Jaargang 111 | Nummer 9 | September 2019
ZuivelZicht
Keten stelt nieuwe doelen voor verdere verduurzaming
H A L FJA ARC I J F ER S Winst en verlies liggen dicht bij elkaar in eerste jaarhelft
M A R K TA N A LY S E De opkomst van Duitse en Poolse goudse kaas
OPTIMIZE THE VALUE OF YOUR DAIRY PRODUCTS
THE NATURAL WAY TO OPTIMIZE THE VALUE OF DAIRY PRODUCTS EASY-TO-USE MEMBRANE FILTRATION PLANTS FOR RENTAL
Tetra Pak’s pilot plants are ideal for developing new products, testing altered process parameters, new concentration levels, and different membrane types, as well as for making product samples to be used in consumer tests. www.tetrapak.com/processing/membrane-filtration
Tetra Pak,
and PROTECTS WHAT’S GOOD are trademarks belonging to the Tetra Pak Group
INHOUD
22
12
26 Visie 6
Keten Duurzame Zuivelketen stelt nieuwe doelen voor 2030
8
NGO’s Overzicht van maatschappelijke organisaties die aandacht vragen voor duurzamere melkveehouderij
6 Weidende koeien en windenergie: twee aspecten van verduurzaming die terugkomen in de doelen van de Duurzame Zuivelketen voor de komende tien jaar. Foto: RFC
Bedrijf 12 Resultaten Hoe presteerden de grote zuivelondernemingen in de eerste helft van dit jaar?
17 Intercheese
20 Redhead Zelfzuivelen in de Verenigde Staten: zeldzaam maar kansrijk
22 Valio Finnen kampen met naweeĂŤn van miljoenenboete
Markt 26 Analyse Annual Insight analyseert opkomst goudse kaas uit Polen en Duitsland
29 Marktcijfers De ontwikkelingen op de internationale zuivelmarkt in een oogopslag
Kaasgroothandel zoekt de consument op
18 Ammerland www.zuivelzicht.nl
Duitse onderneming legt focus op kostprijsleiderschap
ZuivelZicht september 2019
3
ENGINEERED FOR YOU Bent u op zoek naar een fermentatiebad, oliebad, stoof of een product voor het bepalen van vet en vaste stofgehalte in zuivel? Hettich Benelux levert standaard apparatuur en maatwerk. Of het nu gaat om een aanpassing of een nieuw FRQFHSW VDPHQ PHW X YLQGHQ ZÄ&#x; GH EHVWH RSORVVLQJ 1HHP FRQWDFW RS PHW RQV YHUNRRSWHDP YRRU PHHU LQIRUPDWLH :Ä&#x; NRPHQ JUDDJ EÄ&#x; X ODQJV RI EH]RHN RQ]H VKRZURRP LQ *HOGHUPDOVHQ
www.hettichbenelux.com
088 2219900
23 & 24 OKT
Nekkerhal-brussels north Mechelen
REGISTREER MET CODE 2002 VOOR GRATIS TOEGANG gelijktijdig met
VIA WWW.EMPACK.BE
ZuivelZicht
ZI JLI JN
ZuivelZicht is een uitgave van BDUvakmedia ISSN 0165-8573 Postbus 67, 3770 AB Barneveld www.bdumedia.nl
vakmedia
Zegeningen tellen
Uitgeefteam Corina Kuipers (uitgever), Ron van de Hoef (salesmanager), Peter Vorstenbosch (hoofd content) Redactie ZuivelZicht Postbus 93044 2509 AA Den Haag T: 070 2191707 E: redactie.zuivelzicht@bdu.nl I: zuivelzicht.nl Hoofdredactie René van Buitenen E: r.v.buitenen@bdu.nl Contentregie Albert Schuurman E: redactie.vakmedia@bdu.nl Medewerkers aan dit nummer Ria Besseling, Robert den Hertog, Sjoerd Hofstee, Bert Kleiboer, Hermann-Josef Martin en Bert Westenbrink. Advertenties Hielke van der Werf T: 020 5736056, E: h.v.d.werf@bdu.nl Abonnementen Abonnementsprijzen (12 nummers): € 127,90 (studenten € 72,29); buitenland: € 169,04. Proefabonnement (3 edities): € 11,81. Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan en lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 2 maanden voor de vervaldatum is opgezegd bij de abonnementenservice. Zakelijke abonnementen worden niet tussentijds beëindigd. Abonnementenservice Abonnementenservice BDUvakmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld T: 0342 494882, E: abonnementen@bdu.nl Ontwerp: Giesbers Communicatie Groep, Duiven Druk: Vellendrukkerij BDU, Barneveld
Melkveehouders en zuivelbedrijven hebben nieuwe doelen gesteld om de keten verder te verduurzamen. Het zijn deels nieuwe, deels bijgestelde doelen. Uiterlijk 2030 moeten ze bereikt zijn; dat is het streven. De lancering van nieuwe doelen is bij uitstek het moment om te kijken wat er van de oude voornemens terecht is gekomen. In 2008 zetten LTO Nederland (de melkveehouders) en de Nederlandse Zuivel Organisatie (de zuivelondernemingen) hun eerste gezamenlijke stappen om de keten te verduurzamen. Drie jaar later lanceerden zij als Duurzame Zuivelketen vier hoofddoelen die in 2020 bereikt zouden moeten zijn. Om de balans op te maken, volstaat een blik op de stoplichtentabel van Wageningen Economisch Research. Dan
De balans van de Duurzame Zuivelketen: groen en rood in evenwicht
weet je genoeg. Hoe mooi de ambities ook zijn, uit de jaarlijkse onafhankelijk opgestelde voortgangsrapportage blijkt dat de praktijk weerbarstig is. Het groen en het rood zijn redelijk in evenwicht. Twee vragen ter evaluatie. Is de Duurzame Zuivelketen tot dusver een succes? Ja. Zonder Duurzame Zuivelketen was de afname van de weidegang vermoedelijk niet tot staan gebracht. En was het percentage veehouders dat de koeien de wei in stuurt, zeer waarschijnlijk niet boven het niveau van 2012 uitgekomen. Ook de forse reductie van het - toch al geringe antibioticagebruik op melkveebedrijven en het gebruik van verantwoorde soja (100 procent gecertificeerd) kunnen op het conto van de Duurzame Zuivelketen worden geschreven. Moet de Duurzame Zuivelketen beter presteren? Ook die vraag verdient een ja. Want niet alle doelen zijn gehaald. Er zijn meer inspanningen nodig; ook van meer partijen. De boerenbelangenorganisaties NMV en NAJK verdienen daarom lof. Zij steken hun nek uit door ook deel te nemen aan de Duurzame Zuivelketen. Een andere les die dit decennium is geleerd: verduurzaming vergt een verdienmodel. Om aan de steeds veranderende eisen van de consument en de maatschappij te voldoen, moeten melkveehouders en zuivelondernemingen kunnen blijven investeren. Dus moeten investeringen terugverdiend kunnen worden. Anders is het per definitie niet duurzaam. Dat vraagt iets van alle betrokkenen, binnen en buiten de zuivelketen. René van Buitenen Hoofdredacteur
ZuivelZicht september 2019
5
V I SI E
Aantal doelen voor 2020 al gehaald; verbreding van samenwerking
Duurzame Zuivelketen stelt nieuwe doelen voor 2030 Melkveehouders en zuivelondernemingen hebben nieuwe stappen aangekondigd om de zuivelketen verder te verduurzamen. Richting 2030 hebben zij de bestaande doelstellingen geactualiseerd en uitgebreid. Tekst: RenĂŠ van Buitenen
Met nieuwe doelen, aangepaste doelen en met nieuwe partners gaat de Duurzame Zuivelketen de komende jaren verder. Het samenwerkingsverband van melkveehouders en zuivelondernemingen in Nederland presenteerde deze maand de doelstellingen voor 2030. Tegelijkertijd maakte het een gewijzigde opzet bekend. Want het aantal deelnemende partijen is uitge-
breid. Naast de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) en LTO Nederland doen ook de Nederlandse Melkveehouders Vakbond en het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) mee. Daarnaast wordt de Duurzame Zuivelketen ondergebracht bij ZuivelNL, die zich positioneert als dĂŠ brancheorganisatie voor de Nederlandse zuivelketen.
De doelstelling voor behoud van weidegang realiseerde de zuivelketen in 2018. (Foto: NZO)
6
ZuivelZicht september 2019
Doelen gerealiseerd De afgelopen jaren hebben de partners in de Duurzame Zuivelketen een aantal doelen gerealiseerd die voor 2020 waren bedoeld. Onder andere doelen gericht op het terugdringen van het gebruik van antibiotica in de melkveehouderij en het behoud van de weidegang van het melkvee werden al gehaald. Dit betekent bijvoorbeeld dat meer dan 99 procent
V I SI E
van de Nederlandse melkveebedrijven voldoet aan de norm voor antibioticagebruik van de onafhankelijke Autoriteit Diergeneesmiddelen (SDa). En het aantal melkveebedrijven dat een vorm van weidegang toepast ligt sinds vorig jaar boven het streefpercentage van 81,2. Tot op heden had de Duurzame Zuivelketen doelen gesteld op vier thema’s: klimaatverantwoorde zuivelproductie; de continue verbetering van diergezondheid en dierenwelzijn; behoud van weidegang; biodiversiteit en milieu. Voor de periode tot 2030 voegen de deelnemende organisaties er drie thema’s aan toe: verdienmodellen; grondgebonden melkveehouderij; veiligheid op het boerenerf. Bij de bekendmaking daarvan maakten de vier partners duidelijk dat zij rekening willen houden met de diversiteit binnen de sector. “Zo kan de ene melkveehouder meer doen aan natuur en landschap, terwijl een ander meer werkt aan duurzame energie.”
Grondgebondenheid Over het thema grondgebondenheid zeggen de initiatiefnemers van de Duurzame Zuivelketen: “Een grondgebonden sector is belangrijk voor de melkveehouderij, de leefomgeving en de samenleving. Burgers en consumenten worden steeds kritischer over de wijze waarop voedsel wordt geproduceerd. Zij willen weten waar voedingsmiddelen vandaan komen en of ze op een verantwoorde wijze zijn geproduceerd. Een grondgebonden melkveehouderij speelt op deze wensen in. Een grondgebonden melkveebedrijf beschikt over voldoende grond en benut de mest optimaal zodat het gras en andere
‘Grondgebonden sector is belangrijk voor de melkveehouderij, de leefomgeving en de samenleving’
voedergewassen voor het vee kunnen groeien.” Het doel is afgeleid van het adviesrapport dat de onafhankelijke Commissie Grondgebondenheid vorig jaar op verzoek van LTO Nederland en de NZO uitbracht. Daarin is het percentage eiwit dat een melkveehouder van eigen land of uit de buurt haalt (minimaal 65 procent) de voornaamste indicator. De Duurzame Zuivelketen streeft ernaar dat de melkveehouderij in 2025 grondgebonden is.
Industriële koeling Highcare Kaasrijping Cleanrooms Airconditioning Maatwerk
Verdienmodellen Bij verdienmodellen gaat het om duurzaam rendement voor melkveehouders. De belangenorganisaties van melkveehouders en zuivelondernemingen vinden namelijk dat de duurzaamheidsdoelen haalbaar zijn mits melkveehouders over de middelen beschikken om de doelen te kunnen realiseren. Er moet dus een verdienmodel achter staan. Dat kan een hogere opbrengst zijn, maar ook lagere kosten of meer ontwikkelruimte. Dan moet gedacht worden aan het belonen op biodiversiteit via de Biodiversiteitsmonitor of aan kostenbesparing als verlies van mineralen aan bodem of lucht wordt gereduceerd. Ontwikkelruimte kan in de visie van de ketenpartners bijvoorbeeld ontstaan door langere pachtcontracten bij duurzaamheidsprestaties. Overigens wordt van alle betrokken partijen in de keten (inclusief stakeholders en overheden) een actieve bijdrage verwacht bij de ontwikkeling van verdienmodellen. Verder wil de Duurzame Zuivelketen bewerkstelligen dat het aantal ongelukken in de melkveehouderij afneemt. “Een veilige werkvloer voor melkveehouders, hun familieleden, medewerkers en bezoekers zal worden gestimuleerd door bewustwording van veiligheid op het boerenerf en actief handelen zodat het aantal ongevallen afneemt.” De doelstelen richting 2030 zijn vastgesteld in samenspraak met de Adviesraad van de Duurzame Zuivelketen en het ministerie van LNV.
Voets & Donkers ontwikkelt met grote precisie luchtbehandelingssystemen die exact de juiste condities creëren voor kaasrijping.
www.voetsdonkers.nl
V I SI E
Ngo’s vragen aandacht voor dierenwelzijn en duurzaamheid
Van kritische vrienden tot fanatieke tegenstanders Maatschappelijke organisaties die zich bezighouden met dierenwelzijn en duurzaamheidsissues hebben impact op de veehouderij en zuivelsector. Er zijn verschillende ngo’s die hun invloed op uiteenlopende manieren gebruiken. Ze kunnen kritische vrienden zijn, maar ook fanatieke tegenstanders. Tekst: Bert Kleiboer
Koeien in de wei horen bij het Nederlandse landschap, vindt Natuurmonumenten. Voor deze ngo ligt de melkveehouderij het meest direct in het verlengde van de maatschappelijke doelen. (Foto: NZO)
8
ZuivelZicht september 2019
V I SI E
Schandalen en vermeende misstanden in de agrarische sector halen regelmatig de media. Vaak zijn varkens en kippen het mikpunt, maar ook melkvee en zuivel komen aan de beurt. Afgelopen voorjaar was er ophef over hoge kalversterfte op Nederlandse melkveebedrijven. Toen RTL Nieuws en andere media erover berichtten, moest de minister van LNV Kamervragen beantwoorden. Vaak wordt het vuurtje aangewakkerd door maatschappelijke organisaties. Niet alle ngo’s stellen zich echter op als tegenstanders. Er zijn ook constructieve relaties.
Kritische vrienden De zuivelsector werkt samen met een aantal ngo’s aan een duurzame toekomst. De Dierenbescherming, Natuurmonumenten en Natuur & Milieu zijn vertegenwoordigd in de Adviesraad van Duurzame Zuivelketen. Zij denken mee over de doelen en uitvoering. De kritische vrienden adviseren uiteraard vanuit hun eigen perspectief. Voor Natuurmonumenten ligt de melkveehouderij het meest direct in het verlengde van de maatschappelijke doelen. “Koeien in de wei horen bij het Nederlandse landschap”, zegt beleidsadviseur Kirsten Haanraads. “Natuurmonumenten wil bijdragen aan een duurzame toekomst van de sector.” Natuurmonumenten en de Dierenbescherming zijn ook afgevaardigd in het bestuur van de Stichting Weidegang. De Dierenbescherming is bovendien de initiatiefnemer voor het Beter Leven keurmerk, dat dit jaar een variant heeft gekregen voor melkvee. Dit keurmerk
Mede door de activiteiten van maatschappelijke organisaties is een aantal aparte melkstromen ontstaan
omvat eisen voor de stal en voor maatregelen voor milieu en biodiversiteit. Voor het ontwikkelen van het Beter Leven keurmerk werkt de Dierenbescherming samen met Natuur & Milieu en de Vogelbescherming. In dit rijtje constructieve ngo’s past ook het Wereld Natuur Fonds (WNF), dat samen met Rabobank en FrieslandCampina een biodiversiteitsmonitor ontwikkelde. Mede door de activiteiten van deze maatschappelijke organisaties is een aantal aparte melkstromen ontstaan. Logo’s van Weidemelk, Beter Leven keurmerk en On the Way to PlanetProof ontwikkelen zich tot vaste waarden in de zuivelafdeling van supermarkten. De meerwaarde vertaalt zich in een iets hogere melkprijs voor boeren. Accountants adviseren melkveehouders serieus te kijken naar deze melkstromen. Door het extra melkgeld kunnen investeringen in verduurzaming interessant zijn.
Harde oppositie Naast constructieve samenwerkingspartners zijn er ook ngo’s die harde oppositie voeren. De bekendste is Wakker Dier. Deze stichting wil met haar acties consumenten confronteren. Het doel is mensen te laten kiezen voor zuivel, eieren en vleesproducten die diervriendelijker zijn geproduceerd. Dat doen deze actievoerders door het standaardproduct zwart te maken. Ze weten spraakmakende campagnes te bedenken. Wakker Dier bedacht de term plofkip. Een paar jaar geleden werden Maaslander en Leerdammer in een radiospot bestempeld als ‘foute kazen’, omdat ze geen weidemelklogo voerden. Wakker Dier voert momenteel geen actie meer voor weidegang. Volgens campagneleider Anne Hilhorst pakt de sector dit thema op, al gaat het haar niet snel genoeg. Wakker Dier is nu scherp op de hoge productie per koe, zeker sinds de efficiëntie van de productie als gevolg van de fosfaatwetgeving nog belangrijker lijkt te worden. Andere bekende actievoerders zijn Milieudefensie en Greenpeace Nederland. Greenpeace startte begin dit engineered wood products
www.vidarwood.com
VISIE
jaar een actie gericht op de Rabobank als financier van de agri- en foodsector. Greenpeace roept burgers op een klachten in te dienen bij de bank, omdat deze de intensieve veehouderij ondersteunt.
Fanatieke tegenstanders Activisten van Wakker Dier, Milieudefensie of Greenpeace zijn meesters in het mobiliseren van de publieke opinie. Hun optreden roept allergische reacties op in de sector. Ze zijn echter een stuk minder radicaal dan de dierenrechtenorganisaties als Animal Rights en Peta.
Sommige ngo’s voeren harde oppositie; zo wil Wakker Dier de consumenten confronteren Deze fanatieke tegenstanders komen niet op voor dierenwelzijn, maar voor dierenrechten. Dat is in hun ogen een fundamenteel verschil. Dierenwelzijnsorganisaties promoten keurmerken als Weidemelk, On the Way to PlanetProof en Beter Leven keurmerk. Dierenrechtenorganisaties wensen daar niet aan mee te werken. “Wij streven niet naar verbeteringen in het systeem,
Caring Farmers: de sector van binnenuit veranderen Ook binnen de agrarische sector zijn er ondernemers die vraagtekens plaatsen bij de gangbare productiesystemen en de gebruikelijke verdienmodellen. Dat is althans het uitgangspunt van de nieuwe beweging Caring Farmers, die in 2019 is gestart. Initiatiefnemers zijn drie boeren die elkaar hebben leren kennen via de agrarische klankbordgroep van LNV-minister Schouten. Zij vinden dat de sector behoudend reageert op de visie en ideeën voor kringlooplandbouw van Schouten. Caring Farmers wil binnen de sector discussie over veranderingen die verdergaan dan de minister wil, en actie op gang brengen. De groep staat voor een landbouw zonder externe inputs en wil kringlopen het liefst op lokaal niveau sluiten. De bezorgde boeren willen ook meer aandacht voor de relatie met de natuur en de omgang met dieren. Volgens de beweging onderkent de huidige veehouderij onvoldoende dat ‘intelligente levende wezens met emoties en gevoelens’ zijn. De prille beweging heeft nog geen organisatiemodel of een vastomlijnde visie. De leidraad is een open brief die in juni is gepubliceerd.
maar naar afschaffing”, zegt campagneleider Erwin Vermeulen van Animal Rights onomwonden. Fanatieke dierenrechtenorganisaties staan voor een veganistische levensstijl en willen consumenten en de politiek overhalen zich tegen de veehouderijsector te keren. Ze voeren geen actie, ze strijden. Daarbij gebruiken ze de media, zowel traditionele kanalen als social media. Ze stellen vermeende misstanden aan de kaak met verborgen camera’s en andere undercoveracties.
Ze zoeken daarbij de grenzen van de wet op en gaan er soms ook overheen. Het doel heiligt voor hen de middelen. Animal Rights en Peta Nederland zijn stichtingen met een postadres en telefoonnummers. Daarnaast zijn er ook ongrijpbare actiegroepen actief. Dit zijn dierenactivisten die af en toe in wisselende samenstellingen bij elkaar komen om actie te voeren. Een voorbeeld daarvan is Meat the Victims, dat afgelopen mei een varkensbedrijf in Boxtel bezette. Deze actie kreeg veel aandacht in de media. In andere Europese landen zijn ook melkveehouders en zuivelbedrijven doelwit geweest van vergelijkbare groeperingen.
Politiek In de politiek krijgen dierenwelzijn en dierenrechten de volle aandacht van de Partij voor de Dieren. Zij brengt net als actiegroepen de intensieve veehouderij in verband met dierenleed, schade aan natuur en milieu en klimaatverandering. De Partij voor de Dieren bepleit geen afschaffing van veehouderij. Ze propageert een verschuiving van het voedselpatroon naar producten zonder dierlijke eiwitten en heeft een voorkeur voor biologische landbouw.
Dierenrechtenorganisaties werken niet mee aan keurmerken als Weidemelk, On the Way to PlanetProof en Beter Leven Keurmerk.
10
ZuivelZicht september 2019
H A LFJA A RCI J F E R S
Arla boekt meer en Glanbia minder winst, Fonterra in de problemen
Winst en verlies dicht bij elkaar in eerste halfjaar De eerste helft van dit jaar zijn de grote zuivelconcerns met uiteenlopende resultaten doorgekomen. Er zijn winstdalingen, maar ook aantrekkende bedrijfsresultaten en (bescheiden) omzetgroei. Er is een concern dat uit de toon valt: Fonterra. Dat sloot als enige een heel boekjaar af, maar dat kleurt dan ook dieprood. Tekst: Bert Westenbrink
De internationale zuivelmarkt in het afgelopen eerste halfjaar van 2019 kenmerkte zich door stabiliteit, zegt de Deens-Zweedse zuivelcoöperatie Arla in haar halfjaarreportage. Een opmerkelijke karakterisering van een markt die de naam heeft volatiel te zijn. Arla is dan ook de enige, geen van de andere grote
concerns komen in hun toelichtingen op de halfjaarcijfers tot soortgelijke bewoordingen. Topman Hein Schumacher van FrieslandCampina spreekt over ‘een uitdagende markt’. Gestegen eiwitprijzen zetten de marges van de Nederlandse zuivelonderneming onder druk,
FrieslandCampina zag de verkoop van merkproducten op de consumentenmarkt het afgelopen halfjaar toenemen. (Foto: FrieslandCampina)
12
ZuivelZicht september 2019
die verder te maken had met een flinke daling van de melkaanvoer. De prestaties liepen verder zeer uiteen. Het Ierse Glanbia zag de brutowinst flink dalen. Danone wist het eerste halfjaar positief af te ronden, dankzij een sterk tweede kwartaal. Fontera in Nieuw-Zeeland zat voor het tweede achtereenvolgende boekjaar in de min. Het zuivelconcern, dat werkt met een gebroken boekjaar, maakt grote schoonmaak. Naast een recordverlies schreef ’s werelds grootste zuivelexporteur ook fors af op slechte presterende onderdelen, ze wil verder af van haar aandeel in de Chinese partner Beingmate. Fonterra keert geen dividend uit als het aan de top ligt. In het najaar krijgen de leden het woord tijdens de aandeelhoudersvergadering. Andere zuivelbedrijven meldden een (bescheiden) groei van de omzetten, met betere winstresultaten, veelal een voortzetting van ‘een sterke finish in 2018’. Concerns zetten volop in op hun meerjarenstrategieën en maakte daarin een aantal flinke stappen. Rode draad: ontwikkelen in groeimarkten en inzetten op sterke merken met hogere marges. Ook wordt er met meerjarige programma’s gestreefd naar kostenbesparingen om de winstgevendheid te vergroten. Onrendabele activiteiten werden afgestoten. En duurzaamheid is in vele
H A L FJA ARCI JFER S
Vanuit zijn hoofdkantoor in Luzern meldt het Zwitserse zuivelconcern Emmi een lichte verbetering van de resultaten. (Foto: Emmi)
beleidsplannen een sleutelbegrip. En ook al zag Arla een stabiele markt in het eerste halfjaar, het concern ziet externe factoren die de verwachtingen voor het volledige jaar negatief kunnen beïnvloeden. De mogelijke negatieve gevolgen van een harde brexit blijven het grootste risico voor de coöperatie, samen met de volatiliteit van de wereldwijde zuivelmarkten.
FrieslandCampina FrieslandCampina zag de omzet in het eerste halfjaar net onder de € 5,7 miljard uitkomen, in 2018 werd de eerste helft afgesloten met een omzet die net boven de € 5,7 miljard uitkwam. Hoewel in het persbericht werd gesteld dat de omzet onveranderd bleef, daalde deze volgens de kerncijfers met 1 procent. De winst steeg met 11 procent, van € 109 miljoen naar € 121 miljoen. Het bedrijfsresultaat nam zelfs met 18,6 procent toe naar € 210 miljoen. Topman Hein Schumacher zag in de resultaten een positief effect van de vorig jaar ingezette ‘marktgedreven strategie’. In een ‘uitdagende markt’ (gestegen eiwitprijzen zetten marges onder druk) wist het zuivelconcern de marktaandelen en marges te verbeteren, aldus de ceo. De merkenvolumes van de business group Consumer Dairy groeiden met 4,8 procent. In Afrika was sprake van
een sterke groei, ook in Azië ontwikkelde de markt zich positief. In China stabiliseerden de volumes door ‘uitdagende marktomstandigheden’ en het beperkte aanbod van een aantal belangrijke ingrediënten. De melkaanvoer nam met 5 procent af tot 5.088 miljoen kg – deels een gevolg van leden die de coöperatie verlieten, maar ook de krimp in de veestapel (fosfaatwetgeving) was een oorzaak. De daling had een positief effect op de winst, omdat er minder melk verwerkt hoefde te worden in verliesgevende basisproducten als boter en melkpoeder. De daling in de melkaanvoer is voor de coöperatie reden om geplande strategische uitbreidingen van de productiecapaciteit opnieuw te beoordelen. “We blijven ons richten op het realiseren van flexibele productiecapaciteit voor de verwerking van melk van de ledenmelkveebedrijven en het sneller op de markt brengen van innovatieve nieuwe eiwit- en zuiveloplossingen.” Voor de tweede helft van het jaar is het concern ‘voorzichtig optimistisch’, maar houdt het rekening met ‘een aanhoudende volatiliteit in met name de prijzen van zuivelcomponenten’.
Danone De Franse zuivel- en waterproducent Danone realiseerde in het eerste halfjaar een omzet van € 12,5 miljard, een groei
van 1,2 procent ten opzichte van het eerste halfjaar in 2018. Het bedrijfsresultaat bedroeg € 1,86 miljard, een groei van 4,2 procent. De operationele marge verbeterde voor het zevende opeenvolgende semester. Kenmerk in de halfjaarcijfers van Danone: het tweede kwartaal was beter dan het eerste. Het efficiëntieprogramma ‘Eiwit’ leverde in het eerste halfjaar extra brutobesparingen op van € 150 miljoen. Danone heeft de resultaten verdeeld in drie divisies. Essential Dairy & Plantbased (EDP) boekte in het eerste halfjaar een omzet van € 6,6 miljard, een plus van 0,7 procent. Specialized Nutrition kwam uit op € 3,7 miljard (+ 1,4 procent) en Waters op € 2,35 miljard (+ 2,2 procent). Danone zag zijn zuivelactiviteiten (EDP) op mondiaal niveau stabiliseren, terwijl de producten op plantaardige basis voor een consistentie groei zorgden. De omzet van Alpro, dat in 2016 in handen kwam van Danone na de overname van WhiteWave Foods, groeide met dubbele cijfers. In Europa realiseerde EDP een lichte positieve groei, waarbij in Spanje en Frankrijk de prestaties stabiliseerden, voor het eerst in zeven jaar. In NoordAmerika was er sprake van een gematigde omzetgroei, met een gelijkblijvende afzet van yoghurt. Bij de divisie Specialized Nutrition geldt Advanced Medical Nutrition (Nutrica) als fundament, maar Early Life Nutrition (ELN) kende ook weer een omzetgroei, zij het gematigd. Na drie kwartalen van achteruitgang realiseerde ELN in China een licht positieve groei. In Indonesië werd Bebelac (babyvoeding) opnieuw gelanceerd. In Noord- en Zuid-Amerika realiseerde ELN een groei met dubbele cijfers. In Europa waren de resultaten aanhoudend negatief, met Bledina (kindervoeding) als positieve uitzondering. In april verkocht de zuivelproducent Earthbound Farm, een onderdeel van het Amerikaanse biologische voedingsmiddelenbedrijf WhiteWave Foods dat Danone overnam. Het Amerikaanse Taylor Farms nam de saladeproducent voor € 50 miljoen over van Danone.
ZuivelZicht september 2019
13
H A LFJA A RCI J F E R S
Arla Foods ‘Een zeldzame stabiliteit op de wereldwijde zuivelmarkt’ zorgde ervoor dat Arla in de eerste helft van dit jaar kon voortbouwen aan een beter winstgevendheid en het versterken van de marktpositie van strategische merken in zowel Europa als op de voor Arla belangrijke markten daarbuiten. De omzet van de totale Arla Group steeg met 2 procent tot € 5,2 miljard. Het zuivelconcern zag zowel afzetvolume als verkoopprijzen stijgen. De leden/ leveranciers profiteerden, de coöperatie betaalde de hoogste prestatieprijs in de afgelopen drie jaar uit, te weten 36,1 eurocent. Vooral in de markten buiten Europa, ondergebracht in de zone ‘internationaal’, scoorde Arla sterk en realiseerde een omzetgroei met dubbele cijfers: 11,9 procent (€ 839 miljoen). De verkoopvolumes van strategische merken namen toe met 10,2 procent. In Europa deed Arla het minder. De
omzet (detailhandel en foodservice) daalde met 1,5 procent tot € 3,15 miljard. Volgens het zuivelconcern is dit een gevolg van de strategische beslissing om uit verlieslatende private label-contracten te stappen. Ook speelde de valutadaling van de Zweedse kroon het concern parten. In Europa realiseerde Arla wel een merkvolumegroei van 2,3 procent. Voor het hele bedrijf ligt de groei van strategische merken in het eerste halfjaar nog iets hoger: 4,6 procent. In dezelfde periode vorig jaar was dit 3 procent. Het centrale merk Arla groeide in volume met 5,3 procent, maar het merk Lactofree (zuivel zonder lactose) steeg het hardst: 13,5 procent, gevolgd door dranken op basis van melk (onder meer Starbucks) met 11,9 procent. Botermerk Lurpak steeg 1,6 procent in volume, kaasmerk Castello daalde (4,1 procent). In het Midden-Oosten lanceerde Arla de roomkaas Puck Squares.
Arla scoort goed met het transformatieen kostenbesparingsprogramma Calcium. Het leverde al € 97 miljoen aan kostenbesparing op, waarmee de doelstelling voor het hele jaar (€ 100 miljoen) al bijna is gerealiseerd. Uiteindelijk wil Arla met Calcium de kosten met € 400 miljoen verlagen, waarvan € 300 miljoen ten goede moet komen aan een betere melkprijs. De internationale divisie maakte in China flinke stappen door de goedkeuring van de Early Life Nutrion-producten (ELN). De afzet in het grote Aziatische land kreeg een enorme impuls, meer dan 50 procent groei in volume en omzet van ELN-producten en vloeibare melk. Op de grootste internationale markt van Arla, het Midden-Oosten en NoordAfrika, vergrootte het zuivelconcern zijn marktaandeel in alle belangrijke productcategorieën. Met de overname van de kaasdivisie van Kraft Foods wil Arla zijn marktpositie in deze regio versterken; de overeengekomen licentieovereenkomst van twaalf jaar is ‘van groot strategisch belang’, schrijft de coöperatie.
Nestlé Voedingsmiddelenproducent Nestlé realiseerde in het eerste halfjaar een omzet van € 41,2 miljard, een toename van 3,5 procent. Acquisities stuwden de omzet met 1,1 procent, wisselkoersen hadden een negatieve impact van 1,2 procent. De winst daalde met 14,6 procent naar € 4,5 miljard, een afname die het concern vooral toeschrijft aan de verkoop van de Amerikaanse snoepdivisie aan het Italiaanse Ferrero voor € 2,4 miljard. Die deal had begin 2018 plaats. De snoeptak was goed voor 3 procent van de omzet van Nestlé. Kindervoeding leverde in het eerste helft van dit jaar met Purina PetCare en koffie de grootste bijdrage aan de groei van het concern. Melk van het Fonterra-merk Country Goodness op het schap in een Chinese supermarkt. De Nieuw-Zeelandse zuivelonderneming maakt een moeilijke tijd door, mede door lastige marktomstandigheden in China. (Foto: Ken Woodford)
14
ZuivelZicht september 2019
Emmi Het Zwitserse zuivelconcern Emmi meldde in de eerste helft van 2019 goede
H A L FJA ARCI JFER S
vooruitgang te hebben geboekt in uitvoering van zijn strategie. Die kent naast het aanhoudende kostenbesparingsprogramma in feite twee pijlers: de positie versterken in groeimarkten buiten Europa, uitbreiding van strategische nichegebieden van desserts, biologische producten en geitenmelk. Toch, de operationele resultaten in het eerste halfjaar lieten maar een kleine plus zien. De omzet groeide bescheiden met 1,6 procent en dat is iets minder dan de verwachting (2 tot 3 procent voor het hele jaar). De nettowinst steeg licht, van € 66 miljoen naar € 66,8 miljoen. De nettowinstmarge bedroeg 4,4 procent (vorig jaar: 4,3 procent). Qua groei bleef de divisie Europa achter bij de verwachting, met name in Duitsland, waar Gläserne Molkerei minder presteerde door een surplus aan biologische melk op de markt wat de prijzen onder druk zette. In thuisland Zwitserland was de groei ‘solide’, in Noord-Amerika (Verenigde Staten en Canada) was de score zoals voorzien. In Chili, Mexico en Tunesië deed het Zwitserse bedrijf het naar eigen zeggen goed. In strategisch relevante nichemarkten, zoals Italiaanse dessertspecialiteiten en geitenmelkproducten, realiseerden volgens de Zwitsers een ‘bemoedigende groei’. Specifiek noemt het zuivelconcern Emmi Caffè Latte en de gelanceerde nieuwe merken Moments (yoghurt) en Toni’s, het kaasmerk waarmee Emmi op de thuismarkt de aanval opent op de import van verse kazen uit Duitsland, Italië en Frankrijk. Over de grens maakte het zuivelconcern met acquisities werk van de beoogde versterking op groeimarkten. In de Verenigde Staten kocht het concern een productielocatie voor blauwe kaas, in Oostenrijk nam het een meerderheidsbelang (66 procent) in de biologische geitenmelk- en schapenmelkverwerker Leeb Biomilch en in Italië werd het dessertbedrijf Pasticceria Quadrifoglio gekocht. In juni 2019 kondigde Emmi aan om zijn
De afzet van consumentenproducten in Europa verloopt bij Danone dit jaar minder voorspoedig. (Foto: Shutterstock)
belang in het Braziliaanse Laticínios Porto Alegre (kaas, UHT melk, room en boter) te vergroten van 40 naar 70 procent.
Glanbia De Ierse voedingsgroep Glanbia zag in de eerste helft van dit jaar de brutowinst fors dalen met 15 procent tot € 111,4 miljoen. De omzet kwam met bijna € 1,76 miljard ruim 12 procent hoger uit; dit is met name toe te schrijven aan de recente acquisities van SlimFast en Watson die goed presteerden. Het tegenvallende winstcijfer van het concern werd op de beurs afgestraft; de aandelen, die in het afgelopen decennium met meer dan 250 procent zijn gestegen, daalden met 15,9 procent. Ceo Siobh Talbot verklaarde dat de winstdaling te wijten was aan een aantal factoren, waaronder het verslechterende economische klimaat in Brazilië, Mexico en Argentinië, veranderingen in de toeleveringsketens in het MiddenOosten, waar sprake is van stijgende ‘geopolitieke spanningen’, en India,
waar de markt is getroffen door wijzigingen in de regelgeving en tariefverhogingen. Maar wat het concern ook parten speelde, was dat het geen accuraat zicht had op marktontwikkelingen, zoals de snelle groei van onlinekoopgedrag van Europese consumenten. Glanbia – dat in januari een joint venture met A-ware aankondigde voor de bouw van een kaasfabriek in Belview met een verwerkingscapaciteit van 450 miljoen liter melk – had vooral last van tegenvallende verkopen in zijn divisie Performance Nutrition. Die levert eiwitproducten voor sporters en mensen die op dieet zijn. De andere divisie van de groep, Glanbia Nutritionals, waartoe ook de Amerikaanse cheddarkaasactiviteiten behoren, realiseerde in het eerste halfjaar omzet- en winstgroei. US Cheese wist een omzetgroei van 4,9 procent te halen. Gezien de teleurstellende cijfers heeft het Ierse bedrijf de verwachtingen voor heel 2019 naar beneden bijgesteld, aldus
ZuivelZicht september 2019
15
H A LFJA A RCI J F E R S
Talbot. De winst per aandeel is aangepast en komt uit tussen de 88 en 92 cent.
Fonterra De Nieuw-Zeelandse coöperatie Fonterra zit in de hoek waar de klappen vallen. Evenals vorig jaar zal het concern een verlies boeken, deze keer van nog grotere omvang, te weten tussen de € 338 miljoen en € 387 miljoen. In het vorige boekjaar realiseerde Fonterra een historisch verlies van € 112 miljoen. Het concern werkt met een gebroken boekjaar dat eindigde op 31 juli. Het jaarverslag wordt gepresenteerd op 12 september (na het ter perse gaan van deze ZuivelZicht, red.), maar op 12 augustus kwam het concern al met een verklaring over de resultaten. Die zijn niet best. Naast het forse verlies zal het zuivelproducent gaan afboeken op activiteiten die slecht presteren en overgewaardeerd in de boeken staan. De
waardeverminderingen hebben betrekking op de joint venture Dairy Partners Americas met Nestlé in Brazilië (€ 114 miljoen), de consumentenactiviteiten in Venezuela (€ 77,6 miljoen) en Nieuw-Zeeland (€ 115 miljoen), de megafarms van Fonterra in China (€ 115 miljoen) en de Australische ingrediëntendivisie (€ 40 miljoen). “De prestaties van DPA Brazilië, Nieuw-Zeelandse consumenten, China Farms en Australian Ingredients zijn verbeterd, maar langzamer dan verwacht en niet op het niveau waarop we onze vorige boekwaarden hadden gebaseerd”, legde chief executive officer Miles Hurrell uit. En daarmee is de kous nog niet af, want de Nieuw-Zeelandse zuivelonderneming heeft aangekondigd af te willen van haar aandeel in de slecht presterende Chinese partner Beingmate (18,8 procent). Vorig boekjaar schreef het concern al € 277 miljoen af op de geflopte samen-
Arla Foods vergrootte in de eerste helft van dit jaar zijn marktaandeel in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. (Foto: Arla Foods)
16
ZuivelZicht september 2019
werking, die was gericht op de afzet van babyvoeding in China. De slechte bedrijfsresultaten hebben tot gevolg dat de coöperatie geen dividend gaat uitkeren, een bittere pil voor de leden/melkveehouders. Om de moed er nog een beetje in te houden, wees Hurrell erop dat er ook lichtpuntjes zijn: “Onze cashflow blijft sterk, de schuldenlast is afgenomen en de lopende activiteiten zijn in lijn met de nieuwste winstverwachtingen van 10 tot 15 cent per aandeel.”
Groupe Bel Het Franse zuivelconcern Groupe Bel, producent van kazen, zuivel en toetjes en onder meer eigenaar van Leerdammer, zag in het eerste halfjaar de geconsolideerde omzet stijgen met 1,9 procent naar € 1,7 miljard, nagenoeg helemaal toe te schrijven aan positieve wisselkoerseffecten. De organische omzetgroei in de eerste zes maanden bedroeg maar 0,1 procent. In het eerste kwartaal daalde de omzet met 2,6 procent, in het tweede groeide deze met 2,9 procent, zodat er toch nog sprake was van een kleine plus. In de eerste helft van 2019 bedroeg het bedrijfsresultaat € 126 miljoen, een stijging van 43 procent ten opzichte van de eerste helft van 2018. De nettowinst kwam uit op € 80 miljoen, vergeleken met € 53 miljoen op 30 juni 2018. Het concern zet in op kostenbesparingen (€ 120 miljoen) om de marges te verbeteren. Groupe Bel, dat dit jaar de transformatie naar een nieuwe organisatie ‘actief voortzet’, heeft de activiteiten verdeeld in twee segmenten, ‘Global Markets’ en ‘New Territories’. De laatstgenoemde divisie omvat de bedrijfsactiviteiten van de MOM group, evenals markten in Sub-Sahara Afrika en Latijns-Amerika, China en India. In de divisie Global Markets bedroeg het bedrijfsresultaat € 100 miljoen, in New Territories € 26 miljoen, opgeteld € 126 miljoen. Het zuivelconcern wil op middellange termijn de omzet verdubbelen door organische groei in markten waar het actief is en door gerichte acquisities.
B E D R I JF
Kaasgroothandel Intercheese zoekt Nederlandse consument op Kaasgroothandel Intercheese gaat met het nieuwe merk Cheese Rebelz de Nederlandse supermarkten in. Het bedrijf wil in de komende maanden met de Yellowburger de consument opzoeken. In buitenlandse supermarkten zijn al reguliere kaasproducten en specialiteiten van Cheese Rebelz verkrijgbaar. Pieter Bogaard geeft een toelichting. Tekst: Ria Besseling
Waarom gaat een kaasgroothandel naar een rol als aanbieder van consumentenproducten van kaas? Pieter Boogaard: “Wij hebben als groothandel jarenlange ervaring met een assortiment Hollandse kazen, import van buitenlandse kazen en eigenmerkkazen. Tot nu toe leveren we aan foodservice, speciaalzaken, marktondernemers en onder private label aan retail. Omdat innoveren in onze strategie steeds een bepalende factor is, ontwikkelen we eigen kaasconcepten voor afnemers in bijvoorbeeld foodservice en out of home. Cheese Rebelz is het eerste merkconcept waarmee we direct de consument opzoeken en waarmee we de smaak en beleving van kaas opnieuw in de markt willen gaan zetten. Het eerste product, de Yellowburger, komt in de komende maanden in de schappen van de Nederlandse supermarkten. De Yellowburger is een burger van kaas gemaakt van Vlog-melk volgens de receptuur van Gouda-kaas. Omdat de Yellowburger niet is gepaneerd en is gemaakt met kaas bereid van melk uit een bewuste keten onderscheidt hij zich van andere kaasproducten in het schap. Wij gaan met dergelijke producten naar een rol als innovatieve leverancier van merkproducten van kaas die zich onderscheiden door een bijzondere smaak en een hoge kwaliteit. Met ons eigen merk zien we kansen in de
schappen van Nederlandse supermarkten omdat hier ruimte is voor kwaliteitsproducten van kaas voor de bewuste consument.” In welke supermarkten is Cheese Rebelz verkrijgbaar? “Het concept ligt in de komende maanden in de schappen van de Nederlandse retail. We zijn bezig met het benaderen van diverse partijen.” Wat wordt het onderscheid van het merk in het huidige assortiment vleesvervangers? “Smaak en kwaliteit moeten het onderscheid gaan maken in het aanbod. Er is op dit moment weinig aanbod van vleesvervangers op kaasgebied. We willen met dit concept tevens de nadruk leggen op diverse bereidingsmogelijkheden. De Yellowburger kan in de bakpan, maar ook in de grill.” Wat zijn de kansen van kaas in het veranderend consumentengedrag? “Kaas wordt steeds meer als onderdeel van maaltijden, snacks en salades gegeten en fungeert allang niet meer uitsluitend als broodbeleg. Met name als vervanger van vlees is kaas in opkomst. In het uitdijende schap voor vleesalternatieven is zoals gezegd ruimte voor nieuwe kaasproducten als de Yellowburger. Er komen dan ook
Cheese Rebelz is het eerste merkconcept waarmee Intercheese de smaak en beleving van kaas opnieuw in de markt wil zetten. (Foto: Intercheese)
vier varianten van de burger op de markt: naturel, chili, tuinkruiden en geitenkaas.” Wanneer ligt de Yellowburger in ons land in de schappen? “Dat gaat in de komende maanden plaatsvinden. We zijn op dit moment in gesprek met diverse retailers en distributiepartners. We streven ernaar om op korte termijn een brede dekking in Nederland te verkrijgen. De lancering van de kaasburger wordt ondersteund met winkeldemo’s en een Facebookcampagne.” Welke producten volgen? “Er liggen producten klaar die nu worden getest, maar nog niet concreet zijn. De eerste introducties staan voor later dit jaar of begin volgend jaar op de planning.”
ZuivelZicht september 2019
17
B E D R I JF
Focus op kostprijsleiderschap
Ammerland optimaliseert productie na investeringen Het sterk gegroeide Duitse zuivelbedrijf Ammerland heeft de afgelopen jaren de capaciteit flink opgevoerd. Nu wordt het tijd om de gecreëerde productiemogelijkheden optimaal te gaan benutten. Tekst: Hermann-Josef Martin
In haar meest recente jaarverslag vergelijkt Molkerei Ammerland de kengetallen uit 2008 met die van boekjaar 2018. Daaruit blijkt hoe sterk deze Noord-Duitse onderneming is gegroeid. De omzet verdubbelde in die tijdspanne tot € 916 miljoen. De hoeveelheid melk die door de fabrieken stroomde verdubbelde ook tot 1,8 miljard kg; het eigen vermogen verdrievoudigde en ook export nam sterk toe.
Internationaal georiënteerd Vooral de laatste jaren is Ammerland er in geslaagd om relatief veel zuivelproducten over de grens af te zetten. De export nam tussen 2012 en 2018 met maar liefst 70 procent toe. Daaraan ligt een langetermijnstrategie ten grondslag die sterk internationaal is georiënteerd. Ammerland is inmiddels in (Oost-)Europa, Azië en Amerika aanwezig met eigen dochterondernemingen of verkoopkantoren. In Hongarije is het bedrijf al sinds 2004 actief. In Singapore zetelt sinds 2012 Ammerland Asia Pacific; Ammerland Ibérica opereert vanaf 2014 in Spanje en Portugal en sinds eind 2016 is Ammerland in de Verenigde Staten actief via Ammerland America Corporation, dat ook de Midden- en Zuid-Amerikaanse markt bedient. Daarnaast heeft Ammerland nog een verkoopkantoor in Beijing om de
18
ZuivelZicht september 2019
De melkaanvoer bij de Noord-Duitse onderneming Ammerland in de laatste jaren sterk gegroeid. (Foto: Ammerland)
verkoop van wei en melkpoeder op de Chinese markt te bevorderen.
Partners Sinds eind 2017 wordt de exportmarkt ook bediend vanuit Duitsland zelf, via Ammerland Trading. Dit dochterbedrijf verkoopt een volledig pakket aan
Ammerland Trading verkoopt ook producten die het moederbedrijf niet zelf produceert
zuivelproducten, inclusief de producten die het moederbedrijf niet zelf produceert. Zo ontwikkelde Ammerland Trading het afgelopen jaar samen met derden Ammerländer paprikás, een kaassoort met 48 procent vet in de droge stof, waarmee de Hongaarse dochtermaatschappij probeert in te spelen op de groeiden vraag naar mozzarella-achtige producten. Ammerland exporteerde vorig jaar voor in totaal € 342,7 miljoen – 5,5 procent minder dan in het voorgaande boekjaar. Het exportaandeel in de omzet kwam daarmee uit op ruim 37 procent. Omgerekend in volume heeft Ammerland vorig jaar ongeveer de helft
B E D R I JF
van haar productie in het buitenland afgezet. Er werd voornamelijk kaas, wei, melkpoeder, UHT-melk en boter verkocht aan meer dan zestig landen wereldwijd. De belangrijkste afzetmarkten zijn al enkele jaren Oost- en Zuid-Europa, Zuidoost-Azië, China en het Midden-Oosten. De uitvoer naar andere lidstaten in de Europese Unie viel in 2018 iets terug; met bijna 6 procent tot € 232 miljoen. Op de EU-markt verkoopt Ammerland voornamelijk kaas aan de groothandel. Ook de afzet aan derde landen was in 2018 iets minder: min 5 procent tot € 110,9 miljoen. Dat kwam omdat de opbrengstprijzen door de bank genomen lager uitvielen dan in het voorgaande jaar – ondanks goede resultaten van de dochterondernemingen Ammerland Asia Pacific, Ammerland America Corporation en het Chinese verkoopkantoor.
Investeringen De afgelopen jaren heeft Ammerland fors geïnvesteerd om de groei van de melkaanvoer te kunnen verwerken. Want de circa 2.000 leden van de coöperatie zijn vanwege de afschaffing van de melkquota in 2015 geleidelijk meer melk gaan leveren. Bijna 1,8 miljard liter verwerkte Ammerland het afgelopen jaar, waarvan de fabriek in Dringenburg het leeuwendeel verwerkte. Op deze hoofdlocatie heeft Ammerland de afgelopen vijf jaar in totaal € 159 miljoen gestoken in uitbreiding van productie-, opslag- en verpakkingscapaciteit. Er werd een kaasfabriek gebouwd, een poedertoren en een nieuw magazijn om 13.000 ton kaas en 3.000 ton boter in op te slaan. Daarnaast breidde Ammerland de vestiging in Oldenburg uit met een nieuwe fabriek voor de productie van UHT-melkproducten. Ook kwam er een distributiecentrum. Het grootste deel van de investeringen werd gefinancierd door leningen aan te gaan. Daardoor was de schuldenlast bij de banken in 2016 opgelopen tot
€ 74,7 miljoen. De laatste twee jaren heeft Ammerland aanzienlijk minder geïnvesteerd en is de schuldenlast gekrompen.
Melkaanvoer Op basis van de gang van zaken in de afgelopen maanden verwacht de directie van Ammerland dat het aanbod van boerderijmelk dit boekjaar verder zal toenemen met ongeveer 100 miljoen kg. De directie gaat er vanuit dat Ammerland dank zij de investeringen goed voorbereid is op verdere groei van de melkplas. “De voorwaarden zijn geschapen om het productieprogramma op korte termijn aan te passen aan de best mogelijke bestemming van de boerderijmelk.” De onderneming wil de focus de komende jaren leggen op het verder
Ammerland verwacht dat het aanbod van boerderijmelk dit boekjaar verder toeneemt optimaliseren van de bestaande verwerkingscapaciteit. Gestreefd wordt naar het kostleiderschap in de kaasproductie en de weiverwerking. Door tegelijkertijd nieuwe marktconcepten te creëren, bedrijfsprocessen te digitaliseren en de internationale activiteiten verder uit te bouwen verwacht de coöperatie meer waarde voor de melkveehouders te creëren. Niettemin staat zij nog steeds open voor nieuwe leden. Door veehouders die nu nog melk leveren aan naburige zuivelfabrieken (zoals DMK of de particuliere zuivelonderneming Rücker) aan zich te binden, wil Ammerland de melkaanvoer veiligstellen en de capaciteit optimaal benutten.
Van onze kaasplanken kun je eten )GEGTVKƂ EGGTF XQGFUGNXGKNKI
9Ď RTQFWEGTGP CN LCCT kaasplanken van formaat WKV JGV DGUVG 0QQTF 'WTQRGUG XWTGP
2TKOG 3WCNKV[ %JGGUG $QCTF 2CPGNU
LAMICO B.V. Papierbaan 16-22 9672 BH Winschoten Tel: +31 (0) 597 - 47 17 40 info@lamico.nl
www.lamico.nl
B E D R I JF
Redhead Creamery draait na vijf break-evenjaren nu winstgevend
Zelfzuivelen in de Verenigde Staten: zeldzaam maar kansrijk In Brooten, een dorp in de Amerikaanse staat Minnesota, hielpen Jerry en Linda Jennissen hun dochter Alise een kaasmakerij op te zetten. Zelfzuivelen en huisverkoop is relatief nieuw en zeldzaam in deze regio van de Verenigde Staten. Maar na vijf jaar ploeteren om break-even te draaien, boeken zij dit jaar winst. “De markt lijkt er klaar voor.” Tekst: Sjoerd Hofstee
Jerry Jennissen kon voor weinig geld in 1979 een melkveebedrijf met 32 koeien beginnen in Brooten, Minnesota. Dat kwam goed uit, want hij had weinig geld en veel te lenen van de familie of de bank was er ook niet. Nu melken hij, zijn vrouw Linda en hun medewerkers dagelijks ruim tweehonderd koeien en houden ze bijna net zoveel jongvee op
hun bedrijf. Daarover later meer; eerst naar de stap die in 2014 werd gezet. In dat jaar opende de Redhead Creamery haar deuren. Een kleine kaasmakerij werd gebouwd op het bedrijf met daarbij een winkel voor verkoop aan huis. Een investering van vele tienduizenden dollars waar de Jennissens lang over nadachten alvorens ze de knoop
doorhakten. “We hebben vier dochters, allen roodharig”, vertelt Jerry, met een lach verwijzend naar de naam Redhead Creamery. “Geen van hen wil het bedrijf overnemen zoals wij het runnen. Alise, onze derde dochter, gaf al op haar zestiende aan dat ze kaas wilde maken. Ze maakte haar opleiding af, werkte een tijdje in Vermont bij een kaasmakerij en won al vlot prijzen met haar producten. Ze trouwde met Lucas Sjostrom en ging met ons het gesprek aan om een kaasmakerij bij de boerderij op te zetten.”
Passie doorslaggevend
Jerry Jennissen: “In de kaasmakerij moet je mensen hebben die echt gepassioneerd zijn, anders moet je er niet eens aan beginnen.” (Foto’s: Langs de Melkweg)
20
ZuivelZicht september 2019
In de jaren voor 2014 was de melkprijs net weer een tijdje oké en Jerry en Linda hadden na de moeilijke periode van 2009, met erg lage melkprijzen, net weer wat buffer opgebouwd. Ze besloten uiteindelijk overtuigd de stap te wagen. Een gewaagde stap omdat Minneapolis downtown op zo’n twee uren rijden ligt en de omgeving dunbevolkt is. “Alise had echter bewezen dat zij het vak in de vingers heeft. In de kaasmakerij moet je mensen hebben die echt gepassioneerd zijn, anders moet je er niet eens aan beginnen. Dat dachten wij meteen al, maar het is ook gebleken de laatste jaren. Omdat we met elkaar – en Alise voorop – hard hebben gewerkt, is het gelukt om de kaasmakerij op te zetten en draaiende te houden. De
B E D R I JF
eerste vijf jaar hebben we met zwoegen break-even gedraaid en dit jaar lijkt het bedrijf echt winst te gaan draaien.” Zoals het vaker voorkomt in de Verenigde Staten is Alise niet met haar ouders in een soort maatschap gestapt, maar opereren de beide bedrijven los van elkaar. Wel is er een holding die beide bedrijven koppelt, maar Jer-Lindy Farms LLC en Redhead Creamery LLC opereren zelfstandig. Deze opzet is fiscaal aantrekkelijker, maar past ook bij de Amerikaanse mentaliteit om zo vrij mogelijk te ondernemen, ook in familiar verband. De melk van de melkveehouderij wordt dan ook door Alise aangekocht. Voor $ 20 per 100 pounds, omgerekend zo’n € 39 per 100 kg melk. Een goede prijs voor het melkveebedrijf. Voor de rest van de melk ontvangen ze namelijk nu zo’n € 35 per 100 kg melk en dat is sinds 2015 de hoogste ontvangen fabrieksprijs. Alise neemt met de kaasmakerij jaarlijks zo’n 150.000 kg melk af van haar vaders melkveebedrijf. Dat is circa 7 procent van de ruim 2,2 miljoen kg melk die totaal wordt geproduceerd. De rest van de melk gaat naar de Bondgards Co-op – een coöperatie van circa vierhonderd melkveehouders gevestigd ten noordwesten van Minneapolis en gericht op kaas- en weiproductie.
Alise Jennissen, kaasmaker op Redhead Creamery.
Hoogte eiwitgehalte Jerry is een Holstein-fokker in hart en nieren. Op enige Brown-Swiss-invloeden na is het dan ook dat Holstein-ras dat de veestapel kleurt. De melkproductie ligt op circa 10.500 kg melk per koe per jaar met 4,1 procent vet en 3,2 procent eiwit. Alise heeft met de kazen prijzen gewonnen op staats- én nationaal niveau – vooral met de Lucky Linda Cheddar,
Erkenning na financieel zware jaren Jerry en Linda Jennissen wonnen samen met Alise in 2017 de prijs voor het meest innovatieve bedrijf van het jaar. Hun inzet op de kaasmakerij – met een horecagedeelte erbij waar mensen binnen en buiten kunnen eten en de opzet van verkoopkanalen voor de kazen – gaven daarvoor de doorslag. De laatste jaren waren zwaar voor het melkveebedrijf. Hun totale kostprijs ligt op 33 cent en de melkprijs kwam tussen 2015 en 2018 vaak niet hoger uit dan 28 cent. “Dat betekende dat we amper vervangingsinvesteringen konden doen en sober leefden”, zegt Jerry. Daarnaast maakt hij zoveel mogelijk gebruik van de steunmaatregelen die de regering biedt. Een daarvan is het vastzetten/verzekeren van de marge tussen de voer en de melkprijs. Voor een lage premie kun je dat niveau vastzetten en de regering betaalt tot de vastgezette marge bij als de marktprijs lager uitvalt. Bij het bedrijf hoort ruim 100 ha grond waarvan 20 ha pachtgrond is. In totaal werken er acht mensen op het melkveebedrijf en bij de kaasmakerij met bijbehorende winkel.
genoemd naar haar moeder. De winnende kazen hebben de business, hoewel nog altijd kleinschalig, wel de benodigde boost gegeven om nu ook winstgevend te zijn. Ongeveer de helft van de omzet wordt gehaald uit verkoop aan en via restaurants en speciaalzaken in verschillende noordelijke Amerikaanse staten; de andere helft wordt behaald via verkoop aan de winkel aan huis. Via social media maakt het bedrijf zich bekend en dat werkt erg goed. “We organiseren ‘kaasmaakdagen’ waar de eerste keer zevenhonderd en dit jaar 1.200 mensen op afkwamen”, vertelt Jerry. “Het was een groot succes qua bekendheid en omzet genereren.” Alise wil later het melkveebedrijf voortzetten, maar dan maakt de 2x8-melkstal plaats voor melkrobots. Zo hoopt ze de eigen melkaanlevering in eigen hand te houden. Eén zwakte kent de huidige opzet wel: Alise is de enige die de kazen kan maken. “Ik ben te druk én te eigenwijs om anderen het vak goed te leren”, lacht de ‘Redhead’-dochter van Jerry en Linda. “Maar om ook in de toekomst dit bedrijf te kunnen voortzetten, is dat een punt waar ik echt werk van moeten maken.”
ZuivelZicht september 2019
21
B E D R I JF
Valio kampt nog steeds met last van opgelegde boete Valio maakt onlangs de jaarcijfers over 2018 bekend. Die vielen niet mee. De Finse onderneming ondervindt nog steeds last van de fouten die zij enkele jaren geleden beging, door de mededingingsregels te overtreden. Tekst: Hermann-Josef Martin
De grootste zuivelonderneming van Finland, Valio, heeft het vorig jaar opnieuw lastig gehad. Na het moeilijke boekjaar 2017 blijkt uit de deze zomer gepubliceerde jaarcijfers dat de resultaten in 2018 evenmin florissant waren. Voor het tweede opeenvolgende jaar
stond het operationele resultaat flink onder druk. Dat had alles te maken met de boete van â‚Ź 70 miljoen die de Finse karteldienst Kivi Valio heeft opgelegd na overtreding van de mededingingsregels. Volgens de Finse kartelautoriteiten heeft Valio in de periode 2010-2014 haar
machtspositie op de nationale markt voor consumptiemelkproducten misbruikt door melk tegen dumpprijzen te verkopen. Dat gebeurde op zo’n grote schaal dat andere veel kleinere aanbieders van dagverse melk daar schade van ondervonden. Valio moest niet alleen
Het aanbieden van consumptiemelk tegen dumpprijzen is Valio in Finland duur komen te staan. (Foto: Shutterstock)
22
ZuivelZicht september 2019
B E D R I JF
een boete betalen, maar ook de schade vergoeden. Via dochteronderneming Finlandia biedt Valio Finse boter aan op de Amerikaanse markt. (Foto: Frank Whitman)
Rode cijfers Daardoor schreef de onderneming in 2018 rode cijfers. Waar in 2017 onder aan de streep nog een plus van bijna € 4,9 miljoen werd genoteerd, verscheen in 2018 een verlies van iets meer dan € 25 miljoen, terwijl de omzet met 1,5 procent toenam tot € 1,7 miljard. Ter vergelijking: in boekjaar 2016 maakte Valio nog een nettowinst van € 18 miljoen. In hoeverre de affaire de cijfers over dit lopende boekjaar zullen beïnvloeden moet worden afgewacht. Recent besloot de rechtbank van Helsinki dat de concurrerende bedrijven, Maitomaa en Maitokolmio, recht hebben op een veel geringer bedrag dan de € 28 miljoen die zij in totaal aan schadevergoeding van Valio hadden geëist. De rechtbank vindt een genoegdoening van in totaal € 8 miljoen voldoende.
Maatregelen Valio heeft inmiddels maatregelen genomen om de bedrijfsresultaten te herstellen. De directie zette het mes in het personeelsbestand op het hoofdkantoor. Daar is een reorganisatie aangekondigd die tachtig medewerkers hun baan gaat kosten. De maatregel sluit aan bij de drie jaar geleden ingezette stroomlijning van de totale organisatie, waarmee Valio de productie en de logistiek wilde optimaliseren. Ook het budget voor investeringen is verminderd. Valio investeerde vorig jaar in totaal € 62 miljoen. Dat was ruim een derde minder dan in het voorgaande jaar. Dat is beduidend minder dan het recordbedrag dat in 2014 werd geïnvesteerd (€ 152 miljoen). Een deel van de middelen is vorig jaar gestoken in uitbreiding van de capaciteit voor zuigelingenvoeding en in de aanschaf van een kaasverpakkingslijn. Ook een nieuwe kaasproductielijn gebouwd in Estland. Daarnaast ging een deel van het budget naar de nieuwe consumptiemelkfabriek in het zuidelijk gelegen Riihimäki. Valio stak sinds 2017 al zo’n € 170 miljoen in deze fabriek, waar
jaarlijks 120.000 ton melk wordt verwerkt.
Minder marketing Ook het marketingbudget is vorig jaar teruggeschroefd, met ruim 5 procent tot € 50 miljoen. Die bezuiniging trof vooral de binnenlandse activiteiten. Voor de activiteiten in het buitenland hield Valio de kosten voor marketing vorig jaar op peil. Valio haalt ongeveer € 670 miljoen aan omzet uit het buitenland, waarvan ongeveer de helft via export vanuit Finland. De voornaamste afzetmarkten zijn Estland, Zweden, Rusland, de Verenigde Staten en China.
Baltische staten De meeste omzet uit het buitenland komt via Estland binnen. Dochterbedrijf Valio Baltia behaalde daar een recordomzet van € 123 miljoen, een plus van 6 procent. Deze firma bedient niet alleen Estland maar ook de markt in Letland en Litouwen. Tweede exportmarkt voor Valio (naar omzet gemeten) is Zweden, waar Valio Sverige € 114 miljoen omzet boekte. Dat was een toename van 10 procent. Vooral de groeiende afzet van lactosevrije producten bleek een belangrijke factor.
China Een andere opvallende toename van de omzet boekte Valio in China. Valio Shanghai zag de omzet groeien met ongeveer 15 procent tot € 46 miljoen. Daarmee bestendigde deze dochteronderneming de opgaande lijn die in 2017 weer werd ingezet na de slappe jaren 2015 en 2016 toen een daling van de opbrengstprijzen op de wereldmarkt voor melkpoeder de omzet drukte.
Rusland De groei die Valio in 2016 en 2017 boekte op de Russische markt lijkt tot staan gebracht. De omzet stabiliseerde op € 91 miljoen. Sinds het handelsembargo van augustus 2014 heeft Valio veel terrein moeten prijsgeven op de Russische zuivelmarkt. Vanwege het embargo kan Valio vanuit Finland nauwelijks naar Rusland exporteren. Naast vruchtensappen, bepaalde soepen, ijs en babyvoeding bestaat het invoerverbod voornamelijk uit lactosevrije zuivelproducten, waarvan Valio de belangrijkste leverancier op de Russische markt was. Op dit moment worden vrijwel alle Valio-producten op de Russische markt geproduceerd in de eigen kaasfabriek bij Moskou en in fabrieken van een lokale partners, zoals Galaktika, Kochmeister en Ehrmann Rusland, dat actief is in het grootstedelijk gebied van Moskou.
Verenigde Staten In de Verenigde Staten heeft de Finse onderneming het nog steeds lastig. Finlandia Cheese, gevestigd in de staat New York, heeft te kampen met hevige concurrentie. De omzet liep iets terug tot € 70 miljoen. Valio is al sinds 1958 op de Amerikaanse markt actief, voornamelijk met kaas. Sinds 2015 brengt Valio ook ‘Finlandia Imported Butter’ op de markt. Het bedrijf vermeldt expliciet in de advertentie voor de nieuwe merkboter dat het wordt geproduceerd ‘van pure verse melk van Finse familieboerderijen’ en ‘naar Europese normen zonder genetisch gemodificeerde ingrediënten’ en zonder kunstmatige additieven.
ZuivelZicht september 2019
23
SA
C. van ‘t Riet Zuiveltechnologie b.v.
FE
t. 0172- 57 1304 m. info@rietdairy.nl i. www.rietdairy.nl
Sijtsma N oord bv
EMS SYST TY
F OO D
P C C A H
Specialisten in betonrenovatie, stralen, vloer- & wandcoating
IED
CERTIF
• Ruim 35 jaar dé specialist binnen de zuivel- en voedingsmiddelenindustrie • HACCP coating systemen voor vloeren, wanden, plafonds en pekelbaden • Werkzaamheden kunnen tijdens productieproces worden uitgevoerd 9&$ HQ +$&&3 JHFHUWLÀFHHUG
+31(0)517 23 22 00
info@sijtsma-noord.nl
www.sijtsma-noord.nl
T I D R E T ACH L E B A L E S E P O R EU HT NEDERLANDSE KAAS V I N D J E ÉC
EUROPA MAAKT KAAS ÉCHT UIT NEDERLAND EENVOUDIG HERKENBAAR! Niet alle ‘Nederlandse’ kaas, zoals Goudse of Edammer, komt daadwerkelijk uit Nederland. Toch herken je de Nederlandse kaas gemaakt volgens traditioneel Nederlands recept, van Nederlandse melk en gerijpt in Nederland heel eenvoudig. Aan de lekkere smaak én aan het Europese BGA-label. Vind jouw kaas écht uit Nederland bij de kaasspecialist of in de supermarkt.
ND-KAAS.NL
MEER WETEN? WWW.GOUDAHOLLA
CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE
DE SAMENSTELLER VAN DEZE PROMOTIECAMPAGNE IS ALS ENIGE VERANTWOORDELIJK VOOR DE INHOUD ERVAN. DE EUROPESE COMMISSIE EN HET UITVOEREND AGENTSCHAP VOOR CONSUMENTEN, GEZONDHEID, LANDBOUW EN VOEDING (CHAFEA) AANVAARDEN GEEN AANSPRAKELIJKHEID VOOR HET GEBRUIK DAT KAN WORDEN GEMAAKT VAN DE INFORMATIE DIE HET CAMPAGNEMATERIAAL BEVAT.
MARK T
Analyse Annual Insight:
Goedkope Poolse Gouda wint steeds meer terrein Annual Insight gelooft dat het gebruik van data in toenemende mate van belang is om de juiste strategische beslissingen te kunnen nemen. In deze maandelijkse rubriek neemt Annual Insight de lezer mee in hoe de groeiende hoeveelheid gebruikt kan worden bij het beter begrijpen van ontwikkelingen binnen de zuivelmarkt. Deze maand: de opkomst van Duitse en Poolse Gouda-kaas. Tekst: Robert den Hertog
Nederland en Duitsland zijn de belangrijkste producenten van Gouda én elkaars belangrijkste handelspartners voor dit product. De data over de periode 2015-2018 tonen aan dat die relatie aan het veranderen is. Duitsland importeert steeds minder Gouda, wat volledig betrekking heeft op een teruglopende import van Nederlandse Gouda. Loopt de Duitse import van Gouda vanuit alle landen terug? Zeker niet. Tegenover de daling van Nederlandse Gouda staat een sterke opkomst van Polen, waar Duitsland gemiddeld voor 25 procent lagere kiloprijzen Gouda vandaan importeert.
Poolse export blijft binnen Europa Duitsland is niet het enige land waar in toenemende mate Poolse Gouda naartoe
De Nederlandse kaasexport zit nog altijd in de lift. Deze is nog steeds meer dan twee keer zo groot als Duitsland qua export van Gouda (315.000 ton versus 144.500 ton). (Foto: NZO)
wordt geëxporteerd. De export van Poolse Gouda naar vrijwel ieder Europees land groeit. De exportvolumes zijn nog relatief klein (19.000 ton), maar groeien keihard (+60 procent sinds 2015). Qua productie van halfharde kaas bevindt Polen zich in 2018 in Europa op de derde plaats met 228.000 ton (+63 procent sinds 2015). Poolse bedrijven lijken echter nog niet zover dat ze zich ook richten op export buiten Europa, gegeven de minimale volumes die hier verhandeld worden. Maar welke partijen zitten er achter de opkomst van Polen? Wat opvalt is dat het overwegend écht Poolse bedrijven
26
ZuivelZicht september 2019
MARK T
zijn. Om er drie uit te lichten: Polindus, Polmlek en OSM Gizycko. Alle drie zijn ze actief in Nederlandse kazen (naast Gouda ook Edam) in zowel blokken als plakken. Hun sterke groei gaat gepaard met gezonde winstniveaus. Deze groei wordt gedreven door investeringen, zowel in bestaande faciliteiten als overnames. Zo groeit de vaste kapitaalbasis (gebouwen, machines et cetera) van Polmlek met € 48.8 miljoen in drie jaar tijd (+550 procent ten opzichte van 2015). En de expansiedrift lijkt nog niet ten einde: zo neemt Polmlek in 2019 het Poolse Lacpol Group over en voegt het daarmee meer dan € 150 miljoen omzet toe aan het concern. Het lijkt een kwestie van tijd voordat de Poolse bedrijven zich ook buiten Europa gaan roeren.
Meer concurrentie voor Nederland De Duitse productie van halfharde kaas groeit met 9.000 ton naar bijna 690.000 ton in 2018, maar vooral de exportontwikkeling is opmerkelijk: ondanks een terugloop van de export naar Nederland met 16.500 ton groeit de Duitse export van Gouda met 5.000 ton naar 144.500 ton in 2018 – tegenover 315.000 ton export vanuit Nederland. Als het gaat om de belangrijkste groeimarkten van Duitsland, dan valt op dat NederVragen die Nederlandse kaashandelaren land hier weliswaar ook groei weet te realiseren, maar mindere groot. Japan is zich zouden kunnen stellen: de uitzondering, hier boekt de Nederland- - Wat zeggen deze cijfers over de se Gouda een significante terreinwinst ten marktvooruitzichten voor Nederlandse Gouda? opzichte van onze Oosterburen. - Is het zaak om de te anticiperen op een verdere daling van de handel met Hoe te anticiperen? Duitsland? De Nederlandse kaasproductie en -export - Hoe kunnen Nederlandse bedrijven zit nog altijd in de lift. Nederland is nog hun Duitse (en Poolse) concurrenten steeds meer dan twee keer zo groot als aftroeven in het buitenland, als we het Duitsland qua export van Gouda. Wat op prijs niet kunnen winnen? wordt verloren aan handel met Duitsland Met andere woorden: hoe behoudt wordt opgevangen met groei elders Nederland zijn positie in de wereldwijde (voornamelijk Japan, Frankrijk, België, het Verenigd Koninkrijk, Mexico en Chili). markt voor Gouda? Op de verre exportmarkten neemt de concurrentie voor Nederland echter toe, Maandelijks inzicht met name van Duitsland. Het lijkt echter Voor wie wil weten hoe de vork precies een kwestie van tijd voordat Polen zich in de steel zit én als beste geïnformeerd ook mengt in de strijd om de consument blijven, biedt de AnnualInsight Market in onder andere het Oostblok, Azië en Monitor maandelijks inzicht in de Zuid-Amerika. landelijke productievolumes en
Tegenover de daling van Nederlandse Gouda staat een sterke opkomst van Polen internationale handelsstromen van belangrijke voedingsmiddelen. De gegevens kunnen worden geraadpleegd in een interactieve BI-omgeving. Een greep uit de toepassingen: bepaal de omvang van een markt en het aandeel van een bedrijf hierin, spot groeimarkten en trends, en monitor het aandeel van een bedrijf in de exportstroom naar bepaalde landen. Robert den Hertog is industry lead Zuivel bij Annual Insight.
ZuivelZicht september 2019
27
• Nieuw en gereviseerde zuivelapparatuur
• RVS (proces) tanks • Ontwerp en realisatie van zuivellijnen Graafdijk oost 23 2973 XB Molenaarsgraaf The Netherlands T +31 184 64 1266 E info@heuvelzuivelmachines.nl www.heuvelzuivelmachines.nl
FT JS HEELKPRI EIKT? ME BER DE DEM BO DE
GA NAAR WWW.ZUIVELZICHT.NL VOOR ZUIVELNIEUWS UIT DE EERSTE HAND!
De Nr.1 specialist in gereviseerde zuivelmachines Melk Yoghurt
Boter Margarine Smeltkaas Kaas
2.000 machines in voorraad Garantie bij levering Snelle levertijden Lage investering Complete projecten
+31(0)348-558080 info@lekkerkerker.nl
www.lekkerkerker.nl
MARK TCIJFERS
PRODUCTIE Melkaanvoer mondiaal (jan’19 - jun’19; % t.o.v. ’18) EU-28
Verwerking EU (jan’19 - jun’19; % t.o.v. ’18) Kaas
+0,4%
waarvan: Duitsland Duitsland
x 1.000 ton
x 1.000 ton 500
5.000
-0,7%
Frankrijk Frankrijk
NMMP
-1,1% 4.000
+1,7%
400
3.000
-0,6%
300
-2,7%
Nederland Verenigde Staten
-0,0%
Nieuw-Zeeland
-0,9%
Argentinië
-5,8%
Australië
-9,3%
-0,2% 2.000
-4,9%
+0,2% -2,5%
+1,1%
-7,9% 0
-4,3% -10,4%
100
-0,2%
Uruguay
-4,5%
200
+4,1%
1.000 Wit-Rusland
-5,1%
0
0 20
40
60
80
Overig IT
100
x miljard kg
PL FR
Overig FR
NL DE
BE DE
DK NL
PRIJZEN Marktprijs (aug’19 t.o.v. jul’19, in %)
Gemiddelde melkprijs (jul’19 t.o.v. jun’19, in %)
LTO melkprijsvergelijking 40
7.000 5 jaarsgemiddelde '13-'17 2018 2019
38 36
+0,4%
30 jan
€/1.000
2.500
4.000
2.000
3.000
1.500 aug-18
€/1.000 NL +2,2% WM +3,4%
3.000
5.000
2.000 aug-17
dec
3.500
NL -5,0% WM -0,0%
6.000
34 32
Mager melkpoeder ADPI
Boter 82%
€/100 kg
aug-19
1.000 aug-17
aug-18
aug-19
EXPORT Kaas (jan’19 - mei’19, % t.o.v. ’18) Wereldhandel
Intrahandel EU
x 1.000 ton 500
2.500
400 +1,7%
2.000
300 200
+7,5% +6,4%
100
Niet mager melkpoeder (jan’19 - mei’19, % t.o.v. ’18)
x 1.000 ton
0
1.000
+2,5%
NL*
VS
NZ
x 1.000 ton
x 1.000 ton 250 200
1.500
600
150
1.000
400
100
+2,1%
200
-24,2% -24,2% -42,6%
0
0 EU*
Intrahandel EU
800 +23,3%
500
-2,2%
Wereldhandel
EU
NL
NZ
EU*
NL*
VS
+17,3%
50
+18,3%
0 EU
NL
*Derde landen export
Bron: ZuivelNL
www.zuivelnl.org
ZuivelZicht september 2019
29
BELRUBRIEK
BELRUBRIEK
KAASPROMOTIE
KAASBEWERKINGSMACHINES
INDUSTRIËLE AUTOMATISERING
Veilige totaaloplossingen voor procesautomatisering
U wilt: een betrouwbaar productieproces hoogwaardige automatiseringsoplossingen op maat een flexibele partner die uw business én relevante wet- en regelgeving kent Actemium biedt oplossingen en diensten voor de hele life cycle van uw industriële proces. Van advisering en engineering tot realisatie, inbedrijfstelling en onderhoud. Wilt u meer weten? Neem dan contact op met Sebastian Taken: sebastian.taken@actemium.com +31 (0) 88 83 18 200
www.actemium.nl
IN- EN VERKOOP TANKS
LUCHTBEHANDELING
KWALITEITSCONTROLE RVS TANK- EN APPARATENBOUW
inlichtingen: tel: 020-5736056 • fax 020-6242519
BELRUBRIEK
kaasproductielijnenpekelsystemen T: +31 515 576523 klokslag@gea.com
Tetra Pak Processing Systems DĂŠ specialist in het leveren en onderhouden van productieoplossingen, componenten en turnkey oplossingen voor de volgende categorieĂŤn: Dairy, Cheese, Prepared Food, Beverage, Ice Cream en Cosmetics. www.tetrapak.com tpps.benelux@tetrapak.com +31 30 634 9999
+32 2 467 6848
Moving food forward. Together. Processing with Tetra Pak
kaasperssystemen weivatensysteem kaastransportsystemen spoeltunnels uitpakkers mouldhandling afblaassystemen merkenleggers
Joure - 0513 468 999 info@bosgraaf.net - www.bosgraaf.net
Tel 0522-463684
info@koster-nl.com
www.koster-nl.com
Gebruikte tanks en machines voor de zuivelindustrie
www.koster-nl.com