Projekt "Niezapomniana wymiana"" Beneficjent: Gmina Dąbrowa Partnerzy: SP im. Marii Skłodowskiej-Curie w Szczepanowie Zespół Szkół w Dąbrowie Liceum Fastowskie z internatem (Фастівський ліцей-інтернат) Opiekunowie projektu: Magdalena Nakielska-Krzemińska, Violetta Stokfisz, Yulia Pasichniuk, Tetiana Khomenko Koordynator projektu: Beata Perera
Wyłączną odpowiedzialność za treść publikacji ponosi wydawca. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji nie odpowiada za wykorzystanie tych informacji w jakikolwiek sposób.”
NIEZAPOMNIANA WYMIANA WIKTOROWO, SZCZEPANOWO, 2-8 WRZEŚNIA 2019
Niniejsza publikacja zawiera podsumowanie rezultatów projektu pn. „Niezapomniana Wymiana”, który miał miejsce w Wiktorowie w dniach 2-8 września 2019r. Projekt umożliwił spotkanie aktywnej młodzieży z ukraińskiego Liceum Fastowskiego oraz uczniów Szkoły Podstawowej im. Marii Skłodowskiej Curie w Szczepanowie i Zespołu Szkół w Dąbrowie. Młodzi uczestnicy projektu odświeżyli pomysły swoich dziadków na zabawy i poznali współczesne metody animacji czasu. Wspięli się na barwny folklorystyczny szczyt kulturowego lodowca, oraz przeniknęli w jego głąb, łamiąc stereotypy i odszukując podobieństwa polsko-ukraińskie. Wymiana była edukacyjną przygodą i dostarczyła nam niezapomnianych wrażeń, którymi z przyjemnością dzielimy się za pomocą tej publikacji.
POLSKIE ZABAWY PODWÓRKOWE
Mamo, mamo, mogę wstać?
Woda - ląd
Gra Mamo, mamo mogę wstać jest zabawą dla maks. 20 osób. Gracze mogą być w wieku od 6 lat. Do zagrania jednej rundy potrzebujemy od 10 do 25 minut. Uczestnicy ustawiają się w rzędzie. Jedna osoba stoi naprzeciwko rzędu i jest mamą. Uczestnicy kolejno zadają pytanie: - Mamo, mamo mogę wstać? Jeżeli mama odpowie, że tak, ta osoba wstaje. Kiedy spytają się wszyscy uczestnicy i kolejka zacznie się od nowa, uczestnicy pytają mamę: Gra woda, ląd jest zabawą przeznaczoną do maks. 20 osób. Gracze mogą być w wieku od 6 do 20 lat. Do zagrania jednej rundy potrzebujemy od 15 do 30 minut. Do zabawy potrzebujemy linę lub widoczną kreskę. Uczestnicy stoją w jednej linii. Prowadzący grę mówi słowo woda lub słowo ląd. Jeżeli gracz popełni błąd, to odpada. Błąd polega na wskoczeniu na złe pole. Graczom nie wolno popychać innych graczy. Zwycięzcą zostaje osoba, która nie odpadnie.
-Mamo, mamo mogę iść? Jak mama powie „nie” - uczestnik musi czekać aż będzie znowu jego kolej i będzie mógł spytać ponownie. Jeżeli mama powie „tak”, może wydać takie polecenia jak: -(liczba) żabki, czyli uczestnik skacze jak żaba tyle razy, ile mama powie. -(liczba) słoniowe - chodzi tu o duże kroki jakie robi słoń. -(liczba) kangur - to znaczy, że uczestnik musi skakać jak kangur tyle razy, ile mama powie. -(liczba) tip top, czyli uczestnik robi tyle tip topów, ile mama powie. Mama również może powiedzieć „idź spać”, wtedy osoba cofa się na początek i zaczyna grę od nowa. Wygrywa ta osoba, która pierwsza dojdzie do mamy.
Piwko naprzeciwko
Gracze mogą być w wieku od 10 lat. Do zagrania w jedną rundę gry potrzeba od 5 do 20 minut. Aby zagrać, należy mieć patyk i piaszczyste podłoże. Na podłożu rysujemy koło podzielone na tyle równych części, ilu jest uczestników. Każdy gracz staje na jednym polu i nazywa je wybranym przez siebie państwem. Każdą rundę rozpoczyna jeden zawodnik słowami „Wywołuję piwko naprzeciwko w czekoladzie, marmoladzie na ….. (tu mówi nazwę państwa z koła). Po tym haśle osoba, która je powiedziała, wyrzuca patyk jak najdalej i z resztą uczestników ucieka, oprócz uczestnika z wywołanego państwa. Wywołane państwo musi pobiec
Głuchy telefon
Gra głuchy telefon jest zabawą przeznaczoną dla nie więcej niż 30 osób. Gracze mogą być w wieku od 6 lat. Do zagrania potrzeba od 10 do 25 minut. Uczestnicy tworzą koło stojąc lub siedząc. Prowadzący mówi słowo na ucho, a uczestnicy starają się powtórzyć to samo słowo, które usłyszeli. Ostatnia osoba w kole, która usłyszy słowo, mówi je na głos.
Szczur
po patyk, a gdy go chwyci, krzyczy stop. W tym momencie uciekający gracze muszą się zatrzymać. Osoba z patykiem szacuje ilość kroków do wybranej osoby, wykonuje te kroki i próbuje dotknąć osobę (państwo), którą wybrała. Jeśli uda się jej dotknąć, wtedy wchodzi do koła i zabiera jej kawałek ziemi, obrysowując patykiem tyle, ile sięgnie. Natomiast jeśli nie dotknie danej osoby, wtedy wszyscy gracze wchodzą na swoją część i zabierają ziemię osobie rzucającej również obrysowując patykiem tyle, ile uda im się sięgnąć. Gra trwa tak długo, na ile gracze mają ochotę…
Gra szczur jest zabawą przeznaczoną do maksymalnie 10 osób. Gracze mogą być w każdym wieku. Do zagrania potrzebujemy od 5 do 15 minut. Do zabawy potrzebujemy linę lub kilka skakanek związanych ze sobą. Uczestnicy ustawiają się na płaskim terenie w kole. Prowadzący grę kręci liną nisko przy ziemi, pozostali uczestnicy muszą przeskakiwać linę. Jeżeli uczestnik dotknie liny, to odpada. Zwycięża ta osoba, która nie zostanie dotknięta liną.
UKRAIŃSKIE GRY PODWÓRKOWE
Pionier
Gęsi, gęsi do domu (Гуси)
Gra przeznaczona jest dla maks. 30 osób. Uczestnicy dzielą się na dwie grupy, które stają naprzeciwko siebie, trzymając się za ręce w odległości około 10 do 30 metrów. Gra jest odpowiednia dla dowolnej liczby osób, minimum 4. Gracze mogą być w wieku od 6 lat. Do zagrania jednej rundy gry potrzebujemy od 15 do 25 minut w zależności od liczby graczy. Uczestnicy - gęsi - ustawiają się w linii naprzeciwko osoby prowadzącej - matki. Prowadzący grę (matka) mówi: -Gęsi, gęsi do domu. Dzieci :
Następnie jedna z grup wywołuje wspólnie imię osoby, która ma za zadanie biec w ich stronę i „przebić mur” z graczy trzymających się za ręce. Jeśli osoba przerwała mur, zabiera ze sobą jednego uczestnika z drużyny przeciwnej i przedłuża mur swojej drużyny. I tak na zmianę. Grę wygrywa ta drużyna, która zbudowała najdłuższy mur, czyli zabrała jak największą liczbę przeciwników.
Piłka rzucana
-Boimy się. Matka: -Czego? Dzieci: -Wilka złego. Matka: -Co on robi? Dzieci: -Gąski skubie. Matka: -Gęsi, gęsi do domu Gęsi biegną do matki, a wilki próbują je złapać. Zwycięża ta osoba, która nie zostanie złapana przez wilka.
Gra przeznaczona jest dla 20 osób w wieku od 10 lat. Czas zabawy to około 20 minut. Do zabawy potrzebna jest piłka. Uczestnicy dzielą się na dwie grupy, ustawiają się w rzędach naprzeciw siebie w odległości 10 – 15 metrów. Uczestnicy rzucają do siebie piłkę, celując w osobę z drużyny przeciwnej w ten sposób, by utrudnić przeciwnikowi złapanie jej. Nie można rzucać piłki poniżej kolan. Jeśli osoba nie złapie piłki, przechodzi do drużyny przeciwnej. Wygrywa drużyna, w której jest więcej uczestników.
Kalieczka (Колечко)
Gra przeznaczona dla ok. 20 osób w wieku powyżej 6 lat. Zabawa może trwać od 10 do 20 minut. Do zabawy potrzebujemy pierścionek (kalieczka). Uczestnicy siadają w półkolu lub w kole. Wszyscy uczestniczy składają dłonie na kształt łódki i zamykają oczy. Nikt nie może podglądać! W tym czasie prowadzący zabawę trzyma w swoich dłoniach pierścionek (dłonie też ma złożone na kształt łódeczki). Zabawa zaczyna się od momentu, gdy prowadzący podchodzi do każdego po kolei i nakłada swoje dłonie na dłonie kolejnych graczy. Jednemu z graczy upuszcza w dłonie pierścionek, nie zdradzając, komu go zostawił. Wtedy prowadzący staje na środku półkola lub koła i mówi: -Pierścioneczku, pierścioneczku, chodź tu do mnie! (Колечко-колечко, выйди на крылечко!) Wtedy osoba, która dostała pierścionek musi jak najszybciej przybiec do prowadzącego. Zadaniem pozostałych uczestników jest przeszkadzanie mu w dotarciu do niego. Jeśli osoba zostanie schwytana i nie uda się jej dobiec, wtedy oddaje pierścionek prowadzącemu i siada na swoje miejsce, a zabawa zaczyna się od początku. Natomiast jeśli dobiegnie, staje się prowadzącym zabawę.
Opisy gier stworzyli uczniowie Szkoły Podstawowej w Dąbrowie: Aleksandra Figiel, Kuba Górecki, Martyna Kaźmierczak, Maja Cegielska, Wiktoria Storozum, Marta Ratajczak, Wiktoria Domieracka i Wiktor Świder oraz uczniiowie Szkoły Podstawowej w Szczepanowie: Natalia Heinich, Patrycja Rydlewska, Aleksandra Kaźmierczak, Wiktoria Górna, Wiktor Mikulski, Oskar Sobociński pod kierunkiem pań: Magdaleny Nakielskiej – Krzemińskiej i Violetty Stokfisz.
Barszcz 0,5 kg żeberek wieprzowych, 4-5 buraków, 20 dag fasoli (z puszki) 0,5 kg ziemniaków, 1/3 główki kapusty, marchew, pietruszka, 2 cebule, 250 g śmietany, koncentrat pomidorowy, liść laurowy, cytryna, 1-2 ząbki czosnku, natka pietruszki, koperek. Sposób przyrządzania: Podsmażyć żeberka na patelni, lekko posolić i przełożyć do garnka. Dodać 1 cebulę, pietruszkę, marchew i zalać wodą (ok. 2,5 l) i gotować na wolnym ogniu. W osobnym garnku ugotować buraki (w łupinkach) do miękkości. Po ugotowaniu zalać zimną wodą. W tym czasie obrać ziemniaki, pokroić w plasterki i włożyć do garnka z wywarem. Dodać fasolę. Oczyścić kapustę z liści zewnętrznych, usunąć głąb i pokroić w krótkie i szerokie paski. Włożyć do oddzielnego garnka i gotować w osolonej wodzie, aż będzie prawie miękka. Odstawić z ognia, odcedzić i przełożyć do garnka z wywarem. Zasmażka: Na patelnię wlać olej, dodać cebulę pokrojoną w drobną kostkę, kiedy usmaży się na złoto dodać koncentrat pomidorowy. Mieszając wlać śmietanę, dusić na wolnym ogniu przez ok. 10 min. Buraki obrać i zetrzeć na tarce. Przełożyć na patelnię z cebulą. Dusić ok. 10 minut. W tym czasie dodać do garnka utarty czosnek, liść laurowy, pieprz, sól, sok z połowy cytryny. Do garnka dodać zasmażkę, wymieszać, doprowadzić do wrzenia i natychmiast zdjąć z ognia. Zupa powinna mieć mocny czerwony kolor. Na koniec dodać posiekaną zieleninę.
Pierogi z serem Ciasto: • 0,5 kg mąki • 2 łyżki oleju • Szczypta soli • 250 ml gorącej wody Nadzienie: • 1 kg twarogu • 5 łyżek kaszy manny • 3 żółtka • 5 łyżek cukru opcjonalnie – kwaśna śmietana do polania pierogów Twaróg zmiksować i połączyć z pozostałymi składnikami na nadzienie. Na stolnicę wysypać mąkę, dodać olej, sól i gorącą wodę, zagnieść elastyczne ciasto. Ciasto podzielić na trzy części. Jedną rozwałkować na cienki placek. Resztę owinąć folią aluminiową lub spożywczą, by nie wyschło. Szklanką wykrawać kółka i kłaść je na oprószonej mąką stolnicy. Na każde kółko nałożyć łyżeczkę farszu. Dokładnie zlepić brzegi. Gotować w osolonej wodzie 3 minuty.
Pączki • 0,5l mleka • 1 kg mąki • 10 dkg drożdży • 5 jaj • Szczypta soli • 5 łyżek cukru • 0,5 kg cukru pudru • ¾ szklanki oleju • Marmolada Drożdże rozprowadzić w jajkach. Mleko podgrzać w garnku, dodać cukier i olej, następnie ostudzić i dodać jajka z drożdżami. Dodać mąkę ze szczyptą soli i wyrobić ciasto. Odstawić do wyrośnięcia na ok. 20 minut. Formować ręcznie kulki, środek nadziewać marmoladą. Smażyć w głębokim tłuszczu, w temperaturze 175st., z obu stron na złoty kolor. Wyjąć, osączyć na papierowym ręczniku, posypać cukrem pudrem lub udekorować lukrem.