ESM Nummer 03 (20 januari 1979), pagina 28. © ELSEVIER
/?e Terwijl katholiek Nederland vorige week gonsde van geruchten over niet langer te dragen spanningenbinnen het bisschoppencollege gaf de Roermondse bisschop mgr dr J M Gijsen zijn eerste pers-interviewsinds driejaar Elsevierondervroeghem onder meer over zijn pas verschenen geloofsboek anticonceptie abortus homofilie oecumene de excommunicatiesin ’t Eikske de paus en de verdeelde bisschoppenconferentie
MGR
Paus
DR
J
M
GIJSEH
IN
MET ELSEVIER
GESPREK
moet
ingrijpen ZIE
VOORPLAAT
Het was
in de eerste helft van 1976 dat mgr dr J M Gijsen bisschopvan Roermond zijn laatste interviewgaf aan de schrijvende pers in Nederland Driejaargeleden dus een periode waarin hij resoluutalle pers-verzoekenvan de hand wees onafhankelijk hankelijk of die nou kwamen van dagof of weekbladen binnenof of buitenlandsemedia Echter ook een periode waarin de Roermondse mondse bisschopvoortdurend in het nieuws kwam soms dagen soms weken lang Dat begon al in 1976 toen Rome van het Nederlands episcopaat eiste dat het alle gehuwde priesterdocenten zou ontslaan die aan de katholieketheologischehogescholen werkzaam waren Het episcopaatonder leidingvan kardinaalWillebrands beslootniet in een communiquØ op de eis in te gaan en deelde dit mee uit waarin hij Daarop gaf mgr Gijsen een tegen-communiquØ uitdrukkelijke instemming met Rome’s eis betuigde In februari1977 ondernamde Roermondsebisschopzelf niets maar herdachten anderen dat hij vijf jaar geleden door paus PaulusVI tegende wens van het Nederlandse episcopaatin tot bisschopbenoemdwas en kardinaalAlfrinknaar Rome ontboden boden werd om aan de bisschopswijdingdeel te nemen Verschillende groepen herdachten dit feit op verschillende schillende wijzen terwijl de Gebedsactie Limburg ter gelegenheid van dit eerste lustrumverklaardedat deze bisschopiemand is die iets te zeggen heeft iets waaraan de mensen behoefte hebben en ,,de grote meerderheid van de gewone leken achter hem staat liet de werkgroep Open Kerk Limburg weten dat het lustrum vijfjaar kerkafbraak markeerde omdat de bisschop fungeerde als kerkelijk kelijk politiek wapen van een angstigRome dat nergens mØØr denken van kerkprovinciesof bang voor is dan voor zelfstandig bisschoppen of theologen om van gewone priesters en gelovigen maar helemaal niet te spreken In maart 1977 volgde een campagnedie niet alleente maken had met genoemdlustrum maar ook met het dagblad De Limburger dat volgenseen drietal Maastrichtse minderbroeders geen gelegenheid genheid voorbijlaat gaan om bisschopGijsen in een ongunstig In een brochure daglicht te stellen en zijn gezag te ondermijnen getiteld Waarheid over een moedig bisschop dat de drie Limr
MGR DR
J
M GIJSEN BISSCHOPVAN ...,,Wemoefen ons bekeren
ROERMOND
BIJ PAUS PAULUS VI .grote 6ewoncfer en vee hoop
MET PAUS .A
burgsefranciscanen later in een oplage van 500 Nederlandse en nog talloze Franse en Duitse exemplaren lieten verspreiden werd het omstreden beleidvan de bisschop gerechtvaardigden stond onder meer te lezen Het heefter alle schijn van dat de aanvallenop de echtekatholiekegeloofsvisie van bisschopGijsen nog in hevigheidzullentoenemen Men hoeftgeen profeette zijn om te weten dat de echte strijd met name rond de catechese nog moet beginnen Deze strijd welke nu reeds zeer sluw door de tegenstanders wordt voorbereid zal een krachtproefzijn voor het katholiekegeloofin ons land Terwijlandere bisschoppenslechts aarzelenden in beperktekring uiting geven aan de ook bij hen levendebezorgdheidvoor de situatie op het terrein der catechese heeft onze bisschopzich daarover moedig en openlijkdurven uitspreken Dit uitspreken vond plaatsin oktober 1977 toen mgr Gijsen een aantalbrochureslietverschijnenenkele dagen nadat de Nederlandse derlandsebisschoppenhun overzicht bekend gemaakt hadden ten behoeve van de bisschoppensynode in Rome waarvan er ØØn handelde over de catechese In deze brochure veroordeeldede Roermondsebisschophet catechetisch werkboekvan het Hoger CatechetischInstituut in Nijmegen dat onder verantwoordelijkheid lijkheid staat van de gezamenlijke bisschoppen In een andere brochure Huis op de rots huis op het zand schreefhij onder meer Thans blijkt dat de funderingonder het huis van het geloofgrotendeels is weggeslagen dat veelal weinig meer dan een fac van de Kerk met kunsten en vliegwerk overeind wordt gehouden en dat door sommigen op luidruchtigewijze een schijn-christendom wordt gepredikt(...)Ook de overtuigdeen ijverige priesters en andere leiders van de Kerk richtenzich makkelijkernaar wat hun publiekwenst dan naar wat werkelijkis (...) Het zijn dit defaitismedeze vaagheid in de predikingen deze onzekerheidvan hen die in de Kerk vrgaan waardoor in feite veel katholiekenzich bevestigdvoelen in hun neigingzich maar niet meer druk te maken om Gods eer en Gods woord De eerste druk van 15 exemplaren was reeds na enkele dagen uitverkocht en werd gevolgd door meer dan 30 bestellingen Limburgse gemakkelijker
s
JOHANNES PAULUS II a
were
Eind 1977 kwam de Roermondsebisschop wederom in het Vastenactie nieuws toen hij liet weten de (landelijkeBisschoppelijke voor wat zijn dioceesbetrofniet meer als bisschoppelijk tenactie te beschouwen en bekend maakte zelf een Limburgse vastenactie te beginnen De breuk - welke kardinaalWillebrandstijdens zijn openingsredevoor het LPO in januari 1978 kwalificeerdeals pijnlijk en schadelijk voor het kerkelijke leven volgde op een conflict tussende bisschopen de directeurvan het voormalige RoermondsemissiebureauBIS pater P Nelen Daar de Nederlandse landse Missieraadzijn samenwerking met pater Nelen continueerde nueerde verbrakde bisschopzijn band met deze raad en de acties die onder zijn auspiciºngevoerd worden zoals de jaarlijkse Week voor de Nederlandse Missionaris Al eerderhad de bisschop Missiewerken afdelingNederschop gebroken met de Pauselijke
Ondanks
of wellicht juist dank zij deze ontwikkelingenkregen in katholiekenvan Nederland ondubbelzinnigvan de Paus te verstaandat ze erg blij mochten zijn met de persoon van de Roermondse bisschopDeze bisschop zo sprak paus Paulus VI op hem wijzend tijdens een wekelijkseaudiºntiein de St Pieter heeft zich zeer verdienstelijk gemaakt doordat hij zijn dioceesen de r kerk in Nederland op veelbelovendeen betekenisvolle kenisvolle wijze heeft doen ontwaken Wij volgen dit ontwaken met grote bewondering en veel hoop In oktober 1978 werden de Limburgse gemoederen wederomopgeschrikttoen bekend werd dat mgr Gijsen desgevraagd een briefhad geschreven aan de pro-nuntiusvan Ghana om deze te waarschuwentegen een twaalftal Nederlandsepastorale werkers afkomstigvan de Hogeschool schoolvoor Theologieen Pastoraatin Heerlen De bisschophad de nuntiusmeegedeeld het hoogst ongelukkig te vinden als de ideeºn van de hogeschool zich zouden verspreidenbinnen de jonge kerk van Ghana De rector van de hogeschool die enkele jarenterug door de bisschopwerd gediskwalificeerd ter wille van het seminariein Rolduc noemde de brief een misselijkestreek maar vooralook dom want er is niets zo onverstandigals een april 1978 de