Awene 626

‫ریکالم‬

‫دیسان پەنجەكان یەكتر دەشكێنن‬

‫‪w w w. a w e n e. c o m‬‬

‫بە‌کڕینی مۆبایلێک‬ ‫بەشداربە‌لەبردنەوەی‬ ‫ئۆتۆمۆبیلێک‬ ‫وە چەندین خەاڵتی دیکە‬

‫ژماره‌ (‪)626‬‬ ‫سێشەممە ‪2018/5/22‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫ریکالم‬

‫‪2‬‬ ‫ریکالم‬

‫لەکوردستان یەکەم‌و‬ ‫لەعێراقدا سێهەم‬ ‫‪5‬‬

‫ئه‌مریكا داوا له‌حیزبە‌ناڕازییه‌كان ده‌كات بایكۆت نه‌كه‌ن‬

‫كۆمه‌ڵ‌‪ :‬حیزبە‌ناڕازیه‌كان بڕیار ‌ی بایكۆتكردنی‌ پرۆسه‌ ‌ی سیاسییان نه‌داوه‌‬ ‫ئه‌مڕۆ س���ێ‌ ش���ه‌ممه‌ بری���ت ماگكۆرك‬ ‫نوێن���ه‌ری‌ تایبه‌تی‌ س���ه‌رۆكی‌ ئه‌مریكا‬ ‫له‌گه‌ڵ كه‌سی‌ یه‌كه‌می‌ حیزبە‌ناڕازییه‌كان‬ ‫كۆده‌بێته‌وه‌‌و داوایان لێده‌كات پرۆسه‌ی‌‬ ‫سیاس���ی‌ له‌عێ���راق بایك���ۆت نه‌ك���ه‌ن‪،‬‬ ‫وته‌بێ���ژی‌ كۆمه‌ڵ���ی‌ ئیس�ل�امی‌ ده‌ڵێت‬ ‫"حیزبە‌ناڕازییه‌كان بڕیاری‌ بایكۆتكردنی‌‬ ‫پرۆسه‌ی‌ سیاسییان نه‌داوه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬س���لێمانی‌‪ :‬وته‌بێ���ژی‌ كۆمه‌ڵی‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌‪ ،‬رێبوار حه‌م���ه‌د به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان���د وه‌ك كۆمه‌ڵ���ی‌ ئیس�ل�امی‌‬ ‫نه‌یانوتوه‌ بایكۆتی‌ پرۆس���ه‌ی‌ سیاس���ی‌‬ ‫له‌عێ���راق ده‌ك���ه‌ن‪ .‬ته‌نه���ا وتویان���ه‌‬ ‫بایكۆتكردنی‌ پرۆس���ه‌ی‌ سیاسی‌ یه‌كێك‬ ‫ده‌بێت له‌بژارده‌كانی���ان‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "بڕوا‬ ‫ناكه‌م هیچ یه‌كێ���ك له‌حیزبە‌ناڕازییه‌كان‬ ‫بڕیاری‌ بایكۆتكردنی‌ پرۆسه‌ی‌ سیاسییان‬ ‫دابێت له‌عێراق"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هه‌وڵ���ه‌كان به‌رده‌وام���ه‌ بۆ‬ ‫تانه‌دان‌و س���كااڵكردن له‌س���ه‌ر ئه‌نجامی‌‬

‫هه‌ڵبژاردنه‌ك���ه‌‪ ،‬هه‌ر له‌م چوار چێوه‌یه‌دا‬ ‫ئه‌مڕۆ س���ێ‌ ش���ه‌ممه‌ بری���ت ماگكۆرك‬ ‫نوێن���ه‌ری‌ تایبه‌تی‌ س���ه‌رۆكی‌ ئه‌مریكا‬ ‫له‌گه‌ڵ كه‌سی‌ یه‌كه‌می‌ حیزبە‌ناڕازییه‌كان‬ ‫كۆده‌بێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا‪ ،‬ن���ه‌وزاد س���اڵح ئه‌ندامی‌‬ ‫دام���ه‌زراوه‌ی‌ هه‌ڵب���ژاردن‌و ئام���اری‌‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ بۆ دیموكراسی‌‌و دادپه‌وه‌ری‌‪،‬‬ ‫بە‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د "له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ش���ه‌ش الیه‌ن بڕیاری���ان داوه‌ بایكۆتی‌‬ ‫حكوم���ه‌ت‌و په‌رله‌مانی‌ عێ���راق بكه‌ن‌و‬ ‫نوێن���ه‌ره‌ س���ه‌ركه‌وتوه‌كانیان نه‌نێ���رن‬ ‫ب���ۆ به‌غدا‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مریكی���ه‌كان داوایان‬ ‫له‌حیزبە‌ناڕازیی���ه‌كان ك���ردوه‌ بایكۆتی‌‬ ‫پرۆس���ه‌ی‌ سیاس���ی‌ نه‌كه‌ن‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ دواجار بڕی���اری‌ كۆتایی‌ ده‌دات‌و‬ ‫خاوه‌نی‌ بڕیاره‌كه‌یه‌ خودی‌ ئه‌و حیزبانه‌ن‬ ‫كه‌ له‌پرۆس���ه‌یه‌كی‌ گومان���اوی‌ به‌ناوی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن ده‌نگه‌كانیان ونكراون"‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫مسته‌فا چاوڕه‌ش‪:‬‬ ‫نابێت كۆنگره‌ ‌ی یه‌كێت ‌ی‬ ‫بۆ ته‌سفیه‌كردن بێت‬ ‫مس���ته‌فا چ���اوه‌ڕه‌ش ئه‌ندام���ی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ س���ه‌ركردایه‌تیی یه‌كێتی‬ ‫ی‬ ‫ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌كات وابڕیار‌ه هه‌فته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاین���ده‌ ئه‌نجومه‌نی‌ س���ه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ كۆببێت���ه‌وه‌‌و ره‌نگ���ه‌ له‌و‬ ‫ی‬ ‫كۆبونه‌وه‌یه‌دا باسی‌ كۆنگر‌ه گفتوگۆ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر بكرێت‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "نابێت‬ ‫كۆنگره‌ی‌ یه‌كێتی‌ بۆ ته‌س���فیه‌كردن‬ ‫بێت"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬سلێمانی‌‪ :‬مسته‌فا چاوڕه‌ش‬ ‫ی تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌دا‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مه‌كته‌ب ‌‬ ‫رایگه‌یان���د له‌كۆبون���ه‌وه‌ ‌‬ ‫سیاس���یدا به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك باس‬ ‫ی‬ ‫له‌دیاریكردنی‌ رۆژێك بۆ ئه‌نجامدان ‌‬

‫پرۆسەی دەنگدان‬

‫كۆنگ���ره‌ نه‌كراوه‌‪ ،‬ئه‌و وت���ی‌ "ئێم ‌ه‬ ‫ی تائێستا‬ ‫وه‌ك سه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێت ‌‬ ‫هیچ بڕیار‌و راسپارده‌یه‌كمان به‌ده‌ست‬ ‫نه‌گه‌یشتوه‌ له‌سه‌ر به‌ستی‌ كۆنگره‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "تا ئه‌م سات ‌ه هیچ كه‌سێك‬ ‫ی‬ ‫خ���ۆی‌ كاندید نه‌كردوه‌ بۆ پۆس���ت ‌‬ ‫س���كرتێری‌ گش���تی‌‪ ،‬له‌و بڕوایه‌شدا‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ پۆست ‌‬ ‫نیم هیچ كه‌س���ێك خۆ ‌‬ ‫ی یه‌كێتی‌ ئاماد‌ه‬ ‫س���كرتێری‌ گش���ت ‌‬ ‫كردبێت"‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫بۆچی دەنگەکانی‬ ‫بزوتنەوەی گۆڕان‬ ‫فلیمه‌ براوه‌كانی‌ كان دابەزی؟‬ ‫‪8‬‬ ‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫‪3‬‬

‫‌زا‪:‬‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫‌حمود‬ ‫ه‬ ‫م‬ ‫حیزبی‌ شیوعی‬ ‫پارتی‌و یەكێتی لەحزبی سیاسی دەرچون‌و له‌"هاوڕێ‌ فه‌هد"ه‌وه‌‬ ‫بۆ "موقته‌دا سه‌در"‬ ‫بونەتە چەتەی‌ نەوت‌و غازو گومرگ‬ ‫‪13‬‬ ‫مەحمود رەزا‪ ،‬پەرلەمانتاری گۆڕان‬ ‫لەپەرلەمانی عێراق لەبارەی داواكاریی‬ ‫یەكێتی‌و پارتییەوە بۆ گفتوگۆی الیەنە‬ ‫كوردییەكان بەمەبەستی یەكڕیزی كورد‬ ‫لەبەغ����دا‪ ،‬رایدەگەیەنێت"دەتوانرێ����ت‬ ‫لەگ����ەڵ حزب����ی سیاس����ی گفتوگۆو‬ ‫دانوستان بكرێت بەاڵم پارتی‌و یەكێتی‬ ‫لەحزبی سیاسی‌و نیشتمانی دەرچون‌و‬ ‫بونەتە چەتە‪".‬‬ ‫ئاوێنە‪ ،‬س����لێمانی‪ :‬مەحمود رەزا‪،‬‬ ‫پەرلەمانت����اری بزوتن����ەوەی گ����ۆڕان‬

‫بە‌ئاوێن����ەی راگەیاند "من نازانم چۆن‬ ‫دەكرێ����ت لەگ����ەڵ چەت����ە كۆبونەوە‬ ‫بكرێ����ت! ئ����ەوەی پارت����ی‌و یەكێتی‬ ‫باس����ی دەكەن‪ ،‬من وای دەبینم وەك‬ ‫س����ەردەمانی زو‪ ،‬قافڵەچ����ی بچێ����ت‬ ‫لەگەڵ چەتە رێككەوتن بكات‪".‬‬ ‫پەرلەمانتارەكەی گۆڕان پێشی وایە‬ ‫"پارت����ی‌و یەكێتی لەحزبی سیاس����ی‬ ‫دەرچ����ون‌و بونەتە چەت����ەی نەوت‌و‬ ‫غ����ازو گومرگ‪ ،‬ئەوە ئێس����تا چەتەی‬ ‫دیموكراسیشی هاتەسەر‪".‬‬

‫له‌ڕۆژهه‌اڵته‌وه‌ هات‌و نوری‌ مالیكی‌‌و‬ ‫مه‌سعود بارزانی‌‬ ‫له‌باشور كوژرا‬ ‫به‌ته‌له‌فون گفتوگۆ‬ ‫ده‌كه‌ن‬ ‫‪6‬‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫به‌شی ریکالم ‪ 07700600659 :‬ـ ‪ 07500600659‬‬

‫ئەو داوا دەكات تەواو حزب‌و الیەنە‬ ‫سیاس����ییەكانی دەرەوەی دەسەاڵتی‬ ‫پارت����ی‌و یەكێت����ی هاوپەیمانیی����ەك‬ ‫دروست بكەن‌و لەسەر یەك بەرنامەی‬ ‫نیشتمانی رێكبكەون‌و وتیشی"بەجۆرێك‬ ‫لەهەرێمی كوردس����تان وەك یەك تیم‬ ‫كاربك����ەن‌و لەبەغداش ی����ەك دەنگ‌و‬ ‫یەك هەڵوێست بن‪".‬‬

‫‪5‬‬

‫سیناریۆكان ‌ی‬ ‫پێكهێنانی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫نوێی‌ عێراق‬ ‫‪9‬‬

‫شەڕی سلێمانی کێ‬ ‫ئەیباتەوە؟‬ ‫‪15‬‬ ‫مردنی نەوشیروان‌و‬ ‫سەرهەڵدانەوەی‬ ‫محەمەدی مەهدی‬

‫‪10‬‬ ‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫‪16‬‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )626‬سێشه‌ممه ‪2018/5/22‬‬

‫یەكێتی‪ :‬دیسان پەنجەكان یەكتر دەشكێنن‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫پاش ئەوەی ئەنجامی هەڵبژاردنەكان‪،‬‬ ‫بەرهەم ساڵحی‌ خست‪ ،‬ئێستا باڵی‬ ‫دەستڕۆشتویی ناو یەكێتی‪ ،‬ئامادەكاری‬ ‫ی‬ ‫دەكات بۆ ئەوەی لەڕێگەی به‌ستن ‌‬ ‫كۆنگرەوه‌ ناكۆكییەكانی لەگەڵ كۆسرەت‬ ‫رەسوڵ یەكالیی بكاتەوە‪.‬‬ ‫ی‬ ‫بەپێی زانیارییەكانی ئاوێنە‪ ،‬پاش راگه‌یاندن ‌‬ ‫ی ناو‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن���ه‌كان‪ ،‬ملمالنێكان ‌‬ ‫ئه‌نجام��� ‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ جارێكیت���ر س���ه‌ریانهه‌ڵداوه‌ته‌وه‌و‬ ‫ی توند‬ ‫ی ناو ئ���ه‌م حیزبە‌لێدوان ‌‬ ‫دو جه‌مس���ه‌ر ‌‬ ‫ی به‌رامب���ه‌ر به‌یه‌كت���ر‬ ‫به‌ئاش���كراو به‌نهێن��� ‌‬ ‫ده‌رده‌بڕن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی دو جه‌مسه‌ره‌كه‌ ‌‬ ‫س���ه‌ره‌تای‌ كێش���ه‌كان ‌‬ ‫ئێس���تای‌ یه‌كێتی‌‪ ،‬ئه‌و كات ‌ه ده‌س���تیپێكرد‬ ‫ی دابڕاو كۆسره‌ت‬ ‫ك ‌ه به‌رهه‌م س���اڵح له‌یه‌كێت ‌‬ ‫ره‌س���وڵیش به‌راس���ته‌وخۆو ناڕاس���ته‌وخۆ‬ ‫ی ده‌كرد‪.‬‬ ‫پشتیوان ‌‬ ‫كاتێ���ك بەره���ەم س���اڵح بڕیاری���دا ب���ۆ‬ ‫هەڵبژاردن���ەكان لیس���تێكی س���ەربەخۆ‬ ‫پێكبهێنێت‪ ،‬وا دەردەكەوت كۆسرەت رەسوڵ‌و‬ ‫بەشێك لە‌فەرماندە سەربازییەكان‌و ژمارەیەك‬ ‫لەس���ەركردایەتی یەكێت���ی بەناڕاس���تەوخۆ‬ ‫پشتیوانی لێبكه‌ن‪ ،‬دیارترینی ئەو سەركردانە؛‬ ‫مەحمود س���ەنگاوی‌و عەدنانی حەمەی مینا‌و‬ ‫جەمیل هەورامی بون‪.‬‬ ‫بەاڵم كاتێك عێ���راق پێینایە نێو هەڵمەتی‬ ‫بانگەشەی هەڵبژاردنەكانەوە‪ ،‬ماڵی مام جەالل‬ ‫لەڕێگەی مامەڵەكردنێكەوە لەگەڵ كۆس���رەت‬ ‫رەس���وڵدا توانیان بەرهەم ساڵح له‌كۆسره‌ت‬ ‫ره‌س���و ‌ڵ داببڕن‌و بەتاقی‌ تەنی���ا بیهێڵنەوە‪،‬‬ ‫ماڵی‌ م���ام جه‌الل‌و كۆس���رەت رەس���وڵیان‬ ‫بەالی خۆیاندا راكێش���ا‌و لەبەرهەم ساڵحیان‬

‫کۆسرەت رەسوڵ‬

‫باڤڵ تاڵەبانی‬

‫شااڵو کۆسرەت‬ ‫شێخ جەنگی" بەشداری بكات‌و لەهەولێرەوە‬ ‫وەاڵم���ی ئ���ەو وتان���ەی نێچیرڤ���ان بارزانی‬ ‫بداتەوە‪ ،‬بەاڵم كۆسرەت رەسوڵ رێگەی نه‌دا‪،‬‬ ‫بەڵكو ته‌نها خۆی‌و ئەرس���ەالن بایز‪ ،‬وتاری‬ ‫یەكێتی���ان خوێندەوە ك���ە هەردوكیان تۆنی‬ ‫دەنگ‌و قس���ەكردنیان نەخۆش���ی‌و دەربڕینی‬ ‫هەڵوێستێكی نەرمی پێوە دیار بو‪.‬‬ ‫ئێس���تا ماڵی مام جەالل هەس���ت دەكەن‬ ‫لەسەردەمی زێڕینی خۆیاندان كە هەڵبژاردن‬ ‫ن���ەك ه���ەر س���ەركەوتنێكی گ���ەورەی بۆ‬ ‫دەستەبەركردون بەڵكو ركابەرە سەرەكییەكانی‬ ‫ناو یەكێتیشی بۆ الواز كردون‪.‬‬

‫دورخسته‌وە لەڕێگەی سپاردنی لێپرسراوێتی كاندیدێكی ژن نەبێ���ت لەهەولێر كە ئەویش‬ ‫مەڵبەندی س���ێی هەولێری یەكێتی بە‌شااڵوی بەش���ێوەی كۆت���ای ژنان دەرچ���و‪ .‬ئەمەش‬ ‫كوڕی‪ .‬بەمجۆرە بەرهەم ساڵح پشتیوانییەكی گومانێكی لەالیەن ئەو جەمسەرە دروستكردوە‬ ‫بەهێزی لەناو یەكێتی نیشتمانی كوردستاندا به‌رامبه‌ر به‌و ئه‌نجامانه‌‪.‬‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ب���و زۆرترین‬ ‫نەما‪ ،‬كه‌ چاو ‌‬ ‫لەبەرامبەردا ماڵی م���ام جەالل دەیانەوێت‬ ‫ی ده‌نگه‌كانی‌ ببات‪.‬‬ ‫رێژه‌ ‌‬ ‫لەكاتی هەڵمەتی هەڵبژاردندا‪ ،‬كۆس���رەت‌و ئۆباڵی ئەنجامی هەڵبژاردنی یەكێتی لەهەولێر‬ ‫شااڵوی كوڕی‪ ،‬بانگەشەیەكی چڕو پڕیان بۆ كە دەنگەكانی كەمی كردوە بخەنە ئەس���تۆی‬ ‫یەكێتی‌و سەرخستنی لیستەكەی ده‌ستپێكرد‪ .‬كۆس���رەت رەسوڵ‌و ش���ااڵوی كوڕییەوە‪ ،‬له‌و‬ ‫ه���ەر یەك لەماڵ���ی مام جەالل‌و كۆس���رەت میدیان��� ‌ه س���ێبه‌رانه‌وه‌ی‌ ك��� ‌ه له‌الیه‌ن الهور‬ ‫رەسوڵ كاندیدی س���ەربەخۆیان هەبو لەنێو ش���ێخ جه‌نگیه‌وه‌ هاوكاری‌ ده‌كرێن به‌رده‌وام‬ ‫ی ئه‌وه‌ باڵوده‌كرێته‌و‌ه كه‌ كۆسره‌ت‌و‬ ‫لیس���تی یەكێتیدا كە كاریان بۆ سەرخستنی پاگه‌نده‌ ‌‬ ‫دەك���رد‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئەنجام���ی هەڵبژاردنەكان ش���ااڵوی‌ كوڕی‌ وەك پێویس���ت بانگەشەی‬ ‫بەرهەم ساڵح پێشبینی نەدەكرد هەڵبژاردن‬ ‫جارێكی تر درزو كەلێنی خس���تەوە نێو ئەم هەڵبژاردنیان ئەنجام نەداوە‪ ،‬بەتایبەتی لەدوا‬ ‫ڕۆژەكانی بانگەش���ەی هەڵبژاردن���دا كاتێك بەو ش���ێوەیە ببێت���ە مای���ەی الوازكردنی‌‪،‬‬ ‫دو جەمسەرەوە‪.‬‬ ‫ك���ە نێچیرڤان بارزانی لەس���لێمانی بەتوندی هەرچەن���دە وەك خۆیان دەڵێن ئەو ئەنجامە‬ ‫كاتێك ئەنجامی هەڵبژاردنەكان راگەیەندرا‪ ،‬س���ەبارەت ب���ەو "ئیرهابە‌فیكریی���ە" دوا كە ساختەكارییەكی ئاشكرایە لەدەنگداندا كراوەو‬ ‫دەركەوت هەم���و ئەو كاندیدانەی یەكێتی كە بەبڕوای ئەو لەو ش���ارەدا پەیڕەودەكرێت‪ ،‬وا ئەو دەنگانە رێژەی دەنگی راستەقینەی ئەوان‬ ‫دەرچون‪ ،‬س���ەر بە‌ماڵی م���ام جەاللن‪ ،‬تەنها بڕیاربو لە‌بانگەشەی یەكێتیدا لەهەولێر "الهور نییە‪ .‬سەرەڕای ئەوەش ئەنجامی هەڵبژاردن‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫ی‬ ‫ی سلێمانی‌) كه‌وته‌ بازاڕو كتێبخانه‌ ‌‬ ‫ی كتێبی (شار ‌‬ ‫به‌رگی‌ پێنجهه‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌دا له‌ (‪ )874‬الپه‌ڕه‌ هه‌ر له‌ دروس���تبوون ‌‬ ‫كوردییه‌و‌ه كه‌ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 2018/3/21‬ماوه‌ ‌‬ ‫ی ‪ 1784‬تا نه‌ورۆز ‌‬ ‫(ش���اری‌ سلێمانی‌) ساڵ ‌‬ ‫ی ئه‌گرێت ڕازاوه‌ته‌و‌ه‬ ‫ئه‌م (‪ )234‬س���اڵه‌ زانیاری‌ و ڕووداو له‌ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌وێن���ه‌و ش���یعره‌وه‌ (‪ )500‬دانه‌ی‌ لێ چاپكراوه‌ ت���ا زوو‌ه فڕیا ‌‬ ‫كه‌ون‪،‬‬ ‫ی شه‌شه‌م بكه‌ن له‌گه‌ڵ ڕێزدا‪.‬‬ ‫دوای‌ ئه‌م به‌رگه‌ش چاوه‌ڕێی به‌رگ ‌‬ ‫ی ساڵحی‌ ڕه‌شه‌‬ ‫ی شار ‪/‬ئه‌كره‌م ‌‬ ‫براتان‪/‬خه‌مخۆر ‌‬ ‫تێبینی‌‪ :‬ئه‌م كتێبه‌ هاوكات ‌ه له‌گه‌ڵ یادكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ی ‪2018‬‬ ‫نه‌ورۆزی‌ ساڵ ‌‬

‫الهور شێخ جەنگی‬ ‫زەب���ر وه‌ش���اندنێكی كاریگەر بو له‌ویس���ت‌و‬ ‫ی بەرهەم ساڵح‪.‬‬ ‫خواسته‌كان ‌‬ ‫ئێستا كە ماڵی مام جەالل یەكێك لە‌ركابەرە‬ ‫س���ەرەكییەكانیان لەڕێگ���ەی هەڵبژاردنەوە‬ ‫خستوە‪ ،‬دەیانەوێت دوای هەڵبژاردن لەڕێگەی‬ ‫كۆنگرەوە ركابەرەكەی دیكەیان‪ ،‬كۆس���رەت‬ ‫رەسوڵ‪ ،‬بخەن‪ .‬پاش ئەوەی توانیان كۆسرەت‬ ‫رەس���وڵ‌و بەرهەم ساڵح لەیەك داببڕن‌و تاك‬ ‫تاك زۆرانبازیان لەگەڵدا بكەن‪.‬‬ ‫ماوەیەكە هەریەك لەباڤڵ تاڵەبانی‌و الهور‬ ‫ش���ێخ جەنگ���ی لەهەمو بۆنەكان���دا جەخت‬ ‫لەپێویس���تی بەس���تنی كۆنگرەی چوارەمی‬ ‫یەكێتی دەكەنەوە‪ .‬ئێس���تا ئەم باسوخواسە‬ ‫لەناو مەڵبەندی سلێمانیشدا گەرمە‪.‬‬ ‫ئەمەش لەكاتێكدایە كە كۆسرەت رەسوڵ‪،‬‬ ‫تەمەن���ی هەڵكش���اوەو نەخۆش���یش تەنگی‬ ‫ی ئه‌وه‌ش كردن ‌ه‬ ‫پێهەڵچنیوە‪ ،‬بەاڵم س���ه‌ربار ‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ هاوكێش���ەی سیاس���ی‌ یەكێتی���دا‬ ‫كارێكی‌ ئاسان نییه‌‪.‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )626‬سێشه‌ممه ‪2018/5/22‬‬

‫‪3‬‬

‫"ئه‌مریكیه‌كان داوایان له‌حیزبە‌ناڕازییه‌كان كردو‌ه بایكۆت نه‌كه‌ن"‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومه‌ر‬ ‫تا ئێستا شه‌ش الیه‌نه‌ نارازییه‌كه‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆران‌و هاوپه‌یمانی‌‬ ‫بۆ دیموكراسی‌‌و دادپه‌روه‌ری‌‌و‬ ‫حیزبی‌ شیوعی‌‌و كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌‌و‬ ‫یه‌كگرتوی‌ ئیسالمی‌‌و بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئیسالمی‌ سورن له‌سه‌ر ره‌تكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌نجامی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ ‪2018-5-12‬ی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ عێراق‌و پێیان وایه‌ به‌هۆی‌‬ ‫گزیكردن‌و ساخته‌كاری‌ زۆر له‌پرۆسه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كه‌دا ده‌نگه‌كانیان ونكراون‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كه‌ن بایكۆتكردنی‌‬ ‫پرۆسه‌ی‌ سیاسی‌ له‌عێراق بە‌نه‌چونه‌‬ ‫حكومه‌ت‌و په‌رله‌مانه‌وه‌ وه‌اڵمده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫قۆناغه‌كه‌یه‌‪ .‬به‌پێی‌ زانیارییه‌كانی‌‬ ‫ئاوێنه‌ چاوه‌ڕوان ده‌كرێت به‌م نزیكانه‌‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌و حیزبە‌ناڕازیانه‌ كۆببنه‌وه‌‌و‬ ‫هه‌ڵوێستی‌ كۆتایی‌ خۆیان له‌سه‌ر‬ ‫به‌شداریكردن له‌پرۆسه‌ی‌ سیاسی‌ عێراق‬ ‫یان ره‌تكردنه‌وه‌ی‌ یه‌كال بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ ن���ه‌وزاد س���اڵح ئه‌ندامی‌‬ ‫دام���ه‌زراوه‌ی‌ هه‌ڵب���ژاردن‌و ئام���ار ‌ی‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ بۆ دیموكراسی‌‌و دادپه‌وه‌ری‌‪،‬‬ ‫بە‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د ه���ه‌ر ل���ه‌دوای‌‬ ‫باڵوبونه‌وه‌ی‌ ئه‌نجام���ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ عێ���راق هه‌ریه‌ك له‌بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گ���ۆران‌و هاوپه‌یمانی‌ بۆ دیموكراس���ی‌‌و‬ ‫دادپه‌روه‌ری‌‌و حیزبی‌ ش���یوعی‌‌و كۆمه‌ڵی‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌‌و یه‌كگرت���وی‌ ئیس�ل�امی‌‌و‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ ئیس�ل�امی‌ رایانگه‌یاند به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ك به‌شداریی‌ له‌پرۆسه‌ی‌ سیاسی‌‬ ‫له‌عێراق ناكه‌ن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌و ش���ه‌ش الیه‌نه‌ بڕیاریان داوه‌ بایكۆتی‌‬

‫له‌ئه‌گه‌ر ‌ی‬ ‫به‌شداریكردنی‌‬ ‫الیه‌نه‌ ناڕازییه‌كان‬ ‫له‌په‌رله‌مان‌و‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراقدا‬ ‫باشترین بژارده‌ی‬ ‫به‌رده‌میان‬ ‫دروستكردنی‌‬ ‫هاوپه‌یمانیه‌تیه‌كی‌‬ ‫به‌هێزه‌ كه‌ بتوانێت‬ ‫نوێنه‌رایه‌تیی خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردستان بكات‬

‫برێت مەکۆرگ‬

‫حكوم���ه‌ت‌و په‌رله‌مان���ی‌ عێ���راق بكه‌ن‌و گوماناوی‌ به‌ناوی‌ هه‌ڵبژاردن ده‌نگه‌كانیان‬ ‫نوێن���ه‌ره‌ س���ه‌ركه‌وتوه‌كانیان نه‌نێرن بۆ ونكراون"‪.‬‬ ‫به‌غ���دا‪ ،‬به‌اڵم هێنده‌ی‌ ئێم���ه‌ ئاگاداربین‬ ‫له‌وه‌اڵم���ی‌ ئ���ه‌و پرس���یاره‌ی‌ ئای���ا‬ ‫ئه‌مریكیه‌كان داوایان له‌حیزبە‌ناڕازییه‌كان‬ ‫ك���ردوه‌ بایكۆت���ی‌ پرۆس���ه‌ی‌ سیاس���ی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆران به‌ش���داریی‌ له‌پرۆسه‌ی‌‬ ‫نه‌ك���ه‌ن‪ ،‬به‌اڵم ئ���ه‌وه‌ی‌ دواج���ار بڕیاری‌ سیاس���ی‌ عێراق ده‌كات یان ده‌كشێته‌وه‌‪،‬‬ ‫كۆتای���ی‌ ده‌دات‌و خاوه‌ن���ی‌ بڕیاره‌كه‌ی���ه‌ به‌ه���ار مه‌حمود كاندیدی‌ س���ه‌ركه‌وتوی‌‬ ‫خودی‌ ئه‌و حیزبانه‌ن كه‌ له‌پرۆس���ه‌یه‌كی‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گ���ۆران ب���ۆ ئه‌نجومه‌ن���ی‌‬

‫نوێنه‌رانی‌ عێ���راق‪ ،‬بە‌ئاوێنه‌ی‌ وت "هه‌تا‬ ‫ئه‌و كاته‌ی‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان به‌فه‌رم ‌ی‬ ‫راینه‌گه‌یه‌نێ���ت به‌ش���داریی‌ له‌پرۆس���ه‌ی‌‬ ‫سیاس���ی‌ عێراق ده‌كات یان نا‪ ،‬من هیچ‬ ‫قس���ه‌یه‌ك ناك���ه‌م‪ .‬پاش���ان بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕان هه‌ر بڕیارێك ب���دات من به‌وپه‌ری‌‬ ‫هه‌س���تكردن بە‌به‌رپرسیاره‌تییه‌وه‌‌و وه‌كو‬ ‫ئه‌ركی‌ سه‌رش���انی‌ خۆم پێ���وه‌ی‌ پابه‌ند‬

‫ده‌بم"‪.‬‬ ‫پێش���ی‌ وایه‌ له‌ئه‌گه‌ری‌ به‌شداریكردن ‌ی‬ ‫الیه‌نه‌ ناڕازییه‌كان له‌په‌رله‌مان‌و حكومه‌تی‌‬ ‫عێراقدا باش���ترین ب���ژارده‌ی به‌رده‌میان‬ ‫دروس���تكردنی‌ هاوپه‌یمانیه‌تیه‌كی‌ به‌هێزه‌‬ ‫ك���ه‌ بتوانێ���ت نوێنه‌رایه‌تی���ی خه‌ڵك���ی‌‬ ‫كوردس���تان بكات‪ .‬ئه‌و وت���ی‌ "به‌داخه‌وه‌‬ ‫ئێمه‌ چاوه‌روانی‌ ئه‌وه‌ بوین ده‌نگه‌كانمان‬

‫زی���اد بكات‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌ ئ���ه‌و ته‌زویرو‬ ‫پێشێلكارییه‌ گه‌ورانه‌ی‌ له‌كات ‌ی پرۆسه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن���دا ئه‌نجام���دراون‪ ،‬ش���كۆی‌‬ ‫پرۆس���ه‌كه‌یان ش���كاند‪ .‬من وای‌ ده‌بینم‬ ‫هه‌ردو حیزبی‌ ده‌س���ه‌اڵتدار له‌كوردستان‬ ‫ده‌یانه‌وێت به‌و ته‌زویرو یاسا شكێنیه‌یان‬ ‫له‌پرۆژه‌ی‌ الیه‌نه‌كانی‌ ئۆپۆزسیۆن بد‌هن‌و‬ ‫الوازمان بكه‌ن"‪.‬‬ ‫به‌اڵم رێبوار حه‌م���ه‌د وته‌بێژی‌ فه‌رمی‌‬ ‫كۆمه‌ڵی‌ ئیس�ل�امی‌‪ ،‬بە‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫ئه‌وان وه‌ك كۆمه‌ڵی‌ ئیس�ل�امی‌ نه‌یانوتوه‌‬ ‫بایكۆت���ی‌ پرۆس���ه‌ی‌ سیاس���ی‌ له‌عێراق‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ .‬ته‌نه���ا وتویان���ه‌ بایكۆتكردنی‌‬ ‫پرۆس���ه‌ی‌ سیاس���ی‌ یه‌كێ���ك ده‌بێ���ت‬ ‫له‌بژارده‌كانی���ان‪ ،‬ئه‌و وت���ی‌ "بڕوا ناكه‌م‬ ‫هیچ یه‌كێ���ك له‌حیزبە‌ناڕازییه‌كان بڕیاری‌‬ ‫بایكۆتكردنی‌ پرۆسه‌ی‌ سیاسییان دابێت‬ ‫له‌عێ���راق‪ .‬هه‌وڵ���ه‌كان به‌رده‌وام���ه‌ ب���ۆ‬ ‫تانه‌دان‌و س���كااڵكردن له‌س���ه‌ر ئه‌نجامی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كه‌‪ ،‬ه���ه‌ر له‌م چوار چێوه‌یه‌دا‬ ‫ئه‌مڕۆ س���ێ‌ ش���ه‌ممه‌ بری���ت ماگكۆرك‬ ‫نوێن���ه‌ری‌ تایبه‌ت���ی‌ س���ه‌رۆكی‌ ئه‌مریكا‬ ‫له‌هاوپه‌یمانی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ له‌دژی‌ داعش‬ ‫له‌گه‌ڵ كه‌سی‌ یه‌كه‌می‌ حیزبە‌ناڕازییه‌كان‬ ‫كۆده‌بێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫راش���یده‌گه‌یه‌نێت ئه‌وان وه‌ك كۆمه‌ڵی‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌ كوردس���تان شانبه‌ش���ان ‌ی‬ ‫حیزبە‌ناڕازییه‌كان���ی‌ دیكه‌ی‌ كوردس���تان‬ ‫هه‌م���و هه‌وڵه‌كانی���ان خس���توه‌ته‌ گ���ه‌ڕ‬ ‫ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ ئه‌نجام���ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌ك���ه‌‬ ‫بە‌ناش���ه‌رعی‌ بناس���ێنن‪ .‬ئاماژه‌ به‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات كشانه‌وه‌یان له‌پرۆسه‌ی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫بایكۆتكردنی‌ حكومه‌ت‌و په‌رله‌مانی‌ عێراق‬ ‫یه‌كێك له‌بژارده‌كانیانه‌‪.‬‬

‫بۆچی دەنگەکانی بزوتنەوەی گۆڕان دابەزی؟‬

‫"جۆرێك لەنائومێدی بەرامبەر بەكۆی پرۆسەی سیاسی‌ دروستبوه‌"‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬

‫بەرپرسانی گۆڕان "ساختەكاری"‬ ‫بەهۆكاری سەرەكی دابەزینی‬ ‫دەنگەكانیان لەم هەڵبژاردنەی دوایی‬ ‫پەرلەمانی عێراقدا دەزانن‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەوەشدا نایشارنەوە كە رەنگە هۆكاری‬ ‫دیكەش لەوڕوەوە كاریگەریان هەبوبێت‪،‬‬ ‫بەاڵم بەو ئاستە نا كە نزیكەی نیوەی‬ ‫دەنگەكانیان لەدەست بدەن‪.‬‬ ‫بەپێ���ی ئەنجام���ە رەس���مییەكانی‬ ‫كۆمس���یۆن بزوتن���ەوەی گ���ۆڕان‬ ‫لەهەڵبژاردنی ‪12‬ی ئای���اری پەرلەمانی‬ ‫عێراق���دا توانیویەت���ی پێنج كورس���ی‬ ‫پەرلەم���ان بەدەس���تبهێنێت‪ ،‬چوار لە‬ ‫س���لێمانی‌و یەك كورس���یش لەهەولێر‪،‬‬ ‫ئەوەش لەكاتێكدایە ك���ە لەهەڵبژاردنی‬ ‫پێش���وی پەرلەمانی عێراقدا‪ ،‬هەش���ت‬ ‫كورسی بەدەستهێنابو‪.‬‬ ‫بزوتنەوەك���ە هەر پ���اش دەركەوتنی‬ ‫ئەنجامەكان لەئێوارەی رۆژی هەڵبژاردندا‬ ‫لەگەڵ چەند الیەنێكی دیكە‪ ،‬حزبەكانی‬ ‫دەس���ەاڵتیان لەهەرێم���ی كوردس���تان‬ ‫تۆمەتباركرد بە "دەس���تكاری كردن"ی‬ ‫دەنگەكانیان‪.‬‬ ‫حاكم ش���ێخ لەتی���ف‪ ،‬پەرلەمانتاری‬ ‫پێش���وی بزوتنەوەی گۆڕان بە ئاوێنەی‬ ‫راگەیاند لەگەڵ ئەوەی كە ساختەكارییەكی‬ ‫زۆر كراوە ب���ەاڵم دابەزینی دەنگەكانی‬ ‫گۆڕان چاوڕوانكراویش بوە‪.‬‬ ‫ئ���ەو چەن���د هۆكارێك���ی جگ���ە‬ ‫لەس���اختەكاریی ب���ۆ دابەزین���ی‬ ‫دەنگەكان���ی ئ���ەو بزوتنەوەی���ە ب���اس‬ ‫كرد‪ ،‬لەوانە‪ :‬بەش���داریكردنی الوازانەی‬ ‫گۆڕان لەدەس���ەاڵت لەڕێ���ی کاراکتەری‬ ‫الوازەوە‪ .‬پێکھێنان���ی دەس���ەاڵتی‬ ‫ب���ااڵی جێبەجێكردن���ی بزوتنەوەکە كە‬ ‫خانەی راپەڕاندن���ە بەبێ گەنج‪ .‬دوبارە‬ ‫خۆکاندیدکردن���ەوەی پەرلەمانتاران���ی‬ ‫پێش���و‪ .‬دەنگدان بە یاسای ئیمتیازات‌و‬ ‫خانەنش���ینی پەرلەمانت���اران وەک‬ ‫حیزبەکانی دەسەاڵت‪.‬‬ ‫وتیش���ی "ل���ە ئەنجام���ی ئەوەش���دا‬ ‫خەڵکێکی زۆری ن���اڕازی کە دەنگدەری‬ ‫ئۆپۆزسێۆن بون بەتایبەتی بزوتنەوەی‬ ‫گ���ۆڕان‪ ،‬بڕی���اری بایک���ۆت کردن���ی‬ ‫دەنگدانیان دا"‪.‬‬ ‫بەاڵم رەئوف عوس���مان‪ ،‬س���کرتێری‬

‫هەوادارانی گۆڕان‬ ‫جڤاتی‌ گشتی‌ بزوتنەوە ‌ی گۆڕان پێی وایە‬ ‫ئەو هۆكاران���ەی دیكە كە باس دەكرێت‬ ‫كاریگەری���ان هەبوە‪ ،‬ب���ەاڵم لەچاو ئەو‬ ‫"س���اختەكاری"ەی كراوە كاریگەریەكی‬ ‫ئێجگار كەمن‪.‬‬ ‫وتیش���ی "گ���ۆڕان خ���ۆی دەنگدەری‬ ‫تایبەت���ی خۆی هەیە‪ ،‬ئ���ەو دەنگدەرانە‬ ‫ل���ە بۆن���ە جیاجیاكان���دا دەردەكەون‪.‬‬ ‫بۆنمون���ە لەس���اڵیادی كۆچ���ی دوایی‬ ‫كاك نەوش���یرواندا دەردەكەوێت كە ئەو‬ ‫جەم���اوەرە زۆرە جەماوەرێك���ە ب���ەدڵ‬ ‫لەگەڵ بزوتنەوەی گۆڕاندایە"‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئ���ەوەش باس���ی لەوەكرد كە‬ ‫جۆرێك لەنائومێ���دی بەرامبەر بە كۆی‬ ‫پرۆس���ەی دیموكراس���ی لە كوردستان‬ ‫هەب���وە ك���ە ئ���ەوەش بەرامب���ەر ب���ە‬ ‫بزوتنەوەی گۆڕان نییە‪ ،‬ئەم نائومێدییە‬ ‫لەو كاتەوە دروس���ت بوە كە پەرلەمانی‬ ‫كوردس���تان بەبێ هیچ بنەماو نەریتێك‬ ‫بە زەبری سەربازیی داخراو وەزیرەكانی‬

‫بزوتنەوەی گۆڕانیان ناردەوە ماڵەوە‪.‬‬ ‫وتیشی "ئەمانە جۆرێك لە رەشبینی‌و‬ ‫نائومێدی دروستكردوە الی خەڵك‪ ،‬بەاڵم‬ ‫م���ەرج نییە ئەو خەڵكان���ە تەنیا گۆڕان‬ ‫بن"‪.‬‬ ‫بەاڵم جەختیش���ی كردەوە كاریگەری‬ ‫ئ���ەو نائومێدیی���ە بەو ئاس���تە نییە كە‬ ‫بزوتنەوەی گ���ۆڕان دەنگەكانی ئەوەندە‬ ‫كەم بكات‪.‬‬ ‫هەندێ���ك رەخن���ە لەهەڵمەت���ی‬ ‫هەڵبژاردنی ئەمجارە بزوتنەوەی گۆڕان‌و‬ ‫راگەیاندنەكەی دەگرن كە نەیتوانی خەڵكی‬ ‫نائومێد‪ ،‬ئومێددار بكات بە چونە س���ەر‬ ‫سندوقەكانی دەنگدان‪ ،‬لەهەڵبژاردنەکانی‬ ‫پێش���ودا بەتایبەت وتارەكانی كۆچكردو‬ ‫نەوشیروان مس���تەفا‪ ،‬رێكخەری گشتی‬ ‫پێش���وی گ���ۆڕان‌و ئامادەیی ش���ەوانەی‬ ‫لەس���ەر تەلەفزی���ۆن رۆڵێک���ی گەورەی‬ ‫هەب���و بۆ هاندانی خەڵك‪ ،‬بەاڵم ئەمجارە‬ ‫كەسێكی كاریگەری وا نەدەبینرا‪.‬‬

‫لەبەرمبەردا رەئوف عوسمان پێی وایە‬ ‫راگەیاندنی بزوتنەوەی گۆڕان‌و بانگەشەی‬ ‫بزوتنەوەكە بەهەمان ش����ێوەی هەڵمەتی‬ ‫هەڵبژاردنەكانی پێشو رۆڵی خۆی گێڕاوە‪.‬‬ ‫وتیشی "پاشان لە هەڵبژاردنەكانی پێشودا‬ ‫كە رەوانشاد كاك نەوشیروان شەوانە لە‬ ‫تەلەفزیۆنەوە قس����ەی بۆ خەڵك دەكردو‬ ‫هانی خەڵكی دەدا بچنە سەر سندوقەكانی‬ ‫دەنگدان‪ ،‬ئێمە بۆ ئەم هەڵبژاردنە زۆرجار‬ ‫قس����ەكانیمان لێداوەتەوە‪ .‬ئەوەش����ی لە‬ ‫هەڵمەت����ی هەڵبژاردن����دا پەیڕەوك����راوە‬ ‫لەسەر رێبازەكەی كاك نەوشیروان بوە‌و‬ ‫الدان نەبوە لێی‪ .‬چونكە گۆڕانكارییەكی‬ ‫ستراتیژی وا لە كوردستان روینەداوە تا‬ ‫تۆ بانگەشەكانت بە ئاڕاستەیەكی دیكەدا‬ ‫بگۆڕیت‪".‬‬ ‫لەگ����ەڵ ئەوەش����دا پێی وای����ە غیابی‬ ‫نەوشیروان مس����تەفا كاریگەریی هەبوەو‬ ‫ئەوان نكۆڵی لەوە ناكەن‪ ،‬بەاڵم دیس����ان‬ ‫ئ����ەوەش ناگاتە ئەوەی ك����ە بزوتنەوەی‬

‫گۆڕان لە هەشت كورسییەوە دابەزێت بۆ‬ ‫ئاستی پێنج كورسی‪.‬‬ ‫الی خۆیشییەوە كوێس����تان محەمەد‪،‬‬ ‫ئەندامی جڤاتی گشتی بزوتنەوەكە کە بە‬ ‫وتەی خۆی ماوەی یەك مانگی بانگەشەی‬ ‫هەڵب����ژاردن بەش����داری لەهەڵمەتەكانی‬ ‫بزوتن����ەوەی گۆڕاندا ك����ردوە‪ ،‬پێی وایە‬ ‫"باشترین بانگەشە"یان كردوە‪.‬‬ ‫جەختیش���ی ك���ردەوە تاكە ه���ۆكار بۆ‬ ‫دابەزینی دەنگەكانی گۆڕان س���اختەكاری‬ ‫ب���وەو وتیش���ی "بەپێی راپرس���ییەكانی‬ ‫ناوخ���ۆی ئێم���ەش ئەو ئاس���تە دابەزینە‬ ‫هۆكارەك���ەی تەنیا س���اختەكاریەو هیچی‬ ‫تر"‪.‬‬ ‫وتیش���ی "بێگومان خەڵك بەگش���تی‬ ‫بەه���ۆی قەیران���ی دارایی���ەوە لە هەمو‬ ‫حزبەكان نیگەران بو‪ ،‬بەاڵم ئەو ماوەیەی‬ ‫بانگەش���ە ئێمە توانیم���ان خەڵكەكەی‬ ‫خۆمان ئاشت بكەینەوە بە رونكردنەوەی‬ ‫هۆكارەکانی ئەو قەیرانەی هەبوە‪".‬‬

‫غیابی نەوشیروان‬ ‫مستەفا كاریگەریی‬ ‫هەبوە‪ ،‬بەاڵم دیسان‬ ‫ئەوەش ناگاتە ئەوەی‬ ‫كە بزوتنەوەی گۆڕان‬ ‫لەهەشت كورسییەوە‬ ‫دابەزێت بۆ ئاستی پێنج‬ ‫كورسی‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )626‬سێشه‌ممه ‪2018/5/22‬‬

‫پارتی‌‌و یه‌كێت ‌ی داوا ‌ی یه‌كڕیز ‌ی ده‌كه‌ن‬

‫"پارتی‌و یه‌كێتی خۆیان هۆكار ‌ی دروستكردن ‌ی په‌رته‌وازه‌یین"‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومه‌ر‬ ‫له‌گه‌ڵ راگه‌یاندنی "ئه‌نجامه‌‬ ‫فه‌رمییه‌كان"ی هه‌ڵبژرادندا‪،‬‬ ‫هه‌ر یه‌كه‌ له‌پارتی‌و یه‌كێتی‬ ‫ده‌ستیان كرد بە‌باڵوكردنه‌وه‌ی‬ ‫گوتاری یه‌كڕیزی‌و داوایان‬ ‫له‌الیه‌نه‌كانی كوردستان كرد‬ ‫"سه‌رباری ناكۆكییه‌كان"‪،‬‬ ‫بە‌یه‌كگرتویی بچنه‌ به‌غدا‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ردا زۆرینه‌ی الیه‌نه‌كانی‬ ‫تر ئه‌و دو حیزبە‌تۆمه‌تبار ده‌كه‌ن‬ ‫بە‌"ساخته‌كاری‌و دزینی ده‌نگی‬ ‫ده‌نگده‌ره‌كانیان"‌و كاندیدێكی‬ ‫سه‌ركه‌وتوی هاوپه‌یمانی بۆ‬ ‫دیموكراسی‌و دادپه‌روه‌ر‪-‬یش‬ ‫بە‌هوكاری دروستبونی په‌رته‌وازه‌یی‬ ‫له‌كوردستان ده‌زانێت‪.‬‬ ‫نه‌جیبە‌نه‌جیب ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێنه‌رانی‌ عێراق له‌فراكسیۆنی‌ پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫دیموكراتی‌ كودستان‪ ،‬رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫كورد ی���ه‌ك رێگ���ه‌ی‌ له‌به‌رده‌مدایه‌‬ ‫"ئه‌گه‌ر ك���ورد ده‌یه‌وێ���ت له‌عێراق‬ ‫مافه‌كان���ی‌ خۆی‌ به‌ده‌س���تبهێنێت‪،‬‬ ‫پێویس���تی‌ بە‌ته‌بایی‌‌و یه‌ك گوتاریی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌ ناتوانێت هیچ‬ ‫كام له‌و ماده‌ ده‌ستوریانه‌ جێبه‌جێ‌‬ ‫بكات كه‌ مافی‌ كورده‌‌و له‌ده‌ستوری‌‬ ‫عێراقیدا جێگیر كراوه‌‪ .‬من پێم سه‌یره‌‬ ‫هه‌ندێ���ك وا بیرده‌كه‌ن���ه‌وه‌ له‌دوای‌‬ ‫هه‌ڵب���ژاردن دۆخێكی‌ باش���تر دێته‌‬ ‫پێش���ه‌وه‌ بۆ گه‌لی‌ كورد‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫ده‌بینی���ن هه‌م���ان كاراكته‌ره‌كان���ی‌‬ ‫دوێنی‌‌و هه‌مان حیزب‌و شیعه‌ی‌ دوێنێ‌‬ ‫ده‌یانه‌وێت حكومه‌تی‌ ئاینده‌ی‌ عێراق‬ ‫پێك بهێنن!"‪.‬‬ ‫پێشی‌ وایه‌ له‌سه‌ره‌تای‌ پێكهێنانی‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ عێراق له‌س���اڵی‌ ‪2005‬دا‬ ‫سیاس���ه‌تی‌ گه‌لی‌ كورد له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌غدا جۆرێك له‌به‌هێزی‌‌و یه‌كگرتوی‌‬ ‫پێوه‌ دیار بو‪ ،‬له‌و سه‌ره‌تایه‌دا كورد‬ ‫له‌چوارچێ���وه‌ی‌ یه‌ك فراكس���یۆنی‌‬

‫كوردس���تانیدا نوێنه‌رایه‌ت���ی‌ هه‌مو‬ ‫هاواڵتیانی‌ كوردستانی‌ ده‌كرد‪" ،‬هیچ‬ ‫حی���زب‌و هێزێ���ك ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫فراكسیۆنه‌ كوردییه‌ له‌گه‌ڵ الیه‌نه‌كانی‌‬ ‫دیكه‌ی‌ عێ���راق‪ ،‬نه‌ده‌چ���و دژایه‌تی‌‬ ‫خه‌ڵك���ی‌ كوردس���تان‌و حكومه‌ت���ی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان بكات"‪.‬‬ ‫داواش ده‌كات سه‌رجه‌م هێز‌و الیه‌نه‌‬ ‫سیاس���یه‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫له‌پێناو بە‌به‌هێزی‌ هێشتنه‌وه‌ی‌ رۆڵی‌‬ ‫ك���ورد له‌به‌غ���دا كار ب���ۆ گوتارێكی‌‬ ‫هاوبه‌شی‌ نیشتمانی‌ بكه‌ن‪ .‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"به‌هێزتری���ن كارتی‌ ده‌س���تی‌ كورد‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر به‌غدا ته‌نها یه‌كڕیزییه‌تی‌‪.‬‬ ‫له‌دوای‌ ‪ 15‬ساڵ له‌روخاندنی‌ رژێمی‌‬ ‫به‌عسی‌ له‌ناوچو تا ئێستاش هه‌ندێك‬ ‫الیه‌نی‌ ش���یعه‌ی‌ عێراق���ی‌ ته‌نانه‌ت‬ ‫ئه‌و مافه‌ ده‌س���توریانه‌ی‌ به‌خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردس���تان به‌خش���راون ب���ە‌ره‌وا‬ ‫نابینن"‪.‬‬ ‫شوان داودی‌ ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێنه‌رانی‌ عێراق له‌فراكسیۆنی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫نیشتمانی‌ كوردستان‪ ،‬رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫ت���ا ئێس���تاش ك���ورد به‌رنامه‌یه‌كی‌‬ ‫رون���ی‌ نیه‌ بۆ پرۆس���ه‌ی‌ سیاس���ی‌‬ ‫عێراق‪ .‬وتیش���ی‌ "من ترس���ی‌ ئه‌وه‌م‬ ‫هه‌بو كوردیش به‌ده‌ردی‌ س���وننه‌كان‬ ‫ببرێت‪ ،‬بكرێن بە‌هه‌ش���ت نۆ كوتله‌ی‌‬ ‫جیاجی���ا‌و نه‌توانن بڕیاری‌ سیاس���ی‌‬ ‫بده‌ن‪ ،‬به‌اڵم خۆشبه‌ختانه‌ ئه‌و پیالنه‌‬ ‫له‌دژی‌ كورد جێبه‌جێنه‌كرا‪ .‬ده‌توانم‬ ‫بڵێم بە‌له‌به‌رچاوگرتنی‌ ئه‌و نه‌خش���ه‌‬ ‫نوێیه‌ی‌ ئێستا له‌عێراق هه‌یه‌ یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارتی‌ دو كوتل���ه‌ی‌ به‌هێزن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ك���ورد بتوانێت خ���ۆی‌ كۆبكاته‌وه‌‌و‬ ‫یه‌ك ده‌نگ بێت‪ ،‬ده‌توانێت قورسایی‌‬ ‫خ���ۆی‌ نیش���انی‌ هه‌م���و الیه‌نه‌كانی‌‬ ‫دیكه‌ی‌ عێراق بدات"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و پێش���ی‌ وای���ه‌ له‌م���اوه‌ی‌‬ ‫راب���ردودا كوتله‌ كوردس���تانییه‌كان‬ ‫له‌به‌غدا ته‌مس���یلی‌ ملمالنێ‌‌و كێشه‌‬ ‫سیاسیه‌كانی‌ ناوخۆی‌ كوردستانیان‬

‫یه‌كڕیزی‌ نیشتمانییان بۆ بكه‌ن؟"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا مه‌حم���ود ره‌زا ئه‌ندامی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نوێنه‌ران���ی‌ عێ���راق‬ ‫له‌فراكس���یۆنی‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆران‪،‬‬ ‫بە‌ئاوێنه‌ی‌ وت "من نازانم چۆن ده‌كرێت‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ چه‌ت���ه‌ كۆبون���ه‌وه‌ بكرێت!‬ ‫ی باسی‌ ده‌كه‌ن‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ پارتی‌‌و یه‌كێت ‌‬ ‫م���ن وای‌ ده‌بینم وه‌ك س���ه‌رده‌مانی‌‬ ‫زو قافڵه‌چ���ی‌ بچێت له‌گ���ه‌ڵ چه‌ته‌‬ ‫رێكه‌وتن ب���كات‪ .‬بێگومان هه‌رچۆن‬ ‫لێكی بده‌ین���ه‌وه‌ له‌نیوه‌ی‌ رێگا هه‌ر‬ ‫چه‌ت���ه‌ په‌الماری‌ قافڵه‌ك���ه‌ ده‌دات‪.‬‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ له‌حیزبی‌ سیاس���ی‌‌و‬ ‫نیشتمانی‌ ده‌رچون بۆونه‌ته‌ چه‌ته‌ی‌‬ ‫نه‌وت‌و غاز‌و گومرگ‌و‪ ،‬ئه‌وه‌ ئێس���تا‬ ‫ی هاته‌سه‌ر"‪.‬‬ ‫چه‌ته‌ی‌ دیموكراسیش ‌‬

‫من نازانم چۆن‬ ‫ده‌كرێت له‌گه‌ڵ‬ ‫چه‌ت ‌ه كۆبونه‌و‌ه‬ ‫بكرێت! ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كێت ‌ی‬ ‫باس ‌ی ده‌كه‌ن من‬ ‫وا ‌ی ده‌بینم وه‌ك‬ ‫سه‌رده‌مان ‌ی زو‬ ‫قافڵه‌چ ‌ی بچێت‬ ‫له‌گه‌ڵ چه‌ت ‌ه‬ ‫رێكه‌وتن بكات‬

‫ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ش ده‌كات ده‌توانرێت‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ حیزبی‌ سیاس���ی‌ گفتوگۆ‌و‬ ‫دانوس���اندن بكرێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌مرۆ‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ وه‌ك حیزبی‌ سیاسی‌‬ ‫ی "ئێس���تا ئه‌و‬ ‫نه‌ماونه‌ته‌وه‌‪ .‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی چه‌ته‌گه‌رایی‌‪،‬‬ ‫دوحیزبە‌بونه‌ته‌ گروپ ‌‬ ‫هه‌مو كاره‌كانیشیان بۆ خزمه‌تكردنی‌‬ ‫دو بنه‌ماڵه‌ی���ه‌‪ .‬الی‌ هه‌م���و ك���ه‌س‬ ‫ئاش���كرایه‌ الی‌ پارت���ی‌ بنه‌ماڵه‌یه‌ك‬ ‫هه‌ی���ه‌‌و الی‌ یه‌كێتی���ش به‌هه‌م���ان‬ ‫ش���ێوه‌ بنه‌ماڵه‌یه‌كه‌‌و شانبه‌ش���انی‌‬ ‫ئه‌و بنه‌ماڵه‌ی���ه‌ چه‌ند تاقمێكی‌ تری‌‬ ‫چه‌ته‌ش دروستبون"‪.‬‬

‫هەولێر‬ ‫ده‌ك���رد‌و بە‌رون���ی‌ بە‌هه‌ڵوێس���ت‌و‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانیانه‌وه‌ دیار بو‪ .‬ئاماژ‌ه‬ ‫ب���ه‌وه‌ش ده‌كات هه‌ركاتێ���ك نێوانی‌‬ ‫الیه‌ن���ه‌ سیاس���یه‌كانی‌ كوردس���تان‬ ‫ته‌ندروست‌و ئاسایی‌ بوایه‌ فراكسیۆنه‌‬ ‫كوردس���تانیه‌كانیش په‌یوه‌ن���دی‌‌و‬ ‫كاری پێكه‌وه‌یی���ان زۆر باش ده‌بو‪،‬‬

‫پێچه‌وانه‌كه‌شی‌ هه‌ر راسته‌‪.‬‬ ‫الی خۆی���ه‌وه‌ د‪.‬رێب���وار كه‌ری���م‬ ‫كاندیدی‌ س���ه‌ركه‌وتوی‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫ب���ۆ دیموكراس���ی‌‌و دادپ���ه‌وه‌ری‌‬ ‫بە‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند پارتی‌و یه‌كێتی‬ ‫خۆی���ان ه���ۆكاری‌ دروس���تكردنی‌‬

‫ئ���ه‌و په‌رته‌وازه‌ی���ی‌‌و ناكۆكیان���ه‌ن‬ ‫كه‌ روب���ه‌روی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫بۆت���ه‌وه‌‪ .‬ده‌شپرس���ێ "ئ���ه‌و دو‬ ‫حیزبە‌ك���ه‌ تۆمه‌تب���ارن بە‌بردن���ی‌‬ ‫ده‌نگی‌ الیه‌نه‌كان���ی‌ دیكه‌ی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬چۆن م���اف به‌خۆیان‬ ‫ده‌ده‌ن الیه‌نه‌كان كۆبكه‌نه‌وه‌‌و باسی‌‬

‫ی حیزب‌و الیه‌نه‌‬ ‫داواش ده‌كات ته‌واو ‌‬ ‫سیاس���یه‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫پارت���ی‌‌و یه‌كێت���ی‌ هاوپه‌یمانییه‌ك‬ ‫دروستبكه‌ن‌و له‌سه‌ر یه‌ك به‌رنامه‌ی‌‬ ‫نیش���تمانی‌ رێ���ك بكه‌ون‪ .‬پێش���ی‌‬ ‫ی له‌هه‌مو به‌ها‬ ‫وایه‌ پارتی‌‌و یه‌كێت��� ‌‬ ‫نیش���تمانیه‌كان داماڵراون‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"م���ن داوا كارم ئ���ه‌و هاوپه‌یمانی���ه‌‬ ‫دروست بكرێت‪ ،‬به‌جۆرێك له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان وه‌ك ی���ه‌ك تی���م كار‬ ‫بكه‌ن‌و له‌به‌غداش یه‌ك ده‌نگ‌و یه‌ك‬ ‫هه‌ڵوێست بن"‪.‬‬

‫مسته‌فا چاوڕه‌ش‪ :‬نابێت كۆنگره‌ ‌ی یه‌كێت ‌ی بۆ ته‌سفیه‌كردن بێت‬

‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌دوای‌ هه‌ڵبژاردن مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاس���ی‌ یه‌كێت���ی‌ كۆبونه‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجام���دا‪ ،‬ئایا ل���ه‌و كۆبونه‌وه‌یه‌دا‬ ‫باس له‌كۆنگره‌ كراوه‌؟‬

‫هه‌مومانی‌ به‌خۆوه‌ س���ه‌رقاڵكردوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌ویش بابه‌تی‌ ئه‌نجامی‌ هه‌ڵبژاردن ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌ عێراق���ه‌ ك���ه‌ هه‌ندێك‬ ‫له‌الیه‌ن���ه‌كان به‌هۆی���ه‌وه‌ س���اردی‌‬ ‫كه‌وتوه‌ته‌ په‌یوه‌ندیه‌كانیانه‌وه‌‪ .‬ئه‌مه‌‬ ‫دۆخێكی‌ ناخۆشی‌ دروستكردوه‌‪ ،‬من‬ ‫پێمباش���ه‌ له‌دوای‌ چاره‌سه‌ركردنی‌‬ ‫دۆخی‌ هه‌رێ���م‌و ئاس���اییكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كانم���ان له‌گ���ه‌ڵ به‌غ���دا‬ ‫كۆنگ���ره‌ی‌ یه‌كێت���ی‌ نیش���تمانی‌‬ ‫كوردس���تان ببه‌س���ترێت‪ .‬كۆنگره‌‬ ‫بۆ چ���ی‌ ده‌كه‌ین؟ ده‌بێ���ت كۆنگره‌‬ ‫له‌پێناو پاراستنی‌ ریزه‌كانی‌ یه‌كێتیدا‬ ‫بێت نه‌ك بە‌پێچه‌وان���ه‌وه‌‪ .‬كۆنگره‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ده‌س���تكاری‌ په‌یڕه‌و‌و‬ ‫پرۆگرام���ی‌ ناوخۆی یه‌كێتی‌ بكرێت‪،‬‬ ‫به‌جۆرێك له‌گه‌ڵ سیاسه‌تی‌ ئه‌مرۆی‌‬ ‫كوردس���تان‌و عێ���راق‌و ناوچه‌ك���ه‌‌و‬ ‫جیهان بگونجێت‪ .‬به‌دوای‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫به‌فه‌رمی‌ باس له‌به‌س���تنی‌ كۆنگره‌‬ ‫نه‌كراوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش���ی‌ ده‌وترێن لێدوانه‌‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی‌ تاكه‌كه‌سی‌‪.‬‬

‫ئا‪ :‬ئومێد عومه‌ر‬

‫مس���تەفا چاوره‌ش‪ :‬له‌كۆبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاسیدا به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫ب���اس له‌دیاریكردن���ی‌ رۆژێ���ك بۆ‬ ‫ئه‌نجامدان���ی‌ كۆنگ���ره‌ نه‌ك���راوه‌‪.‬‬ ‫ئێمه‌ش وه‌ك سه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫تائێستا هیچ بڕیار‌و راسپارده‌یه‌كمان‬ ‫به‌ده‌ست نه‌گه‌یشتوه‌ له‌سه‌ر به‌ستی‌‬ ‫كۆنگره‌‪ .‬وابڕی���اره‌ هه‌فته‌ی‌ ئاینده‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫كۆببێته‌وه‌‪ ،‬ره‌نگه‌ له‌و كۆبونه‌وه‌یه‌دا‬ ‫ئ���ه‌و باس���ه‌ له‌الی���ه‌ن هه‌ڤااڵنه‌وه‌‬ ‫گفتوگۆی‌ له‌سه‌ر بكرێت‪ .‬من پێموایه‌‬ ‫ده‌بێت كۆنگره‌ له‌كه‌ش���ێكی‌ ئارام‌و‬ ‫گونجاودا ببه‌سترێت‪ .‬ئه‌وه‌ی‌ ئێستا‬ ‫هه‌یه‌‌و ده‌گوزه‌رێت دۆخێكه‌ كه‌ ته‌واو‬

‫ئاوێنه‌‪ :‬الهۆر شێخ جه‌نگی‌‌و باڤڵ‬ ‫تاڵه‌بانی‌ ب���ه‌رده‌وام بابه‌تی‌ گۆنگره‌‬ ‫ده‌خه‌نه‌ به‌رباس‌و س���ورن له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌نجامدانی‌‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ریشدا هه‌ندێك‬ ‫له‌ن���او یه‌كێت���ی‌ به‌س���تنی‌ كۆنگره‌‬ ‫بە‌هه‌ڵمه‌ت���ی‌ پاكتاوك���ردن ده‌زانن‪،‬‬ ‫ئێوه‌ چۆن له‌كۆنگره‌ ده‌ڕوانن؟‬ ‫مس���تەفا چاوره‌ش‪ :‬ئه‌گه‌ر باسی‌‬ ‫گۆنگره‌ بكه‌ن شتێكی‌ زۆر ئاساییه‌‪،‬‬ ‫من هیچ خراپیه‌كی‌ تێدا نابینم‪ .‬ئه‌مڕۆ‬ ‫كه‌س له‌ناو یه‌كێتی‌ له‌دژی‌ به‌ستنی‌‬ ‫كۆنگره‌ نیه‌‪ .‬هه‌م���و هه‌ڤاڵێكی‌ ناو‬ ‫یه‌كێت���ی‌ ئ���ه‌و ماف���ه‌ی‌ هه‌یه‌ باس‬ ‫له‌به‌س���تنی‌ كۆنگ���ره‌ی‌ حزبه‌كه‌ی‌‬ ‫بكات‪ ،‬به‌اڵم تا ئێس���تا بڕیار له‌سه‌ر‬

‫له‌ماوه‌ی رابردودا له‌نێو یه‌كێتی‬ ‫نیشتمانی كوردستاندا مشتومڕێكی‬ ‫زۆر له‌سه‌ر به‌ستنی كۆنگره‌ ئه‌و‬ ‫حیزبە‌له‌ئارادابو‪ ،‬تا سه‌ره‌نجام‬ ‫هه‌مو باڵه‌كان له‌سه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫رێككه‌وتن كه‌ كۆنگره‌ بۆ دوای‬ ‫هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی‬ ‫عێراق دوابخرێت‪ .‬له‌م دیداره‌ی‬ ‫ئاوێنه‌دا‪ ،‬مسته‌فا چاوه‌ڕه‌ش‬ ‫ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تیی یه‌كێتی‬ ‫باس له‌كۆنگره‌‌و ئه‌گه‌ره‌كانی‬ ‫به‌ستنی ده‌كات‌و جه‌ختیش‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ تائێستا "باس‬ ‫له‌دیاریكردنی‌ رۆژێك بۆ ئه‌نجامدانی‌‬ ‫كۆنگره‌ نه‌كراوه‌"‪.‬‬

‫مستەفا چاوره‌ش‬ ‫دیاریكردن���ی‌ كاته‌ك���ه‌ی‌ ن���ه‌دراوه‌‪.‬‬ ‫هه‌ركات كۆنگره‌ به‌س���ترا‪ ،‬ئه‌و كات ‌ه‬ ‫به‌پێی‌ یاس���ا‌و په‌ی���ڕه‌وی‌ ناوخۆی‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ ئه‌ندامانی‌ كۆنگره‌ ده‌توانن‬ ‫بڕی���ار له‌چاره‌نوس���ی‌ یه‌كێتیه‌كه‌ی‌‬ ‫خۆی���ان ب���ده‌ن‌و بە‌ئازادان���ه‌ش‬ ‫سه‌ركرده‌كان بۆ سه‌ركردایه‌تیكردنی‌‬ ‫حزبه‌كه‌ هه‌ڵبژێرن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پێش هه‌ڵب���ژاردن ده‌وترا‬ ‫له‌ن���او یه‌كێتی‌ كه‌س���انێك مه‌یلیان‬ ‫ب���ۆ به‌رهه‌م س���اڵه‌ح هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئایا‬ ‫ل���ه‌دوای‌ ئه‌و ئه‌نجامه‌ی‌ ئێس���تا كه‌‬

‫یه‌كێتی‌ به‌ده‌س���تی‌ هێن���اوه‌‪ ،‬هیچ‬ ‫گۆرانكارییه‌كی‌ نوێ‌ له‌ناو حزبه‌كه‌تان‬ ‫رویداوه‌؟‬ ‫مستەفا چاوره‌ش‪ :‬ئێمه‌ هه‌مومان‬ ‫ت���ا له‌ن���او یه‌كێتی‌ بوی���ن پێكه‌وه‌‬ ‫كارمان كردوه‌‪ .‬دیاره‌ مه‌یلی‌ كه‌س‪ ،‬‬ ‫بە‌كه‌س داگیرناكرێت‪ .‬هه‌مو كه‌سێك‬ ‫ئ���ازاده‌ له‌وه‌ی‌ چ���ی‌ هه‌ڵده‌بژێرێت‪.‬‬ ‫هه‌ركاتێكیش كۆنگره‌ كرا‪ ،‬به‌ڕای‌ من‬ ‫كۆتایی‌ بە‌به‌شێكی‌ زۆری‌ ئه‌و قسه‌‌و‬ ‫قس���ه‌ڵۆكانه‌ ده‌هێنێت كه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫یه‌كێتی‌ ده‌وترێن‪.‬‬

‫له‌كۆبونه‌و‌هی‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاسیدا به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ك باس‬ ‫له‌دیاریكردنی‌ رۆژێك‬ ‫بۆ ئه‌نجامدانی‌ كۆنگره‌‬ ‫نه‌كراوه‌‪ .‬ئێمه‌ش‬ ‫وه‌ك سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ تائێستا هیچ‬ ‫بڕیار‌و راسپارده‌یه‌كمان‬ ‫به‌ده‌ست نه‌گه‌یشتوه‌‬ ‫له‌سه‌ر به‌ستی‌ كۆنگره‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬بۆچ���ی‌ هه‌ندێ���ك‬ ‫له‌هه‌ڤااڵنت���ان پێیان وای���ه‌ كۆنگره‌‬ ‫ب���ۆ پاكتاوكردن‌و دورخس���تنه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌ندێك له‌س���ه‌ركرده‌كانی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫نیشتمانی‌ كوردستانه‌؟‬ ‫مستەفا چاوره‌ش‪ :‬من وای‌ نابینم‬ ‫كۆنگ���ره‌ بۆ پاكتاوكردن‌و ده‌ركردنی‌‬ ‫هیچ تێكۆشه‌رێك بێت‪ .‬ئه‌وه‌شی‌ وابیر‬ ‫بكاته‌وه‌ به‌دڵنیاییه‌وه‌ غه‌در له‌مێژوی‌‬ ‫یه‌كێتی‌‌و خوێنی‌ شه‌هیدانی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫پێش���مه‌رگه‌ی‌ یه‌كێتی‌‌و جه‌ماوه‌ری‌‬ ‫یه‌كێتی���ش ده‌كات‪ .‬ئێمه‌ هه‌مو برای‌‬

‫یه‌كی���ن‪ ،‬به‌تایب���ه‌ت ئه‌وانه‌مان كه‌‬ ‫ئازاره‌كانی‌ ده‌زانین قوڕبه‌س���ه‌ری‌‌و‬ ‫ماندوبونه‌كان���ی‌ ده‌زانی���ن‪ ،‬ده‌ڵێن‬ ‫نابێت كۆنگره‌ بۆ ته‌سفیه‌كردن بێت‬ ‫ده‌بێت بۆ یه‌كری���زی‌ یه‌كێتی‌ بێت‪.‬‬ ‫ده‌بێ���ت هه‌مومان ب���ه‌و رۆحیه‌ته‌وه‌‬ ‫كار بكه‌ی���ن‌و خۆمان ب���ه‌دور بگرین‬ ‫له‌به‌كارهێنان���ی‌ زمان���ی‌ زبر‌و یه‌كتر‬ ‫ناشیرینكردن‪ ،‬یه‌كێتی‌ بە‌هه‌مو ئه‌و‬ ‫كاكانه‌وه‌ جوانه‌ له‌رابرو‌و ئێس���تاش‬ ‫به‌رده‌وام���ن له‌خه‌باتك���ردن تێیدا‪،‬‬ ‫خه‌ڵكیش ئ���ازاده‌ له‌كۆنگره‌ ده‌نگ‬ ‫بە‌كێ‌ ده‌دات‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬بە‌له‌به‌رچاوگرتن���ی‌ ئه‌و‬ ‫كۆبونه‌وانه‌ی‌ پێش���تر ئه‌نجامدراون‪،‬‬ ‫پڕكردنه‌وه‌ی‌ ش���وێنی‌ س���كرتێری‌‬ ‫گش���تی‌ چ���ۆن ده‌بێت‪ ،‬ئای���ا هیچ‬ ‫هه‌ڤاڵێكتان هه‌یه‌ خۆی‌ كاندید بكات‬ ‫بۆ پۆستی‌ سكرتێری‌ گشتی‌؟‬ ‫مس���تەفا چاوره‌ش‪ :‬له‌و بڕوایه‌دا‬ ‫نیم هیچ كه‌س���ێك خۆی‌ بۆ پۆستی‌‬ ‫س���كرتێری‌ گش���تی‌ یه‌كێتی‌ ئاماده‌‬ ‫كردبێت‪ .‬ه���ه‌ر ئه‌ندامێكی‌ كۆنگره‌‬ ‫ئازاده‌ له‌وه‌ی‌ خۆی‌ بۆ ئه‌و پۆس���ته‌‬ ‫كاندی���د ده‌كات یاخود نا‪ ،‬به‌اڵم من‬ ‫پێموای���ه‌ كه‌س بە‌نی���ازی‌ ئه‌وه‌ نیه‌‬ ‫خۆی‌ وه‌ك جێگ���ره‌وه‌ی‌ مام جه‌الل‬ ‫نیشانبدات یان خۆی‌ بۆ پۆسته‌كه‌ی‌‬ ‫كاندی���د ب���كات‪ .‬ج���ارێ‌ زوه‌ كاتی‌‬ ‫م���اوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئ���ه‌و كات���ه‌ كۆنگره‌‬ ‫بڕیار ده‌دات ش���ێوازی‌ به‌رێوه‌بردنی‌‬ ‫حزبه‌كه‌ هاوسه‌رۆكایه‌تی‌ ده‌بێت یان‬ ‫س���كرتێرێكی‌ ن���وێ‌ هه‌ڵده‌بژێرێت‪.‬‬ ‫من پێتان ده‌ڵێم تا ئه‌م س���اته‌ هیچ‬ ‫كه‌س���ێك خۆی‌ كاندید نه‌كردوه‌ بۆ‬ ‫پۆستی‌ سكرتێری‌ گشتی‌‪.‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )626‬سێشه‌ممه ‪2018/5/22‬‬

‫د‪.‬یوسف‌ لەکوردستان‌و رابون مەعروف لەهەولێر یەکەم بون‬

‫‪5‬‬

‫بەهەڵویستەکانیان توانییان متمانەی زیاتری دەنگدەران بەدەستبهێنن‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫لەگەڵ ئەوەی حزبەكانی دەسەاڵتداری‬ ‫هەرێمی كوردستان زۆرترین‬ ‫كورسییەكانی پەرلەمانی عێراقیان‬ ‫لەهەردو پارێزگای سلێمانی و هەولێر‬ ‫بەدەستهێناوە‪ ،‬بەاڵم براوەی یەكەم‬ ‫لەسەر ئاستی كاندیدەكانی هەردو‬ ‫پارێزگاكە لەدو حزبی دەرەوەی‬ ‫دەسەاڵتە‪.‬‬ ‫كۆمس����یۆنی ب����ااڵی س����ەربەخۆی‬ ‫هەڵبژاردن����ەكان رۆژی ش����ەممەی‬ ‫راب����ردو‪ ،‬ئەنجامی كۆتای����ی هەڵبژاردنە‬ ‫پەرلەمانییەك����ەی عێراق����ی راگەیاند كە‬ ‫بەپێ����ی ئ����ەو ئەنجامانە دكتۆر یوس����ف‬ ‫محەم����ەد‪ ،‬س����ەرۆكی لیس����تی گ����ۆڕان‬ ‫لەپارێ����زگای س����لێمانی زۆرترین دەنگی‬ ‫پارێزگاك����ەو هەروەها راب����ون مەعروف‪،‬‬ ‫سەرۆكی لیستی نەوەی نوێ لەپارێزگای‬ ‫هەولێ����ر‪ ،‬زۆرترین دەنگ����ی پارێزگاكەی‬ ‫بەدەستهێناوە‪.‬‬ ‫دكتۆر یوسف محەمەد سادق‪ ،‬لەپارێزگای‬ ‫س����لێمانی لەس����ەر ئاس����تی كاندیدەكان‬ ‫بەپل����ەی یەكەم دێ����ت و توانیویەتی ‪70‬‬ ‫هەزار و ‪ 933‬دەنگ بەدەس����تبهێنێت كە‬ ‫نزیكەی ‪ 15‬هەزار دەنگ لەپێش كاندیدی‬ ‫دوەمی پارێزگاكەوەیە كە میران محەمەد‪-‬ە‬ ‫لەلیستی یەكێتی نیشتمانی كوردستان‪.‬‬ ‫دەنگەكان����ی دكتۆر یوس����ف محەمەد‪،‬‬ ‫هەر لەسەر ئاس����تی پارێزگاكەو هەرێمی‬ ‫كوردستان جێی سەرنج نین‪ ،‬بەڵكو لەسەر‬ ‫ئاستی عێراقیش مایەی تێڕامانن كاتێك‬ ‫لەسەر ئاستی هەمو عێراق بەپلەی سێیەم‬ ‫دێت و دەنگی زیاتری هێناوە لەزۆرێك لە‬ ‫سەركردە دیارەكانی عێراق جگە لە نوری‬ ‫مالیكی كە بەبەدەستهێنانی ‪ 102‬هەزار و‬ ‫‪ 128‬دەنگ بە پل����ەی یەكەم و هەروەها‬ ‫خالید مەتعەب یاس����ین لەنەینەوا كە ‪72‬‬ ‫هەزارو ‪ 690‬دەنگی بەدەستهێناوە‪.‬‬ ‫س����ەرۆك وەزیرانی ئێس����تای عێراق‪،‬‬ ‫حەی����دەر عەب����ادی توانیویەتی تەنیا ‪59‬‬ ‫ه����ەزار و ‪ 710‬دەن����گ و ه����ادی عامری‪،‬‬ ‫س����ەرۆكی لیستی فەتح تەنیا ‪ 63‬هەزارو‬ ‫‪ 568‬دەنگ و ئەیاد عەالوی‪ ،‬س����ەرۆكی‬

‫یوسف محەمەد‬ ‫لیس����تی وەتەنیە تەنی����ا ‪ 28‬هەزارو ‪69‬‬ ‫دەنگی هێناوە‪.‬‬ ‫هەرچی راب����ون مەعروف‪ ،‬س����ەرۆكی‬ ‫لیستی نەوەی نوێیە لە هەولێر توانیویەتی‬ ‫بە بەدەستهێنانی ‪ 44‬هەزارو ‪ 470‬دەنگ‬ ‫بە پل����ەی یەكەم بێت ك����ە نزیكەی ‪18‬‬ ‫هەزار دەنگ لە پێش كاندیدی دوەمەوەیە‬ ‫كە لەلیس����تی پارتییەو تەنیا ‪ 26‬هەزارو‬ ‫‪ 994‬دەنگی بەدەستهێناوە‪.‬‬ ‫یەكەمبونی ئەو دو كاندیدەی گۆڕان و‬ ‫نەوەی نوێ لەس����ەر ئاستی پارێزگاكانی‬ ‫سلێمانی و هەولێر لەكاتێكدایە حزبەكانی‬ ‫دەس����ەاڵت (پارتی و یەكێتی) زۆرینەی‬ ‫كورس����ییەكانی ئ����ەو دو پارێزگایەی����ان‬ ‫بردوە‪.‬‬ ‫فەرمان رەش����اد‪ ،‬چاودێری سیاس����ی‬ ‫لەوبارەی����ەوە پێی وایە بەدەس����تهێنانی‬ ‫پلەی یەكەم لەالی����ەن ئەو دو كاندیدەوە‬

‫ل����ە هەولێ����ر و س����لێمانی بەوات����ای‬ ‫ئەوەیە ك����ە ئەوان توانیویان����ە بەكردارو‬ ‫هەڵوێستەكانیان جێی سەرنجی هاواڵتیان‬ ‫ب����ن بەتایبەت هاواڵتیان����ی ناڕازی هەردو‬ ‫پارێزگاكەو متمان����ەی زیاتری دەنگدەران‬ ‫بەدەستبهێنن‪.‬‬ ‫فەرم����ان ه����ۆكاری ئ����ەوەش ك����ە‬ ‫لەبەرامبەردا حزبەكانی دەسەاڵت زۆرینەی‬ ‫كورس����ییەكانی ئەو دو پارێزگایە دەبەن‬ ‫ب����ۆ ئەوە دەگێڕێتەوە ك����ە وێڕای ئەوەی‬ ‫"ساختەكاری"یان كردوە بەاڵم الیەنەكانی‬ ‫دەرەوەی دەس����ەاڵتیش نەیانتوانیوە بە‬ ‫چەندان كاندیدی لەشێوەی دكتۆر یوسف‬ ‫محەم����ەد و رابون مەعروف‪ ،‬س����ەرنجی‬ ‫خەڵكە ناڕازییەكە رابكشێن كە بەڕێژەیەكی‬ ‫بەرچاو بچنە سەر سندوقەكانی دەنگدان‬ ‫كە بەبڕوای ئەو زۆربەی ئەو دەنگدەرانەی‬ ‫ك����ە رێژەیان نزیكەی لەس����ەدا پەنجایەو‬ ‫بەش����داری هەڵبژاردنەكەی����ان نەكرد لە‬

‫رابون مەعروف‬ ‫خەڵكانی ناڕازین‪.‬‬ ‫وتیشی"لەچاو هەڵبژاردنی پێشو زیاتر‬ ‫لە لەس����ەدا ‪20‬ی رێژەی دەنگدان كەمی‬ ‫كردوە‪ ،‬ك����ە زۆرینەیان ئ����ەو دەنگدەرە‬ ‫ناڕازیانەن ك����ە ئەگەر بچونایەتە س����ەر‬ ‫س����ندوقەكانی دەنگدان ئ����ەوە دەنگ بە‬ ‫الیەنەكانی دەرەوەی دەس����ەاڵت دەدەن‪.‬‬ ‫ئ����ەوەش لەكاتێك����دا رێژەی بەش����داری‬ ‫ئەوان����ەی كە دەنگ دەدەن����ە حزبەكانی‬ ‫دەسەاڵت زیاترە‪".‬‬ ‫ئەوەشی خستەڕو"كوالێتی كاندیدەكان‬ ‫بۆ راكێش����انی سەرنجی دەنگدەران رۆڵی‬ ‫دەبێ����ت و ئەگەر الیەنەكان����ی دەرەوەی‬ ‫دەس����ەاڵت چەندین كاندیدی وەك یوسف‬ ‫محەمەد و راب����ون مەعروف‪-‬یان هەبوایە‬ ‫كاریگەری دەبو لەس����ەر دەنگەكانیان و‬ ‫ژمارەی كورسییەكانیان‪".‬‬ ‫ب����ەاڵم ئەبوبەك����ر كاروانی‪ ،‬سیاس����ی‬ ‫سەربەخۆی ئیس��ل�امی‪ ،‬لەلێدوانێكدا بۆ‬

‫ئاوێنە بڕوای وایە كە بۆ ئەم هەڵبژاردنەی‬ ‫پەرلەمانی عێراق كە بەڕێوەچو‪ ،‬بۆ هیچ‬ ‫ش����تێك ناتوانیت گرەو لەسەر پێوەرێك‬ ‫بكەیت بۆ خوێندنەوەی دەرئەنجامەكانی‬ ‫بەهۆی ئەوەی "دەس����تكاری" دەنگەكان‬ ‫كراوە‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەش كاروانی س����ەبارەت بەو‬ ‫دو كاندیدەی لەس����ەر ئاس����تی پارێزگای‬ ‫سلێمانی و هەولێر یەكەم بون باسی لەوە‬ ‫ك����رد كە دەنگدەری لیس����تەكانی ئەو دو‬ ‫كاندیدە وێڕای ئەوەی دەنگ بە لیستەكە‬ ‫دەدەن جۆرێك لە قەرەبوش بۆ ئەو جۆرە‬ ‫كاندیدانە دەكەنەوە‪.‬‬ ‫لەدرێ����ژەی قس����ەكانیدا لەب����ارەی‬ ‫ئەوەی قەرەبوی چی ب����ۆ ئەو كاندیدانە‬ ‫كراوەت����ەوە لەالی����ەن دەنگدەران����ەوە‪،‬‬ ‫ئ����ەوەی خس����تەڕو كە بۆنمونە یوس����ف‬ ‫محەمەد‪ ،‬س����ەرۆكی پەرلەمان بوە بەاڵم‬ ‫دو س����اڵ پەرلەمانی����ان لێ داخس����توەو‬

‫كوالێتی كاندیدەكان‬ ‫بۆ راكێشانی سەرنجی‬ ‫دەنگدەران رۆڵی دەبێت‬ ‫و ئەگەر الیەنەكانی‬ ‫دەرەوەی دەسەاڵت‬ ‫چەندین كاندیدی وەك‬ ‫یوسف محەمەد و رابون‬ ‫مەعروف‪-‬یان هەبوایە‬ ‫كاریگەری دەبو لەسەر‬ ‫دەنگەكانیان و ژمارەی‬ ‫كورسییەكانیان‬ ‫جۆرێك ستەمی لێكراوە‪ .‬هەروەها رابون‬ ‫مەعروف‪-‬ی����ش لەكۆتاییەكانی هەڵمەتی‬ ‫هەڵبژاردندا وێنەیەكی لەخۆی نیش����اندا‬ ‫كە هێرشكراوەتە سەری و پێش ئەوەش‬ ‫هەڵوێس����تی رادیكااڵنەی هەب����وە‪ ،‬بۆیە‬ ‫بەبڕوای كاروانی "دەنگدەران جگە لەوەی‬ ‫دەنگ دەدەن بە لیس����تەكە‪ ،‬جۆرێك لە‬ ‫قەرەب����وش ب����ۆ ئ����ەم ج����ۆرە كاندیدانە‬ ‫كە هەس����ت دەكەن س����تەمیان لێكراوە‪،‬‬ ‫دەكەنەوە‪".‬‬ ‫ئەو بەپێچەوانەی فەرمان رەش����اد‪-‬ەوە‬ ‫پێ����ی وانیی����ە كاندیدكردنی ئ����ەو جۆرە‬ ‫كەس����انە بە ژمارەیەك����ی زۆر كاریگەری‬ ‫لەس����ەر بەرزكردنەوەی دەنگی لیس����ت‬ ‫و ق����ەوارەكان هەبێ����ت و بڕواش����ی وایە‬ ‫بەپلەی یەك����ەم جەماوەریبونی حزبەكە‬ ‫دەوری س����ەرەكی دەبینێت و كاندیدەكان‬ ‫لەچوارچێ����وەی جەم����اوەری ئەو حزبەدا‬ ‫جیاوازی لەدەنگەكانیاندا دەبێت‪.‬‬

‫ئابوری هه‌رێم له‌سایه‌ی حكومه‌تی داهاتوی عێراقدا دەگەڕێتەوە بۆ دۆخی ئاسایی‬

‫ئایا هه‌ردو حزب ‌ی ده‌سه‌اڵتدار‬ ‫ده‌ستبه‌ردار ‌ی به‌رژه‌وه‌ندیی ‌ه ئابورییه‌كانیان‌و نه‌وت‌و غاز دەبن؟‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومەر‬ ‫له‌كوردستان خه‌ڵكێكی زۆر‬ ‫هیوایان به‌وه‌یه‌‪ ،‬هه‌ڵبژاردن‌و‬ ‫دامه‌زراندنی حكومه‌تێكی نوێ‬ ‫له‌به‌غدا‪ ،‬هه‌نگاوێك بێت بۆ‬ ‫كۆتایی هێنان بە‌قه‌یرانی دارایی‌و‬ ‫هه‌ڵگرتنی ئابلوقه‌ی ناوه‌ند له‌سه‌ر‬ ‫هه‌رێم‪ .‬به‌اڵم به‌شێك له‌چاودێران‬ ‫پێیان وایه‌ ئاسۆیه‌كی رون‬ ‫بۆ كۆتایی هێنان به‌و قه‌یرانه‌‬ ‫نابینرێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش ده‌گێڕنه‌وه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی دو حیزبە‌ده‌سه‌اڵتداره‌كه‌ی‬ ‫هه‌رێم "ده‌ست له‌فرۆشتنی‬ ‫نه‌وت‌و پشكه‌كانیان هه‌ڵناگرن"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریشدا "حكومه‌تی‌ نوێی‌‬ ‫عێراق زیاتر هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ده‌گوشێت"‪.‬‬ ‫مه‌هدی‌ كاوانی‌ لێكۆڵه‌ری‌ سیاسی‌‌و‬ ‫ده‌رچوی‌ كۆلیژی‌ كارگێری‌‌و ئابوری‌‪،‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت بە‌ئاین���ده‌ی‌ ئاب���وری‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان‌و ئاسایبونه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان���ی‌ هه‌ولێ���ر‌و به‌غدا‬ ‫بە‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د‪ ،‬خه‌ڵك���ی‌‬ ‫كوردس���تان چاوه‌ڕوان���ی‌ ئه‌وه‌ بون‬ ‫دوای هه‌ڵب���ژراردن هێزێ���ك ی���ان‬

‫چه‌ند هێزێكی‌ كوردس���تانی‌ به‌ده‌ر‬ ‫له‌پارت���ی‌‌و یه‌كێت���ی‌ نوێنه‌رایه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تان بكه‌ن‌و كۆتایی‌‬ ‫به‌و كێش���ه‌‌و ئاڵۆزیان���ه‌ بهێنن كه‌‬ ‫له‌نێ���وان هه‌رێم‌و به‌غدادا هه‌یه‌‌و كار‬ ‫بۆ هه‌ڵگرتنی‌ ئه‌و ئابڵوقه‌ س���ه‌خته‌‬ ‫بكه‌ن كه‌ له‌الیه‌ن حكومه‌تی‌ عێراقه‌وه‌‬ ‫وه‌ك س���زایه‌كی‌ بە‌كۆمه‌ڵ به‌س���ه‌ر‬ ‫خه‌ڵكی‌ كوردستان‌و ته‌واوی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تاندا س���ه‌پێنراوه‌‪ .‬ب���ه‌اڵم‬ ‫"به‌داخه‌وه‌ ئه‌نجامه‌كانی هه‌ڵبژرادن‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ده‌رچون!"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "م���ن گه‌ش���بین نی���م‬ ‫بە‌ئاین���ده‌ی‌ ئاب���وری‌ كوردس���تان‌و‬ ‫باش���بونی‌ دۆخی‌ دارای���ی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردس���تان‌و هه‌رێم‪ .‬پێموایه‌ هه‌ردو‬ ‫حزبی‌ ده‌س���ه‌اڵتدار ده‌س���تبه‌رداری‌‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندیی���ه‌ ئابورییه‌كانی‌ خۆیان‬ ‫ناب���ن به‌تایب���ه‌ت نه‌وت‌و غ���از كه‌‬ ‫ئه‌مرۆ بوه‌ بە‌كێشه‌یه‌كی‌ زۆر گه‌وره‌‬ ‫له‌نێوان ه���ه‌ردو حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان‌و عێراقدا‪ .‬به‌داخه‌وه‌ من‬ ‫پێموانیه‌ له‌س���ایه‌ی‌ ئه‌م دو حزبه‌ی‌‬ ‫كوردس���تان خه‌ڵك���ی‌ كوردس���تان‬ ‫خۆشگوزه‌ران بن‪ ،‬ئه‌وه‌ ماوه‌ی‌ چه‌ند‬ ‫ساڵێكه‌ نه‌وت ده‌رده‌هێن‌و بە‌تانكه‌ر‌و‬

‫ب���ۆری‌ ده‌یفرۆش���ن خه‌ڵكیش رۆژ‬ ‫له‌دوای‌ رۆژ دۆخ���ی‌ ئابوری‌‌و ژیانی‌‬ ‫سه‌ختتر‌و سه‌ختتر ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات هه‌مو خه‌ڵك‬ ‫ئێستا چاوه‌ڕوانی‌ ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن له‌دوای‌‬ ‫پێكهێنانی‌ حكومه‌ت���ی‌ عێراق وه‌ك‬ ‫س���ااڵنی‌ پێشو له‌كاتی‌ خۆیدا موچه‌‬ ‫وه‌ربگ���رن‌و جموجۆڵ���ی‌ بازرگانی‌‌و‬ ‫به‌گه‌ڕخستنه‌وه‌ی‌ پرۆژه‌كان ده‌ست‬ ‫پێبكه‌نه‌وه‌‪ .‬ده‌شپرسێت ئایا له‌سایه‌ی‌‬ ‫حزبە‌ده‌س���ه‌اڵتداره‌كانی‌ ئه‌م���رۆی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستاندا كه‌ هه‌مو بڕیاره‌‬ ‫گرنگ‌و چاره‌نوسسازه‌كانیان له‌پێناو‬ ‫به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ حزب���ی‌‌و بنه‌ماڵه‌یی‌‌و‬ ‫كه‌سی‌ خۆیانه‌‪ ،‬رێكه‌وتنێك ده‌كرێت‬ ‫بە‌قازانج���ی‌ خه‌ڵكی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫زیانگه‌یاندن له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ خۆیان؟‬ ‫ئه‌و وتی‌ "به‌غدا پێش���تر سوربو‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی‌ نه‌وت���ی‌ هه‌رێم‌و‬ ‫داهاته‌كان���ی‌ راده‌س���تی‌ به‌غ���دا‬ ‫بكرێن���ه‌وه‌‪ .‬م���ن پێموانی���ه‌ هه‌ردو‬ ‫ح���زب ده‌س���تبه‌رداری‌ فرۆش���تنی‌‬ ‫نه‌وت‌و پشكه‌كانیان بن‪ ،‬باوه‌رناكه‌م‬ ‫بیره‌نه‌وته‌كانی���ان فه‌رامۆش بكه‌ن‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ من ده‌یڵێ���م نائومێدی نیه‌‬

‫به‌رامب���ه‌ر ئاینده‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌ئه‌نجامی‌‬ ‫خوێندن���ه‌وه‌م ب���ۆ ره‌فتاره‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و دوحزبە‌ناچ���ارم بڵێ���م هی���چ‬ ‫هیوایه‌كم نیه‌ له‌س���ه‌ر ده‌ستی‌ ئه‌م‬ ‫دو حزبە‌گۆران���كاری‌ باش بۆ ژیانی‌‬ ‫خه‌ڵك ده‌سته‌به‌ر بكرێت"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا د‪.‬كام���ه‌ران مه‌نت���ك‬ ‫مامۆس���تای‌ زانس���ته‌ سیاسیه‌كان‬ ‫ی‬ ‫له‌زانكۆی‌ س���ه‌اڵحه‌دین‪ ،‬بە‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫راگه‌یاند چاوه‌ڕوان ده‌كرێت حكومه‌ت ‌‬ ‫عێراق زۆر بە‌ئاس���انی‌ پێك نه‌ی ‌هت‌و‬ ‫ی توند له‌نێوان الیه‌ن‌و پێكهات ‌ه‬ ‫ملمالنێ ‌‬ ‫ی‬ ‫عێراقییه‌كاندا دروست بێت‪ .‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاینده‌ی‌ عێراق هێنده‌ ‌‬ ‫"حكومه‌ت ‌‬ ‫تر هه‌رێمی‌ كوردس���تان ده‌گوشێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ حه‌ی���ده‌ر عه‌ب���ادی‌ فریا ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌ك���ه‌وت‪ ،‬ئه‌م بە‌زی���اده‌وه‌ ته‌واو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نوێ ‌‬ ‫ده‌كات‪ .‬من پێموای ‌ه حكومه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ته‌كه‌ ‌‬ ‫عێ���راق ته‌واوك���ه‌ر ‌‬ ‫ی بینیومانه‌‌و‬ ‫عه‌بادی‌ ده‌بێ���ت‪ .‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی عێراق‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ده‌یزانین سیاسه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و‌ه بوه‌ ب���ه‌رده‌وام ویس���تویه‌ت ‌‬ ‫ی حكومه‌تدا‬ ‫ی پێكهێنان ‌‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌كورد بكات بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫به‌ش���داری ‌‬ ‫حكومه‌ته‌ك���ه‌ پێك بێت‪ ،‬به‌اڵم دواتر‬ ‫دژایه‌تی‌ كورد ده‌كه‌ن"‪.‬‬

‫ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ش���كرد به‌درێژایی‌‬ ‫حكوم���ه‌ت‌و ده‌س���ه‌اڵته‌ ی���ه‌ك‬ ‫له‌دوایه‌كه‌كان���ی‌ عێ���راق هه‌میش���ه‌‬ ‫هه‌وڵدراوه‌ بۆ بچوككردنه‌وه‌ی‌ رۆڵ‌و‬ ‫پێگ���ه‌ی‌ گه‌لی‌ ك���ورد‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "تا‬ ‫ئێس���تاش ئاس���ه‌واره‌كانی‌ بابه‌تی‌‬ ‫ریف���رادۆم‌و ‪16‬ی‌ ئۆكتۆبه‌ر‌و رۆژانی‌‬ ‫دوایی‌ كۆتایی‌ نه‌هاتوه‌‌و كێشه‌كانی‌‬ ‫نێوان هه‌ولێر‌و به‌غداش وه‌ك خۆیان‬ ‫ماونه‌ت���ه‌وه‌‪ .‬م���ن گه‌ش���بین نیم‪.‬‬ ‫پێموایه‌ قۆناغی‌ داهاتو ئاڵۆزی‌ زیاتر‬ ‫له‌عێ���راق روده‌دات‪ .‬پێموانی���ه‌ له‌م‬ ‫قۆناغه‌دا ئابوری‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫بوژانه‌وه‌ به‌خ���ۆوه‌ ببینێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫زۆر بابه‌ت���ی‌ گرنگ له‌نێوان هه‌ولێر‌و‬ ‫به‌غدا بە‌هه‌ڵپه‌سێردراوی‌ ماونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫نابێ���ت ئه‌وه‌ن���ده‌ خۆش���بین بین‌و‬ ‫بڵێی���ن حكومه‌تی‌ عێ���راق ده‌رگای‌‬ ‫خه‌زینه‌كانی‌ ده‌خاته‌س���ه‌ر پش���ت‬ ‫ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ هه‌رێ���م ببوژێت���ه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌‪ ،‬م���ن وای‌ ده‌بین���م‬ ‫حكومه‌تی‌ نوێی‌ عێراق زیاتر هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان ده‌گوش���ێت‌و هه‌وڵیش‬ ‫ده‌دات ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌ دۆخ���ی‌ ناوخۆی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تان له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫خۆی‌ بقۆزێته‌وه‌و ده‌سه‌اڵتی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان له‌قاڵب بدات"‪.‬‬

‫حكومه‌ت ‌ی نوێ ‌ی‬ ‫عێراق ته‌واوكه‌ر ‌ی‬ ‫حكومه‌ته‌كه‌ی‌ عه‌باد ‌ی‬ ‫ده‌بێت‪ .‬ئه‌وه‌ی‌ ده‌یزانین‬ ‫سیاسه‌تی‌ حكومه‌ت ‌ی‬ ‫عێراق ئه‌وه‌ بو‌ه‬ ‫به‌رده‌وام ویستویه‌ت ‌ی‬ ‫له‌سه‌ره‌تا ‌ی پێكهێنان ‌ی‬ ‫حكومه‌تدا به‌شداری ‌ی‬ ‫به‌كورد بكات بۆ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫حكومه‌ته‌ك ‌ه پێك بێت‬ ‫به‌اڵم دواتر دژایه‌تی‌‬ ‫كورد ده‌كه‌ن‬

‫‪6‬‬

‫کۆمەاڵیەتی‬

‫)‪ )626‬سێشه‌ممه ‪2018/5/22‬‬

‫چۆن باوكێك ‌ی ته‌مه‌ن ‪ 33‬ساڵ به‌ده‌ست ‌ی كوڕه‌ ‪ 12‬سااڵنه‌كه‌ ‌ی ده‌كوژرێت؟‬ ‫"ئەو ماڵە ماوەیەکی کەمە هاتونەتە ئێرەو ماڵێکی بێدەنگ بون"‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫مانگێگ له‌مه‌وبه‌ر پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫ی (مه‌ریوان)‬ ‫‪ 33‬ساڵ به‌ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دو سه‌د مه‌تری‌ له‌گه‌ڕه‌ك ‌‬ ‫خانویه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫(قوله‌ره‌یسی‌) ی شاری‌ سلێمان ‌‬ ‫به‌كرێ ده‌گرێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ند‌ه‬ ‫ی‬ ‫نابات له‌الیه‌ن یه‌كێك له‌ئه‌ندامان ‌‬ ‫خێزانه‌كه‌یه‌وه‌ بە‌چوار فیشه‌ك‬ ‫ده‌كوژرێت‪.‬‬ ‫ی ش���ه‌مم ‌ه‬ ‫ب���ه‌ر‌ه به‌یان���ی ڕۆژ ‌‬ ‫ی مه‌ریوان له‌ماڵه‌و‌ه‬ ‫ی ماڵ ‌‬ ‫دراوس���ێكان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌یانین‪ .‬كتوپڕ ده‌نگ ‌‬ ‫ی بانگ ‌‬ ‫چاوه‌ڕێ ‌‬ ‫چه‌ند فیشه‌كێك به‌رگوێیان ده‌كه‌وێت‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ژن‌و منداڵ له‌ماڵ ‌‬ ‫هاوارو شین‌و ڕۆڕۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫دراوسێكه‌یان به‌رزده‌بێته‌وه‌‪ .‬هێزه‌كان ‌‬ ‫ی تاوان‌و ئاسایش‬ ‫ی نه‌هێش���ت ‌‬ ‫پۆلیس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌قه‌كان ‌‬ ‫ده‌گه‌ن��� ‌ه ئ���ه‌و جێگه‌ی��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چه‌ند خوله‌كێك ته‌رم ‌‬ ‫لێكراوه‌‪ ،‬دوا ‌‬ ‫ی فریاكه‌وت���ن‬ ‫مه‌ری���وان بە‌ئۆتۆمبیل��� ‌‬ ‫ده‌گوازن���ه‌وه‌و ژن‌و منداڵه‌كانیش���ی بۆ‬ ‫ی كوش���تنه‌كه‌‪،‬‬ ‫لێكۆلینه‌و‌ه له‌ش���ێواز ‌‬ ‫ی بنكه‌ی‌ پۆلیس ده‌كرێن‪.‬‬ ‫ڕوان ‌ه ‌‬ ‫مه‌ری���وان دانیش���تویه‌كی ت���ازه‌ی‬ ‫ی‬ ‫قوله‌ره‌یس���ی بوه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت موختار ‌‬ ‫گه‌ڕه‌كه‌ك ‌ه ته‌نها چه‌ند جارێك بینیویه‌تی‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت "ته‌نه���ا ژماره‌ی ته‌له‌فون ‌‬

‫یەکێک لەهاواڵتیان ‌ی‬ ‫ئه‌و گه‌ڕه‌كه دەپرسیت‪:‬‬ ‫كوڕێك ‌ی دوانز‌ه ساڵ‬ ‫چۆن ده‌توانێت چه‌ك‬ ‫هه‌ڵگرێت‪ ،‬له‌فیشه‌كێك‬ ‫زیاتر بنێت بە‌باوكیه‌وه‌و‬ ‫بیكوژێت؟‬ ‫ ئەو خاانوەی کە پیاوەکەی تێدا کوژراوە‬ ‫ی تۆیۆتا‬ ‫ی ئۆتۆمبیلێك��� ‌‬ ‫مه‌ریوانم الیه‌‌و نازانم كه‌سوكاری كێن‪ .‬ته‌نه���ا ب���ار ‌‬ ‫ی ناوماڵی���ان پێ ب���و‪ .‬له‌و‌ه‬ ‫له‌رێگه‌ی دراوسێكانیشه‌و‌ه بە‌كوشتنیم كه‌لوپه‌ل��� ‌‬ ‫زانی‪ .‬تائێس���تا كه‌س���وكاری نه‌هاتون ده‌چ���و به‌ش���ێوه‌یه‌كی كات���ی هاتبن‪.‬‬ ‫له‌وماوه‌ی���ه‌دا ته‌نه���ا یه‌ك ج���ار كوڕ‌ه‬ ‫سۆراخێكی بكه‌ن"‪.‬‬ ‫ی دوانز‌ه س���ااڵنه‌كه‌یم بینی���وه‌‪ .‬جارجار‬ ‫ی كاره‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی وێنه‌گر ك ‌ه شوێن ‌‬ ‫ئازاد‪‌ -‬‬ ‫له‌نهۆم���ی خ���واره‌وه‌ی ماڵه‌ك���ه‌ی پیاوه‌ك ‌ه له‌م���اڵ ده‌هاتۆت��� ‌ه ده‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫ی پێبو‪،‬‬ ‫ی ته‌كیس ‌‬ ‫ی بیكاشۆ ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه ده‌كات "ئه‌و ئۆتۆمبیلك ‌‬ ‫مه‌ریواندایه‌‪ ،‬باس��� ‌‬ ‫ی نه‌بینیوه‌‪،‬‬ ‫ی دره‌نگ���دا هاتن‪ .‬ئیتر كه‌س ماڵ‌و منداڵه‌كان ‌‬ ‫ماڵ��� ‌ه له‌ئێواره‌یه‌ك ‌‬

‫زۆر بێده‌نگ بون"‪.‬‬ ‫الی خۆیه‌وه‌ س���ه‌ریاس ك���ه‌ (مینی‬ ‫ماركێت)ێك���ی هه‌ی���ه‌ به‌رامب���ه‌ر ماڵی‬ ‫مه‌ریوان‪ ،‬جه‌خت ده‌كاته‌وه‌ كه‌ "ماڵێكی‌‬ ‫زۆر بێده‌ن���گ بون‪ ،‬له‌ماوه‌ی‌ ئه‌و س���ێ‌‬ ‫ڕۆژه‌دا ك���ه‌س نه‌هاتۆت���ه‌ به‌رده‌رگایان‌و‬ ‫میوانیش���یان نه‌ب���وه‌"‪ .‬ئ���ه‌و ته‌نها دو‬ ‫كوڕو كچێكی‌ ئه‌و ماڵ���ه‌ی‌ دیوه‌‪ .‬كوڕه‌‬

‫گه‌وره‌كه‌ی���ان ته‌نها دوانزه‌ س���اڵ بوه‌‪،‬‬ ‫زۆربه‌ی‌ كاته‌كان بۆ شت كڕین سه‌ردان ‌ی‬ ‫دوكانه‌كه‌یان كردوه‌‪ .‬له‌كاتی‌ ڕوداوه‌كه‌دا‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ به‌یانی‌ زو بوه‌‪ ،‬له‌دوكان‬ ‫نه‌بوه‌و نازانێت چۆن بوه‌‪ ،‬به‌اڵم كامێرای‌‬ ‫چاودێری‌ دوكانه‌كه‌ی‌‪ ،‬له‌الیه‌ن هێزه‌كانی‌‬ ‫پۆلیسه‌وه‌ براوه‌ بۆ لێكۆلێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫یه‌كێ���ك له‌هاواڵتیانی‌ ئ���ه‌و گه‌ڕه‌كه‌‬

‫بە‌گومان���ه‌وه‌ ده‌پرس���ێت "چۆن ده‌بێت‬ ‫منداڵێك���ی‌ دوان���زه‌ س���اڵ باوكی‌ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫بكوژێ���ت؟! ئ���ه‌وه‌ یه‌كه‌م جاره‌ ش���تی‌‬ ‫له‌وش���ێوه‌یه‌ ڕوبدات"‪ .‬هه‌ربۆیه‌ گومانی‌‬ ‫هه‌ی���ه‌و ده‌ڵێت "كوڕێك ‌ی دوانزه‌ س���اڵ‬ ‫چ���ۆن ده‌توانێ���ت چ���ه‌ك هه‌ڵگرێ���ت‪،‬‬ ‫له‌فیش���ه‌كێك زیاتر بنێت بە‌باوكیه‌وه‌و‬ ‫بیكوژێ���ت؟ گومان ده‌كه‌م ڕوداوه‌كه‌ به‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ نه‌بێت‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ له‌ناو خه‌ڵكی‌‬ ‫گه‌ڕه‌كدا واباڵوه‌ منداڵێكی‌ دوانزه‌ س���اڵ‬ ‫باوكی‌ خۆی كوشتوه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت بە‌روداوه‌ك���ه‌ پۆلیس���ی‌‬ ‫پارێ���زگاری‌ س���لێمانی‌ ڕایده‌گه‌یه‌نێ���ت‬ ‫س���ه‌رله‌به‌یانیی رۆژی ش���ه‌ممه‌‬ ‫‪ ،2018/5/19‬له‌گه‌ڕه‌كی قوله‌ره‌یس���ی‬ ‫له‌شاری سلێمانی‪ ،‬باوكێك له‌الیه‌ن كوڕه‌‬ ‫دوانزه‌ سااڵنه‌كه‌یه‌وه‌ ده‌كوژرێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش ئاش���كرا ده‌كات ل���ه‌دوای‌‬ ‫حاڵه‌تی‌ كوش���تنه‌كه‌‪ ،‬هێزه‌كانی پۆلیس‬ ‫ته‌رمی كوژراوه‌كه‌یان ره‌وانه‌ی پزیشكی‬ ‫دادوه‌ری شاری سلێمانی كردوه‌‌و به‌پێی‬ ‫زانیارییه‌ س���ه‌ره‌تاییه‌كانی پۆلیس ئه‌و‬ ‫كه‌س���ه‌ ن���اوی‌ (م‪.‬ع‪.‬ع)ه‌‪ ،‬له‌دایكبوی‬ ‫‪1985‬ه‌‪ ،‬له‌الیه‌ن كوڕه‌ ‪ 12‬سااڵنه‌كه‌یه‌وه‌‬ ‫كوژراوه‌‪ .‬بكوژی (م‪ ،‬ع‪،‬ع ) ده‌س���تگیر‬ ‫كراوه‌و لێكۆڵین���ه‌وه‌ی وردیش له‌الیه‌ن‬ ‫هێزه‌كانی پۆلیسه‌وه‌ ده‌ستی پێكردووه‌‪.‬‬ ‫تێبین���ی‌‪ :‬ناوه‌كان���ی‌ ئ���ه‌م ڕاپۆرته‌‬ ‫خوازراون‬

‫پیاوێكی‌ گۆڕهه‌ڵكه‌ن له‌باخچه‌كه‌یدا به‌سێ‌ فیشه‌ك ده‌كوژرێت‬

‫كاتژمێ����ر ‪ 4:30‬خوله‌ك����ی‌ ئێ����واره‌ی‌‬ ‫ڕۆژی‌ پێنجشه‌ممه‌ پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن ‪66‬‬ ‫س����اڵ به‌ناوی‌ عیزه‌ت حه‌مه‌ كه‌ریم كه‌‬ ‫پیش����ه‌ی‌ گۆڕهه‌ڵكه‌ن بوه‌‪ ،‬بە‌كوژراوی‌‬ ‫له‌باخچه‌كه‌ی����دا له‌ق����ه‌زای‌ پێنجوێ����ن‬ ‫ده‌ده‌زرێته‌وه‌‪.‬‬

‫گه‌یش����توه‌ كه‌ له‌ن����او باخچه‌كه‌یدا دڵی‬ ‫وه‌س����تاوه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم كاتێ����ك ته‌رمه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌گوازن����ه‌وه‌ ب����ۆ پزیش����كی‌ دادوه‌ری‪،‬‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت بە‌س����ێ‌ فیش����ه‌ك كه‌ به‌ر‬ ‫سه‌ری‌ كه‌توه‌ گیانی‌ له‌ده‌ستداوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئ����ه‌و ئێواره‌یه‌ س����ه‌رقاڵی‌‬ ‫ئیش����وكاری‌ ناوماڵ بوم‪ ،‬ته‌له‌فون كرا‬ ‫بۆ كوڕه‌كه‌م‪ ،‬پاش����ان ته‌له‌فونه‌كه‌ی‌ دا‬ ‫بە‌هاوسه‌ره‌كه‌م‪ .‬هاوس����ه‌ره‌كه‌م له‌گه‌ڵ‬ ‫داخس����تنه‌وه‌ی‌ ته‌له‌فونه‌كه‌دا به‌ده‌ست‬ ‫كێش����ای‌ به‌ڕان����ی‌ خۆیداو وت����ی‌ كاكه‌م‬ ‫له‌داركه‌وتۆت����ه‌ خ����واره‌وه‌! منیش وتم‬ ‫بۆچی‌ چۆته‌ سه‌ردار خۆ ئه‌و چاوی‌ زۆر‬ ‫كزه‌؟ ئه‌ویش له‌وه‌اڵمدا وتی‌ نازانم بۆچی‌‬ ‫چ����وه‌‪ .‬ئۆتۆمبیلم����ان ئاماده‌كرد بچین‬ ‫به‌هانایانه‌وه‌‪ .‬ئێمه‌ ماڵمان له‌سلێمانییه‌‪،‬‬ ‫له‌نی����وه‌ی‌ ڕیگ����ه‌دا بوی����ن ته‌رمه‌كه‌یان‬ ‫ده‌هێنا بۆ نه‌خۆشخانه‌ی‌ فریاكه‌وتن"‪.‬‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬

‫سه‌باره‌ت بە‌روداوه‌كه‌ كه‌وسه‌ر حه‌سه‌ن‬ ‫برازای‌ عیزه‌ت بە‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند "ئێم ‌ه‬ ‫وه‌ك كه‌س����وكاره‌كه‌ی‌ ئه‌وه‌نده‌ ده‌زانین‬ ‫باخچه‌یه‌كی هه‌ی����ه‌ له‌چوارباخ له‌قه‌زای‌‬ ‫پێنجوێ����ن‪ .‬ئێواره‌یه‌ك����ی‌ دره‌نگ چۆته‌‬ ‫باخچه‌كه‌ی‌ به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ چه‌كی‌ پێ بێت‌و‬ ‫گومانی‌ له‌خۆی‌ هه‌بێت‪ .‬هیچ كێشه‌یه‌كی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و دوژمنایه‌تی‌ له‌گه‌ڵ كه‌سدا‬ ‫نه‌ب����وه‌‪ .‬دوات����ر خه‌ب����ه‌ر به‌خێزانه‌كه‌ی‌‬

‫كه‌وس����ه‌ر باس����ی‌ مام����ی‌ ده‌كات‌و‬ ‫ده‌لێت "كه‌س����ێكی‌ زۆر له‌س����ه‌رخۆ بو‪،‬‬ ‫به‌درێژای����ی‌ ته‌مه‌نی‌ ه����اوكاری‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫ده‌ك����رد‪ .‬ئه‌گ����ه‌ر یه‌كێ����ك ئازارێك����ی‌‬ ‫له‌جێچون‌و ش����كاوی‌ په‌له‌كانی‌ هه‌بوایه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و به‌بێ‌ هی����چ به‌رامبه‌رێ‌ به‌پێ‌ ده‌چو‬ ‫ب����ۆ چاره‌س����ه‌ركردنی‌‪ .‬هه‌ركاتێكی����ش‬ ‫كه‌س����ێك بمردایه‌ به‌بێ‌ به‌رامبه‌ر گۆڕی‌‬ ‫بۆ هه‌ڵده‌كه‌ند‪ .‬ماوه‌ی‌ بیس����ت‌و حه‌وت‬

‫ئێواره‌ی‌ ڕۆژی‌ پێنجشه‌مه‌ عیزه‌ت‬ ‫حه‌مه‌ كه‌ریم بە‌مه‌به‌ستی‌ خزمه‌ت‬ ‫كردن‌و هه‌وا گۆڕین ده‌چێته‌ باخچه‌كه‌ی‌‬ ‫له‌ناوچه‌ی‌ گه‌شتیاری‌ له‌چوارباخی‌‬ ‫قه‌زای‌ پێنجوێن‪ .‬ئه‌وه‌نده‌ نابات‬ ‫خه‌به‌رده‌به‌ن بۆ كه‌سوكاره‌كه‌ی له‌سه‌ر‬ ‫دره‌خت كه‌وتۆته‌ خواره‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم دوایی‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت سێ فیشه‌كی پێوه‌نراوه‌‌و‬ ‫كوژراوه‌‪.‬‬

‫كاتێك ته‌رمه‌كه‌ ‌ی‬ ‫ده‌گوازنه‌و‌ه بۆ پزیشك ‌ی‬ ‫دادوه‌ری ده‌رده‌كه‌وێت‬ ‫‌س ‌ێ فیشه‌ك به‌ر‬ ‫سه‌ر ‌ی كه‌تو‌ه گیان ‌ی‬ ‫له‌ده‌ستداوه‬ ‫ عیزه‌ت حه‌مه‌ كه‌ریم‬ ‫س����اڵه‌ ماڵه‌كه‌ی‌ له‌ق����ه‌زای‌ پێنجوێنه‌‪.‬‬ ‫ب����اری دارای خراپ نه‌بو‪ ،‬ماڵ‌و باخچه‌و‬ ‫ئۆتۆمبیلی‌ خۆی‌ هه‌بو‪ .‬ئه‌و ڕۆژه‌ پێش‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ بچێت����ه‌ باخچه‌ك����ه‌ی‌‪ ،‬له‌رێگه‌‬ ‫س����ێ‌ ژنی‌ به‌ته‌مه‌ن ده‌بینێت ده‌زانێت‬ ‫پێویستیان به‌هاوكارییه‌‪ ،‬یه‌كی‌ بیست‌و‬ ‫پێنج هه‌زاری����ان ده‌داتێ‌‪ .‬پێیان ده‌ڵێت‬ ‫خه‌مت����ان نه‌بێ����ت هه‌رچ����ی‌ زه‌كات‌و‬ ‫سه‌رفتره‌‌و خێر له‌ده‌ستم بێت له‌بیرتان‬ ‫ناكه‌م"‪.‬‬ ‫ئارام عیزه‌ت ئه‌و ڕۆژه‌ی‌ باوكی‌ كوژراوه‌‬

‫له‌سه‌ر كاره‌كه‌ی‌ بوه‌ له‌مه‌رزی‌ باشماغ‌و‬ ‫بە‌ته‌له‌ف����ۆن له‌روداوه‌ك����ه‌ ئاگاداری����ان‬ ‫كردۆته‌وه‌‪" .‬كاتێك ته‌له‌فونیان بۆ كردم‪،‬‬ ‫باوكم ڕه‌وان����ه‌ی‌ نه‌خۆش����خانه‌ ده‌كرا‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ مردنه‌كه‌یه‌وه‌ هی����چ نازانین‪،‬‬ ‫ناش����توانین به‌بێ‌ به‌ڵگه‌ گومان له‌كه‌س‬ ‫بكه‌ین‪ .‬خه‌ڵكی‌ ق����ه‌زای‌ پێنجوین وه‌ك‬ ‫پرسه‌ی‌ خۆیان‪ ،‬له‌گه‌ڵ به‌خاكسپاردنی‌‬ ‫باوكمدا بون‪ .‬ئ����ه‌وه‌ی‌ بۆ ئێمه‌ جێگه‌ی‌‬ ‫نێگه‌رانیی����ه‌ ش����ێوه‌ی‌ مردنه‌كه‌یه‌ت����ی‌‪.‬‬ ‫چاوه‌ڕێی‌ هێزه‌كانی‌ پۆلیس‌و ئاسایشین‬

‫تا هۆكاری‌ ڕوداوی‌ كوش����تنه‌كه‌مان بۆ‬ ‫ئاشكرا بكه‌ن"‪.‬‬ ‫باس����ی‌ ئه‌وه‌ش����ی‌ كرد ئه‌و ڕۆژه‌ بۆ‬ ‫به‌یانیه‌كه‌ی‌ باوك����ی‌ بینیوه‌ له‌ژوره‌كه‌ی‌‬ ‫نوستوه‌‪ ،‬دواتر وه‌ك هه‌ر ڕۆژێكی‌ دیكه‌‬ ‫چۆت����ه‌ باخچه‌كه‌ی‌‪" .‬ڕۆژان����ه‌ چه‌ندین‬ ‫كاتژمێ����ر وه‌ك هه‌ر خه‌ڵكێك����ی‌ دیكه‌‬ ‫سه‌ردانی‌ باخچه‌كه‌ی‌ ده‌كرد به‌مه‌به‌ستی‌‬ ‫ئاودان‌و خزم����ه‌ت كردنی‌‪ ،‬زۆر ئاره‌زوی‌‬ ‫كاری‌ كش����توكاڵی‌‌و باخ����داری‌ كردوه‌‌و‬ ‫یه‌كێك بوه‌ له‌هیوایه‌ته‌كانی‌ ژیانی‌"‪.‬‬

‫یه‌كێك له‌خزمه‌كان����ی‌ عیزه‌ت جیاواز‬ ‫له‌وته‌ی‌ كوڕو برازاك����ه‌ی‌ وتی‌ " گومان‬ ‫هه‌یه‌ له‌وه‌ی كه‌س����انێكی‌ مه‌شروب خۆر‬ ‫ك����ه‌ له‌نزیك باخچه‌كانی‌ ئ����ه‌و ناوچه‌یه‌‬ ‫داده‌نیش����ن‌و ده‌خۆنه‌وه‌‪ ،‬خه‌یاڵ بوبن‪،‬‬ ‫ده‌نگه‌ ده‌ن����گ‌و قڕه‌یه‌كیان بوبێت‌و ئه‌و‬ ‫فیش����ه‌كانه‌یان پێوه‌نابێت‌و ڕۆش����تبن‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و جێگه‌یه‌ی‌ ئه‌وی‌ لێبوه‌ زۆر چۆڵه‌و‬ ‫به‌ده‌گمه‌ن خه‌ڵكی پێدا ده‌ڕوات"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌و كه‌س����ێكی گه‌نج نه‌بو‪،‬‬ ‫ته‌مه‌ن����ی‌ هه‌ب����و‪ .‬م����اوه‌ی‌ چل س����اڵه‌‬ ‫ژیانی‌ هاوس����ه‌ریی‌ پێكهێناوه‌و خاوه‌نی‌‬ ‫س����ێ‌ كوڕو چوار كچه‌‪ .‬كێشه‌ی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫خێزانه‌ك����ه‌ی‌ نه‌بوه‌‪ .‬خزم‌و كه‌س����وكار‬ ‫زۆرمان خۆشویستوه‌‌و قه‌ت نه‌بوه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫كه‌سێك شه‌ڕو ده‌نگه‌ ده‌نگی‌ بوبێت"‪.‬‬ ‫به‌شی‌ ڕاگه‌یاندنی‌ پۆلیسی‌ پارێزگاری‌‬ ‫سلێمانی‌ ئاش����كرای‌ كرد ئێواری‌ ڕۆژی‌‬ ‫پێنجش����ه‌ممه‌ ‪ 2018/5/17‬پیاوێك����ی‌‬ ‫ته‌م����ه‌ن ‪ 66‬به‌ن����اوی‌ عی����زه‌ت حه‌مه‌‬ ‫كه‌ریم له‌باخچه‌كه‌یدا له‌قه‌زای‌ پێنجوێن‬ ‫به‌ك����وژراوی‌ دۆزراوه‌ت����ه‌وه‌ ته‌رمه‌كه‌ی‌‬ ‫ڕه‌وانه‌ی‌ پزیش����كی‌ داوه‌ری‌ س����لێمانی‌‬ ‫كراوه‌‬ ‫ئه‌وه‌شی‌ ڕونكرده‌وه‌ وته‌ی‌ كه‌سوكاری‌‬ ‫كوژراوه‌ك����ه‌ وه‌رگی����راوه‌ نازانن بۆچی‌‬ ‫كوژراوه‌‪ ،‬گومانیان له‌كه‌س نیه‌ تائێستا‬ ‫سكااڵیان تۆمارنه‌كرادوه‌‪.‬‬

‫له‌ڕۆژهه‌اڵته‌وه‌ هات‌و له‌باشور كوژرا‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫سااڵنه‌ چه‌ندین هاواڵتی‌ كوردستانی‌‬ ‫باشورو ڕۆژهه‌اڵت له‌خاڵه‌ سنوریه‌كان‬ ‫به‌ده‌ستی‌ هێزه‌كانی‌ سه‌رسنور‬ ‫ده‌كوژرێن كه‌ زۆرینه‌یان خه‌ڵكی‌‬ ‫گونده‌كانی‌ ئه‌و ناوچه‌یه‌ن‪ .‬تازه‌ترین‬ ‫قوربانی له‌ناوچه‌ سنورییه‌كان‬ ‫پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 28‬سااڵنه‌ به‌ناوی‌‬ ‫(مه‌یسه‌م كه‌ریم) كه‌ له‌پشت‬ ‫كێله‌شین له‌ناحیه‌ی سیده‌كان‪،‬‬ ‫له‌الیه‌ن هێزه‌كانی‌ پاسدارانی ئێرانه‌وه‌‬ ‫ته‌قه‌ی لێده‌كرێت‌و ده‌كوژرێت‪.‬‬ ‫كاتژمێ���ر ‪ 9:30‬خوله‌ك���ی‌ ش���ه‌وی‌‬ ‫یه‌كش���ه‌ممه‌‪ 2018/٥/20‬پیاوێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌م���ه‌ن ‪ 28‬س���ااڵن بە‌ن���اوی‌ كه‌ریم‬ ‫ب���ە‌دو فیش���ه‌ك برین���دار ده‌بێت‌و تا‬ ‫ده‌گه‌یه‌نرێته‌ نه‌خۆشخانه‌ی‌ سیده‌كان‬

‫گیان له‌ده‌ست ده‌دا‪.‬‬ ‫ڕه‌س���وڵ دانیش���توی‌ ناحی���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫س���یده‌كان كه‌ له‌روداوه‌كه‌ نزیك بوه‌و‬ ‫له‌نزیكه‌وه‌ ئاگاداره‌ ده‌ڵێت "كێله‌شین‬ ‫له‌سه‌رس���نوری‌ ڕۆژهه‌اڵت‌و باش���وره‌‪.‬‬ ‫كاتێ���ك (مه‌یس���ه‌م)‌و هاوڕیكانی بۆ‬ ‫كاری‌ كۆڵب���ه‌ری‌ هات���ون‪ ،‬پاس���داره‌‬ ‫ئێرانییه‌كان ته‌قه‌یان لێكردون‪ ،‬خۆی‌و‬ ‫برایه‌ك‌و ئاموزایه‌كی‌ برینداربون‪ .‬به‌اڵم‬ ‫مه‌یسه‌م تا ده‌یگه‌یه‌نرێته‌ نه‌خۆشخانه‌ی‌‬ ‫ئاش���تی‌ س���یده‌كان‪ ،‬به‌هۆی‌ سه‌ختی‌‬ ‫برینه‌كه‌یه‌وه‌ توش���ی‌ خوێ���ن به‌ربونی‌‬ ‫زۆرب���وه‌و گیان���ی‌ له‌ده‌س���تداوه‌‪ .‬ئه‌و‬ ‫كۆڵبه‌رانه‌ له‌گونده‌كانی سه‌ر بە‌(ورمێ)‬ ‫وه‌ هات���ون‪ ،‬ش���ه‌و له‌خ���ه‌ودا بون كه‌‬ ‫پاسداره‌كان ته‌قه‌یان لێكردون"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ته‌رمی‌ كوژراوه‌كه‌ ڕه‌وانه‌ی‌‬ ‫پزیشكی‌ دادوه‌ری‌ سۆران كراوه‌‪ .‬ئه‌و دو‬

‫كه‌سه‌ی‌ دیكه‌ش برینه‌كه‌یان سه‌خته‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ یه‌كه‌م ج���ار نی���ه‌ ڕوداوی‌ لێو‬ ‫شێوه‌یه‌ ڕوده‌دات‪ ،‬خه‌ڵكی‌ گوندنشینی‌‬ ‫ئه‌و س���نوره‌ مه‌ڕو م���ااڵت‌و ئاژه‌ڵیان‬ ‫بچێت���ه‌ ناوچ���ه‌ س���نوریه‌كان ناتوانن‬ ‫بیهێنه‌وه‌‪ .‬چه‌ندین جار پوش‌و پاوانی‌‬ ‫ئه‌و سنورانه‌ س���وتاوه‌‪ .‬هیچ الیه‌نێكی‌‬ ‫په‌رپرس له‌حكومه‌تی‌ هه‌رێم ناتوانێت‬ ‫به‌رگری‌ له‌خه‌ڵكی‌ ئه‌و ناوچانه‌ بكات‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدای���ه‌ كه‌ ڕۆژانه‌ چه‌ندین‬ ‫جار هێزه‌كانی‌ سوپای‌ پاسداران دێنه‌‬ ‫ئه‌و گوندای‌ سه‌رس���نورو ده‌گه‌ڕینه‌وه‌‬ ‫جێگه‌كانی‌ خۆیان"‪.‬‬ ‫ئه‌حه‌مه‌د مارف هاواڵتیه‌كی‌ دیكه‌یه‌‬ ‫له‌سنوره‌كه‌ وتی‌ "كه‌م نین ئه‌و كه‌سانه‌ی‌‬ ‫سااڵنه‌ به‌هۆی‌ پش���ێوی‌ سنوره‌كانه‌وه‌‬ ‫توش���ی‌ نه‌هامه‌تی‌‌و ماڵوێرانی‌ ده‌بن‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت ئه‌و هاواڵتیانه‌ی‌ گونده‌كانیان‬ ‫نزیك سه‌رس���نوره‌كانی‌ نێوان ئێران‌و‬

‫عێ���راق‌و توركیای���ه‌‪ ،‬ڕۆژان���ه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫ئه‌و هێزانه‌ی‌ سه‌رس���نوره‌وه‌ توش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆردومان���ی‌ تۆپ‌و ته‌ی���اره‌ ده‌بنه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ركاتێكیش بۆ كاری‌ ڕۆژانه‌یان نزیكی‌‬ ‫سنور ببنه‌وه‌‪ ،‬ته‌قه‌یان لێده‌كرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌حه‌م���ه‌د م���ارف وت���ی‌ " پێموایه‌‬ ‫ئه‌و هاواڵتی���ه‌ كوژراوه‌ به‌مه‌به‌س���تی‌‬ ‫گیادورین هاتبیته‌ س���نوره‌كه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ج���ل‌و به‌رگێكی‌ كۆنی‌ له‌ب���ه‌ردا بوه‌‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ وته‌بی���ژی‌ پۆلیس ده‌ڵێت‬ ‫كۆڵبه‌ربون"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت بە‌روداوه‌ك���ه‌ ه���اوار‬ ‫ئه‌رگوش���ی وته‌بێژی پۆلیسی سۆران‬ ‫بە‌ئاوێنه‌ی ڕایگه‌یان���د "كاتژمێر ‪9:30‬‬ ‫یه‌كش���ه‌ممه‌‪2018/٥/20‬‬ ‫ش���ه‌وی‌‬ ‫له‌الیه‌ن نه‌خوش���خانه‌ی س���یده‌كانه‌وه‌‬ ‫ئاگاداركراین���ه‌وه‌ له‌بوون���ی ته‌رمێك‬ ‫به‌ناوی (میس���ه‌م كری���م علی)‪ .‬دوای‬

‫گه‌یش���تنی تیمه‌كان���ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‬ ‫نه‌هێش���تی‌ تاوان بۆمان ئاش���كرا بو‌ه‬ ‫ناوب���راو ته‌مه‌نی ‪ 28‬س���اڵه‌‪ ،‬خه‌ڵكی‬ ‫گوندی (س���ێوه‌رد)ی س���ه‌ر به‌شاری‬ ‫ورمێیه‌ له‌ئێران"‪.‬‬ ‫وته‌بێژی‌ پۆلیسی‌ س���ۆران ئاماژه‌ی‬ ‫به‌وه‌ش كرد "به‌پێی وته‌ی برایه‌كی كه‌‬ ‫له‌گه‌ڵی بوه‌‪ ،‬له‌رۆژهه‌اڵتی‌ كوردستانه‌وه‌‬ ‫بە‌مه‌بس���تی كاری كۆڵبه‌ری هاتونه‌ته‌‬ ‫سه‌رس���نوری باش���وری كوردستان‌و‬ ‫هاتونه‌ته‌ پشت كێله‌ش���ین له‌ناحیه‌ی‬ ‫س���یده‌كان‪ .‬له‌وێ له‌الی���ه‌ن هێزه‌كانی‌‬ ‫پاسدارانی ئێرانه‌وه‌ ته‌قه‌یان لێكراوه‌‪،‬‬ ‫سه‌ره‌تا به‌س���ه‌ختی برینداربوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌كاتی گواس���تنه‌وه‌ی بۆ نه‌خوشخانه‌‬ ‫گیانی له‌ده‌س���تداوه‌‪ ،‬ته‌رم���ی ناوبراو‬ ‫ره‌وانه‌ی پزیشكی دادی سۆران كراوه‌و‬ ‫پ���ه‌راوی لێكوڵین���ه‌وه‌ ب���ۆ ڕوداوه‌كه‌‬ ‫كراوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬

‫ئه‌و كۆڵبه‌ران ‌ه‬ ‫له‌گونده‌كانی سه‌ر‬ ‫بە‌(ورمێ)و‌ه هاتون‬ ‫شه‌و له‌خه‌ودا بون ك ‌ه‬ ‫پاسداره‌كان ته‌قه‌یان‬ ‫لێكردون‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )626‬سێشه‌ممه ‪2018/5/22‬‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪www. niqash. org‬‬

‫‪7‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫هه‌موو شتێك له‌پێناو بردنه‌وه‌دا‬

‫میدیاكانی‌ هه‌رێم له‌تاقیكردنه‌وه‌ی‌ هه‌ڵبژاردندا ده‌رنه‌چوون‬ ‫نیقاش‪ ،‬هه‌ستیار قادر‬ ‫زۆربه‌ی‌ میدیاكانی‌ كوردستان له‌كاتی‌‬ ‫بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‌و رۆژانی‌ دواتریشدا‬ ‫كه‌وتنه‌ چاڵی‌ ناپیشه‌یییه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وانه‌ش‬ ‫توشی په‌تاكه‌ بوون كه‌ له‌به‌ره‌ی‌ ئه‌هلی یا‬ ‫سێبه‌ردان‪.‬‬ ‫پ���اش ماوه‌یه‌ك���ی‌ ك���ه‌م له‌ئاماده‌كردنی‌‬ ‫بینه‌ری���ان ب���ۆ راگه‌یاندنی‌ "س���ه‌ركه‌وتن ‌ی‬ ‫گه‌وره‌"ی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌ عێراقدا‪ ،‬ئێ���واره‌ی‌ ‪12‬ی‌ ئایار‬ ‫كه‌ناڵی‌ كه‌ی‌ ئێن ئێنی‌ س���ه‌ر بە‌بزوته‌وه‌كه‌‬ ‫جه‌ماوه‌ره‌كه‌ی‌ توشی سه‌رسوڕمانكرد‪.‬‬ ‫ئه‌و كه‌ناڵه‌ ده‌ره‌نجام���ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌‬ ‫ره‌تكرده‌وه‌و یه‌كێتی‌ به‌هاككردنی‌ سیستمی‌‬ ‫ئه‌لكترۆنی‌ هه‌ژماركردنی‌ ده‌نگه‌كان تۆمه‌تبار‬ ‫كرد كه‌ تائێس���تاش ئاگری‌ ئ���ه‌و ناكۆكییه‌‬ ‫نه‌كوژاوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و ره‌وش���ه‌ له‌ئاڵۆزی‌ سیاس���ی‌ به‌هۆی‌‬ ‫بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان���ه‌وه‌ له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان دۆخی‌ زۆربه‌ی‌ میدیاكانیش���ی‬ ‫له‌گه‌ڵ خۆیدا تێكدا‪.‬‬ ‫هه‌ر ئ���ه‌و رۆژه‌ كه‌ناڵی‌ كورس���تان ‪24‬ی‌‬ ‫س���ه‌ به‌پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان روماڵی‌‬ ‫ده‌نگۆی‌ هێرشكردنه‌ سه‌ر مه‌كۆی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫بزوتنه‌وی‌ گۆڕانی‌ ده‌كرد له‌ش���اری‌ سلێمانی‌‬ ‫ك���ه‌ ئه‌و بزوتنه‌وه‌یه‌ یه‌كێت���ی‌ پێ تۆمه‌تبار‬ ‫كرد له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ پێشتر له‌كاتی‌ بانگه‌شه‌دا‬ ‫میدیای‌ گ���ۆڕان‌و پارتی له‌ش���ه‌ڕێكی‌ یه‌كتر‬ ‫پسێندا بوون‪.‬‬ ‫روماڵی‌ میدیاكان بۆ ده‌رهاویشته‌ی‌ دوای‌‬ ‫راگه‌یاندنی‌ ئه‌نجام���ی‌ به‌رایی ده‌نگدان وه‌ك‬ ‫نه‌وتك���ردن بوو ئاگری‌ ش���ه‌ڕه‌كه‌دا‪ ،‬میدیای‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان هانی‌ الیه‌نگرانیدا له‌ده‌وری‌‬ ‫مه‌كۆی‌ س���ه‌ره‌كیان له‌س���لێمانی‌ كۆببنه‌وه‌‬ ‫له‌پاش ئ���ه‌وه‌ی‌ ئاڵۆزی‌ له‌نێوان الیه‌نگرانی‌‌و‬ ‫هێزێكی‌ ئه‌منی‌ دروس���ت بوو كه‌ ته‌قه‌كردنی‌‬ ‫لێكه‌وت���ه‌وه‌ ئه‌وه‌ش ئه‌وه‌نده‌ی‌ تر كه‌ش���ی‬ ‫دوای‌ هه‌ڵبژاردن���ی‌ ئاڵۆزتر ك���رد كه‌ تیایدا‬ ‫سه‌دان كه‌س به‌چه‌كه‌وه‌ گردبوونه‌وه‌‪.‬‬ ‫روماڵ���ی‌ زۆرب���ه‌ی‌ میدیا حزب���ی‌و نیمچه‌‬ ‫حزب���ی و"ئه‌هلی���ه‌كان" له‌ش���ه‌وی‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫ئاشكرابوونی‌ ئه‌نجامه‌ به‌راییه‌كان ئه‌وه‌نده‌ی‌‬ ‫به‌ئاڕاس���ته‌ی‌ ئاڵۆزكردن���ی‌ بارودۆخه‌ك���ه‌و‬ ‫چڕكردنه‌وه‌ی‌ ملمالنێكاندا بوون ئه‌وه‌نده‌ بۆ‬

‫هێوركردنه‌وه‌ی‌ دۆخه‌كه‌ نه‌بوو‪.‬‬ ‫كاروان عه‌لی ناوی‌ خوازراوی‌ الیه‌نگرێك ‌ی‬ ‫گۆڕانه‌ كه‌ ب���ۆ "نیقاش" وتی‌ "هه‌ر كه‌ گوێم‬ ‫لێ بوو كه‌ی‌ ئێ���ن ئێن داوایكرد گۆڕی‌ كاك‬ ‫نه‌وشیروان بپارێزین چوم به‌ره‌و گرده‌كه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ره‌وش���ه‌ له‌ش���ه‌ڕی‌ میدیا له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان له‌دایك بووی‌ ئاش���كرا بوونی‌‬ ‫ده‌ره‌نجام���ی‌ هه‌ڵبژاردن���ه‌كان نه‌بوو‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫س���یفه‌تی‌ ب���ۆ ماوه‌ی���ی كاتی‌ بانگه‌ش���ه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن بوو كه‌ زیاتر له‌مانگێك میدیاكان‬ ‫شێوازه‌كانیان تاقی كردبووه‌وه‌‪.‬‬ ‫زۆرب���ه‌ی‌ میدیا حزب���ی‌و نیمچ���ه‌ حزبی‌‬ ‫وس���ێبه‌ر‌و ته‌نانه‌ت ئه‌هلیه‌كانیش له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان له‌بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردندا جڵه‌وی‌‬ ‫كاری‌ پیش���ه‌یی خۆی���ان له‌ده‌س���تدا وه‌ك‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ بانگه‌ش���ه‌ س���ه‌نگی‌ مه‌حه‌ك بووبێت‬ ‫بۆ ده‌رخس���تی‌ توانای‌ خۆڕاگرتنی پیشه‌یی‌و‬ ‫بێالیه‌نبوونیان له‌قه‌یرانه‌كاندا‪.‬‬ ‫ئه‌و كه‌نااڵن���ه‌ی‌ زمانحاڵی‌ حزبه‌كان بوون‬ ‫كه‌وتن���ه‌ ش���ه‌ڕێكی‌ قورس���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌ڵمه‌تی‌‬ ‫بانگه‌شه‌یان به‌ئاقارێكدا برد كه‌ پێشتر پێیدا‬ ‫نه‌ڕۆیشتبوون‪.‬‬ ‫هێرش���كردنه‌ س���ه‌ر س���ه‌ركردایه‌تی‌‌و‬ ‫س���ومبوله‌كانی‌ یه‌كت���ر له‌رێگ���ه‌ی‌ ئ���ه‌و‬ ‫كه‌نااڵنه‌وه‌ س���یمایه‌كی‌ دیاری‌ بانگه‌شه‌یان‬ ‫بوو كه‌ هه‌ندێكجار س���نوری‌ ناوه‌زڕاندنیشی‬ ‫تێده‌په‌ڕاند‪.‬‬ ‫"تۆپخانه‌كه‌" نازن���اوی‌ كه‌ناڵی‌ كه‌ی‌ ئێن‬ ‫ئێ���ن بوو كه‌ الیه‌نگران���ی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫به‌وش���ێوه‌یه‌ ناوی���ان لێن���اوه‌‪ ،‬ناوه‌ڕۆك���ی‌‬ ‫راپۆرت���ه‌ ئاگرینه‌كان���ی‌ كه‌ناڵه‌كه‌ ش���ه‌وانه‌‬ ‫هه‌رجاره‌و ئاڕاسته‌ی‌ یه‌كێك له‌دوو ركه‌به‌ره‌‬ ‫س���ه‌ره‌كیه‌كه‌ی‌‌و كه‌س���ایه‌تیه‌كانی‌ بوو كه‌‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارتی بوون‪ ،‬جاربه‌رجایش هێرشی‬ ‫ده‌كرده‌س���ه‌ر جواڵنه‌وه‌ی‌ ن���ه‌وه‌ی‌ نوێ كه‌‬ ‫پێشبینی‌ ده‌كرا به‌شێك له‌ده‌نگه‌كانی‌ ببات‪.‬‬ ‫د ئیبراهیم س���ه‌عید مامۆستای‌ راگه‌یاندن‬ ‫له‌زانك���ۆی‌ س���لێمانی به‌"نیق���اش"ی وت‬ ‫"له‌كاتی‌ بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن���دا میدیای‌‬ ‫حزب���ه‌كان ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ كاری���ان له‌س���ه‌ر‬ ‫نابوتكردنی‌ به‌رانبه‌ره‌كانیان ده‌كرد ئه‌وه‌نده‌‬ ‫كاری���ان له‌س���ه‌ر پیش���اندانی‌ جوانیه‌كانی‌‬ ‫حزبه‌كانیان نه‌ده‌كرد"‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت "تاهێندێك تۆمه‌تبه‌خشینه‌وه‌‬ ‫له‌میدیاكانه‌وه‌ ده‌رفه‌تی‌ س���ه‌لمالندنی‌ تێدایه‌‬ ‫به‌به‌ڵگ���ه‌‪ ،‬به‌اڵم په‌نابردنی‌ ئه‌و میدیایانه‌ بۆ‬

‫وێنە‪ :‬حەمەسور‬ ‫س���وكایه‌تیپێكردن به‌كه‌سایه‌تی‌ به‌رانبه‌ریان‬ ‫پێچه‌وانه‌ی‌ بنه‌مای‌ ئه‌خالقی كاری‌ میدیاییه‌و‬ ‫له‌ڕوی‌ یاساییشه‌وه‌ رێگه‌ پێنه‌دراوه‌"‪.‬‬ ‫میدیاكانی‌ یه‌كێتی���ش زۆربه‌ی‌ گۆڕه‌پانی‌‬ ‫ش���ه‌ڕی‌ له‌گ���ه‌ڵ لیس���تی‌ هاوپه‌یمان���ی‌ بۆ‬ ‫دیموكراس���ی‌و دادپه‌روه‌ری‌ بوو كه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫به‌رهه‌م ساڵح جێگری‌ پێشوی‌ سكرتێری‌ ئه‌و‬ ‫حزبه‌وه‌ سه‌ركردایه‌تی‌ ده‌كرا‪.‬‬ ‫راپۆرته‌كان���ی‌ كه‌ناڵ���ی‌ ته‌له‌فزیۆنی‌ گه‌لی‌‬ ‫كوردستانی‌ زمانحاڵی‌ یه‌كێتی‌ شه‌ڕی‌ ئه‌مڕۆی‌‬ ‫هاوحزبه‌ك���ه‌ی دوێنێیان بوو‪ ،‬كه‌ پرۆژه‌كانی‌‬ ‫پێش���وی‌ به‌رهه‌م ساڵحی‌ له‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫حكومه‌ت���دا (‪ )2011-2009‬ده‌ك���رده‌ موڵكی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ كه‌ ناوبراو له‌هه‌ڵمه‌ته‌كانی‌ بانگه‌شه‌دا‬ ‫به‌كاری‌ ده‌هێنا‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و كاردانه‌وه‌یه‌ له‌به‌رانب���ه‌ر هه‌ڵمه‌تی‌‬ ‫كه‌ناڵ���ی‌ ته‌له‌فزیۆن���ی‌ خه‌ندان���ی‌ ت���ازه‌‬ ‫دروس���تكراوی‌ ره‌وته‌كه‌ی‌ به‌رهه‌م ساڵحه‌وه‌‬ ‫ب���وو به‌رانبه‌ر بە‌كێش���ه‌كانی‌ سیس���تیمی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ردن ك���ه‌ یه‌كێتی‌ بە‌به‌ش���ێك له‌و‬ ‫شكستانه‌ ده‌زانی‌‪.‬‬ ‫س���وپرایزی‌ ئ���ه‌م هه‌ڵبژاردن���ه‌ الدان���ی‌‬ ‫ئ���ه‌و میدیاییانه‌ بوو كه‌ پێش���تر پیش���ه‌یی‬ ‫روماڵكردنی���ان كردب���ووه‌ دروش���م ب���ۆ‬ ‫كاركردنیان به‌اڵم بانگه‌ش���ه‌ ئه‌و دروشمه‌ی‌‬ ‫لێوه‌رگرتنه‌وه‌‪.‬‬ ‫كه‌ناڵی‌ روداو كه‌ له‌الیه‌ن نێچیرڤان بارزانی‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تان‌و‬

‫سه‌رۆكی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمه‌وه‌ خاوه‌ندارێتی‌‬ ‫ده‌كرێت جیاواز له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ پێش���وو‬ ‫هه‌ڵمه‌تی‌ بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن���ی‌ پارتی‌‬ ‫راس���ته‌وخۆ په‌خش ده‌كردو له‌گه‌ش���ته‌كانی‌‬ ‫هه‌واڵی‌ رۆژانه‌شیدا وتاری‌ به‌رپرسه‌كانی‌ له‌و‬ ‫بانگه‌شانه‌دا ده‌كرده‌ بابه‌تی‌ رۆژنامه‌وانی‌‪.‬‬ ‫زۆرج���ار ئه‌و گوتارانه‌ ئاڕاس���ته‌كراوبوون‬ ‫ل���ه‌دژی‌ ركه‌به‌ره‌كانی���ان به‌تایبه‌ت یه‌كێتی‌‪،‬‬ ‫تیایدا پرس���ی پاشكه‌كش���ێی‌ پێش���مه‌رگه‌‬ ‫له‌‪16‬ی‌ ئۆكتۆبه‌ری‌ ساڵی‌ رابردوو له‌كه‌ركوك‬ ‫پشكی‌ شێری‌ به‌ركه‌وتبوو كه‌ پارتی‌‪ ،‬یه‌كێتی‌‬ ‫بە‌به‌رپرسیار له‌و شكسته‌ ده‌زانێت‪.‬‬ ‫له‌‪9‬ی‌ ئایاردا كه‌ناڵ���ی‌ روداو راپۆرتێكی‌‬ ‫له‌سه‌ر بانگه‌ش���ه‌ی‌ پارتی‌ له‌سنوری‌ قه‌زای‌‬ ‫زاخۆ باڵوكرده‌وه‌ كه‌ تیایدا مه‌سرور بارزانی‌‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ مه‌كته‌بی سیاس���ی‌ پارتی‌ ده‌ڵێت‬ ‫"خیانه‌تی ‪16‬ی ئۆكتۆب���ه‌ر خیانه‌تێك نییه‌‬ ‫ن���ه‌ ئه‌مڕۆ‌و نه‌ له‌داهات���وودا هه‌رگیز له‌بیری‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬ئه‌مڕۆش ئ���ه‌و رۆژه‌یه‌ كه‌ بە‌ده‌نگی‬ ‫خۆتان س���زای ئه‌و كه‌س���انه‌ بده‌ن كه‌ له‌و‬ ‫خیانه‌ته‌دا به‌شداربوون"‪.‬‬ ‫زۆربه‌ی‌ هه‌ڵمه‌ته‌كان بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫پارتی‌ له‌كه‌ناڵی‌ روداو نمایش���ده‌كران به‌بێ‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ به‌هه‌م���ان ئه‌ندازه‌ روماڵ���ی‌ وتاری‌‬ ‫به‌رپرسانی‌ تری‌ حزبه‌كان بكات له‌بانگه‌شه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردندا ته‌نیا ئه‌وانه‌ نه‌بێت كه‌ ده‌یتوانی‌‬ ‫زانیاریه‌كان���ی‌ ل���ه‌دژی‌ ركابه‌ره‌كانی‌ پارتی‬ ‫به‌كاربهێنێته‌وه‌ ‪.‬‬

‫د‪ .‬ئیبراهیم سه‌عید پێیوایه‌ ئه‌و كه‌نااڵنه‌ی‌‬ ‫كه‌ بە‌س���ێبه‌ر هه‌ژمار ده‌كرێت به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ناڕاس���ته‌وخۆ كاریان له‌س���ه‌ر ناشرینكردنی‌‬ ‫به‌رانبه‌ره‌كانیان كردووه‌‪.‬‬ ‫یه‌كه‌م پرس���یاری‌ به‌رنامه‌یه‌ك���ی‌ كه‌ناڵی‌‬ ‫روداو له‌كاندیدێكی‌ لیستی‌ یه‌كێتی‌ سه‌باره‌ت‬ ‫بە‌بوون���ی‌ وه‌زاره‌تی‌ مافی‌ م���رۆڤ له‌عێراق‬ ‫له‌یه‌كه‌م رۆژی‌ بانگه‌ش���ه‌دا ه���ه‌ر زوو تۆڕه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كانی‌ دژ به‌و كاندیده‌ گه‌رم كرد‬ ‫كاتێك نه‌یزانی‌ وه‌زاره‌تێك نییه‌ به‌و ناوه‌وه‌‪.‬‬ ‫س���وپرایزی‌ دووه‌م���ی‌ كاری‌ میدیای���ی‬ ‫بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن الدانی‌ ئه‌و میدیایانه‌‬ ‫بوو ك���ه‌ له‌ب���ه‌ره‌ی‌ رۆژنامه‌وان���ی‌ "ئه‌هلی‌"‬ ‫هه‌ژمار ده‌كران‪.‬‬ ‫كه‌ناڵی‌ ئێن ئاڕتی به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ شاسوار‬ ‫عه‌بدولواحیدی‌ خاوه‌نی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ لیستی‌‬ ‫ن���ه‌وه‌ی‌ نوێی‌ ده‌ك���رد ئاڕاس���ته‌ی‌ روماڵی‌‬ ‫پێشتری‌ له‌بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردندا گۆڕی‌‪.‬‬ ‫زۆرب���ه‌ی‌ پانتایی روماڵی‌ رۆژانه‌ی هه‌واڵ‌و‬ ‫بابه‌ت���ه‌ میدیایه‌كانی‌ كه‌ناڵه‌كه‌ له‌س���ه‌ر ئه‌و‬ ‫په‌یامانه‌بوون كه‌ س���ه‌رۆكی‌ لیستی‌ نه‌وه‌ی‌‬ ‫ن���وێ‌و كاندیده‌كانی���ان رۆژان���ه‌ هه‌یانب���وو‬ ‫له‌كاتێكدا بانگه‌شه‌ی‌ الیه‌نه‌كانی‌ تری‌ روماڵ‬ ‫نه‌ده‌كرد‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ جگه‌ له‌باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫راپۆرتانه‌ی‌ كه‌ لێدان بوو له‌ئاستی‌ جه‌ماوه‌ری‌‬ ‫ركه‌به‌ره‌كانی لیستی‌ نه‌وه‌ی‌ نوێ ‪.‬‬ ‫ل���ه‌ ‪6‬ی‌ ئای���اردا كه‌ناڵ���ی‌ ئێن ئ���اڕ تی‌‬ ‫راپۆرتێكی‌ له‌سه‌ر بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬

‫شاسوار عه‌بدولواحید له‌بادینان باڵوكرده‌وه‌‬ ‫كه‌ له‌پێش���ه‌كیه‌كه‌یدا بێالیه‌نی‌ له‌ده‌ستداو‌ه‬ ‫كه‌ نوس���یوێتی‌ "جموجوڵ‌و بانگه‌ش���ه‌كانی‬ ‫لیس���تی نه‌وه‌ی نوێ دوو ڕۆژه‌ له‌س���نوری‬ ‫هه‌ولێ���ر‌و بادین���ان چڕبووه‌ته‌وه‌‌و شاس���وار‬ ‫عه‌بدولواحید س���ه‌رۆكی جواڵنه‌وه‌ی نه‌وه‌ی‬ ‫ن���وێ ڕایگه‌یاند‪ ،‬نابێت ته‌نی���ا بنه‌ماڵه‌یه‌ك‬ ‫ده‌ست به‌سه‌ر بادیناندا بگرێت‪.".‬‬ ‫مامۆس���تاكه‌ی‌ راگه‌یان���دن ده‌ڵێ���ت‬ ‫"له‌بانگه‌ش���ه‌دا ئه‌و كه‌نااڵنه‌ش كه‌وتنه‌ ئه‌و‬ ‫الدانان���ه‌وه‌ له‌پیش���ه‌یی كه‌ پێش���تر خۆیان‬ ‫به‌كه‌ناڵی‌ بێ الی ‌هن‌و ئه‌هلی‌ ده‌زانی‌"‪.‬‬ ‫ش���ه‌ڕی‌ میدیای���ی له‌كات���ی‌ بانگه‌ش���ه‌دا‬ ‫ئاوێنه‌ی‌ گه‌وره‌یی قه‌ب���اره‌ی‌ ئه‌و ملمالنێیه‌‬ ‫بوو كه‌ الیه‌نه‌ سیاس���ییه‌كان كه‌وتنه‌ ناوی‌‪،‬‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌ك كه‌ نه‌ خۆیان توانیان هه‌مونی‌‬ ‫ئه‌و الدانانه‌ی‌ كه‌ناڵه‌كانیان بكه‌ن له‌پشیه‌یی‬ ‫بوون نه‌ رێوش���وێنی‌ الیه‌نه‌ چاودێره‌كانیش‬ ‫به‌و قه‌باره‌یه‌ بوون كه‌ بیانخاته‌وه‌ س���نوری‌‬ ‫كاری‌ خۆیان‪.‬‬ ‫زان���ا عوس���مان به‌رپرس���ی راگه‌یان���د‌و‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ جه‌ماوه‌رییه‌كانی‌ ئۆفیسی هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستانی‌ كۆمس���یۆنی‌ بااڵی‌ سه‌ربه‌خۆی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی‌ عێ���راق به‌"نیقاش"ی وت‬ ‫"رۆژانه‌ له‌نوس���ینگه‌كانی‌ كۆمسیۆنی‌ بااڵی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان له‌هه‌رسێ شاری‌‬ ‫س���لێمانی‌‌و هه‌ولێر‌و دهۆك راپۆرت له‌س���ه‌ر‬ ‫پێش���ێلكاری‌ میدی���اكان به‌رزكراوه‌ته‌وه‌ بۆ‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ كۆمس���یاران‌و ئه‌وانیش بڕیاریان‬ ‫له‌سه‌ر سزاكانیان ده‌دا"‪.‬‬ ‫وتیشی‌"س���زای‌ ئه‌و الدانان���ه‌ی‌ میدیاكان‬ ‫زیاتر سزای‌ داراییه‌"‪.‬‬ ‫رۆڵ���ی‌ میدیا له‌بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تاندا جگه‌ له‌وه‌ی‌ نه‌یتوانی‌‬ ‫هاواڵتی���ان بە‌زانیاریه‌كانی���ان قای���ل بكات‬ ‫ته‌وژمێكی‌ بێزاربونی‌ هاواڵتیانیشی له‌و جۆره‌‬ ‫مامه‌ڵه‌یه‌ی‌ میدیا دروست كرد‪.‬‬ ‫كام���ه‌ران به‌ك���ر (‪ 42‬س���اڵ) به‌جۆرێك‬ ‫له‌شه‌ڕی‌ راگه‌یاندنی‌ میدیاكان بێزار بووه‌ كه‌‬ ‫ئه‌و ماوه‌ییه‌ی‌ له‌ماڵه‌وه‌یه‌ به‌ده‌س���تی‌ خۆی‌‬ ‫رێگ���ری‌ له‌وه‌ كردووه‌ كه‌ چاوی‌ له‌و كه‌نااڵنه‌‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫ئه‌و به‌"نیقاش"ی وت "س���ه‌رجه‌م كه‌ناڵه‌‬ ‫حزبییه‌كان���م له‌ئامێری‌ س���ه‌ته‌الیه‌ته‌كه‌مدا‬ ‫سڕیوه‌ته‌وه‌‪ ،‬گوێ بۆ شه‌ڕی‌ سیاسی نه‌گرم‬ ‫باشتره‌"‪.‬‬

‫عێراقییه‌كان روخساری‌ نوێیان ده‌وێت‬

‫سوپرایز نییه‌‪ ،‬سه‌در خواستی ده‌نگده‌رانی جێبه‌جێكردووه‌‬ ‫نیقاش‪ ،‬موسته‌فا حه‌بیب‬ ‫ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق‬ ‫چه‌ندین سوپرایزی پێبوو به‌اڵم به‌تێڕوانێكی‬ ‫ورد بۆ هیوای ده‌نگده‌ره‌ عێراقییه‌كان‬ ‫له‌دوای قۆناغی داعش تێبینی ئه‌وه‌ ده‌كرێت‬ ‫ئه‌نجامه‌كان لۆجیكین‪.‬‬ ‫ئێواره‌ی یه‌كشه‌ممه‌ی رابردوو كۆمسیۆنی‬ ‫بااڵی هه‌ڵبژاردن ئه‌نجامی به‌رایی هه‌ڵبژاردنی‬ ‫په‌رله‌مان���ی عێراق���ی راگه‌یاند ك���ه‌ خولی‬ ‫چواره‌میه‌ت���ی ل���ه‌دوای س���اڵی ‪ 2003‬وه‌‪.‬‬ ‫به‌یان���ی رۆژی دواتریش به‌ڕوونی دیاربوو كه‌‬ ‫هه‌موو الیه‌كی واڵت گۆڕانكارییه‌كی سیاسی‬ ‫گه‌وره‌یان هه‌س���ت پێكردووه‌‪ ،‬كاتێك بینیان‬ ‫ئاس���تی جه‌ماوه‌ری چه‌ند س���ه‌ركرده‌یه‌كی‬ ‫سیاس���ی كه‌ به‌درێژای���ی ده‌ی���ه‌ی رابردوو‬ ‫یاوه‌ریان ك���ردوون‪ ،‬پاشه‌كش���ه‌ی كردووه‌‪،‬‬ ‫هاوكات الیه‌نگرانی حزبە‌س���ه‌ركه‌وتووه‌كان‬ ‫رژانه‌ سه‌ر شه‌قامه‌كان بۆ ده‌ربڕینی دڵخۆشی‬ ‫سه‌ركه‌وتنی حزبە‌نوێیه‌كانیان‪.‬‬ ‫موقته‌دا سه‌در س���ه‌ركرده‌ی جێمشتومڕی‬ ‫ش���یعه‌ كه‌ ده‌مێكه‌ ناوی په‌یوه‌س���ت كراوه‌‬ ‫بە‌س���ااڵنی توندوتی���ژی تایف���ی‌و به‌درێژایی‬

‫چه‌ند ساڵی رابردوو چووه‌ته‌ نێو زنجیره‌یه‌ك‬ ‫گۆڕانكارییه‌وه‌ كه‌ دیارترینیان وه‌س���تانه‌وه‌‬ ‫ب���وو له‌دژی هه‌ژموونی ئێران له‌واڵتدا‪ ،‬پله‌ی‬ ‫یه‌كه‌می هه‌ڵبژاردنی به‌ده‌س���تهێناوه‌‌و (‪)54‬‬ ‫كورس���ی له‌كۆی (‪ )328‬كورسی به‌ده‌ست‬ ‫هێناوه‌‪.‬‬ ‫هاوكات هه‌مووان تووش���ی ش���ۆك بوون‬ ‫ك���ه‌ حه‌ی���ده‌ر عه‌ب���ادی س���ه‌رۆك وه‌زیران‬ ‫پل���ه‌ی س���ێیه‌می به‌ده‌س���ت هێن���ا‌و (‪)42‬‬ ‫كورس���ی ب���رده‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و كه‌ ئاس���ته‌‬ ‫جه‌ماوه‌رییه‌كه‌ی هه‌ڵكش���ا‌و بە‌پیاوی ئه‌ركه‌‬ ‫قورسه‌كان ناس���را له‌كاتێكدا حوكمی واڵتی‬ ‫كرد كه‌ سێیه‌كی خاكه‌كه‌ی له‌ژێر ده‌سه‌اڵتی‬ ‫توندڕه‌واندا بوو‪ ،‬قه‌یرانێكی دارایی توندیش‬ ‫هێن���ده‌ی نه‌ماب���وو حكوم���ه‌ت بڕوخێنێت‪،‬‬ ‫چاودێ���ران پێیان وایه‌ ش���ایانی ئه‌نجامێكی‬ ‫باشتره‌ له‌هه‌ڵبژاردندا‪.‬‬ ‫دوا ب���ه‌دوای س���ه‌در هاوپه‌یمانی "فه‌تح"‬ ‫بە‌سه‌ركردایه‌تی هادی عامری بە‌پله‌ی دووه‌م‬ ‫هات‪ ،‬ئه‌وی���ش هاوپه‌یمانییه‌كه‌ ئه‌و گرووپه‌‬ ‫شیعانه‌ی له‌خۆگرتووه‌ كه‌ بە‌نزیكیان له‌ئێران‬ ‫ناس���راون‌و (‪ )47‬كورس���ی به‌ده‌ستهێناوه‌‪،‬‬ ‫"ئیئتیالفی ده‌وڵه‌تی یاسا"ی به‌سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫نوری مالیكی له‌پله‌ی چواره‌مدا هات بە‌ته‌نیا‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌‬ ‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر‬

‫به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی‪ ،‬سه‌ردانی نیقاش بکه‌ ‪www. niqash. org‬‬

‫موقتەدا سەدرو رەعد فەهمی‬ ‫(‪ )25‬كورس���ی كه‌ دروش���می هه‌ڵبژاردنی‬ ‫نه‌هێش���تنی پش���ككاری‌و هه‌نگاونان به‌ره‌و‬ ‫حكومه‌ت���ی زۆرین���ه‌ بوو‪ ،‬چونك���ه‌ نزیكه‌ی‬ ‫دوو له‌سه‌ر سێی كورس���ییه‌كانی له‌ده‌ستدا‬ ‫كه‌ له‌س���اڵی ‪2014‬دا به‌ده‌س���تی هێنابوون‌و‬ ‫ژماره‌ی���ان (‪ )92‬كورس���ی ب���وو‪ ،‬هاوكات‬ ‫پێویستیش���ی ب���ە‌(‪ )164‬كورس���ییه‌ ب���ۆ‬ ‫به‌دیهێنانی ئامانجه‌كه‌ی‪.‬‬ ‫له‌ الیه‌نی سوننه‌‌و كوردیشدا سوپرایزێكی‬ ‫گه‌وره‌ی ئه‌وتۆ رووی نه‌دا‪ ،‬چونكه‌ ئیئتیالفی‬ ‫"وه‌ته‌نییه‌" بە‌س���ه‌ركردایه‌تی ئه‌یاد عه‌الوی‬ ‫پارێزگاری له‌(‪ )21‬كورسییه‌كه‌ی خۆی كرد‪،‬‬

‫هاوپه‌یمان���ی "قه‌رار"یش بە‌س���ه‌ركردایه‌تی‬ ‫ئوسامه‌ نوجێفی (‪ )13‬كورسی به‌ده‌ست هێنا‪،‬‬ ‫هاوكات ه���ه‌ردوو حزبە‌كوردییه‌كه‌ "یه‌كێتیی‬ ‫نیشتمانیی كوردستان"‌و "پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان" زۆرینه‌ی كورسییه‌كانی هه‌رێمی‬ ‫كوردستانیان به‌ده‌ست هێنا‪.‬‬ ‫به‌اڵم پێشهاته‌ سه‌رنجڕاكێشه‌كه‌ له‌الیه‌نی‬ ‫ش���یعه‌دا بوو‪ ،‬چونكه‌ ئه‌نجامه‌كان ئاماژه‌ بۆ‬ ‫راستییه‌كی ئاشكرا ده‌كه‌ن به‌وه‌ی حزبە‌شیعه‌‬ ‫ته‌قلیدییه‌ فه‌رمانڕه‌واكان كه‌ بریتین له‌حزبی‬ ‫"ده‌عو‌ه"‌و "حیكمه‌" بە‌س���ه‌رۆكایه‌تی عه‌ممار‬ ‫حه‌كیم (‪ )19‬كورسی‪ ،‬ئاستی جه‌ماوه‌رییان‬

‫دیموكراسییه‌كی‌‬ ‫نه‌خۆش‪..‬‬

‫یارییه‌ك دۆڕاوو براوه‌ تیایدا‬ ‫دۆڕاون‬

‫زۆر دابه‌زیوه‌ له‌به‌رژه‌وه‌ندی هێزی ش���یعه‌ی‬ ‫نوێ كه‌ بریتین له‌هاوپه‌یمانی س���ه‌در له‌گه‌ڵ‬ ‫ش���یوعییه‌كان ك���ه‌ دیارده‌یه‌كی سیاس���ی‬ ‫ده‌گمه‌ن���ه‌ له‌مێ���ژووی واڵت���دا‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا‬ ‫هاوپه‌یمانی "فه‌تح" كه‌ ئه‌و گرووپه‌ شیعانه‌ی‬ ‫له‌خۆگرت���ووه‌ كه‌ له‌دژی "داعش" جه‌نگاون‌و‬ ‫پێش���تر به‌ش���دارییه‌كی سیاس���ی كارایان‬ ‫نه‌بووه‌‪.‬‬ ‫فایه‌ق ش���ێخ عه‌لی س���ه‌رۆكی لیس���تی‬ ‫"ته‌مه‌دون" پێی وای���ه‌ "ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردن‬ ‫شۆككه‌ر‌و س���وپرایزه‌ بۆ كوتله‌ گه‌وره‌كان‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئاساییه‌ كاتێك هاوتای ئه‌و نیگه‌رانییه‌‬ ‫جه‌ماوه‌ریی���ه‌ به‌رفراوان���ه‌ی به‌رامب���ه‌ر‬ ‫حزبە‌فه‌رمانڕه‌واكان له‌ئارادایه‌"‪.‬‬ ‫چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك به‌ر له‌واده‌ی هه‌ڵبژاردن‬ ‫عێراقییه‌كان نائومێ���د دیاربوون له‌ئه‌گه‌ری‬ ‫به‌دیهاتنی گۆڕانكارییه‌كی سیاسی‪ ،‬كاتێكیش‬ ‫پرسیار له‌هه‌ر عێراقییه‌ك ده‌كه‌یت سه‌باره‌ت‬ ‫بە‌هه‌ڵوێس���تی له‌سه‌ر سیاس���ه‌ت‪ ،‬ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫"هه‌س���ت بە‌بێ���زاری ده‌كه‌ی���ن له‌ده‌موچاوه‌‬ ‫سیاسییه‌ كۆنه‌كان‌و ده‌موچاوی نوێما ده‌وێت‬ ‫ك���ه‌ به‌گه‌نده‌ڵ���ی پیس نه‌بووب���ن" به‌ده‌یان‬ ‫راپرسیش ئه‌مه‌یان پێش هه‌ڵبژاردن دووپات‬ ‫كردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬نائومێده‌كان دابه‌شبوون بۆ دوو‬

‫گرووپ‪ ،‬یه‌كه‌میان به‌ش���داری له‌هه‌ڵبژاردندا‬ ‫كرد‌و دووه‌میش بڕیاری بایكۆتی دا‪.‬‬ ‫ئه‌نجام���ی هه‌ڵب���ژاردن ت���ه‌واو هاوئاوازی‬ ‫هه‌س���تی عێراقیی���ه‌كان ب���وو‪ ،‬چونك���ه‌‬ ‫حزبە‌ته‌قلیدیی���ه‌ كۆن���ه‌كان هه‌ڵبژاردنی���ان‬ ‫دۆڕاند‪ ،‬له‌كاتێكدا هاوپه‌یمانی ش���یعه‌ی نوێ‬ ‫براوه‌ ب���وون ئه‌گه‌رچی مایه‌ی نیگه‌رانی بوو‬ ‫ك���ه‌ كاندیده‌كانیان نه‌ناس���راو بوون له‌الی‬ ‫زۆرێك له‌عێراقیی���ه‌كان‪ ،‬چونكه‌ هاوواڵتیانی‬ ‫عێراق ب���ه‌دوای ه���ه‌ر جێگره‌وه‌یه‌كی نوێدا‬ ‫ده‌گ���ه‌ڕان ته‌نان���ه‌ت ئه‌گه‌ر ش���اره‌زاییه‌كی‬ ‫سیاسیشیان نه‌بووایه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ له‌راستیدا‬ ‫ئه‌نجامه‌كان س���وپرایز نین ب���ه‌الی ئه‌وانه‌وه‌‬ ‫كه‌ له‌تێڕوانین���ی ده‌نگده‌ران له‌قۆناغی دوای‬ ‫"داعش" تێگه‌یش���تبوون‪ ،‬به‌اڵم س���وپرایزه‌‬ ‫ب���ۆ ئه‌وان���ه‌ی ئه‌زموونه‌كان���ی پێش���ووی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی���ان جێبه‌جێكرد به‌ب���ێ ئه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ له‌به‌رچاو بگ���رن كه‌ ده‌نگده‌ری ئه‌مڕۆ‬ ‫هه‌مان ده‌نگده‌ری دوێن���ێ نییه‌ له‌دوای ئه‌و‬ ‫قه‌یرانه‌ ئه‌منی‌و ئابووریانه‌ی به‌ده‌س���تیانه‌وه‌‬ ‫نااڵندوویه‌تی‪.‬‬ ‫ته‌واو ‌ی بابه‌ته‌كه‌ له‌نیقاش بخوێننه‌وه‌‬

‫‪https://www.niqash.org/‬‬

‫میدیای نێوده‌وڵی‬ ‫چی ده‌ڵێن؟‬

‫ئێستا جیهان ئاوا له‌عێراق‬ ‫ده‌ڕوانێ��ت‬

‫‪8‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )626‬سێشه‌ممه ‪2018/5/22‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫فلیمه‌ براوه‌كانی‌ كان‪ :‬له‌خه‌می‌ هه‌ژارییه‌و ‌ه تا دروشم ‌ه س‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محه‌مه‌د‬

‫حەفتاویەكەمین ڤیستیڤاڵی سینەمایی‬ ‫كان رۆژانی ‪ 8‬تا ‪19‬ی ئەم مانگە‬ ‫لە‌شاری "كان"ی فەرەنسا بەڕێوەچو‪،‬‬ ‫تێیدا ‪ 21‬فیلم لە‌كێبڕكێی سەرەكی‬ ‫ڤیستیڤاڵەكەدا بەشداربون بۆ‬ ‫بردنەوەی خەاڵتی چڵە خورمای‬ ‫ئاڵتۆنی كە لەكۆتاییدا بە‌فیلمی یابانی‬ ‫"دوكانبڕەكان" لەدەرهێنانی هیرۆكازۆ‬ ‫كۆرێ ئیدا‪ ،‬بەخشرا‪.‬‬ ‫لێرەدا باش���ترین فیلمەكانی بەش���دار‬ ‫لە‌ڤیستیڤاڵەكەدا دەخەینەڕو‪.‬‬ ‫یەكەم‪ :‬فیلمی دوكانبڕەكان‬ ‫فیلمێك���ی یابانی بو كە توانی خەاڵتی‬ ‫چڵ���ە خورم���ای ئاڵتون���ی ببات���ەوەو‬ ‫لە‌دەرهێنان���ی هی���رۆكازۆ ك���ۆرێ ئیدا‪-‬‬ ‫یە‪ .‬فیلمەك���ە چیرۆك���ی خانەوادەیەك‬ ‫دەگێڕێتەوە كە لەراستیدا خانەوادە نین‌و‬ ‫بەهۆی چەن���د رێككەوتێكی جیاجیاوە‪،‬‬ ‫پێكەوە كۆبونەتەوە‪ .‬فیلمێكی س���ادەو‬ ‫سەرنجڕاكێشە لەسەر هەستە مرۆییەكان‌و‬ ‫چەمكی دۆس���تایەتی كە س���نورەكانی‬ ‫خانەوادە تێكدەشكێنێت‪.‬‬ ‫دوەم‪ :‬فیلمی ‪BlacKkKlansman‬‬ ‫یەكێك���ە لە‌باش���ترین فیلمەكان���ی‬ ‫دەرهێن���ەری ئەمریك���ی‪ ،‬س���پایك لی‌و‬ ‫توانی "خەاڵت���ی گەورە"ی كان بباتەوە‪.‬‬ ‫فیلمەكە چیرۆكی پۆلیسێكی رەشپێستە‬ ‫ك���ە دەچێتە نێ���و جواڵن���ەوە نهێنییە‬ ‫نەژادپەرستەكانەوە‪ .‬هەرچەندە چیرۆكە‬ ‫دڵخۆشكەرو سەرنجڕاكێشەكەی فیلمەكە‬ ‫دەتوانێت بین���ەر لەگەڵ خۆیدا پەلكێش‬ ‫بكات ب���ەاڵم فیلمەك���ە وەك كارەكانی‬ ‫دیكەی س���پایل لی‪ ،‬خاوەنی ستایلێكی‬ ‫شیعار ئامێزانەو ئاشكرایە‪.‬‬

‫سێیەم‪ :‬فیلمی جەنگی سارد‬ ‫فیلمێكی پۆڵەندییە لەدەرهێنانی پاوڵ‬ ‫پاولیكۆڤس���كی ك���ە خەاڵتی باش���ترین‬ ‫دەرهێنەری ڤیستیڤاڵەكەی پێ بەخشرا‪.‬‬ ‫دەوترێ���ت چیرۆكی فیلمەك���ە چیرۆكی‬ ‫راس���تەقینەی دایك‌و باوك���ی دەرهێنەر‬ ‫خۆیەتی ك���ە فیلمێكی رەشوس���پییەو‬ ‫پۆڵەندای كۆمۆنیس���تی پ���اش جەنگ‌و‬ ‫پاریس���ی دەیەكان���ی پەنجاو شەس���تی‬ ‫س���ەدەی راب���ردو بەوردەكاریی���ەوە‬ ‫دەخولقێنێتەوە‪.‬‬ ‫چوارەم‪ :‬فیلمی كەفر نائوم‬ ‫ئەم فیلم���ە لوبنانییە كە لە‌دەرهێنانی‬ ‫خانم���ە دەرهێنەر نادین لەبكی‪-‬یە توانی‬

‫خەاڵتی دادوەرانی ڤیستیڤاڵەكە بەرێتەوە‪.‬‬ ‫چیرۆك���ی فیلمەك���ە ب���اس لە‌كوڕێكی‬ ‫مێردمن���داڵ دەكات ك���ە بەچەقۆ هێرش‬ ‫دەكاتە سەر ئەو پیاوەی لەگەڵ خوشكە‬ ‫مێردمنداڵەك���ەی ئەمدا هاوس���ەرگیری‬ ‫كردوەو بۆتە هۆی گیان لەدەس���تدانی‪.‬‬ ‫دیمەنەكان���ی فیلمەكە سەرنجڕاكێش���ن‌و‬ ‫بەئاس���انی دەتوانن فرمێسكی لەچاوانی‬ ‫بینەر ببارێنن‪.‬‬ ‫پێنجەم‪ :‬فیلمی سێ روخسار‬ ‫فیلمێك���ی ئێرانیی���ەو لەدەرهێنان���ی‬ ‫جەعف���ەر پەناهی‪-‬ی���ە‪ ،‬لەگ���ەڵ فیلمی‬ ‫(خۆشحاڵ هەروەك الزارۆ) بە‌هاوبەشی‬ ‫خەاڵت���ی باش���ترین س���یناریۆی‬ ‫ڤیس���تیڤاڵەكەی برد‪ .‬چیرۆكی فیلمەكە‬ ‫ل���ەڕوكاردا دیكۆمێنتاریی���ەو دەربارەی‬ ‫خ���ودی دەرهێنەر‌و بەهن���از جەعفەری‬ ‫ئەكتەرە كە هەردوكیان پێكەوە بەدوای‬ ‫كچێك���ەوە كە خانەوادەكەی دژی ئەوەن‬ ‫كاری ئەكتەری بكات‪.‬‬ ‫شەشەم‪ :‬فیلمی‬ ‫خۆشحاڵ هەروەك الزارۆ‬ ‫س���ێیەم فیلمی دەرهێنەرو نوس���ەری‬ ‫ئیتالی‪ ،‬ئالی���س رۆهرواچەر‪-‬ە‪ ،‬فیلمێكە‬ ‫لەسەر شێوەی گێڕانەوە فۆلكلۆرییەكان‪،‬‬ ‫گەشت لە‌فیلمەكەدا بەشێوەی ریالیزمی‬ ‫جادوی���ی‌و لە‌قەیران���ە كۆمەاڵیەت���ی‌و‬ ‫ئابورییەكانی دو س���ەردەمی جیاوازەوە‬ ‫ئیلهامی وەرگرتوە‪.‬‬ ‫حەوتەم‪ :‬فیلمی ئایكا‬ ‫فیلمێكی كازاخس���تانییە لەدەرهێنانی‬ ‫س���ێرگی دڤۆرتس���ێرڤۆی‪ ،‬كە چیرۆكی‬ ‫ژنێكی پەنابەری نایاس���اییمان لە‌مۆسكۆ‬ ‫بۆ دەگێڕێتەوە‪ .‬بەدرێژایی فیلمەكە كامێرا‬ ‫بەش���وێن ئەم ژنەوەیە كە بەشێوەیەكی‬ ‫سەرنجڕاكێش دەس���ت بە‌نواندن دەكات‬ ‫كاتێك لە‌نەخۆشخانە منداڵەكەی دەهێنێتە‬ ‫دنیاو لە‌پەنجەرەكەوە رادەكات‪ .‬نواندنە‬ ‫بەرزەكە ئەم ژنە (س���امال یەسلیامۆڤا)‬ ‫وایكرد ببێتە براوەی خەاڵتی باش���ترین‬ ‫ئەكتەری ژن‪.‬‬ ‫هەشتەم‪ :‬فیلمی دۆگمان‬ ‫لەدەرهێنانی دەرهێنەری ئیتالی ماتیۆ‬ ‫گارۆنی‪-‬ی���ە‪ .‬چیرۆكی فیلمەكە لەس���ەر‬ ‫پیاوێك���ە لە‌دەوروبەری ش���اری ناپۆلی‬ ‫كە پاس���ەوانی چەند س���ەگێكەو لەگەڵ‬ ‫سەرەڕۆیەكی مەترس���یداری ناوچەكەدا‬ ‫روبەڕوی ش���ەڕ دەبێتەوە‪ .‬ئ���ەم پیاوە‬ ‫(مارس���یلۆ فۆنت���ێ) بەه���ۆی نواندنە‬ ‫بەرزەكەیەوە‪ ،‬توانی خەاڵتی باش���ترین‬ ‫ئەكتەری پیاوی ڤیستیڤاڵەكە بەرێتەوە‪.‬‬

‫ی تۆپی‌ پێ‌ باڵو ده‌كاته‌وه‌‬ ‫بورهان مه‌جید گۆرانیه‌ك بۆ وه‌زشكاران ‌‬ ‫به‌توانای‌ ش���اری‌ س���لێمانییه‌‪ ،‬سه‌ردانی‌ خزمه‌تێك���ی‌ بە‌وه‌رزش���كارانی‌ واڵته‌كه‌ی‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ش���وێنی‌ كاره‌كه‌ی‌ كردوه‌‌و داوای‌ لێكردوه‌ كردبێت‪ ،‬به‌تایبه‌ت كه‌ ئه‌وه‌ یه‌كه‌م كار ‌ی‬ ‫گۆرانیه‌ك بۆ یاریزانانی‌ تۆپی‌ پێی‌ شاری‌ هونه‌یه‌تی كه‌ تایبه‌ت بێت به‌وه‌رزشكارانی‌‬ ‫هونه‌رمه‌ندی ناسراو بورهان مه‌جید بۆ‬ ‫سلێمانی‌‌و واڵته‌كه‌ی‌ تۆمار بكات‪ ،‬چونكه‌ یاری‌ تۆپی‌ پێ‌‪.‬‬ ‫یه‌كه‌م جار گۆرانییه‌ك بۆ هه‌وادارانی‌‬ ‫بورهان مه‌جید سه‌باره‌ت بە‌به‌رهه‌مه‌كانی‬ ‫یاری‌ تۆپی‌ پێ‌ وه‌ك س���ااڵنی‌ زو نه‌ماوه‌و‬ ‫یاری‌ تۆپی‌ پێ‌ باڵو ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫په‌راوێز خراوه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌ڕێگه‌ی‌ هونه‌ره‌وه‌ داهاتویش���ی رایگه‌یان���د جارێك���ی‌ دیكه‌‬ ‫له‌دیدارێكی ئاوێنه‌دا هونه‌رمه‌ند بورهان هیوایه‌ك بۆ وه‌رزش���كاران بگه‌ڕێنێته‌وه‌‪ ،‬گۆرانیه‌كان���ی‌ به‌ش���ێوه‌ی‌ س���یدی‌ باڵو‬ ‫مه‌جید رایگه‌یاند كه‌ له‌حه‌فتاكانی سه‌ده‌ی به‌م���ه‌ش بیرۆكه‌ك���ه‌ی‌ گۆرانییه‌كه‌ی‌ له‌ال ناكات���ه‌وه‌‌و به‌ش���ێوه‌ی‌ تراك ب���ه‌رده‌وام‬ ‫ده‌بێت‪ .‬ئاشكرایش���ی كرد له‌دوای‌ گۆرانی‌‬ ‫رابردوه‌وه‌‪ ،‬واته‌ له‌سه‌رده‌می منداڵییه‌وه‌‪ ،‬گه‌اڵڵه‌ بوه‌‪.‬‬ ‫بورهان مه‌جید ڕونیشی‌ كرده‌وه‌ بیرۆكه‌ی‌ (له‌مه‌یدانی‌ كوردایه‌تی‌) كه‌ س���اڵی‌ ‪2011‬‬ ‫ئ���اره‌زوی له‌یاریی (تۆپی پ���ێ) هه‌بوه‌‌و‬ ‫ئاشكرایشی كرد "س���ه‌رجه‌م پێداویستیه‌ هۆنراوه‌ی‌ گۆرانیه‌كه‌ی‌و ئاوازه‌كه‌ی‌ خۆی‌ تۆم���اری‌ كردوه‌‪ ،‬س���ێ‌ گۆران���ی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫وه‌رزش���یه‌كانی‌ وه‌ك ت���ۆپ‌و جل‌و به‌رگی‌ دایناوه‌و له‌الیه‌ن شاعیر (ڕێبواری‌ ده‌الك) تۆماركردوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ جگ���ه‌ له‌و گۆرانییه‌ی‌‬ ‫وه‌زش���یم هه‌ب���و‪ .‬زۆربه‌ی‌ كات���ه‌كان كه‌ ه‌وه‌ نوسراوه‌‪ .‬هۆنراوه‌كه‌ باس له‌یاریزانی‌ بۆ وه‌رزشكارانی‌ وتوه‌‪ .‬ئێستاش سه‌رقاڵی‌‬ ‫له‌قوتابخانه‌ ده‌گه‌ڕاومه‌وه‌ له‌گه‌ڵ هاوڕێكانم به‌توانای‌ شاری‌ سلێمانی‌ (حه‌مه‌ی‌ عه‌بۆل) گۆرانییه‌كی‌ نوێیه‌ به‌ناوی‌ (ئێمه‌و ئه‌وان)‬ ‫ی���اری‌ تۆپی‌ پێمان ده‌ك���ردو گۆرانیم بۆ ده‌كات‪ ،‬هه‌روه‌ها باسی‌ دو یانه‌ی‌ وه‌رزشی‌ كه‌ باس���ی‌ ده‌سه‌اڵتی‌ سیاس���ی‌‌و به‌ره‌ی‌‬ ‫ده‌وت���ن‪ .‬ی���اری‌ تۆپی‌ پ���ێ‌ هێوایه‌تێكی‌ ده‌كات كه‌ له‌گۆڕه‌پانی‌ یاریدا به‌رامبه‌ریه‌ك گه‌ل ده‌كات‪" ،‬ئه‌وان ده‌س���ه‌اڵتن‌و گه‌لیش‬ ‫مندالێ���م ب���و‪ ،‬ب���ه‌اڵم نه‌متوانی���وه‌ ببمه‌ وه‌ستاون‌و جه‌ماوه‌ریش چاوه‌ڕێیان ده‌كات‌و ئێمه‌ین"‪.‬‬ ‫بوره���ان مه‌جی���د وه‌ك خۆی‌ باس���ی‌‬ ‫یاریزانێك���ی‌ دیار له‌ش���اره‌كه‌مدا‪ ،‬چونكه‌ هوتافیان بۆ ده‌كێش���ێت‪ .‬كاری‌ موزیكی‌‬ ‫زیاتر گرنگیم بە‌كاری‌ هونه‌ری‌ داوه‌و تێیدا له‌الیه‌ن (كارزان كامی���ل)ه‌وه‌ بۆ ئه‌نجام ده‌كات ته‌نه���ا هونه‌رمه‌ن���د نی���ه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫خاوه‌نی‌ چه‌ندین وتاری‌ ته‌نزی‌ سیاسییه‌‪،‬‬ ‫دراوه‌و له‌ستۆدیۆی‌ (پڕۆ) تۆماركراوه‌‪.‬‬ ‫سه‌ركه‌وتو بوم"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ گۆرانیه‌كه‌یه‌وه‌ ب���ه‌رده‌وام له‌س���ه‌ر دۆخ���ی‌ هه‌رێ���م‌و‬ ‫س���ه‌باره‌ت بە‌بیرۆك���ه‌ی گۆرانیی���ه‌‬ ‫وه‌رزشییه‌كه‌یش باسی له‌وه‌ كرد دو ساڵ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش كرد له‌چه‌ند ڕۆژی‌ داهاتودا ه���ه‌ردو بنه‌ماڵ���ه‌ ده‌نوس���ێت‪ ،‬كه‌ چۆن‬ ‫پێش ئێستا دانه‌ر ئه‌س�ڵ�ان‪ ،‬كه‌ یه‌كێك ‌ه ده‌یبه‌خشێته‌ كه‌ناڵه‌ وه‌رزشیه‌كان‌و چه‌ند خێروبێری‌ كوردستانیان له‌نێوان خۆیاندا‬ ‫له‌ڕۆژنامه‌نوسانی‌ وه‌رزشی‌‌و وه‌رزشه‌وانێكی‌ كه‌ناڵێكی‌ دیاریكراو‪ .‬هیوایش���ی خواست به‌شكردوه‌‪.‬‬

‫کاوڕ‬ ‫هەس���ت بە‌چاالک���ی جەس���تەیی‬ ‫دەکەی���ت‌و کارەکانت ب���ەرە وپێش‬ ‫دەڕۆن‪ ،‬الیەنی ژیانی تایبەتیت باشە‌و‬ ‫بە‌دۆخێکی جێگیردا تێدەپەڕیت‪.‬‬

‫گا‬ ‫س���وود لە‌پش���ووەکانت وەربگ���رە‌و‬ ‫هاوکاری هاوبەشی ژیانت بکە‪ ،‬چونکە‬ ‫ئ���ەم ماوەی���ە بەه���ۆی کەڵەکەبوونی‬ ‫کارەکان���ی ماڵەوە ئ���ەو زۆر ماندووە‪،‬‬ ‫بۆی���ە یارمەتیدانی تۆ پەیوەندیەکەتان‬ ‫پتەوتردەکات‪.‬‬

‫دوانه‌‬ ‫پێویس���تت بە‌ه���اوکاری کەس���انی‬ ‫بە‌ش���ارەزایە بە‌جۆرێ���ك لە‌بوارەکەی‬ ‫تۆدا زانیاری باشیان هەبێت‪ ،‬هەوڵبدە‬ ‫سوود لە‌هاوکارییەکانیان وەربگریت‪.‬‬

‫له‌گونده‌كانی‌ س‬ ‫ئۆتۆمبیلی (ئۆ‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ی‬ ‫ده‌چیته‌ به‌رده‌م هه‌رماڵێكی‌ گونده‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌رسنور كوردستان ئۆتۆمبیل ‌‬ ‫(ئۆڕاڵ) ك ‌ه جۆر‌ه ئۆتۆمبیلێكی‬ ‫ی‬ ‫ی واڵخ ‌‬ ‫روسیی سه‌ربازییه‌‪ ،‬جێگه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫باربه‌ری‌ گرتۆته‌وه‌‪ .‬گه‌نجان ‌‬ ‫ی ڕۆژانه‌و شه‌وانه‌یان‬ ‫گوندنشین كار ‌‬ ‫بۆت ‌ه سه‌ركه‌شی‌ كردن به‌سه‌ر چیا‬ ‫ی‬ ‫ی بژێو ‌‬ ‫سه‌ركه‌شه‌كاندا له‌پێناو ‌‬ ‫ی مه‌رگ‬ ‫ڕۆژانه‌یان ك ‌ه زۆرجار دوچار ‌‬ ‫ده‌بنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی (دارۆخ���ان) له‌ده‌ش���ت ‌‬ ‫گون���د ‌‬ ‫ی پێنجوێ���ن‬ ‫ش���لێر‪-‬ی س���ه‌ربە‌قه‌زا ‌‬ ‫ی نێ���وان‬ ‫ده‌كه‌وێت��� ‌ه سه‌رس���نور ‌‬ ‫ی ڕۆژه���ه‌اڵت‌و باش���ور‪.‬‬ ‫كوردس���تان ‌‬ ‫ی‬ ‫دانیش���توانه‌كه‌ی‌ به‌تایبه‌ت گه‌نجه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و س���نوره‌ هه‌ریه‌كه‌یان ئۆتۆمبیلێك ‌‬ ‫ی خ���ۆی‌ هه‌یه‌‪ ،‬ش���ه‌وان ‌ه باری‬ ‫ئۆڕاڵ��� ‌‬

‫قرژاڵ‬

‫شێر‬

‫کەسێک دەیەوێت زیان بە‌پەیوەندییە‬ ‫هەڵە تێگەیش���تنێک لەنێوان خۆت‌و‬ ‫هاوبەش���ی ژیانت ڕوودەدات هەوڵبدە سۆزدارەکەت بگەیەنێت بە‌وریاییەوە‬ ‫بە‌هێمنییەوە چارەسەری بۆ بدۆزیتەوە‌و ئ���ەو کەس���ە ب���دۆزەرەوە‪ ،‬هەوڵبدە‬ ‫کارەکان لەوە قورستر مەکە کە هەیە‪ .‬نهێنییەکان���ی پەیوەندیەکەت لەالی‬ ‫کەس باس نەکەیت‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫هەندێك کەس ش���ایەنی ئەوە نین‬ ‫پەیوەن���دی هاوڕێیەتیی���ان لەگ���ەڵ‬ ‫دروست بکەن‪ ،‬بە‌پەیوەندی هەندێک‬ ‫لە‌هاوڕێکانتدا بچۆرەوە‪.‬‬

‫بەهیزترین کاندید‬ ‫بۆ سەرۆک وەزیران‬

‫‪11‬‬

‫هەڵبژاردن‬

‫حیزبی‌ شیوعی‬ ‫له‌هاوڕ ‌ێ فه‌هده‌وه‌‬ ‫بۆ موقته‌دا سه‌در‬ ‫‪12‬‬

‫ئاوێنە ئەم چوار الپەڕەیەی تایبەت بەهەڵبژاردن بەهاوکاریی کونسوڵخانەی گشتیی ئەمەریکا لەهەولێر چاپ‌و باڵودەکاتەوە‬

‫پاش چه‌ند ساڵ‌ ناكۆك ‌ی‬

‫نوری‌ مالیكی‌‌و مه‌سعود بارزانی‌ به‌ته‌له‌فون گفتوگۆ ده‌كه‌ن‬ ‫ی‬ ‫ی چه‌ند ساڵ‌ له‌ناكۆكی‌‌و راگه‌یاندن ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫هه‌ڵوێست‌و لێدوانی‌ توندی‌ دژ به‌یه‌كتر‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی مالیك���ی‌‌و مه‌س���عود بارزان��� ‌‬ ‫ن���ور ‌‬ ‫ی به‌یه‌كه‌وه‌ ده‌كه‌ن‌و‬ ‫به‌ته‌له‌فون په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هاوپه‌یمان ‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌دروس���تكردن ‌‬ ‫گفتوگۆ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هیش���ام ركاب��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی راگه‌یاندن���ی‌ مالیك��� ‌‬ ‫نوس���ینگه‌ ‌‬ ‫ی راگه‌یان���د‬ ‫به‌رۆژنامه‌یه‌ك���ی‌ لوبنان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دانوستان ‌‬ ‫ی یاس���ا لیژنه‌یه‌ك ‌‬ ‫"ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫پێكهێناو‌ه به‌مه‌به‌س���تی‌ گفتوگۆكردن‬ ‫له‌گ���ه‌ ‌ڵ كوتل���ه‌و هێز‌ه سیاس���یه‌كان‬ ‫ی هه‌ڵبژاردنه‌كان‌و‬ ‫ده‌رب���ار‌هی‌ ئه‌نجام��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هاوپه‌یمانیه‌ك ‌‬ ‫چۆنیه‌ت���ی‌ دامه‌زراندن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نوێ ‌‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫گه‌وره‌ ب���ۆ پێكهێنان ‌‬ ‫عێراق‪ ،‬ئ���ه‌و وتی‌ "له‌م چوارچێوه‌یه‌دا‪،‬‬ ‫ی‬ ‫پ���اش راگه‌یاندن���ی‌ ئه‌نجام��� ‌‬ ‫ی چه‌ن���د س���ا ‌ڵ‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ه‌كان‌و دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ناكۆكی‌ یه‌ك���ه‌م په‌یوه‌ندی‌ ته‌له‌فون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مالیكی‌‌و مه‌سعود بارزان ‌‬ ‫له‌نێوان نور ‌‬ ‫ئه‌نجامدراوه‌"‪.‬‬ ‫ی هه‌س���تده‌كات‬ ‫ی "بارزان��� ‌‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫زیاتر له‌مالیكی���ه‌وه‌ نزیكه‌ تا عه‌بادی‌‪،‬‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ نێوان ئه‌و دو سه‌ركرده‌یه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی نوێنه‌ران ‌‬ ‫ی ه���ه‌وڵ‌‌و كۆشش��� ‌‬ ‫ب���ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نزیككردنه‌وه‌ ‌‬ ‫هه‌ردوال بو‌ه به‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫هه‌ڵوێست‌و بۆچونه‌كان"‪.‬‬

‫مالیکی‌و بارزانی‬

‫ئاژانس ‌ی هه‌واڵ ‌ی فارس‪:‬‬

‫له‌موسڵه‌وه‌ موقته‌دا‬ ‫هاوپه‌یمانی ‌ه گه‌وره‌كه‌ راده‌گه‌یه‌نێت‬

‫فه‌تح‌و ده‌وڵه‌تی‌ قانون‌و یه‌كێتی‌ دۆستی‌ نزیكی‌ ئێرانن‬ ‫ئاژانس����ی‌ هه‌واڵی‌ فارس����ی‌ ئێرانی‌ ئاماژ‌ه‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات س����ێ‌ الیه‌نی‌ س����ه‌ره‌كی‌ كه‌‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان����ی‌ عێراق����دا ب����راوه‌ن‌و‬ ‫له‌ئێران����ه‌وه‌ نزیكن بریتی����ن له‌هاوپه‌یمانی‌‬ ‫فه‌ت����ح به‌س����ه‌رۆكایه‌تی‌ ه����ادی‌ عامری‌‌و‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ قان����ون به‌س����ه‌رۆكایه‌تی‌ نوری‌‬ ‫مالیك����ی‌‪ ،‬له‌گ����ه‌ڵ‌ یه‌كێت����ی‌ نیش����تمانی‌‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئاژانس����ی‌ هه‌واڵی‌ فارسی‌ ئێرانی‌‬ ‫له‌راپۆرتێك����دا ئه‌و پاگه‌ندانه‌ ره‌تده‌كاته‌وه‌‬ ‫ك����ه‌ ئه‌نجام����ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان����ی‌ عێراق‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ن����دی‌ ئێراندا نه‌ب����وه‌و زۆربه‌ی‌‬ ‫لیس����ته‌ ب����راوه‌كان په‌یوه‌ندیی����ان له‌گه‌ڵ‌‬ ‫ئێران خۆش نییه‌‪ ،‬ئاژانسه‌كه‌ جه‌غت له‌وه‌‬ ‫ده‌كات "موقته‌دا س����ه‌در به‌سیمایه‌كی‌ دژه‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا ناس����راوه‌ زیاتر ل����ه‌وه‌ی‌ نه‌یاری‌‬ ‫ئێران بێت له‌عێراق"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌وه‌ش رونده‌كاته‌وه‌ كه‌ س����ێ‌‬ ‫لیس����ت له‌هه‌ڵبژاردنی‌ عێراق����دا براوه‌ن‌و‬ ‫له‌ئێران����ه‌وه‌ نزیكن‪ ،‬كه‌ ئه‌وانیش لیس����تی‌‬ ‫فه‌تحی‌ ه����ادی‌ عامرییه‌ به‌‪ 47‬كورس����ی‌‪،‬‬ ‫لیس����تی‌ ده‌وڵه‌تی‌ قانونی‌ نوری‌ مالكی‌ به‌‬ ‫‪ 26‬كورسی‌‪ ،‬لیس����تی‌ یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌‬ ‫كوردستانه‌ به‌ ‪ 18‬كورسی‌"‪.‬‬

‫بانگەشەی هەڵبژاردن‬

‫فۆتۆ‪ :‬رێژەن‬

‫پارتی‌‪ :‬ژماره‌ی‌ كورسیه‌كانمان بو بە‌‪ 28‬كورسی‌‬

‫بانگەشەی هەڵبژاردن‬

‫ی مه‌س���یحییه‌كان ‪ 2‬كورس���ییان‬ ‫په‌رله‌مانتارێك���ی‌ پارت���ی‌ رایگه‌یان���د كۆتا ‌‬ ‫ی به‌ده‌س���تهێناوه‌و كاندیدێكیش���یان‬ ‫ی كورس���ییه‌كان له‌ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ژم���ار‌ه ‌‬ ‫ی س���ائیروندا ده‌رچوه‌‪ ،‬بۆیە‬ ‫ی عێراق له‌‪ 25‬كورس���ییه‌و‌ه له‌لیس���ت ‌‬ ‫نوێنه‌ران��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كورسییه‌كانیان له‌ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ژماره‌ ‌‬ ‫ده‌بێت بە‌‪ 28‬كورسی‌‪.‬‬ ‫ی نوێنه‌رانی‌ عێراق زیاد ده‌كات‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ماجد شه‌نگالی‌‪ ،‬په‌رله‌مانتار ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌م پێی ‌ه پارتی‌ له‌س���ه‌ر ئاس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫س���ه‌ر به‌لیس���تی‌ پارت ‌‬ ‫ی یه‌كه‌مه‌و له‌س���ه‌ر‬ ‫ی كوردس���تان براو‌ه ‌‬ ‫ی زه‌مان ‌‬ ‫ی عێ���راق به‌رۆژنامه‌ ‌‬ ‫نوێنه‌ران ‌‬ ‫ی چواره‌م دێت‪،‬‬ ‫ی ئاستی‌ عێراقیش براوه‌ ‌‬ ‫ی راگه‌یاند ك���ه‌ ژمار‌ه ‌‬ ‫چاپی‌ به‌غ���دا ‌‬ ‫ی س���ائیرون‌و فه‌تح‌و‬ ‫ی هاوپه‌یمان ‌‬ ‫كورس���یه‌كانیان له‌‪ 25‬كورسیه‌و‌ه بو‌ه له‌دوا ‌‬ ‫ی نه‌سره‌وه‌‪.‬‬ ‫ی له‌‪ 5‬كورس ‌‬ ‫بە‌‪ 28‬كورسی‌‪ ،‬به‌و پێیه‌ ‌‬

‫سه‌رۆكی‌ پێنج‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ كۆده‌بنه‌وه‌‬ ‫ی هاوپه‌یمانی��� ‌ه‬ ‫وا بڕی���اره‌ س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫براوه‌كانی‌ س���ائیرون‌و نه‌س���رو بڕیار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دیموكرات ‌‬ ‫عێراقی‌‌و وه‌ته‌نی���ه‌و پارت ‌‬ ‫كوردس���تان له‌موس��� ‌ڵ كۆببن���ه‌وه‌و‬ ‫ی‬ ‫موقته‌دا سه‌در له‌و شاره‌و‌ه پێكهێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌وره‌تری���ن هاوپه‌یمان���ی‌ ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫نوێنه‌ران رابگه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌واڵی‌ رۆژنام ‌هی‌ حه‌یات ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫چاپی‌ له‌نده‌ن‪ ،‬به‌مزوان ‌ه كۆبونه‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی پێنج‬ ‫ی له‌نێوان س���ه‌رۆك ‌‬ ‫پێنج قۆڵ��� ‌‬ ‫هاوپه‌یمانیدا له‌موس��� ‌ڵ س���ازده‌كرێت‬ ‫به‌مه‌به‌س���تی‌ پێكهێنان���ی‌ گه‌وره‌ترین‬ ‫ی‬ ‫هاوپه‌یمانی له‌ناو ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌ران ‌‬ ‫عێراق‪.‬‬ ‫ی‬ ‫رۆژنامه‌ك��� ‌ه له‌زاری‌ س���ه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ئاگاداره‌و‌ه رایگه‌یان���دو‌ه ك ‌ه "موقته‌دا‬ ‫س���ه‌در‌و حه‌یده‌ر عه‌بادی‌‌و مه‌س���عود‬ ‫ی (یان نێچیرڤان بارزانی‌)‌و ئه‌یاد‬ ‫بارزان ‌‬ ‫ع���ه‌الوی‌‌و خه‌میس خه‌نجه‌ر له‌موس��� ‌ڵ‬ ‫كۆده‌بنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژ‌ه به‌وه‌ش ده‌كات ك ‌ه "گفتوگۆو‬ ‫كۆبون���ه‌و‌هی‌ دوقۆڵ���ی‌‌و به‌كۆم���ه‌ ‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستیپێكردوه‌ له‌نێوان سه‌درو عه‌باد ‌‬ ‫له‌الیه‌ك‌و خه‌میس خه‌نجه‌رو مه‌س���عود‬ ‫ی له‌الیه‌كی‌ تره‌و‌ه‬ ‫بارزانی‌‌و ئه‌یاد عه‌الو ‌‬ ‫ی هاوپه‌یمانیی ‌ه‬ ‫ی دامه‌زراندن ‌‬ ‫به‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫گه‌وره‌كه‌‪.‬‬

‫خەمیس خەنجەر‬

‫‪10‬‬

‫پرۆسەی یاسایی پێكهێنانی حكومەتی نوێ هه‌ڵبژاردن كۆتایهات‪ ،‬سیاس ‌ه‬ ‫‪ 30‬رۆژ دەرفەت����ی دەبێ����ت بۆئ����ەوەی‬ ‫كابینەی حكومەتەكەی بباتە پەرلەمان‌و‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫رەزامەندی پەرلەمانتاران وەربگرێت‪.‬‬ ‫ پەرلەمان دەبێت بە‌زۆرینەی دەنگ‬‫بەپێی دەستوری عێراق‪" ،‬گەورەترین‬ ‫رەزامەندی لەسەر بەرنامەی حكومەتی‬ ‫فراكسیۆنی پەرلەمان" بۆ پێكهێنانی‬ ‫نوێ‌و هەریەكە لە‌وەزیرەكان بدات‪.‬‬ ‫حكومەتی رادەسپێردرێت‪ .‬حكومەتی‬ ‫ لەكاتێكدا ئەگەر سەرۆك وەزیرانی‬‫نوێ دەبێت لەماوەی ‪ 90‬رۆژدا‬ ‫راسپێردراو لەماوەی ‪ 30‬رۆژدا نەیتوانی‬ ‫لەپاش راگەیاندنی ئەنجامی كۆتایی‬ ‫كابینەك����ەی پێكبهێنێ����ت‪ ،‬س����ەرۆك‬ ‫هەڵبژاردنی پەرلەمان پێكبهێنرێت‪.‬‬ ‫كۆم����ار كاندیدێكی تر دی����اری دەكات‬ ‫پێكهێنانی کابینەی حكومەت لەڕوی ك����ە ئەمەی دوەم دەبێ����ت لەماوەی ‪15‬‬ ‫رۆژ‌و ت����ا كۆتایی دەرفەتی ‪ 90‬رۆژەكەی‬ ‫زنجیرەی كاتەوە بەم جۆرەیە‪:‬‬ ‫ پ����اش راگەیاندن����ی ئەنجام����ە پێكهێنانی حكومەتی نوێ‪ ،‬كابینەكەی‬‫رەسمییەكان لەالیەن كۆمسیۆنی بااڵی خۆی بناسێنێت‪.‬‬ ‫سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانەوە‪ ،‬سەرۆك‬ ‫ئ����ەوەی خرای����ەڕو‪ ،‬زنجی����رەی كاتی‬ ‫كۆم����اری عێراق (فواد مەعس����وم) داوا‬ ‫لە‌پەرلەمانی ن����وێ دەكات لەماوەی ‪ 15‬پێكهێنان����ی حكومەتە لەس����ەر بنەمای‬ ‫رۆژدا یەكەم دانیشتنی خۆی گرێبدات‪ .‬دەس����توری عێراق كە پێویستە لێرەدا‬ ‫ ئەندامان����ی پەرلەمان����ی عێ����راق بە‌چەند خاڵێ����ك ئام����اژە بە‌چۆنیەتی‬‫لە‌یەكەمین دانیش����تندا دەبێت سەرۆكی هەڵبژاردنی س����ەرۆك كۆمار‌و سەرۆكی‬ ‫پەرلەم����ان‌و دو جێگرەكەی بەزۆرینەی پەرلەمان‌و هەروەها پێكهێنانی حكومەت‬ ‫دەن����گ هەڵبژێرن‪( .‬س����ەرۆكی یەكەم بدەین‪.‬‬ ‫دانیشتنی پەرلەمان سەرۆكێكی سوننی‬ ‫یەك���ەم‪ :‬گەورەتری���ن فراكس���یۆنی‬ ‫دەبێت‪).‬‬ ‫پەرلەم���ان (فراكس���یۆنێك كە بتوانێت‬ ‫ پەرلەمانی نوێ دەبێت لەماوەی ‪1+164 30‬ی كورس���ییەكانی پەرلەم���ان‬‫رۆژدا لەپاش بەڕێوەچونی دانیش����تنی كۆبكاتەوە) لەالیەن س���ەرۆك كۆمارەوە‬ ‫یەكەم‪ ،‬س����ەرۆك كۆمارێك����ی نوێ بۆ ب���ۆ دیاریكردن���ی س���ەرۆك وەزیران‌و‬ ‫عێراق دیاری بكات‪.‬‬ ‫پێكهێنان���ی حكومەت رادەس���پێردرێت‬ ‫ س����ەرۆك كۆماری نوێ‪ ،‬گەورەترین ن���ەك ئەو هاوپەیمانی یاخود لیس���تەی‬‫فراكسیۆنی نێو پەرلەمان رادەسپێرێت لە‌هەڵبژاردنەكان���دا یەك���ەم ب���وە‪.‬‬ ‫بۆ دەستنیشانكردنی سەرۆك وەزیران‌و لەبنەڕەتدا فراكس���یۆنە پەرلەمانییەكان‬ ‫كابینەی حكومەت‪.‬‬ ‫پاش بەڕەسمی كەوتنەكاری پەرلەمانی‬ ‫‪ -‬س����ەرۆك وەزیرانی راس����پێردراو‪ ،‬ن���وێ‌و بەڕێوەچون���ی دانیش���تنە‬

‫رەس���مییەكان ئاش���كرادەبن‪ .‬هەر كام‬ ‫لەو الیەنانەی بەش���داری هەڵبژاردنیان‬ ‫كردوەو گەیشتونەتە پەرلەمان بتوانێت‬ ‫الیەنەكان���ی دیك���ە ل���ەدەوری خ���ۆی‬ ‫كۆبكات���ەوەو گەورەتری���ن فراكس���یۆن‬ ‫پێكبهێنێت‪ ،‬ئاسایی ئەو الیەنە سەرۆك‬ ‫وەزیرانی داهاتوی عێراق دیاری دەكات‪.‬‬ ‫دوەم‪ :‬ئ����ەوەش پێش����ینەی هەیە كە‬ ‫حكومەتی عێراق لەالی����ەن هاوپەیمانی‬ ‫براوەی هەڵبژاردنەكانەوە پێكناهێنرێت‬ ‫بەڵكو ئ����ەو فراكس����یۆنەی كە لەپاش‬ ‫كاری پەرلەمان لەنێو هاوپەیمانێتییەكان‬ ‫پێكدەهێنرێ����ت‪ ،‬پێكهێنانی حكومەتی‬ ‫دەكەوێت����ە ئەس����تۆ‪ .‬ه����ەروەك‬ ‫لەهەڵبژاردن����ی ‪ 2010‬روی����دا‪ ،‬كاتێ����ك‬ ‫ئیئتیالفی "ئەلعراقیە" بە‌س����ەرۆكایەتی‬ ‫ئەیاد عەالوی ‪ 91‬كورس����ی پەرلەمانی‬ ‫بەدەس����تهێنابو‌و لەپل����ەی یەكەمدا بو‬ ‫ب����ەاڵم ئیئتیالفی دوەم‪ ،‬واتە "دەوڵەتی‬ ‫یاس����ا" بەس����ەرۆكایەتی نوری مالیكی‬ ‫كە ‪ 89‬كورس����ی بەدەستهێنابو‪ ،‬توانی‬ ‫لەگ����ەڵ "ئیئتیالفی نیش����تمانی عێراق"‬ ‫بە‌س����ەرۆكایەتی ئیبراهی����م جەعفەری‬ ‫(خ����اوەن ‪ 70‬كورس����ی)‌و بەش����ێكی‬ ‫دیكە لەالیەنە ش����یعی‌و سەربەخۆكان‪،‬‬ ‫گەورەترین فراكسیۆنی پەرلەمان دروست‬ ‫ب����كات‌و ببێت����ە بەرپرس����ی پێكهێنانی‬ ‫حكومەت‪.‬‬ ‫س���ێیەم‪ :‬هەڵبژاردنی سەرۆك كۆماری‬ ‫عێراق پێویس���تی بە‌دەنگی دو لەس���ەر‬ ‫س���ێی پەرلەمانتاران هەیەو س���ەرۆكی‬ ‫پەرلەمانیش دەبێ���ت بە‌زۆرینەی رەهای‬ ‫دەنگ���ی پەرلەمانتاران پەس���ەندبكرێت‪،‬‬

‫ك���ە ئەمەش خ���ۆی ب���ەو واتایەیە هیچ‬ ‫كام لە‌هاوپەیمانێتیەكانی ئێستا بەتەنیا‬ ‫دەنگی پێویس���تیان نییە بۆ دیاریكردنی‬ ‫ئ���ەو دو پۆس���تە بااڵی���ەی واڵت‌و ناچار‬ ‫بە‌رێككەوتنن لەگەڵ الیەنە سیاسیەكانی‬ ‫ت���ر‪ .‬بەواتایەكی س���ادەتر پێویس���تیی‬ ‫دەنگێك���ی زۆری پەرلەمانت���اران بۆ ئەو‬ ‫دو پۆس���تە س���یادییە‪ ،‬دەبێت���ە هۆی‬ ‫ئ���ەوەی كە هەمو الیەنە سیاس���ییەكانی‬ ‫عێ���راق بەجۆرێ���ك لەج���ۆرەكان لەگەڵ‬ ‫یەكدی رێكبكەون بۆئەوەی س���ێ پۆستە‬ ‫سیادییەكە؛ س���ەرۆك وەزیران‪ ،‬سەرۆك‬ ‫كۆم���ار‪ ،‬س���ەرۆكی پەرلەم���ان لەنێوان‬ ‫الیەن���ە ش���یعی‪ ،‬س���وننی‌و كوردەكاندا‬ ‫دابەشبكرێن‪.‬‬ ‫ب����ەم پێ����وەرەش‌و بەس����ەرنجدانی‬ ‫كورس����ییەكانی هەریەك����ە لە‌لیس����تە‬ ‫براوەكان����ی نێو پەرلەم����ان‪ ،‬هیچ یەك‬ ‫لە‌الیەنە شیعەكان بەتەنیایی‌و تەنانەت‬ ‫رێككەوتنی نێوان دوانیش����یان ناتوانن‬ ‫فراكس����یۆنە گەورەك����ەی پەرلەم����ان‬ ‫پێكبهێنن‌و پێویستیان بە‌پشتیوانی كورد‌و‬ ‫الیەنە سونییەكانیش����ە (بەئاگاداربون‬ ‫لەوەی كە رێككەوتن����ی نێوان هەندێك‬ ‫لە‌الیەن����ە ش����یعییەكان تاڕادەیەكی زۆر‬ ‫مەحاڵ����ە)‪ .‬كوردەكانیش ئەگەر چاویان‬ ‫لە‌وەرگرتنەوەی پۆستی سەرۆك كۆمار‬ ‫بێت‪ ،‬ناچارن پش����تیوانی لە‌نوێنەرێكی‬ ‫ش����یعەكان بكەن بۆ وەرگرتنی پۆستی‬ ‫س����ەرۆك وەزیران‌و س����وننەكانیش بۆ‬ ‫بەدەس����تهێنانەوەی پۆس����تی سەرۆكی‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬پێویستیان بە‌دەنگی كورد‌و‬ ‫شیعەكان هەیە بۆ پشتیوانیان‪.‬‬

‫ئه‌و ناو‌ه دیارانه‌ ‌ی لەهەڵبژاردندا دۆڕان‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنە‬ ‫هه‌ڵبژاردن پرۆسه‌یه‌كه‌ وه‌ك چۆن‬ ‫براوه‌ی‌ هه‌یه‌‪ ،‬دۆڕاویشی‌ هه‌یه‌‪ .‬له‌م‬ ‫هه‌ڵبژاردنانه‌دا چه‌ندین ناوی‌ نادیار‬ ‫بردیانه‌وه‌و چه‌ندین ناوی‌ نادیاریش‬ ‫دۆڕان‪ ،‬له‌وانه‌ وه‌زیر‌و په‌رله‌مانتارو‬ ‫سه‌رۆكی‌ حزبه‌كان‪.‬‬ ‫له‌نێو ئه‌و وه‌زیرانه‌ی‌ كاندید بون‌و ده‌رنه‌چون‪،‬‬ ‫ئان نافع ئه‌وس���ی‌ وه‌زیری‌ نیش���ته‌جێ‌ بون‪،‬‬ ‫عه‌دیله‌ حه‌مود وه‌زیری‌ ته‌ندروستی‌‪ ،‬سه‌لمان‬ ‫جومه‌یلی‌ وه‌زی���ری‌ بازرگانی‌‪ ،‬حه‌یده‌ر زاملی‌‬ ‫وه‌زیری‌ داد هه‌بون‪.‬‬

‫هه‌روه‌ه���ا س���ه‌لیم جب���وری‌ س���ه‌رۆك ‌ی‬ ‫په‌رله‌مان‪ ،‬حه‌نان فه‌ت�ل�اوی‌ په‌رله‌مانتار ‌ی‬ ‫سێ‌ خولی‌ رابردو ‌ی ده‌وڵه‌ت ‌ی قانون‪ ،‬مه‌حمود‬ ‫مه‌شهه‌دان ‌ی سه‌رۆكی‌ پێش���و ‌ی په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫خالید ئه‌سه‌دی‌ س���ه‌ركرده‌و په‌رله‌مانتار ‌ی‬ ‫حیزبی‌ ده‌عوه‌‪ ،‬همام حه‌مودی‌ س���ه‌رۆك ‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ ب���ااڵی‌ ئیس�ل�امی‌‌و جێگر ‌ی‬ ‫یه‌كه‌می‌ سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‪ ،‬عه‌باس به‌یات ‌ی‬ ‫س���ه‌ركرده‌ له‌حیزب ‌ی ده‌عوه‌و په‌رله‌مانتار ‌ی‬ ‫س��� ‌ێ خولی‌ رابردو ‌ی ئه‌نجومه‌ن ‌ی نوێنه‌ران ‌ی‬ ‫عێ���راق‪ ،‬حه‌یده‌ر مه‌ال س���ه‌ركرده‌ی‌ دیار ‌ی‬ ‫س���وننه‌كان‪ ،‬مش���عان جه‌بوری‌‌و موه‌فه‌ق‬ ‫روبه‌یع��� ‌ی دو سیاس���ه‌تمه‌داری‌ ناس���راو ‌ی‬ ‫قۆناغی‌ پاش روخانی‌ رژێمی‌ به‌عس‪.‬‬

‫سەلیم جبوری‬

‫سیناریۆكان ‌ی پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت ‌ی‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنە‬

‫هاوكات له‌گه‌ڵ‌ راگه‌یاندنی‌ ئه‌نجامی‌‬ ‫كۆتایی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان‪ ،‬بازاڕی‌‬ ‫گفتوگۆكردن سه‌باره‌ت به‌دامه‌زراندنی‌‬ ‫گه‌وره‌ترین هاوپه‌یمانی‌ بۆ پێكهێنانی‌‬ ‫حكومه‌ت گه‌رم بوه‌‪ ،‬له‌نێو لیسته‌‬ ‫براوه‌كاندا دو هێڵ‌‌و دو ئاڕاسته‌ی‌‬ ‫جیاواز به‌دیده‌كرێت‪ :‬لیسته‌كانی‌‬ ‫موقته‌دا سه‌درو عه‌مار حه‌كیم‬ ‫له‌الیه‌ك‌و لیسته‌كانی‌ نوری‌ مالكی‌‌و‬ ‫هادی‌ عامری‌ له‌الیه‌كی‌ دیكه‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫‪ 73‬كورسی‌ به‌رامبه‌ر به‌‪ 74‬كورسییه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ رۆڵی‌ یه‌كالكه‌ره‌وه‌ له‌سه‌نگ‌و‬ ‫قورسایی‌ ئه‌م دو ئاڕاسته‌یه‌دا‬ ‫ده‌بینێت لیسته‌كانی‌ عه‌بادی‌‌و پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كێتییه‌‪.‬‬ ‫عێ���راق پاش راگه‌یاندن���ی‌ ئه‌نجام ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ه‌كان‪ ،‬دو قۆناغ���ی‌ زۆر‬ ‫هه‌س���تیار‌و س���ه‌ختی له‌به‌رده‌مدایه‌‪:‬‬ ‫یه‌كه‌می���ان‪ ،‬پێكهێنان���ی‌ گه‌وره‌ترین‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ نێو په‌رله‌مان‌و دوه‌میشیان‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ سه‌رۆك كۆمارو پێكهێنانی‌‬ ‫حكومه‌ت‪ .‬له‌ئێس���تاوه‌ هه‌مو لیس���ته‌‬ ‫ب���راوه‌كان له‌گفتوگۆیه‌ك���ی‌ چ���ڕ‌و‬ ‫پ���ڕدان به‌مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردنی‌‬ ‫ئ���ه‌و هاوپه‌یمانییه‌ی‌ كه‌ پێش���مه‌رجی‌‬ ‫دیاریكردنی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مان‌و‬ ‫سه‌رۆك كۆمارو سه‌رۆك وه‌زیرانیشه‌‪.‬‬ ‫پێكهێنانی‌ حكومه‌تی‌ نوێ‌ پێویستی‌‬ ‫بە‌‪ 165‬كورس���ی ‌ه له‌كۆی‌ ‪ 329‬كورسی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نوێنه‌رانی‌ عێراق‪ ،‬به‌پێی‌‬ ‫یه‌كێ���ك له‌س���یناریۆكان ئه‌مه‌ری���كاو‬ ‫س���عودیه‌ بۆ گه‌یش���تن ب���ه‌و ئامانجه‌‬ ‫پش���تگیری‌ له‌وه‌ ده‌كەن ئه‌م لیستانه‌‬ ‫پێك���ه‌وه‌ گه‌وره‌تری���ن ئیتیالف���ی‌ نێو‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌ران پێكبهێنن‪:‬‬ ‫‪ /1‬هاوپه‌یمان���ی‌ س���ائیرون (موقته‌دا‬ ‫سه‌در) ‪ 54‬كورسی‌‬ ‫‪ /2‬هاوپه‌یمان���ی‌ نه‌س���ر (حه‌ی���ده‌ر‬ ‫عه‌بادی‌) ‪ 42‬كورسی‌‬ ‫‪ /3‬هاوپه‌یمانی‌ حیكمه‌ (عه‌مار حه‌كیم)‬ ‫‪ 19‬كورسی‌‬ ‫‪ /4‬هاوپه‌یمان���ی‌ وه‌ته‌نی���ه‌ (ئه‌ی���اد‬ ‫عه‌الوی‌) ‪ 21‬كورسی‌‬ ‫‪ /5‬هاوپه‌یمان���ی‌ بڕی���اری‌ عێراق���ی‌‬ ‫"ئوسامه‌ نوجێفی‌‌و خه‌میس خه‌نجه‌ر)‬ ‫‪ 14‬كورسی‌‬ ‫‪ /6‬پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تان ‪25‬‬ ‫كورسی‌‬ ‫كه‌ ده‌كاته‌ ‪ 175‬كورسی‌‬

‫له‌به‌رامب���ه‌ردا‪ ،‬ئێ���ران كار ب���ۆ‬ ‫كۆكردنه‌وه‌ی‌ چه‌ند لیس���تێك ده‌كات‬ ‫له‌هاوپه‌یمانیه‌كی‌ گه‌وره‌دا‪:‬‬ ‫‪ /1‬هاوپه‌یمان���ی‌ فه‌تح (هادی‌ عامری‌)‬ ‫‪ 47‬كورسی‌‬ ‫‪ /2‬هاوپه‌یمان���ی‌ نه‌س���ر (حه‌ی���ده‌ر‬ ‫عه‌بادی‌) ‪ 42‬كورسی‌‬ ‫‪ /3‬هاوپه‌یمانی‌ ده‌وڵه‌تی‌ قانون (نوری‌‬ ‫مالیكی‌) ‪ 25‬كورسی‌‬ ‫‪ /4‬هاوپه‌یمانی‌ حیكمه‌ (عه‌مار حه‌كیم)‬ ‫‪ 19‬كورسی‌‬ ‫‪ /5‬یه‌كێتی‌ نیش���تمانی‌ كوردستان ‪18‬‬ ‫كورسی‌‬ ‫‪ /6‬هاوپه‌یمانی‌ ئه‌نبار ناسنامه‌مانه‌ ‪6‬‬ ‫كورسی‌‬ ‫ی به‌غدا ‪ 4‬كورسی‌‬ ‫‪ /7‬هاوپه‌یمان ‌‬ ‫‪ /8‬بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان ‪ 5‬كورسی‌‬ ‫كه‌ ده‌كاته‌ ‪ 165‬كورسی‌‬

‫هه‌رچه‌ند ‌ه لیسته‌كه‌ ‌ی داخورا‬

‫نور ‌ی مالیك ‌ی هێشتا هه‌ر یه‌كه‌مه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ رێژه‌ی‌ كورسیه‌كانی‌‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ ده‌وڵه‌تی‌ قانون له‌م‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌دا ته‌واو كه‌می‌ كردوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم هێشتا نوری‌ مالیكی‌ له‌ریزبه‌ندی‌‬ ‫ئه‌و كاندیدانه‌ی‌ زۆرترین ده‌نگیان‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌ براوه‌ی‌ یه‌كه‌مه‌‬ ‫له‌ئاستی‌ عێراقدا‪ ،‬ئه‌و ‪ 102‬هه‌زار‬ ‫ده‌نگی‌ به‌ده‌ستهێناوه‌‪ ،‬به‌جیاوازی‌‬ ‫‪ 30‬هه‌زار ده‌نگ له‌پێش براوه‌ی‌‬ ‫دوه‌مه‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ ئاماری‌ كۆمیس���یۆنی‌ بااڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان‪ ،‬نوری‌ مالیكی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫لیس���تی‌ ده‌وڵه‌تی‌ قانون له‌به‌غدا ‪102‬‬ ‫هه‌زار ده‌نگی‌ به‌ده‌ستهێنا‪ ،‬له‌ریزبه‌ندی‌‬ ‫ئه‌و كاندیدان���ه‌دا زۆرتری���ن ده‌نگیان‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنی‌ عێراقدا به‌ده‌س���تهێناوه‌‬ ‫یه‌كه‌مه‌‪ ،‬ه‌كاتێكدا براوه‌ی‌ دوه‌م خالید‬ ‫عوبه‌ی���دی‌ ب���و له‌هاوپه‌یمانی‌ نه‌س���ر‬ ‫له‌پارێ���زگای‌ نه‌ینه‌وه‌ ك���ه‌ ‪ 72‬هه‌زار‬ ‫ده‌نگ���ی‌ به‌ده‌س���تهێناوه‌‪ .‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫هاویه‌مان���ی‌ ده‌وڵه‌تی‌ قان���ون به‌راورد‬ ‫به‌چوار ساڵ‌ له‌مه‌وبه‌ر به‌ڕێژه‌یه‌كی‌ زۆر‬ ‫دابه‌زیوه‌‪ ،‬ده‌وڵه‌تی‌ قانون له‌هه‌ڵبژاردنی‌‬

‫‪2014‬دا توان���ی‌ ‪ 92‬كورس���ی‌ بباته‌وه‌‪ ،‬له‌سه‌رده‌می‌ ئه‌ودا له‌كوشتاری‌ سوننه‌و‬ ‫ب���ه‌اڵم ل���ه‌م هه‌ڵبژاردن���ه‌دا ته‌نها ‪ 26‬ش���یعه‌دا تیاچون‪ ،‬داعش به‌ش���ێك ‌‬ ‫ی‬ ‫فراوانی‌ عێراق���ی‌ داگیر كرد‪ ،‬ئابوری‌‌و‬ ‫كورسی‌ به‌ده‌ستهێناوه‌‪.‬‬ ‫نوری‌ مالیكی‌ كه‌ ته‌مه‌نی‌ ‪ 68‬ساڵه‌‌و دارایی‌ عێراق داڕما‪ .‬مالیكی‌ ‪ 120‬ملیار‬ ‫له‌نێ���و هه‌وادارانی���دا زیات���ر به‌"ئه‌بو دۆالری‌ بۆ س���ه‌رله‌نوێ‌ رێكخستنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئیسرا" ناوده‌برێت‪ ،‬سه‌ركرده‌ی‌ یه‌كێك س���وپا خ���ه‌رج ك���ردو كه‌چ���ی‌ دواتر‬ ‫له‌حیزبە‌هه‌ره‌ دێرینه‌كانی‌ شیعه‌ی‌ عێراقه‌ ده‌رك���ه‌وت ژم���اره‌ی‌ س���ه‌ربازی‌ ب���ن‬ ‫كه‌ ئه‌ویش "حزبی‌ ده‌عوه‌"یه‌‪ .‬خاوه‌نی‌ دیوار له‌س���ه‌ربازی‌ راسته‌قینه‌ زیاترن‌و‬ ‫بڕوانامه‌ی‌ ماسته‌ره‌ له‌زمانی‌ عه‌ره‌بیدا‪ .‬به‌ئاسانی‌ شاری‌ موسڵ‌‌و چه‌ندین شار‌و‬ ‫ساڵی‌ ‪ 1980‬دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ رژێمی‌ سه‌دام ناوچه‌ی‌ سوننه‌نش���ین كه‌وتنه‌ ده‌ستی‌‬ ‫بڕیاری‌ له‌سێداره‌دانی‌ ده‌رده‌كات عێراق داعشه‌وه‌‪.‬‬ ‫ن���وری‌ مالك���ی‌ له‌س���ه‌رده‌می‌‬ ‫به‌جێده‌هێڵێ���ت‌و ت���ا روخانی‌ به‌عس‬ ‫به‌ئاواره‌یی‌ له‌ئێران‌و س���وریا‌و هه‌رێمی‌ ده‌سه‌التدارێتیدا‪ ،‬گه‌وره‌ترین خزمه‌تی‌‬ ‫كوردس���تان ژیان به‌سه‌رده‌بات‪ .‬ساڵی‌ به‌هێ���زه‌ ش���یعه‌كان‌و ئه‌جنداكان���ی‌‬ ‫‪ 2003‬ك���ه‌ رژێمی‌ س���ه‌دام ده‌ڕوخێت‪ ،‬ئێران كرد‪ ،‬دۆس���تی‌ نزیكی‌ حیزبواڵ‌و‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ عێ���راق‌و ده‌بێته‌ جێگری‌ پش���تیوانێكی‌ سه‌رس���ه‌ختی‌ مانه‌وه‌ی‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌ ریش���ه‌كێش كردنی‌ به‌شار ئه‌س���ه‌د بو له‌س���وریا‌و پاره‌و‬ ‫به‌عس‌و شه‌وو رۆژ ده‌خاته‌ سه‌ریه‌ك بۆ هێزو چه‌كی‌ بۆ ره‌وانه‌ كردن‪ .‬یارمه‌تی‌‬ ‫هاڕینی‌ به‌عسیه‌كان‌و هه‌ر له‌سه‌رده‌می‌ ئۆپۆزیس���یۆنی‌ ش���یعه‌ی‌ به‌حرێن���ی‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتدارێتی‌ ئه‌میش���دا حوكم���ی‌ داوه‌‪ ،‬په‌یوه‌ندیه‌كان���ی‌ عێراقی‌ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫له‌سێداره‌دانی‌ س���ه‌دام حسێن‌و عه‌لی‌ ئێران‌و میحوه‌ری‌ ش���یعه‌ له‌رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫كیمیاویی‌‌و چه‌ندین گه‌وره‌ سه‌ركرده‌ی‌ ناوه‌ڕاس���تدا هه‌رچ���ی‌ زیات���ر به‌هێزو‬ ‫تێهه‌ڵكێش ك���ردوه‌‪ ،‬هه‌ربۆی���ه‌ ریازو‬ ‫به‌عسییه‌كان جێبه‌جێكرا‪.‬‬ ‫مالكی كه‌ دوجار بوه‌ سه‌رۆك وه‌زیر‪ ،‬چه‌ندی���ن پایته‌خت���ی‌ واڵتانی‌ كه‌نداو‌و‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ ‪ 8‬س���اڵی‌ ده‌س���ه‌اڵتدارییدا ناوچه‌كه‌ وه‌ك دوژمنی‌ گه‌وره‌ی‌ خۆیان‬ ‫(‪ )2014 - 2006‬ه���ه‌زاران هه‌زار كه‌س سه‌یریان كردوه‌‪.‬‬

‫نوری مالیکی‬

‫‪11‬‬

‫ه‌ت ده‌ستیپێكرد‬

‫‪ 10‬كاندیدەکەی فۆرین پۆلیسی بۆ‬ ‫پۆستی سەرۆك وەزیرانی داهاتوی عێراق‬

‫نوێ ‌ی عێراق‬

‫ئا‪ :‬ئاوێنە‬

‫‪ .2‬عەلی دەوای الزم‬

‫‪ .5‬نوری مالكی‬

‫‪ .8‬ئەیاد عەالوی‬

‫گۆڤاری فۆرین پۆلیسی لە‌راپۆرتێكدا‬ ‫باس لە‌‪ 10‬سەركردەی سیاسی‬ ‫عێراقی دەكات كە ئەگەری هەیە‬ ‫یەكێك لەوانە وەك سەرۆك وەزیرانی‬ ‫داهاتوی عێراق دیاری بكرێت‪.‬‬

‫شاری سەدر لەبەغدا‬ ‫چاودێ���ران ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ هاوپه‌یمان���ی‌ س���ائیرون‬ ‫ب���راوه‌ی‌ یه‌كه‌مه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم هاوپه‌یمانی‌‬ ‫فه‌تح���ی‌ عام���ری‌‌و ده‌وڵه‌ت���ی‌ قانونی‌‬ ‫مالیك���ی‌ ده‌رفه‌ت���ی‌ ئه‌وه‌ی���ان هه‌یه‌‬ ‫به‌پشتیوانی‌ ئێران سه‌ركه‌وتنی‌ سه‌در‬ ‫بخه‌نه‌ مه‌ترس���یه‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫عه‌بادی‌‌و لیستێكی‌ كوردی‌ له‌دو براوه‌‬ ‫سه‌ره‌كیه‌كه‌ی‌ كوردس���تان پارتی‌ یان‬ ‫یه‌كێتی‌ بچێته‌ پاڵیانه‌وه‌‪ .‬پێش���بینی‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ده‌كرێ‌ عه‌ب���ادی‌ بچێت���ه‌ پاڵ‌‬ ‫ئ���ه‌و هاوپه‌یمانیه‌ی‌ كه‌ ب���ۆ جارێكیتر‬ ‫به‌س���ه‌رۆك وه‌زیرانی‌ هه‌ڵده‌بژێرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئێس���تا هه‌واڵی‌ ئ���ه‌وه‌ له‌ئارادایه‌ كه‌‬ ‫ه���ه‌ردو هاوپه‌یمانه‌تیه‌كه‌ س���ائیرون‌و‬ ‫حیكمه‌ له‌الی���ه‌ك‌و فه‌ت���ح‌و ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫قانون له‌الیه‌كی‌ دیكه‌وه‌‪ ،‬پێش���نیاری‌‬ ‫بونه‌وه‌ به‌سه‌رۆك وه‌زیرییان خستوه‌ته‌‬

‫به‌رده‌م حه‌یده‌ر عه‌بادی‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئاش���كرایه‌‪ ،‬نوری‌‌و مالیكی‌‌و‬ ‫حه‌یده‌ر عه‌بادی‌ هه‌رچه‌نده‌ هه‌ردوكیان‬ ‫س���ه‌ر به‌حیزبی‌ ده‌ع���وه‌ن‪ ،‬به‌اڵم دو‬ ‫سه‌ركرده‌ی‌ ناكۆكن‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫عه‌ب���ادی‌ بچێته‌ پاڵ‌ عام���ری‌‌و مالیكی‌‬ ‫دوباره‌ نمایشی‌ هاوپه‌یمانیی‌ شیعه‌كان‬ ‫به‌رجه‌سته‌ ده‌كات‪ ،‬له‌كاتێكدا به‌شێك‬ ‫له‌كاندیده‌ هه‌ڵبژێردراوه‌كانی‌ سوننه‌ن‌و‬ ‫ل���ه‌‪ 14‬پارێزگا له‌ك���ۆی‌ ‪ 18‬پارێزگای‌‬ ‫عێراق كورسی‌ به‌ده‌ستهێناوه‌‪.‬‬ ‫هاوكات له‌گه‌ڵ‌ چڕبونه‌وه‌ی‌ گفتوگۆی‌‬ ‫لیس���ته‌ ب���راوه‌كان‪ ،‬دو لیس���ته‌ براوه‌‬ ‫گه‌وره‌ك���ه‌ی‌ كوردس���تان (پارت���ی‌‌و‬ ‫یه‌كێت���ی‌) چاوه‌ڕوان���ی‌ رونبون���ه‌وه‌ی‌‬ ‫دۆخه‌ك���ه‌و پێكهێنان���ی‌ هاوپه‌یمانیه‌‬ ‫گه‌وره‌كه‌ی‌ له‌ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانن‪ ،‬تا‬ ‫به‌پێی‌ مه‌رجه‌كانیان بچنه‌ پاڵی‌‪.‬‬

‫‪ 200‬په‌رله‌مانتاری‌‬ ‫"مقاوه‌مه‌"‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنە‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق‌و‬ ‫په‌رله‌مانی‌ له‌وبنان ته‌نها هه‌فته‌یه‌كیان‬ ‫له‌نێواندا بو‪ ،‬حزبواڵو حه‌سه‌ن‬ ‫نه‌سرواڵ براوه‌یه‌كی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫هه‌لچبژاردنی‌ لوبنان‪ ،‬لیستی‌ فه‌تحی‌‬ ‫هادی‌ عامری‌ فه‌رمانده‌ی‌ حه‌شدی‌‬ ‫شه‌عبیش له‌عێراق براوه‌یه‌كی‌‬ ‫سه‌ره‌كی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ عێراق بو‪ ،‬هه‌م‬ ‫حه‌سه‌ن نه‌سرواڵ‌و هه‌م حزبواڵ‌و هه‌م‬ ‫حه‌شدیش بە‌به‌شێك له‌هێزی‌ قودسی‌‬ ‫سوپای‌ پاسداران داده‌نرێن‪ ،‬سه‌رۆكی‌‬ ‫رادیۆو ته‌له‌فزیۆنی‌ عێراق ده‌ڵێت‬ ‫"نزیكه‌ی‌ ‪ 200‬نوێنه‌ری‌ میحوه‌ری‌‬ ‫مقاوه‌مه‌ له‌م هه‌ڵبژاردنه‌دا چونه‌‬ ‫په‌رله‌مانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫میحوه‌ری‌ مقاوه‌مه‌‪ ،‬له‌سوریا‌و لوبنان‬ ‫به‌و هێزانه‌ ده‌وترێت كه‌ ش���ه‌ڕ له‌پێناو‬ ‫مانه‌وه‌ی‌ رژێمی‌ به‌شار ئه‌سه‌ددا ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌و هێزانه‌ی‌ له‌دژی‌ گروپه‌ ئیسالمییه‌‬ ‫توندڕه‌وه‌كان���ی‌ س���وننه‌ ده‌جه‌نگ���ن‌و‬ ‫دژایه‌تی‌ ئه‌مه‌ریكاو ئیسرائیل ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫حزب���واڵ له‌لوبن���ان یه‌كێك���ه‌ له‌هێزه‌‬ ‫س���ه‌ره‌كیه‌كانی‌ میح���وه‌ری‌ مقاوه‌مه‌‪.‬‬ ‫له‌عێراقیش به‌ش���ێك له‌فه‌رمانده‌كانی‌‬ ‫حه‌ش���دی‌ ش���ه‌عبی‌ خۆی���ان وه‌ك‬ ‫"میحوه‌ری‌ مقاوه‌مه‌" ده‌ناسێنن‪ .‬لیستی‌‬

‫فه‌تح كه‌ هادی‌ عامری‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫ده‌كات‌و دوه‌م براوه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌ عێ���راق ب���و‪ ،‬خۆی���ان‬ ‫به‌"میحوه‌ری‌ مقاوه‌مه‌" ناوده‌به‌ن‪ .‬ئه‌مه‌‬ ‫له‌كاتێكدایه‌ كه‌ هێزه‌كانی‌ به‌دری‌ سه‌ر‬ ‫به‌هادی‌ عامری‌ فه‌رمانده‌ی‌ حه‌ش���دی‌‬ ‫شه‌عبی‌‪ ،‬كۆنترۆڵی‌ وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆی‌‬ ‫عێراقی‌ كردوه‌و هه‌مو پۆسته‌كانی‌ ئه‌و‬ ‫وه‌زاره‌ته‌ی‌ به‌ده‌سته‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫حه‌مید حس���ێنی‌‪ ،‬س���ه‌رۆكی‌ رادیۆو‬ ‫ته‌له‌فزیۆنی‌ عێراق له‌مباره‌وه‌ رایگه‌یاند‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن���ی‌ ئه‌مج���اره‌دا ژم���اره‌ی‌‬ ‫په‌رله‌منتاران���ی‌ س���ه‌ر به‌میح���وه‌ری‌‬ ‫مقاوه‌م���ه‌ له‌په‌رله‌مان���دا زیادیكردوه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و وت���ی‌ "نزیك���ه‌ی‌ ‪ 200‬نوێنه‌ری‌‬ ‫مقاوه‌م���ه‌ چونه‌ت���ه‌ په‌رله‌مانه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫په‌رله‌مانتارانه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ن كه‌ له‌دژی‌‬ ‫داع���ش جه‌ن���گاون‌و دژی‌ ئه‌مه‌ریكا‌و‬ ‫ئیسرائیلیشن‪ ،‬بۆنی‌ خوێنی‌ براكانیان‌و‬ ‫باروتیان لێدێ‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد كه‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌و په‌رله‌مانتارانه‌ی‌ مقاوه‌مه‌ س���ه‌ر‬ ‫به‌هاوپه‌یمانی‌ فه‌تح‌و نه‌س���رو حیكمه‌و‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ قانونن‪ ،‬ئ���ه‌و وتی‌ "خه‌ڵكی‌‬ ‫عێراق له‌م هه‌ڵبژاردنه‌دا ده‌نگیان بە‌‪40‬‬ ‫كاربه‌ده‌س���تی‌ ناس���راوی‌ عێراق نه‌دا‪،‬‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ به‌پی���اوی‌ ئه‌مه‌ریكایان‬ ‫ده‌زانین"‪.‬‬

‫گۆڤارەك���ە ل���ەدوای راگەیاندن���ی‬ ‫ئەنجامەكان���ی هەڵبژاردنی پەرلەمانی‬ ‫عێراق لە‌راپۆرتێكدا باسی لە‌بژاردەكان‬ ‫بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆك وەزیرانی‬ ‫داهاتوی عێراق كردوە‪.‬‬ ‫یەكێك���ە لە‌روخس���ارە گرنگەكانی‬ ‫دەوترێت پارێزگارە ‪ 53‬س���اڵەكەی‬ ‫راپۆرتەك���ە ئاماژەی ب���ەوەداوە كە‬ ‫ن���وری مالیك���ی‪ ،‬س���ەرۆك وەزیرانی پارێزگای میس���ان‪ ،‬بژاردەی سەرەكی حزبی دەعوەی ئیس�ل�امی كە لە‌ساڵی‬ ‫پێش���وی عێراق‪ ،‬یەكێك بو لە‌ئەندامە هاوپەیمانێتیەكەی موقتەدا سەدر‪-‬ە بۆ ‪ 2006‬تا ‪ 2014‬سەرۆك وەزیرانی عێراق‬ ‫نەناسراوەكانی حزبی دەعوەی ئیسالمی وەرگرتنی پۆستی س���ەرۆك وەزیرانی بوە‪ .‬لەسەردەمی س���ەرۆك وەزیرانی‬ ‫كە پاش تەقینەوەكەی س���اڵی ‪ 2006‬عێراق‪ .‬ش���یكەرەوەیەكی عێراقی لەو ئەودا‪ ،‬جۆرێك گەشەكردن لە‌ژێرخان‌و‬ ‫لە‌مەزاری "عەس���كەرین" كە مەزارگەی بارەیەوە وتویەتی"ئەو لەالیەن لیستی ستاندارەكانی ژیانی هاواڵتیانی عێراقدا‬ ‫ه���ەردو ئیمام عەلی هادی‌و حەس���ەن براوەی یەكەمی هەڵب���ژاردن‌و خودی بەدەس���تهات‪ .‬لەگەڵ ئەوەش‪ ،‬تەنگژە‬ ‫عەسكەرییە لە‌س���امەڕا‪ ،‬بوە سەرۆك موقتەدا سەدر‪-‬ەوە پشتیوانی دەكرێت تائیفییەكان‌و توندوتیژی لەسەردەمی‬ ‫دەس���ەاڵتی ئ���ەودا بەزرب���وەوە‪ .‬ئەو‬ ‫وەزیران���ی عێراق‪ .‬حەی���دەر عەبادی‪ ،‬كە ئەمەش خاڵێكی بەرچاویەتی‪".‬‬ ‫عەلی دەوای الزم‪ ،‬لەس���اڵی ‪2014‬دا لەس���اڵی ‪ ،2018‬لە‌هەمو كاندیدەكانی‬ ‫سەرۆك وەزیرانی ئێستای عێراق‪-‬یش‬ ‫پاش پاشەكشەی هێزە چەكدارەكانی كاندیدی رەوتی سەدر بو بۆ وەرگرتنی دیك���ە زیات���ر دەنگی هێن���اوە بەاڵم‬ ‫عێراق لەبەردەم هێرش���ەكانی داعشدا پۆستی س���ەرۆك وەزیران‪ .‬لەكاتێكدا ئەمریكی‌و سعودییەكان دژی وەرگرتنی‬ ‫زۆرێ���ك لە‌سیاس���ەتمەدارانی عێراقی پۆس���تەكەن لەالی���ەن مالكی‪-‬ی���ەوە‪،‬‬ ‫لە‌ساڵی ‪ ،2014‬پۆستەكەی وەرگرت‪.‬‬ ‫ئەگەر ئەم شێوازەی ئێستا بەردەوام بە‌ئۆتۆمبێل���ی گولەنەب���ڕو لەڕێگ���ە وێ���ڕای ئ���ەوەش رەوتی س���ەدر‪-‬یش‬ ‫بێت‪ ،‬دەتوانرێت دو پێشبینی لەبارەی پارێزراوەكانەوە هاتوچۆ دەكەن‪ ،‬بەاڵم پەیوەندییەكی باشی لەگەڵدا نییە‪.‬‬ ‫س���ەرۆك وەزیرانی ئایندەی عێراقەوە ئ���ەم وەك كەس���ێكی خاكی‌و س���ادە‬ ‫‪ .6‬ساڵح حەسناوی‬ ‫بكرێت‪ .‬یەكەمیان ئەوەیە كە سەرۆك دەردەكەوێت‪.‬‬ ‫دەستكەوتەكانی ئەو وەك پارێزگاری‬ ‫وەزیران لەپێكهاتەی زۆرینەی شیعەی‬ ‫عێ���راق دەبێ���ت‌و لەكاتێك���دا ئەگەر میس���ان ك���ە پارێزگایەك���ی بێبەش‬ ‫جارێك���ی دیكە حەی���دەر عەبادی بۆ ب���وە لەهەم���و ش���تێك‪ ،‬كردویەتییە‬ ‫پۆس���تەكە دەستنیش���ان نەكرێتەوە‪ ،‬پاڵەوانێكی نیشتمانی‪ .‬لەگەڵ ئەوەش‪،‬‬ ‫ئەوە سەرۆك وەزیرانی داهاتوی عێراق هەندێك لەو بڕوایەدان كە ئەو خاوەنی‬ ‫لەنێو هاواڵتیان���ی عێراق‌و هەروەها بۆ ئیعتیبارێكی نەریتی نییە بۆ وەرگرتنی‬ ‫كۆمەڵگ���ەی نێودەوڵەتی���ش نەزانراو پۆس���تی س���ەرۆك وەزی���ران‪ .‬دەوای‬ ‫الزم لەدایكب���وی باش���وری عێراق���ەو‬ ‫دەبێت‪.‬‬ ‫ئ���ەوەش ئاش���كرایە ك���ە موقتەدا لەس���ەردەمی رژێمی سەدام حسێن‪-‬دا‬ ‫س���ەدر‪ ،‬س���ەرۆكی رەوتی سەدر كە ماوەی���ەك زیندان بوە‪ .‬لەگەڵ ئەوەش‬ ‫هاوپەیمانێتییەك���ەی (س���ائرون) چەند رەخنەیەكیش لە‌ئەدای لە‌پۆستی‬ ‫لە‌هەڵبژاردن���ی پەرلەمان���ی عێراق���دا پارێزگاری میساندا دەگیرێت‪.‬‬ ‫ئ���ەو بەرل���ەوەی وەك وەزی���ری‬ ‫زۆرترین كورسی بەدەستهێناوە‪ ،‬نابێتە‬ ‫تەندروس���تی دەس���ت بەكاربێ���ت‪،‬‬ ‫‪ .3‬هادی عامری‬ ‫سەرۆك وەزیران‪ ،‬چونكە خۆی بەشداری‬ ‫یەكێكی تر ب���و لە‌كاندیدەكانی رەوتی‬ ‫هەڵبژاردنەكەی نەكردوە‪ .‬شارەزایەكی‬ ‫س���ەدر بۆ س���ەرۆك وەزیرانی عێراق‪.‬‬ ‫كاروباری عێ���راق لە‌زانكۆی نەتەوەیی‬ ‫لەدایكبوی كەربەالی���ەو بە‌نوێنەرێكی‬ ‫س���ەنگافورە‪ ،‬دەڵێت"بەئاوڕدان���ەوە‬ ‫تەكنۆكرات‌و س���ەربەخۆ دەژمێردرێت‪.‬‬ ‫لەوەی تا ئێس���تا بینیومانە‪ ،‬دەكرێت‬ ‫حەس���ناوی پاش كەوتن���ی رژێمەكەی‬ ‫كاندیدێك���ی چاوەڕواننەك���راو ببێت���ە‬ ‫س���ەدام‪ ،‬هاتە نێو مەیدانی سیاسەت‬ ‫سەرۆك وەزیرانی داهاتوی عێراق‪".‬‬ ‫لەعێراق‪ .‬ئەو كە مامۆس���تای بەش���ی‬ ‫بە‌س���ەرنجدانی راگەیاندنی كۆتایی‬ ‫دەرونناسییە لەزانكۆ‪ ،‬نوێنەری ساڵی‬ ‫ئەنجامی هەڵبژارنی پەرلەمانی عێراق‌و‬ ‫راب���ردوی عێ���راق بو ب���ۆ وەرگرتنی‬ ‫ن���اوی ‪ 329‬كاندیدە س���ەركەوتوەكە‪،‬‬ ‫سەرۆكایەتی یونكسۆ‪ .‬لەگەڵ ئەوەش‪،‬‬ ‫سیاس���ەتمەدارانی عێ���راق بەزوی���ی‬ ‫دەوترێت حەسناوی لەپۆستی وەزیری‬ ‫حكومەت���ی داهات���وی عێ���راق‬ ‫تەندروس���تیدا‪ ،‬خاوەنی دۆس���یەیەكی‬ ‫پێكدەهێنن‪.‬‬ ‫هاوپەیمانێتییەك���ەی لە‌هەڵبژاردنی درەوشاوە نەبوە‪.‬‬ ‫هەڵبەت���ە دەش���ێت ئەو پرۆس���ەیە‬ ‫چەن���د هەفتەیەك درێژە بكێش���ێت‪ .‬پەرلەمان���ی عێراق���دا ل���ەڕوی‬ ‫‪ .7‬عادل عەبدولمەهدی‬ ‫ش���یكەرەوە بەدەستهێنانی دەنگەوە بەپلەی دوەم‬ ‫سیاس���ەتمەداران‌و‬ ‫عێراقیی���ەكان كە زۆربەی���ان بەهۆی دیێ���ت‪ .‬ش���ارەزایان رایانگەیاندوە كە‬ ‫هەس���تیاری بابەتەكەوە نەیانویستوە ئەو چانسی كاندیدبونی بۆ وەرگرتنی‬ ‫ناوی���ان بهێنرێ���ت‪ ،‬ه���اوكاری فۆرین پۆس���تی س���ەرۆك وەزی���ران هەیە‪،‬‬ ‫پۆلیسی‪-‬یان كردوە كە لیستێك لەناوی چونكە هاوپەیمانێتیەكەی ‪ 47‬كورسی‬ ‫ئەو كەس���انەی دەكرێت ببنە سەرۆك پەرلەمانی بردۆتەوە‪ .‬بەاڵم لەئێستادا‪،‬‬ ‫وەزیران‪ ،‬ئامادە بك���ەن‪ .‬ئەمەش ئەو رەنگ���ە عامری پێی ب���اش بێت خۆی‬ ‫لە‌كاندیدكردن بۆ ئەو پۆس���تە بەدور‬ ‫ناوانەن لەو لیستەدا هاتون‪:‬‬ ‫بگرێ���ت‌و یەكێ���ك لە‌یاریدەدەرەكانی‬ ‫خ���ۆی بۆ ئ���ەو مەبەس���تە‪ ،‬بخاتەڕو‪.‬‬ ‫‪ .1‬حەیدەر عەبادی‬ ‫‪ .4‬عەلی عەالوی‬

‫س���ەرۆك وەزیرانی ئێستای عێراق‪،‬‬ ‫وێ���ڕای ئ���ەوەی لە‌هەڵبژاردن���ی ‪12‬ی‬ ‫ئای���اردا هاوپەیمانێتییەك���ەی پل���ەی‬ ‫سێیەمی بەدەستهێناوە‪ ،‬بەاڵم هێشتا‬ ‫ناوی لەپێش هەمو ئ���ەو كاندیدانەوە‬ ‫دێت كە چاوەڕوان دەكرێت پۆس���تەكە‬ ‫وەربگ���رن‪ .‬عەب���ادی‪ ،‬تەمەن���ی ‪66‬‬ ‫ساڵەو لە‌بەریتانیا ئەندازیاریی كارەی‬ ‫خوێندوە‪ .‬لەوەدا س���ەركەوتو بوە كە‬ ‫تەنگ���ژە تائیفییەكان لەعێ���راق كەم‬ ‫بكات���ەوە‪ .‬هاوپەیمانی "س���ائرون"ی‬ ‫موقت���ەدا س���ەدر‪-‬یش ئامادەیی خۆی‬ ‫دەربڕی���وە ب���ۆ پش���تیوانی عەبادی‬ ‫لە‌وەرگرتنی پۆستەكەدا‪.‬‬

‫سیاس���ەتمەدارێكی ‪ 70‬س���اڵەی‬ ‫خەڵك���ی بەغدای���ە‪ ،‬س���ااڵنێكە وەك‬ ‫وەزیری بەرگ���ری‪ ،‬وەزی���ری دارایی‪،‬‬ ‫وەزیری بازرگانی عێراق كاری كردوە‪،‬‬ ‫ناویش���ی ب���ەردەوام لەگ���ەڵ ن���اوی‬ ‫كاندیدەكانی تردا بۆ وەرگرتنی پۆستی‬ ‫س���ەرۆك وەزیران هێن���راوە‪ .‬خاوەنی‬ ‫بڕوانامەی���ە لە‌زانكۆكانی هاروارد‌و ئێم‬ ‫ئای تی‪ .‬لەس���ەردەمی رژێمی سەدام‪-‬‬ ‫دا لە‌بەریتانیا دەژیا‌و بە‌نوس���ینەكانی‬ ‫رەخنەی لەو رژێمە دەگرت‪.‬‬

‫ئ���ەو سیاس���ەتمەدارە عێراقییەی���ە‬ ‫كە جۆرج بۆش‪ ،‬س���ەرۆكی پێشوتری‬ ‫ئەمری���كا‪ ،‬كردیە س���ەرۆك وەزیرانی‬ ‫حكومەتی راگوزەری عێراق لەس���اڵی‬ ‫‪2004‬دا‪ .‬پزیش���كێكی جەراح���ی‬ ‫خانەنش���ینەو هەمیشە یەكێك بوە لەو‬ ‫كەس���انەی وەك كاندید بۆ وەرگرتنی‬ ‫پۆس���تی س���ەرۆك وەزی���ران‪ ،‬ن���اوی‬ ‫هێنراوە‪ .‬پەیوەندییەكی نزیكی لەگەڵ‬ ‫بەشێك لە‌پش���تیوانانی سەدام هەبوەو‬ ‫ئەوەش خۆشەویستی ئەوی بەتەواوی‬ ‫لەنێو زۆرب���ەری هاواڵتیان���ی عێراقدا‬ ‫كەمكردۆتەوە‪.‬‬ ‫‪ .9‬تارق نەجم‬

‫ئەویش یەكێ���ك لە‌ئەندامانی حزبی‬ ‫دەعوەی ئیس�ل�امی كە زۆر ناس���راو‬ ‫نییە ب���ەاڵم لەهەمان كات���دا ئەگەری‬ ‫گەیشتنی بە‌پۆستی سەرۆك وەزیرانی‬ ‫عێراق هەیە‪ .‬یەكێك بو لە‌بەرپرس���انی‬ ‫بااڵی حكومەتەكەی مالكی‌و لە‌س���اڵی‬ ‫‪2014‬ش���دا‪ ،‬بە‌یەكێك لە‌كاندیدەكان بۆ‬ ‫وەرگرتنی پۆس���تی س���ەرۆك وەزیران‬ ‫دەژمێردرا‪.‬‬ ‫‪ .10‬زیا ئەسەدی‬

‫یاساناس����ێکی ‪ 49‬ساڵەی خەڵكی‬ ‫بەس����رەیە‪ ،‬بە‌الیەنگ����ری موقت����ەدا‬ ‫سەدر دەژمێردرێت‪ .‬زمانی ئینگلیزی‬ ‫دەزانێت‌و وەك نێوەندگیرێك لەنێوان‬ ‫چین����ی كۆمەاڵیەتی ك����ەم دەرامەتی‬ ‫عێ����راق‌و دیپلۆمت����كاران‌و میدی����ا‬ ‫نێودەوڵەتییەكاندا‪ ،‬كاردەكات‪.‬‬

‫بەپێی قسەی چەند شیكەرەوەیەكی‬ ‫سیاسی‪ ،‬عادل عەبدولمەهدی‪ ،‬تەمەن‬ ‫‪ 76‬ساڵ‪ ،‬رەنگە یەكێكی دیكە بێت‬ ‫ئێس����تا ك����ە ئەنجام����ی كۆتای����ی‬ ‫لە‌كاندیدەكان���ی وەرگرتنی پۆس���تی‬ ‫سەرۆك وەزیرانی عێراق‪ .‬ئەو پازدە هەڵبژاردنەكە راگەیەندراوە‪ ،‬س����ەرۆك‬ ‫ساڵ پاش كەوتنی رژێمەكەی سەدام كۆماری عێراق‪ ،‬فواد مەعسوم دەبێت‬ ‫وەك وەزیری دارایی‌و نەوتی عێراق‌و لەم����اوەی ‪ 15‬رۆژدا داوا لەپەرلەمانی‬ ‫هەروەها جێگری سەرۆك كۆمار كاری ن����وێ ب����كات ب����ۆ گرێدان����ی یەكەم‬ ‫كردوە‪ .‬پەیوەندییەكی باشی لەگەڵ دانیشتنی خۆی‪.‬‬ ‫پەرلەمان����ی نوێ لەو دانیش����تنەدا‪،‬‬ ‫حزبی دەع���وەی ئیس�ل�امی هەیەو‬ ‫لەهەمان كاتیش���دا‪ ،‬پەیوەندییەكی سەرۆك‌و دو جێگری سەرۆكی پەرلەمان‬ ‫نزیكی لەگەڵ حزبەكەی عەمار حەكیم‪ -‬بەزۆرینەی دەنگ هەڵدەبژێرێت‪ .‬ئینجا‬ ‫دا هەیە كە بە‌ركابەری حزبی دەعوە پەرلەم����ان دوای یەكەم دانیش����تنی‬ ‫دەژمێردرێ���ت‌و لە‌پەرلەمان���ی عێراق خ����ۆی‪ 30 ،‬رۆژ دەرفەت����ی هەی����ە‪،‬‬ ‫تەنیا ‪ 19‬كورس���ی بەدەس���تهێناوە‪ .‬س����ەرۆك كۆماری نوێ����ی عێراق بە‌دو‬ ‫بەس���ەرنجدان لە‌بارودۆخی ئێس���تا لەسەر س����ێی دەنگەكان هەڵبژێرێت‪.‬‬ ‫ك���ە هاواڵتیان���ی عێ���راق چاوی���ان سەرۆك كۆماریش لەماوەی ‪ 15‬رۆژدا‬ ‫لە‌دەموچاوی نوێیە‪ ،‬پێناچێت عادل دەبێ����ت س����ەرۆك یاخ����ود نوێنەری‬ ‫عەبدولمەهدی‪ ،‬چانس���ی گەیش���تنی گەورەترین ح����زب یاخود هاوپەیمانی‬ ‫بە‌پۆستی س���ەرۆك وەزیرانی عیراق نێو پەرلەمان‪ ،‬وەك سەرۆك وەزیران‬ ‫رابسپێرێت بۆ پێكهێنانی حكومەت‪.‬‬ ‫هەبێت‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫کورسی دیاریکراو‬

‫هاوپەیامنی نەرس‬

‫هاوپەیامنی فەتح‬

‫هاوپەیامنی دەوڵەتی قانون‬

‫هاوپەیامنی سائیرون‬

‫هاوپەیامنی حیکمەی نیشتامنی‬

‫ئیئتالف وەتەنیە‬ ‫هاوپەیامنی بڕیاری عێراقی‬

‫نەینەوا شوناسامنە‬ ‫هاوپەیامنی بەغدا‬

‫ئەنبار شوناسامنە‬

‫حزبی مەدەنی‬

‫هاوپەیامنی کەفائات‬ ‫بەرەی تورکامن لەکەرکوک‬

‫بەیارق ئەلخەیر‬ ‫هاوپەیامنی سەالحەدین شوناسامنە‬ ‫بزوتنەوەی ئیرادە‬

‫تەمەدون‬

‫هاوپەیامنی مەدەنی دیموکراتی‬

‫گردبونەوەی پیاوانی عێراق‬

‫عابیرون‬

‫هاوپەیامن قەاڵی جەماووەر‬

‫هاوپەیامنی عەرەبی لەکەرکوک‬

‫نەهجی دیموکراتی‬

‫پارتی جەماهیری وەتەنیە‬

‫‪1‬‬

‫پارتی دیموکراتی کوردستان‬

‫کۆ‬

‫‪320‬‬

‫‪19‬‬

‫‪3‬‬

‫‪5‬‬

‫‪3‬‬

‫‪6‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫یەکێتی نیشتامنی کوردستان‬

‫‪7‬‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪25‬‬

‫‪5‬‬

‫‪6‬‬

‫‪4‬‬

‫‪5‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪18‬‬ ‫‪17‬‬

‫‪3‬‬

‫‪15‬‬

‫‪2‬‬

‫‪4‬‬

‫‪2‬‬

‫‪4‬‬

‫‪3‬‬

‫‪2‬‬

‫‪6‬‬

‫‪8‬‬

‫‪15‬‬ ‫‪14‬‬

‫‪1‬‬

‫‪3‬‬

‫‪12‬‬

‫‪3‬‬

‫‪3‬‬

‫‪12‬‬

‫‪2‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪1‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪11‬‬

‫‪2‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪3‬‬

‫‪11‬‬

‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫‪1‬‬

‫‪3‬‬

‫‪1‬‬

‫‪11‬‬

‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪8‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪4‬‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪3‬‬

‫جواڵنەوەی نەوەی نوێ‬

‫‪10‬‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪5‬‬

‫‪1‬‬

‫‪31‬‬

‫‪7‬‬

‫‪3‬‬

‫‪3‬‬

‫‪4‬‬

‫‪3‬‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫‪6‬‬

‫بزوتنەوەی گۆڕان‬

‫بەغدا‬ ‫موسڵ‬ ‫بەرسا‬ ‫زیقار‬ ‫سلێامنی‬ ‫بابل‬ ‫ئەنبار‬ ‫هەولێر‬ ‫دیالە‬ ‫نەجەف‬ ‫سەالحەدین‬ ‫کەرکوک‬ ‫واست‬ ‫دیوانیە‬ ‫کەربەال‬ ‫دهۆک‬ ‫میسان‬ ‫موسەننا‬

‫‪4‬‬

‫‪1‬‬

‫کۆمەڵی ئیسالمی کوردستان‬

‫‪69‬‬

‫‪8‬‬

‫‪9‬‬

‫‪9‬‬

‫‪17‬‬

‫‪4‬‬

‫‪4‬‬

‫‪8‬‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬

‫یەکگرتوی ئیسالمی کوردستان‬

‫پارێزگا‬

‫هاوپەیامنی بۆ دیموکراتی‌و دادپەروەری‬

‫ئەنجامی کۆتایی هەڵبژاردنی ‪2018‬‬

‫‪6‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪11‬‬

‫‪10‬‬

‫‪21 14 19 54 25 47 42‬‬

‫‪4‬‬

‫‪3‬‬

‫‪6‬‬

‫‪1‬‬

‫‪3‬‬

‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫‪3‬‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪18 25‬‬

‫‪4‬‬

‫‪2‬‬

‫‪5‬‬

‫‪2‬‬

‫‪2‬‬

‫‪ 9‬کورسی کۆتاکان‪ 5 :‬کورسی مەسیحییەکان ‪ 1‬کورسی ئێزیدی ‪ 1‬کورسی شەبەک ‪ 1‬کورسی سابیئە ‪ 1‬کورسی فەیلی‬

‫پەیمانگای كوردی بۆ هەڵبژاردن‪:‬‬

‫‌در"‬ ‫ه‬ ‫س‬ ‫‌دا‬ ‫ه‬ ‫"موقت‬ ‫بۆ‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌هد"‬ ‫ه‬ ‫ف‬ ‫ێ‬ ‫‌‬ ‫‌"هاوڕ‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫شیوع‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫حیزب‬ ‫دەنگدانی تایبەت گەڕەالوژێ بو‬ ‫دو كورس ‌ی به‌ده‌ستده‌هێنێت‬ ‫ئا‪ :‬نیاز‬ ‫حیزبی‌ شیوعی‌ عێراق ‪ 2‬كورسی‌‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌ له‌‪ 54‬كورسیه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ سائیرونی‌ موقته‌دا‬ ‫سه‌در‪ ،‬ئه‌ندامێكی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‬ ‫حزبی‌ شیوعی‌ كوردستان ده‌ڵێت‬ ‫"دەرچوه‌كانی‌ حزبی‌ شیوعی‌‬ ‫یەكێكیان لەسەر ئاستی پارێزگای‬ ‫بەغدایەو ئەویدیكەشیان لەسەر‬ ‫ئاستی پارێزگای زیقار بوە"‪.‬‬ ‫ئەب���و كاروان‪ ،‬ئەندام���ی مەكتەبی‬ ‫سیاس���ی حزبی ش���یوعی كوردستان‬ ‫ئاش���كرایدەكات دو كاندی���دی حزبی‬ ‫ش���یوعی عێراق كە لەنێو هاوپەیمانی‬ ‫"س���ائرون" لەگ���ەڵ رەوتی س���ەدر‪،‬‬ ‫بەش���داری هەڵبژاردن���ی پەرلەمانی‬ ‫موقتەدا سەدر‬ ‫عێراقیان كرد‪ ،‬دەرچون‌و دو كورسی‬ ‫پەرلەمانیان بەدەستهێناوە‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬ئەب���و كاروان‪ ،‬ئەندام���ی بۆیە كردویانە‪ ،‬ئەوانیش زیاتر دەزانن قۆناغی‌ نهێنی‌‌و ئاش���كرادا تێپه‌ڕیوه‌‪،‬‬ ‫ی ‪2015‬ه‌وه‌ حزبی‌ ش���یوعی‌‌و‬ ‫مەكتەبی سیاس���ی حزبی ش���یوعی چ ش���تێك باشە بۆ بارودۆخی خۆیان له‌س���اڵ ‌‬ ‫كوردس���تان لە‌لێدوانێكدا بە‌ئاوێنەی نەك ئێمە‪ .‬ئێم���ەش وەكو مەكتەبی ته‌وژمی‌ س���ه‌در له‌ئه‌نجامی‌ ناڕه‌زایی‌‬ ‫راگەیان���د ئەو دو كاندی���دەی حزبی سیاس���ی حزبی ش���یوعی كوردستان ده‌ربڕی���ن به‌رامب���ه‌ر به‌گه‌نده‌ڵ���ی‌‌و‬ ‫نادادپه‌روه‌ری‌ له‌شه‌قامه‌كانی‌ به‌غداوه‌‬ ‫شیوعی عێراق كە دەرچون یەكێكیان پیرۆزباییمان لێكردون‪".‬‬ ‫بەپێ���ی قس���ەی ئەب���و كاروان‪ ،‬یه‌كیانگرته‌وه‌‪ ،‬دواتر حزبی‌ ش���یوعی‌‬ ‫لەس���ەر ئاس���تی پارێزگای بەغدایەو‬ ‫ئەویدیكەش���یان لەس���ەر ئاس���تی حزبی ش���یوعی عێراق جی���ا لەوەی له‌گه‌ڵ‌ حزبی‌ ئیس���تیقامه‌ی‌ موقته‌دا‌و‬ ‫لە‌پارێزگاكانی ناوەڕاس���ت‌و باشوری چ���وار حزبی‌ دیك���ه‌ چونه‌ لیس���تی‌‬ ‫پارێزگای زیقار بوە‪.‬‬ ‫رەوتی س���ەدر‪ ،‬كە موقتەدا سەدر عێ���راق كاندیدەكانی لەنێو لیس���تی س���ائیرونه‌وه‌ ك���ه‌ موقته‌دا س���ه‌در‬ ‫رابەرایەت���ی دەكات لە‌هەنگاوێك���ی "س���ائرون"دا خۆی���ان هەڵب���ژاردوە‪ ،‬سه‌رۆكایه‌تی‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫رۆژنام���ه‌ی‌ "ئه‌خب���ار"ی‌ لوبنان���ی‌‬ ‫ب���ێ پێش���ینەدا ب���ۆ هەڵبژاردن���ی لە‌كەركوك كاندیدەكانیان لەسەر لیستی‬ ‫پەرلەمان���ی عێ���راق لەگ���ەڵ حزبی حزبی ش���یوعی كوردستان بەشداری له‌راپۆرتێكیدا به‌ناوی‌ حیزبی‌ شیوعی‌‬ ‫ش���یوعی‌و چەند رێكخراوێكی مەدەنی هەڵبژاردنەكەیان كردوە لەگەڵ ئەوەی له‌"ه���اوڕێ‌ فه‌هد"ه‌وه‌ ب���ۆ "موقته‌دا‬ ‫پێكهێن���ا نەیانتوان���ی هیچ كورس���ییەكی ئەو سه‌در"‪ ،‬له‌زاری‌ "حه‌س���ان عاكف"ی‌‬ ‫هاوپەیمانێتییەكی���ان‬ ‫سه‌ركرده‌ی‌ ش���یوعیه‌وه‌ له‌باره‌ی‌ ئه‌م‬ ‫لەژێر ناوی "س���ائرون" ك���ە زۆرترین پارێزگایە بەدەستبهێنن‪.‬‬ ‫هاوپه‌یمانیه‌وه‌ نوس���یویه‌تی‌ "س���ه‌یر‬ ‫كورس���ییەكانی پەرلەمان���ی عێراقی‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدای ‌ه كه‌ حیزبی‌ شیوعی‌ نیی���ه‌ حزبێك كه‌ ته‌مه‌نی‌ ‪ 84‬س���اڵ‌‬ ‫بردۆتەوە‪.‬‬ ‫ئەبو كاروان س���ەبارەت بە‌بۆچونی عێراق ماوه‌ی‌ زیاتر له‌هه‌ش���تا ساڵه‌ بێت بڕیاری‌ چونه‌ ناو هاوپه‌یمانیه‌كی‌‬ ‫ئ���ەوان لەس���ەر هاوپەیمانێتییەكەی حیزبێك���ی‌ گرنگی‌ دیمه‌نی‌ سیاس���ی‌ سیاس���ی‌ ب���دات‌و س���ه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫نێوان حزبی ش���یوعی عێراق‌و رەوتی عێراق ب���وه‌‪ ،‬پاش ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌الیه‌ن هاوپه‌یمانیه‌كه‌شی‌ راده‌ست بكات كه‌‬ ‫ێ ته‌مه‌نی‌ ته‌نها ‪ 2‬مانگه‌ ئه‌ویش حزبی‌‬ ‫سەدر‪ ،‬وتی"حزبی ش���یوعی عێراقی یوس���ف س���ه‌لمان یوس���ف "هاوڕ ‌‬ ‫ئەو كارەیان كردوە بێگومان باش بوە فه‌ه���د"ه‌وه‌ دام���ه‌زراوه‌‌و به‌چه‌ندی���ن ئیستیقامه‌ی‌ موقته‌دایه‌؟!"‪.‬‬

‫فەهد‬

‫سه‌یر نیه‌ حزبێك‬ ‫ك ‌ه ته‌مه‌ن ‌ی ‪ 84‬سا ‌ڵ‬ ‫بێت بڕیاری‌ چون ‌ه ناو‬ ‫هاوپه‌یمانیه‌ ‌ك بدات‌و‬ ‫سه‌ركردایه‌تیەکەش ‌ی‬ ‫راده‌ست بكات ك ‌ه‬ ‫ته‌مه‌نی‌ ته‌نها ‪ 2‬مانگ ‌ه‬

‫پەیمان����گای ك����وردی بۆ هەڵب����ژاردن‬ ‫راپۆرتی كۆتایی چاودێریكردنی هەڵبژاردنی‬ ‫ئای����اری ‪2018‬ی عێراق باڵوكردەوەو تێیدا‬ ‫پێش����ێلكارییەكانی دەنگدان����ی تایبەت و‬ ‫دەنگدانی گشتی خستۆتەڕو‪.‬‬ ‫بەپێ����ی راپۆرتەكە تیم����ی چاودێرانی‬ ‫خۆبەخش����ی رێكخراوەكە چاودێری ‪418‬‬ ‫وێس����تگەی دەنگدان����ی ن����او بنكەكان����ی‬ ‫هەڵبژاردن����ی ك����ردوە ك����ە ئ����ەو تیم����ە‬ ‫لەس����ەر چۆنیەت����ی چاودێریكردنی بنكەو‬ ‫وێس����تگەكانی دەنگدان پێشتر راهێنانیان‬ ‫پێكراوە‪.‬‬ ‫راپۆرتەك����ە ئام����اژەی ب����ەوەداوە كە‬ ‫تیمی چاودێرانی رێكخراوەكە لەس����نوری‬ ‫پارێزگای س����لێمانی چاودێری ‪ 31‬بنكەی‬ ‫دەنگدان����ی كردوەو ك����ۆی چاودێرەكانیان‬ ‫لەب����ارەی چۆنیەت����ی بەڕێوەچونی رۆژی‬ ‫دەنگدان����ی تایبەت����ەوە ل����ە پارێ����زگای‬ ‫س����لێمانی بەو دەرئەنجامە گەیش����تون‪:‬‬ ‫“دەنگدانی تایبەت لەس����نوری پارێزگای‬ ‫س����لێمانی هی����چ مەرجێك����ی هەڵبژاردنی‬ ‫تێدا دەستەبەر نەكراوەو بە گەڕەالوژێ و‬ ‫بێسەروبەرترین هەڵبژاردن ئەژماردەكرێت‪،‬‬ ‫لەو نێوەدا كۆمسیۆن زۆر كەمتەرخەم بوە‬ ‫ل����ەڕوی ئامادەكارییە مرۆیی و هونەری و‬ ‫لۆجستییەكانەوە‪”.‬‬ ‫لەبارەی رۆژی هەڵبژاردنی گشتیش����ەوە‬ ‫فۆرم����ی چاودێرەكان����ی رێكخراوەكە هێما‬ ‫ب����ۆ ئەوە دەك����ەن كە بەڕێژەی لەس����ەدا‬ ‫‪12‬ی ئامێ����رە ئەلكترۆنییەكانی دەنگدان‬ ‫تا كۆتایی پرۆس����ەی دەنگدانەكە كاریان‬ ‫نەكردوە‪.‬‬ ‫ه����ەروەك ئاماژەی بەوەش����داوە كە لە‬ ‫ه����ەر بنكەیەكی دەنگدان پێویس����ت بوە‬ ‫سەرپەرشتیارێكی تەكنیكی هەبێت بەاڵم‬ ‫لەك����ۆی ئ����ەو ‪ 418‬وێس����تگەیەی ئەمان‬ ‫چاودێریان كردون بەڕێژەی لەسەدا ‪25‬ی‬ ‫لەو بنكان����ە سەرپەرش����تیاری تەكنیكی‬ ‫ئامادەنەكراوە‪.‬‬ ‫وتوشیەتی”لەگەڵ راگەیاندنی ئەنجامی‬ ‫بەرایی ئەلكترۆنی����دا گومان و قەیرانێكی‬ ‫گەورەی متنمانە بەرامبەر ئامێری ژماردن‬ ‫و جیاكردن����ەوەی خێ����رای دەنگ����ەكان‬ ‫دروس����تبوە‪ ،‬بەبەڵگەی ئەوەی لەس����ەدا‬ ‫‪96‬ی ئەو وێستگانەی چاودێرییان كردوە‪،‬‬ ‫بریكاری قەوارە سیاس����ییەكان سكااڵیان‬

‫بەرزكردۆتەوە‪”.‬‬ ‫ه����ەروەك بەپێی راپۆرتەك����ە بەڕێژەی‬ ‫لەس����ەدا ‪ 100‬مۆبای����ل براوەت����ە ن����او‬ ‫وێستگەكانی دەنگدان و لەسەدا ‪85‬ی ئەو‬ ‫بنكانەی چاودێری كراون بەچەند هۆكارێك‬ ‫وێستگەكانیان لەكاتژمێر ‪7‬ی بەیانییەوە‬ ‫بەڕوی دەنگدەراندا نەكراونەتەوە‪.‬‬ ‫باسی لەوەشكردوە كە بەڕێژەی لەسەدا‬ ‫‪30‬ی ئەو وێس����تگانەی چاودێری كراون‪،‬‬ ‫ژمارەی دیاریكراو لە پس����وڵەی دەنگدانی‬ ‫باركۆدكراویان نەبوە كە پێویست بوە ‪550‬‬ ‫دانە لە هەر وێستگەیەكدا هەبێت‪.‬‬ ‫هەروەه����ا ئەوەش����ی خس����تۆتەڕو كە‬ ‫بەڕێژەی لەس����ەدا ‪80‬ی ئەو وێستگانەی‬ ‫چاودێری كراون‪ ،‬بەڕێوەبەری وێستگەكان‬ ‫ب����ە بەرچاوی چاودێران و بریكاری قەوارە‬ ‫سیاس����ییەكانەوە فالش و فالش����میمۆری‬ ‫پشتەوەی ئامێرەكەیان نەبەستوە‪.‬‬ ‫وتوش����یەتی”بەڕێژەی لەس����ەدا ‪25‬ی‬ ‫وێس����تگەكان دەنگدەران بەب����ێ ئامێری‬ ‫دڵنیایی ئەلكترۆنی دەنگیانداوە‪ .‬بەڕێژەی‬ ‫لەسەدا ‪45‬ی ئەنجامی ژماردنی دەنگەكان‬ ‫راس����تەوخۆ پ����اش داخس����تنی ه����ەردو‬ ‫ئامێ����رە ئەلكترۆنییەك����ە ئەنج����ام نەدرا‪.‬‬ ‫بەڕێژەی لەس����ەدا ‪96‬ی بریكاری قەوارە‬ ‫سیاس����ییەكان ئیمزایان لەس����ەر ئەنجامە‬ ‫ئەلكترۆنییەكانی وێس����تگەكان نەكرد‪ .‬لە‬ ‫هیچكام لەو ناوەندو وێستگانەی دەنگدان‬ ‫كۆپییەك لە ئەنجامە بەراییەكان لەس����ەر‬ ‫دیواری دەرەوەی وێستگەكە هەڵنەواسرا‪،‬‬ ‫كە رێژەی كەموكوڕییەكە دەگاتە لەسەدا‬ ‫‪”.100‬‬ ‫باس����ی لەوەش����كردوە ك����ە لەراپۆرتی‬ ‫ئەنجام����ە بەرایی����ە ئەلكترۆنییەكان����ی‬ ‫وێس����تگەكاندا‪ ،‬رێژەی لەسەدا ‪15‬ی ئەو‬ ‫كاندیدانەی دەنگیان هێن����اوە لەبەرامبەر‬ ‫ژمارەی ئەو كاندیدانە لەناو لیستەكانیاندا‬ ‫بونیان نییە‪.‬‬ ‫پەیمان����گای ك����وردی بۆ هەڵب����ژاردن‪،‬‬ ‫رێكخراوێك����ی س����ەربەخۆی ناحكوم����ی‬ ‫قازانجنەویس����تە‪ ،‬ناوەڕاستی ساڵی ‪2002‬‬ ‫لەالیەن چەند یاس����اناس و پارێزەرێكەوە‬ ‫دامەزرێن����راوە‪ ،‬كاردەكات لەپێن����او‬ ‫ئاش����ناكردنی هاواڵتی����ان ب����ە چەمك و‬ ‫رەگەزەكان����ی هەڵب����ژاردن و بەش����داریی‬ ‫سیاسی هاواڵتیان‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫سیاسیه‌كان‬

‫)‪ )626‬سێشه‌ممه ‪2018/5/22‬‬

‫له‌یادی‌ ‪ 53‬ساڵه‌ی كۆچی‌ دواییدا‬ ‫گڵكۆی قانعی‌ شاعیر نانارسێته‌وه‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر کەریم‬

‫‪7‬ی‌ ئه‌م مانگه‌ په‌نجاو سێ‬ ‫ساڵ به‌سه‌ر كۆچی دوایی‬ ‫قانعی شاعیردا تێپه‌ری‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی بیه‌وێ له‌م یاده‌دا‬ ‫سه‌ردانی مه‌زاره‌كه‌ی بكات‬ ‫نایناسێته‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ هیچ‬ ‫هێما‌و ئاماژه‌یه‌ك بۆ ئه‌و‬ ‫شاعیره‌ ناوداره‌ به‌سه‌ر‬ ‫گۆڕه‌كه‌یه‌وه‌ نه‌ماوه‌‪.‬‬ ‫ش����اعیر‬ ‫قانع����ی‌‬ ‫له‌گۆڕس����تانی‌ ش����ێخ‬ ‫( عه‌بد و ڕ ه‌حم����ا ن )‬ ‫له‌گوندی‌ (له‌نگه‌دێ‌) ی‬ ‫سه‌ر بە‌قه‌زای‌ پێنجوێن‪،‬‬ ‫بە‌خ����اك س����پێردراوه‌‪.‬‬ ‫وه‌ك م����ام وری����ا قانع‪-‬ی‬ ‫ك����ۆڕی ده‌یگێڕێت����ه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌س����ه‌ره‌تای‌ چله‌كان����دا‬ ‫باوكی‌ ماڵی‌ له‌به‌رزنجه‌‬ ‫بوه‌ تازه‌ له‌مامۆستایی‬

‫ده‌ركراوه‌‪ ،‬ئا له‌و كاته‌دا ئه‌ركی‌ ژیانی‌‬ ‫پێنج س����ه‌ر خێزانی‌ له‌ئه‌ستۆ ده‌بێت‪.‬‬ ‫له‌به‌ره‌به‌یانییه‌كدا له‌الیه‌ن پۆلیسه‌كانی‌‬ ‫س����ه‌ر بە‌ڕژێمی‌ پاش����ایه‌تی‌ عێراقه‌وه‌‬ ‫گه‌مارۆی‌ ماڵه‌كه‌ی‌ ده‌درێت‪ ،‬كه‌له‌پچه‌‬ ‫ده‌كرێ����ت‌و ڕه‌وان����ه‌ی‌ به‌ندیخان����ه‌ی‌‬ ‫س����لێمانی‌ ده‌كرێت‪ .‬ل����ه‌دوای‌ چه‌ند‬ ‫ڕۆژێك شاعیران‌و نوس����ه‌رانی‌ شاری‌‬ ‫سلێمانی‌ هه‌وڵی‌ ئازاد كردنی‌ ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫بە‌وتە‌ی مام وریا "پیره‌مێردی‌ شاعیر‬ ‫بۆته‌ كه‌فیلی‌ قانع‌و س����ه‌د دیناری‌ ئه‌و‬ ‫كاته‌ی‌ داوه‌ ت����ا له‌به‌ندیخانه‌ ڕزگاری‌‬ ‫بكات"‪ .‬له‌دوای ئه‌وه‌ش����ه‌وه‌ له‌شاری‌‬ ‫سلێمانی‌ ده‌ست به‌سه‌ر بوه‌‪ .‬له‌دوای‌‬ ‫ئ����ازاد كردن����ی‌ له‌بنكه‌ی‌ پۆلیس����ی‌‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬ده‌فته‌رێكی‌ بۆ كراوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ ده‌بو هه‌م����و ڕۆژێك كاتژمێر ‪12‬ی‌‬ ‫نیوه‌ڕۆ ئه‌و ده‌فته‌ره‌ واژۆ بكات‪ .‬به‌اڵم‬ ‫یه‌كێك ل����ه‌ڕۆژه‌كان ك����ه‌ ڕۆژی‌ پێنج‬ ‫ش����ه‌ممه‌ ده‌بێت‪ ،‬له‌دوای‌ واژۆ كردنی‌‬ ‫ده‌فت����ه‌ری‌ پۆلی����س بە‌پ����ێ‌ بە‌چیای‌‬ ‫گۆی����ژه‌دا س����ه‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬ماڵئاوایی‌‬ ‫له‌ش����اری‌ س����لێمانی‌ ده‌كات‌و به‌ره‌و‬

‫ناوچه‌ی‌ شلێر ده‌ڕوات‪ .‬له‌وێ ده‌چێت ‌ه‬ ‫ناوچه‌ی‌ (ش����یو گوێ����زان) له‌ئاوایی‌‬ ‫(ته‌یمه‌ز) ده‌بێته‌ ئاشه‌وان‪.‬‬ ‫قانع‪-‬ی شاعیری ناسراو كه‌ خاوه‌نی‌‬ ‫چه‌ندی����ن ش����یعری‌ دین����ی‌‌و دڵداری‌و‬ ‫نیش����تمانی‌و‪ ،‬چه‌ندین به‌س����ه‌رهات‌و‬ ‫قسه‌ی‌ خۆشه‌‪ ،‬له‌ته‌مه‌نی‌ ‪ 67‬ساڵیدا‬ ‫ماڵئاوایی‌ له‌ڕه‌ش‌و ڕوتانی‌ كوردستان‌و‬ ‫هه‌مو چه‌وس����اوه‌كانی‌ جیهان كردوه‌‌و‬ ‫له‌گۆڕس����تانی‌ (ش����ێخ ئه‌وڕه‌حمان)‬ ‫له‌گوندی‌ (له‌نگه‌دێ‌)ی سه‌ر بە‌قه‌زای‌‬ ‫پێنجوێ����ن نێ����ژراوه‌‪ .‬چه‌ندی����ن جار‬ ‫گڵكۆكه‌ی‌ ن����ۆژه‌ن كراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێس����تا وه‌ك پێویس����ت ناناسرێته‌وه‌‬ ‫چونكه‌ هیچ نوسراو‌و ناوێكی‌ به‌سه‌ره‌وه‌‬ ‫نه‌ماوه‌ بە‌خه‌ڵك‌و رێبواران بڵێت ئه‌مه‌‬ ‫دوا مه‌نزڵگه‌ی شاعیرێكی مه‌زنه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫هه‌مو ژیانی بە‌هه‌ژاری‌و بە‌سه‌ربه‌رزی‌‬ ‫له‌پێن����او داكۆكی ك����ردن له‌هه‌ژاراندا‬ ‫به‌سه‌ر برد‪.‬‬ ‫س����ه‌ركۆ یاس����ین ك����ه‌ یه‌كێكه‌ له‌و‬ ‫كه‌س����انه‌ی‌ وه‌ك میوان سه‌ردانی‌ ئه‌و‬ ‫ناوچه‌یه‌یان كردوه‌‪ ،‬باس له‌وه‌ ده‌كات‬

‫‪13‬‬

‫ك ‌ه ته‌نها له‌ڕێگه‌ی‌ باسی‌ خه‌ڵكییه‌و‌ه‬ ‫زانیویه‌تی ئه‌وه‌ گۆڕی‌ قانعی‌ شاعیره‌‪،‬‬ ‫ئه‌گین����ا "هیچ نیش����انه‌یه‌ك به‌س����ه‌ر‬ ‫گۆڕه‌كه‌وه‌ نییه‌ پێت بڵێت ئه‌مه‌ گۆڕی‬ ‫شاعیری گه‌وره‌ی كورد قانعه‌"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت بە‌مه‌زاری قانع‪ ،‬ئاریان‬ ‫فه‌تاح كه‌ له‌گوندی‌ (دارۆخان) ده‌ژی‌‬ ‫نزیك����ه‌ له‌گوندی‌ له‌نگه‌دێوه‌‪ ،‬باس����ی‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ ده‌كات چه‌ند جارێك مه‌زاره‌كه‌‬ ‫"له‌الیه‌ن خه‌ڵكییه‌وه نوێ کراوەتەوە‌"‪.‬‬ ‫جه‌ختی����ش ده‌كاته‌وه‌ "ئێم����ه‌ پێمان‬ ‫خۆشه‌ به‌رده‌وام گلكۆكه‌ی‌ نوێگه‌ریی‌‬ ‫پێوه‌ دیاربێت‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وه‌ سیمبولی‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ ناوچه‌كه‌مانه‌‪ ،‬جێگه‌ی‌ خۆیه‌تی‌‬ ‫گرنگی‌ پێبدرێت هه‌رچییه‌كمان كردبێت‬ ‫نایه‌ڵین گڵكۆكه‌ی‌ بفه‌وتێت"‪.‬‬ ‫ی دیكه‌ش بە‌سه‌رسوڕمانه‌و‌ه‬ ‫هاواڵتیه‌ك ‌‬ ‫وتی‌ "دۆستان‌و الیه‌نگرانی هه‌وادارانی‬ ‫مامۆستا قانع‌و شیعره‌كانی له‌كوێن؟!‬ ‫بۆ نایه‌نه‌ س����ه‌ر گلكۆكه‌ی‌ بزانن ئاخۆ‬ ‫له‌چ دۆخێكدایه‌؟ م����اوه‌ یان نا؟ یان‬ ‫ته‌نه����ا له‌ڕاگه‌یاندنه‌كان����ه‌وه‌ باس����ی‌‬ ‫شاعیرو ئه‌دیبانمان بۆ ده‌كه‌ن!"‪.‬‬

‫حامید عوسامن گۆرانی‌ خۆشم ده‌وێیت باڵو ده‌كاته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫حامید عوسمان ناسراو بە‌(حامید ژه‌نیار)‬ ‫ماوه‌ی‌ نۆ ساڵه‌ ئامێره‌ موزكییه‌كانی‌‬ ‫سازو كه‌مانچه‌و عود ده‌ژه‌نێت‌و وه‌ك‬ ‫خۆی ده‌ڵیت "له‌پاڵ كاری‌ ژه‌ندنی‌‬ ‫ئامێره‌ موزكیه‌كاندا ئاره‌زوی‌ گۆرانی‌ وتن‬ ‫ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫هونه‌رمه‌ن���د حامید عوس���مان ده‌رچوی‌‬ ‫به‌ش���ی‌ موس���یقایه‌ له‌په‌یمان���گا ‌ی‬ ‫هونه‌ره‌جوانه‌كان له‌شاری‌ سلێمانی‌‪ .‬ماوه‌ی‌‬ ‫نۆ ساڵه‌ بە‌به‌رده‌وامی‌ ئامێره‌ موزكیه‌كانی‌‬ ‫س���ازو كه‌مانچه‌و عود ده‌ژه‌نێت‪ ،‬زانیاری‌‬ ‫له‌زۆرب���ه‌ی‌ مقامه‌كان���دا هه‌ی���ه‌‌و كاری‌ بۆ‬ ‫زۆرب���ه‌ی‌ هونه‌رمه‌ندان���ی‌ وه‌ك ناس���ری‌‬ ‫ڕه‌زازی‌‌و نه‌جمه‌ی‌ غواڵمی‌‌و شوكر خه‌یات‌و‬ ‫ده‌یانی‌ دیكه‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫حامی���د ده‌یه‌وێ���ت وه‌ك ڕاهێنه‌رێ���ك‬ ‫وان���ه‌ی (مقام) به‌و كه‌س���انه‌ بڵێته‌وه‌ كه‌‬ ‫خولیای فێربونی‌ شێوازی‌ وتنی‌ مقاماتیان‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬پێش���ی وایه‌ ئه‌و كه‌س���ه‌ی بیه‌وێ‬ ‫هونه‌رمه‌ندێكی س���ه‌ركه‌وتو بێت‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫له‌و بواره‌دا شاره‌زا بێت‪.‬‬ ‫بۆ حامیدی هونه‌رمه‌ند‪ ،‬مۆس���یقا جگه‌‬

‫له‌ح���ه‌ز‌و خولی���ای خۆی‪ ،‬س���ه‌رچاوه‌ی‬ ‫دابینكردن���ی بژێ���وی ژیان���ی خ���ۆی‌و‬ ‫خێزانه‌كه‌یشێتی‪ .‬بۆیه‌ له‌شه‌وه‌ ئاهه‌نگه‌كاندا‬ ‫وه‌ك مۆسیقاژه‌ن به‌شداری ده‌كات‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫گروپه‌كه‌یدا زۆربه‌ی ناوچه‌كانی كوردستان‬ ‫گه‌ڕاوه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت بە‌داهات���ی كاره‌كه‌یش وتی‬ ‫"نۆخی مۆسیقا ژه‌نین دیاریكراو نیه‌‪ .‬جار‬ ‫هه‌بوه‌ نیو كاتژمێر ئامێری‌ كه‌مانچه‌م ژه‌ندوه‌‬ ‫ته‌نها په‌نجا هه‌زارم وه‌رگرتوه‌"‪ .‬رونیش���ی‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ ئه‌گ���ه‌ر كاره‌كه‌ ب���ۆ به‌رنامه‌ی‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنی‌ بێت نرخه‌ك���ه‌ی‌ جیاوازه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫نمونه‌ له‌كه‌نالێكی‌ وه‌ك كوردس���ات په‌نجا‬ ‫هه‌زاری‌ وه‌رگرتوه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌(ئێن‪.‬ئار‪.‬تی‪)2‬‬ ‫س���ه‌د هه‌زاری‌ وه‌رگرتوه‌‪ .‬جاریش هه‌بوه‌‬ ‫هونه‌رمه‌نده‌كه‌ پاره‌ی‌ داوه‌تێ‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش���ی‌ ئاش���كرا كرد له‌پ���اڵ كاری‌‬ ‫ژه‌ندن���ی‌ ئامێره‌ موزكییه‌كان���دا گۆرانیش‬ ‫ده‌ڵێت‪ .‬یه‌ك���ه‌م گۆرانی‌ ن���اوی‌ (هه‌ڵه‌ی‌‬ ‫عه‌شق)ه‌ كه‌ هۆنراوه‌ی‌ شه‌هاب زه‌نگه‌نه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئ���اوازی‌ هونه‌رمه‌ند خۆیه‌تی‌‌و له‌س���تۆدیۆ‬ ‫(ڤینۆ پڕۆدكش���ن) تۆماركراوه‌‪ .‬نوێترین‬ ‫گۆرانیشی به‌ناوی‌ (خۆشم ده‌وێیت) ئاوازو‬ ‫هۆنراوه‌ی‌ خۆیه‌تی‌‌و له‌چه‌ند ڕۆژی‌ ئاینده‌دا‬ ‫باڵوده‌كاته‌وه‌‪.‬‬

‫سه‌ر سنور‬ ‫ۆراڵ‌) جێگه‌ی واڵخی بار ده‌گرێته‌وه‌‬ ‫قاچ���اخ له‌نێ���وان س���نوری باش���ور‌و‬ ‫خۆرهه‌اڵت���دا ده‌گوێزن���ه‌وه‌‪ .‬به‌خۆیان‌و‬ ‫ی‬ ‫ئۆتۆمبیله‌كانیان���ه‌وه‌ به‌چه‌ندین چیا ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫سه‌ركه‌شدا س���ه‌رده‌كه‌ون به‌ب ‌‬ ‫گوێ بده‌نه‌ مه‌ترس���یی مه‌رگ‪ .‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رنجی‌ ئه‌و كه‌سانه‌ ‌‬ ‫بۆته‌ جێگه‌ ‌‬ ‫سه‌ردانی‌ ئه‌و سنوره‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ی قه‌زای‌ پێنجوین‬ ‫گوند‌ه سنورییه‌كان ‌‬ ‫ی بیس���ت‌و حه‌وت ساڵ ‌ه ئاوه‌دان‬ ‫ماوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هاتوچۆ ‌‬ ‫كراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ڕێگ���ه‌ ‌‬ ‫ی هه‌یه‌و كراو‌ه‬ ‫قیرتاوی���ان نیه‌‪ .‬ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫خه‌ڵكی‌ ئ���ه‌و گوندانه‌ له‌س���ه‌ر ئه‌رك ‌‬ ‫خۆیان دروس���تیان كردوه‌‪ .‬ئه‌م دۆخه‌‌و‬ ‫س���ه‌ختیی ناوچه‌كه‌یش وای���ان كردو‌ه‬ ‫ی كاره‌كانیان پشت‬ ‫هاواڵتیان بۆ زۆرب ‌ه ‌‬ ‫بە‌ئۆتۆمبیلی‌ (ئۆڕاڵ) ببه‌س���تن‪ ،‬له‌به‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی ئێس���تا (ئۆراڵ‌) بۆت ‌ه هۆكاری‬ ‫سه‌ره‌كیی گواستنه‌وه‌ی بارو كه‌لوپه‌ل‬ ‫له‌گوندێك���ه‌وه‌ بۆ گوندێكی‌ دیك ‌هی‌ ئه‌و‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫پێویستە ڕاوبۆچوونە جیاوازەکانی‬ ‫خۆشەویس���تەکەت قب���وڵ بکەی���ت‪،‬‬ ‫ناکرێ���ت ئەویش لەس���ەر بابەتەکان‬ ‫هەم���ان بیرۆکە‌و ڕای ت���ۆی هەبێت‪،‬‬ ‫ئەگ���ەری هەی���ە لە‌بیروڕایەک���دا‬ ‫ڕاستتربێت‪.‬‬

‫ناوچه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی ش���ه‌ش‬ ‫عابید حه‌س���ه‌ن ك ‌ه ماوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژیان ‌‬ ‫س���اڵێك ده‌بێت بە‌به‌رده‌وام��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئۆتۆمبیل ‌‬ ‫خۆی‌‌و خێزانه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ۆڕاڵ بوه‌و له‌وباوكی���ه‌وه‌ ئه‌و كاره‌ ‌‬ ‫بۆ ماوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "ش���ه‌وان ‌ه هه‌ر‬ ‫ی ك���رد‪ ،‬ئه‌گه‌ر بار هه‌بێت‬ ‫دونیا تاریك ‌‬ ‫له‌گون���دی‌ داروخانه‌و‌ه ب���ار بارده‌كرین‬ ‫ی‬ ‫ب���ۆ سه‌رس���نور‪ .‬ته‌نه���ا ئۆتۆمبیل��� ‌‬ ‫ئ���ۆڕال ئ���ه‌و كاره‌ی‌ پێده‌كرێ���ت‪،‬‬ ‫له‌كاتی گواستنه‌وه‌ش���دا ده‌بێت الیتی‬ ‫ئۆتۆمبیله‌كانمان كارن���ه‌كات‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫له‌الی���ه‌ن پاس���داری‌ سه‌رس���نوره‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ته‌قه‌م���ان لێده‌كرێ���ت‪ .‬دواتر له‌رێگه‌ ‌‬ ‫واڵخ‌و كۆڵبه‌ره‌و‌ه باره‌كان ده‌گه‌یه‌نرێن ‌ه‬ ‫ێ دۆڵ)‌و (حه‌وتاش)‬ ‫ی (هه‌رم ‌‬ ‫گونده‌كان ‌‬ ‫ی ڕۆژهه‌اڵت"‪.‬‬ ‫له‌سنور ‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش ده‌گێرێت���ه‌وه‌ دۆخی���ان‬

‫دوپشک‬ ‫بی���ر لە‌داهات���وو دەکەیت���ەوە‌و‬ ‫هەوڵدەدەیت شێوازی ژیانت بگۆڕیت‪،‬‬ ‫باش���ترە پەلە نەکەیت تا کەس���ێکی‬ ‫هەڵە هەڵنەبژێریت‪.‬‬

‫ی ڕۆژهه‌اڵت‬ ‫ی س���نور ‌‬ ‫له‌گوندنش���ینان ‌‬ ‫جی���اواز ت���ر‌ه ئ���ه‌وان ته‌نه���ا بە‌واڵخ‬ ‫كاره‌كانیان ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مان ئه‌گه‌ر‬ ‫بە‌چه‌ن���د ماڵێكش بێ���ت ئۆتۆمبیلێكی‬ ‫ئۆڕاڵیان هه‌یه‌و كاره‌كه‌یان ئاس���انتره‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫بۆ هه‌ر بارێكی‌ چوار ته‌مه‌نی‌ بۆ ماوه‌ ‌‬ ‫ی���ه‌ك كاتژمێر به‌رێگه‌دا ده‌ڕۆن س���ه‌د‬ ‫هه‌زار دینار وه‌رده‌گرن‪.‬‬ ‫ی دژواریی كار‌ه‬ ‫عابید حه‌س���ه‌ن باس ‌‬ ‫پ���ڕ مه‌ترس���ییه‌كه‌یان ده‌كات‌و ده‌ڵێت‬ ‫"ده‌بێ���ت خاوه‌ن ب���اره‌كان پار‌ه بده‌ن‬ ‫به‌هێزه‌كانی‌ سه‌رسنور بۆئه‌وه‌ی ته‌قه‌یان‬ ‫لێ نه‌كه‌ن"‪ .‬ئ���ه‌وه‌ش ده‌گێڕێته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫سێ‌ مانگ له‌مه‌وبه‌ر ته‌قه‌یان لێكراوه‌‌و‬ ‫برینداریان هه‌بوه‌‪ .‬ئاشكرایشی ده‌كات‬ ‫به‌رده‌وام ژیانیان له‌مه‌ترسیدایه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫"هیچ كارێكی‌ دیكه‌ نازانین‌و ئه‌و‌ه بۆت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫پیش���ه‌مان‪ ،‬یان ده‌بێت ببین به‌هێز ‌‬ ‫چه‌كدار یان ده‌بێت ئه‌و كار‌ه بكه‌ین‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫چەند بیرۆکەیەکی نوێ لە‌مێش���کدا‬ ‫دروس���ت ب���ووە‌و بەکاریبهێن���ە بۆ‬ ‫باش���ترکردنی کارەکان���ت‪ ،‬وازل���ە‬ ‫گۆشەگیری بهێنە‌و کەمێک تێكەاڵوی‬ ‫هاوڕێ‌و کەسە نزیکەکانت ببە‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫س���وود لە‌ئامۆژگاری هاوپیش���ەکانت‬ ‫وەردەگریت‌و الیەنی کار باش���تر دەبێت‪،‬‬ ‫هاوبەشی ژیانت چاوەڕێی تۆیە کە هەست‌و‬ ‫س���ۆزی خۆتی بۆ دەربڕی���ت ماویەیەک‬ ‫پستگوێت خستووە باشترە زیاتر گرنگی‬ ‫بە‌پەیوەندیە خێزانیەکەت بدەیت‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫کارێک���ی ن���وێ دەدۆزیت���ەوە کە‬ ‫دەبێتە دەسپێکێکی باش بۆ ژیانتدا‪،‬‬ ‫بەوهۆیەوە کۆمەڵێک کەس دەناسیت‬ ‫کە ه���اوکارت دەبن بۆ س���ەرکەوتن‬ ‫لە‌ژیانی پیشەییت‌و تایبەتیتدا‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫لەم کۆتاییان���ەدا کۆمەڵێک ڕووداوی‬ ‫ناخۆش ڕووبەڕووت دەبنەوە‌و هۆکارەکەی‬ ‫نازانیت‪ ،‬باشترە ئاگاداربیت‪ ،‬ڕەنگە ئەمڕۆ‬ ‫ڕۆژێک���ی گونجاو نەبێت لەس���ەر بابەتە‬ ‫هەس���تیارەکان لەگەڵ خۆشەویستەکەت‬ ‫قسە بکەیت‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫)‪ )626‬سێشه‌ممه ‪2018/5/22‬‬

‫براوەکانیش هەر دۆڕاون‬ ‫تانیا کورد میرزا‬ ‫ئەگەر باس لە‌س���ەرکەوتنی حیزبەکانی‬ ‫بەش���داریکەری هەڵب���ژاردن بکەی���ن‪،‬‬ ‫سەرکەوتن‌و چوونەدواوەی ئەوان بەگوێرەی‬ ‫ژمارەی دەنگ‪ ،‬کورس���ی‌و ڕیزبەندیەکانیان‬ ‫بپێورێت هەروەک چۆن خودی دەنگدەران‌و‬ ‫س���ەرکردەکانی ئ���ەو حیزبان���ەش ه���ەر‬ ‫چاویان لەس���ەر ئەوەیە کە کورسیەکانیان‌و‬ ‫دەنگی دەنگدەرانی���ان چەندە‌و لە‌ڕیزبەندی‬ ‫چەندەمدان‪ ،‬ئەوا حیزبی براوە‌و دۆڕاو دیارە‬ ‫کامانەن‪.‬‬ ‫دەنگدەران‌و سەرکردەکانی ئەو حیزبانەی‬ ‫ک���ە لەڕی���زی س���ەرەوەی ڕیزبەندیەکەدان‬ ‫خۆی���ان پێبراوەی���ە‌و ئەوانەش���ی کە ئەم‬ ‫هەڵبژاردن���ە داویانەت���ە دواوە بە‌ب���ەراورد‬ ‫بە‌هەڵبژاردنی س���اڵی ‪ ٢٠١٤‬هەر خۆیان پێ‬ ‫براوەیە‌و هۆکاری ئ���ەو چوونە دواوەیە بۆ‬ ‫بوونی تەزویر‌و دزینی دەنگی دەنگدەرانیان‬ ‫دەگێڕن���ەوە‪ ،‬هەت���ا ئەم���ڕۆش هی���چ کام‬ ‫ل���ەو الیەنان���ە خۆی���ان پ���ێ دۆڕاو نییە‌و‬ ‫ه���ەر ئەم���ەش خاڵێکی س���ەرەکی چوونە‬ ‫دواوەی پڕۆسەی سیاس���ی‌و جێنەکەوتنی‬ ‫دیموکراس���ییە لە‌کوردس���تاندا‪ .‬بەاڵم ئایا‬ ‫ب���راوەکان کامانەن‌و چەن���د حیزب دەچنە‬ ‫ئەو خانەیەوە‌و ڕیزبەندیەکەیان چۆنە؟ ئەی‬ ‫لەبەرامبەر ئەماندا دۆڕاوەکان کێن؟‬ ‫مادەم باس لە‌حیزبی براوە لە‌هەڵبژاردندا‬ ‫دەکەی���ن کەوات���ە ب���اس لە‌پڕۆس���ەیەکی‬ ‫دیموکراس���ییە‪ ،‬بەاڵم بۆچی زۆر کرچوکاڵ‬ ‫دەردەچێت وەختێک باس لە‌دیموکراس���ی‬ ‫دەکەین لە‌کوردس���تاندا‪ ،‬مەگەر هەڵبژاردن‬ ‫خۆی پڕۆسەیەکی دیموکراسی نییە؟!‬ ‫هەر ئەو تەعریفە کورت‌و کاڵەی سەرەوە‬ ‫کە زۆرێک لە‌سیاسیەکانی ئەوێ دەیڵێنەوە‬ ‫بووەتەهۆی نیشتنی تەم لەسەر دیموکراسی‌و‬ ‫هەڵبژاردنیش‪ .‬بەڵێ هەڵبژاردن پڕۆسەیەکی‬ ‫دیموکراس���ییە‌و لە‌کوردستانیش هەڵبژاردن‬ ‫دەکرێ���ت‌و زی���اد لە‌حیزبێ���ک بەش���داری‬ ‫لە‌هەڵبژاردندا دەک���ەن‌و دەچنە کێبڕکێوە‬ ‫بەاڵم ئەمە بەتەنیا هەموو دیموکراسی نییە‪،‬‬ ‫ناتوانین بڵێین لە‌کوردس���تان مومارەسەی‬ ‫پڕۆس���ەیەکی دیموکراس���ی دەکەی���ن‬ ‫بەتەواوەت���ی‪ ،‬چونکە هەڵب���ژاردن بەتەنێ‬ ‫یەک شتە لەناو دیموکراسیدا‌و هەموشتێک‬ ‫نییە‪ .‬کێشە لەوێدایە کە خودی دیموکراسی‬ ‫بچوککراوەتەوە‌و هاوێژراوەتە ناو پڕۆسەی‬ ‫دەنگدانەوە لەکاتێکدا بەگوێرەی زانس���تی‬ ‫سیاس���ی‌و یاسایی مەس���ەلەکە ئاوەژووە‌و‬ ‫هەڵب���ژاردن‪ ،‬هەم���وو لێکەوتەکان���ی‌و‬ ‫زۆرشتیتریش خۆیان لەناو دیموکراسیدان‌و‬ ‫ناکرێ���ت ببرێن���ە دەرەوە‪ ،‬ناکرێ���ت لەناو‬ ‫دیموکراسی هەڵبکەندرێن‌و بکرێنە سەنتەر‌و‬ ‫دواتر دیموکراس���ی ت���ەواو بچوکبکرێتەوە‌و‬ ‫بۆ بەمۆدێرن ناس���اندنی پڕۆسەکەش ئەمی‬ ‫گشتی(دیموکراس���ی) بەبچوککراوەی���ی‬ ‫بهاوێژرێتە ناو هەڵبژاردن���ەوە‪ ،‬هەڵبژاردن‬ ‫دەبێت بە‌دیموکراسی بپێورێت بەاڵم نابێت‬ ‫دیموکراسی بە‌عەیاری هەڵبژاردن بپێورێت!‬ ‫هەرچ���ی براوەکانن ل���ەم هەڵبژاردنەدا‬ ‫بەگوێ���رەی دەنگەکانی���ان‌و ژم���ارەی‬ ‫کورس���یەکانیان (یەکێتی‌و پارتی)ن‌و هەم‬ ‫خۆش���یان‌و دەنگەدەرانیش���یان ئەوانی���ان‬ ‫پێبراوەی���ە ب���ەاڵم ئەگەر ئ���ەم بردنەوەیە‬ ‫بە‌فەلسەفەی سیاسی‌و دیموکراسی بپێوین‬ ‫کە هەردەش���بێت وابکەین ئ���ەوە هیچیان‬ ‫براوەنین‪ ،‬بگرە زۆری���ش داویانەتە دواوە‌و‬ ‫دەکرێ���ت بڵێی���ن ک���ە دۆڕاون‪ .‬بەڵگەش‬ ‫دەنگی دەنگدەرانی ئ���ەم دووحیزبەیە لەم‬ ‫هەڵبژاردنەدا بەبەراورد بە‌هەڵبژاردنی ساڵی‬ ‫‪ ٢١٠٤‬ک���ە ئەگەر تەنیا یەک ش���ار بە‌نمونە‬ ‫بێنیتەوە وەک ئەوەی کە سایتی کۆمسیۆنی‬ ‫بااڵی س���ەربەخۆی هەڵبژاردنەکاندا هاتووە‬ ‫هاتن���ە دواوە‌و کەمکردن���ی دەنگەکانی���ان‬ ‫بەڕێژەیەکی بەرچاو دەبینرێت‪ .‬هەرچی ئەو‬ ‫سەرکەوتنەی کە ئەوان باسی لێوەدەکەن‌و‬ ‫بەب���ەراورد بە‌پەی���ام‪ ،‬دروش���م‌و پەی���ڕە‌و‬ ‫پڕۆگرامان���ەی ک���ە حیزبەکانیانی لەس���ەر‬ ‫دامەزراوە یەکنایەتەوە‌و بگرە لەزۆرجێشدا‬ ‫ت���ەواو پێچەوانە دەبێتەوە(دیموکراس���ی‪،‬‬ ‫مافی مرۆڤ‪ ،‬ئازادی‌و فیدراڵی‌و هەتادوایی)‬ ‫ئەمەش بەڵگەیەکیترە لە‌دۆڕانی ئەوان چونکە‬ ‫سەرکەوتن تەنیا بەو ژمارانە ناپێورێت کە‬ ‫حیزبێک لە‌هەڵبژاردنێکدا دەیهێنێت دەبێت‬ ‫جێکەوتنی دروش���م‪ ،‬پەیڕە‌و پڕۆگرامەکانی‬ ‫حیزبکەش���ی لەو کۆمەڵگایەدا سەرکەوتوو‬ ‫بوبێتن‪ ،‬دەبێت ئەو ئامانجەی کە حیزبەکەی‬ ‫بۆ دامەزراوە هەڵب���ژاردن دوای هەڵبژاردن‬ ‫زیات���ری لێ بچنرێتەوە گەرچی کورس���ی‌و‬ ‫دەنگیش���ی کەمبکات‪ ،‬ئەو ئامانجانەی کە‬ ‫حیزبەکانی بۆ دامەزاروە‌و ئەوەی بانگەشەی‬ ‫بۆدەکەن نەوەک ه���ەر لەبەری نەخوارەوە‬ ‫بگرە زۆر دوور‌و بەئاڕاس���تەی پێچەوانەش‬ ‫ڕۆشتووە(بارودۆخی ئابوری‪ ،‬کۆمەاڵیەتی‪،‬‬ ‫پەروەردە‪ ،‬تەندروس���تی‪ ،‬مافەکانی مرۆڤ‌و‬ ‫ئازادییەکان بەنمونە)‪.‬‬ ‫هەرچ���ی س���ەبارەت بە‌حیزبەکانیتر کە‬ ‫خۆی���ان‌و دەنگدەرانی���ان بە‌“حیزبەکان���ی‬

‫دەرەوەی دەس���ەاڵت" ناویان دەبەن ئەمان‬ ‫خۆی���ان پێبراوەی���ە گەرچ���ی وەک دوو‬ ‫حیزبەکەی دەسەاڵت دەنگیان کەمیکردووە‬ ‫بەب���ەراورد بە‌هەڵبژاردنی ‪ ،٢١٠٤‬بەش���ێک‬ ‫لە‌هۆکاری خۆ بەسەرکەوتوو زانینی ئەمان‬ ‫بۆ بوونی تەزویر لە‌هەڵبژاردندا دەگێڕنەوە‌و‬ ‫پێیان وای���ە ئەوانە دەنگی ڕاس���تەقینەی‬ ‫ئەوان نین‪.‬‬ ‫ئ���ەی دەنگ���ی ڕاس���تەقینەی ئ���ەوان‬ ‫کامانەن؟ ئەمەش دەبێ بە‌ئاماری دروستی‬ ‫دەنگدەران���ی خۆیان پشتڕاس���تبکرێتەوە‬ ‫کە لە‌هەڵبژاردندا دەن���گ دەدەنەوە بەوان‬ ‫ئەم���ەش کارێکی گرانە چونک���ە دەنگدان‬ ‫جۆرێ���ک لە‌کەفوک���وڵ‌و حەماس���ەت ب���ۆ‬ ‫دەنگ���دەر دێنێ ک���ە کاری تێدەکات‪ ،‬بۆیە‬ ‫باشترین شت ئەوەبوو لەسەر ئەساسی “ئایا‬ ‫ئەوەی وتومانە کردومانە؟" هەڵسەنگان بۆ‬ ‫قەبارەی خۆیان بکەن‪.‬‬ ‫هەرچی ئەو تەزویرکردنەی کە باس���ی‬ ‫لێوەدەکرێ���ت ئەگ���ەر پش���ت بە‌بەڵگەی‬ ‫تەواوەتی‌و یەکالییکەرەوە نەبەستێت ئەوە‬ ‫وەک قس���ە‌و بۆچوون دەمێنێتەوە‪ ،‬قسە‌و‬ ‫تەس���ەوریش با ب���ۆ دەنگدەران���ی خۆیان‬ ‫بەڵگەی قات���ع بێت بەاڵم بۆ نەیارەکانیان‌و‬ ‫دادگا‌و ڕێکخراوانی بیان���ی هیچ قیمەتێکی‬ ‫نییە‌و کاری لەسەرناکرێت!‬ ‫ب���ەدەر لەوەی کە تەزوی���ر کراوە‪ ،‬چۆن‬ ‫کراوە‪ ،‬کێ کردویەتی‌و بەچ ڕێژەیەک کراوە‪،‬‬ ‫ئەم حیزبانەش وەک حیزبەکانی دەسەاڵت‬ ‫داویانەتە دواوە‌و دۆڕاون لەم هەڵبژاردنەدا‪،‬‬ ‫ی���ەک لەبەهێزتری���ن بەڵگ���ەی ئ���ەوەش‬ ‫بەش���داری نەکردنی نی���وەی خەڵکی بووە‬ ‫ل���ەو هەڵبژاردن���ەدا‌و بایکۆتکردنیان بووە‪،‬‬ ‫ئەم نی���وە بایکۆتکارە ک���ە بەدڵنیاییەوە‬ ‫الیەنگ���ر‌و دەنگدەری س���ەر بە‌حیزبەکانی‬ ‫دەس���ەاڵت‌و ئەوانیتری���ش تێدای���ە ب���ەاڵم‬ ‫هەموویان لەس���ەر حیزبەکان���ی دەرەوەی‬ ‫یەکیەت���ی‌و پارتی ماڵ���ن‪ ،‬چونکە ئەوانەی‬ ‫کە هەڵبژاردنی بەرێ س���ەر بە‌دەس���ەاڵت‬ ‫بوون‌و ئەمجارە بایکۆتیان کردووە بەمانای‬ ‫ئەوەی حیزبەکانیتر نەیانتوانیوە ببنە جێی‬ ‫متامنەیان بۆیە بایکۆتیان کردووە‪ ،‬هەرچی‬ ‫ئەوانیتریش ک���ە دەنگ���دەری خۆیان یان‬ ‫کەسانی ناڕازی‌و توڕەبوون لە‌دوو حیزبەکە‬ ‫بەاڵم متمانەشیان نەداوەتەوە بەمان‪ .‬بەدەر‬ ‫لە‌باسوخواس���ی تەزویر ک���ە لەڕۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاس���تدا ک���ە کار ب���ەوە گەیش���تووە‬ ‫نەکردنی تەزویر پێویس���تی بە‌س���ەلماندنە‬ ‫ن���ەوەک کردنەک���ەی وە بەخۆب���واردن‬ ‫لە‌کەمکردنی دەنگی ئەمانیش هەتا یەکالیی‬ ‫بوونەوەی مەس���ەلەی تەزویرەکە ئەمانیش‬ ‫دۆڕاون‪ .‬تاک���ە س���ەرکەوتوو ئەو خەڵکەن‬ ‫کە بایکۆت���ی هەڵبژاردنەکەی���ان کردووە‪،‬‬ ‫گەرچی بایکۆتکردنی هەڵبژاردن بەدەرنییە‬ ‫لە‌تەفسیری نەرێنی بە‌دەلیلی بەشدارنەبوون‬ ‫لە‌گۆڕانکاریدا بەاڵم بایکۆتکارانی هەڵبژاردن‬ ‫لە‌کوردستان هەتا ئەم هەڵبژاردنەش ناچنە‬ ‫ناو ئەو پێناس���ەیەوە مادەم گۆڕانکارییەک‬ ‫لەئ���ارادا نەبێ���ت‌و هەڵبژاردنەکەش خاوێن‬ ‫نەبێت‪ .‬تاکە س���وپرایزی ئ���ەم هەڵبژاردنە‬ ‫بایکۆتکارانی بوون وێڕای ئەوەی نەچونەتە‬ ‫ناو پڕۆس���ەکەوە بەاڵم گروپی سەرکەوتو و‬ ‫براوەی هەڵبژاردنەکەن‪.‬‬

‫بەدەر لەوەی‬ ‫کە تەزویر کراوە‬ ‫چۆن کراوە‪ ،‬کێ‬ ‫کردویەتی‌و بەچ‬ ‫ڕێژەیەک کراوە‬ ‫ئەم حیزبانەش‬ ‫وەک حیزبەکانی‬ ‫دەسەاڵت داویانەتە‬ ‫دواوە‌و دۆڕاون‬ ‫لەم هەڵبژاردنەدا‬ ‫یەک لەبەهێزترین‬ ‫بەڵگەی ئەوەش‬ ‫بەشداری نەکردنی‬ ‫نیوەی خەڵکی بووە‬ ‫لەو هەڵبژاردنەدا‌و‬ ‫بایکۆتکردنیان بوە‬

‫براوە‌و دۆراوەکانی هەرێمی‬ ‫کوردستان بۆ هەڵبژاردنی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‬ ‫کوردستان کەرکوکی**‬

‫هەرێمی کوردستان‬ ‫‪ ٢٧‬ساڵە بی‬ ‫سیستەمی‌و‬ ‫نەبوونی دەزگای‬ ‫ئاسایش‌و هیزی‬ ‫بەرگری نیشتمانی‬ ‫بووەتە هوکاری‬ ‫دەستیووەردانی‬ ‫دوژمنانی کورد‌و‬ ‫ناسەقامگیری‬ ‫سیاسی وگوزەرانی‬ ‫خەڵک‬

‫هەلویس����تی نەبووە لە‌سەر رووداوەکان‪.‬لە‬ ‫الیەکی دیکەوە هاوپەیمانی دیموکراسی‌و‬ ‫دادپ����ەوەری بە‌س����ەرکردایەتی بەرهەم‬ ‫س����اڵح توانی بە‌یەکخس����تن‌و ریکخستنی‬ ‫ئەندام����ە نارازییەکان����ی حیزبەکان����ی‬ ‫دیکە(پارتی‪ ،‬یەکێتی‪ ،‬یەکگرتوو‌و گوران)‬ ‫‪ ٢‬کورسی بە‌دەستبهینی بەاڵم لە‌راستیدا‬ ‫ئ����ەو دەرئەنجامە ب����ۆ هاوپەیمانی لە‌چاو‬ ‫ئەو هەمو س����ەرمایە ماددی‌و راگەیاندن‌و‬ ‫مرۆییەدا نەبو‌و دۆڕاوی ئەم هەڵبژاردنەیە‬ ‫لە‌هەرێمی کوردستاندا‪.‬‬

‫لەوپەری لیستی نوێ‌و رابردووە پاک تا‬ ‫وەکو ئەو پەری لیس����ت‌و حیزبی گەندەڵ‌و‬ ‫رابردوورەش‪ ،‬هەموویان لە‌هەوڵی جددیدا‬ ‫بوون بۆ بە‌دەستهێنانی کورسی‌و دەسەاڵت‬ ‫لە‌پەرلەمانی عێراق����دا‪ .‬هەڵبژاردنی ‪١٢‬ی‬ ‫ئای����ار بەڕێوەچوو ‪ ،٨٨‬ق����ەوارە‪ ،‬حیزب‪،‬‬ ‫هاوپەیمانی ولیس����ت رکابەری����ان کردکە‬ ‫تیای����دا ‪٦٩٩٠‬کەس کێبرکی����ان دەکرد بۆ‬ ‫پر کردنەوەی ‪ ٣٢٩‬کورسی بۆھەڵبژاردنی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەران����ی عێراق لە‪٢٠١٨‬دا‪.‬‬ ‫دەرئەنجامەکان‬ ‫ک����ە واتە ب����ۆ هەر ی����ەک کورس����ی ‪٢١‬‬ ‫‪ .１‬خەڵ����ک بە‌گش����تی لە‌عێ����راق‌و‬ ‫کەس لە‌کیبرکیدا ب����وون‪ .‬رێژەیەکی کەم‬ ‫هەرێم����ی کوردس����تاندا متمانەی����ان نیە‬ ‫لە‌دەنگ����دەران هەرێم‌و عێ����راق بەژداریان‬ ‫بە‌هیزە سیاس����ییەکان وهاواڵتیان بروایان‬ ‫ک����رد(‪ )%٤٤‬ئ����ەوەش ب����ۆ نائومێدی بو‬ ‫ب����ەو نەماوە ک����ە وا هەڵب����ژاردن‪ ،‬ژیان‌و‬ ‫هەڵب����ژاردن خوێندن����ەوەی ب����ۆ دەکرێ‪.‬‬ ‫گوزەرانی����ان بگوری����ت‪ .‬ل����ە‌‪ 27‬س����اڵی‬ ‫لەهەرێمی كوردستاندا‪ ٤٤‬كورسی گشتی‌و‬ ‫رابردوودا‪ ،‬حیزبە‌دەسەاڵتدارەکانی هەرێم‬ ‫‪ 2‬كورسی كۆتای مەسیحی‪ ،‬لە‌پەرلەمانی‬ ‫کارگەی بەرهەمهێنانی شکست‌و نائومێدیی‬ ‫عێ����راق هەیە‌و بەمش����ێوەیە‪ :‬هەولێر ‪15‬‬ ‫بونە‪ .‬بەاڵم خالی س����ەرنجراکێش ئەوەیە‬ ‫كورس����ی ‪ 1‬كورسی كۆتا‪ ،‬س����لێمانی‪18‬‬ ‫کە خەڵک����ی هەرێ����م‌و ریفراندومچییەکان‬ ‫كورس����ی‌و دهۆك ‪ 11‬كورسی ‪ 1‬كورسی‬ ‫زیاتر‌و بە‌رێژەیەکی زۆر بەرزتر لە‌عەرەب‌و‬ ‫كۆت����ا‪ .‬ه����اوكات ‪ 530‬كاندی����دی پی����او‌و‬ ‫ناوچ����ەکان دیک����ەی عێ����راق ب����ەژداری‬ ‫‪ 147‬كاندیدی ژن لە‌‪ 25‬لیس����ت كە لە‌‪19‬‬ ‫هەڵبژاردن بوون‪.‬‬ ‫حیزب‌و ‪ 4‬هاوپەیمانێتی‌و دوو س����ەربەخۆ‬ ‫‪ .２‬بە‌ه����وی ئەوەی هیزی ئاس����ایش‌و‬ ‫كێبركێیان کرد بۆ بەدەستهێنانی ئەو ‪46‬‬ ‫س����ەربازی نیش����تمانی لە‌هەرێمدا بوونی‬ ‫كورسییەی س����ێ‌ پارێزگاكەی هەرێم‪ ،‬کە هەبووە لە‌رووی واقیعی خەریتەی سیاسی نی����ە هەمیش����ە خروقات‌و س����اختەکاری‬ ‫دەکاتە ‪%١٤‬کوی کورسییەکانی عێراق‪.‬‬ ‫هەرێم‪ ،‬نەوەی نوێ (حیزبی نەوەی نوێ‪ ،‬بەش����ێکی حاش����ا هەلنەگری دەنگەکانی‬ ‫لە هەرێم����ی کوردس����تاندا دوو بەرەی تەڤگەری ئ����ازادی‌و بەرەی دیموکراس����ی دوو حیزبە‌کالس����یکەکەی هەرێ����م بووە‪.‬‬ ‫سەرەکی روبەروی یەک بوونەوە یەکەمیان گەل) براوەی یەکەمی ناو هەموو لیس����ت‌و دەتوانی����ن بڵێین کە س����ەرەڕای تەزویری‬ ‫بزاڤێک����ی نوی‌و بەرەیەک����ی دژە حیزەبە ق����ەوارەکان بوو لە‌هەرێمی کوردس����تاندا‪ .‬سیس����تەماتیک‌و گ����ەورە لە‌هەڵبژاردن����ی‬ ‫‌دەس����ەاڵتدارەکان‌و دوەم ب����ەرەش بریتی بە ب����ەراورد لە‌گەڵ ئەوەی"ن����ەوەی نوێ" ئەمج����ارەی عێ����راق ئاماژەی فەش����ەلی‬ ‫بوون لە‌حیزبە‌ کالسیک‌و کۆنەکانی پارتی‪ ،‬هێزیک����ی سیاس����ی نوێی����ە‪ ،‬بە‌کەمترین خودی هەڵبژاردنە‪ ،‬بەڵکی ئاماژەیە کەوا‬ ‫یەکێتی‪ ،‬یەکگرتووی ئیس��ل�امی‪ ،‬کومەلی کات‌و بودج����ە‪ ،‬الیەنگەران����ی خۆبەخش لە‌داهاتووش ناتوانرێت لە‌ڕێگەی ئەنجامی‬ ‫ئیس��ل�امی‌و هاوپەیمان����ە گچکەکانی����ان‪ .‬توانی زیاترین کورس����ی بە‌دەس����ت بێنی‪ .‬ئ����ەم هەڵبژاردنەوە هی����چ گۆڕانکاریەکی‬ ‫خاڵی هەرە سەرەکی ناکوکی لە‌نێوانیاندا ئەمە س����ەرمایەیەکی سیاس����ی مەزنە بۆ چاکسازی لە‌بەرژەوەندی زۆرینەی خەڵک‬ ‫بریتی بو لەدەستدانی ‪%٥١‬خاکی هەرێمی ئەم بزاڤە کە بتوان����ێ لە‌هەڵبژاردنەکانی بکرێت‪.‬ئەمە شکستی پرۆسەی هەڵبژاردنە‪،‬‬ ‫کوردس����تان‪ ،‬گەندەڵ����ی‪ ،‬بە‌تاالنب����ردن‌و هەرێمدا س����ەرکەوتنی زیاتر بەدەسبێنێ‪ .‬شکس����تی ئەم هەڵبژاردنە بە‌مانایەکی تر‬ ‫دزینی داهات����ی ن����ەوت‪ ،‬قەیرانی قوولی هوکارەکان����ی ئ����ەم بردن����ەوەی ن����ەوەی واتە فەشەلی سەرلەبەری ئەم پرۆسەیەی‬ ‫ئاب����ووری‌و خراپ����ی ژیان����ی هاواڵتی����ان‪ .‬ن����وێ بریتین لە؛هێزی گەن����ج‪ ،‬رابردووی کە حوکمی عێراقێک����ی داڕماوو لێکترازاو‬ ‫ن����ەوەی نوێ‪ ،‬هاوپەیمانی دیموکراس����ی‌و پاک‪ ،‬پالن‌و س����تراتیجی نوێ‌و واقعیانە‪ ،‬دەکات‪.‬ل����ە هەرێمی کورس����تانیش‪ ،‬هەتا‬ ‫گۆڕان پێی����ان وایە کە پارت����ی‌و یەکێتی داینامیکی بون بزاڤەکە‪ ،‬روحی نەتەوەیی‌و وەکو حکومەتیکی نیش����تمانی‌و نا حیزبی‬ ‫لە‌ماوەی ‪ ٢٧‬ساڵدا هەرێمی کوردستانیان نیش����تمانی ن����ەوەی نوێ‪ ،‬راس����تگویی‌و پێک نەیت ئەم س����اختەکاریانە بەردەوام‬ ‫لە‌قەیرانیک����ەوە ب����ۆ قەیرانیکی دیکە ولە بە‌کارهێنانی تەکنەلوژیای زانیاری‌و تۆرە دەبیت‪.‬‬ ‫‪ .３‬بزوتنەوەیەکی مەدەنی‌و گشتگیری‬ ‫شکستێک بۆ شکس����تێکی دیکە بردووەو کومەاڵیەتییەکان‪...‬‬ ‫هەموو س����ەرمایەی ژیر زەوی‌و سەرزەوی‬ ‫دووەم‪ :‬هەر چەندە کورسیان مسوگەر "نەوەی نوێ" لە‌هەرێمی کوردستاندا لە‌دایک‬ ‫کوردس����تانیان فەرهود‌و ت����ااڵن کردووە‪ .‬نەکرد‪ ،‬بەاڵم نوێنەران����ی کوردی ئێزیدی ب����ووە بە‌بیرو هزریی نوی‌و س����ترایجیەتی‬ ‫ئەم بەرەیە کە ب����ەرەی خەڵک وخاوەنی ب����ۆ یەکەمجار بە‌لیس����تی س����ەربەخۆی س����ەردەمیانە‪ ،‬پ��ل�ان‌و چاالکییەکانی بۆ‬ ‫هزری نیش����تمانین ل����ەو بڕوای����ەدان کە خوی����ان‌و بە‌شوناس����ی سیاس����ی تایبەت گۆڕینی دەسەاڵتی حیزبی‌و نا نیشتمانی‌و‬ ‫بیکاری‪ ،‬هەژاری‪ ،‬قەیرانی دارایی‪ ،‬برینی بەش����داری لەهەڵبژاردنەکان����ی عێراقیان نامەدەنی بو حوکمرانیەیەکی نیشتمانی‌و‬ ‫مووچە‪ ،‬نەبوونی خزمەتگوزارییەکان(ئاو‪ ،‬بکەن بە‌براوەی سێهەمی ئەم هەڵبژاردنە دیموکراتی����ک لەهەرێم����ی کوردس����تاندا‬ ‫کارەبا‪ ،‬ژێرخانی ئاب����وری) بەرهەمی ئەو لە‌هەرێمی کوردستان دەکرێ دەستنیشان لە‌زاخوەوە تاوەکو خانەقین‪.‬‬ ‫‪ .４‬هەرێمی کوردس����تان ‪ ٢٧‬ساڵە بی‬ ‫دەس����ەاڵتە جووت حیزبی یە‪.‬سیستەمی بکرێن‪.‬‬ ‫حیزبی‌و دامەزراوە حیزبییەکان نەبوونەتە‬ ‫سیس����تەمی‌و نەبوونی دەزگای ئاسایش‌و‬ ‫موئەسەس����اتی نیش����تمانی‌و نەتەوەیی‪.‬‬ ‫هیزی بەرگری نیشتمانی بووەتە هوکاری‬ ‫دۆڕاوەکان‬ ‫هەروەه����ا جی����اوازی یەک����ی زەق‌و دیار‬ ‫دۆڕاوی سەرەکی ئەم هەڵبژاردنە پارتی‌و دەس����تیووەردانی دوژمنان����ی ک����ورد‌و‬ ‫لە‌نیوان حیزبە‌دەس����ەاڵتدارەکان‌و لیستە یەکێتی ب����وون کە هێش����تا بەرژەوەندی ناسەقامگیری سیاسی وگوزەرانی خەڵک‪.‬‬ ‫نوییەکاندا هەبوو ل����ە‌رووی تەرخانکردنی حیزب����ی الی����ان گرنگت����رە لە‌بەرژەوەندی بە‌گش����تی ‪ ٢٧‬س����اڵە ئەو دوو حیزبەی‬ ‫پارە‌و ئیمتیازارت‌و هوکارەکانی بانگەش����ە خەڵک‌و نیش����تمان‪ .‬الیەنە براوەکانی ئەم هەولێر‌و س����لیمانی‪ ،‬بە‌هوی حیزبایەتی‌و‬ ‫وراگەیاندندا‪.‬هەرچەندە چەندرێژەی کەمی هەڵبژاردن����ە بوچون‌و روانگەیان لە‌س����ەر دابەش����کردنی هەرێم رۆحی زامداری تاکو‬ ‫بەژداریکردنی دەنگدەران‪ ،‬پێشلکارییەکی پارتی‌و یەکێتی بەم ش����ێوەیە بووە‪ :‬ئەو نەتەوەیی کورد ئازار دەدەن‪.‬‬ ‫‪ .５‬هاواڵتیان����ی ئ����ەو دوو زەون����ەی‬ ‫بەرچاو‪ ،‬س����اختەکاری بەرب��ڵ�او‪ ،‬لێدان‌و حیزب����ە‌کالس����یکانەی هەرێ����م (پارتی‌و‬ ‫هەرش����ە هەبو بە‌تایبەت بۆ کاندیدەکانی یەکێت����ی‌و هاوپەیمانەکانی����ان) ماوەی‪( ٢٧‬زەردو سەوز) لە‌نەبوونی خزمەتگوزاری‬ ‫نەوەی نوێ لە‌هەرێمی کوردس����تاندابەاڵم ساڵە خاوەن دەسەاڵت‪ ،‬پارە‪ ،‬هوکارەکانی گش����تی‪ ،‬قەیرانی دارای����ی‌و دوو ئیدارەیی‬ ‫بە‌گشتی هەڵبژاردن لە‌کەش����ێکی ئارامدا راگەیندن����ی فراوان‌و هێزی عەس����کەری‌و بێزار بوونە‪.‬‬ ‫‪ .６‬لەگەڵ ئەو هەمو سەرمایە‪ ،‬دەزگای‬ ‫بەڕێوەچ����و ‌و ب����راوە‌و دۆڕاوەکان����ی ئەم ئاسایش����ی حیزبین‪.‬ئەم حیزبانە دەنگیان‬ ‫قۆناخە دیاریکرا‪.‬‬ ‫کەمی کردوە‌و ئەو ژمارە کورس����یەش کە راگەیاندن‪ ،‬هێزی ئاس����ایش‌و س����ەربازی‬ ‫بەدەس����تیان هێناوە لە‌چ����او ئەو هەمووە حیزبی‪ ،‬هەرەش����ەو لێدانی بەربژێرەکانی‬ ‫براوەکان‬ ‫پ����ارە س����ەرفکردن‪ ،‬ئەندامان����ی حیزبی‪ ،‬لیس����تی نەوەی نوێ لە‌ده����وک‌و هەولێر‬ ‫یەک����ەم‪ :‬ب����راوەی س����ەرەکی ئیرادەی مەکینەی راگەیاندن����دان‌و پروپاگەندەیاندا بە‌دلنیاییەوە دەک����ری بوتریت کە براوەی‬ ‫گەلی کوردستان‌و ئەوانەن کە بە‌ئیرادەوە دۆڕاوی س����ەرەکی ئەم هەڵبژاردنە ناوزەد س����ەرەکی ئەم هەڵبژاردن����ە بزاڤی "نەوی‬ ‫دەنگدانیان بە‌ئەو حیزبان����ە رەفز کردوە دەکرین‪.‬ئ����ەم حیزبانە ‪ ٢٧‬س����اڵە بیجگە نوی" بوو کە لە‌ژێر ئەو هەمووە هەرەشە‌و‬ ‫کە ‪ ٢٧‬س����اڵە بە‌زانین‌و نەزانین هەرێمی لە‌شکس����ت‪ ،‬ش����کاندنی ش����کوی کورد‪ ،‬هیرشەدا بە‌بەدستهینانی‪٤‬کورسی کە واتە‬ ‫کوردستانیان گەیاندوەتە لێوارەی نەمان‌و دوراندنی کەرامەتی سیاس����ی کوردستان‪ ،‬لە‌م����اوەی زۆر کورتدا ‪ %٤٠٠‬نەش����ونمای‬ ‫نەهامەت����ی تەواو‪ .‬دەک����رێ بوترێت‪ ،‬ئەو مایەپوچ کردنی هەرێم‌و بەرژەوندی حیزبی ک����ردووە‌و خەریت����ەی سیاس����ی گۆڕیوە‪.‬‬ ‫کەس����انەی کە بە‌ئیرادە‌و ژیرانە دەنگیان هیچ دەسکەوتێکیان بۆ هەرێمی کوردستان پالن‌و س����ترایجیەتی ئەم بزاڤ����ە نوییە‪،‬‬ ‫دا بۆ گینی دەس����ەاڵتی ‪ ٢٧‬س����اڵەی پر نەب����ووە‪ .‬هەروەه����ا ه����ەژاری خەڵ����ک‌و سەرتاس����ەری‪ ،‬نیش����تمانی‪ ،‬داینامیکی‪،‬‬ ‫لە‌گەندەڵی‌و نادادوەری براوەی س����ەرەکی بە‌فەرهودکردن����ی س����امانی ژێ����ر زەوی‌و نەتەوەیی‪ ،‬گش����تگیر‌و س����ەردەمیانەیە‪.‬‬ ‫ئەم هەڵبژاردنە بوون‪ .‬لەالیەکی دیکەوە‌و سەرزەوی دەسکەوتێکی دیکەی ئەم حیزبە پێدەچی����ت لە‌هەڵبژاردنەکان����ی هەرێمی‬ ‫لە‌س����ەر س����ندوقەکانی دەنگداندا‌و بە‌پیێ ‌دۆڕاوان����ە بووە‪ .‬ئەم حیزبانە ‪ ٢٧‬س����اڵە کوردس����تاندالە ‪٣٠‬ی مانگی ‪٩‬ی ‪٢٠١٨‬دا‬ ‫رێژەی دەنگی دەنگدەران؛ بزاڤیکی نوێ‌و هەرێمی کوردس����تانیان بە‌فۆرمی حیزبی سەرکەوتنی گەورەتر بە‌دەستبهێنی‪ .‬لەو‬ ‫بە‌تەمەن کەم‌و بە‌سترایجییەتی نیشتمانی‌و بەڕێوەبردوە‌و هیچ نیشانەیەک لە‌دامەزراوە پیناوەش����دا ئومێد هەیە ک����ە دامو دەزگا‬ ‫روانگەی یەکی سەردەم دەولەمەند"نەوەی نیش����تمانی یەکان لە‌هەرێمی کوردستاندا حیزبی����ەکان رێکبخ����ات بۆ نیش����تمانی‌و‬ ‫نوێ" بە‌ریبەرایەتی شاسوار عەبدولواحید ب����ە‌دی ناکریت‪.‬هەروەه����ا بزووتن����ەوەی خزمەتگوزاریی����ەکان گەش����ە ب����کات‌و‬ ‫توان����ی بە‌کەمتری����ن بودج����ە‌و زیاتری����ن گوران یەکیکی دیک����ە لە‌دۆڕاوەکانی ئەم خوشگوزەرانی خەڵک مسوگەر بکرێت‪.‬‬ ‫هەرەشەی‌و لێدانی حیزبە‌ دەسەاڵتدارەکان هەڵبژاردن����ە بوو لە‌بەر ئ����ەوەی قیادەی‬ ‫بە‌پێ����ی ئەنجامە بەراییەکان ‪ ٤‬کورس����ی الوازی هەی����ە‪ ،‬دیپلوماس����ی نیودەولەتی ** پسپۆر‌و شارەزا لە‌دەرونناسی سیاسی‬ ‫‪Khesen1975@yahoo.com‬‬ ‫مسۆگەر بکات کە‪%٤٠٠‬رێژەی گەشەکردنی سستە‌و لە‌چەن س����اڵی رابردوودا بویرانە‬

‫بیرورا‬

‫ئابڕووچونی‬ ‫سۆشیال دیموکرات‬ ‫زانا توفیق بەگ‬ ‫ئەگەرچی لە‌ئێس���تادا هەم���وو هێماکان‌و‬ ‫پرسیارەکانی پش���ت ڕووداوی ساختەکاری‬ ‫پرۆسەی هەڵبژاردنەکانی عیراق لە‌کوردستان‌و‬ ‫بەتایبەتی لە‌س���لێمانی دووروبەردا پەنجەی‬ ‫ت���اوان بۆ هێ���زك ڕادەکێش���ن کە ناوی‬ ‫(یەکێتیە) و شوناس���ی سیاسی ئەم هێزە‬ ‫برتییە لە‌فۆڕمیکی(سۆشیال دیموکرات)‪..‬‬ ‫کە داوای بە‌دیموکراس���ی کردنی کوردستان‬ ‫دەکات لە‌ڕێگای بەکارهێنانی ئامرازەکانی ئەم‬ ‫سیستەمە‪ .‬بەاڵم ئەوەی جێگەی هەڵویستە‬ ‫کردنە ئ���ەم رێکخراوەکە هیچ کات هەڵگری‬ ‫بنەماو پرنیس���پەکانی سیستەمی سوشیال‬ ‫دیموک���رات ن���ە بووە وەکو سیس���تەمێکی‬ ‫سیاسی کۆمەاڵیەتی‌و بڕوای بە‌چەمکەکانی‬ ‫دروس���ت کردنی دەوڵەتیک���ی مەدەنی یان‬ ‫هاونیش���تمانی نەبووە‪ .‬تەنها ئەم مفرەداتە‬ ‫سیاسیانە وەکو کااڵیەک بە‌کاری هێناوە بۆ‬ ‫ئەوەی بە‌خەڵکی کوردس���تان‌و ڕای گشتی‬ ‫بڵێ���ت من بڕوام بەو پرنس���یپانە هەیە کە‬ ‫(سیستەمی سوشیال دیموکرات) بڕوای پێ‬ ‫یەتی‪ .‬تائێرە بۆ من وەک نووسەرێك وەك‬ ‫چاودێریکی سیاس���ی ئاس���ایە زۆر فۆڕمی‬ ‫سیاس���ی هەوڵی مکیاج کردنی هەیکەلێتی‬ ‫خۆی���ان داوە بۆ ئەوەی لەس���ەر ئاس���تی‬ ‫ش���ەقام‌و لە‌نێو کۆمەڵگادا بتوانن زۆرترین‬ ‫ئەن���دام لە‌دەوری���ان کۆببێت���ەوە‪ .‬بەاڵم‬ ‫ئەوەی کە ناسروش���تیە لێرەداعەیبەیەکی‬ ‫سیاس���ی گ���ەورەو ئابڕووچوونێک���ی ب���ی‬ ‫ش���ەرمنانەیە (یەکێتی)یە کە پەنای بردە‬ ‫بەردەم دەس���تکاری کردنی ئەنجامەکانی‬ ‫کۆتای پڕۆس���ەکە لە‌ڕێگەی ساختەکاریەوە‬ ‫بۆ زیادکردنی دەنگەکانی (یەکێتی) لەسەر‬ ‫دەنگ‌و قەوارەی الیەنەکانی تری سیاس���ی‌و‬ ‫ڕکابەری (یەکێت���ی) لە‌زۆنی تێکەاڵودائەمە‬ ‫شایەنی هەڵویست وەرگرتنە لە‌سەر ئاستی‬ ‫کۆمەڵگاونوخب���ەی سیاس���ی‌و سوش���یال‬ ‫میدیاو هەمو چی���ن توێژاڵەکانی کۆمەڵ‪‌،‬و‬ ‫دەرخستنی ڕووی ڕاستی واقیعی ئەم فورمە‬ ‫سیاس���یە کە لە‌کوردس���تان دا بانگەشەی‬ ‫یەکس���انی کۆمەڵگاو رێزگرتن لە‌مافەکانی‬ ‫تاك‌و بیروڕای ئازاد هە میش���ە شانازیەکی‬ ‫گەورەی���ان دە ک���رد بەوەی هەر ش���وێنك‬ ‫یەکێتی لێ بێت ئ���ازادی لەویە بەاڵم ئەم‬ ‫ڕوداوە ‪ ٥/١٢‬س���حری هەمو ئەو درۆیانەی‬ ‫بەتاڵ کردوە کە هە میش���ە وەکو شانازی‬ ‫بە‌هەمو الی���ە نە سیاس���ێکان‌و بە‌تایبەتی‬ ‫بە‌پارتیان دەفرۆشتەوە‪ .‬ڕەنگە ڕوداوی ‪٥/١٢‬‬ ‫جگ���ە لە‌القە کردنی دیموکراس���ی لە‌ڕێگای‬ ‫ئامرازەکانی سیس���تەمی دیموکراس���ی وە‬ ‫لە‌هەمانکاتدا ئەتك کردنی کەرامەتی انسانی‬ ‫کورد بوو بێت لە‌ڕیگای تەزویر س���اختەوە‪،‬‬ ‫لەهەمان کاتدا هەوڵدانە بۆ شکاندنی شکۆی‬ ‫تاکی کورد بە‌وێنە گشتیەکەوە تەنانەت بۆ‬ ‫ئەندامانی یەکێتێکانیش‪ .‬بەهۆی ئەم نوخبە‬ ‫‌حیزبیی���ە فاش���یلەوە‪ ،‬کە تەنها شانس���ی‬ ‫ب���ەردەوام بونیان برتیی���ە لە‌بەکارهێنانی‬ ‫هێزو دزی‌و س���اختەکاری پیادەکردنی هەر‬ ‫بابەتێکی تر ک���ە بەرگری بێت لە‌لەرزاندنی‬ ‫عەرشی دەس���ەاڵتەکەیان‌و هەر ئامرازێکی‬ ‫تر کە شانس���ی بەردەوام بونیان پێ بدات‬ ‫بەب���ێ ئەوەی س���ەیری الیەن���ی ئەخالقی‬ ‫وێژدانی بکەن تەنها‪ ،‬لە‌پێناوی مانەوەیاندا‬ ‫ئامادەن هەمو ج���ۆرە چەمانەوەیەك بکەن‬ ‫بۆ بەردەوامبونیان لەسەر کورسی دەسەاڵت‬ ‫بەه���ەر ڕێگەیەك بێت ئەگەر ناش���ەرعی‌و‬ ‫نایاسای بێت‪.‬‬

‫بەبێ ئەوەی سەیری‬ ‫الیەنی ئەخالقی‬ ‫وێژدانی بکەن تەنها‬ ‫لە‌پێناوی مانەوەیاندا‬ ‫ئامادەن هەمو جۆرە‬ ‫چەمانەوەیەك بکەن‬ ‫بۆ بەردەوامبونیان‬ ‫لەسەر کورسی‬ ‫دەسەاڵت بەهەر‬ ‫رێگەیەك بێت ئەگەر‬ ‫ناشەرعی‌و نایاسای‬ ‫بێت‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )626‬سێشه‌ممه ‪2018/5/22‬‬

‫شەڕی سلێمانی کێ ئەیباتەوە؟‬ ‫كاوه عوسمان عومه‌ر‬ ‫بێئاگاییەک���ی گەورەی���ە ک���ە بوت���رێ ئ���ەوەی‬ ‫لە‌ش���ەوی دوانزەی مەی ڕویدا لە‌س���لێمانی شتێکی‬ ‫چاوەڕواننەکراوو پەرچەک���رداری نێوان چەند هێز‌و‬ ‫الیەنێکی س���لێمانی بوە‪ ،‬گرنگ���ە بزانرێت کە ئەوە‬ ‫تەنها پریش���کەی ئاگری گڕکانێک���ی گەورەترە کە‬ ‫ئەگەر پێش���تر کار بۆڕێگری نەکرێت دوور نیە ئەم‬ ‫شارە بە‌چارەنووسی نادیارا بەرێت‪.‬‬ ‫کێش���ەیەک هەیە ناوی سلێمانیە‪ ،‬کە کەم کەس‬ ‫بە‌ڕاش���کاوی باس لەو کێشەیە ئەکات‪ .‬لەسەردەمی‬ ‫ڕژێمی پێش���وو کێشەی ئەم ش���ارەهەبوە‌و لەگەڵ‬ ‫ڕاپەڕی���ن‌و تراجیدیا یەک ل���ە‌دوای یەکەکانی هەوڵ‬ ‫دراوە لە‌ژێ���ر ن���اوی خەباتی کوردایەت���ی‌و جەنگی‬ ‫دوشمن ئەو کێش���ەیە فەرامۆش بکرێ‌و هەڵبگیرێتە‬ ‫نێو گێژاوی کێش���مە کێش���ی سیاس���ی بەناو پارتە‬ ‫کوردیەکان‌و هەڕەش���ە دەرەکیەکان‪ ،‬هەمیشە کێشە‬ ‫سیاسیەکان‪ ،‬دروس���تکراوی دەسەاڵتە خۆماڵیەکان‬ ‫بێ���ت یان هەرەش���ەی دەرەکی‪ ،‬بوەت���ە فەرامۆش‬ ‫کرندنی کێشە سەرەکیەکانی شاری سلێمانی‪.‬‬ ‫کێش���ەی ئەم ش���ارە فرە ڕەهەندە‪ ،‬کەڵتوری‌و‬ ‫سیاس���ی‌و ئاب���وری‌و کۆمەاڵیەتییە‪ .‬لەس���ەردەمە‬ ‫جی���اوازەکان ئەوکێش���ەیە خۆی فەراه���ەم کردوە‪.‬‬ ‫هەمیشە س���لێمانی ش���ارێکی یاخی‌و سەرسەخت‌و‬ ‫ناجڵەوگیری سیاسی بوە‪ ،‬لە‌هەمان کاتدا کایەیەکی‬ ‫کەڵتوری تایبەت‌و جیاواز بە‌خۆی هەیە‪ ،‬کەئەمەش‬ ‫هۆکارو دۆخ���ی تایبەت بە‌خ���ۆی هەیە‪.،‬بەرکەوتە‬ ‫سیاس���ی‌و کەڵتوریەکانی ناوچەکە هەمیش���ە زیاتر‬ ‫لە‌ناوچەو شارەکانی تر کاری کردوەتە سەر بونیادی‬ ‫ماریفی خەڵکی ئەم شارە‪ ،‬هەر بۆیە کێشە نامۆ نیە‬ ‫هەموو بزوتنەوە چەکداری‌و فیکریە زۆرەکانی کورد‬ ‫لەم ش���ارە سەرچاوەی گرتوە‪ ،‬یان هییچ نەبێت لەم‬ ‫ش���ارە بنەمای پتەوی خۆی دامەزراندوە‪ .‬زۆر جار‬ ‫فرەڕەهەندی کێش���ە سیاس���یەکان بوارێکی چاالکی‬ ‫ماریفی بۆ ش���ارەکە هێناوەتە ئاراوە کە خەڵکەکەی‬ ‫ئاکتیڤ‌و یاخیتر بن لە‌ناوچەکانی تر‪.‬‬ ‫ڕژێمی پێشووی عێراق خوێندنەوەیەکی تایبەتی‬ ‫هەڵکەوتەی کەڵتوری‌و کۆمەاڵیەتی‌و ماریفی ش���اری‬ ‫س���لێمانی کردبوو‪ ،‬هەربۆیەکیشە زۆرترین قوربانی‬

‫لە‌سنوری ئەم ش���ارەدا بوە‪ ،.‬میژووی نیو سەدەی‬ ‫ئەم ش���ارە دەرخ���ەری ئەو ڕاس���تیەیە کە زۆرترین‬ ‫بزوتن���ەوەی یاخیگ���ەر لە‌جواڵن���ەوەی فیک���ری‌و‬ ‫گۆڕانکاری کەڵتوری لەم ش���ارەدا بوە‪ .‬پش���تێنەی‬ ‫ئەمنی‌و پاشان بەکارهێنانی زەمینی سوتاو‌و ئەنفال‬ ‫بەرامبەر ئەم ش���ارە س���ەلماندنی ئەو ڕاستیەن کە‬ ‫خاس���یەت‌و جی���اوازی ئەم ش���ارە ه���ۆکاری هەم‬ ‫تراژیدیاکان‌و هەم گەشە فیکری‌و ماریفی‌و کەڵتوری‌و‬ ‫ڕۆشنگەریەکەیەتی‪.‬‬ ‫ئەم شارە بە‌دوو شێوازی جیاواز‌و سیستیماتیک‬ ‫دووچ���اری دووج���ۆر جینۆس���اید ب���وە‪ ،‬یەکەمیان‬ ‫لە‌ش���ااڵوەکانی ڕژێمی پێش���وو بە‌هەموو پڕۆس���ە‬ ‫بەدناوەکان���ی کۆمەڵک���وژی خەڵ���ک‌و زم���ان‌و‬ ‫کەڵتورەکەی‪ ،‬ش���ێوازی سیستیماتکی جینۆسایدی‬ ‫دوەم لە‌ڕاپەڕین���ەوە دەس���ت پێئ���ەکات‪ ،‬هەڵبەت‬ ‫بە‌پێچەوان���ەی ئەوچاوەڕوانیەی ک���ە ئەکرا لەوەی‬ ‫ڕاپەڕین ببێتە ڕێنیسانس���ی کەڵتوری‌و ڕۆشنگەری‬ ‫کۆمەاڵیەتی سلێمانی‪ ،‬ڕێڕەوی ڕاپەڕین بە‌شیوازێکی‬ ‫دراماتیکی لەالیەن گروپگەلێکی مافیائاس���ا لە‌ڕێی‬ ‫ڕاس���تی خ���ۆی الدراوکرا ب���ە‌دژە ئاراس���تەی دژە‬ ‫کەڵتوری س���لێمانی‪ .‬ئەو الدانی ڕێچکەی ڕاپەڕیینە‬ ‫بوە هۆی داڕمانێک‌و ڕۆچونێکی کەڵتوری شار لەگەڵ‬ ‫کات���دا‪ ،‬هەر ئەو داڕمان‌و تێکش���کانی کەڵتوریەش‬ ‫هۆکاری زۆرن‪ ،‬لە‌س���ەروو هەمویان بااڵدەست بوون‬ ‫یاخود داگیرکاری پ���ارت‌و گروپە بەرژەوەند خوازە‬ ‫سیاسیەکانی بەدەر لە‌کەڵتوری ماریفی‌و ڕۆشنگەری‬ ‫ش���ار خ���ۆی‪ ،‬دەرکەوتەکانیش���ی تێکپژانی نەوە‬ ‫جیاوازەکان‌و کۆچی چینی ڕۆشنفیکرونەمانی چینە کۆمەاڵیەتی‌و کەڵتوری ش���ار‪ ،.‬ئەوپارت‌و بزوتنەوە‬ ‫کۆمەاڵیەتیە کالسیکیەکانی شاربوو‪.‬‬ ‫بەرژەوەندجیاوازان���ە بوون���ە وێران���کاری مۆرک���ی‬ ‫هەڵبەت گەورەترین گرفتی کاڵبونەوەی شوناسی شارس���تانی‌و کۆمەاڵیەتیەی ش���ار‪ .‬ئەم داگیرکاریە‬ ‫سلێمانی بەهۆی تێکپژانە زۆرەکانی کەڵتورە هاتوە سیاس���یەش یەکانگییر بوو لەگ���ەڵ هاتنە ناوەوەی‬ ‫نامۆو میوان‌و داگیرکەرەکانە‪ ،‬کە هەندێکیان بە‌هۆی چین���ی نوێی بۆرژوازی بە‌ناو مۆدێرن‪ .‬بە‌کورتی ئەم‬ ‫گۆڕان���کاری بازاڕی مۆدێ���رن‌و هاتنەناوەوەی چینی شارە لە‌دوای جینۆسایدی هەشتاکانی ڕژێمی پێشوو‬ ‫س���ەرمایەداری ڕکابەری بێ بەه���ای کەڵتوری بوو بە‌شێوازێکی تر کەوتە بەرلێش���اوی جینۆسایدێکی‬ ‫کە دڕندانە هەمووچەمک‌و ڕەهەندەکانی شارس���تانی تر‪ ،‬کە هییچی لە‌جینۆس���ایدی س���ەدام کەمتر نیە‪،‬‬ ‫ش���اری گ���ۆڕی لەڕێگ���ەی هەڵکەن���دن‌و تێکدانی کە ئەویش جینۆس���ایدی کەڵتوری‌و ماریفیە بەهۆی‬ ‫س���یمای بیناس���ازی‌و ش���ێوانی زم���ان‌و پچڕاندنی گروپ‌و پارت‌و تاقمه بەرژەوەند خوازەکان‪ ،‬کە لە‌ژێر‬ ‫تەون���ی کۆمەاڵیەت���ی‌و ڕیتم‌و شوناس���ی پەیوەندیە ماس���کی کوردایەتی کااڵکراو هەم زمان‌و هەم تەونی‬ ‫کۆمەاڵیەتیەکان‪.‬‬ ‫کۆمەاڵیەتی‌و هەم س���یمای کەڵتوری‌و بیناس���ازی‌و‬ ‫گەورەتری���ن مەترس���ی ب���ۆ س���ەر کەڵت���وری شارس���تانی ئەو شارەیان خس���توەتە ژێر مەترسی‬ ‫ش���اری س���لێمانی هاتنەو ن���اوەوەی هێ���ز وتاقمی نەمانەوە‪.‬‬ ‫سیاس���ی بەرژەوەندیخ���واز ب���وو ب���ۆ ن���او کایەی‬ ‫ئێس���تا ئ���ەم ش���ارە لە‌مۆڵگ���ەو س���ەنتەرێکی‬

‫ئەم شارە بە‌دوو شێوازی‬ ‫جیاواز‌و سیستیماتیک‬ ‫دووچاری دووجۆر‬ ‫جینۆساید بوە‪ ،‬یەکەمیان‬ ‫لە‌شااڵوەکانی ڕژێمی‬ ‫پێشوو بە‌هەموو پڕۆسە‬ ‫بەدناوەکانی کۆمەڵکوژی‬ ‫خەڵک‌و زمان‌و‬ ‫کەڵتورەکەی جینۆسایدی‬ ‫دوەم لە‌ڕاپەڕینەوە دەست‬ ‫پێئەکات‬

‫دو دیكتاتۆر‬ ‫نەجات نوری‬ ‫با بەم نمونەیە دەس���ت پێ بكەم‪ :‬شەوی سەری‬ ‫س���اڵی ‪ 2011‬بە‌ئامادەبوونی كۆمەڵێك لە‌هاوڕێكانم‬ ‫دوای گفتوگۆیەكی دوورودرێژ دەربارەی هەلومەرجی‬ ‫سیاسی‌و داخزانی یەكێتی لەناو كۆمەاڵنی خەڵكدا‪،‬‬ ‫بەمەكتەب سیاسیەكی یەكێتیم وت‪ :‬دڵنیابە‌زۆرنابات‬ ‫یەكێت���ی دەبێت���ە حیزبێك���ی دیكتات���ۆر‪ ،‬چونكە‬ ‫س���ەركردەكانی بەرگەی چونە ناو خەڵكیان نەماوە‌و‬ ‫ناتوانن واز لە‌پۆست‌و پارەبهێنن‌و دەیانەوێـت بەهەچ‬ ‫جۆرێك بێت لە‌پۆستەكانیاندا بمێننەوە‪ ...‬كە شەوی‬ ‫‪ 5/12‬هێرش���كرایە س���ەر گردەكەو دەنگی خەڵكی‬ ‫لەالی���ەن یەكێتیەوە تااڵنكرا‪ ،‬یەكێك لەو هاوڕێیانەم‬ ‫تەلەفونی بۆكردم‌و پێی وتم‪ :‬كە قسەكەت هاتە دی‌و‬ ‫یەكێتی بەرگی دیكتاتۆریەتی پۆشی‪.‬‬ ‫ئێمە تێدەگەین كە هەڵومەرجی هەنگاونان بەرەو‬ ‫دیكتاتۆریەت چ���ۆن چۆنییە‪ ،‬تا ئ���ەو هەلومەرجە‬ ‫دەگات رەنگ���ە زۆركەس بڕوا بە‌هەندێك دروش���م‌و‬ ‫وێن���ەی چەند حیزبێك بكەن كە وا خۆیان نیش���ان‬ ‫دەدەن سۆس���یال دیموكرات‌و دادپەروەرن‌و لە‌ریزی‬ ‫كۆمەاڵن���ی خەڵك���دان‪ ...‬ب���ەاڵم ك���ە هەلومەرجی‬ ‫داخزان‌و كەوتن لەو حیزبانە لەناو كۆمەاڵنی خەڵكدا‬ ‫نزیك دەبێتەوە ئیتر ئ���ەو حیزبانە لەرێگەی دزینی‬ ‫دەنگی خەڵ���ك‌و پەالم���اری هێزی س���ەربازییەوە‬ ‫بەرگی دیتكاتۆریەت دەپۆش���ن‌و ش���ەرم لە‌كوشتن‌و‬ ‫پەالماردان‌و دزینی سندوقەكانی دەنگدانیش ناكەوە‪.‬‬ ‫رێك ئەمە لە‌‪ 5/12‬بەسەر یەكێتیدا هات‪ ...‬سااڵنێك‬ ‫یەكێت���ی وەها روخس���اری خۆی نیش���ان دەدا كە‬ ‫لەپارتی جیاوازەو تەقەبولی كەوتن‌و دەنگی جیاواز‬ ‫دەكات‌و الی ئ���ەو ئازادی‌و مافی خەڵك هەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە‌شەوی ‪ 5/12‬وە یەكێتی دوای پارتی بوو بە‌دووەم‬ ‫دیكتاتۆر لەم ناوچەی���ەدا‪ ...‬دیكتاتۆریەكی قێزەون‬ ‫كە هیچ ساتێكی بۆ پرۆس���ەی سیاسی‌و ئاڵوگۆڕی‬ ‫دەسەاڵت‌و ئازادیەكان نەهێاڵیەوە‪ ،‬بەم پەالماردانەی‬ ‫بۆ س���ەر گردی زەرگەتەو دزین���ی دەنگی هاواڵتیان‬ ‫تا س���ااڵنێكی تر ئیت���ر ناتوانرێت خەڵ���ك متمانە‬ ‫بەدەنگی خۆشی بكات‪ ،‬رەنگە ئەوەی یەكێتی كردی‬ ‫جۆرێك لە‌هەڵەی كەس���انێكی نەزان‌و پارەپەرستی‬ ‫ناو ئ���ەو حیزبە‌بێت بەاڵم تەواوی یەكێتی خس���تە‬ ‫بەردەم رۆژگارێكی رەش‌و ستەمكارانەوە‌و بەرگێكی‬ ‫هەقیقی دیكتاتۆریانەی پۆش���ی‪ ...‬ئەگەر رۆژگارێك‬ ‫لە‌هەولێرو دهۆكەوە لەژێر دەس���ەاڵتی ستەمكارانەی‬ ‫پارتیدا خەڵكانێكی ئەو شارانە ئومێدێكیان بە‌شاری‬ ‫س���لێمانی‌و یەكێت���ی هەبوووبێ���ت ئ���ەوا ئیتر ئەو‬ ‫ئومێدەش نەما‌و خەڵكی س���لێمانیش وەكو خەڵكی‬

‫ئەو ش���ارانە كەوتە ب���ەردەم پەالماری دەس���ەاڵتە‬ ‫دیكتاتۆریانەی یەكێتیەوە‪.‬‬ ‫ئەمە بۆچی رویدا كە دزی لەدەنگی خەڵك بكرێت‌و‬ ‫بە‌هەموو جۆرە چەكێك پەالماری بارەگای سەرەكی‬ ‫گ���ۆڕان بدرێت؟ هی���چ گومانێك نییە ك���ە یەكێتی‬ ‫دەیزانی لەناو كۆمەاڵنی خەڵكدا زۆر خراپ كەوتووە‌و‬ ‫تەنانەت ناتوانێت لەناو شارێكی وەكو سلێمانیدا دوو‬ ‫هەزار ك���ەس كۆبكاتەوە‪ ،‬لەمەدا یان دەبوو یەكێتی‬ ‫ئیتر خۆی رادەس���تی كەوتن‌و ئیرادەی خەڵك بكات‬ ‫یان دەبوو وەكو پارت���ی كە چۆن لە‌هەولێرو دهۆك‬ ‫دا بۆت���ە هێزیكی س���تەمكار‪ ،‬ئەمی���ش لە‌دەڤەری‬ ‫س���لێمانیدا تەزویرو ئینقالب بكات بەس���ەر دەنگی‬ ‫نەداران���ی خەڵك���داو هەمان بەرگی س���تەمكارانەی‬ ‫پارتی بپۆش���ێت كە بەداخەوە ئ���ەم بەرگەی كردە‬ ‫بەری خۆی‌و بە‌زەب���ری هێز توانی دەنگەكانی خۆی‬ ‫زیادبكات‪ ،‬كە ئەمەش دەكاتە ناشیرین ترین سااڵنی‬ ‫مێژوی یەكێتی‪...‬‬ ‫ئیت���ر ل���ە‌رۆژی ‪ 5/12‬وە كۆمەاڵن���ی خەڵك لەم‬ ‫هەرێمەدا كەوتوونەتە بەردەم دەسەاڵتی دوو هێزی‬ ‫دیكتاتۆرەوە‪ ،‬هێزیكیان كە پارتیە لە‌دهۆك‌و هەولێر‪،‬‬ ‫هێزەكەی تریش كە یەكێتییە لە‌س���لێمانی‪ ...‬ئا بەم‬ ‫ج���ۆرە ئیتر دوو دەس���ەاڵتی دیكتاتۆر دەس���تیان‬ ‫بەس���ەر ئیرادەو مافی خەڵكدا گ���رت لەپێناو دزی‌و‬ ‫تااڵنی قوتی خەڵكدا‪ ،‬لەم هەلومەرجەدا ئیتر دەنگی‬ ‫خەڵك‌و كاری پەرلەمانی‌و دیموكراسی كرایە قوربانی‬ ‫دەسەاڵتە چەتەگەرەكانی ئەم دوو هێزەو تاسااڵنێكی‬ ‫تر دەبێت ئەم دوو دیكتاتۆرە هەر خۆیان بۆ خۆیان‬ ‫هەڵبژاردن بكەن‌و لە‌پەرلەماندا‌و حكومەت دا بەرنامە‬ ‫بۆ دزی‌و تااڵنی‌و ستەمكاری دابڕێژن‪ ...‬خەڵك ئیتر‬ ‫لە‌س���ایەی ئەم نەفرەتیانەدا نە بڕوای بە‌دەنگ ماوە‬ ‫نەك دەیش���توانێت بە‌دەنگ���دان داوای مافی خۆی‬ ‫بكات‪ ،‬ئێستا ئیتر خەڵك وەكو رۆژگاری سەردەمی‬ ‫س���ەدام حس���ین كەوتۆتە ب���ەردەم نائومێد بوون‌و‬ ‫نازانێت بە‌كام رێگا دوای بەتااڵن بردنی دەنگەكانی‬ ‫داوای ماف���ی خۆی بكات‪ ...‬پێ دەچێت ئیتر خەڵك‬ ‫بیر لە‌گۆڕینی رێگای دەنگ دان بكاتەوە‌و بە‌ش���وێن‬ ‫رێ���گای تردا ب���ۆ هێنانەدی خواس���تەكانی بگەڕێت‬ ‫چونكە ئیتر س���ندوقەكانی دەنگ���دان هەر چۆنێك‬ ‫بێت دەس���ەاڵتە دیكتاتۆریانەك���ەی پارتی‌و یەكێتی‬ ‫بۆخۆیان���ی بە‌تااڵن دەبن‪ ...‬لەو بڕوایەش���دانیم كە‬ ‫ئیتر بە‌دەنگدان هێزەكانی دەرەوەی ئەم دەس���ەاڵتە‬ ‫بتوانن گۆڕانی كاری بكەن‪ ،‬دەبێت ئەم هێزانە ئیتر‬ ‫بۆ چەند س���اڵێك گۆڕەپانەكە بۆ دەسەاڵتی خەڵك‬ ‫بەجێبهێڵ���ن‌و لێبگەڕێن خەڵ���ك خۆیان لە‌دەرەوەی‬ ‫دەنگدان داوای حەقی خۆیان بكەن‌و وەری بگرنەوە‪،‬‬ ‫چونك���ە ئیتر خەڵك بۆخۆی���ان لە‌رۆژانی داهاتوودا‬

‫لە‌دەرەوەی سندوقەكانی دەنگدان بە‌رێگای تر داوای‬ ‫مافەكانی خۆیان دەكەن‌و هەلومەرجەكە لەگەڵ ئەم‬ ‫دوو دەس���ەاڵتە دیكتاتۆرەدا بە‌الیەك���دا دەخەن‪...‬‬ ‫رونە ك���ە ئیتر لە‌نێوان دەن���گ دز‌و نەوت دزەكانی‬ ‫دەسەاڵت‌و هەزاران بێكارو نەدارو هەژاراندا جەنگێكی‬ ‫كوشندە دێتە ئاراوە لە‌شارو گوندو شارۆچكەكاندا‪،‬‬ ‫خەڵ���ك كە ت���ا رۆژی ‪ 5/12‬ئومێدیان بە‌دەنگ دان‬ ‫هەبووبێت‌و خواس���تبێتیان بە‌دەن���گ داوای كۆتایی‬ ‫هێنان بە‌بێكاری‌و هەژاری‌و نەداری بكەن كە ئەم دوو‬ ‫دەس���ەاڵتە دیكتاتۆرە ئەم رێگایەیان داخست ئیتر‬ ‫ئەم خەڵكە دەبێت لە‌كوێی تردا بەش���وێن داواكانی‬ ‫خۆی���دا بچێت؟ هیچ گوم���ان هەڵناگرێت دەزانم زۆر‬ ‫بەزووی ئەم دەنگ دز‌و دیكتاتۆرانە بەرگەی دەنگی‬ ‫ن���اڕازی هەزاران بێكار‌و برس���ی ناگرن‌و پەش���یمان‬ ‫دەبنەوە ل���ەوەی كردوویان���ە دژ بە‌دەنگی خەڵك‌و‬ ‫خواس���تەكانیان‪ ...‬تا ئەو رۆژ با پێكەوە چاوەڕوان‬ ‫بكەین‪ ...‬تا ئەو رۆژانەی خەڵك لەم دوو دەسەاڵتە‬ ‫دیكتاتۆرە دێنە دەنگ‪.‬‬

‫بەمەكتەب سیاسیەكی‬ ‫یەكێتیم وت‪:‬‬ ‫دڵنیابە‌زۆرنابات یەكێتی‬ ‫دەبێتە حیزبێكی‬ ‫دیكتاتۆر‪ ،‬چونكە‬ ‫سەركردەكانی بەرگەی‬ ‫چونە ناو خەڵكیان‬ ‫نەماوە‌و ناتوانن واز‬ ‫لە‌پۆست‌و پارەبهێنن‌و‬ ‫دەیانەوێـت بەهەچ جۆرێك‬ ‫بێت لە‌پۆستەكانیاندا‬ ‫بمێننەوە‬

‫ڕۆشەنگەریەوە لەگەڵ کاتدا گۆڕاوە بۆ نشینگەیەکی‬ ‫بێ س���یماو ڕوخس���اری کەڵتوری‪ ،‬بوەتە مەیدانی‬ ‫ملمالنێی گروپ‌و تاقم���ی بەرژەوەندیخوازی خۆرەی‬ ‫بێ مۆڕال‌و بەهای کەڵتوری‪ .‬س���یمای دەرەکی شار‬ ‫لە‌گۆڕاندای���ە بەرە‌و بوونە کامپێکی گەورەی هەزاران‬ ‫خەڵک���ی نامۆ‌و گ���ەڕۆک‪ ،‬ئەم ش���ارە خزێنراوەتە‬ ‫پڕۆس���ەی بوون بە‌کانتۆنێکی ناداینامیک‌و ناچاالکی‬ ‫ئاب���وری‌و کۆمەاڵیەت���ی‌و ڕەگ پچ���راو لە‌کەڵتوری‬ ‫ڕۆشنگەری ڕابردووی خۆی‪.‬‬ ‫بەرژەوەن���دی پارت���ە دەس���ەاڵتدار‌و هێ���زە‬ ‫ناوچەیی���ەکان‪ ،‬لەوەدایە کە س���لێمانی هەمیش���ە‬ ‫لەکێشەی سیاس���ی‌و ئابوری کەمەرش���کێندا بێت‪،‬‬ ‫ئەویش بۆ پەرش‌و باڵوکردنەوەی توانا ڕۆش���نبیری‌و‬ ‫کەڵتوری‌و فەرهەنگی شارەکە‪ ،‬نەک ئەوەندە بەڵکو‬ ‫کردن���ی بە‌چەقی ملمالنێ���ی هەم���وو بەرژەوەندیە‬ ‫جیاوازەکان‪ .‬ئەو پارتە دەسەاڵتدارانەی کە هییجیان‬ ‫مۆرکی شوناس���ی س���لێمانیان پێوە نیە‌و بەم شارە‬ ‫نام���ۆن‪ ،‬خۆی���ان کردوەتە خاوەنی ڕاس���تەقینەی‪،‬‬ ‫بەمەش زۆرترین شوێن‌و مۆڵگەی ستراتیژی ئابوری‬ ‫شاریان وەک س���ەربازگەو وەک پڕۆژەی بازرگانی‌و‬ ‫سەرمایەداری تاک کەس���ی‌و چەند بنەماڵەو گروپ‌و‬ ‫تاقم���ی جیاواز‌و زۆر جاری���ش دژە بەرژەوەند خواز‬ ‫بەیەکتری دامەزراندوە‪ ،‬مەترس���یدارترین ئەجیندای‬ ‫جینۆس���ایدکردنی کەڵتوری ڕاس���تەقینەی ش���اری‬ ‫س���لێمانی خۆی ئەبینێتەوە لە‌پرۆس���ەی کەڵتوری‬ ‫ساختەو ڕۆش���نگەری درۆ‌و چاالکی هونەر‌و ئەدەبی‬ ‫فەیکدایە‪ .‬هێزە بەرژەوەندی خوازەکان بۆ دەرخستنی‬ ‫کیانی خۆیان بە‌مۆرکی مۆدێرنیزم‌و دۆستی کەڵتوری‬ ‫ش���ار لەم چەند ساڵەدا چەندین سەنتەری ئەدەبی‌و‬ ‫کەڵت���وری ڕاگەیاندنی س���اختەو چەندی���ن بنکەی‬ ‫جەماوەری‌و کۆمەاڵیەتی کۆپی‌و چەندین باڵوکراوە‌و‬ ‫دامو دەزگای فەیک‌و درۆیان بە‌ناوی گەشەس���ەندنی‬ ‫کەڵتوری س���لێمانی‌و ئازادی تاک‌و لیبرالیزم‌و مافی‬ ‫منداڵ‌و ژنان‌و کەمەنەتەوەییەکان دروست کردوە‪.‬‬ ‫ملماڵنێ سیاسیەکانی کوردستان گەر لە‌شارەکانی‬ ‫تریش���ەوە کڵپ���ە هەڵس���ێنێ‪ ،‬ئ���ەوا لە‌س���لێمانی‬ ‫ئەگەش���ێنرێتەوە‌و ئەکرێتە کورەی ئاگری س���وتانی‬ ‫تواناکانی شاری س���لێمانی‪ ،‬هەربۆیەکیشە زۆرترین‬ ‫قوربانی‌و زۆرترین زەرەرمەن���دی ئابوری‌و کەمترین‬ ‫سەکتەری خزمەتگوزاری بەر س���لێمانی ئەکەوێت‪.‬‬ ‫کردنی ئەم شارە بە‌ش���اری کێشمە کێش‌و مەیدانی‬ ‫جەنگی ش���اراوەی گروپە بەرژەوەن���د جیاوازەکان‌و‬

‫‪15‬‬

‫تەنانەت هێ���زە ناوچەییەکان زەنگی مەترس���یدارە‬ ‫لەوەی لە‌ئایندەدا مەرگەساتی ترسناکی لێبکەوێتەوە‬ ‫ب���ۆ خەڵکەکەی گەر گروپی پێش���ەنگی ڕۆش���نبیر‬ ‫بە‌جدی نەکەوێتە هەڵوێست وەرگرتن‌و بییر کردنەوە‬ ‫لە‌دۆزین���ەوەی ئەڵتەرناتیڤ‌و دەرهێنانی س���لێمانی‬ ‫لە‌نێ���و چەنگی گروپ‌و تاقم‌و پارتە بەرژەوەندیخوازە‬ ‫دژبەیەک‌و نامۆ بە‌کەڵتوری ڕەسەنی شارەکە‪.‬‬ ‫کەواتە س���لێمانی وەک ش���ار ئێس���تا لەبەردەم‬ ‫کێشمەکێش���ی هێزە جی���اوازەکان‌و گ���روپ‌و تاقمە‬ ‫بەرژەوەند جیاوازەکانە‪ ،‬سیاس���ی بن یان سەربازی‬ ‫یان س���ەرمایەدار‪ ،‬ئەم چەندس���اڵی ڕاب���ردوو هێز‌و‬ ‫تاقم‌و گروپە سیاسی بەرژەوەندخواز توانیان سیماو‬ ‫کەڵتوری سلێمانی بگۆڕن‌و جومگە ئیداری‌و ئابوری‌و‬ ‫سیاسیەکانی کۆنترۆڵ بکەن‪ .‬گرفتەکە تەنها نەمانی‬ ‫س���یمای کەڵت���وری‌و زمانەوان���ی‌و کای���ەی ماریفی‬ ‫ش���ار نیە‪ ،‬ئەوەن���دەی گرفتی تێکش���کان‌و دوبارە‬ ‫دروس���ت کردنەوەی شارێکە سست‌و ناچاالک‌و کۆت‬ ‫ک���راوو نایاخی‌و کۆیلەو بێ ئی���رادە‪ ،‬ئەوەی ڕژێمە‬ ‫دەرەکیەکان نەیانتوانی لەهەڵکەندنی شوناسی شار‪،‬‬ ‫ئەوا ئێستا گروپە بەرژەوەندخوازە دەسەاڵتدارەکان‬ ‫لەپڕۆس���ەیەکی سیس���تیماتیکا‪ ،‬گ���ەر ڕێ���ی پ���ێ‬ ‫نەگیرێ بە‌شۆڕش���ێکی کەڵتوری ماریفی‌و ڕێنیسانی‬ ‫هۆشیارگەری‪ ،‬ئەوا پڕۆسەی تێکشکان‌و لەناوچوونی‬ ‫کەڵتوری ڕۆشەنگەری س���لێمانی بەردەوام ئەبێ تا‬ ‫ڕادەی خۆرئاوابوونیی یەکجارەکی‪.‬‬

‫بەرژەوەندی پارتە‬ ‫دەسەاڵتدار‌و هێزە‬ ‫ناوچەییەکان‪ ،‬لەوەدایە‬ ‫کە سلێمانی هەمیشە‬ ‫لەکێشەی سیاسی‌و‬ ‫ئابوری کەمەرشکێندا بێت‬

‫موقته‌دا سه‌در له‌نێوان پێكهێنان ‌ی‬ ‫حكومه‌ت‌و ئۆپۆزیسیۆنبووندا‬ ‫حه‌سه‌ن هه‌ندرێنی‌‬ ‫له‌دوای‌ پرۆسه‌ی‌ رزگاركردنی‌ عێراق له‌‪‌2003‬و‬ ‫به‌دیاریكراویش له‌دوای‌ دیاریكردنی‌ پۆل بریمه‌ر‬ ‫وه‌ك حاكمی‌ عه‌سكه‌ری‌‌و سوپای‌ ئه‌مریكا وه‌ك‬ ‫س���وپایه‌كی‌ داگیركه‌ر له‌الیه‌ن چین‌و توێژه‌كانی‌‬ ‫ناوه‌ڕاس���ت‌و باشووری‌ عێراق پێناسه‌كرا‪ ،‬ناوێك‬ ‫كه‌وته‌ سه‌ر زمانی‌ عێراقییه‌كان ئه‌ویش موقته‌دا‬ ‫سه‌دربوو‪ ،‬به‌تایبه‌ت كه‌ هه‌ڵگه‌ڕانه‌وه‌یه‌كی‌ توند‬ ‫هه‌ڵگه‌ڕای���ه‌وه‌ له‌ئه‌مریكیی���ه‌كان‌و به‌داگیركه‌ری‬ ‫ناوهێن���ان‌و هێزی‌ س���ه‌ربازی ل���ه‌دژ پێكهێنان‬ ‫به‌ناوه‌كان���ی‌ س���وپای مه‌هدی‌‌و لی���وای‌ (یوم‬ ‫الموعود)‌و له‌م دواییانه‌ش (س���رایا الس�ل�ام)‌و‬ ‫كه‌وته‌ دژاریه‌تیكردنی���ی ئه‌مریكییه‌كان‪ .‬تا كار‬ ‫گه‌یش���ته‌ ئه‌وه‌ی‌ س���ه‌رۆكی‌ ئه‌وس���ای‌ والیه‌ته‌‬ ‫یه‌كگرتووه‌كانی‌ ئه‌مریكا(جۆرج بۆش)‪ ،‬موقته‌دا‬ ‫به‌دوژمنی‌ ئه‌مریكا له‌قه‌ڵه‌م بدات‪ ،‬ئه‌مه‌ش دوای‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ هات ك���ه‌ له‌ناو جه‌رگه‌ی‌ ش���اری‌ به‌غدا‪،‬‬ ‫ده‌یان سه‌ربازی‌ ئه‌مریكی‌ كوژران‌و برینداربوون‪،‬‬ ‫دوای‌ راگه‌یاندن���ی‌ دژایه‌تیی س���ه‌در بۆ حاكمی‌‬ ‫عه‌سكه‌ری‌ پۆل بریمه‌ر‌و داگیركاری‌ ئه‌مریكا‪.‬‬ ‫موقته‌دا س���ه‌در له‌م توندڕه‌وییه‌ی‌ خۆی‌ هه‌ر‬ ‫به‌رده‌وامبوو‪ ،‬ن���ه‌وه‌ك به‌رامبه‌ر ئه‌مریكییه‌كان‪،‬‬ ‫به‌ڵك���و په‌لی‌ ب���ۆ واڵتێكی‌ وه‌ك س���عودییه‌ش‬ ‫هاویش���ت‪ ،‬دوای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ به‌ده‌س���تتێوه‌رده‌ری‌‬ ‫زانی‌ له‌بارودۆخی‌ یه‌مه‌ن‪ ،‬ئه‌و ئه‌یه‌ویس���ت وای‌‬ ‫نیشانبدات‪ ،‬كه‌ له‌هه‌ر شوێنێك شیعه‌یه‌ك هه‌یه‌‌و‬ ‫ده‌چه‌سه‌وێنرێته‌وه‌‪ ،‬هانای‌ بۆ به‌رێ‪ ،‬یان له‌دژی‌‬ ‫ئه‌وانه‌ بێته‌ ده‌نگ كه‌ به‌رامبه‌ر ش���یعه‌ ده‌كه‌ونه‌‬ ‫جه‌نگ‪.‬‬ ‫هه‌ڵوێس���ته‌ تونده‌كانی‌ رێكده‌هاته‌وه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ب���اری‌ نائارام���ی‌ ده‌روونی‌ خه‌ڵك���ی‌ عێراق‪ ،‬كه‌‬ ‫ده‌ی���ان س���اڵه‌ له‌ناو ك���وره‌ی‌ ئاگ���ری‌ جه‌نگ‬ ‫ده‌تلێنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و جیاوازتر نیش���انی‌‬ ‫ئ���ه‌دا‪ ،‬ئه‌وه‌بوو الیه‌ن���ی‌ ئه‌وان���ه‌ی‌ ده‌گرت كه‌‬ ‫كه‌س���انێك بوون له‌كۆمه‌ڵگا فه‌رامۆش���ده‌كران‌و‬ ‫كه‌مترین حسابیان بۆده‌كرا‌و الیه‌نگری‌ ده‌سه‌اڵت‬ ‫نه‌ب���وون‪ ،‬هه‌مووم���ان گردبوونه‌وه‌كانی‌ س���ه‌ر‬ ‫ناوچه‌ی‌ س���ه‌وزمان له‌بیره‌‌و چۆن توانی‌ بچێته‌‬ ‫ناوییه‌وه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌م هه‌نگاوه‌ بۆ ده‌س���ه‌اڵتدارانی‌‬ ‫به‌غدا ئه‌وپه‌ڕی‌ س���ووكایه‌تییپێكردن بوو‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫له‌وێ ڕۆژێ���وه‌ كێرڤی‌ ده‌نگ���ه‌كان‌و هاواره‌كان‬ ‫له‌پش���ت گوتاره‌كانی‌ موقته‌دا س���ه‌در بڵندتر‌و‬ ‫دلێرتربوون‪.‬‬

‫ئه‌وه‌ی‌ سه‌دری‌ زیاتر جیاكرده‌وه‌ له‌سه‌ركرد‌ه‬ ‫ش���یعییه‌ ته‌قلیدییه‌كانی‌ دی‌ ئ���ه‌و هه‌نگاوانه‌ی‌‬ ‫ئه‌م دواییه‌ی‌ بوون له‌كۆتایه‌كانی‌ س���اڵی‌ ‪2017‬‬ ‫بۆ هه‌ریه‌ك له‌قه‌ته‌ر‌و س���عودییه‌‌و ئاشتبوونه‌وه‌‬ ‫له‌گه‌ڵیان‪ .‬ك���ه‌ ئه‌مه‌ جورئه‌تێكی‌ زۆر گه‌وره‌بوو‬ ‫كه‌س���ێك له‌مه‌رجه‌عیه‌تێك���ی‌ ش���یعه‌وه‌ دوای‌‬ ‫داوه‌تنامه‌ی‌ نه‌یارانی‌ ئێ���ران بكه‌وێ‪ .‬ئه‌توانین‬ ‫بڵێی���ن‪ ،‬ل���ه‌و رۆژه‌وه‌ نه‌خش���ه‌یه‌كی‌ ن���وێ بۆ‬ ‫گۆڕانكاریێكی‌ گه‌وره‌ له‌عێراق كێش���را‪ ،‬كه‌ هیچ‬ ‫به‌دوور نازان���رێ ئه‌مریكا دیزاینه‌ره‌كه‌ی‌ بووبێ‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم خۆ ئه‌گ���ه‌ر هه‌ریه‌ك له‌ئێ���ران‌و ئه‌مریكا‬ ‫گه‌ڕی‌ پێشوو له‌سه‌ر عه‌بادی‌ هاوڕابوون‪ ،‬تۆبڵێی‬ ‫ئه‌مجاره‌ش ئه‌و هه‌له‌ بده‌نه‌ سه‌در‌و به‌ربژێرێكی‌‬ ‫ئه‌و واتا (عه‌لی دووای) بچێته‌ س���ه‌ر كورس���ی‬ ‫س���ه‌رۆك وه‌زیران؟ ئه‌م پرس���ه‌ كاری‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ده‌كرێ‌و س���ه‌دریش ده‌زانێ هی���چ پێكهاته‌یه‌ك‬ ‫له‌عێراق نه‌گه‌یشتۆته‌ رێژه‌یه‌ك كه‌ زۆر شانازیی‬ ‫به‌ده‌نگ���ه‌ زۆره‌كانییه‌وه‌ب���كات ی���ان بتوان���ێ‬ ‫بێمنه‌تان���ه‌ حكومه‌ت پێكبێنێ‪ ،‬بۆیه‌ س���یناریۆ‬ ‫گه‌لێ���ك ده‌خرێنه‌ڕوو‪ ،‬گومانی‌ تێدانییه‌ هه‌ریه‌ك‬ ‫له‌ئه‌مری���كا‌و ئێران هه‌وڵی جدی‌ خۆیان ده‌ده‌ن‪،‬‬ ‫وه‌ك له‌پێشووتردا داویانه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر س���ه‌یری‌ ئه‌م چوارس���اڵه‌ی‌ رابردووی‌‬ ‫حوكمی‌ عه‌بادی‌ بكه‌ین‪ ،‬ئه‌و س���ه‌ركه‌وتووبووه‌‬ ‫له‌ڕاگرتنی‌ بااڵنسی ئێرانی‌ ئه‌مریكی‌‌و توانیی هه‌ر‬ ‫دوو ال له‌یه‌كالكردنه‌وه‌ی‌ كێش���ه‌ی‌ داعش بێنێته‌‬ ‫س���ه‌ریه‌ك س���فره‌‌و به‌قازانجی‌ خ���ۆی‌ به‌نمره‌ی‌‬ ‫یه‌ك���ه‌م‌و گه‌الن���ی‌ عێ���راق به‌كاریانبێنێ‪ .‬ئه‌م‬ ‫هاوكێشه‌ قورسه‌ زۆر زه‌حمه‌ته‌ به‌كه‌سێكی‌ وه‌ك‬ ‫سه‌در‪ ،‬كه‌ باكگراوندێكی‌ پڕ له‌توندوتیژی‌ هه‌یه‌‬ ‫به‌رامبه‌ر ئه‌مریكییه‌كان تاسه‌ر بتوانێ له‌گه‌ڵیان‬ ‫بسازێ‪ ،‬بۆیه‌ باشترین بژارده‌‪ ،‬هه‌ر ئه‌و سیناریۆ‬ ‫كۆنه‌یه‌‪ ،‬كه‌ كۆمه‌ڵگای‌ ده‌ولی‌ له‌گه‌ڵی‌ راهاتوونه‌‌و‬ ‫ئێرانیش گرفتێك���ی‌ ئه‌وتۆی‌ له‌گه‌ڵییدانیه‌‪ .‬بۆیه‌‬ ‫به‌دووری‌ نابینم سه‌در رێ به‌وانه‌ده‌دات به‌تایبه‌ت‬ ‫عه‌بادی‌ ك���ه‌ له‌واجیهه‌دابێ‪ ،‬به‌اڵم بە‌مه‌رجه‌كانی‌‬ ‫ئه‌و‪ ،‬وات���ا حكومه‌تی‌ ئایینده‌ی‌ عێراق له‌مۆركی‌‬ ‫ت���ه‌واو تائیف���ی‌ دووربخرێت���ه‌وه‌‌و مه‌رجه‌كانی‌‬ ‫س���ه‌دریش به‌باش���ی تێیدا جێبگ���رن‪ ،‬ئه‌گینا‬ ‫ئاس���انترین رێگا بۆ س���ه‌در ئۆپۆزیسیۆنبوونه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئۆپۆزیس���یۆنبوونی‌ ئه‌مج���اره‌ی‌ زۆر‬ ‫جیاوازترده‌بێ له‌جاره‌كانی‌ پێش���وو‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫كه‌ ئه‌و له‌ئه‌وجی‌ هێزه‌وه‌ ده‌بێته‌ ئۆپۆزیسیۆن‌و‬ ‫جوالندنی‌ ش���ه‌قامیش بۆ ئه‌و ئاسانترین كارێكه‌‬ ‫كه‌ بیه‌وێ ده‌ستی‌ بۆببات‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫)‪ )626‬سێشه‌ممه ‪2018/5/22‬‬

‫لە‌پەراوێزی هەڵبژاردنەکاندا‪ :‬چەند قسەی بەرایی!!‬ ‫عەدنان کەریم‬ ‫لەگ���ەڵ تووندبوون���ەوەی کێش���ەی نێوان‬ ‫ئەمریکا‌و ئێراندا‪ ،‬عێراق لە‌پرۆسەیەکی خێرادا‬ ‫ڕۆژ ب���ەڕۆژ ئەبێ���ت بە‌" هەرێم " ێکی س���ەر‬ ‫بە‌ئێران‪ .‬هەرێمی کوردستانیش لە‌ڕیفراندۆم‬ ‫بەدواوە بووە بەهەرێمێکی الوازی ئەو" هەرێم‬ ‫"ە‪.‬‬ ‫لە ‪ ٢٠٠٣‬بەدواوە هیچکات پێگەی هەرێمی‬ ‫کوردس���تان لە‌ن���او عێراقی فیدرال���دا هێندە‬ ‫الواز‌و ک���ەم دەس���ەاڵت‌و بێ���زراو‌و کەم ڕۆڵ‬ ‫نەبووە‪ .‬هیچ کاتیش ژیانی سیاسی لە‌هەرێمدا‬ ‫هێندە پووچ‌و بێ ئاس���ۆ‌و پەتەوازە نەبووە‪.‬‬ ‫لەوالش���ەوە هیچ���کات ناڕەزایەتی���ی خەڵک‬ ‫لەدەسەاڵت هێندە فراوان نەبووە‌و لەهەمان‬ ‫کاتیش���دا هیچوەختێ���ك متمان���ەی خەڵک‬ ‫بە‌هێزەکانی دەرەوەی دەسەاڵت بۆئاستی وا‬ ‫نزم دانەبەزیوە‪.‬‬ ‫سەرجەم ئاماژەکان ئەوەمان پێدەڵێن کە‬ ‫هەڵبژاردنی ئەمس���اڵ ب���ۆ پەرلەمانی عیراق‬ ‫کەوتە ژێرکاریگەری ڕاس���تەوخۆی کێش���ەی‬ ‫نێوان ئەمریکا‌و ئێرانەوە‪ .‬ئەو کێش���ەیەش‪،‬‬ ‫بەپێی زۆربەی کارشوناس���ان‌و ش���ارەزایان‪،‬‬ ‫ڕووی لە‌تووندبوون���ەوە‌و هەڵکش���ان ئەبێت‬ ‫نەک خاوبوونەوە‌و داکش���ان‪ .‬بەواتایەکی تر‬ ‫هەڵبژاردنی ئەمساڵ لە‌عێراقدا بوو بە‌قوربانیی‬ ‫تەدارووکاتی جمهوریی ئیس�ل�امیی ئێران بۆ‬ ‫وەستانەوە بەڕووی ئەمریکا‪.‬‬ ‫ئێران باش ڕەوتی ڕووداوەکان‌و گریمانەکان‌و‬ ‫نیەت���ی ئەمریکای خوێندۆتەوە‪ .‬عێراق خاڵی‬ ‫الوازی ئەمریکای���ە لەناوچەک���ەدا‪ .‬ع���ەرەب‬ ‫ووتەنی (الخاصر ‌ه الرخ����وه‌) ی ئەمریکا‬ ‫لەناوچەکەدا عێراقە چونکە هێش���تا ئەمریکا‬ ‫نەیتوانی���وە سەروس���امان ب���دات بە‌هێزێک‌و‬ ‫ئەلتەرناتیڤێک���ی پ���رۆ ئەمریکیی جێمتمانە‌و‬ ‫لەخەمڕەخساو کە بەبێ سەرئێشە‌و سەربەخۆ‬ ‫لەئێران بتوانێت پەیڕەوی لە‌سیاس���ەتەکانی‬ ‫ئەمری���کا بکات بۆ ئەم قۆناغە‪ .‬جگە لەوەش‬ ‫ساختار‌و پێکهاتەی عێراق‪ ،‬وەکوو وواڵتێك‌و‬ ‫دەوڵەتێك‪ ،‬بەهەموو دام‌و دەزگا نۆرماڵەکانی‬ ‫پێویس���ت بۆ دەوڵەتێك‪ ،‬هێش���تا لە‌قۆناغی‬ ‫گ���ڕوگاڵ‌و س���اواییدایە‪ .‬لەوالش���ەوە ڕەوتی‬ ‫ئاینی‌و مەزهەبگەرایی‌و ناوچەگەرایی‌و وەالئی‬ ‫تەسکی تائیفی‪ ،‬بەتایبەتی لەناو شیعەکاندا‪،‬‬ ‫چ لەئاستی گشتیی خەڵك‌و چ لەئاستی هێزە‬ ‫سیاسیەکاندا لەبەرزترین ئاستیدایە‪.‬‬ ‫ڕاس���تە ک���ە هەن���دێ الیەن���ی وەک���وو‬ ‫هاوپەیمانیی (النصر) بەسەرۆکایەتیی حیدر‬

‫العب���ادی‪ ،‬یا ڕەوتی (الس���ائرون) ی مقتدی‬ ‫الصدر خوازیاری جۆرێك لەسەربەخۆبوونن‬ ‫لەبەرانب���ەر تەماع���ی هەژموونگەرایی ئێران‬ ‫لەعێراقدا‪ ،‬بەاڵم یەک���ەم‪ :‬ئەوان‌و بەتایبەتی‬ ‫ڕەوت���ی س���ەدریەکان بەهەم���ان ئەندازەش‬ ‫خوازی���اری س���ەربەخۆبوونن لە‌بەرانب���ەر‬ ‫ویس���تی هەژموونخوازی���ی ئەمریکا لە‌عێراق‬ ‫وناوچەک���ەدا‪‌.‬و دووەم‪ :‬ئ���ەم هەڵوێس���تەی‬ ‫ئێس���تایان ب���ۆ خۆدوورگرتن لە‌ئێ���ران زۆر‬ ‫پایەدار نیە‌و لەگەڵ تووندبوونەوەی کێشەی‬ ‫ئێران‌و ئەمریکا‌و بەتایبەتی لەس���ەرووبەندی‬ ‫ه���ەر پێکدادانێک���دا‪ ،‬ئەکەونە ژێر فش���اری‬ ‫ڕەوتی گش���تیی جەماوەری شیعە‌و هێزە پرۆ‬ ‫– ئێرانیەکان���ی تری ناو ش���یعەکان وەکوو‬ ‫حەشدی ش���ەعبی‌و بدر‌و مەجلیسی ئەعالی‬ ‫ئیسالمی‌و حیکمە‌و فەزیلە‌و‪ ..‬تاد‪.‬‬ ‫بەلەبەرچاوگرتنی فاکتەری بوون‌و مانەوەی‬ ‫ئ���ەو پایگا بەهێزە تائیف���ی‌و مەزهەبیەی ناو‬ ‫ش���یعەکان‪ ،‬لەگەڵ گەرمبوونەوەی حەماوەی‬ ‫کێش���ەی نێوان ئەمریکا‌و ئێراندا‪ ،‬ڕەوتی پرۆ‬ ‫– ئێرانی ئەتوانێ���ت گۆڕەپانی جەماوەری‌و‬ ‫سیاس���ی‌و حیزبیی ش���یعی لەگ���ەڵ خۆیدا‬ ‫ڕابماڵ���ی‌و پاوانی بکات وبیکات بەپاش���کۆی‬ ‫ئێران‪ ،‬بەتایبەتی بە‌پشتیوانیی هەمەالیەنەی‬ ‫ئێران‌و چوونەس���ەری ئاستی دەستێوەردانی‬ ‫لە‌عیراقدا‪.‬‬ ‫گش���ت ئەوانە بژاردەکانی بەردەم ئەمریکا‬ ‫بۆ بەکارهێنانی فایلی عیراق لە‌سەرووبەندی‬ ‫تووندبوونەوەی کێش���ەکانی لەگ���ەڵ ئێراندا‬ ‫کەم‌و الواز ئەکەنەوە‪.‬‬ ‫هەرچ���ی گۆڕەپان���ی سیاس���یی هەرێمی‬ ‫کوردس���تانە‪ ،‬ئ���ەوە ڕۆش���نە ک���ە ئەب���ێ‬ ‫بەئەڵقەیەک���ی الوازتری ڕەنگدان���ەوەی ئەو‬ ‫کێش���ە گ���ەورە ناوچەییە‪ .‬ه���ەردوو زلهێزی‬ ‫کوردس���تانی‪ ،‬پارتی دیموکراتی کوردستان‌و‬ ‫یەکێتیی نیش���تیمانیی کوردس���تان خاوەنی‬ ‫پیگەیەکی سیاسی‪ ،‬جەماوەری‌و عەسکەریی‬ ‫الواز‌و ک���ەم بایەخن لە‌چ���او هێزە ناوچەیی‌و‬ ‫عێراقیەکان���دا‪ .‬ئەوان بێ���زراوی ناو خەڵك‌و‬ ‫بێبەش لە‌ش���ەرعیەتی سیاس���ین‪ .‬کێبڕکێ‌و‬ ‫پاش���قوول لەنێ���وان خۆیان���دا‌و س���یباق بۆ‬ ‫جێگرت���ن لە‌هاوکێش���ەی پڕکێشمەکێش���ی‬ ‫ئەمریکی ــ ئێرانی���دا‪ ،‬هەردووکیانی هێندەی‬ ‫تر داتەپاندووە‪ .‬هیچیان خاوەنی روئیەیەکی‬ ‫س���تراتیجی‌و ڕۆشن نین س���ەبارەت بە‌ڕەوتی‬ ‫ئاڵوگ���وڕە قووڵەکان���ی ناوچەک���ە‪ .‬لەالیەن‬ ‫عێراق‪ ،‬ئەمریکا‪ ،‬تورکیا‌و ئێرانەوە هەم کلك‬ ‫وگوێی���ان ک���راوە‌و پەڕوباڵیان ش���کاندوون‌و‬ ‫هەم جگە لە‌پێس���پاردنی ڕۆڵی پێش لەشکر‌و‬

‫سەرجەم ئاماژەکان‬ ‫ئەوەمان پێدەڵێن کە‬ ‫هەڵبژاردنی ئەمساڵ‬ ‫بۆ پەرلەمانی عیراق‬ ‫کەوتە ژێرکاریگەری‬ ‫ڕاستەوخۆی کێشەی‬ ‫نێوان ئەمریکا‌و ئێرانەوە‬ ‫هەواڵگر ڕۆڵێکی تریان پ���ێ ڕەوا نابینرێت‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم هیچی���ەك لەوانە بەومانای���ە نیە کە‬ ‫هەرێمی کوردس���تان ی���ا بەش���ەکانی تری‬ ‫کوردس���تان ب���ەدوور ئەبن لە‌پریش���کی ئەو‬ ‫کێشمەکێشە گەورەیە یا ئەو هێزانەی ناومان‬ ‫بردن پێویس���تیان بە‌ڕۆڵ���ی پارتی‌و یەکێتی‬ ‫نابێ���ت‪ .‬کورتەی قس���ەکە لەس���ەر ئەوەیە‬ ‫ئ���ەو دوو الیەنە ئەبن بە‌پاش���کۆیەکی الواز‌و‬ ‫زەلی���ل لە‌دامێنی هێ���زە گەورەکانی دەرگیر‬ ‫لە‌ناوچەکە‌و عیراقدا‪.‬‬ ‫ڕەوتی ئامادەسازیەکانی ئێران بۆ پێشوازی‬ ‫لەم پێش���هاتانە دەمێکە دەستی پێکردووە‌و‬ ‫قۆناغ���ی زۆری بڕیوە‪ .‬ئەبێ چوونەس���ەری‬ ‫ئاس���تی دەستێوەردانی س���ەربازی‌و ئەمنی‌و‬ ‫سیاسیی ئێران لە‌س���ووریا‌و یەمەن‌و لوبنان‌و‬ ‫فەلەس���تین لەچوارچێ���وەی خوێندن���ەوەی‬ ‫ستراتیجیی وردی ئەو وواڵتە وەکوو بەشێك‬ ‫لە‌ئامادەکاریی ب���ۆ ڕۆژانی ئایندە وبۆ ڕەوتی‬ ‫ملمالنێکان بخوێنرێتەوە‪.‬‬ ‫هەرچ���ی گۆڕەپانی عیراقیە ئ���ەوە ئێران‬ ‫لەس���ەرووبەندی ڕیفراندۆمەک���ەی پ���اری‬ ‫مەس���عوود بارزانیەوە‪ ،‬تی���ن‌و تاوێکی نویی‬ ‫داوە بە‌دەس���تێوەردانی خ���ۆی‪ .‬ئێ���ران الی‬ ‫مەعلووم بوو کە بۆچی بارزانیی پەنا ئەباتە‬ ‫ب���ەر ڕیفراندۆم‪ .‬ئ���ەوان باش ئەی���ان زانی‬ ‫کەمەسەلەی سەربەخۆیی‌و دەوڵەتی کوردی‬ ‫ناونیش���انێکی درۆیینەن بۆ مەبەستێکی تر‬

‫کە بەس���ەڵتەنەت کردنی هەرێم‌و تاپۆکردنی‬ ‫دەس���ەاڵتی هەرێم بوو ب���ۆ خێزانی بارزانی‪.‬‬ ‫دیارە تا ئێرەش بۆ ئێران کێش���ەیەکی ئەوتۆ‬ ‫نیە بەاڵم وابەستەیی بارزانی‌و حیزبەکەی بۆ‬ ‫تورکیا‌و پشی پش���یی هەمەڕۆژەی ئیسرائیل‬ ‫بۆ پارتی ومەرام���ی زیادەڕۆیی بارزانی هەر‬ ‫هەمووی���ان ‪ ٢‬ئاکامی ئەب���وو کە هیچیان بۆ‬ ‫ئێران قابیلی قەبووڵکردن نەبوون‪.‬‬ ‫یەکەم‪ :‬دەوڵەت���ی ناوەندیی بەغدا الوازتر‬ ‫ئەهاتەدەر‌و ش���ەهیەی سووننەکانیش���ی بۆ‬ ‫جیای���ی یا داواکاریی بەش���ی زیاتر لە‌کێکی‬ ‫دەسەاڵت‌و ئەرز زیاد ئەکرد‪.‬‬ ‫دووەمیش‪ :‬یەکێتیی نیشتیمانی کە ئەسپی‬ ‫گ���رەوەی ئێرانە لەزۆر یاریی کوردس���تانی‌و‬ ‫عیراقی���دا زۆر الواز‌و ک���ەم کاریگ���ەر‌و‬ ‫پارچەپارچەت���ر‌و بیئابڕووت���ر ئەهات���ە دەر‬ ‫لە‌کۆتایی گەمەکانداکە ئەوەش لەبەرژەوەندی‬ ‫ئێران نەبوو‪.‬‬ ‫هەڵبژاردنەکان���ی ‪ ٢٠١٨ / ٥ /١٢‬ب���ۆ‬ ‫پەرلەمان���ی عێراق���دا‌و هەم���وو دەرەنجام‌و‬ ‫لێکک���ەوت وداهاتووەک���ەی ئەب���ێ ل���ەم‬ ‫چوارچێوەیەدا بخوێنرێتەوە‌و هەڵسەنگاندنی‬ ‫بۆ بکرێت‪.‬‬ ‫ج���ێ پەنجەی ئێ���ران بە‌وورد‌و درش���تی‬ ‫ئ���ەم هەڵبژاردنەوە دیارە‪ .‬ئ���ەوەی کرا نەك‬ ‫هەڵبژاردن بەڵک���وو دابەش���کردنێکی هێزە‬ ‫لە‌نێوان الیەنە سیاسیەکانی بەشدار لە‌پرۆسەی‬ ‫سیاس���یی عێراقدا‪ .‬ژمارەی دەنگدەر‌و نوێنەر‬ ‫لەپەرلەماندا لە‌ڕێی دەنگی دەنگدەرەوە نەبوو‬ ‫بەڵکوو پێوەر بۆ دیاریکردنی دەرەنجامەکان‬ ‫دوور‌و نزیکیی هەر الیەنەیە لە‌نەخش���ەڕیگای‬ ‫ئێران بۆ بەپیرەوەچوون���ی داهاتوویەکی پڕ‬ ‫کێش���ە‌و بەزم لەگەڵ ئەمری���کادا کە عێراق‬ ‫ئەبێت بەیەکێك لەناوەندە گەرمەکانی‪.‬‬ ‫دانەوەی پاداش بەیەکێت���ی‌و ڕزگارکردنی‬ ‫لە‌ڕسواییەکانی ‪ ١٦‬ئۆکتۆبەری ‪ ٢٠١٧‬وهەموو‬ ‫س���کانداڵەکانی ت���ری لەڕێگەی بەخش���ینی‬ ‫دەس���ەاڵتێکی وەهم���ی پێ���ی لەکەرکووك‬ ‫بێئ���ەوەی هی���چ لە‌ناوەڕۆکی ئەو ڕاس���تیانە‬ ‫بگۆڕێ���ت کە ئێس���تا لەکەرکووکدا لەس���ەر‬ ‫ئەرزی واقیع هەیە‌و بزواندنی هەستی سادەی‬ ‫جەم���اوەری کوردیی ب���ەو دەنگانەی لەوێ‬ ‫پێیدراوە هەموویان پێشەکی‌و نرخی معاملە‌و‬ ‫س���ەودایەکی گەورەترن‪ .‬ئێران لەوڕێگەیەوە‬ ‫ئەیەوێت بەچەند مەرام بگات‪.‬‬ ‫ی���ەك‪ :‬پتەوت���ر یەکێت���ی گ���رێ بداتەوە‬ ‫بە‌سیاس���ەتەکانی خۆی‌و نەخش���ەڕیگای بۆ‬ ‫داهات���ووی عێ���راق‪ .‬لەبەرانب���ەردا یەکێتی‬ ‫کارئاس���انی ب���کات ب���ۆ گرتنەدەس���تی‬

‫دەس���ەاڵت لە‌بەغدا لەالیەن هێزە پرۆئێرانیە‬ ‫سەرسەختەکانەوە‪.‬‬ ‫دووەم‪ :‬ڕۆڵی هێزە س���وونیەکان لە‌عێراقدا‬ ‫الواز بکرێ���ن ت���ا نەب���ن بە‌پێگ���ە لەالی���ەن‬ ‫ئەمریکاوە‪ .‬ل���ەم هەڵبژاردنەدا س���وونەکان‬ ‫کیسەیان هەڵدروو بوو بۆ کەرکووک بەتایبەتی‬ ‫بە‌پشتیوانی تورکیا‌و بەرەی تورکمانی بەاڵم‬ ‫ئێران لەم هەڵبژاردنەدا تەنانەت لە‌حەویجەش‬ ‫ک���ە ناوەندێکی س���وونی تەقلیدیە ڕس���وای‬ ‫ک���ردن‌و بۆ ئەو مەرامەش دەس���تی یەکێتیی‬ ‫پیسکرد‪.‬‬ ‫س���ێیەم‪ :‬بااڵنس���ی هێزی نێ���وان پارتی‌و‬ ‫یەکێتی کە چەندین س���اڵە بەقازانجی پارتی‬ ‫السەنگ ببوو‪ ،‬دەسکاری بکاتەوە‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم هێجی���ەك لەوانە ب���ەو مانایە نیە‬ ‫کە پارتی لە‌نەقش���ەڕیگای داهاتووی ئێراندا‬ ‫پێگەی کەمتر لە‌یەکێتی بێت‪.‬‬ ‫پارت���ی جگە لەوەی باک���ی نیە لە‌جێگرتن‬ ‫ل���ەو نەقش���ەڕیگا ئێرانی���ەدا‪ ،‬لەهەوڵێک���ی‬ ‫بەردەوامدایە بۆ ڕاکێشانی سۆزی ئێران‌و یەك‬ ‫لەس���ەریەك پەیام‌و نێردە بەو ئاراس���تەیەدا‬ ‫ئەنێرێ���ت‪ .‬جگە لەوەش پارتی باش ئەزانێت‬ ‫کە بڕیاردەری سەرەکی سەبارەت پێکهاتەی‬ ‫دەس���ەاڵتی دوای هەڵبژاردن لە‌عێراقدا ئێرانە‬ ‫بۆیە لەهەوڵێکی بێووچاندایە کە پاسەپۆرتی‬ ‫جێنش���ین بوون بەناوەی (ک���ورد) ەوە لەو‬ ‫دەس���ەاڵتەدا بەو بدرێت یا ئەو تیایدا ڕۆڵی‬ ‫کاریگەری هەبێت‪ .‬ئەڵبەتە س���ەرانی پارتی‬ ‫باش ئەزانن کە ئ���ەوەش نرخی خۆی هەیە‌و‬ ‫ئامادەیی تەواویان هەیە بۆ بەخش���ینی ئەو‬ ‫نرخە‪.‬‬ ‫س���ەرجەم ئەوانەی پێش���وو تەحەدایەکی‬ ‫گەورە ئەخاتە بەردەم هێزە کوردستانیەکانی‬ ‫دەرەوەی بازنەی دەسەاڵت‪.‬‬ ‫ئاماژە گش���تیەکانی دووتویی هەڵوێست‌و‬ ‫بەیانات‌و قس���ەکانی ئەو هێزان���ە‪ ،‬گۆڕان بۆ‬ ‫نموونە‪ ،‬ش���تێکمان نیش���ان نادەن کە ئەوان‬ ‫س���ەرجەم الیەن‌و کون کەلەبەری قۆناغەکە‌و‬ ‫خەسڵەتەکانی‌و تەداعیاتی ئەو کێشمەکێشە‬ ‫گەورەی���ەی ک���ە دەرگای پێگرتوون‪ ،‬هەرس‬ ‫بکەن‌و بەو دیدە فراوانە پیویس���تەوە بڕواننە‬ ‫دیوی پش���تەوەی ڕووداوەکان‪ .‬جێهێش���تنی‬ ‫هەموو هێلکەکان لەسەبەتە شەق‌و شڕەکەی‬ ‫دیموکراس���ی‌و هەڵب���ژاردن‌و هەوڵ���دان ب���ۆ‬ ‫گێڕانەوەی مافی خورایان لەڕێگەی کۆمسیۆنی‬ ‫ب���ااڵی " س���ەربەخۆ " ی هەڵبژاردن���ەکان‌و‬ ‫‪‌UN‬و کونس���ولخانەکانی هەولێرەوە‪ ،‬ناکرێ‬ ‫بە‌هەوڵێکی کارس���از چ���اوی لێبکرێت‌و نابێ‬ ‫چاوەڕوانیی زۆری لەسەر هەڵچنرێت‪.‬‬

‫مردنی نەوشیروان‌و سەرهەڵدانەوەی محەمەدی مەهدی‬ ‫نەوزاد جەمال‬ ‫سەرەتا‬ ‫ئەوەی ئەم دووناوەناسراوە کۆدەکاتەوەو‬ ‫ئەوەیە پاش����مەرگیان دەبنە فریادرەسێکی‬ ‫پی����رۆز‪ .‬ئەمی����ان بەدیوەسیاس����ییەکەی‌و‬ ‫ئەویتریش بەدی����وە ئایینیەک����ەی‪ .‬ئەوەی‬ ‫مایەی پرس����یارو دەستنیشانکردنە ئەوەیە‪:‬‬ ‫لەس����ەردەمی پێش����کەوتن‌و گۆڕانکاریی����ە‬ ‫خێراکان����ی تەکنۆلۆجی����ادا‪ ،‬سیاس����ەت‌و‬ ‫حزبایەتی‌و بزاڤی کوردایەتی وەک تەریقەتێکی‬ ‫لێدێ����ت‪ .‬ه����ەواداران‌و ش����وێنکەوتوانی‬ ‫سەرکردەیەک دەبنە دەروێشێکی سیاسیانەو‬ ‫بەیعەت‌و پەیمانتازەکردنەوە لەسەر گڵکۆی‬ ‫س����ەرکردەکان‪ .‬لەش����ارێکی مۆدێرنی وەک‬ ‫س����لێمانییدا‪ ،‬گ����ردەکان بوونەتە مەزارگەی‬ ‫سیاسییەکان‪.‬‬ ‫ئەگەرچی‪ ،‬رەگی دیاردەکە لەخێاڵیەتی‌و‬ ‫نەبوونی ناسنامەیەکی هاوبەشی نیشتمانی‪/‬‬ ‫نەتەوەییدایە‪ ،‬هاوکات نیشانەی پاشەوپاش‬ ‫گەڕان����ەوەی بی����ری سیاس����ی مۆدێرن����ە‪.‬‬ ‫پێدەچێت‪ ،‬حزب‌و سەرکردەکان کەوتبنەبەر‬ ‫بەر کاریگەری‌و سیحری تایفی مەزهەبییەوە‬ ‫کەلەسەر ئاستی سیاسی ئێراق بااڵدەستە!‬ ‫ئ����ەوەی بەچاالک����ی سیاس����ەت وحزبایەتی‬ ‫دەناس����رێت‪ ،‬بوونەوە بەفۆرمێکی ناحەزی‬ ‫بنەماڵەگ����ەری‪ ،‬خێاڵیەت����ی‪ ،‬تیرەگ����ەری‌و‬ ‫ناوچەگ����ەری‪ .‬س����ەرئەنجام ح����زب وەک‬ ‫فۆرمێکی سیاس����ی مۆدێ����رن‪ ،‬جێگەی بۆ‬ ‫بنەماڵەو ماڵبات‌و خێڵ چۆڵکرد‪.‬‬ ‫بەپاڵەوانکردن‬ ‫ئەگەرچی کەسمان پاڵەوانی فریادرەسی‬ ‫لێقەوماوم����ان نیی����ن‪ ،‬بەاڵم زۆربەش����مان‬ ‫دەستمان لەسازکردنی پاڵەوانەکاندا هەیە‪:‬‬ ‫هەر بەپێناسەکردن‌و ستایشکردن‌و باسکردن‬ ‫تا باڵوکردن����ەوەی دەنگۆکانیان بەزارەکی‌و‬ ‫نوس����راو‪ .‬چونک����ە‪ ،‬ئێم����ە کۆمەڵگەیەکین‬ ‫ئەو کات����ە دەپەرژێنە س����ەرمرۆڤەکان‪ ،‬کە‬ ‫ئاودیوی جیهانی زیندووان بوون‪ .‬لەساتێکدا‬ ‫دەبنە مایەی رێزو دەربڕینی خۆشەویس����تی‬ ‫کەماڵئاوایی دەکەن‪ .‬ئیتر لێرەوە شانازیان‬ ‫پێوەدەکەی����ن‪ .‬بەاڵم‪ ،‬ئەم هەس����تە چەندە‬ ‫ش����اعیرانەو جوان‌و نمایش����ی وەفادارییە‪،‬‬ ‫کۆمەڵێک رەهەندی س����ایکۆلۆجی‌و ئایینی‌و‬

‫کولتوری هەیە‪.‬‬ ‫بۆیە‪ ،‬هەمیش����ە دەپرس����م ئاخ����ۆ ئێمە‬ ‫پێویس����تمان بە‌"پاڵەوانە"‪ ،‬یا پاڵەوانەکان‬ ‫پێیوس����یتیان بەباسوخواس����ەکانی ئێمەیە‬ ‫لەبارەیانەوە؟ پاڵەوان مانای چییە؟‬ ‫بەپیی فەرهەنگی ئۆکسفۆرد 'ئەو کەسەیە‬ ‫کە بەهۆی بوێریی یا دەستکەوتە ناوازەکانیەوە‬ ‫یا خەسڵەتە نایابەکانیەوە پیی سەرسامین'‪.‬‬ ‫هەڵب����ەت‪ ،‬لەکاتی نەهامەت����ی‌و لێقەومان‌و‬ ‫لێکت����رازان‌و داتەپینەکان����دا‪ ،‬مرۆڤەکان یا‬ ‫چاویان لەئاسمانە یا بکەرێکی پاڵەوان‪-‬ئاسا‬ ‫کە پارس����ەنگی هێزبگەڕێنێتەوە‪ .‬کەس����ێک‬ ‫لەپێناوهەموان����دا دۆخەک����ە بەالدابخ����ات‌و‬ ‫لەجێگ����ەی هەم����ووش بجەنگێ����ت! ئیدی‪،‬‬ ‫رەواندنەوەی تەمی نائومێدی‌و تاریکستانی‬ ‫دۆخەکەیە ک����ە وادەکات هەموو لەکانیاوی‬ ‫هەستونەس����تییەوە‪ ،‬وێن����ەی پاڵەوانێ����ک‬ ‫ب����ۆ س����ەکردەیەک دابتاش����ێت‌و لەدڵی����دا‬ ‫بینەخشێنێت‪.‬‬ ‫نەوشیروان‬ ‫رێکەوتێکی سەیرە کەناوی "نەوشریوان"‬ ‫لەمێ����ژوودا ئاماژەی����ە بەش����ای ش����اهانی‬ ‫ئیمپراتۆریەت����ی ساس����انی (‪)٥٧٩-٥٠١‬‬ ‫ک����ە بە'کیس����رای یەکەم'یا 'خوس����رەو'یش‬ ‫ناودەبرێت‪ .‬کەسێکیشە کە بە‌"نەوشریوانی‬ ‫دادخواز" دەناس����رێتەوە لەبەر خەسڵەتێکی‬ ‫تایب����ەت‪ :‬خاکیەت����ی‌و چەس����پاندنی ئ����ەو‬ ‫بیرۆکەی����ەی کە نابێ����ت فەرمانڕەوای واڵت‬ ‫تەنه����ا لەخانەدان‌و ماقواڵن����ی کۆمەڵگەبن!‬ ‫جگەلەوەش����ی ک����ە بە"ش����ای چاکس����از"‬ ‫پێناس����ەدەکرێت‪ .‬چونک����ە‪ ،‬باجی البردنی‌و‬ ‫بەربەس����تێکی دیوارین����ی ل����ەدژی تیرەو‬ ‫خێڵەهێرش����بەرە کۆچەرییەکان����ی تورک‌و‬ ‫عەرەب دژ بەئیمپراتۆریەتەکەی دروستکرد!‬ ‫هەروەها‪ ،‬ئەم کەسێتییە بەرجەستەکەری‬ ‫کەس����ێتی 'شافەیلەس����وفی ئەفالتونی'بوو‪.‬‬ ‫بەه����ۆی رێ����زو بایەخدان����ی بەفەلس����ەفەو‬ ‫فەیلەسوفان‌و کردنەوەی فێرگەی گوندیشاپور‬ ‫(ئەگەرچی کاک نەوشریوان لەدانیشتنێکی‬ ‫رووبەروودا‪ ،‬کەمبایەخی فەلسەفەی درکاندو‬ ‫وتی فەلس����ەفە هێندە بابەتێکی گرنگ نییە‬ ‫ک����ە وەک بەش����ێکی س����ەربەخۆو تایبەت‬ ‫لەزانکۆدا بخوێنرێ!)‪ .‬بەدەر لەپێداهەڵدان‌و‬ ‫س����تایش‪ ،‬ئەم ناوە بۆ نەوشیروان مستەفاو‬ ‫رێکەوتێکە‪.‬‬

‫ئەفسانەسازی‬ ‫پسپپۆڕی ئەفسانەناسی 'جۆزیف کەمپێڵ'‬ ‫لەکتێبی 'هێزی ئەفسانە'دا‪ ،‬ئەرکی دەروونی‬ ‫ئەفس���انە کە لەئەنجامی ئ���ەو ئاڵوگۆڕانەی‬ ‫لەقۆناخی لەدایکبوون‪ ،‬رۆیشتن‪ ،‬هەرزەکاری‪،‬‬ ‫الوێتی‌و پێگەیشتن‌و دایکوباوکایەتی‌و تامردن‬ ‫بەس���ەر مرۆڤدادێن‪ ،‬رووندەکاتەوە‪ .‬پێیوایە‪،‬‬ ‫ئەفس���انە نێوانبەرێک���ە لەنێ���وان ئ���ەوەی‬ ‫کەدەبێ���ت بیزانین‌و ئەوەش���ی کە هێش���تا‬ ‫نایزانین‪ .‬واتە‪ ،‬لەبەرئەوەی قۆناخی داهاتووی‬ ‫ژیانمان لەئێستاماندا هیچ کاریگەرنییە‪ ،‬بۆیە‬ ‫بەمیتافۆر‪ -‬سیمبول‌و ئاماژە پێناسەی واقیعی‬ ‫نوێ‌و پێشهاتەتازەو ئاڵوگۆڕەکان دەکەینەوە‪.‬‬ ‫کەواتە‪ ،‬ئەفس���انە ئەو رایەڵەیە کە لەنێوان‬ ‫زانراو نەزان���راو‪ ،‬نادیاردای���ە‪ .‬ئێمە دەزانین‬ ‫واقیع چۆنەو چییە‪ ،‬بەاڵم لەوەدا بەرچاومان‬ ‫روون نیی���ە کە ئاخۆ چیدەبێت‌و چیش���مان‬ ‫بەس���ەردێت‪ .‬بۆیە‪ ،‬لەم کەلێنەوە ئەفس���انە‬ ‫س���ەرهەڵدەدات‌و لەرێگ���ەی بەرهەمهێنان���ی‬ ‫سیمبول‌و پاڵەوانەوە دێتەئاراوە‪.‬‬ ‫بەڕێکردنی تەرمی نەوش���یروان مس���تەفاو‬ ‫ئەسپەردەکنی بەخاک‌و کەفوکوڵی الواندنەوەو‬ ‫ئامادەی���ی خەلکی ئاس���ایی تێی���دا‪ ،‬ئەگەر‬ ‫نیشانەی رێزوخۆشەویستیش بێت‪ ،‬لەبنەڕەتدا‬ ‫دەرخەری بێهوایی‌و رەشبینی مرۆڤەکانی ئەم‬ ‫دەڤەرەی���ە‪ .‬ژێدەرێکی ئاش���کرای تینویەتی‬ ‫خەڵکەکەی���ە ب���ۆ ئاڵۆگۆڕکردن���ی دۆخەکە‪.‬‬ ‫چەن���دە گری���ان‌و ه���اوارە بۆ نەوش���ریوان‪،‬‬ ‫ئەوەندەش ش���یوەنە ب���ۆ دۆخەنالەبارەکە!‬ ‫وەس���فکردنی بەهیوای هەژاران‪ ،‬خاکی‪ ،‬زانا‪،‬‬ ‫بیرمەند‪ ،‬هت���د‪ ...‬دەاللەت لەو خودە دەکات‬ ‫کەپێویس���تی بەزانین‌و تێگەیش���تن‌و رێگەی‬ ‫دەربازبوونە لەقەیرانەکانی‪.‬‬ ‫لەنەفرەتکردن���ی‬ ‫ئاماژەیەکتری���ش‬ ‫سەرکردەسیاسیەکانیتر‪ ،‬تاڕادەی جنێودان‪،‬‬ ‫هوهاکێش���ان‌و تفکردنەوە س���ەردەردێنێت‪.‬‬ ‫لەهەم���ووی گرنگت���ر لێکدان���ەوەی رەهەندە‬ ‫س���ایکۆلۆجی‌و کولتوریەکە کە لەپش���ت ئەو‬ ‫ئەفس���انەی مەرگی ئەو پی���اوەوە ئامادەیە‪.‬‬ ‫بەجۆرێ���ک الی خەڵکی ئاس���ایی‌و تەنانەت‬ ‫هەندێک رۆش���نبیر‪ ،‬مردن‌و ژیانی نەوشیروان‬ ‫بووە (‪ )Übermensch‬س���ەرومرۆڤەکەی‬ ‫"نیتش���ە"‪ .‬لەکاتیکدا نەوش���یروان هەمیشە‬ ‫لەوێنەو گرتەکانداو دژی خۆجیاکردنەوەبووە‬ ‫لەخەڵکی ئاسایی!‬ ‫دی���ارە‪ ،‬هەوڵێک هەیە ک���ە دەیەوێت ئەو‬

‫مرۆڤ���ە ب���کات بەپاڵەوانێکی فریادڕەس���ی‬ ‫گ���ەل‪ .‬بۆی���ە‪ ،‬ه���ەر لەئێس���تەوە دەنگۆی‬ ‫ئەوەی وەس���یەتنامەی هەیە یا نییە چەندان‬ ‫نوقاڵنەو فاڵ���ی بۆ بگرینەوە‪ .‬جگەلەوەی کە‬ ‫بەدوورناگیرێت بەناوییە زۆر ش���ت بووترێت‌و‬ ‫بکرێت! ئاخر‪ ،‬پیرۆزکردن هەر لەئایینەکاندا‬ ‫نیی���ە‪ ،‬بەڵک���و کەس���ێتییە سیاس���ی‌و‬ ‫کۆمەاڵیەتی‌و رۆش���نبیریەکانیش دەبرێنەوە‬ ‫کەش���کەاڵنی فەلەک‪ .‬هەروەک لەداس���تان‌و‬ ‫ئەفس���انە دێرینەکانی رابوردوودا باسکراوە‪،‬‬ ‫جەنگی خوداو ئەهریمەن‪ ،‬زۆرانبازی دەعباو‬ ‫دەعەجانەکان لەگ���ەڵ پاڵەوانەکاندا تۆماری‬ ‫س���ەیری بەجێهێش���تووە‪ .‬ئەم���ڕۆش هەمان‬ ‫میکانیزم دەخرێتەس���ەر وێنەی س���ەرکردەو‬ ‫ن���اودارەکان‪ .‬ب���ەو ش���ێوە‪ ،‬نەوش���یروان‬ ‫پاڵەوانە س���ەرەکیەکەیە‪ ،‬الی نەیارەکانیشی‬ ‫کاراکتەری دژەپاڵەوان‌و رۆحە ئەهریمەنەکەی‬ ‫هەڵگرتووە!‬ ‫شایەنی ووتنە کە پاڵەوان وەک مرۆڤیکی‬ ‫ن���اوزاەو هەڵکەوتوویەکی بێوێنەو دانس���قە‪،‬‬ ‫دەردێکی کوش���ندەی رێکخراوەسیاسیەکانی‬ ‫ئێمەیە‪ .‬پەتایەک کە دەیەوێت سەرکردەکانی‬ ‫بکات���ە نەم���ر لەپۆس���ت‌و بڕیارەکانیان���دا‪.‬‬ ‫س���ەرکردەکانی ئێمە چیتر کار بۆ مانەوەی‬ ‫خۆیان ناکەن‪ ،‬چونکە ئەو ئامانجە بەدیهاتووە‪.‬‬ ‫بەڵکو‪ ،‬شەڕ لەس���ەر داهاتووی نەوەکانییان‬ ‫دەکەن! ل���ەم رووەوە‪ ،‬پرس���ی جێگرەوەی‬ ‫سەرکردەکان لەالی زۆربەی حزبەکانی ئێمە‪،‬‬ ‫تابویەکی (حەرامێکی) سیاسییە‪.‬‬ ‫هەمیش���ە بەئەنقەس���ت ئ���ەو بابەت���ە‬ ‫پەکدەخریت‪ .‬بەبیانوی ئەوەی س���ەرکردەکە‬ ‫کەموێنەی���ە‌و کەس نییە بتوانێ(لەراس���تیدا‬ ‫نابێ���ت) جێی بگرێتەوە‪ .‬ئەم���ە یەکێکە لەو‬ ‫ئەفسانەس���ازیانەی بزاڤ���ی سیاس���ی کورد‬ ‫سەدس���اڵێکە س���ەکردەکانی کار لەس���ەر‬ ‫س���ایکۆلۆجیەتی جەم���اوەرو ش���تنەوەی‬ ‫مێش���کیان دەکەن‪ .‬هەمیشە خۆیان بەباوک‌و‬ ‫تاکەپەن���او چاوس���اخ دادەنێ���ن‪ ،‬وەکئەوەی‬ ‫بێئەوان بەلەمەکە سەرلەبەر نوقم بێت!‬ ‫راستە‪ ،‬هەموو مرۆڤێکی خاوەن کاراکتەری‬ ‫جیا‪ ،‬تاک‌و دانسقەیە لەخۆیداو کەس ناتوانێت‬ ‫ببێتەوە بە‌ئەو‪ .‬بەاڵم‪ ،‬لێرەدا قسەکە لەسەر‬ ‫پڕکردنەوەی ئەرک‌و پۆستەکەیە نەک خودی‬ ‫کەس���ەکە‪ .‬لەبەرئەوەی حزبی کوردی هێشتا‬ ‫نەبۆت���ە دامەزراوە‪ ،‬هەموو ئ���ەرک‌و روڵێکی‬ ‫رێکخراوەی���ی بەکەس���یی ک���ردووە‪ .‬لەگەڵ‬

‫مردنی بەرپرس���ە بڕیاردەرەکانیدا‪ ،‬کورسی‌و‬ ‫پێگەکانیشیان دەمرێندرێت!‬ ‫کاتێک کە هاواڵت���ی بێدەرەتان بوو‪ ،‬ئیتر‬ ‫هەم���وو س���یفەت‌و خواس���تە ناخەکییەکانی‬ ‫بەس���ەرکردەکانییەوە دەلکێنێ���ت‪ .‬خ���ۆی‬ ‫بەبێدەسەاڵت‪ ،‬کەمزان‪ ،‬کەمئەزموون‪ ،‬بێهیوا‌و‬ ‫بێک���ەس دادەنێ���ت‪ .‬لەبەرامب���ەردا هەموو‬ ‫س���یفەتەگرنگەکانی وەک مانەوە‪ ،‬خۆش���ی‌و‬ ‫درێژەدان بەژیان‌و وەاڵمدانەوەی پرسیارەکانی‪،‬‬ ‫دەخاتەس���ەر وێنەی س���ەرکردەو پێغەمبەر‌و‬ ‫پیاوچ���اک روناکبی���رو بیرمەندەکانیی���ەوە‪.‬‬ ‫لەکاتێک���دا مەرج نییە ئەو س���یفەتانە تێکڕا‬ ‫ل���ەو کەس���ێتیانەدابن‪ .‬ب���ەاڵم‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫بەدیاریرک���راوی لەخۆیدانیی���ە‪ ،‬ئیتر دەبێت‬ ‫کەسێک هەبێت ئەوانەی تێداببینرێتەوە!‬ ‫هەر کاتێک شەڕۆش���ۆڕو قەیرانی ئابوری‌و‬ ‫گرفت���ی دارای���ی هاتەئ���اراوە‪ ،‬پڕوپاگەندە‬ ‫باشترین راوکەری مێش���کەکانە‪ .‬چونکە لەو‬ ‫س���اتانەدا‪ ،‬بیروهەس���ت بۆ وەرگرتنی باش‬ ‫ئامادەی���ە‪ .‬ل���ەو دەمەی ناس���ۆرو نائومێدی‬ ‫باڵئەکێشێت بەس���ەر خەیاڵ‌و هەستدا‪ ،‬ئیتر‬ ‫مرۆڤ ناچارانە چاوەڕێی وەاڵمی فریادڕەسە‪.‬‬ ‫بۆیە‪ ،‬کەسە دیارەکان لەسەر خواستی ناخی‬ ‫خۆیی‌و پێویس���تییەکانی بەباشبێت یا خراپ‬ ‫وێنادەکاتەوە‪.‬‬ ‫ئی���دی‪ ،‬تاچەن���دە نائومییدی���ی زاڵبێت‪،‬‬ ‫ئەوەن���دەش جاوەڕوانی پاڵ���ەوان دەکرێت‪.‬‬ ‫هەڵبەت‪ ،‬لەو جێگەی���ەی ئایین‌و بیروباوەری‬ ‫سادەو نائەقاڵنی زاڵ بێت‪ ،‬مرۆڤکانی زۆرترین‬ ‫ئامادەی���ی وەرگرت���ن‌و بیرۆک���ەی پاڵەوان‌و‬ ‫فریادرەسی نەمرن‪.‬‬

‫تاچەندە نائومێدی‬ ‫زاڵبێت‪ ،‬ئەوەندەش‬ ‫جاوەڕوانی پاڵەوان‬ ‫دەکرێت‬

‫بیروڕا‬

‫ڕوئیای سیاسی گەنجە‬ ‫یاخیەکە ڕووەو‬ ‫ڕۆژئاوایە یا ڕووەو‬ ‫کۆماری ئیسالمی ئێران؟‬ ‫هیوا اسماعیل اوڕەحمان‬ ‫٭موقت���ەدا س���ەدر ئەو گەنج���ەی کەوا‬ ‫س���ەرەڕای بەناوبانگی���ان ل���ە‌ڕووی ئاینی‌و‬ ‫کۆمەاڵیەت���ی بنەماڵەکەی ب���ەاڵم بە‌گەنجی‌و‬ ‫کەم ئەزموونی توان���ی‪ ،‬بەتوانای خۆی خۆی‬ ‫بس���ەلمێنێت‌و کاریگەری لە‌ناوگەالنی عێراقدا‬ ‫بەرچاوە ئەویش ئەوەیە‬ ‫٭ک���ەوا لەماوەیەکی کەم���دا توانی خۆی‬ ‫بەسەر شەقامی ناڕازی عێراقیدا زاڵ بکات‬ ‫ولە بەرژەوەندی خۆی بیجوڵێنێ‪ ،‬جەندان جار‬ ‫هەینی ملیۆنی ئەنجامدا‪،‬‬ ‫٭وەچەندان جار داوای چاکس���ازی وباشتر‬ ‫کردنی بژێوی خەڵکی دەکرد‪،‬‬ ‫٭وە لەسێدارەدانی س���ەدام حسێندا ڕۆڵی‬ ‫بەرچاوی هەبوو وەک دەڵێن یەکێک لەوانەی‬ ‫پەتی کردە ملی سەدام ئەم بووە‪،‬‬ ‫٭وە لەم���اوەی بونی س���وپای ئەمەریکا‬ ‫لەعێراق یەکێک بوو لەوانەی بە‌هەموو هەوڵی‬ ‫خۆی دژایەتی دەرچونی سوپای ئەمەریکای‬ ‫لە‌عێراق کردو وە سەرکەوتوش بوو‪،‬‬ ‫٭وە بە‌دوژمنە سەرسەختەکەی ئەمەریکا‬ ‫ناوی دەرکرد‪،‬‬ ‫٭ بە‌دۆستی ئێران لە‌قەڵەم دەدرا‪،‬‬ ‫٭ئ���ەم گەنج���ە زۆر دژی ئەوانە بوو کە‬ ‫دژایەتی ئاین وشیعەی بکردایە‪.‬‬ ‫٭وە یەکێ���ک بو لەوان���ەی لە‌پێکهێنانی‬ ‫سوپای مەهدی دەوری هەبوو‪،‬‬ ‫وە کۆڵەکەیەک���ی گرنگ���ی دروس���تبونی‬ ‫حەشدی شەعبی بوو‪.‬‬ ‫وە زۆر دژی کەس���ە چ���ەپ لیب���راڵ‌و‬ ‫تەکنۆکرات���ەکان بوو زیاتر لە‌دەوری حەوزە‬ ‫شیعەکاندا دەسوڕایەوە‪،‬‬ ‫وەک دەردەکەوێ هەم���وو ئەمانە وای کرد‬ ‫لەو ماوەی پڕ لە‌کێش���م‌و کێش���مەی عێراقدا‬ ‫ئ���ەم گەنجە ئەزموونی وەرگرتبێ‌و دەزانێ‬ ‫ڕەوڕەوی سیاس���ەت ب���ەرەو کوێ دەڕوات‪،‬‬ ‫بەمەش دەری خست کە لەگەمە سیاسیەکان‬ ‫دەگات‌و ئێستەش وەک یاریزانێکی باشی ناو‬ ‫گۆڕەپانەکە دەر ئەکەوێت ئەمەش بەبەڵگەی‬ ‫ئەوەی‪-:‬‬ ‫٭دوای ئەو هەموو ململمالنێی سیاسیەکانی‬ ‫ش���یعەی عێراق لەگەڵ واڵتی سعودیە بەاڵم‬ ‫ئەم گەنجە سەردانی ئەو واڵتەی کرد‌و توانی‬ ‫پەیوەندیەکان تاڕادەیەک ئاسایی کاتەوە‪.‬‬ ‫٭لەم���اوەی دوات���ردا لە‌هەمووی���ان زیاتر‬ ‫نەرمتر دەردەکەوت بەرامبەر بەکورد‪،‬‬ ‫٭وە دورکەوتنەوەو خۆپارێزی لە‌س���وپای‬ ‫میلشیایی کە لەدواجاردا ودوای سەرکەوتن‬ ‫بەس���ەر داعش���دا ئەوهێزەی هەیبوو لەچوار‬ ‫چێوەی حەش���دا هەڵی وەش���اندەوەو حەلی‬ ‫کرد‪،‬‬ ‫٭ کران���ەوەی بەرامبەر بە‌کەس چەپەکان‬ ‫ووە لەکۆت���ا هەڵبژاردندا پێکهێنانی لیس���ت‬ ‫لەگەڵ حیزبی شیوعی عێراقدا‪،‬‬ ‫٭لیستەکەش���ی زۆر ب���ەی کاندیدان���ی‬ ‫لەکەسانی تەکنۆکرات پێک هاتوە‪،‬‬ ‫٭یەکێک لە‌ه���ەرە گرنتری���ن ڕوئیای ئەم‬ ‫گەنجە ئەوەیە دوای سەرکەوتنی لیستەکەی‬ ‫لەهەڵبژاردن‪ ،‬نەهات خۆی بسەلمێنێت ووتاری‬ ‫پێ لێژکردن ب���دات بەڵکو وتی‪(-:‬مەرج نیە‬ ‫شەڕی ئێمە بۆ سەرۆک وەزیرانی بێت)‬ ‫٭ئەم���ە جگە ل���ەوەی پێچەوانەی هەموو‬ ‫سەرۆک لیس���تەکانی تری عێراق کە هەموو‬ ‫هەوڵێکیان بۆ بەرزترین پۆست بۆ خۆیان بوو‬ ‫بەاڵم ئەم پی���اوە وەک دەوترێ پارێزگاری‬ ‫میس���انی کاندی���د ک���ردوە ب���ۆ س���ەرۆک‬ ‫وەزیرانی‪،‬‬ ‫هەموو ئ���ەم ئاماژان���ە دەری ئەخات ئەم‬ ‫گەنج���ە ڕوئ���ای سیاس���ی زۆر بەهێز بووەو‬ ‫تا ئ���ەو ڕادەی دنیابینی سیاس���ی جێگەی‬ ‫بە‌ڕوئیای ئاینی لێژ کردبێت‪،‬‬ ‫هەر بۆیە خێرا ئێران هاتە س���ەر خەت‌و‬ ‫داوای دانیشتنیان کردوو لەگەڵی کۆبونەوە‪،‬‬ ‫هەنگاوەکان���ی ئەم گەنج���ە بوەبەجێگەی‬ ‫گوم���ان‌و مەترس���ی ب���ۆ ئێ���ران چونکە وای‬ ‫دەخوێننەوە لە‌سیاس���ەت ڕووی لە‌ئەمریکا‬ ‫کردوەو ل���ە‌ڕووی ئاینی���ش داوای بەمەرجەع‬ ‫کردنی عێ���راق دەکات بۆپەیڕەوانی مەزهەبی‬ ‫شیعە‪،‬‬ ‫وەالیەکی ترەوە زۆربەی چاودێرانیش هۆی‬ ‫سەرکەوتنی دەگێڕنەوە بۆ نزیکی لە‌سیاسەتی‬ ‫ئەمریکا‌و وە دەشڵێن ئەم نزیکیە بوەتە هۆی‬ ‫سەرکەوتنی لە‌کۆتاهەڵبژادنەکانی عێراقدا‪،‬‬ ‫هەربۆی���ە ئێ���ران‌و ئەمەری���کا هەریەکە‬ ‫لەالیەکەوە ش���ەڕ لەسەر بەدەسهێنانی وەالئی‬ ‫دەکەن‌و دەبێ چاوەڕێش بین بزانین کامیان‬ ‫براوە دەبن لەبەدەسهێنانی ڕووئیای‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەمە ئەوە دەردەخات کەوا پێش���تر‬ ‫سەرەڕای گاڵتە کردن بە‌ئەقڵی سیاسی ئەم‬ ‫گەنج لەالیەن سیاس���یەکانی عێراق‪ ،‬کەچی‬ ‫جوانترین وباشترین یاری سیاسی دەکات‪.‬‬ ‫سیاس���ی ئاقڵ ئەوەیە بزان���ێ گەمەکان‬ ‫چۆن دەبێ‌و بەرەوە کوێ دەچێ نەک سواری‬ ‫بوچونێک بێت‌و تا خۆی‌و دەوروبەرەکەش���ی‬ ‫نەتۆپێنێ دانەبەزێت‪..‬‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )626‬سێشه‌ممه ‪2018/5/22‬‬

‫"هاك ‌ی بیركاری‌‪ ،‬له‌گرنگی‌ وانه‌ك ‌ه كه‌م ده‌كاته‌وه‌و‬ ‫ئاست ‌ی خوێندكار زۆر الواز ئه‌كات"‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌ جه‌مال‬ ‫هه‌روه‌ك چۆن هاكی‌ ئامێره‌كانی‌ ده‌نگدان‬ ‫باسی‌ گه‌رمی‌ هاواڵتیانی‌ كوردستانه‌‪ ،‬هاك ‌ی‬ ‫بیركاریش له‌الی‌ خوێندكارانی‌ پۆلی‌ دوانزده‌‬ ‫به‌هه‌مان شێوه‌یه‌و به‌ڕێگایه‌كی‌ ئاسانی‌‬ ‫ده‌زانن‌و مامۆستایانیش ده‌ڵێن ناچارین‬ ‫ئه‌و ڕێگه‌یه‌ به‌كاربهێنن‪.‬‬ ‫ئێس���تا له‌ناو خوێندكارانی‌ پۆلی‌ دوانزده‌‬ ‫باس باس���ی‌ هاكه‌‪ ،‬به‌اڵم مامۆستایان پێ ‌ی‬ ‫ده‌ڵێن ڕێگه‌ی‌ خێرا‪ .‬پ���ه‌رۆش خوێندكاری‌‬ ‫پۆل���ی‌ دوانزده‌ی‌ ئاماده‌یی���ه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫زیات���ر له‌مه‌لزه‌مه‌یه‌ك���ی‌ تایب���ه‌ت به‌وانه‌ی‌‬ ‫بیركاری‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌اڵم كاتێ���ك هاوڕێكانی‌‬ ‫باس���ی‌ ملزه‌مه‌یه‌ك���ی‌ بی���ركاری‌ ده‌ك���ه‌ن‬ ‫به‌گره‌نتی‌ نمره‌ی‌ سه‌د كه‌ تێكڕای‌ هاكه‌كانی‌‬ ‫تی���ا خراوه‌ت���ه‌ ڕوو ده‌س���ته‌به‌جێ‌ ده‌چێت‬ ‫نه‌ك ته‌نه���ا بۆ خۆی‌ به‌ڵكو بۆ براكه‌ش���ی‌‬ ‫ده‌كڕێت‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئه‌گه‌ر تۆ ڕێگه‌ی‌ ئاسانت‬ ‫له‌به‌رده‌ستدا بێت هه‌ر ئه‌وه‌ به‌كارئه‌هێنیت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ڕێگه‌یه‌ك���ی‌ زۆرش���ازه‌و به‌ئاس���انی‌‬ ‫ده‌توانی‌ زاڵ بیت به‌س���ه‌ر وانه‌كه‌داو نمره‌ی‌‬ ‫باش بهێنیت"‪.‬‬ ‫هاك ڕێگه‌یه‌كی‌ كورت‌و ئاس���انه‌ بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌زوتری���ن كات وه‌اڵمی‌ ڕاس���ت دیاربكه‌یت‬ ‫له‌پرس���یاری‌ هه‌ڵبژاردن���دا له‌كاتێكدا ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌ڕێگ���ه‌ی‌ كتێبه‌كه‌ ش���یكاری‌ بكه‌یت كاتی‌‬ ‫زۆرتری‌ ئه‌وێت احتمالی‌ هه‌ڵه‌شی‌ زیاتره‌‪.‬‬ ‫س���ه‌روه‌ر كازم كه‌مامۆس���تای‌ وان���ه‌ی‌‬ ‫بیركاریی���ه‌ ه���ه‌ردو ڕێگ���ه‌ی‌ كالس���یكو‬ ‫هاكی���ش به‌كاده‌هێنێ���ت له‌ب���اره‌ی‌ الیه‌نه‌‬ ‫باش���و خراپه‌كان���ی‌ ئ���ه‌و ڕێگه‌خێرای���ه‌ بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ دواو وتی‌ "خوێن���دكار له‌ماوه‌یه‌كی‌‬ ‫كه‌م���دا ته‌نها یه‌ك یاس���ا له‌به‌رئ���ه‌كات بۆ‬ ‫پرس���یاری‌ لێكچو‪،‬له‌تاقیكردن���ه‌وه‌ش كاتی‌‬ ‫ب���ۆ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬هه‌تا ب���ۆ پێداچونه‌وه‌ش‬ ‫باش���تر فریا ئه‌كه‌وێت به‌تایبه‌ت له‌دوڕۆژی‌‬ ‫پێش تاقیكردنه‌وه‌كان‪ ،‬كاتیش بۆ مامۆستا‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬بۆنمونه‌ له‌به‌ش���ی‌ چوار وانه‌ی‌‬ ‫كۆتایی‌ له‌بری‌ ئه‌وه‌ی‌ به‌هه‌فته‌یه‌ك ش���یكار‬ ‫بكرێ���ت ده‌توانرێت به‌ی���ه‌ك وانه‌بخوێنرێت‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم الیه‌ن���ی‌ خراپیش���ی‌ زۆره‌ خوێندكار‬ ‫هیچ له‌بابه‌ته‌كه‌ تێ‌ ناگات ته‌نها یاس���ایه‌كی‌‬

‫له‌ب���ه‌ره‌ بۆ چه‌ن���د پرس���یارێكی‌ دیاریكراو‬ ‫ئه‌گه‌ر فكره‌كه‌ ته‌نانه‌ت ژماره‌كه‌ش بگۆڕێت‬ ‫له‌وانه‌ی���ه‌ بابه‌ته‌كه‌ نه‌ناس���ێته‌وه‌ نه‌توانێت‬ ‫ش���یكاری‌ بكات‪ ،‬توانای‌ مامۆستا الوازه‌كات‬ ‫ل���ه‌و ڕوه‌وه‌ كه‌ خوێندكار ت���ێ‌ بگه‌یه‌نێت‌و‬ ‫زانی���اری‌ زیاترله‌س���ه‌ر بابه‌ته‌ك���ه‌ ب���دات‪،‬‬ ‫جگه‌ل���ه‌وه‌ی‌ ئه‌و مامۆس���تایانه‌ی‌ كه‌ وانه‌ی‌‬ ‫تایب���ه‌ت ده‌ڵێنه‌وه‌ هه‌ندێ‌ ج���ار به‌جۆرێك‬ ‫پرسیاری‌ هه‌ڵبژاردن دائه‌نێن بۆ خوێندكاری‌‬ ‫خۆی���ان كه‌ ئاس���انتربێت به‌ڕێگ���ه‌ی‌ خێرا‬ ‫وه‌اڵم ڕاسته‌كه‌ بدۆزنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش واده‌كات‬ ‫خوێندكاره‌كانی‌ زیاتر بێت‌و متمانه‌یان زیاتر‬ ‫پێ‌ی‌ هه‌بێت‪ ،‬خوێن���دكاری‌ الواز زیاتر ئه‌و‬ ‫ڕێگ���ه‌ به‌كارئه‌هێنێ���ت ل���ه‌ڕوی‌ ده‌رونیه‌وه‌‬ ‫قه‌ناعه‌ت���ی‌ به‌خ���ۆی‌ ك���ردوه‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی‌‬ ‫زه‌ره‌ر له‌باكگراون���دی‌ زانس���تی‌ خوێندكار‬ ‫ئه‌دات كه‌ ناتوانن پرسیاری‌ به‌شی‌ ژمێریاری‌‬ ‫فیزی���او كیمیا ش���یكاربكه‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ها ئه‌و‬ ‫بابه‌تانه‌ی‌ كه‌ په‌یوه‌ستن به‌ژیانی‌ ڕۆژانه‌ یان‬ ‫به‌رجه‌س���ته‌یه‌ له‌وانه‌كانی‌ فیزیا‌و كیمیا ئه‌م‬ ‫هیچی‌ لێ‌ تێ‌ ناگات‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ خوێندكاره‌‬ ‫زیره‌ك���ه‌كان داوای‌ ڕێگه‌ كالس���یكیه‌كه‌ش‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ماوه‌یه‌كی‌ كه‌م له‌به‌رده‌ستی‌ خوێندكارانی‌‬ ‫پۆلی‌ دوانزده‌ ماوه‌و مامۆس���تای‌ بابه‌ته‌كه‌‬ ‫ڕۆش���توه‌‪ ،‬وابڕیاره‌ سه‌روه‌ر كازم ئه‌و به‌شه‌‬ ‫وانه‌ی���ه‌ وه‌ربگرێت كاتێك په‌یوه‌ندی‌ ده‌كات‬ ‫به‌سه‌رپه‌رشتیاری‌ بیركارییه‌وه‌ پێی‌ ده‌ڵێت‬ ‫فریاناكه‌وم ت���ه‌واوی‌ بكه‌م ئه‌ویش له‌وه‌اڵمدا‬ ‫ده‌ڵێ���ت زروف زرف���ی‌ هاكه‌ به‌وش���ێوه‌یه‌‬ ‫بیڵێره‌وه‌‌و ته‌واو ده‌بێت‪.‬‬ ‫س���امی‌ كه‌ری���م‪ ،‬مامۆس���تای‌ بیركارییه‌‬ ‫له‌سنوری‌ په‌روه‌رده‌ی‌ شاره‌زوور به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫ڕاگه‌یان���د "ڕێگه‌ خێراكان ته‌نه���ا بۆ پۆلی‌‬ ‫دوان���زده‌ی‌ زانس���تی‌ به‌هێ���زه‌ وه‌گه‌رن���ا‬ ‫له‌ڕوی‌ زانس���تی‌و بیركاریی���ه‌وه‌ هیچی‌ ڕێگه‌‬ ‫پێدراونی���ه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش به‌ه���ۆی‌ پرس���یاری‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌وه‌یه‌ كاتێك پرس���یارێكی‌ قورس‬ ‫دێته‌وه‌ خوێندكار بۆ ئه‌وه‌ی‌وه‌اڵمه‌كه‌ی‌ بیری‌‬ ‫نه‌چێته‌وه‌ یاس���ایه‌كی‌ ئاس���انی‌ پێ ئه‌ڵێیت‬ ‫ته‌نه���ا ژماره‌كانی‌ تیا دابنێته‌وه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫ناتوانرێت هه‌ندێ‌ نمونه‌ به‌و ڕێگه‌یه‌ ش���یكار‬ ‫بكرێت"‬ ‫س���امی‌ كه‌ریمی���ش جه‌خ���ت له‌الیه‌ن���ه‌‬

‫پرسیاری‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫یه‌ك سودی‌ هه‌یه‌‬ ‫خوێندكار كه‌مترین‬ ‫حاڵه‌ت نمره‌ی‌‬ ‫ئه‌فه‌وتێت‬ ‫نه‌رێنیه‌كان���ی‌ به‌كارهێنان���ی‌ ئ���ه‌م ڕێگه‌یه‌‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ "له‌گرنگی‌ وانه‌كه‌ كه‌م ده‌كاته‌وه‌و‬ ‫ئاس���تی‌ خوێن���دكار زۆر الواز ئ���ه‌كات‬ ‫واده‌كات بیرنه‌كاته‌وه‌ هه‌تا ئاس���تی‌ زانستی‌‬ ‫مامۆس���تاكانیش زۆر الواز ده‌كات به‌ه���ۆی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كه‌ به‌رده‌وام ش���ه‌رحه‌كانی‌ به‌هێزنیه‌‬ ‫چونكه‌ له‌ناو پۆلدا ڕێگه‌ی‌ كتێب بۆ خوێندكار‬ ‫باس ن���اكات خوێندكاریش پرس���یاری‌ ئه‌و‬ ‫ڕێگه‌ی‌ لێ‌ ناكات‪ ،‬دواجار ئاس���تی‌ زانستی‌‬ ‫دێت���ه‌ خواره‌وه‌‪ ،‬له‌هه‌موی‌ س���ه‌یرتر كاتێك‬ ‫ك���ه‌ ڕێگه‌ی‌ هاك فێری‌ خوێن���دكار ده‌كه‌ین‬ ‫كه‌ده‌چێت���ه‌ زانك���ۆ ئه‌ڵێت مامۆس���تا ئه‌و‬ ‫ڕێگایانه‌ی‌ تۆ باس���ت ك���ردوه‌ له‌زانكۆ هه‌ر‬ ‫باوی‌ نیه‌ وه‌ك ئه‌وه‌ وای���ه‌ پۆلی‌ دوانزده‌ی‌‬ ‫نه‌خوێندبێت‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ من ڕێگه‌ی‌ كتێبیش‬ ‫به‌كارئه‌هێنم به‌اڵم زیاتر ڕێگه‌ی‌ هاكه‌كه‌"‪.‬‬ ‫س���امی‌ كه‌ری���م پرس���یاری‌ هه‌ڵب���ژاردن‬ ‫به‌هۆكاری‌ به‌كارهێنانی‌ ئه‌و ڕێگه‌یه‌ دائه‌نێت "‬ ‫پرسیار كه‌هه‌ڵبژاردن بو خوێندكار هه‌میشه‌‬ ‫به‌دوای ڕێگ���ه‌ی‌ ئاس���اندا ده‌گه‌ڕێت‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر ڕێگ���ه‌ی‌ هاكیش به‌خوێندكار نه‌ڵێیت‬ ‫مامۆس���تاكان هه‌مو ڕێبك���ه‌ون بڵێن ئه‌وه‌‬ ‫ڕێگ���ه‌ی‌ هاكمان البردو ئیتر باس���ی‌ ناكه‌ین‬ ‫خوێندكار خۆی‌ ئه‌چێت وه‌اڵمی‌ پرسیاره‌كه‌‬ ‫له‌به‌رئه‌كات ئه‌وه‌ش خراپتره‌ واته‌ هاكه‌كه‌ی‌‬ ‫پێ‌ بڵێیت باش���تره‌‪ ،‬وای‌ لێدێ���ت جیاوازی‌‬ ‫نامێنێت له‌نێوان زانس���تی‌‌و وێژه‌یی‌ ئێس���تا‬ ‫الیه‌ك له‌خوێندكاره‌كان له‌به‌ری‌ ئه‌كه‌ن‌و هیچ‬

‫بیرۆكه‌یه‌كشیان نیه‌ له‌سه‌ری‌"‪.‬‬ ‫سامی‌ كه‌ریم به‌نیگه‌رانیه‌وه‌ وتی‌ "كاتێك‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاران ئاگادارئه‌كه‌یته‌وه‌ له‌خراپی‌‬ ‫ئه‌م شێوازه‌ كه‌ له‌سه‌رو خۆیه‌وه‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زیران هه‌ی���ه‌ نمونه‌ی‌ كۆمه‌ڵێك واڵتت بۆ‬ ‫ئه‌هێنێته‌وه‌ ده‌ڵێت سیس���ته‌می‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫له‌وێ‌ سه‌ركه‌وتوه‌و كێشه‌شی‌ نیه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫نازانێ���ت له‌و واڵته‌ كه‌ ش���ێوازی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫به‌كاردێت سه‌رچاوه‌ هه‌یه‌ خوێندكار به‌دوایدا‬ ‫ئه‌گه‌ڕێتو الی‌ ئێمه‌ خوێندكار پابه‌نده‌ به‌یه‌ك‬ ‫مه‌لزه‌مه‌و چی‌ تیابێت ئه‌وه‌ له‌به‌رئه‌كات"‪.‬‬ ‫ئاری‌ مارف‪ ،‬یه‌كێكی‌ تره‌ له‌مامۆستایانی‌‬ ‫وانه‌ی‌ بیركاری‌ له‌ب���اره‌ی‌ به‌كارهێنانی‌ ئه‌و‬ ‫ڕێگه‌ی���ه‌وه‌ ده‌ڵێت "بیركاری هه‌نگاوی‌ زۆری‌‬ ‫ئه‌وێت گه‌ر به‌شێوه‌یی‌ ئاسایی‌ شیكاری‌ بكه‌یت‪،‬‬ ‫به‌اڵم گه‌ر هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ت له‌به‌رده‌ستدابێت‬ ‫ئه‌توانیت له‌ڕێگه‌ی‌ وه‌اڵمه‌كانه‌وه‌ پرسیاره‌كه‌‬ ‫بزانێ���ت ئه‌و ڕێگه‌ خێرایه‌ به‌كارئه‌هێنیت كه‌‬ ‫ڕێگه‌یه‌ك���ی‌ زۆر باڵوه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ به‌ناچاری‌‬ ‫ئه‌و ڕێگه‌یه‌مان هه‌ڵبژاردوه‌‪ ،‬چونكه‌ كێشه‌كه‌‬ ‫له‌وه‌دایه‌ پرس���یار به‌ش���ێوه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌‬ ‫په‌نجا پرس���یاری‌ بیركاری‌ به‌س���ێ‌ سه‌عات‬ ‫ش���یكار ناكرێت ده‌بێت له‌هه‌ن���دێ‌ بابه‌تدا‬ ‫ئه‌و ڕێگه‌ خێرایه‌ به‌كاربهێنیت هه‌تا زۆرجار‬ ‫مامۆس���تاش ناتوانێت به‌ڕێگای‌ كالس���یك‬ ‫شیكاری‌ بكات"‪.‬‬ ‫ئ���اری‌ مارف له‌گه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ی‌ ئه‌و ڕێگه‌یه‌‬ ‫ب���ه‌كار ئه‌هێن���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم پێی‌ ب���اش نیه‌‬ ‫"ئ���ه‌م ڕێگ���ه‌ی‌ خێرایه‌ له‌ڕوی‌ زانس���تیه‌وه‌‬ ‫ڕێگه‌پێ���دراو نیه‌‪ ،‬به‌اڵم خوێن���دكار ناچاره‌‬ ‫ئه‌و ڕێگه‌ به‌كاربیهێنت ئه‌مان سیستمه‌كه‌یان‬ ‫داڕش���توه‌ بۆ په‌نجاپرس���یار هه‌روه‌ك ئه‌و‬ ‫سیس���ته‌مه‌ ئه‌لكترۆنیه‌ وایه‌ كه‌ له‌ده‌نگداندا‬ ‫به‌كارئه‌هێنرێت نابێت زیاتر یان كه‌متر بێت‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ناچاریت ئه‌و ڕێگه‌یه‌ به‌كاربهێنیت"‪.‬‬ ‫ئ���اری‌ مارفی���ش باس���ی‌ الیه‌ن���ه‌ باش‌و‬ ‫خراپه‌كان���ی‌ ده‌كات "ڕێگه‌یه‌ك���ی‌ ژیربێژیه‌و‬ ‫مێش���كی‌ خوێندكار ئه‌كات���ه‌وه‌و فێری‌ فره‌‬ ‫ڕێگایی‌ ئه‌كات وه‌ خوێندكار به‌كه‌مترین ڕێگه‌‬ ‫ئ���ه‌گات به‌ئه‌نجامو ڕاس���تیش ده‌رئه‌چێت‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ئ���ه‌وه‌ بۆ هه‌مو پرس���یارێكیش‬ ‫نابێت‪ ،‬هاوكات خراپیش���ی‌ هه‌ی ‌ه كه‌زۆربه‌ی‌‬ ‫خوێن���دكار الیه‌نه‌زانس���تیه‌كه‌ فه‌رام���ۆش‬ ‫ئه‌كات‪ ،‬بۆی���ه‌ له‌زانكۆ له‌بیركاری‌ تێ ناگات‬

‫ته‌خته سپی‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫تاقیكردنه‌و ‌ه‬ ‫یا هه‌ڵسه‌نگاندن؟‬

‫هه‌س���ت ئه‌كات زۆر زیره‌كه‌‪ ،‬چونكه‌نمره‌ ‌ی‬ ‫زۆری‌ هێن���اوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌ڕاس���تیدا وانیه‌و‬ ‫ئه‌و ڕێگه‌ی���ه‌ خوێندكار به‌هه‌ڵ���ه‌دا ئه‌بات‪،‬‬ ‫جگه‌له‌وه‌ی‌ خوێندكار توش���ی‌ مه‌له‌ل ئه‌بێت‬ ‫له‌نێوان ئه‌و دوڕێگه‌‪ ،‬گه‌ر مامۆستایه‌ك ته‌نها‬ ‫ئه‌و ڕێگه‌ی���ه‌ به‌كاربهێنێت ئ���ه‌وه‌ له‌گرنگی‌‬ ‫وان���ه‌ی‌ بیركاری‌ ك���ه‌م ده‌كات���ه‌وه‌ ئه‌بێت‬ ‫سه‌ره‌تا ڕێگا ئاس���انه‌كه‌ی‌ پێ بڵێیت دواتر‬ ‫ڕێگه‌ خێراكه‌و دوات���ر خوێندكاره‌كه‌ ئازاده‌‬ ‫كامی���ان به‌كارئه‌هێنێت‪ ،‬چونكه‌ كه‌ ده‌چێته‌‬ ‫به‌شی‌ ئه‌ندازیاری‌و ژمێریاری‌ له‌زانكۆ ئه‌بێت‬ ‫بیزانێت"‪.‬‬ ‫ئاری‌ مارف باس���ی‌ ه���ۆكاری‌ دانانی‌ ئه‌م‬ ‫ش���ێوازه‌ ده‌كات "ل���ه‌ ‪ 2014‬ئ���ه‌وه‌ كراوه‌‬ ‫به‌بیان���وی‌ نه‌بون���ی‌ پ���اره‌ بۆپش���كنینی‌‬ ‫ده‌فته‌ره‌كان به‌دیلێكی���ان دۆزیوه‌ته‌وه‌ ئه‌و‬ ‫ڕێگه‌یه‌ به‌كاربهێنن بۆئه‌وه‌ی‌ به‌كه‌مترین كاتو‬ ‫كه‌مترین تێچویش���ی‌ هه‌بێت فه‌لسه‌فه‌كه‌ی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌ له‌وه‌دانیه‌ كه‌ زانستی‌یه‌‬ ‫یان نازانس���تیه‌ ئه‌وان له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مایه‌یی‌‬ ‫به‌كه‌متری���ن كاتو تێچو ئه‌نج���ام بدرێته‌وه‌‬ ‫به‌قوتابی‌"‪.‬‬ ‫هه‌م���و ئه‌و مامۆس���تایانه‌ جه‌خ���ت له‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ له‌پرسیاره‌كانی‌ ساڵی‌ ڕابردودا‬ ‫زیات���ر له‌چل بۆ شه‌س���ت نم���ره‌ به‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫خێرا(هاك) ش���یكاركراوه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ گۆڕینی‌‬ ‫شێوازی‌ پرسیاره‌كان به‌چاره‌سه‌ر دائه‌نێن‪،‬‬ ‫سه‌روه‌ر كازم ده‌ڵێت "پرسیاری‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫الببرێت یان به‌ش���ێوه‌یه‌ك بێت كه‌ كه‌مترین‬ ‫پرسیار به‌ڕێگه‌ی‌ خێرا شیكاربكرێت بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫خوێن���دكار تێب���گات له‌بابه‌ته‌كان" س���امی‌‬ ‫كه‌ریمی���ش ده‌ڵێت "هه‌رچه‌نده‌ س���ه‌رنجم‬ ‫له‌س���ه‌ر پرسیاری‌ نوس���ینه‌كی‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌گه‌ر وه‌ك پێ���ش ‪ 2013‬بێت ئه‌وكاته‌ ئه‌و‬ ‫كێشانه‌ دروست نابن‪ ،‬پرسیاری‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫یه‌ك سودی‌ هه‌یه‌ خوێندكار كه‌مترین حاڵه‌ت‬ ‫نمره‌ی‌ ئه‌فه‌وتێت" ئاری‌ مارفیش پێش���نیار‬ ‫ده‌كات "ئه‌گ���ه‌ر حكوم���ه‌ت بیه‌وێ���ت ئه‌م‬ ‫سیسته‌مه‌ بكه‌وێته‌ سه‌ر پێی‌ خۆی‌و كه‌سێك‬ ‫دروست ببێت خاوه‌نی‌ زانستو زانیاری‌ بێت‬ ‫سود له‌زانس���ته‌كه‌ی‌ وه‌ربگرێت ئه‌وا نابێت‬ ‫به‌هیچ جۆرێك پرس���یاری‌ بیركاری‌و فیزیاو‬ ‫كیمیا هه‌ڵبژاردن���ی‌ تیابێتو ده‌بێت هه‌موی‌‬ ‫نوسینه‌كی‌ بێت"‪.‬‬

‫باس‌و خواس ‌ی ساخته‌كاری‌ له‌هه‌ڵبژاردن‬

‫قۆپ ‌ی كردنی‌ ال ‌ی خوێندكاران ئاسای ‌ی كردوه‌ته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌‬ ‫باس‌و خواسی‌ گه‌رمی‌ ساخته‌كردن‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق‪،‬‬ ‫وه‌ك به‌شێك له‌پسپۆڕان ده‌ڵێن‬ ‫كاریگه‌ری‌ له‌سه‌ر كه‌رتی‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫هه‌بوه‌و له‌تاقیكردنه‌وه‌ی‌ وه‌رزی‌ دوه‌مدا‬ ‫تێبینی‌ په‌نابردن بۆ قۆپی‌ كردن‬ ‫له‌الیه‌ن خوێندكارانه‌وه‌ زیاتر كراوه‌‪.‬‬ ‫دڵش����اد ئیس����ماعیل‪ ،‬كه‌ مامۆستای‌‬ ‫مێژوه‌ له‌س����نوری‌ په‌روه‌رده‌ی‌ گه‌رمیان‬ ‫له‌وباره‌ی����ه‌وه‌ به‌ئاوێن����ه‌ی‌ ڕاگه‌یان����د‬ ‫سیاس����ه‌ت س����ه‌رته‌ڵی‌ په‌روه‌رده‌ی����ه‌‬ ‫ڕاسته‌وخۆ كاریگه‌ری‌ له‌سه‌ر خواره‌وه‌ی‌‬ ‫خۆی‌ هه‌ی����ه‌ به‌ب����اش‌و به‌خراپه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "كاریگه‌ری‌ ئ����ه‌م دۆخه‌ له‌بێباكی‌‪،‬‬ ‫بێ‌ ب����اوه‌ڕی‌‌و گوێنه‌دان����دا ده‌رده‌كه‌وێ‌‌و‬ ‫خۆپه‌رستی‌ له‌ناخدا ده‌چێنێت"‪.‬‬ ‫فه‌ره‌یدون مامه‌ند كه‌ زیاتر له‌نۆزد ساڵ‬ ‫وانه‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت����ی‌ له‌كۆیه‌ وتۆته‌وه‌ بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ دواوه‌ " كاتێك باسی‌ هه‌ڵبژاردنو‬ ‫پڕۆسه‌ی‌ ده‌ستاو ده‌ستكردنی‌ ده‌سه‌اڵت‬ ‫ده‌كه‌ی����ن ده‌بێت ئه‌وه‌ بیری‌ نه‌وه‌كانمانو‬ ‫خوێندكاران بهێنین����ه‌وه‌ كه‌ هه‌ڵبژاردنو‬ ‫ده‌نگدان میلله‌ت به‌ره‌و كه‌ناری‌ ئارامی‌و‬ ‫حكومڕانیه‌كی‌ ته‌ندروست ده‌بات ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ پاكو بێ‌ س����اخته‌كاری‌‬ ‫ئه‌نج����ام بدرێ����ت‪ ،‬به‌پێچه‌وان����ه‌وه‌ واڵت‬ ‫به‌ره‌و هه‌ڵدێ����رو ته‌نگه‌ژه‌ی‌ سیاس����ی‌و‬ ‫قه‌یرانی‌ قوڵو دوبه‌ره‌كی‌ ده‌بات ‪،‬كاتێك‬ ‫پڕۆسه‌ی‌ په‌روه‌رده‌و فێركردن به‌تایبه‌ت‬ ‫مامۆستایانی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ باسی‌ بابه‌تی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن ده‌كه‌ن ڕاس����ته‌وخۆ له‌سیمای‌‬ ‫خوێندكاره‌كان����دا ئ����ه‌وه‌ ده‌خوێنن����ه‌وه‌‬ ‫كه‌ئه‌م پڕۆسه‌یه‌ له‌م هه‌رێمه‌ بە‌شێوه‌یه‌ك‬

‫ئه‌م دیارده‌یه‌ وا‬ ‫له‌منداڵ‌و خوێندكار‬ ‫ده‌كات كه‌ هه‌ر‬ ‫له‌ته‌مه‌نێكی‌ كه‌مه‌وه‌‬ ‫فێری‌ فێڵ‌و گۆڕینی‌‬ ‫ڕاستیه‌كان بێت‬ ‫ئه‌مه‌ش گه‌وره‌ترین‬ ‫زیانه‌ كه‌ده‌درێت‬ ‫له‌بونی‌ متمانه‌‬ ‫به‌گه‌وره‌ سااڵن‬ ‫ناش����رین ك����راوه‌ هی����چ ئومێدێك����ی‌ بۆ‬ ‫دیاریكردنی‌ ئاینده‌ی‌ خۆیانو ده‌نگه‌كانیان‬ ‫نه‌هێش����تۆته‌وه‌ هه‌مویان وه‌كاراكته‌رێكی‌‬ ‫ماف خوراو ڕۆڵه‌ی‌ باوانێكی‌ ده‌نگ دزراو‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی‌ له‌بری‌ تۆڵ����ه‌و وه‌رگرتنه‌وه‌ی‌‬ ‫مافی‌ باوانیان ئه‌وه‌نده‌ بیر له‌وه‌ناكه‌نه‌وه‌‬ ‫كه‌ش����ێوازی‌ تۆڵه‌كردنه‌وه‌كه‌یان چۆنه‌‪،‬‬ ‫لێره‌دا مامۆستایان ده‌بێت به‌ئه‌ركی‌ خۆیان‬ ‫هه‌ڵسن‌و ناشرینی‌ پڕۆسه‌كه‌و كاریگه‌رییه‌‬ ‫خراپه‌كانی‌ له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگه‌ وه‌ك خۆی‌‬ ‫بگه‌یه‌ننو ن����ه‌وه‌كان فێربك����ه‌ن كه‌نابێ‌‬

‫هه‌ڵه‌ی‌ به‌ناو سیاس����یه‌ به‌رژه‌وه‌ندخوازو‬ ‫چه‌ته‌كانی‌ قوت����و ده‌نگی‌ خه‌ڵك دوباره‌‬ ‫بكه‌ن����ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو ده‌بێ‌ ئ����ه‌وان كار بۆ‬ ‫پاكی‌‌و جوانی‌ ژیان����و ئاینده‌یه‌كی‌ گه‌ش‬ ‫بۆ كۆمه‌ڵگه‌ بكه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هۆمه‌ر قه‌ره‌غی‌ مامۆس����تاو نوسه‌ری‌‬ ‫بواری‌ پ����ه‌روه‌رده‌ له‌س����وید به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫ڕاگه‌یاند "له‌نوسینه‌كانمدا زۆربایه‌خ ئه‌ده‌م‬ ‫به‌به‌ها بنه‌ماییه‌كان‪ ،‬یه‌كێك له‌گرنگترین‬ ‫به‌ه����ای‌ بنه‌مایی‌ بریتی����ه‌ له‌متمانه‌‪ .‬زۆر‬ ‫گرنگ����ه‌ ك����ه‌ من����اڵ واپه‌روه‌رده‌بكرێت‬ ‫ك����ه‌ متمانه‌ی‌ به‌گه‌وره‌ س����ااڵن هه‌بێت‪.‬‬ ‫له‌س����وید متمانه‌ ئه‌وه‌نده‌ زۆره‌ به‌گه‌وره‌‬ ‫سااڵن كه‌ قۆپیكردن له‌الیه‌ن خوێندكاری‌‬ ‫س����ویدییه‌وه‌ ئه‌وه‌نده‌ كه‌مه‌ كه‌ ده‌توانی‌‬ ‫بڵێی‌ بونی‌ نیه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و خوێندكارانه‌ی‌‬ ‫ك����ه‌ بۆنمون����ه‌ له‌واڵتان����ی‌ عه‌ره‌بی����ه‌وه‌‬ ‫هاتونه‌ته‌ س����وید قۆپی‌ ده‌كه‌ن هۆكاری‌‬ ‫ئ����ه‌م دیارده‌یه‌ ده‌گه‌ڕێت����ه‌وه‌ بۆ متمانه‌‬ ‫به‌و سیستمه‌ی‌ كه‌ گه‌وره‌ سااڵن ده‌یبه‌ن‬ ‫به‌ڕێ����وه‌‪ .‬له‌عێراق به‌كوردستانیش����ه‌وه‌‬ ‫خوێندكارو قوتاب����ی‌ به‌به‌رده‌وام گوێیان‬ ‫له‌دای����ك‌و باوكی����ان‌و گه‌وره‌ س����ااڵنه‌كه‌‬ ‫ده‌ڵێ����ن سیاس����یه‌كان فێ����ڵ ده‌ك����ه‌ن‪،‬‬ ‫ڕاس����ت ناڵێن‪ ،‬ته‌زویر ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌نجامی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن ده‌گۆڕن‪ ،‬ده‌س����ت پاك نین‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت ئه‌نجامی‌ هه‌ڵبژاردنیش ده‌گۆڕن‬ ‫ئ����ه‌م دیارده‌یه‌ وا له‌من����داڵ‌و خوێندكار‬ ‫ده‌كات ك����ه‌ هه‌ر له‌ته‌مه‌نێك����ی‌ كه‌مه‌وه‌‬ ‫فێری‌ فێڵ‌و گۆڕینی‌ ڕاس����تیه‌كان بێت‪.‬‬ ‫ئه‌م����ه‌ش گه‌وره‌ترین زیان����ه‌ كه‌ده‌درێت‬ ‫له‌بونی‌ متمانه‌ به‌گه‌وره‌ س����ااڵن‪ ،‬باوه‌ڕم‬ ‫وایه‌ ئه‌م ده‌س����ه‌اڵته‌ی‌ كوردستان زیانی‌‬ ‫ده‌رون����ی‌ قوڵ����ی‌ به‌ن����ه‌وه‌ی‌ ئاینده‌مان‬ ‫گه‌یان����دوه‌ كه‌ ئه‌و زیان����ه‌ زۆر گه‌وره‌تره‌‬ ‫له‌دزینی‌ ن����ه‌وت‌و زه‌وتكردن����ی‌ موچه‌ی‌‬ ‫كارمه‌ندانی‌ كوردستان"‪.‬‬

‫هۆڵێکی تاقیکردنەوە‬

‫‪17‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنە‬

‫سه‌ریاس سه‌مین‬ ‫"قیاس والتقویم" پێوانه‌و هه‌ڵسه‌نگاندن‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ بڕبڕه‌ی‌ پشتی‌ په‌روه‌رده‌یه‌و به‌هۆیه‌وه‌‬ ‫مامۆس���تاو پ���ه‌روه‌رده‌كار ده‌توانێ���ت‬ ‫هه‌ڵسه‌نگاندن بۆ خوێندكاره‌كانی‌ بكات‌و‪،‬‬ ‫گ���ه‌ر مامۆس���تا ش���اره‌زاییه‌كی‌ باش���ی‌‬ ‫له‌م زانس���ته‌و ه���اوكات س���ایكۆلۆجیای‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی���ی‌ نه‌بێت‪ ،‬ئ���ه‌وا ده‌ره‌نجامی‌‬ ‫هه‌ڵس���ه‌نگاندنه‌كان له‌گ���ه‌ڵ بنه‌م���ا‬ ‫جێگیره‌كان���ی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ پێش���كه‌وتوو‬ ‫نایه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌بنه‌م���ادا‬ ‫تاقیكردن���ه‌وه‌كان‬ ‫هه‌ڵسه‌نگاندنه‌و هه‌موو هه‌ڵسه‌نگاندنێكیش‬ ‫ده‌بێت بۆ ده‌رخس���تن‌و زانینی‌ ئاس���تی‌‬ ‫زانس���تی‌‌و په‌روه‌رده‌ی���ی‌ خوێندكار بێت‪،‬‬ ‫ن���ه‌ك ته‌نها وه‌كو پرس���ێكی‌ س���ه‌رپێی‌‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ چه‌ند ڕۆژێكدا تێپه‌ڕبێت و‪ ،‬جگه‌‬ ‫له‌وه‌ی‌ شپرزه‌یی‌ ده‌خاته‌ نێو خێزانه‌كان‌و‬ ‫سه‌رئێشه‌و دنیایه‌ك گرفت بۆ خوێندكاران‬ ‫ده‌خوڵقێنێ���ت‌و به‌رهه‌مه‌ك���ه‌ی‌ هیچی‌ تر‬ ‫نیه‌‪ ،‬ئه‌ڵب���ه‌ت ئه‌مه‌ وه‌كو ده‌س���تكه‌وت‬ ‫ئه‌گینا چاره‌نوس���ی‌ خوێندكاری‌ له‌سه‌ره‌و‬ ‫شكست‌و س���ه‌ركه‌وتنی‌ به‌نده‌ له‌سه‌ر ئه‌م‬ ‫چه‌ند ڕۆژه‌ی‌ تاقیكردنه‌وه‌كان‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی‌ له‌ڕابوردوودا تاقیكردنه‌وه‌كان‬ ‫بە‌هه‌ردوو ش���ێوه‌ی‌ زاره‌كی‌‌و نوسینه‌كی‌‬ ‫ب���وون‪ ،‬وه‌لێ‌ ئێس���تا ته‌نها بە‌ش���ێوه‌ی‌‬ ‫نوس���ینه‌كیه‌و‪ ،‬هیچ گفتوگۆیه‌ك له‌نێوانی‌‬ ‫مامۆس���تاو خوێندكار دروست نابێت وه‌ك‬ ‫به‌شێك له‌هه‌ڵسه‌نگاندن‪ ،‬له‌راستیدا ده‌بوو‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ جه‌ختی‌ لێبكرێته‌وه‌ مه‌س���ه‌له‌ی‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ی‌ زاره‌كی‌ بێت و‪ ،‬به‌هۆیه‌وه‌‬ ‫ئاس���تی‌ گفتوگ���ۆو ته‌نان���ه‌ت ش���ێوازی‌‬ ‫قس���ه‌كردنی‌ خوێندكاربێت‪ ،‬ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ڕوون بێت���ه‌وه‌ كه‌ ئاس���تی‌ قس���ه‌كردنی‌‬ ‫تاچه‌ن���د به‌رمه‌بن���ای‌ ئه‌و زانس���ته‌یه‌ كه‌‬ ‫وه‌ریگرتووه‌‪ ،‬ئه‌وانه‌ش���ی‌ س���ه‌روكاریان‬ ‫له‌گه‌ڵ پرس���ی‌ په‌روه‌رده‌ هه‌یه‌ بە‌ئاشكرا‬ ‫هه‌س���ت بە‌بایه‌خی‌ تاقیكردنه‌وه‌ی‌ زاره‌كی‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ك به‌ش���ێك له‌فێرخوازان‬ ‫ئاس���تی‌ قس���ه‌كردن‌و زاره‌كیان باشتره‌و‬ ‫له‌نوس���ینه‌كیدا الوازن‪ ،‬به‌اڵم سه‌رجه‌می‌‬ ‫نمره‌كانی‌ كۆتاییش له‌س���ه‌ر تاقیكردنه‌وه‌‬ ‫نوسینه‌كین‪.‬‬ ‫باش���ترین ج���ۆری‌ پرس���یاریش‬ ‫له‌تاقیكردنه‌وه‌كاندا پرسیاری‌ بابه‌تین كه‌‬ ‫وه‌اڵمه‌كان وه‌كو هه‌ڵبژاردن له‌پێش چاوی‌‬ ‫خوێندكاربێ���ت‪ ،‬به‌اڵم پێویس���ته‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌به‌رچاو بگیرێت كه‌ هه‌موو پرسیاره‌كان‬ ‫بە‌ش���ێوه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن یه‌كێك���ه‌ له‌هه‌ڵه‌‬ ‫جه‌وهه‌ریه‌كانی‌ نێو پرۆس���ه‌ی‌ په‌روه‌رده‌و‬ ‫فێرك���ردن‪ ،‬چونك���ه‌ ئاس���تی‌ ده‌ربڕین‌و‬ ‫داڕشتنی‌ خوێندكار ده‌رناكه‌وێت‌و توانای‌‬ ‫بیركردن���ه‌وه‌و ده‌ربڕین���ی‌ ب���ه‌ره‌و الوازی‌‬ ‫ده‌چێت‪ ،‬یه‌كێكی‌ تر له‌پرسیاره‌ گرنگه‌كان‬ ‫پرسیاری‌ به‌راوردكارین‌و پێویسته‌ ئاستی‌‬ ‫خوێندكار به‌وه‌ هه‌ڵسه‌نگاندنی‌ بۆ بكرێت‬ ‫كه‌ تا چ ئاس���تێك توانای‌ به‌راوردكردنی‌‬ ‫دوو ڕوداو‌و دوو هاوكێش���ه‌و دوو نمونه‌ی‌‬ ‫هاوشێوه‌ی‌ هه‌بێت‪.‬‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌كانی‌ سیسته‌می‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫ئێمه‌ جگه‌ له‌تۆڵه‌كردنه‌وه‌ هه‌ڵس���ه‌نگاندن‬ ‫نی���ن و‪ ،‬ته‌نه���ا ئه‌و ت���رس‌و ش���ڵه‌ژانه‌‬ ‫دڵه‌ڕاوكێیه‌ الی‌ خوێندكار ده‌یخوڵقێنێت‪،‬‬ ‫نیش���انه‌یه‌كی‌ ڕوونه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ بزانین كه‌‬ ‫ئ���ه‌م تاقیكردنه‌وانه‌ ئاوێنه‌ نین بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫خوێندكار خۆی‌ تێ���دا ببینێته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫تۆقاندن‌و له‌باربردنی‌ چاره‌نوسێتی‌‪.‬‬ ‫گه‌ر تاقیكردنه‌وه‌ هه‌ڵس���ه‌نگاندن بێـت‬ ‫ئ���ه‌وا خوێندكار س���وود له‌ئه‌زموونه‌كانی‌‬ ‫پێشووی‌ وه‌رده‌گرێت‌و شڵه‌ژانی‌ ده‌روونی‌‬ ‫بۆ دروس���ت نابێت‪ ،‬به‌اڵم خوێندكارێكی‌‬ ‫بە‌نمونه‌ پۆلی‌ ‪ 5‬ئه‌و مه‌ترسیه‌ی‌ بۆ دروست‬ ‫ده‌بێـت له‌تاقیكردنه‌وه‌كاندا‪ ،‬هه‌مان دۆخی‌‬ ‫ده‌روونی‌‌و شڵه‌ژانی‌ له‌پۆلی‌ ‪6‬یش بۆ دروست‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬كه‌وایه‌ ده‌بێت ده‌ستكاری‌ ئه‌و‬ ‫بنه‌مای���ه‌ بكرێ���ت ك���ه‌ تاقیكردنه‌وه‌كانی‌‬ ‫له‌س���ه‌ر بیناكراوه‌‪ ،‬له‌هه‌مووشی‌ سه‌یرتر‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ تاقیكردنه‌وه‌كان���ی‌ كۆتایی‌ پۆله‌‬ ‫ناكۆتاییه‌كان ‪ 60‬نمره‌ی‌ له‌سه‌ره‌و‪ ،‬ماوه‌ی‌‬ ‫خوێندنی‌ ‪ 3‬تا ‪ 4‬مانگی‌ وه‌رزێكیش ته‌نها‬ ‫‪ 40‬نمره‌ی‌ له‌سه‌ربێت‪.‬‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌كان ده‌بێت هه‌ڵس���ه‌نگاندن‬ ‫بێت ب���ۆ ئاس���تی‌ زانس���تی‌‌و ه���اوكات‬ ‫په‌روه‌رده‌ی���ی‌ خوێن���دكار‪ ،‬خوێندكارێك‬ ‫هه‌ڵگری‌ س���یفه‌ته‌ باش���ه‌كان‌و په‌یڕه‌وی‌‬ ‫له‌بنه‌م���ا په‌روه‌رده‌ی���ی‌‌و س���ه‌رجه‌می‌‬ ‫ڕێنماییه‌كان���ی‌ خوێندنگه‌ ب���كات‪ ،‬ده‌بوو‬ ‫جی���اواز بێـت ل���ه‌و خوێن���دكاره‌ی‌ ته‌نها‬ ‫له‌تاقیكردنه‌وه‌كان ئاستی‌ باشه‌و په‌یڕه‌وی‌‬ ‫هیچ یه‌كێك له‌و بنه‌مایانه‌ی‌ سه‌ره‌وه‌ ناكات‬ ‫و‪ ،‬پێكه‌وه‌ ده‌چن���ه‌ تاقیرردنه‌وه‌كانه‌وه‌و‬ ‫بە‌هه‌مان پێوه‌ر پێوانه‌و تاقیده‌كرێنه‌وه‌!‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )626‬سێشه‌ممه ‪2018/5/22‬‬

‫دانیشتن بەدیار سندوقەوە‬ ‫محەمەد نوری‬ ‫‪١‬‬ ‫مس����تەفا ئەمی����ن ك����ە یەكێك بو‬ ‫لەڕۆژنامەنوسە بەناوبانگەكانی میسڕ‪،‬‬ ‫لەوتارێكیدا باسی دیاردەیەك دەكات‬ ‫كە ك����ۆی پرۆس����ەی سیاس����یی لەم‬ ‫ناوچەی����ەدا موبتەالی خ����ۆی كردوە‪،‬‬ ‫ئەمین نوس����یوتی‪ :‬زۆر لە‌كارئەكتەرە‬ ‫سیاس����یی‌و جواڵنەوەكان دەیانەوێت‬ ‫دەس����تكاری راب����ردو بك����ەن‌و كار‬ ‫لەسەر راگرتنی بەاڵو ناخۆشییەكان‌و‬ ‫الدانەكانی رابردو دەكەن‪ ،‬بێئاگا لەوەی‬ ‫چاڵە گ����ەورەكان لەئایندەدایە‪ ،‬مرۆڤ‬ ‫زۆر س����ەیری دواوە ب����كات بەردەمی‬ ‫خۆی نابینیت‪ .‬ئەو دەنوس����ێت‪ :‬هەر‬ ‫بۆیە ئ����ەوەی لەڕابردودا رویدا كۆتایی‬ ‫پێمەهێنن‪ ،‬بەاڵم با گیرۆدەتان نەكات‌و‬ ‫هەنگاوی س����بەینێتان بیربەرێتەوە‪..‬‬ ‫ئەم رۆژنامەنوس����ە كاتێ ئەو وتارە‬ ‫دەنوسێت دەیەوێت ئەو رستەیە تۆخ‬ ‫بكاتەوە‪ :‬كێش����ەی ئێم����ە لەڕابردودا‬ ‫روی داوە بەاڵم تازە روی دا‪ ،‬ناكرێت‬ ‫ئاین����دە فەرامۆش بكرێ����ت‪ ،‬لەپێناو‬ ‫راب����ردودا‪ ،‬ی����ان راب����ردو‪ ،‬رۆژەكانی‬ ‫داهاتومان بیربەرێتەوە‪( ..‬س����بەینێ‬ ‫دروست دەكرێت‪ ،‬رابردو چاك ناكرێت‪-‬‬ ‫ئەمین‪.)-‬‬ ‫حیكایەتەك����ە لێ����رەش دوب����ارە‬ ‫دەبێتەوە‪ ..‬بەاڵم ئەمجارە بەشێوەیەك‬ ‫‪ ،٥/١٢‬خەریك����ە ‪ ٩/٣٠‬لەبیر خەڵك‬ ‫دەباتەوە‪ ،‬خەریكە بەهۆی ئەو رۆژەوە‬ ‫رۆژەكانی ت����ر فەرامۆش دەكرێن‪ .‬بەو‬ ‫چ����اوە تەماش����ای ‪ ٥/١٢‬دەكرێت كە‬ ‫كۆتایی هەمو پرۆس����ەیەكەو سەبەتە‬ ‫هێلكەكان لەدەباشان‌و سەری رەشن‌و‬ ‫الیەنەكانی تر دەستبەتاڵ ماونەتەوە‪.‬‬ ‫لەكاتێكدا كاری سیاسەتكردن بریتی‬ ‫نییە لەدانیش����تن بە‌دی����ار دوێنێوە‪،‬‬ ‫بەڵكو چاككردنی سبەینێیە‪.‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫ئ����ەوەی رویدا‪ .‬ن����اوی دەنرێت چی‬ ‫گرن����گ نیی����ە‪ ،‬گرنگ ئەوەی����ە هێزە‬ ‫سیاسییەكان سەرجەمیان لەپڕۆسەی‬ ‫هەڵبژاردن بە‌گومانن‪ ،‬تەنها یەكێتی‌و‬ ‫پارتی خۆشحاڵن‪ ٥/١٢ .‬ساختەكاری‬ ‫گەورە رویدا‪ ،‬تااڵنكردنی دەنگ بو یان‬ ‫سپیكردنەوەی دەنگی كۆی الیەنەكان‬ ‫بو بۆ زیادكردنی رێژەی دەنگی تەنها‬ ‫دو الی����ەن‪ .‬ه����ەر ناوێك ل����ەو ناوانە‬ ‫هەڵدەگرێ����ت‪ .‬دەش����كرێت ‪ ٥/١٢‬ناو‬ ‫بنرێ����ت رۆژی رەش‪ ،‬رۆژی فەوتاندنی‬ ‫دەنگ‪ ،‬رۆژی هاك����ە گەورەكە‪ ،‬رۆژی‬ ‫كارەساتی دیموكراسیی‪ .‬هەر ناوێكی‬

‫باشترین رێگە بۆ‬ ‫ئەوەی ساختەكاریی‬ ‫كەمبێتەوە‪ ،‬هاندانی‬ ‫خەڵكە بۆ ئەوەی‬ ‫بەشداربن لە‌پرۆسەی‬ ‫دەنگدان‬ ‫تر بنرێت گرنگ نیی����ە‪ ..‬لەبەرئەوەی‬ ‫روداوەكە رویدا‪ ،‬هاكەكە كرا‪ ،‬دەنگەكە‬ ‫با بردی‪ ،‬كورس����ییەكان بۆ دو الیەن‬ ‫زیادكران‪ ٥/١٢ .‬ب����وە رۆژێك دەبێت‬ ‫تەماش����ا بكرێ����ت ن����ەك بەدیارییەوە‬ ‫دابنیش����یت‌و خاڵی كۆتایی پرۆسەی‬ ‫سیاسیی بێت‪.‬‬ ‫ئ����ەوەی بەدی دەكرێ����ت ئەوەیە كە‬ ‫الیەنەكان (شەش هێزە سیاسییەكە)‬ ‫بەتەواوەت����ی لەس����ەر ئ����ەم رۆژە‬ ‫راوەستاون‪ .‬دیمەنەكە وا دەریدەخات‬ ‫كە ‪ ٥/١٢‬ك����ۆی ش����ەش الیەنەكەی‬ ‫لەسەر ئەم پرسە راگرتوە‪ .‬لەكاتێكدا‬ ‫مەترس����ی گەورە بەڕێوەی����ە‪ .‬ئەوەی‬ ‫روی����دا كۆی وێنەكە نییە‪ ،‬س����ەرجەم‬ ‫تابلۆك����ە لەهەڵبژاردن����ی پەرلەمانی‬ ‫كوردس����تاندا دەردەكەوێ����ت‪ .‬ئەگەر‬ ‫یەكێت����ی‌و پارتی گەم����ەی پەرلەمانی‬ ‫كوردس����تانیش ببەنەوە ئەوا تا چوار‬ ‫س����اڵی تر جوڵەی سیاسیی بەدەست‬ ‫ئەو دو هێزەوە دەبێ����ت‌و الیەنەكانی‬ ‫دەرەوەی ئ����ەم دو حزبە‌ه����ەم لەڕوی‬ ‫پێگ����ەوە هەمیش لەروی قورس����ایی‬ ‫سیاسییەوە بچوك دەبنەوە‪.‬‬ ‫ئامانج����ی بنەڕەت����ی یەكێت����ی‌و‬ ‫پارت����ی دروس����تكردنی دۆخێك����ە كە‬ ‫ك����ۆی حزب����ەكان لەس����ەر ئەنجامی‬ ‫هەڵبژاردنەكان����ی عێ����راق رابگرێ����ت‌و‬ ‫بیانخاتە ئ����ەوەی لەدەرونزانیدا پێی‬ ‫دەوترێت (سەرس����وڕمانی نێگەتیڤ)‬ ‫لەپاڵ ئەم دۆخەشدا خۆیان گەمەكانی‬ ‫دەستپێبكەن بۆ هەڵبژاردنی داهاتوی‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫ئام����اژەكان بۆ ئ����ەوە دەڕۆن تەواو‬ ‫س����ندوقەكان داخران‪ ،‬فیكەی كۆتایی‬ ‫ئەم هەڵبژاردنە لێدرا‪ ،‬یەكێتی‌و پارتی‬ ‫وەك دو هێ����ز گێمی ئ����ەم یارییەیان‬ ‫(بەهەرش����ێوەیەك بێ����ت) ب����ردەوە‪.‬‬ ‫دانیش����تن بەدیار ئ����ەم ئەنجامانەوە‬

‫هاوش����ێوەی ئ����ەو هاندەرەی����ە ك����ە‬ ‫لەگۆڕەپانی تۆپ����ی پێ دوای كۆتایی‬ ‫یارییەكە دادەنیش����ێت بەو خەیاڵەی‬ ‫یارییەكە دوبارە بكرێتەوە‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫یاریزان‌و هاندەران‌و ناوبژیكەرەكانیش‬ ‫گەڕاونەتەوە بۆ ماڵەوە‪.‬‬ ‫قۆناغ����ی داهات����و لەب����ەردەم ئەم‬ ‫هێزانە خۆ ئامادەكردنە بۆ پەرلەمانی‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬خۆڕێكخستنەوەو دانانی‬ ‫پالنی وردە بۆ چونە ناو گێمی ئەم یارییە‬ ‫گرنگەوە‪ .‬ئەم دۆش����دامان‌و دانیشتن‬ ‫بەدیار س����ندوقی دەس����تكاریكراوەوە‬ ‫هەنگاوەكان ب����ۆ ئایندە الواز دەكات‌و‬ ‫بیركردن����ەوەكان تەڵخ دەكات‪ ..‬بۆیە‬ ‫دەبێ����ت كۆی ئەو الیەنانە ئەو مەلەفە‬ ‫دابخ����ەن ب����ەاڵم الی خۆی����ان كاری‬ ‫لەس����ەربكەن‪ ،‬ئ����اگاداری ئەوە بن كە‬ ‫هەمیشە لەبەردەم بۆسەی گەورەدان‪،‬‬ ‫ئەگەر ‪ ٥/١٢‬نەبێت بە‌وانەیەك بۆیان‪،‬‬ ‫دەبێت بەئاش����كرا خۆیان تەس����لیمی‬ ‫یەكێتی‌و پارتی بكەن‪ .‬كەواتە دەبێت‬ ‫خۆی����ان ئامادەبكەن ب����ۆ هەڵبژاردنی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬لەوێ یارییەكە‬ ‫پێچەوان����ە بكەنەوە‪ .‬ئای����ا دەتوانن؟‬ ‫وەاڵمەك����ە هەوڵەكانی ئ����ەو الیەنانە‬ ‫دیاری دەكات‪.‬‬ ‫‪٤‬‬ ‫باشترین رێگە بۆ ئەوەی ساختەكاریی‬ ‫كەمبێتەوە‪ ،‬هاندانی خەڵكە بۆ ئەوەی‬ ‫بەشداربن لە‌پرۆسەی دەنگدان‪ .‬كەمی‬ ‫رێژەی بەشداربوان هۆكاری سەرەكی‬ ‫هەمو ساختەكردن‌و بردنەوەی گرەوی‬ ‫یەكێت���ی‌و پارتییە‪ .‬ئ���ەوان وەك دو‬ ‫ح���زب كاردەكەن بۆئ���ەوەی ژمارەی‬ ‫دەنگدەر كەم بێت���ەوە‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫ئ���ەوەی ناچێت بۆ دەنگ���دان كادرو‬ ‫الیەنگران���ی یەكێت���ی‌و پارت���ی نین‪.‬‬ ‫ئەوان���ەی ناچن ئەو دەنگ���ە ناڕەزاو‬ ‫توڕەو بێئومێدانەن كە وا بیردەكەنەوە‬ ‫بەمۆركردنی پەنجەیەكیان گۆڕانكاریی‬ ‫رونادات‪ .‬دەنگە خۆڵەمیشیی‌و دەنگە‬ ‫گلەییكەر‌و دەنگە توڕەكان بەش���دار‬ ‫ناب���ن لە‌پرۆس���ەی دەنگ���دان‪ .‬كاری‬ ‫یەكەم‌و س���ەرەكی هەم���و هێزەكانی‬ ‫دەرەوەی یەكێت���ی‌و پارت���ی ئەوەیە‬ ‫ك���ە ئ���ەم گروپ���ە زۆرەی دەنگدەر‬ ‫قەناعەت پێ بهێنێنن كە بەش���داری‬ ‫پرۆس���ەی دەنگ���دان بك���ەن‪ .‬ه���ەر‬ ‫بەرزبونەوەیەك���ی رێژەی دەنگدەران‪،‬‬ ‫س���اختەكردن‌و گرەوی بردنەوەی ئەم‬ ‫دو الیەن���ە كەمدەكاتەوە‪ .‬بۆیە چۆن‬ ‫دەتوانرێت قەناعەت���ی دەنگدان الی‬ ‫كۆی هاواڵتیان دروس���تبكرێت ئەوە‬ ‫دەس���تپێكی یارییەك���ی نوێی���ە كە‬ ‫دەش���ێت لە‌بەرژەوەن���دی هێزەكانی‬ ‫دەرەوەی یەكێتی‌و پارتی بێت‪.‬‬

‫یه‌كێتی‌و گۆڕان‬ ‫خوالنه‌وه‌ له‌بازنه‌یه‌كی به‌تاڵ‬ ‫سه‌رتیپ جه‌وهه‌ر‬ ‫به‌رله‌ نه‌خۆش���كه‌وتنی به‌ماوه‌یه‌ك‪،‬‬ ‫ژماره‌یه‌ك كادری یه‌كێتی نیش���تیمانی‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬س���ه‌ردانی ره‌وانش���اد‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فا‪-‬مان كرد‪ ،‬گفتوگۆی‬ ‫ی‬ ‫ی پێویستی‌ تێكه‌اڵوبونه‌وه‌ ‌‬ ‫زۆر له‌باره‌ ‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌و گۆڕان كرا‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی‌ گرنگ‬ ‫بوو من باس���مكرد‪ ،‬وتم سێ‌ هه‌نگاوی‬ ‫گرنگ هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر هه‌الدوال (یه‌كێتی‌و‬ ‫گۆڕان) نه‌ینێن‪ ،‬نه‌ س���نوری سلێمانی‬ ‫یان زۆنی س���ه‌وز ئارام ده‌بێت له‌ڕوی‬ ‫سیاس���ی‌و ئاوه‌دانیی���ه‌وه‌‪ ،‬ن ‌ه ئه‌و دوو‬ ‫حزبە‌ده‌توان���ن له‌به‌رامب���ه‌ر نه‌یارانیان‬ ‫بوه‌ستنه‌وه‌! ئێستاش هه‌مان بۆچونم‬ ‫هه‌یه‌و ده‌كرێت قسه‌ی‌ زۆرو كاری جدی‬ ‫له‌سه‌ر بكرێت‪ ،‬ئه‌وانیش بریتین له‌‪:‬‬ ‫ی‬ ‫یه‌كه‌م‪ :‬یه‌كگرتنه‌و‌ه یان تێكه‌ڵبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی گۆڕان‪ ،‬چونك ‌ه هیچ‬ ‫یه‌كێتی‌و بزوتنه‌وه‌ ‌‬ ‫ده‌ریچه‌یه‌ك له‌به‌رده‌م هه‌ردوالدا نییه‌‪،‬‬ ‫تێكه‌ڵبونه‌وه‌ به‌مانای بونه‌و‌ه یه‌ك ماڵ‪،‬‬ ‫ی‬ ‫چونك ‌ه ئاراسته‌ی‌ تێگه‌یشتنی بنكه‌ ‌‬ ‫جه‌ماوه‌ری هه‌ردوال زۆر نزیك ‌ه له‌یه‌كتر‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه هه‌ركاتێك ده‌نگی یه‌كێتی كه‌می‬ ‫كردبێت‪ ،‬ئه‌وا بۆ گۆڕان چووه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ده‌نگی گۆڕانی���ش له‌هه‌ڵبژاردن كه‌می‬ ‫كردبێت‪ ،‬ئه‌وا بۆ یه‌كێتی چووه‌‪.‬‬ ‫دووه‌م‪ :‬دابینكردنی ئابوریی سه‌ربه‌خۆ‬ ‫بۆ سنوری س���لێمانی‌و كه‌ركوك‪ ،‬وات ‌ه‬ ‫ی‬ ‫سنوری سه‌وز به‌ش���ێوه‌یه‌كی گشتی ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌كه‌ركوكیشه‌وه‌‪ ،‬خاوه‌نی سه‌رچاوه‌ ‌‬ ‫دارایی‌و ئابوریی خ���ۆی بێت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی ‪ 1992‬ب���ه‌رده‌وام‬ ‫پارت���ی له‌وه‌ت���ه‌ ‌‬ ‫س���ه‌رچاوه‌ی‌ دارای���ی كوردس���تانی‬ ‫به‌ده‌س���ته‌وه‌ بووه‌‪ ،‬تا ‪ 2003‬ئیبراهیم‬ ‫خه‌لی���ل ش���اده‌ماریی پاره‌داركردنی‬ ‫ی‬ ‫حكومه‌ت‌و حزب بوو‪ ،‬دواتریش له‌دوا ‌‬ ‫‪ 2006‬پرس���ی ن���ه‌وت‌و هه‌نارده‌كردنی‬ ‫له‌ژێر كۆنترۆڵ‌و هه‌ژمونی پارتیدابوو‌ه‬ ‫تائێس���تا‪ ،‬چ وه‌ك سامانی سروشتیی‬ ‫به‌ده‌س���ت پارتیی���ه‌وه‌ ب���ووه‌‪ ،‬چ ئه‌و‬ ‫ی پ���ێ‌ هه‌نارد‌ه‬ ‫ی نه‌وته‌ك���ه‌ ‌‬ ‫بۆریی���ه‌ ‌‬ ‫ده‌كرێ���ت له‌ژێ���ر كۆنترۆڵ���ی پارتی‌و‬ ‫توركیادا بووه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ وایكردووه‌ هه‌میش ‌ه‬ ‫پارتی له‌ڕێ���ی‌ كۆنترۆڵكردنی ئابوری‬ ‫كوردستان هه‌ژمونێكی گه‌وره‌ی‌ به‌سه‌ر‬ ‫حوكمڕانیی به‌گشتیی‌و بڕیاری خه‌ڵكی‬ ‫كوردس���تانه‌وه‌ هه‌بێت‪ ،‬بۆیه‌ پێویست ‌ه‬ ‫یه‌كێتی‌و گ���ۆڕان بیر له‌دابینكردن یان‬ ‫ی‬ ‫دابه‌ش���كردنی ئابوریی‌و س���ه‌رچاوه‌ ‌‬ ‫دارایی كوردستان بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫سێیه‌م‪ :‬چاككردنی ئیداره‌ی‌ سنور ‌‬

‫زۆنی س���ه‌وز‪ ،‬واته‌ هه‌م باشتركردنی‬ ‫ی ناوچه‌ك ‌ه‬ ‫ش���یوه‌ی‌ كاركردنی ئیداره‌ ‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی گشتیی‌‪ ،‬هاوكات گۆڕینی‬ ‫به‌ڕێوب���ه‌رو كاربه‌ده‌س���تانی ناوچه‌ك ‌ه‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی گشتیی‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر یه‌كێتی‌و گ���ۆڕان بتوانن ئه‌و‬ ‫سێ‌ خاڵه‌ی‌ س���ه‌ره‌و‌ه جێبه‌جێبكه‌ن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌دڵنیایی���ه‌وه‌ ئ���ه‌و الس���ه‌نگییه‌ ‌‬ ‫له‌هاوكێش���ه‌ی‌ سیاس���ی كوردس���تان‬ ‫ی ئه‌و هه‌نگاوانه‌‪،‬‬ ‫هاوسه‌نگی بكه‌ن‪ ،‬دوا ‌‬ ‫ده‌توان���ن كۆتای���ی به‌هه‌ژمونی پارتی‬ ‫بێن���ن به‌س���ه‌ر حوكمڕان���ی‌و بڕیاری‬ ‫خه‌ڵكی كوردس���تان ك��� ‌ه به‌هۆی ئه‌و‬ ‫ی پارتییه‌و‌ه له‌ماوه‌ی‌ چه‌ند‬ ‫سیاسه‌ته‌ ‌‬ ‫ساڵی رابردوو هه‌م بارودۆخی ئابوریی‬ ‫كوردس���تان به‌ته‌واوی شێوا‪ ،‬هه‌میش‬ ‫پرس���ی قه‌ومی كورد بۆ ده‌یان س���اڵ‬ ‫ی‬ ‫گه‌ڕای���ه‌و‌ه دواوه‌و زیانێك���ی گه‌وره‌ ‌‬ ‫به‌ركه‌وت!‬ ‫ی‬ ‫خوالس���ه‌ی‌ كه‌الم ئ���ه‌و ملمالنێیه‌ ‌‬ ‫یه‌كێتی‌و گۆڕان له‌سلێمانی‪ ،‬له‌بازنه‌یه‌كی‬ ‫داخراودا ده‌خولێته‌وه‌‪ ،‬جگه‌ الوازبونی‬ ‫به‌ره‌ی "دژه‌ كۆنه‌پارێز"یی‌و تێكچونی‬ ‫ئاش���ته‌وایی كۆمه‌اڵیه‌تی ئه‌و ناوچانه‌و‬ ‫سس���تبونی ئاوه‌دانكردنه‌وه‌‪ ،‬شتێكی‬ ‫ێ ش���ین نه‌بووه‌! ره‌وانش���اد‬ ‫ی ل‌‬ ‫دیكه‌ ‌‬ ‫نه‌وش���یروان مس���ته‌فا له‌دوایی���ن‬ ‫هاتنه‌وه‌ی‌و ئیمزاكردن���ی رێككه‌وتنی‬ ‫ده‌باش���ان له‌‪ 2016‬له‌و‌ه تێگه‌یش���تبو‬ ‫كه‌ هه‌ڵه‌یه‌ك���ی زۆر گه‌وره‌یه‌ یه‌كێتی‌و‬ ‫گۆڕان نه‌بن���ه‌وه‌ (یه‌ك)‪ ،‬به‌اڵم مخابن‬ ‫ه���ه‌م گروپێك له‌ن���او یه‌كێتی‌و گۆڕان‬ ‫گرفتیان دروستكرد‪ ،‬هه‌میش ته‌مه‌نی‬ ‫ی پێنه‌دا ئه‌و هه‌نگاوه‌ ته‌واو بكات‪.‬‬ ‫رێ ‌‬ ‫ئێس���تا‪ ،‬هه‌م گۆڕان‌و ه���ه‌م یه‌كێتی‬ ‫ناس���ه‌قامگیری‬ ‫له‌بارودۆخێك���ی‬ ‫ناوخ���ۆدان‪ ،‬یه‌كێتی هی���چ چاره‌یه‌كی‬ ‫ب���ه‌رده‌م نیی���ه‌ جگ��� ‌ه له‌كۆنگ���ره‌‪،‬‬ ‫ناتوانێت به‌مش���ێوه‌ی ‌ه به‌رده‌وام بێت‪،‬‬ ‫گۆڕانی���ش ك���ه‌س ئیره‌ی���ی پێنابات‪،‬‬ ‫كه‌وایه‌ پێویس���تده‌كات له‌خواره‌وه‌ بۆ‬ ‫س���ه‌ره‌وه‌ گوشار دروستبكرێت تاوه‌كو‬ ‫سه‌ركردایه‌تی هه‌ردوال ناچار به‌دوبار‌ه‬ ‫ژیاندنه‌وه‌و جێبه‌جێكردنی رێككه‌وتنی‬ ‫ده‌باشان بكرێن‪ ،‬چونكه‌ هیچ چاره‌یه‌كی‬ ‫دیكه‌یان له‌به‌رده‌مدا نییه‌! ئه‌گه‌ر ئه‌و‌ه‬ ‫نه‌كه‌ن‪ ،‬به‌دڵنیاییه‌و‌ه جگه‌ له‌خوالنه‌و‌ه‬ ‫ی دیك ‌ه‬ ‫له‌بازنه‌یه‌كی به‌ت���اڵ‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ ‌‬ ‫هه‌ژمون���ی الیه‌نێك���ی دیاریك���راو زاڵ‬ ‫ده‌بێ���ت به‌س���ه‌ر بڕی���ارو حوكمڕانی‬ ‫كوردس���تان‌و س���ه‌ره‌نجام سیاسه‌ت‌و‬ ‫ی دیك ‌ه‬ ‫هه‌ژمونی ئه‌و الیه‌نه‌‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ ‌‬ ‫كوردستان وێران ده‌كات‪.‬‬

‫ئێستا‪ ،‬هه‌م گۆڕان‌و‬ ‫هه‌م یه‌كێتی‬ ‫له‌بارودۆخێكی‬ ‫ناسه‌قامگیری‬ ‫ناوخۆدان‪ ،‬یه‌كێتی‬ ‫هیچ چاره‌یه‌كی‬ ‫به‌رده‌م نییه‌ جگه‌‬ ‫له‌كۆنگره‌‪ ،‬ناتوانێت‬ ‫به‌مشێوه‌یه‌ به‌رده‌وام‬ ‫بێت‪ ،‬گۆڕانیش كه‌س‬ ‫ئیره‌یی پێنابات‬ ‫كه‌وایه‌ پێویستده‌كات‬ ‫له‌خواره‌وه‌ بۆ‬ ‫سه‌ره‌وه‌ گوشار‬ ‫دروستبكرێت تاوه‌كو‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‬ ‫هه‌ردوال ناچار‬ ‫به‌دوباره‌ ژیاندنه‌وه‌و‬ ‫جێبه‌جێكردنی‬ ‫رێككه‌وتنی ده‌باشان‬ ‫بكرێن‬

‫گەندەڵی هەڵبژاردن‬ ‫دلێر عەبدولخالق‬ ‫گه‌نده‌ڵی (الفساد‪)Corruption ،‬‬ ‫ده‌سته‌واژه‌یه‌کی گش���تیه‌و ئاماژه‌ی ‌ه‬ ‫بۆ خراپ بەکارهێنانی دەس���ەاڵت‌و‪،‬‬ ‫کردەی���ەک کە ببێتەه���ۆی به‌زاندن‌و‬ ‫پێش���ێلکردنی س���نوری پاکێت���ی‬ ‫(النزاه���ه‌)‪ .‬هەرچ���ی گەندەڵ���ی‬ ‫هەڵبژاردنیش���ە (الفساد االنتخابات‪-‬‬ ‫(‪Election Fraud، Electoral‬‬ ‫‪ Corruption‬چەمکێکە نیشانەیە‬ ‫بۆ کۆی ئه‌و هه‌وڵە ساختەکارییانەی‌‬ ‫کارده‌کاته‌ س���ه‌ر ئیراده‌ی ئازادانه‌ی‬ ‫ده‌نگ���ده‌ری واڵتێک ب���ۆ هه‌ڵبژاردنی‬ ‫الیه‌نێک‌و ره‌تکردنه‌وه‌ی الیه‌نێکی تر‪.‬‬ ‫گه‌نده‌ڵ���ی مانایه‌ک���ه‌ ب���ۆ خراپه‌‪،‬‬ ‫مانایه‌که‌ بۆ پێش���ێلکردن‪ ،‬مانایه‌ک ‌ه‬ ‫ب���ۆ خراپبه‌کارهێن���ان‪ ،‬مانایه‌که‌ بۆ‬ ‫کاری بێزراو‌و نه‌پاراستنی ئه‌مان ‌هت‌و‬ ‫به‌رپرس���یارێتی‪ ،‬له‌وچوارچێوه‌ی���ه‌دا‬ ‫"گه‌نده‌ڵی" بە‌گشتی پێناسه‌ ده‌کرێت‬ ‫بە‌ه���ه‌ر ده‌س���تکه‌وتێک ک���ه‌ الیه‌نی‬ ‫س���ودمه‌ند به‌پێ���ی یاس���ا‌و عورفی‬ ‫کۆمه‌ڵگا‌و مافی ده‌ستکه‌وتنی په‌یدای‬ ‫نه‌کردبێ���ت‪ .‬بە‌مانا سیاسیه‌که‌ش���ی‬ ‫به‌کارهێنان���ی رێگ���ه‌ی نایاس���ایی‌و‬ ‫ب���ه‌ده‌ر له‌عورف‪ ،‬بۆ ده‌س���تکه‌وتنی‬ ‫ده‌ن���گ‌و په‌یداکردن���ی ده‌س���ه‌اڵت‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش به‌خراپبه‌کارهێنانی پۆستی‬

‫سه‌رکرده‌یی بۆ به‌رژه‌وه‌ندی تایبه‌ت‬ ‫له‌س���ه‌ر حیس���ابی به‌رژه‌وه‌ن���دی‬ ‫گش���تی‪ .‬له‌ره‌هه‌ندی کارگێڕیشه‌وه‌؛‬ ‫به‌کارهێنانی پۆس���تی کارگێڕییه‌ بۆ‬ ‫مه‌رامێک که‌ له‌به‌رژه‌وه‌نی گش���تیدا‬ ‫نه‌بێ‪.‬‬ ‫نەتەوە یەکگرت���وەکان‌و دامەزراوە‬ ‫ب���ااڵ ئابوریی���ە جیهانی���ەکان‌و‬ ‫زۆربەی توێژینەوەکانی پەیوەس���ت‬ ‫بەگەندەڵ���ی‪ ،‬لە‌پۆلێنکردن���ی ئ���ەو‬ ‫دیاردە مەترسیدارەدا ئاماژە بە‌چەند‬ ‫جۆرێکی باو دەکەن لەوانە گەندەڵی‬ ‫ئیداری‪ ،‬سیاس���ی‪ ،‬دارایی‪ ،‬یاسایی‪،‬‬ ‫کۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌و ئه‌خالقی���ه‌کان‪ ،‬لەم‬ ‫چەند ساڵەی دوایشدا بەهۆی رەواجی‬ ‫زیاتری هەڵبژاردن لە‌ژیانی سیاسیی‬ ‫گەالن‌و کرانەوەی واڵتە پێش���کەوتو‌و‬ ‫گەشەندەکان بە‌ڕووی دیموکراسیەت‌و‬ ‫بە‌دیموکراتیزەک���ردن‪ ،‬گەندەڵ���ی‬ ‫هەڵبژاردن‌و ساختەکاری لە‌پرۆسەی‬ ‫هەڵب���ژاردن بووەت���ە بابەتێک���ی‬ ‫هەڵوەستەلەسەرکراو‌و وەکو جۆرێک‬ ‫سەربەخۆ لەسەری نوسراوە‌و بایەخی‬ ‫پێدراوە‪.‬‬ ‫توێ���ژەران‌و پەیپەرەکانی تایبەت‬ ‫بە‌گەندەڵی سیاس���یی‌و ساختەکاری‬ ‫لە‌دەنگدان‪ ،‬هه‌ر جۆره‌ کارتێکردنێک‬ ‫له‌سیس���تمی هه‌ڵبژاردن بە‌گه‌نده‌ڵی‬ ‫دەزانن‌‪ ،‬بۆ نمونه‌ به‌کارهێنانی بودجه‌ی‬ ‫حکومه‌ت بۆ بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن‪،‬‬

‫ئ���ەو دەمەی سیاس���ەت لە‌پش���ت‬ ‫گەندەڵی���ەوە دەبێ‪ ،‬ئ���ەو وەختەی‬ ‫سیاس���ەت پش���تگیری لە‌گەندەڵ���ی‬ ‫دەکا‪ ،‬ئاس���ەوارە گەورەکانی لەسەر‬ ‫س���ەقامگیری‌و ئاش���تی کۆمەاڵیەتی‬ ‫گەورەتر دەبێت‪.‬‬

‫کڕین���ی ده‌ن���گ بە‌پ���اره‌‪ ،‬یاخ���ود سیاسی بە‌رێگایەکی نایاسایی‌و دوور‬ ‫پێشکه‌شکردنی دیاری بۆ ده‌نگده‌ران‌و لە‌بنەماکانی دیموکراس���ی دەسەاڵت‬ ‫خاوه‌ن نف���وزه‌کان‪ ،‬ده‌س���تێوه‌ردان دەگرێتە دەس���ت لە‌رێی ساختەکاری‬ ‫له‌پرۆس���ه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌کان له‌کاتی لە‌دەنگ���ەکان‪ ،‬دەس���تکاریکردنی‬ ‫ده‌نگدان‌و ده‌نگ ژماردن‌و راگه‌یاندنی رێژەی راس���تەقینەی بەش���داربوان‪،‬‬ ‫ده‌نگه‌کان‪ ،‬کارکردنه‌ سه‌ر ده‌زگاکانی سەپاندنی دەس���ەاڵتی حیزبێکی بێ‬ ‫هه‌ڵبژاردن (وه‌ک کۆمس���یۆنی بااڵ) جەماوەر بەس���ەر پارتە رکابەرەکانی‬ ‫ئەگەرچ���ی ژمارەیەک���ی بەرچاو‬ ‫ی���ان ده‌ستنیش���انکردنی ئه‌ندامانی دیک���ە‌و ش���اردنەوەی قەب���ارەی‬ ‫ده‌زگاکه‌ ب���ۆ گۆڕان���کاری لە‌دەنگی پارت���ەکان‌و گزیک���ردن لە‌خواس���تی لە‌دەوڵەتانی جیهان لەس���اختەکاری‬ ‫راس���تەقینەی خەڵک لە‌بەرژەوەندی راستەقینەی دەنگدەران‪ .‬ئەو پارت‌و هەڵبژاردن���ەوە گالون‌و ئابڕوچوون‌و‬ ‫هاوپەیمانانەی بەم رێگا ناشه‌رعیانە س���کانداڵی گەورەی لێکەوتووەتەوە‪،‬‬ ‫الیەک‌و دژی الیەنێکی دیکە‪.‬‬ ‫دەسەاڵت دەگرنە دەست؛ کارئاسانی ب���ەاڵم گ���ەرای تەشەنەس���ەندنی‬ ‫هۆکاری پشت ئه‌م جۆره‌ له‌گه‌نده‌ڵی ت���ەواو بۆ تەشەنەس���ەندنی ژینگەی گەندەڵ���ی هەڵب���ژاردن زیات���ر لەو‬ ‫پێداگیری سیاس���یه‌کانه‌ له‌مانه‌وه‌یان گەندەڵی دەک���ەن‌و دەکارێن ئازادییە واڵتانە باڵودەبێتەوە کە سەروکاریان‬ ‫له‌کورسی ده‌س���ه‌اڵت‌و ته‌زویرکردنی کەسییەکان بەرتەس���ک بکەنەوە و‪ ،‬لەگەڵ دیکتاتۆریەت‌و س���تەمکاری‌و‬ ‫متمانه‌ی ده‌نگده‌ران���ی واڵته‌که‌یان‪ ،‬لە‌هەمووشی مەترس���یدارتر سامانی فەرمانڕەوای���ی بنەماڵەیی هەیە‪ .‬ئەم‬ ‫زۆرج���ار سیاس���یی‌و پارت���ه‌کان گش���تی واڵت بۆ قەاڵچۆکردنی هێزە تایپە لە‌حکومڕان���ی هەمو رێکارێکی‬ ‫ب���ۆ هه‌ڵمه‌ته‌کان���ی هه‌ڵب���ژاردن‌و ئۆپۆزس���یۆن‌و نەیارەکان���ی خۆیان نایاس���ایی‌و ناشەرعی دەگرێتەبەر بۆ‬ ‫درێژکردنەوەی دەسەاڵتی سیاسیی‌و‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ی���ان ئات���اج به‌دارایی بەکار دە‌هێنن‪.‬‬ ‫بە‌دەستهێنانەوەی کورسی دەسەاڵت‪.‬‬ ‫زیات���ر ده‌ب���ن‌و بۆئه‌و‌ مه‌به‌س���ته‌ش‬ ‫ئەم جۆرە لە‌گەندەڵی لە‌زۆر رێگاوە خواستی هەرەمدۆستی ئەو پارتانەی‬ ‫ده‌س���ت له‌خه‌زێنه‌ی گشتی ده‌وڵه‌ت‬ ‫ناپارێ���زن‌و ب���ۆ به‌رژه‌وه‌ندی خۆیان دەچێتەوە س���ەر گەندەڵی سیاسی بڕوای���ان بە‌هەڵبژاردن‌و ش���ەرعیەتی‬ ‫به‌کاری ده‌هێن���ن‪ ،‬به‌مه‌ش ره‌وایه‌تی کە سیاس���یە پلەبەرزەکان ئەنجامی حوکمڕان���ی لەرێی خەڵک���ەوە نیە‪،‬‬ ‫هه‌ڵبژاردن ده‌که‌وێته‌ ژێر پرسیاره‌وه‌‌و دەدەن و‪ ،‬بەه���ۆی هەژموون���ی خواس���تێکە نیش���انەیە بۆ مەترسی‬ ‫متمان���ه‌ی نێوان ده‌س���ه‌اڵت‌و خه‌ڵک بەرفراوانیان لەناو سیستمی سیاسی‌و گ���ەورە لەس���ەر ئاس���ایش‌و ئارامی‬ ‫تائاس���تی نه‌م���ان له‌ن���او ده‌چێت‌و ئیدارەکردنی واڵت دیموکراس���یەت‌و خەڵ���ک‪ ،‬چونکە کاتێک دەس���ەاڵت‬ ‫سه‌قامگیری سیاسیی ده‌که‌وێته‌ ژێر کێبڕکی���ی سیاس���ی‌و ئاڵوگ���ۆڕی رێگەن���ادات گۆڕان���کاری بە‌فۆرم���ی‬ ‫ئاشتیانەی دەسەاڵت‌و هەڵبژاردنەکان مەدەنی‌و ئاشتیانە دروستبێت‪ ،‬بیانو‬ ‫مه‌ترسیه‌وه‌‪.‬‬ ‫دەخەنە ژێر پرسیارەوە‪ ،‬چونکە وەک دەدەنە دەست رکابەرەکانیان تا بیر‬ ‫گەندەڵ���ی هەڵب���ژاردن کاتێ���ک دەوترێ���ت هیچ ش���تێک لەگەندەڵی لە‌ئەگەر‌و رێ���گای دیکەی گۆڕانکاری‬ ‫س���ەرهەڵدەدات کە هێ���ز‌و الیەنێکی سیاسی ترس���ناکتر نییە‪ ،‬بە‌تایبەت بکەنەوە‪.‬‬

‫گەندەڵی هەڵبژاردن‬ ‫کاتێک سەرهەڵدەدات‬ ‫کە هێز‌و الیەنێکی‬ ‫سیاسی بە‌رێگایەکی‬ ‫نایاسایی‌و دوور‬ ‫لە‌بنەماکانی‬ ‫دیموکراسی دەسەاڵت‬ ‫دەگرێتە دەست‬ ‫لە‌رێی ساختەکاری‬ ‫لە‌دەنگەکان‪،‬‬ ‫دەستکاریکردنی‬ ‫رێژەی راستەقینەی‬ ‫بەشداربوان‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )626‬سێشه‌ممه ‪2018/5/22‬‬

‫جه‌نگی سوریاو ڕۆل‌و سیاسه‌تی ئیقلیمی‌و ده‌وڵه‌تی‬ ‫پ‪ .‬د‪ .‬سااڵر باسیره‌‬ ‫‪2-2‬‬ ‫چه‌كی ڕوسی له‌سوریا‬ ‫(‪)4‬‬ ‫ڕۆلی كورد له‌كوردستانی سوریا‬ ‫مێ����ژووی كوردس����تانی س����وریا بە‌داڕمان����ی‬ ‫ئیمپراتۆریه‌ت����ی توركی ‪ /‬عوس����مانی ده‌س����ت‬ ‫پێده‌كات دوای جه‌نگی یه‌كه‌می جیهانی له‌ساڵی‬ ‫‪‌1918‬و دروس����تبوونی س����وریا كه‌ له‌ژێر مانداتی‬ ‫فه‌ره‌نسی بوو‪ .‬به‌شێك له‌كوردستان خرایه‌ سه‌ر‬ ‫ده‌وڵه‌تی دروس����تكراوی س����وریا ك����ه‌ ده‌كه‌وێته‌‬ ‫باكوری سوریاو سنوری له‌گه‌ل ده‌وله‌تی توركیاو‬ ‫عێ����راق هه‌یه‌‪ .‬كورد له‌س����وریا دوه‌م گه‌وره‌ترین‬ ‫گه‌له‌ (كه‌مایه‌تیه‌كی نه‌ته‌وه‌ییه‌)‪ .‬له‌چوارچێوه‌ی‬ ‫جه‌نگی سوریاداو دروستبوونی بۆشایی‪ ،‬كورد له‌م‬ ‫به‌شه‌دا بە‌سه‌رۆكایه‌تی په‌یه‌ده‌ توانی سێ كانتۆن‬ ‫دروس����ت بكات بە‌ناوه‌كانی جه‌زی����ره‌‪ ،‬كۆبانێ‌و‬ ‫عه‌فرین كه‌ بە‌ڕۆژاڤا ناسراوه‌‪ .‬هه‌روه‌ها پێكهێنانی‬ ‫ئیداره‌یه‌كی سه‌ربه‌خۆو سوپایه‌كی سه‌ربازیی كه‌‬ ‫ڕۆلێكی به‌رچاوی گێڕاوه‌ له‌ش����ه‌ڕی دژ بە‌داعش‪.‬‬ ‫ئازاد كردنی ناوچه‌ كوردیه‌كان (باكوری سوریا)‌و‬ ‫دروستكردنی بنكه‌ی س����ه‌ربازیی ئه‌مریكی تێیدا‬ ‫بۆته‌ دڕكێك بۆ س����ه‌رانی توركیاو ڕوسیاو هێزه‌‬ ‫ئیسالمیه‌كان‪.‬‬ ‫ك����ورد له‌ڕۆژاڤ����ا به‌رگری س����ه‌خت له‌خاك‌و‬ ‫ئامانجێكی نه‌ته‌وه‌یی‌و نیشتیمانی خۆی ده‌كات‌و‬ ‫جه‌نگێكیان به‌س����ه‌ردا سه‌پاندوه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر كه‌وتنی‬ ‫ئه‌س����ه‌د قورس بێت به‌هۆی پش����تگیری ئێران‌و‬ ‫ڕوسیاوه‌ ئه‌وا له‌وانه‌یه‌ كورد له‌ڕۆژاڤا ناچار بێت‬ ‫له‌گه‌ل ڕژێمی ئه‌سه‌د رێك بكه‌وێت بەاڵم په‌یه‌ده‌‬ ‫س����وریایه‌كی دیموكرات����ی فیدرالی مه‌به‌س����ته‌‪.‬‬ ‫له‌به‌ر ڕۆش����نایی ڕاس����تیه‌ ئاماژه‌ پێك����راوه‌كان‬ ‫ئه‌وا داهاتووی س����وریا بە‌پله‌ی س����ه‌ره‌كی به‌نده‌‬ ‫بە‌ڕوسیاو ئه‌مریكاوه‌‪ .‬لێره‌دا ڕوسیا بریارده‌رێكی‬ ‫به‌رچاوه‌ بۆ داهاتووی سوریا بە‌تایبه‌ت كه‌ نایه‌وێ‬ ‫ڕژێمی ئه‌سه‌د بڕوخێت‪.‬‬ ‫واده‌بینرێ����ت ڕوس����یاو ئێران بیان����ه‌وێ كورد‬ ‫بە‌جۆرێك له‌گه‌ل ئه‌سه‌د رێكبكه‌وون كه‌ توركیاش‬ ‫قبوولی بێت‪ ،‬توركیاش ب����ه‌رده‌وام كه‌وتۆته‌ ژێر‬ ‫كاریگه‌ریی ڕوس����یاوه‌و ناچار ده‌بێ����ت مانه‌وه‌ی‬ ‫ڕژێمی س����وری قبول بكات‪ ،‬به‌تایبه‌ت كه‌ دۆخی‬ ‫ناوخ����ۆو نێوده‌وله‌تیه‌كه‌ی له‌ئاس����تێكی وادا نیه‌‬ ‫هه‌رچی ده‌وێت له‌سوریا بیكات‪ .‬كوردیش له‌سوریا‬ ‫به‌شێكه‌ له‌چاره‌سه‌ره‌كان‌و پارویه‌كی بچووك نیه‌‬ ‫قووت بدرێت‪ .‬هه‌م����وو ئه‌مانه‌ به‌نده‌ بە‌داهاتووی‬ ‫بڕیاری سیاسیه‌وه‌‪.‬‬ ‫(‪)5‬‬ ‫سوریاو تاقیكردنه‌وه‌ی چه‌ك‬ ‫س����وریا بۆته‌ گۆڕه‌پانی تاقیكردنه‌وه‌ی چه‌كه‌‬ ‫نوێكان����ی زلهێزه‌كانیش‪ .‬بۆنمونه‌ ڕوس����یا ده‌یان‬ ‫جۆر چه‌كی نوێی له‌سوریا تاقیكردۆته‌وه‌و نیشانی‬ ‫دونیای ئه‌دات كه‌ به‌رهه‌می س����ه‌ربازیی ڕوس����ی‬ ‫كارای����ه‌و تاقیكردنه‌وه‌ی چه‌ك����ی نوێی له‌جه‌نگی‬ ‫س����وریادا بۆته‌ هۆی به‌رزكردنه‌وه‌ی فرۆش����تنی‬ ‫به‌رهه‌می سه‌ربازی ڕوسی‪ .‬بە‌ته‌نیا له‌ساڵی ‪2016‬‬ ‫زیاتر له‌‪ 200‬جۆر چه‌كی ڕوسی له‌جه‌نگی سوریادا‬ ‫س����ه‌ركه‌وتوانه‌ به‌كارهێن����راوه‌و تاقیكراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫لێره‌دا ش����تێك نامێنێت پێی بوترێت ڕه‌وش����ت‌و‬ ‫به‌زه‌یی ئینسانیی‌و چه‌ك به‌سه‌ر خه‌لكی سڤیل‌و‬ ‫ژن‌و مندال‌و پی����رو په‌ككه‌وته‌ تاقیده‌كرێته‌وه‌ كه‌‬ ‫ئه‌و جه‌نگه‌ له‌بنه‌ڕه‌تدا جه‌نگی ئه‌وان نیه‌‪.‬‬ ‫ژماره‌ی ئ����ه‌و ده‌وله‌تانه‌ ك����ه‌م نین كه‌ چه‌ك‌و‬ ‫ته‌قه‌مه‌نی بە‌والتانی شوێن قه‌یرانه‌كان ده‌فرۆشن‪،‬‬ ‫هه‌ندێك ج����ار ده‌وله‌تانێك خۆی����ان ده‌بنه‌ هۆی‬ ‫دروستبوونی قه‌یران‌و جه‌نگ‌و دواتر بۆ فرۆشتنی‬ ‫چه‌ك پێیان‌و هه‌ر خۆشیان پڕۆژه‌ی ناوچه‌ وێران‬ ‫كراوه‌كان ده‌گرنه‌ ده‌ست بە‌سه‌روه‌ت‌و سامانی ئه‌و‬ ‫ناوچه‌یه‌ خۆی‌و پابه‌ند كردنیان له‌ڕووی ئابوری‌و‬ ‫سیاس����ی‌و ته‌كنه‌لۆژیاو ق����ه‌رزه‌وه‌ بە‌خۆیانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش هیچیتر نیه‌ له‌جه‌نگ‌و وێرانی‌و كوش����تن‬ ‫ب����ەاڵم بە‌ش����ێوه‌یه‌كی تر‪ .‬هی����چ جیاوازیه‌ك نیه‌‬ ‫له‌نێوان ئه‌وه‌ی ڕاس����ته‌وخۆ مرۆڤێك بكوژیت یان‬ ‫ببیته‌ هۆی كوشتنی‪.‬‬ ‫ته‌وه‌ری سێیه‌م‬ ‫وزه‌ هۆكارێكی گرنگی جه‌نگی سوریا‬ ‫هه‌رچه‌ن����د ب����اس له‌جه‌ن����گ بكرێ����ت وه‌ك‬ ‫درێژك����ه‌ره‌وه‌ی سیاس����ه‌ت ب����ەاڵم له‌بنه‌ڕه‌ت����دا‬ ‫به‌رژه‌وه‌ن����دی ئابوری بۆته‌ پایه‌یه‌كی س����ه‌ره‌كی‬ ‫جه‌نگ����ه‌كان‪ ،‬له‌وه‌ش مێ����ژوی مرۆڤایه‌تی بریتی‬ ‫بووه‌ له‌هه‌وڵدان له‌پێناوی ده‌س����ه‌الت‌و ئابوری‌و‬ ‫جه‌نگیش ڕێگایه‌ك بووه‌ بۆ گه‌یشتن به‌م ئامانجه‌‪،‬‬ ‫بەاڵم پرس����یاره‌كه‌ له‌وه‌دایه‌ ده‌س����ه‌الت‌و ئابوری‬ ‫له‌ده‌ستی كێداو بۆ كام ئامانج به‌كار ده‌هێنرێت‪.‬‬ ‫وزه‌ (ن����ه‌وت‌و گازی سروش����تی‌و دۆزینه‌وه‌ی‬ ‫بازاڕ‌و كه‌ره‌سه‌ی خاو‪‌،‬و ده‌ستی هه‌رزانی كار‪)...‬‬ ‫یه‌كێك بووه‌ له‌هۆكاره‌كانی ملمالنێ‌و جه‌نگه‌كان‬ ‫له‌جیهانداو هه‌ربۆیه‌ كاریگه‌ریی خۆی هه‌بوه‌ له‌سه‌ر‬ ‫بڕیاری سیاسیشدا‪ .‬جه‌نگی سوریاش له‌پال چه‌ند‬ ‫فاكته‌رێكی تری سیاس����ی‌و جیۆستراتیژی‌و خاڵی‬ ‫كردنی له‌هێ����زه‌ ئیس��ل�امیه‌ توندڕه‌وه‌كانی وه‌ك‬ ‫داع����ش وه‌ك له‌باس����ه‌كه‌دا ده‌رده‌كه‌وێت جه‌نگی‬ ‫وزه‌شه‌ (ڕێگای گواستنه‌وه‌ی وزه‌) یه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫گازی سروش����تی كه‌ ئه‌مڕۆك����ه‌ به‌تایبه‌ت ئاینده‌‬ ‫گرنگیه‌كی تایبه‌تترو زۆرت����ری به‌خۆیه‌وه‌ گرتوه‌‬ ‫به‌راورد بە‌نه‌وت به‌تایبه‌ت په‌یوه‌س����ت بە‌ژینگه‌وه‌‬ ‫له‌والتانی ڕۆژئاوا‪ .‬بە‌حوكمی به‌ره‌و پێش چوونی‬ ‫بواری پیشه‌س����ازی‌و ته‌كنه‌لۆژیای پێشكه‌وتوی‬ ‫سه‌رده‌م‌و زۆریی شمه‌كه‌ به‌رهه‌مهێنراوه‌كان نه‌ك‬ ‫هه‌ر توانای ده‌رهێنانی گازی سروش����تی په‌ره‌ی‬ ‫پێدراوه‌ به‌ڵكو پێویستیی بۆ وزه‌ له‌زیاد بوندایه‌‪.‬‬ ‫له‌پێن����اوی وزه‌و رێگاكانی گواس����تنه‌وه‌یدا وه‌ك‬ ‫فاكته‌رێكی گرنگی ئابوری‌و به‌هه‌رم هێنان ده‌یان‬ ‫جه‌نگ له‌پێناویدا به‌رپا كراوه‌و ده‌كرێت‪.‬‬

‫"رێكخ����راوی والتانی هه‌نارده‌كردن����ی پیترۆل‬ ‫(ئۆپێ����ك) له‌‪8‬ی نۆڤه‌مب����ه‌ری ‪ 2016‬له‌ڕاپۆرتی‬ ‫س����ااڵنه‌ی خۆیدا دایناوه‌ كه‌ ڕێژه‌ی به‌كار بردنی‬ ‫نه‌وت له‌جیهاندا به‌بری ‪ %40‬زیاد ده‌كات تا ساڵی‬ ‫‪ .2040‬به‌مه‌ش خواس����ت له‌س����ه‌ر نه‌وت بۆ هه‌ر‬ ‫ڕۆژێ����ك ده‌كاته‌ (‪ )17‬ملی����ۆن به‌رمیل‪ .‬له‌دوای‬ ‫شۆڕش����ی پیشه‌س����ازی‌و س����ه‌ده‌ی نۆزده‌وه‌ كه‌‬ ‫زیاتر له‌‪ 150‬س����اڵه‌ نه‌وت‌و ئینجا گازی سروشتی‬ ‫سه‌رچاوه‌ی سه‌ره‌كی وزه‌ن له‌جیهاندا‪ .‬دۆزینه‌وه‌و‬ ‫ده‌رهێن����ان‌و به‌بازاڕ ك����ردن‌و كۆنت����ڕۆل كردنی‬ ‫هۆكارێكی سه‌ره‌كی جه‌نگ‌و ناكۆكیه‌ هه‌رێمایه‌تی‬ ‫وجیهانیه‌كانه‌و به‌كار هێنانی س����ه‌رجه‌می وزه‌ی‬ ‫جیهان له‌زیادبوندایه‌"‪.‬‬ ‫سوریا هه‌رچه‌نده‌ خاوه‌نی ڕێژه‌یه‌كی ئه‌وتۆ نیه‌‬ ‫له‌نه‌وت‌و گازی سروشتی بەاڵم له‌ڕووی جوگرافیه‌وه‌‬ ‫(جیۆستراتیژیه‌وه‌) ڕۆلێكی گرنگی به‌ر ده‌كه‌وێت‬ ‫بۆ تێپه‌ڕبوونی بۆری گواس����تنه‌وه‌ی نه‌وت‌و گازی‬ ‫سروشتی بۆ ده‌ریای سپی ناوه‌ڕاست‌و له‌وێشه‌وه‌‬ ‫بۆ ئه‌وروپا‪ .‬قه‌ته‌رو س����عودیه‌ مه‌به‌ستیانه‌ گازی‬ ‫سروش����تی بە‌بۆری بە‌رێ����گای ئه‌رده‌نه‌وه‌و دواتر‬ ‫سوریاوه‌ بگوازنه‌وه‌ بۆ ده‌ریای سپی ناوه‌ڕاست‌و‬ ‫له‌وێوه‌ ڕه‌وان����ه‌ی ئه‌وروپا بكرێت‌و پێش����بركێی‬ ‫ڕوسیاشی پێ بكه‌ن وه‌ك یه‌كێك له‌خاوه‌ن گازی‬ ‫سروشتیی بێشومار له‌جیهاندا‪ .‬‬ ‫نه‌وت‌و گازی سروش����تی وه‌ك دوو سه‌رچاوه‌ی‬ ‫گرنگی وزه‌ له‌جیهاندا به‌ش����ێكی گرنگی كه‌وتۆته‌‬ ‫ناوچه‌كانی ڕۆژهه‌التی ناوه‌ڕاس����ت‌و بە‌هۆی باری‬ ‫جوگرافیه‌وه‌ گواس����تنه‌وه‌ی بۆ بازاڕه‌كانی جیهان‬ ‫بە‌تایبه‌ت ئه‌وروپا ئاسانتره‌و تێچوونی ماددیشی‬ ‫كه‌متره‌‪ .‬لێره‌دا كێبركێی گه‌وره‌ هه‌یه‌ بۆ گه‌یشتن‬ ‫به‌و س����ه‌رچاوانه‌ی وزه‌و بۆته‌ به‌ش����ێكی بواری‬ ‫ئاسایش����ی نه‌ته‌وه‌ییش (ئاسایشی وزه‌)‌و لێره‌دا‬ ‫ناوچه‌كانی ڕۆژهه‌التی ناوه‌ڕاس����ت بۆته‌ به‌شێكی‬ ‫به‌رچاوی ناكۆكی‌و ملمالنێی زلهێزه‌كان‪ .‬‬ ‫ده‌وله‌ت����ه‌ زلهێزه‌كان����ی ڕۆژئ����اوا بە‌ویالیه‌ت����ه‌‬ ‫یه‌كگرتوه‌كان����ی ئه‌مریكا بۆ والت����ه‌ نه‌وتیه‌كانی‬ ‫ڕۆژهه‌التی ناوه‌ڕاس����ت وه‌ك مانگایه‌كی درێژ وایه‌‬ ‫كه‌ س����ه‌ری له‌ناو ڕۆژهه‌التی ناوه‌ڕاستدایه‌و له‌وێ‬ ‫خواردن ده‌كرێت به‌ده‌میداو كلكیشی له‌ئه‌مریكاو‬ ‫ڕۆژئاوایه‌ كه‌ له‌وێ نه‌وت‌و س����امانه‌كه‌ ئه‌دۆشرێ‪.‬‬ ‫ئه‌و الیه‌نه‌ی بیه‌وێ له‌جیهانی ئابوری‌و بازرگانیدا‬ ‫ببێت بە‌ش����تێك ده‌بێت قاچێك����ی له‌ڕۆژهه‌التی‬ ‫ناوه‌راس����تدا بێ����ت‪ .‬ڕۆژهه‌الت����ی ناوه‌ڕاس����ت چ‬ ‫ده‌وله‌ته‌كانی به‌ش����ی ڕۆژهه‌التی ده‌ریای س����پی‬ ‫ناوه‌ڕاست ده‌گرێته‌وه‌ كه‌ بریتین له‌توركیا‪ ،‬میسر‪،‬‬ ‫س����وریا‪ ،‬لبنان‪ ،‬ئیس����رائیل‪ ،‬ئوردون‌و قوبرس‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها ده‌وله‌ته‌كانی كه‌نداو (یه‌كێتی ئیماراتی‬ ‫عه‌ره‌ب����ی (به‌حره‌ین‪ ،‬قه‌ته‌ر‪ ،‬عومان‌و ش����ارقه‌)‪،‬‬ ‫یه‌مه‌ن‌و سعودی عه‌ره‌بی)‌و ده‌ریای سوور‪ ،‬ئێران‪،‬‬ ‫عێراق‪ .‬ئه‌و ناوچه‌یه‌ چه‌ند ڕۆلێكی گرنگ ده‌بینێت‬ ‫بۆ زلهێزه‌كان كه‌ بریتین له‌‪:‬‬ ‫‪ )1‬پاراستنی ڕێگای هاتوچۆی نه‌وت‪.‬‬ ‫‪ )2‬بۆ سیاسه‌تێكی نزمی نرخی نه‌وت‪.‬‬ ‫‪ )3‬ناوچه‌ی هه‌رزانی كه‌ره‌س����ه‌ی خاو‌و ده‌ستی‬ ‫هه‌رزانی كار‬ ‫‪ )4‬كۆنت����ڕۆل‌و به‌ره‌نگاریكردنی ئه‌و الیه‌نانه‌ی‬ ‫به‌رژه‌وه‌ن����دی ده‌وله‌تانێكی ناوچ����ه‌و زلهێزه‌كانی‬ ‫هاوپه‌یم����ان ده‌خه‌ن����ه‌ مه‌ترس����یه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه����ا‬ ‫ڕێگریكردن له‌به‌رزبوونه‌وه‌ی كاریگه‌ریی سیاس����ی‬ ‫تاك ده‌وڵه‌ت‌و ناده‌وله‌تیی له‌ناوچه‌كه‌دا‪.‬‬ ‫ئه‌مریكا له‌به‌ر به‌رژه‌وه‌ندی تایبه‌تی خۆی (هه‌ر‬ ‫هێشتا تاكه‌ زلهێزی سه‌ربازیی له‌جیهاندا) ده‌بێت‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی والته‌ پیشه‌سازیه‌كانی هاوپه‌یمانیی‬ ‫بپارێزێت‪ .‬ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر ئه‌مریكا خۆی ده‌س����ت‬ ‫له‌نه‌وت����ی ناوچه‌كه‌‪ ،‬ی����ان كه‌نداویش هه‌ڵبگرێت‬ ‫ب����ەاڵم قه‌یرانی وزه‌ له‌والت����ه‌ ئه‌وروپیه‌كاندا یان‬ ‫له‌یابان كاریگه‌ریی گه‌وره‌ی ده‌بێت له‌سه‌ر ئابوری‬ ‫ئه‌مریكی چونكه‌ به‌ش����ێكی ش����مه‌كی ئه‌مریكی‬ ‫له‌ئه‌وروپاو یابان ساغ ده‌بنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ل����ه‌ جه‌نگی دوه‌می كه‌نداویش����دا پاراس����تنی‬ ‫ئه‌وروپاش كرایه‌ ئامانج ونه‌هێلدرا عێراق ده‌وله‌تی‬ ‫كوێت بۆ هه‌میش����ه‌ داگیر بكات‌و مامه‌له‌ به‌نرخی‬ ‫نه‌وت‌و پاش����ه‌كه‌وتی نه‌وت ب����كات له‌بازاڕه‌كانی‬ ‫جیهان����دا‪ .‬ناردنی نه‌وت بۆ یاب����ان نزیكه‌ی ‪%70‬‬ ‫ی بە‌گ����ه‌روی هۆرموزدا ده‌ڕوات‪ .‬ئێران له‌جه‌نگی‬ ‫یه‌كه‌م����ی كه‌نداودا هه‌ڕه‌ش����ه‌ی داخس����تنی ئه‌و‬ ‫گ����ه‌روه‌ی ده‌ك����رد بۆ ئ����ه‌وه‌ی كێش����ه‌كه‌ بكاته‌‬ ‫كیشه‌یه‌كی نێوده‌وله‌تی چونكه‌ ئێران ده‌زانێ كه‌‬ ‫ئه‌وه‌ په‌یوه‌ندی به‌ئاسایش����ی نه‌ته‌وه‌یی بۆ سه‌ر‬ ‫ویالیه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كانی ئه‌مریكاش هه‌یه‌ چونكه‌‬ ‫‪ %25‬ی كاالی ئه‌مریكاش له‌یابان ساغ ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌مریكا ئاسایش����ی نه‌ته‌وه‌یی به‌ته‌نیا داعش‌و‬ ‫قاعیده‌و ئیرهاب نیه‌ به‌لكو ئابوری وسیاس����ه‌تی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ش����ه‌‪ .‬ئه‌مه‌ی����ان نه‌گ����ۆڕه‌و په‌یوه‌ن����دی‬ ‫به‌ئاسایشی نه‌ته‌وه‌ییه‌وه‌ هه‌یه‌ ئیتر هه‌ر الیه‌نێكی‬ ‫سیاسی له‌سه‌ر ده‌سه‌الت بێت‪.‬‬ ‫به‌پێی ڕاپۆرتێكی “‪ "Financial Times‬‬ ‫له‌س����اڵی ‪ 2015‬به‌ش����ێكی س����ه‌ره‌كی جه‌نگ����ی‬ ‫س����وریا په‌یوه‌ندی بە‌جوگرافیای هه‌نارده‌كردنی‬ ‫نه‌وت‌و گازی سروش����تیه‌وه‌ هه‌ی����ه‌ بۆ بازاڕه‌كانی‬ ‫ئه‌وروپا‪ .‬ڕوسیاو هێزه‌كانی ڕۆژئاواو ده‌وله‌ته‌كانی‬ ‫كه‌ن����داو ته‌نیا ل����ه‌و ناوچه‌ تایبه‌تانه‌ له‌س����وریا‬ ‫ده‌جه‌نگن كه‌ په‌یوه‌ندی بە‌جوگرافیاو س����تراتیژی‬ ‫ئ����ه‌و بواره‌ هه‌یه‌‪ .‬له‌تێبینی گش����تیدا مرۆڤ ئه‌و‬ ‫جه‌نگه‌ی س����وریای ته‌ماوی دێت����ه‌ به‌رچاو بەاڵم‬ ‫كاتێ����ك ده‌ڕوانێته‌ جه‌نگ له‌پێن����اوی وزه‌دا ئه‌وا‬ ‫سه‌رپۆشه‌كه‌ له‌سه‌ردا داده‌گیرێت‌و ده‌موچاوه‌كان‬ ‫ڕونتر ده‌رده‌كه‌ون‪ .‬مه‌س����ه‌له‌ی ش����ه‌ڕی حه‌له‌ب‬ ‫په‌یوه‌ن����دی ب����ە‌دوو گرنگترین ب����ازاڕی نه‌وته‌وه‌‬ ‫هه‌ی����ه‌ ك����ه‌ نزیك����ن له‌مه‌نبه‌ج����ه‌وه‌ (‪ 60‬كم)‌و‬ ‫له‌ژێ����ر كۆنتڕۆل����ی ئه‌مریكیه‌كاندای����ه‌و هه‌روه‌ها‬ ‫الباب‪ .‬گرنگترین بۆری گواس����تنه‌وه‌ی نه‌وت كه‌‬ ‫له‌عێراق����ه‌وه‌ هه‌نارده‌ ده‌كرێت له‌ڕێگای موس����ل‌و‬ ‫قائیمه‌وه‌ به‌و دوو ناوچه‌یه‌ی سوریادا تێده‌په‌رن‪.‬‬ ‫له‌ب����ه‌ری ڕۆژهه‌التیش����ه‌وه‌ بە‌ش����اری حه‌له‌ب����دا‬ ‫تێده‌په‌رێت ت����ا ده‌گاته‌ ئیدلیب‪ .‬كۆنتڕۆل كردنی‬ ‫مه‌نبه‌ج به‌وات����ای بوونی كاریگه‌ری����ی گه‌وره‌ بۆ‬ ‫گواس����تنه‌وه‌ی نه‌وت له‌س����وریا‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ توركیا‬

‫چاوی بڕیوه‌ته‌ مه‌نبه‌جیش ئه‌وه‌ جگه‌ له‌ئامانجی‬ ‫تێكدانی كیانێكی كوردی تێیدا‪ .‬هه‌مان ش����ت بۆ‬ ‫حه‌له‌ب‌و ئیدلیبیشه‌ كه‌ كه‌وتونه‌ته‌ به‌ری ڕۆژئاوای‬ ‫س����وریاوه‌‪ .‬ئه‌و الیه‌نه‌ی كۆنتڕۆلی حه‌له‌ب بكات‬ ‫ئه‌وا كۆنتڕۆلی كلیل����ی بۆریه‌ نه‌وتیه‌كان ده‌كات‪.‬‬ ‫له‌ئه‌گه‌ری ده‌ست به‌سه‌ردا گرتنی مه‌نبه‌ج له‌الیه‌ن‬ ‫توركی����اوه‌ ئ����ه‌وا توركیا ده‌توانێ����ت كاریگه‌ریی‬ ‫دروست بكات به‌سه‌ر سیسته‌می بۆریه‌ نه‌وتیه‌كان‪.‬‬ ‫بە‌هه‌مان ش����ێوه‌ حومس‌و حه‌ماو پالمیره‌ش ئه‌و‬ ‫ئاڕاس����ته‌یه‌یان به‌رده‌كه‌وێت‪ .‬ئه‌و ناوچانه‌ش كه‌‬ ‫ش����ه‌ڕی قورس����یان به‌ركه‌وتوه‌ ئه‌و ناوچانه‌ن كه‌‬ ‫بریاره‌ دواڕۆژ بۆریه‌ نه‌وتیه‌ نه‌خشه‌ كێشراوه‌كانی‬ ‫قه‌ته‌ر ‪ /‬توركیاشی پێدا بڕوات‪.‬‬ ‫كۆنتڕۆلی به‌ش����ی ڕۆژئاوای سوریا بۆ ڕوسیا‬ ‫گرنگه‌ بۆ رێگا گرتن له‌گواستنه‌وه‌ی وزه‌ بە‌رێگای‬ ‫بۆری����ه‌ نه‌وتیه‌كانه‌وه‌ ب����ۆ به‌رژه‌وه‌ندی ئه‌وروپاو‬ ‫ڕۆژئاوا‪ .‬ئیسرائیل هاوكات بە‌ڕوخانی ڕژێمی ئه‌سه‌د‬ ‫نه‌خشه‌ی گواستنه‌وه‌ی بۆری نه‌وت‌و گازی هه‌یه‌‬ ‫له‌به‌رزاییه‌كانی جۆالنه‌وه‌ بە‌دیمه‌شقدا بۆ توركیا‪.‬‬ ‫بەاڵم له‌دیدی ڕوسیاوه‌ ده‌بێت رێگری له‌و پڕۆژه‌یه‌‬ ‫بكرێت‪ ،‬ڕوسیا كێبڕكێكه‌ری ناوێت له‌بازاڕی گازی‬ ‫سروشتیدا‪ .‬هاتنه‌ ناوه‌وه‌ی هێزی ڕوسی بۆ ناوچه‌‬ ‫كوردیه‌كان ئامانجی وزه‌و سیاسیش����ی هه‌یه‌‪ .‬چ‬ ‫بە‌كوردستاندا (سه‌روی س����وریا)‌و چ بە‌توركیادا‬ ‫نه‌وتی عێراق����ی ده‌گوازرێته‌وه‌ ب����ه‌ری ڕۆژئاوای‬ ‫س����وریاو له‌وێوه‌ زۆرتر بۆ ئه‌وروپا بۆ بازاڕی وزه‌‬ ‫ده‌ڕوات‪ .‬بەاڵم ڕوسیا دژی ئه‌و مه‌مه‌ڕه‌یه‌ چونكه‌‬ ‫ڕوسیا ده‌یه‌وێت ئه‌وروپا وه‌ك موشته‌ری وزه‌ الی‬ ‫خۆی بهێلێته‌وه‌و پابه‌ندی بكات‪.‬‬ ‫ته‌نان����ه‌ت ئ����ه‌و گرێبه‌س����ته‌ی "حكومه‌ت����ی‬ ‫هه‌رێ����م" له‌گه‌ل ڕۆزنه‌فتی ڕوس����ی كردویه‌تی بۆ‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی تاك الیه‌نێكی نانیش����یمانی ده‌بێت‬ ‫ئه‌مریكای نیگه‌ران كردبێ����ت چونكه‌ ئامانجێكی‬ ‫س����ه‌ره‌كی كۆمپانی����ای ڕۆزنه‌ف����ت كڕینی بۆری‬ ‫نه‌وتی هه‌رێمی كوردستانه‌ كه‌ ده‌سه‌التی سیاسی‬ ‫هه‌رێم بە‌برێك دۆالر پێی فرۆش����ت‪ .‬شه‌رعیه‌تی‬ ‫پاراستنی ئه‌و بۆریه‌ نه‌وتانه‌ الی ڕوسیایه‌‪ ،‬به‌واتا‬ ‫دابه‌زینی هێزی ڕوس����ی له‌هه‌رێمی كوردستاندا‌و‬ ‫له‌وانه‌یه‌ كاریگه‌یی له‌س����ه‌ر سیاسه‌تی عێراقیش‬ ‫دروس����ت بكات‪ .‬حكومه‌تی به‌غ����دا دڵخۆش نیه‌‬ ‫به‌و ڕێكه‌وتنه‌ بەاڵم به‌هۆی هلوپه‌یمانیه‌تی نێوان‬ ‫ڕوس����یاو ئێران‪ ،‬ئێران كاریگه‌ریی دروستكردوه‌‬ ‫له‌سه‌ر حكومه‌تی به‌غدا كه‌ بێده‌نگی هه‌لبژێرێت‪.‬‬ ‫ش����تێك كه‌ دژ بە‌ئاسایش����ی وزه‌و به‌رژه‌وه‌ندیه‌‬ ‫ئاب����وری‌و سیاس����یه‌كانی ئه‌مری����كاو یه‌كێت����ی‬ ‫ئه‌وروپایه‌ ئه‌وه‌ی په‌یوه‌ندی بە‌سیاسه‌تی ڕوسیاوه‌‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬هه‌ڵوه‌ش����اندنه‌وه‌ی ئ����ه‌و رێكه‌وتنه‌ به‌نده‌‬ ‫بە‌بڕیاری مۆسكۆوه‌‪ .‬له‌وانه‌یه‌ بێده‌نگیی ئه‌مریكا‬ ‫ل����ه‌م كاته‌دا به‌ند بێت ب����ۆ دوای هه‌ڵبژاردنه‌كان‬ ‫له‌عێراق‪ ،‬كه‌ حكومه‌ت له‌كێ دروس����ت ده‌بیچت‪،‬‬ ‫ئه‌و كاته‌ كاردانه‌وه‌ی ئه‌مریكا به‌رامبه‌ر بە‌هه‌ولێر‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫ئ����ه‌وه‌ له‌كاتێكدا ك����ه‌ له‌ڕاپه‌رین����ی ‪ 1991‬وه‌‬ ‫ئه‌مریكاو یه‌كێتی ئه‌وروپا هه‌رێمی كوردستانیان‬ ‫پاراستوه‌‪ .‬بگه‌رێینه‌وه‌ بۆ ئه‌و جه‌نگه‌ی له‌سوریادا‬ ‫هه‌یه‌ ك����ه‌ به‌هۆی پێكدادان����ی به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانه‌‪،‬‬ ‫له‌نیوانیان����دا وزه‌ له‌نێ����وان ئه‌مری����كاو ئه‌وروپا‪،‬‬ ‫ڕوس����یاو توركیاو ده‌وله‌تانێكی تری ناوچه‌كه‌‪...‬‬ ‫لێره‌دا هه‌رێم چۆته‌ به‌ره‌ی توركیاو ڕوس����یاوه‌ دژ‬ ‫بە‌به‌ره‌ی ئه‌مریكاو یه‌كێت����ی ئه‌وروپاو واده‌ڕوات‬ ‫هه‌رێم����ی كوردس����تان بكات����ه‌ ناوچ����ه‌ی نفوزی‬ ‫ڕوس����ی ‪ /‬توركی‪ .‬ئاینده‌ ڕاستی هاوكێشه‌كان‌و‬ ‫ده‌رئه‌نجامه‌كانی ده‌رده‌خات‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی په‌یوه‌ندی بە‌ویالیه‌ت����ه‌ یه‌كگرتوه‌كانی‬ ‫ئه‌مریكاوه‌ هه‌یه‌ پالنی ئه‌وه‌ كرابوو بۆریه‌كی تری‬ ‫نه‌وت له‌كه‌نداوی فارس����یی عه‌ره‌بیه‌وه‌ تا ده‌گاته‌‬ ‫باكوری عێراق‌و دواتر بە‌باكوری سوریادا بڕوات‪.‬‬ ‫ب����ه‌وه‌ نه‌وتی عێراقی چ له‌رێ����گای توركیاوه‌و چ‬ ‫بە‌باكوری سوریاوه‌ بنێردرێته‌ ئه‌وروپا بۆ بازاڕی‬ ‫وزه‌‪ .‬بەاڵم نه‌خش����ه‌ی دروس����تكدنی مه‌مه‌رێكی‬ ‫كوردیی هیچی لێ دروست نه‌بوو چونكه‌ ڕوسه‌كان‬ ‫هاتنه‌ ناو سوریاوه‌‪.‬‬

‫ئەنجومەنی وەزیران‬ ‫وەزارەتی داد‬ ‫بەڕێوەبەڕایەتی گشتی فەرمانگەکانی داد ‬ ‫ ‬ ‫فەرمانگەی دادنوسی سلێمانی ‪2 /‬‬

‫‪19‬‬

‫ژمارە ‪452‬‬ ‫رێکەوت‪2018/5/21 :‬‬

‫ئاگاداری‬ ‫ده‌رئه‌نجام‬ ‫بەپێی ئەو داوایەی کە لەالیەن (بالل محمد علی احمد) پێشکەش بەفەرمانگەکەمان کراوە خاوەنی‬ ‫• جه‌نگ هه‌میشه‌ ش����ێوازێكی توندوتیژ بووه‌ کارگەی (چیاو ـ بۆ دروستکردنی بەستەنی‌و گەنجینە بۆ پاراستنی خۆراک لەساردیدا) لەبەرواری‬ ‫بۆ به‌الدا خستنی ناكۆكی‌و ملمالنیكان‪ ،‬ته‌نانه‌ت (‪ )2018/5/7‬داوای تۆمارکردنی ئەو ئامیرانەی کردووە کە لە‌(ن‪.‬پ‪ )1/‬دانراون کە ئامێرەکانیان‬ ‫الیه‌نی براوه‌ش زیانمه‌ن����د ده‌بێت تێیدا‪ .‬له‌كاتی لەخوارەوە دیاری کراوە بەپێی یاسای دادنوسانی ژمارە (‪)33‬ی ساڵی (‪)1998‬ی بەکار لەهەرێمی‬ ‫جه‌نگدا ئامانج‌و س����تراتیژیه‌ سیاس����ی‌و ئابوری‌و کوردستنا باڵودەکەینەوە‪ ،‬جا هەرکەسێ خۆی بەپەیوەندیدار یان خاوەنی هەریەک لەو ئامێرانە دادەنێ‬ ‫ئایدیۆلۆژی����اكان ڕوبه‌ری جه‌ن����گ ده‌كرێنه‌وه‌ بۆ لەماوەی (‪ )15‬پانزە رۆژدا سەردانی ئەم فەرمانگەیە بکات‪ ،‬بەپێچەوانەوە ناچارن کە بەناوی داواکارەوە‬ ‫به‌ده‌ستهێنانی به‌رژه‌وه‌ندیه‌كان‪.‬‬ ‫• ئه‌گ����ه‌ر نه‌خش����ه‌ی سیاس����ی‌و جوگراف����ی تۆماری دەکەین‌و بڕوانامەی تۆماری ئامێرەکانی پێئەدرێت‪( .‬گرێبەست وازهێنانی بۆ کراوە ‪+‬‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌دا گۆرینی قورس بێت ئه‌وا باش����ترین ئیزافەی ئامێر)‬ ‫رێ����گا ب����ۆ چاره‌س����ه‌ری س����وریاو ده‌وله‌ته‌كانی لەگەڵ رێزدا‬ ‫هاوش����ێوه‌ سیس����ته‌می فیدرالی����ه‌ چونك����ه‌ له‌م ئامیرەکان‪:‬‬ ‫سیسته‌مه‌دا ده‌س����ه‌الته‌كان دابه‌ش ده‌بن به‌سه‌ر ‪ .1‬ئامیری دەزگاولیدانی بەروار لەسەر سلیڤۆن دەزگای پێچانەوەو کۆنڤایەری ئەمەریکی ژ‪.‬‬ ‫هه‌رێم (كانتۆنه‌كاندا)‌و ده‌سه‌التی مه‌ركه‌زی الواز ‪ 1010769210ZH‬ـــ کارەبایی‬ ‫ده‌بێ����ت‪ .‬مۆدیلی فیدرالی له‌سویس����را بە‌گونجاو ‪ .2‬ئامیری دەزگاولیدانی بەروار لەسەر سلیڤۆن دەزگای پێچانەوەو کۆنڤایەری ئەمەریکی ژ‪.‬‬ ‫ده‌بین����م‪ .‬فیدرالیزم ده‌بێته‌ هۆی دروس����تبوونی ‪110098410ZH‬‬ ‫دیموكراسی‌و سه‌قامگیریی كه‌ هه‌ردوكیان مه‌رجی ‪ .3‬دەزگای لێدانی بەروار بۆ قاپ لەگەڵ دەزگای پێچانەوەو کۆنڤایەر ‪ /‬کەنەدی ژ ‪ 3141‬ــ‬ ‫گرنگن بۆ سیسته‌می فیدرالی‪.‬‬ ‫کارەبایی‬ ‫‌و‬ ‫ی‬ ‫‌ت‬ ‫ه‬ ‫‌ول‬ ‫ه‬ ‫نێود‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و پێكدادان‬ ‫• سیاسه‌ت‌و ناكۆكی‬ ‫‪ .4‬دەزگای لێدانی بەروار بۆ قاپ لەگەڵ دەزگای پێچانەوەو کۆنڤایەر ‪ /‬فەرەنسی ژ‪.‬‬ ‫ئیقلیمیه‌كان له‌س����ه‌ر نمون����ه‌و گۆڕه‌پانی جه‌نگی‬ ‫‪ FR31115111‬ــ کارەبایی‪.‬‬ ‫سوریادا بە‌ڕوونی به‌دی ده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫• جه‌نگی سوریا جه‌نگێك نیه‌ له‌پێناوی به‌ها ‪ .5‬ئامیری ساردکەرەوەی مارکەی طوفان ‪ +‬کۆمرێسەر‪ /‬ـ ئێرانی ژ‪ 115 .‬کارەبایی‪.‬‬ ‫مرۆیی����ه‌كان به‌لك����و جه‌نگ����ی به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانه‌‪ .6 ،‬ئامێری بەڕاد پێکهاتوە لەدوو کۆمپرێسەر ‪ /‬ئەڵمانی ژ‪ 116 .‬ـ کارەبایی‬ ‫جیۆپۆله‌تی����ك وش����ه‌ گرنگه‌كه‌ی����ه‌ تێی����دا‪ .‬ئه‌و ‪ .7‬ئامێری ئایس بانک ‪ ICEBANK /‬ـ ئێرانی ژ‪ 117 .‬ـ کارەبایی‬ ‫وش����ه‌یه‌ ڕوون����ی ده‌كات����ه‌وه‌ بۆچ����ی ڕاپه‌رینی ‪ .8‬ئامێری ساردکردنەوەی بەرادی ماس پێکهاتوە لە‌یەک کۆمپرێسەر ‪ /‬فەرەنسی ــ ‪863855 -2‬‬ ‫به‌شێكی خه‌لكی س����وریا دژ بە‌ئه‌سه‌د له‌كاتێكی کارەبایی‬ ‫كورت����دا كرای����ه‌ جه‌نگی بە‌وه‌كاله‌ت‌و ئاس����تێكی ‪ .9‬ئامێری ساردکردنەوەی بەرادی ماس پێکهاتوە لە‌یەک کۆمپرێسەر ‪ /‬فەرەنسی ‪ 864383‬ـــ‬ ‫نێوده‌وله‌تی به‌خۆیه‌وه‌ گرت‪ .‬جه‌نگی به‌رژه‌وه‌ندیه‌ کارەبایی‬ ‫نێوده‌وله‌تی‌و ئیقلیمیه‌كان‪ ،‬به‌رژه‌وه‌ندیه‌ سیاسی‌و ‪ .10‬ئامێری ساردکردنەوەی بەرادی ماس پێکهاتوە لە‌سێ کۆمپرێسەر ‪ /‬فەرەنسی ــ ژ‪.‬‬ ‫س����ه‌ربازی‌و ئایدیۆلۆژی‌و ئابوریه‌كانی تێدا به‌دی (‪)A 0803022‬‬ ‫ده‌كرێت‪ .‬جه‌نگی هاوس����ه‌نگی هێزیشه‌‪ .‬دوور نیه‌ (‪)B08030126‬‬ ‫جه‌نگی س����وریا ببێته‌ هۆی گۆرینی جوگرافیای‬ ‫سیاس����ی ناوچه‌كه‌‪ .‬ئه‌مریكاو ئیسرائیل‌و سعودیه‌ (‪)C01030123‬‬ ‫ئێران وه‌ك هه‌ڕه‌ش����ه‌یه‌كی جدی ده‌بینن بۆ سه‌ر ‪ .11‬ئامێری ساردکردنەوەی بەرادی ماس ‪ Doy - cool‬ئەڵمانی ژ‪ 080120194 .‬ــ کارەبایی‬ ‫ئاسایش����ی خۆیان‌و ناوچه‌و ئاسایش����ی وزه‌ش‪ .12 ،‬ئامیری شیرو تێکەڵکردنی شوکوالتە ‪ +‬خەزانی ستیل ـم ژ‪ 140016 .‬ــ کارەبایی‬ ‫ئێران بە‌ش����وێن كارت����ی سیاس����یدا ده‌گه‌رێت‌و ‪ .13‬یەکەی ساردکردنەوەی ئاو پێکهاتووە لە‪ :‬سێ بەش ژ‪Tower - 120 - 119 - 118 .‬‬ ‫ده‌ستی خستۆته‌ ناو كاروباری چه‌ندێك له‌والتانی ‪ - cooling‬کارەبایی‬ ‫ناوچه‌كه‌‪ ...‬وا ده‌بینرێت كه‌ ده‌بێت سنورێك بۆ ‪ .14‬بۆیلەری ئێرانی ‪ 2‬دانە ژمارە ‪A1704 - B366 -‬‬ ‫ئێران دابنرێت‪ .‬سیناریۆكانی ئه‌و ئامرازانه‌ش چی ‪ .15‬ئامێری کۆمپرێسەری هەوا ‪ -‬تورکی کارەبایی ژمارە ‪A-1011536 - B- 611188‬‬ ‫ده‌بن‌و چۆن ده‌بن كه‌م نین‪..‬‬ ‫‪ .16‬دەزگای وشکردنەوە درایەر ‪ -‬تورکی ‪ 2‬دانە ژ‪ A-121 - B-122 -‬کارەبایی‪.‬‬ ‫• له‌س����ه‌ر خاك����ی س����وریا ئه‌مریكاو ڕوس����یا ‪ .17‬یەکەی کۆمپرێسەری ساردکردنەوەی ئاو بۆ ئایس پێکهاتووە لە‌‪ 2‬کۆمپرێسەر ژ‪- 1354 -‬‬ ‫ئێران‌و س����عودی عه‌ره‌بی هه‌روه‌ها توركیا شه‌ڕی کارەبایی‬ ‫ده‌س����ه‌الت‌و نفوز‌و خۆس����ه‌پاندن ده‌ك����ه‌ن بەاڵم ‪ .18‬کۆمپرێسەر بۆ دەزگای دروستکردنی چلورەی دوقلو ‪ /‬ئێرانی ژ‪ - CHIL01 -‬کارەبایی‬ ‫گه‌مه‌كه‌ره‌ س����ه‌ره‌كیه‌كان له‌‪ 2012‬وه‌ واش����نتن‌و‬ ‫مۆسكۆیه‌‪ .‬بێ ته‌ده‌خوالتی ئه‌كته‌ره‌ ده‌ره‌كیه‌كان ‪ .19‬دەزگای مەگنوم بۆ دروستکردنی چلورەی مەگنوم پێکهاتوە لە‪ :‬تونێلی بەستن‌و پێچانەوە ‪ -‬دوو‬ ‫هه‌رگی����ز گه‌وره‌ترین هه‌التنی خه‌ل����ك‌و ئاواره‌یی فرێزە ژ‪B2013/05 - 2013/04 -‬‬ ‫دروس����ت نه‌ده‌بوو له‌س����وریا له‌جه‌نگ����ی دوه‌می یەکەی کۆمپرێسەرەکان ‪ /‬ئەڵمانی‪ 4 /‬دانە‬ ‫‪A- 1682612852‬‬ ‫جیهانیه‌وه‌و بووه‌ هۆی به‌تینتر كردنی پۆالریزه‌ی‬ ‫‪B- 1682613792‬‬ ‫كۆمه‌الیه‌تی كۆمه‌لگه‌ی سوریا‪.‬‬ ‫• جه‌نگه‌ك����ه‌ی س����وریا ه����ه‌روه‌ك ت����ه‌واوی‬ ‫‪C- 1682613798‬‬ ‫جه‌نگه‌كانی ت����ری دوای جه‌نگی دوه‌می جیهانی‬ ‫‪D- 1682613323‬‬ ‫بریتی����ه‌ له‌جه‌نگی وه‌كاله‌ت‪ .‬جه‌نگی وه‌كاله‌ت بۆ ‪ .20‬دروستکردنی چلورەی دوقلو پێکهاتوە لە‪ :‬ئامێری پڕکردن‌و پێچانەوە ‪ -‬ژ‪WRRap03 -‬‬ ‫زلهێ����زه‌ نێوده‌وله‌تی‌و هێ����زه‌ ئیقلیمیه‌كان بەاڵم کارەبا‪.‬‬ ‫ده‌وله‌ت����ی ئیقلیمیش هه‌یه‌ جه‌نگی بە‌وه‌كاله‌ت بۆ ‪ .21‬یەکەی دروستکردنی ئایس کریم‌و موطا‌و حەسیری پێکهاتوە لە‪:‬‬ ‫زلهێزه‌كان ده‌كات‪.‬‬ ‫ا‪ -‬خەتی پێچانەوەو پڕکردن ‪ -‬ژ‪CHYAw020 -‬‬ ‫• زۆری ژم����اره‌ی به‌ش����داربوان‌و هاوپه‌یمانانی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ له‌جه‌نگه‌ك����ه‌دا بە‌به‌رژه‌وه‌ندی����ه‌ جیاوازه‌ ب‪ -‬دوو فرێزە‪ /‬ژ‪A-CHYAW010 - B- CHYAW011 -‬‬ ‫كۆتای����ی هێنان����ی جه‌نگه‌ك����ه‌ی نادی����ار كردوه‌ ج ـ سێ کۆمپرێسەر ‪ 2 /‬تانکی استیل ‪ 3‬طن‌و ‪ 5‬طن ژ‪126 - 125 -‬‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی جه‌نگه‌كه‌ دریژ بخیه‌نیت ئه‌وه‌نده‌ زیاتر ‪ .22‬یەکەی دروستکردنی ئایس کریم قاپ ‪ 2 -‬دانە فرێزە ‪ 2 +‬دوتانکی استیل ‪ 3‬طن ‪ -‬ژ‪-‬‬ ‫مه‌ترسی دروستبوونی ناسه‌قامگیریی له‌ناوچه‌كه‌ ‪ - 4779301‬کارەبایی‬ ‫فراوانتر ده‌بێت‌و قه‌یران به‌دوای قه‌یراندا دێنێت‪ .23 ،‬یەکەی دروستکردنی ئایسکریم (قاپ مدور) ‪ 2 +‬دو فرێزە ‪ ٢ +‬دوتانکی ‪ -‬ژمارە ‪-‬‬ ‫دۆڕاوی گه‌وره‌ گه‌النی سوریایه‌‪.‬‬ ‫‪ - 2000160‬کارەبایی‬ ‫• چاره‌نوس����ی مرۆڤ‌و گه‌الن‌و نه‌ته‌وه‌كان الی وە ژمارە ‪A- CHYAW09 - B-CHYAW08 -‬‬ ‫ستراتیژ دارێژه‌رانی جیۆپۆله‌تیك هیچ گرنگیه‌كی ‪ .24‬یەکەی دروستکردنی ئایس کریم (قاپ مدور)‪ ،‬کوپ ژ‪ - 127 -‬یەک فرێزە ‪ +‬یەک تانکی‬ ‫نیه‌‪ .‬جه‌نگی س����وریاش بە‌ڕوونی ئه‌و راس����تیه‌ی ‪ 3‬طن استیل ژ‪HK111375 - k -‬کارەبایی‬ ‫نیش����اندا كه‌ یه‌كه‌م قوربانی له‌هه‌موو جه‌نگێكدا ‪ .25‬یەکەی دروستکردنی ئایس کریم (قاپ مربع) ژ‪ 128 -‬یەک دانە فریزەو یەک دانە تانکی‬ ‫بریتی����ه‌ له‌ڕاس����تیه‌كه‌‪ ،‬دوه‌ قوربانی����ش بریتیه‌ استیل ‪ 3‬طن ‪ /‬ئیرانی ژ‪.AK111378 -‬‬ ‫له‌خه‌لكی مه‌ده‌نی به‌شدار نه‌بوو له‌و جه‌نگه‌دا كه‌‬ ‫‪ .26‬یەکەی دروستکردنی ئایس کریم (‪)10X10‬سم‌و پاشکۆکانی‪ /‬ئیرانی ‪ -‬ژ‪- 2000218 -‬‬ ‫جه‌نگی ئه‌وان نیه‌‪.‬‬ ‫• ئه‌گ����ه‌ر له‌س����وریا له‌كۆتای����دا ناوچ����ه‌ی مودیل ‪ - 2016 /‬کارەبایی‬ ‫جێنفوزه‌كان دابه‌شكاریه‌كی نوێی زلهێزه‌كانی لێ ‪ .27‬یەکەی دروستکردنی ئایس کریم (‪)7X7‬سم پاشکۆکانی ئێرانی ‪ -‬ژ‪ - 2000219 -‬مۆدیل‪/‬‬ ‫بكه‌وێته‌وه‌ له‌نێوان ئه‌مریكاو ڕوس����یا‪ ،‬فه‌ره‌نساو ‪ - 2016‬کارەبایی‬ ‫به‌ریتانیا ئه‌وا ئێران‌و توركیا بە‌ده‌ستی به‌تال لێی ‪ .28‬یەکەی دروستکردنی موطا (کورنیتۆ) چوار خط‌و پاشکۆکانی تانکی فرێزە‪/‬ئێرانی ‪ -‬بێ ژمارە‬ ‫دێنه‌ ده‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫ مۆدیل ‪ - 2016 /‬کارەبایی‬‫• ده‌بێت له‌سایكۆلۆجیه‌ت‌و باری كۆمه‌الیه‌تی ‪ .29‬ئامێری لێدانی بەروار بۆ قاپ ‪ /‬فەرەنسی ژ‪ - Fr15120036 -‬مودیل ‪ - 2015‬کارەبایی‬ ‫بڕیارده‌ره‌كان����ی سیاس����ه‌ت‌و جه‌نگ����ی ن����اڕه‌وا‌و ‪ .30‬یەکەی دروستکردنی موطاو کورنیتۆ ‪ /‬دانیمارک ژ‪ - 84900322813 -‬مۆدیل ‪2010/‬‬ ‫خوێ����ن ڕێژ تێبگات‪ .‬تینوو بوون بۆ ده‌س����ه‌الت‌و بریتییە لە‪:‬‬ ‫نه‌خۆشی گه‌وره‌یی یان خۆ به‌كه‌م زانینی خۆی‪ .1 ،‬تەنکی استیل بەشوکوالتە‬ ‫یان ناس����ه‌قامگیریی كه‌س����ایه‌تی‪ .‬هه‌ر كه‌سێك ‪ .2‬چوار ‪ 4‬کۆمپرێسەر‬ ‫له‌م ڕاس����تیانه‌ تێنه‌گات له‌ڕاستی ئه‌وه‌ تێناگات‬ ‫بۆچی ئه‌ردۆگان ده‌یه‌وێ ببێته‌ پاش����او سولتانی ‪ .3‬بەڕادو پاشکۆکانی‬ ‫ئیمپراتۆریه‌تێك����ی نوێ‪ ،‬بۆچ����ی پوتین ده‌یه‌وێ‬ ‫ببێته‌ قه‌یس����ه‌رێكی نوێی ڕوسیا‪ ،‬بۆچی سەدام‬ ‫ده‌یویس����ت ببێته‌ قائیدی ئوم����ه‌ی عه‌ره‌بی‪ ،‬یان هەرێمی کوردستان ‪ /‬عێراق‬ ‫ئه‌وانه‌ی شه‌ڕیان بۆ دروستكردنی ئیمپراتۆریه‌ت ئەنجومەنی دادوەری ژمارە ‪/37/‬ب‪2018/‬‬ ‫بەروار‪2018/5/16 :‬‬ ‫ده‌كردو ده‌یانویست ببنه‌ خودای سه‌ر زه‌وی‪....‬؟ دادگای بەرایی سلێمانی‪4/‬‬ ‫بۆچ����ی هه‌ندێ����ك له‌سیاس����ه‌تمه‌داره‌كانی والتی‬ ‫ئێمه‌ش تووشی هه‌مان نه‌خۆشی بوون؟ نه‌خۆشی‬ ‫ئاگاداری‌‬ ‫ئه‌وه‌ش كێ له‌گه‌ل ئه‌و نه‌بێت به‌واتا دژی ئه‌وه‌‪ .‬داواکار ‪ /‬ئازاد عثمان عبدالرحمن‬ ‫ئه‌وه‌ ئه‌ركی ده‌رونناس‌و كۆمه‌لناسه‌كانی كوردیشه‌ داوالەسەرکراو‪ /‬یادگار عثمان عبدالله‬ ‫كار له‌س����ه‌ر ئه‌م دیاردانه‌ بك����ه‌ن‪ ،‬له‌والتێكدا كه‌‬ ‫داواکار لەم دادگایە داوایەکی لەسەرتان تۆمار کردووە بەژمارە (‪/37‬ب‪)2018/‬وە دادگا لەبەرواری‬ ‫جه‌نگ بۆته‌ به‌شێك له‌مێژوه‌كه‌ی‪.‬‬ ‫• هی����چ كام ل����ه‌و هێزانه‌ی ئێس����ته‌ی جه‌نگی (‪ )2018/4/22‬بڕیارێک������ی دەرک������رد بەئامادەیی بەرانبەرتان (غیابی) ئەوی������ش بە‌(ئەم دادگایە‬ ‫س����وریا نه‌ ئه‌وه‌نده‌ به‌هێ����زن جه‌نگه‌كه‌ بۆخۆی بڕیاری حوکمی دەرکرد بەپابەندکردنی داوالەسەرکراو بەپێدانی بڕی ‪ 170000‬سەدو حەفتا هەزار‬ ‫به‌رێت����ه‌وه‌‪‌،‬و ن����ه‌ ئه‌وه‌نده‌ش بێهێ����زن جه‌نگه‌كه‌ دینار بەداواکار س������ەرجەم تێچوونەکانی داواکە دەکەوێتە ئەستۆی داوالەسەرکراو‪ ،‬وە ئەم حوکمە‬ ‫هەڵپەسێردراوە لەسەر پێنوسین‌و نکۆڵی کردنی داوالەسەرکراو لەکاتی تانە دان لەبڕیارەکە)‪.‬‬ ‫بدۆرێنێت‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ جه‌نگه‌كه‌ درێژه‌ی كێشاوه‌‪.‬‬ ‫• س����ه‌ره‌ڕای ئ����ه‌وه‌ی جه‌ن����گ دیارده‌یه‌ك����ی لەبەرئەوەی ش������وێنی نیش������تەجێبونت نادیارە‪ ،‬بەپێی واژۆو مۆری موختاری گەڕەکی (زەرگەتە)‬ ‫توندوتیژو قێزه‌ونه‌ بەاڵم هه‌ندێك جار جه‌نگیش بۆیە ئ������ەم دادگایە بریاری دا بەئاگادارکردنەوەت لەڕێگ������ەی دوو رۆژنامەی رۆژانەی نێوخۆیی‬ ‫ده‌كرێ رێ����ڕه‌وی مێژوو بگۆرێ����ت‪ ..‬له‌ئه‌نجامی بەمەبەس������تی ئاگادارکردنتان بەبڕیاری ئەم دادگایە وە مافی تانەدانت هەیە لەم بڕیارە لەماوەی‬ ‫جه‌نگی س����وریادا كورد توانی له‌باكوری س����وریا یاساییدا بەپێچەوانەوە بڕیارەکە پلەی کۆتایی ووەردەگرێت بەرانبەرت بەپێی یاسا‪.‬‬ ‫كیانێك بۆخۆی دروس����ت بكات هه‌رچه‌نده‌ له‌ژێر‬ ‫دادوەر‬ ‫ ‬ ‫كوردستان‬ ‫مه‌تریشدایه‌‪ .‬هه‌مان شت بۆ باشوری‬ ‫سۆران ابرهیم عارف‬ ‫ ‬ ‫له‌ئه‌نجام����ی جه‌نگ����ی عێراق‌و ئه‌مریكا له‌س����اڵی‬ ‫‪.1991‬‬

‫ساڵی ‪ 2009‬قه‌ته‌ر پێش����نیازی دروستكردنی‬ ‫بۆری گواس����تنه‌وه‌ی گازی سروش����تی قه‌ته‌ریی‬ ‫كرد‪ ،‬كه‌ بە‌س����عودیه‌و ئه‌رده‌نداو دواتر بە‌سوریادا‬ ‫بۆ توركیاو له‌وێش����ه‌وه‌ هه‌نارده‌ی ئه‌وروپا بكرێت‬ ‫وه‌ك له‌نه‌خش����ه‌كه‌دا ده‌بینرێ����ت‌و تێچونیش����ی‬ ‫كه‌متره‌‪ .‬ش����تێك كه‌ ڕۆلی قه‌ته‌ریش ئێس����ته‌ش‬ ‫له‌جه‌نگ����ی س����وریادا ده‌رده‌خات‌و رێك����ه‌وت نیه‌‬ ‫كه‌ قه‌ته‌رییش وه‌ك ئێ����ران‌و توركیاو زلهێزه‌كان‬ ‫بۆ ئ����ه‌و مه‌به‌س����ته‌و دروس����تكردنی كاریگه‌ریی‬ ‫خۆی له‌س����وریادا پش����تگیریی هێزه‌ ئیس��ل�امیه‌‬ ‫توندڕه‌وه‌كانی كردوه‌ بە‌داعشیش����ه‌وه‌ له‌شێوازی‬ ‫جه‌نگی بە‌وه‌كاله‌ت‪.‬‬ ‫والته‌ پیشه‌سازیه‌كانی ڕۆژئاوا پشتگیرییان له‌م‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ كردوه‌ بە‌ئامانجی بێهێز كردنی سه‌كته‌ری‬ ‫وزه‌ی ڕوسی‌و كه‌مكردنه‌وه‌ی پابه‌ند بوونی ئه‌وروپا‬ ‫بە‌گازی ڕوس����یه‌وه‌‪ .‬بەاڵم ڕوسیا هه‌وڵی تێكدانی‬ ‫ئ����ه‌و پڕۆژه‌ی����ه‌ی داو كاری له‌س����ه‌ر پڕۆژه‌یه‌كی‬ ‫موناف����س كرد به‌وه‌ی بۆری گواس����تنه‌وه‌ی وزه‌و‬ ‫گازی ئێرانی����ی بە‌عێراق‌و س����وریادا بۆ التاكیاو‬ ‫له‌وێشه‌وه‌ بۆ ئه‌وروپا هه‌نارده‌ بكرێت‪ .‬دیارده‌یه‌ك‬ ‫كه‌ جه‌نگه‌كه‌ی سوریای ئالۆزتر كرد‪.‬‬ ‫لێ����ره‌دا ده‌بینرێ����ت هه‌م����وو ئ����ه‌و هێزان����ه‌ی‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی ئابوری‌و وزه‌و بازرگانییان له‌سوریادا‬ ‫هه‌ی����ه‌ كار ب����ۆ سه‌رخس����تنی پ����ڕۆژه‌ی خۆیان‬ ‫ده‌ك����ه‌ن‌و هاوپه‌یمانیی ده‌به‌س����تن‌و زۆر جاریش‬ ‫به‌پێی دۆخه‌ك����ه‌ هاوپه‌یمانێته‌كانیش ده‌گۆڕێن‪،‬‬ ‫به‌و تیۆریه‌ی نه‌ هاوڕێی هه‌میشه‌یی‌و نه‌ دوژمنی‬ ‫هه‌میش����ه‌یی هه‌یه‌ به‌ڵك����و ته‌نی����ا به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫هه‌میش����ه‌یی هه‌ی����ه‌‪ .‬وه‌ك هێنری كیس����ینجه‌ر‬ ‫وته‌نی سیاس����ه‌ت نه‌ باوكی هه‌یه‌و نه‌ دایك ته‌نیا تێبینی ‪ /‬به‌م نزیكانه‌ كتێبێكی نوس����ه‌ر له‌ژێر‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی هه‌ی����ه‌‪ ،‬جا به‌رژه‌وه‌ندی بۆ ئامانجی ناونیش����انی "جه‌نگه‌كان له‌مێ����ژوداو په‌یوه‌ندی‬ ‫بە‌سیاس����ه‌ت‌و ئابوری����ه‌وه‌ " ئاماده‌ی چاپ كردن‬ ‫باش یان خراپ بێت‪.‬‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬

‫ونبون‬

‫* ناس�� ��نامەیەکی ژوری بازرگانی‌و پیشەسازی س�� ��لێمانی به‌ناوى (حسن عبدالله حسین)‬ ‫ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س دۆزییه‌وه‌ بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ نوسینگەی ئاوێنە‪.‬‬

‫‪Awene‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫له‌نێوان ساخته‌كاری‌‌و‬ ‫پاشه‌كشه‌ی‌ حزبه‌كاندا‬ ‫چاودێرێک‬ ‫ئه‌نجامی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان كوردس���تانی‌ حه‌په‌ساندوه‌‪ ،‬شه‌وو رۆژ خه‌ڵك بیر‬ ‫له‌ژماره‌ی‌ كورس���ییه‌كان‌و ژم���اره‌ی‌ ده‌نگده‌ران‌و جێگۆڕكێك���ی‌ هێزه‌ براوه‌و‬ ‫دۆڕاوه‌كان ده‌كه‌نه‌وه‌‪ .‬ئێستا ئه‌نجامی‌ هه‌ڵبژاردن هێزه‌كانی‌ به‌سه‌ر دو به‌ره‌ی‌‬ ‫ركه‌به‌ردا دابه‌ش���كردوه‌‪ :‬به‌ره‌یه‌كیان یه‌كێتی‌‌و پارتییه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌م هه‌ڵبژاردنه‌‬ ‫له‌پاڵ‌ هێزو پاره‌دا سه‌ركه‌وتنیش���ی‌ بۆ مسۆگه‌ر كردون‪ ،‬ئۆباڵه‌كه‌ی‌ ده‌خه‌نه‌‬ ‫ئه‌ستۆی‌ وه‌ڕس بونی‌ خه‌ڵكی‌ كوردستان له‌گوتاری‌ ئۆپۆزیسیۆن‌و پاشه‌كشه‌ی‌‬ ‫حزبه‌ ناڕازیی���ه‌كان‌و ده‌نگدنه‌دانی‌ هه‌واداریانیان‪ .‬له‌به‌رامبه‌ریش���دا‪ ،‬به‌ره‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌و حیزبانه‌ ده‌بین���رێ‌ كه‌ هۆكاری‌ شكس���ته‌كه‌یان ده‌گه‌ڕێننه‌وه‌ بۆ گزی‌‌و‬ ‫ساخته‌كاریی‌ حیزبه‌ ده‌سه‌اڵتداره‌كان‪.‬‬ ‫كامیان راست ده‌كه‌ن؟!‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاهیرو ویدات حسێن؟‬

‫رۆژانە نوێرتین هەواڵ لەڕێگەی‬ ‫‪SMS‬ی ئاوێنەوە بەدەسبهێنە‬

‫به‌الی‌ زۆربه‌ی‌ چاودێرانی‌ كوردستانه‌وه‌ ئه‌نجامی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ گوزارشتێك ‌‬ ‫ی‬ ‫راس���ته‌قینه‌ له‌سه‌نگ‌و قورس���ایی‌ ئه‌م هێزانه‌ ناكات به‌ براوه‌و دۆڕاویانه‌وه‌‪.‬‬ ‫هاوكات ده‌نگ‌و ئیراده‌ی‌ راس���ته‌قینه‌ی‌ هاواڵتی���ان ده‌رناخات‪ .‬بۆیه‌ به‌هه‌مو‬ ‫پێوه‌رێ���ك ئه‌نجامی‌ راگه‌یه‌ن���دراو به‌دور نییه‌ له‌گزی‌‌و س���اخته‌كارییه‌ك كه‌‬ ‫له‌سیس���ته‌می‌ ئه‌لكترۆنیدا كراوه‌‪ .‬ئه‌مه‌ راس���تییه‌كه‌ قابیلی‌ نكوڵی‌ لێكردن‬ ‫نییه‌‪ ،‬چونكه‌ یه‌كێتی‌‌و پارتی‌ نمونه‌یه‌كی‌ ئه‌وه‌نده‌ جوان‌و گه‌شی‌ حومكدارییان‬ ‫پێش���كه‌ش نه‌كردوه‌ تا ده‌نگه‌كانیان زیاد بكات‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ له‌چوار س���اڵی‌‬ ‫رابردودا كه‌ له‌هه‌مو بواره‌كانی‌ كارگێڕی‌و ئابوری‌‌و سیاس���ی‌‌و خزمه‌تگوزاریدا‬ ‫شكس���تیان هێناوه‌‌و هیچ ده‌سكه‌وتێكیان نییه‌ تا شانازی‌ پێوه‌ بك ‌هن‌و باری‌‬ ‫الری‌ خۆیانی‌ پێ‌ راست بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئایا هۆكاری‌ پاشه‌كش���ه‌ی‌ گۆڕان‌و كۆم���ه‌ڵ‌و هاوپه‌یمانی‌و یه‌كگرتو‪،‬‬ ‫ده‌كرێت ته‌نها له‌فاكته‌رێكدا كورت بكرێته‌وه‌ كه‌ ئه‌ویش ساخته‌كارییه‌؟!‬ ‫به‌دڵنیاییه‌وه‌ نه‌خێر‪.‬‬

‫ب‬ ‫ۆ‬ ‫ب‬ ‫ە‬ ‫ش‬ ‫د‬ ‫ژم ا‬ ‫ر‬ ‫ب‬ ‫ب ارە ‪ 1‬ون‬ ‫ن‬ ‫ێ‬ ‫ر‬ ‫ە‬ ‫‪ 21‬بۆ‬ ‫‪29‬‬

‫وا چاكه‌ ئه‌م حزبانه‌ خۆیان له‌و راس���تییه‌ نه‌شارنه‌وه‌ كه‌ پاشه‌كشه‌ كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌نگه‌كانیان ته‌نها گزی‌‌و ساخته‌كاری نییه‌‪ ،‬ئه‌دای‌ ئه‌م حزبانه‌ له‌چوار ساڵی‌‬ ‫رابردودا‪ ،‬ئه‌وه‌ند‌ه سه‌ركه‌وتو نه‌بوه‌ كه‌ به‌شێكی‌ زۆری‌ ده‌نگده‌رانیان هانبدات‬ ‫جارێكیتر بچن ده‌نگیان پێبده‌نه‌وه‌‪ ،‬له‌پێش هه‌مویانه‌وه‌ گۆڕان‪.‬‬ ‫قواڵی���ی‌ قه‌یرانی‌ بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان له‌نارۆش���نی‌ سیاس��� ‌هت‌و هه‌ڵوێس���ته‌‬ ‫نه‌زۆكه‌كانیدا بو به‌رامبه‌ر به‌و روداوه‌ گه‌ورانه‌ی‌ س���اڵی‌ رابردو كوردس���تانی‌‬ ‫پێدا تێپه‌ڕی‌‪ .‬گۆڕان كاریگه‌ری‌ له‌س���ه‌ر ره‌وتی‌ روداوه‌كان رۆژ به‌رۆژ الوازتر‬ ‫ده‌رده‌كه‌وت‪ ،‬سیاسه‌ت كردنی‌ له‌ئاس���تی‌ روداوه‌كانی‌ كوردستاندا نه‌بو‪ ،‬كه‌‬ ‫زۆرجار روداوه‌كان پێشیده‌كه‌وتن‌و ئه‌میش دوای‌ روداو ده‌كه‌وت‪ ،‬به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫جورئه‌تی‌ ریسك كردنی‌ هه‌بێت‪.‬‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان نه‌یتوانی‌ خۆی‌ له‌س���ایه‌ی‌ ئه‌و كێشه‌ كه‌ڵه‌كه‌بوانه‌ رزگار‬ ‫بكات كه‌ له‌سه‌رده‌می‌ نه‌وشیروان مسته‌فاوه‌ به‌میرات بۆی‌ مایه‌وه‌‪ ،‬نوێبونه‌وه‌ی‌‬ ‫راس���ته‌قینه‌ی‌ به‌خۆیه‌وه‌ نه‌دی‌‪ ،‬توانا مرۆییه‌كانی‌ هه‌ژارییان پێوه‌ دیار بو‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵێك خه‌ڵك خۆیان كرد به‌ نوێنه‌رو ده‌مڕاستی كه‌ قسه‌یان زۆر‌و ئیشیان‬ ‫كه‌م ده‌كرد‪ .‬سستییه‌ك كۆی‌ ئۆرگانه‌كانی‌ ئه‌م بزوتنه‌و‌ه گه‌وره‌یه‌ی‌ گرته‌وه‌و‬ ‫به‌م س���ه‌ره‌ بچوكانه‌وه‌ به‌ڕێوه‌بردنی‌ ئه‌م جه‌س���ته‌ بزێ���وو گه‌وره‌یه‌ قورس‌و‬ ‫ئه‌سته‌م بو‪.‬‬ ‫ئێس���تا گۆڕان‌و هه‌مو ئه‌و هێزانه‌ی‌ كه‌ له‌ئه‌نجامی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان ناڕازین‪،‬‬ ‫پێویس���ته‌ "س���اخته‌كاری" نه‌كه‌ن به‌عه‌الگه‌یه‌ك بۆ ئه‌وه‌ی‌ هه‌مو كێش���ه‌و‬ ‫گرفته‌كانیانی‌ خۆیانی‌ پیا هه‌ڵواس���ن‌و خۆیان له‌به‌رپرس���یاریه‌تی‌ شكست‌و‬ ‫پاشه‌كش���ه‌كردنیان بدزنه‌وه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر ئه‌وان خوازیاری‌ مانه‌وه‌و به‌رده‌وامبون‌و‬ ‫كۆڵنه‌دان‌و گه‌ش���ه‌كردنن له‌گۆڕه‌پانی‌ سیاس���یدا‪" ،‬س���ه‌ربازی‌ هه‌مو گزی‌‌و‬ ‫ساخته‌كارییه‌ك" پێویسته‌ ئه‌نجامی‌ ئه‌م هه‌ڵبژاردنه‌ به‌توندی‌ رایانچڵه‌كێنێ‌‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫سەنتەری جوانکاری پێست‌و لیزەر‬

‫س���ەنتەری میدیکاڵ‪ :‬به‌ختیاری ـ ش���ه‌قامی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫به‌رامبه‌ری‌ ساڵۆن ئه‌سته‌نبوڵ‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫ریکالم‬