڕان����ه‌وه‌ی‌ كه‌رك����وك بۆ س����ه‌ر ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆی‌ كوردستان شه‌ڕو ناكۆكی‌ نێوان‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێ����م‌و حكومه‌تی‌ به‌غداد هاته‌‬ ‫ئاراوه‌ هه‌ڵوێستی‌ ئه‌مریكاو واڵتانی‌ ئه‌وروپاو‬ ‫دراوس����ێ‌ به‌تایبه‌ت����ی‌ توركی����ا به‌نس����به‌ت‬ ‫كه‌ركوك چی‌ ده‌بێت؟‬ ‫ئه‌گ����ه‌ری‌ دوه‌م‪ :‬ئه‌گ����ه‌ر ناكۆكیه‌كان����ی‌‬ ‫هه‌ولێرو به‌غداد له‌س����ه‌ر (كه‌ركوك‌و ناوچه‌‬ ‫دابڕاوه‌كان) په‌ره‌بسه‌نێت‌و حكومه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫نه‌توانێت به‌و ش����ێوه‌یه‌ له‌گه‌ڵ چوارچێوه‌ی‌‬ ‫عێراق����دا بمێنێته‌وه‌ خه‌ڵكی‌ كوردس����تان‌و‬ ‫حكومه‌ت����ی‌ هه‌رێم پێداگری‌ بكه‌ن له‌س����ه‌ر‬ ‫جیابونه‌وه‌ له‌و حاڵه‌ته‌دا هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫به‌ره‌و چ ئاقارێكدا ده‌ڕوات؟‬ ‫ئه‌گه‌ر حكومه‌تی‌ هه‌رێم به‌هێزی‌ سه‌ربازی‌‬ ‫كه‌ركوكی‌ خسته‌وه‌ سه‌ر هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫هه‌ڵوێس����تی‌ ئه‌مریكاو توركیا چی‌ ده‌بێت؟‬ ‫ئه‌گه‌ر حكومه‌تی‌ به‌غداد به‌هاوكاری‌ واڵتانی‌‬ ‫دراوسێ‌ هێرش بكه‌نه‌ سه‌ر هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫كۆمه‌ڵ����گای‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ به‌تایبه‌تی‌ ئه‌مریكا‬ ‫كاردانه‌وه‌یان چی‌ ده‌بێ����ت؟ ئه‌گه‌ر هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان له‌الیه‌ن واڵتانی‌ دراوسێ‌ گه‌مارۆی‌‬ ‫ئاب����وری‌ درا ئایا حكومه‌تی‌ هه‌رێم ده‌توانێت‬ ‫به‌رگه‌ی‌ ئه‌و گه‌مارۆ ئابوریه‌ بگرێت؟‬ ‫ئه‌گه‌ر س����ه‌رئه‌نجام كێش����ه‌كه‌ چاره‌سه‌ر‬ ‫نه‌بو ئه‌مری����كاو واڵتانی‌ ئه‌وروپ����او نه‌ته‌وه‌‬ ‫یه‌كگرتوه‌كان ئاماده‌ن دان به‌س����ه‌ربه‌خۆیی‌‬ ‫كوردستان بنێن‌و له‌گه‌ڵ گۆڕینی‌ هاوسه‌نگی‌‬ ‫هێزو سه‌قامگیری‌ ناوچه‌كه‌ به‌ره‌و روببنه‌وه‌و‬ ‫ئاكام‌و ئه‌نجامه‌كانی‌ دروس����تبونی‌ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆی‌ كوردستان قبوڵ بكه‌ن؟ بێگومان‬ ‫له‌ئه‌گه‌ری‌ هاتنه‌ ئارای‌ ئه‌م هه‌مو گریمانانه‌دا‬ ‫كێش����ه‌ی‌ كورد ده‌بێته‌ گرنگترین كێش����ه‌ی‌‬ ‫ڕۆژهه‌اڵت����ی‌ ناوه‌ڕاس����ت‌و هێ����زه‌ ناوچه‌یی‌‌و‬ ‫نێ����و نه‌ته‌وه‌یی����ه‌كان گرنگ����ی‌ زیاتری‌ پێ‬ ‫ده‌ده‌ن‌و ئه‌مریكاش ناچار ده‌بێت به‌شێوه‌ی‌‬ ‫ڕاس����ته‌وخۆ دوای‌ ش����ه‌ڕی‌ داعش بكه‌وێته‌‬ ‫ناو ئه‌و كێش����ه‌یه‌ بۆدیاریكردنی‌ چاره‌نوسی‌‬ ‫گه‌لی‌ كوردو واڵتانی‌ ناوچه‌كه‌ (له‌نه‌خشه‌ی‌‬ ‫ڕۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاستی‌ نوێ) دا ‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كان ‪:‬‬ ‫‪ -1‬شۆڕش����ی‌ ئه‌یل����ول له‌به‌ڵگه‌نام���� ‌ه‬ ‫نهێنیه‌كان����ی‌ ئه‌مری����كادا ‪ /‬كۆكردن����ه‌وه‌و‬ ‫وه‌رگێڕانی‌ له‌ئینگلیزیه‌وه‌ وریا رحمانی‌‪.‬‬ ‫‪ -2‬بی����ر وڕاو هه‌ڵوێس����تی‌ ژماره‌یه‌ك له‌‬ ‫ئه‌ندامانی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌ران‌و كۆنگرێسی‌‬ ‫ئه‌مریكا ده‌رباره‌ی‌ تراژیدیای‌ كورد‪.‬‬ ‫‪ -3‬بیر وڕاو سه‌رنجی‌ كۆمه‌ڵێك له‌پسپۆڕو‬ ‫سیاس����ه‌تمه‌داری‌ ئه‌مری����كا ده‌رب����اره‌ی‌‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كانی‌ كوردو ئه‌مریكا‪.‬‬ ‫‪ -4‬مێژوی‌ په‌یوه‌ندیه‌كانی‌ كوردو ئه‌مریكا‪/‬‬ ‫ئاماده‌كردنی‌ وریا رحمانی‌‪.‬‬

‫س���یڤی‌و س���ه‌ربه‌خۆبون‌و ته‌كنۆكراتیه‌ته‌و‌ه‬ ‫ه���ه‌وڵ ئ���ه‌دات ب���ۆ س���ێنتراڵكردنه‌وه‌و‬ ‫شكۆبه‌خش���ینه‌وه‌ به‌حكومه‌ت���ی به‌غ���دا‪،‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی ت���ر س���ه‌ربه‌خۆیی‌و بڕیاردان���ی‬ ‫چاره‌نوس���ی خۆی‪ ،‬ئه‌م دو دیدگایه‌ هێجگار‬ ‫پڕكێش���ه‌و دوالیزم���ه‌ی سیاس���ین‪ ،‬ئه‌گینا‬ ‫له‌بنه‌ڕه‌تدا حكومه‌تی عێراقی نه‌ توانس���تی‬ ‫بنبڕكردنی گه‌نده‌ڵی هه‌یه‌و نه‌ ده‌ش���توانێت‬ ‫حكومه‌تی ته‌كنۆكرات دروس���تبكات‪ ،‬شتێك‬ ‫هه‌یه‌ پێیده‌وترێت درێژه‌دان به‌قه‌ڵه‌مڕه‌وی‌و‬ ‫شه‌رعیه‌تی مه‌زهه‌بی خراپ له‌بری سیستمی‬ ‫ده‌س���توری‌و دیموكراس���ی باش‪ ،‬ئه‌م تێزه‌‬ ‫ده‌مێك���ه‌ ش���یعه‌ كاری له‌س���ه‌ر ده‌كات‬ ‫له‌رۆژهه‌اڵتی ناوین‌و نایه‌وێت ئه‌وه‌ی بنیادی‬ ‫ناوه‌ له‌عێراق له‌ده‌س���ت بچێت به‌ناوی یاساو‬ ‫ده‌س���تورو دیموكراس���یه‌ته‌وه‌‪ ،‬الوازتری���ن‬ ‫فیئه‌ش كه‌ په‌الماری بدات له‌ئێس���تادا ته‌نها‬ ‫ك���ورده‌‪ ،‬چونكه‌ ك���ورد ده‌مێك���ه‌ به‌غدای‬ ‫ته‌اڵق���داوه‌ له‌رێگ���ه‌ی هه‌ن���ارده‌ی ن���ه‌وت‌و‬ ‫سیاسه‌تی خاریجی‌و كاركردن بۆ لۆبیكردن‌و‬ ‫به‌ده‌وڵه‌تكردن���ی خۆیه‌وه‌‪ ،‬به‌غ���داش ئه‌مه‌‬ ‫ب���اش ده‌زانێت‪ ،‬ئه‌گین���ا به‌مش���ێوه‌یه‌ نه‌‬ ‫ریفۆرم ده‌كرێت‌و نه‌ چاكس���ازی‪ ،‬له‌ئێستادا‬ ‫زیانی كوش���نده‌ به‌گوتاری سیاسی كوردی‬ ‫گه‌یش���توه‌و كورد گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ بۆ سه‌رده‌می‬ ‫حوكمڕان���ی "ئه‌حم���ه‌د حه‌س���ه‌ن به‌ك���ر"و‬ ‫به‌یاننام���ه‌ی ‪11‬ی ئازار‪ ،‬ك���ه‌ به‌عس به‌دڵی‬ ‫خۆی س���كێچی بۆ كورد داده‌ناو هه‌ر به‌دڵی‬ ‫خۆیش���ی وه‌زیره‌كانی هه‌ڵده‌بژاردو ته‌نانه‌ت‬ ‫به‌دڵی خۆیشی دواجار ئه‌نفالی كردین!‬

‫بنار هیدایه‌ت‬ ‫ئاشكرایه‌ له‌سه‌ر گۆڕه‌پانی سیاسیی‬ ‫هه‌رێم����ی كوردس����تان‪ ،‬دنیای����ه‌ك‬ ‫س����ه‌ری دێ����ر هه‌ی����ه‌‪ ،‬كه‌چ����ی یه‌ك‬ ‫نوقته‌ داده‌نێی����ن‌و بیری ده‌كه‌ین چی‬ ‫له‌سه‌ری دێڕی یه‌كه‌م نوسراوه‌‪ ،‬چوه‌‬ ‫بواری به‌عه‌مه‌لیكردنه‌وه‌‪ ،‬یا هه‌روه‌كو‬ ‫خوێنی بێتاوانه‌كانی ئه‌م س����ه‌رده‌مه‌‪،‬‬ ‫نوقته‌یه‌كی بۆداده‌نێی����ن‌و ئه‌چینه‌وه‌‬ ‫سه‌ری دێڕی دواتر‪.‬‬ ‫س����ه‌ری دێ����ڕ‪ ،‬ده‌وڵه‌ت����ی كوردی‬ ‫راده‌گه‌یه‌نی����ن و نوقته‌یه‌ك����ی ب����ۆ‬ ‫داده‌نێین‌و ده‌چینه‌ سه‌ر دێڕی دوهه‌م‬ ‫كێ پێویس����تی به‌ده‌وڵه‌ت����ه‌‪ ،‬ئێران‌و‬ ‫توركیاو خزمانی ئه‌ورپا قفڵ له‌ده‌رگای‬ ‫ره‌حمه‌تی ناردنی هاوكاری بده‌ن ئه‌بێت‬ ‫وه‌كو مردوخۆره‌كان شه‌وانه‌ پاسه‌وانی‬ ‫منداڵه‌كانم����ان بی����ن ت����ا نه‌خورێن‪،‬‬ ‫كه‌واته‌ لێیگه‌ڕێ نوقته‌ س����ه‌ری دێڕ‪،‬‬

‫قه‌یران����ی داراییه‌‪ ،‬ئێ قه‌یرانی دارایی‬ ‫كێ دروس����تیكردو ك����ێ خه‌تابارێتی‪،‬‬ ‫پێویس����ت ناكات نوقته‌ی����ه‌ك دابنێ‌و‬ ‫لێگه‌ڕێ ب����ۆ قاتله‌به‌ره‌ ش����یكه‌كان‪،‬‬ ‫ئه‌وان ئه‌وزاعی سیاسیی‌و موحه‌له‌یلی‬ ‫ئابوری‌و موعه‌لیقی ریازین‪.‬‬ ‫كۆبون����ه‌وه‌ی‌ پارته‌ سیاس����ییه‌كان‬ ‫ئه‌نجامده‌درێ����ت‪ ،‬نوقته‌ی����ه‌ك دابنێ‌و‬ ‫ب����ا چاودێرانی سیاس����یی كه‌ به‌قه‌د‬ ‫عه‌میدو عه‌قیدو موقه‌ده‌می خانه‌نشین‬ ‫(خوانه‌یانبڕێ) له‌هه‌رێمدا هه‌ن ئه‌وان‬ ‫ته‌حالیل����ی ئه‌كه‌ن‪ ،‬ئێ له‌س����ه‌ره‌تای‬ ‫راپه‌رین����ه‌وه‌ تائێس����تا به‌داتایه‌ك����ی‬ ‫نافه‌رم����ی ‪ 1400‬كۆبونه‌وه‌ی‌ ‪ 2‬و ‪ 3‬و‬ ‫‪ 4‬و بنكه‌پان‌و ته‌سك‌و فراوان كراوه‌‪،‬‬ ‫كه‌چ����ی ئه‌نجامه‌كه‌ی رونه‌‪ ،‬س����ایتی‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مان به‌ده‌س����ت‬ ‫پارتییه‌وه‌ی����ه‌و په‌یج����ی فه‌یس����بوك‬ ‫به‌ده‌س����ت گۆڕانه‌وه‌ی����ه‌‪ ،‬نوقته‌یه‌ك‌و‬ ‫دێڕێكی تر‪.‬‬ ‫سایته‌ كوردییه‌كانی ده‌ڤه‌ری ئه‌مالو‬ ‫ئ����ه‌وال‪ ،‬بۆ كلیكێ����ك هه‌رچی ره‌نگی‬ ‫س����وخمه‌و لیباس����ی كیم كارداشیانه‌‬ ‫ئاش����نایان كردوه‌ به‌خوێنه‌ری كورد‪،‬‬ ‫ره‌نگه‌ التان سه‌یربێت كه‌ بڵێن سایتی‬ ‫جوان����ی س����ه‌رمایه‌دارێك فه‌رمویه‌تی‬ ‫"مریه‌م فارس له‌ئاهه‌نگێكدا سوخمه‌ی‬ ‫له‌به‌ردا نه‌ب����و"‪ ،‬ئێ له‌ب����ه‌ری بێت‌و‬ ‫له‌ب����ه‌ری نه‌بێ����ت به‌تۆ چ����ی‪ ،‬خوای‬

‫ئه‌كرد (كما خلق ربی) ئه‌هاته‌ س����ه‌ر‬ ‫سته‌یج‪ ،‬كه‌واته‌ سوخمه‌و لیباسه‌كانی‬ ‫كیم‌و فارس‌و به‌درۆ مردنه‌كه‌ی‌ یوسفی‬ ‫راستگۆ دانێ بۆ ش����یكردنه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫په‌رله‌مانت����اره‌ بێ ئیش����انه‌ی‌ رۆژانه‌‬ ‫ده‌چنه‌ په‌رله‌م����ان‌و هیچیش ناكه‌ن‪،‬‬ ‫مانگی ئه‌وه‌نه‌ دین����ارو له‌م ماوه‌یه‌ی‬ ‫پێش����وش به‌كوێرای����ی چاوتان یه‌كی‬ ‫ئۆتۆمبێلێك����ی كیلۆمه‌ت����ر س����فریان‬ ‫وه‌رگرت‪ ،‬نوقته‌یه‌ك‌و سه‌ری دێڕێكی‬ ‫تر‪.‬‬ ‫هه‌نارده‌كردن����ی نه‌وت����ی خ����او‬ ‫ده‌س����تیپێكرده‌وه‌و ب����ڕۆ موچه‌كه‌ت‬ ‫وه‌رگ����ره‌‪ ،‬نوقته‌ س����ه‌ری دێڕ‪ ،‬ئێ بۆ‬ ‫ناچی وه‌ریبگریت‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ نی ‌ه ده‌ڵێن‬ ‫ئه‌و دو پارته‌ سیاسییه‌ ئه‌گه‌ر له‌سه‌ر‬ ‫پێكهێنانی حكومه‌تی بنكه‌ ته‌س����ك‬ ‫رێك بك����ه‌ون موچ����ه‌ی‌ مانگه‌كانتان‬ ‫ده‌ده‌ن����ه‌وه‌‪ ،‬با ل����ه‌وه‌ش بگه‌ڕێن بۆ‬ ‫ی پارتی‌و‬ ‫ئه‌و په‌یجه‌ دروس����تكراوانه‌ ‌‬ ‫یه‌كێتی‌و گۆڕان‪ ،‬كه‌ هه‌ر كه‌س����ێكیان‬ ‫ب����ه‌دڵ نه‌ب����و به‌قوربان����ی م����ردوی‬ ‫لێده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌نه‌ی‌ له‌س����ه‌ر ئه‌نوسن‬ ‫گوناحی سێ چاره‌كه‌ی ته‌مه‌نی له‌باڵق‬ ‫بونیی����ه‌وه‌ پاك ده‌كه‌ن����ه‌وه‌‪ ،‬كه‌واته‌‬ ‫ئێس����تا نوقته‌یه‌ك‌و سه‌ری هه‌زار دێڕ‬ ‫بۆ خۆم����ان‌و ده‌وڵ���� ‌هت‌و په‌رله‌مان‌و‬ ‫په‌رله‌مانتارو الیه‌نه‌ سیاس����ییه‌ ره‌وت‬ ‫راسته‌كانی هه‌رێم‪.‬‬

‫نوێرتین هه‌واڵ ‪ ...‬زۆرترین زانیاری‬ ‫ونبون‬ ‫ی ( دیاری قادر حه‌م ‌ه‬ ‫ی س���لێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناو ‌‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫علی) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫* مۆڵه‌تێکی لێخورینی ماتۆرس���کیل‪ /‬هاتوچۆی گه‌رمیان به‌ناوی (پش���تیوان‬ ‫قادر حم ‌ه صالح محمود) ونبوه‌‪ ،‬هه‌رکه‌س دۆزییه‌وه‌ بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ کتێبخانه‌ی‬ ‫خاک له‌ که‌الر‪.‬‬ ‫* مۆڵه‌تێکی ش���ۆفێری تایبه‌تی به‌ناوی (س���امان نیعمه‌ت علی کریم) ونبوه‌‪،‬‬ ‫هه‌رکه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ کتێبخانه‌ی خاک له‌که‌الر‪.‬‬ ‫هه‌رێم ‌ی كوردستان‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ دادوه‌ر ‌‬ ‫دادگایی باری‌ كه‌سێتی‌ له‌ سلێمانی‌‬

‫ئــاگانامه‌‬ ‫داواكار ‪/‬محمد نادر احمد‬ ‫دوالێكراو‪ /‬الریاالیكساندرومن ‌ه‬ ‫ی ب ‌ه ژمار‌ه ‪ 429‬ش‪ 2016 /‬له‌م دادگای ‌ه‬ ‫داواكار (محم���د نادر احم���د ) داوایه‌ك ‌‬ ‫ی ت���ه‌الق دانی‌ دوا‬ ‫تۆم���ار كردوه‌ له‌س���ه‌رت و‌ه ل���ه‌م داوه‌یادا هاتووه‌ ك ‌ه داوا ‌‬ ‫له‌س���ه‌ركراو ده‌كات (‪ ) 2016 /4/25‬وه‌له‌به‌ر نادیاری‌ شوێنی‌ نیشت ‌ه جێ بونت‬ ‫ی ناو خۆی‌ رۆژانه‌و‌ه‬ ‫ی دوو رۆژنامه‌ ‌‬ ‫دادگا بڕی���اری‌ دا ئاگادارت بكاته‌و‌ه ب ‌ه هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دادبینی‌ ك ‌ه ده‌كه‌وێته‌ به‌روار ‌‬ ‫وه‌ ئاماده‌بونت���ان له‌به‌ر ده‌م دادگایه‌دا ل���ه‌رۆژ ‌‬ ‫‪ 2016/4/25‬س���ه‌عات (‪ )11‬سه‌ر له‌به‌یانی‌ ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه ئاماده‌ نه‌بن خۆتان‬ ‫ی یاسا ‪.‬‬ ‫یان بریكار ئه‌نێرن ئه‌وا دادگا داواكه‌ ئه‌بینێت به‌پێ ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ رێزدا‪......‬‬ ‫دادوه‌ر‬ ‫سه‌ركه‌وت عه‌ونی‌‬ ‫حوكمه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ دادوه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ دادگایی تێهه‌ڵچه‌نه‌و‌هی‌ به‌رایی سلێمان ‌‬ ‫دادگایی به‌رایی چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ی‬ ‫بۆ داوالێكراوان‪ /‬حامد عمر یوس���ف‪ ،‬رافع محمد عبدنجم ) ك ‌ه ئێس���تا شوێن ‌‬ ‫نیشته‌جێبونت نادیاره‌‪.‬‬ ‫ی محمد)‬ ‫داواكار (نوری‌ عل ‌‬ ‫دوایه‌كی‌ له‌سه‌رتان تۆمار كردو‌ه ب ‌ه ژمار‌ه (‪/528‬ب ‪ )2015/‬ك ‌ه تییدا دواده‌كات‬ ‫( به‌پێدان���ی‌ بڕی ‪13161000‬س���یانزه‌ملیون و س���ه‌د و شه‌س���ت و یه‌ك هه‌زار‬ ‫دینار)‬ ‫داواكار و‌ه ئ���ه‌رك و ماندوو بوونی‌ داواكه‌ش بخرێته‌ ئه‌س���تۆت‪ .‬هه‌روه‌كو له‌و‬ ‫ی نیشته‌جێبونت نادیاره‌ بۆی ‌ه‬ ‫ئاگانامه‌یه‌ی‌ بۆت نێردراوه‌ ده‌ركه‌وت‪ ،‬كه‌ش���وێن ‌‬ ‫ی فه‌رمی و‬ ‫ی دوو رۆژنامه‌ی���ی رۆژان ‌ه ‌‬ ‫بڕی���ار درا ك ‌ه ئ���اگادار بكرێته‌وه‌ له‌ رێگ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژ ‌‬ ‫ناو خۆیی���ه‌و‌ه بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئاماده‌یی له‌به‌رده‌م ئه‌م دادگای ‌ه س���ه‌رله‌به‌یان ‌‬ ‫ی یاس���ایت ئاماده‌ نه‌بێت‬ ‫(‪ 2016/5/18‬ب���ه‌ پێچه‌وانه‌وه‌ ئه‌گه‌ر خۆت یا نوێنه‌ر ‌‬ ‫ی ئاشكراو غیابی‌ به‌رامبه‌رت ئه‌نجام ئه‌درێت به‌پێی‌ یاسا‪.‬‬ ‫ئه‌وا دادبین ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ڕێزدا ‪......‬‬

‫القاز ‌‬ ‫ی‬ ‫جاسم رحیم‬

‫حوكمه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستانی‌ عێراق‬ ‫ی و پیشه‌سازی‌‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی تۆماركردنی‌ كۆمپانیاكان‬ ‫به‌رێبه‌رایه‌تی‌ گشت ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رێوبه‌رایه‌تی‌ كۆمپانیاكان‪ /‬سلێمان ‌‬ ‫ی یاسا‬ ‫به‌ش ‌‬ ‫ژماره‌‪743 /‬‬ ‫ی ‪2016/3/9 :‬‬ ‫رێكه‌وت ‌‬ ‫ی كۆمپانیا‬ ‫بڕیاری‌ پاكتاوكردن ‌‬ ‫ی كۆمپانی���ا (صباح غریب صفر) ل ‌ه‬ ‫ی رێپێدراو ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر داوای‌ به‌رێ���ز به‌رێوبه‌ر ‌‬ ‫ی مین ‪ /‬سنوردار)‬ ‫كۆمپانیای (تێچو تكنیكل بۆ كاری‌ پاكساز ‌‬ ‫و‌ه ئاماژ‌ه ب ‌ه كۆ نوس���ی‌ بڕیاری‌كۆمپانیا ل ‌ه ‪ 2016/2/25‬كه‌تیایدا بڕیار‬ ‫دراوه‌ ب ‌ه ‪:‬‬ ‫ی مین ‪ /‬سنوردار)‬ ‫ی كۆمپانیای ((تێچو تكنیكل بۆ كاری‌ پاكساز ‌‬ ‫پاكتاو كردن ‌‬ ‫دامه‌زراندنی‌ به‌رێز (صباح غریب صفر) وه‌ك پاكتاو كردنی‌ كۆمپانیا‬ ‫ی ‪ ) 147,158,160‬ل ‌ه‬ ‫ی كه‌ پێمان دراو‌ه پاڵپشت به‌ماد‌ه ‌‬ ‫به‌ێی ئه‌و ده‌س���ه‌اڵته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 1997‬زاین ‌‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫یاسایی كۆمپانیاكان ژمار‌ه ‪‌ 21‬‬ ‫ی س���ه‌رجه‌م به‌ڵگه‌نام ‌ه یاساییه‌كان بڕیای‌ ره‌زامه‌ندیماندا‬ ‫هه‌مواركراو پاش هێنان ‌‬ ‫به‌‪/:.‬‬ ‫ی مین ‪ /‬سنوردار)‬ ‫ی (تێچو تكنیكل بۆ كاری‌ پاكساز ‌‬ ‫ی كۆمپانیا ‌‬ ‫پاكتاو كردن ‌‬ ‫ی (صباح غریب صفر)) وه‌ك پاكتاو كاری‌ كۆمپانیا‬ ‫دامه‌زراندن ‌‬ ‫ی س���ه‌ره‌و‌ه‬ ‫ی م���اد‌هی‌ ( ‪ )206‬اه‌هه‌مان یاس���ای ئام���اژه‌ پێكراو ‌‬ ‫ێ ‌‬ ‫ت���ا به‌پ��� ‌‬ ‫باڵوبكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ‪ 2016/3/9‬به‌رامبه‌ر ‪/9‬‬ ‫ی نوس���راو‌ه له‌ب���ه‌روار ‌‬ ‫ئ���ه‌م بڕی���ار‌ه ل��� ‌ه س���لێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ڕه‌شه‌مێ‪2715/‬كورد ‌‬ ‫سۆران احمد اسماعیل‬ ‫ی‬ ‫به‌رێوبه‌ری‌ كۆمپانیاكانی‌ سلێمان ‌‬ ‫‪2016 /3 /9‬‬ ‫وێنه‌یه‌ك بۆ‪:.‬‬ ‫به‌رێوبه‌رایه‌تی‌ گشتی‌ تۆماركردنی‌ كۆمپانیاكان ‪ /‬بۆ ئاگاداریتان له‌گه‌ڵ رێزدا‬ ‫ی بۆ كرێكاران ‪/‬له‌گه‌ڵ رێزدا‪.‬‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫به‌رێوبه‌رایه‌تی‌ ده‌سته‌ی‌به‌ر ‌‬ ‫ی باجی‌ ده‌رامه‌تی‌ كۆمپانیاكان ‪ /‬له‌گه‌ڵ رێزدا ‪.‬‬ ‫به‌رێوبه‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی ‪ /‬له‌گه‌ل ریزدا‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی بازرگانی‌ و پیشه‌ساز ‌‬ ‫ژوور ‌‬ ‫یز‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی نیشنگه‌ ‌‬ ‫به‌رێوبه‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی مین ‪ /‬سنوردار)‬ ‫كۆمپانیایی ((تێچو تكنیكل بۆ كاری‌ پاكساز ‌‬ ‫ی كۆمپانیا ‪ 5309 //‬له‌گه‌ڵ سه‌ره‌تاكان‬ ‫دۆسیه‌ ‌‬ ‫یاسا‬ ‫ی‪.‬‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫دۆسیه‌ ‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان ‪/‬عێراق‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ دادوه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ل ‌ه سلێمان ‌‬ ‫ی باری‌ كه‌سێت ‌‬ ‫دادگا ‌‬

‫ئاگانامه‌‬

‫داواكار ‪ /‬ته‌ها عبدالل ‌ه محمد‬ ‫دوالێكراو ‪ /‬ازهار ابراهیم سلمان‬ ‫ی به‌ ژمار‌ه ( ‪/675‬‬ ‫ئاگادارت ده‌كه‌ینه‌و‌ه داواكار ( ته‌ها عبدالله‌ محمد ) دوایه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ش ‪ 2015‬له‌م دادگا تۆمار كردوو‌ه له‌سه‌رت و‌ه له‌م دادگای ‌ه بڕیاری‌ ال ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هاوسه‌رێتی‌ به‌هۆ ‌‬ ‫ی ( ‪ )2016/1/10‬چاكردنی‌ كرێبه‌س���ت ‌‬ ‫ده‌كرد له‌ به‌روار ‌‬ ‫ی دوو‬ ‫ی شوێنی‌ نیشته‌جێ بوونت دادگا بڕیاری‌ دا ئاگادات بكاته‌و‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫نادیار ‌‬ ‫ی یاس���ایدا هه‌ڵده‌س���تێت به‌ تان ‌ه‬ ‫ی رۆژنه‌وه‌ و‌ه ئه‌گه‌ر له‌كات ‌‬ ‫ی ناوخۆ ‌‬ ‫رۆژنامه‌ ‌‬ ‫ی كوتایه‌ وه‌ر‬ ‫ی بڕیاره‌ك ‌ه ) ئه‌و بڕیاره‌ك ‌ه پل ‌ه ‌‬ ‫لێدانی‌ یان پێداچونه‌و‌هی‌ ( ته‌میز ‌‬ ‫ی یاسا ‪ ...........‬له‌گه‌ل رێزدا ‪.‬‬ ‫ده‌گرێت به‌پێ ‌‬ ‫دادوه‌ر‬ ‫كامران حسن فره‌ج‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )522‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/5‬‬

‫حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له‌په‌یوه‌ندییه‌كانی ده‌ره‌و‌ه بۆ سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌‬ ‫هاشم محمد احمد*‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان���ی ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان یه‌كێ���ك ل���ه‌و بابه‌تانه‌ی ‌ه‬ ‫كه‌ هێشتا پێویس���تی به‌ئاوڕدانه‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئاش���كرایه‌ ئه‌مڕۆ سیس���ته‌می سیاسی‬ ‫به‌گش���تی له‌رۆژهه‌اڵت���ی ناوه‌ڕاس���ت‌و‬ ‫به‌تایب���ه‌ت له‌عێ���راق‌و س���وریادا‬ ‫له‌گۆڕاندای���ه‌‪ ،‬زۆر له‌واڵتانی���ش‬ ‫هه‌ڵوێس���تیان هه‌ب���و‌ه به‌رامب���ه‌ر به‌م‬ ‫بارودۆخه‌و له‌بواری سیاسه‌تی ده‌ره‌كیدا‬ ‫چاالكییه‌كانیان زۆرتر كردوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی���ان بپارێزن‪ .‬ئه‌وه‌ی‬ ‫ك ‌ه لێ���ره‌دا باس ده‌كرێت خس���ته‌روی‬ ‫پالنێك��� ‌ه بۆ ئه‌وه‌ی حكومه‌تی هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تانیش بتوانێت سیس���ته‌مێك‬ ‫به‌مه‌به‌س���تی یه‌كخس���تن‌و رێكخستنی‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان���ی ده‌ره‌وه‌ی خ���ۆی‬ ‫دامه‌زرێنێ���ت‌و ته‌نان���ه‌ت بتوانێ���ت‬ ‫ئاماده‌بێت وه‌كو هه‌ر ده‌وڵه‌تێك ببێت ‌ه‬ ‫خاوه‌ن���ی ده‌زگایه‌ك���ی دیپلۆماس���ی‌و‬ ‫سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر ده‌وڵه‌تێ���ك به‌گش���تی له‌دو‬ ‫گۆڕه‌پانی سیاس���یدا كایه‌ی سیاس���ی‬ ‫ده‌كات ك��� ‌ه به‌سیاس���ه‌تی ناوه‌ك���ی‬ ‫(‪)Domestic Policy‬و سیاس���ه‌تی‬ ‫ده‌ره‌ك���ی (‪)Foreign Policy‬‬

‫ناسراون‪ .‬ئه‌م دو گۆڕه‌پان ‌ه له‌روانگه‌ی‬ ‫یاس���اییدا به‌س���نوری نێوده‌وڵه‌ت���ی‬ ‫لێ���ك جیاده‌كرێنه‌وه‌‪ ،‬وات���ا هه‌مو ئه‌و‬ ‫سیاسه‌تانه‌ی هه‌ر ده‌وڵه‌تێك له‌ناوه‌وه‌ی‬ ‫س���نوره‌كانی ده‌ی���كات سیاس���ه‌تی‬ ‫ناوه‌كییه‌‪ ،‬هه‌مو ئه‌و سیاس���ه‌تانه‌یش‬ ‫ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی س���نوره‌كانی ده‌ی���كات‬ ‫سیاس���ه‌تی ده‌ره‌كین‪ .‬به‌پێشكه‌وتنی‬ ‫ته‌كنه‌لۆجی���او رێ���گا جۆراوجۆره‌كانی‬ ‫گواس���تنه‌وه‌و په‌یوه‌ن���دی زۆرت���ری‬ ‫خه‌ڵكانی جیه���ان پێكه‌وه‌‪ ،‬ورده‌ ورد‌ه‬ ‫ئه‌م دو گۆڕه‌پانه‌ تێكه‌ڵی یه‌كتر بون‌و‬ ‫ل���ه‌زۆر ش���وێندا ته‌نان���ه‌ت ناتوانرێت‬ ‫جی���اوازی بكرێ���ت له‌نێوانیان���دا‪ .‬بۆ‬ ‫نمون ‌ه كاتێ���ك كۆمپانیایه‌كی بازرگانی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی له‌واڵتێكدا كێشه‌یه‌كی بۆ‬ ‫دروس���ت ده‌بێت هه‌ڵوێس���تی واڵتێك‬ ‫ك ‌ه خاوه‌ن���ی كۆمپانیاكه‌ هاواڵتییه‌تی‪،‬‬ ‫ئه‌سته‌مه‌ به‌ئاسانی بخرێت ‌ه یه‌كێك له‌و‬ ‫دو گۆڕه‌پانه‌ی ناوبراو‪.‬‬ ‫له‌ره‌هه‌ندێكی س���ه‌ره‌تایی ده‌توانین‬ ‫بڵێین حكومه‌تی هه‌رێمی كوردس���تان‬ ‫ئه‌گه‌رچی هێشتا ده‌وڵه‌ت نیه‌و ناتوانێت‬ ‫له‌زۆربه‌ی قازانجه‌كان���ی ده‌وڵه‌ت بون‬ ‫كه‌ڵ���ك وه‌رگرێ���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌ب���واری‬ ‫سیاسه‌تی ده‌ره‌كیدا هه‌وڵ‌و كۆششێكی‬ ‫زۆر ده‌دات‪ .‬بڕێ���ك له‌قازانجه‌كان���ی‬ ‫ده‌وڵه‌تبون بریتین له‌به‌شداری فه‌رمی‬

‫له‌س���ه‌رمێزی دیپلۆماس���ی رێكخراو‌ه‬ ‫نێوده‌وڵه‌تییه‌كان‌و هه‌روه‌ها كۆمه‌ڵێكی‬ ‫زۆر له‌یاس���ا نێوده‌وڵه‌تیی���ه‌كان ك��� ‌ه‬ ‫تایبه‌تن به‌ده‌وڵه‌تان‌و له‌و رێگایه‌وه‌ هه‌ر‬ ‫ده‌وڵه‌تێ���ك ده‌توانێت داوای مافه‌كانی‬ ‫خ���ۆی بكات ی���ان كێش���ه‌كانی ببات ‌ه‬ ‫به‌رده‌م دادگاو رێكخراوێكی تایبه‌ت بۆ‬ ‫ئه‌و مه‌به‌سته‌‪.‬‬ ‫هه‌رێم���ی كوردس���تان ئه‌گه‌رچ���ی‬ ‫ناتوانێ���ت وه‌ك���و ده‌وڵ���ه‌ت له‌ی���اری‬ ‫سیاس���ه‌تی ده‌ره‌كی���دا ئازادان��� ‌ه‬ ‫هه‌ڵس���وكه‌وت بكات به‌اڵم توانیویه‌تی‬ ‫وه‌ك���و نیمچه‌ده‌وڵه‌ت (‪)Semi-State‬‬ ‫چاالك بێت‌و سه‌رنجی واڵتان راكێشێت‪.‬‬ ‫خوێندنه‌وه‌و پێداچون���ه‌وه‌ی به‌رده‌وام‬ ‫به‌سیاس���ه‌ته‌كانی ده‌ره‌وه‌‪ ،‬بۆ گه‌شه‌ی‬ ‫سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی حكومه‌تی هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان زۆر پێویسته‌‪ .‬حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان پێویسته‌ گه‌وره‌‪-‬‬ ‫پالنێك (‪ )Master-plan‬بۆ سیاسه‌تی‬ ‫ده‌ره‌ك���ی خۆی دابنێ���ت‪ .‬هه‌ر گه‌وره‌‪-‬‬ ‫پالنێك بۆ سیاس���ه‌تی ده‌ره‌كی ده‌بێت‬ ‫سێ فاكته‌ری گرنگ له‌به‌رچاو بگرێت‌و‬ ‫رێكاری وردی بۆ دابڕێژێت‪:‬‬ ‫‪ -1‬فاكته‌ری پۆلێن كردنی گۆڕه‌پانی‬ ‫سیاسه‌تی ده‌ره‌كی‌و ریزبه‌ندی كردنیان‬ ‫به‌پێی گرنگی‪:‬‬ ‫به‌گش���تی گۆڕه‌پانه‌كانی سیاسه‌تی‬

‫ده‌ره‌كی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان‬ ‫ده‌كرێن به‌م س���ێ به‌ش���ه‌وه‌‪ :‬یه‌كه‌م‪،‬‬ ‫گۆڕه‌پان���ی عێراقی س���وننه‌و عه‌ره‌بی‬ ‫س���وننه‌و توركی���ا‪ ،‬دوه‌م‪ ،‬گۆڕه‌پانی‬ ‫عێراقی شیعه‌و ئێران‪ ،‬سێیه‌م‪ ،‬گۆڕه‌پانی‬ ‫ئه‌وروپ���او ئه‌مری���كا‪ .‬م���ه‌رج نیه‌ ئه‌م‬ ‫پۆلێن ‌ه نه‌گۆڕ بێت به‌ڵكو به‌گۆڕانكاری‬ ‫له‌بارودۆخ‌و سیاسه‌تی ناوه‌كی واڵتاندا‬ ‫ده‌گۆڕدرێ���ت‪ .‬له‌م قۆناغ���ه‌دا ده‌بێت‬ ‫به‌وردی وه‌كو حكومه‌ت هه‌ڵس���وكه‌وت‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ هه‌ركام له‌م س���ێ گۆڕه‌پانه‌دا‬ ‫بكرێت‌و به‌خوێندنه‌وه‌ی ورد ڕیزبه‌ندی‬ ‫بكرێن‪ ،‬واتا گرنگترین گۆڕه‌پان دیاری‬ ‫بكرێت‌و سیاس���ه‌تی هه‌رێم له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫گۆڕه‌پان���ه‌ چڕ ببێت���ه‌وه‌‪ .‬په‌رته‌وازیی‬ ‫له‌بواری سیاس���ه‌تی ده‌ره‌كیدا ده‌بێت ‌ه‬ ‫هۆی ئه‌وه‌ی هه‌رێ���م هیچ یارمه‌تیده‌رو‬ ‫هاوپه‌یمانێكی جێ���ی متمانه‌ی نه‌بێت‌و‬ ‫نه‌توانێت وه‌كو یاریكه‌رێكی سیاس���ی‬ ‫له‌به‌رچاو بگیرێت‪.‬‬ ‫‪ -2‬فاكته‌ری هاوئاهه‌نگی سیاس���ه‌تی‬ ‫ناوه‌كی‌و ده‌ره‌كی‪:‬‬ ‫له‌م قۆناغه‌دا ده‌بێت حزبه‌كان پابه‌ند‬ ‫ب���ن به‌رێبازو ڕێگایه‌ك ك��� ‌ه حكومه‌ت‬ ‫ده‌یگرێته‌ب���ه‌رو چی���دی له‌گۆڕه‌پان���ی‬ ‫سیاس���ه‌تی ده‌ره‌كی���دا وه‌ك���و حیزب‬ ‫چاالكییان نه‌بێت‪ .‬ئه‌مه‌ به‌و مانایه‌یه‌ ك ‌ه‬ ‫هه‌مو الیه‌نێك ئه‌گه‌ر چی له‌سیاسه‌تی‬

‫ناوه‌كیش���دا ناكۆك بن ده‌بێت تێبگه‌ن‬ ‫وه‌ك���و حی���زب قورس���ییه‌كیان نابێت‬ ‫له‌گۆڕه‌پانی سیاسه‌تی ده‌ره‌كیدا‪ .‬هه‌ر‬ ‫حیزبێك ده‌بێت زانیاری‌و ئه‌زمونه‌كانی‬ ‫خۆی له‌بواری سیاسه‌تی دره‌كیدا بخات ‌ه‬ ‫به‌رده‌س���ت ده‌زگای نوێی دیپلۆماسی‌و‬ ‫سیاس���ه‌تی ده‌ره‌ك���ی حكومه‌ت���ی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان‪ .‬ئه‌م ‌ه راستییه‌كی‬ ‫حاش���اهه‌ڵنه‌گر‌ه ك��� ‌ه ه���ه‌ر حیزبێك‬ ‫به‌ه���ۆی دراوس���ێیه‌تی جوگرافی یان‬ ‫نزیكی هزری‪ ،‬په‌یوه‌ندییه‌كی باش���تری‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌گ���ه‌ڵ یه‌كێك له‌و گۆڕه‌پانانه‌ی‬ ‫ك ‌ه له‌س���ه‌ره‌و‌ه ئاماژه‌مان پێیان كرد‪.‬‬ ‫بۆ نمون ‌ه پارتی دیموكراتی كوردستان‌و‬ ‫یه‌كگرتوی ئیس�ل�امی له‌گه‌ڵ گۆڕه‌پانی‬ ‫یه‌كه‌م‌و یه‌كێتی نیش���تمانی كوردستان‬ ‫له‌گه‌ڵ گۆڕه‌پانی دوه‌م‪.‬‬ ‫‪ -3‬فاكته‌ری دی���اری كردنی رێبازی‬ ‫سیاسه‌تی ده‌ره‌كی‪:‬‬ ‫رێب���ازی سیاس���ه‌تی دره‌ك���ی واتا‬ ‫دیاریكردن���ی ئاس���ت‌و چۆنییه‌ت���ی‬ ‫یاریك���ردن له‌گۆڕه‌پان���ی سیاس���ه‌تی‬ ‫ده‌ره‌كیدا‪ .‬هه‌ندێك له‌رێبازه‌كان بریتین‬ ‫له‌هاوپه‌یمانێتی‪ ،‬هاوسه‌نگی‪ ،‬دژایه‌تی‌و‬ ‫هتد‪ .‬لێره‌دا حكوم���ه‌ت ده‌بێت دیاری‬ ‫بكات له‌ماوه‌یه‌كی بۆ نمون ‌ه چوار ساڵدا‬ ‫ده‌یه‌وێ���ت له‌گ���ه‌ڵ ه���ه‌ر گۆڕه‌پانێكی‬ ‫سیاس���ه‌تی ده‌ره‌كی‪ ،‬كام ڕێباز بگرێت ‌ه‬

‫به‌ر‪ .‬ب���ۆ نمون ‌ه حكوم���ه‌ت ده‌توانێت‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ گۆڕه‌پان���ی یه‌ك���ه‌م رێبازی‬ ‫هاوس���ه‌نگی‪ ،‬له‌گ���ه‌ڵ گۆڕه‌پانی دوه‌م‬ ‫ڕێب���ازی دژایه‌تی‌و له‌گ���ه‌ڵ گۆڕه‌پانی‬ ‫س���ێیه‌م هاوپه‌یمانێت���ی بگرێته‌ به‌ر‪.‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر له‌ماوه‌یه‌كی ب���ۆ نمون ‌ه چوار‬ ‫س���اڵدا ڕێبازه‌كان ئه‌نجامێكی باشیان‬ ‫نه‌ب���و حكومه‌ت ده‌بێت پێداچونه‌وه‌یان‬ ‫پێ���دا ب���كات‌و سیاس���ه‌تی ده‌ره‌ك���ی‬ ‫س���ه‌رله‌نوێ دابڕێژێته‌وه‌‪ .‬ئه‌م پڕۆس ‌ه‬ ‫ئاڵۆزه‌ له‌هه‌مو واڵتانی س���ه‌ركه‌وتوی‬ ‫جیهان���دا په‌ی���ڕه‌و ده‌كرێ���ت‌و ده‌بێت‬ ‫له‌حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستانیش���دا‬ ‫په‌یڕه‌و بكرێت‪ .‬پێشمه‌رجی هه‌مو ئه‌م‬ ‫كارانه‌ رێكخس���تنی یاس���او رێساكانی‬ ‫دیپلۆماسی‌و سیاس���ه‌تی ده‌ره‌كیی ‌ه بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی حیزب چیدی به‌ده‌ر له‌حكومه‌ت‬ ‫بۆی نه‌بێت سیاسه‌تی ده‌ره‌كی هه‌بێت‪.‬‬ ‫دامه‌زراندن���ی ده‌زگای دیپلۆماس���ی‌و‬ ‫سیاسه‌تی ده‌ره‌كی كه‌ هه‌مو بیرمه‌ندو‬ ‫سیاس���ه‌تمه‌دارو دیپلۆمات‌و كه‌س���انی‬ ‫حزبی خاوه‌ن ئه‌زمون���ی دیپلۆماتیك‌و‬ ‫سیاس���ه‌تی ده‌ره‌ك���ی له‌خۆبگرێ���ت‬ ‫پێویس���تییه‌كی هه‌ره‌گرنگ���ه‌ ك ‌ه هه‌ر‬ ‫رۆژ دره‌نگت���ر دامه‌زراندنی‪ ،‬فه‌وتاندنی‬ ‫ده‌رفه‌ت ‌ه مێژوییه‌كانی به‌دواوه‌یه‌‪.‬‬ ‫* (ماسته‌ری زانست ‌ه رامیارییه‌كان ‪-‬‬ ‫مامۆستای زانكۆی گه‌رمیان)‬

‫سیاسه‌ت ‌ی ده‌سه‌اڵتداران ‌ی ئه‌مریكا به‌رامبه‌ر كورد‬ ‫ی‬ ‫ئه‌حمه‌د هه‌ورام ‌‬ ‫ك����ورد گه‌لێكی‌ مێژین����ه‌و كه‌ون����اره‌ ك ‌ه‬ ‫له‌رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاس����ت له‌س����ه‌رزه‌مینێك‬ ‫ده‌ژی‌ به‌ناوی‌ كوردستان‪ ،‬شوێنی‌ له‌دایكبونی‌‬ ‫مێژوی‌ كه‌لتوری‌ مرۆڤایه‌تیه‌‪.‬‬ ‫هه‌ن����دێ له‌س����ه‌ره‌تاترین ش����وێنه‌كانی‌‬ ‫نیش����ته‌جێبونی‌ مرۆڤ����ـ و ئاس����ه‌واره‌كانی‌‬ ‫(شۆڕش����ی‌ نۆ ئۆلۆتیك) له‌نێ����و ته‌پۆڵكه‌و‬ ‫دۆڵه‌كانی‌ ئه‌م واڵت����ه‌دا دۆزراوه‌ته‌وه‌‪ .‬كورد‬ ‫هه‌زاران ساڵه‌ له‌سه‌رزه‌مینی‌ ئێستای‌ خۆیان‬ ‫نیشته‌جێن‪ ،‬كوتیه‌كان زیاتر له‌(‪ )4000‬ساڵ‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر فه‌رمان����ڕه‌وای‌ ئێران‌و میزۆپۆتامیا‬ ‫بون‪.‬‬ ‫ك����ورد ئه‌م����ڕۆ گه‌وره‌تری����ن نه‌ته‌وه‌ی����ه‌‬ ‫له‌جیهاندا ك����ه‌ له‌مافی‌ چاره‌ی‌ خۆنوس����ی‌‬ ‫بێبه‌ش����ه‌و كوردس����تان ده‌وڵه‌تانی‌ توركیاو‬ ‫ئێران‌و سوریاو عێراق به‌سه‌ریدا ده‌سه‌اڵتداری‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫یه‌ك����ه‌م ج����ار ك����ه‌ ده‌وڵه‌ت����ی‌ ئه‌مریكا‬ ‫به‌كێش����ه‌ی‌ كورد ئاش����نابو‪ ،‬ئه‌وكاته‌بو كه‌‬ ‫سه‌رۆك وێڵسۆن سه‌رۆكی‌ كۆماری‌ ئه‌مریكا‬ ‫له‌راگه‌یاندننام����ه‌ چ����وارده‌ خاڵیه‌كه‌ی����دا‬ ‫له‌كانونی‌ یه‌كه‌می‌ ‪ 1918‬دا ئاماژه‌ی‌ به‌مافی‌‬ ‫چاره‌نوس����ی‌ نه‌ته‌وه‌ی‌ كورد له‌چوارچێوه‌ی‌‬ ‫ئیمپراتۆریه‌تی‌ عوس����مانیدا ك����رد‪ .‬ئه‌مریكا‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی‌ كوردی‌ وه‌كو نه‌ته‌وه‌یه‌كی‌ خاوه‌ن‬ ‫مێژو كه‌لتور كه‌ له‌نێوان چوار واڵتدا دابه‌ش‬ ‫ك����راوه‌و ده‌بێت مافی‌ چاره‌ی‌ خۆنوس����ینی‌‬ ‫هه‌بێت سه‌یر نه‌كردوه‌‪ ،‬كێشه‌ی‌ كوردی‌ وه‌كو‬ ‫كێش����ه‌ی‌ نه‌ته‌وه‌یه‌ك هیچكات له‌ئه‌جه‌ندای‌‬ ‫ئه‌مریكادا نه‌بوه‌‪ ،‬كوردیش وه‌ك كه‌مینه‌یه‌كی‌‬ ‫ئه‌تنیكی‌ وه‌ك سه‌رجه‌م دانیشتوانی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫ئێ����ران‌و عێ����راق‌و س����وریاو توركیا س����ه‌یر‬ ‫كردوه‌‪ ،‬كێش����ه‌ی‌ كوردی‌ به‌كێشه‌ی‌ ناوخۆی‌‬ ‫ئه‌و واڵتانه‌ ده‌زانی‌ ك����ه‌ كوردی‌ تیا ده‌ژی‪.‬‬ ‫سیاس����ه‌تی‌ ئه‌مریكا به‌نیسبه‌ت هه‌ریه‌ك له‌‬ ‫پارچه‌ كانی‌ كوردس����تان به‌گوێره‌ی‌ چۆنێتی‌‬ ‫په‌یوه‌ن����دی‌‌و سیاس����ه‌تی‌ ئه‌مری����كا له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌وڵه‌تان����ی‌ داگیرك����ه‌ری‌ ك����ورد جیاوازه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مریكا به‌گوێره‌ی‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌ سیاس����ه‌تی‌‬ ‫خۆی‌ به‌نیس����به‌ت عێراق په‌یوه‌ندی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ك����وردی‌ عێراق بوه‌و یارمه‌ت����ی‌ داوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هی����چ په‌یوه‌ندیه‌ك����ی‌ تری‌ له‌گ����ه‌ڵ كوردی‌‬ ‫پارچه‌كانی‌ تری‌ كوردستان نه‌بوه‌‪ ،‬ئه‌مریكا‬ ‫له‌روانگ����ه‌ی‌ ده‌وڵه‌ت����ی‌ توركیاوه‌ س����ه‌یری‌‬ ‫كێشه‌ی‌ كوردی‌ توركیای‌ كردوه‌‪ ،‬به‌كێشه‌ی‌‬ ‫تیرۆرزم‌و هه‌ڕه‌شه‌ی‌ سه‌قامگیری‌‌و ئاسایش‌و‬ ‫یه‌كپارچه‌یی‌ خاكی‌ توركیایی‌ داناوه‌‪ .‬هاوكات‬ ‫ئه‌مریكا هیچ كاتێك س����ه‌رنجی‌ به‌بارودۆخی‌‬ ‫كورده‌كانی‌ ئێران‌و س����وریا ن����ه‌داوه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌ش����دا كێش����ه‌ی‌ كورد كاریگه‌ری‌ له‌سه‌ر‬ ‫سیاسه‌تی‌ ئه‌مریكا به‌نیسبه‌ت هه‌مو واڵتانی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاسته‌وه‌ داده‌نێت‪.‬‬ ‫له‌كات����ی‌ جه‌نگی‌ جیهان����ی‌ دوه‌مدا بو كه‌‬ ‫كێش����ه‌ی‌ كورد س����ه‌رنجی‌ ئه‌مریكای‌ به‌الی‌‬ ‫خۆیدا ڕاكێشا به‌تایبه‌تی‌ دوای‌ دامه‌زراندنی‌‬ ‫كۆماری‌ كوردس����تان ئه‌و سه‌رنجدانه‌ی‌ زیاتر‬ ‫كرد‪ .‬ئه‌مریكا سه‌یری‌ پێشه‌وا قازی‌ محمدی‌‬ ‫وه‌ك رێبه‌ری‌ بزوتنه‌وه‌یه‌كی‌ سه‌ربه‌خۆخواز‬ ‫دژی‌ ده‌وڵه‌تی‌ ناوه‌ندی‌ ئێران ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش����دا پش����تی‌ ده‌وڵه‌تی‌ ئێرانی‌‬ ‫گرت له‌روخاندن����ی‌ كۆماری‌ كوردس����تاندا‪،‬‬ ‫چونكه‌ به‌ئامڕازێكی‌ په‌ره‌سه‌ندنی‌ ده‌سه‌اڵتی‌‬

‫زیاده‌ڕه‌وی‌ س����ۆڤیه‌تی‌ له‌ئێ����ران‌و ناوچه‌كه‌‬ ‫له‌قه‌ڵه‌م ده‌دا‪ .‬كێش����ه‌ی‌ ك����ورد به‌ته‌واو ‌ی‬ ‫كه‌وته‌ ژێ����ر ته‌وژمی‌ ملمالنێی‌ س����ۆڤیه‌ت‌و‬ ‫ئه‌مریكا‪ .‬له‌و قۆناغ����ه‌دا هیچ په‌یوه‌ندیه‌كی‌‬ ‫فه‌رم����ی‌‌و نافه‌رمی‌ له‌نێوان كوردو ئه‌مریكادا‬ ‫له‌ئارادا نه‌بو‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ ئه‌مریكاو شۆڕشی‌ ئه‌یلولی‌‬ ‫كوردستان‬ ‫په‌یوه‌ن����دی‌ نێوان ك����وردو ئه‌مریكا پاش‬ ‫ده‌ستپێكردنی‌ شۆڕشی‌ ئه‌یلولی‌ كوردستانی‌‬ ‫عێراق له‌سه‌ره‌تای‌ ساڵی‌ ‪ 1962‬دروست بو‪،‬‬ ‫ڕێبه‌رایه‌تی‌ شۆڕش هه‌وڵیدا له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫ئه‌مریكا په‌یوه‌ندی‌ ڕاسته‌وخۆ بكات له‌پێناو‬ ‫وه‌رگرتنی‌ یارمه‌تی‌ به‌اڵم له‌س����اڵی‌‪–1962‬‬ ‫‪ 1975‬ئه‌مریكا پێداگری‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كرد‬ ‫كه‌ كێش����ه‌ی‌ كورد كێشه‌ی‌ ناوخۆی‌ عێراقه‌و‬ ‫نه‌یده‌ویست به‌هیچ شێوه‌یه‌ك له‌و كێشه‌یه‌دا‬ ‫ده‌س����تتێوه‌ردان بكات‪ .‬ئێران بۆ الوازبونی‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ عێراق‌و ناسه‌قامگیربونی‌ یارمه‌تی‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ كوردی‌ ئه‌داو داواشی‌ له‌ئه‌مریكا‬ ‫ده‌كرد یارمه‌تی‌ كورد بدات‪ .‬به‌اڵم رێبه‌رایه‌تی‌‬ ‫شۆڕش����ی‌ ئه‌یلول هیچ متمانه‌یه‌كی‌ به‌شای‌‬ ‫ئێران نه‌بو نیگه‌رانی‌ خیانه‌تی‌ ئێران له‌داهاتودا‬ ‫بو‪ .‬بۆیه‌ ده‌یویس����ت ئه‌مری����كا بكه‌وێته‌ ناو‬ ‫مه‌سه‌له‌كه‌وه‌‪ ،‬سه‌رئه‌نجام ده‌وڵه‌تی‌ ئه‌مریكا‬ ‫ڕازیب����و له‌ته‌م����وزی‌ ‪ 1972‬دا نوێنه‌ران����ی‌‬ ‫شۆڕش����ی‌ ئه‌یل����ول له‌گه‌ڵ كاربه‌ده‌س����تانی‌‬ ‫ئه‌مری����كا كۆببن����ه‌وه‌و داواكاریه‌كانی����ان بۆ‬ ‫یارمه‌تی‌ ماددی‌‌و س����ه‌ربازی‌ بۆ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫كورد پێشكه‌ش به‌ده‌وڵه‌تی‌ ئه‌مریكا بكه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌وانی����ش داواكاریه‌كانی����ان قب����وڵ كرد بۆ‬ ‫یه‌كه‌مجار په‌یوه‌ندی‌ فه‌رمی‌‌و راس����ته‌وخۆی‌‬ ‫ئه‌مریكاو بزوتنه‌وه‌ی‌ كورد ده‌ستیپێكرد ئه‌م‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌ له‌راده‌ب����ه‌ده‌ر نهێنی‌ بو ته‌نانه‌ت‬ ‫باڵیۆزی‌ ئه‌مری����كاش له‌عێراق ئاگاداری‌ ئه‌و‬ ‫پرۆژه‌ی����ه‌ نه‌بو ‪ ،‬یارمه‌تیه‌ س����ه‌ربازیه‌كان‌و‬ ‫ماددیه‌كانی‌ ئه‌مریكا بۆ شۆڕش����یی‌ ئه‌یلول‬ ‫له‌ئابی‌ ‪ 1972‬ده‌س����تیپێكرد (‪ )CIA‬بو به‌‬ ‫به‌رپرسیاری‌ به‌ڕێوه‌بردنی‌ ئه‌م ئۆپراسیۆنه‌و‬ ‫ش����انزده‌ ملیۆن دۆالری‌ بۆ كورده‌كان خه‌رج‬ ‫كرد‪ )CIA( .‬هه‌ندێ راستی‌ له‌به‌رده‌ستا بو‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ هه‌ركاتێك شای‌ ئێران‬ ‫له‌سه‌ر ناكۆكییه‌ سنورییه‌كه‌ی‌ له‌گه‌ڵ عێراق‬ ‫ڕێكبكه‌وێ بێگومان ده‌ستبه‌رداری‌ كورده‌كان‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬ ‫ڕێكه‌وتنی‌ جه‌زائیرو تراژیدیای‌ كورد‬ ‫ڕژێمی‌ به‌عس له‌ئه‌نجامی‌ ش����ه‌ڕی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫كوردا له‌توانا كه‌وتبو له‌وه‌ ده‌ترس����ا ئه‌گه‌ر‬ ‫كۆتایی‌ به‌كێش����ه‌ی‌ كورد نه‌هێنێ ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫عێراقی‌ له‌ده‌س����ت ده‌چێت هه‌ربۆیه‌ به‌شای‌‬ ‫ئێرانی‌ ڕاگه‌یاند ئاماده‌یه‌ له‌سه‌ر شه‌تولعه‌ره‌ب‬ ‫له‌گه‌ڵ ئێران سازش بكات به‌مه‌رجێك ئێران‬ ‫كۆتایی‌ به‌پشتیوانكردنی كورد بهێنێ‌‪.‬‬ ‫له‌ ‪ 6‬ئازاری‌ ‪ 1975‬له‌میانه‌ی‌ كۆنفرانسی‌‬ ‫ئۆپێك له‌جه‌زائیر رێكه‌وتنێك له‌نێوان ئێران‌و‬ ‫عێراقدا واژۆ كرا‪ ،‬كه‌ ده‌ستبه‌جێ ئێران دوای‌‬ ‫ئه‌وه‌ س����نوره‌كانی‌ خۆی‌ له‌سه‌ر كورده‌كانی‌‬ ‫عێراق داخس����ت دوای‌ ئه‌وه‌ س����وپای‌ عێراق‬ ‫ده‌ستی‌ به‌هێرش����ێكی‌ به‌رفراوان‌و توند كرد‬ ‫كورده‌كان له‌ الیه‌ن شاو ئه‌مریكاوه‌ به‌ته‌نها‬ ‫مانه‌وه‌و نه‌یانتوانی‌ به‌رامبه‌ر هێرشی‌ عێراق‬ ‫بوه‌ستن‌و ناچار رویان كرده‌ ئێران‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫كاره‌س����اتێكی‌ گه‌وره‌ بو به‌سه‌ر گه‌لی‌ كورد‬

‫ئه‌گه‌ر سه‌دام حسین‬ ‫ئه‌و هه‌ڵه‌یه‌ی‌‬ ‫نه‌كردایه‌و كوێتی‌‬ ‫داگیر نه‌كردایه‌‬ ‫كێشه‌ی‌ كورد بۆ‬ ‫هه‌میشه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫ئه‌مه‌ریكاوه‌ پشتگوێ‬ ‫ده‌خرا‬ ‫له‌عێراقدا هات‪.‬‬ ‫نه‌ (‪)CIA‬و نه‌ هێنری‌ كیسینجه‌ر پێشبین ‌ی‬ ‫ڕێكه‌وتنی‌ له‌ناكاوی‌ به‌م شێوه‌یه‌یان نه‌ده‌كرد‬ ‫له‌نێوان شاو سه‌دامدا واژۆ بكرێت‪ .‬له‌هه‌مان‬ ‫كاتدا ئه‌مریكا پێی‌ باش����تربو كوردو رژێمی‌‬ ‫به‌عس درێژه‌ به‌شه‌ڕه‌كه‌یان بده‌ن بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ عێ����راق الوازبێت‌و نه‌توانێت ببێته‌‬ ‫مه‌ترس����ی‌ له‌سه‌ر ئیس����رائیل‪ .‬ئه‌مریكا هیچ‬ ‫به‌رنامه‌یه‌ك����ی‌ نه‌ب����و كه‌ ش����ا له‌بڕیاره‌كه‌ی‌‬ ‫په‌ش����یمان ببێت����ه‌وه‌ چونك����ه‌ س����ودی‌‬ ‫ڕێكه‌وتننامه‌ی‌ جه‌زائی����ر بۆ ئه‌مریكا له‌وه‌دا‬ ‫بو كه‌ عێراق له‌سۆڤیه‌ت دور بخاته‌وه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫ئامانجی‌ سه‌ره‌كی‌ ئه‌مریكا بو‪.‬‬ ‫دوای‌ ڕێكه‌وتن����ی‌ جه‌زائی����ر رێبه‌رایه‌ت����ی‌‬ ‫شۆڕشی‌ كوردس����تان نامه‌یه‌كی‌ بۆ وه‌زیری‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌مری����كا ناردو ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد‬ ‫كه‌ گه‌له‌كه‌مان روبه‌ڕوی‌ مه‌ترسی‌ له‌ناوچون‬ ‫بۆت����ه‌وه‌ داوای‌ له‌ئه‌مریكا ك����رد به‌گوێره‌ی‌‬ ‫به‌رپرس����یارێتی‌ ئه‌خالقی‌‌و سیاسی‌ یارمه‌تی‌‬ ‫كورد بدات‪ ،‬به‌اڵم كیس����نجه‌ر هیچ وه‌اڵمێكی‌‬ ‫به‌و داواكاریه‌ نه‌دایه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی‌ جۆرج لینسۆفسكی‌ ڕێكه‌وتننامه‌ی‌‬ ‫جه‌زائیر كه‌ ئه‌مریكا پێی‌ رازی‌ بو بۆ كورده‌كان‬ ‫جۆرێك له‌كۆنفرانس����ی‌ (یاڵت����ا) بو (كه‌ له‌‬ ‫‪11‬ش����وباتی‌ ‪ )1945‬له‌نێوان سه‌ركرده‌كانی‌‬ ‫به‌ریتانیاو س����ۆڤیه‌ت‌و ئه‌مریكادا به‌س����ترا‬ ‫كۆمه‌ڵێك مه‌رجیان به‌س����ه‌ر واڵتانی‌ دۆڕاوی‌‬ ‫شه‌ڕی‌ جیهانی‌ دوه‌مدا س����ه‌پاند‪ ،‬به‌هه‌مان‬ ‫ش����ێوه‌ی‌ كۆنفرانس����ی‌ (یاڵت����ا) ڕێكه‌وتنی‌‬ ‫جه‌زائی����ر كۆمه‌ڵێك ئاكام����ی‌ زۆر خراپی‌ بۆ‬ ‫كورد به‌دواوه‌ بو‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كانی‌ كوردو ئه‌مریكا هه‌رچه‌نده‌‬

‫الپه‌ڕه‌یه‌كی‌ ناخۆشی‌ مێژوی دبلۆماسی‌ كورد‬ ‫پێكده‌هێنێت بو به‌نمونه‌ی‌ مامه‌ڵه‌ی‌ خراپ ‌ی‬ ‫زلهێزێك له‌گ����ه‌ڵ نه‌ته‌وه‌یه‌كی‌ بنده‌س����ت‌و‬ ‫ب����و به‌وانه‌ی����ه‌ك ب����ۆ ئ����ه‌وه‌ی‌ ڕێبه‌رایه‌تی‌‬ ‫كورد له‌قۆناغه‌كانی‌ دواتردا به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫واقعیانه‌ت����ر له‌گه‌ڵ ئه‌مریكا هه‌ڵس����وكه‌وت‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫دوای‌ نس����كۆی‌ شۆڕش����ی‌ كوردس����تان‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كانی‌ ك����وردو ئه‌مریكا پچڕا دوای‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ڕێبه‌ری‌ شۆڕشی‌ كورد بۆ چاره‌سه‌ری‌‬ ‫پزیش����كی‌ ڕوی‌ له‌ئه‌مریكا كرد زۆر هه‌وڵیدا‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ سه‌رنجی‌ كاربه‌ده‌ستانی‌ ئه‌مریكا‬ ‫بۆ الی‌ كێش����ه‌ی‌ كورد ڕا بكێش����ێت ‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌رپرس����انی‌ ئه‌مری����كا ئاماده‌نه‌بون له‌گه‌ڵ‬ ‫كورد په‌یوه‌ندی‌ بك����ه‌ن‌و نیگه‌رانی‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫بون ك����ه‌ نهێنیه‌كان����ی‌ په‌یوه‌ن����دی‌ كوردو‬ ‫ئه‌مریكا له‌قۆناغی‌ (‪ )1975 –1972‬ئاشكرا‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫سیناتۆر برۆكزمایه‌ر ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێنه‌ران����ی‌ ئه‌مه‌ری����كا له‌چاوپێكه‌وتنێكدا‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ س����ه‌رۆك بارزانی‌ دوای‌ نس����كۆی‌‬ ‫شۆڕش����ی‌ ئه‌یلول له‌واشنتن ده‌ڵێت "بارزانی‌‬ ‫به‌ڕاش����كاوان ‌ه پێی‌ وتم یه‌كێك له‌گه‌وره‌ترین‬ ‫ب����ێ هیواییه‌كان����ی‌ ژیانم ئه‌وكات����ه‌ بو كه‌‬ ‫سیاس����یه‌تی‌ ئه‌مه‌ریكا له‌الیه‌ن كه‌س����نجه‌ر‬ ‫وه‌زیری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌مه‌ریكا گۆڕاو بوه‌ هۆی‌‬ ‫سه‌ركوتی‌ خوێناوی‌ گه‌له‌كه‌مان‪".‬‬ ‫برۆك����ز مایه‌ر ده‌ڵێت‪ :‬یه‌كێك له‌خراپترین‬ ‫نمونه‌ی‌ ژیۆپۆلیكتیكه‌كان كاره‌ سیاسیه‌كانی‌‬ ‫نێوان حكومه‌ت����ه‌كان‌و نه‌ته‌وه‌كانه‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫به‌س����ودی‌ واڵته‌كه‌یانه‌ یارمه‌تی‌ به‌ڕاپه‌ڕینی‌‬ ‫كوردی����ان داو كات����ێ هه‌س����ت ده‌ك����ه‌ن‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندییان نیه‌ له‌ناكاو یارمه‌تیه‌كه‌یان‬ ‫بچڕاند‪ .‬خه‌ڵكی‌ كورد ده‌وری‌ سه‌ربازییان له‌م‬ ‫كایه‌ی‌ شه‌تره‌نجدا گێڕا كه‌ وه‌زیری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫كسنجه‌ر ده‌ڵێت (نایه‌ڵین نیگه‌رانی‌ بۆ مافی‌‬ ‫مرۆڤـ به‌سه‌ر سیاس����ه‌تی‌ واڵته‌كه‌ماندا زاڵ‬ ‫بێت)‪.‬‬ ‫له‌قۆناغ����ی‌ (‪ )1990-1980‬په‌یوه‌ن����دی‌‬ ‫س����ه‌ربازیی‌‌و سیاس����ی‌‌و به‌تایبه‌تی‌ ئابوری‌‬ ‫نێوان ئه‌مه‌ریكاو عێراق په‌ره‌یسه‌ندو كێشه‌ی‌‬ ‫كورد له‌الیه‌ن ئه‌مه‌ریكاوه‌ به‌ته‌واوی‌ پشتگوێ‬ ‫خراو له‌و قۆناغه‌دا ئه‌مه‌ریكا به‌ته‌واوی‌ پشتی‌‬ ‫عێراقی‌ گرتبو بۆ ئه‌وه‌ی‌ ش����ه‌ڕه‌كه‌ به‌ئێران‬ ‫نه‌دۆڕێنێت‌و ئایدۆلۆژی‌ شۆڕش����ی‌ ئیسالمی‌‬ ‫ئێران له‌ناوچه‌كه‌ باڵونه‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ری����كا هه‌رچه‌نده‌ ب����ه‌ به‌كارهێنانی‌‬ ‫چه‌ك����ی‌ كیمیاوی‌ دژی‌ ك����ورد ئیدانه‌ی‌ كرد‬ ‫ب����ه‌اڵم هه‌وڵی‌ نه‌دا پێش له‌به‌كارهێنانی‌ ئه‌و‬ ‫چه‌كه‌ له‌الیه‌ن ڕژێمی‌ سه‌دام حسین بگرێت‪.‬‬ ‫ته‌نان����ه‌ت له‌روانگ����ه‌ی‌ مافی‌ مرۆڤیش����ه‌وه‌‬ ‫گوش����اری‌ نه‌خسته‌ س����ه‌ر ڕژێمی‌ به‌عس بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ داواكارییه‌كانی‌ كورد قبوڵ بكات‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر س����ه‌دام حس����ین ئ����ه‌و هه‌ڵه‌یه‌ی‌‬ ‫نه‌كردایه‌و كوێتی‌ داگیر نه‌كردایه‌ كێش����ه‌ی‌‬ ‫ك����ورد بۆ هه‌میش����ه‌ له‌الی����ه‌ن ئه‌مه‌ریكاوه‌‬ ‫پشتگوێ ده‌خرا‪.‬‬ ‫شه‌ڕی‌ كه‌نداو‪ ،‬راپه‌ڕین و كۆڕه‌وی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردستان‬ ‫له‌ئه‌نجامی‌ ش����ه‌ڕی‌ كه‌ن����داو و ده‌ركردنی‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ عێراق له‌كوێت ئه‌مه‌ریكا جارێكی‌‬ ‫تر ده‌س����تێوه‌ردانی له‌كێش����ه‌ی‌ كوردا كرد‪.‬‬ ‫له‌ش����وباتی‌ ‪ 1991‬دا س����ه‌رۆك كۆم����اری‌‬ ‫ئه‌مه‌ری����كا (جۆرج ب����ۆش) له‌بانگه‌وازێكیدا‬

‫داوای‌ له‌خه‌ڵكی‌ عێ����راق كرد راپه‌ڕن ڕژێمی‌‬ ‫سه‌دام حسین بڕوخێنن‪.‬‬ ‫ك����ورده‌كان له‌باكوری‌ عێراق‌و ش����یعه‌كان‬ ‫له‌باش����ور وه‌اڵمی‌ ئه‌م داواكارییه‌ی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكایان دایه‌وه‌‪ ،‬ك����ورده‌كان ڕاپه‌ڕین‌و‬ ‫زۆرب����ه‌ی‌ ناوچه‌كانی����ان له‌ده‌س����تی‌ هێزه‌‬ ‫س����ه‌ربازییه‌كانی‌ به‌عس ڕزگارك����رد‪ .‬چه‌ند‬ ‫ڕۆژ دوای‌ راپه‌ڕی����ن هێرش����ی‌ به‌رفراوان����ی‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ به‌عس بۆ سه‌رناوچه‌ ڕاپه‌ڕیوه‌كان‬ ‫ده‌س����تی‌ پێك����رد‪ ،‬س����ه‌دام به‌دڕندانه‌ترین‬ ‫ش����ێوه‌ بۆ كۆنتڕۆڵكردنی‌ ناوچه‌كانی‌ عێراق‬ ‫هێشتنه‌وه‌ی‌ ده‌س����ه‌اڵتی‌ له‌عێراقدا جیهانی‌‬ ‫توشی‌ سه‌رس����وڕمان كرد‪ .‬ئه‌مه‌ریكا دوجار‬ ‫ده‌س����تێوه‌ردانی‌ له‌كێش����ه‌ی‌ ك����وردا ك����رد‬ ‫(به‌نهێنی‌ له‌شه‌ڕی‌ ‪ 1975-1962‬و به‌ئاشكرا‬ ‫له‌ش����ه‌ڕی‌ ‪ )1991‬دا له‌هه‌ردوكیان����دا دو‬ ‫ئامانجی‌ سه‌ره‌كی‌ هه‌بو‪:‬‬ ‫یه‌ك����ه‌م ‪ /‬ده‌یویس����ت هاوس����ه‌نگی‌ هێز‬ ‫له‌ناوچه‌ك����ه‌دا ڕابگرێ����ت‪ ،‬دوه‌م‪ /‬یارمه‌ت����ی‌‬ ‫به‌دۆس����ته‌كانی‌ بدات شا له‌شه‌ڕی‌ یه‌كه‌مداو‬ ‫توركیاو عه‌ره‌بس����تانی‌ س����عودیه‌ له‌شه‌ڕی‌‬ ‫دوه‌مدا‪.‬‬ ‫ئه‌مری����كا ته‌نها ئ����ه‌وه‌ی‌ ده‌ویس����ت كه‌‬ ‫كورده‌كان تا ئاس����تێك بتوانن وه‌ك نه‌یاری‌‬ ‫سه‌دام بمێننه‌وه‌‪ ،‬نه‌ ئه‌وه‌نده‌ش به‌هێزبن كه‌‬ ‫بتوانن عێراق دابه‌ش بكه‌ن ‪.‬‬ ‫كۆڕه‌وی‌ خه‌ڵكی‌ كوردس����تان‌و گوش����اری‌‬ ‫ڕاگه‌یاندنه‌ گش����تیه‌كان‌و بی����روڕای‌ جیهانی‌‬ ‫ئه‌مریكای‌ خس����ته‌ ناو بارودۆخێكی‌ دژواری‌‬ ‫سیاسی‌‌و ئاسایشی‌ ناوچه‌یی‌‌و نێونه‌ته‌وه‌یی‌‬ ‫كه‌ ش����ۆكێكی‌ ژێۆپۆلۆتیكی‌ لێكه‌وته‌وه‌ كه‌‬ ‫بوه‌ هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ هاوسه‌نگی‌ هێز به‌ئاستێك‬ ‫ئاڵوگۆڕی‌ به‌س����ه‌ردا بێ‪ ،‬له‌ئه‌نجامی‌ شه‌ڕی‌‬ ‫كه‌نداو و ڕودانی‌ ڕاپه‌ڕین‌و كۆڕه‌وی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردستان كێشه‌ی‌ كورد جارێكی‌ تر سه‌ری‌‬ ‫هه‌ڵدایه‌وه‌و ئه‌مجاره‌ش ته‌نها له‌چوارچێوه‌ی‌‬ ‫عێراق����دا قه‌تیس نه‌ما‪ ،‬به‌ڵكو س����نوری‌ دو‬ ‫واڵتی‌ تریشی‌ تێپه‌ڕاند‪ .‬له‌ئه‌نجامدا ئاسایش‌و‬ ‫س����ه‌قامگیری‌ ناوچه‌كه‌ی‌ خسته‌ مه‌ترسیه‌وه‌‬ ‫كۆمه‌ڵگ����ه‌ی‌ نێونه‌ته‌وه‌ی����ی‌ ناچارك����رد ئه‌و‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌ تاوتوێ بكات‪.‬‬ ‫له‌ئه‌نجامی‌ ئ����ه‌و ڕاپ����ۆرت‌و هه‌وااڵنه‌ كه‌‬ ‫ده‌رب����اره‌ی‌ بارودۆخ����ی‌ ناله‌ب����اری‌ ئ����اواره‌‬ ‫كورده‌كان له‌سه‌رانسه‌ری‌ جیهاندا باڵوبوه‌وه‌‬ ‫كێش����ه‌ی‌ كورد دیس����ان ب����و به‌ئه‌جیندای‌‬ ‫ڕێكخراوه‌ نێونه‌ته‌وه‌ییه‌كان‪ ،‬كه‌ له‌بڕیارنامه‌ی‌‬ ‫(‪)688‬ی‌ ئه‌نجومه‌ن����ی‌ ئاسایش����ی‌ نه‌ته‌وه‌‬ ‫یه‌كگرتوه‌كان����دا ڕه‌نگی‌ دای����ه‌وه‌ دوابه‌دوای‌‬ ‫پاڵه‌په‌س����تۆی‌ بیروڕای‌ گش����تی‌‌و به‌تایبه‌تی‌‬ ‫فشاره‌كانی‌ كۆنگرێسی‌ ئه‌مریكی‌ قۆناغێكی‌‬ ‫نوێ����ی‌ په‌یوه‌ندیه‌كان����ی‌ ئه‌مری����كاو كوردی‌‬ ‫عێراق ده‌س����تی‌ پێكرد‪ ،‬الیه‌نی‌ مرۆڤی‌ ئه‌و‬ ‫پێوه‌ندیه‌ س����ه‌ره‌تا گرنگتربو و ئه‌مریكا هیچ‬ ‫سیاسه‌تێكی‌ تۆكمه‌ی‌ بۆ كوردستانی‌ عێراق‬ ‫نه‌بو نه‌یده‌ویست له‌وه‌ زیاتر خۆی‌ بخاته‌ ناو‬ ‫كێشه‌ی‌ كوردی‌ عێراقه‌وه‌‪ .‬چونكه‌ پێشبینی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ نه‌ده‌كرد كه‌ س����ه‌دام حسێن بتوانێت‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ له‌سه‌ر ده‌سه‌اڵت بمێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مریكا هه‌وڵی‌ ن����ه‌دا بۆئه‌وه‌ی‌ له‌رێگای‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتوه‌كان گوشاری‌ ئابوری‌ له‌سه‌ر‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تان كه‌م بكاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مریكا‬ ‫ته‌نانه‌ت له‌سه‌ره‌تادا كاردانه‌وه‌یه‌كی‌ ئه‌وتۆی‌‬ ‫به‌رامبه‌ر شه‌ڕی‌ ناوخۆی‌ كوردستانی‌ عێراق‬ ‫نیشان نه‌دا‪ ،‬كه‌ له‌نیسانی‌ ‪ 1994‬دا ده‌ستی‌‬ ‫پێكرد هه‌وڵی‌ كۆتایی‌ هێنانیشی‌ نه‌دا به‌اڵم‬

‫دوای‌ په‌ره‌سه‌ندنی‌ ش����ه‌ڕه‌كه‌و ڕوداوه‌كان ‌ی‬ ‫(‪/31‬ئاب����ی‌ ‪ )1996‬ئه‌مری����كا له‌گۆڕین����ی‌‬ ‫هاوسه‌نگی‌ هێز له‌كوردستانی‌ عێراقدا به‌زیانی‌‬ ‫توركیاو به‌قازانجی‌ ئێران‌و س����ه‌دام حس����ێن‬ ‫نیگ����ه‌ران بو‪ .‬له‌ئه‌نجامی‌ ده‌س����تتێوه‌ردانی‌‬ ‫ئێران‌و سه‌دام حس����ێن له‌كاروباری‌ ناوخۆی‌‬ ‫كوردس����تان‌و په‌ره‌سه‌ندنی‌ ش����ه‌ڕی‌ ناوخۆ‬ ‫ئه‌مریكا هه‌ستی‌ به‌مه‌ترسی كرد بۆیه‌ كه‌وته‌‬ ‫هه‌وڵدان بۆئه‌وه‌ی‌ الیه‌نه‌كانی‌ شه‌ڕی‌ ناوخۆی‌‬ ‫كوردستان ئاش����ت بكاته‌وه‌و س����ه‌رئه‌نجام‬ ‫به‌ناوبژیوانی‌ ڕاسته‌وخۆی‌ وه‌زیری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌مری����كا (مادلین ئۆلبرای����ت) ڕێبه‌رایه‌تی‌‬ ‫یه‌كێت����ی‌ نیش����تمانی‌ كوردس����تان‌و پارتی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردس����تان له‌ئه‌یلولی‌ ‪ 1998‬دا‬ ‫ڕێكه‌وتننامه‌ی‌ واش����نته‌نیان واژۆكرد دوای‌‬ ‫ئه‌وه‌ په‌یوه‌ندیه‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان‌و‬ ‫ئه‌مریكا په‌ره‌ی‌ سه‌ند‪.‬‬ ‫ڕوخاندنی‌ ڕژێمی‌ سه‌دام‌و ده‌وری‌ كورد‬ ‫تیایدا‬ ‫دوای‌ روداوه‌ تیرۆرستیه‌كانی‌ (‪/11‬ئه‌یلولی‌‬ ‫‪ )2001 /‬ك����ه‌ ئه‌مریكا بیرۆكه‌ی‌ (ڕۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاس����تی‌ گه‌وره‌ی‌) خس����ته‌رو ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫عێراقیش����ی‌ وه‌ك یه‌ك����ێ له‌ته‌وه‌ره‌كان����ی‌‬ ‫ش����ه‌ڕاوه‌تی‌ جیهان ناوزه‌د كردو له‌ته‌موزی‌‬ ‫‪ 2002‬دا مه‌س����ه‌له‌ی‌ گۆڕینی‌ ڕژێمی‌ به‌عسی‌‬ ‫به‌ش����ێوه‌ی‌ ج����دی‌ كه‌وت����ه‌ ن����او ئه‌جندای‌‬ ‫ئه‌مریكاوه‌ له‌شوباتی‌ ‪ 2003‬دا له‌كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫كۆتایی‌ (ئۆپۆزسیۆنی‌ نیش����تمانی‌ عێراق)‬ ‫له‌س����ه‌اڵحه‌دین له‌كوردس����تانی‌ عێراق����دا‬ ‫نه‌خش����ه‌ڕێگای‌ ئازادی‌ عێ����راق تاوتوێ كرا‪،‬‬ ‫له‌(‪/20‬ئازاری‌‪)2003/‬دا ئه‌مریكا شه‌ڕی‌ دژی‌‬ ‫سه‌دامی‌ ڕاگه‌یاند‪ ،‬بۆ ئه‌نجامدانی‌ ئه‌و شه‌ڕه‌‬ ‫ئه‌مریكاو توركیا رێكه‌وتننامه‌یه‌كیان واژۆكرد‬ ‫بۆ ڕێگه‌دان به‌ به‌كارهێنانی‌ خاكی‌ توركیا بۆ‬ ‫هێرشكردنه‌ سه‌ر عێراق‌و هێزه‌كانی‌ توركیاو‬ ‫ئه‌مریكا به‌ش����داربن له‌و شه‌ڕه‌و له‌كه‌ركوك‬ ‫جێگیربن‪ .‬بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ ئه‌مریكا گوشاری‌‬ ‫خسته‌ س����ه‌ر ڕێبه‌رانی‌ كورد كه‌ ڕازیبن به‌و‬ ‫مه‌رجه‌ ب����ه‌اڵم ڕێبه‌رایه‌تی‌ كورد نه‌چوه‌ ژێر‬ ‫باری‌ ئه‌و گوش����اره‌‪ ،‬له‌به‌رئ����ه‌وه‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫توركیا ل����ه‌‪ 1‬ئ����ازاری‌ ‪ 2003‬دا بڕیاریدا كه‌‬ ‫ڕێگه‌ نه‌دا ئه‌مریكا خاكی‌ واڵته‌كه‌ی‌‌و بنكه‌ی‌‬ ‫س����ه‌ربازی‌ ئه‌نجه‌رلیك بۆ هێرش����ی‌ س����ه‌ر‬ ‫عێراق ب����ه‌كار بهێنێت‪ .‬ئه‌م����ه‌ش بوه‌ هۆی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ك����ه‌ ئه‌مریكا نزیكبێت����ه‌وه‌ له‌به‌ره‌ی‌‬ ‫كوردس����تانی‌‌و ببێ به‌هاوپه‌یمانی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫ئه‌مریكا له‌ش����ه‌ڕی‌ عێراقدا‪ ،‬له‌س����ه‌روبه‌ندی‌‬ ‫ش����ه‌ڕی‌ ئازادی‌ عێراقدا كورده‌كان ده‌ورێكی‌‬ ‫كاریگه‌رو سه‌ركه‌وتویان تێدا گێڕا‪.‬‬ ‫پاش ڕوخاندنی‌ ڕژێمی‌ س����ه‌دام له‌نیسانی‌‬ ‫‪ 2003‬دا په‌یوه‌ندیه‌كانی‌ كوردستانی‌ عێراق‌و‬ ‫ئه‌مریكا پێینایه‌ قۆناغێكی‌ ستراتیژی‌ به‌هۆی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ه����اوكاری‌ كوردو ئه‌مری����كا روخانی‌‬ ‫س����ه‌دامیان ئاسان كرد كێش����ه‌ی‌ كورد بو‬ ‫به‌یه‌كێك له‌به‌شه‌ زۆر گرنگه‌كانی‌ گۆڕه‌پانی‌‬ ‫سیاس����ی‌ عێراق پاش س����ه‌دام‪ ،‬كورده‌كان‬ ‫وه‌ك هۆكاری‌ ڕاگرتنی‌ سه‌قامگیری‌ سیاسی‌‬ ‫عێ����راق‌و یه‌كپارچ����ه‌ی‌ عێ����راق ده‌ركه‌وتن‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كانی‌ ئه‌مریكاو كوردستان تائاستی‌‬ ‫هاوپه‌یمانیه‌كی‌ راسته‌قینه‌ ده‌ركه‌وت‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫پێشبینی‌ له‌وه‌ كرا كه‌ كورده‌كان پێگه‌یه‌كی‌‬ ‫تایبه‌تیان هه‌بێت له‌و پرۆژه‌یه‌ی (رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاس����تی‌ گه‌وره‌دا) كه‌ ئه‌مریكا ده‌یه‌وێت‬ ‫قۆناغ به‌قۆناغ له‌و ناوچه‌یه‌ جێبه‌جێ بكات‬

‫‪Awene‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫كورد له‌به‌غدا‬ ‫كاراكته‌رێكی‌ الواز‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر‬

‫ماڵپه‌ری ئاوێنه‌‬

‫ سه‌ردار محه‌مه‌د‬ ‫له‌س���ه‌روه‌ختی‌ بنیاتنانه‌وه‌ی‌ ده‌وڵه‌تی‌ عێراقدا‪ ،‬جارێكیان فوئاد عه‌جمی‌ سیاسه‌تمه‌دارو‬ ‫لێكۆڵه‌ری‌ ناوداری‌ ئه‌مه‌ریكی‌ وتبوی‌ "كوردێكی‌ كارا‌و كارامه‌ له‌به‌غدا به‌قه‌ڵغان‌و پارێزگار‬ ‫ده‌زانم بۆ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌ كوردس���تان"‪ ،‬ئێس���تا نه‌بونی‌ ئه‌م ك���ورده‌ كاراو كارامه‌یه‌‬ ‫له‌به‌غدا‪ ،‬زیاد له‌هه‌ر كاتێك به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانی‌ كوردستانی‌ خستوه‌ته‌ مه‌ترسیه‌وه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رنجدانێك له‌مێژوی‌ ‪ 60‬س���اڵی‌ رابردو پێمانده‌ڵێت‪ :‬له‌‪1958‬ه‌وه‌ تا ئه‌م ساته‌وه‌خته‌‬ ‫چۆنیه‌ت���ی‌ په‌یوه‌ندی‌ ك���ورد‌و حكومه‌تی‌ ناوه‌ن���دی‌ به‌غدا‪ ،‬پێگه‌‌و قورس���ایی‌ كورد له‌و‬ ‫پایته‌خته‌ی‌ عه‌باسیه‌كاندا كه‌ ئه‌مڕۆ شیعه‌كان به‌سه‌ریدا زاڵن‪ ،‬فاكته‌رێكی‌ گرنگی‌ ئارامی‌‌و‬ ‫پێشكه‌وتن یاخود نائارامی‌‌و قه‌یرانی‌ كوردستان بوه‌‪.‬‬ ‫زیاد له‌س���ه‌د س���اڵه‌ هه‌مو پێكهاته‌ جیاوازه‌كانی‌ ئه‌م ناوچه‌ی���ه‌‪ ،‬بونێكی‌ كاراو به‌هێزیان‬ ‫له‌ناو پایته‌خت‌و به‌ش���داربونیان له‌پرۆسه‌ی‌ دروستكردنی‌ بڕیار‌و‌ده‌سه‌اڵتی‌ سیاسیدا‪ ،‬له‌ال‬ ‫مه‌به‌ست‌و جێی‌ بایه‌خه‌‪ ،‬هه‌میشه‌ كێ‌ پایته‌ختی‌ به‌ده‌سته‌وه‌ بوبێت‪ ،‬ئه‌وه‌ حوكمی‌ واڵتی‌‬ ‫كردوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر وردبینه‌وه‌ هه‌ر ئێس���تا ده‌س���تگرتن به‌سه‌ر دیمه‌شق‌و ئورشه‌لیم‪ ،‬به‌یروت‌و‬ ‫به‌غدا‪ ،‬سه‌نعا‌و مه‌نامه‌‪ ،‬مه‌س���ه‌له‌ی‌ مه‌رگ‌و ژیانه‌ بۆ زۆربه‌ی‌ پێكهاته‌ ئیتنی‌‌و نه‌ته‌وه‌یی‌‌و‬ ‫ئایینی‌‌و مه‌زهه‌بیه‌كانی‌ رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاست‪.‬‬ ‫بونی‌ كارای‌ كورد له‌به‌غدا له‌و ش����ه‌وه‌ی‌ هاوینی‌ ‪2014‬ه‌وه‌ په‌كخرا‪ ،‬كه‌ فوئاد مه‌عس����وم بۆ‬ ‫پۆس����تی‌ سه‌رۆك كۆماریی‌ له‌الیه‌ن فراكس����یۆنه‌ كوردیه‌كانه‌وه‌ دیاریكرا‪ ،‬هه‌ر له‌سه‌ره‌تا ‌ی‬ ‫كێشمه‌كێش����ی‌ ناو یه‌كێتیه‌وه‌ له‌سه‌ر دیاریكردنی‌ كه‌سێك بۆ ئه‌و پۆسته‌ دیاربو كه‌ چیتر‬ ‫ئه‌م كاراكت����ه‌ره‌ی‌ كورد له‌به‌غدا پێگه‌یه‌كی‌ هێنده‌ كاراو به‌هێزی‌ نابێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر كه‌س����ێك‬ ‫له‌ناو حزبه‌كه‌ی‌ خۆیدا هه‌موان له‌س����ه‌ری‌ كۆك نه‌بن‪ ،‬ئیتر چۆن چاوه‌ڕوانی‌ ئه‌وه‌ ده‌كرێت‬ ‫له‌به‌غدا شتی‌ له‌ده‌س����تبێ‌‌و نوێنه‌رایه‌تی‌ كوردستان‌و قیاده‌ی‌ وه‌زیرو په‌رله‌مانتارانی‌ كورد‬ ‫له‌پایته‌ختی عێراق بكات‪ .‬مه‌عسوم به‌پێچه‌وانه‌ی‌ تاڵه‌بانیه‌وه‌ پێگه‌یه‌كی‌ سه‌ربه‌خۆو به‌هێزی‌‬ ‫نه‌بو‪ ،‬تاڵه‌بانی‌ نه‌ك هه‌مو یه‌كێتی‌ له‌گه‌ڵ‌ بو‪ ،‬به‌ڵكو هه‌مو كوردیشی‌ له‌پشت بو‪.‬‬ ‫له‌س���ێ‌ س���اڵی رابردودا‪ ،‬تا دێ‌ پێگه‌ی‌ كورد له‌به‌غداو له‌پرۆسه‌ی‌ دروستكردنی‌ بڕیاری‌‬ ‫سیاس���ی‌ عێراقدا سس���ت‌و الوازتر ده‌بێت‪ ،‬ن���ه‌ وه‌زیره‌كان رۆڵیان كاریگ���ه‌رو دیاره‌و ن ‌ه‬ ‫فراكس���یۆنه‌ كوردییه‌كانیش هێنده‌ به‌هێزو كاران‪ ،‬س���ه‌رۆك كۆماری���ش كه‌ نوێنه‌رایه‌تی‌‬ ‫كوردستان ده‌كات له‌سێ‌ پۆسته‌ سیادییه‌كه‌ی‌ عێراقدا زۆرجار له‌جێی‌ نه‌بوانه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌‬ ‫له‌م بڕگه‌ قه‌یراناوییه‌دا كه‌ عێراق‌و كوردستانیشی‌ تێكه‌وتوه‌‪.‬‬ ‫به‌ش���ێكی‌ گه‌وره‌ی‌ ئۆباڵی‌ ئه‌م الوازبونه‌ی‌ كورد له‌به‌غدا‌و ئه‌م بێ‌ بایه‌خ كردنه‌ی‌ پۆستی‌‬ ‫سه‌رۆك كۆمار‪ ،‬ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆی‌ ماڵه‌ سیاسیه‌ ده‌سه‌اڵتداره‌كانی‌ كوردستان‪ ،‬كه‌ ئاماد‌ه‬ ‫نین ئه‌و ده‌س���ه‌اڵته‌ی‌ به‌ده‌س���تیانهێناوه‌ بده‌نه‌ ده‌س���ت خه‌ڵكی‌ دیكه‌‌و هه‌رگیز سه‌رۆك‬ ‫كۆمارێك یان سه‌رۆك وه‌زیرێكی‌ ده‌سه‌اڵتخوازیان پێ‌ قبوڵ‌ ناكرێ‌‪ .‬ئه‌مانیش له‌سه‌ر هه‌مان‬ ‫رێچكه‌ی‌ ش���ا لێده‌خوڕن كه‌ له‌دوا بیست ساڵی‌ فه‌رمانڕه‌واییدا بۆ ئه‌وه‌ی‌ ده‌سه‌اڵتی‌ تاك‌و‬ ‫ته‌نهای‌ ئێران بێت‪ ،‬س���ه‌ربه‌خۆیی‌‌و رێزێكی‌ ئه‌وتۆی‌ بۆ هیچ پۆس���تێكی‌ بااڵ نه‌هێشته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ناو كۆمه‌ڵێك پیاوی‌ به‌توانا‌و ته‌كنۆكراتی‌ به‌رزه‌فڕدا‪ ،‬هات پۆس���تی‌ س���ه‌رۆك وه‌زیریی‌‬ ‫به‌"هوه‌یدا" سپارد كه‌ پیاوێكی‌ بێده‌سه‌اڵت‌و نۆكه‌ری‌ ده‌ربار بو‪.‬‬

‫زۆرترین زانیاری‌و‬ ‫نوێتری هه‌واڵ‬ ‫‪www.awene.com‬‬

‫عارفی‌ عه‌تار‪،‬‬ ‫سه‌ری‌ کوێره‌ماری‌‬ ‫الده‌ست ده‌كه‌وێت‬ ‫ی فه‌تحواڵ‬ ‫ی حاج ‌‬ ‫ئه‌حمه‌د ك ‌ه كوڕ ‌‬ ‫ی عه‌تاره‌‪،‬‬ ‫ی عارف ‌‬ ‫ی حاج ‌‬ ‫هاوبه‌ش ‌‬ ‫ی باوكم‌و‬ ‫ی كۆچی دوای ‌‬ ‫ده‌ڵێت "دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رپه‌رشتیار ‌‬ ‫ی عارف ئه‌رك ‌‬ ‫حاج ‌‬ ‫دوكانه‌كه‌م كه‌وته‌ ئه‌ستۆ" ئه‌و‬ ‫پاش (‪ )35‬سا ‌ڵ كاركردن‌و‬ ‫ی‬ ‫ی (عارف ‌‬ ‫ی دوكان ‌‬ ‫سه‌رپه‌رشتیكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫عه‌تار) ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌كات سه‌ر ‌‬ ‫کوێره‌ماریان الده‌ست ده‌كه‌وێت‪.‬‬

‫له‌ڕاس���تیدا نه‌ك هه‌ر ریشه‌ی‌ ئه‌م الوازبونه‌ی‌ كورد له‌به‌غدا له‌و شه‌وه‌وه‌ ده‌ستیپێكرد كه‌‬ ‫مه‌عسوم بۆ ئه‌و پۆسته‌ دیاریكرا‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌و شه‌وه‌ ئاكامێكی‌ سیاسی‌ گرنگی‌ بۆ ئاینده‌ ‌ی‬ ‫یه‌كێتیش به‌دواوه‌ بو‪ ،‬كه‌ الوازی‌ كورد له‌به‌غداو لێكترازانی‌ كاراكته‌ره‌ كاراكانی‌ ناو یه‌كێتی‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ بێ‌ گه‌ڕانه‌وه‌ پێكه‌وه‌ گرێدران‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫کۆڕه‌و‪ ..‬مه‌رگه‌ساتی میلله‌تێک‬ ‫خێراترین جێگۆڕكێی‌‌و جموجۆڵی‌ په‌نابه‌ریی‬ ‫"سادا كۆئوگاتا"ی‌ نوێنه‌ری‌ ئه‌وكات ‌‬ ‫ی‬ ‫رێكخراوی‌ نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتوه‌كان بۆ‬ ‫كاروباری‌ په‌نابه‌ران به‌بێهاوتاترین‌و‬ ‫خێراتری���ن جێگۆڕكێ���ی‌‌و جموجۆڵی‌‬ ‫په‌نابه‌ری���ی‌"ی‌ ناوب���رد له‌مێ���ژوی‌‬ ‫‪ 40‬س���اڵه‌ی‌ كۆمیس���اریای‌ نه‌ته‌وه‌‬ ‫یه‌كگرتوه‌كاندا ‪UNHCR‬‬

‫به‌هار ‌ی ‪1991‬‬ ‫ی‬ ‫ێ ملیۆن له‌خه‌ڵك ‌‬ ‫نزیكه‌ی‌ س ‌‬ ‫كوردستان كۆڕه‌ویان كرد‬ ‫دۆستێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كورد ك ‌ه‬ ‫گرنگ ‌‬ ‫دانیال میتران (دایكی‌ كورد)‬ ‫بو له‌و ته‌نگانه‌و رۆژه‌ سه‌ختانه‌دا نه‌ك هات ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی كورد ‌ی كرد‪ ،‬به‌ڵكو رۆڵێك ‌‬ ‫كوردستان‌و دڵنه‌وای ‌‬ ‫ی ناوچه‌ ‌ی‬ ‫به‌رچاویشی‌ هه‌بو له‌وه‌ ‌ی بڕیار ‌ی دابینكردن ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫ئارام‌و دژه‌فڕین بۆ پاراستن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌عس له‌الیه‌ن ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایش ‌‬ ‫له‌رژێم ‌‬ ‫ی‬ ‫رێكخراوی‌ نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتوه‌كانه‌و ‌ه به‌پێ ‌‬ ‫پڕیاری‌ ‪ 688‬بدرێت‬

‫كۆڕه‌و‬ ‫كێشه‌ی‌ كورد ‌ی‬ ‫له‌كێشه‌یه‌كی‌ ناوخۆیی‌‬ ‫عێراقه‌وه‌ كرد به‌كێشه‌یه‌كی‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌‪ ،‬كه‌ هه‌مو میدیا گه‌وره‌‌و‬ ‫كاریگه‌ره‌كانی‌ جیهان تیشكیان‬ ‫خسته‌سه‌ر‌و روماڵیان كرد‬