ریکالم
ریکالم
www.awene.com
ژماره ()541 سێشەممە 2016/8/23
Industryپیشه‌سازی یو سینۆما&بۆ بازرگان Sinoma Trade
رۆژنامه‌یه‌كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێن ه ده‌ریده‌کات
Scope of business: بواری كاركردن: t 4UFFM 4USVDUVSF EFTJHO NBOVGBDUVSF BOE JOTUBMMBUJPO ی ( نه‌خشه‌دانان ،درووستكردن ،دامه‌زراندن) ی ئاسن 1ـ په‌یكه‌ر t (FOFSBM 5SBEJOH JNQPSU BOE FYQPSU كردن) ه نارد ه ه و كردن ه هاورد ( ی گشت ی 2ـ بازرگان "t -JHIUJOHT ."/5 t -PHJTUJDT -$-)MANTA ی سوره‌یاو ڕووناكی ( ماركه‌ی - 3كار 5FM ی گواستنه‌وه‌و گیاندن ()LCL 4ـ كار 4FF JU PO 1BH
دۆخی عێراق به‌و ههمو كێشه‌یه‌ی هه‌یه‌تی له‌هه‌رێمی كوردستان باشرته
پیاوان له‌ژنان زیاتر ی جوانكاریین خه‌ریك
4
نەوشیروان مستەفاو هەڤاڵ ئەبوبەکر :گەر هێرۆ ئیرباهیم رێکەوتنی بازرگانی کەبابەکەیان بەپارەی هەبوایە سەردار قادر کێ خوارد؟ دەبوە پارێزگار
ی كورد" "دژایه‌ت توركیاو ئێران كۆده‌كاته‌وه
5
10
Mob. 0770 961 6966 0772 157 8372
ی زیاتر ل ه الپه‌ڕ ه ( )18ببینه ڕوونكردنه‌وه
11
2
شااڵوی عه‌لی عه‌سكه‌ری :به‌شێكی یه‌كێتی نایانه‌وێت گۆڕان پۆستی پارێزگاری سلێمانی وه‌ربگرێت ی البچێت پێویسته وه‌ستا حه‌سه‌نیش له‌پۆسته‌كه
ش���ااڵوی عه‌لی عه‌س���كه‌ری ،ئاماژه ی ب���هوه ده‌كات ئه‌گ���ه‌ر به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر ی "وه‌ستا حه‌سه‌ن" ی سلێمان ئاسایش ی به‌ڕێوه‌به‌ری ئاسایشه‌كاندا له‌البردن بێ���ت پێویس���ت ه ئه‌وی���ش البچێت‌و گۆڕان���كاری له‌ویش���دا بكرێت ،ئه‌و دهڵێت "بهش���ێكی یه‌كێتی نایانه‌وێت گۆڕان پۆس���تی پارێزگاری سلێمانی وه‌ربگرێت". ی ئاوێنه ،سلێمانی :ش���ااڵوی عه‌ل ی ی سه‌ركردایه‌ت عه‌س���كه‌ری ،ئه‌ندام یه‌كێت���ی نیش���تمانی كوردس���تان له‌چاوپێكه‌وتنێكی تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌دا رایگه‌یاند سارد‌و سڕییه‌ك كه‌وتوه‌ت ه نێ���وان یه‌كێت���یو گۆڕان���هوه ،ئه‌و ی "به‌رژه‌وه‌ندی م���اددی ئهوهنده وت
هه‌یمه‌نه‌ی كردوه به‌سه‌ر دۆخه‌كه‌دا، ی هه‌نگاوه‌كان��� جێبه‌جێكردن���ی ی رێككه‌وتنی نێوان گ���ۆڕان‌و یه‌كێت زه‌حمه‌ت بون". وتیش���ی "بهش���ێكی یه‌كێتی هەر نایانه‌وێت گۆڕان پۆس���تی پارێزگاری ی س���لێمانی وه‌ربگرێت ،ن���ه‌ك ئهوه نه‌یانه‌وێت هه‌ڤاڵ ببێت". ی س���هبارهت به‌كێش���هی گۆڕین��� ی ئاسایشی گه‌رمیان ،شااڵو به‌ڕێوه‌به‌ر وتی "له‌مه‌كته‌بی سیاس���یی بڕیاری گۆڕان���كاری ئیداری له‌ن���او یه‌كێتی دراوه ،كاك عوم���ه‌ر فه‌تاح وتویه‌تی نابێت به‌رپرس���ی ئه‌منی له‌دو س���اڵ زیاتر له‌پۆسته‌كه‌یدا بمێنێته‌وه". وتیش���ی "له‌چه‌ن���د رۆژی رابردودا
ی مه‌كته‌ب���ی سیاس���یی كۆبون���هوه ك���راوه ،نازانم كێ ب���وه به‌قودره‌تی ی قادر بۆ به‌یانییه‌كه‌ی له‌سه‌رو بڕیار ی داوه مه‌كته‌بی سیاس���ییه‌وه بڕیار ئه‌و گۆڕانكارییان��� ه بكه‌ن‌و هی یه‌ك دو به‌رپرس���ی ئه‌منیی نه‌كرێت ،ئه‌و براده‌رانه‌یان كرد كاك حه‌یده‌ریان نارد بۆ كۆیه‌و كاك ره‌فیقیان نارد بۆ رانیه، بڕیار دراوه عه‌لی شه‌هید محه‌مه‌دیش له‌ك���ه‌الر نه‌مێنێ���ت ،ب���ه‌اڵم ئه‌گه‌ر وه‌ستا حه‌سه‌نیش له‌البردنه‌كه‌دا بێت پێویست ه ئه‌ویش البچێت‌و گۆڕانكاریی له‌ویشدا بكرێت".
3
وەستا حەسەن
هەڤاڵ ئەبوبەکر
له‌كۆلێژی ئه‌ندازیاری زانكۆی سەالحه‌دین له‌پشوی هاویندا له‌كۆی 8بهش 6سه‌رۆك بهش ده‌ستیان له‌كاركێشاوه‌ته‌وه مامۆس����تایه‌كی زانكۆی سه‌الحه‌دین ئاماژه بهوه ده‌كات كه له‌راپرسییه‌كدا له‌نێ����و مامۆس����تایانی زانك����ۆدا ئه‌نجام����دراوه رێژه‌ی %96ده‌نگیان داوه بۆ ئه‌وه‌ی له‌سه‌ره‌تای ده‌وامی خوێندنی س����اڵی نوێ����وه بایكۆت بك����ه‌ن ،ئ����هو ده‌ڵێ����ت "له‌كۆلێژی ئه‌ندازی����اری زانكۆی س����ه‌الحه‌دین
له‌پشوی هاویندا له كۆی 8بهش 6 س����ه‌رۆك بهش به‌هۆی بێ موچه‌ی ی ده‌ستیان له‌كاركێشاوه‌ته‌وه". ئاوێنه ،هه‌ولێر :هوشیار عه‌لی كه مامۆس����تایه له‌زانكۆی سه‌الحه‌دین‌و له‌به‌ڕێوه‌به‌رانی گروپی "مامۆستایانی زانك����ۆو په‌یمانگا"ی����ه ،به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند "ئیتر زانكۆكان به‌و شێوه‌یه
ناچن به‌ڕێوه ،نه‌س����ریه‌ی سه‌نته‌ر ی توێژینه‌وه‌ی زانكۆی سەالحەدین 50 هه‌زار دیناره ،نه‌سریه‌ی كۆلێژه‌كان 300هه‌زار دیناره". هوش����یار باس ل����هوه ده‌كات كه له‌به‌شه زانستیه‌كاندا ساڵی ڕابردو له‌به‌ر ب����ێ گازی بۆ مۆلیده هه‌ندێ تاقیكردن����هوه ڕاگیران ،ئ����هو وتی
های کوالێتی
ریکالم
بۆ بازرگانی شامپۆو جوانکاری
07703127355
سلێمانی ـ بازاڕی ئەسحابەسپی ـ نهۆمی ژێرزەمین ـ دوکانی ژمارە 26
ناونیشان :سلێامنی ته‌الری زارا -نهۆمی سێیه‌م -شوقه‌ی ژماره 32
ته‌له‌فۆن 3202416 :
"حكوم����هت هه‌ر ده‌یه‌وێ����ت به‌ڕێی بكات بڵێت زانكۆو په‌یمانگاكان هه‌ن ئه‌گینا به‌سكهه‌ڵگوشین‌و برسیكردن‌و س����واڵكه‌ری نابرێن به‌ڕێوه ،ماوه‌ی ساڵێكه مامۆستایانی زانكۆ موچه‌و نیوێكیان وهرگرتوه". وتیش����ی "رۆژانه ده‌یان مامۆستا داوای مۆڵه‌ت����ی ب����ێ موچه‌ی����ی
ده‌ك����ه‌ن ،ی����ان ده‌چن����ه زانك����ۆ ئه‌هلیی����ه‌كان‌و هه‌ندێكیش����یان بۆ ده‌ره‌وه‌ی واڵت ،هه‌روه‌ها مامۆس����تا هه‌ب����وه پۆس����تی ئی����داری هه‌بووه له‌یه‌كێك له‌كۆلێژه‌كان ساڵی ڕابردو ك����ه 2هه‌فت����ه بایكۆتك����را له‌دژی سیسته‌می پاش����كه‌وتی موچه ئه‌و یه‌كێك بوو له‌وان����هی زۆر دژایه‌تی
بایكۆتی ده‌كردو نیش����تمانپه‌روه‌ری ئه‌فرۆش����ته‌وه‌‌و ده‌یوت چۆن ده‌بێت منداڵی پێشمه‌رگه به‌ڕه‌اڵ بكه‌ین؟! كه‌چی ئێس����تا مۆڵه‌تی وه‌رگرتوه‌و چوه‌ته ده‌ره‌وه‌ی واڵت!".
17
"جۆرێك له‌ماده‌ی هۆشبه‌ر په‌یدا بوه ئافره‌تانیش به‌كاریده‌هێنن" به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری بهش����ی م����اده‌ی هۆش����به‌ر له‌ئاسایش����ی س����لێمانی ،عه‌می����د ج����ه‌الل ئه‌می����ن به‌گ به‌ئاوێن����هی راگه‌یاند كه لهناو گرتوخانه‌ی چاكس����ازی گ����ه‌وران بازرگانی به‌ماده‌ی هۆش����به‌ره‌وه ده‌كرێ����ت ،ئه‌و وتی "ئێستا جۆرێك له‌ماده‌ی هۆشبه‌ر پهیدابوه به‌ناوی شیشه ئافره‌تانیش به‌كاریده‌هێنن". ئاوێنه ،سلێمانی :عه‌مید جه‌الل به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند كه ئێس����تا دیارده‌یه‌كی نوێ په‌یدا بوه ،جۆرێك له‌حه‌ب له‌هه‌رێمی كوردستانه‌وه ده‌چێت بۆ ئێران ،به‌ن����اوی حه‌بی ئیفدین، له‌ئێران قاچاخچی تێكه‌اڵوی هه‌ندێك ماده‌ی كیماویی ده‌كه‌ن‌و ده‌بێت به‌ماده‌ی شیش����ه،
به‌شی ریکالم 07700600659 :
ئه‌و وتی "ئێس����تا باوی شیش����ه‌یه ،له‌هه‌مو ماده‌كانی تر ترسناكتره". وتیشی "رۆژانه له‌به‌شی ماده هۆشبه‌ره‌كانی ئاس����ایش گه‌نج ده‌س����تگیرده‌كرێت ،جگه له‌وانه‌ش حه‌ب‌و ماده هۆشبه‌ره‌كان به‌هه‌مو جۆره‌كانیه‌وه ده‌س����تیان به‌سه‌رداده‌گیرێت‌و له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش كۆتایی نایه‌ت ،له‌ئه‌مس����اڵدا نزیك����هی 25ملی����ۆن حه‌ب����ی ترام����ادۆڵ گیراوه". ناوبراو ئه‌وه‌شی رونكرده‌وه كه بانده‌كان به‌دزیی����هوه ئه‌و ج����ۆره مادان����ه ده‌هێنن‌و دۆزینه‌وه‌یان ئاسان نیه ،ئه‌و وتی "بهداخهوه ساڵی پار دادگای تێهه‌ڵچونه‌وه شیشه‌ی كرد
به‌ماده‌ی په‌نجای ده‌رمانخان����ه ،لهبهرئهوه خه‌ڵكێك����ی زۆر روی تێك����رد ،به‌هه‌وڵ����ی ئاس����ایش ئه‌و ماده‌یه گ����ۆڕدرا به‌چوارده‌ی هۆشبه‌ر ،له‌پێشدا ئه‌و كه‌سه‌ی ده‌گیرا دوای ش����ه‌وێك به‌كه‌فاله‌ت ئازاد ده‌كرا ،ئێستاش هه‌یمه‌نه‌ی ئه‌وكاته به‌س����ه‌ر بارودۆخه‌كه‌وه ماوه". وتیش����ی "خه‌ڵكانێكی زۆر سودمه‌ندبون له‌روی پاره‌وه ل����ه‌م كاره ،هه‌یه له‌هیچه‌وه بوه به‌ملیۆنێر".
کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000دینار
5
تیراژ4500 :
هه‌نوکه
) )541سێشه‌مم ه 2016/8/23
شااڵو عه‌لی عه‌سكه‌ری :به‌شێكی یه‌كێتی نایانه‌وێت گۆڕان پۆستی پارێزگاری سلێمانی وه‌ربگرێت ئا :بنار هیدایه‌ت شااڵوی عه‌لی عه‌سكه‌ری ،ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی نیشتمانی كوردستان له‌م گفتوگۆیه‌ی ئاوێنه‌دا دهڵێت "ئه‌گه‌ر وه‌ستا حه‌سه‌نیش له‌البردنی به‌ڕێوه‌به‌ری ئاسایشه‌كاندا بێت پێویسته ئه‌ویش البچێت‌و گۆڕانكاری له‌ویشدا بكرێت". ئاوێن����ه :ل����ه‌دوای رێكه‌وتنه‌ك����هی یه‌كێت����یو گۆڕان جۆرێك لهس����اردی له‌نێوانت����ان به‌یده‌كرێ ،ه����ۆكاره‌ی چیه؟ شااڵو عه‌لی عه‌س����كه‌ری :من لێره نه‌ب����وم ك����ه رێكه‌وتننه‌كه ك����راوه، ههرچهنده زۆربه‌ی براده‌ران بۆچونیان وایه ئه‌م رێكه‌وتنه زاده‌ی هاتوچونی كۆن����ه ،من بۆ چونێكی تایبه‌م هه‌یه، شكم له‌سه‌ره‌تاوه له‌سه‌ر رێكه‌وتنه‌كه ئهوه بو ئه‌م رێكه‌وتنه له‌ژێر كاریگه‌ری كادیرانی گ����ۆڕان‌و یه‌كێت����ی كراوه، ئه‌وه‌تا ئێستا مه‌سه‌له‌ی ساردی نێوان یهكێتیو گ����ۆڕان له‌ئارادای����ه ،ئهوه بابه‌ت����ی پارێزگاری س����لێمانی هه‌یه، شته‌كه دیاربو كه ناكرێت. ئاوێنه :ئایا به‌شێك له‌سه‌ركرده‌كانی یهكێتیو گۆڕان كاریگه‌رییان لهس����ه‌ر رێكه‌وتنه‌كه هه‌یه؟ شااڵو عه‌لی عه‌سكه‌ری :جه‌ماوه‌ری پارت����یو یه‌كێت����ی جی����اوازن ،به‌اڵم یه‌كێت����یو گۆڕان ی����ه‌ك جه‌ماوه‌ریان هه‌یه ،ئه‌ویش له‌هه‌ڵبژاردنه‌كاندا دێ‌و ده‌ڕوات ،فش����اری جه‌ماوه‌ر لهس����ه‌ر ئێمه‌و گۆڕان زۆر بوه ،چونكه بۆچون‌و بیركردنه‌وه‌م����ان له‌یه‌كت����ری جیاواز نه‌بوه ،رێكه‌وتنی نێوانمان ش����تێكی حه‌تمی‌و گرنگه ب����ۆ گۆڕینی بااڵنس لهس����ه‌ر گۆڕه‌پانی سیاسیی له‌هه‌مو رویه‌ك����هوه ،هه‌ت����ا بۆ باش����تركردنی بارودۆخی هاواڵتیان. ئاوێنه :ئه‌ی بۆچی له‌گه‌ڵ ئه‌مانه‌شدا هیچ هه‌نگاوێكی جدی بۆ نه‌نراوه؟ ش����ااڵو عه‌لی عه‌سكه‌ری :هه‌نگاوی ب����ۆ نراوه به‌اڵم ئای����ا چۆن جێبه‌جێ ده‌كرێت؟ زه‌حمه‌ته هه‌نگاو جێبه‌جێ بكرێت ،چونك����ه به‌رژه‌وه‌ندی ماددی ئه‌وه‌ن����ده هه‌یمه‌نه‌ی كردوه به‌س����ه‌ر دۆخه‌ك����ه‌دا هه‌ن����گاوه‌كان زه‌حمه‌ت بون. ئاوێن����ه :ت����ا چه‌ن����د پارت����ی ده‌س����تێوه‌ردانی هه‌بوه ب����ۆ ئه‌وه‌ی رێكه‌وتنه‌كه شكست بهێنێت؟ ش����ااڵو عه‌لی عه‌س����كه‌ری :پارتی له‌یه‌ك����ه‌م رۆژه‌وه ب����ه‌م رێكه‌وتنن����ه ناڕه‌حه‌ت����هو ده‌یه‌وێ����ت تێكیب����دات، به‌بۆچون����ی من له‌وانه‌ی����ه كاریگه‌ری
هه‌بوبێ����ت‌و بۆچونیش����ی هه‌بوبێ����ت له‌جێبه‌جێكردن����ی رێكه‌وتننه‌ك����هو ئێستاش هه‌وڵ ده‌دات ،به‌اڵم تاچه‌ند ده‌توانێت ئه‌وه‌یان نازانم. ئاوێنه :باسی گۆڕانكاریی پارێزگارت ك����رد ،ئای����ا له‌ن����او س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتیدا كه‌س����انێك هه‌ن نه‌یانه‌وێت هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌كر نه‌كرێت به‌پارێزگاری سلێمانی؟ شااڵو عه‌لی عه‌سكه‌ری :بۆ ده‌ڵێی هه‌ڤاڵ ،بۆ ناڵێی پۆس����تی پارێزگاری سلێمانی ،به‌شێكی یه‌كێتی نایانه‌وێت گۆڕان پۆس����تی پارێزگاری سلێمانی وه‌ربگرێ����ت ،جی����اوازی هه‌یه له‌گه‌ڵ ئ����ه‌وه‌ی نه‌یانه‌وێ����ت هه‌ڤ����اڵ ببێت، هه‌ڤ����اڵ ئه‌بوبه‌كر پیاوێك����ی به‌ڕێزی به‌حورمه‌ت����ه ،رێ����زی م����رۆڤ ب����هو ده‌نگانه‌وه‌ی����ه ك����ه هێناویه‌تی ،لهناو یه‌كێتی نیشتیمانی بۆچون‌و را زۆره. ئاوێن����ه :كه‌وات����ه رێكه‌وتنن����ی سیاسیتان بۆچی كردوه؟ شااڵو عه‌لی عه‌سكه‌ری :به‌بۆچونی م����ن ش����ه‌رمه‌زارییه ك����ه رێكه‌وتنی سیاس����ییمان هه‌ی����ه ،ده‌بێ����ت رێ����ز له‌جێبه‌جێكردنی بگرین ،چونكه ئیتر متمانه‌مان نامێنێت ،ئێمه له‌گه‌ڵ پارتی رێكه‌وتننام����هی سیاس����ییمان هه‌بو، راسته پارتی ئاماده‌ی جێبه‌جێكردنی هه‌م����و خاڵه‌كانی نه‌بو ،به‌اڵم ئێمه‌ش له‌هه‌ندێك كاتدا خاڵه‌كانمان جێبه‌جێ نه‌ك����رد ،ئیتر وه‌ك����و یه‌كێتی خه‌ڵك باوه‌ڕی به‌رێكه‌وتننامه‌كانی نامێنێت، بۆیه حه‌ق وایه هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌كر ببێت به‌پارێزگاری سلێمانی. ئاوێن����ه :بۆچ����ی بهش����ێكی زۆری ئه‌ندامان����ی ئه‌نجومه‌ن����ی پارێ����زگای سلێمانی له‌سه‌ر لیستی یه‌كێتی ناچنه ناو كۆبونه‌وه‌كان ،ئایا مه‌به‌س����تیانه هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌كر نه‌بێت به‌پارێزگار؟ ش����ااڵو عه‌ل����ی عه‌س����كه‌ری :ئه‌و ئه‌ندامان����هی ك����ه نایانه‌وێ����ت بچنه كۆبون����ه‌وه‌وه ،ئیمزای����ان ك����ردوه له‌مه‌كته‌ب����ی سیاس����یی پابه‌ندب����ن به‌بڕیاره‌كان����ی یه‌كێتیی����هوه ،دوایی په‌شیمان بونه‌ته‌وه ،ئه‌گه‌ر په‌شیمان بونه‌وه‌كه یاس����اییه ،ئهوه بیانوی تڕ نانی جۆییه ،هۆكاری یاس����ایی نیه، هۆكاری یاسایی ههبێت كاك مه‌سعود ساڵێكه ویالیه‌ته‌كه‌ی كۆتایی هاتوه، سه‌رۆكی په‌رله‌مان ساڵێكه ده‌ركراوه، جێگره‌ك����هی به‌وه‌كال����هت كاره‌كان به‌ڕێوه‌ده‌ب����ات ،وه‌زیره‌كان ده‌ركراون وه‌كاله‌تیشیان نه‌داوه به‌بریكاره‌كانیان، سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی شه‌رعییه‌تمان نه‌م����اوه ،ئ����هوه بۆچی ب����ۆ هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌كر "ش����ه‌دیدولعیقاب" بین‌و بۆ ئه‌وانه‌ی خۆم����ان "ئه‌رحه‌م‌وراحمین"
به‌رژه‌وه‌ندی ماددی ئهوهنده هه‌یمه‌نه ی كردوه به‌سه‌ر دۆخه‌كه‌دا جێبەجێ کردنی هه‌نگاوه‌كانی رێککەوتنی گۆڕان‌و یەکێتی زه‌حمه‌ت بون
شااڵو عه‌لی عه‌سكه‌ری بین؟ ئه‌وان����ه په‌یوه‌ندی به‌یاس����اوه نابێت به‌رپرس����ی ئه‌منی له‌دوس����اڵ زیاتر له‌پۆسته‌كه‌یدا بمێنێته‌وه ،بڕیار نیه. ئاوێنه :ئایا پارت����ی رازییه گۆڕان دراوه ئ����هو گفتوگۆیه بۆ دانیش����تنی داهات����و دوابخرێ����ت ،له‌چه‌ند رۆژی ئیداره‌ی سلێمانی وه‌ربگرێت؟ شااڵوی عه‌لی عه‌سكه‌ری :ئهوهندهی رابردو كۆبونه‌وه‌ی مه‌كته‌بی سیاسیی زانیاریی����م ههیهو بیس����تومه پارتی ك����راوه ،نازانم كێ ب����وه به‌قودره‌تی نایه‌وێت گۆڕان پۆس����تی پارێزگاری قادر بۆ به‌یانییه‌كه‌ی له‌سه‌رو قه‌راری مه‌كته‌بی سیاس����ییه‌وه بڕیاردرا ئه‌و سلێمانی به‌ده‌سته‌وه بێت. ئاوێن����ه :به‌و حوكم����هی ماوه‌یه‌ك گۆڕانكارییان����ه بك����ه‌ن‌و هی یه‌ك دو به‌رپرسی مه‌ڵبه‌ندی گه‌رمیان بویت ،به‌رپرس����ی ئه‌منییان نه‌كرد ،هی ئه‌و ملمالنێكان����ی گه‌رمی����ان په‌یوه‌ندی براده‌رانه‌یان ك����رد ،كاك حه‌یده‌ریان به‌پرس����ی نه‌وته‌وه‌ی ه كه به‌رپرس����ی ن����ارد بۆ كۆی����هو كاك ره‌فیقیان نارد ئاسایشی یه‌كێتی له‌گه‌رمیان كێشه‌ی بۆ رانیه ،عه‌لی ش����ه‌هید محه‌مه‌دیش له‌ك����ه‌الر نه‌مێنێ����ت ،ئه‌گه‌ر وه‌س����تا له‌سه‌ر دروستبوه؟ ش����ااڵو عه‌لی عه‌س����كه‌ری :نه‌خێر حه‌س����ه‌نیش له‌البردنه‌ك����ه‌دا بێ����ت په‌یوه‌ندی به‌پرس����ی نه‌وت����هوه نیه ،پێویسته ئه‌ویش البچێت‌و گۆڕانكاری له‌مه‌كته‌ب����ی سیاس����یی گۆڕان����كاری له‌ویش����دا بكرێت ،ب����ه‌اڵم دژه تیرۆر ئیداری له‌ن����او یه‌كێت����ی دراوه ،ئه‌و كه الهور ش����ێخ جه‌نگی به‌رپرسێتی بڕی����اره له‌كۆبونه‌وه‌یه‌كدا باس����كراوه ده‌زگای حزب����ی زیات����ره ،دژه تیرۆر باس له‌گۆڕینی پۆس����ته ئه‌منییه‌كان ده‌زگایه‌كی حزبی یه‌كێتییه. ئاوێنه :ب����اس له‌گۆڕانكاری گه‌وره كراوه ،كاك عوم����ه‌ر فه‌تاح وتویه‌تی
ده‌كرێت لهكوردس����تان‌و ناوچه‌كه‌دا، به‌بڕوای تۆ ئه‌و گۆڕانكارییانه چین؟ ش����ااڵو عه‌ل����ی عه‌س����كه‌ری :به‌س له‌فه‌رهه‌نگی كوردا مه‌سه‌له‌ی ده‌وڵه‌تی كوردی بونی نیه ،له‌ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێم هه‌م����و چی����ن‌و توێژه‌كان����ی ئه‌وروپا قس����ه‌یان له‌گه‌ڵ بكه باسی ده‌وڵه‌تی كوردی����ت ب����ۆ ده‌كه‌ن ،ق����هت كورد ئهوهنده ئه‌س����تێره‌ی گ����ه‌ش نه‌بوه به‌قه‌د ئێستا ،به‌اڵم الی خۆمان باسی نیه. ئاوێن����ه :ئای����ا بارزان����ی ده‌وڵه‌تی كوردی راده‌گه‌یه‌نێت؟ شااڵو عه‌لی عه‌س���كه‌ری :تائێستا بارزان���ی نه‌یوت���وه م���ن ده‌وڵه‌ت���ی كوردی راده‌گه‌یه‌نم ،له‌یه‌ك وشه‌یه‌دا باس���ی راگه‌یاندنی ده‌وڵه‌تی كوردی نه‌ك���ردوه ،وتویه‌تی م���ن ریفراندۆم ئه‌كه‌م بۆ س���ه‌ربه‌خۆیی ،ریفراندۆم راپرسییه ،به‌اڵم نه‌یوتو‌ه پابه‌ند ده‌بم به‌ئه‌نجامی كۆتایی راپرس���ییه‌كه‌وه،
3
ت���ا ئێس���تا نه‌یوتو‌ه م���ن ده‌وڵه‌تی كوردی راده‌گه‌یه‌نم ،ئه‌و ته‌نها دهڵێت ریفراندۆم ده‌كه‌م ،دواتر هه‌نگاوه‌كانی سه‌ربه‌خۆیی كوانڤ پێشمه‌رگ ه یه‌كی گرتوه؟ نه‌خێر بهداخهوه هه‌ر رۆژه‌و په‌لێكی ترم���ان لێده‌بێته‌وه ،ناكۆكی زیاترم���ان بۆ دروس���تده‌بێت ،له‌الی هیچ سه‌ركرده‌یه‌كی كورد مه‌سه‌له‌ی ده‌وڵه‌تی كوردی بونی نیه ،ش���ه‌ڕی ی داع���ش بوه‌ت ه هۆكارێ���ك بۆ ئهوه عێ���راق‌و توركیاو ئێران‌و س���عودییه قابیل���ی هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌و‌ه بێت ،ئه‌م ده‌وڵه‌تان ه وایانلێهاتو‌ه هه‌لومه‌رجه‌ك ه وا ده‌خوازێت پارچ ه پارچ ه بن ،لهوه دڵنی���ام داعش له‌عێراق���دا نامێنێت، به‌اڵم دوای داعش ش���ه‌ڕێكی دیكه‌ش ی ك���ورد ده‌گرێ���ت ،دوای یه‌خ���ه داعش جیه���ان ده‌وڵه‌تێك���ی ئارام‌و ده‌سه‌اڵتداری ده‌وێت له‌عێراقدا ،ئایا ده‌هێل���ن كورد س���ه‌ربه‌خۆ بێ‌‌و به‌م عه‌قڵیه‌تی ئێس���تاو‌ه پش���تگیریمان ده‌كه‌ن. ئاوێنه :ئه‌م وه‌فدانه‌ی یه‌كێتی ده‌چن بۆ ئێران چی تێدا ده‌خوێنرێته‌وه؟ شااڵو عه‌لی عه‌س���كه‌ری :یه‌كێتی نیشتیمانی كوردستان یه‌كێك ه له‌حزب ه گه‌وره‌كانی عێراق ،پارتیش ده‌چێت، نابێت ئ���هوه بلكێنرێت به‌یه‌كێتییه‌و‌ه ك��� ه به‌ره‌و ئێ���ران ده‌چێت‌و پارتیش به‌ره‌و توركیا ،ئێم��� ه له‌گه‌ڵ توركیا ی ئێران په‌یوه‌ندیمان هه‌یه ،ئهوهنده پشتگیری كاك مه‌سعودی ده‌كرد بۆ سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم توركیا پشتیگری نه‌ده‌كرد به‌سه‌رۆكی هه‌رێم بمێنێته‌وه، ئه‌و كاته‌ی مالیكی هات ه سلێمانی كرا به‌هه‌اڵ ،بۆ ئه‌گ���ه‌ر بچوایه‌ت ه هه‌ولێر پێشوازییان لێنه‌ده‌كرد؟ ئێم ه له‌عێراق جیانه‌بوینه‌ت���هوه ،ئه‌گ���ه‌ر بچوایه‌ت ه هه‌ولێری���ش پێش���وازییان لێده‌كرد، ی سیاس���هت ئهوهنده سوك مه‌سه‌له ب���وه ك���ه‌س ك���ه‌س ناخوێنێته‌وه، هه‌ریه‌كه‌و له‌ئاستی خۆیه‌و‌ه ته‌خوین ی دیك ه ده‌كات‌و ده‌یه‌وێ���ت الیه‌نه‌كه بچوك بكات���هوه ،ئه‌م��� ه مه‌هزه‌له‌ی سیاسییه ،سیاسه‌تمه‌داری راسته‌قین ه لهكوردس���تانی عێراق���دا بونی نیه، نه‌دیموكرات‌و نه‌ته‌كنۆكرات هه‌یه. ئاوێنه :ئایا به‌رهه‌م س���اڵح ده‌بێت به‌سه‌رۆك كۆماری داهاتوی عێراق؟ ش���ااڵو عه‌لی عه‌س���كه‌ری :نه‌خێر بڕواناك���ه‌م ،چونك��� ه بارودۆخێك���ی سیاس���ی له‌ئارادای���ه ،ئه‌گ���ه‌ر كاك مه‌سعود راستبكات ده‌وڵه‌تی كوردی دروس���تبكات چ���ۆن كاك به‌ره���ه‌م ده‌بێت به‌سه‌رۆك كۆمار ،دواتر ئه‌گه‌ر رانه‌گه‌یه‌ندرا چ په‌یوه‌ندییه‌كت له‌گه‌ڵ عێراق ده‌بێت؟
پۆستی پارێزگار په‌یوەندی یهكێتیو گۆڕان ده‌گه‌ڕێنێته‌و‌ه خاڵی سه‌ره‌تا
هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌كر :گه‌ر رێكکه‌وتنی بازرگانیی هه‌بوایه سه‌ردار قادر ده‌بو به‌پارێزگار وتی "گه‌ر وابوای ه ئێستا یه‌كێتی ڕێگه‌ی ئا :ڕاوێژ كامه‌ران ده‌دا سه‌ردار قادر ببێت ه پارێزگار ،به‌اڵم پرس���ی ئاڵوگۆڕی پارێزگاری سلێمانی وه‌ك ده‌بینن ئه‌ویش نه‌بوو". هاوكات مونیره عوسمان په‌رله‌مانتاری لەنێو یهكێتیو گۆڕان���دا لهوه ئاڵۆزتر بوو ك ه الیه‌ن ه سیاسیه‌كان چاوه‌ڕوانیان بزوتن���ه‌وه‌ی گۆڕان ڕه‌تی دهكاتهوه ك ه ده‌ك���رد ،هه‌ت���ا ئێس���تاش یه‌كێت���ی له‌نێو گۆڕان���دا ئاراس���ته‌یه‌ك ههبێت پۆسته‌كه‌ی ڕاده‌ستی گۆڕان نه‌كردووه‌و ل���ه‌دژی هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌ك���ر كار بكات‌و پرس���ی كاندیده‌ك���هی گۆڕانی���ش بۆ پش���تگیری لهس���ه‌ردار ق���ادر بكات، پارێزگاری س���لێمانی لەنێ���وان هه‌ڤاڵ ئه‌و ب��� ه ئاوێنه‌ی راگه‌یان���د "هه‌مومان ئه‌بوبه‌كر‌و س���ه‌ردار ق���ادر ب ه كراوه‌ی ده‌زانین خه‌ڵكێكی زۆر ده‌نگی به‌هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌كر دا بۆ ئه‌وه‌ی ببێت ه پارێزگارو ماوه‌ته‌وه. ئهوه بۆچونی هه‌موو گۆڕانیشه ،به‌اڵم هه‌ڤ���اڵ ئه‌بوبه‌كر ڕه‌ت���ی دهكاتهوه ئێستا به‌هۆی بونی كێشه‌ی یاساییه‌و‌ه لە‌نێوخ���ۆی گۆڕان���دا هی���چ ڕێگریه‌ك گۆڕان ده‌یه‌وێت له‌نێو ئه‌نجومه‌ن هه‌ڤاڵ ههبێت بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و نه‌بێت ه پارێزگار ،ئه‌بوبه‌كر وه‌ك پارێزگار هه‌ڵبژێردرێت، ئ���هو به‌ئاوێن���هی راگه‌یان���د "ئێس���تا ب���ه‌اڵم س���ه‌ردار ق���ادر وه‌ك جێگری بابه‌ته‌ك ه په‌یوه‌ندی ب ه یه‌كێتیه‌و‌ه هه‌ی ه پارێزگار ده‌س���ه‌اڵته‌كانی البێت تا ئه‌و ك ه تا ئێس���تا ئاماده نه‌بوون پۆسته‌ك ه كاته‌ی ده‌ریچه‌ی یاسایی بۆ ئه‌م پرس ه ڕاده‌ستبكه‌ن‌و رۆژی پێنج شه‌مه‌ش ئه‌م ده‌دۆزرێته‌وه". به‌وته‌ی مونیره عوس���مان هۆكاری پرسه یه‌كال ده‌بێته‌وه". ئه‌و ڕه‌تیشی كردهوه ك ه رێگریكردنی ئه‌وه‌ی كه تائێس���تا پۆسته‌كه نه‌دراوه ئه‌و لە‌بون ب ه پارێزگار په‌یوه‌س���تبێت به‌گۆڕان یه‌كێتی���ه ،ئه‌و وتی "یه‌كێتی ب ه بونی ڕێكه‌وتنی بزنس‌و بازرگانیه‌و‌ه نیستمانی كوردس���تان وتویانه كه تا لەنێ���وان یهكێتیو گ���ۆران ،د .هه‌ڤاڵ ئێس���تا كاندیدیان بۆ پۆستی سه‌رۆكی
ئه‌نجومه‌نی پارێزگا نیه‌و داوایانكردووه ماوه‌یه‌كی���ان پێبدرێ���ت ،هه‌ربۆی��� ه پرۆسه‌كه به‌هۆی ئه‌وه‌وه دواكه‌وتو‌ه بۆ رۆژی پێنجشه‌مه". ئه‌م���ه له‌کاتێکدای���ه ک���ه به‌پێ���ی زانیارییه‌کانی ئاوێنه ،به‌شێکی به‌رچاو له‌ئه‌ندامان���ی ئه‌نجومه‌ن���ی پارێزگای س���لێمانی س���ه‌ر به‌لیس���تی یه‌کێتی نیش���تمانی کوردس���تان له‌دانیشتننه تایبه‌تیه‌کانیان���دا وتویان���ه ک���ه "بشمانکوژن ده‌نگ به‌هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌کر ناده‌ین". مونی���ره ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێنه ئاش���كرا ك���رد كه گ���ه‌ر ئ���ه‌م دواخس���تنه‌ی یه‌كێتی بۆ پرۆس���ه‌كه مه‌به‌س���ت لێی ده‌ستبه‌رنه‌دانیان بێت له‌پۆسته‌كه ئه‌وا ده‌رهاویش���ته‌ی خراپی لێده‌كه‌وێته‌وه، ئ���هو وتی "گه‌ر وابێ���ت ده‌بێت گۆڕان بڕیاری كۆتایی بدات له‌باره‌ی شێوازی كاری سیاس���ی خ���ۆی له‌هه‌رێم���ی كوردستان‌و پێویسته به‌رێكه‌وتنه‌كه‌ی خۆی���دا بچێته‌وه كه له‌گ���هڵ یه‌كێتی كردویه‌تی‌و هه‌ڵوێس���تی سیاسی خۆی له‌گه‌ڵ یه‌كێتی یه‌كالبكاته‌وه".
به‌شێکی به‌رچاو له‌ئه‌ندامانی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای سلێمانی سه‌ر به‌لیستی یه‌کێتی له‌دانیشتنن ه تایبه‌تیه‌کانیاندا دەڵێن: بشمانکوژن ده‌نگ به‌هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌کر ناده‌ین
هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌كر
2
تایبه‌ت
) )541سێشه‌مم ه 2016/8/23
كارگێری یه‌كه‌می لقی 19ی پارتی ده‌ست له‌كارده‌كێشێته‌وه كارگێری یه‌كه‌می لق����ی 19ی پارتی له‌چه‌مچمه‌م����اڵ ده‌س����ت ل����ه‌کار ده‌كێش����ێته‌وه ،هاوکات مامی ناوبراو هه‌فته‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر به‌پله‌ی جێگری لی����وای یه‌كی وه‌زاره‌تی پێش����مه‌رگه لهناو پارتی هاتۆته دهرهوهو ئێس����تا دانیشتوه. ئاوێنە ،بنار هیدایه‌ت :س����ه‌یدا شێخ زرار كارگێ����ری یه‌كه‌م����ی لقی 19ی پارتی به‌ئاوێن����هی راگه‌یاند هۆكاری
ی له‌به‌ر ئهوه ده‌ست له‌كاركێشانه‌وه‌كه بوه ماوه‌ی ده س����اڵه كارگێری لقی 19بوه ،به‌اڵم هیچ پێش����كه‌وتنێكی به‌خۆی����هوه نه‌بینی����وه ،ئ����هو وت����ی "له‌ه����ه‌ردو هه‌ڵبژاردن����ی په‌رله‌مانی عێراق‌و كوردس����تان ده‌نگی یه‌كه‌می پارتی له‌و س����نوره بهدهس����تهێناوه، به‌اڵم هیچ ئومێ����دو هیوایه‌كی نیه بۆ پێشكه‌وتنی خۆی له‌چه‌مچه‌ماڵ". وتیشی "پارتی له‌ساڵی 2013حزبی
پێنجه‌م بو ،لهدوای یهكێتیو گۆڕان‌و یه‌كگرتو‌و كۆمه‌ڵه‌وه ،زۆرترین ده‌نگم بۆ پارتی كۆكرده‌وه كاتێك من كاندید بوم پارتی به‌رزترین ئاس����تی ده‌نگی تۆمارك����رد له‌چ����او حزبه‌كانی دیكه، ل����هو هه‌ڵبژاردنه‌دا كه‌س����ێكی دیكه له‌حزبه‌كان 500ده‌نگی له‌من كه‌متری هێنا بو به‌ئه‌ندامی په‌رله‌مان". سه‌یدا ئاماژه‌ی بهوه كرد كه هۆكارێكی سه‌ره‌كی تری ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌ی
ئه‌وه‌یه ده‌یه‌وێت كاره‌كانی له‌حزبییه‌وه سۆرانین". س����هبارهت به‌په‌یوه‌ندیكردن����ی بگوازێته‌وه به‌خزمه‌تكردن له‌بوارێكی ئه‌كادیمی‌و فێركارییدا ،ئه‌و وتی "من به‌الیه‌نی سیاس����ی دیكه‌وه ،ئه‌و وتی خوێندكاری دكت����ۆرام چه‌ند مانگێكی "لهدوای ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌م نه‌هیچ ماوه له‌بواری زانستی خزمه‌ت بكه‌م" .الیه‌نێ����ك په‌یوه‌ن����دی پێوه‌كردوم تا س����ه‌یدا ش����ێخ زرار ره‌تیده‌كاته‌وه له‌ریزه‌كانیدا خه‌بات بكه‌م نه به‌نیازم س����ه‌ركردایه‌تییه‌كه‌ی بچمه هیچ حزبێكی دیكه‌وه". پارت����یو به‌پێ����ی زانیارییه‌كان����ی ئاوێن����ه، س����ۆرانییه‌كانی ن����او ئ����هو حزبه‌یان پش����تگوێ خس����تبێت ،ئ����هو وت����ی هه‌فته‌ی����ه‌ك له‌مه‌وبه‌ر مامی س����ه‌یدا "زۆرێك له‌به‌رپرسه بااڵكانی ناوپارتی به‌ناوی ش����ێخ به‌كر به‌پله‌ی جێگری
لی����وای یه‌كی وه‌زاره‌تی پێش����مه‌رگه لهس����ه‌ر پارتی ده‌س����تی ل����هو حزب ه كێش����ایه‌وه به‌نی����ازه بچێت����ه ن����او یه‌كێتییه‌وه ،له‌و باره‌یه‌وه سه‌یدا وتی "بنه‌ماڵه‌كه‌مان به‌خودی مامیشمه‌وه له‌و هه‌ڵوێسته نیگه‌رانین ،ئه‌و گله‌یی‌و ره‌خنه‌ی هه‌یه له‌پارتی ،خۆی هۆكاری دانیشتنه‌كه‌ی ده‌زانێت‌و ئهوهندهی من ئاگادار بم نه‌چۆته ناو هیچ الیه‌نێكی سیاسییه‌وه".
سه‌رۆكی لیژنه‌ی فتوا :جیابونەوەی هاوسەرەکان ساڵ بەساڵ لەزیادبوندایە
به‌هۆی بێالیه‌نیمان ،راگه‌یاندنی حزبه ئیسالمییه‌كان ده‌رفه‌تی ده‌ركه‌وتنمان پێناده‌ن س����ه‌رۆكی لیژن����هی فت����وا له‌لق����ی س����لێمانی یه‌كێت����ی زانایان����ی ئاینی رایده‌گه‌یه‌نێ����ت ،چه‌ندینج����ار داوایان ك����ردوه له‌حزبە‌ئیس��ل�امییه‌كان به‌رنامه‌یه‌كیان بده‌نێ تا له‌و رێگه‌یه‌وه خه‌ڵ����ك هۆش����یار بكه‌ن����هوه ،به‌اڵم به‌وته‌ی خۆی به‌هۆی ئه‌وه‌ی كه‌سانی بێالیه‌ن����ن داواكه‌ی����ان قبوڵنه‌كراوه، ه����اوكات ئاشكراش����یده‌كات ،ك����ه له‌ئێستادا دیارده‌ی جیابونه‌وه لهنێوان هاوسه‌ره‌كاندا رو له‌زیادبونه. ئاوێنه ،مه‌زهه‌ر كه‌ریم :س����ه‌رۆكی لیژنه‌ی فتوای لقی س����لێمانی یه‌كێتی زانایانی ئاینی‌و پڕۆفیسۆری یاریده‌ده‌ر لهس����كوڵی زانسته ئیس��ل�امییه‌كانی زانكۆی س����لێمانی ،د.عیرفان ره‌شید به‌ئاوێن����هی راگه‌یان����د لیژنه‌ی فتوای لقی سلێمانی پێكدێت له‌نۆ مامۆستای ئاینی كه هه‌فته‌ی دو رۆژ له‌هه‌ش����تی به‌یانی ب����ۆ دوانزه‌ی نی����وه‌ڕۆ ده‌وام ده‌ك����ه‌ن ،هاواڵتیان له‌چی����ن‌و توێژه جی����اوازه‌كان‌و ش����وێنه جیاوازه‌كانی س����لێمانیو ده‌وروبه‌ری س����ه‌ردانیان ده‌ك����ه‌ن به‌مه‌به‌س����تی پرس����یاری
ئاین����ی جی����اواز ،ئه‌و وت����ی "ئێمه‌ش وه‌ك مامۆس����تایانی ئایین����یو به‌پێی بنه‌ماكان����ی ئاینی ئیس��ل�ام وه‌اڵمیان ده‌ده‌ین����هوهو زۆرینه‌یان كه دێنه الی ئێمه كێشه‌كانیان چاره‌سه‌ر ده‌بێت". ناوبراو گله‌یی له‌حزبە‌ئیسالمییه‌كانی كوردستان هه‌یه كه ده‌رفه‌تی ئه‌وه‌یان ب����ۆ نه‌ڕه‌خس����اندون په‌یامه‌كانی����ان به‌هاواڵتیان����ی هه‌رێ����م بگه‌یه‌نن ،ئه‌و وتی "له‌ئێستادا یه‌كێك له‌كێشه‌كانی لیژنه‌ی فتوا ئه‌وه‌یه كه راگه‌یاندنێكی سه‌ربه‌خۆمان نیه ،چه‌ندینجار داوامان له‌حزبە‌ئیسالمیه‌كان كردوه هاوكارمان ب����ن له‌ڕێگ����هی راگه‌یاندنه‌كانیانه‌وه، ب����ه‌اڵم به‌ه����ۆكاری ئ����ه‌وه‌ی ئه‌ندام‌و كادیری حزبه‌كانیان نه‌بوین‌و بێالیه‌نانه كارده‌كه‌ین رێگه‌یان پێنه‌داوین‌و ته‌نها ئه‌ندام����انو كادیرانی خۆی����ان دێننه راگه‌یاندنه‌كانیان". ناوب����راو جه‌ختیش����یكرده‌وه ،زۆر گرنگ����ه به‌رنامه‌یه‌كی ئاینییان ههبێت كه ل����ه‌ڕوی هۆش����یاری ئاینییه‌وه بۆ هاواڵتیان زۆر گرنگه. سه‌رۆكی لیژنه‌ی فتوا دان به‌زیادبونی
خاوه‌ن كارگه‌یه‌ك :پاره ی چوار مانگ كاره‌با 15ده‌فته‌ر دۆالرم بۆ هاتۆته‌وه بهش���ێك له‌خ���اوه‌ن كارگه‌كان��� ی س���لێمانی گله‌یی‌و گازن���دای ئه‌وه‌یان هه‌یه حكومه‌تی هه‌ریم ره‌چاوی دۆخی دارای���ی ن���اكات ،خ���اوه‌ن كارگه‌یه‌ك دهڵێت "ته‌نها بۆ م���اوهی چوار مانگ 15ده‌فت���ه‌ر دۆالر پ���اره‌ی كاره‌بام بۆ هاتۆته‌وه". ئاوێن���ه ،زانك���ۆ س���ه‌ردار :خاوه‌ن كارگه‌یه‌ک لهس���لێمانی كه نه‌یویست ناوی بهێنرێ���ت به‌ئاوێن���هی راگه‌یاند بهش���ێكی زۆر له‌كارگه‌كان پاره‌یه‌كی زۆری کاره‌باان بۆ هاتۆته‌وه ،ئه‌و وتی "حكومه‌ت له‌بری ئ���ه‌وه‌ی هاوكاریمان بكات نرخ���ی كاره‌بای به‌رێژه‌ی %135 زیاد كردوه له‌سه‌رمان ،چه‌ندین كارگه هه‌ی���ه به‌هۆی���ی قه‌یران���ی داراییه‌وه داخراوه". وتیش���ی "ماوه‌ی دووس���اڵه به‌هۆی قه‌یرانی دارایی���هوه رۆژانه له‌زیانداین، ئه‌گه‌ر دۆخه‌كه وه‌ه���ا بڕوات چه‌ندین كارگه‌ی دیكه‌ش داده‌خرێن". له‌به‌رانبه‌ر قس���ه‌كانی ئ���هو خاوه‌ن كارگانه‌دا وه‌زاره‌تی كاره‌بای حكومه‌تی هه‌رێم���ی كوردس���تان ده‌ڵێ���ت" لهپێش���وتردا حكومه‌ت پاڵپش���تی بۆ كارگ���ه‌كان %93بوو ،به‌اڵم ئێس���تا‌و به‌ه���ۆی ئ���ه‌م قه‌رانه‌دارایی���هوه %50 هاوكاریان ده‌كات". محه‌مه‌د ئه‌مین هه‌ورامانی ،وته‌بێژی وه‌زاره‌ت كاره‌بای هه‌رێمی كوردس���تان ب���ه ئاوێنه‌ی راگه‌یاند" حكومه‌ت لەزۆر الیه‌نه‌وه ه���اوكاری كارگه‌كانی كردوه، راس���ته هاوكاریه‌كان وه‌كو پێش���وتر نین به‌اڵم ئێستاش به‌رێژه‌ی %50هه‌ر هاوكاری كارگه‌كان كراوه ،له‌دنیاش���دا كارگه‌كان به مۆلیده‌ی خۆیان كارده‌كه‌ن چونكه كارك���ردن به‌مۆلیده‌ی خۆیان هه‌رزانتر ده‌كه‌وێت له‌روی نرخه‌وه". محه‌مه‌د ئه‌مین هه‌ورامانی سه‌باره‌ت
بهوهی ك���ه هه‌ندێك كارگ���ه گازندای ئهوه ده‌ك���ه‌ن نرخی پاره‌ی كاره‌با ك ه بۆیان هاتۆته‌وه به‌رێژه‌ی %135زیادی كردوه لهس���ه‌ریان ،ئاماژه‌به‌وه‌ده‌كات جیاوازی هه‌یه له‌نێ���وان ئه‌و هێاڵنه‌ی كه كاره‌بای لێ���وه ده‌درێت ،دهڵێت " ئه‌گه‌ر لە‌هێل���ی 132گه‌یڤی كاره‌بایان وه‌رگرتبێ���ت جیاوازه ل���ه‌وه‌ی لە‌هێڵی 33وه‌ریگرتبێ���ت جی���اوازه ،ئه‌گ���ه‌ر لە‌هێڵی 11هه‌زاریش كاره‌بایان درابێت جیاوازه ،ئه‌و كارگه‌یه‌ش ئه‌گه‌ر كارگه‌ی توانه‌وه‌ی ئاس���ن بێت ئهوه كاركردنی ئ���ه‌وان جیاوازه چونكه ئیش���ه‌كانیان به‌فڕنی كاره‌بایه‌‌و كاره‌بایه‌كی زۆر زۆر سه‌رف ده‌كه‌ن". س���هبارهت به هه‌بون���ی پالنێك بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی نرخی كاره‌باو قسه‌كردنی ئه‌وان له‌گ���هڵ ئه‌نجومه‌ن���ی وه‌زیران حكومه‌ت���ی هه‌رێم له‌و باره‌یه‌وه ،وتی" وه‌زاره‌تی كاره‌با هیچ ده‌سه‌اڵتێكی نیه له‌جواڵندنی نرخی كاره‌با به‌یه‌ك تاكه دیناریش ،ته‌نه���ا ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران ده‌توانێت نرخ بۆ كاره‌با دیاری بكات‌و زیاد ب���كات ،ئێمه به‌ڕاس���تی له‌گه‌ڵ به‌تایب���هت كردنی كه‌رت���ی كاره‌با كه بڕیاره بۆ ساڵی ئاینده ده‌ست پێبكات، ره‌نگه پێداچونه‌وه‌یه‌ك‌و رێكخس���تنێك لە‌نرخی كاره‌بادا بكرێت ،به‌اڵم ئه‌وه‌ش وورده‌كاری ده‌وێت". هه‌روه‌ه���ا له‌به‌رانبه‌ر پالن���ی نوێی وه‌زاره‌ته‌كه‌ش���یدا بۆ پێدان���ی كاره‌با به‌هاواڵتیان ،باس���یله‌وه‌كرد كه چه‌ند وێستگه‌یه‌ك ده‌هێنرێته هه‌رێم ،وتیشی "ئێستا وێستگه‌یه‌كی حه‌راریمان داناوه لە‌قه‌زای خه‌بات كه‌یه‌كه‌م وێس���تگه‌یه له‌هه‌رێمی كوردستان ،له‌سه‌ره‌تادا 300 میگاواته له‌گه‌ڵ چه‌ند وێس���تگه‌یه‌كی دیكه‌دا ،ك���ه دۆخی كاره‌ب���ا له‌هه‌رێم به‌ره‌و باشتر ده‌بات".
دیارده‌یه‌ك����ی مه‌ترس����یداردا ده‌نێت له‌نێو هاوس����ه‌ره‌كانداو ئاشكرایده‌كات جیابونه‌وه‌ی هاوسه‌ره‌كان ساڵ به‌ساڵ له‌زیادبوندایه ،ئه‌و وتی "ساڵی پێشو 350حاڵه‌ت����ی جیابونه‌وه تۆماركراوه له‌ڕێكخراوه‌كه‌مان ،به‌راورد به‌مس����اڵ ئه‌م رێژه‌ی����ه به‌رزبوه‌ت����هوه بۆ 425 حاڵه‌ت ،به‌اڵم ئه‌وحاڵه‌تانه‌ی تایبه‌ته به‌قه‌رزداری له‌مساڵدا به‌راورد به‌ساڵی پێشو كه‌میكردوه". لیژن����هی فت����وا ،رێكخراوێك����ی خۆبه‌خش����هو له‌خانه‌ق����ای مه‌حویی شاری سلێمانی كاره‌كانی راده‌په‌ڕێنێت كه تایبه‌ته به‌چاره‌س����ه‌ركردنی كێشه كۆمه‌اڵیه‌ته‌كانی وه‌ك كێش����هی نێوان هاوس����ه‌ره‌كان‌و می����رات‌و چه‌ندی����ن كێشه‌ی تر ،رێكخراوه‌كه له‌حه‌فتاكانی سه‌ده‌ی رابردوه‌وه دامهزراوهو رۆژانه خه‌ڵكێك����ی زۆر لهس����ه‌رجه‌م چی����ن‌و توێژه جیاوازه‌كان س����ه‌ردانی ده‌كه‌ن، له‌شاره‌كانی هه‌رێم لقیان هه‌یه كه سه‌ر به‌یه‌كێتی زانایانی ئاینین ،له‌ئێستادا ن����ۆ ئه‌ندامی هه‌ی����هو خۆبه‌خش����انه كاره‌كانیان راده‌په‌ڕێنن.
مامۆستایانی لیژنەی فەتوا
بارزانی بۆ مامۆستایان:
شه‌ڕی گەندەڵی لەشەڕی داعش قورسترە بارزان���ی لەدواین کۆبونەوەیدا لەگەڵ بەرپرس���انی س���کرتاریەتی یەکێت���ی مامۆس���تایان بەڵێن���ی چارەس���ەری کێشەی موچەی مامۆستایانی پێداون‌و پێوت���ون ئەگ���ەر تاوەکو س���ەرەتای پڕۆس���ەی خوێندنی ئەمساڵ کێشەکان بۆ چارەس���ەر نەکردن ماف���ی خۆیانە بەردبارانمان بکەن‌و مامۆس���تایەکیش دەڵی���ت هەرلەئێس���تاوە بەردەکانمان ئامادەیە. ئاوێن���ه ،هۆرڤان رەفع���ەت :رۆژی یەکشەممە ٢١ئابی ٢٠١٦بەرپرسانی س���کرتاریەتی یەکێتی مامۆس���تایانی کوردس���تان لەگەڵ مەس���عود بارزانی کۆبون���ەوە بۆ چارەس���ەری کێش���ەی موچ���ەی مامۆس���تایان ،دواب���ەدوای کۆبونەوەکە سکرتێری رێکخراوەکە وتی "بارزانی بەڵێنی چارەسەر کێشەکانمانی پێداوین‌و پێی وتوین ئەگەر کێش���ەی موچەکانتامان تا سەرەتای دەستپیکی پرۆس���ەی خوێندن چارەس���ەر نەکرد مافی خۆتانە بەردبارانمان بکەن".
ئەحمەد گەرمیانی سکرتێری یەکێتی مامۆس���تایانی کوردس���تان دەربارەی سەردانەکەیان بۆ الی بارزانی بۆ ئاوێنە دواو وتی "لەدوای ئەوەی هەستمان بە بێ ئومێدی کرد دەربارەی بەڵێنەکانی حکومەت بۆ چارەسەری کێشەی موچە‌و دەس���تکارینەکردنی لیس���تی موچەی مامۆس���تایان‌و دوای هەس���تکردنمان بەو دۆخە قورس���ەی کە مامۆستایانی تێدایە ،بریارمان دا س���ەردانی بارزانی بکەین بۆ ئەوەی کارێکمان بۆ بکەن تا پڕۆسەی خوێندن نەوەستێت ". ئەحم���ەد گەرمیان���ی ناوەڕۆک���ی کۆبونەوەکەی ئاشکرا کرد‌و وتی "لەگەڵ بارزانی وتوێژمان لەس���ەر چاککردنی دۆخی موچ���ەی مامۆس���تایان کردوە کە بتوانن ش���تێکیان ب���ۆ بکرێت وەک لیستی موچەی پێشمەرگە‌و هێزەکانی ناوخۆ تا موچەیان لێنەبڕدرێت یاخود پاش���ەکەوتکردنیان ب���ۆ کەمبکەنەوە‌و هەروەها دەربارەی چاکسازی قسەمان کردوە کە ئەو تەخش���انو پەخشانەی
پێش���تر لە داهاتدا هەبوە نەهێڵدرێت‌و بارزانی پیی وتوین شه‌ڕی گەندەڵی لە شەڕی داعش قورسترە بەاڵم کۆڵنادەم ت���ا نەگ���ەم ب���ە ئەنجام‌و چارەس���ەر نەکەم". گەرمیانی ئاماژەی بەوەکرد "بارزانی نیگەران بو لەو دۆخەی مامۆس���تایانی تێدایەو پێی وتوتین بە هەر شێوەیەک بێت ئەم دۆخەی مامۆستایان چارەسەر دەکەم‌و ش���ەرمەزارم بەرامبەر هەمو هاواڵتیان���ی هەرێ���مو فەرمانب���ەران، کاتێک گەڕامەوە لەسەفەرەکەم لەگەڵ حکومەتدا دائەنیشین تاوەکو دەگەینە چارەس���ەر‌و بارزانی پێی وتین ئەگەر ش���تێکم بۆ نەک���ردن ماف���ی خۆتانە بایکۆتی دەوام بک���ەن‌و بەردبارانمان بەکەن". س���کرتێری یەکێت���ی مامۆس���تایان ئاماژەی بەوەشداوە کە لەگەڵ بارزانی باس���ی دۆخی سیاس���ی هەرێم‌و پارتە سیاس���یەکان ک���راوەو مامۆس���تایان بەبارزانی���ان وت "ئێمە نوێنەری پارتە
سیاسیەکانیش���ین ،داوایان لە بارزانی ک���رد لەگ���ەڵ الیەنەکان دابنیش���ێت‌و سەردانی سلێمانی بکات‌و پێشنیازێکی بۆ چارەس���ەر دۆخەکە بکات" بارزانی پێی وتیین "سلێمانی شاری خۆمە‌و من سەردانی هەمو الیەک دەکەم نوینەری خ���ۆم ن���اردوە‌و چاوەڕێ���ی ئەنجامی کۆبون���ەوەکان دەک���ەم و ،ئام���ادەم سەردانی هەمو الیەنەکان بکەم ئەگەر سەردانەکی د.فوئاد ئیجابی بێت". مامۆس���تا ئەحمەد گەرمیان باس���ی لەوەش���کرد بارزان���ی گلەیی ئەوەی لە الیەنەکان هەب���وەو وتویەتی "نە ئەبو کۆبون���ەوەی ٢٣حوزەی���ران ئەنجام بدرای���ەو ن���ە ئەبوای���ە بارەگەکان���ی پارتی لە س���نوری س���لێمانی لەکاتی خۆپیش���اندانەکاندا بەردباران بکرایە، گلەیی ئەوەی ئەکرد نە ئەبوایە منداڵی خەڵک ش���ەهید بێت ،بەاڵم بارزانی بێ ئومێد نییە لە چارەس���ەری دۆخەکە‌و چاوەڕوانی ئەنجام���ی کۆبوەنەوەکانی نوێنەرەکەیەتی.
كۆمه‌ڵێك واڵتی ئه‌وروپی به‌نهێنی له‌گه‌ڵ حه‌شدی شه‌عبی كۆده‌بنه‌وه ی ناكه‌ین ی شه‌عب وه‌ستا ره‌سوڵ :مامه‌ڵ ه له‌گه‌ڵ حه‌شد له‌یه‌كێك ل����ه ئوتێله‌كانی به‌یروت ی پایته‌ختی لوبنان ،كۆمه‌ڵێك له‌واڵتانی ئه‌وروپی له‌گه‌ڵ نوێن����ه‌ری هێزه‌كانی حه‌ش����دی ش����ه‌عبیدا كۆده‌بن����هوه به‌مه‌به‌ستی یه‌كتر ناسین و دارشتنی بنه‌مای����ه‌ك ب����ۆ كارك����ردن له‌گ����هڵ یه‌كتریدا. ئاوێنه ،راوێژ كام����ه‌ران :رۆژنامه‌ی (مۆنیته‌ر)ی ئه‌مه‌ریكی باڵویكرده‌وه،
به‌بێ بهش����داری ئه‌مه‌ریكاو به‌ریتانیا سه‌ركرده‌یه‌كی س����ه‌ربازی كورد ئهوه له‌گه‌ڵ حه‌ش����دی ش����ه‌عبی ناكه‌ن و ئ����هو كۆبونه‌وه‌یه ئه‌نجام����دراوه ،هه‌ر راده‌گه‌یه‌نێت ،ئ����ه‌وان مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ ته‌نها مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ س����وپای عێراقدا ده‌كه‌ین". به‌پێی هه‌واڵی ئه‌و رۆژنامه ئه‌مه‌ریكیه حه‌شدا ناكه‌ن. وه‌س����تا ره‌س����وڵ وتیش����ی" هێزه وه‌س����تا ره‌س����وڵ ،فه‌رمان����ده ی ئه‌وه‌ی ده‌رده‌كه‌وێ����ت پێده‌چێت ئه‌و كۆبونه‌وه‌ی����ه س����ه‌ره‌تایه‌ك بێ����ت بۆ میحوه‌ری باش����وری ش����اری كه‌ركوك نێو ده‌وڵه‌تی����ه‌كان ده‌هێن����ده زیاتر كۆبونه‌وه‌ی دیكه لهنێوان ئه‌و كۆمه‌ڵه له‌وباره‌ی����هوه به‌ئاوێن����هی راگه‌یاند" مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ پێشمه‌رگه‌دا هه‌یه، واڵته ئه‌وروپیه‌ی رۆژنامه‌كه ناوه‌كانی به‌دوری ده‌زان����م مامه‌ڵه كردن له‌گه‌ڵ بۆیه دانیشتنی ئه‌وان له‌گه‌ڵ حه‌شدی باڵو نه‌كردونه‌ت����هوه له‌گه‌ڵ نوێنه‌رانی حه‌ش����دی شه‌عبی مه‌ترس����ی ههبێت ش����ه‌عبیدا مه‌ترس����ی لهس����ه‌ر كورد حه‌شدی ش����ه‌عبیدا ،له‌به‌رانبه‌ریشدا بۆسه‌ر كورد ،ههرچهنده ئێم ه مامه‌ڵه دروست ناكات".
هەنوکە
) )541سێشه‌ممه 2016/8/23
"رۆژئاڤا" ئه‌نقه‌ره‌و تاران‌و دیمه‌شق‌و به‌غدا ده‌ترسێنێت
5
"دژایه‌تی كورد" توركیاو ئێران كۆده‌كاته‌وه ئا :ئاوێنه
پێشڕه‌ویی‌‌و سه‌ركه‌وتنه به‌رده‌وامه‌كانی كورد له‌رۆژئاوای كوردستان ،جێی نیگه‌رانیی ئه‌نقه‌ره‌و تاران‌و دیمه‌شق‌و به‌غدایه، وه‌ك كاردانه‌وه به‌رامبه‌ر به‌م سه‌ركه‌وتنانه ،ئه‌نقه‌ره‌و تاران له‌هه‌وڵی یه‌كخستنی هه‌ڵوێستیاندان به‌رامبه‌ر به‌سوریا ،ئه‌ردۆغان دوای سه‌ردانكردنی مۆسكۆ ،سبه‌ینێ له‌تارانه. ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان‌و ده‌وڵه‌ت ی توركیا ل����ه‌دوای كوده‌تاك����هی 15ی ته‌م����وزه‌وه ،دژایه‌تی كردنی كوردیان له‌ئاس����تی ناوخ����ۆو ده‌ره‌وه‌دا كردوه به‌ئامانج����ی س����ه‌ره‌كی خۆیان ،جگه له‌ره‌تكردنه‌وه‌ی هه‌ر جۆره هه‌نگاوێكی ئاشتیانه روه‌و كورد له‌باكور ،له‌ئاستی ده‌ره‌وه‌شدا جموجۆڵێكی دیبلۆماسی فراوانیان به‌مه‌به‌ستی ئیحتیواكردنی س����ه‌ركه‌وتنه‌كانی ك����ورد له‌رۆژئاوای كوردستان ده‌ستپێكردوه. به‌پێی زانیاریی رۆژنامه‌كانی ئێران، په‌یوه‌ندی روس����یاو كورد یه‌كێك بوه له‌و دۆسیانه‌ی كه ئه‌ردۆغان له‌میانه‌ی سه‌ردانه‌كه‌یدا بۆ روسیا له‌گه‌ل پۆتین گفتوگ����ۆی لهس����ه‌ر ك����ردوه .خه‌می گ����ه‌وره‌ی ئه‌ردۆغ����انو تورك����ه‌كان پێش����ڕه‌وی هێزه‌كان����ی س����وریای دیموكرات����ه روه‌و ئه‌و ئاڕاس����ته‌یه‌ی سه‌رتاس����ه‌ری س����نوره‌كانی باكوری سوریا كۆنترۆڵ بكه‌ن كه هاوسنوری توركیای����ه .ب����ۆ رێگرتن ل����ه‌م كاره، توركیا ئاماده‌یی خۆی بۆ پیاچونه‌وه ش����ه‌ڕی حه‌س����ه‌كه‌ی نێ����وان ی به‌هه‌ڵوێس����تیاندا به‌رامبه‌ر به‌قه‌یران هێزه‌كان����ی س����وریای دیموكرات‌‌و د ه س����وریا‌و چاره‌نوسی بهش����ار ئه‌س سوپای سوریا ،به‌یه‌كێك له‌روداوه ده‌ربڕیوه. گه‌وره‌كانی ئێستای سوریا داده‌نرێت ر ه ��� � س ه ل ه ك ه نوێی ه ���ت � ڵوێس ئه‌م هه "له‌پاڵ شه‌ڕی حه‌له‌بدا" ،كه ته‌نها ، ه بنیاتنراو ���ورد � ك ی ت ه دژای ی بنه‌م����ا له‌سنوری هاوكێش����هی په‌یوه‌ندی ، ه و ه ت ه خستو نزیك تاران ه ل ی ه ئه‌نقه‌ر نێوان دیمه‌شق‌و هێزه‌كانی سوریای ی ���ر � زی ه و ���دا � ك ه ی ه فت ه ه ی ه ���او له‌م� دیموكراتدا قه‌تیس نامێنێ. و ه ر ه نق ه ئ ی ردان ه ��� � س ئێران ی ه و ه ده‌ر جگه له‌كوردو س����وپاكه‌ی به‌شار ی ردان ه س توركیاش ی ه و ه ر ه د ی زیر وه ئه‌س����ه‌د ،ك����ه دو ئه‌كت����ه‌ری نێو ردۆغان ه ئ ینێش ه ���ب � س ، ه كردو ی تاران ده‌یان ئه‌كته‌ری گ����ه‌وره‌و بچوكی ده‌گاته تاران. س����ه‌ر ش����انۆی قه‌یرانی سوریان، ه ���اژ � ئام ���ان � لوبن ی ��� رۆژنامه‌كان� ئێرانیی����ه‌كان‌و حزب����واڵی لوبنان‌و ه هێز ی و ه ���ڕ � پێش ه ك ن ه بهوه ده‌ك���� روس����ه‌كان‌و ئه‌مه‌ریكییه‌كانی����ش ی ه پڕۆژ ی وپێشچون ه ر ه ب و ن كوردییه‌كا به‌جۆرێك له‌جۆره‌كان له‌م شه‌ڕه‌وه ی ���پاندن � س ه چ بۆ ���اوا � رۆژئ ك����وردی تێوه گالون. و ئێرانی و ك تور ، ی فیدرال ی سیسته‌م په‌یه‌ده ،ئێران‌و حزبواڵی لوبنان س����ورییه‌كانی خستوه‌ته سه‌ر رێگه‌ی گفتوگۆك����ردن له‌رێگ����هی كه‌ناڵ����ی له‌گه‌ڵ گ����ه‌وره به‌رپرس����انی ئه‌منی نهێنیی����هوه ،به‌پێ����ی زانی����اری ئه‌و سوریا كۆبێته‌وه. كاربه‌ده‌س����تێكی ب����ااڵی ك����ورد رۆژنامانه لهس����اڵی 2011هوه تائێستا بۆ یه‌كه‌مجاره كاربه‌ده‌ستێكی فه‌رمی به‌رۆژنام����هی "س����ه‌فیر"ی لوبنان����ی توركیا كه یاریده‌رده‌ری سه‌رۆكی میت راگه‌یاندوه "توركه‌كان كاتێك په‌یامی "ه����اكان فیدان"ه ،بگاته دیمه‌ش����ق‌و ده‌وڵه‌تی سوریایان پێگه‌یشت كه فڕۆكه
له‌جنێڤ‌و مۆسكۆو جه‌زائیرو رۆماو تاران‌و ئه‌نقه‌ره‌و دیمه‌شق چه‌ندین كۆبونه‌وه‌ی نهێنی‌‌و ئاشكرا به‌چڕی له‌ئارادانن كه به‌شێكیان بۆ گه‌مارۆدانی جموجۆڵه‌كان ی كورده چەند شەڕڤانێکی سوریای دیموکرات
حه‌سه‌كه ..شه‌ڕێكی نێوده‌وڵه‌ت ی تۆمه‌تبار ده‌كه‌ن ش����ان بهش����ان ی هێزه‌كانی ئه‌سه‌د له‌دژی هێزه‌كانی س����وریای دیموكرات له‌حه‌س����ه‌كه جه‌نگاون .روس����ه‌كان له‌سه‌ر هێڵن بۆ ئ����ه‌وه‌ی ئاگربه‌س����تێكی پایدار لهنێوان هێزه‌كانی كوردو س����وپای سوریادا دروستببێت. ئه‌مه‌ریكییه‌كانیش هۆش����دارییان داوه به‌ده‌وڵه‌تی سوریا كه زیان به 300راوێژكاری سه‌ربازی ئه‌مه‌ریكی نه‌گات كه له‌گه‌ڵ هێزه‌كانی سوریای دیموكرات����ن .رۆژنامه‌ی س����ه‌فیری لوبنان����ی ل����ه‌زاری به‌رپرس����ێكی ك����ورده‌وه ئاماژه ب����ه‌وه‌ده‌كات كه جه‌می����ل بایك‌و م����وراد قه‌ره‌یالن ب����اوه‌ڕی ته‌واویان به‌وه‌یه ئه‌مجاره واشنتۆن پشت له‌كورد ناكات.
له‌چاره‌سه‌ر كردنی قه‌یرانی سوریادا، نه‌خش����ه‌ڕێگه‌ی واڵته‌كه‌ش����ی ب����ۆ چاره‌سه‌ری ئه‌و قه‌یرانه له‌سی خاڵدا دوقۆڵی‌‌و سێ قۆڵی له‌كۆبونه‌وه‌ی نهێنی كورت كردهوه: /1پاراستنی خاكی توركیا. سه‌ربازیی‌‌و هه‌واڵگریی‌‌و سیاسیدان. /2پاراس����تنی یه‌كپارچه‌یی خاكی له‌به‌ش���ێكی بنه‌ڕه‌تی ئ���ه‌م كۆبونه‌وه نهێنیان���ه‌دا ،ك���ورد‌و گه‌مارۆدان���ی سوریا. /3رێگه‌ن����ه‌دان به‌دامه‌زراندن����ی جموجۆڵه‌كان���ی كراوه‌ت���ه ئامان���ج، ئه‌گه‌ری ئ���ه‌وه‌ش له‌ئارادایه س���ه‌ره‌نجام قه‌واره‌یه‌ك����ی ك����وردی له‌باك����وری كۆبونه‌وه‌ی وه‌زیران���ی ده‌ره‌وه‌ی توركیاو سوریا. ئ����ه‌م خااڵنه كه بهش����ێكی نه‌گۆڕن ئێران‌و عێ���راق‌و س���وریای لێبكه‌وێته‌وه، به‌مه‌به‌س���تی یه‌كخس���تنی هه‌ڵوێستیان له‌ئه‌جێن����داو سیاس����ه‌تی توركی����ا به‌رامب����ه‌ر به‌ك����ورد ،زه‌مینه‌س����ازی به‌رامبه‌ر به‌كورد. ت���اران‌و ئه‌نق���ه‌ره‌و دیمه‌ش���ق‌و به‌غدا ،ب����ۆ لێكتێگه‌یش����تن له‌گه‌ڵ س����وریا له‌گ هڵ "مۆس���كۆ" سه‌رسه‌ختانه پێداگری ده‌كات ،ك����ه پێش����تر رێككه‌وتنامه‌ی له‌سه‌ر پاراستنی سنوره‌كانی ئێستای ئه‌م ئه‌زه‌ن����هی ئه‌منیی����ان م����ۆر كرد بو. واڵتانه‌‌و دژایه‌تی هه‌ر جۆره گۆڕانكارییه‌ك رۆژنام����ه لوبنانییه‌كان ئ����هوه به‌دور لهس���نوره‌كاندا ده‌ك���ه‌ن ،توركیاو ئێران‌و نازانن ئه‌نقه‌ره‌و دیمه‌ش����ق له‌رێگه‌ی س���وریا‌و عێ���راق پێش���ڕه‌ویی ك���ورد زیندوكردنه‌وه‌ی ئه‌م رێككه‌وتنه‌وه كه به‌گه‌وره‌ترین مه‌ترسی درێژخایه‌ن له‌سه‌ر له‌بنه‌مادا بۆ دژایه‌تی جموجۆڵه‌كانی كورد مۆرك����راوه ،هه‌ماهه‌نگی نێوان ئاسایشی نه‌ته‌وه‌ییان ده‌زانن. هێ����زه س����ه‌ربازییه‌كانی توركی����او ده‌كات" .یه‌لدری����م وێ����ڕای ده‌ربڕینی س����وریا به‌مه‌به‌س����تی زه‌بروه‌شاندن خۆش����حاڵی خۆی به‌رامبه‌ر به‌هێرشی له‌هێ����زه كوردییه‌كان دروس����تبكات، ده‌وڵه‌تی سوریا بۆ س����ه‌ر هێزه‌كانی ل����ه‌م چوارچێوه‌یه‌ش����دا دیمه‌ش����ق س����وریای دیموك����رات ،رایگه‌یاند كه رێگ����ه به‌هێزه‌كانی توركی����ا بدات بۆ توركیا ده‌یه‌وێ����ت لهماوهی 6مانگی هێرشكردنه سه‌ر كانتۆنه كوردییه‌كان داهات����ودا رۆڵێكی گرنگت����ر ببینێت له‌رۆژئاوای كوردستان.
نهێنی واڵتان كۆبونه‌وه‌ی له‌جنێڤ‌و مۆس���كۆو جه‌زائی���رو رۆماو تاران‌و ئه‌نقه‌ره‌و دیمه‌شق‌و به‌غدا ،چه‌ندین كۆبون���ه‌وه‌ی نهێن���یو ئاش���كرا به‌چڕی له‌ئارادانن كه بهش���ێكیان بۆ گه‌مارۆدانی جموجۆڵه‌كانی كورده. له‌كاتێكدا وا بڕیاره رۆژی هه‌ینی داهاتو، "جۆن كیری" وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مه‌ریكاو "سێرگی الڤرۆڤ" وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی روسیا له‌جنێ���ڤ كۆببنه‌وه ،به‌پێ���ی رۆژنامه‌ی "جمهوریه" ی چاپی لوبنان كۆبونه‌وه‌یه‌كی چڕ‌و پڕی به‌دور له‌چ���اوی راگه‌یاندنه‌كان له‌رۆم���ای پایته‌ختی ئیتالیا س���هبارهت به‌سازانی الیه‌نه به‌شه‌ڕهاتوه‌كانی سوریا له‌ئارادای���ه ،نوێنه‌رانی روس���یاو توركیاو قه‌ته‌رو ئێران‌و ئه‌مه‌ریكا ،له‌گه‌ڵ نوێنه‌رانی رژێمی س���وریا‌و ئۆپۆزیسیۆنی میانه‌ڕه‌وی ئ���هو واڵت���ه له‌گفتوگۆی دوقۆڵی‌‌و س���ێ قۆڵیدان .هاوكات ئه‌م واڵتانه بهش���ێوه‌ی
جه‌نگییه‌كان����ی ئه‌و واڵته هێرش����یان به‌په‌كه‌ك����هو به‌تاوانبار‌و تیرۆریس����ت ك����رده س����ه‌ر هێزه‌كانی پاراس����تنی ناوبرد". وه‌اڵم����ی ئه‌نقه‌ره بۆ ئ����ه‌م به‌الغه، گ����ه‌ل‌و له‌به‌الغێكی س����ه‌ربازییدا كه به‌هه‌م����ان زاراوه‌ی توركه‌كان له‌الیه‌ن ل����ه‌زاری یه‌لدریم س����ه‌رۆك وه‌زیرانی مه‌رجه‌عێكی بااڵی ئه‌منی س����وریاوه توركیاوه راگه‌یه‌ندرا كه وتی "خه‌ریكه نوسرابو ،هێزه كوردیه‌كانی وابه‌ست ه دیمه‌ش����ق هه‌ست به‌مه‌ترسی په‌كه‌كه
"جۆرێك له‌ماده‌ی هۆشبه‌ر به‌ناوی شیش ه پهیدابوه ئافره‌تانیش به‌كاریده‌هێنن" ماده‌ی كیم����اوی ده‌كه‌ن‌و ده‌بێت به‌ماده‌ی ئا :بنار هیدایه‌ت شیش����ه ،ئێستا باوی شیش����ه‌یه ،له‌هه‌مو ماده‌كانی تر ترسناكتره. ماده‌ی هۆشبه‌ر ،یه‌كێكه له‌و جۆرانه‌ی رۆژانه له‌به‌ش����ی ماده‌هۆش����به‌ره‌كانی گه‌نجان زو پێوه‌ی ئالوده‌ده‌بن، ئاس����ایش گه‌نج ده‌س����تگیرده‌كرێت ،جگه به‌جۆرێك زۆربه‌ی تاوانه‌كان لهدوای له‌وان����ه‌ش حه‌ب‌و م����اده هۆش����به‌ره‌كان خواردنی ئه‌و ماده‌یه‌وه روده‌ده‌ن، به‌هه‌مو جۆره‌كانیه‌وه ده‌س����تیان به‌سه‌ردا له‌ئێستاشدا له‌سه‌رجه‌م ناوچه‌كانی ده‌گیرێت‌و له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش كۆتایی نایه‌ت، كوردستان بازرگانیكردن‌و به‌كارهێنانی ئه‌و ماده‌یه له‌هه‌ڵكشاندایه ،به‌پێی وته‌ی عه‌مید جه‌الل ئام����اژه به‌وه‌ده‌كات "رۆژانه گه‌نج له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌ته ده‌ستگیرده‌كرێن، به‌ڕێوه‌به‌ری به‌شی ماده‌ی هۆشبه‌ر له‌ئه‌مس����اڵدا نزیك����هی 25ملیۆن حه‌بی له‌ئاسایشی سلێمانی ،ئێستا جۆرێك ترامادۆڵ گیراوه ،حه‌بی سه‌د‌و دو سه‌دین، له‌ماده‌ی هۆشبه‌ر پهیدابوه به‌ناوی لهس����هرو دوس����ه‌د كیلۆ ماده‌ی شیش����ه شیشه ئافره‌تانیش به‌كاری ده‌هێنن‌و گیراوه ،به‌كارهێنه‌رانی شیش����ه زۆرینه‌ی ده‌ستگیریشكراون. گه‌نجن‌و ئافره‌تیشی تێدایه". ئ����هو زیاتر دهڵێت "بانده‌كان به‌دزییه‌وه عه‌مید ج����ه‌الل ئه‌مین به‌گ له‌وباره‌یه‌وه به‌ئاوێنه‌ی وت "ماده‌ی هۆشبه‌ر كێشه‌یه‌كی ئه‌و جۆره مادان����ه ده‌یهێنن‌و دۆزینه‌وه‌یان گه‌وره‌ی����هو هه‌رێم����ی كوردس����تان ل����هو ئاس����ان نیه ،له‌رێی باوه‌ڕپێكراوه‌كانمان‌و كێش����هی ه به‌ده‌ر نیه ،به‌باڵونه‌وه‌ی ده‌بێته خه‌ڵكانی دڵس����ۆز پێمان ده‌ڵێن ،شیش����ه هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی خێزانه‌كان ،داهاتی واڵت به‌دزیی����هوه هاورده ده‌كرێ����ت ،بهداخهوه به‌ه����ه‌ده‌ر ده‌ڕوات ،ئه‌و مادانه له‌ده‌ره‌وه‌ی س����اڵی پار مه‌حكه‌مه‌ی ته‌میز شیش����هی هه‌رێم له‌ئێرانه‌وه دێت‌و ئێرانیش س����نوری كرد به‌ماده‌ی په‌نجای س����ه‌یده‌لییه ،له‌به‌ر به‌ئه‌فغانس����تانهوه هه‌یه له‌وێ����ش هاورده ئهوه خه‌ڵكێكی زۆر روی تێكرد ،به‌هه‌وڵی ده‌كرێت ،ئێستا دیارده‌یه‌كی نوێ پهیدابوه ،ئاس����ایش ئه‌و ماده‌یه گۆڕدرا به‌چوارده‌ی جۆرێك له‌حه‌ب له‌هه‌رێمی كوردس����تانهوه مخه‌ده‌رات ،به‌اڵم لهپێش����دا ئه‌و كه‌سه‌ی ده‌چێ����ت بۆ ئێران ،به‌ناوی حه‌بی ئیفدین ،ده‌گی����را دوای ش����ه‌وێك به‌كه‌فاله‌ت ئازاد له‌ئێ����ران قاچاخچی تێك����ه‌اڵوی هه‌ندێك ده‌كرا ،ئێس����تاش ئه‌و هه‌یمه‌نه‌ی ئه‌وكاته
به‌س����ه‌ر بارودۆخه‌كه‌وه ماوه ،خه‌ڵكانێكی زۆر سودمه‌ندبو‌ه له‌روی پاره‌وه لێی ،زۆری ده‌ستكه‌وتوه له‌هیچه‌وه بوه به‌ملیۆنێر". به‌پێی وته‌ی به‌ڕێوه‌به‌ری ئه‌و بهش����ه، ماده‌ی هۆشبه‌ر به‌ره‌و هه‌ڵكشان ده‌چێت، ده‌بێت بیرێكی باشی لێبكرێته‌وه‌‌و خه‌ڵكانی شاره‌زا‌و پس����پۆر بۆ به‌شه‌كه دابنرێت ،به ده بۆ 15كه‌س ناتوانیت ئیداره‌ی وه‌زعه‌كه بكرێت ،چونكه خه‌ڵكی به‌كارهێنه‌ر ده‌بێت به‌بار به‌سه‌ر حكومه‌ته‌وه". به‌رێوه‌ب����ه‌ری بهش����ی نه‌هێش����تنی ماده‌هۆش����به‌ره‌كان ئه‌و راس����تییه ئاشكرا ده‌كات ،له‌ن����او گرتوخان����هی چاكس����ازی گ����ه‌وران بازرگانی به‌ماده‌ی هۆش����به‌ره‌وه ده‌كرێت ،دهڵێت " به‌فه‌رمان����ی دادوه‌ر دوای لێكۆڵین����هوه زیندان ده‌نێردرێت بۆ چاكسازی گه‌وران، له‌و زیندانه‌ش چیت ده‌وێت ده‌ستده‌كه‌وێت، له‌ح هب‌و تلیك‌و حه‌ش‌و شیشه‌‌و بازرگانی پێوه‌ده‌كرێ����ت ،وه‌زی����ری كاروب����اری كۆمه‌اڵیه‌ت����یو به‌رێوه‌به‌ری گش����تییه‌كه‌ی باش ده‌زانێت چ����ی ده‌گوزه‌رێت ،زۆرمان هه‌وڵداوه بۆ ده‌ستگیركردنی بازرگانه‌كان، به‌اڵم له‌چاكس����ازی گه‌وران خراپتر ده‌بن، خه‌ڵكی دیكه فێرده‌ك����ه‌ن ،كه‌س ناچێت به‌الی ئه‌و بابه‌ته‌وه". هه‌ر ك����وڕی گه‌ن����ج ماده‌ی هۆش����به‌ر
به‌كارناهێنێ ،به‌ڵك����و وه‌ك عه‌مید جه‌الل ده‌ڵێ����ت "تائێس����تا چه‌ندی����ن ئاف����ره‌ت ده‌س����تگیركراون‌و دوات����ر ئازادك����راون، له‌ئه‌مساڵدا 183ده‌ستگیركراوه لهماوهی هه‌شت مانگدا". به‌رێوه‌به‌ری ئه‌و به‌شه جه‌ختده‌كاته‌وه هی����چ به‌رپرس����ێكی گ����ه‌وره له‌پش����ت بازرگانیكردن به‌ماده‌ی هۆش����به‌ره‌وه نیه، بازرگان����ه‌كان ئه‌وان����ه‌ن پێش����تر دوژمنی كورد ب����ون ،هه‌ندێكیش ئ����هو گه‌نجانه‌ن په‌روه‌رده‌ی هۆش����یارییان نیه ،له‌پێناوی چه‌ن����د دینارێكی حه‌رام ئام����اده‌ی ههمو شتێكن". ماده‌ی هۆشبه‌ر س����ه‌رجه‌م كوردستانی گرتۆت����هوه ،ئه‌می����ن به‌گ نایش����ارێته‌وه له‌دهۆكه‌وه تاپێنجوێن هه‌یه‌تی ،كه‌م شوێن هه‌یه ئ����هو ماده‌یه‌ی تێ����دا به‌كارنه‌یه‌ت، دهڵێت "رۆژان����ه به‌كارهێنه‌ری ئه‌م مادانه روی له‌زیاد بونه له‌هه‌ڵكشاندایه ،خراپترین ماده له‌ئێس����تادا له‌هه‌رێمی كوردس����تان ماده‌ی شیشه‌یه واتا كریستاڵ‌و ڤیتامینه، به‌كارهێن����ه‌ری ژن‌و پی����اون ،ئه‌وان����هی ئ����هو ماده‌یه به‌كارده‌هێن����ن ته‌قه‌ده‌كه‌ن‌و س����ه‌رپێچی هاتوچ����ۆ ده‌ك����ه‌ن‌و چه‌ق����ۆ ده‌وه‌ش����ێنن‌و دزی‌و جاسوس����ی ده‌كه‌ن‌و س����ه‌رچاوه‌ی تاوانه‌كان به‌كارهێنه‌ری ئه‌م شیشه‌یه‌ن".
لهناو گرتوخانه ی چاكسازی گه‌وران بازرگانی به‌ماده‌ی هۆشبه‌ره‌وه ده‌كرێت عەمید جەالل
4
هەنوکە
) )541سێشه‌مم ه 2016/8/23
"ئااڵ تاڵه‌بانی :هەرگیز نابم بەجێگره‌وه‌ی مام جه‌الل
دۆخی عێراق به‌و ههمو كێشه‌یه‌ی هه‌یه‌ت ی له‌هه‌رێم ی كوردستان باشتره ئا :زانكۆ سه‌ردار ئااڵ تاڵه‌بانی ،سه‌رۆكی فراكسیۆنی یه‌كێتی نیشتیمانی كوردستان له‌ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق له‌م گفتوگۆیه‌ی رۆژنامه‌ی ئاوێنه‌دا دهڵێت " مام جه‌الل به‌ته‌له‌فونێك خه‌لكی پێ كۆئه‌كرایه‌وه ،ره‌نگه ئه‌مه بۆ جگه‌له دكتۆر فوئادیش بۆ هه‌ركه‌سێكی دیكه‌ش كارێكی ئاسان نه‌بێت". ئاوێن����ه :دۆخی قه‌یران����اوی هه‌رێم تاكه‌ی به‌رده‌وام ده‌بێت؟ ئااڵتاڵه‌بانی :ئه‌م دۆخی ئابوریه‌ی ئێستای هه‌رێ����م خراپ����ه ،ره‌نگ����ه خراپتری����ش بێت ئه‌گه‌ر كوردس����تان بهرنامهو پالنی تۆكمه‌ی نه‌بێت ،ژماره‌ی ئ����هو فه‌رمانبه‌رانه‌ی هه‌رێم كه‌له‌به‌غ����داد تۆمارك����راون زۆر كه‌متره له‌و ژماره‌یه‌ی له‌هه‌رێم هه‌یه ،ئه‌وه‌ش یه‌كێكه له‌و كێش����انه‌ی كه ئێمه هه‌موساڵێك له‌موازه‌نه‌دا توش����ی ده‌بین ،عه‌بادی ئاماده‌یی نیشانداوه چ له‌رێكه‌ونت����ه كۆنه‌كه‌دا ،چ رێكه‌وتنی نوێ ب����كات له‌گه‌ڵ هه‌رێم ،پێموای����ه ئه‌مه ده‌بێته ده‌روازه‌ی����ه‌ك بۆ ده‌رباز بون ل����ه‌م قه‌یرانه‌و ئه‌وكاته موچه‌خۆرانیش له‌كاتی خۆیدا موچه وه‌رده‌گرن. ئاوێنه :كێ به به‌رپرس ده‌زانیت له‌ته‌واوی قه‌یرانه‌كان؟ ئ����ااڵ تاڵه‌بان����ی :هه‌موومان به‌رپرس����ین، یه‌كێتی����ش به‌رپرس����ه چونك����ه ئێم����ه‌ش له‌حكومه‌تین‌و پۆس����تمان هه‌یه ،پێش����موایه یه‌كێت����ی قس����وری نه‌ك����ردوه‌و هه‌م����وكات ویس����تویه‌تی ده‌وری نێوه‌ندگی����ر ببینێ����ت‌و نه‌چوه‌ته پ����اڵ الیه‌نێک له‌دژی الیه‌نێكی تر، دڵنیاشتان ده‌كه‌مه‌وه ئه‌م رێكه‌وتنه‌ی نێوان یهكێتیو گۆڕان بۆ كاراكردنه‌وه‌ی په‌رله‌مانه، ب����ه‌اڵم ده‌بێت هه‌موو الیه‌ك نه‌رمی بنوێنێت، ئێمه نمونه‌یه‌كی دیموكراسی جوانمان هه‌بوو له‌به‌رامبه‌ر به‌غداو دنیا،پێمان ده‌وتن سه‌یری كوردس����تان بكه‌ن ،ئێستا وامان لێهاتوه ئه‌م نمونه‌یه جوان نه‌ماوه. ئاوێن����ه :ت����ه‌واوی ئ����هو پێش����ێلكارییه یاس����اییانه‌ی له‌هه‌رێ����م ده‌كرێت ل����ه به‌غداد
چۆن لێك ده‌درێته‌وه ،هه‌روه‌ها تیرۆركردنی رۆژنامه‌نوسان‌و هه‌وڵدان بۆ كپكردنی ده‌نگی رۆژنامه‌نوس����ان ،چ روخس����ارێك له‌دنی����ای ده‌ره‌وه‌ی كوردستاندا نیشان ده‌دات؟ ئ����ااڵ تاڵه‌بانی :به‌داخ����هوه له‌به‌غداد ئه‌م كاره نایاس����اییانه وه‌ك هه‌لێك ده‌قۆزنه‌وه‌‌و دژی هه‌رێم‌و یه‌كس����ه‌ر دهڵێت ئهوه هه‌رێمه دیموكراس����یه‌كه‌تانه به‌تایب����هت له‌كه‌یس����ی تیرۆركردن����ی رۆژنامه‌نوس����انو هه‌وڵدان بۆ كپكردن����ی ده‌نگ����ی رۆژنامه‌نوس����ان چونكه له‌دنیای له‌ده‌ره‌وه گرنگی پێده‌ده‌ن ،ئه‌م كاره نایاس����اییانه ده‌بنه ناش����رینكردنی پرۆسه‌ی سیاسی‌و ئیداره‌ی هه‌رێمی كوردستان. ئاوێنه :ده‌وترێت ماڵباتی تاڵه‌بانی ڕێگری ده‌ك����ه‌ن ل����ه ئاڵوگۆڕی پۆس����تی پارێزگاری سلێمانی؟ ئااڵ تاڵه‌بان����ی :من ئ����اگاداری ئهوه نیم‌و هه‌رگیز ل����هو چوارچێوه‌یه‌ش ئیش ناكه‌م كه خێزان����ی تاڵه‌بانین ،هی����چ ئه‌ندامێكی ماڵی م����ام جه‌الل ڕێگ����ری ناكات له س����ه‌ره‌وه‌ری یاس����ا دڵینات����ان ده‌كه‌مه‌وه كه ده‌س����تێك هه‌یه ده‌یه‌وێت هه‌وڵی ناش����یرینكردنی ماڵی مام جه‌الل بدات ل����ه‌م ڕوه‌وه ،وه‌ك بنه‌ماڵه ده‌ڵێم ئهوهندهی له‌خه‌می ئارامیداین ئهوهنده له‌خه‌می ئه‌وه‌دا نین كێ پۆست وه‌ربگرێت. ئاوێنه :بهش����ێك له‌جومگه هه‌ستیاره‌كانی حكومه‌ت‌و حیزب به‌ده‌ست ماڵی مام جه‌الله، ئه‌ی ئێوه دژی بنه‌ماڵه‌یی نه‌بوون؟ ئ����اال تاڵه‌بان����ی :ره‌نگ����ه هه‌ندێك كه‌س والێك����ی بده‌ن����هوه ئه‌مه به‌رنامه‌ی����ه ،به‌اڵم ئه‌مه به‌رنامه‌نی����ه ،وه‌ره دیقه‌ت بده له‌توانا‌و ئیداره‌دان����ی ئه‌وكه‌س����انه‌ی (تاڵه‌بان����ی)ن‌و له‌حی����زب‌و حكومه‌ت كارده‌كه‌ن ،به‌اڵم ئه‌گه‌ر كه‌سێك خۆی كه‌فائه‌تی هه‌بێت‌و ئیش بكات ناكرێت لهس����ه‌ر ئه‌وه‌ی تاڵه‌بانیه محاس����ه‌به بكرێت ،بیریشمان نه‌چێت ئێمه له‌كۆنگره‌ش خه‌ڵك ده‌نگی پێمانداوه. ئاوێن����ه :ڕێككه‌وتنه‌ك����هی یه‌كێت����یو گ����ۆڕان ،ئاگری ملمالنێی ناوخ����ۆی یه‌كێتی كوژانده‌وه؟ ئااڵ تاڵه‌بانی :هی����وادارم ئه‌م پڕۆژه‌یه بۆ خزمه‌ت����ی كۆمه‌اڵن����ی خه‌ڵكی كوردس����تان‌و
كه‌سێك خۆی توانای هه‌بێت‌و ئیش بكات ناكرێت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی تاڵه‌بانیه محاسه‌به بكرێت ،بیریشمان نه‌چێت ئێمه له‌كۆنگره‌ش خه‌ڵك ده‌نگی پێمانداوه ئااڵ تاڵەبانی ده‌رباز بون له‌قه‌یرانه‌كانی هه‌رێم‌و یه‌كڕیزی‌و یه‌كخستنه‌وه‌ی ناوماڵی یهكێتیو یه‌كێتی ناو یه‌كێتییه‌كه‌م����ان بێت كه ئێمه وای ده‌بینین‌و دڵنیاین به‌م شێوه‌یه‌ش ده‌بێت. ئاوێن����ه :ئی����داره‌دان ،له هه‌رێ����مو به‌غداد كامیان باشتر ده‌بینت؟ ئااڵ تاڵه‌بانی :به‌غداد په‌رله‌مان‌و دامهزراوهو نه‌وتی ش����ه‌فافی هه‌یه ،موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران به‌م دۆخه‌ی ئێستاش����هوه دواناكه‌وێت ،به‌اڵم له هه‌رێم ئه‌وانه نییه له به‌غداد لێپرسینه‌وه‌‌و البردن له‌گه‌ڵ وه‌زیره‌كان ده‌كرێت ،به‌اڵم لێره په‌رله‌مان پەکخراوه. ئاوێنه :عێ����راق به‌م دۆخه خراپه‌وه به‌ره‌و كوێ هه‌نگاو ده‌نێت؟ ئ����ااڵ تاڵه‌بانی :دۆخی عێ����راق رۆژ به‌رۆژ ئاڵۆزتر ده‌بێت ،له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی كه‌وا هێش����تا لهس����ه‌ر پێی خۆی ماوه‌‌و هێش����تا ده‌توانین بڵێین پرۆس����هی دیموكراسی له‌عێراق هه‌یه، هه‌ر هیچ ن����ا هه‌ڵبژاردن����ه‌كان له‌كاتی خۆی
ریکالم
بانگهێشتكردن بۆ به‌شداریكردن لە‌ته‌نده‌ری ی ی مرۆڤایه‌تی‌‌و سه‌رخستن‌و په‌ره‌پێدان ی ئه‌مریكیه ،له‌بواری یارمه‌ت ی قازانج نه‌ویست ی كۆر ،رێكخراوێك ی مێرس��� رێكخراو ی 2003وه كار ده‌كات. ی مه‌ده‌نی له‌ساڵ كۆمه‌ڵگا‌و تواناكانی كۆمه‌ڵگا ی دارای‌‌و ته‌كنیكی بۆ ئه‌م پرۆژانه‌ی خواره‌وه: بابه‌تی ته‌نده‌ر :بۆ ده‌ستنیشانكردنی باشترین ده‌رخسته لە‌رو ی شه‌هید سه‌ید ی 3ژور‌و هۆڵك‌و 4توالێت‌و 1مه‌تر كۆنكرێت لەس���ێ الی بیناو‌ه لەس���ه‌نته‌ری كلینك .1دروس���تكردن جوهه‌ر ،لە‌قادركه‌ره‌میه‌كان لە‌شۆرش چه‌مچه‌ماڵ ی شه‌هید مه‌ال یاسین ،له‌پیریادیه‌كان له‌شۆرش چه‌مچه‌ماڵ .2زیادكردنی 4ژور‌و لە‌سه‌نته‌ری كلینك ی یه‌كه‌م‌و ی وه 4توالێت (دوان لە‌نهۆم ی هۆڵی بۆنه‌كان له‌گه‌ڵ 2ژور له‌نهۆمی دوه‌م له‌به‌شی ته‌ندروست .3دروستكردن ی دیاریكراو) لە‌قه‌مچوغ ه لە‌دوكان. دوان لە‌نهۆمی دوه‌م به‌پێی دیزاین .4دروستكردنی 3ژور‌و هۆڵك‌و 2توالێت لە‌سه‌نته‌ری كلینكی راپه‌رین لە‌چه‌مچه‌ماڵ. ی ك ه زانیاری گش���تی :مێرس���ی كۆر داوای وه‌رگرتنی ته‌نده‌ری داخراو ده‌كات له‌كۆمپانیای تۆمارك���راو بۆ ئه‌م پرۆژانه سهرهوه ئاماژه‌ی پێكراوه. دۆكیومێنته‌كانی تایبه‌ت به ته‌نده‌ر :دۆكیومێنته‌كانی تایبه‌ت به ته‌نده‌ر له‌گه‌ڵ هه‌موو ورده‌كاریه‌كانی تایبه‌ت به مه‌رج‌و تایبه‌تمه‌ندیه‌كان به‌رده‌ست ده‌بێت لە‌رێگه‌ی داواكاردن له‌م ئیمه‌یله: iq-tendering@mercycorps.org ی كرۆ: ی مێرس ناونیشانی ئۆفیس ی ژماره 5 ی ،5خانو ی سالم ،مشیراو‌ه ،406كۆاڵن سلێمانی :شه‌قام ی سه‌ربه‌ستی ی پاركی ، 32ناوچه هه‌ولێر :شه‌قام پرسیار :ده‌توانن پرسیاره‌كانتان بنێرن بۆ ئه‌م ئیمه‌یله iq.tendering@mercycorps.org ،دوا مۆڵه‌ت بۆ ی ی .2016/09/6له‌وانه‌یه پێویست بكات وەاڵم ی ته‌نده‌ر له‌به‌روار پرسیار كردن 48 :كاتژمێر پێش پێشكه‌شكردن پرسیاری هه‌ریه‌كیك بۆ هه‌موو به‌ژداربوانیتر بنێردرێت. پێشكه‌ش���كردن :پێویست ه ته‌نده‌ره‌كان پێشكه‌ش بكرێت به"به‌شی كڕین ،مێرس���ی كۆر-عێراق" لە‌هه‌ولێر یان سلێمانی، ته‌نده‌ربه مۆركراوی له‌الیه‌ن "ناوی به‌ڵێنده‌ری خاوه‌ن ته‌نده‌ر""ڕیفرینس���ی ته‌نده‌ر"و ڕاده‌س���تی ئۆفیس���ی مێرسی كۆر ده‌كرێت: ی سهرهوه پێشكه‌ش بكرێت پێویسته ته‌نده‌ره‌كان داخراوبێت‌و له‌یه‌كێك له‌م دوو ناونیشانه ی 2016/09/6كاتژمێر 16:00ئه‌و ته‌نده‌رانه‌ی ك ه پاش ئه‌و به‌رواره‌‌و واده‌ی ی ته‌نده‌ر ڕۆژ دوا مۆڵه‌ت بۆ گه‌ڕانه‌وه دیاریكراو پێشكه‌ش ده‌كرێن له‌به‌رچاو ناگیرێن .تهندهره ناته‌واوه‌كان ڕه‌تده‌كرێنه‌وه. ی ی كردن جیاوازه لە‌كۆكردنه‌وه ی دیار ی ئه‌م تهندهره .پرۆسه ی پێشكه‌شكردن تێبینی :هیچ پاره‌یه‌ك پێویست نیه له‌كات ی راپۆرتی بكه بۆ @iq-complaint ی پاره یا هاوش���ێوه ته‌نده‌ره‌كان .تكایه هه‌ر س���ه‌رپێچیه‌كت بینی له‌داواكردن mercycorps.org ی 07511291086هه‌ولێر ژماره‌ی په‌یوه‌ندی 07503585088 :سلێمان له‌كاتی پێشكه‌ش���كردنی ته‌نده‌ره‌كانتان پێویس���ته هه‌موو دۆكیومێنته‌كان ته‌واوبێت .هه‌روه‌ها ،پێویس���ته ته‌نده‌ره‌كان مۆربكرێن له‌گه‌ڵ ناو‌و واژۆی نوێنه‌ری كۆمپانیای ڕێگه‌پێدراو. كردنه‌وه‌ی ئۆفه‌ره‌كان :ئۆفه‌ره‌كان به‌ئاماده‌بوونی لیژنه‌ی ته‌نده‌ره‌كان له‌مێرس���ی كۆر لە‌ئۆفیسی مێرسی كۆر-ی عێراق- ی ئه‌كرێته‌وه به به‌ژداری خاوه‌ن پێشكه‌شكاره‌كان. سلێمان
ده‌كرێ����ت‌و په‌رله‌م����ان هه‌ی����ه ،هه‌رچه‌ن����ده ده‌س����تێك هه‌یه په‌رله‌مان بش����ێوێنێ‌و زوو زوو باس����ی ئهوه ده‌كه‌ن په‌رله‌مان نه‌مێنێت‌و حكومه‌ت����ی خێرا دروس����ت بكرێ����ت ،به‌اڵم س����ه‌رجه‌م ئه‌و هه‌ڵه تاكه كه‌سی‌و حیزبیانه هه‌مووی په‌كخراو ئێس����ته عێراق به‌وشێوه‌یه به‌ڕێوه ده‌برێت كه هه‌موومان ده‌بینین. ئاوێنه :سه‌ركرده سه‌ربازیه‌كانی پێشمه‌رگه ده‌ڵێن ئ����هو ناوچانه‌ی بهدهس����تمان هێناوه چۆڵ����ی ناكه‌ین����هوه ،به‌اڵم ده‌س����ه‌اڵتدارانی عێراقیش قس����هی پێچه‌وانه‌ی����ان هه‌یه ،ئایا به‌یاسا ده‌توانرێت ئه‌و ناوچانه له‌پێشمه‌رگه وه‌ربگیرێته‌وه؟ ئااڵ تاڵه‌بانی :ده‌بێت ئه‌و پرسه به‌ڕێككه‌وتن یه‌كالیی بكه‌ینه‌وه‌‌و نابێت بیگه‌یه‌نینه شه‌ڕ، ئه‌گه‌رن����ا منیش پێم وایه هێزی پێش����مه‌رگه خوێنی رش����توه تاكو ئ����هو ناوچانه‌ی رزگار كردوه ،به‌اڵم به‌ئاسانیش ناتوانین ته‌سلیمی به‌غدادی بكه‌ین����هوه ،ئه‌مما ده‌توانین له‌گه‌ڵ
به‌غداد قسه‌ی له‌سه‌ر بكه‌ین چونكه پێشمه‌رگه به‌هێز‌و به‌خوێن ئه‌وناوچانه‌ی گرتۆته‌وه. ئاوێنه :دوای داعش ،ش����ه‌ڕی پێشمهرگهو حه‌شدی شه‌عبی ڕووده‌دات؟ ئااڵ تاڵه‌بانی :ش����ه‌ڕی داعش شه‌ڕێكی زۆر قورس����ه ،به‌ئاس����انی ته‌واو نابێت له عێراق، س����هبارهت ب����ه حه‌ش����دی ش����ه‌عبی ده‌بێت ئه‌وه‌بزانین حه‌شدی شه‌عبی هێزێكه‌‌و ده‌بێت به‌عه‌قڵ مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ����دا بكرێت ،نابێت وابكه‌ین به‌راستی ش����ه‌ری داهاتومان شه‌ڕی پێشمهرگهو حه‌شدی ش����ه‌عبی بێت ،ده‌بێت به‌پالن بجوڵێینه‌وه له‌گه‌ڵیان. ئاوێن����ه :ڕه‌نگدانه‌وه‌ی ڕێكه‌وتنی یهكێتیو گۆڕان له‌سه‌ر فراكسیۆنه‌كوردییه‌كان له‌به‌غداد چی بوو؟ ئ����ااڵ تاڵه‌بان����ی :ڕێككه‌وتن����ی یهكێتیو گ����ۆڕان ب����ۆ دژایه‌تیكردنی هی����چ الیه‌نێكی كوردستانی‌و عێراقی نییهو ته‌واوی ناوه‌ڕۆكی ئه‌و ڕێككه‌وتنه بۆ الیه‌نه كوردس����تانییه‌كان جگه پارتی ،ته‌واو الیه‌ن����ه عێراقییه‌كان كه به‌وه‌فدێ����ك چوینه به‌غ����داد رون كراوه‌ته‌وه، به‌اڵم زۆرێك له براده‌رانی پارتی خوێندنه‌وه‌ی دیكه‌ی����ان بۆده‌ك����ردو نیگ����ه‌ران ب����وون له‌و رێكه‌وتن����ه ،ره‌نگ����ه هه‌ندێكی����ان ترس����یان هه‌بێ����ت كه ئه‌م رێكه‌وتنه بۆ دژایه‌تی كردنی ئه‌وانه ،ئامانجی س����ه‌ره‌كی ئ����ه‌م رێكه‌وتنه كاراكردنه‌وه‌ی په‌رله‌مان‌و گه‌ڕانه‌وه‌ی ته‌وازنی هێزو گه‌ڕانه‌وه‌ی سازانه ،بهداخهوه براده‌رانی پارتی به‌ترس����هوه ده‌ڕواننه ئه‌م رێكه‌وتنه‌‌و پێیان ناخۆشه. ئاوێنه :لهماوهی راب����ردودا ده‌نگۆی ئهوه ب��ڵ�او بۆوه كه جه‌نابت����ان ده‌بنه جێگره‌وه‌ی مام جه‌الل ،ئهوه راسته؟ ئااڵ تاڵه‌بانی :ئه‌م قسه‌یه ماڵپەڕی الیه‌نێكی حزبی ل����ه هه‌رێم گه‌وره‌ی كرد ،ده‌نا بۆخۆی لێدوان����ی په‌رله‌مانتارێكی كوتل����هی به‌دره، ده‌مه‌وێت لێره‌وه بڵێ����م هیچ رۆژێك له‌رۆژان ئاال تاڵه‌بانی جێگره‌وه‌ی مام جه‌الل نابێت بۆ هیچ پۆس����تێك ،من خوێندكاری مام جه‌اللم‌و رێچكه‌ی ئ����ه‌وم گرتوه ،ئه‌مه‌ش ش����ه‌ره‌ف‌و مه‌دالیای����ه بۆم����ن ك����ه بڵێن ئ����ااڵ تاڵه‌بانی به‌رێچكه‌ی مام جه‌الل ئیش ده‌كات له‌به‌غداد‌و
دڵنیاش����بن هه‌رواده‌بێت ،لەجێگره‌وه‌ی مام جه‌الل����دا ئێمه مه‌كته‌بی سیاس����یمان ههیهو ئ����ه‌وان ئی����داره‌ی یه‌كێت����ی ده‌ده‌ن ،دواتر مام جه‌الل بونی هه‌ی����ه له‌ناومان‌و مه‌كته‌بی سیاسیش س����ه‌ركرده‌ی منن‌و ئه‌وان یه‌كێتی ده‌به‌ن به‌ڕێگه‌وه. ئاوێن����ه :یه‌كێت����یو فراكس����یۆنه‌كه‌ی له‌كاره‌كانی سه‌رۆك كۆمار ڕازییه؟ ئاال تاڵه‌بان����ی :جه‌نابی كاك دكتۆر فوئاد پیاوێك����ی به‌توانایه ،كاره‌كه‌ش����ی قورس����ه له‌به‌غ����دا ،پێ����م وایه پیاوێكی س����ه‌ركه‌وتوه له‌كاره‌كاندیدا،ب����ه‌اڵم ده‌بێ����ت ئ����هوه بزانی����ن ،یه‌كه‌م ئه‌و دوای م����ام جه‌الل بۆته س����ه‌رۆككۆمار ،كه‌ئه‌وه‌ش بۆ هه‌موو كه‌سێك قورس����ه لهدوای مام جه‌الل ئیداره‌ی مه‌له‌فی عێراق ب����كات ،دووه‌م دۆخ����ی عێراق خۆی خراپه ،مام جه‌الل به‌ته‌له‌فونێك خه‌لكی پێ كۆئه‌كرایه‌وه ،ره‌نگه ئه‌مه بۆ جگه‌له دكتۆر فوئادیش بۆ هه‌ركه‌س����ێكی دیكه‌ش كارێكی ئاسان نه‌بێت. ئاوێنه :عێراق به‌و دۆخه‌ی كه‌تێیدایه ،پێت وایه له‌ئێستای هه‌رێم باشتربێت؟ ئاال تاڵه‌بانی :ئێمه به‌رگریمان له‌شه‌رعیه‌تی په‌رله‌مان ك����ردوه ،به‌رگریمان له‌كاك ئارام‌و ش����ێخ هومام حه‌مودیش كردوه كه‌شیعه‌یه‌‌و نه‌مان هێش����توه‌‌الی ببه‌ن ،ئێمه به‌رگریمان له‌كه‌س����ێك نه‌كردوه به‌ڵك����و له‌به‌رانبه‌ر ئه‌و بزوتنه‌وه‌یه وه‌س����تاینه‌وه كه‌ویس����تی وه‌كو كوردس����تان په‌رله‌مان نه‌مێنێت‌و ده‌س����ه‌الت بچێته‌وه الی یه‌ك دوو كه‌س ،حكومه‌تی خێرا دروس����ت ببێت وچیان ده‌وێت بیكه‌ن ،ئه‌مه خه‌ته‌ره بۆ پرۆسه‌ی دیموكراسی ،له‌به‌ر ئهوه له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی به‌غداد داعش����ی ههیهو دۆخی ئابوری خراپه‌‌و نرخی نه‌وت دابه‌زیوه ،به‌اڵم له‌چاو كوردس����تان ناهێڵین په‌رله‌مان په‌كی بكه‌وێت ،رووبه‌ڕووبونه‌وی فه‌ساد بونی ههیهو ش����ه‌فافیه‌ت له‌نه‌وتدا هه‌یه ،تاوه‌كو ئێستاش خه‌ڵك موچه‌ی دوانه‌كه‌وتووه ،عێراق والته‌‌و ده‌وڵه‌تانی دنیا پشتی ده‌گرن ،ده‌یان بانك‌و والت ئام����اده‌ن قه‌رز ب����ده‌ن به‌عێراق ،به‌اڵم حكومه‌تی هه‌رێم كه‌س ئاماده‌نیه قه‌رزیش����ی بداتێ.
ریکالم
Invitation for Tender Application -Public/Open Tender Mercy Corps is an international non-profit NGO implementing programs in Iraq since 2003. Subject to the tender: The subject of this tender is to solicit financial and technical bids from interested companies for the following projects: 1 Construction of 3 rooms with hall and 4 toilets and one meter concrete in three side of structure at (Shahid Said Jawhar Clinic Center), in Qadrkarameyaka, Shorsh, Chamachamal 2 Adding four extra rooms & a hall in Piryadeyakan at (Shahid Mala Yassen Clinic Center), Piryadeyakan,Shorsh -Chamachamal 3 Build community Center plus two extra rooms on second floor as of health house and 4 )latrines (two on first floor and other two on second floor based on designs and specification at Qamchugha, Dukan 4 Construct three extra rooms with hall and 2 latrines in Raparin health Center a neighborhood of Chamchamal General Information: Mercy Corps invites sealed bids from eligible firms for the above projects. Tender Documents: Full details are available in Tender Documents for the above projects. Tender Documents can be obtained through email at iq-tendering@mercycorps.org Mercy Corps Office Addresses: Slemani: Salim Street, Musherawa 406, District 5, House Number 5 Erbil: 32 Park Street, Sarbesty area, Erbil Questions: Specific questions about this tender and application may be submitted to Mercy Corps at iq-tendering@mercycorps.org Final date for questions is 48 hours prior to the submission. Answers to individual questions may be directed to all tenderers. Submission: Offers should be submitted to “Procurement Department” in Mercy Corps in Slemani or Erbil, Iraq Sealed Offer from “Name of Offering Contractor.” "Reference of bid" and delivered at Mercy Corps offices as indicated above. Offers should be submitted in a sealed envelope, hardcopy to respective office as indicated above. Offers should be submitted to Mercy Corps Offices on or before 6 September 2016 at 16:00. Offers received after the specified date and time will not be considered. Incomplete offers will be rejected. NOTE: No fee or payment is required to submit this bid. Vendor selection is performed separately @from the collection of bids. Please report any request for fee or similar to iq-complaint mercycorps.org Contact Numbers: 0750 3585088- in Slemani or 0751 129 10 86 in Erbil Bid Opening: Bids will be opened in the presence of the Mercy Corps Tender Committee at Mercy Corps Iraq- Slemani office and all bidder companies will be invited for the tender opening.
تایبه‌ت
) )541سێشه‌ممه 2016/8/23
ههمو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه
www.niqash.org
7
ئه‌م الپه‌ڕه‌یه به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه، ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی
مه‌رگ به‌پاشماوه‌ی یۆرانیۆم ئه‌و ئاسنه‌ی له‌كوردستان به‌رهه‌مدێت مه‌ترس ی ژه‌هراویبوونی له‌سه‌ره نقاش ،راوێژ کامه‌ران به‌شی هه‌ره زۆری كه‌ره‌سته‌ی خاوی كارگه‌كانی ئاسن له‌هه‌رێمی كوردستان ئه‌و ئاسنه كۆن‌و شكاوانه‌ن كه گومانی ئه‌وه‌یان لێده‌كرێت پاشماوه‌ی یۆرانیۆمیان له‌سه‌ر مابێت. كارگه‌كان���ی به‌رهه‌مهێنان���ی ئاس���ن له‌هه‌رێمی كوردس���تان پش���ت ده‌به‌ستن به‌و پارچه ئاس���نه كۆنانه‌ی له‌شاره‌كانی ناوه‌ڕاس���ت‌و خ���وارووی عێراق���هوه بۆیان دێت ،بهش���ی هه‌ره زۆری ئه‌و ئاسنانه‌ش یاخود ئۆتۆمبێلی تێكش���كاوی جه‌نگه‌كانن یاخود شیش���ی خانوو بین���ای رووخاوی بۆردمانك���راوه‌كان ،ههرچهنده تائێس���تا ئ���هو گومانه س���اغ نه‌كراوه‌ت���هوه ،به‌اڵم ب���اس ل���هوه ده‌كرێت ئه‌و ئاس���نه كۆنانه پاش���ماوه‌ی یۆرانیۆمیان لهس���ه‌ره‌و پاش به‌رهه‌مهێنانه‌وه‌ی���ان هه‌مان پاش���ماوه‌یان پێوه ده‌مێنێت‌و ده‌چنه بازاڕه‌كانه‌وه. به‌پێی ئاماره‌كانی وه‌زاره‌تی بازرگانیو پیشه‌س���ازی له‌هه‌رێمی كوردس���تان 17 كارگه‌ی به‌رهه‌مهێنانی ئاس���ن هه‌یه ،له‌و كارگانه 13یان له‌پارێ���زگاری هه‌ولێرو 4 كارگه‌شیان له‌پارێزگای سلێمانین. پێش���تر چه‌ند راپۆرتێك���ی نێوده‌وڵه‌تی باس���یان لهوه كردووه كه له‌شه‌ڕی كه‌نداو لهس���اڵی 1991هێزی هاوپه‌یمانان جۆره چه‌كێكی���ان ب���ۆ لێدانی س���وپای عێراق به‌كارهێناوه كه یۆرانیۆمیان تیا بووه ،ئه‌م ده‌نگۆیه جارێكی تر له‌ساڵی 2003دووباره بووه‌وه. رۆژنام���هی گاردیان به‌پش���ت به‌س���تن به‌راپۆرت���ی رێكخراوی ئاش���تی هۆڵه‌ندی باڵویكردووه‌ت���هوه ك ه له‌ش���ه‌ڕی س���ااڵنی 1991و 2003زیات���ر له 400ته‌ن یۆرانیۆم له‌الیه‌ن هێزه‌كانی هاوپه‌یمانانه‌وه له‌عێراق به‌كارهێنراوه‌و بهش���ی هه‌ره زۆری سوپای ئه‌مه‌ریكا به‌كاریهێناوه. زۆربه‌ی ئه‌و پاشماوانه له‌سه‌ر ئۆتۆمبێل‌و تانك‌و كه‌ره‌سته تێكش���كاوه‌كان جێماون له‌ش���اره‌كانی خواروو ناوه‌ڕاس���تی عێراق، ئێس���تاش هه‌ر ئه‌و شارانه س���ه‌رچاوه‌ی
كارگه‌ی سلێمانی ستیل له‌بازیان ،به‌ڕێوه‌به‌ری كارگه‌كانی ئاسن ده‌ڵێن هه‌موو ئاسنێك پێش تواندنه‌وه ده‌پشكنن س���ه‌ره‌كی كارگه‌كانی دروستكردنی ئاسنن له‌هه‌رێم���ی كوردس���تان ،بۆی���ه هه‌ن���دێ كه‌س گومان ده‌كه‌ن پاش���ماوه‌ی یۆرانیۆم گه‌یشتبێته هه‌رێمیش. خ���اوه‌ن كارگه‌یه‌كی ئاس���ن له‌پارێزگای س���لێمانی كه به‌هۆی ئ���ه‌وه‌ی وه‌ك خۆی وتی نایه‌وێت كێش���هی بۆ دروس���ت ببێت ئاماده‌نه‌بوو ناوی ئاشكرا بكات به"نیقاش"ی وت "ئێم���ه بهش���ێوه‌یه‌كی یاس���ایی ئه‌و ئۆتۆمبێ���ل‌و ئاس���نانه ده‌هێنی���ن‌و دواتر ده‌یانكه‌نه‌وه به‌ئاس���ن ب���ۆ به‌كارهێنانه‌وه جا بۆ كه‌ره‌س���ته‌ی ناوماڵ بێت یاخود بۆ كه‌ره‌سته‌ی بیناسازی" .به‌اڵم دڵنیا نه‌بوو ل���ه‌وه‌ی ئاخۆ هی���چ ئاس���ه‌وارێكی چه‌كی مه‌ترسیداریان له‌سه‌ره یاخود نا. له‌هه‌م���ان رووه‌وه حاجی مه‌حمود عه‌لی به‌رێوبه‌ری كۆمپانیای (س���لێمانی ستیل) كه كارگه‌كه‌یان له ناحیه‌ی بازیانی س���ه‌ر به‌س���لێمانییه‌‌و ش���یش به‌رهه‌مده‌هێنین‌و دواتر له‌دروستكردنی كه‌ره‌سته‌ی خانوبه‌ره به‌كارده‌هێندرێته‌وه‌و له‌بازاڕه‌كانی هه‌رێم و باشوری عێراق ده‌فرۆشرێته‌وه ،به"نیقاش"ی وت "كه‌ره‌سته خاوه‌كانمان ئاسنی سكرابه، كه به‌شێكی زۆری له‌باش���ورو ناوه‌ڕاستی عێراقه‌وه ده‌هێنین ئه‌مه‌ش به‌هۆی ئه‌وه‌ی له‌وێ ئه‌و جۆره ئاسنه هه‌م زۆره‌و هه‌میش
هه‌رزانتره ،نرخی ته‌نێك ئاس���نی سكراب به‌پێی ڕۆژو جۆری سكرابه‌كه‌ش ده‌گۆڕێت، له 130بۆ 160دۆالردایه". حاج���ی مه‌حمود ره‌تی ك���رده‌وه ئه‌وان ئاسنی پیس���بوو به‌یۆرانیۆم به‌كار بهێنن، چونكه وه‌ك خۆی دهڵێت ئامێری تیشكیان ههیهو به‌ر ل���ه‌وه‌ی ئاس���نه‌كه بتوێننه‌وه پشكنینی بۆ ده‌كه‌ن. ئه‌م باس‌و خواس���ه هێش���تا له‌هه‌رێمی كوردس���تان یه‌كالی���ی نه‌كراوه‌ت���هوه، له‌ب���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی به‌لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك���ی ورد نه‌س���ه‌لمێنراوه ،ته‌نانه‌ت ئه‌وه‌ی ناوهنده چاودێرییه‌كانیش بیس���تویانه هه‌ر قسه‌یه‌و به‌به‌ڵگه پشتڕاست نه‌كراوه‌ته‌وه. زوڵف���ا مه‌حم���ود س���ه‌رۆكی لیژن���هی كاروباری ته‌ندروستی‌‌و ژینگه له‌په‌رله‌مانی كوردس���تان ئام���اژه ب���هوه ده‌دات ك���ه ههرچهنده ئه‌وان تا ئێستا به‌دواداچونیان ب���ۆ ئ���هو پرس���ه نه‌ك���ردووه ،ب���ه‌اڵم له‌دڵه‌راوكێدان ،چونكه وه‌ك خۆی دهڵێت "ده‌یان ڕاپۆرتی نێوده‌وڵه‌تی هه‌ن له‌باره‌ی پیس���بونی زۆرێك له‌و ئۆتۆمبێل‌و ئامێره میكانیكیانه‌ی باشوری به‌غداد به‌یۆرانیۆم‌و هێنانی ئه‌و ج���ۆره ئامێرانه‌ش بۆ هه‌رێمی كوردستان مه‌ترسیه‌كی گه‌وره‌یه‌و پێوسته لێكۆڵینه‌وه‌ی وردی له‌سه‌ر بكرێت".
په‌رله‌مانتاره‌كه‌ی لیژنه‌ی ته‌ندروس���ت ی به"نیقاش"ی وت "ئه‌و پرس���ه نه‌ك ته‌نها مه‌ترس���ی ته‌ندروس���تی ،بگره مه‌ترس���ی ژینگه‌یشی ههیهو ده‌بێته هۆی له‌ناوبردنی ژیان���ی زینده‌وه‌ره‌كانی دیكه‌ش به‌رووه‌ك‌و گیانله‌به‌رانیشه‌وه ،ئێس���تا گه‌یشتوینه‌ته سه‌ر ئه‌وه‌ی لێكۆڵینه‌وه‌ی له‌سه‌ر بكه‌ین". س���اڵی پ���ار د .كازم میق���دادی ك���ه پزیش���كێكی عێراقییه‌و نیشته‌جێی سویده كتێبێكی باڵوكرده‌وه‌‌و به‌پش���ت به‌س���تن به‌هه‌ن���دێ به‌ڵگه باس ل���هوه ده‌كات ئه‌و یۆرانیۆمه‌ی سااڵنی 1991و 2003له‌عێراق به‌كارهات���ووه ،به‌ق���ه‌د 250بۆمبی ئه‌تۆم ده‌بێت ،ئه‌گ���ه‌ر ئه‌م زانیارییه وابێت ،ئه‌وا زه‌حمه‌ته پارچه‌یه‌ك ئاس���نی تێكشكاوی شه‌ڕه‌كان هه‌بێت‌و تیشكی ئه‌تۆمی له‌سه‌ر جێ نه‌مابێت. فه‌تح���ی محه‌م���ه‌د به‌ڕێوب���ه‌ری په‌یوه‌ندی���ه‌كان‌و راگه‌یان���دن له‌وه‌زاره‌تی بازرگان���یو پیشه‌س���ازی نایش���ارێته‌وه كه به‌شێكی له‌و ئاس���نانه‌ی هێندراونه‌ته كوردستان مه‌ترسی پیسبونیان به‌یۆرانیۆم لهس���ه‌ره ،ب���ه‌اڵم به‌وت���هی ئه‌و ئێس���تا چاره‌سه‌ری بۆ دۆزراوه‌ته‌وه‌و به"نیقاش"ی وت "پێش���تر كۆمه‌لێك سكااڵی زۆر هه‌بوو لهس���ه‌ر مه‌ترس���یه‌كانی ئه‌و ئاسنه‌ی كه
له‌باش���وور ناوه‌ڕاس���تی عێراقه‌وه ده‌هات، ته‌نانه‌ت حاڵ���هت هه‌بوو كه پاش���ماوه‌ی ئه‌و چه‌كانه‌ش���ی تێدا به‌جێ مابوو ،به‌اڵم له‌م دواییان���ه‌دا به‌رێوبه‌رایه‌ت���ی كوالێتی كۆنتڕۆڵ له‌وه‌زاره‌تی پالندانان‌و وه‌زاره‌تی پیشه‌س���ازیش ئه‌و كارگان���هی ناچاركرد ئامێری پشكینین دابنێن بۆ ئه‌و ئاسنانه، واته ئێس���تا ئ���هو ئاس���نانه‌ی له‌ناوه‌ندو باشوری عێراقه‌وه ده‌هێندرێنه كوردستان ده‌پشكێندرێن‌و گه‌ر پیسبووبن به‌یۆرانیۆم ده‌بێت بنێردرێنه‌وه". فه‌تحی محه‌مه‌د ره‌تیشی كردهوه كه هیچ كارگه‌یه‌كی ئاس���نی بێ مۆڵه‌ت له‌هه‌رێمدا ههبێت تا البه‌ال سوود له‌و ئاسنانه ببینن، چونكه كارگه‌ی ئاسن پێویستی به شوێنی گ���ه‌وره‌و هێنانی كه‌ره‌س���ته‌ی خاو ههیهو گ���ه‌ر به‌بێ مۆڵه‌ت بكرێت���هوه ناتواندرێت به‌رێوه‌ببریت. فازڵ عومه‌ر به‌رێوبه‌ری ناحیه‌ی بازیان (30كم باشووری سلێمانی) كه هه‌ر چوار كارگه ئاس����نه‌كه‌ی پارێزگای س����لێمانی له‌ناحیه‌ك����هی ئه‌ودان ،بوونی مه‌ترس����ی ئاسنی پیسبوو پش����ت راست ده‌كاته‌وه‌و به"نیقاش"ی وت "ئێمه‌ش له‌و مه‌ترس����ییه ئاگادار كراوینه‌ته‌وه ،ئێمه ئێس����تا ئامێری پشكنینی ژینگه‌یمان داناوه‌و تائێستا هیچ حاڵه‌تێكی مه‌ترسیدار ڕوی نه‌داوه ،هاوكات هه‌وای بازیانی����ش ل����ه‌ڕووی ژینگه‌ییه‌وه له‌ئاستی مه‌ترسیدا نیه". تائێس����تا هی����چ ناوه‌ندێك����ی ئه‌كادیمی ئه‌م گرفته‌ی نه‌ك����ردووه به‌خه‌می خۆیو لێكۆڵینه‌وه‌ی لهس����ه‌ر نه‌كردووه ،ئه‌وانه‌ی جه‌خت له‌مه‌ترس����ییه‌كه ده‌كه‌نه‌وه ،پشت به‌ئه‌زموونێكی هاوش����ێوه ده‌به‌س����تن كه پێشتر له‌واڵتی ئێران روویداوه. حس����ێن حس����ێنی مامۆس����تا له‌به‌شی فیزیای زانكۆی س����لێمانی ئام����اژه بهوه ده‌كات پێش����تر توێژنه‌وه له‌سه‌ر به‌شێك له‌و ئاسنانه كراوه كه له‌عێراقه‌وه براونه‌ته ئێ����ران ،ئه‌نجامه‌كه‌ی ده‌ریخس����تووه كه مه‌ترس����ی بوونی چه‌كی یۆرانیۆم له‌سه‌ر ئاسنه‌كان له‌ئارادایه. حس����ێنی به"نیق����اش"ی وت "ئێس����تا گه‌ر هه‌مان ش����ت لهكوردس����تان دوباره
بكرێته‌وه ئه‌وا به‌دڵنیایه‌وه گه‌ر ئاسنه‌كه به‌پاش����ماوه‌ی چه‌كه ناوه‌كیه كۆكراوه‌كان كه ئه‌مه‌ری����كا له‌عێراق ب����ه‌كاری هێناوه پیس����بوبێت ،ئه‌وا مه‌ترس����یه‌كی گه‌وره‌ی ته‌ندروستی دروستده‌كات". وتیشی "ئێمه ناتوانین به‌ڕه‌هایی ئهوه بڵێن كه سه‌رجه‌م ئه‌و ئاسنانه به‌یۆرانیۆم پیس����بوبێت ،چونكه ئ����ه‌وه‌ش رێژه‌ییه‌و گه‌ر رێژه‌ی پیسبونه‌كه كه‌م بێت‌و له‌گه‌ڵ ئاس����نی خاوێن����دا تێكه‌ڵبكرێت����هوه ئه‌وا مه‌ترس����ی نییه ،به‌اڵم گه‌ر رێژه‌كه‌ی زۆر بێت ئه‌وا به‌كارهێنانی زۆر مه‌ترس����یداره‌و ده‌بێت ئه‌و ئاس����نه بخرێته ژێر خاكه‌وه‌و به‌كار نه‌هێندرێته‌وه". به‌گوێره‌ی ئاماری وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردس����تان لهس����اڵی رابردوو 2015ژماره‌ی تووشبووان به‌جۆره جیاوازه‌كان����ی ش����ێرپه‌نجه بریت����ی بووه له‌چوار ه����ه‌زار و 726كه‌س ،به‌رێوبه‌ری نه‌خۆش����خانه‌ی هی����وا لهس����لێمانی ،كه نه‌خۆش����خانه‌یه‌كی تایبه‌ته بهش����ێرپه‌نجه مه‌ترسی كارگه‌كانی ئاس����نی نه‌شارده‌وه به‌تایبه‌ت له‌كاتێكدا كه ئاسنی وه‌ك پیس به‌كار بهێنن. د .دۆس����تی نه‌ج����ات به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری نه‌خۆش����خانه‌ی هی����وا به"نیق����اش"ی وت "به‌دڵنیایه‌وه بهش����ێوه‌یه‌كی گشتی بونی كارگ����ه‌كان به‌ه����ۆی ئ����هو كاریگه‌ریانه‌ی له‌پیس����بونی ژینگ����ه‌دا دروس����تی ده‌كه‌ن ه����ۆكارن بۆ توش����بوون به ش����ێرپه‌نجه، به‌اڵم بهداخهوه تا ئێستا توێژینه‌وه‌یه‌كی زانستی له‌به‌رده‌ستدا نییه كه لێكۆڵینه‌وه له‌و ئاس����نه كۆنانه بكات كه له‌باش����ورو ناوه‌ڕاستی عێراقه‌وه ده‌هێندرێن‌و له‌هه‌رێمی كوردس����تان دوباره به‌كار ده‌هێندرێنه‌وه، هه‌رچه‌ن����ده له‌ڕاپۆرت����ه نێوده‌وڵه‌تیه‌كاندا ئام����اژه ب����هوه ده‌دات كه ئه‌و ئاس����نانه یۆرانیۆمیان پێوه‌یه. تا ئه‌و كاته‌ی توێژینه‌وه زانس����تییه‌كان ب����وون ی����ان نه‌بوونی ئ����ه‌م مه‌ترس����ییه ده‌س����ه‌لمێنن ،ده‌نگ����ۆی گواس����تنه‌وه‌ی كه‌لوپه‌لی پیس����بوو به‌یۆرانیۆم له‌باشوورو ناوه‌ڕاسته‌وه بۆ كوردستان ،هه‌ر مقۆ مقۆی له‌سه‌ر ده‌مێنێت‌و یه‌كالیی ناكرێته‌وه.
كارەسات دوای شەڕەكە دەردەكەوێت موسڵ ..فڕۆكە بۆردومانی دەكات‌و داعش داروبەردەكەی دەفرۆشێت خۆرئاوای موس���ڵ)و فرۆش���تنی ش���یش‌و نقاش ،تایبه‌ت كەرەستە روخاوەكانی". لەنی���وەی دووەم���ی س���اڵی 2015ەوە بەهۆی بۆدومانی فرۆكەكانی هاوپەیمانان‌و هاوپەیمانێت���ی نێودەوڵەت���ی هێرش���ە روخاندنیان لەالیەن داعشەوە ،تائێستا ئاسمانییەكانی بۆ سەر موسڵ چڕكردەوەو 120باڵەخانەو كارگەو پرۆژەی بەدەیان كارگەو بانك‌و باڵەخانەی حكومی‌و بەرهەمهێنان‌و پردی زۆر گرنگ لەموسڵ ناحكوم���ی ك���ردە ئامانج ،لەب���ەر ئەوەی روخاون. داع���ش كردبویان���ن بەب���ارەگای خۆیان، موس���ڵ كە دووەم گەورەترین ش���اری بەدرانی بەبێهیواییەوە درێژە بەقس���ەكانی عێراق���ە بەخێرای���ی ب���ەرەو وێران���كاری دەدات‌و دەڵێ���ت "لەگ���ەڵ نزیكبوونەوەی سەرتاس���ەری دەچێ���ت ،چونكە ژێرخانی پرۆس���ەی ئازادكردنی شارەكە ،كاولكاری ش���ارەكەو پرۆژە گەورەكانی كەوتوونەتە زیاتر بەڕێوەیە". بەپێ���ی ئ���ەو ئام���ارەی "نیق���اش" نێوان بەرداش���ی بۆردومان���ی فرۆكەكانی هاوپەیمانان‌و كاولكارییەكانی داعش���ەوە ،كۆیكردووەت���ەوە ،لەمانگی ئابی س���اڵی خەڵكی ش���ارەكەش تەنه���ا خەفەت‌و ئاه 2014ەوە تائێستا زیاتر لە( )120باڵەخانەو كارگ���ەو پ���رۆژەی نەوت‌و كارەب���او بانك هەڵكێشانیان لەدەست دێت. "لەبیابان���ەوە هات���ن‌و لەوە دەترس���ین بەه���ۆی داعش‌و هێرش���ی هاوپەیمانانەوە كاتێك رۆیشتن ش���ارەكە بكەن بەبیابان" روخ���اون ،ئەم���ە بەب���ێ لەبەرچاوگرتنی بەم ش���ێوەیە ئەندایار ئەحم���ەد بەدرانی خانوو باڵەخانە تایبەتەكان. لەنێو ئەوان���ە ( )12گرنگترین كارگەی باس���ی بارودۆخی موس���ڵ دەكات لەپاش هاتنی داعش���ەوەو ناوی ئ���ەو باڵەخانەو چیمەنت���ۆو جل‌و بەرگ‌و رس���تن‌و چنین‌و كارگ���ەو پرۆژانە دەهێنێ���ت كە بەتەواوی ش���ەكرو ئارد هەن ،هەروەها ( )17بینای خوێندنی س���ەر بەزانكۆو پەروەردەو زیاتر وێرانكراون. ئەو ئەندازیارە كە بیست ساڵە لەبواری لە( )25بارەگای ئەمنی‌و سەربازی ،ئەمە بیناس���ازیدا كاردەكات لەرێی تەلەفۆنەوە جگە لەش���ەش بانكی گ���ەورە لەنێویاندا بە"نیقاش"ی وت "داع���ش هەر كە هاتنە بانك���ی ناوەن���دی‌و چ���وار هێڵگۆڕكێ���ی ش���ارەكە چەندین بینای گرنگیان روخان پەیوەندی‌و چوار پردی س���تراتیژی‌و رێگا كە هێمابوون ب���ۆ دەوڵەتی عێراقی ،وەك سەرەكییەكانی دەرەوەی شار. بەش���ی هەرە گ���ەورەی كاولكارییەكە روخاندن���ی دێرینتری���ن بنك���ەی پۆلیس‌و كردنی بەبازاڕی میوە فرۆش���ان ،هەروەها بەهۆی ئەو بۆردومانە ئاس���مانییەوە بوو تەقاندنەوەی گەورەترین ناوەندی چاكسازی كە لە 7ی ئ���ەم مانگە (ئاب) ئەنجامدرا، كە بەگرتوخانەی بادوش ناس���راوە(15كم ئەمەش دوای تێپەڕبوونی دوو ساڵ بەسەر
دەس���تپێكردنی بۆردومان���ی هاوپەیمانان بەرێبەرایەت���ی ئەمەریكا ،ل���ەو ماوەیەدا زیات���ر لە دە هەزار جار ناوچە جیاجیاكان بۆردومان كراون‌و پش���كی ش���ێریش بەر موس���ڵ كەوتووە بەو پێی���ەی گرنگترین بنكەی داعشە. نموونەی دیاری كاولكارییەكانی موس���ڵ ئەو هێرش���ە بوو كە لەحوزەیرانی رابردوو بە ( )11موش���ەك كرایە س���ەر كارگەی كبریتی مەشراق‌و بەتەواوی وێرانكرا. ئەندازی���ار س���ەعید تائ���ی یەكێ���ك لەفەرمانبەران���ی ئەو كارگەیە ئاماژە بەوە دەكات ك���ە پرۆژەكە لەس���ەر گەورەترین كێڵگ���ەی كبریت لەجیهاندا دروس���تكراوە (40كم باش���وری موس���ڵ)و بەر لەساڵی 2003زیاتر لەی���ەك ملیۆن تەن بەرهەمی هەبووەو زۆرب���ەی هەناردەی چین كراوەو بەهەزاران فەرمانبەرو كرێكاری هەبووە. تائی كە ئێس���تا لەبەغدا نیش���تەجێیە بە"نیق���اش"ی وت "داع���ش زۆرب���ەی كەلوپەلەكان���ی ئەو كارگەیەی بۆ س���وریا گواس���تەوەو زیانێكی گەورەی پێگەیاند، دوای ئەوی���ش فرۆكەكان���ی هاوپەیمانان هاتن‌و زیانی گەورەیان بەكارگەو كۆگاكانی گەیاند". داعش هیچ گ���وێ بەو زیانانە نادات كە لەبەرەنجامی كارەكان���ی ئەو دەكەونەوە، بەڵكو دەیەوێت ئەو كاولكارییە بكاتە بابەتی پروپاگەن���دە دژی هێزەكانی هاوپەیمانان‌و هێ���زە عێراقییەكان ،بۆی���ە یەكەمین كار كە دەیك���ەن ئەوەیە هیچ ش���وێنەوارێكی خۆیان لەناوچ���ە بۆردومانكراوەكە ناهێڵن
گیرۆدەیە‌و تەنانەت ئەو دوو ملیار دۆالرەی واڵتانی كۆمەك بەخشیش بڕیاریانداوە بۆ عێراق���ی خەرج بكەن هەمووی بۆ یارمەتی ئاوارەكان دەچێت نەك ئاوەدانكردنەوە.
بەتایبەتی تەرم���ی كوژراوەكانیان ،ئینجا ئینجا قەبارەی كارەس���اتە راستەقینەكە جێگەكە وێنە دەگرن‌و تەنها باس���ی زیانی دەردەكەوێت ،ئەوەش روونە كە ش���ارەكە خەڵكی سیڤیل‌و زیانە ماڵییەكە دەكەن .بەئاس���انی ئاوەدان ناكرێتەوە ،بەتایبەتی دواهەمین ڤیدیۆ كە داعش لەسەر یوتیوب ك���ە حكوم���ەت بەدەس���ت قەیران���ەوە باڵویكردووەت���ەوە ،ڤیدیۆیەكە كە یەكێك لەچەكدارەكانیان لەناوەڕاستی گەورەترین كارگەكانی چیمەنتۆ (كارگەی چیمەنتۆی بادۆش) وەس���تاوەو هێما بۆ كاولكارییەكە دەكات‌و دەڵێت "هەرچەند بۆردومان بكەن‌و هەرچەند بس���وتێن‌و هەرچەند وێرانكاری بكەن ،دەوڵەتی ئیسالمی لەسەر پەیڕەوی پێغەمبەر پاشەكشە ناكات". بەاڵم هەر ئەوەندەی كامێراكە نەمێنێت عەشیرەت لەدەوڵەت بااڵدەسرتە داع���ش بەزیادكردنی ئاش���كرا دەكەوێتە فرۆشتنی شیش‌و كەرەستە تێكشكاوەكان، گەندەڵی بكەو خەمت نەبێ، لێ���رەدا كۆمەڵێك بازرگان ك���ە زۆربەیان سورین دەكەونە كێبڕكێ بۆ كڕینی. عەشیرەتەكەت دێت بەهاناتەوە عەبدولهادی عەزیز ( 55ساڵ) كە لەموسڵ نیشتەجێیە لەرێی تەلەفۆنەوە بە"نیقاش"ی وت "چەندی���ن كارگەو باڵەخانەو كۆمپانیا لەماوەی چەند هەفتەیەكدا لەدەوروبەرمان پارچەیان نەما ،ئەو بازرگانانەی شوێنەكە سەركێشی لەپێناو بازی سپیدا دەكڕنەوە ،بەخێرایی ئەوەی بەكەڵك بێت دەیگوێزنەوە بۆ سوریا". راوچییەكان����یعێ����راقرووب����ەرووی نموونەی پرۆژەیەك دەهێنێتەوە لەنزیك ماڵ���ی خۆیان كە ئەویش نەخۆش���خانەی مین‌و گورگ‌و كوشنت دەبنەوە ئەڵمانییە لەباشوری شارەكە كە بەبودجەی 148ملیۆن دۆالر %70پرۆژەكە تەواو بووە كەچی لەپڕ وەك دەیان باڵەخانەی تر هیچ شوێنەوارێكی نەماوە. بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر بەاڵم نییە، دیار موسڵ هێش���تا دیمەنی ه���ەر ئەوەندەی تەمومژی ش���ەڕ رەویەوە به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی ،سه‌ردانی نیقاش بکه www.niqash.org
ئه‌م هه‌فته‌یه له
6
ئابوری
) )541سێشه‌مم ه 2016/8/23
ئه‌م الپه‌ره‌یه به‌سپۆنسه‌ری کۆمپانیای پیت ئۆیڵ
به‌ڕێوه‌به‌ر ی بهش ی ماركێتینی كۆمپانیا ی سینۆما: پێنج كارگه‌ی چیمهنتۆو كارگه‌یه‌كی ئاسنمان له‌سلێمان ی دامەزراندوە ئا :وریا حسێن جان شیی ،به‌ڕێوه‌به‌ری به‌شی ماركێتینی كۆمپانیای سینۆما له‌م گفتوگۆیه‌ی ئاوێنه‌دا دهڵێت "ئه‌و كارگه‌ی چیمه‌نتۆیانه‌ی له‌سلێمانی دروستمانكردوه ته‌واوی پێداویستی چیمه‌نتۆی هه‌رێمی كوردستان دابین ده‌كه‌ن". ئاوێنه :س���ینۆما چی���هو مێژوه‌كه‌ی چیه؟ جان شی :كۆمپانیای سینۆما سوژو بۆ كاری وه‌به‌رهێنان ،سنوردار لەساڵی 1958دام���ه‌زراوه ،ئه‌ندامان���ی گروپی س���ینۆما لە‌زۆرێ���ك لە‌وه‌به‌رهێن���ه‌ری به‌توانا لە‌نه‌ت���ه‌وه‌ی جیاواز پێكهاتون. س���ینۆما بڕوانامه‌ی پێ���دراوه لە‌الیه‌ن سیس���ته‌می ج���ۆری ISO 9001و سیس���ته‌می به‌ڕێوه‌بردن���ی ژینگه ISO 14001و سیسته‌می شاره‌زاییی الیه‌نی س���ه‌المه‌تی‌‌و به‌ڕێوه‌بردنی ته‌ندروستی .18001 OHSAS س���ینۆما س���وژو بەش���ێوه‌یه‌كی س���ه‌ره‌كی كارده‌كات لە‌چه‌ند بوارێكدا: گرێبه‌س���تكردنی گ���ه‌وره ب���ۆ پڕۆژه‌ی دروستكردنی كارگه‌ی چیمه‌نتۆ ،NSP نه‌خشه‌ی ئه‌ندازیاری ،كڕین‌و فرۆشتن، كاری وه‌به‌رهێن���انو دۆزینه‌وه‌ی تازه، O&Mو چه‌ندان بواری تر. كۆمپانیای س���ینۆما سوژو هه‌ستاوه بە‌دامه‌زراندنی (سینۆما بۆ پیشه‌سازی‌‌و بازرگانیك���ردن) لەس���لێمانی بۆ زیاتر خزمه‌تكردنی هه‌رێمی كوردستان لەڕوی پیشه‌س���ازی‌‌و بوژاندن���ه‌وه‌ی ژێرخانی ئابوری. له‌ساڵی 2007هوه س���ینۆما هاتۆته ناو ب���ازاڕی عێراق���هوهو له‌گه‌ڵ چه‌ند
به‌یه‌كه‌وه له‌گه‌ڵ هاوڕێ كورده‌كان‌و نێوده‌وڵه‌تییه‌كان سینۆما توانای به‌شداری زۆر زیاتری هه‌یه لە‌گه‌شه‌سه‌ندنی هه‌رێمی كوردستان کارگەیەکی چیمەنتۆ لەسلێمانی كۆمپانیایه‌ك���ی باوه‌ڕپێكراوی گه‌وره‌دا لە‌هه‌رێمی كوردس���تان ڕیككه‌وتننامه‌و گرێبه‌س���تی كردوه ،وه‌كو كۆمپانیای م���اس ،كۆمپانیای فاروق گروپ ،بانكی باش���ورو چه‌ند كۆمپانیایه‌ك���ی تر بۆ بونیادنانی كارگه‌ی چیمه‌نتۆ. له‌ساڵی 2015دا ،كۆمپانیای سینۆما ب���ۆ پیشه‌س���ازی‌‌و بازرگانی هه‌س���تا بە‌دروس���تكردنی كارگه‌یه‌كی هه‌یكه‌لی ئاسنی لە‌شارۆچكه‌ی عه‌ربه‌ت ،كه توانای كارگه‌كه 30000ته‌نه لە‌ساڵێكدا. ئاوێنه :ئایا س���ینۆما ده‌توانێت چی بكات بۆ كوردستان؟
جان شی :س���ینۆما بۆ پیشه‌سازی‌‌و بازرگانی ههمو كات ئاماده‌یه بۆ خزمه‌ت كردن ،بەتایبهت لەبواری دابین كردنی ئاس���ن بۆ زۆرێك لە‌پ���ڕۆژه‌ی جیاواز، وه‌كو پڕۆژه‌ی پیشه‌س���ازی‌‌و مه‌ده‌نی‌‌و وه‌به‌رهێنان .ئه‌م كۆمپانیایه لە‌توانایدا هه‌یه ئاس���ن‌و په‌یكه‌ری ئاس���نی دابین بكات بۆ كارگه‌ی وزه‌ی كاره‌با ،كارگه‌ی چیمه‌نت���ۆ ،بواری كش���توكاڵی ،بینای وه‌به‌رهێنان .لە‌هه‌مان كاتدا كۆمپانیای سینۆما بۆ پیشه‌سازی‌‌و بازرگانی توانای دروس���تكردن‌و به‌رهه‌مهێنانی ئامێری پیشه‌س���ازی‌‌و دابینكردنی پیداویستی‌‌و
موادی وه‌به‌رهێنان. ئاوێن���ه :گرنگتری���ن به‌رهه‌مه‌كانتان؟ جان شی :پڕۆژه‌ی چیمه‌نتۆ ،پڕۆژه‌ی وزه‌ی كاره‌با ،ئاماده‌كردن‌و دابینكردنی ئاسن. ئاوێنه :پڕۆژه‌كانتان تا چه‌ند سودی هه‌بوه بۆ كوردستان؟ جان شی :لەسهرهتای ساڵی 2007هوه، هه‌رێمی كوردستان به‌شێوه‌یه‌كی خێرا‌و زۆر باش ده‌س���تی بە‌گه‌شه‌سندن كردو بازاڕكردن بهش���ێوه‌یه‌كی به‌رچاو ڕوی لە‌به‌رزكردنه‌وه كردو هه‌روه‌ها پڕۆژه‌كانی
پ���ڕۆژه‌و
وه‌به‌رهێنان ڕویان له‌زیادبون كرد .ئه‌م خێرا گه‌شه‌سه‌ندنه‌ی هه‌رێمی كوردستان پێویس���تی بە‌بڕێكی زۆر مادده‌ی خاو هه‌بو ،وه‌كو ئاس���ن‌و چیمهنتۆو كاره‌با. له‌به‌ر ئه‌مه كۆمپانیای سینۆما هه‌ستاوه بە‌دروستكردنی پێنج كارگه‌ی چیمه‌نتۆ بە‌توانای TPD 5000بۆ هه‌ر الیینێك، ئ���ه‌م كارگانه بەش���ێوه‌یه‌كی زۆر باش یارمه‌تی گه‌شه‌سه‌ندنی ئه‌م هه‌رێمه‌یان داوه .تا ئه‌م كاته ته‌واوی پێداویس���تی چیمه‌نتۆی هه‌رێمی كوردس���تان دابین ده‌كات ،س���ه‌ره‌ڕای ئ���ه‌وه‌ش هاوكاری ت���ه‌واوی گه‌شه‌س���ه‌ندنی واڵتی عێراق
ده‌كات بۆ ئه‌م مه‌به‌سته. ئاوێنه :ڕوانین‌و هیواتان بۆ ئاینده‌ی كارتان لە‌هه‌رێمی كوردستان چییه؟ جان ش���ی :به‌یه‌كه‌وه له‌گه‌ڵ هاوڕێ كورده‌كان‌و نێوده‌وڵه‌تییه‌كان س���ینۆما توانای بهش���داری زۆر زیات���ری هه‌یه لەگهشهس���ه‌ندنی هه‌رێمی كوردستان. كۆمپانی���ای س���ینۆما ب���ۆ بازرگانیو وه‌به‌رهێنان هه‌ڵده‌س���ێت بە‌دابینكردنی باش���ترین جۆری ئاس���ن‌و به‌رهه‌می تر بەش���ێوه‌یه‌كی زۆر دڵسۆزانه‌و هیوامانه كه بتوانین ه���اوكاری زیاتری هه‌رێمی كوردستان بكه‌ین.
لۆكه‌ی حه‌ویجه پشتی لۆكه‌ی شاره‌زوری شكاند ئا :زانكۆ سه‌ردار لۆكه ،یه‌كێك له‌و به‌رهه‌مه خۆماڵیانه‌ی سه‌ردمانێك جگه له‌وه‌ی داهاتی ناوچه‌یه‌كی گرنگی وه‌ك شاره‌زوری دابین ده‌كرد ،له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا چوبوه نێو به‌ندی گۆرانیبێژان‌و شیعری شاعیرانه‌وه ،به‌اڵم ئێستا ئه‌ویش بۆته قوربانی ئه‌و قه‌یرانانه‌ی له‌هه‌رێمی كوردستاندا ده‌گوزه‌رێت‌و پیشه‌ی هه‌الجیشی له‌گه‌ڵ خۆیدا راپێچ كردوه، خاوه‌ن پیشه‌یه‌كی هه‌الج ئهوه ئاشكرا ده‌كات سااڵنی رابردو ( 100ته‌ن) زیاتر به‌رهه‌می لۆكه‌ی شاره‌زوریان به‌كارهێناوه ،به‌اڵم ئێستا كاره‌كه‌یان زیاتر له‌سه‌ر لۆكه‌ی (حه‌ویجه)یه‌و دهڵێت" ئێستا لۆكه‌ی حه‌ویجه باشترین‌و گرانترینیانه". تۆفی���ق مس���ته‌فا حه‌مه ره‌س���وڵ كه له‌دایكب���وی س���اڵی 1941و لهس���اڵی 1967هوه پیشه‌ی هه‌الجیه‌و دوكانه‌كه‌ی له‌مه‌یدانی (ماستفرۆشانی) سلێمانیه ،ئه‌و ئه‌گه‌رچی سه‌ره‌تای كاری ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ ش���ارۆچكه‌ی پێنجوێنی سه‌ربه‌سلێمانی به‌اڵم وه‌ك خ���ۆی ئاماژه‌ی ب���ۆده‌كات، له‌سااڵنی سه‌ره‌تای هه‌شتاكانه‌وه هاتۆته سلێمانی‌و ئیدی كاره‌كه‌شی له‌گه‌ڵ خۆیدا هێناوه ،تۆفیق مسته‌فا بۆ ئاوێنه ده‌ڵیت "جاران ئیشكردن به‌كه‌وان‌و به‌ده‌ست بو، به‌اڵم لهدوای س���ااڵنی 1982ئیشه‌كه بو به‌كاره‌بایی له‌وكاته‌وه ئیش���ه‌كه ئاسانتر ب���وه ،ئه‌گه‌رنا ئ���ه‌وكات پێی���ان ده‌وت چه‌ك‌وكه‌وان". حاجی تۆفیقی هه‌الج له‌گێڕانه‌وه‌كه‌یدا
جاران ئێم ه له‌به‌رهه‌می ناوخۆی سااڵنه ( 100ته‌ن) لۆكه‌مان له‌شاره‌زوره‌وه ده‌كڕی‌و كارمان له‌سه‌ر ده‌كرد حاجی تۆفیق، باسی له‌وه‌كرد ،ئێس���تا ئه‌وان به‌ئامێری ئۆتۆماتیك���ی كاره‌كانی���ان ده‌ك���ه‌ن‌و ئه‌ركه‌كه‌ی كه‌متره ،ده‌ش���ڵێت "له‌ساڵی نه‌وه‌ده‌كانه‌وه رێژه‌ی خاوه‌ن هه‌الجه‌كان لهس���لێمانیدا كه‌م���ی كردوه ،س���ااڵنی نه‌وه‌ده‌كان هه‌تاوه‌كو 2003نزیكه‌ی په‌نجا هه‌الج بونی هه‌بو ،به‌اڵم ئێس���تا هه‌موی ئه‌گه‌ر شه‌ش هه‌الجێك مابێته‌وه". به‌بۆچونی حاجی تۆفی���ق هۆكاره‌كان زۆرن ب���ۆ نه‌مانی پیش���هی هه‌الجی ،ئه‌و وایده‌بینێت هه‌ندێك له‌و خاوه‌ن هه‌الجانه
پیشه‌كه‌یان گۆڕیوه ،وتی "ئێستا پیشه‌كه ئه‌و سوده‌ی جارانی نه‌ماوه ،ئێستا شتی ئاماده‌ك���راو هاتۆت���ه ش���ارو واڵته‌كه‌وه، ئه‌و ش���تانه‌ی كه دێن راسته وه‌ك كاری لۆك���هو هه‌الجیه‌كه باش���تر نی���ن به‌اڵم نرخیان هه‌رزانتره‌و خه‌ڵكه‌كه‌ش كێشه‌ی نیه ئه‌م���ڕۆ هه‌رزانه ده‌كڕێ���ت‌و زوزوش ئاڵوگۆڕی���ان پێده‌كات ،ش���ته هه‌رزانه‌كه ده‌كڕێت بۆ ماوه‌یه‌ك‌و پاش���ان ش���تێكی دیكه ده‌كڕێته‌وه". ئه‌و خاوه‌ن پیش���هی هه‌الجیه باس���ی
له‌ج���ۆری لۆكه‌كان ك���ردو جه‌ختی لهوه كردهوه لۆك���هی عێراقی باش���ترینیانه، وتی "لۆكه‌ی عێراق باش���ترینیانه ،پاشان لۆكه‌ی سوری‌و ئێرانی هه‌یه ،ئه‌مانه جۆره باش���ه‌كانیانن ،جاران لۆكه‌ی ش���اره‌زور هه‌ب���و كه ته‌نها ئیش���مان لهس���ه‌ر ئهوه ده‌كرد به‌اڵم ئێستا ئهوه نه‌ماوه‌و ده‌بێت لۆكه‌كان له‌ده‌ره‌وه‌ی كوردستان بهێنین، لۆكه‌ی باش كه باس���مكرد عێراقیه‌كه‌یه‌و نرخ���ی هه‌ر كیلۆیه‌ك چوار هه‌زار دیناره، ئه‌وان���هی دیكه‌ش له‌هه‌زارو پێنج س���ه‌د
نایه‌ت به‌تایب���هت ئه‌وه‌ی ئیس���پرینگه، ئه‌وانه هه‌موی بۆ پشت زه‌ره‌ری هه‌یه". حاجی تۆفیق ئه‌وه‌شی نه‌شارده‌وه كه ئ���ه‌م قه‌یرانی داراییه‌ی ئێس���تا هه‌رێمی كوردس���تانی تێكه‌وتوه كاریگه‌ری خراپی له‌سه‌ر پیشه‌كه‌ی ئه‌وانیش دروستكردوه، به‌اڵم خۆی وته‌نی له‌به‌رئه‌وه‌ی ته‌مه‌نێكه خه‌ریكی ئه‌و كاره‌ی���ه بۆیه ناتوانێت واز له‌كاره‌كه بهێنێت‌و پیش���ه‌كه‌ی بگۆڕێت، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا باس���ی له‌كڕیارانی كردو وتی"ئێس���تاش حه‌ڵكانێك هه‌ن كه دێن‌و بابه‌تی لۆكه ده‌ب���ه‌ن ،ته‌نانه‌ت زۆر جار خه‌ڵكانی مه‌س���ئول‌و به‌رپرس هه‌رچه‌ند خۆی���ان نایه‌ن به‌اڵم خه‌ڵ���ك ده‌نێرن بۆ به‌ده‌ستخس���تنی ،به‌گشتی خه‌ڵك حه‌زی پێده‌كات". حاج���ی تۆفی���ق ئاشكراش���یده‌كات، ئێس���تا كه‌س لێفه‌ی لۆكه به‌كار ناهێنێت له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌ركی شتنه‌كه‌ی قورستره، باس ل���ه‌وه‌ش ده‌كات خه‌ڵكان���ی بیانی سه‌ردانیان ده‌كه‌ن به‌مه‌به‌ستی وێنه‌گرتنی كاره‌كانیان. پەنجا ساڵە خەریکی پیشەی هەالجییە هه‌روه‌ه���ا وتیش���ی "ج���اران ئێم���ه له‌به‌رهه‌می ناوخۆی س���ااڵنه ( 100ته‌ن) دیناره‌وه ب���ۆ دو هه‌زاره ،ب���ه‌اڵم ئه‌وانه لۆكه‌مان له‌ش���اره‌زوره‌وه ده‌كڕی‌و كارمان هه‌ر په‌ڕۆیه زیاتر یاخود س���ه‌ره‌پارچه‌ی له‌سه‌ر ده‌كرد ،به‌اڵم ئێستا به‌هۆی ئه‌وه‌ی كارگه‌ی���ه ،ب���ه‌اڵم گرانترینی���ان لۆكه‌ی ئه‌وانی���ش ناتوانن به‌رهه‌می���ان ههبێت، حه‌ویجه‌یه‌و دوقات���ی نرخی ئه‌وانی هه‌یه به‌هۆی بێئاوییه‌وه‌و پاش���ان نرخیش���یان بۆ ناكات ،ئێستا ئه‌و لۆكه حازره ههیهو چونكه ئه‌و جۆره له‌هه‌مویان باشتره". تۆفیق مسته‌فا ره‌سوڵ ته‌ئكید له‌وه‌ش ئاسانتره ،ئه‌وان ئێس���تا كیلۆیه‌ك په‌مو ده‌كات���هوه ك���ه به‌كارهێنان���ی لۆكه بۆ به‌ناوكه‌وه ده‌ده‌ن به‌هه‌زارو پێنج س���ه‌د ته‌ندروستی مرۆڤ باش���ترینه ،ئه‌و قسه دینار له‌كاتێك���دا به‌هه‌زار دینار ده‌یچنن، له‌وه‌ده‌كات كه لۆكه بۆ ته‌ندروس���تی هه‌ر بۆیه خاوه‌ن���ی به‌رهه‌مێنه‌ری لۆكه زه‌ره‌ر وه‌ك خۆی دهڵێت "یه‌كاو یه‌كه" ,وتیشی ده‌كات ،ئێستا بهداخهوه هیچ به‌رهه‌مێكی "ئه‌م ئیس���فنج‌و ش���تانه هیچی به‌كه‌ڵك ناوخۆیی لۆكه‌مان نیه".
کوردستانێکی ئاوەدانت دەوێت ،بەرهەمی خۆماڵی بەکاربهێنە
کوالێتی تەندروستی باشتر
ئه‌مه‌ریکا
) )541سێشه‌ممه 2016/8/23
9
ئه‌م الپه‌ڕه‌یه به‌شی کوردی ده‌نگی ئه‌مه‌ریکا ئاماده‌ی ده‌کات
هەڵبژاردنەکانی ئەمەریکا :سیستەمێکی دەنگدانی جیاواز دەخیلی شەمۆ ئه‌ندامی زیات���ری به‌رده‌که‌وێت ،بۆ نمونە وەک���و کالیفۆرنیا ،تێکس���اس‌و نیویۆرک هەڵبەتە دەنگی خەڵک بڕیاردەرە ژمارەی ئەندامانی زیاتر دەبێت. ئ���ەم دەزگای���ەی بەن���اوی Electoral لەسەرکەوتنی هەر پاڵێوراوێک لەهەر هەڵبژاردنێکی راستەقینەی بێ فرتوفێڵدا College .بریتیی���ە ل���ە 538دەن���گ کە نوێنەرایەتی س���ەرجەم خەڵکی ئەمەریکا بەاڵم لەئەمەریکادا مەرج نییە براوەی دەکات .لەهەڵبژاردنەکانی س���ەرۆکایەتیدا هەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی بەدەنگی زۆرینەی خەڵك بێت ،بەڵکو سیستەمێک هەر پاڵێوراوێک کە زیاتر لەنیوەی دەنگی بەناوی Electroal Collegeبڕیاردەرە Electoral Collegeک���ە دەکات���ە 270 بەس���ەرەوە بەدەس���تبهێنێت ئەوا دەبێت لەئەنجامی هەڵبژاردنەکاندا. بەسەرۆک. الیەنێک���ی تری گرنگی ئەم پرۆس���ەیە هەر لەس���ەرەتای داڕش���تنی دەستوری ئەمەری���کاو یاس���ای هەڵبژاردنەکان���دا ئەوەیە کە هەر ویالیەتێک بەجیا هەڵبژاردن لەس���اڵی ،1787دامەزرێنەران���ی واڵت ئەنجام دەدات وەکو بازنەیەکی هەڵبژاردنی هەوڵیانداوه بااڵنس���ێک ب���ۆ هەڵبژاردنی س���ەربەخۆ .کەواتە بەربژاری سەرکەوتوی س���ەرۆک‌و جێگرەکەی دابنێن���ن لەنێوان ویالیەته‌کە ت���ەواوی ژمارەی ئەو ویالیەتە کۆنگرێس‌و دەنگ���ی هاواڵتیاندا .بەکورتی بەدەس���تدەهێنێت‌و دۆڕاوەک���ەش هی���چ. س���ەرۆکایەتیدا ،ئەمە تەنها ویالیەتەکانی مەین‌و نێبراسکا لەهەڵبژاردنەکان���ی ئەمەریکاییەکان راستەوخۆ دەنگ بەسەرۆک ناگرێتەوە. مەبەست لەم سیستەمە ئەوەیە ،ویالیەتە نادەن بەڵکو دەنگ بەو سیستەمە دەدەن بەواتایەک���ی ت���ر دەنگدەران���ی ئەمەریکا گ���ەورەکان ئەگەرچی گرنگیی���ان زیاتره، بەس���ەر 50والیەتدا دابەش���کراون .هەر بەتەنه���ا بڕی���اردەر نەب���ن لەهەڵبژاردنی والیەتێک رێژەیەکی هەیە لەو سیستەمەدا .سەرۆکێکدا هاوکات ویالیەتە بچوکەکانیش ئەو رێژەیەش بریتییە لەژمارەی ئەندامانی سەنگی خۆیان هەبێت. نوێنەرانی ئەو والیەتە لەکۆنگرێس���دا .کە بریتییە لە 2ئەندامی ئەنجومەنی س���ینات دەنگی ویالیەتەکان لەسیستەمی (پیران)و ژمارەی ئەندامانی ئەو ویالیەتە Electroal College لەئه‌نجومەنی نوێنەراندا .ژمارەی ئەندامانی ئ���ەم سیس���تەمەش بەب���ێ رەخن���ە ئەنجومەن���ی نوێنەرانی���ش بەپێی ڕێژەی نیی���ە ،هەنێک رەخنەی ئ���ەوە دەگرن کە دانیش���وانی دەگۆڕێت ،چەن���د گەورەبێت دەڵێن زۆرب���ەی ویالیەت���ەکان دیارە کە
دەنگی ویالیەتەکان لەسیستەمی
Electroal College
ئەم سیستەمە بو بەهۆی ئەوەی کە جۆرج بوش ببێت بەسەرۆک لەکاتێکدا ئاڵگۆڕی دیموکراتەکان دەنگی خەڵکی لەسەرانسەری ئەمەریکا زیاتر بەدەستهێنابو دەن���گ بەکۆم���اری ی���ان دیموکراتەکان دەدەن .ب���ۆ نمون���ە ویالیەتێک���ی وەکو کالیفۆرنیاو نیویۆرک هەمیش���ە دەنگیان ب���ۆ دیموکراتەکان���ەو کۆمارییەکانی ئەو ویالیەتانە هەرگیز دەنگیان نابیس���ترێت‌و
لەهەم���ان کاتیش���دا لەویالیەتێکی وەکو تێکساس دەنگی دیموکراتەکان نابیسترێت. ب���ۆ نمون���ە ئەم سیس���تەمە ب���و بەهۆی ئەوەی کە جۆرج بوش ببێت بەس���ەرۆک لەکاتێک���دا ئاڵگۆڕی دیموکراتەکان دەنگی
خەڵک���ی لەسەرانس���ەری ئەمەریکا زیاتر بەدەستهێنابو. لەم نەخشەیەدا شینەکان ئەو والیەتانەن کە دەنگیان هەمیش���ە بۆ دیموکراتەکانە،
سورەکانیش هەمیش���ە بۆ کۆمارییەکان‌و سپییەکان دەنگی یەکالکەرەوەن. بەشێوەیەکی گش���تی چەند ویالیەتێک لەهەڵبژاردنەکان���ی ئەمەری���کا بڕیاردەرن وەکو ویالیەتەکانی پێنس���لڤانیا ،فلۆریدا، ئۆهای���ۆ ،ڤێرجینی���او ن���ۆرت کارۆالینا، لەبەرئەوەی پش���تیوانی ک���ردن لەهەردو پارتی کۆماری‌و دیموکرات لەم والیەتانەدا بەئاس���تەم جی���اوازی هەی���ەو ئەنجامی دەنگەکان���ی دەگۆڕدرێ���ت .کاندیداکانیش لەهەڵمەتەکانیان���دا قورس���اییه‌کی زۆر دەخەنە سەر ئەم چەند ویالیەتە.
ره‌وه‌ندی کورد ده‌نگ به‌هیالری ده‌ده‌ن یان ترامپ؟
ئێران له‌کوێی هه‌ڵبژاردنه‌کانی ئه‌مریکادایه؟ هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆک له‌ئه‌مریکاو ره‌نگدانه‌وه‌ی له‌خۆرهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست شاهێد عه‌له‌وی
36ساڵ به‌ر له‌ئێستا ،که‌مپینی هه‌ڵبژاردنی جێمی کارته‌ر بۆ خولی دوه‌می سه‌رۆکایه‌تی له‌ئه‌مریکا ،ده‌سته‌ویه‌خه‌ی کێشه‌یه‌کی گه‌وره بو ،کێشه‌ی بارمته ئه‌مریکییه‌کان له‌ئێران که هه‌ر رۆژ هه‌واڵی یه‌که‌می میدیاکانی ئه‌مریکا بون. رۆناڵد ریگن له‌بواری شاره‌زایی له‌سیاسه‌تی دهرهوهو ش���ێوازی قس���ه‌کردن ،جیاوازییه‌کی زۆری له‌گ���هڵ ئ���هوه نییه که ئێس���تا ترامپ ده‌ستی داوه‌تێ ،به‌اڵم ئه‌ستێره‌ی به‌ختی ئه‌و، ئ���هو بارمتانه بون که ئ���ازاد نه‌بونیان ده‌بوه هۆی شکس���تهێنانی هه‌وڵه‌کان���ی کارته‌ر بۆ خولی دوه‌می سه‌رۆکایه‌تی. هه‌ربۆی���ه هه‌ندێ له‌چاودێران لهس���ه‌ر ئه‌و باوه‌ڕه‌ن که رزگاربونی بارمته ئه‌مریکاییه‌کان پێش رۆژی ده‌نگدان که له‌سیاسه‌تی ئه‌مریکادا به‌نێ���و "ئۆکتۆبه‌ر س���وپرایس" ده‌ناس���رێت، ده‌یتوانی ببێته هۆکاری شکستهێنانی ریگان‌و سه‌رکه‌وتنی کارته‌ر. ل���هو کتێبانه‌ی که گێری س���یک دیبلۆماتی پێشوی ئه‌مریکایی ،ئه‌بولحه‌سه‌نی به‌نی سه‌در س���ه‌رۆک کۆماری ئه‌وکاته‌ی ئیران ،هه‌روه‌ها رۆبه‌رت پاری رۆژنامه‌وانی ناسراوی ئه‌مریکایی نوس���یویانه ،به‌و په‌یوه‌ندیان���هی که‌مپه‌ینی کۆماری خ���وازه‌کان له 1980دا له‌گه‌ڵ هه‌ندێ به‌رپرسانی ده‌س���ه‌اڵتی شۆڕشگێڕی ئێران بۆ به‌دواداخس���تنی ئازادکردنی بارمته‌کان هه‌یان بوه ،ئاماژه دراوه. ئه‌گه‌رچی لێکۆڵینه‌وه‌ی فه‌رمی س���هبارهت به‌م په‌یوه‌ندیانه هیچی ئاش���کرا نه‌کرد ،به‌اڵم کاریگه‌ری بارمته‌گرتنی ئه‌مریکییه‌کان له‌سه‌ر هه‌ڵبژاردنه‌کان���ی ئه‌وکاته‌ی ئه‌مریکا ،هه‌روه‌ها کاتی رزگارکردنی ئ���هو بارمتانه ،ته‌نها چه‌ند چرکه‌ی���ه‌ک دوای ئ���ه‌وه‌ی رێگان س���وێندی س���ه‌رۆک کۆماری خوارد ،بوه‌ت���ه هۆی ئهوه ناوی کۆماری ئیس�ل�امی‌و ئۆکتۆبه‌ر سوپرایز بخاته پاڵ یه‌که‌وه. ئێستا 36ساڵ دوای ئه‌و هه‌ڵبژاردنه دیسان له‌کاتی هه‌ڵبژاردنێکی دیک���ه‌دا ئه‌گه‌ری ئهوه هه‌یه کۆماری ئیسالمی ئێران بیه‌وێت کاریگه‌ری بخاته سه‌ر هه‌ڵبژاردنه‌کانی ئه‌مریکا. له‌م هه‌ڵبژاردنه له‌الیه‌که‌وه هیالری کلینتۆن هه‌یه که له‌راپرس���ییه‌کاندا نزیک به 14%پێش ترام���پ که‌وت���وه ،له‌الیه‌کی دیک���هوه ترامپی دواکه‌وت���و هه‌ی���ه که بۆگۆڕین���ی رای خه‌ڵک پێش ههمو ش���تێکی تر پێویستی به‌ئۆکتۆبه‌ر س���وپرایزێک هه‌یه که ب���اری الری خۆی پێ راست کاته‌وه. پێش���تر به‌رپرس���ی ئێف بی ئای کلینتۆنی به‌ه���ۆی که‌مته‌رخه‌م���ی ئ���هو له‌پاراس���تنی
ئیمه‌یله‌کان���ی سه‌رزه‌نش���ت کردب���و ،ئ���هو ئیمه‌یالن���هی که ناوی هه‌ن���دێ خه‌ڵک ،له‌وانه ش���ه‌هرامی ئه‌میری زان���ای پرۆگرامی ناوه‌کی ئێرانی تێدا ئاشکرابو ،ئه‌مه‌ش ده‌توانێت ببێته بیانویه‌ک���ی باش بۆ هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردنه‌کانی ترام���پ ،ئه‌گه‌ر ئێران ه���اوکاری بکات ،وه‌ک هه‌ندێک له‌چاودێران ئاماژه‌یان بۆ کردوه. شه‌هرامی ئه‌میری که دوای ماوه‌یه‌ک بێسه‌رو شوێن بون ،حه‌وت ساڵ پیش ئێستا له‌ئه‌مریکا ده‌رکه‌وت ،دوای ئهوه ناچارکرا بگه‌ڕێته‌وه ئێران به‌س���یخوڕی دژی کۆماری ئیس�ل�امی تاوانبار کراو ده س���اڵ زیندانی به‌س���ه‌ردا سه‌پێنرا ، لەیه‌کێک له‌ئیمه‌یالکانی کلینتۆن که له‌نیۆرک تایمز باڵوکراوه‌ته‌وه ،وه‌کو دۆس���تی ئه‌مریکا ناوی براوه .هه‌ربۆیه له‌ناکاو گۆڕینی حوکمی ش���ه‌هرامی ئه‌میری‌و لهس���ێداره‌دانی لهماوهی رابردودا ئه‌و پرسیاره‌ی هێنایه ئاراوه که ئه‌مه جۆرێک له‌گه‌مه‌ی سیاسی ئێران بۆ کاریگه‌ری له‌سه‌ر هه‌ڵبژاردنه‌کانی ئه‌مریکا نییه؟ پرس���یاری س���ه‌ره‌کی ئه‌وه‌ی���ه ک���ه داخۆ لهس���ێداره‌دانی ئه‌میری ناردنی ئاماژه‌یه‌که بۆ دیموکرات���ه‌کان ب���ۆ ئه‌وه‌ی ک���ه پێیان بڵێن، ئێ���ران ده‌توانێ���ت له‌و چه‌ن���د ئه‌مریکاییه‌ی به‌ره‌گ���ه‌ز ئێران���ی که له الی���ان به‌ندن،وه‌ک ئۆکتۆبه‌ر س���وپرایز دژی دیموکراته‌کان که‌ڵک وه‌ربگرێت ،یان ئه‌مه په‌یامێکی راس���ته‌وخۆیه ب���ۆ کۆماریخوازه‌کان ک���ه ئاگاداریان بکاته‌وه که ئێران ئاماده‌یه له‌گه‌ڵی���ان مامه‌ڵه بکات‌و هاوشێوه‌ی که‌یس���ی ئه‌میری دوباره بکاته‌وه‌و به‌کرده‌وه‌کان���ی خ���ۆی ره‌وش���ه‌که به‌زیانی کلینتۆن ئاڵۆز بکات. به پێی ئه‌وه‌ی هه‌ندێک له‌چاودێران له‌سه‌ر ئه‌و باوه‌ڕه‌ن که س���وپای پاسداران ترامپیان وه‌ک سه‌رۆک کۆماری ئه‌مریکا زیاتر لەکلینتۆن به‌دڵ���ه ،ره‌نگه لهماوهی داهات���ودا ئۆکتۆبه‌ر س���وپرایزی خۆیان بۆکه‌مکردن���ه‌وه‌ی ماوه‌ی نێوان تره‌مپ‌و کلینتن له‌راپرسییه‌کاندا بخه‌نه رو.
سوپای پاسداران ترامپیان وه‌ک سه‌رۆک کۆماری ئه‌مریکا زیاتر لەکلینتۆن به‌دڵه
وه‌ک ه���اوکارو‌یارمه‌تی���ده‌ری لۆکاڵی ناویان یه‌حیا به‌رزنجی ده‌برێت .وه‌ک پاوڵ ،ش���اره‌زای دیکه‌ش ئه‌و بۆچون���ه زه‌ق ده‌که‌نه‌وه "هه‌مان سیاس���ه‌تی ئه‌م هه‌ڵبژاردنه که هه‌ر 4ساڵ جارێک ئێس���تای ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریکا ئه‌گ���ه‌ری هه‌یه سه‌رۆک نوێ ده‌که‌نه‌وه ،یان هه‌مان دوباره بێته‌وه ،که عێ���راق وه‌ک یه‌ک واڵتی سه‌رۆک 4ساڵی تر متمانه‌ی خه‌ڵک یه‌کگرتو لێی ده‌ڕوانن" ،ئه‌ڵبه‌ته ئه‌و بۆچونه به‌ده‌ستدێنێته‌وه ،هه‌رکه‌سه‌و ته‌نها تاڕاده‌یه‌ک پێچه‌وانه‌ی خواس���تی س���ه‌رکرده 8ساڵ ده‌توانێت له‌کورسی سه‌رۆکی واڵتدا کورده‌کانی عێراقه ،پاوڵ ئهوه ناش���ارێته‌وه بمێنێته‌وه. ک���ه ئه‌مریکا به‌چاوێکی ئه‌رێن���ی له‌ئه‌زمونی ک���ورد ده‌ڕوانێت" ،تاکه ئه‌زمونه باش���ه‌که‌ی ده‌نگ���ده‌ره‌کان له‌ناوخ���ۆی ئه‌مریکا ده‌نگ عێ���راق" ،ب���ه‌اڵم له‌مه‌ڕ دابه‌ش���بونی عێراق ده‌ده‌ن ،ده‌نگ���ده‌ر ب���ه‌زۆری لهس���ه‌ر گرفته هێش���تا ئه‌و رای���ه زاڵتره" ،ه���ه‌ردو حزبه‌که ناوخۆیی���ه‌کان‌و بۆچون���ه جیاکان���ی هه‌ردو له‌کۆنگرێس هه‌ڵوێس���تیان باش���ه به‌رامبه‌ر کاندید ده‌نگده‌دات ،له‌مه‌ڕ بواره‌کانی ئابوریو به‌کورد ،به‌اڵم خه‌ڵکی ئه‌مریکا له‌و ش���ه‌ڕه‌ی خوێندن‌و ته‌ندروس���تی‌و ئازادییه‌کان‌و بواری عێ���راق قوربانیان نه‌داوه ب���ۆ دابه‌ش کردنی دیکه .ش���ێوه باوه‌ڕێک بۆ خه‌ڵک دروس���ت عێ���راق ،به‌ڵکو بۆ هێنان���ه کایه‌ی عێراقێکی ده‌کات که ده‌ن���گ به‌کێیان بده‌ن ،به‌اڵم هه‌ر دیموکراسی ،هیچ پاڵێوراوێکی سه‌رۆکایه‌تی، ده‌نگی ئه‌وانه کاریگه‌ری له‌سه‌ر سیاسه‌تی ئه‌و ناتوانێ���ت له‌ب���ه‌رده‌م ئ���هو خێزانان���هی سه‌رۆکه ده‌بێت له‌مه‌ڕ پرسه‌کانی ده‌ره‌وه. منداڵه‌کانیان کردوه‌ته قوربانی ،ئه‌و بۆچونه که‌واب���و ئه‌م هه‌ڵبژاردن���ه بۆچی گرنگه بۆ ده‌رببڕن .باش���ی په‌یوه‌ندی کوردو ئه‌مریکا خه‌ڵکی خۆرهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست‌و له‌نێویشیاندا نه‌گه‌یش���توه‌ته راده‌یه‌کی رون ک���ه ئه‌مریکا بۆ خه‌ڵکی کورد؟ له‌گه‌ڵ سه‌ربه‌خۆبونی کورد بێت له‌عێراق". زۆربه‌ی شاره‌زایانی بواری سیاسی ئه‌وه‌یان ئ���هو ش���یکه‌ره‌وه‌یه به‌الیه‌وه سیاس���ه‌تی ال رونه که ئه‌مریکا کاریگه‌رییه‌کانی بۆ س���ه‌ر ده‌ره‌وه‌ی ترام���پ گۆڕان���کاری زیات���ر له‌چاو سیاس���ه‌تی دنیا دیاره ،به‌اڵم ئهوه سه‌رۆک‌و هێله‌ری هه‌ڵده‌گرێت "گۆڕانکاری ریش���ه‌یی" سیاس���ه‌تی ئه‌و دو حزب���ه کاریگه‌رییه‌کانی روده‌دات. ئه‌مریکا له‌ده‌ره‌وه که‌مترو زیاتر ده‌کات .زۆر به‌ئاماژه‌دان به‌په‌یوه‌ندی باش���ی تره‌مپ‌و رونه کۆمارییه‌کان به‌رده‌وام لۆمه‌ی سیاسه‌تی سه‌رۆکی ئێس���تایان ده‌کرد له‌مه‌ڕ سیاسه‌تی ئۆبام���ا ،ب���ه‌اڵم کۆپی ئه‌و نابێ���ت "هێله‌ری سه‌رۆکی روس���یا،پۆتن .ده‌ریده‌خات که له‌و ده‌ره‌وه ،به‌ئه‌مریکایه‌ک���ی الواز وه‌س���فیان بهش���ێوه‌یه‌کی فراوانتر هێزو توانای ئه‌مریکا به‌ره‌یه نزیک ده‌بێته‌وه،به‌ره‌ی سوریاو ئێران‌و ده‌کرد ،ته‌نانه‌ت هه‌ڵمه‌ته‌کانی ترامپی کۆماری له‌و بواره به‌کاردێنێت زیاتر له‌ئۆباما ،به‌نمونه روسیا. ب���ه‌اڵم ئ���هو ش���یکه‌ره‌وه‌یه به‌ره‌یه‌ک���ی له‌ئێستاش���دا ئه‌وه‌ی خستۆته رو که ئه‌مریکا لێدوانه‌کانی س���هبارهت به‌س���وریا که هه‌وڵ له‌جیهاندا به‌هێزتر ده‌کاته‌وه .بۆس���ه‌لماندنی ده‌دات ناوچه‌ی ئارام‌و دژه‌فڕین له‌دژی ئه‌سه‌د دژه‌ترامپیش ده‌خاته رو که قورسایی خۆیان ئه‌وه‌ش روانینی کلنتن له‌سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی به‌ڕێوه بب���ات ،ئهوه ب���ه به‌کارهێنانی هێزو هه‌یه "سیاسه‌ته‌کانی له‌دژی هاتنی موسوڵمان ئه‌مری���کا جیاوازتر ده‌بینرێ���ت .کۆی ههمو قورس���ایی ئه‌مریکا ده‌بێت ،وات���ه جارێکیتر بۆ ئه‌مریکاو رێگه‌گرتنیان ،هه‌روه‌ها دژایه‌تی کۆچبه‌ر ،ئه‌مانه زۆر واڵتی دۆس���تی ئه‌مریکا بۆچونه‌کانیش ،ده‌گاته ئه‌وه‌ی کاریگه‌ری ئه‌م سیاسه‌تێکی به‌هێزتر". ب���ه‌اڵم له‌مه‌ڕ که‌نداو و سیاس���ه‌تی نه‌وتی له‌ده‌ره‌وه بێزارکردوه ،وه‌ک میس���رو واڵتانی واڵته زلهێزه نادیده‌ناکرێت. زۆر ش���اره‌زا هێڵی سیاس���ه‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مری���کا به‌نه‌گۆڕی ده‌مێنێت���هوه ،هه‌روه‌ها که‌نداو ،هه‌روه‌ها تورکیا" ،پاوڵ نزیکبونه‌وه‌ی هێڵ���ه‌ری کلینتن به‌ڕونتر له‌سیاس���ه‌ته‌کانی له‌م���ه‌ڕ رێکه‌وتنی ئه‌تۆم���ی ئێرانیش نه‌گۆڕ له‌ڕوس���یا به‌قازانجی کورد وه‌س���ف ده‌کات تره‌مپ وه‌س���ف ده‌ک���ه‌ن ،ئاوه���اش باوه‌ڕ ده‌بێت ،ب���ه‌اڵم له‌گه‌ڵ ئیس���رائیل ده‌گۆڕێت "ده‌ک���رێ وه‌ک خاڵێکی ئه‌رێنی بۆ کورده‌کان ده‌ک���ه‌ن ک���ه گۆڕین���ی زۆرتر له‌سیاس���ه‌تی "ده‌ی���ه‌وێ جوله‌که‌کانی ئه‌مریکا به‌الی خۆیدا خوێندنه‌وه‌ی ب���ۆ بکرێت که نێوه‌ندی کوردو ده‌ره‌وه له‌الی ترامپ ده‌بێت .وه‌ک شاره‌زایان راکێشێ له‌وکاته‌ی که هه‌ندێ ساردی لهنێوان روسیا له‌باشیدایه". هه‌رچه‌ن���ده ترام���پ ل���هو لێدوانان���هی به‌رده‌وام ئه‌وه‌یان خس���تۆته‌ڕو که سیاسه‌تی باراک ئۆباماو نه‌ته‌نیاهۆدا هه‌بوه ،به‌اڵم ترامپ کۆمه‌رییه‌کان زیاتر ڕو له‌سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌یه زیره‌کانه هه‌ڵمه‌ت���ی دڵڕاگرتنی جوله‌که‌کانی ئ���هو به‌راوردکاریان���هی هێناوه‌ت���ه ئ���اراوه له‌ڕاپرس���ییه‌کاندا ل���ه‌دوای خانمه‌که‌وه‌ی���ه، به‌پێچه‌وان���هی دیموکرات���ه‌کان ک���ه زیات���ر برده ئیسرائیل". پاوڵ س���ه‌یلم رون ده‌ڵیت "هه‌لی ئه‌م خولی له‌هه‌ڵمه‌ته‌کانیان پشت به‌خه‌مه ناوخۆییه‌کان ک���ورد له‌هه‌رێم���ی کوردس���تان وه‌ک سه‌رۆکایه‌تییه رو له‌ترامپ نییه ،سیاسه‌ته‌کانی ده‌به‌ستن. پاول سه‌لیم ،گه‌وره شاره‌زا له‌په‌یمانگای هێزێک���ی دی���اری زه‌مین���ی به‌ه���اوکاری ناڕونه‌و زۆر جار له‌هه‌ڵوێسته‌کانیشی په‌شیمان خۆرهه‌اڵتی ناوه‌ڕاس���ت پێیوایه سیاس���ه‌تی هێزه‌کان���ی هاوپه‌یمان���ان روب���ه‌ڕوی داعش ده‌بێته‌وه ،به‌اڵم به‌بونی به‌س���ه‌رۆک زۆر شت ده‌ره‌وه‌ی هێل���ه‌ری نزیک ده‌بێ���ت له‌هه‌مان وه‌س���تاونه‌ته‌وه ،ب���ه‌اڵم لێدوانه‌کان هێش���تا له‌م واڵته‌ش ده‌گۆڕێت ،ئیتر رون نییه به‌باشی سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی س���ه‌رۆکی ئێستا باراک ئاو به‌خواس���تی دڵی کورددا ناکات ،هێش���تا یان به‌خراپی ده‌که‌ونه‌وه".
ره‌وه‌ندی کوردی لهههندێ ویالیه‌ت ده‌توانن کاریگه‌ریان له‌سه‌ر هه‌ڵبژاردنی سیناتۆرو ئه‌ندامانی کۆنگرێس ههبێت ،به‌اڵم ئێمه وه‌کو نوێنه‌رایه‌تی له‌گه‌ڵ هه‌ردوال کار ده‌که‌ین‌و دۆستمان له‌هه‌ردوال هه‌یه
ره‌وه‌ندی کوردی ده‌نگ به‌کێ ده‌ده‌ن؟ ره‌وه‌ن���دی ک���وردی له‌ئه‌مری���کا نزیکه‌ی 50هه‌زار که‌س���ێک ده‌بێ���ت ،له‌واڵتێکدا که دانیش���توانه‌که‌ی نزیکه‌ی 300ملیۆن ده‌بێت. ئای���ا ک���ورد ده‌توانێ���ت چ کاریگه‌رییه‌کیان ههبێت؟ به‌تایبه‌تی ره‌وه‌ندێکی په‌رشوباڵوه، به‌رده‌وامیش دابه‌ش���بونه حزبێکان له‌هه‌رێمی کوردس���تان‌و پارچه‌کانی دیکه‌ی کوردی تیا ده‌ژی ،کاریگ���ه‌ری به‌س���ه‌ر ره‌وه‌نده‌ک���هوه دیارب���وه .به‌ی���ان س���امی عه‌بدولڕه‌حم���ان نوێنه‌ری حکومه‌تی هه‌رێم له‌واشنتۆن الی وایه "ره‌وه‌ندی کوردی لهههندێ ویالیه‌ت ده‌توانن کاریگه‌ریان لهس���ه‌ر هه‌ڵبژاردنی س���یناتۆرو ئه‌ندامانی کۆنگرێس ههبێت ،به‌اڵم ئێمه وه‌کو نوێنه‌رایه‌تی له‌گ���هڵ ئه‌ندامانی هه‌ردوال کار ده‌که‌ین‌و دۆستمان له‌هه‌ردوال هه‌یه ،هه‌رکه‌س س���ه‌رۆک بێت ،ئێمه کاریان له‌گه‌ڵ ده‌که‌ین، سیاسه‌تی ئه‌م واڵته‌ش به‌تایبه‌تی سیاسه‌تی ده‌ره‌وه به‌رژه‌وه‌ن���دی خۆی���ان لهپێش ههمو شتێکه‌وه‌یه". کام���ه‌ران کوردی وه‌ک هاواڵتییه‌ک���ی ک���ورد له‌ش���اری ناش���فیل ک���ه نزیک���هی 15هه‌زار کوردی تیا نیش���ته‌جێیه ،پێی وایه هه‌ندێ کورد که له‌حزبێک���ی دیاری ک���راون ،ده‌خوازن ک���ورد ده‌ن���گ به‌ترام���پ بدات وه‌ک���و کاندیدی کۆماریی���ه‌کان، ب���ه‌اڵم ه���ه‌ر ل���هو ش���اره، ک���ورد هه‌ی���ه س���ه‌ر به پارتی کۆمارییه‌کان���هو ده‌ن���گ ب���هو بۆچونان���هی ترام���پ ناده‌ن .هه‌روه‌ها زۆرێک له‌کوردی ئێره ناشڤیل، له‌ونه‌وه‌یه‌ن که مزگه‌وت‌و ئاینداری کاریگه‌ری زۆری به‌س���ه‌ریانه‌وه هه‌ی���ه، له‌به‌رئ���هوه زه‌حمه‌ت���ه ئه‌و بانگه‌ش���انه ئه‌گه‌ر حزبێکی���ش ب���ۆ هه‌وادار ه‌کان���ی خۆی بیکات، ئاکامی ههبێت.
8
کۆمه‌اڵیه‌تی
) )541سێشه‌مم ه 2016/8/23
چیرۆكی خنكانی دو خوشكه‌كه
ساندی ویستی سالی رزگار بكات ،به‌اڵم ئه‌ویش خنكا ئا :ئاوێنه رۆژی هه‌ینی 2016/8/19بۆ كریستیانه‌كانی دهۆك ڕۆژێكی ناخۆش بو ،چونكه له‌كاتێكدا خانه‌واده‌یه‌كی كریستیان به‌مه‌به‌ستی گه‌شت‌و سه‌یران چوبونه سه‌ر روباری خاپور ،به‌اڵم دواتر به‌ته‌رمی دوان له‌كچه‌كانیانه‌وه هاتنه‌وه كه یه‌كێكیان بۆ مه‌له‌كردن‌و ئه‌وه‌ی دیكه‌یان بۆ رزگاركردنی خوشكه بچوكه‌كه‌ی چوبونه ئاوه‌وه. به‌پێ���ی ئه‌و زانیاریانه‌ی له‌پۆلیس���ی دهۆكه‌وه دراوه به‌ئاوێنه دو خوش���ك به‌ناوه‌كانی س���اندی سلێمان داود (24 ساڵ)و سالی سلیمان داود ( 16ساڵ) كه مه‌س���یحی كلدانین‌و خه‌ڵكی گوندی بیرساوان ،پاش ئه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ ته‌واوی ئه‌ندامانی خانه‌واده‌و خزم‌و كه‌سوكاریاندا به‌مه‌به‌س���تی گه‌ش���ت‌و س���ه‌یران ده‌چنه گوندی كوس���ه له‌ش���ارۆچكەی مانگێشك له‌سه‌ر روباری خاپور ،به‌اڵم س���ه‌رله‌به‌یانی ئ���هو رۆژه پاش ئه‌وه‌ی سالی به‌مه‌به‌س���تی مه‌له‌كردن ده‌چێته ناو روباره‌كه‌وه دوات���ر له‌نێو ئاوه‌كه‌دا ده‌س���تده‌كات به په‌له‌قاژه‌و خوش���كه گه‌وره‌كه‌ش���ی (س���اندی) به‌مه‌به‌ستی فریاكه‌وتن���ی ده‌چێتە ن���او ئاوه‌كه‌وه، ب���ه‌اڵم ئه‌وی���ش كۆنترۆڵ���ی خ���ۆی له‌ده‌س���تده‌دات‌و جگه له‌وه‌ی ناتوانێت خوش���كه‌كه‌ی رزگار بكات ،بۆخۆش���ی له‌نێو ئاوه‌كه‌داو له‌نزیك خوشكه‌كه‌یه‌وه ده‌خنكێ���ت .دواتری���ش (س���اندی‌و
س���الی) بۆ م���اوهی 45خوله‌ك له‌نێو ئاوه‌كه‌دا به‌خنكاوی ده‌مێننه‌وه ،دواتر له‌الیه‌ن كه‌س���وكاریانه‌وه ته‌رمه‌كانیان ده‌رده‌هێنرێته‌وه. له‌ب���اره‌ی روداوه‌ك���هوه رائید بێوار عه‌بدولعه‌زی���ز ،بەڕێوەبەری راگه‌یاندنی به‌رگریی شارس���تانی ده���ۆك ئه‌وه‌ی به‌ئاوێن���ه وت كه ئ���هو كچانه به‌هۆی ئ���ه‌وه‌ی مه‌له‌وانیی���ان نه‌زانی���وهو ئاوه‌ك���ه‌ش قوڵ‌و خێرا ب���وه خنكاون، ئه‌و وتیش���ی "ته‌رمی كچه‌كان له‌الیه‌ن خانه‌واده‌كه‌ی���انو خه‌ڵك���ی ناوچه‌كه پاش نزیكه‌ی كاتژمێرێ���ك له‌ڕوباره‌كه ده‌رهێنراونە‌ت���هوهو دواتریش ره‌وانه‌ی نه‌خۆشخانه‌ی پزیشكی دادوه‌ری كراون له‌شاری دهۆك". رائی���د بێوارعه‌بدولعه‌زی���ز ئاماژه‌ی به‌وه‌ش���دا كه به‌هۆی ئه‌وه‌ی ئه‌و رۆژه هه‌ین���ی بوه‌و پل���هی گه‌رم���اش به‌رز بوه ،خه‌ڵکێك���ی زۆر رو‌یانكردۆته ئه‌و ناوچه‌ی���هو هه‌ر له‌هه‌مان رۆژدا كوڕێكی دیكه‌ی مه‌س���یحیه‌كانی كلدان به‌ناوی ئه‌ندی موش���تاق ( 22س���اڵ) له‌نزیك گون���دی دوگ���ری له‌هه‌م���ان روب���اردا خنكاوه. روب���اری خاپور یه‌كێك���ه له‌لقه‌كانی روباری دیجله‌و سه‌رچاوه‌كه‌ی له‌باكوری كوردس���تانهوه هه‌ڵده‌قوڵێت‌و به‌شاری زاخ���ۆدا تێپ���ه‌ڕ ده‌بێ���ت ،س���ااڵنه‌ش ژماره‌یه‌ك���ی زۆر خه‌ڵك به‌مه‌به‌س���تی گه‌شتیاری س���ه‌ردانی ده‌كه‌ن‌و چه‌ندین جاریش روداوی خنكان له‌نێو روباره‌كه‌دا رویداوه.
ساندی‌و سالی بۆ ماوه‌ی 45خوله‌ك له‌نێو ئاوه‌كه‌دا به‌خنكاوی ده‌مێننه‌وه
ساندی‌و سالی سلێمان داود
قه‌یرانی دارایی پیاو له‌ماڵ به‌ده‌ركردن ده‌دات گه‌نجان به‌هۆی بێپاره‌یی ،رێگایه‌كی دیكه ده‌دۆزنه‌وه
توندوتیژیه‌كان دژ ی پیاوان له‌هه‌ڵكشاندایه ترامادول‌و ئارسین‌و ڤالیۆم جێگەی خواردنهوه روحیه‌كانی گرتۆته‌وه ئا :زانكۆ سه‌ردار
له‌ئێستادا قه‌یرانی كورسی سه‌رۆكایه‌تی‌و په‌كخستنی په‌رله‌مان‌و ملمالنێ سیاسیه‌كان، هۆكاره سه‌ره‌كیه‌كانی ئه‌و قوربانیه‌ن كه پیاو له‌كۆمه‌ڵگه‌ی هه‌رێمی كوردستاندا به‌پله‌ی یه‌كه‌م به‌ری كه‌وتوه ،ئاماره‌كانی رێكخراوی یه‌كێتی پیاوانی كوردستانیش ئهوه پشتڕاست ده‌كه‌نه‌وه كه شه‌ش مانگی رابردوی ئه‌مساڵ بۆ پیاوان دڵخۆشكه‌ر نیه.
بورهان عه‌لی فه‌ره‌ج ،سكرتێری رێكخراوی یه‌كێت����ی پیاوانی كوردس����تان ،ب����ۆ ئاوێنه ئاماره‌كان����ی توندوتی����ژی م����اوهی ش����ه‌ش مانگی راب����ردو وات����ا ( )2016/1/1تاوه‌كو ( )2016/7/1ك����ه له‌به‌رانب����ه‌ر پیاوان����دا له‌هه‌رێمی كوردس����تان ئهنجامدراوه ده‌خاته رو ،ده‌ڵێ����ت "كۆی س����كااڵی توندوتیژیه‌كان 329كه‌یس����مان هه‌ب����وه ،خۆكوش����تن 34 كه‌یسمان هه‌بوه ،كوش����تنی پیاوان له‌الیه‌ن ژنانه‌وه به‌هاوكاری كه‌س����انی تر 5كه‌یسمان هه‌بوه". بوره����ان عه‌ل����ی ف����ه‌ره‌ج ،س����هبارهت به‌كاریگه‌ریه‌كان����ی قه‌یرانه‌كان����ی هه‌رێم����ی كوردستان له‌سه‌ر پیاوان ئاماژه به‌وه‌ده‌دات، هۆكاری س����ه‌ره‌كین بۆ كێش����ه‌كانی پیاوان‌و رایده‌گه‌یه‌نێت "قه‌یرانی دارایی راس����ته‌وخۆ په‌یوه‌ن����دی به‌ژیانی خێزان����هوه هه‌یه ،له‌م كۆمه‌ڵگایانه‌ش����دا به‌پێی ش����ه‌رعی ئیسالم‌و یاسای باری كه‌س����ێتیش ئه‌ركی دابینكردنی پێداویس����تیه‌كانی خێزان ده‌كه‌وێته ئه‌ستۆی پیاو ،بۆیه كاتێك پیاویش ناتوانێت وه‌كو پێویس����ت پێداویس����تی خێ����زان دابینب����كات كاتێك ده‌چێت����هوه نێ����و ماڵه‌كه‌ی‌‌و ناهۆش����یاری به‌ه����ۆی خێزانه‌كه‌ش����یه‌وه توش����ی روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی كێشه‌ی خێزان����ی ده‌بێت، بۆیه قه‌یرانی ئابوریه‌ك����ه
ئه‌مساڵ به‌ته‌نها له‌ماوه ی شه‌ش مانگدا 329كه‌یسمان هه‌بوه کە توندوتیژی بەرامبەر پیاوان کراوە راس����ته‌وخۆ هۆكاری كێش����هی كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و خێزانی����ه ،بێگوم����ان قه‌یران����ی سیاس����یش كاریگه‌ری كردۆته سه‌ر خێزانه‌كان له‌ڕێگه‌ی ئابوریانه‌وه". هه‌روه‌ه����ا باس����له‌وه‌ش ده‌كات ،ئ����ه‌م ش����ه‌ش مانگه‌ی س����ه‌ره‌تای ئه‌مساڵ رێژه‌كه به‌رزتربۆت����هوه له‌چاو س����ااڵنی راب����ردودا، له‌وباره‌یه‌شه‌وه وتی "س����اڵی رابردو به‌كۆی گشتی 529كه‌یسمان هه‌بوه ،به‌اڵم ئه‌مساڵ به‌ته‌نه����ا له‌م����اوهی ش����ه‌ش مانگدا 329 كه‌یس����مان هه‌ب����وه ،بۆیه ده‌بینی %35كێشه‌كان زیادی����ان ك����ردوه، دی����اره زۆرترین ئه‌و كه‌یس����انه‌ش كه المان كێشه‌ی د ێت����ه هاتنه‌ناوه‌وه‌ی كه‌سانی ت����ر ه بۆ نێو خێزا ن‌و ناهۆشیای
هاوس����ه‌رگیریه ،یاخود پێشێلكاری به‌رانبه‌ر پی����اوان ده‌كرێ����ت كاتێك له‌هاوس����ه‌ره‌كه‌ی جیابۆت����هوهو به‌یاس����ا ده‌بێ����ت منداڵه‌كه‌ی ببینێت كه‌چی الیه‌نی به‌رانبه‌ر رێگه‌ی بینینی منداڵه‌كه‌ی ناده‌ن ،كه‌یس����ه‌كان جۆراوجۆرن ب����ه‌اڵم ئه‌وه‌ی ئێس����تا زۆرتر ب����وه قه‌یرانی ئابوریو كێشه‌ی خێزانین". س����كرتێری یه‌كێتی پیاوانی كوردس����تان جه‌خ����ت له‌مه‌ترس����ی زیاتربون����ی دۆخه‌كه ده‌كات����هوه ،پێ����ی وایه ئه‌گه‌ر قس����ه له‌گه‌ڵ پۆلیس����دا بكرێت ئه‌وكات باش����تر ده‌زانرێت كێش����ه خێزانیه‌كان چه‌نده زیادیان كردوه، ده‌شڵێت "ئێستا ئهوهندهی لێك جیابونه‌وه‌ی خێزان����ه‌كان بونی����ان هه‌یه ره‌نگ����ه ئهوهنده هاوس����ه‌رگیری‌‌و دروس����تبونی خێزان بونی نه‌بێ����ت ،تاوه‌كو قه‌یرانی دارای����ی زیاتربێت كێشه خێزانیه‌كانیش زیاتر ده‌بن". هه‌روه‌ها ئه‌وه‌ش ئاشكرا ده‌كات ،چه‌ندین كه‌یسیان چۆته به‌رده‌س����ت كاتێك پیاوه‌كه له‌ماڵه‌كه ده‌ركراوه ،ده‌شڵێت "به‌ڵێ كۆمه‌ڵێك كه‌یسی زۆرمان له‌به‌رده‌س����ته كه پیاوه‌كان له‌ماڵه‌كانی خۆیان ده‌ركراون ،به‌تایبه‌ت ئه‌و پیاوانه‌ی ته‌مه‌نیان به‌ره‌و سه‌ره‌و رۆیشتوه". ئه‌و وتیشی" ئه‌و ئاماره بۆ ههمو هه‌رێمی كوردستانه‌و ته‌نانه‌ت به‌شێك له‌كه‌ركویشه، ئێم����ه چه‌ندی����ن ج����ار حكوم����ه‌ت‌و الیه‌نی په‌یوه‌ندیدارم����ان ئاگاداركردۆته‌وه به‌اڵم هیچ وه‌اڵمێكیان نه‌داوینه‌ته‌وه ،نه وه‌اڵمیان پێیه نه چاره‌س����ه‌ر ،حكومه‌ت ئێستا له‌كرێكارێك ده‌چێ����ت ئه‌گه‌ر رۆژێك ئی����ش نه‌كات پاره‌ی پێنی����ه ،داواكارم به‌ڕاس����تی حكوم����هت پێداچونه‌وه به‌سیستمی موچه‌دا بكات، ده‌بێ����ت حكومه‌ت ئ����اگای له‌وه‌بێت پێداویس����تیه‌كانی خێ����زان زی����ادی ك����ردوه ،حكوم����هت زۆر بێباك����ه له‌ئاست ئه‌م دۆخه‌دا ،ئه‌سڵه‌ن ئ����ه‌وه‌ی به‌الیه‌وه گرنگ نیه بابه‌تی ئاب����وری خه‌ڵكه، خه‌ریكه شتێك نامێنێت به‌ناوی خێزانه‌وه".
ئا :تەالر حیكمەت ههرچهنده ئالوده‌بون به‌خواردنه‌وه كحولیه‌كان‌و جگه‌ره‌و نێرگه‌له له‌نێو گه‌نجاندا رێژه‌كه‌ی به‌رزه ،به‌اڵم له‌ئێستادا گه‌نجان رێگای هه‌رزانترو خێراتریان دۆزیوه‌ته‌وه بۆ ئه‌وه‌ی بێهۆش ببن‌و به‌وته‌ی پزیشكانیش ده‌رئه‌نجامه‌كه‌ی مه‌ترسیداره. دیارتری���ن ئ���هو ماددانه‌ی ئێس���تا بهش���ێك له‌گه‌نجان به‌دوایدا ده‌گه‌ڕێن‌و له‌ده‌رمانخانه‌و زۆرجاریش به‌شێوه‌یه‌كی نایاس���ایی له‌كافتریاكان���دا هه‌وڵ���ی ده‌ستخستنی ده‌ده‌ن مادده‌و حه‌به‌كانی (ئارس���ین ،ڤالیۆم ،ترام���ادۆل)ه ،كه زۆرجاری���ش له‌جیات���ی خواردن���هوه كحولیه‌كان به‌كارده‌هێنرێت. نەهرۆ پیشەی دەرمانسازە ،ئه‌و باس ل���ەوە دەكات كە (ڤالیۆم‌و ئارس���ین) كۆمەڵێك ئازارشكێنی بەهێزن هەربۆیە پاش چەند جارێك لەخواردنی پاش���ان ئال���وده دەبن پێیەوە ،هەندێكیش���یان بەخواردن���ی تەنه���ا جارێ���ك ئالوده ئەبێت. ئ���ەو دەرمانس���ازە به‌ئاوێنه‌ی وت" لەئێس���تادا گەنجەكان زیاتر بەش���وێن حەبی (ترامادۆل)دا دەگەڕێن ،چونكە ئ���ەم حەبانە جۆرێك���ن لەحەبی خەو، ههرچهنده ئێمه به‌بێ ره‌چه‌ته‌ی دكتۆر ئه‌م حه‌بان���ه به‌كه‌س ناده‌ی���ن ،به‌اڵم بهش���ێكیان لهڕێ���گای جۆراوجۆره‌وه ده‌ستی ده‌خه‌ن". له‌ئێستاشدا گەنجان ته‌نها به‌خواردنه‌وه كحولیه‌كانه‌وه ناوەس���تنه‌وه‌و په‌نا بۆ ماددە س���ڕكەرەكان دەبەن كە گەنجان بۆ هەندێكیان ناوی تایبەتیان بۆ داناون وەكو (زەربی ،وەردی) واتە (ئارسین، ڤالیوم) كە ماددەی كۆداینیان تێدایەو دەبێتە هۆی بێهۆشكردنیان. پەرس���تارێك نەیویس���ت ناوی خۆی ئاشكرا بكات ،به‌اڵم لەڕوی پزیشكیەوە حەبی (زەرب���ی ،وەردی) ب���ۆ ئاوێنە
رونك���ردەوەو وتی" ئ���ەم دو ماددەی ه لەڕوی پزیش���كیه‌وه ناوە زانستیەكەی (ئارس���ین ،ڤالیوم)ە كە گەنج بێهۆش دەكات‌و دەیباتە دونیایەكی تر". وتیش���ی" ئەو گەنجانەی كە پێشتر م���اددەی كهولی���ان بەكارهێن���اوە توان���ای كڕینی به‌رده‌وام���ی ئه‌و جۆره خواردنه‌وانه‌یان نیە ،هه‌ر بۆیه ئێس���تا په‌نا بۆ ئه‌م جۆره حه‌بانه ده‌به‌ن". ب���ه‌اڵم به‌وت���هی ئ���ه‌م په‌رس���تیاره ئێس���تا كافتریاكان بونەته جێگه‌یه‌كی دیكه‌و گه‌نجان بهش���ێوازی نایاس���ایی ل���هو ڕێگه‌یه‌وه ئ���ه‌م ج���ۆره حه‌بانه ده‌س���تده‌خه‌ن ،ئه‌و وتیشی "ماوه‌یه‌كه گەنجەكانم���ان حەبی(ئینترۆس���تۆپ) بەكاردەهێنن‌و وەك مادەیەكی بێهۆشكەر دەیکەنە ناو توتنی نیرگەلەوەو پاشان دەیكێشن". بڵند گۆران پزیش���كی بیهۆش���كاری لەب���ارەی حه‌ب���ی (ڤالی���وم) ك���ه له نێ���و گه‌نجان���دا ب���اوه به‌ئاوێنه‌ی وت "ڤالی���ۆم حەبێك���ی ئارامكەرەوەی���ە، هەروەه���ا ئ���ەو مادەی���ە بەکاردێت بۆ چارەسەری نەخۆشی قەلەقی ،گەشکە، ئارەمک���ەرەوە ،چەندی���ن بەکارهێنانی تر ،هۆکاری ئاڵودەب���ون بەم دەرمانە دەگەڕێت���ەوە ب���ۆ ئەوەی بەش���ێوەی ناڕێ���ک بەکاردێت یان ب���ۆ ماوەیەکی زۆر کە بگات���ە چوار مان���گ تەنانەت ئەگەر بەپێی وەسفی پزیشکیش بێت، میکانیزمی ئاڵودە بونەکە دەگەڕێتەوە بۆ کاریگەری دەرمانەکە لەسەر مێشک بەزی���اد دەردانی م���ادەی دۆپامین کە مێشک بەشێوەی سروشتی بەڕێژەیەکی دیریک���راو دەیڕێژێت کە ئەگ���ەر زیاد لەپێویس���ت دەربدرێ���ت دەبێتە هۆی هەس���ت کردن بەمەزاجێکی زۆر خۆش واتە ئیوفۆریا پاش���ان کەس���ی ئاڵودە پێویس���تی بەبڕێکی زیاتر لەو دەرمانە هەیە تا بگەنە حاڵەتی بێهۆشی". ئه‌م پزیش���كه وتیش���ی" (ئارسین) یش جۆرێك���ە لەجۆرەكانی (دەرمانی چارەسەری نەخۆشی پارکینسۆن) ,کە دەبێتە ه���ۆی ئاڵودەبون ،کە زیاتر لە
تەمەنی هەرزەکارو تەمەنی مامناوەنددا زۆرە بەتایبەت ئەوکەسانەی کە کێشەی کۆمەاڵیەتی‌و دەرونی���ان هەیە پەنا بۆ ئ���ەم ماددانە دەبەن تا چەند س���اتێک ئارامییان پێ ببەخشێت". له‌ب���اره‌ی چاره‌س���ه‌ری ئ���ه‌م جۆره ئالوده‌بونه‌ش كه ئێستا له‌نێو گه‌نجاندا هه‌یه ئه‌م پزیشكه وتی" ئەم ئاڵودەبونە چارس���ەری هەی���ە بەاڵم کات���ی زۆری دەوێت‌و پێویس���ته له‌سەنتەری تایبەت بەچارەس���ەری دەرون���ی چاره‌س���ه‌ر وه‌ربگ���رن ،ئ���هو كه‌س���انه‌ی به‌حه‌بی ئارس���ین ئالوده ده‌بن چاره‌س���ه‌ریان قورس���تره له‌وانه‌ی به‌حه‌بی (ڤالیوم) ئالوده بون".
ماوه‌یه‌ك ه گەنجەكانمان حەبی (ئینترۆستۆپ) بەكار دەهێنن‌و وەك مادەیەكی بێهۆشكەر دەیکەنە ناو توتنی نیرگەلەوە
ره‌نگاڵه
rangalayawene@gmail.com
) )541سێشه‌ممه 2016/8/23
11
وه نەوشیروان مستەفاو هێرۆ ئیرباهیم کەبابەکەیان بەپارەی کێ خوارد؟
وه
ین گه‌رماو ردستانه‌و‌ه ی گه‌رماوی نكه‌ران ك ه
م���اوه‌كان ڵ هۆتێل و ش به‌شێك ه رێكی وه‌ك
ئا :راوێژ کامەران لەکاتێکدا هاواڵتیانی کوردستان بەدەست چەندین گرفت‌و کێشەی سیاسی‌و ئابورییەوە دەناڵێنن ،هەفتەی رابردو نەوشیروان مستەفاو هێرۆ ئیبراهیم ئه‌حمه‌د بەخواردنی شیشێک کەباب لەیەکێک لەکەبابخانە ناسراوەکانی شاری سلێمانیدا ،بونه جێگه‌ی باسوخواسی تۆڕ‌ه کۆمه‌اڵیه‌تییه‌کان‌و چەندین لێکدانەوە بۆ کەبابخواردنەکەیان کرا. خاوەنی کەبابخانەی (عەباس ئەبوشوارب) ئاشکرایدەکات ،ئەو دو سەرکردەیە لەسەر داوای ئەو سه‌ردانی کەبابخانەکەیان کردوە، بەبۆنەی نۆژەنکردنەوەیه‌وه. هاوژین عەباس ئەبو ش���وارب ،کە دوای مردنی باوک���ی کەبابخانەکە بەڕێوەدەبات، بەئاوێن���ەی وت "باوک���م س���ااڵنێکی زۆرە ئەو کەبابخانەیەی هەیەو دۆس���تی زۆرێک لەس���ەرکردە سیاس���ییەکان بوە بەتایبەت نەوش���یروان مس���تەفا ،چونک���ە ه���ەر لەمنداڵییەوە دراوس���ێ بون‌و تێکەاڵوییان هەب���وەو هاوڕێی یەکتر ب���ون‌و هەردوکیان دو کەس���ایەتی ناس���راوی ئەم شارەبون، لەبەرئەوە پاش نۆژەنکردنەوەی کەبابخانەکە بانگهێشتی نانخواردنی ئه‌و و هێرۆخانم کرد بۆ ئێرە". ناوب���راو رونیک���ردەوە ،ک���ە خ���ۆی س���ەردانی هەریەک لەنەوشیروان مستەفاو هێ���رۆ ئیبراهی���م ئەحم���ەدی ک���ردوەو بانگهێشتکردنەکەی پێوتون. كوڕه‌كه‌ی عه‌باس ئه‌بو شوارب ئەوەشی ئاشکراکرد ،له‌پاش هاتنی ئەو دو سەرکردەیە ب���ۆ كه‌بابخانه‌كه‌یان ،خه‌ڵكێكی زۆر زیاتر س���ه‌ردانیان ده‌كات ،ئه‌و وتی "نه‌ك ته‌نها لهس���لێمانی به‌ڵك���و له‌پارێزگاكانی دیكه‌ی هه‌رێم‌و ته‌نانه‌ت له‌ناوه‌ڕاس���ت‌و باش���وری عێراقیش���هوه خه‌ڵك دێت ،ئه‌مه‌ش به‌هۆی ئه‌وه‌ی ناوبانگی چێش���تخانه‌كه‌و خۆشیی كه‌بابه‌كه‌یان بیستوه". س���ەبارەت بەنرخی خواردنەکەی ئەو دو س���ەرکردەیە کە پرس���یاری الی هەندێک لەهاواڵتی���ان دروس���تکردبو ،هاوژین وتی
"كۆی نرخی خواردنی مێزه‌که‌‌ی نه‌وشیروان نه‌گۆڕدرێت ،وتیشیان له‌و كاره‌دا پاڵپشتت مسته‌فاو هێرۆخان به‌هه‌موی نه‌گه‌یشتوەت ه ده‌بی���ن ،هه‌ربۆیه منیش به‌ڵێنم پێیاندا ك ه كه‌بابخانه‌كه هه‌ر به‌زیندویی ده‌هێڵینه‌وه". 50هه‌زار دینار". که‌بابخان���هی "عه‌ب���اس ئه‌بو ش���وارب" وتیش���ی "خواردن له‌چێش���تخانه‌كه‌مان هێنده گ���ران نیه ،ئه‌وانی���ش هه‌مویان 10یه‌كێك��� ه له‌که‌بابخان���ه به‌ناوبانگه‌كان���ی كه‌س ب���ون كه نانی���ان خ���واردو میوانی شاری سلێمانی‌و ئێس���تاش بوەته یه‌كێك ئێمه ب���ون ،كاك نه‌وش���یروان‌و هێرۆخان لهس���یماكانی ش���ار ،ئ���ه‌م كه‌بابخانه‌ی��� ه یه‌كی یه‌ك شیش كه‌بابیان خواردو ئه‌وانی له‌ناوه‌ندی بازاڕی ش���اره‌كه‌داو له‌شوێنێكی دیكه‌ش یه‌كی دو ش���یش ،خواردنه‌كه‌شیان میللیدای���ه ك��� ه به‌ب���ازاڕی س���ه‌ڕاجه‌كان ناسراوه ،له‌ساڵی 1948هوه كراوه‌ته‌وه‌و له‌و زۆر به‌دڵبو". خاوەنی کەبابخانەکەی عەباس ئەبوشوارب كاته‌شه‌وه تائێستا به‌به‌رده‌وامی پارێزگاری تاک���ە داواکاری ئ���ەو دو س���ەرکردەیە له‌ناوبانگ‌و چێژی خواردنه‌كه‌ی كردوه. عه‌ب���اس مه‌حم���ود ئه‌حمه‌د ،ناس���راو ئاش���کرادەکات لەکاتی س���ەردانەکەیاندا، ئه‌و وتی "پێش رۆش���تنیان هێرۆخان‌و كاك به"عه‌ب���اس ئه‌بوش���وارب" س���اڵ ی 1937 نه‌وش���یروان پێیانوتم كه یه‌ك داواكاریمان له‌شاری سلێمان ی له‌دایكبوه‌‌و نازناوه‌كه‌ش ی لێت هه‌یه ،داواكاریه‌كه‌ش���یان ئه‌وه‌بو ئه‌م ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ ش���ێواز ی دانانی "سمێڵی"، ش���وێنه وه‌ك سیمایه‌كی ش���اری سلێمانی ئ���ه‌م پی���اوه س���اڵ ی 1948ده‌س���ت ی ه���ه‌روه‌ك كه‌بابه‌خانه‌ی���ه‌ك بمێنێت���هوهو به‌كه‌بابچێتی كردوه وه‌ك (ش���اگرد) ال ی
كاری هونه‌ری په‌كخستوه
ێر ه هونه‌ر حه‌زێكه‌‌و وه‌ك پیشه نه‌كردوه
ڵ له‌هه‌ڵه‌بجه‌یه ئه‌حمه‌د شه‌ما ئا :عه‌زیز ره‌سوڵ له‌پارێزگای هه‌ڵه‌بجه ،به‌سازكردنی ئاهه‌نگێكی فراوان له‌ناوه‌ندی بازاڕی هه‌ڵه‌بجه‌‌و به‌ئاماده‌بونی سه‌دان هه‌واداری ده‌نگی هونه‌رمه‌ندی میللی كۆچكردوی كوردستان ئه‌حمه‌دشه‌ماڵ ،چایخانه‌یه‌ك به‌ناوی چایخانه‌ی ئه‌حمه‌دشه‌ماڵه‌وه كرایه‌وه،خاوه‌نه‌كه‌ی دهڵێت "رۆژانه میوانه‌كان له‌چایخانه‌كه‌دا ته‌نها گوێیان له‌گۆرانیه‌كانی هونه‌رمه‌ند ئه‌حمه‌د شه‌ماڵ ده‌بێت".
له‌ئێستادا زۆر رێچكه‌ی شكاندوه ،وه‌ك خۆم پێشتر ۆر پشتیوانمه". سه‌باره‌ت بهوهی ئه‌گه‌ر به‌هۆ ی هونه‌ره‌و‌ه توش ی به‌شداربوم له‌درامای گه‌رمیان‌و كوێستان كه دیمه‌ن ی ێشه ی خێزانی ببێت ئاماده‌یه واز له‌هونه‌ر بهێنێت ،باوه‌ش���پێداكردنی تێدابو ،ب���ه‌اڵم ده‌بێت ره‌چاو ی ��هو وتی"هیچ كات ئاماده‌نی���م واز له‌هونه‌ر بهێنم دابونه‌ری���ت بكه‌یت چونكه هێش���تا كۆمه‌ڵگاكه‌مان هاوسه‌ریشمان ماویه‌تی بگات به‌و ئاسته". كات���ی پرۆس���ه ی ن‌و هاوس���ه‌ره‌كه‌م سه‌ر ئه‌و بابه‌ت ه س���ه‌مان كردوه زاهیر محه‌م���ه‌د خاوه‌نی چایخانه‌ی به‌رئه‌و‌ه ناتوانم ئه‌حمه‌دش���ه‌ماڵ ئاماژه‌ی بهوه كرد كه ز له‌هون���ه‌ر پێشتر لهس���ه‌ر عه‌ره‌بانه‌ی ده‌ستگێڕ ێنم". ی فرۆشتوه‌‌و عه‌ره‌بانه‌كه‌شی ناوناوه چا له‌وه‌اڵمی ئه‌و رسیار ه‌ش���دا �� ه ئای���ا ما د هی���ه ۆ ڵێ���ك ینێت ك ه بونه‌ریت ه‌زێنێت، هو وتی هون���ه‌ر
ته‌‌رازو سەرسام مەبە گەر کەسە نزیکەکانت هاتن بۆ الت‌و پشتیوانی خۆیان بۆ تۆ دەربڕی بەبیرۆکە نایابەکانی���ان ،چاالکی جیاواز ئەنجامبدە ،چونکە رەنگە ئەو چاالکییانە ببنە مایەی هاندانت.
دوپشک لەبەرئەوە خەم مەخۆو لۆمەی خۆت مەک���ە ب���ۆ بەختی خراپ���ت ،بەڵکو بەپێچەوانەوە ،گەش���بین بە ،چونکە ژیان هەردەم سورپرایزی دڵخۆشکەری بۆ هەمو کەس هەیە.
وه‌س���تا (مامه‌ل���ی) ه���ه‌ر له‌شوێنی كه‌بابخانه‌که ی ئێس���تا ،عه‌باس ی ئه‌بو شوارب ساڵ ی 1983 وات��� ه له‌ته‌مه‌ن��� ی 46س���اڵیدا ژیان ی ها و س���ه‌ر گیر ی پێكهێن���ا و ه و كوڕێك‌‌و س ێ كچ ی هه‌یه ،ئه‌م كه‌بابچی ه به‌ناوبانگ���ه پ���اش ئه‌وه‌ی له‌ساڵی 2010 نه‌خۆش���د ه‌كه‌وێت‌و دواتری���ش توش���ی نه خۆ ش���ی له‌بیرچونه‌وه ده‌بێت، ل ه 2014/12/9كۆچی دواییده‌کات.
که‌‌وان گیسك :لەم ماوەیەدا کۆمەڵێک لەکەسانی دەوروب���ەرت دەبنە پاڵپش���تییەک بۆت‌و هاوکاریت دەکەن وەک تیمێک بۆ گەیشتن بەئامانجەکانت ،بۆیە دەتوانیت ئەم هەلە بەباشی بقۆزیتەوە.
چایخانه‌ی هونه‌رمه‌ند ئه‌حمه‌د شه‌ماڵ، ئ���هو وتی "به‌هۆی خۆشه‌ویس���تیم بۆ كاره‌ك هم‌و ئه‌و هونه‌رمه‌نده‌و زۆری كڕیار، هه‌س���تام به‌گه‌وره‌كردنی چایخانه‌كه‌م، ك���ردم به‌دوكان كه له‌الیه‌ن هاواڵتیان‌و هه‌وادارانی هونه‌رمه‌نده‌وه پێش���وازیی لێده‌كرێ���ت" .وتیش���ی "به‌باش���مزانی له‌كات���ی كردن���ه‌وه‌ی چایخانه‌كه‌م ،به بهش���داری كه‌س���وكاری هونه‌رمه‌ن���د ئه‌حمه‌د شه‌ماڵ‌و چه‌ندین هونه‌رمه‌ندی میلل���ی ئاهه‌نگێك له‌باخچه‌ی پاش���ا له‌هه‌ڵه‌بجه رێكبخه‌ین". ل���ه‌م چایخانه‌ی���ه‌دا ك���ه وه‌ك چایخانه‌یه‌ك���ی كولت���وری لێهات���وه، به‌درێژای���ی رۆژ گۆران���ی هونه‌رمه‌ند ئه‌حمه‌د شه‌ماڵ لێده‌درێت. جه‌زای ك���وڕی هونه‌رمه‌ند ئه‌حمه‌د ش���ه‌ماڵ كه به‌وتنه‌وه‌ی گۆرانی باوكی
گیسک چاالکب���ون‌و گ���ەڕان‌و بەدواداچ���ون خۆش���یو ئارامیت پێدەبەخشن ،ئەو چاالکی‌و وزەیەی لەناختدا بونی هەیە هێزت پێدەبەخشن‌و هانت دەدەن بۆ گەڕان‌و بینینی کۆمەڵێک شتی نوێ.
ئام���اده‌ی كردن���ه‌وه‌ی چایخانه‌كه بو، خۆشحاڵی خۆی به‌رامبه‌ر به‌كردنه‌وه‌ی چایخانه‌كه راگه‌یاند ،ئه‌و وتی "خۆشحاڵم چایخانه‌ی���ه‌ك به‌ن���اوی باوكم���هوه له شاری شه‌هیدان ده‌كرێته‌وه ،سوپاسی ئه‌و ههمو جه‌م���اوه‌ره ده‌كه‌م ئاماده‌ی ئاهه‌نگی كردنه‌وه‌ی چایخانه‌كه بون". ناوب���راو ره‌خن���هی له‌حكوم���هت گ���رت كه هیچ ش���تێكیان ب���ۆ باوكی نه‌كردوه ،له‌كاتێكدا باوكی یه‌كێك بوه له‌هونه‌رمه‌نده گه‌وره‌كانی كوردستان‌و به‌ده‌نگ���ه خۆش���ه‌كه‌ی خزمه‌ت���ی كوردس���تانی ك���ردوه ،ئ���هو وتی "تا ئه‌و رۆژه‌ی كۆچی دوایی كرد س���ه‌دان گۆران���ی وت���وه ،ب���ه‌اڵم مه‌خابن ئه‌م حكومه‌ته هیچ كات قه‌دری هونه‌رمه‌نده گه‌وره‌كان ناگرێت". ئه‌و كوڕه‌ی ئه‌حمه‌د ش���ه‌ماڵ ئاماژه
سه‌‌تڵ چونک���ە پاڵپش���تی دەکرێیت هەم لەپیشەکەتداو هەم لەژیانی تایبەتی‌و کۆمەاڵیەتیدا ،هیچ کاتێک هەستەکانت لەبەرامبەرەکەت مەشارەوە.
بهوه ده‌كات كه هونه‌ره‌كه‌ی زیانی زۆر ی له‌هونه‌رمه‌ند ئه‌حمه‌د ش���ه‌ماڵ داوه، ئه‌و وتی "باوكم به‌هۆی هونه‌ره‌كه‌یه‌وه نه‌یتوانیوه وه‌ك پێویس���ت كار بكات، ئ���ه‌وه‌ش وایك���ردوه ل���ه‌ڕوی مادیه‌وه نه‌توانێت ژیان���ی خۆیو خانه‌واده‌كه‌ی دابی���ن ب���كات ،ب���ه‌اڵم هونه‌ره‌ك���هی ئه‌حمه‌د شه‌ماڵی كرده ئه‌ستێره‌یه‌كی كوردس���تان له‌بواری هون���ه‌ری میللی كوردی". هونه‌رمه‌ن���د ئه‌حمه‌د ش���ه‌ماڵ ناوی ته‌واوی ئه‌حمه‌د مه‌حموده ،لهس���اڵی 1923له‌دای���ك ب���وهو س���اڵی 1953 ده‌س���تی ب���ه‌كاری هون���ه‌ری كردوه، خاوه‌نی چه‌ندی���ن به‌رهه‌می گۆرانیه، لهس���اڵی 1997كۆچی دوایی كردوه‌و 4ك���وڕ‌و 3كچ���ی ل���ه‌دوای خ���ۆی به‌جێهێشتوه.
نه‌‌هه‌‌نگ هەست دەکەیت تەندروستی جەستەیی‌و دەرونی ت���ۆ لەلوتکەدایە ،لەم ماوەیەدا کۆمەڵێک لەکەس���انی دەوروبەرت دەبنە پاڵپشتییەک بۆت‌و هاوکاریت دەکەن وەک تیمێک بۆ گەیشتن بەئامانجەکانت.
10
rangalayawene@gmail.com
ره‌نگاڵه
س ی ح ر ی ج و ا ن ی 7گه‌رماو ی سلێامنی له 21گه‌رماوه‌وه ئێستا خاوه‌ن كێن ئه‌و كه‌سان هی
) )541سێشه‌مم ه 2016/8/23
ی سلێامنی له‌مه‌رگ نزیك ده‌بنه‌و گه‌رماوه‌كان
سود له له‌یزه‌ر وه‌رناگرن
له پێشدا باسی ئه‌وه‌مان كرد كه له‌یزه‌ر یه‌كێكه له‌رێگه باش���ه‌كان بۆله‌ناوبردنی مو به‌یه‌كجاری ،به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌یش���دا هه‌ندێ كه‌س هه‌ن كه ناتوانن سود له‌م ئامێره وه‌ربگرن ،له‌وانه‌ش: ئه‌وكه‌س���انه‌ی موی���ان زه‌رد یاخودسپییه. ئه‌و كه‌س���انه‌ی ره‌شپێستن سودیلێوهردهگرن به‌اڵم ده‌بێت كه‌س���ی زۆر ش���اره‌زا بیكات ئه‌گینا پێس���ته‌كه‌یان ئه‌زێتی پێده‌گات. -ئه‌وانه‌ی كێشه‌ی هۆرمۆنیان هه‌یه،
ئا :زانكۆ سه‌ردار نوێنه‌ری خاوه‌ن گه‌رماوه‌كانی سلێمانی ئاماژه بهوه ده‌كات هه‌ندێك گه‌رماو مێژویه‌كی درێژ ی هه‌یه له‌سلێمانی ،بۆیه پێویست ه حكومه‌ت خۆ ی بیانكڕێته‌و‌ه بۆ ئه‌وه‌ی له‌نه‌مان رزگاریان بكات.
س���ودی لێوه‌رده‌گرن وه‌ك هه‌ڵوه‌رینی خ���ۆی ب���وه‌رێ‌‌و پێویس���ت به‌له‌ی���زه‌ر موه‌ك���هو دره‌نگ هاتنه‌وه ،به‌اڵم به‌هۆی نه‌كات. ب���ه‌رزی‌‌و نزمی هۆرمۆنه‌ك���هوه موه‌كان -پێویس���ته باس���ی ئه‌وه‌ش بكه‌ین ئه‌و ئامێرانه‌ی كه ئێستا له‌ماڵه‌كان به‌كاری بنه‌بڕنابن‌و وه‌كو خۆی دێته‌وه. ئه‌وان���هی له‌ی���زه‌ر به‌كارده‌هێن���ن ده‌هێنی���ن ئه‌وان���ه له‌یزه‌ر نی���ن‌و تهنهابهاڵم دوات���ر ده‌چن موه‌ك���ه له‌ره‌گه‌وه تیش���كن نابنه هۆی له‌ناوبردنی موه‌كه ده‌رده‌هێن���ن به‌ئامێر یاخ���ود به‌په‌ت ،به‌ڵكو وه‌ك هه‌رئامێرێكی تر ته‌نها موه‌كه چونك���ه ت���ۆ ئه‌وكاته وه‌ك ئ���هوه وایه ده‌سوتێنی نابێته هۆی بنه‌بڕكردنی. سه‌نته‌ری میدیكاڵ هیچ���ت نه‌كردبێت‌و موه‌ك���ه له‌ڕه‌گه‌وه هاژه حه‌سه‌ن شاره‌زای بواری دروست ده‌كه‌یت. له‌یزه‌رو ئه‌زمونی 3ساڵی ده‌ره‌وه‌ی منداڵ ناتوانن س���ودی لێوه‌ربگرن،واڵت‌و هه‌شت ساڵی كوردستان چونك���ه له‌وانه‌یه ئه‌و موه‌ی ك ه هه‌یه‌تی
ناونیش���ان :به‌ختیاری -شه‌قامی س���ه‌ره‌كی به‌رامبه‌ری سالۆن ئه‌سته‌مبوڵ
ژماره ته‌له‌فۆنی 0533183536 - 07706581971 فه‌یسبوكmedicalclinicsuly :
س���ه‌ركه‌وتی حاج��� ی عه‌لی ،خاوه‌ن���ی گه‌رماو ی "س���وره‌ت" ك ه یه‌كێك���ه له‌كۆنتری���ن گه‌رماوه‌كان ی شاری س���لێمانیو له‌هه‌مانكاتیشدا نوێنه‌ری خاوه‌ن گه‌رماوه‌كانی ش���اره ،ئاماژه بهوه ده‌كات تا چه‌ند س���اڵێك له‌مه‌وبه‌ر كه س���لێمانی ته‌نها لهس���نور ی ش���ه‌قام ی بازنه ی شه‌ستیدا قه‌تیس بو 21 ،گه‌رماو له‌ش���اردا هه‌بون ،ئه‌و وت��� ی "ئه‌وكات ه گه‌رماوه‌كان ده‌یانتوانی پێداویس���تی هاواڵتیان‌و گه‌شتیارانیش دابین بكه‌ن ،به‌اڵم ئێس���تا سلێمانی فراوان‌و رێژه ی دانیشتوانه‌كه‌شی زیادی كردوه ،به‌اڵم گه‌رماوه‌كانی، ههرچهنده هه‌ندێكیان بونه‌ته ناسنامه‌و مۆركی ئه‌م شاره ،كه‌چی له‌ناوچون‌و نه‌ماون". وتیش���ی "دڵنیام ئه‌گه‌ر وا بڕوات بۆ چه‌ند ساڵ ی ئاینده سێ بۆ چوار گه‌رماو ده‌مێنێته‌وه". سه‌ركه‌وت ئاماژه‌ی بوه كرد له‌ساڵی ()2000هوه تاوه‌كو ئێستا ك ه شانز‌ه ساڵه دۆخی گه‌رماوه‌كان تادێت خراپتر ده‌بێت ،ئه‌و باس��� ی لهوه كرد ك ه ه���ۆكاره‌كان زۆرن ،به‌اڵم لهس���هرو هه‌مویانه‌و‌ه ه���اوكار ی نه‌كردن���ی حكومه‌ت���ه ،ئ���هو وتی "به‌ڕاس���ت ی ئهوه بۆ ئێمه زۆر گرنگه ،چونك ه له‌م دۆخه‌دا به‌تایبه‌ت ك��� ه قه‌یرانی دارایی ه ئه‌گ���ه‌ر حكومه‌ت به‌پێدان ی نه‌وت‌و گاز،كه‌م كردنه‌وه‌ی ب���اج ،پێدانی ئ���او ،هاوكار ی گه‌رماوه‌كان نه‌كات ،ئ���ه‌وا به‌دڵنیاییه‌و‌ه دۆخمان خراپتر ده‌بێت". نوێن���ه‌ری خ���اوه‌ن گه‌رماوه‌كان��� ی س���لێمانی ئاماژه ب���ه‌وه‌ش ده‌دات، هه‌ندێ���ك گه‌رماو هه‌ی���ه مێژویه‌ك ی درێ���ژی له‌گ���هڵ ئ���ه‌م ش���اره‌دا بۆیه پێویس���ته حكوم���هت خۆ ی بیانكڕێت���هوه ب���ۆ ئ���هوه ی له‌نه‌م���ان رزگاریان بكات ،ئه‌و وت ی "ئێستا ته‌نها چوار گه‌رماو
حیجزی شوێنه‌واری له‌سه‌ره‌و حكومه‌ت توانیویه‌ت ی حیجزیان بخات ه سه‌ر ،ئه‌وانه‌ش گه‌رماو ی سوره‌ت، گه‌رماوی ش���ێخ مارف ،گه‌رماوی موفتی ،گه‌رماو ی سه‌یوان‌و سلێمانین كه كاتی خۆ ی ئه‌مدوانه‌یان یه‌ك گه‌رماو بون". وتیش���ی "ئ���ه‌م گه‌رماوان���ه ده‌توانرێ���ت كڕین‌و فرۆش���تنیان پێوه بكرێت ،به‌اڵم نابێت به‌هیچ بڕوخێنرێن". ش���ێوه‌یه‌ك ئه‌م���ه
ی دارایی ك قه‌یران
پیاوان له‌ژنان زیاتر خه‌ریكی جوانكاریین
ی گه‌رده‌لول :لێ چرۆ خۆمان بۆ ته‌رخان ن
ی جوانكاریی ده‌كه‌ن؟ پیاوان بۆچ ئا :مه‌زهه‌ر كه‌ریم پزیشكێكی نه‌شته‌رگه‌ری جوانكاریی ئاماژه بهوه ده‌كات كه ئه‌و پیاوانه ی ده‌چنه سه‌نته‌ره‌كه‌یان بۆ جوانكاریی ژماره‌یان گه‌ر له‌ژنان زیاتر نه‌بێت، كه‌متر نییه ،ئه‌و دهڵێت "ژماره‌یه‌كی زۆر له‌و پیاوانه‌ن ده‌یانه‌وێ هاوسه‌رگیریی دوه‌م ئه‌نجام بده‌ن یان هاوسه‌ری زۆر گه‌نجیان ههیهو ده‌یانه‌وێ نیشانه‌ی پیرییان تیا ده‌رنه‌كه‌وێ". دكت���ۆره ش���نۆ نه‌جم خه‌ی���ات ،كه پس���پۆڕی جوانكاریی���هو له‌ش���ه‌قام ی سه‌ره‌كی به‌ختیاری سه‌نته‌رێكی تایبه‌ت به‌جوان���كاری‌‌و پێس���تی دامه‌زراندوه به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند له‌ئێس���تادا پیاوان هێنده‌ی ژن���انو زیاتری���ش روده‌كه‌نه سه‌نته‌ره‌كه‌یان بۆ جوانكاری ،ئه‌و وتی "ئه‌م پیاوانه ته‌مه‌نی���ان له نێوان 25 بۆ 50ساڵدایه ،به‌مه‌به‌ستی راكێشانی پێس���ت‌و پێڵوی چاو‌و نه‌ش���ته‌رگه‌ری جوانكاریی لوت‌و به‌كارهێنانی ده‌رزی بۆتۆك���س‌و فیل���هرو البردن���ی چرچی روخساریان دێن". شنۆ باس لهوه ده‌كات كه ئه‌وانه‌ی دێن له‌هه‌مو جۆره چین‌و توێژێكیان تێدایه، ه���ه‌ر له‌خوێدن���كار‌و فه‌رمانبه‌ران���هوه بگره ت���ا ده‌گات به‌خه‌ڵكی كاس���پ‌و دوكاندار ،ئ���هو وتی "ئ���هو پیاوانه‌ی
کاوڕ دواج���ار بڕی���ار لەس���ەر کارێ���ک دەدەیت ک���ە ماوەیەکی زۆرە بیری لێدەکەیت���ەوە ،هەوڵبدە کەس���انی خێزانەکەت پشتگوێ نەخەیت.
دێنه س���ه‌نته‌ره‌كه‌مان ب���ۆ جوانكاری ژماره‌یان گه‌ر له‌ئافره‌تان زیاتر نه‌بێت كه‌متر نییه ،بهش���ێكیان ئه‌و پیاوانه‌ن هاوس���ه‌رگیری دوه‌م ئه‌نج���ام ده‌ده‌ن نایانه‌وێت پیریی���ان تیاده‌ركه‌وێت یان هاوس���ه‌رێكی گه‌نجیان ههیهو نایه‌وێت جی���اوازی زۆری ته‌مه‌نی���ان پێ���وه دیاربێ���ت ،یان خوێن���دكاری زانكۆیه ده‌یه‌وێ���ت چرچه‌كان���ی ده‌موچ���اوی زیاد ن���ه‌كات ،به‌شێكیش���یان دێن بۆ چاره‌سه‌ر‌و رێگری كردن له‌قژڕوتانه‌وه‌‌و البردنی چه‌وری زیاده له له‌شدا". وتیشی "زۆرترین ئه‌و چاره‌سه‌رانه‌ی ك���ه به‌كاردێت بۆ پی���اوان‌و داخوازی زۆری لهس���ه‌ره لهس���ه‌نته‌ره‌كه‌مان به‌كارهێنانی ده‌رزی فیله‌رو بۆتۆكس���ه كه ئه‌م ده‌رزیه بۆ ماوه‌یه‌كی دیاریكراو جوانییه‌كی تایبه‌ت ده‌دات به‌د‌هم‌وچاو‌و ئ���هو چرچانه‌ی به‌هۆی به‌س���ااڵچون‌و هیالكیه‌وه دروستبون له‌سه‌ر روخسار كه‌مده‌كه‌نه‌وه‌‌و الیده‌به‌ن". ش���نۆ جه‌غت له‌وه‌ش ده‌كات كه ئه‌و پیاوان���هی ده‌چنه س���ه‌نته‌ره‌كه‌یان بۆ چاره‌س���ه‌ر ته‌نها گرنگی به‌الیه‌نێكی جوانكاری���ی ناده‌ن ،به‌ڵك���و زۆرینه‌ی ئه‌و جوانكاریانه‌ی بۆ خانمان ده‌كرێت پیاوانی���ش داخ���وازی ئه‌نجامدان���ی ده‌كه‌ن ،ئه‌و وت���ی "پیاو هه‌بوه داوای گه‌وره‌كردنی لێوی كردوه ،كه تایبه‌ته به‌خانمان". وتیشی "ئه‌م جوانكارییانه به‌شێكی
گا
چاولێكه‌ریه ،براده‌ره‌كه‌ی ئه‌نجامیداوه ئه‌می���ش ده‌كه‌وێته ژێ���ر كاریگه‌ری‌و دێت���ه الم���ان ،زۆركات كه‌س���انێك هه‌بون پێویست نه‌بوه ئه‌و جوانكاریه ئه‌نجامب���ده‌ن كه داوایان كردوه ،به‌اڵم رازی نی���ن‌و وه‌ك گرێیه‌ك���ی ده‌رونی لێهات���وه كه هه‌رده‌بێت ئه‌و جوانكاریه بكه‌ن". ئێستا په‌تای جوانكاری له‌كوردستاندا به‌ئه‌ندازه‌یه‌ك گه‌ش���هی ك���ردوه ،كه خه‌ڵكێك هه‌ن قه‌رزی بۆ ده‌كه‌ن. رێب���وار رۆس���ته‌م ك���ه ته‌مه‌نی 33 س���اڵه‌‌و دوكان���داره ،چاوه‌ڕێی ده‌كرد بچێت���ه ژوره‌وه‌و دكتۆره‌كه‌ی ببینێت، ئ���هو وتی "م���اوهی س���اڵێك ده‌بێت س���ه‌ردانی دكتۆری جوانكاریی ده‌كه‌م به‌كارێكی گرنگی ژیانمی ده‌زانم ،شه‌ش مانگ پێش ئێس���تا ده‌رزی بۆتۆكسم به‌كارهێن���ا بۆكه‌مكردن���ه‌وه‌ی چرچی ناوچاو‌و ژیرچاوم زۆر سودی هه‌یه". وتیش���ی " ئێس���تاش هاتومه‌ته‌وه ماوه‌ی ده رۆژێك ده‌بێ���ت جوانكاری لوتم ئه‌نجامداوه ،گه‌ر قه‌رزم كرد بێت له‌جوانكاریی بۆ روخس���ارم ناوه‌ستم، به‌ته‌مام جوانكاری بۆ لێویشم بكه‌م". نیگار نوری كه له‌پرسگه‌ی پێشوازی نه‌خۆش���دا وه‌ره‌قه‌ی بۆ نه‌خۆشه‌كان ده‌بڕی ،وتی "ئاماری دو مانگی رابردوی سه‌نته‌ره‌كه‌مان ئهوه ده‌رده‌خات له%60 ئه‌و كه‌سانه‌ی س���ه‌ردانیان كردوین بۆ چاره‌سه‌ر له‌ڕه‌گه‌زی نێر بون".
دوانه
رەنگە ئەو پەس���تانە زۆرەی لەسەرتە لەوە مەترس���ە کە داوای ئامۆژگاری کار لە تەندروس���تی جەستەت بکات ،لەکەسە نزیکەکانت بکەیت ،پێویستە لەبەرئەوە ئاگاداری تەندروستیت بەو خۆت لەگەڵ گۆڕانکارییەکان بەخێرایی رابهێنیت. زیاتر بایەخ بەخۆت بدە.
له‌كاتێكدای ه ك ه له‌م���اوهی رابردودا چه‌ندی له‌سلێمان ی به‌هۆ ی قه‌یرانه‌كان ی هه‌رێم ی كور داخران و بیناكانی���ان تێكدرا ،به‌نمونه‌ی ی گه‌ل (حه‌مام ی شه‌عه‌ب) له‌شه‌قام ی سابون ئێستا بۆته گه‌راج ی ئۆتۆمبێل. س���ه‌ركه‌وت وت���ی "باش��� ه ئه‌گه‌ر گه‌رم نه‌بن ،ئه‌ی ش���ار ماناچی؟ ئاخ���ر له‌پاڵ چێشتخانه‌كان و سه‌یرانگاكاندا گه‌رماویش لهس���یمای ش���ار ،ئایا ده‌كرێت له‌ش���ار سلێمانیدا چه‌ند گه‌رماوێك نه‌بێت؟"
زۆ
ئا :رۆژیار لقمان جوان ساڵح ره‌سوڵ ،ناسراو به"چرۆی گه‌رده‌لول" كه ئێستا ماموستا ی هونه‌ره ئاماژه بهوه ده‌كات هونه‌رمه‌نده‌كان له‌ژیانێكی ناخۆشدا ده‌ژین، لهبهرئهوه "لێره هونه‌ر حه‌زێكه‌‌و وه‌ك پیش ه خۆمان بۆ ته‌رخان نه‌كردوه". چرۆی ته‌مه‌ن 30س���اڵ ،كه به‌شداری له‌چه‌ندین كار ی هونه‌ری ش���انۆگه‌ری‌‌و درام���ادا كردوه ،باس لهوه ده‌كات به‌ره‌و پێش���چون ی هونه‌ر له‌كوردستان به‌راورد به‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت سس���ت‌و الوازه ،ئه‌و وت ی "شێوه‌ژیانی هونه‌رمه‌ند لێره زۆر هه‌ژارانه‌یه‌‌و زۆربه ی هونه‌رمه‌ندان له‌ژیانێكی ناخۆشدا ده‌ژین لهبهرئهوه پێشكه‌وتن ی هونه‌ر قورس‌و زه‌حمه‌ته". وتیشی "بهداخهوه ئه‌م قه‌یرانی داراییه ی توشمان ب���وه كار ی هونه‌ریی به‌ڕاده‌یه‌ك���ی زۆر گرتوه‌ته‌وه، دراماو سه‌رجه‌م كاره هونه‌ریه‌كان وه‌ستاون". س���هبارهت به‌كۆچكردن ب���ۆده‌ره‌وه‌ی واڵت وه‌ك زۆرێك له‌هونه‌رمه‌ندان ،ئه‌و وتی "له‌ئێس���تادا هیچ بیرم لێنه‌كردۆت���هوه ،هیوادارم ئێره به‌جێنه‌هێڵین، به‌اڵم ناش���توانم بڕیاری داهاتو ب���ده‌م لهبهرئهوه ی له‌كوردستان ژیان زۆر س���ه‌خته‌‌و بارودۆخه‌كه زۆر به‌ره‌و قورستریش ده‌چێت له‌وانه‌ش ه بیر له‌ڕۆیشتن بكه‌مه‌وه". ده‌رباره‌ی ئهوه ی ژیان ی هاوسه‌رێتی ئایا رێگربو‌ه له‌كاره‌كان���ی ،ج���وان وتی"نه‌خێر ب���ه پێچه‌وانه‌و‌ه به‌ڵك���و زۆر هاوكاریش���م بوه ته‌نان���هت بۆ كارێك ی هونه‌ری كه پێ���م ده‌وترێت وه‌ك هاوڕێیه‌ك گفتوگۆ ده‌كه‌ین چونك ه من تۆزێك دودڵم له‌بڕیاردان زۆرجار له‌كارێك ی هونه‌ری كاتژمێر دوی شه‌و گه‌ڕاومه‌ته‌و‌ه
قرژاڵ ئ���ەو رێ���گا قورس���ەی توش���ت بوە وەک بەربەس���تێک س���ەیری بک���ە بۆ تاقیکردن���ەوەی ئی���رادەت لەژیان���دا، هەوڵب���دە بیرکردنەوەکان���ت لەگ���ەڵ ئێستای ژیانتدا بگونجێنیت.
شێر زۆر کەس دێ���ن‌و داوای ئامۆژگاریت لێدەکەن لەبوارە جیاوازەکاندا ،بۆیە پێویس���تە ئارامی خ���ۆت بپارێزیت لەبابەت���ە هەس���تیارەکاندا ،ب���ەاڵم ئاگاداربە ،لەخۆت بایی نەبیت.
فه‌‌ریک هەوڵبدە گەش���ت بکەیت‌و ش���وێنی ن���وێ ببینی���ت ،ب���ە گش���تی ت���ۆ کەسێکی لەسەرخۆیت‌و تایبەتمەندی سەرکردەت هەیە ،پێویستە سود لەم تایبەتمەندییەت وەربگریت.
كێ ئ�� له‌ك من لهس قس له‌ب واز بهێ
پر ك�� ئا ر ببی دا ببه ئ ه "ه
بیروڕا
) )541سێشه‌ممه 2016/8/23
birura. awene@gmail. com
کەرتی تایبەت یان کەرتی ئازیزان؟ دالوه‌ر عه‌لی سۆفی لەدوای داڕمانی ئابوری ئەو واڵتانەی س���ەر بەبلۆک���ی ئیش���تراکیەت بون، دەرکەوت کە هێشتا زوە بۆ مرۆڤایەتی بتوانێت فەلس���ەفەکەی مارکس پیادە بکات ،لەبەر تاکە هۆکارێکی س���ادەو ساکار ئەویش ئەوەبو کە لەو رۆژگارەدا (شۆڕشی ئۆکتۆبەر) نەتوانرابو ئاستی رۆشنبیری تاکەکانی کۆمەڵگای روسی بەجۆرێ���ک خەمڵێنرابێ ک���ە هەموان خۆ بەخاوەن���ی واڵت‌و دامودەزگاکانی بەرهەمهێن���ان بزان���ن ،هەم���ان پەتا گش���ت ئەو واڵتانەش���ی گرت���ەوە کە بون بەموریدی ئەو تەریقەتە ،س���ەری گڵۆڵەی باسەکەی ئێمە ئەوەیە بڵێین: ئەو سیس���تەمانە بەناچ���اری ملیان دا روبکەنە کەرتی تایبەت ،کە لەهەندێک لەو واڵتانەدا گەندەڵی بەیاس���ایی کراو لەهەندێکیش���یاندا کەمێک س�ڵ�اویان دایەوە بوە ه���ۆی هەڵتۆقینی جۆرەها دەوڵەمەن���د ،دامەزراندن���ی چەندی���ن باندی مافیایی بۆ هەڵلوشینی سامانی گش���تی ،لەپاڵ ئەمەدا ت���ا رادەیەک، هەل���ی کار گۆڕان���ی بەس���ەردا هات، هەروەه���ا ئاس���تی بژێ���وی تاکیش، هاوتەری���ب چینایەت���ی دەرکەوت���ەوە چێنێک���ی‌هێج���گار بااڵ س���ەریهەڵداو چینێک���ی زۆر هەژاری���ش دەرک���ەوت. هەروەها هەندێ س���ەرچاوە باس لەوە دەکەن کە روس���یا لەلێڤڵی یەکەمدایە لەگەندەڵی تایبەتس���ازیدا ،بەاڵم واڵتە س���ەرمایەدارەکان ئەو تایبەتسازیەیان بەجۆرێ���ک بەرجەس���تەکرد کە دوای لێکۆڵینەوەی زانس���تی‌و پەنابردنە بەر چەندین پس���پۆڕو ئەکادیمی ،هەربۆیە واڵتەکانی وەک بەریتانی���او ئەڵمانیاو فەڕەنسا ئەزمونی سەرکەوتویان هەیە. دوای ئەم چەند نمونەیە بابێینە سەر ئەزمونی کوردس���تان کە رەنگە روسیا لەچاو ئێمەدا جێگەی تەواف‌و زیارەت بێ���ت ،پاش گۆڕبەگۆڕ بونی رژێمەکەی عۆجە ،دیارە بەپێی یاس���او عورفیش بێت هەمو ئ���ەو دام���ەزراوەو کارگەو سامانی ژێرزەوی‌و سەرزەویانە موڵکی گش���تین ،بەخودی حکومەتیش���ەوە، دەبن���ە میراتی گەل ،دەس���ەاڵتی نوێ وەک ئەمانەت لێی بەرپرس���ە ،لەکاتی گۆڕینیان یاخود هەڵوەش���اندنەوەیان یاخود فرۆشتنیان پێویستە ،پەیڕەوی ئ���ەو یاس���او رێنماییان���ە بکرێت کە پەیوەس���تن بەو پرس���ەوە ،خۆ ئەگەر بگەڕیینەوە بۆ یاس���اکانی عێراق ئەوا ئەبینین هەمو ئەو پرس���انە بەیاس���ا رێکخ���راون ،بەاڵم لێ���رە وەک میراتی وەجاغکوێر دابەش���کراو قۆزرایەوە بۆ ئازیزان‌و کەسوکاری بەرپرسان ،شارەزا پەیدا کرا ،لەگشت بوارەکانی هونەری‌و یاسایی‌و بەڕێوەبردندا ،تا حەرام حەاڵل بکرێ ،دور لەچاوی رەقیب‌و میللەت کرا بەموڵکی تایبەت ،چەندین دەوڵەمەندی ت���ازە هەڵتۆق���ی ،ئەگەر بەدۆس���یەی هەندێک ل���ەو دام���ەزراوەو کارگانەدا بچینەوە ،رەنگە یاساو رێنمایی‌وعەقل تیایاندا س���ەرگەردان ببێ���ت ،یاخود دۆس���یەکان با بردبنی ،بۆ نمونە کام لەو کارگەو دامەزراوانە بەپێێ یاس���او رێنمایی خراونەت���ە مەزاتەوە؟ کامیان لەڕۆژنامەیەک���دا ریکالمی فرۆش���تن‌و تایبەتس���ازیەکەی باڵوبوەت���ەوە؟ ئایا خەماڵن���دن ب���ۆ هیچکام ل���ەم کارگەو پڕۆژانە کراوەو دە دەرزەن پرس���یاری تریش! ئەمە سیحری ئەو تایبەتسازیە بو کە لەهەسارەی کوردستاندا موڵکی گش���تی تیا فتکرا ،یاخود وەبەرهێنانی کوردستان لەکام سوچی ئەم دنیایەدا لەئێم���ە ئەچێ���ت؟ زەوی بدرێ���ت بەوەبەرهێ���ن ب���ە بەالش ی���ا بەنرخی تۆڵەکە قەرزی س���ەد ملیۆنە دۆالریش عەوازەک���ەی بێت؟! پرۆژەکانیش���یان بفرۆشنەوە بەهاواڵتیان بەدۆالری رەق‌و کاش! پرۆژەک���ەش لەڕەهن���ی قەرزی کاکی وەبەرهێن���دا بێت؟! قەرزەکەش قەرزی بێنەو نیە بێ���ت ،ئەمەو هەزار گەندەڵی تریش ،لێرەدا رەنگە میللەت مافی ئەوەی هەبێت پرس���یارێک بکات ئەرێ ئێمە گەندەڵترین یا روس���یاکەی پۆتین���ە فەنی؟! بۆ ئ���ەوان ئەتوانین بڵێین دە مارکس گۆڕ هەڵتەکێنە ،ئەی بۆ ئەم خەراباتەی لەمەڕ خۆمان بڵێین چی؟
13
کۆمەڵگای زەردەخەنە ئاراس فەتاح دۆخی سیاسیی‌و ئابوریو ئاساییش‌و کۆمەاڵیەتی���ی لەک���ۆی جیهاندا بەرەو خراپب���ون دەڕوات‌و دۆخ���ی دەرون���ی مرۆڤەکانی���ش ب���ەرەو خراپتر .تیرۆرو جەنگەکان تەمەنیان درێژتر دەبێتەوەو ژم���ارەی کوژراوەکانی���ش زیاتر .وێنە کاریگەرەکان لەچەش���نی ش���ێواندنی جەس���تە ،مردن یان کوشتنی مندااڵن‌و ئیغتیس���ابی ژنان‌و جینۆسایدی گروپە دینی���یو ئەتنیی���ەکان‌و هەڵهاتنی���ان لەزێ���دی خۆیان‌و تراژیدیای پەنابەران، هتد ...ئەمانەو بەچەندین وێنەو هەواڵی کارەس���اتباری تر کە ب���ە بەردەوامیی لەڕێ���گای میدیاکان���ەوە بۆمب���اران دەکرێن ،دەبن بەدیوارەهەواڵی رۆژانەی بەرچاومان .بەرامبەر بەوەش قەیرانی ئابوریی‌و دارایی ،ترس لەبێکاری‌و خزان بەرەو ئاستی هەژاریی ،ئەو مەترسییە گەوران���ەن کە مرۆڤی ئەم س���ەردەمە روبەڕویان دەبێتەوە .بەم چەشنە هەمو ت���اک‌و گروپەکانی کۆمەڵگا کەوتونەتە ژێر فش���ارێکی دەرونی گ���ەورەوە کە خەمۆک���ێ " "Depressionیەکێک���ە لەدەرئەنجام���ە دیارەکانی .مرۆڤەکان بۆئ���ەوەی ل���ەم فش���ارە دەرونییەش دەربازب���ن ،ناچ���ارن رو لەخواردن���ی دەرمان‌و چارەس���ەری دەرونی بکەن. خەمۆکێ بوە بەیەکێک لەنەخۆش���ییە مۆدێرن���ە مەترس���یدارەکان .بەپێ���ی پێشبینییەکانی رێکخراوی تەندروستیی جیهانی���ی " "WHOبێ���ت ،لەس���اڵی 2020دا خەمۆکێ دەبێت بەنەخۆشیی ژمارە دوی جیهان .لەئەڵمانیا نزیکەی هەش���ت ملی���ۆن م���رۆڤ بەدەس���ت جۆرەکان���ی خەمۆکێیەوە دەناڵێنن کە پێویستیان بەچارەس���ەری پزیشکیی هەیە .س���ااڵنە نزیکەی 10.000حاڵەتی خۆکوژی���یو نزیکەی 150.000حاڵەتی هەوڵی خۆکوژیی هەی���ە .ئەم ژمارانە تەنه���ا ژم���ارەی قوربانییەکان���ی ئەم نەخۆشییەن ،بەاڵم گەر ئاوڕ لەژمارەی تێچونی چارەس���ەرەکان‌و زیانەکانی بۆ ئابوریو بەرهەمهێنانی���ش بدەینەوە، ئەوا س���ااڵنە خۆی لەملیاردەها دۆالر دەدات. ئارنۆڵ���د رێت���زەر یەکێک���ە لەسایکۆلۆژیس���تە ناودارەکانی ئەڵمان ک���ە لەدوتوێ���ی کتێبێک���دا ملمالن���ێ لەگەڵ ئ���ەو چەمک‌و بەهایانەدا دەکات کە لەکۆمەڵگای مۆدێرن���ی ئەوروپیدا رەهەندێک���ی نێگەتیڤی���ان هەی���ەو بەچەشنێکی ئاستنزم تەماشادەکرێن. ئ���ەو لەنوێترین کتێبیدا کە لەس���اڵی 2012دا بەناوی "بێمەزاجیی ،مشومڕێک دژ بەبیرکردن���ەوەی پۆزەتی���ڤ" باڵویکردۆت���ەوە ،رای وای���ە کە دەبێت تێڕوانینمان بۆ هەندێک لەبەهاو کێشە دەرونییەکان بەچەش���نێکی رادیکاڵی نوێ بنرخێنین‌و بەچاوێکی ترەوە لێی بڕوانین. یەکێک لەو بەهایانەی کە بەپۆزەتیڤ هەژم���ار دەکرێت بریتیی���ە لەمەزاجی ب���اش‌و بەرهەمهێنان���ی روخۆش���یی‌و دژایەتیکردنی بیرکردنەوەی نێگەتیڤ‌و بەرهەمهێنانی بیرکردنەوەی پۆزەتیڤ. س���ااڵنێکی زۆرە ت���اک لەکۆمەڵ���گای مۆدێرن���دا لەژێ���ر فش���ارێکی دەرونی گەورەدایە ،تاوەک���و لەروبەڕوبونەوەی پێکۆڵەکاندا (تەح���ەدا) دوانەکەوێت. بۆئ���ەوەی دواش���نەکەوێت ،دەبێ���ت بەردەوام کار لەسەر خۆی بکات‌و وەکو کەسێکی نمونەیی بمێنیتەوە .جەبری بیرکردن���ەوەی پۆزەتی���ڤ "Positive "Mental Attitudeو خۆبەنمونەییکردن " "Self- optimizationوادەکات ک���ە مرۆڤ���ی س���ەردەم بێوچ���ان خەریکی خۆی بێت ،س���ەرقاڵی قوڵکردنەوەی زانی���ن‌و باش���ترکردنی پەیوەندی���یو کەرەسەکانی کارکردن‌و عەقاڵنیکردنی پرۆسەی کار بێت .بۆ ئەم مەبەستەش ژم���ارەی کتێ���بو خول���ی راهێن���انو کۆرس‌و ۆرکش���ۆپەکان کە کار لەسەر دروستکردنی کەسایەتییەکی نمونەیی دەک���ەن‌و پڕوپاگەندە بۆ بیرکردنەوەی پۆزەتی���ڤ دەکەن ،تاوەک���و دێت رو لەزیادب���ون دەکەن .جەوه���ەری ئەم ماش���ێنە گەورەیەی کارکردن لەس���ەر خۆبەنمونەییک���ردن‌و بیرکردن���ەوەی پۆزەتیڤان���ە بۆ ژی���ان ،بریتییە لەدو خاڵ :یەکەمیان ئەوەیە کە پێماندەڵێت
تاوان لەسیس���تەمی س���ەرمایەداریی‌و پەیوەندییەکان���ی بەرهەمهێناندا نییە، بەڵک���و مرۆڤەکان خۆیان لێپرس���راون لەکەموکوڕی���یو کێش���ەکانیان .بۆیە دەبێ���ت کار لەس���ەر بەنمونەی���ی مان���ەوەی بەردەوامی���ی خۆیان بکەن، بۆئەوەی نەخۆش���نەکەون‌و فڕێنەدرێنە دەرەوەی پرۆسەی کارو بەرهەمهێنان. دوهەمیش���یان بەردەوامی���ی تاکەکانە بەتەندروس���تیی‌و فرێش���ی ل���ەڕوی سایکۆلۆژیی‌و جەستەییەوە کە شانسی مانەوەیان بەنمونەی���ی لەناو ملمالنێی بازاڕی کارو جیهانی وەرزش‌و سیاسەت‌و مۆدو سێکس‌و هتد گەورەتر دەکات. بەش���ێوەیەکی گش���تیی دەتوانی���ن بڵێین کە کەس���ی نمونەیی ،پاڵەوانی س���ەردەمی مۆدێرنە .کەسی نمونەیی، پاڵەوانێکە کە دۆخی کەماڵ بەپرۆسەی بەرهەمهێنان دەبەخشێت .ئەو مرۆڤێکی هەمیش���ە روخۆش���ە ،گوێڕایەڵێک���ی کوێلەئاس���ای ئەو دەزگایەیە کە کاری تێ���دا دەکات ،چونکە راس���تییەکی بۆ بەرهەمهێن���راوە ،کە باش���یی ژیانیی شەخس���یی‌و خێزانییەکەی بەمانەوەو بەردەوامی���ی کۆمپانیاکەی���ەوە بەندە. ئەم مرۆڤە ،وەکو پاڵەوانەکانی ئەنتیکە نییە ک���ە نمیچەخ���وداو نیمچە مرۆڤ بێت ،چونکە بەمردنی خۆی وش���یارەو دەزانێت کە دەمرێت .پاڵەوانی مۆدێرن ئەو کەس���ەیە کە لەپێش���ی پێشەوە بێت‌و ئاس���تی تواناکان���ی دانەبەزێت، بۆیە دەبێت کار لەس���ەر تەندروس���تی باش‌و دۆخ���ی دەرونی تەندروس���ت‌و تەمەندرێ���ژی خۆی ب���کات؛ خواردنی ئۆرگانی���ک بخ���وات‌و خواردنەوەکانی بەمیلیلیت���ر بپێوی���ت ،رۆژان���ە بچێت بۆ فیتنی���س‌و پێاڵوو جێ���گای خەوو سەرینی ئۆرتۆپێدی بکڕێت ،بۆئەوەی بەنمونەییترین شێوە بخەوێت‌و بژی.
خەمۆکی‌و ترسەکانی کۆمەڵگای ئێمە بەهیچ کارگەیەکی بەرهەمهێنانی دەرمانی خەمۆکێ چارەسەرناکرێن دەستکاریکردنی کۆی ئەو کێشەو ملمالنێ قواڵنەی ناو کۆمەڵگای ئێمەش بەوە ناکرێت کە چاوەڕوانی دەرمانی سیاسییەکانمان بین کە جگە لەسەرئێشە دروستکەرو خەمۆکێ بەرهەمهێنەر ،هیچ وەزیفەیەکی تری کۆمەاڵیەتییان نەماوە
ئارنۆلد رێتزەر رای وایە کە پاڵەوان ریکۆردش���کێنە ،مرۆڤێکی نائاسایییەو لەڕاستیش���دا نایەوێت ئاس���ایی بێت‌و لەڕیزبەن���دی مرۆڤ���ە ئاس���اییەکاندا بمێنێت���ەوە .ئەو رقی لەئاس���اییبونەو دەیەوێ���ت خ���ۆی لەکەس���انی نۆرماڵ کە پێی ئاش���ناین ،واتە بەپلەی یەکەم جیابکاتەوە .ئەو لەئاس���تێکی بااڵترە ،دژە عەبوس���ییەو مان���ای وننەکردنی چونکە حەز لەئاس���تی ئاسایی ناکات ،زەردەخەنەی���ە لەپەیوەندی���ی نێ���وان خەس���ڵەتی پاشەکش���ێو دڵەڕاوکێ‌و مرۆڤەکان؟ دەشێت ئەم دیدە تاوەکو ئەو تێکش���کان‌و فەش���ەل الی کەس���ی شوێنە راست بێت کە دیوی دەرەوەی پاڵ���ەوان نامۆی���ە ی���ان بون���ی نییە .روخۆشیی پێدەبینین .تەماشاکردنێکی پێکۆڵک���ردن (تەح���ەدا)و کۆڵنەدان‌و دیوی ناوەوەی روخۆش���یی لەدونیای چاونەترس���یی دەبێت بەخەس���ڵەتی مۆدێرندا ،ئەوەم���ان بۆدەردەخات کە ناوەکیی ئەو .ک���ەس ناتوانێت رێگای روخۆشیی بوە بەسترێسێک ""Stress ئ���ەوەی لێبگرێ���ت کە ئ���ەو دەیەوێت ب���ۆ ئەوان���ەی لەس���ەریان پێویس���تە پێی بگات .ب���ەڕای رێت���زەر پاڵەوان روخۆش ب���ن .گرفتەکەش لەو خاڵەوە نرخاندێک���ی پۆزەتیڤانەی کەس���ێکە دەس���تپێدەکات کە روخۆش���یی چیتر ک���ە کوالیتی خوداوەند یان س���ەروی دژە عەبوس���یی نیی���ە ،بەڵک���و بوە مرۆڤبون وەردەگرێت‌و لەمرۆڤی ئاسایی بەتەکنیکێک���ی هەڵس���وکەوتکردن کە دوردەکەوێتەوە .ئەوەی ئەو دەتوانێت دەتوانی���ت فێری بیت .بەم چەش���نە پێی بگات ،ئاس���تێکی نیمچەخوداییە .روخۆش���یی چی���دی ئاوێن���ەی دیوی ئەم نیمچەییەشی لەوەوە هاتوە کە ئەم ن���اوەوەی مرۆڤ���ەکان نیی���ە ،بەڵکو پاڵەوان���ە بونەوەرێک���ە قابیلی مردنە ،شانۆس���ازییەکی پەیوەندییەو توانای ئەگین���ا خەس���ڵەتی کەماڵ���ی رەهای نماییشکردنی زەردەخەنەیە بەباشترین وەردەگ���رت .پاڵ���ەوان لەس���ەردەمی شێوە .واتە روخۆش���یی لەکردەیەکی ئەنتیک���دا بونەوەرێک���ی میتۆلۆگییەو عەفەویی���ەوە دەبێ���ت بەجەبرێک کە لەسەردەمی مۆدێرنیشدا خەسڵەتێکی بۆخودی خۆی دەبێت بەکێش���ەیەکی میتۆلۆگی هەیە. دەرونی نوێ‌و پێویستی بەچارەسەری پزیشکییە .لەهەمو دەزگا مۆدێرنەکان کەس���ی پاڵەوان ب���ڕوای بەوەیە کە کە زۆرکردنی زەبون یان کڕیار ئامانجی هەمو شتێک لەژێر دەسەاڵتی ئەودایە ،سەرەکییەتی ،زەردەخەنەیەکی درۆزنانە هەمو بڕیارەکان‌و دەرئەنجامەکان لەژێر بەس���ەر لێوی هەم���و کارمەندێکەوەیە کۆنترۆڵی ئەودان‌و نایەوێت وابەستەی کە نوێنەرایەت���ی ئەو دەزگایە دەکات. هیچ کەسێکی تر بێت ،تەنانەت لەکاتی ئ���ەم زەردەخەنەیە ب���وە بەجەبرێک‌و مردنیشدا دەیەوێت خۆی بڕیار لەسەر تەکنیکێکی سەرمایەگوزاریی لەفرۆشتنی بەردەوامیی ی���ان کۆتایی ژیانی خۆی بەرهەم‌و کااڵدا .مەبەس���تی سەرەکیی بدات .بۆیە فۆرم���ی مردنیش لەالیەن ئەم زەردەخەنە ش���یرینە فرۆش���تنی کەسی پاڵەوان خۆیەوە دیاریدەکرێت .تاڵتری���ن کااڵیەو کارئاس���انیکردنە بۆ ک���ەم نی���ن نمون���ەی ئەو کەس���انەی فرۆش���تنی بەرهەمێ���ک کە دەش���ێت کە بەش���ێوەیەکی پاڵەوانئاس���ا بون کوشندەبێت .بەم چەشنە روخۆشیی، بەس���ەرمایەداری گەورەو پاش���ان کە زەردەخەنە ،پێکەنین شتێکە دەتوانین توش���ی نشوس���تی دارای���ی دەبنەوە ،فێ���ری بی���ن ،تەکتیکێک���ە دەتوانین لەڕێگای خۆکوژییەوە کۆتایی بەژیانی بینوێینین .لەشاری فرانکفۆرت جارێک خۆی���ان دەهێنن ،چونک���ە دەیانەوێت لەقاوەخانەیەک دانیش���تبوم .لەپڕێکدا لەوێشدا ببن بەئەفسانەو وەکو پاڵەوان لەقاتی دوهەمی باڵەخانەکەوە سەرەتا بمرن. گوێ���م لەپێکەنینێکی زۆر بو ،پاش���ان ب���و بەقیژەو هاوار .ه���ەر بۆ دڵنیابون یەکێک لەکێش���ەکانی ت���ری مرۆڤی لەوەی کە کارەس���اتێک روی نەداوە، مۆدێرن بریتییە لەجەبری روخۆش���یی .لەگەڵ هاوڕێکەم رۆش���تین بۆ شوێنی لەخ���ۆڕا نییە زۆرینەمان توش���ی ئەو قیژەکە .کە لەدەرگامان دا ،کەس���ێک حاڵەت���ە دەبینەوە کاتێ���ک هاوڕێیەک دەرگاک���ەی ل���ێ کردین���ەوەو گوت���ی بەسەرزەنش���تەوە پێتدەڵێ���ت :بۆچی فەرم���ون ،دەتانەوێت لەکۆرس���ەکەدا ئەم���ڕۆ روناخ���ۆش‌و عەبوس���یت!؟ بەش���دار ب���ن؟ ئێم���ەش پرس���یمان پرس���یارەکە ئەوەیە ئایا روخۆش���یی کورسی چییە؟ لەوەاڵمدا ئەو کەسەی هەمان ئەو پێناسە کالسیکییەی هەیە کۆرسەکەی بەڕێوەدەبرد ،گوتی ئەمە
کورسی هەناسەیە ،لێرە مەشقی هاوارو دەرم���انو بەرهەمهێنانی کۆمەڵگایەکی پێکەنین دەکەین .ئێمەش هەناسەیەکی روخۆش. قوڵم���ان داو دڵنیابوین ل���ەوەی هیچ گ���ەر ئەولەویاتی یەکەمی کۆمەڵگای روینەداوە. مۆدێرن پرس���ی کوش���تنی ترس بێت، بەبۆچون���ی ئارنۆل���د رێت���زەر ئێمە ئ���ەوا لەکۆمەڵ���گای ئێمەدا هێش���تا لەکۆمەڵگای ترسدا ناژین ،بەڵکو ئێمە زیندوێت���ی ترس‌و نامتمانەیی پرس���ی لەکۆمەڵ���گای نەمانی ترس���دا دەژین .س���ەرەکییە .ت���رس لەبەخێڵک���ردن‌و ترس بۆ ئەم بیریارە دۆخێکی نێگەتیڤ گەندەڵبونی کۆی سیستەمی سیاسیی، نییە ،بەڵک���و س���امانێکی پۆزەتیڤە .ترس لەداڕوخانی سیستەمی ئابوریی‌و ئ���ەو وایدەبینێ���ت ک���ە ئێم���ە ئەمڕۆ دارای���ی ،ت���رس لەنەمان���ی موچ���ەو بەچاوێکی نزم���ەوە لەترس دەڕوانین ،بێکاریی ،ت���رس لەبەس���ەلەفیکردنی چونکە ماشێنی دروستکردنی پاڵەوان کولتوری دینییمان‌و داڕمانی شوێنگەی بەشێوەیەکی بەرباڵو کار لەسەر ئەوە ژنان لەکای���ەی سیاس���ەت‌و ئابوریو دەکات کە لەهەموماندا سوپەرمانێکی پەروەردە ،ترس لەدرۆکانی چاکسازیی، شاراوەی ئازاو چاونەترس بونی هەیە .ت���رس لەهەڵوەش���انی پەیوەندیی���ە ئەو کەس���ەش بەئازا لەقەڵەمدەدرێت خێزانییەکان‌و نامتمانەیی لەپەیوەندییە کە ئ���ەو رەگەزە لەخۆیدا دەدۆزێتەوەو س���ۆزدارییەکان ،دڵەڕاوک���ێ بەرامبەر ئەکتیڤ���ی دەکات .ئ���ەو دەڵێت ،ترس بەداهات���وی جەنگی داعش‌و پەیوەندی بەدرێژایی مێ���ژو هۆکارێکی زۆر گرنگ لەگەڵ بەغ���داو ئەنقەرەو تاران .ترس‌و بو بۆ مانەوەو بەردەوامبونمان کە لەزۆر نامتمانەی���ی دۆخێک دەخوڵقێنێنن کە دۆخی مەترسیی رزگاریکردوین ،بەاڵم م���رۆڤ لەدڵەڕاوکێیەک���ی بەردەوامدا لەبەرئەوەی ترس لەکۆمەڵگای مۆدێرندا بژی ،مەترسیی لەدەستدانی پلورالیزمی بوە بەحاڵەتێکی نێگەتیڤ ،بۆیە وەکو سیاسیی‌و بیروڕا ،مەترسیی داڕوخانی نەخۆشییەک تەماشادەکرێت‌و لەڕێگای سیستەمی ئابوریی کە دەرئەنجامەکانی دەرمانەوە چارەس���ەری پزیشکیی بۆ بریتیی دەبن لەبێکاریی‌و دروس���تبونی ه���ەژاری ،ترس لەئازادی قس���ەکردن‌و دەدۆزرێتەوە. نوس���ین‌و تی���رۆری فیکرو جەس���تە. گەر نەتوانین مەزاجی باش‌و کوشتنی کۆمەڵ���گای ئێمە بوە بەماش���ێنێکی ترس لەڕێگای بیرکردنەوەی پۆزەتیڤەوە گەورە بۆ بەرهەمهێنانی عەبوسییەکی بەرهەمبهێنین ،ئ���ەوا دەکرێت دەرمان سیاسیی‌و رقێکی ناوچەیی‌و بێڕێزییەکی ئەم کارەمان بۆ ئەنجامبدات .س���ااڵنە گ���ەورە بەرامبەر بەیەکترو کوش���تنی ملیۆنەها دەرمانی دژ بەخەمۆکێ‌و ترس هەم���و روخۆش���یی‌و زەردەخەنەیەک دەنوس���رێتەوە کە وەکو "کۆکائین بۆ لەپەیوەندیی���ە کۆمەاڵیەتیی���ەکان‌و ئۆفیس"و "ڤیگرای عەقڵ" ناوزەدکراون‌و هیوای���ەک ب���ۆ چارەس���ەری ملمالنێ بەناوبانگترینی���ان بریتییە لەدەرمانی سیاسییەکانمان. "ریتالین" .لیس���تی ئەو کەرەس���انەی گ���ەر سیس���تەمی س���ەرمایەداری کە مەزاجی خۆشمان بۆ دروستدەکەن زۆرن .دیارە جگە لەدەرمان کە یەکێکە مرۆڤ���ەکان نەخۆش���بکات ،بەرامبەر لەرێگاکان���ی بەرهەمهێنان���ی مەزاجی بەوە سیاس���ەت چارەسەریش���یان بۆ ب���اش‌و کەرەس���ەیەکە ب���ۆ خواردنی دەدۆزێت���ەوە ،بۆئەوەی لەپرۆس���ەی ترس���ەکانمان ،ئێم���ە چەندین رێگەی بەرهەمهێنان���دا بەکاری���ان بهێنێتەوە. ترمان هەیە کە مرۆڤی سەردەم پەنای ئ���ەوەی لەکوردس���تاندا بەب���ێ ترس بۆدەب���ات ،تاوەک���و سترێس���ی ژیان‌و دەکرێ���ت ،بریتییە لەسیاس���ەت .هەر ترسەکانی بیربچێتەوەو جەوێکی خۆش کاتێکی���ش سیاس���ەت ترس���ی نەما، بۆخۆی دروستبکات ،ئەویش ئەلکهول‌و دەبێت بەوەحشێک کە کەس نەتوانێت س���زای بدات .سیاس���ەت لەکۆمەڵگای درەگەکانە. ئێمەدا بێباکە ،چونک���ە ئەکتەرەکانی بیرچونەوە یەکێک���ە لەمیتۆدەکانی لەڕێ���گای خۆبەنمونەییکردنەوە نەبون کوشتنی بیرکردنەوە لەدونیای مۆدێرندا .بەس���ەرکردەی نەتەوە ،بەڵکو خۆیان بۆ ئەوەی ئەو شتانەمان بیربچێتەوە کە بەهەڵب���ژاردەو بەنمونەییترین بونەوەر ناتوانین لەسەر هاردوێرەکانی ژیانمان دەزان���ن ب���ۆ س���ەرکردایەتیکردنی بیسڕینەوە ،دەبێت بیر لەترسەکانمان ئ���ەم میللەت���ە ،بۆیە دەموچ���اوەکان نەکەین���ەوە. بیرنەکردن���ەوەش نیوس���ەدەیە ناگ���ۆڕن‌و وەک خۆیانن. لەسترێس‌و بەرهەمهێنانی مەزاجی باش ئ���ەوان پێویس���تیان ب���ەوە نییە کار دەتوانرێت وەکو سۆفتوێرێکی ژیان بۆ لەس���ەر بەنمونەییکردنی ئینسانەکان هاردوێری جەس���تەمان دروستبکرێت .بک���ەن‌و پاڵەوان���ی تر دروس���تبکەن. سترێس���ەکانمان لەڕێگای بەکارهێنانی سەیر نییە کە ئاستەمە سەرمایەدارێک دەرمان���ی دژ بەخەمۆک���ێو ترس���ەوە بدۆزین���ەوە ل���ەدەرەوەی نێتۆرک���ی دەچەپێنرێت‌و مەزاجی باشیش لەڕێگای خێڵ���ە حزبییەکاندا بێ���ت ،بۆیە هیچ خواردنەوەی ئەلکهول‌و موخەدەراتەوە کەسێکیان خۆکوژیی ئەنجامنادات ،یان بەرهەمدەهێنرێت .بەش���ێکی روکردن دەستلەکار ناکێش���ێتەوە ،لەبەرئەوەی ل���ەم رێگاچارانە لەپێن���اوی ئەوەدایە ئیفالسی ئابوری یان سیاسیی کردوە. کە م���رۆڤ سترێس���ی ژی���انو کاری پەیوەندییەکی قوڵ لەنێوان خۆکوژیی‌و بیربچێتەوەو بەشەکەی تریشی ئەوەیە بەرپرس���یارتییدا هەیە .پەیوەندییەکی کاتێک سبەی دەچێتە سەرکار ،جەوێکی ئەخالقی���ی قوڵیش لەنێوان پیش���ەی پۆزەتیڤی هەبێت .ئەم کێش���ەیە تەنها سیاس���ەت‌و دەستلەکار کێش���انەوەدا کێش���ەی خەڵکی مەدەنی نییە ،بەڵکو هەیە. کێش���ەیەکی گ���ەورەی لەش���کرەکانە لەکاتی جەنگدا .لەس���ەردەمی جەنگە زیادەڕەوی نییە گەر بڵێین زۆرینەی گەورەو بچوکەکانیش���دا سەرباز دەبێت تاکەکان���ی کۆمەڵ���گای ئێمە توش���ی کەس���ێکی نمونەیی بێ���ت .بۆئەوەی خەمۆکێ بون .کۆمەڵگاکەمان مێژویەکی نەترس���ێت‌و بەپاڵەوانێتی بمێنێتەوە ،دورودرێژی لەگەڵ توندوتیژیی سیاسیی‌و دەبێت دۆپینگ بخوات .دیارە دۆپینگ جەنگ‌و جینۆس���ایددا هەیە ،کە زەبرە چەندی���ن جۆری هەیە کە یەکێکیان بۆ دەرونییەکانی بۆ سەر تاکەکان بەئاسانی بەرزکردنەوەی توانای وەرزش���وانانەو س���اڕێژ نابنەوە .ترسەکانی کۆمەڵگای لەکات���ی پێش���بڕکێکاندا بەکارهێنانی ئێمە بەهیچ کارگەیەکی بەرهەمهێنانی نایاساییە ،بەاڵم بۆ چارەسەری کێشەی دەرمانی خەمۆکێ چارەس���ەرناکرێن. دەرونی کەس���ی مەدەنیی‌و س���ەربازدا دەس���تکاریکردنی کۆی ئەو کێش���ەو رێگەپێدراوە. ملمالن���ێ قواڵن���ەی ن���او کۆمەڵگای ئێمەش بەوە ناکرێت ک���ە چاوەڕوانی ئارنۆلد رێت���زەر دەڵێ���ت بۆئەوەی دەرمانی سیاسییەکانمان بین کە جگە سەربازی مۆدێرن بەمەزاجێکی خۆشەوە لەسەرئێش���ە دروس���تکەرو خەمۆکێ لەجەنگ بگەڕێتەوە ،دەبێت کار لەسەر بەرهەمهێنەر ،هی���چ وەزیفەیەکی تری بیرچونەوەی بکرێت .لەئەمریکا هەندێ کۆمەاڵیەتیی���ان نەم���اوە .بەڵکو بەوە لەزانای���ان کار لەس���ەر دۆزین���ەوەی دەکرێت کە تاکەکان ئەو مافە بەخۆیان مادەیەک دەکەن کە بتوانێت هەس���تی بدەن کە بترسن ،مەزاجیان خراپ بێت، ترس لەناوبەرێت‌و هەرچی یادەوەرییە عەبوس���بن‌و پۆزەتی���ڤ بیرنەکەنەوە، تراوماتیکییەکان���ە ،ئ���ەوەی بەکوردی چونکە ئەم ترسەی کۆمەڵگا ،ترسێکی پێیدەڵێن "زەبری دەرونی" ،بسڕێتەوە .پۆزەتیڤە .لەڕاس���تیدا ئەو کۆمەڵگایە بەم چەشنە دروس���تکردنی روخۆشیی لەمەترس���یدایە کە ترس���ەکانی خۆی لەجەنگیش���دا مان���ای بەرهەمهێنانی نەبینێت .ئەو کۆمەڵگایە لەمەترسیدایە کۆمەڵگای زەردەخەنەی���ە .رێگەگرتن ک���ە لەدڵەڕاوکێ‌و ترس���ی بەردەوامدا لەیادەوەریی‌و بەرهەمهێنانی بیرچونەوە ب���ژی ،کەچی روی خۆش���بێت لەگەڵ باشترین کەرەس���ەیە بۆ دروستکردنی سیاس���ییەکانی‌و زەردەخەنەی���ان بۆ تاک���ی نمونەی���یو پاڵەوان���ی پاکەتی بکات.
12
) )541سێشه‌مم ه 2016/8/23
birura. awene@gmail. com
بیروڕا
ئیسالم‌و ئیشق‌و خۆشەویستی فوئاد سدیق هەمو خۆشەویستییەك بەدەر لەمەعریفە نابێت����ە خۆشەویس����تییەكی تەندروس����ت، بەڵك����و دەبێت����ە جۆرێك تێرك����ردن بەمانا غەریزەییەك����ەی ،دور لەبنەم����او رەفت����ارە مرۆییەكە .ئەگەر س����ەیری مێژوی ئیس��ل�ام بكەی����ن ،ئ����ەوە تێدەگەین كە لەس����ەرەتای س����ەرهەڵدانییەوە ،ئ����ەوەی گرنگ����ی پ����ێ نەدرابێت ،بواری مەعریفی‌و خۆشەویس����تیی ب����وە ،هەر ئەو گرنگ����ی پێنەدانەش بو وای لەغەزالی كرد ،دژی فەلسەفەو فەیلەسوفان بوەس����تێتەوە ،چونكە تا سەردەمی غەزالی ئیس��ل�ام بەدەرب����وە ل����ەو گرنگیپێدانە .تۆ سەیری پێغەمبەری ئیسالم‌و هەروەها چوار جێنشینەكەی بكە ،هیچكام لەوانە گرنگیان بەكتێبخان����ە ن����ەداوە ،بەڵكو مێ����ژوی هەر ی����ەك لەوانە بریتی بوە ل����ەوەی كە تاچەند كاریگەری بەسەر ژیانی كۆمەاڵیەتی هەبوەو تاچەند لەش����ەڕەكاندا شمش����ێرەكەی كاری خۆی كردوە ،مێژوی هەر یەك لەوانە بریتی بوە لەمێژوی سەركەوتن‌و پاڵەوانێتییەكانیان بەس����ەر دوژمنانی ئیس��ل�امدا ،بۆیە مێژوی ئیسالم بریتی بوە لەمێژوی فتوحات‌و مێژوی دەس����تكەوت‌و غەنیمەو كەنیزە .ئێس����تاش ئیس��ل�ام پێی بكرێت ،هێرش دەكاتە س����ەر رۆژئاواو دەیكاتەوە سەردەمی فتوحاتەكان، چونك����ە ب����ەردەوام ئەوروپ����او رۆژئ����اوا بەخاچپەرس����ت‌و كافرو دوژم����ن ناودەبەن. لێناگەڕێ����ن مرۆڤ وچانێك ب����دات‌و بۆخۆی بەهێمنی بیر بكات����ەوە ،بەردەوام دوژمنێك بۆ خۆی دروس����تدەكات‌و وای لێدەكات ،كە پێویستە ئەو دوژمنە لەناو ببردرێ‌و ئایینی ئیسالم هەمو دونیا بگرێتەوە .ئەمە سەرباری ئەوەی ئیسالم هەمیشە لەناوخۆی خۆشیاندا ش����ەڕێكی بێ ئامانی����ان هەڵگیرس����اندوەو لەچوار جێنش����ینەكەی پێغەمبەری ئیسالم سێ جێنشینیان كوژراون‌و هەندێك لەوانەی لە(العش����رة المبش����رة)بون نمونەی تەڵحەو زوبێرو خەلیفەكان بەدەستی ئەوانە كوژران كە موس����ڵمان بون‌و خوایان ناس����یبو .ئیتر بەهەزاران موس����ڵمانی بێ دیف����اع كەوتۆتە بەر شمشێری موس����ڵمانانی دیكە ،حەلالج‌و حەس����ەن‌و حوس����ێنی كوڕی عەلی‌و دەیان ئەس����حابەو هەزارانی دیكە نمونەی مشتێكن لەخەروارێك .كە باسی فتوحاتیش دەكەین پێویستە سەرنجی خوێنەر بۆ ئەوە رابكێشین كە لەس����ەردەمی عومەری ك����وڕی خەتابدا، زۆرترین فتوح����ات ك����راوەو لەرۆژهەاڵتەوە تائێران‌و لەڕۆژئاواش����ەوە تالیبیا دەستیان بەس����ەردا گیرا ،كوردس����تانیش ه����ەر لەو س����ەردەمەی ك����وڕی خەتاب����دا دەس����تی بەسەردا گیرا ،س����ەعدی كوڕی وەقاس كە سەرلەشكری ئیس��ل�ام بو بۆ گرتنی ئێران، وەك ئیب����ن خەلدون نوس����یویەتی ،دەڵێت، س����ەعدی ك����وڕی وەقاس����داوای لەعومەری ك����وڕی خەتاب كرد ،كە واڵتی فارس����ەكان پ����ڕە لەكتێبی پ����ڕ بەها ،ئەگ����ەر خەلیفە رێ����گای بدات ئەوا هەمو كتێبەكان بەس����ەر س����ەحابەو جەنگاوەرانی خۆی وەك غەنیمە دابەش دەكات ،ب����ەاڵم خەلیفە عومەر بۆی
نوسیبو ،هەمو كتێبەكان فڕێبدە ناو ئاوەوە، ئەو رێنماییانەی خ����وا لەقورئاندا پێیداوین زۆرباشترن لەوانەی لەكتێبەكاندا نوسراون. واتا بەقسەی خەلیفە عومەر ،هەمو زانست‌و زانی����اری‌و مەعریف����ەی دونیا ،ل����ەدەرەوەی قورئ����ان بێ مانایەو دەبێ����ت لەناوببردرێن، واپێدەچێت ئەو هەڵوێس����تە توندەی عومەر لەو ئایەتەوە سەرچاوەی گرتبێت كە دەڵێت: سا ِئ َيل ُم َب َّوأَ ِص��دْقٍ َو َر َز ْقنَاهُ ْم َ :ولَ َق�� ْد َب َّوأْ َنا َب ِني إِ رْ َ ِمنَ َّ ات َف اَم ْاخ َت َل ُفوا َحت َّٰى َجا َءهُ ُم ا ْل ِع ْل ُم الط ِّي َب ِ ْ ُم َي ْو َم ا ْل ِق َيا َم ِة ِف اَيم َكا ُنوا ِفي ِه ه ن ي ب ض ق ي ك َ إِ َّن َر َّب َ َ يِ َ ْ ْ َي ْخ َت ِل ُف َ ون .س����ورەتی یونس ئایەی .93ئیتر ئەمە بو بەیاس����او رێس����ا لەئیسالمدا ،دواتر بەه����ەزاران كتێب لەب����ارەی قوتابخانەكانی موعتەزیلەو ئەش����عەری‌و..هتد سوتێنراون. بۆیە ه����ەر ئەمە ب����و وای لەغەزالی كردبو، كە قورئانی كردب����و بەپێوەری هەمو فیكرو فەلسەفەو زانس����ت .ئیمامی حەنبەلی پێش غەزالی هاتۆتە سەر دونیا ،حەنبەلی بو وتی م����ادام قورئانمان هەیە ،ئیتر پێویس����تیمان بەفەلس����ەفە نییە ،هەر لەم روانگەیەشەوە زانس����تی كیمیاو فیزیاو تەنانەت لۆژیكیش رەتدەكەنەوەو دەڵێن ئیس��ل�ام پێویس����تی پێ����ی نییە .چونك����ە ئەگەر پێویس����تبوایە ئ����ەوا خ����ودا لەقورئان����دا باس����ی دەكردو پێغەمب����ەری ئیس��ل�امیش تاوتوێی دەكرد. بۆیە ئەم زانس����تە بەبیدعە دەزانن تا رادەی كوفر .تەنان����ەت غەزالی دژی میتافیزیكاش وەستاوەتەوە ،چونكە میتافیزیكاش بریتییە لەفەلس����ەفەو ،فەیلەس����وفەكان باس����یان لەمردن‌و زیندوبون����ەوەو گەردون كردوە كە ئەمەش لەروانگەی غەزالییەوە خۆی لەخۆیدا كوفرە!! بەاڵم ئیبن روش����د هات گونجانێكی لەنێوان ئایین‌و فەلسەفە دروست كرد ،وەك چۆن تۆم����اس ئەكوینی هەم����ان گونجانی لەنێوان فەلسەفەو ئایینی مەسیحی دروست كردو ،فەلس����ەفەی ئەرس����تۆی ب����ردە ناو كڵێس����او بەیەكەوەی ئاش����تكردنەوە .ئیبن روش����د راستی وت كە غەزالی ناتوانێ سنور بۆ فەیلەس����وف‌و فەلس����ەفەكانیان بكێشێ‌و هیچ هێزێكیش ناتوانێ فەلس����ەفە لەشوێنی خۆی����دا بوەس����تێنێت .هەڵوێس����تی غەزالی كە لەهەڵوێس����تی عومەری ك����وڕی خەتاب س����ەرچاوەی گرتب����و ،بونە ه����ۆی ئەوەی لەساڵی 1195ز لەشاری قورتوبە كتێبەكانی ئیبن روشد بسوتێنرێن .ئیتر كتێب سوتاندن كرا بەكولتور ،دواتر دوژمنە سەرسەختەكانی مرۆڤایەتی‌و شارستانی بەگشتی پەیڕەوییان لێدەك����رد ،هیتل����ەر نمونەیەك����ی زیندوە. باش����ە با پرس����یارێكی بابەتی بكەین ،ئەم هەمو توندوتیژیی����ەی گوایا بۆ داكۆكیكردن لەئایینە بۆچی؟ ئایا خودا پێویس����تی بەم هەمو توندوتیژی‌و بەم هەمو كوشتن‌و بڕینە هەیە ،ت����ا خۆی پێ بس����ەلمێنێت؟ چونكە هیچ ئایینێكی ئاس����مانی شك نابەین بەبێ شمش����ێر ،گەش����ەی كردبێت ،عیسایەك كە هەمو فەلس����ەفەكەی لێبوردەیی بو ،كەچی كڵێسای رۆما بەهێزی شمشێرەكەی دەستی رۆماوە ئ����ەو ئایینەی باڵوك����ردەوەو ماوەی 1000س����اڵ زیاتر هەمو فەلس����ەفەو زانستی پێچایەوەو نەیدەهێشت كەس شتێك بڵێ كە لەگەڵ س����ەركوتكارییەكەیدا نەگونجێ ،دەنا دەیكردە مەنجەنیق .زمانبڕین‌و س����ەربڕین‌و
ئینج����ا س����وتاندنی جیۆردان����ۆ بڕۆنۆ تەنیا نمونەیەكی بچوكی ئەو دۆخەبوە. راس����تە ئێس����تا ئایینە ئاس����مانییەكان بەگش����تی ئەو هەڕمێنەی جارانیان نەماوەو زۆرینەی كەسایەتییە رۆش����نفكرو تەنانەت خوێن����ەوارەكان ،وازیان لێیهێن����اوە ،تەنیا بەرواڵ����ەت س����ەر بەئایینێك����ن‌و نایانەوێ بەئاشكرا رەتیبكەنەوە ،چونكە كۆمەڵگاكان بەتایبەتی كۆمەڵگای ئیس��ل�امی هێشتا ئەو رەتكردنەوەیەی قەب����وڵ نەكردوەو روبەڕوی گرفتی گەورەت دەكاتەوە .ئەمەشوردە وردە بەرەو قۆناخێكی دیكەمان دەگوازێتەوە ،كە ئیتر ك����ەس میراتگری ئایین نییەو ئایین بۆ هەمو كەس����ێك بەبێ جیاوازی وەكو یەكە. بۆیە تاكۆمەڵگا ب����ەرەو مەدەنیبون هەنگاو بنێ ،توندوتیژی‌و س����ەپاندنی ئایینی كەمتر دەبێتەوە ،لەشوێنیدا ئیشق‌و خۆشەویستی گەشە دەكات ،پێچەوانەكەشی هەر راستە. كات����ی خۆی لەن����او ئایینی ئیس��ل�امیش هاوشێوەی پرۆتس����تانتیزم‌و كالڤن ،گروپ‌و رەوتێك����ی ئیس��ل�امی بەن����اوی موعتەزیلە س����ەریهەڵدا ،ب����ەاڵم ئ����ەم رەوت����ە زۆری نەخایان����د ،دوای حوكمڕانی س����ێ خەلیفە (مەئمون‌و موعتەس����ەم‌و ئەلواسق) لەالیەن متەوەكی����ل -ەوە كۆتایی����ان ب����ەو رەوت����ە هێناو ئیمامی حەنبەل����ی لەگرتوخانە ئازاد ك����ردو ،ئەلكین����دی فەیلەسوفیش����ی راوناو لەبەغ����داش دەریكردو متەوەكیل دەس����تی بەس����ەر كتێبخانەكەی ئەلكین����دی داگرت‌و لەناو ئاپۆڕەی خەڵك����دا گرتی‌و 60قامچی لێدا .ئیتر هەمو موعتەزیلەییەكان روبەڕوی سزاو مەرگ بونەوەو كتێبەكانیشیان ئاگری تێب����ەردراو كۆتای����ی ب����ەو رەوت‌و مەزهەبە هێنراو ،تا ئەمڕۆش ئ����ەم رەوتە نەیتوانیوە خۆی بگرێتەوە .كەچ����ی رەوتی حەنبەلی‌و ئەشعەری‌و غەزالی‌و ئیبن تەیمییەو وەهابیزم‌و م����ەودودی‌و تادەگاتە ئەو ح����زب‌و كۆمەڵەو رێكخراوانەی دەیانەوێت شمش����ێری ئیسالم حوكم بكات ،بەردەوامن‌و لێرەو لەوێ گەشەی خێراش دەك����ەن ،وەك قاعیدەو داعش‌و... زۆری دیكە .ئەمان����ەش هیچ جیاوازییەكیان لەگ����ەڵ دادگاكانی پش����كنینی ئیس����پانیاو ئەوروپادا نییە .بەاڵم خەڵكی ئەوروپا زیرەك ب����ون ،كاتێ دادگاكانی پش����كنین خەڵكیان دەك����ردە مەنجەنی����ق‌و خەڵ����وز ،ناچاربون گۆڕانكاریی����ەك لەئایینەكەیان بكەن‌و گیانی لێبوردەیی تێدابچێن����ن ،بۆیە مارتن لۆتەرو كالڤ����ن س����ەركەوتنیان وەدەس����تهێنا.بەاڵم س����ەرنەكەوتنی موعتەزیلەو س����ەركەوتنی حەنبەل����یو س����ەلەفیییزم ،هۆكارەكەی بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە ،ئەو كۆمەڵگایانە هێش����تا لەئاستێكی زۆر نزمی گەشەكردندان ،هێشتا ژیانی مەدەنی‌و ئازادی تاك لەو كۆمەڵگایانە بون����ی نییە ،دەنا ئ����ەو رەوت‌و مەزهەبانەی باس����مكردن ،چ����ۆن جێگای����ان دەبێتەوە. ئەو جۆرە رەوت‌و مەزهەبانەی باس����مكردن، نەیانش����اردۆتەوە بەتون����دی دژی كرانەوەو فەلس����ەفەو تەنان����ەت روبەڕوی زانس����تیش وەس����تاونەتەوە ،چونك����ە بەب����ڕوای ئەوان هەر فیكرو زانس����تێك مادام لەقورئانا خودا نەیهێناوەت����ە خوارەوە كەوات����ە مرۆڤایەتی پێویس����تی پێی نییە ،بەپێی ئەم قس����ەیە بێت لەقورئاندا بەتەنیا یەك وش����ەش باسی
نەت����ەوەی ع����ەرەب ،بۆیە ل����ە( )11ئایەتدا جەخ����ت لەزمانی عەرەب����ی كراوەتەوە ،كە خ����ودا بەزمانی خۆیان ئایەتی بۆ هێناونەتە خوارەوە. م����ن بەش����بەحاڵی خ����ۆم زۆر ج����ار كە بەشێكی زۆر لەمەالكانی ئەم هەرێمە دەبینم گوت����ار بۆ خەڵك دەدەن ،رێك س����ەردەمی س����ەدەكانی ناوەڕاس����تم بیردەكەوێت����ەوە، سەردەمی تاریكپەرس����تی ،كە هیچ ئومێدو تروس����كاییەكیان تێدا نیی����ە ،خاوەنی هیچ رۆش����نبیرییەك نی����ن‌و زۆر دواكەوت����ون. زمانیش����یان زۆر پیسە ،بەردەوام كۆمەڵێك جنێو لەسەر زمانیانە كە لەمینبەرەكانیانەوە پەخش����ی دەك����ەن ،مرۆڤ ش����ەرم لەخۆی دەكات����ەوە كە ئەوجۆرە كەس����انە نوێنەری ئایین‌و دەمڕاستی كۆمەڵگا بن .بەاڵم بێگومان كۆمەڵگا بەگشتی هێشتا قەبوڵیەتی ،چونكە ئاستی ژیانی مەدەنی لەم هەرێمە لەوپەڕی نزمیدایەو ،بەپێچەوانەوە كەسێكی خاوەنفكر پێچەوان����ەی ئایین‌و ئەو مەندیل لەس����ەرانە قس����ە بكات ،رەنگە بەرلەوەی یاسا قسەی خۆی ب����كات ،كۆمەڵ����گا بی����كات بەپەندو دەربەدەری بكات .چونك����ە تەنیا لەواڵتانی ئیسالمی رێژەی نەخوێندەواری بەگشتی زۆر بەرزەو لەوەش بەرزتر رێژەی نەخوێندەواری ئافرەتە ،كە لەهەمو واڵتانی ئیسالمیدا رێژەی نەخوێن����دەواری ئافرەت لەپی����اوان زیاترن. تائ����ەم رێژەی����ەش وابەرز بێ����ت ،كۆمەڵگا ئیشق نەكراوە ،باس����ی خۆشەویستی نێوان هەر ئەو جنێوفرۆش����انە دەكات بەنوێنەری كچ‌و كوڕیش نەكراوەو تەنانەت رێگەیش����ی ئایینەكەو ژیان����ە كۆمەاڵیەتییەكەی .چونكە پێن����ەدراوە ،بۆیە لێرە چەند پرس����یارێكی گومانی تێدا نییە مرۆڤ كە ئەقاڵنی بو ئیتر زەق خ����ۆی قوتدەكاتەوە .ئ����ەی مرۆڤەكان رۆحانی نییە ،كە رۆحانیش بێت ئەوا ئەقاڵنی هەمویان دروس����تكراوی خ����ودا نین؟ ئەی نابێت ،واتە ناكرێ مرۆڤ لەیەك كاتدا هەم عیسا چۆن توانی فو لەقوڕ بكات‌و باڵندەی ئەقاڵنی‌و ه����ەم رۆحانی بێ����ت ،چونكە دو لێ دروس����تبكات‌و ئەوانەی بەزگماك كوێرن میتۆدو دو فەلسەفەی تەواو جیاوازو تەنانەت چاوس����اغیان ب����كات‌و ئەوانەش پێس����تیان دژ بەیەكیش����ن ،ئەمە رێك وەك ئەوە وایە رەش‌و سپی(بەڵەك) بوبێت چاكیانبكاتەوەو یەكێك كۆمۆنیست بێت‌و بەتەواوی ماركسی لەوانەش س����ەختتر مردو زین����دو بكاتەوە؟ بێت ،بەاڵم بڕوای بەخوداو ئایینیش هەبێت، العم����ران ئایەی .49لەكاتێكدا هەر لەهەمان كە ئەم����ەش مەحاڵ����ە ،ئەگ����ەر روداوێكی سورەتی العمران ئایەی 144هاتوە ،محەمەد لەمج����ۆرەش هەبێ����ت ،ئەوا تێنەگەیش����تنە تەنی����ا پێغەمبەرێك����ەو هیچ����ی ت����ر نییە ،لەهەردوكی����ان .دەبێت ئەوەش بزانرێ هەمو بەرلەئەویش زۆرپێغەمبەر هاتن‌و چون ،ئەگەر ئەو كۆمەڵگایانەی رۆحانین ،س����ۆزو عاتیفە بمرێ یان بكوژرێ هەڵدەگەڕێنەوە؟ هەركێش بەس����ەریاندا زاڵە ،نەك ئەق����ڵ‌و مەعریفە، هەڵگەڕێتەوە زیانێك بەخ����ودا ناگەیەنێت ،هەر كۆمەڵگایەكیش س����ۆزو عاتیفەی روت خودا پاداش����تی سوپاس����گوزارانی دەدات ،بەس����ەریدا زاڵ بو ،ئ����ەوا كۆمەڵگایەكە زو لەڕاستیدا نمونەكان زۆرن لەوبارەیەوە. هەڵدەچێ����ت‌و زوش دەكوژێت����ەوە ،زو گەرم لەبەرئ����ەوەی ئایین����ە ئاس����مانییەكان دەبێت‌و زوش سارد دەبێتەوە ،توڕە دەبێت‌و لەكاتێكدا هاتن كە هێش����تا ئەفسانە باو بو ،پەش����یماندەبێتەوە .تۆ سەیر كە كۆمەڵگای بۆیە ئایینەكان بەردەوام بەرەو ئەفسانەمان عەرەبی كۆمەڵگایەكی ئیسالمییە ،هەمو ئەو دەبەنەوە .هەروەها لەبەرئەوەی س����ەردەمی كتێبانەی لەبواری فیكرو فەلسەفەو زانستدا سەرهەڵدانی ئایینە ئاسمانییەكان بەتایبەت كە لەهەمو واڵتان����ی عەرەبیدا چاپدەكرێن، ئایینی ئیسالمی لەكۆمەڵگای خەڵكی عەرەب هەرگی����ز روی بەراوردكردن����ی نییە لەگەڵ لەحیجازو دەوروبەری سەریهەڵداوە ،دەبینین هیچ����كام لەی����ەك واڵت لەواڵتانی ئەوروپی‌و زۆربەی ئەو قورئانە هەڵگری ئەو كولتورەیە رۆژئاوایی.ئ����ەی ئەم����ە كارەس����ات نییە بۆ كە ئەوكات لەناو خێڵەكانی عەرەبدا باو بوە .كۆمەڵگای عەرەبی‌و بۆ حوكمڕانە دیكتاتۆرە ئەمەش رێ����ك لەگەڵ چەندینی ئەو ئایەتانە مەنگۆلەكانی عەرەبی؟ یەكدەگرێتەوە ،وەك سورەتی الشعراء ئایەی ئیس��ل�ام لەماوەی 1400ساڵی رابردویدا، ،195زخرف ئای����ەی ،3ئیبراهیم ئایەی ،4كولتورێكی نییە ،بەرۆشنگەری یان روناكبیری الشوری ئایەی ،7ئەحقاف ئایەی ،12النحل ناس����رابێت ،ئەوەی هەیەت����ی تەنیابریتییە ئایەی ،103طه ئایەی ،113یوس����ف ئایەی لەقوتابخانەی ئەندەلوس(غەرناتا -قورتوبە)، ،2ئەم ئایەتانە هەموی����ان پەیوەندیان بەو ب����ەاڵم كاتێك بەنێ����و ئ����ەو قوتابخانەیەدا كولت����وری كۆمەڵگایەوە هەی����ە كە لەنیمچە دەچیتە خوارەوە ،زۆر لەو هزرڤانانە لەالیەن دورگ����ەی عەرەبیی����ەوە هەب����ون بەتایبەت خودی ئیسالمگەراكانەوە ،رەت كراونەتەوە،
کە بەشێكی زۆر لەمەالكانی ئەم هەرێمە دەبینم گوتار بۆ خەڵك دەدەن رێك سەردەمی سەدەكانی ناوەڕاستم بیردەكەوێتەوە سەردەمی تاریكپەرستی ،كە هیچ ئومێدو تروسكاییەكیان تێدا نییە
ئیبن روش����دو فارابی‌و ئیبن سینا تۆمەتیان بۆ هەڵبەس����تراوەو كتێبخان����ەی قورتوبەش كە ئەوكات زیاتر ل����ە 400هەزار كتێبی تێدا بوە لەساڵی 1013دا سوتێنراوە .واتە هەمان هەڵوێس����تەكەی عومەری ك����وڕی خەتابیان بەرامبەر ب����ەو قوتابخانەی����ە بەكارهێناوە، بینیمان بزوتنەوەی تالیبانیش لەئەفغانستان چۆن بەگژ زانست‌و هونەردا چوەوەو تابلۆو مۆزەخانە جوانەكانی ئەو واڵتەیان بەتەواوی وێران كرد ،هەروەها داعش لەموسڵ هەمان رەفتاری تاڵیبانی دوب����ارە كردەوەو ئەوەی بۆنی شارس����تانیەت بو لەموسڵ وێرانیكرد. لەوەت����ەی قاعی����دەو دواتری����ش داع����ش دروس����تبون ،نەك هەر بچوكترین گرنگییان بەبواری رۆشنگەری‌و هونەرو زانست نەداوە، بەڵكو بەتەواوی كۆتاییان بەو بوارانە هێناوەو ئێستا موس����ڵ‌و رەقە بەتەواوی دو نمونەی تاریكپەرس����تانن .هونەر ،زانست ،فەلسەفە، خۆشەویس����تی ،لەه����ەردو پایتەختی رەقەو موسڵ كە لەدەستی داعش����دایە ،بەتەواوی وێرانك����راوەو س����ڕاوەتەوە .ئاخر تائێس����تا لەماوەی 1400س����اڵی راب����ردودا تەنیا یەك كەس����یش نەیتوانیوە بەراشكاوی بڵێت من ئاش����قم ،چونكە دەیخەنە ناو مەنجەنیقەوە. لەقورئانیش����دا بەهیچ جۆرێك باسی ئیشق كراوە. ئەوەی پێویس����تە بەمێش����كێكی كراوەوە باس����ی بكەی����ن‌و لێكیبدەین����ەوە ،ئەوەیە، یەكەمین فەیلەسوف لەدونیادا كە تالیس ـ ی یۆنانی بو تادەگاتە فیساگۆرس‌و....ھـتد. قۆناخ����ی یەكەم����ی فەلس����ەفە لەواڵتی یۆنانەوە بو ،فەیلەسوفەكان هەمویان یۆنانی بون ،تۆ سەیر بكە تالیس ماوەیەك لەمیسر ژیاوەو لەبواری ئەستێرەناس����یو ماتماتیكدا س����ەرنجی لەمیس����رییەكان وەرگرت����وەو میس����رییەكانی فێركردوە كە چۆن بەرزایی ئەهرامەكان بپێون ،فیس����اگۆرس 12س����اڵ لەمیسرو 12س����اڵیش لەبابل ژیاوەو لەوێ ژمێرەو مۆس����یقاو ئایینی مەجوس����ییەكانی خوێندوە ،ك����ە گەڕاوەتەوە یۆن����ان ،لەبری ئ����ەوەی خۆی����ان بك����ەن بەپێغەمب����ەر، قوتابخانەیەكی����ان كردۆت����ەوەو گرنگی����ان بەگەشەپێدانی فەلس����ەفەو ماتماتیك داوە، دواتریش ئەفالتون ئەكادیمیای دەمەزراند كە ( )900س����اڵ ئەو ئەكادیمیایە بەردەوام بو، ئیتر ئەمە بوە بنەمایەك بۆ رۆژئاوا كە هیچ پێغەمبەرێك لەوێ س����ەریان هەڵنەدا ،بەاڵم بەسەدان فەیلەسوفی گەورە دروستبون‌و تا ئێس����تاش رۆژئاوا ناوەندی فەیلەسوفەكانی جیهانە ،بەپێچەوانەی رۆژهەاڵتی ناوەڕاست كە فەیلەس����وفی نەخوڵقاند ،بەڵكو ئایین‌و پێغەمبەرو سەحابەی دروستكرد .گرنگییان بەفتوحات‌و سڕینەوەی یەكتری دا ،ئەمەش بو بەكولتورو تائێس����تا لەسایكۆلۆژیای هەر تاكێكدا جۆرێك لەجۆرەكان ئامادەیی تێدایە. بۆیە رۆژهەاڵتی ناوەڕاس����ت لەمێژوی گەالنی دونیاشدا پڕ كێشەترین‌و ئاڵۆزترین ناوچەیە. یۆنانییەكان هاتن بۆ ئەو ناوچەیەو سودیان وەردەگ����رت‌و دەگەڕانەوەو ل����ەوێ لەواڵتی خۆیان ئەو زانیارییانەیان بەرهەمدەهێناوە،
»» 19
لەجەنگی داعشەوە بۆ كوشتنی رۆشنبیران نەجات نوری (بەلەش����ێكی روت‌و زگێكی برس����یەوە مەعریفەت دەست دەكەوێت) بایەزیدی بوستامیی حەمدی ش����اعیر دەڵێت :س����اڵی جارێ ه����ەر دەبێ ئەم ش����ارە بێتە مەزبەلە_ یا بەبۆمبا ،یا بەئاگر ،یا بەبارانی پەڵە. دیارە ئەمە قەدەری هەمو ش����ارێكە لەم هەرێمەدا لەدوای گەڕانەوەی ئەو نەوەیەی كە پێیان دەوترێت نەوەی شۆڕش ،دەبێت س����اڵی جارێك خەڵك ش����ین بۆ كوشتنی رۆشنبیرەكانیان بكەن ،بینیمان لەكەركوك خوێنی (سۆران) رژا ،هەولێریەكان خوێنی (زەردەش����ت)یان بین����ی ،گەرمیانیەكان رژان����ی خوێن����ی (كاوە)ی جوانەمەرگیان بینی ،پش����و نەدرا بەڕۆحی ئەم شارانە تا لەدهۆكیش (ویدات)یش گەیشتە كاروانی ئ����ەو رۆش����نبیرانەی كە لەن����او رەونەقی شۆڕش����گێڕەكاندا ك����وژران .بەمەرگ����ی (وی����دات) خوێنی رۆش����نبیران جامەكەی پڕكرد .دیارە ئەم مەرگە وا زو لەئاس����ت جەستەی رۆش����نبیراندا ناوەستێت ،ئەوە گرانە كە ئەم دەس����ەاڵتە بەمەرگ‌و گرتنی ئازادیخوازانی ئ����ەم هەرێمە پێدەكەنێت‌و باڵوك����راوەی ش����ەرمەزاریانە دەردەكات.
ئ����ەوەی الی رۆش����نبیرانی ج����دی گرنگە ئەوەیە كە ناكرێ����ت بێدەنگ ببن ،چونكە چەند دەس����ەاڵت ب����اش ب����و هەردەبێت دژی بیت ،ئەمە پیش����ەی راس����تەقینەی رۆشنبیرە ،نەك ستایش‌و ملكەچی ،ئەگەر ئەمە نەكرا ئەو دەس����ەاڵتە دەبێتە ملهوڕو س����تەمكار .دەریش����كەوت بەتیرۆری ئەم رۆشنبیرانە هەندێك كەس چەند لەقەڵەم‌‌و ناوی رۆش����نبیران دەترسن‌و چۆن چۆنی سااڵنە یەك دوانێكیان لێ تیرۆر دەكەن. لێرەوە دەچمە سەر ئەو وێنە ترسناكە، كە ل����ەم هەرێمەدا س����ااڵنێكە رودەدات، وێنەك����ە دەبەس����تمەوە بەجەنگی داعش‌و ئەو گەمە ترسناكەی لەناوخۆدا دەكرێت، جەنگ����ی داعش لێرە بۆتە ه����ۆكاری زۆر كاری نایاس����ایی‌و رەوادان بەزۆر مەشروع ك����ە خەڵك����ی ئ����ەم هەرێم����ەی گیرۆدە كردوە ،كێ سەرس����ام نابێت لەوكاتانەی كە پێش����مەرگە داعش تێكدەشكێنێت ،ئا لەوكاتانەدا الوێكی تەمەن 26ساڵی وەكو (ویدات حس����ین)ی رۆژنامەنوس لەشاری دهۆك دەڕفێندرێت‌و لەژێر ئەشكەنجەیەكی وەحش����یانەدا دەكوژرێت ...ئەمە یەكێكە لەوێنە ترس����ناكەكانی ئێمە ،هەر ئەمەنا ئ����ەوەی لەبەرەكانی جەنگ����دا دەكوژرێت كوڕە ه����ەژارو نەدارەكانی ئ����ەم واڵتەن، نەمانبین����ی لەجەنگی داعش����دا مەكتەب سیاسی حزبێك بكوژرێت نەمانبینی كوڕی
سەرۆك‌و كوڕی س����ەرۆك وەزیران‌و كوڕی س����ەركردایەتی حزبێك بكوژرێت ،ئەوەی ترس����ناكە بازرگانەكانی حزب لەگەرمەی جەنگی داعشدا تادێ دەوڵەمەندتر دەبن‌و لەناو كۆمەڵگایش����دا لەژێ����ر ناوی جەنگی داعشدا قوتی مامۆستایانو كەمئەندامان‌و فەرمانبەران دەبڕن‌و سەدان هەزار كرێكار بێكاردەكەن. ترسناكی جەنگی داعش لەوەدا نیە كە هێزێكی تاریكپەرستی وەكو داعش هێرش دێنێ����ت ،ئەمە جەنگی ئێم����ە نیە بەتەنیا بەڵكو جەنگی كۆی كۆمەڵگا زیندوەكانی دونیایە لەئێستادا ...ئەوەی تۆقێنەرە لەم هەرێمەدا رفتاری ئەو كەس����انەیە كە دێن وەكو داعش رۆشنبیرەكان دەكوژن ،وەكو داع����ش بیر لەتۆڵە س����ەندنەوە دەكەنەوە ب����ۆ مانەوەی خۆیان ،ئاخر چ جیاوازییەك هەیە لەنێوان ئەو داعشەی كە بەكێردەكەی دەستی رۆژنامەنوس����ێكی ئەمەریكی یان بەریتانی یان پێشمەرگەیەك سەردەبڕێت‌و ئەو كەسانەش����ی كە سۆران‌و سەردەشت‌‌و كاوەو وی����دات دە كوژن .تاوان هەر تاوانە كورد بیكات یان ع����ەرەب یان فارس یان ت����ورك .لەمەدا ب����ۆ ئێمە ترس����ناكە كە لەناوجەرگەی دەسەاڵتی كورد خۆیدا گەنجە رۆش����نبیرەكانمان بكرێنە قوربانی مەرامی ئەو كەسانەی كە وادەزانن بەتیرۆری ئەم جوانەمەرگانە دەتوانن تا سەر لەدەسەاڵتدا
بن .پێش����مەرگە نەدارو ماندوەكان داعش پاشەكش����ە پێدەكەن ،ب����ەاڵم لەناو خۆدا (ویدات حس����ین)ی جوانەم����ەرگ لەپێناو وش����ەو كاری رۆژنامەوانیدا تیرۆردەكرێت. ئێم����ە ئیت����ر لەكوێ����ی جیهانداین؟ چی لەستایش����ی هاوپەیمانان بكەین لەكاتێكدا گەنجە رۆش����بیرەكانمان دەكرێنە قوربانی مەرام����ی حزب����یو شەخس����ی .هەم����و سوپاس����نامەو س����ەردان‌و دەستگوشینی بەرپرس����ە ئەمەریكییەكان بۆ ئێمە ناكەنە یەك دڵۆپ خوێنی (ویدات)ی تیرۆكراو... بیرم����ان نەچێ����ت رۆژێك دێ����ت هەر ئەو ئەمەریكیانەی دێنە سەردانمان بۆ خوێنی رژاوی ئ����ەو رۆژنامەنوس����ە جوانەمەرگانە دێنەدەن����گ ،ئەم����ە كات����ی دەوێ����ت... ئەوانەی وادەزانن ئیتر بەمەرگی ئەو الوە رۆش����نبیرانە دەتوانن باش بژین‌و خۆیان لەڕەخن����ە بەدوربگرن بەهەڵ����ەدا دەچن، چونكە دیكتاتۆرو س����تەمكارەكانی دونیا زۆر نوسەرو رۆشنبیرو بیرمەندیان كوشت‌و دواجاری����ش بەڕیس����وایی رۆیش����تنە ناو زبڵدانی مێژوەوە ،مەزارو گۆڕی رۆشنبیرو بیرمەندە تیرۆكراوەكانیش دواجار لەالیەن خەڵكەوە كرانە قیبلەی جوانی‌و گەیش����تن بەئازادی. لەجەنگ����ی داعش����ەوە ب����ۆ كوش����تنی رۆشنبیران لەم هەرێمەدا ئەو ئامانجەیە كە رێگە بۆ خواستی هەندێك الیەن‌‌و كەسانی
تر خۆش����دەكەن ت����ا بتوانن بەكوش����تنی رۆش����نبیرەكان كۆمەڵ����گا بێدەنگ بكەن، ئەمە مەرامی ئەو كەسانەیە كە پێدەچێت هیچ كاتێك وانەیەك لەو مێژوە فێرنەبون. ئەم دەسەاڵتە بینیان چۆن چۆنی هەر كە كۆمەڵ����گای ئێمە هەواڵی مەرگی (ویدات) ی جوانەمەرگیان بیس����ت لەدهۆك ،ئیتر هەمو غەمگین بون‌و وێنەكانی تێكشاندنی داعش����یان وەالوەنا ،بینی����ان چۆن چۆنی الوێك لەژێر ئەش����كەنجەدا بەڕۆژی نیوەڕۆ دەكوژرێ����ت ،خەڵ����ك دەزان����ن داعش زو كۆتایی پێدێت ،بەاڵم لەوە دەترس����ن كە ئ����ەم تیرۆرە لەناوخ����ۆدا وازو دژ بەگیانی رۆڵەكانیان كۆتایی نەیەت ،دەترس����ن ئەم دەس����تە رەش����انە ببنە ه����ۆكاری زیاتری مەرگی رۆش����نبیرەكانی ن����او كۆمەڵگا... ئ����ەوە زیندویەتی كۆمەڵ����گای ئێمەیە كە بۆ مەرگی رۆش����نبیرەكانی زیاتر غەمگین دەبێت تا لەجەنگی داعش. ئەوەی بۆ كورد لەم دو ساڵەی جەنگی داعش����دا گرنگ ب����و ،ناكاتە ئ����ەوەی كە دەسەاڵت بیتوانیبایە خەڵك بەئاسودەیی بگەیەنێت‌و دامودەزگا گرنگ‌و شەرعیەكانی پەك نەخس����تایەو گەمەی بەقوتی خەڵك نەكردای����ە ،بیتوانیبای����ە ژی����انو نان بۆ نوس����ەران‌و رۆش����نبیران دابینبكات ،نەك لەژێر دەسەاڵتیدا خوێنی (ویدات حسین) بڕژێت.
ئەوەی بۆ كورد لەم دو ساڵەی جەنگی داعشدا گرنگ بو، ناكاتە ئەوەی كە دەسەاڵت بیتوانیبایە خەڵك بەئاسودەیی بگەیەنێت‌و دامودەزگا گرنگ‌و شەرعیەكانی پەك نەخستایە‌و گەمەی بەقوتی خەڵك نەكردایە
ته‌ندروستی tandrusti. sul@gmail. com
) )541سێشه‌ممه 2016/8/23
15
الپەڕەی تەندروستی ،ئامادەكردنی ڕاگەیاندنی تەندروستیی سلێمانی
خۆراك ه ریشاڵیه‌كان‌و خواردنهوه گازییه‌كان هۆكارن بۆ كلۆربونی ددان
پاك نه‌شوش���تنی‌و پاشان دروستبونی ئا :راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی ترش���ه‌ڵۆكێك كه له‌ئه‌نجام���دا ده‌بێت ه ددان پێكهاته‌یه‌ك���ی گرنگ���ی له‌ش���ی ه���ۆی دروس���تبونی به‌كتریا لهس���ه‌ر مرۆڤ���هو به‌ب���ێ ددان ناتوانین خۆراك ددانه‌كان‌و به‌مه‌ش ددانه‌كان روبه‌ڕوی بخۆین‌و ددانیش له‌سێ چین پێكهاتو‌ه كلۆربون ده‌بێته‌وه. بهش���ی ده‌ره‌وه‌ی ددان پێ���ی ده‌ڵێن میناو به‌شی ناوه‌وه‌ی ددان پێی ده‌لێن * هۆكاره‌كانی كلۆربونی ددان چیه؟ كراون ،هه‌روه‌ها به‌شی ناوه‌وه‌ی ددان د.خۆش���ناو م���ارف :پاكڕانه‌گرتن���ی ك���ه راس���ته‌وخۆ په‌یوه‌س���ته به‌ڕه‌گی ددان‌و جوان نه‌شوشتنی لهدوای ژه‌م ه ی زیاتر خواردن���ه‌كان ده‌بێت ه ه���ۆی كلۆربونی ددانه‌وه ،له‌م دیمانه‌یه‌دا زانیار ددان ،چونكه به‌كتریا له‌سه‌ر ددانه‌كان ده‌خرێته‌ڕو. دروست ده‌بێت. * كلۆربونی ددان چیه؟ د.خۆش���ناو م���ارف :كلۆربونی ددان * بۆماوه‌ی���ی تاچه‌ند كاریگه‌ری هه‌ی ه بریتی���ه له‌ڕه‌ش���بونه‌وه‌ی ددان به‌هۆی له‌سه‌ر كلۆر بونی ددان؟ مانه‌وه‌ی خۆراكه‌وه لهس���ه‌ر ددانه‌كان‌و د.خۆش���ناو م���ارف :بۆماوه‌ی���ی
كاریگه‌ریه‌كی ئه‌وتۆی نیه ،به‌اڵم خواری ددانه‌كان هۆكارێكه بۆ كلۆر بونیان. تاچه‌ن���د جۆری خۆراكه‌كان هۆكارن بۆ كلۆر بونی ددان؟ د.خۆشناو مارف :خۆراك ه ریشاڵیه‌كان‌و خواردن���هوه گازیی���ه‌كان ه���ۆكارن ب���ۆ كلۆربون���ی ددان ،ب���ه‌اڵم زیان���ی خواردنه‌وه‌كان كه‌متره له‌ڕیش���اڵیه‌كان چونك ه خۆراك ه ریشاڵیه‌كان له‌ددانه‌كاندا ده‌مێننه‌وه ،خواردنی ش���یرینی هۆكار نی���ه بۆ كلۆربون���ی ددان به‌ڵكو گرنگ ئه‌وه‌ی��� ه دوای خواردنی به‌جوانی پاك بكرێته‌وه. * نیشانه‌كانی كلۆر بونی ددان چیه؟
ئایا گیراوه‌ی ئاو و لیمۆ بۆ سوتاندنی چه‌وری به‌سوده؟ ئا :راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی
د.خۆش���ناو مارف :ره‌شبونه‌وه‌ی ددان نیشانه‌یه بۆ كلۆربونی ددان ،به‌اڵم ههمو ره‌ش���بونه‌وه‌یه‌ك مه‌رج نیه نیش���انه‌ی كلۆر بون بێ���ت ،چونكه هه‌ندێك جار به‌هۆی مانه‌وه‌ی چ���او قاوه‌و خۆراكی تره‌وه ده‌بێت هه‌ر بۆیه ده‌بێت به‌پاكی بشۆرێت‌و پاش���ان هه‌ر ره‌شیه‌ك هه‌بو ئهوه نیش���انه‌یه بۆ كلۆربون ،هه‌روه‌ها هه‌س���تكردن به‌ئازار نیشانه‌یه‌كی تره‌و هه‌ندێك جار ددانی كه‌س���ه‌ك ه له‌دیوی ناوه‌و‌ه كلۆر بوه‌و نه‌خۆشه‌كه هه‌ستی پێنه‌كردوه‌و نه‌یبینیو‌ه به‌مه‌ش هه‌ست به‌ئ���ازار ده‌كات ،هه‌ربۆیه هه‌ندێك جار نه‌خۆش دهڵێت پێشتر ددانم نه‌شتوه‌و ئازارم نه‌بوه ،به‌اڵم له‌و كاته‌وه‌ی ده‌ستم بهش���تنی ددانم كردوه ،ددانم توش���ی ئازار بوه ئه‌مه‌ش نیشانه‌ی ئه‌وه‌ی ه ك ه ددانه‌كانی له‌ناوه‌وه‌و له‌ته‌نیشته‌وه كلۆر بوه‌و نه‌خۆش���ه‌ك ه هه‌ستی پێنه‌كردوه، هه‌ربۆیه كه ددانی ده‌ش���وات كلۆریه‌ك ه ده‌رده‌كه‌وێ���ت‌و به‌وه‌ش توش���ی ئازار ده‌بێت.
وا له‌ن���او خه‌ڵكیدا باوه ،كه گیراوه‌ی ئاوو لیمۆ بۆ سوتاندنی چه‌وری سودی زۆره‌و به‌شێك له‌هاواڵتیان به‌تایبه‌ت ئه‌وانه‌ی كه بهدهس���ت بونی چه‌وری كه‌ڵه‌كه‌بو ده‌ناڵێنن ،به‌كاری ده‌هێنن به‌اڵم ئایا ئه‌م گیراوه‌یه س���وتێنه‌ره‌و كاریگ���ه‌ری جێده‌هێڵێ���ت ،ناوهنده ته‌ندروستیه جیهانیه‌كان له‌مباره‌یه‌و‌ه چی ده‌ڵێن؟
لیم����ۆو دابه‌زینی كێ����ش‌و لهناوبردنیچهوری لیم����ۆ ،یه‌كێ����ك له‌میوه دی����اره‌كان كه له‌پۆلێن����ی مزره‌مه‌نیه‌كان����دا هه‌ژم����ار كراوه‌و به‌بونی رێژه‌یه‌كی زۆر له‌ڤیتامین cبه‌ناوبانگ����ه ،ه����اوكات به‌هۆی بونی (بۆلیفین����ۆل) وه‌ك دژه ئۆكس����یدێك ناودێر كراوه. به‌پێ����ی زۆرین����هی لێكۆڵین����ه‌وه‌كان مزره‌مه‌نی����ه‌كان به‌گش����تی رۆڵ ده‌بینن له‌كه‌مكردن����ه‌وه‌ی كێش����دا به‌پێ����ی لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك����ی باڵوكراوه له‌گۆڤاری، Clinical Biochemistry "and "Nutritionتوێكڵ����ی لیم����ۆ زۆرینه‌ی له(بولیفینۆل) پێك دێت ،ئه‌م پێكهاته‌یه رۆڵ ده‌بینێت له‌پاراستنی جگه‌رو رێگه‌ش له‌كه‌ڵه‌كه‌بونی چه‌وری‌و زیادبونی كێش ده‌گرێت ،به‌گش����تی ڤیتامین cهۆكاره له‌دابه‌زاندنی كێشدا.
ئ���اوو په‌یوه‌ندی به‌دابه‌زینی كێشوسوتاندنی چه‌وری ئ���اوی خاوێ���ن‌و رێگه‌پێ���دراو ب���ۆ خواردنهوه ،بهش���ێوه‌یه‌كی ئاس���ایی رۆڵ ده‌بینێت له‌سوتاندنی چه‌وریداو به‌بنه‌مایه‌ك���ی گرنگی دابه‌زینی كێش لێی ده‌ڕوانرێت به‌پێی توێژینه‌وه‌یه‌ك كه له‌گۆڤاری Obesityباڵوكراوه‌ته‌وه، خواردن���ه‌وه‌ی دو پ���ه‌رداخ ئ���او به‌ر له‌خواردنی ژه‌م���ه‌كان ڕۆڵ ده‌بینێت هه‌ر به‌پێی هه‌مان توێژینه‌وه ریشاڵه‌كانی له‌دابه‌زاندنی كێشدا ،به‌و پێیه‌ی ئاو لیم����ۆ ك����ه پێكهات����هی (كالبكتین)ی له‌گه‌ده‌دا جێگه ده‌گرێت‌و كه‌سه‌كان تێدای����ه ئه‌م پێكهاته‌یه‌ش هه‌س����تكردن زو هه‌س���ت به‌تێرب���ون ده‌كات ،جیا به‌برسێتی كه‌م ده‌كه‌نه‌وه‌و چاالكیه‌كانی له‌دابه‌زین���ی كێ���ش ئ���او چ���ه‌وری گه‌ده له‌ئاس����تێكدا راده‌گرن كه جه‌سته * چ���ۆن پارێ���زگاری له‌ددانه‌كانمان كه‌ڵه‌كه‌بوی جه‌سته‌ش ده‌سوتێنێت .پێویستی پێیه‌تی. بكه‌ین؟ د.خۆش���ناو مارف :شتنی ددان رۆژان ه النیك���ه‌م دو جار پێویس���ته‌و ده‌بێت به‌یانیان دوای نان خواردن‌و شه‌وانیش پێش نوستن به‌جوانی به‌فڵچه‌و هه‌ویری ددان پ���اك بكرێته‌وه‌و دوای ش���تنی ددانیش له‌ش���ه‌واندا نابێت هیچ شتێك بخورێت ،كاتێك ددانه‌كانمان ده‌شۆین له%60ی ددانه‌كانمان پاك ده‌كه‌ینه‌و‌ه بۆ پاك كردنه‌وه‌ی له %40كه‌ی دیكه‌ش پێویس���ت ه به‌فڵچ���هی بچوك���ی ددان‌و ده‌زو نێوانی ددانه‌كان پاك بكه‌ینه‌وه، هه‌روه‌ه���ا پێویس���ت ه 6مانگ جارێك سه‌ردانی پزیشكی ددان بكرێت.
لهماوهی 6مانگی ئه‌مساڵدا زیاتر له‌دو ته‌نها بۆ دایكان.. چاره‌سه‌ری دڵتێكهه‌ڵهاتن لهماوهی دوگیانیدا هه‌زار نه‌خۆش قه‌سته‌ره‌و باڵۆنی بۆ كراوه ئا :راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی ئه‌زمونی دایكایه‌تی ،هه‌ڵگری هه‌ند ێ ه����ۆكاری ناخۆش‌و ئازاربه‌خش����ه بۆ دایكان����ی دوگی����ان ،یه‌كێ����ك له‌وانه، دڵ تێكهه‌ڵهاتن����ه له‌م����اوهی یه‌كه‌می سكپڕیدا. ب����هو پێیه‌ی له‌م����اوهی س����ك پڕیدا نابێ����ت ده‌رمان به‌كاربێ����ت ،له‌الیه‌ن پزیشكانه‌وه ،رێگه‌ی سروشتی دانراوه بۆ خانمانی دوگیان ،كه یارمه‌تیده‌ره
ب����ۆ چاره‌س����ه‌ركردنی دڵتێكهه‌ڵهاتن، به‌بێ ئه‌وه‌ی زیان����ی بۆ كۆرپه‌له‌كه‌ی ههبێت له‌وانه: خواردن����ی پارچه‌ی����ه‌ك ن����ان ،یانپس����كویت ،یان هه‌ر جۆره میوه‌یه‌ك له‌به‌یانیان����دا ،ك����ه رێژه‌ی ش����ه‌كری خوێن تێیدا كه‌م بێت ،بهش����ێوه‌یه‌ك وا له‌دایكه‌كه ده‌كات ،هه‌ست به‌كه‌می دڵ تێكهه‌ڵهاتنه‌كه بكات. -به‌كارهێنان����ی گی����راوه‌ی (نه‌عناو
زه‌نجه‌فی����ل) ،زۆر به‌س����وده ب����ۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی دڵتێكه‌ڵهاتن. دوركه‌وتن����هوه ل����هو خواردنان����هیچ����ه‌وری تێدای����ه له‌م����اوهی مانگی یه‌كه‌می سكپڕیداو گۆڕینی به‌خواردنی وه‌ك (شیره‌مه‌نی‌و سه‌وزه‌وات). دوركه‌وتن����هوه له‌و بۆن����ه تیژانهیدهبنه هۆی بێزاری بۆ دایكانی سكپڕ وه‌ك (جگه‌ره‌و ق����اوه‌و هه‌ندێ بۆنی تیژ).
ئا :راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی به‌پێ���ی ئاماره‌كان���ی به‌ڕێوبه‌رایه‌ت���ی گش���تی ته‌ندروستی س���لێمانی له‌شه‌ش مانگی یه‌كه‌می ئه‌مس���اڵدا ،هه‌زارو 394 نه‌خۆش كاری قه‌سته‌ره‌و 856نه‌خۆشی دیكه‌ش كاری باڵۆنی لهناو نه‌خۆشخانه‌ی پسپۆڕییه‌كانی دڵدا بۆ ئهنجامدراوه. به‌پێ���ی هه‌م���ان ئامار هه‌ش���ت هه‌زارو 983نه‌خ���ۆش له‌و ماوه‌یه‌دا س���ه‌ردانی نه‌خۆش���خانه‌كه‌یان له‌ش���اری سلێمانی كردوه‌و له‌و ڕێژه‌یه‌ش چوار هه‌زارو 797
ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی
http://www. dohsuli. com
یان داخڵكراون ،له‌وانه‌ش دو هه‌زارو 292 ئه‌م��� ه جگ ه له‌وه‌ی له‌و ش���ه‌ش مانگه‌ی یان له‌به‌شی بوژاندنه‌وه بون. ئه‌مس���اڵدا زۆرتری���ن ڕێ���ژه‌ی ئیكۆ بۆ له‌هه‌مان م���اوه‌دا 189نه‌خ���ۆش كاری نه‌خۆش ئهنجامدراوه ك ه دو هه‌زارو 914 نه‌ش���ته‌رگه‌ری لهناو ئه‌و نه‌خۆشخانه‌یه‌دا حاڵه‌ت بوه ،هه‌روه‌ها 866نه‌خۆشیش ب���ۆ ئهنجامدراوه هه‌روه‌ها 287كه‌س���ی كاری () CTیان بۆ كراوه. دیكه‌ش ئامێری 24كاتژمێری (هۆڵتێر) ی���ان بۆ دانراوه بۆ ده‌ستنیش���ان كردنی نه‌خۆش���خانه‌ی پس���پۆڕییه‌كانی دڵ��� ی جۆری نه‌خۆش���ییه‌كانی دڵ ،له‌گه‌ڵ 48س���لێمانی له30ی 12ی 2004دا دروست حاڵه‌تی دانانی ئامێ���ری په‌یس مه‌یكه‌ر كراوه‌و نزیكه‌ی 90ته‌ختی نه‌خۆش له‌خۆ واته ئامێری كاره‌بایی دڵ‌و س���ه‌رجه‌می ده‌گرێت ،تێیدا پش���كنین‌و چارس���ه‌ری حاڵه‌ته‌كه‌نیش كاری پێویستی پزیشكیان ههمو كێشه‌و گرفته‌كانی دڵ‌و ده‌ماره‌كانی خوێن ده‌كرێت. بۆ كراوه.
فەیسبوكhttps://www. facebook. com/tandroostyt :
14
بیرورا
) )541سێشه‌مم ه 2016/8/23
پرسی ده‌وڵه‌ت لهنێوان پارتی‌و نه‌یارانیدا حكومه‌ت‌و نوكته! ماردین ئیبراهیم
ده‌وڵه‌تی مۆدێرن که دواتر بەده‌وڵه‌تی نه‌ت���هوه ده‌ناس���رێت به‌رئه‌نجام���ی په‌یمانی ئاشتی وێستڤالیایه که ساڵی ١٦٤٨کۆتایی بەجه‌نگی سی ساڵه‌ی ناو ئیمپراتۆریای رۆمانی پیرۆز هێناو به‌دوایدا ده‌وڵه‌ت به‌م فۆرمه‌ی ئێستا که سه‌روه‌ری کرۆکه‌که‌یه‌تی پێکهات .دوای ئه‌و په‌یمانه بەشێنه‌یی‌و یه‌ک لەدوای یه‌ک ئیمپراتۆریاکان هه‌ڵده‌وه‌شێنه‌وەو جێگه‌ی خۆیان ب���ۆ ده‌وڵه‌تی نه‌ته‌وه خۆش ده‌که‌ن .ئیتر دیدێکی سیاس���ی هه‌م لهناو تیۆرو فه‌لسه‌فه‌ی سیاسیداو هه‌م وه‌ک کردارێک‌و ئامانجێکی گروپه سیاس���یه‌کان زاڵ ده‌بێت ک���ه تیایدا گوتارێک په‌ره‌پێده‌دات بهوهی چه‌مکی 'سه‌روه‌ری ده‌وڵه‌ت’ ده‌کاته چه‌مکێکی س���ێنترال لەسیاس���ه‌تدا .گروپ���ه ئیتنیکیه‌کان دروس���تکردنی ده‌وڵه‌ت وه‌ک گه‌رانتیه‌ک بۆ پارێزگاری ماف‌و ئازادیه‌کانیان س���ه‌یر ده‌که‌ن .ئه‌مڕۆ س���ه‌ره‌ڕای ئ���ه‌وه‌ی ل���ەدوای کۆتایی جه‌نگی جیهانی دوه‌مه‌وه که بیرۆکه‌ی س���ه‌روه‌ری رۆڵێک���ی گرنگ���ی هه‌بو لەتاوس���ه‌ندنیدا ئومێدێکی زۆر هه‌بو بهوهی که ده‌وڵ���هت وه‌ک یه‌که‌یه‌کی هێن���ده ناوه‌ندی نه‌مێنێت���ه‌وەو لەزۆر ناوچ���هی جیهان���دا رێکخ���راوی بان- نه‌ته‌وه‌ی���ی لەگهشهس���ه‌ندندا ب���و لەش���ێوه‌ی رێکخراوی ناتۆ ،ئاسیان، کۆمه‌ڵه‌ی واڵتانی ئیسالمی ،کۆمکاری عه‌ره‌بی ،یه‌کێت���ی ئه‌وروپا ،یه‌کێتی ئه‌فریق���ا به‌اڵم هێش���تا ده‌وڵه‌ت وه‌ک یه‌که‌یه‌کی سیاس���ی گرنگ لەئاس���تی نێوده‌وڵه‌تی���دا ماوه‌ت���هوه ،هێش���تا گروپگه‌لی سیاس���یو ئیتنی لەهه‌وڵی بێوچاندان بۆ دروستکردنی ده‌وڵه‌ت.
ده‌سته‌به‌ری ماف‌و ئازادی‌و دادپه‌روه‌ری هیچ گروپێ���ک ناکات ،بۆی���ه لەڕوی لۆجیکیه‌وه هه‌ڵه‌ی���ه ههمو تراژیدیای سه‌د ساڵی رابردوی کورد بەپه‌یمانی ل���ۆزان‌و رێککه‌وتننام���هی س���ایکس پیکۆوه گ���رێ بدرێت‌و به‌س���تنه‌وه‌ی هه‌م���و نه‌هامه‌تی���ه‌کان بەنه‌بون���ی ده‌وڵه‌ت���هوه نیش���انه‌ی گرێیه‌ک���ی مێژویی���ه الی ک���ورد ب���ۆ ده‌وڵه‌ت. ئه‌گه‌ر ره‌نجی شه‌ریف پاشای خه‌ندان هاتبایه به‌رو ده‌وڵه‌تێکی سه‌ربه‌خۆی ک���وردی وه‌ک به‌رئه‌نجامی کۆنگره‌‌ی ئاش���تی پاریس دروس���ت ببوایه چی روی ده‌دا؟ بێگومان ده‌وڵه‌تێکی تری پۆستکۆڵۆنیالی سته‌مکار لەناوچه‌که‌دا زیاد ده‌بو و هیچی تر ،هه‌ر وه‌ک چۆن دروس���تبونی ده‌وڵه‌تی عێراق رێگه‌ی لەسته‌می س���ه‌ر ش���یعه‌کانی عێراق نه‌گرت لەماوه‌ی حه‌فتا ساڵدا.
ئێستا لەکوردستان دو ستراتیج کارده‌که‌ن یه‌کێکیان سیماکانی رون‌و ئاراسته‌ی ئیشکردنه‌که‌ی دیاره که ستراتیجی پارتیەو پشت بەڕیال پۆله‌تیکس ده‌به‌ستێت ئه‌وه‌یتریان ستراتیجی هێزه‌کانی تره بەتایبهت گۆڕان‌و ئینجا هێزه‌کانی تر که پشت بەجۆرێک لەئایدیالیزم ده‌به‌ستێت‌و سیماکانی که‌مێک لێڵن
ده‌وڵ���هت یه‌که‌یه‌ک���ی سیاس���ی موق���ه‌ده‌س نییه ،به‌ڵک���و ئامڕازێکه گروپ‌و یه‌ک���ه ئیتنی‌و سیاس���یه‌کان په‌نای بۆ ده‌به‌ن بۆ پاراس���تنی ماف‌و ئ���ازادی‌و که‌رامه‌تی خۆی���ان ،ئه‌گه‌ر ده‌وڵه‌ت ئه‌و کاره نه‌کات بونی پێویست نیی���ه .ل���ەڕوی تیۆری���هوه مانه‌وه‌ی س���کۆتله‌ندا له‌گ���هڵ به‌ریتانیا ره‌نگه مافهکانی مرۆڤی س���کۆتله‌ندی باشتر بپارێزێ���ت وه‌ک ئه‌وه‌ی س���کۆتله‌ندا جیاببێته‌وه (ته‌نی���ا وه‌ک گریمانه‌ی تی���ۆری ده‌ڵێ���م) ،بۆیه که‌س���انێک که لەکوردس���تاندا ده‌ڵێ���ن ده‌وڵه‌تی کوردیم���ان ده‌وێ���ت ب���ا ده‌وڵه‌تێکی ملهوڕیش بێت گوزارشت لەقه‌یرانێکی مۆڕالی ده‌ک���ه‌ن .بەپێچه‌وانه‌وه ئه‌گه‌ر دروس���تبونی ده‌وڵه‌تی کوردی ماف‌و پێده‌دات ئه‌وه‌یه که پارتی ده‌وڵه‌تێکی ئازادی ئینس���انی ئێمه که‌م بکاته‌وه ده‌وێت ک���ه تیایدا ماڵبات���ی بارزانی نه‌ک ه���ه‌ر نابێ���ت وزه‌ی خۆمان بۆ سه‌روه‌ر بن‌و هه‌موانیش ببنه ره‌عیه‌ت، دروستکردنه‌که‌ی بەخه‌س���ار بده‌ین ،بارزانی ده‌وڵه‌تێکی 'س���ه‌ربه‌خۆ’ی بۆ لەنوس���ینی کوردی���دا لەئه‌حمه‌دی به‌ڵک���و ده‌بێ���ت دروس���تکردنی ئه‌و کوردستان ناوێت ،به‌ڵکو ده‌وڵه‌تێکی خانیه‌وه جۆرێک لەهۆشیاری نه‌ته‌وه‌یی جۆره لەده‌وڵه‌ت له‌مپه‌ری بۆ دروست 'سه‌ر بەخۆی’ ده‌وێت. ئێس���تا لەکوردس���تان دو ستراتیج گوزارشتی لێکراوه ،به‌اڵم وه‌ک دیدێکی بکرێت. کارده‌ک���ه‌ن ،یه‌کێکی���ان س���یماکانی ناسیونالیستی گه‌شه‌سه‌ندوتر حاجی ئه‌وه‌ی لەماوه‌ی پێنج ساڵی رابردودا رون‌و ئاراسته‌ی ئیشکردنه‌که‌ی دیاره قادری کۆی���ی هێڵێکی رونی جیاوازی کوردیی له‌گه‌ڵ ئه‌وانی تردا کێش���اوەو س���هبارهت بەده‌وڵه‌ت پارتی ره‌واجی که س���تراتیجی پارتیەو پشت بەڕیال پۆله‌تیکس ده‌به‌س���تێت ،ئه‌وه‌یتریان وه‌ک ده‌رچه‌ی���ه‌ک ب���ۆ رزگارب���ون پێده‌دات چییه؟ دروستکردنی ده‌وڵه‌تێکی سه‌ربه‌خۆ س���تراتیجی هێزه‌کانی تره بەتایبهت لەمه‌ینه‌ت���یو ژێرده‌س���ته‌یی هان���ی کورده‌کان ده‌دات یه‌کگرتو بن‌و چه‌ک که تیایدا الیه‌نی که‌می ماف‌و ئازادی‌و گۆڕان‌و ئینجا هێزه‌کانی تر که پش���ت په‌یدا بکه‌ن‌و سه‌ربه‌خۆ بن .لەکۆتایی دادپه‌روه‌ری ئینس���انی ئێم���ه تیایدا بەجۆرێک لەئایدیالیزم ده‌به‌س���تێت‌و س���ه‌ده‌ی نۆزده‌وه ده‌س���ته‌بژێرێکی پارێ���زراو بێ���ت داوایه‌ک���ی ره‌وایەو سیماکانی که‌مێک لێڵن .دیدی پارتی سیاسی‌و رۆش���نبیری په‌یدا ده‌بێت‌و له‌گه‌ڵ قورس���ایی ئه‌خالقی کێش���هی رونه بۆ ش���ێوازی حوکمداری؛ ئه‌گه‌ر بەهێواش���ی داواکاری‌و ئامانجه‌کان���ی کوردیشدا ته‌بایه .ده‌وڵه‌تێک بێت که کوردس���تان له‌گه‌ڵ عێراقدا بمێنێته‌وه بۆ س���ه‌ربه‌خۆیی فۆرمۆل���ه ده‌بێت‌و په‌یمانێکی کۆمه‌اڵیه‌تی گروپه ئاینی‌و ده‌یه‌وێت خۆی کاراکته‌ری س���ه‌ره‌کی له‌ش���ێوه‌ی گروپ‌و ده‌ستەو راپه‌ڕینی سیاس���یو ئیتنیه‌کانی ناو کوردستان بێت بۆ نوێنه‌رایه‌تی کورد که پێگه‌ی کۆبکات���ه‌وەو گوزارش���ت لەخ���ه‌ون‌و پارت���ی وه‌ک براوه‌ی ش���ه‌ڕی ناوخۆ سیاسیدا فۆرم به‌خۆی ده‌دات. وه‌ک به‌رئه‌نجام���ی الوازب���ون‌و ئامانج‌و پێشکه‌وتنی تواناکانیان بکات ،ئه‌و ش���وێنگه‌یه‌ی بۆ فه‌راهه‌م کردوه، ئیمپراتۆری���ا ،بیانپارێزێ���ت‌و ده‌رفه‌تی���ان پێبدات ،ئه‌گه‌ر کوردستانیش ببێت بەده‌وڵه‌ت هه‌ڵوه‌ش���انه‌وه‌ی کورده‌کانیش وه‌ک گروپه ئیتنیه‌کانی ئازادییان بۆ ده‌سته‌به‌ر بکات ،الیه‌نی ده‌یه‌وێت ده‌وڵه‌تێکی وه‌ک س���وریای ت���ر که‌وتنەخ���ۆ ب���ۆ دروس���تکردنی که‌می دادپه‌روه‌ری تێدابێت ،ده‌وڵه‌تێک ئه‌سه‌د بێت پارتی حزبی پێشڕه‌و بێت‌و ده‌وڵ���هت .لەس���ه‌ره‌تای س���ه‌ده‌ی بێت سه‌ربه‌خۆ بێت ،نۆکه‌رو بارمته‌ی حزبه‌کانی تریش وه‌ک حزبی کارتۆنی بیسته‌وه دروستکردنی ده‌وڵه‌ت وه‌ک سیاس���یو ئاب���وری ڕۆم‌و عه‌ج���ه‌م بۆ روپۆشی نیش���اندانی دیموکراسی ئامانجێک���ی سیاس���ی خرای���ه رو و نه‌بێت ،مرۆڤی کوردستانی هه‌ستێکی س���اخته ئاماده بن .ههرچهنده پارتی ئه‌گه‌ر لەئاس���تی تیۆریشدا ناسنامه‌ی قوڵ���ی ویژدان���ی الدروس���ت بێت که لەپراکتیکدا به‌و ش���ێوه‌یه کارده‌کات ئه‌و ده‌وڵه‌ته‌ی ک���ورده‌کان خه‌ونیان ئه‌و ره‌ن���ج‌و خوێنه‌ی به‌خش���یویه‌تی ب���ه‌اڵم راگه‌یاندن���ی ئه‌م س���تراتیجه پێوه بینی���وه نه‌خرابێت���ه رو ،به‌اڵم ش���ایانی ئه‌م جۆره ژیانه‌یه که لهناو به‌ڕونی ،کێش���ه بۆ پارتی دروس���ت لەکۆنه‌س���تی مرۆڤی کورددا ده‌وڵه‌ت ئه‌و ده‌وڵه‌ته‌دا ده‌س���تگیری بوه .واته ده‌کات بۆیه لهناو ریتۆریکی ده‌وڵه‌تی وه‌ک ئومێدێک س���ه‌یرکراوه بۆ ئه‌وه‌ی ده‌وڵه‌ته‌که ده‌بێت دیموکرات بێت .بۆ کوردی���دا ئه‌و ئامانجه په‌نهانه‌ی خۆی ئینس���انی ک���ورد م���اف‌و ئ���ازادی‌و دروستکردنی ئه‌و جۆره‌ش لەده‌وڵه‌ت ده‌شارێته‌وه؛ که دیس���ان شوێنگه‌ی که‌رامه‌تی پارێزراوتر بێت .لەسهرهتای پێویسته ده‌ستاوده‌ستکردنی ده‌سه‌اڵت پارت���ی وه‌ک براوه‌ی ش���ه‌ڕی ناوخۆو سه‌ده‌ی بیس���تدا بهش���ی زۆری ئه‌و هه‌بێ���ت بهش���ێوه‌یه‌کی ئاش���تیانه ،ده‌ستبه‌س���ه‌رداگرتنی پایته‌خ���ت‌و گروپ‌و ده‌سته سیاس���یو ڕوناکبیریه دام���وده‌زگاکان کاربکه‌ن لهس���ه‌روی کۆنترۆڵکردنی جومگه هه‌ستیاره‌کانی کوردیانه‌ی دروس���ت ده‌بن داواکردنی هه‌مویانەوە داموده‌زگای یاس���ادانان ،ئیداره‌ی سیاسی ئه‌و هه‌لومه‌رجه‌ی بۆ دروس���تکردنی ده‌وڵه‌ت���ی نه‌ته‌وه‌یی ده‌سه‌اڵته‌کان جیابن ،دادگا سه‌ربه‌خۆ فه‌راهه‌م کردوه. که‌وات���ه هه‌وڵ���ی پارت���ی ب���ۆ ئایدی���ای س���ه‌ره‌کیانه .داواکردن���ی بێت ،ماف���ی تاکو گروپه‌کان پارێزراو س���ه‌ربه‌خۆیی له‌گ���هڵ به‌هێزبون���ی بێت ،فه‌زای سیاسی لەدۆخی ئاشتی دروستکردنی ده‌وڵه‌ت هه‌وڵێکه ده‌بێت ئه‌وکاته‌ی حزبی ش���یوعی لەعێراقداو نێگه‌تی���ڤ ده‌رچوبێ���ت (ئاش���تی بەج���دی وه‌ربگیرێت ،ب���ه‌اڵم ده‌بێت دواتر لەکوردستاندا پاشه‌کشه ده‌کات؛ نێگه‌تی���ڤ ئ���هو دۆخه‌یه ک���ه تیایدا ئه‌و راستیه بزانین پارتی ده‌وڵه‌تێکی ئ���ه‌وه‌ش له‌ژێ���ر هه‌ژمون���ی فیکری پێکدادانی خوێن���اوی نیه به‌اڵم ههمو دیموکراتی ناوێت‌و له‌و بانگه‌شه‌یه‌شدا ش���یوعیدا که داواکردنی سه‌ربه‌خۆیی ئه‌گه‌رێ���ک ئاماده‌ی���ه ب���ۆ ڕودانی) .که‌م‌و زۆر باسی سروشتی ده‌وڵه‌ته‌که نه‌ته‌وه‌یی وه‌ک بیرێک���ی فیودااڵنه‌ی به‌بێ بون���ی ئه‌م مه‌رجانه‌ش بێگومان ن���اکات‌و هه‌م���و ج���ۆره وتوێژێکیش دواکه‌وت���و وێنا ده‌کات .ه���ه‌ر لەژێر ده‌کرێ���ت ده‌وڵ���هت دروس���ت بکرێت س���هبارهت به به‌س���تنه‌وه‌ی پرس���ی کاریگ���ه‌ری ش���یوعیه‌تدایه له‌گ���هڵ به‌اڵم ده‌وڵه‌تێک ده‌بێت که ترس���ناک ده‌وڵ���ه‌ت‌و دیموکراس���ی وه‌ک له‌مپه‌ر یه‌که‌م دروستبونیدا پارتی دیموکراتی ده‌بێ���ت‌و زه‌مینه ب���ۆ به‌کۆیله‌کردنی دروستکردن ده‌بینێت .ده‌بێت گوتاری کوردستان پێ لهس���ه‌ر حوکمی زاتی هاواڵتیانی خ���ۆش ده‌کات .ده‌وڵه‌تی پارتی به‌رپ���ه‌رچ بدرێته‌وه بهوهی که له‌بری س���ه‌ربه‌خۆیی داده‌گرێت‌و ئه‌و ئه‌ریتیریا له‌م جۆره‌یه .ئه‌ریتیریه‌کان ئاراس���ته‌ی ملمالنێکان لەکوردستاندا پێداگرتنه‌ش تاکو نه‌وه‌ده‌کانی سه‌ده‌ی هاوزه‌مان له‌گه‌ڵ ک���ورده‌کان خه‌باتی به‌و ش���ێوه‌یه نییه پ���ارت ده‌وڵه‌تی رابردو و دوای راپه‌ڕینی س���اڵی ١٩٩١رزگاریخوازی���ان ده‌ک���رد ،ئ���ه‌وان ده‌وێت‌و خه‌ڵکی ت���ر نایه‌وێت ،به‌ڵکو یش درێژه‌ی هه‌بو ئه‌وکاته‌ی سه‌رۆکی ده‌وڵه‌تێکیان دروس���تکرد که ئێس���تا ده‌بێت به‌و ئاراس���ته‌یه بێت که پارتی پارتی لەشارو شارۆچکه‌کان ده‌گه‌ڕاو س���ااڵنه لەڕی���زی ئ���هو ده‌وڵه‌تانه‌یه ده‌وڵه‌تێکی ملهوڕی ده‌وێت که خۆیان ده‌یگ���وت حکومه‌تی عێراق لەحوکمی که بهش���ێوه‌یه‌کی فراوان‌و ترس���ناک هه‌مه‌کاره بن تیایدا ،مایسترۆی ههمو مافهکانی مرۆڤ پێشێل ده‌کات .ئایا ئه‌و ئۆرکێسترایه‌ش سعودیەو تورکیا زاتی زیاترمان ناداتێ. ئێمه ده‌وڵه‌تێکی له‌م جۆره‌مان ده‌وێت؟ ب���ن .بۆیه ئه‌و گوت���اره‌ی که دهڵێت مه‌س���ه‌له‌یه‌کی ئاس���اییه گروپ���ه ئایا ئینس���انی ئێمه لەس���ه‌د س���اڵی 'ئه‌گ���ه‌ر پارتی خوای ک���رد ده‌وڵه‌تی ئه‌تنی���ه‌کان ده‌یانه‌وێ���ت س���ه‌ربه‌خۆ رابردودا بۆ دروستکردنی ده‌وڵه‌تێکی دروس���ت ک���رد ئێمه‌ش پش���تیوانی ده‌که‌ین’ گوتارێکی پاسیڤ‌و ترسناکه. ب���ن‌و ره‌‌ه���ا ب���ن لەده‌س���ه‌اڵتێکی له‌و شێوه‌یه قوربانی داوه؟ ئ���ه‌وه‌ی گوت���اری سیاس���ی پارتی پاسیڤه چونکه پرۆژه‌ی ئه‌لته‌رناتیڤ بیانی به‌س���ه‌ریانه‌وه ،ب���ه‌اڵم نه‌بونی ده‌س���ه‌اڵتێکی بیان���ی خۆبه‌خ���ۆ بهش���ێوه‌یه‌کی ژێره‌وانک���ێ پ���ه‌ره‌ی پێشنیار ناکات‌و هه‌ر به‌وه‌نده ئیکتیفا
ده‌کات بڵێت پارتی بۆ موزایه‌ده باسی ده‌وڵ���هت ده‌کات ،ترس���ناکه چونکه سه‌رنج ناداته سه‌ر ناسنامەو سروشتی ده‌وڵه‌ته‌که. کات���ی ئه‌وه‌ی���ه هێزه‌کان���ی ت���ر بەدیاریک���راوی گ���ۆڕان‌و یه‌کێت���ی له‌و دۆخ���ی روگیریه بێن���ه ده‌ره‌وەو بەڕاشکاوی پێش���مه‌رجی دیموکراسی بۆ دروس���تکردنی ده‌وڵه‌ت پێش���نیار بکه‌ن ،کات���ی ئه‌وه‌یه بپرس���ن دوای ئه‌وه‌ی پارتی هه‌م���و ده‌رفه‌تێکی بۆ دروس���تکردنی ده‌وڵه‌تێک که له‌گه‌ڵ خه‌ون‌و ئامانجی ئینسانی کوردستانیدا یه‌کبگرێته‌وه تاڕاده‌ی له‌باربردن بردوه مافی ئه‌وه‌ی نییه هێزه‌کانی تر بخاته قوژبنێکه‌وه ب���ه‌وه‌ی ناهێڵن ده‌وڵه‌ت دروست بکات؟ بیر پارتی بهێنرێته‌وه ک���ه دوای راپه‌ڕی���ن ده‌رفه‌تی گه‌وره هاته پێشه‌وه بۆ ئه‌وه‌ی دیموکرات بین ب���ه‌اڵم پارتی بۆ قۆرخکردنی خاڵێکی گومرگی شه‌ڕی ناوخۆی هه‌ڵگیرساندو دواجار بەهاوکاری به‌عس ئه‌و شه‌ڕه‌ی بەقازانجی خۆی ش���کانده‌وه که تائه‌م ساتەوه‌خته‌ش نه‌خشه‌ی جیۆسیاسی کوردستان به‌رئه‌نجامی ئه‌و شه‌ڕه‌یه، ده‌رفه‌ت هه‌ب���و هه‌ڵبژاردنێکی ئازادو دادپه‌روه‌رانه بکه‌ین ،رێگه‌ی کۆبونه‌وه ل���ەده‌وری په‌یمانێک���ی کۆمه‌اڵیه‌تی‌و نوس���ینی ده‌س���تورێک که هه‌مومان کۆبکات���هوه هه‌بو ،پارت���ی تورکیاو قه‌ته‌رو سعودیه‌ی هه‌ڵبژاردو کێشه‌ی کورد که کێشه‌یه‌کی نه‌ته‌وه‌یی ره‌وایه فڕێدای���ه ن���او مه‌عمه‌ع���هی ملمالنێی سونه-ش���یعه‌وه ک���ه ه���ه‌م لەڕۆحی کێش���هی کوردی داو هه‌م ده‌روازه‌ی دۆزه‌خی لهس���ه‌ر کوردستان کرده‌وه، رێگه‌ی به‌هێزکردن���ی داموده‌زگاکان‌و پاراس���تنی ش���کۆی ئ���هو ده‌زگا نیش���تمانیانه هه‌بو پارتی بۆ ئه‌وه‌ی بارزان���ی هه‌تاهه‌تای���ه س���ه‌رۆک بێت کۆتای���ی بەپه‌رله‌مان هێن���ا .دواجار ده‌رفه‌تی دروس���تکردنی ده‌وڵه‌تێکی ئازادو دیموک���رات هه‌بو که که‌رامه‌تی هاواڵتیانی ئێمه بپارێزێت‌و کۆده‌نگیه‌ک به‌رامبه‌ر نه‌یاره‌کانمان دروست بکات، پارتی ئه‌و ده‌رفه‌ته‌ی له‌باربرد .پارتی خه‌ون بەده‌وڵه‌ت���هوه ده‌بینێت به‌اڵم ده‌وڵه‌تێک یان فاشیله یان لەباشترین دۆخدا لەئه‌ریتیریا باش���تر نابێت که یه‌کێک���ه ل���هو ده‌وڵه‌تان���هی خاوه‌ن فایلێکی ره‌شه لەپاراستنی مافهکانی مرۆڤدا .ئێستا ده‌بێت هه‌موان بپرسین س���ه‌فه‌ری ئینس���انی کورد لەسه‌ده‌ی ن���ۆزده‌وه ب���ه‌دوای ئ���ازادی‌و خوێن‌و قوربانی میلله‌تێک بۆ س���ه‌ربه‌خۆیی‌و دامه‌زراندنی حکومه‌تێک که هی خۆی بێت‌و که‌رامه‌ت‌و ئازادیه‌کانی بپارێزێت نه‌ته‌وه بخاته سه‌ر شانۆ له‌کوێ؟
هه‌وڵی پارتی بۆ دروستکردنی ده‌وڵه‌ت هه‌وڵێکه ده‌بێت بەجدی وه‌ربگیرێت، به‌اڵم ده‌بێت ئه‌و راستیه بزانین پارتی ده‌وڵه‌تێکی دیموکراتی ناوێت‌و له‌و بانگه‌شه‌یه‌شدا که‌م‌و زۆر باسی سروشتی ده‌وڵه‌ته‌که ناکات
به‌ڕێز عه‌باس هه‌ر حكومه‌ت‌و ده‌س����ه‌اڵتدارییه‌ك بڕی����ارو رێنمایی‌و یاس����اكانی چونه ئه‌و چوارچێ����وهو قاڵبه‌وه كه ببنه مایه‌ی به‌رهه‌مهێنانی نوكته‌و زۆرجار وه‌ك����و ته‌نز بخوێنرێت����هوه له‌الیه‌ن هاونیشتیمانیانه‌وه ،ئه‌و حكومه‌ت‌و ده‌سه‌اڵتدارییه به‌بێ ئه‌وه‌ی به‌خۆی بزانێت سه‌ره‌تای ده‌ركه‌وتنی الوازی‌و هه‌ره‌س����هێنانیه‌تی‌و ج����اڕی مردنی خ����ۆی ده‌دات ،یان ئ����هوه روبدات سیاس����ییه‌كانی كاتێك وتار یاخود لێدوانێك ده‌ده‌ن ئهوهنده متمانه‌یان نه‌ماوه ی����ان وت����ارو لێدوانه‌كانیان زۆر ناسیاس����یانه‌یه وه‌ك����و نوكته دواتر له‌ن����او خه‌ڵك‌و هاواڵتییه‌كانی خۆی����دا باڵوده‌بنه‌وه ،گه‌ر س����ه‌رنج بده‌ین سیاسییه‌كانی دونیای رۆژئاوا كاتێك لێدوان‌و وتار ده‌ده‌ن له‌الیه‌ن هاواڵتیانی خۆیان����هوه زۆر به‌جدی گوێیان لێده‌گیرێت‌و وتاره‌كانیشیان ناب����ن به‌نوكته‌و دوات����ر وه‌كو ته‌نز له‌الیه‌ن هاواڵتیه‌كانی خۆیانه‌وه باس بكرێت یان ببنه گاڵته‌جاڕ ،چونكه ههمو قس����هو لێ����دوان‌و بڕیارێكیان پێشتر بیری لێكراوه‌ته‌وه‌و دیراسه‌ی بۆكراوه ،هه‌ر سیاسییه‌كی رۆژهه‌اڵت‌و به‌تایبه‌ت����ی واڵت����ه عه‌ره‌بی����ه‌كان وه‌ربگری����ت دونیای����ه‌ك نوكت����ه لهس����ه‌ریان دروستكراوه بهوهی یان بڕیاری سه‌یرو سه‌مه‌ره‌یان ده‌ركردوه ی����ان سیاس����ییه‌كانیان له‌كات����ی لێدوان‌و وتاره‌كانیان����دا نه‌یانزانیوه قس����ه‌بكه‌ن‌و رس����ته‌ی عه‌جی����بو عه‌نتیكه‌ی����ان ده‌ربڕی����وه ،عێراقی سه‌رده‌می س����ه‌دامیش كارخانه‌یه‌ك ب����و له‌به‌رهه‌مهێنانی نوكته له‌الیه‌ن هاواڵتیان����هوه ،به‌تایبه‌ت����ی بۆ ئه‌و بڕیاره س����ه‌یرو لێدوانه عه‌نتیكانه‌ی سیاس����یه‌كانی ده‌یان����دا ،ئه‌گ����ه‌ر زیاده‌ڕه‌ویم����ان نه‌كردبێت ده‌توانین بڵێن س����ه‌دام‌و رژێمه‌كه‌ی به‌شێكی گرنگی روخاندنیان‌و شكستهێنانیان ده‌گه‌ڕێت����هوه ب����ۆ نوكت����ه! بیری ش����یوعیه‌ت له‌كوردستان‌و له‌سااڵنی په‌نج����او شه‌س����ته‌كانی س����ه‌ده‌ی رابردودا ب����و به‌نوكته ،ه����ه‌ر بۆیه ب����ه‌رده‌وام نه‌بوه‌‌و گه‌ش����هی نه‌كرد چونكه سیاسیه‌كانیان یان به‌ته‌واوی نه‌یانده‌زانی هزری شیوعیه‌ت چییه، ی����ان نه‌یانده‌زان����یو نه‌یانده‌توانی كۆمه‌ڵگای ك����وردی له‌گه‌ڵ خۆیاندا بگونجێن����ن ،ته‌نان����هت تاكۆتای����ی روخان����ی یه‌كێت����ی س����ۆڤیه‌تیش شیوعییه‌كانی كوردستان به‌شێكی باش����ی هزری ش����یوعیه‌ت شاره‌زا نه‌ب����ون ،چونك����ه كتێبه‌كانی����ان وه‌رنه‌ده‌گێ����ڕدران ،بۆی����ه به‌نوكته ده‌یانوت له‌سۆڤیه‌ت باران ده‌بارێت شیوعیه‌كانی كوردستان لێره چه‌تر هه‌ڵ����ده‌ده‌ن! مامۆس����تا مه‌س����عود محه‌م����ه‌د له‌م باره‌ی����هوه له‌كتێبی" كۆمه‌ڵگ����هی مرۆڤایه‌تی....؟ بۆچی به‌شێتخانه ده‌چێ...؟" نوكته‌یه‌كمان بۆ ده‌گێڕێته‌وه‌و ده‌نوس����ێت "دوای راپه‌ڕین����ی 1948خۆپیش����اندان‌و ناڕه‌زای����ی زۆر بب����و حه‌ماس����هت ل����ه‌دژی ئای����ن ب����ره‌وی س����ه‌ندبو، یه‌كێك لهپێش����ڕه‌وانی خۆپیشاندان له‌دروش����مه‌كانیدا لهس����لێمانی زیاده‌ڕۆیی له‌كفركردندا ده‌كردو دوایی ده‌چوه په‌نایه‌كه‌وه‌و ده‌ستی له‌خوا پان ده‌كرده‌وه‌و داوای لێخۆشبونی له‌خ����وا ده‌كردو نه‌فره‌ت����ی له‌خۆی ده‌كرد!" لهس����ه‌رده‌می عه‌بدولكه‌ریم قاس����م خه‌ڵك����ی ئه‌وه‌ن����ده گوێیان له‌وت����اره دوب����اره‌و نالۆژیكه‌كه‌یان گرتبو كه له‌ڕادێوه‌وه پێشه‌كه‌شی ده‌ك����رد ت����ا وای لێه����ات خه‌ڵكی كردیان به‌نوكته ،مامۆس����تا هه‌ژاری موكریانی له‌كتێبی"چێشتی مجێور" نوكته‌یه‌كم����ان له‌وباره‌ی����هوه ب����ۆ ده‌گێڕێته‌وه‌و ده‌نوسێت "قاسم ببوه ته‌یرێكی س����ه‌یر :هه‌میش����ه نوتقی ده‌كرد ،شه‌لم‌و توری لێك ده‌هااڵند، له‌پ����اش نوت����ق ده‌بوای����ه چه‌ن����د جار لهس����ه‌ر رادی����ۆ باڵوبكرایه‌وه، هه‌م����و دوكاندارێ����ك ك����ه گش����ت دوكاندارێكی����ش رادیۆیان له‌دوكان هه‌ب����و ده‌بوایه رادیۆ لهس����ه‌ر ئاخر ده‌ره‌ج����ه بكه‌ن����هوهو نوتقی زه‌عیم ببیس����رێ ،له‌م س����ه‌ر تا ئه‌وسه‌ری خه‌یابان‌و بازاڕ ،ههمو كه‌س ،ههمو ده‌م گوێ����ی له‌فه‌رمایش����اتی زه‌عیم ده‌گ����رت‌و گوێی كه‌ڕو س����ه‌ری گێژ
چۆن نابیت به‌نوكته به‌ڵێن ده‌ده‌یت ههمو خه‌ڵك پشكی ده‌بێت له‌داهاتی نه‌وت‌و حیسابی بانكی ده‌بێت كه‌چی ئێستا نان نییه بیخوات‌و موچه‌كه‌ی خۆیشی وه‌رناگرێت
ده‌بو ،ش����ه‌وانه هه‌م����و وه‌زیره‌كانی له‌خۆی كۆده‌كرده‌وه ،نه‌واری نوتقی خۆی بۆ ده‌كردنه‌وه ،هیچ وه‌زیرێك تا ده‌ب����وه رۆژ نه‌ده‌ب����و بخه‌وێ‌و له‌په‌ستا ده‌بو گوێ له‌نه‌واری نوتقی زه‌عیم بگرێ ،گوتیان جه‌نازه‌یه‌كیان ده‌ب����رده قه‌برس����تانی غه‌زال����ی، كابرای����ه‌ك به‌الیدا راب����رد ،گوتی: خۆزگ����ه‌م به‌خ����ۆت كا! له‌ئه‌قوالی زه‌عیم نه‌جاتت بو!" له‌م نوس����ینه‌دا ئێمه وه‌ك له‌ناونیشانه‌كه‌یه‌وه دیاره مه‌به‌س����تمان حكومه‌ت����ی هه‌رێمی كوردستان‌و به‌تایبه‌تی سیاسییه‌كان‌و لێپرسراوه‌كانه به‌شێوه‌یه‌كی گشتی، زۆرێ����ك ل����هو بڕی����ارو رێنمای����یو یاس����او لێدوانان����ه رۆژان����ه ده‌درێن هه‌ر له‌و رۆژه‌دا هاونیش����تیمانیانی ك����ورد ده‌یكه‌ن به‌نوكت����هو له‌تۆڕه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كاندا باڵوی ده‌كه‌نه‌وه، ئه‌مه‌ش ئهوه ده‌رده‌خ����ات كه ئه‌و لێ����دوان‌و بڕیاران����هی ده‌درێ����ن بێ خوێندنه‌وه‌یه‌ك����ی پێش����وه‌خته‌وه ده‌درێ����ن‌و به‌میزاج����ی شه‌خس����ی ده‌كرێن‌و دیراس����هی نه‌كراون ،كه‌م نین ئه‌و ڤیدیۆیانه‌ی رۆژانه هه‌ردوای لێدوان����ی سیاس����ییه‌كان ده‌كرێ����ن به‌نوكت����هو له‌تۆڕه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان باڵوده‌كرێن����هوه ،ئه‌م����ه‌ش به‌هۆی ئه‌وه‌ی����ه ی����ان نازانن قس����ه‌بكه‌ن‌و سیاس����ییانه ره‌فت����ار بك����ه‌ن ،یان ئهوهنده به‌ڵێنی����ان داوه‌و جێبه‌جێ نه‌ك����راوه هاواڵت����ی متمانه‌ی پێیان نه‌م����اوه! چ����ۆن حكومه‌تێك نابێت به‌نوكت����ه ن����اوی زی����اد له‌ش����ه‌ش س����ه‌د كه‌س باڵو بكه‌یته‌وه بهوهی داهێنانیان كردوه ،كه‌چی واڵته‌كه‌ت دواكه‌وتوتری����ن واڵته‌و ئه‌وه‌ی تێیدا نه‌بێ����ت داهێن����ه‌ره‌و ب����ه‌زۆر نازناو ببخش����یته‌وه! یان پل����هی وه‌زیری ببه‌خشیته‌وه‌و خانه‌نیشانی كه‌سانێك ب����هو پله‌یه بكه‌ی����ت كه‌چی رۆژێك وه‌زیریش����ی نه‌كردبێت! چۆن نابیته كارخانه‌ی نوكته كه‌س����انێك رۆژێك چه‌كی هه‌ڵنه‌گرت����وهو نازانێت هه‌ر پله‌ی سه‌ربازی چۆن وه‌رده‌گیرێت، پله‌ی عه‌میدو عه‌قید وه‌ك شیرینی ده‌به‌خشێته‌وه! چۆن نابیت به‌نوكته به‌ڵێن ده‌ده‌یت ههمو خه‌ڵك پشكی ده‌بێت له‌داهاتی نه‌وت‌و حیس����ابی بانك����ی ده‌بێت كه‌چی ئێس����تا نان نییه بیخوات‌و موچه‌كه‌ی خۆیش����ی وه‌رناگرێت‌و چه‌ندی����ن نوكته‌ی تر! بۆیه ده‌ڵێی����ن عاقیبه‌تی حكومه‌ت له‌مه خراپتر ده‌بێ����ت‌و باش نابێت تاوه‌ك����و ئا ب����ه‌م ج����ۆره خه‌ریكی دروستكردنی نوكته بێت له‌سه‌رخۆی له‌الیه‌ن ئه‌وانیتره‌وه.
کتێب
) )541سێشه‌ممه 2016/8/23
دروستكردن ی ده‌وڵه‌ت لهنێوان كوردستان‌و باشور ی سوداندا
گش����تییه ،له‌وه‌زاره‌ت����ی رێگاوبان له‌حكومه‌ت����ی باش����وری س����ودان پێ����ی راگه‌یاندی����ن :چه‌وڕێژكردنی رێگاوبانه‌كانی باشوری سودان یه‌ك ده‌یه‌ی پێویس����ته ،هه‌مان به‌رپرس وتی )%50( :پالنه‌كانمان له‌و بواره‌دا جێبه‌جێكردوه ،ب����ه‌اڵم لهماوهی دو هه‌فته مانه‌وه‌م����ان له‌و واڵته‌دا هیچ رێگایه‌كی چاكك����راوم نه‌بینی .ئه‌م بواره به‌هیچ شێوه‌یه‌ك به‌‌كوردستان به‌راورد ناكرێت.
وه‌هاب حه‌سیب محه‌مه‌د* هه‌رێم���ی كوردس���تان‌و باش���وری سودان له‌چیدا له‌یه‌ك ده‌چن‌و له‌چیدا جی���اوازن؟ رۆژنامه‌نوس���ێكی كورد دوای سه‌ردانێكی بۆ باشوری سودان‌و له‌چوارچێ���وه‌ی كتێبێكدا وه‌اڵمی ئه‌و پرسیاره ده‌داته‌وه. كتێبی ده‌وڵه‌ت لهنێوان كوردستان‌و باشوری سودان ،له‌نوسینی ئه‌حمه‌د زاوێت���ی به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری نوس���ینگه‌ی كوردس���تانی كه‌ناڵ���ی جه‌زی���ره‌ی قه‌ته‌رییه ،كتێبه‌كه له‌ساڵی ()2012 له‌الی���ه‌ن خانه‌ی زه‌مان له‌دیمه‌ش���ق چ���اپ‌و باڵوكراوه‌ته‌وه .ئ���ه‌م كتێبه به‌رهه‌م���ی گه‌ش���تێكی دو هه‌فته‌یی نوس���ه‌ره بۆ واڵتی باشوری سودان. له‌و گه‌ش���ت‌و گه‌ڕانه‌ی���دا به‌چاوێكی كراوه‌و ره‌خنه‌گران���هوه له‌دیارده‌كان رام���اوه ،بهش���ێوازێكی لۆژیكیان���ه به‌راوردی كێشه‌كانی كردوه ،هاوكات حزب‌و سه‌ركرده‌و خاوه‌ن كێشه‌كانی به‌س���ه‌ركردۆته‌وه ،به‌گژ ئه‌و ده‌نگۆو هه‌اڵیانه‌دا چوه‌ت���هوه كه له‌ژێر ناوی واقیع ،هه‌ڵوێستی ناوده‌وڵه‌تی‌و هه‌رێمی ه���ۆكاری تێكش���كانی نه‌ته‌وه‌یه‌ك‌و ملكه‌چكردنی بون ،نوسه‌ر له‌میانه‌ی كن���هو پش���كنینه‌كانیدا ،كۆمه‌ڵێك ده‌رئه‌نجام‌و پێشنیار ده‌خاته به‌رچاو ده‌كرێت هێزو الیه‌نه كوردییه‌كان بۆ ئێستا كه‌ڵكی لێوه‌ربگرن. لهههندێ���ك روه‌وه كوردس���تان‌و باشوری سودان له‌یه‌ك ده‌چن ،به‌اڵم جیاوازی نێوانی���ان زۆره .له‌خه‌بات‌و به‌رخۆدانه‌كان���ی ه���ه‌ردو نه‌ت���ه‌وه‌دا كۆمه‌ڵێ���ك ه���ۆكاری الوازو به‌هێز، شكست‌و هه‌س���تانهوه ده‌بینرێت كه ده‌كرێت وه‌ك خاڵی هاوبه‌ش چاویان لێبكرێت. كه‌ی باشوری سودان ناسرا؟ تا ساڵی ( )1820خه‌ڵك ده‌رباره‌ی باش���وری سودان ش���تێكی ئه‌وتویان نه‌زانیوه ،له‌و مێژوه به‌دواوه ،له‌كاتێكدا ئه‌وروپییه‌كان به‌دوای سه‌رچاوه‌كانی نیلدا ده‌گه‌ڕان ،ئه‌و واڵته ناوی كه‌وته ناوان ،به‌درێژایی شه‌س���ت س���اڵ دژ به‌داگیركاری باكور شۆڕشی چه‌كداری به‌رپاكرد ،تا له‌كۆتاییدا ئاگربه‌ست‌و رێككه‌وتنی له‌ته‌ك باكوردا واژۆكرد، له‌ساڵی ( ،)2009له‌ڕێگای راپرسیه‌وه سه‌ربه‌خۆیی به‌ده‌ست هێنا ،به‌رێژه‌ی ( )%83،98ده‌نگی���ان بۆ جیابونه‌وه داو س���ه‌ربه‌خۆ بون ،ئێستا باشوری سودان ئه‌ندامی نه‌ته‌وه یه‌كگرتوه‌كان‌و واڵتان���ی ئه‌فریقای���هو روبه‌ره‌ك���هی ( )619.745كیلۆمه‌تری دوجایه. زاوێتی ده‌نوسێت :به‌ر له‌‌سه‌فه‌ره‌كه‌م لهڕێ���گای ئینته‌رنێت���هوه ب���ه‌دوای زانیاری‌‌و مه‌شخه‌ڵی باشوری سوداندا گه‌ڕام ،ب���ۆم ده‌رك���ه‌وت به‌درێژایی مێ���ژو ،ئ���ه‌م واڵت���ه جوگرافیایه‌كی تایب���هت به‌خۆی نه‌ب���وه! له‌كاتێكدا كوردستان به‌درێژایی مێژو وه‌ك زێدو واڵتی كوردان ناسراوه. راگه‌یاندنی عه‌ره‌بی له‌كوردستان‌و سودان زاوێتی له‌یاداشته‌كه‌یدا ده‌نوسێت: رۆژێك له‌كۆڕێك���دا بوم ،هاوكاره‌كانم خه‌ڵك���ی ئێ���راق ،س���ودان ،ئوردن، مۆریتانیاو میس���رو...هتد بون ،ئه‌و براده‌ران���ه نوس���ینگه‌كانی كه‌ناڵ���ی جه‌زیره‌یان له‌واڵت عاره‌بێكاندا به‌ڕێوه ده‌برد .له‌میانه‌ی وتوێژه‌كاندا هاوڕێ س���ودانێكه‌مان به‌حه‌سره‌ته‌وه باسی س���ودانی ده‌كردو گله‌ی���ی له‌واڵتانی ع���اره‌ب ده‌ك���رد كه چۆن له‌ئاس���ت كێشه‌كانی واڵته‌كه‌یدا بێده‌نگن ،له‌ئان‌و ساتدایه واڵت دابه‌شده‌كرێت .زاوێتی دهڵێت :منیش به‌شداری وتوێژه‌كه‌م كردو وتم :به‌راورد به‌باشوری سودان، بۆچ���ی هه‌ڵویس���تی راگه‌یاندنه‌كانی واڵتانی ع���اره‌ب له‌ب���اره‌ی هه‌رێمی كوردس���تانهوه جی���اوازه؟ جارێكی دیكه‌ش ئه‌و پرسیاره ده‌كه‌مه‌وه! زمان‌و ئااڵ تائێس���تاش هاواڵتیانی باش���وری سودان زمانی تایبه‌ت به‌خۆیان نییه! له‌ئێستادا له‌بری زمانی عه‌ره‌بی زمانی ئینگلیزیان بۆ واڵته‌كه دیاریكردوه‌و له‌ئێستادا هه‌ردو زمانه‌كه له‌و واڵته‌دا
هه‌ندێك له‌رۆشنبیرانی باشور به‌‌پێداگرییه‌وه كارده‌كه‌ن بۆ سڕینه‌وه‌ی ههمو ئاسه‌وارێكی زمانی عەره‌بی ،به‌اڵم بڕێكی دیكه‌یان زۆر خوێنساردانه له‌م كاره‌یان ده‌نواڕی ،رایان وابو سه‌ره‌تا ده‌بێت هه‌ژاری‌‌و نه‌خوێنده‌واری بنبڕ بكرێت دواتر بیر له‌و كاره بكرێته‌وه
به‌كارده‌هێنرێ���ت .له‌كاتێك���دا زمانی خاوه‌ن رێزمان‌و رێساو یاسای تایبه‌تی خۆیه‌تی ،كه به‌درێژایی سه‌دان ساڵ ش���یعرو ش���انامه ،چیرۆك‌و دیرۆكی ئه‌م نه‌ته‌وه‌یه‌ی پێ نوس���راوه‌ته‌وه‌و تۆماركراوه. زاوێتی ده‌نوس���ێت :ئ���ااڵ یه‌كێكه له‌مه‌شخه‌ڵه‌كان ،دواتر بۆم ده‌ركه‌وت ئه‌و ئااڵیه‌ی به‌س���ه‌ر باڵه‌خانه‌و دام‌و ده‌زگا حكومیه‌كانی واڵتی باش���وری س���ودانه‌وه ده‌ش���ه‌كێته‌وه ،ئ���ااڵی (سوپای میللی بۆ رزگاری سودانه)، چونكه تا كاتی س���ه‌ربه‌خۆیی واڵت ئ���ااڵی تایبه‌تی نه‌ب���وه .یه‌كێكی تر له‌مه‌شخه‌ڵه‌كان سرودی نیشتمانییه، له‌گه‌ڕانم له‌و ب���واره‌دا بۆم ده‌ركه‌وت له‌باش���وری س���ودان لیژنه‌یه‌كی���ان پێكهێن���اوه ،به‌پێش���بڕكێ لهنێوان ش���اعیراندا ،به‌هه‌مان شێوه لیژنه‌ی موزیكیان پێكهێناوه ،به‌مه‌به‌س���تی نوسینه‌وه‌ی سرودی نیشتمانی. له‌باره‌ی جیاوازییه‌كانی كوردستان له‌م الیه‌ن���هوه ،زاوێتی ده‌نوس���ێت: كاتێك ئاوڕم له‌هه‌رێمی كوردس���تان دایه‌وه بۆم ده‌رك���ه‌وت ئێمه گه‌له‌ك لهپێش���ه‌وه‌ین ،ئ���ااڵی كوردس���تان هه‌مان ئه‌و ئااڵیه‌یه كه قازی محه‌مه‌د له‌مه‌یدانی چوارچرا هه‌ڵیكرد (ئااڵی كوردس���تان چه‌ندینج���ار گۆڕانكاری به‌س���ه‌رهاتوه) ،پاش���ان ده‌س���ت بهدهس���ت گه‌یشتوه به‌نه‌وه‌ی ئه‌مڕۆ، هیچ كه‌س‌و الیه‌نێكیش به‌رانبه‌ر ئااڵی كوردستان الرییان نییه. سرودی نیشتمانی كه تائێستا (ئه‌ی ره‌قیبه) ،لهئهنجامی خه‌بات‌و جه‌سوری میلله‌ته‌كه‌دا خۆی س���ه‌پاندوه ،ههمو شۆڕش���گێڕێك به‌درێژایی نیو سه‌ده ئه‌و س���روده‌ی ئه‌زبه‌ر بوه ،ته‌نانه‌ت هه‌ندێكی���ان له‌به‌رده‌م په‌تی قه‌ناره‌دا به(ئه‌ی ره‌قی���ب) به‌گژ جه‌الده‌كاندا چونه‌ته‌وه .بۆم ده‌ركه‌وت شۆڕش���ی كورد جیاوازه له‌‌شۆڕشی گه‌النی تر،
17
نه‌وت له‌هه‌ولێره‌وه بۆ جۆبا یه‌كێك له‌سه‌رچاوه سروشتییه‌كانی باش����وری س����ودان نه‌وته ،زاوێتی له‌گه‌ش����تنامه‌كه‌یدا ده‌نوسێت :به‌ر له‌گه‌یش����تنم به‌و واڵت����ه ،له‌رێگای هه‌ندێ زانیاریی����هوه بۆم ده‌ركه‌وت كه بودجه‌ی باش����ور ( )%98پشت به‌نه‌وت ده‌به‌ستێت ،هاوكات بودجه‌ی واڵتی س����ودان به‌گش����تی ()%56 پش����ت به‌نه‌وت ده‌به‌ستێت ،ئه‌وه‌ی ئاشكرایه ساڵی ( )2005به‌گوێره‌ی رێككه‌وتننامه‌ی ئاشتی ،سه‌رچاوه‌ی نه‌وت ( )%50ب����ه( )%50له‌نێوانیان باكورو باشوردا دابه‌شكرا ،له‌كاتێكدا روبه‌ری باك����ور چه‌ن����د به‌رانبه‌ری باش����وره .ئه‌م خاڵه یه‌كێكه له‌خاڵه جیاوازه‌كانی نێوان باشورو هه‌رێمی كوردس����تان ،كه ( )%17پش����كی نه‌وتی واڵتی پێده‌درێت. زاوێت����ی له‌درێ����ژه‌ی باس����ه‌كه‌یدا ده‌نوس����ێت :ئه‌م بابه‌ت����ه‌م له‌ته‌ك هاواڵتییه‌كی باشوردا تاوتوێ كرد، وتی :چۆن به‌م رێژه‌یه رازی ده‌بن، به‌پێكه‌نین����هوه وه‌اڵمیدامه‌وه‌و وتی: له‌كاتێكدا عێراق منه‌تتان به‌س����ه‌ردا ده‌كات‌و به‌جوداخوازیش تاوانبارتان ده‌كات.
ی ئااڵو به‌رل���ه‌وه‌ی خه‌ونه‌كانی بێته‌د سرودی نیشتمانی خۆی هه‌بوه. پرۆگرامه‌كانی خوێندن یه‌كێك���ی تر ل���هو بوارانه‌ی زاوێتی قسه‌ی لهس���ه‌ر كردوه پرۆگرامه‌كانی خوێندنه ،چۆن ئێمه لهكوردس���تان له‌گۆڕینی پرۆگرامه‌كان���ی خوێندندا توش���ی گرف���ت‌و ئاس���ته‌نگ هاتین، باش���ورییه‌كانیش به‌هه‌م���ان ده‌ردی كورد چون .هه‌ندێك له‌رۆش���نبیرانی باش���ور به‌‌پێداگرییه‌وه كارده‌كه‌ن بۆ سڕینه‌وه‌ی ههمو ئاسه‌وارێكی زمانی عەره‌بی ،ب���ه‌اڵم بڕێكی دیكه‌یان زۆر خوێنساردانه له‌م كاره‌یان ده‌نواڕی، رایان وابو س���ه‌ره‌تا ده‌بێت هه‌ژاری‌‌و نه‌خوێنده‌واری بنبڕ بكرێت ،دواتر بیر له‌و كاره بكرێته‌وه ،چونكه ژێرخانی واڵت له‌و بواره‌دا داته‌پیوه ،مامۆستا‌و پرۆگرام���ی خوێندن وه‌ك پێویس���ت نین ،به‌گوێره‌ی ئامارێكی (یونیسێف) زۆرترین رێ���ژه‌ی مندااڵن كه ناخرێنه به‌ر خوێندن له‌‌باشوری سودانه. هه‌رچی هه‌رێمی كوردس���تانه زۆر لهپێش باشوری سودانه‌وه‌یه ،راسته لهدوای راپه‌ڕینه‌وه چه‌ندین هه‌وڵدراوه بۆ گۆڕین���ی پرۆگرامه‌كانی خوێندن، ب���ه‌اڵم گۆڕین���ی خوێن���دن له‌‌زمانی عه‌ره‌بیی���هوه ب���ۆ زبان���ی دایك ئه‌و گرفته‌ی نه‌ب���وه ،چونكه ئێمه چه‌ند سه‌ده‌یه‌كه خاوه‌ن نوسینین به‌زمانی كوردی ،ژێرخان���ی ئابوری ئێمه زۆر جیاوازه له‌باش���وری سودان .سه‌دان قوتابخانه‌و ده‌ی���ان زانكۆو په‌یمانگا له‌هه‌رێم بونیان هه‌یه. جیاوازییه‌كانی چوار فڕۆكه‌خانه زاوێتی ده‌نوسێت :له‌گه‌شته‌كه‌مدا به‌‌چوار فڕۆكه‌خانه‌دا تێپه‌ڕیم ،لهناو ئه‌و فڕۆكه‌خانانه‌دا ته‌نها فڕۆكه‌خانه‌ی ئه‌تاتورك له‌فڕۆكه‌خان����هی هه‌ولێر پێش����كه‌وتوتربو ،بهش����ێوه‌یه‌ك
كامێراو ئامرازه‌كان����ی وێنه‌گرتنمان له‌‌ترس����ی ش����كان بهش����ێوه‌یه‌كی تایب����هت بۆ پێچرای����هوهو هه‌ڵگیرا. پێ����ش فڕۆكه‌خان����هی خه‌رت����وم باس����ی فڕۆكه‌خانه‌ی جۆبا ده‌كه‌م: گه‌رچ����ی لهپێش����دا له‌خه‌رت����وم دابه‌زیم ،س����ه‌ره‌تا له‌هۆڵێكی گه‌وره ده‌س����تمانكرد به‌چاوه‌ڕوانی ،دواتر تراكتۆرێ����ك ك����ه عه‌ره‌بانه‌یه‌ك����ی به‌دوای خۆیدا راده‌كێشا كه‌لوپه‌ل‌و پێداویس����تێكانمان تی����ادا بارك����را، پاشان به‌س����ه‌ریه‌كدا هه‌ڵیانڕشت‌و كه‌ڵه‌كیان كرد! له‌وێدا نرخی جوانی مامه‌ڵه‌كردنم ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت بۆ ده‌ركه‌وت. نوسه‌ر دهڵێت :له‌سودان ههمو شت گه‌رمه ،ته‌نها رۆحی س����ودانییه‌كان نه‌بێت ساردوسڕه ،كاتێك له‌خه‌رتوم ته‌ماش����ام كرد چ����ۆن ده‌ریای نیل به‌‌كپ‌و ماتی به‌ته‌نیش����ت خه‌رتومدا ده‌ڕوات‌و گرنگ����ی پێنادرێ����ت ،ئه‌و واڵتانه‌م وه‌بیر هاته‌وه كه ده‌ریاچه‌ی ده‌ستكرد دروس����تده‌كه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی دیمه‌نی شاره‌كه‌یانی پێ بڕازێنه‌وه، كاتێ����ك له‌و واڵت����ه پ����انو به‌رینه ده‌ڕوانیت تێده‌گه‌یت گش����ت شتێك له‌و واڵته‌دا هه‌ی����ه ،به‌اڵم رۆڵه‌كانی س����ودی لێ نابینن ،خاكی فراوان، كان����زای جۆاوج����ۆری سروش����تی، نه‌وت‌و...هت����د .كاتێك هاواڵتییه‌كم دوان����د به‌پ����ه‌ژاره‌وه وه‌اڵمی دامه‌وه كه هه‌ڵگری بڕوانام����هی دكتۆرایه‌و بهش����وێن كارێك����دا وێڵ����هو چنگی پایته‌ختی باشورو شاری (توریت)، ناكه‌وێ����ت ،ئه‌وكات له‌‌خۆم پرس����ی ئه‌و ش����اره‌ی پێش له‌شه‌ست ساڵ داهاتی ئه‌م واڵته بۆكوێ ده‌چێت؟ یه‌ك����ه‌م بڵێس����هی شۆڕش����ی تیادا داگیرس����ا ،هه‌م����ان رێگاوبان بون. له‌و واڵته‌دا سیازده هه‌زار كیلۆمه‌تر رێگاوبانه‌كانی باشوری سودان له‌ب����اره‌ی رێگاوبان����هوه زاوێت����ی رێگاوبان پێویس����تی به‌‌چاكسازییه، ده‌نوس����ێت :كاتێ����ك گه‌یش����تمه به‌گوێره‌ی شاره‌زایان بۆ چاككردنی ناوچه‌كه ته‌ماش����ام كرد رێگا‌وبانی ه����ه‌ر كیلۆمه‌ترێ����ك رێگاوبان یه‌ك ناوچه‌كه نزیكه له‌‌نه‌بونه‌وه ،رێگای ملیۆن دۆالر پێویسته! جوك����وب موكی����ل به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری س����ه‌د كیلۆمه‌ت����ری نێ����وان جۆبای
كاتێك هاواڵتییه‌كم دواند به‌په‌ژاره‌وه وه‌اڵمی دامه‌وه كه هه‌ڵگری بڕوانامه‌ی دكتۆرایه‌و به‌شوێن كارێكدا وێڵه‌‌و چنگی ناكه‌وێت ،ئه‌وكات له‌‌خۆم پرسی داهاتی ئه‌م واڵته بۆكوێ ده‌چێت؟
جۆبا له‌ئاسمانه‌وه نوسه‌ر ئاماژه به‌وه‌ده‌كات كاتێك له‌ئاسمانه‌وه سه‌یری باشوری سودان ده‌كه‌ی����ت پارچه‌یه‌كه له‌به‌هه‌ش����ت، ده‌شتی پان‌و به‌رین ،ته‌په‌و ته‌اڵن‌و ش����اخی گه‌ردن ك����ه‌ش ،ئه‌گه‌ر ئه‌و خه‌ڵكه مه‌به‌س����تیان بوایه هه‌رچه‌ند بونای����ه جێگایان ده‌ب����وه ،كاتێك به‌رزده‌بیته‌وه‌و له‌ئاس����مانه‌وه سه‌ر ش����ۆڕ ده‌كه‌یته‌وه ب����ۆ زه‌وی ،له‌به‌ر چاوت خه‌ڵك‌و زه‌وی‌‌و ...هتد بچوك ده‌بنه‌وه تا ده‌ب����ن به‌پنتێك ،به‌اڵم كاتێك پێ وه‌س����ه‌ر زه‌وی ده‌خه‌یت جوگرافیاو ده‌وروبه‌ر له‌به‌ر لوتبه‌رزی خۆ به‌گه‌وره‌زانینی مرۆڤه‌كاندا بچوك ده‌بنه‌وه! بهداخهوه. جۆب����ا به‌خێوه‌تگه‌یه‌ك����ی گه‌وره ده‌چێ����ت ،خه‌ڵ����ك له‌‌جۆب����ا له‌ژێر خێمه‌‌و كوخی زۆر بچوك‌و نزمدا دور له‌‌كاره‌با‌و هه‌م����و خزمه‌تگوزارییه‌ك رۆژ به‌ڕێده‌ك����ه‌ن ،له‌كاتێكدا ئه‌وه‌ی ده‌یبیستین كه باشور نیوه‌ی داهاتی واڵتی بردوه ،پاره‌و سه‌رمایه‌گوزاری بیان����ی رویانكردۆت���� ه ناوچه‌ك����ه، له‌راستیداو له‌سه‌ر ئه‌رزی واقیع ئه‌و ش����تانه‌مان هه‌ست پێنه‌كرد ،یه‌كه‌م گه‌ش����تمان بهش����ه‌قامه‌كانی جۆبادا بۆمان ده‌ركه‌وت وت����هو كرده‌وه‌كان زۆریان به‌ین����ه .بارودۆخێكه به‌هیچ ش����ێوه‌یه‌ك به‌هه‌ولێ����ری پایته‌ختی هه‌رێم ب����ه‌راورد ناكرێ����ت .گه‌رچی راگه‌یاندنی نێوده‌وڵه‌تی زیاتر باسی باشور ده‌كات‌و گرنگی پێده‌دات. به‌عسی سودانی‌‌و عێراقی زاوێت����ی ده‌ڵێ����ت :له"حه‌لف����او ه ب����ۆ نۆمل����ی واڵتی س����ودانه" ،ئه‌م دروش����مه هه‌مان دروش����می رژێمی به‌عس����ی روخ����اوه "له‌زاخ����ۆوه تا ف����او" .ئه‌گه‌رچی باكورو باش����وری واڵت ده‌وڵه‌مه‌ن����دن به‌س����ه‌رچاوه‌ی جۆاروجۆر ،به‌اڵم لهماوهی شه‌س����ت ساڵی یه‌كگرتندا رێگایه‌ك بۆ باشور رانه‌كێشراوه ،خانویه‌ك بۆ هاواڵتیه‌ك بنی����ات نه‌نراوه ،س����ه‌رباری ئه‌وه‌ی ئه‌و واڵت����ه ژێرخانێكی سروش����تی هه‌ی����هو ده‌توانرێت بكرێت به‌یه‌كێك له‌شوێنه خۆش����ه‌كانی جیهان .له‌و ماوه‌یه‌دا ئ����هو یه‌كبون����ه متمانه‌ی الی هاواڵتی باشور دروست نه‌كرد، بۆیه له‌یه‌كه‌م ده‌رفه‌تدا رای خۆیان پیشان جیهانداو جیابونه‌وه. * ئه‌ندامی ده‌سته‌ی نوسه‌ران له‌گۆڤاری بڕیار
16
خوێندن
) )541سێشه‌مم ه 2016/8/23
"له‌فه‌رهه‌نگی چ حكومه‌تێكدایه له‌ساڵێكدا مامۆستا ی زانكۆ ته‌نها موچه‌و نیوێك وه‌ربگرێت؟!" ئا :سروه جه‌مال وه‌رزی نوێی خوێندن ده‌ست پێده‌كات‌و مامۆستایانی زانكۆش هه‌ڕه‌شه‌ی بایكۆتكردنی هۆڵه‌كانی خوێندن ده‌كه‌ن،مامۆستایه‌كی ناڕازیش دهڵێت " به‌پێی بڕیاری زۆرینه لهدوای جه‌ژنه‌وه بایكۆتكردن ده‌ست پێده‌كات" "مامۆس���تایانی زانكۆوپه‌یمانگا"، ن���اوی گروپێك���ه ك���ه له‌ت���ۆڕی كۆمه‌اڵیه‌ت���ی فه‌یس���بوك چاالكن، یه‌كێك له‌به‌ڕێوه‌به‌رانی ئه‌و ئه‌وگروپه به ئاوێن���هی ڕاگه‌یاند له ماوه‌ی 15 ڕۆژدا زیات���ر له 2230مامۆس���تای ناڕازیی له‌سه‌رتاس���ه‌ری زانكۆكانه‌وه په‌یوه‌ندیان پێوه‌كردون. هوش���یار عه‌ل���ی له‌گروپه‌ك���ه‌دا سه‌رپه‌رشتی ڕاپرسیه‌كی كردووه بۆ وه‌رگرتنی ڕای مامۆس���تایان ،كه به رێژه‌ی %72ده‌نگیان داوه بۆ ئه‌وه‌ی له‌سه‌ره‌تای ده‌وامه‌وه بایكۆت بكه‌ن، %24ده‌نگی���ان داوه بۆ بایكۆتكردنی تاقیكردنه‌وه‌كانی خولی دووه‌م%6 ، ده‌ڵێن هیچ ناكه‌ین چونكه حكومه‌ت بێ پاره‌و مایه‌پوچه ،به‌وپێیه‌ش 96% له‌گ���هڵ بایكۆتن ،به‌وته‌ی هوش���یار عه‌لی به‌پێ���ی بڕیاری زۆرینه لهدوای جه‌ژنه‌وه بایكۆتكردن ده‌ستپێده‌كات چونك���ه بڕیاره پڕۆس���هی خوێندن 9-20ده‌ست پێبكات. له‌چه‌ن���د ڕۆژی ڕاب���ردودا باس��� ی ده‌ستكاریكردنی پاش���كه‌وت كرا به ڕێ���ژه‌ی %3ب���ۆ ،%5له‌وباره‌یه‌وه هوشیار عه‌لی وتی "ئه‌و ده‌ستكاریه‌ی ك���ه وته‌بێژه‌كه‌ی حكومه‌ت باس���ی كردوه وه‌اڵمی داواكاری مامۆستایان نیه ،ڕازی نابن به‌و بڕه". وتیش���ی "له‌فه‌رهه‌نگ���ی چ حكومه‌تێكدای���ه لهماوهی 1س���اڵدا مامۆستای زانكۆ ته‌نها 1موچه‌و نیو وه‌ربگرێت؟!". هوش���یار عه‌لی ب���ه نیگه‌رانیه‌وه باس���ی له ڕه‌وش���ی زانكۆكان كرد، ك���ه ئیتر زانك���ۆكان به‌و ش���ێوه‌یه ناچن به‌ڕێ���وه ،به‌ڵگه‌ش ب���ۆ ئهوه له‌كۆلێ���ژی ئه‌ندازی���اری زانك���ۆی
رۆژانه ده‌یان مامۆستا داوا ی مۆڵه‌ت ی بێ موچه‌یی ده‌كه‌ن یان ده‌چن ه زانكۆ ئه‌هلییه‌كان‌و هه‌ندێكیشیان بۆ ده‌ره‌وه ی واڵت هه‌روه‌ها مامۆستا هه‌بوه پۆستی ئیدار ی هه‌بووه زۆر دژایه‌ت ی بایكۆتی ده‌كردو نیشتمانپه‌روه‌ر ی ئهفرۆشتهوه كه‌چ ی ئێستا مۆڵه‌ت ی وه‌رگرتوه‌و چوه‌ت ه ده‌ره‌وه‌ی واڵت! سالحه‌دین له‌پشوی هاویندا له كۆ ی 8بهش 6س���ه‌رۆك بهش ده‌ستیان له‌كاركێشاوه‌ته‌وه ،هه‌روه‌ها نه‌سریه‌ی س���ه‌نته‌ری توێژین���ه‌وه‌ی زانك���ۆی سەالحدین 50هه‌زار دیناره ،نه‌سریه‌ی كۆلێ���ژه‌كان 300ه���ه‌زار دیناره كه كۆلێژێكی وه‌ك پهروهرده له‌زانكۆی س���ه‌الحه‌دین له 8ب���ه‌ش پێكدێت، ئه‌و وتی "له‌به‌شه زانستیه‌كان ساڵی ڕاب���ردو له‌به‌ر ب���ێ گازی بۆ مۆلیده هه‌ندێ تاقیكردنه‌وه ڕاگیرا هه‌روه‌ها تاقیكردن���ه‌وه‌كان له‌ب���ری ئه‌وه‌ی 3
زانکۆی سەالحەدین کۆلێژی ئەندازیاری كاتژمێر ب���ن كران ب���ه 1كاتژمێر، بۆیه حكومه‌ت هه‌ر ده‌یه‌وێت به‌ڕێی بكات بڵێت زانكۆو په‌یمانگاكان هه‌ن ئه‌گینا به‌سكهه‌ڵگوشین‌و برسیكردن‌و س���واڵكه‌ری نابرێ���ت به‌ڕێوه،هه‌ت���ا له‌به‌شی كیمیای كۆلێژی په‌روه‌رده‌ی زانكۆی س���ه‌الحدین خۆمان پاره‌مان كۆك���رده‌وه ب���ۆ كڕین���ی وه‌ره‌قه‌ی تاقیكردنه‌وه‌كان". ئه‌و مامۆستایه‌ی زانكۆ كه نه‌یویست ناوی ئه‌و مامۆستایانه بهێنێت به‌اڵم ئه‌وه‌ی ئاشكرا كرد چه‌ندین مامۆستا
مۆڵه‌ت���ی بێ موچه‌ی���ان كردووه،ك ه ئه‌وه‌ش ش���اراوه نییهو له‌به‌یاننامه‌ی هه‌ر س���ێ زانك���ۆی س���ه‌الحه‌دین‌و هه‌ولێری پزیش���كی‌‌و پۆله‌ته‌كنیكی هه‌ولێ���ر ئاماژه‌یی پێكراوه ،ئه‌و وتی "رۆژانه ده‌یان مامۆستا داوای مۆڵه‌تی بێ موچه‌یی ده‌ك���ه‌ن ،یان ده‌چنه زانكۆ ئه‌هلییه‌كان‌و هه‌ندێكیشیان بۆ ده‌ره‌وه‌ی واڵت ،هه‌روه‌ها مامۆس���تا هه‌ب���وه پۆس���تی ئی���داری هه‌بووه له‌یه‌كێك له‌كۆلێژه‌كان ساڵی ڕابردو كه 2هه‌فته بایكۆتكرا له‌دژی سیسته‌می
له‌كۆلێژی ئه‌ندازیار ی زانكۆ ی سەالحه‌دین له‌پشوی هاویندا له‌كۆ ی 8بهش 6سه‌رۆك بهش ده‌ستیان له‌كاركێشاوه‌ته‌وه نه‌سریه‌ی سه‌نته‌ر ی توێژینه‌وه‌ی زانكۆ ی سەالحدین 50هه‌زار دیناره نه‌سریه ی كۆلێژه‌كان 300هه‌زار دیناره كه كۆلێژێك ی وه‌ك پهروهرده له‌زانكۆ ی سه‌الحه‌دین ل ه 8بهش پێكدێت پاش���كه‌وتی موچه ئه‌و یه‌كێك بوو له‌وانه‌ی زۆر دژایه‌تی بایكۆتی ده‌كردو نیشتمانپه‌روه‌ری ئهفرۆشتهوه به‌سه‌ر ئه‌و مامۆس���تایانه‌ی ك���ه بایكۆتیان كردب���و ،ده‌یوت چۆن ده‌بێت منداڵی پێش���مه‌رگه به‌ڕه‌اڵ بكه‌ین؟! كه‌چی ئێس���تا مۆڵه‌تی وه‌رگرتوه‌و چوه‌ته ی واڵت!". ده‌ره‌وه هوشیار عه‌لی ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌ش ك���رد "مامۆس���تایانی ناڕازیی جگ ه له‌حكوم���هت ئ���هو حیزبان���ه‌ش به
به‌رپرس ده‌زانن كه له‌برسێتیكردن ی فه‌رمانبه‌ران به‌گشتی‌‌و مامۆستایانی زانكۆ به‌تایبه‌ت به‌شدارن". له‌به‌رامبه‌ردا ،وته‌بێژی وه‌زاره‌تی خوێندن���ی بااڵ ،عه‌ب���اس ئه‌كره‌م به ئاوێن���هی ڕاگه‌یان���د "ئێمه پێش���تر پڕۆژه‌م���ان هه‌ب���وهو ل���ه ڕێگ���هی وه‌زاره‌ته‌وه پێشكه‌شی حكومه‌تمان كردووه‌داوامانك���ردووه پێداچونه‌وه بكرێت ب���ه موچ���هو باروگوزه‌رانی مامۆستایانو ژیانیان باش بكرێت". ڕۆژی 2016-8-21به‌شێك له‌ستافی یه‌كێتی مامۆس���تایانی كوردس���تان سه‌ردانی مه‌سعود بارزانیان كردوه، عه‌ت���ا ئه‌حمه‌د جێگری س���ه‌رۆكی یه‌كێتی مامۆس���تایانی كوردستان، له‌وباره‌یه‌وه به ئاوێنه‌ی ڕاگه‌یاند"ئێمه هه‌وڵی زۆرمانداوه له‌گه‌ڵ حكومه‌ت‌و وه‌زاره‌ت���ه‌كان ،دواج���ار خه‌ریك���ه قه‌ناعه‌ت بۆ حكومه‌ت دروست ئه‌بێت كه چاكس���ازی له‌سیسته‌می موچه‌دا ب���كات ،دوایی ئ���ه‌وه‌ی س���ه‌رۆكی هه‌رێمان بینی ،هه‌س���تمان كرد كه ئاگاداری هه‌موو ش���تێكه‌‌و هه‌تا به‌م ته‌عبیره س���ه‌رۆكی هه‌رێم وتی(من خه‌جاڵه‌تم له‌به‌رامبه‌ر مامۆستایاندا‌و قه‌رزاریان���م كه هه‌ر ل���ه ڕاپه‌ڕینه‌وه گه‌وره‌تری���ن ڕۆڵی���ان بینی���وه ،وه مامۆس���تا مافی خۆیه‌ت���ی بایكۆت ئه‌كات هه‌تا به‌ردبارانمان بكات،به‌اڵم بارودۆخێكمان به‌سه‌ردا هاتوه ئه‌بێت هه‌مومان ته‌حه‌مولی زیاتر بكه‌ین)" عه‌تا ئه‌حمه‌د وتیشی "داوامانكردوه تا ئه‌وه‌ی ساڵی ڕابردوو ڕویدا دوباره نه‌بێته‌وه،مامۆس���تایان په‌رت���ه‌وازه نه‌ب���ن ،ئه‌وه‌یش به‌ڵێن���دا كه پاش ی گه‌ڕای���هوه له س���ه‌فه‌رێكی ئ���هوه ده‌ره‌وه‌ی واڵت پێش ده‌ست پێكردنی ده‌وام "هه‌وڵ ده‌ده‌م سیستمی موچه به‌ڵك���و ه���ه‌ر نه‌هێڵین ی���ان به‌الی كه‌مه‌وه گۆڕانكاریه‌كی باش���ی تێدا بكه‌ین" عه‌تا ئه‌حمه‌د گه‌شبینه به‌و به‌ڵێنه‌و وتی "ڕاس���تگۆییه‌ك ل���ه وته‌كانیدا دیاربوو چاوه‌ڕێی ده‌كه‌ین ههرچهنده ئێمه ده‌س���تكاریكردن به‌ڕێژه‌ی %5 ڕه‌تده‌كه‌ینه‌وه چونكه ئێمه پڕۆژه‌ی خۆمان هه‌ی���هو ده‌مانه‌وێت كار بهوه بكرێت".
دیداکتیک :مۆدێلێک بۆ تەلقینکردنی کۆمەڵگە فایەق سەعید ئەو شێوە موحازەراتییە کالسیکییەی کە لەهەمو قوتابخانەکانی ئێمەدا وانەی پێدەوترێتەوە ل���ەم وتارەدا بەمۆدێلی تەلقینک���ردن ن���اوەزەد ک���راوە .ئەم مۆدێلەکۆنترین شیوازی وانەگوتنەوەیە‌و تەواوی ڕۆژهەاڵتی ناوەڕاس���ت پشتی پێدەبەس���تێت لەکاتێک���دا بەبەراورد لەگەڵ مۆدێلەکانی دیکەی وانگوتنەوەدا کەمترین س���ودی هەیە .لەم مۆدێلەدا هەمو خوێندکاران خەریکی تەنها یەک بابەت دەبن کە مامۆستا بەشێوەیەکی مەرکەزی دی���اری دەکات .ش���ێوازی کاری مامۆستاش هەمەجۆرە؛ بۆ نمونە دەک���رێ هەمویان گوێ لەباس���کردنی مامۆس���تا بگرن ،تەماشای یەک فیلم بکەن ،خەریکی نوس���ینی یەک بابەت بن ،گفتوگۆ لەس���ەر ئرک بابەت بکەن … هتد. وەک ئاوڕدانەوەیەک���ی مێژویی لەم شیوازە دەبێ ئەوە یاداشت بکەین کە لەسەدەی شازدەوە ئەم جۆرە شیوازە خرای���ە ب���واری پیادەکردن���ەوەو بوە بەشێکی گرینگی دیداکتیک (زانستی وانەگوتن���ەوە) ،چونکە بەر لەو مێژوە پۆل بەم شیوەیەی ئێستا لەئارادا نەبو. لەپۆلەکانی پێش س���ەدەی ش���ازدەدا کۆمەڵێ خوێندکار کە تەمەن‌و ئاستی زانس���تییان جیاواز بو ،تێکەڵدەکران (دواتر لەسەدەی بیستەمدا ئەم پۆالنە دوبارە گەڕانەوە) .دواتر دەرونناسەکان گەش���تنە ئەو ڕایەی ک���ە خوێندکاران
دەتوانن باش���تر گەش���ە بکەن ئەگەر بێ���ت‌و تەنها بریتی ب���ن لەخوێندکارە هاوتەمەن���ەکان .کۆمێنیۆس (-١٥٨٥ )١٦٥٩و ڕاتک ( )١٦٣٥ -١٥٧١دو لەو کەس���انە بون کە کاری جیددییان لەم بوارەدا کرد بو. دانیش���تنی خوێن���دکاران ب���ەو شیوەیەی ئێستا ،واتە ڕو لەمامۆستا‌و تەختەڕەشەکە شتێکی سەرنجڕاکێش بو بۆ ئەو سەردەمە چونکە مامۆستاکان هەمو ڕۆژێ���ک خوێندکارەکانی خۆیان دەبین���یو چاوی���ان دەبڕیی���ە چاوی یەکت���ر ،ئەمەش فۆک���ۆ وتەنی ڕێگە بۆ پیادەکردنی دیس���یپلین ئاس���انتر دەکات. گرفتەکانی ئەم مۆدێلە گرفتێک���ی زۆر ئاڵۆز ل���ەم مۆدێلەدا ئەو زمانەیە کە مامۆس���تایان وانەکانی پ���ێ دەڵێن���ەوە .ئێم���ە بەبەردەوامی گوێبستی خوێندکاران دەبین کە گلەیی لەو زمانە دەکەن؛ تێنەگەیش���تم ،زۆر قورس بو ،ڕون نەبو ،نازانم مەبەستی چ���ی بو ،زۆر خێرا قس���ەی دەکرد یا بێزار بوم ،هیچ س���ودم نەبینی چونکە زۆر ئاس���ان بو ،ئەوە بۆ منداڵ باشە … هتد .مامۆس���تاکینش قورس���ایی بەدی دەکەن لەهەڵبژاردنی زمانێک کە هەمو خوێن���دکاران تێیبگەن .زوربەی مامۆستایان باسی ئاستێکی مامناوەند دەک���ەن ب���ەاڵم دەب���ێ ئەو ئاس���تە کەمترین زیان بەخوێندکار بگەیەنێت. بەش���ێوەیەکی دیکە مامۆس���تا دەبێ
لەهەمو پۆلێکدا ئاستێکی جیاواز قسە بکات چونکە ئاس���تی مامناوەندی هەر پۆلێک بەندە بەپێکهاتەی ئەو پۆلەکە چەند خوێندکاری ئاس���تنزمی تێدایەو چەند ئاستبەرز تێدایە. ئ���ەم گرفت���ە ب���ەردەوام لەناوەندە ڕۆژئاواییەکانیشدا توێژینەوەی لەسەر دەکرێت‌و باسی ئەو ئاستە دەکرێت کە مامۆستایان وانەی پێ دەڵێنەوە :خێرا، خاو یا مامناوەندی؛ قورس ،س���وک یا مامناوەندی .لەم بوارەدا جیاوازییەک لەنێوان واڵت���ە جیاوازەکان���دا هەیە. پەروەردەناسی سویدی لوندگرێن ئاماژە بۆ ئەوە دەکات مامۆستا سوێدییەکان کەمێک لەس���ەروی ئاستی خوێندکارە زۆر الوازەکانەوە قس���ە دەکەن یا وانە دەڵێنەوە ،بەاڵم مامۆستا ئەڵمانییەکان لەسەروی ئاستی مامناوەندییەوە قسە دەکەن .ئ���ەم جیاوازیی���ە بەدیوێکی دیکەدا زۆر جی���اوازی گرینگ لەنێوان ئەو دو سیستمەدا دەردەخات. خاڵە ئەرێنییەکان باش���ییەکانی ئەم ش���یوازە ئەوەیە خەرجییەک���ی کەمت���ری دەوێ، پاراس���تنی هێمنی پۆلەکان ئاسانترە، مامۆس���تا باش���تر دەتوانێ پۆلەکەی کۆنترۆڵ ب���کات ،ئاس���انتر دەتوانێ ئاس���تی زانس���تییان کۆنترۆڵ بکات، ئەرک���ی مامۆس���تا کەمت���رە لەب���ەر ئ���ەوەی هەمو پۆلەک���ە خەریکی یەک بابەت���ن ،کاتێک���ی زۆر کەمتری دەوێ بۆ ڕاپەڕاندن���ی کارەکان‌و خوێندکاران
لەش���ارەزانەبون لەمۆدێلەکانی دیکە، گەورەی���ی پۆلەکان ل���ەڕوی ژمارەوە ونەڕەخساندنی پێداویستی‌و کەرەسەی مۆدێلەکانی دیکە.
پێویس���تیان بەگفتوگۆو ڕێکەوتن نییە لەگەڵ هاوپۆلەکانیاندا (بەپێچەوانەی کاری گ���روپ) ،خوێن���دکاران زۆر جار هەس���ت بەئاس���ودەیی دەکەن چونکە دیموکراسی گرفتی پیادەکردنی زۆرە‌و خاڵە نەرێنییەکان لەم مۆدێل���ەدا مامۆس���تاکان بڕیاری بەاڵم بەدیوێکی دیکەدا خراپییەکانی هەم���و ش���تێک دەدەن‌و بەم ش���ێوە مامۆس���تاکان خۆیان هەمو گرفتەکان ئ���ەم ش���ێوازە زۆرن؛ ب���ۆ نمون���ە ه���اوکاری گەشەس���ەندنی مەعریفیی چارەسەر دەکەن. لەڕوانگ���ەی خوێندکارانەوە مۆدێلی خوین���دکان ن���اکات ،خوێن���دکاران تەلقینک���ردن جۆرێ���ک لەدادپەروەری کەمتری���ن دەرەفەتیان ب���ۆ دەربڕینی تێدایە چونکە مامۆس���تا هەمان کات بیروبۆچونەکانی خۆیان هەیە ،ڕێگری بەهەمو خوێندکارەکان دەدات‌و بەهەمان دەکات لەگەنگەش���ەکردنی بی���روڕا دوری���ی لەهەمویانەوە دەوەس���تێت ،جی���اوازەکان‌و ه���اوکاری خوێندکاران بەپێچەوان���ەی مۆدێلەکان���ی دیکەوە ناکات لەوەی ڕێز لەبیروڕا جیاوازەکان بەپێی پێویست الی هەر خویندکارێک بگ���رن ،ڕێگری���ی لەپیادەکردن���ی دەوەستێت .مامۆستا هەمان چاوەروانی دیموکراسی دەکات … هتد. ئەم ش���ێوە دیداکتیک���ە لەزوربەی لەهەمو خوێن���دکاران هەی���ە چونکە هەمویان بەهەمان ش���یوە هەمان بڕە قوتابخانەکان���ی کوردس���تاندا هەم���و زانس���تیان وەرگرتوە ،خوێندکاران بڕە ڕۆژو هەم���و وان���ەکان دەگرێت���ەوە. زانس���تێکی زیاتریان پێدەگات چونکە قوتابخانەکان لەجیاتی بەرهەمهێنانی ش���یوازەکانی دیکە کاتێک���ی زۆر بۆ زاست ،ئەوان زانستەکان دەگوێزنەوە. کارو گفتوگۆی خوێن���دکاران تەرخان قوتابخانەکان بەشێوەیەک لەشێوەکان بەشدارن لەباڵوکردنەوەی خوداناسی‌و دەکات. لەکۆی گفتوگ���ۆو توێژینەوەکانەوە فەرمایش���تەکانی پیاوان���ی ئاین .بۆیە مامۆس���تاکان دەگەنە ئەو ڕایەی ئەم ش���ایانی ئەوەیە ئێم���ە کەمێک زیاتر مۆدێلەمۆدێلێکی ئەکتیڤ نییە .زۆرێک لەسەرئەم جۆرە دیداکتیکە ڕاوەستین‌و لەدیداکتیزانەکان���ی ڕۆژئاوا پێیان وایە ش���رۆڤەی بۆ بکەین .ئەوەی کارەکەی نابێ ڕێژەی ئەم مۆدێلەلەکۆی کاتەکانی ئێمەشی قورستر کردوە ئەوەیە کە هیچ توێژینەوەیەکی زانستیمان لەبەردەستدا وانەگوتنەوەدا لە %٣٠تێپەڕ بکات. س���ێ گرفت���ی س���ەرەکی لەبەردەم نییە ،لەکاتێک���دا قوتابخانەکانی ئێمە مامۆس���تایانی کوردس���تاندا ب���ۆ لەهەمو تەمەن���ی هاوچەرخی خۆیاندا کەمکردن���ەوەی ئ���ەم مۆدێلەبریتی���ن کاریان بەم شیوازە کردوە.
قوتابخانەکانی کوردستاندا هەمو ڕۆژو هەمو وانەکان دەگرێتەوە .قوتابخانەکان لەجیاتی بەرهەمهێنانی زاست ،ئەوان زانستەکان دەگوێزنەوە قوتابخانەکان بەشێوەیەک لەشێوەکان بەشدارن لەباڵوکردنەوەی خوداناسی‌و فەرمایشتەکانی پیاوانی ئاین
تایبه‌ت
ئیسالم‌و ئیشق‌و خۆشەویستی ...پاشماوە ب���ەاڵم خەڵكی ئەم ناوچەیە نەیتوانی س���ود لەفەلس���ەفەی یۆنان���ی وەربگرێ���ت‌و جارێكی دیكە ل���ەو ناوچەی���ە بەرهەمیبهێنێتەوە ،بۆیە هیچ فەلس���ەفەیەك نەیتوانی بگاتە رۆژهەاڵتی ناوەڕاست .یان رونتر بڵێین بگاتە نیمچەدورگەی عەرەب���ی .ل���ەوەش كارەس���اتتر ئەوەی���ە چ كۆمەڵگای عەرەب���ی ،تەنان���ەت چ كۆمەڵگای كوردی ،ئایینی ئیسالم ئەوەندە خۆی سەپاندوە بەسەر هەست‌و نەستی تاكی ئەو خەڵكە ،ئیتر وایلێهات���وە كۆمەڵگا ئەوەندەی رێز بۆ ئایینەكە دادەنێت ،ئەوەندە رێز ب���ۆ مرۆڤەكان دانانێت، باشە خوێنەری بەڕێز من تێناگەم ئەگەر مرۆڤ نەبێت ،ئایین چ بەهایەكی هەیە؟ بنەم���ای لەس���ەر خۆشەویس���تی ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی و خۆیه‌ت ی كارگێر
خۆشەویستیهەردوال دروس���تدەبێت ،واتە وەك چۆن ژن پیاوی خۆش���دەوێت ،ئاوەها پیاویش ژنی خۆش���بوێت ،خۆشەویس���تی جیایە لەگەڵ س���ێكس‌و وەك ئامێر تەماش���اكردنی ژن ،وەك ئەوەی ئەرستۆ باس���ی كردوە ،كە ژن دەكرێتە كۆیلە بۆ ئەوەی ژێرخانی ئابوری ماڵەوەیگەشە پێب���دات ،ئەو بۆچونەی ئەرس���تۆ 2400س���اڵ پێش ئێس���تایەو هێش���تا نە ئایینی مەسیحی‌و نە ئایینی ئیسالمیش���هەر نەهاتبون .س���ێكس لەبنەڕەت���دا هون���ەرەو بەرزترین هونەریش���ە، چونكە تەنیا رێگایە م���رۆڤ‌و هەمو گیانەوەرو زیندەوەرەكان بەوهۆی���ەوە داكۆكی لەمانەوەی خۆیان دەكەن ،ب���ەاڵم لەناو كۆمەڵگای كوردی هێشتا شەرم‌و شورەییە باس لەسێكس بكرێت،
ئاگاداری
عدد1332 : به‌روار2016/8/17 :
ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه هاواڵتی (ڕێبوار محمد محمدامین) ی رزگار )1989زه‌وی���ان له‌ناحییه ی ی دروس���تكردن ی كردوه ب ه مه‌به‌س���ت ی ( )10539داوای ڕێگا پێدان ی ژماره هه‌وائ خاوه‌ن زه‌و خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوهی لهس���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی���ه لهماوهی ( )30ڕۆژدا ل ه ی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی باڵوكردنهوه دوا ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی و خۆیه‌ت ی كارگێر
ئاگاداری
عدد1353 : به‌روار2016/8/21 :
) )541سێشه‌ممه 2016/8/23
لەكاتێكدا رۆژانە ژنانی ئەم هەرێمە بەدەس���ت پیاوە گەمژەكانیانەوەو بەرێگای س���ێكس ئازار دەدرێن،لەكاتێكا سێكس بۆ ئەوەیە بتگەیەنێتە لوتك���ەی ئاس���ودەیی‌و بتباتە نێ���و جیهانێكی نوێتر ،زۆر نوێترەوە. ئەو ژنانەیلەسیێكسكردندا ئازاریان پێدەگات هۆكارەكەیئەوەی���ە پی���او زیاتر رۆڵ���ی ئاژەڵ دەبینێت ن���ەك مرۆڤ ،چونك���ە زۆربەی هەرە زۆری پیاوانی كۆمەڵگەی دواكەوتو نەگەیشتونە ب���ەو هونەرە ب���ەرزەی كە لەسێكس���دا هەیە، س���ێكس ب���ەدڵ‌و رۆحێكی ئاش���قانەوە نەبێت، دەچێتە چوارچێوەی تێركردنی غەریزە بەمانای غەری���زە ئاژەڵییەكە .ئیتر ئ���ەو كاتەیە كە ژن لەكاتی سێكس���كردنیدا هەستدەكات پیاو وەك
كااڵی���ەك بەكاریدەهێنێ���ت‌و بەئ���ارەزوی خۆی جەس���تەی ساردوسڕی ژن هەڵدەلوشێ ،چونكە ژنەكە هەست بەخۆشەویس���تی‌و ئیشق ناكات، بەپێچەوانەوە هەست بەكااڵبونی خۆی دەكات، هیچ جیاوازییەكی نییە لەگەڵ ئەو بوكەشوشەیەی بەدەست منداڵێكەوەیەو بەئارەزوی خۆی یاری لەگەڵدا دەكات‌و س���ەراوبنی دەكات .بۆیە زۆر جار س���ێكس بۆ ژن���ان بریتیی���ە لەزەقنەبوت، بریتییە لەكەم و سوك سەیركردنی خۆی ،بۆیە زۆر س���اردو سڕە .لێرەوەیە س���ێكس دەتوانێ بتگەیەنێت���ە لوتكەی چێژو بەختەوەری‌و بتباتە جیهانێ كە پێش���تر نەتبینی���وە ،ئەو جیهانەی تیایدا رۆح نوێدەبێتەوە ،لەوالیش���ەوە سێكس لەكۆمەڵگای نەخۆش دەتكات بەكۆیلەو بەسوك سەیركردن. هەمو ئایینەكانی زەوی‌و ئاسمانی سێكسیان رەت نەكردۆت���ەوە ،چونك���ە هەم���و ئایینەكان ب���اش دەیانزانی هەر بڕیارێكی لەو جۆرە بدرێ، عدد1350 : به‌روار2016/8/21 :
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی و خۆیه‌ت ی كارگێر
ئاگاداری ی (-1987 ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن ی ئاگادار سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی رزگاری (صمود) وهرگرتوه ك ه هاواڵتی (علی س���مین مارف) خاوه‌ن )1989زه‌ویان له‌ناحییه ی خانوو ی دروس���تكردن ی كردوه ب ه مه‌به‌س���ت ی ڕێگا پێدان ی ( )12495داوا زه‌وی ژم���اره هه‌وائ ی ی لهس���ه‌ر ئ���هو پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا له دوا هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی ش���اره‌وانیمان بكات���هوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت باڵوكردنهوه ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
پرسەنامە پرسەو سەرەخۆشی خۆمان ئاڕاستەی کاک میران عوسمان دەکەین بەبۆنەی کۆچ���ی دوایی پ���وری بەرێزییانەوە، لەخ���وای گەورە داواکاری���ن ئەمە دا ناخۆش���یانبێت‌و گیانی کۆچکردوش بەبەهەش���تی بەری���ن ش���اد ب���کات
ئاگاداری
ستافی ئاوێنە
عدد1348 : به‌روار2016/8/21 :
ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (احمد حسن سمین) خاوه‌ن ی (صمود) وهرگرتوه كه هاواڵت )1989زه‌ویان له‌ناحییه‌ی رزگار ی خانوو ی ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن ی ژم���اره هه‌وائی ( )12507داوا زه‌و ی ی لهس���ه‌ر ئ���هو پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا له دوا هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی ش���اره‌وانیمان بكات���هوه به پێچه‌وانه‌و‌ه باڵوكردنه‌و‌هی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك عدد1387 : به‌روار2016/8/21 :
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (مجید حس���ن عزیز) خاوه‌ن ی (صمود) وهرگرتوه ك ه هاواڵت )1989زه‌ویان له‌ناحییه‌ی رزگار ی خانوو ی دروس���تكردن ی كردوه ب ه مه‌به‌س���ت ی ڕێگا پێدان ی ( )11367داوا ی ژماره هه‌وائ زه‌و ی ی لهس���ه‌ر ئ���هو پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی ش���اره‌وانیمان بكات���هوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت باڵوكردنهوه ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی (-1987 ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن ی ئاگادار سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (س���ڵێمان حمید حس���ێن) )1989زه‌ویان له‌ناحییه‌ی رزگاری (صمود) وهرگرتوه كه هاواڵت ی ی ( )6625داوای ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن خ���اوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائ خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوهی لهس���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی���ه لهماوهی ( )30ڕۆژدا ل ه ی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی باڵوكردنهوه دوا ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ئاگاداری ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی كریم محمد) خاوه‌ن ی (صمود) وهرگرتوه كه هاواڵتی (عل )1989زه‌ویان له‌ناحیی��� هی رزگار ی دروس���تكردنی خانوو ی كردوه به مه‌به‌س���ت ی ژماره هه‌وائی ( )12687داوای ڕێگا پێدان زه‌و ی ی لهس���ه‌ر ئ���هو پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا له دوا هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی ش���اره‌وانیمان بكات���هوه به پێچه‌وانه‌و‌ه باڵوكردنه‌و‌هی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
عدد1352 : به‌روار2016/8/21 :
ئاگاداری ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (محمد فرج مولود) خاوه‌ن ی (صمود) وهرگرتوه ك ه هاواڵت ی رزگار )1989زه‌وی���ان له‌ناحییه ی خانوو ی دروس���تكردن ی كردوه به مه‌به‌س���ت ی ڕێگا پێدان ی ( )11369داوا ی ژماره هه‌وائ زه‌و ی ی لهس���ه‌ر ئ���هو پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی ش���اره‌وانیمان بكات���هوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت باڵوكردنهوه ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ی رزگار سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وان كارگێری و خۆیه‌ت ی
عدد1355 : به‌روار2016/8/21 :
ئاگاداری ی (-1987 ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن ی ئاگادار سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (فاتح نامق ڕه‌شید) خاوه‌ن ی رزگاری (صمود) وهرگرتوه ك ه هاواڵت )1989زه‌ویان له‌ناحییه ی خانوو ی دروس���تكردن ی كردوه به مه‌به‌س���ت ی ڕێگا پێدان زه‌وی ژم���اره هه‌وائی ( )4367داوا ی ی لهس���ه‌ر ئ���هو پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا له دوا هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی ش���اره‌وانیمان بكات���هوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت باڵوكردنهوه ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
عدد1364 : به‌روار2016/8/21 :
ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار )1989زه‌ویان له‌ناحییه‌ی رزگاری (صمود) وهرگرتوه كه هاواڵتی (قادر مجید حس���ن) خاوه‌ن ی خانوو ی دروس���تكردن ی كردوه به مه‌به‌س���ت ی ڕێگا پێدان ی ( )11368داوا ی ژماره هه‌وائ زه‌و ی ی لهس���ه‌ر ئ���هو پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا له دوا هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی ش���اره‌وانیمان بكات���هوه به پێچه‌وانه‌و‌ه باڵوكردنه‌و‌هی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی و خۆیه‌ت ی كارگێر
عدد1371 : به‌روار2016/8/21 :
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی و خۆیه‌ت ی كارگێر
عدد1359 : به‌روار2016/8/21 :
عدد1367 : به‌روار2016/8/21 :
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری
ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی رزگاری (صمود) وهرگرتوه ك ه هاواڵتی (محمد س���اڵح ڕه‌س���ول) )1989زه‌وی���ان له‌ناحیی ه ی ی دروس���تكردن ی كردوه به مه‌به‌س���ت ی ( )6133داوای ڕێگا پێدان ی ژماره هه‌وائ خ���اوه‌ن زه‌و خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوهی لهس���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی��� ه لهماوهی ( )30ڕۆژدا ل ه ی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی باڵوكردنهوه دوا ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ئاگاداری ی (-1987 ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن ی ئاگادار سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (حمدیه قادر براخاس) ی رزگاری (صمود) وهرگرتوه ك ه هاواڵت��� )1989زه‌وی���ان له‌ناحیی���ه ی خ���اوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )3401داوای ڕێگا پێدانی كردوه به مه‌به‌س���تی دروس���تكردن خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوهی لهس���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی���ه لهماوهی ( )30ڕۆژدا ل ه ی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی باڵوكردنهوه دوا ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (حسێن قادر سعید) خاوه‌ن ی (صمود) وهرگرتوه كه هاواڵت )1989زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگار ی خانوو ی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن ی ڕێگا پێدان ی ( )12693داوا زه‌وی ژماره هه‌وائ ی ی لهس���ه‌ر ئ���هو پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا له دوا هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی ش���اره‌وانیمان بكات���هوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت باڵوكردنهوه شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
عدد1369 : به‌روار2016/8/21 :
عدد1365 : به‌روار2016/8/21 :
عدد1362 : به‌روار2016/8/21 :
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی و خۆیه‌ت ی كارگێر
ئاگاداری
ئاگاداری
عدد1347 : به‌روار2016/8/21 :
كۆمەڵگا ناتوانێ پەی���ڕەوی لێبكات‌و جێبەجێ ناكرێ ،بەاڵم بەشێیوەیەكی تر سێكسیان سوك كردوە ،زیاتر وەك هەستێكی ئاژەڵی باسیان لێوە كردوە ،لەكاتێكدا هیچ جۆرە خۆشەویس���تییەك لەنێ���وان ئاژەاڵندا بونی نییە ،خۆشەویس���تی‌و ئیش���ق تەنی���ا لەن���او مرۆڤەكاندا هەی���ە .ئەو مرۆڤانەی لەخۆشەویس���تی تێناگەن ،بێگومان لەرەهەندەكانیش���ی تێناگ���ەن ،لەدونیابین���یو ئایندەكەیش���ی تێناگەن ،بۆیە ناشتوانن خۆیان وەك مرۆڤ ببینن ،ناشتوانن مرۆڤایەتی خۆیان لەناوەندبونی خۆیانەوەبدۆزنەوە ،چونكە بڕوایان بەناوەندبون���ی خۆی���ان نییە ،هەس���ت‌و ئەقڵ‌و رەفتاریان زیاتر ئاژەڵیی���ە نەك مرۆڤ ،مرۆڤ بەهادارترین سەرمایەو بونەوەرە لەسەر زەوی. هەم���و ئەوان���ەی ئاژەڵیانە دەژی���ن‌و ئاژەڵیانە بیردەكەنەوە ،ناشتوانن لەژیانی نەمری رابمێنن‌و ناش���توانن لەبەهاو ماناو رەهەندەكانی ئیش���ق بگەن.
19
ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار )1989زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگاری (صمود) وهرگرتوه ك ه هاواڵتی (حه‌مه‌امین احمد رۆس���تم) ی خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )10239داوای ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن ی لهس���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی��� ه لهماوهی ( )30ڕۆژدا ل ه خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار دوای باڵوكردنهوه ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ئاگاداری ی (-1987 ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن ی ئاگادار سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (س�ڵ�اح محمد خورش���ید) )1989زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگاری (صمود) وهرگرتوه كه هاواڵت ی خ���اوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )6419داوای ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن ی لهس���ه‌ر ئه‌و پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی���ه لهماوهی ( )30ڕۆژدا ل ه خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی باڵوكردنهوه دوا ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ئاگاداری ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار )1989زه‌ویان له‌ناحییه‌ی رزگاری (صمود) وهرگرتوه كه هاواڵتی (فاتمه حسن محمد) خاوه‌ن ی خانوو ی كردوه به مه‌به‌س���تی دروس���تكردن ی ( )7577داوای ڕێگا پێدان ی ژم���اره هه‌وائ زه‌و ی ی لهس���ه‌ر ئ���هو پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا له دوا هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی ش���اره‌وانیمان بكات���هوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت باڵوكردنهوه شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
عدد1373 : به‌روار2016/8/21 :
عدد1361 : به‌روار2016/8/21 :
عدد1086 : به‌روار2016/7/27 :
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری
ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (جبار عبدالقادر حس���ێن) )1989زه‌وی���ان له‌ناحییه‌ی رزگاری (صمود) وهرگرتوه كه هاواڵت ی ی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن خ���اوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )9224داوای ڕێگا پێدان خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوهی لهس���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی��� ه لهماوهی ( )30ڕۆژدا ل ه ی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی باڵوكردنهوه دوا ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی (-1987 ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن ی ئاگادار سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (رعن ه فریق محمد جان) ی رزگاری (صمود) وهرگرتوه ك��� ه هاواڵت )1989زه‌وی���ان له‌ناحییه ی ی دروس���تكردن ی كردوه به مه‌به‌س���ت ی ( )11633داوای ڕێگا پێدان ی ژماره هه‌وائ خاوه‌ن زه‌و خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوهی لهس���ه‌ر ئه‌و پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی���ه لهماوهی ( )30ڕۆژدا ل ه ی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی باڵوكردنهوه دوا ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ئاگاداری ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (صمود) وهرگرتوه كه هاواڵتی (اكبر رۆستم محمد) خاوه‌ن )1989زه‌ویان له‌ناحییه‌ی رزگار ی خانوو ی ژم���اره هه‌وائی ( )10740داوای ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن زه‌و ی ی لهس���ه‌ر ئ���هو پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا له دوا هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی ش���اره‌وانیمان بكات���هوه به پێچه‌وانه‌و‌ه باڵوكردنه‌و‌هی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
عدد1366 : به‌روار2016/8/21 :
عدد1358 : به‌روار2016/8/21 :
عدد1283 : به‌روار2016/8/14 :
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی ئاگادار
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (بس���یره محمد س���عید) ی رزگاری (صمود) وهرگرتوه ك ه هاواڵت )1989زه‌وی���ان له‌ناحیی��� ه ی ی دروس���تكردن ی كردوه به مه‌به‌س���ت ی ژماره هه‌وائی ( )11546داوای ڕێگا پێدان خاوه‌ن زه‌و خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوهی لهس���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی���ه لهماوهی ( )30ڕۆژدا ل ه ی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی باڵوكردنهوه دوا ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی و خۆیه‌ت ی كارگێر ئاگاداری ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (نهایت محمد س���عید ) )1989زه‌وی���ان له‌ناحیی���هی رزگاری (صمود) وهرگرتوه كه هاواڵت ی ی دروس���تكردن خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )11547داوای ڕێگا پێدانی كردوه به مه‌به‌س���ت ی ( )30ڕۆژدا ل ه ی لهس���ه‌ر ئه‌و پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی���ه له‌ماوه خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی باڵوكردنه‌و‌هی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار دوا ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی ئاگاداری ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (صمود) وهرگرتوه كه هاواڵتی (ایش محمد عارف) خاوه‌ن )1989زه‌وی���ان له‌ناحییه‌ی رزگار ی خانوو ی ژم���اره هه‌وائ���ی ( )9901داوای ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن زه‌و ی ی لهس���ه‌ر ئ���هو پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا له دوا هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی ش���اره‌وانیمان بكات���هوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت باڵوكردنهوه شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
عدد1299 : به‌روار2016/8/15 :
عدد1236 : به‌روار2016/8/17 :
عدد1301 : به‌روار2016/8/15 :
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی و خۆیه‌ت ی كارگێر
ئاگاداری
ئاگاداری
ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (ئامین ه جه‌الل جه‌بار) )1989زه‌وی���ان له‌ناحیی���هی رزگاری (صمود) وهرگرتوه ك ه هاواڵت��� ی خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )12414داوای ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوهی لهس���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی���ه لهماوهی ( )30ڕۆژدا ل ه ی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی باڵوكردنهوه دوا ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی و خۆیه‌ت ی كارگێر
ئاگاداری
ی (-1987 ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن ی ئاگادار سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (ئامینه محمود ڕه‌زا) ی رزگاری (صم������ود) وهرگرتوه كه هاواڵت��� )1989زه‌وی���ان له‌ناحیی ه ی خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )11616داوای ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوهی لهس���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی���ه لهماوهی ( )30ڕۆژدا ل ه ی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی باڵوكردنهوه دوا ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (حمید احمد عبده) خاوه‌ن ی رزگاری (صمود) وهرگرتوه ك ه هاواڵت )1989زه‌وی���ان له‌ناحییه ی كردوه به مه‌به‌س���تی دروس���تكردنی خانوو ی ڕێگا پێدان ی ژم���اره هه‌وائی ( )1938داوا زه‌و ی ی لهس���ه‌ر ئ���هو پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا له دوا هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی ش���اره‌وانیمان بكات���هوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت باڵوكردنهوه شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
18
تایبه‌ت
) )541سێشه‌مم ه 2016/8/23
بۆ چله‌ی ماڵئاوایی شێخ مسته‌فای شێخ سمایلی به‌رزنجی
سامان مارف به‌رزنجی رۆژی ،2016/7/9رۆڵه‌یه‌كی ده‌سته‌بژێرو كوردویست‌و س���ه‌نگین ،نمونه‌یه‌كی داڵواو بێخه‌وشی ویژدانی نه‌ته‌وه ،كه‌سایه‌تییه‌كی ده‌ست‌و ده‌م پاك‌و گۆشكراوی بنه‌ماڵه‌یه‌كی ناس���راوی س���اداتی به‌رزنج���ه ،ب���رازای پارێزه‌رو ش���اعیرو چیرۆكنوس���ی به‌دیمه‌ن مارف به‌رزنجی ش���ه‌هید ،دوای به‌ڕێكردنی ته‌مه‌نێكی پڕ له‌هه‌ورازو نش���ێو ،ماڵئاوایی له‌ژیان كردو گۆڕستانی ئاوایی (قادركه‌ره‌م) ی كرده دوا هه‌واری خۆی. شێخ مس���ته‌فا كوڕی (شێخ ئیسماعیل) ی (ش���ێخ عه‌بدولكه‌ریم)ی (قادر كه‌ره‌م)ه كه جێنشینی (شێخ حه‌سه‌نی قه‌ره‌چێوار) ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی و خۆیه‌ت ی كارگێر
بوه له‌ته‌ریقه‌تدا .كاك شێخ مسته‌فا ساڵی 1945له‌ئاوایی (ق���ادر كه‌ره‌م) له‌دایكبوه، س���اڵی 1973له‌یه‌ك���ه‌م خول���ی زانكۆی سلێمانیدا كۆڵیژی كشتوكاڵی ته‌واوكردوه‌و ماوه‌یه‌كیش له‌هه‌مان كۆلیژدا وانه‌بێژ بوه. دوای كاره‌س���اته ئاڵ���ۆزو جه‌رگبڕه‌كه‌ی س���اڵی 1975دورخراوه‌ته‌وه بۆ شاره‌كانی خواروی عێراق وه‌ك كوت‌و ناسرییه‌و به‌سره. ئه‌و ش���ارانه‌ی كه پێشتر باوك‌و كه‌سوكارو ئه‌ندامانی بنه‌ماڵه‌كه‌یان لهئهنجامی شكستی شۆڕشه‌كانی مه‌لیكی كوردستاندا بۆ هه‌مان شوێن دورخرابونه‌وه .چونكه بنه‌ماڵه‌كه‌یان رۆڵ���ی كاریگه‌ری���ان ل���هو جواڵنه‌وه‌ی���ه‌دا هه‌بوه ،ته‌نانه‌ت مه‌لیكی كوردس���تان شێخ مه‌حمودی به‌رزنجی له‌نامه‌كانیدا بۆ ش���ێخ
ئاگاداری
عدد1340 : به‌روار2016/8/18 :
ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار )1989زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگاری (صمود) وهرگرتوه ك ه هاواڵتی (عمر عبدالكریم شاس���وار) ی ی دروس���تكردن ی كردوه به مه‌به‌س���ت ی ( )12586داوای ڕێگا پێدان ی ژماره هه‌وائ خاوه‌ن زه‌و خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوهی لهس���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی���ه لهماوهی ( )30ڕۆژدا ل ه ی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی باڵوكردنهوه دوا ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی و خۆیه‌ت ی كارگێر
ئاگاداری
عدد1360 : به‌روار2016/8/21 :
ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی احمد) خاوه‌ن ی رزگاری (صمود) وهرگرتوه ك ه هاواڵتی (ش���لێر عل )1989زه‌ویان له‌ناحیی ه ی خانوو ی دروس���تكردن ی ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���ت ی ( )11543داوا زه‌وی ژم���اره هه‌وائ ی ی لهس���ه‌ر ئ���هو پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی ش���اره‌وانیمان بكات���هوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت باڵوكردنهوه ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی و خۆیه‌ت ی كارگێر
عدد1372 : به‌روار2016/8/21 :
ئاگاداری ی (-1987 ی ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (تمین ه عبدالرحمن فارس) )1989زه‌وی���ان له‌ناحیی هی رزگاری (صمود) وهرگرتوه ك ه هاواڵت ی ی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن ی ( )5929داوای ڕێگا پێدان ی ژماره هه‌وائ خ���اوه‌ن زه‌و خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوهی لهس���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی���ه لهماوهی ( )30ڕۆژدا ل ه ی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی باڵوكردنه‌و‌هی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار دوا ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
عه‌بدولكه‌ریم���ی قادرك���ه‌ره‌م به(خاڵ���ۆی موحته‌ره‌م) ناوی بردوه. ئه‌و كاره‌س���اته‌ی كه لهئهنجامی شكستی شۆڕش���ی ئه‌یلولدا به‌سه‌ر ش���ێخ مسته‌فاو رۆڵه‌كان���ی كورددا هات ،زامێكی س���ه‌ختی كرده گیانی ش���ێخ مسته‌فا ،بۆ تێپه‌ڕاندنی ئ���هو خه‌م‌و په‌ژاره‌یه‌و به‌ناچ���اری زۆرینه‌ی كاته‌كانی به‌نوكته‌و قس���هی خۆش به‌سه‌ر ده‌بردو الی هاوڕێیانی خۆشه‌ویست بو. جارێكی���ان له‌گه‌ڵ هاوڕێیه‌كی���دا ده‌چنه ناوچه‌ی گه‌رمیانی وشكوبرنگ ،هاوڕێیه‌كه‌ی س���ه‌رنجی ناوچه‌ك���ه ده‌دات‌و ده‌بین��� ێ كه له‌هاویندا هیچ شتێكی ژیانی تێدا نابینرێ، ن���ه س���ه‌وزاییه‌ك ،نه پوش‌و په‌اڵش���ێك، ته‌نانه‌ت ئاژه‌ڵیش���ی تێدا ناحه‌س���ێته‌وه،
عدد1304 : به‌روار2016/8/15 :
ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی و خۆیه‌ت ی كارگێر
ئاگاداری ی (-1987 ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن ی ئاگادار سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (صم������ود) وهرگرتوه كه هاواڵتی (اكرام علی قادر) خاوه‌ن )1989زه‌وی���ان له‌ناحییه‌ی رزگار ی خانوو ی دروس���تكردن ی كردوه به مه‌به‌س���ت ی ڕێگا پێدان ی ( )3691داوا زه‌وی ژم���اره هه‌وائ ی ی لهس���ه‌ر ئ���هو پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا له دوا هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی ش���اره‌وانیمان بكات���هوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت باڵوكردنهوه ی بۆ ناوبراو ده‌كات. ی یاسای شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی و خۆیه‌ت ی كارگێر
ئاگاداری
ونبون ی (هیوا فه‌ری���ق علی) ونبوه، ی به‌ناو ی و مۆڵه‌تێكی ش���ۆفێر ی باری شارس���تان * پێناس���ێك ی خاك له‌كه‌الر,. هه‌ركه‌س دهیدۆزێتهوه بیگه‌ڕێنیته‌وه بۆ كتێبخان ه ی (شوان ه احمد ساڵح عزیز) ونبوه ،هه‌ركه‌س دهیدۆزێتهوه ی به‌ناو ی گشت ی شۆفێر * مۆڵه‌تێك ی خاك له‌كه‌الر. بیگه‌ڕێنیته‌وه بۆ كتێبخان ه ی (عماد عبد احمد شالل) ی هه‌ڵبژاردنه‌كان،به‌ناوه‌كان ی بااڵ ی كۆمیس���ۆن ی ده‌نگدان *س���ێكارت و (همز‌ه عماد عبد) و (خوله ویس جاس���م) ونبوه ،هه‌رك���ه‌س دهیدۆزێتهوه بیگه‌ڕێنێته‌وه بۆ ی خاك له‌كه‌الر. كتێبخانه
Sinoma Industry & Trade
+ , , , #& - ,ه‌ره ه‌مهێنان ی -1توانای سااڵنه‌ی به‌كاربردنی ( ) 15000ته‌ن په‌یكه‌ری ئاسنی جۆراوجۆره ،وه درووستكردن و ب درووستكردن ،وه دانان و ندازیاری ، هی ئه خش��� جوانترین نه باش���ترین و به ئاس���ن ی و پۆاڵ كار ی په‌یكه‌ری - . / 0 - -پڕۆژه ی وه‌كو جێگیركردنی به‌رهه‌مه‌ك ه و هه‌موو خزمه‌تێك دوا ی فرۆشتن ی بۆ هه‌موو كارێكی پیشه‌ساز ی و موو جۆره بیناو وه هه چیمه‌نتۆ، كارگه ی ,ه‌وت، پااڵوگه ی ن كاره‌با ، ووزه ی مهێنان ی (كارگه ی به‌ره پ���ڕۆژه ی 1 .
2ه - پڕۆژه‌یه‌ك ی ئاوه‌دانكردنه‌وه ی مه‌ده‌ن ی . *
3 2 2
ه‌كو :ئامێر ی چین���ی ،و 4به‌رهه‌م ی هه‌نێدێ���ك ل ه ه‌كردنی هاورد ك���ردن و نارده ی:كاری هه گش���ت -2بازرگان���ی
به‌رزكردنه‌وه ،خه‌بات ه ،وه هه‌روه‌ها هه‌ر شتێك كه داوابكرێت له الیه‌ن بازرگانان و كڕیارانه‌وه. 3 . - , , 2
3 لقمان هه‌یه. ی و هه‌ولێر سلێمان 2ی ( : )MANTAله هه‌ردوو شار ی یا بۆ ماركه و سوره -3كاری ڕووناكی * , , - ,
-4كاری گواس���تنه‌وه‌و لۆجستیك به شێواز ی ( : ) LCLكار ی گواستنه‌وه ی كه‌لوپه‌ل هه‌موو مانگێك ب ه هاوبه‌شی له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێكدا له واڵت ی چینه‌و‌ه بۆ ته‌واو ی كوردستان.
عدد1376 : به‌روار2016/8/21 :
ی (-1987 ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن ی ئاگادار سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی رزگار ی (عوسمان حمه‌رئوف فه‌ره‌ج) ی رزگاری (صمود) وهرگرتوه ك ه هاواڵت )1989زه‌ویان له‌ناحیی ه ی ی دروس���تكردن ی ( )5518داوای ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���ت ی ژماره هه‌وائ خ���اوه‌ن زه‌و ی ( )30ڕۆژدا ل ه ی لهس���ه‌ر ئه‌و پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی���ه له‌ماوه خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوه ی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی باڵوكردنهوه دوا ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ریکالم
روده‌كات���ه ش���ێخ مس���ته‌فاو دهڵێت :ئه‌م ناوچه‌یه كه ئێوه خۆتان بۆی داوه به‌كوشت‌و پێشمه‌رگایه‌تیتان تێدا كردوه‌و به‌ر ئه‌نفالیش كه‌وتون ،پێمناڵێیت خاسییه‌ته‌كه‌ی چییه؟ شێخ مس���ته‌فایش له‌وه‌اڵمدا دهڵێت "ئێمه نه‌مانزان���ی ك���ه ژێری ئ���ه‌م ناوچه‌یه ته‌ڕه (لێره‌دا په‌نجه بۆ ك���ۆڕ مۆر درێژ ده‌كات) ئێستا ئێوه س���ودی لێوه‌ردره‌گرن ...ده‌نا به‌كه‌ڵكی هیچ نایه‌ت". لهدوای راپه‌رین ویس���تمان هاوكاربین بۆ بنیاتنانی ژیانێكی نوێ ،جا به‌هه‌ر شێوه‌یه‌ك بێت .لهس���ه‌ره‌تاوه به‌ڕێكخراوی (KRO ) ب���ۆ گه‌رمیانی لێقه‌وماو ده‌س���تمانپێكرد، شانبه‌ش���انی رێكخراوه‌كانی تر ،دیاره ئه‌م هه‌ن���گاوه مایه‌ی دڵخۆش���ی ناحه‌زانی گه‌ل
نه‌بو ،بۆی���ه كه‌وتنه پالن‌و دروس���تكردن ی گرف���ت ،ش���ێوه‌و قاڵبی ت���ری كرایه به‌ر، ئێمه‌ش لێی كشاینه‌وه‌و له‌په‌ستی‌‌و نائومێدی زیاترمان بۆ نه‌مایه‌وه. ته‌مه‌ن ب���ه‌ره‌و پێ���ش ده‌ڕوات‌و ملمالنێ له‌گه‌ڵ كێش���ه‌كانی ده‌وروبه‌ری ناو كۆمه‌ڵ زیاتر ده‌بن ،ماوه‌ی دو ساڵ به‌ڕه‌نگاربونه‌وه‌ی له‌گ���هڵ نه‌خۆش���ی ،س���ه‌ره‌ڕای ه���ه‌وڵ‌و ته‌قه‌الیه‌كی لهس���نوربه‌ده‌ر ،لهس���ه‌ره‌تای س���اته‌كانی رۆژی 7/9ماڵئاوایی یه‌كجاری ك���ردو هه‌مومانی له‌نوكته‌و كاره جوانه‌كانی بێبه‌شكرد. لێره‌ش���دا سوپاس���ی ههمو ئ���هو ك هس‌و الیه‌نانه ده‌كه‌ین كه‌له‌م كۆسته‌دا به‌شداریان كردین.
شێخ مستەفا ریکالم
* جلوبەرگی ئافرەتان ،منااڵن، گەنجان‌و پیاوان * جوانکاری ئافرەتان پێاڵوی ئافرەتان، منااڵن ،گەنجان‌و پیاوان * هەموو بابەتێکی کارەبایی ئەوروپی * ناونیشان :سلێمانی، شەست مەتری سەرو بەنزینخانەی بینایی فەرعی خوار غەسلی رۆیاڵ
سیرامیکی رەنگاڵە
ریکالم
کاشی رەنگاو رەنگ‌و جیاوازی ئیسپانی‌و ئێرانی شاهانە بە دیزاینێکی جوان‌و کوالیتییەکی بەرز باڵەخانەو ماڵەکانتان دەڕازێنینەوە
بە با رزتر ی ن شتری کوال ئامانجی ن جۆر ێتی‌و ئێ مەیە
1959990 0770 0533194204
ناونیش���ان :شەقامی بازنەیی مەلیک مەحمود - تەالری رەنگاڵە -تەنیشت spacetoon
ریکالم
Awene
خاوه‌نی ئیمتیاز :کۆمپانیای ئاوێنه سه‌رنوسه‌ر :سه‌ردار محه‌مه‌د
ده‌وڵه‌ت‌و كورد ی باشور له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج ی ی ده‌وڵه‌تی س���ه‌ربه‌خۆ ،هه‌ركه‌س���ێك پێ كاركردن بۆ دروس���تكردن ی بۆ بكات ،پێویست ه هه‌س���تێ‌‌و راس���تگۆیانه‌و راش���كاوانه به‌رنامه‌ڕێژ رای گش���تی بۆ ئاماده بكات ،رای گش���تی به‌و مانایه‌ی ئه‌م خواس���ت ه ی ئهوه ده‌ربچێت ك ه هه‌ندێك بیكه‌ن ه بكرێته خواستێكی گشتی‌‌و له‌بابه‌ت ی ی ده‌وڵه‌ت ی ت���ر بكه‌ن كه گوای ه دژ مه‌كره‌م���هی خۆیان‌و واوێنای ئه‌وان كوردین ،ئێس���تا ئه‌مجۆره له‌كاركردن به‌ئاش���كرا دیاره‌و ئه‌وه‌ش ده‌بێت ه ی هۆی گومان دروس���تكردنی به‌جێ لهس���ه‌ر ئه‌و خواسته‌و وا لێكدانه‌وه ی بۆ ده‌كرێت ك ه ئه‌م ه بانگه‌ش���ه‌یه‌كی بۆش���هو هیچی تر ،له‌كاتێكا بون ی ده‌وڵه‌ت بۆ مرۆڤ ه بێده‌وڵه‌ته‌كان یه‌كێك له‌پێویس���تی ه هه‌ره گرنگه‌كان خۆخاوه‌نیه ،له‌باش���وری كوردستان ئه‌م خواست ه ئهوهندهی حزبێنراوه، ی ده‌وڵه‌تداری به‌سه‌ر دو ێ پرس��� ئهوهنده نه‌بوه‌ته بهرنامهو پڕۆژه ،ناكر ی دژو له‌گه‌ڵدا دابه‌ش���بكرێت‌و بانگه‌شه‌كارانی بێ پڕۆژه ئه‌م ه وه‌ك به‌ره ی ت���ر به‌كار بێنن ،هه‌روه‌ك ناك���رێ ئه‌وانی تریش چه‌كێ���ك دژی ئه‌وان بكه‌ونه ئه‌و دۆخه‌وه كه وا وێنابكرێن كه دژی ده‌وڵه‌تدارین. ی ده‌وڵه‌ت به‌قس���هو بانگه‌شه دروست نابێت ده‌وڵه‌ت به‌بڕیارو ئازایه‌ت دروس���ت ده‌بێت ،ناكرێت ئه‌م ه هه‌ر له‌چوارچێوه‌ی وتاری حزبیدا كورت بكرێته‌وه‌و له‌په‌نایه‌و‌ه ده‌سته‌و گروپێك هه‌م سه‌روی خۆیان به‌و وتاران ه ی گشت خه‌ڵكه‌وه‌و وانیشانبده‌ن ،ك ه له‌خشت ه به‌رن ،هه‌م خۆڵبكه‌نه چاو هه‌ر ئه‌مان په‌یامبه‌ری دروستكردنی ده‌وڵه‌تی كوردین ،راستی كورد به‌و ی 1991هوه رایه‌ش ساویلكه‌و كاڵخه‌یاڵ نیه ،ك ه نه‌زانێ‌‌و نه‌توانێ له‌ساڵ ی ده‌گوزه‌رێ‌‌و چۆن‌و بۆچی؟ له‌م هه‌رێمه چ ی به‌كۆده‌نگی‌‌و ی ب ه بهرنامهو بڕیاره پێویست ده‌وڵه‌ت چێكردن پێویست ی چڕ‌ه ی كردنی نه‌خشه‌و سنورو گفتوگۆ ی به‌دیار پێكه‌وه‌ییه ،پێویس���ت ی بهوهی ه هه‌ڵوه‌ست ه له‌سه‌ر له‌گه‌ڵ ئه‌وانی لێیان جیاده‌بینه‌وه ،پێویس���ت ی هه‌م���و تاكه‌كان بكرێت ،هه‌ڵوه‌س���ت ه لهس���ه‌ر چاره‌نوس‌و چاره‌نوس��� ئاینده‌ی ئه‌و ش���وێنانه‌ی كێشه‌یان له‌سه‌ره ،ئه‌م بابه‌تان ه ده‌بێت كاریان ێ بۆ قسه كردن لهس���ه‌ر هه‌ركێماسیه‌ك یان هه‌ر لهس���ه‌ر بكرێت ،ناكر ی س���ه‌رنج‌و دیدێك وا خوێندنه‌وه‌ی بۆ بكرێت ،كه له‌نێو گشته‌كه‌دا ئه‌نت ده‌وڵ���ه‌ت‌و دژ هه‌ن ،خ���ۆ ئه‌گه‌ر ئه‌مه ئاوا لێكبدرێت���هوه ،به‌قه‌د ئه‌وان بانگه‌ش���ه‌كاران زیاتر كێماسیان هه‌یه ،ئێ دیاره گرفت‌و به‌دحاڵیبونێك ههیهو جیاوازیه‌كان هۆكاری خۆیان هه‌یه.
کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی ،سەردەشت عوسمان ،سۆرانی مامە حەمە ،عەبدولستار تاھیرو ویدات حسێن؟
بنكه سه‌ربازییه‌كان ی ئه‌مه‌ریكاو روسیا له‌چوارده‌ور ی كوردستان بنكه‌كانی ئه‌مه‌ریكا: ● بنك هی ئنجه‌رلیك له‌توركیا ● بنك هی باگرام‌و قه‌نده‌هار له‌ئه‌فغانستان ی شه‌مسی له‌بلوچستانی پاكستان ● بنك ه ● بنك هی ئه‌میر سوڵتان‌و شا عه‌بدولعه‌زیز‌و شا عه‌بدواڵ‌و شا فه‌هد‌و ته‌بوك‌و حه‌فر باتن له‌سعودیه ● بنك هی عه‌لی سالم‌و ئه‌حمه‌د جابر له‌كوه‌یت ی حه‌دید له‌قه‌ته‌ر ● بنك ه ی مارێنز‌و شێخ ● بنك هی كه‌شتیگه‌لی پێنجه‌م عیسا له‌به‌حرێن ی زه‌فره له‌ئیمارات ● بنك ه ی بومرت له‌عه‌مان ● بنك ه ی روسیا: بنكه‌كان ی ● بنكه‌ی ته‌رتوس كه تاك ه بنك ه سه‌ربازیی روسیایە له‌سه‌ر ده‌ریای سپی ناوه‌ڕاست ● بنكه‌ی یه‌ریڤان له‌ئه‌رمینیا ● بنکەی هەمەدان لەئێران
ی ئه‌وه‌وه‌ن بڵێن دژو نه‌یار به‌ویسته‌ك ه ی بانگه‌شه‌كاران به‌دو ئهوهنده ی هه‌ن ،ئه‌وه‌ن���ده له‌خه‌می ده‌وڵه‌ته‌ك���ه‌دا نین ،راس���تتر زۆرجار ئهوه ی بانگه‌شه‌كاران له‌ڕوی لۆژیكیه‌وه بانگه‌شه‌ی بۆ ده‌كه‌ن ناگات ه یه‌ك له‌سه‌د ئه‌وانه‌ی ئه‌وان به‌دژی ده‌زانن ،بۆ پرسی دروستبونی ده‌وڵه‌ت.
ریکالم