Contact Het magazine van
AxionContinu
Nummer
5
jaargang 11|december 2016
Uit eten in eigen huis
Somatische zorg
‘Kijken wat mogelijk is’ Symposium
15 jaar Hospice IJsselstein De contactclown
Lach is bijvangst Contact | jaargang 11 | december 2016
1
Contact Het magazine van AxionContinu | Nummer 5 | jaargang 11 |december 2016
3
4
Feestelijk uit eten in eigen huis
‘Kijken wat mogelijk is’ Nieuwe visie op somatische zorg
8 Hospice IJsselstein bestaat 15 jaar Symposium: ’Levenskunst in de stervensfase‘
13
14
Van mens tot mens communiceren
De lach is bijvangst
Aandacht voor mantelzorgers
Contactclown brengt andere energie in de woonkamer
Verder in dit nummer Mijn verhaal ‘Iets moois meteen fotograferen’ 6 Functie Centraal Verpleegkundige 10 Column Mantelzorg 15 Kort Contact Berichten vanuit AxionContinu 16
10 Functie Centraal
CultuurContact Tuintekeningen
18
Vrijwillig in beeld Joep Passenier 20
Woensdag 19 oktober, tien voor half zes. De Watergraaf stroomt al aardig vol. Het grand-café van De Ingelanden is vanavond een heus restaurant, waar zo’n dertig bewoners uit eten gaan. Het ‘eet-team’ van twee vrijwilligers en twee medewerkers welzijn heeft de tafels feestelijk gedekt, lekker gekookt en loopt zich de benen uit het lijf om het iedereen naar de zin te maken.
Uit eten in eigen huis U
it eten gaan is gezellig en lekker, maar voor veel bewoners van AxionContinu is buitenshuis eten geen optie meer. Velen gebruiken een rollator of zitten in een rolstoel, wat in een regulier restaurant lastig kan zijn, want die zijn daar in de regel niet op ingericht. De reis erheen is vaak al omslachtig en mensen met dementie voelen zich in een vreemde omgeving snel ongemakkelijk. Bovendien is netjes eten voor dementerenden niet altijd meer vanzelfsprekend. Bij etentjes in de eigen locatie loopt dat allemaal veel soepeler. En mocht er onverhoopt iets helemaal misgaan, dan is de eigen vertrouwde huiskamer waar ze gewoon zijn te eten, zo weer opgezocht. Elly Wolf serveert
Driegangenmenu Bij AxionContinu worden op diverse locaties diners georganiseerd onder de noemer ‘Uit eten in eigen huis’. Meestal één keer in de maand, soms vaker. Welzijnsmedewerker Elly Wolf van De Ingelanden:“Hier is het iedere woensdag van half zes tot half acht, behalve de laatste woensdag van de maand. Eén keer in de maand hebben een ‘Uit eten special’, met live muziek. Dan kunnen de bewoners ook gasten uitnodigen. De bijdrage van tien euro per persoon die we daarvoor vragen is nog altijd heel betaalbaar voor een driegangenmenu. De avonden kennen een thema. Deze maand is dat ‘Oktoberfeest’. In de zomer hebben we meer van zulke avonden om tijdens de vakantieperiode iets meer reuring in huis te brengen, als de aanloop van familie en bekenden minder is.”
Hete bliksem Deze woensdagsavond staat er hete bliksem op het menu. Een oudHollandse stamppot van aardappelen, uien, appels en peren. Met een gehaktbal erbij en vooraf een pasteitje. “Bij het uitkiezen van het menu houd ik rekening met het seizoen. Vandaag is het herfstig, dus daar passen deze gerechten prima bij. Natuurlijk letten we op wat bewoners kunnen eten. Contact | jaargang 11 | december 2016
Je moet ze geen halve kip voorzetten waar ze op moeten kluiven of draadjesvlees dat tussen hun tanden gaat zitten.” De sfeer in De Watergraaf is gezellig, daar zorgen Elly en haar team wel voor, met een kwinkslag hier en een glimlach daar. Op de achtergrond klinken oude hits zoals ‘Glaasje op, laat je rijden’. Aan sommige tafels is het stil, aan andere wordt druk gepraat. Van een afstandje lijkt het een echt restaurant. De meeste bezoekers hebben zich ook mooi aangekleed voor dit avondje uit. “Dat heb je geloof ik al verteld,” hoor ik een bewoonster aan het tafeltje naast mij tegen haar tafelgenote zeggen. Vervolgens steekt ze opnieuw hetzelfde verhaal af waar haar buurvrouw weer met evenveel aandacht naar luistert. Aan de tafel verderop is een bewoner alvast begonnen de appel ‘te schillen’ die op de papieren placemat staat afgebeeld. Elly laat hem begaan. Als ze hem het pasteitje voorzet, legt ze er onopgemerkt een nieuwe onder. (LN) Op de cover: mevrouw Van Ketel is niet lang na deze avond overleden.
3
Nieuwe visie op somatische zorg
‘Kijken wat mogelijk is’ AxionContinu wil dat locaties zich steeds meer gaan richten op één bepaalde cliëntengroep, zoals mensen met dementie of mensen met lichamelijke aandoeningen. Zo kan de hele leefomgeving zo optimaal mogelijk op de behoeften en wensen van de bewoners worden aangepast. Met het ‘hergroeperen’ van bewoners met een chronische somatische zorgvraag, ontstond ook de behoefte aan een nieuwe visie op die zorg. Maar wat betekent de nieuwe visie nu voor de bewoners en voor de medewerkers?
Ton Mooijenkind
De afgelopen zomer verscheen een beleidsnotitie waarin de nieuwe visie op de zorg voor bewoners met een chronische lichamelijke aandoening werd uitgelegd. Kernpunten zijn het bevorderen van de eigen regie en de zelfredzaamheid van de bewoner, terwijl van medewerkers wordt verwacht dat ze meer vraaggestuurd werken. Maar elke locatie van AxionContinu is verschillend, dus mochten locaties zelf met het beleidsstuk aan de slag. “We hebben de notitie toegespitst op onze situatie,” vertelt Ton Mooijenkind, zorgmanager van ’t Huis aan de Vecht. “In plaats van kleinschalig wonen, gaan wij naar kleinschalig zorgen, waarbij de eigen regie van de bewoner en de ondersteuning van de mantelzorger centraal staan.”
Ton Mooijenkind:
“In plaats van kleinschalig wonen gaan wij naar kleinschalig zorgen.” ’t Huis aan de Vecht, met zijn lange gangen waaraan de ruime tweekamerappartementen van de bewoners liggen, is inderdaad geen schoolvoorbeeld van kleinschalig wonen. “Maar dat maakt het huis juist
4
Bep van den Engel:
erg geschikt om er als bewoner de eigen regie over je leven te voeren,” zegt Ton Mooijenkind. “Je kunt je appartement naar eigen wens inrichten en ook huisdieren zijn welkom. Je kunt hier helemaal je eigen gang gaan. Daarin schuilt ook wel een gevaar; je kunt jezelf ook kwijtraken, vereenzamen. Aan ons de uitdaging om een goede balans te vinden tussen privacy en sociale contacten, waarbij de wens van de bewoner leidend is.”
Eigen regie Het visiepunt ‘eigen regie’ bleek soms lastig over te brengen aan bewoners, vertelt afdelingsmanager Marjolijn Vernooij. “De standaardreactie was vaak: ‘Het gaat toch prima zo’. Sommige bewoners zijn niet gewend om de regie in eigen handen te hebben, dus kun je die vraag beter even in de week leggen. Ze komen vast wel met ideeën, maar dat gaat niet van de ene op de andere dag.” Eén manier om achter de wensen en verwachtingen van bewoners te komen, is het maandelijkse huiskamergesprek dat op alle etages wordt gehouden. “Tijdens één van die gesprekken kwam naar voren dat bewoners het leuk vinden om huisdieren in de huiskamers te houden,” vertelt afdelingsmanager Bep van den Engel. “Dus hebben we sinds kort een valkparkiet, twee parkieten en cavia’s. Daarmee is er meer leven in de brouwerij gekomen, met meer interactie tussen de bewoners in de huiskamers.”
Doeners Voor medewerkers betekent de nieuwe visie wel een andere kijk op hun manier van werken. “De eerste stap is nu: meegaan met de wens en kijken hoe we
“Sinds kort hebben we een valkparkiet, twee parkieten en cavia’s. Daarmee is er meer leven in de brouwerij gekomen.”
dat kunnen organiseren,” zegt Ton. “We moeten leren de 'oude manier' van werken los te laten, er veel flexibeler mee om te gaan.” Er komt een concreet voorbeeld op tafel: de wens van een bewoner om ‘s avonds te douchen. “Vroeger zou dan waarschijnlijk zijn gezegd: kan niet. Nu maken we het mogelijk, gewoon door het rooster iets aan te passen.” Voor medewerkers is het soms lastig, omdat ze de neiging hebben wensen direct zelf op te lossen. “Het zijn doeners, praktijkmensen. Het is zaak dat ze even op de rem trappen, nadenken over de vraag achter de vraag. Niet meteen zelf met een oplossing te komen, maar bijvoorbeeld kijken in hoeverre de mantelzorger daarbij behulpzaam kan zijn.” Het ‘vertalen’ van de nieuwe visie naar de praktijk in ‘t Huis aan de Vecht, omschrijft Ton Mooijenkind als ‘ongelooflijk leuk’. “We worden uitgedaagd om out of the box te denken en dat geeft energie.” “We hebben de teams ook geprikkeld om mee te denken, en hebben hun input meegenomen in onze visie,” vult Bep van den Engel aan. “En er bleek veel meer mogelijk dan we dachten. Het gaat met kleine stapjes, we staan stil bij de successen die we behalen, hoe klein dan ook.” (KM)
‘Van wifi tot wc-papier’ Twaalf bewoners met een lichamelijke aandoening zijn in augustus van De Ingelanden verhuisd naar ‘t Huis aan de Vecht. Marianne Romp en Cor de Wit hebben twee kamers tegenover elkaar: “We wonen het liefst apart, ook al zijn we een stel.” Qua ruimte zijn ze er erg op vooruitgegaan, vinden ze beiden. In oktober is er een huiskameroverleg geweest op de afdeling. “We hebben toen als oud-Ingelanders vooraf met elkaar overlegd en een aantal punten Contact | jaargang 11 | december 2016
opgesteld. Die gingen over van alles, van wifi tot wc-papier, zeg maar. Ik heb wel het idee dat er met onze wensen iets is gedaan. Zo speelden we op De Ingelanden vaak ‘hersenkraker’, een soort Triviant. Op ons verzoek wordt het ook hier aangeboden, dus nu spelen we het elke dinsdagmiddag met een man of zes.” In De Ingelanden lag de nadruk ook al sterk op de eigen regie. “Ik regelde daar zelf de taxi om naar mijn werk
te gaan en dat doe ik hier ook,” zegt Cor, die twee dagen per week werkt. “Je probeert toch je eigen ritme te houden.”
5
Kent u of bent u ook zo’n bewoner met een bijzonder verhaal? Mail de redactie van Contact en misschien staat uw verhaal de volgende keer hier. communicatie@axioncontinu.nl
Mevrouw Albers-De Witte werd als Loes de Witte in 1935 geboren in de Utrechtse Johannes de Bekastraat. Al vroeg leerde ze fotograferen van haar vader. Een passie die ze haar hele leven heeft gehouden.
Loes de Witte als kind op het Zeeuwse strand.
Mevrouw Albers-De Witte:
‘Als je iets moois ziet, meteen fotograferen’ Vader De Witte werkte als procuratiehouder bij Laméris, een fabriek van medische instrumenten die destijds in de Biltstraat was gevestigd. “Mijn vader fotografeerde graag,” vertelt Loes. “Hij had zo’n ouderwetse platencamera en drukte zijn foto’s zelf af. Hij leerde het mij ook. Toen ik nog op de lagere school zat, kon ik al foto’s maken en afdrukken.” Die interesse in fotografie zou later tot een cruciale wending in haar leven leiden.
Van de oorlog herinnert Loes zich vooral nog één bepaalde nacht. “Mijn ouders moesten met spoed naar mijn oma die ziek was, en lieten mij alleen thuis achter. Ik hoorde vliegtuigen overkomen en was erg bang. De volgende ochtend kwamen ze weer terug. Ze waren staande gehouden door een Duitser, maar die had hen vervolgens naar het adres van mijn oma begeleid.” Haar vader ging aan het einde van de oorlog ook op de fiets naar Overijssel, op ‘groente- en aardappeljacht’. “En ik herinner me de Zweedse broden, die ze uit vliegtuigen gooiden. Soms vielen ze kapot en dat was wel zuur, want we hadden honger.”
Lekker eten De moeder en oom van Johanna Renskers, thuis in Winterwijk.
Ben en Loes op hun trouwdag.
6
Het midden van Nederland was nog maar net bevrijd, of er stopte een grote vrachtwagen in de straat. “Er stapte een heel gezin uit en dat bleek een boerenfamilie uit Schoondijke te zijn. Mijn vader had de man van het gezin Risseeuw, want zo heetten ze, leren kennen toen hij tijdens de Eerste Wereldoorlog in Sluis was gelegerd, en die vriendschap was altijd gebleven. Mijn ouders zeiden dat ik met hen mee moest gaan naar Zeeuws-Vlaanderen. Maar ik kende die man alleen maar van foto’s! ‘Doe het nou maar, want
Na de HBS ging Loes (links) samen met vriendinnen op reis naar de Franse Riviera. Zij maakte midden jaren vijftig al kleurenfoto’s, die de tand des tijds niet al te best hebben doorstaan.
ze hebben heel lekker eten,’ zei mijn moeder. Dus ben ik meegegaan en daar een aantal weken gebleven, totdat mijn ouders er voor vakantie kwamen en mij weer mee terug namen.” Loes doorliep de HBS in de Kruisstraat, waarna ze typelessen volgde bij Schoevers. Daarna ging ze aan de slag
als receptioniste bij het Ooglijdersgasthuis. In die periode onderging prinses Christina, die toen nog Marijke werd genoemd, een aantal oogoperaties. “Koningin Juliana en prins Bernhard kwamen elke dag langs en vaak maakten ze dan even een praatje met me. Best wel bijzonder, achteraf.”
in Kanaleneiland. “De wijk was nog maar nét gebouwd, we hadden ons huis ook ‘op papier’ gekocht. Ben werkte destijds op kantoor van de stinkfabriek aan de Lauwerecht.” Loes doelt hier op de beruchte fabriek die in de volksmond de ‘Benenkluif’ werd genoemd, en waar de botten van slachthuizen werden verwerkt tot lijm en andere producten. Later ging Ben aan de slag als vertegenwoordiger voor een kunstmestfabriek. In het huis aan de Rooseveltlaan en in de huizen die volgden, richtten Loes en Ben hun eigen donkere kamer in. “Soms tot verdriet van één van de kinderen, die dan een kamer
moest delen.” Daar ontwikkelden ze hun films en drukten ze hun foto’s af. Na twintig jaar verhuisden ze naar Rijnsweerd, om via Nieuwegein uiteindelijk in Culemborg terecht te komen. Daar bleef Loes wonen, ook na het overlijden van Ben in 1998. Maar sinds september van dit jaar bewoont ze een appartement in Mariënstein. “Hier kan ik wonen met zorg, dat scheelt heel veel werk. Zelfstandig wonen ging niet lekker meer, op ‘t laatst. Ik vergat steeds vaker dingen en heb last van mijn benen als ik een tijdje heb gezeten.” Loes fotografeerde tot voor kort nog intensief. Aan de muur hangt een prachtige foto van bootjes op de Loosdrechtse Plassen, die ze een paar jaar geleden maakte. “Bens motto was: als je iets moois ziet, meteen fotograferen. Niet denken dat je het later kunt doen, want dan is het weer anders.” (KM)
De zon in de zeilen; Loes maakte deze foto enkele jaren geleden op de Loosdrechtse Plassen.
‘Benenkluif’ Loes ging elke dag lopend naar haar werk. “Er was een man die elke ochtend dezelfde route liep. We raakten aan de praat over fotografie en hij nodigde mij uit voor een dia-avond van zijn fotoclub. Hij haalde me op en zou me ook weer thuis brengen. Ben Albers, één van de leden, liet schitterende foto’s zien die hij in Zwitserland had gemaakt. Na de voorstelling werd er gedanst, maar toen ik thuis gebracht moest worden, was de man verdwenen. Toen heeft Ben me thuisgebracht.” En zo ontmoette Loes haar toekomstige echtgenoot. Ben was een gedreven amateurfotograaf, die zelfs op zijn trouwdag de camera niet thuisliet. Het stel ging samen op fietsvakantie naar Zeeland. Ben fotografeerde de Deltawerken en ze logeerden bij de familie Risseeuw. Ben en Loes trouwden in 1959 en gingen in de Rooseveltlaan wonen, Contact | jaargang 11 | december 2016
Berggezicht in het Oostenrijkse Serfaus.
7
Hospice IJsselstein bestaat 15 jaar “Ik vraag me weleens af hoe we het in die begintijd allemaal deden,” zegt Alie Schouten, coördinator van Hospice IJsselstein aan het eind van het gesprek. Er is heel veel veranderd in vijftien jaar. “Toen wisten veel mensen nog nauwelijks wat palliatieve zorg was.” ‘Mariënstein krijgt terminale zorgunit’ kopte het Utrechts Nieuwsblad op vrijdag 21 september 2001. De term palliatieve zorg was nog niet ingeburgerd en wordt in het nieuwsbericht toegelicht. ‘Het streven is zorg te bieden aan patiënten uit de regio die in een terminale fase van een lichamelijke aandoening verkeren. Naast lichamelijke zorg wordt geestelijke steun en ontspanning geboden.’ Freek Augustijn – destijds locatiemanager van Mariënstein, onlangs overleden – was één van de
Alie Schouten
8
grote pleitbezorgers voor de totstandkoming van de ‘Unit voor Palliatieve en Terminale Zorg Mariënstein/ Isselwaarde’ zoals de hospice bij de opening officieel heette. Alie Schouten: “In Vleuten had je het Johannes Hospitium, maar verder was er in de regio nergens een ‘huis’ voor mensen in hun laatste levensfase.” Inmiddels zijn er meer hospices, zoals tegenwoordig de gangbare benaming is.
Grote verbouwing Mariënstein richtte in 2001 drie kamers voor palliatieve zorg in. Ze waren beschikbaar gekomen doordat de dagopvang van ouderen naar Isselwaerde verhuisde. Het gedeelte had een eigen ingang, maar was klein behuisd. “Er was een vierde kamer, waar verder alles moest gebeuren. Daar was het zitje, daar moest je vergaderen, daar lagen de medicijnen, in een afgesloten kast uiteraard. En het diende als huiskamer.” Als er meer dan drie gasten waren in de hospice, kon er gebruik worden gemaakt van kamers in de naastgelegen afdeling van Mariënstein die via een tussendeur kon worden bereikt. “Dat was natuurlijk niet ideaal. Niet voor ons en niet voor de bewoners van Mariënstein.” In 2011 vond een grote verbouwing plaats, waarbij de hospice vijf gastenkamers kreeg, een grote woonkamer annex keuken, een apart kantoortje/ gespreksruimte en een fraaie tuin. De metamorfose was mogelijk met financiële steun vanuit de hele plaatselijke gemeenschap. Het initiatief leidde tot de
oprichting de Stichting Vrienden Hospice IJsselstein, die nog altijd fondsen werft om extra dingen mogelijk te maken waar de reguliere bedrijfsvoering niet in voorziet.
Gerommel in de keuken Vanaf het begin is heel veel geïnvesteerd in coaching en scholing van medewerkers. “Op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van palliatieve zorg is en blijft een speerpunt,” zegt Alie. Het gebeurt in nauwe samenwerking met de specialist ouderengeneeskunde, die zich in het bijzonder heeft toegelegd op die zorg. In de begintijd werkte de hospice voor de nacht samen met de Stichting Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg, maar al snel is er een eigen groep vrijwilligers gekomen, ook voor de nacht. Ook zij krijgen voortdurend scholing. “Als je ziet hoe kennis en ervaring over de palliatieve zorg bij hen is toegenomen de laatste jaren, is dat best indrukwekkend. In het begin deden ze veel op gevoel en dat werkte best goed hoor. Maar nu is er veel meer structuur. Bijvoorbeeld in wat wij de complementaire zorg noemen, zoals handmassage of het toepassen van geuren en muziek. Iedereen weet van die zaken af, het komt niet puur neer op persoonlijke interesses. En als iemand nieuwe ideeën aandraagt, bekijken we met elkaar of dat toegevoegde waarde heeft.” Belangrijk was volgens Alie ook de komst van kookvrijwilligers een jaar of vier terug. “Er zijn natuurlijk te veel mijlpalen of belangrijke veranderingen om hier allemaal te vermelden, maar dat er iedere dag een verse en op maat gemaakte maaltijd wordt bereid, heeft enorm veel meerwaarde. Het gerommel in de keuken en al die geuren roepen niet alleen een huiselijke sfeer op, eten blijft tot op het laatst belangrijk in iemands leven. Maar op het eind draait het veel meer om smaak en beleving dan om hoeveelheid en verzadiging. Het kunnen genieten zit vaak nog in de kleine dingen en het is fijn als je daar op diverse manieren op kunt inspelen.” De komst van een vaste geestelijk verzorger in de persoon van Barbara Fortuin wil Alie ook uitdrukkelijk noemen. “Voorheen stonden de dominees en pastoors van de gasten hen bij als daar behoefte aan was. Ze zijn nog steeds welkom, maar we zien dat de proactieve benadering van Barbara veel goeds teweegbrengt. Als je dood gaat, sterft nu eenmaal meer dan alleen je lichaam.”
exemplaar met een eigen kleur. Als iemand is overleden, komt een replica van die vlinder op het gedachtenistafeltje te staan, naast het portret van de overledene. Het is één van de rituelen die de hospice kent om waardig afscheid te nemen. “Een vlinder komt voort uit de grote metamorfose die een rups ondergaat. Dat is de kracht van die symboliek. Niet alles houdt op bij ingrijpende veranderingen. Het einde kan ook een nieuw begin inluiden.” De symboliek wordt buiten doorgetrokken, want bij de ingang staat een stenen vlinder met een gebroken vleugel. “Bij iedereen die hier komt is echt iets aan de hand. Maar mensen blijven hoe dan ook prachtig.” (LN) Meer informatie over de hospice is te vinden op de website: www.hospiceijsselstein.nl. Ook de vriendenstichting heeft een website: www.vriendenhospiceijsselstein.nl. De hospice kan niet zonder vrijwilligers. Momenteel is er vooral behoefte aan vrijwilligers voor de nacht. Heeft u belangstelling, neem dan contact op met coördinator vrijwilligerswerk Gerbiene van den Oever: 030 - 688 17 14.
Symposium
Levenskunst in de stervensfase Interessante inzichten op zorg en begeleiding, maar ook persoonlijke verhalen en mooie gedichten kwamen aan bod tijden het symposium, dat donderdag 17 november werd gehouden ter gelegenheid van het 15-jarig
bestaan van Hospice IJsselstein. Cadeaus voor de jarige hopice waren er ook. De Stichting Vrienden van Hospice IJsselstein schonk vijf nieuwe televisies en het team van medewerkers en vrijwilligers gaf een prachtig schilderij en een beeld.
Gebroken vleugel De vlinder is het symbool geworden van de hospice. Bij de deur van elke gastenkamer hangt een glazen Contact | jaargang 11 | december 2016
9
Verpleegkundigen met een hboopleiding kiezen vaak niet voor de ouderenzorg, terwijl daar juist behoefte is aan hoger opgeleide zorgmedewerkers. Hbo-v’er Milou Schaap, vanaf de opening in 2013 werkzaam in Zorghotel De Wartburg, herkent dat. “Eerlijk gezegd dacht ik ook dat het niet erg uitdagend was. Maar nu ik in de ouderenzorg werk, zou ik niet anders meer willen. Het werk is juist heel afwisselend en je hebt te maken met diverse doelgroepen. Die zijn in een zorghotel natuurlijk wel anders dan in een woonzorgcentrum. Er komen gasten van verschillende leeftijden. De ouderenzorg is de laatste tijd sterk in beweging. Medewerkers krijgen meer verantwoordelijkheden en de zorg wordt om diverse redenen complexer. Mensen worden ouder en hebben vaak meerdere aandoeningen.” Milou was net klaar met haar opleiding toen ze de vacature voor verpleegkundige in het zorghotel zag. “Hoewel ik niet had gedacht met een oudere doelgroep te gaan werken, sprak die functie me aan omdat het zorghotel een nieuw concept is, dat trouwens nog altijd in ontwikkeling is. Het is zorgen met de handen op de rug, waarbij alles in het teken staat van het revalidatieproces. Het leek me leerzaam daar vanaf het begin bij betrokken te zijn. Ondertussen hebben we hier met elkaar iets heel moois neergezet en heb ik de kans gekregen om senior te worden. We zijn een heel hecht team, met een open cultuur. Daardoor kunnen we elkaar goede feedback geven en die is nodig om door te groeien, persoonlijk en als zorgorganisatie.” Milou is gevraagd voor de Verpleegkundige Adviesraad (VAR) die bij
AxionContinu wordt opgezet. “We zijn ons aan het oriënteren door bijvoorbeeld bij andere organisaties te kijken. In de ouderenzorg zijn nog niet zoveel van zulke adviesraden, dus is het een uitdaging dit goed neer te zetten. Ik vind het nu al interessant, alleen al vanwege de contacten met andere verpleegkundigen en verzorgenden. Vanaf januari gaan we adviseren over beroepsinhoudelijke zaken.” Als senior verpleegkundige draagt Milou verantwoordelijkheid voor twaalf gastenkamers. “Ik ben degene met de helikopterview, die erop moet toezien dat alles soepel verloopt, van incheck tot uitcheck. De andere twaalf kamers doet mijn collega senior. Wij werken allebei op vaste dagen, van half acht tot vier. De andere verpleegkundigen draaien wisseldiensten. In tegenstelling tot elders in de ouderenzorg werken hier vooral verpleegkundigen. Als senior zit ik bovendien elke dinsdag bij het afstemmingsoverleg, waarin we de voortgang van de revalidatie van onze gasten bespreken met alle disciplines die bij het revalidatieproces zijn betrokken. Ook doen de specialist ouderengeneeskunde en ik samen een wekelijks spreekuur. Het bleek nodig meer structuur te geven aan het contact met de gasten, om bijvoorbeeld te voorkomen dat stillere mensen aan je aandacht ontsnappen.” De senior verpleegkundige is ook belast met het regelen van de incheck van nieuwe gasten. “Samen met de zorgbemiddelaar. Daarnaast heb ik een korte opleiding gevolgd om de herstelzorggasten te indiceren. Zo is voor iedereen die hier komt duidelijk hoeveel tijd het revalidatietraject gaat kosten. Dat heeft ook te maken met de vergoeding van zorgverzekeraars.
Functie: Verpleegkundige Functiedoel: Is verantwoordelijk voor het bieden van begeleiding en verpleegkundige zorg aan cliënten, volgens het niveau van opleiding en de daarbij behorende bevoegdheden. Benodigde opleiding: Mbo voor niveau 4. Hbo voor niveau 5. Aantal: 137, 15 mannen en 122 vrouwen.
10
AxionContinu heeft 2.000 medewerkers en circa 140 verschillende functies. Bij sommige functies denkt iedereen zich een voorstelling te kunnen maken. Andere functies zijn minder bekend.
Functie In deze rubriek iedere keer een andere functie in de schijnwerpers. Deze keer:
Daarnaast heb ik in de overdracht veel contacten met ziekenhuizen, want de meeste gasten komen vanuit een ziekenhuis om hier te revalideren of te herstellen. Er is ook een toenemend aantal gasten met een oncologische achtergrond. Die vragen weer om een heel andere benadering.”
Vakmanschap Professionaliteit is één. Als verpleegkundige moet je blijven leren en zorgen dat je bevoegd en bekwaam blijft. Daarnaast moet je goed met mensen kunnen omgaan, zowel met gasten als met collega’s. En flexibiliteit is handig in deze functie.
Aandacht Je bent nauw betrokken bij de gasten. Je komt als verpleegkundige letterlijk heel dichtbij. Je moet goed kunnen luisteren en kunnen inschatten wat iemands ambities zijn. Wat wil en kan iemand nog bereiken met zijn herstel?
Plezier Elke dag is anders en ik geniet van die afwisseling. Van de zorg aan het bed tot het bellen met ziekenhuizen. Ik ga echt met plezier naar mijn werk, ook omdat we een heel fijn team hebben met korte lijntjes. (LN)
Senior verpleegkundige Milou Schaap
11
Antoinette Gatling, verzorgende in de thuiszorg, geeft mantelzorger mevrouw De Beurs een handmassage.
‘We moeten meer
van mens tot mens
communiceren’ Zo’n dertig thuiszorgcliënten en hun mantelzorgers kwamen op zondagmiddag 6 november naar ’t Huis aan de Vecht om te genieten van een high tea en een borrel. Ook was er de mogelijkheid een hand- of voetmassage te krijgen, of om je tarotkaarten te laten leggen. Maar de middag draaide natuurlijk met name om het contact tussen thuiszorgmedewerkers en de mantelzorgers van hun cliënten.
M
et het overheidsbeleid van de laatste jaren, waarbij mensen langer thuis moeten blijven wonen en tegelijkertijd het aantal uren thuiszorg verminderd is, hebben de mantelzorgers een grotere rol gekregen. En dat is voor alle partijen wennen. Uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek bleek bijvoorbeeld dat één op de zeven mantelzorgers het zorgen als zwaar of zeer zwaar ervaart. AxionContinu probeert met speciale bijeenkomsten de mantelzorgers meer te betrekken bij de zorg en de onderlinge communicatie te verbeteren. “We willen dat het leuk en gezellig is; we kaarten geen zware onderwerpen aan tijdens zo’n middag,”
12
zegt Shanta Balgit, manager Thuiszorg Utrecht bij AxionContinu. “We willen aandacht geven, onderling het gesprek aangaan. De mantelzorgers laten weten dat we met hen betere zorg kunnen leveren.” De divisie Thuis organiseerde in 2015 ook al een viertal soortgelijke themabijeenkomsten in Utrecht. In de Lekstreek werden drie bijeenkomsten gehouden, die een meer informatief karakter hadden. De bijeenkomst van 6 november was de derde en laatste van dit jaar. Eerder vond er in De Wartburg een ‘verwenmiddag’ plaats, die door zo’n twaalf mensen werd bezocht. Maar liefst vijftig mensen - mantelzorgers en cliënten - bezochten een bijeenkomst in Tolsteeg. “Het gaat er vooral om dat je elkaar op een andere manier tegenkomt, en die behoefte is er wel degelijk,” vertelt Shanta.
Rollen herkennen De nauwere samenwerking met mantelzorgers vereist ook een andere manier van communiceren. “We zijn dit jaar begonnen verpleegkundigen en verzorgenden te trainen in het voeren van gesprekken met mantelzorgers. We leren ze rollen te herkennen en daar goed op in te spelen. Sommigen vinden het lastig om
een gesprek met iemand te voeren, zonder je pet van zorgmedewerker op. Maar het gaat erom dat je leert meer van mens tot mens te communiceren, zonder dat je het gevoel hebt dat je meteen van alles moet.” Die betere communicatie, en meer aandacht voor de mens achter de cliënt en zijn of haar mantelzorger, zou een oplossing kunnen zijn voor de problemen die zich nu soms voordoen. Shanta: “Heel chargerend kun je stellen dat er twee uitersten zijn: mantelzorgers die zichzelf voorbijlopen en ons pas inschakelen als het écht niet meer gaat, en mantelzorgers die het onmogelijke van ons vragen en daardoor altijd ontevreden zijn. Voor beide groepen is het essentieel dat ze leren hun grenzen te bewaken.”
Shanta Balgit:
“We laten de mantelzorgers weten dat we zonder hen geen goede zorg kunnen leveren.”
CSI Daarvoor heeft de thuiszorg een aantal hulpmiddelen. Zo is er sinds vorig jaar een checklist met de illustere afkorting CSI (die voor Caregiver Strain Index staat) en waarmee de mantelzorger zijn of haar belastbaarheid kan meten. “Die vragenlijst is inmiddels zo’n zestig keer ingevuld, en niet alleen door mantelzorgers. Ook wijkverpleegkundigen kunnen die lijst invullen, zodat ze mantelzorgers beter onderbouwd tegemoet kunnen treden.” Voor cliënten bestaat er een ‘zelfredzaamheidsmeter’, een korte vragenlijst die de zelfredzaamheid van de cliënt in tien levensgebieden inventariseert. Omdat niet elke thuiszorgcliënt een partner of
kinderen heeft die de functie van mantelzorger kan oppakken, stimuleert AxionContinu cliënten ook actief in het opbouwen van een netwerk. “Dan helpen we bijvoorbeeld om een 'buurtmaatje' in de wijk te zoeken. Dat heeft zo’n zes reacties opgeleverd.”
Onwetendheid Shanta Balgit
Contact | jaargang 11 | december 2016
Meer en betere communicatie tussen zorgmedewerkers en mantelzorgers kan overigens veel onwetendheid voorkomen. Er zijn veel mantelzorgers die niet weten waar ze terecht kunnen voor informatie of tot welke organisaties ze zich kunnen wenden. Dat bleek bijvoorbeeld uit een onderzoek van het NUZO (Netwerk Utrecht Zorg Ouderen), waaraan AxionContinu in 2014 meedeed. “Dat was voor mij een eye-opener,” vertelt Shanta. “Mantelzorgers hebben vaak weinig idee wat de thuiszorg voor hén kan betekenen. Van de gesubsidieerde extra huishoudelijke hulp bijvoorbeeld, werd nauwelijks gebruik gemaakt. Door de mantelzorger meteen al bij de intake te betrekken - iets wat eerder nog maar amper gebeurde - bleek dat het contact sterk verbeterde. En daar gaat een preventieve werking van uit. Eén van de belangrijkste doelen is toch dat je voorkomt dat de mantelzorger overbelast raakt.” (KM)
13
Geert Hoogland
Geert Hoogland:
“Het gaat om die fijne momenten.”
‘Voor een contactclown is de lach bijvangst’ Clowns vormen al jarenlang een welkome aanvulling op de activiteiten voor bewoners met dementie. In De Wartburg, De Bijnkershoek, Koningsbruggen en De Ingelanden vermaken
C
lown Blokkie is de huiskamer in De Wartburg nog niet eens binnengekomen, of een van de bewoonsters giert het al uit. “Hahaha, hij durft niet binnen te komen!” Schuchter als een verlegen vijfjarige
draalt Blokkie op de gang, komt dan schoorvoetend en beteuterd binnen. Dan volgt het spel met de bewoners. Heel simpel, een ballon opblazen en heen en weer slaan, een speeldoosje, een hoedje en een raar dansje. Maar vooral: contact. Ramon Blok volgde ruim tien jaar geleden een clownscursus die in Albert van Koningsbruggen werd gegeven en werkt sindsdien als contactclown in verschillende locaties van AxionContinu. “Eigenlijk had ik het idee om cliniclown te worden, maar toen ik tijdens die opleiding in aanraking kwam met ouderen, was ik verkocht. Er was meteen een klik, het voelde als thuiskomen.” En die motivatie is nog ongewijzigd, zegt Ramon. “Voor kinderen wordt al genoeg gedaan, ouderen worden veel meer aan hun lot overgelaten.” Schmink gebruikt hij niet, alleen een rode neus. “Anders voelt het voor mij niet echt. Ik ga heel sterk in mijn kind zitten en door zo dicht bij mezelf te zijn, weet ik de ander te raken. Dan gebeurt er iets, verandert de energie. Maar de bewoners hóéven mij niet leuk te vinden, je moet het kunnen accepteren als iemand het contact afwijst.” Blokkie komt elke week op een van zijn vaste drie locaties langs: De
clowns de bewoners, ontregelen de normale gang van zaken en brengen een andere energie in de huiskamers. ContACt liep op twee locaties achter de rode neus aan.
14
Ramon Blok
Eliane Thewessen, bestuurder van AxionContinu, is de nieuwe columniste van Contact. Ze schrijft over wat haar bezighoudt en opvalt.
Wartburg, Koningsbruggen, De Bijnkershoek. Soms ‘clownt’ Blokkie ook voor zieke kinderen of mensen met een verstandelijke beperking. “Maar ik zou niet fulltime clown willen zijn, het moet wel leuk blijven. Anders wordt het werk en dan verandert de energie.” De 43-jarige clown werkt 32 uur per week als opleidingscoördinator bij de Omgevingsdienst. “Best een stressvolle baan, dus is het fijn als ik hier mijn hoofd leeg kan maken. Ik word er nog altijd rustig van. En blij.”
Emotie laten zien Ook Geert Hoogland heeft een veeleisende baan, als praktijkmanager van een huisartsenpraktijk. Hij gaat eens in de twee weken ‘iets eerder weg’ om als contactclown aan de slag te gaan op een van afdelingen van De Ingelanden. “Ik ben er eigenlijk bij toeval ingerold,” vertelt hij. “Ik gaf mijn buurman, die vijftig werd, een workshop clownerie cadeau en besloot toen mezelf ook in te schrijven. Ik heb veel met deze doelgroep, heb vijftien jaar lang als manager psychogeriatrie gewerkt, voor vijf instellingen in de provincie Utrecht. Voor mij is het dus niet raar of spannend om zo’n huiskamer binnen te stappen.” Ook Geert gebruikt geen schmink; zijn enige attributen zijn een paarse plumeau en natuurlijk een rode neus. Het eigene van een contactclown is, volgens Geert, dat die niet zelf contact zoekt, maar uitgaat van het initiatief van de ander. “Mijn alibi is dat ik kom afstoffen met mijn plumeau. En dan zie ik wel wat er gebeurt, of iemand open staat voor contact of niet. Vaak lukt het om het ijs te breken door je eigen emotie te laten zien. Mijn doel hier is: de ander een paar prettige momenten bezorgen, hoe klein dan ook. Bewoners vinden het prettig om gezien te worden. Voor een contactclown is de lach ‘bijvangst’, het gaat om die fijne momenten.” (KM)
Contact | jaargang 11 | december 2016
Mantelzorg De afgelopen periode was ik intensief mantelzorger van mijn 90-jarige moeder in haar laatste levensfase. Tot zeer recent woonde zij nog zelfstandig thuis. Inmiddels is zij overleden. Het was een intensieve periode, mede door de combinatie met mijn werk en de afstand waarop dit zich afspeelde. Ik prees mij gelukkig met mijn broers en een aantal andere zeer betrokken mensen uit haar omgeving, om de lasten te kunnen delen. Mantelzorg bestaat al heel lang, maar de Utrechtse hoogleraar Hattinga Verschure gaf er begin jaren zeventig van de vorige eeuw een naam aan. Die naam gaat terug tot in de Middeleeuwen, toen Sint Maarten de helft van zijn mantel aan een bedelaar gaf en daarmee liet zien dat hij zichzelf kon wegcijferen. Mantelzorg door naaste familie wordt meestal als vanzelfsprekend gezien, zo voelt dat voor mij in ieder geval wel. Hulp door buren, vrienden of verre familie is dat zeker niet en het is natuurlijk geweldig dat mensen zich belangeloos voor een naaste inzetten. Dan is er ook nog die niet onbelangrijke andere groep mensen die zich voor een medemens inzet, de vrijwilligers. Mensen die geheel vanuit eigen keuze anderen in hun levenspad willen bijstaan, of het nou gaat om een gezellig uitje, het helpen met het invullen van de belastingaangifte of het bijstaan in de palliatieve levensfase.
De juiste erkenning van de informele zorg is nog lang niet overal goed doorgedrongen. Mijn bescheiden mening is dat ziekenhuizen, zeker bij ontslag naar huis, (te) vaak onvoldoende rekening houden met de aanwezigheid, het belang en de mogelijkheden van de informele zorg. Gelukkig dat onze thuiszorgmedewerkers, in een mooie samenwerking met onder andere de sociale wijkteams, dit wel heel goed weten te vervlechten. Anderzijds wordt in het publieke debat over autonomie en zelfregie soms te gemakkelijk uitgegaan van de hulp door mantelzorgers. Het is niet iedereen gegeven naasten om hulp te vragen en toe te laten in de intimiteit van hun leven of om anderszins informele zorg te regelen. Soms zijn er ook gewoonweg geen mantelzorgers. Er dient wat mij betreft geen hiërarchie te bestaan tussen de informele zorg door mantelzorgers en vrijwilligers, en de formele zorg. Ze dienen naast elkaar te bestaan en elkaar aan te vullen, uiteraard rekening houdend met geformaliseerde bevoegdheden. Samen kunnen we de zorg en ondersteuning bieden die nodig is, ieder vanuit de eigen (com)passie.
15
Scholingsprogramma voor vrijwilligers te volgen om kennis bij te spijkeren. Variërend van een introductie voor nieuwe vrijwilligers tot een workshop over dementie. De vrijwilligers kunnen zich via de antwoordkaarten in het scholingsboekje aanmelden. (NW)
2017
AxionContinu biedt ook in 2017 alle vrijwilligers weer een speciaal scholingsprogramma aan. Begin januari ontvangen alle vrijwilligers de Scholingsbrochure, met het programma van 2017. Elke maand zijn er verschillende scholingen en workshops
Scholing- en workshop pro gramma voor vrijwilligers Ook in 2017 bieden we onze vrijwilligers een bijscholin een aantal scholingen en gsprogramma aan. Het programm workshops die u verder helpen a biedt, naast bijeenkomsten speciaal voor bij uzelf! Wij hopen dat u allen uw werk met onze cliënten, ook weer twee gebruik maakt van ons aanbod. Als u van plan bent aan ons programma mee te doen, is het van belang om dit van tevoren te laten weten. Dat kan via de bijgesloten antwoordkaarten. U bent van harte welkom!
Berichten vanuit AxionContinu
Bewoners Voorveldse Hof naar het café Bewoners van Voorveldse Hof hadden op 4 november een bijzonder uitje. Zij gingen samen naar het café voor een kopje koffie én een borrel. Café Vroeger in Amersfoort is van de dochter van één van de bewoners. Zij had hen uitgenodigd. Voor de
16
buschauffeur waren de smalle straten in de Amersfoortse binnenstad een uitdaging, maar de cafébezoekers konden voor de deur worden afgezet. Het cafébezoek was een succes en volgens de bewoners voor herhaling vatbaar. (BS)
Kennisreeks Palliatieve zorg Kennis reeks
Palliatieve zorg Over kwaliteit van
leven
1
02-11-16 10:51
1 Palliatief.indd
‘Palliatieve zorg, over kwaliteit van leven’ is de nieuwste uitgave in de Kennisreeks. Het boekje geeft informatie over de zorg aan mensen die niet meer lang te leven hebben. Medewerkers van verschillende vakgebieden en vrijwilligers vertellen hun ervaringen met deze bijzondere zorg. Het uitgangspunt is altijd om mensen die gaan sterven, een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven te laten ervaren. Inmiddels zijn zeven themaboekjes
verschenen over verschillende onderwerpen die binnen AxionContinu belangrijk zijn. Deze zijn te lezen op de website, www.axioncontinu.nl. Kijk bij ‘over AxionContinu’ en dan ‘publicaties’. (BS) Wie een exemplaar van ‘Palliatieve zorg’ wil ontvangen, kan een mailtje met naam en adres sturen naar communicatie@axioncontinu.nl.
Muzikale begeleiding aan huis
Genieten tijdens St. Maartenparade Tien bewoners van ’t Huis aan de Vecht deden mee aan de St. Maartenparade in de binnenstad van Utrecht. Tijdens vier workshops hadden zij zelf lampionnen gemaakt, waarmee ze zaterdagmiddag op pad gingen. Rond half zes ging de bonte stoet, met Contact | jaargang 11 | december 2016
veel mooie creaties en muziek, onder de Dom door om vervolgens nog een rondje door de prachtig verlichte en gezellige binnenstad te maken. Er was veel publiek en de bewoners van ’t Huis aan de Vecht genoten zichtbaar. (Marieke van der Linden)
Het kunstproject ‘Mind the music’ biedt thuiswonende mensen met dementie, die een instrument bespelen of vroeger hebben bespeeld, muzikale begeleiding aan huis. Eens per week of per twee weken komt een student van de Hogeschool voor de Kunsten bij hen thuis om samen muziek te maken. Plezier beleven en samen op zoek gaan naar vertrouwde liedjes of melodieën staan hierbij centraal, uiteraard helemaal afgestemd op het niveau van degene die het instrument bespeelt. Hebt u belangstelling om mee te doen of kent u iemand die graag mee wil doen, stuur dan een mail naar projectleider Kunst & Cultuur, Joyce Vlaming, jvlaming@axioncontinu.nl. (MH)
17
Met vele kunst & cultuur projecten wil AxionContinu haar bewoners in contact brengen met poëzie, muziek, dans, toneel en beeldende kunst.
'Tuintekeningen, een gedeeld uitzicht' Het uitzicht in ’t Huis aan de Vecht is schitterend en daar genieten alle bewoners enorm van. Vandaar dat Lotte van Laatum dit als uitgangspunt heeft genomen voor haar kunstproject. Lotte is 3D-vormgever en is gevraagd om in ’t Huis aan de Vecht samen met de bewoners een kunstproject te ontwikkelen. Ze is op zoek gegaan naar wat zij als kunstenaar zou kunnen toevoegen aan het huis. Lotte sprak met bewoners over hoe het is om ouder te worden. Waar houden zij zich mee bezig en wat vinden ze
18
belangrijk? Het uitzicht blijkt echt iets te zijn wat álle bewoners, ondanks hun onderlinge verschillen, mooi vinden en gezamenlijk delen. Tijdens speciale tekenochtenden hebben de bewoners tuintekeningen gemaakt. Deze vormen de basis van het uiteindelijke kunstwerk: dertigduizend bloembollen van witte krokussen, die binnenkort worden geplant voor ’t Huis aan de Vecht. In het voorjaar komen de bloemen op en wordt het beeld zichtbaar. Een prachtig uitzicht waar bewoners zelf aan hebben bijgedragen. (MH)
Colofon
Woonzorgcentra Koningsbruggen Beneluxlaan 924 3526 KJ Utrecht tel. (030) 282 23 00 koningsbruggen@axioncontinu.nl
’t Huis aan de Vecht Costa Ricadreef 9 3563 TA Utrecht tel. (030) 264 66 68 hadv@axioncontinu.nl
De Schutse Anna van Burenstraat 40 3411 AK Lopik tel. (0348) 55 17 24 schutse@axioncontinu.nl
De Bijnkershoek Van Bijnkershoeklaan 250 3527 XL Utrecht tel. (030) 296 85 00 bijnkershoek@axioncontinu.nl
De Ingelanden Louis Armstronglaan 800 3543 EB Utrecht tel. (030) 686 78 00 ingelanden@axioncontinu.nl
Voorhoeve Van Heuven Goedhartlaan 3 3527 CE Utrecht tel. (030) 295 38 53 voorhoeve@axioncontinu.nl
De Componist Georg Jarnostraat 14-20 3543 BX Utrecht tel. (030) 686 63 30 componist@axioncontinu.nl
Isselwaerde Kronenburgplantsoen 3 3401 BN IJsselstein tel. (030) 688 19 14 isselwaerde@axioncontinu.nl
Voorveldse Hof Blaarkopstraat 1 3573 SH Utrecht tel. (030) 282 24 40 voorveldsehof@axioncontinu.nl
De Drie Ringen Kandinskystraat 40 3544 NW Utrecht tel. (030) 686 69 50 drieringen@axioncontinu.nl
Mariënstein Benschopperweg 14 3401 BV IJsselstein tel. (030) 688 17 14 marienstein@axioncontinu.nl
De Wartburg Kennedylaan 16 3533 KJ Utrecht tel. (030) 294 00 41 wartburg@axioncontinu.nl
Serviceappartementen
Revalidatie
De Bijnkershoek Van Bijnkershoeklaan 250 3527 XL Utrecht tel. (030) 296 85 00 bijnkershoek@axioncontinu.nl
Schutseplein Anna van Burenstraat 40 3411 AK Lopik tel. (0348) 55 17 24 schutse@axioncontinu.nl
De Parkgraaf Beneluxlaan 926 3526 KJ Utrecht tel. (030) 282 23 11 parkgraaf@axioncontinu.nl
De Hooghe Camp Benschopperweg 14 3401 BV IJsselstein tel. (030) 688 17 14 marienstein@axioncontinu.nl
De Wartburg Kennedylaan 16 3533 KJ Utrecht tel. (030) 294 00 41 wartburg@axioncontinu.nl
Zorghotel De Wartburg Kennedylaan 300 3533 KN Utrecht tel. (030) 295 86 60 info@zorghoteldewartburg.nl
En verder Centraal Bureau Postbus 2251 3500 GG Utrecht tel. (030) 282 22 00 info@axioncontinu.nl
Marhaban De Gasperilaan 116-118 3527 GH Utrecht tel. (030) 293 45 81
Hospice IJsselstein Benschopperweg 14 3401 BV IJsselstein tel. (030) 688 17 14 hospiceijsselstein@axioncontinu.nl
Servicebureau AxionContinu tussen 9.00 - 17.00 uur op werkdagen (030) 282 22 77 servicebureau@axioncontinu.nl
Zorghotel De Wartburg-De Bilt De Holle Bilt 1 3732 HM De Bilt tel. (030) 295 86 60 info@zorghoteldewartburg.nl
ContACt is het magazine van AxionContinu. AxionContinu levert wonen, zorg en revalidatie, in Utrecht, IJsselstein en Lopik. ContACt wordt vijf keer per jaar verspreid in een oplage van 7.000 exemplaren, onder cliënten, cliënten op de wachtlijst, bewoners van serviceappartementen, vrijwilligers, medewerkers en relaties van AxionContinu. Wij bedanken iedereen die heeft meegewerkt aan dit nummer hartelijk voor hun bijdrage. Vragen of opmerkingen Het is mogelijk dat u naar aanleiding van ContACt vragen heeft. Wij helpen u graag verder. Bel (030) 282 22 00, mail: communicatie@axioncontinu.nl of kijk op www.axioncontinu.nl Redactieadres AxionContinu Afdeling Communicatie & PR Postbus 2251, 3500 GG Utrecht communicatie@axioncontinu.nl Redactie Maaike Hoogland (MH) René Leideritz (RL) Kees Mollema (KM) Petra van der Sanden (PS) Berber Schrijver (BS) Louis Nouws (LN) Willem de Bruijn Fotografie Willem Mes Kees Mollema en anderen Vormgeving BLADEN&CO/Willem de Bruijn Druk Drukkerij Hendrix
Thuiszorg Teams in Utrecht, IJsselstein en Lopik. Bereikbaar via het Servicebureau: op werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur, (030) 282 88 77 servicebureau@axioncontinu.nl
Volg ons ook op:
19
Vrijwilligers zijn onmisbaar voor AxionContinu. Daarom staat achterop elk nummer van Contact een vrijwilliger van AxionContinu in de schijnwerpers. Wilt u ook vrijwilliger worden? Mail dan naar communicatie@axioncontinu.nl
Joep Passenier:
‘Gebruik je tablet voor méér dan alleen beeldzorg’ Joep Passenier zit aan tafel bij mevrouw Hoogerwerf, achter haar laptop. De ‘les’ van vandaag ging erover hoe je foto’s kunt bekijken in Picasa. “Ik ben erg tevreden,” zegt de cliënte, die thuiszorg en huishoudelijke hulp van AxionContinu ontvangt. “Ik kan nu in elk geval mailen, knippen en plakken, foto’s bekijken. En dat in maar drie lessen.”
Joep Passenier begon drie jaar geleden als vrijwilliger bij AxionContinu, in eerste instantie om de invoering van beeldzorg te ondersteunen. “Nadat ik met de VUT was gegaan, wilde ik iets met mijn kennis doen,” zegt de voormalige manager van de centrale automatisering van de Universiteit Utrecht. “Ik meldde me aan voor zorg in de wijk Hoograven. Zo kwam ik als vrijwilliger in Tolsteeg terecht.” Joep begon cliënten van AxionContinu te coachen bij het gebruik van beeldzorg op de iPad. “Beeldzorg draaide in het begin nog teveel om de hardware. Er was amper technische ondersteuning voor de cliënten. Ik legde dus uit hoe het werkte en als iemand daarna nog problemen had, probeerde ik die op te lossen.”
Blik naar buiten Geen ideaal scenario, vond Joep, die een warm pleitbezorger is voor een veel breder gebruik van tablets. “Bijvoorbeeld door vijf of zes sessies per cliënt te houden, om ze te leren wat je allemaal met zo’n iPad kunt. Anders gaan mensen ervoor zitten op het tijdstip dat ze worden gebeld, maar wordt de tablet geen onderdeel van hun leven. Terwijl je er veel meer mee kunt doen dan alleen contact leggen
20
Joep en mevrouw Hoogerwerf
met de zorgverlener. Als je hem breder gebruikt, kun je je mail erop lezen, of de krant, en vooral veel intensiever contact onderhouden met familie en vrienden. Het is heel eenvoudig om aan Facetime - het programma waarmee beeldzorg tot stand komt - ook je Skype-contacten toe te voegen. Meer contact leidt tot minder eenzaamheid. Voor veel cliënten kan zo’n apparaat een blik naar buiten betekenen.” Met één van de mensen die hij coachte op de iPad ontstond een goed contact. “Ik gaf haar ook mijn privénummer, ze mocht me altijd bellen als ze tegen probleempjes met
de iPad aanliep. Het werd een soort vriendschap, ik vond het heel leuk om mail van haar te krijgen. Ze is vorig jaar overleden, daar was ik best wel van onder de indruk.” Met mevrouw Hoogerwerf volgt Joep een ‘heel los’ programma. “Ik reageer vooral op haar vragen. Dan doe ik het voor, schrijf precies op hoe het werkt, en geef haar nog iets om mee te fröbelen. Vooral die verslaglegging is belangrijk, zodat je kunt zien waar je gebleven bent.” “Dat is ook voor mij fijn,” zegt mevrouw Hoogerwerf. “Dan kan ik het later nog eens nalezen.” (KM)