VoetVak+ editie 8, 2019

08 DECEMBER 2019

HET VAKBLAD VOOR DE ONDERNEMENDE VOETVERZORGER

Anjo Braspenning: Focus op nagelproblemen en duurzaamheid Financieel: ‘Wat fijn toch, dat Broodfonds’

WAT DOET DE ‘PIJNDOKTER’?

INHOUD VOETVAKPLUS

ACTUEEL 4

Vakblad voor de ondernemende voetverzorger Verschijnt 8 x per jaar, 17e jaargang,

Nieuws uit de branche

nummer 8, december 2019 www.voetvak.nl

REPORTAGE 6

Redactie: Petra Teunissen, content manager,

Anjo Braspenning van Voetenpraktijk Zundert

Jacha Rootlieb, content regisseur E-mail: redactie@voetvakplus.nl Tel.: 06-11663301

DERMATOLOGIE 10

Medewerkers: Erik Crins, dr. Bella van Dalen, Drs. Yannick Elshot, Lindy Huibregtse, Corné Ter

Voetproblemen tijdens kankerbehandelingen

Maten, Petra Teunissen, Lizet van Triet, Hans de Vries, Ellen Wagenaar, Robert Wonink

Advertenties: Frank van Gils (f.gils@bdu.nl)

COMPLEMENTAIR 14

tel. 06-53888266 Abonnementen: abonnementen@bdu.nl,

Wat doet de ‘pijndokter’?

tel. 0342-494882 Nederland: €85,50 per jaar (incl. 6% btw, op basis

PODOLOGIE 18

van automatische incasso). België: € 91,70 per jaar (prijswijzigingen voorbehouden).

Opzeggen abonnement: Abonnementen kunnen ieder moment ingaan en worden na afloop van de opgegeven abonnementsperiode automatisch verlengd.

Opzegtermijn voor het opzeggen van uw abonnement voor onbepaalde tijd: twee maanden

14 COMPLEMENTAIR

voor de volgende abonnementsperiode.

Onderzoek naar het classificeren en behandelen van ingroeiende teennagels

VOET EN ENKEL 21 Schade aan het vetkussen onder de voet

FINANCIEEL 22 Broodfonds Managementteam BDUvakmedia:

MARKETING 24

Ron van de Hoef (commercieel manager)

Focus op oplossingen

Peter Vorstenbosch (hoofd content)

Technische realisatie: Vellendrukkerij BDU, Barneveld

18 PODOLOGIE

31 CREATIEF

MASSAGE 27 Voetreflex bij obstipatie

VOETVERWENNERIJ 30

vakmedia

Jasmijn www.voetvak.nl

CREATIEF 31

# 08/’19

Pakjespret

VAKBLAD VOOR DE ONDERNEMENDE VOETVERZORGER

PRODUCTEN 34 Noviteiten voor de voetverzorging

©2019 BDUvakmedia Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar

Adverteerders: Pediroda, Les Pieds, BeautyWeb, Messe Düsseldorf, SOR

gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Het reprorecht van de inhoud van deze uitgave is beschermd.

Voor alle kwesties inzake het kopiëren van teksten: Stichting Reprorecht, Prof. E.M. Meijerslaan 3, Postbus 882, 1180 AW Amstelveen, tel. 020-3470310.

Het volgende nummer van VoetVak+ verschijnt rond 14 februari.

AFSCHEID VAN HANS VAN GEENEN

KENNISMAKEN MET MARISKA HAM VoetVak+ is blij dat Mariska Ham, eigenaar van Studio My Dream in Nijkerk, haar nail art ontwerpen wil demonstreren voor ons vakblad. Mariska was als jong meisje al gefascineerd door mode en nagellak. Na de middelbare school volgde zij een ondernemersopleiding en tegelijkertijd de Allround Opleiding Nagelstyling bij Magnetic in Soesterberg.

Zij bleek een natuurtalent en na het examen kreeg zij gelijk een uitnodiging om in opleiding te komen tot trainer. Mariska zegde haar baan op, vond werkruimte en begon haar studio My Dream met tien klanten. Mariska specialiseerde zich in snelheid en commerciële nail art. Al snel stroomden de klanten toe voor kunstnagels en Gelpolish en na een half jaar draaide My Dream winstgevend. Bijna al haar klanten kiezen ervoor om iedere tweede behandelafspraak ook hun teennagels te laten verzorgen. In slechts vijftien minuten extra geeft Mariska de teennagels een mooie print. Inmiddels heeft zij een eigen groothandel en opleidingsinstituut, waarin zij vooral privélessen geeft in allround nagelstyling. Ook geeft ze veel nail art trainingen aan kleine groepen. In de vakbladen en op de site van Magnetic waren al eerder mooie ontwerpen van Mariska te vinden, zowel voor de handen als voor de voeten. Het zijn altijd trendy prints die vlot te maken zijn in alle mogelijke kleurstellingen. Wil je haar werk zien?

Volg Mariska op Instagram: studiomydream of kijk op www.studio-mydream.nl

SEMINAR 2020: ‘LIKDOORN OF WRAT?’ Dagvoorzitter Tineke de Beer heeft een interessant programma voor het seminar ‘Likdoorn of wrat?’ samengesteld. Het seminar wordt gehouden op zaterdag 7 maart 2020 in het NBC Congrescentrum in Nieuwegein.

Er zullen bekende sprekers aan het woord komen, zoals bijvoorbeeld dr.

Johan Toonstra. Hij legt uit wat wratten zijn en welke variaties er aan de voeten kunnen voorkomen. Lotte Haverkorn spreekt over huidaandoeningen met voorbeelden uit de praktijk. Het onderwerp ‘behandelmogelijkheden voor likdoorns’, zal Chantal van Leeuwen op zich nemen.

Barbara Kestle geeft uitleg over cryotherapiebehandeling bij wratten en Sepp Mortelmans legt de oorzaken en behandelingen van drukplekken uit. Het geheel wordt afgesloten met de lezing over ‘wie er nu het beste wat kan behandelen’, de (medisch) pedicure, huisarts of chirurg.

Het programma is door ProCERT geaccrediteerd met 6 punten, vallend onder het domein voetzorg.

Kijk voor meer informatie op www.asws.nl

Meer dan dertig jaar lang werkte fysiotherapeut, manueel therapeut en podoloog Hans van Geenen mee aan de vakbladen van onze uitgeverij. In 1988 schreef hij zijn eerste artikel ‘Massage in al haar facetten’ in Esthéticienne (tegenwoordig Esthé) en daarna volgden talloze artikelen over aandoeningen, blessures en functiestoornissen van de voet en de onderste extremiteiten in de rubriek ‘Voetnoot’ in Esthéticienne en later in ‘Podologie’ in VoetVak+. Zijn artikelen waren altijd gebaseerd op de laatste wetenschappelijke inzichten en onderzoeksresultaten. Hans neemt nu afscheid van onze bladen om zich – onder veel meer – te richten op zijn werkzaamheden in het buitenland. Wij zijn Hans heel dankbaar voor zijn waardevolle bijdragen aan ons vakblad en wensen hem veel succes in zijn nieuwe functies.

ALSNOG NAAR VOETEN EN REUMA, EEN UPDATE? Wil jij alsnog naar de masterclass ‘Voeten en Reuma, een update’? Deze is al gegeven tijdens de Vakbeurs Pedicure 2019 te Houten. Deze masterclass wordt nog twee keer gehouden in 2020: op vrijdag 17 januari in Drachten en op vrijdag 7 februari in Eindhoven.

Tickets zijn te boeken op www.asws.nl/congressen

4 | voetvak

22_Actueel_01L.indd 4

09-12-19 09:16

BEAUTY DÜSSELDORF 2020: AANDACHT VOOR VOETVERZORGING Van 6 tot en met 8 maart 2020 vindt Beauty Düsseldorf plaats, de toonaangevende vakbeurs op het gebied van cosmetica, nail, voet, wellness & spa. Maar liefst 55.000 nationale en internationale vakbezoekers kunnen zich verheugen op een compleet aanbod van nieuwe producten, verzorgingsconcepten, moderne behandelingen, wetenschappelijke inzichten en innovaties van 1.500 exposanten en merken, gepresenteerd in vijf hallen.

Der Fuss in hal 9 biedt alles wat te maken heeft met voetverzorging, apparatuur en producten. Je vindt er meer dan 140 exposanten en merken met een uitgebreid aanbod aan producten voor de podotherapeutische praktijk en cosmetische voetverzorging. Naast voet- en nagelverzorgingsproducten zal de focus liggen op apparatuur en praktijkinrichting. Daarnaast zullen experts van het Treffpunkt Fuß gedetailleerde inzichten geven in actuele podologische, professionele beleids- en bedrijfsmatige vraagstukken. De praktijkgerichte presentaties worden georganiseerd door podoloog en branche-expert Mechthild Geismann, zijn gericht op de meest voorkomende ziektebeelden van de voet en andere vraagstukken waarmee voetverzorgers dagelijks worden geconfronteerd. De speerpunten van het specialistische programma voor de aankomende editie omvatten de toekomst van de voetzorg, het tekort aan specialisten, plastische voetchirurgie, de behandeling van diabetisch voetsyndroom, brace-technieken en therapieën.

In hal 9 is er aandacht voor opleiding en scholing. Zes opleidingsinstituten zullen er hun praktijkgerichte

INNOVATIEVE WONDHELING MET KOUD PLASMA Infectie is een van de meest voorkomende complicaties van slecht- en niet-genezende wonden. Veel pedicures zien akelige ulcers aan de voeten bij diabetespatiënten. Antibacteriële behandelingen zijn extreem belangrijk voor geïnfecteerde wonden. Een relatief nieuwe methode werkt met koud plasma, een gas dat geïoniseerd is. Het Nederlandse bedrijf Plasmacure heeft een praktisch behandelapparaat op basis van koud plasma ontwikkeld, de Plasoma. Meerdere studies hebben aangetoond dat plasma bacteriën doodt, ook antibioticaresistente bacteriën. Op 17 oktober maakte Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Constantijn van Oranje-Nassau tijdens CES Unveiled bekend dat Plasmacure bij de 50 innovatiefste bedrijven hoort en Nederland mag vertegenwoordigen op de beurs CES 2020 in Las Vegas. Dat is bijzonder, want Amerika heeft het grootste aantal mensen dat lijdt onder chronische diabetische voetzweren ter wereld. www.plasmacure.nl

opleidings- en bijscholingsprogramma’s presenteren.

Met name jonge bezoekers krijgen de gelegenheid om een overzicht te krijgen van alle opleidingen die door de scholen voor voetverzorging worden aangeboden en om er de benodigde informatie te vinden.

Je bezoekt Beauty Düsseldorf van vrijdag 6 tot en met zondag 8 maart 2020 dagelijks van 9 tot 18 uur. Bezoekers dienen zich voorafgaand aan het kopen van een entreekaart als vakbezoeker te legitimeren.

Je kunt je van tevoren registreren via: www.beauty-duesseldorf.com

(ADVERTENTIE)

VAKBOEKEN EN DIGITALE EXAMENS Deze koopt u online bij Uitgeverij Les Pieds

WWW.LESPIEDS.COM

PedicureGezocht Vind uw eigen pedicure!

Registreer uw praktijk op onze landelijke website voor promotie van uw praktijk! www.pedicuregezocht.nl

voetvak | 5

REPORTAGE Door: Petra Teunissen

Heb jij het goede voornemen om in 2020 duurzamer te gaan werken in je praktijk?

Wij spraken met Anjo Braspenning van Voetenpraktijk Zundert over haar ervaringen met het verminderen van afval en energie. Heldere keuzes helpen haar om ‘groen’ en effectief te ondernemen.

Anjo Braspenning:

Focus op nagelproblemen en duurzaamheid Anjo Braspenning uit Zundert had nooit gedacht dat ze pedicure zou worden: “Ik werkte jarenlang in de logistieke branche. Dagelijks hield ik mij bezig met kwaliteits- en procesmanagement, maar ik vond het steeds moeilijker om daar plezier in te vinden. Op een dag zat ik aan mijn bureau en dacht: ‘Wie maak ik hier nu eigenlijk gelukkig mee?’ Nu had mijn moeder een praktijk als gezondheidstherapeut en pedicure. Van haar heb ik geleerd wat de voordelen zijn van zelfstandig werken in combinatie met een gezin en van het werken met klanten aan huis. Zij begon over haar pensioen. Ik dacht: ‘Als zij een goede praktijk op kan bouwen, moet mij dat toch ook lukken?’

Ik heb erg getwijfeld, want ik had nog nooit interesse in

voeten gehad. Maar ik wilde het vak een kans geven. In september 2014 begon ik aan de opleiding bij Estetica in Breda en ik was vanaf de eerste dag razend enthousiast.

Dit beroep bleek zo veel meer in te houden dan lakken en vijlen. Het is vooral veel technischer. Iedere klant is anders, geen voet is hetzelfde. Pedicure bleek hét vak voor mij: ik knutsel graag, ik klets graag en ik maak graag mensen blij. In april opende ik al mijn praktijk en ik deed gelijk de opleiding medisch pedicure.” Op haar website schrijft Anjo dan ook: ‘Ik ben een gepassioneerd en gespecialiseerd voetverzorger. Het is namelijk bere-interessant wat er allemaal met een voet (mis) kan. En nog interessanter is het vinden en uitvoeren van oplossingen.’

Een beetje geluk

Anjo Braspenning heeft haar Voetenpraktijk Zundert gevestigd in een aanbouw naast de woning.

6 | voetvak

“Met veel dingen heb ik stiekem een beetje geluk gehad”, denkt Anjo: ‘We woonden al in een ideaal huis voor een praktijk aan huis. De vorige bewoners hadden een carport omgebouwd tot extra kamer met voorbereidingen voor een badkamer. Na een beetje schuiven kon ik hier een lichte werkruimte inrichten met een keukenblok, wachtruimte en bureau. Er is heel veel gratis parkeerruimte voor de deur en ik zit in het centrum van Zundert.”

Hoewel de praktijk midden in een wijk met seniorenwoningen ligt, is slechts 20 á 30 procent van de klanten boven de zeventig. Anjo richt zich namelijk liever op jongere klanten: “De leeftijdscategorie van dertig tot zestig is ideaal voor mijn praktijk. Dat zijn de mensen die nog werken. Zij willen snel geholpen worden bij voetproblemen en zijn bereid en in staat om daarvoor te betalen. Ik heb mij gespecialiseerd in het oplossen van nagelproblemen.

Mycoses, een ingroeiende nagel… daar word ik blij van. Ik wil altijd een stapje verder, ik wil dat de pijntjes waarmee de klanten in de praktijk komen, niet meer terugkomen.

Ik wil mijn klanten een structurele oplossing bieden die ervoor zorgt dat hun voetprobleem definitief wegblijft.

Deze focus zorgt er wel voor dat ik minder gericht ben op diabetes en andere systeemziekten. Ik heb dan ook geen contracten meer met podotherapeuten voor de behandeling van de diabetische voet. Ik vond dat niet rendabel.

Aan het plafond boven de pedicurestoel hangt een energiezuinig infrarood paneel dat voor een prettige warmte zorgt.

Overigens kennen de huisartsen hier op het dorp mij en ik leg daar ook folders neer. Mijn eigen huisarts vraagt wel eens mijn advies.”

Niche: probleemnagels Anjo deed haar tweede opleidingsjaar niet tevergeefs: “Natuurlijk ben ik nog steeds heel blij met mijn opleiding tot medisch pedicure, want daar heb ik de specialistische behandelingen geleerd waar ik nu meer mee kan verdienen dan met basispedicure. Inmiddels heb ik veel cursussen gevolgd en kennis opgedaan. Zo deed ik de opleiding voetreflexmassage en die methode pas ik soms toe bij klanten met stressgerelateerde klachten als een stijve nek

of hoofd- en buikpijn. Ik heb er zelf baat bij gehad tijdens mijn darmziekte. Of voetreflexmassage werkt bij andere klachten weet ik niet. Ik ben vaak een beetje sceptisch: eerst zien, dan geloven. De opleiding Medisch Pedicure Sport vond ik heel interessant. Ik richt me niet speciaal op sporters, maar in mijn doelgroep zijn veel klanten actief bezig met wandelen, fietsen en hardlopen. Alle kennis neem ik mee in de behandelingen van hun probleemnagels en in het opsporen van de oorzaken ervan.

Ik wil vooral alles leren over probleemnagels. Over Arkada en Unibrace ben ik heel enthousiast. Arkada is een geweldige methode voor het verhelpen van ingroeiende teennagels bij klanten die daar niet zes weken lang

voetvak | 7

REPORTAGE

Een stuk keukenpapier in een plastic tray (en ook in de kunststof tray onder de instrumenten) als duurzame vervanging van eenmalige dental towels.

De praktijk ligt 150 meter van de geboorteplek van Vincent van Gogh. Daarom koos Anjo voor het prachtige behang op basis van een schilderij van de Zundertse schilder.

wekelijks voor terug willen komen. Lichte gevallen kun je in één keer verhelpen. Voor echte tunnelnagels is het ook vaak een goede oplossing, omdat je daar geen goede beugel op kunt krijgen. Mijn specialisatie in probleemnagels zorgt dat ik duidelijke meerwaarde kan bieden aan mijn klanten. Daar mag ik dan ook een goede prijs voor vragen. Als je teen pijn doet en iemand lost dat netjes en snel voor je op, dan wil je daar wel voor betalen. Er zijn altijd shoppers, maar de meeste klanten zijn trouw aan mijn praktijk. Bij deze zakelijke, professionele aanpak past de heldere bedrijfsnaam: Voetenpraktijk Zundert. Deze focus

vind je ook in de uniseks en sobere inrichting van mijn praktijk. Het is geen huiskamer hier en ik bied geen koffie of thee aan bij de behandeling. Die krijg je bij de dokter ook niet…”

De display met verzorgingsproducten van Courtin en HFL is aantrekkelijk en duidelijk.

8 | voetvak

Duurzaamheid Anjo reageerde op de Facebookgroep van VoetVak+ op onze vraag over duurzaamheid in de pedicurepraktijk. Ze kwam met praktische tips: “Aanvankelijk doe je alles precies zoals je hebt geleerd op school, maar als je ervaring krijgt, ga je nadenken wat nu echt nodig is. Zo kon ik plastic zo veel mogelijk verbannen. Ik gebruik geen dental towels meer, maar een kunststof LAS (lower arm support) aan de stoel en daarin een stuk keukenpapier. Dat doe ik ook met mijn instrumenten op een kunststof tray op mijn werkblad. Met één alcoholdoekje poets ik na iedere klant de beensteun met LAS, de tray en het handvat van mijn frees schoon. Ook mijn plastic schorten heb ik aan de wilgen gehangen. De tray beschermt mijn onderlichaam al goed en er komen nauwelijks spetters op de voorkant van mijn bovenlichaam. Je armen worden eigenlijk viezer…

Mijn kleding raakt de cliënt bovendien niet. Indien nodig trek ik een schoon werkjasje aan. Geen enkele klant heeft mijn schort gemist. Op een werkdag gebruik ik één mondkapje. Uiteraard trek ik wel voor iedere klant een schoon paar handschoenen aan. Voor hygiëne geldt hetzelfde als voor isolatie: je bent zo goed als je zwakste punt. Voor het fijnstof in de praktijk heb ik een luchtzuiveringsapparaat.

Over de verwarming heb ik ook nagedacht. Als ik aan het werk ben, hoef ik niet mijn woonhuis te verwarmen. Er is een kleine radiator in de wachtruimte. Sinds anderhalf jaar hangt boven de pedicurestoel een energiezuinig infrarood paneel. Dat geeft heel prettige straling die vooral het lichaam verwarmt, niet de ruimte. Uiteraard heb ik overal led-verlichting, ook in de loeplamp. Ik maak ook gebruik van uitwisbare schriftjes van Greenbook om aan-

tekeningen in te maken, dat scheelt bergen papier. Duurzaamheid is geen onderwerp waar mijn klanten naar vragen, maar waar ik zelf mee bezig ben. De laatste jaren is het milieu erg in het nieuws en ook mijn kinderen zijn in de natuur geïnteresseerd en lid van het WNF. Mijn nieuwe werkwijze scheelt veel afval. Nu heb ik nog geen volle zak in twee weken, voorheen eentje per week. Omdat we hier in Zundert per afvalzak betalen, bespaar ik nu behoorlijk.

Dental towels zijn trouwens ook veel duurder dan een stuk keukenrol.”

A-merken Soms botst Anjo’s verlangen naar duurzaamheid met de wens kwalitatief zeer goede producten te gebruiken: “Ik heb gekozen voor merken zonder omdoosjes en bied geen overbodige zakjes of tasjes aan. Ook bestel ik zoveel mogelijk in één keer om te besparen op kilometers en verpakkingen. Maar mijn Courtin-producten worden niet lokaal gemaakt en die houd ik toch op de plank. Courtin bevat tea tree olie. Dat kan zwemmerseczeem helpen voorkomen bij mensen die daar gevoelig voor zijn. Als de huid erg droog is, adviseer ik de klovencrème. Verder werk ik met HFL voor oplossingen voor schimmelnagels. Ik verkoop vaak de Dadi Oil, die gaat over het anti-mycose product heen en trekt de werkzame stof de nagel mee in.

In mijn wachtruimte hangt een display met producten van Sockwell sokken en Wandelwol. Ik vind het belangrijk om met a-merken te werken en ik wil altijd weten wat de wetenschap achter mijn producten is, want dan kan ik beter advies geven.

Sommige klanten komen voor gellak. Ik ben begonnen met de Sculpture Gel van Nail Care Manon. Die is vrij vloeibaar en geeft een hot peak. Nu werk ik heel prettig met de polyacryl Gelacy van By Djess. Met deze stevige pasta kan ik lang modelleren als ik nagelreconstructies maak. Ik gebruik de Gelacy-techniek ook om ingroeiende nagels te behandelen.”

In de wachtruimte hangt dit bord met handige verkoopproducten.

Online agenda Nieuwe klanten krijgt Anjo vooral via haar goed vindbare website www.voetenpraktijkzundert.nl: “Bij Google sta ik altijd bovenaan. Soms vraag ik mijn klanten om een review achter te laten, al komt dat er vaak niet van. In de beginperiode heb ik veel reclame gemaakt op Facebook, maar dat is nu niet meer nodig. Zoals andere collega’s ook ervaren, komen klanten na enige tijd vooral door mond-tot-mondreclame. Wat goed werkt, is een online agenda. Zeker vier tot vijf keer in de week maken mijn klanten online een behandelafspraak. Het is praktisch voor klanten met wisselende diensten die pas een maand vooraf een rooster krijgen. En ik hoef de telefoon niet op te nemen als ik aan het werk ben. Op de beurs heb ik de nieuwe web-agenda van Podofile bekeken en die heb ik inmiddels besteld. Ja, ik wil altijd eerst zelf zien en ervaren hoe zo’n programma werkt.”

Anjo’s agenda is goed gevuld. Op maandag werkt ze de hele dag, op dinsdag ’s avonds en woensdag, donderdag en zaterdag ruim een halve dag: “Ik geef 28 uur in de week behandelingen. In combinatie met administratie,

Vanaf de parkeerplaats is direct duidelijk waar je moet zijn voor Voetenpraktijk Zundert.

schoonmaak en marketing ben ik in totaal 32 uur in de praktijk bezig. Dat combineer ik met de zorg voor mijn twee zonen. Ze zitten nu nog op de basisschool, als ze ouder worden kan ik het aantal werkuren wellicht uitbouwen. Natuurlijk blijf ik ook nog leren. Er zijn zoveel interessante kanten aan ons vak. Zo wil ik me verdiepen in bare foot lopen. Als kind liep ik op onze boerderij altijd al op blote voeten, op advies van mijn moeder, en hier in huis doe ik dat ook. Ook voetentraining staat nog op mijn verlanglijstje. Ambulant werken heb ik nooit overwogen, hoewel ik het contact met collega’s soms mis. In de toekomst zou ik wel willen samenwerken met andere collega’s in een groepspraktijk. Dan zou ik wel zelf met klanten willen werken en niet alleen managen. Het is veel te leuk om ingewikkelde nagelproblemen op te lossen!”

voetvak | 9

DERMATOLOGIE Door: Drs. Yannick Elshot, AIOS Dermatologie Amsterdam UMC en arts-onderzoeker Dermatologie Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

Kankerpatiënten krijgen tijdens hun behandelingen regelmatig te maken met bijwerkingen zoals misselijkheid, braken, haarverlies en moeheid. Deze bijwerkingen, in deze al angstige en stressvolle periode, hebben een negatieve invloed op de kwaliteit van leven. Ook is er een aantal dermatologische aandoeningen die in meer of mindere mate specifiek voorkomen aan de voeten (en handen). In de voetverzorgingsbranche is hier gelukkig veel aandacht voor.

Dermatologische voetproblemen tijdens kankerbehandelingen In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de meeste voorkomende, en voor patiënt storende dermatologische bijwerkingen met adviezen hoe hier mee om te gaan. Voor Oncologisch Voetverzorgers (OVV) zal

deze informatie grotendeels bekend zijn, maar aangezien (ex)kankerpatiënten bij alle voetverzorgers in de praktijk komen, is het voor alle lezers goed om alert te zijn op de bijwerkingen van kankerbehandelingen.

Hand-voet syndroom Een van meest bekende dermatologische beelden is het zogenaamde hand-voet syndroom dat tot uiting kan komen tijdens chemotherapie. De laatste tien jaar zijn er echter enorme stappen gezet om de overleving bij verschillende soorten kanker te verbeteren, met name door nieuwe soorten behandelingen, namelijk de doelgerichte therapie en immunotherapie. Ondanks het positieve aspect van deze behandelingen, brengen ze een reeks nieuwe bijwerkingen met zich mee waar patiënten mee te maken kunnen krijgen. Indien ernstig genoeg kunnen deze bijwerkingen zelfs tot gevolg hebben dat de kankerbehandeling (tijdelijk) stop gezet moet worden, aangezien deze klachten erg heftig kunnen zijn voor de patiënt.

Bijwerking of werking?

1 Hand-voet syndroom tijdens behandeling met chemotherapie (capecitabine).

10 | voetvak

Om te beginnen is het van belang kort even in te gaan op de onderliggende mechanismen van de verschillende kankerbehandelingen aangezien deze erg van elkaar verschillen.

Chemotherapie is de ‘klassieke’ behandeling van verschillende vormen van kanker. Deze groep medicijnen (cytostatica) zorgen ervoor dat kankercellen gedood worden door hun celdeling te verstoren. Omdat het onderliggende mechanisme toxisch van aard is, kunnen normale gezonde cellen ook aangedaan worden, zoals bijvoorbeeld in de darmen, het beenmerg en de huid. De behandeling bestaat dus uit een balans tussen de effectiviteit en de toxische bijwerkingen. Chemotherapie veroorzaakt dus direct toxische bijwerkingen.

Doelgerichte therapie. Door de wetenschap weten we nu veel meer over kankercellen en waarom deze cellen ongeremd kunnen doorgroeien met alle gevolgen van dien. Het is gebleken dat kankers bepaalde signalen gebruiken om ongestoord schade te kunnen aanrichten. Waarbij chemotherapie nauwelijks onderscheid maakt tussen kankercellen en gezonde cellen, werkt de doelgerichte therapie door zich te richten op specifieke moleculen, met bijhorende signalen, die nodig zijn voor de kankercellen om te kunnen blijven groeien. Door deze specifieke aangrijping was de hoop dat er hierdoor minder bijwerkingen zouden ontstaan terwijl de kankercellen ten onder gaan.

In de praktijk leidt het gebruik van

deze groep medicijnen echter toch tot meer bijwerkingen dan verwacht doordat het aangrijpingspunt van de verschillende soorten doelgerichte therapieën ook in ander gezond weefsel dan de tumor aanwezig kunnen zijn. Doelgerichte therapie veroorzaakt dus bijwerkingen die gezien kunnen worden als een directe (bij) werking van het medicijn.

Immunotherapie. De meest recente groep medicijnen in de bestrijding van kanker is de immunotherapie (of checkpoint remmers). Het immuunsysteem (afweersysteem) is er op gericht om bacteriën, virussen en andere ziekteverwekkers tegen te gaan. Dit moet allemaal gebeuren zonder gezonde cellen te beschadigen. Als het lichaam wel lichaamseigen cellen aanvalt spreekt men van een auto-immuunaandoening. Het immuunsysteem kan ook kankercellen opruimen, maar als dit niet gebeurt ontstaat er een tumor. In sommige gevallen kunnen kankercellen het immuunsysteem misleiden door soms erg veel op normale cellen te lijken of door het immuunsysteem af te remmen, waardoor ze niet herkend worden en dus ongeremd kunnen groeien. Door het gebruik van immunotherapie wordt de rem van het immuunsysteem af gehaald waardoor de kankercellen weer worden herkend en aangevallen worden.

Het nadeel hiervan is dat ook de negatieve effecten zoals auto-immuun aandoeningen ook tot uiting kunnen komen. Immunotherapie veroorzaakt dus immunologische bijwerkingen.

Ontstaan hand-voet syndroom Het hand-voet syndroom heeft meerdere synoniemen waaronder ‘palmoplantaire erythrodysesthesie’, ‘acraal erytheem’, ‘reactie van Burgdorf’ en meest recent ‘toxisch erytheem van handpalmen en voetzolen’. Het ontstaat meestal bij het gebruik van specifieke chemotherapieën zoals capecitabine, 5-fluorouarcil, en cytarabine. Ondanks dat het exacte mechanisme niet opgehelderd is, denkt men dat het beeld ontstaat doordat de chemotherapie uiteindelijk uit de haarvaatjes in de handpalmen en voetzolen lekt met stapeling in de zweetklieren die hier in grote aantallen aanwezig zijn. Door de toxische aard van de chemomedicatie ontstaat er hierdoor een ontsteking met weefselschade als gevolg.

Voorafgaande aan het ontstaan van de huidklachten, klagen patiënten meestal over tintelingen, gevoelloosheid of branderigheid. Vervolgens ontstaat er symmetrisch aan de gehele handpalmen, en later ook de voetzolen, pijnlijk gezwollen (oedeem) roodheid. Bij mensen met een donker huidtype is er meestal geen roodheid zichtbaar, maar juist don-

kere vlekken. Als dit proces zich verder doorzet gaat de huid schilferen, ontstaan er scheurtjes, blaren en in de ergste gevallen open wonden. De ernst wordt dan ook onderverdeeld in drie stadia op basis van de mate van ernst van de klachten, waarbij ook rekening gehouden wordt met de invloed die deze klachten hebben op het dagelijks functioneren.

Klachten De klachten ontstaan meestal een aantal dagen tot weken na start van de chemotherapie, maar kunnen ook pas na maanden tot uiting komen. Bij herhaalde toediening van de chemokuur valt ook te verwachten dat de klachten toenemen. Wanneer de chemotherapie wordt gestopt duurt het nog enkele weken tot de klachten helemaal verdwenen zijn. Preventief kunnen de handen en voeten tijdens de chemotherapie medisch gekoeld worden (in een ziekenhuisomgeving) waardoor de bloedvaten dichtknijpen en er theoretisch minder chemo in de handen en voeten terecht komt.

Verder zijn er een aantal algemene maatregelen die patiënten kunnen nemen om de huidverzorging te optimaliseren (zie kader ‘algemene adviezen’). Naast deze preventieve maatregelen is het regelmatig een hardnekkige aandoening die niet voldoende onderdrukt kan worden.

Pijnstilling in de vorm van paracetamol kan ondersteunend gegeven worden en dermatologen kunnen met sterke hormoonzalven proberen de ontsteking te onderdrukken.

Als deze maatregelen onvoldoende effectief zijn zal in overleg met de patiënt en oncoloog de dosering verlaagd worden of de behandeling (tijdelijk) stopgezet.

Hand-voethuidreactie

2 Hand-voet huidreactie. (Met dank aan Prof. Dr. Siegfried Segaert, dermatoloog Bonheiden, België)

In de literatuur wordt de hand-voethuidreactie door doelgerichte therapie regelmatig op een hoop gegooid met het hand-syndroom terwijl het twee verschillende aandoeningen betreft. Deze huidreactie wordt gezien tijdens behandeling met zogenaamde ‘multikinase‘- en ‘BRAF’-remmers.

Ook hiervan is het onderliggende mechanisme nog niet helemaal opgehelderd, maar lijkt het te maken

voetvak | 11

DERMATOLOGIE te hebben met een verstoord herstel van microscopische beschadigingen.

Dit soort beschadigingen lopen we de hele dag door op en deze kunnen al ontstaan door wrijving, druk of stoten van de voeten. In de normale situatie zullen we hier in de praktijk weinig tot niets van merken, maar tijdens behandeling met doelgerichte therapie is de huid niet meer voldoende in staat deze schade te herstellen met dit typische beeld als gevolg.

Ondanks enige overlap met het handvoet syndroom zijn er klinisch duidelijke verschillen. Ten eerste is de roodheid niet over de gehele voetzool/handpalm aanwezig, maar vooral op de druk- en frictiegebieden, strekzijden van de gewrichten en tussen de tenen en vingers. Ten tweede is er ook geen sprake van zwelling (oedeem). Na deze initiële fase ontstaan er ter plaatse van deze roodheid blaren om daarna over te gaan in pijnlijke eeltlagen.

De hand-voet huidreactie ontstaat meestal na enkele dagen tot weken en lijkt in ernst af te nemen naarmate de behandeling wordt doorgezet. Toch kunnen de klachten de kwaliteit van leven van patiënten negatief beïnvloeden waardoor preventieve maatregelen en eventuele aanvullende behandelingen nog steeds belangrijk zijn. De algemene maatregelen overlappen met het hand-voet syndroom (zie kader ‘algemene adviezen’), waarbij correctie van druk (inlegzooltjes) en voorafgaand behandelen van overmatige eeltvorming de belangrijkste zijn. Indien deze maatregelen niet

voldoende zijn kan de dermatoloog aanvullend behandelen met middelen die de hoornlaag wat verzachten (ureum, salicylzuur) al dan niet gecombineerd met sterke ontstekingsremmende hormoonzalven. Wegens de dikte van de huid op de handpalmen en voetzolen, is er geen risico op het dunner worden van de huid mits patiënten de instructies van de dermatoloog opvolgen.

Desondanks, als deze maatregelen onvoldoende effectief zijn, kan het gevolg zijn dat de dosering verlaagd moet worden of de behandeling (tijdelijk) stopgezet.

Paronychia Een tweede veel voorkomende bijwerking van doelgerichte therapie is paronychia, ofwel nagelwalontsteking. Deze bijwerking wordt vooral gezien bij ‘anti-EGFR’ behandelingen.

Dit signaal is nodig voor een aantal tumoren om te groeien, maar vervelend genoeg is EGFR ook in grote aantallen aanwezig in de huid. EGFR heeft verschillende functies waaronder het vormen van een barrière naar de buitenwereld, bescherming tegen huidinfecties en herstel van de huid.

Door dit signaal te blokkeren droogt de huid uit, ontstaat er vaak een acne-achtig beeld en komen huidinfecties en ontstekingen vaker voor.

Een erg vervelende ontsteking is die van de nagelwal (paronychia) die meestal na een aantal maanden na de start van de behandeling tot uiting komt. In eerste instantie wordt de huid rondom de nagels rood en gezwollen. Door deze aanhoudende zwelling kan er een ingegroeide

3 Paronychia met tijdens behandeling met een EGFR-remmer.

12 | voetvak

teennagel (ungus incarnatus) ontstaan met toenemende pijnklachten.

Bij verdere uitbreiding kan er ook wild vlees ontstaan (hypergranulatie) en door de verstoorde bescherming tegen bacteriën kan er uiteindelijk ook nog een infectie bij komen. De pijnklachten die uiteindelijk op de voorgrond komen te staan kunnen zo hevig zijn dat mensen geen schoenen meer kunnen dragen. Deze nagelwalontsteking komt ook vaak samen voor met het ontstaan van scheurtjes in de teen- en vingertoppen ten gevolge van uitdroging van de huid.

Bij de behandeling is het belangrijk om er bewust van te zijn dat het onderliggende probleem een ontsteking is en geen infectie zoals bij de ‘normale’ paronychia. Om deze reden spelen wederom hormoonzalven een rol, maar kan er bij een bijkomende infectie ook antibiotica erbij gegeven worden gecombineerd met sodabadjes. Droogte met scheurtjes kan tegengegaan worden met goede hydraterende crèmes en zalven. Bij het ontstaan van wild vlees kan dit aangestipt worden met zilvernitraat - waardoor het verschrompelt - vloeibare stikstof of middels wegbranden.

In de ergste gevallen kan een deel van de nagel chirurgisch verwijderd worden. Preventie is echter erg belangrijk bij deze aandoening, waar passende schoenen, goede nagelverzorging door de pedicure en voeten goed droog houden een hoop problemen kunnen voorkomen.

Lichen planus Tijdens behandeling met immunotherapie kunnen auto-immuun aandoeningen tot uiting komen of juist verergeren. Een kenmerkend dermatologisch beeld tijdens behandeling met immunotherapie, specifiek ‘anti-PD-1’, is lichen planus. Omdat het mechanisme onduidelijk is wordt er soms ook gesproken van ‘lichen planus-achtig’. Desalniettemin is er van de buitenkant geen onderscheid te maken.

‘Klassieke’ lichen planus is een ontstekingsreactie die kan voorkomen in de huid en de slijmvliezen, waarschijnlijk op basis van een auto-immuun proces, maar ook kan ontstaan na het gebruik van medicijnen tegen

5 Lichen planus van de voeten tijdens immunotherapie (pembrolizumab, anti-PD-1)

4 Lichen planus tijdens immunotherapie (pembrolizumab, anti-PD-1)

bijvoorbeeld hoge bloeddruk en hartaandoeningen. Ook kunnen de haren en nagels aangedaan zijn met afbrokkelen van de nagels en haarverlies als gevolg. De verschijnselen op de huid bestaan uit paarsrode, afgeplatte, soms gegroepeerde, bultjes die overal kunnen zitten en in de meeste gevallen ontzettend jeuken. Op de slijmvliezen kunnen de plekken onopgemerkt blijven, maar pas klachten geven indien er pijnlijke wondjes en zweertjes ontstaan.

De bijwerkingen van immunotherapie kunnen na enkele weken ontstaan, maar na maanden of zelfs een jaar is niet uitzonderlijk. Naast jeuk, eczeem-achtige beelden en vitiligo (witte vlekken) is lichen planus de meest voorkomende dermatologische bijwerking van immunotherapie.

Waar de behandeling van de ‘klassieke’ lichen planus al erg moeizaam kan zijn, is dit nog meer het geval bij immunotherapie, dit omdat de rem van het afweersysteem gehaald is. Naast de jeuk, kunnen de afwijkingen op de voeten en mondslijmvlies ook blaren vormen en stuk gaan waardoor pijn meer op de voorgrond komt te staan en lopen en eten problematisch worden. Patiënten kunnen zelf weinig doen aan preventie, behalve wondjes voorkomen waar nieuwe lichen planus in kan ontstaan (het zogenaamde ‘koebner fenomeen’). De behan-

deling door de dermatoloog bestaat uit zeer potente hormoonzalven en als dit niet voldoende is zal er in overleg met de oncoloog gestart worden met prednison of andere medicatie die het immuunsysteem onderdrukt.

Hierbij is voorzichtigheid geboden, aangezien het aanslaan van de kankerbehandeling juist afhankelijk is van deze immuunreactie.

Referenties: • Miller KK, et al. Chemotherapy-induced hand-foot syndrome and nail changes: a review of clinical presentation, etiology, pathogenesis, and management. J Am Acad Dermatol. 2014 Oct;71(4):787-94.

• Hwang SJ, et al. Cutaneous adverse events (AEs) of anti-programmed cell death (PD)-1 therapy in patients with metastatic melanoma: A single-institution cohort. J Am Acad Dermatol. 2016 Mar;74(3):455-

Samenvattend Kankerpatiënten kunnen tijdens hun behandeling verschillende dermatologische klachten krijgen aan de voeten. De onderliggende mechanismen waar rekening mee gehouden moet worden tijdens preventie en behandeling van deze aandoeningen verschillen. Tijdig herkennen en behandelen is van belang aangezien de klachten een significante negatieve invloed kunnen hebben op de kwaliteit van leven en ze zelfs het al dan niet voortzetten van de behandeling kunnen beïnvloeden.

61.e1.

• Lacouture ME, et al. Podiatric Adverse Events and Foot Care in Cancer Patients and Survivors Awareness, Education, and Literature Review. J Am Podiatr Med Assoc. 2018 Nov;108(6):508-516.

• S. Segaert. Geneesmiddelenreacties aan handen en voeten NTvDV|Jaargang 29|nummer 9|oktober 2019 • www.kanker.nl • Afbeelding 1: Maria Sieglinda von Nudeldorf (https://commons.wikimedia.org/wiki/ File:Foot_on_capecitabine_Natasa_R.jpg, https://creativecommons.org/licenses/ by-sa/4.0/legalcode)

Algemene adviezen voor patiënten • Bezoek voor de start van de behandeling een pedicure, Oncologisch Voetverzorger en/of podoloog om de voetverzorging te optimaliseren.

• Laat voor de start van de behandeling de eeltlaag verwijderen.

• Zorg voor goed passende schoenen, sokken en drukabsorberende inlegzolen.

• Vermijd blootstelling aan zonlicht.

• Vermijd of bescherm u goed tegen koude of warme temperaturen.

• Gebruik een niet-irriterende crème voor huidverzorging, zoals bijvoorbeeld cetomacrolcrème, en breng deze zachtjes aan (wrijving!). Ook afdrogen kan beter deppend gedaan worden en niet door wrijven.

• Vermijd activiteiten die druk op voeten uitoefenen zoals hardlopen.

• Voorkom schade aan de huid (dus ook geen nagels bijten).

• Overleg tijdig met oncoloog of dermatoloog.

voetvak | 13

COMPLEMENTAIR Door: Petra Teunissen

Chronische pijn heeft grote invloed op de kwaliteit van het dagelijks leven. Volwassenen met chronische pijnklachten, waarvan de oorzaak niet (meer) behandeld kan worden, kunnen terecht op een gespecialiseerde pijnpoli. Anesthesioloog Aart Jan Teunissen werkt als pijnspecialist op de pijnpoli van het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam. Hij vertelt wat de mogelijkheden zijn bij chronische pijn aan de voeten.

Wat doet de

‘pijndokter’?

14 | voetvak

Verschillende ‘pijnmeters’: een schaal waarop patiënten aangeven hoe heftig zij de pijn ervaren.

Als je je kleine teen tegen de tafelpoot stoot, schreeuw je ‘au’ van de pijn. Maar wat is pijn eigenlijk? Aart Jan Teunissen geeft de officiële definitie: “Pijn is een schrijnende ervaring, die wordt geassocieerd met potentiële weefselschade en met emotionele, zintuigelijke en sociale componenten. Pijn brengt veel lichamelijke beperkingen met zich mee: je kunt niet meer optimaal functioneren in huis of op het werk. Het verlies van werk en sociale contacten kan voor eenzaamheid zorgen. Bovendien maakt chronische pijn mensen vaak somber en moe.”

Wat is een pijnpoli?

Al zo’n dertig jaar geleden werd de eerste pijnpoli of pijnkliniek in Nederland opgericht om mensen met chronische pijn te helpen. Pijnspecialisten zijn vrijwel altijd anesthesiologen, in andere landen werken ook neurochirurgen en soms neurologen op een pijnpoli. De aanpak is multidisciplinair. In de pijnpoli van het Maasstad Ziekenhuis werken naast de anesthesioloog-pijnspecialisten (gespecialiseerde) pijnverpleegkundigen, een klinisch psycholoog, een verpleegkundig specialist en een physician assistant.

Aart Jan Teunissen: “Patiënten worden naar onze pijnpoli verwezen door huisartsen en door medisch specialisten als het diagnostische en therapeutische traject geen uitkomst heeft geboden. De oorzaak van de pijnklachten kan niet

meer worden verholpen. Wij zitten dus aan het eind van de ‘tunnel’. Vaak heeft de patiënt dan al fysiotherapie gehad, behandelingen en medicatie, maar dat heeft allemaal onvoldoende geholpen. Of de patiënt wil niet (meer) geopereerd worden. Vijftig procent van de patiënten komt via de huisarts, de anderen via neurochirurgen, neurologen, orthopeden, chirurgen en internisten.

We ontvangen patiënten vanaf 18 tot 98 jaar. De grootste groep is tussen 60 en 80 jaar en er zijn iets meer vrouwen dan mannen. Dat komt omdat er meer oudere vrouwen zijn dan oudere mannen, maar vrouwen zijn ook iets sensitiever voor pijn. Vrouwen kunnen wel beter omgaan met pijn, want ze hebben vaker pijn in hun leven dan mannen, denk aan menstruatiepijn, baringspijn etc. We spreken van chronische pijn als de pijnklachten langer dan drie maanden aanwezig zijn.

Pijnlijke voeten Hier komen nooit patiënten op hoge hakken binnen.

De meesten dragen orthopedisch schoeisel of sandalen.

Sommigen kunnen vanwege de pijn helemaal geen schoenen meer verdragen. Als een patiënt voor de eerste keer komt, doe ik uiteraard een uitvoerige anamnese. Ik vraag hoeveel pijn de patiënt ervaart, waar de pijn zit en welk soort pijn het is. Van belang is hoe lang de pijn bestaat en

voetvak | 15

COMPLEMENTAIR

De invasieve behandelingen tegen chronische pijn voert anesthesioloog Aart Jan Teunissen uit op de operatiekamer.

Een TENS apparaat. Dit apparaatje is via draadjes verbonden met pleisters op de pijnlijke plek en ‘overstemt’ met elektrische stroompjes de pijnprikkel.

of er een duidelijke aanleiding is. Uiteraard vraag ik ook naar andere ziektes, vooral diabetes of behandelingen voor kanker, maar meestal kan ik de voorgeschiedenis al uit het dossier halen. Ik onderzoek de voet zelf en concentreer me vooral op het gevoel in de voet. Is aanraken al pijnlijk? Is er minder gevoel (hypesthesie) of juist vermeerderd pijngevoel (hyperesthesie)? Soms is er sprake van allodynie, een niet pijnlijke prikkel die als pijnlijk wordt ervaren. Deze patiënten ervaren aanraking met een watje als een mokerslag. Tot slot kijk ik naar de beweeglijkheid en naar de kleur en temperatuur van de huid: staan de bloedvaten open en is de doorbloeding goed? Is de voet erg onverzorgd, dan is de voet vaak te pijnlijk om schoon te houden.

Sokvormige pijn, over de gehele voet, komt voor bij het complex regionaal pijnsyndroom. Ook kun je pijnklachten krijgen in de voeten door chronische gewrichtsklachten of lage lendewervel hernia met uitstralende pijn naar de onderste extremiteiten.

Afhankelijk van de resultaten van het onderzoek leg ik de patiënt verschillende opties voor. Ik begin met medicatie of het aanpassen van bestaande medicatie. We kunnen ook lokaal, op de voet, medicijnen aanbrengen. Bijvoorbeeld pleisters met 8% capsaïcine, dat wordt door de huid heen opgenomen. Capsaïcine komt voor in planten uit de nachtschadefamilie, zoals de paprika en Spaanse peper.

Het activeert bepaalde nociceptoren (pijnprikkelontvangers) in de huid en daardoor ontstaat pijnvermindering.

Een andere mogelijkheid is transcutane medicatie toediening: iontoforese met het middel l-ketamine voor zenuwpijn. Bij gewrichtspijn pas ik iontoforese met dexamethason (medicatie verwant met bijnierschorshormoon) toe. Iontoforese werkt tot anderhalve centimeter diep, zodat we ook oppervlakkige gewrichten, het kapsel en pezen kunnen bereiken. Hiervoor komen de patiënten twee keer per week naar het ziekenhuis. Na tien behandelingen evalueren we de resultaten. Een soortgelijke behandeling is Transcutane Pulsed Radiofrequente externe stimulatie, waarbij we bijvoorbeeld schouderklachten kunnen verminderen.

Behandeling van pijn in de voeten Bij chronische pijn in de voeten is er vaak sprake van neuropathische pijn. Dat is het directe gevolg van een beschadiging van het somatosensorische systeem (zenuwletsel). Je kunt denken aan pijn na herpes zoster (gordelroos), een polyneuropathie of compressie van de zenuwen. Soms ontstaat de pijn door littekens na een operatie.

Bij fantoompijn voelt de patiënt pijn in de geamputeerde, dus afwezige voet. Zenuwpijn in voet wordt ervaren als tintelingen, alsof elektrische stroom loopt. Anderen ervaren een koude schietende pijn of juist brandende pijn.

16 | voetvak

Een derde optie is TENS, een afkorting voor Transcutane Electro Neuro Stimulatie. Een klein apparaat stuurt elektrische stroompjes door de huid heen. Deze alternatieve prikkel in het pijnlijke gebied overstemt de pijnprikkel en zorgt ervoor dat de pijn minder waargenomen wordt. Je zet als het ware de stofzuiger aan omdat de kraan lekt…

TENS kan dus de pijn verminderen, maar neemt de oorzaak van de pijn niet weg. De patiënt kan de TENS zelf bedienen, dus een goede instructie is essentieel.”

Invasieve behandelingen De pijnspecialist kan ook invasieve behandelingen uitvoeren oftewel ‘prikken’. Teunissen: “We kunnen een zenuw in het gebied selectief uitschakelen in het gebied met verdovingsvloeistof (lokaal anestheticum + corticosteroïden, medicatie verwant met bijnierschorshormoon) of elektrische stroom. Zo veranderen we de zenuwfunctie, maar we zullen de zenuw nooit doorbranden of doorsnijden bij zenuwpijn. Zo’n prik werkt therapeutisch, maar vooral goed als diagnosticum: welke zenuw is de kwaaie peer, waar zit het probleem? Soms moeten we een zenuw in de rug verdoven (bij lage lendewervel hernia) om pijn in de voeten op te lossen.

Een ingrijpende behandeling is neuromodulatie (epiduraal of dorsal root ganglion), die we bijvoorbeeld toepassen bij zenuwpijn door diabetes. Dan brengen we een soort pacemaker in bij het ruggenmerg, die daar zenuwen stimuleert om de pijn te onderdrukken. Zo’n neuromodulator draag je permanent bij je en die kun je bij wijze van spreken de rest van je leven dragen. Na of tijdens deze behandelingen kunnen onze patiënten gesprekken voeren met de psycholoog in ons team. Zij kan hen helpen om te leren omgaan met de pijn in het dagelijks leven.

Van de meeste behandelingen hebben de patiënten enige tijd profijt. Een proefblokkade geeft een week of twee verlichting, elektrische stroom een maand of vier. De pleisters met capsaïcine werken vier tot zes maanden, want daarna hebben de nociceptoren zich hersteld en komt de pijngeleiding weer op gang. Dan kun je opnieuw een pleister aanbrengen en soms werkt het dan langer.

Als de invasieve technieken effectief zijn, werken ze wel vier maanden tot vier jaar. Als de pijnklachten dan terugkomen, kan ik de ‘prik’ herhalen.”

De werkzame stof capsaïcine uit rode pepers wordt gebruikt in huidpleisters om de nociceptoren (pijnprikkelontvangers) te beïnvloeden.

De pedicure?

Wat kan een pedicure doen die denkt dat een pijnpoli een oplossing kan bieden voor een klant? Teunissen: “Zeg tegen de klant dat als aan de oorzaak van zijn of haar pijn niets (meer) gedaan kan worden, de huisarts naar een pijnpoli kan verwijzen voor alleen de behandeling van de pijn.

Ook een fysiotherapeut mag naar ons verwijzen. Consulten en behandelingen op een pijnpoli worden vergoed door de zorgverzekeraar, maar de patiënt is meestal wel snel het eigen risico kwijt. Ik koppel na de eerste afspraak terug naar de huisarts, na alle behandelingen en bij afsluiting van de behandeling. De meeste pijnpoli’s hebben helaas wachtlijsten, maar veel mensen hebben al lang pijn en zijn bereid te wachten. Gemiddeld hebben ze tussen de zes maanden en twee jaar pijn voor ze komen, al heb ik ook wel eens meegemaakt dat iemand al elf jaar pijnklachten had. Patiënten met aangezichtspijn, pijn bij gordelroos en pijn bij kanker kunnen soms sneller terecht. Ik heb een bijzonder en mooi vak. Genezen lukt niet altijd helaas, maar als patiënten met chronische pijn een langere periode (bijna) pijnvrij zijn, geeft dat heel veel voldoening.”

Advies Aart Jan Teunissen: “Het is altijd aftasten wat werkt bij de specifieke patiënt. Ik kan nooit van te voren garanties geven, maar het is fijn dat we veel verschillende mogelijkheden hebben. Dat wij specifieke aandacht voor het pijnprobleem hebben, is vaak al heel prettig voor de patiënt. We vragen wel wat geduld en uiteraard therapietrouw bij het innemen van de medicatie. Als een patiënt de voorgeschreven middelen niet inneemt, willen we dat graag horen en vooral: waarom neemt hij/zij ze niet? Een goede uitleg is dan heel belangrijk. Bijwerkingen heb je soms al vanaf de eerste pil die je slikt, maar de werking volgt pas na een paar dagen. De doses moeten langzaam opgebouwd worden.”

Over Aart Jan Aart Jan Teunissen studeerde geneeskunde in Leiden.

Hij was korte tijd werkzaam in het Centraal Militair Hospitaal en ging toen de opleiding anesthesiologie volgen in het Academisch Ziekenhuis Utrecht. Daar liep hij vaak stage op de pijnkliniek. Sinds 2001 is hij werkzaam in het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam.

Naast zijn werk als anesthesioloog is hij opleider en anderhalve dag in de week actief op de pijnpolikliniek.

Hij werkt eveneens op de pijnpolikliniek van het Spijkenisse Medisch Centrum.

voetvak | 17

PODOLOGIE door Mandy Leusink (student podotherapie) en Petra Teunissen

Drie studenten podotherapie, Lisa Keuter, Leonie Kotte en Mandy Leusink deden onderzoek naar het classificeren en behandelen van ingroeiende teennagels.

Patiënten met ingroeiende teennagels komen namelijk niet alleen bij de huisarts, maar worden ook door podotherapeuten en pedicures gezien. Hoe behandelen deze professionals een ingroeiende teennagel en is er een uniforme multidisciplinaire aanpak?

Onderzoek naar het classificeren en behandelen

Ingroeiende

teennagels Een ingegroeide teennagel (unguis incarnatus) is een veelvoorkomend probleem. Vier op de duizend patiënten komt bij de huisarts voor een ingegroeide teennagel.

Deze pijnlijke aandoening ontwikkelt zich doordat de rand van de nagel de huid van de nagelwal binnendringt.

De nagel wordt door het lichaam als lichaamsonbekend materiaal (corpus alienum) gezien waardoor er een steriele ontstekingsreactie met symptomen als roodheid, pijn en zwelling ontstaat. Vervolgens ontstaat er granulatieweefsel, dit is jong en bloedvatrijk weefsel uit de wond langs de nagel.

Vele behandelmethodes Er zijn diverse behandelmethodes voor een unguis incarnatus, zoals advies, drainage, goot behandeling, nagelbeugel en operaties zoals een wigexcisie. Welke behandeling wordt toegepast is afhankelijk van de behandelaar en het stadium van de ingegroeide teennagel. Patiënten met een unguis incarnatus komen niet alleen bij de huisarts, maar worden tevens door podotherapeuten en pedi-

cures gezien. Op dit moment is echter niet duidelijk hoe een unguis incarnatus door de verschillende professionals wordt ingeschat en behandeld. Als dit volgens een uniform beleid verloopt, met de podotherapeut als zorgregisseur, kan dit voor zowel de professionals als de patiënt voordelen bieden. De patiënt wil immers het liefst zo snel mogelijk pijnvrij zijn, met de beste zorg en aandacht van de juiste professional. Daarnaast verwacht de patiënt een behandelplan dat gebaseerd is op evidence based practice waardoor hij snel naar de juiste zorgverlener wordt doorverwezen. Voor de professionals ontstaat door de indirecte samenwerking een leercurve. Zij kunnen ervaringen en behandelmogelijkheden delen en zijn beter op de hoogte van de effecten van andere behandelmogelijkheden buiten hun expertise. De verzekeraars kunnen tenslotte kosten besparen door snelle doorverwijzingen, het voorkomen van (dure) complicaties en het geven van preventieve zorg en adviezen. Wanneer de huidige situatie in kaart is gebracht, kan een eenduidig beleid worden ontwikkeld met de podotherapeut als zorgregisseur en vervolgens een passend kostenplaatje .

Vijf stadia Het medisch verloop van de unguis incarnatus kent de verschillende stadia van het onderzoek van Kline (2008). (zie afbeelding): • In het eerste stadium is lokale irritatie te zien rondom de nagelwal zonder een infectie of granulatieweefsel.

• In het tweede stadium is er een verhoogde lokale irritatie en infectie aan de nagelwal te zien. Daarnaast kan er pus of granulatieweefsel aanwezig zijn.

• In het derde stadium is er granulatieweefsel of pus aanwezig. Er is een infectie aanwezig rondom de nagelwal waardoor er roodheid en zwelling aanwezig is.

18 | voetvak

Stadium 1 t/m 5. Overgenomen van A. Kline (2008). Illustratie overgenomen uit het onderzoeksrapport van Keuter, Kotte en Leusink 2019.(http://faoj.org/wp-content/uploads/2008/04/onychocryptosis-a-simple-classification-system.pdf).

• In het vierde stadium is er een infectie aanwezig. Ook is er vocht en granulatieweefsel bij aanwezig.

• In het laatste stadium zijn alle eerder genoemde symptomen aanwezig en is het gehele nagelbed ontstoken, de aanwezigheid van granulatieweefsel.

Er bestaan diverse behandelmogelijkheden voor een unguis incarnatus. Welke methode wordt toegepast is afhankelijk van de mate van ingroeien en van de behandelende professional. Preventieve behandelmethodes zijn bijvoorbeeld juiste schoenen, juiste nagelvorm en droge, schone voeten. Wanneer de nagelrand enigszins ingroeit of als er een kans is om in te groeien en er irritatie ontstaat, kan het meestal worden opgelost met behandelmogelijkheden als het plaatsen van een nagelbeugel of de goot behandeling. Wanneer een conservatieve behandelmethode niet werkt, kan er gekozen worden voor een chirurgische behandeling zoals de wedge-resectie, totale nagel avulsie of gedeeltelijke nagel avulsie.

Onderzoek De studenten Lisa Keuter, Leonie Kotte en Mandy Leusink verzamelden met behulp van digitale enquêtes informatie binnen de drie disciplines huisarts, podotherapeut en medisch pedicure aan de hand van vijf stadia. Per stadium zijn vragen opgesteld. De resultaten zijn met elkaar vergeleken, zowel tussen de verschillende professionals als tussen de verschillende stadia. Zij verstuurden enquêtes naar 105 professionals verdeeld over alle twaalf provincies van Nederland. Uiteindelijk kregen zij enquêtes terug van 15 huisartsen, 33 podotherapeuten en 9 medisch pedicures.

Het doel van de enquête was niet om de kennis van de professionals te toetsen, maar om het handelen in kaart te brengen bij de verschillende stadia. Daarom werd bij ieder stadium een afbeelding weergegeven. Per stadium vroegen zij: • Zou u deze patiënt zelf behandelen of doorverwijzen naar een andere professional? Zo ja, naar wie en waarom?

• Welke behandeling zou u starten?

• Zou u deze patiënt advies geven?

• Zijn er risico’s in dit stadium?

Zij stelden ook enkele algemene vragen als naar het jaar van afstuderen, naar de frequentie van een unguis incar-

natus in de praktijk en naar de samenwerking met een van de andere disciplines.

Resultaten Uit de resultaten lichten we de opvallendste antwoorden toe.

In stadium 1 behandelt het grootste deel van de disciplines zelf. Wat opvalt is dat de huisartsen doorverwijzen naar de podotherapeut terwijl de medisch pedicures niet naar de podotherapeut verwijzen. Van de podotherapeuten raad 24,2% voetenbaden sterk af.

Bij stadium 2 behandelen de huisartsen en podotherapeuten voornamelijk zelf, de medisch pedicures sturen voornamelijk door naar de huisarts. De behandelmethode drainage in combinatie met een andere behandeling komt tussen de huisartsen en podotherapeuten grotendeels overeen. Bij de medisch pedicures zien we dezelfde behandelmogelijkheden terugkomen als bij de podotherapeuten. Opvallend is dat de huisartsen en podotherapeuten meer risico’s zien dan de medisch pedicures.

In stadium 3 behandelen alle huisartsen en het grootste gedeelte van de podotherapeuten zelf, terwijl van de medisch pedicures 50% zelf behandelt. Er wordt niet doorverwezen naar de medisch pedicure, wel naar de huisarts en podotherapeut. Bij de huisartsen wordt er grotendeels gekozen voor een wigexcisie terwijl het grootste gedeelte van de podotherapeuten voor een crème, antibiotica in combinatie met het verwijderen van spicula en drainage kiest. Een derde van de pedicures zou een nagelbeugel plaatsen terwijl de andere disciplines deze mogelijkheid bijna niet benoemen. Van de huisartsen geeft 86,7% aan dat er risico’s zijn, van de podotherapeuten en medisch pedicures 100%. Het grootste risico is het oplopen van een infectie en ontsteking. Het risico voor het oplopen van een ulcus wordt alleen benoemd door podotherapeuten en medisch pedicures.

In stadium 4 verwijst meer dan de helft van de podotherapeuten en medisch pedicures naar de huisarts, de overige podotherapeuten behandelen zelf. Alle huisartsen behandelen in dit stadium zelf, van de pedicures is dit 11%. In dit stadium komen de behandelopties dichter bij

voetvak | 19

PODOLOGIE

Wanneer de nagelrand enigszins ingroeit of als er een kans is om in te groeien en er irritatie ontstaat, kan het meestal worden opgelost met behandelmogelijkheden als het plaatsen van een nagelbeugel.

elkaar. Het grootste gedeelte van de podotherapeuten en medisch pedicures zou doorverwijzen. Van de huisartsen zou het grootste gedeelte voor een wigexcisie kiezen. Een deel van de huisartsen zou doorverwijzen naar de chirurg.

Opvallend is dat de podotherapeuten meer verschillende risico’s benoemen, waarbij 4% aangeeft dat er een risico op een sepsis (bloedvergiftiging) is.

In het ernstigste stadium 5 verwijzen de huisartsen naar de chirurg. Geen medisch pedicure zou meer zelf behandelen, maar verwijzen naar de huisarts. Een wigexcisie/ partiële nagelextractie wordt het vaakst gekozen als behandeloptie. Opvallend is dat een aantal podotherapeuten zou kiezen voor een nagelbeugel en dat enkele

Het hele rapport is op te vragen bij M.Leusink@podozorg.nl

20 | voetvak

huisartsen in dit stadium het advies voor een voetenbadje geven.

Conclusie: geen uniform beleid De resultaten wijzen helaas uit dat er momenteel geen uniform beleid is met betrekking tot het classificeren en behandelen van een unguis incarnatus. De antwoorden van de behandelaars in de verschillende stadia komen niet overeen. Wat opvallend is dat hoe ernstiger het beeld, hoe meer er naar de huisarts wordt verwezen, terwijl in de eerdere stadia alle disciplines zoveel mogelijk zelf behandelen. Ook wordt het risico van een unguis incarnatus anders inschat door de verschillende professionals. Dit is zorgelijk omdat het inschatten van het risico van essentieel belang is voor het juist kunnen classificeren.

Met hun onderzoek hebben de studenten slechts een klein deel van het uiteindelijke doel ’het maken van een classificatiesysteem’ behaald. De steekproef voor dit onderzoek was te klein om te garanderen dat de uitkomsten generaliseerbaar zijn voor alle betrokken disciplines.

Vooral de groep medisch pedicures was erg klein (9). Dit verkleint de betrouwbaarheid. De studenten hebben echter wel een mooie aanzet gegeven. Voor een vervolgstudie zou het interessant zijn om deze resultaten te gebruiken als basis voor verder onderzoek naar het maken van een classificatiesysteem.

Literatuur • Dieudonné, M., Eekhof, J.A.H., Knuistingh Neven, A. (2002). Huisarts en Wetenschap: Ingegroeide teennagel, kleine kwalen, nagel (aandoening). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

• Kline, A. (2008). Stadium 1 t/m 5 [online afbeelding]. Verkregen van http://faoj.org/wp-content/uploads/2008/04/ onychocryptosis-a-simple-classification-system.pdf.

• Toonstra, J., Groot, A.C. de. (2009). Voeten en huid.

Houten: Bohn Stafleu van Lochum.

VOET EN ENKEL Door dr. Bella van Dalen, orthopedisch chirurg en Robert Wonink, MSU echografist voet en enkel, illustratie: Erik Crins, mediviz.nl

Schade aan het vetkussen onder de voet Wat is ‘het vetkussen’ onder de voet?

1

De voetzolen zijn de autobanden en de schokdempers van het menselijk lichaam, een ‘vetkussen’ in de voetzolen speelt daarbij een essentiële rol.

Dit vetkussen bestaat uit allemaal kleine kamertjes met daarin vloeibaar vet: het vetkamersysteem.

Tussen de peesplaat onder de voet en de huid ligt het vetkamersysteem dat ervoor zorgt dat je niet direct op de voetbotjes loopt. Soms komt er een te grote druk op het vetkamersysteem en dan kunnen er kamertjes lek raken, soms worden vetkamertjes minder van kwaliteit door andere oorzaken.

Schade aan het vetkamersysteem In de volksmond worden de klachten bij een beschadigd of lekgeraakt vetkamersysteem onder de voorvoet wel een ‘doorgezakte voorvoet’ genoemd. De kopjes van de middenvoetsbeentjes (zie afbeelding 1) zak-

2

ken dan door het vetkamersysteem en komen dicht(er) bij de grond te liggen, vlak onder het huidoppervlak. Onder de hiel kan zich precies hetzelfde proces voordoen. Onder normale omstandigheden kun je met een aftastende vinger niet de contouren van het hielbeen voelen. Als dat wel zo is, dan is de kans groot dat het vetkamersysteem onder het hielbeen niet meer als schokdemper functioneert (afbeelding 2)

Welke klachten geeft schade aan het vetkussen onder de voet?

De meest voorkomende klachten bij

schade aan het vetkamer systeem kunnen erg lijken op de klachten van een hielspoor of onder de voorvoet op de klachten die horen bij een neuroom van Morton; een verdoofd gevoel en pijn.

Welke adviezen zijn er voor schade aan de vetkussens onder de voeten?

• Blootsvoets lopen (use it or lose it).

• Gebruik van voetenroller (zie links), dagelijks een fikse massage van de voetzool helpt bij herstel.

• Schoenaanpassingen/schoenadvies (schokdemping en extra afwikkeling).

• Drukverdelende therapiezolen (met orthopedisch schuim de functie van vetkamers nabootsen).

• Pijnstillers (NSAID’s) (in overleg met de huisarts, kan periodiek oplossing bieden).

voetvak | 21

FINANCIEEL Door: Lindy Huibregtse

Je bent voetverzorger, maar je bent ook ondernemer. Je helpt graag een ander, maar zorg je ook goed voor jezelf? Heb je iets geregeld voor het geval je tijdelijk arbeidsongeschikt raakt? Tweederde van de zelfstandig ondernemers heeft zich hiervoor niet verzekerd. Een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) is duur, de kleine lettertjes zijn ingewikkeld en een verzekeringsmaatschappij is onpersoonlijk. Dan maar zelf het risico lopen.

‘Wat fijn toch, dat Broodfonds’

Broodfonds Zuunig op mekaar.

Veelgehoorde argumenten om je niet te verzekeren zijn: ‘Ik ben toch bijna nooit ziek’, ‘Ik ben niet de hoofdkostwinner’ of ‘Ik ben het wel van plan, maar ik kom er steeds niet aan toe’. Toch kan iedereen iets overkomen. Dat hoeft niet altijd ernstig te zijn, maar als je een paar maanden uit de running bent, dan heeft dat gevolgen voor je inkomen, voor je praktijk en voor je klanten.

Broodfonds als alternatief voor de verzekering

Er zijn de laatste jaren steeds meer zelfstandig ondernemers aangesloten bij een Broodfonds. Misschien heb je wel eens van een Broodfonds gehoord, maar wat is het nou precies? Het is een groep ondernemers, minimaal 20 en maximaal 50, die elkaar kennen en vertrouwen. Je steunt elkaar bij ziekte en daarvoor zet je maandelijks een vast bedrag opzij. Een Broodfonds wordt daarom ook wel een schenkkring genoemd. In 2006 is een eerste groep ondernemers zelf een Broodfonds gestart. Ondertussen zijn

Hoe werkt het Broodfonds?

Pedicure Janny van Gemert gaat dauwtrappen met de leden van haar Broodfonds.

22 | voetvak

er 527 groepen, in 186 plaatsen in Nederland, waarbij in totaal 23.500 ondernemers zijn aangesloten (okt 2019).

Nanda Spijker is bijvoorbeeld zo’n ondernemer die is aangesloten bij een Broodfonds. Ze is medisch pedicure en heeft een webshop. Nanda: “Omdat wanneer ik ziek word of langdurig uit de running raak, ik mijn deel van de inkomsten mis die aanvullend zijn in ons huishouden. Het loon van mijn man is wel toereikend, maar het maakt het wel een stuk makkelijker.”

Een broodfondsdeelnemer betaalt geen premie maar zet elke maand een bedrag opzij op zijn of haar persoonlijke broodfondsrekening. Zolang er niemand ziek is, bouw je met elkaar reserves op. Anders dan bij een verzekering blijft het geld dat je apart zet jouw geld. Je kiest zelf het bedrag dat je elke maand opzij zet. Je kunt kiezen uit verschillende bedragen. De hoogte van het bedrag hangt af van hoeveel je zelf maandelijks denkt nodig te hebben bij arbeidsongeschiktheid. Wil je zelf een hoge schenking, dan leg je maandelijks meer apart en schenk je ook meer aan de zieken in je Broodfonds. Kies je voor een lager bedrag, dan schenk je minder.

Als je (langdurig) ziek wordt, krijg je van alle andere deelnemers per maand een kleine schenking, die samen het bedrag maken waarvoor je deelneemt. Die schenking kun je maximaal twee jaar achtereen krijgen. De meeste mensen die ziek worden (99%) zijn binnen twee jaar weer aan het werk. De eerste maand is voor je eigen risico.

Op het moment dat je uit het broodfonds stapt, bijvoorbeeld vanwege een vaste baan of verhuizing, beschik je zelf weer over het tegoed dat je opzij hebt gezet op je broodfondsrekening.

Nanda Spijker: “Ik heb gelukkig nog geen aanspraak hoeven te maken op ons Broodfonds en de groep waarin ik me bevind heeft dit ook nog niet gedaan. Tot op heden is het dus een leuk spaarpotje, omdat mijn bijdrage op een tussenrekening staat die van mij is. Alleen in geval van

ziekte wordt mijn aandeel gebruikt voor een schenking die de ander nodig heeft.”

Nog lang niet bij alle pedicures bekend Medisch pedicure Janny van Gemert werd begin 2018 lid van een Broodfonds dat net in oprichting was. “Ik werk al jaren als pedicure en sinds 2012 zelfstandig, maar een arbeidsongeschiktheidsverzekering had ik niet. Het was voor mij te duur en ik was immers gezond. Via een collega op de beurs hoorde ik voor het eerst over het Broodfonds.

Ze liet het terloops vallen in een gesprek en ik heb de naam goed onthouden. Toen ben ik zelf op zoek gegaan op internet.” Samen met een collega pedicure is Janny naar een informatiebijeenkomst gegaan en ze hebben zich beiden ingeschreven.

“Ik merk dat het Broodfonds onder collega pedicures nog lang niet zo bekend is. En als iemand er al van heeft gehoord dan hebben ze vaak een verkeerd beeld. Misschien komt dat door de naam? Het klinkt een beetje zielig om daar een beroep op te moeten doen. Wat ik ook wel hoor is dat ze vinden dat het niet nodig is, bijvoorbeeld omdat hun man ook nog een inkomen heeft.”

Sociaal netwerk Als je besluit wel iets te regelen, krijg je er in het geval van het Broodfonds meteen ook een netwerk bij. Je bent een vereniging met elkaar en bent er met elkaar verantwoordelijk voor dat het allemaal goed loopt. Twee keer per jaar - tijdens de algemene ledenvergadering - neem je samen beslissingen. Er zijn ook Broodfondsen die vaker een activiteit organiseren, zoals een kijkje in de keuken bij een andere ondernemer, een kennissessie of een winterborrel. Regelmatig ontstaan samenwerkingen of worden diensten uitgewisseld.

Ben je op zoek naar iemand die je visitekaartjes of je website ontwerpt? Misschien zit er iemand in je Broodfonds die kan helpen. En misschien is die importeur van Portugese delicatessen gebaat bij een voetzorgverlener.

Janny van Gemert: “Ik kan me ook goed voorstellen dat iemand bij het sociale aspect van het Broodfonds denkt ‘Oh jee, komt dat er ook nog bij?’ Ik twijfelde daar eerst ook over, maar daar ben ik anders over gaan denken. Het is niet te veel en ik vind de bijeenkomsten bijzonder waardevol.”

Andere broodfondsleden kunnen ook bijspringen op het moment dat je echt ziek wordt en je je werk niet meer kunt doen. Elk Broodfonds heeft een bestuur van in elk geval drie mensen. Op het moment dat je ziek wordt geef je dit door aan het bestuur. Het bestuur stelt alle deelnemers in de groep op de hoogte van wie er ziek is en regelt het financiële gedeelte. Maar er wordt ook contact onderhouden met de zieke. Soms kunnen mede broodfondsleden bijvoorbeeld tijdelijk klanten overnemen.

Operatie Binnen het Broodfonds van Janny van Gemert waren de eerste maanden na oprichting geen zieken. Ze had nooit gedacht dat ze zelf de eerste zou zijn die daadwerkelijk een beroep op de groep moest doen. Maar toen werd

Janny met spoed opgenomen in het ziekenhuis voor een galblaasoperatie en was door een combinatie van klachten langere tijd uit de running.

Janny: “Gewoon stom toeval. Ik heb altijd gedacht dat mijn knie mijn zwakke plek was. Dat ik misschien ooit een nieuwe knie zou moeten. Maar dit had ik niet kunnen bedenken. Ik moest het werk loslaten, ik had geen keus. En dan denk je ‘Och, dat Broodfonds, wat fijn dat dat geregeld is.’ Waarschijnlijk had ik anders familie moeten vragen om financieel bij te springen. Maar zeker als je niet weet hoe lang het duurt is dat heel lastig. Ik ben de andere broodfondsleden echt heel dankbaar.”

Vertrouwen Het broodfonds is er voor zelfstandige ondernemers, met of zonder personeel, met eigen praktijk of ambulant. Er is geen bijzondere kennis voor een broodfonds nodig, maar wel vertrouwen. Er zijn bijvoorbeeld geen controlerende artsen als iemand ziek wordt. Als je je ziek meldt ben je ziek. Juist omdat vertrouwen zo belangrijk is, mogen er maximaal 50 mensen lid worden van een fonds, anders wordt het te groot en te anoniem. En ben je wantrouwig van aard, dan is een Broodfonds misschien niet zo’n goed idee. Maar over het algemeen melden ondernemers zich niet graag ziek. Gemiddeld is het ziektepercentage onder ondernemers dan ook maar twee procent. Bij de Broodfondsen is het zelfs één procent. Mensen zijn er erg bewust mee bezig. Je wilt zo lang mogelijk doorwerken.

Ook speelt de gedachte dat je een Broodfonds met zijn allen beheert en daar geen misbruik van wilt maken. Het geld is van iedereen.

Janny van Gemert: “Je wil het Broodfonds niet langer gebruiken dan strikt noodzakelijk. Het is zo’n mooi gebaar, daar wil je geen misbruik van maken.”

Voorwaarden Broodfondsen besturen zichzelf met de hulp van de BroodfondsMakers-administratie. Als deelnemer moet je bij aantreden arbeidsgeschikt zijn en minimaal een jaar ondernemer. Je moet minimaal 750 euro per maand netto winst uit je onderneming halen en dat kunnen aantonen. Daarnaast wordt enige betrokkenheid gevraagd. Omdat het broodfonds draait op vertrouwen is het belangrijk dat je elkaar kent en dat je regelmatig de bijeenkomsten bezoekt.

Interesse?

In een bestaand broodfonds kom je alleen op voordracht.

Je kunt proberen aan te sluiten bij een bestaand broodfonds bij jou in de buurt. Vraag eens rond in je netwerk wie er bij een broodfonds zit. Er zijn ook broodfondsen in oprichting waar je kunt aanhaken en er zijn informatieavonden. Op de website www.broodfonds.nl zijn data en informatie te vinden, net als een kaart van alle actieve broodfondsen in Nederland.

Of je start zelf met een aantal mensen uit je netwerk een nieuwe groep. Je roept hiervoor de hulp in van de Broodfondsmakers en dan komt een adviseur langs die alle stappen samen doorneemt. Vrijwel alles is al voorbereid, maar natuurlijk draagt elke groep zijn eigen voorwaarden aan.

voetvak | 23

MARKETING Door: Corné Ter Maten

Sommige dingen doe je liever niet, maar moeten toch een keer gebeuren. Zoals het vervangen van je laptop bijvoorbeeld.

Elke laptop kent een dag waarop hij zó traag wordt dat je simpelweg besluit om een nieuwe te kopen. Maar dan begint de lol: wat voor een laptop koop je?

Vergeet je behandelingen, focus op oplossingen Je opent Google en typt ‘Laptop kopen’. De strijd om de eerste plek in Google lijkt gewonnen door MediaMarkt – klik. Gelijk krijg je het assortiment voorgeschoteld. Je ziet de Acer Aspire 3, de HP Pavilion 15, de Lenovo Legion Y530, de ASUS VivoBook 15 en de Lenovo IdeaPad 330.

Okee, welke kies je? Poeh!

Eerst eens kijken wat die namen precies inhouden. Eens zien: een 1.4 GHz quad-core Intel Core i5 processor, 8 GB werkgeheugen, 128 GB SSD opslag en een Intel Iris Plus Graphics 645 grafische kaart. Ah, okee! Dat is een stuk

24 | voetvak

duidelijker… not. Lastig, hè? Maar weet je wat het gekke is? Dit is exact de manier waarop ik de gemiddelde website van een pedicure opgebouwd zie worden!

Intelligente draad-plak-nagelbeugel Stel nou dat niet iemands laptop, maar iemands voet aan een update toe is. Lees: ze wil van die pijn aan haar teen af. Op je website vindt ze ‘Ortheses’, de ‘Podofix’, ‘Vilttherapie’, een ‘Keratinepakking’ en de ‘Combiped’. Uhh..

Eens kijken wat dat precies inhoudt: ‘Combiped. Een intelligente draad-plak-nagelbeugel die door de constante

veerkracht bijzonder effectief en snel op de nagel werkt.

De beugel kan zowel enkelvoudig of aan beide zijden van de nagel geplaatst worden.’…ah, okee!

videokaarten? Nee, je wilt gewoon een laptop waarop je video’s kunt bewerken. Waarom zouden jouw cliënten dan wel moeten kiezen uit een lijst van behandelnamen en producten?

Benoem de oplossing die je biedt Even terug naar die nieuwe laptop. Wat je eigenlijk wilt lezen, in plaats van ‘ASUS VivoBook 15’ en 8 GB werkgeheugen, is of je laptop geschikt is voor de administratie en het versturen van e-mailnieuwsbrieven. Of voor het bewerken van foto’s en video’s. Dit is voor jouw potentiële cliënten niet anders.

Wil je bezoekers écht helpen en via je website meer cliënten binnenhalen? Benoem dan juist de oplossingen die je biedt. Besef je goed: cliënten komen voor een bepaald resultaat. Dat resultaat kan pijnvermindering, ontspanning, mooie voeten, of iets heel anders zijn. Maar zolang je het doel van de cliënt kunt waarmaken (een mooie, pijnloze voet bijvoorbeeld), maakt het de cliënt echt niet veel uit of je dat nu met of zonder intelligente draad-plak-nagelbeugels doet.

Je cliënt weet niet welke behandeling ze nodig heeft Nog zoiets dat we liever niet doen, maar soms toch nodig is: een tandartsbezoek. Ook de tandarts heeft allerlei behandelingen: bruggen, facings, implantaten, sealen, trekken, vullen, onderzoek van het tandvlees met pocketstatus, evaluatieonderzoek met parodontiumstatus, kroonverlenging, enzovoorts. Weet jij als tandartsbezoeker wat die behandelingen exact inhouden en wanneer ze het best ingezet kunnen worden? Nope. Maar je weet wel dat je al een week kiespijn hebt – waar je graag vanaf wilt.

Ook jouw cliënt weet precies met welk probleem ze loopt.

Bijvoorbeeld een pijnlijke nagel, kalknagels, kloven, likdoorns of een beschadigde nagel. Wat je cliënt echter niet weet, is welke specifieke behandeling het meest geschikt is om haar probleem op te lossen. Je kunt van een cliënt dan ook niet verwachten dat ze weet wat je (vaak ingewikkeld klinkende) behandelnamen inhouden. Of dat ze überhaupt weet welke behandeling ze op je website moet aanklikken om haar doel te verwezenlijken.

Hoe fijn zou het voor een cliënt daarom zijn om op je website juist haar probleem/wens te kunnen aanklikken, in plaats van een nietszeggende behandelnaam die je één op één hebt overgenomen van je leverancier? En ook voor de vindbaarheid in Google valt hiermee enorm veel winst te halen. Want wat denk je dat men eerder intypt: ‘Behandelen pijnlijke likdoorn’ of ‘Drukvrij leggen met vilttherapie’? Geloof mij, op die eerste term krijg je veel meer bezoekers.

Focus op oplossingen stimuleert de verkoop Door je focus te verschuiven naar de oplossing die je biedt, wordt de verkoop ook nog eens stukken makkelijker. Als jij een nieuwe laptop koopt, wil je die dan zelf samenstellen uit een lijst van processoren, geheugenkaarten en

Laat die specifieke behandelingen achterwege en begin liever met het in kaart brengen van de wensen van de cliënt: wil ze mooiere nagels? Van een mycosenagel af?

Okee. Dan kun je daar direct een oplossing voor verkopen. Die oplossing mag dan wel bestaan uit vier behandelingen in combinatie met een aantal producten voor thuisgebruik, maar dat doet er niet toe. Je cliënt wil van haar ‘lelijke’ nagel af en jij kunt dat voor haar regelen.

Geen cliënt die dan nog zegt: ‘Bedankt voor de behandeling, maar mijn producten koop ik liever bij de drogist.’

Of: ‘Oh, bij je collega is dit product vijf euro goedkoper.’

Verkoop je een oplossing, dan verdwijnt de focus op de losse onderdelen.

Alle behandelnamen de deur uit?

Natuurlijk kan het geen kwaad om uit te leggen welke behandelingen je geeft en wat ze inhouden, maar laat het daar niet bij. Focus op de voordelen die je biedt (direct gezond ogende nagels) en op de problemen die je oplost (van je ingegroeide nagel af), dat zegt een cliënt veel meer!

Op je website zou je dat als volgt kunnen vormgeven: ‘Waar kunnen wij u mee helpen?’ Met daaronder een duidelijke opsomming van dingen die je voor de cliënt kunt betekenen. Elk onderdeel uit deze opsomming geef je een eigen pagina waarop je verder op het onderwerp ingaat. Mocht je toch graag je behandelingen noemen, plaats onderaan zo’n pagina dan: ‘Wij hebben hiervoor de volgende behandeling(en): …’

Zo komt een cliënt binnen op haar probleem/wens en kan ze vervolgens doorklikken naar een passende behandeling. Dat is veel logischer dan je cliënt direct je behandelingen voor te schotelen. Want weet, je cliënt wil helemaal geen intelligente draad-plak-nagelbeugel, ze wil een mooie, pijnloze nagel.

Corné Ter Maten is oprichter van Netbeauty. Dit bedrijf ondersteunt ondernemers in de beautybranche met marketingtrainingen, promotie-abonnementen en gespecialiseerde salonwebsites. www.netbeauty.nl

voetvak | 25

STAAT JOUW SALON AL OP BEAUTY GUIDE.NL? • MAXIMAAL VINDBAAR • GROOT BEREIK • GRATIS VOOR ABONNEES

PLAATS JE SALON NU OP WWW.BEAUTYGUIDE.NL

MASSAGE Door: Lizet van Triet

Verstopping. Precieze cijfers zijn niet bekend, maar zo’n 10 tot 30 procent van de mensen heeft er wel eens last van. Als je minder dan drie maal per week ontlasting hebt, wordt gesproken van obstipatie of constipatie. Buikpijn is dan een vaak gehoorde klacht. Maddy Kersten ziet dat regelmatig in haar massagepraktijk in Maastricht en haar voetreflexmassage vermindert problemen. Daarnaast geeft ze daarvoor voedings- en beweegadviezen.

Voetreflex bij obstipatie Reflexzone therapie wordt al eeuwen zowel preventief als therapeutisch ingezet om de gezondheid te optimaliseren. Maddy: “Met deze massage hef ik blokkades op die ontstaan zijn door onder meer afsluitingen van

energiebanen. Je kunt daarbij zelfs denken aan te krappe schoenen, likdoorns of ingegroeide nagels die een negatief effect hebben op de algehele gezondheid. Verzorg je als voetverzorger zowel de voeten als dat je een

massage geeft, dan werkt dat helemaal positief.”

Rugligging Het liefst behandelt Maddy haar cliënten terwijl ze liggen: “Doordat het lichaam gestrekt is, optimaliseer je zowel de doorbloeding als de energiestroom waardoor de voetreflex het meeste effect kan hebben.” Uiteraard heeft zij, voordat zij de behandeling inzet, een uitgebreide anamnese afgenomen: “Je wilt contra-indicaties als zwangerschap uitsluiten.” Voorafgaand aan de behandeling visualiseert Maddy dat haar voeten met de grond verbonden zijn en dat ze energie door haar voeten omhoog voelt stromen waardoor ze daarmee gevuld wordt: “Op deze manier scherm je jezelf af voor het opnemen van (negatieve) energie van je cliënt.”

Geen pijn

De reflexzones op de voet. In het gebied van de dikke darm staan pijltjes die de richting van de massage aangeven.

Maddy beklemtoont dat deze massage te allen tijde prettig aan moet voelen en absoluut geen pijn mag doen.

De docent start met het losmaken van de linkervoet. “Begin links en nadat je de hele linkervoet onder handen hebt genomen, volgt de rechter.” Zij neemt de rechterhiel in haar rechterhand en met haar linkerhand pakt ze de bovenzijde van de voet vast (foto 1). Dan draait ze cirkels, zowel linksals rechtsom. Ook buigt ze de voet van boven naar beneden. De overige gewrichten van de voet maakt zij eveneens voorzichtig losser.

voetvak | 27

MASSAGE

1

2

3

4 Voetreflex

Obstipatie Maddy geeft aan dat als je cliënt last heeft van verstoppingen van de darmen, het helpt om naast de massage adviezen te geven over een gezonde levensstijl: “Obstipatie voorkomen of verminderen doe je door veel vezels te eten, genoeg te drinken, elke dag te bewegen, de ontlasting niet op te houden als je aandrang voelt en op regelmatige tijden te eten. Zo stimuleren vezels de darmen om goed te werken. Ze zitten onder ander in groente, fruit en peulvruchten. Vezels werken als een soort spons die water opneemt waardoor de ontlasting zacht en soepel blijft. Vandaar ook dat het van belang is om minstens anderhalf tot twee liter per dag te drinken.” Maddy vertelt dat een vezelrijk ontbijt ervoor zorgt dat de werking van de darmen op gang komt en dat ze in beweging blijven. Voldoende lichaamsbeweging stimuleert eveneens de werking van je darmen. “Elke dag bewegen kan helpen om obstipatie te voorkomen. Denk dan aan stevig wandelen, fietsen, tuinieren en zelfs aan stofzuigen.” Een andere tip die de docent heeft, is dat je je ontlasting niet moet ophouden: “Negeer de aandrang niet.” Maddy weet dat het daarnaast belangrijk is om in een juiste houding op de toilet te gaan zitten: “Door een voetenbankje zorg je dat je de knieën iets optrekt. Als je dan voorovergebogen gaat zitten, kan de kringspier zich volledig ontspannen.”

Als je al haar tips ter harte neemt, voorkomt dit dat de ontlasting zodanig uitdroogt en hard wordt dat deze alleen door middel van hard persen naar buiten kan komen.

28 | voetvak

Dan start Maddy met de eigenlijke voetreflexmassage ter bestrijding van de obstipatie: “Dit helpt om het lichaam te ontspannen en eventuele blokkades te verwijderen waardoor de energie weer beter kan doorstromen.”

Zij vervolgt met het ruimschoots met olie inwrijven van de voeten en ze effleureert de voeten en onderbenen (foto 2) om de circulatie aan te zetten. Dan gaat ze specifiek naar de reflexzone van de dikke darm. Deze bevindt zich op beide voeten: “Ik start met reflexologie op de rechtervoet, aan het begin van de dikke darm.”

Met de duim van haar rechterhand begint ze links boven de hak en ze maakt cirkels over de zone van de dikke darm. Die gaat door op de linkervoet. Maddy: “Mijn bewegingen zijn met de klok mee, eerst over de rechtervoet, vanaf het gebied boven de hiel omhoog, onder de bal van de

voet langs (foto 3), tot aan het midden van de rechtervoet.

Vervolg links “Bijzonder is dat zones van de dikke – en ook van de dunne – darmen op beide voeten te vinden zijn.” Vandaar dat de bewegingen van Maddy naadloos van de rechter (foto 4) op de linkervoet aansluiten: ze vervolgt de beweging met haar duim op de linkervoet, ter hoogte van het punt waar ze rechts stopte.

Aan de zijkant van de linkervoet volgt ze de darmzone die licht omhoog gaat voordat deze aan de buitenzijde van de voet weer naar beneden loopt. Ze eindigt deze beweging in het midden van de voet op de rand van de binnenzijde. “Herhaal deze beweging vijftien keer en let er daarbij op dat je ook nu nog steeds met de klok mee beweegt om zo de constipatie te helpen verminderen.”

5

6

7

8

Dunne darm

Afsluiting

Een verstopping kan zowel (gelijktijdig) in de dikke als in de dunne darm optreden. Dat maakt dat Maddy de zone van de dunne darm eveneens in haar behandeling meeneemt. Ze vervolgt het draaien van wat kleinere cirkels – wederom met de klok mee – op het gebied van de dunne darm.

Dat bevindt zich aan de binnenzijde van de zones van de dikke darm (foto 5).

Na afloop van het aanpakken van de obstipatie geeft Maddy nog enkele afsluitende en ontspannende effleurages over zowel de voeten als de onderbenen (foto’s 6 en 7). Ze omsluit de voeten daartoe zoveel mogelijk met haar handen. De laatste greep is te zien op foto 8: “Zorg er daarbij voor dat je jezelf en je cliënt in gedachten aardt. Dit heb je ook voorafgaand aan de behandeling gedaan om jezelf af te schermen.”

Over Maddy Maddy Kersten is directeur en eigenaar van Therapeutisch Opleidingscentrum Kersten in Maastricht. Daarnaast werkt zij in haar eigen massagepraktijk. Bij haar centrum kun je zowel online als offline verschillende losse trainingen volgen als dat je de totale opleiding tot onder meer voetreflexoloog kunt doen.

Voor meer info: www.massagecursuslimburg.nl en www.onlinelerenmasseren.nl.

voetvak | 29

Voetverwennerij

Jasmijn Jasmijn wordt de koningin van de nacht genoemd. De bloemen geven hun geur in de nacht rijkelijk af aan de omgeving. De jasmijn is een groenblijvende struik of klimplant tot tien meter hoog met heldergroen blad en stervormige geurige witte bloemen. De geur van jasmijn is zoet, bloemig met een vleugje banaan.

In de nacht is het essentiële oliegehalte in de bloem het hoogst. En de beste kwaliteit en geur in de olie is er als de bloemen geplukt worden tussen drie uur en tien uur ’s morgens. Er is ongeveer 1.000 kilo jasmijnbloemen nodig voor een kilo essentiële olie. Een kilo jasmijnbloemen bestaat uit zes miljoen bloemen. Een goede plukker kan in zes uur tijd drie kilo bloemen plukken.

Botanische naam: Jasminum officinalis var. grandiflora, familie: Oleaceae, herkomst: Egypte, winning: extractie en distillatie, kleur olie: donker geel, oranje tot bruinrood, viscositeit: zwaarder dan water.

Recepten Sprookje van 1001 nacht Voetbad • 2,5 ml. neutrale badolie Essentiële olie van: • 1 druppel jasmijn • 2 druppels sandelhout Massage-olie • 2,5 ml. neutrale badolie • 10 ml. jojoba • 1 druppel jasmijn • 2 druppels sandelhout

Dit mengsel is heerlijk als anti-stress en is goed voor de nachtrust.

Voor thuisgebruik kan dit recept klaargemaakt worden in een roller. Gebruik: twee keer per dag op de buik en onder de voeten.

De specialiteit van jasmijnolie is rustgevend, pijnverzachtend, afrodiserend, kalmerend, angst verminderend, huid verzachtend en voedend. Jasmijnolie kan goed ingezet worden bij stress, depressies, angsten, nervositeit, slapeloosheid, onzekerheid, oudere huid en een droge huid.

Jasmijnolie kan goed gecombineerd worden met de volgende essentiële oliën: bergamot, grapefruit, limoen, citroen, cipres, roos, neroli, sandelhout, ylang-ylang, scharlei, kaneelschors, nootmuskaat, patchouli, litsea, citroen mirte, citroen verbena en tijm ct. linalool.

De houdbaarheid van jasmijn is na opening ongeveer vijf jaar.

Waarschuwing: bij normale lage dosering geen.

Door Ellen Wagenaar

30 | voetvak

CREATIEF

Cadeautjes horen bij de feestdagen. Mooi ingepakte geschenkjes onder de boom zorgen voor extra veel voorpret. Om in de feeststemming te komen, maak jij je klanten blij met deze snelle print met een vrolijke strik. Natuurlijk op een achtergrond die heel uitbundig glittert!

voetvak | 31

CREATIEF Tekst: Petra Teunissen, ontwerp, uitvoering en cursussen: Mariska Ham, Studio My Dream, model: Petra, fotografie: www.getinthepicture.nl, producten: Magnetic.

1

2

3

4

5

6

7

8 1. Desinfecteer de nagelplaat en verwijder de huidresten met een Diamond Cuticle Bit. 2. Vijl de vrije rand recht met een houten vijl.

4. Neem de nagelplaat af met Nail Cleanser en breng Bonder aan. Aan de lucht laten drogen. Breng Base & Top Gel aan. Laat deze basis 30 seconden uitharden in led.

3. Verwijdert het stof uit de nagel-

5. Breng de eerste laag Gelpolish aan, nummer 103376.

riemen met een pusher en duw de zijwallen terug.

6. Trek de Gelpolish strak bij de zijwallen en nagelriemen met het penseel Yessica’s Choice.

32 | voetvak

9 7. Laat de Gelpolish 30 seconden uitharden in led. Breng daarna de tweede laag Gelpolish aan.

8. Houd de Glitter Spray (118072) op korte afstand van de nagel en spray veel glitter op de natte Gelpolish.

9. Laat de Gelpolish en glitter minstens dertig seconden uitharden in led en veeg losse glitter weg met de FluffyBrush (178002).

10

11

12

13

14

15 10. Lak de nagel af met Top Gel Extreme Matt.

Anderhalve minuut uitharden in led.

Er is geen plaklaag. Ruw de nagel iets op met een White Block.

11. Leg een druppel Master Paint Black op een Paper Palet.

12. Trek een verticale lijn met de zwarte verf over de nagel met het penseel Pepyns Choice.

13. Trek op een derde van de lijn een horizontale lijn over de nagel met het penseel Pepyns Choice.

14. Teken met het penseel Kateryna’s Choice ovale lusjes op het kruispunt van de lijnen als strik. Laat de Master Paint aan de lucht drogen.

15. Lak de nagel af met Base & Top Gel of een top gel naar keuze.

16. Verwijder de plaklaag met Finishing Wipe

16 Tips van Mariska • Een glitterdesign moet echt glitteren. Een ‘beetje glitter’ bestaat niet.

• Gebruik een apart flesje Top Gel of Base & Top Gel voor het aflakken van designs met glitter. Als er eenmaal glitter aan je kwastje zit, komt het op alle nagels terecht.

• Meng de Master Paint Black op het Paper Palet met heel weinig water tot je de beste dikte hebt.

• In plaats van de Master Paint kun je ook Liner Gel Black gebruiken. Die moet je wel uitharden.

• De ultrafijne nail artpenselen Kateryna’s Choice, Yessica’s Choice en Pepyn’s Choice hebben oplopende lengtes. Voor een lange streep gebruik je Pepyn’s Choice. Met Kateryna’s Choice kun je heel kleine details tekenen.

• Op een donkere achtergrond kun je de strik met witte Master Paint tekenen. Goud of zilver kan natuurlijk ook.

• Een steentje in het midden van de strik vastzetten? Gebruik Gem Stone Gel en laat die anderhalve minuut uitharden in led. Zet er Top Gel tegenaan en het steentje komt gegarandeerd niet los.

• In plaats van een Fluffy Brush kun je ook een oude make-up kwast gebruiken. Was de kwast geregeld met babyshampoo en laat ’m aan de lucht drogen.

of met Prep & Wipe.

voetvak | 33

FUNGHI CLEAR

BIJ DIKKE NAGELS Op sterk verdikte nagels werken kan best een uitdaging zijn, zowel in tijd als moeite. De Busch GQSR-frezen kunnen je werk vergemakkelijken. Het speciale geometrische mesje met inkervingen maken het mogelijk om de gewenste dikte van de nagel te bereiken, zelfs als deze erg dik is. Onlangs is aan deze serie frezen de 425GQSR 060 toegevoegd. Deze frezen zijn in te zetten bij zowel de nat- als droogtechniek. www.busch-eu

ZILVERSOKKEN Koude voeten?

Wintertenen?

Wellicht zijn zilversokken dan een oplossing. Het voordeel van zilversokken is dat de doorbloeding in de haarvaatjes wordt gestimuleerd en daardoor de voeten warmer worden. Koude voeten in bed bijvoorbeeld, ondanks dikke dekens krijgen veel mensen de voeten niet warm en blijven wakker liggen. Dikke sokken in bed helpen dan niet (want dat is alleen een extra laag isolatie bovenop de al aanwezige dekens). Zilversokken helpen de doorbloeding op gang te brengen in de haarvaatjes en is dus een veel snellere en effectievere manier om warmere voeten te krijgen. Zilver wordt door zijn breedspectrum anti-bacteriële eigenschappen gebruikt in diverse (medische) producten.

Zo ook in sokken dus. Speciaal voor patiënten met diabetes mellitus en oedeem kennen de zilversokken en -kniekousen lage drukwaarden. Best4Feet 12% zilversokken en zilverkniekousen hebben niet voelbare naden en veroorzaken geen lokale drukpunten. De dunne, zachte boord aan de bovenzijde van de kousen en sokken is knelvrij en veroorzaakt geen lokale circulatiestoornis, de druk bedraagt max. 3,0 - 6,0 mmHg. Deze waarden zijn vastgesteld door het Duitse Textilinstitut Thüringen-Vogtland. www.skafit.nl

34 | voetvak

Voor voet- en nagelschimmel is er Funghi Clear. Het product is zeven jaar geleden ontwikkeld op basis van louter natuurlijke actieve ingrediënten en is een natuurlijke product tegen voetschimmels.Het bestaat uit een menging van Manuka-olie, basilicumolie, pepermuntolie en lavendelolie, waarmee excessieve groei van schimmels wordt verhinderd.

Het product moet tweemaal daags gebruikt worden, drie tot vier maanden lang. Funghi Clear zit in een spuitbusje dat ook ondersteboven gebruikt kan worden, waardoor hulp van derden niet nodig is. Daardoor is de therapietrouw groter en kunnen ook de schoenen worden behandeld. funghiclear.nl

ZEEPVOETJES Met de feestdagen op komst nog op zoek naar een eindejaarspresentje? Ginkel’s Cosmetica toonde op de Vakbeurs Pedicure deze individueel verpakte zeepvoetjes met lavendel en pepermunt. De geurende gastenzeepjes zijn ook te koop in een gezellige toonbankpot met vijftig stuks à 20 gram. Naast zeepvoetjes zijn er ook zeephandjes. www.ginkelshop.nl

PLEISTER ZONDER LIJM Invitalis demonstreerde op de Vakbeurs Pedicure de Plaster-Maxx.

Deze elastische pleister zonder lijm is anti-allergeen, ademend, absorberend en afscheurbaar. Ideaal voor mensen met een gevoelige huid of een allergie voor gewone pleisters. Om snel een wondje af te dekken. Je kunt er uiteraard ook een gaasje onder aanbrengen. Ze zijn verkrijgbaar in veel kleuren, van basic zwart tot vrolijk roze. www.invitalis.fr

DIE LEITMESSE

|

THE LEADING TRADE FAIR

Hét trefpunt voor

voetprofessionals

bij de icket. % 0 2 -t ar ruim een online a p s e B af van h c s n aa

FUSS

Ontdek alle voettrends op de branchebijeenkomst voor beauty-experts!

Fairwise bv Zeestraat 100 2518 AD Den Haag Tel. 070-350 1100 info@fairwise.nl _ www.fairwise.nl

SOR GELOOS

TE HUUR

BEDRIJFSRUIMTES HUREN

DIVERSE TOPLOCATIES

RUIME OPZET

OP LOOPAFSTAND VAN UW DOELGROEP

Uw bedrijf dichtbij uw 50+ doelgroep.

Bent u op zoek naar een bedrijfsruimte voor uw organisatie of onderneming?

En zijn daarbij locatie, voorzieningen in de buurt én de aanwezigheid van een latente doelgroep voor u belangrijk? Kijk dan eens bij de bedrijfsruimten van SOR. SOR is een woningcorporatie voor 50-plussers en biedt naast woningen ook een gevarieerd aanbod aan bedrijfsruimten. In het bijzonder zijn de ruimtes geschikt voor zorgverleners, maatschappelijke organisaties en detailhandel.

Kijk nu voor onze beschikbare bedrijfsruimtes op www.bedrijfsruimtebijsor.nl

*JS ǹǭǻǯXǫJǾȢȥQ [TȢǶ ǯJȨǪWȥJdz