Contact Het magazine van
AxionContinu
Nummer
3
jaargang 10|juli 2015
De Tour in Utrecht Ook bij AxionContinu
Vertrek Lex Roseboom
Afscheid van een optimist Symposium ‘Meer dan het lichaam alleen’
Wond aan de ziel zie je niet Officiële opening van
De Parkgraaf Contact | jaargang 10 | juli 2015
1
Contact Het magazine van AxionContinu | Nummer 3 | jaargang 10 | juli 2015
3
4
Bewoners rijden Afscheid van een deel Tourparcours eeuwige optimist Tour de France bij AxionContinu
Lex Roseboom met pensioen
8
12
Een wond aan de ziel zie je niet
De Parkgraaf officieel geopend
Geestelijke zorg centraal
Centrum speciaal voor revalidatie en herstel
14
15
Alles kan op het bankje
Food for Good
Openluchtcafé met Bankjescollectief
Groenbeleving voor ouderen
Verder in dit nummer Mijn verhaal ‘Ik woon tussen mijn oud-collega’s’ 6 Functie Centraal Verzorgende 10 Kort Contact Berichten vanuit AxionContinu 16 CultuurContact Comedy-workshops 18
10 Functie Centraal
Vrijwillig in beeld Inge Heesakkers 20
Bewoners rijden deel Tourparcours Ruim een dozijn bewoners van verschillende woonzorgcentra van AxionContinu legde op 20 mei een deel van het Tour de France-parcours af. Aangevoerd door voormalig Nederlands kampioen en Touretappewinnaar Bart Voskamp gingen zeven scootmobielen en vijf duofietsen vanaf Koningsbruggen op weg door park Transwijk.
H
et parcours tijdens de tourstart in Utrecht loopt weliswaar over de Beneluxlaan, maar om veiligheidsredenen was een alternatieve route door het park uitgezet. Theo Heittinga, een van de deelnemers, reed als enige mee op zijn eigen fiets. De 77-jarige Heittinga, bewoner van De Bijnkershoek - dat voor de gelegenheid is omgedoopt tot Bikershoek - fietst nog dagelijks naar de stad op zijn trouwe Gazelle.
Bij de finish bleek het ontspannen karakter van de fietstocht opeens verdwenen, toen mevrouw De Witte en welzijnsmedewerkster Desiree Alting in een duofiets een eindspurt inzetten, waarmee ze een wiellengte voor Bart Voskamp over de eindstreep kwamen. “Ze riep dat ik iedereen moest inhalen en bleef maar ‘sneller, sneller!’ roepen,” vertelt Desiree, hijgend voor de ingang van Voorhoeve. (KM)
La Caravane d’Utrecht Met duo-fietsen heeft AxionContinu meegedaan aan La Caravane d’Utrecht, een vrolijke optocht door het centrum van Utrecht op de avond voor Le Grand Départ. Een aantal fietsen was versierd rondom het thema ‘De fiets en oude ambachten’. Deze versieringen zijn gemaakt op locaties van AxionContinu.
Contact | jaargang 10 | juli 2015
3
Lex Roseboom maakte in de jaren negentig als directeur de overstap van een verpleeghuis in Amsterdam-Zuidoost naar drie zorgcentra in de Lekstreek. In ruim twintig jaar tijd groeide de organisatie uit tot een van de grootste zorgorganisaties in de regio, met zo’n zeventien locaties. Een nieuwe is in aanbouw op het voormalige Veemarktterrein in het oosten van Utrecht.
‘Ik was altijd overal en nergens tegelijk’ Toen je in de Lekstreek begon, had je toen al het idee dat de organisatie zo groot zou worden? “Nee, zo’n masterplan lag er niet. In Amsterdam was het niet mogelijk om nog in capaciteit te groeien. Ik vond de Lekstreek interessant omdat er uitzicht was op nieuwbouw voor Isselwaerde. Ook wilde ik voor de drie huizen één zorginhoudelijke visie neerleggen. Ik kwam op 1 december in dienst, op 16 december ontving ik een brief van het Ministerie: er werd een bouwstop afgekondigd, Isselwaerde had geen bestaansrecht meer, vond men. Toen moest ik snel om me heen kijken en heb ik de fusie tussen de drie huizen inhoud gegeven.” “De hele sector heeft te maken gehad met schaalvergroting. We hebben kansen gekregen én gepakt. Wat erg belangrijk is geweest, is dat ik bij het overleg van de stichting Rhijnhuysen kon aanschuiven. Je kunt je verbinden met collega-instellingen, of je heil tussen de sectoren zoeken. Dat laatste bleek goed te werken. We hadden innoverende ideeën over het leveren van zorg, dachten niet in vierkante meters maar in functies en de spreiding daarvan. ‘Ik was altijd overal en nergens tegelijk, erg naar buiten gericht. Ik zat bijvoorbeeld in het wijkoverleg Leidsche Rijn, als enige tussen de bouwers
4
en de gemeente. Ik babbelde vrolijk mee en dat leidde tot de bouw van De Ingelanden en later De Drie Ringen en De Componist.”
als enige zorginstelling in Nederland een ‘Roze Loper’ voor alle locaties heeft... eigenlijk is dat te gek voor woorden.”
Heb je ooit het gevoel gehad dat het te snel ging, dat de organisatie het niet kon bijbenen? “Twee jaar geleden wilde ik rigoureuze stappen zetten en niet één, maar meteen twee zorghotels openen. Maar ik had het idee dat de organisatie er nog niet klaar voor was.”
“Iets anders waar ik trots op ben, is dat ik de ‘ja maar-cultuur’ heb weten te doorbreken. In het begin liep ik daar vaak tegenaan. Ik wilde dan altijd weten wat er wél kon. Veranderingen beginnen vaak bij de medewerkers zelf. Die moet je dus de ruimte bieden en het vertrouwen geven dat het bij ons wel kan, bijvoorbeeld via de projecten van ‘Wij doen ‘t’.”
Waar merkte je dat dan aan? “Gewoon, door rond te lopen in de organisatie en met iedereen te praten, ook met de overlegorganen zoals de Cliëntenraad. Soms kun je gewoon niet harder dan de organisatie aankan. Vergeet ook niet dat je voor elk nieuw gebouw nieuw personeel moet zien te vinden. Voor De Ingelanden hadden we bijvoorbeeld tweehonderd nieuwe medewerkers nodig.” Waar ben je trots op? “Ik heb binnen AxionContinu grote thema’s kunnen aansnijden, bijvoorbeeld door het uitbrengen van de Kennisreeks. Die boekjes hebben een veel grotere impact dan ik had verwacht. Je zegt eigenlijk als organisatie: ‘Dit zijn onze manieren, zo gaan we met elkaar om.’ Ook het feit dat AxionContinu
Hoe laat je AxionContinu achter? “Vorig jaar was weer een mooi jaar, AxionContinu heeft een fantastische financiële positie. Daarom is het ook mogelijk om De Wijck te bouwen. De komende tien, vijftien jaar kan de organisatie zich focussen op zorginnovaties en de zorginhoudelijke rol die we willen spelen, want de gebouwen zijn allemaal in orde. Als we tien jaar geleden niet al die nieuwbouwplannen hadden doorgezet, dan hadden we nu in een hopeloze positie gezeten. Bovendien is de transitie - het scheiden van wonen en zorg - geslaagd: vierhonderd verplaatsingen, niet één protestbrief. Terwijl het voor de mensen toch niet altijd prettig moet zijn geweest.”
Afscheid van een eeuwige optimist Heb je - terugkijkend - ergens spijt van? “Ik heb maar weinig last van spijt, hooguit dat ik sommige risico’s níet heb genomen. Op bouwtechnisch vlak bijvoorbeeld. We planden appartementen die net iets groter waren dan de maximaal toegestane norm. Achteraf denk ik: hadden we ze nog maar een paar vierkante meter groter gemaakt. Ik neem graag risico’s, maar wel op basis van een goede inschatting. Vorig jaar bijvoorbeeld leverden we meer zorg dan contractueel was afgesproken. Dat had AxionContinu veel geld kunnen kosten. Ik redeneer dan: we voorzien in een maatschappelijke behoefte, we maken een eerlijke keuze en zijn ook transparant daarin. Uiteindelijk is het Zorgkantoor over de brug gekomen en werd ook het budget voor het volgende jaar opgehoogd.” Hoe ga je de komende maanden je dagen vullen? Luieren en lezen of kruipt het bestuurlijk bloed waar het niet gaan kan? “Eerst maar eens lekker lang op vakantie, boeken lezen en ontspannen. Ook goed nadenken over wat ik daarna wil gaan doen. Iets op sociaal-maatschappelijk terrein, dat trekt me altijd aan. Ik heb in ieder geval veel zin in deze nieuwe fase!” (KM) Contact | jaargang 10 | juli 2015
Op 18 juni nam Lex Roseboom officieel afscheid als bestuurder van AxionContinu. Die datum was niet geheel toevallig gekozen, vertelde vriend en collega oud-bestuurder Constant van Schelven. “Het is vandaag precies tweehonderd jaar geleden dat Napoleon de Slag bij Waterloo verloor. Lex is in Napoleon, hij heeft al zeven dikke boeken over hem gelezen.”
“Geweldig om zo afscheid te nemen, ik heb hier met ongelooflijk veel plezier gewerkt” René Paas, voorzitter van de Raad van Toezicht, noemde in zijn toespraak het eeuwige optimisme van Lex. “Optimisten zijn vaak uitvinders, ondernemers en ook leiders. Maar er schuilt ook een risico in. Zodra een optimist ‘visionair’ wordt genoemd, bestaat de kans dat hij immuun voor risico’s is. Bewaar de toezichthouders dan ook voor de optimisten.”
‘petje op, petje af’. Zo werd duidelijk dat Lex graag sinaasappels eet, winterbanden laat monteren en honderdvijftig stropdassen heeft. Tot slot kreeg Lex het boek ‘Onze toekomst is niet grijs’ aangeboden - over twintig jaar AxionContinu dat geheel buiten hem om werd gemaakt. “Geweldig om zo afscheid te nemen, ik heb hier met ongelooflijk veel plezier gewerkt.” Lex sloot af met de laatste regels van Reve’s De Avonden: “Het is gezien. Het is niet onopgemerkt gebleven.”
“Het is gezien. Het is niet onopgemerkt gebleven”
René Leideritz, secretaris van de Raad van Bestuur, sloot af met een quiz over Lex, volgens het principe
5
Kent u of bent u ook zo’n bewoner met een bijzonder verhaal? Mail de redactie van ContACt en misschien staat uw verhaal de volgende keer hier. communicatie@axioncontinu.nl
“In het begin hoorde ik vaak: ‘Hé Riek, wat doe jij hier?’ Ik antwoordde dan: ‘Werken, nou goed?’” Riek Boele werkte ruim vijftien jaar in de keuken van Isselwaerde. Sinds februari van dit jaar woont ze in dit woonzorgcentrum. “Het was niet vreemd om hierheen te verhuizen. Ik woon tussen mijn oud-collega’s. Ze zijn allemaal heel lief voor me. Ik ben gewoon een gek mens dat hier heeft gekookt.”
‘Ik woon tussen mijn oud-collega’s.’
Riek Boele werd in 1935 geboren in het Rotterdamse Vreewijk, een wijk die in het begin van de twintigste eeuw is gebouwd als een ‘tuindorp’. “Ik was vijf toen de oorlog uitbrak. We woonden dicht bij het Zuiderziekenhuis, de
hele dag ging er een stroom gewonden naar toe. Ze schreeuwden, dat herinner ik me nog goed. Ik heb ook nog in een schuilkelder gezeten. Door de luchtroosters kon je de soldatenlaarzen voorbij zien stampen. Dat maakte me heel angstig.” In de laatste jaren van de oorlog leed het gezin honger. “Mijn vader ging met zijn fiets - op touwbanden - de boer op om eten te regelen. In het begin lukte dat nog wel, maar toen ging iedereen dat doen en konden de boeren niets meer geven.”
Jukeboxen Na de oorlog ging Riek naar de huishoudschool en vond daarna werk, eerst in een slagerij, vervolgens in een
bakkerij. Op haar vijftiende kwam ze haar man tegen, met wie ze op haar twintigste trouwde. Al snel werd de eerste dochter Tineke geboren. Er volgden nog twee dochters en een zoon. Na haar huwelijk hield Riek op met werken, tenminste, met werken buiten de deur. “Mijn man had een eigen zaak. Hij exploiteerde jukeboxen, speeltafels en flipperkasten in de horeca van Utrecht en omgeving. We verhuisden naar een groot huis aan een singel in Utrecht. Het was er altijd druk. Ik nam de telefoon aan, gaf leiding aan de medewerkers. Het was ook een zoete inval. We hadden altijd mensen over de vloer, vaak aten ze mee. Ik heb ook nooit echt hobby’s De keukenploeg. Links chef-kok Teun de Boer en Riek derde van links.
6
gehad, het gezin en de zaak gingen altijd voor.” Eind jaren zeventig verhuisde het gezin naar IJsselstein en besloot haar man zijn bedrijf te verkopen. De oudste twee kinderen waren toen al uit huis. “Hij was altijd al een vrijbuiter, maar nu wilde hij verre zeilreizen maken. Ik vind zeilen best leuk hoor, voor een middagje op het IJsselmeer. Maar ik wilde niet maandenlang over alle oceanen zwerven, ik wilde in de buurt van mijn kinderen blijven.” Het paar besloot te scheiden. “Hij respecteerde mijn keuze. Het contact tussen ons is ook altijd goed gebleven.” In latere jaren, na de geboorte van de eerste kleinzoon in 1993, werd het contact weer inniger en besloten de voormalige echtelieden in een lat-relatie verder te leven.
echte non, die er destijds directrice was. Isselwaerde was toen nog een streekziekenhuis.” Riek Boele leerde allerlei diëten bereiden en kookte als de koks niet aanwezig waren. “Zoutarm, vetarm, zonder suiker, ook veel Moermandieet - daar hoor je nu nooit meer iets over. Ik heb heel veel geleerd van de inmiddels overleden chef-kok Teun de Boer. Hij was een oude zeeman en kon vreselijk tekeergaan. Streng maar rechtvaardig. Toen mijn collega’s me een keer voor de grap in de vriescel hadden opgesloten en Teun daarvan hoorde, was het huis te klein. Ik had wel dood kunnen vriezen, zei hij.” Het was een gezellige tijd, met een leuk team. “Als het werk erop zat, gingen we soms naar de kelder om stiekem een borreltje te drinken. Op een keer was ik alleen in de keuken en kwam iemand langs, op zoek naar de keukenploeg. Ik ging snel naar beneden en halverwege de keldertrap riep ik: ‘Jongens, gevaar!’”
noemt ze het zelf. “In de weekends zette ik vaak een grote schaal friet voor de verpleegkundigen op de warmhoudkar met de maaltijden voor de patiënten.” In augustus 1995 nam Riek afscheid van Isselwaerde. Boven haar bed hangt een lijst met foto’s en herinneringen die ze bij haar afscheid kreeg aangeboden.
‘Achter het luik’ Riek werkte ook nog een tijd in het personeelsrestaurant. ‘Achter het luik’,
Uit de lijst met herinneringen die haar collega’s voor haar maakten bij haar afscheid: ‘Voor twee piek nasi bij Riek’.
Hoewel Riek niet onverzorgd achterbleef na de scheiding, besloot ze al snel weer te gaan werken. “Ik solliciteerde naar een baan in de keuken van Isselwaerde en mocht op gesprek komen bij zuster Nicodema, een
Voordat ze in Isselwaerde kwam wonen, bezocht ze anderhalf jaar lang de dagbesteding op de Isselhof. Ironisch genoeg gevestigd in precies dezelfde ruimte waar vroeger het personeelsrestaurant was. “Ik zat te vaak alleen thuis. Olivia Maduro de casemanager dementie, kwam op bezoek en vroeg me of ik naar de dagbesteding wilde komen. Ik had het idee dat je daarvoor half gek moest zijn, maar het viel reuze mee.” Op haar mondje gevallen is Riek Boele nog steeds niet. “Ik heb nooit een blad voor de mond genomen. Ik heb veel met mannen gewerkt, eerst in de slagerij, later in de keuken, en dan red je het niet als nufje. Ik kan prima voor mezelf opkomen.” (KM)
Contact | jaargang 10 | juli 2015
7
Zuster Nicodema
‘Een wond aan de ziel zie je niet’
Een mens is meer dan alleen zijn lichaam, en dat geldt ook voor de cliënten van AxionContinu. Geestelijke verzorging, welzijnsactiviteiten en de aankleding van de woonomgeving dragen bij aan het welbevinden van de bewoners. AxionContinu blijft zich hard maken voor de waardigheid en de kwaliteit van leven van de bewoners. Divisiemanager Adriaan van der Werf zet de visie uiteen.
Vorig jaar schreef staatssecretaris Martin van Rijn een brief aan de Tweede Kamer, waarin hij uitlegde waaraan goede zorg moet voldoen. Kort gezegd zijn er twee hoofdlijnen te onderscheiden in de Kamerbrief: het terugdringen van risico’s en kwalitatief slechte zorg én voorkomen dat de waardigheid en individualiteit van de cliënten afbrokkelt. Adriaan: “De centrale vraag is dan: Wat is voor de cliënt betekenisvol? Wat bepaalt de continuïteit van een mens, ongeacht het lichaam? Als je daar geen aandacht aan besteedt, kom je niet verder dan het verzorgen van die zichtbare wond. Wonden aan de ziel zie je immers niet.” Nu maakt de kwaliteit van leven wel degelijk deel uit van het elektronisch zorgdossier dat elke cliënt heeft. Maar dat kan beter, vindt Adriaan. “De vier levensdomeinen in het EZD zijn een goed uitgangspunt, maar de zorg voor het lichaam is daarin nog altijd oververtegenwoordigd, het sociaal welbevinden is veel minder goed ingekleurd. Lichamelijke zorg is nu eenmaal prima in protocollen vast te leggen. Welbevinden en kwaliteit van
“Wat is voor de cliënt betekenisvol?” 8
leven zijn een stuk lastiger te omschrijven. Daar ligt voor ons een taak, namelijk om in samenspraak met de cliënt en zijn familie te formuleren welke doelen we stellen, als het gaat om de zelfregie en de zelfredzaamheid van de cliënt.”
Dilemma Daarbij liggen wel ethische dilemma’s op de loer. Want het verminderen van risico’s kan strijdig zijn met de wens tot zelfregie van een cliënt. “Wat doe je bijvoorbeeld met een diabeet die dooreet? Of een bewoner die graag in zijn scootmobiel rondrijdt, maar wel een gevaar op de weg is? We moeten dan toch samen met de cliënt en zijn of haar familie de risico’s bespreken en met elkaar een afgewogen keuze maken. Dat is een enorme uitdaging, ook voor onze medewerkers. Die moet je namelijk niet in een keurslijf dwingen, zo van: dit mag niet volgens het protocol. Het zijn professionals die zelf een afweging moeten kunnen maken.”
“In de driehoek bewoner, familie en medewerker, dáár moet het gebeuren”
“De zorgbehoefte en het welbevinden zouden de uitgangspunten voor ons handelen moeten zijn,” zegt Adriaan. “Wat kan iemand nog wél? Waaraan ontleent hij zijn levensvreugde? En dan kom je al gauw uit op geestelijke ondersteuning, muziek, dans, of desnoods de timmerclub. AxionContinu is goed bezig in het van ondersteunen van het sociaal leven, ook bijvoorbeeld door familieparticipatie te stimuleren. Zonder familieleden zijn we nergens; ze verhogen de kwaliteit van leven van onze cliënten, puur door er te zijn. Daarnaast kan het heel waardevol zijn als de familie zich uitgenodigd voelt om te helpen bij het eten, of om de bewoner mee te nemen op vakantie. In de driehoek bewoner, familie en medewerkers, dáár moet het gebeuren. De eerste stappen zijn gezet, nu is het zaak die participatie te verdiepen en te verbeteren.” (KM)
Mini-symposium ‘Meer dan het lichaam alleen’ Op 28 mei vond in Tolsteeg het minisymposium ‘Meer dan het lichaam alleen’ plaats. Geestelijk verzorgers en de projectleider kunst en cultuur vertelden hoe zij, met gebruik van hun vakkennis en ervaring, kunnen bijdragen aan het welbevinden van cliënten van AxionContinu. En dan kan het gaan om geestelijke steun bij zingevingsvragen, maar ook om welzijnsactiviteiten, muziek- of kunsttherapie. Of om uitgebalanceerd kleurgebruik in de inrichting, waardoor de woonomgeving van de cliënten warmer en knusser oogt. Verhuizen naar een woonzorgcentrum is nu eenmaal vaak een grote stap. “Onlangs zei een bewoonster die net een week in ‘t Huis aan de Vecht woonde tegen me: ‘Alles is verhuisd, alleen mijn ziel, die is nog Contact | jaargang 10 | juli 2015
niet aangekomen,’” vertelde geestelijk verzorger Kersten Storch. Divisiemanager Adriaan van der Werf ontvouwde de visie van AxionContinu op zorg met maximaal behoud van zelfrespect en grip op het eigen leven. Ook René Paas, voorzitter van de Raad van Toezicht, maakte zich sterk voor zorg die verder gaat dan het strikt lichamelijke. “Is geestelijke verzorging een smeltende ijsschots, een relikwie uit het verleden? Zelfs de WHO erkent dat algeheel welbevinden bepalend is voor de gezondheid. Waaraan ontlenen mensen anders hun veerkracht? Het is misschien geen wettelijke opdracht, maar het zou raar zijn als geestelijke verzorging geen onderdeel van de zorg zou zijn. Het maakt nu eenmaal deel uit van onze traditie.”
Dit voorjaar verscheen eveneens een boekje onder de titel ‘Meer dan het lichaam alleen’, waarin onder meer de geestelijk verzorgers vertellen over hun werk. Het is te downloaden via http://www.axioncontinu.nl/ Publicaties
9
Het is begin juni en ineens tropisch warm. Op de afdeling Oudaen in Voorhoeve is het voor de dertig bewoners met dementie nog wel goed toeven. Er heerst een weldadige rust. Sinds vier jaar werkt Inge Regtien hier als verzorgende.
leren. Maar iedereen in mijn omgeving steunde me. Ze vonden het zo stoer wat ik deed. Van de zeventien leerlingen die met mij aan de opleiding begonnen, hebben uiteindelijk slechts drie het diploma gehaald. Ze leren je vooral observeren en rapporteren, naast allerlei theoretische vakken als anatomie. Als Verzorgende niveau 3 mag je verpleegtechnische handelingen uitvoeren, zoals medicijnen geven en katheters inbrengen. Ik zou nog kunnen doorleren voor niveau 4, maar ik heb er even genoeg van. Ik volg wel kortere cursussen. We verdelen dat een beetje binnen ons team, want er zijn veel zaken die om aandacht vragen. Denk maar aan doorligwonden, mondzorg, hygiëne en voeding.” Inge schoolde zich bij in palliatieve zorg, de zorg in de laatste levensfase. “Dat is en blijft een lastige kant van werken met dementerende bewoners. De dood is nooit ver weg. Het is de kunst om aan te voelen waaraan behoefte is bij de bewoner en de familie. Er is nu binnen AxionContinu een zogenaamde toolbox, die daarbij helpt. Mijn levenservaring is ook een voordeel. Ik heb het hele traject meegemaakt met mijn eigen vader.”
“Dit is echt mijn roeping,” zegt ze over haar werk. “Het is de kunst om dingen voor elkaar te krijgen zonder drukte te maken, want rust is belangrijk voor onze bewoners.” Inge moet lachend toegeven dat het wel een wat late roeping was. Voordat ze trouwde, werkte ze op een bankfiliaal en later was ze thuis voor de kinderen. “Toen die wat groter waren, ben ik vrijwilligerswerk gaan doen en werd ik uiteindelijk gastvrouw bij een vergelijkbare organisatie. Maar daar moest ik weg door bezuinigingen. Ik vond dat jammer. Niet vanwege de organisatie, want het liep daar niet zo lekker, maar het werk beviel me erg goed. Ik wist dat het moeilijk zou zijn om zonder diploma’s in de zorg te kunnen blijven werken, dus ging ik na of ik me kon laten scholen tot Verzorgende niveau 3. Ik was vijftig en vreesde dat niemand op me zat te wachten. Maar toen ik bij AxionContinu ging praten, waren ze enthousiast.”
Hoe ziet je dag eruit?
Drie dagen in de week werkte Inge als leerling-verzorgende in Voorhoeve en daarnaast ging ze één dag in de week naar het ROC. Drie jaar lang. “Het was zwaar. Ik moest weer leren
“Als ik vroege dienst heb, ben ik hier voor 7 uur. Eerst lees ik de overdrachten en kijk ik de agenda’s door. Vervolgens help ik de bewoners met wassen, aankleden en ontbijten. Overdag maak je activiteiten mogelijk
Functie: Verzorgende Functiedoel: Is verantwoordelijk voor het bieden van begeleiding en zorg aan cliënten. Draagt zorg voor een juiste en nauwgezette uitvoering van de zorg- en behandelafspraken, zoals omschreven in het woonzorgplan. Benodigde opleiding: Beroepsrelevante opleiding op MBO-niveau 3. Kennis van wettelijke regelgeving over verpleegtechnisch handelen (Wet BIG). Kennis van de sociale, lichamelijke en psychische verouderingsprocessen en de daaraan verbonden zorgbehoefte. Aantal: 309, van wie 286 vrouwen en 23 mannen. Aantal fte: 197
10
AxionContinu heeft 2.200 medewerkers en circa 140 verschillende functies. Bij sommige functies denkt iedereen zich een voorstelling te kunnen maken. Andere functies zijn onbekend.
Functie In deze rubriek iedere keer een andere functie in de schijnwerpers. Deze keer:
en doe je wat er zoal gebeuren moet. Het belangrijkste is dat je de bewoners ‘ziet’. Dat je weet wat hun interesses zijn en dat je doorhebt hoe ze zich voelen. Mensen met dementie kunnen zich vaak niet goed uitdrukken, je moet ook op andere signalen letten. Soms ben ik dag-oudste. Dan draag je de afdelingspieper bij je en ben je het aanspreekpunt. Om 14.15 uur begint de late dienst die loopt tot 22.45 uur. De nachtdienst draai ik alleen in uitzonderlijke gevallen. Het lukt me namelijk niet om overdag te slapen. Wisselende diensten vind ik geen bezwaar, mijn man heeft daar meer moeite mee. Maar het hoort nu eenmaal bij de zorg. Het is geen werk van 9 tot 5.”
Wat doe je over vijf jaar? “De afdeling zal worden verbouwd, ook hier wordt het kleinschalig wonen ingevoerd. Als gastvrouw werkte ik op zo’n afdeling en dat sprak mij wel aan. Je bent nog directer betrokken bij de bewoners en hun familie. Van dertig bewoners gaan we terug naar twintig en dat betekent dat er minder verzorgenden nodig zijn. Nu hebben we een team van vijfentwintig. Onderling wordt daar veel over gesproken. Maar of het hier is of op een andere locatie, ik zie mezelf over vijf jaar niet iets anders doen.”
Verzorgende Inge Regtien
11
De Parkgraaf officieel geopend Meer dan honderd aanwezigen zien een man met een looprek binnenschuifelen. Het lijkt een oude man in een ruitjespak, maar hij ontpopt zich al snel tot een koorddanser die halsbrekende capriolen uithaalt. Aan het slot van zijn act overhandigt hij een symbolische sleutel aan bestuurder Lex Roseboom. Het is 12 mei 2015, revalidatiecentrum De Parkgraaf wordt officieel geopend.
W
e leggen de lat hoog zoals u ziet,� spreekt Lex de toehoorders toe, met een vette knipoog naar het optreden van de koorddanser. Gelach vanuit de zaal. Er zijn veel mensen van andere organisaties naar de opening gekomen, nieuwsgierig naar de veranderingen die zich hebben voltrokken. Het verpleeghuis Albert van Koningsbruggen is omgetoverd tot een prachtig nieuw centrum voor revalidatie, De Parkgraaf. Vier etages met elk dertig eenpersoonskamers. Elke etage met zijn eigen specialisatie. Op de begane grond orthopedie, op de eerste verdieping COPD, op de tweede CVA en de
12
bovenste etage is gereserveerd voor mensen die bijvoorbeeld moeten aansterken na een zware operatie of chemokuur.
Revalidanten Alles in De Parkgraaf is gericht op revalidatie en herstel. Niet alleen de faciliteiten zijn top, ook de werkhouding van de medewerkers is erop afgestemd. Zorgen met de handen op rug, heet dat in een oneliner. De revalidant wordt in alles gestimuleerd het zelf te doen. Van aankleden tot brood smeren. Daarnaast zijn er natuurlijk de oefeningen en therapieĂŤn waarmee iedere revalidant werkt aan zijn eigen hersteldoel. Van de revalidanten kan driekwart weer naar huis, soms met aanpassingen aan de woning en met thuiszorg. Anderen verhui-
zen naar een woonzorgcentrum of serviceappartement. In De Parkgraaf verwachten ze jaarlijks zo’n duizend revalidanten.
Wasrek In kleine groepjes leiden medewerkers de bezoekers rond. In een oefenzaal is de fysiotherapeut met een gast bezig, het werk gaat immers gewoon door. Met een wasrek waar ze was ophangen, oefenen mensen op wat ze straks thuis weer willen kunnen. In een andere ruimte zijn revalidanten met knikkers bezig en oefenen zo hun fijne motoriek. Even zijn ze verrast door de belangstelling, maar daarna gaan ze onverstoorbaar verder.
Veel animo is er bij een kraampje met spullen waarmee aandoeningen worden nagebootst. Brillen met staar, handschoenen die met elektrische schokjes de tremoren veroorzaken die zo kenmerkend zijn voor parkinsonpatiënten. Buiten staat een grote tafel vol plantjes. Sommige revalidanten vinden het fijn daarmee in de weer te zijn. Alles in dienst van het herstel.
“Revalideren met lotgenoten sterkt mensen” Toen in 1998 de eerste contacten met het UMCU opbloeiden, waren er twee plekken voor CVArevalidatie bij AxionContinu. In 2011 waren dat er vijftien, nu dertig. Ook met COPD-revalidatie loopt De Parkgraaf mee in de voorste gelederen. Sinds 2007 is er een intensieve samenwerking met de longafdeling van het St. Antonius Ziekenhuis. Longarts Herre Reesink verheldert via beelden hoe benauwd mensen met COPD kunnen zijn. In meer dan negentig procent het gevolg van roken overigens. Maar anders dan bij CVA-revalidatie, waar vanaf dag één vol wordt ingezet op activiteiten, geldt bij COPD-patiënten dat zij juist moeten worden afgeremd. Ze gaan op zoek naar een balans tussen belasting en belastbaarheid. Het helpt heel sterk dat mensen op De Parkgraaf in een groep met lotgenoten kunnen revalideren, verduidelijkt Jisca Vrancken, eveneens specialist ouderengeneeskunde bij AxionContinu. Want bij het aanpassen van gedrag en leefstijl doorlopen ze moeilijke momenten. Uit onderzoek blijkt dat COPD-patiënten die bij AxionContinu revalideerden, minder vaak aanvallen van benauwdheid kregen die ziekenhuisopnamen noodzakelijk maakten. “Dit was geen fijne middag voor de rokers onder ons,” besluit Lex Roseboom het symposium. Daarna volgt een gezellig samenzijn van gasten, medewerkers en een enkele revalidant. Alles is immers revalidatie. (LN)
Symposium Op het mini-symposium vertelt Anne Visser-Meily, hoogleraar revalidatiegeneeskunde van het UMCU, over de samenwerking in de zorg voor mensen met een hersenaandoening. Bij CVA-revalidatie valt het meest te winnen in de eerste weken na de attaque, daarom is het van het allergrootste belang dat de overgang tussen ziekenhuis en revalidatiecentrum gestroomlijnd verloopt. De Parkgraaf is een belangrijke schakel in die keten, samen met revalidatiecentrum De Hoogstraat en de grote ziekenhuizen in de regio. Stijn Sicking, specialist ouderengeneeskunde, schetst de ontwikkeling die AxionContinu heeft doorgemaakt. Revalidatie heette een kleine twintig jaar geleden nog reactivering en vormde een klein onderdeel van de verpleeghuiszorg. Contact | jaargang 10 | juli 2015
13
Aardbeien eten, praten over vroeger
Alles kan op het bankje
Het is een warme zondagmiddag in juni. In de tuin van De Drie Ringen zitten bewoners aan de aardbeien met slagroom. Hier wordt vanmiddag het ‘aardbeienbankje’ georganiseerd. Het bankje is een echt bankje. Elke eerste zondag van de maand wordt rondom dit bankje een activiteit georganiseerd waar bewoners, familie en mensen uit de wijk elkaar gezellig kunnen ontmoeten. Zeven locaties van AxionContinu doen mee aan het Bankjescollectief. Het Bankjescollectief begon vorige zomer in Amsterdam. Elke eerste zondag van mei tot en met september schenken buurtbewoners bijvoorbeeld koffie op het bankje voor hun huis, gaan samen breien of voorlezen. Zo kunnen mensen op een prettige manier met elkaar in contact komen in het ‘grootste openluchtcafé ter wereld’. Inmiddels worden in het hele land ‘bankjes’ georganiseerd.
14
Dat is echt iets voor AxionContinu, vond Gerbiene van den Oever, coördinator vrijwilligers in Mariënstein. Samen met Marilena Schuite, coördinator vrijwilligers in onder meer De Ingelanden, kreeg zij een bijdrage uit het innovatiefonds ‘Wij doen ’t’. De bankjes worden nu georganiseerd in Mariënstein, Isselwaerde, De Schutse, De Componist, De Ingelanden, De Drie Ringen en De Hooghe Camp. Gerbiene benaderde een timmerman, die van steigerhout en buizen mooie banken maakte voor de locaties die meedoen. In De Drie Ringen is het bankje buiten gezet. Al etend komen de verhalen. Dat aardbeien ook zomerkoninkjes heten, dat het tegenwoordig best luxe fruit is en dat je ze vroeger bij de tuinder zelf kon plukken. Even verderop in De Ingelanden klinkt Caraïbische muziek. Hier is een tropisch bankje georganiseerd in de tuin. Voor de bewoners en hun familie is er ijs. Met
slagroom en een parapluutje. “Gezellig hoor,” zeggen twee dames die er de vorige keer ook bij waren. Op hetzelfde moment zitten bewoners van Mariënstein aan de advocaat met slagroom. In Isselwaerde is er deze middag een nostalgisch bankje. Op een tafeltje staan voorwerpen van vroeger om samen over te praten. In De Schutse zijn ze gewoon aan de koffie met muziek erbij. “Het hoeft allemaal niet zo spectaculair te zijn. Met iets simpels kan het al erg gezellig zijn,” zegt Gerbiene. Als het aan haar ligt, sluit AxionContinu volgend jaar weer aan bij het Bankjescollectief. “Het zou leuk zijn als bewoners zelf de bankjes organiseren als dat mogelijk is. En familie is natuurlijk altijd welkom om mee te doen.” (BS)
Food for Good
groenbeleving voor ouderen Pal naast het gebouw van De Parkgraaf en Koningsbruggen ligt de moestuin van Food for Good, waar vrijwilligers groente, fruit en kruiden telen. Al een jaar komt een groep van ongeveer tien bewoners van Koningsbruggen elke donderdagochtend naar de tuin. Ze drinken gezellig met elkaar een kopje koffie of kruidenthee, plukken bloemen uit de tuin, of helpen bij het inzaaien van nieuwe gewassen. Zo kunnen ook bewoners van Koningsbruggen groen beleven en zich ontspannen.
Melia de Gier is begeleider bij de buurtmoestuin. Tijdens de koffie vertelt ze over de bloemen die in de tuin van Food for Good te vinden zijn, zoals de oranje bloeiende calendula, waarvan geneeskrachtige zalf gemaakt kan worden. De bewoners van Koningsbruggen zijn niet de enigen die genieten van de tuin. Wekelijks bezoeken vier groepen senioren de moestuin. “We willen ouderen graag weer het groen laten beleven,” vertelt Melia. “Het is mooi om te zien welk effect het op mensen heeft. Soms zijn ze stil en teruggetrokken, maar dan geef je ze wat vers geplukte bloemen en dan zijn ze opeens heel blij.” (KM)
Mw. Tolmeijer met een calendulabloem
Melia de Gier geeft uitleg over de bloemen aan tweelingzusters Joke en Jenny van Heumen en Dora Kruijk.
Contact | jaargang 10 | juli 2015
15
Confetti bij eerste paal De Wijck Vertrekkend bestuurder Lex Roseboom en zijn opvolger Eliane Thewessen hebben op woensdag 3 juni samen de eerste paal geslagen van De Wijck, de nieuwe locatie van AxionContinu. Een roze paal ging de grond in, terwijl confetti door de lucht dwarrelde. De Wijck wordt gebouwd in de nieuwe Utrechtse wijk Veemarkt. In het gebouw komen zeven kleinschalige groepswoningen, waar straks in totaal 56 mensen met dementie wonen. Elke woning heeft een gezamenlijke woonkamer met keuken. Iedere bewoner
heeft daarnaast een ruime zit/slaapkamer met badkamer. De Wijck krijgt een grote binnentuin en op de begane grond een grand café, waar ook wijkbewoners van harte welkom zijn. Naar verwachting is De Wijck half 2016 klaar. Dementerende bewoners van Tolsteeg verhuizen dan naar deze nieuwe locatie. (BS)
Berichten vanuit AxionContinu
Esli zamelt kleding in via Facebook Een oproep van verzorgende Esli Verhoeff op Facebook waarin ze herenkleding vroeg voor twee bewoners heeft heel veel reacties opgeleverd. Zeker twaalf zakken kleding heeft zij gekregen. Haar actie haalde zelfs de krant. Esli werkt sinds 1 april in De Bijnkershoek. Zij leerde twee bewoners kennen, van wie zij zich het lot aantrekt. De beide mannen hadden nauwelijks kleding. “Er zijn geen familieleden of vrienden die voor kleren kunnen zorgen. Daarom heb ik een bericht op Facebook gezet.” De reacties waren hartverwarmend, zegt Esli. “Mijn mailbox liep vol. Er was zelfs een mevrouw die de kleding van haar pas overleden vader aanbood. Een ander heeft ondergoed gekocht bij Zeeman.” En in haar woonplaats Leerdam mocht Esli bij de kringloopwinkel voor zestig euro kleding uitzoeken.
16
De beide bewoners zijn blij met hun gevulde kledingkast. “Zij lopen trots rond in hun nieuwe kleding. Je ziet hoe belangrijk het is als je er goed uitziet.” (BS)
Huiskamer van de Wijk De eerste Huiskamer van de Wijk is donderdag 21 mei in Rosendael (Overvecht-Noord) geopend. De Huiskamer is een plek in de wijk waar alle buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten om mee te doen aan activiteiten. Senioren die langer thuis blijven wonen, kunnen zich met deze laagdrempelige Wmo-voorziening prettig blijven voelen in hun eigen wijk.
Huiskamer van de Wijk is een initiatief van AxionContinu, samen met Careyn, DOENJA Dienstverlening, U Centraal, Wijk@co en De Wilg. In Utrecht komen dit jaar ook Huiskamers in Overvecht-Zuid, Noordoost, Kanaleneiland, Transwijk, Hoograven en Leidsche Rijn. Meer informatie staat op www.axioncontinu.nl/ Huiskamer-van-de-Wijk (BS)
Roze koeken worden traditie Voor alle bewoners en medewerkers was er zaterdag 20 juni weer een roze koek ter gelegenheid van de landelijke Roze Zaterdag.
Hernieuwd Mariënstein
feestelijk geopend Na een jaar flink verbouwen is het vernieuwde Mariënstein op donderdag 4 juni met een feestje geopend. In deze locatie zijn nu 44 serviceappartementen van elk zo’n vijftig vierkante meter. De bewoners hebben de beschikking over twee keer zoveel ruimte als voorheen. De locatie is hiermee geschikt voor scheiden van wonen en zorg. Dat Contact | jaargang 10 | juli 2015
Voortaan trakteert AxionContinu elk jaar op deze dag op roze koeken om zo de (roze) tolerantie onder de aandacht houden. Alle locaties en de thuiszorg hebben de Roze Loper. Het betekent kort gezegd dat lesbische vrouwen en homoseksuele mannen prettig in de woonzorgcentra kunnen wonen of verblijven. Roze thuiszorgcliënten worden correct bejegend. Ook kunnen homoseksuele en lesbische medewerkers bij AxionContinu zichzelf zijn. (BS)
betekent dat mensen in de toekomst zelfstandig een appartement huren en gebruik kunnen maken van thuiszorg van AxionContinu. Maar daarvan is voorlopig nog geen sprake. Wie een indicatie 4 of hoger heeft, kan in Mariënstein terecht. Verder is er in dit woonzorgcentrum een speciale huiskamer voor bewoners die extra structuur nodig hebben. Zij kunnen er meedoen aan activiteiten en de maaltijd gebruiken. (BS)
17
Met vele kunst & cultuur projecten wil AxionContinu haar bewoners in contact brengen met poëzie, muziek, dans, toneel en beeldende kunst.
Comedy
brengt bewoners bijeen
“Eerst kwam het verdriet, daarna pas de humor.” Meneer Endendijk vat het proces onder de leden van de comedygroep kernachtig samen. Tien weken lang nam een min of meer vaste groep bewoners van ‘t Huis aan de Vecht deel aan de workshops comedy. De deelnemers leerden elkaar van een heel andere kant kennen. Leden van het Comedyhuis, een Utrechts collectief van professionele stand-up comedians, verzorgden de
18
workshops in ‘t Huis aan de Vecht. De deelnemers leerden scènes improviseren op basis van lukraak gekozen openingszinnen, of emoties als verliefdheid, boosheid of vrolijkheid te spelen in een gegeven setting. Zo nemen de deelnemers bijvoorbeeld plaats in een denkbeeldige bus en moeten dan de emotie van elke nieuwe passagier die instapt overnemen. Het project kreeg als snel ondersteuning van AxionContinu, in het kader van ‘Wij doen ’t’. Eind april werd de
reeks workshops afgesloten met een uitvoering in de grote zaal. “Er ontstond een heel bijzondere samenwerking tussen de bewoners,” zegt vrijwilligerscoördinator Jeroen Blokland, de initiatiefnemer van het project. “In de gangen ontstonden soms hele discussies, als ze elkaar tegen het lijf liepen. Ze hebben elkaar echt leren kennen en zowel lol als verdriet samen gedeeld.” (KM)
Colofon
Woonzorgcentra Koningsbruggen Beneluxlaan 924 3526 KJ Utrecht tel. (030) 282 23 11 koningsbruggen@axioncontinu.nl
’t Huis aan de Vecht Costa Ricadreef 9 3563 TA Utrecht tel. (030) 264 66 68 hadv@axioncontinu.nl
De Schutse Anna van Burenstraat 40 3411 AK Lopik tel. (0348) 55 17 24 schutse@axioncontinu.nl
De Bijnkershoek Van Bijnkershoeklaan 250 3527 XL Utrecht tel. (030) 296 85 00 bijnkershoek@axioncontinu.nl
De Ingelanden Louis Armstronglaan 800 3543 EB Utrecht tel. (030) 686 78 00 ingelanden@axioncontinu.nl
Tolsteeg Saffierlaan 10 3523 RC Utrecht tel. (030) 256 75 67 tolsteeg@axioncontinu.nl
De Componist Georg Jarnostraat 14-20 3543 BX Utrecht tel. (030) 686 63 30 componist@axioncontinu.nl
Isselwaerde Kronenburgplantsoen 3 3401 BN IJsselstein tel. (030) 688 19 14 isselwaerde@axioncontinu.nl
Voorhoeve Van Heuven Goedhartlaan 3 3527 CE Utrecht tel. (030) 295 38 53 voorhoeve@axioncontinu.nl
De Drie Ringen Kandinskystraat 40 3544 NW Utrecht tel. (030) 686 69 50 drieringen@axioncontinu.nl
Mariënstein Benschopperweg 14 3401 BV IJsselstein tel. (030) 688 17 14 marienstein@axioncontinu.nl
De Wartburg Kennedylaan 16 3533 KJ Utrecht tel. (030) 294 00 41 wartburg@axioncontinu.nl
Serviceappartementen De Bijnkershoek Van Bijnkershoeklaan 250 3527 XL Utrecht tel. (030) 296 85 00 bijnkershoek@axioncontinu.nl
‘t Huis aan de Vecht Costa Ricadreef 9 3563 TA Utrecht tel. (030) 264 66 68 hadv@axioncontinu.nl
Tolsteeg Saffierlaan 10 3523 RC Utrecht tel. (030) 256 75 67 tolsteeg@axioncontinu.nl
De Hooghe Camp Benschopperweg 14 3401 BV IJsselstein tel. (030) 688 17 14 marienstein@axioncontinu.nl
Schutseplein Anna van Burenstraat 40 3411 AK Lopik tel. (0348) 55 17 24 schutse@axioncontinu.nl
De Wartburg Kennedylaan 16 3533 KJ Utrecht tel. (030) 294 00 41 wartburg@axioncontinu.nl
Revalidatie
En verder
De Parkgraaf Beneluxlaan 926 3526 KJ Utrecht tel. (030) 282 23 11 parkgraaf@axioncontinu.nl
Centraal Bureau Postbus 2251 3500 GG Utrecht tel. (030) 282 22 00 info@axioncontinu.nl
Marhaban De Gasperilaan 116-118 3527 GH Utrecht tel. (030) 293 45 81
Zorghotel De Wartburg Kennedylaan 300 3533 KN Utrecht tel. (030) 295 86 60 info@zorghoteldewartburg.nl
Hospice IJsselstein Benschopperweg 14 3401 BV IJsselstein tel. (030) 688 17 14 hospiceijsselstein@axioncontinu.nl
Servicebureau AxionContinu tussen 9.00 – 17.00 uur op werkdagen (030) 282 22 77 servicebureau@axioncontinu.nl
Contact | jaargang 10 | juli 2015
ContACt is het magazine van AxionContinu. AxionContinu levert wonen, zorg en revalidatie, in Utrecht, IJsselstein en Lopik. ContACt wordt vijf keer per jaar verspreid in een oplage van 7.500 exemplaren, onder cliënten, cliënten op de wachtlijst, bewoners van serviceappartementen, vrijwilligers, medewerkers en relaties van AxionContinu. Wij bedanken iedereen die heeft meegewerkt aan dit nummer hartelijk voor hun bijdrage. Vragen of opmerkingen Het is mogelijk dat u naar aanleiding van ContACt vragen heeft. Wij helpen u graag verder. Bel (030) 282 22 00, mail: communicatie@axioncontinu.nl of kijk op www.axioncontinu.nl Redactieadres AxionContinu Afdeling Communicatie & PR Postbus 2251, 3500 GG Utrecht communicatie@axioncontinu.nl Redactie Maaike Hoogland (MH) Rene Leideritz Kees Mollema (KM) Petra van der Sanden (PS) Berber Schrijver (BS) Willem de Bruijn Tekstbijdrage Louis Nouws (LN) Fotografie Willem Mes Kees Mollema en anderen Vormgeving BLADEN&CO/Willem de Bruijn Druk Drukkerij Hendrix Volg ons ook op:
19
Vrijwilligers zijn onmisbaar voor AxionContinu. Daarom staat achterop elk nummer van ContACt een vrijwilliger van AxionContinu in de schijnwerpers. Wilt u ook vrijwilliger worden? Mail dan naar communicatie@axioncontinu.nl
Inge Heesakkers:
‘Dit werk geeft mij energie’ “In Nederland hebben mensen het vaak te druk met hun leven, waardoor de behulpzaamheid afneemt,” zegt Inge Heesakkers, die twee keer per week met koffie en thee bij de bewoners van De Drie Ringen langsgaat. “Ik doe dit werk ook om mijn kinderen een goed voorbeeld te geven, om te laten zien dat het niet allemaal om betaald werk gaat, maar dat je ook vrijwillig iets voor je medemens kunt doen.”
Inge werkte tot begin jaren negentig als secretaresse voor het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Daarna wijdde ze zich aan de opvoeding van haar twee kinderen, die nu vijftien en achttien jaar zijn. “Ik heb nu tijd om iets nieuws aan te pakken. Ik heb voor de ouderenzorg gekozen omdat ik vind dat deze mensen een stukje extra aandacht verdienen. De zorgmedewerkers werken heel hard, maar hebben vaak niet de tijd om uitgebreid een praatje te maken.” Inge in gesprek met mevrouw Luinge
Dankbaarheid Inge gaat sinds oktober vorig jaar op maandagochtend en woensdagmiddag met koffie en thee bij de bewoners langs. Op woensdag heeft ze ook een extra traktatie voor hen. “Ik blijf niet bij iedereen hangen, je voelt snel genoeg of iemand behoefte heeft aan contact of niet. Ik probeer het de mensen zoveel mogelijk naar hun zin te maken, en niet alleen met thee of koffie. Een bewoonster had bijvoorbeeld eens een specifiek merk haarversteviger
20
nodig. Dat neem ik dan de volgende keer mee. Of iemand heeft zin in een bepaalde koek; die haal ik dan ook gewoon in de supermarkt. Het zijn vaak kleine dingen, maar de mensen zijn heel dankbaar. Ik kwam bijvoorbeeld bij een van de bewoners langs en het rook heerlijk in de keuken. Ik zei daar iets over en de volgende keer had hij roti voor mij gemaakt. Heel lekker.” “Ik probeer telkens zorgvuldig af te
wegen: wat is voor de zorgmedewerkers, wat kan ik zelf doen? Ik signaleer het natuurlijk wel als iemand pijn heeft, of verdrietig is. Dat meld ik dan aan de zorgmedewerkers. Ik zou nog wel meer tijd in dit werk willen steken, bijvoorbeeld door met bewoners te gaan wandelen. Dit werk geeft mij energie, ik voel me gewaardeerd. En ik kom thuis met nieuwe verhalen.” (KM)