ژمارە (546) ژمارەی نوێی ئاوێنە

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژماره‌ (‪)546‬‬ ‫سێشەممە ‪2016/10/4‬‬

‫‪Industry‬پیشه‌سازی‌‬ ‫سینۆما&بۆ بازرگانی‌‌و‬ ‫‪Sinoma‬‬ ‫‪Trade‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫‪Scope of business:‬‬ ‫بواری‌ كاركردن‪:‬‬ ‫ ‪t 4UFFM 4USVDUVSF EFTJHO NBOVGBDUVSF BOE JOTUBMMBUJPO‬‬ ‫ی ( نه‌خشه‌دانان‪ ،‬درووستكردن‪ ،‬دامه‌زراندن)‬ ‫ی ئاسن ‌‬ ‫‪1‬ـ په‌یكه‌ر ‌‬ ‫ ‪t (FOFSBM 5SBEJOH JNQPSU BOE FYQPSU‬‬ ‫‌كردن)‬ ‫ه‬ ‫‌نارد‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ن‬ ‫‌كرد‬ ‫ه‬ ‫هاورد‬ ‫(‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫گشت‬ ‫ی‬ ‫‪ 2‬ـ بازرگان ‌‬ ‫ "‪t -JHIUJOHT ."/5‬‬ ‫ ‬ ‫‪t -PHJTUJDT -$-)MANTA‬‬ ‫ی سوره‌یاو ڕووناكی‌ ( ماركه‌ی‬ ‫‪ - 3‬كار ‌‬ ‫ ‪5FM‬‬ ‫ی گواستنه‌وه‌و گیاندن (‪)LCL‬‬ ‫‪ 4‬ـ كار ‌‬ ‫ ‪4FF JU PO 1BH‬‬

‫‪ 25‬ساڵ ‌ه‬ ‫هێسرت دەفرۆشم‬

‫‪ 120‬ملیۆن دینار بۆ‬ ‫فیستیڤاڵی فیلمی‬ ‫نێودەوڵەتی سلێامنی‬ ‫تەرخان کراوە‬

‫‪11‬‬

‫‪Mob. 0770 961 6966 0772 157 8372‬‬

‫ی زیاتر ل ‌ه الپه‌ڕ ‌ه (‪ )18‬ببینه‌‬ ‫ڕوونكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ریکالم‬

‫شیمۆن پێرێزو تاڵه‌بانی‬

‫یەکرتیان بینی؟‬

‫‪5‬‬

‫‪20‬‬

‫وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆ‬ ‫كار به‌واژۆی‌ پارێزگاری‌ سلێمانی‌ به‌وه‌كاله‌ت ناكات‬ ‫ێ پارێزگاره‌‬ ‫ی ب‌‬ ‫ی یاساییه‌و‌ه سلێمان ‌‬ ‫له‌ڕو ‌‬

‫وه‌زاره‌ت����ی‌ ناوخ����ۆی‌ حكومه‌ت���� ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان كار به‌و فه‌رمان‌و‬ ‫به‌ریدانه‌ ناكات كه‌ واژۆی‌ پارێزگاری‌‬ ‫سلێمانییان له‌سه‌ره‌‪ ،‬سه‌رچاوه‌یه‌كی‌‬ ‫نزیك له‌د‪.‬ئاس����ۆ فه‌ره‌یدون ده‌ڵێت‬ ‫"سلێمانی‌ روبه‌ڕوی‌ گرفتێكی‌ گه‌وره‌‬ ‫بوه‌ته‌وه‌‪ ،‬كه‌ له‌ڕوی‌ یاس����اییه‌وه‌ بێ‌‬ ‫پارێزگاره‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬سلێمانی‌‪ :‬سه‌رچاوه‌یه‌كی‬ ‫نزیك له‌ د‪.‬ئاسۆ فه‌ره‌یدون به‌ئاوێنه‌ی‬ ‫ڕاگه‌یاند د‪.‬ئاسۆ نوسراوی‌ به‌خشینی‬ ‫ناردوه‌ ب����ۆ ئه‌نجومه‌نی پارێزگاو بۆ‬ ‫وه‌زاره‌تی ناوخۆ بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌‪9/20‬‬ ‫وازبهێنێ����ت‪ ،‬به‌اڵم تا ئێس����تا وه‌اڵم‬ ‫نه‌دراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬پاش����ان ب����ۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫نه‌چێته‌ پارێزگا ت����ا ‪ 10/1‬مۆڵه‌تی‌‬ ‫كردوه‌‌و ده‌سه‌اڵته‌كانی‌ خۆی‌ داوه‌ته‌‬ ‫جێگره‌كه‌ی‌‪ ،‬به‌اڵم ئێس����تا د‪.‬ئاسۆ‬ ‫مۆڵه‌ته‌كه‌ی‌ ته‌واو بوه‌‌و ناش����یه‌وێت‬ ‫ده‌وام ب����كات‌و به‌فه‌رم����ی‌‌و به‌پێی‌‬ ‫مه‌رس����ومیش هێش����تا ئاڵوگ����ۆڕی‌‬ ‫پارێزگار نه‌كراوه‌‪ ،‬سه‌رچاوه‌كه‌ وتی‌‬ ‫"د‪.‬فه‌ره‌یدون به‌مه‌رس����وم دانراوه‌و‬ ‫ده‌بێت به‌مه‌رسومیش الببرێت"‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ ئه‌وه‌شی‌ رونكرده‌وه‌‬ ‫كه‌ د‪.‬ئاس����ۆ مۆڵه‌ته‌كه‌ی‌ بۆ وه‌زیری‌‬ ‫ناوخ����ۆ ن����اردوه‌‌و تا ئێس����تا وه‌زیر‬

‫وه‌اڵم����ی‌ نه‌داوه‌ته‌وه‌ كه‌ جێگره‌كه‌ی‌‬ ‫ئه‌و كاره‌ بكات‪ ،‬س����ه‌رچاوه‌كه‌ وت ‌‬ ‫ی‬ ‫"له‌ڕوی‌ یاس����اییه‌وه‌ ده‌بێت د‪.‬ئاسۆ‬ ‫ده‌س����ت به‌ده‌وام بكات����ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ناچێت����ه‌وه‌ س����ه‌ر كار‌و وه‌زاره‌ت����ی‬ ‫ناوخۆش بڕیاری نه‌داوه‌ كه‌ جێگری‬ ‫پارێ����زگار له‌ئێس����تادا كاروب����اری‬ ‫پارێزگار به‌ڕێبكات"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "هه‌م����و ئ����ه‌و فه‌رمان‌و‬ ‫به‌ریدان����ه‌ی‌ كه‌ له‌م چه‌ن����د رۆژه‌ی‌‬ ‫دوایی����دا نێ����ردراون ب����ۆ وه‌زاره‌تی‬ ‫ناوخ����ۆو واژۆی س����ه‌ردار ق����ادر‬ ‫پارێزگاری‌ س����لێمانی‌ به‌وه‌كاله‌تیان‬ ‫پێوه‌ ب����وه‌ گه‌ڕێنراونه‌ته‌وه‌و وتویانه‌‬ ‫تا ئێستا كۆتایی‌ س����ه‌الحیه‌ته‌كه‌ی‌‬ ‫د‪.‬ئاسۆ ده‌رنه‌چوه‌‌و كار به‌فه‌رمانی‬ ‫وه‌كاله‌ت ناكرێت"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئه‌وه‌ش����ی‌ رونكرده‌وه‌ كه‌‬ ‫د‪.‬هه‌ڤاڵ‌ ئه‌بوبه‌كر تا ئێستا له‌ڕوی‌‬ ‫یاساییه‌وه‌ نه‌بوه‌ به‌پارێزگار‪ ،‬چونكه‌‬ ‫مه‌رس����ومی‌ بۆ ده‌رنه‌چوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"د‪.‬هه‌ڤاڵ‌ ئێس����تا ن����ه‌ پارێزگاره‌‪،‬‬ ‫ن����ه‌وه‌ك پێش����تریش س����ه‌رۆكی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگایه‌"‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫نوێنه‌ر ‌ی حكومه‌ت ‌ی هه‌رێم له‌تاران‪:‬‬ ‫كه‌س نازانێت مه‌سعود بارزان ‌ی‬ ‫بۆ چی دێت بۆ ئێران‬ ‫وا بڕیار‌ه كۆتای ‌ی هه‌فته‌ ‌ی داهاتو مه‌س���عود‬ ‫بارزان ‌ی س���ه‌ردان ‌ی تاران ب���كات‪ ،‬نوێنه‌ر ‌ی‬ ‫حكومه‌ت��� ‌ی هه‌رێم له‌ئێ���ران ده‌ڵێت "كه‌س‬ ‫نازانێت مه‌س���عود بارزان ‌ی بۆ چی دێت بۆ‬ ‫ئێران"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬هه‌ولێر‪ :‬ن���ازم ده‌باغ‪ ،‬نوێنه‌ری‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێم له‌ئێران به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫كات ‌ی سه‌ردانه‌كه‌ ‌ی بارزان ‌ی دیاریكراو نییه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و وت ‌ی "دی���ار نی ‌ه كه‌ی دێ���ت‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫ك���ێ كۆده‌بێته‌وه‌‪ ،‬تا ئێس���تا هیچ به‌ئێم ‌ه‬ ‫نه‌وتراوه‌و له‌كارنامه‌كه‌ ‌ی سه‌ردانه‌ك ‌ه ئاگادار‬ ‫نه‌كراوینه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش ‌ی "ئه‌وه‌نده‌ ‌ی ئاگادار بم شانده‌كه‌ی‬

‫بارزان���ی هاوش���ێوه‌ ‌ی ش���انده‌كه‌ ‌ی عێراق‬ ‫ده‌بێ���ت‌و فراوان���ه‌‪ ،‬یه‌كێتی نیش���تیمانی‬ ‫كوردستانیش به‌شداری ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ده‌باغ ئاماژه‌ ‌ی به‌و‌ه كرد ك ‌ه سه‌ردانه‌كه‌ ‌ی‬ ‫بارزانی بۆ ئێ���ران‪ ،‬په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان‬ ‫هه‌ولێرو حكومه‌ت ‌ی ناوه‌ند ‌ی عێراق‌و هه‌روه‌ها‬ ‫په‌یوه‌ندی نێوان پارت���ی‌و ئێران توندوتۆ ‌ڵ‬ ‫ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌ی "پێشبین ‌ی ده‌كرێت ئه‌م‬ ‫په‌یوه‌ندییان ‌ه پێبنێن ‌ه قۆناغێكی‌ نوێوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ئه‌م س���ه‌ردانه‌ ‌ی بارزان ‌ی له‌كات ‌ی‬ ‫دیاریكراودا ئه‌نجامبدرێ���ت‪ ،‬ئه‌وا له‌ماوه‌ ‌ی‬ ‫كه‌مت���ر ل���ه‌دو مانگ���دا ناوبراو س���ه‌ردان ‌ی‬ ‫ئه‌نكه‌ره‌و به‌غداو تاران ‌ی كردوه‌‪.‬‬

‫"كێشه‌كانی یه‌كێتی ناهێڵێت سه‌رۆكایه‌تی فراكسیۆن ‌ه‬ ‫هاوبه‌شه‌كانی یه‌كێتی‌و گۆڕان یه‌كالیی بێته‌وه‌"‬ ‫كێش���ه‌ ناوخۆییه‌كان���ی یه‌كێت���ی‬ ‫ته‌گه‌ره‌ ده‌خاته‌ به‌رده‌م هاوپه‌یمانی‬ ‫فراكس���یۆنه‌كانی یه‌كێت���ی‌و گۆڕان‬ ‫له‌هه‌ردو په‌رله‌مانی عێراق‌و هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان تائێس���تا نه‌یانتوانیوه‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی فراكسیۆنه‌كان یه‌كالیی‬ ‫بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬به‌غ���دا‪ :‬په‌رله‌مانت���اری‬ ‫فراكس���یۆنی گ���ۆڕان له‌په‌رله‌مان���ی‬ ‫عێ���راق‪ ،‬ئه‌می���ن به‌ك���ر به‌ئاوێنه‌ی‬ ‫راگه‌یاند "تائێستا پرسی سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫فراكس���یۆنی هاوبه‌ش���ی یه‌كێت���ی‌و‬ ‫گ���ۆڕان له‌په‌رله‌مانی عیراق یه‌كالیی‬

‫نه‌بوه‌ت���ه‌وه‌ به‌هۆی ئه‌و كێش���انه‌ی‬ ‫له‌ناوخۆی یه‌كێتی هاتونه‌ته‌ ئاراوه‌"‪.‬‬ ‫راش���یگه‌یاند "ئ���ه‌م كێش���انه‌‬ ‫به‌فراكس���یۆنی یه‌كێتیه‌وه‌ نابینرێت‬ ‫له‌په‌رله‌مانی عێراق‪ ،‬بۆیه‌ كێشه‌یه‌كی‬ ‫ئه‌وتۆمان بۆ دروستنه‌بوه‌‪ ،‬له‌ئێستاشدا‬ ‫پێش���نیارێك هه‌ی���ه‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تیه‌ك بۆ فراكسیۆنه‌كان‬ ‫دابنرێ���ت ب���ه‌اڵم ئه‌و دۆخ���ه‌ رێگره‌‬ ‫له‌وه‌ی یه‌كالیی بكه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌كه‌ی فراكسیۆنی گۆڕان‬ ‫له‌باره‌ی سه‌رۆكایه‌تی فراكسیۆنه‌كه‌وه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێنه‌ رونكرده‌وه‌ "ئه‌گه‌ر‬

‫به‌پێی ده‌نگی زۆرینه‌ بێت ئه‌وا ئێمه‌‬ ‫سه‌ر‌ۆكایه‌تی په‌رله‌مانی كوردستانمان‬ ‫به‌رده‌كه‌وێ���ت‌و یه‌كێتی���ش به‌غ���دا‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وكات ئ���ه‌وان كێی���ان له‌به‌غ���دا‬ ‫ده‌ستنیش���ان كرد‪ ،‬ئێمه‌ كێشه‌مان‬ ‫نابێت"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی ت���ره‌وه‌ خه‌ڵه‌ف ئه‌حمه‌د‬ ‫ش���اتوانی بڕیارده‌ری فراكس���یۆنی‬ ‫یه‌كێت���ی له‌په‌رله‌مانی كوردس���تان‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی به‌ئاوێن���ه‌ وت "ل���ه‌دوای‬ ‫كۆبونه‌وه‌كان���ی پێش���وی نێ���وان‬ ‫فراكس���یۆنی یه‌كێت���ی‌و گ���ۆڕان كه‌‬ ‫باس���ی پرسی س���ه‌رۆكایه‌تی كراوه‌‬

‫هیچ قس���ه‌یه‌كی نوێمان له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫نه‌كردوه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی "هه‌مومان وه‌كو فراكسیۆن‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وه‌ی���ن ن���ه‌ك له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫گ���ۆڕان به‌ڵك���و له‌گ���ه‌ڵ الیه‌نه‌كانی‬ ‫ت���ر پێكه‌وه‌بین‪ ،‬ئ���ه‌م دوبه‌ره‌كییه‌‬ ‫تائێس���تا ره‌نگدانه‌وه‌ی زۆری له‌ناو‬ ‫فراكسیۆنه‌كه‌مان نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫رۆژی ‪10‬ی مانگ���ی راب���ردو هه‌رد‬ ‫وفراكس���یۆنی‌ گ���ۆڕان‌‌و یه‌كێت���ی‌‬ ‫له‌په‌رله‌مان���ی‌ عێ���راق ئیئتیالف���ی‌‬ ‫هاوبه‌شی‌ فراكسیۆنه‌كه‌یان له‌ده‌باشان‬ ‫راگه‌یاند‪.‬‬

‫هاککەرە سورەکان نهێنیەکی گەورە لەسەر زاواکەی ئەردۆغان‌و نەوتی هەرێم ئاشکرا دەکەن‬ ‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫ ‬ ‫به‌شی ریکالم ‪07700600659 :‬‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫‪5‬‬ ‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )546‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/10/4‬‬

‫سلێمان ‌ی پارێزگایه‌كی‌ ب ‌ێ پارێزگار‬

‫‪3‬‬

‫د‪.‬ئاسۆ مۆڵه‌ته‌كه‌ی‌ ته‌واو بوه‌‪ ،‬د‪.‬هه‌ڤاڵ‌ مه‌رسومی‌ بۆ ده‌رنه‌چوه‌‪ ،‬سه‌ردار قادریش كار به‌واژوی‌ ناكرێت‬ ‫ئا‪ :‬زریان محه‌مه‌د‬

‫د‪.‬ئاسۆ فه‌ره‌یدون تا ‪ 10/1‬وه‌ك‬ ‫پارێزگاری‌ سلێمانی‌ مۆڵه‌تی‌ كردبو‪،‬‬ ‫ئێستا مۆڵه‌ته‌كه‌ی‌ ته‌واو بوه‌و‬ ‫ناچێته‌وه‌ سه‌ر كاره‌كه‌ی‌و وه‌زاره‌تی‌‬ ‫ناوخۆش كار به‌و پۆستانه‌ ناكات كه‌‬ ‫واژوی‌ پارێزگاری‌ سلێمانی‌ له‌سه‌ره‌‪،‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌ك ده‌ڵێت "سلێمانی‌‬ ‫روبه‌ڕوی‌ گرفتێكی‌ گه‌وره‌ بوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ له‌ڕوی‌ یاساییه‌وه‌ ئێستا بێ‌‬ ‫پارێزگاره‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌كی نزیك له‌ د‪.‬ئاس���ۆ‬ ‫فه‌ره‌ی���دون ب���ه‌ ئاوێن���ه‌ی ڕاگه‌یاند‬ ‫د‪.‬ئاسۆ نوسراوی‌ به‌خش���ینی ناردوه‌‬ ‫ب���ۆ ئه‌نجومه‌نی پارێزگاو بۆ وه‌زاره‌تی‬ ‫ناوخ���ۆ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ ل���ه‌‪ 9/20‬واز‬ ‫له‌پۆسته‌كه‌ی‌ بهێنێت‪ ،‬به‌اڵم تا ئێستا‬ ‫له‌الی���ه‌ن وه‌زاره‌تی‌ ناوخ���ۆوه‌ وه‌اڵم‬ ‫نه‌دراوه‌ت���ه‌وه‌‪ .‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ نه‌ش���چێته‌‬ ‫بین���ای‌ پارێ���زگا ت���ا ‪2016/10/1‬‬ ‫مۆڵه‌ت���ی‌ ك���رده‌وه‌و ده‌س���ه‌اڵته‌كانی‌‬ ‫خۆی‌ داوه‌ته‌ جێگره‌كه‌ی‌ تا مه‌سه‌له‌ی‌‬ ‫پارێ���زگار به‌الیه‌ك���دا بكه‌وێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تا ئێستا له‌ڕوی‌ یاس���اییه‌وه‌ ئاڵوگۆڕ‬ ‫له‌پۆس���تی‌ پارێزگاردا نه‌كراوه‌‪ ،‬ئێستا‬ ‫د‪.‬فه‌ره‌ی���دون مۆڵه‌ته‌كه‌ی‌ ته‌واو بوه‌‌و‬ ‫ناش���یه‌وێت پابه‌ند بێت به‌ده‌وامه‌وه‌‪،‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ وتی‌ "د‪.‬ئاسۆ به‌پێی یاسا‬ ‫ناتوانێت خۆی البه‌رێت‌و خۆی دابنێت‬ ‫چونكه‌ به‌مه‌رس���وم دان���راوه‌و ده‌بێت‬ ‫به‌مه‌رسومیش الببرێت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "د‪.‬ئاسۆ كاندیدی ئه‌نجومه‌ن‬ ‫بوه‌و له‌ڕێگه‌ی ئه‌نجومه‌نیشه‌وه‌ ده‌بێت‬ ‫داوای به‌خش���ین ب���كات له‌كاره‌كه‌ی‪،‬‬ ‫ئه‌نجومه‌نی���ش له‌ش���وێنی ئ���ه‌ودا‬ ‫پارێزگارێك���ی دیك���ه‌ كاندید ده‌كات‌و‬ ‫هه‌ردوكی ده‌نێردرێت بۆ سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫هه‌رێم له‌وێ بڕیاری به‌خشینی د‪.‬ئاسۆ‬ ‫ده‌درێ���ت‌و بڕیاری ده‌س���تبه‌كاربونی‬ ‫پارێزگاری تازه‌ ده‌درێت"‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ ئه‌وه‌ش���ی‌ رونكرده‌وه‌‬ ‫كه‌ د‪.‬ئاس���ۆ مۆڵه‌ته‌ك���ه‌ی‌ بۆ وه‌زیری‌‬ ‫ناوخۆ ن���اردوه‌‌و تا ئێس���تاش وه‌زیر‬

‫ناوبازاڕی سلێمانی‬ ‫وه‌اڵم���ی‌ نه‌داته‌وه‌ته‌وه‌ كه‌ جێگره‌كه‌ی‌‬ ‫ئه‌و كار‌ه بكات‪ ،‬وه‌زیریش مه‌س���ه‌له‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌خش���ین‌و وه‌كاله‌ته‌كه‌ی‌ ئاڕاس���ته‌ی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ ش���ورا كردوه‌ به‌مه‌به‌ستی‌‬ ‫یه‌كالكردن���ه‌وه‌ی‌‌و ئه‌وێ���ش وه‌اڵم���ی‌‬ ‫نه‌داوه‌ته‌وه‌‪ ،‬سه‌رچاوه‌كه‌ وتی‌ "له‌ڕوی‌‬ ‫یاس���اییه‌وه‌ ده‌بێت د‪.‬ئاس���ۆ ده‌ست‬ ‫ب���ه‌ده‌وام بكاته‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ناچێته‌وه‌‬ ‫سه‌ر كار‌و وه‌زاره‌تی ناوخۆش بڕیاری‬ ‫نه‌داوه‌ كه‌ جێگری پارێزگار له‌ئێستادا‬ ‫كاروباری پارێزگار به‌ڕێبكات"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "هه‌مو ئه‌و فه‌رمان‌و به‌ریدانه‌ی‌‬ ‫له‌چه‌ند رۆژی‌ راب���ردودا نێردراون بۆ‬ ‫وه‌زاره‌تی ناوخۆو واژوی سه‌ردار قادر‬

‫پارێ���زگاری‌ س���لێمانی‌ به‌وه‌كاله‌تیان‬ ‫له‌سه‌ر بوه‌‪ ،‬گه‌ڕێندراوه‌ته‌وه‌و وتویانه‌‬ ‫تا ئێس���تا كۆتایی‌ س���ه‌الحیه‌ته‌كه‌ی‌‬ ‫د‪.‬ئاس���ۆ ده‌رنه‌چوه‌‌و كار به‌فه‌رمانی‬ ‫وه‌كاله‌ت ناكرێت"‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ ئه‌م س���ه‌رچاوه‌یه‌ ئێس���تا‬ ‫بۆشاییه‌كی‌ یاسایی‌ گه‌وره‌ دروستبوه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ ئه‌ویش ئه‌وه‌ی���ه‌ س���لێمانی‌ بێ‌‬ ‫پارێزگاره‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "زۆر كار هه‌ن ته‌نها‬ ‫به‌پارێزگار ده‌كرێن له‌ڕوی‌ یاساییه‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆ نمونه‌ی‌ شوناسی‌ مۆڵه‌تی‌ ده‌مانچه‌‬ ‫هه‌ڵگرتن به‌پێی‌ یاس���ا ته‌نها به‌واژوی‌‬ ‫پارێزگار ده‌بێت‪ ،‬ئێستا شوناس تازه‌‬ ‫كردنه‌وه‌ یان شوناس وه‌رگرتن هه‌موی‌‬

‫وه‌ستا حه‌سه‌نه‌‌و چه‌ند لیوایه‌كی‌ ترن‬ ‫راوه‌ستاوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌س���لێمانی‌ دو لیژنه‌ی‌ كه‌ پله‌كانیان وه‌كیل وه‌زیره‌‌و ناكرێت‬ ‫ئه‌من���ی‌ هه‌یه‌‪ ،‬لیژنه‌یه‌ك���ی‌ ئه‌منییان كه‌سێك سه‌رپه‌رشتی‌ كۆبونه‌وه‌كه‌یان‬ ‫له‌ئه‌ستۆی‌ قایمقامی‌ ناوه‌ندایه‌و لیژنه‌ی‌ بكات كه‌ جێگری‌ پارێزگاره‌و پله‌كه‌ی‌‬ ‫ئه‌منی‌ بااڵش له‌ئه‌س���تۆی‌ شه‌خس���ی‌ له‌ئاس���تی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گش���تییدایه‌‪،‬‬ ‫پارێزگاردایه‌‌و جێگره‌ك���ه‌ی‌ ناتوانێت ئه‌و وت���ی‌ "له‌به‌رئ���ه‌وه‌ چه‌ند رۆژێك‬ ‫ئه‌و كاره‌ له‌ئه‌س���تۆ بگرێ���ت‪ ،‬چونكه‌ له‌مه‌وبه‌ر قوب���اد تاڵه‌بان���ی‌ جێگری‌‬ ‫جێگره‌ك���ه‌ی‌ پله‌ك���ه‌ی‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ سه‌رۆكی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم خۆی‌ هات‬ ‫گش���تییه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم پارێ���زگار پله‌كه‌ی‌ بۆ س���لێمانی‌ كۆبونه‌وه‌ی‌ پێكردن بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ چاره‌سه‌ری‌ ئه‌و گرفته‌ یاساییه‌‬ ‫وه‌كیل وه‌زیره‌"‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ ئه‌وه‌شی‌ رونكرده‌وه‌ كه‌ بكات"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "د‪.‬هه‌ڤاڵ‌ ئه‌بوبه‌كر تا ئێستا‬ ‫لیژنه‌ی‌ ئه‌منی‌ بااڵ كۆده‌بێته‌وه‌ بۆ نمونه‌‬ ‫له‌لیوایه‌كی‌ پاراستنی‌ سلێمانی‌ كه‌ لیوا له‌ڕوی‌ یاس���اییه‌وه‌ نه‌بوه‌ به‌پارێزگار‪،‬‬ ‫عومه‌ره‌‌و لیوایه‌كی‌ ئاس���ایش ك ‌ه لیوا چونكه‌ مه‌رس���ومی‌ ب���ۆ ده‌رنه‌چوه‌‪،‬‬

‫چه‌ند رۆژێك‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر قوباد‬ ‫تاڵه‌بانی‌ خۆی‌‬ ‫هات كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫بە لیژنەی ئەمنی‬ ‫بااڵ کرد لەبەر‬ ‫ئەوەی لەڕوی‬ ‫یاساییەوە‬ ‫جێگری پارێزگار‬ ‫نەیدەتوانی‬ ‫سەرپەرشتی‬ ‫کۆبونەوەکە بکات‬ ‫ئه‌و ئێس���تا نه‌ پارێزگاره‌ نه‌ ئه‌ندام ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ه‌‌و ن���ه‌وه‌ك پێش���تریش‬ ‫سه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كه‌ ئاماژه‌ی‌ به‌گرفتێكی‌‬ ‫دیكه‌ش كرد‪ ،‬كه‌ ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌ به‌هۆی‌‬ ‫ئاماده‌نه‌بونی‌ د‪.‬ئاس���ۆ فه‌ره‌یدونه‌وه‌‬ ‫پاش ئه‌م مۆڵه‌ته‌ی‌‪ ،‬له‌وانه‌یه‌ فه‌س���ڵ‌‬ ‫بكرێت له‌ده‌وام‪ ،‬ئه‌وكات به‌پێی‌ یاس���ا‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‌ ناوخ���ۆ داوا له‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زیران ده‌كات له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ پارێزگاری‌‬ ‫س���لێمانی‌ ده‌وام ن���اكات‪ ،‬كه‌س���ێك‬ ‫دیاریبكه‌ن بۆ ئه‌و پۆس���ته‌‪ ،‬له‌وانه‌یه‌‬ ‫ئه‌وانیش كاندیدێكی‌ خۆیان بنێرن بۆ‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‪.‬‬

‫"په‌یوه‌ندی یه‌كگرتو‌و كۆمه‌ڵ‪ ،‬گۆڕان‌و یه‌كێتی ساردی تێكه‌وتوه‌"‬

‫گه‌شته‌‌كه‌ی بارزانی ته‌ق ‌ه ده‌خات ‌ه نێو هاوپه‌یمانه‌کانه‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬

‫سه‌ردانه‌كه‌ی بارزانی‌و چه‌ند پارتێكی‬ ‫سیاسی بۆ به‌غدا كێشه‌ له‌نێوان‬ ‫پارته‌ سیاسیه‌كان دروستده‌كات‌و‬ ‫به‌ڕای راوێژكاری ئه‌مینداری گشتی‬ ‫یه‌كگرتوش "نه‌چونی مامۆستا‬ ‫سه‌اڵحه‌دین بۆ یه‌كگرتوه‌كان‬ ‫باشتربو"‪.‬‬ ‫مه‌حمود عوس���مان سیاسه‌تمه‌داری‬ ‫ك���ورد له‌وباوه‌ڕه‌دایه‌ كه‌ س���ه‌ردانه‌كه‬ ‫چه‌ند رۆژی پێشوی بارزانی‌و به‌شێك‬ ‫له‌پارته‌ سیاسیه‌كان‌ بۆ ئێستای دۆخی‬ ‫سیاس���ی هه‌رێمی كوردس���تان باشه‌‬ ‫به‌اڵم ده‌بو نوێنه‌ری هه‌مو الیه‌نه‌كانی‬ ‫تێدابوای���ه‌‪ ،‬وتی "س���ه‌فه‌ره‌كه‌ ده‌بو‬ ‫زوتر بكرای���ه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌بو هه‌مو پارته‌‬ ‫سیاس���یه‌كانی باش���وری كوردستان‬ ‫به‌ش���داریان بكردایه‌ له‌سه‌فه‌ره‌كه‌دا‪،‬‬ ‫چونكه ئه‌گه‌ر به‌یه‌كه‌وه‌ نه‌بن هیچیان‬ ‫پێناكرێت"‪.‬‬

‫ئەبوبەکر کاروانی‪:‬‬ ‫بۆ یه‌كگرتووه‌كان‬ ‫باشتربو مامۆستا‬ ‫سه‌اڵحه‌دین‬ ‫نه‌چێته‌ به‌غداو بۆ‬ ‫كوردستان كێش ‌ه‬ ‫نه‌ده‌بو ئه‌گه‌ر ئه‌م‬ ‫سه‌ردانه‌ی نه‌كردایه‌‬

‫مه‌س���عود بارزانی به‌سه‌رپه‌رش���تی‬ ‫وه‌فدێك كه‌ پێكهاتبو له‌‌ "سه‌اڵحه‌دین‬ ‫به‌هادی���ن ئه‌مین���داری یه‌كگرت���وی‬ ‫ئیس�ل�امی‌و چه‌ن���د ئه‌ندامێكی بااڵی له‌وه‌فده‌كه‌ به‌شداریان نه‌كرد‪.‬‬ ‫یه‌كێتی كه‌ پێكهاتبون له‌(كۆس���ره‌ت‬ ‫مه‌حم���ود عوس���مان هی���وای وایه‌‬ ‫رەسوڵ‌و مه‌البه‌ختیارو شێخ جه‌عفه‌ر)‬ ‫و‪ ،‬محه‌مه‌د حاجی مه‌حمود سكرتێری ئه‌م س���ه‌فه‌رەی مه‌س���عود بارزانی‌و‬ ‫حیزبی سۆسیالست‌و چه‌ند ئه‌ندامێكی وه‌فده‌كه‌ی كێش���ه‌ له‌نێوان الیه‌نه‌كان‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسی پارتی كه‌ پێكهاتبون دروس���تنه‌كات‪ ،‬ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت "پێم‬ ‫له‌(ئ���ازاد ب���ه‌رواری‌و رۆژ ن���وری باش���ه‌ ب���ۆ ئێرانیش وه‌ف���دی هه‌مو‬ ‫ش���اوه‌یس)"‪ ،‬به‌اڵم یه‌كێت���ی‌و گۆڕان الیه‌نه‌كان پێكه‌وه‌ بچن"‪.‬‬

‫عەبادی‌و بارزانی‬ ‫سه‌فه‌ری شاندی یه‌كێتی‌و یه‌كگرتو هاوپه‌یمانیه‌تی ستراتیژی‌و درێژخایه‌ن‬ ‫له‌گه‌ڵ مه‌س���عود بارزانی ب���ۆ به‌غدا‪ ،‬له‌نێ���وان (یه‌كێتی‌و گ���ۆڕان) به‌جیاو‬ ‫له‌كاتێك���دا ب���و گ���ۆڕان‌و كۆمه‌ڵ���ی یه‌كگرتو و كۆمه‌ڵ به‌جیا) هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئاس���ۆ عه‌لی چاودێری سیاس���ی‌و‬ ‫ئیس�ل�امی ره‌تیانكرده‌وه‌ س���ه‌ردانی‬ ‫به‌غ���دا بك���ه‌ن‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش هاوكاتب���و هاوكات كادری بااڵی پێشوی یه‌كێتی‌و‬ ‫له‌گه‌ڵ هاوپه‌یمانیه‌تیه‌كی یه‌كس���اڵی گ���ۆڕان به‌خوێندنه‌وه‌ی ب���ۆ دۆخه‌كه‌‬ ‫ك���ه‌ له‌نێ���وان (یه‌كێت���ی‌و گ���ۆڕان‌و ئام���اژه‌ بۆ ئه‌وه‌ده‌كات س���ه‌فه‌ره‌كه‌ی‬ ‫یه‌كگرتو‌و كۆمه‌ڵی ئیسالمی) پێكه‌وه‌و بارزانی دابه‌شبونی الیه‌نه‌ جیاوازه‌كانی‬

‫زه‌قتر كرده‌وه‌‪ ،‬وتی "جیاوازی بۆچون‬ ‫شتێكی ئاساییه‌ به‌اڵم كاره‌سات ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ئه‌م بۆچونه‌ له‌بابه‌ته‌ س���تراتیژیه‌كاندا‬ ‫ره‌نگبداته‌وه‪ ،‬ئه‌م س���ه‌ردانه‌ نیگه‌رانی‬ ‫ده‌خاته‌ نێوانیانه‌وه‌ چونكه‌ له‌كاتێكدا‬ ‫ئه‌وان له‌ڕاگه‌یاندنه‌وه‌ پارتی به‌هۆكاری‬ ‫كێشه‌كان ده‌زانن نه‌ده‌بو له‌م دۆسیه‌یه‌دا‬ ‫یارمه‌ت���ی ب���ده‌ن چونك���ه‌ یه‌كێتی‌و‬ ‫یه‌كگرت���و هاوكارییه‌كی بێبه‌رامبه‌ریان‬ ‫پێشكه‌شی پارتی كرد"‪.‬‬

‫ئه‌مینداری گشتی یه‌كگرتوی ئیسالمی‬ ‫كوردس���تان جه‌خ���ت له‌س���ه‌ر ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ (یه‌كێتی‌و گۆڕان‌و كۆمه‌ڵ‌و‬ ‫یه‌كگرتو) ن���ه‌ك هاوپه‌یمانیه‌تیان نیه‌‬ ‫به‌ڵكو له‌س���ه‌ر ش���تێكی دیاریكراوی‬ ‫لێكتێگەیش���تنی‬ ‫چوارچێ���وه‌دار‬ ‫هاوبه‌شیان نیه‌و ده‌ڵێت "ناتوانین بڵێین‬ ‫چوار الیه‌نه‌كه‌ وەک به‌ره‌یه‌ك به‌رامبه‌ر‬ ‫پارت���ی كۆببنه‌وه‌‪ ،‬له‌ناوخۆیاندا به‌هێز‬ ‫نین‌و متمانه‌یان به‌یه‌ك نیه‌"‪.‬‬

‫ئ���ه‌و چاودێ���ره‌ سیاس���یه‌ ره‌خن ‌ه‬ ‫ئاڕاس���ته‌ی هاوپه‌یمان���ی چوارالیه‌نه‌‬ ‫ده‌كات‌و به‌هاوپه‌یمانیه‌تیه‌كی له‌رزۆك‬ ‫وه‌س���فی ده‌كات باوه‌ڕی وایه‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫ه���ۆكاری ئه‌وه‌یه‌ كه‌ پارتی تائێس���تا‬ ‫له‌سیاس���ه‌ته‌ تونده‌كان���ی نه‌هێناوه‌ته‌‬ ‫خواره‌وه‌‪ ،‬وتیشی " هاوپه‌یمانی نێوان‬ ‫الیه‌ن���ه‌كان ه���ه‌ر زۆر زۆر له‌رۆزك���ه‌‪،‬‬ ‫هاوپه‌یمانیه‌تیه‌ك���ی راس���ته‌قینه‌و‬ ‫راستگۆیانه‌ نیه‌"‪.‬‬

‫س���ه‌باره‌ت بەكۆم��� ‌هڵ‌و یه‌كگرتوی‬ ‫ئیسالمی باوه‌ڕی وایه‌ ئه‌م دۆخه‌ ساردی‬ ‫دروس���تده‌كات ته‌نانه‌ت ئه‌م دیارده‌یه‌‬ ‫كێش���ه‌ی له‌نێو الیه‌نگرانی یه‌كگرتو‌و‬ ‫كۆم���ه‌ڵ له‌ت���ۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تی���ه‌كان‬ ‫دروستكرد‪ ،‬هاوكات یه‌كێك له‌شته‌كانش‬ ‫كه‌ ناهێڵێت نێوانی یه‌كگرتو‌و كۆمه‌ڵی‬ ‫ئیسالمی بڕواته‌ پێش���ه‌وه‌ بارودۆخی‬ ‫كوردس���تانه‌و هه‌ڵوێس���ت وه‌رگرتنه‌‬ ‫له‌باره‌ی دۆخی كوردستانه‌وه‪ ‌،‬وتیشی‬ ‫"بۆ یه‌كگرتووه‌كان باش���تربو مامۆستا‬ ‫س���ه‌اڵحه‌دین نه‌چێت���ه‌ به‌غ���دا‌و ب���ۆ‬ ‫كوردستان كێش���ه‌ نه‌ده‌بو ئه‌گه‌ر ئه‌م‬ ‫سه‌ردانه‌ی نه‌كردایه‌"‪.‬‬

‫س���ه‌فه‌ره‌كه‌ی بارزان���ی گه‌وره‌ترین‬ ‫كاریگه‌ری له‌س���ه‌ر رێكخس���تنه‌كانی‬ ‫یه‌كگرت���وی ئیس�ل�امی‌و كۆمه‌ڵ���ی‬ ‫ئیس�ل�امی هه‌بو‪ ،‬چونكه‌ له‌كاتێكدابو‬ ‫زۆر هه‌س���تیارانه‌ ده‌چونه‌ پێش���ه‌وه‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ یه‌كتری‌و پڕۆژه‌ی یه‌كگرتنیان‬ ‫ئاماده‌كردب���و‪ ،‬ب���ه‌اڵم ره‌نگ���ه‌ چونی‬ ‫س���ه‌اڵحه‌دین به‌هادین‌و نه‌چونی عه‌لی‬ ‫باپیر كێش���ه‌ له‌نێوان ئ���ه‌و دوالیه‌نه‌‬ ‫بهێنێته‌ ئاراوه‪ ،‬یاریده‌ده‌ری ئه‌مینداری‬ ‫یه‌كگرتوش ئه‌وه‌ ره‌تناكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌بوبه‌ك���ر كاروان���ی یاری���ده‌ده‌ری‬

‫دابه‌شبونی چوار ‌الیه‌نه‌كه‌ (گۆڕان‌و‬ ‫كۆم ‌هڵ‌و یه‌كگرت���و‌و یه‌كێتی) به‌هۆی‬ ‫سه‌فه‌ره‌كه‌ی بارزانیه‌وه‌‪ ،‬كاریگه‌ریه‌كانی‬ ‫ره‌نگه‌ بۆ دورمه‌ودا له‌سه‌ر په‌یوه‌ندی‬ ‫دوقۆڵ���ی‌و چوارقۆڵی���ه‌كان دابنێت‪،‬‬ ‫وه‌كو چاودێره‌ سیاسیه‌كه‌ش جه‌ختی‬ ‫لێك���رده‌وه‌ "س���ه‌فه‌ره‌كه‌ حزمه‌ت بو‬ ‫به‌پارتی نه‌ك به‌كوردستان"‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )546‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/10/4‬‬

‫پێشمه‌رگه‌یه‌ك له‌به‌ر قه‌رزاری‌ به‌فیشه‌كێك خۆی‌ ده‌كوژێت‬

‫"نامه‌وێت به‌شێوه‌یه‌ك بژیم كه‌ پاره‌م پێنه‌بێت‌و قه‌رزار بم"‬

‫چوار الیه‌نه‌ك ‌ه واژو بۆ‬ ‫كۆبونه‌و ‌هی‌ پارله‌مان‬ ‫كۆده‌كه‌نه‌وه‌و پارتیش‬ ‫ده‌ڵێت بێسوده‌‬ ‫ئا‪ :‬بنار‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌یه‌كێتی‌و‌ گۆڕان‌و یه‌كگرتوو‬ ‫كۆمه‌ڵ واژو بۆ كۆبونه‌وه‌ی پارله‌مان‬ ‫كۆده‌كه‌نه‌وه‌‌و پارتیش ده‌ڵێت "سودی‬ ‫نیه‌"‪.‬‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫سیروان سدیقی‌ ته‌مه‌ن ‪ 37‬ساڵ‌‪،‬‬ ‫دوێن ‌ێ به‌یانی‌ له‌كۆمه‌ڵه‌ی پێشمه‌گ ‌ه‬ ‫دێرینه‌كان له‌گه‌ڕه‌ك ‌ی عه‌ل ‌ی ناج ‌ی‬ ‫به‌فیشه‌كێكی‌ كاڵشینكۆف كۆتای ‌ی‬ ‫به‌ژیان ‌ی خۆی‌ هێنا‪ ،‬ئه‌و له‌تاو قه‌رزار ‌ی‬ ‫خۆی‌ كوشتوه‌‪.‬‬ ‫"به‌یان���ی‌ زو ب���و م���ن خه‌وتب���وم‪،‬‬ ‫كاتژمێ���ر حه‌وت‌و ده‌ خول���ه‌ك له‌ده‌نگ ‌ی‬ ‫فیش���ه‌ك ‌ی چه‌كه‌كه‌ی‌ س���یروان خه‌به‌رم‬ ‫بۆوه‌‪ ،‬كه‌ هه‌س���تام بینیم فیش���ه‌كێك ‌ی‬ ‫ن���اوه‌ به‌چه‌ناگه‌یه‌وه‌و له‌س���ه‌ر عه‌رده‌ك ‌ه‬ ‫كه‌وتوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌م ‌ه وته‌ی‌ رزگاری‌ هاوڕێی‌ س���یروانه‌‪،‬‬ ‫كه‌ دوێن��� ‌ێ پێكه‌وه‌ س���ه‌ره‌ ‌ی ده‌وامیان‬ ‫بوه‌ له‌بین���ای‌ پێش���مه‌رگه‌ دێرینه‌كان‌و‬ ‫له‌چركه‌سات ‌ی خۆكوشتنیدا ته‌نها مه‌ترێك‬ ‫لێوه‌ی‌ دوربوه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌ی "حه‌وت س���اڵ ‌ه‬ ‫پێك���ه‌وه‌ ده‌وام ده‌كه‌ی���ن‪ ،‬ئه‌و هیچ ‌ی بۆ‬ ‫من باس نه‌ده‌كرد‪ ،‬به‌رده‌وام پێده‌كه‌نی‌‌و‬ ‫هه‌رگیز خه‌م‌و خه‌فه‌تی‌ دیار نه‌بو"‪.‬‬ ‫سیروان س���دیق‪ ،‬فه‌رمانبه‌ ‌ی وه‌زارت ‌ی‬ ‫پێش���مه‌رگه‌ ب���و به‌پله‌ی‌ پێش���مه‌رگه‌و‬ ‫خاوه‌ن��� ‌ی دو هاوس���ه‌رو س���ێ‌ منداڵه‌‌و‬ ‫له‌گه‌ڕه‌ك ‌ی كان ‌ی گۆم ‌ه له‌شاری‌ سلێمان ‌ی‬ ‫نیشته‌ج ‌ێ بو‪ ،‬كه‌سوكاره‌كه‌ی‌ ده‌ڵێن ‪40‬‬ ‫هه‌زار دۆالر قه‌رزار بوه‌‪.‬‬ ‫"لوقمان"ی‌ برای‌ سیروان پێر ‌ێ ‪،10/2‬‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ س���یروانی‌ برا ‌ی چون بۆ پرسه‌ ‌ی‬ ‫خه‌ڵك‌و ئێس���تا ئه‌م به‌خ���ه‌م‌و په‌ژاره‌و‌ه‬ ‫له‌پرسه‌ ‌ی براكه‌یدا وه‌ستاوه‌‪ ،‬ئاماژ‌ه به‌و‌ه‬ ‫ده‌كات ك ‌ه تا ئێواره‌یه‌كی‌ دره‌نگی‌ پێر ‌ێ‬ ‫له‌گه‌ڵ س���یروان پێكه‌وه‌ بون‪ ،‬ئه‌و وت ‌ی‬ ‫"ب���ه‌رده‌وام ئ���اگادار ‌ی ژیان ‌ی یه‌ك بوین‪،‬‬ ‫ماڵه‌كانم���ان پێكه‌وه‌ ب���و‪ ،‬هه‌مو رۆژێك‬ ‫یه‌كترم���ان ده‌بینی‌‪ ،‬دوێن��� ‌ێ به‌یانی‌ ك ‌ه‬ ‫رۆیشت بۆ س���ه‌ر كاره‌كه‌ ‌ی ساڵو ‌ی كردو‬ ‫هیچی‌ نه‌وت"‪.‬‬ ‫لوقمان له‌پرس���ه‌ی‌ برایدا به‌خێرهاتن ‌ی‬ ‫ه���اوڕێ‌‌و كه‌س���وكاره‌كه‌ ‌ی ده‌كرد ك ‌ه بۆ‬ ‫سه‌ره‌خۆش���ی‌ هاتب���ون‪ ،‬وت��� ‌ی "ماوه‌ ‌ی‬

‫یه‌كێتی‪ :‬قسه‌مان له‌گه‌ڵ‬ ‫پارتی كردوه‌و چاوه‌ڕێی وه‌اڵمین‬ ‫ته‌الر ش���ێخ له‌تیف پارله‌مانتاری یه‌كێتی‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند "ژماره‌یه‌ك پارله‌مانتار‬ ‫هه‌وڵمان داوه‌ واژو بۆ كۆبونه‌وه‌ی‌ پارله‌مان‬ ‫كۆبكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬بۆ س���اڵێك ده‌چێت پارله‌مان‬ ‫په‌ك���ی كه‌وتوه‌و هی���چ ئاس���ۆیه‌ك نیه‌ بۆ‬ ‫كاراكردنه‌وه‌ی‌ پارله‌مان‪ ،‬رۆژ به‌ڕۆژ هاواڵتیان‬ ‫داواكارییه‌كانیان له‌پارله‌مانی كوردس���تانه‌‪،‬‬ ‫پێویس���ته‌ بوێران���ه‌ واژو بخرێت���ه‌ س���ه‌ر‬ ‫یاداشته‌كه‌و له‌ئێستادا ئه‌و یاداشته‌ ئاماده‌یه‌‪،‬‬ ‫ژماره‌یه‌كی زۆر واژو كۆكراوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ته‌الر ش���ێخ له‌تیف ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫"له‌گ���ه‌ڵ پارت���ی دیموكراتی كوردس���تان‬ ‫له‌گفتوگۆداین‪ ،‬چاوه‌ڕێی وه‌اڵمیان ده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫ه���ه‌ر پارت���ی نی���ه‌‪ ،‬قس���ه‌ له‌گ���ه‌ڵ چه‌ند‬ ‫فراكسیۆنێكی دیكه‌ كراوه‌و تاكۆتایی هه‌فته‌‬ ‫راده‌وه‌ستین بۆ كۆتایی بڕیار"‪.‬‬

‫بینای کۆمەڵەی پێشمەرگە دێرینەکان‬ ‫س���اڵێك ده‌بێت س���یروان ‌ی برام به‌هۆ ‌ی‬ ‫كاری‌ حه‌واڵه‌كردن��� ‌ی نه‌وت‌و گازو به‌نزین‬ ‫بۆ به‌نزینخانه‌كان ‌ی سلێمانی‌ چوار ده‌فته‌ر‬ ‫دۆالر قه‌رزار بوه‌‪ ،‬به‌اڵم ژماره‌یه‌ك پاره‌ ‌ی‬ ‫ال ‌ی ئه‌و هاواڵتیانه‌ی ‌ه كه‌ ئیش��� ‌ی له‌گه‌ڵ‬ ‫كردون‪ ،‬ئه‌و هیچی‌ الی‌ ئێم ‌ه باسنه‌كردوه‌‌و‬ ‫گه‌ر قسه‌ی‌ بكردای ‌ه نه‌مانده‌هێشت له‌به‌ر‬ ‫قه‌رزاری‌ خ���ۆی‌ بكوژێ���ت‌و یارمه‌تیمان‬

‫راگه‌یاند كه‌ سه‌رله‌به‌یانی‌ دوێنێ‌ دوشه‌مم ‌ه‬ ‫ده‌دا"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "براكه‌م خۆی‌ كوشتوه‌ گومانمان دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ س���یروان سدیق فیشه‌كێك ‌ی‬ ‫له‌كه‌س نییه‌‪ ،‬به‌چه‌كه‌كه‌ی‌ فیش���ه‌كێك ‌ی ناوه‌ به‌چه‌ناگه‌یه‌وه‌ ده‌س���تبه‌ج ‌ێ گیان ‌ی‬ ‫به‌چه‌ناگه‌ی���ه‌وه‌ ن���اوه‌‌و ده‌س���تبه‌ج ‌ێ له‌ده‌س���تداوه‌و پ���ه‌ڕاوی‌ یاس���ایی‌ ب���ۆ‬ ‫له‌ش���وێنی‌ كاره‌كه‌ ‌ی له‌بینا ‌ی پێشمه‌رگ ‌ه دۆس���یه‌كه‌ی‌ كراوه‌ته‌وه‌‌و ره‌وانه‌ی‌ دادگا‬ ‫كراوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "له‌كاتی‌ لێكۆلینه‌وه‌كان ‌ی‬ ‫دێرینه‌كان گیانی‌ له‌ده‌ستداوه‌"‪.‬‬ ‫وته‌بێژ ‌ی پۆلیسی‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌‪ ،‬پۆلیسدا دو نامه‌ له‌گیرفانی‌ قوربانیه‌كه‌دا‬ ‫نه‌قیب س���ه‌ركه‌وت ئه‌حم���ه‌د به‌ئاوێنه‌ ‌ی ب���وه‌‪ ،‬یه‌كه‌می���ان گ���ه‌ردن ئازادی ‌ی بۆ‬

‫ریکالم‬

‫پارتی‪ :‬به‌واژو كۆكردنه‌وه‌ پارله‌مان‬ ‫نه‌ كارا ده‌بێته‌وه‌ نه‌ كۆده‌بێته‌وه‌‬ ‫فه‌رحان جه‌وهه‌ر پارله‌مانتاری فراكسیۆنی‬ ‫زه‌رد به‌ئاوێن���ه‌ی‌ وت "ب���ه‌واژو كۆكردنه‌وه‌‬ ‫پارله‌م���ان كارا ناكرێت���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌بێت الیه‌نه‌‬ ‫سیاسییه‌كان بكه‌نه‌ رێككه‌وتن وه‌ك له‌پێشدا‬ ‫رێككه‌وتن‪ ،‬ئێمه‌ له‌گ���ه‌ڵ كۆبونه‌وه‌ین له‌ناو‬ ‫هۆڵی پارله‌م���ان به‌س���ه‌رۆكایه‌تی جێگری‬ ‫س���ه‌رۆكی پارله‌م���ان بكرێت‪ ،‬ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫سیروان سدیق‬ ‫پارله‌مان كۆبونه‌وه‌كردن نایاس���اییه‌‪ ،‬كه‌س‬ ‫داوای له‌پارت���ی نه‌كردوه‌ ب���ۆ كۆكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫واژو ب���ۆ كۆبونه‌وه‌ی‌ پارله‌م���ان‪ ،‬كۆبونه‌وه‌‬ ‫خێزانه‌كه‌ ‌‬ ‫ی نوسیوه‌‌و داوای‌ كردوه‌ گه‌ردن ‌ی به‌س���ه‌رۆكایه‌تی یوسف محه‌مه‌د الی پارتی‬ ‫‌وێت‬ ‫ه‬ ‫نای‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌رئ���‬ ‫ه‬ ‫‌ب‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫‌ن‪،‬‬ ‫ه‬ ‫ئ���ازاد بك‬ ‫ناكرێت"‪.‬‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌ك بژی‌و ژیان به‌س���ه‌ربه‌رێت‬ ‫كه‌ پاره‌ ‌ی پێنه‌بێ���ت‌و قه‌رزاربێت‌و داوا ‌ی‬ ‫گۆڕان‪ :‬هه‌رچوار الیه‌نه‌كه‌ بێنه‌ پێشه‌وه‌‬ ‫قه‌رز ‌‬ ‫ی لێبكرێت‪ .‬له‌نامه‌ی‌ دوه‌میش���یاندا واژوی ته‌واومان له‌به‌رده‌سته‌ بۆ كۆبونه‌وه‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫‌ڵ‬ ‫ه‬ ‫‌گ‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫بردو‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫‌كان‬ ‫ه‬ ‫‌رز‬ ‫ه‬ ‫ق‬ ‫‌ن‬ ‫ه‬ ‫خاو‬ ‫ناوی‌‬ ‫بێس���تون فای���ه‌ق پارله‌مانت���اری گۆڕان‬ ‫‪40‬‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫نزیك‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫‌ت‬ ‫ه‬ ‫الی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ك���‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌رز‬ ‫ه‬ ‫ق‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ژمار‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند "ئێس���تا هه‌وڵه‌كان بۆ‬ ‫‌"‪.‬‬ ‫ه‬ ‫دۆالر‬ ‫‌زار‬ ‫هه‬ ‫كاراكردن���ه‌وه‌ی‌ پارله‌م���ان به‌رده‌وامه‌و واژو‬ ‫كۆده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬نێوانی پارته‌ سیاس���ییه‌كان‌و‬ ‫له‌ناویاندا گۆڕان‌و پارتی گه‌یشتۆته‌ بنبه‌ستی‬ ‫كۆتایی‪ ،‬ده‌بێت پارله‌مانتاران به‌فراكسیۆنی‬ ‫پارتییشه‌وه‌ بێنه‌ سه‌رخه‌ت بۆ كاراكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫پارله‌مانت���اران‪ ،‬ئه‌وانی���ش پارله‌مانت���اری‬ ‫كوردستانن‪ ،‬ده‌بێت هه‌مومان هه‌وڵ بده‌ین بۆ‬ ‫ئه‌و مه‌به‌سته‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر هه‌رچوار فراكسیۆنه‌كه‌‬ ‫بێنه‌ پێش���ه‌وه‌ واژوی ته‌واومان له‌به‌رده‌سته‌‬ ‫بۆ كۆبونه‌وه‌ی‌ پارله‌مان"‪.‬‬ ‫فای���ه‌ق ئام���اژه‌ به‌وه‌ش���ده‌كات "ده‌بێت‬ ‫كۆبونه‌وه‌كه‌ له‌پارله‌مان بكرێت‌و پارتی رێگه‌‬ ‫به‌س���ه‌رۆكی پارله‌مان بدات بۆ سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫كردنی‪ ،‬با پێش���نه‌كه‌وین‪ ،‬ره‌نگه‌ كۆبونه‌وه‌‬ ‫بكرێت‌و چاوه‌ڕێی پارتی ده‌كه‌ین"‪.‬‬

‫"یه‌كێتی به‌كرده‌یی بوه‌ به‌دو حزب"‬

‫بەرزانی ئەحمەد کوردە‪:‬‬ ‫یەکێتی بەجێناهێڵین‬

‫ئه‌ندامێكی سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی نانێت‪ ،‬به‌وت����ه‌ی‌ به‌رزانی ئه‌حمه‌د‬ ‫نیشتیمانی كوردستان سه‌ر به‌باڵی كورده‌ ئه‌وان خاوه‌نی یه‌كێتین‪.‬‬ ‫به‌رزانی ئه‌حمه‌د كورده‌ ئه‌ندامی‬ ‫زۆرینه‌ی‌ مه‌كته‌ب سیاسیی ده‌ڵێت‬ ‫"له‌به‌ر ئ����ه‌و جیابونه‌وه‌یه‌ی باڵی سه‌ركردایه‌تی له‌سه‌ر باڵی ناوه‌ندی‬ ‫ناوه‌ندی بڕیار‪ ،‬یه‌كێتی به‌كرداری بڕیار به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یاند "خاڵی‬ ‫بوه‌ به‌دو حزب"‪ ،‬به‌رزانی ئه‌حمه‌د هاوب����ه‌ش له‌نێوان ئێم����ه‌و ئه‌وان‬ ‫كورده‌ش ره‌تیده‌كاته‌وه‌ له‌یه‌كێتی ماوه‌‪ ،‬یه‌كێك له‌خاڵه‌ هاوبه‌شه‌كان‬ ‫هه‌ڤاڵی یه‌كدین"‪.‬‬ ‫بچنه‌ ده‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ باڵ����ی ناوه‌ندی بڕیار‬ ‫ئاوێنە‪ ،‬بنار هیدایەت‪ :‬ئه‌ندامێكی‬ ‫سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی له‌سه‌ر باڵی خۆی����ان ب����ه‌ به‌هێزت����رو تواناتر‬ ‫زۆرینه‌ی‌ مه‌كته‌ب سیاسیی كه‌پێی ده‌رده‌خ����ه‌ن‪ ،‬ب����ه‌اڵم تائێس����تا‬ ‫باش نه‌بو ناوی بهێنرێت به‌ئاوێنه‌ی‌ نه‌توان����راوه‌ هی����چ جموجۆڵێك����ی‬ ‫راگه‌یان����د "تاوه‌ك����و یه‌كێتی بین‌و سیاسیی بكه‌ن‪ ،‬وه‌ك كۆبونه‌وه‌یه‌ك‬ ‫له‌ژێر ی����ه‌ك چه‌تردابی����ن‪ ،‬ده‌بێت له‌گ����ه‌ڵ گۆڕان����ی هاوپه‌یمانیان‪،‬‬ ‫یه‌ك قس����ه‌و یه‌كهه‌ڵوێس����ت بین كورده‌ له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێت "یه‌كێتی‬ ‫به‌رامب����ه‌ر به‌گ����ۆڕان‌و پارت����ی‌و موڵكی ئێمه‌یه‌و ئێمه‌ خوێنمان بۆ‬ ‫س����ه‌رجه‌م الیه‌نه‌ سیاس����ییه‌كان‪ ،‬داوه‌‪ ،‬نه‌بوین به‌دو حزب به‌اڵم دو‬ ‫ب����ه‌اڵم به‌هۆی جیابون����ه‌وه‌ی ئه‌و دیدو بیروڕای جیاوازین‪ ،‬زۆرینه‌ی‌‬ ‫براده‌رانه‌ی ناوه‌ن����دی بڕیار له‌ناو ئه‌و براده‌رانه‌ی‌ ئه‌وال له‌گه‌ڵ ئێمه‌ن‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسیی‪ ،‬ئێستا یه‌كێتی به‌اڵم بارودۆخه‌كه‌یان واده‌خوازێت‬ ‫به‌كرده‌یی بوه‌ به‌دو حزب‪ ،‬چونكه‌ له‌گه‌ڵ كه‌سێكی ئه‌وان بن"‪.‬‬ ‫حزب سیاسه‌ت‌و به‌رنامه‌یه‌‪ ،‬كه‌ بوین‬ ‫س����ه‌باره‌ت بەچونی‌ كۆس����ره‌ت‬ ‫به‌دوباڵ‌و دو ئاڕاس����ته‌ی‌ سیاسی‬ ‫ته‌نها ناوی یه‌كێتی كۆمانده‌كاته‌وه‌ ره‌س����وڵ بۆ س����ه‌ردانه‌كه‌ی‌ به‌غدا‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ بارزانی‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "براده‌رانی‬ ‫ئه‌گه‌ر نا یه‌ك حزب نین"‪.‬‬ ‫ئێمه‌ كه‌له‌گه‌ڵی چون وه‌ك سه‌رۆكی‬ ‫جیابونه‌وه‌ی‌ باڵی ناوه‌ندی بڕیار پارتی هامڕای س����ه‌فه‌ری مه‌سعود‬ ‫بوه‌ته‌ هۆی س����ه‌ره‌كی كێشه‌كانی بارزان����ی بون‪ ،‬ناوه‌ندی بڕیار وه‌ك‬ ‫ن����او یه‌كێت����ی‪ ،‬به‌جۆرێ����ك هیچ س����ه‌رۆكی پارتی ته‌ماش����ای ئه‌و‬ ‫الیه‌نێكی����ان دان به‌و الیه‌نه‌ی تردا سه‌ردانه‌ی‌ بارزانی كردوه‌"‪.‬‬

‫یه‌كگرتو‪ :‬به‌بێ پارتی‬ ‫‪ 38‬واژو كۆكراوه‌ته‌وه‌‬ ‫به‌ه���ار عه‌بدولره‌حم���ان پارله‌مانت���اری‬ ‫یه‌كگرت���و به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند "تائێس���تا‬ ‫‪ 38‬واژوی پارله‌مانتاران���ی ئ���ه‌م خول���ه‌‬ ‫كۆكراوه‌ته‌وه‌ بۆ كاراكردن���ه‌وه‌ی پارله‌مان‪،‬‬ ‫به‌بێ ئه‌وه‌ی‌ پارله‌مانتارانی پارتی تێدابێت‪،‬‬ ‫ئه‌م هه‌وڵه‌ له‌س���ه‌ر ئاس���تی فراكسیۆنه‌كان‬ ‫نیه‌ له‌سه‌ر ئاس���تی پارله‌مانتارانه‌‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫ئه‌م یاداش���ته‌یان واژو كردوه‌ له‌س���ه‌رجه‌م‬ ‫فراكس���یۆنه‌كان به‌بێ پارتی تێدایه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌سه‌ر ئاس���تی كۆی فراكسیۆن بێت رێژه‌ی‌‬ ‫یاس���ایی ت���ه‌واو ده‌كات‪ ،‬ب���ه‌اڵم هه‌ندێ���ك‬ ‫پارله‌مانت���ار فه‌رمانی حزبه‌كانیان جێبه‌جێ‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵ‪ :‬ئه‌و پارله‌مانه‌ی‌ خه‌ڵك دڵی پێی‬ ‫خۆش بێت كاراكردنه‌وه‌ی مه‌حاڵه‌‬ ‫س���ه‌رۆكی فراكسیۆنی كۆمه‌ڵی ئیسالمی‪،‬‬ ‫م���ه‌روان گه‌اڵڵ���ی به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د‬ ‫"كاراكردن���ه‌وه‌ی‌ پارله‌م���ان ك���ه‌ ببێت���ه‌‬ ‫هه‌مواركردنه‌وه‌ی یاس���او ده‌ركردنی یاساو‬ ‫به‌دواداچون بكات بۆ لێسه‌ندنه‌وه‌ی متمانه‌و‬ ‫بانگهێشتكردنی به‌رپرس���ان ئه‌وه‌ مه‌حاڵه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ ده‌بێت هه‌ردو فراكس���یۆنی یه‌كێتی‌و‬ ‫پارتی به‌شداربێت"‪.‬‬ ‫گه‌اڵڵ���ی ئاماژه‌ به‌وه‌ش���ده‌كات "ئێس���تا‬ ‫هه‌وڵ���ه‌كان ب���ۆ كاراكردن���ه‌وه‌ی‌ پارله‌مان‬ ‫ده‌ستیپێكردوه‌و قسه‌ له‌گه‌ڵ پارتیش كراوه‌‪،‬‬ ‫هه‌ر چ���وار فراكس���یۆنه‌كه‌ واژویان كردوه‌و‬ ‫چاوه‌ڕێ���ی هاتنه‌وه‌ی س���ه‌رۆكی پارله‌مانین‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ بگه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬یاداش���ته‌كه‌ ده‌خرێته‌‬ ‫به‌رده‌می���ان‌و له‌گه‌ڵ س���كرتێری پارله‌مان‬ ‫واده‌یه‌ك بۆ بانگهێشتكردنی فراكسیۆنه‌كان‬ ‫دیاریبكه‌ن بۆ كۆبونه‌وه‌ی‌ پارله‌مان"‪.‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )546‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/10/4‬‬

‫‪5‬‬

‫هاککەرە سورەکان نهێنیەکی گەورە لەسەر زاواکەی ئێردۆغان‌و‬ ‫نەوتی هەرێم ئاشکرا دەکەن‬ ‫ئا‪ :‬عارف هەمەوەندی‬ ‫سەرەتای هەمو شتێک‬ ‫بەدەستگیرکردنی رۆژنامەنوس‌و‬ ‫نوسەر 'ئاسلی ئەردۆغان' دەستی‬ ‫پێکرد‪ ،‬کە لەڕۆژنامەی ئۆزگور‬ ‫گیوندەمی سەر بەپارتی دیموکراتی‬ ‫گەالن (هەدەپە) دەینوسی‪.‬‬ ‫حکومەتی تورکیا ناوبراویان بەوە‬ ‫تاوانبار کرد کە پڕوپاگەندە بۆ‬ ‫هێزەکانی پەکەکە دەکات‌و بەو‬ ‫هۆیەشەوە تائێستا لەزینداندایە‪.‬‬

‫(د‪.‬ا‪.‬ی)‏ ئابی ‪٢٠١٥‬‬ ‫ئاڵبایراک ئاگادار‬ ‫دەکاتەوە لەوەی‬ ‫وادەی سەرۆکایەتی‬ ‫هەرێم بەرەو کۆتایی‬ ‫دەڕوات‌و لەئەگەری‬ ‫رۆیشتنی بارزانیدا زیان‬ ‫بەکارەکانیان دەکەوێت‬

‫'هاکک����ەرە س����ورەکان' گروپێک����ی‬ ‫چاالک����ی ناو ت����ۆڕە کۆمەاڵیەتیەکانی‬ ‫ئینتەرنێتن‌و لەچەن����د رۆژی رابردودا‬ ‫هەڕەش����ەی ئەوەی����ان لەحکومەت����ی‬ ‫تورکیا کرد کە گەر 'ئاسلی ئەردۆگان'‬ ‫ئ����ازاد نەکات‪ ،‬ئەوا ت����ەواوی ئیمەیلە‬ ‫برایت‌و ئەردغان‪ ،‬زاواو خەزور‬ ‫تایبەتیەکانی بەرات ئاڵبایراک وەزیری‬ ‫سامانە سروشتیەکانی تورکیاو زاوای‬ ‫دواتر سەرنوس����ەری رۆژنامەکە 'جان‬ ‫گیرفانی ئاڵبایرەک‌و ئەردۆگانەوە‪.‬‬ ‫بەئیمەی����ل ئەردۆگان دەکەوێت؟‬ ‫رەج����ەب تەیب ئێردۆغانی س����ەرۆک رۆژنامەنوس����ەکانی‬ ‫بەپێ����ی یاس����اکانی تورکیا کارێکی دوندار'یان دا بەدادگا‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم دوای باڵوبون����ەوەی ئ����ەو‬ ‫گواستۆتەوە بۆ بەرات ئاڵبایراک‪.‬‬ ‫کۆماری تورکیا باڵو دەکەنەوە‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم بەگوێرەی ئ����ەو ئیمەیالنەی‬ ‫تەنانەت دەنگی خەزوری بەدزیەوە ئیمەیالنە تەمومژ لەسەر ئەو روداوەی وەها بەنایاس����ایی ئەژم����ار دەکرێت‌و‬ ‫دوای ئ����ەوەی حکومەت����ی تورکیا‬ ‫وەاڵم����ی هەڕەش����ەکانی هاکک����ەرە تۆمارکردوەو نهێنی ناو کۆبونەوەکانی ش����ەوی کودەتاک����ە هەڵدرای����ەوەو دەچێتە چوارجێ����وەی گەندەڵییەوە‪ ،‬کە هاککەرەکان ئاش����کرایان کردوە‪،‬‬ ‫س����ورەکانی نەدای����ەوە‪ ،‬هاکک����ەرە خەزوری لەگەڵ دەس����تەی نوسەرانی دەرکەوت ک����ە ' ‪‎ CNN Türk‬‏'‏یش هەروەه����ا دەبێت ئەنجام����دەری جا ئاڵبایراک نەک خاوەنی کۆمپانیاکەیە‪،‬‬ ‫سورەکان هەس����تان بەباڵوکردنەوەی رۆژنامەی حوریەتی گواس����تۆتەوە بۆ هەر سەر بەئەردۆگانە لەژێرەوە‪ ،‬بەاڵم هەرکەس����ێک بێ����ت بدرێت����ە دادگا‪ .‬بەڵکو ت����ەواوی کارەکانی کۆمپانیاکە‬ ‫بەڕواڵەت واپیش����ان دەدات کە سەر شایەنی باس����ە رۆژنامەی جمهوریەتی بەڕاس����تەوخۆیی لەالی����ەن خۆی����ەوە‬ ‫ت����ەواوی ئیمەیڵەکان����ی ئالبایراک کە بەرات ئاڵبایراک‪.‬‬ ‫تورک����ی لە‪ ١٢‬ی ئازاری س����اڵی‪ ٢٠١٥‬ئەنجام دەدرێت‪.‬‬ ‫هەربۆیە مەهمەت عەلی یاڵچنداغی بەئۆپۆزسیۆنە‪.‬‬ ‫قەبارەکەی زیاتر لە‪ ٢٧‬گێگا بایتە‪.‬‬ ‫ئاڵبای����راک بڕی����ار لەس����ەر‬ ‫دوات����ر بومەلەرزەیەک����ی تری����ان هەواڵێکی لەس����ەر کۆمپانیای ناوبراو‬ ‫سەرەتا ئیمەیلەکان بومەلەرزەیەکی زاوای ئای����دن دۆگان����ی خاوەن����ی‬ ‫‪'C‬‏ پێش ‪ ٢‬رۆژ دەس����تی بەنیس����بەت خانەوادەی ئ����ەردۆگان باڵوکردەوەو رایگەیاند کەوا 'ئاڵبایراک ج����ۆری ئ����ەو خواردن����ە دەدات کە‬ ‫گەورەیان لەمیدیای تورکیا دروس����ت '‪ NN Türk‬‏‬ ‫ک����ردو ئاش����کرا بو ک����ە زاوای ئایدن لەکارەکەی کێش����ایەوە کە بریتی بو دروس����ت ک����ردو بەپێ����ی ئیمەیل����ە یەکێکە لەهاوبەش����ەکانی کۆمپانیای دەدرێ����ت بەفەرمانبەرەکان����ی‌و هەر‬ ‫دۆگانی خاوەنی کەناڵی '‪ ،'CNN Türk‬لەسەرپەرش����تی میدیاکانی دۆغان کە هاکک����راوەکان وادەردەکەوێ����ت ک����ە '‪Powertrans‬‏'‏ و سودمەندی یەکەمە کەس����ێک لەکۆمپانیاک����ە دابمەزرێت‬ ‫کەناڵەکەی بەتەواوی رادەستی بەراتی بریتین لە '‪'Doğan Haber‬و کەناڵی زاوای ئەردۆگان خاوەنی کۆمپانیای ' لەنەوتی هەرێمی کوردستان‪ ،‬چونکە لەفەرمانبەرێکی سادەوە تائەندازیاری‬ ‫‪Powertrans‬‏'‏ و سودمەندی یەکەمە ت����ەواوی ئ����ەو پارەی����ەی دەدرێ����ت کۆمپانیاکە بەپرسی ئەو دادەنرێت‪.‬‬ ‫'‪CNN Türk‬‏'‏‪.‬‬ ‫زاوای ئەردۆگان کردوە‪.‬‬ ‫بەکۆمپانیاک����ە لەالی����ەن حکومەت����ی‬ ‫زۆر ک����ەس لەش����ەوی کودەت����ا لەنەوتی هەرێمی کوردستان‪.‬‬ ‫دەرکەوت کە چیدی ' ‪CNN Türk‬‏'‏‬ ‫بارزانی بڕوات کارەکانمان‬ ‫بەپێی ئەو ئیمەیالنەی باڵوکراوەتەوە تورکی����ا‪ ،‬راس����تەوخۆ لەگیرفان����ی‬ ‫قەاڵی دەنگە ئۆپۆزسیۆنەکانی تورکیا س����یناریۆکەی ‪١٥‬ی تەم����وز کاتێک‬ ‫لێ تێکدەچێت‬ ‫نەم����اوەو ئەردۆگانەکان ئەویش����یان ئەردۆگان لەفەیسبوکەوە تەلەفۆنیکرد بەرات ئالبای����راک خاوەنی کۆمپانیای ئاڵبایراک دادەنرێت'‪.‬‬ ‫هاکک����ەرە س����ورەکان توانیویان����ە‬ ‫پارێزەرەکانی ئاڵبایراک ئەم هەواڵەی‬ ‫بۆ '‪CNN Türk‬‏'‏ ‪ ،‬بەسەرسوڕمانەوە '‪ 'Powertrans‬ە ک����ە نەوتی هەرێمی‬ ‫لەناوەوە فەتح کردوە‪.‬‬ ‫دەرکەوت ک����ە زاوای ئایدن دۆگان دەیانپرس����ی ' ‪ '‎ CNN Türk‬ک����ە کوردس����تان لەبەن����دەری جیهان����ەوە رۆژنامەکەی����ان بەتوندی رەتکردەوەو ئ����ەو ئیمەیالن����ە ئاش����کرا بک����ەن‬ ‫زانی����اری تەواو لەس����ەر سیاس����ەتی لەوەتەی هەی����ە دوژمنایەتی ئاکەپە دەگوازێت����ەوە ب����ۆ واڵتان����ی جیهان‌و رایانگەیان����د ک����ە بەهیچ ش����ێوەیەک ک����ە لەنێ����وان (د‪.‬ا‪.‬ی) نوێن����ەری‬ ‫‪'‎P‬‏ ‏‬ ‫فەرمانب����ەرو دەکات چۆن لەکاتێکی وەهادا فریای تەواوی پارەی ئەو کۆمپانیایە دەچێتە پەیوەندیان ب����ەو کۆمپانیایەوە نیە‪ ،‬کۆمپانی����ای '‪ owertrans‬‏‬ ‫بەرنامەکانی����ان‌و‬

‫لەعێراق‌و ئاڵبای����راک ئاڵوگۆڕ کراوەو‬ ‫ئاماژە بەفش����اری وەزارەتی س����امانە‬ ‫سروش����تیەکانی هەرێ����م دەکات ک����ە‬ ‫داوای لێکردون بەنزین بدەنە کۆمپانیا‬ ‫تایبەتەکانی سەر بەحکومەتی هەرێم‪.‬‬ ‫‏(د‪.‬ا‪.‬ی)‏لەیەکێ����ک لەو ئیمەیالنەدا‬ ‫دەڵێت "دوای ئەوەی رێگەماندا بەنزین‬ ‫بگوازرێتەوە ب����ۆ هەندێک کۆمپانیای‬ ‫تایبەت‪ ،‬ئێس����تا فش����اری وەزارەتی‬ ‫س����امانە سروش����تیەکانمان لەس����ەر‬ ‫کەم بۆتەوە‪ .‬زۆرب����ەی ئەو بەنزینەی‬ ‫دەیاندەینێ دەدرێت بە بەنزیخانەکانی‬ ‫شاری زاخۆ‪".‬‬ ‫دوات����ر هەمان کەس‏(د‪.‬ا‪.‬ی)‏ لە‪٥‬ی‬ ‫مانگ����ی ئابی س����اڵی‪ ٢٠١٥‬ئاڵبایراک‬ ‫ئ����اگادار دەکات����ەوە ل����ەوەی وادەی‬ ‫س����ەرۆکایەتی هەرێم ب����ەرەو کۆتایی‬ ‫دەڕوات‌و لەئەگ����ەری رۆیش����تنی‬ ‫سەرۆکی هەرێمدا زیان بەکارەکانیان‬ ‫دەکەوێت‪.‬‬ ‫‏(د‪.‬ا‪.‬ی) ‏لەئیمەیلەکەی����دا خەم����ی‬ ‫ئەوەیەتی سەرۆکی هەرێم لەپۆستەکەی‬ ‫وازبێنێت‌و دەڵێت "س����ەرۆکی هەرێم‬ ‫لەماوەی داهاتودا وادەی سەرۆکایەتی‬ ‫تەواو دەبێت‪ .‬پێش����تر بەپێی بڕیاری‬ ‫پەرلەمان وادەکەیان بۆ درێژ کردەوە‪.‬‬ ‫گ����ەر کەس����ێکی تر ببێتە س����ەرۆکی‬ ‫هەرێم ئ����ەوا نزیک لەئێ����ران‌و پارتی‬ ‫سیاسی 'گۆڕان' دەبێت‪ .‬بەاڵم بەپێی‬ ‫چەن����د س����ەرچاوەیەکی ناوخۆ ئێران‬ ‫لەس����لێمانی کۆبۆت����ەوە لەگەڵ پارتە‬ ‫سیاس����یەکانی س����لێمانی‌و بڕیاریان‬ ‫لەس����ەر ئەوە داوە کە بەردەوامبونی‬ ‫بارزان����ی لەکارەکان����ی گونجاوت����رە‪.‬‬ ‫گەر بارزانی ب����ڕوات کاریگەری زۆری‬ ‫لەس����ەر کارەکانم����ان دەبێت‪ .‬بەپێی‬ ‫ئەو زانیاریانەی بەدەس����تم گەیشتوە‬ ‫لەئەگەری رۆیشتنی بارزانیدا‪ ،‬قورسایی‬ ‫بازرگانی نەوت دەکەوێت بەالی ئێران‌و‬ ‫پەیوەندیی����ە بازرگانیەکان����ی نێوان‬ ‫تورکیاو هەرێم کەمدەبێتەوە‪".‬‬

‫ئایا شیمۆن پێرێزو تاڵه‌بانی یەکتریان بینی؟ دو گێڕانه‌وه‌ ‌ی جیاواز‬ ‫یه‌كه‌م په‌یوه‌ندی‌ ئیسرائیل به‌سه‌ركرده‌كانی‌ پارتییه‌وه‌ له‌ڕێگ ‌هی‌ شیمۆن پێرێزه‌و‌ه بو‬ ‫ئا‪ :‬سات‬ ‫ئایا ده‌كرێ���ت مه‌رگی‌ ش���یمۆن پێرێز‬ ‫هه‌روا به‌بێده‌نگی‌ تێپه‌ڕێت كه‌ ‪ 70‬ساڵه‌‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌داڕێژه‌رانی‌ هاوكێش���ه‌ی‌ هێزو‬ ‫سیاس���ه‌ت له‌ڕۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاس���تدا؟‬ ‫پێرێ���ز هه‌روه‌ك چۆن له‌هه‌ڵگیرس���انی‌‬ ‫جه‌نگ‌و له‌دروستكردنی‌ ئاشتیدا كرده‌و‬ ‫كارا بو‪ ،‬له‌چێكردنی‌ رایه‌ڵی‌ په‌یوه‌ندییه‌‬ ‫نهێنییه‌كانی‌ نێوان ئیسرائیل‌و كوردیشدا‬ ‫چاالك بو‪.‬‬ ‫دوای‌ هه‌ڵگیرسانی‌ شۆڕشی‌ ئه‌یلول‪،‬‬ ‫یه‌كه‌م په‌یوه‌ن���دی‌ نهێنی‌ ئیس���رائیل‬ ‫به‌س���ه‌ركرده‌كانی‌ پارتییه‌وه‌‪ ،‬له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫ش���یمۆن پێرێ���زه‌وه‌ ئه‌نجامده‌درێ���ت‪،‬‬ ‫ك���ه‌ س���اڵی‌ ‪ 1963‬هه‌وڵ���ده‌دات ب���ۆ‬ ‫یه‌كه‌مج���ار تاڵه‌بانی‌ له‌پاریس ببینێت‪،‬‬ ‫تاڵه‌بان���ی‌ ده‌ڵێت پێرێ���زم نه‌بینیوه‌و‬ ‫ئیس���رائیلییه‌كان‌و مه‌س���عود بارزانیش‬ ‫ده‌ڵێت پێرێزی‌ بینیوه‌‪.‬‬ ‫له‌مێ���ژوی‌ كورددا‪ ،‬كه‌س���ایه‌تییه‌ك‬ ‫هه‌یه‌ كه‌مترین تیش���كی‌ خراوه‌ته‌سه‌ر‪ ،‬وه‌ك نوێنه‌ری‌ شۆڕشی‌ ئه‌یلول سه‌ردانی‌ وه‌زیری‌ به‌رگ���ری‌ به‌ریتانی���ای‌ لێناوه‌‬ ‫به‌مه‌رجێك گه‌وره‌تری���ن رۆڵی‌ له‌كاری‌ میس���رو جه‌زائی���ر ده‌كات‪ ،‬له‌ڕێگ���ه‌ی‌ ش���یمۆن پێرێزه‌و له‌ئیسرائیله‌وه‌ هاتوه‌‬ ‫هه‌واڵگریی���دا بینی���وه‌‪ ،‬ك���ه‌ ئه‌وی���ش لوبنانه‌وه‌ ده‌چێته‌ فه‌ره‌نس���ا‪ ،‬ئه‌وكات بۆ پاری���س به‌مه‌به‌س���تی‌ ئه‌نجامدانی‌‬ ‫"كام���ه‌ران به‌درخان"ه‌‪ .‬كام���ه‌ران كه‌ كامه‌ران به‌درخان مامۆس���تای زانكۆی گفتوگۆو دیدار‪ ،‬روس���ه‌كان راسپارده‌ی‌‬ ‫نه‌وه‌ی‌ میرێكی ده‌ستڕۆیشتوی سه‌ده‌ی س���ۆربۆن ده‌بێت له‌پاری���س‪ ،‬تاڵه‌بانی‌ ئه‌وه‌ی���ان ك���ردم دیداری‌ له‌گ ‌هڵ‌ س���از‬ ‫نۆزده‌هه‌م بو‪ ،‬پیاوێكی‌ پڕ له‌ڕه‌مزو رازه‌‪ .‬له‌یاداش���ته‌كانیدا باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ نه‌ك���ه‌م‪ ،‬ب���ه‌و پێیه‌ی‌ م���ن په‌یوه‌ندیم‬ ‫ئه‌م پیاوه‌ س���ه‌ره‌داوه‌ سه‌ره‌تاییه‌كانی‌ "كامه‌ران به‌درخان ل���ه‌وێ‌ پێیده‌ڵێت‪ :‬له‌گ���ه‌ڵ‌ عه‌ره‌ب‌و جه‌مال عه‌بدولناس���ر‬ ‫ی به‌ریتانیا‌و شا حسێنی‌ زۆر باشه‌و ئه‌مجۆره‌ كۆبونه‌وه‌و دیدارانه‌‬ ‫په‌یوه‌ندیی���ه‌ نهێنییه‌كانی‌ نێوان كوردو وه‌زیری‌ به‌رگر ‌‬ ‫ئیسرائیل دروستده‌كات‪ ،‬كه‌ له‌چله‌كانی‌ شای‌ ئه‌رده‌ن ده‌یه‌وێ‌ بتبینن‪ .‬تاڵه‌بانی‌ به‌زیانم ته‌واو ده‌بێت"‪.‬‬ ‫تاڵه‌بانی‌ كه‌ له‌س���اڵی‌ ‪‌2006‬و ‪2007‬دا‬ ‫س���ه‌ده‌ی‌ بیس���ته‌م‌و له‌س���ه‌روه‌ختی‌ ده‌ڵێ���ت "ئ���ه‌و رۆژگار‌ه په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫ی س���ۆڤیه‌ت یاداش���ته‌كانی‌ گێڕاوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێ���ت‬ ‫دامه‌زراندنی‌ ده‌وڵه‌تی‌ ئیسرائیلدا "دیڤید توندوتۆڵ���م له‌گه‌ڵ‌ یه‌كێت ‌‬ ‫بن گۆریۆن"‌و "گۆل���دا مائیر"و چه‌ندین هه‌بو‪ ،‬بۆ هه‌ر شار‌و هه‌ر واڵتێك بچومایه‌‪" ،‬خۆش���م پێمواب���و ئه‌م ج���ۆره‌ دیدارو‬ ‫ی ئه‌و باڵوێزخانه‌ی‌ سۆڤیه‌ت كه‌سێكیان وه‌ك كۆبونه‌وان���ه‌ له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ كورد نییه‌‪،‬‬ ‫كاربه‌ده‌ست‌و دیبلۆماتكاری‌ گرنگ ‌‬ ‫ی كۆبونه‌وه‌‌و دانیش���تنم له‌گه‌ڵ‌ ش���یمۆن‬ ‫واڵته‌ی‌ له‌نزیكه‌وه‌ ناسیوه‌‌و هاوڕێیه‌تی‌ راوێژكار‌و رێنما بۆ دیاریده‌كردم كه‌ چ ‌‬ ‫ك���ردون‪ ،‬ئ���ه‌م په‌یوه‌ندیان���ه‌ش دواتر بكه‌م‌و چی‌ نه‌كه‌م‪ ،‬كاتێك س���ه‌باره‌ت پێرێز قبوڵ‌ نه‌كرد‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ هه‌ندێك‬ ‫سه‌ریانكێش���اوه‌ ب���ۆ كاری‌ هه‌واڵگری‌‌و به‌پێش���نیاره‌كه‌ی‌ كام���ه‌ران به‌درخان ك���ه‌س ده‌ڵێ���ن كه‌ م���ن له‌گ���ه‌ڵ‌ ئه‌و‬ ‫پرس‌و راوێژم به‌مۆس���كۆ ك���رد‌و زانیم دانیش���تنم ئه‌نجامداوه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌ڕاستی‌‬ ‫ئیشكردن له‌گ ‌هڵ‌ موساد‪.‬‬ ‫ساڵی‌ ‪ ،1963‬دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ تاڵه‌بانی‌ ئه‌و كه‌س���ه‌ی‌ كامه‌ران به‌درخان ناوی‌ دی���دار‌و گفتوگۆم له‌گ ‌هڵ‌ ئ���ه‌و نه‌بوه‌‌و‬

‫نهێنی‌ به‌ڕێزان جه‌الل تاڵه‌بانی‌‌و شیمۆن‬ ‫پێرێ���ز له‌پاری���س به‌پێناوداری���ی‌ میر‬ ‫كامه‌ران به‌درخان بوه‌"‪.‬‬ ‫پێرێ���ز‌و تاڵه‌بان���ی‌ یه‌كتری���ان بینی‌‬ ‫بێت یان نه‌بینێت‪ ،‬هیچ له‌و راس���تییه‌‬ ‫ناگۆڕێ���ت ك���ه‌ پێرێ���ز یه‌كێ���ك بوه‌‬ ‫له‌داڕێژه‌ران���ی‌ په‌یوه‌ندییه‌كان���ی‌ نێوان‬ ‫كورد‌و ئیسرائیل له‌س���ه‌ره‌تای‌ ده‌یه‌ی‌‬ ‫‪1960‬ه‌وه‌‪ ،‬جۆناس���ان راندڵ‌ نوس���ه‌رو‬ ‫رۆژنامه‌نوس���ی‌ ن���اوداری‌ ئه‌مه‌ریك���ی‌‬ ‫له‌كتێبه‌كه‌یدا "كوردس���تان یان کڵۆڵی‬ ‫نه‌ته‌وه‌یه‌ك" ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات ساڵی‌‬ ‫‪ ،1964‬عیس���مه‌ت ش���ه‌ریف وانلی‌ كه‌‬ ‫چاالكوانی‌ كوردی‌ رۆژئاوای‌ نیشته‌جێی‌‬ ‫ئه‌وروپا به‌نوێنه‌رایه‌تی‌ شۆڕشی‌ ئه‌یلول‬ ‫ده‌چێته‌ ئیس���رائیل‌و چاوی‌ به‌شیمۆن‬ ‫پێرێز ده‌كه‌وێت كه‌ ئ���ه‌وكات بریكاری‌‬ ‫وه‌زیری‌ به‌رگری‌ ئیس���رائیل بوه‌‪ .‬راندڵ‬ ‫ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ش ده‌كات كه‌ مس���ته‌فا‬ ‫بارزانی‌ له‌س���ه‌ردانه‌كه‌یدا بۆ ئیسرائیل‬ ‫ساڵی‌ ‪ ،1968‬به‌ش���ێك له‌رێكخستنی‌‬ ‫پێرێزو مەحمود عەباس‌و بارزانی‬ ‫هه‌ماهه‌نگی‌‌و گفتوگۆكانی‌ له‌گه‌ڵ‌ شیمۆن‬ ‫هێشتا هه‌ردوكیشمان زیندوین‌و ده‌توانن "ته‌نانه‌ت له‌تش���رینی دوه‌می ‪1963‬دا پێرێز بوه‌‪ .‬س���اڵی‌ رابردوش (‪،)2015‬‬ ‫تاڵه‌بان���ی‌و ئیبراهی���م ئه‌حم���ه‌د به‌بێ له‌میانه‌ی‌ كۆبون���ه‌وه‌ی‌ ئابوری‌ داڤۆس‬ ‫ئه‌م روداوه‌ له‌خۆیشی‌ بپرسن"‪.‬‬ ‫به‌اڵم "ش���لۆمۆ نكدیمۆن" كه‌ یه‌كێكه‌ ئاگاداركردنه‌وه‌ی پێشوه‌خت گه‌یشتنه‌ له‌ئه‌رده‌ن‪ ،‬ش���یمۆن پێرێز‌و مه‌س���عود‬ ‫ل���ه‌و ئه‌فس���ه‌رانه‌ی‌ رۆڵ���ی‌ گه‌وره‌یان باڵیۆزخان���ه‌ی ئیس���رائیل له‌پاری���س‪ ،‬بارزانی‌ كه‌ یه‌كتریان بینی‌ ده‌ستیان بۆ‬ ‫له‌په‌یوه‌ندییه‌كان���ی‌ نێوان ئیس���رائیل‌و خۆی���ان ناس���اندو داوای كۆبونه‌وه‌یان یه‌ك درێژ كردو ته‌وقه‌یان كرد‪.‬‬ ‫پێرێز یه‌كێك بو له‌سه‌ركرده‌ هوشیار‌و‬ ‫شۆڕشی‌ كورددا بینوه‌‌و چه‌ند ساڵێكی‌ له‌گه‌ڵ نوێنه‌ری ئه‌وس���ای مۆساد له‌وێ‬ ‫له‌كوردس���تان له‌ن���او پێش���مه‌رگه‌و كردو داوای كۆمه‌ك‌و یارمه‌تی‌و پاره‌یان به‌هێزه‌كان���ی‌ ئیس���رائیل‪ ،‬ئ���ه‌و رۆڵی‌‬ ‫گه‌وره‌ی‌ هه‌بو له‌دابینكردنی‌ ئاسایش‌و‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تی‌ پارتیدا به‌س���ه‌ربردوه‌‪ ،‬كرد"‪.‬‬ ‫مه‌س���عود بارزانی���ش له‌كتێبه‌كه‌یدا دامه‌زراندن���ی‌ س���وپایه‌كی‌ پیش���ه‌یی‌‬ ‫له‌كتێبه‌كه‌ی���دا "مۆس���اد له‌عێ���راق‌و‬ ‫واڵتان���ی دراوس���ێ ‪ -‬داڕمانی ئومێدی "بارزان���ی‌‌و بزوتن���ه‌وه‌ی‌ رزگاریخوازی‌ به‌هێزدا كه‌ ئه‌ركی‌ كورت كراوه‌ته‌وه‌ بۆ‬ ‫ئیس���رائیلی‌و كورده‌كان"‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌ كوردس���تان"‪ ،‬جه‌غ���ت ل���ه‌وه‌ ده‌كات به‌رگری‌ كردن له‌ئیس���رائیل له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫ده‌كات ك���ه‌ كامه‌ران به‌درخان س���اڵی ك���ه‌ "دوای‌ هه‌ڵگیرس���انی‌ شۆڕش���ی‌ دوژمنانی‌ ده‌ره‌كییدا‪ ،‬رۆڵی‌ گه‌وره‌ش���ی‌‬ ‫‪ 1963‬س���ه‌ردانی ئیس���رائیل ده‌كاو ئه‌یلول‪ ،‬بڕیاری‌ دامه‌زراندنی‌ په‌یوه‌ندی‌ هه‌بو له‌دامه‌زراندنی‌ سیسته‌می‌ سیاسی‌‬ ‫به‌نهێنی ده‌ستپێش���خه‌رییه‌كی بارزانی له‌گه‌ڵ‌ ئیس���رائیل بڕیارێكی‌ به‌كۆمه‌ڵی‌ ئیس���رائیلدا كه‌ یه‌كێكه‌ له‌به‌هێزترین‌و‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێت به‌سه‌ركرده‌كانی ئیسرائیل‌و س���ه‌ركردایه‌تی‌ پارتی‌ ب���وه‌و یه‌كه‌مین دیموكراسیترین سیسته‌مه‌ سیاسیه‌كانی‌‬ ‫هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تای دروس���تكردنی ئه‌م په‌یوه‌ن���دی‌ ئیس���رائیلیش به‌مه‌كته‌بی‌ رۆژهه‌اڵت���ی‌ ناوه‌ڕاس���ت‪ ،‬ده‌كرێ���ت‬ ‫په‌یوه‌ندییانه‌ش���ه‌وه‌‪ ،‬ئیبراهیم ئه‌حمه‌د سیاس���ی‌ پارتیی���ه‌وه‌ له‌حوزه‌یران���ی‌ سه‌ركرده‌كانی‌ كورد زۆر وانه‌ له‌كردار‌و‬ ‫ی فكرو سیاسه‌ته‌كانی‌ پێرێزه‌وه‌ فێربن‪.‬‬ ‫ئ���اگادارو به‌ئ���اگا بوه‌‪ ،‬ئ���ه‌و ده‌ڵێت ‪1963‬دا بوه‌‪ ،‬ئه‌ویش به‌یه‌كگه‌یشتنێك ‌‬

‫ده‌كرێت سه‌ركرده‌كان ‌ی‬ ‫كورد زۆر وانه‌ له‌كردار‌و‬ ‫فكرو سیاسه‌ته‌كانی‌‬ ‫پێرێزه‌وه‌ فێربن‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )546‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/10/4‬‬

‫"ئه‌گه‌ر هه‌ولێر مل نه‌دات‪ ،‬به‌غدا پێشوازی له‌پالنه‌كه‌ی سلێمانی ده‌كات"‬

‫سلێمانی نه‌وت ده‌دات ‌ه به‌غداو موچه‌ی خۆی وه‌رده‌گرێت‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسین‬

‫سلێمانی پالنی دوه‌می خۆی‬ ‫داده‌ڕێژێت بۆ ئه‌وه‌ی راسته‌وخۆ‬ ‫نه‌وتی خۆی راده‌ستی به‌غدا بكات‬ ‫تاوه‌كو موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران بنێرێت‬ ‫ئه‌گه‌ربێت‌و هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ‬ ‫به‌غدا نه‌گەیشت ‌ه رێكه‌وتن‌و قه‌یرانه‌كان‬ ‫به‌رده‌وامبن‪ ،‬به‌پێی زانیاریه‌كیش کە‬ ‫ده‌ستی ئاوێنه‌ كه‌وتوه‌ "ئه‌م پالن ‌ه‬ ‫له‌الیه‌ن چه‌ند الیه‌نێكی به‌غداو‌ه‬ ‫پشگیری لێده‌كرێت‌و له‌ناو ئه‌نجومه‌نی‬ ‫وه‌زیرانی عێراقیش باسكراوه‌"‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانت���اری بزوتن���ه‌وه‌ی گۆڕان‪،‬‬ ‫كاوه‌ محمه‌د له‌په‌رله‌مانی عێراق ئه‌وه‌ی‬ ‫بۆ ئاوێنه‌ ئاشكراكرد پێشتر ئه‌م پرس ‌ه‬ ‫له‌په‌رله‌مانی عێراق ورژێنراوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌رێم���ی كوردس���تان‌و عێراق‬ ‫نه‌گه‌یشتنه‌ رێكه‌وتن ئه‌وا به‌غدا له‌گه‌ڵ‬ ‫پارێ���زگاكان مامه‌ڵ ‌ه بكات‪ ،‬وتیش���ی‬ ‫"پارت���ی ده‌س���تێكی ئه‌می���ن نی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ئێستا پڕۆسه‌ی نه‌وتی له‌ژێر جنگدایه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ربێت به‌م سیاسه‌ت ‌ه مامه‌ڵ ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌م دۆس���یه‌یه‌ ب���كات ئه‌وا باش���تر‌ه‬ ‫پارێ���زگاكان خۆی���ان مامه‌ڵه‌ به‌نه‌وتی‬

‫خۆیانه‌و‌ه بكه‌ن"‪.‬‬ ‫به‌گوێره‌ی زانیاریه‌كان ئه‌م پڕۆژه‌ی ‌ه‬ ‫پێش���تر له‌الیه‌ن گ���ۆڕان‌و یه‌كێتیه‌و‌ه‬ ‫بیری لێكراوه‌ته‌وه‌و وه‌كو ئه‌گه‌ری دوه‌م‬ ‫ته‌ماش���ایكراوه‪ ‌،‬ئه‌گ���ه‌ر بێت‌و پارتی‬ ‫به‌رده‌وام بێت له‌س���ه‌ر ئه‌م سیاسه‌ته‌ی‬ ‫ك ‌ه ئێستا هه‌یه‌تی سه‌باره‌ت به‌هه‌نارده‌ی‬ ‫نه‌وت‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌كه‌ی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان‬ ‫له‌په‌رله‌مان���ی عێ���راق ئه‌وه‌ش���ی بۆ‬ ‫ئاوێن ‌ه باس���كرد حكومه‌ت���ی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان به‌رپرس ‌ه له‌موچه‌ی خه‌ڵك‌و‬ ‫فه‌رمانبه‌ران‌و پێویس���ت ‌ه دابینی بكات‪،‬‬ ‫وتیش���ی "ئێم ‌ه بیرۆك���ه‌ی یه‌كه‌ممان‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه خه‌ڵكی كوردس���تان شایسته‌ی‬ ‫دارایی خۆی وه‌ربگرێت"‪.‬‬ ‫ه���اوكات به‌گوێ���ره‌ی قس���ه‌ی‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی ئاگادار ئه‌م پالنه‌ پێشتر‬ ‫له‌به‌غدا باس���كراوه‌و پێشوازی گه‌رمی‬ ‫لێك���راوه‌و له‌ئه‌گ���ه‌ری رێكنه‌كه‌وتن���ی‬ ‫هه‌رێم‌و به‌غدا‪ ،‬به‌غدا نه‌وتی س���لێمانی‬ ‫ده‌فرۆش���ێت‌و موچ���ه‌ی فه‌رمانبه‌رانی‬ ‫سلێمانی ده‌نێرێت‪.‬‬ ‫رێكه‌وت زه‌كی سه‌رۆكی فراكسیۆنی‬ ‫یه‌كێتی نیش���تمانی كوردس���تان خۆی‬ ‫چاوی به‌نوری مالك���ی كه‌وتو‌ه كاتێك‬

‫له‌گه‌ڵ پارێزگاری س���لێمانی سه‌ردانی‬ ‫به‌غ���دای كردبو‪ ،‬ئ���ه‌و به‌ئاوێنه‌ی وت‬ ‫"الی ن���وری مالكی‌و به‌ش���ێك له‌الیه‌ن ‌ه‬ ‫عه‌رەبیه‌كان ئه‌م ‌ه وه‌كو چاره‌س���ه‌ری‬ ‫كێشه‌كان ته‌ماشا ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی فراكس���یۆنی س���ه‌وز‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن���ی پارێ���زگای س���لێمانی‬ ‫ئه‌و‌ه ب���ۆ ئاوێن ‌ه ناش���ارێته‌وه‌ كه‌ ئه‌م‬ ‫پالن ‌ه باش���ترین‌و گونجاوتری���ن پالن ‌ه‬ ‫ب���ۆ چاره‌س���ه‌ری ئێس���تای موچه‌ی‬ ‫فه‌رمانبه‌ران‪ ،‬وتیشی "به‌دیهێنانی ئه‌م‬ ‫ئامانج ‌ه بڕیاری سیاسی به‌هێزی ده‌وێت‪،‬‬ ‫هه‌روا ئاس���ان نی ‌ه گه‌وره‌ترین رێگریش‬ ‫له‌به‌رده‌م پڕۆژه‌ك ‌ه ئه‌و په‌رته‌وازه‌ییەی ‌ە‬ ‫کە له‌سلێمانی هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫رێكه‌وت زه‌كی زیاتر باسی پڕۆژه‌كه‌ی‬ ‫كردو دڵنیایی ئه‌وه‌یدا ئه‌م پڕۆژه‌یه‌ له‌ناو‬ ‫چاره‌سه‌ره‌كان باش���ترین چاره‌سه‌ره‌و‬ ‫ئه‌وه‌شی دركاند "ئه‌گه‌ر سلێمانی نه‌وتی‬ ‫خۆی راده‌ستی به‌غدا بكات‪ ،‬ئه‌وا به‌غدا‬ ‫له‌باره‌ی ناردنی موچه‌ی فه‌رمانبه‌رانه‌و‌ه‬ ‫ده‌ستوپێ سپی نیه‌"‪.‬‬ ‫به‌گوێره‌ی دیراس���ه‌كان‪ ،‬ئه‌م بڕیار‌ه‬ ‫له‌چه‌ندی���ن الو‌ه كاریگه‌ری له‌س���ه‌ر‌ه‬ ‫كه‌ س���ه‌ره‌كترین كاریگه‌ری په‌یوه‌ندی‬ ‫نێ���وان الیه‌نه‌كانی س���لێمانی‌و پارتی‌و‬

‫ئێ���ران‌و توركیا مامه‌ڵ ‌ه به‌م پڕۆژه‌یه‌و‌ه‬ ‫ده‌كات‪ ،‬بۆیه‌ ئێس���تا یه‌كێتی‌و گۆڕان‬ ‫له‌ژێر ڕۆش���نایی ئه‌و په‌یوه‌ندیان ‌ه بڕیار‬ ‫له‌باره‌ی ئه‌و پڕۆژه‌یه‌وه‌ ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫بێوار خونس���ی راوێژكاری ئاسایشی‬ ‫ئابوری هه‌رێمی كوردستان بۆ كاروباری‬ ‫وزه‌ ئه‌م پالنه‌ی س���لێمانی به‌پالنێكی‬ ‫مه‌ترس���یدار بۆ كه‌رت���ی وزه‌ی هه‌رێم‬ ‫ده‌دانێ���ت‌و پێیوای���ه‌ كاریگه‌ری خراپ‬ ‫له‌سه‌ر كاری كۆمپانیاكان جێده‌هێڵێت‪،‬‬ ‫وتی "ئه‌م پڕۆژەی���ه‌ مه‌جالی گونجانی‬ ‫نیه‌‪ ،‬چونكه‌ كۆمپانیاكان گرێبه‌ستیان‬ ‫له‌گه‌ڵ وه‌زاره‌تی سامان ‌ه سروشتیه‌كان‬ ‫كردوه‌و ئه‌گه‌ر ئه‌م كار‌ه بكرێت ده‌بێت‬ ‫كۆمپانی���اكان دابه‌ش بكرێ���ن له‌نێوان‬ ‫هه‌ولێرو سلێمانی"‪.‬‬ ‫وتیش���ی "ئ���ه‌م هه‌ن���گاوه‌ ئه‌گ���ه‌ر‬ ‫بنرێت كاریگه‌ری له‌س���ه‌ر خاوبونه‌وه‌ی‬ ‫كاری كۆمپانی���ا نه‌وتی���ه‌كان ده‌كات‌و‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ش ئێس���تا پااڵوتگه‌و‬ ‫س���ه‌رچاوه‌ غازییه‌كانی كاره‌بای هه‌رێم‬ ‫تیكه‌اڵون له‌نێوان هه‌ولێرو س���لێمانی‌و‬ ‫جیاكردنه‌وه‌یان دۆخه‌كه‌ ئاڵۆز ده‌كات‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه هی���وادارم حكوم���ه‌ت یه‌ك جۆر‬ ‫مامه‌ڵه‌ له‌گ���ه‌ڵ به‌غدا بكات یان هه‌مو‬ ‫نه‌وته‌كه‌ی راده‌ستبكات یان نه‌یكات"‪.‬‬

‫به‌بێ ته‌نده‌رو زیادكردنی ئاشكرا كارتی نه‌وت‬ ‫دابه‌شكردن ده‌درێت به‌كۆمپانیایه‌ك‬ ‫چ����ۆن دراوه‌ ب����ه‌و كۆمپانیای����ه‌‪ ،‬ئه‌م وه‌رنه‌گیراوه‌ ‪ 25‬و ‪ ،24‬بۆیه‌ په‌له‌كردن‬ ‫ئا‪ :‬بنار هیدایەت‬ ‫كۆمپانیایه‌ ته‌نها كارته‌كه‌ دروستده‌كات‪ ،‬له‌دروس����تكردنی ئ����ه‌م كارت����ه‌ گومانی‬ ‫‌‬ ‫نرخه‌كه‌ی‌ پێنج بۆ شه‌ش هه‌زاره‌‪ ،‬له‌سه‌ر دروستكرد"‪.‬‬ ‫به‌بێ زیادكردنی ئاشكراو به‌بێ هیچ‬ ‫ده‌شڵێت "ئێمه‌ ئاگاداری ئه‌وه‌ین به‌بێ‬ ‫هیچ بنه‌مایه‌ك دراوه‌ به‌و كۆمپانیایه‌"‪.‬‬ ‫موناقه‌سه‌ی ‌هك‌و كێبڕكێی نێوان‬ ‫غال����ب محه‌م����ه‌د جه‌ختده‌كات����ه‌وه‌ ئاگاداركردن����ه‌وه‌ی كۆمپانی����ای دیكه‌و‬ ‫كۆمپانیاكان‪ ،‬كارتی زیره‌ك بۆ‬ ‫وه‌رگرتنی نه‌وت ده‌درێت به‌كۆمپانیایه‌ك‪" ،‬كاره‌كه‌ ئه‌گه‌ر به‌نرخ����ی خۆی بدرێت به‌ب����ێ ته‌نده‌ر دراوه‌ ب����ه‌م كۆمپانیایه‌‪،‬‬ ‫به‌هاواڵتی����ان س����ودی هه‌ی����ه‌‪ ،‬چونكه‌ چونكه‌ كۆمپانیای ت����ر هه‌یه‌ ئاماده‌یی‬ ‫ژماره‌یه‌ك ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نیش لیژن ‌ه‬ ‫ساخته‌ی‌ تیا ناكرێت‌و ئه‌مه‌ سیمكارته‌و هه‌یه‌ به‌نرخی كه‌متر ئه‌و كارته‌ زیره‌كه‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌ته‌ دروست ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫له‌ڕێی ئامێرێكه‌وه‌ ده‌نێردێته‌ گه‌ڕه‌كێك‌و دروس����ت بكات‪ ،‬داوای راسته‌وخۆ بوه‌‬ ‫غالب محه‌مه‌د سه‌رۆكی لیژنه‌ی نه‌وت‌و ش����ه‌به‌كه‌ی‌ ب����ۆ ده‌كه‌یته‌وه‌و ئ����اگادار بۆ ئه‌و كۆمپانیایه‌ به‌بێ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫سامانه‌ سروشتیه‌كان به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند ده‌بیت‪ ،‬ئێمه‌ كێشه‌مان له‌گه‌ڵ كاره‌كه‌ی نهێن����ی‪ ،‬نه‌توان����راوه‌ گرێبه‌س����ته‌كان‬ ‫وه‌ربگرین"‪.‬‬ ‫"ئه‌نجومه‌ن ئاگادار نه‌كراوه‌ته‌وه‌ له‌سه‌ر نیه‌‪ ،‬كێشه‌ ته‌نده‌رو پاره‌كه‌یه‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌پش����تیوانیكردنیان له‌ناو‬ ‫كێشه‌كه‌ تائێستا به‌رده‌وامی هه‌یه‌ به‌اڵم‬ ‫ئه‌و بابه‌ته‌و دواتر به‌دواداچونمان كرد‪،‬‬ ‫له‌مانگی حه‌وت نوس����راوێكم ئاڕاسته‌ی‌ به‌هۆی زۆری پش����وه‌كانه‌وه‌ نه‌توانراوه‌ ئه‌نجومه‌نه‌وه‌‪ ،‬خه‌دیجه‌ جه‌ختده‌كاته‌وه‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن‌و پارێزگا ك����رد به‌دواداچون كاری له‌سه‌ر بكرێت‪ ،‬به‌وته‌ی‌ ئه‌ندامێكی "تا ئێستا ‪ 12‬واژۆ كۆكراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌س����ه‌ر ئه‌و بابه‌ته‌ بك����ه‌ن‪ ،‬ئه‌م كارته‌ ئه‌نجومه‌ن‪ ،‬س����ه‌رجه‌م فراكس����یۆنه‌كان دڵنیام سه‌رجه‌م فراكسیۆنه‌كان له‌گه‌ڵ‬ ‫زۆر باشه‌ به‌اڵم كێشه‌ك ‌ه ئه‌وه‌یه‌ به‌پالن به‌س����ه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نیش����ه‌وه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ن كاری ئه‌و كۆمپانیایه‌ رابگیرێت تا‬ ‫نه‌دراوه‌ ب����ه‌و كۆمپانیایه‌‪ ،‬به‌بێ ئه‌وه‌ی‌ دروستكردنی لیژنه‌ن‌و له‌نزیكترین كاتدا ئه‌و دو پسوڵه‌یه‌ نه‌وتی پێوه‌رده‌گیرێت‪،‬‬ ‫له‌حاڵه‌تێك����دا ئه‌گه‌ر یاس����ایی بێت یا‬ ‫ته‌نده‌ری بده‌نێ‌و بانگهێشتی كۆمپانیای به‌دواداچونی له‌سه‌ر ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫خه‌دیجه‌ عه‌بدولجه‌بار سه‌رۆكی لیژنه‌ی‌ نایاس����ایی بێ����ت ده‌بێ����ت رابگیرێ����ت‪،‬‬ ‫دیكه‌ بكه‌ن بۆ زیادكردنی ئاشكرا‪ ،‬ئه‌م‬ ‫كۆمپانیایه‌ له‌م ب����وار‌ه كاری نه‌كردوه‌‪ ،‬هون����ه‌ری‌و پرۆژه‌و پ��ل�ان له‌ئه‌نجومه‌نی ده‌بێ����ت له‌س����ه‌ر بنه‌م����ای لێهاتوی����ی‬ ‫راس����ته‌وخۆ دراوه‌ ب����ه‌و كۆمپانیای����ه‌‪ ،‬پارێزگای سلێمانی به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كارتی زیره‌ك بدرێ����ت به‌و كۆمپانیایه‌و‬ ‫فشارمان كرد له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی "له‌به‌ر چه‌ند هۆكارێك تێبینیمان له‌سه‌ر لیژنه‌ بچێته‌ به‌رده‌م داواكاری گش����تی‌و‬ ‫پاره‌ك����ه‌ كه‌مبكرێته‌وه‌ بۆ ن����ۆ هه‌زارو ئه‌و كارت����ی زیره‌كه‌ هه‌یه‌‪ ،‬یه‌كه‌م نه‌وت داوای گرێبه‌س����ته‌كه‌ بكات‪ ،‬س����ه‌رۆكی‬ ‫بۆ ماوه‌ی‌ س����ێ س����اڵ بێت‪ ،‬فشاره‌كه‌ نیه‌ بدرێت به‌هاواڵتیان‪ ،‬وه‌زیری سامانه‌ ئه‌نجومه‌ن ره‌زامه‌ندی له‌سه‌ر ئه‌وه‌ داوه‌‬ ‫س����ه‌ریگرت‪ ،‬به‌اڵم لیژنه‌یه‌ك دروس����ت سروش����تییه‌كان رایگه‌یان����دوه‌ ن����ه‌وت به‌دواداچون بكرێت‌و بزانرێت كێ له‌پشت‬ ‫ده‌كه‌ین بۆ به‌دواداچون له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ نابێت‪ ،‬دواتر دو پسوڵ ‌هی‌ تر نه‌وتی پێ ئه‌و كاره‌وه‌یه‌"‪.‬‬

‫ه���اوكات زیاد كاكه‌ ره‌زا س���ه‌رۆكی‬ ‫فراكس���یۆنی پارت���ی له‌ئه‌نجومه‌ن���ی‬ ‫پارێزگای سلێمانی ئاماژ‌ه بۆ ئه‌وه‌ده‌كات‬ ‫یه‌كێتی‌و گۆڕان له‌س���لێمانی زۆرینه‌ن‬ ‫چیان بیه‌وێت ده‌یكه‌ن به‌اڵم هیواش���ی‬ ‫خواس���ت ك ‌ه چاوه‌ڕێ بك���ه‌ن چونك ‌ه‬ ‫به‌مزوان ‌ه ئه‌نجامه‌كانی س���ه‌ردانه‌كه‌ی‬ ‫بارزان���ی بۆ به‌غ���دا ده‌رده‌كه‌ون‪ ،‬وتی‬ ‫"هی���وادارم یه‌كێتی‌و گۆڕان چاوه‌ڕوانی‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬چونك ‌ه وه‌ف���دی هه‌رێم چوه‌ت ‌ه‬ ‫به‌غدا دانیش���تن‌و رێكه‌وتنی كردو‌ه با‬ ‫چاوه‌ڕێی بكه‌ن بزانن چی ده‌بێت"‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی فراكسیۆنی پارتی ئه‌وه‌شی‬ ‫ب���ۆ ئاوێنه‌ وت "ئه‌گه‌ر گۆڕان‌و یه‌كێتی‬ ‫كارێك���ی له‌وجۆر‌ه بكه‌ن له‌كاتی خۆیدا‬ ‫ئێمه‌ش وه‌اڵممان ده‌بێت"‪.‬‬ ‫س���لێمانی زیاتر‪ %65‬كۆی یه‌ده‌گی‬ ‫نه‌وتی هه‌رێمی هه‌ی���ه‌و ئه‌وه‌ش چاوی‬ ‫كۆمپانیاكان‌و ناوه‌نده‌كانی توێژینه‌وه‌ی‬ ‫بۆ خۆی راكێشاوه‌‌‪ ،‬هاوكات به‌رپرسانی‬ ‫س���لێمانیش جه‌خ���ت له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن���ه‌و‌ه "خس���ته‌گه‌ڕی پالن���ی بی‬ ‫ئه‌وكات���ه‌ ده‌بێ���ت ك���ه‌ چاره‌س���ه‌ری‬ ‫كێش���ه‌ی موچ ‌ه نه‌ماو پارتی س���وربو‬ ‫له‌سه‌ر تێكدانی په‌یوه‌ندیه‌كانی له‌گه‌ڵ‬ ‫به‌غدا"‪.‬‬

‫ئایا پارتی لیژنه‌یه‌كی‬ ‫دروستكردوه‌ بۆ راكێشانی كادیره‌‬ ‫بااڵكانی حزبه‌كانی تر؟‬ ‫ئا‪ :‬بنار‬

‫وه‌زیری سامان ‌ه‬ ‫سروشتییه‌كان‬ ‫رایگه‌یاندوه‌ نه‌وت‬ ‫نابێت‪ ،‬دواتر دو‬ ‫ی تر نه‌وتی‬ ‫پسوڵه‌ ‌‬ ‫پێ وه‌رنه‌گیراو‌ه‬ ‫‪ 25‬و ‪،24‬‬ ‫بۆیه‌ په‌له‌كردن‬ ‫له‌دروستكردنی‬ ‫ئه‌م كارت ‌ه گومانی‬ ‫دروستكرد‬

‫ئه‌م پرس ‌ه‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‬ ‫عێراق ورژێنراو‌ه‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌رێمی‬ ‫كوردستان‌و‬ ‫عێراق نه‌گه‌یشتن ‌ه‬ ‫رێكه‌وتن ئه‌وا به‌غدا‬ ‫له‌گه‌ڵ پارێزگاكان‬ ‫مامه‌ڵ ‌ه بكات‬

‫ده‌نگۆی‌ ئه‌وه‌ له‌ئارادایه‌ پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان لیژنه‌یه‌كی‬ ‫به‌ناوی راكێشانی كادیره‌ بااڵكانی‬ ‫حزبه‌كانی دیكه‌ دروستكردوه‌‌و‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی لیژنه‌كه‌ مه‌سعود‬ ‫بارزانییه‌‪ ،‬راوێژكاری مه‌كته‌بی سیاسیی‬ ‫ئه‌و حزبه‌ ده‌ڵێت "چونه‌ ناو حزبه‌كان‬ ‫كارێكی ئاساییه‌و له‌مێژه‌ باوه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێی ئ���ه‌و ده‌نگۆیان���ه‌ی‌ له‌ئارادان‬ ‫لیژنه‌یه‌ك به‌س���ه‌رۆكایه‌تی راسته‌وخۆی‬ ‫مه‌س���عود بارزانی‌و ئه‌ندامێتی مه‌سرور‬ ‫بارزان���ی‌و نێچیرڤ���ان بارزان���ی‪ ،‬پارتی‬ ‫لیژنه‌یه‌كی دروستكردوه‌ به‌ناوی لیژنه‌ی‌‬ ‫راكێشان (ئیستعاب)‪ ،‬ئه‌م لیژنه‌یه‌ كاری‬ ‫راكێشانی كادیره‌ بااڵكانی حزبه‌كانی تره‌‪،‬‬ ‫له‌ڕوی مادده‌و پۆسته‌وه‌ ده‌ستكراوه‌یه‌‪،‬‬ ‫ع���ارف روش���دی راوێ���ژكاری مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسیی پارتی به‌ئاوێنه‌ی‌ راده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫"چونه‌ ناو الیه‌نه‌ سیاس���ییه‌كان كارێكی‬ ‫ئاس���اییه‌و له‌مێژه‌وه‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬ده‌توانیت‬ ‫په‌یڕه‌و و پرۆگرام���ی ئه‌و حزبه‌ت به‌دڵ‬ ‫نه‌بێت بچیته‌ حزبێك���ی دیكه‌وه‌‪ ،‬عارف‬ ‫روش���دی ره‌تینه‌كرده‌وه‌ لیژنه‌یه‌كی له‌و‬

‫جۆره‌ بونی نه‌بێت"‪.‬‬ ‫له‌ماوه‌كانی رابردو ژماره‌یه‌ك به‌رپرسی‬ ‫ب���ااڵی یه‌كێت���ی‌و بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان‌و‬ ‫تاڕاده‌ی���ه‌ك به‌نهێنیش چه‌ند كه‌س���ێك‬ ‫په‌یوه‌ندییان به‌پارتییه‌وه‌ كرد‪ ،‬له‌نێوانیان‬ ‫عارف روش���دی ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫یه‌كێتی‪ ،‬محه‌مه‌د حاجی به‌پرسی ژوری‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ سیاسییه‌كانی گۆڕان‌و چه‌ند‬ ‫به‌رپرس���ی مه‌كۆو رایه‌ڵه‌یه‌ك‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫وایك���رد پارتی گرنگی زیاتر به‌و لیژنه‌یه‌‬ ‫بدات‌و خودی بارزانی س���ه‌رۆكایه‌تی ئه‌و‬ ‫لیژنه‌یه‌ وه‌ربگرێت‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ ئه‌و ده‌نگۆیانه‌ی‌ له‌ئارادان پارتی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردس���تان كار له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫ئه‌ندامه‌ بااڵیان���ه‌ زیاتر ده‌كات كه‌ له‌ناو‬ ‫ناوه‌ندی‌ بڕیاردا چاالكن‪ ،‬تا ئێستا پارتی‬ ‫هه‌ڵوێس���تێكی رون‌و ئاش���كرای له‌سه‌ر‬ ‫نزیك بونه‌وه‌ له‌یه‌كێك له‌و دوباڵه‌ی‌ ناو‬ ‫یه‌كێتی ده‌رنه‌بڕیوه‌‪ ،‬عارف روشدی وتی‬ ‫"پارت���ی نایه‌وێ‌ ده‌س���تێوه‌ردان بكات‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وان خۆی���ان بڕی���ار ده‌ده‌ن كامیان‬ ‫له‌پارتیی���ه‌وه‌ نزی���ك ده‌بێت���ه‌وه‌و ئێمه‌‬ ‫به‌المانه‌وه‌ ئاساییه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "وه‌فده‌ك���ه‌ی‌ ب���ااڵی‌ هه‌رێم‬ ‫به‌سه‌رۆكایه‌تی‌ بارزانی‌ بۆ به‌غدا‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫دیاریكرد پارتی له‌كامیان نزیكه‌"‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫قه‌ده‌غه‌كردنی به‌كارهێنانی ئه‌شكه‌نجه‌‬

‫له‌وانه‌یه‌ هاوواڵتی عێراقی رووبه‌رووی ئه‌شكه‌نجه‌ ببێته‌وه‌ كاتێك مافه‌كانی مرۆڤ پشت گوێده‌خرێت به‌تایبه‌تی له‌م بارودۆخه‌ ناهه‌مواره‌ی ئێستادا‪ .‬ئه‌شكه‌نجه‌ چه‌ند شێوازێكی هه‌یه‌ وه‌ك ئه‌شكه‌نجه‌ی جه‌سته‌یی و‌ه‬ ‫ئه‌ش����كه‌نجه‌ی ده‌روونی یان جیاكردنه‌وه‌ی ئه‌و كه‌س����ه‌ له‌شوێنێكدا به‌ته‌نها یاخود بێ‌ به‌شكردنی له‌خه‌وتن یان به‌زۆر رووت بكرێته‌وه‌ (جل‌و به‌رگه‌كه‌ی دابكه‌ندرێت) یان چاوه‌كانی ببه‌سترێنه‌وه‌ (بۆ ئه‌وه‌ی نه‌بینێت)‪.‬‬ ‫نا بێت هیچ كه‌س����ێك رووبه‌روی ئه‌ش����كه‌نجه‌ ببێته‌وه‌ یان مامه‌ڵه‌یه‌كی وای له‌گه‌ڵدا بكرێت كه‌ خه‌جاڵه‌تكردن‌و تۆڵه‌سه‌ندنه‌وه‌ی تێدا بێت‪ .‬به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی پێشێلكردنی مافه‌كانی مرۆڤ وه‌ له‌ناویشیاندا ئه‌شكه‌نجه‌دان‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌ئه‌ركه‌كانی کۆمیسیۆنی بااڵی سه‌ربه‌خۆی مافه‌كانی مرۆڤ له‌عێراق‪ .‬هه‌موو عێراقییه‌ك به‌بێ‌ گوێ پێدانه‌ ئایینه‌كه‌ی یان ته‌مه‌نه‌كه‌ی یان نه‌ته‌وه‌كه‌ی مافی پاراستنیان هه‌یه‌ له‌ئه‌شكه‌نجه‌دان‪ .‬كۆمیسیۆنی بااڵی‬ ‫س����ه‌ربه‌خۆی مافه‌كانی مرۆڤ له‌عێراق به‌ش����ێوه‌یه‌كی بێ‌ الیه‌نانه‌ كارده‌كات بۆ بره‌وپێدان‌و پاراس����تنی مافی مرۆڤ‌و پرینسیپه‌كانی مافی مرۆڤ له‌ناویشیاندا جیاكاری نه‌كردن له‌نێوان عێراقییه‌كاندا‪ .‬هه‌موو عێراقییه‌ك‬ ‫ده‌توانێت په‌یوه‌ندی بكات به‌كۆمیسیۆنه‌وه‌ ئه‌گه‌ر هه‌ستی كرد كه‌ توشی جیاكاری یان ئه‌شكه‌نجه‌ بۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫بۆ زانیاری زیاتر له‌س���ه‌ر كۆمیس���یۆن‌و كاره‌كانی‌و به‌رپرس���یارییه‌تییه‌كانی وه‌ هه‌روه‌ها ئه‌گه‌ر ویستت سكااڵ تۆمار بكه‌یت تكایه‌ سه‌ردانی ماڵپه‌ری ‪ www.ihchr.iq‬بك ‌ه یاخود سه‌ردانی په‌یجی تایبه‌تی‬ ‫كۆمیسیۆن بكه‌ لە‌فه‌یسبوك‪www.facebook.com/ihchr :‬‬ ‫ئه‌م بابه‌ته‌ باڵوكراوه‌ته‌وه‌ لە‌رێگه‌ی باربونی یه‌كێتی ئه‌وروپا بۆ رێكخراوی (‪ )UNOPS‬و‌ه به‌هه‌مئاهه‌نگی له‌گه‌ڵ كۆمیسیۆنی بااڵی سه‌ربه‌خۆی مافه‌كانی مرۆڤ لە‌عێراقدا‪.‬‬

‫ه���ذا المش���روع بتنفی���ذ مکت���ب‬ ‫األمم المتح���دة لخدمات المش���اریع‬

‫هذا المشروع بتمویل االتحاد االوروبي‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )546‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/10/4‬‬

‫ ‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪www.niqash.org‬‬

‫‪7‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫هێشتا كاریگه‌رترین كه‌سایه‌ت ‌ی عێراقه‌‬

‫مالیكی سه‌رله‌نوێ خۆ ‌ی بۆ وه‌رگرتنەوە ‌ی ده‌سه‌اڵت ئاماد‌ه ده‌كات‌‬ ‫نقاش‪ ،‬موسته‌فا حه‌بیب‬ ‫له‌وه‌ته‌ی نوری مالیكی دوو ساڵ له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫ده‌سه‌اڵتی له‌ده‌ستدا‪ ،‬هه‌وڵ ده‌دات به‌هه‌ر‬ ‫نرخێك بووه‌ بگه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬له‌و ماوه‌یه‌دا‬ ‫هاوپه‌یمانی شیعه‌ی كرد به‌دوو به‌شه‌وه‌‪،‬‬ ‫ناكۆكییه‌كانی سوننه‌شی قۆسته‌وه‌‌و…‬ ‫هه‌فت���ه‌ی راب���ردوو هۆش���یار زێب���اری‬ ‫وه‌زی���ری دارای���ی چه‌ند س���ه‌عاتێك دوای‬ ‫له‌سه‌ركارالبردنی له‌پۆسته‌كه‌ی له‌په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫له‌كۆنگره‌یه‌ك���ی رۆژنامه‌وانیدا ده‌ركه‌وت‌و‬ ‫وتی "ن���وری مالیكی س���ه‌رۆك وه‌زیرانی‬ ‫پێش���وو هه‌وڵ���ی رووخاندن���ی حكومه‌تی‬ ‫عێ���راق ده‌دات له‌رێی له‌س���ه‌ركارالبردنی‬ ‫وه‌زیره‌كان‪ ،‬هه‌موو هۆكاره‌كانیش سیاسین‬ ‫نه‌ك پیشه‌یی‌"‪.‬‬ ‫زێب���اری دووه‌م وه‌زی���ری حكومه‌ت���ه‌‬ ‫له‌دوای خالید عوبه‌ی���دی وه‌زیری به‌رگری‬ ‫ك���ه‌ په‌رله‌م���ان له‌م���اوه‌ی ی���ه‌ك مانگدا‬ ‫له‌سه‌ركاری البردوون‪ ،‬ئه‌م هه‌ڵمه‌ته‌ش كه‌‬ ‫بۆ له‌سه‌ركارالبردنی وه‌زیره‌كان له‌ئارادایه‌‬ ‫له‌الیه‌ن فراكس���یۆنێكی نوێی په‌رله‌مانه‌وه‌‬ ‫رێبه‌رایه‌تی ده‌كرێت ك���ه‌ ناوی خۆی ناوه‌‬ ‫"ب���ه‌ره‌ی چاكس���ازی"و ده‌ڵێ���ت هه‌وڵ بۆ‬ ‫هێنان���ه‌دی چاكس���ازی سیاس���ی ده‌دات‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌واقیعدا شوێن فه‌رمانه‌كانی مالیكی‬ ‫ده‌كه‌وێت كه‌ له‌وه‌ته‌ی ده‌سه‌اڵتی له‌ده‌ست‬ ‫داوه‌ هیچ پۆس���تێكی ره‌سمی نییه‌‪ ،‬كه‌چی‌‬ ‫هێش���تا هێزو كاریگه‌ری له‌سه‌ر پرۆسه‌ی‬ ‫سیاسی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ ن���وری مالیكی س���ه‌رۆكی‬ ‫"هاوپه‌یمانی ده‌وڵه‌تی یاسا" له‌هه‌ڵبژاردنی‬ ‫په‌رله‌م���ان له‌س���اڵی ‪2014‬دا بردی���ه‌وه‌و‬ ‫پله‌ی یه‌كه‌می به‌ده‌س���تهێنا به‌‪ 95‬كورسی‬ ‫په‌رله‌م���ان‪ ،‬به‌اڵم مانه‌وه‌ی ب���ۆ ویالیه‌تی‬ ‫سێیه‌م وه‌ك س���ه‌رۆك وه‌زیران له‌ده‌ستدا‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ كوتله‌ سیاس���یه‌كان‬ ‫حه‌ی���ده‌ر عه‌ب���ادی ه���اوكاری مالیكییان‬ ‫له‌حزبی "ده‌عوه‌" وه‌ك س���ه‌رۆك وه‌زیران‬ ‫ده‌ستنیشان كرد‪.‬‬ ‫ئه‌وكات مالیكی به‌توندی به‌رهه‌ڵس���تی‬ ‫كردو له‌وته‌یه‌ك���ی ته‌له‌فزیۆنی به‌ناوبانگدا‬ ‫دوای س���ێ س���ه‌عات له‌ده‌ستنیشانكردنی‬ ‫عه‌بادی به‌س���ه‌رۆكی حكومه‌تی پێنجه‌می‬ ‫عێ���راق ل���ه‌‪12‬ی ئاب���ی ‪2014‬دا وت���ی‬

‫"ده‌ستنیشانكردنی عه‌بادی پێشلكردنێكی‬ ‫مه‌ترسیداری ده‌ستووره‌و بێگومان هه‌ڵه‌كه‌‬ ‫راست ده‌كه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌و كاته‌ش���ه‌وه‌ مالیك���ی ره‌خنه‌ی توند‬ ‫ئاڕاس���ته‌ی حكوم���ه‌ت ده‌كات‌و لێدوان���ی‬ ‫وروژێنه‌ر له‌دژی سیاس���یه‌كانی س���وننه‌و‬ ‫كورد ده‌دات‪ ،‬به‌و هۆیه‌ش���ه‌وه‌ فراكسیۆنی‬ ‫"هاوپه‌یمانی نیش���تمانی" هه‌ره‌س���ی هێنا‬ ‫كه‌ هه‌موو حزبه‌ ش���یعه‌كانی‌ له‌خۆده‌گرت‌و‬ ‫دووچاری دابه‌ش���بوونی توند بۆ دوو الیه‌ن‬ ‫بوو‪ ،‬یه‌كه‌می���ان له‌گ���ه‌ڵ مالیكیه‌و ئه‌وی‬ ‫تریشیان له‌دژیه‌تی‪.‬‬ ‫مالیكی پۆس���تێكی سیاس���ی ره‌س���می‬ ‫كاریگه‌ری نیه‌و ئێس���تا جێگری س���ه‌رۆك‬ ‫كۆم���اره‌ به‌بێ ده‌س���ه‌اڵت‪ ،‬پ���اش ئه‌وه‌ی‬ ‫بڕیاردرا به‌هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی پۆس���تی‬ ‫جێگرانی سه‌رۆك كۆمار‪ ،‬به‌اڵم هێشتا سێ‬ ‫فاكته‌ری هێزی هه‌یه‌ كه‌ به‌كاریان ده‌هێنێت‬ ‫بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ س���ه‌ر حوك���م‪ ،‬ئه‌وانیش‬ ‫بریتین له‌فراكسیۆنێكی‌ په‌رله‌مانی‌ گه‌وره‌‪،‬‬ ‫پش���تیوانی گروپه‌ ش���یعه‌كان‌و په‌یوه‌ندی‬ ‫پته‌وی له‌گه‌ڵ ئێران‪.‬‬ ‫فراكسیۆنێكی په‌رله‌مانی یه‌كگرتوو‬ ‫له‌نیس���انی راب���ردوودا نزیك���ه‌ی ‪100‬‬ ‫په‌رله‌مانت���ار پێكهێنان���ی فراكس���یۆنێكی‬ ‫نوێی���ان له‌په‌رله‌م���ان راگه‌یان���د كه‌ ناوی‬ ‫"ب���ه‌ره‌ی چاكس���ازی" لێن���راو ئه‌وانیش‬ ‫بریتی���ن له‌په‌رله‌مانتاران���ی ش���یعه‌ی ناو‬ ‫حیزبی "ده‌عوه‌" كه‌ مالیكی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫ده‌كات‌و چه‌ن���د په‌رله‌مانتارێك���ی دیك���ه‌‬ ‫له‌حیزب���ه‌ ش���یعه‌كانی وه‌ك "فه‌زیل���ه‌"و‬ ‫"به‌در"و چه‌ن���د په‌رله‌مانتارێكی س���وننه‌‬ ‫كه‌ له‌"هاوپه‌یمانی هێ���زه‌ عێراقییه‌كان"ی‬ ‫س���وننه‌ جیابوونه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌چه‌ند‬ ‫په‌رله‌مانتارێكی سه‌ربه‌خۆی دیكه‌‪.‬‬ ‫ناكۆكییه‌ ناوخۆییه‌كان���ی نێوان حیزبه‌‬ ‫عێراقی���ه‌ كوردی‌و س���وننی‌و ش���یعه‌كان‬ ‫فه‌وزایه‌ك���ی له‌په‌رله‌ماندا دروس���ت كرد‪،‬‬ ‫مالیكی���ش ئه‌م ناكۆكیانه‌ی قۆس���ته‌وه‌ بۆ‬ ‫پێكهێنانی فراكسیۆنێكی نوێ‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫ئه‌م فراكسۆنه‌ سێیه‌كی ئه‌ندامانی په‌رله‌مان‬ ‫پێكده‌هێنێ���ت‪ ،‬به‌اڵم دوو به‌ش���ه‌كه‌ی تر‬ ‫ناتوان���ن رووبه‌ڕووی فراكس���یۆنه‌ نوێیه‌كه‌‬ ‫ببنه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ سه‌رقاڵن به‌ناكۆكییه‌كانیان‬ ‫له‌گه‌ڵ یه‌كتر‪.‬‬

‫یه‌كه‌م بڕیار كه‌ ئه‌م فراكس���یۆنه‌ تێیدا‬ ‫س���ه‌ركه‌وتووبوو ده‌ركردنی سه‌لیم جبوری‬ ‫سه‌رۆكی په‌رله‌مان بوو له‌پۆسته‌كه‌ی‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫جبوری له‌دوای نێوه‌ندگیری له‌گه‌ڵ مالیكی‬ ‫توانی بگه‌ڕێته‌وه‌و باوه‌ڕ به‌دادگای فیدراڵی‬ ‫بهێنێت كه‌ ئه‌و دانیشتنه‌ی ده‌نگی تێدا درا‬ ‫بۆ البردنی له‌پۆسته‌كه‌ی‪ ،‬نایاسایی بووه‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌وه‌ ب���ه‌دواوه‌ چاالكی فراكس���یۆنی‬ ‫"ب���ه‌ره‌ی چاكس���ازی" زیادیك���ردو‬ ‫ده‌س���تیانكرد به‌به‌رهه‌ڵس���تیكردنی ئ���ه‌و‬ ‫یاس���ایانه‌ی له‌په‌رله‌مان���دا ده‌خران���ه‌ڕوو‪،‬‬ ‫به‌هۆی ئه‌وه‌ش���ه‌وه‌ چه‌ندین یاسا په‌كیان‬ ‫كه‌وت‪ ،‬دواتر هه‌ڵمه‌تێك���ی نوێیان له‌دژی‬ ‫حكومه‌ت ده‌س���تپێكرد له‌ڕێی داواكردن بۆ‬ ‫لێپرسینه‌وه‌ی وه‌زیره‌كان‌و ته‌نانه‌ت حه‌یده‌ر‬ ‫عه‌بادی سه‌رۆك وه‌زیرانیش‪.‬‬ ‫س���ێ په‌رله‌مانتاری ناسراو له‌دڵسۆزیان‬ ‫ب���ۆ مالیكی به‌ره‌و وه‌زی���ره‌كان هه‌نگاویان‬ ‫نا‪ ،‬ئه‌وانی���ش بریتین له‌عالیه‌ نوس���ه‌یف‬ ‫ك���ه‌ له‌پش���ت له‌س���ه‌ركارالبردنی خالید‬ ‫عوبه‌ی���دی وه‌زیری به‌رگ���ری بوو له‌مانگی‬ ‫رابردوودا‪ ،‬هه‌یس���ه‌م جبوری كه‌ له‌پش���ت‬ ‫له‌س���ه‌ركارالبردنی هۆشیار زێباری وه‌زیری‬ ‫دارایی���ه‌وه‌ ب���وو‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا په‌رله‌مانتار‬ ‫حه‌ن���ان فه‌تالوی كه‌ له‌هه‌م���وو بۆنه‌یه‌كدا‬ ‫به‌رگری له‌مالیكی ده‌كات‌و هه‌وڵ ده‌دات بۆ‬ ‫لێپرسینه‌وه‌ له‌عه‌بادی‪.‬‬ ‫له‌ماوه‌ی دوو هه‌فته‌ی رابردووا ده‌ركه‌وت‬ ‫كه‌ نوری مالیكی سه‌رۆك وه‌زیرانی پێشوو‬ ‫ئه‌م فراكسیۆنه‌ نوێیه‌ ده‌جووڵێنێت‪ ،‬سه‌لیم‬ ‫جبوری س���ه‌رۆكی په‌رله‌م���ان چووه‌ الی‬ ‫مالیكی بۆ پارێزگاریكردن له‌پۆس���ته‌كه‌ی‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ك زێباریش هه‌مان شتی كرد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وادی���اره‌ مالیكی رازی نه‌ب���وو به‌مانه‌وه‌ی‬ ‫زێباری‌و پش���تیوانی له‌سه‌ركارالبردنه‌كه‌ی‬ ‫ك���رد‪ ،‬چونك���ه‌ زێب���اری س���ه‌ر به‌پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستانه‌ كه‌ مه‌سعود بارزانی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی ده‌كات‪ ،‬وه‌ك زانراویشه‌ چه‌ند‬ ‫ساڵێكه‌ په‌یوه‌ندی نێوان مالیكی‌و بارزانی‬ ‫گرژه‌‪.‬‬ ‫مالیكی له‌راگه‌یندراوێكدا بۆ وه‌اڵمدانه‌وه‌ی‬ ‫قس���ه‌كانی زێب���اری وتی "ئ���ه‌و جنێوانه‌‬ ‫قبوڵ ده‌كه‌م كه‌ ئاڕاس���ته‌م ده‌كرێن مادام‬ ‫وه‌زیران‌و به‌رپرس���انی گه‌نده‌ڵ له‌په‌رله‌مان‬ ‫له‌سه‌ركارالده‌برێن"‪.‬‬ ‫به‌اڵم جیاوازییه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ كاتێك مالیكی‬

‫كه‌ بۆ ماوه‌ی هه‌شت ساڵ (‪)2014 -2006‬‬ ‫س���ه‌رۆك وه‌زیران بوو كاری بۆ الوازكردنی‬ ‫په‌رله‌مان كردو ده‌یان داواكاری په‌رله‌مانی‬ ‫بۆ لێپرس���ینه‌وه‌ی وه‌زیرانی تۆمه‌تباركراو‬ ‫به‌گه‌نده‌ڵ���ی له‌حكومه‌ته‌كه‌یدا ره‌تكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫ه���ه‌روه‌ك ره‌تیكرده‌وه‌ بچێت���ه‌ په‌رله‌مان‌و‬ ‫په‌رله‌مانتاران���ی به‌په‌كخس���تنی حكومه‌ت‬ ‫تۆمه‌تب���ار ك���رد‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م���ڕۆ الیه‌نگری‬ ‫په‌رله‌م���ان ده‌كات‌و ره‌خن���ه‌ له‌حكومه‌ت‬ ‫ده‌گرێت‪.‬‬ ‫"به‌ره‌ی چاكسازی" به‌ له‌سه‌ركارالبردنی‬ ‫عوبه‌ی���دی‌و زێباریه‌وه‌ ناوه‌س���تێت‌و خۆی‬ ‫ئاماده‌ ده‌كات بۆ لێپرسینه‌وه‌ی به‌رپرسانی‬ ‫دیكه‌‪ ،‬وه‌ك عالیه‌ نوس���ه‌یف په‌رله‌مانتاری‬ ‫به‌ره‌كه‌ ده‌ڵێت "په‌رله‌مان به‌رده‌وام ده‌بێت‬ ‫له‌لێپرس���ینه‌وه‌ی به‌رپرس���انی گه‌ن���ده‌ڵ‌و‬ ‫له‌چه‌ن���د رۆژی داهات���وودا داوا ده‌كه‌ی���ن‬ ‫ئیبراهیم جه‌عفه‌ری وه‌زیری ده‌ره‌وه‌و فه‌الح‬ ‫لهێبی وه‌زیری كشتوكاڵ‌و عه‌دیله‌ مه‌حمود‬ ‫وه‌زیری ته‌ندروستی ئاماده‌بن"‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ عادل نوری ئه‌ندامی‬ ‫لیژنه‌ی نه‌زاهه‌ی په‌رله‌م���ان رایگه‌یاند كه‌‬ ‫ه���ه‌ردوو په‌رله‌مانت���ار حه‌ن���ان فه‌تالوی‌و‬ ‫هه‌یس���ه‌م جبوری خۆیان ئام���اده‌ ده‌كه‌ن‬ ‫بۆ لێپرسینه‌وه‌ له‌حه‌یده‌ر عه‌بادی سه‌رۆك‬ ‫وه‌زیران له‌چه‌ند هه‌فته‌ی كه‌می داهاتوودا‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ردا چه‌ند په‌رله‌مانتارێكی دیكه‌‬ ‫ده‌ستیانكردووه‌ به‌ره‌خنه‌گرتن له‌هه‌ڵمه‌تی‬ ‫لێپرس���ینه‌وه‌ له‌ن���او په‌رله‌م���ان‌و ده‌ڵێن‬ ‫ئامانجی سیاس���ی‌و كه‌س���ی له‌پشته‌وه‌یه‌و‬ ‫به‌دواداچوونی گه‌نده‌ڵی ئی���داری‌و دارایی‬ ‫نییه‌‪ ،‬له‌و باره‌یه‌شه‌وه‌ په‌رله‌مانتار حه‌سه‌ن‬ ‫خه‌اڵتی له‌فراكسیۆنی "مواتن" به‌"نیقاش"ی‬ ‫وت "لێپرس���ینه‌وه‌كان وای���ان لێهاتووه‌ به‌‬ ‫به‌ئامانجگرتنی سیاسی‌و په‌كخستنی كاری‬ ‫حكومی داده‌نرێن"‪.‬‬ ‫ئێران‌و گروپه‌ شیعه‌كان‬ ‫مالیك���ی له‌و كاته‌وه‌ی كه‌ له‌حوكمدا بوو‬ ‫هه‌وڵیدا په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ گروپه‌ شیعه‌كان‬ ‫به‌تایبه‌ت "عه‌س���ائیبی ئه‌هلی حه‌ق" پته‌و‬ ‫بكات‪ ،‬پاش هێرش���ی "داعش" بۆ عێراق‌و‬ ‫س���ه‌رهه‌ڵدانی ده‌یان گروپی شیعه‌ی دیكه‌‬ ‫له‌دوای پێكهێنانی "حه‌ش���دی ش���ه‌عبی"‪،‬‬ ‫هه‌وڵی ب���ۆ پته‌وكردنی په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵدا‬ ‫دان به‌تایبه‌ت���ی ئه‌و گروپان���ه‌ی له‌الیه‌ن‬

‫ئێرانه‌وه‌ پشتیوانی ده‌كرێن وه‌ك رێكخراوی‬ ‫"به‌در"‌و "كه‌تیبه‌كانی حزبوڵاڵ"و "نوجه‌با"‬ ‫و "عه‌سائیبی ئه‌هلی حه‌ق"و "كه‌تیبه‌كانی‬ ‫ره‌وتی ریسالی"‪.‬‬ ‫مالیكی په‌رۆش���ه‌ ب���ۆ ئاماده‌بوون له‌و‬ ‫ئاهه‌نگان���ه‌ی ئه‌م گروپان���ه‌ رێكیده‌خه‌ن‌و‬ ‫به‌تون���دی به‌رگریان لێ���ده‌كات‪ ،‬هه‌روه‌ك‬ ‫ئێس���تا جه‌ماوه‌ری له‌نێ���و جه‌نگاوه‌رانی‬ ‫"حه‌شدی ش���ه‌عبی"دا هه‌یه‌ له‌كاتێكدا ئه‌و‬ ‫جه‌نگاوه‌ران���ه‌ ره‌خنه‌ له‌حه‌ی���ده‌ر عه‌بادی‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیرانی ئێستا ده‌گرن‌و به‌الوازی‌‌و‬ ‫كارك���ردن له‌گ���ه‌ڵ هێزه‌كان���ی ئه‌مریكاو‬ ‫بایه‌خن���ه‌دان به‌هێزه‌كان���ی "حه‌ش���دی‬ ‫شه‌عبی"‪ ،‬تۆمه‌تباری ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫مالیك���ی هه‌وڵیش���یدا په‌یوه‌ن���دی‬ ‫له‌گه‌ڵ ئێ���ران پته‌و ب���كات كاتێك كوتله‌‬ ‫سیاسییه‌كان ویستیان لێكۆڵینه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ‬ ‫بكه‌ن سه‌باره‌ت به‌سه‌ودانامه‌كانی گه‌نده‌ڵی‬ ‫ئیداری‌و دارایی له‌سه‌رده‌می حوكمه‌كه‌یداو‬ ‫له‌ئابی ساڵی ‪ 2015‬دا چاوی كه‌وت به‌عه‌لی‬ ‫خامنه‌یی رابه‌ری ئێران‌و پشتیوانی ته‌واوی‬ ‫به‌ده‌ستهێنا‪.‬‬ ‫خامنه‌ی���ی ستایش���ی هه‌ڵوێس���ته‌كانی‬ ‫مالیك���ی كرد ب���ۆ پش���تیوانی میحوه‌ری‬ ‫"مقاوه‌مه‌" له‌سوریاو عێراق‌و به‌هه‌ڵوێستی‬ ‫"نیش���تمانی‌و ئیس�ل�امی" دان���ان‪ ،‬پاش‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ش���ی بۆ عێ���راق له‌فڕۆكه‌خانه‌ی‬ ‫به‌غدا پێش���وازییه‌كی گه‌وره‌ له‌مالیكی كرا‬ ‫له‌الیه‌ن ئه‌ندامانی حزبه‌كه‌یه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئایا مالیكی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ده‌سه‌اڵت؟‬ ‫ئ���ه‌م فاكته‌ران���ه‌ بوونه‌ت���ه‌ دیارتری���ن‬ ‫ئامرازه‌كانی هێزی مالیكی بۆ به‌شداریكردن‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن���ی داهات���وودا‪ ،‬به‌كرده‌وه‌ش‬ ‫دانوستانی نهێنی بۆ به‌ستنی هاوپه‌یمانی‬ ‫له‌گه‌ڵ گروپ���ه‌ ش���یعه‌كان له‌هه‌ڵبژاردندا‬ ‫ده‌س���تپێكردووه‌ ب���ۆ س���وودوه‌رگرتن له‌و‬ ‫جه‌ماوه‌رو هێ���زه‌ی گروپ���ه‌ چه‌كداره‌كان‬ ‫له‌چه‌ن���د مانگ���ی رابردوودا به‌ده‌س���تیان‬ ‫هێناوه‌‪.‬‬ ‫ه���ه‌روه‌ك ئ���ه‌و گروپان���ه‌ش ب���ه‌دوای‬ ‫كه‌س���ایه‌تیه‌كی سیاسی ناسراودا ده‌گه‌ڕێن‬ ‫بۆ چوونه‌ نێو جیهانی سیاس���ه‌ت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫شاره‌زاییان له‌و بواره‌دا نییه‌‪ ،‬دوای ئه‌وه‌ش‬ ‫كه‌ مالیكی سه‌ركه‌وتوو بوو له‌وه‌ی جۆرێك‬ ‫له‌كاریزمایی به‌كه‌سایه‌تیه‌كه‌ی ببه‌خشێت‪،‬‬

‫ئه‌وه‌ یارمه‌تیدا كه‌ ده‌سه‌اڵت‌و هه‌ژموونێكی‬ ‫سیاس���ی گ���ه‌وره‌ له‌س���ااڵنی حوكمی���دا‬ ‫به‌ده‌ستبهێنێت‪.‬‬ ‫له‌پاڵ ئه‌مانه‌شدا مالیكی‌ چه‌ند ساڵێكه‌‬ ‫رووب���ه‌ڕووی تۆمه‌تی تاك���ڕه‌وی له‌حوكم‌و‬ ‫پشتگوێخس���تنی په‌رله‌م���ان‌و ده‌ركردنی‬ ‫تاكالیه‌ن���ه‌ی بڕی���اره‌ سیاس���ی‌و ئه‌منیه‌‬ ‫گرنگه‌كان‌و باڵوبوونه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵی ئیداری‌و‬ ‫دارای���ی‌و ده‌ستبه‌س���ه‌رداگرتنی چه‌ندی���ن‬ ‫پۆس���تی سیاسی‌و ده‌س���ته‌ی سه‌ربه‌خۆ‪،‬‬ ‫بووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ماوه‌ی ‪ 8‬س���اڵی حوكمی���دا‪ ،‬مالیكی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی قۆس���ته‌وه‌و په‌رله‌مان���ی‬ ‫پشتگوێخس���ت‌و هه‌ركه‌س���ێكی بویستایه‌‬ ‫له‌وه‌زی���ره‌كان ده‌ریده‌ك���ردو جێگ���ره‌وه‌ی‬ ‫له‌ئه‌ندامانی حزبه‌كه‌ی له‌شوێنیان داده‌نا‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ك فه‌رمانده‌كانی س���وپاو پۆلیس���ی‬ ‫له‌الیه‌نگرانی خۆی ده‌ستنیش���ان ده‌كرد‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ جگه‌ ل���ه‌وه‌ی‌ هێرش���ی داعش بۆ‬ ‫عێراق‌و هه‌ره‌س���هێنانی هێزه‌ ئه‌منییه‌كان‬ ‫له‌سه‌رده‌می ئه‌ودا روویاندا‪.‬‬ ‫ش���رۆڤه‌كاری سیاس���ی زی���اد ئه‌حمه‌د‬ ‫به‌"نیق���اش"ی وت "گه‌ڕانه‌وه‌ی مالیكی بۆ‬ ‫حوكم كارێك���ی زه‌حمه‌ته‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ی داهات���ووش ببات���ه‌وه‌ ئه‌وا‬ ‫پۆس���تی سه‌رۆك وه‌زیران مسۆگه‌ر ناكات‪،‬‬ ‫چونكه‌ له‌دوایین هه‌ڵبژاردندا پله‌ی یه‌كه‌می‬ ‫به‌ده‌س���تهێناو نه‌یتوان���ی له‌ده‌س���ه‌اڵتدا‬ ‫بمێنێته‌وه‌ به‌هۆی ڤیتۆی ئه‌مریكاوه‌"‪.‬‬ ‫به‌اڵم ب���ارودۆخ له‌عێ���راق‌و خۆرهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاس���ت له‌ماوه‌ی دوو ساڵی رابردوودا‬ ‫گۆڕانی زۆری به‌س���ه‌ردا هات���ووه‌و هه‌موو‬ ‫ئه‌گه‌رێ���ك له‌ئارادای���ه‌ به‌گه‌ڕان���ه‌وه‌ی‬ ‫مالیكیشه‌وه‌ بۆ ده‌سه‌اڵت –وه‌ك ئه‌حمه‌د‬ ‫ده‌ڵێت ‪.-‬‬ ‫مالیك���ی چه‌ن���د مانگێك���ه‌ هه‌وڵ���ی‬ ‫چاككردن���ی په‌یوه‌ن���دی له‌گ���ه‌ڵ هه‌ندێك‬ ‫حزب���ی س���وننه‌ی ده‌دات وه‌ك "حزب���ی‬ ‫ئیسالمی" به‌س���ه‌رۆكایه‌تی سه‌لیم جبوری‬ ‫سه‌رۆكی په‌رله‌مان‌و چه‌ند حزبێكی كوردی‬ ‫وه‌ك "یه‌كێتی نیش���تمانیی كوردس���تان"‬ ‫به‌س���ه‌رۆكایه‌تی جه‌الل تاڵه‌بانی‌و له‌وه‌شدا‬ ‫ناكۆكیی���ه‌ ناوخۆییه‌كان���ی قۆس���تۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم هێش���تا عێراقییه‌كان ئ���ه‌و هه‌ڵه‌و‬ ‫كاره‌س���اتانه‌یان باش له‌بیره‌ كه‌ له‌ماوه‌ی‬ ‫سااڵنی حوكمیدا روویاندا‪.‬‬

‫پیاوێك به‌ته‌سبیح ‌ی هه‌ژد‌ه مه‌تر ‌ی مێژوو ‌ی هه‌ڵه‌بج ‌ه ده‌نوسێته‌وه‌‬ ‫نقاش‪ ،‬سەالم هانەدنی‬ ‫پیاوێك له‌پێنج هه‌زار ده‌نكی‌ قه‌زوان‬ ‫ته‌سبیحێكی‌ هه‌ژده‌ مه‌تری‌ دروست ده‌كات‬ ‫بۆ بیرهێنانه‌وه‌ی‌ كاره‌ساتی‌ كیمیابارانی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ كه‌ پێنج هه‌زار كه‌سی‌ تیا بوونه‌‬ ‫قوربانی‌‪.‬‬ ‫سه‌نعان فایق محه‌مه‌د (‪ 38‬ساڵ) خه‌ڵكی‌‬ ‫گون���دی‌ (هانه‌ی‌ دن)ی‌ س���ه‌ر به‌ناحیه‌ ‌ی‬ ‫بیاره‌یه‌ له‌ناوچه‌ی‌ هه‌ورامان‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫چه‌ند س���اڵێكه‌ بووه‌ته‌ یه‌كێك له‌ته‌سبیح‬ ‫دروس���تكه‌ره‌ به‌ناوبانگه‌كان���ی‌ ناوچه‌كه‌‪،‬‬ ‫سه‌نعان ماوه‌ی دوو ساڵیش به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫پچڕ پچڕ خه‌ریكی‌ دروستكردنی‌ ته‌سبیحێك‬ ‫بووه‌ ك���ه‌ درێژییه‌ك���ه‌ی‌ ده‌گات���ه‌ هه‌ژده‌‬ ‫مه‌ترو نیو‪ ،‬ره‌نگه‌ درێژترین ته‌س���بیح بێت‬ ‫له‌جیهاندا‪ ،‬ئامانجی‌ ئه‌م كاره‌شی‌ رێزلێنانه‌‬ ‫له‌پێن���ج ه���ه‌زار قوربان���ی‌ كیمیاباران���ی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌‪.‬‬ ‫رۆژ ‌ی ‪16‬ی‌ ئ���ازاری‌ ‪ 1988‬فرۆكه‌كانی‌‬ ‫رژێمی‌ به‌عس شاری‌ هه‌ڵه‌بجه‌ (خۆرهه‌اڵتی‌‬ ‫سلێمانی‌)یان كیمیاباران كرد‌و به‌پێی‌ ئاماره‌‬ ‫ره‌س���مییه‌كانی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمیش پێنج‬ ‫هه‌زار كه‌س به‌گه‌ن���ج‌و پیرو ژن‌و منداڵه‌وه‌‬ ‫له‌و رووداوه‌دا گیانیان له‌ده‌ستداوه‌‪.‬‬ ‫له‌پ���اش رووداوه‌ك���ه‌وه‌ دانیش���توانی‌‬ ‫ناوچه‌كه‌و كوردس���تان به‌گشتی‌ به‌چه‌ندین‬ ‫ش���ێواز هه‌وڵی‌ هێشتنه‌وه‌و گێڕانه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫كاره‌ساته‌یان داوه‌‪ ،‬ئه‌م هه‌وڵه‌ی‌ سه‌نعانیش‬ ‫ده‌چێته‌ ئه‌و چوارچێوه‌یه‌وه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌نعان ده‌ڵێت "من خه‌ڵكی‌ پارێزگای‌‬ ‫هه‌ڵه‌بج��� ‌هم‌و خ���زم‌و كه‌س���م هه‌ب���ووه‌‬ ‫له‌كاره‌ساتی‌ كیمیابارانی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ شه‌هید‬ ‫ب���وون‪ ،‬بۆیه‌ بی���رم له‌وه‌ كردوه‌ ش���تێك‬

‫دروستبكه‌م وه‌ك سومبلێك بۆ شه‌هیدان ‌ی‬ ‫هه‌ڵه‌بج���ه‌ بۆیه‌ ته‌س���بیحێكی‌ پێنج هه‌زار‬ ‫ده‌نكیم دروس���تكرد كه‌ ته‌عبی���ره‌ له‌پێنج‬ ‫هه‌زار شه‌هیدی‌ هه‌ڵه‌بجه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌نعان بۆ "نیق���اش"ی‌ باس���كرد كه‌‬ ‫ده‌نكه‌كان���ی‌ ته‌س���بیحه‌كه‌ به‌پێی‌ ته‌مه‌نی‌‬ ‫قوربانیی���ه‌كان گه‌وره‌و بچووك���ی‌ تێدایه‌‪،‬‬ ‫ده‌نكه‌ گ���ه‌وره‌كان هێمایه‌ ب���ۆ قوربانیانی‌‬ ‫گ���ه‌وره‌و ده‌نك���ه‌ بچووكه‌كانی���ش هێمایه‌‬ ‫ب���ۆ قوربانیی���ه‌ منداڵ���ه‌كان‪ ،‬ده‌ش���ڵێت‬ ‫"ته‌س���بیحه‌كه‌ دوو گوڵنگ���ی پێوه‌ی���ه‌و‬ ‫له‌نێو گوڵنگه‌كان‌و ته‌س���بیحه‌كه‌دا مێژووی‌‬ ‫كاره‌س���اته‌كه‌م نوس���یوه‌ته‌وه‌‪ ،‬چونك���ه‌‬ ‫دوای‌ ش���انزه‌ ده‌نك گرێیه‌ك هه‌یه‌‪ ،‬ئینجا‬ ‫س���ێ‌ ده‌نك‌و دواتریش دوو گوڵنگه‌كه‌ كه‌‬ ‫هه‌ریه‌كه‌یان هه‌شت ده‌نكی‌ پێوه‌یه‌ ئه‌مه‌ش‬ ‫هێمای ‌ه بۆ ‪16‬ی‌‪3‬ی‌‪ 1988‬رۆژی‌ كاره‌ساتی‌‬ ‫كیمیابارانی‌ هه‌ڵه‌بجه‌"‪.‬‬ ‫ده‌ش���ڵێت "دوو گوڵنگه‌ك���ه‌ به‌به‌ك���ره‌‬ ‫دروستم كردون كه‌ پێكهاتون له‌پێنج هه‌زار‬ ‫ت���اڵ به‌ك���ره‌ به‌ره‌نگه‌كانی‌ (س���ور‪ ،‬زه‌ر‪،‬‬ ‫سپی‌‪ ،‬سه‌وز) كه‌ ره‌نگی‌ ئااڵی‌ كوردستانه‌‪،‬‬ ‫بڕیارم���داوه‌ ته‌س���بیحه‌كه‌ له‌مۆنۆمێنت���ی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بج���ه‌ دابنێم بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌وێ‌ وه‌ك‬ ‫ئه‌و كه‌لوپه‌النه‌ی‌ تر كه‌ هه‌ن‌و گوزارش���ت‬ ‫له‌كاره‌ساته‌كه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬بمێنێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫مۆنۆمێنتی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ده‌روازی‌ ش���اری‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌یه‌و ش���وێنێكه‌ ب���ۆ كۆكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌و كااڵو كه‌لو پ���ه‌ل‌و به‌ڵگه‌نامانه‌ی‌ كه‌‬ ‫له‌كاتی‌ كیمیاباران‌و دوای‌ كیمیابارانه‌كه‌ش‬ ‫به‌جێهێڵ���راون‪ ،‬رۆژان���ه‌ چه‌ندی���ن كه‌س‬ ‫له‌ش���اره‌كه‌و ده‌ره‌وه‌ی‌ ش���اره‌كه‌ سه‌ردانی‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫له‌مۆنۆمێنت���ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ ن���اوی‌ ته‌واوی‌‬ ‫پێن���ج ه���ه‌زار قوربانییه‌ك���ه‌ی‌ هه‌ڵه‌بج���ه‌‬

‫سه‌نعان فایق‬ ‫به‌دیواره‌كانی���ه‌وه‌ نوس���راوه‌و ته‌واوی‌ ئه‌و‬ ‫وێنه‌و به‌ڵگانه‌ كه‌ له‌و كاته‌دا گیراون‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫چه‌نیدن پارچه‌ جل‌و به‌رگ‌و قاپ‌و قاچاخ‌و‬ ‫پێداویستی‌ جێماوی‌ ترو چه‌ندین په‌یكه‌رو‬ ‫تابلۆو كه‌ره‌سته‌ی‌ هونه‌ری‌‪ ،‬ته‌سبیحه‌كه‌ی‌‬ ‫سه‌نعانیش ده‌بێته‌ یه‌كێك له‌وانه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌نعان ئ���ه‌م ته‌س���بیحه‌ی‌ له‌قه‌زوان‬ ‫دروستكردووه‌‪ ،‬هه‌م له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌ ره‌مزێكه‌‬ ‫بۆ به‌رهه‌مێكی‌ خۆماڵی‌‪ ،‬هه‌م له‌به‌ر ئه‌وه‌ش‬ ‫كه‌ ته‌زبیحی‌ قه‌زوان تێكناچێت‪.‬‬ ‫له‌الی‌ خه‌ڵكی‌ ناوچه‌كه‌ س���ه‌نعان فایه‌ق‬ ‫به‌"مامۆستای‌ سێ‌ هونه‌ره‌" ناسراوه‌‪ ،‬له‌به‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ پیشه‌ی‌ سه‌ره‌كی‌ خۆی‌ هه‌لالجییه‌و‬ ‫له‌پاڵی���دا كاری‌ دروس���تكردنی‌ ته‌س���بیح‬ ‫ده‌كات‌و س���ه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وانه‌ش ش���انۆكاره‌و‬ ‫زیات���ر ل���ه‌‪ 30‬به‌رهه‌می‌ ش���انۆیی‌ هه‌یه‌‌و‬

‫شیعری‌ مندااڵن ده‌نوسێت‌و گروپی‌ مندااڵنی‌‬ ‫هه‌ورامانی‌ هه‌یه‌ ك���ه‌ تاكه‌ گروپی‌ مندااڵن ‌ه‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌دا‪.‬‬ ‫سه‌نعان هه‌ر له‌دوكانه‌كه‌ی‌ خۆیدا له‌پاڵ‬ ‫كاری‌ هه‌لالجی‌ ته‌س���بیح دروس���تده‌كات‪،‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ئه‌و كاره‌ش���یه‌وه‌ وت���ی‌ "ماوه‌ی‌‬ ‫سێ ساڵه‌ ده‌س���تم كردوه‌ به‌دروستكردنی‌‬ ‫ته‌س���بیحی‌ قه‌زوان‪ ،‬له‌س���ه‌ره‌تای‌ وه‌رزی‌‬ ‫پای���زه‌وه‌ ك���ه‌ قه‌زوان���ه‌كان خه‌ریكه‌ پێ‬ ‫ده‌گ���ه‌ن‪ ،‬رۆژان���ه‌ ده‌چم���ه‌ ش���اخه‌كانی‌‬ ‫هه‌ورامان به‌داره‌كه‌وه‌ قه‌زوان لێ‌ ده‌كه‌مه‌وه‌‬ ‫ده‌یانهێنه‌مه‌ ماڵه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ كه‌ پێگه‌ییوه‌و‬ ‫س���ه‌وزه‌ جیای���ی‌ ده‌كه‌مه‌وه‌ ب���ۆ خواردن‬ ‫ئه‌وه‌ش ‌ی پێ نه‌گه‌یشتوه‌و ناوكه‌كه‌ی‌ پوته‌‬ ‫به‌كاری‌ ده‌هێنم بۆ ته‌سبیح دروستكردن"‪.‬‬ ‫له‌ناوچ���ه‌ی‌ هه‌ورامان به‌ه���ه‌زاران داری‌‬ ‫ق���ه‌زوان هه‌ن به‌رهه‌می‌ ئ���ه‌و دارانه‌ش كه‌‬ ‫قه‌زوانه‌ له‌پایزدا پێ ده‌گات‌و سه‌وز ده‌بێت‪،‬‬ ‫داری‌ قه‌زوان جیا له‌به‌رهه‌می‌ قه‌زوانه‌كه‌ی‌‬ ‫كه‌ بۆ خواردن‌و ته‌سبیح به‌كار ده‌هێنرێت‪،‬‬ ‫بنێشتی‌ كوردیشی‌ لێ‌ به‌رهه‌م ده‌هێنرێت‪.‬‬ ‫ده‌ش���لێت "ئه‌و قه‌زوانه‌ی‌ كه‌ ناوكی‌ نیه‌‬ ‫له‌ماڵه‌وه‌‪ ،‬جیای���ی‌ ده‌كه‌ینه‌وه‌و توێكڵیكی‌‬ ‫پێوه‌یه‌ الی‌ ده‌به‌ی���ن‌و دواتر بۆ ماوه‌ی‌ ‪10‬‬ ‫رۆژێ���ك له‌به‌ر خۆر دایده‌نین تاكو وش���ك‬ ‫بێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و كات ئاماده‌ ده‌بێت بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ته‌سبیحی‌ لێ دروست بكه‌یت‪ ،‬بۆیه‌ ده‌ست‬ ‫ده‌كرێت به‌كونكردن���ی‌ ده‌نكه‌ قه‌زوانه‌كان‌و‬ ‫دواتر پێكه‌وه‌نانیان به‌جۆرێك له‌(به‌ن)"‪.‬‬ ‫س���ه‌نعان فای���ق ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ته‌س���بیحی‌ قه‌زوان چه‌ن���د جۆرێكی‌ هه‌یه‌‬ ‫له‌وانه‌ باش���ترینیان جۆری‌ (ئه‌بڵه‌ق)ه‌ كه‌‬ ‫به‌پل���ه‌ یه‌ك داده‌نرێ���ت‌و نرخه‌كه‌ی‌ له‌ ‪100‬‬ ‫دۆالره‌وه‌ ده‌س���ت پ���ێ ده‌كات تاكو ‪1000‬‬ ‫دۆالر‪ ،‬جۆره‌كان���ی‌ تری���ش له‌ته‌س���بیحی‌‬

‫قه‌زوان (پێنج خاڵ‪ ،‬ساده‌‪ ،‬الپان‪ ،‬چۆله‌كه‌‬ ‫خۆر‪ ،‬قه‌له‌خۆر) پێكهاتوون‪.‬‬ ‫سه‌نعان شانازی‌ ده‌كات به‌و ده‌یان جۆر‬ ‫ته‌سبیحه‌ ناوازه‌یه‌ی‌ دروستیكردوون‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ الی‌ خۆ ‌ی له‌هه‌موویان ش���یرینتره‌‬ ‫ته‌س���بیحه‌كه‌ی‌ ش���ه‌هیدانی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ی���ه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌ بۆ زیندووهێشتنه‌وه‌ی‌‬ ‫كاره‌س���اتێكه‌‪ ،‬هاوكات پێ���ی‌ وایه‌ یه‌كێكه‌‬

‫له‌درێژترین ته‌س���بیحه‌كانی‌ جیهان‪ ،‬خۆی‌‬ ‫له‌هیچ ش���وێنێكی‌ تری‌ كوردستان‌و عێراق‬ ‫بوونی‌ ته‌سبیحێكی‌ به‌و درێژییه‌ نه‌بیستووه‌‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت پێی‌ وایه‌ له‌سه‌ر ئاساتی‌ جیهانیش‬ ‫وێنه‌ی‌ نییه‌‪ ،‬له‌م رووه‌وه‌ ده‌ڵێت "به‌داخه‌وه‌‬ ‫دادوه‌رانی‌ كتێبی گینیسی‌ پێوانه‌یی‌ ناگه‌نه‌‬ ‫ئێره‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر نا پێم وایه‌ ئه‌م ته‌س���بیحه‌ی‌‬ ‫من ناوی‌ ده‌چووه‌ كتێبه‌كه‌وه‌"‪.‬‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌‬ ‫ته‌پڵی شه‌ڕ له‌ده‌روازه‌ی موسڵ‬

‫داعش به‌پالنی چوارد ‌ه سه‌ده‌‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر به‌رگری له‌پایته‌خته‌كه‌ی‬ ‫ده‌كات‬ ‫ی شیعه‌و سوننه‌دا‬ ‫دابه‌شبوون به‌سه‌ر به‌ره‌ ‌‬

‫پۆسته‌كه‌ی‌ زێباری‌ ده‌رگای‌‬ ‫ی له‌كوردستان‬ ‫ی تر ‌‬ ‫ناكۆكییه‌ك ‌‬ ‫كرده‌وه‌‬ ‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر‬ ‫به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی‪ ،‬سه‌ردانی نیقاش بکه‌ ‪www.niqash.org‬‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )546‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/10/4‬‬

‫ئه‌م الپه‌ره‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری کۆمپانیای پیت ئۆیڵ‌‬

‫به‌غدا تاكۆتایی ‪ 2016‬موچه‌ی فه‌رمانبه‌رانی هه‌رێم نانێرێت‬

‫"نێچیرڤان بارزانی‌و ئاشتی هه‌ورامی رێگرن له‌به‌رده‌م راده‌ستكردنی نه‌وت به‌ به‌غدا"‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬

‫له‌دوا كۆبونه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان ئاشتی هه‌ورامی‬ ‫جه‌ختی له‌سه‌ر ئه‌وه‌كردوه‌ هه‌رێمی‬ ‫كوردستان سه‌ربه‌خۆ هه‌نارده‌ی نه‌وت بكات‬ ‫باشتره‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدابو مه‌سعود‬ ‫بارزانی له‌به‌غدا سه‌رقاڵی رێكه‌وتنبو‬ ‫له‌گه‌ڵ عه‌بادی‪ ،‬به‌وته‌ی په‌رله‌مانتارێكیش‬ ‫"نێچیرڤان بارزانی‌و ئاشتی هه‌ورامی رێگرن‬ ‫له‌وه‌ی نه‌وتی هه‌رێم راده‌ستی به‌غدا‬ ‫بكرێت"‪.‬‬ ‫عه‌بدولس���تار مه‌جید وه‌زیری كشتوكاڵ‌و‬ ‫ئاودێ���ری حكومه‌تی هه‌رێمی كوردس���تان‬ ‫له‌باره‌ی دواكۆبونه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران‬ ‫نه‌چوه‌ ناو ورده‌كاری خواس���تی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردس���تان بۆ گه‌ڕانه‌وه‌‬ ‫بۆ به‌غدا یان س���ه‌ربه‌خۆ فرۆش���تنی نه‌وتی‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان‪ ،‬ئه‌وه‌ی وت "من له‌الم‬ ‫ئاس���اییه‌ ئه‌گه‌ر به‌غدا موچ���ه‌ دابین بكات‬ ‫ئێمه‌ نه‌وتی خۆمانی راده‌ست بكه‌ین"‪.‬‬ ‫به‌گوێره‌ی راگه‌یه‌ن���راوی دوا كۆبونه‌وه‌ی‬ ‫حكومه‌ت���ی هه‌رێمی كوردس���تان‪ ،‬ئاش���تی‬ ‫هه‌ورامی وه‌زیری س���امانه‌ سروش���تیه‌كان‬ ‫دوباره‌ جه‌ختی له‌سه‌ر بیرۆكه‌كانی پێشوی‬ ‫كرد‌وه‌ته‌وه‌‌‪ ‌،‬وتویه‌تی "ئەوەی بەغدا دەیڵێت‬ ‫لەبەرژەوەندیی هەرێمی كوردس���تان نییە‪،‬‬ ‫چونكە بەغدا موچەی ملیۆنێک‌و ‪ 400‬هەزار‬ ‫موچەخ���ۆر دابین ناكات ب���ۆ ئێمە‪ ،‬ئەوەی‬ ‫بەغدا دەیڵێت بەشی نیوەی موچەكە ناكات‬ ‫تەنانەت بەسیستەمی پاشەكەوتیش‪ ،‬نەوەك‬ ‫تەواوی موچە"‪.‬‬ ‫عه‌بدولستار مه‌جید ئه‌و قسه‌یه‌ی ئاشتی‬ ‫هه‌ورامی ب���ۆ ئاوێنه‌ پشتڕاس���تكرده‌وه كه‌‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌كه‌ كردویه‌تی‌ باس���ی ئه‌وه‌یكرد‬ ‫"له‌دواكۆبون���ه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌ن���ی وه‌زی���ران‬ ‫به‌چه‌ند وش���ه‌یه‌ك باس���ی كێشه‌ی موچه‌ی‬ ‫فه‌رمانبه‌ران كرا"‪.‬‬ ‫قس���ه‌كانی ئاش���تی هه‌ورام���ی وه‌زیری‬ ‫سامانه‌ سروشتیه‌كان ئه‌وكاته‌بو كه‌ له‌به‌غدا‬ ‫عه‌بادی‌و بارزانی دوقۆڵی دانیشتبون به‌ته‌نها‬ ‫باس���یان له‌ڕێكه‌وتن له‌س���ه‌ر‌نه‌وتی هه‌رێم‌و‬ ‫گرتنه‌وه‌ی موس���ڵ ده‌كرد‪ ،‬به‌قسه‌ی چه‌ند‬

‫ئەوەی بەغدا‬ ‫دەیڵێت‬ ‫لەبەرژەوەندیی‬ ‫هەرێمی كوردستان‬ ‫نییە‪ ،‬چونكە بەغدا‬ ‫موچەی ملیۆنێک‌و‬ ‫‪ 400‬هەزار‬ ‫موچەخۆر دابین‬ ‫ناكات بۆ ئێمە‬ ‫بۆری هەناردەکردنی نەوتی هەرێم بۆ تورکیا‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی ئاگادار‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌ بۆ وه‌رگرتنی رای س���ه‌رۆكایه‌تی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی وه‌زیران���ی هه‌رێ���م په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌ڕاگه‌یاندن���ی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانه‌وه‌كرد‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئاماده‌نه‌بون روانگ���ه‌ی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫وه‌زیران سه‌باره‌ت به‌هه‌نارده‌ی نه‌وتی هه‌رێم‬ ‫بۆ به‌غدا بۆ ئاوێنه‌ رونبكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫عیزه‌ت سابیر س����ه‌رۆكی لیژنه‌ی دارایی‌و‬ ‫وه‌به‌رهێنان����ی په‌رله‌مان����ی كوردس����تان‬ ‫ئام����اژه‌ی بۆ ئ����ه‌وه‌كرد ئه‌گ����ه‌ر هه‌رێمی‬ ‫كوردس����تان نه‌وتی خۆی راده‌س����تی به‌غدا‬ ‫بكات قازانجیه‌تی‪ ،‬وتی "ئه‌سته‌مه‌ هه‌رێمی‬ ‫كوردس����تان نه‌وت راده‌س����تی به‌غدا بكات‪،‬‬

‫چونك����ه‌ هه‌رێم بڕیاریداوه‌ ئه‌و كاره‌ نه‌كات‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش به‌زیانی حكومه‌تی هه‌رێم له‌س����ه‌رو‬ ‫ئ����ه‌وه‌وه‌ هاواڵتیانی هه‌رێمی كوردس����تان‬ ‫ده‌شكێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و په‌رله‌مانت����اره‌ی لیژن����ه‌ی دارایی‬ ‫په‌رله‌مان����ی كوردس����تان ئام����اژه‌ ب����ۆ‬ ‫ئه‌وه‌ش����ده‌كات ئاش����تی هه‌ورامی وه‌زیری‬ ‫سامانه‌ سروش����تیه‌كان‌و نێچیرڤان بارزانی‬ ‫س����ه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێم رێگری یه‌كه‌من‬ ‫له‌ب����ه‌رده‌م ئه‌وه‌ی هه‌رێم ن����ه‌وت له‌ڕێگه‌ی‬ ‫به‌غداوه‌ بنێرێت‪ ،‬وت����ی "ئه‌گه‌ر هه‌رێم ‪550‬‬ ‫به‌رمیل نه‌وت له‌ڕێگه‌ی به‌غ����داوه‌ هه‌نارده‌‬ ‫ب����كات ئه‌وا عێ����راق به‌ش����ه‌بودجه‌ی خۆی‬

‫ده‌نێرێت‪ ،‬به‌اڵم تاكۆتایی ئه‌مساڵ رێكکه‌وتن‬ ‫هه‌یه‌ عێراق بودجه‌ ره‌وانه‌ی هه‌رێم ناكات‪،‬‬ ‫دوای ئه‌وه‌ش ئه‌گ����ه‌ر رێكه‌وتنێك نه‌كرێت‬ ‫ئه‌وا هه‌ر بودجه‌ له‌به‌غداوه‌ نایه‌ت"‪.‬‬ ‫تائێستا بۆ په‌رله‌مانتارانی عێراقیش رون‬ ‫نیی����ه‌ په‌یوه‌ندیه‌كانی هه‌رێ����م‌و به‌غدا چۆن‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ب����ه‌اڵم نوێنه‌رانی كورد له‌په‌رله‌مان‬ ‫چاوه‌ڕوان����ی رونكردنه‌وه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌گه‌ر‬ ‫رێكه‌وتنێك له‌نێوان بارزانی‌و عه‌بادی كرابێت‬ ‫له‌بودجه‌ی‪ 2017‬دا جێگه‌ی بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫مه‌سعود حه‌یده‌ر ئه‌ندامی لیژنه‌ی دارایی‬ ‫په‌رله‌مانی عێراق ئام���اژه‌ بۆ ئه‌وه‌ده‌كات‬ ‫تائێستا وه‌كو لیژنه‌ی دارایی هیچ زانیاریه‌ك‬

‫له‌باره‌ی رێكکه‌وتنی نێوان بارزانی‌و عه‌بادی‬ ‫بۆ ئێمه‌ نه‌هات���وه‪ ‌،‬وتی "هه‌ر كاتێك هات‬ ‫ئێم���ه‌ش دوای لێكۆڵین���ه‌وه‌ ده‌یخه‌ینه‌ ناو‬ ‫پڕۆژه‌بودجه‌ی‪2017‬وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌ندامه‌ی لیژنه‌ی دارایی په‌رله‌مانی‬ ‫عێراق باسی ئه‌وه‌ش���یكرد هۆكار زۆرن بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی هه‌رێمی كوردستان بگه‌ڕێته‌وه‌ یان‬ ‫نه‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ بۆ به‌غدا‪ ،‬هۆكاری كه‌س���ی‌و‬ ‫هه‌رێمیش���ی تێدای���ه‌‪ ،‬وتیش���ی "ده‌بێ���ت‬ ‫حكوم���ه‌ت ته‌قدی���ری ئه‌وه‌ب���كات كه‌ ئه‌م‬ ‫نه‌وته‌ ببێته‌ مایه‌ی خۆشگوزه‌رانی خه‌ڵك‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ن���ه‌وت راده‌س���تی به‌غ���دا بكرێت‬ ‫ئه‌وكات به‌غدا ده‌توانێ���ت‪ 600‬تا‪ 700‬ملیار‬

‫دینار به‌هه‌رێم بدات كه‌ به‌شی ‪ %60‬تا ‪%70‬‬ ‫موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران ده‌كات"‪.‬‬ ‫به‌وردبون���ه‌وه‌ له‌قس���ه‌ی په‌رله‌مانتاران‌و‬ ‫زانیاریه‌كان‪ ،‬ئه‌م دۆخه‌ی ئێس���تا هه‌رێمی‬ ‫تێكه‌وتوه‌ ئه‌گه‌رێكی به‌هێز نییه‌ گۆڕانكاری‬ ‫به‌س���ه‌ردابێت‪ ،‬بۆیه‌ ره‌نگه‌ س���ه‌ردانه‌كه‌ی‬ ‫بارزانیش بۆ به‌غدا دادی ئه‌م دۆخه‌ نه‌دات‌و‬ ‫موچه‌ نه‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ فه‌رمانبه‌ران‪ ،‬چونكه‌‬ ‫رێگرییه‌كان زۆرترن له‌زه‌مینه‌سازییه‌كان بۆ‬ ‫راده‌س���تكردنی نه‌وت به‌ به‌غدا كه‌ له‌سه‌رو‬ ‫هه‌مویانه‌وه‌ س���ه‌رۆكی حكومه‌ت‌و وه‌زیری‬ ‫س���امانه‌ سروش���تیه‌كانن وه‌كو س���ه‌رۆكی‬ ‫لیژنه‌ی دارایی وتی‪.‬‬

‫"خه‌ڵك شیرینی سوری زیاتر به‌كارده‌هێنێت تاكوردی"‬

‫كونافه‌و زه‌نودلست جێگه‌ به‌پاقالوه‌و برمه‌ی كورد ‌ی لێژ ده‌كه‌ن‬ ‫ئا‪ :‬وریا‬ ‫شیرینی سوری‌و توركی‌و ئێرانی بازاڕه‌كانی‬ ‫كوردستانی ته‌نیوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئێستا كه‌س‬ ‫رازینابێت به‌و برمه‌و پاقاڵوەو شه‌عریه‌یەی‬ ‫جاران له‌كارگه‌یه‌كی شیرینی ساده‌‬ ‫له‌كوردستان دروستده‌كرا‪.‬‬ ‫كاروان عومه‌ر له‌ناو یه‌كێك له‌دوكانه‌كانی‬ ‫ش����یرینی پارچه‌یه‌ك ش����یرینی خس����تبوه‌‬ ‫س����ه‌ر قاپێ����ك محه‌له‌بی‌ ك����ه‌ پێیده‌وترێت‬ ‫"تێكه‌ڵ����ه‌"‪ ،‬ئه‌و زۆر به‌تاس����ه‌وه‌ ده‌یخوارد‬ ‫به‌جۆرێك به‌ئاسانی هه‌ستتپێده‌كرد چێژی‬ ‫لێوه‌رده‌گرێت‪ ،‬ئه‌و قس����ه‌ی بۆ ئاوێنه ‌كرد‬ ‫وتی "ئێس����تا زۆرینه‌ی خه‌ڵ����ك له‌م جۆره‌‬ ‫شیرینیه‌ ده‌خۆن كه‌ سورییه‌"‪.‬‬ ‫ئێستا ده‌یان جۆری شیرینی له‌بازاڕه‌كانی‬ ‫كوردستان باڵوبوه‌ته‌وه‌ زۆربه‌شیان بیانین‪،‬‬ ‫ئ����ه‌وه‌ش دوای ئ����ه‌و كرانه‌وه‌یه‌ ه����ات كه‌‬ ‫كوردس����تان به‌ڕوی ده‌ره‌وه‌ بینی به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌دوای ساڵی ‪ 2003‬و ئازادكردنی عێراق‪.‬‬ ‫كاروان ئه‌وه‌ش����ی ب����ۆ په‌یامنێری ئاوێنه‌‬ ‫باس����كرد ش����یرینی س����وری تام‌وچێژێكی‬ ‫تایبه‌تی خۆی هه‌یه‌و جیاوازه‌ له‌و شیرینیه‌ی‬ ‫كه‌ كورد دروستیده‌كات‪ ،‬وتیشی "شیرینی‬ ‫س����وری له‌به‌ر ت����ام‌و چێ����ژه‌ تایبه‌ته‌كه‌ی‬ ‫خه‌ڵ����ك زیاتر تاقی ده‌كات����ه‌وه‌و منیش كه‌‬ ‫ح����ه‌زم له‌ش����یرینیه تام‌و چێ����ژی تایبه‌تی‬ ‫لێوه‌رده‌گرم"‪.‬‬ ‫كارگه‌كانی دروستكردنی شیرینی شوێن‬

‫له‌كارگه‌كانی‬ ‫سلێمانی ئێستا‬ ‫وه‌ستای كورد هه‌مو‬ ‫جۆره‌ شیرینیه‌ك‬ ‫دروستده‌كات‬ ‫شیرینی فرۆشێک لەسلێمانی‬ ‫خواس����تی خه‌ڵ����ك كه‌وتون‪ ،‬بۆیه‌ ئێس����تا‬ ‫ته‌نه����ا برمه‌و پاقالوه‌و ش����ه‌عریه‌ی كوردی‬ ‫دروستناكه‌ن به‌ڵكو ده‌یان جۆر شیرینی تر‬ ‫دروس����ت ده‌كه‌ن كه‌ چه‌ند ساڵێكه‌ خواست‬ ‫له‌سه‌ریان زۆر بوه‌‪.‬‬ ‫ئ����ازاد عوس����مان ماوه‌ی ده‌ س����اڵه‌ كار‬ ‫له‌بواری دروس����تكردن‌و فرۆشتنی شیرینی‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ئه‌و كاتێك له‌یه‌كێك له‌دوكانه‌كانی‬ ‫ش����یرینی له‌كۆاڵنێكی ته‌س����كی ش����ه‌قامی‬ ‫مه‌ول����ه‌وی له‌س����لێمانی كارده‌كات به‌چاو و‬ ‫گوێی خۆی رۆژانه‌ ئه‌و خواستانه‌ ده‌بینێت‌و‬ ‫ده‌بیس����تێت ك����ه‌ هاواڵتی����ان هه‌یان����ه‌ بۆ‬

‫وه‌رگرتنی شیرینی بیانی به‌تایبه‌ت سوری‪،‬‬ ‫ئه‌و نه‌یش����ارده‌وه‌ بۆ په‌یامنێری ئاوێنه‌ كه‌‬ ‫ش����یرینی سوری جێگه‌ی به‌ش����یرینیه‌ باوه‌‬ ‫كوردییه‌كان لێژكردوه‌و ئه‌وه‌شی وت "ئێستا‬ ‫ش����یرینی س����وری به‌تایب����ه‌ت خه‌ڵك زۆر‬ ‫به‌كاریده‌هێنێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و چیرۆكی هاتنی ش����یرینی سوری بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ باس����كرد كه‌ مێژوه‌ك����ه‌ی بۆ كه‌متر‬ ‫له‌‪ 10‬س����اڵ ده‌گێڕێته‌وه‌ به‌جۆرێك ئێس����تا‬ ‫وایلێهاتوه‌ وه‌ستاكانی سلێمانی پیشه‌كه‌یان‬ ‫له‌سورییه‌كان وه‌رگرتوه‌و‌ خۆیان ئه‌م جۆره‌‬ ‫ش����یرینیه‌ ده‌فرۆشن‪ ،‬وتیشی "له‌كارگه‌كانی‬

‫سلێمانی ئێستا وه‌ستای كورد هه‌مو جۆره‌‬ ‫شیرینیه‌ك دروستده‌كات"‪.‬‬ ‫هه‌ر ‪ 10‬مه‌ترێك به‌دوری وه‌س����تا ئازاد‪،‬‬ ‫حه‌ی����ده‌ر ده‌روێش����ی له‌س����ه‌ عه‌ره‌بان����ه‌‬ ‫ده‌ستگێڕه‌كه‌ی شیرینی ئێرانی ده‌فرۆشێت‬ ‫ك����ه‌ جۆره‌ه����ا ش����یرینی ئێرانی له‌س����ه‌ر‬ ‫عه‌ره‌بانه‌كه‌ی داناوه‌‪ ،‬ئه‌و هاوش����انی وه‌ستا‬ ‫ئازاد باس����ی ئه‌وه‌ی ب����ۆ په‌یامنێری ئاوێنه‌‬ ‫كرد‪ ،‬ئه‌وه‌ی ناونراوه‌ شیرینی كوردی ئێستا‬ ‫له‌ب����ازاڕه‌كان كه‌متر باوی هه‌ی����ەو‌ ده‌یوت‬ ‫"ش����یرینی ئێران����ی بایه‌خی هه‌ی����ه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێستا له‌م قه‌یرانه‌دا كه‌متر خه‌ڵك شیرینی‬

‫ده‌كڕێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و هۆكاری زاڵبونی فرۆش����ی ش����یرینی‬ ‫بیانی به‌س����ه‌ر ش����یرینی ك����وردی بۆ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌گێڕێت����ه‌وه‌ كه‌ ش����یرینی ك����وردی جوان‬ ‫دروس����تناكرێت‌و چ����او و خواس����تی كڕیار‬ ‫راناكێشێت‪ ،‬وتیشی "شیرینی كوردی به‌س‬ ‫شه‌كرو ئارده‌ بۆیه‌ خه‌ڵك نایكڕێت"‪.‬‬ ‫ره‌نگه‌ ئه‌م قسه‌یه‌ی ده‌روێشی ده‌ستگێڕ‬ ‫راسترین هۆكاربێت بۆ ئه‌وه‌ی ئێستا خه‌ڵك‬ ‫كه‌متر خواس����تی له‌سه‌ر ش����یرینی كوردی‬ ‫هه‌ی����ه‌‪ ،‬چونك����ه‌ ئابوریناس����انیش هه‌مان‬ ‫رایان هه‌یه‌ كه‌ كورد سیس����تمی ماركێتین‬

‫(به‌بازاڕكردن)ی خراپه‌‪.‬‬ ‫محەمه‌د ره‌ئوف پڕۆفیس����ۆری یاریده‌ده‌ر‬ ‫له‌زانس����تی ئابوری ه����ۆكاری زاڵبونی ئه‌م‬ ‫دی����ارده‌ ئابوریه‌ی بۆ ئاوێنه‌ ش����یكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی وت "هۆكاری ئه‌وه‌ی كه‌ خه‌ڵك زیاتر‬ ‫بایه‌خ به‌شیرینی سوری ده‌دات هه‌رزانتره‌ له‌‬ ‫ش����یرینیه‌كانی تر چونكه‌ تێچونی كه‌متره‌‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئ����ه‌وه‌ی ش����یرینیه‌كه‌ی تاموچێژی‬ ‫زیاتره‌ ئه‌وه‌ش بۆ كڕیار گرنگه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی "ئه‌م حاڵه‌ته‌ بۆ ده‌وڵه‌ت خراپه‌و‬ ‫بۆ هاواڵتی باش����ه‌‪ ،‬خه‌ڵك به‌نرخێكی كه‌م‬ ‫شیرینی ده‌ستده‌كه‌وێت‪ ،‬به‌اڵم بۆ ده‌وڵه‌ت‬ ‫خراپه‌ چونكه‌ له‌ڕوی مه‌وادی خام‌و ده‌ستی‬ ‫كاره‌وه‌ كێشه‌ی بۆ دروستده‌كات"‪.‬‬ ‫پڕۆفیس����ۆره‌كه‌ی بواری ئابوری ئه‌وه‌ش‬ ‫ره‌تناكاته‌وه‌ كه‌ ه����ۆكاری ئه‌وه‌ی زیاتر رو‬ ‫له‌شیرینی بیانی به‌تایبه‌ت سوری ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ش����یرینی ناوخۆ ماركێتینگی الوازه‌و توشی‬ ‫كێش����ه‌ هات����وه‪ ‌،‬ئه‌وه‌ش����ی وت "دیارده‌ی‬ ‫به‌بازاڕكردنی كااڵی ناوخۆو په‌ره‌پێدانی هه‌ر‬ ‫له‌خۆوه‌ نابێت‪ ،‬بەڵکو ده‌بێت زه‌مینه‌سازیی‬ ‫بۆ بكرێت"‪.‬‬ ‫ره‌نگ����ه‌ هه‌ر ئه‌م زه‌مینه‌س����ازیه‌ بێت كه‌‬ ‫له‌ڕاب����ردودا نه‌كراوه‌‪ ،‬بوه‌ت����ه‌ هۆی ئه‌وه‌ی‬ ‫بازاڕی ش����یرینی ناوخ����ۆ نه‌یتوانیوه‌ ببێته‌‬ ‫جێگ����ره‌وەی‌ ش����یرینی بیان����ی‪ ،‬هه‌ربۆیه‌‬ ‫هه‌زاران����ی وه‌ك����و كاروان رۆژان����ه‌ له‌ب����ری‬ ‫ئه‌وه‌ی ش����یرینی خۆماڵی به‌كاربهێنن په‌نا‬ ‫بۆ ش����یرینی بیانی ده‌ب ‌هن‌و ب����ۆ خواردن‌و‬ ‫له‌بۆنه‌كانیان به‌كاریده‌هێنن‪.‬‬

‫کوردستانێکی ئاوەدانت دەوێت‪ ،‬بەرهەمی خۆماڵی بەکاربهێنە‬

‫کوالێتی‬ ‫تەندروستی‬ ‫باشتر‬

‫ئه‌مه‌ریکا‬

‫)‪ )546‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/10/4‬‬

‫‪9‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌شی کوردی ده‌نگی ئه‌مه‌ریکا‌ ئاماده‌ی ده‌کات‬

‫براوه‌ی یه‌که‌م دیبه‌یت‬ ‫یه‌حیا به‌رزنجی‬ ‫ئ����ه‌م دیبه‌یتان����ه‌ ب����ۆ ه����ه‌ردو کاندیدای‬ ‫س����ه‌رۆکایه‌تی ئه‌مری����کا گرنگ����ی خ����ۆی‬ ‫هه‌ی����ه‌‪ ،‬ده‌رفه‌‌تێک����ی باشیش����ه‌ له‌ب����ه‌رده‌م‬ ‫زۆرتری����ن ته‌ماش����اکه‌ر‪ ،‬س����ه‌رۆکی داهاتو‬ ‫خ����ۆی ده‌ربخات‪ .‬چونک����ه‌ به‌درێژایی ماوه‌ی‬ ‫بانگه‌شه‌کانی هه‌ڵبژاردنی هه‌ردو کاندیده‌که‌‬ ‫له‌ش����ارو ویالیه‌ته‌ جیاکان‪ ،‬هی����چ کامێکیان‬ ‫به‌هێندی ئه‌م دیبه‌یته‌ ته‌ماش����اکه‌ری نه‌بوه‌‬ ‫ک����ه‌ خۆی داوه‌ ل����ه‌‪ 84‬ملی����ۆن‪ .‬هه‌رچه‌نده‬ ‫هه‌ندێ ش����یکه‌ره‌وه‌ پێیان وایه‌ "‌شه‌رت نییه‌‬ ‫دیبه‌یته‌کان رای ده‌نگ����ده‌ر بگۆڕێت"‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌مان توانس����تی خۆیان بۆ ئ����ه‌وه‌ ده‌خه‌نه‌‬ ‫گ����ه‌ڕ‪ .‬له‌الیه‌کی تره‌وه‌ له‌تازه‌ترین راپرس����ی‬ ‫ۆڵدس����تریت جۆرن����اڵ‌و ئێم بی س����ی نیوز‬ ‫ئه‌وه‌ خراوه‌ته‌ڕو له‌یه‌ک له‌س����ێی ده‌نگده‌ری‬ ‫ئه‌مریکی به‌هۆی ئه‌دای ئه‌و دیبه‌یتانه‌وه‌ بڕیار‬ ‫ده‌دات ده‌نگه‌ک����ه‌ی بۆ کێ بێت؟ هه‌رچه‌نده‌‬ ‫له‌ئه‌مریکا زۆرێک له‌ویالیه‌ته‌کانی وه‌ک رێژه‌ی‬ ‫نه‌گۆڕ وان‪‌،‬به‌پێی راپۆرتێکی ده‌نگی ئه‌مریکا‬ ‫‪ 40‬ویالی����ه‌ت هه‌ن که‌ له‌ئه‌مری����کادا ده‌قیان‬ ‫به‌وه‌وه‌ گرتوه‌ که‌ ده‌نگ به‌دیموکرات ده‌ده‌ن‬ ‫یاخود به‌کۆمارییه‌کان‪ ،‬شه‌ڕی ئه‌و کاندیدانه‬ ‫‌بۆ ‪ 10‬ویالیه‌تی تره‌ که‌ رای دانیشتوانه‌که‌ی‬ ‫هه‌رج����اره‌و رو لەالی����ه‌ک ده‌کات که‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫ویالیه‌ته‌کانی "کۆلۆڕادۆو فلۆریداو مشیگان‌و‬ ‫مینه‌سۆتاو نیڤاداو کارۆالینای باکورو ئۆهایۆو‬ ‫په‌نسلڤانیاو ڤێرجینیاو وێستکانسڵ"ن‪.‬‬ ‫رسته‌ کوشنده‌که‌ی هێله‌ری‬ ‫وه‌ک چۆن زۆرێک له‌ش����اره‌زایان باس����یان‬ ‫له‌وه‌ ده‌ک����رد دیار بو هێڵ����ه‌ری زۆتر خۆی‬ ‫ب����ۆ ئ����ه‌و دیبه‌یته‌ ئام����اده‌ ک����ردوه‌و به‌اڵم‬ ‫ره‌خنه‌ی ئه‌وه‌ش ده‌گیرا که‌ وه‌اڵمدانه‌وه‌کانی‬ ‫وه‌اڵمدان����ه‌وه‌ی ن����اخ‌و دڵ نه‌ب����و و وه‌ک‬ ‫سروش����تی خۆی ده‌رنه‌که‌وت����وه‌‪ ،‬به‌اڵم وه‌ک‬ ‫ب����راوه‌ ده‌رکه‌وتوه‌‪ .‬ته‌نان����ه‌ت ترامب تانه‌ی‬

‫دۆناڵد ترامپ‬

‫هیلەری کلینتۆن‬ ‫ئه‌وه‌ی لێدا که‌ چه‌ند رۆژ مۆڵه‌تت وه‌رگرتوه‌و له‌هه‌ڵبژاردن����ه‌کان له‌پیاوان زیاترن‪ .‬چیرۆکی‬ ‫ئ����ه‌و خانمه‌ش له‌و به‌رنام����ه‌ ته‌له‌فزیۆنییه‌ی‬ ‫له‌ماڵه‌وه‌ دانیشتویت بۆ خۆ ئاماده‌کردن؟‬ ‫له‌ به‌رامبه‌ردا رسته‌ کوشنده‌که‌ی هێڵه‌ری ترامپه‌وه‌ بوه‌ که‌ شاجوان داوای سپۆنسه‌ری‬ ‫ده‌رک����ه‌وت که‌ زۆر له‌چاودێ����ران پێیان وایه‌ ک����ردوه‌ ب����ۆ پێش����بڕکێیه‌کی ش����اجوان که‌‬ ‫به‌و رس����ته‌یه‌ ب����راوه‌ی دیبه‌یته‌که‌ ده‌رکه‌وت ده‌یباته‌وه‪ ‌،‬به‌اڵم ترامپ وتوییه‌تی ئه‌و قه‌ڵه‌و‬ ‫که‌ وتی "راس����ته‌ من له‌ ماڵه‌وه‌ خۆم بۆ ئه‌م بوه‌و نایباته‌وه‌و وه‌ها وه‌س����فی کردوه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫دیبه‌یته‌ ئاماده‌کردبو‪ ،‬ب����ه‌اڵم ئه‌زانی بۆچی وشه‌یه‌ له‌‌ئێس����تادا کراوه‌ به‌ماڵ به‌سه‌ریه‌وه‌‬ ‫تریش خۆم ئاماده‌ کردوه‌ که‌ ببم به‌سه‌رۆکی ک����ه‌ زۆر ج����ار ده‌بێت����ه‌ بابه‌ت����ی گه‌رم����ی‬ ‫ویالیه‌ته‌ یه‌کگرتووه‌کانی ئه‌مریکا‪ ".‬هه‌روه‌ها میدی����اکان‪ ،‬هه‌ر پ����اش دیبه‌یته‌که‌ میدیاکان‬ ‫هه‌وڵدان بۆ وروژاندنی ئه‌و وش���� ‌ه باوه‌ی که‌ باس����ی زۆر گه‌رمیان له‌باره‌وه‌ کرد که‌ ره‌نگه‌‬ ‫ترامپ به‌ش����اجوانی فێنزوێالی وتوه‌ "به‌راز" مه‌به‌سته‌که‌ی هێله‌ری پێکا بێت‪ ،‬لێبونه‌وه‌ی‬ ‫که‌ له‌ئه‌مریکا ب����ۆ خه‌ڵکی قه‌ڵه‌و به‌کاردێت‪ ،‬ده‌نگه‌کانی ژن له‌ئاینده‌ی ترامپ‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ن هێله‌رییه‌وه‌ باس����ی کرایه‌وه‌ که‌ ئه‌و‬ ‫هێله‌ری یان ترامپ‬ ‫بێڕێزی به‌ژنان کردوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش به‌مه‌به‌س����تی‬ ‫به‌پێی راپرس����ییه‌کی رۆیته‌رز له‌‪ %56‬له‌و‬ ‫راکێش����انی ده‌نگ����ده‌ری ژن ک����ه‌ له‌زۆرێ����ک‬

‫"بیرۆکه‌ی پیالنگێڕی"و هه‌ڵبژاردنه‌کانی‬ ‫سه‌رۆک کۆماری له‌ئه‌مه‌ریکا‬ ‫شاهێد عەلەوی‬ ‫یه‌ک لەو باوەڕه هه‌ره باوانە لەالی جه‌ماوه‌ر‬ ‫س���ه‌باره‌ت بەسیاسه‌ت‌و شێوه‌ی به‌ڕێوەبردنی‬ ‫کۆمه‌ڵگا‪ ،‬بەتایب���ه‌ت لەواڵته‌ ڕۆژهه‌اڵتیه‌کان‪،‬‬ ‫"بیرۆکه‌ی پیالن"ە‪ .‬بەپێی ئه‌م باوه‌ڕه ئه‌وه‌ی‬ ‫ک���ه ئێمه لەجیهان���ی سیاس���ه‌تدا ده‌یبینین‬ ‫بەتایب���ه‌ت‌و بەگش���تی ئ���ه‌و روداوان���ه‌ی که‬ ‫لەکۆمه‌ڵگادا ڕوده‌دات ن���ه ده‌رنجامی بڕیاری‬ ‫ئاشکرای ئه‌و سیاسه‌توانانه که ڕه‌نگدانه‌وه‌ی‬ ‫ئ���ه‌و پیالنانه‌یه که هه‌ندێک که‌س���ایه‌تی خۆ‬ ‫حه‌شارداوانە لەسێبه‌ری نادیاریدا دایده‌ڕێژن‌و‬ ‫ئه‌م که‌س���ایه‌تیانه‌ش زۆر ج���ار لەده‌ره‌وه‌ی‬ ‫بازن���ه‌ی سیاس���ه‌توانانی هه‌ڵبژێ���ردراوی‬ ‫به‌رچاوی کۆمه‌ڵگان‌و یان ئه‌گه‌ر لەوانیش بن‬ ‫بڕیاره‌کانیان لەپانتایی سیاسه‌تدا به‌سراوه‌ته‌وه‬ ‫به به‌رژه‌وه‌ن���دی تایبه‌ت���ی په‌یوه‌ندیدار به‌و‬ ‫تۆڕ ی���ان ئه‌نجومه‌نه ش���اراوانەوە که‌ئه‌وان‬ ‫ئه‌ندامه‌تیان تێیدا هه‌یه‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م ت���ۆڕو ئه‌نجومه‌نه ش���اراوانه‌ش یان‬ ‫لەخزمه‌ت���ی به‌رژه‌وه‌ندی واڵتێکی تایبه‌تن کە‬ ‫زیاتر ئاماژەیە بەبریتانیا‪ ،‬ئه‌مه‌ریکاو ئیسراییل‌‬ ‫ی���ان لەخزمه‌تی به‌رژه‌وه‌ن���دی کۆمپانیاگه‌لی‬ ‫نه‌وت یان چه‌ک فروشتنن‪ .‬ئه‌وه لەسیاسه‌تدا‬ ‫حاش���اهه‌ڵنەگره که هه‌م واڵت���ه زلهێزه‌کان‬ ‫هه‌وڵ ده‌ده‌ن زیاترین به‌رژه‌وه‌ندی بۆ خۆیان‬ ‫لەواڵته‌کان���ی ت���ر ده‌س���ته‌به‌ر بک���ه‌ن‌و هه‌م‬ ‫که‌ره‌س���تەو ده‌ستڕۆیش���تویی پێویستیان بۆ‬ ‫ئه‌وه لەبه‌ر ده‌س���تدایەو هه‌ر بۆیه‌ش ده‌توانن‬ ‫لەس���ه‌ر هه‌ندێک لەبڕیاره‌کان لەواڵتانی تردا‬ ‫لەپه‌یوه‌ندی له‌گ���ه‌ڵ به‌رژه‌وه‌ن���دی خۆیاندا‬ ‫کاریگه‌رییان بێت؛ به‌اڵم الیه‌نگرانی بیرۆکه‌ی‬ ‫پیالنگێ���ڕی هه‌م���و بڕیاره‌کان ب���ه‌و ناوه‌نده‬ ‫ده‌ره‌کی���ه ی���ان ش���اراوەیە دەبەس���تنەوەو‬ ‫لەلێکدانه‌وه‌ی روداوه‌کان‪ ،‬راس���تی شته‌کان‌و‬ ‫س���وچه پرس���یار دروس���تکەره‌کانی جورێک‬ ‫داده‌تاش���ن ک���ه ک���ۆی روداوه‌ک���ه له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫لێکدانه‌وەکه‌ی ئه‌وان بگونجێت‪.‬‬ ‫الیه‌نگران���ی ئ���ه‌م بیرۆکەیە‪ ،‬ئه‌م ش���ێوه‬ ‫روانین���ه‌ش ته‌نیا بو لێکدانه‌وه‌ی سیاس���ه‌ت‬

‫لەواڵته‌که‌ی خۆیان بەکارناهێنن‌و لەلێکدانه‌وه‌ی‬ ‫سیاس���ه‌ت‌و ش���رۆڤه‌ی روداوه‌کان لەجیهاندا‬ ‫بەگش���تی بەش���وێن ئه‌و ده‌سته ش���اراوانه‌دا‬ ‫ده‌گەڕن که روداوه‌کان پێکدێنن‌و لەپێشه‌وەو‬ ‫بەش���ێوازێکی نامێژوی���ی هه‌مو ش���تێکیان‬ ‫داڕشتوەو ڕای گشتی‌و بڕیاری سیاسه‌توانانی‬ ‫هه‌ڵبژێردراوی���ش هی���چ کاریگەرییەک���ی‬ ‫لەتواناییه‌کانی ئه‌واندا نیه‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر ب���ه‌م ش���ێوه‌یه ئ���ه‌وان پێیانوای���ه‬ ‫لەئه‌مەری���کاش رواڵەت���ی ده‌نگ���دان‌و‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌کان زیاتر گه‌مه‌یەکی بێ ناوه‌ڕۆکی‬ ‫میدیایی���ەو ه���ه‌ر ئێس���تا بۆ ئه‌وان���ه‌ی که‬ ‫س���ەرۆک کۆماری داهاتوی ئه‌مه‌ریکا لەژوره‬ ‫داخراوەکانی خۆی���ان هه‌ڵده‌بژێرن دیاره کێ‬ ‫ده‌بێت بەس���ه‌رۆک کۆمار‪ .‬ئه‌وانه‌ی باوەڕیان‬ ‫به‌م بیرۆکەیە هه‌ی���ه لەکاتی هه‌ڵبژاردنه‌کانی‬ ‫س���اڵی زایینیش ده‌ی���ان گ���وت نامۆمکینه‬ ‫ئه‌وان���ەی لەڕاس���تیدا سیاس���ه‌تی ئه‌مه‌ریکا‬ ‫بەڕێوەده‌بەن ڕێگا بده‌ن ره‌شپێس���تێک ببێته‬ ‫سه‌رۆک کۆماری ئه‌و واڵته‪.‬‬ ‫ئێستاش ئه‌گه‌ر له‌مانه بپرسیت کێ قه‌راره‬ ‫ببێت بەس���ه‌رۆک کۆم���اری ئه‌مه‌ریکا؟ ناڵێن‬ ‫راپرسیه گش���تییه‌کان چی ده‌ڵێن یان هێشتا‬ ‫بۆ پێش���بینی کردن زوه یان شتی وا‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫پێمان ده‌ڵێ���ن جارێ دیار نی���ه کێ ده‌بێته‬ ‫سه‌رۆک کۆمار چونکە‌ئه‌وان ئاگایان لەبڕیاری‬ ‫ئه‌و الیه‌نه بڕیارده‌رانه نیه!‬ ‫ب���ه‌اڵم الیه‌نگران���ی بیرۆک���ه‌ی پیالنگێڕی‬ ‫لەسیاس���ه‌تی ئه‌مه‌ریکا‪ ،‬خۆیان له‌سه‌ر ئه‌وه‬ ‫که ئه‌و الیه‌نه کوێیەو کێ ده‌گرێته خۆی رێک‬ ‫نه‌کەوتون‪ .‬هه‌ندێک له‌وان لۆبی ئیس���راییل‌و‬ ‫جوله‌که ده‌وڵه‌مەنده‌کان بەالیه‌نی بڕیارده‌ری‬ ‫سیاس���ه‌ت لەئه‌مه‌ریکا ده‌زان���ن‌و هه‌ندێکیان‬ ‫ده‌ڵێن ئه‌وە ئه‌نجومه‌نی ماس���ۆنیه که بڕیاری‬ ‫کۆتایی سیاسه‌تی ئه‌مه‌ریکا ده‌دات‌و هه‌ندێکی‬ ‫تریش ڕێکخراوی س���ی‌ ئای‌ ئەی بەبڕیارده‌ری‬ ‫کۆتایی ناوده‌بەن‪.‬‬ ‫س���ێ ل���ه‌و ئه‌نجومه‌نانه‌ی ک���ه الیه‌نگرانی‬ ‫بیرۆک���ه‌ی پیالنگێ���ڕی لەجیه���ان ب���ەزۆری‬ ‫ناویان لێ ده‌نێن‪" :‬ت���ۆڕی جێی متمانەکان"‬ ‫(‪ ،)Insiders‬ئه‌نجومه‌ن���ی بیلدێر‌بێ���رگ‌و‬

‫کۆمیته‌ی سێس���ەدە‪ .‬تۆڕی جێی متمانەکان‬ ‫که کاڕۆڵ کۆیگلی مامۆستای پێشوی زانکۆی‬ ‫پرینستون لەئه‌مه‌ریکا ناوی زڕاندوەو بەوته‌ی‬ ‫ئه‌و ڕێبه‌ران���ی بانکه نێونه‌ته‌وه‌یه گه‌وره‌کان‌و‬ ‫هه‌ندێ���ک زان���ای سیاس���ی‌و سیاس���ه‌توان‌و‬ ‫به‌رپرس���انی کۆمپانیا جیهانییه‌کان ده‌گرێته‬ ‫خۆی‪.‬‬ ‫کۆمیت���ه‌ی سێس���ەد وه‌ک ج���ان کۆڵمن‬ ‫ده‌ینوس���ێت ته‌واوی جیهان به‌ڕێوه ده‌بەن! و‬ ‫هه‌ندێک لەڕێبه‌رانی جیهان‪ ،‬که‌سایه‌تی سیاسی‪،‬‬ ‫ده‌وڵه‌مەندانی جیهانی‪ ،‬کۆمپانیاو ڕێکخراوه‌ی‬ ‫ئەهلی‌و حکومی ده‌گرێته خۆی‌و زۆربه‌ش���یان‬ ‫ئه‌مەریکایی���ن‪ .‬ئه‌نجومه‌نی بیلدێربێرگیش که‬ ‫ده‌گوترێت س���اڵی یه‌ک یان دو جار کۆبونه‌وه‬ ‫ده‌کات بڕیار بۆ داهاتوی جیهان ده‌دات‌و‌ئه‌وانن‬ ‫که ده‌ڵێن چ���ی ده‌بێت لەجیهاندا بگۆڕدرێت‪.‬‬ ‫کۆبونه‌وه‌کانی ئه‌م گروپه‌ش زۆر بەشێوازێکی‬ ‫ش���اراوه بەڕێوه ده‌چێت‌و‌ئه‌گه‌رچی هه‌ندێک‬ ‫لەڕێبه‌ره جیهانیه‌کان‪ ،‬به‌رپرس���انی ڕۆژنامه‬ ‫بەناوبانگه‌کان���ی ڕۆژئاوای���ی‌و به‌رپرس���انی‬ ‫کۆمپانیا نێونه‌ته‌وه‌یه‌کان تێیدا به‌شدارن به‌اڵم‬ ‫هه‌واڵه‌که‌ی لەهیچ میدیایەک باڵو نابێته‌وه!‬ ‫الیه‌نگران���ی بیرۆکه‌ی پیالنگێڕی ده‌ڵێن دو‬ ‫حزبی کۆماریخ���وازو دێمۆکراتی ئه‌مه‌ریکاش‬ ‫نوێنه‌ران���ی "ئه‌نجومه‌ن���ی پێوه‌ندیه‌کان���ی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی" ئه‌مه‌ری���کان‌و ئ���ه‌م ئه‌نجومه‌نه‌ش‬ ‫خۆی به‌ڕێوبه‌ری ده‌قی بڕیاره‌کانی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫بیلدێربێرگ���ه‪ .‬که وات���ه لەچوارچێوه‌ی ئه‌م‬ ‫ب���اوەڕه‌دا‪ ،‬ئه‌وه ئ���ه‌م ئه‌نجومه‌نه‌یه که بڕیار‬ ‫ده‌دات کێ بێته س���ه‌رۆک کۆم���اری داهاتوی‬ ‫ئه‌مه‌ری���کاو ه���ه‌ر ئ���ه‌وان بۆ ئەو س���ەرۆک‬ ‫کۆماره دابینی ده‌که‌ن که چۆن هه‌ڵسوکه‌وت‬ ‫ب���کات‌و خۆی وه‌ک خۆی؛ نه بەڕاس���تی‌و نە‬ ‫بەواقیع بڕیارده‌ری کۆتایی نیەو ده‌سه‌اڵتێکی‬ ‫سه‌ربەخۆشی نیه!‬ ‫به‌اڵم زۆرینه‌ی ئه‌و هاواڵتیه ئه‌مه‌ریکاییانه‬ ‫ک���ه به‌ش���داری هه‌ڵبژاردنه‌کان���ی مانگ���ی‬ ‫نۆڤەمب���ەر لەم واڵت���ه ده‌بن به‌و ب���اوه‌ڕه‌وه‬ ‫به‌ش���داری هه‌ڵبژاردنه‌ک���ه ده‌ب���ن که ئه‌وه‌ی‬ ‫ناوی لەس���ه‌ندوقه‌که ده‌ردێت هه‌ر ئه‌وه‌یه که‬ ‫زۆرینه‌ی ئه‌وان ده‌نگیان پێ داوه‪.‬‬

‫که‌س����انه‌ی که‌ له‌ڕاپرس����ییه‌که‌ به‌شداربون‪،‬‬ ‫رای����ان وابوه‌ ک����ه‌ هێڵه‌ری کلنت����ن دیبه‌یتی‬ ‫یه‌که‌می بردوه‌ته‌وه‌و له‌ ‪ %26‬رایان وابوه‌ که‌‬ ‫دۆناڵد ترامپ براوه‌ بوه‌‪ .‬راپرسییه‌ک ‌ه له‌‪%85‬‬ ‫خه‌ڵکی دیموکرات به‌ش����دار ب����ون‌و له‌ ‪%22‬‬ ‫له‌کۆمارییه‌کان‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ترامپیش خۆی به‌براوه‌ داده‌نێت‬ ‫به‌پشتبه‌ستن به‌هێندێک راپرسی که‌ هیچکام‬ ‫له‌و راپرسیانه‌ الیه‌نێکی یه‌کالکه‌ره‌وەو فه‌رمی‬ ‫نین‪ ،‬تاوه‌کو ئه‌و پرسه‌ به‌ته‌واوه‌تی یه‌کالیی‬ ‫بکاته‌وه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ زۆربه‌ی چاودێران له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ کۆکن که‌ ئه‌دای هێڵه‌ری له‌ترامپ باشتر‬ ‫بوه‌‪ .‬ژماره‌ی����ه‌ک له‌راوێژکارانی ترامپیش له‌و‬ ‫باوه‌ڕه‌دان ده‌بوایه‌ باش����تر خ����ۆی بۆ ئاماده‌‬ ‫کردای����ه‌و کار بۆ ئ����ه‌وه‌ ده‌ک����ه‌ن که‌ له‌‪9‬ی‬

‫به‌پێی راپرسییه‌کی‬ ‫رۆیته‌رز له‌‪%56‬‬ ‫له‌و که‌سانه‌ی که‌‬ ‫له‌ڕاپرسییه‌که‌ به‌شداربون‬ ‫رایان وابوه‌ که‌ هێڵه‌ری‬ ‫کلنتن دیبه‌یتی یه‌که‌می‬ ‫بردوه‌ته‌وه‌و له‌ ‪ %26‬رایان‬ ‫وابوه‌ که‌ دۆناڵد ترامپ‬ ‫براوه‌ بوه‌‬

‫ئۆکتۆبه‌رو دیبه‌یتی دوه‌م ترامپ باشتر خۆی س����ه‌رمایه‌گوزاری ئه‌و و ده‌ست پێکردنی له‌و‬ ‫بزنس����ه‌ به‌هۆی س����ه‌رمایه‌ی باوکییه‌وه‌ بوه‌‪،‬‬ ‫ئاماده‌ بکات‪.‬‬ ‫هێله‌ری له‌دیبه‌یته‌که‌ لێزانانه‌ رکابه‌ره‌که‌ی باس����کردنی ماندوبونی باوکی که‌ چۆن به‌وه‌‬ ‫ده‌وه‌س����تان ته‌نانه‌ت باس کردنی مه‌س����ه‌له‌ گه‌یش����تون که‌ ئه‌وڕۆ پێی گه‌یش����توون‪ .‬له‌‬ ‫که‌س����ایه‌تییه‌کان ک����ه‌ ترامپ به‌ش����ێوه‌یه‌ک کاتێکدا زۆر له‌چاودێران له‌و باوه‌ڕه‌دابون که‌‬ ‫وه‌ک گله‌یی باس����ی ک����رد که‌ نه‌یویس����توه‌ ترامپ ده‌ستی بۆ مه‌سه‌له‌ که‌سێتییه‌کان ببات‬ ‫له‌بابه‌ته‌ که‌س����ییەکان بدوێ����ت‪ ،‬به‌تایبه‌تی له‌دیبه‌یته‌ک����ه‌‪ ،‬به‌اڵم پێچه‌وانه‌که‌ی راس����تتر‬ ‫کێش����ه‌ی کلینتن‌و خاتو مۆنیکا‪ ،‬له‌باره‌یه‌وه‌ بو‪ .‬ترامپیش له‌چه‌ندین مەس����ه‌له‌دا هێله‌ری‬ ‫ترامپ ده‌ڵێت "که‌ س����ه‌یری چێڵسی کلنتنم راگ����رت به‌تایبه‌تی له‌س����ەر‌وه‌ختی گفت دان‬ ‫کردوه‌ له‌وێدا دانیش����توه‌‪ ،‬نه‌مویس����توە‌ تانه‌ به‌توێژی ناوه‌ند وه‌کو مه‌س����ه‌له‌ی خوێندن‌و‬ ‫له‌و مه‌س����ه‌له‌یه‌ بده‌م‪ ".‬له‌به‌رامبه‌ردا هێڵه‌ری ب����ره‌ودان پێیان‪ ،‬ترامپ باس����ی ل����ه‌وه‌ کرد‬ ‫باس����ی له‌و سه‌رمایه‌ مۆڵه‌ کرد که‌ بۆ کردنی چه‌ندین ساڵ ده‌سه‌اڵتدار بوویت بۆ کارت بۆ‬ ‫بزنس هه‌ر له‌س����ه‌ره‌تاوه‌ له‌ باوکی ‪ 14‬ملیۆن ئه‌وه‌ نه‌کرد؟ هه‌روه‌ها له‌ته‌رحه‌ ئابورییه‌کان‬ ‫دۆالری قه‌رزی وه‌رگرتوه‌و له‌وه‌وه‌ ده‌س����تی به‌رده‌وام ترامپ باش����تر ده‌رده‌که‌وێت وه‌ک‬ ‫ک����ردوه‌ به‌کار‪ ،‬که‌ ئه‌وه‌ش ب����ه‌و مانایه‌ دێت زۆر له‌شاره‌زایان باسی لێوه‌ ده‌که‌ن‪.‬‬

‫ئابوری‌و‬ ‫هەڵبژاردنی ئەمەریکا‬ ‫هێرۆ زەنگەنە‬ ‫وەکو هەمیش���ە ئابوری جارێکی تر‬ ‫باڵی کێشاوە بەس���ەر هەڵمەتەکانی‬ ‫هەڵبژاردنی ئەمەریکادا‪ .‬لەکاتێدا چەند‬ ‫مانگێک دوری���ن لەهەڵبژاردنەکانەوە‬ ‫زیاتر گوێم���ان لێ دەبێت کاندیداکان‬ ‫قورسایی دەخەنە سەر بەرنامەکانی‬ ‫ئابورییان ک���ە بریتییە لە‪ :‬دەرفەتی‬ ‫کار‪ ،‬زیادکردن���ی داهات‌و ڕێبازەکانی‬ ‫بازرگان���ی نێونەتەوەیی‪ .‬هەریەک لە‬ ‫کاندیداکانیش رێبازی جیاوازیان هەیە‬ ‫بۆ گەیشتن بەم ئامانجانە‪.‬‬ ‫کاندی���دی دیموکرات���ەکان هەلەری‬ ‫کڵنتن دەڵێت س���ەرنج دەخاتە سەر‬ ‫زیادکردنی داهاتی کەس���انی داهات‬ ‫مامناوەندی‪ .‬ئەم���ەش بریتی دەبێت‬ ‫لەپێشنیازکردنی سێ رێباز‪.‬‬ ‫‪ -1‬بەهێزکردن���ی گەشەس���ەندنی‬ ‫ئابوری‬ ‫باجی ئەو کەس���انە کەم بکرێتەوە‬ ‫کە داهاتی���ان مامناوەندییەو خاوەن‬ ‫کارداری بچوک���ن‪ .‬بانکێک���ی تایبەت‬ ‫ب���ۆ وەگەڕخس���تی س���ەرمایە ب���ۆ‬ ‫گەشەسەندنی ئابوری‌و لێکۆڵێنەوەی‬ ‫زیاتری زانس���تی دامەزرێت‪ .‬هاوکاری‬ ‫ژنان بکرێت ک���ە بێنە هێزی کارەوە‬ ‫ب���ەوەی ک���ە فش���ار بخرێتە س���ەر‬ ‫کۆمپانیاکان کە کاتێک ژن بۆ منداڵ‬ ‫بون ئیج���ازە وەربگرن پارەی کاریان‬ ‫بدەن���ێ‪ .‬بەرنامەی دەستڕاگەیش���تن‬ ‫بەزانکۆش ئەوەیە کە سااڵنە نزیکەی‬ ‫‪ 35‬ملی���ار دۆالر تەرخ���ان بکرێت بۆ‬ ‫وەرگرتن���ەوەی ق���ەرزی خوێندن���ی‬ ‫خوێندکاران‌و مس���ۆگەرکردنی پارەی‬ ‫خوێندنەکەیان‪.‬‬ ‫‪ -2‬گەشەسەندنێکی بەرچاو‬ ‫کەمتری���ن کرێ���ی کارک���ردن‬ ‫بەرزبکرێت���ەوە ب���ۆ ‪ 15‬دۆالر ب���ۆ‬ ‫کاتژمێرێک‪ ،‬مافەکان���ی کارکەر زیاد‬

‫بکرێ���ت‌و دەرفەتی کارک���ردی زیادە‬ ‫هەبێت‌و کاردارییەکان هانبدرێن پشکی‬ ‫قازانجیان لەگەڵ کرێکارەکان دابەش‬ ‫بکرێت‪ .‬مامۆس���تایان‌و خوێندکاران‬ ‫بە‌هێزبکرێ���ن بەڕێ���گای کارکردن���ی‬ ‫یەکێتیەکان���ی کە پش���تیوانیان لێ‬ ‫دەکەن‪ .‬هەروەها کار لەس���ەر یاسای‬ ‫خزمەتگوزاری تەندروس���تی بکرێت‪،‬‬ ‫مەش���ق‌و راهێنان���ی کارک���ردن زیاد‬ ‫بکرێ���ت خەرجییەکان���ی خوێن���دن‌و‬ ‫خزمەتگ���وزاری تەندروس���تیش کەم‬ ‫بکرێتەوە‪.‬‬ ‫‪ -2‬پشتیوانی کردن لەگەشەسەندنی‬ ‫درێژ دەمی ئابوری‬ ‫هەل���ەری دەخوازێت باج لەس���ەر‬ ‫ئەوانە زیاد بکات کە لە ‪ 4‬سەد هەزار‬ ‫دۆالر زیاتر لەساڵێکدا پەیدا دەکەن‌و‬ ‫هەروەه���ا باج���ی ئ���ەو کاردارییانە‬ ‫دوهێن���د دەکات ک���ە قازانجی گەورە‬ ‫لەبەرزبونەوەی نرخەکان وەردەگرن‪.‬‬ ‫دۆناڵد ترامی���ش بەرنامەی فراوانی‬ ‫ئابوری خۆی خس���تۆتە بەردەم رای‬ ‫گش���تی‪ .‬هەرچەن���دە بەرنامەک���ەی‬ ‫ب���ە ب���ەراورد لەگەڵ ئ���ەوەی کڵنتن‬ ‫زیاتر مش���تومڕی لەسەرە بەتایبەتی‬ ‫لەکاتێک���دا کە پەیم���ان دەدات باج‬ ‫بەش���ێوەیەکی بەرچ���او کەمبکاتەوە‬ ‫لەهەمانکاتدا ئابوریش بەشێوەیەکی‬ ‫بەرچاو گەشەبسێنێت‪.‬‬ ‫ترام���پ رایگەیاندوە ک���ە بەرنامە‬ ‫ئابورییەک���ەی ئ���ەو گومانان���ە‬ ‫ئەڕەوێنێتەوە کە دەڵێن هێزی کارمان‬ ‫ک���ەم دەبێتەوە‪ ،‬کارەکان نامێنن یان‬ ‫ئابوریمان هەرگیز گەشە ناسێنێت‪.‬‬ ‫ترامپیش دەڵێت ڕێژەی باجی ئەو‬ ‫کەس���انە زیاد دەکات ک���ە داهاتیان‬ ‫زۆرە‪ ،‬ئەمەش لەپێناو کەمکردنەوەی‬ ‫کورتهێنانی بودجەی پالنی رابردوی‬ ‫کە نزیکەی ‪ 10‬ملیار دۆالر س���اڵی بۆ‬ ‫ماوەی ‪ 10‬ساڵی داهاتو لەقەرزەکانی‬

‫ئەمەریکای زی���اد دەکرد لەبەرئەوەی‬ ‫ئێستا زۆرترین ئاستی باج ‪ %39‬یە‪.‬‬ ‫بەرنامە نوێیەکەی ترامپ ئاستی باج‬ ‫لەو‪ %39‬یەش کەمتر دەکاتەوە‪.‬‬ ‫ه���ەر لەبەرنامەی باج���ی ترامپدا‬ ‫ئەوەش���ی تێدایە کە ئەو پارەیەی بۆ‬ ‫بەخێوکردنی من���داڵ خەرج دەکرێت‬ ‫باجی لێ نادرێت‪.‬‬ ‫ترام���پ دەڵێت هەوڵی���ش دەدات‬ ‫خەرجییەکان���ی حکوم���ەت ک���ەم‬ ‫بکاتەوە‪ ،‬لەکاتێکدا دەشڵێت لەشکر‬ ‫بەهێ���ز دەکات تا بتوان���ن روبەڕوی‬ ‫هەم���و جۆرە هەڕەش���ەیەک ببنەوە‪.‬‬ ‫ترامپ گوتوشیەتی رێککەوتنی ناوکی‬ ‫لەگ���ەڵ ئێ���ران هەڵدەوەش���ێنێتەوە‬ ‫چونکە بەبارگران���ی ئابوری دەزانێت‬ ‫لەسەر حکومەتی ئەمەریکا‪.‬‬ ‫ترامپ کە خۆی کاردارێکی سەرکەوتو‬ ‫بوە دەڵێت دەبێت بەباشترین سەرۆک‬ ‫لەمێژوی ئەمەریکادا بۆ رەخس���اندنی‬ ‫دەرفەتی کار‪ .‬بۆ ئەوەی بتوانێت ئەو‬ ‫نازناوە هەڵگرێت‌و ببێت بەسەرۆکێکی‬ ‫مێژوی پێویستە زیاتر لە ‪ 21.5‬ملیۆن‬ ‫دەرفەتی کاری نوێ بڕەخس���ێنیت‪.‬‬ ‫ئەمەش ئەو ژمارەیەیە کە س���ەرۆک‬ ‫بل کڵنتن رەخساندبوی لەمیانەی ‪8‬‬ ‫ساڵی سەرۆکایەتیدا‪.‬‬ ‫لەپاش ساڵی ‪ 1998‬وە ژمارەیەکی‬ ‫زۆر لەکۆمپانیاکان���ی ئەمەری���کا‬ ‫کارەکانیان بردە دەرەوەی ئەمەریکا‬ ‫لەبەرئ���ەوەی کرێی کارک���ردن لەوێ‬ ‫کەمترە‪ ،‬جا ترام���پ دەڵێت یەکێک‬ ‫لەئەرکە سەرەکییەکانی ئەوە دەبێت‬ ‫ئ���ەو کۆمپانیایان���ە بێنێت���ەوە ناو‬ ‫ئەمەریکا بەم���ەش دەرفەتی کار بۆ‬ ‫ئەمەریکاییەکان زیاتر دەڕەخسێت‪.‬‬ ‫بەرنام���ەی ئاب���وری یەکێک���ە لەو‬ ‫خاڵ���ە س���ەرەکییانەی ک���ە زۆربەی‬ ‫دەنگدەرە بێالیەن���ە ئەمەریکاییەکان‬ ‫چاوی���ان لێیەتی بۆ هەڵس���ەنگاندنی‬ ‫کاندیداکان‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫)‪ )546‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/10/4‬‬

‫دو فیشه‌ك كۆتاییان به‌ژیان ‌ی شه‌یدا هێنا‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ژنێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 30‬ساڵ‌‪ ،‬دانیشتو ‌ی‬ ‫كه‌الری‌ كۆن كه‌ ماوه‌ی‌ چوار مانگ ‌ه‬ ‫ژیان ‌ی هاورسه‌ری‌ پێكهێناوه‌‪ ،‬هه‌فته‌ ‌ی‬ ‫رابردو به‌دو فیشه‌ك كۆتای ‌ی به‌ژیان ‌ی‬ ‫هات‪ ،‬هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی ده‌ڵێت "خۆ ‌ی‬ ‫كوشتوه‌"‌و كه‌سوكاره‌كه‌شی‌ سكااڵیان‬ ‫له‌سه‌ر هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی تۆمار كردوه‌و‬ ‫ده‌ڵێن "ئه‌و كوشتویه‌تی‌"‪.‬‬ ‫شه‌یدا مه‌ولود‪ ،‬به‌ره‌به‌یانی‌ یه‌كشه‌مم ‌ه‬ ‫‪ ،9/25‬ب���ه‌دو فیش���ه‌كی‌ كاڵش���ینكۆف‬ ‫له‌حه‌وشه‌ی‌ ماڵه‌كه‌یاندا كۆتای ‌ی به‌ژیان ‌ی‬ ‫هات‪ .‬وریا ره‌ش���ید‪ ،‬مام ‌ی شه‌یدا ئاماژ‌ه‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات ئ���ه‌و به‌یانییه‌ دوای‌ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ رودانی‌ كوش���تنه‌كه‌دا ته‌له‌فونیان‬ ‫ب���ۆ كردوه‌ گه‌یش���توه‌ته‌ ماڵی‌ ش���ه‌یدا‌و‬ ‫ته‌رمه‌كه‌یان ره‌وانه‌ ‌ی پزیشكی‌ داداوه‌ر ‌ی‬ ‫سلێمان ‌ی كردوه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌ی "شه‌یدا به‌رده‌وام‬

‫كێشه‌ ‌ی هه‌بو له‌گه‌ڵ مێرده‌كه‌ی‌‪ ،‬له‌ماوه‌ ‌ی‬ ‫ئه‌و چوار مانگه‌ی‌ هاوس���ه‌رگیرییدا زو زو‬ ‫ده‌هاته‌و‌ه بۆ ماڵی‌ مه‌ولودی‌ برام‌و داوا ‌ی‬ ‫ده‌كرد نه‌ڕواته‌و‌ه بۆ ال ‌ی هاوسه‌ره‌كه‌ی‌"‪.‬‬ ‫رۆژ ‌ی‬ ‫"له‌یه‌ك���ه‌م‬ ‫وتیش��� ‌ی‬ ‫هاوسه‌رگیریه‌كه‌یانه‌وه‌ به‌رده‌وام كێشه‌یان‬ ‫هه‌بو‪ ،‬چه‌ند رۆژێك پێش ئه‌وه‌ی‌ ش���ه‌یدا‬ ‫گیانله‌ده‌س���تبدات به‌دڵئێشاوی ‌ی دێته‌وه‌‌و‬ ‫ده‌ڵێت چیتر نامه‌وێت له‌گه‌ڵ ئه‌و پیاوه‌دا‬ ‫بژیم‪ ،‬به‌اڵم دواتر براكان ‌ی هاوسه‌ره‌كه‌ی‬ ‫دێن به‌دوایداو ده‌یبه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫مامی‌ ش���ه‌یدا ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ك���ه‌ پێش ئه‌وه‌ی‌ خ���ۆی‌ بكوژێت‪ ،‬چه‌ند‬ ‫جارێك باس ‌ی نیگه‌رانیه‌كانی‌ كردوه‌ له‌ال ‌ی‬ ‫خوشك‌و براكانی‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌ی "هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی‬ ‫هه‌مو ش���ه‌وێك تا كاتژمێر یه‌كی‌ ش���ه‌و‬ ‫نه‌هاتوه‌ت���ه‌وه‌ ب���ۆ ماڵ���ه‌وه‌‌و ش���ه‌وان ‌ه‬ ‫به‌جێیهێش���توه‌‪ ،‬ش���ه‌یدا چه‌ند جارێك‬ ‫به‌هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ وتوه‌ تۆ له‌كوێیت‌و بۆ وا‬ ‫دره‌نگ دێیته‌وه‌ بۆ ماڵ���ه‌وه‌؟ به‌اڵم ئه‌و‬

‫گوێی‌ لێنه‌گرتوه‌و پێی وتو‌ه ئه‌وه‌ كێشه‌ ‌ی گ���ه‌ر بمێنێت بۆ ئه‌و ده‌مێنێت‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫تۆ نیه‌‪ ،‬بۆیه‌ به‌جێهشتن ‌ی هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی مۆبایله‌كه‌ی‌ ش���ه‌یدا له‌بنكه‌ی‌ توندوتیژ ‌ی‬ ‫تا دره‌نگانێك ‌ی ش���ه‌و به‌ته‌نیا له‌ماڵێكدا ژنان ‌ه له‌گه‌رمیان بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ سه‌باره‌ت‬ ‫هۆكاری‌ كوش���تنی‌ برازاك���ه‌م‪ ،‬چاوه‌ڕێ ‌ی‬ ‫ژیانی‌ له‌شه‌یدا هه‌راسانكردوه‌"‪.‬‬ ‫پزیش���كی‌ دادوه‌رین چه‌ن���د رۆژێكی‌ تر‬ ‫وتیش��� ‌ی "هه‌رگیز باوه‌ڕ ناكه‌م شه‌یدا وه‌اڵممان ده‌ده‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ توندوتیژیی‌ دژ به‌ژنان‬ ‫خۆی‌ كوش���تبێت‪ ،‬ئه‌و كوژراوه‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫دو فیش���ه‌ك به‌رمل��� ‌ی بكه‌وێ���ت چ���ۆن له‌ك���ه‌الر ئام���اژه‌ ب���ه‌و‌ه ده‌كات ك ‌ه بۆ‬ ‫توانیویه‌ت���ی‌ ئ���ه‌و چه‌ك���ه‌ به‌كاربهێنێت یه‌كالكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م كێشه‌یه‌ چاوه‌ڕوان ‌ی‬ ‫كه‌ جێگه‌ی‌ فیش���ه‌كه‌كان ده‌ر ‌ی ده‌خات دوا ئه‌نجام ‌ی لێكۆڵینه‌وه‌كانن‪.‬‬ ‫عه‌قی���د له‌میع���ه‌ محه‌م���ه‌د ق���ادر‪،‬‬ ‫له‌دوره‌وه‌ ب���ه‌ری‌ كه‌وتوه‌‪ ،‬ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ ‌ی‬ ‫ماڵه‌ك���ه‌ی‌ خۆی ك���وژراوه‌‌و هیچ یه‌كێك به‌ڕێوه‌به‌ری‌ توندوتیژی‌ دژ به‌ژنان له‌كه‌الر‬ ‫له‌دراوس���ێكان ئاگایان له‌و روداوه‌ نه‌بو‌ه كه‌ ته‌رمی‌ ش���ه‌یدا ‌ی بینیوه‌‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ ‌ی‬ ‫ته‌نه���ا هاوس���ه‌ره‌كه‌ ‌ی نه‌بێ���ت‪ ،‬ئێم��� ‌ه ڕاگه‌یان���د كوژراوه‌كه‌ رۆژی یه‌كش���ه‌م ‌ه‬ ‫‪ 9/25‬كاتژمێ���ر حه‌وتی‌ س���ه‌ر له‌به‌یان ‌ی‬ ‫گومانمان هه‌ی ‌ه كوژرا بێت"‪.‬‬ ‫مام ‌ی شه‌یدا باس��� ‌ی ئه‌و هه‌ڕه‌شانه‌ ‌ی له‌حه‌وش���ه‌ی‌ ماڵه‌كه‌یدا به‌دو به‌فیشه‌ك ‌ی‬ ‫كرد ك��� ‌ه به‌ته‌له‌ف���ون له‌ش���ه‌یدا كراو‌ه جۆری‌ كاڵشینكۆف كه‌ به‌ر ملی‌ كه‌وتو‌ه‬ ‫له‌الیه‌ن كه‌سوكار ‌ی هاوسه‌ره‌كه‌یه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و ده‌س���ت به‌جێ‌ گیانی‌ له‌ده‌ستداوه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وت ‌ی "له‌الیه‌ن خوش���كێك ‌ی مێرده‌كه‌یه‌و‌ه وت ‌ی "لێكۆڵینه‌و‌ه له‌ڕوداوه‌كه‌ به‌رده‌وامه‌‪،‬‬ ‫چه‌نین جار به‌مۆبایل هه‌ڕه‌شه‌ی‌ لێكراو‌ه ته‌رمه‌كه‌ی‌ ره‌وانه‌ی‌ پزیش���كی‌ دادوه‌ر ‌ی‬

‫كراوه‌‌و به‌وته‌ی‌ هاوس���ه‌ره‌كه‌ ‌ی له‌ده‌نگ ‌ی‬ ‫ته‌قه‌كان خه‌به‌ری‌ بۆته‌وه‌ ك ‌ه ئه‌فس���ه‌ر ‌ی‬ ‫به‌رگ���ری‌‌و فریاكه‌وتن ‌ه له‌ك���ه‌الر‌و دوا ‌ی‬ ‫روداوه‌كه‌ش خۆی‌ راده‌س���ت ‌ی هێزه‌كان ‌ی‬ ‫پۆلیس كردوه‌‪ ،‬كه‌سوكاری‌ كوژراوه‌كه‌ش‬ ‫سكااڵی‌ یاس���اییان له‌سه‌ر تۆمار كردوه‌‌و‬ ‫گومانیان هه‌یه‌ كچه‌كه‌یان كوژرا بێت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "به‌پێی‌ چه‌ند رونكردنه‌وه‌یه‌ك‬ ‫حاڵه‌ته‌ك���ه‌ نزیكه‌ له‌خۆكوش���تن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێمه‌ چاوه‌ڕوانی‌ پشكنینه‌كانی‌ پزیشكی‌‬ ‫دادوه‌رین له‌سه‌ر روداوه‌كه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ توندوتی���ژی‌ دژ به‌ژنان‬ ‫له‌گه‌رمی���ان‪ ،‬جه‌غت���ی‌ ل���ه‌وه‌ش ك���رد‬ ‫ك���ه‌ به‌پێ���ی‌ ئاماره‌كان���ی‌ توندوتیژیی‌‬ ‫حاله‌ته‌كانی‌ خۆكوش���تن‌و كوشتنی‌ ژنان‬ ‫له‌گه‌رمیان زیادی‌ كردوه‌ به‌راورد به‌ساڵی‌‬ ‫پ���ار‪ ،‬كه‌ له‌مس���اڵدا چه‌ن���د حاڵه‌تێكی‌‬ ‫خوكوشتن تۆماركراوه‌‌و په‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌‬ ‫حاڵه‌ته‌كان���ی‌ خۆس���وتاندنی‌ ژن���ان‬ ‫كه‌میكردوه‌‪.‬‬

‫به‌پێی‌ ئاماره‌كانی‌‬ ‫توندوتیژیی‌‬ ‫حاله‌ته‌كانی‌‬ ‫خۆكوشتن‌و كوشتنی‌‬ ‫ژنان له‌گه‌رمیان‬ ‫زیادی‌ كردوه‌ به‌راورد‬ ‫به‌ساڵی‌ پار‬

‫جه‌سته‌به‌خشان ‌ی كوردستان‪ 170 :‬ئه‌نداممان هه‌یه‌‬

‫هاواڵتیانی‌ سویدی‌‌و هۆڵه‌ندی‌ جه‌سته‌ ‌ی خۆیان ده‌به‌خشن به‌خەڵکی‌كوردستان‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫رێكخراوی‌ جه‌سته‌به‌خشانی‌ كوردستان‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ ‪ 170‬ئه‌ندامیان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬زۆربه‌یان له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستانن‌و ئاماده‌ن دوای‌ مردنیان سود‬ ‫له‌ئه‌ندامه‌كانی‌ جه‌سته‌یان وه‌ربگیرێت‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ رێكخراوی‌ جه‌سته‌به‌خشان ‌ی‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬فه‌ره���اد ق���ادر به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان���د ئ���ه‌و كه‌س���انه‌ی‌ جه‌س���ته‌ی‌‬ ‫خۆی���ان ده‌به‌خش���ن مه‌رج���ه‌ ته‌مه‌نیان‬ ‫له‌س���ه‌رو ‪ 18‬ساڵه‌وه‌ بێت‌و له‌حه‌فتا ساڵ‬ ‫ب���ه‌ره‌و ژور نه‌بن‌و پێنج كه‌س���ی‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫خێزانه‌كه‌ی���ان ره‌زامه‌ندب���ن‪ ،‬ئ���ه‌و وتی‌‬ ‫"زۆربه‌ی‌ ئه‌ندامه‌كانمان كه‌ جه‌س���ه‌ته‌ی‌‬ ‫خۆی���ان به‌خش���یوه‌ بریتین له‌س���ویدی‌‌و‬ ‫هۆڵه‌ندی‌‌و عه‌ره‌ب‌و فارس‌و هاواڵتی‌ هه‌ر‬ ‫چوارپارچه‌ی‌ كوردستانیشی‌ تێدایه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "س���اڵ بۆس���اڵ ژم���اره‌ی‌‬ ‫ئه‌ندامه‌كانم���ان له‌زی���اد بوندایه‌و به‌ده‌ر‬ ‫له‌سلێمانی‌ له‌زۆربه‌ی‌ شارو شارچكه‌كانی‌‬ ‫كوردستان بنكه‌مان هه‌یه‌‌و بۆ هاواڵتیانی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ش له‌رێگ���ه‌ی‌ په‌یج���ی‌ تایب���ه‌ت‬ ‫به‌رێكخ���راو و كه‌ناڵه‌كان���ی‌ راگه‌یان���دن‬ ‫ده‌توانن په‌یوه‌ندیم���ان پێوه‌بگرن‌و ببنه‌‬ ‫ئه‌ندام"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌كارو چاالكیه‌كان���ی‌‬ ‫رێكخراوه‌ك���ه‌‪ ،‬فه‌رهاد وت���ی‌ "دامه‌زرانی‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ بۆ س���اڵی‌ ‪ 2014‬كه‌ چه‌ند‬ ‫جارێك به‌فه‌رمی‌ داواكاریم پێشكه‌ش���ی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ ته‌ندروس���تی‌ سلێمانی‌‬ ‫ك���رد‌وه‌ ده‌مه‌وێت ئه‌ندامانی‌ جه‌س���ته‌م‬ ‫ببه‌خشم ئه‌وان له‌وه‌اڵمدا پێیانوتم ده‌بێت‬ ‫چاوه‌ڕوان بیت پێویستی‌ به‌نه‌خۆشخانه‌ی‌‬ ‫تایب���ه‌ت هه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌داخ���ه‌وه‌ تا ئێس���تا‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان به‌شێكی‌ تایبه‌ت‬

‫له‌دوای‌ مردنم ئه‌ندامان ‌ی‬ ‫جه‌سته‌م ده‌به‌خشم‬ ‫تا ژیانی‌ كه‌سێك‬ ‫ڕزگار بكه‌م دواتریش‬ ‫ته‌رمه‌كه‌م ره‌وانه‌ ‌ی‬ ‫كۆلیژی‌ پزیشک ‌ی‬ ‫بكرێت بۆ ئەوەی وانه‌ ‌ی‬ ‫له‌سه‌ربخوێنن‬ ‫له‌نه‌خۆش���خانه‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫نیه‌ بۆ جه‌سته‌به‌خش���ان تابتوانین ژیانی‌‬ ‫چه‌ندی���ن هاواڵتی‌ ئه‌م هه‌رێم���ه‌ له‌مردن‬ ‫رزگاربكه‌ی���ن‌و هیواو ژی���ان بۆ خه‌ڵكێكی‌‬ ‫دیكه‌ بگه‌ڕێنینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫الیه‌نه‌ په‌یوه‌ندیداره‌كانی ته‌ندروستیش‬ ‫جه‌غ���ت ل���ه‌وه‌ ده‌ك���ه‌ن ك���ه‌ له‌هه‌وڵی‌‬ ‫به‌رده‌وامدان بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ ئه‌م پرۆس���ه‌ی‌‬ ‫جه‌س���ته‌ به‌خش���ینه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫سیس���ته‌ماتیك‌و رێكخراو له‌كوردس���تاندا‬ ‫به‌ڕێوه‌بچێت‪.‬‬ ‫ده‌رب���اره‌ی‌ نه‌بونی‌ نه‌خۆش���خانه‌یه‌كی‌‬ ‫تایبه‌ت بۆ پاراستنی‌ ئه‌ندامانی‌ جه‌سته‌‌و‬ ‫س���ود وه‌رگرتن له‌و كه‌س���انه‌ی‌ له‌دوای‌‬ ‫مردن جه‌س���ته‌ی‌ خۆیان ده‌به‌خش���ن‪ ،‬د‬ ‫میران محه‌م���ه‌د وته‌بێژی‌ ته‌ندروس���تی‌‬

‫کەسێک بەڵین دەدات جەستەی ببەخشێت‬ ‫س���لێمانی‌ وتی‌ "س���ه‌ره‌تا ده‌بێ���ت ئه‌وه‌‬ ‫بكه‌ین به‌كلتورێك كه‌ هاواڵتیان فێربكرێن‬ ‫جه‌سه‌ته‌ی‌ خۆیان ببه‌خشن‪ ،‬خۆشبه‌ختانه‌‬ ‫له‌ئێستادا هه‌وڵێك هه‌یه‌ ئێمه‌ هاوكاریان‬ ‫ده‌كه‌ین له‌نه‌خۆش���خانه‌كانی‌ س���لێمانی‌‬ ‫زه‌رعی‌ گورچیله‌مان هه‌یه‌ نه‌خۆش���خانه‌ی‌‬ ‫چاندن���ی‌ مۆخمان هه‌ی���ه‌‌و له‌ئاینده‌یه‌كی‌‬ ‫نزیكدا نه‌خۆش���خانه‌ی‌ چاندنی‌ جگه‌رمان‬ ‫ده‌بێ���ت‪ ،‬كێش���ه‌ی‌ س���ه‌ره‌كی‌ ئه‌وه‌ی���ه‌‬ ‫ده‌بێت ئێم���ه‌ به‌چه‌ن���د ده‌قه‌یه‌ك پێش‬ ‫گیانله‌ده‌س���تندانی‌ ئ���ه‌و كه‌س���ه‌ فریای‌‬ ‫بكه‌وین ئه‌ندامانی‌ جه‌سته‌ی‌ به‌كاربهێنین‬ ‫پێش له‌كار كه‌وتنی‌"‪.‬‬ ‫وتیش��� ‌ی "له‌واڵتان پێ���ش مردنی‌ ئه‌و‬ ‫كه‌س���ه‌ به‌چه‌ند كاتژمێرێك ئه‌ندامه‌كانی‌‬ ‫ده‌رده‌هێن���ن‌و پش���كنین بۆ ئه‌و كه‌س���ه‌‬ ‫ده‌ك���ه‌ن ك���ه‌ ئه‌ندامانی‌ جه‌س���ته‌ی‌ ئه‌و‬

‫كه‌س���ه‌ی‌ بۆ به‌كارده‌هێنن‪ ،‬له‌الی‌ خۆمان كه‌سوكاری‌ ئه‌نفال‌و شه‌هیدان"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "له‌دوای‌ مردنیشم كۆی‌ ئه‌ندامان ‌ی‬ ‫هه‌بوه‌ به‌ڵێنی‌ داوه‌ جه‌سته‌ی‌ ببه‌خشێت‬ ‫به‌اڵم فریانه‌كه‌وتون به‌كاره‌ساتی‌ هاتوچۆ جه‌سته‌م ده‌به‌خشم تابتوانم ژیانی‌ كه‌سێك‬ ‫گیانی‌ له‌ده‌ستداوه‌ یان له‌ماڵه‌وه‌ مردوه‌"‪ .‬ڕزگار بكه‌م دواتریش ته‌رمه‌كه‌م ره‌وانه‌ی‌‬ ‫كۆلیژی‌ پزیش���کی‌ بكرێ���ت له‌زانكۆكانی‌‬ ‫ئه‌و كه‌سانه‌ش���ی‌ كه‌ ب���ون به‌ئه‌ندامی‌ كوردس���تان بۆ خوێن���دكاران‌و قوتابیان‬ ‫رێكخراوی‌ جه‌سته‌به‌خش���انی‌ كوردستان تا وانه‌ی‌ له‌س���ه‌ربخوێنن به‌ش���ێوازێكی‌‬ ‫خۆش���حاڵن به‌وه‌ی‌ له‌ڕێگه‌ی‌ ئ���ه‌م كاره‌ كرداری‌‪ ،‬ئه‌وه‌ یه‌كێكه‌ له‌ئاواته‌كانی‌ ژیانم‬ ‫مرۆییه‌وه‌ بتوانن ژیانی‌ كه‌س���ێكی‌ دیكه‌ هاسه‌ره‌كه‌ش���م هه‌مان بیروبۆچونی‌ منی‌‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫له‌مردن رزگار بكه‌ن‪.‬‬ ‫جه‌سته‌به‌خش���ین جگه‌ له‌وه‌ی‌ كارێكی‌‬ ‫میهری‌ كه‌ریمی‌ ته‌مه‌ن ‪ 54‬س���اڵ‌‪ ،‬كه‌‬ ‫هاواڵتیه‌ك���ی‌ رۆژهه‌اڵتی‌ كوردس���تانه‌‌و مرۆیانه‌یه‌‪ ،‬له‌ڕوی‌ زانستیش���ه‌وه‌ كه‌ڵكی‌‬ ‫ماوه‌ی‌ ‪ 10‬ساڵه‌ له‌شاری‌ سلێمانی‌ ده‌ژی‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی‌ هه‌یه‌ كه‌ خوێن���دكار‌و قوتابیانی‌‬ ‫باس ل���ه‌وه‌ ده‌كات ماوه‌ی‌ دوس���اڵه‌ بوه‌ كۆلیژی‌ پزیشكی‌ له‌زانكۆكانی‌ كوردستان‬ ‫به‌ئه‌ندامی‌ جه‌سته‌به‌خش���انی‌ كوردستان‪ ،‬وان���ه‌ی‌ له‌س���ه‌ر ده‌خوێنن به‌ش���ێوازی‌‬ ‫ئ���ه‌و وتی‌ "پێ���ش مردن���م بڕیارم���داوه‌ كرداریی‌‪.‬‬ ‫وته‌بێژی‌ ته‌ندروس���تی‌ سلێمانی‌ جه‌غت‬ ‫گورچیله‌یه‌كم ببه‌خش���مه‌ پێش���مه‌رگه‌و‬

‫له‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌هه‌وڵی‌ دروس���تكردنی‌‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌یه‌كی‌ تایبه‌ت���دان ب���ۆ ئه‌و‬ ‫مه‌به‌سته‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ماوه‌ی‌ چه‌ند ساڵێك‬ ‫ده‌بیت كار له‌و نه‌خۆشخانه‌یه‌دا ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم به‌هۆی‌ قه‌یران���ی‌ داراییه‌وه‌ ته‌واو‬ ‫نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "گه‌ر ت���ه‌واو بێت س���ودێكی‌‬ ‫باش���ی‌ ده‌بێت بۆ هاواڵتیانی‌ س���لێمانی‌‌و‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تان‪ ،‬چونك���ه‌ ده‌توانین‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌ك���ی‌ باش���تری‌ كه‌رت���ی‌‬ ‫ته‌ندروستی‌ پێشكه‌ش بكه‌ین كه‌ هاواڵتیان‬ ‫پێویستیان به‌ده‌ره‌وه‌ نه‌بێت"‪.‬‬ ‫فه‌رهاد ئه‌وه‌شی‌ وت "ساڵی‌ پار بیست‬ ‫ئه‌ندام ناوی‌ خۆیان تۆماركردوه‌ له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫فۆرمی بون به‌ئه‌ندام له‌مساڵیشدا ته‌نها‬ ‫هه‌ژده‌ هاواڵتی‌ ناوی‌ خۆیان تۆماركردوه‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تای‌ دروس���تبونی‌ رێكخراوه‌كه‌وه‌‬ ‫‪ 170‬ئه‌ندامم���ان هه‌ی���ه‌ ك���ه‌ زۆرینه‌یان‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تانن‪ ،‬كۆی‌‬ ‫ئه‌ندامان كه‌ جه‌سته‌یان به‌خشیوه‌ له‌هه‌ردو‬ ‫ڕه‌گ���ه‌زن به‌هۆی‌ نه‌بونی‌ نه‌خۆش���خانه‌ی‌‬ ‫تایبه‌ت به‌گواستنه‌وه‌ی‌ ئه‌ندامانی‌ جه‌سته‌‬ ‫دو ئه‌نداممان له‌دوای‌ مردنیان نه‌توانراوه‌‬ ‫سود له‌ئه‌ندامانی جه‌سته‌یان وه‌ربگیرێ‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ ئه‌و ڕێكخراوه‌ نه‌یش���ارده‌وه‌‬ ‫حكوم���ه‌ت به‌رامبه‌ریان كه‌مته‌رخه‌مه‌ ئه‌و‬ ‫وتی‌" بۆده‌بێت ته‌رمی‌ هاواڵتیه‌كی‌ بیانی‌‬ ‫له‌به‌ش���ی‌ پزیش���کی‌ له‌زانكۆكانی‌ هه‌رێم‬ ‫وانه‌ی‌ له‌س���ه‌ر ده‌خوێنرێ���ت بۆنه‌توانین‬ ‫س���ود له‌كه‌س���انی‌ خۆبه‌خش وه‌ربگیرێت‬ ‫له‌ن���او خۆدا هی���وادارم حكومه‌ت بتوانێ‬ ‫به‌ج���دی‌ كار له‌س���ه‌ر ئ���ه‌م الیه‌نه‌ بكات‬ ‫س���ودێكی‌ م���ادی‌ باش���ی‌ ده‌بێ���ت ب���ۆ‬ ‫هاواڵتیانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان پێویستان‬ ‫ب���ه‌دره‌وه‌ی‌ واڵت نه‌بێت جێگه‌كانی‌ دیكه‌‬ ‫وه‌ك ناوه‌ڕاس���ت‌و خواروی‌ عێراق بتوانن‬ ‫لێره‌ چاره‌سه‌ربكرێن‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫نا بۆ جیاكاری‬

‫هه‌موو عێراقییه‌كان خاوه‌ن هه‌مان مافن‌و ده‌توانن س���ود لە‌مافه‌كانی خۆیان وه‌ك مرۆڤ وه‌ربگرن به‌بێ‌ گوێپێدانه‌ ئه‌و زمانه‌ی قس���ه‌ی پێده‌كه‌ن‪ ،‬وه‌ به‌بێ‌ گوێپێدانه‌ ئاین یان ره‌گه‌ز یان بۆچونی سیاس���ییان‬ ‫وه‌ك چۆن لە‌جاڕی گه‌ردونی مافی مرۆڤدا باس كراوه‌‪ .‬جیاوازی نه‌كردن لە‌نێوان مرۆڤه‌كاندا بابه‌تێكی گرنگی مافی مرۆڤ ‌ه و‌ه رۆڵێكی گرنگی هه‌یه‌ لە‌ژیانی هه‌موو تاكێكدا‪ ،‬و‌ه بۆ هه‌موومان زۆر گرنگه‌‪ .‬به‌اڵم‬ ‫زۆر كه‌س ئه‌م راستییه‌ نازانێت‪ .‬وه‌ له‌سه‌رتاسه‌ری جیهاندا كه‌سانێك هه‌ن ك ‌ه رووبه‌ڕووی جیاكاری ده‌بنه‌وه‌ ك ‌ه دژیان ئه‌نجام ده‌درێت به‌اڵم ده‌توانرێت هه‌وڵ بدرێت بۆ به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی ئه‌م جیاكارییانه‌‪ :‬بونی‬ ‫زانیاری له‌س���ه‌ر مافه‌كانی خۆت وه‌ك مرۆڤێك فاكته‌رێكی گرنگه‌ بۆ پاراس���تنت‪ .‬كۆمیسیۆنی بااڵی س���ه‌ربه‌خۆی مافه‌كانی مرۆڤ لە‌عێراقدا به‌شێوه‌یه‌كی بێ‌ الیه‌نان ‌ه كارده‌كات بۆ ئه‌وه‌ی بره‌و بدات به‌مافه‌كانی‬ ‫مرۆڤ‌و پاراستنی مافه‌كانی هه‌موو عێراقییه‌كان ده‌سته‌به‌ر بكات‪.‬‬ ‫بۆ زانیاری زیاتر له‌س���ه‌ر كۆمیس���یۆن‌و كاره‌كانی‌و به‌رپرس���یارییه‌تییه‌كانی و‌ه هه‌روه‌ها ئه‌گه‌ر ویستت سكااڵ تۆمار بكه‌یت تكای ‌ه سه‌ردانی ماڵپه‌ری ‪ www.ihchr.iq‬بك ‌ه یاخود سه‌ردانی په‌یجی تایبه‌تی‬ ‫كۆمیسیۆن بكه‌ لە‌فه‌یسبوك‪www.facebook.com/ihchr :‬‬ ‫ئه‌م بابه‌ته‌ باڵوكراوه‌ته‌وه‌ لە‌رێگه‌ی باربونی یه‌كێتی ئه‌وروپا بۆ رێكخراوی (‪ )UNOPS‬وه‌ به‌هه‌مئاهه‌نگی له‌گه‌ڵ كۆمیسیۆنی بااڵی سه‌ربه‌خۆی مافه‌كانی مرۆڤ لە‌عێراقدا‪.‬‬

‫ه���ذا المش���روع بتنفی���ذ مکت���ب‬ ‫األمم المتح���دة لخدمات المش���اریع‬

‫هذا المشروع بتمویل االتحاد االوروبي‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )546‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/10/4‬‬

‫كامه‌ران عومه‌ر‪:‬‬ ‫خۆشه‌ویستیی‌ كردمی‌ به‌هونه‌رمه‌ند‬

‫شیعری بەستەکە شیعری خۆمەو‬ ‫ستی مقامەکەشی تێکستی عەبدواڵ‬ ‫ش���ێوە‪ .‬لەو كاس���ێتەی‌ ئەوكاتدا‬ ‫ەڵێک گۆرانی شۆڕشگێڕی تریش‬ ‫ن بۆ نمونە لەوانە چی بو تاوانی‬ ‫انەی وا لەس���ێدارە دران‪ ،‬کۆچی‬ ‫بانی واڵتم‪ ،‬کە هەمو ئاوازی ئەو‬ ‫انیانە ئاوازی خۆم بون"‪.‬‬ ‫خەلیل���ی ئاماژەی‌ ب���ەوە كرد كە‬ ‫ی‬ ‫س���تا ‪ ٦٠‬گۆران���ی تۆمارکراو ‌‬ ‫ە‪ ،‬بەاڵم دو کاسێتی دەنگدانەوەو‬ ‫�ەدای زیاتری���ان هەب���وە لەناو‬ ‫ڵکدا‪ ،‬ئەو وتی‌ "ئێستاش چەندین‬ ‫ی هونەریم ئامادەیە کە بۆ ئەمڕۆ‬ ‫‌‬ ‫ونجێ���ت بۆ کۆبان���ی‌و کۆمەڵێک‬ ‫س���ی نەتەوەیی‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە‬ ‫���ڕۆ وەزارەتی رۆش���نبیری هەیە‬ ‫م سەردانیانم کرد باوەڕبکەن یەک‬ ‫اریان بۆ سەرف نەکردم بۆ تێچوی‬ ‫کارانەی بەدەستمەوەن"‪.‬‬ ‫تیش���ی‌ "بەمەرجێك كە دەچیتە‬ ‫دەنگهەڵگ���رو مۆس���یقارێک‬ ‫ەن���دەت لێوەردەگرێ���ت لەبنت‬ ‫ی‬ ‫ێ���ت‪ ،‬دواتری���ش كە س���ی‌ د ‌‬ ‫خەیتە بازاڕەوە هیچت بۆ نایاتەوە‪،‬‬ ‫ەرئ���ەوە لەئێس���تادا نەکردن���ی‬ ‫���ترە‪ .‬گەر من بچم���ە ئەزمەڕو‬ ‫نیش���تنێكدا بەش���دار بم‪ ،‬رەنگە‬ ‫�ەوی ‪١٠٠٠‬دۆالرم دەس���تکەوێت‪،‬‬ ‫م من نزیکی ئەوکارانە ناکەوم"‪.‬‬ ‫ی لەوە كرد كە گوێگر‬ ‫ی باس ‌‬ ‫خەلیل ‌‬ ‫ەردەوام رەخنە دەگرێ���ت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫مەتیدەر نین ب���ۆ گۆرانیبێژ‪ ،‬ئەو‬ ‫ی "بەتایبەت م���ن ئەم گازندەیەم‬ ‫‌‬ ‫ەڵکان���ی س���ەرمایەداری ئ���ەم‬ ‫ەیە نەوەکو خەڵکە ئاس���اییەکە‪،‬‬ ‫س���تی بەب���ێ موجامەل���ە م���ن‬

‫‪11‬‬

‫لێده‌گرێت"‪.‬‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫وتیشی‌ "من هه‌رگیز باوه‌ڕم به‌و جۆره‌ كلیپانه‌ نیه‌و‬ ‫هونه‌رمه‌ند كامه‌ران عومه‌ر سه‌رقاڵی‌ تۆماركردنی‌ دو پێویس���ت ناكات‪ ،‬هونه‌رمه‌ندانی‌ پێش ئێمه‌ گۆرانی‌‬ ‫كاری‌ هونه‌ری‌ نوێیه‌‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "له‌خۆشه‌ویستیدا كلیپكراویان هه‌رنه‌بوه‌‪ ،‬به‌نمونه‌ی‌ محه‌مه‌دی‌ ماملێ‌‌و‬ ‫عه‌باس���ی‌ كه‌مه‌ندی‌‌و چه‌ندی���ن هونه‌رمه‌ندی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫دۆڕام به‌اڵم زۆر شتی‌ پێبه‌خشیم‪ ،‬چیتر گۆرانی‌‬ ‫پێش ئه‌وان كه‌ ته‌نها ده‌نگیان ده‌كه‌وێته‌ به‌رگوێمان‬ ‫بۆ خۆشه‌ویستیش ناڵێم ئه‌وه‌ی‌ له‌ڕابردودا‬ ‫وه‌ك سه‌ید عه‌لی‌ ئه‌س���غه‌ری‌ كوردستانی‌‌و چه‌ندانی‌‬ ‫خۆشمه‌ویست له‌بیرمكرد"‪.‬‬ ‫دیكه‌ش"‪.‬‬ ‫كامه‌ران باس���ی‌ هونه‌ره‌كه‌ی‌ ده‌كات كه‌ زۆر شتی‌‬ ‫كام���ه‌ران عوم���ه‌ر ك���ه‌ له‌س���اڵی‌ ‪1981‬دا یه‌كه‌م‬ ‫كاری‌ هونه‌ریی‌ تۆمارك���ردوه‌‪ ،‬خاوه‌نی‌ ‪ 171‬گۆرانی‌ پێبه‌خشیوه‌‌و ده‌چێته‌ هه‌رجێیه‌ك به‌چاوێكی‌ رێزه‌وه‌‬ ‫تۆمارك���راوه‌‪ ،‬نیگه‌ران���ی‌ خ���ۆی‌ ده‌رده‌بڕێت له‌وه‌ی‌ س���ه‌یری‌ ده‌كه‌ن‌و ئه‌و ئێس���تا له‌ه���ه‌ر چوارپارچه‌ی‌‬ ‫هون���ه‌رو هونه‌رمه‌ندان له‌م واڵت���ه‌دا هێنده‌ی‌ ئه‌رك‌و كوردستان ناسراوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "هاواڵتیانی‌ كوردستانی‌‬ ‫كاره‌كانی‌ س���ه‌یر ناكرێت‪ ،‬ئه‌و وتی‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌هونه‌ردا رۆژهه‌اڵت چه‌ندین جار داوایان لێكردم كۆنس���ێرتیان‬ ‫بۆ ئه‌نجامبده‌م‪ ،‬خۆشبه‌ختانه‌ له‌خزمه‌ت ‌ی هه‌وادارانی‌‬ ‫خه‌رجی‌ ده‌كه‌یت ده‌ستت ناكه‌وێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "وه‌سیه‌تم كردوه‌ ئه‌وه‌ی‌ من كردم‌و خه‌رجم گۆرانیه‌كانمدا بوم"‪.‬‬ ‫ئه‌و باس���ی‌ ئه‌وه‌ش���ی‌ كرد زۆرتری���ن گۆرانی‌ بۆ‬ ‫كرد له‌هونه‌ردا كوڕه‌ك���ه‌م نه‌یكات‪ ،‬پێموتوه‌ هه‌رگیز‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارتی‌ وتوه‌‌و ئ���ه‌و ئاماده‌یه‌ به‌هونه‌ره‌كه‌ی‌‬ ‫هیچ ڕۆژێك بیر له‌وه‌ نه‌كاته‌وه‌ ببێته‌ هونه‌رمه‌ند"‪.‬‬ ‫كامه‌ران پێیوایه‌ سااڵنی‌ زو هون ‌هر‌و هونه‌رمه‌ند رێزو خزمه‌تی‌ هه‌وادارانی‌ بكات كێ بێت‌و له‌هه‌ر جێگه‌یه‌ك‬ ‫گرنگی‌ خۆی‌ هه‌بو‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێس���تادا ئه‌وه‌ی‌ گرنگی‌ بێت‪ ،‬كامه‌ران وتی‌ "ته‌نه���ا گۆرانیم بۆ مام جه‌الل‌و‬ ‫پێنادرێت هونه‌ره‌‪ .‬ئه‌و ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ ئه‌وه‌ش كرد كه‌ كاك مه‌سعود نه‌وتوه‌‪ ،‬كاك نه‌وشیروان چه‌ندین جار‬ ‫ه���ه‌ر به‌بنه‌ماڵه‌ ده‌نگیان خۆش بوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "به‌اڵم باسی‌ كردوم له‌ده‌می‌ خۆی‌و كه‌سانی‌ دیكه‌م بیستوه‌‌و‬ ‫ڕچه‌ش���كێن من بوم بۆ یه‌كه‌مجار گۆرانیم تۆماركرد‪ ،‬پێیوتوم ده‌نگت زۆر خۆشه‌"‪.‬‬ ‫كامه‌ران عومه‌ر ئام���اژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌ژیانیدا‬ ‫دواتریش برا‌و خزمه‌كانم ده‌ستیاندایه‌ گۆرانی‌ وتن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "توانای‌ هونه‌ری‌ خۆم زیات���ر له‌مه‌قامدا خۆی به‌ق���ه‌رزاری‌ ئه‌وانه‌ ده‌زانێت ك���ه‌ هاوكارییان‬ ‫ده‌بینمه‌وه‌ به‌هه‌مو جۆره‌كانیه‌وه‌‪ ،‬گۆرانی‌ شاد هه‌مو كردوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "زۆر سوپاس���ی‌ كه‌ناڵی‌ كوردسات‌و‬ ‫كه‌س ده‌توانێت بیڵێت‪ ،‬حه‌ز به‌گۆرانی‌ ش���اد ناكه‌م‌و گه‌لی‌ كوردس���تان ده‌كه‌م زۆر هاوكارم بون‌و له‌كاره‌‬ ‫هونه‌ریه‌كانیش���مدا خ���ۆم به‌ق���ه‌رزاری‌ ش���اعیرانی‌‬ ‫نه‌شموتوه‌"‪.‬‬ ‫كام���ه‌ران پێیوای���ه‌ گرنك ئه‌وه‌نی���ه‌ زوزو گۆرانی‌ گۆرانیه‌كانم ده‌زانم"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "خۆشه‌ویس���تی‌ نه‌بوای���ه‌ نه‌ده‌بومه‌ ئه‌م‬ ‫بڵیێت‪ ،‬به‌ڵك���و گرنك ئه‌وه‌یه‌ چ��� ‌ی ده‌ڵێیت‌و چۆن‬ ‫گۆرانی‌ ده‌ڵێیت‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "گه‌ر بته‌وێت كاری‌ جوان هونه‌رمه‌نده‌ی‌ ئێس���تا‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ له‌خۆشه‌ویستیدا‬ ‫بكه‌یت‌و جه‌ماوه‌ره‌ك���ه‌ت گوێت لێگرن كاتی‌ ده‌وێت‌و دۆڕام‪ ،‬به‌اڵم زۆر شتی‌ پێبه‌خشیم‪ ،‬به‌رده‌وامیش ده‌بم‬ ‫له‌گۆرانیوتن‌و چیتر گۆران ‌ی بۆ خۆشه‌ویستیش ناڵێم‪،‬‬ ‫هه‌روا ئاسان نیه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ده‌توانم بڵێم ماوه‌ی‌ س���ێ‌ ساڵ‌و نیوه‌ گۆرانی‌ بۆ ئازاره‌كانی‌ خه‌ڵكیی‌ ده‌ڵێم‪ ،‬ئه‌و كه‌س���ه‌ی‌‬ ‫س���ه‌رقاڵی‌ دو گۆرانی���م هێش���تا كاره‌كان���ی‌ ته‌واو له‌ڕابردوشدا خۆشمده‌ویست له‌بیرمكرد"‪.‬‬ ‫كامه‌ران عومه‌ر له‌ساڵی‌ ‪ 1957‬له‌دایك بوه‌ له‌ساڵی‌‬ ‫نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌كاره‌كانی‌‌و به‌ش���داری‌ ره‌گه‌زی‌ مێ‌ ‪ 1981‬ده‌س���تی‌ كردوه‌ به‌كاری‌ هونه‌ری‌‌و له‌س���اڵی‌‬ ‫له‌كلیپه‌كانی���دا‪ ،‬كامه‌ران وتی‌ "گ���ه‌ر ده‌نگت خۆش ‪ 2001‬ژیانی‌ هاوس���ه‌رگیری‌ پێكهێناوه‌‌و خاوه‌نی‌ كوڕو‬ ‫ب���و له‌پ���اڵ دیوارێك���دا گۆرانی‌ بڵ���ێ خه‌ڵك گوێت كچێكه‌‪.‬‬

‫دەمەوێت ئەو قس���ەیە بکەم جەنابی‬ ‫مام جەالل بیرمە لەس���ەردەمی شاخ‬ ‫هونەرمەندەکان���ی لەخ���ۆی چاکتر‬ ‫دەژی���ان‪ ،‬بەاڵم لەدوای ئەو ئیتر ئەو‬ ‫هاوکارییە هونەرییانە نەمان"‪.‬‬ ‫ی "بەداخێکی گرانەوە ئێستا‬ ‫وتیش ‌‬ ‫ل���ەم کوردس���تانەدا درۆ حاکم���ە‪،‬‬ ‫ت���ۆ تەماش���ا م���ن هەم���و تەمەنم‬ ‫بەپێشمەرگایەتی بەڕێکرد هەر مافە‬ ‫تایبەتییەکەی خۆمم پێ رەوا نابینن‪،‬‬ ‫حەز دەکەم یەک راستیتان بۆ ئاشکرا‬ ‫بکەم باوەڕ بکەن پایس���کیلێکم نیە‬ ‫هاتوچۆی پێبکەم"‪.‬‬ ‫ی ئەوەش���ی رونكردەوە كە‬ ‫خەلیل ‌‬ ‫لەدوای شۆڕش���ی گەالن���ی ئێرانەوە‬ ‫ک���ە چەند س���رودێکی‌ وت���وە ئیدی‬ ‫لەگەڵ چەن���د برادەرێکی تر قاچاخ‬ ‫ب���ون لەئێران‪ ،‬ئەو وت���ی‌ "هەربۆیە‬ ‫ل���ەدوای س���اڵی‪١٩٨٣‬وە م���ن بوم‬ ‫بەپێش���مەرگەی یەکێت���ی‪ ،‬ب���ەو‬ ‫حوکمەی لەڕوی فیکرییەوە کۆمەڵەی‬ ‫ی ئێران‌و‬ ‫ی كوردستان ‌‬ ‫زەحمەتكێشان ‌‬ ‫یەکێتی نیش���تیمانی لەیەکەوە نزیک‬ ‫بون ئیدی من لەوکاتەوە چەکم کردە‬ ‫ش���ان‌و پێموابو خەبات���ی نەتەوەیی‬ ‫هەر خەباتە ئیتر لەهەر پارچەیەکی‬ ‫کورستان بێت‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە ئەمە‬ ‫پاداشتی ئەو تێکۆشانە بو کە ئێمە‬ ‫کردمان"‪.‬‬ ‫ی چونیشم بۆ ئەوروپا‬ ‫وتیشی‌ "دوا ‌‬ ‫ب���ەردەوام لەب���اری دەرونیی���ەوە‬ ‫ناجێگی���ر بوم‪ ،‬بیری ئ���ەم ژینگەو‬ ‫ه���ەوا کوردیی���ەم دەک���رد‪ ،‬هەوای‬ ‫کوردیش ئێستا چی بەمن بەخشی؟!‬ ‫خانویەکی کرێ لەگەڕەکی راپەڕینی‬ ‫شاری سلێمانی کە بەهەالکەت کرێی‬ ‫مانگانەکەم پێدەدرێت"‪.‬‬

‫ه‌مه‌نم ‪ 33‬ساڵه‌و ‪ 25‬ساڵه‌ پیشه‌م هێسرت فرۆشتنه‌"‬

‫ه‌زهه‌ر‬

‫ه‌سه‌ن كه‌ له‌گوندی‌ باشماخی‌ سه‌ر‬ ‫كه‌ی‌ پێنجوێن نیشته‌جێیه‌‪ ،‬ئاماژه‌‬ ‫كات له‌ته‌مه‌نی‌ هه‌شت ساڵییه‌وه‌‬ ‫به‌خێوكردن‌و كاری‌ كڕین‌و فرۆشتنی‌‬ ‫ماین‌و هێسترو گوێدرێژه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫تا كاری‌ قاچاغچێتی‌ مابێت‪،‬‬ ‫ی‌ منیش ده‌مێنێت"‪.‬‬

‫حه‌س���ه‌ن ب���ه‌ده‌م كاره‌كه‌یه‌وه‌ كه‌‬ ‫ی‌ ئالیك تێكردن بو ب���ۆ ئه‌و ژمار‌ه‬ ‫و گوێدرێژه‌ی‌ له‌ق���ه‌راغ رێگه‌یه‌كی‌ پڕ‬ ‫په‌اڵش���ی‌ نێوان مه‌رزی‌ باش���ماخ‌و‬ ‫دا‪ ،‬ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد به‌خێوكردنی‌‬ ‫و مای���ن‌و هێس���تر‌و گوێدرێ���ژ وه‌ك‬ ‫ه‌كی‌ په‌س���ه‌ندكراوی‌ ژیانی‌ س���ه‌یر‬ ‫ئه‌و وت���ی‌ "له‌منداڵیه‌وه‌ ئه‌وه‌ كاری‌‬

‫من���ه‌‌و داهاتێكی‌ باش���م پ���ێ په‌یداكردوه‌‪،‬‬ ‫رۆژان���ه‌ چه‌ندین هاواڵتی‌ له‌س���نوره‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫ناوچه‌ی���ه‌وه‌ دێ���ن بۆ الم بۆ كڕین���ی‌ ئاژه‌ڵی‌‬ ‫باری‌‌و سواری‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "تا مردن به‌رده‌وام ده‌بم له‌كاره‌كه‌م‪،‬‬ ‫چه‌ندین براو خزم‌و كه‌سوكاریش���م فێری‌ ئه‌م‬ ‫كاره‌ كردوه‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو باس���ی‌ له‌وه‌ كرد ك���ه‌ كڕیاره‌كانی‌‬ ‫زۆربه‌یان ئه‌وان���ه‌ن كاری‌ قاچاغچیه‌تی‌ نێوان‬ ‫س���نوری‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‌و ئێران ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌و وت���ی‌ "یه‌كه‌م كه‌س ب���وم كاری‌ كڕین‌و‬ ‫فرۆشتن به‌مش���ێوه‌ فراوانه‌ بكه‌م كه‌ زۆركات‬ ‫ژماره‌ی‌ ئاژه‌ڵه‌كانم ده‌چێته‌ ‪ 50‬بۆ ‪ 60‬واڵخ"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئێس���تا واڵخی‌ باریی‌ له‌سنوری‌‬ ‫پێنجوێ���ن‌و گونده‌كان ‌ی ده‌ورب���ه‌ری‌ نه‌ماون‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ هه‌ی���ه‌‌و ده‌یكڕین‪ ،‬له‌س���نوری‌‬ ‫دهۆك‌و زاخۆ‌و ئاك���رێ‌و قه‌ندیل‌و كه‌ركوكه‌وه‌‬ ‫ده‌یهێنین"‪.‬‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫چه‌ندێ���ك ده‌توانیت له‌ خه‌م‌و بێزاری‬ ‫خ���ۆت به‌دور بگ���ره‌‪ ،‬چونك���ه‌ ئه‌م‬ ‫ماوه‌یه‌ توشی كێشه‌ ده‌بیت‪ .‬لەڕوی‌‬ ‫سۆزدارییەوە كێشەت دەبێت‪.‬‬

‫ره‌فی���ق ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد كه‌ له‌و ناوچانه‌‬ ‫خه‌ڵكانێ���ك هه‌ن ته‌نه���ا كاری‌ به‌خێوكردن‌و‬ ‫به‌چك���ه‌ لێگرت���ن‌و له‌یه‌كدانی‌ ئ���ه‌و واڵخانه‌‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ زۆربه‌یان له‌جۆری‌ هێس���ترن كه‌‬ ‫به‌له‌یه‌كدانی‌ ماین‌و گوێدرێژ ده‌بێ‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌هۆكاری‌ خواس���ت له‌س���ه‌ر‬ ‫هێس���تر‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ماین‌و ئه‌س���پ‌و گوێدرێژ‬ ‫كه‌متری���ن داواكاریی���ان له‌س���ه‌ره‌‪ ،‬چونك���ه‌‬ ‫هێس���تر له‌توانایدایه‌ س���ێ‌ هێنده‌ی‌ گوێدرێژ‬ ‫بار هه‌ڵگرێت‌و بۆ ماوه‌یه‌كی‌ زۆریش به‌ڕێگادا‬ ‫ب���ڕوات‪ ،‬توانای‌ بڕین���ی‌ زۆرتری���ن به‌رزی‌و‬ ‫نشێویی‌‌و ش���اخی‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌سپ‌و ماین‬ ‫ته‌نها ب���ۆ به‌خێوكردن‌و جوانكاری‌ به‌كاردێن‌و‬ ‫توانایه‌كی‌ كه‌می���ان هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ ته‌نها بۆ یه‌ك‬ ‫هاواڵتی‌ به‌كاردێت هاتوچۆی‌ پێبكات بۆ سه‌ر‬ ‫كاره‌ك���ه‌ی‌‪ ،‬گوێدرێژی���ش زو هیالك ده‌بێت‌و‬ ‫توانای‌ هه‌ڵگرتن���ی‌ باری‌ زۆری‌ نیه‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌‬ ‫ئه‌ویش له‌ئێس���تادا خواس���تی‌ له‌س���ه‌ر نیه‌‌و‬

‫دوپشک‬ ‫ئه‌م���ڕۆ كه‌ش���ێكی باش���ی ده‌بێ���ت‬ ‫بۆ هه‌مو ئ���ه‌و كاران���ه‌ی په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌توێژینه‌وه‌كان���ه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬هه‌روه‌ك‬ ‫چ���ۆن كه‌ش���ی كاركردنیش���ت باش‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬

‫خه‌ڵكی‌ نایكڕێت"‪.‬‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ رێژه‌ی‌ كڕین‌و فرۆش���تنی‌ ئاژه‌ڵ ‌ی‬ ‫باری‌‌و كڕینی‌ له‌الیه‌ن هاواڵتیانه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"به‌هۆی‌ ئه‌و دۆخه‌ی‌ روی‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ك���ردوه‌‌و ماوه‌یه‌ك���ه‌ ناوبه‌ن���او س���نوره‌كان‬ ‫داده‌خرێ���ن‌و رێگری‌ زۆر ده‌كرێت وه‌ك جاران‬ ‫بازاڕمان نه‌ماوه‌‪ ،‬پێش���تر ه���ه‌ر فریای‌ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌وتم وه‌اڵم بده‌مه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێس���تادا وا‬ ‫نه‌ماوه‌‌و رۆژی‌ وا هه‌یه‌ هیچ نافرۆشم‪ ،‬رۆژیش‬ ‫هه‌یه‌ باش���ه‌‪ ،‬دو تا سێ‌ هێس���تر ده‌فرۆشم‪،‬‬ ‫به‌ده‌ر له‌ئه‌سپ‌و ماین‌و گوێدرێژ"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئه‌وه‌ش���ی‌ رونك���رده‌وه‌ كه‌ له‌كاتی‌‬ ‫فرۆش���تنی‌ ه���ه‌ر واڵخێكدا گه‌اڵ ی���ان تمه‌ن‬ ‫وه‌رده‌گرن‌و مامه‌ڵ���ه‌ به‌دین���اری‌ عێراقیه‌وه‌‬ ‫ناك���ه‌ن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "گه‌ر هاواڵت���ی رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫كوردس���تان بێت به‌تمه‌ن مامه‌ڵ���ه‌ی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌كه‌ی���ن‪ ،‬خه‌ڵكی‌ ناوچه‌ی‌ خۆش���مان بێت‬ ‫مامه‌ڵه‌ی‌ گه‌اڵی‌ له‌گه‌ڵ ده‌كه‌ین"‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫زۆر گۆڕانكاری س���ۆزداری له‌ژیانتدا‬ ‫روده‌د‌هن‌و نازانیت ده‌رئه‌نجامه‌كه‌یان‬ ‫چی ده‌بێت‪ ،‬دوركه‌وه‌‌ له‌هیالكبونێكی‬ ‫بێسود‪.‬‬

‫وتیش���ی‌ "نرخی‌ ئاژه‌ڵه‌كانیش���مان له‌یه‌ك‬ ‫گه‌اڵوه‌ بۆ س���ێ‌ گه‌اڵ به‌ره‌و ژوره‌‪ ،‬باش���ترین‬ ‫ئ���اژه‌ڵ كه‌ بۆ هه‌مو كارێك ده‌بێت ئه‌وه‌‬ ‫نرخ���ی‌ ‪ 3000‬دۆالر ب���ه‌ره‌‌و ژوره‌‌و‬ ‫گوێدرێژێكی‌ هیالك‌و ماند‌و كه‌‬ ‫توان���ای‌ هیچ���ی‌ نه‌بێت ‪100‬‬ ‫دۆالره‌‪ ،‬زۆرب���ه‌ی‌ كاتیش‬ ‫به‌ش���ێوازی‌ ق���ه‌رزو‬ ‫قیس���ت ده‌یده‌ین���ه‌‬ ‫هاواڵتی���ان‌و دواتر‬ ‫پاره‌كه‌م���ان بۆ‬ ‫دێنن‌و له‌دوای‌‬ ‫سه‌یركرد ن‌و‬ ‫به‌دڵبونیان‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫هاواڵتییه‌‬ ‫ده‌بێت���ه‌‬ ‫ماڵ"‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫ره‌فتاره‌كانت به‌جۆرێ���ك بێزاركه‌رن‬ ‫كێش���ه‌ت بۆ دروس���ت ده‌بێت له‌گه‌ڵ‬ ‫هاوژینەکەتدا‪ ،‬به‌اڵم ده‌رئه‌نجامه‌كان‬ ‫گ���ه‌وره‌ ناب���ن‌و كارناكات���ه‌ س���ه‌ر‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كه‌تان‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫هاوبه‌ش���ه‌كه‌ت پش���تگیری بیرۆكه‌و‬ ‫هه‌وڵ‌و ئامانجه‌كانت ده‌كات‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫وات���ان لێ���ده‌كات م���اوه‌ی داهاتو‬ ‫نزیكتربن له‌یه‌كتر‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫ئە‌م���ڕۆ ده‌بێت له‌هه‌مو كاتێك زیاتر‬ ‫وریابی���ت‪ ،‬چه‌ن���د گۆڕانكارییه‌كی‬ ‫زۆر گرن���گ روده‌ده‌ن له‌كاره‌كه‌تدا‪،‬‬ ‫له‌وانه‌ی���ه‌ ح���ه‌ز به‌كردن���ه‌وه‌ی‬ ‫الپه‌ڕه‌یه‌كی تازه‌ بكه‌یت‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ری جوانی تاهیری‌ خەلیلی‌‪:‬‬ ‫سوده‌كانی‌ مه‌ساج كردن‬

‫)‪ )546‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/10/4‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫هونەرمەندو ژیانی خۆش مەحاڵە‬

‫به‌ده‌ست‬

‫ ئا‪ :‬ئازاد بایز‬ ‫پاش‪١٠‬ساڵ دابڕانی لەچاوی‬ ‫کەناڵەکانی راگەیاندن‪ ،‬هونەرمەندی‬ ‫سرودبێژ "تاهیری خەلیلی" باسی‬ ‫چەند وێستگەیەکی ژیانی تایبەتی‬ ‫خۆی‌و هونەرەکەی بۆ ئاوێنە‬ ‫دەکات‪.‬‬ ‫ی ئاوێن ‌ه‬ ‫ی قس��� ‌ه ‌‬ ‫ه���ه‌ر ك ‌ه س���ه‌ر ‌‬ ‫ی خه‌لیلیدا‬ ‫له‌گ���ه‌ ‌ڵ هونه‌رمه‌ند تاهیر ‌‬ ‫دام���ه‌زرا‪ ،‬ئ���ه‌و دەرب���ارەی ژیانی‬ ‫ی "من دەمەوێت‬ ‫تایبەتی خۆی وت��� ‌‬ ‫بەو شیعرەی مامۆستا هێمن پێناسی‬ ‫ژیانی خۆمتان بۆبکەم‪:‬‬ ‫هونەرمەندو ژیانی خۆش مەحاڵە‬ ‫هونەرمەند رەنجەڕۆیە ژینی تاڵە‬ ‫تۆ بزانە ئەوەی ئەهلی هونەر بێ‬ ‫دەبێ یا دەربەدەر یا دەسبەس���ەر‬ ‫بێ‬

‫یه‌كێكی‌ تر له‌ڕێگه‌كانی‌ پاككردنه‌وه‌ی‌‬ ‫پێست بریتیه‌ له‌مه‌ساج كردن به‌ده‌ست‪،‬‬ ‫ئ����ه‌م رێگه‌یه‌ به‌پێنج هه‌ن����گاو ده‌كرێت‪،‬‬ ‫هه‌نگاوی‌ یه‌كه‌م س����ه‌ره‌تا ده‌موچاوه‌كه‌‬ ‫به‌ تۆنه‌ر پ����اك ده‌كه‌یته‌وه‌‌و به‌ته‌واوه‌تی‌‬ ‫خاوێن����ی‌ ده‌كه‌یته‌وه‌‪ ،‬هه‌ن����گاوی‌ دوه‌م‬ ‫ب����ه‌دو جۆر س����ابون كه‌ به‌پێ����ی جۆری‌‬ ‫ده‌موچاوه‌ك����ه‌ له‌وش����كی‌‌و چ����ه‌وری‌‪،‬‬ ‫ده‌موچاوه‌كه‌ی‌ پێده‌ش����ۆین‪ ،‬له‌هه‌نگاوی‌‬ ‫سێیه‌م مادده‌ی‌ س����كراپ كه‌ ماده‌یه‌كی‌‬ ‫زبره‌ پێس����ته‌كه‌ی‌ پێ مه‌ساج ده‌كه‌ین‪،‬‬

‫هه‌رچ����ی‌ هه‌ن����گاوی‌ چواره‌م����ه‌ كرێمی‌‬ ‫نه‌رمكردن����ه‌وه‌ی‌ پێس����ت به‌كارئه‌هێنین‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌ زۆر پێویس����ته‌ چونكه‌ له‌واڵتی‌‬ ‫ئێمه‌ به‌هۆی‌ پیس����بونی‌ ژینگه‌‪ ،‬پێس����ت‬ ‫ش����ێداریییه‌كه‌ی‌ نامێنێت هه‌ر بۆیه‌ ئه‌م‬ ‫هه‌ن����گاوه‌ زۆر گرینكه‌ ب����ۆ ده‌موچاو و‬ ‫پێس����ته‌كه‌ ش����ێدار ده‌كات‪ ،‬هه‌ن����گاوی‌‬ ‫كۆتاییش بریتیه‌ له‌به‌كارهێنانی‌ ماس����ك‬ ‫ئه‌وی����ش به‌پێی ج����ۆری‌ ده‌موچاوه‌كان‪.‬‬ ‫پێویسته‌ هه‌مو هه‌نگاوێك نزیكه‌ ‪ 5‬بۆ‪10‬‬ ‫خوله‌كی‌ پێبچێت هه‌ر بۆیه‌ ئه‌و كه‌سه‌ی‌‬

‫ناونیش���ان‪ :‬به‌ختیاری‌‪ -‬شه‌قامی‌ س���ه‌ره‌كی‌ به‌رامبه‌ری‌‬ ‫سالۆن ئه‌سته‌مبوڵ‬

‫ی‬ ‫تاهیر باس لەوە دەكات كە ژیان ‌‬ ‫س���ەراپا دەربەدەری‌و قوڕبەس���ەری‬ ‫ی "تا ئێس���تا پێنج ماڵم‬ ‫بوە‪ ،‬ئەو وت ‌‬ ‫سوتاوە"‪.‬‬ ‫ئەم هونەرمەندە كە بۆ یەكەمجار‬ ‫ی‬ ‫ی "لەقەندیل��� ‌‬ ‫ی س���رود ‌‬ ‫لەڕێگ���ە ‌‬ ‫ی دەركرد‪،‬‬ ‫س���ەربەرزەوە" ناوبانگ��� ‌‬ ‫ی "سەرەتا‬ ‫ی ئەم سرودە وت ‌‬ ‫دەربارە ‌‬ ‫بەنیاز بوم لەبری قەندیل ئەو سرودە‬ ‫ناوی تەرەغ���ەی لێبنێم‪ ،‬کە کێوێکە‬ ‫دەکەوێتە رۆژهەاڵتی کوردستانەوە‪،‬‬ ‫ی ئەوکاتەی شۆڕش‬ ‫بەاڵم هەلومەرج ‌‬ ‫وایخواست ناوی قەندیلی لێبنێین"‪.‬‬ ‫ی "بەڕاس���تی من تا تۆمار‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫کردنی ئەو س���رودە قەندیلم نەبینی‬

‫مه‌ساجه‌كه‌ ده‌كات‌و ئه‌وه‌ی‌ بۆی‌ ده‌كرێت‬ ‫ده‌بێ هه‌ردوكی����ان توانای‌ چاوه‌ڕوانییان‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬هه‌مو پێستێك پێویسته‌ مانگی‌‬ ‫جارێ����ك ئه‌م پاكردنه‌وه‌ی����ه‌ی بۆبكرێت‪،‬‬ ‫چونك����ه‌ جوان����ی‌‌و نه‌رمی‌‌و پش����ویه‌ك‬ ‫به‌پێس����ته‌كه‌ ده‌دات كه‌ كه‌س����ه‌كه‌ زۆر‬ ‫به‌باشی‌ هه‌ستی‌ پێده‌كات‪.‬‬ ‫سه‌نته‌ری‌ میدیكاڵ‬ ‫هاژه‌ حه‌سه‌ن شاره‌زای‌ بواری‌ له‌یزه‌رو‬ ‫ئه‌زمونی‌ ‪ 3‬ساڵی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‌و‬ ‫هه‌شت ساڵی‌ كوردستان‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫بو‪،‬‬ ‫تێکس‬ ‫پەش‬ ‫کۆمە‬ ‫هەن‬ ‫ئەوا‬ ‫قورب‬ ‫گۆرا‬ ‫خ‬ ‫تائێس‬ ‫هەیە‬ ‫س���‬ ‫خەڵ‬ ‫كاری‬ ‫دەگو‬ ‫پرس‬ ‫ئەم�‬ ‫چوم‬ ‫دینا‬ ‫ئەو‬ ‫وت‬ ‫الی‬ ‫ئەوە‬ ‫دێنێ‬ ‫دەخ‬ ‫لەبە‬ ‫باش�‬ ‫لەدان‬ ‫ش���‬ ‫بەاڵم‬ ‫خ‬ ‫ب���ە‬ ‫یارم‬ ‫ی‬ ‫وت ‌‬ ‫لەخە‬ ‫واڵتە‬ ‫بەڕاس‬

‫"رۆلف دی‌ هیر" ده‌رهێنه‌ری سینه‌مایی‌ ناوداری‌ هۆڵه‌ندی‌ بۆ ئاوێنه‌‪" :‬ته‬ ‫كوردستان پڕه‌ له‌چیرۆك بۆ سینه‌ما‬

‫ ئا‪ :‬مه‌‬

‫ ئا‪ :‬زانا حه‌مه‌ غه‌ریب‬ ‫رۆلف دی‌ هیر ده‌رهێنه‌رو‬ ‫به‌رهه‌مهێنه‌ری‌ سینه‌مایی‌‪ ،‬له‌ماوه‌ی‌‬ ‫‪ 30‬ساڵی‌ رابردودا به‌فیلمه‌كانی‌‬ ‫چوار جار به‌شداری‌ فێستیڤاڵی‌ كانی‌‬ ‫سینه‌مایی‌ بوه‌‌و خه‌اڵتی‌ چڵه‌خورمای‌‬ ‫زێرینی‌ باشترین ئه‌كته‌رو خه‌اڵتی‌‬ ‫تایبه‌تی‌ داوه‌رانی‌ كانی‌ به‌ده‌ستهێناوه‌و‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪ 1993‬خه‌اڵتی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ داوه‌رانی‌ په‌نجاهه‌مین خولی‌‬ ‫فێستیڤاڵی‌ ڤێنیسی‌ به‌ده‌ستهێناوه‌‪،‬‬ ‫به‌شداری‌ سه‌دان فێستیڤاڵی‌ كردوه‌و‬ ‫ده‌یان خه‌اڵتی‌ به‌ده‌ست هێناوه‌‪،‬‬ ‫فێستیڤاڵی‌ دهۆك هۆكاری‌ هاتنی‌‬ ‫رۆلف دی‌ هیر بو بۆ كوردستان‪،‬‬ ‫ئه‌و له‌‌م گفتوگۆیه‌ی ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت‬ ‫"كوردستان ده‌توانێت ببێته‌ خاوه‌نی‌‬ ‫سینه‌مای‌ خۆی‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬چۆن سینه‌مات هه‌ڵبژارد؟‬ ‫رۆل����ف دی‌ هی����ر‪ :‬ئه‌گه‌رچ���� ‌ی‬ ‫له‌خێزانێكی‌ زۆر په‌یوه‌ست به‌دینه‌وه‌‬ ‫هاتمه‌ دنی����ا‌و باوك����م پیاوێكی‌ زۆر‬ ‫پابه‌ن����د به‌دی����ن بو رێگ����ه‌ی‌ نه‌ده‌دا‬ ‫له‌زۆر شت نزیك ببینه‌وه‌ به‌اڵم دوای‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ له‌هۆڵه‌ن����داوه‌ وه‌ك كۆچبه‌ر‬ ‫روم����ان له‌ئوس����تورالیا ك����ردو له‌وێ‌‬ ‫ژیانمان ده‌س����تپێكرد ئیت����ر بڕیارمدا‬ ‫سینه‌ماو ته‌له‌فزیۆن بخوێنم‌و ئه‌و بواره‌م‬ ‫هه‌ڵبژارد‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬له‌ڕێگ����ه‌ی‌ فیلم����ی‌ " ‪THE‬‬

‫کاوڕ‬ ‫كاتی پشودانت له‌ماڵه‌وه‌ به‌سه‌رمه‌به‌‪،‬‬ ‫واباشتره‌ له‌گه‌ڵ هاوژینەکەتدا بچیت ‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬بیرتبێ���ت خۆش���به‌ختی‬ ‫بڕیاره‌‪.‬‬

‫گا‬ ‫هه‌وڵب���ده‌ گرنگ���ی به‌كه‌س���انی دیك ‌ه‬ ‫بده‌ی���ت‪ ،‬ئه‌م���ڕۆ ب���ه‌ به‌رده‌وامی بۆ‬ ‫ده‌وروبه‌رتی رونبك���ه‌ره‌وه‌ كه‌ چه‌نده‌‬ ‫گرنگن له‌ژیانتداو خۆشه‌ویستی خۆتیان‬ ‫بۆ ده‌رببڕه‌‪.‬‬

‫دوانه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر كێش���ه‌یه‌كی سۆزداری له‌نێوان‬ ‫تۆو هاوژینەکەتدا رویدا مه‌هێڵه‌ ببێت ‌ه‬ ‫هۆی خه‌مۆكی‌و بێزاریی بۆت‪ ،‬هه‌وڵبده‌‬ ‫ساده‌ترین چاره‌سه‌ر بدۆزیته‌وه‌‪.‬‬

‫‪ " QUIET ROOM‬ب����ۆ یه‌كه‌مین جار‬ ‫چویته‌ فێستیڤاڵی‌ كان؟‬ ‫رۆل����ف دی‌ هیر‪ :‬نه‌خێر ب����ه‌و فیلمه‌‬ ‫له‌س����اڵی‌ ‪ 1996‬به‌شداریم كرد به‌اڵم من‬ ‫له‌س����اڵی‌ ‪ 1985‬بۆ یه‌كه‌مین جار چومه‌‬ ‫فێس����تیڤاڵی‌ كان‌ و ئ����ه‌و سه‌ردانه‌ش����م‬ ‫به‌هه‌م����و ش����ێوه‌یه‌ك رای‌ گۆری����م هه‌م‬ ‫له‌باره‌ی‌ چۆنیه‌تی‌ دروس����تكردنی‌ فیلم‌و‬ ‫چۆنیه‌ت����ی‌ پیشه‌س����ازی‌ فیل����م‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫فیلمێك����ی‌ بڵندم����ان له‌س����ه‌ر مندااڵن‬ ‫دروست كردبو‌‪ ،‬من له‌گه‌ڵ خۆم بردم بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌وێ‌ بیفرۆش����م به‌اڵم نه‌متوانی‌‌و‬ ‫به‌بینین����ی‌ فێس����تیڤاڵی‌ كان بۆچون����م‬ ‫له‌باره‌ی‌ كاركردن له‌سینه‌ما به‌ته‌واوه‌تی‌‬ ‫گۆڕانكاری‌ به‌سه‌رداهات‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬كه‌وات����ه‌ ئ����ه‌و س����ه‌ردانه‌ی‌‬ ‫یه‌كه‌مینجارو بینینی‌ فێس����تیڤاڵی‌ كان‬ ‫هۆكار بو بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌ماوه‌ی‌ ‪ 30‬س����اڵ‬ ‫چوار فیلمت له‌به‌شه‌كانی‌ ئه‌و فێستیڤاڵه‌‬ ‫به‌شداری‌ بكات؟‬ ‫رۆلف دی‌ هیر‪ :‬به‌ڵی‌ به‌دڵنیایی‌ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌رگایه‌كی‌ باش بو كه‌ من ئه‌زمونم لێ‌‬ ‫‌وه‌رگ����رت هه‌تا بزان����م‌و بتوانم چۆن‌و بۆ‬ ‫كێ‌‌و بۆچی‌ فیلمه‌كانم دروست بكه‌م‌و كان‬ ‫ده‌رگایه‌ك����ی‌ گه‌وره‌یه‌ به‌ڕوی‌ ده‌رهێنه‌رو‬ ‫فیلمساز ده‌كرێته‌وه‌و ده‌توانیت چانسی‌‬ ‫خۆتی‌ تیادا بدۆزیته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬فیلمه‌كان����ی‌ ت����ۆ ب����ه‌وه‌‬ ‫ده‌ناسرێنه‌وه‌ كه‌ تایبه‌تمه‌ندی‌ سینه‌مایی‌‬ ‫خۆیان هه‌یه‌و زۆر ئاڵۆزن؟‬ ‫رۆل����ف دی‌ هیر‪ :‬من هه‌میش����ه‌ حه‌زم‬ ‫به‌و جۆره‌ كارانه‌ی����ه‌‪ ،‬ئاخر ئه‌گه‌ر فیلم‬

‫قرژاڵ‬

‫ئاڵ����ۆز نه‌بێت‌و تایبه‌تمه‌ن����دی‌ خۆی‌ بۆ‬ ‫دروست نه‌كرێت چێژی‌ ته‌واو نابه‌خشێت ‌ه‬ ‫بین����ه‌ر‪ ،‬من له‌واڵتی‌ ش����ارلی چیرۆكێك‬ ‫ده‌گێڕم����ه‌وه‌‪ ،‬تۆ له‌كوردس����تان به‌دوای‌‬ ‫ده‌كه‌ویت‌و ئه‌ته‌وێت بزانیت ئه‌و مرۆڤانه‌‬ ‫كێ����ن كه‌ هاواڵت����ی‌ ئوس����تورالین‌ به‌اڵم‬ ‫به‌س����ه‌دان كێش����ه‌یان هه‌یه‌و حكومه‌ت‬ ‫ناتوانێت بۆیان چاره‌س����ه‌ر بكات‌و مافی‌‬ ‫خۆیان بداتێ‌‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬ده‌وترێت ل����ه‌و فیلمه‌دا تۆ‬ ‫جۆرێك له‌س����ۆزت بۆ ره‌شپێس����ته‌كان‌و‬ ‫رقیشت به‌رانبه‌ر حكومه‌تی‌ ئوستورالیا‬ ‫به‌كارهێناوه‌؟‬ ‫رۆل����ف دی‌ هی����ر‪ :‬م����ن ده‌رهێنه‌رم‌و‬ ‫فیلم دروس����ت ده‌كه‌م‪ ،‬من ده‌زانم سۆز‌و‬ ‫خۆشه‌ویستی‌ چیه‌ به‌اڵم نازانم رق چیه‌‪،‬‬ ‫م����ن منداڵ بوم له‌واڵت����ی‌ خۆم كۆچبه‌ر‬ ‫بوم‌و ئوس����تورالیا ماف����ی‌ ژیانی‌ پێدام‬ ‫كه‌واته‌ من ئێستا هاواڵتیه‌كی‌ ئوستورالیم‬ ‫به‌اڵم كه‌ ده‌بینم خه‌ڵكانێكی‌ ره‌شپێست‬ ‫له‌ئوس����تورالیا ه����ه‌ن‌و به‌ڕه‌چه‌ڵ����ه‌ك‬ ‫ئوس����تورالین‌و له‌دوری‌ شاره‌كان‌و له‌ناو‬ ‫جه‌نگه‌ڵه‌كان ده‌ژین‌و حكومه‌تیش وه‌ك‬ ‫هاواڵتی‌ ئوستورالی‌ زۆر جار مامه‌ڵه‌یان‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ ن����اكات‪ ،‬ده‌بین����م پۆلیس زۆر‬ ‫به‌خراپی‌ روبه‌ڕوی����ان ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫ئه‌مه‌ بگه‌یه‌ن����م‌و به‌دوای‌ بكه‌وم‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئ����ه‌وان مرۆڤن‌و كاری‌ ئێم����ه‌ش له‌پێناو‬ ‫مرۆڤایه‌تیه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬ئه‌مه‌وێ����ت هه‌ڵوێس����ته‌یه‌ك‬ ‫له‌سه‌ر فیلم‌و س����ینه‌مای‌ كوردی‌ بكه‌ین‬ ‫رای‌ ئێوه‌ چیه‌ له‌وباره‌یه‌وه‌؟‬

‫شێر‬

‫كاردان���ه‌وه‌و بۆڵه‌بۆڵكردن كێش���ه‌ك ‌ه ئه‌مڕۆ بێده‌نگی هه‌ڵده‌بژێریت بێ هیچ‬ ‫چاره‌س���ه‌ر ناك���ه‌ن‪ ،‬به‌ڵك���و خراپترو بیانویه‌كی دیاریكراو‪ .‬به‌اڵم واباشتر‌ه‬ ‫ی لە ئ���ه‌وه‌ی له‌ناختدای���ه‌ ده‌ریببڕی���ت‬ ‫ئاڵۆزتری ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬داوای‌ هاوكار ‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ی توشی خه‌مۆكی نه‌بیت‪.‬‬ ‫خەڵكی‌ شارەزا بكە‪.‬‬

‫رۆل����ف د ‌ی هی����ر‪ :‬له‌راب����ردو كه‌متر‬ ‫به‌فیلمی‌ كوردی‌ ئاشنابوم‌و شتم بیستبو‬ ‫به‌تایب����ه‌ت له‌ب����اره‌ی‌ یه‌ڵم����از گونای‌‌و‬ ‫چه‌ن����د فیلمێكیم بینیبو‪ ،‬به‌اڵم ئێس����تا‬ ‫ئاش����نایه‌تیم به‌فیلمی‌ ك����وردی‌ هه‌یه‌و‬ ‫كوردستان هه‌نگاوی‌ باشی‌ ناوه‌ له‌بواری‌‬ ‫سینه‌ماو فیلمی‌ باش به‌رهه‌مهێنراوه‌‪ .‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كه‌واته‌ كوردس����تان ئه‌توانێت‬ ‫ببێته‌ خاوه‌نی‌ سینه‌مای‌ خۆی‌؟‬ ‫رۆلف دی‌ هی����ر‪ :‬بێگومان ده‌توانێت‌و‬ ‫ئێ����ره‌ پڕه‌ له‌چیرۆك بۆ س����ینه‌ماو پڕه‌‬ ‫له‌فیلم‌و له‌سینه‌ما‌و ئه‌گه‌ر به‌و شێوه‌یه‌ی‌‬ ‫كه‌ له‌ئێستادا كاری‌ له‌سه‌ر ده‌كرێت‌و ئه‌و‬ ‫فیلمانه‌ی‌ كه‌ من بینیومن سینه‌ماو فیلمی‌‬ ‫كوردی‌ ئاینده‌یه‌كی‌ گه‌شی‌ له‌پێشه‌وه‌یه‌و‬ ‫ئه‌توانێ‌ بگاته‌ ئاستێكی‌ بااڵ‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌ ‪ :‬فێس����تیڤاڵی‌ دهۆك هۆكاری‌‬ ‫هاتنی‌ ئێوه‌ بو بۆ كوردس����تان ئه‌ی‌ چی‌‬ ‫له‌باره‌ی‌ فێستیڤاڵه‌كه‌وه‌ ده‌ڵێیت؟‬ ‫رۆلف دی‌ هیر‪ :‬به‌راستی‌ من سه‌رسام‬ ‫ب����وم به‌فێس����تیڤاڵه‌كه‌ ئه‌گ����ه‌ر چ����ی‌‬ ‫فێس����تیڤاڵ ته‌مه‌نی‌ چه‌ند ساڵێكه‌ به‌اڵم‬ ‫كواڵیتیه‌كی‌ باش����ی‌ هه‌یه‌و له‌ئاستێكی‌‬ ‫ب����ه‌رزدا به‌ڕێوه‌ده‌چێت‌و من باوه‌ڕم وایه‌‬ ‫هه‌تا چه‌ند س����اڵێكی‌ تر ئه‌م فێستیڤاڵه‌‬ ‫به‌رده‌وام����ی‌ هه‌بێ����ت ده‌گاته‌ ئاس����تی‌‬ ‫فێستیڤاڵه‌ گه‌وره‌ جیهانیه‌كان‌و ئه‌مه‌وێت‬ ‫سوپاسی‌ رێكخه‌رانی‌ فێستیڤاڵه‌كه‌ بكه‌م‬ ‫تایبه‌ت بۆ ئاماده‌بون‌و بانگهێش����تی‌ من‬ ‫كه‌ گه‌لی‌ كوردو فیلم‌و كولتوری‌ كوردی‌‌و‬ ‫سروشتی‌ كوردستان‌و پێشمه‌رگه‌یان پێ‌‬ ‫ناساندم‪ .‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫قس���ه‌كردنه‌كانت ئه‌مڕۆ گه‌ش���بینتر‬ ‫ده‌بن‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر هاوكاری كه‌س���ێكت‬ ‫كرد به‌گرنگی ئ���ه‌و كاره‌ت ده‌زانیت‪،‬‬ ‫هه‌وڵبده‌ به‌ش���ێوه‌ی جیاواز مامه‌ڵه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ هاوژینەکەتدا بكه‌یت‪.‬‬

‫ره‌فیق حه‬ ‫به‌شارۆچك‬ ‫به‌و‌ه ده‌ك‬ ‫خه‌ریكی‌‬ ‫ئه‌سپ‌و م‬ ‫ده‌ڵێت "ت‬ ‫پیشه‌كه‌ی‌‬

‫ره‌فیق‬ ‫خه‌ریك���ی‬ ‫ئه‌س���پ‌و‬ ‫له‌پوش‌و‬ ‫پێنجوێند‬ ‫ئه‌س���پ‌و‬ ‫ئاره‌زوییه‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ئ‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )546‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/10/4‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫دۆخی ئێستاو پەیوەندی کوردستان بەئەمریکاوە‬ ‫ئیبراهیم عەباس‬ ‫پێش جەژنی قوربان باڵیۆزی نوێی ئەمریکا‬ ‫بانگهێشتی ئااڵ تاڵەبانی دەکات بۆ خوانێکی‬ ‫نی���وەڕۆ‪ ،‬لەوێدا باس���ی هەوڵەکانیان دەکات‬ ‫بۆ پرس���ی زێباری‌و دەپرسێ کە ئایا چیتان‬ ‫کردوە؟ خاتو ئااڵ لەوەاڵم���دا دەڵێت‪ :‬نازانم‬ ‫چونکە کەس قس���ەی لەگەڵم���ان نەکردوە‪،‬‬ ‫باڵوێ���زی نوێ ش���ۆک دەبێت‌و دەپرس���ێت‬ ‫چۆن دەبێت تائێس���تا زێباری قسەی لەگەڵ‬ ‫نەکردون؟! دوای یەک کاتژمێر لەو گفتوگۆیە‬ ‫خ���ودی زێب���اری پەیوەندی بەخات���و ئااڵوە‬ ‫دەکات‪.‬‬ ‫ئ���ەم دو دێڕە‪ ،‬بەش���ێکە لەوتارێکی چەند‬ ‫رۆژ پێش ئێس���تای‪ ،‬ش���وان داودی ئەندامی‬ ‫ئەنجومەن���ی نوێنەرانی عێراق‪ ،‬درکاندنی ئەم‬ ‫راستییە هەڵوەستەی پێکردم کەمێک لەسەر‬ ‫رۆڵی ئەمریکا لەهەرێمی کوردس���تان بدوێم‪.‬‬ ‫بەتایبەت لەم س���اتە هەستیارەدا کە پرسی‬ ‫خۆپیشدان گەرمەو ئەم هۆکارەش بوە هۆی‬ ‫ئەوەی ئ���ەم یەک ش���ەممەیە ‪25/09/2015‬‬ ‫دۆگالس س���لیمان باڵیۆزی ئەمریکا لەعێراق‌و‬ ‫کی���ن گ���رۆس کونس���وڵی گش���تی ئەمریکا‬

‫هاتنە سەر هێڵی‬ ‫ئەمریکییەکان لەکاتە‬ ‫هەستیارەکاندا‬ ‫نیشانەی ئەوپەڕی‬ ‫بایەخی ئەم دەوڵەتە‬ ‫زلهێزەی دونیایە‬ ‫لەهەرێمی کوردستان بەخێرایی بگەنە شاری‬ ‫س���لێمانی‌و بەجی���ا بەرێزان هێ���رۆ ئیبراهیم‬ ‫ئەحمەدو جێگرانی سکرتێری گشتی یەکێتی‬ ‫ببینێت‪.‬‬ ‫راس���تە ئێم���ە ناوەڕۆک���ی کۆبون���ەوە‬ ‫داخراوەکانی س���ەرکردە سیاسییەکانی کورد‬

‫لەگەڵ ئەمریکییەکان نازانین‪ ،‬بەاڵم دەتوانین‬ ‫خوێندن���ەوە بۆ کات‌و س���اتی کۆبونەوەکان‬ ‫بکەین‌و ش���یکارییان لەس���ەر بکەین‪ ،‬چونکە‬ ‫هاتنە س���ەر هێڵ���ی ئەمریکیی���ەکان لەکاتە‬ ‫هەس���تیارەکاندا‪ ،‬نیشانەی ئەوپەڕی بایەخی‬ ‫ئەم دەوڵەت���ە زلهێزەی دونیایە‪ ،‬نیش���انەی‬ ‫ئەوەیە کە هەروەک چۆن هەرێمی کوردستان‬ ‫دەپارێزن‪ ،‬بەهەم���ان ئەندازەش داخلی وردو‬ ‫درشتی ژیانی سیاس���ی‌و ئیداری‌و حوکمڕانی‬ ‫کوردستان دەبن‪ .‬بەپەلە خۆ گەیاندنە شاری‬ ‫س���لێمانی‪ ،‬باڵیۆزو کونسوڵی ئەمریکا‪ ،‬پێش‬ ‫‪ 48‬کاتژمێر لەو وادەیەی بۆ خۆپیش���اندانی‬ ‫سەرتاس���ەری دان���راوە‪ ،‬نیش���انەی بایەخی‬ ‫ئەمریکای���ە بەدۆخی کوردس���تان‌و بێگومان‬ ‫هەوڵەکانیان بەو ئاڕاستەیەن دۆخی کوردستان‬ ‫نەشێوێنرێت‌و هەرچی روبدات لەچوارچێوەی‬ ‫یاساو رێساکانی کوردستان بێت‪.‬‬ ‫لەکوردس���تان‌و‬ ‫ئەمریکیی���ەکان‬ ‫ناوەندەکانیش���یان لەئەمری���کاوە پەیوەندی‬ ‫بەهێزی���ان نەک هەر لەگەڵ س���ەرکردەکانی‬ ‫کوردستاندا هەیە‪ ،‬بەڵکو لەگەڵ رۆشنبیران‪،‬‬ ‫رۆژنامەنوسان‪ ،‬بەرگریکارانی مافەکانی ژنان‌و‬ ‫مافەکانی مرۆڤ‌و گەشەپێدەرانی دیموکراسی‌و‬ ‫پەرلەمانتاران‌و زۆر ک���ەس‌و ناوەندی تریش‬

‫هەیە‪ .‬ئ���ەم راس���تیەش بۆ ئۆپۆزس���یۆنی‬ ‫پێش���و بەتایبەت بۆ بزوتن���ەوەی گۆڕانیش‬ ‫هەر راستە‪ .‬ناشاردرێتەوە کە ئەمریکییەکان‬ ‫بەچەندان ش���ێوازی جۆراوجۆر لەپەیوەندی‌و‬ ‫راگۆرینەوە لەگەڵ کوردستانیانی هەرێمەکەی‬ ‫ئێمەن‌و ئەمەش دەرخەری ئەو راس���تەییەن‬ ‫ک���ە ئەمریکیی���ەکان رۆحی میلل���ی خەڵکی‬ ‫کوردستان‌و حزبەکانیش���یان قبوڵە‪ ،‬چونکە‬ ‫هی���چ کامیان دژ بەئەمریی���ەکان‌و مانەوەیان‬ ‫لەکوردستان نین‪.‬‬ ‫بەکورتیەک���ەی ئەمری���کا ک���ە لەدورترین‬ ‫ناوچەی جوگرافی جیهانەوە هاتۆتە ناوچەکەو‬ ‫س���تراتیژیەتە رانەگەیندراوە سەرەکییەکەی‬ ‫"پاراس���تنی ئەمنی ئیس���رائیل‌و دابینکردنی‬ ‫وزە بۆ واڵت���ە دۆس���تەکانی لەئەوروپا" یە‪،‬‬ ‫لەهەرێمی کوردس���تان ئەم دو ستراتیژیەتەی‬ ‫بێ هی���چ گرفتێک‌و ب���ێ بەفیڕۆدانی خوێنی‬ ‫یەک سەرباز‪ ،‬بۆیان دابین بوە‪ .‬بۆ ئەوانەشی‬ ‫لەس���یحری ئەو هەڵاڵ ئیعالمی���ەی پارتی بۆ‬ ‫بەرگریکردن لەئیس���رائیل ک���ە گوایە لەگەڵ‬ ‫دروس���تبونی دەوڵەت���ی کوردس���تانە‪ ،‬باش‬ ‫ت���ێ ناگەن‪ ،‬یان ب���اش وێنەکەیان لەبەرچاو‬ ‫رون نییە‪ ،‬راس���تی ئەم بابەتە پەیوەندیدارە‬ ‫بەئەمریکییەکان نەک بەخودی ئیسرائیلەوە‪.‬‬

‫كاریگه‌رییه‌ مه‌ترسیداره‌كان ‌ی‬ ‫(پاشه‌كه‌وتی‌ زۆره‌ملێ‌)ی‌ موچه‌خۆران‌و چه‌ند پێشنیارێك‬

‫کەمال سەعید*‬ ‫(سه‌ربڕین نه‌ك قوتبڕین)‬ ‫ئه‌مه‌ ئه‌و ده‌س���ته‌واژه‌یه‌یه‌ كه‌ هه‌مومان پێ ‌ی‬ ‫ئاش���ناین‌و ب���اس له‌كاریگه‌ری‌ ده‌س���تبردن بۆ‬ ‫قوت���ی‌ بون���ه‌وه‌ره‌كان ده‌كات‪ ،‬بۆیه‌ به‌ده‌گمه‌ن‬ ‫په‌نای‌ بۆ براوه‌‪ .‬ته‌نانه‌ت له‌الیه‌ن ده‌س���ه‌اڵتداره‌‬ ‫زۆردارو دیكتاتۆره‌كانیش���ه‌وه‌‪،‬ئه‌وان ‌ه نه‌بێت كه‌‬ ‫دنیابینییان له‌شورا ‌ی كۆشكه‌كانیان تێپه‌ڕناكات‌و‬ ‫بێویژدانیان به‌ئه‌ندازه‌یه‌كه‌ س���ڵ له‌برسیكردنی‌‬ ‫هاواڵته‌كانیش���یان ناكه‌ن���ه‌وه‌ ب���ۆ گه‌یش���تن‬ ‫به‌مه‌رامه‌كانیان‪ ،‬وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ له‌ئێستادا په‌یڕه‌و‬ ‫ده‌كرێت له‌الیه‌ن ده‌سه‌اڵتدارانی‌ هه‌رێمی‌ باشوری‌‬ ‫كوردستانه‌و‌ه له‌چوارچێوه‌ ‌ی پرۆسه‌یه‌كی‌ ناڕه‌واو‬ ‫مه‌ترس���یداری‌ بڕینی‌ موچ���ه‌ی‌ موچه‌خۆرانه‌وه‌‬ ‫به‌ن���اوی‌ پاش���ه‌كه‌وته‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ ل���ه‌و‌ه ناچێت‬ ‫هه‌ڵس���ه‌نگاندنێكی‌ ژیرانه‌ی‌ ب���ۆ كرابێت‌و ته‌نها‬ ‫له‌ڕوی‌ زانس���تی‌‌و تیۆریه‌وه‌ بی���ر ‌ی لێكراوه‌ته‌وه‌‬ ‫به‌بێ‌ گوێدانه‌ كاریگه‌ریی ‌ه مه‌ترسیداره‌كان ‌ی له‌ڕوی‌‬ ‫مرۆی���ی‌‌و ئابوریه‌وه‌! خۆ ئه‌گه‌ر به‌چاوس���اغی‌و‬ ‫م���ه‌رج‌و رێنماییه‌كان��� ‌ی س���ندوق ‌ی نه‌ختینه‌ی‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌‌و رێكخ���راوه‌ جیهانیه‌كان په‌نا ‌ی بۆ‬ ‫براوه‌ به‌م رێژه‌ مه‌ترسیداره‌ تائاستی‌ له‌(‪،)%75‬‬ ‫ئه‌وا با بزانرێت زۆربه‌ی‌ جار مه‌رج‌و پێش���نیاره‌‬ ‫نالۆژیكیه‌كان��� ‌ی ئه‌م رێكخراوان���ه‌ ره‌تكراوه‌ته‌وه‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن ئ���ه‌و واڵتان���ه‌ی‌ ناچار ب���ون په‌نایان‬ ‫بۆبه‌رن‪ ،‬ئه‌مه‌ش له‌پێن���او ‌ی به‌رژه‌وه‌ند ‌ی بااڵی‌‬ ‫واڵت‌و هاواڵتیه‌كانیان‪،‬چونكه‌ زۆرجار وه‌رگرتنی‌‬ ‫قه‌رزو ه���اوكاری‌ ئه‌و رێكخراوانه‌ ب���ه‌و مه‌رجه‌‬ ‫نالۆژیكیانه‌ ‌ی سه‌پاندویان ‌ه ئه‌نجامه‌كه‌ی‌ پێچه‌وانه‌‬ ‫بوه‌و كێشه‌كه‌ی‌ ئاڵۆزتر كردوه‌‪ ،‬بۆی ‌ه مه‌رج نیه‌‬ ‫واڵتان ده‌قاوده‌ق پابه‌ن���دی‌ داواكاریه‌كان ‌ی ئه‌م‬ ‫رێكخراوان���ه‌ بن‪ ،‬وه‌ك له‌قه‌یران���ی‌ دارایی‌ واڵتی‌‬ ‫یۆناندا به‌دی‌ كراو س���ه‌ره‌ڕا ‌ی ئه‌وه‌ی‌ له‌س���اڵی‌‬ ‫(‪ )2014‬دا ب���ڕی قه‌رزه‌كانی‌ گه‌یش���ت ‌ه (‪)317‬‬ ‫سێسه‌دو حه‌ڤده‌ هه‌زار ملیار دۆالر كه‌ ده‌یكرده‌‬ ‫رێ���ژه‌ی‌ (‪ )%177‬ی‌ ك���ۆ ‌ی به‌رهه‌م��� ‌ی ناوخۆ‬ ‫(النات���ج المحل���ی االجمالی‌)‪ ،‬به‌اڵم س���ه‌ره‌ڕای‌‬ ‫گه‌یشتن به‌م ئاست ‌ه مه‌ترسیداره‌و به‌هۆ ‌ی مه‌رجه‌‬ ‫نالۆژیكیه‌كان���ی‌ خاوه‌ن قه‌رزه‌كان (س���ندوقی‌‬ ‫نه‌ختین���ه‌ی‌ نێوده‌وڵه‌ت��� ‌ی ـ بانك���ی‌ ناوه‌ندی‌‬ ‫ئه‌وروپ��� ‌ی ـ نوێنه‌رایه‌ت ‌ی ئه‌وروپ���ا)‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌‬ ‫ئه‌و مه‌رجان���ه‌ ‌ی په‌یوه‌ندی‌ به‌موچ���ه‌و‌ه هه‌بو‪،‬‬ ‫له‌گشتپرس���ی‌ رۆژی‌ ‪ 2015/7/5‬دا هاواڵتی���ان‬ ‫ده‌نگی���ان به‌مه‌رجه‌كانی‌ وه‌رگرتنی‌ قه‌رزی‌ تازه‌‬ ‫ره‌تكرده‌وه‌ بۆ چاره‌سه‌ر ‌ی قه‌یرانه‌كه‌یان!‬ ‫به‌رێزان ‪...‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ ئ���ه‌و به‌ڵگه‌نامان���ه‌ی‌ ژماره‌ی���ه‌ك‬ ‫له‌په‌رله‌مانتارو چاودێران به‌رده‌وام ده‌یخه‌نه‌ رو‪،‬‬ ‫مه‌به‌ستی‌ ده‌سه‌اڵتداران له‌م پرۆس ‌ه مه‌ترسیداره‌‬ ‫(پاشه‌كه‌وت) له‌م لێكدانه‌وان ‌ه تێپه‌ر ناكات‪:‬‬ ‫‪ .1‬برس���ی‌ كردن ‌ی هاواڵتیان وه‌ك س���زایه‌كی‌‬ ‫سیاسی‌‌و فش���ار بۆس���ه‌ر الیه‌ن ‌ه سیاسیه‌كان‌و‬ ‫جه‌ماوه‌ره‌كانی���ان‪ ،‬ك���ه‌ به‌بۆچون���ی‌ ئێم���ه‌ش‬ ‫ئ���ه‌م لێكدانه‌وه‌یه‌ یان زیاتر نزیكه‌ له‌ش���ێوازی‌‬ ‫بیركردنه‌وه‌ی‌ خاوه‌نه‌كان ‌ی ئه‌م پیالنه‌ نه‌گریسه‌و‬ ‫ئه‌م جۆر‌ه له‌ده‌س���ه‌اڵتدران ك ‌ه ده‌ستیان گرتوه‌‬ ‫به‌س���ه‌ر داموده‌زگاكان���ی‌ هه‌رێم���داو قۆرغیان‬ ‫كردو‌ه ‪،‬مه‌به‌س���تی‌ پیالنه‌ك���ه‌ش ملكه‌چكردنی‌‬

‫الیه‌ن ‌ه سیاسیه‌كان‌و هاواڵتیان ‌ه بۆ مه‌رام‌و مه‌رج ‌ه‬ ‫ن���اڕه‌واو نایاساییه‌كانیان‪،‬به‌ڵگه‌ش���مان بۆ ئه‌م‬ ‫بۆچون ‌ه نه‌بون ‌ی كاریگه‌ر ‌ی ئه‌م هه‌نگاوه‌ی ‌ه له‌سه‌ر‬ ‫هێوركردنه‌وه‌ی‌ قه‌یرانه‌كان‪ ،‬س���ه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫چه‌ند مانگێك ‌ه ئه‌م پرۆسه‌یه‌ ده‌ستی‌ پێكردوه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵك���و به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ئاڵۆزت���ر بون‌و موچه‌ش‬ ‫ه���ه‌ر له‌كاتی‌ خۆی���دا نادرێت‪ ،‬به‌و ش���ێوه‌یه‌ی‬ ‫شاره‌زایان‌و چاودێران له‌سه‌ره‌تای‌ ده‌ستبردن بۆ‬ ‫ئه‌م پیالنه‌ پێش���بینیان كردبو و هۆشداریان دا‬ ‫له‌ناكاریگه‌ر ‌ی ئه‌م پیالنه‌ له‌ڕوی‌ چاكس���ازیه‌وه‌‪،‬‬ ‫وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ ده‌س���ه‌اڵتداران باسی‌ لێوه‌ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫چونكه‌ رێكارێكی‌ نازانستی‌‌و نه‌گونجاو‌ه بۆ ئه‌م‬ ‫بارودۆخه‌ ‌ی ئێستای‌ هه‌رێم‪.‬‬ ‫‪ .2‬چاره‌س���ه‌ر ‌ی قه‌یران���ی‌ دارای��� ‌ی هه‌رێم‪،‬‬ ‫ك��� ‌ه له‌ئه‌نجام��� ‌ی سه‌ركه‌ش���ی‌‌و بێپالن���ی‌‌و‬ ‫چه‌واش���ه‌كاریه‌كان ‌ی (ئاش���تی‌ هه‌ورام���ی‌)‬ ‫وه‌زیر ‌ی قه‌یرانه‌كان س���ه‌ر ‌ی هه‌ڵداوه‌‪ ،‬به‌نیاز ‌ی‬ ‫به‌ده‌س���تهێنانی‌ (ئاب���وری‌ س���ه‌ربه‌خۆ)‪ ،‬ك��� ‌ه‬ ‫ده‌سته‌واژه‌یه‌كی‌ نازانستیه‌و راستییه‌كه‌ی‌ (نه‌وت‬ ‫ناردنی‌ س���ه‌ربه‌خۆیه‌)و دواتریش به‌مه‌به‌س���ت ‌ی‬ ‫ش���اردنه‌وه‌و به‌تااڵنبردنی‌ داهاته‌كه‌ی‌‪ ،‬كه‌ تاك ‌ه‬ ‫داهات���ی‌ س���ه‌ره‌كی‌ ئ���ه‌م قۆناغه‌ی���ه‌‪ ،‬قه‌یران ‌ی‬ ‫دارای���ی‌‌و قه‌یرانه‌كانی‌ تری‌ به‌دوای‌ خۆیدا هێنا‪،‬‬ ‫كه‌ دواتر وه‌ك باسی‌ لێوه‌ ده‌كه‌ن به‌چاوساغ ‌ی‬ ‫شاره‌زایانی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌‌و پسپۆڕه‌كانی‌ خۆیان!‬ ‫گوایه‌ به‌نیازی‌ چاره‌سه‌ر ‌ی قه‌یرانی‌ دارایی‌‪ ،‬زۆر‬ ‫به‌بێ منه‌ت���ی‌و چاوقایمی‌ ده‌س���تیان بۆ قوت ‌ی‬ ‫هاواڵتیان برد‪ ،‬به‌بێ‌ گوێدانه‌ ناڕه‌زایی‌و هاوار ‌ی‬ ‫موچه‌خ���ۆران‌و هاواڵتی���ان به‌گش���تی‌و به‌هه‌ند‬ ‫وه‌رنه‌گرتنی ئه‌نجامه‌ كاره‌س���اتباره‌كانی‌و وه‌ك‬ ‫ئه‌وه‌ وایه‌ له‌پێناوی‌ به‌ده‌ستهێنانی هه‌زار دیناردا‬ ‫بیست هه‌زار دینار به‌فیڕۆ بدرێت!‬ ‫به‌هه‌رح���اڵ ه���ۆكاری‌ ده‌س���تبردن بۆ ئه‌م‬ ‫كاره‌ ناڕه‌وای���ه‌ هه‌ركام ل���ه‌و دو لێكدانه‌وه‌یه‌ ‌ی‬ ‫پێشه‌وه‌‪ ،‬یان هه‌ردوكیان بێت‪،‬ئه‌م ده‌رئه‌نجام ‌ه‬ ‫كاره‌ساتبارانه‌ ‌ی لێكه‌وتۆته‌و‌ه ‪:‬‬ ‫‪ .1‬داڕمان���ی ب���اری‌ دارایی‌و ئاب���ور ‌ی هه‌رێم‬ ‫بۆ ئاس���تێكی مه‌ترسیدارو ش���ۆڕبونه‌وه‌ به‌ره‌و‬ ‫كاره‌س���ات‪ ،‬كه‌ خۆ ‌ی له‌بنه‌ڕه‌ته‌وه‌و له‌ئه‌نجامی‬ ‫قۆرغ���كاری‌‌و بێپالنی‌ ده‌س���ه‌اڵتداران داڕماوه‌و‬ ‫س���ه‌رجه‌م س���ێكته‌ره‌كان كراونه‌ت���ه‌ ده‌ره‌وه‌ ‌ی‬ ‫پرۆس���ه‌ی‌ به‌رهه‌مهێنان‌و چاالكیه‌ ئابوریه‌كان‌و‬ ‫بون به‌ژێ���ر نه‌عله‌تی س���ێكته‌ر ‌ی نه‌وته‌وه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫هۆكاری‌ س���ه‌ره‌كی قه‌یرانه‌كانه‌و ئه‌و پرسیاره‌ ‌ی‬ ‫ال ‌ی هه‌مو الیه‌ك وروژاندوه‌‪ ،‬ئایا هه‌رێم (نه‌وت‬ ‫كڕه‌ یان نه‌وت فرۆشه‌!)‬ ‫‪ .2‬ئیفلیج بون���ی داموده‌زگاكانی حكومڕانی‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌بردن‌و نه‌مانی س���ه‌نگ‌و شكۆی‌ به‌رپرس‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ره‌كانی ئ���ه‌م داموده‌زگایانه‌و تێكچونی‬ ‫شیرازه‌ ‌ی به‌رێوه‌بردن‌و پله‌به‌ندی‌و به‌رپرسیارێتی‌و‬ ‫گوێنه‌دان به‌یاس���او رێنماییه‌كانی به‌ڕێوه‌بردن‌و‬ ‫باڵوبون���ه‌وه‌ی‌ به‌ره‌اڵی���ی‌و پاش���اگه‌ردانی‌و‬ ‫تێكچونی ئاش���تی‌و په‌یوه‌ندی‌ نێوان فه‌رمانبه‌ر‬ ‫و به‌رپرسه‌كانیان!‬ ‫‪ .3‬نه‌مانی رێزو شكۆی‌ كاركردن‌و به‌جێهێنانی‬ ‫ئه‌رك‌و فه‌رمان‌و به‌رپرس���یارێتی به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫گش���تی‌و له‌داموده‌زگاكان���ی حكومه‌ت���دا‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی تایبه‌ت���ی‪ ،‬وه‌ك له‌فرۆش���تنی‬ ‫پرس���یاره‌كانی تاقیكردنه‌وه‌كانی كۆتایی ساڵی‬ ‫‪ 2015‬ـ ‪ 2016‬به‌دی‌ كرا! ئاشكراش��� ‌ه ئه‌نجامی‬ ‫ئ���ه‌م دی���ارده‌ قێزه‌ونه‌ الوازكردن���ی بنه‌ماكانی‬ ‫حكومڕانی‌و به‌ڕێوه‌بردنی لێ چاوه‌روان ده‌كرێت‪،‬‬ ‫كه‌ پێچه‌وانه‌ی‌ ئامانجی س���ه‌ره‌كی پاشه‌كه‌وته‌و‬ ‫(گوایه‌) مه‌به‌ست لێی به‌رگرتنه‌ به‌مه‌ترسیه‌كان ‌ی‬ ‫داڕمانی بواری‌ دارایی كه‌ پایه‌یه‌كی س���ه‌ره‌كیی ‌ه‬ ‫له‌پایه‌كانی حكومڕان���ی‌و به‌ڕێوه‌بردن‪ ،‬به‌اڵم با‬ ‫ده‌سه‌اڵتداران بزانن له‌ئێستادا هه‌مو دیارده‌كانی‬ ‫داڕمانی كۆ ‌ی قه‌واره‌ی‌ حكومڕانی‌و به‌ڕێوه‌بردن‬

‫چاره‌سه‌ری‌ قه‌یران ‌ی‬ ‫دارایی به‌ڕێكخستنه‌وه‌و‬ ‫ئاشكرا كردنی‌ داهات‬ ‫به‌گشتی‌و داهات ‌ی‬ ‫نه‌وت به‌تایبه‌تی‌‌و‬ ‫رێگری‌ له‌به‌تااڵنبردنی‌‌و‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ بڕگه‌كان ‌ی‬ ‫تر ‌ی خه‌رجی ده‌كرێت‪،‬‬ ‫نه‌ك به‌بڕینی موچه‌ ‌ی‬ ‫موچه‌خۆران‬ ‫له‌ئارای���ه‌و رۆژان���ه‌ روداو ‌ی نامۆو هه‌س���تهه‌ژێن‬ ‫ئه‌بیستین‌و ئه‌بینین‪ ،‬وه‌ك دیمه‌نی خێزانی ئه‌و‬ ‫فه‌رمانب���ه‌ره‌ ‌ی له‌هه‌ولێر ‌ی پایته‌خت له‌ئه‌نجامی‬ ‫(پاشه‌كه‌وتی زۆره‌ملێ)وه‌ فڕێدران ‌ه سه‌رشه‌قام!‬ ‫ئه‌م���ه‌ش به‌ڵگ���ه‌ی‌ نالۆژیك���ی‌‌و زاڵمانه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫بژارده‌یه‌ی ‌ه كه‌ ده‌س���تی بۆ ب���راوه‌و به‌دڵنیایی‬ ‫ئه‌وه‌ ‌ی له‌م پیالنه‌دا به‌ده‌س���تی ده‌هێنن ده‌بێت‬ ‫له‌قه‌ره‌بوكردن���ه‌وه‌ی‌ ئه‌نجام��� ‌ه روخێنه‌ره‌كانیدا‬ ‫به‌ده‌ قات بیده‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر زه‌مه‌ن باقی‌ بێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ كاتێك فه‌رمانبه‌رو كاربه‌ده‌س���ت هه‌ست‬ ‫به‌نایه‌كس���انی‌و قوتبڕینی ده‌كات هه‌وڵ ده‌دات‬ ‫به‌و شێوازه‌ی‌ بۆی‌ ده‌س���ته‌به‌رده‌بێت قه‌ره‌بو ‌ی‬ ‫قوتبڕینه‌ك���ه‌ی‌ بكات���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش س���ه‌ره‌ڕا ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ده‌ستبردن ‌ه بۆ داهاتی گشتی له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫ده‌ستبردن بۆ (قوتی گشتی)‪ ،‬چه‌ندین دیارده‌ ‌ی‬ ‫نابه‌جێش به‌دوای‌ خۆیدا دێنێ له‌هه‌مو بواره‌كاندا‪،‬‬ ‫كه‌ هه‌وڵ‌و كۆش���ش‌و بودجه‌ی‌ چه‌ندین ساڵی‬ ‫ده‌وێ���ت بۆ راس���تكردنه‌وه‌یان‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر بۆمان‬ ‫ره‌خسا! ئه‌مه‌ش یه‌كسان ‌ه به‌و په‌نده‌ كوردییه‌ ‌ی‬ ‫ده‌ڵێت (چو بۆ ریش سمێڵیشی نای ‌ه بانی!)‬ ‫‪ .4‬س���ه‌رهه‌ڵدانی دیارده‌ی‌ رق‌وكین ‌ه به‌رامبه‌ر‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتداران‌و كۆی‌ ده‌س���ه‌اڵتی حكومڕانی‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ردن له‌الی���ه‌ن هاواڵتی���ان به‌گش���تی‌و‬ ‫موچه‌خ���ۆران‌و كه‌س���وكاریان به‌تایبه‌تی‪ ،‬وه‌ك‬ ‫رۆژان���ه‌ له‌مامه‌ل���ه‌و كاردانه‌وه‌كانیان���دا به‌د ‌ی‬ ‫ده‌كرێت!‬ ‫ده‌سه‌اڵتداران‪:‬‬ ‫ئ���ه‌و نیش���انانه‌ی‌ ئاماژه‌مان بۆ ك���ردن زۆر‬ ‫مه‌ترسیدارن‪ ،‬بۆی ‌ه بابزانن دۆخه‌كه‌ كاره‌ساتبارو‬ ‫مه‌ترسیداره‌‪...‬مه‌ترسیدار!!!‪ ،‬بۆیه‌ كه‌ كار له‌كار‬ ‫ترازا سندوقی نه‌ختینه‌ی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌و رێكخراو‌ه‬ ‫جیهانی���ه‌كان‌و پڕۆفیس���ۆره‌ چاوس���اغه‌كانتان‬ ‫به‌فریامان ناگه‌ن! بۆیه‌ پێش���نیار ده‌كه‌ین گو ‌ێ‬ ‫بۆ ش���اره‌زایان‌و دڵس���ۆزانی ناوخ���ۆ بگرن كه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ كاره‌ساته‌كه‌دا رۆژ به‌ڕێ ده‌كه‌ن!‬ ‫بۆچاره‌س���ه‌ری‌ كێش���ه‌ی‌ قه‌به‌بون���ی موچه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ (له‌وانه‌یه‌) هۆكارێك بێت بۆ ده‌س���تبردن‬ ‫ب���ۆ ئه‌م پاش���ه‌كه‌وته‌ ناڕه‌واو نا یاس���اییه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫له‌ئه‌نجام���ی‌ هه‌ماهه‌نگ���ی‌ نێوان ده‌س���ه‌اڵتدارو‬ ‫هاواڵتی ‌ه گه‌نده‌ڵكاره‌كانداو بۆ كێبركێی حزبی‌و‬

‫كۆكردنه‌وه‌ ‌ی ده‌نگ ‌ی ساخت ‌ه له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانداو‬ ‫له‌پرۆس���ه‌یه‌كی‌ نالۆژیك��� ‌ی دامه‌زران���دن‌و‬ ‫ته‌رخانكردن���ی موچه‌ به‌پێش���ێل كردنی هه‌مو‬ ‫یاساو رێنماییه‌كانی دامه‌زراندن‌و ته‌رخان كردنی‬ ‫موچه‌ به‌نادادپه‌روه‌رترین شێوازو میكانیزم رو ‌ی‬ ‫داوه‌‪ ،‬پێش���نیار ‌ی ئه‌م هه‌نگاوان���ه‌ی‌ خواره‌و‌ه‬ ‫ده‌كه‌ین‪:‬‬ ‫‪ .1‬بڕینی موچه‌ی‌ ئه‌وموچه‌خۆرانه‌ ‌ی له‌س���ه‌ر‬ ‫بنه‌مای‌ (پیاو ماقوڵ���ی) موچه‌یان بۆ ته‌رخان‬ ‫كراوه‌‪.‬‬ ‫‪ .2‬پێداچونه‌وه‌ به‌دۆسییه‌ی‌ ئه‌و موچه‌خۆرانه‌ ‌ی‬ ‫له‌س���ه‌ر داوای‌ حزب‌و رێكخراوه‌كان به‌نایاسایی‌و‬ ‫پێشێلكردنی یاسای‌ راژه‌ی‌ شارستانی‌و سه‌ربازی‌‌و‬ ‫رێنماییه‌كان���ی دامه‌زراندنێت���ی‌و دیاریكردن���ی‬ ‫پله‌وناونیشان‌و موچه‌ ‌ی فه‌رمانبه‌رێتی مامه‌ڵه‌یان‬ ‫بۆئه‌نجامدراوه‌ ‪ ،‬به‌م شێوه‌یه‌ی‌ خواره‌وه‌‪:‬‬ ‫أ‌‪ -‬س���ه‌باره‌ت به‌وانه‌ی‌ موچه‌ی‌ خانه‌نشینیان‬ ‫بۆ بڕاوه‌ته‌وه‌ به‌دواداچون بكرێت تابزانرێت ئایا‬ ‫توان���ا ‌ی كاركردنیان هه‌یه‌ یان نیانه‌‪ ،‬خۆ ئه‌گه‌ر‬ ‫نیان���ه‌و ته‌نها هه‌ر ئه‌و موچه‌یه‌ی���ان هه‌یه‌ ئه‌وا‬ ‫به‌كه‌مترین بڕی‌ موچه‌ی‌ خانه‌نشینی په‌یڕه‌وكراو‬ ‫موچه‌كه‌ی���ان بۆ دیاری بكرێ���ت‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫موچه‌كه‌یان ببڕدرێت ‪.‬‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ موچه‌خۆرانی (بندیوار)!‬ ‫ب‌‪ -‬‬ ‫پێویس���ته‌ به‌پێی یاس���ا مامه‌ڵه‌ی���ان له‌گه‌ڵدا‬ ‫بكرێت‪( ،‬ئه‌گه‌ر) ب���ه‌ره‌و روی‌ دادگا نه‌كرێنه‌و‌ه‬ ‫ئه‌وا موچه‌كانیان ببڕدرێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر ئاماد‌ه‬ ‫ب���ون له‌فه‌رمانگه‌كاندا ده‌وام بكه‌ن ئه‌وا له‌رۆژ ‌ی‬ ‫ده‌س���به‌كاربونیانه‌و‌ه موچه‌یان بۆ دیار ‌ی بكرێت‬ ‫به‌پێی جۆری‌ ئه‌و ئیشه‌ی‌ بۆیان دیاری‌ ده‌كرێت‬ ‫به‌پێی پێویستی‌ داموده‌زگاكان ‪.‬‬ ‫ئه‌وان���ه‌ی‌ به‌پێچه‌وان���ه‌ ‌ی مه‌رج‌و‬ ‫ت‌‪ -‬‬ ‫بنه‌ماكانی یاسای‌ راژه‌ ‌ی فه‌رمانبه‌رێتی‌‌و یاسا ‌ی‬ ‫دامه‌زراندن ناونیشان‌و پله‌ی‌ وه‌زیفییان پێدراوه‌‪،‬‬ ‫وه‌ك ئه‌وانه‌ی‌ ناونیش���ان‌و پله‌كانیان ناگونجێت‬ ‫له‌گه‌ڵ ئاستی بڕوانامه‌و ڕاژه‌كانیان‪ ،‬له‌م روه‌و‌ه‬ ‫چه‌ندی���ن نمونه‌ی‌ سه‌رس���وڕهێنه‌ر‪ ،‬ب���ۆ نمون ‌ه‬ ‫چایچی‌ به‌ناونیشان ‌ی شاره‌زا (خه‌بیر)‪ ،‬باخه‌وان‬ ‫به‌ناونیش���انی‌ (به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ جێبه‌جێ���كار!)‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا ه���ه‌ردو ناونیش���انه‌كه‌ له‌پله‌ی‌ (‪)1‬‬ ‫یه‌ك ‌ی وه‌زیفیدان‌و پێویس���ته‌ خاوه‌نی‌ بڕوانامه‌ ‌ی‬ ‫به‌كالۆریۆس بن‌و هه‌ڵگری‌ ناونیش���انی‌ ش���اره‌زا‬ ‫پێویسته‌ لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی‌ زانست ‌ی راستێنراوی‬ ‫له‌الی���ه‌ن زانكۆیه‌ك���ه‌وه‌ پێش���كه‌ش كردبێت‪،‬‬ ‫بۆ چاره‌س���ه‌ری‌ ئه‌م س���ه‌رپێچیه‌ش پێویست ‌ه‬ ‫بیانگێڕنه‌و‌ه بۆ ئاستی‌ پله‌و ناونیشان ‌ی شایسته‌ ‌ی‬ ‫خۆیان‪.‬‬ ‫سه‌رئه‌نجام ئه‌گه‌ر ده‌سه‌اڵتداران مه‌به‌ستیان ‌ه‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ كێش���ه‌و كون‌و كه‌له‌به‌ره‌كانی زۆر ‌ی‬ ‫موچ ‌ه بكه‌ن‌و قورساییه‌كه‌ی‌ كه‌م بكه‌نه‌وه‌ له‌سه‌ر‬ ‫بودجه‌‪ ،‬ئه‌وا ئه‌و پێشنیارانه‌ی‌ سه‌ره‌و‌ه به‌شێكن‬ ‫له‌چاره‌س���ه‌ر‪ ،‬به‌اڵم چاره‌سه‌ر ‌ی قه‌یرانی‌ دارایی‬ ‫به‌ڕێكخستنه‌وه‌و ئاشكرا كردنی‌ داهات به‌گشتی‌و‬ ‫داهاتی‌ نه‌وت به‌تایبه‌تی‌‌و رێگری‌ له‌به‌تااڵنبردنی‌‌و‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ بڕگه‌كانی‌ تری‌ خه‌رجی ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ن���ه‌ك به‌بڕینی موچ���ه‌ی‌ موچه‌خۆرانی ماندو و‬ ‫راسته‌قینه‌و شایس���ته‌ی‌ ناو فه‌رمانگه‌كان! خۆ‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌ر س���ورن له‌س���ه‌ر ئه‌م زوڵم‌و سته‌م ‌ه‬ ‫به‌رامبه‌ر هاواڵتیان به‌گشتی‌و ده‌نگده‌رو ئه‌ندامانی‬ ‫الیه‌ن ‌ه سیاسیه‌كان به‌تایبه‌تی‌‌و به‌ به‌رچاوی‌ ئه‌م‬ ‫حزبانه‌وه‌و له‌به‌رامب���ه‌ر بێده‌نگیه‌كی گوماناو ‌ی‬ ‫ره‌زامه‌ندیان���ه‌ی‌ ترس���نۆكانه‌و ملكه‌چكردنێك ‌ی‬ ‫كۆیالن���ه‌ی‌ قێزه‌ون‪ ،‬ناچارین به‌ڕه‌زای‌ خواو ئه‌م‬ ‫حزبانه‌ی‌ ئاخر زه‌مان‪،‬پێشنیار ده‌كه‌ین باڕێژه‌ ‌ی‬ ‫بڕینه‌ك���ه‌ ل���ه‌(‪ )%25‬ی‌ موچ���ه‌ تێپه‌ڕنه‌كات‌و‬ ‫موچه‌ش با مانگان ‌ه بێت!‬ ‫* شارەزا لەبواری کارگێڕی‌و دارایی‬

‫‪13‬‬

‫دەربارەی خۆپیشاندان‬ ‫رێبین هەردی‬ ‫رەنگە هیچ کاتێک هێندەی ئەم چەند‬ ‫س����اڵەی دوایی وش����ەی خۆپیشاندانی‬ ‫سەرتاس����ەری بەکارنەهاتبێت‪ .‬کەمجار‬ ‫هەی����ە ئەم گروپ یان ئ����ەو گروپ‪ ،‬ئەم‬ ‫چاالک����وان ی����ان ئ����ەو‪ ،‬لەتەلەفیزێۆن‬ ‫یان ت����ۆڕە کۆمەاڵیەتییەکانەوە باس����ی‬ ‫خۆپیش����اندانی سەرتاسەری نەکردبێتو‬ ‫ئ����ەوەی رانەگەیاندبێت ک����ە فاڵن رۆژ‬ ‫خۆپیش����اندانی سەرتاس����ەریە‪ .‬ب����ەاڵم‬ ‫ک����ە ف��ڵ�ان رۆژ دێ����ت خۆپیش����اندانە‬ ‫سەرتاس����ەریەکە لەباش����ترین حاڵەتدا‬ ‫لەچەند سەد کەس) یان گەر زۆر گەورە‬ ‫بێت) چەند هەزار کەسێک تێپەڕ ناکات‪.‬‬ ‫تەنانەت ئ����ەم خۆپیش����اندانەی دوایی‬ ‫مامۆس����تایانیش کە پ����اش ماوەیەکی‬ ‫زۆر لەکارک����ردن‌و خۆحازرکردن بەڕێوە‬ ‫چو‪ ،‬هەم لەجوگرافیایەکی س����نورداردا‬ ‫رویداو هەم لەچەند هەزارێک تێنەپەڕی‪.‬‬ ‫بێگوم����ان بونی چەند هەزار کەس����ێک‬ ‫لەخۆپیشانداندا خۆی لەخۆیدا کارێکی‬ ‫گەورەیەو هەمو جارێک رو نادات‪ ،‬بەس‬ ‫بێگومان ئەمە خۆپیشاندانی سەرتاسەری‬ ‫نیە‪ .‬بەڕاست مەبەست لەخۆپیشاندانی‬ ‫سەرتاس����ەری چیە؟ بۆ ئەوەندە باسی‬ ‫لەخۆپیش����اندانەکانی س����ااڵنی‪١٩٦٧‬ی‬ ‫خۆپیشندانی سەرتاسەری ئەکرێت؟‬ ‫کاتێک یاسای خۆپیش����اندان دەرچو ئەمەری����کا ئەهێنێت����ەوە‪ .‬خوێندکاران‬ ‫کە مەرجی خۆپیش����اندانی بەس����تەوە بڕیار ئەدەن خۆپیش����اندانێک بەڕێبخەن‬ ‫بەوەرگرتن����ی موڵ����ەت لەوەزارەت����ی بۆ س����ەر ئ����ەو هێڵی ش����ەمەنەفەرەی‬ ‫ناوخۆوە‪ .‬هەموان دژی وەستاین چونکە چەکو سەربازی بۆ ڤیتنام ئەگواستەوە‪.‬‬ ‫ئ����ەم مەرجە مافی خۆپیش����اندان وەک ئەیانویس����ت رێگەی ش����ەمەنەفەرەکە‬ ‫مافێ����ک لەخەڵ����ک زەوت ئەکاتو مافی بگرن‌و رێگە ن����ەدەن چیدی بەو هێڵەدا‬ ‫قەدەغەکردن����ی گەورەتر ئ����ەکات‪ .‬ئەم هیچ ش����تێک بۆ ڤیتنام بچێت‪ .‬هەزاران‬ ‫یاس����ایە بەهۆی ئەم مادەیەوە لەیاسای خوێن����دکار ب����ەڕێ ئەکەون ب����ۆ هێڵی‬ ‫مافی خۆپیشاندانەوە ئەگۆڕیت بۆ مافی شەمەنەفەرەکەو کاتێک ئەگەنە بەردەم‬ ‫قەدەغەکردنی خۆپیش����اندان لەالیەنی هێڵەکە‪ ،‬لەش����کرێک س����ەرباز بەچەکو‬ ‫وەزارەت����ی ناوخ����ۆوە‪ .‬بەک����ردەوەش دارەوە لەچاوەڕوانیان����دا وەس����تاوە‪.‬‬ ‫هەروا ب����و‪ .‬وەزارەتی ناوخ����ۆ چەندان لەناو خوێندکاراندا ئەبێت بەمش����تومڕ‪،‬‬ ‫خۆپیش����اندانی ب����ەم یاس����ایە قەدەغە هەندێک ئەڵێن نابێ بوەس����تینو ئەبێت‬ ‫ک����ردو رێگەی لێگ����رت‪ .‬ئەم یاس����ایە بڕۆی����ن س����ەربازەکان ببڕی����ن‌و بگەینە‬ ‫بەهەمو پێودانگێک یاس����ایەکی خراپەو هێڵی ش����ەمەندەفەرەکە‪ ،‬هەندێکی تر‬ ‫زەوت����ی یەکێ����ک لەبنەڕەتیترین مافە ئەوە بەڕاست نازاننو داوا ئەکەن لەوێدا‬ ‫دیموکراس����یەکان ئ����ەکات‪ .‬زەوتکردنی بوەستنو نەچنە پێشێ‪ .‬پاش ماوەیەک‬ ‫ئەم مافەش نەک بەقازانجی دەس����ەاڵت لەفەوزا‪ ،‬ئەو دەنگە زاڵ ئەبێت کە داوای‬ ‫نیە‪ ،‬بەڵک����و گەورەترین مەترس����ی بۆ وەستان‌و مانەوە لەجێی خۆیان ئەکات‪.‬‬ ‫دروس����ت ئەکات‪ .‬چونکە ئەوکاتەی ئەم خوێن����دکاران لەبەردەم لەش����کرەکەدا‬ ‫ماف����ە زەوت ئەکەیت لەداواکاری خەڵک دائەنیش����نو گیتارەکانیان دەرئەهێنن‌و‬ ‫دور ئەکەویت����ەوەو رێگ����ە لەوە ئەگریت دەس����ت ئەکەن بەگۆرانی‌و دروشمدان‪.‬‬ ‫بزانیت چیان ئەوێت بۆ ئەوەی بتوانیت مارکیوز ئەڵێت گەر خوێندکاران گوێیان‬ ‫رازییان بکەیت‪ .‬چونکە هەر دەسەاڵتێک لەوە نەگرتایەو سوربونایە لەسەر ئەوەی‬ ‫چەند بەهێزو خاوەن زەبر بێت‪ ،‬کاتێک هێڵی شمەنەفەرەکە داگیربکەن لەیەک‬ ‫رەزامەندی خەڵکەکەی لەدەست ئەدات‪ ،‬چرکەدا خۆپیش����اندانەکەیان لەکارێکی‬ ‫درەنگ یان زو بەرەو لەناوچون ئەچێت‪ .‬یاساییەوە ئەگۆڕا بۆ کارێکی نایاسایی‌و‬ ‫هیچ دەس����ەاڵتێک چەند دیموکراسیش روبەڕوی لەشکرێک ئەبونەوە کە بێگومان‬ ‫بێ����ت ئ����ەوەی پێخ����ۆش نی����ە دژی لەو روبەڕوبونەوەیەدا تیک ئەش����کان‌و‬ ‫خۆپیش����اندان بکرێت‪ ،‬بەس کە رێگەی ژمارەیەکی زۆریان ل����ێ ئەکوژرا‪ .‬بەاڵم‬ ‫پێ ئەدرێت لەبەرئەوەیە دەس����ەاڵتداران کاتێک بڕیاری وەس����تانیان داو لەجێی‬ ‫لەهەمو حەزو خواستێکی خەڵکەکەیان خۆیان دانشیتن‌و دەستیانکرد بەدروشم‬ ‫نزیک بن‌و بیزان����ن‪ ،‬نەک نەینزانن‌و بەم وتن����ەوەو گۆرانی حەماس����ی‪ ،‬هەر ئەم‬ ‫نەزانین����ەش بکەونە هەڵ����ەی واوە کە کارە تەنانەت ئەو لەشکرەش����ی خستە‬ ‫زیات����ر خەڵک بدۆڕێنن‪ .‬خۆپیش����اندان ژێر کاریگەری خۆی����ەوە کە هاتبون بۆ‬ ‫مافێکی سەرەکی دیموکراسیە کە ئەبێت سەرکوتکردنیان‪.‬‬ ‫لەم نمونەیەدا ب����ەوردی دەرئەکەوێت‬ ‫دەس����ەاڵتداری دیموکراس����ی لەپێناوی‬ ‫خۆی نەک کەسی تردا بەرگری لەبونی چۆن ئەتوانرێت خۆپێشاندان لەکارێکی‬ ‫یاس����اییەوە ک����ە ماف����ی هاواڵتیان����ە‬ ‫بکات‪ ،‬نەک قەدەغەکردنی‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم ماف����ی خۆپیش����اندان وەک بگۆڕێت بۆ کارێکی نایاس����ایی کە ماف‬ ‫ئامڕازێک����ی دیموکراس����ی جی����اوازە بەدەس����ەاڵتداران ئەدات بەخوێنساردیو‬ ‫لەداواکاری خۆپیشاندانی سەرتاسەری‪ .‬هەستی لەس����ەر هەق بونەوە بەتوندی‬ ‫یەکەمی����ان مافێک����ە ک����ە ئەبێت هەمو سەرکوتی بکەن‪ .‬خۆپیشاندان مافێکی‬ ‫تاک����و گروپێکی کۆمەاڵیەت����ی خاوەنی بنەڕەتی دیموکراسیەو ئەرکی سەرەکی‬ ‫بنو بەش����ێکی س����ەرەکیە لەبنەماکانی حوکمڕانانیش بەرگریکردنو پاراس����تنی‬ ‫هەمو سیس����تەمێکی دیموکراتی‪ ،‬بەاڵم ئ����ەم مافەیە‪ ،‬ب����ەاڵم لەی����ەک چرکەدا‬ ‫دوهەمیان س����ەر بەجیهانی دیموکراسی ئەتوانێت بگۆڕێت بۆ کارێکی نایاسایی‬ ‫نیەو داوایەکی راستەوخۆیە بۆ راپەرین‌و کە خۆپیش����اندەران روبەڕوی لەش����کرو‬ ‫یاخیبونی گش����تی لەکۆی سیس����تەمە س����وپایەک ئەکات����ەوە ک����ە ئام����رازی‬ ‫بەرگریک����ردن لەخۆیانی����ان لەبەردەمدا‬ ‫حوکمڕانیەکە‪.‬‬ ‫یەکەمی����ان ئام����ڕازی فش����ارە ب����ۆ نیە‪.‬‬ ‫زۆرێ����ک ل����ەو داوایان����ەی قس����ە‬ ‫ناچارکردنی دەس����ەاڵتداران بۆ ئەوەی‬ ‫هەنگاوێ����ک بنێ����ن ی����ان لەهەنگاوێک لەخۆپیش����اندانی سەرتاسەری ئەکەن‪،‬‬ ‫پەش����یمان ببن����ەوە‪ ،‬ب����ەاڵم دوهەمیان ئەو خاڵەی����ان لێ ون ئەبێ����ت کە ئەم‬ ‫داوایەکە بۆ یاخیبونێکی سەرتاس����ەری داوایە لەمافێکی یاس����اییەوە‪ ،‬ئەگوڕێت‬ ‫ک����ە ئامانج����ی روخان����ی‌و البردن����ی ب����ۆ کارێکی نایاس����ایی ک����ە ئەیانخاتە‬ ‫دەس����ەاڵتدارانی هەنوکەی حوکمڕانیە‪ .‬روبەڕوبونەوە لەگەڵ س����وپاو لەشکردا‬ ‫یەکەمی����ان س����ەر بەجیهان����ی ریفۆرم‌و بەب����ێ ئ����ەوەی توان����ای بەرگریکردن‬ ‫چاکسازیەو دوهەمیشیان سەر بەجیهانی لەخۆیانی����ان پێبێ����ت‪ .‬خۆپیش����اندانی‬ ‫سەرتاس����ەری داواکاری راپەڕین����ە‬ ‫راپەڕین‌و شۆڕش‪.‬‬ ‫بەڕاس����تیش خۆپیشاندان یەکێکە لەو لەدۆخیک����دا کە توان����ای روبەڕبونەوەی‬ ‫ئامڕازە یاسایانەی کە ئەتوانێت لەیەک نی����ە‪ .‬چونک����ە لەالیەک ن����ە ئەتوانێت‬ ‫چرکەدا بگوڕێت بۆ کارێکی نایاس����ایی‪ .‬سەرتاسەری بێتو نەئەشتوانێت بەرگری‬ ‫فەیلەس����وفی بەناوبان����گ هیرب����رت لەخۆی لەبەرامبەر س����وپاو لەش����کردا‬ ‫مارکی����وز لەکتێبی پێنج وت����اردا نمونە بکات‪.‬‬

‫هیچ دەسەاڵتێک‬ ‫چەند دیموکراسیش‬ ‫بێت ئەوەی‬ ‫پێخۆش نیە دژی‬ ‫خۆپیشاندان بکرێت‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )546‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/10/4‬‬

‫دەسەاڵت‬ ‫لەکردنەو‬ ‫میللەتیش‬ ‫لەمردنە ‪...‬؟!‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫مرۆڤی‌ بەئه‌خالق‌وخاوەن‌ نه‌ریت ‌ی كوردان ‌ە‬ ‫چۆن له‌شاردا ده‌بێت ‌ه هاواڵتییه‌ك ‌ی بێ مۆراڵ‬

‫شەماڵ عادل سەلیم‬ ‫ئەمڕۆ ئەگەر ئەو بارودۆخە ناهەموارەی‬ ‫ک���ە هەرێم���ی بەتەم���ای خ���ودای پێ‬ ‫تێپەڕدەبێ���ت بەش���ێوەیەکی زانس���تی‌و‬ ‫مەعریفیان���ە لێک بدەینەوە دەبینین کە‬ ‫دەسەاڵتی هەردو حزب ( پارتی لەزۆنی‬ ‫زەرد‪ ،‬یەکێتی���ش لەزۆنی س���ەوزو نیلی)‬ ‫بەشێوەیەکی تەواو هەست پێکراو بەرەو‬ ‫تاکڕەوی دەڕوات‌و رۆژ لەدوای رۆژیش لەو‬ ‫بەڵێنانەی کە بەهاواڵتیانیان دابو پاشگەز‬ ‫دەبن���ەوە‪ ،‬گرنگترین پاش���گەزبونەوەش‬ ‫لەبواری دیموکراسیەت‌و مافی هاواڵتیان‌و‬ ‫بەرتەس���کردنی ئازادی تاک‌و رادەربڕین‌و‬ ‫ش���کاندنی ش���کۆی مرۆڤ���ەکان خ���ۆی‬ ‫دەنوێنێت‪.‬‬ ‫هەروەک دەزانین کە دیموکراس���یەت‌و‬ ‫ئ���ازادی رادەربڕی���ن‌و خۆش���گوزەرانی‌و‬ ‫عەدالەتی کۆمەاڵیەتی ئەوئامانجە پیرۆزو‬ ‫رەوایانە ب���ون کە گەلەکەم���ان لەپێناو‬ ‫بەدیهێنانیاندا بەهیچ شێوەیەک نەک تەنها‬ ‫کەمتەرخەمی نەکردوە‪ ،‬بەڵکو دەریایەک‬ ‫خوێ���ن‌و هەزاران ش���ەهیدی نازداری لەم‬ ‫رێگایەدا داوە‪.‬‬ ‫بۆیە لەڕۆژگارێکی دژوارو رەش���ی وەک‬ ‫ئەمڕۆ کە هەرێمی بەتەمای خودای پێدا‬ ‫تێپەڕدەبێت‪ ،‬خەریک���ە ئەو ئازادی‌و ئەو‬ ‫بڕە دیموکراس���یەتەی کە هاتبوە ئاراوە‬ ‫لەپ���اڵ ئامان���ج‌و دەس���کەوتە رەواکانی‬ ‫دیکەی گەلە ستەمدیدەکەماندا‪ ،‬خەریکە‬ ‫بەدەستی دەسەاڵتدارانی کوردو بەهیمەتی‬ ‫کەس���انی گەندەڵ‌و دور لەلێپرس���راوەتی‬ ‫لەناودەچێت‪.‬‬ ‫س���ەرەڕای پەیڕەوکردنی سیاس���ەتی‬ ‫برس���یکردن‌و بڕین���ی موچ���ەو دزین���ی‬ ‫داهات‌و هەڕاج کردنی کەرتە گشتیەکان‌و‬ ‫فرۆش���تنیان بەکەرت���ی تایبەت���ی ک���ە‬ ‫ه���ەژارەکان هەژارت���رو دەوڵەمەندەکان‬ ‫دەوڵەمەندت���ر دەکات ‪ ،‬دەس���ەاڵتی‬ ‫کوردی هێزێکی تۆقێنەرو سەرکوتکەری‬ ‫(بەلتەجی) هێناوەتە مەیدان‌و هەریەکێ‬ ‫داوای ماف���ی رەوای خ���ۆی بکات‪ ،‬بەبێ‬ ‫سێ‌ودو (پەل بەست‌و شلم کوت)و نانبڕێ‬ ‫دەکەن‌و دواتریش شاربەدەری دەکەن‪.‬‬ ‫ئەمڕۆ ئەو ناعەدالەتییەی کە لەهەرێمی‬ ‫بەتەمای خ���ودا دەگوزەرێ���ت‪ ،‬لەبڕین‌و‬ ‫پاش���ەکەوتکردنی موچەی فەرمانبەران‬ ‫زۆر گەورەت���رو خەتەرناکت���رە‪ ،‬بۆی���ە‬ ‫هاواڵتی���ان هەڵەیەکی گەورە دەکەن‪ ،‬کە‬ ‫داواکارییەکانی���ان لەبازنەیەک���ی بچوکدا‬ ‫چوارچێوەگیر دەک���ەن‪ ،‬هەروەک ئەوەی‬ ‫کە کێشەی سەرەکی خەڵکی کوردستان‬ ‫تەنها (موچە) یەو بەس ‪!!...‬‬ ‫ئەم���ڕۆ هەرێم���ی بەتەم���ای خ���ودا‬ ‫لەکابوس���ێکی زۆر ترس���ناکدا دەژی‬ ‫ک���ە ئەویش کابوس���ی ( تێکش���کاندن‌و‬ ‫بێدەس���ەاڵت کردنی پرس���ۆناڵی کوردو‬ ‫چەس���پاندنی کۆڵەکەی تاکڕەوی حزبی‬ ‫فەرمان���دەو قۆرخکردن���ی دەس���ەاڵت‌و‬ ‫خنکاندن���ی ئ���ازادی رادەربڕی���ن‌و‬ ‫تەسککردنەوەی بنەما س���ەرەکییەکانی‬ ‫ماف���ی مرۆڤ���ە ک���ە لەالی���ەن (پارتی‌و‬ ‫یەکێتییەوە) بەشێوەیەکی سیستەماتیک‬ ‫پەیڕەو دەکرێت‪!! )....‬‬ ‫بەواتایەک���ی دیکە‪ ،‬چارەس���ەرکردنی‬ ‫کێشەی موچە‪ ،‬نابێتە هۆی چارەسەرکردنی‬ ‫ئەو کێشە سەرەکیانەی کە ئەمڕۆ یەخەو‬ ‫بەرۆک���ی هاواڵتیان���ی گرت���وەو خەریکە‬ ‫لەناویان دەبات‪ ،‬بۆیە بەبڕوای من دەبێت‬ ‫داواکاریەکان‌و خەباتی خەڵک لەئاس���ت‬ ‫کێش���ە ترس���ناک‌و گەورەکاندا بێت نەک‬ ‫لەچوارچێوەی موچەدا قەتیس بکرێت‌و(‬ ‫ئاوان بێنەو دەستان بشۆ )‪...‬‬ ‫هەربۆی���ە دەبێت هەم���وان بەجیاوازی‬ ‫دەن���گ‌و رەنگەکانمان���ەوە رۆڵ���ی دیارو‬ ‫بەرچاوم���ان هەبێ���ت‌و خەب���ات ب���ۆ‬ ‫گەڕاندن���ەوەی کەرامەت‌و ئیرادەو بەهاو‬ ‫کەسایەتی‌و شکۆی خەڵکی ستەمدیدەی‬ ‫کوردس���تان‌و ماف���ە س���ەرەکییەکانمان‬ ‫بکەی���ن‪ ،‬ن���ەک تەنه���ا داوای (موچە )‬ ‫بکەین کە مافێکی سەرەکی خۆمانە وەک‬ ‫(خێرو س���ەدەقە) چەند مانگ جارێک (‬ ‫فیرعەونەکانی هەرێم���ی بەتەمای خودا)‬ ‫بەسەرماندا دابەشی دەکەن‪!....‬‬ ‫لەکۆتایدا هەرئەوەندە ماوە بڵێم‪:‬‬ ‫باهەموم���ان بەیەک دەن���گ روبەڕوی‬ ‫گەندەڵ���کاران ببین���ەوەو هاواربکەی���ن‌و‬ ‫بڵێین‪ ( :‬مرۆڤ بەنرخترین سەرمایەیە)‪،‬‬ ‫نابێ���ت‌و ناکرێت لەوە زیاتر س���وکایەتی‬ ‫بەش���کۆی ئازادی‌و مافە سەرەکییەکانی‬ ‫خەڵکی کوردستان بکەن‪!....‬‬

‫بیروڕا‬

‫ئاكۆ قادر‬ ‫یه‌كێ���ك له‌مه‌رجه‌كانی‌ چاكه‌كاری‌ الی‌‬ ‫ك���وردی‌ خێڵه‌ك���ی‌ پاراس���تنی‌ بنه‌چه‌و‬ ‫گرنگیدان به‌نه‌سه‌ب‌و پاراستنی‌ په‌یوه‌ندی‬ ‫خ���ۆی‌ به‌ئه‌وانی‌ تره‌وه‌یه‌ ك���ه‌ به‌خوێن‌و‬ ‫خێڵ به‌یه‌كه‌وه‌ به‌ستراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬مه‌حمود‬ ‫بایه‌زیدی‌ ئه‌مه‌ی‌ له‌ناوه‌ڕاس���تی‌ سه‌ده‌ی‌‬ ‫نۆزده‌ نوسیوه‌(‪.)1‬‬ ‫هه‌روه‌ها له‌س���ه‌رده‌می‌ بااڵده‌س���تی‌‬ ‫خێڵ���دا ده‌س���تگیرۆییكردنی‌ ئه‌ویت���ری‌‬ ‫خێڵ‌و یارمه‌تیدان���ی‪ ،‬هاریكاری‌ ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫به‌خوێن‌و به‌شوناس���ی‌ خێ���ڵ به‌یه‌كه‌وه‌‬ ‫ده‌به‌س���ترێنه‌وه‌ ئه‌رك���ه‌و ئه‌فزه‌لیه‌ت���ی‌‬ ‫هه‌یه‌ به‌س���ه‌ر یارمه‌تیدان���ی‌ ئه‌وانی‌ تری‌‬ ‫نه‌ناس���راو و دورو بێگان���ه‌دا‪ ،‬ده‌بێ���ت‬ ‫له‌هه‌م���و بارودۆخه‌كاندا به‌ته‌نگی‌ یه‌كه‌وه‌‬ ‫بێن‌و له‌خۆشی‌‌و ناخۆشیه‌كانیدا هاوبه‌شی‌‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬به‌ده‌مه‌وه‌ هاتن���ی‌ ئه‌ندامی‌ خێڵ‬ ‫بۆ كه‌س���ی‌ هاوخێڵی خۆی‌‪ ،‬ئه‌مه‌ یه‌كێك‬ ‫له‌و ش���ته‌ گرنگانه‌ بوه‌ كه‌ باشی‌‌و خراپی‌‬ ‫كه‌س���ێك له‌ناو خێڵدا دیاریده‌كات‪ ،‬ئه‌م‬ ‫چه‌مك���ه‌ گرنگیه‌كی‌ له‌ڕاده‌ب���ه‌ری‌ هه‌یه‌‬ ‫له‌بیركردنه‌وه‌ی‌ مرۆڤی‌ خێڵه‌كی‌ كوردیدا‪،‬‬ ‫بێگومان ئه‌م چه‌مكه‌ له‌پێوانه‌ی‌ ئه‌خالقیدا‬ ‫ئاس���تێكی‌ ب���ه‌رز دی���اری‌ ده‌كات‪ ،‬هیچ‬ ‫بیركردنه‌وه‌یه‌كی‌ ئه‌خالقی‌ ناتوانێت ئه‌مه‌‬ ‫ره‌ت بكات���ه‌وه‌‪ ،‬به‌دیاریك���راوی‌ ناتوانێت‬ ‫"هاری���كاری‌" و "به‌ته‌نگه‌وه‌هاتنی‌ ئه‌وانی‌‬ ‫تر" ره‌تبكات���ه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ كه‌س (تاك)‬ ‫ناچار ده‌كات له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ خۆی‌ به‌رزتر‬ ‫بڕوانێت‌و به‌رژه‌وه‌ندی‌ ئه‌ویتریش له‌به‌رچاو‬ ‫بگرێ���ت‪ ،‬به‌اڵم هه‌م���و چه‌مكێك مێژوی‌‬ ‫خۆی‌‌و س���یاقی‌ مێژویی‌و كولتوری‌ خۆی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌كۆتاییدا ئه‌م ئه‌ركی‌ هاریكاریه‌ی‌‬ ‫ئه‌ندامی‌ خێڵ‌و خزمان هاتۆته‌ ناوش���ار‪،‬‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ ئێس���ته‌ مرۆڤ���ی‌ كورد‬ ‫وه‌ك س���ه‌ده‌كانی‌ رابردو له‌چوارچێوه‌ی‌‬ ‫خێ���ڵ‌و پێكهات���ی‌ خێ���ڵ‌و سیس���ته‌می‌‬ ‫خێڵدا ناژی‌‪ ،‬ئێس���ته‌ زۆرین���ه‌ی‌ مرۆڤی‌‬ ‫كورد نیشته‌جێی‌ ش���ارو شارۆچكه‌كانه‌‪،‬‬ ‫هاوژیانی‌ خه‌ڵكی‌ ترو ئه‌ندامی‌ خێڵه‌كانی‌‬ ‫تره‌‪ ،‬زۆرینه‌ی‌ ه���ه‌ره‌زۆری‌ مرۆڤی‌ كورد‬ ‫ئێس���ته‌ بایه‌خێكی‌ بۆ خێ���ڵ نیه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫خێڵیكیش���ی‌ هه‌بێت ئه‌وه‌نده‌ راسته‌وخۆ‬ ‫پابه‌ندنی���ه‌ به‌فه‌رمانه‌كان���ی‌ خێڵ���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وان���ه‌ی‌ تاكێك���ی‌ ك���ورد په‌یوه‌ن���دی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و دۆستایه‌تی‌ له‌گه‌ڵیاندا هه‌یه‌‬ ‫زۆرینه‌یان له‌وانه‌ن هی���چ په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫خوێن���ی‌ به‌یه‌كه‌وه‌یان نابه‌س���تێت‪ ،‬واته‌‬ ‫خزم نی���ن‪ ،‬به‌ش���ی‌ زۆری‌ مرۆڤی‌ كورد‬ ‫ئێس���ته‌ خوێنده‌واره‌و زۆرینه‌ش���ی‌ له‌ناو‬ ‫ده‌زگای‌ حكومیدا كارده‌كات‌و نان‌و بژێوی‌‬ ‫له‌خێڵ���ه‌وه‌ نای���ه‌‪ ،‬وات���ه‌ به‌كورتی‌ خێڵ‬ ‫وه‌ك ده‌زگایه‌كی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و كارگێڕی‌‌و‬ ‫ئاب���وری‌ نه‌م���اوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌ك زانایانی‌‬ ‫كۆمه‌ڵناسی‌‌و ئه‌نسرۆپۆلۆژیا ئاماژه‌ی‌ بۆ‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌وانه‌ (لیڤی‌ برێل)‪ ،‬نه‌ریته‌كان‬ ‫توانایه‌كی‌ گه‌وره‌تری‌ مانه‌وه‌یان هه‌یه‌ له‌و‬ ‫ك ‌هش‌و كایانه‌ی‌ ك���ه‌ ده‌یانهێننه‌ كایه‌وه‌‪،‬‬ ‫وات���ه‌ هه‌رچه‌ن���ده‌ هه‌ر ج���ۆره‌ نه‌ریت‌و‬ ‫نۆرمێكی‌ دیاریكراو كه‌شێكی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‬ ‫ئاب���وری‌ دیاریك���راو دروس���تی‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌له‌ناوچونی‌ ئه‌و كه‌ش���ه‌ ئابوری‌‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌‪ ،‬بیركردنه‌وه‌ی‌ گشتی‌ نۆرم‌و‬ ‫به‌ه���اكان له‌ناوناچن‌و ده‌مێنن‪ ،‬راس���ته‌‬ ‫هه‌ندێك له‌هێزی‌ خۆی‌ له‌ده‌س���ت ئه‌دات‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم به‌ت���ه‌واوی‌ له‌ناو ناچێ���ت‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ له‌هه‌ر دیارده‌یه‌كی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫یان هه‌ر به‌ه���ا یان نۆرمێك پێویس���ته‌‬ ‫له‌پێش���ینه‌ مێژوییه‌كه‌شی‌ بڕوانرێت واته‌‬ ‫له‌ڕابردوی ئ���ه‌و دیارده‌یه‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ ئه‌مه‌‬ ‫واده‌كات لێكۆڵین���ه‌وه‌ له‌هه‌ر دیارده‌یه‌كی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ الیه‌نی‌ ئێستاتیك‌و دینامیكی‌‬ ‫دیارده‌كه‌ به‌هه‌ند وه‌ربگرێت(‪.)2‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌كرێ���ت بڵێی���ن بیركردنه‌وه‌ی‌‬ ‫خێڵه‌كی‌ كوردی‌ بۆ مانه‌وه‌ی‌ پێویس���تی‌‬ ‫به‌وه‌ نیه‌ خێڵ مابێ���ت‪ ،‬نۆرم‌و به‌هاكانی‌‬ ‫خێڵ ب���ۆ مانه‌وه‌یان پێویس���تیان به‌وه‌‬ ‫نی���ه‌ خێڵ مابێت‪ ،‬كوردێك���ی‌ ناخێڵه‌كی‌‬ ‫خوێنده‌واری‌ نیش���ته‌جێی‌ ش���ار كه‌ له‌وه‌‬ ‫ناچێ���ت پێڕی‌ دۆس���ت‌و ناس���یاوه‌كانی‌‬ ‫له‌خێڵه‌ك���ه‌ی‌ خ���ۆی‌ بێ���ت تائاس���تێك‬ ‫هه‌ڵگ���ری‌ بیركردن���ه‌وه‌ی‌ خێڵه‌كیه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وه‌س���فه‌ی‌ عه‌ل���ی‌ وه‌ردی‌ كۆمه‌ڵناس���ی‌‬ ‫عێراق���ی‌ ب���ۆ كه‌س���ێتی‌ تاك���ی‌ عێراقی‬ ‫كردویه‌تی‌ تائاستێكی‌ به‌رز له‌كه‌سایه‌تی‌‬ ‫كوردێكیش���دا هه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌وه‌ی‌ ك���ه‌ تاكی‌‬ ‫عێراقی‌ كه‌سێتیه‌كی‌ دوالیزمی‌ (دوانه‌یی)‬

‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬له‌یه‌ككاتدا هه‌ڵگری‌ تایبه‌تمه‌ندی‌‬ ‫خێڵه‌كی‌‌و شارستانشینیش���ه‌‪ ،‬ش���تێك‬ ‫ده‌ڵێت‌و شتێكی‌ تر ده‌كات‪ ،‬بیر له‌شتێك‬ ‫ده‌كات���ه‌وه‌و پێچه‌وانه‌كه‌ی‌ ده‌ڵێت‪ ،‬باس‬ ‫له‌ئازایه‌تی‌‌و پیاوه‌تی‌ ده‌كات‌و به‌خێراییش‬ ‫ده‌بینی���ن ده‌پارێته‌وه‌و ملكه‌چ ده‌بێت(‪،)3‬‬ ‫الی‌ عه‌ل���ی‌ وه‌ردی‌ ئ���ه‌و دوالیزمه‌ بونه‌ی‌‬ ‫كه‌س���ایه‌تی‌ عێراق��� ‌ی گه‌لێك ه���ۆكاری‌‬ ‫مێژویی‌و كه‌لت���وری‌‌و ئایینی‌‌و جوگرافی‌‌و‬ ‫زمان���ی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌ له‌پش���ته‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌تێبینیكردن���ی‌ ش���ێوه‌ژیانی‌ ئێس���تای‌‬ ‫كۆمه‌ڵ���گای‌ كوردیش به‌تایب���ه‌ت له‌ڕوی‌‬ ‫ئ���ه‌و به‌هایانه‌ی‌ له‌قواڵییدا بڕوای‌ پێیه‌تی‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وان���ه‌ی‌ ده‌ریده‌بڕێت‪ ،‬ده‌كرێت‬ ‫وه‌سفی‌ ئه‌فه‌نی‌ خێڵه‌كی‌‪ ،‬یان "خێڵه‌كی‌‬ ‫بێ‌ خێڵ" به‌سه‌ر زۆر له‌تاكی‌ كوردی‌ ناو‬ ‫كوردستانی‌ عێراقیشدا بگونجێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ئێم���ه‌ مه‌به‌س���تمانه‌ لێره‌دا‬ ‫كه‌س���ێتی‌ تاكی‌ كوردی‌ نیه‌ به‌گش���تی‌‪،‬‬ ‫ئێمه‌ ل���ه‌م وت���اره‌دا ته‌نه���ا ده‌مانه‌وێت‬ ‫ئه‌وه‌ بخه‌ین���ه‌ڕو چۆن ره‌فتاری‌ ئه‌خالقی‌‬ ‫له‌س���ه‌رده‌مێكدا ده‌كرێت له‌سه‌رده‌مێكی‌‬ ‫تردا ره‌فتارێك���ی‌ نائه‌خالقی‌ بێت‪ ،‬چۆن‬ ‫پێوه‌رێكی‌ باشه‌ ‌ی دوێنێ‌ ده‌كرێت ئه‌مڕۆ‬ ‫یان سبه‌ی‌ وه‌ك خراپه‌ ته‌ماشای‌ بكه‌ین‪،‬‬ ‫چۆن ئ���ه‌وه‌ی‌ دوێن���ێ‌ ره‌وش���تیی‌ بوه‌‬ ‫س���به‌ی‌ كارێكی‌ ناڕه‌وش���تیانه‌ بێت‪ ،‬له‌م‬ ‫چوارچێوه‌یه‌شدا ئێمه‌ باس له‌چه‌مكێكی‌‬ ‫كالس���یكی‌ ئه‌خالقی‌ كوردی‌ س���ه‌رده‌می‌‬ ‫خێڵه‌ك���ی‌ ده‌كه‌ین ك���ه‌ ده‌كرێت له‌مڕۆدا‬ ‫چه‌نده‌ زیانمه‌ند بێت به‌شێوه‌یه‌ك بكرێت‬ ‫پێی‌ بوترێت ره‌فتاری‌ نائه‌خالقی‌‪.‬‬ ‫ب���اس له‌چه‌مكی‌ هاری���كاری‌ ده‌كه‌ین‌و‬ ‫هه‌وڵده‌ده‌ی���ن رۆڵ���ی‌ ئ���ه‌م چه‌مكه‌ یان‬ ‫بیرۆك���ه‌ خێڵه‌كیه‌ له‌ژیان���ی‌ هاواڵتیه‌كی‌‬ ‫كوردی‌ شاری ناخێڵیدا ده‌كه‌ین‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫چۆن نۆرمی‌ هاریكاری‌ ئه‌ندامانی‌ خێزان‌و‬ ‫خزم���ان‌و بنه‌ماڵه‌و خێڵ‌و ناس���یاوه‌كان‬ ‫چوه‌ت���ه‌ ن���او سیس���ته‌می‌ كارگێ���ڕی‌ ره‌فتارانه‌ زۆرینه‌ی‌ خه‌ڵكی‌ كوردس���تان‬ ‫كوردی���ه‌وه‌و چ هاریكارییه‌ك���ی‌ ك���ردوه‌ ئه‌نجامی‌ ده‌دات‪ ،‬له‌هه‌ر پیشه‌یه‌كدا بێت‬ ‫له‌گۆڕینی‌ سیسته‌می‌ كارگێڕی‌ مه‌ده‌نیه‌وه‌ وات���ه‌ سه‌روخس���تنی‌ كه‌س���ێك به‌خوێن‬ ‫ب���ۆ سیس���ته‌مێكی‌ ل���ه‌رزۆك‌و گه‌نده‌ڵ‪ ،‬پێیه‌وه‌ به‌س���تراویت به‌سه‌ر ئه‌وانی‌ تری‌‬ ‫هه‌روه‌ها چ���ۆن ئه‌م چه‌مكه‌ له‌چه‌مكێكی‌ نه‌ناسراودا‪.‬‬ ‫هه‌م���و ئ���ه‌م ره‌فت���اره‌ خێڵه‌كیان���ه‌‬ ‫ئه‌خالقی ناو گونده‌وه‌ ده‌بێته‌ چه‌مكێكی‌‬ ‫نائه‌خالق���ی‌ له‌ش���اردا‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ئه‌م به‌جۆری‌ جیاواز هاتونه‌ت ‌ه ناو سیسته‌می‌‬ ‫چه‌مكه‌ چۆن ده‌بێت���ه‌ بناغه‌یه‌كی‌ خراپ فه‌رمانڕه‌وای���ی‌‌و حزب���ی‌‌و كارگێ���ڕی‌‬ ‫بۆ سیس���ته‌می‌ نیپۆتی���زم ‪ -‬خزمخزمێنه‌ حكومه‌ته‌كان���ی‌ هه‌رێم���ه‌و‌ه به‌جۆرێ���ك‬ ‫(المحس���وبیه‌‪ )nepotism-‬كه‌ واتای‌ ناتوانی���ن ره‌فتاره‌كانی‌ ئه‌م سیس���ته‌مه‌‬ ‫خزمپه‌روه‌ری���ش ده‌گه‌یه‌نێ���ت‪ ،‬ئه‌مه‌ش كارگێڕی���ه‌ بێ‌ ئ���ه‌م خه‌یاڵ���ه‌ خێڵه‌كی ‌ه‬ ‫چ���ۆن ده‌بێته‌ هاری���كارو هاوبه‌ش له‌ناو بخوێنینه‌وه‌ وه‌ك ده‌ستپێك‪.‬‬ ‫مرۆڤ���ی‌ ك���ورد له‌ن���او حكومه‌ته‌كانی‌‬ ‫سیسته‌می‌ كلیبتۆكراس���ی‌ "دزۆكراسی‌"‬ ‫كوردی���دا‪ ،‬ه���ه‌ر ئه‌م چه‌مك���ه‌ خێڵه‌كیه‌ هه‌رێم‌و له‌ناو سیس���ته‌مه‌ كارگێڕیه‌كه‌یدا‬ ‫كوردیه‌ به‌توندی‌ ره‌گ���ی‌ داكوتیوه‌ له‌ناو هێش���تاكه‌ وا ئایدیای‌ ژیانی‌ خۆی‌ ده‌كات‬ ‫شێوه‌ژیانی‌ حزبی‌ كوردی‌‌و حكومه‌ته‌كانی‌ وه‌ك ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌ن���او خێڵدا ب���ژی‌‪ ،‬ژن‌و‬ ‫هه‌رێم‌و ده‌زگاكانیدا كه‌ دواتر سیسته‌می‌ پیاوی‌ ك���ورد له‌زۆرینه‌ی‌ ئ���ه‌و ره‌فتاره‌‬ ‫كلیبتۆكراس���ی‌‌و تااڵنی‌ ئه‌و ده‌زگایه‌ی‌ لێ‌ كارگێڕیان���ه‌ی‌ ده‌ینوێنن‌و له‌هه‌ر پله‌یه‌كی‌‬ ‫كه‌وته‌وه‌ ناوی‌ ك���ه‌ (حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كارگێڕی���دا بن له‌و خه‌یاڵ���ی‌ هاریكاری‌‌و‬ ‫كوردس���تانه‌)‪ ،‬كه‌ بریتی���ه‌ له‌ڕێكه‌وتنی‌ ده‌س���تگیرۆییه‌ی‌ خێڵ رزگاریان نه‌بوه‌‪،‬‬ ‫ده‌س���ته‌جه‌معی‌ حزبه‌ هاوش���ێوه‌كانی‌‪ ،‬له‌كاتێكدا سیسته‌می‌ ئایدیایی‌و ئه‌ندێشه‌ی‌‬ ‫پێك���ه‌وه‌ چاره‌نوس���ی هاواڵتیان���ی‌ گوتاری‌ كوردی‌ ئه‌گه‌ر خاوه‌نی‌ فه‌لسه‌فه‌و‬ ‫كوردس���تانیان هاڕی‌‪ ،‬به‌اڵم له‌سه‌ره‌تادا جیهانبینییه‌ك���ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ گش���تگیر‬ ‫له‌ڕۆڵ���ی‌ ئ���ه‌م نۆرمه‌ له‌ژیان���ی‌ هاواڵتی‌ بوای���ه‌ ده‌یتوان���ی‌ بازبدات به‌س���ه‌ر ئه‌و‬ ‫ئاس���ایی كوردیه‌وه‌ ده‌ست پێ‌ ده‌كه‌ین‌و جیاكاری���ه‌ی‌ كه‌ خێڵ له‌نێ���وان ئه‌ندامی‌‬ ‫دواتر باس له‌كاریگه‌ری‌ هه‌مان نۆرم الی‌ خێ���ڵ‌و ده‌ره‌وه‌ی‌ خێڵدا ده‌یس���ه‌پێنێت‪،‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر گوتاری‌ كوردایه‌ت���ی‌ خاوه‌ن ئه‌و‬ ‫فه‌رمانڕه‌وایی كوردی‌ ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫نۆرم���ی‌ هاری���كاری‌ ئه‌ندامی‌ خێزان‌و فه‌لس���ه‌فه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌ گش���تگیره‌ بێت‬ ‫بنه‌ماڵه‌ هێش���تاكه‌ ئه‌فسونێكی‌ تایبه‌تی‌ ئه‌وه‌نده‌ به‌هێز ده‌بو كه‌ بتوانێت گۆڕانێكی‌‬ ‫هه‌ی���ه‌ له‌بیركردنه‌وه‌ی‌ تاكی‌ كوردیدا‪ ،‬بۆ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ گشتگیر دروست بكات‪ ،‬نۆرم‌و‬ ‫نمون���ه‌ ئێوه‌ رۆژانه‌ هه‌مو ئ���ه‌و روداوانه‌ به‌ها ئه‌خالقیه‌كان���ی‌ كۆمه‌ڵگای‌ كوردی‌‬ ‫ده‌بیس���تن‌و تا راده‌یه‌ك ئاساییه‌ له‌التان‪ ،‬ده‌س���تكاری ده‌كرد‪ ،‬النیك���ه‌م ده‌یتوانی‌‬ ‫به‌اڵم ده‌رب���ڕی‌ ره‌فتارێكی‌ خێڵه‌كیه‌‪ ،‬بۆ مرۆڤی‌ كوردی‌ له‌به‌رده‌م کارگێڕی‌ كوردیدا‬ ‫نمونه‌‪ :‬له‌س���ه‌ر مرۆڤی‌ كورده‌ له‌ش���اردا یه‌كسان بكردایه‌‪ ،‬ناسیاوی‌‌و خزمایه‌تی‌‌و‬ ‫یارمه‌تی كه‌س���ی‌ خ���ۆی‌ ب���دات له‌وه‌ی‌ خزمپه‌روه‌ری‌‌و مه‌حسوبیه‌تی‌ نه‌هێشتایه‌‪،‬‬ ‫پیش���ه‌ یان كارێك���ی‌ ده‌س���ت بكه‌وێت ئه‌گه‌ر گوتاری‌ نیش���تیمانی‌ كوردستانی‌‬ ‫گه‌ره‌نتی‌ پ���اروه‌ نانێكی‌ بكات‪ ،‬یارمه‌تی‌ هێنده‌ به‌هێز بوایه‌ جێگه‌ی‌ به‌ئه‌ندێشه‌ی‌‬ ‫ب���دات له‌وه‌ی‌ كه‌ س���زا نه‌درێت‪ ،‬غه‌رامه‌ خێ���ڵ‌و خزمایه‌تی‌ چ���ۆڵ بكردایه‌ ده‌بو‬ ‫نه‌كرێت‪ ،‬كاتێك له‌هۆڵی‌ تاقیكردنه‌وه‌دایه‌ هاواڵتیب���ون بهاتایه‌ته‌ جێ���گای‌ ئه‌ندامی‌‬ ‫چاوپۆش���ی‌ لێ‌ بكرێت ك���ه‌ به‌قۆپیه‌وه‌ خێڵ‌و دوات���ر ئه‌ندامی‌ ح���زب‪ ،‬ئه‌وكاته‌‬ ‫ده‌گیرێ���ت‪ ،‬یان قۆپی‌ بۆ بكرێت‪ ،‬له‌كاتی‌ له‌ب���ه‌رده‌م یه‌ك���ه‌ كارگێڕیه‌كان���دا هه‌مو‬ ‫دامه‌زراندن���دا له‌مه‌رجه‌كان���ی‌ ببورێ���ت‌و هاواڵتیه‌كان ده‌بو یه‌كس���ان بن‪ ،‬ئه‌وكاته‌‬ ‫بازبدات به‌س���ه‌ر ئه‌ویتردا كه‌ نایناسێت له‌جێگای‌ شكاندنی‌ یاساكان كه‌ له‌ژیانی‌‬ ‫مه‌رجه‌كانی‌ تێدایه‌‪ ،‬له‌سه‌ره‌ی‌ نه‌خۆشیدا ناخێڵه‌كی‌ شارداو له‌سه‌رده‌می‌ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫نه‌خۆش���ی‌ ناس���راوی‌ پێش نه‌ناسراوی‌ مه‌ده‌نیدا كه‌ كارێكی‌ نائه‌خالقیه‌ له‌پێناوی‌‬ ‫بخ���ات‪ ،‬هه‌مو ئه‌م ئاماژان���ه‌ ئاماژه‌ن بۆ بیركردنه‌وه‌یه‌ك���ی‌ خێڵه‌ك���ی‌ ئه‌خالقیدا‬ ‫پیاوێك���ی‌ خێڵه‌ك���ی‌ كه‌ ده‌س���تگیرۆیی‌ نه‌ده‌شكێنران‪ ،‬كه‌ ئه‌م شكاندنه‌ هاواڵتی‌‬ ‫خزمێكی‌ ده‌كات‌و نیشانه‌یه‌ بۆ ئه‌نجامدانی‌ ئاسایی‌و حزبیش به‌پله‌ی‌ جیاواز ئه‌نجامی‌‬ ‫ئه‌ركێكی‌ خێڵه‌كیانه‌ كه‌ له‌سه‌ر شانیه‌تی‌ ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ پێش���تر ئاماژه‌مان پێداوه‌‬ ‫به‌رامب���ه‌ر خزم‌و ناس���راوێكی‌ له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫ئه‌ویتردا ك���ه‌ نایناس���ێت‌و به‌په‌یوه‌ندی‌ ك���ه‌ هاری���كاری‌ نێ���وان ئه‌ندامانی‌ خێڵ‬ ‫خێڵه‌كی‌ نابه‌س���ترێته‌وه‌ پێی���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م یه‌كێك���ه‌ له‌داواكاری���ه‌ ئه‌خالقی���ه‌كان‌و‬

‫راسته‌ ئه‌ندام ‌‬ ‫ی‬ ‫حزب له‌هاواڵتی‌‬ ‫ئه‌فزه‌ڵتره‌ الی‌‬ ‫حزبی‌ كوردی‌‌و‬ ‫ده‌بێت ئه‌وانه‌‬ ‫له‌سه‌روی‌‬ ‫هاواڵتیان‌و‬ ‫ئه‌ندامانی‌‬ ‫حزبه‌كانی‌‬ ‫تره‌وه‌ بن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌حزبیشدا‬ ‫ئه‌ندامه‌كان به‌پێی‌‬ ‫نزیكایه‌تی‌ خوێنی‌‌و‬ ‫دواتر وه‌الئیان‬ ‫جیاده‌كرێنه‌وه‌‬

‫یه‌كێكه‌ له‌مه‌رجه‌ ئه‌خالقیه‌كان به‌وپێیه‌ ‌ی‬ ‫ده‌رچون���ی‌ مرۆڤه‌ له‌وه‌ی‌ كه‌ ته‌نها چاوی‌‬ ‫له‌قازان���ج‌و به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ خ���ۆی‌ بێت‪،‬‬ ‫ده‌رچون���ی‌ مرۆڤه‌ له‌بازنه‌ ته‌س���كه‌كانی‌‬ ‫خۆپه‌رستی‌‌و هه‌نگاوێكه‌ له‌ئه‌ویتردۆستی‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌مه‌ ته‌نها بۆ س���ه‌رده‌مێك راسته‌‬ ‫كه‌ جیهان‌و كۆمه‌ڵ���گا بچوك كرابێتنه‌وه‌‬ ‫بۆ خێڵ‪ ،‬له‌س���ه‌رده‌می‌ تازه‌داو له‌شاردا‪،‬‬ ‫ك���ه‌ مرۆڤ���ه‌كان له‌بازن���ه‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫گه‌وره‌ت���ردان له‌ئه‌ندامان���ی‌ خێڵه‌كه‌یان‌و‬ ‫ده‌وروبه‌ریان پڕه‌ له‌ئه‌ندامانی‌ خێڵه‌كانی‌‬ ‫تر كه‌ پێكه‌وه‌ به‌رزبونه‌ته‌وه‌ بۆ ئاستێكی‌‬ ‫تری‌ په‌یوه‌ندی‌‌و شوناس كه‌ هاواڵتیبونه‌‪،‬‬ ‫له‌م كاته‌دا ده‌رچ���ون له‌بازنه‌كانی‌ خێڵ‌و‬ ‫ده‌رچون له‌م���ه‌رج‌و خه‌یاڵ���ی‌ هاریكاری‌‬ ‫ئه‌ندامانی‌ خێڵ خۆی‌ ده‌بێته‌ داواكارییه‌كی‌‬ ‫ئه‌خالق���ی‌‪ ،‬وات���ه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ مرۆڤێكی‌‬ ‫كورد‪ ،‬هاواڵتیه‌كی‌ ئه‌خالقی‌ بێت ده‌بێت‬ ‫به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ ئه‌ندامانی‌ خێ���ڵ‌و گروپی‌‬ ‫خێڵكه‌ی‌ له‌به‌رچاو نه‌بێ���ت‌و گرنگی‌ پێ‌‬ ‫نه‌دات‪ ،‬چونكه‌ ئێسته‌ تۆ ته‌نها له‌ناو خێڵ‌و‬ ‫خزم���ه‌ بایه‌لۆژیه‌كانتدا نیت تا هاریكاری‌‬ ‫كردنی‌ ته‌نها ئه‌وان كارێكی‌ ئه‌خالقی‌ بێت‬ ‫ئێستا تۆ له‌ناو خه‌ڵكێكی‌ بنه‌چه‌ جیاوازو‬ ‫خێ���ڵ‌و ناخێڵ���ی‌ جیاوازدای���ت‪ ،‬مه‌رجی‌‬ ‫ئه‌خالق���ی‌ بونی‌ ره‌فتار له‌ش���اردا ده‌بێت‬ ‫هاری���كاری‌ هه‌م���وان‌و به‌ته‌نگه‌وه‌هاتنی‌‬ ‫هه‌م���وان بێ���ت‪ ،‬هاری���كاری‌ هاواڵت���ی‌‬ ‫بێت نه‌ك خزم���ان‪ ،‬به‌ڵك���و هاواڵتیان‌و‬ ‫به‌رژوه‌ندییان مه‌رجی‌ ئه‌خالقی‌ بونی‌ هه‌ر‬ ‫ره‌فتارێك ‌ه له‌سه‌رده‌مێكدا كه‌ ئێم ‌ه له‌ناو‬ ‫خێڵدا ناژی���ن‪ ،‬ه���ه‌ر بیانوهێنانه‌وه‌یه‌ك‬ ‫له‌شاردا بۆ چاكه‌كاری‌ ئه‌خالقی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫ئه‌ندامانی‌ خێ���ڵ‌و گروپی‌ نزیكی‌ خێزانی‌‬ ‫له‌سه‌ر حسابی‌ هاواڵتیان ده‌بێته‌ كارێكی‌‬ ‫نائه‌خالق���ی‌‪ ،‬به‌ڵكو ل���ه‌ڕوی‌ كارگێڕی‌‌و‬ ‫یاساییشه‌وه‌ ده‌بێته‌ الدان‌و تاوان‪.‬‬ ‫ده‌بێ���ت له‌لێكدان���ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م خه‌یاڵه‌‬ ‫خێڵه‌كی���ه‌و ره‌فت���اره‌ خێڵه‌كیه‌ی‌ مرۆڤی‌‬ ‫ك���ورددا له‌ناو ش���ارو ده‌زگاكانی‌ هێنده‌‬ ‫خۆش���باوه‌ڕیش نه‌بی���ن پێم���ان وابێت‬ ‫ته‌نها به‌پاڵنه‌رێكی‌ خێڵه‌كی‌‌و به‌ئامانجی‌‬ ‫چاكه‌كارییه‌كی‌ خێڵه‌كی‌ به‌س���ه‌رچوه‌وه‌‬ ‫ئه‌م ره‌فتاره‌ ئه‌نجامده‌درێت‌و دێته‌ ده‌رێ‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو به‌شێكی‌ ئه‌و ره‌فتارانه‌ جگه‌له‌وه‌ی‌‬ ‫ترس���ه‌ له‌ئابڕوچون���ی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‬ ‫له‌حاڵه‌ت���ی‌ ئه‌نجامنه‌دانیدا‪ ،‬له‌ڕاس���تیدا‬ ‫بریتیه‌ له‌هه‌وڵێكی‌ خۆپه‌رستانه‌ قبوڵكراو‬ ‫له‌سیسته‌مه‌كه‌دا بۆ دروستكردنی‌ گروپی‌‬ ‫پێش���ێلكاری‌ یاس���ایی‪ ،‬ئه‌و كه‌سه‌ی‌ كه‌‬ ‫فه‌رامۆش���ی‌ یاسای‌ مه‌ده‌نی‌‌و مه‌رجه‌كانی‌‬ ‫ده‌كات له‌كارێك���ی‌ كارگێڕیداو باز ده‌دات‬ ‫به‌س���ه‌ر ماف���ی‌ هاواڵتیانی‌ ت���ردا‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫له‌پێن���اوی‌ ئه‌وه‌دا ده‌كات كه‌ له‌كه‌س���ی‌‬ ‫به‌رامب���ه‌رو خێزان���ی‌ به‌رامب���ه‌ر هه‌مان‬ ‫گره‌نت���ی‌‌و هه‌م���ان ره‌فت���ار له‌ئاینده‌داو‬ ‫له‌كاتی‌ پێویس���تدا وه‌رگرێت‪ ،‬واته‌ وه‌ك‬ ‫قه‌رزدانێكی‌ نایاسایی كارگێڕیه‌‪ ،‬ره‌فتاری‌‬ ‫تاكی‌ كوردی‌‌و شكاندنی‌ یاساكانی‌ ژیانی‌‬ ‫مه‌ده‌نی‌ ش���تێكی‌ نامۆ نیه‌ به‌سیسته‌مه‌‬ ‫كارگێریه‌ سیاس���یه‌ حزبیه‌ گش���تیه‌كه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو هه‌ردوال ئاو له‌یه‌ك س���ه‌رچاوه‌وه‌‬ ‫ده‌خۆنه‌وه‌‪.‬‬ ‫حزب���ی‌ ك���وردی‌ سیس���ته‌می‌ ناوه‌كی‌‬ ‫خۆی‌‌و ئ���ه‌و فه‌رمانڕه‌وایی‌و حكومه‌تانه‌ی‌‬ ‫هه‌رێ���م ك���ه‌ دایمه‌زران���دوه‌‪ ،‬هه‌رگی���ز‬ ‫له‌خه‌ی���اڵ‌و پێكهات���ی‌ خێ���ڵ دانه‌بڕاوه‌‪،‬‬ ‫به‌تێبینكردنێك���ی‌ س���ه‌رپێیی‌ حزب���ی‌‬ ‫ك���وردی‌‌و پێكهاتی‌‌و حكومه‌ته‌كانیش���ی‌‬ ‫هه‌م���و ئه‌و جیاكاری‌و خه‌ی���اڵ‌و ره‌فتاره‌‬ ‫خێڵه‌كیانه‌ی‌ تێدا ده‌بینرێت‪ ،‬جگه‌ له‌بونی‌‬ ‫ئایدیای‌ خێڵه‌كی‌‌و جیاكاری‌ خێڵه‌كی‌ كه‌‬ ‫له‌س���ه‌ره‌وه‌ ئاماژه‌مان بۆ ك���ردون له‌ناو‬ ‫حزبی‌ كوردیدا‪ ،‬حزبی‌ كوردی‌ له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫حزبه‌كانی‌ ترو هاواڵتیاندا خۆی‌ وه‌ك خێڵ‬ ‫ده‌بینێ���ت‌و ته‌ماش���ا ده‌كات‪ ،‬له‌خه‌یاڵی‌‬ ‫حزب���ی‌ كوردیدا‪ ،‬ئه‌ندام���ی‌ خێڵ جێگای‌‬ ‫هاواڵتی‌ گرتۆته‌وه‌‪ ،‬سیسته‌می‌ حوكمڕانی‌‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارت���ی‌‌و حكومه‌ته‌كانی‌ هه‌رێم‬ ‫له‌س���ه‌ر بناغ���ه‌ی‌ ئه‌ندامان دام���ه‌زراوه‌‬ ‫نه‌ك هاواڵتیان‪ ،‬هاواڵتیانی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫ئه‌ندامان���ی‌ حزبه‌كانی‌ تری‌ كوردس���تان‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر حكومه‌ته‌كان���ی‌ هه‌رێ���م‌و‬ ‫حزب���ه‌ فه‌رمانڕه‌واكان���ی‌ وه‌ك هاواڵت���ی‌‬ ‫نابینرێ���ن‪ ،‬به‌ڵك���و وه‌ك ئه‌ندامان���ی‌‬ ‫خێڵی‌ تر ته‌ماش���ا ده‌كرێ���ن‪ ،‬هاریكاری‌‬ ‫ئه‌ندامان���ی‌ حزبه‌كانی‌ خۆیان‌و وه‌زیفه‌ بۆ‬ ‫دۆزین���ه‌وه‌و خۆش���گوزه‌رانكردنیان ئه‌مه‌‬ ‫به‌ئه‌رك���ی‌ حزبی‌ خۆیان���ی‌ داده‌نێن نه‌ك‬ ‫به‌ته‌نگه‌وه‌هاتن���ی‌ هاواڵتیان به‌گش���تی‌‪،‬‬

‫یه‌كێك له‌ڕه‌گه‌زه‌كانی‌ تری‌ س���ته‌مكاری‌‬ ‫فه‌رمانڕه‌وای���ی ك���وردی‌‌و حكومه‌ته‌كان ‌ی‬ ‫هه‌رێم له‌م خاڵه‌دا چڕبۆته‌وه‌‪ ،‬گه‌نده‌ڵی‌‌و‬ ‫ته‌ش���ه‌نه‌كردنی‌ گه‌نده‌ڵیش به‌و ئاس���ته‌‬ ‫هه‌ر ل���ه‌م خه‌یاڵ‌و ره‌فت���اره‌ خێڵه‌كیه‌ی‌‬ ‫حزبی‌ ك���وردی‌و حكومه‌ته‌كانی‌ كوردیدا‬ ‫په‌نهان���ه‌‪ ،‬وات���ه‌ ب���ێ‌ ئ���ه‌م بیركردنه‌وه‌‬ ‫خێڵه‌كیه‌ی‌ حزبی‌ كوردی‌‌و حكومه‌ته‌كانی‌‬ ‫هه‌رێم‌و ئه‌و جیاكاریه‌ی‌ له‌نێوان هاواڵتی‌‬ ‫كوردو ئه‌ندامانی‌ حزب���ه‌ فه‌رمانڕه‌واكانی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم دروستیان كرد‪ ،‬دروست‬ ‫بونی‌ ئه‌و ئاسته‌ مه‌ترسیداره‌ له‌گه‌نده‌ڵی‌‌و‬ ‫له‌نائه‌خالق���ی‌ بونی‌ سیس���ته‌مه‌كه‌ روی‌‬ ‫نه‌ده‌دا‪.‬‬ ‫راس���ته‌ ئه‌ندام���ی‌ ح���زب له‌هاواڵت���ی‌‬ ‫ئه‌فزه‌ڵت���ره‌ الی‌ حزبی‌ ك���وردی‌‌و ده‌بێت‬ ‫ئه‌وانه‌ له‌س���ه‌روی‌ هاواڵتیان‌و ئه‌ندامانی‌‬ ‫حزبه‌كانی‌ تره‌وه‌ بن‪ ،‬به‌اڵم له‌حزبیش���دا‬ ‫ئه‌ندامه‌كان به‌پێ���ی‌ نزیكایه‌تی‌ خوێنی‌‌و‬ ‫دواتر وه‌الئیان جیاده‌كرێنه‌وه‌‪ ،‬بۆ نمونه‌‬ ‫ئێس���ته‌ سیسته‌می‌ سیاس���ی‌ كوردستان‬ ‫سیس���ته‌مێكه‌ له‌س���ه‌ر نیپۆتیزم���ی‌‬ ‫"خزمپ���ه‌روه‌ری‌" ره‌ها وه‌س���تاوه‌‪ ،‬ئێوه‌‬ ‫ده‌زان���ن چ���ۆن حزب���ه‌كان هه‌ڵپه‌یان���ه‌‬ ‫زۆرتری���ن جومگ���ه‌ له‌ن���او حزبه‌كه‌یان‌و‬ ‫حكومه‌ته‌كانیان���دا به‌خزمان���ی‌ پله‌یه‌كی‌‬ ‫خۆیان پڕ بكرێت���ه‌وه‌‪ ،‬یه‌كێتی‌‌و پارتی‌‌و‬ ‫حزبه‌كانی‌ تریش ئه‌م سیسته‌می‌ خێڵه‌كی‌‬ ‫نیپۆتیزمه‌ی‌ نێ���و خه‌یاڵی‌ حزبی‌ خۆیان‬ ‫گواستۆته‌وه‌ بۆ ناو حكومه‌ت‪ ،‬بۆیه‌ هه‌ڵه‌‬ ‫بو كاتێك س���ه‌ركرده‌ی‌ یه‌كه‌می‌ حزبێكی‌‬ ‫ئۆپۆزیس���یۆن راگه‌یاند كه‌‪" :‬ئاس���اییه‌‬ ‫فاڵنه‌ حزب له‌س���ه‌ر خزمپه‌روه‌ری‌ به‌ڕێوه‌‬ ‫ببرێت ب���ه‌اڵم قبوڵ ناكرێ���ت حكومه‌ت‬ ‫به‌وشێوه‌یه‌ لێ‌ بكات"‪ ،‬ئه‌م بیركردنه‌وه‌یه‌‬ ‫هه‌ڵه‌ ب���و چونك���ه‌ حزب���ه‌كان خه‌یاڵ‌و‬ ‫ش���ێوه‌ی‌ به‌ڕێوه‌بردنی‌ خۆیان ده‌به‌نه‌ ناو‬ ‫حكوم ‌هت‌و ده‌زگای‌ كارگێڕییه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫فه‌لسه‌فه‌ی‌ ژیانیانه‌‪.‬‬ ‫نۆرمی‌ هاری���كاری‌ خزم���ان نۆرمێكی‌‬ ‫نائه‌خالقیه‌ له‌شاردا‪ ،‬چونكه‌ زیانی‌ هه‌یه‌‬ ‫بۆ ئه‌وانی‌ تر‪ ،‬ئه‌م نۆرم���ه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌‬ ‫خێڵه‌كیه‌ چۆته‌ ناو سیس���ته‌می‌ حزبی‌‌و‬ ‫حكومی‌ كوردیی���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر گۆڕانكارییه‌ك‬ ‫كۆمه‌ڵگا ده‌یخوازێت ده‌بێت له‌شه‌ڕكردن‌و‬ ‫س���ڕینه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و نۆرمان���ه‌وه‌ ده‌س���ت‬ ‫پێ‌ ب���كات كه‌ هی‌ س���ه‌رده‌می‌ خێڵه‌كی‌‬ ‫كوردیی���ن‌و ب���ۆ س���ه‌رده‌می‌ ئێس���تای‌‬ ‫كۆمه‌ڵگای‌ كوردی‌ ناگونجێن‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫ئه‌م سیس���ته‌مه‌ سیاس���یه‌ی‌ كوردستان‬ ‫ب���ه‌ده‌ر نی���ه‌ له‌نۆرم���ی‌ سیس���ته‌می‌‬ ‫س���ه‌رمایه‌داری‌ جیهانی‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم بناغه‌ی‌‬ ‫گ���ه‌وره‌ی‌ له‌ناو خێڵ‌و ئایدی���ای‌ خێڵه‌وه‌‬ ‫هاتوه‌‪ ،‬وه‌ك چۆن به‌شداری‌ كۆمه‌ڵگاش‬ ‫له‌گه‌نده‌ڵی���دا نۆرمی‌ خێڵه‌ك���ی‌‌و نۆرمی‌‬ ‫سیس���ته‌می‌ تازه‌ی‌ جیهانی‌ له‌پشته‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ هه‌ڵه‌ی���ه‌ وابزانین ئه‌م سیس���ته‌مه‌‬ ‫ته‌نها كوڕی‌ سه‌رمایه‌داری‌ بێت‌و ئاگامان‬ ‫له‌ڕیش���ه‌ خێڵه‌كه‌یه‌ كوردیه‌كه‌ی‌ نه‌بێت‌و‬ ‫به‌په‌ل���ه‌ بگه‌ڕێینه‌وه‌ ب���ۆ به‌رزكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌ڵته‌رناتیڤێك���ی‌ سۆشیالیس���تیانه‌ یان‬ ‫هه‌ر ئایدۆلۆجیایه‌كی‌ ت���ر له‌به‌رامبه‌ریدا‪،‬‬ ‫ئه‌م سیس���ته‌مه‌ سیاس���یه‌ی‌ كوردستان‬ ‫ریش���ه‌ س���ه‌ره‌كیه‌كه‌ی‌ له‌ن���او كولتوری‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و رۆشنبیری‌ كوردیدایه‌ پێش‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ هه‌ر ریشه‌یه‌كی‌ تری‌ هه‌بێت‪.‬‬ ‫ده‌بێت رۆش���نبیرانی‌ جدی‌‌و گه‌نجان‌و‬ ‫ئه‌وان���ه‌ی‌ ژیانێك���ی‌ ت���ری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫ده‌خ���وازن تێڕوانینی‌ خۆی���ان‌و كۆمه‌ڵگا‬ ‫ب���ۆ ئه‌خالق‌و ب���ۆ نۆرم���ه‌ ئه‌خالقیه‌كان‬ ‫ت���ازه‌ بكه‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ێ‌ تازه‌كردن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫تێڕوانینی‌ گشتیمان بۆ كولتورو بۆ ژیانی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و بۆ ئه‌خ�ل�اق ناتوانین هیچ‬ ‫چاره‌سه‌رێك بۆ سیسته‌می‌ تااڵنی‌ سیاسی‌‬ ‫كوردستان كه‌ كۆمه‌ڵگاش به‌شداره‌ تێیدا‬ ‫بدۆزینه‌وه‌‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كان‪:‬‬ ‫‪ -1‬محمود بايزيدي‪ ،‬رسالة في عادات‬ ‫األك������راد و تقاليده������م‪ ،‬ت‪ :‬جان دوس������ت‪،‬‬ ‫أبوظبي‪ ،‬هيئة أبوظب������ي للثقافة والتراث‪،‬‬ ‫‪ ،2010‬ص ‪42-40‬‬ ‫‪ -2‬ليف������ي بريل‪ ،‬األخالق وعلم العادات‬ ‫األخالقي������ة‪ ،‬ت‪ :‬محمود قاس������م‪ ،‬القاهرة‪:‬‬ ‫مكتبةومطبعة مصطف������ى البابي الحلبي و‬ ‫أوالده‪.1953 ،‬‬ ‫‪ -3‬علي الوردي‪ ،‬شخصية الفرد العراقي‪-‬‬ ‫بحث في نفسية الشعب العراقي على ضوء‬ ‫علم االجتماع الحديث‪ ،‬لندن‪ :‬منشورات دار‬ ‫ليلى‪ ،‬الطبعة الثانية ‪ ،2001‬ص ‪77-44‬‬

‫ته‌ندروستی ‪tandrusti. sul@gmail. com‬‬

‫)‪ )546‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/10/4‬‬

‫‪15‬‬

‫الپەڕەی تەندروستی‪ ،‬ئامادەكردنی ڕاگەیاندنی تەندروستیی سلێمانی‬

‫له‌حه‌وت مانگدا زیاتر ل ‌ه ‪ 700‬نه‌خۆش‬ ‫چاره‌سه‌ر به‌تیشكیان بۆ ئه‌نجامدراوه‌‬ ‫راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی‬ ‫به‌پێی ئاماره‌كانی به‌ڕێوبه‌رایه‌تی‬ ‫گشتی ته‌ندروستی سلێمانی‪،‬‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی توشبوانی نه‌خۆشی‬ ‫شێرپه‌نجه‌ به‌تیشك‪ ،‬له‌ئاستێكی‬ ‫باشدایه‌ سه‌ره‌ڕای قه‌یرانه‌كان‪.‬‬ ‫له‌ئاماره‌ك����ه‌دا كه‌ له‌ناو س����ه‌نته‌ری‬ ‫ژیانه‌وه‌ بۆ چاره‌س����ه‌ری ش����ێرپه‌نج ‌ه‬ ‫به‌تیش����ك تۆماركراوه‌و حه‌وت مانگی‬ ‫یه‌كه‌می ئه‌مساڵ به‌نمونه‌ وه‌رگیراوه‌‪،‬‬ ‫ده‌ركه‌وتوه‌ ئاس����تی بینینی نه‌خۆش‌و‬ ‫چاره‌سه‌كردنی له‌س����ه‌نته‌ری ژیانه‌وه‌‬ ‫له‌ش����اری س����لێمانی روی له‌زی����ادی‬ ‫كردوه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی ئاماره‌ك����ه‌ رێ����ژه‌ی‬ ‫چاره‌س����ه‌ركردنی نه‌خ����ۆش له‌حه‌وت‬ ‫مانگی یه‌كه‌می ساڵی ‪ 2016‬دا بریتی‬ ‫بوه‌ ل����ه‌ ‪ 721‬نه‌خۆش‪ ،‬له‌و رێژه‌یه‌ش‬ ‫‪ 465‬نه‌خۆشیان له‌ڕه‌گه‌زی مێ‌و ‪256‬‬ ‫نه‌خۆشه‌كه‌ی دیكه‌ له‌ڕه‌گه‌زی نێر بوه‌‪،‬‬ ‫كه‌ پێكهاتون له‌نه‌خۆشی پارێزگاكانی‬ ‫هه‌رێم‌و پارێزگاكانی تری ناوه‌ڕاست‌و‬ ‫باشوری عێراق‪.‬‬ ‫له‌وباره‌ی����ه‌وه‌ دكت����ۆر كام����ه‌ران‬ ‫ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د پسپۆڕی چاره‌سه‌ری‬ ‫نه‌خۆشییه‌كانی ش����ێرپه‌نجه‌ به‌تیشك‬ ‫له‌باره‌ی ئه‌و ئامارانه‌و چاره‌سه‌ركردنی‬ ‫نه‌خ����ۆش له‌س����ه‌نته‌ری ژیان����ه‌وه‌‬ ‫له‌لێدوانێكی تایبه‌تدا وتی‪ :‬ئێستا رێژه‌ی‬ ‫نه‌خۆشی شێرپه‌نجه‌ له‌هه‌مو جیهاندا‬ ‫به‌رده‌وام له‌زیادبوندایه‌‪ ،‬ئه‌ویش له‌به‌ر‬ ‫زیادبونی س����ه‌رچاوه‌كانی دروستبونی‬ ‫نه‌خۆشییه‌كه‌ له‌كوردستانیش به‌هه‌مان‬ ‫ش����ێوه‌‪ ،‬له‌هه‌مان كاتدا به‌رزبونه‌وه‌ی پشكنینی پێش����وه‌خته‌ یه‌كێكی ترن س����ه‌ره‌تایدا هه‌س����ت به‌بون����ی زۆر پێش����كه‌وتو مه‌ترس����یداردا بون‪ ،‬سه‌ردان ده‌كه‌ن‌و چاره‌سه‌ركردنه‌كانیش‬ ‫نه‌خۆشییه‌كه‌ی ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم جاران‌و بۆیه‌ چاره‌سه‌ر تێیاندا زۆر قورستربو ئاسانتر ده‌بن‪.‬‬ ‫ئاستی هۆشیاری‌و درك كردنی خه‌ڵك له‌هۆكاره‌كان‪.‬‬ ‫رونیش����یكرده‌وه‌‪ :‬له‌الیه‌كی دیكه‌وه‌‬ ‫ئ����ه‌و پزیش����كه‌ وتیش����ی‪ :‬ئێس����تا پێشتر نه‌خۆش����ه‌كان كاتێك ده‌هاته‌ به‌خۆشحاڵیه‌وه‌ ئێس����تا نه‌خۆشه‌كان‬ ‫به‌خۆپاراس����تن‌و گرنگیدان����ی زیات����ر‬ ‫به‌ب����اری ته‌ندروس����تیان‌و ئه‌نجامدانی زۆر نه‌خ����ۆش هه‌ی����ه‌ له‌قۆناغه‌كانی الی ئێمه‌ نه‌خۆش����یه‌كه‌یان له‌قۆناغی له‌س����ه‌ره‌تای درككردنی نه‌خۆشییه‌كه‌ س����ه‌نته‌ره‌كه‌ لۆدێكی زۆری له‌سه‌ره‌و‬

‫كاریگه‌رییه‌كانی زۆر خواردنه‌وه‌ی‬ ‫خواردنه‌و‌ه گازی‌و وزه‌به‌خشه‌كان‬

‫رێنماییه‌كانی تایبه‌ت به‌چۆنێتی‬ ‫هه‌ڵگرتن‌و به‌كارهێنانی ده‌رمان‬ ‫راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی سود له‌ده‌رمانه‌كانت‬ ‫وه‌ربگریت ئه‌م ڕێنماییانه‌ جێبه‌جێ‬ ‫بكه‌‪ ،‬گرنگه‌ له‌كاتی به‌كارهێنانی‬ ‫ده‌رمان بۆ ئه‌وه‌ی ده‌رمانه‌كه‌ سودت‬ ‫پێ بگه‌یه‌نێت یان به‌پێچه‌وانه‌وه‌ زیانت‬ ‫پێ نه‌گه‌یه‌نێت‪:‬‬

‫راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی‬ ‫خواردنه‌وه‌ گازی‌و وزه‌به‌خشه‌كان‬ ‫ئه‌و خواردنه‌وه‌ شله‌مه‌نیانه‌ن كه‌‬ ‫له‌پێكهاته‌كه‌یاندا (ئاو‪ ،‬تام‪ ،‬ره‌نگ‪،‬‬ ‫شه‌كر‪ ،‬گاز‪ ،‬مادده‌ی پارێزه‌ر)ی‬ ‫تێدایه‌‪ ،‬ئه‌م خواردنه‌وانه‌ له‌جیهاندا‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی زۆر به‌كارده‌هێنرێت‌و‬ ‫له‌گه‌ڵ ئاماده‌كردنی ژه‌مه‌‬ ‫خواردنه‌كانی رۆژانه‌دا ده‌خورێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ لێكۆڵینه‌وه‌‬ ‫ته‌ندروستییه‌كان ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫زۆر خواردنی ئه‌م خواردنه‌وه‌ گازییانه‌‬ ‫مرۆڤ توشی چه‌ند نه‌خوشیه‌ك‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ (د‪.‬رزگار علی جه‌دریس)‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری خۆپاراس���تنی ته‌ندروستی‬ ‫س���لێمانی وت���ی "ئه‌گ���ه‌ر خواردنه‌وه‌‬ ‫گازیی���ه‌كان به‌ڕێژه‌یه‌كی زۆر خورایه‌وه‌‬ ‫ئه‌وا زیان بۆ ته‌ندروستی مرۆڤ دروست‬ ‫ده‌كات‪ ،‬به‌م���ه‌ش ئه‌گه‌ری توش���بون‬ ‫به‌نه‌خۆش���ییه‌كانی دڵ‌و ش���ه‌كره‌ له‌و‬ ‫كه‌سانه‌دا زیاتر ده‌بێت‪ ،‬بۆیه‌ واباشتره‌‬ ‫كه‌ به‌ڕێژه‌یه‌كی كه‌م بخورێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی "هه‌روه‌ها زۆر خواردنه‌وه‌ی‬ ‫خواردنه‌وه‌ وزه‌به‌خشه‌كانیش به‌هه‌مان‬ ‫ش���ێوه‌ی گازیی���ه‌كان‌و زیاتری���ش‬ ‫كاریگه‌ری خراپ له‌س���ه‌ر ته‌ندروس���تی‬ ‫دروس���ت ده‌كات‪ ،‬چونك���ه‌ بڕێك���ی‬ ‫زیاتر له‌ش���ه‌كرو ماده‌كان���ی (تاورین‌و‬

‫كافای���ن‌و كاربۆهیدرات)ی���ان تێدای���ه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مان���ه‌ش هۆكارن بۆ زیاتر توش���بون‬ ‫به‌نه‌خۆشییه‌كانی دڵ‌و شه‌كره‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا به‌ڕێوه‌به‌ری خۆپاراس���تن‬ ‫ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت "ده‌بێت دایكانی دوگیان‌و‬ ‫كه‌سانی خوارته‌مه‌ن (‪ )18‬ساڵ خۆیان‬ ‫ب���ه‌دور بگ���رن له‌خواردن���ه‌وه‌ی ئ���ه‌م‬ ‫خواردنه‌وه‌ وزه‌به‌خش���انه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‬

‫زیان���ی گ���ه‌وره‌ به‌ته‌ندروس���تیان‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬هه‌روه‌ها پێویسته‌ گه‌نجان‬ ‫ئه‌وه‌ بزان���ن كه‌ ده‌بێ���ت به‌ڕێژه‌یه‌كی‬ ‫زۆر ك���ه‌م بخورێت���ه‌وه‌ ئه‌ویش له‌كاتی‬ ‫ماندوبون���داو ی���ه‌ك قوت���و له‌ڕۆژێكدا‪،‬‬ ‫چونكه‌ گه‌نج���ان به‌ڕێژه‌یه‌كی زۆر په‌نا‬ ‫بۆ ئه‌م جۆره‌ خواردنه‌وانه‌ ده‌به‌ن"‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك���ی زانكۆی‬

‫ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫له‌هه‌م����و پارێزگاكان����ی ت����ره‌وه‌ نه‌ك‬ ‫هه‌ر كوردس����تان به‌ڵكو له‌ناوچه‌كانی‬ ‫عێراقیشه‌وه‌ رو له‌م سه‌نته‌ره‌ ده‌كه‌ن‬ ‫بۆ وه‌رگرتنی چاره‌سه‌ر‪.‬‬

‫(هارڤ���ارد)ی ئه‌مریك���ی‪ ،‬ده‌ركه‌وتوه‌‬ ‫خواردنه‌وه‌ گازییه‌كان توشبونی مرۆڤ‬ ‫به‌نه‌خۆش���ییه‌كانی (دڵ‪ ،‬ش���ه‌كره‌)‬ ‫زی���اد ده‌كات‪ ،‬لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ رێنمایی‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ده‌داته‌ هاواڵتیان ك���ه‌ له‌جیاتی‬ ‫خواردنه‌وه‌ی ئه‌و خواردنه‌وانه‌ باشتروایه‌‬ ‫ئاو بخورێته‌و‌ه كه‌ (‪)%7‬ی توشبون به‌و‬ ‫نه‌خۆشیانه‌ كه‌م ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬

‫‪http://www. dohsuli. com‬‬

‫‪ .1‬به‌بێ ڕێنمایی پزیش����ك نابێت هیچ‬ ‫ده‌رمانێك به‌كاربهێنرێت‪.‬‬ ‫‪ .2‬نابێ راوێژ به‌كه‌س����انی نه‌ش����اره‌زا‬ ‫بكه‌یت ده‌رباره‌ی ده‌رمانه‌كانت‪.‬‬ ‫‪ .3‬مه‌رج نیه‌ دو كه‌س هه‌مان نه‌خۆشییان‬ ‫هه‌بێت‌و له‌هه‌مان ج����ۆر ده‌رمان كه‌ڵك‬ ‫وه‌ربگرن‪.‬‬ ‫‪ .4‬چۆن بۆت نوس����رابو به‌و ش����ێوازه‌‬ ‫ده‌رمانه‌كانت به‌كاربهێنه‌‪.‬‬ ‫‪ .5‬ئه‌گ����ه‌ر له‌پ����ڕ گرفت دروس����ت بو‬ ‫له‌كاتی به‌كارهێنانی ده‌رماندا‪ ،‬پێویسته‌‬ ‫به‌كارهێنانی بوه‌ستێنیت‪ ،‬به‌زوترین كات‬ ‫سه‌ردانی نه‌خۆشخانه‌ بكه‌‪.‬‬ ‫‪ .6‬پرس����یار بك����ه‌ له‌پزیش����كه‌كه‌ت كه‌‬ ‫ئایا پێش ن����ان ی����ان دوای نانخواردن‬ ‫ده‌رمانه‌كه‌ به‌كاردێت‪.‬‬ ‫‪ .7‬راسته‌وخۆ ده‌رمانه‌كه‌ت قوت بده‌‪.‬‬ ‫‪ .8‬كۆرسی ته‌واوی ده‌رمان به‌كاربهێنه‌‬ ‫به‌بێ زیادو كه‌م‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر هه‌ستت‬ ‫به‌باشبونی ته‌ندروس����تیت كرد‪ ،‬نابێت‬ ‫به‌كارهێنانی رابگیرێت مه‌گه‌ر به‌ڕێنمایی‬ ‫پزیشكه‌كه‌ت‪.‬‬ ‫‪ .9‬ده‌رم����ان له‌ش����وێنی باوه‌ڕپێكراو و‬ ‫دڵنیایی وه‌ربگره‌‪ ،‬وه‌ك ئه‌و شوێنانه‌ی‬

‫ك����ه‌ ده‌رمانخانه‌ی فه‌رمین‌و پس����پۆڕی‬ ‫ده‌رمانساز به‌ڕێوه‌ی ده‌به‌ن‪.‬‬ ‫‪ .10‬به‌بێ رێنمایی پزیشكه‌كه‌ت ده‌رمان‬ ‫به‌كارمه‌هێنه‌ره‌وه‌و دوباره‌ی مه‌كه‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و هۆكارانه‌ی كه‌ به‌كارهێنانی ده‌رمان‬ ‫بێ سود ئه‌كه‌ن‪:‬‬ ‫‪ .1‬ده‌رمانه‌ك����ه‌ له‌الی����ه‌ن ك����ه‌س یان‬ ‫چاره‌سه‌ركاری نه‌شاره‌زاوه‌ نوسرابێت‪.‬‬ ‫‪ .2‬وه‌ك پێویست جورعه‌كان وه‌رنه‌گریت‌و‬ ‫به‌كاریان نه‌هێنیت یان له‌بیرت بچن‪.‬‬ ‫‪ .3‬زۆربه‌كارهێنان����ی ده‌رم����ان به‌ب����ێ‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ كه‌سی پسپۆڕ‪.‬‬ ‫‪ .4‬خراپی����ی ج����ۆر (كواڵت����ی) خودی‬ ‫ده‌رمانه‌كه‌‪.‬‬ ‫‪ .5‬ده‌رمان له‌نزیك ش����وێنی چێش����ت‬ ‫لێن����ان‌و له‌پله‌ی گه‌رمی ب����ه‌رز دامه‌نێ‬ ‫ره‌چاوی پل����ه‌ی ئاس����ایی ده‌رمانه‌كان‬ ‫بكه‌‪.‬‬ ‫‪ .6‬ب����ۆ ماوه‌یه‌ك����ی زۆر ده‌رم����ان‬ ‫هه‌ڵمه‌گره‌‪.‬‬

‫فەیسبوك‪https://www. facebook. com/tandroostyt :‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )546‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/10/4‬‬

‫پارتی‌و ئاماژەکانی دوای لێسەندنەوەی متمانە لەزێباری‬ ‫زانیـار قـادر‬ ‫دەگێڕن����ەوە پیاوێک گۆزەیەک����ی هەبو‪،‬‬ ‫ڕۆژێ����ک لەکاتی ئاوخواردن����ەوەدا گۆزەکەی‬ ‫لەدەس����ت دەکەوێت����ە خوارێ‌و دەش����کێت‪،‬‬ ‫ئەویش دەست دەکات بەگریان‪ ،‬خەڵکی بۆ‬ ‫دڵخۆشیدانەوەی لێی کۆدەبنەوەو پێیدەڵێن‪:‬‬ ‫خۆ گۆزەیەک ئەوەن����دە ناهێنێت پیاو بۆی‬ ‫بگری‪ .‬ئەویش لەوەاڵمدا دەڵێت‪ :‬خۆ من بۆ‬ ‫گۆزەک����ە ناگریم‪ ،‬من بۆ ئ����اوی ناو گۆزەکە‬ ‫دەگری����م‪ .‬ئاخر چ����ۆن بزان����م جارێکی تر‬ ‫گۆزەیەکی دیکەی وامدەس����ت دەکەوێتەوە‬ ‫تامی ئاوەکەی بەهێندەی ئەو گۆزەیە خۆش‬ ‫بێت؟‬ ‫لەئێس����تادا لێس����ەندنەوەی متمان����ە‬ ‫لەهۆش����یار زێباری وەزی����ری دارایی عێراق‪،‬‬ ‫وایکردوە پارتی کوتوم����ت لەدۆخی کابرای‬ ‫گۆزەش����کاودا دەربکەوێت‪ .‬هاوشێوەی کابرا‬ ‫پارتی����ش تەنها گۆزەکەی نەش����کاوە بەڵکو‬ ‫چێ����ژی ئ����اوی گۆزەکەی پێش����وی لەکیس‬ ‫چ����وەو لێتێک����دراوە‪ .‬تەنگەتاوبونی پارتی‬ ‫تەنه����ا دەرکردن����ی وەزیرێک نی����ە‪ ،‬ئەوەی‬ ‫ئەمجارە پارتی دۆڕاندویەتی‌و لەدەستیداوە‬ ‫نە پشکی بەش����داری سیاسییەو‪ ،‬نە الیەنی‬ ‫ئابورییە وەک هەندێک س����ەرچاوە باس����ی‬ ‫دەکەن‪ .‬چونکە لەو پرۆسەیەدا‪ ،‬پارتی تەنها‬ ‫وەزیرەکەی متمانەی لێسەندراوەتەوەو لەوە‬ ‫بترازێت هەرچی پێگە وەزارییەکەیە هێش����تا‬ ‫هەر پشکی پارتیەو لەگەڵ پڕکردنەوەی ئەو‬ ‫پشکە بەکەس����ایەتییەکی دیکەی ئەو حزبە‬ ‫لەالیەن پارتیەوە دۆخەکە لەڕوی سیاس����ی‌و‬ ‫ئابورییەوە دەچێتەوە دۆخی جارانی‪.‬‬ ‫کەوات����ە پارتی لەم پرۆس����ەیەدا لەبەغدا‬ ‫لەڕوی پشکی سیاسی‌و سەرچاوەی داهاتی‬ ‫ئابوریی����ەوە توش����ی هیچ زیانێ����ک نەبوە‪.‬‬ ‫ئەمە جگ����ە ل����ەوەی بەلەبەرچاوگرتنی ئەو‬ ‫راستیەی کە بەهێزیی پێگەی پارتی لەڕوی‬ ‫ئابورییەوە‪ ،‬لەدەرەنجام����ی بردنی داهاتی‬ ‫نەوت‌و دەستبەس����ەرداگرتنی کۆی جومگە‬ ‫ئابوریەکان����ی هەرێم لەالی����ەن ئەو حزبەوە‪،‬‬ ‫رەنگە لەدەس����تدانی س����ەرچاوەی داهاتێک‬ ‫کە لەڕێگەی بەش����داریکردنی وەزارەتێکەوە‬ ‫دەس����تی دەکەوێ����ت ب����ۆ پارت����ی جێگەی‬ ‫بایەخێکی زۆر نەبێت‪.‬‬ ‫ئەگەرچ����ی دەکرێ����ت بەش����ێکی دژواری‬ ‫ئەم پرس����ە بۆ ئەو حزب����ە‪ ،‬پەیوەندی بەو‬

‫راستیەوە هەبێت‪ ،‬کە کەس����ایەتی وەزیری‬ ‫لەس����ەرکارالبراو‪ ،‬خاڵ����ی خودی مەس����عود‬ ‫بارزانیە‪ ،‬جا کاتێ����ک دەبینین پارتی زیاتر‬ ‫ل����ەوەی لەحزب بچێ����ت شوناس����ی خێڵی‬ ‫هەڵگرتوەو ئامادەگ����ی دەمارگیری بەڕونی‬ ‫بەبیرکردنەوەو بڕیارەکانیەوە دیارن‪ ،‬لێرەوە‬ ‫دەرکردن����ی وەزیرێ����ک بەتۆمەتی گەندەڵی‪،‬‬ ‫لەتێڕوانین����ی ئەوحزب����ەدا بەش����ێوەیەکی‬ ‫ناڕاس����تەوخۆ دەس����تبردنە بۆ پیرۆزیەکانی‬ ‫سەرۆکی ئەو حزبە‪.‬‬ ‫هەربۆی����ە چاوەڕێ ناکرێ����ت قبوڵکردنی‬ ‫کردەیەک����ی ل����ەو چەش����نە ب����ێ هەڵچون‌و‬ ‫پەرچەک����ردار لەالی����ەن پارتی����ەوە کارێکی‬ ‫ئاس����ان بێ����ت‌و بەس����انایی تێپەڕێت‪ .‬بەاڵم‬ ‫دوبارە ئەمەش بەتەنها هۆکاری س����ەرەکی‬ ‫پشت نیگەرانیەکانی پارتی نین‪.‬‬ ‫بەدروستی تەنگەتاوبون‌و شڵەژانی پارتی‬ ‫لەهەمبەر ئەم کردە سیاس����یەدا‪ ،‬خەمی ئەو‬ ‫ش����تە نیە کە رویداوە‪ ،‬بەڵکو ترسە لەوەی‬ ‫ک����ە رودەدات‪ ،‬ئ����ەو نیگەرانی ئێس����تا نیە‬ ‫بەڵکو ترس����ی ئەو لەئایندەیەکە دەش����ێت‬ ‫پێش����هات‌و ئەگەری ناخۆشی دیکەی بۆ ئەو‬ ‫هەڵگرتبێت‪.‬‬ ‫پارتی لەڕابردودا‪ ،‬بەهۆی بونی زۆرترین‬ ‫کورس����ی لەپەرلەمانی عێ����راق‌و قۆرغکردنی‬ ‫سەرجەم پێگە سیاسی‌و ئابوریەکانی هەرێم‌و‬ ‫سەپاندنی هەژمونی سەربازی خۆی بەسەر‬ ‫ناوچەیەک����ی جوگرافی سیاس����ی گرنگدا کە‬ ‫هەولێری پایتەختە‪ ،‬توانیویەتی هەمیش����ە‬ ‫لەجیاتی هەموان بۆ هەموان قس����ەی بکات‌و‬ ‫بەردەوام ئەو بوە بەناوی کوردەوە رەفتاری‬ ‫کردوەو خۆی کردوە بەخاوەنی هەمو دروشمە‬ ‫سیاس����ی‌و بەها نەتەوەیی‌و نیشتمانیەکان‌و‪،‬‬ ‫تەنه����ا بەلۆژیک����ی پارت����ی پێناس����ە ب����ۆ‬ ‫چەمکەکان����ی "یەکڕیزی����ی‪ ،‬س����ەربەخۆیی‪،‬‬ ‫دڵس����ۆزیی‪ ،‬خیانەت‪ ،‬کوردایەتی‪ ،‬دەس����تی‬ ‫دەرەکی‪ ،‬بەکرێگیراوی����ی‌و چەندان زاراوەی‬ ‫دیک����ە ک����راوەو داتاش����راوە"‪ .‬هەرئەو بوە‬ ‫پێناسەی بۆ هەڵویستەکان داڕشتوە‪.‬‬ ‫پێش لێس����ەندنەوەی متمان����ە لەزێباری‬ ‫الیەنە چ����اک‌و خراپەکانی هەرهەڵوێس����ت‌و‬ ‫بیرکردنەوەیەک����ی سیاس����ی دەب����وا پارتی‬ ‫س����ەحی لێبدات‪ ،‬بەجۆرێک هەر جوڵەیەک‬ ‫لەهەربوارێک����دا بوایە‪ ،‬مەرج ب����و بەتونێلی‬ ‫بەرژەوەندی‌و بیرکردنەوەکانی ئەودا تێپەڕن‪،‬‬ ‫ئەوجا بەهەڵوێس����تی نیس����تمانی دەهاتنە‬ ‫هەژم����ارو ه����ەر هەڵویس����تێکیش دژ ب����ەم‬

‫ئەوەی بۆ پارتی‬ ‫مایەی ناڕەحەتی بو‪،‬‬ ‫جگە لەدەرکەوتنی‬ ‫وەک هێزێکی الوازو‬ ‫تەنیا‪ ،‬کە لەپێشچاوی‬ ‫هێزە عێراقیەکاندا‬ ‫بەبێ کۆمەک‌و داڵدەی‬ ‫هیچ الیەنێکی کوردی‬ ‫وەزیرەکەی وەک‬ ‫پاڵەوانێکی کەنەفت‌و‬ ‫بریندار درا بەزەوی دا‪،‬‬ ‫ئەوەش بو کە پارتی‬ ‫نەیتوانی هاوشێوەی‬ ‫رابردو لەپەرچەکرداری‬ ‫ئەو هەڵوێستەدا‬ ‫چاو لەهیچ الیەنێک‬ ‫سوربکاتەوە‬ ‫ئاراس����تەیە بگیرایەتە بەر ئەوا خاوەنەکەی‬ ‫توشی دونیایەک چەرمەسەری‌و گێرمەوکێشە‬ ‫دەکردەوە‪.‬‬ ‫هەموان لەیادمانە کە لەیەکەم هەڵبژاردنی‬ ‫پەرلەمان����ی بۆ سەرئاس����تی عێ����راق تەنها‬ ‫لەس����ەرپێکهێنانی لیس����تی جی����ا لەالیەن‬

‫یەکگرتوەوە‪ ،‬بەبیان����وی تێکدانی یەکڕیزی‬ ‫نیش����تمانی بارەگاکانی ئەو حزبە لەدەڤەری‬ ‫بادین����ان لەالی����ەن پارتیەوە س����وتێنران‌و‬ ‫چەندی����ن کادریان گولـلەب����اران کرا‪ .‬کەچی‬ ‫ئەو حزب����ە دوای ئەوکارەس����اتەش لەهەمو‬ ‫پرس����ە نەتەوەییەکاندا بەپێچەوانەی لیستی‬ ‫هاپەیمانی کوردس����تانی کە لیستی پارتی‌و‬ ‫یەکێتی بو هەڵوێستی نەنواند‪.‬‬ ‫ئەم سیاسەتی خۆ یەکسانکردنەی پارتی‬ ‫بەک����وردو‪ ،‬پۆش����ینی دێوەجامەی����ەک بۆ‬ ‫رامکردنی هێ����زە عێراقیەکان‌و ڕاکێش����ان‌و‬ ‫هێنان����ی الیەنە کوردییەکان����ی دیکە بۆ ژێر‬ ‫رکێف����ی بەرژەوەندیی����ە حزبیەکان����ی خۆی‬ ‫هەتا س����اتی لێسەندنەوەی متمانە لەزێباری‬ ‫ئامرازێکی خراپ نەبو بەدەس����ت پارتییەوە‬ ‫بۆ گەیشتن بەمەرامەکانی‪.‬‬ ‫ئەم میت����ۆدی مامەڵەکردن����ەو ئەم فێڵە‬ ‫سیاس����یەی پارتی‪ ،‬وای لەهەمو هێزو الیەنە‬ ‫عێراق����ی‌و کوردس����تانیەکانی ئەنجومەن����ی‬ ‫نوێنەران کردبو‪ ،‬چاو لەهەڵوێس����تە حزبیە‬ ‫توندەکان����ی‌و‪ ،‬پەرچەک����ردارو هەڵچون����ە‬ ‫دەرونیەکان����ی‌و تێکەڵکردن����ی سیاس����ەت‬ ‫بەبابەتی شەخسی سەرانی ئەو حزبە بپۆشن‌و‬ ‫لەترس����ی ئەوەی نەبادا هەڵوێستێکیان یان‬ ‫پەرچەکردارێکیان تەفسیری دژ بەکوردبونی‬ ‫بۆ بکرێت‪ ،‬ئەگەر نابەدڵیش بوبێت ناچاربون‬ ‫بەرامبەر ئەم حزبە سەربلەقێنن‪.‬‬ ‫بەاڵم لێسەندنەوەی متمانە لەزێباری هەمو‬ ‫س����یحری هێزی پارتی چ لەب����ەردەم الیەنە‬ ‫عێراقیەکان‌و چ لەبەردەم الیەنە کوردییەکان‬ ‫بەتاڵک����ردەوەو ئ����ەو کاڵوە جادویی����ەی کە‬ ‫وایدەک����رد پارت����ی لەژێریدا بەڕوخس����اری‬ ‫ک����وردوە دەرکەوێت‌و بچوکی خۆی لەژێریدا‬ ‫بشارێتەوە لەپارتی رفاند‪.‬‬ ‫بۆیە ئەم پرۆسەی لێسەندنەوەیەی متمانە‬ ‫لەزێباری بۆ پارتی‪ ،‬هاوشێوەی کارخانەیەک‬ ‫ب����و ک����ە دوج����ار پارت����ی بەن����او ڕاڕەوی‬ ‫بچوککردنەوەدا ڕاکێش����او دوجار پەلوپۆی‬ ‫پارتی هەڵپاچی‪ .‬چونکە‪:‬‬ ‫نەبونی ئامادەگ����ی الیەنە کوردییەکان بۆ‬ ‫پشتگیری پارتی لەهێشتنەوەی وەزیرەکەی‬ ‫لەپۆس����تەکەیداو‪ ،‬دەرکەوتنی بێتوانس����تی‬ ‫پارتی لەڕازیکردنی ئ����ەو الیەنە کوردییانە‪،‬‬ ‫ئەوەی ب����ۆ هێزە عێراقیەکان رونکردەوە کە‬ ‫چی����دی پارتی ئەو هێ����زە زەبەالحە نیە کە‬ ‫نەتوانن هەڵوێس����تی بەرامب����ەر بگرن‌و ئەو‬ ‫وەهمەش����ی الی ئەو الیەنانە رەواندوە‪ ،‬کە‬

‫گوایە ب����ۆ گفتوگۆکردن لەگەڵ کورد دەبێت‬ ‫لەگ����ەڵ پارتی دابنیش����ن‌و لەبەرامبەردا ئەو‬ ‫وێنایەی ال تۆخکردنەوە‪ ،‬کە گوتاری پارتی‬ ‫بەقەبارەی خۆیەوە تەنها بەشێکە لەگوتاری‬ ‫الیەنە کوردیەکان نەک هەموی‪.‬‬ ‫بەمەش ب����ۆ یەکەمجار لەب����ەردەم هێزە‬ ‫عێراقیەکاندا پارتی پەڕوباڵی هەڵکڕوزا‪.‬‬ ‫س����ەبارەت بەالیەن����ە کوردییەکانی����ش‪،‬‬ ‫ئەگەر لەڕابردودا لەژێر گوشاری تێکنەدانی‬ ‫یەکڕیزی کورددا‪ ،‬ناچار بەگوێڕایەڵی کرابن‪،‬‬ ‫ئەوا ئەم جارە الیەن����ەکان بەدەنگنەدانیان‬ ‫بۆ مانەوەی زێباری ئەوڕێچکەیەیان شکاندو‬ ‫جی����اوازی بۆچونەکانیان ل����ەدرزی دیواری‬ ‫ناکۆکیەکانی����ان لەگەڵ پارت����ی‌و بەکەلێنی‬ ‫شکاوی نێو پەیوەندییەکانیاندا لەهەرێمەوە‬ ‫ب����ەرەو بەغدا تێپەڕی‌و‪ ،‬لەنێ����و ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەران����دا دەرکەوت����ەوە‪ .‬دەرەنجام����ی‬ ‫بێدەربەس����تی پارت����ی‌و تۆخکردن����ەوەی‬ ‫ناکۆکیەکان����ی لەگەڵ الیەن����ە کوردیەکاندا‪،‬‬ ‫وایکرد الیەنە کوردییەکان بێ س����ڵەمینەوە‬ ‫گ����ۆزەی بێدەنگیی����ان لەس����ەری وەزیری‬ ‫داراییدا بشکێنن‌و خۆ لەجەبرو کۆتی پارتی‬ ‫راپسکێنن‪.‬‬ ‫لەم پرسەش����دا ئەوەی ب����ۆ پارتی مایەی‬ ‫ناڕەحەتی ب����و‪ ،‬جگ����ە لەدەرکەوتنی وەک‬ ‫هێزێک����ی الوازو تەنی����ا‪ ،‬کە لەپێش����چاوی‬ ‫هێزەعێراقیەکان����دا بەبێ کۆم����ەک‌و داڵدەی‬ ‫هیچ الیەنێک����ی ک����وردی وەزیرەکەی وەک‬ ‫پاڵەوانێکی کەنەفت‌و بریندار درا بەزەوی داو‪،‬‬ ‫جگەلەوەش کە پارتی نەیتوانی هاوشێوەی‬ ‫رابردو لەپەرچەکرداری ئەوهەڵوێستەدا چاو‬ ‫لەهیچ الیەنێک سوربکاتەوە‪ ،‬کە ئەمە خۆی‬ ‫لەخۆی����دا دی����وی دوەمی الوازبون����ی پارتی‬ ‫دەرخس����ت لەهەمب����ەر هێزەکوردییەکاندا‪.‬‬ ‫ئامادەگی بێتوانس����تی پارتی����ش بو لەوەی‬ ‫بتوانێت س����ۆزی خەڵک لەم پرسەدا بەالی‬ ‫خۆیدا رابکێشێت‌و هیچ نەبێت کاردانەوەیەک‬ ‫لەش����ەقامی کوردیدا دژ بەهەڵوێس����تی ئەم‬ ‫الیەنانە بخوڵقێنێ����ت‪ .‬بگرە لەوەش خراپتر‬ ‫ئەوە بو زۆرینەی رای خەڵک هەڵوێستی ئەم‬ ‫الیەنانەیان بەئەرێنی‌و رێگ����ری لەگەندەڵی‬ ‫نرخان����د‪ .‬بەمەش ئەگ����ەری دوبارەبونەوەی‬ ‫هەڵوێس����تی ل����ەم ج����ۆرە دژ بەپارت����ی بە‬ ‫بەردەوامی بەئەگەرێکی کراوەو چاوەڕوانکراو‬ ‫دەهێڵێتەوە‪.‬‬ ‫وات����ە پارتی لەدەرکردن����ی وەزیرەکەیدا‪،‬‬ ‫بێهێزبونی خ����ۆی جارێ����ک بەرامبەر هێزە‬

‫عێراقی����ەکان‌و جارێکی����ش بەرامب����ەر هێزە‬ ‫کوردیەکان‌و شەقامی کوردی نمایشکرد‪.‬‬ ‫بۆیە دەکرێت بڵێین هۆکاری س����ەرەکی‬ ‫پش����ت نیگەرانیەکانی پارتی‪ ،‬سوتانی ئەم‬ ‫دو کاغەزەن لەدەستی پارتیدا کە بەدرێژایی‬ ‫ئەو ماوەیە پارتی لەگەمە سیاس����یەکانیدا‪،‬‬ ‫لەهەمبەر الیەنە عێراقی‌و کوردس����تانیەکاندا‬ ‫لەئەنجومەنی نوێنەران بەکاریهێناون‪.‬‬ ‫س����وتانی ئ����ەم کاغەزان����ەش الی پارتی‬ ‫ئام����اژەن ب����ۆ س����ەرەتای قۆناغێکی نوێ‌و‬ ‫نەرێنی لەکاری سیاسی‌و پەرلەمانی لەبەغدا‪،‬‬ ‫کە س����ەرەتای ئ����ەو قۆناغ����ەش بەکۆتایی‬ ‫وەزیرەکەی ئەو دەس����تپێدەکات‪ .‬قۆناغێک‬ ‫کە بۆ پارتی ئاتاجی لۆژیک‌و ئامڕازی نوێی‬ ‫سیاسەت کردنە‪.‬‬ ‫زانس����تی دەرونناسیش ئەوەمان پێدەڵێت‬ ‫دەس����تپێکی قۆناغێکی ن����وێ‌و دۆزینەوەی‬ ‫ئالیەتەکان����ی بەرخوردک����ردن لەتەکی����دا‬ ‫لەوانەیە ه����ەروا کارێکی ئاس����ان نەبێت‌و‪،‬‬ ‫دور نیە روبەڕوی دۆخی ش����ڵەژانی دەرونی‌و‬ ‫هەڵچون‌و بڕیاری لەناکاوت بکات‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫ئەگ����ەر دواس����اتەکانی قۆناغی پێش����وتر‬ ‫بەشکست کۆتایی پێهێنرابێت‪،‬‬ ‫بەم پێ����وەرە پارتی ئێس����تا لەدۆخێکی‬ ‫دەرون����ی وادای����ە ک����ە خەم����ی دەرکردنی‬ ‫وەزیرەک����ەی‪ ،‬پارتی بەئەگەری شکس����ت‬ ‫لەقۆناغێک����ی دیکەی ئایندەدا ترس����اندوە‪،‬‬ ‫ه����ۆکاری هەڵچون‌و توڕەبونەکەش����ی تەنها‬ ‫ئەمەیە‪.‬‬ ‫کەوات����ە پارت����ی ماف����ی خۆیەت����ی ک����ە‬ ‫دەترس����ێت لەوەی جارێک����ی دیکە لەوانەیە‬ ‫نەتوانێ����ت بەهی����چ هۆکارێ����ک‌و لەژێر هیچ‬ ‫دروشم‌و پاساوێکی نەتەوەیی‌و نیشتمانیدا‪،‬‬ ‫وا لەالیەن����ە کوردییەکان ب����کات وەکو ئەو‬ ‫بیربکەن����ەوە یاخود راس����تتر بڵێین پارتی‬ ‫بۆیان بیربکاتەوەو‪ ،‬لەبیریان بەرێتەوە ئەوان‬ ‫بیربکەنەوە‪.‬‬ ‫پارتی هەقیەتی بترس����ێت کە نەتوانێت‪،‬‬ ‫جارێک����ی دیک����ە وا لەهێ����زە عێراقی����ەکان‬ ‫بکات لەخۆ گیڤکردنەوەکانی ئەو بترس����ن‌و‬ ‫دەترس����ێت ئەم جارە نەتوانێت پێیان بڵێت‬ ‫ی����ان دەبێت لەجیاتی هەمو کورد لەگەڵ من‬ ‫دابنیشن‪ ،‬یاخود دەستدەکەن بەگێڕانەوەی‬ ‫حیکایەتی "هەزارویەک ش����ەوە" ی دەوڵەتی‬ ‫کوردی‌و ئەوانیش بەپێکەنینەوە لەتەنیشت‬ ‫بۆردی تۆماری شکستەکانی ئەوەوە وێنەی‬ ‫سێڵفی بگرن‪.‬‬

‫بایکۆت‌و خۆپیشاندان بۆ موچە‬ ‫نزار سابیر‬ ‫بەهۆی بایکۆتەوە دو منداڵم لەخوێندن‬ ‫کەوت����ون‪ .‬ئێس����تا‪ ،‬ک����ە هاوتەمەنانی‬ ‫ئەوان لەش����وێنانی دیک����ە خەریکی زو‬ ‫لەخەوهەڵس����تان‌و کۆشش����ی فێربونن‌و‬ ‫ئەمانی����ش لەماڵ����ەوە‪ ،‬ک����ورد واتەنی‪،‬‬ ‫خەریکی خۆلێساندنەوەن‪ ،‬ئێمە‪ ،‬بەدایک‌و‬ ‫باوک‌و مندااڵن����ەوە یەکەم قوربانیی ئەم‬ ‫بایکۆتانەین‪.‬‬ ‫بەاڵم من مەعاش����خۆر نیم‌و کرێچییش‬ ‫نی����م‪ .‬بۆی����ە ناتوان����م الف‌و گەزاف����ی‬ ‫"نیشتیمانپەروەری"و "خەمی نەوەکان"و‬ ‫"بەرپرس����یارێتی بەرانبەر بەقوتابیان"و‬ ‫شتی لەو بابەتە بەسەر مامۆستایانێکدا‬ ‫لێبدەم‪ ،‬ک����ە موچەیان ب����ڕاوەو پارەی‬ ‫هاتوچۆی مەکتەبیش����یان پ����ێ نەماوە‪.‬‬ ‫التیی گاڵتەی لەگەڵدا ناکرێ‪.‬‬ ‫بۆ خۆپیش����اندانەکانی ‪١٧‬ی ش����وبات‬ ‫دەچوم‪ .‬بۆ ئەم خۆپیش����اندانەی ‪٢٧‬ی‬ ‫س����ەپتەمبەریش چ����وم‪ .‬ئەوانەی ‪١٧‬ی‬ ‫ش����وبات ئومێدی����ان پ����ێ دەبەخش����یم‬ ‫بەداهات����و‪ .‬ل����ە‪٢٧‬ی س����ەپتەمبەردا‬ ‫هەس����تمدەکرد دەچم����ە ن����او ئاپۆڕەی‬ ‫بەخاکس����پاردنی "ئەزمون����ی هەرێم����ی‬ ‫کوردس����تان"ەوە‪ .‬داواکانی ‪ ١٧‬لەئەقڵی‬ ‫ت����وڕەوە س����ەرچاوەیان دەگ����رت ب����ۆ‬ ‫باشترکردن‪ .‬ئەوانەی ‪ ٢٧‬لەغەریزەیەکی‬ ‫نائومێدەوە بۆ نەمردن‪.‬‬ ‫لەناو ئاپۆڕاکەوە وش����ەیەک دەهاتە‬ ‫گوێم‪ ،‬بۆ چەند لەحزەیەک بە"عەبادی"ی‬ ‫تێدەگەیش����تم‪ .‬بۆ ئەو چەن����د لەحزەیە‬ ‫ش����ەرم دایگرتم‌و بیرم ل����ەوە دەکردەوە‬ ‫ش����وێنەکە بەجێبهێڵم‪ .‬ک����ە گوێم وردتر‬ ‫هەڵخس����ت‪ ،‬بۆم دەرک����ەوت "ئازادی"یە‬ ‫نەک "عەبادی"‪ .‬دڵم خۆش����بۆوەو لەدڵی‬ ‫خۆمدا گوتم‪ ،‬خ����وا عەبادی بگرێ <بۆ‬ ‫خ����ۆی‌و ن����اوی>؛ ئەگەر ه����ەر مالیکی‬ ‫لەبەغ����دا حوکمی بکردایە‪ ،‬ئێس����تا ئەم‬ ‫تێکەڵبونە خەتەرە دروست نەدەبو‪.‬‬ ‫بەاڵم هەر زو دڵخۆشییەکەم رەوییەوەو‬ ‫هەستم بەنائومێدییەکی قوڵ کرد‪ .‬خۆی‬ ‫ه����ەر ئەوەن����دەی ب����اوەڕ بەگوێی خۆت‬ ‫بکەیت‌و ل����ەو خەڵک����ە زۆرە راببینیت‪،‬‬ ‫ه����اواری حاکم����ی بەغ����دای داگیرکەری‬ ‫‪ ٨٠‬س����اڵە ب����کا‪ ،‬هەرەس����ی تەمەنێک‬

‫خەون‌و خۆزگە دەگەیەنێت‪ .‬س����لێمانی‬ ‫تاکەش����اری کوردس����تان‌و ئێ����راق بو‪،‬‬ ‫لەسۆنگەی کوردبونەوە‪ ،‬دەنگی بەیەکەم‬ ‫مەلیکی ئێ����راق نەداو ب����ەر لەپتر لە‪٩٠‬‬ ‫س����اڵ رۆژنامەی "ئومێدی ئیستیقالل"ی‬ ‫دەردەکرد‪ .‬ئێستا مەزاجی خەڵکەکەی>‬ ‫گاڵتەی> بە"ئیس����تیقالل" دێ‌و گەلێک‬ ‫لەنوێن����ەرە سیاس����ییەکانی> لەبەغداو‬ ‫لەکوردس����تان ڕیکالم ب����ۆ لکاندنەوەی‬ ‫کوردس����تان بەئێراقەوە دەک����ەن‪ .‬بیرم‬ ‫لەوە دەک����ردەوە‪ ،‬چۆن دەس����ەاڵتێکی‬ ‫خێڵەکی����ی ناسیۆنالیس����ت توانی بە‪٢٥‬‬ ‫ساڵ ناسیۆنالیستترین شاری کوردستان‬ ‫وەربگێڕێ بۆ سەرلێش����ێواوترین شاری‬ ‫کوردستان‪.‬‬ ‫لە‪٢٧‬ی س����ەپتەمبەردا لەگەڵ (ئارا)‬ ‫ی هاوڕێ‌و ه����اوکاری تەمەنمدا وەک دو‬ ‫دەنک����ە ش����قارتەی نێو س����ەدان دەنکە‬ ‫ش����قارتەی دیک����ە وەس����تابوم‪ .‬رەنگە‬ ‫لەش����ەرمەزاریی ئەو هەستەوە بوبێ‪ ،‬کە‬ ‫دو دەنکە ش����قارتەی نێو سەدان دەنکە‬ ‫ش����قارتەی بێدەسەاڵتین‪ ،‬ئارا پێشنیازی‬ ‫کرد‪ ،‬هیچ نەبێ‪ ،‬بچین دەستەیەک کاغەز‬ ‫بهێنین‌و دروشمی خۆمان‌و خەڵکەکەیان‬ ‫لەسەر بنوسین‌و باڵویان بکەینەوە‪.‬‬ ‫چوین س����ی چل دانە کارت����ی فایل‌و‬ ‫چەن����د ماجیکێکم����ان ک����ڕی‌و لەس����ەر‬ ‫پش����تی سندوقی س����ەیارەیەک کەوتینە‬ ‫نوسین‪ .‬قەڵەم درایە دەست من بنوسم‪،‬‬ ‫بەحوکمی ئەوەی لەساڵەکانی خوێندنی‬ ‫ئامادەییدا کەمێک خۆم بەخۆشنوسییەوە‬ ‫خەریکردبو‪ .‬کە کەوتمە نوسین‪ ،‬دو شتم‬ ‫بۆ دەرکەوت‪ :‬نە خۆش����نوس ماوم‌و نە‬ ‫دەزانم لەم "خۆپیشاندان"ەدا داوای چی‬ ‫بک����ەم‪ .‬خەتە خراپەکەم لەدابڕانەوە بو‪.‬‬ ‫بەاڵم نەزانینەک����ەم لەنائومێدییەوە بو‪.‬‬ ‫دەش����مزانی‪ ،‬نائومێدی شەیتانی گیانەو‬ ‫ئومێدی زۆردارانە‪ .‬لەدڵەوە سەرزەنشتی‬ ‫خۆم دەکرد‪ ،‬ک����ە مەکینەی "پیرەمێردو‬ ‫زەری����ا"و "غاندی" و "ماندێال"م لەس����ەر‬ ‫نییە‪.‬‬ ‫دوداڵنە هەرچۆنێک بو یەک دو دروشمی‬ ‫دو وش����ەیی‌و چەند وش����ەیی قافیەداری‬ ‫خۆم‌و ئارام نوسی‪ .‬ئارا بردنی‌و رۆیشت‪.‬‬ ‫ک����ە بەتەنیا مامەوە هیچ����ی ئەوتۆم بۆ‬ ‫نەهات بیاننوسم‪ .‬بۆ خۆڕزگارکردن لەم‬ ‫تێدامان����ە‪ ،‬کاغەزو قەڵەم����م کۆکردەوەو‬

‫من بەدەست خۆم‬ ‫نییە‪ ،‬خۆپیشاندانی‬ ‫مامۆستایان‌و‬ ‫فەرمانبەران بۆ‬ ‫موچە وەک گریانی‬ ‫ساوایان بۆ شیر‬ ‫دێتە بەرچاوم‬ ‫چومە ناو چڕبەندانەکەوە‪.‬‬ ‫لەناوڕاس����تی جادە پانەکەدا لەس����ەر‬ ‫قیرەکە لێی دانیش����تم‌و دەس����تمکردەوە‬ ‫بەنوس����ین‪ .‬لەو لەحزەیەدا هەس����تێکی‬ ‫سەیر دایگرتم کاتێک خۆم بینی لەچەقی‬ ‫ش����اجادەیەکدا دانیش����توم‪ ،‬کە وەکوتر‬ ‫قی����ری ژێر فڕک����ەی رۆژانەی ه����ەزاران‬ ‫هەزاران تایەی رەش����ە؛ تایەی تانکەری‬ ‫نەوتی دزراو و سەیارەی بەرزو جامڕەشی‬ ‫"بەرپرس����ان"ی دزی ئەقڵ لەدەستداو و‬ ‫قەم����ەرەی لێش����اوی فەرمانبەرانی هیچ‬ ‫بەرهەمنەهێن����او و تەکس����ی رێبوارانی‬ ‫واڵتێکی سەرلێش����یواو‪ .‬تاکە شانازییەک‬ ‫ل����ەو لەحزەیەدا هەس����تم پ����ێ دەکرد‪،‬‬ ‫ئەوەبو‪ ،‬لەناوەڕاس����تی ش����اجادەیەکدا‬ ‫دانیش����توم‪ ،‬ک����ە وەکوتر پی����ادە زاتی‬ ‫پەڕینەوەی ناکا‪.‬‬ ‫وەک چاوەڕێ����م دەک����رد‪ ،‬خەڵک لێم‬ ‫کۆبونەوەو لەهەر چوارالوە دەنگ دەهاتە‬ ‫گوێم‪ ،‬دروش����میان بۆ بنوسم‪ .‬لەپڕ خۆم‬ ‫وەک "عەریزەنوسی خۆپیشاندان" هاتە‬ ‫بەرچ����او‪ .‬هەڵب����ەت هەر یەک����ەو داوای‬ ‫شتێکی دەکرد‪.‬‬ ‫خەڵکی سلێمانی بەگشتی کۆمەڵگەیەکە‬

‫کولتورێک����ی "لەفزی" زاڵە بەس����ەریدا؛‬ ‫کرمی توڕەیی خۆی زێتر بەقس����ەی ڕەق‬ ‫دەمرێن����ێ؛ کەفوکوڵی دڵی بەو قس����انە‬ ‫بەتاڵدەکات����ەوە‪ ،‬ک����ە لەوەس����فیاندا بۆ‬ ‫نمون����ە دەگوترێ‪" :‬ن����ای بەدڵییەوە!"‪،‬‬ ‫"پۆرت����ی بۆ کردە عەالگ����ەوە!"‪" ،‬کردی‬ ‫بەیەک قەترە ناوکەف!"و هتد‪ .‬هەندێک‬ ‫خەڵک داوای هەندێک دروشمیان دەکرد‪،‬‬ ‫کە لەجوێن‌و موهاتەرات بەوالوە‪ ،‬هیچیان‬ ‫لەخۆنەدەگرت‪ .‬یەکێ����ک داوای لێکردم‪،‬‬ ‫بۆی بنوس����م "گو بەڕی����ش‪ " ...‬ئەمجا‬ ‫یەکێک لەو دروشمە دوبارانەی بەدەنگی‬ ‫بەرز گوێم لێ����ی دەبو‪ ،‬دەیگوت‪":‬دابەزە‬ ‫لەو کورسییە‪ ،‬میللەت هەموی برسییە!"‬ ‫لەدڵ����ی خۆمدا دەمگ����وت‪" ،‬کەر لەکوێ‬ ‫کەوت����وەو کورت����ان لەک����وێ دڕاوە!‬ ‫ئاخ����ر تۆ ش����ەریکەدزەکەی س����لێمانی‬ ‫لەبەر دەس����تتدایە‪ ،‬ج����ارێ ئێخەی دزە‬ ‫دورەدەس����تەکەی هەولێر بۆ دەگریت؟"‬ ‫بەرانبەر ئەو ج����ۆرە داوایانە‪ ،‬دەمگوت‬ ‫"بەخوا بۆتان نانوسم!"‬ ‫ش����تی س����ەیر داوا دەک����را‪ :‬یەکێ����ک‬ ‫داوایکرد بۆی بنوسم "ارحل‪ ،‬نەما حل"‪.‬‬ ‫گوتم "کاکە خۆ ئێرە میسر نییە‪ ،‬بۆچی‬ ‫بەعەرەب����ی؟ ئەمجا ئەمە فول عەرەبیش‬ ‫نییە‪ ،‬تا ع����ەرەب‪ ،‬ئەگ����ەر هەبن‪ ،‬لێی‬ ‫تێبگەن"‪ .‬گوتی"قەیچێکە‪ ،‬رێککەوتوە"‪.‬‬ ‫لەدڵ����ی خۆم����دا گوت����م ناک����رێ هەمو‬ ‫ش����تێک رەتبکەمەوەو فایلیش زۆر بون‪.‬‬ ‫قەڵەمەکەم دا پێی‪ ،‬خۆی نوسیی‪.‬‬ ‫یەکێک����ی دیک����ە ه����ات‪ ،‬گوت����ی‬ ‫"ه����ەر تەنی����ا بەک����وردی مەنوس����ن!"‪.‬‬ ‫گوت����م "خۆپیش����اندەران ک����وردن‌و‬ ‫حکومەتەکەش����مان ک����وردی تێدەگەن؛‬ ‫ئی����دی زمانی دیک����ە بۆچ����ی؟" گوتی‬ ‫"بەئینگلیزییش بنوسن‪ ،‬با واڵتەکانی دنیا‬ ‫بزانن چیمان دەوێ!" گوتم "کاکە‪ ،‬ئەوان‬ ‫هیچیان پێ ناکرێ بۆ ئێمە"‪ .‬گوتی"ئەی‬ ‫ک����ێ هیچی پێ دەک����رێ؟" گوتم "دەبێ‬ ‫ئێمە خۆمان فریای خۆمان بکەوین‪ .‬ئەو‬ ‫واڵتانە خۆیان لەم حوکمەتە باش����تریان‬ ‫دەس����تناکەوێ‪ .‬هەرچی پارەیەک ئێمە‬ ‫لێرە ب����ۆی دەگری����ن‪ ،‬دزەکان بردویانە‬ ‫ب����ۆ الی ئ����ەوان؛ ی����ان لەبانک����دان یان‬ ‫لەپڕۆژەدان"‪ .‬کابرا بەپەستی دەستێکی‬ ‫راوەش����اندو لێی دا رۆیش����ت‪ .‬بەشێوەی‬ ‫دەستڕاوەش����اندنەکەیدا دیاربو‪ ،‬لەدڵەوە‬

‫دەیگ����وت "ئەم کەرە تێن����اگا!"‪ .‬بەدەم‬ ‫نوس����ینەوە بانگم ک����ردەوەو "‪Down‬‬ ‫‪"with the Corruption‬ێک����م‬ ‫خس����تە بەردەس����تی‪ ،‬ک����ە تاڕادەی����ک‬ ‫وەرگێڕانی دروش����مە زۆر بیستراوەکەی‬ ‫ئەو ڕۆژە بو "بڕوخێ دز"‪.‬‬ ‫مێردمنداڵێکی س����ێزدە چواردە سااڵن‬ ‫ه����ات‪ ،‬گوتی کە دانەیەکی بدەمێ‪ .‬گوتم‬ ‫"باش����ە‪ ،‬چیت ب����ۆ بنوس����م؟" گوتی>‬ ‫هەرچییەک بێ‪ .‬گوتم "باش����ە‪ ،‬تۆ خۆت‬ ‫داوکارییەک����ەت چییە؟ بۆچی هاتویت؟"‬ ‫گوتی "هاتوم بۆ خۆپیش����اندان!" گوتم‬ ‫"بەاڵم بۆچی هاتوی����ت؟ چیت دەوێ؟"‬ ‫کەمێک دام����ا‪ ،‬وەک بڵێی����ت لەپڕ بۆی‬ ‫دەرکەوتبێ����ت‪ ،‬ک����ە خۆپیش����اندان بۆ‬ ‫داواکاریی����ە‪ .‬ئەمجا گوتی"ئەم حوکمەتە‬ ‫قاچاخچیی����ە!" بەدەم نوس����ینەوە گوتم‬ ‫"زۆر باش����ە‪ ،‬دەنوس����ین (حکومەت����ی‬ ‫قاچاخچی)"‪ .‬گورج دەنگێک لەدواوە بۆی‬ ‫تەواوکردم‪" :‬هەقی ئێمەت کرد بەچی؟"‪.‬‬ ‫ئەوەش����م خستە پاڵی‌و منداڵ دڵخۆشانە‬ ‫کاغەزەکەی بردو رۆیشت‪.‬‬ ‫ئافرەتێکیش‪ ،‬کە لەمامۆس����تا دەچو‪،‬‬ ‫ه����ات‌و داوای دروش����مێکی ل����ێ کردم‪.‬‬ ‫ش����تێکم بۆ نوس����ی‌و دام پێی‪ .‬تەماشا‬ ‫دەک����ەم کارت����ە فایلەک����ە وەک چەت����ر‬ ‫هەر بۆ سێبەر دروس����تکردن بۆ سەری‬ ‫بەکاردەهێن����ێ‪ .‬گوتم "خوش����کێ‪ ،‬هیچ‬ ‫نەبێ روە نوس����راوەکە مەکە روی خۆت‪،‬‬ ‫با هەرچۆنێک بێ‪ ،‬ببینرێ!"‬ ‫هەندێکیش دروشمی گەورانەو ئاقاڵنەیان‬ ‫پێ دەنوس����یم‪ ،‬لەبابەت����ی "دیموکراتی‌و‬ ‫حیزبی چەکداریان نەگوتوە"‪" ،‬دەوڵەت‬ ‫بەتاجی����ر ناچ����ێ بەڕێ����وە!" خۆیش����م‬ ‫بەسەریدا نوس����یم "دەوڵەت بەعەشرەت‬ ‫ناچێ بەڕێوە!" ب����ەاڵم زۆربەی داواکان‬ ‫داوای موچەیی بون‪.‬‬ ‫من بەدەست خۆم نییە‪ ،‬خۆپیشاندانی‬ ‫مامۆس����تایان‌و فەرمانب����ەران بۆ موچە‬ ‫وەک گریان����ی س����اوایان بۆ ش����یر دێتە‬ ‫بەرچ����اوم‪ .‬ئینس����ان‪ ،‬ک����ە لەقۆناخی‬ ‫س����اواییدا بونەوەرێک����ی غەریزی����ی‬ ‫پەتییەو هۆشی هێش����تا ناتوانێ دەرک‬ ‫بەڕاب����وردو و داهات����و بکا‪ ،‬کە ش����یری‬ ‫لێبڕا‪ ،‬دەگری‪ ،‬هەرگیز ناپرس����ێ‪ ،‬شیر‬ ‫لەکوێوە دێ‌و چۆن دێ‌و بۆچی دەبڕێ‪.‬‬ ‫بەمامۆس����تایەکم گ����وت‪" ،‬ئێوە کە دێنە‬

‫س����ەر جادە‪ ،‬هەق نیی����ە داواکانتان بۆ‬ ‫موچە ب����ێ!"‪ .‬گوتی"ئەی بۆ چیی بێ؟"‬ ‫گوتم "بۆ راس����تکردنەوەی سیس����تەمی‬ ‫حوکم ب����ێ!" بەگاڵتەپێهاتنێکەوە گوتی‬ ‫"ئەوان موچەیان پێ نادرێ‪ ،‬ئینجا وەرە‬ ‫راستکردنەوەی حوکم!" گوتم "ئاخر ئەگەر‬ ‫لەسەرەتاوە بۆ راس����تکردنەوەی حوکم‬ ‫بهاتنایەتە س����ەر جادە‪ ،‬ئێستا موچەتان‬ ‫نەدەبڕا‪ .‬ئەوکاتەی ئەوان مانگاکەیان بۆ‬ ‫دزین راپێچ دەک����رد‪ ،‬دەنگتان بکردایە‪،‬‬ ‫ئێستا بۆ شیر نەدەگریان!"‬ ‫مامۆس����تایان دەب����و ئەوکات����ە‬ ‫بڕژانایەت����ە س����ەر جادە‪ ،‬ک����ە پارتی‌و‬ ‫یەکێتی مەکتەبی ئەهلی����ی ئینگلیزیی‌و‬ ‫تورکییان هێناو کارئاسانییان بۆ کردن‪،‬‬ ‫بۆ ئ����ەوەی ئەوان بب����ن بەپلە یەک‌و بە‬ ‫بەهەشتی خۆزگەبۆخواستراوی مندااڵن‌و‬ ‫ب����اوکان‌و دای����کان‌و مەکتەب����ە کوردییە‬ ‫حکومییەکانی����ش‪ ،‬بەپۆل����ی چلیی‌و دو‬ ‫دەوامیی‌و س����ێ ‌دەوامیی‌و کتێبی سواو‬ ‫و دڕاو و مامۆس����تای دەوام‌ بەڕێکەرەوە‬ ‫بب����ن بەدۆزەخی نەفرەتلێک����راو؛ ئەمجا‬ ‫زمانەکەشمان‪ ،‬کە بڕبڕەی پشتی کولتورو‬ ‫شوناس����مانە‪ ،‬ببێ بەزمانی دواکەوتوی‬ ‫مندااڵن����ی خەڵکان����ی دەس����تکورت‌و‬ ‫کەمداهات‪.‬‬ ‫بەهەرحاڵ‪ ،‬فایلی ژێردەس����تم نەمان‌و‬ ‫هێدی هێدی قەرەباڵغییەکەی دەوریشم‪.‬‬ ‫ئاپۆڕاکە وردە وردە ش����یبۆوەو باڵوەی‬ ‫لێک����را‪ .‬هەرچۆنێ����ک ب����ێ‪ ،‬لەدڵ����ەوە‬ ‫ئەنجامدانی خۆپیشاندانەکەم پێ خۆش‬ ‫بو‪ ،‬بەتایبەتی کە بەشی خۆی قەرەباڵغ‬ ‫بو و زەبروزەنگی لێ نەکەوتەوە‪ .‬ئەمجا‬ ‫ک����ە هەندێکیش����م بینی‪ ،‬دەب����ەی ئاوە‬ ‫فڕێدراوەکانیان کۆدەکردەوە‪ ،‬دیسانەوە‬ ‫خۆشیم هاتێ‌و بەاڵم بەزەیییش‪ .‬خۆشیم‬ ‫هاتێ‪ ،‬چونکە ئەوە نیش����انەی مەدەنیی‬ ‫‌بون����ی خەڵکانێک����ی ش����ارە‪ ،‬ک����ە کەم‬ ‫نین‪ .‬بەزەییم هات����ێ‪ ،‬چونکە بەداخەوە‬ ‫دەزانم‪ ،‬دەس����ەاڵتی نامەدەنی‌ بەئامڕازی‬ ‫مەدەنی چ����اک نابێ‪ .‬گرتنەبەری رێگەی‬ ‫نامەدەنیی����ش ماڵی هەم����و الیەک کاول‬ ‫دەکاو کوردستان دەخاتەوە بەر دەستی‬ ‫داگیرکەران‌و لەس����فرەوە خوێنڕش����تن‌و‬ ‫ماڵوێرانیی دەستپێدەکاتەوە‪.‬‬ ‫دە وەرە ئ����ەم کەرە لەم قوڕس����تانە‬ ‫دەربهێنە!؟‬

‫کتێب‬

‫)‪ )546‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/10/4‬‬

‫خوێندنه‌وه‌یه‌ك بۆ دۆخی زانكۆكان‌و خوێندنی بااڵ‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستان‬ ‫ئا‪ :‬به‌ڕێز عه‌باس‬ ‫كتێبی"زانكۆ له‌نێوان ناو و ناوه‌ڕۆكدا‪،‬‬ ‫خوێندنه‌وه‌یه‌ك بۆ دۆخی زانكۆكان‌و‬ ‫خوێندنی بااڵ له‌هه‌رێمی كوردستان"‬ ‫له‌نوسینی مامۆستای زانكۆ"د‪.‬خالید‬ ‫عومه‌ر"ه‌‪ ،‬ساڵی ‪ 2015‬له‌سلێمانی‬ ‫چاپ‌و باڵوكراوه‌ته‌وه‌‪ .‬كتێبێكی گرنگ‌و‬ ‫به‌بایه‌خه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌وه‌نده‌ی ئێمه‌‬ ‫سه‌رنجمان دابێت‌و تێبینیمان كردبێت‬ ‫تاكه‌ كتێبێكه‌ تائێستا به‌شازده‌ به‌ش‌و‬ ‫بابه‌تی جیاواز به‌شێوه‌یه‌كی سه‌ربه‌خۆو‬ ‫ورد له‌سه‌ر دۆخی زانكۆو خوێندنی‬ ‫بااڵ له‌هه‌رێمی كوردستان نوسرابێت‌و‬ ‫به‌تایبه‌تیش له‌الیه‌ن كه‌سێك كه‌ خۆی‬ ‫له‌و بواره‌دا كارده‌كات‌و چه‌ند ساڵێكه‌‬ ‫وانه‌ ده‌ڵێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئای���ا پ���ه‌روه‌رده‌و وانه‌وتن���ه‌وه‌‬ ‫له‌زانكۆكان���ی هه‌رێم���ی كوردس���تاندا‬ ‫له‌قه‌یراندای���ه‌؟! تاچه‌ندێ���ك په‌روه‌رده‌ی‬ ‫زانكۆیی به‌ش���ێوه‌یه‌كه‌ كه‌سی بیركراوه‌‪،‬‬ ‫لێب���ورده‌‪ ،‬متمان���ه‌ به‌خ���ۆ‪ ،‬بنیاتن���ه‌رو‬ ‫خوێنده‌وار دروس���تبكات؟ ت���ا چه‌ندێك‬ ‫زانكۆكانی هه‌رێمی كوردس���تان خاوه‌نی‬ ‫سیاس���ه‌تێكی په‌روه‌رده‌ی���ی راس���تن‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌ك نه‌وه‌ ده‌رچوه‌كانی ده‌توانن‬ ‫كۆمه‌ڵگا له‌قه‌یرانه‌كانی رزگاربكه‌ن؟ یان‬ ‫ئایا فێرخ���وازان پاش خوێندنی زانكۆیی‬ ‫ده‌توانن گه‌ش���ه‌ به‌خۆی���ان‌و به‌كۆمه‌ڵگا‬ ‫ب���ده‌ن؟ ئه‌مانه‌ ئ���ه‌و پرس���یارانه‌یه‌ كه‌‬ ‫نوسه‌ری كتێبه‌كه‌ ده‌یانكات‌و له‌ناوه‌ڕۆكی‬ ‫كتێبه‌كه‌دا وه‌اڵمیان ده‌داته‌وه‌‪.‬‬

‫زۆرانه‌ی زانكۆكانی تێكه‌وتوه‌‪.‬‬ ‫ئایا زانكۆكان كاریگه‌رییان هه‌بوه‌ له‌سه‌ر‬ ‫كۆمه‌ڵگا؟‬ ‫به‌پێ���ی وت���ه‌ی كه‌س���انی ئه‌كادیمی‪،‬‬ ‫ش���اره‌زا‪ ،‬خه‌مخۆران‪ ،‬چاودێرانی بواری‬ ‫زانكۆو كۆمه‌ڵگای مه‌ده‌ن���ی‪ ،‬ده‌رچوانی‬ ‫زانكۆكان له‌و ئاسته‌دا نه‌بون به‌پسپۆڕی‬ ‫س���ه‌ركه‌وتو یان ده‌رچ���وی به‌رهه‌مهێن‬ ‫ن���اوزه‌د بكرێن‪ ،‬وات���ه‌ زانكۆكان به‌كه‌می‬ ‫نه‌بێ���ت نه‌یانتوانی���وه‌ كاریگه‌ری به‌رچاو‬ ‫چ له‌س���ه‌ر ده‌رچوان یان له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگا‬ ‫دابنێ���ن‪ ،‬واته‌ به‌ش���ێوه‌یه‌ك بێت‪ ،‬زانكۆ‬ ‫بتوانێت چاره‌س���ه‌ری به‌ش���ێك له‌كێشه‌‬ ‫جۆربه‌جۆره‌كان���ی كه‌رت���ه‌ جیاوازه‌كانی‬ ‫كۆمه‌ڵگا بكات‪ .‬ئه‌مه‌ش وایكردوه‌ قه‌یرانی‬ ‫جۆراوج���ۆر له‌كۆمه‌ڵگا دروس���ت ببێت‌و‬ ‫به‌ش���ێكی ئه‌و قه‌یرانان���ه‌‪ ،‬ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌‬ ‫بۆ الوازی ئه‌و پس���پۆڕانه‌ی ئه‌و شوێنانه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌ب���ه‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ئه‌م���ه‌ش‬ ‫به‌ناڕاس���ته‌وخۆ ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ بۆ الوازی‬ ‫زانكۆكان‪ .‬ئه‌وه‌ی به‌دیده‌كرێت‪ ،‬چ له‌ئێستاو‬ ‫چ له‌ڕابردوش���دا‪ ،‬سه‌باره‌ت به‌دۆزینه‌وه‌ی‬ ‫رێگاچاره‌ی ئاریش���ه‌ زانس���تیه‌كانی نێو‬ ‫دونیای زانست‌و گیروگرفته‌كانی كۆمه‌ڵگا‪،‬‬ ‫زانك���ۆكان له‌هه‌رێمی كوردس���تاندا هیچ‬ ‫به‌شداریكردنێكی به‌رچاویان نییه‌و هه‌وڵ‌و‬ ‫كاره‌كان زۆر س���اده‌ن‌و له‌ئاستی ئه‌وه‌دا‬ ‫نین باس���بكرێن له‌ڕوانگه‌ی زانس���تیه‌وه‌و‬ ‫به‌پێوه‌ری جیهان���ی‪ .‬واته‌ زانكۆ رۆڵێكی‬ ‫ئه‌كتیڤی نه‌بوه‌ سه‌باره‌ت به‌گرفته‌ زانستی‪،‬‬ ‫ئاب���وری‪ ،‬سیاس���ی‪ ،‬كۆمه‌اڵیه‌تی���ه‌كان‪،‬‬ ‫به‌ڵك���و پت���ر كارتێكراو"پاس���یڤ" بوه‌و‬ ‫زیاتر ته‌نها له‌به‌خشینی بڕوانامه‌دا خۆی‬ ‫بینیوه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫رۆڵ‌و پێگه‌ی زانكۆ‬ ‫"زانك���ۆ" دامه‌زراوه‌یه‌ك���ی ئه‌كادیم���ی‬ ‫زانكۆكان شوێنێك بۆ‬ ‫زانس���تی مه‌عریف���ی بااڵی���ه‌‪ ،‬تێی���دا‬ ‫به‌رهه‌مهێنانی"كولتوری ترساندن‌و‬ ‫توێژینه‌وه‌ی ئه‌كادیمی له‌س���ه‌ر سه‌رجه‌م‬ ‫ترس"!‬ ‫ب���واره‌ جیاوازه‌كانی زانس���ت‌و مه‌عریفه‌‬ ‫خاوه‌ن پۆس���ته‌كان زۆر جار چه‌ندین‬ ‫ئه‌نجامده‌درێ���ت‪ ،‬ه���اوكات له‌گه‌ڵی���دا‬ ‫بڕوانام���ه‌ی جۆراوج���ۆر ده‌به‌خش���رێت‪ .‬ش���ێوازیان به‌كارهێناوه‌ بۆ دروستكردنی‬ ‫رۆڵی زانك���ۆ به‌رچاوه‌و به‌ش���دارییه‌كی ت���رس الی ئه‌كادیمی���ه‌كان" له‌هه‌ن���دێ‬ ‫زۆر گرن���گ‌و كارا ده‌كات له‌به‌ڕێوه‌بردن‌و ش���وێندا حزب���ه‌كان به‌نادی���اری‌و له‌ژێر‬ ‫گه‌ش���ه‌ی هه‌مو واڵتێك���دا‪ .‬ئه‌ركی زانكۆ ده‌مامكی خاوه‌ن پۆس���ته‌كاندا ئه‌و كاره‌‬ ‫بریتیی���ه‌ له‌پێگه‌یاندنی تاكی پس���پۆڕو ده‌ك���ه‌ن" به‌تایبه‌ت���ی له‌به‌رانب���ه‌ر ئه‌و‬ ‫پێدان���ی بڕوانام���ه‌‪ ،‬بۆ س���ه‌رجه‌م كایه‌ ئه‌كادیمیایانه‌ی ره‌خنه‌ ده‌گرن یان داوای‬ ‫جۆربه‌ج���ۆره‌كان ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی بتوانێت مافی خۆی���ان ده‌كه‌ن‪ ،‬ی���ان له‌به‌رانبه‌ر‬ ‫كۆمه‌ڵ���گاو داموده‌زگاكانی نێو كۆمه‌ڵگا نادادپه‌روه‌ریدا ده‌نگیان به‌رزكردبێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ببات‪ .‬هه‌روه‌ها كاركردن له‌س���ه‌ر ل���ه‌و ج���ۆره‌ ترس���انه‌‪ ،‬وه‌ك ترس���ی‬ ‫توێژین���ه‌وه‌ی زانس���تی به‌مه‌به‌س���تی دروس���تكردنی به‌ربه‌ستی به‌رزكردنه‌وه‌ی‬ ‫به‌ش���داریكردن له‌به‌رهه‌مهێنانی زانست‌و پله‌ی زانس���تی‪ ،‬ترس���ی دژایه‌تیكردن‪،‬‬ ‫ته‌كنه‌لۆجی���او گه‌ش���ه‌كردنی كۆمه‌ڵگا‪ .‬ترس���ی البردن له‌لیژنه‌ گرنگه‌كان‪ ،‬ترسی‬ ‫زانكۆ ده‌زگایه‌ك���ی ئه‌كادیمیه‌ به‌پێوه‌ری پێنه‌دانی پۆس���تی كارگێڕی به‌رز‪ ،‬ترسی‬ ‫ئه‌كادیم���ی داده‌مه‌زرێ���ت‌و كارده‌كات‌و دروس���تكردنی به‌ربه‌س���تی جۆربه‌جۆر‪،‬‬ ‫هه‌ڵده‌س���ه‌نگێنرێت‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی نه‌وه‌یه‌ك ترس���ی پێدانی لیژنه‌ بێزاركه‌ره‌كان‪ ،‬یان‬ ‫ئه‌قڵی ئه‌كادیمی‌و زانستی به‌رهه‌مبهێنێت لیژنه‌ پڕكێشه‌كان‪ ،‬بێبه‌شكردن له‌هه‌ندێ‬ ‫له‌وێ���وه‌ بتوانێ���ت ئ���ه‌و ئه‌قاڵن���ه‌‪ ،‬كه‌ كاری ت���ری زانس���تی‪ ،‬كارگێ���ڕی‪......‬‬ ‫له‌وه‌رگران���ی بڕوانام���ه‌ جۆربه‌جۆره‌كاندا هت���د‪ .‬ئه‌مانه‌ به‌كۆ‪ ،‬ئه‌و ژینگه‌ی ترس���ه‌‬ ‫خۆیان ئه‌بیننه‌وه‌‪ ،‬كێشه‌ جۆربه‌جۆره‌كانی دروس���تده‌كه‌ن ك���ه‌ كه‌س���ی ئه‌كادیمی‬ ‫كۆمه‌ڵگا چاره‌سه‌ر بكه‌ن‪ ،‬كۆمه‌ڵگا ببه‌ن تێده‌كه‌وێ���ت‌و كه‌س���ایه‌تییه‌كی له‌رزۆك‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌‪ ،‬پالن بۆ ئێس���تاو داهاتوی واڵت گوێڕی ‌هڵ‌و بێئیراده‌ی لێدروس���ت ده‌كات‪.‬‬ ‫كه‌س���ی ئه‌كادیمی گه‌ر بچوكترین ره‌خنه‌‬ ‫دابنێن‪.‬‬ ‫كردنه‌وه‌ی زانكۆ به‌و ژماره‌ زۆره‌ی‬ ‫ئێستا دروسته‌؟‬ ‫تێڕوانین بۆ زانكۆ وه‌ك ئه‌وه‌ی له‌هه‌مو‬ ‫ش���ارو ش���ارۆچكه‌و ش���اره‌دێدا هه‌بێت‪،‬‬ ‫نه‌ك هه‌ر هه‌ڵه‌یه‌كی كوش���نده‌یه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫بارگرانییه‌ك���ی زۆر گه‌وره‌ش���ه‌ به‌س���ه‌ر‬ ‫ش���انی بودجه‌ی گش���تیه‌وه‌‪ .‬هیچ گرنگ‬ ‫نیی���ه‌ ئێم���ه‌ دو زانكۆم���ان هه‌بێت یان‬ ‫بیس���ت‪ ،‬وه‌ ش���انازیش نیی���ه‌ خاوه‌نی‬ ‫زانكۆی زۆربین‌و له‌هیچ شوێنێكی دونیادا‬ ‫زانكۆی زۆر جێگای شانازی نییه‌‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫پرس���یارو خه‌م���ی ئێمه‌ ئ���ه‌وه‌ بێت ئایا‬ ‫چه‌ند زانكۆی ئاس���تبه‌رزمان هه‌یه‌؟ یان‬ ‫ئایا به‌ڕاس���تی هه‌رێمه‌كه‌مان پێویس���تی‬ ‫به‌ئه‌وه‌ن���ده‌ ژم���اره‌ی زانك���ۆ هه‌یه‌؟ تا‬ ‫چه‌ندێ���ك زانكۆكانم���ان توانیویانه‌ ببنه‌‬ ‫یه‌كه‌ی ئه‌كادیمی باوه‌ڕپێكراوی جیهانی؟‬ ‫بۆیه‌ تێگه‌یش���تنمان بۆ زانكۆ‪ ،‬روانینمان‬ ‫بۆ زانكۆ‪ ،‬یان تێگه‌یش���تنی حكومه‌ت بۆ‬ ‫زانكۆكان‪ ،‬واته‌ ستراتیجی حكومه‌ت له‌مه‌ڕ‬ ‫زانكۆكان‪ ،‬به‌شێكه‌ له‌و گرفته‌"ئیشكالیه‌ته‌"‬ ‫دژواره‌ی ك���ه‌ زانكۆكان���ی ب���ه‌و دۆخ���ه‌‬ ‫گه‌یاندوه‌و به‌داخه‌وه‌ زانكۆی له‌فۆرمێكی‬ ‫كارتێكراو"پاسیڤ" و ناكاریگه‌ردا كۆتایی‬ ‫پێهێناوه‌‪ .‬بینینی زانكۆ وه‌ك ده‌زگایه‌ك‬ ‫ب���ۆ پێدان���ی بڕوانامه‌ ی���ان ته‌نها وه‌ك‬ ‫ده‌زگای���ه‌ك بۆ ئ���ه‌وه‌ی ئه‌بێ���ت هه‌بێت‬ ‫له‌هه‌مو شوێنه‌كان‌و شارو شارۆچكه‌كاندا‪،‬‬ ‫هۆكار بوه‌ بۆ دروس���تبونی ئه‌و قه‌یرانه‌‬

‫زانكۆكان پڕن له‌و‬ ‫رێنماییانه‌ی كه‌‬ ‫به‌نادیاری له‌ژێر‬ ‫كاریگه‌ری حزبه‌كاندا‬ ‫ده‌ركراون‪ ،‬پڕن له‌و‬ ‫مامۆستایانه‌ی كه‌‬ ‫حزب دروستیكردون‬ ‫پڕن له‌و چاوانه‌ی‬ ‫كه‌ حزب دایناون‬

‫گرفت‌و قه‌یرانی توێژینه‌وه‌ی زانستی‬ ‫به‌پێ���ی پێ���وه‌ره‌ ئه‌كادیمی���ه‌كان بۆ‬ ‫ئاس���تی توێژینه‌وه‌ی زانستی‪ ،‬زانكۆكان‬ ‫به‌رهه‌م���ی زانس���تی ئاس���تبه‌رزی وه‌ك‬ ‫توێژینه‌وه‌و داهێنانیان كه‌مه‌‪ .‬له‌ڕاس���تیدا‬ ‫كه‌می توێژینه‌وه‌كان له‌گۆڤاره‌ زانس���تیه‌‬ ‫ئاس���تبه‌رزه‌كاندا به‌ڵگ���ه‌ی الوازی كاره‌‬ ‫زانسیه‌كان‌و ئاستی توێژه‌رانی زانستییه‌‪،‬‬ ‫زۆری توێژینه‌وه‌ به‌ژماره‌‪ ،‬هیچ هاوكاری‌و‬ ‫كۆمه‌كمان ناكات ببینه‌ خاوه‌نی زانكۆیه‌كی‬ ‫گرنگ‌و كاریگه‌ر‪ ،‬ئه‌وه‌ی كۆمه‌ك به‌زانكۆ‬ ‫ده‌كات" هه‌روه‌ها به‌كۆمه‌ڵگاش" بریتییه‌‬ ‫له‌به‌رزیی كواڵیتی توێژینه‌وه‌ زانستیه‌كان‪،‬‬ ‫ره‌س���ه‌نی‪ ،‬ناوازه‌ی���ی‪ ،‬نوێگه‌ری���ی كاره‌‬ ‫زانس���تییه‌كان‪ ،‬به‌ش���داریكردنی زانستی‬ ‫توێژین���ه‌وه‌ زانس���تییه‌كان به‌دونی���ای‬ ‫زانس���ت‪ ،‬چونك���ه‌ دواجار ئ���ه‌وه‌ی ئێمه‌‬ ‫به‌جیهانی زانس���ت ده‌ناس���ێنێت‪ ،‬هێزو‬ ‫ئاس���تی توێژینه‌وه‌كانه‌‪ .‬نه‌ك ژماره‌كان‪.‬‬ ‫به‌داخ���ه‌وه‌ توێژینه‌وه‌كان���ی زانك���ۆكان‬ ‫بڕێكی زۆری ده‌چنه‌ خان���ه‌ی توێژینه‌وه‌‬ ‫ئاس���تنزمه‌كانه‌وه‌! ئه‌زمون���ی س���ااڵنی‬ ‫رابردوم���ان ئه‌وه‌یان س���ه‌لماند ژماره‌ی‬ ‫پرۆفیس���ۆره‌كان به‌ش���ێوه‌یه‌كی به‌رچاو‬ ‫زیادیك���ردوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئاس���تی توێژینه‌وه‌‬ ‫زۆر نزم���ه‌و ریزبه‌ن���دی زانكۆكانیش هه‌ر‬ ‫له‌خواره‌وه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌مش���ێوه‌یه‌ زانكۆم���ان‬ ‫زۆر هه‌ی���ه‌‪ ،‬توێژین���ه‌وه‌ی زۆرمان هه‌یه‌‬ ‫به‌ئه‌ندازه‌ی زانكۆكانی هارڤاردو ستانفۆرد‪،‬‬ ‫پرۆفیس���ۆرمان به‌ئه‌ن���دازه‌ی كامبریج‌و‬ ‫یان ناڕه‌زایی به‌رانبه‌ر به‌دۆخێك وایلێیكات ئۆكس���فۆرد ده‌بێت‪ ،‬هه‌مو ش���ته‌كانمان‬ ‫كه‌ ل���ه‌زۆر ئیمتیازو كاری تر بێبه‌ش���ی وه‌ك ناو ده‌بێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئایا به‌ناوه‌ڕۆك‬ ‫ب���كات‪ ،‬ئیتر به‌ناچاری ترس دایده‌گرێت‌و وه‌ها ده‌بین؟! ئایا ناوه‌ڕۆكه‌كان له‌ئاستی‬ ‫ناوه‌كان���دا ده‌بن؟! ئه‌مه‌ی���ه‌ گه‌وره‌ترین‬ ‫ئه‌ویش بێده‌نگی هه‌ڵده‌بژێرێت‪.‬‬ ‫كێشه‌ی زانكۆكان‌و واڵتی ئێمه‌‪ ،‬ناوه‌كان‬ ‫یاساو رێنماییه‌كانی زانكۆ وه‌ك كۆت‌و هه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم ناوه‌ڕۆك���ه‌كان ئاماده‌نین‪.‬‬ ‫دوركه‌وتنه‌وه‌ی ن���او له‌ناوه‌ڕۆك لێدانێكی‬ ‫به‌ند!‬ ‫یاساو رێنماییه‌كان‪ ،‬كاریگه‌ری گه‌وره‌ی كوشنده‌ له‌ئاس���تی زانستی راسته‌قینه‌ی‬ ‫له‌س���ه‌ر خراپی ره‌وش���ی خوێندنی بااڵ زانكۆكان ده‌دات‪ ،‬هه‌روه‌ها نیش���تیمان‌و‬ ‫داناوه‌‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌ك وه‌ك كه‌له‌پچه‌كردنی نه‌وه‌كان���ی ئاین���ده‌ ده‌خه‌ن���ه‌ ب���ه‌رده‌م‬ ‫خوێندن���ی ب���ااڵی لێهات���وه‌و زیندانێكی قه‌یرانی زۆر ق���وڵ‌و بێچاره‌وه‌‪ ،‬قه‌یرانێك‬ ‫زانس���تی بۆ زانك���ۆكان‌و مامۆس���تاكان مامۆس���تایانی زانك���ۆ له‌ئاین���ده‌دا لێی‬ ‫دروس���تكردوه‌‪ ،‬ك���ه‌ نه‌توان���ن ئازادانه‌ به‌رپرسیار ده‌بن‪.‬‬ ‫كاربكه‌ن‪ ،‬ئازادانه‌ پرۆژه‌ دابنێن‪ ،‬ئازادانه‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌كان‌و رازیكردنی دڵی‬ ‫له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵگادا به‌یه‌كدا بچن‌و كاریگه‌ری‬ ‫خوێندكار!‬ ‫له‌سه‌ر یه‌كدی دابنێن‪ ،‬بگره‌ هه‌ندێك جار‬ ‫پرس���یاری الواز مرۆڤ���ی گ���ه‌وره‌‬ ‫ناتوانرێ���ت زانس���تیانه‌ بڕیاریش بدرێت‪.‬‬ ‫وه‌ك مه‌ركه‌زیه‌ت"ناوه‌ندگه‌رایی" له‌بڕیاره‌ دروس���تناكات‪ ،‬ئه‌وه‌ پرسیاره‌ گرنگه‌كانن‬ ‫س���تراتیجیه‌كاندا‪ ،‬س���ه‌ربه‌خۆنه‌بونی مرۆڤی گه‌وره‌ دروست ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌داخه‌وه‌‬ ‫زانكۆكان‪ ،‬نه‌بونی چاودێری گرنگ‌و زانستی زۆرێك له‌مامۆستایانی زانكۆكان له‌ئێستادا‬ ‫به‌س���ه‌ر ئه‌دائی به‌ڕێوه‌به‌رانی زانكۆكان‪ ،‬پرس���یاری تاقیكردنه‌وه‌كانیان بۆ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌وه‌ش هه‌ر راسته‌ بۆ رێنماییه‌ زۆرین���ه‌ی خوێندكاره‌كانی���ان نمره‌ی‬ ‫ئاساییه‌كان‪ ،‬وه‌ك رێنمایی خوێندنی بااڵی زۆرباش���ه‌و باشه‌ بهێنن‪،‬‬ ‫ماسته‌رو دكتۆراو چۆنیه‌تی وه‌رگرتنیان‌و بۆئ���ه‌و ه‌ی‬ ‫بڕوانامه‌ پێدانیان‪ ،‬هه‌ڵسه‌نگاندنی چاالكی‬ ‫مامۆس���تاكان‪ ،‬رێنماییه‌كان���ی‬ ‫ئه‌نجامدان���ی توێژینه‌وه‌ی‬ ‫زانس���تی‪ ،‬مه‌رجه‌كان���ی‬ ‫به‌رزكردن���ه‌وه‌ی پل���ه‌ی‬ ‫زانستی‪ ،‬ش���ێوازه‌كانی‬ ‫وه‌رگرتن���ی فێرخوازانی‬ ‫خوێندن���ی به‌رایی‪....‬‬ ‫به‌ش���ێكی‬ ‫هت���د‪.‬‬ ‫یاس���او رێنماییه‌كانی‬ ‫خوێندن���ی ب���ااڵو‬ ‫زانك���ۆكان زۆر كۆنن‌و‬ ‫له‌س���ه‌ر مۆدێلی زانكۆی‬ ‫هاوچ���ه‌رخ بنیاتنه‌نراون‪،‬‬ ‫به‌ش���ێكیان‬ ‫هه‌روه‌ه���ا‬ ‫به‌ربه‌س���تن بۆ به‌رزكردنه‌وه‌ی‬ ‫ئاس���تی زانك���ۆو به‌ش���ێكی زۆر‬ ‫له‌یاس���اكان‌و رێنماییه‌كان پێویستی‬ ‫به‌چاوپێداخش���اندنه‌وه‌ی وردو زانس���تی‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ .‬هه‌روه‌ها رێنمایی���ه‌كان له‌هه‌ندێ‬ ‫شوێندا به‌شێوه‌یه‌ك ئاڵۆزبون زانستیبونی‬ ‫خۆی له‌ده‌ستداوه‌و به‌شێك له‌رێنماییه‌كان‬ ‫له‌كه‌لێ���ن‌و كه‌له‌ب���ه‌ره‌ یاس���اییه‌كه‌وه‌‬ ‫دروس���تبون‌و له‌فۆرمی پڕ ئیش���كالیه‌تدا‬ ‫داڕێ���ژراون‪ .‬گۆڕان���كاری به‌رده‌وام���ی‬ ‫رێنماییه‌كان"ئه‌وه‌ی هه‌رماوه‌یه‌ك‌و كۆمه‌ڵه‌ خوێندكار ه‌كان‬ ‫رێنمایی���ه‌ك له‌ئارادابێت" ب���ۆ بابه‌تێكی ت���وڕه‌ نه‌ب���ن‌و‬ ‫دیاریكراو كۆی سیسته‌می خوێندنی بااڵی م���ان نه‌گ���رن‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫زۆر‬ ‫خستۆته‌ مۆله‌قی‌و ناجێگیرییه‌وه‌و دۆخێكی كه‌ڵچه‌رێك���ی‬ ‫ناكاراو ن���ه‌زۆك ده‌خوڵقێنێ���ت‪ .‬نه‌بونی مه‌ترس���یداره‌ بۆ ئاس���تی‬ ‫یاساو رێنمایی بۆ هه‌ندێ بابه‌تی گرنگی زانستی ده‌رچوان‪ ،‬سیسته‌می‬ ‫وه‌ك چۆنیه‌تی گه‌ش���ه‌دان به‌توێژینه‌وه‌ی په‌روه‌رده‌یی له‌زانكۆكانی هه‌رێمی‬ ‫زانس���تی‌و چۆنیه‌تی گه‌شه‌پێدانی ئاستی كوردس���تاندا به‌پله‌ی یه‌كه‌م له‌سه‌ر‬ ‫توێ���ژه‌ر ی���ان تۆكمه‌كردنی سیاس���ه‌ت‌و ته‌نها تاقیكردنه‌وه‌ وه‌ستاوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫سیس���ته‌می په‌روه‌رده‌یی‪ ،‬وه‌های كردوه‌ دۆخێكی چه‌قبه‌س���توی دروس���تكردوه‌و‬ ‫زانكۆ روه‌و ناكارابون"پاسیڤی"و كۆنبونی فێرخ���واز ناتوانێ���ت ل���ه‌دوای ده‌رچونی‬ ‫كه‌س���ێكی بیرك���ه‌ره‌وه‌و س���ه‌ركه‌وتوی‬ ‫زانستی بڕوات‪.‬‬ ‫لێدروست ببێت‪.‬‬

‫كه‌سی ئه‌كادیمی‬ ‫گه‌ر بچوكترین‬ ‫ره‌خنه‌ یان ناڕه‌زایی‬ ‫به‌رانبه‌ر به‌دۆخێك‬ ‫وایلێیكات كه‌ له‌زۆر‬ ‫ئیمتیازو كاری‬ ‫تر بێبه‌شی بكات‬ ‫ئیتر به‌ناچاری‬ ‫ترس دایده‌گرێت‌و‬ ‫ئه‌ویش بێده‌نگی‬ ‫هه‌ڵده‌بژێرێت‬

‫مامۆستای سه‌ركه‌وتو كێیه‌؟‬ ‫ئه‌رك���ی مامۆس���تا مامۆس���تابونه‌‬ ‫له‌فۆرمێكی فێركاری س���ه‌ركه‌وتودا‪ ،‬واته‌‬ ‫مامۆس���تا فێركاره‌ ی���ان ده‌كرێت بڵێین‬ ‫په‌روه‌رده‌كاره‌‪ ،‬كه‌سێكه‌ په‌یامێكی پێیه‌‪،‬‬ ‫بۆ گوێگره‌كانی ك���ه‌ فێرخوازانن‪ ،‬ئه‌ركی‬ ‫فێرخوازی���ش كه‌س���ێكه‌ ده‌یه‌وێ���ت هه‌م‬ ‫فێربێت‌و هه‌م به‌شداری له‌پرۆسه‌ی فێربون‬ ‫بكات‪ ،‬كه‌س���ێكه‌ ده‌یه‌وێ���ت گوێبگرێت‌و‬ ‫شتی نوێ فێربێت‌و پاشان كارلێكی زیندو‬ ‫بكات له‌گه‌ڵ وانه‌كه‌و مامۆس���تا‪ .‬لێره‌وه‌‬ ‫خوڵقاندنی بیری نوێ دروس���ت ده‌بێت‪،‬‬ ‫لێره‌وه‌ ده‌بن���ه‌ نه‌وه‌یه‌ك���ی بیركه‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫خاوه‌ن دید‪ ،‬پرسیاركه‌ر‪ ،‬گه‌ڕیده‌ی زانین‪،‬‬ ‫مامۆستای په‌روه‌رده‌كار ئه‌وه‌یه‌ بتوانێت‬ ‫فێرخوازه‌كانی فێری پرسیار بكات‪ ،‬فێری‬ ‫خوێندنه‌وه‌یان ب���كات‪ .‬به‌اڵم ئه‌مه‌ چۆن‬ ‫ده‌كرێت ئه‌گه‌ر مامۆستاكه‌ خۆی نه‌ هیچ‬ ‫بخوێنێته‌وه‌و نه‌ خ���ۆی به‌هه‌مو ته‌مه‌نی‬ ‫پرسیارێكی گرنگی كردبێت!‬

‫‪17‬‬

‫له‌داهاتوش���دا ببێت���ه‌ بڕیارده‌ر له‌س���ه‌ر‬ ‫چاره‌نوسی خوێندنی بااڵو نه‌ته‌وه‌كه‌مان‪.‬‬

‫حزب‌و زانكۆ‬ ‫ح���زب له‌ڕێگ���ه‌ی ده‌مامك���ه‌وه‌و‬ ‫به‌پشتبه‌س���تن به‌ڕێنمایی نوێ‪ ،‬چه‌ندین‬ ‫شتی جۆراوجۆری كردوه‌‪ ،‬رێنمایی نوێی‬ ‫ده‌ركردوه‌ ب���ۆ دامه‌زراندنی زانكۆی نوێ‪،‬‬ ‫رێنمایی نوێی ده‌رك���ردوه‌ بۆ كردنه‌وه‌ی‬ ‫به‌ش���ی نوێ‌و راگرایه‌تی ن���وێ‪ ،‬رێنمایی‬ ‫نوێ���ی ده‌رك���ردوه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی هه‌ندێ"‬ ‫مامۆستای نالێهاتو" ببن به‌ڕاگر‪ ،‬رێنمایی‬ ‫نوێی ده‌ركردوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی پله‌ی زانستی‬ ‫هه‌ندێ مامۆس���تا به‌رزبكرێته‌وه‌‪ ،‬رێنمایی‬ ‫نوێ���ی ده‌رك���ردوه‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی هه‌ندێ‬ ‫مامۆستا ببن به‌سه‌رپه‌رشتیاری خوێندنی‬ ‫بااڵی ماس���ته‌رو دكتۆرا‪ ،‬به‌ش���ێكی زۆر‬ ‫له‌گه‌شه‌ی الوازی زانكۆكانمان هۆكاره‌كه‌ی‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ده‌ستتێوه‌ردانی نه‌رێنیی‬ ‫حزب���ه‌كان به‌نادی���اری له‌كاروب���اری‬ ‫زانكۆكاندا‪ ،‬زانكۆكان پڕن له‌و رێنماییانه‌ی‬ ‫كه‌ به‌نادیاری له‌ژێر كاریگه‌ری حزبه‌كاندا‬ ‫نهێنی كردنه‌وه‌ی زانكۆ ئه‌هلیه‌كان چی ده‌ركراون‪ ،‬پڕن له‌و مامۆس���تایانه‌ی كه‌‬ ‫حزب دروس���تیكردون‪ ،‬پڕن له‌و چاوانه‌ی‬ ‫بوه‌؟‬ ‫به‌رپرس���ێكی پێش���وی خوێندنی بااڵ كه‌ حزب دایناون‪.‬‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬زانكۆ ئه‌هلیه‌كان كه‌سی سیاسی‬ ‫گه‌وره‌و سه‌رمایه‌داری گه‌وره‌یان له‌پشته‌‪،‬‬ ‫به‌ش���ێك له‌و زانكۆیانه‌ نه‌كراونه‌ته‌وه‌ بۆ‬ ‫خزمه‌تی نیشتیمان‌و خزمه‌تی هاواڵتیانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬به‌ڵكو بۆ ئه‌وه‌یه‌ سیاسییه‌كان‪،‬‬ ‫س���ه‌رمایه‌داره‌ گه‌نده‌ڵه‌كان منداڵه‌كانیان‬ ‫به‌حه‌زی خۆیان ببه‌نه‌ ئه‌و شوێنانه‌ی كه‌‬ ‫خۆیان ده‌یانه‌وێت‌و به‌ئاره‌زوی خۆیان چ‬ ‫بڕوانامه‌یه‌كیان ده‌وێت بیانده‌نێ!‬

‫نمونه‌یه‌ك له‌شكستی به‌رنامه‌ی‬ ‫تواناسازی‌و خوێندنی ده‌ره‌وه‌!‬ ‫خوێندكارێك له‌یه‌كێك له‌زانكۆ تازه‌كانی‬ ‫هه‌رێمی كوردستانه‌وه‌ نێردرا بۆ به‌ریتانیا‬ ‫له‌س���ه‌ر پرۆگرام���ی تواناس���ازی‌و له‌وێ‬ ‫زانكۆیه‌كی ئاس���ت مامناوه‌ندو گروپێكی‬ ‫ئاس���ت مامناوه‌ندی هه‌ڵبژراد‪ ،‬به‌هه‌رحاڵ‬ ‫پ���اش ئ���ه‌وه‌ی نه‌یتوان���ی هی���چ بكات‬ ‫له‌خوێندنه‌كه‌ی‌و هیچ ئه‌نجامێكی ئه‌وتۆی‬ ‫نه‌بو‪ ،‬به‌كورته‌ راپۆرتێك ماسته‌ره‌كه‌یان‬ ‫پێداو گه‌ڕاندیانه‌وه‌ بۆ هه‌رێمی كوردستان‪،‬‬ ‫پاشان له‌سیمیناری نازناوپێدان له‌زانكۆی‬ ‫سلێمانیش ده‌رنه‌چو‪ ،‬چونكه‌ ئاسته‌كه‌ی‬ ‫ئێج���گار الوازبو‪ ،‬دواتر له‌زانكۆكه‌ی خۆی‬ ‫به‌هه‌رچۆنێ���ك ب���و بۆی ك���راو نازناوی‬ ‫زانس���تی پێدرا‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫نه‌وه‌كان���ی ئاینده‌مان‬ ‫پێد ه‌گه‌یه‌نێ���ت!‬ ‫ر ه‌نگ���ه‌‬

‫زانكۆمان زۆر هه‌ی ‌ه‬ ‫توێژینه‌وه‌ی زۆرمان‬ ‫هه‌یه‌ به‌ئه‌ندازه‌ی‬ ‫زانكۆكانی هارڤاردو‬ ‫ستانفۆرد‪،‬‬ ‫پرۆفیسۆرمان‬ ‫به‌ئه‌ندازه‌ی كامبریج‌و‬ ‫ئۆكسفۆرد ده‌بێت‬ ‫هه‌مو شته‌كانمان‬ ‫وه‌ك ناو ده‌بێت‬ ‫به‌اڵم ئایا به‌ناوه‌ڕۆك‬ ‫وه‌ها ده‌بین؟!‬ ‫ئایا ناوه‌ڕۆكه‌كان‬ ‫له‌ئاستی ناوه‌كاندا‬ ‫ده‌بن؟!‬

‫‪16‬‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )546‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/10/4‬‬

‫ته‌خته سپی‬

‫مامۆستایان‪:‬‬ ‫بۆ وه‌زیر ‌ی خوێندن ‌ی بااڵ‬ ‫ی ده‌وام چاككردنی‌ موچه‌یه‌ (ئاگات له‌ستاف ‌ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌ستپێكردن‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫بۆ‬ ‫چارەسەر‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫تاك‬ ‫تواناسازی‌ هه‌یه‌)؟‬ ‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫ئا‪ :‬سروه‌‬ ‫له‌هه‌ولێرو دهۆك زه‌نگی‌ ساڵی‌ نوێی‌ خوێندن‬ ‫لێدراو له‌سنوری‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌‌و هه‌ڵه‌بجه‌ش‬ ‫زه‌نگی‌ بایكۆتی‌ خوێندن له‌سه‌ر شه‌قامه‌كان‬ ‫لێدرا‪ .‬مامۆستایه‌كی‌ ناڕازیش ده‌ڵێت "بایكۆت‬ ‫بژارده‌ی‌ ئێمه‌ نیه‌‪ ،‬ده‌سه‌اڵت به‌زۆر سه‌پاندویه‌تی‌‬ ‫به‌سه‌رماندا"‪.‬‬ ‫مامۆس���تایانی‌ س���نوره‌كانی‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫هه‌ڵه‌بج���ه‌و ه���ه‌ردو ئی���داره‌ی‌ گه‌رمی���ان‌و راپه‌ڕین‬ ‫بایكۆتی‌ هۆڵه‌كانی‌ خوێندنیان كردو زه‌نگی‌ س���اڵی‌‬ ‫نوێی‌ خوێندنیان له‌س���ه‌ر ش���ه‌قامه‌كان لێدا‌‪ ،‬ئاكۆ‬ ‫جه‌مال كه‌ مامۆستایه‌كی‌ ناڕازییه‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"مامۆستایان له‌و سنورانه‌ بڕیاریان داوه‌ به‌رده‌وامبن‬ ‫له‌ناڕه‌زایه‌ت���ی‌‌و بایكۆتكردن���ی‌ هۆڵه‌كانی‌ خوێندن‬ ‫تاده‌ركردنیان له‌سیسته‌می‌ به‌ناو پاشكه‌وت‌و ئاسایی‌‬ ‫كردن���ه‌وه‌ی‌ واده‌ی‌ پێدان���ی‌ موچه‌ كه‌ ل���ه‌ ‪ 30‬رۆژ‬ ‫تێنه‌په‌ڕێت‌‪ ،‬جه‌نابی‌ وه‌زیری���ش له‌بری‌ هه‌وڵدان بۆ‬ ‫كۆتایی‌ هێنان به‌ناڕه‌زاییه‌كانی‌ مامۆستایان له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫لێدوانی‌ بێ‌ بنه‌ماو هه‌ڕه‌ش���ه‌كردن له‌مامۆس���تایان‬ ‫باهه‌وڵی‌ جێبه‌جێكردنی‌ داواكاریه‌كانمان بده‌ن"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ وه‌زیری‌ په‌روه‌رده‌ له‌كاتی‌ لێدانی‌‬ ‫زه‌نگ���ی‌ ده‌س���تپێكردنی‌ خوێن���دن له‌مه‌خمور وتی‌‬ ‫له‌سلێمانیش پرۆسه‌ی‌ خوێندن ده‌ست پێده‌كاته‌وه‌‪،‬‬ ‫جێگری‌ لقی‌ سلێمانی‌ یه‌كێتی‌ مامۆستایان‌‪ ،‬سه‌نگه‌ر‬ ‫فایه‌ق وت���ی‌ "نازانم وه‌زیر ئه‌م قس���ه‌یه‌ی‌ له‌كوێوه‌‬ ‫هێن���اوه‌؟! تاكه‌ چارەس���ەر بۆ ده‌س���تپێكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌وام چاككردن���ی‌ موچه‌یه‌‌‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر نیه‌تی‌ هه‌بێت‬ ‫به‌هه‌ڕه‌ش���ه‌و رێگای‌ تر ده‌وام بكرێته‌وه‌ له‌سلێمانی‌‬ ‫پێموایه‌ هه‌وڵێكی‌ شكست خواردوه‌"‪.‬‬ ‫وابڕیاره‌ كه‌ بڕی‌ ‪50‬هه‌زارو ‪ ‌100‬هه‌زار دینار دابه‌ش‬ ‫بكرێ���ت به‌س���ه‌ر مامۆس���تایاندا‌‪ ،‬له‌وباره‌یه‌وه‌ ئاكۆ‬

‫ده‌ڵێت "ئه‌و بڕه‌ پاره‌ی���ه‌ی‌ باس ده‌كرێت زیادكردن‬ ‫نیه‌ به‌ڵكو وه‌ك خۆی���ان ده‌ڵێن هاوكارییه‌كی‌ كاتیه‌‬ ‫بۆیه‌ مامۆستایان به‌هه‌مو شێوه‌ك ره‌تی‌ ده‌كه‌نه‌وه‌و‬ ‫پێیان وای���ه‌ یه‌كێكی‌ تره‌ له‌س���وكایه‌تیه‌كانی‌ تری‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت به‌ناو و شكۆی‌ مامۆستایان"‬ ‫س���ه‌نگه‌ر فایه‌قیش له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێت "بڕی‌ ئه‌و‬ ‫په‌نجا یان س���ه‌دهه‌زار دیناره‌ هیچ له‌ژیانی‌ مامۆستا‬ ‫ناگۆڕێت چونكه‌ كێشه‌ی‌ هاتوچۆی‌ نیه‌‪ ،‬كێشه‌ی‌ ژیان‌و‬ ‫به‌خێوكردن‌و دابینكردنی‌ پێداویستی‌ رۆژانه‌ی‌ هه‌یه‌‌‪،‬‬ ‫ن���ه‌ك نابێته‌ هۆكار بۆ چون���ه‌وه‌ ده‌وام به‌ڵكو زیاتر‬ ‫توڕه‌ی‌ كردون‌‪ ،‬مامۆستا ‪ %70-30‬موچه‌كه‌ی‌ ببڕیت‌و‬ ‫ئێس���تا ‪ 50‬هه‌زاری‌ بۆ زیاد بكه‌ی‌ ئه‌وه‌ له‌سوكایه‌تی‌‬ ‫زیاتر هیچ خوێندنه‌وه‌یه‌كی‌ بۆ ناكرێت"‪.‬‬ ‫بایكۆتكردنی‌ مامۆس���تایان‌و نه‌كردنه‌وه‌ی‌ ده‌رگای‌‬ ‫قوتابخانه‌كان به‌شێك له‌خێزانه‌كانی نیگه‌ران كردوه‌‪،‬‬ ‫ئاكۆ جه‌م���ال له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێت "با كه‌س���وكاری‌‬ ‫خوێن���دكار له‌مامۆس���تایان نیگه‌ران نه‌ب���ن چونكه‌‬ ‫بایكۆت بژارده‌ی‌ ئێمه‌ نیه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌س���ه‌اڵت به‌زۆر‬ ‫سه‌پاندویه‌تی‌ به‌سه‌رماندا‌‪ ،‬له‌بری‌ نیگه‌رانی‌ بائه‌وانیش‬ ‫پشتگیریمان بكه‌ن تا ئه‌م ده‌سه‌اڵته‌ شكستخواردوه‌‬ ‫ناچ���ار به‌ملدان بكه‌ین بۆ داخوازییه‌كانمان ئه‌وس���ا‬ ‫له‌به‌یان���ی‌ زوتر نی���ه‌ ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌ ب���ۆ هۆڵه‌كانی‌‬ ‫خوێندن"‪.‬‬ ‫وابڕیاره‌ مامۆس���تایان به‌رده‌وامبن له‌بایكۆتكردن‌و‬ ‫خۆپیش���اندان‌‪ ،‬ئاك���ۆ جه‌م���ال ك���ه‌ ه���اوكات له‌‬ ‫خۆپیشاندانه‌كانیش���دا به‌ش���داریكردوه‌‌‪ ،‬جه‌خت���ی‌‬ ‫ك���رده‌وه‌ "تا داواكانمان جێبه‌جێ‌ نه‌كرێت‌‪ ،‬به‌رده‌وام‬ ‫ده‌بین‌‪ ،‬هیواداریشین مامۆستایانی‌ پۆلی‌ ‪ 12‬یه‌كڕیزی‌‬ ‫مامۆس���تایان له‌ژێر هی���چ پاس���اوێكدا تێكنه‌ده‌ن‌‪،‬‬ ‫هیوادارین مامۆستایانی‌ سه‌ربه‌رزی‌ هه‌ولێرو دهۆكیش‬ ‫ده‌نگیان بخه‌نه‌ پاڵ ده‌نگی‌ مامۆستایانی‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌‌و گه‌رمیان‌و راپه‌ڕین تا پێكه‌وه‌ مافه‌كانمان‬ ‫به‌ده‌س���ت بهێنی���ن‌‪ ،‬چونكه‌ هه‌موم���ان مافه‌كانمان‬

‫پێشێلكراوه‌"‪.‬‬ ‫جێگری‌ لقی‌ س���لێمانی‌ یه‌كێتی‌ مامۆس���تایانیش‬ ‫ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌كرد "هه‌ڵوێستی‌ فه‌رمی‌ بایكۆته‌ كه‌‬ ‫هه‌موان له‌م سنوره‌دا كردویانه‌‪ ،‬یه‌كێك له‌هه‌ڵوێسته‌‬ ‫خراپه‌كان���ی‌ پار ئه‌وه‌بو كه‌ پۆل���ی‌ ‪ 12‬جیاكرایه‌وه‌و‬ ‫ده‌وام كرا كه‌ كاریگه‌ری‌ سلبی‌ هه‌بو له‌سه‌ر بایكۆت‌و‬ ‫ناكرێت ئه‌مساڵ دوباره‌ بكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫جێگره‌كه‌ی‌ لقی‌ س���لێمانی‌ یه‌كێتی‌ مامۆس���تایان‬ ‫باس���ی‌ له‌وه‌كرد كه‌ "س���اڵی‌ راب���ردو خوێندن له‌م‬ ‫س���نوره‌ دواكه‌وت‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌نجامی‌ باش���یش هات‪،‬‬ ‫بۆیه‌ هه‌ركات داواكاری‌ مامۆستایان جێبه‌جێكرا ئه‌وا‬ ‫قه‌ره‌بوی‌ كاته‌كانی‌ خۆی���ان ده‌كه‌نه‌وه‌‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی‌‬ ‫ئێم���ه‌ی‌ مامۆس���تا به‌رل���ه‌وه‌ی‌ زانس���ت بگه‌یه‌نین‬ ‫به‌قوتابیان ئه‌ركی‌ سه‌رشانمانه‌ په‌روه‌رده‌یان بكه‌ین‌‪،‬‬ ‫ناكرێت مامۆستا مافی‌ بخورێت بێده‌نگ بێت‌و قوتابی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ بكات كه‌ بێده‌نگ نه‌بێت كاتێك مافه‌كانی‌‬ ‫ده‌خورێت"‪.‬‬ ‫سۆران عومه‌ر‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ په‌روه‌رده‌ی‌ پارێزگای‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "مامۆستایان بڕیاریانداوه‌‬ ‫تاداواكانیان جێبه‌جێ‌ نه‌كرێت نه‌گه‌ڕێنه‌وه‌ هۆڵه‌كانی‌‬ ‫خوێندن‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ بڕیاری‌ ئه‌وان���ه‌ ئه‌گه‌رنا من ده‌وام‬ ‫ئه‌كه‌م رۆژانه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "له‌س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت���ه‌وه‌ هه‌تا حزبه‌‬ ‫سیاسیه‌كانیش ناڵێن داواكاریه‌كانی مامۆستایان ره‌وا‬ ‫نیه‌و پش���تگیریان ناكه‌ن‌‪ ،‬به‌ڵك���و ده‌ڵێن داواكانیان‬ ‫ره‌وای���ه‌و منیش ه���ه‌ر له‌گه‌ڵ ئ���ه‌و مامۆس���تایانه‌‬ ‫هاوخه‌مم‌و موچه‌كه‌ی‌ منیش وه‌ك ئه‌وانه‌و حاڵی‌ من‬ ‫له‌وان باشتر نییه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ هه‌ڵه‌بج���ه‌ هیواخوازه‌‬ ‫ل���ه‌م هه‌فته‌یه‌دا داخ���وازی‌ مامۆس���تایان جێبه‌جێ‌‬ ‫بكرێت "تا مامۆستایانیش بچنه‌وه‌ ده‌وام هه‌رچه‌نده‌‬ ‫واده‌رده‌كه‌وێت تاداواكارییه‌كان جێبه‌به‌جێ‌ نه‌كرێت‬ ‫ده‌وام نه‌كرێته‌وه‌"‪.‬‬

‫هێمن كامیل‬

‫ی‬ ‫مامۆستایان ‌‬ ‫ناڕازی‌ له‌سلێمانی‌‪:‬‬ ‫ی‬ ‫هیوادارین مامۆستایان ‌‬ ‫ی هه‌ولێرو‬ ‫سه‌ربه‌رز ‌‬ ‫دهۆكیش ده‌نگیان‬ ‫بخه‌نه‌ پاڵ ده‌نگمان‬

‫له‌واڵتی‌ ئه‌رمینیا خوێندن‌و نوسین به‌كورد ‌ی‬ ‫ده‌بێت ‌ه روداوێك ‌ی مێژوی ‌ی بۆ كورد‬ ‫ئا‪ :‬زانا حه‌مه‌ غه‌ریب‬ ‫ئه‌لێكسان مامه‌ به‌رپرسی رۆژنامه‌ی رێگای‬ ‫واڵت‌و سه‌رۆكی نوسه‌رانی كورد له‌یه‌كێتی‬ ‫نوسه‌رانی ئه‌رمینیا ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ی خوێندن حكومه‌تی‌ ئه‌رمینیا‬ ‫"بۆ ئه‌مساڵ ‌‬ ‫به‌فه‌رمی رێگای به‌خوێندن‌و په‌روه‌رده‌ به‌زمان‌و‬ ‫پیتی كوردی داوه‌"‪.‬‬ ‫ده‌ركه‌وتن���ی ك���ورد له‌ناوچ���ه‌ی‌ قه‌وق���از‬ ‫ی دور‪ ،‬كه‌ چه‌ند‬ ‫ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ ب���ۆ رابردویه‌ك��� ‌‬ ‫سه‌ده‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر هۆزه‌ كوردییه‌كان كۆچیان‬ ‫بۆ ئ���ه‌و ناوچان ‌ه كردوه‌و نیش���ته‌جێبون‪ ،‬وه‌ك‬ ‫ده‌وترێت هه‌ر له‌سه‌ده‌كانی ناوه‌ڕاست ئه‌یوبیه‌كان‬ ‫كوردی���ان له‌ئه‌رمینیا نیش���ته‌جێكردوه‌و دواتر‬ ‫به‌هۆی چه‌سپاندنی ده‌س���ه‌اڵتی ئه‌یوبی كوڕی‬ ‫شازی له‌ئه‌رمینیا له‌سه‌رده‌می ده‌سه‌اڵتدارییه‌تی‬ ‫مه‌روانی���ه‌كان ئیت���ر رێ���ژه‌ی مه‌روانی���ه‌كان‬ ‫ی‬ ‫له‌ئه‌رمینی���ا زی���ادی ك���ردوه‌‪ ،‬له‌س���ه‌ده‌كان ‌‬ ‫حه‌ڤده‌و ه���ه‌ژده‌و نۆزده‌ش���دا ژماره‌یه‌كی‌ زۆر‬ ‫ی‬ ‫له‌خێڵ ‌ه ك���ورده‌ ئێزیدیه‌كان له‌ژێر ده‌س���ه‌اڵت ‌‬ ‫ی ئاینییه‌و‌ه‬ ‫عوس���مانییه‌و‌ه به‌ه���ۆی‌ جی���اواز ‌‬ ‫ی كه‌ ئێس���تا ده‌رچوه‌و‬ ‫ی هه‌تاوه‌كو ئ���ه‌و بڕیار‌ه ‌‬ ‫رویانكرده‌ ناوچه‌كانی‌ قه‌فقاس ك ‌ه له‌بنده‌س���ت ‌‬ ‫ی فه‌رمی‌ خوێندن‌و‬ ‫روس���ه‌كاندا بو‪ ،‬كورده‌كان���ی ناوچه‌ی قه‌وقاس زمانی‌ كوردی‌ بوه‌ت ‌ه زمان��� ‌‬ ‫ی "ئه‌م ‌ه هه‌ر له‌خوێندنگه‌كاندا‬ ‫به‌هۆی ب���ه‌رده‌وام كۆچبه‌ربون‌و ئاواره‌بونیانه‌و‌ه نوس���ین‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی تری‌ ژیان‬ ‫نه‌یانتوانیوه‌ به‌زمانی دایك���ی خۆیان بخوێنن‌و وانه‌بو به‌ڵكو له‌ڕاگه‌یاندن‌و كایه‌كان ‌‬ ‫بۆ نمونه‌ رۆژنامه‌ی رێگای واڵت كه‌ ماوه‌ی ‪37‬‬ ‫خوێندن‌و نوسینیان به‌زمانی روسی بوه‌‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی خوێن���دن به‌زمانی كوردی له‌رابردو س���اڵه‌ ده‌رده‌چێت له‌س���اڵی ‪ 1979‬هه‌تا ‪2006‬‬ ‫و ئێستای‌ ئه‌رمینیا‪ ،‬هارون هێڤی رۆژنامه‌نوسی به‌زمانی كوردی به‌اڵم به‌پیتی كریلی وات ‌ه روسی‬ ‫ك���وردی ئه‌رمینیا له‌رۆژنام���ه‌ی رێگای كوردان ده‌رچوه‌و ئه‌وه‌ ماوه‌ی ‪ 10‬ساڵه‌ به‌پیتی التینی‬ ‫ی باڵوده‌بێته‌وه‌‪".‬‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند له‌ساڵی ‪ 1929‬دوای‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ئه‌لێكس���ان مامه‌ به‌رپرسی رۆژنامه‌ی رێگای‬ ‫عه‌ره‌ب شه‌مۆو ئیسحاق مارف گولۆ پێشنیارێك‬ ‫ئاماد‌ه ده‌ك���ه‌ن بۆ خوێن���دن به‌زمانی كوردی واڵت‌و س���ه‌رۆكی نوس���ه‌رانی ك���ورد له‌یه‌كێتی‬ ‫به‌پیتی التین���ی‌و ده‌یده‌ن ‌ه الیه‌نی په‌یوه‌ندیدارو نوس���ه‌رانی ئه‌رمینی���ا له‌وباره‌یه‌و‌ه ب���ۆ ئاوێن ‌ه‬ ‫ی دواتر پێشنیاره‌كه‌یان وتی "بۆ ئه‌مس���اڵ حكوم���ه‌ت به‌فه‌رمی رێگای‬ ‫ی ئیداری‌‌و زانس���ت ‌‬ ‫یه‌كه‌ ‌‬ ‫ی ‪ 1929‬هه‌تا س���اڵی به‌خوێندن‌و په‌روه‌رده‌ به‌زم���ان‌و پیتی كوردی‬ ‫قب���وڵ ده‌كرێت‌و له‌س���اڵ ‌‬ ‫‪ 1937‬خوێندن‌و نوس���ینی‌ كوردی به‌و شێوه‌ی ‌ه داوه‌و ئه‌مه‌ش هه‌نگاوێكی گه‌وره‌و ده‌سكه‌وتێكی‬ ‫به‌رده‌وامی‌ ده‌بێت‪ ،‬دواتر له‌س���ه‌رده‌می ستالین مێژوییه‌و له‌قۆناغی ‪ 1‬هه‌تا قۆناغی ‪ 12‬خوێندن‬ ‫خوێندن ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ س���ه‌ر جۆری‌ پێش���وی‌‌و به‌كوردی ده‌بێت‪ ،‬خوێندن به‌شێوازێكی زانستی‬ ‫ده‌بێت���ه‌و‌ه به‌زمانی روس���ی هه‌تاوه‌كو س���اڵی ده‌بێت ك��� ‌ه له‌مێژوی بونی ك���ورد له‌ئه‌رمینیاو‬ ‫‪ 1946‬به‌و ش���ێوه‌ی ‌ه به‌رده‌وامی ده‌بێـت‪ ،‬دواتر ناوچه‌كه‌ به‌و ش���ێوه‌یه‌ بونی نه‌ب���وه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی له‌ڕابردو خوێندكاری كورد یان له‌س���ه‌ر كتێب ‌ه‬ ‫ی ‪ 1947‬خوێندن به‌زمانی كوردی‌‌و پیت ‌‬ ‫له‌ساڵ ‌‬ ‫كریلی واته‌ پیتی روس���ی به‌رده‌وامی پێده‌درێت ئێزیدیی���ه‌كان خوێندویان ‌ه ی���ان به‌پیتی كریلی‬ ‫ی ‪ 2010‬له‌دوای‌ تێكۆشان‌و هه‌وڵ‌و نوسیویانه‌ نه‌ك به‌پیتی التینی"‪.‬‬ ‫هه‌تاوه‌كو ساڵ ‌‬ ‫ی "پرۆژه‌ی خوێندن به‌زم���ان‌و پیتی‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خوێندن‌و په‌روه‌رده‌ی ‌‬ ‫خه‌باتێكی‌ زۆر توانرا ماف ‌‬ ‫ی به‌ده‌س���ت بهێنرێت ك���وردی له‌خوێندن���گا كوردیی���ه‌كان په‌ی���ڕه‌و‬ ‫ی التین ‌‬ ‫ی به‌پیت��� ‌‬ ‫ك���ورد ‌‬

‫قوتابخانەیەک لەئەرمینیا‬ ‫ده‌كرێت‌و هه‌م���و كتێبه‌كان له‌الی���ه‌ن ناوه‌ندی‬ ‫سپیكا به‌سپۆنس���ه‌رو سه‌رپه‌رشتی حكومه‌تی‬ ‫ئه‌رمینیا باڵوكراونه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫نایری هۆخیكان مامۆستایه‌كی كوردی‌ واڵت ‌‬ ‫ئه‌رمینیایه‌ له‌باره‌ی چۆنیه‌تی خوێندن‌و نوسین‬ ‫به‌زمانی كوردی به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند ئه‌م بڕیار‌ه‬ ‫له‌الیه‌ن حكومه‌ته‌وه‌ بۆ كورد مایه‌ی خۆشحاڵیه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "چونك ‌ه ئه‌توانین زیاتر په‌ر‌ه به‌زمانی‬ ‫كوردی بده‌ین‪ ،‬له‌ئێستاشدا ئه‌م بڕیاره‌ی خوێندن‬ ‫به‌زمانی كوردی له‌ئه‌رمینیا له‌ناوچه‌ی ئه‌لیگه‌زی‬ ‫ی‬ ‫ی ئاخبارنێ‌ به‌ئاماده‌بون ‌‬ ‫س���ه‌ر به‌ش���ارۆچكه‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی ئاخبارن ‌‬ ‫مامۆس���تایانی‌ ك���وردو قائیمقام��� ‌‬ ‫ی جێبه‌جێكردنه‌وه‌‪ ،‬له‌وێ جگ ‌ه‬ ‫كه‌وتوه‌ته‌ ب���وار ‌‬ ‫له‌ئه‌لیگه‌زی ‪ 11‬گوندی تر هه‌یه‌ كه‌كوردزمانن‌و‬ ‫هه‌مویان ئێزیدین‌و ده‌یانه‌وێت به‌كوردی بنوسن‌و‬ ‫بخوێنن"‪.‬‬ ‫ی "گوندی تریش هه‌ن به‌اڵم به‌رێژه‌ی‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫‪ %100‬هه‌م���و ك���ورد نین یاخود مامۆس���تاكان‬ ‫ناتوانن به‌پیتی التینی وان ‌ه بڵێنه‌وه‌و هه‌ربۆیه‌ش‬ ‫له‌هه‌ندێك له‌و ناوچانه‌ به‌پیتی كریلی ده‌نوسرێت‬ ‫ب���ه‌اڵم به‌زمانی ك���وردی ده‌خوێندرێت‌و رۆژان ‌ه‬ ‫‪ 3‬تا ‪ 5‬س���ه‌عات وان���ه‌ی په‌روه‌رده‌یی ده‌درێت ‌ه‬ ‫خوێن���دكاران‌و وانه‌كانی زم���ان‌و ئه‌ده‌ب‌و مێژو‬ ‫به‌كوردی ده‌خوێنرێن"‪.‬‬

‫گوندی تریش هه‌ن به‌اڵم‬ ‫به‌رێژه‌ی ‪ %100‬هه‌مو كورد‬ ‫نین یاخود مامۆستاكان‬ ‫ناتوانن به‌پیتی التینی‬ ‫وانه‌ بڵێنه‌وه‌و هه‌ربۆیه‌ش‬ ‫له‌هه‌ندێك له‌و ناوچان ‌ه‬ ‫به‌پیتی كریلی ده‌نوسرێت‬ ‫به‌اڵم به‌زمانی كوردی‬ ‫ده‌خوێندرێت‬

‫دڵنیام به‌رله‌وه‌ی‌ راوێژكاره‌كانت ئاگادارت بكه‌نه‌و‌ه‬ ‫له‌م نوسینه‌ی‌ ئێمه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ پێشینه‌تان هه‌یه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ نوس���ین‌و كه‌س���ێكی‌ ئه‌م بواره‌ بون‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫ئ���ه‌م وتاره‌ س���كااڵئامێزه‌ به‌رچاوت���ان ئه‌كه‌وێت‌و‬ ‫ئه‌یخوێنن���ه‌وه‌‪ .‬هه‌ربۆیه‌ راس���ته‌وخۆ ئاراس���ته‌ی‌‬ ‫ئێوه‌م���ان كردوه‌‪ ،‬تاوه‌كو له‌نزیك���ه‌وه‌ بزانی‌ له‌ناو‬ ‫وه‌زاره‌ته‌كه‌دا چی‌ ده‌گوزه‌رێ���ت‪ ،‬هه‌روه‌ها تاوه‌كو‬ ‫بزانی‌ س���تافی‌ تواناس���ازی‌ چۆن ش���ه‌ڕی‌ ده‌رونی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ كاندیدانی‌ تواناسازیدا ئه‌كه‌ن‌و كاروباره‌كان‬ ‫چۆن به‌ڕێده‌خرێن‪.‬‬ ‫به‌ڕێز دكتۆر یوس���ف ‪ ...‬من یه‌كێكم له‌و س���ه‌د‬ ‫كاندیده‌ی‌ قۆناغی‌ سێیه‌می‌ تواناسازی‌ له‌سه‌ر شاری‌‬ ‫كه‌ركوك‌و خوێندكاری‌ ماسته‌رم له‌به‌شی‌ كۆمه‌ڵناسی‌‬ ‫كۆلێژی‌ ئادابی‌ زانكۆی‌ ئه‌سكه‌نده‌رییه‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌ڕۆژی‌ ‪ 2013-4-1‬ه‌وه‌ له‌واڵت���ی‌ میس���رم‌و‬ ‫به‌دریژای���ی‌ ئ���ه‌م ماوه‌یه‌ ته‌نها دو جار س���ه‌فه‌رم‬ ‫كردۆته‌وه‌ بۆ كوردس���تان‪ ،‬یه‌كه‌م س���ه‌فه‌رم دوای‌‬ ‫دو س���اڵ گه‌ڕاومه‌ت���ه‌وه‌ كوردس���تان‪ ،‬دو مانگ‌و‬ ‫نیو له‌كوردس���تان بوم‪ ،‬ئه‌ویش بۆ درێژكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫مۆڵه‌تی‌ خوێندن‌و كۆكردنه‌وه‌ی‌ سه‌رچاوه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫توێژنه‌وه‌كه‌م له‌س���ه‌ر كاریگه‌ریی���ه‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‬ ‫سیاسییه‌كانی‌ راگواستنی‌ كورده‌ له‌كه‌ركوك‪.‬‬ ‫جاری‌ دوه‌میش ئه‌مساڵ بو بۆ ماوه‌ی‌ پازده‌ رۆژ‬ ‫ئه‌ویش به‌مه‌به‌س���تی‌ دابه‌شكردنی‌ فۆرمی‌ راپرسی‌‬ ‫توێژینه‌وه‌كه‌م بوه‌‪ .‬ئه‌م���ه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌ ئه‌م چه‌ند‬ ‫ساڵه‌ له‌میسر هاوسه‌ره‌كه‌یشم هاوسه‌فه‌رم بوه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م پوخت���ه‌ی‌ س���ه‌ره‌وه‌م بۆی���ه‌ خس���ته‌ڕو‬ ‫تاوه‌ك���و تۆمه‌تبارمان نه‌كه‌ن ب���ه‌وه‌ی‌ كاتێكی‌ زۆر‬ ‫له‌كوردستان بوین‪.‬‬ ‫كاتێكیش س���اڵی‌ رابردو به‌یاننامه‌یه‌كمان نوسی‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ بۆچی‌ له‌لیسته‌كانی‌ ‪1‬تا ‪ 4‬دا ده‌یان‬ ‫كه‌س دو جار پاره‌یان بۆ خه‌رج كراوه‌‪ .‬به‌اڵم هه‌یه‌‬ ‫س���اڵ‌ونیوێكه‌ پاره‌ی‌ بۆ خه‌رج نه‌كراوه‌‪ ،‬به‌ڕێزتان‬ ‫وه‌اڵمتان دایه‌وه‌ ئه‌گه‌ر ش���تێكی‌ له‌م بابه‌ته‌ هه‌یه‌‬ ‫با ئه‌و كه‌سانه‌ ناوی‌ خۆیان بنوسن‌و به‌دواداچونی‌‬ ‫بۆ ئه‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ به‌نده‌ له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و قس���ه‌یه‌ی‌ به‌ڕێزتان‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ ئه‌م وتاره‌وه‌ پێتان رائه‌گه‌یه‌نم كه‌ یه‌كێكم‬ ‫له‌و فێرخوازان���ه‌و له‌ئۆكتۆبه‌ری‌ ‪2014‬ه‌وه‌ هیچ بڕه‌‬ ‫پاره‌یه‌كم بۆ خه‌رج نه‌كراوه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا ساڵی‌ رابردو‬ ‫چه‌ندین جار له‌ڕێگ���ه‌ی‌ ئیمێڵه‌وه‌ دڵنیاكراومه‌ته‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ ن���اوم له‌لیس���تی‌ ئاینده‌دایه‌‪ .‬كه‌چ���ی‌ دوایی‌‬ ‫واده‌رنه‌چ���وه‌‪ .‬كاتێكیش چومه‌ته‌ وه‌زاره‌ت كه‌ ئه‌م‬ ‫ب���ێ‌ رێزییه‌ بۆ؟ ئه‌وه‌ وه‌اڵم���ی‌ ئیمێڵی‌ خۆتانه‌ بۆ‬ ‫پاره‌م بۆ خه‌رج نه‌كراوه‌ وه‌اڵمیكی‌ باوه‌ڕپێكراویان‬ ‫نه‌دامه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها له‌ڕۆژی‌ ‪ 2016-3-1‬ه‌وه‌ مۆڵه‌تی‌ س���ێ‌‬ ‫س���اڵی‌ خوێندنم ته‌واو ب���وه‌‪ ،‬له‌وكاته‌وه‌ داواكاریم‬ ‫پێشكه‌شكردوه‌ بۆ درێژكردنه‌وه‌ی‌ مۆڵه‌تی‌ خوێندن‪.‬‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ كه‌ركوك به‌شی‌ كوردی‌ له‌و به‌رواره‌وه‌‬ ‫نوس���راویان كردوه‌ بۆ وه‌زاره‌ت���ی‌ پالندانان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌داخه‌وه‌ به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ نوس���راوه‌كه‌ ‌ی په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫كه‌ركوك ئاراس���ته‌ی‌ خوێندنی‌ بااڵ بكه‌ن‌و وه‌اڵمی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ كه‌ركوكیش بده‌نه‌وه‌ نوس���راوه‌كه‌ الی‌‬ ‫خۆیان گل دراوه‌ته‌وه‌ به‌بیانوی‌ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌م كاندیده‌‬ ‫له‌س���ه‌ر پالندانان نیه‌‪ .‬تائێره‌ كێشه‌كه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫وه‌زاره‌ته‌ك���ه‌ی‌ به‌ڕێزتانه‌و ئێوه‌ لێی‌ به‌رپرس���یار‬ ‫نی���ن‪ .‬به‌اڵم كاتێ���ك چه‌ند رۆژێك ب���ه‌ر له‌جه‌ژنی‌‬ ‫قوربان بریكاره‌كه‌م داواكاری‌ پێش���كه‌ش كردبو بۆ‬ ‫مۆڵه‌تی‌ دوه‌م ش���ه‌ش مانگی‌ دوای‌ س���اڵی‌ سێیه‌م‬ ‫پێیان راگه‌یاندبو كه‌ هێش���تا وه‌اڵمی‌ شه‌ش مانگی‌‬ ‫یه‌كه‌م نه‌دراوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ بریكاره‌ك���ه‌م له‌ڕۆژی‌‬ ‫پێنجش���ه‌ممه‌ی‌ به‌ر له‌جه‌ژنی‌ قوربان نوسراوه‌كه‌ی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ كه‌ركوك���ی‌ هێن���اوه‌ ب���ۆ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫خوێندنی‌ بااڵو كارمه‌ندانی‌ ستافی‌ تواناسازی‌ پێیان‬ ‫راگه‌یان���دوه‌ چونكه‌ وه‌زیر لێ���ره‌ نیه‌ خۆمان دوای‌‬ ‫جه‌ژن وه‌اڵمی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ كه‌ركوك ئه‌ده‌ینه‌وه‌و‬ ‫ئیتر پێویست ناكات خۆت بێیته‌وه‌‪.‬‬ ‫كه‌چی‌ ل���ه‌دوای‌ جه‌ژنه‌وه‌ نه‌ك وه‌اڵمی‌ خوێندنی‌‬ ‫كوردی���ان نه‌داوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو زیات���ر له‌ ‪ 5‬جار‬ ‫كه‌سوكارم سه‌ردانی‌ وه‌زاره‌تیان كردوه‌و هه‌رجاره‌ی‌‬ ‫وه‌اڵمێك دراونه‌ت���ه‌وه‌و جارێك وتویانه‌ وه‌زیر لێره‌‬ ‫نیه‌ جارێك وتویانه‌ سیسته‌م ته‌واو نیه‌‪...‬هتد‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌ رۆژی‌ ‪ 9-29‬لیس���تێكی‌ نوێی‌‬ ‫ماف���ه‌ داراییه‌كان راگه‌یه‌ن���راوه‌و ناومانی‌ تێدانیه‌‪،‬‬ ‫له‌كاتێك���دا له‌مانگی‌ ئایاردا كه‌ س���ه‌ردانی‌ وه‌زارتم‬ ‫كرد دڵنیایان كردمه‌وه‌ كه‌ بڕی‌ ‪ 168,24‬وه‌ره‌قه‌م‬ ‫بۆ خه‌رجكراوه‌و چاوه‌روانی‌ لیستی‌ ئاینده‌ به‌ له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌مای‌ ئه‌و قس���ه‌یه‌ش ب���ڕی‌ چوار هه‌زار دۆالرم‬ ‫قه‌رزك���ردوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ بتوان���م خوێندنه‌كه‌م ته‌واو‬ ‫بك���ه‌م‪ .‬من تێناگه‌م ئه‌م هه‌م���وو غه‌درو ناحه‌قی‌و‬ ‫بێڕێزی‌‌و ئیهانه‌یه‌ چیه‌ به‌رانبه‌رمان ئه‌كرێت‪.‬‬ ‫بۆی���ه‌ هی���وادارم به‌رێزت���ان به‌دواداچ���ون بۆ‬ ‫كه‌یس���ه‌كه‌مان بك���ه‌ن‌و رێگ���ه‌ نه‌ده‌ن كه‌س���انی‌‬ ‫كه‌مته‌رخه‌م‌و نابه‌رپرسیار روخساری‌ به‌رنامه‌یه‌كی‌‬ ‫گرنگی‌ وه‌ك تواناسازی‌ ناش���رین بكه‌ن‌و ئێوه‌شی‌‬ ‫پێ‌ له‌كه‌دار بكه‌ن‪.‬‬ ‫‪Hemnkaml1982@gmmail.com‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )546‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/10/4‬‬

‫هێرشكردن بۆ‌ سه‌ر موسڵ‌ به‌ڕێوه‌ی ‌ه‬

‫‪19‬‬

‫شێخ جه‌عفه‌ر‪ :‬گه‌وره‌ترین ده‌ستكه‌وت ده‌بێت بۆ كورد‬ ‫ئا‪ :‬بنار هیدایه‌ت‪ ،‬شۆرش محه‌مه‌د‬ ‫یه‌كێك له‌پرسه‌ گرنگه‌كانی ئه‌مڕۆ‬ ‫له‌الیه‌ن هه‌رێم‌و عێراق‌و واڵتانی‬ ‫هاوپه‌یمان‪ ،‬ئۆپه‌راسیۆنی ئازادكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫موسڵه‌‪ ،‬به‌رپرسی یه‌كه‌ی‌ حه‌فتای هێزی‬ ‫پێشمه‌رگ ‌هی‌ كوردستان ده‌ڵێت "بارزانی‬ ‫سه‌رپه‌رشتی هێزی پێشمه‌رگه‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫ده‌شڵێت "عه‌بادی به‌پێویستیه‌كی‬ ‫زۆری زانیوه‌ پێشمه‌رگه‌ به‌شداری‬ ‫ئۆپه‌راسیۆنه‌كه‌ بكات"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ گرنگ���ی‌ به‌ش���داریكردنی‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ پێش���مه‌رگه‌ له‌ئازادكردنه‌و‌ه ‌ی‬ ‫ش���اری‌ موس���ڵدا‪ ،‬ش���ێخ جه‌عفه‌ر شێخ‬ ‫مسته‌فا به‌رپرسی‌ هێزه‌كانی‌ ‪ 70‬به‌ئاوێن ‌هی‌‬ ‫رایگه‌یان���د‪ :‬ش���ه‌ڕی‌ ئازادكردن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫موس���ڵ ب���ۆ هێزه‌كانی‌ پێش���مه‌رگه‌ هیچ‬ ‫ده‌ستكه‌وتێكیش���ی‌ تێ���دا نه‌بێ���ت ئ���ه‌و‬ ‫ده‌س���تكه‌وته‌ی‌ تێدای���ه‌ ك���ه‌ گه‌وره‌ترین‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ له‌ئێستادا له‌س���ه‌ر كوردستانه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر داعش نه‌مێنێت هیچ مه‌ترس���ییه‌ك‬ ‫له‌س���ه‌ر كوردس���تان نامێنێ���ت‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ده‌ستكه‌وتێكی‌ گه‌وره‌یه‌‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌سه‌ردانیكردنی‌ وه‌فده‌ك ‌هی‌‬ ‫هه‌رێمیش بۆ به‌غداو كۆبونه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ‬ ‫حه‌یده‌ر عه‌بادی‌ سه‌رۆك وه‌زیرانی‌ عێراق‪،‬‬ ‫شێخ جه‌عفه‌ر جه‌ختی‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌‬ ‫"عه‌بادی‌ نه‌ك هه‌ر داوایكردوه‌ پێشمه‌رگه‌‬

‫چەند راوێژکارێکی ئەڵمانی مەشق بەپێشمەرگە دەکەن‬ ‫به‌ش���داری‌ ئازادكردنه‌و‌هی‌ موس���ڵ بكات‬ ‫به‌ڵكو به‌پێویس���تی‌ ده‌زان���ن هێزه‌كان ‌ی‬ ‫پێش���مه‌رگه‌ به‌ش���داری‌ له‌ئازادكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫موسڵدا بكه‌ن"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها ئام���اژه‌ی‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ كرد كه‌‬ ‫ك���ورد خ���ۆی‌ سه‌رپه‌رش���تی‌ هێزه‌كانی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ ده‌كات‌و له‌ژوری‌ ئۆپه‌راسیۆنی‌‬ ‫ئازادكردنه‌و‌هی‌ موس���ڵدا ك���ورد نوێنه‌ری‌‬ ‫ده‌بێت‌و پێش���مه‌رگه‌ له‌ژێ���ر فه‌رمانده‌یی‌‬ ‫مه‌س���عود بارزانیدا ده‌بێت كه‌ فه‌رمانده‌ی‬

‫ریکالم‬

‫گشتی‌ هێزی‌ پێشمه‌رگه‌ی‌ كوردستانه‌‪.‬‬ ‫هاوكات له‌باره‌ی‌ هاوكارییه‌كانی عێراق‬ ‫ب���ۆ هێزه‌كانی پێش���مه‌رگه‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫گشتی‌ راگه‌یاندن‌و رۆشنبیری‌ له‌وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پێش���مه‌رگه‌ رایده‌گه‌یه‌نێ���ت "هی���چ‬ ‫هاوكارییه‌كی‌ پێش���مه‌رگه‌ ب���ۆ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫به‌رگری‌ عێراقی‌ كارێكی‌ نامۆ نییه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫پێشوه‌خته‌ رێككه‌وتنی‌ له‌باره‌وه‌ كراوه‌"‪.‬‬ ‫عه‌مید هه‌ڵگورد حیكمه‌ت به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫گشتی‌ راگه‌یاندن‌و رۆشنبیری‌ له‌وه‌زاره‌تی‌‬

‫هیچ هاوكارییه‌كی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ بۆ‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ به‌رگری‌‬ ‫عێراقی‌ كارێكی‌‬ ‫نامۆ نییه‌ چونكه‌‬ ‫پێشوه‌خته‌ رێككه‌وتنی‌‬ ‫له‌باره‌وه‌ كراوه‬

‫ئازادكردنی پێنج ده‌رواز‌هی‌ شاری موسڵ‬ ‫پێش���مه‌رگه‌ له‌ب���اره‌ی‌ ئاماده‌كارییه‌كانی‌‬ ‫هه‌رێ���م‌و وه‌زاره‌ت���ی‌ پێش���مه‌رگه‌ ب���ۆ له‌الیه‌ن پێشمه‌رگه‌وه‌ تایبه‌تمه‌ندێتی خۆی‬ ‫ئازادكردنه‌وه‌ی‌ شاری‌ موسڵ‪ ،‬به‌ئاوێن ‌هی‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬چونك���ه‌ له‌پێن���او ئاماده‌كاریی‌‌و‬ ‫راگه‌یاند "پێشمه‌رگ ‌هی‌ كوردستان له‌چه‌ند ئازادكردنی‌ ش���اری‌ موسڵ سه‌ربازگه‌یه‌ك‬ ‫مانگی‌ رابردودا ئاماده‌یی‌ ته‌واوه‌تی‌ هه‌بوه‌ له‌مه‌خمور دیاریكراوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ س���وپای‌‬ ‫بۆ ئازادكردنه‌و‌هی‌ شاری‌ موسڵ‌و باشترین عێ���راق بهێنرێته‌ ناوی‌‌و ئاماده‌یی‌ خۆیانی‌‬ ‫به‌ڵگه‌ش ئه‌وه‌یه‌ كه‌ پێشمه‌رگه‌ توانیویه‌تی‌ تی���ادا بك���ه‌ن‌و ئ���ه‌وه‌ش جۆرێك���ه‌ له‌و‬ ‫پێنج ده‌روازه‌ی‌ چونه‌ ناو ش���اری‌ موسڵ هاوكارییان ‌هی‌ كه‌ پێشمه‌رگه‌ ئاماده‌كاری‌‬ ‫ئ���ازاد بكات‌و نزیكبونه‌وه‌یه‌كی‌ زۆریش���ی‌ كردوه‌ ب���ۆ ئازادكردنه‌و‌هی‌ ئه‌و ش���اره‌‌و‬ ‫له‌ئێس���تادا پێن���ج ده‌رواز‌هی‌ چون���ه‌ ناو‬ ‫هه‌بێت له‌ناوه‌ندی‌ شاری‌ موسڵ"‪.‬‬

‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی و خۆیه‌ت ‌ی‬ ‫كارگێر ‌‬

‫عدد‪1810 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/9/29 :‬‬

‫ی‬ ‫ئاگادار ‌‬ ‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی رش���ید خان علی‌)‬ ‫ی (عل ‌‬ ‫‪ )1989‬زه‌وی���ان له‌ناحیی��� ‌هی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتوه‌ كه‌ هاواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫خ���اوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )3870‬داوای‌ ڕێگا پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچ ‌ه زه‌ویی ‌ه هه‌ی���ه‌ له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی فرج)‬ ‫ی (والی‌ محمد عل ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتو‌ه كه‌ هاواڵت��� ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫‪ )1989‬زه‌وی���ان له‌ناحیی���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )11402‬داوای‌ ڕێگا پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی���ه‌ له‌ماو‌ه ‌‬ ‫خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫دوای‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ی شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی و خۆیه‌تی‌‬ ‫كارگێر ‌‬

‫عدد‪1794:‬‬ ‫به‌روار‪2016/9/28 :‬‬

‫عدد‪1792 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/9/28 :‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫‪ )1989‬زه‌وی���ان له‌ناحیی���ه‌ی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتوه‌ كه‌ هاواڵتی‌ (ملیح ‌ه حس���ین فره‌ج)‬ ‫ی‬ ‫ی كردو‌ه ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫خاوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )6846‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه‬ ‫خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌هی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچ ‌ه زه‌ویی ‌ه هه‌ی���ه‌ له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسای ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ونبون‬ ‫ی (به‌رزان عبدالل ‌ه رش���ید) هه‌ركه‌س‬ ‫ی ونبو‌ه به‌ناو ‌‬ ‫ی بازرگانی‌ س���لێمان ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ی س���لێمانی‌ ونبو‌ه به‌ناوی‌ (به‌رزان عبدالله‌ رشید)‬ ‫* هه‌ویه‌یه‌كی‌ هاورده‌نیكاران و نارده‌نیكاران ‌‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬ ‫ی ونبو‌ه ب ‌ه ناوی‌ (جمال علی‌ شریف) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه‬ ‫ی بازرگانی‌ سلێمان ‌‬ ‫* ناسنامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ی ونبو‌ه به‌ ناوی‌ (ئاالن انور صادق ) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫* ناسنامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬

‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ش���اری‌ موس���ڵ به‌ده‌ست پێش���مه‌رگ ‌هی‌‬ ‫كوردستانه‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫حیكمه‌ت پێی وای���ه‌ هیچ هاوكارییه‌كی‌‬ ‫پێش���مه‌رگه‌ بۆ وه‌زاره‌تی‌ به‌رگری‌ عێراقی‌‬ ‫كارێك���ی‌ نامۆ نییه‌ چونكه‌ پێش���وه‌خته‌‬ ‫رێككه‌وتنی‌ له‌باره‌وه‌ كراوه‌‪ ،‬له‌س���ه‌ر ئه‌و‬ ‫بنه‌مای���ه‌ش خودی‌ هێزی‌ پێش���مه‌رگ ‌هی‌‬ ‫كوردستان مه‌رجی‌ هه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ خۆی‌‬ ‫له‌هه‌مو سنورێك نه‌دات‪.‬‬ ‫له‌بار‌هی‌ هێ���زه‌ بیانیی���ه‌كان ئه‌وان ‌هی‌‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستانن‪ ،‬هه‌ڵگورد حیكمه‌ت‬ ‫وتی‌ "له‌ڕاس���تیدا ژماره‌یه‌ك���ی‌ ته‌واوه‌تی‌‬ ‫له‌به‌رده‌س���تی‌ ئێمه‌دا نییه‌ ب���ه‌اڵم وه‌ك‬ ‫هه‌م���و الی���ه‌ك ده‌زانن واڵتان���ی‌ ئه‌وروپا‬ ‫وه‌ك راوێژكار‌و راهێنه‌ر هاتونه‌ته‌ هه‌رێم‌و‬ ‫راهێنان به‌هێزه‌كانی‌ پێش���مه‌رگه‌ ده‌كه‌ن‌و‬ ‫وه‌كو سوپا بونیان نییه‌‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ بون���ی‌ راوێ���ژكار‌و راهێنه‌ری‌‬ ‫ئێرانیش له‌هه‌رێم‪ ،‬وتی‌‪ :‬هیچ زانیارییه‌كم‬ ‫له‌و باره‌یه‌وه‌ نییه‌‪.‬‬ ‫جه‌خت���ی‌ له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ش ك���رده‌وه‌‬ ‫"راهێن���ه‌ره‌كان زۆرتر راهێن���ه‌ری‌ واڵتانی‌‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ نێوده‌وڵه‌تین وه‌كو ئه‌ڵمانیا‌و‬ ‫به‌ریتانیا‌و فه‌ڕه‌نس���ا‌و ئه‌مریكا‌و هۆڵه‌ندا‌و‬ ‫هه‌ندێك تیم هه‌یه‌ كه‌ ئه‌ركه‌كانیان ته‌واو‬ ‫ده‌بێ���ت‪ ،‬ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌ ب���ۆ واڵتی‌ خۆیان‪،‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌بونی‌ هێ���ز ‌ی ئێرانی‌ له‌نێو‬ ‫هه‌رێم وتی‌‪ :‬له‌و باره‌یه‌وه‌ هیچ زانیارییه‌كم‬ ‫نییه‌"‪.‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1809 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/9/29 :‬‬

‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌تی‌‬ ‫ئاگاداری‌‬ ‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫‪ )1989‬زه‌وی���ان له‌ناحییه‌ی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتو‌ه ك���ه‌ هاواڵتی‌ (محمد حم ‌ه تاڵب كریم)‬ ‫ی‬ ‫ی ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )12688‬داوای‌ ڕێگا پێدانی‌ كردو‌ه ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی���ه‌ له‌ماوه‌ ‌‬ ‫خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫دوای‌ باڵوكردنه‌و‌هی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫عدد‪1833 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/10/3 :‬‬

‫ی‬ ‫ئاگادار ‌‬ ‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی (نهیه‌ ڕۆبیته‌ن محمد)‬ ‫‪ )1989‬زه‌وی���ان له‌ناحیی���ه‌ی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه هاواڵت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دروس���تكردن ‌‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی (‪ )12511‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه‬ ‫خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌هی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی��� ‌ه له‌ماو‌ه ‌‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫دوای‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ریکالم‬

‫مافی ژیان‬

‫ێ بێ‌ به‌ش بكرێت‪ .‬كۆمیسیۆنی بااڵی سه‌ربه‌خۆی‬ ‫هه‌موو عێراقییه‌كان مافی ژیان‌و سه‌ربه‌س���تی‌و س���ه‌المه‌تییان هه‌یه‌ وه‌ك تاكێك‪ .‬وه‌ ئه‌م مافان ‌ه پارێزراوه‌ ب ‌ه پێی یاس���ای عێراقی و‌ه ناكرێت هیچ كه‌س���ێكی ل ‌‬ ‫ێ الیه‌نانه‌ كارده‌كات بۆ ئه‌وه‌ی بره‌و بدات به‌مافه‌كانی مرۆڤ‌و ب ‌ه تایبه‌تی كاتێك په‌یوه‌ست ‌ه به‌مافی ژیانی هاواڵتی عێراقی‪ ..‬ده‌بێت هه‌موو عێراقییه‌ك په‌یوه‌ندی بكات‬ ‫مافه‌كانی مرۆڤ له‌عێراقدا به‌شێوه‌یه‌كی ب ‌‬ ‫به‌كۆمیسیۆنه‌وه‌ ئه‌گه‌ر هه‌ستی كرد ك ‌ه ژیانی یان مافی بۆ ژیان له‌مه‌ترسییدایه‌‪.‬‬ ‫بۆ زانیاری زیاتر له‌س���ه‌ر كۆمیس���یۆن‌و كاره‌كانی‌و به‌رپرس���یارییه‌تییه‌كانی وه‌ هه‌روه‌ها ئه‌گه‌ر ویستت سكااڵ تۆمار بكه‌یت تكای ‌ه سه‌ردانی ماڵپه‌ری ‪ www.ihchr.iq‬بك ‌ه یاخود سه‌ردانی په‌یجی تایبه‌تی‬ ‫كۆمیسیۆن بكه‌ لە‌فه‌یسبوك‪www.facebook.com/ihchr :‬‬ ‫ئه‌م بابه‌ته‌ باڵوكراوه‌ته‌وه‌ لە‌رێگه‌ی باربونی یه‌كێتی ئه‌وروپا بۆ رێكخراوی (‪ )UNOPS‬وه‌ به‌هه‌مئاهه‌نگی له‌گه‌ڵ كۆمیسیۆنی بااڵی سه‌ربه‌خۆی مافه‌كانی مرۆڤ لە‌عێراقدا‪.‬‬

‫ه���ذا المش���روع بتنفی���ذ مکت���ب‬ ‫األمم المتح���دة لخدمات المش���اریع‬

‫هذا المشروع بتمویل االتحاد االوروبي‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )546‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/10/4‬‬

‫دیكتاتۆر‌ه نوێیه‌كان‬

‫بۆچی كه‌سایه‌تی حوكم ده‌كات‬ ‫ئه‌ندریه‌ كه‌نداڵ‪ ،‬ئیریكا فرانتز‪ ،‬جۆزێف ڕایت‬ ‫وه‌رگێڕانی‪ :‬رزوان حسن‬

‫‪ %40‬ی هه‌مو رژێمه‌ تاكڕه‌وه‌كان له‌الیه‌ن كه‌سه‌‬ ‫به‌هێزه‌كانه‌وه‌ حوكم ده‌كرێن‪.‬‬

‫وا به‌ده‌رده‌كه‌وێت له‌هه‌م���و جێیه‌ك پیاوی‬ ‫به‌هێز هه‌بێت‪ .‬سه‌رۆك كۆماری ڕوسیا ڤالدیمێر‬ ‫پۆتین له‌یه‌ك كاتدا له‌هه‌مو جێیه‌كدا ئاماده‌یی‬ ‫هه‌یه‌؛ میدیا به‌هه‌مو ش���تێكه‌وه‌ سه‌رقاڵه‌ هه‌ر‬ ‫له‌نوێتری���ن هه‌نگاوه‌كانی له‌س���وریاو ئۆكرانیا‬ ‫تاوه‌ك���و ڕێکخس���تنه‌وه‌ی چه‌ندب���اره‌و خێرای‬ ‫گروپ���ه‌ بچوكه‌كه‌ی خ���ۆی له‌كرملین‪ .‬هاوكات‬ ‫پاكس���ازی سیاس���ی ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان‬ ‫س���ه‌رۆك كۆماری توركیا له‌دوای كوده‌تایه‌كی‬ ‫س���ه‌ربازی شكستخوادو بوه‌ته‌ جێی بایه‌خێكی‬ ‫زۆر‪ .‬ته‌نان���ه‌ت له‌چین‪ ،‬ئه‌و سیس���ته‌مه‌ی كه‌‬ ‫سااڵنێكه‌ ته‌ركیزی له‌سه‌ر سه‌ركردایه‌تیكردنی‬ ‫به‌كۆمه‌ڵ���ه‌‪ ،‬میدی���اكان س���ه‌رۆك كۆمار خی‬ ‫جینگپییان به‌ "به‌ڕێوه‌به‌ری هه‌مو شتێك" ناو‬ ‫بردوه‌‪ ،‬ك���ه‌ ئاماژه‌یه‌ بۆ كۆكردنه‌وه‌ی هێز پتر‬ ‫له‌هه‌ر س���ه‌ركرده‌یه‌كی چین له‌دوای ماوتس���ی‬ ‫تۆنگه‌وه‌‪.‬‬ ‫چونه‌ نێو ورده‌كاری هه‌مه‌جۆری هه‌ریه‌كێك‬ ‫له‌و كه‌یس���انه ئاس���انه‌‌‪ .‬به‌اڵم به‌ گه‌ڕانه‌وه‌مان‬ ‫ب���ۆ دواوه‌ ئه‌وه‌ رونده‌بێت���ه‌و‌ه كه‌ ئه‌م نمونانه‌‬ ‫وێنه‌یه‌كی زۆر نیگه‌رانكه‌رتر ده‌كێش���ن_ ئه‌و‬ ‫ڕژێمانه‌ی‌ تا ئاس���تێكی به‌رز به‌شه‌خسیكراون‬ ‫به‌ره‌و ریزی پێشه‌وه‌ی سیسته‌مه‌ سیاسیه‌كانی‬ ‫جیه���ان ده‌چ���ن‪ .‬ب���ه‌ده‌ر له‌نمون���ه‌ ت���ه‌واو‬ ‫دی���اره‌كان‪ ،‬س���ه‌ركرده‌كان له‌هه‌مو جێیه‌كه‌وه‌‬ ‫هه‌ر له‌به‌نگالدیش���ه‌وه‌ بۆ ئیكوادۆرو هه‌نگاریاو‬ ‫پۆڵه‌ندا مه‌یلیان بۆ چڕكردنه‌وه‌ی ده‌س���ه‌اڵتی‬ ‫سیاس���ی له‌لوتك���ه‌دا له‌زیادبوندایه‌‪ .‬به‌اڵم له‌م‬ ‫ده‌ركه‌وته‌یه‌ زیاتر هه‌یه‌؟‬ ‫وه‌ك ده‌رده‌ك���ه‌وێ هه‌ی���ه‌‪ .‬داتای���ه‌ك ئه‌وه‌‬ ‫نیش���ان ده‌دا ك���ه‌ به‌شه‌خس���یبون لەجیهاندا‬ ‫له‌په‌ره‌س���ه‌ندندایه‌‌و له‌گه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ی ڕێچكه‌كه‌‬ ‫به‌فراوان���ی باڵوبۆت���ه‌وه‌‌‪ ،‬له‌چوارچێ���وه‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتخوازیه‌‌كان زۆرترین قس���ه‌ی له‌سه‌ر‬ ‫ك���راوه‌‪ .‬داتاك���ه‌ ئ���ه‌وه‌ نیش���ان ده‌دات كه‌‬ ‫دیكتاتۆریه‌ته‌ كه‌سییه‌كان ‪-‬یاخود ئه‌و رژێمانه‌ی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت تیایاندا تاڕاده‌یه‌كی زۆر له‌ده‌ستی‬ ‫تاكه‌كه‌س���ێكدا كۆبۆت���ه‌وه‌‪ -‬به‌دیاریك���راوی‬ ‫له‌كۆتایی ش���ه‌ڕی س���ارده‌وه‌ زیادیان كردوه‌‪.‬‬ ‫له‌س���اڵی ‪ ،1988‬رژێمه تاكه‌كه‌سیه‌كان ‪%23‬‬ ‫هه‌مو دیكتاتۆره‌كانیان پێكده‌هێنا‪ .‬به‌اڵم ئه‌مڕۆ‬

‫ئاس���انه‌ بوت���رێ هه‌م���و ده‌س���ه‌اڵته‌‬ ‫دیكتاتۆریه‌كان بۆ ئه‌م جۆره‌ كه‌س���ه‌ به‌هێزان ‌ه‬ ‫گونج���اون‌‪ .‬سه‌رگوزش���ته‌ی رونی س���ه‌ركرده‌‬ ‫به‌دن���او و نائاس���اییه‌كان له‌موعه‌مه‌ر قه‌زافی‬ ‫لیبی���اوه‌ بۆ جۆزێف مۆبوت���وی كۆنگۆ(زه‌یر)‬ ‫پاڵپش���تی ئه‌م تێڕوانینه‌ ده‌كه‌ن‪ .‬به‌اڵم واقیع‬ ‫جیاوازتره‌‪ .‬له‌كۆتایی جه‌نگی جیهانی دوه‌مه‌وه‌‬ ‫زۆربه‌ی ڕژێمه‌‌ دیكتاتۆریه‌كان له‌الیه‌ن كه‌س���ه‌‬ ‫به‌هێزه‌كان���ه‌وه‌ به‌ڕێوه‌ نه‌براون‪ ،‬به‌ڵكو له‌الیه‌ن‬ ‫پارته‌ سیاس���یه‌ به‌هێزه‌كانه‌وه‪ ،‬له‌وانه‌ پارتی‬ ‫شۆڕشی ده‌ستوری له‌مه‌كسیك‪ ،‬یاخود له‌الیه‌ن‬ ‫حكومه‌ته‌ دیكتاتۆریه‌ س���ه‌ربازیه‌كانه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫له‌سااڵنی حه‌فتاكانه‌وه‌ بۆ هه‌شتاكان له‌زۆربه‌ی‬ ‫ئه‌مری���كای التین���دا هه‌بون‪ ،‬به‌ڕێ���وه‌ براون‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا له‌جه‌نگی سارده‌وه‌ سیاسه‌ته‌‬ ‫تاكڕه‌ویه‌كان‌ له‌گه‌شه‌دا بون‌و رژێمی دیكتاتۆری‬ ‫هه‌موكات بوه‌ته‌ فۆرمی زاڵی تاكڕه‌وێتی‌‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ هۆكارێكه‌ نیگه‌ران���ی ده‌وێت چونكه‌‬ ‫په‌ره‌س���ه‌ندنی رێچك���ه‌ی به‌شه‌خس���یكردن‬ ‫كۆمه‌ڵێ���ك ئاڵن���گاری ب���ۆ به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی ویالیه‌ت���ه‌ یه‌كگرت���وه‌كان دروس���ت‬ ‫ده‌كات‪ .‬به‌ش���ێكی گ���ه‌وره‌ی توێژینه‌وه‌یه‌كی‬ ‫زانس���تی سیاس���ی ئه‌وه‌ نیش���ان ده‌دات كه‌‬ ‫دیكتاتۆریه‌ تاكه‌كه‌س���یه‌كان خراپترین جۆری‬ ‫رژێمی سیاس���ی به‌رده‌مده‌هێنن‪ :‬ئه‌م رژێمانه‌‬ ‫مه‌ترس���یدارترین‌و ش���ه‌ڕانیترین سیاس���ه‌تی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ به‌ره���ه‌م ده‌هێنن؛ ئه‌گ���ه‌ری ته‌واوی‬ ‫هه‌یه‌ چه‌كی ئه‌تۆم���ی به‌رهه‌م بهێنن؛ ئه‌گه‌ری‬ ‫ته‌واوی هه‌یه‌ شه‌ڕ له‌گه‌ڵ واڵته‌ دیموكراسیه‌كان‬ ‫هه‌ڵبگیرس���ێنن؛ ئه‌گه‌ری ته‌واوی هه‌یه‌ ده‌ست‬ ‫به‌ملمالنێی هه‌رێمی بكه‌ن‪ .‬هه‌روه‌ك سه‌ركێشی‬ ‫سه‌دام حسێنی عێراق‌و ئیدل ئه‌مینی ئۆگه‌نداو‬ ‫كیم ج���ۆن ئونی كۆریای باكور پێمان ده‌ڵێت‪،‬‬ ‫نه‌بونی به‌رپرس���یارێتی زۆرج���ار ده‌گۆڕێت بۆ‬ ‫توان���ای ئه‌نجامدانی ئه‌و سه‌ركه‌ش���یانه‌ی كه‌‬ ‫سیس���ته‌مه‌ دیكتاتۆریه‌كانی دیكه‌ به‌ئاس���انی‬ ‫ناتوانن ئه‌نجامی بده‌ن‪.‬‬ ‫روسیا ته‌ركیزی خستۆته‌ سه‌ر ئه‌و لینكه‌ی كه‌‬ ‫له نێوان رێچكه‌ی گه‌شه‌كردوی به‌شه‌خسیكردن‌و‬ ‫دوژمنكاریدا هه‌یه‌‪ .‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی كرده‌وه‌كانی‬ ‫پۆتین له‌كریمیاو سوریا بۆ ئه‌وه‌بون ژماره‌یه‌ك‬

‫له‌كۆتایی جه‌نگی‬ ‫جیهانی دوه‌مه‌و‌ه‬ ‫ڕژێمه‬ ‫زۆربه‌ی ‌‌‬ ‫دیكتاتۆریه‌كان له‌الیه‌ن‬ ‫كه‌سه‌ به‌هێزه‌كانه‌و‌ه‬ ‫به‌ڕێوه‌ نه‌براون‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫له‌الیه‌ن پارت ‌ه سیاسی ‌ه‬ ‫به‌هێزه‌كانه‌وه‬ ‫ئامانجی گرنگی روس���یا به‌ره‌و پێشه‌وه‌ ببرێن‪،‬‬ ‫له‌وانه‌شه‌‌ نه‌بونی به‌ربه‌ستی ناوخۆیی له‌به‌رده‌م‬ ‫پۆتین ئاس���تی ئه‌و مه‌ترس���یه‌ی زیاد كردبێت‬ ‫كه‌ له‌پێناو گه‌یش���تن به‌م ئامانجانه‌ ئاماده‌بو‬ ‫قبوڵی بكات‪ .‬كۆنترۆڵی توندی پۆتین به‌س���ه‌ر‬ ‫میدیاوه‌ دڵنیایی ئه‌وه‌ ده‌دات كه‌ شه‌قام ته‌نها‬ ‫گوێبیستی هه‌و‌اڵی فه‌رمی روداوه‌كانی ده‌ره‌وه‌‬ ‫بێت‪ .‬به‌هۆی سنورداری له‌توانای ده‌ستگه‌یشتن‬ ‫به‌زانی���اری ده‌ره‌ك���ی‪ ،‬روس���ه‌كان به‌زه‌حمه‌ت‬ ‫ده‌توانن ده‌ستیان بگاته‌ كۆی هه‌واڵ‌و زانیاریه‌‌‬ ‫بێالیه‌نه‌كان س���ه‌باره‌ت به‌ئاستی سه‌ركه‌وتنی‬ ‫پۆتین له‌مه‌یدانی كێبڕكێی سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌و‬ ‫ئه‌وه‌ی له‌ت���ه‌واوی جیهان���دا روده‌دات‪ .‬پۆتین‬ ‫به‌س���ڕینه‌وه‌ی ده‌نگ���ه‌ كێبڕكێكه‌ره‌كانی نێو‬ ‫رژێمه‌كه‌ش���ی زیات���ر ئه‌و دڵنیاییه‌ به‌ده‌س���ت‬ ‫ده‌هێنێ���ت ك���ه‌ له‌كرده‌وه‌كان���ی سیاس���ه‌تی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی روب���ه‌ڕوی كه‌مترین به‌رپرس���یارێتی‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫سیاس���ه‌تی چی���ن زۆرب���ه‌ی ئ���ه‌م ج���ۆره‌‬ ‫رێچكان���ه‌ نیش���ان ده‌دات‪ .‬هه‌ڵس���وكه‌وتی‬ ‫دوژمنكارانه‌ی به‌رده‌وام زیادبوی خی جینپینگ‬

‫ریکالم‬

‫‪Sinoma Industry & Trade‬‬

‫ ‬

‫ ‪+ , , , #& - ,‬ه‌ره ه‌مهێنان ‌ی‬ ‫‪ -1‬توانا ‌ی سااڵنه‌ی‌ به‌كاربردنی‌ (‪ ) 15000‬ته‌ن په‌یكه‌ری‌ ئاسنی جۆراوجۆره‌‪ ،‬وه‌ دروستكردن‌و ب‬ ‫ جێگیركردن ‌ی‬ ‫ وه‌ دانان‌و‬ ‫دروستكردن‪،‬‬ ‫‌ندازیاری‌ ‪،‬‬ ‫ ه‌ ‌ی ئه‬ ‫جوانترین نه‌خش‬ ‫بەباشتری‬ ‫

ئاسنی‌‌و پۆاڵ‬ ‫كاری‌ په‌یكه‌ر ‌ی‬ ‫ ‪ -‬‬ ‫ ‬ ‫ن‌و ‪. /‬‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ‪

0 -

-‬ه‌كو پڕۆژه‌ ‌ی‬ ‫به‌رهه‌مه‌ك���ه‌‌و هه‌مو خزمه‌تێك دوای‌ فرۆش���تنی‌ بۆ هه‌مو كارێكی‌ پیشه‌س���ازی‌‌و پ���ڕۆژه‌ ‌ی و‬ ‫بیناو پڕۆژه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ جۆره‌‬ ‫ ‪ .‬هه‌مو‬ ‫ ه‌نتۆ‪ ،‬وه‌‬ ‫ ‪ ,‬ی‌ چیم‬ ‫ ه‌وت‪ ،‬كارگه‌‬ ‫ پااڵوگه‌ ‌ی ن‬ ‫ ‌با ‪،‬‬ ‫ ‪ -‬كاره‬ ‫

‪2‬وزه‌ی‌‬ ‫‌رهه‌مهێنان ‌ی‬ ‫(كارگه‌ ‌ی به‬ ‫ ‪ 1‬‬ ‫ ‬ ‫ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ ‌ی مه‌ده‌ن ‌ی ‪.‬‬ ‫ * ‬ ‫

‪

3

2 2‬‬

‫ ه‌رزكردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫‌كو‪ :‬ئامێر ‌ی ب‬ ‫ ‪ 4‬چینی‌‪ ،‬وه‬ ‫‌نێدێك لەبه‌رهه‌م ‌ی‬ ‫ هه‬ ‫‌كردنی‌‬ ‫هاورده‬ ‫‌كردن‌و‬ ‫‌‪:‬كاری‌ هه‌نارده‬ ‫‪ -2‬بازرگانی‌ گشت‬ ‫

‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ی ‬ ‫ ‬ ‫خه‌بات ‌ه ‪ ،‬و‌ه هه‌روه‌ها هه‌ر شتێك كه‌ داوابكرێت لەالیه‌ن بازرگانان‌و كڕیارانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ ‪

3 . -

, , 2‬‬

‫

‬ ‫ ‪

3‬هه ‌یه‌‪.‬‬ ‫ ه‌ولێر لقمان‬ ‫سلێمانی‌‌و ه‬ ‫ ‪ : )MANTA(2‬لەهه‌ردو شار ‌ی‬ ‫ بۆ ماركه‌ ‌ی‬ ‫ سوره‌یا‬ ‫‪ -3‬كاری‌ ڕوناكی‌‌و‬ ‫ * ‪ , , - ,‬‬

‫‪ -4‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌و لۆجس���تیك بەش���ێواز ‌ی ( ‪ : ) LCL‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌ ‌ی كه‌لوپه‌ل هه‌مو مانگێك‬ ‫بەهاوبه‌شی‌ له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێكدا لەواڵت ‌ی چینه‌وه‌ بۆ ته‌واو ‌ی كوردستان‪.‬‬

‫ ‬

‫ ‬

‫ ‬

‫له‌ده‌ریای باش���وری چین هاوشان بوه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫به‌شه‌خسیبونی ده‌ركه‌وتوی سیستمی سیاسی‪.‬‬ ‫توێژینه‌وه‌ك���ه‌ ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫جینپینگ كۆترۆڵ به‌هێز بكات‌و به‌رپرسیارێتی‬ ‫س���نوردار بكات‪ -‬به‌تایبه‌تی به‌س���ه‌ر س���وپاو‬ ‫به‌شه‌كانی سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌‪ -‬ئه‌وا ده‌ستكراوه‌‬ ‫ده‌بێ���ت له‌توندكردن���ه‌وه‌ی گوتارو ك���رده‌وه‌‌‬ ‫دوژمنكاریه‌كان���ی‌ خ���ۆی له‌ده‌ریای باش���وری‬ ‫چین‪.‬‬ ‫دیكتاتۆریه‌ت���ه‌ تاكگ���ه‌راكان ن���ه‌ك ته‌نها‬ ‫په‌ی���ڕه‌وی له‌سیاس���ه‌تێكی دوژمنكاران���ه‌ی‬ ‫ده‌ره‌كی ده‌كه‌ن به‌ڵكو زۆرجاریش هاوبه‌شێكی‬ ‫پڕكێش���ه‌و چاوه‌ڕواننه‌ك���راون‪ .‬توێژینه‌وه‌ك���ه‌‬ ‫جه‌خت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬كه‌ له‌سایه‌ی‬ ‫به‌ربه‌سته‌ سنورداره‌كانی‌به‌رده‌م دروستكردنی‬ ‫بڕی���ار‪ ،‬س���ه‌ركرده‌ تاك���ڕه‌وه‌كان به‌گش���تی‬ ‫سه‌ربه‌س���تن له‌چونه‌س���ه‌ر هه‌واو هه‌وه‌سێكی‬ ‫له‌ناكاوی خۆیان‌و سیاس���ه‌تێكی نائاس���ایی‌و‬ ‫هه‌ڵچ���و به‌رهه‌مده‌‌هێن���ن‪ .‬زی���اد ل���ه‌وه‌ش‬ ‫س���ه‌ركرده‌ تاكڕه‌وه‌كان���ی وه‌ك پۆتین‌و ئیڤۆ‬ ‫مۆرالیسی س���ه‌رۆكی بۆلیڤیاو نیكۆالل مادورۆ‬

‫س���ه‌رۆكی ڤه‌نزوێال له‌نێو ئه‌و ئۆتۆكراتانه‌ن ك ‌ه‬ ‫به‌ت���ه‌واوی به‌گومانن له‌مه‌به‌س���ت‌و نیازه‌كانی‬ ‫ویالیه‌ت���ه‌ یه‌كگرت���وه‌كان‌و وه‌ك ئامڕازێك���ی‬ ‫كاریگ���ه‌ر ب���ۆ به‌رفراوانكردن���ی پش���تیوانی‬ ‫ش���ه‌قام له‌دروس���تكردنی دوژمن���ی ده‌ره‌كی‬ ‫ده‌ڕوان���ن‪ .‬بۆیه‌ لێره‌وه‌ گوت���اری دژه‌ئه‌مریكی‬ ‫له‌چوارچێوه‌‌ شه‌خسیه‌كان زۆرترین باسی لێوه‌‬ ‫ده‌كرێت‪ .‬له‌كۆتایش���دا‪ ،‬رژێمه‌ تاكه‌كه‌سیه‌كان‬ ‫گه‌نده‌ڵتری���ن ڕژێم���ن‌و كه‌متری���ن ئه‌گه‌ری���ان‬ ‫تێدای���ه‌ ببنه‌ دیموكراتی‪ .‬رژێم���ی دیكتاتۆری‬ ‫پیاوه‌ به‌هێ���زه‌كان‪ ،‬زۆر زیاتر له‌هه‌ر تایپێكی‬ ‫دیكه‌ی حكومه‌ت‪ ،‬پش���ت به‌دابه‌شكاری هێزه‌‬ ‫پاڵنه‌ره‌ داراییه‌كان ده‌به‌ستێت بۆ هێشتنه‌وه‌ی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت‪ .‬به‌هه‌مان ش���ێوه‌‪ ،‬ئه‌م سه‌ركردانه‌‬ ‫زۆرترین ئه‌گ���ه‌ری ئه‌وه‌یان هه‌یه‌ ئه‌و یارمه‌تیه‌‬ ‫ده‌ره‌كیان���ه‌‌ی كه‌ پێی���ان ده‌گات به‌بێ گوێدان‬ ‫به‌هه‌ده‌ر بده‌ن‪ .‬فێردیناند ماركۆس���ی فلیپین‌و‬ ‫مۆبوت���و‪ ،‬بۆ نمونه‌‪ ،‬كاتێك له‌ده‌س���ه‌اڵت بون‬ ‫هه‌ریه‌كه‌یان بڕی ‪ 5‬بلیۆن دۆالریان دزی‪ .‬حه‌زو‬ ‫خواستی ئه‌م س���ه‌ركردانه‌ش بۆ له‌كارخستنی‬ ‫دامه‌زراوه‌كان‌و كه‌سه‌ كێبڕكێكه‌ره‌ الوه‌كیه‌كان‬

‫له‌ترس���ی مه‌ترس���یه‌كانی س���ه‌ر ده‌سه‌اڵتیان‬ ‫دیس���انه‌وه‌ ئاماژه‌یه‌كی الوازه‌ بۆ دیموكراسی‪.‬‬ ‫رژێمه‌ دیكتاتۆریه‌‌ تاكه‌كه‌س���یه‌كان‪ ،‬له‌جیاتی‬ ‫وه‌رچه‌رخانیان به‌ره‌و دیموكراسی‪ ،‬ده‌گۆڕدرێن‬ ‫ب���ۆ دیكتاتۆریه‌تی ن���وێ (له‌نمون���ه‌ی وه‌ك‬ ‫كۆم���اری دیموكراتی كۆنگ���ۆی دوای مۆبوتو)‬ ‫یاخود ده‌وڵه‌ت���ه‌ شكش���تخواردوه‌كان (وه‌ك‬ ‫سۆماڵ له‌سه‌رده‌می سییاد بارییه‌وه‌)‪.‬‬ ‫كێشمه‌كێشم‌و ناس���ه‌قامگیری رو له‌زیادبوی‬ ‫جیهان ‪-‬پێشبینیه‌ سیاسیه‌كان باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫كه‌ له‌ ‪ 10‬بۆ ‪ 20‬س���اڵی داهاتو له‌وانه‌یه‌ جیهان‬ ‫زیاتر به‌ره‌و ئاڵۆزبون بچێت‪ ،‬به‌له‌به‌رچاوگرتنی‬ ‫ئاس���تی ب���ه‌رده‌وام هه‌ڵكش���اوی توندوتیژی‌و‬ ‫نایه‌كس���انی ئابوری‌و جه‌مسه‌رگیری‪ -‬ئاماژه‌یه‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی ك���ه‌ ره‌وتی به‌ره‌و شه‌خس���گه‌رایی‬ ‫له‌وانه‌ی���ه‌ به‌رده‌وامی هه‌بێت‪ .‬ناس���ه‌قامگیری‬ ‫په‌رچه‌كردارێك���ی هه‌ڵگ���ه‌ڕاوه‌ی به‌رفراوان���ی‬ ‫دژ به‌ به‌ها دیموكراتی���ه‌ جه‌وهه‌ریه‌كانی وه‌ك‬ ‫ئازادی راده‌ربڕین‌و پاڵپش���تیكردنی تاكه‌كه‌ش‬ ‫دێنێته‌ كایه‌وه‌ ئه‌گه‌ر بێت‌و رێژه‌یه‌كی گه‌وره‌ی‬ ‫هاواڵتیانی جیهان بێن‌و وه‌ك بژارده‌یه‌كی باشتر‬ ‫له‌دۆخی ش���ڵه‌ژاوی‌و پاشاگه‌ردانی لەسه‌ركرده‌‬ ‫به‌هێزه‌كان بڕوانن‪ .‬كاتێك ترسه‌ تاكه‌كه‌سیه‌كانی‬ ‫نێو كۆمه‌ڵگه‌ ده‌گۆڕێن‌و هه‌ڕه‌شه‌ ده‌ره‌كیه‌كان‬ ‫زیاد ده‌كه‌ن‪ ،‬په‌س���ه‌ندكردنی له‌پێش���تری ئه‌و‬ ‫س���ه‌ركرده‌ یه‌كالكه‌ره‌وانه‌ی ك���ه‌ ئاماده‌ن بۆ‬ ‫مانه‌وه‌ی سیس���ته‌م هێز به‌كاربهێنن به‌هه‌مان‬ ‫شێوه‌ زیاد ده‌كات‪.‬‬ ‫حوكم���ی تاكه‌كه‌س���ی دیارده‌یه‌ك���ی نوێ‬ ‫نییه‌‪ .‬هه‌ر ش���تێك بێت‪ ،‬نۆرمی زۆربه‌ی مێژو‬ ‫بوه‌‪ ،‬له‌فیرعه‌ونه‌كانی میس���ره‌وه‌ بۆ پاشاكانی‬ ‫ئه‌وروپا‪ .‬ئه‌گه‌رچی سه‌ده‌ی ڕابردو باڵوبونه‌وه‌ی‬ ‫فۆرم���ه‌ هه‌مه‌الیه‌نه‌كانی دیكتاتۆری به‌خۆیه‌وه‌‬ ‫بینی‪ ،‬كه‌چی به‌شه‌خسیكردن له‌كۆتایی جه‌نگی‬ ‫سارده‌وه‌ به‌توندی‌ گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‪ .‬ئه‌مه‌ش مه‌ترسی‬ ‫بۆ ویالیه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كان‌و سیاسه‌تداڕێژه‌رانی‬ ‫رۆژئاوا دروستده‌كات‪ .‬هیچ چاره‌سه‌رێكی ئاسان‬ ‫نییه‌ بۆ به‌شه‌خس���یكردن‪ .‬به‌اڵم تێگه‌یش���تنی‬ ‫باشتر له‌م ره‌وته‌ گه‌شه‌كردوه‌و ده‌ركه‌وته‌كانی‬ ‫بۆ سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی ویالیه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كان‬ ‫وادی���اره‌ هه‌م پێویس���تیه‌كی جه‌وهه‌ری‌و هه‌م‬ ‫دره‌نگكه‌وتوش بێت‪.‬‬

‫‪https://www.foreignaffairs.com/‬‬ ‫‪articles/2016-09-26/new-dictators‬‬

‫ریکالم‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫سەری کێشەکان‪ :‬پارتی‬ ‫چارەسەرنەکردن‪ :‬یەکێتی‬ ‫د‪ .‬هەژار مەعروف‬ ‫بزوتنەوەی گۆڕان تائێستا بەرامبەر هەردو باڵەکەی یەکێتی سیاسەتێکی‬ ‫هاوس����ەنگ‌و دۆس����تانەی بەڕێوە بردوە‪ .‬س����ەردانی کۆس����رەت رەس����وڵ‌و‬ ‫مەالبەختیار وەک نوێنەرانی هەردو باڵەکەی یەکێتی لەگەڵ مەسعود بارزانی‬ ‫ب����ۆ بەغدا بەبێ ڕاوێژک����ردن لەگەڵ گۆڕان زەنگێکی ترس����ناکە بۆ گۆڕان‪،‬‬ ‫چونکە دیارە نەوشیروان مستەفا هەرزو گومانی لەڕاستگۆیی سەرکردەکانی‬ ‫یەکێتی هەبو بۆیە لەئاهەنگی واژوکردنی رێکەوتنی سیاسی نێوان یەکێتی‌و‬ ‫گۆڕان لە(ش����اری جوان) وتی گرنگ پیادەکردنی رێکەوتنەکەیە‪ ،‬ئاشکرایە‬ ‫ئەو چونەیان پێشێلکردنی رێکەوتنەکەیە‪.‬‬ ‫گۆڕان تائێس����تا هەم وەک سەرکردایەتیەکەی هەم وەک ئەندام‌و دۆست‌و‬ ‫الیەنگرەکانی بەپاکی‌و دڵس����ۆزی ماوەتەوەو لەپێشی پێشەوەی سەنگەرە‬ ‫مەدەنیە ئاشتیخوازەکانی بەرگریدایە لەمافەکانی خەڵکی کوردستان‪ ،‬بۆیە‬ ‫هێشتا هێزو توانای مەعنەوی لەحیزبەکانی تر زیاترە‪ ،‬کەواتە ئیتر کاتێتی‬ ‫لەکۆبونەوەکانی����دا لەگ����ەڵ دو باڵەکەی یەکێت����ی داوای رون‌و کۆنکرێتیان‬ ‫لێب����کات بۆ پیادەکردن����ی رۆحی رێکەوتنە سیاس����یەکەی نێوانیان چونکە‬ ‫هەردو باڵەکە بەدەم دەڵێن پابەندین بەڕێکەوتنەکەوە‪ ،‬فەرمون لەمە رۆژی‬ ‫تەنگانەتری خەڵک ئیتر کەیە بۆ هەنگاوی سیاسیی گەورەو یەکالکەرەوە؟‬ ‫بۆ نمونە گۆڕان دەتوانێ رەخنەی توند لە(ناوەندی بڕیار) بگرێ کە بۆچی‬ ‫دەرفەتێکی����ان نەدا بەباڵ����ی تاڵەبانی بۆ ناوبژیوانیی گ����ۆڕان‌و ئەنجومەنی‬ ‫ناوەن����دی یەکێتی کە نوێنەری جەماوەری یەکێتیە‪ ،‬کێش����ە ناوخۆییەکانی‬ ‫یەکێتی چارەس����ەربکرێت‌و جیانەبنەوە؟ خۆ کێشەکان تازە نەبون کەواتە‬ ‫بۆچ����ی لەپڕ رێک پێ����ش پیادەکردنی رێکەوتنی سیاس����یی لەگەڵ گۆڕان‬ ‫جیابونەوەی خۆیان راگەیاند؟ پێیان کردن؟ کێ‌و بۆ پێیان کردن؟ باش����ە‬ ‫ک����ە م����ەال بەختیار دوای مەس����عود بارزانی کەوت بۆ بەغدا با کۆس����رەت‬ ‫رەسوڵ نەچوایە‪ ،‬بەشەکەیان دەخورا ئەگەر نەچوایە؟ گۆڕان دەبێت لەباڵی‬ ‫تاڵەبانی بپرس����ێ کە سیاس����ەتی ئابوری هەرێم هۆی برسیکردنی خەڵکی‬ ‫کوردستانە ئیتر (قوباد تاڵەبانی)ی جێگری نێچیرڤان بۆ واز لەپۆستەکەی‬ ‫ناهێنێ؟‬ ‫گ����ۆڕان دەبێت داوا لەهەردو باڵەکە بکات کە پش����تگیریی تەواوی کارە‬ ‫هاوبەش����ەکانی فراکسیۆنی هاوبەش����ی یەکێتی‌و گۆڕان بکات لەپەرلەمانی‬ ‫عێراق‌و ش����ەڕەکانی خۆی����ان نەگوازنەوە بۆ ناو فراکس����یۆنەکەو لەکاری‬ ‫نەخ����ەن‪ .‬گۆڕان دەبێ����ت داوا لەهەردو باڵەکەی یەکێت����ی بکات تەحریمی‬ ‫سەرکوتکردنی خۆپیش����اندانەکانی کوردستان بکەن‌و ئەزمونی تاڵ‌و تاوانی‬ ‫خۆپیش����اندانەکانی‪١٧‬ی شوباتی ‪ ٢٠١١‬دوپات نەکەنەوە کە ئەوسا پێکەوە‬ ‫کردیان! نابێت‌و شورەییە جارێکی تر لەژێر هیچ بەهانەیەکدا کوتەک بەدەست‌و‬ ‫چەکداران بەدەمامکەوە خۆپیشاندەران لەشاری هەڵمەت‌و قوربانی‌و لەهەمو‬ ‫شارەکانی کوردستان سەرکوتبکەن‌و بیانکوژن‪ .‬ئەگەر هێشتا تەواو کارلەکار‬ ‫نەترازاوە گ����ۆڕان دەبێت ناوبژیوانی بکات بۆ یەکگرتنەوەی هەردو باڵەکە‪.‬‬ ‫تەنیا گۆڕان‌و یەکێتیەکی یەکگرتو دەتوانن یەکگرتوی ئیس��ل�امی‌و کۆمەڵی‬ ‫ئیس��ل�امی‌و حزبە بچوکەکانی تر بەدوای خۆیاندا راکێش����ن‌و پارتی لەکەلی‬ ‫شەیتان بهێننە خوارەوە!‬

‫‪Awene‬‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیرو ویدات حسێن؟‬

‫‪ 120‬ملیۆن دینار بۆ فێستیڤاڵی‌ فیلمی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ سلێمانی‌ تەرخان کراوە‬ ‫ئه‌ندامی‌ بۆردی‌ بااڵ ‌ی یه‌كه‌مین فێستیڤاڵ ‌ی فیلم ‌ی‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت ‌ی سلێمانی‌‪ ،‬هه‌ڵگورد ساڵح به‌ئاوێنه‌ ‌ی‬ ‫راگه‌یاند بودجه‌ی‌ گش���تی‌ فێس���تیڤاڵه‌كه‌ ته‌نها‬ ‫‪ 120‬ملیۆن دینار بوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "پاره‌كه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫كه‌رت���ی‌ تایب���ه‌ت‌و سپۆنس���ه‌ر ‌ی كۆمپانیاكان ‌ی‬ ‫ناوخ���ۆی ش���اری‌ س���لێمانییه‌وه‌ كۆكراوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫هیچ بڕه‌ پاره‌یه‌ك له‌حزب و كه‌س���ایه‌تی‌ سیاس ‌ی‬ ‫وه‌رنه‌گیراوه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬ش���ۆڕش محه‌مه‌د‪ :‬له‌باره‌ ‌ی میوانه‌كان ‌ی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێم كه‌ بانگێش���تی‌ فێس���تیڤاڵه‌ك ‌ه‬ ‫ك���راون‪ ،‬هه‌ڵگ���ورد س���اڵح وتی‌ "زیات���ر له‌‪100‬‬ ‫هونه‌رمه‌ند له‌سه‌رانس���ه‌ری‌ جیهان بانگێش���ت ‌ی‬ ‫فێس���تیڤاڵه‌كه‌ كراون‪ ،‬ك��� ‌ه نوێنه‌رایه‌تی‌ واڵتان ‌ی‬ ‫میس���ر‪ ،‬یۆن���ان‪ ،‬فینالن���د‪ ،‬ئۆكرانی���ا‪ ،‬توركیا‪،‬‬ ‫ئێران‪ ،‬ئیمارات‪ ،‬به‌ریتانیا‪ ،‬فه‌ڕه‌نس���ا‪ ،‬ئه‌ڵمانیا‪،‬‬ ‫ده‌ك ‌هن‌و له‌نێوخۆیی‌ كوردستان‌و عێراقیش چه‌ند‬ ‫هونه‌رمه‌ندێك میوانداری‌ كراون"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "میوان���ه‌كان له‌چه‌ن���د ئۆتێلێك ‌ی چوار‬ ‫ئه‌ستێره‌یی‌‌و پێنج ئه‌س���تێره‌یی‌ شاری‌ سلێمان ‌ی‬ ‫دابه‌شكراون"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و جه‌غت له‌س���ه‌ر ئه‌و‌ه ده‌كات ك���ه‌ زانكۆ ‌ی‬ ‫س���لێمانی‌ هاوكارێكی‌ ت���ه‌واوی‌ فێس���تیڤاڵه‌ك ‌ه‬ ‫ب���وه‌و هۆڵه‌كان ‌ی ئه‌و زانكۆی���ه‌ به‌بێبه‌رامبه‌ر بۆ‬ ‫فێستیڤاڵه‌كه‌ ته‌رخان كراون‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "له‌نێوخۆ ‌ی‬ ‫كه‌مپ ‌ی نوێی‌ زانكۆی‌ س���لێمانیدا ئۆتێلێكی‌ چوار‬ ‫ئه‌ستێره‌ی ‌ی بۆ فێستیڤاڵه‌ك ‌ه بێبه‌رامبه‌ر ته‌رخان‬ ‫كراوه‌‌و نزیكه‌ ‌ی ‪ 60‬میوان له‌وێ‌ جێگیركراون"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "دروستكردنی‌ خه‌اڵته‌كانیش ك ‌ه ئاڵتونین‬ ‫هه‌ر له‌س���ه‌ر ئه‌و بودجه‌یه‌ دروس���تكراوه‌‌و هه‌ر‬ ‫خه‌اڵتێكیش نزیكه‌ ‌ی ‪ 2000‬دۆالر ‌ی تێچووه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ئاماده‌بون���ی‌ م���ه‌ال به‌ختی���ار‪،‬‬ ‫به‌رپرسی‌ ده‌س���ته‌ی‌ كارگێڕ ‌ی مه‌كته‌بی‌ سیاس ‌ی‬ ‫یه‌كێتی‌ نیش���تیمانی‌ كوردس���تان له‌لیژنه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫فێس���تیڤاڵه‌كه‌دا‪ ،‬هه‌ڵگورد وت��� ‌ی "مه‌ال به‌ختیار‬ ‫به‌رپرس���ی‌ بۆرد ‌ی پشتیوانی‌ فێس���تیڤاڵه‌كه‌یه‌و‬ ‫ئ���ه‌و بودج���ه‌ ‌ی فێس���تیڤاڵه‌كه‌ ‌ی له‌ڕێگ���ه‌ ‌ی‬ ‫كۆمپانی���ا‌و كه‌رت ‌ی تایبه‌ته‌وه‌ بۆ فێس���تیڤاڵه‌ك ‌ه‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌"‪.‬‬ ‫رۆژ ‌ی ‪ 2016/10/1‬یه‌كه‌مین فێس���تیڤاڵ ‌ی فیلم ‌ی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌ سلێمانی‌ له‌الیه‌ن كۆمپانیای‌ مه‌ست ‌ی‬ ‫فیلم���ه‌وه‌ له‌كه‌مپ���ی‌ نوێ���ی‌ زانكۆی‌ س���لێمان ‌ی‬ ‫ده‌س���تی‌ به‌كاره‌كانیكردو له‌پاش نمایش���كردن ‌ی‬ ‫چه‌ند فیلمێك���ی‌ جیهانیی‌‌و كوردی‌‪ ،‬ئه‌مڕۆ ‪10/4‬‬ ‫به‌دابه‌شكردن ‌ی خه‌اڵته‌كان كۆتایی‌ به‌فێستیڤاڵه‌ك ‌ه‬ ‫دێت‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ناسح عەلی خەیات‬

‫ریکالم‬