In mijn vrije tijd zit ik graag op de racefiets. Het is fijn om lekker in beweging te zijn. Als ik de kilometers wegtrap, verzet ik mijn gedachten.
Bewegen is voor veel van onze cliënten geen vanzelfsprekendheid meer. Beperkingen of gewoon de leeftijd maken het onmogelijk om zoals voorheen de fiets te pakken of een wandeling te maken. Daarom kijken we wat de mogelijkheden zijn om op een andere manier toch te bewegen. Dat draagt bij aan de mooie dag die wij wensen voor cliënten. Onze medewerkers zoeken steeds de mogelijkheden. Soms komt het initiatief van mensen buiten AxionContinu. Zo kunnen bewoners van twee van onze woonzorgcentra buiten bootcampen via de Sociale Sportschool. U leest het verderop.
Al fietsend realiseerde ik me dat je bewegen ook nog anders kunt zien. De maatschappij verandert voortdurend, de (ouderen)zorg beweegt mee. Zo is er een tekort aan zorgmedewerkers dat wij als AxionContinu niet kunnen oplossen. Het aantal ouderen dat straks zorg nodig heeft, neemt toe. Dat zullen we als samenleving op de een of andere manier voor elkaar moeten zien te krijgen.
Hoe kunnen we zo bewegen, het werk zo organiseren dat mensen toch passende zorg blijven ontvangen?
AxionContinu is bezig de organisatie zo in te richten, dat we in de toekomst soepel op veranderingen en ontwikkelingen kunnen inspelen. U leest erover in dit magazine. Want één ding is zeker, de bewegingen in de maatschappij en ook in de zorg gaan altijd door. De uitdagingen die dat met zich meebrengt, gaan we graag aan.
Museumdag: De Haar
Bewoners van AxionContinu genieten van de prachtige siertuinen van kasteel De Haar in Haarzuilens. Het kasteel is toegevoegd aan het programma van Utrecht Museumdag. Bewoners kunnen via Utrecht Museumdag vrijdags een Utrechts museum bezoeken. Het kasteel zelf heeft helaas te veel trappen, maar in de mooie tuinen vertelt de gids mooie verhalen. En in de voormalige paardenstallen is er koffie met gebak. Meer weten over Utrecht Museumdag? Kijk op www.utrechtmuseumdag.nl.
Bewegen is belangrijk, dat weten we allemaal. Maar tussen weten en doen zit vaak een wereld van verschil. AxionContinu probeert dat verschil te verkleinen. En niet alleen door het aanbieden van uiteenlopende beweegactiviteiten. Een bewoner die zelf een boterham smeert of de haren kamt, beweegt ook. Die boodschap brengt bewegingsagoog
Monique Oosterling dan ook onder de aandacht.
Bewegen voor iedereen
Bewegen stimuleren, dat is in twee woorden haar functie, die nieuw is voor AxionContinu. Maar dat stimuleren kan op veel verschillende manieren. Monique vindt het een uitdaging te onderzoeken wat het best werkt voor bewoners.
Zithockey
Vandaag heeft ze een ‘zithockeyspel’ uitgekozen voor zes bewoners van woonzorgcentrum De Ingelanden.
De deelnemers kunnen blijven zitten in hun rolstoel of op een stoel en spelen met hun sticks een ring over naar elkaar. Het is een schot in de roos: je ziet tijdens het spel de behendigheid en het plezier groeien. “Dat laatste vind ik belangrijk, plezier werkt stimulerend. Met een balspelletje bereik je meer dan met gewichten. De bezigheid moet ook passen bij iemands mogelijkheden, dus ik probeer het eenvoudig te houden.”
Beweegdozen
Monique Oosterling:
“Plezier werkt stimulerend, dat vind ik belangrijk.”
Ze heeft ervoor gezorgd dat alle locaties van AxionContinu beweegdozen hebben met simpele attributen die iedereen mag gebruiken, zoals balletjes, ballonnen en beweegkaarten met spellen. “Je kan al veel met voorwerpen die voorhanden zijn, daarvan probeer ik medewerkers, bewoners en familieleden die op bezoek komen bewuster te maken. Als je een pingpongballetje op een theedoek legt en je trekt die strak, dan vliegt het balletje mooi de lucht in. Je kan eierdozen of manden van rollators gebruiken om ze op te vangen, simpel maar leuk. Ik probeer de visites van familie te veranderen in beweegvisites.”
‘Beweegwissels’
Met de fysiotherapeuten geeft ze workshops met achtergrondinformatie en tips voor de medewerkers welzijn. Daarnaast is ze net begonnen met het
maandelijks verspreiden van ‘beweegwissels’ in de organisatie, haar zelfbedachte variant op de eetwissels van het Voedingscentrum. “Een medewerker kan koffie inschenken voor een bewoner, maar misschien kan die bewoner dat zelf ook wel. Hetzelfde geldt voor wassen. Dat kost misschien wat extra tijd, maar wanneer bewoners fitter en zelfstandiger zijn, win je ook tijd.”
Ze beseft dat nieuwe bewoners minder kunnen dan een aantal jaren terug omdat ze langer thuis wonen. “Het is voor medewerkers dus ook lastiger om te beoordelen wat hun mogelijkheden nog zijn. Ik kan ze daarbij helpen. Haren kammen of even de krant halen is ook bewegen, het is goed om je daar bewust van te zijn.”
Bekendheid groeit
Ze is nog niet zo lang aan de slag, maar merkt dat haar bekendheid snel groeit. “Medewerkers weten me steeds beter te vinden en durven ook advies te vragen. Ik werk nu nog in mijn eentje voor twee locaties, De Ingelanden en ’t Huis aan de Vecht.
Het zou mooi zijn als alle locaties een beweegagoog kregen, of in ieder geval iemand die affiniteit heeft met bewegen en aanspreekpunt kan zijn.” Ze ziet af en toe ook al resultaten van haar inspanningen. “Pasgeleden vertelde een zorgcollega dat een bewoner door de kennismaking met mij meer verbinding zocht en met andere bewoners ging eten. Dat zijn reacties die me heel goed doen.” ●
Samen sporten in het park
Gezellig samen buiten sporten? Graag!
Tijdens een prachtige zaterdag gaan bewoners van woonzorgcentrum
De Drie Ringen op pad met De Sociale Sportschool.
En de verslaggever mag meedoen.
Het restaurant van De Drie
Ringen druppelt ’s ochtends vol met deelnemers en vrijwilligers. Welzijnsmedewerker Daya Soebedar maakt koppeltjes, ik mag sportmaatje zijn van mevrouw Ipenburg (84). “Zeg maar Thea, hoor.”
Een kleine stoet zet zich in beweging naar het Máximapark
iets verderop. Onderweg vertelt Thea dat ze de Sociale Sportschool geweldig vindt. “Je hebt samen schik en beweegt ook nog wat.
Hoe meer je oefent, hoe beter het gaat. Alleen maar zitten is niet goed voor een mens.”
Queen swingt
In het park zet trainer Mireille Hulzebos swingende muziek op. Queen begeleidt ons bij de warming-up. Daarna geeft Mireille alle koppeltjes een bal voor het echte werk. De sportmaatjes werken zich in het zweet bij het assisteren van de bewoners. In hun rolstoelen vangen en gooien ze ballen, geven ze >
highfives en houden ze tellend bij hoe het gaat. Hier en daar gaat de adem wat sneller, maar het plezier spat van de gezichten. Thea is tevreden. “Ik ben nog geblesseerd aan mijn pols, maar het gaat beter dan verwacht. Zie wat we allemaal nog kunnen als tachtigers!”
Verbinding
Na een uurtje sporten wandelen we weer terug. Daya en Mireille regelen koffie, thee en fris voor op het terras. Iedere twee weken werken ze samen. Daya: “Ik stimuleer bewoners op allerlei manieren te bewegen, ook via een wandelclub. Wat ik mooi vind aan de Sociale Sportschool
is het verbindende element. Bewegen houdt vitaal, maar verbinden ook, daar geloof ik in. Je ziet het plezier in alle ogen.”
Mireille is zelfstandig trainer/ coach en introduceerde het initiatief in april bij AxionContinu. “De ene week ben ik aan de slag bij De Drie Ringen en de andere bij De Ingelanden. Bewoners zijn enthousiast, het is alleen soms spannend of er voldoende vrijwilligers zijn. Tot nu toe lukt het gelukkig steeds.” Zijzelf werkt ook mee als vrijwilliger. “Er is wat subsidie, dus ik hoef hier geen geld voor. Ik doe het voor de lach op de gezichten van bewoners.” ●
Bewegen op muziek
Dankzij een jazzdrummer kunnen bewoners van ’t Huis aan de Vecht een bijzonder beweegprogramma volgen.
De methode is bedacht door Ronnie Gardiner. De inmiddels 92-jarige jazzdrummer wilde kinderen helpen bij hun muzikale en motorische ontwikkeling. Daarvoor gebruikte hij symbolen die bij een bepaalde beweging horen en worden uitgevoerd op het ritme van de muziek.
De methode bleek ook goed te werken bij mensen met dementie of een andere aandoening van het centraal zenuwstelsel. Thea van de Vegte en Sasja Klunder, medewerkers
Beweegtips op poster
Hoe kun je in het dagelijks leven eenvoudig bewegen? AxionContinu heeft een poster met beweegtips.
Mireille hulzebos: “Ik doe het voor een lach op de gezichten van de bewoners.”
welzijn in ’t Huis aan de Vecht, lazen over deze RGM- methode en raakten enthousiast.
Thea: “We moesten een pittige scholing volgen, maar dat vonden we de moeite waard. Iedere dinsdag oefenen we met een groepje van maximaal zes bewoners. We houden het klein, want dan kunnen we iedereen voldoende aandacht geven. En we stemmen het programma af op de mogelijkheden van de deelnemers.”
De methode is goed voor lijf en geest. Sasja: “En we letten erop dat iedereen plezier heeft. We hebben een meneer die niet aan andere activiteiten wil deelnemen, maar wel steeds vraagt of er dinsdag weer RGM is. Dat hij dat onthoudt vinden we al winst.” ●
Ronnie Gardiner
Mensen die muziek luisteren tijdens het bewegen, ervaren vaak meer plezier en presteren beter. Het ritme van de muziek stimuleert je motoriek en geeft aan in welk tempo je moet bewegen.
Voldoende bewegen heeft veel positieve effecten. Zoals je conditie en doorbloeding verbeteren. Het verbetert ook je humeur, het vermindert stress en het zorgt ervoor dat je beter kunt slapen. Verder eet je beter en helpt het om onrust en piekergedrag te verminderen. Al met al draagt bewegen bij aan een langer en gezonder leven, maar draagt het vooral bij aan een fíjner leven.
Bewegen is goed voor je denkvermogen. Het heeft een positief effect op verschillende functies in het brein, zoals het plannen, je geheugen en je concentratie. Met bewegen komen verschillende (geluks)stoffen vrij, zoals dopamine, serotonine en endorfine.
Over het algemeen is het goed om overdag te bewegen, wanneer je energieniveau het hoogst is. Maar bewegen is altijd goed en het belangrijkste is om een tijd te kiezen die het beste bij jou past.
Niet alleen gymmen in een groep of dansen zijn vormen van bewegen. We bewegen ongemerkt ook de hele dag door. Denk aan jezelf aankleden, je haren kammen of je wassen. Maar ook de tafel opruimen en afnemen zijn manieren om te bewegen. Het is belangrijk dat je zoveel mogelijk zelf doet. Dat vergroot ook je gevoel van eigenwaarde.
Hoe kunnen we ook in de toekomst passende zorg blijven bieden aan ouderen die dat nodig hebben?
AxionContinu gaat de organisatie zo inrichten dat dat mogelijk is. Bestuurder
Martin den Hartog vertelt waarom we dat gaan doen.
Soepel inspelen op veranderingen
Een mooie dag. Dat wensen wij onze cliënten.
Of zij nu in een woonzorgcentrum van AxionContinu wonen, bij ons revalideren of thuis wonen. We kijken steeds wat er aan zorg en ondersteuning nodig is om bij te dragen aan een mooie dag,” zegt Martin den Hartog. Dat is best een uitdaging, want een aantal zaken maakt dat behoorlijk lastig.
“We weten allemaal dat er landelijk een tekort aan zorgmedewerkers is. Dat kunnen wij niet oplossen. Verder neemt het aantal ouderen dat zorg nodig heeft toe, ook dat is een gegeven. Daar komt bij dat we ervoor moeten zorgen dat we ons geld op de juiste manier uitgeven, zodat we financieel gezond zijn.” Martin den Hartog benadrukt dat dit speelt bij bijna alle zorgorganisaties.
Uitdagingen
“We gaan de organisatie daarom zo inrichten dat we met deze uitdagingen de mensen die dat nodig hebben, ook in de toekomst passende zorg kunnen bieden en zo bijdragen aan een mooie dag. Dat kan straks niet op de manier waarop we dat nu doen. Hoe we het wel gaan doen, dat weten we nog niet precies. Wat we wel weten, is dat we veel meer gaan samenwerken in wat we ‘de driehoek’ noemen. De cliënt, de mantelzorgers/vrijwilligers en de zorgprofessionals kijken sámen hoe ze zorg kunnen organiseren.”
Samenwerken
Dat lijkt eenvoudig, maar is een flinke opgave. We zijn gewend aan een manier van zorg geven en van zorg ontvangen. Hoe ga je dat anders doen? “We zijn
Martin den Hartog:
“Dat lijkt eenvoudig, maar het is een flinke opgave.”
bij AxionContinu al begonnen met drie thema’s. Dat zijn samenwerken met mantelzorgers/vrijwilligers, mensen langer thuis laten wonen en kijken hoe we met anders werken complexere zorg kunnen bieden. We kijken kort gezegd bijvoorbeeld hoe we het nu doen en of de rollen anders kunnen verdelen en hoe dat dan moet. Op andere thema’s gaan we bedenken hoe we het anders gaan doen en dat uitproberen.”
Achter de schermen kijkt AxionContinu hoe er efficiënter gewerkt kan worden bij de diensten die niet direct ‘aan het bed’ staan.
Beweging
“Het is een klus voor AxionContinu om hiermee aan de slag te gaan. Cliënten merken er nu weinig van. Samen met medewerkers onderzoeken we hoe we daadwerkelijk anders kunnen gaan werken. Zo worden we een organisatie die voortaan soepel kan inspelen op veranderingen en ontwikkelingen en passende zorg kan blijven bieden. Want een ding staat vast, de zorg zal altijd in beweging zijn.” ●
We maken werk van:
1 Samenwerken met mantelzorgers/vrijwilligers
2 Mensen langer thuis laten wonen
3 Kijken hoe we met anders werken complexere zorg kunnen bieden
Column Hetty Omvlee
Hetty Omvlee is verpleegkundige palliatieve zorg in hospice Demeter.
Zelfde eindpunt, andere route
Freek ligt in de tuin te roken. Hij werd recent opgenomen met hevige botpijn. Bevangen door zijn angst voor de pijn vroeg hij om euthanasie. We ondersteunen hem bij het omgaan met de pijn. Bij hem blijven, aandacht hebben voor de pijn en tegelijkertijd ook afleiding bieden. Een kop koffie samen, kletsen over zijn hobby’s. De pijnaanvallen zwakken af. ‘Zo kan ik nog wel even door’.
Mevrouw Hof braakt. Ze is ongerust. ‘Ik moet eten anders verzwak ik nog meer.’ Ik leg haar uit dat het lichaam door de ziekte het eten niet meer kan verwerken. ‘Neem alleen waar je zin in hebt. Kleine beetjes’. Een last van haar schouders maar ook een verdrietige confrontatie.
Meneer Daan schuifelt opgewekt met zijn rollator naar de huiskamer om zijn vergeten liefde te begroeten: de piano en zijn improvisatietalent.
Elly ligt in de kist. We praten met haar familie na over de moed die ze had om haar leeflust op te geven. Haar broer blaast de kaars uit die voor haar is aangestoken in de grote hal. Samen lopen we achter de rouwauto tot aan het hek van het hospice. Nog even een arm om een schouder. ‘Alle sterkte voor jullie’.
Trudy vertrekt aan de arm van haar man naar een feestje. In de
andere arm een tasje met noodmedicatie en reserveincontinentiemateriaal.
Pierre is plotseling vreselijk benauwd. Met al zijn hulpademhalingsspieren hapt hij naar lucht. Dit is de omslag die hij al een paar dagen verwacht. Ik zie dat hij het niet gaat redden en handel: ik geef morfine tegen het benauwdheidsgevoel en bel zijn vrouw en de arts. Als de eerste gift morfine niets lijkt te doen geef ik een tweede gift. Ik blijf rustig dichtbij. ‘Sterven’, fluistert Pierre. ‘Denk je dat je gaat sterven man?’ Een knikje. ‘Ik denk het ook Pierre. Is dat ook je wens?’ Een knikje. ‘We kunnen je helpen om te slapen, zodat je geen benauwdheid meer voelt. Wil je dat?’ Een knikje. ‘Wil je nog even wachten op je kinderen?’ Nee. Tien minuten later slaapt Pierre. Zijn lichaam vecht door maar hij voelt het niet meer. Zijn overlijden komt uiteindelijk zacht en stil.
Meneer Victor zwaait zijn kleinzoons uit. Ze hebben in de tuin stoere verhalen verteld aan elkaar. Lachend draaien ze zich nog eens om. ‘We blijven altijd “tot gauw” zeggen opa! Tot gauw!’
Rondje hospice, zeven keer uniek.
Dit was de laatste column van Hetty.
2x5 vragen aan vrijwilligers
Bij AxionContinu zijn meer dan 1000 vrijwilligers actief. Wie zijn dat?
Wat doen ze? En wat is hun drijfveer?
Waar ben je vrijwilliger en wat doe je?
‘Ik ondersteun de fysiotherapeuten op locatie De Ingelanden. Ik haal en breng de bewoners naar de oefenruimte. Ik help ze waar mogelijk met oefeningen doen. De mensen die met een rollator leren lopen, volg ik met een rolstoel, voor als het niet meer gaat.’
Wat geeft plezier aan dit werk?
‘Het contact met de bewoners en de collega’s. Ik heb het gevoel dat ik iets nuttigs doe voor anderen. Het geeft voldoening.’
Welke eigenschappen moet je hebben om dit werk te doen?
‘Je moet wel contactueel zijn en begrijpen dat het – zeker voor bewoners met dementie of hersenletsel - moeilijk is te begrijpen wat er van hen verwacht wordt. Dat vraagt om uitleg en geduld, soms duurt het even voordat ze meegaan.’
Wat levert het jou persoonlijk op?
‘Naast voldoening geeft het vrijwilligerswerk hier me ook structuur. Ik kom twee ochtenden in de week, vaste dagen. Het is een fijne plek, ik heb hier zelf gerevalideerd na een ongeluk, toen was hier ook een revalidatiecentrum.’
Wat kun je betekenen voor een bewoner/cliënt?
‘Doordat ik de bewoners haal en breng, kan de fysiotherapeut meer mensen helpen. Die mag een bewoner niet alleen achterlaten, dus door mijn aanwezigheid kunnen meer bewoners oefeningen doen. Daarnaast is het voor bewoners ook prettig om door een vertrouwd gezicht gehaald en gebracht te worden, denk ik.’
Waar ben je vrijwilliger en wat doe je?
‘Ik ondersteun bij allerlei activiteiten bij woonzorgcentrum Mariënstein in IJsstelstein en het steunpunt BuurSaam dat daar actief is voor buurtbewoners. Van koffie schenken tot mensen ophalen voor het muziekuurtje, meehelpen en een praatje maken.’
Wat geeft plezier aan dit werk?
‘Met dit werk kun je echt verschil maken voor ouderen. Ze zijn blij met wat je doet en dat geeft energie en plezier. Ik voel me meer gewaardeerd en gezien dan toen ik nog werkte.’
Welke eigenschappen moet je hebben om dit werk te doen?
‘Nieuwsgierigheid. Elke (buurt) bewoner heeft een eigen verhaal en gebruiksaanwijzing. Dat geeft aanknopingspunten om verbinding met iemand te maken, aan te sluiten bij wat hem of haar bezighoudt.’
Wat levert het jou persoonlijk op?
‘Positieve energie. Ik kan iets doen om het leven van de mensen leuker te maken. Ik ben zorgzaam, ik vind het fijn om iets voor anderen te doen. Ik vind het ook belangrijk om iets terug te doen voor de generatie voor ons.’
Wat kun je betekenen voor een bewoner/cliënt?
‘Meer tijd en aandacht voor bewoners, of ze nu bij Mariënstein wonen, of in de buurt. Ik kan extra tijd voor iemand maken. Een praatje, een arm om een schouder. Ieder mens heeft aandacht en gezelligheid nodig.’
Irene Verheul
Meer weten over steunpunt BuurSaam?
Kijk de www.axioncontinu.nl en zoek op BuurSaam
‘Nu is er meer tijd voor gezelligheid’
Mantelzorgers staan het dichtst bij hun naaste en blijven betrokken bij hun leven. In deze rubriek vertellen mantelzorgers hoe zij dat doen.
De moeder van Kees Rem is 98 en sinds een half jaar woont ze in woonzorgcentrum De Wartburg, het huis waar ze zelf ook als vrijwilliger actief is geweest. Voor haar verhuizing was er veel thuis- en mantelzorg nodig. “Nu ze hier woont, is er ook weer meer ruimte voor gezelligheid”, zegt schoondochter Caroline Torsing.
Het is best even wennen hoor”, zegt mevrouw Rem over haar verhuizing. “Maar ik heb het wel naar mijn zin.” “We hebben het lang met elkaar gered”, vertelt Kees. “Ze stond al op de wachtlijst voor een plekje in De Wartburg. Begin dit jaar werd duidelijk dat mijn moeder 24-uurszorg nodig heeft en gelukkig kon ze hier terecht. In deze buurt heeft ze altijd gewoond en hier komt ze ook weer vertrouwde gezichten tegen. Daar ben ik blij mee, want ik wil graag dat mijn moeder het naar haar zin heeft.”
Intensief
Mantelzorgen is intensief en vraagt veel tijd en energie. “Helpen met aankleden, opruimen, boodschappen doen, helpen met eten, eigenlijk deden we alle voorkomende klusjes”, vertelt Caroline. “Kees nam alle regelzaken voor zijn rekening, van de administratie tot afspraken met de thuiszorg, het aanvragen van een WLZ-indicatie, de bank- en belastingzaken.” “En dan wil je natuurlijk ook nog wat gezelligs met elkaar doen”, vult Kees aan. “Dat schoot er soms nog wel eens bij in. Weliswaar had mijn moeder een huishoudelijke hulp en thuiszorg, maar zelf ben je ook voortdurend bezig met het reilen en zeilen van haar zaken én je eigen leven.”
Aandacht voor elkaar
Nu een deel van de zorg uit handen is genomen, ontstaat er weer meer ruimte om samen dingen te ondernemen. “We zijn hier regelmatig te vinden”, zegt Caroline. “Mijn schoonmoeder is een leuke vrouw, we kunnen het goed vinden. Dan eten we samen en je merkt dat ma via ons ook weer gemakkelijker een gesprekje aanknoopt. Als we er zijn, helpen we mee met het halen en brengen van bewoners.”
Gerust gevoel
“Op zondag gaan we met moeder naar de kerk, dat vindt ze belangrijk”, vertelt Kees. “We maken regelmatig een wandelingetje met de rolstoel. Soms
helpen we bij activiteiten. Er is nu meer tijd om weer dingen samen te doen, samen te genieten van de tijd dat ze er nog is. We merken ook dat de reuring die bij deze woonvorm hoort haar ook goed doet. Want thuis zat ze, ondanks dat de thuiszorg en wij er regelmatig waren, grotendeels alleen. Hier is meer te doen, kan ze deelnemen aan activiteiten en ontmoet ze andere mensen. Fijn voor haar, maar ook een geruststellend idee voor ons dat er zorg en aandacht beschikbaar is als dat nodig of gewenst is.”
Verrijking
Of ze ooit overwogen hebben om minder te doen nu moeder Rem een veilig plekje heeft? “Nee, helemaal niet”, antwoordt Caroline beslist. “Het is hier een prima plek, een leuk huis, met lieve mensen. Maar het is veel te leuk om zelf ook nog dingen te doen met elkaar. Het is niet alleen een verrijking van het leven van je moeder of vader, maar ook voor jezelf. Je voegt echt iets toe aan het leven van je ouders. Zij hebben voor ons gezorgd toen we klein waren, nu helpen wij ze een handje. Dat is betekenisvol voor iedereen. We zouden niet anders willen.” ●
Mijn dag
Hoe verloopt een werkdag bij AxionContinu? ContACt vraagt het medewerkers van allerlei pluimage. Linda Thiadens is logopedist en afasietherapeut. Met haar twee collega’s probeert ze revalidanten in De Parkgraaf, centrum voor revalidatie en herstel, zo goed mogelijk te behandelen.
Als een drukke vis in het water
8.30
uur
De werkdag van Linda Thiadens begint in de bistro van De Parkgraaf. Revalidanten die een beroerte (CVA) hebben gehad, krijgen hier ontbijttraining. Aan de ‘sliktafel’ coacht ze mevrouw Broeckaert. “Drie maanden terug kreeg ze een CVA en door slikstoornissen was volledige sondevoeding noodzakelijk. We trainen bij het ontbijt het kauwen en slikken en kijken of mevrouw Broeckaert vastere voeding aan kan. Het zou super zijn als ze alles weer normaal kan eten en drinken.”
9.30
uur
De weekstart. Collega Nicole Dorst is nog met vakantie, dus overlegt Linda alleen met Minke Kruis, die in Domstate werkt, dat met De Parkgraaf is verbonden. “We bespreken onder meer de
beschikbare capaciteit en een evenwichtige verdeling. Maar het gaat ook over beleid, vandaag is dat over wat heet ‘de internationale standaard voor voedingsconsistentie’ waar Minke projectleider van is. Daarmee kunnen we ervoor zorgen dat de revalidant een eenduidig eet- en drinkadvies krijgt. Bij de patiëntenzorg zijn ook collega’s van andere disciplines betrokken, zoals fysiotherapeut, maatschappelijk werker, psycholoog, diëtist en ergotherapeut. We hebben veel met elkaar te maken, dus eens in de maand komen we bij elkaar om te bespreken of alles draait zoals we graag willen.”
10.00 uur
Begin van drie patiëntenblokken. “’s Middags heb ik er vijf. We moeten zoveel mogelijk directe patiëntentijd maken, maar aan de andere kant is de
doelgroep complex, zijn de verwachtingen hoog en is de tijd gering. Dat wringt soms. Ik vind het belangrijk om altijd de mens achter de hulpvraag van de revalidant te zien om zo goed mogelijk te helpen.”
12.30 uur
Lunch met collega’s. “Lekker naar buiten, even de rust opzoeken. Ik werk 32 jaar als logopedist en voel me als een vis in het water. Zowel het contact met revalidanten als de familieleden vind ik boeiend. Ik geef mijn ziel en zaligheid voor dit werk, probeer er altijd het beste uit te halen. Het geeft voldoening om dan vooruitgang te zien.”
13.30 uur
Medicijnoverleg. “Met de verpleegkundigen neem ik alle dertig revalidanten door. Hoe neemt iemand medicijnen in: gebroken, gemalen met water of dikvloeibaar? Wat werkt het best? Hoe bereiken we dat iemand zelfstandig medicijnen kan innemen.”
14.30
uur
Linda behandelt een revalidant met ‘woordvindklachten’. “Ze vindt het vervelend dat ze niet goed uit haar woorden komt. We testen haar en ze leert vervolgens omgaan met de zoekproblemen.”
15.00 uur
Zorgcollega Mariska wipt even binnen voor advies: iemand met afasie probeert haar iets duidelijk te maken, maar ze begrijpt niet wat de revalidant bedoelt. “Het is fijn dat we op de CVA-afdeling werken en makkelijk even met logopedisten kunnen overleggen. Samen bespreken we wat mogelijk is om de doelen van de revalidant te bereiken.”
15.15 uur
Met ergotherapeut Ingrid houdt Linda een informatiebijeenkomst over de CVA-revalidatie voor een revalidant en zijn familie.
16.00 uur
Behandeling van een meneer met ernstige spraakstoornis na een CVA. Hij leert om zijn woorden pittiger uit te spreken en langzamer te praten, waardoor hij duidelijker te verstaan is voor zijn omgeving. Aansluitend nog een overleg met psycholoog Anneke om een communicatie- en benaderingsadvies op te stellen voor de omgeving van een revalidant met afasie en gedragsproblemen.
17.00 uur
Linda Thiadens:
“Het geeft voldoening om vooruitgang te zien.”
Einde werkdag, Linda stapt op haar e-bike naar Woerden. “Ik heb een heerlijke, maar ook intensieve job, dus is het nodig om in mijn vrije tijd te ontspannen en weer op te laden.” ●
Bijzonder woonproject Hof van Leeuwesteyn
De ouderenzorg van de toekomst krijgt vorm in Leidsche Rijn. Gezinnen en ouderen die nu of in de toekomst mogelijk zorg aan huis nodig hebben, vinden elkaar in Hof van Leeuwesteyn. Het bijzondere woonproject, met 94 appartementen en 17 eengezinswoningen, opende onlangs de deuren. Een kleine rondleiding.
‘Een hemeltje op aarde’
H
et is maandag rond het middaguur. Buiten bij de ingang van Hof van Leeuwesteyn hangt de geur van soep. In de gezamenlijke huiskamer is het gezellig druk. Aan lange tafels genieten bewoners van zelfgemaakte groentesoep, zoals iedere week. Jong of oud, met verschillende culturele achtergronden, het maakt allemaal niks uit. “Als je elkaar beter leert kennen en zonder vooroordelen met elkaar omgaat, is alles mogelijk,” zegt Rachida.
Wasmachine tillen
Met haar man en vier kinderen huurt ze een eengezinswoning. “Het idee van samenwonen met een groep sprak ons aan. Je kan hier iets betekenen voor ouderen. Waar ik kan helpen, doe ik dat. Een paar dagen geleden moest er een wasmachine naar boven worden getild, dan staan er zo een paar bewoners klaar.” Toevallig kwam ook haar vroegere buurvrouw Ilona
hier wonen. Waarom? “Je kijkt hier naar elkaar om, zeker wanneer iemand dat nodig heeft. Ik laat ’s avonds de honden uit voor een bewoonster die even zonder scootmobiel zit. En wat ook fijn is: ik kan hier altijd blijven wonen, ook als ik zelf hulp nodig ga hebben.”
Niet betuttelen
De lijst met gezamenlijke activiteiten groeit in rap tempo. Bewoners drinken samen koffie, er is een spelletjesavond opgezet en een wandelclub gestart. “Bewoners zijn open, willen graag meedoen en helpen. Ik stimuleer het aangaan van de onderlinge verbindingen,” zegt Babette van der Veen. Ze werkt als communitycoach voor corporatie Woonin, die in Hof van Leeuwesteyn nauw samenwerkt met AxionContinu. “Bewoners hebben hun eigen inbreng en verantwoordelijkheid, ik ga de boel niet betuttelen. Uiteindelijk wil ik mezelf overbodig maken.”
Overleg met de wijkverpleegkundigen van AxionContinu is makkelijk: het team Langer Thuis, met zowel verpleegkundigen als woonondersteuners, heeft onderdak in een kantoor pal naast de huiskamer. “Het contact is goed, en dat is ook nodig voor het leveren van goede zorg. En het is fijn om dichtbij de cliënten te zitten, we willen voor ieder-
“Bewoners
zijn open en willen graag meedoen.”
een makkelijk te vinden zijn,” zegt verpleegkundige in de wijk Karine Heese, die vooral de zorg voor bewoners coördineert.
Zorgwoningen
De eengezinswoningen zijn voor jonge gezinnen, de appartementen voor 55-plussers. Twintig daarvan zijn bedoeld als zorgwoning: de bewoners krijgen vergelijkbare zorg als bewoners van een verpleeghuis, maar dan in hun eigen, vertrouwde omgeving. “Op termijn zal de professionele zorg steeds meer plaatsmaken voor informele zorg. Daar is Hof van Leeuwesteyn al helemaal op ingericht, je vindt hier de zorg van de toekomst.”
Meer op elkaar letten, dus. En dat gebeurt hier al volop. We wandelen door de binnentuin naar mevrouw Agterberg op driehoog. Ze ging een paar weken geleden lelijk onderuit met haar fiets bij een verkeerslicht. In het ziekenhuis werd geconstateerd dat het meeviel met de verwondingen, maar lopen ging steeds lastiger met een zware kneuzing aan een been. “Ik redde het niet alleen meer, maar wist niet 1,2,3 waar ik voor hulp kon aankloppen.”
Enorme opluchting
Haar buurvrouw zag haar tobben en zocht gelijk contact met het team Langer Thuis. “Nog geen vijf minuten later stond Karine aan de deur en kreeg ik tot mijn enorme opluchting de hulp die nodig was. Met dank aan mijn buurvrouw!”
Mevrouw Agterberg vindt Hof van Leeuwesteyn helemaal top. “Ik woonde zelfstandig in een buurt
Verpleegkundige Karine Heese en mevrouw Agterberg.
met dertigers die alleen maar met hun telefoon en werk bezig zijn, daar had ik genoeg van. Ik droomde van wonen in een knarrenhofje, maar daar was ik te oud voor. Toen kwam dit voorbij en wist ik het wel. Het was een sprong in het diepe, maar het is zo fijn om weer met andere mensen te kunnen praten. Je kan zo hard achteruitgaan als je niemand hebt om op terug te vallen. Dit is voor mij een hemeltje op aarde.”
Tuincommissie
We lopen langs de vijver, via de nog lege tuinkas terug naar de huiskamer. Op een raam zijn in fleurige viltstiftkleuren mededelingen en oproepen geplakt. Zo zoekt Babette nog vrijwilligers met groene vingers die zich over de kas willen ontfermen. Er is al een tuincommissie, met onder meer Sophia en haar partner Gerrit. Na de soep zitten ze nog even aan de koffie. “En ik ben ook appgroepbeheerder,” zegt Sophia. “Dingen samen doen is belangrijk.” Gerrit: “En dat lukt vrij aardig, hoor. We hebben de eerste galerijborrel al achter de rug.” ●
Babette van der Veen:
Thea Hamoen loopt tegen de negentig, maar als je met haar praat, zie je af en toe nog de lach van de ondeugende verpleegster die ze ooit was. Met een knip van de vingers kan ze terugkeren naar misschien wel de mooiste periode uit haar leven.
Florence Nightingale in Woerden
Haar wieg staat in 1936 in een kleine woning in Rietveld, een boerderijstrook op het platteland net ten westen van Woerden. Om naar school te kunnen, moet ze iedere dag met een pontje de Oude Rijn oversteken. Ze groeit op tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar die maakt niet erg veel indruk op haar. “Ik was kind, wist ik veel wat er aan de hand was. Een van mijn broers moest naar Duitsland om er in de oorlogsindustrie te werken, dat weet ik nog wel. Hij vluchtte en op de terugweg naar huis dronk hij vergiftigd water uit een pomp, drie weken later
was hij dood. Mijn moeder vond het verschrikkelijk, ze huilde aan één stuk door.”
Spelen in loopgraven
De loopgraven die de Nederlanders in en rondom Woerden hebben aangelegd als verdediging tegen de Duitsers, zijn een ideale speelplek. Ukkie Thea weet dan al wat ze later wil worden: verpleegster. “Met kinderen uit de buurt speelde ik hier altijd ziekenhuisje. Dan was er iemand zogenaamd gewond geraakt door de Duitsers en legde ik het slachtoffer op mijn kruiwagen om ermee naar
Met de andere meiden in de keuken.
het ziekenhuis te karren voor een noodzakelijke operatie. Ja, ik was een kleine Florence Nightingale en voelde me enorm stoer.”
Bedden delen
Als tiende kind uit een gezin van twaalf, met negen meiden, vindt ze buiten spelen een verademing. Thuis is het maar hutjemutje, de kinderen moeten in de kleine woning als koppeltjes de bedden delen, haar oudere zussen hebben hun eigen leven al en laten haar links liggen. Eigenlijk voelt ze zich thuis, ondanks de drukte, best eenzaam. En, voor haar misschien wel het ergste, het gezin is zwáár gelovig. “Ik ben héél christelijk opgevoed, met veel hel en verdoemenis. De kerk in Woerden vonden mijn ouders niet zwaar genoeg, dus we moesten iedere zondag bijna anderhalf uur naar Waarder lopen, luisteren naar het gezwam en na de dienst weer bijna anderhalf uur terug. Verschrikkelijk.”
Ziekenhuiskeuken
Wanneer haar moeder met galblaasproblemen in Woerden in het ziekenhuis komt te liggen, ziet Thea haar kans schoon om thuis weg te komen. De directrice is begaan met haar moeder, ze kunnen iemand gebruiken in de ziekenhuiskeuken en, vooruit, Thea mag
er beginnen. Sterker nog, na verloop van tijd mag ze er ook een verpleegstersopleiding gaan doen. “Geld om te leren was er niet, mijn vader werkte in een carrosseriefabriek in Woerden. Maar met het geld dat ik verdiende in de keuken, kon ik ’s avonds de opleiding volgen, eerst twee jaar in Woerden, daarna nog twee jaar in het Homeopathisch Ziekenhuis in Utrecht, de voorloper van Ziekenhuis Oudenrijn. Ik was zo trots als een pauw.”
Dankzij de spoelkeuken
Met de andere meiden van de opleiding beleeft ze een fantastische tijd. “Als je Woerden in ging, moest
Met haar broers en een aantal zussen.
je om precies half elf weer terug zijn in het ziekenhuis, want dan gingen alle deuren op slot. Maar ik wist dankzij mijn werk dat je via de spoelkeuken nog wel naar binnen kon. Daar legde ik voor het uitgaan al mijn pyjama klaar die ik stiekem aandeed bij terugkomst. Soms vroeg iemand als ik werd betrapt. ‘Thea, kun je niet slapen?’ Ja, ik heb wel wat gezondigd hoor.”
Na ‘sluitingstijd’ ging ze een keer met een scharrel aan de wandel. Collegaatjes vertelden de politie dat ze niet was thuisgekomen. “Ze kwamen geregeld een kopje koffiedrinken met de nachtdienst en omgekeerd gingen we soms met de ronde van de politie mee. Een agent zag me op straat en vroeg naar mijn leeftijd. Was ik nog maar 18 jaar? Hup, naar huis jij!”
Dollen op de mannenzaal
Het werk zelf vindt ze ook heerlijk, het past perfect bij haar verzorgende karakter. Op een foto kijkt ze vertederd naar een moeder met haar pasgeboren baby. “Maar de kraamafdeling vond ik niet de leukste, het liefst werkte ik op de mannenzaal, daar kon je een beetje dollen. Het is maar goed dat ik niet
direct naar Utrecht ging voor de opleiding, anders was ik helemaal losgeslagen. Dat krijg je met een streng-christelijke opvoeding. Maar ik heb me wel vermaakt in de grote stad, hoor. Hier begon ik met dansles en als het even kon ging ik naar de bioscoop.”
Wanneer ze in 1960 trouwt, wordt haar ziekenhuisloopbaan in de knop gebroken. “Zo ging dat toen, werken mocht niet meer. En we kregen twee kinderen die voor alles gingen. Toen ze groter werden, ben ik in de avonden weer gaan werken in een verpleeghuis en paste mijn man op onze zoon en dochter. Dat heb ik nog een jaar of zes volgehouden, maar toen werd het helaas te zwaar.”
Altijd gezongen
Het gezin is dan al verhuisd naar Utrecht, eerst naar de Schoenerstraat en vervolgens naar Overvecht. Thea’s man overlijdt in 2005 aan een ernstige ziekte en dan staat ze er alleen voor. Maar tegelijk ervaart ze weer iets van de vrijheid die ze had als verpleegster en slaat ze zich goed door het alleen zijn heen. “Ik heb ook altijd gezongen in koren, dat is heerlijk om te doen. Tot niet zo heel lang geleden zong ik bij seniorenkoor Animato, dat lange tijd in de Jeruzalemkerk in Tuindorp oefende. Ik stopte toen ze verhuisden naar de Oudegracht, want daar kon ik moeilijk komen met vervoer. Wel jammer hoor.” Wanneer haar gezondheid verslechtert, verhuist ze naar een aanleunwoning pal naast ’t Huis aan de Vecht. In 2023 lukt het zelfstandig wonen niet meer en kan ze een paar deuren verderop terecht bij AxionContinu in een appartement. “Het is hier fantastisch. Ik kende ’t Huis aan de Vecht al, want ik heb hier heel wat gezongen. Op 1 mei traden we op met strijdliederen...”
Ze lacht veelbetekenend. “Als mijn vader dat had geweten.” ●
Verpleegster Thea bij een moeder met haar pasgeboren kind.
Certificaat voor AxionContinu
Duurzaamheid wordt vanzelfsprekend
Minder voedselverspilling, minder plastic, andere vormen van mobiliteit, energiebesparing en circulair gebruik. Allemaal onderwerpen die ook in de zorg nodig en mogelijk zijn. AxionContinu heeft de plannen voor een duurzame toekomst inmiddels omgezet in concrete acties. Het behalen van het certificaat van de Milieuthermometer Zorg is een grote stap naar een duurzame manier van werken. Zo wordt duurzaamheid voor steeds meer mensen vanzelfsprekend.
Kunnen we plastic medicijncups vervangen door herbruikbare exemplaren van roestvrijstaal?
Bestaan er handschoenen die minder schadelijk zijn? Hoe zorgen we ervoor dat er minder voedsel weggegooid wordt? Het zijn vragen die opkomen als je nadenkt over een meer duurzame manier van werken binnen AxionContinu. Inge Jansen en Bernard van Gisteren zijn de gangmakers achter het certificaat van de Milieuthermometer dat AxionContinu heeft behaald. Samen met een groep zorgmedewerkers maken ze plannen en testen die uit om te komen tot een duurzame werkwijze.
Opbrengst
“In een aantal pilots hebben we al mooie resultaten behaald”, vertelt Inge. “Zo hebben we in een half jaar tijd in de zes grootkeukens van onze woonzorgcentra 3500 kilo plastic apart ingezameld. Dat wordt hergebruikt. Milieuwinst, maar ook een financieel voordeel want het wordt gratis opgehaald en verwerkt.”
Bernard geeft een ander voorbeeld van wat duurzaam werken in de praktijk betekent: “We gebruiken in de zorg heel veel wegwerphandschoenen. We zijn
met leveranciers in gesprek over handschoenen die minder schadelijk zijn. Maar we willen de medewerkers ook bewust maken dat die handschoenen niet altijd nodig zijn. Bij zorg voor onze bewoners natuurlijk wel, maar is het niet altijd noodzakelijk. Bij het bereiden van maaltijden volstaat vaak het wassen van je handen met zeep. Minder afval en ook nog eens voordeliger.”
Minder voedselverspilling
En zo lopen er momenteel meerdere pilots om het werk binnen AxionContinu te verduurzamen. Inge: “Uit onderzoek in 2023 bleek dat we 26% van het ingekochte en bereide eten weggooien. Dat is al lager dan het landelijk gemiddelde dat boven de 30% ligt, maar we willen richting de 15% komen. Een hermeting in juni van dit jaar laat zien dat we op de goede weg zitten. Door beter in beeld te hebben wat er wordt gebruikt, kun je beter inkopen. Zo sluit je nog beter aan bij de wensen van de bewoner, verspil je minder voedsel en kun je het geld dat daarmee gemoeid is inzetten voor andere zaken die de zorg ten goede komen.”
Onderdeel van het werk
Duurzaam werken is enerzijds slimme oplossingen verzinnen, maar anderzijds ook iets dat medewerkers in hun dagelijkse werk kunnen doen. Bernard: “Door samen met de collega’s duurzame oplossingen te bedenken en toe te passen in de praktijk, wordt het onderdeel van het dagelijks werk. Duurzaamheid is geen project, maar een vanzelfsprekend onderdeel van onze manier van werken. Beter voor mens, organisatie en planeet.” ●
Berichten van(uit)
AxionContinu
Kort Contact
Internationaal bezoek in Voorhoeve
Locatie Voorhoeve kreeg bezoek van een internationale delegatie die bij ROC Midden Nederland op bezoek was. Deze internationale groep bestond uit professionals uit Finland, Spanje, Italië en België die hier waren om meer kennis op te doen over het opleiden van zorgmedewerkers via de BBL (Beroeps Begeleidende Leerweg). De internationale groep bestond uit managers en docenten die graag wilden zien hoe wij leerlingen opleiden, hoe dit gefinancierd wordt, wat voor begeleiding en ondersteuning leerlingen krijgen en vooral waarom we dit volgens deze constructie doen. Een mooie ervaring om zo met elkaar in gesprek te gaan en te horen hoe het in verschillende landen gaat. ●
Leerafdeling Domstate
Revalidatiecentrum Domstate heeft sinds 24 september een leerafdeling, ‘De Splint’ (Samenwerken Positief Leerafdeling Innovatie Nieuwsgierig Team). Het uitgangspunt is dat opleiden onlosmakelijk verbonden is met het verlenen van zorg. Daarvoor verandert de ‘afdeling Domstate 5/6 waar studenten worden opgeleid’ in de leerafdeling De Splint. AxionContinu is een leerbedrijf. Om ook in de toekomst zorg te blijven verlenen, is het belangrijk om studenten op te leiden en ervaring te laten opdoen in een 'echte' zorgomgeving. Alle studenten worden begeleid door vaste medewerkers op de afdeling, die altijd aanwezig zijn. ●
Jaarbeurs bakt pannenkoeken
Geregeld komen bedrijven naar locaties van AxionContinu om vrijwilligerswerk te doen. Recent kwam een groep medewerkers van de Jaarbeurs naar Voorhoeve. Zij bakten pannenkoeken voor de bewoners van het woonzorgcentrum. Werkt u bij een bedrijf of organisatie dat een dag(deel) vrijwilligerswerk zou willen doen? Of kent u een bedrijf of organisatie?
Mail dan naar vrijwilligersgroep@axioncontinu.nl. ●
Nieuw revalidatieprogramma bij ernstige COPD
Medewerkers van revalidatiecentrum Domstate hebben een nieuw longrevalidatieprogramma ontwikkeld voor longpatiënten met ernstige COPD die te kwetsbaar zijn voor de ‘gewone’ revalidatie. Deze mensen vallen vaak ongewild af en verliezen spiermassa. Ze hebben daardoor weinig energie en een groter risico op longaanvallen en ziekenhuisopnamen. Het speciale programma richt zich op krachttraining, gewicht en omgaan met de ziekte om zo sterker te worden.
Lees meer op de website www.axioncontinu.nl en kijk bij ‘nieuws’. ●
Zelf ogen druppelen na staaroperatie
De druk op de ouderenzorg leidt tot creatieve oplossingen. De druppelbril is er zo eentje. Dankzij deze speciale bril met gaatjes kunnen cliënten van de thuiszorg na een staaroperatie zelf oogdruppelen.
AxionContinu doet mee aan een regionaal initiatief van zorgorganisaties. Het idee daarachter is eenvoudig: als iemand zelf oogdruppelt, kan de wijkverpleegkundige meer tijd besteden aan cliënten die écht niet zonder zorg kunnen. “De vraag naar thuiszorg groeit, maar het aantal zorgverleners groeit niet mee. We moeten onze werkwijze wel aanpassen om goede kwaliteit te kunnen blijven bieden,” zegt wijkverpleegkundige Petra Heemstra die betroken was bij de voorbereidingen. “Voor het oogdruppelen moet je soms vier keer per dag bij iemand langs, daarna bouw je het geleidelijk af. Alles bij elkaar ben je daar veel tijd mee kwijt terwijl iemand dat met een druppelbril ook zelf makkelijk kan.”
Onderzoek maakt duidelijk dat de tijdwinst kan oplopen tot 40 minuten per dag. Dat is niet het enige voordeel: wie langer zelfstandig wil blijven wonen, vindt het doorgaans ook fijn om zoveel mogelijk zelf te kunnen doen, op een zelfgekozen moment.”
AxionContinu gebruikt de nieuwe werkwijze sinds een paar weken. “Sommige cliënten vinden het wel spannend. Maar als het iemand echt niet lukt en ook niemand in de omgeving heeft om een beroep op te doen, komen we natuurlijk wel in actie.” ●
‘Maak de dood bespreekbaar’
“Hoe ga je goed dood?” Die vraag kreeg Cathelijne Verboeket-Crul tijdens haar werk als verpleegkundig specialist palliatieve zorg bij Academisch Hospice Demeter, onderdeel van AxionContinu. Om zorgverleners en patiënten/cliënten handvatten te bieden schreef ze het boek ‘Het leven loslaten’, gebaseerd op inzichten uit de dagelijkse praktijk. “Praat met elkaar over de dood, dat maakt het minder zwaar.”
We leren hoe te leven, maar niet hoe te sterven”, zegt Cathelijne tijdens een gesprek in de tuin van Hospice Demeter, gelegen aan de rand van De Bilt. “Sterven is weliswaar een individueel proces,
maar er zijn zeker parallellen waarvan we kunnen leren.” In haar werk heeft ze inmiddels de nodige stervensprocessen meegemaakt en zo goed mogelijk begeleid. “In het boek laat ik zien hoe mensen omgaan met de naderende dood en de manier waarop ze hun leven in de laatste weken of dagen leiden. Welke vragen dienen zich aan? Waar worstelen mensen mee, en waar vinden ze rust, troost of heling? Ik hoop en denk dat anderen daar houvast in kunnen vinden, patiënten/cliënten maar ook zorgverleners die actief zijn in de laatste levensfase.”
Vragen stellen
In het boek komen allerlei zaken aan de orde, van de voorkeurshouding van overlijden tot seksualiteit en
intimiteit in de laatste levensfase, van bewust stoppen met eten en drinken tot zingeving en spiritualiteit. Wat opvalt bij lezing van het boek is dat de auteur niet alleen ervaringen deelt, maar ook vaak reflecteert op haar eigen handelen en dat van haar team. Hoe hebben we dat gedaan? Had het anders gekund? Weten we hier genoeg over, of is nader onderzoek nodig?
“Om de best mogelijke zorg te leveren, is het noodzakelijk steeds vragen te stellen. Aan jezelf, maar ook aan elkaar”, zegt Cathelijne.” Twijfel en verwondering brengen je verder in het leven en bieden een basis voor je handelen. Leidraad daarbij is voor mij het stellen van vragen. Om een voorbeeld te geven: we denken dat de meeste mensen op hun rug liggend overlijden, terwijl daar nooit onderzoek naar is gedaan. Uit gesprekken en observaties komt naar voren dat het vaak meer rust geeft om in de favoriete slaaphouding te overlijden. Daar kom je alleen achter als je vragen stelt. De een praat gemakkelijk over wat hem of haar te wachten staat, de ander vindt het moeilijk. Maar als je vragen stelt, ontstaat er vrijwel altijd een verbinding en opening om verschillende aspecten van de dood bespreekbaar te maken.”
Leven met het einde in zicht
De inzichten die zijn opgedaan in het hospice zijn ook bruikbaar in de ouderenzorg. Vaak is het verpleeghuis het laatste woonadres van ouderen. “Ook voor hen geldt dat de dood dichterbij komt, al is het minder duidelijk wanneer dat zal zijn. Het is belangrijk om het onderwerp niet te vermijden en bespreekbaar te maken, zeker als er een behoefte is bij de oudere zelf. Er over nadenken en praten helpt om de eindigheid van het leven te beseffen en accepteren. Er gebeurt veel aan het eind van een leven, er wordt teruggeblikt. Soms moeten
Cathelijne Verboeket-Crul : “We leren hoe te leven, maar niet hoe te sterven.”
zaken nog verwerkt worden, of opgelost. Er ontstaan nieuwe inzichten, gevoelens veranderen. Als het eind in zicht komt, ontstaat er vaak behoefte om te reflecteren en praten. Het is belangrijk dat daar ruimte voor is en dat medewerkers en vrijwilligers zijn toegerust om daarover te praten.”
Nabijheid en menselijkheid
De zorg in Hospice Demeter is kleinschalig en wordt geleverd door een team van professionals en vrijwilligers. Dat maakt het mogelijk om veel tijd en aandacht te besteden aan de mensen die hier komen om te sterven. “Nabijheid en menselijkheid zijn voor mij de sleutels van de zorg in de laatste levensfase”, zegt Cathelijne. “De kwaliteit van leven staat voorop. De behoefte van ouderen in een verpleeghuis of van iemand die thuiszorg ontvangt, is niet anders. De kunst is om voldoende mensen –professionals, naasten en vrijwilligers – te vinden die dat kunnen leveren. Dat is deels ook een kwestie van geld en het gevolg van keuzes die we maken als maatschappij.” ●
Wil jij een exemplaar van Het leven loslaten ontvangen?
AxionContinu stelt een aantal exemplaren beschikbaar. Wil jij het boek ‘Het leven loslaten’. ontvangen?
Stuur dan een e-mail naar communicatie@axioncontinu.nl.
Sinds een paar maanden zamelen collega’s Willianne van Barneveld en Sylvia Bommeljé kleding en verzorgingsproducten in voor mensen die bij De Parkgraaf komen revalideren. Want soms hebben mensen nauwelijks kleding en geen geld om nieuwe spullen te kopen.
Met schone kleren voel je je beter
“Vaak gaat het om mensen die erg op zichzelf zijn”, vertelt Willianne. “Ze hebben geen sociaal netwerk, weinig geld en mijden de zorg. Als er dan iets gebeurt en ze komen hier om te revalideren, staan ze letterlijk met lege handen.” Sylvia vult aan: “Het is heel hard nodig. Ieder mens verdient schone, frisse kleding aan zijn/haar lichaam”.
Schoon en fris
De kleding en verzorgingsproducten krijgen ze van cliënten, collega’s en familie. “We hebben vooral een tekort aan herenkleding en verzorgingsproducten”, zegt Sylvia. “Daar is altijd meer van welkom.” Om bekendheid te geven aan het inzamelpunt zijn onder andere A4’tjes opgehangen in het gebouw. Alle kleren die binnenkomen worden gesorteerd. Wat niet bruikbaar is, gaat naar de weggeefwinkel of het Leger des Heils. Wat wel bruikbaar is, wordt gewassen en zo nodig gestreken. De kleding wordt gegeven aan revalidanten en dat mogen ze ook houden als ze weer weggaan.
Hulp is welkom
De werkzaamheden voor het inzamelpunt doen Sylvia en Willianne grotendeels in hun vrije tijd. “Er gaat aardig wat tijd in zitten”, beaamt Willianne. “We kunnen dan ook best hulp gebruiken en hopen dat collega’s een handje willen meehelpen met het inzamelpunt. Maar het geeft ook voldoening, de mensen knappen er letterlijk en figuurlijk van op als ze schone kleren hebben. En zoals Sylvia al aangeeft: Het is gewoon heel hard nodig.” ●
Op Die Fiets!
Op een zonnige ochtend in het café van Kanaal030 vindt de onthulling plaats van een bijzondere fatbike met zijspan, speciaal ontworpen voor ouderen in Kanaleneiland, Transwijk en omgeving. Eregasten Cees Verheul (75) en Ab Weber (79) hebben meegedacht over het ontwerp. Het idee ontstond alweer een paar jaar geleden bij de Utrechtse ontwerpers Sem Lootsma (31) en David Claassen (33), die samen werken vanuit de creatieve broedplaats Vechtclub XL aan de Europalaan. De beide Plannenmannen wilden graag iets doen voor de buurt en kwamen zo op het idee voor een buurt-fiets voor senioren. Ze klopten aan bij AxionContinu en ontmoetten Ab en Cees bij het dagactiviteitencentrum. Ab en Cees zagen zo’n fiets waar je mee kan toeren wel zitten. En zo ontstond de zijspan die je ook tot bankje kan omtoveren, Op Die Fiets!. De fiets staat bij De Bijnkershoek.
Colofon
Contact is het magazine van AxionContinu.
Het magazine verschijnt twee keer per jaar in een oplage van 6.000 exemplaren. Contact wordt verspreid onder cliënten, medewerkers, vrijwilligers en relaties van AxionContinu.
Redactieadres
AxionContinu
Afdeling Communicatie
Beneluxlaan 922 3526 KJ Utrecht
(030) 282 22 00 communicatie@axioncontinu.nl
Redactie
Elske Hijlkema
Megan van Hilten
Berber Schrijver
Paul van Bodengraven
Willem de Bruijn
Eddy Steenvoorden
Fotografie
Willem Mes
Eddy Steenvoorden en anderen
Vormgeving
Segno | Willem de Bruijn
Druk
Drukkerij Hendrix
Najaar 2024
AxionContinu.
Optimisten in de zorg.
AxionContinu biedt wonen, zorg en revalidatie, thuis of in één van de vijftien locaties in Utrecht, IJsselstein en Lopik. Onze passie is het bieden van waardevolle zorg aan cliënten door te denken in mogelijkheden. In wat wél kan. Zo halen we het beste uit een situatie, zelfs wanneer die onomkeerbaar is.
www.axioncontinu.nl
Volg ons op Facebook, Instagram of LinkedIn
Contact is gedrukt op papier dat is gemaakt van FSC®-gecertificeerd en ander gecontroleerd materiaal.
Werken in de flexpool
Ontdek jouw flexplek bij AxionContinu!
Beschik je over een zorgdiploma? En wil je flexibel in de zorg werken op een manier die bij jou past? Bijvoorbeeld meer uren naast je huidige baan, of extra werken naast je verpleegkunde-studie of het combineren met je gezin? Sluit je dan aan bij onze flexpool.
Direct naar onze vacatures in de flexpool.
Bekijk onze vacatures op werkenbij.axioncontinu.nl
Met een 0-urencontract krijg je zowel zekerheid als flexibiliteit. Zo kun je werken waar en wanneer je wilt, afhankelijk van de beschikbare diensten.
