Beeldbellen met de reumatoloog

Sinds de komst van Covid-19 zijn veel spreekuren op de reumapoli vervangen door telefonische en videoconsulten. Maar is videobellen wel een goede en veilige manier om vast te stellen of iemand een gewrichtsontsteking heeft of om mensen met reuma te volgen? Reumatologen van het Medisch Spectrum Twente (MST) in Enschede onderzochten de ervaringen van mensen met reuma en hun behandelaars met beeldbellen.

Reumatoloog in opleiding Liza de Vries onderzocht vraag of het mogelijk is om met beeldbellen een goede diagnose te stellen. (Foto’s: Danny ter Avest) “Van eind april tot begin september hebben we circa 100 patiënten en hun behandelaars via vragenlijsten gevraagd naar hun ervaringen met videobellen”, vertelt reumatoloog Harald Vonkeman. “Hieruit is naar voren gekomen dat 70 procent van de patiënten tevreden is over het videoconsult. Ze kunnen de behandelaar goed verstaan en vinden dat zij zelf ook goed hun verhaal kunnen doen. Op de vraag of ze tijdens het videoconsult voldoende waren geholpen, antwoordt de helft van de patiënten bevestigend. Voor de andere helft voldoet het beeldbellen niet helemaal aan hun behoefte. Slechts 34 procent vindt het videoconsult hetzelfde als persoonlijk contact. Toch zegt 46 procent de volgende keer best weer een videoconsult te willen.” De afdeling Reumatologie van het MST gebruikt voor de videoconsulten het programma MS Teams. Vonkeman: “Uit het onderzoek blijkt dat driekwart van de patiënten, jong en oud, makkelijk met Teams uit de voeten kan. Een enkeling heeft de handleiding nodig om de applicatie te installeren. Mensen met een lager opleidingsniveau lijken hier iets meer moeite mee te hebben.” Een deel van de patiënten die tijdens de onderzoeksperiode zijn benaderd voor deelname, wil niet beeldbellen. Bijvoorbeeld omdat ze geen geschikte apparatuur hebben, onvoldoende ervaring hebben met beeldbellen of van zichzelf vinden dat ze het niet kunnen.

Behandelaars raden beeldbellen aan

Vonkeman: “Bij ongeveer een derde van de videoconsulten is de ervaring van behandelaars dat patiënten problemen hebben met opstarten, met de camera of met de microfoon. In 60 procent van de gevallen vinden zij dat de videocall daardoor meer tijd kost dan een telefoontje. Toch geven de behandelaars in 90 procent van de videoconsulten aan tevreden te zijn over het resultaat, omdat je met beeldbellen ook nonverbale communicatie meekrijgt. Ze zeggen beeldbellen aan te raden aan collega’s.”

Diagnose met beeldbellen

Reumatoloog in opleiding Liza de Vries deed onderzoek naar de vraag of het mogelijk is om met beeldbellen een goede diagnose te stellen. “Herken je een gewrichtsontsteking tijdens een videocall? En zo ja, waaraan precies? Kun je zwelling en roodheid goed vaststellen via de camera? Kun je goed zien of iemand een bewegingsbeperking ervaart? Is een videogesprek een veilige manier om reumapatiënten te volgen? Dat

ONDERZOEK

Reumatoloog Harald Vonkeman: “70 procent van de patiënten tevreden is over het videoconsult.”

zijn allemaal vragen waar reumabehandelaars mee zitten.” Ze liet acht willekeurige reumapatiënten eerst met een reumatoloog beeldbellen en nodigde hen vervolgens uit op de reumapoli. De Vries: “De vier mensen bij wie tijdens het videoconsult werd vermoed dat zij een gewrichtsontsteking hadden, bleken dat na lichamelijk onderzoek op de poli ook echt te hebben. Van twee twijfelgevallen bleek naderhand dat het om een slijmbeursontsteking of peesontsteking ging. Het lijkt erop dat je met beeldbellen in specifieke gevallen een ontsteking kan herkennen. Verder onderzoek zal moeten uitwijzen in welke gevallen dit mogelijk is.”

Zelf de DAS-score berekenen

De Vries testte ook of mensen thuis hun eigen DAS-score (een methode om de ziekteactiviteit te meten) kunnen bepalen door hun eigen gewrichten te beoordelen op drukpijnlijkheid en zwelling. Dit onder videobegeleiding van de reumaverpleegkundige. Als controle berekende de reumatoloog in de spreekkamer de DASscore nogmaals. “Vooral bij patiënten met weinig ontstekingen of bij wie de ziekte rustig is, bleek er weinig verschil te zitten tussen de DAS-score die de patiënt thuis had gemaakt en de score van de reumatoloog.” Conclusie: “Met beeldbellen kun je bij een deel van de mensen een gewrichtsontsteking herkennen”, aldus Vonkeman. “Je kunt in elk geval vaststellen of er aanvullend onderzoek in het ziekenhuis nodig is. Voor reumapatiënten met een milde vorm van reuma of bij wie de ziekte

Tips van reumatoloog Harald Vonkeman voor succesvol beeldbellen

• Zorg ervoor dat het apparaat waarmee je videobelt goed is opgeladen; • Test de camera en de microfoon vóór het gesprek; • Ga tijdens het gesprek met je gezicht naar het raam zitten, zodat de reumatoloog je goed kan zien. Als je met je rug naar het raam zit, ziet de reumatoloog jou door het tegenlicht minder goed; • Bel je met je mobiel? Zet deze dan op ooghoogte neer, zodat het beeld stabiel blijft; • Zorg ervoor dat je beeldvullend in beeld bent; • Bedenk dat de reumatoloog jouw thuissituatie kan zien.

Zorg voor een rustige neutrale achtergrond; • Zorg ervoor dat je tijdens het gesprek in een stille omgeving zit, zodat jullie ongestoord en privé kunnen praten.

rustig is, is controle via beeldbellen een goede optie. Voor mensen met veel gewrichtsschade of mensen met pijnklachten die niet gerelateerd zijn aan gewrichtsontstekingen, lijkt het beoordelen van de eigen gewrichten lastig. We blijven deze manier van behandelen op afstand monitoren.”

JUDITH URBAN