Infoblad, verschijnt 3x per jaar - vzw duikschool Odyssee - v.u.: B. Spiessens, Groenstraat 37, 3110 Rotselaar
BelgiĂŤ- Belgique PB - PP 3000 Leuven 1 BC 6679 P 409159
Editie 74 N2012
ovember
Een uitstap
van zo’n 12.000 km
Ledendag in Duisburg
Gasometer
Bert in het enige echte
Nelos duikcentrum 2012 in beeld 1
HAACHTSESTEENWEG 84/2 • 1831 DIEGEM
http://www.javaro.be • Tel/fax : 02/720.91.99
Vakantie- / reisverslagen Bart Spiessens Als er een rode draad door deze 74e editie van ons clubblad loopt, dan zijn het wel de vakantie- en reisverslagen. Je kan genieten van maar liefst 28 pagina’s zinnenprikkelende lectuur geschreven door onze leden over hun vakantieduiken of hun reis en aangevuld met veelzeggende foto’s. Grappig, beschrijvend soms bloedserieus, maar altijd boeiend! Ze beschrijven duikuitstappen van meer dan 12.000 km, uitgeregend duiken in de Azoren en een dagje duiken in een Duitse industriële site. Delen met ons hun ervaringen in Senegal, hun opleiding in Japan of in het NELOS duikcentrum te Boulouris (FR). Laten ons meeleven met hun belevenissen vanop hun catamaran op de Middellandse zee alsof we er zelf bij waren. Ze delen hun foto’s uit een (bijna) lang vergeten onderwaterfotoalbum en van de vele Odyssee activiteiten. We mogen zelfs meekijken in hun logboekje. Het is dankzij de bijdrage van onze leden dat we zo’n leuk clubblad kunnen maken! Ik kan je alvast vertellen dat we op dit moment al een beeld kunnen vormen van ons volgende clubblad en ik kan je zeggen dat reisverslagen weer prominent aanwezig zullen zijn. Veel leesplezier !
5
Onze voorzitter vertelt
6
3 musketiers in het
verre Azië
10
Ledendag: duiken in Gasometer
9 Bloeiende koraalpopulatie in het Great Barrier Reef 12
Het logboekje van Walter Van
14
Een
18
Hét énige échte onvervalste
20
Fotograaf in de lens
22
Duiken in
26
Dé wie-wat-waar-lijst?
jaaroverzicht in beeld
Den Eynde
16 Odysseeërs in de wereld
Nelos duikcentrum
Daniel Devriese
De Azoren
24 Puzzel mee onder zee
3
OPEL Service op z’n best.
GARAGE LUC BECKX
Vijfde Liniestraat 59 3110 Rotselaar Tel. 016 44 57 29 Fax 016 44 75 88 E-mail luk.beckx@pandora.be
nergens vin je beter!
4
Administratief
Diversiteit
Clubblad n° 74 vzw diepzeeduikschool Odyssee (verschijnt ± driemaandelijks)
Beste Clubleden
Maatschappelijke zetel Hulsberg 31 - 3010 Kessel-lo Rek.nr. 775-5999219-81 Website http://www.duikschool-odyssee.com E-mail: info@duikschool-odyssee.com Clublokaal Café - rustieke herberg “t’Huis” Provinciebaan 18 - 3110 Rotselaar Lidgelden 2012 Introduik: Lid: 2e lid: Steunend lid:
€ 7,50 € 100,00 € 20,00 € 20,00
Trainingen dinsdag
20u45 - 22u00
Voorzitter Bert Schoofs 0475 29 42 11 Diestsestwg 507, 3010 Kessel-lo bert@duikschool-odyssee.com Secretaris Walter Van Den Eynde 0497 22 24 86 Korbeek-Losestraat 31, 3001 Heverlee walter@duikschool-odyssee.com Zwembadverantwoordelijke Jos Spiessens 0477 31 01 18 Hulsberg 31, 3010 Kessel-lo jos@duikschool-odyssee.com Materiaalmeester Rudi Buelens 0475 63 04 58 Aarschotsebaan 153, 1910 Kampenhout rudi@duikschool-odyssee.com Verantwoordelijke duikonderricht Mark Thys 0498 86 13 38 Kerkstraat 49, 9890 Dikkelvenne mark@duikschool-odyssee.com Penningmeester Bjorn Schurgers 0475 49 80 28 Brusselsestraat 278a bus 4, 3000 Leuven bjorn@duikschool-odyssee.com Communicatieverantwoordelijke Bart Spiessens 0477 35 89 72 Groenstraat 37, 3110 Rotselaar bart@duikschool-odyssee.com Activiteiten-coördinator Chantal de Geyter 0498 20 96 90 Aarschotsebaan 153, 1910 Kampenhout chantal@duikschool-odyssee.com Redactie Bart Spiessens Lay-out Giselinde (aka Lin) Van de Velde Advertenties Alle inlichtingen betreffende het plaatsen van advertenties zijn te bekomen via bart@duikschool-odyssee.com. Werkten mee aan deze editie: Odysseeërs Bart, Lin, Daniel, Bert, Mark, Ruben, Walter, Martyn
Nu mijn stage in Boulouris er met succes opzit, is het alweer tijd om uit te kijken naar de volgende uitdaging. Een 3e instructeursster lijkt voor mezelf wat snel. Mark Thys is er alvast aan begonnen. Gezien de uitdaging - loodzwaar theorie examen, een verhandeling die de duiksport vooruithelpt en een dubbel zo zware zeestage - heb ik alvast veel bewondering voor zijn moed. Ik denk ook dat we de inspanning voor het thuisfront bij deze stap alvast niet moeten onderschatten. Respect maatje! Als clubvoorzitter kijk ik alvast uit naar de allereerste 3*I die onze club aflevert. In ieder geval mogen we niet verwachten dat deze opleiding binnen de 2 jaar is afgerond. Buiten het feit dat een gemiste opleidingsstap direct een jaar “vertraging” oplevert, moeten we ook rekening houden met de beschikbare persoonlijke tijd. “Rap efkens” zo een brevet halen is niet van toepassing, dus laten we Mark de tijd (en ondersteuning) geven die hij nodig heeft. Een Nitrox instructeurs brevet lijkt me binnen de club nog niet nodig. Van mijn Gevorderd Nitrox Brevet daarentegen heb ik nog steeds geen spijt. Ik kijk er al naar uit om bij een paar geavanceerde wrakkenduiken gebruik te maken van de verkorte trappen. Wie doet er mee? Fotografie brevetten zijn interessant voor de geduldige duikers onder ons. Pascal (en anderen) maken prachtige fotos. Zou het geen droom zijn om Pascal een keer op een al dan niet internationaal concours onze club te vertegenwoordigen? Go for it Pascal! Wie volgt er hem? Het jeugdduiken zegt me wel wat, maar eigenlijk vooral om mijn eigen kinderen te kunnen leren duiken. Mijn vrouw overtuigen zal het moeilijkste zijn. Technisch duiken, en in het bijzonder met Rebreathers en zo, klinkt vooral goed om buiten de normale limieten te gaan. Ik heb prachtige verhalen gehoord over duiken op zeer diepe wrakken rond Malta. Ik hoop dat BartW in onze club het traject aanvangt. Misschien werkt het wel aanstekelijk! (Nog) Meer gaan duiken op al dan niet exotische bestemmingen gaat alvast niet in goede aarde vallen thuis en in de portomonnee. Dit terwijl ik hoor dat er volgend jaar vanalles op het programma staat - zowel voor de club als voor privé initiatieven van onze leden. Kiezen zal dus de boodschap zijn. Of misschien moet ik gewoon wat meer tijd spenderen aan het normale clubleven? ... Hmm, volgens mij hebben ook bestuurders recht om te profiteren van ons rijke duik- en clubleven. Ik hoop alvast dat ons bestuurdersteam wordt versterkt met nieuwe, gemotiveerde leden. Dat is de garantie dat ikzelf (en jullie ook natuurlijk) nieuwe ambities kan opstellen en waarmaken! Wie voelt zich geroepen? Over dit en nog veel andere zaken hoop ik jullie graag te spreken op de volgende algemene vergadering. Zie dat je er bent! Groetjes Bert
Bedankt allemaal!
5
Reisverhaal
Een uitstap van zo’n 12,000km… Herfst ‘11. Buiten regen en wind. Terug uit Zuid-Frankrijk, met een ster erbij, maar ook met een nieuwe afspraak voor volgend jaar! Volgend jaar? November ook clubreis. Clubreis en Zuid-Frankrijk? Moeilijk. Keuzes maken!
Daniel / Bert / Mark
En zo belanden we aan de planningstafel; Zuid-Frankrijk , Boulouris 2012 was een onoverkomelijk iets, maar we wilden ook wel iets anders van de wereld zien, zeker in een clubreis-jaar. Die planningstafel bevatte al redelijk snel 2 ideeen; De verre Malediven, of het nog verdere Sulawesi… Wa wordt het jong; Malediven of Sulawesi? We gaan gewoon allebei doen. Gewoon een kwestie van waar eerst. Maakt een keuze veel makkelijker. Er staan nog veel beestjes op het verlanglijstje, dus laten we eerst voor veelzijdigheid gaan. Doen we het grote leven later wel; Google’n, bellen, mailen, afspraken maken, en Sulawesi staat geboekt; Plaats delict; Lembeh Strait en Bunaken. Datum; April 2012. Na het veel te lang aftellen van dagen, is de afspraak Kontich een feit. Kontich – Amsterdam – Singapore – Manado – Lembeh Strait; een dikke 12,000km en zo’n 27 uur verder. Er is geen vierde man om te kaarten, dus worden het de 3 musketiers; Mark, Bert en Daniel.
Eerst verblijven we 4 volle duikdagen aan de Lembeh Strait, gastheer; Divers’ Lodge Lembeh. Leuke kleine lodge, met capaciteit voor maximaal zo’n 15-tal gasten. De eigenaar is een Noorderbuur van Belgie, getrouwd met een locale diva die maar niet kan stoppen met praten. Wel heeelllll vriendelijk! Hun lodge ligt op het eiland Lembeh, dat ongeveer 3km uitgestrekt langs het Indonesisch hoofdeiland loopt. De straat is zo’n 200 tot 500m breed, en dient als tussenstophaven voor vele schepen.
Herziene meningen op Lembeh
Onze eerste indruk is behoorlijk sceptisch; Het lijkt meer op een zeearm vol industrie, waarbij de zeestraat, bij gebrek aan een degelijke afvalbergverwerking in Indonesie, op een soort bizarre manier dezelfde functie geniet als de spoelbak van een WC. Niets tropisch aan dus, en onze eerste indruk had meer iets weg van stress-vakantie dan van duikvakantie op de plek die de grootste diversiteit aan zeeschepsels per vierkante meter zou bevatten in de wereld.
6
Niets wordt echter minder waar. Al snel zou duidelijk worden dat onze, toch wel hoge verwachtingen, zouden worden ingelost. ‘t Is moeilijk te verklaren, maar inderdaad, mochten we Sinte-Pieter tegengekomen zijn bij het dalen, dan hadden we ons meermaals in het paradijs gewaand; Het typische Lembeh-duiken is op een hoop zwart zand. Eerst denk je ‘WtF’ kan ik hier nu tegenkomen. Het volgende moment ben je verbaasd hoeveel creatures, waarvan je het bestaan niet eens vermoedde, je, verscholen achter hun camouflage, liggen aan te kijken.
Reisverhaal
Duiken in de Lembeh Strait wordt snel een verslaving, en voor Bert al snel als frustrerend ervaren; “Je moet telkens opnieuw gaan duiken om je te kunnen herinneren wat je van je vorige duik allemaal vergeten bent ;-)”! Geloof ons, de Nelos-logboekskes zijn te klein om zelfs enkel maar de dieren die je voor het eerst ziet in op te pennen, en dat geldt zelfs ook Daniel, ondanks zijn ‘4-getal-aantal’ duiken! We herinneren ons tientallen soorten zeepaardjes; doornige, reuze-, pygmy, etc. Mimic octopus, coconut-octopus, wonderpus, rode octopus, ontelbare soorten slakken, rhinopias, duivelsvissen, pietermannen, sterrekijkers, kreeftachtigen, en anderen passeren het revue.
Goed georganiseerd
En dan is er de duikformule. Beeld je maar eens in: een boot alleen voor ons 3, schipper en loopjongen incluis. Niet 1, maar 2 duikgidsen die zich uit de naad werken om ons de dingen te laten zien die we wensen. Niet het duikcentrum, maar wij bepalen wanneer, waar en hoeveel we duiken. Echt een duikvakantie op maat. Naarmate het einde van ons verblijf naderde, werd het ritme opgevoerd, om maar zeker te zijn dat we zouden krijgen wat we wilden. We herinneren ons de jacht op
Bobbit-worm
Flamboyant sepia
de bobbit-worm en de flamboyant sepia; Beiden geslaagd, en we kregen er nog een reuzen-pijlinktvis als toemaatje bovenop. Je moet bij gelegenheid maar eens in Daniel zijn jacket kijken. Volgens ons zit zijn kleinere zus er nog steeds in! Voorts hadden we de lodge gekozen die je in haar eigen huisrif kon trakteren op de paringsdans van de mandarijnvisjes. Deze waren steevast bij valavond van de partij, en zonder twijfel 1 van de meest intense duikervaringen die je kan meemaken.
voor de komende dagen. Haar voltijds beschonken echtgenoot zou pas enkele dagen later ten tonele verschuiven, maar dat zal ons worst wezen. Onze duikgids op Bunaken is de schoonbroer van de gids in Lembeh, en is ondertussen volop gebriefed over die Belgische zotten die elke dag 4 tot 5 keer duiken, iedere duik 70 minuten ‘plus’ met hun 12l tank onderblijven, en samen 5V instructeursster tellen. Wel iets anders dan ze in die vakantie-oorden gewenst zijn; “Klaar? Op de ‘Go’!, negative entry mannen, 1,2,3, GO!!! Allee, waar blijft de gids?” Bon, laat ons stellen dat ze snel door hadden dat ons handje niet hoefde vastgehouden te worden ;-)
Als we bij duiksite ‘Airprang’ afscheid nemen van de reuzen-hengelaarsvis wordt het stilaan tijd om de oversteek te maken richting Bunaken. Hoewel we tijdens deze overgangsdag toch nog 2 maal duiken, is het toch een welgekomen pause om onze verzadiging een beetje te laten afnemen. Vooral Daniel had om d’een of d’andere manier energie om een dagelijkse ritme van 5 duiken aan te houden! We zullen het waarschijnlijk nooit zeker weten, maar ons vermoeden is dat ie die energie op de luchthaven van Manado gehaald heeft. Dat is echter een heel ander verhaal…
Deel 2 bunaken
Zoals Bjorn ons netjes gebriefed had, zag Bunaken er totaal anders uit. De ietwat vervuilde, drukke Lembeh zeestraat werd vervangen door een tropisch Atol, omgeven door een azuurblauwe koraalzee. Een blonde finse schoonheid stond ons vriendelijk op te wachten op het strand van Living Colours, onze thuis Bunaken
7
Zo herinneren we ons dat we door de andere gasten aan de lunch-tafel aangesproken werden met iets van; “Is it true that you dive 4 times a day???” De schapen-ogen die bij deze vraag getrokken worden kunnen we niet op papier zetten, maar geloof ons, klaar om geschoren te worden! Wij hadden een total tegengestelde visie; Je vliegt de halve aardbol over, om aan te landen op een eilandje, waar als je niet duikt, je enkel wat in de zon kan liggen niksen, en het schaap in kwestie deed ginds dan 1, misschien 2 duiken per dag! Wij hadden snel een reputatie, maar geef toe; Wie is nu gek, toch? Trouwens, we doken 5 times a day, trut! ;-) Enfin, onze gids kon maar blij met ons zijn. Hij had niet zoveel gasten die het vertrek planden om 5 of 6 uur ‘s morgens, waardoor ook hij een heuse ochtend-duik kon maken. Ochtendduiken, die toch bij
Reisverhaal
de betere van de dag hoorden; Zwart- en wittip rifhaaien waren vaak enkel dan te aanschouwen, om dan niet de duivelsrog of manta te vermelden, die bij het ochtendgloren elegant boven ons door zweefden. Onze ontmoeting met deze majestueuze dieren deed al snel de ronde in het hele duikcentrum en werd met veel jaloezie onthaald. Maar ja, als je in je bed, of in de zon ligt, heb je niet veel te zeggen natuurlijk!
Toegepaste theorie
Voorts deden we onze reputatie alle eer aan, met een hoogtepunt van 6V uur effectieve duiktijd op 1 dag. Misschien wat van het goede teveel, maar we kunnen achteraf niet zeggen dat we er niet het maximum hebben uitgehaald. Zo hebben we ook eens een decompressieprofiel meegemaakt dat je vanaf -35m tot bijna -5m een nultijd van 3 à 4 minuten laat zien. Decompressie van snelle en trage weefsels, in realtime actie gecheckt. Leerrijk! Trouwens, zie het als een vriendendienst naar Daniel toe, want die zou anders toch maar wakkergelegen hebben ;-) De koraalriffen waren ons inziens ronduit prachtig, en leverden ook hier weer
Wonderpus
de nodige diversiteit van fauna en flora; schildpadden, zeeslangen, zeepaardjes, en verschillende scholen vissen. Ook de met zijn ponpons zwaaiende boxerskrab werd ons deel. Duiken is hier heel relax. Alles, en dan letterlijk ‘alles’ wordt hier voor ons gedaan. Daarnaast is de omgeving ideaal; een blauwe lucht, een vlakke zee, helder water, en een mangroveeiland om telkens naar terug te keren, waar de safety-stop bar iedere avond weer, uitnodigend op ons wacht.
Hemels
Duiken in Lembeh is werkelijk uniek, en moeilijk te beschrijven als je er nooit
Bargibanti zeepaardje
8
bent geweest. Maar ook Bunaken is een aanrader! De Divers Lodge Lembeh, alsook Living Colours zijn mooie verblijven, met service-gericht personeel, gidsen die hunne stiel kennen, lekker eten en goede accomodaties. Hoewel onze volgende bestemming het grote leven op de Malediven wil opzoeken, is dit een plekje op aarde, waar je als duiker van blijft dromen, en misschien doen we dit nog wel eens over, zoals de meesten trouwens, die hier op de Sinte-Pieterspoort al eens geklopt hebben! Selamat- Bintang!
Sprokkels
Bloeiende koraalpopulatie in het Great Barrier Reef
In de diepe wateren van het Great Barrier Reef in de Koraalzee is tijdens een recent onderzoek gezond en bloeiend koraal gevonden, een schril contrast tot de ondiepere riffen, waar de afgelopen decennia een drastische daling van koraal plaatsvond. De koraalpopulatie werd ontdekt op een diepte van 30 meter - verder dan het gebruikelijke bereik van de meeste duikers - en zelfs op een diepte van 80 meter. Dat meldt de Amerikaanse televisiezender CNN. “De riffen in de Koraalzee staan er om bekend dat ze zwaar beschadigd zijn”, vertelt Pim Bongaerts van het Global Change Institute van de Universiteit van Queensland. “Maar we hebben nu ontdekt dat het koraal in de diepere wateren nauwlijks verstoord is. Het meest opvallende is dat er eigenlijk een overvloed aan koraal is. En wat mij echt heeft overdonderd, is dat er zelfs op 70 tot 80 meter diepte aanzienlijk veel koraal is.”
poliepen op het koraal. Ook verbleking van het koraal door verzuring en de opwarming van het zeewater zijn schadelijk geweest voor het koraal.
2.600 kilometer koraal
De onderzoeksmissie, genaamd Catlin Seaview Survey, heeft tot nu toe vier van de tien geplande onderzoeken volbracht. Het doel van het onderzoek is om de staat van het koraalrif in kaart te brengen. Het Great Barrier Reef bestaat uit meer dan 2.900 indi-
“Het is heel verrassend dat er onder een aantal van de meest bekende riffen een bijna volledig onontdekte wereld ligt. Hierdoor valt er nog heel veel onderzoek te doen”, aldus Bongaerts.
Halvering
Eerder deze maand werd bekend dat het grootste koraalrif ter wereld in de afgelopen 27 jaar is gehalveerd. “Als het zo doorgaat, kan het over tien jaar opnieuw zijn gehalveerd”, waarschuwden onderzoekers van het Australian Institute of Marine Sciences (AIMS) en de University of Wollongong. Het koraal is verdwenen door het toenemend aantal cyclonen en door zeesterren, die zich voeden met de
9
viduele riffen en strekt zich uit over 2.600 kilometer. “We hebben duidelijke verschillen gezien. Koralen in de diepere wateren zijn veel vlakker en platter dan de koralen dichter bij het oppervlak. Dat komt omdat de koralen reageren op de lichtomstandigheden, en ze zich uitspreiden om hun blootstelling aan licht te optimaliseren”, vertelt Bongaerts.
De Morgen, 26 oktober 2012
In actie
Ledendag in de ons Ruben toon á van n en ór de vó maar ke u een le de dag! n ie oe rm ve
Ruben Claes
Gasometer
Op zaterdag 13 oktober zakten we af naar Duitsland voor een duikdagje in een voormalige gasopslagplaats te Duisburg, ‘TauchRevier Gasometer’ genaamd. Met haar 45 meter doorsnede en diepte van 13 meter zou dit het grootste indoor duikbekken van Europa zijn. 
Gründlichkeit: Den Duits houdt van regeltjes dus bewijs medische keuring meenemen kan administratieprocedure vereenvoudigen. Volgende keer nemen Ingrid en ik het zonder fout mee… Merci aan Rudi en Bart om den Duits te overtuigen.
weging met de vinger om Chantal erop te wijzen dat ze een Tournée Générale moest geven. Klein misverstandje want Chantal associeerde dat terecht met het afgesproken duikteken voor duizeligheid. Volgende keer denk ik twee keer na vooraleer een mopke te willen maken onder water. :-) Wurst und Brot: Voor 2 euro tussen de duiken door, niet slecht!
Zij die er niet bij waren hadden ongelijk, want het was een heel gezellige dag met toch wel verrassend aangename duiken. We doken er twee keer en maakten daarbij verschillende ‘toerkes’ in de enorme duikton, waar talrijke objecten voor het nodige amusement zorgden. Er lag onder meer een vliegtuigje, boot, ziekenwagen, tunnelnetwerk enz.. De zichtbaarheid was ook erg goed en de watertemperatuur was draagbaar. De setting op de oude industriële site was cool. Behalve het duikcentrum werd er onder meer ook een openlucht bioscoop en klettersteig park aangelegd.
Bier: Na de duik lekker lokaal pintje. Cultureel verplicht.
Fingerspitzengefühl: Het is interessant om vooraf duiktekens af te spreken, maar ze ook te herinneren tijdens de duik. We spraken af dat een draaibeweging met de wijsvinger het signaal voor duizeligheid zou zijn. Geweldig allemaal, maar toen Chantal tijdens de duik een bel liet rinkelen maakte ik een draaibe-
Ikzelf dook met Chantal en Ingrid en vond het een erg leerrijke ervaring om een aantal Duitse begrippen in de praktijk te ervaren:
10
Sekt: Schuimwijn in de bus, merci Lin voor de traktatie n.a.v. jouw 400ste duik! Essen und Trinken: À volonté ’s avonds bij de Wok Dynasty. Merci Odyssee! Deutsche Institut für Normung: Het mocht dan wel een DIN aansluiting zijn op Ingrid haar duikfles, helaas was de
In actie
keuring vervallen en was duik n°2 een goede praktijkgerichte training in de berekening van luchtverbruik gezien het duikcentrum de fles niet meer wilde vullen. Voor zij die volgende editie mee willen gaan naar Gasometer: met een minimum aan bars in je fles kan je nog gemakkelijk een toertje doen en veilig bovenkomen. Mocht je twijfelen, stem dan eerst af met je buddies in een van de klokken voor de theoretische berekening. Qualität: Op de terugweg stopten we nog even bij ‘Schreiber Duisburg’ om enkele ‘Glatthaut Neopren Tauchanzug’ handschoenen en duikkappen aan te schaffen (GNT) bij de fameuze winkel/ fabriek te plekke. Als je met een bus komt gaat de winkel vanzelf open, ook al was het gesloten op zaterdag. Tevens interessant om te leren van de eigenaar hoe het materiaal correct te hanteren (NVDR: ondertussen getest in de put van Ekeren op de bodem bij 6°C én goedgekeurd! En ja, ook de bril bovenop de kap werkt perfect, al konden we dit eerst moeilijk geloven). Het was een meer dan geslaagde dag en voor wat mij betreft zeker voor herhaling vatbaar. Bedankt aan de organisatie en aanwezigen voor de plezante dag!!
11
Gelogd
Het logboekje van
Walter Van Den Eynde Elke keer opnieuw zetten we een logboekje in de kijker. Neus met ons mee door de vele duiken en verhalen van Walter Van Den Eynde.
Het begin
Hoeveel duiken heb je gelogd? Ik heb momenteel 1133 gelogde duiken. Als het een beetje meezit, hoop ik dit jaar af te sluiten met toch 1150 duiken. Hoe ben je begonnen met duiken? Duiken was altijd al een jongensdroom van me. 17 jaar geleden las ik een advertentie van een kleine duikclub, welke op zoek was naar nieuwe leden. We boden ons aan met 15 kandidaten, onmiddellijk het aantal clubleden verdubbelend. Van die 15 kandidaten zijn vandaag enkel Danielle en ikzelf nog lid. We werden voor onze eerste training opgevangen
door Marc Geunes, zelf toen nog middenbrevet (huidig 3*D). En binnen de kortste keren waren we ingeschreven voor een ‘clubreis’ ter gelegenheid van het 5 jarig bestaan van Odyssee. Naar de super exotische duikbestemming… Parijs… Vertel wat over je eerste duik? Mijn eerste duik was op 5 september 1995 te Wemeldinge. Mijn ‘leraar’ toen was Daniel Devriese. Ik kan me eigenlijk maar twee zaken van die duik herinneren. Ten eerste had ik al de eerste meters problemen met m’n oren. Geduldig heeft Daniel me toen begeleid en uiteindelijk hebben we toch de 15m diepte bereikt en zijn we 40 minuten onder gebleven. Het tweede wat ik me nog herinner is dat mijn duikleider een kreeft vastgreep en deze zowat in mijn gezicht duwde. Leuk hoor, ik was nog niet zenuwachtig genoeg blijkbaar :-) Ik heb toen redelijk wat duiken gedaan op 2 weken tijd. Ik wilde immers klaar zijn om enkele duikjes te doen in Venezuela in oktober dat jaar.
De wauw-factor
Walter Van Den Eynde
Odyssee
Wat was je mooiste duik? Ik denk dat ik dan toch moet kiezen voor Embudho Canyon, Malediven. We deden daar een stromingsduik, en ik bedoel een STROMINGSduik. We sprongen in het water en werden letterlijk weggeblazen. Afdalend naar 30m kwamen we terecht in een school jagende haaien. We schuilden tegen de stroming in een kleine grot en kregen een prachtig schouwspel. De haaien zwommen tegen de stroming in. Draaiden zich dan om en ‘spurten’ met de stroming mee, alle kleine visjes onderweg binnenspelend. Er is toen nog ’t een en ’t ander gebeurd, maar die mensen zijn geen lid meer van de club dus zijn die anekdotes niet zo grappig meer . Wat is je favoriete duikplaats in onze wateren? Ik heb de Zeelandbrug altijd leuk gevonden, daar is altijd wel iets speciaals te zien. Zeker in de tijd toen ze nog een grote onbekende was. In mijn eerste duikjaren was het een zeldzaamheid van daar nog andere duikers tegen te komen… Tegenwoordig moet je er een volgnummer trekken
12
Gelogd
Welke duikvakantiebestemmingen heb je al bezocht? Venezuela, Egypte 12x, Dominicaanse Republiek, Malediven, Cyprus, Zuid Afrika 2x, Filippijnen 2x, Menorca, Schotland, Florida, Bonaire 2x (3x binnenkort), Mozambique, Bali & Komodo in Indonesie.
reiskriebels
Wat is je favoriete duikbestemming? Alle plaatsen hadden wel iets speciaals… maar als ik echt moet kiezen? De Malediven dan.
om beneden te geraken. En ondekte ik dat ik mijn loodgordel vergeten was… Voor de duik zelf was dat niet zo’n probleem, maar de decostop maken zou onmogelijk zijn…Dus zocht ik naar iets dat ik kon gebruiken om me ‘uit te loden’ op 3m. Ik vond een stuk ijzer dat geschikt was om als ballast te dienen. Mijn duikleider zag dat ik iets opgenomen had en vroeg of hij het mocht zien. Hij nam het stuk ijzer in handen, haalde zijn schouders op en wierp het weg, de diepte in… Om een lang verhaal kort te maken, ik heb nog een grote scheepsmusketon gevonden en toch nog mijn trap reglementair kunnen maken.
Heb je nog een droombestemming? Een droombestemming? Ok, als we dan toch dromen, iets onbetaalbaars dan, zoiets als de Keeling-Cocos eilanden of zo. Wat zou je nog willen zien? Een walvishaai staat op nr 1 van mijn verlanglijstje. Vertel ons een stomme stoot die je ooit uithaalde? Ik was kersvers 2* duiker en we gingen op clubreis naar Egypte. Een van de laatste duiken zouden we doen op een Israëlisch wrak voor de kust van Hurghada. Ik sprong in het water, eendeduik en palmend naar beneden. Op het wrak op 30m diepte aangekomen, vond ik toch dat het wat moeizaam ging
13
Jaaroverzicht
We combineerden duiken met barbequeĂŤn ...
We gingen bowlen ...
... en winterduiken! We organiseerden winterspelen ...
We kwamen zelfs (live) op tv ...
We gingen duiken in Ekeren en showden de nieuwe clubkledij ...
14
Jaaroverzicht
We gingen op reis naar Bonaire ...
We gingen duiken in Duitsland in Naturagart ...
... en in de Gasometer!
... en raakten ook zelf al eens verstrikt in de netten! We zagen sepia’s in de Oosterschelde...
Kortom, het was weer een geslaagd Odyssee-jaar !!! 15
Reisverhaal
Odysseeërs in de wereld We weten ondertussen dat een zichzelf respecterend Odyssee lid graag de wereld rond reist op zoek naar de meest ongerepte, aantrekkelijke, uitdagende en relaxte duikbestemmingen. Maar enkelen gaan nog wat verder en vertrekken niet voor een weekje of twee, maar voor een langere periode.
van de natuurpracht in de baai van Marmaris, het klaarmaken van een zelfgevangen tonijn, het ontdekken van Corsica , reparaties aan de boot, en via de Middellandse Zee naar Gibraltar naar Madeira.
Kapitein Johan en dekmaatje Sonja
Denk maar aan de familie De Vos, aka ‘de Vosjes’ die met hun zeilboot de halve wereld rondreizen. Terwijl Johan als echte kapitein zijn boot door de wateren navigeert, neemt Sonja regelmatig de tijd om vrienden en familie op de hoogte te houden van hun ervaringen: hard werkende Turken, het genieten
16
“WAW…IK HEB GISTEREN EEN WALVIS GEZIEN samen met een vijftigtal dolfijnen op 200 meter afstand toen we naar Stromboli zeilden!!!! Grote fonteinen water spoot hij en toen hij weg dook, kwam zijn reuze staart volledig uit het water. WAW”
Reisverhaal Vroedvrouw Lynn
Je kan de verhalen van de vroedvrouwen in spe volgen op deze blog: http://www. bloggen.be/vroedvrouweninsenegal/
Lynn Vandecauter trok als rasechte missiezuster naar Senegal trok om baby’tjes op de wereld te zetten. Of toch helpen met.
“Hopelijk zijn er nu wat meer die komen bevallen, want zoooo kalm heb ik het toch ook niet graag”
In het kader van haar opleiding trok Lynn met 3 vriendinnen naar Senegal om stage te lopen. Gelukkig heeft ze ook de kans om naast de nachtdiensten en het helpen bevallen de kans om de regio te bezoeken: het leven in de drukke hoofdstad Dakar afgewisseld met een tijdje aan het strand waar de meisjes eerder de attractie zijn en als ware fotomodellen met iedereen op de foto moeten. Maar er moet natuurlijk ook gewerkt worden en op de eerste stagedag kon Lynn al 2 bevallingen doen. Ondertussen staat haar teller al op 14!!
Judith, onze haaiendame
Judith Wouters pakte haar geigerteller in en trok eind september naar Japan om zeewetenschappen te studeren aan de universiteit van Ryukyus in Okinawa.
omwille van een tyfoonalarm. Tussen de windstoten door kon ze boodschappen doen om haar kamertje in te richten. Er is een enorm cultureel verschil en de eerste week van voor Judith dan ook er een van inburgeren: inburgeren in de
Hiermee vervult onze Japanologe haar kinderdroom om mariene biologe worden en aan zee te wonen, vlakbij walvissen. Ze schrok wel even toen ze haar studentenkamertje van 9m² zag en een hele tijd binnen moest blijven zonder elektriciteit
Volg de belevenissen van Judith op haar blog: http://puditto.tumblr.com/
”Ik had helemaal geen licht. We konden dus niet goed zien wat we aten en achteraf bleek dat we enorm hebben gemorst.”
dormitory, in het onderzoekslab, in de universiteit, en in de gemeente. Eenmaal ingeburgerd en 2 weken ter plekke leerde ze andere buitenlandse studenten kennen en voelt ze zich eindelijk tot een groep behoren.
17
Duikonderricht
Hét énige échte onvervalste
Nelos duikcentrum! Ondanks de miserie die ik vorig jaar heb beleefd, heb ik me toch maar weer ingeschreven om duikinstructeur te gaan spelen in het NELOS duikcentrum te Boulouris. Ik dacht: “ditmaal zal die groep prutsers van vorig jaar er toch niet meer zijn zeker?”. Guess what... k Chris Demuync
Bert Schoofs
Onderweg wast het alvast dolle pret: we mochten alvast bootje varen met mijn auto.... op 180m hoogte! Het bijhorende vuurwerk was erg indrukwekkend moet ik zeggen. Aangekomen in ons vast hotelletje terplekke, bleek er alvast een rebreather instructeur stage aan de gang te zijn. Dat bleken alvast toch allemaal serieuze duikers te zijn. Vooraleer we moesten werken, konden we ons alvast induiken. (Sec de Merous , 48m, 45’, Merous, Barracudas, slakjes) Tijdens de duik iemand meegekregen die blijkbaar een pak meer trappen had dan ik. Straffe kerel wel, want na wat knopjes-gedruk waren zijn trappen ineens gehalveerd. Die functie heb ik op mijn Suunto nog niet gevonden... De volgende dag was er een receptie om een nieuwe lichting duikers te verwelkomen. Dat kennen ze bij NELOS precies goed, zo feestjes houden. Straffe Sangria... ondieptedronkenschap was nabij. Mijn buddy voor de komende dagen was gelukkig nuchter gebleven en
enn niet “Dronken duikers kom Luce en Inge aan boord” -
we hadden dan toch een rustig duikje met een ervaren en iets minder ervaren NELOS duiker (Sec de Suisse , 39m, 44’). Ondanks hun ervaring met boten, waren ze er toch in geslaagd om in het water te sukkelen vooraleer ik er inzat. Net zoals vele anderen later op de week, hadden ze moeite met hun daalsnelheid te controleren. Stof genoeg dus.. verschillende keren ze uit het stof mogen omhoog halen. Pff en dan achteraf klagen dat ze niets gezien hadden.
2e duik was memorabel
(Fer à Cheval - roche rouge, 49m, 33’, Chapon, Slakken). We kregen een diepduikstertje en een jeugdduikinstructeur mee. Die kamen niet echt goed overeen precies en zwommen liever van mekaar weg, dan bij ons te blijven. Het duikstertje had veel aandacht nodig: wou tijdens de duik al van de grond gaan - maar dan zonder zelf moeite doen en moest na de duik persé ne keer binnengedaan worden. Heb me dan maar weer eens opgeofferd, we waren per slot van rekening aan het werken hé. De wind is ondertussen serieus aangewakkerd en we gaan naar de Lion de
“Onder water
”-
18
Roland Wanten
s
mer (39m, 41’, Grote mostel, slakjes, octopus, murene). Kregen een duikster mee die niet dieper wou dan 30 meter. Pech voor haar, de medusahoofden zaten op 39meter. Eindelijk hadden we eens een duiker mee die wel content was dat we eens iets fatsoenlijks getoond hadden. Ze kwam gelukkig terug bij bewustzijn toen we boven de 30meter weer verder doken. Ben nadien wel gaan klagen in het duikcentrum: bijna iedereen die met gehuurd materiaal duikt heeft wel problemen met hun ontspanner. Mogen ze toch eens wat beter afregelen - gelukkig werken de mijne wel. Lion de mer, 40m 35’. Ik denk in het vervolg wel eens 2x na vooraleer ik iemand eens een proef laat testen. Na eerst 10 meter naar boven gesleurd te worden, werd mijn ontspanner bijna uit mijn mond gerukt. Ik had nochtans goed gebrieft om de proef pas te beginnen ná mijn OK-teken. En dat terwijl mijne duikleider nergens te bespeuren was - hij was nog aan het wedstrijdje ‘snelpalmen op 40m’ bezig denk ik. De schipper bleek er ook niet mee te kunnen lachen dat we vóór de duik aan de Suze (nvdr een frans apertief) hadden gezeten. Dat hielp tegen de koppijn van de vorige nacht. Was er niet mee akkoord: onze alcoholtester gaf toch mooi groen aan?
“Ready to go” Luce en Inge
Duikonderricht
“Moet er nog lood zijn” Roland Wantens
Lion de mer, 42m, 35’ (de wind bleef ongunstig). Voor ene keer niets moeten doen. De grote baas van de Jonny Saunders International Scuba Federation ging wat proefjes afnemen van een nieuwe leerling. Das pas een federatie: dynamische proeven (hoe meer ge betaald - hoe minder proeven), een verzekering die je enkel dekt als je niet in fout bent. Das toch logisch! Van de proef “in het stof kompas oefenen” en het “met de benen omhoog” redden kunnen ze bij NELOS nog iets van leren. Ik moet enkel nog eens vragen hoe de wet van Henry-Foubert in mekaar zit, want daar vind ik niks van terug op wikipedia. Uitgekeken naar de duik op Lion de mer (42m 23’, spiegeleikwal, voûte de corail). Eindelijk eens een fatsoenlijke duik met 2 LIFRAS 3*I. Spijtig dat we niet naar 60m mochten van het duikcentrum. Heb wel 1 van de 3*I moeten achterlaten - zie je wel dat een pak met ingebouwd trimvest niets waard is? Ben je dan met 10 instructeurs-sterren op stap, moet je nog de verliesprocedure toepassen, pfff.
Hoog bezoek voor onze voorlaatste duik: een professor van de Luikse universiteit! Hebben hem eventjes geholpen met het opschrijven van 3 specimen voor elke grote stam. (Lion de mer, 32m, 23’, grote en kleine langoust, witte draadslak). Deze keer had mijn duikleidster wel eens beter gekeken op de site beschrijving, want onze mededuikers wisten de weg naar het mooie stuk precies veel beter. Slecht geslapen voor onze laatste duik. 2 kandidaat-AI’s hadden ons volledig uitgeborsteld toen ze iets wouden weten voor hun theorieexamen. Retrograde druk, nog nooit van gehoord. Waarom een CAGE enkel met lucht beschreven staat. enzoverder. Pff. Toen wouden ze nog persé een modelbriefing krijgen voor de duik ook nog. Volgende keer komen ze maar beter op tijd op de afspraak, dan had ik ze wel volledig kunnen briefen. Gelukkig had mijn hekkesluiter de materiaalcontrole zeer grondig uitgevoerd, anders hadden ze zeker hun tuba vergeten. Ondanks deze controle slechts met 2 kunnen duiken. Mijn hekkesluiter had blijkbaar zijn tuba van eustachius vergeten... (Les Pyramides, 30m, 45’, 2 spinkrabben, in een school jagende barracudas, galathea, platworm, verschillende slakjes, scholen vis, octopus, murene). Volgens mij gaat mijn mededuiker zeker zijn AI-brevet halen! Koude douche gekregen na deze duiken: mag volgend jaar niet meer terug komen naar dit duikcentrum. En ik had nog zo mijn best gedaan. Pfff, dan krijgen ze het 2*I kaartje niet meer terug hoor!
“Klaarmaken voor de strijd” Luce en Inge
“Tafelgesprek” Roland Wantens
19
“Prijsuitreiking” Ivo Madder
ad” “Mooie duik geh Chris Demuynck
Fotografie
Fotograaf in de lens Daniel De Vriese
Hoe ben je begonnen met onderwaterfotografie? Dat is best wel grappig. Eigenlijk met het toestel van een ander. Tijdens mijn verblijf in Egypte heb ik het toestel van een van de klanten genomen en een rolletje vol geschoten. 20 van de 36 foto’s direct goed. Die dames zelf hadden er tot dan niets van gebakken. Ze hebben dan enkele duiken dat toestel aan mij mee gegeven (ik was hun duikleider) en zo hadden na het verlof toch enkele mooie foto’s!
Wat was je eerste toestel?
Dat was een Sea And Sea, destijds een van de meest gekende en populaire toestellen. Heel eenvoudig, niet te veel knoppen. Ik had het gehuurd in Hurgadha.
Wat vind je zo leuk aan ow-fotografie? Vooral het resultaat, de foto’s zelf dus. Het zijn voor mij echte herinneringen.
Maar daarnaast ook de herkenning van beesten en andere dingen die je onderwater ziet. Er is toch niets zo leuk om na de duik met de buddy’s te discuteren over welke vis of beestje we gezien hebben? Was het een juveniel omdat ze andere kleuren hadden? Komen die ook nog in andere wateren voor? Ik heb ook verschillende vissengidsen en die gaan bijna altijd mee op duikvakantie (als niemand ze verliest).
Ondertussen ben je er al een tijdje niet meer mee bezig. Waarom? Zou je graag terug beginnen? Sinds de intrede van de digitale fotografie vind ik het niet zo leuk meer. Met name al die knopjes en zo. Of zou dat mijn digitale dislectie zijn?
Trouwens, tijdens het fotoduiken kon ik niet echt genieten van de duik. Het is volledig anders duiken dan normaal en ook je buddy moet hier rekening mee
20
houden. Eigenlijk waren de duiken dat ik met een fototoestel onder water ging, de duiken waar ik het meest bij gestrest was. (nvdr. Daniel met stress???)
Wat zou je nog graag voor je lens zien onder water? Heb voor het ogenblik geen wensen, anders moet ik terug beginnen te fotograferen en te stressen. Niet dus!
Fotografie
21
Reisverhaal
Droog duiken in
de Azoren
Martyn
Martyn Hanson
De aankomst
Maandag 17 september. Na een vlucht van 4 uur en een half landen wij in Ponta Delgada, de hoofdstad van de Azoren, op het eiland Sao Miguel, 28°, zwaar bewolkt en aan de grond te zien hadden ze juist een serieuze plets regen gehad. Dinsdag 18 september. Ontbeten en vroeg uit het hotel om het stadje te verkennen en onze vakantie in te delen qua duiken en toerist spelen, met prioriteit recht naar het duikcenter ‘Nerus’ aan de haven. Ik werd verwelkomd door de uitbater, Sofiane Belkessa, een fransman, die mijn materiaal van het hotel wilde komen halen. “Nu direct ? “: vraag ik. ( Eerst duiken en dan toerist spelen). “Oei, dat kan ten vroegste vrijdag zijn maar ,door die cycloon die nadert, zal het waarschijnlijk zaterdagmiddag worden” zei Sofiane. Tegelijkertijd wijst hij naar de 2-3 meter hoge golven die de haven binnen dringen. Eens in open zee zal het moeilijk zijn voor onze 5 meter RIB, door de sterke stroming zal het zicht ook slecht zijn.
Zomer 2012. Eindelijk heb ik mijn 2* gehaald, nu ben ik gebrevetteerd en mag ik met de haaien duiken in de Azoren. Onze reis is geboekt, mijn 20kg extra bagage voor duikmateriaal is ingecalculeerd en een fototoestel gehuurd, nu wachten op ons vertrek. slecht weer :-(
Zaterdag 22 september. Ik vertrek richting haven in de regen met een matige noordenwind om mijn dagelijks bezoek te brengen aan duikcenter ‘Nerus’. “En, wij duiken vandaag toch?” vraag ik met hoge wenkbrauwen om een ‘neen-antwoord’ te onderdrukken. “We kunnen op zee maar het zicht gaat nog veel te slecht zijn om te duiken”, pleit onze vriend. Wij beslissen de dag door te brengen met eerst, een wandeling langs de kust naar een natuurlijke zwembaai. Hier kan ik nu in het water om te snorkelen en
Het indelen was ineens gemakkelijk geworden, toerist spelen aan één stuk door tot zaterdag !
22
de camera uit te proberen die ik gehuurd had. Mooi helder water van 23° en veel vissen: schorpioen vis, cukoo wrasse, egel vis en veel andere soorten. Met camera in een hand en een rots van een paar kilo in de andere ben ik eindelijk in het water. Terug uit het water vraagt An: ”mag ik de foto’s bekijken ?”, ik overhandig de camera waarbij ze nog vraagt, “Is het normaal dat er nog water inzit ?”. ‘Tis nie waar eh’ , het was wel waar, de housing lekte, ik had een mobiel aquarium met digitale fototoestel als inhoud in plaats van een vis. Leg dat maar eens uit bij ‘Time to Dive’.
Reisverhaal
Dag voor vertrek
Zondag 23 september. Onze ochtend brachten wij door met eerst een mooie wandeling in ‘Jardim Jose Do Canto’ en later in de oude stad en dan met lunch als afsluiter aan de haven. Het was nu 13:00 en bij het passeren van ‘Nerus’ stond onze vriend Sofiane te zwaaien en te roepen: ”Ik heb uw hotel verschillende keren gebeld, wij gaan duiken om 14:00!”. Blijkbaar hadden die ochtend een koppel uit Boston, USA en een ander uit Edinburgh bij hem aangeklopt en hadden het licht naar groen doen springen. Onmiddellijk zijn wij met de Jeep mijn materiaal van het hotel gaan halen en na een lange briefing zijn wij eindelijk uit de haven gedobberd in de kleine RIB. Na een 15 min. lange rit zijn we rechts van de haven gestopt en met ons zes achterwaarts het water ingegaan. Wij zijn uitgezakt tot 14m en palmden door een gesloten vulkanische riff voor een vijftig tal meters. Tijdens onze 58 minuten duik over een heel diverse en indrukwekkende rotsbodem zagen wij, murene, kongeraal en een mooie grouper rustig zwemmen in een grot, ook zagen we, tegen hoge snelheden, enkele tonijnen en barracuda’s. Spijtig genoeg vonden wij ook illegale netten met een fijne maat van 4cm2 waar zelfs de kleinste vissen niet gespaard werden. Na het
bevrijden van een tiental grotere vissen hebben wij een zestig tal meters net los gesneden, opgerold en in een rotsholte bevestigd. Na een pauze in de haven namen wij een volle fles en beginnen onze tweede duik, eens te water dalen wij tot 17m. Voor enkele minuten doken wij over een rotsbodem met mooie berg formaties. We zagen dezelfde vissoorten als in de vorige duik. Deze veranderde plots; naar een zandbodem, wit zand, zo steriel, kristal helder water en zoveel licht. Dit heeft ook zijn charmes. De vissoorten veranderden hier ook. Er lagen enkel platvissen op de bodem want hier zijn geen schuilplaatsen om aan de snelle roofvissen te ontsnappen. We palmden langs de scheiding en, niet te geloven, er dreef weer een illegaal net maar nu een veel groter dan de vorige. Hierin hingen er, buiten enkele gewone vissoorten nu ook tien roggen tussen, sommige met een meter doorsnee. De roggen, die met hun staart gevangen zaten, begonnen zinloos te tollen door onze aanwezigheid. Deze hebben wij voorzichtig vastgenomen (ieder een vleugel )terwijl de andere ploegleden de netten wegsneden. Het was wel de moeite waard om ze dan te kunnen zien wegvliegen over het witte zand. Het laatste half uur tot aan
23
onze reserve lucht hebben wij het net los gesneden, opgerold tot een bol met een inhoud van minstens 120m (sommige netten kunnen 1km lang zijn) en met ons zes hebben we het over de zandbodem getrokken en weer bevestigd aan een rotspartij. Uiteindelijk was het niet zo’n droge duik geworden op de Azoren.
Wedstrijd
Puzzel mee onder zee Kruiswoordraadseltje!
Met een record aantal inzendingen bij de vorige puzzel vonden we dat het iets moeilijker mocht. Vandaar een kruiswoordraadsel. De letters in de gekleurde vakjes vormen samen een woord. Stuur ons dat woord naar redactie@duikschool-odyssee.com en misschien maak jij kans op een leuke prijs.
Horizontaal 2. dit heb je vaak in de Oosterschelde 6. hulpstuk om te ademen 7. naam van onze duikclub 9. scherp materiaal waarmee je vb. een net doorsnijdt 11. mooi maar gevaarlijk uitziend dier 12. navigatie-hulp 13. eb en vloed 14. zwaar hulpstuk om uit te trimmen 17. vaste locatie op dinsdagavonden 19. materiaal waaruit je duikpak bestaat 20. favoriete bestemming van veel duikers 21. dit doe je in nr. 17 Verticaal 1. toestel om je duikgegevens te berekenen 3. tropisch onderwaterleven 4. hiermee hou je je verbruik in het oog 5. extra gewicht voor droogduikers 6. mooie duikplaats bij onze noorderburen 8. hierin gaat je ademlucht 10. soort rog 15. winter duikpak, meestal warm :-) 16. doe je aan je voeten als je gaat duiken 18. duikbril
1
2 i 3
4
5 e
6
7
8
9 b 10 l
a
11
12 m
c
13 k 14
15 g
16
17
n
18 j
19 h
d 20
21 f
a
b
24
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
Scuba Service Store
Papenaardekenstraat 214, 2900 Schoten, BelgiĂŤ
Openingsuren: ma. - di. - wo. - vrij. & za. van 10.00 tot 19.00 uur (donderdag gesloten).
Scuba Service Store - Ronny en Peggy Desmet - Papenaardekenstraat 214 - B-2900 Schoten gsm: +32 475 689 690 - fax: +32 3 633 21 35 - e-mail: info@scubaservice.be - www.scubaservice.be 25
huisstijlontwerp, belettering, promotiemateriaal. drukwerk voor elke gelegenheid, zakelijk of persoonlijk. huwelijksuitnodigingen, geboortekaartjes, communiedrukwerk.
Verzekeringen
giselinde Van de Velde 0474 520 979 lin@drukvorm.be
Wij hebben het voor U.
VERZEKERINGEN
ANTOINE MEULEMANS PASTORIJSTRAAT 2C 3110 ROTSELAAR TEL. 016 44 70 83
genieten van vakmanschap!
Welkom in Herberg t’ Huis, wereldberoemd in Rotselaar en omstreken. Bijna honderd jaar geleden begon het verhaal van Herberg t‘Huis. Hoofdonderwijzer Frans Michiels, zijn dochter Josephine en haar man Jef Van Haegenborgh, hun dochter Helena samen met Jos Staes, hun zoon Frank en sinds kort ook diens dochter Annelies : vijf generaties reeds zorgt deze familie voor een aangenaam en gezellige verpozen in het hart van de Demer en Dijle gemeente Rotselaar, parel van het Hageland. Vandaag is herberg t’Huis meer dan ooit een begrip in Rotselaar. En daar zit het vakmanschap van Frank Staes voor veel tussen.
Provinciebaan 18 3110 Rotselaar 016 44 53 35 Vergaderzaal reserveren? Tel 016/ 44.53.35 - GSM 0494/ 90 51 46 staes.frank@telenet.be (woensdag gesloten)