GKB 5-2019

gereformeerd 72E JAARGANG • NUMMER 5 • 8 MAART 2019

KERKELIJK LEVEN

2

Worden ouderen wel gewaardeerd als ouderen in de kerk of draait het allemaal om de jongeren en krijgen zij alle aandacht?

KERKBLAD IN DE SCHIJNWERPER

4

Er overheerst dankbaarheid na het lezen van de studie van Bart Wallet; een weergave van 2000 jaar christelijke worsteling met Joden en jodendom.

OPEN VENSTERS

9

Iedere week een jeugddienst?

In Taiwan worden jongeren aangezet om een bewuste keuze te maken voor het kerkelijk/ koninkrijkswerk.

Ga terug naar start Nauw is de poort naar het leven, en smal de weg ernaartoe, en slechts weinigen weten die te vinden (Mat. 7:14).

DOOR DS DAVID DE JONG

Mét die oude plaat over de brede weg, waarop mensen drinkend, dansend en gokkend in het eeuwige vuur belandden, lijkt ook de smalle weg verdwenen te zijn. Wij gaan over een brede weg naar ’t eeuwig, zalig leven. Maar dat je weg ook in de hel uit kan komen, wie neemt dat nog serieus? Dat je een van de weinigen bent als jij de weg

naar het leven wél vindt, wie gelooft dat nog?

Toch heeft Jezus het hier niet over de vele heidenen die verloren gaan vergeleken met het handjevol joden dat gered wordt. Hij heeft het over de mensen van zijn eigen volk, die voor hun eigen gevoel juist volgens Gods geboden leefden. In de Bergrede heeft Jezus laten zien wat die geboden ten diepste inhouden. Niet minder, maar meer dan wat de Schriftgeleerden en Farizeeën ervan maakten. Ga er maar vanuit dat die zich goed in die oude plaat over de twee wegen konden vinden. Maar de gerechtigheid van Gods koninkrijk gaat veel dieper. Het is de weg waarop Jezus voorgaat, wanneer Hij zijn vijanden met weerloze overmacht liefheeft. Als Hij de schat is die je hart heeft, kunnen een heleboel

dingen je gestolen worden. Je hoeft niet langer goed voor jezelf te zorgen, om pas bij God aan te kloppen als je er niet meer uitkomt. Want je leeft als een kind met zijn Vader. Er zijn inderdaad weinig mensen die dat aandurven. Want nauw is de poort en smal de weg. Ben jij klein genoeg om die poort binnen te gaan en fit genoeg om die weg te gaan?

Eén ding was in elk geval heel goed aan die oude plaat, en dat is dat het kruis waaraan Christus stierf de smalle weg naar het leven opent. Hij is de bron waaruit je steeds weer kunt drinken, als je het op je reis naar de eeuwigheid niet vol kunt houden.

Dus als je het spoor dat heeft Jezus uitgezet bijster geraakt bent: Ga terug naar start. U ontvangt het eeuwige leven.

KERKELIJK LEVEN

De plek van ouderen in de kerk Met enige regelmaat houden wij in Heemse jongerendiensten. Soms wordt dan gevraagd: en wanneer komt er nou eens een ouderendienst?

Daarachter zit een bepaald gevoel: worden wij wel gewaardeerd als ouderen in de kerk of draait het allemaal om de jongeren en krijgen zij alle aandacht?

DOOR DS RUTGER HEIJ Dat was wel anders toen de ouderen van vandaag nog jong waren. Je keek op tegen de ouderen. Je luisterde naar hen en had respect voor hen. Je wist: mijn tijd komt nog wel als ik oud ben. Maar voor de ouderen van nu is het opeens omgekeerd: je rol lijkt uitgespeeld. Je moet je verwachtingen bijstellen en dat is niet gemakkelijk.

Onbedoeld kan dit ook de kloof tussen oud en jong verdiepen. Je lijkt tegenover elkaar te staan en tegenovergestelde belangen te hebben.

Soms kom ik in de kerk ouderen tegen die zich enerzijds gedragen als ‘met pensioen in de kerk’, terwijl zij anderzijds wel meer gehoord willen worden.

Voordelen

Voordelen zijn er ook aan het oud zijn. Ouderen hebben veel ervaring met God (als ze God al van jongs af aan kennen). Grote kans dat je in verschillende situaties in je leven en in verschillende perioden Gods hulp en kracht heel duidelijk hebt ervaren.

Daarnaast is een voordeel dat je al je leven lang hoopt op God en dat je hoop op God waarschijnlijk al verschillende aanvechtingen heeft doorstaan. Daarmee is jouw hoop op God diep verankerd geraakt in je bestaan.

2

Een derde voordeel is dat je geloof vaak stabieler is. Ook heb je meer geloofskennis en bent minder bevattelijk voor dwaalleer en voor allerlei hypes in het geloof. Ook kan je geloof gedurende je leven iets puurs krijgen: je weet waar het echt om gaat en wat bijzaken zijn. Ik ben heel blij met ouderen in de kerk. De gemeente kan niet zonder. Eén van de allermooiste dingen is nog wel dat jongeren aan hen kunnen zien dat het kan: je leven lang geloven.

Verzilveren

Wat moet nu de plek van ouderen zijn in de kerk? Volgens mij moeten we de waarde van de ouderdom verzilveren in de gemeente. Ik denk daarbij aan Psalm 71:17-18. De dichter bidt: ‘Nu ik oud en grijs geworden ben, verlaat mij niet, o God, zodat ik het nageslacht, elk nieuw kind, kan verhalen van de macht van uw arm.’

Oftewel: Here, bewijs uzelf in mijn leven zodat ik over u kan vertellen aan de nieuwe generaties. Dat zijn de jongeren, maar ook hen die midden in het leven staan, de dertigers en veertigers. Wij hebben het wel eens over de generatiekloof. Dat ouderen en jongeren in totaal verschillende werelden leven, ze nauwelijks contact

met elkaar hebben, elkaar ook niet echt begrijpen en misschien ook allerlei vooroordelen over elkaar hebben. Nu kun je proberen die generatiekloof te minimaliseren. Toch kon het wel eens veel nuttiger zijn om het verschil tussen ouderen en jongeren gewoon te laten bestaan, maar dat positief te gebruiken.

God geeft

God wil dit allereerst omdat Hij die waarde geeft. De voordelen van de ouderdom komen bij Hem vandaan.

Laat God daar dan ook wat over mogen zeggen. In de kerk ga je nooit met pensioen. Ik kan er enorm van genieten wanneer ouderen getuigen van Gods trouw in hun leven. Hun verhalen bemoedigen me: hoe zij in hun omstandigheden God zochten, met Hem wilden leven ondanks tegenslag en moeite en hoe ze dat hun leven lang hebben volgehouden dwars door een veranderende wereld heen.

Nieuwe generaties

De tweede reden is dat God wil dat nieuwe generaties Hem leren kennen en vertrouwen. Kennen en vertrouwen hebben met elkaar te maken: hoe beter je God kent, hoe meer je Hem zult vertrouwen. Want God is betrouwbaar. Hij doet wat Hij zegt.

Hij heeft ook de macht om zijn beloften waar te maken. Dat er ouderen in de gemeente zijn is al evangelie op zich: God is trouw. Als je kijkt naar ouderen zie je iets van Gods trouw.

Vertel

Maar er moet ook verteld worden. In Deuteronomium 10-11 wordt tegen ouders en ouderen gezegd dat ze zich moeten realiseren dat de kinderen Gods grootheid niet hebben gezien. Dan gaat het over de uittocht uit Egypte. De mensen die dat hebben meegemaakt waren diep onder de indruk. Zij hadden God meegemaakt in al zijn macht en majesteit. Voor hen was het overduidelijk dat God bestaat en dat Hij een reddend God is, een God die doet wat Hij zegt, een God die mensen liefheeft. Nou hebben de ouderen in de gemeente de

8 MAART 2019

NOG EVEN DIT

uittocht ook niet meegemaakt. Maar zij hebben wel gedurende hun lange leven telkens weer ervaren hoe God redde en hoe Hij erbij was op moeilijke momenten. Dat geeft een verantwoordelijkheid: vertel over Gods grootheid aan de nieuwe generaties.

De vraag naar ‘beleid’

Vraag

DOOR HEERCO WALINGA

Ook jongeren hebben een opdracht.

In Leviticus 19:32 staat: ‘Sta op voor oude mensen en betoon hun respect.

Toon ontzag voor je God. Ik ben de Heer.’ Dit gaat verder dan dat je opstaat als alle plekken bezet zijn en er komt een oudere binnen. Dat is prima om te doen, maar in deze tekst gaat het erom dat je door op te staan respect toont. En respect betekent dat je ervan overtuigd bent: die oudere heeft wat te zeggen, iets waardevols, iets waar ik van kan leren. De opdracht aan de jongeren (en dertigers en veertigers) is: vraag ouderen om te vertellen over God. Je hoeft het niet alleen te doen, al die worstelingen.

Met al je vragen kun je ergens terecht: bij de ouderen. God geeft ons aan elkaar in de gemeente. Heel bewust. Misschien denk je als oudere: maar ik heb ook niet overal antwoord op. Dat hoeft ook niet. Het punt is, getuig van Gods trouw in je leven.

Vertel hoe jij verder kon zonder antwoord te krijgen op je vragen. Dat was toch door God waardoor jij verder kon?

Toekomst

Het is niet best wanneer we in de gemeente elkaars waarde niet willen zien. Wanneer we vasthouden aan onze stereotypen en vooroordelen.

Dan mis je zoveel. En we miskennen iets dat God geeft. Het zo bevrijdend dat Jezus je in de gemeente bij elkaar zet. Hij doet dat om je te bevrijden van enge wereldjes waarin je vastloopt in je eigen beperktheid en kortzichtigheid. Jezus breekt dat in de gemeente open en geeft je in al die anderen zijn liefde en trouw. De jeugd heeft de toekomst, zeggen we wel eens, maar dat is alleen zo wanneer de ouderen willen vertellen over God.

In allerlei verbanden worden leidinggevende instanties, waaronder kerkenraden, de laatste tijd gevraagd en/of geconfronteerd met de vraag naar ‘het beleid’. Er wordt dan gevraagd wat het beleid voor de lange termijn is. Besturen, kerkenraden en het Gereformeerd Kerkblad (ja, ook daar) beleggen dan vergaderingen over het beleid, De gemeente, de leden, de lezers (?) wordt gevraagd om ‘input’ te geven over het beleid. Bij voorbeeld van de kerkenraad ten aanzien van de vrouw in het ambt, de samensprekingen met de NGK en de CGK, kortom: ‘het beleid’ moet op een of andere manier worden geformuleerd, want anders…

Ja, nou, wat dan anders, denk ik soms een beetje opstandig.

En ik denk ook wel eens een beetje ondeugend. De kerkenraad, de synode, de classis, de leidinggevenden in een organisatie, vanuit de – zeg maar ‘werkvelden’ – wordt aan de ‘leiders’ gevraagd om te vertellen hoe het allemaal moet.

En omdat die leiders meestal zijn gekozen of benoemd vanuit de ledenkring, de lezerskring of de medewerkers, vormen ze een afspiegeling van die achterbannen.

En daar zit vaak het probleem bij de vraag naar het beleid.

Die achterbannen bestaan uit mensen die niet gelijk denken. En dus bestaan de besturen, de kerkenraden en de redacties ook niet uit gelijkdenkenden. Ga dan maar eens beleid formuleren, als leidinggevenden…

Neem je standpunt A in, dan vinden de B- en C-mensen dat helemaal niks. Kies je voor B, dan steigeren A en C. Kortom: zowel in gemeenten als in instanties als in lezerskringen heerst momenteel veel verdeeldheid.

Oh, wacht even, verdeeldheid?

Ja, zo kun je het noemen. En dat is dan een negatieve notie. Verdeeldheid is immers niet fijn, en ook niet bijbels, als je Paulus’ brieven leest.

Ik zou het liever ‘diversiteit’ noemen.

‘Ja, ja,’ hoor ik dan iemand zeggen, ‘dat is een doekje voor het bloeden, een eufemisme, een verzachting van de werkelijkheid.’

Toch denk ik dat het belangrijk is om aan al die verschillende gedachten en standpunten geen negatief kaartje te hangen. Want dan is het bij voorbaat aanleiding om stellingen in te nemen, om verwijdering te veroorzaken. Terwijl we de opdracht krijgen om samen te leven en dus ons leven samen te overdenken.

Waarom? Omdat we allemaal heel goed weten dat we tot de Jongste Dag geen volmaakte kerk, instantie of een volmaakt persmedium zullen zijn. Die beperktheid zou bescheiden moeten maken bij de formulering van ‘het beleid’. hwalinga@walinga.org

3

IN DE SCHIJNWERPER

Antisemitisme leeft nog Er zijn van die boeken waarvoor je dankbaar bent dat ze geschreven zijn.

Dat gevoel had ik ook na het lezen van de studie van historicus Bart Wallet. Het is een weergave van tweeduizend jaar christelijke worsteling met Joden en jodendom.

DOOR DS H. LIEFTING Hoewel er zeker hoofdlijnen geschetst worden, is het boek gelukkig niet een zoveelste overzicht van het antisemitisme de eeuwen door geworden.

Wallet maakt duidelijk dat de geschiedenis van het christendom nauw verweven is met de geschiedenis van jodenhaat. Het boek is opgebouwd uit drie delen: het vroege christendom en het rabbijnse jodendom; protestantse en katholieke reformaties en de Joden en ten slotte christenen en het moderne antisemitisme.

Kerkvaders

Het mag duidelijk zijn dat de verwoesting van Jeruzalem en de tempel, alsmede de diaspora, voor de Joden desastreuze gevolgen hadden.

Hoe moesten ze overleven zonder religieus ‘middelpunt’ en als minderheid te midden van de volkeren, vooral toen door toedoen van de Romeinse keizers Constantijn en Theodosius het christendom staatsgodsdienst werd? Hoe moesten ze zich handhaven in gebieden waar de kerk zich al snel het ‘ware Israël’ noemde, naar aanleiding van de onderscheiding die Paulus maakt in Romeinen 9 tussen een ‘Israël naar het vlees’ en een ‘Israël naar de geest’, waardoor religie werd losgemaakt van etniciteit? Daar zag de kerk zichzelf weldra als de vervanger, de voortzetting van het ‘ware Israël’. Dit alles moest wel

4

uitlopen op ‘anti-judaïsme’: de verwerping van het jodendom als religieuze traditie. Joden waren immers Godsmoordenaars, schuldig aan ‘deïcide’.

Gelukkig is Wallet genuanceerder over de kerkvaders dan veel andere auteurs. Iemand als Chrysostomus schreef bijvoorbeeld de meest verfoeilijke dingen over de Joden, daartegenover liet Augustinus zich juist positief uit over de toekomst van Israel. In de literatuurlijst miste ik in dat opzicht de studie van K. Hruby en het tamelijk recente artikel van M.J. Paul uit <i>Theologia Reformata<p> 57-1.

Verbeelde Jood

In het waardevolle hoofdstuk over de middeleeuwse beeldvorming, dat een overzicht geeft van de – veelal bekende – antisemitische uitingen in de Middeleeuwen, legt de auteur vooral de nadruk op de ‘verbeelde Jood’, een raster om naar de alle Joden te kijken, om daardoor alle mogelijke ondeugden aan iedere levende Jood te koppelen. Wallet werkt dit gedegen uit aan de hand van sprekende, maar ook schokkende voorbeelden. Hij concludeert dat in alle vormen van anti-joods denken voortdurend werd uitgegaan van de ‘verbeelde Jood’. Die zou bijvoorbeeld schuldig zijn aan rituele moord, hostieschennis, aan obscene handelin-

gen met varkens, enz., enz. Met alle gevolgen van dien, want het werd helaas grif geloofd.

In het tweede deel wordt uiteengezet dat het protestantisme zich niet ‘toleranter’ opstelde richting Joden dan het katholicisme. Een apart hoofdstuk wordt gewijd aan Luther en de Joden. Luther had volgens de auteur dezelfde moeite met het jodendom als met het rooms-katholicisme. Hij herkende bij allebei ‘de werken der wet’ waar Paulus zo tegen gewaarschuwd had. Zowel Joden als katholieken zaten verstrikt in een ‘verdienstentheologie’, waarvoor hun ogen geopend moesten worden.

De jonge Luther benaderde in 1523 in zijn <i>Dass Jesu Christi ein geborner Jude sei<p> de Joden nog positief; toen echter het gewenste bekeringseffect uitbleef, raakte hij verbitterd en uitte hij zijn gram op papier in zijn beruchte <i>Von den Juden und ihren Lügen<p> uit 1543. Na de duivel zou er geen bitterder, giftiger en heviger vijand zijn dan een echte Jood. Hij noemt Joden een plaag, ze ‘nestelen zich in ons midden overal, stelen onze goederen en zijn ons de baas’. Wallet concludeert dat Luther – in tegenstelling tot Calvijn, die bijvoorbeeld veelvuldig gebruik maakte van rabbijnse commentaren – uitgesproken anti-judaïstisch was. Dit radicale oordeel zal niet iedereen hem in dank afnemen.

Schokkend vond ik ook te lezen wat theologen als Voetius, Fruytier en Hoornbeeck over de Joden schreven.

Zo anders dan ‘vader Brakel’. De positieve visie van meerdere puriteinen over de toekomst van Israël had hier zeker ook genoemd kunnen worden.

Wetsreligie

Het derde deel, over christenen en het moderne antisemitisme, vond ik het meest verrassende, zeker ook voor geschiedenisdocenten. Trefzeker wordt geschetst hoe het antisemitisme zich tussen 1870 tot de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde. Wallet concludeert dat er een lijn loopt van het christelijk anti-judaïsme naar het moderne, racistische antisemitisme,

VRIJDAG 8 MAART 2019

maar dat het allerminst een rechte lijn is. Zeker werd er het nodige overgenomen van de ‘verbeelde Jood’, maar er kwam wel een nieuwe, wetenschappelijke taal, waardoor een nieuwe ‘verbeelde Jood’ gecreëerd kon worden. Het christendom werd naar voren geschoven als een rationele godsdienst, bevrijd van dogma’s en uiterst geschikt voor de moderne tijd. Daartegenover stond het jodendom, een wetsreligie, waardoor Joden ‘vreemden’ zouden blijven en nooit zouden kunnen integreren.

Te midden van allerlei namen die genoemd worden, miste ik de naam van Friedrich Nietzsche, met zijn Übermensch-idee, hoewel ik me ook bewust ben van de ‘vervalsingen’ van zijn werken door zijn zuster Elisabeth.

Ook miste ik in de literatuurlijst het boek van dr. Ad Prosman.

Stokpaardjes

Het is waardevol dat Wallet, na de

inktzwarte bladzijde van de Tweede Wereldoorlog, ten slotte de lijn doortrekt naar het heden. Gelukkig kwam na 1945 de joods-christelijke dialoog op gang. Er kwam een hele ‘theologie na Auschwitz’, alsook een ‘Israëltheologie’. Te midden van allerlei grote namen en werken die voorbij komen, moest ik ook denken aan hervormd-gereformeerde theologen als dr. S. Gerssen en aan het bezinningscomité Israël. In eigen kring ervaar ik overigens dat de hernieuwde aandacht voor Israël weer aan het afnemen is, en dat oude stokpaardjes zomaar weer kunnen worden bereden.

De slotconclusie van de auteur is dat allerlei elementen van het antisemitisme nog steeds onverkort voortleven. Het spook van het antisemitisme is volgens hem nog lang niet geweken. Dit laatste had verder uitgewerkt kunnen worden. De voorbeelden liggen voor het oprapen.

Het mag al met al duidelijk zijn dat ik

dit boek van harte aanbeveel, met veel dank aan de auteur. Een prachtig verzorgde uitgave met pakkende tekeningen van Karel Kindermans, die in 2017 onderdeel waren van de tentoonstelling ‘Christendom en antisemitisme’ in Museum Sjoel Elburg.

En dat alles voor nog geen dertien euro.

N.a.v. Bart Wallet, ‘Christendom en antisemitisme.

Tweeduizend jaar confrontatie’, uitg. Boekencentrum, Utrecht / Museum Sjoel Elburg; 126 pag.; € 12,99.

Noot van de redactie: ds. H. Liefting uit Gouda is emeritus predikant en lid van het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond. Dit artikel is met toestemming van de redactie van De Waarheidsvriend overgenomen.

5

SCHRIFT WERK

Inkeer “…OMDAT HIJ WIL DAT IEDEREEN TOT INKEER KOMT EN NIEMAND VERLOREN GAAT.” 2 PETRUS 3:9 Als God wil dat iedereen tot inkeer komt, waarom gebeurt dat dan niet?

Niemand kan zich toch verzetten tegen zijn wil. En niets gebeurt er buiten zijn wil om? Hoe moet ik dit dan rijmen, als er staat dat God wil dat iedereen tot inkeer komt en niemand verloren gaat? Ik begrijp dit niet.

DOOR DS HENK JAN VISSER God heeft nog steeds geduld met de mensen. Er staan spotters op die zeggen: Waar blijft hij nu? Hij had toch beloofd te komen? Maar die spotters vergeten dan dat er al eens een zondvloed is geweest, die heel de aarde heeft schoongespoeld. God maakt er zeker werk van. De Heer van de belofte vertraagt niet. De dag van het oordeel komt, waarop hemel en aarde worden prijsgegeven aan het vuur.

Ze moeten niet denken, dat God niet van zich zal laten horen. Het moment is alleen nooit te berekenen, want Gods tijdrekening is de onze niet.

Voor de Heer is één dag als duizend jaar en duizend jaar als één dag. Maar de Heer komt zeker zijn beloften na.

Wil

De uitdrukking, die we in onze tekst tegenkomen, treffen we ook op andere plaatsen in de Bijbel aan. In 1 Timoteüs 2:4 lezen we over God: …”, die wil dat alle mensen worden gered en de waarheid leren kennen.” En ook in Ezechiël 18:23 lezen we soortgelijke woorden: “Denken jullie dat ik het toejuich als een slecht mens sterven moet? – spreekt de Heer, JHWH. Nee, ik wil dat hij tot inkeer komt en in leven blijft.” God is een genadig God, die omziet naar de mensen en hen zijn goedheid en liefde bekend maakt. Hij stuurt in zijn liefde nog steeds mensen op pad om het evangelie bekend te maken. Overal op aarde wordt die boodschap gebracht.

Daarin zie je de wil van God. Mensen

6

horen de goede woorden van God. Maar niet iedereen komt tot geloof in Jezus, onze Redder. Dat ligt niet aan God. Het is de schuld van de mens zelf, die in ongeloof het evangelie afwijst en daar niet naar leeft. In Ezechiel 18:30vv wordt dat ook duidelijk gemaakt: “Ik zal iedereen beoordelen naar de weg die hij gegaan is – spreekt de Heer, JHWH. Kom tot inkeer, bega geen misdaden meer, anders brengt jullie schuld je ten val.

Breek met het zondige leven dat jullie hebben geleid, en vernieuw je hart en je geest. Dan hoeven jullie niet te sterven, Israëlieten! Want de dood van een mens geeft me geen vreugde – spreekt de Heer, JHWH. Kom tot inkeer en leef!” Er is een complete ommekeer nodig om gered te worden. Je kunt alleen aan het oordeel ontkomen door boete en bekering.

Het geduld van God is een voortdurend appèl op de mensen, vooral op hen die de belofte van God al kennen. Het gaat hier niet over de verborgen wil van God, maar over de geopenbaarde wil. Er is dus ook geen reden om aan te nemen dat iedereen wel gered zal worden ongeacht of iemand zich bekeert of niet. Redding is er niet voor allen, maar voor hen die zich tot God bekeren. Dat weten we uit het woord van God. God wil dat al zijn geliefden deel krijgen aan de bekering. Maar Gods geduld is niet eindeloos. Het zal komen op een onverwacht en ongelegen moment, zoals een inbreker zich niet van tevoren

aandient. Het kan dan een onaangename verrassing zijn voor mensen.

Oordeel

Het ligt dus niet aan God, als iemand niet tot bekering komt. God heeft de dood van de zondaar niet gewild. Je kunt de Heer er nooit de schuld van geven, dat er mensen zijn die zich niet bekeren. Het is ook niet zo dat alle mensen wel uiteindelijk gered zullen worden. God geeft de mensen nu nog tijd om tot inkeer te komen.

Hij staat als een vader op zijn kinderen te wachten. Hij kijkt naar ze uit tot ze tot Hem terug keren. Maar er komt een dag, waarop het geduld van God op is. Hoe lang dat nog zal duren, is niet door berekening vast te stellen.

Het is voor ons verborgen. Bereid je er maar op voor. Het komt zeker, daar staat God zelf garant voor. Hij laat niet met zich spotten. Hij doet nog steeds de oproep klinken. Straks kan het te laat zijn. Maak daarom ernst met je bekering. Of zoals zo mooi geschreven staat in 2 Petrus 1:10: “Span u daarom des te meer in om uw roeping en uitverkiezing waar te maken, broeders en zusters. Als u dit alles doet, komt u nooit ten val en zal u onbelemmerd toegang worden verleend tot het eeuwige koninkrijk van onze Heer en redder Jezus Christus.”

Wie zich bekeert tot God en Jezus Christus belijdt als Heer, en zijn leven wijdt aan de God en zich laat leiden door de Geest, kan zeker zijn van de toegang tot het Koninkrijk.

8 MAART 2019

DENKEN EN DOEN

Gender 4 (slot) In de vorige artikelen concludeerde ik dat we heel voorzichtig moeten zijn met geslachtveranderende operaties. Verder besprak ik een drietal benaderingen in het genderdebat. De vraag was: Waar staan we in dit debat? Zou de Bijbel ons een uitweg bieden?

DOOR MR EMO BOS In de gesprekken en publicaties wordt erop gewezen, en niet ten onrechte, dat God de mens mannelijk en vrouwelijk heeft geschapen. Zo staat het ook duidelijk in Genesis 1 en 2. Man en vrouw zijn gelijkwaardig, seksueel verschillend en vullen elkaar aan. Het verschijnsel van genderdysforie kent de Bijbel zo niet. Toch menen sommigen dat voor mannen die zich vrouw voelen Deuteronomium 22:5 geldt. In die tekst wordt het mannen verboden vrouwenkleren te dragen, en mogen vrouwen geen mannenkleren dragen. Ook het verbod voor ontmanden om deel te nemen aan gemeentelijke samenkomsten (Deuteronomium 23:1) wordt wel als argument gebruikt om vrouwen die zich als man gedragen of mannen die zich als vrouw gedragen uit de kerk te weren. Het Bijbelse principe zou dan zijn dat men niet tegen de door God geschapen natuur mag ingaan.

Sommige christenen verzetten zich dan ook heftig tegen het verschijnsel van de genderproblemen. Men ziet die als ongeoorloofde psychische afwijkingen en verwart genderdysforie soms zelfs met het streven naar de genderneutraliteit van de genderbenders. Maar dit betreft een ideologie, die zich ten diepste ook tegen het huwelijk verzet. Over genderneutraliteit hebben we het hier niet, maar wel over genderdysforie. Mensen met een vrouwenlichaam, die zich man voelen en omgekeerd. Gaat dit in tegen de door God geschapen natuur?

Probleem is, dat wat met ‘geschapen natuur’ wordt bedoeld nu juist ter discussie staat. Gaat het uitsluitend om het biologische geslacht, zoals artikel 5 van de Nashville verklaring wil, of

ook om de genderidentiteit? Wat moeten we als die niet samenvallen, zoals in de praktijk soms het geval is?

Wat dit laatste betreft, dit is niet alleen maar een psychologische aangelegenheid, maar een reële situatie. Hebben we hier vanuit de Bijbel echt geen antwoord? Inderdaad geen teksten, maar wel een verhaal, waarnaar we mogen luisteren. Het is het verhaal van de schepping, een getuigenis dat God de mens mannelijk en vrouwelijk heeft geschapen. Maar in dat getuigenis gaat het onderscheid in twee geslachten wel verder dan de biologische verschillen tussen man en vrouw die seksuele gemeenschap en voortplanting mogelijk maken. Dat verdere onderscheid is van belang, want het laat zien dat de mens een relationeel wezen is dat verlangt naar verbondenheid en eenheid. Die verbondenheid en eenheid vinden op een mooie wijze in het huwelijk uitdrukking. Niet voor niets wordt het beeld van het huwelijk in de Bijbel nog al eens gebruikt om de relatie van God met Zijn volk of de gemeente aan te geven.

Het relationele karakter van de mens maakt dat we de sekseverschillen tussen man en vrouw niet al te zeer mogen accentueren. Ook tussen mannen en vrouwen onderling bestaan er grote verschillen waardoor dé man of dé vrouw niet bestaat. Zo dwingt het gendervraagstuk ons er toe het Bijbelse getuigenis opnieuw onder ogen te zien. Hoe moeten we de genderdysforie in het licht van het Bijbelse getuigenis beoordelen?

De geschiedenis van de mensheid zoals Genesis ons verhaalt levert het beeld op van een trieste ontsporing

met grote gevolgen voor de goede schepping. De zonde was meer dan een persoonlijke daad, ze bleek een macht die het goede leven op allerlei gebieden ging aantasten en corrumperen. Niet alleen werd de aardbodem vervloekt, ook de mooie mens ondervond lichamelijk en geestelijk de gebrokenheid van de schepping. Zelfs de onderlinge relaties werden aangetast.

De harmonie van man en vrouw werd verbroken toen God tegen de vrouw zei naar uw man zal uw begeerte uitgaan en hij zal over u heersen. Haat maakte zich meester van Kaïn toen hij zijn broer Abel vermoordde. Dood en ziekten tasten de gezondheid en het leven aan.

Deze door de Bijbel getekende situatie vormt het kader voor het nadenken over de verschillende vormen van genderdysforie. Ze is een uitdrukking van de gebrokenheid van het leven als gevolg van de zonde. De mens is aangetast, een perfecte seksualiteit bestaat niet meer. De gebrokenheid van de schepping treft sommige mensen in hun man- of vrouw zijn. Dit betekent vaak bittere eenzaamheid en een lange lijdensweg. Wie daar oog voor heeft bekruipt een gevoel van verdriet.

Door de genderdysforie in dit licht te zien geven we aan dat bewogenheid op zijn plaats is. Van ons wordt gevraagd om een veilig klimaat te scheppen waarin mensen die worstelen met genderdysforie tot hun recht kunnen komen.

Wanneer wij beseffen dat wij allen zondaars zijn (Romeinen 3) en allen te maken hebben met een schepping die in ‘barensnood’ is, maar niet zonder hoop zijn en de zekerheid van het geloof kennen.(Romeinen 8), kunnen we onze broeders en zusters met genderdysforie een veilig klimaat bieden.

Voor degenen die zich verder willen orienteren zijn er de volgende websites: www.christengenderdysforie.nl; www. onderwegonline.nl/10142-goedemorgen-mensen en https://www.anders-om. nl/wie-zijn-wij/ Noot van de auteur: In een vorig artikel schreef ik over comorbiteit, dat moet comorbiditeit zijn: het samengaan van meerdere psychiatrische stoornissen.

7

BOEKAANKONDIGINGEN

Hella van der Wijst – Troost

Hans Schaeffer – Verhalen om te delen

Troost van Hella van der Wijst bevat zo’n twintig ervaringsverhalen van mensen die geliefden verloren. Daarnaast geven rouwdeskundigen en wetenschappers vanuit unieke invalshoeken inzichten in de wondere wereld van verdriet en troost.

Wat is troost en hoe werkt het? Waar vinden mensen die een dierbare moeten missen troost? Waarom is het delen van verdriet zo belangrijk? Wat moet je als naaste wel en vooral niet zeggen?

Sinds drie jaar voert Hella van der Wijst voor het EO-programma Ik mis je wekelijks een gesprek bij het graf van een geliefde. Dit levert unieke inzichten op in de manier waarop mensen in Nederland rouwen en doorleven. Daarvan is dit boek de weerslag.

Dit boek kan rouwenden troosten en omstanders helpen om te troosten.

Dr. Peter van de Kamp (1952) is ruim twintig jaar werkzaam geweest aan de Theologische Universiteit Kampen. Als docent Praktische Theologie heeft hij zich vooral gericht op pastoraat, diaconaat en persoonlijk-professionele vorming. Zijn enthousiasme en passie voor deze vakken hebben generaties studenten gevormd. Bij zijn afscheid delen drieëntwintig collega’s en vakgenoten persoonlijke en professiegerichte verhalen die raken aan deze veelkleurige vakgebieden.

Verhalen vanuit de praktijk, als reflectie op de praktijk en vanuit de Bijbel, de bron.

Verhalen om te delen is een gevarieerde bundel bijdragen in gesprek met Peter van de Kamp.

Zo pleit Kees van Dusseldorp voor een goed verhaal op de kansel. Erik de Boer reflecteert op het actuele verhaal van de zestiende-eeuwse predikant Jean Ferron. En Myriam Klinker-De Klerck laat zien hoe Paulus kan helpen om van ons levensverhaal een navolgingsverhaal te maken.

Uitgeverij Boekencentrum; 192 pag.; ISBN: 9789023955146; € 20,00

Uitgeverij Buijten & Schipperheijn; 188 pag.; ISBN 9789463690294; € 19,90

8

8 MAART 2019

OPEN VENSTERS

Waar ligt uw prioriteit?

Iedere week een jeugddienst. Hoe zou dat zijn? Het getuigt in elk geval van aandacht voor de jongeren. Maar nog meer valt de inzet van een kerkelijk (jongeren)werker op. Jongeren worden niet alleen gestimuleerd om te denken aan carrière en een goed inkomen, maar worden ook aangezet om een bewuste keuze te maken voor het kerkelijk/koninkrijkswerk. Zo doen ze het in Taiwan, misschien ook iets voor ons?

TEKST EN BEELD RUTH DE JONG

Kat-en-muis

Johan Plug reisde in 2016 voor BBK af naar een zustergemeente in Taiwan om met eigen ogen te zien hoe de gemeente van Christus zich daar inzet voor het koninkrijk van God. En het is nogal wat. Vanuit Taiwan zijn er verschillende programma’s die ervoor zorgen dat de blijde boodschap, dwars door de ‘Great Firewall’ heen, China weet te bereiken. Zoals de meeste mensen wel weten, bestaat er in China internetcensuur: geen Engelstalige Wikipedia, geen Google, Facebook of Twitter. Een Nederlandse puber zou bijna niet meer weten hoe daar zonder zouden kunnen leven: in China is het de dagelijkse realiteit.

Gelukkig zijn de Taiwanezen goed in het omzeilen van de blokkades. Het lijkt op kat-en-muis spel. Iedere keer glippen ze weer door de Great Firewall heen, op zoek naar een nieuw ‘gaatje’. Om zo de boodschap van Jezus Christus door te laten breken in dat grote gesloten land.

de indruk dat deze mensen, met weinig middelen, zichtbaar en dienstbaar zijn voor hun omgeving.” Na het vertrek van Johan, vertelt de chauffeur dat het echtpaar dit deels uit eigen zak bekostigt, ja, dat ze zich zelfs in de schulden hebben gestoken om dit noodzakelijke werk vol te kunnen houden. Wat zegt dat over onszelf?

En wat doen wij?

Het valt op dat deze gemeente alles inzet om het belang van de ander voor ogen te houden. Dat is ook wat Christus ons opdraagt: ‘Heb niet alleen uw eigen belang voor ogen, maar ook die van de ander’. Volgens Johan is dat het verschil tussen leven in een wereld mét hoop en mét God, of leven in een wereld zónder hoop en zónder God. “Vaak bouwen we muren om ons hart op. Uit zelfbescherming, eigenbelang of bezorgdheid? Of ontbreekt het ons soms aan vertrouwen? Want doordat we muren

om onszelf heen bouwen, maak je jezelf gevangen. Dan heb je de wereld misschien wel gewonnen, maar ben je misschien je ziel wel kwijtgeraakt.”

Wat is uw inzet?

Hoe ver willen wij gaan? Zetten wij ons, net zoals de Taiwanezen, in om de liefde van Christus te delen? Hoeveel is het óns waard? Johan: “Ik vraag me wel eens af waar ik me volledig voor wil inzetten. De prijs die de Chinezen betalen is soms hoog. Zetten wij ook het belang van de ander boven die van onszelf? Ik zou willen dat het niet zo is.”

Maar is dat niet gevaarlijk?

Ja natuurlijk is het niet zonder risico’s.

China is vastberaden om zich van bedreigende invloeden af te zonderen. Het blijft een gesloten land. Maar zeg nu eens eerlijk: Hoe ‘veilig’ bent u hier in Nederland? Kunt u bijvoorbeeld uw inkomen veilig stellen? Bent u in staat om garanties te geven? Natuurlijk niet, dat kan God alleen. En daarom mogen we tot hem bidden: Heer, doorbreek de muur! Doorbreek de Great Firewall in mij, doorbreek de Great Firewall in China.

Hoe kun je als kerk Gods liefde delen, in woord en daad? Op woensdag 13 maart is het Biddag: jaarlijks vraagt Verre Naasten om een wereldwijde blik op Biddag. We bidden én delen met onze verre naasten. Dit jaar staat daarbij het mission-werk in het gesloten China centraal, uitgevoerd door onze partner in Taiwan. Meer weten? Kijk op www.verrenaasten.nl/biddag2019

Hulp uit eigen zak

Al meer dan 20 jaar geeft het predikantenechtpaar van de ‘Loving Shepherd Church’ leiding aan een kleine gemeente in Taiwan. Na een verwoestende tyfoon, zo’n 18 jaar geleden, kwam er een verzoek van de sociale dienst om hulp te bieden aan gezinnen in de achterstandswijk waar de kerk zich bevindt. Daar vloeide een project uit voort waarbij tientallen kinderen uit kansarme gezinnen, naschoolse opvang en een maaltijd krijgen. Johan: “Ik raak ervan onder

9

OPVOEDING

Als vader en moeder de schuld krijgen Vader en moeder hebben hun best gedaan. Naar eer en geweten hebben ze hun kinderen opgevoed. Alle kinderen, op één na, zijn probleemloos de deur uit gegaan. Die ene zit met zichzelf in de knoop. Ze komt niet veel thuis meer. Ze is boos. Ze verwijt haar ouders dat er in de opvoeding van alles is misgegaan. Haar ouders zijn de zondebok voor haar problemen.

Haar man is het volledig met haar eens. De daardoor verstoorde relatie verknoeit de vreugde van de oude dag voor de ouders.

DOOR NICO VAN DER VOET

Ik heb hier iets geschetst dat veel voorkomt. Mensen hebben het op de een of andere manier moeilijk en ze maken daarom hun ouders verwijten over de opvoeding. Hoe ze aan dat inzicht komen, is verschillend. Sommigen komen uit zichzelf tot de visie dat hun ouders een negatief stempel op hen gezet hebben. Anderen worden door hun echtgenoten op het idee gebracht. Weer anderen hebben dat beeld te danken aan de therapie van de psycholoog. Heel wat psychologen vragen immers naar de opvoedingssituatie. Ze leggen ook verbanden tussen (sommige) psychische problemen en de opvoeding thuis.

Wil ik suggereren dat het onterecht is om psychische problemen te koppelen aan de opvoeding? Nee, dat niet.

Soms is het leed dat ouders aanrichten bij hun kinderen onvoorstelbaar groot. Sommige kinderen hebben levenslang schade. Dat kán gebeuren.

In verreweg de meeste situaties doen ouders hun best om hun kinderen zo goed mogelijk voor te bereiden op een volwassen leven in de maatschappij. Dat ze daarbij - meestal goed bedoeld - fouten maken, zal niemand ontkennen.

Hebben psychologen dan ongelijk

10

als ze bij vrijwel al hun cliënten vragen naar hun jeugd? Beslist niet! U en ik zijn namelijk altijd gestempeld door onze erfelijkheid en jeugd. De bouwstenen van ons levenshuis komen voor een deel uit het verleden.

Dat is bij ieder zo. Om het psychisch welzijn of ‘onwelzijn’ van mensen te begrijpen, kan het dus verhelderen om over hun verleden te praten.

Omgeving

Iemand moet dan wel een paar dingen in de gaten houden. Onze jeugd is breder dan onze opvoeding thuis.

School, vrienden, kerk, uiterlijke omstandigheden, gezondheid en veel andere dingen spelen ook een rol.

Dus: maak ouders niet te snel verwijten. Hun bijdrage aan onze vorming is groot maar beperkt. Onze jeugd bestaat uit een samenspel van vele factoren.

Onze jeugd is bovendien maar een korte periode. Natuurlijk wordt in onze jeugd, mede door onze ouders, een koers uitgezet met levenslange leuke of minder leuke gevolgen. Onze omgeving blijft ons echter beïnvloeden. Als ik op mijn veertigste problemen heb, ben ik al twintig jaar de deur uit. Die periode is net zo lang als

de periode thuis. In die tweede twintig jaar hebben mijn werk, mijn buren, mijn alleen zijn of gehuwd zijn, mijn kerkenwerk en veel andere zaken en mensen ook invloed op mij gehad. Dat is een tweede reden om niet overdreven veel met een beschuldigende vinger naar ouders te kijken.

Bouwstenen

Een volgende punt van belang is dit.

Als psychologen terugblikken op de jeugd, doen ze dat om eventueel oorzaken van psychische problemen op te sporen. Onder andere wordt over de rol van de ouders gesproken. Oorzaken opsporen is echter iets anders dan schuld aanwijzen. Als een kind aandacht tekort gekomen is van zijn vader, kan dat een oorzaak zijn van onzekerheid. Daarmee is echter nog niet gezegd: vader heeft de schuld. Er zijn immers meer factoren die aan onzekerheid bijdragen. Bovendien gaan we er vanuit dat die vader wel zijn best gedaan heeft om, ondanks zijn drukke baan, aan zijn kinderen te denken. Vervolgens: dat de andere kinderen uit het gezin niet onzeker zijn geworden, bewijst dat het ook niet zo’n slechte opvoeding geweest is. Oorzaken aanwijzen is iets anders dan schuldigen aanwijzen. Ouders mogen niet de zondebok worden van de problemen van hun kinderen.

Nu mijn grootste bezwaar bij het aanwijzen van ouders als oorzaak van psychische problemen. De jeugd en dus de ouders stempelen onze psychische ontwikkeling. Dat mag waar zijn. Ik ben er zelf echter ook nog. Ik heb zelf de verantwoordelijkheid hoe ik met al die invloeden omga. Dat is best moeilijk af en toe. Misschien heb ik er hulp bij nodig. Als ik vijftig jaar ben, dan wíl ik niet eens mijn ouders verwijten maken. Het hoort bij mijn eigen verantwoordelijkheid als volwassene om met bouwstenen die ik van thuis heb meegekregen te bouwen aan mijn levenshuis. Ik heb misschien geen bouwstenen voor een luxe villa mee gekregen. Een eenvoudige woning is er best wel van te maken.

8 MAART 2019

KERK ONDERWEG

Liefde ‘Liefde maakt blind!’ riep ik ooit door de klas. Vraag mij na meer dan 40 jaar niet meer wat dit met het vak Duits te maken had. Wat ik mij nog wel herinner is de reactie van onze leraar, de heer Roth. Hij sprong uit zijn stoel en riep dat dit de grootste leugen is die er bestaat. ‘Ver-liefd-heid(!) maakt blind. Liefde ziet haarscherp’ verzekerde hij ons in alle ernst. Uit zijn stem en lichaamstaal bleek duidelijk dat dit uit zijn tenen kwam. En zo leerde wij dat uur meer dan alleen Duitse grammatica.

DOOR HUIB NOORDZIJ

In mijn tienerjaren (de jaren zeventig) viel regelmatig de naam van H. Kuitert. Zijn naam was een begrip en stond symbool voor Schriftkritiek en moderne theologie (wat dat laatste ook precies mocht zijn). Hij was één van de theologen die in hoge mate verantwoordelijk gehouden werd voor de ontmanteling van de gereformeerde kerken (synodaal). Mijn eerste ‘kennismaking’ met Kuitert was toen ik hem zag in een praatprogramma op tv. Dat zal ergens rond het jaar 1980 zijn geweest. Ik had mij nooit een bepaald beeld gevormd van zijn persoon. Maar wat mij die avond verraste, was dat ik hem zo aardig en sympathiek vond. Was dit nou die aartsketter, de man die duizenden kerkmensen van hun geloofszekerheid beroofde? Wat een gemoedelijke man.

Groningers

In de jaren dertig van de negentiende eeuw ontstond binnen de Hervormde Kerk een theologische stroming, die bekend werd als de Groninger richting. Genoemd naar enkele theologen van de Groningse universiteit.

De bekendste daarvan is prof. Hofstede de Groot. Een man die bekend stond om zijn warme prediking. Bij de

Groningers, zoals deze godgeleerden werden genoemd, stond het kruisoffer van Christus als verzoening, niet meer centraal. Zijn komst naar de aarde was vooral gericht op opvoeding en vervolmaking van mensen. De eenheid van de kerk bestaat niet in een geloofsbelijdenis, maar in liefde.

Deze ideeën werden - behalve tijdens colleges - geuit in hun eigen blad ‘Waarheid en Liefde’. Vooral in de noordelijke provincies was de Groninger richting sterk vertegenwoordigd. Het is daarom ook niet toevallig dat - als tegenreactie - juist in het noorden in 1834 de Afscheiding begon en daar relatief veel aanhang kreeg. De theologie van de Groninger richting werd bestreden. Groen van Prinsterer kon helder analyseren wat daarin gebeurde. Maar behalve op de theologische inhoud, wees hij op een bijkomend gevaar. De vriendelijke gemoedelijkheid waarmee de Groninger godgeleerden zich bewogen, vormde volgens Groen een extra bedreiging voor het gereformeerd belijden.

Remonstranten

Het is 400 jaar geleden dat in 1619 de nationale synode te Dordrecht het remonstrantisme veroordeelde als

strijdig met de Schrift. Na afloop van deze synode werden remonstrantse predikanten voor de keuze gesteld: of de ‘akte van stilstand’ ondertekenen (een belofte om voortaan te zwijgen over hun afwijkende opvattingen), of het land verlaten. Zo ook de remonstrantse predikant Frederici uit Utrecht. In een persoonlijk gesprek met de Dordtse schout Muys van Holy, een afgevaardigde van de Staten Generaal, pleitte hij of de Hoogmogende Heeren hem niet alleen wilden beoordelen op zijn theologische visie, maar of ze ook wilden letten op zijn vredelievend gedrag.

Maar daarmee was hij bij deze politieke autoriteit aan het verkeerde adres. Die zei hem recht in z’n gezicht dat juist mensen met een voorbeeldige levenswandel een gevaar voor de kerk vormen, omdat ze daardoor des te gemakkelijker hun dwalingen verspreiden. De Dordtse bestuurder noemde daarbij nog enkele invloedrijke remonstranten die - als personen - een uitstekende reputatie genoten.

Vermaan

Dwaalleraars kunnen vriendelijke en innemende persoonlijkheden zijn.

Daar tegenover kunnen verdedigers van de belijdenis (het onderwijs uit de Schrift) minder sympathiek overkomen. Van dat laatste weten we ook wel voorbeelden te noemen.

Christus heeft zijn leerlingen bevolen elkaar lief te hebben. Liefde als gebod binnen de christelijke gemeente impliceert niet dat je alles accepteert wat de ander vindt of doet. Er kan in de kerk ook teveel ‘om de lieve vrede wil’ worden getolereerd. Dat kan zelfs een symptoom zijn van ongeïnteresseerdheid en liefdeloosheid. Onze opdracht is ook om God lief te hebben boven alles. En te bewaren wat ons in het Woord is toevertrouwd. ‘Vermaan elkaar’, schrijft de apostel. Juist vanuit liefde voor de gemeente van Christus, hebben we oog voor haar en elkaars gebreken. Want liefde ziet alles, heb ik vroeger met Duits geleerd.

11

UIT DE CLASSES

Classis Hilversum 13 december 2018

Nijkerk -West mag zich verheugen in de ontvangst van een eigen predikant in de persoon van ds. Albert Postma. Alle papieren waren in orde om hem t.z.t. te bevestigen. Jaap Kramer zal per 1 jan. als kerkelijke werker van Bunschoten –West afscheid nemen.

We hebben aandacht besteed aan de visitatieverslagen. Het college van visitatoren had de verslagen netjes samengevat. Er gebeuren veel mooie dingen in de gemeenten, maar er zijn ook ‘zorgen’.

Uit de verslagen waren de volgende zaken te ontdekken, die in veel kerken spelen: 1. er is zorg om de oudere jeugd /de jongere generatie / jonge gezinnen (20-35) … de toekomst van de kerk … ze verdwijnen, ze vertrekken, door de voor -of achterdeur, gaan shoppen, voelen weinig binding met de gemeente.

2. er zijn spanningen in de onderlinge samenwerking tussen predikanten en/of samenwerking met de kerkenraad / moderamen.

3. er is zorg om de kleine classis gemeenten en hun voortbestaan.

4. op een enkele plaats na, is er een moeizaam contact of samenspreking/-werking met de CGK; wel zien we positieve ontwikkeling in de samenspreking/ samenwerking met de NGK. 5. we merken dat de ambtsdragers niet altijd toekomen aan het geven van goede pastorale zorg; ook in situaties waar de onderlinge pastorale zorg nog in ontwikkeling is.

Voor het komende jaar zullen we deze onderwerpen inhoudelijk verder bespreken, telkens voorbereid door 2 ambtsdragers. Op elke vergadering trekken we daar minimaal een uur voor uit. De planning is als volgt: febr. 2019 : (ad 1) zorg om de oudere jeugd / jonge generatie / jong gehuwden: het is een voortzetting van

12

de bespreking waar Renske Vermij (kerkelijk jeugdwerker Nijkerk) een inleiding heeft gegeven over jeugdculturen en de denkwereld van kerkjeugd. april. 2019: (ad 3) zorg voor en van de kleine gemeente en wat grote zusterkerken hierin kunnen betekenen; sept 2019: (ad 4) de katholiciteit van de kerk; samenspreking / samenwerking / contact met CGK / NGK en andere kerken ; dec. 2019: (ad 5) pastoraat in de gemeente; een voortzetting van eerdere bespreking over de functie, organisatie en reikwijdte van kleine kringen.

Ten aanzien van punt 2: We ondersteunen als classis die gemeenten of kerkenraden waar spanningen worden ervaren in de onderlinge samenwerking tussen de collega’s en /of predikanten met hun kerkenraad.

Een aantal visitatoren is hierbij betrokken.

De classis heeft aan de visitatoren gevraagd of zij een notitie willen opstellen over de reikwijdte van de taak van visitatoren, hun bevoegdheden en hun rapportages. Wordt verwacht in het voorjaar 2019.

Ook zal op één van de volgende vergadering gesproken worden hoe we als classis omgaan met de gevoelens die er zijn, betreffende de mogelijke ontvangst van vrouwelijke ambtsdragers op de classis. Een aantal classiskerken heeft het ambt voor vrouwen opengesteld, enkele classiskerken hebben bezwaren tegen deze mogelijkheid en enkele kerken zijn zich nog aan het bezinnen.

NAMENS HET MODERAMEN, DS ANNE RIENKS

Classis Hoogvliet 13 december 2018

Vanuit de kerk van Barendrecht-PernisAlbrandswaard was er, door persoonlijke omstandigheden, helaas

geen afvaardiging. Tijdens deze vergadering heeft br. Oosterman, namens de MAR, het een en ander verteld over de organisatie. De naam van de organisatie is veranderd in ’Rijnmond Mission’, afgekort RM. De RM heeft o.a. als doel om projecten die gericht zijn op Evangelisatie te koppelen aan lokale kerken, zodat er meer draagvlak komt voor een project en het onderdeel wordt van een gemeente. Daarnaast zijn de vacatures voor 2 bestuursfuncties, zoals ook beschreven in het vorige persverslag van de vergadering van 13 september jl. nog niet vervuld. Er wordt wederom een dringende oproep gedaan aan de kerken om in de gemeente rond te kijken voor de vervulling van deze vacatures. De kerken hebben in deze vergadering het wel een wee besproken van alle gemeenten die aanwezig waren. Reden tot dankbaarheid geven positieve berichten omtrent jeugdwerk, kinderwerk en kerstbijeenkomsten, gemeentevergaderingen.

Ook vermeldenswaardig is de definitieve overgang van de gemeente van Rozenburg en Voorne naar hun voor sommige nieuwe (voor GKV leden) of verbouwde (voor CGK leden) kerkgebouw. Maar er zijn ook zorgen geuit over kerkgang, vervulling van de ambten en het geloofsleven van gemeenteleden. In het persverslag van de vergadering van september jl. is per abuis niet genotuleerd dat de papieren in verband met de komst van Ds. R.J. Stolper richting Rotterdam-Beverwaard op de classis contracta van 21 juni jl. in orde waren bevonden. De DAO (Deputaat Administratieve Ondersteuning) heeft aangegeven met haar werkzaamheden te stoppen met ingang van september 2019. In de classiskerken zal gezocht worden naar een nieuwe DAO. De classis Hoogvliet hoopt in 2019 te vergaderen op de volgende data: 14 februari, 16 mei, 12 september en 12 december. Dit alles zo de Here wil en wij leven.

ANNEMIEKE VAN DER VEEN, DAO CLASSIS HOOGVLIET

8 MAART 2019

UIT DE CLASSES

Classis Rotterdam 13 december 2018

De samenroepende kerk is Berkel en Rodenrijs. De vergadering wordt geopend door ds H. van den Berg. Preses is ds R.J. Vreugdenhil. De kerk te Berkel en Rodenrijs wordt sterkte gewenst bij de voortgang van het beroepingswerk. De kerk te Rotterdam Noord Oost is dankbaar dat ds J.W. Boerma alle ambtelijk werk weer zal hervatten per 1 januari 2019. Daarmee is zijn “sabattical” met veel voldoening afgerond.

Zr Elisabeth de Bruijn, ”pionier voor twintigers”, heeft afscheid genomen van de classis Rotterdam. Het werk werd zo belangrijk geacht dat gezocht is naar een snelle invulling in de ontstane vacature. Ds P.J.C. Colijn brengt verslag uit van de Sollicitatie-

commissie Jongerenwerker. Er was een advertentie geplaatst en ook daarbuiten geïnformeerd. Er hebben zich 5 sollicitanten aangemeld. Met vier kandidaten is gesproken. De commissie heeft met één een voortgaand, 2e gesprek gepland. De gesprekken verlopen zo verrassend. dat een benoeming haalbaar blijkt. Diverse procedures, om de vaart erin te houden, passeren de revue. Besloten wordt dat de commissie het werk zo spoedig mogelijk voortzet. Op een Classis Contracta zal een benoeming dan worden besproken en mogelijk afgerond. Deze classis zal DV worden gehouden op 3 januari 2019 in Berkel en Rodenrijs. Op deze vergadering op 3 jan 2019 brengt de sollicitatiecommissie het eindverslag uit. De vergadering gaat bij acclamatie akkoord met de benoeming van br. A. Havenaar, te Rotterdam Centrum. De

kerkenraad van Rotterdam Centrum zal de begeleidingsgroep opnieuw instrueren en aanvullen en de aanstelling tot kerkelijk werker in hun gemeente bevorderen.

Bij de rondgang in de kerken binnen de classis blijken reeds vrouwelijke ambtsdragers gekozen of bevestigd.

In sommige kerken is bezinning over de vragen M/V en ambt nog gaande.

De kerk te Berkel en Rodenrijs koos voor bespreking van de vragen voor een mini-cursus, een werkvorm die erg vruchtbaar bleek. Eén kerk aanvaardde de besluiten GS volledig. De gronden zouden wel uitgediept moeten worden; deze kerk vraagt steun bij dat traject.

De volgende vergadering van de classis wordt vastgesteld op DV 14 februari 2019. Samenroepende kerk is dan Capelle aan den IJssel Noord.

13

KORTE BERICHTEN

Avondmaal buiten de kerkdienst?

Zelf avondmaal vieren is in opkomst, bijvoorbeeld in het gezin of in kringverband. Steeds vaker besluiten gemeenteleden om – in de context van protestantse spiritualiteit – los van een kerkelijke viering avondmaal te vieren.

Wat doen we dan met het verlangen van mensen om in kleinere gemeenschappen, waarin men elkaar ‘echt’ kent, verbondenheid met Christus en elkaar te vieren? Wat viert men eigenlijk in deze ‘kleine groepen’? Wat viert men eigenlijk in ‘de kerkdienst’? Hoe kunnen we hierop reageren en hoe moeten we handelen? Hoe raken de waarneembare realiteit van gelovigen en de systematische bezinning hierop elkaar?

Kom ook naar de studiedag Avondmaal buiten de kerkdienst? Reflecteren op een (nieuwe) praktijk. De hoofdvraag die centraal zal staan: Welke aspecten spelen een rol bij het nadenken over het vieren van het avondmaal in kleine ecclesiale groepen (niet ‘plenaire kerkdienst’)? Hoe is de praktijk en/of wens om in kleine groepen het avondmaal te vieren te duiden? Wat zijn ontwikkelingen in orthodox-protestants Nederland (PKN, CGK, GKv, NGK, Baptisten, evangelicale kerken/groepen)?

Welke invalshoeken zijn relevant om hierover verder door te denken?

Deelname aan deze studiedag via PEPredikanten.nl levert een certificaat ter waarde van 0,25 EC op.

Praktische informatie DATUM: 28 maart 2019, 10.00 - 16.00 uur LOCATIE: PThU Amsterdam AANTAL DEELNEMERS: max. 80 INSCHRIJVEN: tot 25 maart 2019 Inschrijven via www.weetwatjegelooft.nl

14

8 MAART 2019

COLOFON

Zonder commentaar Diversiteit nadrukkelijk aan bod op mbo-scholen

REDACTIE-SECRETARIAAT Aanleveradres voor classisverslagen en persberichten: Jac. de Groot, Ballade 12, 8265 SB Kampen gereformeerd.kerkblad@gmail.com De redactie behoudt zich het recht voor verslagen en berichten in te korten

Mbo’s moeten nadrukkelijk aandacht gaan besteden aan etnische, religieuze, seksuele en genderdiversiteit. Dat heeft het kabinet besloten.

EINDREDACTIE Ds Henk Jan Visser (eindredacteur) Jac de Groot MA

In het burgerschapsonderwijs op het mbo moet al jaren aandacht worden besteed aan de acceptatie van diversiteit in het algemeen. Maar waarover het precies moest gaan, was volgens het kabinet onduidelijk. Door de wet nu te wijzigen, moet dit helderder worden. Met genderdiversiteit wordt gedoeld op bijvoorbeeld transgenders; dat zijn mensen die van geslacht (willen) veranderen.

Volgens minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs) wordt met de aanstaande wetswijziging de positie van homoseksuelen, transgenders en mensen met een intersekse conditie (met kenmerken van beide geslachten) in het onderwijs verbeterd. ‘Dit is een belangrijke stap in de acceptatie van diversiteit. Voor een student betekent dit dat de persoonlijke waarden natuurlijk mogen verschillen. Tegelijkertijd moet iedere student leren accepteren dat er verschillen zijn.’

De bewindsvrouw wijst erop dat de lerarenopleidingen eerder al hebben besloten om gender- en seksuele diversiteit expliciet in hun programma op te nemen.

In de opleiding van nieuwe docenten wordt dus ook stilgestaan bij diversiteit.

‘Nu is duidelijk dat ook alle vormen van diversiteit op het mbo besproken moeten worden’, meldt het ministerie van Onderwijs.

Dat gold al langer voor het basis- en voortgezet onderwijs.

REDACTIE mr E. Bos e.bos01@hetnet.nl J.A. de Groot MA groot.jac.de@gmail.com ds R.P. Heij rheij@hetnet.nl drs P. Houtman piet.houtman@hotmail.com ds H.J. Visser henkjanvisser8@gmail.com H. Walinga hwalinga@walinga.org (vacature) REDACTIONEEL MEDEWERKER A.M. Pathuis anne-maaike@live.nl BLADMANAGEMENT BDUvakmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld Telefoon: 0342 49 48 46 Fax: 0342 49 29 99 Aanleveradres voor kerkdiensten: Kerkdiensten.gkb@bdu.nl Telefoon: 0342 494882

Bron: Nederlands Dagblad 8 december 2018 Zonder Commentaar is een rubriek waarin redacteuren doorgeven uit allerlei bladen hoe men schrijft over christenen, geloof, bijbel, kerk enz. De redactie hoeft het helemaal niet eens te zijn met wat hierin wordt weergegeven, maar wil de lezer iets aanreiken van hoe men denkt.

UITGEVER, ABONNEMENTEN EN BEZORGING BDUvakmedia, afd. abonnementen Postbus 67, 3770 AB Barneveld Tel. 0342 494884 – fax 0342 494299 abonneeservice@bdu.nl OPGAVE ADVERTENTIES Roel Abraham Tel. 06 54274244 r.abraham@bdu.nl PRIJS JAARABONNEMENT - binnenland - studenten - buitenland - proefabonnement (10 nrs)

€ 64,93 € 35,43 € 103,54 € 14,35

OPZEGTERMIJN 2 kalendermaanden voor de nieuwe betalingsperiode Voor mensen met een leeshandicap zijn de artikelen uit dit blad verkrijgbaar op CD. Informatie: CBB tel. 0341 565499, e-mail info@cbb.nl www.gereformeerdkerkblad.nl

15