Contact Herfst 2023
Een mooie dag voor iedereen
Bouwen aan een gemeenschap Langer zelfstandig dankzij steunpunten Aandacht als slaapmiddel
1
Inhoud Herfst 2023
Contact Het magazine van AxionContinu
Mantelzorgers
4
Mijn moeder woont nog zelfstandig thuis maar ik vraag me wel eens af hoe het voor mij als dochter zal zijn als ze in een woonzorgcentrum zou wonen. Ik zal langsgaan wanneer ik dat wil, net als ik nu doe. Samen eten, samen een boodschap doen, een uitstapje. En haar wat klusjes uit handen nemen. Hoe fijn is het als je dat gewoon kunt blijven doen. Natuurlijk wil ik een handje toesteken in de woonkamer. Vooral zou ik me welkom willen voelen. Niet als bezoeker maar als naaste gezien worden, als de dochter die bij haar moeder hoort.
8 24 4 Een mooie dag voor iedereen 7 Fietsen, fietsen, fietsen 8 Bouwen aan een gemeenschap 16 Langer zelfstandig dankzij steunpunten 21 Veilig en fit weer naar huis 24 Aandacht als slaapmiddel 26 Kun je zingen, zing dan mee
Rubrieken 9 Column 10 Graag gedaan 12 Mantelzorg 14 Mijn Dag 18 Mijn verhaal 22 Kort Contact
In dit magazine hebben we een rubriek toegevoegd over mantelzorgers. Om hen zo een gezicht te geven, want zij zijn onze partners. Samen zorgen we er ervoor dat de cliënt een mooie dag heeft. Wij doen dat vanuit onze professie, mantelzorgers vanuit de vanzelfsprekende vertrouwdheid met hun naaste. Wij gaan nauwer met mantelzorgers optrekken. Natuurlijk om hen uit te nodigen deel uit te blijven maken van het leven van hun naaste, zoals voorheen. Dat dat bij ons gewoon kan. Maar we weten ook dat er een toenemend tekort aan zorgmedewerkers is. Dat betekent dat we als maatschappij op een andere manier naar de zorg gaan kijken. We gaan het in de toekomst samendoen. Wat dat betekent, daarover gaan wij met mantelzorgers en medewerkers praten. Hoe gaan wij als professionals werken en in welke rol. Wat zijn de mogelijkheden voor mantelzorgers? Wat hebben zij nodig? Daarbij hebben we oog voor hun mogelijkheden en onmogelijkheden. Wat kan verschilt per persoon, per familie. In het midden staat natuurlijk altijd de bewoner. Hoe wil hij of zij het leven bij ons voortzetten, samen met de naasten. En hoe organiseren wij de zorg daar omheen? Met dat als basis komen we er samen zeker uit. Marie-Claire van Hek Raad van Bestuur mvanhek@axioncontinu.nl
Potje biljart De biljarttafel brengt veel gezelligheid in ’t Huis aan de Vecht. Bewoners spelen graag samen een potje. Ook in andere woonzorgcentra van AxionContinu staat zo’n tafel, zoals in De Bijnkershoek en Voorveldse Hof. De Vriendenstichting van AxionContinu heeft de biljarttafel voor woonzorgcentrum Voorhoeve mogelijk gemaakt. Met een geslaagde actie, waarbij onder meer met een oproep op social media en de AxionContinu-website om donaties werd gevraagd, is er genoeg ingezameld voor een mooie biljarttafel. Dat gaat veel plezier opleveren! Draagt u activiteiten voor onze bewoners ook een warm hart toe? Bekijk hier hoe u kunt helpen.
4
Een fijn en goed leven, het liefst in je eigen huis. Welke senior wil dat nou niet? De zeven dagactiviteitencentra van AxionContinu in Utrecht, IJsselstein en Lopik bezorgen ouderen een mooie dag én maken het mogelijk dat ze langer thuis blijven wonen. Een gezellige middag in De Bijnkershoek.
Een mooie dag voor iedereen
M
aandagmorgen, half elf. Vanachter een paar deuren in het Utrechtse woonzorgcentrum De Bijnkershoek dwarrelen vrolijke geluiden de gang in. Flarden van gesprekken in verschillende talen, muziek, gelach, het gerinkel van koffiekopjes.
Naam: Şule Kürklü-Inci Leeftijd: 74 jaar Gaat naar dagactiviteitencentrum De Medina omdat: “Sinds het overlijden van mijn man in 2015 voelde ik me eenzaam. Ik had weinig contact met anderen. Hier ontmoet ik mensen en heb ik afleiding.” Hoe vaak: 3 dagen per week Favoriete activiteit: “Creatief bezig zijn, kleurplaten maken, samen koffiedrinken, ik vind alles leuk!” Wordt blij van: “De gezelligheid.”
Activiteitenbegeleider Şeyma Alp hoort het allemaal met een glimlach aan. Zo klinkt dus de optelsom van samenzijn, ruimte voor de eigen taal en cultuur en activiteiten die ieders lijf en koppie goed doen, wil ze maar zeggen. Om die optelsom draait het bij de drie dagactiviteitencentra in De Bijnkershoek. Mannen en vrouwen met een Nederlandse, Turkse en Marokkaanse achtergrond zijn er op doordeweekse dagen welkom. Marokkaanse vrouwen gaan graag naar De Marhaban, Turkse vrouwen naar De Medina. Voor mannen met een Turkse of Marokkaanse achtergrond is er binnenkort Diyar . “Een uitkomst voor deze generatie, die niet altijd goed Nederlands spreekt en graag tradities zoals bidden in ere houdt”, aldus Şeyma.
Geheugenproblemen De bezoekers mogen onderling verschillen, ze zijn om dezelfde redenen hier. “Veel mensen hebben geheugenproblemen, zijn eenzaam en missen bezigheden en structuur in de dag. Bij De Medina komen vooral Marokkaanse en Turkse vrouwen die na het overlijden van hun man een geïsoleerd
bestaan leiden”, legt Şeyma uit. “De stap hierheen is voor hen spannend, soms zelfs een uitdaging. Maar eenmaal hier bloeien ze helemaal op en willen ze niet meer weg.” Dat de medewerkers mooie dingen laten gebeuren, zie je eigenlijk aan de gezichten van alle cliënten als ze tegen vieren naar huis gaan. Een en al glimlach. Hoe doen Şeyma en haar collega’s dat? Ze laat de ruimtes zien waar bezoekers elkaar treffen voor het dagprogramma. Het zijn grote, maar knusse huiskamers, met tapijten, banken en wanddecoratie. Langs de wandkasten met spelletjes en creatieve materialen. Spullen voor de ochtendgym zijn er ook, de verse ingrediënten voor de lunch aan de grote tafel staan al klaar. Şeyma wijst naar buiten: “Binnenkort krijgen we een moestuin. Kunnen we met de bezoekers onze eigen groentes kweken en oogsten.”
5 Naam: Henk Schmidt Leeftijd: 74 jaar Gaat naar dagactiviteitencentrum De Gildenborgh omdat: “Vroeger voetbalde ik en was ik vaak in de tuin. Dat gaat niet meer. Het is ook fijn voor mijn vrouw, die ook niet meer zo piep is. Ze zorgt al heel lang voor me en heeft wat tijd voor zichzelf als ik hier ben.” Hoe vaak: 2 dagen per week Favoriete activiteit: “Woordzoekers. Ik geniet ook van een potje kaarten en de gym.” Wordt blij van: “Met anderen naar een wedstrijd van FC Utrecht kijken.”
vrouwen, een voor Marokkaanse vrouwen. Veel bezoekers hebben dementie, maar er zijn ook mensen met niet-aangeboren hersenletsel.
Şeyma Alp met bezoeker.
Denkspellen Het dagprogramma is grotendeels in groepsverband, maar niets is verplicht. ’s Morgens wordt er gewandeld of gesport, activiteiten zoals kleuren en knutselen staan ’s middags op het programma. Ook spelletjes zijn populair, vertelt Şeyma. “We doen allerlei denkspellen, maar ook spellen die cliënten meenemen naar het verleden. Vragen we naar hun favoriete kinderliedjes, dan raken ze als vanzelf in gesprek over hun jeugd. Mooi om te zien.”
Gezellige bedrijvigheid Ook bij De Gildenborgh heerst gezellige bedrijvigheid. Het dagactiviteitencentrum biedt plek aan twee groepen, een voor Nederlandse mannen en
De Gildenborgh is een sportieve en culturele dagbesteding, vertelt senior welzijnsmedewerker Lene Kleuver. “We hebben een eigen, goed uitgeruste sportruimte, maar als het even kan, zijn we
Naam: Riet Wernert Leeftijd: 79 jaar
6
Gaat naar dagactiviteitencentrum De Bijnkershoek omdat: “Ik woon alleen. Mijn zoon helpt heel goed, hoor, maar ik ben graag onder de mensen.” Hoe vaak: 2 dagen per week Favoriete activiteit: “Rummikub. En bingo. Fanatiek? Nee, dat ben ik niet. Ik vind het gewoon leuk om die kaart vol te krijgen.” Wordt blij van: “Hier zijn. Ik zou elke dag wel willen. Het busje haalt me rond half tien op, maar ik zit al om 9 uur op de uitkijk.”
buiten. Met een club vrijwilligers wandelen we graag naar Park Transwijk en de stadsboerderij hier vlakbij.” Ook op cultureel vlak is bij De Gildenborgh veel te doen. Lene somt een paar activiteiten op: “Schilderen, samen een museum bezoeken of naar een concert luisteren met een lekker stuk appeltaart erbij.”
Maar wat deze locatie echt uniek maakt is het Alzheimerkoor. Lene vertelt er enthousiast over: “We zingen elke woensdagochtend, met professionals die ons begeleiden. En af en toe geven we ergens een concert. Allemaal heerlijk om te doen.” Bezoekers kunnen zo de hele dag in de weer zijn, maar gelegenheid voor een dutje is er ook. Lene ziet elke dag wel een paar mensen in de rustruimte een uiltje knappen. “Even ontprikkelen, ook belangrijk.”
Langer thuis wonen De Gildenborgh is meer dan alleen een plek om bezig te zijn, benadrukt Lene. “Dagbesteding helpt mensen om langer thuis te kunnen wonen. Hier kijken mensen naar je om. We houden onze bezoekers goed in de gaten. Zijn ze afgevallen, hebben ze blauwe plekken, misschien door een val? Als wij een verandering signaleren, nemen we contact op met de casemanager.” Lene merkt ook: mantelzorgers zijn blij als hun naaste eenmaal bij De Gildenborgh komt. “Als je 24 uur per dag voor iemand zorgt is het een verlichting dat diegene een dag per week elders onder de pannen is. Even tijd voor jezelf, zorgenvrij zijn. Zo houd je het langer vol.” ●
Als tuindersdochter leerde mevrouw Freling-van Os (87) al jong het plezier van bewegen ontdekken. En dat plezier is nooit verdwenen, ook al lukt het nu in woonzorgcentrum Isselwaerde wat minder goed dan vroeger.
Een vlotte dame van 87 Als meisje van 8,9 jaar deed ze al mee aan gymwedstrijden. En ze zat ook al vroeg op een paard, want de producten van de tuinderij werden vervoerd met paard en wagen. “Dat was geweldig, ik hoefde maar te fluiten en ons paard kwam er al aan.” Opgroeien op het platteland was fijn, maar je moest wel een heel eind lopen om in de bewoonde wereld te komen. “Dus pakte ik al snel de fiets,” vertelt ze op het terras van Isselwaerde.
Vakantietochten Later maakte ze vakantietochten op de fiets met vriendinnen, deed ze aan nordic walking en zwom ze
‘Rust roest’ Van gymmen tot dansen van wandelen tot jeu-de-boules: Isselwaerde heeft een uitgebreid beweegprogramma. “Rust roest, luidt het devies.” Fysiotherapeut Bea van Wijk: “Wie te weinig beweegt, verliest functies. Daarom stimuleren wij bewegen op uiteenlopende manieren.” Dat kan onder begeleiding van de fysiotherapeuten. “Maar we werken ook nauw samen met de medewerkers van Welzijn. We bedenken spelvormen die aanslaan, dat motiveert. En we houden uiteraard rekening met de mogelijkheden van deelnemers. Iemand die in een rolstoel zit, kan misschien alleen een ballon wegtikken. Maar dat is ook beweging én geeft plezier.”
twee keer per week in het IJsselsteinse zwembad. Voordat ze naar Isselwaerde verhuisde, wandelde mevrouw Freling-van Os nog drie keer per week naar de dagbesteding. En sinds ze er woont, komt haar jongste zoon Peter iedere woensdag langs om samen met zijn moeder een flinke rit op de duofiets te maken.
28.500 km Maar vandaag is het dinsdag en is dochter Simone op visite. Helaas heeft de duofiets een lekke band, dus een tochtje zit er niet in. Simone praat wel vol bewondering over haar moeders beweeglijkheid. “De kilometerteller op haar laatste fiets gaf 28.500 aan over de laatste negen jaar! Ik ken haar eigenlijk niet anders dan bewegend. En ze heeft ons daar ook altijd enthousiast voor gemaakt.” Een val van de trap en de daaropvolgende heupoperatie beperkten haar mogelijkheden. “Maar de volgende ochtend liep ik alweer. Ja, ik ben best een vlotte dame.” Simone bekijkt het beweegprogramma van Isselwaerde dat op tafel ligt. Lachend: “Mam, waar doe je eigenlijk niét aan mee.” ● Dochter Simone:
“Mam, waar doe je eigenlijk niet aan mee.”
7
Hoe maak je van de nood een deugd? Bij woonzorgcentrum De Componist koken familieleden de warme maaltijd als de zorg krap bezet is. Iedereen geniet. Ook mooi: bewoners, zorgmedewerkers en hun familie worden steeds meer een gemeenschap.
8
Samen de keuken in
Marc Pluijmaekers en Giuseppina Pireddu.
Bouwen aan een gemeenschap I
n de open keuken van woning 14 van De Componist staan de pannen te pruttelen op de kookplaat. Giuseppina Pireddu en Marc Pluijmaekers testen de pasta. “Nog iets te hard”, oordeelt Marc. De twee, echtgenote en schoonzoon van een van de zes bewoners, verzorgen hier vanavond het eten. Op het menu: pasta bolognese volgens eigen recept. De saus en de gehaktballetjes zien er heerlijk uit, maar die gele blokjes, is dat…? Marc trekt een vies gezicht: “Ananas? Nee joh, dat is knolselderij.”
Giuseppina en Marc zijn lid van de eerste kookgroep bij De Componist. Het idee daarvoor borrelde afgelopen voorjaar op tijdens een familieberaad met het zorgteam. Toen deden EV’ers Anita van der Kieft en Astrid Kiers een oproep: alsjeblieft, help ons met de maaltijd als we krap zitten. Het personeelstekort deed De Componist al regelmatig piepen en kraken en dan kwamen de zomervakanties er ook nog aan. Frank Verborg – zijn schoonmoeder woont hier - stak zijn vinger op: “Ik voel een appgroep aankomen.”
Appgroep Die appgroep was er snel. En hij werkt als een trein. Is de nood aan de man, dan regelen zorgmedewerkers en familieleden in no time samen dat iemand een gezonde, smakelijke maaltijd kookt. De zorg is zielsgelukkig met de hulp van de familie. EV’er Marjan Grootendorst: “Ze hebben het goed voor elkaar, zó fijn.” De leden van de kookgroep zijn niet de enige familieleden die geregeld een handje toesteken in de huiskamer. Steven Roelandt waait bijna elke dag rond etenstijd binnen. “Mijn moeder heeft waarschijnlijk niet lang meer. Ik wil veel tijd met haar doorbrengen”, vertelt hij, terwijl hij servetten en bestek neerlegt en de bewoners zachtjes naar hun
vaste plekje dirigeert. Dat hij zich in de huiskamer ook nuttig maakt, spreekt voor Steven vanzelf. “Je moet eens zien hoe razend druk de zorgmedewerkers zijn, zeker als de bewoners een voor een naar bed worden gebracht. Dan blijf ik in de huiskamer, doe een spelletje met de mensen en houd een oogje in het zeil.”
Column
Hetty Omvlee
9
Hetty Omvlee is verpleegkundige palliatieve zorg in hospice Demeter.
Blijven voor Bart “Dit is Johan, mijn pa.” Bart stelt Johan voor aan het hospice. “Zorg goed voor hem, ik kan hem nog niet missen!”
Frank Verborg
Frank Verborg ziet het graag, die betrokkenheid van familie in de huiskamer. “Iedereen wordt er beter van. We delen de gezelligheid, zien samen om naar de bewoners. Dit is geen corvee, maar bouwen aan een gemeenschap.”
Hollandse pot Ze komt van Sardinië, vertelt Giuseppina terwijl ze elk bord pasta met een gulle schep saus overgiet. Toegegeven, ze kookt het liefst Italiaans. “Maar Hollandse pot maak ik gewoon met een Italiaanse twist”, zegt ze. “Gelukkig vinden de bewoners alles lekker.” Zijn schoonmoeder is 76 en de fanatiekste van de kookgroep, zegt Marc. “Eigenlijk zou ze het wat rustiger aan moeten doen. Ze kan alleen geen nee zeggen. Daarom sta ik ook af en toe in de keuken.” Met veel plezier, voegt hij eraan toe. “Ik houd van koken en ben dankbaar als de bewoners zeggen dat ze lekker hebben gegeten. Fijn dat we dit kunnen doen.” ●
Johan is een vijftiger met een nonchalante kop haar en sprekende ogen. In vuur en vlam voor het leven maar opgebrand door zijn ziekte. Hij gaat snel achteruit, is uitgeput. De pijn wordt ondraaglijk. Zijn stem zakt weg. “Uitzichtloos zo”, zegt Johan. “Ik kan niet meer.” Er zijn gesprekken over zijn euthanasiewens, de protocollen worden zorgvuldig gevolgd. Het kost de arts een paar dagen om te voldoen aan de wettelijke eisen voor euthanasie. Johan blijft vastberaden. Nog één dag. Bart heeft het moeilijk. Terwijl ik zijn pa medicatie geef huilt hij met zijn hoofd op Johans’ borst: “kan je echt niet nog een paar dagen wachten pa?” Johan legt zijn hand op Barts’ hoofd. “Echt niet Bart, ik kan niet meer.” Later die dag zit ik alleen bij Johan. Hij fluistert. “Was heftig vanmorgen, met Bart.” Ik knik: “ik heb bewondering voor hoe kalm je bleef in zijn verdriet.” Johan zucht. “Wat moet ik anders? Hij heeft er niks aan als ik ook over-
stuur ben.” Ik wil reageren maar Johan praat door. “Soms voel ik dat mijn geest al wegzweeft uit mij. Ik wil mee maar ik wil ook blijven, vandaag nog, voor Bart.” Hij pakt mijn arm vast, alsof ik zijn anker ben dat voorkomt dat hij alsnog wegzweeft. “Ik wil hem niet in de steek laten. Maar ik kan niet anders. Ik ben zo bang dat hij dat niet begrijpt.” Dankbaar voor het korte gesprekje dat ik daarnet met Bart had citeer ik hem. “Hij begrijpt het Johan. Hij zei: ‘pa wíl wel leven maar hij kán niet meer. Hij is op’.” Johan kijkt me aan met de zuivere blik van een mens op de eindstreep van het leven, de snelweg van hart tot hart. Opluchting glijdt over zijn gezicht. Daar achteraan de tranen en zijn fluisterstem. “En toch.. dat ik zie hoeveel verdriet Bart heeft maar dat ik zelf zo gruwelijk gelukkig ben dat ik ga.. dat is moeilijk.”
Vrijwilligers zijn onmisbaar voor AxionContinu. In deze rubriek vertellen zij over hun vrijwilligerswerk in de locaties.
Graag gedaan
10
Vrijwilligerswerk kan op iedere leeftijd
Dienstbaar zijn Ze schelen ruim zestig jaar, maar doen allebei met veel plezier vrijwilligerswerk bij AxionContinu. Celeste Peek moet nog 16 worden, mevrouw Gajadhar is 79. Voor wie mensen met dementie wil helpen, speelt leeftijd geen rol.
D
e twee vrijwilligers ontmoeten elkaar voor een gesprek in woonzorgcentrum De Bijnkershoek. Mevrouw Gajadhar wandelt hier wekelijks met enkele bewoners. Of ze gaat mee boodschappen doen. En als iemand liever niet naar buiten gaat, houdt ze het bij praten. “Een gesprek geeft stof tot nadenken, daar kan iemand op een later moment ook nog iets aan hebben.”
Vleestomaten Vanochtend bezocht ze nog een bewoner die ze verraste met tomaten uit haar eigen tuin. “Meneer vertelde eens dat hij zo van tomaten houdt, nou dan neem ik die gewoon mee. Hij vond ze wel aan de grote kant. Maar ja, dat heb je nu eenmaal met vleestomaten.”
Klein gebaar, grote blijheid. En dat wordt mogelijk door goed te luisteren naar bewoners. Naar hun verhalen, hun wensen en behoeften. Ook Celeste doet dat graag als gastvrouw in woonzorgcentrum Isselwaerde. “Iedereen heeft verhalen, vaak gaan ze over familie of over het verleden. Bewoners zijn open tegen me, ze vinden het fijn om hun herinneringen te delen.”
Duidelijk stemmetje Op de mavo van het IJsselsteinse Cals College specialiseert Celeste zich in Zorg en Welzijn. Ze is begonnen aan haar laatste jaar, maar heeft tijdens het gesprek nog vakantie. “Ik heb ook al stage gelopen in Isselwaerde en dat heeft me alleen maar bevestigd in mijn voornemen om de ouderenzorg in te gaan. Er is een duidelijk stemmetje in mij om anderen te helpen.” Binnenkort viert ze haar zestiende verjaardag en vanaf dan mag ze als oproepkracht aan de slag. Dat is geen enkel probleem, zegt vrijwilligerscoördinator Jane Grondstra, die de jonge Celeste een beetje onder haar hoede heeft.
11
Niet tegenspreken “Ze is een pareltje, we halen haar graag naar binnen. Het voordeel is dat ze inmiddels, ondanks haar jonge leeftijd, al de nodige ervaring bij ons heeft opgedaan. En niet alleen als gastvrouw, bij welzijn heeft ze bewoners ook begeleid met uiteenlopende activiteiten, bijvoorbeeld zingen en dansen.” Wat ze tot nu toe vooral heeft geleerd? Celeste lacht: “Ik zal een bewoner niet snel tegenspreken, geduld hebben is belangrijk. En ik probeer altijd bewoners op hun gemak te stellen, zodat ze zich vertrouwd voelen.”
Op de goede weg Mevrouw Gajadhar, die in het onderwijs werkte, reageert direct. “Dat vind ik ontzettend knap van je, volgens mij zit je helemaal op de goede weg.” Zelf heeft ze die goede weg ook weer gevonden. Na het overlijden van haar man ging het een poos niet goed. De geboren Surinaamse vertrok voor een half jaar naar haar ‘wortels’ in India. “Ik wilde uitzoeken welke weg ik moest volgen. In India gaf ik kwetsbare vrouwen les die niet konden lezen en schrijven. En nog steeds ga ik regelmatig terug om mensen te helpen.”
Snauw van bewoonster Dienstbaar zijn, mevrouw Gajadhar en Celeste voelen dat beiden als noodzaak. En het is natuurlijk mooi wanneer je daar waardering voor terugkrijgt, maar daar draait het uiteindelijk niet om. Celeste kreeg een keer een snauw van een bewoonster. “Ik wist dat ik niks verkeerds had gezegd, het lag niet aan mij maar aan de dementie van mevrouw. Dat onderscheid heb ik wel leren maken.” Mevrouw Gajadhar knikt instemmend. Een bewoonster wilde een keer wandelen terwijl het hard regende. “We hadden maar één paraplu en ik werd dus nat, maar heb het toch gedaan. Ik dacht: deze mevrouw is ziek, anders zou ze hier niet zijn. Dit is haar wens.” ●
Erwin blijft vrijwilliger in Isselwaerde Erwin van de Beek, chauffeur bij U-OV, blijft! Het bevalt hem zo in woonzorgcentrum Isselwaerde dat hij doorgaat als vrijwilliger. Erwin is op een bijzondere manier in het woonzorgcentrum terechtgekomen. Vanwege lichamelijke klachten kon hij een tijdje zijn werk niet doen. Re-integreren op de bus was geen optie. Maar dat kan wel bij AxionContinu. Hij assisteerde als vrijwilliger bijvoorbeeld de gastvrouw in de woonkamer, hielp bij de lunch en had extra aandacht voor bewoners. Van beide kanten beviel dat heel goed. Geen wonder, want ook als buschauffeur ga je de hele dag met mensen om. Inmiddels zit het re-integratietraject erop en gaat Erwin weer aan de slag, nu als bestuurder van de sneltram. De ervaring die hij in Isselwaerde heeft opgedaan met mensen met dementie zijn waardevol voor zijn werk. En ondertussen blijft hij vrijwilliger in Isselwaerde.
Re-integreren bij AxionContinu Verschillende bedrijven laten medewerkers na een ziekteperiode re-integreren bij AxionContinu. Naast U-OV doet bijvoorbeeld ook KLM dat. Meer weten over de mogelijkheden? Neem dan contact op met vrijwilligerscoördinator Jane Grondstra, jdielessen@axioncontinu.nl.
Ook vrijwilliger worden?
Kijk op: werkenbij.axioncontinu.nl/vrijwilligers
Mantelzorg
12
“Zij houdt van gezelligheid en hier heeft ze altijd mensen om zich heen. Dat vindt ze erg fijn.”
Mantelzorgers staan het dichtst bij hun naaste en blijven betrokken bij hun leven. In deze rubriek vertellen mantelzorgers hoe zij dat doen.
Nicolien Brommersma en haar partner Floor Nefkens koken geregeld de warme maaltijd in de woning van Nicoliens moeder in Voorveldse Hof. “Het is fijn om zo weer samen te eten,” zegt Floor. Nicolien: “Aan tafel leren we ook haar huisgenoten goed kennen.”
M
evrouw Brommersma-Brouwer (92) is half mei verhuisd naar dit woonzorgcentrum. “We waren zo blij dat er hier voor haar een plekje was,” zegt dochter Nicolien. Haar vader en moeder woonden een aantal jaren redelijk zelfstandig in een appartement in De Drie Ringen, ook een locatie van AxionContinu. Nadat haar vader overleed, bleef haar moeder achter in deze woning. “Ze vereenzaamde. Er werd een paar keer per week iets georganiseerd en dan werd ze opgehaald. De zorgmedewerkers deden hun best. Maar ze zat het grootste deel van de dag alleen in het appartement en je zag dat ze niet gelukkig was.”
Voorkeur Nicolien, die in Brabant woont, bezoekt haar moeder eens per week. Zij en haar zus maakten zich steeds meer zorgen toen hun moeder nog in De Drie Ringen woonde. Mevrouw Brommersma heeft dementie als gevolg van tia’s. “De Drie Ringen was niet meer de goede plek voor haar. We zochten een verpleeghuis waar zij met meer mensen samenwoont.” Gelukkig kon zij verhuizen naar Voorveldse Hof, een locatie die de voorkeur had omdat het in de buurt is waar ze vijftig jaar heeft gewoond. Zo kunnen oude bekenden gemakkelijker eens langskomen. In Voorveldse Hof is haar moeder erg opgeleefd. “Zij houdt van gezelligheid en hier heeft ze altijd mensen om zich heen. Dat vindt ze erg fijn. Als we weggaan, is ze niet meer verdrietig.” Mevrouw Brommersma vertelt bij de koffie buiten in het zonnetje dat ze een mooie kamer heeft en lacht.
Koken Voor Nicolien en haar zus viel er een zorg weg. Het was wel even zoeken hoe het er precies aan toegaat bij kleinschalig wonen. Wat kan en mag familie doen? Floor: “We kregen een brief met de vraag of we in de zomer af en toe wilden bijspringen. Een logische vraag als veel medewerkers op vakantie zijn. Zo zijn we gaan
koken. Het mooie is dat je zo weer samen aan tafel eet, zoals je dat vroeger ook deed.” Dat daarmee medewerkers even worden ontlast is een mooie bijkomstigheid. Tot ze de brief kregen, wisten ze niet dat het mogelijk was om in de woning te helpen. “Mijn zus is eerste contactpersoon en had het kennismakingsgesprek. Misschien is het wel ter sprake gekomen, dat weet ik niet. Je aandacht gaat op dat moment uit naar andere zaken,” zegt Nicolien.
Bijspringen Zij blijven zeker met enige regelmaat koken voor de bewoners in de woning. Floor kan zich voorstellen dat ook andere families niet weten dat je kunt bijspringen. “Het zou handig zijn als er een brief zou zijn die de eerste contactpersoon met de rest van de familie kan delen. Met wat voorbeelden van wat je zou kunnen doen. Die brief kun je op Familienet zetten.” ●
Meer over ervaringen mantelzorgers Wat kunnen mantelzorgers nog meer doen? In een verhaal op de website van AxionContinu vertellen de dochters van mevrouw Van Leeuwen hierover. Scan de qr-code om het verhaal te lezen. Of ga naar www.axioncontinu.nl en zoek op ‘zorg in verhalen’.
13
14
Mijn dag Hoe verloopt een werkdag bij AxionContinu? ContACt vraagt het medewerkers van allerlei pluimage. Marcel Marquenie (63), werkbegeleider bij woonzorgcentrum Voorhoeve, bijt voor deze nieuwe serie het spits af. “Vanuit mijn ooghoeken zie ik alles.”
De werkbegeleider
M
arcel werkt bij de afdeling Vredenburg in woonzorgcentrum Voorhoeve. Op deze afdeling wonen 22 mensen met dementie. De opzet is kleinschalig. Er zijn drie woongroepen met elk een eigen huiskamer. Vredenburg is sinds april een leerafdeling. De zorg is in handen van een team leerling-verzorgenden, met gediplomeerde, ervaren werkbegeleiders als coach.
Geboren mentor Voor Marcel, bijna dertig jaar geleden als vrijwilliger begonnen bij De Bijnkershoek en inmiddels gepokt en gemazeld in de zorg, was de start van de leerafdeling reden om naar Voorhoeve te verkassen. Wie hem in actie ziet snapt
meteen waarom. Marcel is een geboren mentor. Een dag op Vredenburg begint voor hem om kwart over zeven. “De nachtdienst is er dan nog. Ik start met de overdracht. Op de afdeling heerst rust, de meeste bewoners slapen nog. Zo kan ik op mijn gemak de rapportages doornemen, lezen hoe het met de bewoners gaat.”
Werkbord Marcel heeft drie leerlingen onder zijn hoede. Tussen half acht en acht uur druppelen ze binnen. Vaste prik nummer één voor de teamleden: aan de hand van onder meer de cliëntenagenda’s vooruitblikken op de dag. Marcel rolt rond kwart over acht het werkbord naar de gang, waar het team zich verzamelt. De taakverdeling, teamafspraken,
15
maar ook de stemming van elke leerling - alles wat die dag van belang is komt kort maar krachtig aan bod. Marcel: “Ik sta als een soort quizmaster bij dat bord. Ik neem het serieus maar het moet wel luchtig blijven, ja toch? En als ik vrolijk ben openen anderen zich ook gemakkelijker.”
Losse pols Daarna klapt Marcel het bord om. Tijd om de leerdoelen te bespreken. Want wat een werkbegeleider uit de losse pols doet, moeten de leerlingen nog leren. Zelfstandig met de tilliften werken, bijvoorbeeld. Marcel: “Dat zijn handelingen die je veel moet oefenen. Gedurende de dag laat ik steeds het initiatief bij de leerlingen. Zo stimuleer ik ze om zelf na te denken en kritisch te kijken naar hun aanpak. Tegelijk ben ik in de buurt als ze me nodig hebben. Dan kauw of doe ik niets voor, ik vraag alleen: okay, hoe zullen we het doen? Tips en adviezen geef ik wel en ik evalueer met de leerling hoe het ging.” Het werkbord, dat later op de dag nog twee keer tevoorschijn komt, is voor de leerlingen maar ook voor Marcel een houvast. “Ik houd zo hun progressie scherp en kan meedenken over hoe naar het leerdoel toe te werken.”
Ooghoeken Tijdens zijn medicatieronde, als bewoners uit bed worden gehaald, bij het ontbijt - de hele dag door neemt Marcel waar wat op
Vredenburg gebeurt. “Vanuit mijn ooghoeken zie ik alles: wat goed gaat maar ook wat niet. Mijn manier is niet de enige juiste, maar als ik een aanrecht zie vol vaat, een onopgeruimde kamer en vuile was op de gang, dan denk ik wel: hebben we hier een probleempje? In het begin is het: joehoe, ik kom je even op weg helpen hoor, het is hier een beetje een rommeltje. Maar als iemand hier al langer is, kan ik best direct zijn. Daar moet ik een beetje mee uitkijken. Het is wel een leerling, hè.” Een waardeoordeel geeft Marcel nooit. “Iets is niet goed of slecht. Hoe is het afgesproken, dáárom gaat het.
Klaarstaan Een werkdag krijgt van Marcel een dikke voldoende als hij erin is geslaagd positieve energie op de afdeling te brengen. Onmisbaar bij dat laatste: altijd klaarstaan voor leerlingen. En contact houden. Marcel: “Ik babbel de hele dag door met ze. Zo sluit ik ook de werkdag af. Tegen kwart over drie, half vier loop ik bij iedereen nog even langs voor een luchtig praatje. Hoe gaat ie, leuk geweest vandaag? Wat heb je geleerd? Ik vind het een fijn idee dat ze met een goed gevoel naar huis gaan.” ● Marcel Marquenie:
“Ik vind het een fijn idee dat ze met een goed gevoel naar huis gaan.”
16
Muzikale middag in Mariënstein.
Langer zelfstandig dankzij steunpunten Extra handjes nodig bij het ophangen van een lamp? Iemand kunnen inschakelen om een stukje naar die gezellige bingo te wandelen? Of om bijvoorbeeld samen naar de markt te gaan? De drie steunpunten van AxionContinu bieden sinds enige tijd uitkomst. Extra voordeel: zelfstandig blijven wonen wordt dankzij de steunpunten een stukje makkelijker. Mevrouw Oude Veldhuis en vrijwilliger Irene Verheul.
D
e sfeer zit er goed in, op een zaterdag in de recreatieruimte van woonzorgcentrum Mariënstein. De bezoekers van een muzikale middag, georganiseerd door steunpunt BuurSaam in IJsselstein, deinen heerlijk mee op het ritme van Oud-Hollandse krakers. De dj voelt perfect aan welke nummers in de smaak vallen, sommige danslustigen beginnen zelfs aan een polonaise. Mevrouw Oude Veldhuis geniet in haar rolstoel. Ze woont in een aanleunwoning in De Hooghe Camp, maar komt graag naar activiteiten in Mariënstein. “In m’n eentje lukt dat niet, gelukkig haalt Irene me vaak op. Het is fijn om een vertrouwd gezicht te zien.”
Het breekt de dag Irene is Irene Verheul. Ze deed als vrijwilliger al veel in Mariënstein, maar is zich daarnaast ook nog gaan inzetten voor het steunpunt. Of het nu gaat om het ophalen van bewoners, voor de koffie zorgen bij het zangkoor of in de theetuin even een praatje maken met een ‘gast’ uit het dorp. Het kost alles bij elkaar flink wat uurtjes tijd, maar ze heeft het er graag voor over. “Er even tussenuit kunnen breekt de dag, ook
bewoners van een aanleunwoning kunnen eenzaam zijn. En ik vind het fijn om iets te kunnen betekenen. Mijn man zegt weleens: dit had je veertig jaar geleden al moeten doen!”
Samen met één rollator Vrijwilligerscoördinator Tineke Zwambag is blij met de toeloop. Ze wijst naar twee dames van wie er eentje achterstevoren op een rollator zit en geduwd wordt door de ander. “Dat zijn buren die samen hier naartoe komen en het enorm naar hun zin hebben, geweldig toch. Tijdens activiteiten peilen we of bezoekers thuis ergens hulp bij kunnen gebruiken en of wij daarin iets kunnen betekenen.”
Drie steunpunten AxionContinu heeft drie steunpunten. In De Bijnkershoek in Utrecht staan de activiteiten met een spelmiddag en een koffieochtend nog in de kinderschoenen. Momenteel wordt bekeken aan welke activiteiten behoefte is. Bij BuurSaam in IJsselstein zijn inmiddels zo’n dertig vrijwilligers actief en bezoeken ongeveer vijftig bewoners, ook van de aanleunwoningen bij Mariënstein, uiteenlopende activiteiten. In De Schutse in Lopik kunnen bewoners terecht bij steunpunt De Waard, vooral voor één-op-éen activiteiten, zoals wandelen, boodschappen doen, tuinonderhoud en administratieve hulp.
17
Sociaal betrokken Ze ziet de belangstelling voor deelname aan de vele activiteiten groeien. “Ons restaurant is alle avonden open voor iedereen en het zit echt vol. We zijn ook gaan samenwerken met De Zonnebloem en Eetbaar IJsselstein, onder meer voor het organiseren van een thee-uurtje in onze theetuin tijdens de zomermaanden.” Het nut van de steunpunten is voor haar overduidelijk. “Mensen krijgen meer contacten, bewegen meer en raken sociaal betrokken. Ze voelen zich minder eenzaam en kunnen dankzij onze inspanningen langer zelfstandig wonen.” ● Woont u zelfstandig en kunt u hulp gebruiken? Of wilt u vrijwilliger worden bij een steunpunt? Kijk dan op onze website www.axioncontinu.nl en zoek op ‘steunpunten’.
John van de Pieterman en vrijwilliger George de Jong.
Tineke Zwambag:
“Mensen krijgen meer contacten, bewegen meer en raken sociaal betrokken.”
Tuinschuur Via steunpunt De Waard met 25 vrijwilligers zijn al 110 matches tot stand gebracht, zoals tussen vrijwilliger George de Jong en Benschopper John van de Pieterman. George hielp John met het in elkaar zetten van een tuinschuur. “Mijn gezondheid is niet best meer en in m’n eentje lukt zoiets niet. Via Hetty Vader van het steunpunt kwam ik in contact met George en daar was ik heel blij mee.” De mannen hadden direct een klik en na drie keer samen klussen stond de schuur. George: “Ik ben 25 jaar timmerman geweest en kan goed technische tekeningen lezen. Vanaf het begin ben ik bij het steunpunt betrokken, als ik tijd en zin heb spring ik graag bij. Het doet goed om anderen te kunnen helpen.” Samen hebben ze veel schik gehad. George lacht: “we zijn allebei even gek.”
Elk levensverhaal is bijzonder. In ‘Mijn verhaal’ vertellen bewoners over hun lange levensgeschiedenis.
Mijn verhaal
18
Wanneer een voetbalsjaal duidelijk zichtbaar op tafel ligt, is de boodschap van de eigenaar in een oogopslag duidelijk: hier hebben we met een liefhebber te maken. En dat is levensgenieter Ben Bosvelt (74), bewoner van woonzorgcentrum De Drie Ringen, absoluut.
Voetballiefhebber en levensgenieter
B
en heeft met zijn broer en twee zussen een fijne jeugd in de Utrechtse Concordiastraat, een zijstraat van de Amsterdamsestraatweg. Zijn vader is soms streng, maar ach, zijn moeder weet altijd wel weer Recreatiepark De Wilgenplas.
water bij de wijn te doen. Een groot deel van het jaar brengt het gezin door op recreatiepark De Wilgenplas aan de rand van Maarssen, waar zijn vader een hengelsportwinkeltje heeft. Vissen leert hij van hem, zwemmen van een neef die op waterpolo zit. “Hij vroeg een keer of ik mee ging roeien en donderde me zo het water in. Nou ja, hij gooide wel een touw naar me toe, dus het was geen poging om me te verdrinken.”
Stapeldol Als hij niet op De Wilgenplas is, voetbalt Ben met vriendjes op straat. Een buurvrouw wordt daar af en toe stapeldol van. “We gebruikten de muur van haar woning als doel, dus de bal bonkte daar dan nogal eens tegenaan. Tsja, je hebt wel een doel nodig.” Zijn vader is schilder bij Werkspoor, het bekende
Utrechtse bedrijf dat onder meer treinen voor de NS bouwt. Ben gaat na de ambachtsschool aan de slag als timmerman in de bouw. Zijn baas specialiseert zich in de standbouw en dat levert veel werk op. “We gingen in heel Nederland en zelfs Duitsland beurzen af om stands op te bouwen en af te breken. Een mooie tijd, iedere keer was je een week van huis. Mijn baas koos alleen goede hotels, dat kon je aan hem wel overlaten.”
19
Vastigheid Maar werk in de bouw is onzeker. En wanneer Ben een gezin krijgt, vrouw en twee kinderen, wil hij vastigheid. Waar vind je die? “Bij de post, als ambtenaar. En je verdiende een goed salaris terwijl je in de bouw vaak moest zeuren om je geld. Ik kon op het kantoor aan de Laan van Puntenburg aan de slag als werkverdeler. Iedere dag zat ik aan de telefoon en later achter de computer om de juiste mensen op de juiste plek te krijgen.” Hij is nieuwsgierig naar de mensen die hij wel spreekt, maar niet ziet. “In mijn vrije tijd ging ik
Ben met zijn gezin.
daarom weleens naar kantoor om een praatje te maken met collega’s. Ik wilde weten welke mensen er bij de stemmen hoorden.”
Seizoenkaart De overige vrije tijd gaat voor een deel op aan het voetbal. Zijn broer heeft een seizoenkaart bij FC Utrecht, dus daar pikt hij nogal eens een wedstrijdje mee. En zelf maakt Ben zich verdienstelijk in het amateurvoetbal. “Nee, niet als speler, maar als leider in de jeugdteams. Eerst bij Utrechtse Boys op Zuilen en na een verhuizing werd Bunnik ’73 mijn cluppie. Het stelde niet zoveel voor, hoor: elftallen samenstellen en een beetje schreeuwen langs de lijn.” Ben lacht en maakt het handgebaar van iemand die een biertje drinkt: “Je moet natuurlijk wel je spieren een beetje in beweging houden, dus werd ik vrijwilliger achter de bar.”
Sinterklaasfeest Voetbal is voor de levensgenieter op de eerste plaats een sociaal gebeuren. Het jaarlijkse hoogtepunt? “Met afstand het sinterklaasfeest. Ik was in die tijd zwarte piet en een kameraad speelde sinterklaas. We hadden een chauffeur en gingen daarmee bij ouders van jeugdspelers langs. Hartstikke leuk!
20 De ouders betaalden een kleine bijdrage en daarmee konden we de clubkas weer spekken.” Het huwelijk met zijn vrouw houdt geen stand. Daarna volgen meerdere kortere relaties, met veel ups en downs. Maar de ware liefde blijkt binnen handbereik te zijn: Ans, een collega van de post. Ze hebben het een jaar of vijftien geweldig samen. “Ach, in iedere relatie zijn wel probleempjes, maar zij was de allerliefste. Ze ging graag mee naar het voetballen en hielp ook achter de bar. Het was gezellig, we waren gelijkwaardige partners.”
Genegenheid Een foto met Ans staat op een prominente plek tegen de muur in zijn appartement. Ben kijkt ernaar en krijgt tranen in zijn ogen. “Ze overleed op haar 58e aan kanker, veel te jong! Kijk dat bekkie nou, een en al genegenheid.” Ans en Ben.
Na Ans wordt het een stuk stiller. En bijna een jaar geleden gaat zijn gezondheid zo achteruit dat een verhuizing naar De Drie Ringen noodzakelijk is. Naar z’n cluppie gaan wordt lastiger, maar de televisie biedt gelukkig uitkomst. “Ik kijk heel veel voetbal, vooral het Nederlands Elftal. En eigenlijk is het een rare sport, hè. Zodra ze de bal hebben schieten ze ‘m weer weg. Verder is het hier heel rustig, prima hoor. Ik heb het naar mijn zin.” Dwergpapegaai Snoepie begint te krijsen alsof hij wil zeggen: zo is het wel genoeg geweest met dat gepraat, jongens. “Vroeger had ik veel vogels, zelfs een kleine volière. Dat komt door mijn vader, die ook liefhebber was. Snoepie zal nooit de deur uit gaan.” Aangedaan kijkt hij nog eens naar de foto van Ans. “Ze lacht altijd.” ● Ans, een collega van de post.
Veilig en fit weer naar huis Het St. Antonius Ziekenhuis en AxionContinu verbeteren samen de zorg voor ouderen die moeten revalideren na bijvoorbeeld een breuk door een val. Dankzij regelmatig overleg tussen de zorgbemiddelaars verhuizen zij sneller van het ziekenhuis naar Zorghotel De Wartburg en revalidatiecentrum Domstate. Die bieden de best passende revalidatie en zorg. Mirjam van Nieuwkerk, zorgbemiddelaar bij AxionContinu: “Voorheen werd iemand pas ná de operatie bij ons aangemeld, nu gebeurt dat zo snel als kan na binnenkomst op de spoedeisende hulp.
Dat scheelt kostbare tijd, want wie bijvoorbeeld een heup of bekken heeft gebroken, heeft baat bij zo snel mogelijk revalideren. In het ziekenhuis komt de fysiotherapeut wel langs, maar patiënten liggen toch het grootste deel van de dag in bed. Op onze locaties krijgen zij revalidatie en zorg op maat, maar ook training in valpreventie. Zo kunnen ze veilig en fit weer naar huis.” ● Mirjam van Nieuwkerk:
“Op onze locaties krijgen zij revalidatie en zorg op maat.”
“Ik hoop binnenkort weer te kunnen fietsen” Greet de Langen (84) uit Vleuten verstapte zich toen ze in de tuin de was ophing en brak haar linkerheup. “Zo stom. Pats, daar lag ik. Ik kon niets meer, had vreselijke pijn. Gelukkig was de buurvrouw snel bij me. Ze vermoedde meteen wat er mis was – zij had zelf niet lang daarvoor ook haar heup gebroken. “Ik ben geopereerd in het St. Antonius in Leidsche Rijn. De zorg was uitstekend, maar je ligt daar maar te liggen en de dag duurt lang. Mijn buurvrouw zei: zorg dat je naar Zorghotel De Wartburg gaat om te revalideren. Zelf was ze er ook geweest, ze vond het heel goed. Ik ben hier nu drie weken. Alles verloopt soepel en het eten en drinken is heel goed. Met de therapeuten heb ik elke dag veel geoefend. Best vermoeiend, hoor. Ik heb opnieuw leren traplopen. Naar boven het goede been eerst, naar beneden andersom. Zo kan ik boven blijven slapen. Ik mag bijna naar huis. Binnenkort komt iemand van De Wartburg langs om te kijken of we het in huis veiliger kunnen maken. Ik wil echt niet nog een keer vallen.
Vóór mijn val fietste ik drie keer per week naar Harmelen om mijn man in het woonzorgcentrum te bezoeken. Als het kan, stap ik binnenkort weer op de fiets. Ik heb goede hoop, mijn buurvrouw fietst alweer.”
Greet de Langen in Zorghotel De Wartburg.
21
22
Kort Contact Berichten van(uit) AxionContinu
Locaties zijn jarig
Zorghotel de Wartburg 10 jaar Zorghotel De Wartburg werd 10 jaar geleden geopend. Medewerkers en gasten vierden het met koffie en gebak. Het zorghotel is gevestigd in de historische witte vleugel met torentje naast woonzorgcentrum De Wartburg. De geschiedenis van De Wartburg gaat terug naar 1842, als de Lutherse dominee Zimmermann een tehuis voor wezen en ouderen opent aan het Domplein in Utrecht. Honderd jaar na deze historische gebeurtenis laat de Lutherse gemeente een nieuw rusthuis bouwen aan de rand van de stad, het huidige pand van het zorghotel. Het rusthuis werd later een verzorgingshuis. In 2012 werd de nieuwbouw geopend. Het witte pand is daarna verbouwd tot zorghotel. ●
Rood met een gouden randje ‘Rood met een gouden randje’ is het thema van de 50ste verjaardag van ’t Huis aan de Vecht. Het ‘bejaardencentrum’ ging in 1973 open voor oud-leden van het Nederlands Verbond van Vakverenigingen. Vakbondsman Wim Kok verrichtte destijds de openingshandeling door een miniatuur NVV-vlaggetje te plaatsen op een maquette die de koks van het huis uit suikerklontjes hadden gemaakt. Lang was ’t Huis aan de Vecht een ‘rood huis’. Elk jaar werd 1 mei (Dag van de Arbeid) gevierd en er is nog een Rode Zaal. Donderdag 26 oktober is een feest met eettentjes en het Danspaleis. ’s Middags voor bewoners en familie, ’s avonds voor medewerkers en vrijwilligers. ●
Genieten van circusvoorstelling bij De Ingelanden
Feestweek in De Ingelanden Met een week vol festiviteiten is in de week van 25 september het 15-jarig bestaan van De Ingelanden gevierd. Het woonzorgcentrum stond bij de opening in 2008 in een kale vlakte, inmiddels maakt het deel uit van de wijk Leidsche Rijn. In De Ingelanden gaf een fotogalerij een beeld van de afgelopen 15 jaar. Er waren (circus)voorstellingen, muziek en lekkere hapjes. De jubileumweek werd afgesloten met een feest voor medewerkers. ●
Wim Kok bij de opening in 1973.
Voetjes van de Vloer Festival Centrale Cliëntenraad zoekt nieuwe voorzitter De Centrale Cliëntenraad (CCR) zoekt een nieuwe onafhankelijk voorzitter. De CCR behartigt de belangen van alle cliënten en denkt mee over hoe AxionContinu werkt. Zo wordt de stem van de cliënten gehoord bij beslissingen en veranderingen in de organisatie die de cliënt aangaan of raken. De Centrale Cliëntenraad houdt zich dus bezig met zaken die een breder bereik hebben dan één locatie of een individuele cliënt. De voorzitter van de CCR is onafhankelijk en werkt samen met de andere leden van de CCR en de ondersteuner van de cliëntenraad, die in dienst is bij AxionContinu.
Waar ging u vroeger dansen? Het is dé vraag waar bewoners tijdens het Voetjes van de Vloer Festival over praten. Het AxionContinu-festival werd in de week van 9-15 oktober voor de vijfde keer gehouden. Dancing was het thema. Een week lang gaven woonzorgcentra hun eigen invulling aan dansen en muziek. Als extraatje voor deze jubileum-editie was er een pop-uptentoonstelling over dancings (Engels voor dansen) in Utrecht. Uitgaansgelegenheden als Limburgia, Cornelissen of (later) Cartouch waar je kon (stijl)dansen, roepen bij veel bewoners vrolijke herinneringen op. Het was ook voor veel mensen dé plek waar ze hun partner ontmoetten. ●
Belangstelling? Of kent u iemand die dit zou willen doen? Bekijk de vacature op werkenbij.axioncontinu. nl en zoek op ‘voorzitter centrale cliëntenraad’. ●
Social talk Wist u dat wij ook actief zijn op social media? Wekelijks plaatsen we op Facebook, Instagram en Linkedin leuke posts over onze zorg, cliënten, bewoners en over ons als organisatie.
Benieuwd geworden? Volg ons dan ook via social media. Scan de qr-code(s) voor meer informatie.
Wij laten op social media de mooie momenten- en dagen zien van cliënten.
Wist u dat wij ook video’s delen op social media? Over o.a. onze dagactiviteitencentra en de ervaringen van revalidanten.
23
Oudere longrevalidanten kunnen baat hebben bij meer zorg en aandacht voor goede slaap.
24
Dat is de belangrijkste conclusie van een onderzoek naar slaapkwaliteit door Veronique Hoefakker, fysiotherapeut bij revalidatiecentrum Domstate. Van aandacht voor slaap kunnen bewoners van woonzorglocaties trouwens ook profijt hebben.
Aandacht V eronique rondde met het onderzoek deze zomer haar masteropleiding fysiotherapie af aan de Hogeschool Utrecht. Ze koos voor de richting Psychosomatiek. Mateloos interessant vindt de fysiotherapeut de wisselwerking tussen lichaam en geest. “Raakt de balans daartussen verstoord, dan krijgen mensen klachten die niet altijd medisch te verklaren zijn. Angst, depressie en rouw bijvoorbeeld kunnen doorwerken in je lijf. Als ik daarvan meer weet, dacht ik, kan dat de zorg voor onze revalidanten ten goede komen.”
Slecht slapen
Veronique Hoefakker
Op de longafdeling van Domstate werkt Veronique met onder meer COPD-patiënten. Dat zij geen goede slapers zijn, was al wel algemeen bekend. Veronique dook door interviews met longrevalidanten dieper in het hoe en waarom. “Slecht slapen is voor niemand fijn, maar een beroerde nacht vermindert de toch al karige spierfunctie en belastbaarheid van het lichaam van COPD-patiënten. En omdat revalideren hard werken is, is een goede slaapkwaliteit voor hen extra belangrijk.” De uitkomsten van de interviews in een notendop: de meeste revalidanten ervaren inderdaad een slechte slaapkwaliteit. Daarvoor wijzen ze vooral benauwdheid, piekeren en de angst om te slapen als boosdoeners aan. Wat Veronique vooral opviel in de antwoorden: de meeste revalidanten vragen geen hulp. “Het hoort erbij, er is niks aan te doen, denken ze. Terwijl er allerlei mogelijkheden zijn om iemands slaapkwaliteit te verbeteren.”
Praten over slaap Veronique wijst op een belangrijk instrument om slaapproblemen te tackelen: praten over slaap.
Longrevalidant over slaap:
“De laatste tijd werd ik toch wat benauwder en durfde ik eigenlijk niet te gaan slapen. Dus dan bleef ik op tot een uur of twee.”
als slaapmiddel “Daar begint het mee. De eerste vraag die elke zorgmedewerker ’s ochtends stelt is: hoe heeft u geslapen? Als iemand dan klaagt over een slechte nacht, helpt het om daar dieper op in te gaan. Vraag dóór. Wat bedoelt u precies als u zegt slecht te hebben geslapen? Hoe voelt u zich als u niet slaapt, wat doet dat met u, ’s nachts maar ook de dag erna? Slecht slapen kan lichamelijke oorzaken hebben, maar kan ook voortkomen uit rouw, angst of eenzaamheid. Door echt in gesprek te gaan, kun je je vinger achter het probleem krijgen en zo ook de juiste oplossingen aandragen.” Ook uitleg over slaap is belangrijk, zegt Veronique. “Wat is nou eigenlijk goed slapen en wat niet? Moet je per se acht uur slapen, is het erg als je ’s nachts wakker wordt? Door daar uitleg over te geven kun je mensen leren hun gedachtes over slaap wat te relativeren.”
Aandacht als ‘slaapmiddel’ Bij Domstate is aandacht voor slaap misschien wel het krachtigste ‘slaapmiddel’, denkt Veronique. “Het zou vaste prik moeten worden in het zorgplan. En niet alleen voor revalidanten. Veel meer ouderen kampen immers vaak met slaapproblemen, dus bewoners van woonzorgcentra van AxionContinu hebben er ook baat bij als zorgmedewerkers daarvoor aandacht hebben.” ●
Longrevalidant over slaap:
“Als je lichaam uitrust, dan ben je zelf ook rustiger. En dan herstel je ook.”
Tips voor gezond slapen • Probeer elke dag op dezelfde tijd op te staan en op dezelfde tijd naar bed te gaan. • Een dutje overdag om slaap in te halen is prima, maar lang slapen houdt het verstoorde slaapritme in stand. • Zorg voor voldoende dag- en zonlicht. Probeer minimaal een halfuur per dag naar buiten te gaan en te bewegen. • Stel overdag een ‘piekermoment’ in. Schrijf je zorgen van je af. • Bouw een vast slaapritueel in. Breng een uur voor het slapengaan je hersenen alvast in ruststand door te lezen, naar muziek te luisteren of ontspanningsoefeningen te doen. • Een optimale slaapkamer is donker, goed geventileerd, niet te koud en niet te warm. Houd beeldschermen van telefoons en tablets weg. • Drink weinig voor het slapengaan en zeker geen dranken met cafeïne of alcohol. Een glas warme melk voor het slapengaan helpt soms juist wél.
25
26
Kun je zingen, De beste initiatieven zijn vaak de eenvoudigste. Vrijwilligerskoor A MeeZing is een perfect voorbeeld. Zijn er mensen die zingen leuk vinden? Hup, dan gaan we gewoon beginnen.
H
et begon een paar jaar terug tijdens Kerstmis. In woonzorgcentrum Voorhoeve zingen vrijwilligers en medewerkers dan traditiegetrouw voor de bewoners, met een klein concertje op de grote trap. Een paar vrijwilligers dachten: verhip, waarom beginnen we geen koortje? Yes!
Grauwsluier weg Maar toen kwam corona, die een grauwsluier trok over alles wat leuk was. Initiatief dus noodgedwongen in de koelkast, tot corona eindelijk z’n biezen pakte. Samen zingen kon weer! Met de laatste kerst werd het idee op de grote trap nieuw leven inge-
blazen, onder meer door vrijwilligers Riek van den Tempel, Anneke Pompen en Petra Halfman. Vrijwilligerscoördinator Monique den Boer pakte het idee enthousiast op en binnen de kortste keren stond er een koor met de fantastische naam A MeeZing. “Want dat doen we, meezingen,” vertelt Monique vlak voor de tweede uitvoering van het koor in De Wartburg. Het eerste concert vond plaats in Voorhoeve en voor komende tijd zijn er al uitvoeringen gepland, zoals in Voorveldse Hof en De Schutse. “Ik zorg voor karaokeversies van de liedjes, probeer iets te doen dat op dirigeren lijkt en iedereen kan vervolgens meezingen. Voor het publiek hebben we boekjes met de teksten.”
Verjaardagslied Vandaag is toevallig ‘nieuweling’ Wil Veen jarig en smeren de koorleden voordat het ‘echte werk’ begint spontaan hun stemmen in een verzamelruimte met een verjaardagslied. Klinkt al prima. “En ik zing zelf helemaal niet,” zegt Petra lachend. “Nou ja, alleen onder de douche, met carnaval en tijdens de bingo.” Haar maatje Riek heeft wel ervaring. “Ik heb samen met Anneke liedjes aangeleverd van het koor waar ik zelf in zing. Dit is heerlijk om te doen. De bewoners herkennen de liedjes, je ziet ze stralen.”
Welkomstlied Op het repertoire staan niet alleen klassiekers als ‘Sophietje’ en ‘Mijn wiegie was een stijfselkissie’ maar ook eigentijdse meezingers van onder meer Frans Bauer, Heddy Lester en Imca Marina. Die worden pas gezongen na een door Monique hoogstpersoonlijk geschreven welkomstlied, op de noten van ‘Als ik boven op de Dom kom’.
Colofon Contact is het magazine van AxionContinu. Het magazine verschijnt twee keer per jaar in een oplage van 6.000 exemplaren. Contact wordt verspreid onder cliënten, medewerkers, vrijwilligers en relaties van AxionContinu.
zing dan mee Dan zit de sfeer er al direct in. Koor én publiek hebben het naar hun zin, dat is zowel te zien als te horen. En dat is dus precies de bedoeling. “Het komt de bewoners ten goede en maakt het werk voor onze vrijwilligers alleen maar leuker. De onderlinge binding wordt ook sterker en dat vind ik superbelangrijk als vrijwilligerscoördinator.”
Hechte band Petra en Riek geven haar groot gelijk. Riek: “Vrijwilligers in Voorhoeve hebben al een hechte band, via het zingen leren we nu ook andere vrijwilligers kennen.” Je mag het duo gerust beroepsvrijwilligers noemen. Petra: “We doen heel veel: meegaan met uitstapjes, helpen met bloemschikken en knutselen, dansen… maar we doen het allemaal uit liefde.” Na een half uur is er een kleine pauze en worden er drankjes rondgedeeld… ook al door vrijwilligers. In het publiek zit Saskia Hoogkamer, kersverse manager Welzijn en Vrijwilligers. “Ik probeer regelmatig bij activiteiten aanwezig te zijn. Dit koor vind ik echt een goed initiatief. Laagdrempelig iets goeds voor anderen doen en tegelijk samen iets moois beleven. Top!’’ ●
Redactieadres AxionContinu Afdeling Communicatie Beneluxlaan 922 3526 KJ Utrecht (030) 282 22 00 communicatie@axioncontinu.nl Redactie Elske Hijlkema Megan van Hilten Berber Schrijver Lisa Santen Eddy Steenvoorden Annemieke Lenssinck Willem de Bruijn Fotografie Willem Mes Eddy Steenvoorden en anderen Vormgeving Segno | Willem de Bruijn Druk Drukkerij Hendrix Herfst 2023
Contact is gedrukt op papier dat is gemaakt van FSC®-gecertificeerd en ander gecontroleerd materiaal.
AxionContinu. Optimisten in de zorg. AxionContinu biedt wonen, zorg en revalidatie, thuis of in één van de vijftien locaties in Utrecht, IJsselstein en Lopik. Onze passie is het bieden van waardevolle zorg aan cliënten door te denken in mogelijkheden. In wat wél kan. Zo halen we het beste uit een situatie, zelfs wanneer die onomkeerbaar is. Optimisten in de Zorg. www.axioncontinu.nl
27
Leanne Feely, kwaliteitsverpleegkundige:
“Ik hou ervan om mensen te helpen en mijn kennis te ontwikkelen. Weten dat ik een bewoner, collega of de organisatie kan helpen, is wat mij motiveert.” Wie onze locaties bezoekt, merkt dat we ons werk leuk vinden. We hebben vooral plezier in wat we bereiken. In het elke dag samen met cliënten kijken naar mogelijkheden. We vinden werkplezier in samen verantwoordelijkheid
dragen voor een woonzorgcentrum of een afdeling. Spreekt dat jou ook aan? Kom dan werken bij dé regionale ouderenzorgorganisatie en ontdek jouw mogelijkheden bij AxionContinu.
Maak een job alert aan! Dan krijg je passende vacatures in je mailbox.
Bekijk onze vacatures op werkenbij.axioncontinu.nl
