VoetVak+ editie 5, digitaal

05 AUGUSTUS/SEPTEMBER 2019

HET VAKBLAD VOOR DE ONDERNEMENDE VOETVERZORGER

Achtergrond: Tatoeages Uit de praktijk: Diagnoses stellen?

Dermatologie:

SYFILIS

INHOUD VOETVAKPLUS

ACTUEEL 4

Vakblad voor de ondernemende voetverzorger Verschijnt 8 x per jaar, 17e jaargang,

Nieuws uit de branche

nummer 5, augustus/september 2019 www.voetvakplus.nl

CONGRES 6

Redactie: Petra Teunissen, content manager,

Oncofoot OVV-Symposium

Jacha Rootlieb, content regisseur E-mail: redactie@voetvakplus.nl Tel.: 06-11663301

REPORTAGE 9 Medewerkers: dr. Bella van Dalen (orthopedisch

Pedicuren op de camping

chirurg), Mr. R. van Domselaar, Corné Ter Maten, drs. A.S.M. Steeman, Petra Teunissen, Lizet van Triet, Ursela Vogt (medisch pedicure), Sija Versluis,

DERMATOLOGIE 12

Hans de Vries, Ellen Wagenaar, Robert Wonink

Syfilis

(MSU echografist voet en enkel).

Advertenties: Frank van Gils (f.gils@bdu.nl)

ACHTERGROND 14

tel. 06-53888266 Abonnementen: abonnementen@bdu.nl,

Tatoeages op de enkel of voet

tel. 0342-494882 Nederland: €85,50 per jaar (incl. 6% btw, op basis van automatische incasso). België: € 91,70 per jaar

VOET EN ENKEL 16

(prijswijzigingen voorbehouden).

Opzeggen abonnement: Abonnementen kunnen ieder moment ingaan en worden na afloop van de opgegeven abonnementsperiode automatisch verlengd.

9 REPORTAGE

Opzegtermijn voor het opzeggen van uw

Pijn onder de voorvoet

PODOLOGIE 17 De meerwaarde van echografie

abonnement voor onbepaalde tijd: twee maanden voor de volgende abonnementsperiode.

UIT DE PRAKTIJK 21 Diagnoses stellen

MARKETING 24

Uitgeefteam BDUvakmedia:

Tips voor het schrijven van betere teksten

Corina Kuipers (uitgever) Ron van de Hoef (salesmanager) Peter Vorstenbosch (hoofd content)

Technische realisatie: Vellendrukkerij BDU, Barneveld

14 ACHTERGROND 31 DECORATIEF

JURIDISCH 26 Woning boven de praktijk verhuren aan toeristen

MASSAGE 28

vakmedia

Handmassage www.voetvak.nl

# 05/’19 VAKBLAD VOOR DE ONDERNEMENDE VOETVERZORGER

DECORATIEF 31 Lieflijke libelle

VOETVERWENNERIJ 34 Hydrolaten voor gezonde nagels ©2019 BDUvakmedia Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar

Adverteerders: ASWS, BDU Vakmedia, Pediroda, Les Pieds, Wandelwol

gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Het reprorecht van de inhoud van deze uitgave is beschermd.

Voor alle kwesties inzake het kopiëren van teksten: Stichting Reprorecht, Prof. E.M. Meijerslaan 3, Postbus 882, 1180 AW Amstelveen, tel. 020-3470310.

Het volgende nummer van VoetVak+ verschijnt rond 18 oktober.

PEDICURECONGRES 2019 Op zaterdag 21 september organiseert ASWS voor de 14e keer het PedicureCongres in het NBC te Nieuwegein. Dit jaar is het thema ‘Voeten op leeftijd’. Margreet van Putten heeft het programma samengesteld en interessante sprekers uitgenodigd om je uitgebreid te informeren over het onderwerp ‘Voeten op leeftijd’.

VOETVAK+ OP VAKBEURS PEDICURE Heb je 26 en 27 oktober al in de agenda gezet? Dan vindt Vakbeurs Pedicure plaats in de Expo in Houten.

Extra leuk (en interessant) aan deze beurs is het lezingenprogramma. Dit jaar wordt er vanuit VoetVak+ ook deelgenomen aan dit lezingenprogramma en wel met onze marketingexpert Corné Ter Maten. Hij zal tijdens een live-sessie van de online rubriek ‘Quick scan van je online imago’ de website en social media van een pedicurepraktijk onder de loep nemen.

Het belooft dus een erg leerzame lezing te worden!

Corné is op zowel zaterdag 26 als zondag 27 oktober aanwezig, net als wij want er is ook een stand van VoetVak+ op de beurs. Heb je nog ideeën over of suggesties voor jouw vakblad of ben je benieuwd naar de andere vakbladen van de BDU? Kom dan vooral even langs op onze stand. In de volgende editie zullen we je meer informatie geven over deze vakbeurs.

Mocht je nu al nieuwsgierig zijn naar de exposanten of vast kaarten willen bestellen, check dan: www.asws.nl/beurzen/vakbeurs-pedicure

4 | voetvak

We worden steeds ouder, willen graag gezond oud worden én….mobiel blijven. Onze voeten spelen daar een belangrijke rol in, dus ook jij als (medisch) pedicure. Voeten op leeftijd worden ‘bedreigd’ door ziektebeelden, onvoldoende gebruik, het idee dat men op hogere leeftijd niet meer goed hoeft te kunnen lopen, want er zijn toch scootmobielen etc. Tijdens dit congres kijkt men welke problemen, maar vooral ook oplossingen er zijn om je oudere cliënten (weer) prettig te laten lopen en dus een betere kwaliteit van leven te geven. In alle lezingen staat het werk in en buiten de praktijk centraal. Samenwerken in de gezondheidszorg wordt steeds belangrijker en dat is de

CURSUS PSYCHOLOGIE

Psychologie krijgt in opleidingen voor voetzorgverleners te weinig aandacht. Relevante kennis over dit onderwerp is juist bij beroepen die langdurige zorgmomenten en -trajecten kennen wel degelijk belangrijk. Steeds vaker wordt er immers beroep op je zorg gedaan. Zoiets kan een weerslag op je gemoedstoestand hebben. Zonder juiste kennis en begeleiding kan dit zelfs tot mentale klachten leiden. Daarnaast kan het voorkomen dat je te maken krijgt met een clientèle die steeds hogere eisen stelt en daarover niet altijd even vriendelijk communiceert.

In de nieuwe cursus psychologie krijg je in vier dagdelen veel kennis en handvatten om met bovenstaande en andere uitdagingen om te kunnen gaan. Gewapend met deze kennis word je niet alleen weerbaarder, maar ontwikkel je ook een ander zelfvertrouwen dat je werk aangenamer kan maken.

Accreditatie wordt aangevraagd bij ProCert (domein professionaliteit) en de BVV. www.mischanagel.nl/

rode draad van dit congres, naast natuurlijk de cliënt met ‘voeten op leeftijd’.

Joselien van Iersel (diabetespodotherapeut) geeft een lezing over de ouder wordende huid en Lotte Haverkorn (podotherapeut) geeft uitgebreid uitleg over valpreventie en het looppatroon van ouderen. Sportieve ouderen leven langer… is een lezing die Jos Vermeulen (pedicure en bewegingsagoog) zal geven. En Charlotte Wouters (ervaren podotherapeut) zal de ziekte van Parkinson en andere ziektebeelden van ouderen bespreken. Tot slot zal Annelies Wouters (schoenadviseur en

podotherapeut) advies geven over schoenen voor ouderen en zal Margreet van Putten deze congresdag afsluiten met een lezing over diabetes, reuma en valpreventie, en jouw rol daarbij.

Wie zich digitaal inschrijft, krijgt 5 euro korting bij online betaling. Accreditatiepunten zijn inmiddels bij ProCERT aangevraagd.

Kijk voor meer informatie op www.asws.nl

voetvak | 5

CONGRES Tekst: Petra Teunissen

Sinds 2013 is er een speciale opleiding voor Oncologisch Voetverzorgers. Eén van hun nascholingsbijeenkomsten, het Oncofoot OVV-Symposium, was voor het eerst opengesteld voor alle belangstellenden. De Amerikaanse dermatoloog prof. Mario Lacouture hield het publiek in zijn ban met vier heldere colleges.

Oncofoot OVV-Symposium Het OVV-symposium, georganiseerd door Pediroda samen met Mischa Nagel, vond plaats in De Werelt in Lunteren.

Het was jammer dat er geen oncologen waren, maar er was toch wel wat belangstelling van buiten de directe doelgroep van Oncologisch Voetverzorgers. En dat is belangrijk, vindt Mischa Nagel: “Goede voetverzorging is onmisbaar bij kanker. Wij hebben het congres opengesteld omdat wij zoveel mogelijk kennis willen delen.

Natuurlijk is de Oncologisch Voetverzorger de specialist, maar niet iedere klant wil, als hij of zij ziek wordt, ineens naar een andere pedicure. Wij hopen dat voetverzorgers weten wat ze zelf mogen doen en wanneer ze moeten doorverwijzen. Ze moeten de ‘rode vlaggen’ herkennen.”

al Sloan Kettering Cancer Center in New York. Hij deed veel onderzoek naar de dermatologische effecten van kankertherapie. Zijn specialiteit werd leven ná kanker.

Zo schreef hij de Skin Care Guide for People living with Cancer. In 2012 werd hij door Cancer Care uitgeroepen tot Dokter van het Jaar. Dr. Annemie Galimont en Mischa Nagel waren als presentator en moderator aanwezig en hielpen om de Engelstalige colleges van Mario Lacouture waar nodig te vertalen en toe te lichten. Mede dankzij zijn overzichtelijke dia’s, allemaal gebaseerd op recente literatuur, en de duidelijke uitspraak van prof. Lacouture, waren de colleges ook goed te volgen als Engels niet je eerste taal is.

Leven ná kanker

Voetzorg is juist nodig

Dermatoloog dr. Annemie Galimont leidde prof. Mario E. Lacouture in. Hij werkt in het prestigieuze Memori-

Het eerste college was een basale introductie over kanker en de huid. Hoewel sommige informatie als bekend mag

Een van de dia’s van prof. Lacouture: beelden van de bijwerkingen van immunotherapie op de voeten.

6 | voetvak

worden verondersteld, was het toch verhelderend om weer wat cijfers en feiten op een rijtje te krijgen. Lacouture vertelde onder meer dat de vijfjaars overleving van kanker bijna is verdubbeld sinds 1970. De behandelingen worden snel effectiever. Na de chemotherapie, radiotherapie en operatie, is er nu veel targeted therapy (doelgerichte therapie). Al deze behandelingen hebben bijeffecten op de handen en vooral op de voeten. Voetproblemen komen bij ongeveer 30% van de behandelingen voor.

Ook de nieuwste therapieën, zoals targeted therapy en immunotherapie, geven helaas bijwerkingen aan de voeten en de onderbenen. Toch wordt er - in de VS - vaak tegen patiënten gezegd dat ze tijdens de therapie geen manicure- of pedicurebehandelingen mogen ondergaan vanwege het risico op infecties. Lacouture vindt dat een gemiste kans: “Laten we ervan uitgaan dat alle patiënten inderdaad immuunsuppressie hebben en dat ze - met voorzorgen - wél een manicure of pedicure mogen hebben. Het is beter dat ze naar een professionele manicure/ pedicure gaan dan dat ze zelf aan de slag gaan of hun nagels of voeten helemaal niet verzorgen. Bovendien kun je de patiënt bij depressie en angst wat comfort bieden.

Je hebt meer tijd dan de arts en je komt heel dichtbij.” Hij hoopt op een wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat professionele voetzorg tijdens chemobehandelingen juist béter is voor de patiënt.

Bijwerkingen In het tweede college ging Lacouture dieper in op de bijwerkingen van kankertherapie. De ‘collateral damage’ omvat onder meer diarree, misselijkheid, ademnood, constipatie, pijn, zwelling en huidirritatie. Bij doelgerichte therapie is de dermatologische levenskwaliteit significant slechter dan bij cytostatica (chemotherapie), met name emotioneel en wegens verlies van functies. Deze bijwerkingen zorgen voor hoge kosten, vooral in de Verenigde Staten waar veel mensen niet of slechts deels verzekerd zijn. Met name paronychia, de nagelriemontstekingen, blijken voor veel problemen te zorgen aan de handen. Bij 38% van de patiënten ontstaat een huidinfectie. De belangrijkste dermatologische bijwerkingen zijn: • Acne achtige uitslag.

• Littekenvormende alopecia.

• Impetigo door de MRSA bacterie (de ‘ziekenhuisbacterie’).

• Fotosensitiviteit: adviseer zonnebrandmiddelen die beschermen tegen UV-A straling, met zink of titanium.

• Jeuk, vooral op de onderbenen, omdat daar veel mestcellen zitten en de circulatie niet optimaal is. Jeuk komt bij bijna alle medicijnen voor, vaak als bijeffect van lymfeoedeem. Krabben veroorzaakt vervolgens weer infecties. Als je rechte lijnen ziet op de benen, is er bijna altijd sprake van schade door krabben, niet door uitslag.

• Xerosis: droge huid. De kloven die ontstaan op de voetzolen doen vaak veel pijn.

• Paronychia: de nagelriemontstekingen zijn niet alleen maar ‘lastig’, ruim dertig procent van de vrouwen vond dit een heel akelige bijwerking, mede omdat de aandoening kan stinken.

Sommige huidproblemen zijn mild, andere zijn zo ernstig dat de levenskwaliteit of zelfs het leven van de patiënt in gevaar komt. De criteria zijn: Grade 1: milde symptomen, klinische of diagnostisch geobserveerd, interventie niet nodig.

Grade 2: gemiddelde symptomen, enigszins algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL) verhinderend, lokale, niet-invasieve behandeling nodig.

Grade 3: ernstige of medisch significante symptomen die niet direct levensbedreigend zijn, (verlengde) opname in ziekenhuis nodig, ernstige belemmering van ADL. Grade 4: levensbedreigende gevolgen, urgente interventie nodig.

Grade 5: Dood gerelateerd aan bijwerkingen van de behandeling.

Is er sprake van grade 3 of erger, dan moet de kankerbehandeling altijd aangepast worden. Bijvoorbeeld door een lagere dosis medicijnen of een langere rustperiode tussen de kuren. Overigens is de beleving van bijwerkingen altijd subjectief en ‘in the eye of the beholder’, benadrukt prof. Lacouture.

Immunotherapie De nieuwste behandelingen tegen kanker vallen in de categorie immunotherapie. In 2015 werd ontdekt dat het, via een ingenieus systeem van het aanpassen van eiwitten, lukt om ons eigen afweersysteem de kankercellen te laten herkennen en vernietigen. Het mooie is dat deze behandelingen patiënten een gevoel van controle geeft, omdat hun lichaam zelf de kankercellen opruimt. De Nobelprijs voor de Geneeskunde 2018 werd dan ook toegekend aan de Amerikaan James P. Allison en de Japanner Tasuku Honjo voor de ontwikkeling van deze speciale

Als Oncologisch Voetverzorger ben je de ogen en oren op pootjes van de oncoloog. therapieën. Immunotherapie is opvallend effectief. Het nadeel is dat immuuntherapie alles in het lichaam aantast en vooral de huid, want dat is een immunologisch orgaan bij uitstek. Al binnen drie weken na de start van de behandeling beginnen de reacties. Bij een derde van de patiënten ziet Lacouture uitslag, een ‘rash’. De huid reageert met blaren en jeuk, vooral op de romp en onderste extremiteiten. Sommige patiënten komen binnen met een rolstoel omdat ze vanwege de blaren op hun voeten niet meer kunnen lopen. Deze blaarvorming, parapemhigus (bulleus pemphigoid) genoemd, is de meest voorkomende reden voor het stoppen van de behandeling in de eerste vijf weken. Een andere bijwerking is zeer ernstige eeltvorming, waardoor de patiënt het gevoel heeft ‘op rotsen’ te lopen. Het enige lichtpuntje: patiënten die deze ernstige bijwerkingen hebben, leven meestal ook langer.

De bijwerkingen zijn kennelijk een teken dat de medicijnen heel effectief zijn.

voetvak | 7

CONGRES Adviezen en inzichten Deze adviezen en inzichten uit de colleges vielen ons verder op, die je kunt delen met je klanten: Let op veranderingen in het haar. Dat voorspelt vaak dat de nagels ook aangetast zullen worden.

Soms krijgen vrouwen die bestraald worden bij borstkanker het advies om de bestraalde huid niet te wassen. Uit een studie bleek dat wassen met zeep en water juist een veel beter resultaat van de therapie geeft.

Lacouture was heel lovend over de cooling cap. Deze Nederlandse vinding van dokter Corina van den Hurk is opvallend effectief. Uit twee studies blijkt dat 51% en 67% van de patiënten het haar behield. Inmiddels zijn er meer dan 3.000 cooling caps over de hele wereld in gebruik.

Ook voor de nagels werkt koelen vaak goed: het gebruik van ijshandschoenen verminderde het aantal aangetaste nagels van 51% naar 11%. In de VS krijgen alle vrouwen die met taxanes behandeld worden koude handschoenen of ‘frozen socks’ voor de voeten. Koude banden om de polsen en de enkels verminderen de opname van de taxanes in de extremiteiten. Zijn die niet voorradig, dan kunnen ze ook kleine pads meenemen of zelfs bevroren waterflesjes. Ook sabbelen op ijsblokjes helpt om irritatie van de slijmvliezen in de mond te verminderen. Vooral bij patiënten die al daadwerkelijk last krijgen van nageltoxiciteit kunnen koelsokken verlichting geven.

Omdat de voeten heel vatbaar zijn voor infecties, waarschuwde Mischa Nagel voor blootsvoets wandelen op het strand en in zee. Sowieso is het belangrijk om op te letten dat de voeten niet verbranden in de zon, want kankermedicatie maakt de huid vaak gevoeliger voor UV-straling.

Zijn de nagels eenmaal aangetast, dan lijkt een natuurlijke olie net zo goed te werken als nagelverharders. Lacouture schrijft speciale moisturizers voor met wel 40% ureum. Hij adviseert om de voeten (en handen) ‘s nachts in te wikkelen met huishoudfolie om de olie/crème in te laten trekken. Vraag vooral welke producten de klant nu al gebruikt, om allergieën te voorkomen.

Mannen vinden het vaak moeilijk om crèmes te smeren bij een droge huid. Een moisturizer in de vorm van een foam zorgt voor meer therapietrouw.

Het is niet verstandig om tijdens de behandeling op eigen houtje voedingssupplementen te gaan slikken. Ook probiotica helpen niet bij diarree en erger, ze kunnen de werking van medicijnen beïnvloeden. We weten steeds beter dat de darmflora heel belangrijk is voor je immuunsysteem. Volgens een van de deelnemers is een studie naar probiotica op een intensive care zelfs gestopt omdat de patiënten stierven.

Samenwerken in het verminderen van bijwerkingen Lacouture had een heldere visie op zijn samenwerking als dermatoloog met oncologen: “Vertrouw nooit alleen op de oncoloog als het gaat om een bijwerking aan de huid en/of de voeten. Zo zeggen veel oncologen dat neuropathie een tijdelijke bijwerking is. Nee, dat duurt jarenlang, soms levenslang. Eerlijk gezegd hebben oncologen niet altijd de tijd om alle bijwerkingen te vertellen tegen de patiënten en als ze het wel deden, zouden die misschien

8 | voetvak

Het OVV-organisatieteam met professor Mario Lacouture.

de behandeling niet meer aandurven. Wij hebben daar meer kennis over, omdat de patiënten tussen de behandelingen door bij ons komen. Als dermatologen zorgen wij voor vermindering van de bijwerkingen, zodat de oncoloog de kanker kan aanpakken en zich daarop kan concentreren. Zo hoeven patiënten niet altijd te stoppen met de behandeling. Door koeling, een lagere dosis of andere methoden (zoals pijnstilling, infectiebestrijding of eelt verwijderen) kunnen we de bijwerkingen verminderen.

Een vroege interventie bij huidsymptomen is belangrijk om de behandeling zo effectief mogelijk te laten zijn. Als je preventief zou kunnen werken, is de kans op overleving nog hoger. Het is wel belangrijk dat je het gemakkelijk maakt voor de oncoloog om te verwijzen en waardevolle informatie terug te krijgen. Spreek dezelfde ‘taal’, want je dient een gemeenschappelijk belang: de overleving én de levenskwaliteit van de patiënt.” Een waardevolle site daarvoor is: https://ctep.cancer.gov.

Meerdere malen bevestigde Lacouture het belang van goede voetzorg bij kankerpatiënten. Nederland is nu het enige land ter wereld waar Oncologisch Voetverzorgers worden opgeleid en zijn georganiseerd. Hij hoopt dat we dit idee ook in de VS en andere landen kunnen uitrollen.

Annemie Galimont zei treffend: “Als Oncologisch Voetverzorger ben je de ogen en oren op pootjes van de oncoloog. Je kunt de bijwerkingen verminderen en/of doorgeven aan de oncoloog. Bovendien ben jij er voor de ‘softe’ kant van de behandeling: je hebt tijd en aandacht en kunt opnieuw, in jouw eigen bewoordingen, herhalen wat de arts heeft uitgelegd over de behandeling.”

De middag werd afgesloten met een boeiende presentatie van Brigitte de Jong. Deze moedige vrouw beschreef haar pad als borstkankerpatiënt. Haar persoonlijke verhaal ging over de zware kanten van het proces, maar zij liet ook zien hoe zij voor zichzelf en haar omgeving hoop op een goede afloop wist te realiseren.

Meer weten? Verpleegkundige Christine Boers-Doets, gespecialiseerd in het managen van bijwerkingen van onder andere Targeted Therapy, bereidt een publicatie voor op basis van het congres. Een Nederlandstalige bewerking van het artikel zal, tegen een kleine vergoeding, beschikbaar worden gemaakt.

REPORTAGE Door: Petra Teunissen

Van vrachtwagenchauffeur tot medisch pedicure: Christa Sjoerdsma-Jansen heeft een lange weg afgelegd in haar professionele leven. Nu runt ze samen met haar man Eelco een camping in West-Brabant. Op De Oudlandse Hoeve kunnen gasten genieten van een heerlijke pedicurebehandeling voor hun eigen caravan.

Rust en ontspanning

Pedicuren op de camping Het carrièrepad van Christa Sjoerdsma is – voorzichtig gezegd – grillig geweest. Ze deed ervaring op in de horeca, de verpleging en in een slagerij. Ze werkte ook als koerier, fotograaf, datatypist en vrachtwagenchauffeur. Als jonge moeder had ze een zaak in babycadeauartikelen.

Nadat ze op haar 39e weduwe was geworden, vertrok ze uit haar woonplaats Oudemolen bij Fijnaart: “Voor mijn gevoel bleef ik een aanhangsel van mijn overleden man, de mensen letten erg op me. Na een paar jaar wilde ik zo ver mogelijk weg en zocht een betaalbaar huis. Zo kwam ik terecht in Willemsoord, in de buurt van het Friese Wolvega. Vlak voor ik verhuisde, had ik Eelco geholpen, die in scheiding lag. We kenden elkaar al jaren, gewoon als vrienden. De kinderen zaten bij elkaar op school. Toen hij enige tijd mijn huis mocht lenen terwijl ik op vakantie was, kwamen we meer in gesprek met elkaar. Langzamerhand ontdekten we dat we veel voor elkaar voelden. Na enige tijd heeft Eelco ook een baan in Friesland gezocht en kwam hij bij ons wonen.’

Rust, ruimte en relaxen… De Oudlandse Hoeve is een stressvrije zone.

Met een dremel Eelco heeft heel moeilijke voeten. Hij heeft last van likdoorns, littekens en sterke eeltvorming. Eelco: “Mijn voeten moeten eigenlijk ieder week behandeld worden, wat qua tijdgebrek vaak niet eens lukt. Pedicures zaten altijd te zuchten en te steunen en zeiden soms: ‘Meneer, wilt u hier nooit meer terugkomen?’ Of ze planden minimaal twee behandelingen achter elkaar in. Vaak deed ik het

De eerste blik op camping De Oudlandse Hoeve: weidse luchten boven het Brabantse land.

voetvak | 9

REPORTAGE dan maar zelf. Met een dremel.” Christa kon dat niet aanzien en begon aan de opleiding tot pedicure in Joure: “Eelco was een ideaal model. Hij heeft zelfs een keer voor twee kandidaten model gezeten. Het model van een mede-cursist was afgewezen en dankzij hem kon ze toch examen doen. We waren allebei geslaagd. Binnen een jaar had ik mijn motor terugverdiend omdat ik Eelco zelf kon behandelen. Ik bleek het vak ook heel leuk te vinden.

Dus richtte ik de garage in als praktijkruimte en begon als zelfstandig pedicure.”

Terug naar West-Brabant Eind 2006 keerden Christa en Eelco terug naar West-Brabant, om dichter bij Eelco’s kinderen te zijn. Bovendien voelden ze zich geen van beiden erg thuis in Friesland.

Net buiten Steenbergen vonden ze een voormalige boerderij. Christa: “Het was love at first sight. Binnen een half uur hebben we besloten de boerderij en de grond te kopen, hoewel alles versleten en verwaarloosd was. Van de oude dame die hier woonde erfden we bijvoorbeeld de oude telefoon met draaischijf. Die hangt nog aan de muur! Met vier prepubers in huis knapten wij alles op en legden sanitair aan voor de camping. Ja, wij doen alles samen. Dat is juist zo mooi. Ik kan prima tegelen en dakpannen leggen. Het eerste jaar hier heb ik dan ook niet als pedicure gewerkt. Alle tijd ging in het huis zitten. Daarna kocht ik een losse unit en ontving daarin mijn klanten.

Nadat ik in 2011 de opleiding Medisch Pedicure had afgerond hebben we samen in de schuur een fraaie praktijk gebouwd. Sinds 2012 werk ik daar als medisch- en sportpedicure. Manicure is leuk voor erbij. Ik ben geen nagelstylist, doe alleen gellak en cosmetische manicure. Boven de pedicurepraktijk is een massageruimte ingericht, maar door gezondheidsproblemen, ik heb poly-artrose, moet ik het masseren nu afbouwen.”

Twee sponzen Al tijdens de opleiding in Joure, ontdekte Christa dat ze ‘vrij tegendraads’ was: “Samen met mijn maatje Anja

Wiegmink stelde ik voortdurend vragen. Wij waren echt twee van die sponzen, wilden steeds meer weten en dieper op de stof ingaan. Soms vroeg ik ondertiteling omdat ik geen Fries sprak. Over de opleiding tot Medisch Pedicure bij IMKO was ik ook niet erg enthousiast. Uiteindelijk heb ik bij IMKO Rotterdam examen kunnen doen. De opleiding is de laatste jaren wel beter geworden. Toen kreeg ik twee a-viertjes over de oudere voet en dat was het. Nu krijg je veel meer achtergrondinformatie. Ik ben heel leergierig en struin het internet af. Sommigen noemen dat voetidioterie, ik vind mezelf voetofiel.”

Christa was in 2011 de eerste medisch pedicure in Steenbergen. Ze werkt samen met vijf praktijken voor podotherapeuten. Ze vindt dat niet per definitie een verbetering: “Het is nu wat meer poespas voor de klanten. Ze zijn daardoor soms minder therapietrouw. Vroeger kon je zelf screenen, indien nodig stuurde ik door. Nu moeten ze verplicht eerst naar de podotherapeut en dan komt het er soms niet meer van. Wij kunnen heel veel dingen zelf. Ik sta vaak op de barricade voor de underdog. Hoewel ik zelf medisch pedicure ben, kom ik altijd op voor de Pedicure Plus. De behandeling is in de praktijk nu eenmaal vaak hetzelfde. Minister Schippers zette ons indertijd weg als ‘nagelknippers’, daar kan ik nog boos om worden. Ik blijf kritisch, maar ik laat me niet meer gek maken. Dat zal de leeftijd wel zijn…”

Facebookgroep Pedicurezorg Nederland Haar tegendraadse nieuwsgierigheid bracht Christa in contact met veel collega’s: “In maart 2013 heb ik de Facebookgroep Pedicurezorg Nederland opgericht. Ik was geopereerd en kon even niks doen in de praktijk. Toen heb ik zo’n honderd collega’s in een groep bijeengebracht.

Dat was een beetje een foutje, in november waren het er al duizend. Inmiddels begon Eelco te morren dat ik wel erg veel energie in de besloten groep stak. Gelukkig vond ik drie enthousiaste mede-moderators en samen hebben we regels opgesteld. Ons doel is dat pedicures veel van elkaar leren en dat ze in de groep open vragen stellen.

Eelco en Christa op hun ­favoriete ‘uitblaasplek’ voor de p ­ edicurepraktijk.

Zelfs de bordjes passen in de ­landelijke sfeer…

10 | voetvak

is uitdagend en geeft me veel voldoening. Maar die afwisseling met wellness maakt het vak echt ideaal, want daardoor kom ik zelf ook tot rust. “

Eerste kennismaking

De massageruimte boven de pedicurepraktijk.

Als pedicure zit je namelijk vaak op je eigen eiland te werken en je hebt collega’s nodig als klankbord. Zo voeren we open discussies over behandeling bij verschillende ziektebeelden, behandelwijzen, allerlei problemen waar je in de praktijk tegenaan loopt, opleidingen…. Alles wel met respect uiteraard, maar als een opleiding niet goed scoort, dan moet je dat kunnen zeggen, want dan verbetert de situatie hopelijk. PZN heeft nu bijna 7.700 leden.

Met z’n vieren hebben we veel contact. Soms moeten we misverstanden oplossen. Nee, het is niet altijd leuk, soms krijgen we zelfs bedreigingen en het kost veel vrije tijd, maar we weten waar we het voor doen. Groothandels komen er niet zo maar op. Ze mogen geen reclame maken, eventueel wel kennis delen als zij zelf ook pedicure zijn.

Je moet als pedicure in de groep onder elkaar kunnen praten. Ik zou wel willen dat er nog meer informatie met elkaar gedeeld wordt. Er valt nog zoveel te leren. Over kanker, over de donkere huid, over klanten in een rolstoel (waar ga je zitten om die goed te behandelen?), hoe ga je om met je praktijk als je zelf lichamelijke klachten krijgt?”

Boerenbad met bubbels Camping & wellness de ‘Oudlandse Hoeve’ ligt in het Oudland, een mooi stuk aan het begin (of einde) van de Brabantse Wal. De 25 ruime kampeerplaatsen bieden de nodige rust en ruimte met een toefje Brabantse gemoedelijkheid. De natuur staat centraal. Er is geen riool, dus werken Christa en Eelco met natuurlijke materialen. Het campingsanitair wordt schoongemaakt met azijn en in de praktijk werkt Christa veel met Aloë Vera.

De camping is lid van de Stichting Vrije Recreatie (logeren bij de boer) en is het hele jaar open. Veel gasten komen hier om te wandelen. Er zijn mooie wandelroutes in de buurt, onder andere het Floris V lange afstandswandelpad van Amsterdam naar Bergen op Zoom. Na een lange wandeling is er niets heerlijkers dan een voetmassage door een ervaren pedicure. Christa maakt er een feestje van: “Bij mooi weer neem ik mijn bolderkar met producten mee en geef een behandeling voor de caravan. Een ontspannend voetbad, scrub en massage. Met iets lekkers te drinken onder de noemer Boerenbad met bubbels of Boerenbad met bier. Zo’n behandeling is ook te combineren met een high tea. Dan noemen we het Boerenwellness. Dat ‘tutten’ vind ik echt leuk. Het is zo waardevol als je gasten echte ontspanning kunt bieden. Het werk van de medisch pedicure, de ortheses en de nagelbeugels,

“Voor veel campinggasten is mijn praktijk de eerste kennismaking met een pedicure. Tot die tijd hadden ze nooit een afspraak durven maken. Ze zijn bang dat de behandeling kietelt of schamen zich voor de staat waarin hun voeten verkeren. Maar als ze mijn praktijk zien, dan komen ze letterlijk langzaam over de drempel. Ik neem voor deze nieuwe klanten erg de tijd, sowieso ben ik niet van de stopwatch. Ooit was hier een kindje dat doodsbang was voor aanraking aan de voeten. Zijn wratten waren aangestipt en hij had daar een klein trauma aan overgehouden.

Hij kwam mee met zijn vader en bleef eerst bij de deur staan, klaar om te vluchten. Maar na anderhalf uur zat hij in mijn stoel. Dat zijn de mooiste momenten in het vak.”

‘Dit is ons leven, niet ons werk’ Eelco en Christa doen veel dingen samen en verzinnen van alles om het hun gasten naar de zin te maken. Christa noemt zichzelf iets zakelijker dan Eelco, maar voor allebei geldt dat ze ervan genieten om mensen te zien ontspannen: “We organiseren bijvoorbeeld wandelingen met een missie. Dat zijn wandelingen met een thema zoals dromen, loslaten of yoga. Dat doen we samen met iemand die daar expertise in heeft. Ook zijn hier creatieve workshops. We hebben veel succes met ‘Dippen en stippen’. Je kunt hier haken of breien en ik heb net stenen gemaakt om een boter-kaas-en-eieren spel van te maken. Dat bieden we als workshop aan en/of voor de verkoop.”

Al met al is het echtpaar iedere dag van 5.45 tot 23.00 uur in touw. De dagen zijn te kort: “Ja, als ik alles zo vertel, doe ik wel veel ja. Van poetsen en tuinieren tot de administratie en pedicure. De tv gaat staat hier alleen in de winter soms aan.” Eelco zegt: “Dit is ons leven, niet ons werk. We nemen bewust de tijd om van alles om ons heen ten volle te genieten!!”

voetvak | 11

DERMATOLOGIE Door: drs. A.S.M. Steeman, aios dermatologie Amsterdam UMC

Er zijn vele huidafwijkingen die op de voeten kunnen voorkomen. U komt met veel daarvan in aanraking in de praktijk. In dit artikel wordt nader ingegaan op syfilis. Een andere term voor syfilis is Lues. Het is een geslachtsziekte die zich met diverse huidafwijkingen kan presenteren. De kans dat u dit heeft gezien, zal zeker aanwezig zijn.

Syfilis Zo presenteerde zich een 60-jarige man op onze polikliniek dermatologie met sinds twee maanden asymptomatische rode vlekjes op de voetzolen. De klachten begonnen op de rechter voetzool en waren na een maand ook op de linker voetzool te zien. In eerste instantie waren de plekjes wel wat pijnlijk. De huisarts had de diagnose voetschimmel gesteld en er werd gestart met Terbinafine tabletten 250 mg per dag. Dit mocht helaas niet baten en na twee weken gebruik van de tabletten werd meneer naar de polikliniek verwezen.

Als aanvulling vertelde de patiënt ook dat hij milde keelklachten had. Er

zat tevens een wondje in zijn mond maar deze was weer verdwenen. Verder voelde hij zich niet ziek en was hij al jaren niet in de tropen geweest.

Verdikte plaques Bij lichamelijk onderzoek zagen wij meerdere rode, wat verdikte plaques op beide voetzolen (foto 1). Daarnaast zat er ook een drietal, wel in mindere mate, soortgelijke plekken op de handpalmen. Tevens was er sprake van vergrote lymfeklieren in de hals- en liesregio. Na aanvullend bloedonderzoek, waaruit een positieve luesserologie kwam, werd de diagnose Syfilis stadium 2 vastgesteld.

1 Rode, wat verdikte plaques op beide voetzolen.

Secundaire syfilis kan gepaard gaan met diffuse huidafwijkingen zoals niet-jeukende vlekken, papels en schilfers op de romp en extremiteiten inclusief handpalmen en voetzolen.

12 | voetvak

2

Syfilis Syfilis is een ernstige soa; een seksueel overdraagbare aandoening. Als je er op tijd bij bent, is het goed te genezen. De ziekte wordt veroorzaakt door de treponema pallidum bacterie. Deze bacterie nestelt zich in de vagina, de penis of de anus en soms in de mond. Waar de infectie zit, is afhankelijk van de manier waarop is gevreeën. De bacterie kan zich later via het bloed door het gehele lichaam verspreiden. Syfilis was op zijn retour in de jaren van de aids-epidemie, maar is weer terug. Door de introductie van de antiretrovirale geneesmiddelen is hiv geen dodelij-

3

4 De vlekken op handpalmen en voetzolen worden roseolen genoemd.

ke ziekte meer, maar een chronische aandoening. In de risicogroepen (met name homo- en biseksuele mannen) wordt hierdoor het veilig vrijen minder serieus genomen, met als gevolg dat het aantal syfilis-gevallen (en ook de andere soa’s) weer is gestegen.

De incidentie van syfilis bedroeg in 1999, 750 nieuwe gevallen per jaar.

In 2015 werd 942 keer de diagnose syfilis gesteld, in 95,7% bij mannen die seks hebben met mannen volgens het RIVM, dat cijfers verzamelde bij soa-poliklinieken.

Syfilis wordt ingedeeld in verschillende stadia: • Stadium 1 of lues I (primaire lues) is het eerste stadium, de directe infectie, waarbij na twee tot twaalf weken één of meer zweertjes kunnen ontstaan. Dit kan op of in de penis, vagina, anus of mond zijn. Het zweertje kan ongeveer een centimeter groot worden, voelt hard aan en doet meestal geen pijn. Het zweertje is soms moeilijk te zien, omdat het in de vagina of in de anus kan zitten.

De lymfeklieren in de buurt van het zweertje zijn opgezet. Ook zonder behandeling verdwijnt het vanzelf binnen twee à drie weken. De ziekte is echter niet verdwenen. Enkele weken tot maanden later treedt het tweede stadium van de ziekte in.

De bacterie is dan via de bloedbaan door het hele lichaam verspreid.

• Stadium 2 of lues II (secundaire lues) is het tweede stadium. Secundaire syfilis wordt ook wel ‘de aap onder de huidziekten’ genoemd, waarmee wordt bedoeld dat veel huidziekten ‘nageaapt’ kunnen worden.

Het wordt gekenmerkt door allerlei huidafwijkingen zoals een ‘rash’ (roodheid of uitslag van de huid) en roseolen (rode vlekken op de huid).

Het kan gepaard gaan met diffuse huidafwijkingen zoals niet-jeukende vlekken, papels en schilfers op de romp (foto 2) en extremiteiten inclusief handpalmen en voetzolen. De vlekken op handpalmen en voetzolen worden roseolen genoemd (foto 3 en 4). Behalve deze huidafwijkingen kan er bij een tweede stadium van lues ook sprake zijn van vele andere symptomen waaronder lymphadenopathie, pijnlijke afwijkingen in de mond, condylomata lata (wratjes in de buurt van de geslachtsdelen of de anus) en pleksgewijze haaruitval (foto 5). Dit wordt ook wel ‘moth eaten alopecia’ genoemd. Daarnaast kunnen patiënten ook last krijgen van een grieperig gevoel met onder andere hoofdpijnklachten, keelpijn, moeheid en temperatuurverhoging.

De roseolen kunnen echter ook het enige symptoom zijn. Daarom denken dermatologen bij atypische vlekjes op de voeten altijd aan het tweede stadium van syfilis.

• Latente lues (lues latens) is het stadium waarin de huidafwijkingen al verdwenen zijn, er zijn geen klinische verschijnselen.

• Stadium 3 of lues III (tertiaire lues, ontstaat vaak pas na jaren) is orgaanlues. Verschillende organen kunnen beschadigd raken. De hersenen, het

5 Bij het tweede stadium van lues kan ook sprake zijn van vele andere symptomen waaronder pleksgewijze haaruitval.

ruggenmerg, het hart en de aorta worden aangetast door vaatveranderingen. Dit komt bijna niet meer voor.

Behandeling De behandeling bestaat uit één of enkele penicilline-injecties, afhankelijk van de stadium waarin de ziekte zich bevindt en van de afweer van de patiënt. Na de eerste injectie(s) kan er een grieperige reactie optreden, veroorzaakt door het sterven van de syfilisbacteriën. Na de laatste injectie moet de patiënt nog enkele keren gedurende een à twee jaar terugkomen voor bloedonderzoek en controle van eventuele klachten. Deze nacontroles zijn erg belangrijk, zeker bij hiv-geïnfecteerde personen.

Als er op tijd is behandeld, zijn patienten in principe genezen en lopen ze geen kans meer op complicaties van deze soa. Ook is de patiënt op dat moment niet meer besmettelijk voor andere seksuele partners. Het is echter wel zo dat personen met wisselende, onbeschermde seksuele contacten deze soa steeds opnieuw kunnen oplopen.

Van klachten af Zoals in dit artikel besproken is syfilis stadium 2 een lastige diagnose, die vaak wordt gemist of niet goed wordt herkend. Herkenning is belangrijk in verband met de brede differentiële diagnose en het op tijd behandelen met penicilline. Zo werd onze 60-jarige patiënt direct behandeld met één Penidural injectie intramusculair in de bil. Daarna was hij van zijn klachten af.

De aandoening wordt niet altijd snel herkend door clinici, mogelijk dat u hieraan een bijdrage kunt leveren wanneer u een patiënt tegenkomt met rode vlekken op de voetzolen.

Een verwijzing naar een dermatoloog of SOA polikliniek is dan aangewezen.

Referenties: - www.huidarts.com - www.huidziekten.nl - dr. J.H. Sillevis Smit, dr. J.J.E van Everdingen. Dermatovenereologie voor de eerste lijn. Tiende herziene druk.

voetvak | 13

ACHTERGROND Door: Petra Teunissen

Je ziet ze vast steeds vaker in je praktijk: tatoeages op de enkel of de voet.

Misschien heb je zelf wel zo’n kleurige versiering op je lichaam. Tatoeages horen er helemaal bij. Toch zijn ze helaas nog steeds niet zonder risico. Hoe voorkom je complicaties en wat adviseer je cliënten die een tatoeage op de voet willen?

Tatoeages

Think before you ink Meer dan 100 miljoen Europeanen en drie op de tien Amerikanen hebben een tatoeage. Dat aantal groeit snel.

Dat is vooral te danken aan de millennials. Van de leeftijdsgroep tussen de achttien en vijfendertig jaar, heeft in Amerika bijna de helft minstens één tatoeage. Ook het aantal tatoeages per persoon groeit. Volgens IbisWorld is de jaarlijkse stijging gemiddeld 7,7 procent. Voor veel mensen is een tatoeage een belangrijke manier om hun identiteit te tonen. Ze worden er zelfverzekerd van. Veel tatoeages zijn een herinnering aan een (overleden) dierbare of een bijzonder moment in het leven. Cosmetische tatoeages, zoals het tatoeëren van tepels bij borstreconstructies, hebben een positief effect op de kwaliteit van leven van ex-patiënten. Met het aantal tatoeages groeit echter ook het aantal spijtoptanten. Er zijn steeds meer klinieken waar je een tatoeage met laser kunt laten verwijderen. Op sommige plekken, zoals de bekende Tattoo Bob in Rotterdam, kun je terecht voor tatoeëren en voor het laseren.

Langzame genezing Wie een bescheiden tatoeage wil, kiest vaak voor de polsen of de voeten. Ook enkels zijn voorkeursplaatsen voor kleine tatoeages. Enkelbanden met sierlijke lijnen zijn

Denk goed na voor je een tatoeage op je enkel laat zetten.

14 | voetvak

heel populair. Vanaf de enkel kan een hanger doorlopen naar de voet en eindigen in een vlinder of abstract figuur.

Zo heeft actrice Charlize Theron een bloemetje op haar rechtervoet en Kate Hudson een sterretje. Tatoeëerders raden echter af om te kiezen voor de voet als plek voor de eerste tatoeage, omdat het een van de meest pijnlijke plekken is voor een tatoeage. Dit komt doordat de huid op de voet dun is en dicht op het bot ligt, vooral bij de wreef, tenen en de malleolus.

Een ander nadeel is dat de voet een langere tijd nodig heeft om te genezen van het aanbrengen van de tatoeage. Pas na twee maanden is de huid helemaal hersteld.

Tijdens het genezingsproces moet je natuurlijk zoveel mogelijk van de tatoeage afblijven. Bij de voet is dit moeilijker, vanwege het dragen van sokken en schoenen. Daarnaast kan de voet een paar dagen licht opgezwollen zijn.

Hierdoor wordt de genezing vertraagd en bestaat het risico dat de tattoo vervaagt. Dutchink tipt: - laat een tatoeage op een voet zetten in de zomer, want dan kun je op blote voeten of open schoenen lopen.

- lucht je voet zoveel mogelijk en koel deze met koud water om de zwelling tegen te gaan.

Hygiëne De meeste tatoeages verlopen probleemloos, maar soms gaat het mis. De incidentie van complicaties door nieuwe tatoeages wordt geschat op 2% tot 5%. Deze complicaties kunnen infectieus, inflammatoir of allergisch zijn.

Infecties ontstaan meestal door slechte hygiëne bij de tatoeëerder. In Nederland is de hygiëne in tatoeageshops meestal prima in orde. De overheid ziet daar streng op toe met controles door de GGD. De hygiënerichtlijn voor tatoeëren is voor het laatst volledig herzien in 2014 en je kunt deze terugvinden op de site van het RIVM. In de rest van Europa is het helaas niet overal zo goed geregeld.

De Deense professor Jørgen Serup uit Kopenhagen liet op een dermatologiecongres in oktober 2014 zien dat er in Denemarken (en elders) met tatoeëring veel mis gaat. Hij toonde afschuwelijke foto’s van geïnfecteerde tatoeages.

In zijn gespecialiseerde ‘tatoo clinic’ zag Serup infecties met Staphylococci, Streptococci, Pseudomonas varianten en Enterococcous/Coli. Dat gebeurt bijvoorbeeld als de inkt wordt verdund met kraanwater. Bij hergebruik van naalden kunnen virusinfecties worden overgebracht.

tatoeage-ongelukken (zie: www.estpresearch.org). Dat wordt nog best lastig, want getatoeëerde mensen gaan zelden met hun klachten naar een arts. In Nederland kun je met vragen of klachten onder andere terecht bij de Tattoopoli, een onderdeel van de polikliniek Dermatologie van het Amsterdam UMC, locatie AMC.

Tatoeages verwijderen Omdat pigmenten in tatoeage-inkt metalen deeltjes kunnen bevatten, kan de getatoeëerde huid prikken of branderig aanvoelen als je een MRI-scan of röntgenfoto laat maken.

Allergische reactie Allergische reacties op kleurstoffen in tatoeages komen ook voor. Deze worden veroorzaakt door een type IV overgevoeligheidsreactie voor het ingebrachte allergeen: vrijwel altijd het pigment in de inkt. Na sensibilisatie kunnen na enkele dagen erytheem, jeuk, zwelling, zweren en blaasjes ontstaan. De helft van de klachten ontwikkelt zich echter pas na jaren. Dan ontstaat er chronisch eczeem rondom de tatoeage. Meestal is de huiduitslag scherp begrensd in de vorm van de tatoeage. Het is ook mogelijk dat de allergie zichtbaar wordt als uitslag rondom of op afstand van de tatoeage. De grootste boosdoener is de rode kleurstof. De allergische reacties werden vroeger voornamelijk veroorzaakt door cinnaber (kwiksulfaat).

Voor de rode kleurstof bestaat nog geen hypoallergene inkt. Huidreacties zijn ook bekend bij andere kleurstoffen.

Warenwetbesluit Tatoeagekleurstoffen In Nederland valt tatoeage-inkt onder het Warenwetbesluit Tatoeagekleurstoffen. Daarin staat dat tatoeagekleurstoffen “bij een gelet op hun bestemming redelijkerwijs te verwachten gebruik, geen gevaar voor de gezondheid of veiligheid van de mens opleveren.” De handhaving is neergelegd bij de NVWA (Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit, red.). De eerste prioriteit van de wetgever is de microbiologische kwaliteit van de inkt.

Er zijn namelijk onveilige Chinese inkten op de markt.

Ook heeft de ‘European Society of tattoo and pigment research’ plannen voor een meldpunt c.q. database van

Jørgen Serup, MD, DMSc is Professor of Dermatology, Chief Physician aan de Bispebjerg University Hospital, Department of Dermatology in Kopenhagen. Hij nam het initiatief voor de Deense Tattoo Clinic.

Volgens onderzoek gepresenteerd op het World Congress of Dermatology in 2015 is 25% van de klanten teleurgesteld op het moment dat ze de tatoeageshop verlaten.

En 14% heeft uiteindelijk spijt van de tatoeage. Je kunt de versiering laten verwijderen, maar dat is vaak intensief en duur. De beste methode is laser, waarbij de inkt door snelle lichtimpulsen met temperaturen tot 900 graden Celsius wordt afgebroken. Zwart, blauw en groen zijn het gemakkelijkst te verwijderen. Geel en wit kosten meer tijd. Er kunnen drie tot twaalf sessies nodig zijn. Lasertherapie is over het algemeen veilig, maar na de behandeling kan littekenvorming en hypo- of hyperpigmentatie van de huid optreden. Tatoeages op een donkere huid zijn moeilijker te behandelen, vanwege het geringere kleurverschil met de inkt. Ook polsen of onderarmen zijn lastiger te behandelen. Als je geen klachten hebt, kun je een tatoeage beter laten zitten. De tattoo-inkt bestaat onder andere uit zware metalen en titaniumdioxides. De afgebroken deeltjes komen in je lymfebanen terecht en dan moet je lichaam ze opruimen. Onder de huid kunnen ze waarschijnlijk minder kwaad.

Zwart, maar niet té Gelukkig zijn de levensbedreigende complicaties zeldzaam, maar er zijn ook mildere complicaties van tatoeage zoals zwelling, jeuk en overgevoeligheid voor de zon (een op de vijf). Ook kunnen auto-immuunziektes telkens opvlammen door een tatoeage. Daarom zijn dermatologen meestal geen voorstander van tatoeages. Maar wat doe je nu als jij, je klant of je kind perse een tatoeage wil?

Dermatologen adviseren: alleen zwart en niet té zwart.

Andere kleuren, vooral rood (azokleur), bevatten meer allergenen. Door de hoeveelheid pigment te beperken loop je nog minder risico. Een lijntekening is dus beter dan een volledig ingekleurd motief. En: vermijd de huid boven de gewrichten van de enkels en polsen. Als een infectie je gewricht bereikt en aantast, is de ellende niet te overzien. Zo’n lief vlindertje kun je dus beter op je bovenarm, dan op je enkel laten tatoeëren. Tijdelijke tattoos (de oude ‘plakplaatjes’) zijn een hip en veilig alternatief voor permanente lichaamsversieringen. Overigens kunnen ook (tijdelijke) hennatatoeages met zwarte henna (p-fenyleendiamine) allergische reacties veroorzaken.

Bronnen: https://www.henw.org/artikelen/allergische-reactie-napermanente-tatoeage https://www.ibisworld.com/industry-trends/specializedmarket-research-reports/consumer-goods-services/ personal/tattoo-artists.html www.Dutchink.nl, www.estpresearch.org, www.rivm.nl

voetvak | 15

VOET EN ENKEL Door dr. Bella van Dalen, orthopedisch chirurg en Robert Wonink, MSU echografist voet en enkel, illustratie: Erik Crins, http://mediviz.nl/

Pijn onder de voorvoet Deel 1, drukverdeling In de voet zitten vijf middenvoetsbeentjes, die lopen van ongeveer het midden van de voet (de wreef) tot net achter de tenen (de bal van de voet). De uiteinden van de middenvoetsbeentjes noemen we kopjes. Deze vormen een gewricht met de tenen. De kopjes van de middenvoetsbeentjes krijgen tijdens het afzetten heel wat gewicht te dragen. Hierdoor kunnen pijnklachten ontstaan onder de voorvoet (metatarsalgie).

teen grote teengewricht middenvoetsbeentje

Wanneer de voet afzet om te lopen of springen, steunt het gewicht op de middenvoetsbeentjes en tenen. Normaal gesproken dragen het eerste en tweede middenvoetsbeentje het meeste gewicht. In sommige gevallen is de druk op de middenvoetsbeentjes extra groot, of wordt de druk niet meer eerlijk over de middenvoetsbeentjes verdeeld. De (koppen en gewrichten van) de middenvoetsbeentjes raken dan overbelast. Vaak is dat de oorzaak van voorvoetpijn.

De vorm van de voet Soms komt er meer druk op een middenvoetsbeentje door de vorm van de voet. Bij een holvoet bijvoorbeeld, is de druk op de middenvoetsbeentjes groter. Wanneer het tweede middenvoetsbeentje veel langer is dan het

16 | voetvak

leiden tot pijn in de voorvoet door ongunstige drukverdeling.

Klachten bij pijn onder de voorvoet De belangrijkste klachten zijn pijn en eelt. Soms zit het eelt op één specifieke plek, bijvoorbeeld onder het tweede middenvoetsbeentje, maar het kan ook verspreid onder de hele voorvoet zitten. De klachten kunnen geleidelijk, maar ook heel plotseling ontstaan, bijvoorbeeld na het dragen van een nieuw paar schoenen, of als de patiënt plotseling veel meer is gaan sporten of een lange wandeling gemaakt heeft.

Welke behandelingen?

eerste, komt er extra gewicht op dit botje, het eerste middenvoetsbeentje draagt dan minder.

Hamer- of klauwteen Bij een hamer- of klauwteen zijn één of meerdere tenen naar beneden gebogen. Zo’n kromme teen zorgt ook dat er meer druk op de middenvoetsbeentjes komt.

Maar ook een hallux valgus, overgewicht en verkeerd schoeisel kan

U kunt een aantal dingen doen/adviseren om pijn in de voorvoet bij uw cliënt te verminderen of te voorkomen: • Aanpassen van activiteiten van de patiënt; de eerste stap om van de klachten af te komen, is verminderen of zelfs stoppen van de activiteit die de pijn veroorzaakt of verergerd heeft.

• Schoenadvies; hoogte van de hak; schoenen met hoge hak zijn niet goed voor de voorvoet. Er komt dan veel meer gewicht op de voorvoet.

• Gezond lichaamsgewicht; adviseer een gezond lichaamsgewicht, door overgewicht worden de voeten extra belast.

• Voorkomen van eelt; wanneer de patiënt veel eelt heeft, kan er op die plek extra druk komen. Daarom is het belangrijk dat u eelt verwijdert en heel goed weghoudt.

• Adviseer het dragen van therapiesokken; deze sokken hebben één of meerdere zones binnen in de sok met een gellaag. Deze gellaag beschermt tegen druk en wrijving om pijn bij onder de voorvoet tegen te gaan.

PODOLOGIE Tekst: Petra Teunissen, fotografie praktijksituaties: Gaby Verheijen

De meerwaarde van echografie Podoloog Lisette de Graauw heeft al negen jaar ervaring met echografie in haar praktijk Podozorg IJsselstein. Zij is heel enthousiast over de meerwaarde van deze techniek voor het ondersteunen van haar diagnoses.

Echografie is een techniek die gebruikmaakt van geluidsgolven. De echografist zet een apparaatje op de huid dat geluidsgolven uitzendt. De golven verplaatsen zich door het lichaam en reflecteren op grensvlakken tussen zachte en hardere structuren. Op een beeldscherm worden de golven dan omgezet in ‘afbeeldingen’ van het gescande lichaamsdeel. De (digitale) beelden kunnen worden opgeslagen.

Aanvulling op repertoire Lisette: “Bevindingen uit het echografisch onderzoek helpen je bij de diagnose. Soms krijg je meer informatie dan je in eerste instantie verwacht. Met mijn apparatuur kan ik kijken tot op het bot, niet in het bot zelf. Je ziet wel het periost en je hebt een beetje zicht in de grotere gewrichten. Je kunt vooral goed afwijkingen zien in pezen en spieren: kapsels, vocht, zwellingen, scheuren en ten-

Het echograferen van de hiel. Fotografie: Gaby Verheijen.

voetvak | 17

PODOLOGIE

Lisette de Graauw, Niek Vink en Ruud Fonken in de lunchruimte van NT-e in Vianen.

dinopathie. Dat is heel waardevol, maar: echo blijft een toevoeging op je repertoire. Uiteraard doe je altijd eerst een anamnese en lichamelijk onderzoek. Ik blijf wel de hele mens zien. Wat vertelt de patiënt? Hoe beweegt de patiënt? Hoe voelt de voet aan? Echo kan je helpen om je vermoedens over de oorzaak van de klachten te bevestigen en om je behandelingen specifieker te maken. Het maakt mijn dagelijks werk heel anders. Ik zou niet meer zonder echografie willen werken, dan voel ik me ‘naakt’.

Je kunt simpelweg gerichter behandelen en verwijzen.”

Echografie is ‘booming’ Niek Vink van het Nationaal Trainingscentrum echografie (NT-e) ziet dat echografie ‘booming’ is in fysiotherapiepraktijken en bij podologen: “Dat komt omdat de appa-

18 | voetvak

ratuur steeds betaalbaarder wordt en de beelden steeds beter. Je ziet veel meer details.

De prijzen variëren nu van 23.000 euro voor een vrijstaand apparaat tot 18.000 euro voor een laptopversie.

Het is heel fijn dat de behandelaar nu zelf ter plekke de beelden kan maken die hij nodig heeft. In ziekenhuizen is het maken van echo’s meestal uitbesteed aan een gespecialiseerde medewerker, de echografist of een radioloog.

Dat maakt het lastiger om het beeld of zelfs alleen de beschrijving van het beeld in de juiste context te plaatsen.

Wat bedoelt iemand met ‘verdikte peesplaat’? Een beetje of ernstig verdikt, egaal of onregelmatig verdikt? Als ik het zelf zie en de patiënt bovendien met de voet kan laten bewegen om beeld van allerlei kanten te zien, krijg ik veel gerichtere informatie.”

Casus: onverklaarbare hielpijn Enthousiast vertelt Niek over een bijzondere casus: “Eén van onze docenten, Fred Bol, bekeek samen met een orthopedisch chirurg de echobeelden van een vrouw met hielpijn. De klachten waren ontstaan nadat zij een tentharing in de grond getrapt had. Hierbij ontstond een wondje in de hiel met maandenlange persisterende pijnklachten tot gevolg.

De echo liet een vreemd beeld zien. Zoiets hadden zij nog nooit eerder gezien. Maar Fred had wel een vermoeden…

Hij dook zijn schuurtje in met in de ene hand een bieflap en in de andere de teenslipper van zijn dochter. Hij stopte een stukje van de slipper in het vlees en scande de bieflap om te zien of dit beeld overeen kwam met het eerdere echobeeld van de hiel van de patiënt. En wat bleek? Het leek er erg sterk op! Mevrouw werd geopereerd en er werd een corpus alienum in de vorm van een stukje slipper verwijderd. Daarna verdwenen de pijnklachten snel. Een aardig staaltje out side the box-denken om – met behulp van echo – tot een diagnose te komen.”

Is het een jongetje?

Hoe brengt Lisette het echograferen in de praktijk? Lisette: “Ik werk dagelijks met de echografie-apparatuur.

Na het afnemen van de anamnese en het lichamelijk onderzoek scan ik de voet uitvoerig. Ik laat de patiënt in eerste instantie niet meekijken op het scherm. Ze kunnen het beeld toch niet goed interpreteren. Als ik voor iedere keer dat iemand vroeg ‘Is het een jongetje?’ een euro kreeg, was ik nu rijk! Ik vraag wel of de patiënt de voet of het onderbeen wil bewegen, volgens mijn aanwijzingen. Tot slot laat ik één duidelijke ‘plaat’ zien en leg uit waarop ik mijn diagnose baseer. Zo leven de patiënten interactief mee. Mijn patiënten zijn heel blij dat ik met echo werk. Het geeft ze meer vertrouwen in mijn diagnose. Ze komen uit het hele land naar onze praktijk

ervoor.” Nieks collega Ruud Fonken beaamt: “Wij horen dat door de inzet van echo de therapietrouw van patiënten toeneemt.”

Als een medisch pedicure een fasciopathie vermoedt, zou de patiënt dan gebaat zijn bij een verwijzing naar een podoloog die met echografie werkt? “Ja”, vindt Lisette: “Want met echo kan de podoloog de steunzool veel specifieker inrichten. En hij of zij kan andere oorzaken uitsluiten, zoals fibromatose. Bij hielpijn zal de podoloog altijd het hele pakket bekijken en dan is echo een heel belangrijk hulpmiddel. Echografie is ook onmisbaar bij vermoedens van een subungiale exostose, want het bot geeft druk en dat kun je waarnemen. Ook nagelwalontstekingen zie je op het beeld, een glomus tumor is zichtbaar en ook een corpus alienum zoals glasscherven en

voetvak | 19

PODOLOGIE

Oefenen met het echograferen van gezonde voeten is onmisbaar om het vak onder de knie te krijgen en de beelden juist te kunnen interpreteren. Fotografie: Gaby Verheijen.

doorns (zie ook kader). Als behandelingen niet aanslaan, blijf dan niet rommelen in de marge, maar stuur in voor echo.”

Voor- en nabeelden Kun je met voor- en nabeelden de patiënt ook laten zien dat de therapie succesvol is geweest? Dat is lastig, vindt Lisette: “De meeste peesklachten zijn na zes tot twaalf maanden helemaal verdwenen, maar het echobeeld blijft achterlopen. Het duurt langer voordat je op het echobeeld structurele verbeteringen ziet. Een mogelijke valkuil van echografie: je eigen capaciteiten niet kennen. Door deze beeldvormende apparatuur zie je meer dan ooit en zou je geneigd kunnen zijn diagnoses te stellen waarvoor je geen expertise hebt of waartoe je niet bevoegd bent. Dat moet je altijd in het oog houden, je mag nooit vooruitlopen op je expertise. Soms zijn er asymptomatische beelden: je ziet een ‘afwijkende’ anatomie, maar de patiënt ervaart geen klachten. Dan moet je er ook niets aan doen.

Ik noteer soms wel een verdikte achillespees, dat kan wel een predispositie zijn voor klachten later.”

Life long learning Moet je talent hebben voor echografie? “Niet echt”, vindt Niek, “al is een goede oog-hand coördinatie onontbeerlijk. Het helpt vast als je vroeger veel videospelletjes deed.

Belangrijker is dat je blijft oefenen om optimaal rendement uit je investering in geld en tijd te halen. Je apparatuur moet meegroeien met je kennis. Eerst moet je de

20 | voetvak

beelden leren herkennen. Als je vocht ziet, weet je nog niet wat het is. Een zwelling in een kapsel, een cyste of een bloedvat?”

Lisette: “Ik heb echt dagenlang geoefend toen ik de echo-apparatuur net had: boek erbij en maar scannen op mijn eigen voet. Je moet heel veel beelden zien voordat je alle structuren herkent en afwijkingen kunt aanwijzen.

Daarom moet je vooral ook op gezonde voeten oefenen. Iedere maand train ik nog samen met een fysiotherapeut. Mijn tip: zoek een leermeester.” Niek: “Om dat samen oefenen te stimuleren, hebben wij een besloten Facebookgroep opgezet, de Mentorgroep MSU. Ruim 500 fysiotherapeuten delen daar beelden waar ze vragen over hebben. Zij krijgen zo waardevolle feedback van collega’s.

Ook organiseren wij gratis oefendagen hier in Vianen.”

Niek ziet een sterke ontwikkeling naar meer echoapparatuur in groepsprakijken: “Dan komt de echografie binnen bereik van de huisarts, fysiotherapeut en podoloog samen. Dat is kosteneffectief en ondersteunt een verbeterde interdisciplinaire zorg. Dat past ook in de trend naar 1,5 lijns zorg.”

Wil je eens met eigen ogen zien wat een echografie van een peesplaat oplevert? Je bent welkom op de kennismakingsdagen in de fraaie lesruimtes van het Nationaal Trainingscentrum echografie in Vianen. Het NT-e is ‘powered

by Fyzzio’. Fyzzio is leverancier van apparatuur en producten voor echografie, shockwave therapie, behandelbanken, medische fitness en fysiotechniek.

UIT DE PRAKTIJK Tekst: Ursela Vogt, medisch pedicure

Mogen wij diagnoses stellen?

Ik kan de Facebookpagina Pedicurezorgnederland nog niet bezoeken of er komen foto’s voorbij waarbij een collega pedicure vraagt wat het zijn kan. Welke afwijking, wat kan ze eraan doen, heeft iemand het meer meegemaakt en ga zo maar door.

Leerzaam natuurlijk. Want wees eerlijk, iedereen wil graag een goed antwoord geven aan zijn of haar klant.

Maar heel vaak staat er dan onder als reactie ‘diagnosestelling mogen we niet doen’. Ja, op zich klopt dat. Maar wat is een diagnosestelling? Een huisarts stuurt soms mensen naar ons toe met de vraag of we wat kunnen betekenen voor de patiënt. Wat is de reden dat iemand pijn heeft? Of dat ze het niet weten. Dan kunnen we toch niet zeggen dat wij dat niet mogen en niet kunnen doen?

Onze expertise ligt juist in het vaststellen van voetproblematiek. Wat veroorzaakt de pijn? Is het wel een ingroeiende nagel, is het wel een wrat, is het wel een likdoorn?

Aan de andere kant is een verdacht plekje op de voet of onderbeen voor ons net zo goed een reden om geen diagnosestelling te doen omdat dit onderzocht moet worden.

De huisarts zal eventueel ook doorsturen naar degene die er meer verstand van heeft; de dermatoloog.

Een vermoeden Ook artsen sturen mensen in wanneer ze het niet zeker weten. En ook zij geven niet echt aan wat het kan zijn. Ze spreken een vermoeden uit. En dit vermoeden moet worden bevestigd door een onderzoek. Met dat in het achterhoofd denk ik nu ook wanneer ik iemand in de stoel krijg met vervelende plekken op de huid, of onverklaarbare pijnklachten of juist geen pijnklachten terwijl de klant dit wel zou moeten hebben. Ik stuur zo iemand naar de huisarts om het verder te laten onderzoeken. Wanneer mijn klant dan vraagt waarom, zal ik daar altijd eerlijk antwoord op geven.

Schimmelnagels?

Wat veroorzaakt de pijn? Is het wel een ingroeiende nagel, is het wel een wrat, is het wel een likdoorn?

Een voorbeeld; een paar jaar geleden kreeg ik een klant in de praktijk die haar schimmelnagels wilde laten behandelen. Ze kwam en deed haar schoenen uit. Wat me direct opviel was de zwarte donkere streep op haar linker 1e digi. De alarmbellen gingen direct rinkelen bij mij. Ik kreeg een niet-pluisgevoel. Ik heb toen niets aan haar nagels gedaan omdat ik dit eerst aan de huisarts wilde laten zien. Als je dan de hele nagel wegknipt of het aangedane stuk probeert weg te frezen, dan kan de huisarts ook niets meer zien. Ik heb deze dame dringend verzocht om eerst naar de huisarts te gaan. Dit wilde ze niet. Ze vond het maar onzin. Ze had geen pijn aan de teen, dus waarom zou ze? Ik heb haar toen uitgelegd waarom. Niet om haar ongerust te maken, maar ik heb wel aangegeven dat ik er een niet-pluisgevoel bij had. Ze zag dit eerst nog niet zo.

Maar ze is toch gegaan nadat ze thuis alles zelf ook nog eens had nagelezen. Bij de huisarts werd het uiteindelijk afgedaan als een schimmelnagel! Ja, dat had ik eventueel ook wel kunnen bedenken. Maar over die zwarte streep was niets gezegd. Ze was weggestuurd met een tablettenkuur voor de schimmelnagels. Oh, wat voelde ik mij vervelend. Uiteindelijk heb ik de huisarts gebeld en kreeg de assistente te pakken. Deze vroeg mij waarom ik zo bezorgd was. Ik heb toen uitgelegd wat mijn vermoeden was en waarom ik de mail gestuurd had met het daarbij behorende vermoeden. Toen snapte ze het en zei: ‘waar-

voetvak | 21

UIT DE PRAKTIJK om zeg je niet eerder dat het een melanoom kan zijn!’

Maar ja, ik mag geen diagnosestelling doen. Ze gaf aan dat het allemaal onderzocht is. Daar moet ik nu mee leven en op vertrouwen. Dit ligt nu bij de huisarts.

Het heeft even geduurd voordat ik antwoord kreeg. En dat was als volgt:

Toch een vermoeden?

Allereerst mijn excuses dat mijn reactie langer op zich heeft laten wachten.

Onlangs hebben wij uw vraag ontvangen met betrekking tot de funghicheck van HFL Laboratories. U vraagt zich af of u deze test mag uitvoeren en op basis van de gegevens uw behandelingen hierop aan mag passen. Op basis van het antwoord van de inspectie wilt u een artikel schrijven voor uw vakgenoten.

In reactie op uw vraag bericht de inspectie u dat zij als doel heeft om de kwaliteit en veiligheid van gezondheidszorg in Nederland te waarborgen. Dat doet de inspectie vanuit haar rol als toezichthouder en niet als adviserende instantie. Voor de beantwoording van uw vraag verwijst de inspectie u naar de beroepsvereniging voor medisch pedicures. Het is aan het veld om afspraken te maken over handelingen en de grenzen van handelen, waarbij uiteraard de geldende wet- en regelgeving in acht wordt genomen.

Wat ik hiermee wil aangeven is dat diagnosestelling en vermoeden dicht bij elkaar ligt. Het was voor mij wel duidelijk, maar ik had de vraagstelling in combinatie met de diagnose/mijn vermoeden wat duidelijker over mogen brengen. Ik heb de verwijzing wel opgesteld volgens Provoke. De huisarts heeft het weer overgelaten aan het lab waar het biopt naartoe is gestuurd. Er is bij haar een extra nagel voor diagnostisch onderzoek aangevraagd door de huisarts om de juiste diagnosestelling te doen.

Test De mycosetest van HFL is sinds enige tijd verkrijgbaar. Met deze test kunnen we in de praktijk testen of iemand een mycosenagel heeft. Hierover heb ik al eerder geschreven in een artikel en de meningen hierover zijn verdeeld. Het geeft namelijk maar een soort schimmel weer: de dermatofyt. De non-dermatofyt komt niet uit deze test. Wanneer je de cursus schimmelnageldiagnostiek gedaan hebt, weet je waarover ik praat en snap je het verschil. En toch kan dit van levensbelang zijn. Hier komt het stukje diagnosestelling weer naar voren. Tijdens een bijeenkomst bij een groothandel werd ik aangesproken door de heer M. Nagel. Ik heb hem gevraagd wat hij ervan vond. Hij gaf me de tip om deze vraagstelling neer te leggen bij de Inspectiedienst Gezondheidszorg en Jeugd. Nu ben ik echt niet iemand die zich voor het karretje laat spannen, maar mijn nieuwsgierigheid was gewekt en ik heb de vraag aan ze voorgelegd.

Bij de huisarts werd het uiteindelijk afgedaan als een schimmelnagel!

Mijn vraagstelling was als volgt: ‘Afgelopen weekend was de beurs voor voetverzorgers. Ik kwam daar de fungicheck tegen van HFL laboratories. Met deze test kunnen wij als pedicures een biopt doen om te testen of we te maken hebben met een schimmel. Het gaat alleen om de dermofiet. Mijn vraag is: mag ik deze test uitvoeren en op basis van deze gegevens mijn behandelingen hierop aanpassen? Met andere woorden, kan ik dan de diagnosestelling doen dat we te maken hebben met een schimmel? Ik wil hier graag duidelijkheid in scheppen. En hierover een artikel schrijven met daarin de juiste informatie. Wat mogen we wel en wat mogen we niet in dit geval? Ik hoor het graag weer. Deze vraag heb ik al eens eerder gesteld, helaas heb ik daarop in het verleden nooit antwoord gehad.

Aangezien het nu weer speelt in de branche, zie ik graag het juiste antwoord en kan ik ook daar naar handelen richting de huisartsen. ReferringWebsite https://www.igj.nl/’

22 | voetvak

‘Geachte mevrouw Vogt,

Ik hoop u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben, Met vriendelijke groet, Mevrouw L. Idzinga Inspecteur’ Tsja, wat moet ik nou met dit antwoord? Ze geven eigenlijk aan dat de beroepsvereniging hierin de beslissende factor is. En dat is toch raar in mijn ogen. Want wie beslist nu wat we wel en niet mogen doen? Mijn mening is dat brancheverenigingen ProVoet en Stipezo hierop dus een antwoord kunnen geven wat voor ons als pedicures goed kan zijn of verkeerd. Er wordt altijd aangegeven dat we geen diagnosestellingen mogen doen. Dus in deze lijkt mij het antwoord duidelijk. Op basis van deze test doen we een diagnosestelling. En dat mogen we niet als pedicures, tenminste dat is mij altijd geleerd. Ik zal deze vraag en reactie neerleggen bij zowel ProVoet als Stipezo en ik hoop in een volgend artikel hun antwoorden te kunnen presenteren, want daar ben ik zeer benieuwd naar.

Scholing is belangrijk Mijn mening in deze is dat je deze test in de praktijk prima kan doen. Behalve wanneer je geen scholing hebt gehad in schimmeldiagnostiek, dan zou ik deze test niet aanbevelen. En dat is meer omdat er zoveel kennis te vergaren valt over schimmels. Er zijn zoveel factoren waardoor een schimmel ontstaan kan, wanneer mag je wel of niet behandelen en ga zo maar door. Er is veel informatie over dit onderwerp. En juist door scholing hierin te volgen krijg je meer inzicht in de materie.

Strafbaar?

Ik wil hiermee best verder gaan, maar dan wil ik wel weten of ik niet strafbaar ben. Dit kan ik dan prima naar de

huisartsen communiceren en dan weet ik tenminste zeker wat ik mag doen. Alles valt of staat of je wel volgens de wet aan het handelen bent. En een ieder maakt zijn of haar keus in de praktijk. Weet waar je grenzen liggen en handel daar naar.

Wat ik met dit artikel eigenlijk wilde bereiken is antwoord op de vraag of diagnosestelling in de praktijk wel of niet strafbaar is. Nu is strafbaar een groot woord. Maar wanneer stellen we een diagnose. En wat is een diagnose? Letterlijk volgens de leerboeken die er nu zijn voor pedicureopleidingen: Diagnose: vaststellen van een ziekte.

En dit doen wij niet in de praktijk. Wij stellen geen ziekte vast. We stellen een afwijking aan de voet vast. En waar deze vandaan komt is aan de arts om vast te stellen of is al vastgesteld.

De huisarts Ik heb de huisarts gevraagd naar haar definitie van diagnose en ik kreeg dit antwoord: ‘Hallo Ursela, Diagnosestelling is misschien niet een juiste term. Wij maken onderscheid tussen de anamnese en het fysisch diagnostisch onderzoek. De anamnese omvat een algemene en speciële anamnese. Algemene anamnese betreft de systematische navraag naar de functie van de belangrijkste organen, voor zover niet behandeld in de speciële anamnese. Deze laatste betreft de klacht of groep van klachten waarvoor de patiënt de arts bezoekt. Verder wordt gevraagd naar VG, allergieën, familiale anamnese, sociale omstandigheden etc.

Hierna volgt het fysisch diagnostisch onderzoek. Dit bestaat uit inspectie, percussie, auscultatie, palpatie, reuk en instrumentele onderzoeksmethoden.

Eventueel kan hierna aanvullende diagnostiek middels lab, echo, X-foto’s, kweken, urine en bloedonderzoek, etc. noodzakelijk zijn.

Na de anamnese kan je mogelijk al komen tot een werkdiagnose. Soms is dit pas na het lichamelijk onderzoek of aanvullend onderzoek. De werkdiagnose bestaat vaak uit een differentiaal diagnose waarbij je een volgorde van waarschijnlijkheid gebruikt naar aanleiding van de verkregen informatie. De werkdiagnose zal uiteindelijk uitkristalliseren in de daadwerkelijke diagnose. Een diagnose kan een ziektebeeld zijn, een verzameling van ziektebeelden of een blikveldrichting waar de vermoedelijke oorzaken zouden kunnen liggen. Met deze diagnose ontstaat een indicatie tot. De indicatiestelling is leidraad voor het verdere beleid zoals een therapie keuze, verwijzing, etc.’

het constateren van eventueel een schimmelnagel als een indicatiestelling. Ook wanneer men komt met een zeer rood onderbeen, en een dikke rode voet. Wij stellen een indicatie vast. Hiermee stuur je de klanten mee naar de huisarts, op basis van wat je geïndiceerd hebt schrijf je een verwijzing. Oftwel Provoke. Een diagnose stellen we dus niet. Ik moet mijn idee hierover dus gaan bijstellen.

Nu ik dit antwoord heb van de huisarts, werk ik niet veel anders in de praktijk. Als ik iets niet vertrouw, stuur ik op basis van indicatiestelling de klant naar de huisarts met een begeleidende Provoke.

Provoke is: P Plaats R Rangschikking O Omvang V Vorm O Omtrek K Kleur E Efflorescentie

Ik lees: ‘Diagnose heeft met ziektebeeld te maken, kan een verzameling…. of blikveldrichting.’ Oftewel alles wat met een ziekte te maken heeft. Wanneer we dus een test doen in de praktijk is het geen diagnosestelling. Maar een indicatiestelling. We stellen geen ziekte vast maar een indicatie. En met deze indicatie gaan we een zorgplan opstellen. Eigenlijk net zoals een arts het dan doet.

Dus ja, diagnosestelling is een zeer ruim begrip. Ik zie dus

Zoals gezegd heb ik de vraag: ‘Mogen wij een diagnose stellen’ bij ProVoet en Stipezo neergelegd en gevraagd wat zij van de schimmeltest vinden. Hier is dit artikel me eigenlijk om begonnen. Zijn we strafbaar wanneer we deze test doen? En is het wel een diagnosestelling? Of een indicatiestelling? Kortom, ik ben er nog steeds niet over uit. En ik kom met de antwoorden terug van ProVoet en Stipezo in het tweede deel van dit artikel.

voetvak | 23

MARKETING Door: Corné Ter Maten

Wanneer schreef jij voor het laatst een hele tekst met pen en papier? Kun je het je nog herinneren? Zelf weet ik nog wel dat ik op de basisschool dagen in de weer was met het uitschrijven van mijn spreekbeurt over de Inca’s. Om mijn tekst over quipu’s, cavia’s en de ontvoering van Atahualpa vervolgens woord voor woord uit mijn hoofd te leren. Mooie tijden. Maar verder herinner ik me eerlijk gezegd niet zo goed meer wanneer ik voor het laatst nog een pen gebruikte om iets op te schrijven, los van wat aantekeningen op een kladblok of een ‘Gefeliciflapstaart’ op een verjaardagskaart.

Tips voor het schrijven van betere teksten Met de komst van het internet is de manier waarop we communiceren radicaal veranderd. Communicatie werd eenvoudiger, sneller, en via het wereldwijde web staan we vandaag de dag 24/7 met elkaar in contact. Pen en papier werden daardoor zo goed als overbodig. Maar het geschreven woord niet. Nog nooit eerder - in onze complete geschiedenis - lazen en schreven we zoveel tekst als op dít moment. Ons leven is tegenwoordig doordrongen van social media-berichten, chatberichten, e-mails, blogberichten, comments, nieuwsberichten en informatiepagina’s. WhatsAppitis, smartphoneduim en tablet-nek zijn inmiddels zelfs officiële diagnoses.

Het geschreven woord is belangrijker dan ooit Je zou het misschien zo snel niet zeggen, maar in het tijdperk van virtual reality, videobellen en 5G internet, is het geschreven woord dus eigenlijk belangrijker dan dat het ooit geweest is. Het kunnen schrijven van pakkende, overtuigende teksten, bijvoorbeeld voor op je website en social media kanalen, is daarmee dan ook een enorm waardevolle vaardigheid geworden.

24 | voetvak

Schrijven ging me niet altijd makkelijk af Op de middelbare school maakten mijn spreekbeurten plaats voor boekverslagen en even later voor scripties.

Ondertussen schrijf ik het ene artikel na het andere. Onder meer voor VoetVak+. Maar dat schrijven ging me niet altijd zo makkelijk af. Van oorsprong ben ik helemaal geen tekstschrijver. Maar gaandeweg heb ik een aantal trucs en handvatten ontdekt, die het schrijven een stuk makkelijker maken. En omdat ik van pedicures zó vaak hoor hoe lastig ze het wel niet vinden om (web)teksten te schrijven, lijkt het me een strak plan om dit keer een paar van die handigheidjes met je te delen. Lees je mee?

Tips & tricks voor het schrijven van tekst De meest gemaakte fout bij het schrijven van tekst, is dat er direct aan het schrijven begonnen wordt. In de regel zit het succes van een tekst hem juist in het voorwerk.

Vind je het lastig om een pakkende tekst te schrijven?

Probeer het de volgende keer dan eens op deze manier: 1. Bepaal je doel Voordat je in de pen klimt (toetsenbord, kan ik beter zeggen) is het belangrijk dat je eerst bepaalt wat je precies wilt bereiken met je tekst. Wil je lezers overtuigen om een afspraak te maken? Wil je lezers informeren?

Wil je lezers overtuigen van jouw standpunt? Of wil je jezelf misschien als expert neerzetten? Als je weet wat het doel van je tekst is, kun je daar stap voor stap naartoe werken. Vergelijk dit met het bouwen van een huis. Voordat je begint met bouwen, zul je eerst moeten bepalen wat voor een huis je überhaupt wilt. Toch?

2. Zet de draagmuren neer Om te voorkomen dat je gaandeweg vastloopt, is het belangrijk om eerst de structuur van je tekst neer te zetten.

Je doet dat door met een paar steekwoorden (of zinnen) het verloop van je tekst te schetsen. Zie die steekwoorden als de draagmuren die het huis overeind houden. Om er zeker van te zijn dat je tekst een logische en overtuigende structuur heeft, kun je hierbij het AIDA-principe hanteren.

AIDA staat voor Attention, Interest, Desire, Action. Ofwel: aandacht trekken, interesse wekken, verlangen creëren en aanzetten tot actie. Voor de tekst die je nu leest, zou de structuur er zo uit kunnen zien: Lezer bij het verhaal betrekken (Attention) – Waarom tekstschrijven belangrijk is (Interest) – Ik schrijf veel, maar ik vond dat ook niet altijd makkelijk. Gelukkig heb ik wat trucs ontdekt. (Desire) – Aan de slag: zo schrijf je een tekst (Action).

3. Begin met schrijven Nu de draagmuren van het huis staan, kunnen we alle details toevoegen die het huis bewoonbaar maken. Ofwel: nu de structuur van je tekst op papier staat, is het tijd om aan het schrijven te beginnen. Nu pas, dus. Je doet dit simpelweg door elk steekwoord uit te werken tot een paar regels tekst. Zo wordt elk steekwoord een alinea. Plaats die alinea’s vervolgens achter elkaar en… voilà! Je hebt de eerste versie van je tekst.

4. Proeflezen Lees de eerste versie van je tekst een aantal keer door om te zien of de alinea’s lekker op elkaar aansluiten en om te zien of je punt goed overkomt. Pro-tip: lees je tekst ook hardop. Zo hoor je vanzelf of het nodig is om bepaalde zinnen aan te passen, of om ergens misschien nog iets toe te voegen om er een lekker lopend verhaal van te maken.

Zorg dat je tekst in een programma zoals Microsoft Word staat, waar hij automatisch op taal- en spelfouten gecontroleerd wordt.

5. Maak je tekst op Hoewel het natuurlijk draait om de inhoud van je verhaal,

zal een goede tekstopmaak je enorm helpen om die inhoud over te brengen. Wat tips. Gebruik altijd een rustig en goed leesbaar lettertype voor je tekst. Wil je een speciaal en opvallend lettertype gebruiken, hanteer die dan énkel voor de kopjes. Verdeel je tekst verder in alinea’s en voorzie die, waar nodig, van tussenkopjes. Nog te vaak zie ik, bijvoorbeeld op websites, hele lappen tekst zonder witregels en kopjes. Heb je zulke teksten op je website staan? Kijk dan eens naar de bezoekersstatistieken van de betreffende pagina’s. Grote kans dat nagenoeg niemand die teksten leest en dat zal voornamelijk aan de tekstopmaak te wijten zijn. Zonde.

6. Last but not least: De titel Tot nu toe heb ik het enkel over het schrijven van een tekst gehad. Maar laten we ook zeker de titel boven die tekst niet vergeten. Je titel bepaalt voor een groot deel namelijk of men je tekst überhaupt leest of niet. Of, in de woorden van reclameman David Ogilvy: “On the average, five times as many people read the headline as read the body copy. When you have written your headline, you have spent eighty cents out of your dollar.” Erg belangrijk dus, die titel. Ga daarom niet direct voor de eerste titel die in je opkomt, maar schrijf een aantal verschillende titels. Ga daarna voor jezelf na bij welke van die titels je de grootste behoefte voelt om door te lezen – dit wordt je titel. Persoonlijk schrijf ik titels meestal pas wanneer de tekst zelf al af is.

Een waardevolle investering?

Investeren in kennis en vaardigheden wordt steeds populairder, ook in onze branche. Mocht je nog een waardevolle (en goedkope) investering zoeken, investeer dan eens wat van je tijd in het beter leren schrijven. Niet alleen voor je website en social media kanalen, maar ook omdat het je helpt om je gedachten op orde te krijgen. Als je eenmaal iets hebt opgeschreven, kun je datzelfde verhaal ook mondeling beter overbrengen. En dat is bijvoorbeeld weer erg handig wanneer je een klant ergens van moet overtuigen. Beter worden in het schrijven van tekst, is voor een deel natuurlijk een kwestie van doen. Maar met mijn tips maak je gegarandeerd een goede start!

Corné Ter Maten is oprichter van Netbeauty. Dit bedrijf ondersteunt ondernemers in de beautybranche met marketingtrainingen, promotie-abonnementen en gespecialiseerde salonwebsites. www.netbeauty.nl

voetvak | 25

JURIDISCH Mr. van Domselaar geeft raad:

De woning boven de praktijk verhuren aan toeristen Cindy hoort van een vriendin dat zij haar woning in Utrecht regelmatig verhuurt aan buitenlandse toeristen. De vriendin is hierover razend enthousiast, nu zij van deze huurinkomsten jaarlijks vier keer op vakantie gaat. Ook Cindy is toe aan vakantie en besluit de leegstaande woonruimte boven haar pedicurepraktijk te verhuren aan toeristen.

Zonder na te denken schiet Cindy enkele foto’s, uploadt deze op een airbnb-website en vermeldt er een mooie huurprijs bij. De aanmeldingen stromen binnen en voordat Cindy het weet, verwelkomt zij toeristen vanuit alle hoeken van de wereld. Cindy vindt het niet alleen gezellig dat de toeristen haar woonruimte huren, het is ook een leuke bijverdienste. Inmiddels is de eerste vakantie naar een zonnig oord geboekt met de gegenereerde huurinkomsten. Maar het enthousiasme van Cindy slaat direct om als de toezichthoudende ambtenaar van de gemeente voor haar deur staat!

mogelijkheden is de woning maximaal 60 nachten per jaar particulier te verhuren aan toeristen.

Een belangrijke voorwaarde voor de verhuur van een woning aan toeristen is dat de verhuurder op het voor verhuur aangeboden adres woonachtig is en hier als hoofdbewoner staat ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP). Aangezien Cindy zelf niet woonachtig is in dit pand, kan ze geen beroep doen op de regeling van ‘particuliere verhuur’.

Een andere mogelijkheid is om de woning te verhuren op basis van ‘short stay’. Hierbij gaat het om verhuur van de woning voor periodes van enkele weken tot een half jaar.

Volgens de beleidsregels van de gemeente Utrecht is het hierbij geen voorwaarde dat de verhuurder zelf staat ingeschreven op dit adres. Hierin verschilt short stay dus van vakantieverhuur.

Handhaving door gemeente De gemeente stelt dat Cindy geen vergunning heeft voor de verhuur van deze woning en daardoor handelt in strijd met onder meer de voorschriften uit het bestemmingsplan en de huisvestingsregelgeving.

De gemeente is voornemens om aan Cindy een bestuurlijke boete op te leggen van 12.500 euro en verzoekt haar om de verhuur aan de toeristen per direct te staken en gestaakt te houden.

Juridisch De gemeente Utrecht geeft verschillende mogelijkheden om een woning te verhuren aan toeristen. Eén van de

26 | voetvak

Het probleem voor Cindy is echter dat short stay in de gemeente Utrecht alleen is toegestaan met een hotel-/ logiesvergunning. Daarnaast geldt dat als Cindy een woning short stay wil verhuren en deze woning een WOZ-waarde heeft die lager is dan 376.803

Mr. R. van Domselaar is advocaat bij Amice Advocaten B.V., www.amice-advocaten.nl.

Tip! Deze case geldt voor de gemeente Utrecht. Aangezien landelijk beleid ontbreekt, heeft iedere gemeente een eigen beleid op dit gebied.

Indien u voornemens bent om uw woning te verhuren aan toeristen, informeer te allen tijde bij uw gemeente aan welke voorwaarden u dient te voldoen. De bestuurlijke boetes zijn niet mals en kunnen oplopen tot duizenden euro’s.

Informeer te allen tijde bij uw gemeente aan welke voorwaarden u dient te voldoen. euro, zij ook een onttrekkingsvergunning nodig heeft op grond van de Huisvestingsverordening. Cindy heeft nooit stilgestaan bij deze voorwaarden en zal helaas haar vakantieplannen moeten annuleren, zodat zij de opgelegde bestuurlijke boete kan betalen aan de gemeente.

VAKBOEKEN EN DIGITALE EXAMENS Deze koopt u online bij Uitgeverij Les Pieds

WAAR REN JIJ MEE?

WWW.LESPIEDS.COM

Schrijf je in voor het team en ontvang je startbewijs, een trainingsprogramma en ondersteuning tijdens elke stap die je zet.

GA NAAR RENTEGENKANKER.NL

PedicureGezocht Vind uw eigen pedicure!

Registreer uw praktijk op onze landelijke website voor promotie van uw praktijk! www.pedicuregezocht.nl

voetvak | 27

MASSAGE Door: Lizet van Triet

Handmassage geeft ontspanning. Dat is dan ook de reden dat het Spaarne Gasthuis (locaties Haarlem en Hoofddorp) aan hun patiënten én aan verplegend personeel een handmassage aanbiedt. De leiding van het ziekenhuis wil wel dat dat verantwoord gebeurt. Vandaar dat Stefan van Rossum, directeur van massageopleiding Esoterra, gevraagd werd om vrijwilligers bij te scholen.

Handmassage

1 Het Spaarne Gasthuis Haarlem stond in 2016 in de AD Ziekenhuis Top 100 vermeld als het beste ziekenhuis in Nederland. Het ziekenhuis wil natuurlijk zo hoog mogelijk blijven scoren. Goede patiëntenzorg is daarvoor uiteraard van groot belang. Gasten, zoals de patiënten er genoemd worden, hebben vaak stress door zowel hun ziekte als door het verblijf in het ziekenhuis. Stefan: “Het is fijn om dan door een handmassage meer te kunnen ontspannen.”

Voor voetverzorgers die bijvoorbeeld geriatrische patiënten behandelen, is deze handmassage een waardevolle aanvulling op hun behandelingen.

Zo’n korte handmassage kan helpen om contact te maken met de klanten en om verwarde klanten rustiger te

28 | voetvak

maken, zodat zij de daaropvolgende voetbehandeling gemakkelijker accepteren. Voetverzorgers die (oncologische) patiënten behandelen of in een hospice werken, kunnen met deze handmassage hun klanten extra comfort bieden.

Vrijwilligers De vrijwilligers in het ziekenhuis worden, voordat ze een handmassage mogen leren, eerst ‘gescreend’. Zo is het logisch dat zij empathisch vermogen moeten hebben. Van belang is verder dat de masseurs niet claimen dat de behandeling bijdraagt aan genezing. Stefan: “Het gaat om een massage met als doel ontspanning, en niet om herstel van ziekte.” Het is bijzonder dat in dit ziekenhuis naast

de reguliere zorg ook handmassage gegeven wordt. De opleider: “Ziek zijn is niet fijn. Door de behandeling kun je de gasten toch iets prettigs laten ervaren. Handmassage is laagdrempelig en het is bijna bij iedereen mogelijk. En het leuke is dat het heel populair is. Dat geldt zowel voor de gasten, het verplegend personeel als voor de vrijwilligers.” Uiteraard zijn er wel contra-indicaties als hoge koorts of eczeem. Hij vervolgt: “Door aanraking kunnen emoties loskomen; het is niet de bedoeling dat je daar als vrijwilliger diep op ingaat. Het is al fijn dat je een luisterend oor biedt en aandacht voor je cliënt hebt.”

De groep van vrijwilligers is heel divers, zo merkt Stefan: “Het zijn geen beroepsmasseurs, maar de meesten

2

3

4

5

6

7

8

9 voetvak | 29

MASSAGE hebben er wel ervaring mee of ze hebben grote affiniteit met massage.

Het zijn mensen die heel betrokken zijn met de zieken en ze willen hen graag een fijne ervaring bieden.”

Omdat het verplegend personeel ook meestal erg druk bezig is, kunnen zij tijdens een vrij half uurtje eveneens een ontspannende massage ontvangen. Voor zowel de gasten als voor het personeel is de behandeling gratis. Wil men toch wat geven; dan gaat dat in de pot van het ziekenhuis die bestemd is voor een goed doel.

Voorbereiding De vrijwilligers worden ingewijd in het geven van een handmassage.

Daar komen niet alleen de technieken bij kijken, ook wordt onder meer ingegaan op het contact maken met de gast, op hygiëne en op de doelstellingen. Stefan: “Zoals gezegd gaat het met name om ontspanning.

Daarnaast zal de doorbloeding verbeteren en zullen er andere effecten merkbaar kunnen zijn doordat je de reflexzones in de hand en onderarm mede beïnvloedt.” Bovendien komt enige anatomie aan de orde, net als de houding van de gast én van de masseur. “Het mag natuurlijk niet zo zijn dat de vrijwilliger zelf klachten krijgt doordat zijn eigen houding niet optimaal is tijdens de massage.”

Vandaar dat de werkhouding eveneens een belangrijk aspect van de training is.

Onderarm Om verbinding te maken, start Stefan zijn behandeling met massage van de onderarm: “Het is fijn om dat lichaamsdeel mee te nemen en daar gespannen spieren te ontspannen. De verbeterde doorbloeding heeft ook

10 effect op het weefsel van de hand en daardoor op de ontspanning ervan. “Begin met het wiegen van de onderarm (foto 1) en nodig je cliënt uit zoveel mogelijk de spierspanning los te laten.” Schrobben met de knokkels op zowel de boven- als onderzijde van de onderarm volgt (foto 2).”

Vervolgens omvat de trainer met beide handen de onderarm en geeft hij intermitterende druk van de elleboog richting de pols (zie foto 3). Met een zogenaamde V-kneding (foto 4) pakt hij de spierbuik op de onderarm aan.

Handshake Een leuke greep is de Handshake.

Daartoe zet de masseur de duimen in de kuiltjes van het polsgewricht en zijn wijsvingers eronder. De andere vingers duwen de hand omhoog (foto 5) en laten die weer voorzichtig vallen. De cliënt dient daartoe zijn hand zoveel mogelijk te ontspannen.

Een lekker stevige greep is de zogeheten Handpers waarbij Stefan met de ene hand de hand van de cliënt fixeert en met de vuist van de andere hand al draaiend druk geeft in de handpalm (foto 6). Na verschillende strijkingen volgt nog een leuke handgreep: de pinkvouw. Hiertoe vouwt de behandelaar zijn vingers tussen

Stefan van Rossum is directeur en oprichter van Esoterra dat massageopleidingen en – cursussen aanbiedt. Stefan heeft een brede massageachtergrond en masseert en doceert al vele jaren. Hij was één van de eerste stoelmasseurs in Nederland. Daarnaast heeft hij langdurig op het Binnenhof in Den Haag ministers en Kamerleden gemasseerd. Vanwege de overweldigende belangstelling van vrijwilligers die een handmassage willen leren, heeft Stefan een eendaagse training Handmassage ontwikkeld.

Voor meer info: www.esoterra.nl.

30 | voetvak

die van zijn cliënt (foto 7). Vervolgens geeft hij met zijn duim op verschillende punten op de handpalm afwisselend druk en strijkingen.

Uiteraard worden eveneens de duim(foto 8) en pinkmuis meegenomen door er onder andere knedingen te geven tussen duim en vingers. De rugzijde van de hand masseert Stefan door er druk en strijkingen te geven.

Na voorzichtige trek aan de vingers volgen nog knijpende handgrepen en strijkingen op de vingers. Dat gebeurt zowel op de boven- en onderzijde als op beide zijkanten (foto 9) ervan.

Afsluiting Stefan adviseert om een behandeling van ongeveer een half uur te geven: “Dat zorgt voor een optimale kalmte. Zowel de vrijwilliger als de cliënt komen na verloop van tijd tot rust en daarna kan de ontspanning zich verder verdiepen.” Ter afsluiting geeft hij een voorzichtige en rustige draaien trekbeweging (foto 10). Hij vouwt zijn vingers in die van de cliënt en trekt aan de hand. Zijn andere hand geeft op de onderarm tegendruk.

Herhaalde effleurages met vlakke hand over de onderarm, hand en vingers sluiten de handmassage af.

Lezersactie Speciaal voor de abonnees van VoetVak+ biedt Stefan van Rossum een korting van ruim 15 procent: je betaalt geen 125 euro maar slechts 105 euro voor een cursusdag Handmassage. Meld je dan aan op www.esoterra.nl en vul de code EsoHa007 in als jij je inschrijft.

DECORATIEF Het geeft Sija Versluis altijd een geluksgevoel: een libelle zien scheren over het wateroppervlak. Vooral als ze ’s zomers de tijd kan nemen om te genieten van dat schouwspel. De kleurige itsen in blauw, groen en zilver legde ze vast in dit mooie nail art design.

libelle

Lieflijke

DECORATIEF Het is niet verwonderlijk dat libelles een geliefd onderwerp zijn voor sieradenmakers. Vooral in de art nouveau periode werden veel broches gemaakt van kleurige geemailleerde libelles met glanzende edelmetalen vleugels.

Op de teennagels kun je deze effecten eenvoudig nabootsen met gel polish en glitterspray. In het ontwerp is de achtergrondkleur niet op de hele nagelplaat ingevuld.

Zo blijft het resultaat net zo luchtig en vluchtig als de libelle zelf.

Stap voor stap Sija bereidt de nagel voor. Ze desinfecteert de nagelplaat met Nail Cleanser, verwijdert de cuticle (de huidresten op de nagelplaat) en freest de nagel dof met een Diamond Cuticle Bit (1). Ze verwijdert het stof uit de nagelriemen

5 32 | voetvak

met een pusher en neemt de nagelplaat nogmaals af met Nail Cleanser. Vervolgens brengt ze een Gelpolish Bonder aan en laat die even drogen. De basislaag maakt zij met Gelpolish Base & Top (2). Ze laat deze basis een halve minuut uitharden in led. Dan volgt de eerste laag blauwgroene Gelpolish nummer 319, Double Mint genaamd (3).

Sija houdt een derde van de nagelplaat vrij en maakt de scheidingslijn scherp met een groene vrushpen. De vrushpen gebruikt zij ook om gelpolish bij de zijwallen strak met een groene vrushpen, om lifting te voorkomen (4).

Deze laag moet ook een halve minuut uitharden. De tweede laag gelpolish is dekkend (5). In de natte gel spuit ze glitter met de spray Sea Foam. Daarna hardt ze pas de tweede laag samen met de glitter uit, ook weer 30 seconden (6). Met een borstel verwijdert ze de overtollige

1

2

3

4

6

7

8

9

10

11 Tips van Sija

12 glitter uit de nagelriemen (7). Een laag Soak Off Top Gel zorgt voor een hoogglanzende bescherming (8). Ze laat de top gel weer een halve minuut uitharden en verwijdert de plaklaag (9).

Voor de decoratie gebruikt Sija zwarte One Coat Color Gel. Zij brengt met een marble tool een diagonale lijn aan van stipjes in oplopende grootte (10). Met een groen vrushpenseel gaat ze gelijk door om de vleugels te tekenen (11). Ze laat de zwarte gel even uitharden. Daarna vult ze de vleugels in met de gelpolish Whitest White (103333) en maakt daarmee ook twee fonkelende ogen (12). Ze laat deze gel nog een keer 30 seconden uitharden.

Tekst: Petra Teunissen, ontwerp en uitvoering nail art: Sija Versluis, Magnetic Nail Academy Soesterberg, model: Petra, materialen en cursussen: Magnetic Nail Design, fotograďŹ e: www.getinthepicture.nl.

De kleine teennagels worden wel helemaal voorzien van de mintgroene Gelpolish en de glitterspray. Daar kun je eventueel nog wat zwarte stipjes op zetten.

Een libelle heeft altijd vier ongelijke vleugels, bij een waterjuffer zijn de vier vleugels exact gelijk. Maar zo precies hoef je niet te werken, het gaat bij nail art altijd om de suggestie. Als een klant erg kleine teennagels heeft, kun je de tekening bijvoorbeeld beperken tot twee vleugels. Op het voorbeeld (13) zie je een mooie, metallic glans in de vleugels, die je kunt versterken met een tipje multicolour glitter. Heeft de klant zin in extra blingbling? Dan kun je de ogen voorzien van strass-steentjes om die unieke facetogen van insecten na te bootsen. Sowieso kan er bij een design als dit altijd nog wel ergens zilveren glitter bij‌

13 voetvak | 33

Voetverwennerij

Hydrolaten (aromatisch water) voor gezonde nagels Hydrolaten worden, net als veel essentiële oliën, verkregen door middel van waterdampdestillatie. Tijdens het waterdampdestillatieproces worden water en olie van nature gescheiden.

In het water (hydrolaat) zitten de wateroplosbare deeltjes van een essentiële olie. De pH-waarde van een hydrolaat zit tussen de 2,8 en 6,4. Een hydrolaat is daardoor geschikt om de zuurgraad van de huid te herstellen. Hydrolaten hebben ook een antiseptische, verzachtende en verzorgende werking. Voor dagelijkse verzorging voor gezonde nagels kunnen de nagels dagelijks gesprayd worden met hydrolaat zoals lavendel, roos, rozemarijn, helicryse, melisse, kamille.

re fenolen. Je kunt zelfs een tot twee eetlepels hydrolaat oplossen in een liter drinkwater en dit gedurende de dag te drinken als ondersteuning. Een hydrolaat is ongeveer 40 keer zo sterk als een kruidenthee.

Bij schimmelnagels Spray elke dag twee keer daags de voeten in met Grieks oreganowater (Dittany) gedurende minstens drie maanden.

Uit onderzoek is gebleken dat hydrolaten van tijm en oregano een gunstige werking hebben bij schimmelnagels. In het hydrolaat van tijm en oregano zitten onder andere de wateroplosba-

Recept Bij schimmelnagels Extra ondersteuning met een nagelolie • 5 ml jojobaolie (vette plantolie) • 3 ml. dittany oregano • 2 ml manuka of teatree Gebruik van deze mix een druppel twee keer daags samen met het oreganowater.

Tekst en fotografie: Ellen Wagenaar, voor meer informatie info.aromatherapie@gmail.com

34 | voetvak

HÉT PLATFORM VOOR ALLE CONSUMENTEN DIE OP ZOEK ZIJN NAAR INFORMATIE OVER BEAUTY, GEZONDHEID EN LIFESTYLE

WIL JIJ JE BEDRIJF IN DE PICTURE ZETTEN EN MEER KLANTEN TREKKEN? Plaats jouw salon in de Beautyguide op Beautyweb!

Met een basis of complete vermelding in de Beautyguide brengen we jou in contact met de juiste doelgroep en ben jij er zeker van dat je snel gevonden wordt. Consumenten weten je te vinden en je bereikt meer en nieuwe klanten!

Ga naar www.beautyweb.nl/beautyguide