Franse coöperaties

Als onderdeel van zijn nieuwe merkenstrategie kocht Sodiaal het eerder verkochte belang in het merk Yoplait weer terug. Yoplait (Foto: Philippe Montigny / Shutterstock)

Sodiaal, Eurial en Laïta in 2020 Franse coöperaties investeren in merkproducten

In het kielzog van de veel grotere zuivelverwerkers als Lactalis en Savencia bewegen zich nog enkele toonaangevende Franse concerns op de zuivelmarkt. Hoe vergaat het de coöperatieve bedrijven Sodiaal, Eurial en Laïta?

Tekst: Hermann-Josef Martin

Ze hebben niet het formaat van de Franse branchegenoten Lactalis en Savencia. Evengoed zijn de coöperatief georganiseerde zuivelondernemingen Sodiaal, Eurial en Laïta grote bedrijven met een miljardenomzet en duizenden medewerkers. Ze hebben een sterke positie binnen Frankrijk en richten zich ook op buitenlandse markten. In dit artikel nemen we de drie coöperaties onder de loep.

Sodiaal

Het in Parijs gevestigde Sodiaal heeft 17.600 leden-melkveehouders, die samen goed zijn voor 20 procent van de Franse melkproductie. De omzet bedroeg in het boekjaar 2020 ruim € 4,8 miljard, 5,2 procent minder dan in 2019. De nettowinst bleef steken op € 1,3 miljoen, ruim 85 procent onder het niveau van het voorgaande jaar. Het management wijt de winstdaling grotendeels aan de uitzonderlijk hoge kosten van de coronapandemie. De winst en omzet werden ook gedrukt door de volledige integratie van de joint venture Compagnie des Fromages et RichesMonts (CF&R). Tot 1 mei 2020 had Sodiaal een beperkt belang. Naar verluid investeerde de Sodiaal Groep al met al zo’n € 100 miljoen in CF&R. Eind 2020 exploiteerde Sodiaal in totaal 71 fabrieken, en bood werk aan 8.539 mensen. Net als in het voorgaande jaar was de kaasdivisie, met een omzet rond de € 1,3 miljard, het belangrijkst. Sodiaal is de vierde leverancier van Franse kaas, na Lactalis, Savencia en Bel. De bekendste dochters in het kaassegment zijn Entremont, Monts&Terroirs en Les Fromageries Occitanes. Sodiaal bracht in 2020 ongeveer 232.000 ton kaas op de markt, geproduceerd in Franse en Duitse fabrieken. In het kader van het tot 2025 lopende strategieprogramma streeft Sodiaal naar de ontwikkeling en verkoop van meer producten met een hogere toegevoegde waarde, waaronder biologische producten. Volgens de coöperatie

leverden zo’n 765 aangesloten Franse producenten in totaal 187 miljoen liter biologische melk aan Sodiaal. Binnen het grote geheel van het bedrijf is het kleine groep: 4,3 procent van de melkleveranciers en 4,1 procent van de melk.

Yoplait

Eind 2021 maakte Sodiaal bekend dat het merk Yoplait weer geheel in eigen handen heeft. Het merk voor yoghurt, desserts en andere versproducten is niet alleen populair in Frankrijk, maar ook in tientallen andere landen. Tien jaar geleden verkocht Sodiaal 51 procent van de aandelen van Yoplait aan het Amerikaanse voedingsconcern General Mills. Maar inmiddels heef Sodiaal een nieuw merkenbeleid, waarvoor het een sterk, breed uit te rollen topmerk nodig had: Yoplait.

Eurial

Zuivelcoöperatie Eurial maakt deel uit van de veel grotere landbouwcoöperatie Agrial, gevestigd in Saint-Lô, in het noordwesten van Frankrijk. De zuivelcooperatie sloot het boekjaar 2020 af met een omzet van € 2,4 miljard, een verlies van 4 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. Ook hier een corona-effect, het instorten van horeca- en foodservicemarkt. Een andere strop was de brand in een kaasbedrijf in Luçon, in februari 2020. Pas in het najaar van 2020 was een deel van de fabriek weer inzetbaar. Eurial heeft inmiddels bekendgemaakt dat het € 40 miljoen wil investeren in de renovatie en uitbreiding. De uitbreiding richt zich op de productie van mozzarella. Op basis van gunstige prognoses voor het mozzarellasegment wil men van 16.000 ton per jaar doorgroeien naar 24.000 ton.

Maestrella, Soignon en Grand Fermage

Eurial heeft in Noordwest-Frankrijk 23 productielocaties. In 2020 waren 4.120 melkveehouders aangesloten bij de coöperatie. Ze leverden 2,14 miljard liter reguliere koemelk (-0,5 procent), 155 miljoen liter geitenmelk (+9,7 procent) en 111 miljoen liter biologische melk van koeien en geiten (+8,8 procent). Voor geitenmelk is Eurial de nummer een van Frankrijk. Een van de belangrijkste merknamen binnen Eurial is Maestrella: mozzarella voor de pizza-industrie en de horecasector. Andere belangrijke merken zijn Soignon, de marktleider in Europa voor geitenkaas, en Gran Fermage, marktleider in boterspecialiteiten die ook kazen en verschillende soorten crème fraîche de levert. Eurial exporteert naar 130 landen. Het assortiment varieert van melk, boter en roomproducten tot allerlei kaasvarianten en andere zuivelingrediënten. Eurial heeft eigen dochterondernemingen in Duitsland, België, het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Italië en de Verenigde Staten. In die zes landen genereert het bedrijf momenteel 38 procent van zijn omzet. In vier ‘buitenlanden’ staat een eigen fabriek: Spanje (Fromandal), België (Capra), de Verenigde Staten (Hudson Valley Creamery) en Duitsland (Cheese Dairy Altenburger Land). In 2019 werd bovendien in de Oost-Duitse deelstaat Thüringen de kaasfabriek RotkäppchenKäserei Altenburger Land overgenomen. De laatste jaren is Eurial via dochterondernemingen ook actief in Scandinavië, Italië, Polen, het Midden-Oosten en China.

Paysan Breton is een belangrijk merk voor Laïta. (Foto: Laïta)

Laïta

Formeel is zuivelcoöperatie Laïta een dochteronderneming van z’n grootste aandeelhouder, het in Ploudaniel (Bretagne) gevestigde bedrijf Even. Tegelijk is Laïta een joint venture van drie coöperaties uit Noordwest- Frankrijk: Even (51 procent van de aandelen), Terrena (31 procent) en Triskalia (18 procent). Laïta is gevestigd in Brest. In 2020 genereerde het bedrijf een omzet van € 1,37 miljard, een kleine stijging ten opzichte van 2019. In totaal 2.660 boeren leveren hun melk – circa 1,5 miljard liter – aan een van de zeven Laïta-fabrieken. De coöperatie heeft ruim 3.000 medewerkers. Topmerk is ‘Paysan Breton’, het op een na belangrijkste botermerk in de Franse supermarkten. Behalve op verse zuivel ligt Laïta’s focus de laatste jaren steeds meer op ingrediënten en specialiteiten, zoals speciale voeding voor zuigelingen, kinderen, sporters, ouderen en mensen met een kwetsbare gezondheid.

Verkooprechten

Qua zuivelspecialiteiten verdient Laïta steeds vaker geld met populaire merken waarvan het de rechten heeft verworven. Een recent voorbeeld is de Cypriotische gegrilde kaasspecialiteit Halloumi. In het eerste kwartaal van 2021 wist Laïta via een overnameconstructie de verkooprechten voor Halloumi te verwerven, evenals de rechten op populaire mediterrane producten als Feta, Parmigiano Reggiano en Manchego. De export van Laïta heeft een waarde van € 475 miljoen. Belangrijkste bestemmingen zijn buurlanden Italië, Spanje, België en het Verenigd Koninkrijk. Maar de verkoop gaat inmiddels al veel verder, van Rusland, China en Vietnam tot en met de Franse eilanden in de Stille Oceaan.