ژمارە (550) ژمارەی نوێی ئاوێنە

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژماره‌ (‪)550‬‬ ‫سێشەممە ‪2016/11/1‬‬

‫‪Industry‬پیشه‌سازی‌‬ ‫سینۆما&بۆ بازرگانی‌‌و‬ ‫‪Sinoma‬‬ ‫‪Trade‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫‪Scope of business:‬‬ ‫بواری‌ كاركردن‪:‬‬ ‫ ‪t 4UFFM 4USVDUVSF EFTJHO NBOVGBDUVSF BOE JOTUBMMBUJPO‬‬ ‫ی ( نه‌خشه‌دانان‪ ،‬درووستكردن‪ ،‬دامه‌زراندن)‬ ‫ی ئاسن ‌‬ ‫‪1‬ـ په‌یكه‌ر ‌‬ ‫ ‪t (FOFSBM 5SBEJOH JNQPSU BOE FYQPSU‬‬ ‫‌كردن)‬ ‫ه‬ ‫‌نارد‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ن‬ ‫‌كرد‬ ‫ه‬ ‫هاورد‬ ‫(‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫گشت‬ ‫ی‬ ‫‪ 2‬ـ بازرگان ‌‬ ‫ "‪t -JHIUJOHT ."/5‬‬ ‫ ‬ ‫‪t -PHJTUJDT -$-)MANTA‬‬ ‫ی سوره‌یاو ڕووناكی‌ ( ماركه‌ی‬ ‫‪ - 3‬كار ‌‬ ‫ ‪5FM‬‬ ‫ی گواستنه‌وه‌و گیاندن (‪)LCL‬‬ ‫‪ 4‬ـ كار ‌‬ ‫ ‪4FF JU PO 1BH‬‬

‫ێ موچه‌یی‌‌و‬ ‫ژنێك‪ :‬ب ‌‬ ‫ی منداڵه‌كانم‬ ‫خه‌م ‌‬ ‫فێری‌ بازرگانی‌‬ ‫تلیاكی كردم‬

‫ئەزمونی یەک‬ ‫ساڵ ژیانی‬ ‫پەنابەریم‬

‫‪14‬‬

‫تەلەعفەر‪ ..‬شەڕێک لەناو شەڕێکدا‬

‫‪Mob. 0770 961 6966 0772 157 8372‬‬

‫ی زیاتر ل ‌ه الپه‌ڕ ‌ه (‪ )17‬ببینه‌‬ ‫ڕوونكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ریکالم‬

‫‪5‬‬

‫‪8‬‬

‫ی خۆی‌ به‌بزوتنه‌و‌هی‌ گۆڕان راده‌گه‌یه‌نێت‪:‬‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فا را ‌‬

‫ئه‌م حكومه‌ته‌ شكستخواردوه‌و پێویست ‌ه بكشێینه‌وه‌‬

‫نه‌وش���یروان مس���ته‌فا رێكخه‌ر ‌ی گش���ت ‌ی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ ‌ی گ���ۆڕان‪ ،‬هاوكات له‌گه‌ ‌ڵ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫داوا ‌ی له‌هه‌ڵس���وڕوان ‌ی گۆڕان كردو‌ه خۆیان‬ ‫بڕیار له‌س���ه‌ر ئه‌و‌ه بده‌ن چ��� ‌ی بكه‌ن‪ ،‬را ‌ی‬ ‫خۆیش��� ‌ی به‌بزوتنه‌وه‌ك��� ‌ه راگه‌یان���دو‌ه ك ‌ه‬ ‫"ئه‌م حكومه‌ت ‌ه شكس���تخواردوه‌و پێویست ‌ه‬ ‫بكشێینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬س���لێمانی‌‪ :‬به‌پێ ‌ی زانیارییه‌كان ‌ی‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬نه‌وشیروان مس���ته‌فا دوا ‌ی ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫كۆتای ‌ی هه‌فته‌ ‌ی رابردو ل ‌ه له‌نده‌نه‌و‌ه داوا ‌ی‬ ‫له‌هه‌ڵسوڕاوان ‌ی گۆڕان كرد خۆیان بڕیار له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و‌ه بده‌ن ك ‌ه پێویس���ت ‌ه بزوتنه‌وه‌ ‌ی گۆڕان‬ ‫چ ‌ی بكات‌و ئه‌ویش پشتیوان ‌ی لێده‌كات‪ ،‬را ‌ی‬ ‫خۆ ‌ی به‌بزوتن���ه‌وه‌ی گۆڕان راگه‌یاندوه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫حكومه‌ت ‌ی هه‌رێم ‌ی كوردستان حكومه‌تێك ‌ی‬ ‫شكستخواردوه‌و شایسته‌ ‌ی ئه‌و‌ه نیی ‌ه گۆڕان‬ ‫تیایدا بمێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئێستا ئه‌م پرس��� ‌ه له‌ناوخۆ ‌ی بزوتنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫گۆڕان���دا گفتوگ���ۆ ‌ی لەب���ارەوە ده‌كرێت‌و‬ ‫س���ه‌ره‌تا ‌ی مانگ��� ‌ی داهات���و له‌كۆبونه‌وه‌ ‌ی‬ ‫جڤات ‌ی نیش���تمانیدا بڕیار ‌ی كۆتای ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫ده‌درێت‪.‬‬ ‫به‌پێ ‌ی ئ���ه‌و زانیاریانه‌ ‌ی ده‌س���ت ئاوێن ‌ه‬ ‫كه‌وتون‪ ،‬تا ئێس���تا ه���ۆكار ‌ی بڕیارنه‌دان ‌ی‬ ‫گۆڕان سه‌باره‌ت به‌كش���انه‌و‌ه له‌حكومه‌ت‌و‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌ت ‌ی په‌رله‌م���ان ئه‌و‌ه ب���و‌ه ك ‌ه‬ ‫نه‌یانویستو‌ه ئاس���انكاری ‌ی بكرێت بۆ رای ‌ی‬ ‫كردن ‌ی كاره‌كان به‌خواس���ت ‌ی پارتی‌‪ .‬ئێستا‬ ‫له‌ن���او بزوتنه‌وه‌ ‌ی گۆڕاندا گفتوگۆ له‌س���ه‌ر‬ ‫كشانه‌و‌ه له‌حكومه‌ت‌و په‌رله‌مان‌و ئه‌نجومه‌ن ‌ه‬ ‫خۆجێیه‌كانی���ش له‌ئارادای���ه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ن���د‌ه‬ ‫زۆرین���ه‌ ‌ی گ���ۆڕان له‌گه‌ ‌ڵ ئه‌وه‌ن پۆس���ت ‌ی‬ ‫پارێزگار ماف ‌ی شه‌رع ‌ی خۆیانه‌‪ ،‬ك ‌ه ده‌نگ ‌ی‬ ‫یه‌كه‌میان هێناوه‌‌و ده‌بێت هه‌وڵبده‌ن هه‌مو‬ ‫ئیستیحقاق ‌ی خۆیان وه‌ربگرن‪.‬‬

‫شیوەنی تاوانبار‬ ‫بۆ قوربانیی‬ ‫‪12‬‬

‫نەوشیروان مستەفا فۆتۆ‪ :‬ئاوێنە‬

‫تاران‪ :‬وه‌فده‌ك ‌ه ‌ی‬ ‫یه‌كێتی‌ دیداره‌كان ‌ی‬ ‫به‌دوژمنه‌ك ‌ه ‌ی بارزان ‌ی‬ ‫ده‌ستپێكرد‬ ‫‪3‬‬ ‫ریکالم‬

‫عیادەی شەوانەو رۆژی پسپۆریی ئاشتی‬ ‫دکتۆر فائق محەمەد گوڵپی‬

‫بۆ نەشتەرگەری‬ ‫بەردی زراو ـ ریخۆڵە کوێرە ـ هەموو جۆرەکانی‬ ‫فتق بەئامێری هەناوبینی پێشکەوتو (ناظور)‬

‫ئەندامی کۆلیژی نەشتەرگەری شاهانەی بەریتانی‬ ‫دبلۆمی بااڵی نەشتەرگەری زانکۆی سلێمانی‬ ‫بکالۆریۆسی هەناوی‌و نەشتەرگەری زانکۆی موصڵ‬ ‫دبلۆمی بااڵی نەشتەرگەری هەناوبینی هیندستان‪ ،‬نیودەلهی‬ ‫ئەندامی کۆمەڵەی هەناوبینی نەشتەرگەری جیهانی‬

‫چارەسەری نەخۆشییەکانی‬ ‫مایەسیری ـ قڵیشی کۆم ـ دومەڵی کۆم ـ ناسوری پشت‬ ‫‪053 329 2900‬‬

‫‪0770 771 1011‬‬

‫سلێمانی ـ گەڕەکی ئاشتی ـ پشت شیرینی تابان ـ تەنیشت باخچەی ساوایانی هەنگ‬ ‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫‪MRCSEd MRCS UK‬‬ ‫‪HDGS‬‬ ‫‪MBChB‬‬ ‫‪D MAS‬‬ ‫‪WALS‬‬

‫چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی‬ ‫غودەی دەرەقی ـ سورێنچک ـ گەدە ـ دوانزەگرێ‬ ‫جگەر ـ ریخۆڵە کوێرە ـ ریخۆڵە ئەستورە‬

‫ ‬ ‫به‌شی ریکالم ‪07700600659 :‬‬

‫تەنها‬ ‫‪ 5000‬دینار‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫‪3‬‬

‫وه‌فده‌كه‌ی‌ یه‌كێت ‌ی دیداره‌كانی‌ له‌تاران به‌دوژمنه‌كه‌ ‌ی بارزان ‌ی ده‌ستپێكرد‬ ‫ئێران بۆ به‌رپرسانی‌ یه‌كێتی‌‪ :‬یه‌كڕیزی‌ خۆتان نه‌پارێزن یەک بەیەکتان زیان ده‌كه‌ن‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫وه‌فدێكی‌ یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌‬ ‫كوردستان كه‌ ئێستا به‌سه‌ردان‬ ‫له‌تارانه‌‪ ،‬دیدارو كۆبونه‌وه‌كانی‌‬ ‫به‌موحسینی‌ ره‌زایی‌ ده‌ستپێكرد‪،‬‬ ‫ره‌زایی‌ له‌سێ‌ مانگی‌ رابردودا‬ ‫چه‌ندینجار هه‌ڕه‌شه‌ی‌ توندی‌‬ ‫له‌بارزانی‌ كردوه‌‪ ،‬نوێنه‌ری‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم له‌ئێران ده‌ڵێت‬ ‫"یه‌كێك له‌ئاماژه‌كانی‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫موحسینی‌ ره‌زایی‌ بۆ یه‌كه‌مین‬ ‫دیداری‌ شانده‌كه‌‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ كه‌ خۆی‌‬ ‫به‌دۆستێكی‌ نزیكی‌ مام جه‌الل‬ ‫ده‌زانێت"‪.‬‬ ‫یه‌كش���ه‌ممه‌ی‌ رابردو‪ ،‬ش���اندێك ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێت���ی‌ نیش���تمانی‌ كوردس���تان‬ ‫به‌سه‌رۆكایه‌تی‌ مه‌ال به‌ختیار سه‌رۆكی‌‬ ‫ده‌سته‌ی‌ كارگێڕی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‬ ‫گه‌یش���ته‌ تارانی‌ پایته‌خت���ی‌ ئێران‪،‬‬ ‫ئه‌ندامان���ی‌ ش���انده‌كه‌ ك���ه‌ هه‌مویان‬ ‫س���ه‌ر به‌باڵی‌ زۆرینه‌ی‌ یه‌كێتی‌ بون‪،‬‬ ‫دوێن���ێ‌‌و پێ���رێ‌ له‌گه‌ڵ‌ ه���ه‌ر یه‌ك‬ ‫له‌"موحس���ینی‌ ره‌زای���ی‌"‪ ،‬ئه‌مینداری‌‬ ‫ده‌س���ته‌ی‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌ ئێران‌و‬ ‫"محه‌مه‌د ج���ه‌واد زه‌ری���ف" وه‌زیری‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌‌و "مه‌حمودی‌ عه‌له‌وی‌" وه‌زیری‌‬ ‫ئیتالعات كۆبونه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ل���ه‌م دیداران���ه‌دا جێ���ی‌‬ ‫سه‌رنج بو‪ ،‬نوس���ینگه‌ی‌ "موحسینی‌‬ ‫ره‌زایی‌" فه‌رمانده‌ی‌ پێش���وی‌ سوپای‌‬ ‫پاس���داران لە‌ڕاگه‌یاندراوێكدا به‌شێك‬ ‫له‌گفتوگۆكان���ی‌ له‌گه‌ڵ‌ ش���انده‌كه‌ی‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ باڵوك���رده‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ ره‌زایی‌‬ ‫پێیوت���ون "یەکڕیزیتان نەپارێزن یەک‬ ‫بەیەکتان زیان دەکەن"‪.‬‬ ‫ن���ازم ده‌باغ‪ ،‬نوێن���ه‌ری‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان له‌تاران‪ ،‬هه‌میشه‌‬ ‫یه‌كێك بوه‌ له‌و كه‌سانه‌ی‌ كه‌ به‌شداری‌‬ ‫كۆبون���ه‌وه‌ی‌ ش���انده‌كانی‌ یه‌كێت���ی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ به‌رپرس���انی‌ كۆماری‌ ئیسالمی‌‬ ‫ئێران ك���ردوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫یه‌كش���ه‌ممه‌ی‌ رابردوی‌ ش���انده‌كه‌ی‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ له‌گه‌ڵ‌ موحس���ینی‌ ره‌زایی‌‬ ‫ئاماده‌ نه‌بو‪ ،‬له‌وه‌اڵمی‌ پرس���یارێكی‌‬ ‫ئاوێن���ه‌دا س���ه‌باره‌ت به‌ه���ۆكاری‌‬ ‫ئاماده‌نه‌بون���ی‌‪ ،‬ئه‌و وت���ی‌ "ئێواره‌ی‌‬ ‫یه‌كش���ه‌ممه‌ له‌باڵوێزخان���ه‌ی‌ توركیا‬ ‫له‌تاران داوه‌ت كرابوم‌و كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌‬ ‫ش���اندی‌ یه‌كێتیش له‌گه‌ڵ‌ موحسینی‌‬ ‫ره‌زایی‌ به‌پێ���ی‌ به‌رنامه‌‌و خش���ته‌ی‌‬ ‫دیاریكراوی‌ پێشوه‌خت نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌هۆكاری‌ ده‌ستپێكردنی‌‬ ‫دیداری‌ ش���انده‌كه‌ی‌ یه‌كێتی‌ له‌تاران‬ ‫به‌موحس���ینی‌ ره‌زایی‌‪ ،‬ده‌ب���اغ وتی‌‬ ‫"هه‌میش���ه‌ ئێران به‌رنامه‌كانی‌ وایه‌‪،‬‬

‫موحسینی‌ ره‌زایی‪:‬‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ چوار‬ ‫مانگی‌ رابردودا‬ ‫توندترین لێدوان ‌ی‬ ‫دژ به‌بارزان ‌ی‬ ‫راگه‌یاندوه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫گه‌یشتوه‌ت ‌ه ئاست ‌ی‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌كردن‬

‫موحسینی‌ ره‌زایی‌و مەال بەختیار لەتاران‬ ‫كه‌ ش���اندێكی‌ كوردس���تان دێت ئه‌و‬ ‫به‌رپرس���انه‌ ده‌بین���ن داوای‌ بینی���ان‬ ‫ك���ردوه‌‪ ،‬هه‌ندێكی���ان پێش���وه‌خت‬ ‫كاته‌كانی‌ دیاریده‌كرێن‌و هه‌ندێكیشیان‬ ‫به‌پێی‌ كاتیان"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ پێشتر ئاگادار‬ ‫كراونه‌ته‌وه‌‌و كاته‌كه‌ی���ان دیاریكراوه‌‬ ‫دو ك���ه‌س بون‪ ،‬یه‌كێكی���ان محه‌مه‌د‬ ‫ج���ه‌واد زه‌ریفی‌ وه‌زی���ری‌ ده‌ره‌وه‌یه‌و‬ ‫ئه‌ویتریشیان عه‌لی‌ الریجانی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫شورای‌ ئیس�ل�امی‌ ئێرانه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌مڕۆ‬ ‫كاتژمێر ‪‌4‬و ‪ 30‬خوله‌ك به‌كاتی‌ تاران‬ ‫ده‌یبینن"‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ ئ���ه‌و راگه‌یان���دراوه‌ی‌‬ ‫له‌نوسینگه‌ی‌ موحس���ینی‌ ره‌زاییه‌وه‌‬ ‫باڵوكراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ناوبراو باس���ی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كردوه‌ كه‌ "‪ 35‬ساڵ له‌مه‌وبه‌ر تاڵه‌بانیم‬ ‫له‌كرمانش���ان بینی‌‌و تائێستاش ئه‌م‬ ‫هاوڕێتییه‌م���ان به‌رده‌وامه‌"‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش كردوه‌ "پاراس���تنی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ ناو یه‌كێتی‌ به‌قازانجی‌ ئێوه‌یه‌‌و‬ ‫كوتله‌كان���ی‌ پێویس���ته‌ یه‌كڕیزی‌ ناو‬ ‫یه‌كێتی‌ بپارێزن تا زیان به‌یه‌ك یه‌كتان‬ ‫ن���ه‌گات"‪ ،‬ئه‌وه‌ش���ی رونكردوه‌ته‌وه‌‬

‫"په‌یوه‌ندی‌ یه‌كێت���ی‌ له‌گه‌ڵ‌ كۆماری‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌ ب���ه‌راورد به‌گروپه‌كانی‌ تر‬ ‫زۆر پته‌وت���ر ب���وه‌‌و پێویس���ته‌ ئه‌م‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ش گه‌ش���ه‌ پێبده‌ین‪ .‬كه‌‬ ‫تاڵه‌بان���ی‌ رۆڵی‌ كاریگ���ه‌ری‌ هه‌بوه‌و‬ ‫گیانبازییه‌كانی‌ له‌بیر ناكه‌ین"‪.‬‬ ‫نازم ده‌باغ ئ���ه‌وه‌ ره‌تناكاته‌وه‌ كه‌‬ ‫له‌هه‌م���و دانیش���تنه‌كانیاندا له‌گ���ه‌ڵ‌‬ ‫كاربه‌ده‌س���تانی‌ كۆماری‌ ئیس�ل�امی‌‪،‬‬ ‫جه‌غت له‌گرنگی‌ یه‌كڕیزی‌ ناو یه‌كێتی‌‬ ‫كراوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "له‌گفتوگۆكاندا‬ ‫بایه‌خ به‌بارودۆخی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‌و‬ ‫ناوچه‌كه‌‌و عێ���راق‌و په‌یوه‌ندییه‌كانی‌‬ ‫ئێران‌و حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫دراوه‌و شتێكی‌ ئاساییه‌ كه‌ داخوازییان‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ب���وه‌ یه‌كێت���ی‌ به‌مش���ێوه‌یه‌‬ ‫به‌رده‌وام بێت‌و هیچ لێكترازانێكی‌ تێدا‬ ‫رونه‌دات"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "كاربه‌ده‌س���تانی‌ ئێ���ران‬ ‫جه‌غتیان له‌سه‌ر یه‌كڕیزی‌ ناو یه‌كێتی‌‌و‬ ‫یه‌كڕیزی‌ كوردیش كردوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫موحسینی‌ ره‌زایی‌‪ ،‬كه‌ رۆڵی‌ كارا ‌‬ ‫ی‬ ‫دژ به‌بزوتنه‌وه‌ی‌ ك���ورد له‌رۆژهه‌اڵتی‌‬

‫كوردستاندا بینوه‌ له‌ده‌یه‌ی‌ ‪1980‬دا‪،‬‬ ‫یه‌كێك���ه‌ له‌و كاربه‌ده‌س���تانه‌ی‌ ئێران‬ ‫كه‌ له‌ماوه‌ی‌ چ���وار مانگی‌ رابردودا‪،‬‬ ‫توندتری���ن لێدوان���ی‌ دژ به‌بارزان���ی‌‬ ‫راگه‌یان���دوه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت گه‌یش���توه‌ته‌‬ ‫ئاس���تی‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌كردن‪ ،‬به‌ش���ێك‬ ‫له‌چاودێ���ران پێیانوای���ه‌ یه‌كێ���ك‬ ‫له‌هۆكاره‌كانی‌ دواخستنی‌ سه‌ردانه‌كه‌ی‌‬ ‫بارزان���ی‌ بۆ ت���اران په‌یوه‌ن���دی‌ به‌و‬ ‫لێدوانانه‌وه‌یه‌‪ ،‬مانگی‌ ته‌موزی‌ رابردو‬ ‫به‌ه���ۆی‌ جموجۆڵی‌ پێش���مه‌رگه‌كانی‌‬ ‫دیموكراته‌وه‌ له‌ڕۆژهه‌اڵتی‌ كوردستان‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ی‌ تۆڵه‌سه‌ندنه‌وه‌ی‌ له‌بارزانی‌‬ ‫كردو وتی‌ "ته‌قس���یره‌كه‌ی‌ ده‌خه‌ینه‌‬ ‫ئه‌س���تۆی‌ بارزان���ی‌و خه‌یاڵ���ی‌ ئه‌وه‌‬ ‫ن���ه‌كات ك���ه‌ پش���تی‌ به‌س���عودیه‌و‬ ‫توركی���ا‌و ئه‌مه‌ریكا ئه‌س���توره‌"‪ ،‬له‌م‬ ‫راگه‌یاندراوه‌ی‌ نوسینگه‌ی‌ ره‌زاییشدا‬ ‫ك���ه‌ رۆژی‌ یه‌كش���ه‌ممه‌ی‌ راب���ردو‬ ‫باڵوكرای���ه‌وه‌‪ ،‬ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ كراوه‌‬ ‫"س���عودیه‌ ده‌یه‌وێ‌ ده‌س���تتێوه‌ردان‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستاندا بكات‌و له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫هاندانی‌ دیموكراته‌كانه‌وه‌ پش���ێویی‌‌و‬ ‫نائارامی‌ بخاته‌ ئێرانه‌وه‌"‪.‬‬

‫سه‌باره‌ت به‌هه‌ڵبژاردنی‌ موحسین ‌‬ ‫ی‬ ‫ره‌زای���ی‌ ب���ۆ یه‌كه‌می���ن دیداره‌كه‌ی‌‬ ‫ش���اندی‌ یه‌كێتی‌‪ ،‬نازم ده‌ب���اغ وتی‌‬ ‫"من پێموایه‌ هه‌ڵبژاردنی‌ موحس���ینی‌‬ ‫ره‌زای���ی‌ یه‌كێ���ك له‌ئاماژه‌كانی‌ ئه‌وه‌‬ ‫بوه‌ كه‌ خ���ۆی‌ به‌دۆس���تێكی‌ نزیكی‌‬ ‫مام جه‌الل ده‌زانێت‌و له‌دیداره‌كه‌ش���دا‬ ‫جه‌غتی له‌س���ه‌ر به‌هێزبونی‌ یه‌كێتی‌‌و‬ ‫ئه‌حواڵپرسی‌ مام جه‌الل كردوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "یه‌كێك له‌وانه‌ بوه‌ داوای‌‬ ‫دیداری‌ لێكراوه‌و پێش هه‌مو كه‌سێك‬ ‫ئاماده‌یی‌ خۆی‌ نیشانداوه‌ به‌گه‌یشتنی‌‬ ‫وه‌ف���دی‌ هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان ب���ۆ‬ ‫پێشوازی‌ كردن له‌و وه‌فده‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا یه‌كێك له‌و مه‌س���ه‌النه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆماری‌ ئیس�ل�امی‌ ئێران شێلگیرانه‌‬ ‫چاوی‌ له‌س���ه‌ریه‌تی‌ ش���ه‌ڕی‌ موسڵه‌‪،‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌چۆنیه‌تی‌ به‌ڕێوه‌چونی‌‬ ‫ش���ه‌ڕی‌ موس���ڵ‌‌و رێكخس���تنی‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ نێوان پێش���مه‌رگه‌و‬ ‫چه‌كدارانی‌ حه‌ش���دی‌ شه‌عبی‌‌و رۆڵی‌‬ ‫ئێران ل���ه‌و ش���ه‌ڕه‌دا‪ ،‬له‌چه‌ند رۆژی‌‬ ‫رابردودا راوێژكاری‌ ئاسایشی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‬

‫عێراق‌و فه‌رمانده‌ی‌ هێزه‌كانی‌ حه‌شد ‌‬ ‫ی‬ ‫ش���ه‌عبی‌ تایبه‌ت به‌ش���ه‌ڕی‌ موس���ڵ‌‬ ‫"فالح فه‌ی���از" له‌هاتوچۆی‌ به‌رده‌وامدا‬ ‫بوه‌ له‌نێوان ت���اران‌و هه‌ولێرداو زیاتر‬ ‫له‌چوار جار له‌گه‌ڵ‌ "عه‌لی‌ شه‌مخانی‌"‬ ‫سه‌رۆكی‌ ده‌زگای‌ ئاسایشی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‬ ‫ئێ���ران كۆبوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ئامانجی‌ ئێران‬ ‫رێگرتنه‌ ل���ه‌و ده‌روازه‌یه‌ی‌ كه‌ به‌پێی‌‬ ‫پالن���ی‌ هاوپه‌یمانان ب���ۆ چه‌كدارانی‌‬ ‫داع���ش كراوه‌ته‌وه‌ تا روه‌و س���وریا‬ ‫هه‌ڵبێن‪.‬‬ ‫نازم ده‌ب���اغ ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ ش���ه‌ڕی‌ موس���ڵ‌ یه‌كێك بوه‌ له‌و‬ ‫مه‌سه‌له‌ گرنگانه‌ی‌ له‌گفتوگۆی‌ شاندی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ له‌گه‌ڵ‌ كاربه‌ده‌ستانی‌ ئێراندا‬ ‫باس���كراوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "كاربه‌ده‌ستانی‌‬ ‫ئێران پێیانوابوه‌ كه‌ ش���ه‌ڕی‌ موس���ڵ‌‬ ‫یه‌كێك���ه‌ له‌گرنگتری���ن ش���ه‌ڕه‌كان‌و‬ ‫شه‌ڕێكی‌ یه‌كالكه‌ره‌وه‌یه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "پێش���یانوایه‌ قۆناغی‌ دوای‌‬ ‫شه‌ڕی‌ موسڵ‌ زۆر گۆڕانكاری‌ ده‌هێنێته‌‬ ‫گۆڕێ‌‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌مانكاتدا ده‌بێت ئه‌و‬ ‫شه‌ڕه‌ بكرێته‌ له‌ناوبردنی‌ داعش‪ ،‬نه‌ك‬ ‫شه‌ڕی‌ ده‌ركردنی‌ داعش له‌موسڵ‌"‪.‬‬

‫گۆڕان ده‌توان ‌ێ چی بكات؟‬

‫"ئۆرگانه‌كان ‌ی بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان وه‌اڵمی‌ پرسیار‌ه جه‌وهه‌رییه‌كه‌ی‌ نه‌وشیروان مسته‌فا ده‌ده‌نه‌وه‌"‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬

‫له‌سه‌ر خواستی‌ نه‌وشیروان مسته‌فا‬ ‫رێكخه‌ری‌ گشتی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫له‌كۆنفرانسی الیه‌نگران‌و ئه‌ندامانی‬ ‫حزبه‌كه‌یدا له‌به‌ریتانیا له‌نێوخۆی‌‬ ‫ئه‌و بزوتنه‌وه‌یه‌دا گفتوگۆیه‌كی‌ گه‌رم‬ ‫له‌ئارادایه‌ له‌باره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌ دۆخی‌ سیاسی‌ هه‌رێم‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان چی پێده‌كرێت‪.‬‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فا له‌و كۆنفڕانسه‌دا‬ ‫رایگه‌یان����د "له‌ن����او ئۆرگانه‌كان����ی‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی گ����ۆڕان له‌ناوه‌وه‌‌و ده‌ره‌وه‌‬ ‫به‌گه‌رم����ی گفتوگ����ۆ له‌ب����اره‌ی‌ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كرێت له‌م هه‌لومه‌رجه‌ س����ه‌خته‌دا‬ ‫گۆڕان چی بكات‌و چی پێده‌كرێت"‪.‬‬ ‫رێكخه‌ری‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان جه‌غتی‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ بۆ وه‌اڵمدانه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌و پرس����یاره‌ له‌ن����او بزوتنه‌وه‌كه‌یدا‬ ‫بۆچونی‌ جی����اواز هه‌ی����ه‌‌و وتی‌ "هه‌ر‬ ‫بۆچونه‌‌و بیانو‌و به‌ڵگه‌ی‌ خۆی‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫شۆڕش حاجی‌ وته‌بێژی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گ����ۆڕان ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌دات ك����ه‌‬

‫له‌پ����اره‌وه‌ هه‌تا ئێس����تا تاوتوێی‌ ئه‌و‬ ‫پرسیاره‌ ده‌كه‌ن كه‌ رێكخه‌ری‌ گشتی‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان له‌كۆنفڕانس����ه‌كه‌ی‌‬ ‫به‌ریتانیا ئاماژه‌ی‌ بۆ كرد‪.‬‬ ‫وتیشی‌" چ ش����تێك له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ كوردس����تان بێ����ت ئێمه‌ ئه‌و‬ ‫هه‌نگاوه‌ ده‌نێین"‪.‬‬ ‫حاج����ی‌ جه‌غ����ت له‌س����ه‌ر ئ����ه‌وه‌‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ كه‌ گۆڕان وه‌ك یه‌ك پاكێج‬ ‫ته‌ماشای‌ بابه‌ته‌كان ده‌كات‌و چ شتێك‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ خه‌ڵكی‌ كوردستان بێت‬ ‫ئه‌و بڕیاره‌ ده‌دات‪.‬‬ ‫وته‌بێ����ژی‌ بزوتن����ه‌وه‌ی‌ گ����ۆڕان‬ ‫ئام����اژه‌ به‌وه‌ ده‌كات پرس����ی‌ گۆڕینی‌‬ ‫ده‌س����ته‌ی‌ س����ه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌م����ان‬ ‫یه‌كێ����ك له‌بژارده‌كان����ی‌ پارتیه‌‌و له‌و‬ ‫باره‌ی����ه‌وه‌ وتی‌"ئێمه‌ له‌ن����او خۆماندا‬ ‫هی����چ بۆچونێكم����ان نه‌كردۆته‌ بڕیار‌و‬ ‫له‌ناو خۆشماندا تاتوتوێی‌ ئه‌و بابه‌ته‌‬ ‫ده‌كه‌ی����ن‌و ك����ه‌ی‌ گه‌یش����تین به‌بڕیار‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نین"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌"ئێمه‌ تائێستا هیچ كام له‌و‬ ‫داواكارییانه‌ی‌ كه‌ پارتی‌ داوای‌ كردوه‌‬ ‫نه‌مانكردۆته‌ بژارده‌ی‌ به‌رده‌م خۆمان‌و‬

‫وه‌ك بزوتن����ه‌وه‌ی‌ گ����ۆڕان خاوه‌ن����ی‌‬ ‫بڕی����اری‌ خۆمانی����ن‌و تاوتوێی‌ دۆخ ‌‬ ‫ی‬ ‫سیاس����ی‌‌و ئه‌م بابه‌ت����ه‌ ده‌كه‌ین‌و چی‌‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ خه‌ڵكی‌ كوردستان بێت‬ ‫ئه‌و بڕیاره‌ ده‌ده‌ین"‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كیش له‌ناو بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕان كه‌ نه‌یویس����ت ناوی‌ ئاش����كرا‬ ‫بكرێت‪ ،‬رایگه‌یاند "ده‌ستپێش����خه‌ری‌‬ ‫ب����ۆ ئه‌نجامدانی‌ دانوس����تان له‌نێوان‬ ‫الیه‌نه‌كان هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم هیچی‌ نه‌چۆته‌‬ ‫سه‌رپێ‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌"ل����ه‌م چه‌ن����د رۆژه‌ش����دا‬ ‫ده‌س����تپێكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫پێش����نیاری‌‬ ‫گفتوگۆكان له‌نێوان الیه‌نه‌كان كراوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم تائێستا هیچی‌ لێ‌ سه‌وز نه‌بوه‌‌و‬ ‫ده‌ستپێشخه‌رییه‌كان ده‌ستپێشخه‌ری‌‬ ‫ره‌سمی‌ نین"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا گۆڕان مه‌سه‌له‌ی‌‬ ‫د‪.‬یوس����ف محه‌مه‌د وه‌ك پرس����ێكی‌‬ ‫شه‌خسی‌ ته‌ماشا ناكات‌و له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫وتی‌"پێداگری‌ گۆڕان له‌س����ه‌ر پرس����ی‌‬ ‫مان����ه‌وه‌ی‌ س����ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان وه‌ك‬ ‫خ����ۆی‌ په‌یوه‌ن����دی‌ به‌داهات����وی‌ ئه‌م‬ ‫واڵته‌وه‌ هه‌یه‌"‪.‬‬

‫وتیشی‌"نابێت ببێت به‌نه‌ریت حزبێك‬ ‫شتێكی‌ به‌دڵ نه‌بو ده‌زگایه‌كی‌ شه‌رع ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌كو په‌رله‌مان له‌كار بخات"‪.‬‬ ‫جه‌غتیشی‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ الی‌ ئه‌وان گرنگ����ه‌ په‌رله‌مانه‌‬ ‫نه‌ك پۆسته‌كه‌‪.‬‬ ‫"نه‌ دكتۆر یوس����ف ن���� ‌ه بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕانی����ش پۆس����ته‌كه‌ی‌ زۆر ب����ه‌الوه‌‬ ‫گرنگه‌" ئه‌و سه‌رچاوه‌یه‌ وای‌ وت‪.‬‬ ‫ئیس����ماعیل نامیق به‌رپرسی‌ ژوری‌‬ ‫یاسایی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان����د‪" :‬له‌نێ����و ئۆرگانه‌كان����ی‌‬ ‫بزوتن����ه‌وه‌ی‌ گ����ۆڕان تاوتوێ����ی‌ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ین ك����ه‌ بزانین بۆ چاره‌س����ه‌ری‌‬ ‫دۆخ����ی‌ سیاس����ی‌ هه‌رێ����م چیم����ان‬ ‫پێده‌كرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ "بڕیاردان‬ ‫له‌ن����او بزوتن����ه‌وه‌ی‌ گ����ۆڕان جیاوازه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ هه‌مو حزبه‌كانی‌ تر‌و ئه‌وه‌ نییه‌‬ ‫كه‌س����ێك به‌ته‌نها له‌سه‌ره‌وه‌ بڕیارێك‬ ‫بدات‌و دابه‌زێته‌ خ����واره‌وه‌ به‌تایبه‌تی‌‬ ‫له‌مه‌سه‌له‌یه‌كی‌ وا چاره‌نوسسازدا"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌‬ ‫پرس‌و راوێژ به‌هه‌مو كادر‌و هه‌ڵسوڕاو‌و‬

‫دڵسۆزانی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان ده‌كرێت‌و‬ ‫دوات����ر له‌جڤات����ی‌ گش����تی‌‌و جڤات����ی‌‬ ‫نیش����تیمانیدا تاوتوێی‌ پێشنیاره‌كان‬ ‫ده‌كرێت‌و بڕیاری‌ له‌سه‌ر ده‌درێت‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و ره‌تیكرده‌وه‌ ك����ه‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گ����ۆڕان هه‌م����و كارته‌كان����ی‌ خ����ۆی‌‬ ‫به‌كارهێنابێ����ت‌و له‌وباره‌ی����ه‌وه‌ وت����ی‬ ‫‌"له‌سیاس����ه‌تدا ش����تێك نییه‌ بوترێت‬ ‫هه‌مو كارته‌كان����ی‌ به‌كارهێناوه‌‌و ئیتر‬ ‫هیچ كارتێكی‌ به‌ده‌سته‌وه‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌"به‌رده‌وام كارت����ی‌ ن����وێ‌‬ ‫دروس����ت ده‌بێ����ت‌و ده‌توانیت به‌كاری‌‬ ‫بهێنیت‌و چه‌ندین بژارده‌ی‌ تریش دێته‌‬ ‫به‌رده‌م كه‌ گ����ۆڕان ده‌توانێت به‌كاری‌‬ ‫بهێنێت"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا كه‌ تائێستا‬ ‫قسه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ نه‌كراوه‌ كه‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫په‌رله‌مان����ی‌ كوردس����تان بگۆڕدرێت‬ ‫وتی‌"ئه‌گ����ه‌ر روئیایه‌ك����ی‌ وا له‌ن����او‬ ‫بزوتن����ه‌وه‌ی‌ گ����ۆڕان هه‌بوایه‌‌و گۆڕان‬ ‫بژارده‌ی‌ گۆڕینی‌ د‪.‬یوسفی‌ له‌به‌رنامه‌دا‬ ‫بوایه‌ ئه‌وا من ده‌مبیست"‪.‬‬ ‫وتیشی‌" ئه‌و ده‌نگۆیانه‌ راست نین‌و‬ ‫شتی‌ وا له‌ئارادا نییه‌"‪.‬‬

‫بڕیاردان له‌ناو‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫جیاواز‌ه له‌گه‌ڵ هه‌مو‬ ‫حزبه‌كانی‌ تر‌و ئه‌و‌ه‬ ‫نییه‌ كه‌سێك به‌ته‌نها‬ ‫له‌سه‌ره‌وه‌ بڕیارێك‬ ‫بدات‌و دابه‌زێت ‌ه‬ ‫خواره‌وه‌ به‌تایبه‌ت ‌ی‬ ‫له‌مه‌سه‌له‌یه‌ك ‌ی وا‬ ‫چاره‌نوسسازدا‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫خۆپیشاندانەكەی ئەمڕۆی شاری سلێمانی لەشەقامی سالم (سەهۆڵەكە) بەڕێوەدەچێت‬

‫دەزگا ئەمنییەكانی شاری سلێمانی شوێنەكەی بەگونجاو نازانن‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫بڕیارە ئەمڕۆ(سێشەممە) كاتژمێر ‪10‬ی‬ ‫سەرلەبەیانی‪ ،‬بەسەرپەرشتی لیژنەی‬ ‫هاوبەشی ناڕەزایەتییەكان‌و بەشداری‬ ‫خەڵك گردبونەوەیەكی ناڕەزایەتی‬ ‫لەشەقامی سالم (سەهۆڵەكە)ی شاری‬ ‫سلێمانی بەڕێوەبچێت‪ ،‬ئاسایشی‬ ‫سلێمانی دەڵێت ”مۆڵەتمان بەهیچ‬ ‫خۆپیشاندانێك نەداوەو زۆربەی‬ ‫ئەو رێكخراو‌و گروپ‌و دەستانەی كە‬ ‫بانگەشەی خۆپیشاندان دەكەن مۆڵەتی‬ ‫فەرمیان نییە”‪.‬‬ ‫گردبونەوەك���ە وەك رێكخەران���ی‬ ‫لیژن���ەی هاوبەش���ی ناڕەزایەتییەكان بۆ‬ ‫ئاوێنە باس���یان كردوە دژ بەسیس���تمی‬ ‫پاش���ەكەوتكردنی موچ���ە‪ ،‬دواكەوتنی‬ ‫موچ���ە ل���ەوادەی خ���ۆی‪ ،‬دابینكردنی‬

‫س���ەرەتاییەكان‌و‬ ‫خزمەتگوزاریی���ە‬ ‫كەمكردن���ەوەی ئ���ەو باج‌و رس���وماتە‬ ‫زۆرانەی���ە ك���ە ب���ەم دواییان���ە لەالیەن‬ ‫حكومەت���ەوە لەكەرت���ە جیاوازەكان���دا‬ ‫زیادكراون‪ .‬هەرچەندە لیژنەی هاوبەشی‬ ‫ناڕەزایەتیی���ەكان دو رۆژ لەمەوب���ەر‬ ‫رایگەیاندبو كە بەمەبەس���تی وەرگرتنی‬ ‫مۆڵەت س���ەردانی پارێزگای س���لێمانی‌و‬ ‫ئاسایشی سلێمانییان كردوەو مۆڵەتیان‬ ‫بۆ چاالكییەك���ە وەرگرتوە‪ ،‬بەاڵم دوێنێ‬ ‫(دوشەممە) لەڕاگەیەنراوێكدا ئاسایشی‬ ‫س���لێمانی رایگەیان���د ”مۆڵەتمان بەهیچ‬ ‫خۆپیش���اندانێك ن���ەداوەو زۆرب���ەی‬ ‫ئەو رێكخ���راو‌و گروپ‌و دەس���تانەی كە‬ ‫بانگەشەی خۆپیشاندان دەكەن مۆڵەتی‬ ‫فەرمیان نییە”‪.‬‬ ‫لەڕاگەیەندراوەكەی ئاسایشی سلێمانیدا‬ ‫هات���وە ”ل���ەم دۆخ���ەی ئێس���تادا كە‬ ‫واڵتەكەمانی پێدا تێپەڕدەبێت پێشمەرگە‬

‫لەب���ەرەی جەنگ‌و بەرگری���دان لەخاك‌و‬ ‫نیش���تمان‌و كەرامەت���ی میللەتەكەمان‪،‬‬ ‫رۆژانە خوێن لەجەس���تەی پێش���مەرگە‬ ‫ئەچۆڕێ‌و(داع���ش) ب���ۆ پارس���ەنگی‬ ‫شكس���تەكانی لەكەرك���وك‌و لێرەولەوێ‬ ‫هێ���رش دەك���ەن‌و پالنیان هەی���ە‪ ،‬بۆیە‬ ‫مۆڵەتی خۆپیشاندانمان نەداوە”‪.‬‬ ‫بەاڵم بەختیار عەبدولڕەحمان قایمقامی‬ ‫س���لێمانی بەئاوێن���ەی وت "ئێمە تەنیا‬ ‫لەس���ەر شوێنەكە(س���ەهۆڵەكە) لەگەڵ‬ ‫رێكخەران���ی گردبونەوەك���ە ناكۆكیمان‬ ‫هەبوە"‪.‬‬ ‫قایمقامی س���لێمانی باس���ی لەوە كرد‬ ‫لیژنەكانیان شوێنەكەیان پێ باش نەبوە‬ ‫چونكە بەوتەی ئەو گرتنی ئەو شەقامە‬ ‫لەالیەن خۆپیش���اندەرانەوە لەو شوێنەدا‬ ‫فشارێكی زۆر لەسەر هاتوچۆی هاواڵتیان‬ ‫دروست دەكات‪.‬‬ ‫بەختی���ار عەبدولڕەحم���ان ئام���اژەی‬

‫بەوەش���دا ئ���ەوان ئەگەر هەر س���وربن‬ ‫لەس���ەر گردبونەوەكەیان لەو ش���وێنەدا‬ ‫ئێمە ناچارین مامەڵەی گونجاویان لەگەڵ‬ ‫بكەی���ن‌و هەوڵ دەدەی���ن وابكەین تەنیا‬ ‫یەك الی شەقامەكە بگرن"‪.‬‬ ‫بەش���ێكی دیكەی پاس���اوی قایمقامی‬ ‫س���لێمانی ئەوە بو ك���ە لەهەمان كات‌و‬ ‫رۆژدا گردبوونەوەیەكی تر لەسەر هەمان‬ ‫ش���ەقام لەبەردەم پ���ەروەردەی رۆژئاوا‬ ‫بەڕێوەدەچێ���ت بۆیە بەب���ڕوای ئەو گەر‬ ‫تێكەڵ بكرانایە باشتر دەبو‪.‬‬ ‫هەرچەندە هەڵبژاردنی شەقامی سالم‌و‬ ‫بەدیاریكراوی ئەو ش���وێنەی شەقامەكە‬ ‫ك���ە بەس���ەهۆڵەكە ناس���راوە جێ���ی‬ ‫تێبینی دەس���ەاڵتی ئەمنی ش���ارەكەیە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم سەرپەرش���تیاران‌و رێكخەران���ی‬ ‫گردبونەوەكە س���وربونی خۆیان راگەیاند‬ ‫كە هەر لەو شوێنە گردبونەوەكە ئەنجام‬ ‫دەدەن‌و پاساویشیان بۆ ئەمە هەیە‪.‬‬

‫سامان حسێن كە یەكێكە لەڕێكخەرانی‬ ‫گردبونەوەك���ە بەئاوێن���ەی وت "ئێم���ە‬ ‫هەر لەس���ەهۆڵەكە چاالكییەكە ئەنجام‬ ‫ئەدەین‌و پاش���گەز نابین���ەوە‪ ،‬بۆ ئێمە‬ ‫ئەوێ باشترین شوێنە"‪.‬‬ ‫س���امان باسیش���ی ل���ەوە ك���رد ك���ە‬ ‫گردبونەوەك���ەی ئەم���ان هەم���و چین‌و‬ ‫توێ���ژەكان لەخۆدەگرێت بۆیە بەباش���ی‬ ‫نەدەزان���ی تێك���ەڵ بەناڕەزایەتییەكانی‬ ‫مامۆستایان ببن "ئاساییە لەشوێنی تریش‬ ‫ناڕەزایەت���ی هەبێت بەاڵم ئ���ەوەی ئێمە‬ ‫مامۆس���تا نین تابچنە بەردەم پەروەردە‬ ‫بەڵكو فەرمانب���ەر‪ ،‬كەمئەندام‪ ،‬جوتیارو‬ ‫كرێكارو هەمو چین‌وتوێژەكانی تێدایە"‪.‬‬ ‫پەیم���ان عیزەدین‪ ،‬ئەندامی پێش���وی‬ ‫پەرلەمان���ی كوردس���تان‪ ،‬یەكێكی ترە‬ ‫لەڕێكخەران���ی گردبونەوەك���ە كە وەك‬ ‫خۆی‌ دەڵێت ئەمڕۆ لەش���ەقامی س���الم‬ ‫بەشداری گردبونەوەكە دەكات‪ .‬سەبارەت‬

‫بەهەڵبژاردنی شوێنی گردبونەوەكە وتی‬ ‫"سەهۆڵەكە ناوەڕاستی سلێمانییەو نزیك‬ ‫نییە لەهی���چ بارەگایەك���ەوە بەتایبەتی‬ ‫بارەگای پارتی دیموكراتی كوردستان كە‬ ‫پێش���تر كراوەتە ئامانج‪ ،‬ئەمەش گرنگی‬ ‫هەیە بۆ ئێمە لەوەی كە نەبێتە بیانویەك‬ ‫بۆ ئەو كەس���انەی دەیانەوێ ئاژاوەگێڕی‬ ‫بكەن"‪.‬‬ ‫پەیم���ان ب���اس ل���ەوە دەكات ك���ە‬ ‫گردبونەوەكەی���ان گردبونەوەیەك���ی‬ ‫هێمنانەی���ەو دەرئەنجام���ی ئەوەی���ە كە‬ ‫تاك���و ئێس���تاش دەس���ەاڵت وەاڵم���ی‬ ‫خۆپیش���اندانی‪27‬ی ئەیلولی ئەمس���اڵی‬ ‫شاری سلێمانی نەداوەتەوە‪.‬‬ ‫لیژنەی سەرپەرشتیاری گردبونەوەكەی‬ ‫ئەمڕۆ‪ ،‬پێكهاتون ل���ە زیاتر لە‪ 25‬پێنج‬ ‫رێكخراوو دەس���تەو گروپی جیاجیا‪ ،‬كە‬ ‫هەریەك���ەو نوێنەرایەتی چین‌و توێژێكی‬ ‫جیاوازی كۆمەڵگە دەكەن‪.‬‬

‫سه‌رۆكی حكومه‌ت‪ ،‬جێگره‌كه‌ی‪ ،‬وه‌زیری په‌روه‌رده‌‪ ،‬یه‌كێكیان ده‌ستله‌كار بكێشێته‌وه‌‬

‫مه‌رجێكی نوێی مامۆستایان بۆ شكاندنی بایكۆت‬ ‫به‌رپرس���ێكی یه‌كێتی مامۆستایانی‬ ‫كوردس���تان رایده‌گه‌یه‌نێ���ت‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫حكوم���ه‌ت دان ب���ه‌وه‌دا ده‌نێ���ت كه‌‬ ‫پ���اره‌ی نی���ه‌و ده‌یه‌وێ���ت له‌به‌رانبه‌ر‬ ‫مامۆس���تایاندا نیازپاك���ی نیش���ان‬ ‫بدات بۆئ���ه‌وه‌ی‌ بچن���ه‌وه‌ هۆڵه‌كانی‌‬ ‫خوێندن‪ ،‬ئه‌وا پێویس���ته‌ "س���ه‌رۆكی‬ ‫حكوم���ه‌ت یاخود جێگری س���ه‌رۆكی‬ ‫حكومه‌ت‪ ،‬یاخود وه‌زیری په‌روه‌رده‌"‬ ‫ده‌ستله‌كاركێش���انه‌وه‌یان رابگه‌یه‌نن‌و‬ ‫پۆسته‌كه‌یان بكه‌نه‌ قوربانی‌ دۆخه‌كه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وكاته‌ به‌دڵنیاییه‌وه‌ مامۆس���تایان‬ ‫بایكۆت ده‌شكێنن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬زانكۆ س���ه‌ردار‪ :‬نه‌وشیروان‬ ‫حه‌مه‌ غه‌ریب‪ ،‬كارگێڕی لقی‌ سلێمانی‬ ‫یه‌كێتی مامۆس���تایانی‌ كوردس���تان‬

‫له‌سه‌ر لیستی‌ س���ه‌ربه‌خۆ سه‌باره‌ت‬ ‫به‌چاره‌نوس���ی‌ بایكۆتی‌ مامۆستایان‬ ‫به‌ڕۆژنامه‌ی‌ ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "تاوه‌كو‬ ‫ئێس���تا چاره‌نوسی‌ شكاندنی‌ بایكۆت‬ ‫دیار نی���ه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ ه���ه‌وڵ هه‌یه‌‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌الیه‌ن یه‌كێتی‌ نیش���تمانی‌‬ ‫كوردس���تانه‌وه‌ ئه‌وه‌نده‌ی‌ من زانیاریم‬ ‫هه‌یه‌ له‌كۆبون���ه‌وه‌ حزبیه‌كانی‌ خۆیدا‬ ‫قس���ه‌ی‌ له‌گ���ه‌ڵ به‌ش���ێكی‌ زۆری‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ره‌كانیدا كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌مو‬ ‫ئه‌و به‌ڕێوه‌به‌ران���ه‌ی‌ بانگكراون جگه‌‬ ‫له‌هه‌ندێ���ك به‌ڕێوه‌به‌ری‌ هه‌ڵویس���ت‬ ‫الواز نه‌بێت ئه‌گه‌رن���ا ئه‌وانه‌ی‌ دیكه‌‬ ‫نه‌چونه‌ته‌ ژێر فشاری‌ حزبه‌كه‌یانه‌وه‌‪،‬‬ ‫یه‌كێتیی���ان دڵنیا كردۆته‌وه‌ كه‌ به‌بێ‌‬ ‫ده‌س���تكه‌وت ناچن���ه‌وه‌ هۆڵه‌كان���ی‌‬

‫خوێندن"‪.‬‬ ‫نه‌وش���یروان حه‌مه‌غه‌ری���ب ئاماژ ‌ه‬ ‫به‌وه‌ش ده‌كات‪ ،‬به‌هه‌مو ش���ێوه‌یه‌ك‬ ‫ره‌تی‌ ئه‌وه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ بڕه‌ پاره‌ له‌هیچ‬ ‫خوێندكارو قوتابیه‌ك وه‌ربگیرێت‪ ،‬له‌و‬ ‫باره‌یه‌شه‌وه‌ ده‌ڵێت "ئه‌و پرۆژه‌یه‌ی كه‌‬ ‫باڵوكراوه‌ته‌وه‌ به‌قسه‌ی‌ مامۆستایانی‌‬ ‫سه‌رده‌م خۆیان‪ ،‬ئه‌و ره‌شنوسه‌ نیه‌و‬ ‫ده‌س���تكاری‌ كراوه‌‪ ،‬ده‌ش���ڵێن ئه‌وان‬ ‫نوس���خه‌كه‌یان ته‌نها له‌نوس���ینگه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مان به‌جێ هێش���توه‌‪ ،‬راس���ته‌‬ ‫له‌كۆت���ا خاڵدا باس ل���ه‌وه‌ كراوه‌ كه‌‬ ‫پاره‌ له‌خوێن���دكار وه‌ربگیرێت به‌اڵم‬ ‫خۆشیان به‌هه‌مو شێوه‌یه‌ك ره‌تی‌ ئه‌و‬ ‫خاڵه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و مامۆستایه‌ باس له‌وه‌ش ده‌كات‪،‬‬

‫ریکالم‬

‫ئ���ه‌وان وه‌كو لیس���تی‌ هاوبه‌ش كۆی‌‬ ‫گش���تی‌ ئه‌وپرۆژه‌یه‌ ره‌ت ده‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫وتیشی‌ "پێمان وتون ئه‌وه‌ سوككردنی‌‬ ‫ئه‌رك���ی‌ سه‌رش���انی‌ حكومه‌ته‌‪ ،‬وه‌ها‬ ‫ده‌كات حكوم���ه‌ت پاڵ���ی‌ لێبداته‌وه‌‬ ‫كاتێ���ك ده‌بینێ‌ ئێ���وه‌ پینه‌وپه‌ڕۆی‌‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬پێم���ان وتن ئه‌گ���ه‌ر ئێوه‌‬ ‫هه‌ر دڵس���ۆزی خوێندنن ئ���ه‌وا داوای‌‬ ‫ده‌ستله‌كاركێش���انه‌وه‌ی یه‌كێ���ك له‌و‬ ‫سێ‌ پۆسته‌ بكه‌ن"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ڕاگه‌یاندنی‌ كه‌مپینیش‬ ‫بۆ چاره‌سه‌ری‌ كێشه‌ی‌ مامۆستایان‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت "وه‌ك نوێنه‌ری‌ مامۆس���تایانی‌‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆ به‌هه‌مو ش���ێوه‌یه‌ك دژی‌‬ ‫هه‌م���و كۆمه‌ك كردنێكی‌ ناڕه‌س���مین‬ ‫جگه‌ له‌هی‌ حكومه‌ت‪ ،‬ده‌بێت حكومه‌ت‬

‫ئ���ه‌و كه‌مپینان���ه‌ رابگه‌یه‌نێت به‌ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫پش���تگیری‌ كه‌رتی‌ پ���ه‌روه‌ده‌وه‌ نه‌ك‬ ‫به‌ناوی‌ مامۆستاشه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ ناكرێت‬ ‫ناوی‌ مامۆستا بهێنیته‌ ناوانه‌وه‌ وه‌ك‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ خێر به‌مامۆستا بكرێت"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها ده‌شڵێت "به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫یونسێف‌و یونسكۆ هه‌ژماری خوێندن‬ ‫ناكه‌ن‪ ،‬چونكه‌ ئ���ه‌وان پێیان وتوین‬ ‫به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك ئیش���ی‌ ئه‌وان نیه‌‬ ‫قسه‌ له‌سه‌ر هه‌ژمارنه‌كردنی‌ خوێندن‬ ‫بكه‌ن‌و ئه‌وه‌ حكوم���ه‌ت خۆیه‌تی‌ كه‌‬ ‫بڕی���ار له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ ده‌دات‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫قسه‌ی‌ ره‌س���می‌ ئه‌وانه‌ به‌اڵم له‌الیه‌ن‬ ‫حكومه‌ته‌وه‌ بۆ ترس���اندن ئه‌و قسه‌یه‌‬ ‫ده‌كرێ���ت‪ ،‬بۆیه‌ شكس���تی‌ خوێندن‬ ‫كه‌وتنی‌ حكومه‌ته‌"‪.‬‬

‫نه‌وش���یروان حه‌مه‌غه‌ریب كارگێڕی‌‬ ‫لقی‌ س���لێمانی‌ یه‌كێتی‌ مامۆس���تایان‬ ‫له‌سه‌ر لیستی‌ سه‌ربه‌خۆ وتیشی‌ "ئێمه‌‬ ‫وه‌كو لیستی‌ س���ه‌ربه‌خۆ ده‌مانه‌وێت‬ ‫ئه‌گه‌ر حكوم���ه‌ت قه‌ناعه‌ت به‌وه‌بكات‬ ‫ك���ه‌ هیچی‌ به‌ده‌س���ته‌وه‌ نی���ه‌و هیچ‬ ‫پاره‌یه‌ك���ی‌ نیه‌‪ ،‬فه‌رم���وون بایه‌كێك‬ ‫له‌و سێ‌ به‌ڕێزه‌ "سه‌رۆكی‌ حكومه‌ت‪،‬‬ ‫جێگره‌كه‌ی‌‪ ،‬وه‌زی���ری‌ په‌روه‌ده‌"وه‌ك‬ ‫نیازپاكیه‌ك بۆ مامۆس���تایان ده‌ست‬ ‫له‌كار بكێش���نه‌وه‌ له‌پۆس���ته‌كه‌یان‌و‬ ‫یه‌كێكی���ان پۆس���ته‌كه‌ی‌ خۆی‌ بكات‬ ‫به‌قوربانی‌‪ ،‬ئه‌وا مامۆستایان بایكۆت‬ ‫ده‌ش���كێنن‪ ،‬به‌اڵم هه‌تاوه‌ك���و ئه‌وه‌‬ ‫نه‌كرێت به‌بێ‌ ده‌س���تكه‌وت مامۆستا‬ ‫بایكۆت ناشكێنێت"‪.‬‬

‫له‌بێ‌ بودجه‌ییدا تیپی‌ پێشڕه‌وی‌ شانۆ ‌ی‬ ‫كورد ‌ی چاالكییه‌كان ‌ی راده‌گرێت‬ ‫ده‌س����ته‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ تیپی‌ پێش����ڕه‌و ‌ی‬ ‫ش����انۆی‌ ك����وردی‌ له‌ئاگادارییه‌ك����دا ئاماژه‌‬ ‫ب����ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ به‌هۆی‌ ب���� ‌ێ بودحه‌ییه‌وه‌‬ ‫چاالكیه‌كانیان راده‌گرن‪ ،‬سه‌رۆكی‌ تیپه‌كه‌ش‬ ‫ده‌ڵێت "كه‌ ش����وێنێك نه‌بێت بۆ كاركردن‌و‬ ‫یارمه‌تی‌ دارایی‌ نه‌بێت‌و له‌م قه‌یرانه‌ داراییه‌‬ ‫چی‌ بكه‌ین جگه‌ له‌راگرتنی‌ كاره‌كانمان"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬شۆڕش محه‌مه‌د‪ :‬مسته‌فا ئه‌حمه‌د‬ ‫سه‌رۆكی‌ تیپی‌ پێش����ڕه‌وی‌ شانۆی‌ كوردی‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند تیپی‌ پێشڕه‌وی‌ شانۆی‌‬ ‫كوردی‌ له‌هه‌لومه‌رجێكی‌ زۆر دژواردا كاتی‌‬ ‫خۆی‌ دامه‌زرا به‌هه‌وڵ‌و كۆششی‌ كۆمه‌ڵێك‬ ‫هونه‌رمه‌ند‌و خه‌ڵكی‌ رۆش����نبیر‌و دڵس����ۆز‬ ‫بۆ هون����ه‌ر‌و ش����انۆی‌ كوردی‌‪ ،‬ئ����ه‌و وتی‌‬ ‫"سه‌رده‌مانێكی‌ زۆر كار‌و چاالكی‌ زۆر باش‌و‬ ‫به‌پێزی‌ پێش����كه‌ش كردوه‌‌و كاره‌كانی‌ زۆر‬ ‫دی����ارن كه‌ ئه‌م تیپه‌ پێشكه‌ش����ی‌ كردون‌و‬ ‫هه‌تاكو ئێس����تاش له‌هزر‌و بی����ری‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردس����تان‌و به‌تایبه‌تی‌ هونه‌ردۆس����تان‌و‬ ‫هونه‌رمه‌ندان ماوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ دوای‌ راپه‌ڕین‌و‬ ‫دروس����تبونی‌ حكومه‌تی‌ كوردی‌ نه‌توانراوه‌‬ ‫وه‌ك پێویس����ت ئاوڕ له‌تیپ����ه‌ هونه‌رییه‌كان‬ ‫بدرێت����ه‌وه‌‌و له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی‌ "س����ااڵنێكی‌‬ ‫زۆر به‌ه����ه‌ر هه‌مومان هه‌وڵماندا پارچه‌یه‌ك‬ ‫زه‌وی‌ له‌شوێنێك بمانده‌نێ‌‌و باره‌گایه‌ك بۆ‬ ‫تیپه‌كه‌مان‌و ش����انۆیه‌كی‌ خنجیالنه‌ دروست‬ ‫بكه‌ین تا به‌رهه‌مه‌كانمانی‌ تیادا پێش����كه‌ش‬ ‫بكه‌ی����ن‪ ،‬به‌اڵم زۆر هه‌وڵماندا هیچ س����ودی‌‬ ‫نه‌بو"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"ئه‌وانه‌ی‌ هاتن���ه‌ پێش���ه‌وه‌ كه‌‬ ‫كاروباری‌ كوردستانیان گرته‌ ده‌ست زۆربه‌ی‌‬ ‫هه‌ره‌ زۆریان مێشكیان به‌ به‌رد بوه‌‌و له‌هونه‌ر‌و‬ ‫رۆشنبیری‌ تێ‌ ناگه‌ن‌و هه‌ر خه‌ریكی‌ خۆیان‌و‬ ‫خۆده‌وڵه‌مه‌ندكردنی‌ خۆیان‌و كه‌سوكاریانن‪،‬‬ ‫ئێس���تاش وه‌كو جاران نییه‌‪ ،‬ئێمه‌ سااڵنی‌‬ ‫رابردو هه‌تا حكومه‌تی‌ عێراق هه‌بو س���ااڵنه‌‬

‫پاره‌ی‌ ش���وێنی‌ نیشته‌جێبون‌و ئاو‌و كاره‌با‌و‬ ‫ته‌له‌فۆن‌و ئ���ه‌و پێداویس���تیانه‌ی‌ بۆ دابین‬ ‫ده‌كردی���ن‌و خۆیش���مان چاالكیم���ان هه‌بو‬ ‫ئیشوكاره‌كانمان به‌باشی‌‌و ئاسانی‌ ده‌ڕۆیشت‬ ‫به‌ڕێوه‌‪ .‬ب���ه‌اڵم حكومه‌تی‌ كوردی‌ نه‌یتوانی‌‬ ‫ئه‌و ئه‌ركه‌ بچوكه‌ جێبه‌جێ‌ بكات"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ك���رده‌وه‌ كه‌‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪2015‬ه‌وه‌ هی���چ بودجه‌یه‌كی���ان‬ ‫وه‌رنه‌گرت���وه‌‌و هه‌م���و ده‌زگا رۆش���نبیری‌‌و‬ ‫هونه‌رییه‌كان بودجه‌یان بڕاوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌شی‌ نه‌شارده‌وه‌ كه‌ "شوێنی‌ تر هه‌یه‌‬ ‫كه‌ نزیكن له‌كاربه‌ده‌ستان‌و حكومه‌ت‌و هه‌ردو‬ ‫حزبه‌ بااڵده‌سته‌كه‌ ئه‌وان په‌كیان ناكه‌وێت‌و‬ ‫له‌مال‌وله‌وال‌و له‌په‌نادا یارمه‌تییان ده‌درێت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌"كه‌ شوێنێك نه‌بێت بۆ كاركردن‌و‬ ‫یارمه‌ت���ی‌ دارایی‌ نه‌بێت له‌م قه‌یرانه‌ داراییه‌‬ ‫چی‌ بكه‌ین جگه‌ له‌راگرتنی‌ كاره‌كانمان"‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش ده‌قی‌ راگه‌یاندراوه‌كه‌ی‌ دەستەی‬ ‫بەڕێوەب���ەری "تیپی پێش���ڕەوی ش���انۆی‬ ‫کوردی" یە‪:‬‬ ‫ئاگادارییەک لە الیەن‬ ‫"تیپی پێشڕەوی شانۆی کوردی" یەوە‬ ‫چل‌و س���ێ س���اڵ لەمەوبەر تیپەکەمان‬ ‫دام���ەزرا‪ .‬ه���ەر لەیەک���ەم بەرهەم���ەوە‬ ‫بینەرانمان تێگەیش���تن کە ئەوان نە تەنها‬ ‫س���ەرچاوەی ئیلهامی کارەکانمانن‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ئێمە خەمخۆریشیانین‪ .‬لەگەرمەی تۆقاندنی‬ ‫رژێمی تکریتییەکاندا کەس���مان بەسەددامی‬ ‫نەگوت‪ :‬بەسمێڵی مەردانەت قەسەم‪ .‬المان‬ ‫چاکتر بو فایلمان لەئەمن لەخانەی نەیاراندا‬ ‫بێ���ت‪ ،‬لەوەی لەگەڵ رەوەی کاسەلێس���اندا‬ ‫لەب���ەر مونەزەم���ەدا پەیمان���ی وەفاداری‬ ‫نوێکەینەوە‪.‬‬ ‫دوای هاتنە بەرمەیدانی دەسەاڵتی حیزبە‬ ‫کوردیی���ەکان پ���اش راپەڕین���ە مەزنەکەی‬ ‫‪ ،١٩٩١‬دەرکەوت کە کاربەدەس���تانی نوێ‬

‫عەوداڵی کەس���ێکن سوڕیان بۆ بدا‪ ،‬لەوەی‬ ‫هونەری قاڵدراو بەرێتە سەر تەختەی شانۆ‪.‬‬ ‫ئێمەیش کە ب���ۆ ئەس���ڵییەکانمان نەکرد‪،‬‬ ‫ملکەچی قەڵبەکانیش نابین‪.‬‬ ‫بۆ ماوەیەک ه���ەرزە یارمەتییەکی دارایی‬ ‫هەندێالیەنی رەسمی‌و نیمچە رەسمی بەشی‬ ‫ئەوەی تیا ئەبو کە کرێخانوی بارەگای تیپی‬ ‫پێ دابین بکرێ‌و لەکاولبوون قوتاریکا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەمەیش قوڕی پیا درا‪ .‬ئەوس���ا ئەندامانی‬ ‫تی���پ لەگیرفانی خۆیان ئ���ەم کرێخانوەیان‬ ‫هەڵئەسوڕاند‪ ،‬یاخود دۆس���ت‌و الیەنگرانی‬ ‫تیپ دەستی یارمەتییان بۆ درێژ ئەکردین‪،‬‬ ‫ئەمەیش جێ���ی ئەوپەڕی قەدرزانینە‪ .‬بەاڵم‬ ‫بەس���ینیگێڕان ک���ەس گوزەرانی بۆ ناچێتە‬ ‫سەر‪ .‬ئەوسا گەیشتینە دوڕێیانی ئەوەی کە‬ ‫بڕیارو هەڵوێستێکی بنەڕەتانە ناچارییە‪ ،‬با‬ ‫نابەدڵیش بێت‪.‬‬ ‫لە‪ ٢٤‬ی تشرینی یەکی ‪ ٢٠١٦‬دا دەستەی‬ ‫بەڕێوەبەری تیپی پێشڕەوی شانۆی کوردی‬ ‫دواکۆبون���ەوەی ئەنجام���داو‪ ،‬بەکۆی دەنگ‬ ‫ئەندامانی ئەم دەس���تەیە لەسەر ئەوە کۆک‬ ‫بون کە هەڵپەساردنی تیپ تاکاتێکی نادیار‬ ‫راگەیەنن‪.‬‬ ‫لەس���اتی باڵوبونەوەی ئەم ئاگادارییەوە‬ ‫تیپی پێش���ڕەوی ش���انۆی کوردی چاالکی‬ ‫نەماوەو کەس بۆی نییە بەناوی ئەم تیپەوە‬ ‫بدوێ‪.‬‬ ‫پڕبەهاتری���ن س���امانی تی���پ‪ ،‬وات���ا‬ ‫ئەرش���یفەکەی‪ ،‬ک���ە میراتی���ی ئەندام���ە‬ ‫کۆچکردوەکانێتی‪ ،‬لەگەڵ مۆرو کەرەس���ەی‬ ‫تردا لە ماڵی دواسەرۆکی تیپ کاک "مستەفا‬ ‫ئەحم���ەد" پارێزراوە‪ ،‬بۆ ئ���ەوەی فەوتان‌و‬ ‫تەزویرکردن زەفەری پێ نەبەن‪.‬‬ ‫دەستەی بەڕێوەبەری "تیپی پێشڕەوی‬ ‫شانۆی کوردی"‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫ته‌له‌عفه‌ر ‌ی توركمان‌و شیعه‌مه‌زهه‌ب چاوی توركیاو ئێران ‌ی له‌سه‌ره‌‬

‫‪5‬‬

‫"توركیا ده‌ترسێت په‌كه‌كه‌ به‌شداری‌ له‌شه‌ڕی‌ ته‌له‌عفه‌ردا بكات"‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫حه‌شدی‌ شه‌عبی‌ له‌هه‌وڵی‌ ئه‌وه‌دایه‌‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ ده‌ستگرتن به‌سه‌ر ته‌له‌عفه‌ره‌وه‌‬ ‫له‌ڕوی‌ مه‌یدانییه‌وه‌ داعشه‌كانی‌ موسڵ‌‬ ‫له‌داعشه‌كانی‌ سوریا داببڕێت ئه‌مینداری‌‬ ‫گشتی‌ وه‌زاره‌تی‌ پێشمه‌رگه‌ش ده‌ڵێت‬ ‫"شه‌ڕی‌ ته‌له‌عفه‌ر مه‌ترسی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫لێده‌كرێت پریشكی‌ به‌ر كورد بكه‌وێ‌‌و‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی‌ تر هه‌لومه‌رجی‌ عێراق ئاڵۆزتر‬ ‫بكات"‪.‬‬ ‫رۆژ به‌ڕۆژ كێشمه‌كێشی‌ نێوان توركیا‬ ‫له‌الی���ه‌ك‌و عێ���راق‌و ئێ���ران له‌الیه‌ك ‌ی‬ ‫دیكه‌وه‌ س���ه‌باره‌ت به‌ته‌له‌عفه‌ر توندتر‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬ته‌له‌عفه‌ر كه‌ شارۆچكه‌یه‌كی‌‬ ‫توركماننشینی‌ شیعه‌ مه‌زهه‌به‌‌و كه‌وتوه‌ته‌‬ ‫رۆئاوای‌ شاری‌ موسڵه‌وه‌‪ ،‬به‌الی‌ هێزه‌كانی‌‬ ‫حه‌شدی‌ ش���ه‌عبییه‌وه‌ كۆنترۆڵ‌ كردنی‌‬ ‫له‌رزگاركردنی‌ ش���اری‌ موسڵ‌ گرنگتره‌‪،‬‬ ‫ئامانجی‌ حه‌شد له‌م پرۆسه‌یه‌دا دابڕینی‌‬ ‫داعش���ه‌كانی‌ موس���ڵه‌ له‌داعش���ه‌كانی‌‬ ‫ره‌قه‌‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ رێگ���ه‌ له‌ده‌ربازبونیان‬ ‫روه‌و س���وریا بگرێت تاكێشه‌ی‌ زیاتر بۆ‬ ‫هێزه‌كانی‌ به‌شار ئه‌سه‌د دروستنه‌كه‌ن‪،‬‬ ‫هاوكات ئه‌وله‌ویه‌تی‌ حه‌ش���دی‌ شه‌عبی‌‬ ‫له‌ش���ه‌ڕی‌ ته‌له‌عفه‌ر گرێدانی‌ س���وریایه‌‬ ‫به‌ئێران���ه‌وه‌ له‌ڕێگ���ه‌ی‌ وش���كانییه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ش���ێك له‌س���ه‌رچاوه‌كانی‌ هه‌واڵی���ش‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ هه‌فته‌ی‌ رابردو‬ ‫قاسمی‌ سلێمانی‌ له‌ڕێگه‌ی‌ كوردستانه‌وه‌‬ ‫به‌مه‌به‌س���تی‌ به‌ش���داربون ل���ه‌ژوری‌‬ ‫عه‌مه‌لیاتی‌ حه‌ش���دی‌ ش���ه‌عبی‌ چوه‌ته‌‬ ‫عێراق���ه‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ رۆڵ���ی‌ راوێژكار‬ ‫له‌شه‌ڕه‌كه‌دا ببینێت‪.‬‬ ‫جه‌ب���ار ی���اوه‌ر ئه‌مین���داری‌ گش���ت ‌ی‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ پێشمه‌رگه‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫كه‌ ش���ه‌ڕی‌ ته‌له‌عفه‌ر مه‌ترس���ی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫لێده‌كرێ���ت له‌ئاینده‌دا كێش���ه‌ له‌نێوان‬ ‫عێ���راق‌و توركیادا توندتر بكات‌و ناكۆكی‌‬ ‫زیاتریش بخاته‌ نێوان توركمانی‌ سوننه‌و‬ ‫توركمانی‌ شیعه‌وه‌ له‌ته‌له‌عفه‌ر‌و ئه‌مه‌ش‬ ‫هه‌لومه‌رجی‌ عێراق ئه‌وه‌نده‌ی‌ تر ئاڵۆزتر‬ ‫بكات‌و پریشكی‌ ئه‌م ئاگرانه‌ش به‌ر كورد‬ ‫بك���ه‌ون‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "به‌اڵم تائێس���تا هیچ‬

‫هه‌فته‌ی‌ رابردو‬ ‫قاسم ‌ی سلێمان ‌ی‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ كوردستانه‌و‌ه‬ ‫به‌مه‌به‌ستی‌ به‌شداربون‬ ‫له‌ژور ‌ی عه‌مه‌لیات ‌ی‬ ‫حه‌شدی‌ شه‌عب ‌ی‬ ‫چوه‌ته‌ عێراقه‌وه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ ‌ی رۆڵی‌ راوێژكار‬ ‫له‌شه‌ڕی تەلەعفەردا‬ ‫ببینێت‬ ‫شەڕی تەلەعفەر بەالی حەشدی شەعبییەوە لەشەڕی موسڵ گرنگترە‬ ‫كێش���ه‌یه‌كی‌ ئه‌وتۆ له‌سه‌ر ئه‌رزی‌ واقیع‬ ‫دروستنه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌س���وربونی‌ حه‌ش���دی‌‬ ‫ش���ه‌عبی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ هێرش به‌ره‌و‬ ‫ته‌له‌عف���ه‌ر ب���كات‪ ،‬یاوه‌ر وت���ی‌ "دیاره‌‬ ‫ئه‌وه‌ له‌چوارچێ���وه‌ی‌ پالنی‌ رزگاركردنی‌‬ ‫موسڵدایه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدای���ه‌ ك���ه‌ به‌پێی‌ ئه‌و‬ ‫رێككه‌وتنه‌ی‌ له‌نێوان ئه‌مه‌ریكاو ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫عێراق‌و هه‌رێمی‌ كوردستاندا كراوه‌‪ ،‬شه‌ڕی‌‬ ‫میحوه‌ری‌ رۆژئاوای‌ موس���ڵ‌ سپێردراوه‌‬ ‫به‌هێزه‌كانی‌ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌ به‌تایبه‌تی‌‬ ‫كه‌تائیبی‌ حزبواڵی‌ عێراق‌و عه‌س���ائیبی‌‬ ‫ئه‌هلی‌ حه‌ق‌و س���ه‌رایای‌ عاشورای‌ سه‌ر‬ ‫به‌ئه‌نجومه‌نی‌ ئیسالمی‌ كه‌ عه‌مار حه‌كیم‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ ده‌كات‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ سه‌رایای‌‬ ‫عاش���ورا بۆ ئ���ه‌و‌هی‌ رۆڵی‌ به‌ربه‌س���ت‬

‫له‌نێوان هێزه‌كان���ی‌ توركیا‌و ته‌له‌عفه‌ردا‬ ‫ببینێت تا به‌ریه‌ككه‌وتن دروس���تنه‌بێت‬ ‫له‌هێڵ���ی‌ ته‌ماس���ی‌ نێوان س���ه‌ربازانی‌‬ ‫توركیا‌و حه‌شدی‌ شه‌عبیدا‪.‬‬ ‫جه‌ب���ار یاوه‌ر ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫كه‌ ته‌له‌عفه‌ر به‌الی‌ حه‌شدی‌ شه‌عبییه‌وه‌‬ ‫له‌ئه‌وله‌ویه‌تدای���ه‌‪ ،‬چونكه‌ س���ه‌ر رێگای‌‬ ‫نێوان موسڵ‌‌و ره‌قه‌یه‌‌و ده‌كه‌وێته‌ ناوچه‌ی‌‬ ‫رۆژئ���اوای‌ موس���ڵه‌وه‌ ك���ه‌ ناوچه‌یه‌كی‌‬ ‫گرنگ‌و ستراتیجییه‌ له‌روی‌ مه‌یدانییه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "ئه‌گه‌ر ته‌له‌عفه‌ر رزگار كرا ئه‌وا‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ نێوان ره‌قه‌و موسڵ‌ ده‌بڕدرێت‪،‬‬ ‫بێگومان له‌و پرۆسه‌یه‌دا بۆ رزگاركردنی‌‬ ‫موس���ڵ‌ ئه‌وه‌ دیاریكراوه‌ بۆ حه‌ش���دی‌‬ ‫شه‌عبی‌ له‌وێدا چاالكی‌ بنوێنن"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ توركیا له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫پالنێك���ی‌ وادا بێده‌ن���گ ده‌بێ���ت ك���ه‌‬

‫زۆرج���ار ئه‌ردۆغان رایگه‌یاندوه‌ به‌ته‌نگ‬ ‫توركمانه‌كانه‌وه‌ی���ه‌‌و ئه‌ركی‌ سه‌رش���ان ‌ی‬ ‫توركیای���ه‌ به‌رگریی���ان لێب���كات‪ ،‬یاوه‌ر‬ ‫وت���ی‌ "توركمانه‌كانی‌ ته‌له‌عفه‌ر زۆربه‌یان‬ ‫شیعه‌ن‪ ،‬زۆربه‌شیان له‌كاتی‌ په‌الماردانی‌‬ ‫ته‌له‌عفه‌ردا له‌الیه‌ن داعش���ه‌وه‌ له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تانه‌وه‌ رویانك���رده‌‬ ‫ناوچه‌كان���ی‌ كه‌رب���ه‌ال‌و نه‌ج���ه‌ف‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كه‌مینه‌ توركمانه‌ی‌ له‌ناو ته‌له‌عفه‌ریشدا‬ ‫مابون‪ ،‬س���وننه‌ن‌و هه‌موی���ان چونه‌ ناو‬ ‫داعشه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "به‌بڕوای‌ من ته‌له‌عفه‌ر رزگار‬ ‫بكرێ���ت‪ ،‬چی‌ س���وننه‌ی‌ تیای���ه‌ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫داعشدا ده‌ڕوات"‪.‬‬ ‫یاوه‌ر ئه‌وه‌شی‌ رونكرده‌وه‌ كه‌ مه‌سه‌له‌ی‌‬ ‫ش���ه‌ڕی‌ ته‌له‌عفه‌ر بابه‌تێك���ی‌ ناوخۆی ‌ی‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنە‬

‫هه‌رێمی‌ كوردستان‌و عێراقه‌‌و په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌توركیاوه‌ نییه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "توركیا هیچ‬ ‫مافێكی‌ نییه‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌ ب���كات‌و به‌پێی‌‬ ‫یاس���ا نێوده‌وڵه‌تییه‌كان ده‌ستوه‌ربداته‌‬ ‫كاروباری‌ ناوخۆی‌ عێراقه‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌كاتێك���دا كه‌ هه‌ری���ه‌ك له‌هێزه‌كانی‌‬ ‫ئه‌مه‌ری���كاو توركی���ا‌و ئێران پ���ڕۆژه‌ی‌‬ ‫تایبه‌ت به‌خۆی���ان هه‌ی���ه‌‌و ده‌یانه‌وێت‬ ‫له‌ش���ه‌ڕی‌ موس���ڵدا تێیپه‌ڕێن���ن‪ ،‬ئایا‬ ‫پریش���كی‌ ئاگری‌ ش���ه‌ڕی‌ ته‌له‌عفه‌ر به‌ر‬ ‫كورد ناكه‌وێت؟ له‌وه‌اڵمی‌ ئه‌م پرسیاره‌دا‬ ‫ی���اوه‌ر وتی‌ "باوه‌ڕناك���ه‌م‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫پرۆسه‌ی‌ ئازادكردنی‌ موسڵ‌ به‌پشتیوانی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكاو هاوپه‌یمانان دانراوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ك���ه‌ ئێس���تا فه‌رمانده‌یی‌ ش���ه‌ڕ ده‌كات‬ ‫له‌ناوچه‌ك���ه‌ واڵتان���ی‌ هاوپه‌یمانانه‌ كه‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا سه‌ركردایه‌تییان ده‌كات"‪.‬‬

‫وتیشی‌ "ئه‌مه‌ریكا خۆی‌ سه‌رپه‌رشتی‌‬ ‫پ���ڕۆژه‌ی‌ رزگاركردنی‌ موس���ڵ‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫رۆڵ‌‌و ئه‌ركه‌كانیش���ی‌ به‌س���ه‌ر ئ���ه‌و‬ ‫هێزانه‌دا دابه‌ش كردوه‌ وه‌كو هێزه‌كانی‌‬ ‫پێش���مه‌رگه‌و س���وپای‌ عێراق‌و حه‌شدی‌‬ ‫شه‌عبی‌"‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدای���ه‌ ك���ه‌ به‌پێ���ی‌‬ ‫سه‌رچاوه‌كانی‌ هه‌واڵ‌ توركیا له‌ئه‌گه‌ری‌‬ ‫به‌ش���داریكردنی‌ په‌كه‌ك���ه‌ له‌ش���ه‌ڕی‌‬ ‫ته‌له‌عف���ه‌ردا ده‌ترس���ێت‪ ،‬له‌مب���اره‌وه‌‬ ‫یاوه‌ر وتی‌ "مه‌س���ه‌له‌ی‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌كانی‌‬ ‫توركیا په‌یوه‌ندی‌ به‌و شه‌ڕه‌وه‌ هه‌یه‌ كه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ په‌كه‌ك���ه‌ هه‌یه‌تی‌‪ ،‬پێیوایه‌ دوای‌‬ ‫رزگاركردنی‌ ته‌له‌عف���ه‌ر به‌پێی‌ زانیاری‌‬ ‫ئیس���تیخباراتییان‪ ،‬په‌كه‌كه‌ له‌شنگاله‌وه‌‬ ‫ده‌چنه‌ ته‌له‌عفه‌ر‌و بنكه‌ داده‌نێن‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ده‌بێته‌ هه‌ڕه‌شه‌ بۆ سه‌ر توركیا"‪.‬‬

‫داعش سه‌رسه‌ختانه‌ خۆ ‌ی بۆ شه‌ڕ ‌ی موس ‌ڵ ئاماد‌ه دەكات‌‬

‫"شه‌ڕی‌ موس ‌ڵ ئێجگار قورس ده‌بێت"‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رچاوه‌ رۆژنامه‌وانییه‌كانی‌ رۆژئاوا‬ ‫جه‌غت له‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ داعش به‌نیاز‬ ‫نییه‌ شوێنێك به‌جێبهێڵێت ئه‌بوبه‌كر ‌ی‬ ‫به‌غداد ‌ی خه‌الفه‌تی‌ ئیسالم ‌ی تیا‬ ‫راگه‌یاندوه‌‌و ئه‌فسه‌ران ‌ی سه‌رده‌م ‌ی‬ ‫به‌عس پالن ‌ی به‌رگریكردن له‌موسڵیان‬ ‫داڕشتوه‌‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌ی‌ فیگارۆ ‌ی فه‌ره‌نس���ی‌ ئاماژ‌ه‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات كه‌ هێڵه‌كان ‌ی به‌رگر ‌ی كردن‬ ‫له‌موس��� ‌ڵ زۆر ده‌مێك���ه‌ له‌الیه‌ن چه‌ندین‬ ‫فه‌رمان���ده‌ی‌ س���ه‌ربازی ‌ی به‌ئه‌زم���ون‌و‬ ‫به‌توانای‌ ئه‌فس���ه‌رانی‌ عه‌ره‌بی‌ س���ونه‌ ‌ی‬ ‫رژێم ‌ی پێشو ‌ی به‌عسه‌وه‌ داڕێژراوه‌‪.‬‬ ‫فی���گارۆ ده‌ڵێت "له‌پالنی‌ ش���ه‌ڕه‌كه‌دا‬ ‫به‌مه‌به‌س���ت ‌ی به‌رگر ‌ی كردن له‌موس���ڵ‌‪،‬‬ ‫هاوسه‌نگ ‌ی هێز له‌نێوان هێزه‌كانی‌ داعش‬ ‫له‌الی���ه‌ك‌و هێزه‌كان���ی‌ س���وپای‌ عێراق‌و‬ ‫پێشمه‌رگ ‌ه له‌الیه‌ك ‌ی دیكه‌وه‌ ره‌چاو كراوه‌‪،‬‬ ‫كه‌ ه���ه‌ر چه‌كدارێكی‌ داعش پێویس���ت ‌ه‬ ‫به‌رامبه‌ر ب ‌ه ‪ 10‬چه‌كداری‌ هێز ‌ی هێرشبه‌ر‬ ‫به‌رگری‌ له‌شار ‌ی موس ‌ڵ بكات"‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌ك���ه‌ ئ���ه‌وه‌ش رونده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫هێزه‌كانی‌ داعش له‌موس��� ‌ڵ به‌نزیكه‌ ‌ی ‪3‬‬ ‫ب���ۆ ‪ 5‬هه‌زار چه‌ك���دار مه‌زه‌نده‌ ده‌كرێن‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها چه‌ندین هه‌زار چه‌كداری ‌ی داعش‬ ‫له‌ده‌وروبه‌ر ‌ی موسڵ سه‌نگه‌ریان لێداوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌ركی‌ ئه‌وان خاوكردنه‌وه‌ی‌ پێش���ڕه‌وی ‌ی‬ ‫سوپا‌و هێز‌ه عێراقییه‌كان‌و پێشمه‌رگه‌ی ‌ه‬ ‫تا به‌ئاسان ‌ی نه‌گه‌نه‌ ده‌روازه‌ی‌ شاره‌كه‌‪.‬‬ ‫داع���ش ب���ۆ به‌رگ���ری‌ كردن له‌موس��� ‌ڵ‬ ‫هه‌مو ئامڕازه‌كان��� ‌ی خۆ ‌ی به‌كارده‌هێنێت‬ ‫له‌تاكتیك���ی‌ ش���ه‌ڕی‌ رێكخ���راوه‌و‌ه‬

‫موسڵ‌ له‌ژێر‬ ‫كۆنترۆڵی‌ داعشدا‬ ‫له‌قه‌اڵیه‌كی‌ قایم‬ ‫ده‌چێت ده‌ست‬ ‫به‌سه‌ردا گرتنی‌‬ ‫ئاسان‌ نییه‌‬ ‫شەڕی موسڵ‪ ،‬شەڕی مان‌و نەمانە بۆ داعش‬ ‫بگ���ره‌ ت���اده‌گات به‌ش���ه‌ڕی‌ ناڕێكخراوو‬ ‫پارتیزانی‌‌و تیرۆریس���تی‌‪ .‬ئه‌و چه‌كانه‌ ‌ی‬ ‫به‌ده‌ست داعش���ه‌وه‌ن‌و ئه‌و تاكتیكانه‌ ‌ی‬ ‫به‌كاریانهێن���اوه‌ له‌م���اوه‌ ‌ی دو هه‌فته‌ ‌ی‬ ‫رابردودا به‌باشی‌ ده‌ركه‌وتوه‌‪.‬‬ ‫داعش له‌ده‌وربه‌ری‌ موس���ڵ‌‪ ،‬به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌هێزه‌كان���ی‌ عێراق���ی‌‌و پێش���مه‌رگه‌‬ ‫ته‌نها به‌چه‌كه‌ كالس���یكییه‌كانیان ش���ه‌ڕ‬ ‫ناكه‌ن‪ ،‬هه‌رچه‌ن���د‌ه چه‌ك ‌ی وه‌ك هاوه‌ن‌و‬ ‫كاتیۆش���ای‌ زۆر كاریگ���ه‌ر ‌ی دژه‌تانك‌و‬

‫زریپۆش پێش���ڕه‌و ‌ی هێزه‌كان���ی‌ عێراق ‌ی‬ ‫دژوار ك���ردوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم چ���ه‌ك‌و تاكتیك ‌ه‬ ‫ناڕێكخراوه‌كانی‌ داع���ش زۆر به‌رباڵوترن‬ ‫له‌توان���ا جه‌نگییه‌ كالس���یكیه‌كان ‌ی ئه‌م‬ ‫گروپ���ه‌‪ ،‬داع���ش س���ود له‌ئوتومبێل��� ‌ی‬ ‫بۆمبڕێژك���راو‪ ،‬مین���ی‌ دژه‌كه‌س���ی‌‌و دژ‌ه‬ ‫ئوتومبێل‌و بۆمبی‌ چێنراو‌و چه‌ندین جۆر‬ ‫ته‌قاندن���ه‌وه‌ ‌ی ت���ر وه‌رده‌گرێت‪ .‬قه‌ناس‬ ‫به‌ده‌سته‌كانیش���ی‌ له‌بۆس���ه‌ی‌ هێزه‌كان ‌ی‬ ‫عێراق‌و پێش���مه‌رگه‌دان‪ .‬ب���اس له‌وه‌ش‬

‫ده‌كرێ���ت كه‌ داع���ش خاوه‌ن��� ‌ی چه‌ك ‌ی‬ ‫كیمیاویشه‌‪.‬‬ ‫داع���ش به‌درێژای���ی‌ چه‌ن���د رۆژ ‌ی‬ ‫رابردو س���ود ‌ی له‌می���ن‌و بۆمبڕێژكردن‌و‬ ‫خۆته‌قاندن���ه‌وه‌و ك���رده‌وه‌ی‌ خۆكوژی ‌ی‬ ‫به‌پشتێن ‌ی بۆمبڕێژكراو له‌دژ ‌ی هێزه‌كان ‌ی‬ ‫عێراق���ی‌‌و ك���ورد بینی���وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا‬ ‫ب���ه‌رده‌وام به‌ئوتومبێل���ی‌ بۆمبڕێژك���راو‬ ‫هێرش���ده‌كه‌نه‌ س���ه‌ر هێڵی‌ پێش���ه‌وه‌ ‌ی‬ ‫به‌ره‌ی‌ جه‌ن���گ‌و ئه‌م���ه‌ش قوربانییه‌ك ‌ی‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنە‬

‫زۆر ‌ی لێكه‌وتوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫هاوكات داعش له‌ڕێگ���ه‌ی‌ هه‌ڵكه‌ندن ‌ی‬ ‫چه‌ندین تونێله‌وه‌ له‌ده‌وربه‌ر ‌ی موسڵ‌‌و ناو‬ ‫موسڵدا‪ ،‬ئاسانكاری ‌ی بۆ په‌یوه‌ندییه‌كان‌و‬ ‫جێگۆڕكێی‌ چه‌كدارو چه‌كه‌كانی‌ ئاس���ان‬ ‫كردوه‌‪.‬‬ ‫سودوه‌رگرتن له‌قه‌ڵغانی‌ مرۆیی‌ یه‌كێك ‌ی‬ ‫دیكه‌یه‌ ل���ه‌و ش���ه‌ڕه‌ ناڕێكخراوانه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫داعش له‌موسڵ‌ به‌كاریده‌هێنێت‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫داع���ش له‌به‌رنامه‌یدای���ه‌ ئاگ���ر له‌چه‌ند‬

‫به‌ش���ێك ‌ی موسڵ‌ به‌ربدات ئه‌گه‌ر شاره‌ك ‌ه‬ ‫چۆڵ‌ بكات‪ .‬به‌شێك له‌چه‌كداران ‌ی داعش‬ ‫روخس���ار‌و پۆشاكی‌ ئیسالمیانه‌ی‌ خۆیان‬ ‫گۆڕیوه‌و جل‌و به‌رگ ‌ی خه‌ڵك ‌ی ئاس���اییان‬ ‫پۆش���یوه‌‌و جیاكردنه‌وه‌‌و ناسینه‌وه‌شیان‬ ‫له‌ن���او ‪ 1‬ملیۆن دانیش���توانی‌ موس���ڵدا‬ ‫كارێك ‌ی ئاسان نییه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها رۆژنامه‌ی‌ الكروای‌ فه‌ره‌نسی‌‪،‬‬ ‫له‌راپۆرتێكی���دا ئام���اژه‌ ب���ه‌و‌ه ده‌كات‬ ‫كه‌ موس���ڵ‌ له‌ژێ���ر كۆنترۆڵی‌ داعش���دا‬ ‫له‌قه‌اڵیه‌كی‌ قایم ده‌چێت ده‌ست به‌سه‌ردا‬ ‫گرتن ‌ی ئاسان‌و مومكین نییه‌‪.‬‬ ‫الكروا ده‌نوس���ێت هێش���تا هێزه‌كان ‌ی‬ ‫هاوپه‌یمان���ان نازان���ن داع���ش چ‬ ‫سیناریۆیه‌كی‌ بۆ شه‌ڕكردن هه‌ڵبژاردوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وان ده‌زانن ئه‌گه‌ر داعش رێگه‌ ‌ی‬ ‫هه‌اڵتنی‌ له‌موسڵ‌ لێدابخرێت‪ ،‬له‌شاره‌كه‌دا‬ ‫ده‌مێنن���ه‌وه‌و سه‌رس���ه‌ختان ‌ه به‌رگ���ر ‌ی‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ .‬ل���ه‌م حاڵه‌ته‌دا ده‌س���تگرتن‬ ‫به‌سه‌ر موسڵدا ئاسان نابێت‌و هێزه‌كان ‌ی‬ ‫هاوپه‌یمانان ناچارن ش���اره‌ك ‌ه بۆردومان‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬بۆردومانی‌ شاره‌كه‌ش قوربانییه‌ك ‌ی‬ ‫زۆر ‌ی خه‌ڵك���ی‌ مه‌ده‌ن���ی‌ لێده‌كه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش ده‌بێت���ه‌ ه���ۆی‌ دروس���تبونی‌‬ ‫پاش���اگه‌ردان ‌ی له‌ش���اره‌كه‌دا‌و دۆخه‌ك��� ‌ه‬ ‫به‌یه‌كجاری‌ له‌ده‌س���ت ده‌رده‌چێت‪ .‬ئه‌م‬ ‫سیناریۆیه‌ش خراپترین س���یناریۆی ‌ه ك ‌ه‬ ‫هێزه‌كانی‌ هاوپه‌یمانان بۆ شه‌ڕی‌ موس ‌ڵ‬ ‫پێشبینییان كردوه‌‪.‬‬ ‫الك���روا ئام���اژه‌ ب���ه‌و‌ه ده‌كات‬ ‫له‌حاڵه‌تێكیش���دا رێگ���ه‌ ‌ی هه‌اڵت���ن بۆ‬ ‫چه‌كدارانی‌ داع���ش بكرێته‌وه‌‪ ،‬رون نیی ‌ه‬ ‫ك ‌ه به‌ره‌و چ ئاڕاس���ته‌یه‌ك ده‌ڕۆن؟ روه‌و‬ ‫س���وریا‌و ره‌ق ‌ه یان به‌شێك ‌ی سه‌ره‌كییان‬ ‫رێگه‌ی‌ ئه‌وروپا ده‌گرنه‌به‌ر؟‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫فراکسیۆنی یەکگرتو سكااڵ لەسەر په‌كه‌كه‌‪ :‬ئه‌گه‌ر توركیا به‌شدار ‌ی شه‌ڕ ‌ی‬ ‫موسڵ‌ بكات ماف ‌ی ئێمه‌شه‌ به‌شدار ‌ی بكه‌ین‬ ‫ئاشتی هەورامی تۆمار دەکات‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫كاردانه‌وه‌ له‌سه‌ر لێدوانه‌كه‌ی‌ ئه‌مدواییه‌ی‌‬ ‫ئاشتی‌ هه‌ورامی‌ له‌دیداری‌ مێری‌ هێشتا‬ ‫به‌رده‌وامه‌‪ ،‬پرۆفیسۆرێك له‌زانكۆی‌ سلێمانی‌‬ ‫ده‌ڵێت "قسه‌كانی‌ ئاشتی هەورامی كە خۆی‬ ‫ئەندازیاری ئەم دۆخەیە قبوڵ ناكرێت"‪.‬‬

‫پڕۆفیسۆرێك‪ :‬ئاشتی‬ ‫هەورامی كۆمپانیاكانی‬ ‫نەوتی ال گرنگترە‬ ‫وەك لەخەڵك‬

‫ش����ارەزایان‌و كەس����انی ئەكادیمی لەسەر‬ ‫لێدوانەكان����ی ئاش����تی هەورام����ی وەزیری‬ ‫س����امانە سروش����تییەكانی حكومەتی هەرێم‬ ‫ك����ە رایگەیاندب����و "ئەگ����ەر نرخ����ی ی����ەك‬ ‫بەرمیل نەوتیش ببێت����ەوە بە‪ 100‬دۆالر یان‬ ‫بش����گەڕێینەوە بۆ بەغدا‪ ،‬هێش����تا قەیرانی‬ ‫دارایی چارەس����ەر نابێت"‪ ،‬بەنائومێدكردنی‬ ‫خەڵ����ك‌و خراپتركردن����ی دۆخەكە وەس����ف ئ����ەو لێدوانانە چونكە بەب����ڕوای ئەو بونەتە‬ ‫ه����ۆكاری نائومێدكردنی خەڵك‌و ش����كاندنی‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫دكتۆر ش����ێركۆ جەودەت سەرۆكی لیژنەی ب����ازاڕو زەرەری گەورەیان داوە لەجموجوڵی‬ ‫س����امانە سروشتییەكان‌و وزە بەئاوێنەی وت ئابوری لەهەرێمی كوردستان‪.‬‬ ‫سەرۆكی لیژنەی سامانە سروشتییەكان‌و‬ ‫"قس����ەكانی كاك ئاش����تی بۆ رای گش����تی‌و‬ ‫بۆ ش����ەقام نابێ هیچ ئیعتیبارێكی هەبێت‪ ،‬وزە ئەم هەڵوێستوەرنەگرتنەی ئەنجومەنی‬ ‫بەداخەوە كە هەندێ كەس گوێی لێ ئەگرێ وەزی����ران بەنیش����انەی ئ����ەوە دەزانێت كە‬ ‫وائەزانێ وەزیری س����امانە سروش����تییەكان لێدوانەكانی ئاش����تی هەورام����ی بەرنامە بۆ‬ ‫داڕێ����ژراو بوەو لەپێن����او ئەوەدایە بەخەڵك‬ ‫بەئەمانەتەوە مامەڵە ئەكات"‪.‬‬ ‫دكتۆر ش����ێركۆ پێی وایە ئەو داتایانەی بڵێ����ن بەتەمای پاش����ەكەوتی موچە مەبن‌و‬ ‫وەزیری س����امانە سروش����تییەكان چەندین ئەوەی تائێس����تا پێتان دراوە هەر ئەوەیەو‬ ‫ساڵە دەیانخاتەڕو هیچی جێی متمانە نییەو لەالیەك����ی تریش����ەوە ئ����ەو پەیام����ە بدەنە‬ ‫لەالیەكی تریشەوە رێگە دەگرێت لەپرۆسەی خەڵك كە پێویس����ت ناكات رێژەی موچەی‬ ‫فەرمانب����ەران لەو رێژەی����ە بەرزتر بێت كە‬ ‫وردبینی‪.‬‬ ‫سەرۆكی لیژنەی س����امانە سروشتییەكان ئێس����تا بەسیستمی پاش����ەكەوت دەدرێت‌و‬ ‫گوم����ان دەكا ئەو قس����انە بەتەنیا قس����ەی بەنایاسایی لێیان زەوتكراوە‪.‬‬ ‫د‪.‬ش����ێركۆ جەودەت ئاماژەی بەوەشدا كە‬ ‫ئاش����تی هەورامی بن‌و دەڵێت "ئەم قس����انە‬ ‫بەتەنیا قسەی كاك ئاشتی نییە بە بەڵگەی ئەوان وەك فراكسیۆنی یەكگرتو لەسەر ئەو‬ ‫ئەوەی ك����ە رۆژێ����ك دوای ئ����ەو لێدوانانە لێدوانەی ئاش����تی هەورامی كە رایگەیاندبو‬ ‫ئەنجومەن����ی وەزیران كۆب����وەوەو تەنانەت "‪ 20‬ملیار دۆالریان بەه����ەدەرداوە لەداهاتی‬ ‫هیچ رونكردنەوەیەكیشیان لەسەر قسەكانی هەرێمی كوردس����تان" س����كااڵی یاس����اییان‬ ‫تۆماركردوەو دەڵێت "چونكە ئەوە ئیعترافە‬ ‫دەرنەكرد"‪.‬‬ ‫دكتۆر شێركۆ پێی وایە ئەبوایە ئەنجومەنی بەگەندەڵی ئێمەش داوامان كردوە داواكاری‬ ‫وەزی����ران هەڵوێس����تیان هەبوای����ە لەس����ەر گش����تی بێتە س����ەر خەت‌و هەر كەس����ێك‬

‫بەرپرس����یار بوە بەرامبەر بەو غەدرە سزای‬ ‫یاسایی خۆی وەربگرێت"‪.‬‬ ‫پرۆفیس����ۆر دكت����ۆر محەم����ەد رەئ����وف‬ ‫مامۆستای زانكۆی س����لێمانی پێی وایە ئەو‬ ‫لێدوانانەی ئاشتی هەورامی ئەگەر كەسێكی‬ ‫تیۆری دور لەدەسەاڵت بیانكا لێی قبوڵ دەكا‬ ‫بەاڵم لەئاشتی هەورامی كە خۆی ئەندازیاری‬ ‫ئەم دۆخەیە قبوڵ ناكرێت‪.‬‬ ‫پڕۆفیس����ۆر محەم����ەد رەئ����وف لەبارەی‬ ‫كاریگەری س����لبی ئەو لێدوانانەوە لەس����ەر‬ ‫خەڵك بەئاوێنەی وت "ئ����ەو لێدوانانە وەك‬ ‫كوردەواری ئەڵێ قەڵەمی ئەژنۆ ئەشكێنێ‪،‬‬ ‫خەڵك ئەگەر شتێك پارەی هەبێت نایهێنێتە‬ ‫بازاڕەوە ئیش����ی پێ بكات ئەمەش دۆخەكە‬ ‫خراپتر ئەكات"‪.‬‬ ‫پێش����ی وایە ك����ە ئامانج ل����ەم لێدوانانە‬ ‫ئەوەیە كە نایانەوێ����ت بگەڕێنەوە بۆ بەغدا‬ ‫چونك����ە بەبڕوای ئەو ئەگەر بێتو بگەڕێنەوە‬ ‫بۆ بەغدا ئەوەندە نەوتیان نابێت كە ئاشتی‬ ‫هەورامی بەش����ی عێراقیش بدات‌و بەش����ی‬ ‫ئ����ەو كۆمپانیایانەش بدات كە گرێبەس����تی‬ ‫لەگەڵ ك����ردون‌و دەڵێت "ئاش����تی هەورامی‬ ‫كۆمپانیاكان����ی نەوت����ی الگرنگت����رە وەك‬ ‫لەخەڵك"‪.‬‬ ‫پڕۆفیس����ۆرەكەی زانك����ۆی س����لێمانی‬ ‫باس����ی لەوە كرد كە دەس����ەاڵتدارانی هەرێم‬ ‫لەئایندەیەك����ی نزیك����دا ئومێ����دی ئەوەیان‬ ‫لێناكرێت دۆخی خەڵك باش بكەن‪.‬‬ ‫بۆی����ە ئەو پێی وایە تەنیا لەحاڵەتی بونی‬ ‫فشارێكی زۆر گەورەدا نەبێت نایەنە ژێر بار‬ ‫ئیدی فشارەكە دەرەكی بێت یان ناوخۆیی‪.‬‬ ‫پڕۆفیس����ۆر د‪.‬محەمەد رەئوف "فشارێكی‬ ‫ناوخۆی����ی بەهێ����زو راس����تەقینە" بەتاك����ە‬ ‫چارەسەر بۆ ئەم دۆخەی خەڵك دەزانێت‪.‬‬ ‫ئەو وتانەی ئاش����تی هەورام����ی هەفتەی‬ ‫رابردو لەچوارچێوەی شەش����ەمین دیداری‬ ‫میری دا هاتبون‪ ،‬كە لەالیەن ئێنس����تیتوی‬ ‫رۆژهەاڵتی ناوەڕاست بۆ توێژینەوە لەهەولێر‬ ‫رێكخرابو‪.‬‬

‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬ ‫شاندێكی بااڵی كه‌چه‌كه‌ له‌قه‌ندیله‌و‌ه‬ ‫دێته‌ سلێمانی‌ تاوه‌كو دیداری‌ الیه‌ن ‌ه‬ ‫ی باشوری‌ كوردستان‬ ‫سیاسیه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫بكات‪ ،‬به‌رپرسی‌ په‌یوه‌ندیه‌كان ‌‬ ‫كه‌چه‌كه‌ ده‌ڵێت "ده‌وڵه‌تی‌ توركیا‬ ‫ده‌یه‌وێت كورد به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫هیچی‌ نه‌بێت نه‌ له‌باشور‪ ،‬نه‌ له‌باكورو‬ ‫رۆژئاوای‌ كوردستان"‪.‬‬ ‫ی كه‌ ش���انده‌ك ‌ه‬ ‫ئاوێن��� ‌ه زانیویه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫پێكهات���وه‌ له‌ئه‌ندامێك���ی‌ كۆنس��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌چه‌ك���ه‌و دو هه‌ڤاڵ ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر ‌‬ ‫دیكه‌یان‪ ،‬ئامانج له‌كۆبونه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ‬ ‫الیه‌ن ‌ه سیاسیه‌كانی‌ باشور بۆئه‌وه‌ بو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه مه‌ترس���ی خۆیان له‌ده‌ستێوه‌ردان ‌‬ ‫ی توركیا له‌باشوری‌ كوردستان‌و‬ ‫ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی كوردستان له‌گه‌ڵ ئه‌و‬ ‫موسڵ‌و رۆژئاوا ‌‬ ‫ی‬ ‫الیه‌نان ‌ه باس بكه‌ن‪ ،‬سه‌باره‌ت به‌هاتن ‌‬ ‫ی س���ه‌ردانه‌كه‌یان‬ ‫ش���انده‌كه‌و ئامانج ‌‬ ‫ی‬ ‫دكت���ۆر حوس���ێن ئامێ���د به‌رپرس��� ‌‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كانی‌ كۆما چڤاكێن كوردستان‬ ‫ی‬ ‫ی ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫"كه‌چه‌ك���ه‌" به‌ڕۆژنام���ه‌ ‌‬ ‫ی زۆر‬ ‫راگه‌یاند‪ ،‬ماوه‌یه‌ك���ه‌ گفتوگۆیه‌ك ‌‬ ‫هه‌ی���ه‌ س���ه‌باره‌ت به‌ڕۆژهه‌اڵتی‌ ناوین‌و‬ ‫ناوچه‌ك ‌ه به‌تایبه‌ت له‌سه‌ر كورد‪ ،‬ئێستا‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫دۆخه‌ك���ه‌ له‌چاو س���ااڵن ‌‬ ‫جه‌نگ���ی‌ جیهان���ی‌ یه‌كه‌مدا جی���اواز‌ه‬ ‫كاتێك ئه‌نجامی‌ ئه‌و شه‌ڕه‌ ده‌ركه‌وت‌و‬ ‫ی‬ ‫كورد بێب���ه‌ش مان‌و به‌ده‌رب���ه‌رده‌ر ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی "ئێس���تا دۆخێكی‌ نو ‌‬ ‫ژیان‪ ،‬وتیش ‌‬ ‫ی دیك ‌ه‬ ‫هه‌یه‌و ناوچه‌ك ‌ه هاوس���ه‌نگیه‌ك ‌‬ ‫به‌خۆی���ه‌و‌ه ده‌بینێت‪ ،‬بۆی��� ‌ه ئێم ‌ه له‌و‬ ‫هاوس���ه‌نگیه‌دا ده‌مانه‌وێ���ت كوردیش‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫وه‌ك���و هێزێكی‌ س���ه‌ره‌كی‌ بون ‌‬ ‫هه‌بێت له‌ڕۆژهه‌اڵت���ی‌ ناوچه‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ندێك هێز هه‌ی ‌ه له‌ناوچه‌ك ‌ه به‌تایبه‌ت‬ ‫ی توركیا ده‌یه‌وێت كورد به‌هیچ‬ ‫ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫شێوه‌یه‌ك هیچی‌ نه‌بێت ن ‌ه له‌باشورو ن ‌ه‬

‫ده‌خوازێت جارێكی‌ تر ئیراده‌ی‌ كوردان‬ ‫له‌باش���ورو باكورو رۆژئ���اوا نه‌مێنێت‪،‬‬ ‫ی له‌روس���یا كردو‬ ‫ی لێبوردن ‌‬ ‫ئه‌وه‌تا داوا ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ س���وریا رێكه‌وت‪ ،‬بۆی ‌ه ئێمه‌ش‬ ‫ی له‌س���ه‌ر‬ ‫ده‌مانه‌وێت ش���ه‌قامی كورد ‌‬ ‫بابه‌ت���ی‌ نه‌ته‌وه‌ی���ی یه‌كده‌ن���گ بێت‪،‬‬ ‫ی حزب‌و الیه‌نه‌كانمان‬ ‫ئێمه‌ش س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی بو‪ ،‬ره‌نگ ‌ه‬ ‫ی ئه‌وان ئه‌رێن ‌‬ ‫كردو پێشواز ‌‬ ‫هه‌ر حزب‌و الیه‌نێك تێبینی‌ جیاوازیان‬ ‫هه‌بێ���ت به‌اڵم له‌ئاس���تی‌ نه‌ته‌وایه‌تیدا‬ ‫پێشوازیان ئه‌رێنی بو"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی كردن ‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌وه‌ی كه‌ به‌شدار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆنتڕۆڵكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫توركیا له‌ئۆپراسیۆن ‌‬ ‫موسڵدا هه‌ڵوێستی‌ ئه‌وان چی ده‌بێت‪،‬‬ ‫حوس���ێن ئامێد ئاماژه‌ی به‌وه‌دا توركیا‬ ‫ی زیندو‬ ‫ی عوس���مان ‌‬ ‫ده‌یه‌وێ���ت ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی توركیا‬ ‫بكاته‌وه‌‪ ،‬وتیش���ی‌" ئامانج��� ‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ حه‌ڵ��� ‌هب‌و موس���ڵ‌و كه‌ركوك‬ ‫ی‬ ‫كۆنتڕۆڵ بكات‌و بیخاته‌ ژێرده‌س���ه‌اڵت ‌‬ ‫ی ئێمه‌ش ئه‌وه‌ی ‌ه هه‌ر‬ ‫خۆی‌‪ ،‬س���ه‌رنج ‌‬ ‫ێ‬ ‫كوردێكیش هه‌ت���ا داواكاری‌ جێبه‌ج ‌‬ ‫ی كوردس���تان‬ ‫نه‌بێت له‌هه‌ر پارچه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بكات‌و هه‌ڵوێست ‌‬ ‫پێویس���ت ‌ه به‌رگر ‌‬ ‫هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌ریالكان ‌‬ ‫له‌به‌رانب���ه‌ر به‌ش���دار ‌‬ ‫ی موسڵدا‬ ‫په‌كه‌كه‌ش له‌كۆنترۆڵكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫وت���ی‌" ئ���ه‌وه‌ دۆخه‌كه‌ ده‌زانێ���ت ئایا‬ ‫به‌ش���دار بن یاخود ن���ا؟ ئه‌وه‌ش زیاتر‬ ‫ی‬ ‫له‌پاش���ه‌ڕۆژدا ده‌توانرێ���ت گفتوگۆ ‌‬ ‫له‌باره‌و‌ه بكرێ‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌گه‌ر توركیا‬ ‫ی‬ ‫ی بكات‪ ،‬ماف ‌‬ ‫ی كوردستان‪ ،‬ئێمه‌ش ده‌ستوه‌ربدات‌و به‌شدار ‌‬ ‫له‌باكورو رۆژئاوا ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌مان بۆ هێزو الیه‌نه‌كان ئێمه‌ی ‌ه ئه‌گه‌ر دۆخه‌ك ‌ه پێویس���تی كرد‬ ‫به‌ڕاس���ت ‌‬ ‫ی بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ی بۆسه‌ر به‌شدار ‌‬ ‫باس���كرد كاتێك داعش هێرش ‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌پێویستبونی‌ دۆخه‌كه‌ش‬ ‫ی بۆس���ه‌ر‬ ‫هه‌ولێر كرد‪ ،‬كاتێك هێرش��� ‌‬ ‫ی كردنی‌ ئ���ه‌وان وه‌كو‬ ‫موس���ڵ‌و ش���ه‌نگال كرد‪ ،‬توركیا هیچ ب���ۆ به‌ش���دار ‌‬ ‫ی س���ه‌ربازی‌‪ ،‬وتی‌"ئێم ‌ه ئێستا‬ ‫ی نیش���ان ن���ه‌دا‪ ،‬به‌ڵكو هێزێك ‌‬ ‫هه‌ڵوێس���تێك ‌‬ ‫ی چاودێری‌ دۆخه‌ك ‌ه ده‌كه‌ین‪ ،‬بزانین شه‌ڕ‬ ‫ی ك���رد بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی داعشیش��� ‌‬ ‫هاوكار ‌‬ ‫ی سیاسی‌‌و‬ ‫هێرش بكاته‌ سه‌ر باشوری‌ كوردستان‪ ،‬چۆن به‌رده‌وام ده‌بێت‪ ،‬دۆخ ‌‬ ‫ی سه‌ربازی‌ چۆن ده‌چێت به‌ڕێوه‌‪ ،‬ئێمه‌ش‬ ‫سه‌رنجی‌ ئێمه‌ش ئه‌وه‌ی ‌ه ئه‌و به‌رنامه‌ی ‌ه ‌‬ ‫ی تر له‌گه‌ڵ دۆخه‌ك ‌ه مامه‌ڵه‌ ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫توركیا هه‌ر به‌رده‌وامه‌‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬

‫ی‬ ‫ئێستا چاودێر ‌‬ ‫دۆخه‌ك ‌ه ده‌كه‌ین‬ ‫بزانین شه‌ڕ چۆن‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بێت‬ ‫ی سیاسی‌‌و‬ ‫دۆخ ‌‬ ‫ی چۆن‬ ‫سه‌رباز ‌‬ ‫ده‌چێت به‌ڕێو‌ه‬ ‫ئێمه‌ش له‌گه‌ڵ‬ ‫دۆخه‌ك ‌ه مامه‌ڵ ‌ه‬ ‫ده‌كه‌ین‬

‫حیزبی‌ شیوعی‌‪ :‬نوێبونه‌و‌ه یان كۆنگره‌ له‌پێناو ‌ی كۆنگره‌دا؟ حه‌قی هه‌ر به‌ته‌نیا ژیاو‬ ‫كه‌سیش نه‌یزانی كێ كوشتی‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬

‫حزبی‌ شیوعی‌ كوردستان كۆنگره‌ی‌‬ ‫شه‌شه‌می‌ خۆی‌ له‌شاری‌ هه‌ولێر‬ ‫ئه‌نجامدا‌و سكرتێرێكی‌ نوێی‌ هه‌ڵبژارد‪.‬‬ ‫ئه‌ندامێكی‌ كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندی‌ حزبه‌كه‌ش‬ ‫ده‌ڵێت "رێژ‌هی‌‌‪ 50%‬ی كۆمیته‌ی‌‬ ‫ناوه‌ندی‌ نوێكرایه‌وه‌ به‌كادری‌ نوێ‌"‪.‬‬ ‫عوس���مان حه‌مه‌سه‌عید كه‌ به‌عوسمان‬ ‫زیندانی‌ ناس���راوه‌‌و یه‌كێك���ه‌ له‌ئه‌ندامه‌‬ ‫نوێكان���ی‌ كۆمیت���ه‌ی‌ ناوه‌ن���دی‌ حزبی‌‬ ‫شیوعی‌ كوردستان له‌و بڕوایه‌دایه‌ كۆنگره‌‬ ‫ده‌رفه‌تێك بو بۆ ئه‌وه‌ی‌ هه‌ڵسه‌نگاندنی‌‬ ‫هه‌لومه‌رج���ی‌ سیاس���ی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫له‌هه‌م���ان كات���دا روبه‌ڕوبون���ه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫مه‌ترس���یانه‌ی‌ كه‌ هاتۆته‌ سه‌ر هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان بكه‌ن‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د "رێژه‌ی‌‬ ‫له‌‪50%‬ی‌ كۆمیت���ه‌ی‌ ناوه‌ندی‌ نوێكرایه‌وه‌‬ ‫ب���ه‌كادری‌ نوێ‌‌و ئاڵوگۆڕ كرا له‌كۆمیته‌ی‌‬ ‫ناوه‌ندی‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شدا كه‌ له‌ناو كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندیدا سكرتێری‌ كۆمیته‌ی‌‬ ‫ناوه‌ندی‌ هه‌ڵبژێ���ردرا‌و د‪.‬كاوه‌ مه‌حمود‬ ‫بوه‌ سكرتێری‌ كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندی‌ حزبی‌‬ ‫شیوعی‌‌و بابه‌ عه‌لی جه‌باری بوه‌ جێگری‬ ‫سكرتێر‪.‬‬ ‫"ئه‌مه‌ شه‌ش���ه‌مین كۆنگره‌یه‌ كه‌ ئێمه‌‬ ‫ده‌یبه‌س���تین‌و چواره‌مین س���كرتێره‌ كه‌‬ ‫ئاڵوگ���ۆڕی‌ پێكراوه‌" عوس���مان زیندانی‌‬ ‫وای‌ وت‪.‬‬ ‫زیره‌ك كه‌مال كه‌ ته‌م���ه‌ن بچوكترین‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ مه‌كته‌ب���ی‌ سیاس���ی‌ ئ���ه‌و‬ ‫حزبه‌یه‌‌و خۆی‌ هه‌ڵنه‌بژارده‌وه‌‪ ،‬له‌باره‌ی‌‬ ‫خۆهه‌ڵنه‌بژاردن���ه‌وه‌ی‌ رایگه‌یان���د "‪10‬‬ ‫ساڵه‌ له‌س���ه‌ركردایه‌تی‌ ئه‌و حزبه‌م‌و بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ پرۆس���ه‌ی‌ دیموكراسی‌ به‌رده‌وام‬ ‫بێت له‌ناو ئێمه‌دا‌و وه‌ك���و پابه‌ندبونێك‬ ‫به‌پرۆس���ه‌ی‌ دیموكراس���یه‌وه‌ كشامه‌وه‌‌و‬ ‫خۆم هه‌ڵنه‌بژارد"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"من گه‌ش���بین‌و متمانه‌م به‌و‬ ‫گه‌ن���ج‌و خوێنه‌ تازانه‌ هه‌یه‌ كه‌ هاتونه‌ته‌‬ ‫ناو كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندی‌ بۆیه‌ ش���وێنم بۆ‬ ‫چۆڵكردن‌و ده‌نگیشم پێدان"‪.‬‬

‫ئه‌و له‌و بڕوایه‌دایه‌ كه‌ ئه‌دای‌ حزبایه‌تی‌‬ ‫ده‌بێت گۆڕانكاری‌ به‌سه‌ردابێت‌و له‌ئاست‬ ‫به‌رپرسیارێتی‌ دۆخه‌كه‌ بێت‪ .‬له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫وت���ی‌ "ده‌بێت حزب���ه‌كان له‌پرۆس���ه‌ی‌‬ ‫به‌حزبیكردن‌و توندڕه‌وی‌ حزبی‌‌و زاڵكردنی‌‬ ‫گوتاری‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌ حزبی‌ به‌سه‌ر هه‌مو‬ ‫كایه‌كانی‌ تردا دوربكه‌ونه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"ئه‌وله‌ویه‌ت له‌المان ئه‌وه‌بێت‬ ‫ك���ه‌ گوت���اری‌ سیاس���یمان گوتارێكی‌‬ ‫نیشتیمانی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌ بێت‌و به‌رگریكردن‬ ‫بێت له‌كوردستان‌و له‌ئاستی‌ ناوخۆشماندا‬ ‫ده‌بێ���ت هه‌مو هه‌وڵێكمان به‌ئاراس���ته‌ی‌‬ ‫به‌رفراوانكردنی‌ پرۆس���ه‌ی‌ دیموكراسی‌‌و‬ ‫ئازادی‌‌و پێكه‌وه‌ژیان بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و جه‌غتی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌‬ ‫ده‌بێت كۆمیت���ه‌ی‌ ناوه‌ندی‌ نوێی حزبی‌‬ ‫ش���یوعی‌ ئه‌و ره‌خنه‌‌و س���ه‌رنج‌و ده‌نگه‌‬ ‫ناڕازییانه‌ی‌ كه‌ هه‌یه‌ له‌به‌رچاو بگرن‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"حزبێك توان���ای‌ گۆڕین���ی‌‬ ‫س���كرتێری‌ هه‌بێت‌و له‌كۆنگ���ره‌دا زیاتر‬ ‫له‌نی���وه‌ی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ بگۆڕێ���ت‌و‬ ‫كۆنگره‌یه‌ك به‌ئارام���ی‌ به‌ڕێوه‌ ببات له‌و‬ ‫بڕوای���ه‌دام حزب ده‌رگایه‌ك���ی‌ كردۆته‌وه‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ دیالۆگ���ه‌كان بهێنرێنه‌وه‌ ناو‬ ‫هه‌ناوی‌ حزب خۆی‌"‪.‬‬ ‫"زۆرج���ار نه‌بون���ی‌ دیموكراس���یه‌تی‌‬ ‫ناوخۆیی‌ واده‌كات خه‌ڵك له‌ده‌ره‌وه‌ قسه‌‬ ‫بكات" زیره‌ك كه‌مال وای‌ وت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌له‌ناو‬ ‫حزبه‌كه‌یدا ده‌رگا كراوه‌یه‌ بۆ ره‌خنه‌گرتن‬ ‫له‌س���كرتێر‌و جێگری‌ سكرتێر‌و مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاسی‌‌و سه‌ركردایه‌تی‌ حزب‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"داوا له‌و ده‌نگ���ه‌ ناڕازییانه‌‬ ‫ده‌كه‌م بگه‌ڕێنه‌وه‌ ناو حزب‌و به‌س���ه‌رنج‌و‬ ‫ره‌خنه‌ی‌ به‌جێ‌ هاوكاری‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫نوێی‌ حزبه‌كه‌یان بك���ه‌ن‌و له‌و رێگه‌یه‌وه‌‬ ‫ده‌توانرێ���ت رۆڵی‌ حزبی‌ ش���یوعی‌ پته‌و‬ ‫بكرێت"‪.‬‬ ‫زی���ره‌ك كه‌م���ال وه‌رگرتنی‌ پۆس���تی‌‬ ‫سكرتێری‌ حزب له‌الیه‌ن د‪.‬كاوه‌ مه‌حمود‬ ‫به‌شایسته‌ی‌ ئه‌و زانی‌‌و وتی‌"د‪.‬كاوه‌ جگه‌‬ ‫له‌وه‌ی‌ هاوڕێیه‌ك���ی‌ ئازیزمه‌‌و ئه‌و پیاوه‌‬ ‫بۆ خۆی‌ پێشمه‌رگه‌یه‌كی‌ كۆنه‌‌و ده‌مێكه‌‬ ‫له‌ن���او حزب���ی‌ ش���یوعیدایه‌‌و توانایه‌كی‌‬ ‫باش���ی‌ هه‌ی���ه‌‌و پیرۆزبای���ی‌ لێده‌كه‌م‌و‬

‫ئه‌ندامێكی‌ پێشو ‌ی‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‪ :‬داوا‬ ‫له‌ده‌نگه‌ ناڕازییه‌كان‬ ‫ده‌كه‌م بگه‌ڕێنه‌وه‌ ناو‬ ‫حزب‬ ‫داواش له‌كۆمیت���ه‌ی‌ ناوه‌ن���دی‌ ح���زب‬ ‫ده‌كه‌م كه‌ پاڵپش���تی‌ بك���ه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫سه‌ركه‌وتوبێت"‪.‬‬ ‫ی ناوه‌ن���دی‌‬ ‫وتیش���ی‌"مادام كۆمیت���ه‌ ‌‬ ‫بڕیاری‌ بۆ داوه‌ بكرێته‌ س���كرتێری‌ حزب‬ ‫متمان���ه‌م پێیه‌تی‌‌و ئه‌گ���ه‌ر له‌كۆمیته‌ی‌‬ ‫ناوه‌ندیش بومایه‌ ده‌نگم پێده‌دا"‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د چۆمانی‌ كه‌ سكرتێری‌ یه‌كێتی‌‬ ‫گش���تی‌ قوتابیان‌و به‌ڕێوه‌به‌ری‌ نوسینی‌‬ ‫رۆژنامه‌ی‌ رێگای‌ كوردس���تان زمانحاڵی‌‬ ‫حزب���ی‌ ش���یوعی‌‌و ئه‌ندام���ی‌ كۆمیته‌ی‌‬ ‫مه‌حه‌ل���ی‌ هه‌ولێ���ری‌ ئ���ه‌و حزب���ه‌ بوه‌‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت "كۆنگره‌ له‌ژیانی سیاسی‬ ‫هه‌ر حزبێكدا‪ ،‬به‌ئامانجی خۆنوێكردنه‌وه‌و‬

‫خۆڕێكخستنه‌وه‌یه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"كۆنگره‌ له‌نێ���و ك���ۆی هێز‌ه‬ ‫سیاس���ییه‌كاندا تائاستێكی زۆر نه‌بوه‌ته‌‬ ‫مای���ه‌ی گۆڕانكارییه‌ك���ی چۆنایه‌ت���ی‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی چه‌ندایه‌تی‌و دابه‌زاندنی چه‌ند‬ ‫كه‌سێك و س���ه‌ركه‌وتنی هه‌ندێكی دیكه‌‬ ‫بوه‌!"‬ ‫ئام���اژه‌ به‌وه‌ش���ده‌كات كۆنگره‌ی���ه‌ك‬ ‫نه‌بێت���ه‌ ده‌ركه‌وت���ن‌و هاتن���ه‌ مه‌یدانی‬ ‫خه‌باتی سیاسی‌و چاالكی جه‌ماوه‌رییانه‌‪،‬‬ ‫له‌باری چه‌ندایه‌تی حزب گه‌ش���ه‌ نه‌كات‪،‬‬ ‫كاریگ���ه‌ری له‌س���ه‌ر گۆڕانكاریی���ه‌كان‬ ‫نه‌بێ���ت‪ ،‬بێگوم���ان پێویس���ت نییه‌"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ حزبی‬ ‫كوردی كه‌ روئیایه‌كی سیاس���ی و فكری‬ ‫و مه‌تڵه‌ب���ی رون���ی بۆكۆمه‌ڵگه‌ نه‌بێت‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت ئیراده‌ی چاكسازی‌و گۆڕانكاری‬ ‫نێوخۆی حزبی نه‌بێت‪ ،‬كۆنگره‌ ناتوانێت‬ ‫له‌به‌ربه‌س���ته‌كان بیپه‌ڕێنێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫بۆهه‌مو حزبه‌كا ن وایه‌"‪.‬‬ ‫له‌ده‌رهاویش���ته‌‬ ‫وتیش���ی‌"یه‌ك‬ ‫سه‌یره‌كانی سیاسه‌تكردن له‌كوردستاندا‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ خیتاب���ی سیاس���ی‌و به‌رنامه‌ی‬ ‫سیاس���ی زۆر له‌حزب���ه‌كان وه‌ك گوڵی‬ ‫الوالو لێ���ك ئ���ااڵون! هه‌موی���ان ب���اس‬ ‫له‌دادگه‌ری و ئازادی‌و دیموكراس���ییه‌ت‌و‬ ‫مافی م���رۆڤ ده‌كه‌ن‪ ،‬كه‌چ���ی ئه‌وه‌ش‬ ‫حاڵی مه‌مله‌كه‌تی قه‌یران!"‬ ‫"كۆنگ���ره‌‪ ،‬فیك���ره‌‪ ،‬تێگه‌یش���تنه‌‪،‬‬ ‫هه‌ڵسه‌نگاندن‌و خوێنده‌وه‌یه‌كی عه‌قاڵنی‌و‬ ‫بابه‌تییانه‌ی دیارده‌و ئاریشه‌كانی دوێنێ‌‌و‬ ‫ئێس���تاو داهات���وه‌‪ ،‬خ���ۆ ره‌خنه‌كردنه‌‪،‬‬ ‫به‌خۆداچونه‌وه‌ی���ه‌‪ ،‬ره‌نگڕێ���ژی پ�ل�ان‌و‬ ‫به‌رنام���ه‌ی نوێیه‌‪ ،‬ئاخ���ر ره‌خنه‌ له‌خۆ‬ ‫نه‌گیرێ���ت‌و ده‌س���ت نه‌خرێت���ه‌ س���ه‌ر‬ ‫برینه‌كانی حزب‪ ،‬كۆنگره‌ له‌پێناو كۆنگره‌‬ ‫ده‌بێت" محه‌مه‌د چۆمانی‌ وای‌ وت‪.‬‬ ‫حزبی ش���یوعی كوردس���تان له‌ ‪30‬ی‬ ‫حوزه‌یران���ی ‪ 1993‬له‌كۆنگ���ره‌ی دوه‌می‬ ‫هه‌رێم���ی كوردس���تانی حزبی ش���یوعی‬ ‫عێراق‪ ،‬راگه‌یه‌نرا‌و له‌كۆنگره‌كانی‌ پێشودا‬ ‫هه‌ری���ه‌ك له‌ عومه‌ر عه‌لی ش���ێخ عه‌لی‬ ‫‪ 2004-1994 ،1993‬كه‌ری���م ئه‌حم���ه‌د‪،‬‬ ‫‪ 2016-2004‬كه‌مال شاكر‪ ،‬سكرتێری‌ ئه‌و‬ ‫حزبه‌ بون‪.‬‬

‫ئا‪ :‬ئاودێر محه‌مه‌د‪ ،‬خانه‌قین‬ ‫له‌گه‌ڵ نزیكبونه‌وه‌ی كۆتایی هاتنی رۆژه‌كانی‬ ‫مانگی ‪10‬ی ئه‌مساڵ له‌قه‌زای خانه‌قین ته‌رمی‬ ‫پاسه‌وانی پاركێك دۆزرایه‌وه‌ كه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫چه‌ند كه‌سێكی‌ نه‌ناسراوه‌وه‌ كوژرا بو‪ ،‬كه‌‬ ‫كوردێكی شیعه‌ مه‌زهه‌ب بو‪ ،‬به‌ته‌نیا ژیانی‬ ‫به‌سه‌ر ده‌بردو هاوڕێكانیشی‌ زۆرجار كه‌سانی‬ ‫منداڵ بون‪ ،‬ئاسایشیش جه‌خت ده‌كاته‌وه‌‬ ‫هۆكاری كوشتنه‌كه‌ی كێشه‌ی كۆمه‌اڵیه‌تیه‌‬ ‫نه‌ك كرده‌وه‌ی تیرۆریستی‪.‬‬ ‫عه‌لی محه‌مه‌د كه‌ پیشه‌ی كرێكاریه‌و كه‌سی‬ ‫به‌ئامانجكراوی له‌نزیكه‌وه‌ ده‌ناسی به‌هۆی كاری‬ ‫پاكردنه‌وه‌و كرێكاری له‌خانه‌قین‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی‬ ‫راگه‌یاند حه‌قی ئیس���ماعیل هه‌میشه‌و هه‌رده‌م‬ ‫له‌ده‌وامی ش���ه‌وانه‌ی خۆیدا به‌ ش���ێوه‌یه‌كی‬ ‫گونجاو ده‌وامی ده‌كرد تا دواس���اتی ته‌مه‌نی‬ ‫له‌نێو پاركێكی گه‌ڕه‌كی كرێكاراندا كوژرا‪.‬‬ ‫ئه‌و وت���ی‌ "ناوبراو هه‌میش���ه‌ گورج‌وگۆڵ و‬ ‫ده‌مبه‌خه‌نده‌ بو‪ ،‬نه‌شمانبیس���تبو شه‌ڕبكات‌و‬ ‫ده‌نگی له‌گه‌ڵ كه‌سی دیكه‌دا هه‌بێ‪.‬‬ ‫س���ه‌اڵح مه‌حمود كه‌ فه‌رمانبه‌ره‌و هه‌ندێك‬ ‫نزیكه‌ له‌ماڵی (حه‌قی ئیسماعیل) به‌ئاوێنه‌ی‬ ‫راگه‌یاند" سااڵنێكی دورو درێژه‌ حه‌قی به‌ته‌نیا‬ ‫ژی���ان ده‌گوزره‌ێنێ‌و ئه‌گه‌رچی ته‌مه‌نی نزیكی‬ ‫په‌نجا ساڵ ده‌بو ژنی نه‌خواستبو‪.‬‬ ‫ه���اوكات ئام���اژه‌ی بۆئه‌وه‌ك���رد "ناوبراو‬ ‫هه‌میش���ه‌ ئاماده‌ی مه‌راس���یمی عاشورا ده‌بو‬ ‫چونكه‌ ناوبراو به‌مه‌زهه‌ب كوردی شیعه‌ بو‪.‬‬ ‫هاوكات باسی له‌وه‌كرد " جۆری كوشتنه‌كه‌ی‬ ‫زۆر گوماناویه‌ ده‌كرێ پۆلیس ئه‌نجامده‌ری ئه‌و‬ ‫تاوانه‌ بدۆزێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی مایه‌ی تێڕامانه‌ بێباكی كه‌س���ه‌كانی‬ ‫حه‌قیه‌ چونكه‌ نه‌ بۆ پۆلیس‌و نه‌ بۆ میدیاكانیش‬ ‫نایانه‌وێ قسه‌ له‌سه‌ر كوڕه‌كه‌یان بكه‌ن‪.‬‬ ‫عه‌مید ئازاد عیس���ا‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری پۆلیسی‬ ‫ق���ه‌زای خانه‌قی���ن‪ ،‬به‌ئاوێن���ه‌ی راگه‌یان���د‪،‬‬ ‫پاش كوش���تنی به‌گولله‌ ته‌رمی ئه‌و هاواڵتیه‌‬ ‫(حه‌قی ئیس���ماعیل) له‌دایكبوی ساڵی ‪1969‬‬ ‫ك���ه‌ به‌نه‌ته‌وه‌ كورده‌‪ ،‬ل���ه‌ پاركێكی خانه‌قین‬ ‫دۆزرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫وتیشی ‪ ،‬پۆلیس له‌سه‌ر ئه‌و تاوانه‌ كه‌سی‬ ‫ده‌س���تگیر نه‌ك���ردوه‌ س���ه‌رباری به‌رده‌وامی‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌كان‪ ،‬ه���اوكات كه‌سوكاریش���ی‬

‫سكااڵیان له‌سه‌ر كه‌س تۆمار نه‌كردوه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری پۆلیس���ی ق���ه‌زای خانه‌قین‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌ ك���رد‪ ،‬ئه‌وه‌ یه‌كه‌م حاڵه‌تی‬ ‫كوش���تنی له‌و جۆره‌یه‌ له‌ش���وێنێكی گشتی‌و‬ ‫له‌نێو پارك كه‌ ئه‌مس���اڵ له‌س���نوری قه‌زای‬ ‫خانه‌قین تۆماركرابێ‪.‬‬ ‫سیروان خانه‌قینی كه‌ دوكانداره‌ له‌خانه‌قین‪،‬‬ ‫له‌باره‌ی كه‌س���ی كوژراوه‌وه‌ باسی له‌وه‌كرد "‬ ‫ئه‌وان ته‌نیا سه‌رنجیان له‌سه‌ر خۆگوڕینی ئه‌و‬ ‫كوڕه‌ بو‪ ،‬چونكه‌ به‌دیمه‌نی فلیمه‌ بیانیه‌كان‌و‬ ‫هه‌میشه‌ ئاماده‌ بۆ جه‌نگ ده‌رده‌كه‌وت‪.‬‬ ‫كارزان محه‌م���ه‌د‪ ،‬وه‌ك توێژه‌رێك له‌باره‌ی‬ ‫خۆبه‌دورگرتن���ی به‌ش���ێكی زۆری گه‌نجان���ی‬ ‫خانه‌قین له‌پرۆسه‌ی هاوسه‌رگیری‌و تاته‌مه‌نێكی‬ ‫زۆر هه‌ندێك ج���ار لێكه‌وته‌و تیڕوانینی چاوی‬ ‫كۆمه‌ڵ���ی لێده‌كه‌وێته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ كوش���تنی ئه‌و‬ ‫جۆره‌ كه‌سانه‌ش مایه‌ی پرسیارن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌ هه‌وڵی���دا له‌رێگ���ه‌ی ئاسایش���ی‬ ‫خانه‌قینه‌وه‌ هۆكاری كوشتنی ئه‌و پاسه‌وانه‌ی‬ ‫پارك���ی گه‌ڕه‌ك���ی كرێ���كاران بزان���ێ به‌اڵم‬ ‫ئ���ه‌وان ته‌نی���ا جه‌ختی���ان له‌وه‌ك���رده‌وه‌ كه‌‬ ‫هۆكاری كوش���تنه‌كه‌ی په‌یوه‌ندی به‌كردوه‌ی‬ ‫تیرۆریس���تیه‌وه‌ نیه‌و ئه‌وان ل���ه‌وه‌ دڵنیان كه‌‬ ‫بابه‌ته‌كه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌‪.‬‬ ‫په‌یوه‌س���ت به‌پرس���ی كوش���نی پاسه‌وانی‬ ‫پاركه‌كه‌ی خانه‌قین‪ ،‬ئاوێنه‌ ئه‌وه‌ی زانیوه‌ كه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی ئه‌و بابه‌ته‌ی به‌ڵێڵی هێشته‌وه‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ك���ه‌ ناوبراو هاورێیه‌تی كه‌س���انی زۆر منداڵی‬ ‫ده‌ك���ردو منداڵیش له‌و ته‌مه‌ن���ه‌دا چاوه‌ڕوانی‌‬ ‫ئه‌وه‌یان لێناكرێ تاوان ئه‌نجام بده‌ن‪.‬‬

‫عەلی محەمەد‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫ ‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪www.niqash.org‬‬

‫‪7‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫ئه‌زموونه‌ تاڵه‌كه‌‬

‫كه‌ركوك رێگای‌ حه‌ویج ‌ه كورت ده‌كاته‌وه‌‬

‫نقاش‪ ،‬ژیار محه‌مه‌د له‌گه‌ڵ شااڵو محەمەد‬ ‫په‌ندێكی‌ به‌ناوبانگ هه‌یه‌ كه‌ ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌و‬ ‫ده‌رگایه‌ی‌ ره‌شه‌بای‌ لێوه‌ دێت دایبخه‌و‬ ‫بحه‌وێره‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئێستا كه‌ركوكییه‌كان‬ ‫ده‌یانه‌وێت خه‌مێك له‌داخستنی‌ ئه‌و‬ ‫ده‌رگایه‌ بخۆن كه‌ له‌حه‌ویجه‌وه‌ دێته‌‬ ‫سه‌ر شاره‌كه‌یان‪.‬‬ ‫به‌ره‌به‌یان���ی‌ هه‌ین���ی‌ راب���ردوو‬ ‫كه‌ركوكییه‌كان به‌ده‌نگی‌ ته‌قه‌ی‌ هێرش��� ‌ی‬ ‫كتوپڕی‌ چه‌كدارانی‌ داعش به‌خه‌به‌ر هاتن‬ ‫كه‌ به‌لێشاو خۆیان گه‌یاندبووه‌ ناو شاره‌كه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و چه‌كدارانه‌ ك���ه‌ به‌پێی‌ راگه‌یه‌ندراوی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایشی‌ كوردستان ژماره‌یان‬ ‫نزیكه‌ی‌ ‪ 100‬چه‌كدارب���ووه‌و له‌حه‌ویجه‌وه‌‬ ‫چووبوونه‌ شاره‌كه‌‪ ،‬له‌چه‌ند جێگایه‌ك تا‬ ‫نیوه‌ڕۆی‌ رۆژی‌ ش���ه‌ممه‌ به‌رگریان كردو‬ ‫دواتر به‌ش���ێكیان كوژران‌و ژماره‌یه‌كی‌ تر‬ ‫ده‌ستگیركران‌و ئه‌وه‌ی‌ تریان هه‌ڵهاتن‪.‬‬ ‫ئه‌م رووداوه‌ له‌ن���او خه‌ڵكی‌ كه‌ركوكدا‬ ‫ناڕه‌زایی‌ قوڵی‌ دروس���تكردو لۆمه‌ی‌ هێزه‌‬ ‫سیاسییه‌كانیان كرد به‌وه‌ی‌ ئۆپه‌راسیۆنی‌‬ ‫ئازادكردن���ه‌وه‌ی‌ حه‌ویج���ه‌ دواخ���راوه‌و‬ ‫به‌وه‌ش مه‌ترسی‌ به‌رده‌وام له‌سه‌ر شاره‌كه‌‬ ‫دورست بووه‌‪.‬‬ ‫ق���ه‌زای‌ حه‌ویج���ه‌ ب���ه‌دووری‌ ‪ 55‬كم‬ ‫له‌باشوری‌ ڕۆژئاوای‌ كه‌ركوك یه‌كێكه‌ له‌و‬ ‫قه‌زایانه‌ی‌ كه‌ به‌رده‌وام به‌دۆخێكی‌ ئه‌منی‌‬ ‫ئاڵ���ۆزدا گوزه‌ری‌ ك���ردوه‌‪ ،‬له‌حوزه‌یرانی‌‬ ‫س���اڵی‌ ‪ 2014‬كه‌وتۆت���ه‌ ژێر ده‌س���ه‌اڵتی‌‬

‫چه‌كدارانی‌ داعش‪ ،‬له‌و كاته‌وه‌ هێزه‌كانی‌‬ ‫پێش���مه‌رگه‌‪ ،‬هاوپه‌یمان���ان‪ ،‬حه‌ش���د ‌ی‬ ‫نیش���تمانی‌‪ ،‬حه‌شدی‌ ش���ه‌عبی‌ ناكۆكن‬ ‫له‌سه‌ر كۆنترۆڵكردنه‌وه‌ی‌ قه‌زاكه‌‪.‬‬ ‫حه‌شدی‌ نیشتیمانی‌ كه‌ هێزێكی‌ سونه‌ی‌‬ ‫ناوچه‌كه‌ی���ه‌‪ ،‬م���اوه‌ی‌ س���اڵێكه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراقیه‌وه‌ مه‌شقیان پێده‌كرێت‬ ‫قبوڵیان نه‌ده‌كرد حه‌ش���دی‌ شه‌عبی كه‌‬ ‫زۆرینه‌ی‌ چه‌كداره‌كانی‌ عه‌ره‌ب‌و توركمانی‌‬ ‫شیعه‌ مه‌زهه‌بن له‌ئازادكردنه‌وه‌ی حه‌ویجه‌‬ ‫به‌ش���دار ب���ن‪ ،‬ئه‌مه‌ش یه‌كێ���ك بوو له‌و‬ ‫گرفتانه‌ی‌ كه‌ كۆنترۆڵكردنه‌وه‌ی‌ حه‌ویجه‌ی‌‬ ‫دواخس���ت‪ ،‬به‌اڵم دوای‌ ڕوداوه‌كه‌ی‌ ‪21‬ی‌‬ ‫ئ���ه‌م مانگه‌‪ ،‬هێ���زه‌ ئه‌منیه‌كانی‌ ناوه‌ندو‬ ‫هه‌رێ���م داوایانكرد ناكۆكیی���ه‌كان به‌الوه‌‬ ‫بنرێت‌و قه‌زای‌ حه‌ویجه‌ ئازاد بكرێت‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ به‌یاننامه‌یه‌كی‌ ئاژانسی پاراستن‌و‬ ‫زانیاری س���ه‌ر به‌ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایش���ی‌‬ ‫هه‌رێم كه‌ له‌ب���اره‌ی‌ روداوه‌كه‌ی‌ كه‌ركوك‬ ‫ب�ڵ�اوی‌ كردۆت���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ خراوه‌ته‌ڕوو‬ ‫"به‌مه‌به‌ستی كه‌مكردنه‌وه‌ی گوشار له‌سه‌ر‬ ‫سه‌ركردایه‌تی داعش له‌شاری موسڵ‌و بۆ‬ ‫تێكدانی باری سه‌قامگیریی كه‌ركوك" ئه‌م‬ ‫هێرشه‌ ئه‌نجام دراوه‌‪.‬‬ ‫له‌به‌یاننامه‌ك���ه‌دا هات���ووه‌ "گروپ���ی‬ ‫تیرۆریس���تیی داعش له‌ رۆژی ‪١٥‬ی ‪١٠‬ی‬ ‫‪ ،٢٠١٦‬پیالنی هێرش���كردنه‌ سه‌ر شاری‬ ‫كه‌ركوكی داڕش���تووه‌ به‌س���ه‌ركردایه‌تی‬ ‫(ئه‌ب���و ئه‌حمه‌د) ك���ه‌ به‌رپرس���ی ئه‌م‬ ‫ئۆپه‌راس���یۆنه‌یه‌‪ ،‬له‌نیوه‌ش���ه‌وی‪٢١‬ی‬ ‫‪١٠‬ی ‪ )١٠٠( ،٢٠١٦‬چه‌ك���داری داع���ش‪،‬‬

‫له‌حه‌ویجه‌وه‌ نێردران بۆ سنوری داقوق‌و‬ ‫له‌وێشه‌وه‌ به‌حه‌وت پاسی نه‌فه‌رهه‌ڵگری‬ ‫بچ���وك له‌س���ه‌عات س���ێی به‌ره‌به‌یان‪،‬‬ ‫گه‌یه‌ندران���ه‌ ناو ش���اری كه‌رك���وك‪ .‬ئه‌م‬ ‫(‪ )١٠٠‬چه‌ك���داره‌ هاوكاری���ی كرابون بۆ‬ ‫هاتنه‌ ناوه‌وه‌یان ب���ۆ كه‌ركوك‪ ،‬چه‌كداره‌‬ ‫تیرۆریس���ته‌كان هه‌ڵبژارده‌ی���ه‌ك ب���وون‬ ‫له‌كه‌تیب���ه‌ ئینغماس���ی‌و خۆكوژییه‌كانی‬ ‫داعش‪ ،‬به‌سه‌ر پێنج گروپی (‪ )٢٠‬كه‌سی دا‬ ‫بۆ داگیركردنی بینای پارێزگای كه‌ركوك‪،‬‬ ‫پۆلیسی فریاكه‌وتنی كه‌ركوك‪ ،‬شكاندنی‬ ‫زیندان���ه‌كان‌و به‌ردان���ی تیرۆریس���تانی‬ ‫داعش له‌ كه‌ركوك‌و ده‌ستبه‌سه‌رداگرتنی‬ ‫فه‌رمانگه‌ ئه‌منی‌و بینا به‌رزه‌كانی كه‌ركوك‬ ‫دابه‌شكرابوون"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ئام���اژه‌ به‌وه‌ش ك���راوه‌ كه‌‬ ‫"ئه‌ب���و ئیس�ل�ام ئه‌می���ری س���ه‌ربازیی‬ ‫ویالیه‌تی كه‌رك���وك‌و گرنگترین ئه‌ندامی‬ ‫گروپه‌ك���ه‌و چه‌ندین گه‌وره‌ تیرۆریس���تی‬ ‫تر‪ ،‬ده‌س���تگیركران‌و ئێستا له‌به‌رده‌ستی‬ ‫هێزه‌كان���ی ده‌زگای دژه‌ تیرۆردان"‌و ‪48‬‬ ‫ته‌رمی‌ داعش���ییه‌كان كه‌وتوونه‌ته‌ ده‌ست‬ ‫هێزه‌ ئه‌منییه‌كان‪.‬‬ ‫جه‌خت كردنه‌وه‌ی‌ هێ���زه‌ ئه‌منییه‌كان‬ ‫له‌وه‌ی‌ ئه‌م مه‌ترس���ییه‌ گه‌وره‌یه‌ به‌هۆی‌‬ ‫حه‌ویجه‌وه‌ دروس���ت ب���ووه‌‪ ،‬وایكردووه‌‬ ‫ئێس���تا زیاتر له‌جاران باسی‌ ئازادكردنی‌‬ ‫ئه‌و شاره‌ بكرێت‪.‬‬ ‫ش���وان حه‌مه‌غه‌ریب فه‌رمانده‌ی لیوای‬ ‫دووی هێزی پێش���مه‌رگه‌ی‌ كوردس���تان‬ ‫به‌"نیق���اش"ی‌ وت "كۆده‌نگیه‌ك له‌نێوان‬

‫ته‌واوی‌ هێزه‌ ئه‌مینه‌كان دروس���ت بووه‌‬ ‫ك���ه‌ ده‌بێ���ت له‌نزیكترین كات���دا قه‌زا ‌ی‬ ‫حه‌ویج���ه‌ كۆنت���رۆڵ بكرێت���ه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ڕوداوه‌ك���ه‌ی‌ ‪21‬ی‌ مانگ س���ه‌لماندی‌ كه‌‬ ‫داعش له‌حه‌ویجه‌وه‌ چاوی‌ له‌سه‌ر تێكدانی‌‬ ‫ئارامی‌ ناوشاری‌ كه‌ركوكه‌"‪.‬‬ ‫پێده‌چێت ورده‌ ورده‌ ئاماده‌كارییه‌كانی‌‬ ‫ئازادكردنی‌ حه‌ویجه‌ كه‌وتبێته‌ س���ه‌ر پێی‌‬ ‫خ���ۆی‌‪ ،‬چونكه‌ له‌وباری���ه‌وه‌ جه‌بار یاوه‌ر‬ ‫ئه‌مینداری گشتی‌ وه‌زاره‌تی‌ پێشمه‌رگه‌ی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تان به‌"نیق���اش"ی وت‬ ‫"له‌گ���ه‌ڵ حكومه‌ت���ی فیدراڵ���ی عێ���راق‬ ‫ڕێكه‌وتوی���ن به‌هه‌ماهه‌نگ���ی هێزه‌كانیان‬ ‫كه‌ ئ���ه‌وان له‌ناوچ���ه‌ی تكریته‌وه‌و هێزی‬ ‫پێشمه‌رگه‌ش له‌رۆژئاواو باكوری رۆژئاواوه‌‬ ‫حه‌ویجه‌ ئازاد ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچ���ی به‌رپرس���ان واده‌یه‌ك���ی‌‬ ‫دیاریكراو باس ناكه‌ن بۆ ده‌س���تپێكردنی‌‬ ‫ئه‌و ئۆپه‌راسیۆنه‌‪ ،‬به‌اڵم پاشگه‌زبونه‌ته‌وه‌‬ ‫له‌و بیرۆكه‌یه‌ی‌ گرتنه‌وه‌ی‌ قه‌زای‌ حه‌ویجه‌‬ ‫بكه‌وێته‌ دوای‌ كۆنترۆڵكردنه‌وه‌ی‌ موسڵ‪.‬‬ ‫ئه‌ب���و ڕه‌زا نه‌ج���ار به‌رپرس���ی‌‬ ‫میحوه‌ری‌ باش���وری‌ هێزه‌كانی‌ حه‌ش���دی‌‬ ‫ش���ه‌عب ‌ی له‌كه‌ركوك به‌"نیق���اش"ی وت‬ ‫"كۆنترۆڵكردنه‌وه‌ی‌ موس���ڵ ئاسان نیه‌‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ پالن هه‌ی���ه‌ كه‌ ق���ه‌زای‌ حه‌ویجه‌‬ ‫كۆنترۆڵ بكرێته‌وه‌‪ ،‬چونك���ه‌ ئه‌و قه‌زایه‌‬ ‫مه‌ترس���ی‌ له‌س���ه‌ر كه‌ركوك‌و ده‌وروبه‌ری‌‬ ‫دروست كردووه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ زانیارییه‌كان���ی‌ "نیق���اش"‬ ‫ك���ه‌ له‌س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ب���ااڵی‌ ئه‌من���ی‌‬

‫وه‌ریگرت���ووه‌‪ ،‬له‌كۆبونه‌وه‌ی‌ ش���ه‌ممه‌ی‌ بب���وه‌ ناوچه‌یه‌ك بۆ ناردن���ی‌ ئۆتۆمبێلی‌‬ ‫ڕابردوو كه‌ هه‌ری���ه‌ك له‌نه‌جمه‌دین كه‌ریم بۆمبڕێژك���راو كه‌س���ی خۆكوژ ب���ۆ نێو‬ ‫پارێ���زگاری‌ كه‌رك���وك‌و ه���ادی‌ عامری‌ كه‌رك���وك‪ ،‬به‌جۆرێ���ك تا پێ���ش ئه‌وه‌ی‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ ڕێكخراوی‌ ب���ه‌درو ئه‌بومه‌هدی‌ س���نوره‌كان ده‌روبه‌ری‌ كه‌ركوك بكه‌وێته‌‬ ‫موهه‌ندس جێگری‌ س���ه‌رۆكی‌ ده‌س���ته‌ی‌ ژێر ده‌س���ه‌اڵتی‌ پێش���مه‌رگه‌‪ ،‬ش���اره‌كه‌‬ ‫حه‌ش���دی‌ ش���ه‌عبی‌ عێ���راق له‌كه‌ركوك زۆرترین ته‌قینه‌وه‌ی‌ تێدا ئه‌نجامده‌درا‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د عه‌سكه‌ری‌ ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫به‌ش���داربوون‪ ،‬ئاماژه‌یان بۆ ئه‌وه‌ كردووه‌‬ ‫ده‌بێت پێش س���اڵی‌ نوێ‌ قه‌زای‌ حه‌ویجه‌ پارێ���زگای‌ كه‌ركوك به‌"نیق���اش"ی‌ وت‬ ‫"ئه‌گه‌ر حه‌ویجه‌ به‌ته‌واوه‌تی پاكبكرێته‌وه‌‬ ‫كۆنترۆڵ بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌به‌رانبه‌ریش���دا به‌رپرسانی‌ سه‌ربازی ئه‌وا ئارامی‌ زیاتر بۆ كه‌ركوك ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئام���اژه‌ به‌ئاماده‌كارییه‌كان���ی‌ گرتنه‌وی‌ چونكه‌ مه‌ترس���ی‌ تیرۆر له‌سه‌ر كه‌ركوك‬ ‫حه‌ویجه‌ ده‌ك��� ‌هن‌و پێیانوایه‌ له‌ئێس���تا كه‌م ده‌بێت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌بێ���ت پالنمان‬ ‫ئاس���انتر نیه‌ بۆ كۆنترۆڵكردنه‌وه‌ی‌‪ ،‬به‌و هه‌بێت بۆ ئیداره‌دانی‌ قه‌زاكه‌"‪.‬‬ ‫عه‌س���كه‌ری‌ وتیشی "خه‌ڵكی حه‌ویجه‌و‬ ‫پێیه‌ی‌ قه‌زاكه‌ گه‌مارۆدراوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش دوای‬ ‫ئه‌وه‌ی سوپای عێراقی‌‌و هێزی‌ پێشمه‌رگه‌ ئه‌و ناوچانه‌ به‌ په‌له‌ن بۆ كۆنتۆڵكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌ریه‌كه‌ له‌ناوچه‌كانی‌ گه‌یاره‌و شه‌رگاتی‌ قه‌زاكه‌ی���ان‪ ،‬چونكه‌ زۆرینه‌ی���ان ئاواره‌‬ ‫س���ه‌ر به‌موس���ڵ له‌باك���وره‌وه‌و هه‌روه‌ها ب���وون‌و ئه‌وانه‌ش��� ‌ی له‌ژێ���ر ده‌س���ه‌اڵتی‌‬ ‫ق���ه‌زای‌ بێجی‌ له‌رۆژئاواوه‌ له‌چنگی‌ داعش داعش ماونه‌ته‌وه‌ هه‌راس���ان بوون به‌سزا‬ ‫ده‌رهێنا به‌م پێی���ه‌ش په‌یوه‌ندی داعش تونده‌كانی‌ داعش"‪.‬‬ ‫ئێس���تا قسه‌ی‌ جدی‌ له‌س���ه‌ر چۆنێتی‌‬ ‫له‌حه‌ویجه‌وه‌ له‌گه‌ڵ موسڵ الواز بووه‌‪.‬‬ ‫لی���وا ڕه‌س���وڵ كه‌ركوكی‌ به‌رپرس���ی‌ ئیداره‌دانی‌ حه‌ویجه‌یه‌ پاش ئازادكردنی‌‪،‬‬ ‫میح���وه‌ری‌ چواری‌ كه‌ركوك���ی‌ هێزه‌كانی‌ چونك���ه‌ به‌پێ���ی‌ زانیارییه‌كانی‌ "نیقاش"‬ ‫پێش���مه‌رگه‌ به‌"نیق���اش"ی‌ وت "ئ���ه‌و زۆرێ���ك له‌هاواڵتیان���ی‌ حه‌ویج���ه‌ ل���ه‌وه‌‬ ‫به‌رنامه‌ی���ه‌ی كه‌ ب���ۆ حه‌ویج���ه‌ دانراوه‌ ده‌ترسن پاش رۆیش���تنی‌ داعش له‌الیه‌ن‬ ‫به‌رنامه‌یه‌كی تۆكمه‌یه‌و له‌هه‌موو الیه‌كه‌وه‌ پێشمه‌رگه‌و حه‌شدی‌ شه‌عبییه‌وه‌ تۆڵه‌یان‬ ‫هێرشی ده‌كرێته‌ سه‌ر چه‌كدارانی‌ داعش‪ ،‬لێبكرێت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ كه‌ ئه‌و ش���اره‌‬ ‫چونكه‌ پێشمه‌رگه‌و فڕۆكه‌ی هاوپه‌یمانان‌و له‌الی‌ ك���ورده‌كان ناوبانگێكی‌ "ره‌ش"ی‌‬ ‫فیرقه‌ی پێنجی‌ سوپاو پۆلیسی فیدراڵی‌و هه‌ی���ه‌‪ ،‬چونكه‌ مانگی‌ ش���وباتی‌ س���اڵی‌‬ ‫هێزه‌كانی حه‌ش���دی ش���ه‌عبی‌و حه‌شدی رابردوو داعش له‌ناو قه‌فه‌س���دا به‌ده‌یان‬ ‫پێشمه‌رگه‌ی‌ دیلی‌ له‌حه‌ویجه‌ نمایشكردو‬ ‫نیشتیمانی‌ به‌شدارده‌بن له‌شه‌ڕه‌كه‌دا"‪.‬‬ ‫ق���ه‌زای‌ حه‌ویجه‌‪ ،‬له‌س���ااڵنی‌ رابردودا له‌الیه‌ن خه‌ڵكه‌وه‌ به‌ردباران ده‌كران‪.‬‬

‫نزیكه‌ی‌ د‌ه هه‌زار بریندار هه‌یه‌‬

‫پێشمه‌رگ ‌ه تیماركاره‌کان‪ ..‬تاڵه‌مووی‌ نێوان مه‌رگ‌و ژیان‬

‫نقاش‪ ،‬ئیسماعیل عوسمان‬ ‫پزیشك‌و كارمه‌ندانی‌ ته‌ندروست ‌ی‬ ‫له‌كوردستان بۆ ئه‌وه‌ی‌ به‌هانای‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌وه‌ بچن‪ ،‬به‌ڕاده‌یه‌ك تێكه‌ڵی‌‬ ‫شه‌ڕی‌ داعش بوون كه‌ ئه‌وانیش‬ ‫سیفه‌تی‌ پێشمه‌رگه‌یان وه‌رگرتووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌چه‌كێكی‌ جیاوازه‌وه‌‪.‬‬ ‫هێمن جه‌وهه‌ر (‪ 20‬س����اڵ) سێ ساڵ ‌ه‬ ‫پێش����مه‌رگه‌یه‌‪ ،‬هه‌فته‌ی‌ رابردوو له‌كاتی‌‬ ‫گه‌یاندنی‌ بۆ نه‌خۆش����خانه‌ی‌ فریاكه‌وتنی‌‬ ‫سلێمانی‌ خوێن له‌قاچ‌و به‌شی خواره‌وه‌ی‬ ‫چه‌ناگه‌ی ده‌چۆڕا‪ ،‬په‌رستارو دكتۆره‌كان‬ ‫زوو زوو خوێن����ی ناوده‌می����ان پ����اك‬ ‫ده‌كرده‌وه‌و دوای چاره‌سه‌ری سه‌ره‌تایی‬ ‫راسته‌وخۆ ره‌وانه‌ی‌ به‌شی نه‌شته‌رگه‌یان‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫دوای دوو رۆژ له‌نه‌ش����ته‌رگه‌ریه‌كه‌ی‪،‬‬ ‫په‌یامنێ����ری‌ "نیق����اش" هێمن����ی‌‬ ‫له‌نه‌خۆش����خانه‌ی‌ (ش����ار) بینییه‌وه‌ كه‌‬ ‫چه‌ناگه‌ی دورابوه‌وه‌و باری ته‌ندروس����تی‬ ‫جێگیر ب����وو‪ ،‬به‌ده‌نگێكی پچ����ڕ پچڕ ‪-‬‬ ‫نه‌یده‌توانی ده‌می به‌ته‌واوه‌تی بجوڵنێت‬ ‫ وت����ی "له‌باش����وری كه‌رك����وك له‌كاتی‬‫ئاماده‌كاری����دا بووین بۆ رووبه‌روبونه‌وه‌ی‌‬ ‫داعش‪ ،‬فرۆكه‌یه‌كی‌ نه‌ناسراو بۆردومانی‌‬ ‫كردین‪ ،‬دوو شه‌هیدو چه‌ند بریندارێكمان‬ ‫هه‌بوو‪ ،‬له‌رێ����گای ئۆتۆمبێلی تایبه‌ته‌وه‌‬ ‫گواسترامه‌وه‌ بۆ نه‌خۆشخانه‌ی‌ كه‌ركوك‪،‬‬ ‫له‌وێشه‌وه‌ ره‌وانه‌ی‌ سلێمانی كرام"‪.‬‬ ‫هێمن یه‌كێكه‌ له‌و سه‌دان پێشمه‌رگه‌یه‌ی‌‬ ‫له‌م����اوه‌ی دوو س����اڵ‌و ش����ه‌ش مانگی‌‬ ‫ش����ه‌ڕی‌ داعش����دا بریندار بووه‌‪ ،‬به‌پێی‌‬ ‫ئاماره‌كان����ی‌ وه‌زاره‌تی‌ پێش����مه‌رگه‌ له‌و‬ ‫ماوه‌یه‌دا ‪ 43‬شه‌ڕو په‌الماردان‌و هێرش‌و‬ ‫روبه‌روبونه‌وه‌ی قورس له‌نێوان هێزه‌كانی‬ ‫پێشمه‌رگه‌‌و داعشدا روودایانداوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و بریندارانه‌ی‌ له‌ش����ه‌ڕه‌كانی‌ داعشدا‬ ‫كه‌وتوونه‌ته‌وه‌‪ ،‬چاره‌سه‌ریان سپێردراوه‌‬ ‫به‌نه‌خۆش����خانه‌كانی‌ س����ه‌ر به‌وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌و نه‌خۆش����خانه‌ حكومییه‌كانی‌‬ ‫تر‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌ ژماره‌یه‌كیش����یان‬ ‫نێردراونه‌ت����ه‌ ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێم����ی‬

‫كوردستان‪.‬‬ ‫د‪ .‬ش����ه‌ماڵ جه‌بار یاوه‌ر‪ ،‬لێپرسراوی‬ ‫ده‌زگای ته‌ندروس����تی پێش����مه‌رگه‌ی‬ ‫كوردستان به‌"نیقاش"ی‌ راگه‌یاند له‌مانگی‌‬ ‫حوزه‌یرانی‌ ‪2014‬ه‌وه‌ تا پێش هێرشه‌كه‌ی‌‬ ‫ئه‌م دواییه‌ی‌ موس����ڵ ‪ 9415‬پێشمه‌رگه‌‬ ‫بریندار بوون‌و ‪1513‬ی‌ دیكه‌ش ش����ه‌هید‬ ‫ب����وون‌و وتی‌ "له‌ماوه‌ی جه‌نگی داعش����دا‬ ‫ئێمه‌ وه‌ك ده‌زگای ته‌ندروستی پێشمه‌رگه‌‬ ‫زیاتر ل����ه‌‪ 3000‬بریندارم����ان له‌به‌ره‌كانی‬ ‫جه‌ن����گ چاره‌س����ه‌ركردووه‌و ئه‌وان����ی‌ تر‬ ‫له‌نه‌خۆش����خانه‌كان چاره‌س����ه‌ركراون‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئێمه‌ كردومانه‌ زیاتر له‌ ده‌ هه‌زار‬ ‫نه‌ش����ته‌رگه‌رییه‌‪ ،‬چونكه‌ بریندار هه‌بووه‌‬ ‫سێ‌ نه‌شته‌رگه‌ری‌ ویستووه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی‌ ئامارێك����ی‌ دیكه‌ كه‌ ده‌س����ت‬ ‫"نیق����اش" كه‌وت����ووه‌‪ ،‬له‌دواین ش����ه‌ڕی‬ ‫روبه‌روبونه‌وه‌ی‌ هێزه‌كانی پێش����مه‌رگه‌و‬ ‫داعش له‌ش����ه‌وی‌ هه‌ینی‌ راب����ردوو زیاتر‬ ‫له‌ ‪ 200‬ك����ه‌س له‌كه‌ركوك بریندار بوون‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ن����ده‌ وه‌زاره‌تی‌ ته‌ندروس����تی‌ ئه‌م‬ ‫ئاماره‌ پش����ت راس����ت ناكاته‌وه‌و ته‌نها‬ ‫ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌كات ك����ه‌ ‪ 66‬بریندار‬ ‫ره‌وانه‌ی‌ نه‌خۆشخانه‌كانی شاری سلێمانی‬ ‫كراون‪.‬‬ ‫د‪.‬ئومێ����د حه‌مه‌ س����اڵح‪ ،‬به‌رێوه‌به‌ری‬ ‫نه‌خۆش����خانه‌ی‌ فریاكه‌وتنی س����لێمانی‬ ‫به‌"نیقاش"ی‌ وت "ژماره‌ی ئه‌و بریندارانه‌ی‌‬ ‫هه‌ینی‌ گه‌یه‌ندراونه‌ته‌ نه‌خۆش����خانه‌كه‌ی‌‬ ‫ئێم����ه‌ ‪ 49‬برین����دار ب����وون‌و یه‌كێ����ك‬ ‫له‌برینداره‌كانیش له‌كاتی گواس����تنه‌وه‌یدا‬ ‫بۆ نه‌خۆشخانه‌ شه‌هید بووه‌"‪.‬‬ ‫میحوره‌كانی ته‌ندروس����تی پێشمه‌رگه‌‬ ‫دابه‌ش كراون به‌سه‌ر س����ێ ناوچه‌دا كه‌‬ ‫ئه‌وانی����ش هه‌ولێرو س����لێمانی‌و دهۆكن‪،‬‬ ‫زۆرتری����ن جه‌نگ له‌میحوره‌ی س����لێمانی‬ ‫ب����ووه‌ ك����ه‌ پێ����ك دێ����ت له‌(كه‌ركوك‪،‬‬ ‫خانه‌قین‪ ،‬جه‌وله‌وال‪ ،‬خورماتو‪ ،‬موس����ڵ)‬ ‫برینداره‌كانی‌ ئه‌و ش����ه‌ڕانه‌ش له‌هه‌ر سێ‌‬ ‫نه‌خۆش����خانه‌ی (فریاكه‌وتنی سلێمانی‪،‬‬ ‫نه‌خۆش����خانه‌ی‌ ش����ار‪ ،‬چه‌م����ی رێزان)‬ ‫چاره‌سه‌ر ده‌كرێن‪.‬‬ ‫بێستون سه‌رحه‌د (‪ 22‬ساڵ) ئه‌و كاته‌ی‌‬ ‫ویس����تویه‌تی یه‌كێ له‌هاوڕێ پێشمه‌رگه‌‬

‫برینداره‌كان����ی‌ ده‌رباز ب����كات‪ ،‬له‌رێگای‬ ‫قه‌ناس به‌ده‌س����ته‌كانی داعشه‌وه‌ بووه‌ته‌‬ ‫ئامانج‌و برینداربووه‌و فیشه‌ك به‌ر قاچی‬ ‫راس����تی كه‌وتووه‌‪ ،‬دوای گواس����تنه‌وه‌ی‬ ‫له‌نه‌خۆش����خانه‌ی فریاكه‌وتنی سلێمانی‬ ‫نه‌ش����ته‌رگه‌ری بۆكراوه‌‪ ،‬ئه‌و كه‌ هێشتا‬ ‫له‌نه‌خۆشخانه‌ مابووه‌وه‌ باس له‌ئازایه‌تی‌‬ ‫تیمه‌كانی‌ ته‌ندروستی‌ ده‌كرد له‌به‌ره‌كانی‌‬ ‫جه‌ن����گ‌و به‌"نیق����اش"ی‌ وت "تیمه‌كانی‬ ‫ته‌ندروس����تی توانیویان����ه‌ پاڵپش����تێكی‌‬ ‫گرنگی‌ پێشمه‌رگه‌بن"‪.‬‬ ‫تیم����ه‌ ته‌ندروس����تیه‌كانی به‌ره‌كان����ی‬ ‫جه‌نگ ك����ه‌ له‌الیه‌ن به‌رێوه‌به‌رایه‌تیه‌كانی‬ ‫ته‌ندروس����تی هه‌رێمه‌وه‌ سه‌رپه‌رش����تی‬ ‫ده‌كرێن له‌مانگ����ی‌ حوزه‌یرانی‌ ‪2014‬ه‌وه‌‬ ‫پێكهێنراون‌و كاریان ئه‌وه‌یه‌ له‌به‌ره‌كانی‌‬ ‫جه‌ن����گ فریاگ����وزاری‌ س����ه‌ره‌تایی‌ ب����ۆ‬ ‫برین����داره‌كان بكه‌ن وه‌ك (وه‌س����تاندنی‬ ‫خوێ����ن به‌رب����وون‪ ،‬كردن����ه‌وه‌ی‌ رێره‌وی‌‬ ‫هه‌ناس����ه‌دان‪ ،‬دانانی‌ كانوال‪ ،‬هه‌ڵواسینی‌‬ ‫موغه‌زی)‪.‬‬ ‫به‌شێكی‌ س����ه‌ره‌كی‌ ئه‌م تیمانه‌ "تیمی‬ ‫ئاماده‌"ن كه‌ له‌كاتی ش����ه‌ڕو هێرشه‌كانی‬ ‫پێشمه‌رگه‌و داعش����دا كارده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌مانه‌‬ ‫له‌پێن����ج پزیش����كی‌ نه‌ش����ته‌رگه‌ری‌‌و ‪15‬‬ ‫ش����وفێری ئه‌مبۆالن����س‌و ‪ 25‬كارمه‌ندی‬ ‫ته‌ندروستیه‌ پێك دێن‪ ،‬نه‌خۆشخانه‌یه‌كی‬ ‫گوازراوه‌یان هه‌یه‌ له‌ناو چادردا‌و ئه‌مانیش‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ خێرا بۆ برینداره‌كان ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ده‌یاننێرنه‌ نه‌خۆشخانه‌ی‌ شاره‌كان‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫جگه‌ له‌وه‌ی‌ تیمی‌ گه‌ڕۆكی‌ چاره‌س����ه‌ری‌‬ ‫خێرا هه‌ن كه‌ له‌پزیشكێك‌و یاریده‌ده‌ری‌‬ ‫پزیش����ك‌و ئه‌مبۆاڵنس����ێك پێكهاتوون‌و‬ ‫به‌كۆی‌ گشتی‌ ژماره‌یان ‪ 50‬كارمه‌ندو ‪23‬‬ ‫شۆفێره‌‪.‬‬ ‫ئاوات مه‌حمود بابه‌كر‪ ،‬سه‌رپه‌رشتیاری‬ ‫تیم����ه‌ ته‌ندروس����تیه‌كانی به‌ره‌كان����ی‬ ‫جه‌ن����گ له‌میح����وه‌ری‌ س����لێمانی‌ ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات كه‌ كێش����ه‌ی‌ س����ه‌ره‌كیان‬ ‫نه‌بوون����ی‌ ئه‌مبۆالنس����ی گولله‌نه‌ب����ڕه‌‌و‬ ‫ده‌ڵێت "بریندارێك ته‌قه‌ی له‌س����ه‌ر بێت‬ ‫ناتوانین برۆینه‌ س����ه‌ری‌و بیگوێزینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌بێت هێزه‌كانی‌ پێشمه‌رگه‌ برینداره‌كان‬ ‫بگوێزنه‌وه‌ نزیك تیمه‌كانمان‌و فریاكه‌وتنی‬

‫سه‌ره‌تایان بۆ ئه‌نجام بدرێت‪ ،‬سه‌ره‌ڕا ‌ی‬ ‫برینداره‌كانی‌ پێشمه‌رگه‌ دیلی داعشمان‬ ‫هه‌بووه‌ ئه‌ویشمان چاره‌سه‌ر كردووه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر چی‌ له‌س����ه‌ره‌تای‌ ش����ه‌ڕه‌كه‌ی‌‬ ‫داعش����ه‌وه‌ برین����داری‌ پێش����مه‌رگه‌ زۆر‬ ‫بوون‪ ،‬به‌اڵم ئێستا به‌هۆی‌ په‌یداركردنی‌‬ ‫شاره‌زایی‌‌و تێگه‌یشتن له‌فێڵه‌كانی‌ داعش‬ ‫ژماره‌ی‌ برینداره‌كان كه‌مبوونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫دكتۆر می����ران محه‌م����ه‌د به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫فه‌رمانگه‌ی‌ ته‌ندروس����تی‌ س����لێمانی‌ كه‌‬ ‫زیاتر له‌ه����ه‌زار كارمه‌ندیان به‌ش����ێوه‌ی‌‬ ‫ده‌س����ته‌ ده‌س����ته‌ چوونه‌ت����ه‌ به‌ره‌كانی‌‬ ‫جه‌نگه‌وه‌‪ ،‬ئام����اژه‌ به‌وه‌ ده‌كات زۆرترین‬ ‫برینداره‌كان����ی‌ پێش����مه‌رگه‌ ئه‌وانه‌ن كه‌‬ ‫به‌ته‌قینه‌وه‌و فیش����ه‌كی‌ قه‌ناس بریندار‬ ‫ب����وون‌و زۆربه‌ی‌ فیش����ه‌كه‌كان به‌ر ران‌و‬ ‫س����نگ‌و س����ه‌ریان‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ ئێس����تا‬ ‫به‌ه����ۆی‌ بوونی خۆپاری����زی گولله‌نه‌بڕی‌‬ ‫س����نگی پێش����مه‌رگه‌وه‌ برینداری سنگ‌و‬ ‫سه‌ر كه‌متر بووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫دكتۆر میران به‌"نیقاش"ی‌ وت "تائێستا‬ ‫توان����ای‌ ئه‌وه‌مان نه‌ب����ووه‌ برینداره‌كان‬ ‫به‌كۆپت����ه‌ر بگوازین����ه‌وه‌‪ ،‬نه‌بوون����ی‌‬ ‫ئه‌مبۆالنس����ی‌ گولله‌نه‌بڕی����ش وایكردووه‌‬ ‫نه‌توانین بچینه‌ قواڵیی‌ ش����ه‌ڕه‌وه‌و ژیانی‌‬ ‫كارمه‌نده‌كانی‌ خستوینه‌ مه‌ترسییه‌وه‌و به‌و‬ ‫هۆیه‌وه‌ دوو كارمه‌ندمان شه‌هیدبوون"‪.‬‬ ‫به‌ه����ۆی‌ ده‌س����توبردی‌ كارمه‌ندان����ی‌‬ ‫ته‌ندروستییه‌وه‌ تائێس����تا ژیانی‌ سه‌دان‬ ‫پێش����مه‌رگه‌ له‌مردن رزگارك����راوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ندێ‌ له‌برینداره‌كان زامه‌كه‌یان ئه‌وه‌نده‌‬ ‫قورسه‌ له‌كوردستان چاره‌سه‌ریان نییه‌و‬ ‫ده‌بێت بنێردرێنه‌ ده‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫د‪.‬ش����ه‌ماڵ جه‌بار یاوه‌ر لێپرس����راوی‬ ‫ده‌زگای ته‌ندروس����تی پێشمه‌رگه‌ ئاماژه‌‬ ‫ب����ه‌وه‌ ده‌كات تائێس����تا ‪ 926‬كه‌س����یان‬ ‫ناردووه‌ت����ه‌ ده‌ره‌وه‌ی كوردس����تان ب����ۆ‬ ‫چاره‌س����ه‌ر‪ ،‬زیات����ر ل����ه‌ ‪ 50‬برینداری‌ تر‬ ‫ماون ده‌بێ����ت ئه‌وانیش ره‌وانه‌ی‌ ده‌ره‌وه‌‬ ‫بكرێن‪ ،‬روونیده‌كاته‌وه‌ كه‌ ته‌نها برینداره‌‬ ‫قورس����ه‌كان ره‌وان����ه‌ی‌ ده‌ره‌وه‌ ده‌كرێن‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ پێویس����تیان به‌نه‌ش����ته‌رگه‌ری‬ ‫ده‌رم����اری زۆر ووردو چاندن����ه‌وه‌ی‌‬ ‫چ����اوو گۆڕین����ی جومگه‌كانی ده‌س����ت‌و‬

‫دروستكردنه‌وه‌ی‌ ده‌ست‌و پێ هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫س����وتاوییه‌ قورسه‌كان‌و ئه‌وانه‌ی‌ فیشه‌ك‬ ‫به‌ر س����ه‌ریان كه‌وتووه‌‪ ،‬هه‌موو ئه‌وانه‌ش‬ ‫بۆ واڵتانی‌ توركیاو ئه‌ڵمانیاو هیندستان‌و‬ ‫یۆنان‌و قوبرس‌و ئوردن ده‌نێردرێن‪.‬‬ ‫ئ����اری جه‌م����ال (‪ 34‬س����اڵ) یه‌كێكه‌‬ ‫له‌و برینداران����ه‌ی‌ چاوه‌ڕێی‌ نۆره‌ی‌ خۆی‌‬ ‫ده‌كات ب����ۆ ئ����ه‌وه‌ی‌ بنێردرێته‌ ده‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫ئاری‌ فیش����ه‌كی‌ قه‌ناس به‌ر شانی چه‌پی‬ ‫كه‌وت����ووه‌‪ ،‬دوای نه‌ش����ته‌رگه‌ی ئێس����تا‬ ‫ئه‌و ده‌س����ته‌ی توانای جوڵ����ه‌ی نه‌ماوه‌‌و‬ ‫پس����پۆره‌كانی ته‌ندروس����تی ئێ����ران‌و‬ ‫كوردس����تان پێیان وتووه‌ ك����ه‌ ده‌ماری‬ ‫براوه‌و پێویس����تی به‌نه‌شته‌رگه‌ری ده‌مار‬ ‫هه‌یه‌‌و ئه‌مه‌ش له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ كوردس����تان‬ ‫ده‌كرێت‪.‬‬ ‫ئاری‌ به‌"نیقاش"ی‌ وت "پشكنینه‌كانم‬

‫ت����ه‌واو ب����ووه‌و بڕیار بوو له‌گ����ه‌ڵ چه‌ند‬ ‫بریندارێك����ی‌ تردا بنێردرێین����ه‌ ئه‌ڵمانیا‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌هۆی‌ كێشه‌ی‌ بودجه‌ی‌ هه‌رێمه‌وه‌‬ ‫پرۆسه‌ی‌ ناردنه‌كه‌مان راگیراوه‌و ئێمه‌ش‬ ‫هه‌ر چاوه‌ڕێین"‪.‬‬ ‫زۆربه‌ی‌ ئه‌و برینداران����ه‌ی‌ په‌یامنێری‌‬ ‫"نیقاش" چاوپێكه‌وتن����ی‌ له‌گه‌ڵدا كردن‬ ‫ئاماژه‌ی����ان ب����ه‌وه‌ ده‌كرد كه‌ ه����ۆكاری‌‬ ‫س����ه‌ره‌كی‌ رزگاربوونیان له‌مردن به‌هۆی‌‬ ‫زوو به‌ده‌م����ه‌وه‌ چوون����ی‌ پزیش����ك‌و‬ ‫كارمه‌ندان����ی‌ ته‌ندروس����تییه‌ له‌به‌ره‌كانی‌‬ ‫جه‌نگ‪ ،‬هێمن جه‌وهه‌ر ئه‌و پێش����مه‌رگه‌‬ ‫گه‌نج����ه‌ی‌ به‌بۆردومانی‌ فرۆك����ه‌ بریندار‬ ‫بووب����وو‪ ،‬سوپاس����ی‌ ئ����ه‌و كارمه‌ن����دو‬ ‫پزیش����كانه‌ی‌ ده‌كرد ك����ه‌ ژیانی‌ خۆیان‬ ‫خستووه‌ته‌ مه‌ترسییه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌وان‬ ‫له‌مردن رزگار بكه‌ن‪.‬‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌‬ ‫تۆبه‌ت كردبێت فه‌وتاویت‬

‫پۆلیسی‌ ئه‌نبار له‌هه‌ردوو‬ ‫دینه‌كه‌ بوون‬

‫نه‌شاره‌زاییه‌ یان حه‌زی‌ به‌پاڵه‌وان بوون؟‬

‫گوله‌ی شه‌ڕه‌كه‌ی موسڵ‬

‫رۆژنامه‌نووسان به‌كۆمه‌ڵ‬ ‫ده‌پێكێت‬

‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر‬ ‫به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی‪ ،‬سه‌ردانی نیقاش بکه‌ ‪www.niqash.org‬‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫ئه‌م الپه‌ره‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری کۆمپانیای پیت ئۆیڵ‌‬

‫"له‌فرۆشتنی كاره‌بادا حكومه‌ت به‌سیستمی پەنجاکانی سه‌ده‌ی رابردو كارده‌كات"‬

‫قه‌رزی كاره‌بای سلێمانی گه‌یشته زیاتر ‌‌له ‪ 130‬ملیار دینار‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬

‫به‌هۆی مانگرتنی فه‌رمانبه‌ران‌و‬ ‫قه‌یرانی داراییه‌وه‌ قه‌رزێكی زۆر‬ ‫كه‌ڵه‌كه‌بوه‌ له‌سه‌ر هاوبه‌شه‌كانی‬ ‫كاره‌با له‌سنوری پارێزگای سلێمانی‬ ‫كه‌ به‌پێی دواترین ئامار ده‌ست ئاوێن ‌ه‬ ‫كه‌وتو‌ه رێژه‌ی قه‌رزه‌ك ‌ه بۆ ‪130‬‬ ‫ملیار دینار به‌رزبوه‌ته‌وه‌و "زۆرترینی‬ ‫قه‌رزه‌كانیش له‌ناوه‌ندی پارێزگای‬ ‫سلێمانیدان"‪.‬‬ ‫س���یروان محه‌م���ه‌د به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‬ ‫راگه‌یاندن���ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گش���تی‬ ‫كاره‌بای س���لێمانی به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند‬ ‫"به‌ش���ێكی هۆكاری ئ���ه‌وه‌ی كه‌ ئه‌م‬ ‫قه‌رزه‌ له‌س���ه‌ر هاوبه‌ش���ه‌كانی كاره‌با‬ ‫كه‌ڵه‌كه‌ب���وه‌ ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌هاوبه‌ش���ه‌كان‬ ‫پاره‌ ناده‌ن‪ ،‬به‌شه‌كه‌ی تریش په‌یوه‌ست ‌ه‬ ‫به‌ده‌وامنه‌كردنی فه‌رمانبه‌رانه‌وه‌ چونكه‬ ‫بۆ ماوه‌ی هه‌شت مانگ ده‌بێت سه‌عات‬ ‫به‌باشی ناخوێنرێته‌وه‌و پسوڵه‌ی كاره‌با‬ ‫بۆ هاواڵتیان ناچێت"‪.‬‬

‫كارگه‌ی واهه‌ی ‌ه‬ ‫‪ 1‬ملیار دینار قه‌رزی‬ ‫كاره‌بای الیه‌‌ ‪500‬‬ ‫ملیۆن دیناری‬ ‫هێناوه‌ كاتێك‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ی بڕینی‬ ‫كاره‌باكه‌ی لێكراوه‬

‫به‌گوێ���ره‌ی ئامارێ���ك ك��� ‌ه هاوبه‌ش���ی حكومی‌و ناحكومی هه‌یه‌و‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی كاره‌بای سلێمانیه‌و‌ه ئه‌و هاوبه‌شان ‌ه بڕی زیاتر(‪ 130‬ملیارو‬ ‫ده‌س���ت ئاوێن���ه‌ كه‌وتوه‌ ب���ۆ مانگی ‪ 936‬ملی���ۆن) دیناری���ان وه‌كو قه‌رز‬ ‫‪7‬و ‪8‬ی ئه‌مس���اڵ له‌سنوری پارێزگای الماوه‌ت���ه‌وه‌و نایگێڕنه‌و‌ه بۆ خه‌زێنه‌ی‬ ‫س���لێمانی ‪ 529‬ه���ه‌زارو ‪ 477‬ه���ه‌زار حكومه‌ت‪.‬‬

‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری راگه‌یاندن���ی كاره‌بای‬ ‫سلێمانی جه‌ختیش له‌سه‌ر ئه‌وه‌ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫به‌شێك له‌كێشه‌كان ده‌كه‌وێت ‌ه ئه‌ستۆی‬ ‫خۆیان چونكه‌ ئێس���تا وه‌كو جاران دو‬ ‫مانگ جارێك پس���وڵه‌ی كاره‌با ناڕوات‬

‫ل���ه‌م بارودۆخ���ه‌دا ناتوانی���ن ك���ه‌س‬ ‫ناچاربكه‌ین په‌یوه‌س���ت بێت به‌پێدانی‬ ‫پاره‌ی كاره‌با‌وه‪ ،‬هاوكات به‌ش���ه‌كه‌ی‬ ‫تری په‌یوه‌س���ت ‌ه به‌حكومه‌ت خۆیه‌و‌ه‬ ‫چونك��� ‌ه فه‌رمانب���ه‌ران ده‌وامناك���ه‌ن‪،‬‬ ‫وتیشی "فه‌رمانبه‌ری بنكه‌كان له‌كاتژمێر‬ ‫‪ 11‬ی به‌یانی كۆتایی به‌ده‌وام ده‌هێنن‌و‬ ‫كاتژمێرێك ده‌وام ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫هه‌ر به‌گوێ���ره‌ی ئاماره‌كه‌ی كاره‌بای‬ ‫سلێمانی "هاوبه‌ش ‌ه حكومیه‌كانیشیان‬ ‫ك ‌ه ‪ 7‬هه‌زارو ‪ 147‬هاوبه‌شن پاره‌یه‌كی‬ ‫زۆریان الی��� ‌ه ك ‌ه ده‌كات��� ‌ه زیاتر له‌‪42‬‬ ‫ملیارو ‪ 903‬ملیۆن دینار"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری راگه‌یاندن���ی كاره‌بای‬ ‫س���لێمانی هه‌ڵه‌یه‌ك���ی س���تراتیژی‬ ‫حكومه‌ت���ی هه‌رێ���م باس���ده‌كات ك ‌ه‬ ‫له‌كۆكردن���ه‌وه‌ی پ���اره‌ی كاره‌ب���او‬ ‫پێدانی كاره‌ب���ا په‌یڕه‌ویده‌كات ده‌ڵێت‬ ‫"سیستمی فرۆشتنی وزه‌ی كوردستان‬ ‫زۆر كۆن��� ‌ه ه���ی س���ه‌رده‌می ‪ 50‬كانی‬ ‫س���ه‌ده‌ی رابردوه‌‪ ،‬بۆ نمونه‌ ئه‌وكاته‌ی‬ ‫ئه‌م سیستمه‌ له‌س���لێمانی په‌یڕه‌كراو‌ه‬ ‫وێستگەیەکی بەرهەمهێنانی کارەبا‬ ‫‪ 30‬هه‌زار تا‪ 40‬هه‌زار به‌شداربوی كاره‌با‬ ‫هه‌بوه‌ به‌اڵم ئێستا نزیكه‌ی ‪ 570‬هه‌زار‬ ‫بۆ هاواڵتیان‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌گه‌ر هاواڵتیه‌كیش زۆری���ان الكه‌ڵكه‌بوه‪ ،‬وت���ی "كارگه‌ی هاوبه‌ش���ی كاره‌با هه‌یه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ئێس���تا‬ ‫نیازی هه‌بێت پاره‌ی كاره‌با بدات ئه‌وا واهه‌ی��� ‌ه ‪ 1‬ملیار دینار قه‌رزی كاره‌بای ئێم ‌ه خاوه‌نی دواكه‌وتوترین سیستمی‬ ‫الیه ‪ 500‬ملیۆن دیناری هێناوه‌ كاتێك كۆن‌و ته‌قلیدین"‪.‬‬ ‫‌‌‬ ‫ناتوانێت بیدات‪ ،‬وتیش���ی "به‌ش���ێكی‬ ‫به‌پێ���ی پێش���بینیه‌كان ب���ۆ كه‌رتی‬ ‫تری هابه‌ش���ه‌كانمان حكومین به‌هۆی هه‌ڕه‌ش���ه‌ی بڕینی كاره‌باكه‌ی لێكراوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌م قه‌یرانه‌وه‌ ناتوان���ن پاره‌ی كاره‌با دوات���ر بڕیاری���داوه‌ ئ���ه‌وی دیك���ه‌ش كاره‌با چ���اوه‌ڕوان ده‌كرێت زس���تانی‬ ‫ئه‌مس���اڵ له‌گه‌ڵ بون���ی قه‌یرانی زۆرو‬ ‫بهێنێت"‪.‬‬ ‫بده‌ن"‪.‬‬ ‫هاوكات س���ه‌باره‌ت به‌(چاڤیالند) ك ‌ه قه‌رزێك���ی زۆر خواس���تێكی زۆری���ش‬ ‫به‌گوێ���ره‌ی ئه‌و خش���ته‌یه‌ی ك ‌ه بۆ‬ ‫مانگ���ی ‪7‬و ‪ 8‬به‌ڕێوه‌به‌ربه‌رایه‌ت���ی ش���وێنێكی دیاری كه‌رتی گه‌ش���تیاری له‌س���ه‌ر كاره‌با دروس���تبكات‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫گش���تی كاره‌بای س���لێمانی كردویه‌تی س���لێمانی ‌ه تاپێش ئه‌وه‌ی پسوڵه‌ی بۆ ن���ه‌وت دابه‌ش���نه‌كراوه‌و هاواڵتیانیش‬ ‫"هاوبه‌ش���ه‌كانیان ‪ 124‬ملی���ارو ‪ 782‬بچێت نزیكه‌ی ‪ 100‬ملیۆن دیناری البوه‌‪ ،‬له‌شوێنی نه‌وت ئامێر‌ه گه‌رمكه‌ره‌وه‌كان‬ ‫هه‌زار دینار قه‌رزی كۆنیان الیه‌و ته‌نها وتیشی "زۆر ش���وێنی كه‌رتی تایبه‌ت‌و به‌كارده‌هێنن‪.‬‬ ‫س���یروان محەم���ه‌د به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‬ ‫‪ 4‬ملیارو ‪ 552‬ملی���ۆن دیناریان وه‌كو كارگه‌ هه‌ن‌ قه‌رزاری كاره‌بان"‪.‬‬ ‫به‌گوێره‌ی خشته‌كه‌ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی راگه‌یاندنی كاره‌بای سلێمانی له‌باره‌ی‬ ‫پاره‌ی نه‌قدی داو‌ه به‌حكومه‌ت بۆ ئه‌و‬ ‫دو مانگه‌‪ ،‬به‌وه‌ش ق���ه‌رزی كه‌ڵه‌كه‌ب ‌و كاره‌بای س���لێمانی كه‌ كۆتائاماری ئه‌و وه‌رزی زس���تانه‌وه‌‪ ،‬وت���ی "بۆ وه‌رزی‬ ‫به‌مانگی ‪7‬و ‪8‬ه‌وه‌ گه‌یش���توه‌ت ‌ه زیاتر به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی���ه‌ ده‌رده‌خ���ات "جگ ‌ه زس���تان گه‌ش���بین نیم چونكه‌ له‌ڕوی‬ ‫له‌هاوبه‌ش ‌ه حكومیه‌كان وات ‌ه هاواڵتیان‌و هونەرییەوه‌ كێش���ه‌مان ده‌بێت‌و ئێم ‌ه‬ ‫له‌‪ 130‬ملیارو ‪ 936‬ملیۆن دینار"‪.‬‬ ‫س���یروان محەم���ه‌د به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری كۆمپانیاو كارگ���ه‌كان زۆترین پاره‌یان ترس���مان له‌وه‌رزی زس���تانه" وتیشی‬ ‫راگه‌یاندنی گش���تی كاره‌بای سلێمانی الی���ه‌‪ ،‬به‌جۆرێك ب���ڕی پاره‌كه‌یان ك ‌ه "ئاس���انترین هۆكار ب���ۆ پڕكردنه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ش���ی رونكردن���ه‌و‌ه به‌ش���ێك وه‌كو ق���ه‌رز الماوه‌ته‌وه‌ گه‌یش���توەت ‌ە كێش���ه‌ی نه‌بونی نه‌وت الی هاواڵتیان‬ ‫له‌هاوبه‌ش���ه‌كانیان شوێن ‌ه گشتیه‌كان‌و زیاتر ل ‌ه ‪ 88‬ملیارو ‪ 32‬ملیۆن دینار"‪ .‬ئامێری گه‌رمكه‌ره‌وه‌ی���ه‌‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش لۆد‬ ‫س���یروان محەمه‌د باسی ئه‌وه‌ده‌كات له‌سه‌ر كاره‌با زیاد ده‌كات"‪.‬‬ ‫كه‌رتی تایبه‌تن ك ‌ه به‌ش���ێكیان قه‌رزی‬

‫له‌ماوه‌ی یه‌ك ساڵدا ‪ 3‬كارگه‌ی به‌رهه‌مهێنانی خواردنی خۆماڵی له‌هه‌ڵه‌بج ‌ه كراونه‌ته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬عه‌زیز ره‌سوڵ‬ ‫له‌پارێزگای هه‌ڵه‌بجه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫وه‌به‌رهێنه‌رانه‌وه‌ له‌مساڵدا سێ كارگه‌ی‬ ‫وه‌به‌رهێنان كراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬پارێزگاری‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ش ئاماژه‌ بۆئه‌وه‌‌ده‌كات‬ ‫به‌رده‌وامده‌بن له‌هاندانی وه‌به‌رهێنان‬ ‫بۆ كردنه‌وه‌ی كارگه‌ی زیاتر‪.‬‬ ‫دیاری عوسمان ئه‌مساڵ كارگه‌یه‌كی‬ ‫دۆش���ای هه‌ناری ل ‌ه پارێزگاكه‌ كرده‌و‌ه‬ ‫ك���ه‌ ناوه‌ندی به‌رهه‌مهێنانی باش���ترین‬ ‫هه‌ناری كوردس���تانه‌ بۆی ‌ه چاوه‌ڕوانی‬ ‫خ���ۆی‌و خ���اوه‌ن باخه‌كانی���ش وای��� ‌ه‬ ‫ئه‌م كارگه‌ی��� ‌ه بتوانێت ئاس���انكاریان‬ ‫بۆبكات بتوانن به‌رهه‌می هه‌ناره‌كانیان‬ ‫له‌خراپبون بپارێزێ���ت‪ ،‬ده‌ڵێت "له‌به‌ر‬ ‫زۆری باخی ‌هه‌نار له‌ناوچه‌كه‌مان بیرم‬ ‫له‌وه‌كرد‌ه‌‌وه‌ هاوشێوه‌ی كارگه‌ی دۆشا‌و‬ ‫منیش كارگ���ه‌ی تایبه‌ت به‌دۆش���اوی‬ ‫هه‌نار دامه‌زرێنم بۆیه‌ له‌واڵتی ئێرانه‌و‌ه‬ ‫ئه‌م كارگ���ه‌ی ئاوی هه‌ن���اره‌م هێناو‌ه‬ ‫له‌ئێس���ته‌دا كارگه‌یه‌ك���ی گ���ه‌وره‌ نی ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ربێت‌و الیه‌نی حكومی هاوكارمان‬ ‫بێ���ت ئه‌توانین ئه‌م كارگه‌ی���ه‌ بكه‌ین ‌ه‬ ‫كارگه‌یه‌ك���ی گه‌وره‌ ك ‌ه س���ودێكی زۆر‬ ‫باشی ده‌بێت بۆ پارێزگای هه‌ڵه‌بجه"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت"سێ شه‌فت كارده‌كه‌ین‬ ‫ب���ه‌(‪ )9‬كرێكار ئیش���ه‌كانمان ده‌كه‌ین‬ ‫له‌یەک کاتژمێر (‪)20‬تەن هەنار پاڵه‌فت ‌ه‬ ‫ده‌كه‌ی���ن‌و (‪)200‬لیتر ئ���اوی هه‌ناری‬

‫لێدروس���تده‌بێت‪ ،‬لەم (‪)200‬لیترەیش‬ ‫دەتوانرێت (‪)70‬کیلۆ دۆشاوی هه‌ناری‬ ‫لێبه‌رهه‌مبێ���ت‪ ،‬هاوكات بۆ هه‌ر ته‌نێك‬ ‫هه‌ن���ار ئێم���ه‌بڕی(‪)100‬ه���ه‌زار دینار‬ ‫له‌خاوه‌نه‌كانی���ان وه‌رده‌گری���ن له‌الیه‌ن‬ ‫باخداره‌كانی هه‌ڵه‌بجه‌و هه‌ورامانیشه‌و‌ه‬ ‫پێش���وازییەكی زۆرباش له‌كارگه‌كه‌مان‬ ‫ك���راو‌ه به‌رهه‌مه‌كانیان ب���ۆ ئێمه‌ دێنن‬ ‫تاوه‌كو بۆیان پاڵفته‌بكه‌ین"‪.‬‬ ‫دانانی ئه‌م كارگه‌ی ‌ه دڵی باخداره‌كانی‬ ‫پارێ���زگای هه‌ڵه‌بج���ه‌و هه‌ورامان���ی‬ ‫خۆش���كردوه‌‪ ،‬به‌جۆرێ���ك عوس���مان‬ ‫حەمه‌كه‌ری���م كه‌ خاوه‌نی باخی هه‌نارە‬ ‫له‌ناوچه‌ی هه‌ورامان بۆ ئاوێنه‌ وتی"من‬ ‫س���ااڵن ‌ه زیاد له‌ده‌ته‌ن هه‌نارم ده‌بێت‬ ‫به‌هۆی س���اغ نه‌بونه‌وه‌یان به‌پاره‌یه‌كی‬ ‫كه‌م ده‌مفرۆشتن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مساڵ له‌به‌ر‬ ‫دامه‌زراندنی ئه‌م كارگه‌ی ئاوی هه‌نار‌ه‬ ‫له‌هه‌ڵه‌بج���ه‌ هه‌ناره‌كانم نه‌فرۆش���ت‌و‬ ‫هێنام���ن بۆ ئ���ه‌م كارگه‌ی��� ‌ه ده‌یكه‌م ‌ه‬ ‫روبه‌هه‌نار به‌وهۆی���ه‌و‌ه داهاتی زیاترم‬ ‫ده‌ستده‌كه‌وێت"‪.‬‬ ‫چاوه‌ڕوان ده‌كرێت ئه‌مساڵ پارێزگای‬ ‫هه‌ڵه‌بج ‌ه ‪ 25‬هه‌زار ته‌ن هه‌ناری هه‌بێت‬ ‫ئه‌وه‌ش زیاتره‌ له‌ئاس���تی پێداویستی‬ ‫ناوخۆیی له‌وه‌زری پای���زدا ك ‌ه وه‌زری‬ ‫پێگه‌یشتنی هه‌ناره‌‪ ،‬بۆیه‌ سااڵن ‌ه به‌هۆی‬ ‫نه‌بونی س���اردخانه‌و‌ه ئه‌و به‌رهه‌مانه‌ی‬ ‫ساغ نابنه‌وەو‌ ده‌فه‌وتێن‪.‬‬ ‫عه‌لی عوس���مان پارێزگاری هه‌ڵه‌بج ‌ه‬ ‫به‌وه‌كال���ه‌ت ده‌ڵێت "كردنه‌وه‌ی س���ێ‬

‫كارگ���ه‌ له‌م���اوه‌ی بون���ی هه‌ڵه‌بج��� ‌ه‬ ‫به‌پارێ���زگا زۆر گرنگ��� ‌ه به‌رده‌وامیش‬ ‫ده‌ب���ن له‌هاندانی وه‌به‌رهێنه‌ران تاوه‌كو‬ ‫بتوانین سه‌رمایه‌داره‌كان سه‌رمایه‌كه‌یان‬ ‫له‌بواری كردنه‌وه‌ی كارگه‌ی جۆراوجۆر‬ ‫بخه‌نه‌گ���ه‌ڕ بتوانی���ن ژێرخانی ئابوری‬ ‫پارێزگای هه‌ڵه‌بج ‌ه زۆر به‌هێز بكه‌ن"‪.‬‬ ‫پارێ���زگاری هه‌ڵبج��� ‌ه ده‌ڵێت"ئێم ‌ه‬ ‫قس���ه‌مان له‌گ���ه‌ڵ خ���اوه‌ن كارگه‌كان‬ ‫كردوه‌ ك ‌ه ده‌بێت كه‌ره‌سته‌ خاوه‌كانی‬ ‫ی خۆم���ان به‌كاربهێن���ن‬ ‫س���نوره‌كە ‌‬ ‫له‌هه‌مانكات���دا گه‌نجان���ی ش���اره‌ك ‌ه‬ ‫س���ودمه‌ندی یه‌كه‌مبن له‌ده‌ستكه‌وتنی‬ ‫هه‌لیكار له‌كارگه‌كانیان"‪.‬‬ ‫عه‌لی عوسمان وتیش���ی "پارێزگای‬ ‫هه‌ڵه‌بج��� ‌ه پارێزگایه‌ك���ی نوێی��� ‌ه زۆر‬ ‫پێویس���ت ‌ه كارگ���ه‌ی جۆراوج���ۆری‬ ‫تیابكرێته‌و‌ه تاوه‌كو بتوانین ئابوریه‌كی‬ ‫به‌هێز بۆ پارێزگاك ‌ه ده‌س���ته‌به‌ربكه‌ین‬ ‫بۆ ئ���ه‌و مه‌به‌س���ته‌ش له‌گ���ه‌ڵ هه‌مو‬ ‫وه‌زاره‌ت���ه‌كان قس���ه‌كراو‌ه تاوه‌ك���و‬ ‫به‌هه‌م���وان هانی زیاتری وه‌به‌رهێنه‌ران‬ ‫بده‌ی���ن بێن‌و له‌هه‌ڵه‌بج��� ‌ه وه‌به‌رهێنان‬ ‫ئه‌نجام بده‌ن"‪.‬‬ ‫بونی هه‌ڵه‌بج ‌ه وه‌كو ناوه‌ندێكی گرنگ‬ ‫بۆ كش���توكاڵ‌و ئاودێ���ری‪ ،‬هه‌ڵه‌بجه‌ی‬ ‫كردوه‌ت��� ‌ه ناوه‌ن���دی به‌رهه‌مهێنان���ی‬ ‫به‌رهه‌می خۆماڵی‪ ،‬بۆی ‌ه ئابوریناس���ان‬ ‫جه‌خ���ت له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه ‌ده‌كه‌ن���ه‌و‌ه‬ ‫كردنه‌وه‌ی كارگ���ه‌كان هانی زیادبونی‬ ‫به‌رهه‌می خۆماڵی ده‌دات‪.‬‬

‫بێستون محه‌مه‌د ئابوریناس بۆئاوێن ‌ه‬ ‫باوه‌ڕی وایه‌ سه‌ركه‌وتنی هه‌مو واڵتێك‬ ‫به‌س���تراوه‌ته‌وه‌ به‌ئابوریه‌كه‌ی���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ش‬ ‫كردن���ه‌وه‌ی ئ���ه‌و س���ێ كارگه‌ی���ه‌ ‌‬ ‫له‌مس���اڵدا له‌پارێ���زگای هه‌ڵه‌بج��� ‌ه‬ ‫بوژانه‌وه‌یه‌كی تاڕاده‌یه‌كی باش ده‌دات‬ ‫به‌ژێرخانی ئابوری پارێزگای هه‌ڵه‌بج ‌ه‬ ‫زۆرپێویس���ت ‌ه الیه‌نی حكومی ناوچه‌ك ‌ه‬ ‫زیاتر هانی وه‌به‌رهێنان بده‌ن وتیشی‬ ‫"گرنگی كارگه‌كانی هه‌ڵه‌بج ‌ه له‌وه‌دای ‌ه‬ ‫ك���ه‌ كارگ���ه‌ی كش���توكاڵی‌و چنین‌و‬ ‫رس���تنه‌ك ‌ه ماده‌كانیان زۆر به‌ئاس���انی‬ ‫له‌سنوره‌ك ‌ه ده‌ست ده‌كه‌وێت پێویست‬ ‫به‌وه‌ناكات پ���ار‌ه بنێریته‌ ده‌ره‌و‌ه ئه‌و‬ ‫پاره‌یه‌ هه‌ر بۆ ناوخ���ۆ ده‌بێت كاتێك‬ ‫کارگه‌ی دۆش���اوی ته‌ماته‌كه‌ پێویستی‬ ‫به‌ته‌ماته‌یه‌ ئه‌و‌ه له‌ناوخۆ هه‌یه‌ كارگه‌ی‬ ‫هه‌ناره‌كه‌ش به‌هه‌مان ش���ێوه‪ ‌،‬هه‌رجی‬ ‫كارگه‌ی چنین‌و رس���تنه‌كه‌ی ‌ه به‌هه‌مان‬ ‫ش���ێوه‌ی ه���ه‌ردو كارگ ‌هی‌ س���نوره‌ك ‌ه‬ ‫له‌ڕوی به‌خێوكردنی ئاژه‌ڵی مه‌ڕو مااڵت‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌نده‌‌و ده‌توانرێت سود ل ‌ه خوری‬ ‫ئه‌و ئاژەاڵن ‌ه بۆ كارگه‌كه‌ وه‌ربگیرێت"‪.‬‬ ‫هه‌ڵه‌بج��� ‌ه هاوس���نور‌ه له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫واڵت���ی ئێ���ران‌و زۆرێك ل���ه‌و كارگه‌و‬ ‫پێداویس���تیانه‌ی كه‌ پێویس���تیان بێت‬ ‫له‌واڵتی ئێران���ه‌وه‌ هاورده‌ده‌كرێت ك ‌ه‬ ‫ئه‌ویش جارێك���ی تر ب���ڕه ‌پاره‌یه‌كی‬ ‫كه‌متری تێده‌چێت بۆ سه‌رمایه‌داره‌كان‬ ‫تاوه‌كو كارگ���ه‌كان هاورده‌ی پارێزگای‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ی بكه‌ن‪.‬‬

‫كردنه‌وه‌ی كارگه‌ی‬ ‫دۆشاوی هه‌نار‬ ‫دڵی باخداره‌كانی‬ ‫پارێزگای هه‌ڵه‌بجه‌ی‬ ‫خۆشكردو‌ه‬

‫هەناری ئامادەکراو بۆ دۆشاو‬

‫کوردستانێکی ئاوەدانت دەوێت‪ ،‬بەرهەمی خۆماڵی بەکاربهێنە‬

‫کوالێتی‬ ‫تەندروستی‬ ‫باشتر‬

‫ئه‌مه‌ریکا‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫‪9‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌شی کوردی ده‌نگی ئه‌مه‌ریکا‌ ئاماده‌ی ده‌کات‬

‫هه‌ڵبژاردن ‌ی سه‌رۆكایه‌ت ‌ی ئه‌مه‌ریكا‪ 8 :‬رۆژ ‌ی ماو‌ه‬ ‫نوێرتین راپرسییه‌كان كه‌مبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نێوان هیالری‌‌و ترامپ ده‌رده‌خه‌ن‬ ‫جیاواز ‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫كۆتای ‌ی هه‌فته‌ی‌ داهاتو‪ ،‬هه‌ڵبژاردن ‌ی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ ئه‌مه‌ریكا ئه‌نجامده‌درێت‪ ،‬نوێترین‬ ‫راپرسییه‌كان ئاماژه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ جیاواز ‌ی‬ ‫نێوان هیالری‌‌و ترامپ ‪ %1‬بۆ ‪%2‬ه‌‪.‬‬

‫ترامپ‬

‫سه‌ره‌تای‌ ئه‌م هه‌فته‌یه‌ دو راپرسی‌ گرنگ له‌ئاستی‌‬ ‫نیشتمانیدا له‌الیه‌ن دو سه‌نته‌ری‌ ناوداری‌ تایبه‌ت‬ ‫به‌ڕاپرسی‌ له‌ئه‌مه‌ریكا ئه‌نجامدران‪ ،‬له‌هه‌ردوكیاندا‬ ‫ده‌رك���ه‌وت دۆناڵ���د ترامپ به‌پێچه‌وان���ه‌ی‌ رۆژانی‌‬ ‫راب���ردوه‌وه‌ جیاوازییه‌كی‌ ئه‌وت���ۆی‌ له‌گه‌ڵ‌ هیالری‌‬ ‫كلینتۆن نییه‌‪.‬‬ ‫له‌ڕاپرس���ییه‌كدا كه‌ له‌الی���ه‌ن "ئه‌ی‌ بی‌ دی‌"ه‌وه‌‬ ‫ئه‌نجام���دراوه‌‪ ،‬جی���اوازی‌ نێوان كلنت���ۆن‌و ترامپ‬ ‫ته‌نه���ا ‪%2‬ه‌‪ ،‬هی�ل�اری‌ كلینتۆن رێ���ژه‌ی‌ ‪%44‬ی‌‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌و دۆناڵد ترامپ ‪%42‬ی‌ ده‌نگه‌كان‪.‬‬ ‫له‌ڕاپرس���ی‌ دوه‌میش���دا كه‌ له‌الی���ه‌ن "ئه‌ی‌ بی‌‬ ‫سی‌"یه‌وه‌ ئه‌نجامدراوه‌‪ ،‬جیاوازی نێوان پشتیوانی‌‬ ‫كردن له‌هیالری‌ له‌گه‌ڵ‌ ترامپ ته‌نها له‌‪ ،%1‬هیالری‌‬ ‫كلنتۆن رێژه‌ی‌ ‪%46‬ی‌ ده‌نگه‌كانی‌ به‌ده‌ستهێناوه‌و‬ ‫دۆناڵد ترامپ رێژه‌ی‌ ‪.%45‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدایه‌ ك���ه‌ دو هه‌فت���ه‌ له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫جی���اوازی نێوان كاندی���دای‌ دیموكراته‌كان له‌گه‌ڵ‌‬ ‫كۆماریخوازه‌كان ‪ %12‬بو‪ ،‬هیالری‌ كلینتۆن رێژه‌ی‌‬ ‫له‌‪%50‬ی‌ ده‌نگه‌كانی‌ به‌ده‌ستهێنابو‪ ،‬ترامپیش رێژه‌ی‌‬

‫‪ .%38‬هاوكات له‌به‌ش���ێك له‌و راپرسییانه‌شدا كه‌ هه‌واداران���ی‌ ترام���پ زۆربه‌یان س���ه‌ر به‌ڕه‌گه‌زی‌‬ ‫له‌ئاس���تی‌ ویالیه‌ته‌كانی‌ ئه‌مه‌ریكادا ئه‌نجامدراون‪ ،‬نێ���ر‌و پی���اون به‌رێ���ژه‌ی‌ ‪ %43 – 39‬ده‌نگ به‌م‬ ‫ترام���پ له‌ویالیه‌ته‌كان���ی‌ فلۆری���داو ئاریزۆن���ا كاندی���ده‌ی‌ كۆماریخ���وازه‌كان ده‌ده‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا‬ ‫به‌جیاوازییه‌كی‌ زۆر له‌پێش هیالری‌ كلینتۆنه‌وه‌یه‌‪ .‬كۆی‌ سپیپێسته‌كان به‌ڕێژه‌ی‌ ‪ %49 – 38‬ده‌نگی‌‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ هه‌ندێ���ك ویالیه‌تی‌ ئه‌مه‌ریكا ده‌نگدانی‌ پێده‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌و سپیپێستانه‌شی‌ ئاستی‌ خوێندنیان‬ ‫رون نیه‌ بۆ یه‌كێك له‌دو پارته‌كه‌و له‌هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ نزم‌و خاوه‌ن���ی‌ بڕوانامه‌ نین به‌ڕێژه‌ی‌ ‪%56 – 31‬‬ ‫ب���ۆ هه‌ڵبژاردنێكی‌ تر ده‌نگدانی‌ جیاوازه‌‪ ،‬به‌اڵم ‪ 10‬ده‌نگ به‌ترامپ ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریشدا‪ ،‬ده‌نگده‌رو هه‌وادارانی‌ كاندیدای‌‬ ‫ب���ۆ ‪ 12‬ویالیه‌تی ئه‌مه‌ریكا یه‌كالی���ی‌ بۆته‌وه‌ كه‌‬ ‫له‌كاتی‌ هه‌ڵبژاردندا ده‌نگ بۆ كام پارتی‌ دیاریكراو دیموكرات���ه‌كان "هی�ل�اری‌ كلینت���ۆن"‪ ،‬زۆربه‌یان‬ ‫ژنان‌وگه‌نجان���ن به‌ڕێ���ژه‌ی‌ ‪ ،%52 – 36‬هه‌روه‌ها‬ ‫ده‌دات‪.‬‬ ‫ئه‌نجامی‌ ئه‌م راپرسییانه‌ هاوكاتن له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وه‌ی‌ هاواڵتیان���ی‌ به‌ڕه‌گه‌ز ئه‌فه‌ریق���ی‌ به‌ڕێژه‌ی‌ ‪‌%81‬و‬ ‫كه‌ هه‌ڵبژاردنی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ ئه‌مه‌ریكا ته‌نها هه‌شت هاواڵتیان���ی‌ به‌ڕه‌گ���ه‌ز التینی‌ به‌ڕێ���ژه‌ی‌ ‪‌%65‬و‬ ‫رۆژی‌ ماوه‌و پۆلیسی‌ فیدراڵی‌ ئه‌مه‌ریكا رایگه‌یاندوه‌ سپیپێس���تانی‌ خاوه‌ن بڕوانام���ه‌ی‌ زانكۆ به‌ڕێژه‌ی‌‬ ‫كه‌ ئێف بی‌ ئای‌ س���ه‌رله‌نوێ‌ ده‌س���تیكردوه‌ته‌وه‌ ‪.%51 – 36‬‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیارانی‌ كه‌مپه‌ینی‌ ترامپ پێیانوایه‌‬ ‫به‌لێكۆڵین���ه‌وه‌ له‌ئیمه‌یله‌كان���ی‌ هیالری‌ كلینتۆن‌و‬ ‫كه‌ ده‌توانن كار له‌س���ه‌ر به‌ده‌ستهێنانی‌ ده‌نگی‌ ‪2‬‬ ‫سودوه‌رگرتن له‌ئه‌دمینی‌ تایبه‌تی‌ خۆی‌‪.‬‬ ‫رۆژنام���ه‌ی‌ وال س���تریت جۆرنال ئام���اژه‌ به‌وه‌ ملیۆن سپیپێس���ت بك ‌هن‌و جیاوازی‌ نێوان ترامپ‌و‬ ‫ده‌كات له‌ڕاپرسییه‌كه‌ی‌ "ئه‌ی‌ بی‌ سی‌"دا پرسیارێك هیالری‌ كه‌متر بكه‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ پاش ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئاڕاس���ته‌ی‌ به‌ش���داربوان كراوه‌ ك��� ‌ه لێكۆڵینه‌وه‌ پۆلیس���ی‌ فیدراڵ���ی‌ ئه‌مه‌ریكا (ئێ���ف بی‌ ئای‌)‬ ‫له‌ئیمه‌له‌كانی‌ هیالری‌ كلینتۆن كاریگه‌ری‌ له‌س���ه‌ر مۆڵه‌تی‌ ئه‌نجامدانی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ نوێی‌ ده‌رباره‌ی‌‬ ‫ژماره‌یه‌ك���ی‌ زۆر له‌ئیمه‌یله‌كان���ی‌ هیالری‌‌و یه‌كێك‬ ‫ده‌نگدانی‌ ئێوه‌ هه‌بوه‌ به‌رامبه‌ر هیالری‌؟‬ ‫‪%63‬ی‌ به‌شداربوان رایانگه‌یاندوه‌ كه‌ كاریگه‌ری‌ له‌راوێژكارانی‌ پایه‌به‌رزی‌ ئ���ه‌م خانمه‌ وه‌رگرتوه‌‪،‬‬ ‫نه‌ب���وه‌‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ریش���دا ‪%34‬ی‌ به‌ش���داربوان دیموكرات���ه‌كان ره‌خنه‌ی‌ توند ل���ه‌م كاره‌ ده‌گرن‌و‬ ‫ئاماژه‌یان ب���ه‌و‌ه كردوه‌ كه‌ دوب���اره‌ لێكۆڵینه‌وه‌ ترامپی���ش به‌س���ه‌رله‌نوێ‌ هه‌ڵدانه‌وه‌ی‌ دۆس���یه‌ی‌‬ ‫ئیمه‌یله‌كان���ی‌ هیالری ل���ه‌دوا رۆژه‌كانی‌ هه‌ڵمه‌تی‌‬ ‫له‌ئیمه‌یله‌كان ‌ی هیالری‌ كاریگه‌ری‌ هه‌بوه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ��� ‌ی زۆرب���ه‌ی‌ راپرس���ییه‌كان‪ ،‬ده‌نگ���ده‌رو هه‌ڵبژاردندا به‌كه‌یف‌و خۆشحاڵه‌‪.‬‬

‫هیالری‬

‫هەڵبژاردنی ئەمەریکا بەپێی راپرسییەکانی ‪IIASS‬‬ ‫زانیاری دەربارەی عێراق ـ لەهەفتەیەکدا دوجار باڵودەبێتەوە‬

‫زانیاری دەربارەی عێراق ـ لەهەفتەیەکدا دوجار باڵودەبێتەوە‬

‫بەباوەڕی تۆ‪ ،‬سەرۆکی ئەمەریکا‬ ‫دەبێت چۆن بایەخ بەئابوری بدات؟‬

‫‪ 10‬واڵت‪ ،‬لەوەاڵمدا دەڵێن سەرۆکی ئەمریکا‬ ‫کاریگەریی دەبێت لەسەر واڵتەکەیان‬

‫ئیتاڵیا‬

‫پورتوگال‬

‫چین‬

‫بەرازیل‬

‫کۆریای باشور‬

‫پاکستان‬

‫مەکسیک‬

‫عێراق‬

‫ئەڵمانیا‬

‫کەنەدا‬

‫زانیاری دەربارەی عێراق ـ لەهەفتەیەکدا دوجار باڵودەبێتەوە‬

‫ئەگەر دەنگ بدەیت‪ ،‬دەنگ بەکامیان دەدەیت؟‬

‫بایەخدان بە بەرژەوەندی ئەمەریکا‬

‫عێراق‬ ‫بایەخدان بەشێوەیەکی یەکسان‬

‫بەرامبەر‬ ‫واڵتە عەرەبیەکان‬

‫بایەخدان بە بەرژەوەندی گەالن‬

‫میسر‬ ‫ئەردەن‬ ‫لوبنان‬ ‫فەلەستین (کەناری رۆژئاواو غەزە)‬ ‫رێژە‬

‫‪8‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫ژنێك‪ :‬بێ‌ موچه‌یی‌‌و خه‌می‌ منداڵه‌كانم‬ ‫ی تلیاكی كردم‬ ‫فێر ‌ی بازرگان ‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ی‬ ‫به‌شێك له‌و ژنانه‌ی‌ له‌ساڵ ‌‬ ‫رابردودا له‌سلێمانی‌ حوكمدراون‪،‬‬ ‫ی‬ ‫تۆمه‌ته‌كه‌یان په‌یوه‌ند ‌‬ ‫به‌بازرگانی‌‌و به‌كارهێنانی‌ ماد‌ه‬ ‫هۆشبه‌ره‌كانه‌وه‌یه‌‪ ،‬ژنێك ك ‌ه‬ ‫له‌چاكسازی‌ سلێمانی‌ له‌زینداندای ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ێ موچه‌یی‌ فێری‌ بازرگان ‌‬ ‫ده‌ڵێت "ب ‌‬ ‫ی كردم"‪.‬‬ ‫ماده‌ی‌ هۆشبه‌ر ‌‬ ‫ش���ه‌رمن ژنێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 44‬ساڵه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ماوه‌ی‌ نۆ مانگ ده‌بێت له‌چاكس���از ‌‬ ‫ی‬ ‫س���لێمانی‌ له‌زینداندای���ه‌ به‌تۆمه‌ت ‌‬ ‫ی كردن به‌ماده‌ی‌ هۆش���به‌ر‪،‬‬ ‫بازرگان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و باس له‌و‌ه ده‌كات كه‌ س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی به‌ماده‌ی‌ هۆش���به‌ر‬ ‫بازرگانی‌ كردن ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ده‌گه‌ڕێنێت���ه‌وه‌ ب���ۆ ئه‌وكات���ه‌ ‌‬ ‫ی ‪2016‬ه‌و‌ه‬ ‫ی ئه‌مس���اڵ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی موچه‌ ‌‬ ‫سیس���ته‌می‌ پاش���ه‌كه‌وت ‌‬ ‫فه‌رمانب���ه‌ران ده‌س���تیپێكرد‪ ،‬ك��� ‌ه‬ ‫موچه‌ی‌ مانگێكی‌ ب���و ب ‌ه ‪ 400‬هه‌زار‬ ‫دینار‪ ،‬به‌مه‌رجێك له‌خانوی‌ كرێدا بو‌ه‬ ‫به‌سێ‌ س���ه‌د هه‌زار‌و خێزانه‌كه‌شیان‬ ‫چ���وار كه‌س ب���وه‌‪ ،‬كه‌ ته‌نها س���ه‌د‬ ‫ه���ه‌زار دیناریان ب���ۆ ماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌ره‌تای‌ س���اڵی‌ پاری���ش مێرد ‌‬ ‫خوش���كه‌كه‌ی‌ له‌س���ویدوه‌ ته‌له‌فونی‬ ‫ی‬ ‫ب���ۆده‌كات‌و پێیده‌ڵێ���ت له‌ڕێگ���ه‌ ‌‬ ‫هاوڕێیه‌كی‌ كوردی‌ رۆژهه‌اڵته‌و‌ه وه‌ك‬ ‫ی چه‌ن���د موبایل‌و كه‌لوپه‌لێكیان‬ ‫دیار ‌‬ ‫بۆ ناردوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی "به‌دبه‌خت���ی‌ من‬ ‫ش���ه‌رمن وت��� ‌‬ ‫ێ مناڵه‌ك���ه‌م‬ ‫له‌وه‌دای���ه‌ ه���ه‌ر س��� ‌‬ ‫ی بون‌و‬ ‫ی زانكۆ‌و دوا ناوه‌ند ‌‬ ‫خوێندكار ‌‬ ‫كرێ‌ رێگاكه‌یان���م پێنه‌بو‪ ،‬به‌رده‌وام‬ ‫داوای‌ پاره‌یان ده‌كرد‌و ده‌یانوت دای ‌ه‬ ‫چیتر ناچینه‌وه‌ ب���ۆ ده‌وام پاره‌مان‬ ‫ی بكه‌م‪،‬‬ ‫پێنیه‌‪ ،‬منیش نه‌مده‌زانی‌ چ ‌‬

‫به‌دبه‌خت ‌ی من له‌وه‌دای ‌ه‬ ‫هه‌ر س ‌ێ مناڵه‌كه‌م‬ ‫خوێندكاری‌ زانكۆ‌و دوا‬ ‫ناوه‌ندی‌ بون‌و كر ‌ێ‬ ‫رێگاكه‌یانم پێنه‌بو‪،‬‬ ‫به‌رده‌وام داوای‌ پاره‌یان‬ ‫ده‌كرد‌و ده‌یانوت دای ‌ه‬ ‫چیتر ناچینه‌و‌ه بۆ‬ ‫ده‌وام پاره‌مان پێنیه‌‬ ‫ماوه‌ی‌ س���اڵێك بو مێرده‌كه‌شم لێم‬ ‫ی‬ ‫جیاببۆوه‌‌و به‌هیچ جۆرێك هاوكار ‌‬ ‫ێ منداڵه‌كه‌می‌ نه‌ده‌كرد"‪.‬‬ ‫من‌و س ‌‬ ‫وتیش���ی‌ "رۆژێكیان ئه‌و كه‌س���ه‌ی‌‬ ‫به‌ناوی‌ سۆران ك ‌ه له‌سوید گه‌ڕابوه‌وه‌‌و‬ ‫كه‌لوپه‌له‌كانی‌ بۆ هێنابوین‪ ،‬زانی‌ ئێم ‌ه‬ ‫ی‬ ‫چه‌ند ده‌ستكورتین‪ ،‬باسی‌ بازرگان ‌‬ ‫ی زۆر‬ ‫ی بۆ كردبم‌و وتی‌ پاره‌كه‌ ‌‬ ‫تلیاك ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌نده‌ قورس���یش‬ ‫باش���ه‌‌و كارێك ‌‬ ‫نیه‌"‪.‬‬ ‫ش���ه‌رمن باس ل���ه‌وه‌ش ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫سه‌ره‌تا چۆن كه‌وتوه‌ته‌ ژێر كاریگه‌ری ‌‬ ‫ئ���ه‌و بیرۆكه‌ی���ه‌وه‌و داوای‌ له‌و پیاو‌ه‬ ‫ی بكات‬ ‫ی تلیاك ‌‬ ‫كردوه‌ فێ���ری‌ بازرگان ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌نێوان س���لێمانی‌‌و ئێراندا‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫"‪ 2016/ 3/23‬س���ۆران ته‌له‌فونی‌ بۆ‬

‫چاکسازی ژنان‌و مندااڵن‬ ‫ی‬ ‫ك���ردم وتی‌ له‌كوێیت؟ من له‌بازگه‌ ‌‬ ‫ی ده‌رچوم ده‌مه‌وێت بتبینم‪،‬‬ ‫س���لێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫منیش وتم باشه‌ وه‌ر‌ه به‌ره‌و سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫وامنیش هاتم‪ ،‬ئه‌وه‌بو له‌نزیك قه‌پان ‌‬ ‫ی‬ ‫چنیان له‌نزیك بازگه‌ك ‌ه یه‌كترمان بین ‌‬ ‫ل���ه‌دوای‌ چاكوچۆن���ی‌‪ ،‬وتی‌ ئه‌وه‌ تۆ‬ ‫ی ده‌كه‌یت؟ وتم فه‌رمانبه‌رم‪،‬‬ ‫ی چ‌‬ ‫كار ‌‬ ‫ی زۆر باش‬ ‫وتی‌ ب���ۆ نایه‌یت كارێك��� ‌‬ ‫هه‌ی��� ‌ه بیكه‌یت بۆ ه���ه‌ر جارێكیش‬ ‫دو هه‌زارو پێنج س���ه‌د دۆالری‌ خۆت‬ ‫نه‌قد وه‌رگ���ره‌‌و بیری‌ لێكه‌ره‌وه‌‌و پێم‬ ‫ی زۆر باشه‌"‪.‬‬ ‫بڵێره‌وه‌ كارێك ‌‬ ‫وتیش���ی‌ "ل���ه‌دوای‌ چه‌ن���د رۆژێك‬ ‫ته‌له‌فون���م بۆكردوه‌ وت���م رازیم چۆن‬ ‫ده‌ست به‌كاركردن بكه‌ین‪ ،‬له‌وه‌اڵمدا‬ ‫وت���ی‌ ده‌بێت بێم بۆالت قس���ه‌بكه‌ین‬

‫وانابێ���ت‪ ،‬ئه‌وه‌ب���و جارێك���ی‌ دیك ‌ه‬ ‫له‌ئێران���ه‌وه‌ هاته‌وه‌ بۆ س���لێمانی‌‪،‬‬ ‫ی له‌گه‌ڵ بو‬ ‫ئه‌مجاره‌ كوڕێكی‌ دیكه‌ش ‌‬ ‫ی بیانبه‌مه‌و‌ه‬ ‫به‌ن���اوی‌ عابید‪ ،‬نه‌متوان ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ۆ ماڵه‌وه‌‪ ،‬چون ‌ه میوانخانه‌‪ ،‬ماوه‌ ‌‬ ‫ی مانه‌وه‌‌و‬ ‫چه‌ن���د رۆژێك له‌س���لێمان ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر كاره‌كه‌م���ان رێكه‌وتین‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ی به‌س���تودا‬ ‫تلی���اك له‌ناو مریش���ك ‌‬ ‫له‌ئێران���ه‌وه‌ بگات ‌ه ده‌س���تم بۆ هه‌ر‬ ‫ی له‌یه‌ك كیلۆ كه‌متر‬ ‫جارێك بڕه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫نه‌بێ���ت به‌ئوتومبێلێك���دا بنێرێت بۆ‬ ‫ێ‬ ‫ش���ارۆچكه‌ی‌ ك���ه‌الر‪ ،‬منی���ش له‌و ‌‬ ‫وه‌ریبگرم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫شه‌رمن ئاماژه‌ به‌و‌ه ده‌كات كه‌ دوا ‌‬ ‫چه‌ن���د رۆژێك ته‌له‌فون���ی‌ بۆكراوه‌و‬ ‫به‌ئوتومبێل���ی‌ تایب���ه‌ت چوه‌ت ‌ه ئه‌و‬

‫فۆتۆ‪ :‬مەزهەر کەریم‬ ‫ی‬ ‫ش���وێنه‌ی‌ بۆی‌ دیاریكراوه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫"تلیاكه‌ك���ه‌م وه‌رگرت‌و به‌ڕێكه‌وتم بۆ‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬ئه‌و رۆژ‌ه پێنج شه‌مم ‌ه بو‪،‬‬ ‫ی عه‌ربه‌ت سلێمانی‌ وتیان‬ ‫ئاسایش��� ‌‬ ‫ی ئۆتۆمبێله‌كه‌تمان‬ ‫ئا بۆسته‌و سندوق ‌‬ ‫بۆ بكه‌ره‌و‌ه بزانین چیت پێیه‌؟ منیش‬ ‫وتم مریش���كم كڕیو‌ه بۆ سه‌یران‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ئه‌وكات وه‌رزی‌ س���ه‌یران بو‪ ،‬ئه‌وان‬ ‫له‌وه‌وپێش زانیاریان له‌س���ه‌ر من بۆ‬ ‫گواس���ترابۆو‌ه ده‌یانزانی‌ چیم پێیه‌‪،‬‬ ‫ئیت���ر نازان���م چۆن‌و كێ‌ ب���وه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وكات���ه‌ ده‌س���تگیركرام‌و ره‌وانه‌ ‌‬ ‫ی گش���تی‌ كرام‌و ده‌ستیش‬ ‫ئاسایش��� ‌‬ ‫گیرا به‌سه‌ر تلیاكه‌كه‌دا"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هه‌رگیز بیرم له‌كارێكی‌‬ ‫وه‌ها نه‌كردبوه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم كاتێك چوم‬

‫ی‬ ‫موچه‌م وه‌رگرت ته‌نها به‌ش���ی‌ كرێ ‌‬ ‫ی دیكه‌م بۆ‬ ‫خانوه‌ك���ه‌ی‌ كردم هیچ��� ‌‬ ‫ی منداڵه‌كانم‪،‬‬ ‫نه‌مایه‌و‌ه بیده‌م ‌ه خه‌رج ‌‬ ‫ناچارب���وم ئ���ه‌و كاره‌ بك���ه‌م وه‌ك‬ ‫ی تا منداڵه‌كانم‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ دارای ‌‬ ‫به‌رده‌وامب���ن له‌خوێن���دن‪ ،‬به‌رده‌وام‬ ‫ی پاره‌ی���ان ده‌ك���ردو منی���ش‬ ‫داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بكه‌م‪ ،‬كه‌سیش پاره‌ ‌‬ ‫نه‌مده‌زانی‌ چ ‌‬ ‫ێ به‌قه‌رز‪ ،‬به‌هه‌رچیشم ده‌وت‬ ‫نه‌ئه‌دام ‌‬ ‫له‌وه‌اڵمدا ده‌یانوت پێمان نیه‌"‪.‬‬ ‫ش���ه‌رمن ئاماژ‌ه به‌وه‌ده‌كات پێش‬ ‫ی بازرگانی‌ تلیاك بكات چه‌ندین‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی هه‌ی ‌ه بیفرۆشێت‌و‬ ‫ی داوه‌ چ ‌‬ ‫جار هه‌وڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ منداڵه‌كانی‌ بڕوات ‌ه ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫واڵت‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "پێش ئه‌وه‌ی‌ ده‌ست‬ ‫بكه‌م به‌و كاره‌‪ ،‬چه‌ندین جار له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫قاچاخچیدا قس���ه‌مكردوه‌‪ ،‬ده‌یانوت‬ ‫ده‌بێت ده‌ كه‌س���مان بۆ په‌یدا بكه‌یت‬ ‫خ���ۆت‌و كچه‌كه‌ت پێك���ه‌و‌ه ده‌به‌ین ‌ه‬ ‫ێ به‌رامب���ه‌ر‪،‬‬ ‫ی واڵت به‌ب��� ‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫منیش پاره‌م نه‌بو‪ ،‬ئه‌و كاره‌ش���م بۆ‬ ‫نه‌ده‌كرا"‪.‬‬ ‫ی ژنان‌و‬ ‫وتیشی‌ "دواجار له‌چاكساز ‌‬ ‫مندااڵن خۆم بینیه‌وه‌‪ ،‬كه‌سوكاره‌كه‌م‬ ‫ده‌زانن به‌بازرگانی‌ ماده‌ی‌ هۆش���به‌ر‬ ‫ده‌س���ت به‌س���ه‌رم‪ ،‬دو كوڕ‌و كچكه‌م‬ ‫دێن س���ه‌ردانم ده‌كه‌ن زۆر نیگه‌رانن‬ ‫ل���ه‌و كاره‌ی‌ من كردوم���ه‌‪ ،‬به‌رده‌وام‬ ‫دڵنه‌وایم ده‌ده‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫شه‌رمن كه‌ ماوه‌ی‌ نۆ مانگ ده‌بێت‬ ‫ی‬ ‫له‌چاكس���ازی‌ گه‌وران���ی‌ س���لێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "په‌شیمانم له‌وكاره‌ ‌‬ ‫زینداییه‌‪ ،‬وت ‌‬ ‫كردوم ‌ه له‌دوای‌ ئازاد كردنم ده‌چمه‌و‌ه‬ ‫س���ه‌ركاره‌كه‌م ك��� ‌ه فه‌رمانب���ه‌ری‌‬ ‫ی په‌روه‌رده‌م ئه‌و‌ه گه‌وره‌ترین‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی ژیانم بو‌ه ئه‌نجامم داوه‌‌و زۆر‬ ‫هه‌ڵه‌ ‌‬ ‫په‌شیمانم"‪.‬‬ ‫تێبنینی‪ :‬شەرمن ناوێکی خوازراوە‬

‫خانه‌قا ‌ی بیاره‌‪ :‬رۆژانه‌ خواردنی‌ ‪ 200‬كه‌س ده‌درێت‬ ‫ی لێنه‌بڕاوه‌‬ ‫‪ 131‬ساڵه‌ فه‌قێ ‌‬ ‫ئا‪ :‬عه‌زیز ره‌سوڵ‌‬ ‫مێژوی‌ خانه‌قای‌ بیاره‌ بۆ ‪ 131‬ساڵ‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬كه‌ له‌سه‌ر ده‌ستی‌‬ ‫(شێخ عمر ریاده‌دین) دروست كراوه‌‪،‬‬ ‫‪151‬ئیجازه‌ی‌ مه‌الیه‌تی‌ دراوه‌ به‌و قوتابیانه‌ی‌‬ ‫كه‌ لێره‌ خوێندویانه‌‪ ،‬له‌ئێسته‌دا ‪ 88‬فه‌قێ‬ ‫تیایدا ده‌رس ده‌خوێنن‪ ،‬به‌اڵم حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان دان به‌شه‌هاده‌ی‌‬ ‫فه‌قێكانی‌ خانه‌قای‌ بیاره‌دا نانێت‪.‬‬

‫ئه‌و دوكانانه‌ ‌ی‬ ‫كه‌ له‌ده‌وروبه‌ر ‌ی‬ ‫خانه‌قاكه‌ هه‌ی ‌ه‬ ‫موڵك ‌ی خانه‌قاكه‌ن‬ ‫هه‌مو داهاته‌كه‌ ‌ی‬ ‫بۆ خانه‌قاك ‌ه‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌و ده‌كرێت ‌ه‬ ‫مه‌سروفی‌ رۆژانه‌ بۆ‬ ‫خانه‌قا‬

‫مامۆستا فاخر شه‌قاڵوه‌یی سه‌رپه‌رشتیار ‌ی‬ ‫خانه‌قای‌ بیاره‌ بۆ ئاوێنه‌ وتی‌؛ له‌س���ه‌رده‌می‌‬ ‫خانه‌قای‌ بیاره‌ بنیات نراوه‌ له‌الیه‌ن (ش���ێخ‬ ‫عمر ریاده‌دی���ن)‌و بوه‌ت���ه‌ ناوه‌ندێكی‌ عیلم‌و‬ ‫زانست خزمه‌تی‌ به‌رچاوی‌ كردوه‌‌و به‌سه‌دان‬ ‫زاناو مامۆس���تای‌ گه‌وره‌ی‌ پێگه‌یاندوه‌ به‌اڵم‬ ‫به‌داخ���ه‌وه‌ له‌ئێس���ته‌دا له‌الی���ه‌ن حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تانه‌وه‌ دان به‌ش���ه‌هاده‌ی‌‬ ‫خانه‌قای‌ بیاره‌دا نانرێت له‌كاتێكدا له‌س���اڵی‌‬ ‫‪1970‬ده‌رچ���وی‌ خانه‌قا له‌زانك���ۆی‌ ئه‌زهه‌ر‬ ‫له‌قاهیره‌ قبوڵ كراوه‌‪ ،‬بۆیه‌ چه‌ند جار له‌گه‌ڵ‬ ‫وه‌زیری‌ ئه‌وقاف قسه‌مان كردوه‌ جه‌نابی‌ وه‌زیر‬ ‫پێی‌ ڕاگه‌یاندم ده‌بێت به‌بڕیارێكی‌ تایبه‌ت ئه‌و‬ ‫كێشه‌ی‌ شه‌هاده‌ی‌ فه‌قێیانه‌ چاره‌سه‌ر بكه‌ین‬ ‫به‌اڵم تائێستا وه‌اڵمیان نه‌داوینه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫مه‌ال فاخیر وتیش���ی‌ ؛ له‌ئێس���ته‌دا (‪)88‬‬ ‫فه‌قێ له‌خانه‌قای‌ بیاره‌ ده‌رس ده‌خوێنن هه‌ر‬ ‫قوتابییه‌كیش بۆ ماوه‌ی‌ چوار ساڵ بۆ شه‌ش‬ ‫س���اڵ‌و هه‌شت ساڵ ده‌بێت بخوێنێت كه‌ ‪20‬‬ ‫كتێبی‌ تایبه‌ت هه‌یه‌‌و له‌س���ه‌ر ده‌می‌ (شێخ‬ ‫عمر ریاده‌دین) دانراوه‌ تائێسته‌ش له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫مه‌نهه‌جه‌ ده‌خوێنین ده‌بێ���ت قوتابیه‌كه‌ ئه‌و‬ ‫كتێبانه‌ ته‌واو بكات ئینجا شه‌هاده‌ی‌ مه‌الیه‌تی‌‬ ‫ده‌درێتی‌ زۆربه‌ی‌ قوتابیه‌كانمان یه‌ك تا سێی‌‬ ‫ساڵی‌ ده‌چنه‌ قوتابخانه‌ی‌ حكومی‌ پاشان رو‬ ‫ده‌كه‌نه‌ خانه‌قای‌ بیاره‌ بۆ خوێندنی‌ فه‌قێیه‌تی‌‬ ‫لێره‌ ش���ه‌هاده‌ی‌ مه‌الیه‌تی‌ وه‌رده‌گرێت له‌به‌ر‬ ‫ته‌نگی‌ ش���وێنه‌كه‌مان ناتوانی���ن قوتابی‌ زۆر‬ ‫وه‌ربگرین‪.‬‬

‫خانەقای بیارە‬ ‫هه‌روه‌ها رونیش���یكردوه‌ ؛ خه‌رجی‌ خانه‌قا‬ ‫له‌سه‌ر بنه‌ماڵه‌ی‌ شێخان‌و خه‌ڵكی‌ خێرخوازه‌‬ ‫كه‌ خواردن دابین ده‌كرێت به‌شێوه‌یك ده‌توانین‬ ‫بڵێین رۆژانه‌ خواردنی‌ ‪ 200‬كه‌س ده‌درێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ش دێن لێره‌ له‌خانه‌قای‌ بیاره‌ گۆڕی‌(‬ ‫ش���ێخ عمر زیائه‌دین‌و شێخ نه‌جمه‌دین‌و شێخ‬ ‫عه‌الدین)ی‌ تێدایه‌‌و ئه‌و گه‌ش���تیارانه‌ دێن بۆ‬ ‫سه‌ر گۆڕی‌ ئه‌و شێخانه‌‪،‬به‌هۆی‌ پیاو چاكی‌‌و‬ ‫له‌خواترسی ئه‌و ش���ێخانه‌‪،‬خه‌ڵكی‌ سه‌ردانی‌‬ ‫مه‌زارگه‌كه‌یان ده‌كه‌ن له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش���دا ئه‌و‬

‫دوكانانه‌ی‌ ك���ه‌ له‌ده‌وروبه‌ری‌ خانه‌قاكه‌ هه‌ی ‌ه‬ ‫موڵك���ی‌ خانه‌قاك���ه‌ن هه‌م���و داهاته‌كه‌ی‌ بۆ‬ ‫خانه‌قاكه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌و ده‌كرێته‌ مه‌س���روفی‌‬ ‫رۆژانه‌ بۆ خانه‌قا‪.‬‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاری‌ خانه‌قای‌ بیاره‌ ئاماژه‌ی‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌كرد ؛ بڕیار بو له‌الیه‌ن حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان خانه‌قای‌ بیاره‌ تێكبدرێت‌و له‌سه‌ر‬ ‫ش���ێوه‌ی‌ مزگه‌وتێكی‌ تورك���ی‌ بكرێته‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫ش���ێوه‌ی ئێسته‌ی‌ خانه‌قا ده‌گۆڕدرا‌و شوقه‌ی‌‬ ‫تایبه‌ت به‌فه‌قێكان ده‌كرایه‌وه‌‌و مامۆستایانی‌‬

‫تایبه‌تی���ش بڕیاربو بێن ده‌رس بڵێنه‌وه‌ به‌اڵم‬ ‫به‌داخه‌وه‌ له‌به‌ر شه‌ڕی‌ داعش‌و قه‌یرانی‌ دارای ‌ی‬ ‫ئه‌و پڕۆژه‌یه‌ وه‌ستێندرا‪.‬‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ راكێش���انی‌ گه‌شتیار بۆ ناحیه‌ی‌‬ ‫بیاره‌ به‌هۆی خانه‌قای‌ بیاره‌وه‌‪ ،‬مه‌ال فاخر وتی‬ ‫؛دو جۆر گه‌ش���تیار رو ده‌كه‌نه‌ ئه‌م ناوچه‌یه‌‬ ‫هه‌ندێ‌ گه‌شتیار كه‌ دێن به‌مه‌به‌ستی‌ گه‌ڕان‌و‬ ‫س���ه‌یران بۆ ناوچه‌كه‌و س���ه‌ردانی‌ خانه‌قاش‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬هه‌ندێكی‌ تر تایبه‌ت به‌مه‌به‌س���تی‌‬ ‫زیاره‌ت كردنی‌ خانه‌قاو شێخانی‌ نه‌قشبه‌ندی‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬عەزیز‬ ‫دێ���ن بۆ ئێره‌ كه‌ له‌رۆژهه‌اڵتی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫ش���اره‌كانی‌ تری‌ كوردستانه‌وه‌ سه‌ردانی‌ ئێره‌‬ ‫ده‌كه‌ن‌و زور به‌ی‌ كات لێره‌ ده‌مێننه‌وه‌‪،‬چونكه‌‬ ‫لێره‌ ش���وێنی‌ مانه‌وه‌و خ���واردن دابین كراوه‌‬ ‫بۆ ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ كه‌ زیاره‌تی‌ ئه‌م خانه‌قایه‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ناوبراو وتیشی‌ نزیكه‌ی‌ ‪ 700‬كتێبمان هه‌یه‌‬ ‫مێژویه‌ك���ی‌ كۆنیان هه‌یه‌ كه‌ ته‌نانه‌ت ناتوانی‌‬ ‫زۆر ئه‌مدیوئه‌ودی���وی‌ پێبكه‌ی‌ له‌به‌ر كۆنییان‬ ‫رزیون بۆیه‌ له‌به‌رنامه‌ماندای���ه‌ ئه‌گه‌ر دارایی‌‬

‫رێگه‌بدات لیژنه‌یه‌كی‌ پسپۆڕ پێكبێنین‌و هه‌مو‬ ‫ئه‌و كتێبانه‌ جارێكیتر له‌چاپ بده‌ینه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ ئه‌و س���ه‌رچاوانه‌ی‌ ماموس���تایانی‌‬ ‫ته‌ریقه‌تی‌ نه‌قش���به‌ندی‌ پش���تی‌ پێده‌به‌ستن‬ ‫په‌یامبه‌ری‌ ئیس�ل�ام ده‌چێته‌ خه‌وی‌ (ش���ێخ‬ ‫عمر ریاده‌ دی���ن) داوای‌ لێده‌كات كه‌ له‌بیاره‌‬ ‫ئه‌و خانه‌قایه‌ بكاته‌وه‌‪(،‬شێخ عمر ریاده‌ دین)‬ ‫له‌س���ه‌یده‌كانی‌ نه‌جه‌ف‌و كه‌ربه‌ال بوه‌ به‌پشت‬ ‫ده‌ه‌چێته‌وه‌ س���ه‌ر ئیمامی‌ حه‌س ‌هن‌وحسێن‪.‬‬ ‫ش���ێخ عمر كوڕی‌ شێخ عوس���مانی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫ته‌ریقه‌تی‌ نه‌قشبه‌ندییه‌‪.‬‬ ‫مامۆس���تا فاخیر شه‌قاڵوایی‪ ،‬ساڵی‌ ‪1993‬‬ ‫دەچێتە ناحیه‌ی‌ بیاره‌و ئیجازه‌ی‌ ماموستای‌‬ ‫ئاینی‌ له‌خانه‌قای‌ بیاره‌ وه‌رده‌گرێت‪ ،‬چه‌ندین‬ ‫س���اڵه‌ سه‌رپه‌ریش���تیاری‌ گش���تی‌ خانه‌قای‌‬ ‫بیاره‌ی���ه‌و هاوس���ه‌رگیری‌ له‌ناحی���ه‌ی‌ بیاره‌‬ ‫كردوه‌‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫‌و‬ ‫م‬ ‫ماهیر حه‌سه‌ن لیمۆی خاڵس ده‌فرۆشێت‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫ی دیاری‌ شانۆ‌و‬ ‫ماهیر حه‌سه‌ن ئه‌كته‌ر ‌‬ ‫ی كوردی‌ رایده‌گه‌یه‌نێت"به‌م‬ ‫دراما ‌‬ ‫نزیكانه‌ له‌سه‌ر شاشه‌ی تیڤی‬ ‫ده‌رده‌كه‌وم به‌ستایلێكی نوێ‌و تامردن‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بم"‪.‬‬ ‫ماهیر حه‌سه‌ن له‌سااڵنی هه‌شتاكانی‬ ‫سه‌ده‌ی رابردو له‌چاالكی قوتابخانه‌كان‬ ‫به‌شدار ده‌بێت دواتر ده‌چێته‌ په‌یمانگای‬ ‫هونه‌ره‌جوانه‌كان له‌س���لێمانی‌و به‌شی‬ ‫ش���انۆ ت���ه‌واو ده‌كات‌و ده‌بێته‌ یه‌كێك‬ ‫له‌ئه‌ندام��� ‌ه چاالكه‌كانی تیپی ش���انۆی‬ ‫س���ه‌رچنار‌و له‌دوای نه‌وه‌ده‌كان له‌سه‌ر‬ ‫شاش���ه‌ی تیڤی���ه‌كان ب��� ‌ه به‌رده‌وامی‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت‌و خاوه‌نی چه‌ندین به‌رهه‌می‬ ‫ی‬ ‫كۆمی���دی‌و تراژیدیه‌‪ ،‬ئ���ه‌و به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫راگه‌یاند"نوان���دن خه‌ونێكی منداڵیمه‌‌و‬ ‫الس���ایی كه‌س���م نه‌كردۆته‌وه‌‪ .‬تامردن‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بم له‌كاره‌ هونه‌رییه‌كانم"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌كارو پ���ڕۆژه‌ نوێكانی‪،‬‬ ‫ماهیر حه‌سه‌ن وتی"له‌ئێستادا سه‌رقاڵی‬ ‫شانۆیی (ملیۆنێرین)له‌نوسینی ئاریان‬ ‫عوم ‌هر‌و به‌ به‌ش���داری نۆ ئه‌كت ‌هر‌و من‬ ‫رۆڵی س���ه‌ره‌كی ده‌بین���م به‌هاوكاری‬ ‫تیپی هونه‌ری ره‌نگاڵ��� ‌ه له‌په‌یمانگای‬ ‫هونه‌ره‌جوانه‌كان پێش���كه‌ش ده‌كرێت‌و‬ ‫گرێبه‌س���تێكی نوێش���مان له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫كه‌ناڵ���ی‪ nrt2‬واژۆك���ردوه‌ له‌وه‌رزێكی‬ ‫نوێ���دا ده‌س���تده‌كه‌ینه‌وه‌ به‌كاركردن‬ ‫به‌ستایلێكی نوێ"‪.‬‬ ‫وتیش���ی"چه‌ند كه‌ناڵی دیكه‌ داوای‬ ‫كاركردنیان لێك���ردوم ره‌تمكردۆته‌وه‌‌و‬ ‫په‌یوه‌ن���دی به‌دۆخی ژیان���ی خۆمه‌و‌ه‬ ‫هه‌بو‌ه هونه‌رمه‌ن���د نابێت هونه‌ره‌كه‌ی‬ ‫تێكه‌ڵی كاری سیاس���ی بكات له‌كوێ‬ ‫بۆی كرا خزم���ه‌ت به‌هونه‌ره‌كه‌ی بكات‬ ‫درێغی نه‌كات"‪.‬‬ ‫ئه‌و جه‌غت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه له‌سه‌ره‌تای كاره‌كانیه‌وه‌ زۆر گرنگی‬ ‫ب���ه‌كاری تراژیدی���ا داوه‌‌و وت���ی‌ "زۆر‬ ‫له‌هونه‌رمه‌ندان ده‌توانن ئه‌و رۆڵه‌ ببینن‬

‫كارێكی قورس نییه‌‪ ،‬به‌اڵم دواتر خۆم‬ ‫ل���ه‌كاری كۆمیدیدا بینیی���ه‌وه‌‌و توانیم‬ ‫س���ه‌ركه‌وتوبم ك ‌ه كارێكی هه‌روا ئاسان‬ ‫نییه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"ئه‌و كه‌س���انه‌ی ده‌یانه‌وێت‬ ‫خۆیان له‌كاری كۆمیدی���ادا ببیننه‌وه‌‌و‬ ‫س���ه‌ركه‌وتوبن زۆر كه‌م���ن له‌جیهاندا‬ ‫له‌دوای شارلی ش���اپلن‌و مسته‌ر بین‌و‬ ‫جیمكاری‌و عادل ئیمام‪ ،‬ده‌بێت خۆتی‬ ‫بۆ ئاماده‌بكه‌یت به‌جه‌سته‌و به‌ڕۆح ئه‌و‬ ‫توانایی���ه‌ت هه‌بێت هه‌موكه‌س���ێك ئه‌و‬ ‫كاره‌ ناتوانێت"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫نایه‌وێت جارێك���ی دیك ‌ه بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ‬ ‫كاری تراژیدی���ا هه‌رچه‌ن���ده‌ له‌درامای‬ ‫گه‌رده‌لول���دا ئه‌و رۆڵ���ه‌ی بینیوه‌‌و ئه‌و‬ ‫ب���ه‌كاری كۆمیدیا ناس���راوه‌‌و ده‌یه‌وێت‬ ‫به‌رده‌وامبێت له‌كاری كۆمیدی‪.‬‬ ‫ماهیر كه‌ ئێس���تا له‌شاری سلێمانی‬ ‫ژی���ان به‌س���ه‌ر ده‌ب���ات‪ ،‬س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت وتی"من هه‌رگیز بیرم‬ ‫له‌ژیان ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت نه‌كردۆته‌و‌ه‬ ‫به‌اڵم چه‌ندین واڵتی ئه‌وروپی گه‌ڕاوم‬ ‫وه‌ك س���ه‌فه‌ر هه‌رگیز نامه‌وێت‬ ‫كوردس���تان به‌ج���ێ بهێڵ���م‬ ‫هه‌رچه‌ن���د‌ه زۆر جاری���ش‬ ‫دێ���ت به‌خه‌یاڵم���دا‌و‬ ‫بی���ری لێده‌كه‌مه‌و‌ه‬ ‫به‌اڵم هه‌رزو بیرم‬ ‫د ه‌چێت���ه‌و ه‌‌و‬ ‫له‌بیری ده‌كه‌م‪،‬‬ ‫د ه‌ر ه‌و ه‌ی‬ ‫واڵتی���ش ئه‌و‬ ‫به‌هه‌ش���ته‌‬ ‫نیی���ه‌ خه‌ڵكی‬ ‫و ه ‌س���فی‬ ‫ده‌كه‌ن‌و بۆی‬ ‫ده‌چن"‪.‬‬ ‫س���ه‌بار ه‌ت‬ ‫ب���ه‌كا ر ه‌‬

‫هونه‌رییه‌كان���ی‌و په‌یوه‌ن���دی له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫ی تر‪ ،‬ئ���ه‌و وتی"له‌گه‌ڵ‬ ‫هونه‌رمه‌ندان��� ‌‬ ‫هونه‌رمه‌ندانی دیك ‌ه زۆر نێوانم خۆشه‌و‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ زۆرینه‌ی���ان كاری هونه‌ری���م‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجامداوه‌‌و له‌ئێس���تادا ئه‌ندامی تیپ ‌‬ ‫هونه‌ری ره‌نگاڵه‌م‌و به‌رده‌وام له‌و تیپه‌دا‬ ‫خاوه‌ن���ی چه‌ندین به‌رهه‌می ش���انۆیی‬ ‫جوانین‌و ب���ه‌رده‌وام ده‌بین له‌كاركردن‌و‬ ‫كاریگه‌ری سیاسی‌و ئابوری كار ناكات ‌ه‬ ‫سه‌ركاره‌كانمان به‌ردوام ده‌بین"‪.‬‬ ‫وتیش���ی"له‌ژیانمدا زۆر كارمك���ردو‌ه‬ ‫وه‌ك بلۆك كاری‌و حه‌ماڵی‌و شاگردی‌و‬ ‫سه‌رتاش���ی‌و به‌رگدرویی‌و ئازبه‌ریدیشم‬ ‫فرۆشتوه‌‌و لیمۆم هێناوه‌ له‌خاڵس‬ ‫فڕۆش���توم ‌ه ك ‌ه ئه‌وكات‬ ‫له ‌س���ا اڵ نی‬

‫ی خۆیدا لیمۆم ده‌هێنا‬ ‫هه‌شتاكاندا له‌وه‌رز ‌‬ ‫له‌خاڵس���ه‌وه‌ ده‌مفرۆش���ت‌و پاره‌یه‌كی‬ ‫باش���م ده‌س���تده‌كه‌وت‌و له‌په‌یمانگای‬ ‫هونه‌ره‌جوانه‌كانیش ده‌مخوێند ك ‌ه هه‌ر‬ ‫له‌منداڵی���ه‌وه‌ كارم ده‌كرد باوكم له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆی ده‌یبردین بۆ كاركردن ئه‌یوت بۆ‬ ‫ی پشت به‌خۆتان ببه‌ستن‌و فێری‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫كاسپی ببن"‪.‬‬ ‫ماهیر حه‌س���ه‌ن زیاتر باس���ی كار‌ه‬ ‫هونه‌رییه‌كان���ی له‌شاش���ه‌ی تیڤیه‌كان‬ ‫ده‌كات‌و ده‌ڵێ‌"یه‌كه‌م كارم له‌ته‌له‌فزیۆنی‬ ‫كه‌رك���وك ب���و به‌ن���اوی‬

‫انم تاریق فایه‌ق‪ :‬ماوه‌ی ‪ 25‬ساڵه‌ هه‌الجم‬ ‫ئا‪ :‬عه‌زیز ره‌سوڵ‬

‫ه‌ئاسانیش‬ ‫وه‌ستایه‌كی‌ هه‌الج كه‌ ماوه‌ی‌ ‪ 25‬ساڵه‌ ئه‌و‬ ‫ی كاره‌ ده‌كات رایده‌گه‌یه‌نێت"هاتنی مه‌كینه‌ی‬ ‫سی واڵتان ‌‬ ‫تی"به‌هۆی هه‌الجی تایبه‌ت به‌شیكردنه‌وه‌ی لۆكه‌و‬ ‫ۆ ناتوانێت خوری كارئاسانی‌ بۆ كردوین"‪.‬‬ ‫ه‌وه‌ ماسی‬ ‫او ئێرانی‌و تاری����ق فایه‌ق وه‌س����تای هه‌الجی له‌كاتی‬ ‫دستان كه‌ كارك����ردن له‌س����ه‌ر بالیفێ����ك به‌ئاوێن����ه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند"ماوه‌ی ‪ 25‬ساڵه‌ هه‌الجم‌و ئه‌م كاره‌م‬ ‫كاربه‌"‪.‬‬ ‫رده‌وه‌ كه‌ له‌باوكم‌و خاڵۆكانمه‌وه‌ بۆ ماوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وه‌ماس���ی وتیشی‌"س����ه‌رده‌مانێك ئێم����ه‌ لۆك����ه‌و‬ ‫تی"س���ه‌د خوریمان به‌ده‌ست شیده‌كرده‌وه‌ كه‌ دارێكی‬ ‫��نوره‌كه‌ی زۆر درێژبو په‌تێكی پێوه‌بو كه‌ له‌ڕیخۆڵه‌ی‬ ‫ڕ‌و كاره‌باو ئاژه‌ڵ بۆی دروست كرابو"‪.‬‬ ‫ی ده‌كه‌ن ئه‌و جه‌غت له‌س����ه‌ر ئ����ه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌‬ ‫شی ده‌وێت‬ ‫ی ده‌گریت‌و‬ ‫ه‌بێت له‌دو‬ ‫ی باشبیت‬ ‫بۆ چواری‬ ‫ه‌یه‌ ماسی‬ ‫به‌ده‌ستی‬

‫"له‌گه‌ڵ هاتنی مه‌كین����ه‌ی هه‌الجی تایبه‌ت رو له‌نه‌مان ده‌كه‌ن‌و له‌نێوانیشیاندا پیشه‌ی‬ ‫به‌ش����یكردنه‌وه‌ی لۆكه‌و خوری ئیشه‌كه‌مان هه‌الج����ی كه‌می كردوه‌‪ ،‬به‌هۆی خواس����تی‬ ‫هاواڵتیان له‌ئێس����ته‌دا بۆ سیسه‌می خه‌وتن‌و‬ ‫تۆزێك ئاسان بوه‌"‪.‬‬ ‫تاری����ق فای����ه‌ق ده‌شڵێت"له‌ئێس����تادا به‌تان����ی‌و پش����تی تایبه‌تی ده‌س����تكرد كه‌‬ ‫له‌شاره‌كانی كوردستان ئیشی هه‌الجی زۆر له‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت دێته‌ كوردستان‪.‬‬ ‫تاری����ق ده‌ڵێت"هه‌م����و ته‌مه‌نم به‌ئیش����ی‬ ‫كه‌مبۆته‌وه‌ به‌هۆی ئه‌وه‌ی هاواڵتیان سیسه‌م‬ ‫به‌كار دێنن‌و الی ئێمه‌ش له‌ناحیه‌ی خورماڵ هه‌الجی����ه‌وه‌ به‌س����ه‌ربردوه‌‌و هه‌رچه‌ن����ده‌‬ ‫ئیش����ه‌كه‌م زۆر كزبوه‌ ب����ه‌اڵم ناتوانم وازی‬ ‫ئیشی هه‌الجی زۆر كه‌می كردوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ قه‌یرانی دارایش لێبهێنم"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و ئاماژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌كات ك����ه‌ به‌هۆی‌‬ ‫كاریگه‌ری زۆری كردوه‌ته‌ سه‌ر پیشه‌كه‌یان‌و‬ ‫ده‌ڵێ‌"پێش����تر رۆژان����ه‌ ‪ 70‬ه����ه‌زار دینارم ئ����ه‌و كاره‌وه‌ چه‌ندین جار توش����ی گرفتی‌‬ ‫ده‌س����تده‌كه‌وت به‌اڵم له‌ئێس����ته‌دا زۆرترین ته‌ندروستی بۆته‌وه‌‌و له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی‌"به‌هۆی‬ ‫پاره‌ ده‌ستم بكه‌وێت‌رۆژانه‌ ‪ 20‬هه‌زار تێپه‌ڕ تۆزی لۆكه‌و خورییه‌وه‌ به‌ ‪ 10‬رۆژ نه‌متوانیوه‌‬ ‫ناكات‌و شوكریشم به‌كاره‌كه‌م‌و بژێوی ماڵ‌و بڕۆم����ه‌ دوكانه‌ك����ه‌م‌و پزیش����كیش رێنمایی‬ ‫كردوم به‌گۆڕینی پیش����ه‌كه‌م ب����ه‌اڵم ئاماده‌‬ ‫منداڵه‌كانمی‌ پێ دابین ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫پیشه‌ ده‌ستییه‌كان له‌باشوری كوردستان نه‌بوم پیشه‌كه‌م بگۆڕم"‪.‬‬

‫جه‌غتی����ش له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كات����ه‌وه‌ كه‌‬ ‫"له‌فه‌س����ڵه‌كانی كۆتای����ی پای����زو كۆتایی‬ ‫به‌ه����اران خوری مه‌ڕو به‌رخ لێده‌كرێته‌وه‌ بۆ‬ ‫دروس����تكردنی‌ دۆشه‌ك‌و پشتی‌‌و ئه‌و كاتانه‌‬ ‫هاواڵتیان دۆشه‌ك‌و پشتیه‌كانیان دێنن بۆمان‬ ‫به‌مه‌به‌ستی دوباره‌شیكردنه‌وه‌ی لۆكه‌كه‌ی‌و‬ ‫گۆڕین����ی به‌رگه‌كانی����ان‌و له‌چاككردنی هه‌ر‬ ‫دۆش����ه‌كێك ‪ 6‬هه‌زار دینار‌و پش����تیش به‌‪2‬‬ ‫هه‌زار"‪.‬‬ ‫وتیشی‌"له‌ئێستادا هاواڵتیان لێفه‌ دروست‬ ‫ناكه‌ن‌و رویان كردۆت����ه‌ كڕینی ئه‌م به‌تانیه‌‬ ‫مۆدێل تازانه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات كه‌"به‌هۆی قه‌یرانی‬ ‫دارایی ئه‌و هاواڵتیانه‌ی دۆش����ه‌ك‌و پش����تی‬ ‫تازه‌ دروس����ت ده‌كه‌ن خوری به‌كارده‌هێنن‬ ‫به‌ه����ۆی ئه‌وه‌ی دۆش����ه‌ك‌و پش����تی خوری‬

‫‪11‬‬

‫‪»æêīµ »ËĠňĥŎð‬‬

‫(پاداشت) له‌كۆتایی هه‌شتاكاندا‪ ،‬دواتر‬ ‫دوای راپه‌ڕین له‌به‌رنامه‌ی (كه‌شكۆڵ)‬ ‫له‌ته‌له‌فزیۆنی گه‌لی كوردس���تان‌و هه‌ر‬ ‫ئا‪ :‬شۆرش محەمەد‬ ‫له‌هه‌مان كه‌ناڵ به‌رنامه‌ی (هه‌مه‌ڕه‌نگ)‬ ‫مان پێشكه‌شكرد"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"دواتر چوم��� ‌ه ته‌له‌فزیۆنی رێگا‬ ‫خاك‌و پاشان بۆ كه‌ناڵی ‪ nrt2‬چه‌ندین سیناریۆ‪ :‬یه‌ڵماز گیونای‬ ‫به‌رهه‌مم تۆمارك���رد‌و خاوه‌نی چه‌ندین ده‌رهێنان‪ :‬یه‌ڵماز گیونای‌و شه‌ریف‬ ‫فیلمی دیكه‌ش���م به‌ده‌ر له‌كاری شانۆ‌و گورین‬ ‫وێنه‌گرتن‪ :‬ئه‌ردۆغان ئانجن‬ ‫دراما"‪.‬‬ ‫مۆنتاژ‪:‬هیلین ئارناڵ‪ ،‬یه‌ڵماز گیونای‪،‬‬ ‫ئه‌لیزابێس والچلی‌‬ ‫موزیك‪:‬سباس���تیان ئارغول‪ ،‬زولفو‬ ‫لیبانیللی‌‬ ‫به‌رهه‌مهێن���ان‪ :‬سویس���را‪-‬توركیا‪-‬‬ ‫‪1982‬‬ ‫نواندن‪ :‬تارق ئاكان‪ ،‬شریف سیزر‪،‬‬ ‫خه‌لیل ئارغون‪ ،‬میرال ئارهونس���ای‌‪،‬‬ ‫سمره‌ ئوجار‪.‬‬ ‫یه‌ڵماز گیونای ئ���ه‌م فیلمه‌ی‌ له‌ناو‬ ‫زیندان له‌توركیا نوس���یوه‌‌و ش���ه‌ریف‬ ‫گورین ه���اوكاری‌ ك���رد له‌ده‌رهێنانی‌‬ ‫فیلمه‌كه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ زیندان‪.‬‬ ‫ئه‌و كاته‌ی‌ گیونای له‌زیندان ئازادكرا‌و‬ ‫چوه‌ سویسرا‪ ،‬به‌رهه‌مهێنه‌ری‌ فیلمه‌كه‌‬ ‫له‌توركی���ا مای���ه‌وه‌‌و به‌رهه‌مهێنان���ی‌‬ ‫فیلمه‌كه‌ی‌ ته‌واو كرد‪.‬‬ ‫پاشان له‌هه‌مان ساڵدا له‌فێستیڤاڵی‌‬ ‫كان به‌ش���داری‌ ك���رد‌و خه‌اڵت���ی‌‬ ‫چڵه‌خورمای‌ ئاڵتونی‌ ئه‌و فێس���تیڤاڵه‌‬ ‫گه‌وره‌یه‌ی‌ پێبه‌خشرا‌و گۆنایی تائێستا‬ ‫تاكه‌ كورده‌ له‌مێژوی فێستیڤاڵی كاندا‬ ‫ك���ه‌ خه‌اڵتی چڵه‌ خورم���ای ئاڵتونی‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌‪.‬‬ ‫چیرۆكی‌ فیلمه‌كه‌‪:‬‬ ‫فیلمه‌كه‌ باس له‌پێنج زیندانیكراوی‌‬ ‫نێ���و زیندانه‌كان���ی‌ توركی���ا ده‌كات‪،‬‬ ‫ح���ه‌وت رۆژ مۆڵه‌تی���ان ده‌درێتێ‌ بۆ‬ ‫سه‌ردانیكردنی‌ هاوڕێ‌‌و كه‌سوكاریان‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌ر یه‌كێكیان له‌و گه‌ش���ته‌یاندا‬ ‫روبه‌ڕوی‌ چه‌رمه‌سه‌ریی‌‌و ناڕه‌حه‌تییه‌كی‌‬ ‫زۆر ده‌بنه‌وه‌ ل���ه‌و كاته‌ی‌ ده‌گه‌نه‌ نێو‬ ‫ماڵ‌و خانه‌واده‌كانیان‪.‬‬ ‫به‌وپێیه‌ی‌ كه‌ خودی‌ گیونای چه‌ندین‬ ‫س���اڵی‌ له‌زین���دان به‌س���ه‌ر بردبو زۆر‬ ‫به‌جوانی‌ ئه‌و وێنه‌یه‌ی‌ ئاوه‌ژو كرده‌وه‌‌و‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ ئه‌و مۆڵه‌ته‌ حه‌وت رۆژه‌ییه‌وه‌‬ ‫دۆخ‌و ژیانی‌ گه‌لی‌ كوردی‌ خسته‌ڕو‪.‬‬ ‫تائێس���تاش فیلم���ی‌ رێ���گا یه‌كێكه‌‬ ‫له‌وێستگه‌ گرنگه‌كانی‌ مێژوی‌ هونه‌ریی‌‬ ‫زۆر كه‌مت����ری تێده‌چێت تاوه‌ك����و لۆكه‌ كه‌ گیون���ای‌و مێژوی‌ س���ینه‌مای‌ جیهانی‌‬ ‫له‌ئێس����ته‌دا لۆكه‌ی سوری‌و ئێرانی له‌بازاڕدا به‌گشتی‌‪.‬‬ ‫هه‌یه‌‌و لۆكه‌ی خۆمان نه‌ماوه‌ كه‌ باش����ترین ده‌رهێنه‌ر شه‌ریف گورین له‌دایكبوی‌‬ ‫‪1944/10/14‬ی‌ واڵتی‌ یۆنانه‌‌و نزیكه‌ی‌‬ ‫لۆكه‌ لۆكه‌ی خۆمان بو"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "داوا له‌وه‌زاره‌تی كار ده‌كه‌م كه‌ ‪ 45‬فیلم���ی‌ له‌نێوان س���ااڵنی‌ ‪-1970‬‬ ‫بیمه‌ی كۆمه‌اڵیه‌تیمان ب����ۆ بكات وه‌ك ئه‌و ‪ 2006‬ده‌رهێناوه‌‪ .‬له‌فیلمه‌كانی‌‪ :‬نه‌شوه‌‬ ‫كرێكارو پیشه‌گه‌رانه‌ی تر سه‌یری پیشه‌كه‌ی ‪ ،1974‬ده‌ریا ‪ ،1977‬خۆشه‌ویس���تی‌‌و‬ ‫ئێمه‌ش بكه‌ن له‌وكاتانه‌ی كه‌ توانای ئیشمان رقلێبون���ه‌وه‌ ‪ ،1979‬هه‌ڵهاتن ‪،1984‬‬ ‫نامێنێت موچه‌یه‌كی شایسته‌مان بۆ ببڕنه‌وه‌ ئاده‌م‌و ح���ه‌وا ‪ ،1986‬پۆلیس ‪،1988‬‬ ‫ئه‌مریكی‌ ‪.1993‬‬ ‫كه‌ بتوانین به‌سه‌ربه‌رزی پێی بژین"‪.‬‬ ‫تاریق فایه‌ق ‪ 50‬ساڵه‌‌و خێزانداره‌‪ ،‬خاوه‌نی‬ ‫دو كچ‌و سێ كوڕه‌‪ .‬نیوه‌ی ته‌مه‌نی به‌پیشه‌ی‬ ‫هه‌الجیه‌وه‌ خه‌رجكردوه‌‌و بڕوانامه‌ی ئاماده‌یی‌‬ ‫پیشه‌س����ازیی‌ هه‌یه‌‌و له‌هیچ داموده‌زگایه‌كی‬ ‫ده‌وڵه‌ت دانه‌مه‌زراوه‌‪.‬‬

‫ی روداوی‬ ‫جار هه‌بوه‌‬

‫راوه‌ماسی‌‬ ‫ئه‌و رۆژه‌م‬ ‫وم له‌گه‌ڵ‬ ‫ماس���یه‌كه‌‬ ‫و تاتوانیم‬ ‫له‌ئاوه‌كه‌‬

‫ش هه‌بو‌ه‬ ‫���ه‌د كیلۆ‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫ڕۆژێکی باش���ه‌ و تیای���دا په‌یوه‌ندی‬ ‫گرنگی پیش���ه‌یی دروس���ت ده‌بێت‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندیت لەگەڵ هاوڕێكانت باشتر‬ ‫بوە لەجاران‪.‬‬

‫دوپشک‬ ‫هه‌ڵس���وکه‌وتی نابه‌ج���ێ له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫هاوپیش���ه‌کانتدا خراپی لێده‌بیته‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ نەرمتر بەو دوربك���ەوە لەهەر‬ ‫هەڵچونێکی پێشوەخت‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫هه‌سته‌کانت ده‌رببڕه‌ بۆ ئه‌و که‌سه‌ی‬ ‫بیری لێده‌که‌یته‌وه‌‪ ،‬ئه‌ویش چاوه‌ڕوانی‬ ‫تۆیه‪ .‬كاتێك���ی‌ زیاتریان بۆ تەرخان‬ ‫بكە‪ .‬شەممە بەختی‌ تۆیە‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫دورب���ه‌ له‌هیالکبوون���ی زۆر چونک ‌ه‬ ‫کاریگ���ه‌ری ده‌بێ���ت له‌س���ه‌ر خراپ‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنی کاره‌کانت‪ .‬س���ه‌ره‌ڕای‬ ‫بارودۆخی ش���ێواوت کارەكانت باش‬ ‫بون‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫گۆڕین���ه‌وه‌ی بیرۆک���ەکان له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫هاوپیش���ه‌کانتدا ئه‌گه‌ری سه‌رکه‌وتن‬ ‫زیات���ر ده‌کات‪ .‬ئیره‌ی���ی ب���ردن بۆ‬ ‫كەسانی‌ تر باش نیە‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫كێشه‌ دارایه‌كانت به‌ره‌و زیاتر ده‌ڕوات‬ ‫باش���تر وایه‌ بی���ر له‌ڕێگه‌چاره‌یه‌ك‬ ‫بكه‌یت���ه‌وه‌ بۆی���ان‪ ،‬بیرۆكه‌ی‌ نوێت‬ ‫پێویسته‌‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ێ ئازار‬ ‫به‌ب ‌‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫میزۆ بۆده‌موچاوت بكه‌‬

‫یه‌كێكی‌ تر له‌بواره‌كانی‌ جوانكار ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌كارهێنان����ی‌ میزۆیه‌ بۆ پێس����ت‪.‬‬ ‫له‌پێشتردا به‌كارهێنانی‌ ئه‌م رێگه‌یه‌‬ ‫زۆر ئازاری‌ هه‌بو له‌به‌ر ئه‌مه‌ش هه‌ندێ‌‬ ‫كه‌س نه‌یده‌توان����ی‌ به‌كاری‌ بهێنێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ئێس����تادا س����ه‌نته‌ره‌كه‌مان‬ ‫ئامێرێك����ی‌ ن����وێ‌ به‌كارده‌هێنین كه‌‬ ‫تاكه‌ س����ه‌نته‌رین له‌كوردس����تان ئه‌و‬ ‫ئامێره‌مان هه‌بێت پێشتر ئه‌م ئامێره‌‬ ‫پێكهاتبو له‌كۆمه‌ڵ����ه‌ ده‌رزییه‌ك كه‌‬

‫به‌هۆیانه‌وه‌ ده‌رمانه‌كه‌ ده‌خرایه‌ ژێر‬ ‫پێس����ت به‌اڵم ئێستا رێگه‌كه‌ زۆر بێ‬ ‫ئازاره‌ ئامێره‌كه‌ له‌ش����ێوه‌ی‌ تیشكی‌‬ ‫له‌یزه‌ریه‌و هیچ كێشه‌یه‌كی‌ نیه‌ پێشتر‬ ‫ئه‌گه‌ر ده‌رزیی����ه‌كان پاك نه‌بونانه‌یه‌‬ ‫ئه‌وه‌ ئه‌گه‌ری‌ گواستنه‌وه‌ی‌ نه‌خۆشی‌‬ ‫زۆر بو ب����ه‌اڵم ئه‌م ئامێره‌ هیچ یه‌ك‬ ‫له‌وكێش����انه‌ی‌ نیه‌‪ .‬ئه‌م رێگه‌یه‌ زۆر‬ ‫به‌س����وده‌ بۆنه‌هێشتنی‌ په‌ڵه‌ی‌ د‌هم‌و‬ ‫چرچو لۆچ����ی‌‌و نه‌هێش����تنی‌ خاڵه‌‬

‫ناونیش���ان‪ :‬به‌ختیاری‌‪ -‬شه‌قامی‌ س���ه‌ره‌كی‌ به‌رامبه‌ری‌‬ ‫سالۆن ئه‌سته‌مبوڵ‬

‫ورده‌كانی‌ س����ه‌ر پێس����ت‌و هه‌روه‌ها‬ ‫روان����ه‌وه‌ی‌ قژ‪ ،‬هه‌مو كه‌س����ێكیش‬ ‫له‌پ����اش ته‌مه‌ن����ی‌ ‪ 18‬س����اڵیه‌وه‌‬ ‫ده‌توانێ����ت ب����ه‌كاری‌ بهێنێت‌و هیچ‬ ‫زیانێك����ی‌ الوه‌كی‌ نی����ه‌ وه‌كو ئامێر‪.‬‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ س����ود له‌م رێگه‌ جوانكاریه‌‬ ‫وه‌رگریت‪ ،‬پێویس����ته‌ بۆماوه‌ی‌ سێ‌‬ ‫مان����گ ش����ه‌ش جار می����زۆ پیراپی‌‬ ‫بكه‌یت ئه‌وكاته‌ به‌ته‌واوه‌تی‌ هه‌س����ت‬ ‫به‌گۆڕانكاری‌ پێسته‌كه‌ ده‌كرێت‪.‬‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫داریان هه‌ورامی‪ :‬ئالوده‌ی ڤیدیۆگرافیم‌‬ ‫دو كورت ‌ه فیلمم به‌رهه‌مهێناوه‌‬ ‫ده‌رهێنان‌و مۆنتاژو گرت����ه‌كان هه‌موی كاری‬ ‫ئه‌و گه‌نج����ه‌ خۆیه‌تی‪ ،‬ده‌ش����ڵێ "دو كورته‌‬ ‫ئا‪ :‬ئیمان زه‌ندی‬ ‫فیلمه‌ك����ه‌م به‌هاوكاری رێكخ����راوی (ته‌ژنه‌)‬ ‫ئه‌نجامدا كه‌ ماڵێكه‌ ب����ۆ گه‌نجان‌و دو كورته‌‬ ‫داریان عه‌لی كه‌ ناسراوه‌ به‌(داریان‬ ‫فیلمه‌كه‌یان بۆ باڵوكردمه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌ورامی) دانیشتوی قه‌زای شاره‌زوره‌‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و گه‌نج����ه‌ به‌داخ����ه‌ ب����ۆ ئ����ه‌وه‌ی كه‌‬ ‫توانیویه‌تی له‌ماوه‌یه‌كی كورتدا دو كورته‌‬ ‫له‌كوردس����تان زۆر گرنگی به‌بواری سینه‌مایی‬ ‫فیلم به‌رهه‌م بهێنێت‪ ،‬هه‌روه‌ها یه‌كه‌م‬ ‫گه‌نجیشه‌ توانیویه‌تی كورته‌ فیلمی ترسناك نادرێت‌و له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی‌" وه‌ك ئاش����كرایه‌‬ ‫له‌كوردستانی خۆمان تاكه‌ شتێك زۆر گرنگی‬ ‫به‌رهه‌م بهێنێت له‌قه‌زاكه‌دا‪.‬‬ ‫پێنه‌درێت بواری س����ینه‌مایه‌ ه����ه‌ر بۆیه‌ ئه‌و‬ ‫هونه‌ری ڤیدیۆگرافی‌و فۆتۆگرافی ئێس����تا فیلمانه‌ی له‌كوردستانیش به‌رهه‌م ده‌هێنرێت‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌خه‌ونه‌كانی گه‌نجانی كوردس����تان‪ ،‬له‌ناوخ����ۆ نمایش ناكرێت تاك����و كار له‌بینه‌ر‬ ‫ئ����ه‌و گه‌نج����ه‌ش ده‌ڵێ����ت ده‌توانی����ت خۆت بكه‌ن به‌داخه‌وه‌"‪.‬‬ ‫"ح����ه‌زم بۆ س����ینه‌ما زیات����ر ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫بدۆزیته‌وه‌ ل����ه‌و ناوه‌نده‌دا‪ ،‬هه‌روه‌ها له‌باره‌ی‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی چ����ۆن ده‌س����تیداوه‌ته‌ ئ����ه‌و كاره‌‪ ،‬بۆ ته‌ماش����اكردنی فیلمه‌كان����ی بۆڵیود هه‌ر‬ ‫به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یاند"هه‌م����و كارێكی گه‌وره‌و به‌وهۆی����ه‌وه‌ زیاتر ش����اره‌زای ئ����ه‌و جیهانه‌‬ ‫نایاب كه‌ ئه‌نجام ده‌درێت كه‌س����ێك ئه‌نجامی س����ینه‌مایه‌ ب����وم ه����ه‌م ئه‌كته‌ره‌كانی‌و هه‌م‬ ‫ده‌دات ك����ه‌وا ئه‌و كه‌س����ه‌ حه‌زێكی زۆری بۆ ده‌رهێنه‌ره‌كانی" داریان هه‌ورامی‌ وای‌ وت‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه����ا له‌باره‌ی كاره‌ به‌رهه‌مهاتوه‌كانی‌و‬ ‫كاره‌كه‌ی هه‌یه‌‪ ،‬ئ����ه‌و حه‌زه‌ش وای لێده‌كات‬ ‫ب����ه‌دڵ كاره‌كه‌ی ب����كات‌و س����ه‌ركه‌وتوبێت‌و كاری داهاتوی‪ ،‬داریان وتی"دو كورته‌ فیلمم‬ ‫باڵوكردۆت����ه‌وه‌ یه‌كێك له‌و فیلمانه‌ ش����ێوازی‬ ‫بیرۆكه‌ی نایابی هه‌بێت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌"هه‌ستم ده‌كرد كه‌ وا ده‌توانم له‌بواری ترس����ی هه‌ڵگرتبو به‌ن����اوی (ماڵی ترس)ه‌‌و‬ ‫ڤیدیۆگراف����ی‌و فۆتۆگراف����ی س����ه‌ركه‌وتوبم‪ ،‬بینه‌رێكی زۆری هه‌بو ماوه‌ی ‪ 4‬رۆژی ویست‬ ‫هه‌ربۆیه‌ كارم له‌س����ه‌ری كردوه‌ س����وپاس بۆ ب����ۆ ته‌واوكردن����ی‪ ،‬ئه‌و فیلمه‌ش گوزارش����ت‬ ‫خودا س����ه‌ركه‌توبوم له‌گه‌ڵ بونی خولیاكه‌م له‌گه‌وره‌ی����ی قورئ����ان ده‌كات ك����ه‌ له‌كات����ی‬ ‫ترسدا بخوێنرێت ترست ده‌ڕه‌وێته‌وه‌ ئه‌مه‌ش‬ ‫بیرۆكه‌شم بۆ دروست بوه‌"‪.‬‬ ‫داریان ته‌مه‌نی ‪ 21‬س����اڵه‌و خه‌ڵكی بیاره‌ی كۆمه‌ڵگه‌ی خۆمان زۆر گرنگی پێده‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌فیلمی‌ دووه‌میشی‌ وتی‌"فیلمی‬ ‫هه‌ورامانه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێستادا له‌قه‌زای شاره‌زور‬ ‫نیش����ته‌جێیه‌و هه‌ر ل����ه‌و قه‌زای����ه‌ش چاوی دوه‌م����م ناوی (خاڵی س����فر) ه‌ ك����ه‌ ماوه‌ی‬ ‫ب����ه‌ دونیا هه‌ڵهێن����اوه‌‪ ،‬له‌باره‌ی س����ه‌ره‌تای‌ مانگێكی ویست‪ ،‬باس له‌ژیانی خوێندكارانی‬ ‫كارك����ردن‌و خولیای‌ بۆ ئ����ه‌و كاره‌‪ ،‬وتی‌"هیچ كوردس����تان ده‌كات به‌تایبه‌ت����ی پۆل����ی ‪12‬‬ ‫كه‌س����ێك پێش����نیاری ئه‌وه‌ی‌ بۆ نه‌كردم كه‌ ك����ه‌وا ل����ه‌م رۆژگاره‌دا بێ ئامانج����ن‌و دودڵن‬ ‫ئه‌م كاره‌ بكه‌م‪ ،‬ته‌نانه‌ت الی كه‌سیش حه‌زی له‌خوێندن"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ كاری‌ داهاتوشی‌‪ ،‬داریان وتی‌"كاری‬ ‫خۆم����م له‌و باره‌یه‌وه‌ نه‌دركاندوه‌‪ ،‬به‌اڵم ته‌نها‬ ‫س����ه‌یری هه‌ندێك كاری ده‌رهێنه‌ری گه‌وره‌م داهات����وم هه‌یه‌‌و س����یناریۆم نوس����یوه‌ بۆی‌‬ ‫ده‌كرد حه‌زم بۆی جواڵ به‌وهۆیه‌وه‌ ده‌س����تم به‌مزووان����ه‌ كاریان له‌س����ه‌ر ده‌كه‌م‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫نامه‌وێت نه‌ ناوی بڵێم‌و نه‌ چیرۆكه‌كه‌یان باس‬ ‫پێكرد"‪.‬‬ ‫داریان ئاماژه‌ ب����ه‌وه‌ش ده‌كات كه‌ له‌كاتی بكه‌م‪ ،‬به‌اڵم هه‌میش����ه‌ وتوم����ه‌ كارێك ناكه‌م‬ ‫گرته‌گرتن����دا نه‌ له‌پێش كامێ����راو نه‌ له‌ڕوی كه‌سانی كۆمه‌ڵگه‌ گرنگی پێ نه‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌"زۆر خۆشحاڵیش����م ك����ه‌ ده‌بینم‬ ‫پێویستی كامێراو نه‌له‌ڕوی ئه‌كته‌ر‌و مادیشه‌وه‌‬ ‫كه‌س پش����تگیری نه‌كردوم‪ ،‬ئه‌كته‌ری‌و كاری به‌تامه‌زرۆیی چاوه‌ڕێی كاره‌كانم ده‌كه‌ن"‪.‬‬

‫له‌ڕاوه‌ ماسی زیاتر هیچ كارێكی دیكه‌ نازا‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫سه‌اڵح جه‌الل كه‌ له‌گوندی چه‌مه‌ك‬ ‫نیشته‌جێیه‌‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫له‌ته‌مه‌نی ‪ 10‬ساڵیه‌وه‌ سه‌رقاڵی كاری‬ ‫فرۆشتن‌و راوه‌ماسیه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت"تا ماس���ی بمێنێ له‌چه‌م‌و‬ ‫ده‌ریاچه‌كانی كوردس���تان له‌ڕاوه‌ماسی‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بم‌و تامردن ئه‌وه‌ كاری من‬ ‫ده‌بێت‪ .‬جگه‌ ل���ه‌و كاره‌ش هیچی دیكه‌‬ ‫نازانم"‪.‬‬ ‫س���ه‌اڵح جه‌الل ب���ه‌ده‌م كاره‌كه‌یه‌وه‌‬ ‫له‌س���ه‌ر شه‌قامی س���ی مه‌تری له‌شاری‬ ‫سلێمانی كه‌ خه‌ریكی دانانی ماسییه‌كانی‬ ‫ب���و ت���ازه‌ له‌ڕاوه‌ماس���ی گه‌ڕاب���وه‌وه‌‪،‬‬ ‫وه‌اڵم���ی كڕیاره‌كان���ی ده‌دای���ه‌وه‌‌و‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند"كاری راوه‌ماس���یم‬ ‫له‌بنه‌ماڵه‌كه‌مه‌وه‌ ب���ۆ ماوه‌ته‌وه‌ باوك‌و‬ ‫باپیرم هه‌مان كاریان هه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"له‌منداڵیه‌وه‌ كه‌ ئه‌وكات ‪10‬‬ ‫س���اڵ بوم فێ���ری كاری مه‌له‌وانی بوم‌و‬ ‫توانیوم���ه‌ ببمه‌ خاوه‌ن���ی تۆڕی خۆم‌و‬ ‫چه‌ندین كه‌سی دیكه‌ له‌خزم‌و كه‌سوكارم‬ ‫له‌ڕێگه‌ی منه‌وه‌ فێری كاری راوه‌ماس���ی‬ ‫بون"‪.‬‬ ‫"پاره‌یه‌كی باش���م پ���ێ په‌یداكردوه‌‌و‬ ‫هیچ كارێكی دیكه‌ نازانم هه‌ر ئه‌وه‌ شك‬ ‫ده‌ب��� ‌هم‌و رۆژانه‌ چه‌ندین كه‌س ته‌له‌فونم‬ ‫بۆ ده‌كه‌ن‌و بونه‌ته‌ مش���ته‌ریم تاماسیان‬ ‫بۆ بێنم تامن ماسیان بۆ نه‌هێنم ماسی‬ ‫ناكڕن" سه‌اڵح جه‌الل وای‌ وت‪.‬‬ ‫وتیش���ی"تامردن ب���ه‌رده‌وام ده‌ب���م‬ ‫له‌كاره‌كه‌م‌و خۆم‌و پێنج برام ئه‌وه‌ كاری‬ ‫رۆژانه‌مانه‌"‪.‬‬ ‫ناوب���راو باس���ی ئه‌وه‌ش���ی ك���رد‬

‫کاوڕ‬ ‫هه‌س���ت به‌ئارام���ی ناکه‌ی���ت‬ ‫له‌په‌یوه‌ندیت له‌گه‌ڵ هاوسۆزه‌که‌تداو‬ ‫نازانیت ئ���ه‌م په‌یوه‌ندییه‌ بۆ کوێت‬ ‫ده‌بات‌و داهاتوی دیارنییه‌‪.‬‬

‫گا‬ ‫پێکه‌وه‌ کارکردن له‌گه‌ڵ هاوپیشه‌کانتدا‪،‬‬ ‫کارێک���ی باش���تر ده‌ک��� ‌هن‌و رێگاکانی‬ ‫س���ه‌رکه‌وتن مس���ۆگه‌ر ده‌کات‪،‬‬ ‫ج���ۆره‌ تێکه‌ڵبونێک دروس���ت ده‌کات‬ ‫له‌نێوانتان‪.‬‬

‫دوانه‌‬ ‫کاری خراپ‌و نابه‌رپرس���یار جێبه‌جێ‬ ‫مه‌که‌ به‌ڵکو هه‌وڵب���ده‌ نه‌رمتر بیت‪.‬‬ ‫ئه‌مڕۆ هه‌ڵگری بارێکی سۆزداری زۆر‬ ‫گونجاوه‌ بۆت‪.‬‬

‫قرژاڵ‬ ‫حه‌زده‌که‌ی���ت یارمه‌ت���ی ده‌ورووبه‌رت‬ ‫بده‌ی���ت‌و به‌رپرس���یارێتی گه‌ورەت���ر‬ ‫هه‌ڵبگری���ت‪ .‬رۆژێک���ی په‌ش���ۆکاوه‌و‬ ‫کێش���ه‌و گفتوگۆی لێده‌بیته‌وه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫هاوسۆزه‌که‌تدا‪.‬‬

‫كڕیاره‌كانی���ان ئه‌وان���ه‌ن زۆر گرنك���ی‬ ‫به‌خواردن���ی ماس���ی چ���ه‌م ده‌ده‌ن‌و‬ ‫دانیشتوی ش���ارن‌و هه‌ندێكیان پزیشك‬ ‫بۆی داناون‌و رۆژانه‌ س���ه‌ردانیان ده‌كه‌ن‬ ‫تائه‌و جۆره‌ ماسیه‌ی خۆیان ده‌یانه‌وێت‬ ‫له‌جۆره‌كانی ماسی بۆیان دابنێن‪.‬‬ ‫له‌و باره‌یه‌وه‌ وتی‌"ماس���ی جۆره‌كانی‬ ‫زۆره‌ كیل���ۆی ماس���ی زه‌رده‌ نرخه‌كه‌ی‬ ‫‪ 10‬هه‌زار دیناره‌و كیلۆی س���وره‌ ماسی‬ ‫‪18‬هه‌زاره‌‌و كیلۆی ماسی بزه‌ ‪ 15‬هه‌زار‬ ‫ده‌كات‌و كیلۆی ماسی پانكه‌ ‪ 6‬هه‌زاره‌‌و‬ ‫ماسی كارب كه‌ له‌هه‌مویان پڕفرۆشتره‌و‬ ‫له‌ده‌ریادای���ه‌‌و نرخه‌ك���ه‌ی دیاریك���راو‬ ‫نییه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی "حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان‬ ‫گه‌رای ماسی س���یلڤه‌رو ره‌قه‌ داده‌نێت‬ ‫له‌ده‌ریاچه‌كاندا كه‌ ئه‌م ماسیانه‌ گه‌رای‬ ‫ماسییه‌كانی دیكه‌ ده‌خوات‌و زه‌ره‌رێكی‬ ‫زۆری له‌ڕاوه‌ماسی داوه‌"‪.‬‬ ‫سه‌اڵح ئاماژه‌شی به‌وه‌ كرد" ژماره‌یه‌كی‬ ‫زۆر له‌براو باوك‌و خزم‌و كه‌سوكاره‌كه‌ی‬ ‫س���ه‌رقاڵی كاری راوكردن���ی ماس���ین‬ ‫له‌زوه‌وه‌و چه‌ندین پش���تیان به‌‌و كاره‌وه‌‬ ‫خه‌ریك بون‌و له‌ئێس���تادا ژماره‌یه‌كیان‬ ‫سه‌رقاڵی دروستكردنی حه‌وزی ماسین‬ ‫له‌رێگه‌ی گه‌راوه‌ ماسی به‌رهه‌مدێنن كه‌‬ ‫تامی ماس���ی چه‌م نادات‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‬ ‫كه‌م���ی ماس���ی چ���ه‌م‌و ده‌ریاچه‌كان‬ ‫كوردس���تان په‌نا بۆ ماس���ی مه‌سڵه‌حه‌‬ ‫ده‌برێت"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌خواس���ت له‌سه‌ر ماسی‪،‬‬ ‫وتی"له‌م چه‌ند س���اڵه‌دا خواستێكی زۆر‬ ‫له‌س���ه‌ر ماس���ی هه‌یه‌ به‌جۆرێك چه‌ند‬ ‫رۆژێ���ك پێش ئه‌وه‌ی بچ���م بۆ چه‌م بۆ‬ ‫راوه‌ماسی مشته‌ریه‌كانم ئاگادارم ده‌كه‌ن‬ ‫ئه‌و ماس���یه‌ی ده‌هێنم داینێم بۆ ئه‌وان‌و‬

‫داخوازییه‌كی زۆری له‌سه‌ره‌و به‌‬ ‫ده‌ست ناكه‌وێت‌و كه‌م بوه‌"‪.‬‬ ‫ده‌رباره‌ی هاورده‌كردنی ماس‬ ‫بیانی بۆ ناوخۆی هه‌رێم ئه‌و وت‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی به‌رهه‌م���ی ناوخ���ۆ‬ ‫پێداویستی هاواڵتیان پڕبكات ‌ه‬ ‫خوارو ناوه‌ڕاستی عێراق‌و روسیا‬ ‫توركی ده‌هێنرێته‌ هه‌رێمی كورد‬ ‫له‌جۆری سیلڤه‌رو سه‌له‌مون‌و ك‬ ‫ناوب���راو ئه‌وه‌ش���ی رونك���ر‬ ‫ژماره‌یه‌ك���ی زۆر له‌خه‌ڵكی راو‬ ‫س���ه‌رچاوه‌ی ژیانیانه‌‪ ،‬ئه‌و وت‬ ‫راوچ���ی زیات���ر ب���ه‌س له‌س��‬ ‫ئێمه‌دا هه‌ن كه‌ به‌شێوه‌ی تۆڕ‌‬ ‫قومبه‌ل���ه‌‌و رومانه‌ راوه‌ماس���ی‬ ‫كه‌ ئه‌ویش ش���اره‌زایه‌كی باش‬ ‫ده‌بێ���ت بزانیت چۆن ماس���ی‬ ‫چ شوێنێك ماس���ی هه‌یه‌‌و ده‌‬ ‫كه‌س كه‌متر نه‌بن‌و مه‌له‌وانێكی‬ ‫به‌یانی س���ه‌عات چوار بڕۆین‬ ‫ئێواره‌ جا ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌ رۆژ هه‌‬ ‫باش راوده‌كه‌ین جاریش هه‌یه‌‬ ‫به‌تاڵ ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی"له‌ڕاوه‌ماس���یدا توشی‬ ‫خۆش‌و ناخۆش بوی���ن‌و زۆرج‬ ‫له‌مه‌رگ گه‌ڕاوینه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی ناخۆشی‌ كاتی‌‬ ‫به‌سه‌رهاتێك ‌‬ ‫خۆش���ی‌ ده‌گێڕێته‌وه‌‌و ده‌ڵێ‌"ئ‬ ‫بیر ناچێت كه‌له‌ڕاوه‌ماس���ی بو‬ ‫براكه‌م���دا مارێ���ك له‌تۆڕی م‬ ‫ئااڵبو من وامده‌زانی ماس���ییه‌‌‬ ‫باوه‌ش���مكرد به‌ناو قه‌دیدا تا‬ ‫بیهێنمه‌ ده‌ره‌وه‌"‪.‬‬ ‫جه‌غتیشی‌ كرده‌وه‌ كه‌"جاریش‬ ‫ژماره‌یه‌ك���ی زۆر له‌س���ه‌رو س�‬ ‫ماسیمان راوكردوه‌"‪.‬‬

‫شێر‬

‫فه‌‌ریک‬

‫هه‌وڵده‌ده‌ی���ت پێگ���ه‌ت به‌رزت���ر‬ ‫بکه‌یته‌وه‌و هه‌نگاوی گه‌وره‌تر بنێیت‌و‬ ‫بارودۆخیش گونجاوه‌ بۆ ئه‌وه‌‪ .‬رێگه‬ ‫‌مه‌ده‌ سه‌رقاڵیت کاربکات له‌تێکچوونی‬ ‫په‌یوه‌ندیت له‌گه‌ڵ هاوسۆزه‌که‌تدا‪.‬‬

‫ده‌که‌ویت���ه‌ ره‌وش���ێکه‌وه‌ که‌ دەبێت‬ ‫بڕی���اری گرن���گ بده‌ی���ت له‌ب���وار‌ه‬ ‫پیش���ه‌ییه‌که‌تدا‪ .‬پێ���ش بڕی���اردان‬ ‫رێگه‌خبده‌ هاوس���ۆزه‌که‌ت ڕای خۆی‬ ‫ده‌رببڕێت ‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫تورکیاو سەربەخۆیی کوردستان‬ ‫شێرکۆ کرمانج‬ ‫لە‪ ٢٠١٢‬ـەوە یەکێ����ک لەو هۆکارانەی کە‬ ‫بازاڕی قس����ەکردنی لەس����ەر س����ەربەخۆیی‬ ‫هەرێمی کوردس����تان گەرمک����ردوە بەزەقی‬ ‫هەڵوێس����توەرنەگرتنی تورکیای����ە ل����ەو‬ ‫دەنگەدەنگ����ەی کە لەهەرێم دەبیس����ترێت‪.‬‬ ‫دوای زیاتر لە‪ ٢٠‬س����اڵ لەتەمەنی حکومەتی‬ ‫هەرێ����م‪ ،‬وادەردەکەوت ک����ە تورکیا هەرێمی‬ ‫کوردس����تانی وەک واقیعێک‪ ،‬ئەگەر تاڵیش‬ ‫بێت‪ ،‬قەبوڵکردوە‪.‬‬ ‫هەندێک لەک����وردەکان ئەوەیان وادەهاتە‬ ‫بەرچاو کە لەوانەیە تورکیا کوردس����تانێکی‬ ‫سەربەخۆش����ی ه����ەر قەبوڵ بێ����ت‪ .‬دیارە‬ ‫لەبەرامبەردا کەسانێک هەبون پێیانوابو کە‬ ‫بێدەنگییەکەی تورکیا لەوانەیە بگەڕێتەوە بۆ‬ ‫جدی نەبونی هەوڵەکان لەباشور‪ .‬هەندێکیش‬ ‫پێیانوایە هەر هەوڵێکی هەرێم بۆ سەربەخۆیی‬ ‫دەبێتە مایەی هێرشی تورکیا بۆ سەر هەرێم‬ ‫لەگەڵ داخستنی سنورەکانی بەڕویدا‪.‬‬ ‫س����ەرەڕای نادیاریی هەڵوێس����تی تورکیا‬ ‫لەس����ەر پرس����ی س����ەربەخۆیی هەرێم����ی‬ ‫کوردس����تان بەاڵم هەندێک پێشهات‌و هۆکار‬ ‫هەن کە ئام����اژەن بۆ جۆرێک گۆڕان لەدیدو‬ ‫تێگەیشتنی تورکیا‪ ،‬لەوانە‪:‬‬ ‫یەک����ەم‪ ،‬تورکی����ا چاک دەزان����ێ کە هەر‬

‫هێرش����ێک بۆ س����ەر هەرێمی کوردستان دە‬ ‫هێندە کێشەی کوردەکانی خۆی لێ قوڵترو‬ ‫ئاڵۆزتر دەکات‪.‬‬ ‫دوەم‪ ،‬تورکی����ا لەوانەی����ە ئ����ەو توانایەی‬ ‫هەبێ����ت کە هەرێمی کورس����تان داگیربکات‪،‬‬ ‫بەاڵم وەک چ����ۆن ئەمری����کا حکومەتەکەی‬ ‫سەدامی لەچەند حەفتەیەکدا روخاند کەچی‬ ‫زەحمەتێک����ی زۆری دی����ت لەکۆنترۆڵکردنی‬ ‫عێ����راق‌و دواجاری����ش پاش هەش����ت س����اڵ‬ ‫بەپەلەپروزکێ عێراقی جێهێشت‪ .‬چارەنوسی‬ ‫تورکی����اش لەهاتنی بۆ هەرێم لەوە باش����تر‬ ‫نابێت‪.‬‬ ‫س����ێیەم‪ ،‬ئەگەر تورکیا هێرش بکاتە سەر‬ ‫هەرێ����م ئ����ەوە ئەگەرەکان����ی بەئەندامبونی‬ ‫لەیەکێتیی ئەوروپا‪ ،‬کە لەئاکامی داگیرکردنی‬ ‫قوب����رس تائێس����تا بەئامانج نەگەیش����توە‪،‬‬ ‫هێندەی دیکە دوادەخات‪.‬‬ ‫چ����وارەم‪ ،‬گۆڕانکاریی����ەکان لەدی����دو‬ ‫تێگەیش����تن‌و ئامانجەکانی پارتی کرێکارانی‬ ‫کوردس����تان (پەکەک����ە) دوای گیران����ی‬ ‫س����ەرۆکەکەیان‪ ،‬عەب����دواڵ ئۆج����ەالن‪،‬‬ ‫وانیشاندەدەن کە کوردەکانی تورکیا کەمتر‬ ‫مەیل بەسەربەخۆیینەو زیاتر داوای خۆسەری‬ ‫دەک����ەن‪ .‬ئەم����ەش لەوانەی����ە هەڵوێس����تی‬ ‫تورکیای لەبەرابەر سەربەخۆیی کوردەکانی‬ ‫عێراق هێورترکردبێتەوە‪.‬‬ ‫پێنجەم‪ ،‬قەبەیی قەبارەی بازرگانی نێوان‬ ‫هەرێم‌و تورکیا‪ ،‬کە لە‪ ٢٠٠٩‬دا گەیش����تبوە‪١٠‬‬ ‫ملیار دۆالرو لە‪ ٢٠١٥‬دا خۆی لە‪ ١٢‬ملیار دۆالر‬ ‫دەدا‪ ،‬لەوانەیە وایکردبێ تورکیا لەهێرشکردن‬ ‫بۆ سەر هەرێم سڵکاتەوە‪ .‬لەسەرەتای ‪٢٠١٢‬‬ ‫دا ژم����ارەی کۆمپانیا تورکیی����ەکان لەهەرێم‬ ‫گەیشتبوە ‪ ١٠٢٣‬کۆمپانیا‪ .‬هەندێک سەرچاوە‬ ‫باس لەوە دەکەن کە‪ %٩٠‬ی ئەو کەلوپەالنەی‬ ‫لەبازاڕەکانی هەرێمدا دەفرۆش����رێن تورکین‪.‬‬

‫ئەمەش ئەگەرەکانی هێرشکردنە سەر هەرێم‬ ‫کەمتر دەکاتەوە‪.‬‬ ‫شەش����ەم‪ ،‬دروس����تبونی پەیوەندییەکی‬ ‫شەخس����ی‌و بازرگان����ی‌ لەنێ����وان بنەماڵەی‬ ‫بارزان����ی‌و هەندێک لەس����ەرکردەکانی پارتی‬ ‫عەدالەت‌و گەشەپێدان (ئەکەپە)‪.‬‬ ‫حەوتەم‪ ،‬ئێستا قسە لەسەر جێگرتنەوەی‬ ‫روس����یا دەکرێ����ت لەالی����ەن هەرێم����ەوە‬ ‫لەدابینکردن����ی غ����ازو ن����ەوت ب����ۆ تورکیا‪،‬‬ ‫بەتایبەتی دوای خستنەخوارەوەی فڕۆکەیەکی‬ ‫ڕوس����ی لەالیەن هێزە ئاسمانییەکانی تورکیا‬ ‫لەگ����ەڵ ئ����ەو گرژیان����ەی لەنێوانیاندا هەیە‬ ‫لەسەر هەڵوێستیان لەپەیوەند بەسوریا‪ .‬ئەم‬ ‫گۆڕانکارییانە پەیوەندییەکانی نێوان هەرێم‌و‬ ‫تورکیای بردە ئاستێکی دیکە‪.‬‬ ‫هەش����تەم‪ ،‬لە‪ ٢٠١٢‬ـەوە پەیوەندییەکانی‬ ‫عێ����راق‌و تورکی����ا هەڵبەزو داب����ەزی زۆری‬ ‫بەخ����ۆوە دی����وەو رۆژب����ەڕۆژ خراپترب����وە‪.‬‬ ‫تێکچون����ی پەیوەندییەکانی ئەنقەرەو بەغدا‪،‬‬ ‫لێکنزیککەوتن����ەوەی ئەنق����ەرەو هەولێ����ری‬ ‫لێکەوتۆتەوە‪.‬‬ ‫ئ����ەو فاکت����ەرو گۆڕانکارییان����ە دەکرێت‬ ‫وامانلێب����کات بڵێی����ن لەوانەی����ە تورکی����ا‬ ‫دەوڵەتێکی کوردی لەهەرێم قەبوڵبکات بەاڵم‬ ‫ئاماژەکانی دوای دروستبونی ئەزمونی رۆژاڤا‬ ‫لەکوردستانی س����وریا پێچەوانەی ئەوەمان‬ ‫پێدەڵێ����ت‪ .‬هەڵوێس����تەکانی تورکیا لەگەڵ‬ ‫بەهێزبون����ی رۆژاڤا زۆر گ����ۆڕاوە‪ .‬بۆیە لەو‬ ‫پەیوەندە بەبنەما لەس����ەر گۆڕانکارییەکان‪،‬‬ ‫بەتایبەت����ی ئ����ەو داوای����ەی کە ئ����ەردۆگان‬ ‫لەبارزانی کرد لەو س����ەردانەی کە بۆ تورکیا‬ ‫ک����ردی لەئابی ‪ ٢٠١٦‬دا ک����ە گفتوگۆ بکەن‬ ‫لەگەڵ بەغدا بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانیان‬ ‫دەکرێ����ت بڵێی����ن ئەگ����ەری قەبوڵکردن����ی‬ ‫دەوڵەتێکی کوردی هاوسێ لەالیەن دەوڵەتی‬

‫تورکی����ا زۆر دورە مەگەر ئەو دەوڵەتە وەک‬ ‫قوبرس����ی باکور هەر بەناو سەربەخۆ بێت‌و‬ ‫تەواو ملکەچی ئەنقەرە بێت‪.‬‬ ‫ئەم بێدەنگیەی تورکیا لەبەرامبەر پەیام‌و‬ ‫وتەکانی مەسعود بارزانی‌و میدیاکانی نزیک‬ ‫لەپارتی هێندەی مەبەست لێی بەستنەوەی‬ ‫هەرێمە بەتورکیا وەک پارێزراوێک (محمیه‌)‬ ‫ئەوەندە مەبەس����ت لێی قەبوڵکردنی تورکیا‬ ‫نیی����ە بەدەوڵەتێک����ی بەمان����ا کوردی����ی‌و‬ ‫سەربەخۆ‪.‬‬ ‫ئەوەی ڕاستیبێت‪ ،‬ئەو هۆکارانەی پێشوتر‬ ‫هەڵوێستەیان لەسەر کرا تاکە هۆکار نەبون‬ ‫بۆ نزیکبون����ەوەی حکومەتی هەرێم‌‌‌و تورکیا‬ ‫بەڵک����و بەهێزبونی پێگەی ئێ����ران لەبەغدا‪،‬‬ ‫بەتایبەت����ی دوای دەرچون����ی ئەمریکییەکان‬ ‫لەعێ����راق لە‪ ٢٠١١‬دا زیات����ر هانی تورکیایدا‬ ‫لەهەرێم نزیکبێتەوە‪.‬‬ ‫لەئەنجامی بااڵدەستبونی ئێران لەعێراق‌و‬ ‫س����ەرلەنوێ س����ەرهەڵدانەوەی پۆلینبەندیی‬ ‫ناوچەکە لەس����ەر بنەمای مەزهەبیی‪ ،‬شیعە‬ ‫لەدژی سوننە‪ ،‬تورکیا قەناعەتێکی الدروستبوە‬ ‫ک����ە بەیەکپارچەیی مانەوەی عێراق لەوانەیە‬ ‫زەحمەتبێ����ت‪ ،‬بۆی����ە هێن����دەی دیکە خۆی‬ ‫لەهەرێم نزیکدەکردەوە بەمەبەس����تی ئەوەی‬ ‫کە زەرەر لەنی����وەی بگەڕێتەوە‪ .‬بەمانایەکی‬ ‫دیک����ە‪ ،‬لەجیات����ی ئەوەی ت����ەواوی عێراقی‬ ‫لەدەس����تبچێت بابەش����ێکی لەدەستبچێت‪،‬‬ ‫بەوەی کە هەرێم لەژێر باڵی ئەودا بمێنێتەوە‬ ‫جائەگەر سەربەخۆش بێت‪.‬‬ ‫تورکیا زۆر بەوردی مامەڵە لەگەڵ پرسی‬ ‫هەرێم لەعێراق دەکات‪ .‬ئەو دەیەوێت هەرێم‬ ‫ئەگەر س����ەربەخۆ بو نەک هەر نەیاری ئەو‬ ‫نەبێت بەڵکو دەس����تکەالی ئ����ەو بێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫هەمو هەوڵەکانی خۆی خستۆتەگەڕ بۆئەوەی‬ ‫جێگ����ەی هەرێم بکاتەوە لەژێر باڵی تەوەری‬

‫س����وننە لەناوچەکە‪ .‬بێدەنگی����ی تورکیا لەو‬ ‫وتانەی کە بارزانی‌و هاوبیرەکانی لەپەیوەند‬ ‫بەس����ەربەخۆیی دەیکەن تەنیا دەکرێت لەو‬ ‫چوارچێوەیەدا خوێندنەوەی بۆ بکرێت‪.‬‬ ‫هەڵگیرس����انی ش����ەڕی ناوخۆ لەسوریاو‬ ‫پش����تیوانیکردنی حکومەت����ی عێراق����ی‬ ‫لەحکومەتەک����ەی بەش����ار ئەس����ەد‪ ،‬ک����ە‬ ‫هەردوکیان وەک حکومەتی شیعیی ناسراون‪،‬‬ ‫لەبەرابەریشدا پشتیوانیکردنی تورکیا لەهێزە‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەکانی س����وریا بەهەندێک گروپی‬ ‫تیرۆرستیش����ەوە‪ ،‬تورکی����ای هێندەی دیکە‬ ‫لەحکومەت����ی مەرک����ەزی دورو لەحکومەتی‬ ‫هەرێم نزیککردەوە‪.‬‬ ‫ئەگەر هەرێم پش����تیوانی‪ ،‬ی����ان النیکەم‬ ‫بێدەنگ����ی تورکی����ا مس����ۆگەر ب����کات‪ ،‬کە‬ ‫ئاماژەکان����ی زۆر رون نین‪ ،‬ئ����ەوە ئەوکات‬ ‫زۆر س����ەختدەبێت ب����ۆ حکومەتی مەرکەزی‬ ‫لەبەغ����دا رێگری لەجیابون����ەوەی کوردەکان‬ ‫بکات‪ .‬بەواتایەکی دیکە‪ ،‬جیابونەوەی هەرێم‬ ‫ئەوەندەی پەیوەندی بەهەڵوێستی ئەنقەرەوە‬ ‫هەیە ئەوەندە پەیوەست نییە بەهەڵوێستی‬ ‫بەغدا‪.‬‬ ‫هەرچۆنێ����ک بێت‪ ،‬س����ااڵنێکە زۆر کەس‬ ‫دەڵێن کە جیابونەوەی کوردس����تان پرسی‬ ‫کاتە زیاتر لەهەر شتێکی دیکە بەاڵم شکستی‬ ‫حکومەتی هەرێم لەسیاس����ەتی سەربەخۆی‬ ‫نەوت‌ لەگەڵ نغرۆبونی ئەو نوخبە سیاسییەی‬ ‫کە بانگەشەی دامەزراندنی دەوڵەتی کوردی‬ ‫دەکات تابینەقاق����ای لەگەندەڵ����ی‌و دزی‬ ‫س����امانی گش����تیی وای لەزۆر کەس کردوە‬ ‫ک����ە تائەو نوخبە سیاس����ییە بااڵدەس����تبن‬ ‫دامەزراندن����ی دەوڵەتی ک����وردی لەخەونێک‬ ‫بۆ گەل‌و گەمەیەک‌و موزایەدەیەکی سیاسی‬ ‫قێزەون لەالیەن نوخبە سیاسییەکەوە هیچی‬ ‫دیکە نییە‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫تورکیا زۆر بەوردی‬ ‫مامەڵە لەگەڵ پرسی‬ ‫هەرێم لەعێراق دەکات‬ ‫ئەو دەیەوێت هەرێم‬ ‫ئەگەر سەربەخۆ بو‬ ‫نەک هەر نەیاری‬ ‫ئەو نەبێت بەڵکو‬ ‫دەستکەالی ئەو بێت‬ ‫بۆیە هەمو هەوڵەکانی‬ ‫خۆی خستۆتەگەڕ‬ ‫بۆئەوەی جێگەی‬ ‫هەرێم بکاتەوە لەژێر‬ ‫باڵی تەوەری سوننە‬ ‫لەناوچەکە‬

‫بۆچی پەرلەمان لەکارخرا؟‬

‫زانیـار قـادر‬ ‫دوای تێپەڕبونی زیاتر لەس���اڵێک بەس���ەر‬ ‫پەکخستنی پەرلەمان‌و کڵۆمدانی دەرگای ئەم‬ ‫دامەزراوە گرنگە لەالی���ەن پارتیەوە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫بمانەوێت لەهۆکارەکانی پشت ئەم پەکخستنە‬ ‫تێبگەین‪ ،‬ئەوا باشتر وایە لەدوی دۆزینەوەی‬ ‫هۆکارەکانی پش���ت دروس���تکردنیەوە بین‪.‬‬ ‫پێویس���تە لەو مەرام‌و چاوەڕوانیانە تێبگەین‬ ‫کە بەدروس���تکردنی جۆرێ���ک لەپەرلەمان‪،‬‬ ‫هەردو حزبی بااڵدەس���ت (پارتی‌و یەکێتی)‬ ‫لەوکات���ەدا ئەندێش���ەو خەیاڵدانی خۆیانیان‬ ‫لێهەڵخن���ی ب���و‪ .‬وات���ە بەدروس���تی دەبێت‬ ‫بگەڕێینەوە بۆسەرەتای سااڵنی نەوەدەکان‌و‬ ‫دوای راپەڕینە جەماوەرییەکەی کوردس���تان‪.‬‬ ‫بگەڕێین���ەوە ب���ۆ ئەو وەخت���ەی کۆمەڵێک‬ ‫عەقڵی عەس���کەری کەڵکەڵ���ەی پێکهێنانی‬ ‫دیارترین دامەزراوەی ناعەسکەری‌و مەدەنیان‬ ‫دەکەوێتە کەلـلەوە‪.‬‬ ‫خ���ۆ ئەگ���ەر زۆری���ش ب���ۆی دانەچین‌و‬ ‫زۆریش بەقوڵ���ی وردنەبینەوە‪ ،‬ئ���ەوا تەنها‬ ‫بەهەڵڕوانینێکی س���ەرپێیانە لەو پەرەگراف‌و‬ ‫داڕش���تنانەی کە س���ەرکردەی ئ���ەو حزبانە‬ ‫لەوسەروەختەدا ئەزبەرییان کردبو‪ ،‬دواتریش‬ ‫رۆژانە لەک���ۆڕو کۆبونەوەکانیان���دا بەگوێی‬ ‫خەڵکیان���دا دەدا‪ ،‬دەتوانین ل���ەوە تێبگەین‬ ‫ئەم پیاوانە‪ ،‬لەالیەک کەوتبونە چ هەڵەیەکی‬ ‫مەنهەجیەوە لەتێگەیشتنیان لەو چەمکانەی‬ ‫پەیوەس���تن بەفەلسەفەی سیاسییەوەو دواتر‬ ‫لەچ تێگەیشتنێکی هەڵەوە‪ ،‬لەوەزیفەو ئەرکی‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬س���واری ئەنگێ���زەی پێکهێنانی‬ ‫پەرلەمان بوبون‪.‬‬ ‫لەالیەک���ی دیکەش���ەوە بەخەیاڵ���ی‬ ‫حەاڵڵکردنی چ حەرامێکی سیاسی‌و دارایی‌و‬ ‫لەپێن���او دەستخس���تنی چ بەرژەوەندییەکی‬ ‫شەخسی‌و بۆ خاتری شاردنەوەی چ نەنگی‌و‬ ‫ش���ورەییەکی ئەم سیاسیانە‪ ،‬دروستکردنی‬ ‫پەرلەمان کرابوە ئامانج‪.‬‬ ‫بەکورتی دەبێ���ت هەر لەس���ەرەتاوە لەو‬ ‫راس���تییە حاش���اهەڵنەگرە تێبگەی���ن ک���ە‬ ‫دامەزراندنی پەرلەمان دەرەنجامی تێگەیشتن‌و‬ ‫پێگەیشتنی عەقڵی سیاسیەکانی کورد نەبوە‬ ‫لەگرنگ���ی رۆڵ‌و بون���ی پەرلەم���ان‪ .‬بەڵکو‬ ‫رێ���ک بەپێچەوانەوە‪ ،‬لەالی���ەک دەرەنجامی‬ ‫کاڵئاوەزی‌و تێنەگەیش���تنی ئەو سیاس���یانە‬ ‫بوە لەماهیەت‌و ئەرکی پەرلەمان‌و لەالیەکی‬ ‫دیکەشەوە ئامرازی گەیشتن بوە‪ ،‬بەکۆمەڵێک‬ ‫ئارەزوی شەخسی‌و بەرژەوەندی تایبەتی‪ .‬خۆ‬ ‫ئەگەر ئەوان زانیبای���ان پەرلەمان دەیانخاتە‬ ‫بەردەم چ بەرپرس���یارییەتییەکی سیاس���ی‌و‬

‫یاسایی‌و ئەخالقی‌و کۆمەاڵیەتی‌و کارگێڕییەوە‪،‬‬ ‫دواجاریش مێژویی هەرگیز بیریان لەش���تێک‬ ‫بەناوی پەرلەمان نەدەکردەوە‪.‬‬ ‫جا من لێرەدا وەک لەس���ەرەتاوە ئاماژەم‬ ‫بۆکرد دەمەوێت قس���ە لەو دو الیەنە بکەم‪.‬‬ ‫وات���ە یەکەمج���ار ل���ەو هەڵە تێگەیش���تنەو‬ ‫دوەمجاریش لەو نیازپیسییە شاراوەو پەنهانە‬ ‫بدوێم‪ ،‬کە لەناخی ئەم س���ەرکردانەی شاخدا‬ ‫گینگڵیدەداو بەئاراس���تەی هەڵگرتنی بڕیاری‬ ‫دروستکردنی وەها پەرلەمانێک هەڵیدەنان‪.‬‬ ‫هەرچی هەڵەتێگەیشتنەکەیە‪ ،‬لەجەهلێکی‬ ‫سیاسی‌و مەعریفی س���ەرکردە سیاسیەکانی‬ ‫ئەوکات���ەوە س���ەرچاوەی گرتب���و‪ .‬ئ���ەوان‬ ‫لەوس���ەردەمەدا بەگوتەزایەک���ەوە فرچکیان‬ ‫گرتبو هەمیش���ە دەیانگ���وت‌و دەیانگوتەوە‬ ‫ک���ە‪ ’:‬کورد بۆ ئەوەی ب���ۆ دونیای دەرەوەی‬ ‫بسەلمێنێت کە توانای خۆ بەڕێوەبردنی هەیە‬ ‫دەبێت پەرلەمانی هەبێت‪’.‬‬ ‫ئەم���ە ئەو رس���تە نالۆژیکیە بو‪ ،‬کە هەمو‬ ‫س���ەرکردە شۆڕش���گێڕە کاریزمیەکانی ئەو‬ ‫رۆژگارە فێ���ری بب���ون‌و هەوادارانیش���یان‬ ‫بەحەماس���ەوە بەدوایاندا توتیئاسا بەکۆرس‬ ‫دوبارەیان دەکردەوە‪.‬‬ ‫ئێستا ئەگەر س���ەرنجێکی ئەم پەرەگرافە‬ ‫بدەین‪ ،‬زۆر بەئاس���انی لەو هەڵە مەنهەجییە‬ ‫تێدەگەین کە ئ���ەو س���ەرکردانە لەودەمەدا‬ ‫تێیکەوتب���ون‪ ،‬لەوەدا ئەوان ب���ۆ کارێک کە‬ ‫ئەرک���ی حکومەت���ە‪ ،‬لەجیات���ی پێکهێنانی‬ ‫حکوم���ەت‪ ،‬پەرلەمانیان بۆ دروس���تدەکرد‪،‬‬ ‫بۆ ئ���ەوەی بیس���ەلمێنن کە ک���ورد توانای‬ ‫خۆبەڕێوەبردنی هەی���ە‪ ،‬ئەمەش زۆر بەڕونی‬ ‫دام���اوی‌و ئاس���تنزمی س���ەرکردەکانمان‬ ‫دەردەخات لەئاست تێگەیشتنێکی تەندروست‬ ‫لەچەمکە سیاس���ی‌و فەلسەفی‌و ئیدارییەکان‪،‬‬ ‫کاتێک ناتوانن جی���اوازی لەنێوان پەرلەمان‌و‬ ‫حکومەتدا بکەن‌و ئەرکەکانی ئەم دو دەزگایە‬ ‫لەیەکدی جیابکەنەوە‪.‬‬ ‫ئەوان تێکەڵی���ان کردب���و‪ ،‬بێئاگابون کە‬ ‫ئ���ەوەی واڵت بەڕێ���وە دەب���ات دەس���ەاڵتی‬ ‫جێبەجێکردن���ە‪ ،‬ک���ە خ���ۆی لەحکوم���ەت‌و‬ ‫وەزارەت‌و بەڕێوەبەرایەتیەکانیدا دەبینێتەوە‬ ‫نەک پەرلەمان‪ .‬ئەوەی ئەرکی جێبەجێکردنی‬ ‫یاساکان بەیەکسانی بەسەر هاواڵتیاندا لەئەستۆ‬ ‫دەگرێت حکومەت���ە و پەرلەمان نیە‪ .‬چونکە‬ ‫ئەوە حکومەتە ک���ە دەتوانێت زەمینەیەکی‬ ‫لەبار بڕەخسێنێت‌و ببێتە پاڵپشتێکی باش بۆ‬ ‫پەرلەمان لەپێناو هێنانەکایەی ش���ەفافیەت‪،‬‬ ‫ئەویش بەجێبەجێک���ردن‌و خۆنەدزینەوە لەو‬ ‫یاس���ا باش���انەی پەرلەمان دەریاندەچێنێت‪.‬‬ ‫ئ���ەوان دەبو ل���ەوە تێبگەن ک���ە حکومەت‬ ‫ئەڵق���ەی بەریەککەوتن���ی راس���تەوخۆیە‬ ‫لەگ���ەڵ هاواڵتیانداو ئ���ەم بەریەککەوتنەش‬ ‫لەخستنەسەرش���انی ئەرک���ەکان‌و پێدان���ی‬ ‫مافەکاندا بەس���ەر کۆی تاکەکانی کۆمەڵگادا‬ ‫بەرجەستە دەبێت‪.‬‬ ‫دواجاریش ئ���ەوەی دەبێتە گەواهیدەر بۆ‬ ‫سەرکەوتن یان شکست لەتوانستی کارگێڕی‬ ‫حکومەتێکدا‪ ،‬یان وەک ئەوەی خۆیان دەڵێن‬

‫لێرەوە هێزگەلێک‬ ‫بەم پاشخان‌و‬ ‫باکگراوندە‬ ‫ناشیرنەوە بێت‌و‬ ‫بیەوێت پەرلەمان‬ ‫دروست بکات‬ ‫ئەوا گەرەکیەتی‬ ‫درێژە بەگێڕانەوەی‬ ‫حیکایەتی هەزارو‬ ‫یەک شەوەی‬ ‫مێژوی بێتامی‬ ‫خۆی بدات‬ ‫‚ ئەوەی دەیس���ەلمێنێت کە کورد توانای خۆ‬ ‫بەڕێوەبردنی هەی���ە یاخود نا’ بریتیە لەوەی‬ ‫تاچەند ئەو دەس���ەاڵتە یان ئەو حکومەتەی‬ ‫ک���ە فەرمانڕەوایەتیەک���ی خراوەتە ئەس���تۆ‬ ‫دەتوانێ���ت بێالیەنانەو پیش���ەگەرانە رەفتار‬ ‫بکات‌و تەنها لەسەر بنەمای چەمکی هاواڵتی‬ ‫ب���ون مامەڵە لەگەڵ ئەم دو ش���تەدا بکات‪.‬‬ ‫وات���ە ئەرک‌و ماف ب���ۆ هاواڵتیەکانی بەڕونی‬ ‫دیاریبکات‪ .‬هەرکاتێکیش ئەمەی توانی ئیدی‬ ‫ئەو نەتەوەیە‪ ،‬توانیویەتی بیسەلمێنیت چ بۆ‬ ‫دەرەوەو چ ب���ۆ ناوەوەی خ���ۆی کە خاوەنی‬ ‫دەس���ەاڵتێکی جێبەجێکردن���ە ک���ە توانای‬ ‫خۆبەڕێوەبردن���ی هەیە‪ ،‬هەبونی دەس���ەاڵتی‬ ‫جێبەجێکردنی���ش واتە هەبون���ی حکومەت‬ ‫نەک پەرلەمان‪.‬‬ ‫کەوات���ە گرەوک���ردن لەس���ەر هەبون���ی‬ ‫توانای خۆبەڕێوەبەری���ی نەتەوەیەک‪ ،‬بەندە‬ ‫ب���ەوەی تاچەن���د ئ���ەو نەتەوەی���ە خاوەنی‬ ‫حکومەتێک���ە‪ ،‬بەئیرادەیەکی راس���تەقینەوە‬ ‫کار بۆ جێبەجیکردن‌و گش���تاندنی یاساکان‬ ‫دەکات بەس���ەر تەواوی کۆمەڵگادا‪ .‬تاچەند‬ ‫ئ���ەو حکومەت���ە دەتوانێ���ت بەفراوانکردنی‬ ‫پانتایی س���نوری دادی کۆمەاڵیەتی‪ ،‬چەمکی‬

‫بەخت���ەوەری هێندە بەهێزب���کات‪ ،‬کە جوغز‬ ‫بەدەوری زۆرترین تاکی کۆمەڵگەدا بکێشێت‌و‬ ‫لێرەشەوە لەڕێگەی دروستکردنی ئینتیمایەکی‬ ‫راس���تەقینەوە‪ ،‬رێگ���ە لەهەڵوەش���انەوەو‬ ‫الوازبونی نەتەوە بگرێت‪.‬‬ ‫هەرچی پەرلەمانە گ���ەر دیارترین ئەرکە‬ ‫یاس���اییەکانی یاس���ادانان‌و بەدواداچ���ون‌و‬ ‫پەس���ەندکردنی بودج���ە بێت‪ ،‬ئ���ەوا لەڕوی‬ ‫کۆمەاڵیەتی���ەوە کۆکردن���ەوەی هەمو دەنگ‌و‬ ‫رەنگ‌و شوناس���ە جیاوازەکان���ی کۆمەڵگایەو‬ ‫بەش���داری پێکردنیانە لەبڕیاری سیاس���یدا‪،‬‬ ‫بەمانایەک���ی ت���ر لێنەگەڕان���ە ل���ەوەی هیچ‬ ‫پێکهات���ەو کەمینەیەک���ی کۆمەاڵیەتی بەهیچ‬ ‫پاساوێک پەراوێز بخرێت‪.‬‬ ‫کەوات���ە ئەم سیاس���یانە لەجیاتی ئەوەی‬ ‫بڵێن کورد بۆ ئەوەی بۆ دنیای بس���ەلمێنێت‬ ‫توانس���تی خ���ۆ بەڕێوەبردنی هەی���ە دەبێت‬ ‫پەرلەمانی هەبێت‪ ،‬دەب���وا بیانگوتبایە ئێمە‬ ‫بۆ ئەوەی بۆ دونیای بسەلمێنین کە ئارەزوی‬ ‫خۆبەڕێوەبردنمان هەیەو ئەو توانستەش���مان‬ ‫تێدایە‪ ،‬لێرە بەدواوە حکومەتی دامەزراوەیی‬ ‫(موئەسەس���ات) دروس���تدەکەین‌و کۆتای���ی‬ ‫بەلۆژیکی خێڵ‌و ئارەزوی کەسیی‌و رەچاوکردنی‬ ‫بەرژەوەن���دی تایبەت���ی دێنین لەش���ێوازی‬ ‫فەرمانڕەوایەتیکردنداو پەرلەمانیش دروس���ت‬ ‫دەکەین بۆئەوەی یاس���ای باش دەربچێنێت‌و‬ ‫بەدواداچ���ون بکات‪ ،‬بۆ ئەو کەس‌و الیەنانەی‬ ‫یاس���ا جێبەجێ ناک���ەن‪ ،‬لێپێچینەوە بکات‬ ‫لەحکومەتێک کە ناتوانێت بیس���ەلمێنێت چ‬ ‫ب���ۆ دەرەوەو چ بۆ ناوخ���ۆ‪ ،‬کە کورد توانای‬ ‫خۆبەڕێوەبەرێت���ی هەیە‪ ،‬ل���ەوەش بترازێت‬ ‫بتوانێت بودجە بەش���ەفافی پەسەند بکات‌و‬ ‫تێیپەڕێنێت‪.‬‬ ‫پیاوان���ی ش���اخ ‪ ،‬دەب���و بەالیەنیکەمەوە‬ ‫ئەوەیان زانیبایە کە دروس���تکردنی پەرلەمان‬ ‫بۆئەوە نیە بۆ دونیای دەرەوەی بسەلمێنیت‬ ‫کە ک���ورد توان���ای خۆبەڕێوەبردن���ی هەیە‪،‬‬ ‫بەڵکو بۆئەوەیە بیس���ەلمێنیت کە عەقڵیەتی‬ ‫پاوانخ���وازی س���ەرکردەکانمان گۆڕان���ی‬ ‫بەس���ەرداهاتوەو‪ ،‬لێ���رە ب���ەدواوە دەتوانین‬ ‫بەیەکەوە بژین‌و پەرلەمان بکەینە وێستگەی‬ ‫کۆکردن���ەوەی جیاوازییەکانم���ان‌و‪ ،‬گفتوگۆو‬ ‫دایەلۆگ بکەینە ئالییەتی چارەس���ەرکردنی‬ ‫کێشەکانمان‪.‬‬ ‫دەب���وا بیانگوتبای���ە مەبەس���تمانە‬ ‫بەدروس���تکردنی پەرلەمان‪ ،‬خاڵێک دابنێین‬ ‫ب���ۆ پەرەگرافی مێژوی رابردوم���ان‪ ،‬کە پڕە‬ ‫لەداس���تانی ش���ەڕی براک���وژی‌و چیرۆک���ی‬ ‫حەماسی یەکترسڕینەوەو حیکایەتی فیشەک‬ ‫بەیەکەوەن���ان‪ ،‬نەک پیش���اندانی توانس���تی‬ ‫حکومڕانیم���ان‪ ،‬ک���ە تائەم س���اتەوەختەش‬ ‫نەمانتوانیوە بیسەلمێنین‪ ،‬لەبەرئەوەی ئەوە‬ ‫کاری جۆرێکە لەحکومەت کە ئێمە تائێستاش‬ ‫خاوەن���ی وەها حکومەتێ���ک نین‪ .‬هەروەک‬ ‫نەش���مانتوانیوە بیس���ەلمێنین کە دەتوانین‬ ‫بەهەم���و جیاوازیەکانمان���ەوە بەیەک���ەوە‬ ‫بژین‪ .‬چونکە ئەوەش���یان ئەرکی چەشنێکە‬ ‫لەپەرلەم���ان کە وج���ودو بیرکردنەوەی ئەم‬ ‫س���ەرکردانە گەورەترین لەمپەرە لەبەردەم‬

‫دروستبونیدا‪.‬‬ ‫هیچم���ان گومانمان نیە ل���ەوەی بەردەوام‬ ‫جەهل یاخود ئامادەگی نامەعریفی‌و هەوڵدان‬ ‫ب���ۆ فری���ودان‌و چەواش���ەکاری‪ ،‬دو پێدراوی‬ ‫س���ەرەکین لەپێدراوەکان���ی میتۆدێ���ک کە‬ ‫س���ەرکردەکانی ئێمە بەرخ���وردی پێدەکەن‬ ‫لەگەڵ روداوو پێشهاتەو هەلومەرجە سیاسی‌و‬ ‫کۆمەاڵیەتیەکاندا‪.‬‬ ‫جا ئەگەر تائێرە قسەمان لەسەر دیوێکی‬ ‫ئەو میتۆدە کردبێت‪ ،‬کە تێنەگەیش���تنی ئەم‬ ‫س���ەرکردانەیە لەهەمبەر ئەم پرسەدا ‪ ،‬ئەوا‬ ‫لێرە بەدوا کەمێک لەسەر چەواشەکارییەکانی‬ ‫ئەم تێزە گفتوگۆ دەکەین‪.‬‬ ‫ئەم دو حزبە هەرگی���ز بەکردەیی خاوەنی‬ ‫جیهانبینی‌و دیدێکی جیاواز لەبەعس نەبون بۆ‬ ‫حکومڕانی‪ ،‬هەروەک لەسەرەتاشەوە ئاماژەم‬ ‫بۆک���رد‪ ،‬هەرگیز لەئەدەبیاتی ئەم دو حزبەدا‬ ‫تێڕوانینێک���ی نوێ بۆ کاری سیاس���ی بونی‬ ‫نەبوە‪ ،‬خۆ ئەگەر دیموکراس���ی لەسادەترین‬ ‫مانایدا بریتی بێت لەدروستکردنی فەزایەک بۆ‬ ‫گفتوگۆو دایەلۆگی نێوان لۆژیکە جیاوازییەکان‌و‬ ‫دیکتاتۆریەتی���ش مان���ای رەتکردن���ەوەو‬ ‫هەوڵدانی س���ڕینەوەی ئەو جیاوازییانە بێت‪،‬‬ ‫ئ���ەوا مێژوی درێژی ش���ەڕی براکوژی نێوان‬ ‫ئەم دو حزبە‪ ،‬لەس���ەر ئەوە نەبوە یەکێکیان‬ ‫باوەڕی بەدیموکراس���ی بێ���ت‌و ئەویدیکەیان‬ ‫بەبااڵی دیکتاتۆرییەت���دا هەڵیدابێت‪ .‬بەڵکو‬ ‫لەبەرئەوە بوە هیچیان لەگەڵ دیکتاتۆرییەت‌و‬ ‫یەکترس���ڕینەوەدا کێش���ەیان نەب���وە‪ .‬بەاڵم‬ ‫ئەوەی کێش���ە بوە‪ ،‬رانەهاتنی���ان بوە‪ ،‬بەو‬ ‫ژینگەی یەکترقبوڵکردنەی کە پێیدەگوترێت‬ ‫دیموکراسی‪ .‬چونکە هەریەکێک لەم دو هێزە‪،‬‬ ‫بەهەبونی ئەوی دیکە هەناس���ەی سواربوەو‬ ‫تەنگەتاو بوە‪ .‬بەردەوام هەبونی بەرامبەرەکەی‬ ‫بەگرفتی مانەوەی خۆی بینیوە‪.‬‬ ‫ل���ەوەش خراپتر ب���ەردەوام هەریەکێکیان‬ ‫شوناس���ی کوردبونی تەنها بۆ بەرۆکی خۆی‬ ‫ب���ەڕەوا بینیوەو هەردوکیش���یان هەمیش���ە‬ ‫بەلۆژیکی نەتەوە قسەیان کردوە‪ ،‬نەک وەک‬ ‫حزب‪ .‬بۆ هەرکامیشیان هێزی بەرامبەر جگە‬ ‫لەخائین‌و خۆفرۆش‌و کوردفرۆش���ێک شتێکی‬ ‫دیکە نەبوە‪.‬‬ ‫لێرەوە هێزگەلێک بەم پاشخان‌و باکگراوندە‬ ‫ناش���یرنەوە بێت‌و بیەوێت پەرلەمان دروست‬ ‫بکات‪ ،‬ئ���ەوا گەرەکیەتی درێژە بەگێڕانەوەی‬ ‫حیکایەتی هەزارو یەک شەوەی مێژوی بێتامی‬ ‫خۆی بدات‪ .‬هەربۆیە کە دەیانگوت‪’:‬بۆئەوەی‬ ‫بۆ دەرەوەی بیس���ەلمێنین کە کورد توانای‬ ‫خۆبەڕێوەبردن���ی هەیە‪ ،‬دەبێ���ت پەرلەمان‬ ‫دروستبکەین‪’.‬‬ ‫دەبوای���ە تێبگەین کە ک���ورد الی ئەوان‌و‬ ‫لەئەدەبیات���ی ئەو دو حزب���ە‪ ،‬جگە لەخۆیان‬ ‫کوردب���ون کەس���ێکی دیک���ە ناگرێت���ەوەو‪،‬‬ ‫دەیانویس���ت ناڕاس���تەوخۆ پێم���ان بڵێ���ن‪،‬‬ ‫ئێمە پەرلەم���ان دروس���تدەکەین بۆ ئەوەی‬ ‫بیس���ەلمێنین کە دوای مێژویەک لەش���ەڕی‬ ‫ناوخۆ هەر خۆیش���مان دەتوانین حکومڕانی‬ ‫ئێوە بکەین‌و کەسی دیکە بۆی نیە پەراوەی‬ ‫ئ���ەو مافە ب���کات‌و جڵ���ەوی دەس���ەاڵتمان‬

‫لێبسێنێت‪.‬‬ ‫واتە ئەمان پەرلەمانیان دروستکرد بۆئەوەی‬ ‫تەنهاوتەنها بۆ تاهەتای���ە خۆیان ئاغای ئەم‬ ‫هەرێم���ە بن‪ .‬ن���ەک لەبەرئ���ەوەی هەنگاو‬ ‫بەرەو شێوازێکی دیموکراسییانە لەسیستمی‬ ‫حوکمڕانیاندا هەڵبگ���رن‪ .‬بەڵکو پەرلەمانیان‬ ‫دروس���تکرد بۆ ئەوەی لەکۆڵ دیموکراسییان‬ ‫بکات���ەوە‪ .‬ئەم���ە کتوم���ت لەبیرکردنەوەی‬ ‫پیاوانی ئاینی مەسیحی دەچێت لەچاخەکانی‬ ‫ناوەڕاستدا‪ ،‬کە بۆ ئەوەی رێ لەتەشەنەکردنی‬ ‫بیرکردنەوەی فەلسەفیانە بگرن‪ ،‬هاتن پیاوە‬ ‫ئاینیەکانی خۆیان‪ ،‬بەبۆچونە فەلسەفیەکان‬ ‫ئاشنا کرد‪ .‬ئەم سەرکردانەی لەمەڕخۆشمان‬ ‫هەرزو باوەڕی���ان بەو لۆژیک���ەی لیون دگی‬ ‫هێن���اوە ک���ە پێیوایە‪’:‬هەتا ئ���ەو وەختەی‬ ‫بڕیار‪ ،‬بڕی���اری تاکەکەس بێت‪ ،‬واڵتێک ئازاد‬ ‫نابێت‪ ،‬ه���ەر تەنها لەبەرئ���ەوەی پەرلەمانی‬ ‫هەی���ە‪ ،‬بەڵکو س���تەمکارییەک کە بەکۆمەڵ‬ ‫بێ���ت‪ ،‬ترس���ناکترە لەس���تەمکارییەک‪ ،‬کە‬ ‫بەتاک بێت لەبەرئەوەی لەس���تەمکاری کۆدا‬ ‫بەرپرسیارییەتی وندەبێت’‪.‬‬ ‫دواجاریش ئەگەرس���ەرنج بدەین گوتاری‬ ‫ئەم سیاس���یانە‪ ،‬لەزۆرترین باردا‪ ،‬گوتارێک‬ ‫ب���وە بەئاراس���تەی دەرەوەی خۆیدا‪ ،‬چونکە‬ ‫لەناوخۆدا‪ ،‬گومانیان هەبوە لەوەی‪ ،‬جارێکی‬ ‫دیک���ە بتوانن ب���ۆ هاوش���ارییەکانی خۆیان‬ ‫بس���ەلمێنن کە دەیانەوێت لەس���ەر ئاس���تی‬ ‫کۆمەڵگا دەس���تکاری ستراکچەری کۆمەڵگاو‬ ‫کلتوری سیاسی بکەن‌و پەیوەندی کۆمەڵگەو‬ ‫دەس���ەاڵت بەش���ێوازێکی جیا لەوەی بەعس‬ ‫دابڕێژنەوە‪ .‬لەسەرئاستی تاکیش داماوتربون‬ ‫ل���ەوەی بتوانن مرۆڤی نوێ دروس���ت بکەن‪.‬‬ ‫بەڵکو شەڕی ئەوان بۆ ئەوە بوە‪ ،‬مرۆڤێک کە‬ ‫کەسایەتیەکەی لەالیەن بەعسەوە تێک‌وپێک‬ ‫دراوەو‪ ،‬تاکێ���ک ک���ە بۆئەو رژێمە پێش���تر‬ ‫دەس���تەمۆو کەویی ک���راوە‪ ،‬تاپۆکەی بخەنە‬ ‫سەرخۆیان‪.‬‬ ‫لێرەوەی���ە ئەم گوتارە‪ ،‬هەمو توانس���تی‬ ‫خۆی بۆ شاردنەوەی نەنگیەکانی ماڵی خۆی‪،‬‬ ‫لەالی دەرەوە بەسەرپێخستنی پەرلەمانێکی‬ ‫دیوەخانئاس���ا چڕدەکات���ەوە‪ .‬ئەگینا ئەوان‬ ‫هەرگی���ز پێیانخ���ۆش نەب���وە‪ ،‬لەش���وێن‬ ‫پێهەڵگرتنی کلتوری دیوکراسیدا‪ ،‬لەدەرەوەی‬ ‫خۆیان بچن‪.‬‬ ‫ئەوان قەد ناهێڵن پەرلەمانێک هاوشێوەی‬ ‫پەرلەمانی بەریتانیا دروست ببێت‪ ،‬کە وەک‬ ‫دەڵێن ‚تەنه���ا ناتوانێت ژن ب���کات بەپیاو‪،‬‬ ‫ئەگینا لەتوانایدایە هەموشتێک ئەنجام بدات‪’.‬‬ ‫بەڵکو ئەمان پەرلەمانیان بۆ ئەوە ویس���توە‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی باش���ترین کااڵو بیانوی یاسایی‬ ‫بێت‪ ،‬بۆ داپۆش���ینی جەس���تەی داوەش���اوو‬ ‫داڕزاوی سیاسیان‪ .‬هەرکە زانیشیان خەریکە‬ ‫لەژێر ئ���ەم هەژمونە خۆی رادەپس���کێنێت‪،‬‬ ‫بەدوای ناسنامەی راستەقینەی خۆیدا‪ ،‬چیدی‬ ‫نایەوێ���ت ببێتە عەباو فلت���ەری رەوایەتیدان‬ ‫بەبڕیارە شەخسیەکانی ئەواندا‪ ،‬دەرگاکەیان‬ ‫کڵۆمداو ناردیانەوە بۆ ماڵەوە‪ .‬ئەمەش دیوە‬ ‫پراگماتیەکەی بیرکردنەوەی سیاس���یەکانی‬ ‫ئێمەیە لەدروستکردنی پەرلەماندا‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫بیروڕا‬

‫شیوەنی تاوانبار بۆ قوربانیی‬ ‫شکستخواردوە بێوێنەیەدا‪.‬‬

‫ئاراس فه‌تاح‬ ‫(بەشی یەکەم)‬ ‫(‪)١‬‬ ‫ئێم���ە لەمێ���ژە دەڵێین ئ���ەم مۆدێلە‬ ‫لەحوکمڕانیی هی���چ حیکایەتێکی نەماوە‬ ‫بەکۆمەڵ���گای ئێم���ەی بڵێت‪ ،‬ش���تێکی‬ ‫پێنیی���ە تەنانەت کەمینیەک���ی بچوکیش‬ ‫لەدانیش���توانی هەرێم ب���اوەڕی پێمابێت‪.‬‬ ‫دۆخەکەش لەئێس���تادا بەوە گەیش���توە‬ ‫تەنان���ەت می���رو میرزادەکانی خۆش���یان‬ ‫باوەڕیان بەقس���ەکانی خۆیان‌و بەگوتاری‬ ‫حوکمڕانییەکەیان نەماوە‪ .‬زنجیرەی مێژویی‬ ‫ئەم حیکایاتەنە بەمجۆرە بون ‪(.١‬پەلەمان‬ ‫لێ مەکەن ئێمە ئەم دیموکراسییە ساوایە‬ ‫دەکەین بەمۆدێلێک بۆ دەس���ەاڵتی یاسا‬ ‫لەخۆرهەاڵتی ناویندا‪ .‬ئەم قس���ەیە دواتر‬ ‫گ���ۆڕا ب���ۆ) ‪(.٢‬ن���ا ئێمە دەس���ەاڵتێکی‬ ‫خۆماڵی���ی‌و ئابورییەک���ی س���ەربەخۆ‬ ‫دروس���تدەکەین‌و شوێنی خۆمان دەخەینە‬ ‫سەر نەخشەی وزە لەجیهاندا‪ .‬دوای ئەوە‬ ‫بو بە) ‪(.٣‬چاوەڕێب���ن لەماوەی داهاتودا‬ ‫خەون���ی بەدوبەیکردن���ی کوردس���تانتان‬ ‫بەدیاری���ی بۆدەهێنین‪ .‬دواتریش گۆڕا بۆ)‬ ‫‪(.٤‬خۆتان ئامادەبکەن‪ ،‬ئێمە موفاجەئەی‬ ‫راگەیاندنی دەوڵەتی کوردیمان پێیە‪.‬‬ ‫لەدواپێشهات‌و سەروبەندی ئۆپەراسیۆنی‬ ‫موسڵیش���دا گوێمان لەدواپەیامی بارزانی‬ ‫بو کە) ‪(.٥‬باس���ی لەپرۆژەی "تێکەڵبونی‬ ‫خوێنی پێشمەرگەو س���ەربازی عێراق"ی‬ ‫دەک���ردو لەبەغ���داش‪ ،‬بەدیارچ���اوی‬ ‫دۆس���ت‌و دوژمنان���ەوە‪ ،‬لەکۆنفرانس���ە‬ ‫رۆژنامەگەرییەکەی���دا مەتەڵێکی گێڕایەوە‬ ‫ک���ە کەس بۆی حەلناکرێت‌و گوتی‪" :‬ئێمە‬ ‫لەعێراق جیانابین���ەوە‪ ،‬بەڵکو دەمانەوێت‬ ‫س���ەربەخۆبین"! زۆری پێنەچو ئاش���تی‬ ‫هەورام���ی‪ ،‬پی���اوی ن���ەوت‌و غازەک���ەی‬ ‫بارزان���ی‌و عەڕابی س���ەربەخۆیی ئابوریی‬ ‫هەرێ���م‪ ،‬پاش ونبونێک���ی چەند مانگیی‪،‬‬ ‫لەکۆنفرانس���ێکدا دۆزرایەوەو لەپەخشێکی‬ ‫الیڤ���دا ئیعالنی ئیفالس���کردنی تەواوەتی‬ ‫س���ەرجەم پرۆژەی پارتی بۆ سەربەخۆیی‬ ‫ئابوریی‌و سیاس���یی لەکوردس���تاندا کرد‪.‬‬ ‫ل���ەدوای ئەمانیش قس���ەکانی نێچیرڤان‬ ‫بارزانی دەمامکی لەس���ەر تەواوی مۆدێلی‬ ‫حوکمڕانێتییەکەیانی البردو ئەو ڕاستییەی‬ ‫دەرخس���ت کە ئەو "حەماقەتانەی" ئەوان‬ ‫کردویانەو ئ���ەو هەمو تاوانان���ەی ئەوان‬ ‫بەرامبەر بەکۆمەڵگای ئێمە ئەنجامیانداوە‪،‬‬ ‫بێوێنەیە‪ ،‬ئەمەش بوە مایەی حەپەسان‌و‬ ‫سەرسوڕمانیی کە چۆن خەڵک تەحەمولی‬ ‫ئەو هەمو شکس���ت‌و داڕمانە سیاس���یی‌و‬ ‫ئابوریی‌و ئیدارییە دەکەن‌و هیچ ناکەن!‬

‫مه‌ریوان وریا قانع‬ ‫بەدەس���تی خ���ۆی خ���ۆی روتدەکاتەوەو‬ ‫وادەکات عەورەتەکان���ی ببینرێن‪ ،‬لەخۆڕا‬ ‫دروس���تنەکراوە‪ ،‬بەڵکو ستراتیژێکی نوێی‬ ‫هونەری حوکمڕانێتییەکی شکستخواردوە‪،‬‬ ‫بەش���ێکە ل���ەو ئام���رازە تازان���ەی ئەم‬ ‫حوکمڕانیی���ە ب���ۆ بەردەوامبون���ی خۆی‬ ‫هێناویەت���ە کای���ەوە‪ .‬ئ���ەم روتبونەوەیە‬ ‫لەزماندا شتێک نییە تەنها سەرانی پارتی‬ ‫پێیهەستن‪ ،‬بەڵکو بەرلەوان بینیمان چۆن‬ ‫باڵ���ە جیاوازەکانی ناو یەکێتی لەش���ەڕی‬ ‫ئێسقانش���کاندنی یەکت���ردا هەریەکێکیان‬ ‫ئەویتریان لەسەر شاشەی تەلەفیزۆنەکان‌و‬ ‫پێگەکانی ن���او ئینتەرنێت���دا روتکردوەو‬ ‫تاوانەکانی���ان ئاش���کراکرد‪ .‬ئ���ەم زمانی‬ ‫روتبونەوەیە لەکاتێکدا دروس���تکراوە کە‬ ‫هەمو شتێک لەم واڵتەدا پەکخراوە‪ ،‬هێزێکی‬ ‫سیاس���یی‌و کۆمەاڵیەتیی نەماوە بتوانێت‬ ‫بەرگریی لەخۆی بکات‪ ،‬نوخبەیەک نەماوە‬ ‫لەالی���ەن دەس���ەاڵتەوە روتنەکرابێتەوە‪،‬‬ ‫نائومێدی���ی‌و شکس���تباوەڕییەکی گەورە‬ ‫بەکۆمەڵ���گادا باڵوکراوەت���ەوە‪ ،‬کۆمەڵێک‬ ‫هاوکێش���ەی نێودەوڵەتی لەپاڵ شەڕکردن‬ ‫لەگەڵ داعشدا دروستبوە کە تاماوەیەکی‬ ‫تریش پێویس���تیان بەو گەڕەالوژە گەورو‬ ‫نایاس���ایی‌و دیکتاتۆرییەت���ە هەی���ە ک���ە‬ ‫ن���اوی س���ەرۆکایەتی‌و حکومەتی هەرێمە‬ ‫لەهەولێ���ر‪ ،‬ئەم���ە جگ���ە لەپاڵدانەوەی‬ ‫تەواوەتی هێزە بااڵدەستەکان‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫پارت���ی‪ ،‬لەئامێزی هێ���زە ئیقلیمییەکان‌و‬ ‫تەس���لیمبونی سەرتاس���ەریی بەئەجێنداو‬ ‫سیاسەتەکانیان‪.‬‬ ‫ئەم پرۆسەی شکس���تهێنانە ناوەکیی‌و‬ ‫تەس���لیمبونە بەهێزە ئیقلیمییەکان‪ ،‬لەوە‬ ‫چوەت���ە دەرەوە بەزمانێک دابپۆش���رێت‬ ‫لەپشتییەوە شتێک لەش���ەرمی سیاسیی‬ ‫تیامابێ���ت‪ ،‬زمانێ���ک ئینش���اکاریی‌و‬ ‫ریتۆریکەکانی بتوانن متمانەی ژمارەیەکی‬ ‫کەم لەخەڵ���ک ببەنەوەو روبەرێکی گەورە‬ ‫لەشکس���تەکان بشارنەوە‪ .‬لەمەش خراپتر‬ ‫ئ���ەوەی حوکمڕانانی هەرێ���م دەیانەوێت‬ ‫بیشارنەوە لەشوێنی ترەوە کەشفدەبێت‪،‬‬ ‫ه���ەر س���ەیری لێدوانەکانی ئ���ەردۆگان‌و‬ ‫یەڵدرمی سەرۆک وەزیرانی تورکیا بکەین‪،‬‬ ‫نایش���ارنەوە کە هەمو ش���تێک لەڕێگای‬ ‫پارتییەوە دەکەن‪ ،‬لەهێنانی هێزەکانیانەوە‬ ‫بۆ ن���او خاکی هەرێم‌و عێ���راق‪ ،‬تادەگات‬ ‫بەپالنی بەگژاچون���ەوەی پەکەکەو لێدانی‬ ‫ئەزمونی کوردستانی خۆرئاوا‪ .‬لەڕاستیدا‬ ‫تورکیا پارتی وەک ئەس���پەکەی تەروادە‬ ‫دەبینێت‌و س���ەودای سیاسیی‌و سەربازیی‬ ‫لەگەڵ ئەو ئەس���پە دارین���ەدا دەکات‪ .‬بۆ‬ ‫نمونە‪ ،‬مەبەستەکانی پشتی دروستکردنی‬ ‫"ناوچەیەکی ئارام" لە"باکوری عێراق" لەژێر‬ ‫کۆنترۆڵی تورکیاو پارتیدا لەوە ئاشکراترە‬ ‫ک���ەس بتوانێ���ت بیش���ارێتەوە‪ .‬بۆ هەمو‬ ‫چاودێرێکیش ئاش���کرایە کە دروستکردنی‬ ‫ئەم "ناوچە ئارام"انە بەرەو چ نائارامیی‌و‬ ‫پێکدادانێکی گەورەمان دەبەن‪.‬‬

‫(‪)٢‬‬ ‫ئەوەی ئەم���ڕۆ دەیبینی���ن تێپەڕاندنی‬ ‫ڕوتبونەوەی دەس���ەاڵتە لەبەردەم خەڵک‌و‬ ‫لەبەردەمی خۆش���یدا‪ .‬ب���ەر لەئەمڕۆ ئەم‬ ‫دەس���ەاڵتە گەرەنتییەک���ی هەب���و لەوەدا‬ ‫کە زمان وەزیف���ەی درۆکردنی بەردەوامی‬ ‫ب���ۆ دەگێڕا‪ .‬بەاڵم ئ���ەو زمانەی ئەمڕۆکە‬ ‫(‪)٣‬‬ ‫لەپیاوان���ی ڕیزی پێش���ەوەی دەس���ەاڵت‬ ‫پرس���یاری س���ەرەکیی ئەوەی���ە‬ ‫گوێمان لێدەبێت‪ ،‬زمانێکی تەواو تازەیەو‬ ‫پێشوەخت یان ئامادەنەبوە‪ ،‬یان سنوری دەس���ەاڵتداران بۆ لەئێستادا دەتوانن بەو‬ ‫هەڵقە داخراوەکانی خۆیانی تێنەپەڕاندوە‪ .‬ئاش���کراییە باس ل���ەدرۆکان‌و تاوانەکان‌و‬ ‫لەم زمانە تازەیەدا دەس���ەاڵت ش���ەرمی خورافەتەکانی خۆیان بکەن‌و بەپێویستی‬ ‫لەهەمو شتێک شکاوەو بەڕوتیی نماییشی نەزان���ن بەپەردەیەک���ی تەنکی���ش بێت‪،‬‬ ‫شکست‌و ناش���رینییەکانی خۆی دەکات‪ .‬شکس���ت‌و فەش���ەلە سیاس���ییەکانیان‬ ‫ئەگەر جاران دەسەاڵت لەناو زماندا خۆی بشارنەوە؟ بەبۆچونی ئێمە هۆکار زۆرن بۆ‬ ‫بشاردایەتەوە‪ ،‬ئەوا ئەمڕۆ لەناو زماندا خۆی ئەم بێپەردەییە لەقسەکردن‌و بۆ پەنابردن‬ ‫روتدەکاتەوە‪ .‬ئەم کردەی خۆڕوتکردنەوەیە بۆ ئەم زمانە تازەیە‪ .‬گرنگترینیان ئەوەیە‬ ‫گ���ەر وردەکاریی تاوانەکانیش دەرنەخات‪ ،‬کە سەرجەمی ئەزمونەکە‪ ،‬کۆی ئەو دۆخە‬ ‫ئەوا ئەو نیشانەو خەسڵەتە گشتییانەمان سیاسیی‌و ئابوریی‌و سەربازیی‌و ئەمنییەی‬ ‫بۆ دەسەلمێنن کە باس لەئیفالسی تەواوو لەکوردستاندا دروستیانکردوە‪ ،‬بەڕادەیەک‬ ‫شکستی گەورەی س���ەرلەبەری ئەزمونی بێماناو داوەشاوە گەورەترین درۆزنەکانی‬ ‫حوکمڕانییەکەی هەرێم دەکەن‪ .‬بۆ نمونە دونیاش ناتوانن کێشەکانی بشارنەوە‪ ،‬چ‬ ‫ئاش���تی هەورام���ی پێم���ان ناڵێت بۆچی جای درۆزنە سیاسییە بێبەهرەو بێتواناکانی‬ ‫گەر نرخی بەرمیلێ���ک نەوت بەرزببێتەوە خۆمان ک���ە لەبچوکتری���ن تاقیکردنەوەی‬ ‫بۆ ‪ ١٠٠‬دۆالریش بۆ ئێمە هێش���تا لەڕوی درۆکردنیشدا دەرناچن‪ .‬کارەساتی سیاسیی‬ ‫ئابورییەوە وێرانین‪ .‬پیاوی نەوت‌و غازەکە گەیش���تۆتە ئەو رادەیەی کە ئەکادیمیی‌و‬ ‫دەزانێت هەمومان دەزانین کە پرس���ەکە خ���ۆ بە"چەپ���زان"ە داوەش���اوەکانی ناو‬ ‫پرسی دزین‌و تااڵنیی‌و قەرزێکی بێشومارە حزبەکانیش لەدەس���تی چەپی دەسەاڵتدا‬ ‫کە دەس���ەاڵتدارانی کوردس���تان لەماوەی دابنیش���ن‌و درۆی رەنگاوڕەنگ بهۆننەوە‪،‬‬ ‫حوکمڕانییان���دا بەدیاری بۆ س���ەر گۆڕی تاوانەکان لەبکەرەکانی بکوژی پرۆس���ەی‬ ‫دەوڵەت���ی کوردس���تانیان هێن���اوەو داوا دیموکراس���ییەوە بگوازن���ەوە بۆ ئەوانەی‬ ‫لەخەڵکی���ش دەکەن لەی���ەک کاتدا هەم مومارەسەی پرنس���یپەکانی دیموکراسیی‬ ‫باجەکەی بدەن‌و هەم شیوەنیشی بۆ بگێڕن‪ .‬دەکەن‪ ،‬یان النیکەم بەش���داری راستەخۆ‬ ‫ئەم زمانە تازەیە کە بەهۆیەوە دەس���ەاڵت نی���ن لەدروس���تبونی ئ���ەو ئەزمون���ە‬

‫هەم���و کۆمەڵناس���ێک ئەو راس���تییە‬ ‫سانایە دەزانێت کە درۆکردن لەسیاسەتدا‬ ‫جیاوازە لەدرۆکردنی کۆمەاڵیەتیی‪ .‬دەشێت‬ ‫ئاسایی بێت هەندێکجار مرۆڤی سادە درۆ‬ ‫بکات‪ ،‬لەهەمو کۆمەڵگایەکیش���دا هەندێک‬ ‫دۆخ���ی تایبەتمان هەیە کە تیایاندا درۆی‬ ‫کۆمەاڵیەتیی لەهەندێک روەوە وەزیفەیەکی‬ ‫پۆزەتی���ڤ لەهێورکردن���ەوەی ملمالنێدا‬ ‫دەگێڕێت‪ .‬بەاڵم درۆی ناو سیاسەت‪ ،‬درۆی‬ ‫ناو چۆنیەتی بەڕێوەبردن‌و ئاراستەکردنی‬ ‫ژیان���ی گش���تیی‪ ،‬درۆ لەهەڵبژاردن���ە‬ ‫س���تراتیژییەکاندا‪ ،‬درۆیەک���ی دیکەی���ەو‬ ‫مەترسییەکانی سەرتاسەریی‌و هەمەالیەنن‬ ‫بۆ گش���تێتی ژیان���ی کۆمەاڵیەتیی‪ .‬بۆیە‬ ‫سیاس���ەتمەدار کەس���ێک نییە ئازادبێت‬ ‫لەوەدا درۆب���کات‪ ،‬چونکە درۆکردنی ئەو‬ ‫ن���ەک تەنه���ا متمانەی نێ���وان کۆمەڵگاو‬ ‫دەس���ەاڵت وێراندەکات‪ ،‬بەڵکو سیاسەت‬ ‫خۆشی دەگۆڕێت بۆ فش���ەیەکی گەورەو‬ ‫هەمو مانایەک���ی پۆزەتیڤ‌و بەرهەمهێنی‬ ‫لێدەس���ێنێتەوە‪ .‬هەمو ئەمانەش دۆخێک‬ ‫بەرهەمدەهێنێ���ت تیایدا گوتنی ڕاس���تیی‬ ‫وەک ش���ەرم‌و تاوانی لێبێ���ت‌و درۆکردن‬ ‫ببێتە ئەس���ڵ‌و بنەما‪ .‬لێرەوە دەمانەوێت‬ ‫بڵێین ئ���ەو زمان���ە تازەیەی می���رزادەو‬ ‫می���رەکان قس���ەی پێدەک���ەن‌و خۆیان‌و‬ ‫دەس���ەاڵتی پێ روتدەکەن���ەوە‪ ،‬زمانێک‬ ‫نیی���ە دەس���ەاڵت ب���ەرەو بیرکردنەوەی ش���تێکیش بڵێن؛ دەتوانن تیرۆر بەتامی‬ ‫رەخنەی���ی لەدۆخی بەرب���ادی کۆمەڵگاو پاراس���تنی دیموکراسیی بفرۆشن‪ ،‬قفڵدان‬ ‫دەرەچ���ەی سیاس���یی ن���وێ‌و النیکەمی لەدەرگاکانی پەرلەمان‌و سەرۆکپەرس���تیی‬ ‫چاکەکاری���ی ببات‪ ،‬بەڵکو گواس���تنەوەی بەتامی پاراستنی ئاساییشی نیشتیمانیی‬ ‫وەزیف���ەی زمانی درۆکردن���ە بۆ وەزیفەی نماییش���بکەن‪ ،‬دەتوانن بێ هیچ شەرمێک‬ ‫روتبون���ەوە‪ .‬درۆکان لێ���رەدا گۆڕانی���ان درێژە بەوادەی حوکمڕانیی بێ رەوایەتیی‬ ‫بەس���ەردانەهاتوە‪ ،‬بەڵکو تەنها ستراتیژو سیاسیی‌و یاسایی خۆیان بدەن‪ ،‬دەتوانن‬ ‫تەکتیک���ی تەعبیرلێکردنیان گۆڕاوە‪ .‬هیچ گەشەسەندنی حوکمڕانێتی دیکتاتۆرییەت‬ ‫یەکێک لەوانەی خەریکی خۆڕوتکردنەوەن‪ ،‬لەهەرێمدا بەهەڵەی دیموکراسیی‌و دۆخی‬ ‫ئامادەنی���ن دەرەنجام���ی ئەخالقیی هیچ ناکاوی کوردستان پاساو بکەن‪ ،‬دەتوانن‬ ‫شکست‌و هەڵەیەکەیان قبوڵبکەن‌و نزمترین چ���او لەتاوانبارە گ���ەورەکان بپۆش���ن‌و‬ ‫ئاس���تی بەرپرسیارێتیی نیش���انبدەن کە کەس���انیتر تاوانباربک���ەن ک���ە بێتاوانن‪،‬‬ ‫بچوکترینیان دەستلەکارکێش���انەوەیە‪ .‬چ دەتوانن کێشەی س���ەرۆکایەتی بەنەبونی‬ ‫لەن���او ریزەکانی پارتیدا ی���ان لەناو باڵە "پیاو" لەکوردستاندا لەقەڵەمبدەن(باسی‬ ‫ژن هەر ناکەین)‪ ،‬هتد‪ ...‬نەمانی ش���ەرمی‬ ‫جیاوازەکانی یەکێتیدا‪.‬‬ ‫سیاس���یی لەقواڵییدا مان���ای نەمانی هیچ‬ ‫سنورێکە بۆ ئەنجامدانی هەمو ئەو شتانەی‬ ‫(‪)٤‬‬ ‫ئ���ەم روتبونەوەیەی لەڕێگای ئەم زمانە کە پێویستیان بەدرۆ بۆکردن‌و شاردنەوە‬ ‫نوێیەوە بەرجەس���تەدەکرێت بەرەو ئەوە هەیە‪ .‬ئەم بێشەرمییە گەیشتۆتە ئاستێک‬ ‫دەچێ���ت رەهەندێک���ی خۆپاکژکردنەوەی کە ئ���ەو گوت���ارە تاقانەیەی ک���ە کرابو‬ ‫دینی���ی وەربگرێ���ت‪ ،‬خۆپاککردن���ەوە بەبنچینەی رەوایەتی سیستمە نایاساییەکە‪،‬‬ ‫لەخۆخۆش���بون مەبەستمان گوتاری دامەزراندنی دەوڵەتی‬ ‫لەگوناه���ەکان‌و‬ ‫لەتاوان���ەکان‪ .‬درۆک���ردن لەڕێگای داننان کوردییە‪ ،‬بە بەرچاوی دۆست‌و دوژمنەوە‬ ‫بەشکس���ت‌و هەندێک لەتاوانەکاندا‪ ،‬بەبێ فڕێدرایە ن���او تەنەکە خۆڵەکەی بەردەمی‬ ‫تەحەمولکردنی النیهەرەکەمی دەرەنجامە ماڵی عەبادی‌و دوای ئەویش ناو تەنەکەی‬ ‫ئەخالقییەکان���ی ئ���ەو دانپیانان���ە‪ ،‬بوە خۆڵ���ی دەوڵەتەکان���ی ناوچەک���ەو هێزە‬ ‫بەس���روتی خۆپاکژکردنەوەیەک���ی دینیی جیهانییەکان‪ .‬کاتێک بێشەرمی بەم رادەیە‬ ‫لەخەتا‪ ،‬خۆپاککردنەوەیەک بەبێ زیارەتی بگات‪ ،‬ئەودەم شتێک لەبەردەم دەسەاڵتدا‬ ‫شوێنە پیرۆزەکان‌و بەبێ ئازاری ویژدان‌و نامێنێتەوە سڵی لێبکاتەوە‪ ،‬بۆیە پێویستی‬ ‫بەب���ێ قەمچی‌و ش���ەالق لەخ���ۆدان‪ .‬ئەو بەو زمانە نامێنێت کە خەریکی داپۆشینی‬ ‫شوێنەشی دەسەاڵتداران وەک مەعبەدێکی تاوان‌و شکستە جۆربەجۆرەکانیەتی‪.‬‬ ‫بەکورتی ئەم زمانە تازەیەی دەسەاڵت‬ ‫مۆدێرن ئەم ک���ردەی خۆپاکژکردنەوەیەی‬ ‫تی���ادا پی���ادە دەکەن مەزارگەو ش���وێنە لەهەلومەرجێک���دا لەدایکدەبێ���ت ک���ە‬ ‫دینییەکان نییە‪ ،‬بەڵکو س���ەر شاش���ەی چیدی هیچ ش���تێک لەتاوان‌و ناشیرینیی‌و‬ ‫تەلەفیزیۆنەکان‌و کۆنفرانسە ساختەکانە‪ .‬خراپەکارییەکان���ی دەس���ەاڵت‪ ،‬توان���ای‬ ‫ئەم زمانە تازەیەی ناو کایەی سیاس���ەت خۆشاردنەوەیان نەماوەو دەسەاڵتدارانیش‬ ‫ئەوەن���دەی داهێنانی فۆرمێک���ە لەزمانی ئ���ەو هەس���تەیان الدروس���تبوە کە چیتر‬ ‫ئیعترافک���ردن‌و دانپیان���ان بەب���ێ هی���چ پێویستیان بەشاردنەوەیان نییە‪.‬‬ ‫دەرنجام‌و هەڵگرتنی بەرپرس���یارێتییەک‪،‬‬ ‫(‪)٦‬‬ ‫ئەوەندە زمانی پەیوەندیکردنی سیاس���یی‬ ‫دیوێکی دیکەی کێش���ەکە لەوەدایە کە‬ ‫نییە لەگەڵ کۆمەڵگادا‪ .‬سیاس���ەتمەداران‬ ‫دەیانەوێ���ت لەڕێگای دانن���ان بەهەندێک لەکولتوری سیاس���یی کوردستاندا درۆی‬ ‫لەگوناهەکاندا ه���ەم خۆیان پاکبکەنەوەو دس���ەاڵتداران بەتەنها سەرجەمی گوتاری‬ ‫هەم خۆش���یان وانیش���انبدەن کە هەمان درۆک���ردن نییە‪ .‬تەنها ئەوان پێمان ناڵێن‬ ‫روانین���ی رەخنەی���ی کۆمەڵگای���ان ب���ۆ قەیرانەک���ە بەکەس چارەس���ەر ناکرێت‪،‬‬ ‫دەسەاڵت بەناوەکیکردوەو هەم لەهەمو ئەو چونک���ە قەیرانەکە قەیرانێک���ی گلۆباڵ‌و‬ ‫بەرپرس���یارێتییانەش هەڵبێن کە دەشێت ئیقلیمی���ی‌و نەتەوەیی���ەو چاککردن���ی‬ ‫روبەڕوی���ان بکرێت���ەوە‪ .‬ئەم س���تراتیژە لەدەس���ەاڵتی ئێمەدا نییە‪ ،‬بەڵکو لەپاڵ‬ ‫تازەیە داهێنانێکی سیاسیی نوێی کردەی ئەم درۆیەدا‪ ،‬حیکمەتێکی سیاس���یی تر‬ ‫لەخۆخۆش���بونی دەسەاڵتدارانە لەخۆیان‪ ،‬لەدایکبوە ک���ە پێماندەڵێ���ت قەیرانەکە‬ ‫بەبێئەوەی قوربانییەکانیان هیچ مافێکیان قەیرانی "سیس���تەمی س���ەرمایەداریی"و‬ ‫هەبێت‪ ،‬بەمافی لێخۆش���بون لەتاوانەکانی قەیران���ی ک���ۆی "سیس���تەمی عەقڵیی"و‬ ‫دەسەاڵتیشەوە‪ .‬دەس���ەاڵت لێرەدا خۆی "کولتوریی" ئێم���ەو هەمو "خۆرهەاڵت"ە‪.‬‬ ‫لەخۆی خۆش���دەبێت بەبێئ���ەوەی مافی بۆئەوەی ئەم قەیرانەش لەڕەگوڕیش���ەوە‬ ‫قس���ەکردن بەو قوربانیانە ببەخشێت کە چارەسەربکەین‪ ،‬پێویستمان بەشۆڕشێک‬ ‫لەدونیایەکدا دەژین کەرەستەکانی هەڵەو هەی���ە دژ بەسیس���تەمی گلۆبال���ی‬ ‫نیۆلیبرالیزمی س���ەرمایەداریی‪ .‬بەبۆچونی‬ ‫تاوانە گەورەکانی ئەوانە‪.‬‬ ‫ئێم���ە ئەفس���انەی "بەدوبەیکردن���ی‬ ‫کوردس���تان" الی دەس���ەاڵتدارنی هەرێم‬ ‫(‪)٥‬‬ ‫جگە لەتەکنیکی دروس���تکردنی زمانی چەند وەهمێک���ی گ���ەورەو خورافەتێکی‬ ‫دانپیانان‌و روتکردنەوەی دەسەاڵت‌و گوڕینی کۆمیدیی ب���و‪ ،‬ئەم ئەفس���انەی "گۆڕانی‬ ‫وەزیف���ەی دانپیان���ان لەخۆپاککردنەوەی گلۆباڵ���ی سیس���تەمی س���ەرمایەداریی"‬ ‫ئایینیەوە بۆ خۆپاککردنەوەی سیاس���یی‪ ،‬بە"فاش���یزمە خۆرهەاڵتیی"ەکەیەوە‪ ،‬کە‬ ‫خاڵێکی تر کە ئێمە بەجەوهەریی دەبینین وەکو تاکە چارەس���ەرێکی شۆڕش���گێڕانە‬ ‫بریتیی���ە لەنەمانی هیچ جۆرە ش���ەرمێک پێش���نیاردەکرێت‪ ،‬هیچی لەخورافەتەکەی‬ ‫لەالی ئەم نوخبە سیاسییەی کوردستان‪ .‬سیاسەتی دەسەاڵتداران کەمتر نییە‪.‬‬ ‫ئەم شۆڕشە چاوەڕوانکراوە گلۆباڵییە کە‬ ‫تۆقێنەرترین ش���تێک ئەوەیە هیچ شتێک‬ ‫بەناوی شەرمکردنی سیاسییەوە الی ئەم "سیستمی سەرمایەداریی" لەکوردستانەوە‬ ‫نوخبەیە بون���ی نییەو بونی نەماوە‪ ،‬بۆیە بگۆڕێ���ت‪ ،‬لەکوردس���تانێکی دابەش���بو‬ ‫پێیانوایە دەتوانن هەمو شتێک بکەن‌و هەمو لەنێ���وان کۆمەڵێک دەس���ەاڵتی لۆکاڵیی‬

‫پرسیاری سەرەکیی‬ ‫ئەوەیە دەسەاڵتداران‬ ‫بۆ لەئێستادا دەتوانن‬ ‫بەو ئاشکراییە باس‬ ‫لەدرۆکان‌و تاوانەکان‌و‬ ‫خورافەتەکانی خۆیان‬ ‫بکەن‌و بەپێویستی‬ ‫نەزانن بەپەردەیەکی‬ ‫تەنکیش بێت‪ ،‬شکست‌و‬ ‫فەشەلە سیاسییەکانیان‬ ‫بشارنەوە؟‬

‫یەکس���انیی جێندەری���ی‪ ،‬ک���ەس خ���ۆی‬ ‫سەرقاڵنەکات بەکارکردن بۆ چەسپاندنی‬ ‫دەس���ەاڵتی یاس���او پەرلەمانتاریزمێک���ی‬ ‫ڕاس���تەقینە‪ ،‬ش���تێک نەمێنتەوە بەناوی‬ ‫رزگارکردن���ی کۆمەڵگا لەدەس���تی حزب‌و‬ ‫س���ەندنەوەی ئابوری���ی لەچنگی گروپێک‬ ‫لەمافی���ای سیاس���یی‪ ،‬گ���ەر ئەرکەکان‬ ‫بریتی نەب���ن لەبەرگریکردن لەپلورالیزمی‬ ‫سیاس���یی‌و ئایینی���ی‌و کۆمەاڵتی���ی لەناو‬ ‫چوارچێوەیەکی نیش���تیمانی گ���ەورەدا‪،‬‬ ‫گەر مەسەلەی س���ەرەکیی بەرپرسیارێتی‬ ‫دروس���تکردنی "بلۆکێکی مێژویی" نەبێت‬ ‫بۆ هەمو ئەو گروپانەی کە دژ بەدیکتاتۆر‬ ‫بون‌و س���وڵتانییبونی دونیای ئێمەن؛ گەر‬ ‫ئێم���ە ئەم ش���ەڕە رۆژانانەی ن���او ماڵی‬ ‫خۆم���ان پێنەکرێت ی���ان بەپوچێتییەکی‬ ‫سیاس���ییان بزانین‌و لەبری ئەوە خەریکی‬ ‫ش���ەڕێکی ریتۆریکی بی���ن لەگەڵ دوژمنە‬ ‫چینایەتییەکان‌و "سیس���تمی گلۆباڵ"دا‪،‬‬ ‫ئەوسا نەک ناتوانین "سیستەم" بگۆڕین‪،‬‬ ‫بەڵک���و ناتوانین دەس���تکاری پەیوەندیی‬ ‫کۆمەاڵیەتیی لەیەک گەڕەکیشدا بکەین‪.‬‬

‫چەند بەرەبابێکی سیاس���یی‌و سەربازیی‬ ‫کە تیایدا هێزی خێڵ‌و هێزی ترس‌و هێزی‬ ‫ئایی���ن بزوێنەری سیاس���ەت‌و تەواوکەری‬ ‫یەکت���رن‪ ،‬لەگ���ەڵ ئامادەگی���ی چەندان‬ ‫گروپی س���ەلەفیی جیهادی���ی‌و کۆمەڵێک‬ ‫پ���رۆژەی ئیمپراتۆرییانەی ئیقلیمیی لەناو‬ ‫ئابورییەکی مافیای���ی‌و چەتەگەرانەدا‪ ،‬کە‬ ‫لەزۆر روەوە زەحمەتە بەمانا گشتییەکەی‬ ‫ناوی ئابوری سەرمایەداریی لێبێین‪ ،‬جگە‬ ‫لەوەه���م‌و خورافەتێکی گەورە ش���تێکی‬ ‫دیکە نییە‪ .‬ئەم خەونی گۆڕانە گلۆباڵییە‬ ‫لەکوردس���تانەوە نەک هەر هیچ بکەرێکی‬ ‫کۆمەاڵیەت���ی نیی���ە پێ���ی هەڵبس���ێت‪،‬‬ ‫بەڵک���و لەخ���ودی واڵتە س���ەرمایەدارییە‬ ‫پێشکەوتوەکانیش���دا‪ ،‬ک���ە کۆمەڵ���گای‬ ‫مەدەن���ی ئەکتیڤ‌و بەهێزی���ان هەیە‪ ،‬ئەو‬ ‫زەمینەی���ە بۆ ئ���ەم شۆڕش���ە گلۆباڵییە‬ ‫بون���ی نییە‪ .‬ئەوەی هەی���ە‪ ،‬بەرگرییەکی‬ ‫رۆژانەو ملمالنێیەکی توندی کۆمەاڵیەتیی‌و‬ ‫سیاس���ییە‪ ،‬خۆڕێکخس���تنی هێ���زەکان‌و‬ ‫گروپەکان���ە لەناو رێکخ���راوو پالتفۆرمی‬ ‫جیاوازدا‪ ،‬کە تەعبیر لەبونی کۆمەڵگایەکی‬ ‫مەدەنیی چاالک دەکەن‪ .‬ئەم هێزو گروپە‬ ‫مەدەنیی‌و سیاسییە جیاوازانە کە بێگومان‬ ‫(‪)٨‬‬ ‫هەمویان لەژێ���ر فش���ارو پەالمارداندان‪،‬‬ ‫ئێمە نمونەی ئەم واقیعە سۆسیۆلۆگییە‬ ‫ئامادەنین تەسلیمی وەحشەتی سیاسەتی لەزۆر واڵت���دا دەبینین کە تیایدا کۆمەڵگا‬ ‫س���ەرمایەداریی ب���ن‪ ،‬بەرگری���ی لەبنەما لەکات���ی قەیران���ی قوڵ���ی سیاس���یی‌و‬ ‫دیموکراس���ییەکانی دەوڵەت���ی یاس���او مەترس���یی دیکتاتۆرییەت���دا لەنێوان دو‬ ‫دەس���تورو دەوڵەت���ی خۆش���گوزەرانیی بەرەدا دابەشدەبێت‪ .‬بەرەیەکیان دەیەوێت‬ ‫دەک���ەن‪ ،‬بەرگریی لەئازادیی���ەکان‌و مافە پرسی دەسەاڵت بەهەر نرخێک بێت وەکو‬ ‫تاکەکەس���یی‌و دەس���تەجەمعییەکان‌و خۆی بمێنێتەوەو ئەوەی دروس���تیکردوە‬ ‫لەپلورالیزم���ی سیاس���یی‌و فەرهەنگیی‌و بەو ش���ێوەیە بهێڵێتەوە ک���ە دەیەوێت‪،‬‬ ‫شوناسە کۆمەاڵیەتی‌و ئایینی‌و جێندەرییە ئەوی تریان دەیەوێت دەس���تکاریی زیاد‬ ‫جی���اوازەکان دەک���ەن‪ .‬هی���چ یەکێکیش لەڕەهەندێکی ئ���ەو دونیایە بکات‌و گۆڕان‬ ‫ل���ەم هێزان���ە خەب���ات‌و ملمالنێکان���ی بەسەر ئەو دۆخەدا بهێنێت‪ .‬بەپێچەوانەی‬ ‫خۆیانی���ان کورتنەکردۆتەوە بۆ خەبات دژ ب���ەرەی دەس���ەاڵتدارانەوە ک���ە زۆرجار‬ ‫بەسیستمی س���ەرمایەداریی‌و لیبرالیزمی یەکگرتون‪( ،‬سەیری یەکگرتن‌و تێکەڵبونی‬ ‫نوێ‪ .‬بانگەش���ەی ئەوەی لەواڵتی ئێمەدا‪ ،‬نوخبەکانی ناو یەکێت���ی‌و پارتی بکەن)‪،‬‬ ‫ش���ۆڕش دژ بەسیس���تەمی یەکانگی���ری ئەو بەرەیەی تر کە دەیەوێت گۆڕانکاریی‬ ‫گلۆب���ال بەرپابکرێ���ت‌و "سیس���تەم"ی لەدەسەاڵتدا بکات‪ ،‬لەزۆرینەی حاڵەتەکاندا‬ ‫س���ەرمایەداریی بگۆڕدرێ���ت‪ ،‬بەبێ بونی بەرەیەک���ی یەکگرتو نییە‪ ،‬زۆرجارو لەزۆر‬ ‫ئ���ەو هێ���زە کۆمەاڵیەتی���ی‌و نەخش���ە شوێندا ناکۆک‌و دژ بەیەکیشن‪ .‬لەمڕۆکەی‬ ‫جیاوازانەی بەرگرییکردنی رۆژانە بەرامبەر کوردس���تاندا‪ ،‬ب���ۆ نمون���ە‪ ،‬بزوتنەوەی‬ ‫بەنیولیبرالیزم کە لەخۆرئاوادا هەیە‪ ،‬جگە گ���ۆڕان‌و دو حزبی ئیس�ل�امیت هەیە کە‬ ‫دیدگایەکی هەرزەکاران���ەی چەپی نوێ‌و بەفۆرم‌و س���تراتیژی جی���اواز دەیانەوێت‬ ‫تێگەیشتنێکی تەواو هەڵە لەدونیای ئەمڕۆ ریفۆرم لەدەس���ەاڵتدا دروستبکەن بەهەمو‬ ‫ل���ەدەرەوەی‬ ‫زیات���ر نییە‪ .‬خورافەتەکان���ی ئەم روانینە کورتهێنانەکانیان���ەوە‪.‬‬ ‫بەن���او چەپگەرو ڕادیکاڵە بەش���ێوەیەکی ئەوانیشدا کەس���ان‌و گروپگەلێکی بێناوو‬ ‫ت���ر ک���ردەی سیاس���ەت لەکوردس���تاندا ناوداری تریش���مان هەیە ک���ە دابڕاو لەو‬ ‫دەکوژێت‪ .‬بەڕای ئێمە کوش���تنی کردەی هێزانە دەیانەوێت "گۆڕانکاریی بونیادیی"‬ ‫سیاسەت تەنها مانای رەتکردنەوەی هەمو دروس���تبکەن‌و "سیستەم" بگۆڕن‪ ،‬چونکە‬ ‫ئەوان���ە نییە کە خەونی گ���ەورەو بچوکی پێیانوایە ئ���ەم هێزانەی ن���او گۆڕەپانی‬ ‫گۆڕانکارییان هەی���ە‪ ،‬بەڵکو بێنرخکردنی سیاس���یی واڵت چیتر ئەو بکەرە مێژوییە‬ ‫هەمو فۆرمەکانی بەرگریکردنە لەژێر زاراوەو نین کە بتوانن دەس���تکاری هاوکێشەکانی‬ ‫ناونانی وەک "شکستی ریفۆرمیستەکان"و دەس���ەاڵت بک���ەن‪ .‬تائێرە کێش���ە نییەو‬ ‫"خەیاڵپ�ڵ�اوی پەرلەمانگەرایی"و "وەهمی ئ���ەم ش���ێوازە لەبیرکردن���ەوەو کارکردن‬ ‫خەبات���ی دیموکراس���یی"و "گەمژەبون���ی تەواو رەوایەو هەڵگ���ری مەعقولییەتێکی‬ ‫لیبراالنە"دا‪ ،‬هتد‪ ..‬هەمو ئەلتەرناتیڤێکی سیاسیی تایبەتیشە‪ .‬بەاڵم ئەوەی جێگای‬ ‫ئ���ەم گروپانە ب���ۆ ئەم دۆخ���ە زمانێکی سەرنجە ئەوەیە کە رادیکالیزمی سیاسیی‬ ‫تیۆریی مردوی ناسیاسییە کە بێماندوبون لەواڵت���ی ئێمەدا لەب���ری رەخنەی بکەرە‬ ‫ب���اس لە"گۆڕانی سیس���تم" دەکات‌و جگە سەرەکییەکانی دەسەاڵت بکات‪ ،‬هەمیشە‬ ‫لەخ���ۆی هەمو دونی���ای دەرەوە بەگەمژە لەسەر کولتوری لێدان‌و کوتانی ئەو هێزانە‬ ‫لەقەڵەم ئەدات‪ .‬لەڕاستیدا لێرەشدا کردەی کاری کردوە ک���ە دەیانەوێت گۆڕانکاریی‬ ‫گەردنئازادک���ردن‌و خۆپاکژکردنەوەیەکی دروستبکەن‪ .‬تێگەیش���تن لەهۆکاری ئەم‬ ‫هاوش���ێوەی ئ���ەو کردەی���ە ئامادەیە کە میکانیزمەش کارێکی زەحمەت نییە‪.‬‬ ‫لەدونی���ای ئەمڕۆمان���دا گروپ���ە‬ ‫لەسەرەوە باسمانکرد‪ .‬ئەم کەس‌و گروپە‬ ‫چەپان���ە لەڕێگای هەڵگرتن���ی یۆتۆپیای رادیکاڵ���ە تون���دڕەوەکان بەهەمو فۆرمە‬ ‫بەتاڵی "کۆتایی سەرمایەداریی"و وڕێنەی ئایدیۆلۆژییەکانیانەوە‪ ،‬عەلمانی بێت یان‬ ‫"گۆڕان���ی سیس���تم"ەوە‪ ،‬خۆی���ان لەهەر دینی���ی‪ ،‬هەمیش���ە داواکاری گەورەتریان‬ ‫ئەرکێکی راستەقینەی بەرگریکردن‌و لەهەر لەقەب���ارەی خۆی���ان هەی���ەو دەیانەوێت‬ ‫ئەرکێکی مێژوی���ی بیرکردنەوە لەگۆڕینی قەپاڵ���ی زۆر گەورەت���ر ل���ەوزەو توانای‬ ‫دونیا دەدزن���ەوە‪ .‬ئامادەنین ناوی بکەرە خۆی���ان‌و کۆمەڵگاکەی���ان بگ���رن‪ .‬دیارە‬ ‫سەرەکییەکانی ئەم ناعەدالەتییەی واڵتی ئ���ەوەی ئ���ەو بوێریی���ە مەعنەوییەی���ان‬ ‫ئێم���ە بهێنن‪ ،‬ب���ەاڵم بەچەندی���ن فۆرمی پێدەبەخش���ێت کە دروش���می ناواقیعیی‌و‬ ‫جیاواز پەالماری "سیستەم"ێکی وێناکراو گەورە هەڵبگرن‪ ،‬جگە لەدیلێتیی رەهایان‬ ‫دەدەن کە لەکوردس���تاندا‪ ،‬نە لیبرالیزمە ب���ۆ تێکس���ت‌و کتێبە پیرۆزو س���ەرکردە‬ ‫ن���ە س���ەرمایەدارییە‪ ،‬ن���ە پەرلەمانییەو مێژوییەکانی���ان‪ ،‬ش���وێنگەی ئەوانە وەک‬ ‫ن���ە دیموکراس���ییە‪ ،‬بەڵکو سیس���تمێکی هێ���زی بچوک‌و بێقورس���ایی سیاس���یی‌و‬ ‫مافیای���ی‌و چەتەگەریی���ە‪ ،‬لەباش���ترین کۆمەاڵیەتیی لەناو نەخش���ەی سیاسەت‌و‬ ‫دۆخدا ئەو ش���تەیە کە ماکس ڤێبەر ناوی پەیوەندییەکانی هێ���ز لەدونیای ئەمڕۆدا‪.‬‬ ‫"س���ەرمایەدارێتی چەتەگەریی" لێدەنێت‪ ،‬گروپە توندڕەوەکان لەهیچ کۆمەڵگایەک‌و‬ ‫واتە سەرمایەدارێتییەک بەبێ هیچ رێساو لەهیچ زەمەنێکدا داواکاری بچوکیان نەبوە‪،‬‬ ‫یاس���او بەهایەک بۆ لێپرس���ینەوەو بەبێ بەڵکو هەمیش���ە بەدەنگی بەرز داواکاری‬ ‫هیچ هەستێک بە بەرپرسیارێتیی‪ .‬بۆ ئەم گەورەتری���ان لەقەب���ارەو توانای خۆیان‌و‬ ‫خۆپاکژکردنەوەو گەردنئازادییەش لەهەمو کۆمەڵگاکانیان فۆرموڵەکردوە‪ .‬زۆرجاریش‬ ‫بۆنەیەک���دا رس���تە هەرە س���ادەو وڕێنە ئ���ەو داوایان���ە نەیانتوانی���وەو ناتوان���ن‬ ‫تیۆرییە ه���ەرە بکوژەکەی���ان بۆ کردەی زۆرینەیەک���ی کۆمەاڵیەتی دروس���تبکەن‌و‬ ‫سیاسەت س���ەدبارە دەکەنەوە‪" :‬بۆئەوەی لەدەوری خۆیان کۆبکەنەوە‪ .‬بۆ گەیش���تن‬ ‫دونیا بگۆڕین‪ ،‬دەبێت سیستەم بگۆڕین"‪ ،‬بەئامانجەکانیشیان‌و دوبارەزیندوکردنەوەی‬ ‫"نابێ���ت س���ەرۆک بگۆڕی���ن‌و سیس���تەم مێژوی پیرۆزی کۆنی خۆیان‪ ،‬سێ رێگایان‬ ‫لەبەردەمدای���ە‪ ،‬یان ش���ۆڕش یان کودەتا‬ ‫نەگۆڕین"‪.‬‬ ‫یاخود تیرۆر‪ ،‬کە هەرس���ێکیان لەڕابردودا‬ ‫لەفۆرم���ی جی���اوازی تۆتالیتاریزم���دا‬ ‫(‪)٧‬‬ ‫گەر لەکوردس���تاندا ش���تێک نەمێنێت بەرجەس���تەبون‌و لەداهاتوشدا وێنەیەکی‬ ‫بەن���اوی بەرگری���ی لەماف���ی تاکەکەس‌و باشترمان پێشکەش���ناکەن‪ .‬دیارە داعش‬ ‫گروپەکان‪ ،‬لەپێش هەمویانەوە مافەکانی یەکێک���ە لەدەرکەوت���ە بەرچاوەکان���ی‬ ‫ئازادیی قس���ەکردن‌و نوس���ین‌و رێزگرتن ئەم مۆدێل���ە لەڕادیکالیزم���ی ئاینیی کە‬ ‫لەم���رۆڤ‪ ،‬گەر ش���تێک نەمێنێت بەناوی ش���ەڕەکانی لەیەک کاتدا ه���ەم لۆکاڵییە‬ ‫خەب���ات ب���ۆ عەدالەت���ی کۆمەاڵیەتیی‌و هەم گلۆبالیی‪.‬‬

‫ته‌ندروستی ‪tandrusti. sul@gmail. com‬‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫‪15‬‬

‫الپەڕەی تەندروستی‪ ،‬ئامادەكردنی ڕاگەیاندنی تەندروستیی سلێمانی‬

‫هه‌نگاوه‌كانی‌ خودپشكنینی‌ مه‌مك له‌خانماندا‬ ‫ئا‪ :‬راگه‌یاندنی‌ ته‌ندروستی‌ سلێمانی‬

‫‌‬ ‫ی ئازیز‪ ،‬ده‌ركه‌وتنی گرێ‌ یاخود‬ ‫خانم ‌‬ ‫هه‌ر ئازارێك له‌مه‌مكتدا نابێت ببێت ‌ه‬ ‫هۆكاری دڵه‌ڕاوكێ‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫زۆربه‌ی حاڵه‌ته‌كان له‌جۆری‬ ‫شێرپه‌نجه‌ نین‪ ،‬ئه‌گه‌ر بێتو شێرپه‌نج ‌ه‬ ‫بێت‌و زو ده‌ستنیشان بكرێت ئه‌وا‬ ‫ده‌توانرێت به‌شێوه‌یه‌كی زۆرباش‌و‬ ‫گونجاو چاره‌سه‌ر بكرێت‪.‬‬ ‫خودپشكنین‬ ‫ی‬ ‫هه‌نگاوه‌كان ‌‬ ‫ده‌رفه‌تێكی زۆر ئاسانه‌ بۆ خانمان بۆ‬ ‫زو ده‌ستنیشانكردن‌و هه‌ستكردن به‌هه‌ر‬ ‫گۆڕانكاریه‌ك له‌مه‌مكدا‪ ،‬بۆیه‌پێویست ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ره‌چاوی‌ ئه‌م خااڵنه‌ بكرێت له‌كات ‌‬ ‫ئه‌نجامدانیدا‪:‬‬ ‫ دوای ‪ ١٠‬رۆژ له‌سوڕی مانگان ‌ه‬‫ێ ئازارو‬ ‫مه‌مكی خۆت بپشكن ‌ه چونك ‌ه ب ‌‬ ‫بێ‌ گرێتر‌ه ‪.‬‬ ‫ به‌له‌پی ده‌ستت بیپشكن ‌ه نه‌ك‬‫به‌سه‌ری په‌نجه‌ت ‪.‬‬ ‫ هه‌مو جارێك ئه‌م پشكنین ‌ه‬‫له‌هه‌مان شوێن‌و هه‌مان رۆژو‬ ‫به‌هه‌مانشێوه‌ دوبار‌ه بكه‌ره‌و‌ه تاوه‌كو‬ ‫ی بكه‌ی به‌مانگی پێشو‪.‬‬ ‫به‌راورد ‌‬ ‫ له‌هه‌موی‌ گرنگتر ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه‬‫مه‌مكی خۆت بناسیت‌و شاره‌زایی ببیت‪،‬‬

‫هه‌نگاوی دوه‌م‪:‬‬ ‫چونك ‌ه هه‌ر به‌م شێوه‌ی ‌ه ئاگاداری‬ ‫هه‌مان خاڵه‌كانی‌ هه‌نگاوی‌ یه‌كه‌م دوبار‌ه‬ ‫گۆڕانكارییه‌كان ده‌بیت ‪.‬‬ ‫ ئه‌گه‌ر گۆڕانكارییه‌كت هه‌ست بكه‌ره‌وه‌ ته‌نها ئه‌مجاره‌ ده‌سته‌كانت به‌رز‬‫پێكرد ئه‌وه‌ پێویست ناكات بشڵه‌ژێیت بكه‌ره‌وه‌ بۆ سه‌ر سه‌رت‪.‬‬ ‫چونكه‌ له‌‪ ١٠‬گرێدا ‪ ٨‬تاوه‌كو ‪ ٩‬گرێیا ‌ن‬ ‫هه‌نگاوی سێهه‌م‪:‬‬ ‫ێ زیانن‪.‬‬ ‫ب‌‬ ‫پێش ئه‌وه‌ی له‌هه‌نگاوه‌كانی به‌رده‌م‬ ‫هه‌نگاوه‌كانی‌ خودپشكنین بریتین ئاوێنه‌ ببیته‌وه‌ پێویسته‌ سه‌رنجی هه‌ر‬ ‫جۆره‌ ئاوێك یان شله‌یه‌ك بده‌یت كه‌‬ ‫له‌‪:‬‬ ‫له‌گۆی مه‌مكته‌وه‌ دێته‌ ده‌ره‌وه‌ بزانه‌‬ ‫ره‌نگی چۆنه‌ (بێڕه‌نگ‪ ،‬شیری‪ ،‬سه‌وز‪،‬‬ ‫هه‌نگاوی یه‌كه‌م‪:‬‬ ‫له‌به‌رده‌م ئاوێنه‌دا سه‌یری مه‌مكه‌كانت زه‌رد‪ ،‬خوێن‪ ،‬قاوه‌یی)‪.‬‬ ‫بكه‌ كاتێ ده‌ستت به‌ته‌نیشته‌وه‌ن‬ ‫به‌ڕێكی بۆ خواره‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌نگاوی چواره‌م ‪:‬‬ ‫ سه‌یری شێوه‌و قه‌باره‌و ره‌نگی‬‫به‌پاڵ كه‌وتنه‌وه‌ خۆت بپشكنه‌و‬ ‫بكه‌و بزان ‌ه شێوه‌یان هه‌ر وه‌ك جاران ‌ه ده‌سته‌كانت به‌كار بهێنه‌ بۆ پشكنین‪،‬‬ ‫یان گۆڕاون‪.‬‬ ‫ده‌ستی راست مه‌مكی چه‌پ‌و ده‌ستی چه‌پ‬ ‫ هیچ شێوانێك یان چرچی‌‌و مه‌مكی راستتی‌ پێ بپشكنه‌ له‌گه‌ڵ ژێر‬‫یاخود‬ ‫چاڵبونێك‬ ‫ده‌رچونێك باڵه‌كانت بۆ بونی‌ هه‌ر گرێیه‌ك‪،‬پێویسته‌‬ ‫له‌مه‌مكه‌كانتدا هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ردوكیان هه‌ر پشكنینه‌كه‌ وه‌كو ئاڕاسته‌ی‌ میلی‌ كاتژمێر‬ ‫وه‌كو جاران وه‌ك یه‌كن ئه‌گه‌ر ئه‌و بێت له‌خاڵی‌ سه‌ره‌تاوه‌ كه‌ ده‌ستپێده‌كه‌یت‬ ‫گۆڕانانه‌ هه‌بون با دكتۆری تایبه‌تمه‌ند بگه‌یته‌وه‌ هه‌مان خاڵ له‌كۆتاییدا‪.‬‬ ‫بتبینێت‪.‬‬ ‫هه‌مو مه‌مك له‌ده‌ره‌وه‌ بۆ ناوه‌وه‌ بپشكنه‌‬ ‫ ئاگاداری گۆی مه‌مكت به‌ له‌هه‌ر له‌گه‌ڵ پشتگۆی مه‌مك‌و ده‌ستپێبكه‌‬‫چون ‌ه ژووره‌و‌ه یان گۆڕان له‌شێوه‌و به‌سوكی‌و پاشان به‌ قوڵی تاهه‌ست‬ ‫شێوازی سووربونه‌وه‌‪ ،‬هه‌بونی خوران‌و به‌ئێسكی په‌راسوت ده‌كه‌یت‪ ،‬ئه‌گه‌ر هاتو‬ ‫هه‌ستیاری ئه‌مانه‌ش پێویستیان هه‌ستت به‌هه‌ر گرێیه‌ك كرد باپزیشكی‌‬ ‫به‌پشكنین هه‌یه‌‪.‬‬ ‫پسپۆڕی‌ تایبه‌تمه‌ند بتبینێت‪.‬‬

‫هۆكاره‌كانی‌ هه‌وكردن ‌ی میزه‌ڵدان ‬ ‫گفتوگۆیه‌ك له‌گه‌ڵ‌ د‪.‬كاوه‌ فه‌قێ ره‌حیم‬ ‫هه‌وكردنی‌ كۆئه‌ندام ‌ی میزو میزه‌ڕۆ‪،‬‬ ‫له‌ئێستادا یه‌كێكه‌ له‌نه‌خۆشییه‌ باوه‌كان‌و‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ گشتیش له‌ناو خانماندا‬ ‫زیاتره‌ وه‌ك له‌پیاوان له‌به‌رئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫بۆری‌ میزیان زۆر كورتتره‌ به‌راورد‬ ‫به‌پیاوان‪ ،‬د‪.‬كاوه‌ فه‌قێ ڕه‌حیم پسپۆڕ ‌ی‬ ‫نه‌خۆشییه‌كان ‌ی كۆئه‌ندام ‌ی میزو‬ ‫میزه‌ڕۆ له‌م گفتوگۆیه‌دا ده‌ڵێت "له‌كات ‌ی‬ ‫هه‌وكردنێكی‌ ساده‌ی‌ میزه‌ڵدان یاخود‬ ‫بۆری‌ میزدا ئه‌گه‌ر نه‌خۆشه‌كه‌ چاره‌سه‌ر ‌ی‬ ‫پزیشكیش به‌كارنه‌هێنێـت به‌اڵم ئاو‬ ‫زۆر بخواته‌وه‌ له‌ماوه‌ ‌ی (‪ )3 -2‬رۆژدا‬ ‫هه‌وكردنه‌ك ‌ه نامێنێت"‪.‬‬ ‫ هۆكاره‌كان ‌ی نه‌خۆشییه‌ك ‌ه چین‌و له‌چ‬‫ته‌مه‌نێكدا زیاتر روده‌دات ؟‬ ‫د‪ .‬كاوه‌ فه‌قێ‪ :‬هه‌وكردنه‌كه‌ به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫سه‌ره‌كی‌ به‌هۆی‌ جۆره‌ میكرۆبێك ‌ه ده‌بێت‬ ‫ك ‌ه پێیده‌وترێت (ئیكۆالی‌) خۆی‌ له‌بار ‌ی‬ ‫ئاساییدا له‌ناو كۆئه‌ندامی‌ هه‌رسی‌ مرۆڤدا‬ ‫هه‌یه‌و كاتێك ده‌چێته‌ كۆئه‌ندامی‌ میزه‌و‌ه‬ ‫كه‌سه‌كه‌ توشی‌ ئه‌م جۆره‌ هه‌وكردن ‌ه‬ ‫ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم جار ‌ی وا هه‌یه‌ ئه‌م هه‌وكردن ‌ه‬ ‫ده‌كرێت له‌ڕێگه‌ ‌ی كه‌ڕوه‌و‌ه بێت‪ .‬له‌خانماندا‬ ‫به‌گشت ‌ی له‌سه‌رو ته‌مه‌ن ‌ی (‪ )50‬ساڵیه‌و‌ه‬ ‫روده‌دات به‌تایبه‌ت له‌وكاته‌ی‌ كه‌ سوڕ ‌ی‬ ‫مانگان ‌ه ده‌وه‌ستێت‪ ،‬هه‌روه‌ها به‌هه‌مان‬ ‫شێوه‌ به‌هۆی‌ به‌رزی‌ رێژه‌ ‌ی چاالكیی ‌ه‬ ‫سێكسیه‌كانیشه‌وه‌ له‌نێوان ته‌مه‌ن ‌ی (‪- 20‬‬ ‫‪ )35‬ساڵیشدا زۆر روده‌دات‪ ،‬له‌ پیاوانیشدا‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ گشتی‌ له‌دوا ‌ی گه‌وره‌بون ‌ی‬ ‫پرۆستاته‌و‌ه ده‌ست پێده‌كات‪.‬‬ ‫ نیشانه‌كانی‌ هه‌وكردنه‌ك ‌ه چین ؟‬‫د‪ .‬كاوه‌ فه‌قێ‪ :‬ده‌توانرێت به‌دو‬ ‫گروپ نیشانه‌كان بخه‌ینه‌رو‪ ،‬گروپێكیان‬ ‫له‌وكه‌سانه‌دا ك ‌ه توش ‌ی هه‌وكردنی‌ به‌ش ‌ی‬ ‫خواره‌وه‌ی‌ كۆئه‌ندامی‌ میزو میزه‌ڕۆ ده‌بن‬ ‫واته‌ میزه‌ڵدان‌و بۆری‌ میز‪ ،‬هه‌ست ده‌كه‌ن‬ ‫به‌رموسه‌اڵنیان ئازار ‌ی هه‌ی ‌ه هه‌روه‌ها‬ ‫له‌وكاتانه‌ ‌ی ك ‌ه میز ده‌كه‌ن هه‌ست ده‌كه‌ن‬ ‫بۆری‌ میزیان ده‌كزێته‌وه‌‪ ،‬زو زوش ده‌چن‬ ‫بۆ میزكردن‪ ،‬هه‌ندێ جاریش توش ‌ی میز‌ه‬ ‫چركه‌ ده‌بن واته‌ نه‌خۆشه‌كه‌ فشارێك ‌ی‬ ‫زۆری‌ بۆ دێت كه‌وا تێده‌گات میزه‌ڵدان ‌ی‬ ‫پڕه‌و ناچار ده‌چێت بۆ ته‌والێت‌و كاتێكیش‬ ‫ده‌چێت ‌ه ته‌والێت میزی‌ كه‌می‌ پێی ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ جاری‌ واش هه‌ی ‌ه میزه‌كه‌یان‬ ‫خوێن ‌ی پێوه‌یه‌‪ .‬به‌اڵم له‌گروپه‌كه‌ ‌ی تر‬ ‫ئه‌و كه‌سانه‌ن ك ‌ه توش ‌ی هه‌وكردنی‌ به‌ش ‌ی‬ ‫سه‌ره‌وه‌ی‌ كۆئه‌ندام ‌ی میزو میزه‌ڕۆ ده‌بن‬ ‫وات ‌ه هه‌وكردنی‌ بۆری‌ گورچیله‌و گورچیله‌‪،‬‬

‫د‪ .‬کاوە فەقێ رەحیم‬ ‫له‌م حاڵه‌ته‌دا زۆرجار نیشانه‌كانی‌ به‌ش ‌ی‬ ‫خواره‌وه‌ ‌ی كۆئه‌ندامی‌ میزو میزه‌ڕۆیان‬ ‫تێدایه‌‪ ،‬له‌هه‌مانكاتیشدا ئازار ‌ی كه‌له‌كه‌یان‬ ‫ده‌بێت و زۆرجاریش نه‌خۆشه‌كه‌ (تا) ‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌بێت عاره‌قێكی‌ زۆر ده‌كاته‌وه‌و‬ ‫له‌رز جه‌سته‌ی‌ داده‌گرێت ‪.‬‬ ‫ كاتی‌ دیاریكراوی‌ نه‌خۆشییه‌ك ‌ه‬‫چه‌نده‌؟‬ ‫د‪.‬كاو‌ه فه‌قێ‪ :‬له‌كات ‌ی هه‌وكردنێك ‌ی‬ ‫ساده‌ ‌ی میزه‌ڵدان یاخود بۆری‌ میزدا‬ ‫ئه‌گه‌ر نه‌خۆشه‌كه‌ چاره‌سه‌ری‌ پزیشكیش‬ ‫به‌كارنه‌هێنێـت به‌اڵم ئاو زۆر بخواته‌و‌ه‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ (‪ )3 -2‬رۆژدا هه‌وكردنه‌ك ‌ه‬ ‫نامێنێت‪ ،‬به‌اڵم زۆرجاریش بۆی‌ هه‌یه‌‬ ‫نه‌خۆشه‌كه‌ چاك نه‌بێته‌وه‌ هه‌تا چاره‌سه‌ر ‌ی‬ ‫پزیشكی‌ بۆ نه‌كرێت‪ ،‬له‌م حاڵه‌ته‌دا ئه‌گه‌ر‬ ‫چاره‌سه‌ر نه‌كرێت ئه‌گه‌ری‌ زۆره‌ هه‌وكردنه‌ك ‌ه‬ ‫به‌ناو هه‌موو جه‌سته‌یدا باڵوبێته‌وه‌و بچێت ‌ه‬ ‫ناوخوێنیه‌وه‌و نه‌خۆشییه‌كه‌ قورستر بكات‪.‬‬

‫ چاره‌سه‌ری‌ ئه‌م جۆره‌ له‌هه‌وكردن‬‫چییه‌؟‬ ‫د‪ .‬كاو‌ه فه‌قێ‪ :‬ئه‌وه‌ ‌ی ك ‌ه زۆر گرنگ ‌ه‬ ‫هه‌موان بیزانین وه‌ك چاره‌سه‌رێكی‌ زۆر‬ ‫باشیش ‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه ئاو زۆربخۆینه‌وه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئاو خواردنه‌وه‌ی‌ زۆر ئه‌بێته‌ هۆ ‌ی‬ ‫زۆر میزكردن‌و شتنه‌وه‌ی‌ كۆئه‌ندامی‌ میزو‬ ‫میزه‌ڕۆ به‌شێوه‌یه‌كی‌ به‌رده‌وام ئه‌مه‌ش‬ ‫واده‌كات كه‌ به‌كتریا ‌ی هه‌وكردنه‌كه‌ بێت ‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌ ‌ی الشه‌و بڕوات‪ ،‬هه‌روه‌ها كردار ‌ی‬ ‫میزكردن نابێت دره‌نگ بخرێت‌و پێویست ‌ه‬ ‫له‌كاتی‌ خۆیداو به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی ته‌واوو زۆرباش‬ ‫میزڵدان به‌تاڵبكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ش پێویسته‌ له‌كاتی میزكردندا‬ ‫هه‌وڵبدرێت به‌دوجار میز بكرێت واته‌ جاری‬ ‫یه‌كه‌م له‌نیوه‌ی‌ میزكردندا بوه‌ستن‌و دواتر‬ ‫ده‌ست پێ بكه‌نه‌و‌ه له‌به‌رئه‌وه‌ ‌ی ئه‌م ‌ه‬ ‫واده‌كات ك ‌ه میزه‌ڵدان به‌ته‌واوه‌ت ‌ی به‌تاڵ‬ ‫ببێته‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه یه‌كێك له‌هۆكاره‌كان ‌ی‬

‫ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫ئه‌م هه‌وكردنه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ نه‌خۆش‬ ‫له‌وانه‌یه‌ میزه‌ڵدانی‌ به‌ته‌واوه‌ت ‌ی به‌تاڵ‬ ‫نه‌كاته‌و‌ه له‌كاتی‌ میزكردندا ئه‌وكاتیش‬ ‫میزه‌ك ‌ه له‌میزه‌ڵدانیدا ده‌مێنێته‌و‌ه و په‌نگ‬ ‫ده‌خواته‌وه‌و زۆر به‌ئاسان ‌ی به‌كتریاك ‌ه ده‌گات ‌ه‬ ‫ناوه‌وه‌و تووش ‌ی هه‌وكردنیان ده‌كات‪.‬‬ ‫ زیانه‌كان ‌ی دواخستنی‌ میزكردن چی‬‫یه‌؟‬ ‫د‪.‬كاوه‌ فه‌قێ‪ :‬دره‌نگ میزكردن خۆی‌‬ ‫ئه‌گه‌ر نه‌بوبێت به‌خو كاریگه‌ریه‌ك ‌ی‬ ‫راسته‌وخۆی‌ نیه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر یه‌كێك‬ ‫بیكات به‌خو میز زۆر رابگرێت ئه‌مه‌ش‬ ‫واده‌كات ورده‌ ورده‌ میزه‌ڵدان ‌ی بكشێت‌و‬ ‫ئه‌وكاتیش ئه‌و ماسولكه‌یه‌ی‌ كه‌ به‌ده‌ور ‌ی‬ ‫میزه‌ڵداندایه‌و له‌كاتی‌ میزكردندا گرژده‌بێت‌و‬ ‫میزه‌ك ‌ه ده‌كاته‌ ده‌ره‌وه‌ توش ‌ی سست بون‬ ‫ده‌بێت‌و ناتوانێت هه‌مو میزه‌ك ‌ه بكات ‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬ئه‌وكات رێژه‌یه‌ك له‌میزه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌ له‌میزه‌ڵدانیداو توانا ‌ی‬ ‫به‌تاڵكردنه‌وه‌ی‌ ته‌واوه‌ت ‌ی نابێت‌و كه‌سه‌ك ‌ه‬ ‫زوزو توشی‌ هه‌وكردن ‌ی كۆئه‌ندام ‌ی میزو‬ ‫میزه‌ڕۆ ده‌بێت ‪.‬‬ ‫ ئایا نه‌خۆشییه‌ك ‌ه له‌ڕێگه‌ی‌ سێكسه‌و‌ه‬‫ده‌گوازرێته‌وه‌ ؟‬ ‫د‪.‬كاو‌ه فه‌قێ‪ :‬به‌ڵێ ئه‌كرێت بگوازرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ نه‌خۆشییه‌كه‌ به‌هۆی‌ به‌كتریاو‌ه‬ ‫ده‌بێت‌و ئه‌و به‌كتریایه‌ش له‌ڕێگه‌ ‌ی‬ ‫به‌ریه‌ككه‌وتن له‌كه‌سێكه‌وه‌ بۆ كه‌سێكی‌ د ‌ی‬ ‫ده‌گوازرێته‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌گه‌ر هه‌ریه‌كێك له‌دو‬ ‫ره‌گه‌زه‌كه‌ كێشه‌ ‌ی هه‌وكردن ‌ی كۆئه‌ندام ‌ی‬ ‫میزو میزه‌ڕۆی‌ هه‌بێت پێویسته‌ تائه‌وكاته‌ ‌ی‬ ‫هه‌وكردنه‌كه‌ی‌ چاره‌سه‌ر ده‌كرێ‌و چاك‬ ‫ده‌بێته‌و‌ه له‌كاتی‌ سێكس كردندا (كۆندۆم)‬ ‫به‌كاربهێنرێت بۆ خۆپاراستن ‪.‬‬ ‫ رێنمایی‌‌و رێگاكانی‌ خۆپاراستن‬‫له‌توشبون به‌م هه‌وكردن ‌ه چییه‌؟‬ ‫د‪.‬كاو‌ه فه‌قێ‪ :‬له‌به‌رئه‌وه‌ ‌ی هه‌وكردنه‌ك ‌ه‬ ‫به‌هۆ ‌ی به‌كتریاوه‌یه‌‪ ،‬پرس ‌ی پاكوخاوێنی‌ زۆر‬ ‫گرنگه‌ به‌تایبه‌ت ‌ی له‌خانماندا ك ‌ه پێویست ‌ه‬ ‫ده‌وروبه‌ری‌ دامێنیان به‌پاكوخاوێنی‌‌و وشك ‌ی‬ ‫رابگرن چونكه‌ ئه‌مه‌ كارێكی‌ زۆر باش‬ ‫ده‌بێت بۆ خۆپاراستن‪ ،‬هه‌روه‌ها ل ‌ه هه‌ردو‬ ‫ره‌گه‌زه‌كه‌دا پێویسته‌ له‌كاتی‌ ته‌والێتكردندا‬ ‫به‌شی‌ پێشه‌وه‌ ‌ی له‌ش له‌پێشدا پاك‬ ‫بكرێته‌و‌ه پاشان به‌شی‌ دواوه‌‪ ،‬بۆئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫به‌كتریا له‌به‌شی‌ دواو‌ه نه‌گوازرێته‌و‌ه بۆ‬ ‫به‌شی‌ پێشه‌وه‌و هه‌وكردن دروست بكات‪.‬‬ ‫زۆر‬ ‫ئاوخواردنه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌گشتیش‬ ‫پێویست‌و گرنگه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها میز زۆر‬ ‫رانه‌گیرێت‌و پێش خه‌وتنیش پێویسته‌‬ ‫میزه‌ڵدان به‌تاڵبكرێته‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وانه‌شدا‬ ‫هاوسه‌ره‌كان له‌دوای‌ كردار ‌ی جووتبون‬ ‫پێویسته‌ میزه‌ڵدانیان به‌تاڵ بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬

‫‪http://www. dohsuli. com‬‬

‫له‌ماوه‌ی شه‌ش مانگدا‬ ‫له‌شاری سلێمانی ‪ 12‬حاڵه‌تی‬ ‫له‌دایكبونی منداڵی سیانه‌‬ ‫تۆمار ده‌كرێت‬ ‫به‌پێی ئاماره‌كانی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی به‌سروشتی له‌دایك بون‪ ،‬له‌و‬ ‫كوڕو‬ ‫‪4,673‬یان‬ ‫گشتی ته‌ندروستی سلێمانی له‌ماوه‌ی رێژه‌یه‌ش‬ ‫شه‌ش مانگی یه‌كه‌می ئه‌مساڵدا ‪4,517‬یان كچ بون ‪.‬‬ ‫له‌كۆی گشتی له‌دایكبونه‌كان‬ ‫نه‌خۆش سه‌ردانی‬ ‫‪20,727‬‬ ‫نه‌خۆشخانه‌ی فێركاری فریاكه‌وتنی له‌و شه‌ش مانگه‌ی ساڵدا له‌ناو‬ ‫مناڵبونیان له‌سلێمانی كردوه‌‪ ،‬له‌و نه‌خۆشخانه‌ی منداڵبونی فێركاری‬ ‫رێژه‌یه‌ش ‪ 14,365‬یان دانیشتوی شاری سلێمانیدا‪167 ،‬حاڵه‌تی‬ ‫سلێمانی‌و ‪ 5,099‬شیان ئاواره‌كانی له‌دایك بونی دوانه‌ له‌گه‌ڵ ‪12‬‬ ‫سیانه‌‬ ‫له‌دایكبونی‬ ‫عێراق و ‪ 1,263‬ئاواره‌ی ده‌ره‌وه‌ی حاڵه‌تی‬ ‫تۆماركراوه‌و له‌كۆی ئه‌و دایكانه‌ی‬ ‫عێراق بون‪.‬‬ ‫منداڵیان بوه‌ ‪ 622‬دایكیان یه‌كه‌م‬ ‫به‌پێی هه‌مان ئامار ‪ 12,489‬منداڵیان بوه‌و ‪ 2‬دایكیش گیانی‬ ‫نه‌خۆش به‌دانیشتوانی سلێمانی‌و له‌ ده‌ستداوه‌ له‌گه‌ڵ مردنی‌ ‪111‬‬ ‫ناو منداڵیش له‌ به‌شی خوده‌ج واته‌‬ ‫داخڵی‬ ‫ئاواره‌كانیشه‌وه‌‬ ‫نه‌خۆشخانه‌كه‌ كراون‪ ،‬له‌به‌شی (نه‌به‌كام)‪.‬‬ ‫یه‌كه‌می‬ ‫نیوه‌یه‌ی‬ ‫له‌و‬ ‫راوێژكاری هه‌مان نه‌خۆشخانه‌ش‬ ‫له‌ماوه‌ی ئه‌و شه‌ش مانگه‌دا ‪ 20,637‬ئه‌مساڵدا له‌ناو نه‌خۆشخانه‌كه‌دا‬ ‫نه‌خۆش بینراوه‌و چاره‌سه‌ری ‪3,681‬نه‌شته‌رگه‌ری ئه‌نجامدراوه‌و‬ ‫له‌به‌شی تاقیگه‌ی نه‌خۆشخانه‌كه‌ش‬ ‫پێویستیان بۆكراوه‌‪.‬‬ ‫هاوكات له‌و ماوه‌یه‌دا ‪ 40,357 9,190‬نه‌خۆش سه‌ردانی كردوه‌و‬ ‫رێژه‌یه‌ش‪73,074‬پشكنینی‬ ‫منداڵ له‌دایك بون كه‌ ‪2,823‬یان له‌و‬ ‫به‌نه‌شته‌رگه‌ری‌و ‪ 6,367‬یان جۆراوجۆری تاقیگه‌ییان بۆ كراوه‌‪.‬‬

‫فەیسبوك‪https://www. facebook. com/tandroostyt :‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫چیرۆکەکانی ئەودیو سنور‪...‬‬

‫ئەزمونی یەک ساڵ ژیانی پەنابەری خۆم‬

‫جوتیار شەریف‬ ‫کورتە وتە‬ ‫ژیانی پەنابەرێتی لەرواڵەتدا بۆ رزگاربونی‬ ‫مرۆڤە لەدۆخێکی سەختی ژیان یان بارێکی‬ ‫مەترسیدار بەاڵم لەبنەڕەتدا ژیانی پەنابەری‬ ‫هیچ جیاوازییەکی نیە لەگەڵ ژیانی قەرەج‪،‬‬ ‫تەنها ی���ەک روی جی���اوازی هەیە ئەویش‬ ‫ئەوەی���ە قەرەجەکان بەخواس���ت‌و مەیلی‬ ‫خۆیان ئەو ژیانە هەڵدەبژێرن بەاڵم مرۆڤی‬ ‫پەنابەر ژیانی قەرەج ئاس���ایی بەس���ەردا‬ ‫دەسەپێنرێت‪،‬‬ ‫بگ���رە زۆرج���ار ژیان���ی پەنابەرێت���ی‬ ‫مەترس���یدارترە چونک���ە قەرەجەکان یەک‬ ‫کلتورو یەک زمان‌و یەک پیش���ەیان هەیەو‬ ‫لەگەڵ یەک مامەڵە دەکەن‌و بەباشی لەیەک‬ ‫تێدەگەن بەاڵم مرۆڤ���ی پەنابەر لەماوەی‬ ‫پەنابەرێتیدا ناچارە لەگەڵ جۆرەها کلتورو‬ ‫زمانهو سروش���تی کۆمەاڵیەت���ی جیاوازدا‬ ‫مامەڵە ب���کات‌و بەرگەبگرێت‪ ،‬دەنا خودی‬ ‫پەنابەری بۆی دەبێت بەکێش���ەو روبەڕوی‬ ‫لێکنەگەیشتن‌و مەترسی دەبێتەوە‪.‬‬

‫دەنوس���ێ ئەویش بە‪٥٠‬کرۆن ‪٦‬دۆالرە ئەمە‬ ‫منەتە بەس���ەر پەنابەردا دەنا بۆ سویدی‬ ‫خۆی���ان گرانترە‪ ،‬ئەو پارچ���ە دەرمانەش‬ ‫لەدەرمانە س���ادەکانە وەک ئازار ش���کێن‌و‬ ‫دژەهەوکردن دەنا گەر دەرمانەکەت تایبەت‬ ‫بێت بەنرخ���ی س���ویدییەکان پێتدەدەن‪،‬‬ ‫رەنگ���ە پارچەیەک حەب بایی ‪٣٠‬تا‪٥٠‬دۆالر‬ ‫ی���ان زیاتر بێت‪ ،‬هەرگیز ناتوانیت دکتۆری‬ ‫پس���پۆڕ بەنەخۆشیەکەت ببینی یان بچیتە‬ ‫نۆرینگەی تایبەت‪ ،‬چونکە هێندە گرانە بۆ‬ ‫پەنابەر نابێت‪.‬‬ ‫ئ���ەم دۆخە وێنا بکە لەمێش���کتدا بزانە‬ ‫دۆخ���ی پەنابەر مەترس���یدارە یان قەرەج‬ ‫ئاخر ماوەی چاوەروانی کەم نیە لەسوید‪،‬‬ ‫دوایی زیاتر لەساڵێک یەکەم چاوپێکەوتن‬ ‫ئەنجام دەدەی‪ ،‬رۆتیناتی چاوپێکەوتنیش‬ ‫س���اڵێکی ت���ری ئەوێت‪ ،‬زیاتر لە‪٢‬س���اڵ‌و‬ ‫نیو ئەبێ ئەم دۆخ���ە قبوڵ بکەیت‪ ،‬جگە‬ ‫لەپەنابەرانی س���وریا کە ب���ۆ ئەوان تەنها‬ ‫‪١‬ساڵ پێویستە‪.‬‬ ‫ئەو دۆخە چەند قورس���ە لەسەر دەرون‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوەی جێکەوتی زیاتر لەسەر دەرون‬ ‫بەج���ێ دێڵێ���ت‪ ،‬ئەوەیە ه���ەر ماوەیەک‬ ‫حکومەتی ئەم واڵتانە بریارێکی نێگەتیڤ‬ ‫س���ەبارەت بەدۆخی پەناب���ەر دەردەکەن‪،‬‬ ‫دوای بڕی���اری‪ ،٢٠١٦/٧/٢٠‬ک���ە دەق���ی‬ ‫بڕیارەک���ە دەڵێ‪" :‬هەر پەنابەرێک مۆڵەتی‬ ‫مانەوە لەسوید وەرگرێ بۆ ماوەی ‪١٣‬مانگە‬ ‫لەو ‪١٣‬مانگ���ەدا هیچ مافێک���ی خوێندن‌و‬ ‫کارکردن���ی نیەو پ���ارەی مانگانەکەش���ی‬ ‫ناگۆڕێ بۆس���ەر سۆش���یال تەنها ‪٧٥‬ئێرۆ‬ ‫وەردەگرێت‌و دوای ساڵەکە سەیری رەوشی‬ ‫واڵت���ی پەنابەرەکە دەکەن گەر رەوش���ی‬ ‫واڵتەکە باشبو دەینێرنەوە"‪ ،‬هەر بۆیە من‬ ‫لەس���وید بێ ئومێدب���وم‌و بڕیارمدا بەجێی‬ ‫بێڵم‪.‬‬

‫ماوەی چاوەڕوانیم لەسوید‬ ‫س���اڵیک ب���ەر لەئێس���تا گەیش���تمە‬ ‫ستۆکهۆڵمی پایتەختی سوید‪ ،‬فەرمانگەی‬ ‫پەنابەری لەکەمپێک کە پیش���تر هوتێل بو‬ ‫ژورێکی پێدام لەگەڵ ‪٣‬پەنابەری تر‪ ،‬روبەری‬ ‫ژورەک���ە تەنها ‪٣‬م بە‪٤‬م بو‪٤ ،‬نەفەری تێدا‬ ‫دەژیا‪ ،‬هەندێ ژوری گەورەتر‪ ٦‬نەفەر یان‬ ‫‪٨‬نەفەری تێدابو‪ .‬ئەگەر خێزانیش لە‪٥‬کەس‬ ‫کەمتربن بە‪٢‬خێزانەوە ژورێکیان پێدەدان‪،‬‬ ‫بیهێنە پێش���چاوت مرۆڤ چ���ۆن ئەتوانێ‬ ‫پش���و بدات مرۆڤ چ���ۆن ئەتوانێت خۆی‬ ‫بێ���ت‪ ،‬هەر مرۆڤێک لەناوچ���ەو کلتورێکی‬ ‫جیاوازەوە هاتوە هەرکەس���ەو سروشتێکی‬ ‫هەی���ە‪ ،‬ئەوکاتەی تۆ ئەت���ەوێ بنویت ئەو‬ ‫گوێ لەگۆران���ی ئەگرێ���ت‪ ،‬ئەوکاتەی تۆ‬ ‫ئەتەوێ پش���و بدەی ئ���ەو بەموبایلەکەی‬ ‫قس���ە ئەکات‪ ،‬یەکێک پرتوپیسە یەکێکی‬ ‫تر بەدەنگی بەرز قس���ە ئ���ەکات‪ ،‬یەکێک‬ ‫سەرخۆش���ە رش���اوەتەوە‪ ،‬یەکێک���ی تر‬ ‫بەسەرخۆش���ی لەتەوالێتی ژورەکە خەوی‬ ‫لێکەوتوەو موبایلەکەی ب���ەردەوام زەنگی‬ ‫بۆ دێت‪ ،‬خۆت ئەم دیمەنانە لەمێش���کتدا‬ ‫وێنا بکە‪.‬‬ ‫هی���چ لۆجیکێکی پزیش���کی رێگە نادات‬ ‫‪٤‬نەف���ەر ی���ان ‪٦‬نەف���ەر لەژورێک���دا بژی‬ ‫ی���ان ‪٦٥٠‬نەفەر لەکەمپێک���دا بژین‪ ،‬بەبێ‬ ‫هیچ پش���کنینێکی پزیش���کی‪ ،‬ئەودەمەی‬ ‫چۆنیەتی کڕینی پاسپۆرتی ساختە‬ ‫راس���تیەکان ئەبینی بۆت دەردەکەوێ الی‬ ‫ئەودۆخە خراپەی لەسوید هەمبو هێندە‬ ‫ئەوروپیەکان مرۆڤی کۆچبەر لەئاژەڵ نرخی‬ ‫کەمترە‪ ،‬چونکە هەر مرۆڤێکی ئەوروپی کە کاریگەری لەسەربارودۆخی دەرونیم دانابو‪،‬‬ ‫کێڵگەیەک���ی بەخێوکردن���ی ئاژەڵی هەیە گەورەترین هەڵەی ژیانی پێکردم‪ ،‬خێزانێکم‬ ‫هەمو‪٢٠‬رۆژ جارێک پش���کنینی پزیشکیان ئەناسی کە ناسنامەی ساختەی ئەوروپیان‬ ‫بۆ ئەنجام دەدات تانەخۆش���ی گواستراوە کڕیبو خۆیان رزگارکردبو‪ ،‬لەرێگەی ئەوانەوە‬ ‫باڵو نەبێتەوە لەناوی���ان‪ ،‬بەاڵم حکومەتی قاچاخچیەکی هەڵەبجەییم ناسی‪ ،‬هەرچەند‬ ‫س���وید هیچ بەالیەوە گرنگ نەبو نەخۆشی ئەمە دژی پرنسیپی من بو‪ ،‬چونکە هەرگیز‬ ‫کاری نایاساییم نەکردبو بۆ من زۆر سەخت‬ ‫گواستراوە لەناوپەنابەران باڵوبێتەوە‪.‬‬ ‫س���ەرەڕای ئ���ەوە خواردنێکت پێدەدەن بو‪ ،‬بەاڵم دوای راوێژ لەگەڵ ماڵەوەو چەند‬ ‫کەلەگەڵ سروش���ت‌و ئارەزوی تۆ نایەتەوە هاورێیەکی نزیک هەموال پێیان باش���بو بۆ‬ ‫ناتوانیت بیخۆیت‪ ،‬ئەویش ئەبێ س���ەرەی رزگاربونم لەودۆخە خراپەی س���ویدو چەند‬ ‫بۆ بگریت چەندی���ن جار بەبێ هۆ تەریقت بیانویەکیان هێنایەوە گوایە بۆ یەک جارەو‬ ‫ئەکەنەوەو کەرامەتی مرۆڤبونت ئەشکێنن‪ ،‬ب���ۆ دۆخی خراپ ئەم ش���تانە ئاس���اییەو‬ ‫ق���اپ‌و کەوچک‌و پ���ەرداخ س���ەفەری نین ئەوانەی پێشتر گەیشتونەتە ئەوروپا هەمو‬ ‫دەبێ���ت بەکاری���ان بێنیت���ەوە بەئامێریک ئەم رێگایانەیان گرتوەتەبەر‪.‬‬ ‫دواج���ار منیش بڕیارم داو دوای مامەڵە‬ ‫ئەیش���ۆن هەندێ جار بەهۆی گوێپێنەدانی‬ ‫کارمەن���دی ش���ۆرینەکەوە بەباش���ی لەگ���ەڵ قاچاغچیەک���ە بەه���ەزار منەت‌و‬ ‫خواردنەک���ەی لێنەکراوەت���ەوە نەک پاک خۆقورس���کردن بە‪١٠٠٠‬ئێرۆ پاسپۆرتێکی‬ ‫ناکرێتەوە ئەوی���ش چونکە مرۆڤی پەنابەر هۆڵەن���دی ب���ۆ دروس���ت ک���ردم چونکە‬ ‫وتی پاس���پۆرت لەناس���نامە باشترەو بێ‬ ‫لێرە پەراوێزخراوترین بونەوەرە‪.‬‬ ‫ئ���ەو مانگانەی���ەی پێت���دەدەن تەنه���ا مەترسیترە!‬ ‫‪٧٢٠‬کرۆنی س���ویدییە بەرامب���ەرە لەگەڵ‬ ‫‪٧٥‬ئێ���رۆ ناتوانی���ت پێداویس���تی‌و جل���ی لەسویدەوە بۆ دانیمارک‌و لەوێشەوە بۆ‬ ‫ئایرلەندە‬ ‫پێبکڕی���ت‪ ،‬بازاڕەکان���ی ئەس���کەندەنافیا‬ ‫دوایی ئەوەی س���تۆکهۆڵمم بەجێهێشت‬ ‫یەکێکن لەگرانترین بازارەکانی جیهان‪.‬‬ ‫گەر نەخۆش بیت لەسوید تەنها دەتوانی گەیش���تمە مالم���ۆ‪ ،‬ش���اری س���نوری‌و‬ ‫س���ەردانی بنکەیەکی پزیش���کی بکەیت‪ ،‬ناس���راوو س���ێیەم پارێزگای سوید لەدوای‬ ‫بۆ پەنابەر پارەی وەرەقەی نەخۆش���خانە س���تۆکهۆڵم‌و یوتوبۆرییی���ەوە‪ ،‬دەب���و بۆ‬ ‫‪٥٠‬کرۆن���ی س���ویدییە ‪٦‬دۆالری ئەمریک���ی کڕینی تکتیش کەس���ێکی ت���ر هاوکاریت‬ ‫دەکات‪ ،‬لەوێ���ش پەرس���تیارێک دەتبینێ‪ ،‬ب���کات چونک���ە س���ەفەرکردن لەئەورپ���ا‬ ‫گەر زۆر چانس���ت هەبێ���ت‪ ،‬دکتۆرێک کە بەفڕۆکە پێویس���تی بەپرۆسەی ‪check‬‬ ‫تەنها کۆلیژی پزیشکی تەواوکردوەو پسپۆر ‪ in‬هەیە ئەو پرۆس���ەیەش بەپاس���پۆرتی‬ ‫نیە دەتبینێ‪ ،‬تەنه���ا ‪١‬پارچە دەرمانت بۆ س���اختە ناکرێت‪ ،‬بۆیە ب���ۆ کڕینی بلێتێک‬

‫ئەتوانین ئەوەش‬ ‫بڵێین هیچ‬ ‫جیاوازییەک لەنێوان‬ ‫ژیانی پەنابەرو‬ ‫کۆیلەدا نیە‪ ،‬تەنها‬ ‫هێندە نەبێت کە‬ ‫پەنابەر ئازاری‬ ‫جەستەیی نادرێت‬

‫ک���ە نرخەک���ەی نزیکی‪١٠٠‬ئێ���رۆ ب���و من‬ ‫‪٥٠٠‬ئێرۆم دا بەسایەق تەکسیەکی خەڵکی‬ ‫سلێمانی کە لەمالمۆ دەژیا‪ ،‬تاتکتەکەی بۆ‬ ‫کڕیم‌و زیاتر لە‪١٠٠‬ئێرۆش���ی لێوەرگرتم بۆ‬ ‫‪٢٠‬دەقیقە رێ���گای نێوان مالمۆو کۆپنهاگن‬ ‫چونکە ئێس���تا کۆنترۆڵێکی توند لەهێڵی‬ ‫شەمەندەفەرو پاسدا هەیە لەو نێوانەدا‪.‬‬ ‫گەیشتمە فڕۆکەخانەی کۆپنهاگن‌و وەک‬ ‫کەس���ێکی ئاس���ایی لەس���ەرەدا وەستام‌و‬ ‫س���ەرجەم خاڵەکان���ی پش���کنینی جل‌و‬ ‫جانتاو س���ەرجەم کۆنترۆڵەکانی پشکنینی‬ ‫پاسپۆرت‌و تکتم بڕی‌و گەیشتمە ناو فڕۆکەو‬ ‫دوایی ‪٢‬کاتژمێرو ‪١٥‬خولەک لەفڕۆکەخانەی‬ ‫دبڵنی پایتەختی ئایرلەندە دابەزیم‌و لەوێش‬ ‫لەکۆنترۆڵی یەکەمی پاس���پۆرت دەرچوم‌و‬ ‫لەڕێ���ڕەوی دەرەوەدا ب���ەرەو ‪Exit door‬‬ ‫دەرگای چون���ە دەرەوە دەڕۆیش���تم لەوێ‬ ‫پۆلیس بەسکان لەیزەر چەیکی پاسپۆرتیان‬ ‫دەکرد‪ ،‬پاسپۆرتی ئەسڵی چێپێکی تێدایە‬ ‫س���کان لەیزەر ئەیخوێنێت���ەوە بەاڵم ئەو‬ ‫چێپە لەپاسپۆرتی ساختەدا نیە‪.‬‬ ‫هەرچەن���د من هیچ ئامێرێکم بەدەس���ت‬ ‫پۆلیس���ەوە نەبین���ی‪ ،‬بەاڵم هەس���تیاری‬ ‫ئامێرەکەی���ان بەپەنج���ەرەی بچوک���ی‬ ‫شوشەکەی بەردەمیانەوە پەیوەستکردبو‪،‬‬ ‫لەوێدا بەپاسپۆرتەکە زانراو دەستگیرکرام‪.‬‬

‫لەکەمپدا روبەری‬ ‫ژورەکە تەنها ‪٣‬م‬ ‫بە‪٤‬م بو‪٤ ،‬نەفەری‬ ‫تێدا دەژیا‪ ،‬هەندێ‬ ‫ژوری گەورەتر‪٦‬‬ ‫نەفەر یان ‪٨‬نەفەری‬ ‫تێدابو‪ .‬ئەگەر‬ ‫خێزانیش لە‪٥‬کەس‬ ‫کەمتربن بە‪٢‬خێزانەوە‬ ‫ژورێکیان پێدەدان‬

‫زیندانێکی دەرەوەی کۆپنهاگن رەوانەکرام‪،‬‬ ‫کاتژمێرێ���ک لەکۆپنهاگنەوە دوربو‪ ،‬یەکەم‬ ‫ش���ت پێی���ان وت���م دەبێ���ت کار بکەیت‬ ‫بۆ ئ���ەوەی خەرج���ی رۆژان���ەو خواردنت‬ ‫دەربهێنی‪ ،‬چونکە لێرە هیچ شتێک خۆڕایی‬ ‫نیە‪ ،‬تەنانەت پارەی کەناڵەکانی تیڤیشت‬ ‫لێوەردەگرین‪ ،‬کارکردنیش لەزیندان ئەوەبو‬ ‫هەمو رۆژێک تەش���تێک بزمارو کلێبس���ی‬ ‫کارەباییان بۆ دەهێنایت دەبو بزمارەکانت‬ ‫بەکلێبسەوە کردبایە‪ ،‬دیاربو کۆمپانیا ئەم‬ ‫کارەی بەزیندانیەکان دابو بۆ ئاسانکردنی‬ ‫کاری کرێکارەکان���ی خۆی‪ ،‬هەرتەش���تێک‬ ‫زیاتر لە‪٦‬کاتژمێر کارکردنی پێویس���ت بو‬ ‫بەبێ پش���و‪ ،‬بەتەنها‪٧٠‬کرۆن���ی دانیمارکی‬ ‫کە بەرامبەرە لەگ���ەڵ‪١٠‬دۆالری ئەمریکی‪،‬‬ ‫هەفت���ەی یەک ج���ار بۆت هەب���و بچیتە‬ ‫مارکێت���ی زیندانەوە پێویس���تیەکانت بەم‬ ‫پارەیە بکڕیت‪.‬‬ ‫من ئەم���ەم پێباش ب���و‪ ،‬چونکە نابێت‬ ‫زیندان تەمەڵخانە بێت بۆ ئەو کەس���انەی‬ ‫تاوان ئەکەن یان هەڵەی نایاسایی ئەکەن‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوەی خراپ بو کەسێک هەڵەیەکی‬ ‫نایاس���ایی دەکات کە لەڕوی یاس���اییەوە‬ ‫تەنها دەرچونە لەیاسا دەنا هیچ زەرەر بەر‬ ‫بەرژەوەندی گشتی‌و هیچ تاکێک نەکەوتوە‬ ‫بۆ ئەبێ لەگەڵ کەسانی تاوانبارو سەرۆکی‬ ‫مافی���او دزو پیاوک���وژو بازرگانی دەرمان‌و‬ ‫دەرمانکێش تێکەڵ بکرێیت‪ ،‬کاتێک ئەمەم‬ ‫بەتوێ���ژەری کۆمەاڵیەتی زیندانەکە وت بۆ‬ ‫م���ن تێکەڵی ئەم هەم���و تاوانبارە کراوم‪،‬‬ ‫ئێوە واڵتێک���ی ئەوروپین‪ ،‬چ���ۆن ئەبێت‬ ‫ئ���ەم زوڵمە بکەن‪ ،‬وتی نازانم بیرمان لەوە‬ ‫نەکردوەتەوە! زۆرجار لەکوردستانیش بەم‬ ‫شێوە وەاڵمم ئەدرایەوە!‬ ‫لەزیندانەکانی دانیمارک ئەوەی زۆرترین‬ ‫کات بێزارت ئەکات مامەڵەی پۆلیسەکانێتی‪،‬‬ ‫کاتێک مامەڵەی پۆلیسی دانیمارکی دەبینی‬ ‫دەبێت خۆزگە بەمامەڵەی پۆلیسی پارتی‬ ‫بخوازی‪ ،‬چونکە پێموایە پۆلیسی یەکیتی‬ ‫تۆزێک لەپۆلیسی پارتی باشترن بۆ بێڕێزی‬ ‫کردن بەرامبەر مرۆڤ‪.‬‬

‫زیندانی ئایرلەندە‬ ‫بەپێ���ی ئەودرۆیانەی کە لەس���ەر مافی‬ ‫م���رۆڤ لەئەوروپا بیس���تبوم وامزانی زۆر میسرییەکە دوای دو کاتژمێر بەرەو ئیتالیا‬ ‫بەڕێ���زەوە مامەڵەم لەگ���ەڵ ئەکەن‪ ،‬دوای بەڕێک���را‪ ،‬بەرازیلیەک���ە ‪٧‬ی بەیانی بەرەو‬ ‫چەن���د خولەکێ���ک لەدەس���تگیرکردنم‪ ،‬بەرازیل بەڕێکرا‪ ،‬من مامەوە دوای کاتژمێر‬ ‫پۆلیس���ی پەناب���ەران هات منی���ان لەناو ‪١١:٣٠‬ی بەر لەنی���وەڕۆ بەرەو کۆپن هاگن‬ ‫قەف���ەزی پش���تەوەی ئۆتۆمبی���ل ک���رد بەدەستبەس���ەری بەڕێکرام‪ ،‬هیچ دۆخێکی‬ ‫قەفەزەکە بەمادەیەکی باغە روپۆش���کرابو خراپ هێندەی ئەوە مرۆڤ ناش���کێنێت کە‬ ‫بەهیچ شێوەیەک توانای هەناسەدانم نەبو‪ ،‬بەدەستبەس���ەری‌و جلی پیس‌و ش���ێواوی‬ ‫دوایی‪٢‬کاتژمێر منیان بردە پۆلیسخانەیەکی زیندان���ەوە بتبەن���ە ن���او فڕۆک���ەو هەمو‬ ‫دەرەوەی دبڵن لەوێ ش���ەوێک لەژورێکی سەرنش���ینەکان س���ەیرت بک���ەن‪ ،‬چەند‬ ‫ئینفیرادیدا بوم دۆش���ەکێک‌و س���یفۆنێکی هەستم بەسوکایەتی ئەکرد هێندەش باری‬ ‫تەوالێت���ی ش���ەرقی تێدابو‪ ،‬زۆر س���اردبو تەندروس���تیم خراپ بو‪ ،‬دوای گەیشتنمان‬ ‫بەفڕۆکەخان���ەی دانیم���ارک‪ ،‬پۆلیس���ی‬ ‫بەدرێژایی شەو نەمتوانی بخەوم‪.‬‬ ‫بەیانی دیسانەوە کردمیانەوە ناو هەمان فڕۆکەخانە ئیفادەیان لێوەرگرتم‌و بردمیان‬ ‫قەف���ەزو گەڕاندمیان���ەوە بۆ ن���او دبڵن‌و بۆ زیندانی گەورەی کۆپنهاگن‪.‬‬ ‫گەڕانەوە بۆ سوید‬ ‫ئەتوانین ئەوەش بڵێین هیچ جیاوازییەک‬ ‫بردمیانە زیندانی گ���ەورەی دبڵن‪ ،‬لەپێش‬ ‫لەنێ���وان ژیان���ی پەنابەرو کۆیل���ەدا نیە‪،‬‬ ‫زیندانی گەورەی کۆپن هاگن‬ ‫نی���وەڕۆ تائێ���وارە ل���ەژوری چاوەڕوانیدا‬ ‫دوای رۆژێ���ک لەزیندانی ب���ەرەو دادگا تەنها هێن���دە نەبێت کە پەناب���ەر ئازاری‬ ‫بوم ‪٩‬نەف���ەری لێبو‪ ،‬زیندان���ی ئایرلەندە‬ ‫لەزیندانەکانی س���ەردەمی سەدام پیسترو بەڕێکرام لەس���ندوقێکی کەپس لەپشتەوە جەس���تەیی نادرێت‪ ،‬لەس���ەدەکانی کۆندا‬ ‫ناخۆش���ترە‪ ،‬تەختەدارێک بۆ دانیش���تن‌و ئۆتۆمبیل���ی پۆلی���س‪ ،‬گەیش���تینە دادگا کۆیل���ە دەس���تگیرکراوانی واڵت���ی جەنگ‬ ‫سیفۆنی تەوالێتێکی غەربی‪ ،‬هەمو لەپێش دوای چاوەڕوانیکردن بۆ زیاتر لە‪٣‬کاتژمێر ب���و‪ ،‬خاوەنەکانی���ان ی���ان ئ���ەو واڵتەی‬ ‫چ���اوی ی���ەک تەوالێتیان ئەک���رد‪ ،‬بۆنی س���ەرەی دادگای���م ه���ات‪ ،‬هەم���و کاتی دەس���تگیری کردبون بەئاسنێکی داغکراو‬ ‫پیسی‌و دوکەڵی جگەرە مرۆڤیان لەهۆشی دادگایکردنەک���ەم ‪٢٠‬خولەک ب���و‪ ،‬دادوەر سەر جەستەی مۆر ئەکردن‪ ،‬کۆیلەکان بۆ‬ ‫خۆ دەبرد‪ ،‬من لەخەیاڵی ئەوەدابوم بۆ وام بڕیاریدا ب���ە‪٣٠‬رۆژ زیندانیکردنم لە‪ Arrest‬هەرک���وێ هەڵبهاتنایە‪ ،‬راوچی کۆیلە هەبو‬ ‫بەس���ەر هاتوە‪ ،‬گوێ���م لەگفتوگۆی توندی ‪ prison‬دا وات���ە زیندانی دەستبەس���ەری دەیگێڕانەوە بۆ خاوەنەکانیان‪ ،‬لەئێستاشدا‬ ‫هەرزەکارێکی "ئارەش���ی" واتە ئایرلەندی‌و هەرهەمان زیندانی تاکەکەسی الی خۆمانەو پەنابەران لێقەوماوانی واڵتی جەنگن لەهەر‬ ‫گەنجێکی‪ Austrain‬ی واتە نەمس���ایی غەرامەی م���ادی ‪٢٣٠٠‬کرۆن���ی دانیمارکی واڵتێک دەستگیربکرێن مۆری سەرپەنجەیان‬ ‫بو‪ ،‬ئارەش���ێکە بەنەمساییەکەی وت ئێوە ک���ە پارەی دادگاکە ب���و بەرامبەرە لەگەڵ وەرئەگیرێت‪ ،‬ی���ان ئەو واڵتەی پەنایان بۆ‬ ‫پاش���کۆی ئەڵمانن‪ ،‬نەمس���اییەکەش وتی ‪٣٥٠‬دۆالری ئەمریکی‌و‪١٤٥٠‬کرۆن کە دەکاتە هێناوە پەنجەمۆریان وەر ئەگرێت‪ ،‬روبەڕوی‬ ‫ئێ���وەش پاش���کۆی ئینگلیزن‪ ،‬یەکس���ەر ‪٢٢٥‬دۆالری ئەمریک���ی پ���ارەی پارێ���زەر‪ ،‬ژیان���ی ناخۆش‌و خواردن���ی پیس‌و کەمپی‬ ‫ئارەش���ێکە کەللەیەک���ی لەناودەم���ی بەبێ ئەوەی م���ن داوای پارێزەرم کردبێ‌و قەرەباڵغ دەکرێنەوە کە بۆ پشودان نابێت‪،‬‬ ‫نەمساییەکەدا خوێن بەسەروچاو جلەکانی تەنها‪٣‬وش���ەی وت هیچ داکۆکی لێنەکردم‪ ،‬هێندە ئەش���کێنرێن ل���ەڕوی دەرونیەوە‪،‬‬ ‫مندا پژا‪ ،‬بەشێوازێک پۆلیس هاتە ژورەوە هەروەها قەدەغەکردنی خاکی دانیمارک لێم پەناب���ەر هەوڵ ئ���ەدات س���ەرپەنجەکانی‬ ‫بس���وتێنێ بەڕۆنی داغکراو ی���ان بەتێزاب‬ ‫یەکەم کەس منیان برد بۆ لێکۆڵینەوە‪ ،‬تا بۆ ماوەی ‪٦‬ساڵ‪.‬‬ ‫هەم���و چونەدەرەوەی���ەک‌و هاتن���ە تاهەڵبێ���ت‌و بڕوات���ە واڵتێکی ت���رو لەوێ‬ ‫وتم س���ەیری کامیراکانتان بکەن من شەڕم‬ ‫نەک���ردوە‪ ،‬دانیش���تبوم خوێنەکە بەر من ژورەوەیەک لەزیندان بۆ دادگات ببەن یان راوچی پەنابەران کە پۆلیسن نەیانگێڕنەوە‬ ‫کەوت‪ ،‬دوایی سەیر کردنی تۆماری ڤیدیۆیی بتنێرن���ە زیندانێکی تر‪ ،‬دەبێت لەبەرچاوی بۆ خاوەنەکانیان‪.‬‬ ‫ک���ێ ئەتوانێ هێڵ���ی جی���اوازی نێوان‬ ‫‪٢‬پۆلیسی دانیمارکی خۆت روت بکەیتەوە‬ ‫ژورەکە داوای لێبوردنیان لێکردم‪.‬‬ ‫مرۆڤ باوەڕی تێک دەشکێ‪ ،‬کاتێک ئەو تەنان���ەت دەبێ���ت جلەکانی ژێرەوەش���ت پەناب���ەرو کۆیل���ەم پێبڵ���ێ‪ ،‬مۆرکردن���ی‬ ‫مرۆڤانە دەبین���ێ‪ ،‬کاتێک دەبینێ ئەوروپا دابنێیت‪ ،‬ئەمە بۆ هەمو زیندانیەکهو هەردو جەستە بەپارچە ئاسنێکی داغکراو سەختە‬ ‫ئ���ەو مرۆڤان���ەی لێیە‪ ،‬ئەی ب���ۆ ئەوانەی رەگ���ەزە‪ ،‬لەتێبینیەکی س���ەر دیواری ئەو ی���ان خۆت دەس���تت بەتێزاب ی���ان رۆنی‬ ‫دەگەڕانەوەو لەس���ەر تیڤ���ی دەمیان خوار ژورەی دەبێ���ت خۆتی تێ���دا روتبکەیتەوە داغکراو بسوتێنی‪ ،‬ئەم تێکستەی سەرەوە‬ ‫دەک���ردەوە ئەوروپایان وەک بەهەش���ت‌و نوس���راوە‪ ،‬پێویستە خۆت روت بکەیتەوەو ناوەڕۆکی وتارێکم بو لەرۆژنامەی داگێنس‬ ‫مرۆڤەکانیان وەک فریشتە دەچواند ‪!...‬؟ ‪٢‬پۆلی���س س���ەیری پاش‌و پێش���ت بکات نیهێتەری بەناوبانگی سویدی باڵوبوەوەو‬ ‫گەر لەڕوانگەی زیندانەوە هەڵسەنگاندن گ���ەر ئەم���ە پێچەوانەی ئایی���ن‌و کلتوری زیاتر لە‪٢٥٠‬ه���ەزار ‪viewer‬ی هەبو تەنها‬ ‫لەس���ایتەکە جگ���ە لەخوێن���ەری رۆژنامە‬ ‫ب���ۆ کۆمەڵگ���ەی ئایرلەندی بک���ەی جگە ناوچەکەشت بێت‪.‬‬ ‫روتکردنەوەی بەزۆر دژی بنەماکانی مافی کاغەزەک���ە کە لەهەردوکی دابەزیبو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەکۆمەڵگەیەکی بەربەری‌و دواکەوتو هیچی‬ ‫مرۆڤە لەجاڕنامەی گەردونی مافی مرۆڤدا‪ ،‬هیچ گۆڕانێکی دروست نەکرد لەکۆمەڵگەی‬ ‫تر نین‪.‬‬ ‫دو شەوو سێ رۆژ لەزیندانی دبڵن بوم‪ ،‬بەاڵم ب���ەزۆر روتکردن���ەوە کاری رۆژانەیە سویدی‪ ،‬دواجار خۆیشمیان گەڕاندەوە بۆ‬ ‫نەمتوان���ی چرکەیەک بخەوم‪ ،‬س���ەرەڕای لەزیندانەکانی دانیمارک کە سەربەیەکێتی سوید!‬ ‫رۆژی کۆتای���ی لەزیندان���ی دانیم���ارک‬ ‫ئەوەی پەنجەرە لەژورەکانی زیندانەکەیان ئەوروپایەو ساڵی پار یەکەم واڵتی جیهان‬ ‫نی���ە‪ ،‬دەرگاکان هەم���وی پ���ۆاڵن ب���ەاڵم بو لەڕوی ش���ەفافیەت‌و رەچاوکردنی مافی مۆبای���ل‌و الپتۆپەکەی���ان ب���ۆ گێڕام���ەوە‬ ‫کە ب���ەر لەمانگێ���ک لێی���ان وەرگرتبوم‪،‬‬ ‫هاتوهاوارو بەلەقە لەدەرگادانی ئارەشێکان مرۆڤەوە!‬ ‫مرۆڤ ک���ە راس���تیەکان بەچاوی خۆی بەئۆتۆمبیلێکی پۆلیس رەوانەی س���نوری‬ ‫رێستی تێدا نیەو ماندو نابن‪.‬‬ ‫دەبینێ���ت‪ ،‬بەخۆی ئەڵێت رەنگە راس���تی س���ویدیان کردم‪ ،‬لەوێش���ەوە کارمەندانی‬ ‫لەهیچ ش���وێنێکی جیهان���دا بونی نەبێت‪ ،‬فەرمانگ���ەی کۆچب���ەران گەڕاندمیان���ەوە‬ ‫گەڕاندنەوە بۆ دانیمارک‬ ‫لەنیوە ش���ەوی سێیەم ش���ەو لەزیندانی رەنگە رێکخ���راوو س���ەنتەرو ناوەندەکانی بۆ مالم���ۆ‪ ،‬لەکاتژمی���ر‪١٢‬ی نیوەڕۆ تا‪٦‬ی‬ ‫گ���ەورەی دوبڵن هاتن بەدوام���دا‪ ،‬کاتژمێر هەڵس���ەگاندنی نێودەوڵەتی���ش بەرتی���ل ئێوارە چاوەڕوانبوم نۆبەم نەهات‪ ،‬رۆتینات‬ ‫‪١٢‬ب���و ب���ۆ دوای کاتژمێرێک گەیش���تینە وەرگرن‪ ،‬یان هەڵس���ەنگاندنەکەیان تێکەڵ لەسوید زۆر زیاترە لەهەرواڵتێکی دنیا کە‬ ‫فڕۆکەخانە لەناو هەمان قەفەزدا‪ ،‬کوڕێکی بەباکگراوندی سیاس���ی بوبێ! دەنا چۆن بینیوم���ە‪ ،‬نازانم بۆ راپۆرتەکانی چاودێری‬ ‫بەرازیل���ی‌و کوڕێکی میس���ریم لەگەڵ بو‪ ،‬واڵتێ���ک لەزیندانەکان���ی م���رۆڤ ب���ەزۆر شەفافیەت لەسەر سوید ئەو هەمو رۆتینە‬ ‫بەرازیلییەکە هەوڵی دابو بەڤیزای ساختەوە روتبکرێت���ەوە باش���ترین واڵت���ە بۆ مافی نابینن‪.‬‬ ‫دواتر بردمیان بۆ بەشی دەوامی شەوانە‬ ‫بۆ ئەمریکا بڕوات‪ ،‬میس���رییەکەش بە ‪ ID‬مرۆڤ؟‬ ‫تا کاتژمێ���ر‪٣‬ی ش���ەو چاوەڕوانبوم‪ ،‬لەو‬ ‫س���اختەی ئیتالییەوە هاتب���وە ئایرلەندە‪،‬‬ ‫لەژورێک���ی س���اردی فرۆکەخانەیان کردین زیندانی دەستبەسەری دەرەوەی کۆپنهاگن ماوانەی چاوەڕوان���ی هیچ خواردنێکت پێ‬ ‫دوای دو رۆژ لەدادگاییکردن���م ب���ەرەو نادرێ‌و هی���چ دوکان‌و مارکێتێکیش نزیکی‬ ‫تەنان���ەت پیاڵوەکانیش���یان لێوەرگرتین‪،‬‬

‫ئەو ش���وێنانە نیە تا خۆت شتێک بکڕیت‬ ‫گ���ەر پارەت پێ ب���ێ‪ ،‬چونکە هەندێ جار‬ ‫پارەش���ت پێ نی���ە‪ ،‬تێناگەم ئ���ەو هەمو‬ ‫ریکالمەی بۆ مافی م���رۆڤ هەیانە بۆ ئاوا‬ ‫بێ نرخانە سەیری مرۆڤ ئەکەن‪.‬‬ ‫لەئۆفیسی دوەم تا‪٣‬ی شەو نۆبەم هات‪،‬‬ ‫تەنه���ا ‪٣‬پەنابەر بوین‪ ،‬دو کارمەندی لێبو‪،‬‬ ‫هێندە لەسەرخۆ کار ئەکەن هەمو پێوەرێکی‬ ‫تێپەڕان���دوە‪ ،‬لەهەموی ناخۆش���تر بەو‪٣‬ی‬ ‫ش���ەوە پێیان وتم تۆ دەبێ لەس���ەرەتاوە‬ ‫دەس���تپێبکەیتەوە‪ ،‬ئەو‪١٠‬مانگەی پێشوت‬ ‫لەس���وید س���ڕدراوەتەوە‪ ،‬چونک���ە بەپێی‬ ‫یاس���اکانی س���وید ئەوکەس���ەی لەماوەی‬ ‫چاوەڕوانیدا س���وید بەجێبێڵێت بۆ ماوەی‬ ‫‪٣‬رۆژو دوات���ر بگەڕێت���ەوە‪ ،‬هەمو ماوەی‬ ‫چاوەڕوانیەکەی پێشوی لەسوید ئەفەوتێ‪،‬‬ ‫کێش���ەکە ئەوەیە تۆ کاتێک پەنابەری ئەم‬ ‫یاس���انە هەمویت نەبیستوە‪ ،‬کەس نایەت‬ ‫ب���ۆت رون بکاتەوە‪ ،‬دواجار بەو ش���ێوەیە‬ ‫لێرەش یاری بەتەم���ەن‌و رۆژە گرنگەکانی‬ ‫ژیانت ئەکرێت‌و ئەسوتێنرێت‪.‬‬ ‫لەکۆتاییدا‬ ‫ئ���ەم راپۆرتە ناس���اندنی ئەوروپا وەک‬ ‫دۆزەخ نیە‪ ،‬تەنها گێڕانەوەی حەقیقەتەکانە‬ ‫وەک خۆی‪ ،‬لێرە شتی جوان‌و باشیش هەیە‬ ‫بەاڵم ب���ۆ هاواڵتی خۆیان‪ ،‬ئەم راس���تییە‬ ‫تااڵنەش بۆ پەنابەر‪ ،‬هەمو ئەو زیندانانەی‬ ‫من بینیم ناوی کوردی وەک کاروان‌و رێبازو‬ ‫پێش���ەواو‪...‬هتد‪ ،‬بژی پێش���مەرگەو بژی‬ ‫کوردستان لەس���ەر دیوارەکانی نوسرابون‪،‬‬ ‫کەوات���ە بەرلەم���ن چەندی���ن ک���وردی تر‬ ‫لەوژورانەی زیندان بوە‪ ،‬ئەی بۆ کەس���ێک‬ ‫نەه���ات حەقیقەتەکانی ژیان���ی ئەورپامان‬ ‫وەک خ���ۆی پێ بڵێت‪ ،‬بڕوام وایە ئەوانەی‬ ‫بەئاس���انی مۆڵەتی مان���ەوەی ئەوروپایان‬ ‫وەرگرت���وە زیادەڕەوی دەکەن لەوەس���فی‬ ‫ئەوروپا‪ ،‬چونکە لەبنەڕەتدا کورد تاکێکی‬ ‫دوربوە لەخۆشگوزەرانی‪ ،‬ئەوانەشی توشی‬ ‫دەردەس���ەری‌و گرفتەکان���ی ژی���ان ئەبن‬ ‫لەئەوروپا خۆزگە ب���ەو دۆزەخەی پارتی‌و‬ ‫یەکێتی دەخوازن���ەوەو ئەم دۆخە خراپەی‬ ‫ئەوروپ���اش خزمەت���ی پارت���ی‌و یەکێتی‬ ‫دەکات‪.‬‬ ‫چونک���ە پەناب���ەری ک���ورد لەهەم���و‬ ‫پەنابەرێکی تر زیاتر هەست بەکەموکورتی‬ ‫دەکات‪ ،‬گ���ەر توش���ی کێش���ەیەک بی���ت‬ ‫قونسوڵێکت نیە داکۆکیت لێبکات‪ ،‬چونکە‬ ‫واڵتت نیە‪ ،‬لەژوری چاوەڕوانی دادگای کۆپن‬ ‫هاگندا‪ ،‬هەڤاڵێکی کرمانجی باکورم لەگەڵ‬ ‫ب���و‪ ،‬وتی "کوردۆ مەگ���ەر بێ دایکی لەبێ‬ ‫واڵتی سەختتربێت"‪ ،‬ئەمە هەمو دەردی بێ‬ ‫واڵتیە ئێمەی ئاوا ئاوارەکردوە‪ ،‬قس���ەکانی‬ ‫ت���ەواو نەکرد پۆلیس���ێکی دادگا هات وتی‬ ‫قونسوڵی واڵتەکەتان ئاگەدار بکەین‪ ،‬بێن‬ ‫هاوکاریتان بک���ەن‌و پارێزەرتان بۆ بگرن‪،‬‬ ‫م���ن وتم نەخێر‪ ،‬وتی بۆ؟ وتم قونس���وڵی‬ ‫عێراق بەدڵنیاییەوە عەرەبی عێراقی لێیە‪،‬‬ ‫ئەوان رقی���ان لەئێمەیە وەک کورد گەربێن‬ ‫کارەکەم ب���ۆ ئاڵۆزتر دەک���ەن‌و هاوکاریم‬ ‫ناک���ەن‪ ،‬کرمانجەک���ەش وتی قونس���وڵی‬ ‫واڵتەک���ەی منیش تورکن گ���ەر بێن رەنگە‬ ‫بمکوژن‪ ،‬هاوکاریم ناکەن‪ ،‬بەدەس���ت خۆم‬ ‫نەبو گریانم پێ رانەگیرا لەهەمو س���اتێکی‬ ‫ژیان زیاتر دڵپڕبوم بەو قسانە‪.‬‬

‫هەمو ئەو زیندانانەی‬ ‫من بینیم ناوی‬ ‫کوردی وەک‬ ‫کاروان‌و رێبازو‬ ‫پێشەواو‪...‬هتد‪،‬‬ ‫بژی پێشمەرگەو‬ ‫بژی کوردستان‬ ‫لەسەر دیوارەکانی‬ ‫نوسرابون‪،‬‬

‫کتێب‬

‫)‪ )550‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/1‬‬

‫ئا به‌م شێوه‌یه‌ جۆرناڵیسته‌كان درۆ ده‌كه‌ن!‬ ‫ئا‪ :‬به‌ڕێز عه‌باس‬ ‫زۆر جار ده‌وترێت مێژونوسه‌كان درۆ‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬یان ئه‌وه‌ی سیاسه‌تمه‌داری‬ ‫پێ ده‌ناسرێته‌وه‌ درۆیه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ئه‌ده‌بیش هیچ نییه‌ جگه‌ له‌درۆ!‬ ‫رۆژنامه‌و رۆژنامه‌نوسیش به‌ده‌رنییه‌‬ ‫له‌م تۆمه‌تانه‌و زۆرجار درۆو دونیای‬ ‫رۆژنامه‌نوسی وه‌ك دو دیوی یه‌ك دراو‬ ‫وێنا ده‌كرێت! ئه‌مه‌ش له‌ده‌رئه‌نجامی‬ ‫ئه‌و هه‌واڵ‌و روداوانه‌وه‌ دێت كه‌ میدیا‬ ‫وه‌ك خۆی روداوه‌كان ناگوێزێته‌وه‌و‬ ‫ده‌یانشێوێنێت بۆ فریودانی خوێنه‌رو‬ ‫بیسه‌رو بینه‌ر یان الیه‌نگیری‬ ‫پێوه‌دیاره‌‪ ،‬به‌مه‌ش متمانه‌ی‬ ‫راسته‌قینه‌ی خۆی له‌ده‌ست ده‌دات‪.‬‬ ‫كتێبی"ئا به‌م شێوه‌یه‌ جۆرناڵیسته‌كان‬ ‫درۆ ده‌كه‌ن" له‌نوس���ینی پرۆفیس���ۆر‬ ‫"ئه‌لیزابێ���ت نۆیله‌نۆیم���ان"ه‌و "قوباد‬ ‫ره‌س���وڵ" له‌ئه‌ڵمانییه‌وه‌ وه‌ریگێڕاوه‌و‬ ‫له‌الی���ه‌ن" ده‌زگای چ���اپ‌و په‌خش���ی‬ ‫سه‌رده‌م"ه‌وه‌ چاپ و باڵوكراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫كتێبه‌ له‌و كتێبانه‌یه‌ كه‌ په‌رده‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫هه‌ندێك روداوو راس���تی هه‌ڵده‌ماڵێت‪،‬‬ ‫ك���ه‌ رۆژنامه‌و رۆژنامه‌نوس���ه‌كان وه‌ك‬ ‫حه‌قیقه‌ت بۆ خوێنه‌ر باس���یان كردوه‌‬ ‫كه‌چ���ی له‌بنه‌مادا درۆب���وه‌و ده‌یه‌وێت‬ ‫پێمان بڵێ���ت له‌كات���ی خوێندنه‌وه‌ی‬ ‫رۆژنام���ه‌دا وریاب���ن‌و هه‌م���و رۆژنامه‌و‬ ‫رۆژنامه‌نوس���ێكیش وه‌ك یه‌ك جێگای‬ ‫متمانه‌ نین‌!‬ ‫واقیع‌و میدیا‬ ‫پرۆفیس���ۆر"ئه‌لیزابێت نۆیله‌نۆیمان"‬ ‫سه‌ره‌تای كتێبه‌كه‌ی به‌دێڕێكی گرنگ‌و‬ ‫مانادار ده‌س���ت پێده‌كات‌و ده‌نوسێت‪:‬‬ ‫"ئه‌وه‌ی ئه‌مڕۆ له‌مێش���كی مرۆڤه‌كاندا‬ ‫ده‌یبینیت‪ ،‬ئه‌وه‌ زۆرجار هیچی دی واقیع‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو واقیعێكی له‌الیه‌ن میدیاوه‌‬ ‫دروستكراوو به‌رهه‌مهێنراوه‌" له‌م ده‌ق‌و‬ ‫دێڕه‌وه‌" نۆیم���ان" ده‌یه‌وێت كاریگه‌ری‬ ‫میدیام���ان ب���ۆ رونبكات���ه‌وه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌وانیتر‪ ،‬به‌جۆرێك ئه‌م كاریگه‌رییه‌مان‬ ‫بۆب���اس ده‌كات‌و ئاماژه‌ی پێده‌كات كه‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی میدیا به‌هاواڵت���ی ده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫دی���اره‌ چ نوس���راوو بینراو‌و بیس���راو‬

‫بێ���ت ئه‌وه‌ واقیع نیی���ه‌ وه‌ك خۆی كه‌‬ ‫میدیا روداو‌و هه‌واڵه‌كانی له‌سه‌ر بنیات‬ ‫ده‌نێت‌و ده‌یگه‌یه‌نێ���ت به‌وانیتر‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ئه‌وه‌ واقیعێكه‌ میدی���ا ده‌یه‌وێت خۆی‬ ‫دروس���تی بكات‌و قه‌ناعه‌ت‌و بڕوای به‌و‬ ‫واقیعه‌ نییه‌ كه‌ هه‌یه‌‪ ،‬قه‌ناعه‌ت‌و بڕوای‬ ‫به‌واقیعێكه‌ كه‌ میدیاكه‌ خۆی ده‌یه‌وێت!‬ ‫"نۆیمان" ده‌نوسێت "چاپه‌مه‌نی‌و رادیۆو‬ ‫ته‌له‌فزیۆن چوارچێ���وه‌ی دونیایه‌كمان‬ ‫بۆ دیاری ده‌كه‌ن كه‌ خۆیان دروس���تی‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ئێم���ه‌ له‌دونیایه‌ك���ی میدیادا‬ ‫ده‌ژین ك���ه‌ وه‌كو حه‌قیقه‌ت س���ه‌یری‬ ‫ده‌كه‌ین‪ ،‬به‌ته‌نها ئه‌وه‌ی ئه‌و میدیاكاره‌‬ ‫نه‌ناسراوانه‌ به‌گرنگ‪ ،‬خۆش‪ ،‬جێی گومان‬ ‫یاخود سه‌یرو سه‌مه‌ره‌یان ده‌زانن‪ ،‬ته‌نها‬ ‫ئه‌وانه‌ ده‌بێ روبده‌ن‪ ،‬ئه‌و بابه‌تانه‌ی كه‌‬ ‫ئه‌وان "به‌رزیان ده‌كه‌نه‌وه‌" ده‌بنه‌ هۆی‬ ‫گۆڕان���ی وه‌عی‪ .‬ئ���ه‌و بیروڕایانه‌ی كه‌‬ ‫ئه‌وان ده‌یانچرپێنن‪ ،‬ئه‌و ترس‌و له‌رزانه‌ی‬ ‫ك���ه‌ ئه‌وان ده‌یانگه‌ش���ێننه‌وه‌‪ ،‬رێڕه‌وی‬ ‫سیاس���ه‌ت دیاری ده‌كه‌ن‪ ،‬زۆر ده‌مێكه‌‬ ‫ه���ه‌واڵ ده‌رباره‌ی واقی���ع ناگه‌یه‌نرێت‪،‬‬ ‫به‌ڵكو به‌هه‌واڵگه‌یاندن واقیع دروس���ت‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ سیاسه‌تیش‬ ‫به‌پێ���ی داواكاری���ی میدیا پێش���كه‌ش‬ ‫ده‌كرێت!‬ ‫كورته‌ مێژویه‌ك له‌درۆ!‬ ‫هه‌ن���دێ هه‌واڵ‌و ب���اس‌و روداو هه‌ی ‌ه‬ ‫ك���ه‌ له‌مێ���ژودا رویان���داوه‌‪ ،‬دواتر كه‌‬ ‫گواس���تراوه‌ته‌وه‌ س���ه‌ر په‌ڕه‌ی كاغه‌ز‬ ‫روداوه‌ك���ه‌ وه‌ك خۆی نه‌گوێزراوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫یان له‌بنه‌مادا ئه‌و روداوه‌ روی نه‌داوه‌و‬ ‫دروس���تكراوه‌ یان قسه‌ به‌ناوی پاشای‬ ‫واڵتێكه‌وه‌ ك���راوه‌و كه‌چ���ی له‌بنه‌مادا‬ ‫پاش���اش قس���ه‌ی وای نه‌ك���ردوه‌و‬ ‫رۆژنامه‌نوسه‌كانیش زۆرجار ئه‌و هه‌واڵ‌و‬ ‫روداوانه‌یان وه‌ك حه‌قیقه‌ت گواستۆته‌وه‌‬ ‫بۆ ڕۆژنامه‌كانیان! نوس���ه‌ری كتێبه‌كه‌‬ ‫هه‌ندێك درۆی مێژوییمان بۆ ده‌گێڕێته‌وه‌‬ ‫كه‌ به‌ئێستاشه‌وه‌ وه‌ك حه‌قیقه‌ت باس‬ ‫ده‌كرێن‌و بوه‌ به‌هوشیارییه‌كی ناڕاست‪،‬‬ ‫بۆ راستكردنه‌وه‌ی ئه‌و درۆیانه‌"نۆیمان"‬ ‫پشت به‌س���ه‌رچاوه‌ی نوێ ده‌به‌ستێت‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش بۆئ���ه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ ئه‌وه‌نده‌‬ ‫ئه‌م درۆیانه‌ دوب���اره‌ بونه‌ته‌وه‌ تا بون‬ ‫به‌هه‌قیقه‌ت الی ئه‌وانیترو چه‌ندان نه‌وه‌‬

‫له‌كاتی‬ ‫خوێندنه‌وه‌ی‬ ‫رۆژنامه‌دا وریابن‌و‬ ‫هه‌مو رۆژنامه‌و‬ ‫رۆژنامه‌نوسێكیش‬ ‫وه‌ك یه‌ك جێگای‬ ‫متمانه‌ نین‌!‬

‫درۆیان وه‌ك حه‌قیقه‌ت بۆ باس���كراوه‌!‬ ‫چه‌ندان سه‌ده‌و س���اڵه‌ باس ده‌كرێن‌و‬ ‫ده‌ڵێن كاتێك"ناپلی���ۆن پۆناپه‌رت" كه‌‬ ‫ساڵی ‪ 1812‬هێرشی كرده‌ سه‌ر روسیای‬ ‫قه‌یسه‌ری‪ ،‬شكستی سوپاكه‌ی ناپلیۆن‬ ‫له‌و ش���ه‌ڕه‌دا ئه‌وه‌ی به‌ئێمه‌ گه‌یشتوه‌و‬ ‫باس���كراوه‌ هۆكاره‌كه‌ی گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ بۆ‬ ‫س���ه‌رماو س���ۆڵه‌یه‌كی زۆری روسیای‬ ‫قه‌یس���ه‌ری‌و ئه‌مه‌ش وای له‌س���وپای‬ ‫ناپلیۆن كردوه‌ به‌رگه‌ی ئه‌و س���ه‌رمایه‌‬ ‫نه‌گرن‌و بكشێنه‌وه‌و به‌مه‌ش شكسته‌كه‌‬ ‫خراوه‌ته‌ ئه‌س���تۆی ئه‌وانیترو ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫خۆی���ان! به‌اڵم گێڕه‌ره‌وان���ی روداوه‌كه‌‬

‫ریکالم‬

‫‪Sinoma Industry & Trade‬‬

‫ ‬

‫ ‪+ , , , #& - ,‬ه‌ره ه‌مهێنان ‌ی‬ ‫‪ -1‬توانا ‌ی سااڵنه‌ ‌ی به‌كاربردن ‌ی (‪ ) 15000‬ته‌ن په‌یكه‌ر ‌ی ئاسنی جۆراوجۆره‌‪ ،‬و‌ه دروستكردن‌و ب‬ ‫ جێگیركردن ‌ی‬ ‫ و‌ه دانان‌و‬ ‫دروستكردن‪،‬‬ ‫‌ندازیار ‌ی ‪،‬‬ ‫ ه‌ ‌ی ئه‬ ‫جوانترین نه‌خش‬ ‫بەباشتری‬ ‫

ئاسنی‌‌و پۆاڵ‬ ‫كار ‌ی په‌یكه‌ر ‌ی‬ ‫ ‪ -‬‬ ‫ ‬ ‫ن‌و ‪. /‬‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ‪

0 -

-‬ه‌كو پڕۆژه‌ ‌ی‬ ‫به‌رهه‌مه‌ك���ه‌‌و هه‌مو خزمه‌تێك دوا ‌ی فرۆش���تنی‌ بۆ هه‌مو كارێك ‌ی پیشه‌س���ازی‌‌و پ���ڕۆژه‌ ‌ی و‬ ‫بیناو پڕۆژه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ جۆر‌ه‬ ‫ ‪ .‬هه‌مو‬ ‫ ه‌نتۆ‪ ،‬و‌ه‬ ‫ ‪‌ ,‬ی چیم‬ ‫ ه‌وت‪ ،‬كارگه‌‬ ‫ پااڵوگه‌ ‌ی ن‬ ‫ ‌با ‪،‬‬ ‫ ‪ -‬كاره‬ ‫

‪2‬وزه‌ ‌ی‬ ‫‌رهه‌مهێنان ‌ی‬ ‫(كارگه‌ ‌ی به‬ ‫ ‪ 1‬‬ ‫ ‬ ‫ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ ‌ی مه‌ده‌ن ‌ی ‪.‬‬ ‫ * ‬ ‫

‪

3

2 2‬‬

‫ ه‌رزكردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫‌كو‪ :‬ئامێر ‌ی ب‬ ‫ ‪ 4‬چینی‌‪ ،‬وه‬ ‫‌نێدێك لەبه‌رهه‌م ‌ی‬ ‫ هه‬ ‫‌كردن ‌ی‬ ‫هاورده‬ ‫‌كردن‌و‬ ‫‌‪:‬كار ‌ی هه‌نارده‬ ‫‪ -2‬بازرگان ‌ی گشت‬ ‫

‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ی ‬ ‫ ‬ ‫خه‌بات ‌ه ‪ ،‬و‌ه هه‌روه‌ها هه‌ر شتێك ك ‌ه داوابكرێت لەالیه‌ن بازرگانان‌و كڕیارانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ ‪

3 . -

, , 2‬‬

‫ ‪

3‬هه ‌یه‌‪ .‬‬ ‫ ه‌ولێر لقمان‬ ‫

ی‌‌و ه‬ ‫ ‪ : )MANTA(2‬لەهه‌ردو شار ‌ی سلێمان‬ ‫ بۆ ماركه‌ ‌ی‬ ‫ سوره‌یا‬ ‫‪ -3‬كار ‌ی ڕوناكی‌‌و‬ ‫ * ‪ , , - ,‬‬ ‫ ‬ ‫‪ -4‬كار ‌ی گواس���تنه‌وه‌و لۆجس���تیك بەش���ێواز ‌ی ( ‪ : ) LCL‬كار ‌ی گواس���تنه‌وه‌ ‌ی كه‌لوپه‌ل هه‌مو مانگێك‬ ‫بەهاوبه‌ش ‌ی له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێكدا لەواڵتی‌ چینه‌و‌ه بۆ ته‌واو ‌ی كوردستان‪.‬‬

‫ ‬

‫ ‬

‫ ‬

‫ئه‌وه‌یان پشتگوێ خستوه‌ یان بابڵێین‬ ‫فه‌ڕه‌نس���ییه‌كان ئه‌وه‌یان به‌مه‌به‌س���ت‬ ‫ش���اردۆته‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ به‌ش���ێكی گرنگی‬ ‫شكس���ته‌كه‌ی ناپلیۆن ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ‬ ‫باڵوبونه‌وه‌ی نه‌خۆش���ی ئاوڵ���ه‌ له‌ناو‬ ‫سوپاكه‌ی‌و پێش گه‌یشتنیان به‌ڕوسیا‪،‬‬ ‫ك���ه‌ به‌هۆی ئ���ه‌و نه‌خۆش���ییه‌وه‌ زیاد‬ ‫له‌نیوه‌ی س���وپاكه‌ی م���ردون! ئه‌مه‌ش‬ ‫به‌هۆی ئه‌وه‌ی بڕی ئاوی پاكی یه‌ده‌ك‬ ‫ته‌واوده‌بێ���ت‌و ئی���دی ئ���اوی پیس بۆ‬ ‫خواردنه‌وه‌و چێش���تلێنان‌و شوش���تن‬ ‫به‌كارده‌هێنرێ‪ .‬هه‌روه‌ها روداوی قه‌اڵی‬ ‫"باستیل"ی س���اڵی ‪1789‬ی شۆڕشی‬

‫فه‌ڕه‌نس���ی‪ ،‬له‌كتێب���ه‌ مێژویی���ه‌كان‬ ‫واباس ده‌ك���رێ كه‌ هاونیش���تمانیانی‬ ‫فه‌ڕه‌نسی هێرشیان كردوه‌ته‌ سه‌ر ئه‌و‬ ‫قه‌اڵیه‌و دوای شه‌ڕوش���ۆر ئازاد كراوه‌‪،‬‬ ‫ئێس���تاش وه‌ك س���ومبوڵی ئ���ازادی‌و‬ ‫رزگاری ل���ه‌‪7/14‬ی هه‌موس���اڵێك‬ ‫ی���ادی ده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬كه‌چی له‌ڕاس���تیدا‬ ‫باس���تیل هێرش���ی نه‌كرایه‌ س���ه‌رو بێ‬ ‫هیچ به‌رگرییه‌ك ده‌ستی به‌سه‌رداگیراو‬ ‫ش���ه‌ڕێكی ئه‌وت���ۆش روی ن���ه‌داوه‌!‬ ‫"نۆیمان" ده‌ڵێت پادش���ای فه‌ڕه‌نسی "‬ ‫لویسی چوارده‌هه‌م" هه‌رگیز نه‌یگوتوه‌"‬ ‫ده‌وڵه‌ت منم"‪"،‬سوێنده‌كه‌ی هیپۆكرات"‬

‫‪17‬‬

‫زۆر پاش���تر داهێن���راوه‌!‪" ،‬گۆت���ه‌"‬ ‫له‌سێپته‌مبه‌ری ساڵی ‪1792‬دا له‌فالمی‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر سوپایه‌كی پروسی رایكردو‬ ‫له‌به‌رده‌م فه‌ڕه‌نس���ییه‌ شۆڕشگێڕه‌كاندا‬ ‫هه‌رگیز نه‌یگوتوه‌"لێ���ره‌وه‌و له‌ئه‌مڕۆوه‌‬ ‫س���ه‌رده‌مێكی ت���ازه‌ی مێ���ژوی دونیا‬ ‫ده‌س���ت پێده‌كات‪ ،‬كه‌ ئێ���وه‌ ده‌توانن‬ ‫بڵێ���ن به‌ش���داربون تیای���دا"‪ ،‬به‌ڵك���و‬ ‫گوتویه‌تی "رۆژی ‪20‬ی س���ێپته‌مبه‌ری‬ ‫‪ 1792‬ش���ێوه‌یه‌كی دیكه‌ی دا به‌دونیا‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ گرنگترین رۆژی س���ه‌ده‌یه‌"‪ ،‬ئه‌و‬ ‫شێره‌ به‌ردینه‌ مه‌زنه‌ به‌سه‌ری مرۆڤه‌وه‌‬ ‫نزیك هه‌ره‌م���ه‌كان كه‌ به‌س���فینكس"‬ ‫ئه‌بوله���ول" ناس���راوه‌‪ ،‬لوت���ی به‌هۆی‬ ‫كاریگه‌ری سروش���ته‌و‌ه لێ نه‌بوه‌ته‌وه‌‬ ‫وه‌ك���و هه‌میش���ه‌ ده‌نوس���رێت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ئه‌وانه‌ زۆر زیاتر س���ه‌ربازه‌ توركه‌كان‬ ‫بون كه‌ له‌س���ه‌ده‌ی نۆزده‌دا كردبویانه‌‬ ‫نیشانه‌ی راهێنان بۆ تۆپه‌كانیان!‬ ‫میدیاو دروستكردنی هه‌واڵی درۆ!‬ ‫نوس���ه‌ر ده‌رب���اره‌ی درۆ له‌میدی���ادا‬ ‫ده‌نوس���ێت "ئه‌گه‌ر مرۆڤ له‌سه‌ده‌كانی‬ ‫پێش���ودا ته‌نه���ا لێره‌ول���ه‌وێ توش���ی‬ ‫ئه‌فسانه‌ی ناو میدیا بوبێت‪ ،‬ئه‌وا ئێستا‬ ‫له‌س���ه‌رده‌می ماس كۆمیونیكه‌یش���ندا‬ ‫كه‌ تیای���دا له‌دونیادا به‌ده‌ی���ان هه‌زار‬ ‫رۆژنام���ه‌و گۆڤارو ته‌له‌فزی���ۆن له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌ك���دی پێش���بڕكێ ده‌ك���ه‌ن‌و هه‌وڵی‬ ‫به‌ده‌س���تهێنانی هه‌واڵی تازه‌ ده‌ده‌ن‪،‬‬ ‫مرۆڤ توش���ی پشكوتن‌و بوژانه‌وه‌یه‌كی‬ ‫ت���ازه‌ی ئ���ه‌و درۆیانه‌ ده‌بێ���ت"‪ .‬هه‌ر‬ ‫له‌گه‌ڵ س���ه‌رهه‌ڵدان‌و بره‌و په‌یداكردنی‬ ‫رۆژنام���ه‌ی رۆژانه‌و له‌هه‌مان كاتیش���دا‬ ‫گۆڕانی له‌س���ه‌رخۆی سوپای پیشه‌یی‌و‬ ‫مش���ورخواردنی‬ ‫به‌كرێگیراوان���دا‪،‬‬ ‫رۆژنامه‌گه‌رییان���ه‌ی جه‌م���اوه‌ر له‌كاتی‬ ‫جه‌نگه‌كان���دا هه‌میش��� ‌ه گرنگی زیاتری‬ ‫وه‌رگرت‪ ،‬نمونه‌یه‌كی جوان‌و په‌یوه‌ندیدار‬ ‫ب���ه‌م بابه‌ت���ه‌وه‌ بریتیی���ه‌ له‌"جه‌نگی‬ ‫ق���ه‌رم ‪ "1856-1853‬هه‌رله‌و كاته‌ش‬ ‫پیشه‌ی" نوێنه‌ری رۆژنامه‌وانی جه‌نگی"‬ ‫داهێنرا‪ ،‬جه‌نگی قه‌رم یه‌كه‌مین جه‌نگی‬ ‫چاپه‌مه‌نیی سه‌رده‌می تازه‌ بو‪،‬‬

‫»» ‪19‬‬ ‫ریکالم‬

‫‪16‬‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫"به‌هۆی‌ بێباكی‌ ئه‌م ده‌سه‌اڵت ‌ه له‌داخوازی‌ مامۆستایان‪،‬‬ ‫ده‌ستم له‌كاركێشاوه‌ته‌وه‌"‬

‫"ناكرێت به‌ڕێوه‌به‌ر بایكۆتی‌ كردبێت له‌كاتێكدا رۆژانه‌ كاری‌ ئیداری‌ بكات‌و وه‌اڵمی‌ نوسراوه‌كانی‌ په‌روه‌رده‌ بداته‌وه‌"‬

‫‪ 45‬رۆژه‌ ده‌رگای‌ قوتابخانه‌كان‬ ‫له‌سنوری‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌‌و هه‌ڵه‌بج ‌ه‬ ‫نه‌كراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬مامۆستایان‌و به‌رپرسانی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌یی‌ زیاتر له‌كارتێك‬ ‫به‌كارده‌هێنن‪ ،‬هه‌ندێك بۆ كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌رگای‌ قوتابخانه‌كان‌و هه‌ندێكیش‬ ‫بۆ به‌رده‌وامیدان به‌بایكۆتكردنی‌‬ ‫ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن‪.‬‬

‫ئینتیمای‌ سیاسی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان‬ ‫بابه‌تێكه‌و‌ موچه‌و‬ ‫قوتی‌ خه‌ڵكیش‬ ‫بابه‌تێكی‌ تره‌‬ ‫خۆپیشاندانی مامۆستایان لەسلێمانی ـ ئەرشیف‬ ‫به‌رامبه‌ر ده‌سه‌اڵت كاردانه‌وه‌م هه‌بوه‌"‪ .‬بدات���ه‌وه‌‪ ،‬له‌كاتێك���دا ده‌ڵێ���ت ئێمه‌‬ ‫عوم���ه‌ر عوس���مان ك���ه‌ له‌س���اڵی‌ بایكۆتمان كردوه‌‪ ،‬بۆ فشارخستنه‌ سه‌ر‬ ‫‪1998‬دامه‌زراوه‌و له‌س���اڵی‌ ‪1999‬بوه‌ت ‌ه ده‌سه‌اڵت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان��� ‌‬ ‫پێش���تریش‬ ‫یاریده‌ده‌رو ل���ه‌‪ 2002‬ده‌بێته‌ به‌ڕێوه‌به‌ر‬ ‫ی گه‌رمی���ان كۆبونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌م���ان قوتابخانه‌ ت���ا ‪ 2016-10-26‬پ���ه‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫مۆری‌ قوتابخانه‌ی‌ راده‌ستی‌ به‌ڕێوبه‌ری‌ له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ پێش���كه‌وت ئیبراهی���م‬ ‫ی هاوكاری‌ تێكه‌ڵ‬ ‫ی ئاماده‌ی ‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ كردوه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی راگه‌یاند "‪75‬‬ ‫باوه‌ڕی‌ وایه‌ "زۆرب���ه‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان له‌گه‌رمی���ان به‌ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫حزبین" ب���ه‌اڵم داوایان لێ���ده‌كات "بۆ به‌ڕێوه‌به‌ر ل ‌ه كۆبونه‌وه‌كه‌دا به‌شداربون‌و‬ ‫ی‬ ‫دڵسۆزی‌ خۆیان بۆ پاڵپشتی‌ داخوازی‌ ‪ 25‬به‌ڕێوه‌به‌ریش به‌ته‌له‌فون پشتگیر ‌‬ ‫مامۆس���تایان ئه‌م رێگه‌ مه‌ده‌نیه‌ بگرنه‌ خۆی���ان ده‌ربڕیوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر پێویس���ت‬ ‫ب���ه‌ر‪ ،‬ناكرێ���ت به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر بایكۆتی‌ بكات ده‌س���تله‌كار ده‌كێشینه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫كردبێت یان هه‌وڵی‌ راگه‌یاندنی‌ بایكۆت نه‌مان خس���ته‌ ده‌نگدانه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌رێك ‌‬ ‫ی فش���ار دروس���تكردندا‬ ‫ب���دات له‌كاتێكدا رۆژان���ه‌ كاری‌ ئیداری‌ كراوه‌یه‌ له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫بكات‌و وه‌اڵمی‌ نوسراوه‌كانی‌ په‌روه‌رده‌ ك ‌ه تائێس���تا نه‌كراو‌ه ده‌كرێت بابه‌ت ‌‬

‫ی ده‌ڵێت‬ ‫ی به‌رده‌وام بو له‌س���ه‌ر وته‌كان ‌‬ ‫ده‌ستله‌كاركێش���انه‌وه‌ به‌ی���ه‌ك ده‌نگ ‌‬ ‫ی سیاس���ی‌ به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان‬ ‫باس���ی‌ لێو‌ه بكه‌ین‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێس���تادا "ئینتیم���ا ‌‬ ‫ی خه‌ڵكیش‬ ‫ی كارێكی‌ پێویسته‌و بابه‌تێك���ه‌و موچه‌و قوت��� ‌‬ ‫بایكۆت‌و یه‌كده‌نگ ‌‬ ‫بابه‌تێك���ی‌ ت���ره‌ بۆی��� ‌ه له‌ئێس���تادا‬ ‫جه‌ختمان لێكردۆته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ێ‬ ‫ی ده‌رگای‌ قوتابخانه‌كان به‌ڕێوه‌به‌ر مامۆستایه‌و مامۆستاش ب ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی موچه‌یه‌و ژیانی‌ وه‌س���تاوه‌‪ ،‬هه‌ندێكیان‬ ‫ی ئیدار ‌‬ ‫نه‌كراوه‌ت���ه‌و‌ه به‌اڵم س���تاف ‌‬ ‫ی تریشیان بون‬ ‫ی ده‌كه‌ن هه‌ندێك ‌‬ ‫به‌شێك له‌قوتابخانه‌كان رۆژانی‌‪1‬شه‌ممه‌و كاسب ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌سێكی‌ پاره‌دار ‌‬ ‫‪4‬ش���ه‌ممان ده‌وام ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌وباره‌یه‌و‌ه به‌شاگرد له‌دوكان ‌‬ ‫پێش���كه‌وت ئیبراهی���م ده‌ڵێ���ت "هه‌ر نه‌خوێنده‌وار بۆی ‌ه هه‌موان یه‌ك ده‌نگین‬ ‫ی ئه‌گه‌ر لێره‌وله‌وێش ئینتیما مابێت هه‌ر‬ ‫ی به‌س���اڵ ‌‬ ‫ی په‌یوه‌ند ‌‬ ‫كارێك���ی‌ ئیدار ‌‬ ‫ی رابردو به‌ڕێوه‌به‌رێ���ك بكه‌وێته‌ ژێر فش���اره‌و‌ه‬ ‫‪2016-2015‬هه‌بێت واته‌ س���اڵ ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی ده‌س���ت ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی ئ���ه‌وه‌ به‌په‌نجه‌ ‌‬ ‫ئاس���اییه‌ ب���ه‌اڵم بۆ س���اڵی‌ خوێندن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌كرێت‌و ئه‌بێت ‌ه نمونه‌یه‌ك بۆ هاندان ‌‬ ‫ی ئی���دار ‌‬ ‫‪ 2017-2016‬هی���چ كارێك��� ‌‬ ‫ی خه‌ڵك‪،‬‬ ‫زیاتری‌ حكومه‌ت له‌برسیكردن ‌‬ ‫ئه‌نجام نه‌دراوه‌"‪.‬‬ ‫ی به‌هیوام خۆیان به‌دوربگرن"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ ئاماده‌ی���ی‌ ه���اوكار ‌‬

‫به‌شدار ‌ی خوێندكاران له‌خوله‌كانی‌ به‌هێزكردن‌و‬ ‫وان ‌ه ‌ی تایبه‌ت كه‌میكردوه‌‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌‬ ‫زۆرن ئه‌و سه‌نته‌رو په‌یمانگایانه‌ی‌‬ ‫كه‌خولی‌ به‌هێزكردن بۆ وانه‌كانی‌‬ ‫پۆلی‌ دوانزده‌ ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌ به‌راورد به‌سااڵنی‌ رابردو ژماره‌ی‌‬ ‫ئه‌و خوێندكارانه‌ی‌ رو له‌و جێگایانه‌‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌من‪ ،‬خاوه‌نی‌ یه‌كێك‬ ‫له‌و په‌یمانگایانه‌ قه‌یرانی‌ دارایی‌‌و‬ ‫نه‌كردنه‌وه‌ی‌ ده‌رگای‌ قوتابخانه‌كان‬ ‫به‌هۆكار دائه‌نێت‪.‬‬ ‫"خوێندكاران به‌راورد به‌ساڵی‌ رابردو‬ ‫كه‌متر به‌شداری‌ خوله‌كانی‌ به‌هێزكردن‬ ‫ده‌كه‌ن"‬ ‫خوێندكاران‌و قوتابیانی‌ پۆلی‌ دوانزده‌‬ ‫ب���ه‌ده‌ر له‌قوتابخانه‌ خولی‌ به‌هێزكردنی‌‬ ‫وانه‌كانی���ان وه‌رده‌گ���رن له‌س���ه‌نته‌رو‬ ‫په‌یمان���گاكان‪ ،‬له‌و جێگایان���ه‌ خولی‌‬ ‫هاوین���ه‌و زس���تانه‌ ده‌كرێته‌وه‌‪،‬هه‌ردی‌‬ ‫تاهیر‪ ،‬خاوه‌نی‌ په‌یمانگای‌ یاد باس���ی‌‬ ‫له‌وه‌ك���رد ژم���اره‌ی‌ ئ���ه‌و قوتاب���ی‌‌و‬ ‫ی كه‌ به‌ش���داری‌ خولی‌‬ ‫خوێندكاران���ه‌ ‌‬ ‫زستانه‌یان كردوه‌ له‌چاو هاویندا كه‌می‌‬ ‫كردوه‌‪ ،‬پێش���تر‪ 1800‬وانه‌م���ان هه‌بو‪،‬‬ ‫چونكه‌ قوتاب���ی‌ به‌هیوای‌ ئه‌وه‌ ده‌هات‬ ‫كه‌ هیچ كێش���ه‌یه‌كی‌ نیه‌و ئه‌خوێنێت‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم له‌خول���ی‌ زس���تانه‌ كه‌میكردوه‌‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ نازانێ‌ كه‌ ده‌وام ئه‌كرێت‬ ‫یا ن���ا‪ ،‬جگه‌ل���ه‌وه‌ش س���ااڵنی‌ رابردو‬ ‫خوێندكار پ���اش خوێندن���ی‌ وانه‌كانی‌‬ ‫له‌قوتابخانه‌ ئینجا ده‌یزانی‌ له‌چ وانه‌یه‌ك‬ ‫الوازه‌و دوات���ر بڕیاری‌ ده‌دا به‌ش���داری‌‬ ‫بكات‪ ،‬هه‌ر بۆنمونه‌ له‌خولی‌ هاوینه‌ ‪900‬‬ ‫قوتابیمان هه‌بو‪ ،‬له‌خولی‌ زستان ‌ه بو به‌‬ ‫‪ 400‬خوێندكار‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ بێهیوابون‬ ‫له‌خوێندن‌و زۆر نائومێدو بێزارن"‪.‬‬ ‫س���وركێو مس���ته‌فا له‌س���ه‌نته‌ری‌‬ ‫ئۆكسفۆرد به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند"به‌گشتی‌‬ ‫خوێندكاران كه‌متر به‌شداری‌ خوله‌كان‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم خولی‌ هاوینه‌ باش���تربو‬ ‫له‌زس���تانه‌‪،‬ئه‌وه‌ش به‌هۆی‌ خراپی‌ باری‌‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫تاكه‌ چاره‌سه‌ر‪،‬‬ ‫به‌رده‌وامیی‌‬ ‫ی خوێندنه‌‬ ‫بایكۆت ‌‬ ‫سه‌ریاس سه‌مین‬

‫ئا‪ :‬سروه‌ جه‌مال‬

‫له‌س���نوری‌ پارێ���زگای‌ س���لێمانی‌‌و‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌و هه‌ردو ئی���داره‌ی‌ گه‌رمیان‌و‬ ‫راپه‌ڕین ماوه‌ی‌ ‪ 45‬رۆژه‌ مامۆس���تایان‬ ‫به‌رده‌وام���ن له‌بایكۆتكردن‌و به‌ش���ێك‬ ‫له‌مامۆس���تایان‌و به‌رپرسانی‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫رێگه‌ی‌ جیاواز ده‌گرنه‌ به‌ر بۆ كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌رگای‌ قوتابخانه‌كان‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ریشدا‬ ‫هه‌ندێ���ك له‌به‌ڕێوبه‌ره‌كان هه‌ڕه‌ش���ه‌ی‌‬ ‫ده‌ست له‌كاركێشانه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬یه‌كێك‬ ‫ل���ه‌و به‌ڕێوه‌به‌رانه‌ی‌ كه‌ هه‌فته‌ی‌ رابردو‬ ‫ده‌ستله‌كاركێش���انه‌وه‌كه‌ی‌ پێشكه‌شی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫ك���رد‪ ،‬مامۆس���تا عوم���ه‌ر هه‌ڵه‌بجه‌یی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ قوتابخان���ه‌ی‌ هه‌رێ���ز‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند "ده‌س���تم له‌كار‬ ‫كێش���اوه‌ته‌وه‌ به‌ه���ۆی‌ بێباك���ی‌ ئه‌م‬ ‫ده‌س���ه‌اڵته‌ له‌داخوازی‌ مامۆس���تایان‌و‬ ‫له‌ناڕه‌زایه‌تی���ه‌كان‬ ‫به‌رده‌وام���م‬ ‫تابه‌ده‌ستگه‌یش���تنی‌ مافه‌كانم‪ ,‬بێباكم‬ ‫له‌ه���ه‌ر بڕیارێك ده‌یده‌ن م���ن رێگه‌ی‌‬ ‫مه‌ده‌نیم گرتۆته‌ب���ه‌ر بۆ داخوازییه‌كانم‬ ‫به‌پشتیوانی‌ مامۆستایانی‌ ناڕازی‌‪ ،‬رقم‬ ‫له‌كاری‌ ئیداری‌ نه‌ب���و یان بێ‌ وانه‌یی‌‪،‬‬ ‫خه‌باتی‌ مه‌ده‌نی‌ ئه‌كه‌م نه‌ك شكاندنی‌‬ ‫كه‌س���ایه‌تی‌ م‪.‬سۆران كه‌ براده‌رمه‌‪ ،‬من‬

‫ته‌خته سپی‬

‫ئابوری‌‌و نه‌بونی‌ ده‌وام"‪.‬‬ ‫ئه‌و كه‌ به‌رپرسی‌ كارگێڕییه‌ ئاگادار ‌‬ ‫ی‬ ‫دۆخی‌ خوێندكاره‌كانه‌ باس���ی‌ له‌وه‌كرد‬ ‫"ك���ه‌ خوێن���دكاران زۆر دودڵن‌و به‌س‬ ‫ناشكرێت نائومێد بكرێن چونكه‌ ئه‌وانه‌‬ ‫چه‌ند ساڵه‌ ده‌خوێنن بۆئه‌م ساڵیان"‪.‬‬ ‫"خوێندكار ێك بۆ وانه‌ی‌ تایبه‌تی‌‬ ‫فیزیا ‪ 35‬وه‌ره‌قه‌ ده‌دات"‬ ‫نرخ���ی‌ س���ه‌نته‌ره‌كان جیای���ه‌و‬ ‫هه‌ندێك بڕی‌ س���ه‌د یا سه‌دو ده‌ هه‌زار‬ ‫له‌خوێندكارێ���ك وه‌رده‌گ���رن‌و هه‌روه‌ها‬ ‫جارج���اره‌ش خول���ی‌ ب���ێ‌ به‌رامب���ه‌ر‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ وه‌ك س���وركێو مسته‌فا‬ ‫باس���ی‌ ده‌كات "ب���ۆ به‌ده‌مه‌وه‌هاتن���ی‌‬ ‫خوێندكار زۆباش���ه‌‪ ،‬بۆم���اوه‌ی‌ ‪ 10‬رۆژ‬ ‫خولێك���ی‌ ب���ێ‌ به‌رامبه‌رم���ان هه‌بوه‌و‬ ‫مانگی‌ ‪ 4‬یش خولێكی‌ تری‌ هه‌فته‌ییمان‬ ‫ده‌بێت"‪.‬‬ ‫هه‌ردی‌ تاهیر باس���ی‌ نرخی‌ وانه‌كان‬ ‫ده‌كات وتی‌ "مامۆس���تا هه‌یه‌ به‌ویژدانه‌‬ ‫به‌اڵم مامۆس���تاش هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ ڕێزمدا‬ ‫پ���اره‌ی‌ زۆر وه‌رئه‌گرێت ‪ ،‬كیمیا كه‌ ‪11‬‬ ‫به‌ن���دی‌ هه‌یه‌ زۆرترین پاره‌ وه‌رئه‌گرێت‬ ‫كه‌ ئه‌وه‌ش له‌مامۆستایه‌ك بۆ یه‌كێكی‌ تر‬ ‫جیاوازه‌‪ ،‬وانه‌ی‌ كوردی‌ كه‌ پڕۆگرامه‌كه‌‬ ‫كه‌مه‌پاره‌ی‌ كه‌مت���ر وه‌رئه‌گرێت ‪ ،‬گه‌ر‬ ‫‪ 8‬ك���ه‌س بن‌و له‌وانه‌ی‌ بیركاری‌‌و كیمیا‬ ‫بۆ هه‌ر یه‌كێ���ك ‪ 4‬وه‌ره‌قه‌ وه‌رئه‌گرێت‬ ‫یان ‪ 500‬ه���ه‌زار دین���ار وه‌رئه‌گرێت‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم كوردی‌ ‪200‬هه‌زار یان ‪ 300‬هه‌زار‬ ‫وه‌رئه‌گرێت‪،‬مامۆستامان هه‌یه‌ له‌مانگی‌‬ ‫‪ 6‬ده‌ستی‌ پێكردوه‌ تامانگی‌ ‪ 2‬به‌رده‌وام‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬خوێندكار هه‌یه‌ باری‌ مادی‌ الوازه‌‬ ‫بۆیه‌ مامۆستاكه‌ پاره‌ی‌ لێوه‌رناگرێت یان‬ ‫زۆر كه‌م‪ ،‬له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وه‌شدا له‌م رۆژانه‌دا‬ ‫خوێندكارێك هاته‌ په‌یمانگاكه‌مان باسی‌‬ ‫له‌وه‌كرد كه‌ به‌ته‌نها بۆ وانه‌ی‌ فیزیا ‪35‬‬ ‫وه‌ره‌قه‌ ده‌دات به‌مامۆستا تایبه‌ته‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫مامۆس���تاش هه‌ی���ه‌ له‌ماڵ���ه‌وه‌ وان���ه‌‬ ‫ده‌ڵێته‌وه‌ به‌گروپی‌‪ 10‬یان ‪ 8‬كه‌س���ی‌‌و‬ ‫له‌هه‌ریه‌كێكیان ملیۆنێك وه‌رئه‌گرێت"‪.‬‬

‫بۆ وانه‌كانی‌ بیركاری‌‬ ‫زانستی‌‌و فیزیا‬ ‫خوێندكاری‌ زۆر‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ند هه‌بوه‌‬ ‫به‌مامۆستای‌ وتوه‌‬ ‫به‌س وه‌ره‌ ماڵه‌وه‌‬ ‫ده‌رسم پێبڵێ‌ ئاماده‌م‬ ‫تا ‪ 50‬وه‌ره‌قه‌ بده‌م‬ ‫له‌په‌یمانگاكان���دا به‌ش���ێوه‌ی‌ گروپ ‌‬ ‫ی‬ ‫تایبه‌ت‌و خولی‌ به‌هێزكردن خوێندكاران‬ ‫وان���ه‌كان ده‌خوێن���ن‪ ،‬له‌خوله‌كان���دا‬ ‫خوێن���دكاره‌كان زۆرت���رن كه‌ ‪30-25‬‬ ‫خوێن���دكار ده‌بێت‪ ،‬بۆی���ه‌ پاره‌كه‌یان‬ ‫كه‌متره‌ به‌اڵم له‌گروپ ‪ 8‬خوێندكارن‌و‬ ‫به‌یه‌كه‌وه‌ پاره‌كه‌ ئه‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر له‌به‌دواداچونه‌كان���ی‌ ئاوێنه‌دا‬ ‫به‌په‌یوه‌ندی‌ كردن به‌چه‌ندین سه‌نته‌رو‬ ‫په‌یمان���گای‌ تره‌وه‌ ئه‌وه‌ رون بوه‌وه‌ كه‌‬ ‫خوێندكاران به‌راورد به‌س���ااڵنی‌ رابردو‬ ‫كه‌متر به‌شداری‌ خوله‌كان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫"بایكۆت زیانی‌ له‌مامۆستای‌‬ ‫تایبه‌تیش داوه‌"‬ ‫جگ���ه‌ له‌س���ه‌ردانی‌ س���ه‌نته‌ره‌كان‬ ‫سااڵنێكه‌ وانه‌ی‌ تایبه‌ت بوه‌ته‌ دیارده‌و‬

‫كه‌س���و كاری خوێن���دكاران ده‌یانه‌وێت‬ ‫مامۆستای‌ تایبه‌تیان هه‌بێت‌و باوه‌ڕیان‬ ‫وای���ه‌ "گ���ه‌ر نه‌بێ���ت ئ���ه‌وه‌ نه‌نگی‌‌و‬ ‫كه‌مییه‌"ئ���ه‌وه‌ وت���ه‌ی‌ ئه‌حم���ه‌ده‌ كه‌‬ ‫له‌پۆلی‌ ‪ 12‬یه‌و باوه‌ڕی‌ وایه‌ به‌ش���ێكی‌‬ ‫خول بینین‌و مامۆستا به‌كرێگرتن ته‌نها‬ ‫چاولێكه‌ریه‌‪ ،‬ئه‌گین���ا خوێندكار هه‌یه‌‬ ‫ئاس���تی‌ زۆرباشه‌ ئه‌ی‌ بۆ هه‌ر مامۆستا‬ ‫به‌ك���رێ‌ ئه‌گرێت؟ یان من هاوڕێم هه‌یه‌‬ ‫خۆی‌ دۆخه‌ك���ه‌ی‌ ئاس���ایی‌ وه‌رگرتوه‌‬ ‫به‌اڵم كه‌سوكاره‌كه‌ی‌ به‌زۆر مامۆستایان‬ ‫به‌پاره‌ بۆ گرتوه‌"‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌و مامۆستایانه‌ی‌ كه‌ وانه‌ی‌‬ ‫تایبه‌ت ئه‌ڵێته‌وه‌ مامۆستا ته‌هایه‌ باسی‌‬ ‫له‌وه‌كرد "كه‌ ئه‌مساڵ به‌راورد به‌ساڵی‌‬ ‫رابردو ژماره‌ی‌ ئ���ه‌و خوێندكارانه‌ی‌ كه‌‬ ‫وانه‌ی‌ تایبه‌ت وه‌رئه‌گرن كه‌متره‌‪ ،‬به‌هۆی‌‬ ‫بژێوی‌‌و ئاس���تی‌ داهاتی‌ خێزانه‌كان كه‌‬ ‫دابه‌زیوه‌"‪.‬‬ ‫ئ���اواره‌ مه‌عروف یه‌كێك���ی‌ تره‌ له‌و‬ ‫مامۆس���تایانه‌ی‌ ك���ه‌ وان���ه‌ی‌ تایبه‌ت‬ ‫ده‌ڵێت���ه‌وه‌ ئه‌ویش ده‌ڵێ���ت "به‌راورد‬ ‫به‌س���ااڵنی‌ راب���ردو كه‌مت���ر خوێندكار‬ ‫به‌شداری‌ خوله‌كان ده‌كات‪ ،‬كه‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫به‌هۆی‌ بایكۆته‌وه‌یه‌‪ ،‬هه‌ندێ‌ خوێندكار‬ ‫ده‌ڵێ���ن تا ده‌وام نه‌كرێت���ه‌وه‌ نایه‌م بۆ‬ ‫وانه‌ خوێندن"‪.‬‬ ‫به‌ش���ێك له‌مامۆس���تایان ره‌خنه‌یان‬ ‫ئاڕاسته‌ی‌ ئه‌و مامۆستایانه‌ كردوه‌ كه‌‬ ‫وانه‌ی‌ تایب���ه‌ت ده‌ڵێنه‌وه‌ له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫مامۆس���تا ته‌ها ده‌ڵێ���ت "بایكۆتیش‬ ‫نه‌بوه‌ هه‌روانه‌ی‌ تایبه‌تمان گوتۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌په‌یوه‌ن���دی‌ به‌وان���ه‌ی‌ تایبه‌ته‌وه‌‬ ‫نیه‌‪ ،‬بایك���ۆت زه‌ره‌ری‌ لێ���داون نه‌ك‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ هۆكارێ���ك بێت ب���ۆ وانه‌ی‌‬ ‫تایبه‌ت‪ ،‬چونكه‌ خوێندكار به‌رچاوڕون‬ ‫نیی���ه‌ ل���ه‌وه‌ی‌ ده‌رگای‌ خوێندنگاكان‬ ‫ده‌كرێنه‌وه‌ یان نا"‪.‬‬ ‫مامۆس���تا ته‌ه���ا له‌س���ه‌ر وته‌كانی‌‬ ‫به‌رده‌وام بو وتی‌ "بایكۆت چاره‌سه‌ری‌‬ ‫كێش���ه‌كان ن���اكات له‌واڵت���ی‌ ئێمه‌دا‪،‬‬ ‫چونكه‌ ده‌س���ه‌اڵتدارانمان زۆریان ماوه‌‬

‫له‌خۆپیش���اندان‌و خه‌بات���ی‌ مه‌ده‌ن���ی‌‬ ‫تێبگه‌ن‪ ،‬هه‌ر منداڵی‌ هه‌ژار زه‌ره‌رمه‌ند‬ ‫ده‌ب���ن چونكه‌ منداڵی‌ به‌رپرس���ه‌كان‌و‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ن���ده‌كان ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‌و‬ ‫له‌خوێندنگا تایب ‌هت‌و ئه‌هلیه‌كان به‌پاره‌‬ ‫ده‌خوێنن‌و باكیان نیی���ه‌ به‌دواكه‌وتنی‌‬ ‫ده‌وام‌و به‌بایكۆت"‪.‬‬ ‫مامۆستا ته‌ها هیواخوازه‌ كه‌ حكومه‌ت‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ موچه‌ی‌ مامۆستایان بكات‌و‬ ‫ده‌ڵێ���ت "ئه‌و چاره‌كه‌ موچه‌یه‌ به‌ش���ی‌‬ ‫هاتوچۆی‌ مانگێكی‌ مامۆس���تا ناكات‪،‬‬ ‫بۆیه‌ هیواخوازم درێژه‌ نه‌دات به‌گه‌مه‌ی‌‬ ‫دواخستنی‌ ده‌وام له‌ده‌ڤه‌ری‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫كۆتایی‌ به‌بایكۆت بهێنێت چونكه‌ ئه‌وه‌‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ گشتییه‌"‪.‬‬ ‫ئاواره‌ مه‌عروف كه‌ مامۆستای‌ وانه‌ی‌‬ ‫ئینگلیزییه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‌ بایكۆتدا نیه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"نه‌ له‌گه‌ڵ‌ بایكۆتم‌و نه‌ به‌ش���داری‌ هیچ‬ ‫خۆپیش���اندانێكیش ئه‌ك���ه‌م‪ ،‬چونك���ه‌‬ ‫بایكۆت به‌فیتی‌ حزبه‌كان هه‌رده‌شكێت‌و‬ ‫له‌ئه‌نجامدا خوێن���دكار زه‌ره‌ر ده‌كات‌و‬ ‫مامۆستاش هیچ وه‌اڵمێك وه‌رناگرێت"‪.‬‬ ‫ئاواره‌ مه‌عروف وتیشی‌"راسته‌ وانه‌ی‌‬ ‫تایبه‌ت ده‌ڵێم���ه‌وه‌ به‌اڵم جوابم ناردوه‌‬ ‫ب���ۆ خوێندكاره‌كانی‌ خ���ۆم له‌ئاماده‌یی‌‬ ‫ئه‌زم���ه‌ڕی‌ كوڕان كه‌ بێن بۆ په‌یمانگای‌‬ ‫یاد تا ده‌وام ده‌كرێته‌وه‌ به‌بێ‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫وانه‌یان پێده‌ڵێ���م به‌اڵم خوێندكاره‌كان‬ ‫هیچ وه‌اڵمێكیان نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫مامۆستا ئاواره‌ ئه‌وه‌شی‌ ئاشكراكرد‬ ‫كه‌ "ب���ۆ وانه‌كانی‌ بیركاری‌ زانس���تی‌‌و‬ ‫فیزیا خوێندكاری‌ زۆر ده‌وڵه‌مه‌ند هه‌بوه‌‬ ‫به‌مامۆس���تای‌ وتوه‌ به‌س وه‌ره‌ ماڵه‌وه‌‬ ‫ده‌رس���م پێبڵێ‌ ئاماده‌م تا ‪ 50‬وه‌ره‌قه‌‬ ‫بده‌م‪ ،‬به‌اڵم مامۆستاكه‌ ره‌فزی‌ كردوه‌‪،‬‬ ‫واته‌ خه‌ڵك خۆی‌ داواده‌كات‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫مامۆستایانه‌ی‌ كه‌ له‌نزیكه‌وه‌ ده‌یانناسم‬ ‫خاوه‌ن ویژدانن شتی‌ واقبوڵناكه‌ن پێیان‬ ‫ده‌ڵێن بێنه‌ گروپی‌ تایبه‌تی‌ یان خولی‌‬ ‫به‌هێزكردن بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌مترین پاره‌یان‬ ‫له‌س���ه‌ر بكه‌وێت‪ ،‬به‌اڵم مامۆستای‌ بێ‌‬ ‫ویژدانیش هه‌بوه‌ قبوڵی‌ كردوه‌"‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی خوێن���دن له‌هه‌رێم��� ‌‬ ‫پرۆس���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس���تاندا هی���چ كاتێ���ك جێگه‌ ‌‬ ‫ی نه‌ب���وه‌و هه‌رگیز‬ ‫ئومێ���دو دڵخۆش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫چاوه‌ڕوانی‌ ئه‌وه‌ نه‌بوین ببێته‌ هه‌وێن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌ڵگه‌و ئاراسته‌كردن ‌‬ ‫پێشخس���تن ‌‬ ‫ی الوازی‌ ئه‌م‬ ‫نه‌وه‌كان‪ ،‬گ���ه‌ر هۆكارێك ‌‬ ‫ی‬ ‫پرسه‌ كه‌ره‌س���ته‌كانی‌ خوێندن‌و كه‌م ‌‬ ‫ی مه‌عریفه‌و‬ ‫ی ئاس���ت ‌‬ ‫خوێن���دن‌و الواز ‌‬ ‫ی مامۆس���تا بوبێت‪ ،‬ئه‌و‌ه‬ ‫نه‌ش���اره‌زای ‌‬ ‫ی دیك���ه‌ی‌ هه‌ی ‌ه‬ ‫بێگوم���ان ره‌هه‌ندێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مه‌یل ‌‬ ‫ك ‌ه حوكمڕانی ك���وردی‌ هێنده‌ ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵگه‌دا‬ ‫له‌شه‌ڕو به‌سه‌ربازگه‌كردن ‌‬ ‫ی ل���ه‌وه‌ نه‌بو‌ه‬ ‫هه‌ب���وه‌‪ ،‬هێنده‌ چ���او ‌‬ ‫ی پێش���كه‌وتو‬ ‫ی خوێندن ‌‬ ‫سیس���ته‌مێك ‌‬ ‫ی بوێرو‬ ‫دابڕێژێت‌و له‌س���ایه‌یدا نه‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی كردن له‌خاك‌و بۆ‬ ‫دڵس���ۆز بۆ به‌رگر ‌‬ ‫په‌ره‌پێدانی‌ زانستیش له‌الیه‌كی‌ دیكه‌و‌ه‬ ‫دروست ببێت‪.‬‬ ‫ی ئاشكراو حاشاهه‌ڵنه‌گر‌ه‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه هه‌ر كه‌س���ێك نه‌توانێ���ت خزمه‌ت ‌‬ ‫ی به‌ده‌ن���ی‌‌و‬ ‫خ���ۆی‌ ب���كات له‌الیه‌ن��� ‌‬ ‫ی دیك���ه‌ی‌ رۆژانه‌وه‌و‬ ‫پێداویس���تیه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گوزه‌ران ‌‬ ‫ی به‌شی‌ النیكه‌م ‌‬ ‫داهاته‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژان ‌هی‌ نه‌كات‪ ،‬لۆژیكی نیه‌ چاوه‌ڕوان ‌‬ ‫ئ���ه‌و‌هی‌ لێبكه‌ی���ت نه‌وه‌یه‌ك���ت ب���ۆ‬ ‫ی‬ ‫ی په‌یام ‌‬ ‫په‌روه‌رد‌ه بكات ك��� ‌ه هه‌ڵگر ‌‬ ‫مرۆڤدۆس���تی‌‌و ژیاندۆس���تی‌ بێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی مامۆستایان‬ ‫داوایه‌ی‌ له‌ئێستادا روبه‌ڕو ‌‬ ‫ده‌كرێت���ه‌وه‌ ك ‌ه ده‌وام ده‌س���تپێبكه‌ن‬ ‫له‌توانای‌ مامۆس���تایاندا نی���ه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی مامۆس���تای ‌ه‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ئه‌لف‌وبێی‌ په‌یام ‌‬ ‫ك��� ‌ه نابێت نه‌وه‌یه‌ك پ���ه‌روه‌رد‌ه بكات‬ ‫ده‌س���ته‌مۆبێت‌و به‌هه‌م���و خراپ���ی‌‌و‬ ‫ی بێت‪.‬‬ ‫ناشیرینیه‌ك راز ‌‬ ‫خواس���تی‌ مامۆس���تایان له‌ئێستادا‬ ‫ی موچه‌و بژێویه‌ كه‌ ئه‌و‌ه مافه‌و‬ ‫پرس��� ‌‬ ‫هه‌ركه‌س���ێك له‌به‌رامب���ه‌ر ه���ه‌ر كارو‬ ‫ی‬ ‫پیش���ه‌یه‌كیدا پێویس���ت ‌ه مافه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫وه‌ربگرێ���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم داوا له‌مامۆس���تا‬ ‫ده‌كرێت له‌پیش���ه‌كه‌ی‌ به‌رده‌وام بێت‪،‬‬ ‫ی پێبدرێت‪،‬‬ ‫به‌ب���ێ‌ ئ���ه‌و‌هی‌ مافه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌نتیكه‌یه‌و وێنه‌ ‌‬ ‫ئه‌مه‌ش داوایه‌ك��� ‌‬ ‫له‌دونی���ادا كه‌مه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت ده‌س���ه‌اڵت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫تۆتالیتاره‌كانیش سه‌ره‌ڕای‌ زه‌وتكردن ‌‬ ‫ی مرۆڤ هێشتا جورئه‌ت‬ ‫ئازادی‌‌و مافه‌كان ‌‬ ‫ی توێژێك‬ ‫ناكه‌ن ده‌ست بۆ قوتی‌ رۆژانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ببه‌ن كه‌ وه‌كو مۆم بۆ ده‌وروبه‌ره‌كه‌ ‌‬ ‫ده‌سوتێنێت‪.‬‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ مامۆس���تا بێ‌ هیوا ده‌كه‌ن‬ ‫ی نیه‌و‬ ‫ی ده‌وام س���وود ‌‬ ‫ی بایكۆت ‌‬ ‫ل���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ست‌و س���ۆزی‌ پێكهاته‌كانی‌ دیكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆمه‌ڵگ ‌ه ب���ه‌و‌ه ده‌جوڵێنن ك ‌ه منداڵ ‌‬ ‫ی پارێزگاریمان‬ ‫پێشمه‌رگه‌و ئه‌و هێزانه‌ ‌‬ ‫ی بایكۆتی‌ مامۆستایانه‌و‌ه‬ ‫لێده‌كه‌ن به‌هۆ ‌‬ ‫له‌خوێندن بێبه‌ش ده‌بن‪ ،‬هه‌ر ئه‌وانه‌ن‬ ‫ك��� ‌ه خۆی���ان منداڵه‌كانی���ان ده‌نێرن ‌ه‬ ‫قوتابخان���ه‌ ئه‌هلی���ه‌كان‌و گرفتێكیان‬ ‫نیه‌‪ ،‬ده‌ش���بێت ئه‌و پرسیاره‌ش بكه‌ن‬ ‫ی مامۆس���تاش‬ ‫كه‌ پێش هه‌موان منداڵ ‌‬ ‫له‌خوێندن بێبه‌شن‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و‌هی‌ له‌ئێس���تادا ده‌گوزه‌رێ���ت‬ ‫كۆده‌نگی‌ مامۆستایانه‌و دۆخه‌ك ‌ه له‌بار‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی مامۆستایان هه‌ر خواستێك ‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫دیكه‌یان هه‌بێت به‌ڕاشكاوی‌‌و به‌ده‌نگ ‌‬ ‫ی بك���ه‌ن‪ ،‬فه‌رمانبه‌رانیش‬ ‫ب���ه‌رز داوا ‌‬ ‫هی���چ پاس���اوێكیان ب���ۆ ده‌وام كردن‬ ‫نیه‌و هه‌زار كێش���ه‌یان هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ربۆی ‌ه‬ ‫ی گونجاویان ده‌بێت‬ ‫تاك��� ‌ه هه‌نگاوێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫پشتیوانی‌ بێت له‌مامۆستایان‌و دایباب ‌‬ ‫خوێندكارانیش پێویسته‌ هاوڕایان بن‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫بارودۆخێكی‌ هاوشێوه‌دا گه‌ر ده‌وامیش‬ ‫ی رواڵه‌تی���ه‌و ده‌بێت‬ ‫بكرێ���ت ش���تێك ‌‬ ‫ی نه‌وه‌یه‌ك بی���ن له‌داهاتودا‬ ‫چاوه‌ڕوان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌ك ش���اره‌زا نابن له‌زانسته‌كان‌و فێر ‌‬ ‫ی نابن‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ی زمانێكی‌ بیان ‌‬ ‫بنه‌ماكان ‌‬ ‫ی ترسنۆكمان بۆ به‌رهه‌م دێت‬ ‫نه‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫كه‌ ناتوانین هیچ ئومێدێكیان له‌س���ه‌ر‬ ‫هه‌ڵچنین‪.‬‬ ‫ئه‌م گروپه‌ی‌ له‌ئێس���تادا حوكمڕانی‬ ‫هه‌رێم ده‌كه‌ن جگه‌ له‌كۆمپانیایه‌ك ك ‌ه‬ ‫ی دیك ‌ه‬ ‫خاڵیی ‌ه له‌بنه‌ما ئه‌خالقیه‌كان هیچ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كار له‌سه‌ر به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫نیه‌‪ ،‬به‌وپێیه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ له‌به‌رچاوگرتن ‌‬ ‫خۆیان ده‌كه‌ن به‌ب��� ‌‬ ‫ی هاواڵتیان‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫هیچ ماف‌و خواستێك ‌‬ ‫ی بایكۆتی‌ مامۆس���تایان جگ ‌ه‬ ‫به‌رده‌وام ‌‬ ‫ی مامۆس���تایان‬ ‫له‌باش���كردنی‌ گوزه‌ران ‌‬ ‫ی ئومێ���دو‬ ‫زامن���ی‌ فه‌راهه‌مكردن��� ‌‬ ‫ی ئیداری‌‌و خزمه‌تگوزاره‌‪.‬‬ ‫ده‌سه‌اڵتێك ‌‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫جیاواز ‌ی نێوان ئه‌وان‌و ئێمه‌!‬ ‫سۆزان جه‌مال‬ ‫‪suzanj2006@gmail.com‬‬

‫ژنی‌ ئه‌مریكی‌ كاتێك به‌ساڵدا ده‌چێت‪،‬‬ ‫كات���ی‌ زیات���ری‌ ده‌بێ���ت ب���ۆ بایه‌خدان‬ ‫بەتەندروس���تی‌‪ ،‬جوان���ی‌‌و رازاندن���ه‌وه‌ی‌‌‬ ‫‌خ���ۆی‌‌و ته‌واوی‌ ژیانی‌‪ .‬ژن���ی‌ كورد كاتێ‬ ‫به‌س���اڵدا دەچێت‪ ،‬له‌س���زاو ئه‌شكه‌‌نجه‌ی‌‬ ‫خواو ئه‌ودنیا ده‌ترسێت‪.‬‬ ‫ل���ه‌و مۆڵه‌ی‌ كه‌م���ن كاری‌ لێ ده‌كه‌م‪،‬‬ ‫رۆژان���ه‌ژن���ه‌ئه‌مریكیی���ه‌كان ده‌بین���م‪،‬‬ ‫ئه‌وان بەئۆتۆمبێله‌ كه‌ش���خه‌كانیانه‌وه‌ بۆ‬ ‫خواردنی‌ هۆت دۆگ‌و فۆربێری‌ س���ه‌نده‌ی‌‬ ‫دێ���ن‪ ،‬نینۆكەكان���ی‌ ده‌س���ت‌و قاچی���ان‬ ‫زۆر به‌جوان���ی‌ له‌س���ه‌ر ده‌س���تی‌ كیژۆڵه‬ ‫‌چینییه‌كان بۆی���ه‌ كراون‌‌و نه‌خش‌ونیگاری‌‬ ‫هه‌ڵبژێراوی‌ خۆیانیان له‌سه‌ر نه‌خشاندوه‌‪.‬‬ ‫سوراوه‌كه‌ی‌ لێویان هه‌مان ره‌نگی‌ بۆیه‌ی‌‬ ‫نینۆكه‌كانیان���ه‌‪ ،‬ئ���ه‌وان بەته‌نی���ا‪ ،‬یان‬ ‫بەیاوه‌ری‌ س���ه‌گه ‌ژیكه‌ڵه‌كانیان‪ ،‬یانیش‬ ‫له‌گه‌ڵ هاوس���ه‌ره‌كانیان دێن‪ ،‬پێده‌كه‌نن‪،‬‬ ‫دڵیان خۆشه‌‪ ،‬بەئارامی‌ داده‌نیشن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ژنێك له‌گه‌ڵ هاوس���ه‌ره‌كه‌یدا هاتبێت لێی‌‬ ‫ده‌پرس���ێت‪ :‬گیانه‌كه‌م‪ ،‬حەزت له‌چییه‌؟‬ ‫چای‌ سارد‪ ،‬یان ساردیی‌ بێ شه‌كر؟‬ ‫بەس���یمایاندا دی���اره‌ك���ه‌ده‌رونی���ان‬ ‫ئارام‌و ئاوه‌دانه‌‪ ،‬دڵیان ئاس���وده‌یه‌‪ .‬ژنان‬ ‫له‌ئه‌مری���كا ه���ەر له‌ته‌مه‌ن���ی‌‪ 14‬یان ‪15‬‬ ‫ساڵییه‌وه‌ده‌ست به‌خۆشه‌ویستی‌ ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ده‌توانن هاوڕێی‌ كوڕ‪ ،‬واته خۆشه‌ویستیان‬ ‫هه‌بێت‌و له‌وانه‌یه‌ له‌ماوه‌ی‌ ژیانیاندا چه‌ند‬ ‫جارێ���ك هاوڕێكانی���ان بگ���ۆڕن‪ :‬له‌وه‌ش‬ ‫زیات���ر بەدرێژایی‌ ژیانی���ان هه‌ڵبژارده‌كان‬ ‫له‌به‌رده‌میاندا وااڵیه‌‪ ،‬مافی‌ ئه‌وه‌یان هه‌یه‬ ‫‌بڵێ���ن‪ :‬به‌ڵێ‪ ،‬یان نه‌خێر‪ ،‬بۆ هه‌رش���تێ‬ ‫لەژیانیان���دا بیخ���وازن‪ ،‬ی���ان نه‌یخوازن‪.‬‬ ‫لێره‌‪ ،‬هیچ كه‌سێك ناتوانێت رێگه ‌له‌كچه‌‬ ‫گه‌نج���ه‌كان بگرێت كه ‌خۆشه‌ویس���تیان‬ ‫هه‌بێ���ت‪ ،‬ب���اوك ناتوانێ���ت به‌كچه‌كه‌ی‌‬ ‫‌بڵێت‪":‬ئه‌گ���ه‌ر ئ���ه‌و ك���وڕه‌ی‌ پەیوەندی‌‬ ‫‌له‌گه‌ڵ���ت هه‌ی���ه‌ نه‌یه‌ت���ه خوازبێنی���ت‪،‬‬ ‫هه‌ردوكتان ده‌كوژم‪".‬‬ ‫برا ناتوانێت به‌خوشكه‌كه‌ی‌ بڵێت‪":‬ببینم‬ ‫قس���ه‌له‌گه‌ڵ ئه‌و ك���وڕه‌ده‌كه‌یت‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫بەتێلیفونی���ش بوه‌‪ ،‬ده‌تك���ه‌م به‌قوربانی‌‬ ‫ی���ه‌ك فیش���ه‌ك‪ ".‬ژن���ه‌ئه‌مه‌ریكییه‌كان‪،‬‬ ‫به‌شێوەیەكی‌ سروش���تی‌‪ ،‬مافی‌ ئه‌وه‌یان‬

‫هه‌یه‌‪ ،‬كه‌س���ێكیان خۆش بوێ���ت‪ ،‬مافی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی���ان هه‌یه‌ واز له‌و كه‌س���ه‌بێنن كه‬ ‫‌چیدی‌ خۆشیان ناوێت‪ ،‬هه‌روه‌ها هه‌مو كات‬ ‫ده‌رفه‌تی‌ ئەوه‌یان هه‌یه‌لەهاوسه‌ره‌كانیان‬ ‫جیاببنه‌وه‌‪ ،‬بێئه‌وه‌ی‌ هه‌س���ت بەش���ه‌رم‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬یان لەقسه‌وباسی‌ خه‌ڵكی‌ بترسن‪.‬‬ ‫ژن���ه‌ئه‌مریكییه‌كان‪ ،‬كات���ێ ته‌مه‌نیان‬ ‫هه‌ڵده‌كشێت‪ ،‬به‌هۆی‌ كلتور‪ ،‬ئایین‪ ،‬یاساو‬ ‫دەسەاڵتی‌ خێزانه‌وه‌‪ ،‬چ خه‌ونێكی‌ ژنانه‌یان‬ ‫نه‌م���اوه‌ نه‌هاتبێته دی‌‪ .‬ئ���ه‌وان خاوه‌نی‌‬ ‫رۆحێكن ته‌ژی‌ له‌جۆش‌و خرۆش‌و ئازادی‌‪:‬‬ ‫هیچ ترسێ له‌ئارادا نییه‌‪ ،‬نه‌له‌خه‌ڵكی‌‪ ،‬نه‬ ‫له‌‌سزاكانی‌ خوا له‌ودنیا‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وان لێ���ره‌‪ ،‬هه‌م���و به‌یانییه‌كی‌ زو‪،‬‬ ‫س���ه‌گه‌كانیان بۆ پیاسه‌ده‌به‌نه‌‌ده‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫بەمیهرەبان���ی‌ مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵدا ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫چیمه‌ن���ی‌ به‌رده‌می‌ ماڵه‌كانی���ان ده‌بڕن‪،‬‬ ‫ئ���اوی‌ گوڵ���ه‌كان ده‌ده‌ن‪ ،‬دان بۆ م ‌هل‌و‬ ‫باڵنده‌كان���ی‌ ئاس���مان رۆده‌ك���ه‌ن‪ .‬زۆر‬ ‫به‌تاسه‌وه ‌چاوه‌ڕێی‌ كوڕه‌زاو كچه‌زاكانیان‬ ‫ده‌كه‌ن تاجه‌ژنی‌ كریس���مس پێكه‌وه‌ساز‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫ژن���ه‌ئه‌مه‌ریكییه‌كان‪ ،‬دودڵ نین له‌وه‌ی‌‬ ‫به‌خۆشییه‌وه‌ئه‌و ته‌مه‌نه‌ی‌ ماویانه‌له‌ژیاندا‬ ‫بەڕێ بكه‌ن‪ ،‬ده‌رونیان حه‌ساوه‌یەو بڕوایان‬ ‫به‌وه‌ هه‌یه‌ كه‌خوا میهره‌بان‌و به‌به‌زه‌ییه‌‪،‬‬ ‫گومانیان له‌وه‌نییه‌كه‌ خوا بنیاده‌می‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ خوڵقاندوه‌تابژی‌‌و دڵی‌ خۆش بێت‪،‬‬ ‫نه‌ك بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئ���ازاری‌ خۆی‌ بدات‪ ،‬یان‬ ‫ئازاری‌ خه‌ڵك بدات‪ ،‬یاخود كه‌سانی‌ دیكه‌‬ ‫ئازاری‌ بده‌ن‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم‪ ،‬س���ه‌د مه‌خاب���ن‪ ،‬ژن���ان‬ ‫لەنیش���تمانه‌كه‌ی‌ من���دا‪ ،‬له‌كوردس���تان‪،‬‬ ‫له‌س���ێبه‌ره‌كه‌ی‌ خۆیان س���ڵ ده‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫كاتێ كچۆڵه‌یه‌كی‌ بچوكن‌و س���نگ په‌یدا‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬فانیله‌ی‌ براكانیان لەبەر ده‌كه‌ن‬ ‫تاسنگیان بش���ارنه‌وه‌‪ .‬كاتێ گه‌وره‌ده‌بن‬ ‫ش���و ده‌كه‌ن‪ ،‬یان ئه‌گه‌ر به‌ختیان هه‌بێت‬ ‫له‌گه‌ڵ كوڕێكدا په‌یوه‌ندی‌ خۆشه‌ویس���تی‌‬ ‫ده‌به‌س���تن‪ ،‬ئی���دی‌ ئ���ه‌و ك���وڕه‌ده‌بێته‬ ‫‌یەكەمی���ن‌و دوایه‌مین پیاوی‌ ژیانیان‪ ،‬هه‌ر‬ ‫زو ئ���ه‌و په‌یمانه‌به‌ك���وڕ‌ده‌ده‌ن‪":‬یان بۆ‬ ‫تۆ یان بۆ گڵ"‪ ،‬چونكه‌هه‌ر به‌خۆڕس���ك‬ ‫ئه‌و راستییه‌ده‌زانن ئه‌گه‌ر شو به‌و كوڕه‬ ‫‌نه‌كه‌ن‪ ،‬ئاس���ان نییه‌به‌ڕێزو حورمه‌ته‌وه‬ ‫هاوس���ه‌رێتی‌ له‌گه‌ڵ كه‌سێكی‌ دیدا بكه‌ن‪.‬‬ ‫زۆرب���ه‌ی‌ زۆری‌ پیاوانی‌ ك���ورد كچێكیان‬ ‫ناوێت ببێت به‌دایكی‌ منداڵه‌كانیان ئه‌گه‌ر‬

‫پێشتر په‌یوه‌ندی‌ خۆشه‌ویستییان له‌گه‌ڵ‬ ‫پیاوێكی‌ دیدا هه‌بوبێت‪.‬‬ ‫كاتێكیش هاوسه‌رێتی‌ روده‌دات‪ ،‬ئیدی‌‬ ‫هاوسه‌ری‌ ژیان ده‌بێته‌خاوه‌نی‌ ژن‪ ،‬وه‌ك‬ ‫چ���ۆن خاوه‌نی‌ هه‌مو ش���ته‌كانی‌ دیكه‌یه‬ ‫‌له‌‌بچوك‌و گه‌وره‌‪ :‬كاسه‌و كه‌وچك‪ ،‬نوێن‌و‬ ‫ته‌ختی‌ نوس���تن‪ ،‬ئۆتۆمبێل‌و خانو‪...‬هتد‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌بن!‬ ‫خۆشه‌ویستی‌‌و هاوسه‌رێتی‌ له‌ژیانی‌ ژنی‌‬ ‫كوردا ئه‌گه‌ر روبده‌ن‪ ،‬یه‌ك جار روده‌ده‌ن‪،‬‬ ‫ئەگه‌ری���ش ژنێ���ك به‌دبه‌خت ب���و‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫جارێكیش ت���ه‌اڵق رو ده‌دات‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌م‬ ‫كاره‌ساته‌روی‌ دا‪ ،‬ئه‌وا ژنه‌ی‌ داماو سه‌ری‌‬ ‫خۆی‌ كز ده‌كات‌و بەبێده‌نگی‌‌و بێ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫هیچ س���كااڵیەك ده‌رببڕێ���ت‪ ،‬دور له‌زارو‬ ‫چاوی‌ خه‌ڵكی‌ ژیان ده‌باته‌سه‌ر‪.‬‬ ‫ژن���ه‌كان لەكوردس���تان‪ ،‬كاتێ دوگیان‬ ‫ده‌بن‪ ،‬له‌ژێ���ر جلوبه‌رگی‌ ده‌ڵب‌و فش���دا‬ ‫كۆرپه‌له‌كانی‌ ناو س���كیان ده‌ش���ارنه‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌ست به‌شه‌رم ده‌كه‌ن له‌و‌دیارییه‌ی‌ خوا‬ ‫بۆ ئه‌وانی‌ ژن‪ .‬كاتێ به‌ساڵدا ده‌چن‪ ،‬تۆبه‬ ‫‌ده‌كه‌ن له‌و گوناهانه‌ی‌ هه‌رگیز نه‌یانكردوه‌‪،‬‬ ‫داوای‌ لێخۆش���بون دەكه‌ن له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و‬ ‫ماچانه‌ی‌ هه‌رگیز له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ هاوسه‌رێتی‌‬ ‫تامی���ان نه‌ك���ردوه‌‪ ،‬دەگری���ن ب���ۆ ئه‌و‬ ‫خۆشه‌ویستییانه‌ی‌ هه‌رگیز له‌هه‌رزه‌كاریدا‬ ‫ئه‌زمونیان نه‌كردوه‪.‬‬ ‫كاتێ ته‌مه‌نم هه‌شت نۆ سااڵن بو‪ ،‬له‌پوره‌‬ ‫میهره‌بانه‌كه‌مم پرس���ی‌‪":‬پووره‌ئایش���ێ‪،‬‬ ‫بۆچی‌ ت���ۆ دوای‌ هه‌مو نوێژێ���ك بەكوڵ‬ ‫ده‌گریت؟" بەنه‌رمی‌ زه‌رده‌خه‌نه‌یه‌كی‌ كرد‪،‬‬ ‫به‌اڵم فرمێس���كه‌كانی‌ بێ سه‌برانه‌به‌سه‌ر‬ ‫رومه‌تیدا هاتنه‌خواره‌وه‌‪ ،‬وتی‌‪":‬ده‌ترس���م‬ ‫خ���وا بەرامبه‌ر ئه‌و گوناهان���ه‌ی‌ كردومن‬ ‫س���زام بدات"‪ ،‬لێم پرس���ی‌‪" :‬گوناهه‌كانی‌‬ ‫تۆ چین پووره‌ئایش���ێ گیان؟" نه‌یتوانی‌‬ ‫ته‌نانه‌ت به‌یه‌ك وش���ه‌ش وه‌اڵمم بداته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ هیچ گوناهێكی‌ نه‌كردبو‪ ،‬كه‌ لێی‌‬ ‫ورد بومه‌وه‌‪ ،‬فرمێس���ك به‌ری‌ چاوی‌ لێڵ‬ ‫كردبو‪.‬‬ ‫ژنه‌كان كاتێ به‌ته‌مه‌ندا ده‌چن‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫به‌رم���اڵ نوێژ ده‌كه‌ن‪‌،‬سه‌رپۆش���ه‌كانیان‬ ‫توندتر له‌س���ه‌رو گه‌ردنیانه‌وه ده‌ئاڵێنن‪،‬‬ ‫‌چونكه‌ئه‌وان ده‌ترس���ن‪ ،‬ده‌ترسن له‌وه‌ی‌‬ ‫له‌ودنیا‪ ،‬لەبەرامبه‌ر ئه‌و پیاسەو باوه‌ش‌و‬ ‫راموس���انانه‌ی‌ ته‌نان���ه‌ت له‌خه‌ونیش���دا‬ ‫نه‌یانوێراوه‌تاقی‌ بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬خوا س���زایان‬ ‫بدات‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫ڕۆژنامە‌و س����ایتی ئاوێن����ە دەیانەوێ����ت وەک دوو ڕووبەر بۆ ی����ان ناردنی کۆمەک����ی دارای����ی‪ ،‬بە‌ئیمەیل ی����ان تەلەفۆن‬ ‫گواستنەوەی وێنەی ڕاستەقینەی کۆمەڵگای ئێمە‪ ،‬بەردەوام ئاگادارم����ان بکەن����ەوە‪ ،‬بۆئەوەی ئاوێنە هەم����وو ژمارەیەکی‬ ‫نوێ����ی خ����ۆی بە‌فۆرمات����ی ‪ PDF‬بگەیەنێتە دەس����تتان‌و‬ ‫بن‪.‬‬ ‫لە‌خزمەتگوزارییەکانی بێبەش نەبن‪.‬‬ ‫بەپێ����ی نوێترین ڕاپرس����یی کە ئەمس����اڵ ‪ ،2016‬لەالیەن‬ ‫رێکخ����راوی ‪IMS‬ی دانیمارکیی����ەوە ئەنجام����دراوە‪ ،‬ئاوێنە ب����ۆ پەیوەندیک����ردن‪ ،‬یان وەاڵم����ی هەر پرس����یارێک‪ ،‬تکایە‬ ‫پڕخوێنەرتری����ن ڕۆژنام����ەی هەرێم����ی کوردس����تانە‪ .‬ه����ەر پەیوەندی بکەن بە‌بەرپرس����ی خزمەتگوزارییەکانی کەمپینی‬ ‫ئەمساڵیش بەپێی نوێترین توێژینەوەی رێکخراوی ‪ Stop‬بۆ "ئاوێنە ڕۆژنامەی منە"‪.‬‬ ‫دژە گەندەڵی����ی کە بەهاوکاری رێکخراوی ‪NED‬ی ئەمریکی کوردستان عەبدولکەریم‬ ‫ئەنجام����دراوە‪ ،‬ڕۆژنام����ەی ئاوێنە لە‌نێو ک����ۆی ‪ 22‬میدیای ئیمەیل‪endorseawene@gmail.com :‬‬ ‫بیس����تراو‌و بینراو‌و ئەلکترۆنیدا کە کاریان لەسەر ڕوماڵکردن‌و تەلەفۆن‪00964 770 0600 659 :‬‬ ‫هەڵدانەوەی دۆس����ییەکانی گەندەڵیی کردووە‪ ،‬پلەی یەکەمی ناونیش����ان‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنە‪ ،‬تەالری زارا‪ ،‬نهۆمی سێهەم‪،‬‬ ‫ئاپارتمان����ی ژمارە ‪ ،32‬س����لێمانی‪ ،‬هەرێمی کوردس����تان ـ‬ ‫بەدەستهێنا‪.‬‬ ‫عێراق‪.‬‬ ‫سەرەڕای ئەوەی لەم قۆناغەدا وێنەی ڕاستەقینەی کۆمەڵگای بۆ بەش����داریکردن لەکەمپینی "ئاوێن����ە ڕۆژنامەی منە"‪ ،‬یان‬ ‫ئێمە بریتییە لە‌بنبەس����تی سیاس����یی‌و داوەشانی سیستەمی پشتیوانیکردنی خۆبەخشانەی رۆژنامەی ئاوێنە و سایتەکەی‪،‬‬ ‫ئابووری دارایی کە بووەتە هۆکارێک بۆ مردنی یەک لە‌دوای تکایە لەڕێگای ئەم حیس����ابی بانکییان����ەوە هاوکارییەکانتان‬ ‫یەکی پ����رۆژە میدیاییە س����ەربەخۆکان‪ ،‬ئاوێن����ە وەکو تاکە بنێرن‪.‬‬ ‫هەفتەنامەیەکی سەربەخۆ‪ ،‬ڕاس����تگۆیانە‌و بوێرانە بەردەوامە‬ ‫حسابی بانکی بۆ دەرەوەی هەرێمی کوردستان‬ ‫لە‌کاری پرۆفشنااڵنەی ڕۆژنامەگەریی خۆی‪.‬‬ ‫بۆئ����ەوەی کوردس����تان نەبێت بە‌گۆڕس����تانی ڕۆژنامەگەریی‬ ‫سەربەخۆ‌و بیر‌و دەنگی ئازاد‪ ،‬پێویستە ئاوێنە بەردەوامببێت‪.‬‬ ‫بۆئەوەی ئاوێنەش بەردەوامبێت‪ ،‬پێویس����تمان بە‌پشتیوانی‬ ‫خوێنەران‌و بەرپرس����یارێتی دڵس����ۆزانی میدیای سەربەخۆیە‬ ‫لە‌کوردستان‌و دەرەوەی واڵت‪.‬‬ ‫بۆ گەیشتن بەم ئامانجەش بەشدار بە‌لەکەمپینی‬ ‫"ئاوێنە ڕۆژنامەی منە“‪.‬‬ ‫بۆئەم مەبەس����تەش کۆمپانیای ئاوێنە ژمارەیەکی حیس����ابی‬ ‫بانکیی بۆ هاوڕێیانی خۆی لە‌دەرەوەی واڵت دروستکردووە‪.‬‬ ‫تکایە پ����اش بڕیاردانتان بۆ هەر بژاردەیەکی بەش����داریکردن‬

‫‪Vienna Knowlledge Net VKNN‬‬ ‫‪Erste oesterreichische Spar-Casse-Bank‬‬ ‫‪BLZ: 20111‬‬ ‫‪BIC: GIBAATWWXXX‬‬ ‫‪IBAN: AT74 2011 1310 0410 1654‬‬

‫حسابی بانکی بۆ ناوخۆی هەرێمی کوردستان‬ ‫‪Bank: Trade Bank of Irak / Sulaimaniah‬‬ ‫‪Branch‬‬ ‫‪Swift Code: TRIQIQBAXXX‬‬ ‫‪Account Name: Awene Company‬‬ ‫‪Account No.: 0004003247001‬‬

‫ئا به‌م شێوه‌یه‌ جۆرناڵیسته‌كان درۆ ده‌كه‌ن!‪ ...‬پاشماوە‬ ‫هه‌ر له‌وێشدا بۆ یه‌كه‌مین جار له‌الیه‌ن‬ ‫به‌ریتانییه‌كانه‌وه‌ وێنه‌ی فۆتۆگرافی وه‌كو‬ ‫ئامێری فێ���ڵ‌و ته‌ڵه‌كه‌ب���ازی له‌جه‌نگدا‬ ‫به‌كاره���ات‪ ،‬وێنه‌ی س���ه‌ربازی به‌ریتانی‬ ‫ده‌ركه‌وتوی جوان‌و پۆش���ته‌و ته‌ندروست‬ ‫زۆر دور له‌پشتی هێڵی به‌ره‌ی دوژمنه‌و‌ه‬ ‫ده‌بوایه‌ الی خوێن���ه‌ری به‌ریتانی ترس‌و‬ ‫ل���ه‌رزی زیانه‌كانی ژماره‌ی ك���وژراوان‌و‬ ‫ئ���ازارو موعانات���ی ب���ه‌ره‌ی ش���ه‌ڕه‌كان‬ ‫بڕه‌وێنێته‌وه‌! هه‌روه‌ها له‌جه‌نگی جیهانیی‬ ‫یه‌كه‌م���دا هیچ راپۆرتێك���ی رۆژنامه‌وانی‬ ‫له‌هی���چ واڵتێك���ی به‌ش���داربوی جه‌نگدا‬ ‫باڵو نه‌ده‌كرایه‌و‌ه ئه‌گه‌ر پێش���تر له‌الیه‌ن‬ ‫سانس���ۆره‌وه‌ پیرۆز نه‌كرابایه‌‪ ،‬ویالیه‌ت ‌ه‬ ‫یه‌كگرتوه‌كانی ئه‌مریكا ك ‌ه ساڵی ‪1917‬‬ ‫هات ‌ه ناو جه‌نگه‌كه‌وه‌‪ ،‬بیرۆكه‌یه‌كی یه‌كجار‬ ‫كاریگه‌ری دۆزیی���ه‌و‌ه بۆ ئه‌وه‌ی بتوانێت‬ ‫جۆرناڵیس���ته‌كان لغ���او ب���كات‌و ئه‌وه‌ی‬ ‫سه‌پاند كه‌"هه‌مو نوێنه‌رێكی رۆژنامه‌وانیی‬ ‫جه‌نگی ده‌بوای ‌ه بڕی ‪ 10000‬دۆالر ته‌ئمین‬ ‫ب���دات ك��� ‌ه له‌حاڵه‌ت���ی گوێڕایه‌ڵنه‌بون‌و‬ ‫شكاندنی رێنماییه‌كانی سانسۆردا یاخود‬ ‫ش���كاندنی رێنماییه‌كانی سنورداركردنی‬ ‫سه‌ربه‌س���تیی گ���ه‌ڕان‌و جموج���وڵ بۆ‬ ‫ناوچه‌ی شه‌ڕه‌كان‪ ،‬راس���ته‌وخۆ پاره‌ك ‌ه‬

‫بدات! "نیكۆالی چاوسیسكۆ" دیكتاتۆرو‬ ‫س���ه‌رۆكی رۆمانی���ا‪ ،‬به‌بۆن���ه‌ی جه‌ژنی‬ ‫له‌دایكبونی���ه‌و‌ه هه‌میش���ه‌ تێلێگیرام���ی‬ ‫پبرۆزبایی ته‌زویركراوی سه‌رۆك واڵتانی‬ ‫دی���ی په‌خش‌و باڵوده‌ك���رده‌وه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫راپۆرته‌كانی كه‌شوهه‌وا له‌كاتی ده‌سه‌اڵتی‬ ‫ئ���ه‌ودا له‌ڕۆمانیا ده‌س���تكاری ده‌كران‪،‬‬ ‫بۆئه‌وه‌ی له‌به‌رامب���ه‌ر كه‌میی هۆیه‌كانی‬ ‫گه‌رمكردندا ناڕه‌زایی زیاد نه‌كات‪ ،‬نه‌ده‌بو‬ ‫پله‌ی گه‌رما له‌ڕاپۆرته‌كانی كه‌شوهه‌وادا‬ ‫هه‌رگیز بگاته‌ ژێر ‪ 15‬پله‌ی گه‌رمی!‬

‫س���نوره‌كانی نێوان زانی���اری بێالیه‌ن‌و‬ ‫سیاس���ه‌تی حزب له‌وێدا ده‌س���ڕدرێنه‌و‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر حزبه‌كان خۆیان خاوه‌نی میدیابن‬ ‫یاخود ش���ه‌ریك بن له‌میدیادا"‪ ،‬دروست‬ ‫وایه‌ هه‌ربۆیه‌ش ‌ه تادێت فرۆش‌و خوێنه‌ری‬ ‫ئ���ه‌و ج���ۆره‌ له‌ڕۆژنام���ه‌و گۆڤارانه‌ كه‌م‬ ‫ده‌كات ك���ه‌ ح���زب ده‌ری ده‌كات ی���ان‬ ‫پاڵپش���تی ده‌كات‌و به‌ش���ێكی باشییان‬ ‫به‌خۆڕاییش وه‌ك تێبینیمان كردوه‌ بید‌ه‬ ‫به‌خه‌ڵك نایانخوێننه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ هاواڵتی‌و‬ ‫خوێنه‌ر متمانه‌ی پێیان نییه‌!‬

‫میدیاو سیاسه‌ت‬ ‫"نۆیمان" له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا نیی ‌ه هێزو حزبی‬ ‫سیاس���ی میدیای خۆی هه‌بێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫دواجار ئه‌م میدیای ‌ه ده‌بێت به‌میدیایه‌كی‬ ‫ئاراسته‌كراوو راستگۆیی‌و پیشه‌یی بونی‬ ‫خۆی له‌ده‌ست ده‌دات‌و ناتوانێت روداوه‌كان‬ ‫وه‌ك چۆن هه‌ن وه‌ك خۆیان بگوازێته‌وه‌و‬ ‫بیگه‌یه‌نێت به‌ڕای گشتی‌و یان له‌ڕاستیدا‬ ‫هوشیارییه‌كی ساخت ‌ه پێشكه‌ش‌و په‌خش‬ ‫ده‌كات‌و بێالیه‌نی‌و راس���تگۆیی له‌هه‌واڵ‌و‬ ‫روداوه‌كاندا نامێنێت‪ ،‬نۆیمان ده‌نوس���ێت‬ ‫"په‌یوه‌ندی نێوان سیاسه‌ت‌و میدیا بریتیی ‌ه‬ ‫له‌شه‌ریكایه‌تیكردنی حزبه‌كان له‌میدیادا‪.‬‬

‫درۆكردن له‌پێناوچی؟‬ ‫چیرۆكه‌كه‌ی ئێدگار ئالن پۆ!‬ ‫رۆژنامه‌ی رۆژان���ه‌ی ئه‌مریكی" نیۆرك‬ ‫س���ه‌ن" گوتارێك به‌قه‌ڵه‌می "ئێدگار ئالن‬ ‫پۆ" باڵوده‌كاته‌وه‌ له‌ڕۆژی ‪ 13‬ی ئه‌پریلی‬ ‫‪ 1884‬به‌م وشانه‌"په‌ڕینه‌و‌ه له‌ئۆقیانوسی‬ ‫ئه‌تاڵنتیك له‌سێ ڕۆژدا به‌هۆی ئامێرێكی‬ ‫فڕینه‌وه‌"‪ .‬مه‌به‌س���ت له‌باڵۆنێكی هه‌وای‬ ‫گه‌رم بوه‌‪ ،‬ئای���ا "ئێدگار ئالن پۆ" وه‌كو‬ ‫بڵێ���ی فاڵچی بوه‌؟ چونك��� ‌ه یه‌كه‌م جار‬ ‫ساڵی ‪ 1873‬ئه‌وه‌ رویدا ك ‌ه سێ پیاو بیر‬ ‫له‌په‌ڕینه‌و‌ه بكه‌نه‌و‌ه له‌ئه‌تالنتیك به‌هۆی‬ ‫باڵۆنه‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم نه‌یانتوان���ی له‌"لۆنگ‬

‫ئیس�ل�اند" زیاتر تێپه‌ڕن‪ ،‬ته‌نها له‌ڕۆژی‬ ‫‪10‬ی ئه‌وگۆس���تی ‪1978‬دا "ئابروتسۆن‬ ‫و نیوم���ان" توانیان له‌پێنس���ێلڤێنیاو‌ه‬ ‫تاكو فه‌ڕه‌نسا به‌هه‌وادا بفڕن‪ ،‬به‌اڵم ئایا‬ ‫چۆن"ئێدگار ئالن پۆ" توانیی بۆ" نیۆرك‬ ‫سه‌ن" له‌ساڵی ‪ 1884‬ده‌رباره‌ی په‌ڕینه‌و‌ه‬ ‫له‌ئه‌تالنتی���ك به‌باڵۆنێك���ی هه‌وای گه‌رم‬ ‫گوتار بنوسێت؟ سه‌رچاوه‌ی ئه‌م چیرۆك ‌ه‬ ‫هه‌روه‌ك���و ئه‌م���ڕۆش له‌م س���ه‌رده‌مه‌دا‬ ‫له‌هه‌مان حاڵه‌تی له‌و جۆره‌دا له‌ملمالنێ‌و‬ ‫پێشبڕكێی توندوتیژدا بو‪ .‬رۆژنامه‌ی سه‌ن‬ ‫ئه‌وكات��� ‌ه له‌گه‌ڵ "هێراڵ���د"دا له‌چه‌ندین‬ ‫س���اڵه‌وه‌ له‌پێش���بڕكێیه‌كی سه‌ختتدا بو‬ ‫له‌پێناو ره‌زامه‌ندی خوێنه‌ردا! مه‌سه‌له‌ك ‌ه‬ ‫بریت���ی بو له‌خێرایی‪ ،‬ه���ه‌ر الیه‌ك پێش‬ ‫الیه‌نه‌ك���ه‌ی دی هه‌واڵێك���ی گرنگ���ی‬ ‫چاپكردایه‌‪ ،‬ئه‌وا خاڵێكی س���ه‌ركه‌وتنی‬ ‫له‌زۆریی تیراژی چاپدا به‌سه‌ر ئه‌وی دیدا‬ ‫به‌ده‌ست ده‌هێنا! ئه‌و "پۆ" یه‌ی ك ‌ه ئه‌مڕۆ‬ ‫به‌هۆی چیرۆك ‌ه كورت‌و پۆلیسییه‌كانیه‌و‌ه‬ ‫ناوبانگێك���ی جیهانیی هه‌یه‌‪ ،‬س���ه‌ره‌تای‬ ‫ساڵی ‪ 1844‬نوس���ه‌رێكی ته‌واو ناوبانگ‬ ‫جیاوازب���و وه‌ك له‌ئه‌مڕۆ‪ ،‬ئه‌و تاڕاده‌یه‌ك‬ ‫موفلی���س بو‪ ،‬ته‌نه���ا چ���وار دۆالرونیو‬ ‫له‌گیرفانیداب���و‪ ،‬ئه‌ركی مش���ورخواردنی‬

‫ژنێكی نه‌خۆش‌و دایكی له‌سه‌رشان بو و‬ ‫له‌ش���وققه‌یه‌كی كۆن‌و داڕوخاودا له‌"گرین‬ ‫ویچ ستریتی" ش���اری نیۆرك ده‌ژیا‪ ،‬پۆ‬ ‫پێویس���تی به‌پ���اره‌ بو‪ ،‬زۆر پێویس���تی‬ ‫پێی ب���و‪ ،‬هه‌واڵێكی سه‌رس���وڕهێنه‌ران ‌ه‬ ‫بۆ رۆژنامه‌ی���ه‌ك واده‌رده‌كه‌وێت بتوانێت‬ ‫پێویس���تییه‌ ماددییه‌ زۆره‌كه‌ی به‌الیه‌نی‬ ‫كه‌مه‌وه‌ بۆ ماوه‌یه‌ك باشتر بكات!‬ ‫رۆژنامه‌كان زیندوه‌كان ده‌مرێنن!‬ ‫كه‌م نین ئه‌و رۆژنامه‌و رۆژنامه‌نوسانه‌ی‬ ‫له‌پێناو زیادكردن���ی خوێنه‌ردا‪ ،‬ئاماده‌ن‬ ‫هه‌مو هه‌واڵێك هه‌ڵبه‌ستن‌و به‌درۆ باڵوی‬ ‫بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم دره‌نگ تازو ئه‌و رۆژنامه‌و‬ ‫رۆژنامه‌نوس���انه‌ ده‌ك���ه‌ون! "ئه‌لیزابێت‬ ‫نۆیله‌نۆیم���ان" له‌كتێبه‌كه‌ی���دا كۆمه‌ڵێك‬ ‫له‌ن���اوداران‌و سیاس���ی ب���اس ده‌كات‌و‬ ‫به‌نمون ‌ه ده‌یانهێنێت���ه‌وه‌ ك ‌ه ڕۆژنامه‌كان‬ ‫به‌بێ هیچ زانیارییه‌كی دروس���ت له‌كاتی‬ ‫نه‌خۆش���كه‌وتنی یان توش���ی كاره‌ساتی‬ ‫هه‌ریه‌كێك له‌وان ‌ه به‌بێ ئه‌وه‌ی دڵنیابێت‬ ‫هه‌واڵی مردنی���ان باڵوده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫مایه‌ی س���ه‌رنج‌و تێڕامان��� ‌ه هه‌ندێك له‌و‬ ‫رۆژنامان ‌ه دان به‌درۆو هه‌ڵه‌ی خۆش���یاندا‬ ‫نانێ���ن ‪ ،‬چونكه‌ وه‌ك كێماس���ییه‌ك بۆ‬

‫رۆژنامه‌ك ‌ه ده‌یبینن! نوسه‌ر"مارك توین"‬ ‫كاتێك هه‌واڵی مردنی خۆی له‌ڕۆژنامه‌یه‌كی‬ ‫ئه‌مریكی���دا ده‌خوێنێت���ه‌وه‌ پێی س���ه‌یر‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬دواتر له‌الیه‌ن ده‌سته‌ی نوسه‌رانی‬ ‫لێپرس���راوه‌وه‌ ئه‌م وه‌اڵم���ه‌ وه‌رده‌گرێت"‬ ‫ئه‌وه‌ی چاپ كراوه‌‪ ،‬چ���اپ كراوه‌‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫هه‌رگیز هیچ ش���تێك ناگێڕینه‌وه‌ دواوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و الوازییه‌ی خۆمان ده‌رناخه‌ین!" ساڵی‬ ‫‪ 1858‬نوسه‌ری ئه‌ڵمانی" فریتس رۆیته‌ر"‬ ‫به‌ه���ۆی رۆژنامه‌ی" ش���تراڵ س���ونده‌ر‬ ‫تس���ایتونگ"ه‌وه‌ به‌هه‌واڵی مردنی سه‌ری‬ ‫س���وڕده‌مێنێت! ئه‌وی���ش به‌وهۆیه‌و‌ه بۆ‬ ‫ده‌سته‌ی نوسه‌ران ده‌نوسێت "جا چونك ‌ه‬ ‫من خه‌زنه‌كردنێكی ئاسان بۆ تێگه‌یشتنم‬ ‫هه‌ی��� ‌ه دژی ئه‌وه‌ی به‌زیندوی���ی بخرێم ‌ه‬ ‫چاڵ‪ ،‬تكا له‌به‌ڕێزت���ان ده‌كه‌م هاوڕێیان ‌ه‬ ‫له‌ژم���ار‌ه ‪268‬ی رۆژنام��� ‌ه به‌ڕێزه‌كه‌تان‬ ‫جارێكی دی ده‌رم بهێننه‌وه‌!" ئۆكتۆبه‌ری‬ ‫ساڵی ‪ 1993‬كه‌ناڵی سێیه‌می ته‌له‌فزیۆنی‬ ‫حكومی���ی ئیتاڵ���ی ده‌رب���اره‌ی مردنی‬ ‫ده‌رهێنه‌ری س���ینه‌مایی ئیتاڵی"فێدرێكۆ‬ ‫فێللین���ی" هه‌واڵ���ی باڵوك���رده‌وه‌‪ ،‬پاش‬ ‫توشبونی به‌جه‌ڵته‌یه‌كی دڵ له‌ئه‌وگوستدا‬ ‫له‌نه‌خۆشخان ‌ه له‌ژێر چاودێری پزیشكیدا‬ ‫بو‪ ،‬به‌اڵم له‌ژیاندابو!‬

‫ونبون‬

‫نوێرتین هه‌واڵ ‪ ...‬زۆرترین زانیاری‬

‫* تابلۆیه‌كی‌ پاشه‌و‌هی‌ ئۆتۆمبێل له‌ جۆری‌(ڕینۆ قالب) به‌ ژمار‌ه (‪ 44931‬سلێمانی‌‪/‬حمل) ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫تۆمار‌ه به‌ناوی‌ (كۆمپانی���ای‌ الوێز) ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ كتێبخانه‌ ‌‬ ‫خاك له‌كه‌الر‪.‬‬ ‫ی (نیس���ان‪ /‬توێتا) به‌ژم���ار‌ه (‪ 96240‬بغداد‪/‬حمل) كه‌ تۆمار‌ه‬ ‫* ئارمێكی‌ ئۆتۆمبێل له‌ جۆر ‌‬ ‫ی (حس���ێن علی‌ كاكل)ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێت���ه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ كتێبخانه‌ی‌ خاك‬ ‫به‌ناو ‌‬ ‫له‌كه‌الر‬ ‫ی ونبوه‌ ب ‌ه ناوی‌ (عوسمان محمود فتاح ) هه‌ركه‌س‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫ی ژوری‌ بازرگان ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬ ‫ی ونبوه‌ به‌ناوی‌ ( جه‌عفه‌ر رحیم مخلف)‬ ‫ی كارگه‌ی‌ باوك بۆ دروس���تكردنی‌ شیرین ‌‬ ‫* مۆڵه‌تێك ‌‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬ ‫ی عێراق���ی‌ ونبوه‌ به‌ن���اوی‌ ( رێباز جم���ال حه‌مه‌ كریم ) هه‌رك���ه‌س دۆزیه‌و‌ه‬ ‫* جنس���یه‌یه‌ك ‌‬ ‫بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬ ‫ی ( ابراهیم عبدالل ‌ه‬ ‫ی روناكی‌ ) ونبو‌ه به‌ناو ‌‬ ‫ی خانوو (تیش���ك ‌‬ ‫ی كڕین و فرۆش���تن ‌‬ ‫* ئیجازه‌یه‌ك ‌‬ ‫شریف) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫* وەس���ڵێکی ش���ارەوانی کەالر ژمارە (‪ )٠٩٧٠٣٨٨‬کە بڕەکەی (‪)١٠٠٠٠٠٠‬یەک ملیۆن دینارە‬ ‫ونبوە بەناوی (سلوا سلێمان فرحان) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )550‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/11/1‬‬

‫ئەدەبیاتی‌ پۆپۆلییزم‬

‫ئەنوەر حسێن (بازگر)‬ ‫بەداخ���ەوە وەك چاوەڕواندەك���را‬ ‫بزوتنەوەی گۆڕان وەك پیشەی هەمیشەیان‬ ‫كەوتن���ە جوێندان‌و رەفت���اری لۆمپەنیزم‌و‬ ‫پۆپۆلیس���تانە لەبەرئ���ەوەی گوایە رەخنە‬ ‫لەس���ەرۆكی پەرلەمانەكەی���ان گی���راوە‪،‬‬ ‫رەخنەكەش چییە؟ ئەوەیە كە "س���ەرۆكی‬ ‫پەرلەمان‌و گ���ۆڕان لەكات���ی خۆیدا گوێی‬ ‫لەحزبەكان‌و واڵتان���ی هاوپەیمان نەگرتوە‬ ‫بۆ چارەس���ەری كێش���ەكان‪ ،‬س���ەرئەنجام‬ ‫سەرەتای قەیرانی پەكخس���تنی پەرلەمان‬ ‫لەوەوە دەس���تیپێكرد"‪ ،‬بەاڵم گۆڕان دێت‌و‬ ‫بەڕاگەیان���دن‌و ئەدەبیاتێك قس���ەدەكات‪،‬‬ ‫ك���ە تەنها لەم بەناو بزوتن���ەوە مەدەنییە‪،‬‬ ‫گۆڕانخوازە‪ ،‬ریفۆرمیس���تە دەوەش���ێتەوە‬ ‫‪ !....‬ب���ێ گوێدانە هی���چ مۆراڵێكی حزبی‪،‬‬ ‫هاوپەیمانی‌و دۆستایەتی‪.‬‬ ‫گ���ەر مەس���ەلەكە ئەوەی���ە‪ ،‬گلەیی���ان‬ ‫لەقس���ەكانی مەال بەختیار هەیە‪ ،‬زۆرباشە‪،‬‬ ‫دەكرا وەاڵمێكی سیاسییانە بدەنەوە‪ ،‬نەك‬ ‫ئ���ەو زمانە بازاڕییە‪ ،‬كە مایەی شكس���ت‌و‬ ‫ئیفالس���ی سیاس���ی‪ ،‬حزب���ی‪ ،‬حكوم���ی‌و‬ ‫جەماوەرییە‪.‬‬ ‫بەاڵم گۆڕان ك���ە ناتوانن لەگەڵ هیچكام‬ ‫لەهێزەكانی كوردستان دۆست بن‌و ناتوانن‬ ‫سیاسەتێكی راس���ت‌و دروست پیادەبكەن‪،‬‬ ‫دەیانەوێت كێش���ەكانی خۆیان بخەنە ملی‬ ‫خەڵكانی تر‪.‬‬ ‫گۆڕان شەڕی كۆنەقین دەكەن‌و پێیانوایە‬ ‫م���ەال بەختی���ار نەیهێش���توە رێككەوتنی‬ ‫یەكێتی‌و گۆڕان سەربكەوێت‪ ،‬كە لەدیداری‬ ‫دو قۆڵی مەال بەختیارو نەوشیروان مستەفا‬ ‫ئەمە باش رونكراوەتەوە‪ ،‬بەاڵم مەسەلەكە‬ ‫ئەوە نییە‪ ،‬بەڵكو قاعیدەو كادرانی یەكێتی‬ ‫دەزانن‪ ،‬كە خاوەنی ئەم كلتورە بێ مۆڕاڵ‪،‬‬ ‫خۆسەپێن‌و تەخوینكردنە رادیكاڵە‪.‬‬ ‫ئەگەری گەڕانەوەی بۆ ناو یەكێتی‪ ،‬چەند‬ ‫مەترسیدارە بۆ ژینگەی یەكێتی‌و هەلومەرجی‬ ‫كوردس���تان ناخ���وات‌و ئەو س���ەردەمەش‬ ‫بەسەرچووە‪ ،‬ئەزمونی وازهێنانی بەشێكی‬ ‫زۆر ل���ە س���ەركردەو كادرەكانی���ان وەك‬ ‫(ساالر عەزیز‪ ،‬عوسمان بانیمارانی‪ ،‬سەفین‬ ‫مەالقەرە‪ ،‬سەالح رەش���ید‪ ،‬عەلی كەریمی‬ ‫‪ ....‬هت���د) دەگەڕێتەوە س���ەر ئەم زمان‌و‬ ‫ئەدەبیات���ەی كە قس���ەی پێدەك���ەن‌و رێز‬ ‫نەك لەهاوپەیمانەكانی���ان‪ ،‬بەڵكو لەكادرو‬ ‫سەركردەكانی خۆشیان ناگرن‪.‬‬ ‫پارێزگاری سلێمانیش بۆ خۆی هۆكارێك‬ ‫بوە‪ ،‬بەاڵم دەركەوت كە یەكێتی پۆستەكەشی‬ ‫رادەس���تكردن‪ ،‬بەاڵم خۆیان رێگایان نەدا‬ ‫هەڤ���اڵ ئەبوبكر دابنرێ���ت بەهۆی ناكۆكی‬ ‫باڵەكانی ناو گۆڕان‌و سلێمانیش���یان توشی‬ ‫بێ پارێ���زگار كردو خەریك���ی وێرانكردنی‬ ‫زۆرتری سلێمانین‪.‬‬ ‫گلەییش���یان لەیەكێتی هەبو‪ ،‬كە لەگەڵ‬ ‫بارزان���ی چونەت���ە بەغ���داد‪ .....‬یەكێتی‬ ‫سیاس���ەت دەكات‪ ،‬حوكمڕان���ی دەكات‪،‬‬ ‫ئیدارەی میللەتێكی لەئەستۆیە‪ ،‬لەحكومەت‬ ‫ش���ەریكە‪ ،‬خۆ ناكرێ���ت وەك ئێوە رۆژێك‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن‌و رۆژێك لەدەسەاڵت‌و رۆژێكی‬ ‫تر هیچیان نەبێت‪ ،‬لەبەرئەوەی ئێوە رازی‬ ‫نی���ن‪ ،‬یەكێتی هەنگاو نەنێت‪ ،‬پاش���ان خۆ‬ ‫هێش���تا هەم���و خەڵكی كوردس���تان ئەوە‬ ‫دەزانن‪ ،‬ك���ە دوای هەڵبژاردنەكانی ‪،2014‬‬ ‫ئێ���وە بون بەنهێن���ی چون���ە الی پارتی‌و‬ ‫بارزانی‌و پێكەوە حكومەتتان دروس���تكردو‬ ‫كورسییەكانی یەكێتیتان بەچۆڵی جێهێشت‪،‬‬ ‫پێتانوابو یەكێتی تەواو بوە‪ ،‬خێر بو وا زو‬ ‫بونە هاوپەیمانی پارتی‌و ئێستاش دوژمن؟‬ ‫ئاخر ئێوە واتاندەزان���ی دەتوانن پارتی‬ ‫بخەڵەتێن���ن‌و یەكێتی���ش بڕوخێن���ن‪ ،‬كە‬ ‫هیچت���ان بۆ نەك���را‪ ،‬خەڵكی كوردس���تان‬ ‫هێشتا ئەوەی لەبیرە‪ ،‬كە بزوتنەوەی گۆڕان‬ ‫لەپاش دروس���تبونیان چیانكردو چیانوت!‬ ‫خۆ ئەوكاتە بابەتی مەال بەختیار‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫پەرلەمان‌و سەرۆكی هەرێم لەگۆڕێ نەبو‪ ،‬كە‬ ‫داوای (ارحل)تاندەكرد لەیەكێتی‌و پارتی‪،‬‬ ‫خ���ۆ ئەوكاتە ئەم بابەت���ە نەبو‪ ،‬كە رۆژانە‬ ‫هاوش���ێوەی ئەم راگەیاندنەتان قس���ەتان‬ ‫بەجەنابی مام‌و یەكێتی دەوت‪ ،‬خۆ حەڤدەی‬ ‫شوبات بابەتی س���ەرۆكی پەرلەمان نەبو‪،‬‬ ‫سلێمانیتان توشی كێشە‪ ،‬قەیرانی سیاسی‌و‬ ‫ئابوری گەورە كردو نەتانتوانی سەد كەس‬ ‫لەهەولێر كۆبكەنەوەو خۆپش���اندان بكەن‪،‬‬ ‫تەنها لەس���نورەكانی س���لێمانی‌و گەرمیان‬ ‫كێش���ەتان دروس���تكرد‪ ،‬كە ئەمانە هیچی‬ ‫نەكراو گۆڕان توش���ی پاشەكشە بو‪ ،‬ئێستا‬ ‫دەتانەوێت شكس���تەكەتان بەم ئەدەبیاتە‬ ‫داپۆشن‪.‬‬ ‫پاش���ان ئەوكات���ەی لەبازگ���ەی هەولێر‬

‫سەرۆكی پەرلەمان گەڕێندرایەوە‪ ،‬لەوساوە‬ ‫تائێستا جگەلەجوێندان چیتانكرد بەرامبەر‬ ‫پارتی‪....‬؟! تائێس���تاش ئام���ادەن لەژێر‬ ‫دەسەاڵتی بارزانی‌‪ ،‬وەزیرو بەڕێوەبەرەكانتان‬ ‫لەحكوم���ەت پارە وەربگ���رن‌و لەحكومەت‬ ‫ناكشێنەوە‪.‬‬ ‫پاش���ان گەر گ���ۆڕان بەمەفهومی خۆیان‬ ‫هێندە دیموكراس���ین‪ ،‬بۆچ���ی هیچ كەس‬ ‫ناتوانێت بێ گەڕانەوە بۆ كەس���ی یەكەم‪،‬‬ ‫بڕیارێ���ك بدات‌و قس���ەیەك ب���كات‪ ،‬دیارە‬ ‫لەپاڵ ئەوەشدا ناكرێت لەمەسەلەی ئازادی‌و‬ ‫دیموكراسی‌و پلۆرالیزمدا‪ ،‬بەراوردی یەكێتی‌و‬ ‫گۆڕان بكرێت‪ ،‬خۆ مێژوی ش���اخ‌و شار زۆر‬ ‫حیكایەتی لەم بابەتەی تێدایە‪.‬‬ ‫جیا لەوانە كەس���ێك بەناوی (محەمەد)‬ ‫هەندێك قس���ەی كرد‪ ،‬كە ئ���ەم كارەكتەرە‬ ‫تازەیە‪ ،‬قس���ەی لەخۆی گەورەتری دەكرد‪،‬‬ ‫بەاڵم گ���ۆڕان دەبێت ئاگای لەم (محەمەد)‬ ‫ەش بێت‪ ،‬ن���ەكا وەك���و (محەمەد)ەكەی‬ ‫تیۆرسینی پێشوی گۆڕان ماوەیەك جوێن‌و‬ ‫سوكایەتی بەسەركردەكانی یەكێتی بكات‌و‬ ‫لەناكاو خۆی بكات بەناو پارتیدا‪.‬‬ ‫ئەو (محەمەد)ەی كە لەگەڵ عومەر سەید‬ ‫عەلی‌و ئ���ازاد بەرواری لەكۆبونەوەی مانگی‬ ‫هەنگوین���ی حكومەتدا‪ ،‬گاڵتەیان بەیەكێتی‬ ‫دەك���ردو دەیانوت "یەكەتی م���اوە؟!" دور‬ ‫نییە ئەم (محەم���ەد)ەش هەر لەو ڤێرژنە‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫كۆتا قس���ەش ئەوەی���ە‪ ،‬فەرمون لەگەڵ‬ ‫بۆچونەكانی بەڕێز عومەر عینایەت ئەندامی‬ ‫پەرلەمانی كوردس���تانی گۆڕان لەبەرنامەی‬ ‫‪ 1+3‬هەم���و بۆچونەكان���ی م���ەال بەختیار‬ ‫دەسەلمێنێت‌و رێك قسەكانی وەاڵمێكە بۆ‬ ‫ئ���ەو راگەیاندنەی بزوتن���ەوەی گۆڕان‪ ،‬كە‬ ‫پڕیەتی لەجوێن‪ ،‬پێیوایە بزوتنەوەی گۆڕان‬ ‫گ���وێ لە كەس ناگرێ���ت‌و هەڵەی گەورەی‬ ‫كردوەو دەیەوێ���ت پەرلەمانتارەكان بكاتە‬ ‫رۆبۆت‪.‬‬ ‫عینای���ەت دەڵێت "پێ���ش روداوه‌ك ‌ه ب ‌ه‬ ‫به‌رپرسانی بزوتنه‌وه‌كه‌م وت‪ ،‬بائێمه‌ ده‌ست‬ ‫له‌م یاسایه‌ نه‌ده‌ین‪ ،‬به‌اڵم بائه‌وان بێن‌و ته‌ق ‌ه‬ ‫له‌ده‌رگای چوار حزبه‌كه‌ بده‌ن‪ ،‬به‌اڵم ته‌نها‬ ‫ئه‌وه‌ی پرۆژه‌یاس���ای نه‌ب���و پارتی بو‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ی وه‌ك هه‌لێك قۆسته‌وه‌‪ ،‬به‌جۆرێكیش‬ ‫په‌له‌كردن له‌یاس���ا پێشكه‌شكردنی ئێمه‌و‌ه‬ ‫دیار بوو‪ ،‬كه‌ هه‌وڵدرا ده‌س���ه‌اڵتی سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێم كه‌مبكرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌بو ك ‌ه په‌رله‌مانی‬ ‫په‌كخس���ت"‪ ،‬عینای���ەت دەڵێ���ت "ئه‌گه‌ر‬ ‫بمانویس���تایه‌ له‌گ���ه‌ڵ پارت���ی هه‌ڵبكه‌ین‪،‬‬ ‫ده‌ب���و لێبگه‌ڕێین‌و یاس���ای س���ه‌رۆكایه‌تی‬ ‫هه‌رێم پێش���كه‌ش نه‌كرایه‌‪ ،‬له‌ رۆژی(‪)23‬‬ ‫ی حوزه‌یرانی س���اڵی ‪ 2015‬داوایان زۆر‬ ‫كرد لەگ���ۆڕان‪ ،‬كه‌ له‌په‌رله‌م���ان كۆبونه‌و‌ه‬ ‫نه‌كه‌ین‪ ،‬به‌داخ���ه‌و‌ه له‌ڕۆژی‪19‬ی ئاب ئێم ‌ه‬ ‫ژماره‌ی یاس���ایی په‌ڕله‌مانتارانمان بۆ ته‌واو‬ ‫نه‌كراو ئه‌وه‌ی ئێم ‌ه ویستمان بۆمان نه‌كرا‪،‬‬ ‫به‌اڵم پارتی ئه‌وه‌ی ویس���تی به‌په‌ڕله‌مانی‬ ‫كرد"‪ ،‬ئایا ئەم قس���انە ئەوە ناس���ەلمێنن‪،‬‬ ‫ك���ە پەرلەمانت���اران‌و كادرانی خۆش���یان‌و‬ ‫نیوەی جڤاتەكەش���یان لەگەڵ ئەم كارانەی‬ ‫س���ەرۆكی پەرلەم���ان‌و حزبەك���ەدا نی���ن‌و‬ ‫هەڵەیانكردوە‪.....‬؟!‬ ‫ئه‌ندازیار‪ ،‬عومه‌ر عینایه‌ت دەڵێ "په‌رله‌مان‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تاوه‌ هه‌ڵه‌مان ك���ردوه‌‪ ،‬چونكه‌ ل ‌ه‬ ‫(‪)23‬ی حوزه‌یران‪ ،‬ده‌ستمان برد بۆ یاسای‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم‪ ،‬تانزیكبوونه‌وه‌ی‪56‬‬ ‫رۆژ كه‌ ماوه‌ی س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم مابو‪،‬‬ ‫ل���ه‌ڕۆژی‪ 2015/7/1‬كرایه‌ پش���و‪ ،‬باش��� ‌ه‬ ‫بۆچی له‌دو س���اڵی پێشتردا ده‌ست بۆ ئه‌م‬ ‫یاسای ‌ه نه‌برا"‪ ،‬پرس���یارێكی جددیە بۆچی‬ ‫لەو دو ساڵەدا دەست بۆ ئەو یاسایە نەبرا‬ ‫‪....‬؟ كەچی ئێس���تا توشی هیستریا بون‪،‬‬ ‫ك���ە باس���ی پەرلەمان دەكرێت‪ ،‬وتیش���ی‪:‬‬ ‫هه‌ڵ���ه‌ی دوه‌م حزبه‌كان���ن ك��� ‌ه هه‌مویان‬ ‫به‌حزبه‌كه‌ی منیشه‌و‌ه (بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان)‬ ‫كه‌ په‌رله‌مانی���ان له‌حزب به‌بچوكتر زانیوه‌‪،‬‬ ‫كه‌س ‌ه مۆره‌ دیاره‌كانی خۆیان نه‌ناردو‌ه بۆ‬ ‫په‌رله‌مان‪ ،‬به‌منیش���ه‌وه‌ ك���ه‌ له‌په‌ڕله‌مانین‬ ‫كه‌س���ی بڕی���ارده‌ری حزب نی���م‪ ،‬له‌وانه‌ی ‌ه‬ ‫له‌ئێمه‌ زیره‌كتر نه‌بن‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێمه‌ خۆیان‬ ‫به‌گرنگترو ژیرتر ده‌زانن‪ ،‬بڕیار الی ئه‌وانه‌و‬ ‫ده‌یانه‌وێ���ت وه‌ك رۆبۆت له‌ن���او په‌رله‌مان‬ ‫بمانجوڵێنن‪.‬‬ ‫ئ���ەم بۆچونان���ەی عینای���ەت‪ ،‬ئ���ەوە‬ ‫پشتڕاس���تتر دەكاتەوە‪ ،‬كە گۆڕان خەریكی‬ ‫بەرهەمهێنان���ی رۆبۆتە‪ ،‬ك���ە دڵنیام چۆن‬ ‫زۆرین���ەی جڤ���ات وردە وردە وازیهێن���ا‪،‬‬ ‫ئەندام پەرلەمانەكانیان وەكو عینایەت بیر‬ ‫دەكەنەوە‪.‬‬ ‫عوم���ه‌ر عنایه‌ت له‌درێژه‌ی قس���ه‌كانیدا‪،‬‬ ‫وتیشی‪ :‬ئه‌م ره‌خنه‌یه‌م به‌نوسراو ئاڕاسته‌ی‬ ‫حزبه‌كه‌ی خ���ۆم كردوه‌‪ ،‬نه‌ده‌بو پێش���تر‬ ‫به‌تاكالیه‌نه‌ له‌گه‌ڵ پارتی رێكه‌وتن بكه‌ین‪.‬‬ ‫ئێس���تا كورتییەكەی ئەوەیە‪ ،‬بەاڵم گەر‬ ‫ق���ەرارە یەكێتی‌و گ���ۆڕان رێككەوتن بەرنە‬ ‫پێ���ش‌و گۆڕان بگەڕێتەوە ناو یەكێتی پێش‬ ‫هەمو ش���ت‪ ،‬ئ���ەم ئەدەبیات���ی جوێندان‌و‬ ‫تەخوینكردنە فڕێبدات‌و رەخنە قبوڵبكات‪،‬‬ ‫ش���ەڕی كۆنەقی���ن ن���ەكات‪ ،‬ئەزمونی���ش‬ ‫لەسیاسەتەكانی پێشوی وەربگرێت‪.‬‬

‫گۆڕان چی پێده‌كرێت؟‬ ‫محه‌مه‌د ره‌ئوف‬ ‫له‌ئێس����تادا گۆڕان له‌دۆخی مت بون‌و سست‬ ‫بوندای����ه‌‪ ،‬به‌جۆرێك له‌م دۆخه‌ پ����ڕ له‌قه‌یرانه‌دا‬ ‫خاوه‌نی گوتارو هه‌ڵوێس����تێكی رون‌و راشكاوانه‌‬ ‫نیه‌و گفتوگۆ ده‌كات تاچۆن بڕیاری یه‌كالكه‌ره‌وه‌‬ ‫ب����دات‪ ،‬له‌كاتێك����دا گ����ۆڕان به‌هه‌ڵوێس����ته‌‬ ‫راش����كاوه‌كانی‌و بڕیاره‌ جه‌ریئه‌كانی ده‌ناس����را‪،‬‬ ‫گ����ۆڕان له‌مڕۆدا له‌ب����ه‌رده‌م دو ئه‌گه‌ردایه‌ یاخود‬ ‫بڕی����اردان‌و زیندبونه‌وه‌ی خۆی یاخود بێده‌نگی‌و‬ ‫ئینتیحاری سیاسی‪.‬‬ ‫گۆڕان چ����ی بكات‌و چ����ی پێده‌كرێ����ت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫پرسیاره‌ی كه‌ نه‌وش����یروان مسته‌فا وروژاندی‪،‬‬ ‫ئه‌و پرس����یاره‌یه‌ ك����ه‌ له‌به‌رده‌م ه����ه‌ر تاكێكی‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی كوردس����تاندایه‌و رۆژانه‌ ده‌یڵێنه‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ ره‌نگ����ه‌ له‌دۆخێكی وه‌ك ئه‌م����ڕۆدا زۆرینه‌ی‬ ‫هاواڵتیانی كوردس����تان‌و به‌تایبه‌تیش الیه‌نگرانی‬ ‫گ����ۆڕان ئه‌و پرس����یاره‌یان هه‌بێت‌و ئاڕاس����ته‌ی‬ ‫نه‌وش����یروان مس����ته‌فای بكه‌ن كه‌ گ����ۆڕان چی‬ ‫بكات‌و چی پێده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم نه‌وشیروان مسته‌فا‬ ‫پرسیاره‌كه‌ی ئاراسته‌ی شه‌قام‌و الیه‌نگرانی كرد‪،‬‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌یان له‌الیه‌ك ره‌نگه‌ به‌بنبه‌ست گه‌یشتنی‬ ‫س����ه‌ركردایه‌تی گ����ۆڕان بێت له‌ئاس����ت قه‌یرانه‌‬ ‫س����ه‌خته‌كانی هه‌رێم‪ ،‬یاخود نه‌وشیروان مسته‌فا‬ ‫له‌به‌رده‌م گه‌اڵڵه‌كردنی پرۆژه‌و دیدو هه‌ڵوێستێكی‬ ‫نوێدایه‌‪ ،‬كه‌ ده‌یه‌وێت بڕیار بدات‪ ،‬به‌اڵم نایه‌وێت‬ ‫به‌ته‌نها بڕیار ب����دات‌و ده‌یه‌وێت ئه‌رك‌و بڕیاره‌كه‌‬ ‫به‌چاك‌و خراپ هه‌موان تیایدا به‌شدار بن‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی نه‌وش����یروان مس����ته‌فا ب����ه‌رده‌وام‬ ‫به‌بڕی����اره‌ تون����دو هه‌ڵوێس����ته‌ رادیكاڵه‌كانیه‌وه‌‬ ‫ناس����راوه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێس����تادا گ����ۆڕان له‌به‌رده‌م‬ ‫غیابی گه‌وره‌ی بڕیارو سه‌ركردایه‌تیدایه‌‪ ،‬ماوه‌ی‬ ‫ساڵێكیش����ه‌ سه‌ركرده‌كانی گوتاری رون‌و قسه‌ی‬ ‫جدی خۆیان نه‌بوه‌‪ ،‬ناكرێ����ت بزوتنه‌وه‌یه‌ك كه‌‬ ‫له‌هه‌ناوی ناڕه‌زایی‌و ده‌نگی جدی خه‌ڵكی دروست‬ ‫بكه‌یت‌و دواتر له‌دۆخێكی هه‌س����تیاردا بێده‌نگی‬ ‫هه‌ڵبژێرێ����ت‪ ،‬ده‌بو نه‌وش����یروان مس����ته‌فا زوتر‬ ‫بڕیاری بدایه‌ چونكه‌ ناكرێت سه‌ركرده‌ چاوه‌ڕێی‬ ‫بارودۆخ‌و گۆڕانكاریه‌كان بكات‪ ،‬به‌ڵكو سه‌ركرده‌‬ ‫خۆی بارودۆخ دروست ده‌كات‌و خه‌ڵكی ئاراسته‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬كاتێك نه‌وش����یروان مسته‌فا ده‌پرسێت‬ ‫چیبكه‌ین ره‌نگه‌ ئه‌مه‌ به‌دیوێكدا گرنگ بێت‪ ،‬كه‌‬ ‫س����ه‌ركرده‌یه‌ك ده‌یه‌وێت رای خه‌ڵك وه‌ربگرێت‌و‬ ‫پاش����ان بڕیار بدات‪ ،‬به‌اڵم له‌م دۆخه‌دا ئه‌سته‌مه‌‬ ‫كه‌س����ێك هه‌بێ����ت نه‌زانێت ش����ه‌قامه‌كه‌ی چی‬ ‫ده‌وێت یان داوای چی ده‌كات‪ ،‬خه‌ڵكی چاوه‌ڕێی‬ ‫ئه‌وه‌بو كه‌ نه‌وشیروان مسته‌فا بڵێت وا ده‌كه‌ین‌و‬ ‫ئه‌وه‌ هه‌ڵوێس����ت‌و بڕیارمانه‌و ئه‌وه‌ به‌رچاوڕونیه‌‬ ‫بۆ داهاتوی كوردس����تان‪ ،‬نه‌ك به‌خه‌ڵكی بڵێت‬ ‫چی بكه‌ی����ن‪ ،‬به‌تایبه‌ت ب����ۆ قۆناغێك كه‌ ته‌واو‬ ‫هه‌ستیارو چاره‌نوسسازه‌ چی بۆ گۆڕان‌و چی بۆ‬ ‫شه‌قامی كوردی‪ ،‬س����ه‌ركرده‌ ده‌بێت به‌ره‌ده‌وام‌و‬ ‫له‌هه‌م����و روداوو گۆڕانكاریه‌كدا جوڵه‌ی هه‌بێت‌و‬ ‫له‌كاتی حاس����مدا بڕیاری هه‌بێت‌و جه‌س����اره‌تی‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬هه‌مو ئه‌و ماتریاڵ‌و كه‌ره‌سته‌و جه‌رائه‌ته‌‬ ‫له‌نه‌وش����یروان مس����ته‌فادا هه‌یه‌ دۆخه‌كه‌ش زۆر‬ ‫ل����ه‌وه‌ خراپت����ره‌ كه‌ چ����اوه‌ڕێ ده‌كرێ����ت‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫كات����ی بڕیاری یه‌كالكه‌ره‌وه‌ی����ه‌‪ ،‬چونكه‌ ناكرێت‬ ‫س����ه‌ركرده‌ به‌درێژایی كات چاوه‌ڕوانی گفتوگۆو‬ ‫پێش����نیازی ده‌وره‌به‌ری بێت‪ ،‬هه‌ڵوێست‌و بڕیار‬ ‫كات‌و س����اتی خۆی هه‌یه‌ ك����ه‌ كاته‌كه‌ تێپه‌ڕی‬ ‫ئیتر هه‌ڵوێس����ت‌و بڕیاره‌كه‌ كاریگ����ه‌ری نابێت‌و‬ ‫به‌مردویی له‌دایك ده‌بێت‪ ،‬ده‌بێت س����ه‌ركرده‌ بۆ‬ ‫زیندویه‌تی گوتاره‌كه‌ی به‌رده‌وام جوڵه‌ی هه‌بێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ له‌ئێستادا گۆڕان له‌جوڵه‌ كه‌وتوه‌‪ ،‬گۆڕان‬ ‫پێش����تر خاوه‌نی گوتارو هه‌ڵوێستی رونی خۆی‬ ‫بو ك����ه‌ گوتاری چاكس����ازی بو (چاكس����ازی‪،‬‬ ‫چاكسازی ئابوری‪ ،‬چاكسازی ئیداری‪ ،‬چاكسازی‬

‫له‌سیستمی حوكمڕانی)‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێستادا گۆڕان‬ ‫خاوه‌نی گوتارێكی رون نیه‌و ده‌سته‌كانی تێكه‌ڵ‌و‬ ‫پێك���� ‌هڵ‌و هه‌ڵوێس����ته‌كانی زۆرجار ش����ه‌رمنانه‌و‬ ‫ناڕون����ه‌‪ ،‬به‌و پێی����ه‌ی گ����ۆڕان خاوه‌نی چه‌مكی‬ ‫گۆڕین بو به‌اڵم ئێستا ئه‌و چه‌مكه‌ سواوه‌و هه‌مو‬ ‫چه‌مكه‌كانی گه‌نده‌ڵی‌و چاكسازی‌و گۆڕانكاریشی‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ خۆیدا س����واندوه‌‪ ،‬هه‌ڵوێس����توه‌رگرتن‌و‬ ‫قس����ه‌كردن به‌ته‌نها به‌س نی����ه‌ چونكه‌ عیبره‌ت‬ ‫له‌جێبه‌جێكردندایه‌‪ ،‬ئاساییه‌ نه‌وشیروان مسته‌فا‬ ‫هه‌ر بێده‌نگ بێت به‌اڵم گۆڕان قس����ه‌ی هه‌بێت‌و‬ ‫هه‌نگاو‌و هه‌ڵوێستی رونی هه‌بێت‪ ،‬تا الیه‌نگران‌و‬ ‫ش����ه‌قامه‌كه‌ی به‌رچاوڕون بێت‪ ،‬كه‌ له‌ئێس����تادا‬ ‫نیه‌تی‪.‬‬

‫ئه‌گه‌رچی‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فا‬ ‫به‌رده‌وام به‌بڕیاره‌‬ ‫توندو هه‌ڵوێسته‌‬ ‫رادیكاڵه‌كانیه‌وه‌‬ ‫ناسراوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ئێستادا گۆڕان‬ ‫له‌به‌رده‌م غیابی گه‌وره‌ی‬ ‫بڕیارو سه‌ركردایه‌تیدایه‌‪،‬‬ ‫ماوه‌ی ساڵێكیشه‌‬ ‫سه‌ركرده‌كانی گوتاری‬ ‫رون‌و قسه‌ی جدی‬ ‫خۆیان نه‌بوه‬ ‫ئێس����تا گۆڕان چی بكات‪ ،‬له‌ئێس����تادا گۆڕان‬ ‫چوه‌ت����ه‌ یارییه‌كه‌وه‌ كه‌ ئاس����ان نیه‌ به‌بێ زیان‬ ‫لێی ده‌رباز بێت‪ ،‬به‌ئاس����انی ناتوانێت به‌هه‌مان‬ ‫ده‌ستمایه‌وه‌ لێی ده‌رچێت‪ ،‬چوه‌ته‌ ناو حكومه‌ت‌و‬ ‫پرۆسه‌یه‌كه‌وه‌ كه‌ سه‌راپای به‌رژه‌وه‌ندی كه‌سی‌و‬ ‫حزبی‌و گه‌نده‌ڵیه‌‪ ،‬كه‌ گۆڕان بۆخۆی له‌چوار ساڵی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن بونیدا به‌هه‌مو توانایه‌وه‌ له‌دژی بوه‌‪،‬‬ ‫له‌ئێس����تادا له‌به‌رده‌م دو بژارده‌دایه‌ یان مانه‌وه‌‬ ‫له‌نێو ئه‌و سیس����تمه‌ ش����ێواوه‌دا كه‌ ورده‌ ورده‌‬ ‫ته‌مه‌نی سیاس����ی خۆی پیر ده‌كات‌و ئینتیحاری‬ ‫سیاس����ی خۆی ده‌كات‌و شه‌قام چۆڵ ده‌كات بۆ‬ ‫له‌دایكبون����ی بزوتنه‌وه‌یه‌كی نوێ����ی جه‌ماوه‌ری‪،‬‬ ‫یاخ����ود ده‌رچون له‌ن����او حكومه‌ت‌و پرۆس����ه‌ی‬ ‫سیاس����ی هه‌رێ����م به‌س����ه‌رجه‌م جومگه‌كانیه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وكات ره‌نگه‌ گ����ۆڕان ده‌س����تكه‌وتی گه‌وره‌ی‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم ره‌نگه‌ بتوانێت پارێزگاری له‌پێگه‌و‬ ‫ده‌س����تمایه‌ی خ����ۆی بكات‪ ،‬چونكه‌ له‌ئێس����تادا‬ ‫كات����ی كارت به‌كارهێن����ان نی����ه‌‪ ،‬هێنده‌ی كاتی‬ ‫خۆپاراستنه‌‪ ،‬پاراس����تنی پێگه‌ی جه‌ماوه‌ری كه‌‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن نزیك ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫گ����ۆڕان به‌مان����ه‌وه‌ی له‌حكومه‌ت‌و پرۆس����ه‌ی‬ ‫سیاس����یدا ( ‪ -1‬گوت����اری خ����ۆی ده‌دۆڕێن����ێ‬ ‫‪ -2‬ش����ه‌قام‌و ده‌نگ����ی ن����اڕازی‌و به‌ش����ێك‬ ‫له‌جه‌ماره‌وه‌ دڵگه‌رمه‌كه‌ی له‌ده‌س����ت ده‌دات ‪-3‬‬

‫له‌به‌رپرسیارێتی‌و هه‌مو ئه‌و دۆخه‌ی ئه‌مڕۆ هه‌یه‌و‬ ‫خه‌ڵكی ته‌واو بێزار كردوه‌ شه‌ریكه‌)‪.‬‬ ‫ب����ه‌اڵم به‌ده‌رچون����ی گ����ۆڕان له‌حكوم���� ‌هت‌و‬ ‫پرۆسه‌ی حكومه‌تداری‪:‬‬ ‫‪ -1‬كارت����ی ش����ه‌قام‌و جه‌ماوه‌ری له‌ده‌س����تدا‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌ كه‌ ره‌نگه‌ له‌چه‌ند س����اڵی رابردودا‬ ‫هه‌مو هه‌وڵ‌و هه‌نگاوێكی پارتی‌و یه‌كێتی بۆ ئه‌وه‌‬ ‫بوبێت ئه‌و كارته‌ له‌ده‌س����تی نه‌وشیروان مسته‌فا‬ ‫ده‌ربێنن‪.‬‬ ‫‪ -2‬له‌ئێس����تادا هێزێك له‌ده‌ره‌وه‌ی حكومه‌ت‬ ‫بێ����ت كارتی جه‌م����اوه‌ری الده‌بێ����ت‌و ده‌توانێت‬ ‫پارێزگاریش له‌جه‌ماوه‌ره‌كه‌ی خۆی بكات‪.‬‬ ‫‪ -3‬له‌هه‌مانكات����دا به‌ش����ێك له‌جه‌م����اوه‌ری‬ ‫یه‌كێتی ‪ ،‬یه‌كگرتو‪ ،‬كۆمه‌ڵ‪ ،‬جه‌ماوه‌ری بێالیه‌ن‬ ‫ده‌چێته‌وه‌ ژێ����ر هه‌یمه‌نه‌ی جه‌م����اوه‌ری گۆڕان‬ ‫به‌وه‌ی هه‌مو ئه‌و جه‌ماوه‌ره‌ له‌ئێستادا یه‌ك داواو‬ ‫خواست‌و نیگه‌رانی‌و ناڕه‌زایی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫بۆ گۆڕان گرنگه‌ خاوه‌نی بڕیارو هه‌ڵوێس����تی‬ ‫رونی خۆی بێ����ت‌و نه‌چێته‌ ژێر باری یارییه‌كه‌ی‬ ‫پارتی‪ ،‬چونك����ه‌ پارتی هه‌مو هه‌وڵ‌و هه‌نگاوێكی‬ ‫ب����ۆ بێبه‌هاكردن����ی ده‌نگی خه‌ڵك����ه‌و پێی وایه‌‬ ‫ش����ه‌قام‌و ده‌نگی خه‌ڵكی هی����چ به‌هایه‌كی نیه‌و‬ ‫ئه‌وه‌ی بڕیار ده‌دات‌و حوكم ده‌كات ته‌نها حزب‌و‬ ‫سه‌ركرده‌ سیاسیه‌كانه‌‪.‬‬ ‫له‌ئێس����تادا گ����ۆڕان له‌ب����ه‌رده‌م چه‌ن����د‬ ‫ئه‌گه‌رێكدایه‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬س����وڵح كردن له‌گه‌ڵ پارت����ی‌و به‌كارتێكی‬ ‫الوازه‌وه‌ به‌ش����داری له‌حكوم����ه‌ت‌و پرۆس����ه‌ی‬ ‫حكومه‌تداری له‌گه‌ڵ پارتی بكات‌و رازی بێت به‌و‬ ‫بڕیارو هه‌ڵوێستانه‌ی كه‌ پارتی به‌رامبه‌ر به‌گۆڕان‬ ‫كردویه‌ت����ی‪ ،‬كه‌ ئه‌م����ه‌ بۆخ����ۆی خۆكوژیه‌كی‬ ‫له‌س����ه‌رخۆی گۆڕان����ه‌و پیربونیه‌تی له‌س����احه‌ی‬ ‫سیاسی كوردستاندا‪.‬‬ ‫یاخ����ود جواڵندن����ی ش����ه‌قام‌و‬ ‫‪ -2‬‬ ‫خۆپیش����اندان‌و س����ودوه‌رگرتن له‌ده‌نگی ناڕازی‬ ‫خه‌ڵك����ی به‌تایبه‌تی����ش ده‌بێت خۆپیش����اندان‬ ‫له‌پایته‌خت����ه‌وه‌ بكرێ����ت‌و ده‌بێ����ت خ����ۆت ب����ۆ‬ ‫خوێنڕش����تن‌و كوش����تن‌و روبه‌ڕوبون����ه‌وه‌ی توند‬ ‫ئاماده‌بكه‌یت‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌ ئاسان نیه‌و له‌و حاڵه‌ته‌دا‬ ‫ده‌بێ����ت له‌حكوم����ه‌ت‌و پرۆس����ه‌ی حكومه‌تداری‬ ‫نه‌مێنێت‪ ،‬چونك����ه‌ ناكرێت پێیه‌كت له‌حكومه‌تدا‬ ‫بێت‌و پێیه‌كه‌ی تریشت له‌گه‌ڵ خه‌ڵكی بێت‪.‬‬ ‫یاخ����ود كش����انه‌وه‌ له‌حكوم���� ‌هت‌و‬ ‫‪ -3‬‬ ‫ده‌س����تهه‌ڵگرتن له‌و حكومه‌ته‌ی كه‌ وه‌زیره‌كانی‬ ‫گۆڕانی����ان تیا ده‌ركردوه‌‪ ،‬ك����ه‌ ره‌نگه‌ له‌مه‌یاندا‬ ‫گۆڕان به‌كه‌مترین زیان لێی ده‌رچێت‌و ده‌ستمایه‌‬ ‫بێت‪ ،‬نه‌ك ده‌س����تكه‌وتی گ����ه‌وره‌‪ ،‬ده‌رچونیش‬ ‫هه‌روا ئاس����ان نیه‌‪ ،‬چونكه‌ ده‌رچون له‌حكومه‌ت‬ ‫واتا هه‌ڵوه‌ش����اندنه‌وه‌ی رێكه‌وتنی حكومه‌تداری‬ ‫له‌گه‌ڵ پارتی‪ ،‬كه‌ یه‌ك پاكێجه‌و ئه‌وكات ده‌بێت‬ ‫ده‌ستبه‌رداری پۆستی سه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مانیش‬ ‫بێت‪ ،‬كه‌ له‌ئێس����تادا پارتی ئاراس����ته‌ی هه‌رێمی‬ ‫پێگۆڕی����وه‌ له‌كێش����ه‌ س����ه‌ره‌كیه‌كه‌ی هه‌رێم كه‌‬ ‫س����ه‌رۆكی هه‌رێم����ه‌ ب����ۆ س����ه‌رۆكی په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫ده‌یه‌وێت ئه‌و روانینه‌ دروست بكات كه‌ كێشه‌ی‬ ‫سه‌ره‌كی هه‌رێم كێشه‌ی كاراكردنه‌وه‌ی په‌رله‌مانه‌‬ ‫نه‌ك سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم‪.‬‬ ‫مامه‌ڵه‌ك����ردن له‌گ����ه‌ڵ حكومه‌تی‬ ‫‪ -4‬‬ ‫خۆجێی پارێزگای سلێمانی‌و هه‌ڵه‌بجه‌ كه‌ یه‌كێتی‌و‬ ‫گۆڕان پێكه‌وه‌‪ ،‬دو رێكه‌وتنیان هه‌یه‌‪ ،‬رێكه‌وتنی‬ ‫حكومه‌تی خۆجێیی له‌گه‌ڵ رێكه‌وتنی سیاس����ی‪،‬‬ ‫ده‌كرێت گۆڕان له‌حكومه‌تی هه‌رێم‌و په‌رله‌مانیش‬ ‫بكش����ێته‌وه‌و له‌پارێزگای س����لێمانی به‌ڕێوه‌به‌رو‬ ‫پۆس����تی پارێزگاری هه‌بێ����ت‪ ،‬به‌تایبه‌ت له‌دوای‬ ‫كش����انه‌وه‌ ده‌بێـت كار له‌سه‌ر جه‌ماوه‌رو ده‌نگی‬ ‫ناڕازی‌و خۆپیش����اندان بكات‪ ،‬به‌اڵم ته‌واوی ئه‌و‬ ‫ده‌زگایانه‌ی په‌یوه‌سته‌ به‌و پرۆسه‌یه‌وه‌ له‌ده‌ستی‬ ‫گۆڕاندای����ه‌‪ ،‬پۆلیس����ی چاالكی����ه‌ مه‌ده‌نیه‌كان‪،‬‬ ‫پۆلیسی فریاكه‌وتن‪ ،‬هاتوچۆ‪ ،‬قایمقام‪ ،‬پارێزگار‪،‬‬

‫ئه‌م پۆس����تانه‌ هه‌مویان ئامڕازی سه‌ركوتكردنی‬ ‫خۆپیش����انده‌رانیان الی����ه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم رێككه‌وتنی‬ ‫یه‌كێتی‌و گ����ۆڕان ئه‌گه‌ر ده‌م����ه‌زه‌رد بكرێته‌وه‌و‬ ‫جدی تر هه‌وڵی جێبه‌جێكردنی خاڵه‌كانی بده‌ن‪،‬‬ ‫كاریگه‌ری له‌سه‌ر ئیس����تقراری ئه‌منی‌و سیاسی‬ ‫ده‌بێت له‌پارێزگای سلێمانی‌و زۆنی سه‌وزو نیلی‪،‬‬ ‫وات����ا ئه‌گه‌ر گ����ۆڕان بیه‌وێت كارت����ی جه‌ماوه‌رو‬ ‫ش����ه‌قام به‌كار بهێنێت ئه‌وا ده‌بێت له‌حكومه‌تی‬ ‫خۆجێیش بكش����ێته‌وه‌‪ ،‬خۆ ئه‌گه‌ر ئ����ه‌و كارته‌‬ ‫ب����ه‌كار نه‌هێنێت‪ ،‬ئ����ه‌وا ده‌كرێ����ت له‌حكومه‌تی‬ ‫خۆجێیدا بمێنێته‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ ناكرێت زۆنی سه‌وز‬ ‫و نیلی كه‌ پێگه‌یه‌كی سه‌ره‌كی گۆڕانه‌و خاوه‌نی‬ ‫ده‌نگ����ی یه‌كه‌مه‌‪ ،‬هیچ جومگه‌یه‌كی له‌ده‌س����تدا‬ ‫نه‌بێ����ت‪ ،‬بۆیه‌ ده‌كرێت به‌جۆرێ����ك له‌جۆره‌كان‪،‬‬ ‫مامه‌ڵه‌یه‌ك����ی ورد له‌گه‌ڵ یه‌كێتی بكات‌و پێكه‌وه‌‬ ‫بتوانن حكومه‌تداری سلێمانی‌و هه‌ڵه‌بجه‌ بكه‌ن‌و‬ ‫ئیستقراری سیاسی‌و ئابوری پێبده‌ن‪.‬‬ ‫گ����ۆڕان كارت����ی دو هه‌رێم����ی‬ ‫‪ -5‬‬ ‫به‌ده‌س����ته‌وه‌یه‌و ده‌توانێ����ت له‌به‌رامب����ه‌ر‬ ‫سه‌ركێش����یه‌كانی پارت����ی ب����ه‌كاری بێنێت‪ ،‬كه‌‬ ‫له‌ئێستادا به‌شێوه‌ی دیفاكتۆ هه‌رێم دو ئیداره‌یه‌‪،‬‬ ‫نه‌ك ه����ه‌ر ل����ه‌ڕوی ئیداری����ه‌وه‌ بگ����ره‌ له‌ڕوی‬ ‫هه‌رێمایه‌تی‌و ئاس����تی عێراقیش پارتی روانینی‬ ‫جی����اوازه‌ به‌تایب����ه‌ت له‌ش����ێوازی مامه‌ڵه‌كردن‬ ‫له‌گه‌ڵ توركیاو ئێران‌و عێراق‌و په‌كه‌كه‌و رۆژئاواو‬ ‫ئه‌مریكاو روس����یا‪ ،‬خۆ ئه‌گ����ه‌ر پارتی مل نه‌دات‬ ‫بۆ یه‌كخستنی ناو ماڵی كوردستان‌و یه‌كخستنی‬ ‫هه‌ڵوێس����ت‌و روانیه‌كان بۆ ئایینده‌ی كوردستان‌و‬ ‫چاره‌سه‌ری كێشه‌كان‌و په‌راوێزخستنی ناوچه‌كانی‬ ‫سلێمانی‌و گه‌رمیان و راپه‌ڕین‌و هه‌ڵه‌بجه‌‪ ،‬كارتی‬ ‫دو هه‌رێم����ی ئه‌گه‌رێكی كراوه‌ی����ه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و‬ ‫ناوچه‌ی����ه‌ به‌كه‌ركوك‌و خانه‌قینیش����ه‌وه‌ ده‌بێته‌‬ ‫ناوچه‌یه‌كی ستراتیژی گرنگ‌و ئه‌گه‌ر باش ئیداره‌‬ ‫بدرێت‪ ،‬ده‌بێته‌ ناوچه‌یه‌كی گرنگ‪.‬‬ ‫ئه‌نجام‬ ‫ئه‌وه‌ی ئێس����تا گ����ۆڕان پێویس����تی پێیه‌تی‬ ‫( بڕی����اردان‪ ،‬هه‌ڵوێس����تی رون‌و ج����دی‪ ،‬خ����ۆ‬ ‫رێكخس����تنه‌وه‌ی ناوخۆی����ی‪ ،‬قس����ه‌كردنی‬ ‫س����ه‌ركرده‌كانی كه‌ به‌ت����ه‌واوی بێده‌نگن چونكه‌‬ ‫به‌م دۆخه‌وه‌ گۆڕان له‌غیابی س����ه‌ركردایه‌تیدایه‌)‬ ‫هێزێك كه‌ تاكه‌ ش����انازی ئه‌وه‌ی����ه‌ كه‌ خه‌ڵكی‬ ‫هۆشیار كردۆته‌وه‌ له‌سه‌ر هه‌مو شته‌كان قسه‌ی‬ ‫خۆی هه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم ئێس����تا خۆی له‌س����ه‌ر هیچ‬ ‫شتێك قسه‌ی نیه‌و هه‌ڵوێستی نیه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ كێشه‌ی‬ ‫سه‌ره‌كی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕانه‌ كه‌ گۆڕان له‌ئاستی‬ ‫گۆڕانكاریه‌كان����دا قس����ه‌ی جدی‌و هه‌ڵوێس����تی‬ ‫ج����دی نیه‌‪ ،‬گ����ۆڕان له‌حكوم����ه‌ت ده‌رده‌كرێت‌و‬ ‫س����ه‌رۆكی په‌رله‌مانه‌كه‌ی ده‌نێردرێته‌وه‌ ماڵه‌وه‌‪،‬‬ ‫قسه‌یه‌كی جدی‌و قه‌ناعه‌تپێكه‌ری نیه‌ بۆ شه‌قام‌و‬ ‫جه‌ماوه‌ره‌كه‌ی‪ ،‬ئێستا گۆڕان به‌شێوه‌یه‌كی جدی‬ ‫له‌به‌ره‌ی خه‌ڵك نه‌ماوه‌و له‌شه‌قامیشدا الواز بوه‌‪،‬‬ ‫له‌حكوم ‌هت‌و په‌رله‌مان‌و پرۆسه‌ی حكومه‌تداریشدا‬ ‫ده‌ركراوه‌‪ ،‬ئێس����تا بڕیار نه‌دا كه‌ی بڕیار ده‌دات‪،‬‬ ‫نابێت بیری به‌الی ئه‌وه‌دا بچێت كه‌ به‌ده‌رچونی‬ ‫له‌حكومه‌ت‌و كش����انه‌وه‌ ده‌س����تكه‌وتی گه‌وره‌ی‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ده‌بێت ته‌نها رازی بێت به‌ده‌ستمایه‌كه‌ی‬ ‫ك����ه‌ ئه‌وی����ش پارێزگاریه‌ له‌پێگه‌ی خ����ۆی‪ ،‬كه‌‬ ‫ئه‌مه‌ بۆخۆی گه‌وره‌ترین ده‌س����تكه‌وته‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫به‌رامبه‌ره‌كه‌ش����ی هێند‌ه به‌هێزنیه‌و خاڵی الوازی‬ ‫زۆره‌‪ ،‬ده‌س����تی هه‌ر كه‌س����ێك بگری����ت‪ ،‬ناڕازیه‌‬ ‫له‌شێوازی حكومه‌تداری‌و گه‌نده‌ڵی‌و ناعه‌داله‌تی‌و‬ ‫شكستی حكومه‌تداری كه‌ به‌پله‌ی یه‌كه‌م پارتی‬ ‫لێی به‌رپرسه‌و پارتیش ئه‌وه‌ ده‌زانێت كه‌ خه‌ڵكی‬ ‫توڕه‌یه‌ لێی‌و له‌دوای داعش خه‌ڵكی به‌ئاس����انی‬ ‫لێی قبوڵناكات‪ ،‬بۆیه‌ گۆڕان به‌ئاسانی ده‌توانێت‬ ‫س����ود ل����ه‌و دۆخه‌و ئ����ه‌و ده‌نگان����ه‌ وه‌ربگرێت‌و‬ ‫كارتێكی به‌هێزه‌ به‌ده‌ستی گۆڕانه‌وه‌‪ ،‬به‌مه‌رجێك‬ ‫گۆڕان به‌رچاوی رون بێت‌و ئاراس����ته‌یه‌كی رونی‬ ‫هه‌بێت له‌سیاسه‌تكردن له‌كوردستان‪.‬‬

‫ئه‌م چێشت ‌ه له‌م مەتبه‌خه‌دا دروست نابێت‬ ‫ئیسماعیل عوسمان‬ ‫ماوه‌یه‌ك����ی زۆر كوردس����تان كه‌وتوه‌ت����ه‌‬ ‫دۆخێكی سیاسی‌و ئابوری خراپه‌وه‌‪ ،‬كه‌ هێزی‬ ‫بیركردن����ه‌وه‌و توانای بڕیاردانی له‌جه‌س����ته‌ی‬ ‫سیاس����یه‌كانی كوردستان بڕیوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌هه‌م����و س����ه‌یرتر ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬كه‌ لێ����ره‌و له‌وێ‌‬ ‫له‌دیب����ه‌ت‌و گفتوگ����ۆ سیاس����یه‌كاندا‪ ،‬لوت����ی‬ ‫سیاس����یه‌كان به‌ر یه‌ك ده‌كه‌وێت‪ ،‬هه‌ریه‌كیان‬ ‫به‌پێ����ی ویس����ت‌و په‌یمان����ه‌ی‌ خۆ ش����رۆڤه‌و‬ ‫لێكدانه‌وه‌ی‌ سیاس����ی دۆخه‌ك����ه‌ ده‌كات‪ ،‬كه‌‬ ‫"ئه‌نه‌ما ئه‌م واڵته‌ نه‌ بای دیوه‌و نه‌ بۆران"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش رونه‌‪ ،‬له‌دونیا سیاسی كوردو بكه‌ره‌‬ ‫سیاسیه‌كانی‪ ،‬هه‌مو ئه‌و كێشانه‌ی‌ كه‌ رویانداوه‌‬ ‫هه‌میش����ه‌ گه‌یش����توه‌ته‌ لێواری ته‌نگه‌ژه‌یه‌ك‬ ‫هه‌وڵی چاره‌سه‌ركردنیان داوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مجاره‌‬ ‫به‌قه‌وڵی خۆیان "له‌گرێژنه‌ ده‌رچوه‌‪ ،‬سه‌یره‌!"‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كان له‌لێواری ته‌نگه‌ژه‌دا‬ ‫بوه‌ت����ه‌ نه‌ریت الی عه‌قڵی سیاس����ی كوردی‪،‬‬ ‫به‌اڵم بیرمان نه‌چێت هه‌مو وه‌خت گۆزه‌ له‌كانی‬ ‫به‌سه‌المه‌تی نایه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی مه‌تبه‌خی سیاس����ی ك����ورد ببینێت‪،‬‬

‫هه‌میش����ه‌ وه‌ك مه‌تبه‌خێكی ژنێكی ش����پرزه‌‬ ‫یاخ����ود ماڵێ����ك كه‌ چه‌ند ژنێك����ی تێدا بێت‌و‬ ‫هه‌ریه‌كه‌ی����ان خ����ۆی به‌چێش����تلێنه‌ر بزانێت‪،‬‬ ‫هه‌ریه‌كه‌شیان ده‌ستورێكی چێشتلێنانی خۆی‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬ئه‌وكات هه‌میش����ه‌ چێشتێكی سوتاوو‬ ‫خراپ ده‌رخ����واردی س����احێبماڵ‌و میوانه‌كان‬ ‫ده‌ده‌ن‪ ،‬دواتر كورد وته‌نی (عوزر له‌قه‌باحه‌ت‬ ‫خراپتره‌)‪.‬‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی خاوه‌ن����ی ئ����ه‌م دۆخه‌ی����ه‌‪ ،‬ئ����ه‌و‬ ‫سیاسیانه‌ن كه‌ ئێس����تا له‌شاشه‌ی میدیاكانی‬ ‫پاڵه‌وان����ی ئاش����ته‌وایی نیش����تمانین‪ ،‬ب����اس‬ ‫له‌پێكه‌وه‌بونی ماڵ‌و كۆبونه‌وه‌ له‌س����ه‌ر خوانی‬ ‫خواردنێكی ته‌ندروس����ت ب����ێ‌ كێش‌و هاوبه‌ش‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم دۆخیكی وایان خوڵقاندوه‌‪ ،‬ماڵی‬ ‫كوردیان درز تێكرد‪ ،‬هه‌ریه‌كشیان له‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫ماڵه‌كه‌ی خۆ خه‌ریكی دروستكردنی ماڵۆچكه‌و‬ ‫پێكه‌وه‌گرێدان����ی ئابوریه‌كی هاوبه‌ش����ه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫دراوسێی ماڵدا‪.‬‬ ‫میلله‌ت باش ده‌زانێت‪ ،‬ئه‌و ماڵه‌ی كه‌ كورد‬ ‫دروس����تی كردوه‌ ‪ 80‬س����اڵه‌ قوڵنگ‌و ره‌نجی‬ ‫فه‌ره����ادی له‌گه‌ڵدا كێش����اوه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم ئێوه‌ن‬ ‫له‌سه‌ر شاش����ه‌ی میدیاكان باس����ی "كوشتنی‬ ‫زوحاك" ده‌كه‌ن‌و سه‌ركه‌وتن ده‌خه‌نه‌ ئه‌ستۆی‬

‫مه‌تبه‌خی سیاسی كورد‌‬ ‫لەمه‌تبه‌خێكی ژنێكی‬ ‫شپرزه‌ دەچێت یاخود‬ ‫ماڵێك كه‌ چه‌ند ژنێكی‬ ‫تێدا بێت‬ ‫خۆت����ان‪ ،‬له‌كاتێكدا فه‌رهاده‌كان����ی ئه‌م واڵت ‌ه‬ ‫كێوی بێستونیان دروستكردوه‌‪ ،‬ئێوه‌ش باسی‬ ‫عیش����ق‌و رۆمانسیه‌تی شۆڕش����گێڕی سیاسی‬ ‫ده‌ك����ه‌ن‪ .‬ك����ورد وته‌نی‌ خه‌ریك����ه‌ وای لێدێت‬ ‫بڵێن" تاس����احێب ماڵ دزی گرت‪ ،‬دز ساحێب‬

‫ماڵی گرت"‪.‬‬ ‫ماڵی كورد له‌م دۆخه‌دا به‌زۆرینه‌و كه‌مینه‌ ‌ی‬ ‫دیموكراسی‌و پارله‌مان به‌ڕێوه‌ ناچێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر به‌و ج����ۆره‌ بێ����ت ماڵ ب����ێ بڕیاربێ‬ ‫دراوسێ‌ ماڵیشمان لێده‌بێته‌ ساحێب ماڵ‪ ،‬بۆ‬ ‫ده‌رچون له‌م دۆخه‌ پێویستی به‌(دیموكراسی‬ ‫تێكهه‌ڵكێشراو) هه‌مو هێزه‌ سیاسیه‌كان خاوه‌ن‬ ‫ماف‌و به‌ش����ی خۆیان به‌رن كه‌سیش بێ‌ به‌ش‬ ‫نه‌مێنته‌وه‌‪ ،‬نه‌ك به‌پێچه‌وانه‌وه‌ (به‌ش����ی خۆم‬ ‫بۆخۆم‪ ،‬به‌شی تۆش ده‌خۆم)‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌م دۆخه‌ سیاسییه‌ دروست بێت‪،‬‬ ‫ئه‌م (ش����یردا بۆ داپیردایه‌ی) سیاس����یه‌كانش‬ ‫كۆتایی بێت‪ ،‬ئه‌م چێش����ته‌ ل����ه‌م مه‌تبه‌خه‌دا‬ ‫دروست نابێت‪ ،‬به‌ڵكو پێوستی به‌مه‌تبه‌خێكی‬ ‫سیاسی ژیرانه‌و ئاش‌و ئاش ره‌شته‌یه‌كی باش‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ هه‌مو هێزه‌ سیاس����یه‌كان له‌س����ه‌ر‬ ‫خوان����ی خۆی كۆبكاته‌وه‌‪ ،‬وه‌ك چۆن تاڵه‌بانی‬ ‫توانی شیعه‌و س����وننه‌ی‌ عیراق له‌سه‌ر خوانی‬ ‫پێكه‌وه‌یی كۆبكاته‌وه‌‪ ،‬كه‌ پێش����تر س����ه‌المی‬ ‫سه‌ره‌ڕێش����یان له‌یه‌كتر نه‌ده‌كرد‪ ،‬به‌وجۆره‌ش‬ ‫خوانێكی نوێ‌و مه‌تبه‌خێكی سیاسی نوێ‌ رۆح‌و‬ ‫ئینه‌رژیه‌كی نوێ‌ ده‌داته‌ الیه‌نه‌كان‪ ،‬بۆ الیه‌نی‬ ‫به‌رانبه‌ریش ده‌بێته‌ شانازی مێژویی‪.‬‬

‫‪Awene‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫گۆڕان چ ‌ی ده‌كات؟‬ ‫سەردار محەمەد‬ ‫ئه‌مه‌ پرس����یاره‌ بنه‌ڕه‌تییه‌كه‌یه‌ كه‌ رێكخه‌ری‌ گش����تی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫وه‌اڵمدان����ه‌وه‌ی‌ بۆ هه‌ڵس����وڕاوانی‌ بزوتنه‌وه‌كه‌ به‌جێهێش����توه‌‪ ،‬بزوتنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫گۆڕان كه‌ هێشتا له‌شۆكی‌ رێگرتن له‌چونی‌ سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان بۆ هه‌ولێر‌و‬ ‫ناردنه‌وه‌ی‌ وه‌زیره‌كانیان بۆ ماڵه‌وه‌ نه‌هاتوه‌ته‌ده‌ر‪ ،‬ده‌زانێت چی‌ بكات؟!‬ ‫ك����ه‌س له‌ناو بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕاندا ناتوانێت باز به‌س����ه‌ر ئه‌و راس����تییه‌دا‬ ‫بدات كه‌ ماوه‌ی‌ زیاتر له‌س����اڵێكه‌ ژیانی‌ سیاسییان پڕه‌ له‌"ئاڵیگاری‌" یان‬ ‫خۆش����باوه‌ڕی‌‌و چاوه‌ڕوانی‌‪ ،‬هێشتا له‌سایه‌ی‌ ش����ۆكی‌ مامه‌ڵه‌كردنی‌ پارتی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ س����ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‌و وه‌زیره‌كانیان ده‌رب����از نه‌ببون كه‌ ده‌ركه‌وت‬ ‫له‌رێككه‌وتنیش����یاندا له‌گه‌ڵ‌ یه‌كێتی‌ مایه‌پوچن‪ ،‬ئێس����تا گ����ۆڕان له‌نێوان‬ ‫چه‌كوشی‌ پارتی‌‌و ده‌زگای‌ یه‌كێتیدا توانای‌ مانۆڕ كردنی‌ سنورداره‌‪.‬‬ ‫قواڵیی‌ قه‌یرانی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان له‌كوێدایه‌؟ ره‌نگه‌ به‌ر له‌هه‌ر ش����تێك‬ ‫له‌ناڕۆشنی‌ سیاس ‌هت‌و له‌دابه‌زینی‌ بڕوا به‌خۆبونیاندا بێت‪.‬‬ ‫ئای����ا بزوتنه‌وه‌ی‌ گ����ۆڕان ده‌توانێ����ت له‌نێوان دو ب����ژارده‌ی‌ دیاریكراودا‬ ‫جورئه‌ت����ی‌ بڕیاردانی‌ هه‌بێت؟ ب����ژارده‌ی‌ یه‌كه‌میان‪ ،‬ئاس����ایی‌ كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كانیه‌ت����ی‌ له‌گه‌ڵ‌ پارتی‌‪ .‬دیاره‌ ئه‌مه‌ش وه‌ك هه‌مو به‌رپرس����انی‌‬ ‫پارتی‌‌و به‌شێك له‌لێپرسراوانی‌ یه‌كێتی به‌ئاشكرا لۆبی‌ بۆ ده‌كه‌ن له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫قوربانیدان به‌"یوسف محه‌مه‌د"ه‌وه‌ به‌دیدێت‪ .‬چونكه‌ چاك ده‌زانن "یوسف‬ ‫محه‌مه‌د" زیاتر له‌وه‌ی‌ كه‌س����ایه‌تییه‌ك بێت‪ ،‬ره‌مزو هێمایه‌كه‌ گوزارش����ت‬ ‫له‌ش����ه‌ڕی‌ ئیراده‌ی‌ پارتی‌‌و گ����ۆڕان ده‌كات‪ ،‬پارتی‌ ده‌یه‌وێت له‌م رێگه‌یه‌وه‌‬ ‫ئیراده‌ی‌ گۆڕان تێكبش����كێنێت‪ .‬له‌به‌رئه‌وه‌ پێویس����ت ن����اكات گۆڕان بیر‬ ‫له‌كارێك����ی‌ وا بكاته‌وه‌ چونكه‌ له‌به‌رامبه‌ردا هیچی‌ ده‌س����تناكه‌وێت‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫كه‌س����انێك له‌ناو گۆڕاندا پێیانوابێت ده‌توان����ن له‌به‌رامبه‌ردا داوا له‌بارزانی‌‬ ‫بكه‌ن ده‌س����تبه‌رداری‌ به‌ش����ێك له‌ئیمتی����ازو ده‌س����ه‌اڵته‌كانی‌ بێت‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫له‌وه‌همێكی‌ گه‌وره‌دا ده‌ژین! ماڵی‌ بارزانی‌ له‌س����اڵی‌ ‪1964‬ه‌وه‌ تائه‌مڕۆ كه‌‬ ‫‪2016‬یه‌ شه‌ڕیانه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی كێ‌ سه‌رۆك‌و خاوه‌نی‌ بڕیاری‌ سیاسی‌ كورد‬ ‫بێت؟ ئه‌وان هیچ كه‌سێكیان له‌خۆیان به‌شایسته‌تر نه‌زانیوه‌و ناشزانن‪ .‬هه‌ر‬ ‫كه‌س����ێك له‌ماوه‌ی‌ ئه‌م ‪ 50‬ساڵه‌دا هه‌وڵی‌ دابێت سه‌رۆكایه‌تییان له‌ده‌ست‬ ‫ده‌ربهێنێت یان داوای‌ ده‌ستاوده‌ستكردنی‌ ده‌سه‌اڵتی‌ لێكردبێتن په‌الماریان‬ ‫داوه‌‪ ،‬هه‌ر له‌ئیبراهیم ئه‌حمه‌ده‌وه‌ بگره‌ تا ده‌گات به‌عه‌لی‌ حه‌مه‌ ساڵح‪.‬‬ ‫ته‌نان����ه‌ت دوای‌ عه‌یامێ����ك له‌ش����ه‌ڕ‌و كێش����مه‌كێش‪ ،‬ئاش����تی‌ ك����ردن‌و‬ ‫رێككه‌وتنامه‌ی‌ ستراتیجیان له‌گه‌ڵ‌ "مام جه‌الل" له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مایه‌ بو كه‌‬ ‫مام ره‌زامه‌ندی‌ نواند له‌كوردستاندا بارزانی‌ سه‌رۆك بێت‪ ،‬هه‌ر به‌م پێیه‌ش‬ ‫مام ئه‌ركی‌ ئه‌وه‌ی‌ پێس����پێردرا كه‌ ش����ار به‌شار‌و ش����ارۆچكه‌ به‌شارۆچكه‌‬ ‫بگه‌ڕێ‌‌و بانگه‌ش����ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن بۆ مه‌س����عود بارزانی‌ ب����كات! ئایا گۆڕان‬ ‫ئه‌مه‌ی‌ پێده‌كرێت؟‬ ‫بژارده‌ی‌ دوه‌م‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ گۆڕان بزوتنه‌وه‌یه‌كی‌ ئۆپۆزیس����یۆنی‌ شیاوی‌ ئه‌م‬ ‫سه‌رده‌مه‌‌و له‌ئاستی‌ روداوه‌كانی‌ ئێستای‌ كوردستاندا بێت‪ ،‬سیاسه‌تی‌ چونه‌‬ ‫ن����او حكومه‌ت نه‌یتوانی هه‌نگاوێك گۆڕان ب����ه‌ره‌و پێش به‌رێت‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫گ����ۆڕان وه‌كو هه‌مو حزبه‌كانی‌ تری‌ كوردس����تان هه‌رچ����ی‌ زیاتر له‌پێگه‌ی‬ ‫جه‌ماوه‌ریی‌‌و خه‌ڵك دانه‌بڕێ‌‌و سیاس����ه‌ته‌كانی‌ نه‌زۆك نه‌بێت‪ ،‬پێویس����ته‌‬ ‫جورئه‌تی‌ ئه‌وه‌ی‌ هه‌بێت به‌رپرس����یاریه‌تی‌ هه‌مو ئه‌نجامه‌كانی‌ ئۆپۆزیسیۆن‬ ‫بون له‌ئه‌ستۆ بگرێ‌‪ .‬ئایا گۆڕان جورئه‌تی‌ ئه‌م ریسك كردنه‌ی‌ هه‌یه‌؟‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیرو ویدات حسێن؟‬

‫تەلەعفەر‪ ..‬شەڕێک لەناو شەڕێکدا‬

‫تەلەعف���ەر ش���ارۆچكه‌یه‌كی‌ س���ه‌ر‬ ‫بەپارێ���زگای نەینەوای���ە‪ ،‬ده‌كه‌وێت ‌ه‬ ‫رۆژئ���اوای موس���ڵه‌وه‌و زۆرب���ه‌ ‌ی‬ ‫دانیش���توانه‌كه‌ی‌ توركمان‌و ش���یع ‌ه‬ ‫مه‌زهه‌بن‬

‫ق���ه‌زا ‌ی ته‌له‌عف���ه‌ر س��� ‌ێ ناحی��� ‌ه‬ ‫له‌خۆده‌گرێ���ت ك���ه‌ ره‌بیع���ه‌و زمار‌و‬ ‫ئاڤكه‌نییه‌ ك ‌ه به‌شێكی‌ دانیشتوانیان‬ ‫كوردن‬

‫كێشمه‌كێشێكی‌ گه‌وره‌ له‌سه‌ر ته‌له‌عفه‌ر له‌هه‌اڵیساندایه‌‪ ،‬ئه‌م شارۆچكه‌یه‌ ك ‌ه‬ ‫له‌ژێر ده‌ستی‌ داعشدایه‌‪ ،‬حه‌شد ‌ی شه‌عب ‌ی ده‌یه‌وێ‌ هێرش ‌ی بۆ بكات‌و توركیاش‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ ده‌كات كه‌ رێگه‌ نادات‪.‬‬

‫ژم����اره‌ی‌ دانیش����توانی‌ به‌پێ����ی‌ ئام����اری‌‬ ‫ی ‪2010‬دا ‪281‬‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراق له‌س����اڵ ‌‬ ‫ه����ه‌زار كه‌س ب����وه‌‪ .‬لە‌ س����اڵ ‌ی ‪2014‬دا‬ ‫له‌كاتی‌ هێرشی‌ چه‌كدارانی‌ داعش بۆ سه‌ر‬ ‫موسڵ‌ كه‌وته‌ بنده‌ستی‌ ئه‌وانه‌وه‌‬

‫یه‌كێك له‌شوێنه‌واره‌ دیاره‌كانی‌ ته‌له‌عفه‌ر‬ ‫قه‌اڵیه‌كی‌ س����ه‌ربازییه‌ كه‌ له‌س����ه‌رده‌م ‌ی‬ ‫عوس����مانییدا بنیاتن����راوه‪ .‬یه‌كێ����ك‬ ‫له‌داواكارییه‌كانی‌ دانیش����توان ‌ی ته‌له‌عفه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ بوه‌ ك ‌ه شاره‌كه‌یان بكرێته‌ پارێزگا‌‬

‫توركیا سه‌رسه‌ختان ‌ه‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ ده‌كات له‌ئاقیبه‌ت ‌ی‬ ‫هێرشی‌ شیعه‌كان بۆ‬ ‫سه‌ر ته‌له‌عفه‌ر‌و ئه‌ردۆغان‬ ‫رایگه‌یاندوه‌ ئه‌نجامدان ‌ی‬ ‫ئه‌و كاره‌ كاره‌سات به‌دوای‌‬ ‫خۆیدا ده‌هێنێت‬

‫س���ه‌ركرده‌كان ‌ی حه‌ش���د ‌ی‬ ‫شه‌عبی‌ ش���ێلگیرانه‌ له‌پالن ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌دان ك ‌ه هێرش ‌ی بۆ بكه‌ن‌و‬ ‫له‌ده‌ستی‌ داعش ده‌ریبهێنن‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ چه‌كدارانی‌ داعش‬ ‫له‌موس���ڵه‌و‌ه نه‌په‌ڕن���ه‌وه‌ بۆ‬ ‫ناو سوریا‌و له‌وش���كانییه‌و‌ه‬ ‫س���وریاو عێ���راق‌و ئێ���ران‬ ‫به‌یه‌كه‌وه‌ ببه‌ستنه‌وه‌‬

‫ریکالم‬