GODS LIEFDE BLIJFT EEN WONDER DS. DICK WESTERNENG

THEMA: ‘WIE IS JEZUS VOOR ONS?’

GODS LIEFDE BLIJFT EEN WONDER

‘Het gaat goedkomen’. De titel van het Kerstproject 2022 van Vertel Het Maar weerspiegelt wat we zeker weten en vast vertrouwen: Jezus maakt alles goed. De verhalen gaan over Hem en nodigen uit in Hem te geloven. De prachtige verwerking met gouden accenten wil voor kinderen voelbaar maken dat het prachtig is met Christus te leven, vandaag, morgen en altijd.

We lezen samen Lucas 1 en 2. In de thema’s wordt iedere adventszondag Gods liefde genoemd. De kern van het Kerstevangelie is dat God de Vader uit liefde zijn Zoon naar de aarde stuurde. Liefde voor zijn schepping, liefde voor ons, mensen. We zien Gods vasthoudendheid. Zijn schepping moet zijn zoals Hij die heeft bedoeld, een eerbewijs aan Hem. God schrijft ons niet af, Hij brengt verlossing en herstel. Hij realiseert dat door een plan van eeuwen, zodat uiteindelijk in Israël een kind geboren wordt: een mens, een zoon van Abraham, een zoon van David. En tegelijk Gods Zoon, God zelf. Dan wordt alles anders en nieuw. Lucas verkondigt dat mensen worden bekendgemaakt met Gods plan, dat een wending aan hun leven geeft. Ze horen het en reageren daarop, ze denken er samen over na. Dan komt stukje bij beetje Gods belofte uit. Eerst wordt Johannes geboren, daarna Jezus. Op Kerst kunnen de omstanders zeggen: er is vrede, het is goed en het wordt goed. Gods liefde is zichtbaar en zal overwinnen. Door Lucas 1 en 2 te lezen in de Adventstijd worden wij bemoedigd door wat de hoofdrolspelers lang geleden hebben meegemaakt. Hun reactie van twijfel en geloof helpt ons in ons leven Gods liefde te zien.

WAAROM ZO?

De verhalen, verwerkingen en projectverbeelding zijn gebaseerd op deze hoofdgedachte van het project. Ieder jaar proberen we als team op een andere manier de ogen van kinderen op Christus te richten. Daarin komt ook ons eigen geloof mee, onze relatie met God. Daarom in deze bijdrage een antwoord op de vraag: Wie is Jezus voor mij?

GODS LIEFDE

Ook een kindernevendienstverhaal is verkondiging, net als de preek in de kerkzaal. Het gaat om meer dan het vertellen van de geschiedenis van Zacharias, Elisabet, Maria, Jozef en hun kinderen Johannes en Jezus. We vertellen hoe Gods grote daden in hen zichtbaar worden. Bij Zacharias is de kern niet dat hij de eervolle opdracht krijgt het reukoffer te brengen, ook niet dat hij met Elisabet een zoon mag ontvangen. Wezenlijk is dat God Zacharias opschrikt uit zijn voortkabbelende leven door te zeggen dat hun zoon Israël zal aankondigen dat de Messias komt. Zacharias schrikt en twijfelt: dit is onmogelijk, zo anders kan zijn leven niet worden. God zegt het door zijn profeten en zegt het hem door zijn engel. Toch kan Zacharias het niet geloven; Gods liefde is te groot. Ook Maria krijgt te horen wat God in haar leven laat gebeuren. Ook haar leven wordt radicaal anders dan zij dacht. Bij haar zien we geen twijfel, maar verrassing: het is onmogelijk, maar heerlijk. Maria gelooft dat God vol liefde is, ook voor haar, en stelt zich beschikbaar aan haar Heer. De boodschap aan beiden is vrijwel identiek. God is Eén en openbaart zijn liefde door in Jezus bij ons te komen. Hij schakelt mensen in, maar ook wanneer zij niet meewerken bereikt Hij zijn doel. Daarmee worden de twijfel van Zacharias, de verraste toewijding en de ondersteuning die Maria en Elisabet elkaar bieden niet onbelangrijk. Geloof en ongeloof doen ertoe in Gods werk. Maar Gods grote daden en Gods liefde blijven centraal staan. Dat geeft ook ons rust.

BOEKBESPREKING

OVER DE LOFZANG

GENADIG WONDER

Kinderen moeten ontdekken dat Gods liefde niet vanzelfsprekend is. Kerst is en blijft een wonder. Het is onvoorstelbaar dat God ons ondanks onze zonde trouw blijft. Wij keerden en keren Hem de rug toe en toch… ‘God had de wereld zo lief dat Hij zijn enige Zoon heeft gegeven, opdat iedereen die in Hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft (Johannes 3:14). De Bijbel lezend en biddend, maar ook gelovend in woord en daad, mogen we samen Gods genade enigszins leren begrijpen en daarover blij zijn. Ook dat is Gods werk. Hij laat Maria en Elisabet elkaar ontmoeten om te spreken over de komst van de Messias, hun vreugde en hun vragen delen. Zo bemoedigen ze elkaar en gaan gelovig de weg die God wijst. Twee vrouwen als beeld van de kerk, die volhardend bestaat. De geboorte van Johannes en de betekenis van zijn naam (Johannes = God is genadig) zijn een teken dat Gods werk doorgaat. Door Jezus’ geboorte toont God definitief zijn liefde. Hij herstelt zijn goede schepping, wordt mens. Een kwetsbaar kind in Betlehem, schijnbaar kansloos slachtoffer van de machtsgrillen van een romeins keizer. Door Hem kunnen wij geloven: Het gaat goedkomen. Nu gaat het leven en de wereldgeschiedenis veranderen. Ook vandaag is Gods liefde niet vanzelfsprekend, maar door Christus kennen we God zoals Hij is. Hij verlaat ons niet, maar houdt ons dwars door alles heen vast in de hoop dat wij Hem onze liefde zullen bewijzen. Zonde en verdriet trekken een spoor van vernieling en machteloosheid, maar ze kunnen ons niet van Gods liefde in Christus scheiden. Jezus: Teken van Hoop, Gods onbegrijpelijke liefde, het Wonder dat levenslang nieuw blijft.

ds. Dick Westerneng, hoofdredacteur Vertel Het Maar Het is een goede gewoonte om naast de praktijk van het zingen in de kerk ook de bezinning op de betekenis van de lofzang gaande te houden. Juist in de coronatijd is duidelijk geworden, hoezeer de zang gemist is. En jonge mannen uit Iran, die asiel zoeken omdat ze christen zijn geworden, vertellen hoe opmerkelijk ze het vinden dat je over je geloof kan zingen. Dat ben ik van jongs af aan gewend. Met andere ogen kijken is soms verhelderend. Jaco van der Knijff doet dat door ons een spiegel voor te houden van Calvijn, die voor het kerklied hoge kwaliteit vond passen. Het idee dat Calvijn volksmelodietjes gebruikte voor het Geneefse Psalter hoort in het rijk der fabelen. Van der Knijff is georiënteerd op de oude psalmberijming en de bundel ‘Weerklank’. Hij maakt zich zorgen over het aantal decibels dat zich meester kan maken over een gereformeerde preek. Ik kan vertellen, dat ik in De Poort op Urk soms met preekstoel en al sta te trillen op het podium en dat het vervolgens doodstil is bij het aandachtig luisteren naar een preek.

Jammer dat een bespreking van de Liedboeken uit 1973 en 2013 ontbreekt. Was het eerste voluit belijdend, het tweede bevat ook veel mensgerichte liederen. Treffend is de opmerking, dat als je nieuwe liederen gebruikt je die ook vaker moet zingen om er vertrouwd mee te raken. Dr. Jaco van der Knijff werkt bij het Reformatorisch Dagblad als muziekredacteur en is parttime docent liturgiek aan de Theologische Universiteit Apeldoorn. Hij is in Groningen gepromoveerd op lofzangen in het psalmboek van Dathenus en Enige gezangen bij de Psalmberijming van 1773. Dr. Van Milligen is hoogleraar Bijbeluitleg Vroege Kerk aan de Theologische Universiteit Apeldoorn. Ook hij vertelt met ontzag over de lofzang. Met name over de hymnes in het Nieuwe Testament, en dan Filippenzen 2: 6-11, de ‘Christushymne’. Hoe heeft men dit Bijbelgedeelte in de vroege kerk gezien? Welke aspecten hebben veel en welke weinig aandacht gekregen? Zo laat de schrijver zien, dat veel bijbeluitleggers de nederigheid van Christus als het grootste wonder beschouwen en als voorbeeld zien voor het dagelijks leven. We krijgen indrukken van de kerkvaders Origenes, Cyprianus, Gregorius van Nyssa en interessant zijn de twee hele preken van Chrysostomus over dit Bijbelgedeelte. De toelichting op deze preken is ook sterk. Dit is een boek voor liefhebbers van bijbeluitleg en de vroege kerk.

Besproken zijn: Dr. J. van der Knijff, “Heft hier voor God uw lofzang aan”. Principe en praktijk van de gemeentezang in gereformeerd perspectief. Willem de Zwijgerstichting, Hilversum 2022, 63 blz, € 4,30 en dr. M.A. van Willigen “De vroegchristelijke uitleg van Filippenzen 2: 6-11 bezien vanuit de historische context en belicht vanuit de eerste eeuwen” Apeldoorn 2022, 99 blz., € 9,95.

ds. Wim Scheltens